text_structure.xml 66.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyGosiewski">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Witam serdecznie panie i panów posłów. Witam serdecznie panią minister Patrycję Wolińską-Bartkiewicz wraz ze współpracownikami oraz wszystkich zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyGosiewski">W porządku dziennym posiedzenia mamy rozpatrzenie informacji Ministra Infrastruktury na temat realizacji ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich” w 2010 r., zawartej w druku nr 4081.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JerzyGosiewski">Czy do zaproponowanego porządku dziennego są uwagi, propozycje? Nie ma. Zatem uznaję, że Komisje przyjęły porządek dzienny.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JerzyGosiewski">Przystępujemy do jego realizacji. Informację przedstawi pani minister lub ktoś przez nią wskazany. Oddaję pani minister głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Informacja, dotycząca zadań wynikających z realizacji ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego pt. „Program ochrony brzegów morskich” w 2010 r., została państwu przesłana.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Dlatego, jeżeli nie byłoby przeciwwskazań, od razu przekazałabym głos obecnym tu na sali dyrektorom urzędów morskich, którzy są odpowiedzialni za realizację zadań przewidzianych w programie. Przygotowane są bowiem prezentacje, abyście państwo mogli zobaczyć i odnieść się do poszczególnych aspektów nurtujących państwa, czy też na temat których chcielibyście państwo zasięgnąć więcej informacji niż jest to w materiale pisemnym.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Jeżeli nie ma ze strony państwa przeciwwskazań, to zaproponowałabym właśnie taki sposób procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyGosiewski">Oczywiście żadnych przeciwwskazań nie ma i nie słyszę sprzeciwu ze strony państwa posłów. Proszę tylko, aby każdy z prezentujących na wstępie przedstawił się z imienia i nazwiska oraz kogo reprezentuje.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyGosiewski">Bardzo proszę – kto, jako pierwszy, zabierze głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Dziękuję państwu. Najpierw zaprezentuje się Urząd Morski w Gdyni – oddaję głos pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyGosiewski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AnnaStelmaszczykŚwierczyńska">Witam państwa. W tym roku prezentację przedstawi główny inspektor Inspektoratu Ochrony Wybrzeża Urzędu Morskiego w Gdyni – pan Roman Kołodziejski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyGosiewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RomanKołodziejski">Jeszcze raz serdecznie państwa witam. Nazywam się Roman Kołodziejski, jestem głównym inspektorem ochrony wybrzeża w Urzędzie Morskim w Gdyni.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RomanKołodziejski">Przedstawię państwu krótką informację na temat realizacji zadań wynikających z ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich” w 2010 r. oraz krótki plan zadań na 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#RomanKołodziejski">Na wstępie krótka informacja dotycząca podstawy prawnej, na jakiej opieramy się w naszych działaniach, co pozwala nam realizować zadania nałożone na organy administracji morskiej, jakimi są urzędy morskie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#RomanKołodziejski">Otóż naszym podstawowym dokumentem jest ustawa o obszarach morskich i administracji morskiej oraz bardzo dla nas cenna – w sensie realizacji zadań – ustawa z 2003 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich”.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#RomanKołodziejski">Jak wiemy, pieniądze są szalenie istotne w tym procesie, więc staramy się również pozyskiwać fundusze pozabudżetowe – m.in. z EBI czy z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, z działania 2.2.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#RomanKołodziejski">Na prezentowanym slajdzie prezentuję państwu obszar działania organu, którym jest Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, który obejmuje zarówno obszary morskie, jak i linię brzegową, która nas w tej chwili najbardziej interesuje.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#RomanKołodziejski">Linii brzegowej łącznie mamy około 350km, w tym 102km brzegów Zalewu Wiślanego, ponad 175km brzegu morza otwartego i 72km brzegów Cypla Helskiego.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#RomanKołodziejski">Przejdę teraz do informacji, która dotyczy 2010 r. Ponieważ macie państwo w druku sejmowym pełną informację dotyczącą całego programu, więc przedstawię tylko hasłowo dane dotyczące planu i wykonania.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#RomanKołodziejski">Otóż w planie na realizację zadań mieliśmy 15 mln zł, z czego zrealizowaliśmy zadania na kwotę ponad 13,6 mln zł, tj. 91%.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#RomanKołodziejski">Podstawowe zadania dotyczą czterech odcinków. Przede wszystkim – Półwyspu Helskiego, który jest pod szczególną troską i ochroną od początku lat dziewięćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#RomanKołodziejski">Najpierw funkcjonował tam akt prawny ustanowiony przez Prezesa Rady Ministrów, który pozwalał ratować interwencyjnie brzegi Półwyspu Helskiego. Później zagwarantowano pieniądze z „Programu ochrony brzegów morskich”. W ubiegłym roku wydaliśmy na te zadania 7,8 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#RomanKołodziejski">Kolejne zadania dotyczyły Zalewu Wiślanego. Głównie chodzi tu o modernizację umocnień brzegowych – na co wydano ponad 1,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#RomanKołodziejski">Jeśli chodzi o Zatokę Gdańską – tu głównie skoncentrowano się na sztucznym zasilaniu brzegów, na co wydano 1,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#RomanKołodziejski">Wykonano też zadania dotyczące morza otwartego – chodzi o budowę umocnień brzegowych, na co wydatkowano 2,7 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#RomanKołodziejski">W wyniku starań Urzędu Morskiego w Gdyni udało się, w ramach działania 2.2, podpisać umowę na realizację zadania pod nazwą „Ochrona brzegów morskich będących w administracji Urzędu Morskiego w Gdyni”. Umowa została podpisana na kwotę prawie 70 mln zł, z tego 85% stanowi dofinansowanie z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#RomanKołodziejski">W 2010 r. wykonaliśmy, zgodnie z harmonogramem, prawie 5 mln zł wartości robót.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#RomanKołodziejski">Jeżeli chodzi o zadania na 2011 r. – w planie mamy 12 mln 545 tys. zł w rozbiciu na te cztery podstawowe zadania, czyli Półwysep Helski, Zatokę Gdańską, Zalew Wiślany i morze otwarte.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#RomanKołodziejski">Zrealizowaliśmy już roboty na kwotę ponad 1,5 mln zł. Wykonaliśmy dodatkowo kilka dokumentacji technicznych. Są również rozstrzygnięte przetargi na wykonywanie prac. Pierwsza większa praca będzie realizowana w Orłowie – na kwotę ponad 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#RomanKołodziejski">Jeżeli chodzi o wspomniany program wieloletni na 2011 r. planujemy, zgodnie z harmonogramem, wykonanie prac na prawie 20 mln zł, w tym te poszczególne zadania, które państwo widzicie na prezentowanym slajdzie.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#RomanKołodziejski">Tytułem uzupełnienia dodam jeszcze, jakie zadania będą realizowane w maju i w czerwcu oraz w drugim półroczu.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#RomanKołodziejski">Tak więc będzie to: Zalew Wiślany – modernizacja umocnień brzegowych, Półwysep Helski – sztuczne zasilanie, gdzie przetarg jest już rozstrzygnięty i zaczynamy prace pod koniec czerwca, Zatoka Gdańska – o czym już mówiłem oraz morze otwarte – realizacja zawartej, bardzo ważnej umowy na umocnienie brzegowe w rejonie Jastrzębiej Góry.