text_structure.xml 42.5 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RyszardGrodzicki">Otwieram posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. Porządek dnia w związku z dzisiejszą poranną decyzją Sejmu, zostanie rozszerzony o rozpatrzenie druku nr 657, tj. projektu uchwały o zmianie regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwsze czytanie tego projektu, jak posłowie wiedzą, odbyło się dzisiaj tak więc myślę, że jego treść jest wszystkim znana. Nie jest ten dokument zbyt zawiły legislacyjnie, w związku z tym mam nadzieję, że uda się go nam dzisiaj rozpatrzyć. Będzie to drugi punkt porządku obrad. Wnioskodawcą tego projektu jest Prezydium Sejmu RP, zaprosiłem na dzisiejsze obrady wicemarszałka Józefa Zycha.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie rozszerzenia porządku obrad? Jeżeli nie, to przechodzimy do pierwszego punktu, tj. rozpatrzenie skierowanego do Komisji projektu uchwały w sprawie zasad organizowania doradztwa naukowego na rzecz Sejmu i jego organów. Posłem sprawozdawcą będzie poseł Gwidon Wójcik. Zanim jednak oddam mu głos, chciałbym złożyć dodatkowe wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#RyszardGrodzicki">W dniu wczorajszym odbyłem spotkanie z dyr. Biura Prawno-Organizacyjnego Michałem Talago-Sławoj. W czasie spotkania dowiedziałem się, że po opracowaniu projektu uchwał i przepisów (które będziemy dzisiaj opiniować), zgłosiły do niego swoje zastrzeżenia zarówno Biuro Studiów i Ekspertyz, jak i Biuro Komisji Sejmowych. Wiadomo mi, że właśnie te dwa biura opracowują konkurencyjne projekty aktów dotyczących kwestii ekspertyz i doradztwa naukowego. Dlatego też nasza opinia będzie opinią dla jednej z wersji roboczych obecnie opracowywanych i będzie jeszcze raz omawiana na obradach naszej Komisji. W związku z tym pozwoliłem sobie na nie zaproszenie przedstawicieli Kancelarii Sejmu. Uważam bowiem, że na tym etapie dyskusja będzie bardziej owocna, gdy nie będą w niej brali udziału autorzy projektu, gdyż oni często dopowiadają, interpretują opracowane akty na swój sposób, przez co dyskusja nad treścią aktu nie może być prowadzona w sposób swobodny.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#RyszardGrodzicki">Głos oddaję posłowi sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#GwidonWójcik">Na wstępie chciałem wyrazić swoje zadowolenie z wypowiedzi pana przewodniczącego, gdyż ja również przyjąłem podobny sposób rozumowania odnośnie poruszonej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#GwidonWójcik">Komisja nasza, jak państwo pamiętają, 17 sierpnia wydała swoją opinię w tej sprawie. Została ona przedstawiona szefowi Kancelarii Sejmu Maciejowi Granieckiemu i zawierała pewne postanowienia, zarówno co do projektu uchwały Prezydium Sejmu w sprawie ekspertyz i doradztwa sejmowego, jak i projektu zarządzenia szefa Kancelarii Sejmu, który wypływa bezpośrednio z tejże projektowanej ustawy. Przypomnę państwu najważniejsze punkty, które zawarliśmy w tej opinii i postaram się udowodnić, że postulaty te zostały zawarte w tym projekcie uchwały, który został teraz opracowany przez Kancelarię Sejmu, a który został nam przedstawiony w chwili obecnej do zaopiniowania.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#GwidonWójcik">Po pierwsze, zwróciliśmy się z wnioskiem do Kancelarii Sejmu, aby opracowywany projekt uchwały Prezydium Sejmu wyjaśnił nam pewne wątpliwości, dotyczące podejmowania decyzji przez organ uprawniony w kwestii dotyczącej ekspertyz i doradztwa. W starym projekcie uchwały było dopisane, że ten sam organ nie może zamówić więcej niż dwie ekspertyzy, a tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach może zamówić ich więcej. W projekcie uchwały, który nam przesłano, kwestia ta została rozwiązana i brak jest w nim tego typu ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#GwidonWójcik">Po drugie, rozwiązano sprawę związaną z uwzględnieniem specyfiki Komisji Ustawodawczej oraz naszej Komisji. Nie jestem do końca przekonany, czy chodziło nam we wniosku dokładnie o tego typu rozwiązanie. Obecny projekt uchwały Prezydium Sejmu rozwiązuje tę kwestię w sposób następujący: nasza Komisja będzie mogła składać zamówienia na ekspertyzy za pośrednictwem Biura Prawno-Organizacyjnego, do którego jesteśmy przypisani, natomiast Komisja Ustawodawcza będzie mogła to robić za pośrednictwem Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#GwidonWójcik">Kolejny wniosek dotyczył możliwość wskazania przez zamawiający ekspertyzę organ osoby, która ma ją opracować. Wniosek ten został uwzględniony w nowym projekcie uchwały, gdyż stary tego nie zawierał w par. 5. Zgodnie z pkt. 1 tego artykułu „ekspert może być wskazany przez zamawiającego”.