text_structure.xml 42.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#AndrzejSzarawarski">Na początku chciałbym państwa poinformować, że Prezydium Sejmu zaakceptowało podział na podkomisje. O sprawach organizacyjnych porozmawiamy w drugiej części naszego spotkania.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#AndrzejSzarawarski">Pierwszym punktem porządku obrad Komisji jest zatwierdzenie informacji o działalności Zespołu Transportu, Żeglugi i Łączności, Zespołu Państwowego Przemysłu i Handlu oraz Zespołu Spółdzielczości Najwyższej Izby Kontroli. Nasza Komisja stale współpracuje z tymi zespołami. Otrzymaliśmy z NIK wszystkie potrzebne materiały, poproszę więc panów dyrektorów o krótkie, ustne sprawozdanie z pracy zespołów. Po wystąpieniach przedstawicieli NIK rozpoczniemy dyskusję, a następnie przejdziemy do głosowania nad przyjęciem informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofWierzejski">Informacje o działalności Zespołu Transportu, Żeglugi i Łączności w 1992 r. przedłożyłem w sierpniu br. Z dzisiejszego punktu widzenia ten dokument ma już wartość historyczną, ponieważ dotyczy 1992 r., a tym okresem zajmowała się Komisja poprzedniej kadencji. W materiale informacyjnym zawarte są wiadomości, czym zajmuje się zespół, jak wygląda jego organizacja, potencjał kadrowy itd. Przypomnę, że zespół liczy 42 pracowników. Informacja zakreśla obszar, po którym porusza się mój zespół, a więc zagadnienia gospodarki morskiej, wszystkie rodzaje transportu: lądowego, powietrznego, morskiego, problematyka łączności telekomunikacyjnej, radiokomunikacyjnej oraz poczty. Materiał pokazuje też, ile jednostek organizacyjnych było objętych kontrolami w 1992 r. - tendencja ta utrzymuje się w roku bieżącym. W dokumencie znajdują się odpowiedzi na pytania, w jakim zakresie współpracowaliśmy i przedkładaliśmy materiały sejmowej Komisji Handlu i Usług. Zespół współpracuje z Komisją Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej w części dotyczącej problematyki morza i transportu morskiego oraz z Komisją Handlu i Usług. Większa część działalności kontrolnej Zespołu nakierowana jest na współpracę z Komisją Handlu i Usług. Dlatego też przedłożony materiał jest zbieżny z zainteresowaniami Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofWierzejski">Większość opisanych spraw będących przedmiotem działań kontrolnych wiąże się ze zleceniami Komisji Handlu i Usług. Zwracam uwagę na 9 stronę informacji, gdzie wyszczególnione dokumenty przekazano Komisji. Chodzi tu o opracowania i informacje zbiorcze jak np. „Rozwój transportu w oparciu o pomoc zagraniczną” (wykorzystanie kredytów postawionych do dyspozycji tego działu gospodarki narodowej), „Prawidłowość rozliczeń pomiędzy klientami kolejowymi z tytułu wykonywania usług przewozowych”, „Efektywność ekonomiczna floty handlowej w warunkach systemu gospodarczego”. Ta kontrola była przeprowadzana wprawdzie na zlecenie Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej, ale ponieważ dotyczy również problemów transportowych, przedłożyliśmy je Komisji Handlu i Usług.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofWierzejski">Kolejne dokumenty to: „Gospodarka majątkiem trwałym w państwowych przedsiębiorstwach transportowych” (chodzi głównie o transport samochodowy i przekształcenia jakie się tam odbywają); „Zasady sprzedaży przez Polskie Linie Lotnicze LOT samolotów IŁ-62, AN-24” - była to kontrola zlecona przez Prezydium Sejmu na wniosek Komisji Handlu i Usług. W ślad za tym przeprowadziliśmy kontrolę efektywności funkcjonowania polskich Linii Lotniczych, aby mieć pogląd na całość działalności LOT-u.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofWierzejski">Przedłożyliśmy także opracowania pt. „Gospodarka złomem w przedsiębiorstwie PKP”, „Prawidłowość przeprowadzania konkursu na wybór operatora sieci telefonii ruchomej i systemu komórkowego”. Podjęliśmy także kontrolę w 1992 r., ale materiały otrzymaliśmy już w 1993 r. na temat funkcjonowania spółdzielni transportu samochodowego we współpracy z dyrektorem Ryszardem Walendzikiem. Cykl kontroli jest dosyć długi, a samo opracowanie wychodzi znacznie później. Na przykład kontrole restrukturyzacji transportu kolejowego były robione w 1992 r., a opracowanie było gotowe w 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofWierzejski">Wszystkie kontrole i ich wyniki są opisane w dokumencie dostarczonym Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KrzysztofWierzejski">Na zakończenie chciałbym zwrócić uwagę na trzeci, ostatni rozdział w tym opracowaniu „Skuteczność działań kontrolnych”. Kierownictwo zespołu ma pewien żal do adresatów wystąpień pokontrolnych. Te kontrole niewiele dają, jeśli ich wyniki nie są należycie skonsumowane przez odpowiednie organy administracji rządowej. Odpowiadamy, że o ile nie mamy większych problemów, jeśli chodzi o reagowanie na wyniki kontroli ze strony podmiotów bezpośrednio kontrolowanych, a więc przedsiębiorstwa: Dyrekcje Generalne Kolei, Dróg, Kierownictwa PKS, LOT, Porty Lotnicze, o tyle mamy trudności z konstruktywnym