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#RomanKołodziejski">Dla zobrazowania zadań, jakie wykonujemy w Urzędzie Morskim w Gdyni, przedstawię teraz państwu kilka slajdów, które pokażą co robimy i dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#RomanKołodziejski">Na pierwszym zdjęciu mamy Mierzeję Wiślaną. Otóż przez Cieśninę Pilawską, która dzisiaj jest bardzo szeroka i głęboka, bardzo szybko wlewa się woda. W rezultacie powstają ekstremalne warunki, jeśli chodzi o stany wody, a także warunki sztormowe na brzegach zalewu.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#RomanKołodziejski">W bliskim sąsiedztwie brzegu są tereny zurbanizowane, zamieszkałe. W Gminie Sztutowo, w miejscowości Kąty Rybackie, w wyniku decyzji Sejmu, podjęliśmy zadanie inwestycyjne, które polegało na budowie wału przeciwpowodziowego na długości – w pierwszym etapie – 1 km.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#RomanKołodziejski">Zadanie rozpoczęliśmy w 2009 r. Okazało się, iż ta decyzja była słuszna i bardzo potrzebna, bowiem 13–14 października 2009 r. wystąpiły ekstremalne warunki sztormowe na Zalewie Wiślanym. Na wodowskazie w Elblągu zanotowano najwyższy w historii stan wody na Zalewie Wiślanym, tzn. 1,48m powyżej normalnego stanu wody.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#RomanKołodziejski">I tu proszę zauważyć: po lewej stronie jest akwen Zalewu Wiślanego, a po prawej stronie są tereny zurbanizowane. Doskonale widać, jak groźna była sytuacja. Na slajdzie widać drogę wojewódzką, która też była zalana.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#RomanKołodziejski">Jak więc widać, ta inwestycja była bardzo potrzebna. Udało się nam ją zrealizować i teraz tak to wygląda, jak przedstawia kolejny slajd. Dzisiaj górny poziom wału jest na poziomie 2,5m, czyli jest jeszcze spory zapas. Jest to zgodne z zaleceniami strategii ochrony brzegów morskich, tzn. że przy projektowaniu budowli przeciwsztormowych, przeciwpowodziowych należy uwzględnić efekt zarówno cieplarniany, jak i podnoszenia się stanu wody.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#RomanKołodziejski">Kolejny, dla nas bardzo ważny i istotny element, to odbudowa niszczonych corocznie przez sztormy brzegów Półwyspu Helskiego.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#RomanKołodziejski">Tu akurat mamy brzeg odcinka nasadowego Półwyspu Helskiego, tuż za portem we Władysławowie i za elektrownią gazową.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#RomanKołodziejski">W normalnych warunkach przed tą okazałą wydmą była plaża o szerokości prawie 40 m. Ta plaża, w wyniku sztormów, została zabrana. W ubiegłym roku skończyliśmy na tym odcinku początkowym wbudowanie rdzenia, który uniemożliwia przerwanie wału i zalanie jedynej drogi, która łączy Półwysep Helski.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#RomanKołodziejski">Zasililiśmy ten brzeg materiałem pobranym z akwenu morskiego. Na następnym slajdzie widać, jak pogłębiarka bierze ładunek piasku, rurą tłoczy ten piach na brzeg półwyspu. Właśnie w ten sposób odbudowujemy ten brzeg. Kolejny slajd pokazuje jak wygląda brzeg po zakończeniu prac regulacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#RomanKołodziejski">Inne zadanie, które realizujemy w ramach zadań inwestycyjnych, dotyczy odcinka otwartego morza tuż za Jastrzębią Górą, na wysokości Ostrowa. Odbudowujemy tam zniszczony wał wydmowy, przy pomocy technologii gruntu zbrojonego – są to takie kosze wykonane z drutu stalowego trzykrotnie galwanizowanego i powlekanego specjalną powłoką. W ten sposób odbudowujemy trwale ten wał, żeby woda nie wlewała się na zaplecze, ponieważ jest tam bardzo niskie zaplecze i przebiega tam droga, a teren jest zurbanizowany.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#RomanKołodziejski">Ta inwestycja trwa drugi rok i co najmniej rok będziemy ją jeszcze realizowali.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#RomanKołodziejski">Kolejny slajd obrazuje sytuację, jaka pojawiła się ostatnio na wszystkich brzegach klifowych polskiego wybrzeża. Koledzy ze Szczecina i Słupska pewnie też to pokażą. My wykonaliśmy w Jastrzębiej Górze umocnienie brzegowe, które jakby zdaje egzamin, ale niestety, w wyniku sztormów, nastąpił tam obryw i poprzez to trwałe umocnienie przesypał się ten „język zsuwowy” na plażę. Ten slajd pokazuje to od strony morza – doskonale widać na nim tę grozę klifu.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#RomanKołodziejski">Jeszcze króciutka informacja na temat naszego programu, o którym na wstępie wspomniałem. Otóż ten projekt realizujemy w ramach działania 2.2. Ma on cztery zadania.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#RomanKołodziejski">Zadanie 1 – Cypel Helski. Zadanie 2 – Ostrowo. Zadanie 3 – Rozewie. Zadanie 4 – Westerplatte.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#RomanKołodziejski">Pierwszą umowę podpisaliśmy już w 2009 r. Obecnie mamy podpisane dwie umowy na realizację. Te realizacje trwają. Na przełomie maja i czerwca rozpisany jest kolejny przetarg na trzecie zadanie. Natomiast czwarte zadanie zaczniemy realizować w IV kwartale br. Koniec projektu przewidziany jest na czerwiec 2013 r.</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#RomanKołodziejski">Teraz pokazuję państwu kilka obrazków z realizacji zadania dotyczącego Ostrowa. Kolejne ujęcia to początek prac na Westerplatte, które rozpoczęliśmy trzy miesiące temu. W tej chwili są to roboty przygotowawcze, a niebawem zacznie się realizacja tego zadania.</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#RomanKołodziejski">Bardzo dziękuję państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również bardzo dziękuję. Teraz prezentacja Urzędu Morskiego w Szczecinie – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PiotrDomaradzki">Witam szanownych państwa. Piotr Domaradzki – jestem szefem Inspektoratu Ochrony Wybrzeża w Urzędzie Morskim w Szczecinie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PiotrDomaradzki">Nie będę powtarzał tych informacji, które przekazał wcześniej kolega, na temat struktury urzędu i odpowiedzialności. My odpowiadamy za odcinek brzegu od niemieckiej granicy do miejscowości Dźwirzyno oraz za brzegi morskich wód wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PiotrDomaradzki">Zadania, które zrealizowaliśmy w 2010 r., to: sztuczne zasilanie brzegu w Mrzeżynie, opaska brzegowa w Trzęsaczu, sztuczne zasilanie brzegu w miejscowości Rewal oraz – w ramach monitoringu, który również jest przewidziany w ustawie „Program ochrony brzegów morskich”– skanowanie laserowe oraz wykonanie ortofotomapy.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PiotrDomaradzki">Oprócz tego wykonaliśmy również dokumentacje na przyszłość, tzn. dotyczące zadań, które mieliśmy wykonywać w 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PiotrDomaradzki">To były zadania na brzegach morskich. Natomiast na brzegach morskich wód wewnętrznych zrealizowaliśmy budowę opaski brzegowej w rejonie Starej Świny – co za chwilę pokażę na slajdach i omówię szerzej.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PiotrDomaradzki">Tu widzicie państwo miejsca, gdzie było wykonane sztuczne zasilanie brzegu w miejscowości Mrzeżyno i Rewal oraz wspomniana wcześniej kamienna opaska pod klifem w Trzęsaczu. Dalej opaska w rejonie Starej Świny przy wysypisku śmieci Świnoujścia.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PiotrDomaradzki">Tak wyglądało – już po zakończeniu – sztuczne zasilanie w Mrzeżynie. Wykonywane jest ono technologią podobną, jaką kolega prezentował mówiąc o Helu. To znaczy, ze wskazanego pola poboru na wysokości tej miejscowości, w odległości około 10km od brzegu, jest pobierany piasek przez pogłębiarkę, która przypływa w stronę pola refulacyjnego właśnie tego brzegu i podłącza się do rury wypuszczonej w morze czymś w rodzaju wielkiego złącza, jak w wężu ogrodowym tylko w wersji maxi. Po czym piasek zmieszany z wodą jest pompowany na brzeg, woda odpływa, a piasek jest rozgarniany przez urządzenie, które tu widać.