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#GwidonWójcik">Były to wszystkie przedstawione przez nas wnioski z posiedzenia z 17 sierpnia, dotyczące projektu uchwały Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#GwidonWójcik">Zgłosiliśmy ponadto kilka uwag do projektu zarządzenia szefa Kancelarii Sejmu, które będzie wydane w oparciu o projektowaną ustawę. Chciałbym przypomnieć państwu, że w projektowanym zarządzeniu chodziło o bardziej szczegółowy tryb zamawiania ekspertyz. Wiele uwag mieliśmy do zamieszczonej w projekcie tabeli płac dla ekspertów. W starym projekcie wysokość wynagrodzenia została powiązana z etatem jaki ekspert zajmuje, a nie z jego kwalifikacjami, które są wyrażone stopniem naukowym, lub tytułem naukowym. Proponowaliśmy podwyższenie przeciętnego wskaźnika procentowego opłat za ekspertyzy o 0,2% i wyróżnienie czterech kategorii ekspertów posiadających stopień: doktora, doktora habilitowanego, profesora, pozostali (tak jak w starym projekcie).</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#GwidonWójcik">Projekt nowego zarządzenia zawiera rozwiązanie innego typu niż wnioskowane przez nas. Przewiduje ono podniesienie przeciętnego wskaźnika procentowego, natomiast nie przewiduje jakiejkolwiek specyfikacji osób, czy to specyfikacji względem etatu zajmowanego, czy też względem tytułu naukowego. W nowym projekcie przewiduje się wyznaczenie przedziału stawek, w którym można poruszać się przy naliczaniu wynagrodzenia. Przewiduje on stawki z przedziału 2,5–7,5% podstawy obliczenia. Podstawą obliczenia będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze budżetowym. Tak więc nasze sugestie nie zostały uwzględnione w sposób przez nas proponowany.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#GwidonWójcik">Jednocześnie w par. 4 pkt 3 pojawił się zapis, według którego będzie „możliwość podwyższenia tych stawek nawet o 50% ze względu na szczególną pilność wykonania podmiotu umowy”.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#GwidonWójcik">To są już wszystkie uwagi, jakie znalazły się w naszej opinii z 17 sierpnia br. Natomiast nie chciałbym dokonywać szczegółowej analizy obecnego tekstu projektu uchwały i zarządzenia, gdyż jestem zdania, tak jak i pan przewodniczący, że jest to jeden z projektów Kancelarii Sejmu. Jak wiem, nawet w Kancelarii Sejmu istnieją rozbieżności co do oceny tego projektu i również budzi on wiele kontrowersji wśród organów związanych bezpośrednio z tą projektowaną uchwałą. Zgadzam się więc z sugestią pana przewodniczącego, że powinna być prowadzona wstępna dyskusja nad tą kwestią, ponieważ możemy nie dostrzec pewnych subtelności sformułowań, tak bardzo ważnych dla zainteresowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie pośle, zarówno w projekcie uchwały Prezydium Sejmu, jak i w projekcie zarządzenia szefa Kancelarii Sejmu są przedstawione pewne rozwiązania wariantowe. Czy mógłby pan zarekomendować nam któryś z wariantów? W przypadku projektu uchwały jest to par. 4 pkt 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#GwidonWójcik">Przepraszam, ale rzeczywiście w swojej wypowiedzi pominąłem ten punkt. Jeżeli chodzi o par. 4 pkt 2 projektu uchwały, to opowiadam się za wariantem pierwszym, tj. „Decyzje w sprawie zawarcia umowy o stałe doradztwo podejmowane są przez komisje w drodze uchwały. Umowy o stałe doradztwo w określonym zakresie lub sprawie mogą być zawierane nie więcej niż z jedną osobą”.