podejściem ze strony ministrów, wicepremierów. Ciągle mamy problemy z wydobyciem odpowiedzi od władz rządzących, a przecież udzielanie ich jest ustawowym obowiązkiem. Często monitujemy, aby ten obowiązek nie został spełniony względem NIK. Uznałem za konieczne podnieść ten problem w naszym opracowaniu. Skuteczność kontroli zależy bowiem od podejścia adresatów informacji i wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KrzysztofWierzejski">Również strona ekonomiczna efektywności kontroli jest szczegółowo opisana. Mamy do czynienia z dużą kwotą - kilku bilionów zł - jeśli chodzi o efekty ekonomiczne przeprowadzonych kontroli. W 1993 r. te efekty będą znacznie większe, głównie za sprawą kontroli pt. „Pobieranie pozacennikowych opłat przez spółkę Telekomunikacja Polska”. Chodziło w niej o rozliczenie z budżetem państwa z tytułu niepłacenia podatków. Na ten temat będziemy rozmawiali jednak przy okazji przyszłorocznej oceny kontroli. Informacja na ten temat wpłynęła do Komisji sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KrzysztofWierzejski">Sekretariat Komisji posiada na pewno wszystkie materiały NIK, jakie wpłynęły do Sejmu w poprzedniej kadencji, w związku z tym zainteresowanych odsyłam do tych dokumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WojciechJadacki">Jestem dyrektorem jednej z większych jednostek w Najwyższej Izbie Kontroli, zatrudniającej 42 pracowników, jednostki utworzonej w lipcu 1992 r. Jest to zespół posiadający szerokie kompetencje i szeroki zakres właściwości. Uprawnieni jesteśmy do kontrolowania 5 naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, tzn. Ministerstwa Przemysłu i Handlu, Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Polskiego Komitetu Normalizacji Miar i Jakości, Urzędu Patentowego i Wyższego Urzędu Górniczego oraz wszystkich jednostek, dla których te pięć organów pełni funkcję organów założycielskich a także jednostek, które są nadzorowane przez wymienione naczelne i centralne organy.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WojciechJadacki">Myślę, że w NIK posiadamy najszerszy zakres właściwości i przez to najwięcej pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WojciechJadacki">Zarówno w minionym. jak i obecnym okresie nasza działalność koncentruje się na dwóch obszarach. Pierwszy obszar to kontrole prowadzone w przedsiębiorstwach państwowych, czyli w tzw. gospodarce realnej. Do tej pory przeprowadziliśmy kontrole w 75 przedsiębiorstwach państwowych, dotyczące ich funkcjonowania w warunkach przechodzenia do gospodarki rynkowej. Chcieliśmy dowiedzieć się, czy te przedsiębiorstwa we właściwy sposób dostosowują się do gospodarki rynkowej. Chodziło nam nie tylko o określenie ich sytuacji ekonomiczno-finansowej, jak zmienia się ich organizacja, ale również o mechanizmy podejmowania decyzji. Jak ta formuła organizacyjno-prawna, w której kompetencje podejmowania decyzji podzielone są między 3 różne organy państwowe: ogólne zebranie, radę pracowniczą i dyrektora, ma się do gospodarki rynkowej. Z teoretycznego punktu widzenia rodzą się bowiem duże wątpliwości, czy jest to właściwe. Gospodarka rynkowa wymaga od podmiotów gospodarczych szybkości reagowania. Podział tych kompetencji między 3 różne organy w przedsiębiorstwie ograniczają szybkość podejmowania decyzji. Gospodarka rynkowa wymaga również odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Natomiast jeżeli przyjrzymy się podziałowi tych kompetencji mamy sytuację, że z jednej strony rady pracownicze są najważniejszymi organami w przedsiębiorstwie, tymczasem odpowiedzialność ponosi dyrektor przedsiębiorstwa. Opracowaliśmy na ten temat 100-stronicową informację, którą przesłaliśmy do komisji sejmowych. Bardzo negatywnie oceniamy to, co dzieje się w sektorze państwowym, stwierdzamy pogorszenie się sytuacji ekonomiczno-finansowej w przedsiębiorstwach. Obserwując zmiany w ekonomice i w organizacji uważamy, że nie gwarantują one samodzielności przedsiębiorstw bez pomocy z zewnątrz. Dlatego też stawiamy cały szereg wniosków, m.in. opracowania z właściwej polityki przemysłowej państwa, wskazania na te gałęzie i te przedsiębiorstwa, które mogą być motorem rozwoju gospodarczego, proponujemy złagodzenie polityki finansowej wobec tych gałęzi przemysłu, stawiamy również problem formuły organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa. W obszarze przedsiębiorstw państwowych prowadzimy również kontrole w zakresie zbywania środków trwałych, zmierzamy do uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy postępowanie naprawcze jest metodą skuteczną. Prowadzimy też kontrole na temat udziału i wpływu rad pracowniczych na proces podejmowania decyzji i zarządzanie w przedsiębiorstwie państwowym.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WojciechJadacki">Prowadziliśmy kontrole w organach administracji państwowych, w wyniku których dowiedzieliśmy się jak one funkcjonują, czy należycie wywiązują się ze swoich obowiązków. Były to: „Wykorzystanie kredytów Banku Światowego”, „Bezzwrotna pomoc zagraniczna”, „Wykorzystanie studiów sektorowych”. Wymienione kontrole zostały zakończone, a Komisja sejmowa otrzymała stosowne materiały.