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PiotrDomaradzki">W ten sposób kształtowana jest plaża o odpowiednim nachyleniu – bo w tym przedsięwzięciu najważniejsze jest właściwe nachylenie. Chodzi o to, iż dążymy do tego, by uzyskać profil plaży o odpowiednim kącie, na którym fale morskie będą traciły swoją energię w sposób grawitacyjny.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PiotrDomaradzki">Na kolejnym slajdzie widać odcinek brzegu w rejonie Rewala, gdzie wcześniej wykonaliśmy opaskę narzutową z kamienia łamanego. Jak widać, przy podniesionym poziomie wody w morzu brakuje tu trochę plaży. Natomiast ta opaska była niezbędna. Naszym zdaniem było to optymalne rozwiązanie dla powstrzymania erozji klifów, które ostatnio zaczęły się tu osuwać.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PiotrDomaradzki">Tak wyglądał ten odcinek brzegu. Tu jest opaska kamienna. Po wykonaniu sztucznego zasilania plaża poszerzyła się o około 40m i podniosła się o około 2,5 m.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#PiotrDomaradzki">Oczywiście nie starcza to na bardzo długo – co jakiś czas trzeba taką operację powtarzać, ale jest to – naszym zdaniem i zdaniem wszystkich ekspertów – wersja optymalna, tzn. całkowicie pozbawiona skutków ubocznych. Gminy są zadowolone, bo plaża „przyrasta”, wczasowicze też są zadowoleni.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#PiotrDomaradzki">To miejsce na kolejnym slajdzie jest bardziej na zachód, ale to cały czas jest ten sam refulat.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#PiotrDomaradzki">Dla wyjaśnienia dodam, że zwykle trudno było tędy przejść w Rewalu, ponieważ woda sięgała już do tej opaski. W tej chwili, po przeprowadzonej operacji, plaża jest całkiem sympatyczna – jak widać na tym ujęciu.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#PiotrDomaradzki">Następnym zadaniem była budowa opaski czy też umocnienia klifowego brzegu tuż na wschód od ściany w Trzęsaczu. W tym miejscu stoi ruina kościółka, pod którą znajduje się wcześniej wykonane umocnienie. Jak bywa w takich sytuacjach, na krawędziach tego umocnienia generuje się erozja brzegu. Tak więc i w tym miejscu zaczęła się generować. Oprócz tego do problemu dokładają się wysięki wód gruntowych.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#PiotrDomaradzki">Stąd też, aby zapobiec zniszczeniu tego umocnienia, jak i cofaniu się brzegu, wykonaliśmy opaskę na tym kawałku i tak to wygląda już po wykonaniu, czyli miesiąc później.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#PiotrDomaradzki">Następną sprawą był wspomniany wcześniej wał w rejonie wysypiska śmieci na Starej Świnie w Przytorze. Ten odcinek został umocniony wcześniej, ale okazało się, że erozja nadal zagrażała zboczu tego wału.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#PiotrDomaradzki">W czym jest problem? Wysypisko śmieci ma tzw. odcieki i ta woda spływa do rowów okalających wysypisko. Dlatego byłoby rzeczą ze wszech miar niepożądaną, aby wał przeciwpowodziowy, który odcina te odcieki od Starej Świny – a więc morskich wód wewnętrznych – został przerwany, gdyż cały ten „sos” mógłby dostać się do wód morskich, a to miałoby skutki katastrofalne.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#PiotrDomaradzki">W związku z tym, na tym odcinku wykonano wzmocnienie odwodnej skarpy wału, czyli – przy odpowiednim wyprofilowaniu – zostało to obłożone odpowiednim narzutem kamiennym na wcześniej rozścielonej geowłókninie.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#PiotrDomaradzki">Wcześniej wspominałem, że jednym z zadań – zarówno naszych, jak i Urzędu Morskiego w Gdyni, z którym ściśle współpracujemy w tej dziedzinie – jest realizacja monitoringu przewidzianego w ustawie, który ma zmierzać do określenia stanu brzegów.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#PiotrDomaradzki">W tym celu od kilku lat posługujemy się – naszym zdaniem – świetną metodą skanowania laserowego i ortofotomapy, wykonywanych z obiektów latających, tzn. z samolotu bądź śmigłowca. W efekcie otrzymujemy materiał w postaci chmury punktów, z których można wygenerować np. numeryczny model terenu, albo numeryczny model pokrycia terenu – tzn. można sobie wtedy komputerowo „zdejmować’ warstwa po warstwie roślinność, budynki i zostawić np. sam grunt. Ta metoda sprawdza się doskonale, jeżeli chodzi o wszelkiego rodzaju analizy i określenie stanu jakości brzegu, jak również daje możliwość porównywania ubytku bądź przybytku materiału na brzegu. Ten program umożliwia to w sposób automatyczny.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#PiotrDomaradzki">Kolejny slajd pokazuje przykładowy profil: ta niższa linia pokazuje profil samego gruntu, a te zielone wykresy pokazują to, co na tym gruncie się znajduje – np. roślinność.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#PiotrDomaradzki">Oprócz tego otrzymujemy też ortofotomapę – inaczej mówiąc jest to mapa nie rysowana, tylko mapa w postaci obrazka, po którym „jeżdżąc” kursorem możemy w każdej chwili określić współrzędne punktu, który wskazujemy. Rzecz jest niezwykle wprost przydatna do kontrolowania tego, co się na brzegu dzieje, jak również pozwala w sposób doskonały wykazywać wszelkiego rodzaju np. samowole budowlane, które zdarzają się w niektórych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#PiotrDomaradzki">Jako ciekawostkę podam państwu, jak wyglądał brzeg morski w zimie 2010/2011. Tu widać, że ten lód miał od 2,5m do 3 m. Jest to lód wypchany przez wodę na brzeg. Taki stan utrzymywał się do stycznia.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#PiotrDomaradzki">Dodam, że my cieszymy się z takiej sytuacji, bo wtedy brzeg broni się sam. To jest naturalna bariera dla fal sztormowych.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#PiotrDomaradzki">Nasze plany na 2011 r. to: kamienna opaska od bazy rybackiej w rejonie Rewalu na zachód, sztuczne zasilanie brzegu w Trzęsaczu, sztuczne zasilanie brzegu w Dziwnowie oraz monitoring, czyli kolejny etap skanowania laserowego.</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#PiotrDomaradzki">Na kolejnym slajdzie widzimy miejsce, o którym wspomniałem wcześniej, a więc od bazy rybackiej w Rewalu na zachód w stronę Trzęsacza. Zabudowania, które tutaj widać, to baza WOPR. Niestety, te kempingi trzeba było ewakuować, ponieważ groziło, że „zjadą” na brzeg. W niektórych miejscach ten klif przybrał już zupełnie pionową postać.</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#PiotrDomaradzki">W tym miejscu zdecydowaliśmy się wykonać opaskę – analogiczną do tej, o której mówiłem wcześniej. Tak wygląda jej przekrój, a więc na odpowiednio wyprofilowanej skarpie układany jest na geowłókninie narzut kamienny w kilku warstwach, następnie na tym jest układany refulat.</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#PiotrDomaradzki">Ta opaska jest już realizowana. Prace rozpoczęliśmy już w lutym. W tej chwili to zadanie jest już na ukończeniu.</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#PiotrDomaradzki">Na tym odcinku – to jest ściana w Trzęsaczu, a to słynny pomost widokowy – mamy zamiar wykonać sztuczne zasilanie. Prace rozpoczną się lada dzień.</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#PiotrDomaradzki">Na tym odcinku – są to falochrony Dziwnowa i zatoka erozyjna w okolicy Dziwnowa – mamy zamiar wykonać sztuczne zasilanie, o czym już wcześniej wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#PiotrDomaradzki">Oprócz tego zrobiliśmy już pierwsze podejście do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w postaci trzech zadań realizowanych w sześciu miejscach – jak widać na tej mapce.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#PiotrDomaradzki">Te zadania można pogrupować na: wykonanie zabezpieczenia w postaci przedłużenia ścianki oporowej pomiędzy latarnią morską w Niechorzu a opaską, która od wielu lat tam istnieje, wykonanie remontu i uzupełnienie ostróg na odcinku klifu rewalskiego, wykonanie opasek zabezpieczających na odcinku klifów i wałów wydmowych zarówno w Gminie Rewal, jak i w Gminie Dziwnów na wysokości Martwej Dziwny.