text_structure.xml
59.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AndrzejSmirnow">Witam pana ministra Włodkowskiego i przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, witam wszystkich gości. Stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołów z posiedzeń Komisji w dniach 31 marca, 1 i 22 kwietnia wobec niewniesienia do nich zastrzeżeń. Porządek dzienny został państwu doręczony na piśmie. Czy do porządku obrad są uwagi? Nie słyszę uwag. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AndrzejSmirnow">Informuję, że posłowie otrzymali na piśmie informację Ministra Edukacji Narodowej. To jest dosyć obszerny materiał, przy czym uzupełnieniem tej informacji jest obszerny załącznik na temat realizacji przez kuratorów oświaty w poszczególnych województwach programu wsparcia doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2007–2008. Ten załącznik jest do wglądu w sekretariacie Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AndrzejSmirnow">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę uprzejmie pana ministra o przedstawienie informacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZbigniewWłodkowski">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo, w związku z tym, że materiał jest obszerny, ja skoncentruję się w swojej wypowiedzi na głównych wątkach tego materiału.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZbigniewWłodkowski">Doskonalenie nauczycieli realizowane jest w formach kształcenia ustawicznego i doradztwa metodycznego. Kształcenie ustawiczne definiuje się jako podnoszenie, uzupełnianie i aktualizowanie kwalifikacji zawodowych oraz nabywanie nowych kompetencji i umiejętności. Natomiast doradztwo metodyczne jest rozumiane jako wspieranie nauczycieli w realizacji bieżących zadań zawodowych i rozwoju zawodowego.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZbigniewWłodkowski">Realizacja kształcenia ustawicznego nauczycieli należy do placówek doskonalenia nauczycieli, które powinny adresować swoją ofertę do nauczycieli wszystkich specjalności, a wyspecjalizowane placówki również do nauczycieli przygotowujących się do zawodów unikatowych. Placówki diagnozują potrzeby w zakresie kształcenia ustawicznego nauczycieli, opracowują na podstawie powyższych diagnoz programy i formy doskonalenia, opierając się na najnowszej wiedzy metodycznej i dydaktycznej. Prowadzą odpowiednie formy doskonalenia zawodowego, a także prowadzą ewaluację poszczególnych form dokształcania. Podstawy prawne organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli stanowią w szczególności przepisy ustawy o systemie oświaty i ustawy – Karta nauczyciela, a także przepisy wykonawcze do wymienionych ustaw. Przepisy te określają sposób funkcjonowania placówek doskonalenia nauczycieli oraz wysokość, usytuowanie i sposób wydatkowania środków przeznaczanych corocznie na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli. Wskazują one również dysponentów tych środków.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#ZbigniewWłodkowski">W systemie doskonalenia działalność na rzecz doskonalenia nauczycieli prowadzą cztery centralne placówki doskonalenia nauczycieli prowadzone przez ministra edukacji narodowej i są to: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej w Warszawie, a także Polonijne Centrum Nauczycielskie w Lublinie. Placówki te realizują zadania centralne adresowane przede wszystkim do kadry systemu doskonalenia nauczycieli, zgodnie z priorytetami wynikającymi z polityki oświatowej państwa. Środki przeznaczane na prowadzenie centralnych placówek doskonalenia nauczycieli są zabezpieczane corocznie w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Działalność na rzecz doskonalenia nauczycieli prowadzi także 36 wojewódzkich publicznych placówek doskonalenia nauczycieli prowadzonych przez samorządy województw. Przygotowują one i realizują programy i projekty szkoleniowe adresowane do nauczycieli danego regionu. Doskonalenie nauczycieli organizuje 71 powiatowych i gminnych publicznych placówek doskonalenia nauczycieli prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, inne niż samorządy województw. Organizują one przede wszystkim doradztwo metodyczne. Działalność na rzecz doskonalenia nauczycieli prowadzi również 380 niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne, w tym o zasięgu ogólnokrajowym.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#ZbigniewWłodkowski">Od 1 stycznia 2004 r., zgodnie z przepisami znowelizowanej w czerwcu 2003 r. ustawy o systemie oświaty, została wprowadzona akredytacja placówek doskonalenia nauczycieli. Akredytację przyznają właściwi dla siedziby placówki doskonalenia nauczycieli kuratorzy oświaty na podstawie oceny działalności placówek dokonywanych przez zespół specjalistów w dziedzinie doskonalenia nauczycieli, powoływany przez kuratora oświaty. Z danych przekazanych przez kuratorów oświaty wynika, że wciągu 5 lat funkcjonowania przepisów dotyczących akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli, akredytację uzyskało zaledwie 7% publicznych i 2% niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli. Ogółem akredytowało się 8,4% placówek publicznych i niepublicznych.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#ZbigniewWłodkowski">W opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej powodem niewielkiego zainteresowania placówek uzyskaniem akredytacji są duże wymogi stawiane placówkom doskonalenia nauczycieli. Trudności w spełnianiu tych wymogów mają przede wszystkim niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli. Niezbędne wydaje się systemowe działanie i wspieranie placówek, mające na celu podniesienie jakości ich pracy, tak by mogły podejmować kroki zmierzające do uzyskania tej akredytacji.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#ZbigniewWłodkowski">Istotną rolę w systemie doskonalenia nauczycieli pełnią nauczyciele doradcy metodyczni zatrudniani w publicznych szkołach i placówkach, w tym również w placówkach doskonalenia nauczycieli. Dane dotyczące funkcjonowania doradztwa metodycznego przedstawione w materiale, który państwo otrzymaliście, potwierdzają stanowisko resortu edukacji, że dotychczasowe próby uregulowania tych kwestii, w tym przede wszystkim zapewnienia nauczycielom równego dostępu do doradztwa metodycznego, nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Wynika to m.in. z przypisania organizacji doradztwa organom prowadzącym szkoły i placówki, które działają na poziomie lokalnym i nie mogą samodzielnie finansować doradztwa metodycznego dla nauczycieli wszystkich specjalności. Zgodnie z nowelizacją ustawy – Karta nauczyciela z 15 lipca 2004 r. art. 70a stanowi m.in., iż środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnione są w budżecie organów prowadzących szkoły w wysokości 1% planowanych rocznych środków, przeznaczanych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli, z uwzględnieniem doradztwa metodycznego, którego finansowanie może stanowić do 20% ogólnej puli wyodrębnionych środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli. To ograniczenie ilości środków, które organ prowadzący może przekazać na organizację doradztwa metodycznego, uniemożliwia swobodne dysponowanie przez samorządy środkami finansowymi na poszczególne formy doskonalenia zawodowego. W konsekwencji doprowadziło to do spadku liczby nauczycieli doradców metodycznych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#ZbigniewWłodkowski">Ministerstwo Edukacji Narodowej postanowiło gruntownie przeanalizować stan obecny oraz zbadać funkcjonowanie systemu doskonalenia nauczycieli, w tym przede wszystkim systemu akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli i doradztwa metodycznego. Ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach poddziałania 3.3.1 programu operacyjnego „Kapitał ludzki” rozpoczęto realizację projektu, który podzielony został na dwie części. Pierwsza część realizowana jest od 1 stycznia 2009 r. do 30 maja 2010 r. i celem tej części jest wypracowanie koncepcji systemu doskonalenia nauczycieli. Na tę pierwszą część przeznaczamy ponad 2 mln zł. Druga część to część wdrożeniowa i na nią przeznaczamy 23,5 mln zł. Celem drugiej części będzie doprowadzenie do zbudowania sieci centrów kompleksowego wsparcia szkół.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#ZbigniewWłodkowski">Zmieniła się nazwa tego projektu i państwo macie w swoim materiale już nieaktualną nazwę projektu. Nowa nazwa brzmi „Wzmocnienie systemu wspierania rozwoju szkół ze szczególnym uwzględnieniem doskonalenia nauczycieli i doradztwa metodycznego”. W projekcie przewiduje się:</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#ZbigniewWłodkowski">– przeprowadzenie badań mających na celu dokonanie analizy funkcjonowania obecnego systemu doskonalenia nauczycieli, w tym systemu akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli i doradztwa metodycznego oraz przygotowanie na ich podstawie wniosków i rekomendacji,</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#ZbigniewWłodkowski">– dokonanie analizy systemu doskonalenia nauczycieli, w tym w szczególności systemu akredytacji doradztwa metodycznego w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz przygotowanie na ich podstawie wniosków i rekomendacji,</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#ZbigniewWłodkowski">– opracowanie raportu o funkcjonowaniu obecnego systemu doskonalenia nauczycieli zawierającego opis stanu prawnego i faktycznego,</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#ZbigniewWłodkowski">– opracowanie założeń nowego systemu doskonalenia nauczycieli, w tym doradztwa metodycznego i akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli wraz z propozycją zmian legislacyjnych oraz kalkulacją kosztów,</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#ZbigniewWłodkowski">– przeprowadzenie konsultacji założeń nowego systemu doskonalenia nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#ZbigniewWłodkowski">Celem drugiej części projektu będzie przygotowanie aktów prawnych i wprowadzenie procedury legislacyjnej oraz wdrożenie nowego systemu doskonalenia doradztwa w całym kraju.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#ZbigniewWłodkowski">W ramach realizacji zadań pierwszej części w dniach 7–8 lipca odbędzie się pierwsze spotkanie grupy konsultacyjnej, na które zaproszono przedstawicieli samorządów terytorialnych, publicznych i niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz bibliotek pedagogicznych. Celem spotkania jest określenie obszarów wsparcia szkół przez te środowiska i zarysowanie ewentualnych pól współpracy w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AndrzejSmirnow">Za chwilę przystąpimy do zadawania pytań i ewentualnych wypowiedzi. Równocześnie chciałbym poinformować tych państwa, którzy o tym nie widzą, że ta informacja ministerstwa była również przedmiotem pracy podkomisji do spraw jakości kształcenia i wychowania. Poproszę panią przewodniczącą Domicelę Kopaczewską o przekazanie uwag podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#DomicelaKopaczewska">Właśnie zamierzałam zabrać głos w tej sprawie. Pracowaliśmy w podkomisji, analizując te same materiały, które państwo dzisiaj macie przed sobą. W pracach podkomisji uczestniczyli dyrektorzy wojewódzkich i samorządowych placówek doskonalenia nauczycieli oraz przedstawiciele samorządów. Była to dogłębna analiza i diagnoza, jak wygląda w tej chwili doskonalenie. Wszyscy członkowie podkomisji i wypowiadający goście zgodzili się, co do tego, że ta diagnoza nie jest dla nas pozytywna. Że w systemie funkcjonują środki finansowe, które nie są zbyt efektywnie wykorzystywane. Że wojewódzkie placówki doskonalenia, dla których organem prowadzącym są marszałkowie województwa, realizują zadania zlecone na przykład przez kuratora czy ministra edukacji, oczekując dodatkowych środków na realizację tych zadań. A ponadto system jest tak skonstruowany, że pewne zadania się powielają lub nie są ze sobą zintegrowane i nie są zbyt efektywne.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#HenrykGołębiewski">Panie ministrze, szanowni państwo, chciałbym zadać dwa pytania. Otóż występuje daleko idąca dysproporcja pomiędzy województwami, jeśli chodzi o liczbę nauczycieli przypadających na jednego doradcę metodycznego. Dla przykładu, w województwie śląskim 280, a w województwie małopolskim 604, czyli dwukrotnie więcej. Z czego wynikają te dysproporcje? Czy państwo badaliście zależność pomiędzy liczbą nauczycieli przypadających na doradcę metodycznego w poszczególnych województwach a wynikami egzaminów i w ogóle z efektami kształcenia? Jak to się nakłada na dynamizm oddziaływań a wyniki egzaminów?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MariaNowak">Muszę całkowicie poprzeć i zgodzić się z tym, co powiedziała pani poseł Kopaczewska. Z moich obserwacji, a także rozmów z nauczycielami mogę stwierdzić, że środki, które są w tym systemie na dokształcanie i doskonalenie nauczycieli, nie są wykorzystywane w sposób efektywny, w jaki by się należało spodziewać. Ja jestem z województwa śląskiego, gdzie akurat na jednego nauczyciela metodyka przypada stosunkowo niewielu nauczycieli. I mamy też wojewódzki ośrodek metodyczny, tak jak we wszystkich województwach. I na co zwracają uwagę nauczyciele? Na to, że dopłaty do doskonalenia, które muszą wnosić nauczyciele, bardzo często przekraczają ich możliwości, mimo iż ośrodek jest finansowany przez marszałka, mimo że są różnego rodzaju programy finansowane przez Unię Europejską. Teraz wprowadzamy nowe podstawy programowe, należałoby w tym ośrodku metodycznym pójść na jakieś warsztaty, na kursy, chociażby na jakieś seminaria, ale to wymaga od nauczyciela, zwłaszcza młodego nauczyciela, który nie ma jeszcze nawet górnego pułapu pensji, środków własnych. I nauczyciele są rozgoryczeni, że muszą ciągle dopłacać. Takie 80-godzinne czy 100-godzinne kursy to jest kwestia kilkuset, a czasem nawet 1000 zł i więcej. Więc jak to jest naprawdę, panie ministrze? Ile środków rzeczywiście trafia do tych ośrodków metodycznych? Czy ministerstwo jeszcze zamawia szkolenia, chociażby teraz, kiedy mamy wdrażanie nowej podstawy programowej? Czy nauczyciele nauczania zintegrowanego będą mogli korzystać nieodpłatnie z tych kursów lub jakichś seminariów? Formy mogą być różne, nie chcę tu wszystkich wyliczać. Czy muszą znowu opłacać to z własnych środków? Bo