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WojciechJadacki">Z satysfakcją przeczytałem wczoraj w prasie informację, że rząd wydał rozporządzenie w sprawie wykorzystania kredytów z Banku Światowego. Ten problem stawialiśmy już w ubiegłym roku i podnosiliśmy konieczność uregulowania prawnego. Apelowaliśmy do rządu, aby opracował i wydał przepisy określające sposób korzystania i nadzorowania pieniędzmi przekazanymi nam do dyspozycji z Banku Światowego.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WojciechJadacki">Właśnie z prasy dowiedziałem się, że takie przepisy zostały opracowane i wydane.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#WojciechJadacki">Jeżeli chodzi o handel, to w tym obszarze nie prowadziliśmy żadnej kontroli. W bieżącym roku natomiast zapanowaliśmy kontrolę w Głównym Zarządzie Rezerw Państwowych. Jest to specjalna instytucja, która czerpie z budżetu poważne środki, ponad 7 mld zł przeznacza się na zakupy w ramach tzw. rezerw państwowych. Obecnie jesteśmy na etapie przygotowywania programu ekonomicznego i prawnego kontroli. Kontrolę w Głównym Zarządzie i 12 oddziałach podejmiemy w I kwartale przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#WojciechJadacki">Zastanawiamy się nad działaniami kontrolnymi związanymi z funkcjonowaniem przedsiębiorstw państwowych handlowych. Przypominam sobie, że w ubiegłym roku na posiedzeniu Komisji Handlu i Usług dyrektor generalny z Ministerstwa Przemysłu i Handlu obiecał opracowanie programu w zakresie restrukturyzacji i prywatyzacji handlowych przedsiębiorstw państwowych. Do tej pory, z tego co wiem, takiego programu nie ma. Wydaje mi się, że celowe byłoby w IV kwartale przyszłego roku zrealizować taki temat.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#WojciechJadacki">Proszę Komisję o propozycje i sugestie w zakresie działań kontrolnych w handlu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RyszardWalendzik">Mój zespół powstał po reorganizacji w lipcu 1992 r. i jak sama nazwa wskazuje zajmuje się spółdzielniami. Działalność Zespołu Spółdzielczości jest jednak nieco szersza. Realizujemy także zadania zlecane przez państwo, jednostkom niepaństwowym w zakresie wykorzystania dotacji. Chodzi o organizacje społeczne rożnego typu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RyszardWalendzik">W kompetencji zespołu leżą dwie sprawy: spółdzielczość ze swoimi problemami i zagadnienia pieniędzy płynących z budżetu na zadania państwowe zlecane jednostkom niepaństwowym. Trzeci element, który w zasadzie nie jest wykorzystywany, to jest sprawa pieniędzy wpływających z tzw. wpłat społecznych. To zagadnienie leży również w obszarze zainteresowań Najwyższej Izby Kontroli. Dotychczas praca zespołu polegała przede wszystkim na wykonaniu kontroli w drugim półroczu 1992 r., dotyczącą funkcjonowania spółdzielczości w nowych warunkach rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#RyszardWalendzik">Równolegle kontrolowaliśmy likwidację centralnych i wojewódzkich związków spółdzielczych. Pokontrolne informacje nie były skierowane tylko do Komisji Handlu i Usług, ponieważ zespół ma charakter interdyscyplinarny. Prowadzimy kontrolę w obszarach interesujących wiele Komisji. Na przykład Gminna Spółdzielnia czy Samopomoc Chłopska to sprawa handlu, ale także problem gospodarki żywnościowej. Z tym wiążą się również kwestie mieszkaniowe, które rozpatrują również inne komisje. Trudno więc nasze informacje adresować do konkretnego odbiorcy, gdyż jest ich wielu. Kontrola spółdzielczości dała nam obraz jej funkcjonowania w nowej gospodarce rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#RyszardWalendzik">W 1993 r. kontrolowaliśmy gospodarkę spółdzielni mieszkaniowych, stan przedsiębiorczości spółdzielczej w gospodarce rynkowej. Wydaje się, że spółdzielnie powinny spełniać doskonałą rolę jako „small business”. Ponieważ obserwujemy kryzys w spółdzielczości i widzimy że spółdzielnie jako przedsiębiorstwa borykają się z ogromnymi trudnościami ekonomicznymi, powstaje pytanie dlaczego tak jest, skoro spełniają one wszelkie warunki zaliczające je do światowego „small businessu”, dynamicznie rozwijającego się na świecie. Badaliśmy to w trzecim kwartale br. i stosowne opracowanie trafi do państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#RyszardWalendzik">Na kanwie kontroli z 1992 r. sprawdzamy również gospodarowanie majątkiem trwałym w spółdzielniach, prowadzących działalność produkcyjną w sferze gospodarki żywnościowej. Powszechnie pisze się w prasie, że ten majątek jest grabiony. Postanowiliśmy to zbadać. Jeśli istnieje on w spółdzielni to jak jest wykorzystywany. Natomiast jeśli pozbywamy się go, to dlaczego? Jakie mamy z tego korzyści? A sfera gospodarki żywnościowej interesuje najbardziej społeczeństwo. Załóżmy, że w małej miejscowości jedyny GS wykupi prywatny właściciel. Nasuwa się pytanie - dlaczego tak się dzieje, dlaczego ta spółdzielnia nie radzi sobie na rynku?