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#PiotrDomaradzki">Po pierwszym podejściu do konkursu musieliśmy wycofać projekt ze względu na uchybienia formalne, które nam się zdarzyły i których nie zdążyliśmy naprawić w przewidzianym terminie. Teraz liczymy na to, że następny konkurs, który odbędzie się w najbliższych miesiącach, przyniesie oczekiwany rezultat.</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#PiotrDomaradzki">Całość przedsięwzięcia obliczona jest na około 28 mln zł. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również bardzo dziękuję. Następną prezentację przygotował Urząd Morski w Słupsku. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AdamBorodziuk">Adam Borodziuk – zastępca dyrektora do spraw technicznych Urzędu Morskiego w Słupsku.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AdamBorodziuk">Urząd Morski w Słupsku jest dosyć specyficznym urzędem, jeśli chodzi o ochronę brzegów morskich, ze względu na to, iż jest to urząd o najbardziej eksponowanej, w stosunku do otwartego morza, linii brzegowej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#AdamBorodziuk">„Program ochrony brzegów morskich” realizowany jest w Urzędzie Morskim w Słupsku od samego początku. Pierwsza inwestycja tej ustawy była realizowana właśnie przez Urząd Morski w Słupsku.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#AdamBorodziuk">Chciałbym teraz przedstawić państwu inwestycje zrealizowane w 2010 r. oraz inwestycje planowane na 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#AdamBorodziuk">Zacznę od tego, iż obszar administracji Urzędu Morskiego w Słupsku ciągnie się od miejscowości Łeba aż do Dźwirzyna.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#AdamBorodziuk">Podstawą prawną dla realizowanych zadań jest ustawa z 28 marca 2003 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich”. Ustawa przewiduje wydatkowanie środków finansowych z budżetu państwa na lata 2003 – 2023. Na cały program przewidziano środki w wysokości 911 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#AdamBorodziuk">Urząd Morski w Słupsku realizuje zadania związane z konstrukcjami ochronnymi oraz działaniami zabezpieczającymi. Na lata 2003–2023 przewidziano dla nas w ustawie kwotę 114 mln zł. Na wydatki bieżące przewidziano kwotę 203 mln zł. Łączna kwota przewidziana w ramach ustawy to 317 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#AdamBorodziuk">W chwili obecnej, czyli po zakończeniu 2010 r., upłynęło 35% trwania całego okresu programu.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#AdamBorodziuk">Urząd Morski w Słupsku do tej pory wydał na wydatki inwestycyjne 36 mln zł, na wydatki bieżące 49 mln zł, czyli łącznie 85 mln zł – co stanowi 27% przyznanej nam kwoty w okresie 35% trwania całego okresu programu.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#AdamBorodziuk">Ta różnica wynika bezpośrednio z tego, iż w poprzednich latach w budżecie państwa podzielono nierównomiernie środki na realizację tej ustawy. Stąd też wykonywane były zadania dostosowane do środków, jakie trafiły do Urzędu Morskiego w Słupsku.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#AdamBorodziuk">Środki finansowe, które powinny być wydane w latach 2011–2023 – czyli w okresie 65% czasu obowiązywania ustawy – przedstawiają się następująco: na wydatki inwestycyjne – 79 mln zł, na wydatki bieżące – 152 mln zł, czyli łącznie Urząd Morski w Słupsku ma jeszcze do wydania 231 mln zł, co stanowi 73% środków finansowych, które powinniśmy jeszcze otrzymać.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#AdamBorodziuk">Urząd Morski w Słupsku, w ramach realizacji „Programu ochrony brzegów morskich” w 2009 r. i w 2010 r. planował wydać kwotę 9 mln 373 tys. zł. Zrealizowano zadania na kwotę 6 mln 406 tys. zł. Wartość niewykorzystanych środków wynosi 2 mln 966 tys. zł. Plan został wykonany w 68,3%.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#AdamBorodziuk">W ramach realizacji zadań w 2010 r. wykonano: sztuczne zasilanie brzegu w miejscowości Łeba ok. 56 tys. m3.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#AdamBorodziuk">Pomijam tu kwoty, z uwagi na to, że te nieznaczące różnice pomiędzy 2 mln 345 tys. zł a 1 mln 877 tys. zł wahały się dosłownie do ostatniej chwili, bowiem prace refulacyjne i pogłębiarskie były prowadzone non stop. Tak więc można powiedzieć, iż te różnice były w granicach błędu pomiarowego.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#AdamBorodziuk">Dodam, że w urzędzie przyjęliśmy taktykę rozliczania robót z wykonania kubatury przez obmiar z miejsca uzyskania gruntu.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#AdamBorodziuk">Sztuczne zasilanie było również wykonywane w 2010 r. w miejscowości Ustka ok. 58 tys. m3. Planowana kwota – 1 mln 980 tys. zł, wydatkowano – 1 mln 925 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#AdamBorodziuk">Dochodzimy teraz do dwóch inwestycji, które – niestety – zostały z pewnych przyczyn opóźnione. Chodzi o realizację projektu odbudowy ostróg brzegowych w Ustroniu Morskim oraz w Dźwirzynie.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#AdamBorodziuk">W obu tych przypadkach miał być realizowany system palisad drewnianych, które wychodzą w morze na odległość około 110–120 m. Te inwestycje – mimo, iż w wyniku przetargu publicznego wyłoniono firmę o znaczącym dorobku hydrotechnicznym – niestety nie zrealizowano w 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#AdamBorodziuk">Jeśli chodzi o Ustronie Morskie zaplanowana była kwota 510 tys. zł, a zrealizowano jedynie 101 tys. zł. Z kolei w Dźwirzynie z zaplanowanej kwoty 3 mln 252 tys. zł wydatkowano jedynie 851 tys. zł. Obie umowy zostały zerwane przez inwestora, przez Urząd Morski w Słupsku.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#AdamBorodziuk">Pokażę teraz kilka slajdów dotyczących tych przedsięwzięć. Na pierwszym slajdzie mamy efekt sztucznego zasilania brzegu morskiego w miejscowości Łeba. Jest to zwyczajowo robione po wschodniej stronie główek falochronowych w porcie, aż za hotel „Neptun”.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#AdamBorodziuk">Tu z kolei są slajdy obrazujące te części ostróg brzegowych, które zostały wykonane w ramach zadania w Dźwirzynie.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#AdamBorodziuk">W tej chwili Urząd Morski w Słupsku przejął inicjatywę wójta Gminy Ustronie Morskie i kończymy ten projekt. Pozostało jeszcze do wykonania kilkanaście ostróg. Można powiedzieć, że zaległości z zeszłego roku zostały już nadrobione i to zadanie zostanie w tym roku zakończone.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#AdamBorodziuk">Jeżeli chodzi o planowane inwestycje na 2011 r., to w Ustroniu Morskim będziemy realizowali opóźnione zadanie z 2010 r. i ten projekt zostanie zakończony. W tej chwili prace są realizowane i spodziewamy się, że na przełomie czerwca i lipca zostaną zakończone.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#AdamBorodziuk">Jeśli chodzi o Dźwirzyno sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdyż mamy do czynienia z bardzo niestabilnymi warunkami geotechnicznymi w podłożu. W zeszłym roku przeprowadzono uzupełniające badanie geotechniczne. Sądzę, że w połowie maja ogłosimy przetarg na zakończenie tego zadania. Dodam, że część zadania jest przewidziana do realizacji w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#AdamBorodziuk">Jeśli chodzi o ochronę brzegów, to w 2011 r. zakładamy rozpoczęcie budowy opaski brzegowej typu ciężkiego, konstrukcji narzutowej, która ma zabezpieczyć głównie wały wydmowe na wysokości użytku ekologicznego w Kołobrzegu. Łączna długość konstrukcji to 1380 mb, a łączna wartość inwestycji – 16 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#AdamBorodziuk">Koszt realizacji planowanych w 2011 r. – 7 mln 75 tys. zł. Koszt planowanych realizacji w 2012 r. to 8 mln 399 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#AdamBorodziuk">Oprócz tego z „Programu ochrony brzegów morskich” w 2011 r. zamierzamy wykonać refulacje w Darłowie – ca 65 tys. m3, w Kołobrzegu – ca 65 tys. m3, w Ustce – ok. 65 tys. m3 oraz w Łebie – blisko 70 tys. m3. Przy czym Darłowo, Kołobrzeg i Ustka już są zakontraktowane, natomiast w Łebie będzie powtórzony przetarg, z uwagi na to, iż wykonawca, który się zgłosił, zaoferował znacząco wysoką cenę, odbiegającą od planów finansowych związanych z refulacją.