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#GwidonWójcik">Drugi wariant różni się od pierwszego tym, że decyzje podejmować będzie według tego wariantu prezydium Komisji. Opowiadam się za pierwszym wariantem, gdyż zdarzało się, że w niektórych komisjach po podjęciu decyzji przez prezydium bądź samego przewodniczącego, dotyczącej powołania stałego doradcy Komisja kwestionowała zasadność wyboru. Stawało się to źródłem sporu w Komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#GwidonWójcik">W projekcie zarządzenia drugiej jego wersji pojawia się par. 6, w którym jest zapis o tym, że „Traci moc zarządzenie nr 4 szefa Kancelarii Sejmu z dnia 9 marca 1974 r. w sprawie zasad postępowania z opiniami rzeczoznawców”. Tego zapisu nie ma w wersji pierwszej. Natomiast par. 6 z wersji pierwszej jest zapisany w wersji drugiej jako par. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Może ktoś chciałby zgłosić jakieś uwagi, zastrzeżenia? Proszę posła A. Gaberle o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AndrzejGaberle">Mam pewne generalne zastrzeżenie natury formalnej. Dopóki trwają dyskusje w łonie Kancelarii Sejmu nad projektem tej uchwały, a my nie wiemy nawet, w jakim zmierzają one kierunku, tak długo nasza dyskusja również będzie mało konstruktywna.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#AndrzejGaberle">Mam natomiast pytanie związane z osobą stałego doradcy. Dla mnie nie jest jasne co to oznacza, że ktoś ma status stałego doradcy po za tym, że pełni taką funkcję. Chciałbym dowiedzieć się co to naprawdę oznacza i z czym się to wiąże? Po drugie, co to oznacza, że jest się stałym doradcą czy to, że jest się zatrudnionym na bezterminowy okres, czy może na jakiś określony czas? Co ma zrobić Komisja, kiedy chce zmienić stałego doradcę? Jest to wiele pytań związanych z tą kwestią, na które nie znajduję odpowiedzi w treści projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławRogowski">Chciałbym zgłosić pewne generalne zastrzeżenie do omawianych kwestii. Zanim jednak to zrobię, chciałbym zadać pytanie związane z moim zastrzeżeniem, a dotyczące par. 5 projektu uchwały Prezydium Sejmu. Treść tego paragrafu, a dokładnie jego pkt 2 mówi, że: „Zamówienie na wykonanie ekspertyzy lub opinii uprawnieni składają bezpośrednio do Biura Studiów i Ekspertyz”.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławRogowski">Nie wiem czy się nie mylę, ale w moim przekonaniu wszystkie ekspertyzy, które chce otrzymać klub, muszą być zamówione przez Biuro Studiów i Ekspertyz. Jeżeli się nie mylę, to obawiam się tego typu rozwiązania. Uważam, że pomimo słusznej chęci usystematyzowania wykorzystywania opinii i ekspertyz pojawia się groźba traktowania tego typu rozwiązania, jako pewnego rodzaju wotum nieufności dla klubów. Stanowi to element centralizacji, a ja nie jestem do końca przekonany, czy jest ona słuszna. Postaram się uzasadnić swoje obawy.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#StanisławRogowski">Kluby mają obecnie swoich ekspertów, z których korzystają i których opinie i ekspertyzy wykorzystują przy opracowywaniu określonych aktów. Właśnie ten aspekt budzi moje największe zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#StanisławRogowski">Druga kwestia jest związana z wydłużonym czasem zamawiania ekspertyz. Wszystkim jest wiadomo, że często się zdarza, szczególnie przy pilnym trybie ustaw, że ekspertyza jest potrzebna z dnia na dzień. Wtedy szybkość działania ma ogromne znaczenie. Według projektu tej uchwały niewątpliwie nastąpi wydłużenie tego czasu, gdyż klub będzie musiał zamówić ekspertyzę w Biurze, a dopiero biuro będzie mogło ją zamówić u ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#StanisławRogowski">W związku z tym pojawia się pytanie, gdyż ta kwestia nie jest rozwiązana w jakiś sposób w projekcie, czy jest jakiś automatyzm przy składaniu zamówień na ekspertyzy, czy Biuro Studiów i Ekspertyz będzie w jakiś sposób oceniać słuszność zamawiania ekspertyzy u tego bądź innego eksperta. Jeżeli tak będzie, to Biuro będzie mogło np. odmówić wydania takiego zlecenia, gdyż będzie np. w posiadaniu trzech innych ekspertyz dotyczących tych samych kwestii. Uważam, że jeżeliby tak miała być rozwiązana sprawa, to nie należałoby się na to zgodzić, gdyż ja np. chcę mieć ekspertyzę czwartego eksperta, któremu ufam.