</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#RyszardWalendzik">Następnym zagadnieniem było wykorzystywanie dotacji budżetowych na zadania państwowe zlecone stowarzyszeniom w 1992 r. Projekt informacji jest już gotowy i trafi do państwa w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#RyszardWalendzik">Tak wyglądała w ogólnych zarysach praca mojego zespołu. Zaznaczam, że te tematy niestety były podejmowane z inicjatywy własnej. Mówię niestety, ponieważ badaliśmy tylko 3 sprawy związane ze spółdzielczością. Mianowicie: kontrola Gliwickiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Gdańskiego Związku Spółdzielczości Pracy w likwidacji oraz Spółdzielni Pracy Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Kaliszu. Zresztą w momencie naszego wejścia do tej trzeciej firmy, ogłosiła ona upadłość i nasza kontrola była niepotrzebna.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#RyszardWalendzik">Na zlecenie Marszałka Sejmu kontrolowaliśmy funkcjonowanie Ogólnokrajowej Spółdzielni Turystycznej „Gromada” w Warszawie. Wnioski pokontrolne zostały już opublikowane.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#RyszardWalendzik">Na zlecenie Komisji Młodzieży Kultury Fizycznej i Sportu kontrolowaliśmy również wykorzystanie dotacji budżetowych przez Polski Związek Narciarski. Były to propozycje kontroli Komisji sejmowych. Liczę na następne propozycje od państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#RyszardWalendzik">Nasz zespół liczy 30 osób. Biorąc pod uwagę ilość podmiotów spółdzielczych - 17.000 - nasze możliwości są skromne. Stąd nasze problemy są powszechnie znane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PawełSaar">Otwieram dyskusję nad przedłożonymi informacjami. Proponuję ustosunkowanie się najpierw do informacji Zespołu Transportu, Żeglugi i Łączności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#TadeuszMoszyński">Właściwie na moje wątpliwości odpowiedział już jeden z przedmówców, że skuteczność kontroli jest praktycznie zerowa. W związku z tym proszę o wyjaśnienie kwestii zawartych w tej informacji, tym bardziej, że dużo jest zarzutów dotyczących strat na rzecz skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanWołek">Chciałbym poruszyć problem pogłębienia toru wodnego Szczecin-Świnoujście. Znam tylko zdanie władz wojewódzkich, że jeżeli nie dofinansowujemy tej inwestycji na odcinku 67 km, to statki o większym zanurzeniu nie będą mogły wpływać do Szczecina. Jak wiem rozbija się to o środki finansowe, bądź kredyty zagraniczne. W związku z tym mam pytanie gdzie można interweniować w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszGawin">W przedsiębiorstwie państwowym PKP stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki złomem oraz w działalności spółki Hamburg-Bolzug. Czy w innych kontrolach przeprowadzanych przez NIK również występują te nieprawidłowości? Jeżeli potwierdziłyby się, to należałoby zrobić kompleksową kontrolę i sprawdzić, czy kierownictwo przedsiębiorstwa PKP rzeczywiście wywiązuje się z obowiązków, które na nim ciążą. Uzyskując negatywne wyniki badań kontrolnych powinno się sprawdzić całościowo sytuację w PKP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejAumiller">Zainteresowała mnie również niewłaściwa gospodarka złomem. W materiale informacyjnym podano, jaką stratę poniosły Koleje Państwowe, a jest to przecież jednostka wspierana przez budżet państwa. Wspomnę także, że ciągle rosną ceny biletów. W ten sposób monopolista może bezkarnie powodować straty, a gdy pieniędzy zabraknie zwraca się do budżetu państwa. Konsekwencją tego zjawiska są ciągłe braki środków finansowych w budżecie na jednostki nie wytwarzające dóbr, nie świadczące usług, a jednak są niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejAumiller">Czy Najwyższa Izba Kontroli nie ma prawa stawiać wniosków personalnych do premiera? Gdy są marnotrawione tak duże pieniądze, należy stawiać te wnioski. Podam banalny przykład: wczoraj w Obornikach zatrzymano dwóch pracowników rzeźni, którzy mieli za sobą worki wędliny. Zostali aresztowani i będą odpowiadać za przewinienie. Jeśli za kradzież worka wędliny idzie się do więzienia, to dlaczego za defraudację pieniędzy państwowych nikt nie odpowiada ani służbowo, ani politycznie, ani sądownie. Wydaj mi się, że wyniki kontroli powinniśmy potraktować poważnie, a nie przechodzić nad nimi do porządku dziennego. Potem dopiero mamy kłopoty z budżetem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławWójcik">Na poprzednim posiedzeniu Komisji omawialiśmy działalność trzech różnych ministerstw. Rozliczaliśmy okres ubiegłego roku. Stwierdziłem wówczas, że widzę dużą różnicę między sprawozdaniami poszczególnych ministerstw a Najwyższą Izbą Kontroli i z nonszalancją podchodzimy do tych spraw łatwo rozliczając przeszłość. Rozumiem, że przy zmianie władzy trudno, żeby następcy ponosili konsekwencje, niemniej jednak zobowiązuje jakaś ciągłość. Na przyszłość posłowie powinni wyciągać więcej wniosków z działań rządu, a także uważnie analizować informacje NIK. Nie powinniśmy zbyt łatwo