tak się dzieje w wojewódzkich ośrodkach metodycznych. Ja daję przykład Śląska, ale myślę, że w innych województwach jest podobnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#RenataButryn">Moje spostrzeżenia są bardzo podobne, chociaż pochodzę z innego województwa, bo podkarpackiego. Wydaje mi się, że Podkarpackie Centrum Edukacyjne bardziej nastawione jest na pozyskiwanie środków z Unii Europejskiej, przygotowywanie takich programów, które wygrają konkurs, ale niekoniecznie są zgodne z aktualnymi potrzebami nauczycieli. Nauczyciele pytają, czy będą jakieś szkolenia z zakresu nowej podstawy programowej i kto je będzie organizował? Sygnalizuję, bo to staje się problemem. Problem był już wtedy, kiedy należało przeszkolić rady pedagogiczne i nie można było znaleźć ludzi kompetentnych, którzy by przeprowadzili te przeszkolenia. Dlaczego? Bo tak naprawdę w województwie podkarpackim nie ma nauczycieli metodyków. Dlaczego? Bo samorządy skorzystały z takiej opcji, że niekoniecznie muszą opłacać metodyków, a pieniądze przeznaczają na zaplanowane szkolenia rad pedagogicznych. Generalnie, nauczyciel indywidualny nie ma dostępu do metodyka. I to sygnalizują przede wszystkim ci, którzy wkraczają w zawód i potrzebują wsparcia, przygotowując swoje dokumenty. Nie zawsze nauczyciel, opiekun stażu, może posłużyć doradztwem typowo metodycznym, bo niekoniecznie opiekun stażu jest przedmiotowcem. On może poruszać się świetnie w zakresie regulaminu itd., ale nie przedmiotu. Dlatego mam pytanie: w jaki sposób Ministerstwo zamierza przeprowadzić badania, audyt właśnie tego, jak działają te ośrodki, które mają w pierwszym rzędzie służyć pomocą nauczycielowi, temu, który staje przy tablicy?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejĆwierz">Ten problem, który w tej chwili dyskutujemy, jest bardzo ważny. Wydaje się rzeczą dziwną i chyba szkodliwą dla młodych nauczycieli, że nie ma regulacji prawnych, które by obligowały wszystkie województwa, ewentualnie wszystkie gminy, aby zatrudniały nauczycieli doradców. Co do tego, że są potrzebni, chyba nie ma wątpliwości po wcześniejszych wystąpieniach. Pochodzę z województwa podkarpackiego i zgadzam się z tym, co pani poseł Butryn powiedziała. Na północy tego województwa zupełnie brakuje doradców metodycznych, na południu, konkretnie w dawnym województwie przemyskim, są. Jak to możliwe, żeby w naszym systemie tak różnicować jedno województwo? Mamy świadomość, że w tej chwili, kiedy są nowe podstawy programowe, kiedy mamy bardzo dużo młodych nauczycieli, ci nauczyciele potrzebują szczególnego wsparcia. Właśnie tego wsparcia, które dawali doradcy metodyczni. Dlaczego w takim razie nie ma regulacji prawnych, które by obligowały, aby ci doradcy funkcjonowali w taki sam sposób wszędzie, w całej Polsce, a przynajmniej w jednym województwie? Czy są przygotowywane jakieś akty prawne, które będą to regulowały? Czy będą powstrzymane zmiany, które zachodziły w ciągu wielu lat, które – w moim przekonaniu – były złymi zmianami, które w wielu miejscach doprowadziły do likwidacji części nauczycieli doradców? Czy w końcu zdamy sobie sprawę z tego, że jeżeli chcemy kształcić dobrze naszą młodzież, to przede wszystkim musimy wesprzeć młodych nauczycieli, którzy są dobrze przygotowani teoretycznie, ale na pewno nie dysponują dobrą wiedzą praktyczną, taką, jaką dysponują doradcy metodyczni?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JoannaFabisiak">Mam kilka pytań. Będę je zadawała zgodnie z numeracją tego materiału. Na str. 7. są wymienione placówki doskonalenia nauczycieli, a wśród nich Polonijne Centrum Nauczycielskie w Lublinie. Ta informacja jest trochę nieprzystająca, bo potem już więcej na ten temat nie ma ani słowa. Wiemy, że to jest placówka metodyczna dla nauczycieli pracujących za granicą. Czy znalazła się ona tu przypadkowo i pomyłkowo, bo dalej nie mamy żadnej informacji na temat doskonalenia zawodowego nauczycieli polonijnych? Myślę, że to powinno być przedmiotem zupełnie innej narady. Czy ja rozumiem dobrze, czy też jest inaczej?</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#JoannaFabisiak">Drugie pytanie dotyczy materiału na str. 9. To są bardzo niepokojące dane, chciałabym poznać jakiś komentarz i interpretację zjawiska. Otóż mamy informację, że w okresie od 2002 do 2006 r. znakomicie zmalała liczba wojewódzkich placówek doskonalenia zawodowego. Jakie były przyczyny takiego szybkiego zmniejszenia tych placówek? Bo teraz mówimy o pewnym stanie, który jest.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#JoannaFabisiak">Na str. 15. mamy wybrane obszary doskonalenia zawodowego nauczycieli w latach 2007–2008. Znalazłam tu informację bardzo mnie satysfakcjonującą na temat problematyki wychowawczej. Jeśli ja dobrze postrzegam, to jest procentowo ogromna ilość szkoleń dotyczących zagadnień wychowawczych. Ale w dalszej części nic na ten temat nie ma. Jakie to były problemy? Ja bym prosiła o bardzo szczegółową odpowiedź na piśmie, jeśli to nie jest dla wszystkich kolegów interesujące. Chciałabym się dowiedzieć, jakie jest zapotrzebowanie ze strony nauczycieli, jakie obszary są dla nich, jako wychowawców, ważne. Prosiłabym o rozwinięcie tego problemu.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#JoannaFabisiak">I już ostatnie pytanie. Na str. 10. jest informacja na temat finansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli. Okazuje się, że to jest niebagatelna suma – 285 mln zł. I teraz chciałabym państwa spytać, jak wygląda ewaluacja, bo przecież najważniejszy jest efekt. Najważniejsze jest stwierdzenie, czego nauczyciele potrzebują, potem celowe przeznaczanie tych środków i wreszcie ewaluacja. Czy te szkolenia były przygotowane i przeprowadzone celowo? Ja przypomnę nasze spotkania dotyczące przeciwdziałania przemocy, gdzie było dość powszechne stwierdzenie posłów, że szkolenia niekoniecznie służą zaspokojeniu potrzeb nauczycielskich, że czasami są nietrafione, że szkoli się dla samego szkolenia.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#JoannaFabisiak">Proszę państwa, wracamy do tego problemu. Ja bym powiedziała, żebyśmy się w ogóle zajęli różnego rodzaju szkoleniami, zbilansowali sumy, które idą na nie i otrzymali pewien efekt celowości tych szkoleń. Myślę, że to byłoby bardzo zasadne. Ale teraz koncentruję się tylko na problematyce wychowawczej, która jest z samej swej istoty dla mnie osobiście bardzo ważna. Będę wdzięczna za odpowiedź na te pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#DomicelaKopaczewska">Jesteśmy dzisiaj wyjątkowo zgodni co do wniosków i naszych propozycji. Chciałam zapytać, czy Ministerstwo Edukacji posiada informację, jak jest przeznaczany 1% subwencji czy kosztów wynagrodzeń nauczycieli przez samorządy? Jaka jest wewnętrzna struktura tych wydatków? Bo jak wiemy, za te środki mogą być zatrudniani doradcy metodyczni, obniżana liczba ich godzin dydaktycznych bądź inna forma nawiązania umowy, zewnętrzne szkolenia lub czesne dla nauczycieli. I jakie są efekty tych szkoleń? Czy prowadzimy badania, na ile zmienia się jakość oferty edukacyjnej szkoły ewentualnie wyniki egzaminów zewnętrznych w zależności od szkoleń nauczycieli? Czy mamy takie porównania?