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#AdamBorodziuk">Dodam, że Łeba jest bardzo skomplikowanym, trudnym portem z uwagi na to, iż jest tam bardzo intensywny transport rumowiska w strefie brzegowej. Stąd wykonawcy bardzo niechętnie podejmują tam jakiekolwiek działania.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#AdamBorodziuk">Kolejna rzecz to realizacja inwestycji z zakresu ochrony brzegów morskich przez Urząd Morski w Słupsku współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#AdamBorodziuk">Urząd Morski w Słupsku poza wydatkowaniem środków finansowych w zakresie budżetu państwa pozyskał również – i zamierza pozyskać – przy konkretnych zadaniach środki z Unii Europejskiej, które chcemy przeznaczyć na ochronę brzegu morskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#AdamBorodziuk">W tej chwili w Urzędzie Morskim w Słupsku są przygotowywane i realizowane cztery projekty.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#AdamBorodziuk">Realizacja projektu „Odbudowa i rozbudowa umocnień brzegu morskiego w Kołobrzegu” w zasadzie już rozpoczęła się w zeszłym roku. Jesteśmy już po przetargach, wyłoniony jest wykonawca robót. Realizacja tego kontraktu prawdopodobnie zakończy się w czerwcu przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#AdamBorodziuk">Drugi projekt to „Ochrona brzegu morskiego na wschód od Portu Darłowo”. To zadanie w zasadzie jest już zakontraktowane – jest podpisana umowa o dofinansowanie. W najbliższych tygodniach będziemy ogłaszać przetarg na wykonawstwo tych robót.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#AdamBorodziuk">Tu dodam, że jeśli chodzi o skalę, to jest to największy powojenny projekt ochrony brzegów morskich w warunkach otwartego morza.</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#AdamBorodziuk">Trzecim zadaniem, który Urząd Morski w Słupsku przygotował – bo w zasadzie wszystkie formalności są już spełnione – jest „Ochrona brzegów morskich w granicach Centralnego Poligonu Sił Powietrznych Wicko Morskie”. Ten projekt zakłada wykonanie umocnień brzegowych na terenie poligonu Wicko Morskie.</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#AdamBorodziuk">Wspólnymi siłami Urzędu Morskiego w Słupsku i Ministerstwa Obrony Narodowej postaraliśmy się, aby ten projekt został wpisany na listę indykatywną.</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#AdamBorodziuk">W wyznaczonym terminie złożyliśmy wszystkie dokumenty, wszystkie niezbędne pozwolenia i w tej chwili oczekujemy szybkiego rozpatrzenia wniosku, bo w zasadzie w tym zakresie nie ma żadnej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#AdamBorodziuk">Wartość tego konkretu to 130 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#AdamBorodziuk">Ostatnie zadanie, które przygotowujemy – w tej chwili jesteśmy na etapie oczekiwania na decyzje środowiskowe – to „Ochrona brzegu morskiego w Ustce, Łebie i Rowach”. Ten kontrakt jest szacowany na 210 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#AdamBorodziuk">Przejdę teraz do krótkiej prezentacji ww. projektów. Jeśli chodzi o zadanie dotyczące Kołobrzegu – projekt zakłada wykonanie konstrukcji ochronnej brzegu morskiego na długości 3 km. Jest to odcinek od mola w Kołobrzegu w kierunku na wschód. W części środkowej tego odcinka znajduje się tzw. Kamienny Szaniec.</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#AdamBorodziuk">O tej budowie ostatnio jest dość głośno, z uwagi na to, że mamy z nią duże problemy realizacyjne – chodzi o to, że w trakcie prac przygotowawczych odkryto na plaży ogromne ilości niewybuchów i niewypałów. Sytuacja jest dziwna, bo wykonawca znajdował te niewybuchy i niewypały na głębokości 10–15cm poniżej plaży. Można zatem powiedzieć, że wszyscy plażujący tam „siedzieli na beczce prochu”.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#AdamBorodziuk">Próbowaliśmy dociec dlaczego do tej pory nic nie zrobiono w tej sprawie. Okazało się, że bardzo dawno były jakieś ustalenia w tym zakresie w Ministerstwie Obrony Narodowej, ale niestety te przeszukania nie były robione wszędzie i nie były robione szczegółowo. To jest sprawa z początków powojennych lat Państwa Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#AdamBorodziuk">Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, iż ten projekt jest pierwszym projektem z zakresu zmiany myślenia – jeśli chodzi o realizację konstrukcji ochrony brzegu morskiego na terenie Urzędu Morskiego w Słupsku. Ta konstrukcja przemyślana jest w ten sposób, iż stanowi zalążek sedymentacji rumowiska, które mogłoby się w tym momencie pojawić.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#AdamBorodziuk">Chodzi o to, że do pewnego momentu prowadziliśmy – i to za duże pieniądze – refulacje, które bardzo szybko znikały. Doszliśmy zatem do wniosku, iż musimy wykonać konstrukcje wspomagające.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#AdamBorodziuk">Wartość ogólna tego projektu to 54 mln 683 tys. zł, natomiast wartość kosztorysowa wynosiła 88 mln zł. Bardzo dziwna i trudna jest sytuacja, jeśli chodzi o inwestora, ponieważ złożono ofertę w przetargu publicznym i wartość tej oferty była w granicach 55% wartości kosztorysowej.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#AdamBorodziuk">Sytuacja jest trudna. W tym momencie wykonawca szuka dosłownie w każdym metrze jakiegoś powodu, żeby zmienić projekt albo zmienić warunki wykonawstwa realizacji kontraktu.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#AdamBorodziuk">Dofinansowanie z Funduszu Spójności – 46 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa – 8 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#AdamBorodziuk">W ramach tego kontraktu będą wykonane progi podwodne. Są to konstrukcje sztucznego spłycenia dna morza w odległości około 150m od linii brzegowej, mające wywołać wcześniejsze załamanie fali, co spowoduje upłynnienie piasku w strefie brzegowej.</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#AdamBorodziuk">Program przewiduje również realizację 35 ostróg brzegowych – będzie to odtworzenie systemu ostróg, który wcześniej funkcjonował – oraz refulację rzędu 700 tys. m3.</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#AdamBorodziuk">Przedstawię teraz państwu kilka zdjęć, które obrazują stan brzegu morskiego na wysokości Kołobrzegu. Mamy tu wysoko zurbanizowane zaplecze, którego wartość majątkowa wynosi kilkaset milionów złotych. Wiadomo, że ziemia przy brzegu jest bardzo wysoko wyceniana, stąd jakiekolwiek inwestycje, które tam powstają, kosztują krocie.</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#AdamBorodziuk">Drugim programem ochrony brzegów morskich, realizowanym z dofinansowania z Unii Europejskiej jest „Ochrona brzegu morskiego na wschód od Portu Darłowo”.</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#AdamBorodziuk">Wartość projektu – 209 mln 617 tys. zł. Wartość dofinansowania z Funduszu Spójności – 178 mln zł. Współfinansowanie z budżetu państwa – 31 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#AdamBorodziuk">Ten projekt zakłada realizację konstrukcji ochronnych brzegu morskiego w postaci falochronu wyspowego.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#AdamBorodziuk">W tej chwili mamy falochron wyspowy, który został zrealizowany w dosyć nieprzemyślany sposób – z uwagi na to, że powstała siatka defrakcyjna, która miała odpowiadać za wcześniejsze załamanie fali i powstanie efektu Tombola, tymczasem nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu, gdyż parametry tej konstrukcji nie zostały dobrane zgodnie z zasadami, które w tym zakresie obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#AdamBorodziuk">Na tym slajdzie widać, że ten falochron brzegowy jest po prostu rozmieszczony zbyt rzadko.</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#AdamBorodziuk">W ramach tego projektu mają być wykonane 73 ostrogi brzegowe, falochron wyspowy długości 1300m oraz ma być dokończona konstrukcja, którą rozpoczęliśmy w 2004 r. – chodzi o wał przeciwsztormowy na Mierzei Jeziora Kopań o długości 8 km.</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#AdamBorodziuk">Dodam, że ten wał realizowano w ramach ustawy o ochronie brzegów morskich, ale pieniądze wystarczyły nam tylko na wykonanie korpusu ziemnego, który w przypadku oddziaływania falowania nie przetrwałby ani jednego sztormu.</u>