rozgrzeszać przedstawicieli poszczególnych resortów. Choć jest to specyficzna sytuacja, ponieważ dotyczy zaszłości, ale potwierdza się ona także w innych Komisjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#TadeuszGawin">Chciałbym przypomnieć, że materiał NIK mieliśmy otrzymać przed udzieleniem wszystkim resortom absolutorium. Obecnie jest już trochę za późno. Nie zmieniły się bowiem resorty, zmienił się tylko ludzie będący na szczycie tej władzy. Natomiast na niższych szczeblach pozostali ci sami ludzie. Myślę, że wnioski personalne mogą być jeszcze wyciągane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszMoszyński">Na poprzednim posiedzeniu Komisji zapytałem przedstawiciela Ministerstwa Łączności, dlaczego nie ustosunkował się do zarzutów zawartych w sprawozdaniu NIK. Stwierdził, że dopiero dostał te informacje i jest nimi zaskoczony. Poprosiłem, aby przysłał mi wyjaśnienie resortu i otrzymałem je. Jednak ta odpowiedź jest cząstkowa i nie satysfakcjonuje mnie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#TadeuszMoszyński">Ponawiam apel, aby wystąpić do odpowiednich resortów z prośbą o dokładne ustosunkowanie się do zarzutów NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KrzysztofWierzejski">Pierwsza sprawa to stosunek organów administracji państwowej do naszych wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#KrzysztofWierzejski">Jestem dyrektorem Zespołu od 5 lat i w tym okresie ciągle mieliśmy do czynienia z powyższym problemem. Przy rozliczaniu się przed Komisją w ciągu kolejnych kadencji sygnalizowałem te trudności. Uczestnicząc w posiedzeniach Komisji obserwowałem przy okazji dezyderatów, wniosków, opinii nieskuteczność współpracy z ministerstwami. Bardzo trudno jest nam wydobyć podstawową odpowiedź resortu związaną z jakimś wnioskiem NIK. Te kłopoty przeżywamy na co dzień. Moglibyśmy wystosować do ministerstw pismo zobowiązujące je do ścisłej współpracy z NIK i Komisją sejmową. Ale dzisiaj przecież rozliczamy poprzednie rządy. Wiem, że minister Liberadzki deklarował dynamiczne i szybkie reagowanie na przedstawione materiały. Nie wiem, jak będzie z Ministerstwem Łączności.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#KrzysztofWierzejski">W poprzedniej kadencji mieliśmy trudności ze współpracą z ministrem Kilianem. O ile wiem dzisiaj w ramach interpelacji poselskich będzie wniesiona sprawa związana z produkcją, emisją i dystrybucją książek telefonicznych przez wiceprzewodniczącego posła Jana Króla (KD). W marcu tego roku wysyłałem do ministra informacje na ten temat i dopiero po trzech ponagleniach udzielił wymijającej odpowiedzi. Wsparcie resortu w naszej pracy ogromnie by pomogło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PawełSaar">Proponuję, aby NIK zgłosił nam wszystkie zarzuty do resortów z uwzględnieniem personalnym, kto za co jest odpowiedzialny. Wówczas Komisja złożyłaby odpowiedni wniosek do ministra, czy nawet do premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KrzysztofWierzejski">Adresatem naszych wystąpień jest minister i to on zazwyczaj jest jednoosobowym organem administracji. Wystąpienia do określonych ministrów podpisuje przez Najwyższej Izby Kontroli lub upoważniony wiceprezes. Nie mówię o wystąpieniach, które podpisuje dyrektor Zespołu, ponieważ z tymi sam się uporam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PawełSaar">Chodzi nam jednak o konkretne personalne wnioski. Jeżeli uda nam się jeszcze znaleźć tych ludzi w poszczególnych resortach, to możemy zażądać wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do nich przez obecnego ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KrzysztofWierzejski">Panie przewodniczący, mówimy o dwóch rożnych sprawach. Jedną sprawą jest wyciąganie konsekwencji służbowych, natomiast drugą jest generalny stosunek do wystąpień pokontrolnych w określonych dziedzinach, np. oceny określonej dziedziny gospodarki na kolei, na drogach. Do ministra kieruje się wystąpienie pokontrolne opisujące określony stan i wnioskujące usprawnienie tego działu kontrolowanego. W tym momencie właśnie napotykamy na problem braku konstruktywnych odpowiedzi na nasze wnioski.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#KrzysztofWierzejski">Nie twierdze, że odpowiedzi nie przychodzą, są jednak do nas kierowane po wielokrotnych monitach, często zbyt późno. Zazwyczaj dajemy miesiąc czasu na ustosunkowanie się ministerstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PawełSaar">Przyjmijmy zatem od dzisiaj taką zasadę, że jeśli NIK nie otrzyma odpowiedzi na wnioski pokontrolne od ministerstwa, to prosilibyśmy o natychmiastową informację do Komisji sejmowej. Wystąpimy wówczas do ministra, a jeśli zajdzie konieczność nawet do premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszMoszyński">Moja propozycja polegała na tym, aby przedstawiciele NIK wyjaśnili nam, w jaki sposób poszczególne resorty ustosunkowały się do zarzutów, jakie podjęto środki zaradcze, co zostało załatwione, a co nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PawełSaar">Myślę, że