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#StanisławRogowski">Z wyżej wymienionych powodów obawiam się, że jest to tryb zbyt sformalizowany i w pewien sposób monopolizujący kwestie ekspertyz właśnie w jednej jednostce, jaką jest Biuro Studiów i Ekspertyz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardGrodzicki">Mogę dodać tylko, że - na ile udało mi się ustalić podczas rozmowy z dyr. M. Talago-Sławoj, - kierowano się przy opracowywaniu tak brzmiącego paragrafu, przesłanką oszczędności. Tworząc taki system, a ślad po tym pozostał również w par. 6 pkt 2, który brzmi: „Ekspertyzy lub opinie wykonane na zlecenie posła podlegają przekazaniu Komisji, której zakresu działania dotyczy ekspertyza lub opinia oraz Komisji Ustawodawczej”. Tendencje administracji zmierzają w kierunku upublicznienia wszystkich ekspertyz, co wiąże się z regułami gry sił politycznych w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#RyszardGrodzicki">Głos oddaję posłowi A. Gaberle, a później posłowi G. Wójcikowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejGaberle">Chciałbym zwrócić uwagę państwa na zapis par. 2 projektu uchwały Prezydium Sejmu. Brzmi on następująco: „Punkt 1: Ekspertyzy i opinie finansowane ze środków budżetowych Kancelarii Sejmu są zamawiane w Kancelarii Sejmu lub za jej pośrednictwem.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#AndrzejGaberle">Punkt 2: Kancelaria Sejmu może również - na życzenie - pośredniczyć w uzyskiwaniu ekspertyz i opinii zamawianych przez kluby parlamentarne i koła poselskie, finansowane z ich środków bądź środków pozostających w dyspozycji klubu (koła)”.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#AndrzejGaberle">Chciałbym się zapytać czy w skład środków budżetu Kancelarii Sejmu będą wchodzić środki, jakie kluby dostają na utrzymanie biur poselskich? Jeżeli tak jest, to ja nigdy się z tym nie będę mógł zgodzić. Państwo wiedzą, że ze środków, z których mogłem zamawiać do tej pory ekspertyzy, trzeba się rozliczać. Kluby muszą nimi gospodarować, aby starczyło tych funduszy na całą działalność poselską.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#AndrzejGaberle">Gdyby takie rozwiązanie przyjęto, to pojawiają się konsekwencje, o którym mówił poseł S. Rogowski - myślę, że trzeba tego uniknąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GwidonWójcik">Chciałbym zwrócić posłowi A. Gaberle uwagę na kilka zapisów tego projektu uchwały. Zapis par. 5 pkt 1 ppkt 2: „Ekspertyzy i opinie mogą być zamawiane przez uprawnionych ekspertów, będących znawcami problematyki, której dotyczy ekspertyza (osób lub instytucji), w trybie umów o dzieło, za pośrednictwem Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu; ekspert może być wskazany przez zamawiającego”.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#GwidonWójcik">W moim przekonaniu nie zachodzi podejrzenie o to, co poseł A. Gaberle się obawiał. Pojawia się tylko innego typu obawa, a mianowicie poseł może zostać w jakiś sposób przekupiony do skorzystania z pomocy takiego, a nie innego eksperta. Ten punkt został wprowadzony na nasz wniosek.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#GwidonWójcik">Dla mnie nie są natomiast jasne zapisy par. 2 i par. 5 dotyczące składania zamówień. Z jednej strony mówi się w par. 5 w pkt. 2, że: „Zamówienie na wykonanie ekspertyzy lub opinii uprawnieni składają bezpośrednio do Biura Studiów i Ekspertyz”; z drugiej w par. 2 w pkt. 2 zapisano, że: „Kancelaria Sejmu może - na życzenie - pośredniczyć w uzyskiwaniu ekspertyz i opinii zamawianych przez kluby parlamentarne i koła poselskie, finansowane z ich środków bądź środków pozostających w dyspozycji klubu (koła)”. W moim mniemaniu wynika z powyższych zapisów, że część funduszu Kancelarii Sejmu będzie przeznaczona na ekspertyzy i w tej części będzie można zamawiać ekspertyzy przez Biuro Studiów i Ekspertyz, z pozostałych pieniędzy przeznaczonych na działalność klubów parlamentarnych, będzie można je dowolnie przeznaczać na ekspertyzy poza samym Biurem. Ten właśnie aspekt nie jest do końca dla mnie jasny i to należałoby wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławRogowski">Jeżeli rozwiązanie miałoby być, takie jak zaprezentował nam poseł G. Wójcik, to ja się z nim zgadzam. Chciałbym zwrócić uwagę państwa na jeszcze jeden aspekt tych spraw. Ekspertyza jest sprawą bardzo delikatną - jest pracą naukową. Dlatego wszelkiego typu uzależnienia, naciski i działania innego typu wynikające z przepisów, w pewien sposób ograniczają możliwość pewnej niezależności ekspertyz. Zgadzam się z sugestią przewodniczącego R. Grodzickiego, że wszystkie ekspertyzy powinny być upublicznione, ale moim zdaniem, można to osiągnąć używając do tego celu innych środków. Wszystkie ekspertyzy płatne z jakichkolwiek funduszy, pochodzących od Sejmu powinny być ujawnione, można np. taki zapis umieścić w uchwale.