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#DomicelaKopaczewska">Z tabelki na str. 11 wynika, że jednostki samorządu terytorialnego od 2002 do 2007 r. wydały dwukrotnie więcej środków na doskonalenie zawodowe. Czy to jest wynik wzrostu płac nauczycieli, czy też samorządy z własnych środków gminy przeznaczają je na doskonalenie i doradztwo zawodowe?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#SławomirKłosowski">Nie ukrywam, że w dużej mierze wyręczyła mnie w moim pytaniu pani poseł Fabisiak. Ale postaram się pogłębić trochę to pytanie, jeżeli pani poseł pozwoli. Otóż tak się składa, że w ostatnim czasie odbieram ze strony nauczycieli dosyć sporo sygnałów, co do jakości i efektywności różnego rodzaju form doskonalenia. Firmy, które są wyłaniane w drodze konkursu na organizowanie różnego rodzaju form wsparcia, doskonalenia zawodowego, przeprowadzają samoocenę w postaci bardzo popularnej, lubianej i znanej u nas ewaluacji. Cokolwiek pod tym słowem się kryje, to jest to ewaluacja. Jest to bardzo wygodne pojęcie, dlatego że w wyniku tej ewaluacji szkoleni, przed uzyskaniem jakiegoś zaświadczenia, wypełniają kartę ewaluacyjną, po czym dochodzi do oceny wewnętrznej, która jest uzewnętrzniana i przyjmowana jako bardzo dobra, dająca wysokie kryterium kwalifikacyjne dla danej firmy szkolącej. Najczęściej ta ewaluacja odbywa się przed uzyskaniem zaświadczenia o zakończeniu danej formy doskonalenia czy wsparcia nauczycieli. I teraz pytanie zasadnicze, czy czasami nie jest tak, że właśnie ta forma samooceny, patrz: ewaluacji, przekształca się w niepisaną opinię o danej firmie szkolącej, organizującej doskonalenie? Czy kuratoria oświaty, Ministerstwo Edukacji planuje, planowało, czy realizuje wręcz jakieś formy kontroli w oparciu o zobiektywizowane kryteria zewnętrzne? Czy są prowadzone również jakieś elementy kontroli już nie tylko co do jakości tych form doskonalenia, ale również miejsca organizacji tego szkolenia?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#SławomirKłosowski">Opinię publiczną, a zwłaszcza środowisko nauczycielskie mojego województwa bulwersowały w ciągu ostatnich 2 miesięcy przykłady szkolenia zorganizowanego przez ośrodek metodyczny, doskonalenia połączonego ze szkoleniem dyrektorów szkół opolskich, które odbywało się podczas wycieczki do Barcelony. Stąd pytanie zasadnicze, czy tego typu formy doskonalenia z pewnym udziałem środków publicznych, środków unijnych, godzi się realizować pod takim płaszczykiem? Ja wiem, że to jest ośrodek pod zarządem marszałka województwa i to jest w dużej mierze jego odpowiedzialność, ale jest to również w ramach nadzoru kuratora oświaty. Czy kurator oświaty, krótko mówiąc, sprawuje nad tym nadzór?</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#SławomirKłosowski">I drugie pytanie, z zakresu finansowego. Wiadomo, że jesteśmy po pewnym etapie i przed pewnym etapem oszczędności w ramach nowelizacji budżetu, cokolwiek przez to rozumiemy, bo dzisiaj nie mamy jeszcze żadnych danych na ten temat. Czy pan minister może powiedzieć autorytatywnie, że w zakresie doskonalenia i doradztwa te środki pozostaną w takiej formie, w jakiej zostały zaplanowane, jeżeli chodzi o wydatki budżetowe?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejSmirnow">Więcej zgłoszeń nie widzę. Czy można prosić pana ministra o zabranie głosu?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ZbigniewWłodkowski">Na część pytań odpowiem sam, natomiast na pozostałe odpowiedzą moi pracownicy, którzy są razem ze mną i będą mnie uzupełniać.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#ZbigniewWłodkowski">Z czego wynikają dysproporcje w liczbie nauczycieli przypadających na jednego doradcę? To pierwsze pytanie, które zadał pan poseł Gołębiewski. To jest pewien proces czy aktywność lokalna. Tu można by było pokazać takie ważne momenty historyczne, które miały znaczenie dla kształtowania się liczby ośrodków doradztwa metodycznego. To był 1999 rok. Przed tym rokiem było dość duże nasycenie ośrodkami doradztwa metodycznego, a po tym roku ta liczba się zmniejszyła, bo małe ośrodki regionalne zostały połączone w duże ośrodki wojewódzkie. Czy to był dobry kierunek działania? Dzisiaj właściwie odpowiadamy na to. Posłowie z województwa podkarpackiego mówią o nierównomiernym rozłożeniu tych ośrodków na terenie danego województwa. Ale tu też trzeba mieć świadomość, kto decyduje o tym, że dany ośrodek powstaje w tym miejscu. Inicjatywa i możliwości finansowania funkcjonowania ośrodka są po stronie samorządów gmin. Tam są środki z 1% odpisu i samorządy na terenie swoich gmin różnie rozwiązują to obowiązkowe zadanie w zakresie doradztwa i doskonalenia zawodowego. Część z nich powołuje własne ośrodki. Są to często ośrodki powiatowe, ale też są ośrodki gminne, ale one do końca nie spełniają swojej funkcji, bo nie mogą zabezpieczyć doradztwa, poradnictwa zawodowego dla wszystkich specjalności zawodowych. Powstają też regionalne ośrodki, gdzie kilka samorządów składa się na funkcjonowanie danego ośrodka, przekazując określone kwoty na ten ośrodek oraz wspierając go swoimi najlepszymi nauczycielami jako doradcami zawodowymi.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#ZbigniewWłodkowski">A na co idzie ten odpis? Pytała o to pani poseł Kopaczewska. Właśnie m.in. na wspieranie regionalnych, powiatowych i gminnych ośrodków doradztwa zawodowego nauczycieli, na wyrównanie obniżki etatu nauczycieli doradców. Gmina zmniejsza doradcy pensum i w ten sposób musi do tych nauczycieli dopłacić. Część środków przeznaczanych jest na zamawianie usługi doradczej na terenie gminy w ośrodkach, które funkcjonują, publicznych czy niepublicznych, z terenu całego kraju. Te środki są przeznaczane również na dopłatę do czesnego studiujących nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#ZbigniewWłodkowski">Był też poruszony problem odpłatnego doskonalenia nauczycieli przez wojewódzkie ośrodki doradztwa metodycznego. Ośrodki te funkcjonują z pieniędzy publicznych i nie powinny pobierać odpłatności za szkolenia. Być może jest grupa szkoleń, która wykracza poza ten limit, który zostaje przekazywany przez organy prowadzące i wówczas być może to są te szkolenia, za które pobierana jest odpłatność. Generalnie my przekazujemy duże środki na doskonalenie nauczycieli. Również w Ministerstwie Edukacji Narodowej takie szkolenia prowadzi m.in. Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Szkolimy edukatorów, którzy później w formie szkoleń kaskadowych dalej szkolą w terenie. I właśnie pierwszą grupę edukatorów szkolonych przez centralne ośrodki stanowią pracownicy ośrodków wojewódzkich doradztwa metodycznego. Tam to szkolenie w dół powinno odbywać się bezpłatnie, szczególnie jeżeli dotyczy właśnie tych procesów, które teraz zachodzą w oświacie, nowej podstawy programowej czy doskonalenia nauczycieli klas I-III. Na ten temat też kilka słów powie pani dyrektor Nerwińska.