podkomisje opracują zestaw pytań w stosunku do adresatów. Natomiast podtrzymuję swoją wcześniejszą propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanWołek">Mam kilka uwag do samego materiału pokontrolnego NIK, a szczególnie do Wojewódzkich Spółdzielni Transportu Wiejskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PawełSaar">To jest następny temat naszej dyskusji. Na razie mówimy o transporcie, żegludze i łączności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KrzysztofWierzejski">Jeśli państwo pozwolą skończę poprzedni wątek, dotyczący mianowicie uwag do wykonania zadań i analizy budżetu. Proszę pamiętać, że uwagi do wykonania zadań i analiza budżetowa są materiałem, który opracowujemy dla potrzeb sejmowej Komisji, w tym przypadku Komisji Handlu i Usług. Oczywiście było to poprzedzone badaniami kontrolnymi. Na jednym z posiedzeń Komisji wspominałem o wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do ministra w sprawie realizacji zadań z wykonania budżetu za 1992 r. Pamiętam, że jeśli chodzi o Ministerstwo Transportu, to nie mieliśmy tam problemów z ustosunkowaniem się do naszych wniosków, natomiast z ministrem łączności nie mieliśmy całkowitego porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#KrzysztofWierzejski">Odpowiadając na pytanie posła J.Wołka zachęcam go do przeczytania materiału opracowanego dla Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej pt. „Gospodarka środkami budżetowymi na ochronę Wybrzeża”. Jeśli będzie potrzeba prześlę ten dokument osobiście panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#TadeuszGawin">Czy ktoś poniósł konsekwencje z tytułu prawidłowości zawartej umowy w sprawie telefonii komórkowej i strat, które poniósł resort i budżet?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KrzysztofWierzejski">Nie pamiętam dokładnie, ale na pewno konsekwencji nie poniósł nikt z zarządu Telekomunikacja Polska SA. Wyniki tej kontroli zostały przedstawione prezesowi spółki TP SA, ministrowi, premierowi, wnioski personalne nie zostały wyciągnięte. Nie stało nic na przeszkodzie, aby minister podjął takie kroki, ale żadne działania nie zostały wszczęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PawełSaar">Proponuję zamknięcie tego punktu jako przyjęcie informacji o działalności Zespołu Transportu, Żeglugi i Łączności NIK do akceptującej wiadomości. Czy są jakieś inne propozycje? Jeżeli nie ma, to kto jest za takim zamknięciem tego tematu? Za głosowało 11 posłów, 4 wstrzymało się od głosu, a przeciwnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PawełSaar">Otwieram dyskusję na temat działalności Zespołu Państwowego Przemysłu i Handlu w części dotyczącej handlu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PawełSaar">Jeżeli nie ma pytań, to chciałbym zwrócić się z następującą propozycją pod adresem dyrektora Zespołu; po pierwsze o uwzględnienie w planach kontroli przebiegu prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych handlu, ale nie w III kwartale, lecz wcześniej; po drugie uwzględnienie sprzedaży różnych obiektów przedsiębiorstw handlowych państwowych; po trzecie uwzględnienie kontroli wprowadzanych na rynek artykułów niepełnowartościowych.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PawełSaar">Proponuję poddać pod głosowanie sprawozdanie Zespołu Państwowego Przemysłu i Handlu, jednocześnie krytycznie odnosząc się do braku kontroli w 1992 r. w resorcie handlu, szczególnie handlu państwowego. Za przyjęciem materiału informacyjnego głosowało 12 osób, nie było przeciwnych, 3 wstrzymało się.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PawełSaar">Przejdźmy do trzeciego naszego punktu obrad, tj. oceny Zespołu Spółdzielczości NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykChoryngiewicz">Chciałbym poznać stanowisko dyrektora NIK w sprawie funkcjonowania gminnych spółdzielni. Bardzo długo pracowałem w tym resorcie i znam doskonale problematykę, jeśli chodzi o wyniki finansowo-ekonomiczne łącznie ze sprawami organizacyjnymi i funkcjonowaniem spółdzielczości. Generalnie nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem, że NIK nie jest w stanie odpowiedzieć, dlaczego dziś spółdzielczość wiejska znajduje się w stanie zapaści w odniesieniu do wyników finansowo-ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#HenrykChoryngiewicz">Wydaje mi się, że przyczyną tej sytuacji jest zlikwidowanie centralnych związków na skutek decyzji odgórnej. Przede wszystkim spółdzielczość nie była przygotowana do samodzielnego istnienia. Z chwilą wprowadzenia planu Balcerowicza spółdzielczość pozostała bez środków, a wprowadzenie wysokiego oprocentowania miesięcznych stóp kredytowych postawiło ją na straconej pozycji. Nie odczuł tego handel prywatny. Zarzuty pana dyrektora, że spółdzielczość nie jest w stanie podołać w dzisiejszych warunkach rynkowych, w warunkach konkurencji z handlem prywatnym, ma swoje uzasadnienia natury ekonomicznej. Spółdzielczość jest skazana na zawężenie działalności handlowej przy wysoko oprocentowanej stopie kredytowej sięgającej 40–50% i przy braku środków własnych. W sensie równowagi ekonomicznej nie może współzawodniczyć z handlem prywatnym.