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławRogowski">To jest, oczywiście, moja propozycja.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławRogowski">Chciałbym powrócić jeszcze do kwestii poruszonej w mojej poprzedniej wypowiedzi, a dotyczącej możliwości wskazania eksperta. Zapis ten, tak do końca, w moim przekonaniu, nie jest precyzyjny a nadal istnieje pośrednictwo przy zamawianiu ekspertyz, co ogranicza swobodę klubów - jest to forma biurokratyzmu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#StanisławRogowski">Kolejna sprawa, może tak do końca nie związana z dyskusją nad projektem uchwały. Jeżeliby doszło do jej uchwalenia, to stawia ona ogromne wymagania przed Biurem Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Nie chciałbym wypowiadać się na temat obecnej działalności tego Biura, aczkolwiek zetknąłem się dwa razy z sytuacją, że odmówiono mi możliwości uzyskania za pośrednictwem Biura ekspertyzy, tłumacząc się niemożnością jej osiągnięcia. Oczywiście, udało mi się ją uzyskać niezależnie od Biura, znajdując sobie eksperta.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#StanisławRogowski">Ogromny zasięg problematyki, jaką zajmuje się Sejm, będzie stawiać ogromne wymagania przed Biurem Studiów i Ekspertyz i będzie stanowić wielką trudność. Gdybym był dyrektorem takiego biura, to bardzo obawiałbym się tego typu rozwiązania, gdyż ogrom pracy mógłby mnie przerosnąć. Dlatego, moim zdaniem, przy zamawianiu ekspertyz powinna być pewna elastyczność tak, aby część ekspertyz i opinii zamawianych przez kluby, Komisje, koła i posłów była dokonywana za pośrednictwem Biura, ale jednocześnie kluby i posłowie w ramach swoich biur powinni mieć prawo zamawiania zbiorowych ekspertyz z obowiązkiem dokonania odpisu i przekazania go do publicznej wiadomości i do Biura Studiów i Ekspertyz. Biuro mogłoby dokonywać analizy tych ekspertyz i w sytuacjach, kiedy okazywałoby się, że są one mało wartościowe, mogłoby przekazywać sugestie klubom, aby te nie korzystały z pomocy tych ekspertów. Jest to takie rozwiązanie, które nie wymaga aż tak dużej formalizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#GwidonWójcik">W naszej opinii do dyr. M. Talagi-Sławoja powinny znaleźć się te wszystkie wątpliwości, o których mówili moi przedmówcy. Żałuję, że brak jest na dzisiejszym posiedzeniu przedstawiciela Kancelarii Sejmu, gdyż chciałbym zadać mu pytanie o praktyczną różnicę między zapisem par. 5 a par. 2, gdzie mówi się o dwóch kategoriach zamawianych ekspertyz i tak nie jest to do końca jasne, z jakich środków będzie finansowane zamawianie tych ekspertyz. Czy klub zamawia ekspertyzy z tych samych środków przez Biuro Studiów i Ekspertyz, co bez pośrednictwa Biura?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RyszardGrodzicki">Chciałbym zabrać głos na prawach dyskutanta. W tym roku kluby miały przeznaczone środki finansowe w przeliczeniu na posła, ale zamówienia na ekspertyzy miały być kierowane poprzez kluby i praktycznie te środki są nie wykorzystane. Okazało się, że składanie zamówień na ekspertyzy poprzez kluby jest barierą organizacyjną, która powoduje niechęć do korzystania z tych środków. Możliwe jest, że część posłów uznała, że jest to forma oddania tych środków do dyspozycji klubów i kluby gospodarują nimi rozsądnie. Taki jest stan na dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RyszardGrodzicki">Moim zdaniem, nasze podstawowe zalecenie w stosunku do projektu uchwały, aby zdefiniować w niej i określić reguły finansowania ekspertyz bez kwot, gdyż te będą zmienne w zależności od roku, ale określić co będzie traktowane, jako finansowanie z budżetu, co traktuje się jako finansowanie ze środków klubu i co finansuje się z ryczałtu na biura poselskie. Można określić również, do jakich kwot poseł będzie mógł zamawiać ekspertyzy za pośrednictwem klubu. Są to moim zdaniem, podstawowe tezy, jakie w naszej opinii znaleźć się powinny.