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#ZbigniewWłodkowski">Czy są przygotowywane akty prawne, które pozwolą na zmianę tego systemu, tej sytuacji, o której państwo mówicie, którą my przedstawiamy w raporcie? Otóż doraźnie nie przewidujemy większych zmian. Natomiast tak jak państwu przestawiłem, realizujemy systemowy projekt, który składa się z dwóch części. Pierwsza część, która zakończy się w maju 2010 r., ma zakończyć się właśnie wskazaniem zmian niezbędnych również w prawie oświatowym, które mają doprowadzić z kolei do powstania nowego systemu doskonalenia nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#ZbigniewWłodkowski">Polonijne Centrum Nauczycielskie jest jedną z czterech centralnych placówek doskonalenia nauczycieli, skierowaną do specyficznej grupy nauczycieli. Jest jednostką, która zajmuje się doradztwem zawodowym nauczycieli, doskonaleniem nauczycieli. Może rzeczywiście w materiale niezbyt obszernie opisaliśmy funkcjonowanie tego ośrodka, ale jest pani dyrektor, która będzie mogła kilka słów na temat tego Centrum powiedzieć. Odniesie się ona również do pytań, które postawiła pani poseł Fabisiak, a mianowicie problematyki szkoleń związanych z procesami wychowania, a także ich celowości.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#ZbigniewWłodkowski">Pan poseł Kłosowski spytał o nadzór kuratora oświaty nad wojewódzkimi ośrodkami doskonalenia nauczycieli. Kurator ma obowiązek prowadzenia nadzoru również nad wojewódzkimi placówkami doskonalenia nauczycieli, publicznymi i niepublicznymi, również tymi, dla których organem prowadzącym nie są samorządy wojewódzkie.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#ZbigniewWłodkowski">Padło tu też pytanie, czy środki z budżetu Ministerstwa na doskonalenie zawodowe nauczycieli nie są zagrożone. Na dzień dzisiejszy mogę powiedzieć, że nie są zagrożone. Środki te naliczane są w wysokości 5 tys. średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty i są zabezpieczone w budżecie, nie mamy żadnych sygnałów, żeby one były zagrożone. Teraz poproszę panią dyrektor Nerwińską.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaNerwińska">Jeżeli chodzi o tabelę na str. 15, to są dane, które zostały zebrane od kuratorów oświaty i myślę, że problematyka wychowawcza dominująca w tych formach doskonalenia nauczycieli wynika z faktu, że w latach 2007–2008 były realizowane rządowe programy przeciwdziałania przemocy i agresji, o których tutaj mówiliśmy, czyli rządowy program: „Zero tolerancji dla przemocy w szkole” oraz rządowy program: „Bezpieczna i przyjazna szkoła”. W tych programach sfinansowanych właśnie w ramach rządowego programu uczestniczyło wielu nauczycieli i myślę, że to są te dane, które podali kuratorzy oświaty.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaNerwińska">Chciałabym się w ogóle odnieść do doskonalenia i doradztwa. Proszę państwa, to się musi zmieniać. Zmieniają się podstawy programowe, zmienia się szkoła i takie formy, jakie były do tej pory, to znaczy kursy, szkolenia, są w tym momencie bardzo nieefektywne, niewydajne. Zgadzam się z zarzutami, że bardzo często są one niskiej jakości i nie przekładają się zupełnie na pracę nauczyciela. Dlatego cały system doskonalenia w tej chwili wszędzie na świecie idzie w takim kierunku, że doskonalenie odbywa się w szkole jako wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli i jako doradztwo przywarsztatowe, metodyczne dla nauczycieli, którzy zaczynają pracę. I większość decyzji na temat tego, w jakim kierunku powinno pójść doskonalenie, powinna zapadać w szkole, powinna być podejmowana przez całą radę pedagogiczną, przez dyrektora szkoły. Jeżeli nauczyciel trafia na kurs, na szkolenie i potem nie ma właściwie możliwości zastosowania tej wiedzy w swojej codziennej praktyce, to ten kurs jest stracony, to są stracone pieniądze i stracony czas. Natomiast, jeżeli rada pedagogiczna podejmuje decyzję o tym, że będzie chciała poprawić swoją jakość pracy w jakimś określonym obszarze, to właśnie może to zrobić albo za pomocą kogoś zaproszonego z zewnątrz, albo współpracując właśnie z doradcami metodycznymi. To jest ten kierunek zmian, które prawdopodobnie nastąpią na skutek projektu, o którym mówił pan minister, że szkoła będzie w większym stopniu zamawiała sobie pewne usługi w zakresie doskonalenia zawodowego, a nie będzie wysyłała na szkolenie, na kurs pojedynczego nauczyciela, bo to się nie przekłada na jakość pracy szkoły.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#ElżbietaNerwińska">Również wydaje mi się, że będą podjęte prace w kierunku powiązania systemu awansu zawodowego nauczycieli z systemem doskonalenia. Nie wiem, czy są prowadzone badania na temat relacji pomiędzy wynikami egzaminów zewnętrznych a liczbą na przykład nauczycieli przypadających na jednego doradcę czy uczestnictwem w szkoleniach, doskonaleniu. Na pewno powinno być powiązanie pomiędzy uzyskiwanymi stopniami awansu zawodowego a wynikami, które osiągają uczniowie. I w tym kierunku to idzie, żeby powiązać doskonalenie z systemem awansu zawodowego i rozwoju zawodowego nauczycieli.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JoannaWójtowicz">Dlaczego znalazło się tutaj Polonijne Centrum Nauczycielskie? Ponieważ poza szkoleniami organizowanymi dla nauczycieli polonijnych organizujemy także szkolenia dla nauczycieli w Polsce. Przede wszystkim od 2003 r. przygotowujemy nauczycieli do nauczania języka polskiego dzieci cudzoziemców przebywających w Polsce. Są to 100-godzinne szkolenia. Taki obowiązek nakłada Unia Europejska. W tej chwili ok. 350 nauczycieli ze wszystkich możliwych województw w Polsce jest przeszkolonych. Oczywiście jest to szkolenie bezpłatne. Kieruje na nie każdorazowo kuratorium oświaty i dyrektorzy szkół. Poza tym realizujemy kursy na ten sam temat dla koordynatorów przy kuratoriach oświaty w Polsce. Prowadzimy również portal: www.polskaszkoła.pl, który służy nie tylko nauczycielom polonijnym, ale także nauczycielom polskim.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JoannaWójtowicz">W kwestii dotyczącej zaangażowania Polonijnego Centrum na rzecz szkoły polskiej w Polsce, to także jesteśmy uczestnikami prac nad nową podstawą programową dla szkół poza granicami Polski, ale w jakimś stopniu ma to znaczenie i związek z uczniami w Polsce, bo to oni emigrują. Ta nowa podstawa programowa ma być kompatybilna z tym, co jest realizowane w Polsce.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#JoannaWójtowicz">I wreszcie realizujemy też doskonalenie nauczycieli szkół, które funkcjonują przy ambasadach polskich, a są to uznane szkoły, wydające zaświadczenia polskie.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#JoannaWójtowicz">Tyle na temat naszych związków z Polską.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#AnnaDakowiczNawrocka">Kilkakrotnie padało pytanie dotyczące badań nad związkiem pomiędzy siecią placówek doskonalenia, siecią doradztwa a wynikami egzaminacyjnymi uczniów. Chcę państwu powiedzieć, że nie były robione szczegółowe badania na terenie kraju dotyczące tej kwestii. Natomiast ogląd ogólny owej sieci placówek, sieci doradztwa, liczby nauczycieli przypadających na jednego doradcę pozwalają nam, w sposób nieco uogólniony i może nieco upraszczający rzecz, jednakowoż stwierdzić, że tego związku w sposób prosty – niestety – nie widać. To znaczy, nie jest wcale tak, że tam, gdzie ta sieć doradztwa jest stosunkowo mocna, tam wyniki egzaminacyjne są wyraźnie lepsze. I powiadam, być może jest to nadmiernie idące uproszczenie i należałoby przeprowadzić badania szczegółowe w tej kwestii, ale ogląd ogólny tego zagadnienia jest właśnie taki.