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#HenrykChoryngiewicz">Nasuwa się wniosek, żeby działania organizacyjne dostosować do równoprawnego traktowania wszystkich podmiotów gospodarczych, m.in. i spółdzielczości. Spółdzielczość spełnia bardzo ważną rolę w warunkach wiejskich. Działanie naszej Komisji powinno być ukierunkowane na udzielenie maksymalnej pomocy nie tyle finansowej co prawnej w sensie równouprawnienia handlowych podmiotów gospodarczych w warunkach wiejskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WojciechZarzycki">Dodam, iż nierównoprawne traktowanie spółdzielczości polega m.in. na tym, że spółdzielczość obarczona jest popiwkiem, dywidendą, a także, iż wykazuje swoje obroty w oparciu o sprawozdawczość. Natomiast inne podmioty znajdujące się na rynku w minionym okresie nie były zobligowane do prowadzenia dokładnej księgowości. Dlatego też spodziewam się, iż nowa ustawa o spółdzielczości wprowadzi równoprawność podmiotów. Do to szansę spółdzielczości, która przecież do tej pory wypełniała lukę na wsi. Obraz spółdzielczości jest odzwierciedleniem tego, co się dzieje na wsi. Niezbędne są więc szybkie działania, aby tę sytuację zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanWołek">Proszę, aby NIK w najbliższym zasie rozpoczął pracę nad przyczynami upadłości spółdzielczości. Według mnie wadliwa jest obowiązująca do tej pory ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o likwidacji wszystkich związków spółdzielczych. Ta ustawa jest przyczyną w ogromnej części upadku i potężnych strat w handlu i całej spółdzielczości miejskiej. Dlaczego podjęto działania likwidacyjne w stosunku do wojewódzkich spółdzielni transportu wiejskiego? W tym zakresie należałoby ustalić przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JanWołek">Następny problem to nierównomierne traktowanie wszystkich podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JanWołek">Do tej pory nie uregulowano także sprawy własności gruntów, na których zorganizowano spółdzielnie. Tu jest milion przeszkód. Nie będę wyliczał szczegółów. Od 1950 r. jestem członkiem Gminnej Spółdzielni, kiedyś przydzielono nam działki na budowę spółdzielni, a dziś nie chce nam się sprzedać czy wycenić, ponieważ ten problem nie jest odpowiednio uregulowany.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JanWołek">Druga sprawa to żądanie ogromnych czynszów za zajmowane grunty przez spółdzielnie.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JanWołek">Chciałbym, aby NIK zajął się tymi problemami w najbliższym czasie, stwierdzając jednocześnie, jakie są przyczyny tego stanu rzeczy, kto ponosi za nie odpowiedzialność i jakie starty są z tego tytułu? Proszę o uwzględnienie przyczyn likwidacji Polcapu i innych przedsiębiorstw, które były prowadzone przez Spółdzielczość Samopomoc Chłopską. To spowodowało, że dzisiaj nie możemy sprzedać jabłek, truskawek i innych owoców ze względu na sabotaż, jaki się dokonał w spółdzielczości, szczególnie spółdzielczości wiejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WojciechZarzycki">Uważam, że niezbędne jest zbadanie procesów likwidacyjnych w centralnych związkach. Do dnia dzisiejszego nie zakończono tego, mimo że ustawa określała termin. Najwyższa Izba Kontroli powinna ten problem zbadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PawełSaar">Czy pan dyrektor mógłby się ustosunkować co do możliwości przeprowadzenia takich kontroli? Jak ten problem wygląda w planach NIK?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RyszardWalendzik">Przeprowadziliśmy już takie kontrole, ale ponieważ jesteśmy zespołem interdyscyplinarnym, współpracujemy z wieloma komisjami. Być może do państwa taka informacja jeszcze nie dotarła. Mam przy sobie informację o wynikach kontroli funkcjonowania i kierunkach zmian spółdzielczości w nowym systemie gospodarczym, a także dokument na temat wyników kontroli przebiegu procesów likwidacyjnych związków spółdzielczych. Zasygnalizowane przez panów posłów palące problemy już zbadaliśmy. Ponieważ w okresie, kiedy opracowano te materiały tj. w czerwcu 1993 r. parlamentu już nie było, przesłaliśmy tylko informację do Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RyszardWalendzik">Jeżeli Komisja Handlu i Usług wyrazi życzenie, prześlemy odpowiednią liczbę egzemplarzy tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RyszardWalendzik">Kontynuując nasze zainteresowania procesami likwidacyjnymi chcemy podjąć kolejną kontrolę w IV kwartale tego roku, aby sprawdzić, jak obecnie wygląda sytuacja. Jeszcze nie są zlikwidowane trzy centralne związki.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#RyszardWalendzik">Wkrótce ukażą się także materiały dotyczące gospodarki spółdzielni mieszkaniowych oraz stanu przedsiębiorczości spółdzielczości w gospodarce rynkowej. Te problemy na pewno też państwa zainteresują. W toku jest kontrola na temat gospodarowania majątkiem trwałym.