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#RyszardGrodzicki">Druga sprawa. Dla mnie jest niejasny zapis pkt. 2 par. 4 projektu uchwały Prezydium Sejmu. Niezależnie, którą z wersji wybierzemy jest w nich zapis, że „Umowy o stałe doradztwo w określonym zakresie lub sprawie mogą być zawierane nie więcej niż z jedną osobą”. Przyjrzyjmy się Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług. Na każdy z zakresów jej działalności mogła ona mieć stałego doradcę, ale kiedy pojawia się określony problem - sprawa, to trudno mi wyobrazić sobie, że można mieć stałego doradcę, wszak to jest tylko kwestia chwili. Dlatego można mieć wątpliwości, czy takiego typu sformułowanie jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#RyszardGrodzicki">Kolejna sprawa, o której mówili moi przedmówcy, a z którymi zgadzam się całkowicie, dotyczą problemu ujawniania ekspertyz. Tak się składa, że parlament jest miejscem gry politycznej i w zależności od tego do jakiego eksperta dotrze klub lub koło parlamentarne w efekcie może ono wygrywać rywalizację. Upublicznianie tego typu ekspertyz wcześniej niż chce tego zleceniodawca, może w zasadzie całą strategię działania obalić. Nawet, jeżeli zamawia się ekspertyzę za pośrednictwem Biura Studiów i Ekspertyz KS, to i tak pojawiają się wątpliwości, w którym momencie ujawnić jej treść publicznie, bowiem czym innym są wyjaśnienia prawne, a czym innym ekspertyzy o charakterze strategicznym. To co zaprezentowałem jest projektem ustawy o Akademii Umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#RyszardGrodzicki">W związku z wyżej przedstawionymi zastrzeżeniami proponowałbym powtórne przemyślenie poruszonej kwestii przez projektodawcę. Myślę, że w stanowisku naszej Komisji dotyczącym projektu uchwały powinny zostać przedstawione zaprezentowane przez moich przedmówców i przeze mnie nie wykluczające się, moim zdaniem, wnioski.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#RyszardGrodzicki">Chciałbym też przejść do projektu zarządzenia szefa Kancelarii Sejmu. Czy są odnośnie tego zarządzenia jakieś dodatkowe uwagi?</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#RyszardGrodzicki">Podczas, gdy państwo przeglądają materiały, to ja pozwolę sobie przedstawić, w moim własnym imieniu, pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#RyszardGrodzicki">Pierwsza wątpliwość dotyczy par. 4 pkt. 2 projektu zarządzenia. Mówi się w nim, że płaci się „za godzinę opracowania ekspertyzy, opinii lub udziału w posiedzeniu”. W innym miejscu tego projektu jest zapis o tym, że płaca określana jest za pomocą umowy o dzieło. Jak wszyscy wiedzą umowa o dzieło wyklucza stawki godzinowe. W tym miejscu jest ewidentna niespójność. Innym rozwiązaniem byłoby sformułowanie, które by pozwalało na płacenie stawki godzinowej, w przypadku brania przez eksperta udziału w posiedzeniu, kiedy musi być on w gotowości, by w odpowiednim momencie zabrać głos. Za obecność na posiedzeniu powinno się przyjąć inną regułę niż za samo opracowywanie ekspertyzy bądź przygotowywanie opinii.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#RyszardGrodzicki">Czy państwo mają do tego zarządzenia własne wątpliwości? Widzę, że nie, tak więc takie stanowisko przekażemy dyr. Biura Prawno-Organizacyjnego M. Talago-Sławoj. Uważam ten punkt obrad za zamknięty.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#RyszardGrodzicki">Zanim przystąpimy do omawiania pkt. 2 a to nastąpi, gdy zjawi się wicemarszałek J. Zych, proponowałbym omówienie spraw bieżących.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos odnośnie tych spraw?</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#RyszardGrodzicki">Pozwolę sobie zasygnalizować fakt, że w niektórych klubach pojawił się harmonogram posiedzeń Sejmu na 1995 r. Skierowałem pismo do Prezydium Sejmu, aby w przyszłym roku uwzględniono nasze uwagi odnośnie harmonogramu. Niestety nie wiem czy to zrobiono, gdyż nie znam jeszcze jego treści.