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#DomicelaKopaczewska">Po wypowiedzi pana ministra i pani dyrektor Dakowicz dochodzę do wniosku, a właściwie wynika to z mojej obserwacji, że jest związek między awansem zawodowym nauczycieli a korzystaniem z różnych form doskonalenia i doradztwa zawodowego do momentu, kiedy nauczyciele zdobędą określony stopień awansu zawodowego. Potem to nagle zanika. Takie są moje doświadczenia. Natomiast rzeczywiście nie ma badań wskazujących, że udział w formach doskonalenia czy korzystanie z pomocy doradcy metodycznego wpływa na jakość wyników edukacyjnych szkoły. Ale również nie mamy badań, na ile awans zawodowy nauczyciela decyduje o jakości osiąganych wyników. I to jest właściwie najważniejsze pytanie, na które powinniśmy sobie odpowiedzieć, czemu ma służyć doradztwo i doskonalenie zawodowe? I tutaj bardzo ważny problem poruszyła pani dyrektor Nerwińska. Doradztwo i doskonalenie zawodowe musi być powiązane z potrzebami szkoły i konkretnego nauczyciela. Natomiast w tej chwili jest to tylko i wyłącznie korzystanie z tej formy po to, żeby spełnić pewne warunki do awansu zawodowego. I to jest niepokojące.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#DomicelaKopaczewska">Jeszcze jedno pytanie do pana ministra. Rozumiem, że w tej chwili działania, które podejmuje Ministerstwo Edukacji, dotyczą diagnozy czy stanu doradztwa i doskonalenia zawodowego i projektowania zmian tak, aby ono było najbardziej efektywne. Ale czy w najbliższym czasie przewidziana jest zmiana rozporządzenia w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli? Czy doradcy metodyczni, a szczególnie konsultanci zatrudnieni w placówkach doskonalenia zawodowego będą mieli wpisane w etat prowadzenie zajęć edukacyjnych dla nauczycieli? Jeśli tak, to, w jakiej wysokości?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JoannaFabisiak">Wrócę jednak do problemu, który być może jest tylko moją idée fixe. Czytam w materiale, na str. 17, że Minister Edukacji Narodowej dofinansowywał w 2007 r. m.in. realizację działań w zakresie wychowania i profilaktyki społecznej, a w 2008 r. działanie m.in. w obszarze treści umiejętności wychowawczych. I tak bym to rozumiała, że skoro występuje tyle swego rodzaju patologii, nieprawidłowości, bo trzeba to nazwać nieprawidłowościami wychowawczymi w szkole, to rozumiem, że kładzie się nacisk na te szkolenia, które dobrze przygotowują wychowawcę. Ja bym chciała otrzymać bardzo konkretną odpowiedź, ustnie lub na piśmie, jakie to są szkolenia? I że takie szkolenia są, że dają umiejętności wychowawcze, uczą bycia wychowawcą, a nie tylko przeciwdziałania przemocy. Bo tego naprawdę, powiem kolokwialnie, ja już mam po kokardkę. Wszyscy przeciwdziałają. Przestańmy przeciwdziałać, zacznijmy wychowywać, to będzie tańsze.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#JoannaFabisiak">I pytanie dotyczące akredytacji. Czy aby otrzymać akredytację, trzeba spełnić kryterium danego rodzaju szkoleń? Jakie to są szkolenia? Chciałabym otrzymać wykaz wszystkich mazowieckich niepublicznych placówek obecnie szkolących, bo jest ich ogółem 71. Ja jestem z Mazowsza. Bardzo proszę o wykaz wraz z problematyką szkoleniową.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#JoannaFabisiak">Dziękuję pani dyrektor, że przygotowujecie nauczycieli do nauczania języka polskiego jako obcego dzieci cudzoziemskie, co jest bardzo ważne. Mnie się jednakowoż wydaje, że dobrze byłoby, żeby te szkolenia odbywały się w miastach. Tak jest w Warszawie. W tej chwili na polonistyce Uniwersytetu Warszawskiego są takie właśnie zajęcia przygotowujące nauczycieli do pracy z dziećmi cudzoziemskimi. Czy mogłabym prosić panią o ten program?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#MariaNowak">Bardzo krótkie pytanie do pana ministra. Wracam do finansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli. Otóż, panie ministrze, wiele programów jest już realizowanych ze środków unijnych. Bardzo prosiłabym o informację, nie w tej chwili, może później na piśmie, jakie programy ze środków unijnych zostały już zrealizowane lub są w trakcie realizacji, jakie jeszcze są planowane. Chodzi mi tylko i wyłącznie o ten problem. Ilu nauczycieli zostało już w ten sposób przeszkolonych? Czy ministerstwo ma rozeznanie, jaki wysoki był udział własny nauczycieli w tych programach?</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#MariaNowak">I druga sprawa, też dotycząca finansów. Pani dyrektor powiedziała, że szkoła może zamawiać szkolenia u siebie, w zależności od potrzeb. I tak powinno być. Tylko znowu pytam, kto za to będzie płacił? Przyjdą tam, na przykład, pracownicy wojewódzkiego ośrodka metodycznego, którzy przecież mają takie zadania w ramach swoich podstawowych obowiązków. Przyjęte jest w ośrodkach metodycznych, że to, co się dzieje po południu, jest dodatkowo płatne dla tych pracowników WOM-u. Czy za to będzie płacił samorząd? Moim zdaniem to wszystko nie jest poukładane tak, jak powinno być. Bo nauczyciele muszą mieć doskonalenie w godzinach popołudniowych, bo do południa pracują w szkole. Natomiast ci pracownicy WOM-u, którzy przecież pracują w godzinach dopołudniowych, chcą mieć dodatkową zapłatę. I tu jest koło zamknięte.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AndrzejSmirnow">Bardzo proszę pana ministra o odniesienie się do tych wypowiedzi, przy czym była prośba o odpowiedź na piśmie na wiele pytań szczegółowych. Sądzę, że nie na wszystkie będziecie państwo mogli odpowiedzieć na bieżąco.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#ZbigniewWłodkowski">Postaramy się odpowiedzieć na te, które zadała pani poseł Nowak. My jesteśmy przygotowani, żeby o tym mówić. Chciałem podkreślić ważną wypowiedź pani poseł Kopaczewskiej, która zauważyła, że część szkoleń z zakresu doskonalenia zawodowego jest realizowana bardziej pod awans zawodowy. I rzeczywiście jest taka praktyka, którą wszyscy znamy i dostrzegamy. Ale proszę zauważyć, jak wygląda mechanizm dzielenia tych środków, tego 1% w gminie. Siada zespół, na ogół dyrektorski, z danej gminy i oni wiedzą, że 1% w tej gminie to jest 50 tys. zł. I te 50 tys. zł dzielą na doskonalenie, na czesne dla nauczycieli i na inne jeszcze zadania, które będą chcieli realizować za te środki. Albo zabiera te pieniądze placówka, jeżeli gmina podpisała z nią umowę i teraz szkolenia to rola dyrektora. Wtedy placówka jest zobowiązana realizować szkolenia bezpłatnie. Wszyscy mówimy o tym, ale nie powiedzieliśmy wprost, że musimy zmienić myślenie o doskonaleniu zawodowym, nie nauczyciel do ośrodka, tylko ośrodek do szkoły. Wtedy realizuje się to szkolenie nie dla jednego nauczyciela, którego szkoła wysłała i on nie potrafi przekazać zdobytej wiedzy albo ta wiedza czasami nawet nie jest potrzebna w tej szkole, tylko zamawiamy szkolenie pod określony problem wychowawczy, edukacyjny, opiekuńczy czy dotyczący współpracy z rodzicami. Taki, jaki w szkole jest najważniejszy. Ale dyrektor czy rada pedagogiczna musi określić potrzeby szkoły. I pod te potrzeby szkoły realizowane są szkolenia. Jeżeli tak myśli dyrektor szkoły, tak funkcjonuje to doskonalenie w organie prowadzącym, to te szkolenia są efektywne i one są potrzebne. I właśnie w ośrodku są na to pieniądze. Z własnego doświadczenia wiem, że niektóre gminy odstąpiły od finansowania ośrodków regionalnych, a zaczęły przekazywać pieniądze dyrektorom szkół. I dyrektorzy szkół zamawiają szkolenia i decydują, jaki ośrodek je zrealizuje. Zamówią ośrodek z Lublina, bo im się sprawdza, to pracownicy tego ośrodka pojadą i na Warmię i Mazury, pojadą na Podkarpacie i na Śląsk, zrobią szkolenia w sobotę i w niedzielę, wtedy, kiedy jest zapotrzebowanie.