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#RyszardWalendzik">Kontrolujemy również banki spółdzielcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PawełSaar">Prosimy o przekazywanie zawsze chociaż jednego egzemplarza materiałów NIK naszej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#HenrykChoryngiewicz">Skoncentrowaliśmy się głównie na spółdzielczości wiejskiej, ale spółdzielczość wiejska to także kółka rolnicze, w których nadużycia były ogromne podczas likwidacji. Masowo rozprzedawano majątek bez żadnej kontroli. Jest to również konieczne do zbadania przez Najwyższą Izbę Kontroli. Dlaczego spółdzielczość padła? Być może w nowych realiach gospodarczych wiele przedsiębiorstw, spółdzielni, związków, organizacji gospodarczych z powodzeniem dzisiaj współzawodniczyłoby z innymi podmiotami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardWalendzik">Myślę, że wiele informacji jest zawartych w materiałach, o których wspominałem. Gdy państwo je otrzymają, wszystko się wyjaśni. Naszym badaniem objęliśmy całą spółdzielczość, a więc wszystkie jej rodzaje. Skontrolowaliśmy 308 spółdzielni, w tym 21 w likwidacji. Była to największa ilościowo kontrola NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StanisławStasiak">Kieruję pytanie do wszystkich trzech dyrektorów: czy panowie nie mają wrażenia, że wykonują syzyfową pracę? Wysuwam wniosek do Prezydium Komisji, abyśmy jako Komisja stanowili organ egzekucyjny, który będzie egzekwował wykonanie wniosków pokontrolnych przez te resort.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PawełSaar">Kto z panów jest za przyjęciem informacji Zespołu Spółdzielczości NIK? Za - 10 posłów, przeciw 1, 4 - wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PawełSaar">Dziękuję panom dyrektorom z Najwyższej Izby Kontroli i mam nadzieję na dalsza konstruktywną współpracę.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PawełSaar">Przechodzimy do drugiej części porządku posiedzenia, mianowicie do spraw bieżących. Chciałbym poruszyć dwie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PawełSaar">Komisja Handlu i Usług w pierwszej kadencji zajmowała się wieloma projektami ustaw (w transporcie - 6, w handlu drobnej wytwórczości i usługach - 9). Prezydium Komisji przekaże państwu wszystkie projekty. prawdopodobnie one w pierwszej kolejności wejdą pod obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PawełSaar">Druga sprawa dotyczy pisma, które dostaliśmy od Marszałka Sejmu. Jest ono następującej treści: „Przewodniczący Komisji Handlu i Usług poseł Andrzej Szonowarski. informuję pana przewodniczącego, że Prezydium Sejmu wyraziło zgodę na powołanie przez Komisję Handlu i Usług czterech stałych podkomisji zgodnie z przedstawionym wnioskiem. Prezydium Sejmu stoi na stanowisku, że przewodniczącymi podkomisji stałych powinni być członkowie Prezydium Komisji”. Podpisał Marszałek Sejmu - Józef Oleksy.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PawełSaar">Ostatnia sprawa związana jest z pytaniem, czy wszyscy posłowie wpisali się do poszczególnych podkomisji. odczytam, kto jest wpisany do podkomisji, a osoba, która nie zostanie przeze mnie wyczytana zgłosi się.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PawełSaar">Podkomisja d/s transportu: U.Pająk, J.Dziewulski, J.Wierzbicki, J.Zaborowski. T.Gawin.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#PawełSaar">Podkomisja d/s łączności: W.Deręgowski, T.Maszyński, J.Król, K.Działoszyński, J.Wołek.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#PawełSaar">Podkomisja d/s handlu: P.Saar, Z.Grzebisz-Nowicka, S.Wójcik, R.Pawłowska, J.Okoński, H.Choryngiewicz, L.Kiełczewski, A.Andryszak, A.Czajka, A.Aumiller.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PawełSaar">Podkomisja d/s turystyki: S.Stasiak, R.Olszewski, G.Gruszka, P.Aszyk, G.Figura, K.Działoszyński.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#PawełSaar">Kto nie został wyczytany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WojciechZarzycki">Chciałem zakomunikować panu przewodniczącemu, że zgłosiłem prośbę o przeniesienie mnie do innej Komisji, w związku z tym nie mogę zgłosić się do podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PawełSaar">Czy w sprawach różnych ktoś z państwa chciałby poruszyć jeszcze jakiś problem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#GrzegorzFigura">Ponieważ w naszej Komisji jest podkomisja d/s turystyki, a także w Komisji Młodzieży i Sportu jest podkomisja turystyki, chciałbym postawić wniosek o nawiązanie współpracy między tymi podkomisjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PawełSaar">Były już rozmowy na ten temat między przewodniczącymi Komisji i myślę, że nawiążemy współpracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WiesławStasiak">Chciałem spytać, co jest ze zmianą nazwy Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PawełSaar">Przykro mi, ale nie znam odpowiedzi. Sądzę, że Prezydium Sejmu jeszcze nie rozstrzygnęło tej sprawy. Dziękuję wszystkim za udział w posiedzeniu.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>