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#RyszardGrodzicki">Ponieważ na sali jest już wicemarszałek J. Zych, przystępujemy do omawiania punktu 2 porządku dzisiejszych obrad dotyczącego projektu uchwały Prezydium Sejmu w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#RyszardGrodzicki">Zanim przystąpimy do omówienia tego punktu chciałbym tytułem wstępu przypomnieć, że sytuacja w stosunku do ubiegłego tygodnia uległa zmianie. Po pierwsze odbyły się posiedzenia klubów, podczas których te projekty były dyskutowane i w jakiejś mierze jesteśmy związani ze stanowiskiem, jakie zajęły kluby w trakcie tych dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#RyszardGrodzicki">Po drugie odbyła się w dniu dzisiejszym plenarna dyskusja, w trakcie której zgłoszono różne propozycje zmian. Chciałbym powiedzieć, że w sensie formalnoprawnym zgłoszona została tylko jedna poprawka do projektu tego regulaminu przez posła A. Żelazowskiego, która przewiduje ograniczenie liczby zastępców szefa Kancelarii Sejmu do dwóch. Pozostałe poprawki były zgłaszane w formie nieformalnej, tak więc wyrażały często tylko pobożne życzenia posłów. Tak przedstawia się stan na dziś.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#RyszardGrodzicki">Projekt druku nr 657 jest państwu znany, otwieram dyskusję ogólną dotyczącą tej tematyki.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Rozumiem milczenie jako brak chęci do dyskusji ogólnej nad projektem uchwały. Przechodzimy do szczegółowej dyskusji. Czy ktoś z państw ma uwagi do tytułu uchwały? Milczenie rozumiem jako akceptację treści tytułu projektu uchwały Prezydium Sejmu RP.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy do analizy art. 1 projektu uchwały. Czy do treści art. 1 ktoś z państwa chciałby zgłosić poprawkę? Do tego artykułu mamy zgłoszoną poprawkę posła A. Żelazowskiego, według której po wyrazie „odwołuję” dodaje się wyraz „dwóch”, tak więc pkt 9a w art. 11 ust. 1 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej będzie zgodnie z tą poprawką brzmiał:</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#RyszardGrodzicki">„9a) powołuje i odwołuje dwóch zastępców szefa Kancelarii Sejmu, po zasięgnięciu opinii szefa Kancelarii Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#RyszardGrodzicki">Czy w tej sprawie ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#GwidonWójcik">Chciałbym zabrać głos odnośnie poprawki posła A. Żelazowskiego. Z tego, co pamiętam, podczas ostatniego posiedzenia Komisji mówiliśmy o poprawce, w której po wyrazie „odwołuje” miało być „nie więcej niż dwóch”. Nie wiem czy celowe jest takie sztywne określenie, że ma to być dokładnie dwóch zastępców. Według mnie można zostawić możliwość powołania dwóch bądź jednego zastępcy. Z moją propozycją zwracam się do wicemarszałka, gdyż jest to kwestia sposobu postępowania. Co pan myśli na temat takiego rozwiązania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Myślę, że rozwiązanie, jakie poseł G. Wójcik zaproponował mogłoby być zaakceptowane, nie ma żadnych przeciwwskazań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#RyszardGrodzicki">Mógłbym zatem pana posła prosić, aby złożył w kwestii modyfikacji wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#GwidonWójcik">Składam taki wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#RyszardGrodzicki">Mamy teraz poprawkę w wersji „powołuje, odwołuje nie więcej niż dwóch zastępców”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Miałbym taką sugestię, aby tę poprawkę zamieścić w drugim punkcie, gdyż w pkt. 9a jest wyrażona generalna zasada, że powołuje, odwołuje zastępców szefa Kancelarii Sejmu i nie określać ilu. Tylko tę poprawkę zamieścić w art. 126.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RyszardGrodzicki">W art. 126 po wyrazie „przy pomocy” zamieścić „nie więcej niż dwóch”. Czy tak ma być?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak, o to właśnie chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RyszardGrodzicki">W związku z tym pkt 1 nie ulegałby zmianie. Widzę, że poseł G. Wójcik chciałby zabrać głos w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GwidonWójcik">Chciałbym przejść do kolejnego punktu projektu uchwały. Podczas ostatniego posiedzenia Komisji dyskutowaliśmy nad tymi sprawami i w trakcie dyskusji pojawił się wniosek posła L. Turko, aby wnieść do tego punktu poprawkę. Odnosił się do niej już pan wicemarszałek. Ja pozwolę sobie ją przypomnieć, brzmi ona następująco: „Marszałek powołuje i odwołuje zastępców szefa Kancelarii Sejmu na wniosek szefa Kancelarii Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#GwidonWójcik">Prosiłbym o przedstawienie raz jeszcze propozycji pana wicemarszałka, bo nie wszyscy słyszeli pana wystąpienie. W opinii do tego wniosku posłużyliśmy się pewną procedurą administracyjną, oczywiście, Sejmu nie można porównywać do organu administracji, ale tego typu rozwiązania są konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JózefZych">Są dwie możliwości podejścia do tej propozycji. Pierwszy związany z tym, że marszałek powinien powoływać szefa Kancelarii Sejmu i jego zastępców, gdyż w jego rękach spoczywa inicjatywa.