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#ZbigniewWłodkowski">Problem, który pani poseł Nowak zauważyła, czyli popołudniowe szkolenia prowadzone przez nasze ośrodki wojewódzkie, które są finansowane z budżetu, oczywiście istnieje. Na szczęście nie jest to norma. To jest pewna nieprawidłowość, którą w wyniku nadzoru kuratora powinniśmy w jakiś sposób zminimalizować czy wyeliminować.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#ZbigniewWłodkowski">Chciałbym poprosić, panie przewodniczący, żeby jeszcze kilka słów na ten temat dodała pani dyrektor Dakowicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#AnnaDakowiczNawrocka">Jeszcze spróbowałabym odpowiedzieć na pytania szczegółowe zadane przez panie poseł, czy w tej chwili są przygotowywane jakieś zmiany dotyczące rozporządzenia o placówkach doskonalenia nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#AnnaDakowiczNawrocka">Tak jak pan minister wspominał, projekt realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego będzie sfinalizowany nowymi regulacjami legislacyjnymi dotyczącymi działania systemu doskonalenia. Na tej podstawie powstanie nowe rozporządzenie o placówkach doskonalenia nauczycieli. Natomiast w tej chwili przygotowywana jest nowelizacja tego rozporządzenia z tego powodu, że zmieniła się delegacja ustawowa określająca zakres tego upoważnienia. Minister musi wydać znowelizowane rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, bo inaczej placówki nie będą miały od przyszłego roku szkolnego podstawy prawnej do działalności. W związku z tym wprowadza się w tej chwili zmiany, które nie mają pierwszorzędnego podstawowego znaczenia, bo tak jak mówiliśmy, te najistotniejsze będą wprowadzane dopiero wtedy, kiedy sfinalizowany zostanie projekt realizowany ze środków EFS-owskich. Tam są wprowadzane zmiany dostosowujące przepisy rozporządzenia do znowelizowanej ustawy w zakresie dotyczącym na przykład kwalifikacji wymaganych od dyrektora placówki, trybu i sposobu przeprowadzenia konkursu na dyrektora placówki. Zmiany dotyczące kursów edukatorskich, które naszym zdaniem nie mogą mieć charakteru kwalifikacyjnego. Nie ma w przepisach oświatowych sformułowanego gdziekolwiek takiego warunku, że trzeba mieć kwalifikacje edukatorskie, aby zajmować jakieś stanowisko w systemie oświaty. W związku z tym te kursy będą prowadzone, ale bez rygoru kursu kwalifikacyjnego. I to rozporządzenie jest w tej chwili na etapie wewnętrznych prac w Ministerstwie. Mam nadzieję, że w tym tygodniu te prace zostaną zamknięte i projekt zostanie skierowany do uzgodnień zewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#AnnaDakowiczNawrocka">Natomiast w sprawie drugiego pytania pani poseł Nowak, dotyczącego środków unijnych wykorzystywanych na doskonalenie nauczycieli, to chcę powiedzieć, że w tym okresie projektowania, które się właśnie kończy, które będziemy rozliczali, Ministerstwo Edukacji realizowało kilka projektów adresowanych do nauczycieli. Były to projekty związane z organizacją studiów podyplomowych dla nauczycieli, przygotowujących ich do nauczania drugiego przedmiotu albo prowadzenia drugiego rodzaju zajęć. Były to studia, w trakcie których był realizowany również duży wymiar zajęć z zakresu technologii informacyjnej i języka obcego. Chcieliśmy, żeby to były studia bliskie temu, co wynika w tej chwili ze standardów kształcenia nauczycieli. I to były studia adresowane do blisko 20 tys. nauczycieli w rozmaitych specjalnościach, w zależności od potrzeb zgłoszonych przez kuratorów. Były studia podyplomowe z zakresu doradztwa zawodowego, adresowane do blisko 4 tys. nauczycieli. W trakcie tych studiów również był realizowany duży wymiar zajęć z zakresu technologii informacyjnej i języka w związku ze standardami kształcenia. O ile w przypadku tych pierwszych studiów zainteresowanie nauczycieli było bardzo duże i to były bardzo popularne studia, o tyle w przypadku studiów z doradztwa zainteresowanie było mizerne, a uczelnia miała problemy z rekrutacją. I myśmy musieli w którymś momencie zmieniać zakres tego wniosku i obniżać liczbę nauczycieli, których w ten sposób chcemy przygotowywać. Były wreszcie realizowane studia podyplomowe już dla ponad tysiąca nauczycieli z zakresu kształcenia na odległość, studia doskonalące. I były jeszcze dwa rodzaje kursów doskonalących, z zakresu technologii informacyjnej i języka obcego. Każdy nauczyciel mógł uzyskać potrzebną mu wiedzę w zakresie odpowiednim do jego aktualnych kompetencji w zakresie technologii informacyjnej i mógł korzystać z kursów języków obcych w wymiarze od 60 do 300 godzin, w zależności od tego, jaki zakres sobie wybierał i jaki poziom sprawności językowej reprezentował. Kursy i studia podyplomowe były dla nauczycieli w całości nieodpłatne. Natomiast teraz będziemy realizowali takich projektów mniej, dlatego że te zadania będą realizowane w regionach. Będą realizowali je marszałkowie województw, ponieważ z naszego rozeznania wynika, że i tak je potem realizujemy dla regionu. Nie sposób tego zrealizować centralnie. Centralne zamawianie i tak polegało w gruncie rzeczy na podziale Polski na części, na ogół na województwa, i realizowaniu tego odpowiednio dla poszczególnych regionów. W związku z tym będą to prowadzili marszałkowie. Natomiast my, w okresie projektowania, będziemy realizowali studia wyższe zawodowe, w procedurze konkursowej dla szkół wyższych, prowadzących kierunki: pedagogika, kształcenie w zakresie nauczania początkowego i wychowania przedszkolnego. Chcemy tutaj promować najlepsze rozwiązania organizacyjne i programowe kształcenia nauczycieli w tym zakresie, co jest w sposób oczywisty związane też ze zmianami dotyczącymi obniżenia wieku szkolnego. Będą programy adresowane do nauczycieli przedmiotów zawodowych w szkołach zawodowych. Dla osób, które mają przygotowanie techniczne, ekonomiczne czy rolnicze, pracują w przemyśle i są gotowe jeszcze podjąć dodatkową aktywność w szkołach ucząc przedmiotu zawodowego, będą organizowane studia podyplomowe z zakresu przygotowania do pracy nauczycielskiej. Będzie też realizowany projekt polegający na tym, że nauczyciele przedmiotów zawodowych dosyć długo czynni zawodowo, którzy nie mają kontaktu z bieżącą technologią, będą mieli możliwość odbywania staży u pracodawców i tym samym możliwość aktualizacji swojej wiedzy merytorycznej, technicznej czy ekonomicznej lub odpowiednio innej.