          <u xml:id="u-12.57" who="#AdamBorodziuk">Na prezentowanym slajdzie mamy przekrój poprzeczny przez konstrukcję falochronu brzegowego.</u>
          <u xml:id="u-12.58" who="#AdamBorodziuk">Tutaj zaś kilka zdjęć pokazujących efekt Tombola, który zamierzamy uzyskać, kiedy zwiększymy długości poszczególnych modułów.</u>
          <u xml:id="u-12.59" who="#AdamBorodziuk">Przedstawię teraz program ochrony brzegów morskich w granicach Centralnego Poligonu Sił Powietrznych Wicko Morskie.</u>
          <u xml:id="u-12.60" who="#AdamBorodziuk">Wartość całkowita projektu – 130 mln zł, dofinansowanie z Funduszu Spójności – 110 mln zł, współfinansowanie budżetu państwa – 19 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.61" who="#AdamBorodziuk">W realizacji tego projektu zamierzamy wykonać konstrukcje ochronne brzegu morskiego o łącznej długości 4km, na terenie – powiedziałbym – bardzo ekspozycyjnym, jeśli chodzi o oddziaływania hydrodynamiczne morza, gdzie ostatnio odnotowujemy znaczące …</u>
          <u xml:id="u-12.62" who="#AdamBorodziuk">Przepraszam bardzo, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-12.63" who="#AdamBorodziuk">Ostatni projekt, który realizujemy, to „Ochrona brzegu morskiego w Ustce, Łebie i Rowach”. Wartość projektu – 210 mln zł. W tej chwili jesteśmy na etapie otrzymywania decyzji środowiskowych. Mam nadzieję, że w tym roku złożymy wniosek o dofinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.64" who="#AdamBorodziuk">Na chwilę zatrzymam się tylko nad Rowami, bo ta kwestia była przedmiotem interpelacji poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.65" who="#AdamBorodziuk">Otóż ten obszar – mimo tego, iż nie jest przewidziany w ustawie o ochronie brzegów morskich – będzie uwzględniony w harmonogramie. Umożliwi nam to finansowanie ochrony brzegów morskich na obszarach, które nie są objęte ustawą.</u>
          <u xml:id="u-12.66" who="#AdamBorodziuk">Na koniec przedstawię zestawienie podsumowujące. W ramach ustawy Urząd Morski w Słupsku w okresie 20 lat ma otrzymać 317 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-12.67" who="#AdamBorodziuk">W tej chwili mamy podpisane umowy na 264 mln zł, co stanowi 83%wartości środków, jakie mamy otrzymać.</u>
          <u xml:id="u-12.68" who="#AdamBorodziuk">Jeżeli uda się nam zrealizować te dwa projekty, których wartości nie uwzględniałem, bo nie mamy jeszcze podpisanych umów, to na koncie będziemy mieli 604 mln zł, co będzie stanowiło 190% środków zagwarantowanych w ustawie o ochronie brzegów morskich.</u>
          <u xml:id="u-12.69" who="#AdamBorodziuk">Bardzo dziękuję i najmocniej przepraszam za dość długą prezentację. Dodam, że wraz ze mną jest kolega, z którym realizujemy projekcję trójwymiarowego modelu brzegu morskiego, więc gdyby ktoś z państwa chciał to obejrzeć – zapraszamy. To dzięki programom unijnym mogliśmy zakupić sprzęt, o którym wcześniej mogliśmy tylko marzyć.</u>
          <u xml:id="u-12.70" who="#AdamBorodziuk">W najbliższym czasie właśnie z programu darłowskiego chcemy kupić skaner laserowy. Natomiast jeśli chodzi o program dotyczący Ustki, Rowów i Łeby – będziemy chcieli zaopatrzyć się w sprzęt do fotografii trójwymiarowej.</u>
          <u xml:id="u-12.71" who="#AdamBorodziuk">Jeszcze raz najmocniej przepraszam za długą prezentację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyGosiewski">Bardzo serdecznie dziękuję. To były już wszystkie prezentacje. Otwieram dyskusję. Jako pierwsza, o głos poprosiła pani poseł Mirosława Masłowska – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MirosławaMasłowska">Mam pytanie do przedstawiciela Urzędu Morskiego w Szczecinie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MirosławaMasłowska">Na Wybrzeżu Szczecińskim również mamy brzegi klifowe – na wschód od Międzyzdrojów w kierunku Grodna. Dawno tam nie byłam i chciałabym dowiedzieć się, jak wygląda kwestia umocnień tego klifu, bo tam też zdarzały się obsuwy.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MirosławaMasłowska">Poza tym był to zawsze punkt newralgiczny, jeśli chodzi o ścieki, które gdzieś tam się wydobywały i zdarzały się zanieczyszczenia plaży. Pamiętam z czasów, kiedy byłam wojewódzkim inspektorem sanitarnym, że stale z tym problemem walczyliśmy i nie mogliśmy umiejscowić, co jest przyczyną tych zanieczyszczeń.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MirosławaMasłowska">Stąd też proszę pana dyrektora o informację na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JerzyGosiewski">Zgłasza się pan poseł Józef Racki – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefRacki">Mam pytanie: ile lat takie umocnienie brzegu klifowego nie wymaga remontu? Poza tym chciałbym dowiedzieć się, czy jest koordynacja z rejonowymi zarządami gospodarki wodnej, czyli gospodarzami wód lądowych, które spływają do morza.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefRacki">Jest też kwestia niewykorzystania do końca środków, ale widzę, że przy tak dużych „przerobach” nie stanowi to dużego problemu.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefRacki">Natomiast chciałbym wyrazić uznanie, iż państwo korzystacie już z trójwymiarowych map, które przecież mogą służyć do przewidywania pewnych sytuacji. Myślę, że taki sprzęt, takie urządzenia, potrzebne są wszystkim zlewniom morskim.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JózefRacki">I na koniec jeszcze jedno pytanie: czy są problemy z gryzoniami przy budowie wałów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzyGosiewski">Dziękuję. Teraz głos zabierze pan poseł Kazimierz Smoliński – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KazimierzSmoliński">Pytanie kieruję do pani minister. Na tle tych dużych środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko środki z budżetu państwa rzeczywiście są małe.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#KazimierzSmoliński">Ja rozumiem, że powodem niewykorzystania wszystkich środków mogły być np. warunki pogodowe. Jednak kiedy porównamy kwotę przeznaczoną z budżetu państwa na finansowanie zadań z ustawy, przeznaczoną do wykorzystania przez urzędy morskie, tj. 43 mln zł z wykorzystaną kwotą 33 mln zł, to wygląda to już dramatycznie. Najpierw była korekta, a potem jeszcze zmniejszenia.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#KazimierzSmoliński">Jak zatem przeciwdziałać takiemu niewykorzystywaniu środków? Te środki budżetowe powinny być przecież wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#KazimierzSmoliński">Jak ministerstwo przymierza się do tego, że przecież te środki unijne kończą się. Czy planowany jest w najbliższym czasie jakiś znaczący wzrost wydatków budżetowych? Przecież te kilkadziesiąt milionów przeznaczanych dotychczas, to kropla w morzu potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#KazimierzSmoliński">Kolejna rzecz, to doświadczenia innych krajów – jeżeli chodzi o zabezpieczenia – i polityka polska. Czy wykorzystujemy doświadczenia innych w tym obszarze działań?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#KazimierzSmoliński">Zdaję sobie sprawę, że są to złe doświadczenia zachodnie, gdzie betonuje się brzegi, ale może w niektórych przypadkach jest to konieczne. Taka jest moja dygresja, czy też raczej pytanie.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#KazimierzSmoliński">Nawiązując zaś do tego, co powiedział pan poseł Racki, chciałbym dowiedzieć się, jak wygląda współpraca z samorządami, jeżeli chodzi o zagospodarowanie brzegów. Niezależnie bowiem od tego czy zabezpieczamy te brzegi, czy nie, to zbliżanie się do wybrzeża terenów zurbanizowanych powoduje, że te koszty będą rosły. Z jednej strony pozwalamy budować, a potem więcej musimy wydawać na to, żeby te brzegi chronić.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#KazimierzSmoliński">Doświadczenia, jakie mamy z Pomorza, jeśli chodzi o Jastrzębią Górę, są tutaj najlepszym dowodem na to, że te koszty dramatycznie rosną przy ratowaniu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#KazimierzSmoliński">Nie byłem niestety na pierwszej części posiedzenia, kiedy były prezentacje, ale zdaje się, iż pani minister przekazała informację, że w tej chwili sytuacja jest bezpieczna, jeśli chodzi o nieruchomości. Prosiłbym tylko o dodatkową informację dotyczącą Jastrzębiej Góry, bo ten klif w Jastrzębiej Górze i w Rozewiu to miejsca najbardziej istotne dla turystyki pomorskiej, ale i pewnie sprawiające największe problemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również bardzo dziękuję. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Jeżeli nie, to proponuję następującą kolejność udzielania odpowiedzi: najpierw pan inspektor z Urzędu Morskiego w Szczecinie, do którego kierowane było pierwsze pytanie, a następnie podsumuje to pani minister. Czy jest zgoda? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JerzyGosiewski">A zatem na pytanie odpowiada pan Piotr Domaradzki – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PiotrDomaradzki">Pani poseł, pierwsza sprawa – klif w rejonie na wschód od miejscowości Międzyzdroje to Woliński Park Narodowy i tam z założenia nie robimy ochrony. Erozja klifów w rejonie parku narodowego jest również procesem chronionym. Tak więc mamy taką niepisaną umowę z dyrekcją Wolińskiego Parku Narodowego, że ma to być tam w stanie naturalnym.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PiotrDomaradzki">Dawno temu podejmowano tam próby ochrony – to były lata sześćdziesiąte. Resztki czasami jeszcze rozbieramy, ale z założenia nie robimy tam nic. Chodzi bowiem o to, żeby ludzie mogli sobie oglądać jak wygląda erozja klifu w wersji naturalnej, bez ingerencji człowieka.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PiotrDomaradzki">Jeżeli chodzi o ścieki, to była to sprawa – mam nadzieję – incydentalna w rejonie bazy rybackiej w Międzyzdrojach. Ta baza jest głównie wykorzystywana jako zbiór barów i restauracji rybnych. Był tam problem ze ściekami właśnie z tych obiektów ze względu na nieszczelną instalację – stąd ta salmonella, która się pojawiła w wodzie, bo myślę, że o tym pani poseł mówiła.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PiotrDomaradzki">Tak więc, podobno problem został opanowany – zarówno jeśli chodzi o szczelność instalacji, jak i odkażenie gruntu, przez który te ścieki przemieszczały się do wody. Ta sytuacja miała miejsce dwa lata temu. W ubiegłym roku więcej takich incydentów nie zanotowano. I to tyle na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PiotrDomaradzki">Pan poseł pytał jak trwałe są opaski. No cóż, liczymy, że kilkadziesiąt lat. Granulacja kamieni, które tam układamy, została tak dobrana, aby średnia fala, którą obserwujemy na Bałtyku, nie była w stanie tych kamieni przemieszczać.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PiotrDomaradzki">Te opaski ciężkie, narzutowe, układaliśmy pod klifami w Rewalu tak, aby chronić zbocze przed erozją. Póki co, nawet przy silnym sztormie nie obserwowaliśmy ani jednego miejsca, gdzie mogłoby się coś takiego zdarzyć.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PiotrDomaradzki">Jeżeli chodzi o współpracę ze służbami odpowiedzialnymi za wody, które znajdują się w gruncie, to jesteśmy cały czas w porozumieniu. Natomiast jeśli chodzi o to, że woda gruntowa pojawia się nam na zboczach klifów, to faktycznie jest to jedna z głównych przyczyn erozji klifów w rejonie Gminy Rewal.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PiotrDomaradzki">Podejrzewamy – właściwie mamy nawet pewność – że często jest to efekt uszkodzenia bądź uszkadzania niezinwentaryzowanej sieci poniemieckich drenów lub systemów odwadniających. Tam w tej chwili rozkwita dość intensywne budownictwo – często liniowe – przecinane są drogi sączków, których nie ma na mapie.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PiotrDomaradzki">Efekt tego jest taki, że ta woda dostaje się bezpośrednio do gruntu i pojawia się bardzo szybko na zboczach. Układ gruntowy jest tam taki, że warstwy wodonośne i wodonieprzepuszczalne są nachylone w stronę morza i woda spływa jak po dachu. Tak więc cokolwiek znajdzie się tam w gruncie, to po pewnym czasie pojawia się nam na zboczach.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PiotrDomaradzki">Jedno z pytań dotyczyło wykorzystania środków. My możemy się pochwalić, że Urząd Morski w Szczecinie wykorzystał w ubiegłym roku 98% środków, o które się ubiegaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PiotrDomaradzki">Jeżeli chodzi o mapy trójwymiarowe – nam również bardzo się to podoba i jesteśmy bardzo zadowoleni z tej możliwości. Trzy lata temu, kiedy startowaliśmy wspólnie z Urzędem Morskim w Gdyni, byliśmy prekursorami stosowania tych metod. Teraz podobno odbywa się to na masową skalę. Oczywiście daje to olbrzymie możliwości i bardzo wspomaga procesy decyzyjne.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PiotrDomaradzki">Jeżeli chodzi o gryzonie – mamy ostatnio problemy z bobrami na naszych brzegach. Tak, tak, to jest dziwne. Oczywiście wiemy, że bobry są pod całkowitą ochroną.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PiotrDomaradzki">Proszę państwa, mamy cały szereg zdjęć, które uwidaczniają, że bobry ścinają drzewa na wałach, za wałami przeciwpowodziowymi, nawet na terenach zurbanizowanych. To są rzeczy zupełnie niesamowite – np. w rejonie Starej Świny i okolic, w rejonie przejścia mostowego na wyspę Karsibór, gdzie ostatnio cały zagajnik został schrupany.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PiotrDomaradzki">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również serdecznie dziękuję. Myślę, że pan wyręczył trochę panią minister, bo na wiele pytań odpowiedział. Tak więc pozostało samo podsumowanie i ewentualna odpowiedź na jakieś pojedyncze pytania. Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Szanowne Wysokie Komisje. Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące wykonania budżetu na 2010 r., to oczywiście są tu zasadnicze trzy przyczyny niewykorzystania wszystkich środków.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Po pierwsze – warunki pogodowe i trudne warunki atmosferyczne, związane m.in. z powodzią.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Po drugie – są to przyczyny po stronie wykonawców, którzy np. sygnalizowali, że nie mogli zdobyć materiałów, które sami zaproponowali w ofercie. Dotyczyło to np. drewna na wykonanie ostróg.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Trzecią, główną przyczyną były tzw. oszczędności na przetargach – o czym wspominał jeden z przedstawicieli urzędu morskiego – czyli rozstrzyganie przetargu, gdzie jedynym kryterium jest cena na poziomie 50% wartości kosztorysowych.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Wszystko to w sumie było powodem, że wykonanie było tylko w wysokości 33 mln 460 tys. zł. Oczywiście ta różnica między kwotą planowaną, a wydatkowaną będzie zagospodarowana w latach następnych. Będziemy starali się, razem z urzędami morskimi, niwelować wydatkowanie nagromadzonych środków w jednym czasie, żeby nie powodować efektów ubocznych i by dbać o jakość realizowanych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Jeśli chodzi o porównanie środków dostępnych w programie rządowym, ustanowionym ustawą, i środków będących w dyspozycji urzędów morskich, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, to chciałabym zwrócić uwagę na rzecz następującą.