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#AnnaDakowiczNawrocka">To by były te najważniejsze projekty, które w tej chwili będziemy realizowali dla nauczycieli w bieżącym okresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#ZbigniewWłodkowski">Przekażemy też na piśmie te informacje, o które prosiły panie poseł. Jeżeli będzie zgoda, to przekażemy je do biura pana przewodniczącego i wtedy będzie możliwość powielenia tych informacji dla wszystkich zainteresowanych posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#ElżbietaNerwińska">Chciałam tylko powiedzieć kilka słów na temat programów, o które pytała pani poseł Fabisiak. W ramach programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole” rzeczywiście można mówić bardziej o programach profilaktycznych. Natomiast wraz ze zmianą nazwy programu rządowego pojawiło się takie właśnie podejście, żeby zająć się programem wychowawczym szkoły, a nie szkolnym programem profilaktyki. I w ramach rządowego programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” były głównie realizowane, zresztą tutaj wymieniane czasami, nieszczęśliwie nazwane obcojęzycznymi nazwami programy, głównie wyposażające nauczycieli w kompetencje wychowawcze. Był to program „Szkoła dla rodziców i wychowawców”. Był to program „Golden five” dla nauczycieli gimnazjów. Były realizowane programy dla tysięcy nauczycieli rad pedagogicznych w całej Polsce, krótkie szkolenia, jak sobie radzić z trudnymi zachowaniami uczniów, podstawowy niezbędnik umiejętności wychowawczych dla każdego nauczyciela. Warto, proszę państwa, zdawać sobie sprawę z tego, że nauczyciele bardzo niechętnie uczestniczą w szkoleniach podnoszących ich kompetencje wychowawcze, ponieważ uważają, że jako wychowawcy to oni są już przygotowani i nie muszą w tym zakresie niczego nowego robić. Natomiast są przygotowywane, realizowane i finansowane takie programy z rządowego programu. Myślę, że mówię o tym samym, o czym myśli pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JadwigaWiśniewska">Pani dyrektor powiedziała, że nauczyciele niechętnie biorą udział w szkoleniach. Absolutnie się nie zgadzam z tą tezą. Jeżeli szkolenie jest dobre i daje tzw. dobry produkt, nie jest prowadzone w sposób byle jaki, daje prawdziwe umiejętności nauczycielom wychowawcom, to proszę mi wierzyć, nauczyciele chętnie w nim uczestniczą, bo pocztą pantoflową wiadomość o dobrym szkoleniu rozchodzi się bardzo szybko. Jako nauczyciel z 20-letnim stażem wielokrotnie uczestniczyłam w byle jakich szkoleniach. Potwierdzam to, co wcześniej mówili moi koledzy i koleżanki, że jakość szkoleń proponowanych przez ośrodki doradztwa metodycznego pozostawia bardzo wiele do życzenia. Bardzo często mówiąc o jakości tych szkoleń mówimy o chałturze, o możliwości dorabiania. Może należałoby się zastanowić nad tym, jak zmienić nabór na stanowiska doradców metodycznych, konsultantów. Czy pani dyrektor wie, że bardzo często słyszy się taką opinię, że jak ktoś nie sprawdził się w szkole, to sprawdzi się w WOM-ie. I to jest równie krzywdząca teza jak ta, że nauczyciele nie chcą uczestniczyć w szkoleniach dających im umiejętności wychowawcze. Przestrzegam przed stawianiem takich tez. Należy zwrócić uwagę na jakość tych szkoleń, żeby nauczyciele po bardzo ciężkim dniu pracy w szkole idąc na kurs, idąc na warsztaty, mieli zapewniony odpowiedni poziom, nie mieli poczucia straconego czasu.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#JadwigaWiśniewska">A cała ta otoczka, panie ministrze, jaka wiąże się ze szkoleniami finansowanymi ze środków? Pewnie pan minister wie, bo pan też jest praktykiem tak jak ja i ma kolegów nauczycieli i koleżanki, że szkolenie trwa 2 godziny, a wokół tego jest catering, wycieczka, jeszcze coś tam i gubi się to, co jest najistotniejsze, czyli efekt w postaci umiejętności wyniesionych z tego kursu. Można też byłoby przyjrzeć się, jaki jest sposób funkcjonowania WOM-ów. Czy tam rzeczywiście jest tak, że główni konsultanci, metodycy koncentrują się na tej pracy w ramach etatu, czy raczej poza etatem, a etat jest tylko uzupełnieniem do innych zajęć w ramach zajęć sobotnich, niedzielnych, popołudniowych, okazją dobrego zarobienia?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MaksymilianaWojnar">Pytanie do pani dyrektor Nerwińskiej. Chodzi o te szkolenia, które prowadzi Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Czy nie jest to sytuacja taka, że robi się masówkę pod koniec roku, w jednym kwartale, bo muszą być zagospodarowane pieniądze, a wtedy nie wszyscy zainteresowani nauczyciele mogą ze szkoleń skorzystać? Na przykład szkolenia pani Szymańskiej są fantastyczne i doskonale przygotowane. Pracują tam niezwykle wartościowe osoby i myślę, że te kursy są bardzo dobre. Ale my, w trudnych dla niej okresach, jej nie zapraszamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#MarekPleśniar">Chciałbym przestrzec, zresztą pewnie większości nie muszę, przed tęsknotami do centralnego i centralistycznego załatwiania rozmaitych spraw, jak na przykład doskonalenia, bo to właśnie jest bolączką doskonalenia. Od lat głównie na to narzekamy, przede wszystkim dyrektorzy, kadra kierownicza. Bardzo cieszę się z głosów zarówno przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, jak i Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, że to dyrektor ze swoim gronem powinien orzekać, co jest szkole potrzebne. Uważam wręcz, może w czymś przesadzę, że te nieefektywne kursy, to są te, które są robione wbrew szkole. Bo jeśli nauczyciel doskonali się na własne zamówienie, to on doskonali siebie. Natomiast te środki mogłyby być wydane w tym czasie na doskonalenie w takim kierunku, jaki jest placówce szczególnie potrzebny.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#MarekPleśniar">A co do centralizacji, ja bardzo proszę, żeby ciekawość władz edukacyjnych nie skończyła się tego lata ankietami, które dotrą do dyrektorów na przełomie lipca i sierpnia. Będziemy ogromnie wdzięczni, jeśli to się odbędzie w jakiś inny sposób.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#MarekPleśniar">A teraz już poważnie. Z racji wykonywanej pracy jestem wielokrotnie świadkiem, gdy w małej wiejskiej szkole odbywają się szkolenia prowadzone przez autorytety oświatowe z całego kraju, jak pan minister zauważył, czasami za składki z kilku szkół. I to są setki przypadków, a nie dziesiątki czy jednostki. Dyrektorzy ze swoimi gronami pedagogicznymi nie chcą już szkoleń dostarczanych ciągle przez tę samą panią X, która w tym roku szkoli z ramówek, w przyszłym roku będzie szkoliła z nadzoru, a w następnym być może z nauczania zintegrowanego. To nie jest trafne. Specjalista od danej sprawy jest jeden, może być ich wielu, ale oni są tylko specjalistami w jednej dziedzinie. Bardzo bym uczulał nas na to.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#AndrzejSmirnow">Czy pan minister jeszcze chciałby zabrać głos? Nie. Wobec tego dziękuję bardzo. Na tym wyczerpaliśmy dyskusję. Stwierdzam, że wobec braku w tej chwili innych wniosków, Komisja przyjęła do wiadomości informację ministra. Gdyby nasza stała podkomisja do spraw jakości kształcenia uznała za celowe przygotowanie jakiegoś projektu uchwały, np. dezyderatu, to wtedy Komisja wróci do tego tematu.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#AndrzejSmirnow">Na tym wyczerpaliśmy porządek obrad. Protokół z posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>