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">W programie rządowym są wydatki przewidziane na zadania inwestycyjne i na zadania bieżące – czyli takie, które nie są inwestycją, np. remonty, prace utrzymaniowe, które nie mogą być finansowane ze środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Tak więc te źródła finansowe jakby uzupełniają się. Dla przykładu – sprzęt, o którym mówił przedstawiciel Urzędu Morskiego ze Słupska, nie mógłby być zakupiony ze środków programu rządowego, natomiast może być zakupiony w ramach projektu współfinansowanego ze środków unijnych. Takie przykłady można mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Program rządowy ma się zakończyć w 2023 r. Podejrzewam – oczywiście dzisiaj nic pewnego nie mogę powiedzieć – że po tym czasie również będą przewidziane jakieś środki na te działania.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">I tu nawiążę do pytania o doświadczenia innych państw i czy nie powinniśmy stosować bardziej radykalnych środków w ochronie brzegów morskich – np. betonować.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Proszę państwa, brzeg morski jest pewnego rodzaju ekosystemem. Przepisy dyrektyw środowiskowych implementowane do polskiego prawa nie pozwalają na stosowanie tak radykalnych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Moi koledzy i koleżanki z urzędów morskich mogą powiedzieć, jak szczegółowe i jak rygorystyczne są warunki uzyskania decyzji środowiskowych dla inwestycji prowadzonych na tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Chciałabym też podkreślić pewną rzecz odpowiadając na pytanie czy te działania ochronne, refulacyjne są konieczne, potrzebne i niezbędne. Otóż według ekspertów międzynarodowych jest to jedyna metoda, żeby utrzymać w sposób naturalny piękne polskie plaże i ekosystem, czyli środowisko, w którym żyje flora i fauna tych obszarów.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Tak więc są to wydatki, które corocznie będziemy musieli wydatkować i ponosić trud, aby te prace przeprowadzać. Według ekspertów światowej sławy – urzędy morskie i Ministerstwo Infrastruktury współpracują w tym zakresie z innymi krajami – nie ma takiej metody, która zwalniałaby z konieczności przeprowadzania tych prac co pewien czas.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Oczywiście, jeśli będzie taka wola pań i panów posłów, to Ministerstwo Infrastruktury przygotuje takie zestawienie, jak ta sprawa wygląda w innych krajach, jakie są stosowane metody, abyście państwo mieli porównanie.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Kolejne pytanie dotyczyło współpracy z samorządami. Jeżeli chodzi o to zbliżanie urbanizacji do brzegów, jest to słuszna uwaga, iż ta współpraca musi istnieć. W tzw. pasie technicznym, którego szerokość oscyluje od 100m do 1km w głąb lądu, każde zezwolenie na budowę, wydawane przez administrację samorządową musi być uzgadniane z administracją urzędu morskiego. Naturalnie ta współpraca z samorządami różnie się układa, ale mogę powiedzieć, że jest coraz lepsza, jeśli chodzi o ustalanie zapisów planu zagospodarowania przestrzennego danego terenu.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Ta współpraca musi się zacieśniać, abyśmy nie mieli sytuacji, że powstanie budowla, którą trzeba chronić i wydatkować dodatkowe publiczne środki na zabezpieczenie takiego obiektu.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Oczywiście zdarzają się samowole budowlane – zwłaszcza w miejscach atrakcyjnych turystycznie – kiedy właściciel gruntu nie respektuje przepisów prawa i stawia jakieś tymczasowe, prowizoryczne zabudowania, żeby skorzystać z sezonu turystycznego. W takich przypadkach nadzór budowlany, w porozumieniu z urzędami morskimi, zmuszony jest interweniować i przeciwdziałać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również bardzo dziękuję. O głos prosi pan poseł Krzysztof Tchórzewski – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Chciałbym nawiązać do pierwszej części wypowiedzi pani minister. Otóż niewykorzystanie 5 mln zł z ogólnej kwoty 40 mln zł, to bardzo dużo. Prawdą jest, że w programie niewykorzystane środki przechodzą na następny rok, ale planując wydatki na dany rok można jednak lepiej się orientować, ile się wyda. Jeśli nawet w przetargach uzyska się niższą kwotę niż zakładano, to można zaoszczędzone środki wykorzystać na inne prace.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Mówię o tym dlatego, że tak się składa, iż w sprawozdaniach z realizacji programu mamy rokrocznie podobną sytuację. Coś w tym systemie organizacyjnym jest niedograne, bo w ciągu ostatnich kilku lat ta sytuacja powtarza się i zwykle jest to 10–15%, a czasem nawet więcej, niewykorzystanych środków.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#KrzysztofTchórzewski">W związku z tym, jeśli popatrzymy na plany na rok przyszły, gdzie przewidziano o 10 mln więcej środków, to od razu nasuwa się myśl, że te 5 mln zł może być niewykorzystanych. Stąd też wydaje się, że resort powinien podjąć jakieś działania, aby te środki były lepiej wykorzystywane. Tym bardziej, że informacje o zadaniach zawsze wskazują, iż te potrzeby są większe niż środki łożone z budżetu państwa i pozyskane z Unii na ochronę brzegów morskich.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#KrzysztofTchórzewski">Dlatego w takiej sytuacji zrozumiałe jest niewykorzystanie środków na poziomie 1–2%, ale powyżej 10% jest już trudne do pełnej akceptacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JerzyGosiewski">Dziękuję bardzo za ten komentarz. Proszę państwa, pozostało nam jeszcze tylko 5 minut, bo musimy zwolnic salę. O głos prosi jeszcze pan poseł Śnieżek, więc jeśli strona rządowa będzie chciała się odnieść do ostatnich wypowiedzi – to do dyspozycji jest tylko 2–3 minutki.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JerzyGosiewski">Teraz głos zabierze pan poseł Adam Śnieżek – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AdamŚnieżek">Pani minister powiedziała, że po 2023 r. prawdopodobnie nadal trzeba będzie zabezpieczać brzegi. Czy ten program obejmuje wszystkie odcinki linii brzegowej, które obecnie wymagają jakiegoś zabezpieczenia i umocnienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JerzyGosiewski">Dziękuję. Czy pani minister zechce krótko odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Program obejmuje prawie wszystkie odcinki linii brzegowej naszego polskiego morza. Natomiast szczególny nacisk jest położony na niektóre zadania.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PatrycjaWolińskaBartkiewicz">Warunki atmosferyczne, które funkcjonują i te zjawiska, które przedstawiono w prezentacjach, powodują konieczność pewnych modyfikacji założeń tego programu. Tak więc podejrzewam, że oprócz dodatkowych środków na te same działania kolejne typy działań będą brane pod uwagę przy następnym finansowaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JerzyGosiewski">Ja również serdecznie dziękuję. Myślę, że panowie z urzędów morskich sprężą się i w końcu zrealizują planowane zadania, a być może nawet i więcej.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JerzyGosiewski">W związku z tym, iż powinniśmy zaopiniować przedłożoną informację, czy są jakieś wnioski, sugestie? Jeżeli nie ma, to czy możemy przyjąć, iż obydwie Komisje rekomendują Sejmowi przyjęcie informacji Ministra Infrastruktury na temat realizacji ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich” w 2010 r., zawartej w druku nr 4081? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JerzyGosiewski">Stwierdzam, że Komisje rekomendują Sejmowi przyjęcie ww. informacji.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JerzyGosiewski">Pozostał nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Widzę, że ma ochotę nim zostać pan poseł Stanisław Lamczyk. Czy są inni chętni? Nie ma zgłoszeń. Czy jest sprzeciw wobec powierzenia funkcji sprawozdawcy panu posłowi Stanisławowi Lamczykowi? Nie ma sprzeciwu. A zatem wybraliśmy posła sprawozdawcę. Serdecznie państwu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JerzyGosiewski">Na tym wyczerpaliśmy porządek obrad – zamykam wspólne posiedzenie Komisji: Infrastruktury oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>