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JózefZych">Drugi mówi, że przy powoływaniu zastępców szefa Kancelarii Sejmu powinien zasięgnąć opinii, ale ta opinia nie powinna być wiążąca. Ten drugi pogląd Prezydium Sejmu popiera i za tym rozwiązaniem optuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardGrodzicki">Rozumiem to i przyjmuję takie wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#GwidonWójcik">Wydaje mi się, że nie ma w takim rozwiązaniu żadnego niebezpieczeństwa sporu między marszałkiem Sejmu a szefem Kancelarii Sejmu, ponieważ marszałek może bez problemu odwołać szefa Kancelarii Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy mógłby to pan zgłosić formalnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#GwidonWójcik">Oczywiście. Zgłaszam wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RyszardGrodzicki">Wniosek posła G. Wójcika będzie brzmiał następująco: „Zastępców szefa Kancelarii Sejmu powołuje i odwołuje marszałek Sejmu na wniosek szefa Kancelarii Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa chciałby wypowiedzieć się w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejŻelazowski">Zgadzam się z moim przedmówcą, że nic nie szkodzi, aby zmieścić formułę „po zasięgnięciu opinii” w pkt. 3 projektu uchwały. Nie zgadzam się natomiast z sądem, że urząd Kancelarii Sejmu jest takim samym urzędem, jak urzędy administracji centralnej. Nie ulega to w moim przekonaniu, żadnej wątpliwości. Szef Kancelarii Sejmu działa w naszym imieniu i jest powołany przez marszałka Sejmu i taka sama sytuacja dotyczy jego dwóch zastępców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RyszardGrodzicki">Chciałbym zwrócić uwagę, że problem jest bardziej skomplikowany, jest to problem ogólnego stosunku administracji sejmowej do posłów. Czy ta administracja powinna być instytucją stojącą na równi z nami, czy ma być niżej, gdyż my mamy nią kierować? Jak państwo widzą dochodzi czasami do pewnych zgrzytów, kiedy próbujemy, jako posłowie, wyrazić swoje poglądy w stosunku do administracji sejmowej. Są również pewne odczucia z czasów poprzedniej kadencji, kiedy to szef Kancelarii Sejmu był osobą stosunkowo ważną. Są takie parlamenty, gdzie na bazie tradycji ukształtowała się taka formuła, że urzędnicy kierują całą działalnością, a władza ustawodawcza sprowadza się tylko do kierowania obradami, a marszałek nie ma nic do powiedzenia w kwestiach kierowania działalnością parlamentu. U nas jest natomiast tradycja, która odzwierciedla sytuację diametralnie różną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefZych">Chciałbym dodać do wypowiedzi pana przewodniczącego. Kancelaria Sejmu zaczęła być autonomiczna i zarabiać na siebie. Obok tego istnieje nadal Prezydium Sejmu, które ma możliwości kierowania działaniami Kancelarii Sejmu. Pojawia się pytanie, czy ma być takie rozwiązanie? Zmierzamy do uregulowania organizacyjnego i do zachowania proporcji, pamiętając o tym, że wszyscy, którzy mają cele do osiągnięcia w ramach działania parlamentu powinni je osiągnąć. Są oczywiście, narzekania ze strony posłów na działalność biur, na ich opieszałość w działaniach, ale myślę, że uda się to naprawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy poseł G. Wójcik po tej wymianie zdań podtrzymuje swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#GwidonWójcik">Panie przewodniczący, nie jestem do niej w jakiś szczególny sposób przywiązany osobiście, ale w związku z tym, że w dyskusji parę głosów dotyczyło tej kwestii pan poseł G. Cyganik w imieniu Klubu KPN uzależnił od wprowadzenia tej poprawki poparcie KPN dla projektu tej uchwały. Dlatego dbając, aby uchwała była jednomyślna i żeby KPN mógł ją poprzeć, chcę to zgłosić jako wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RyszardGrodzicki">Aby wyczerpać wszystkie propozycje, proponuję o zgłoszenie ich przez chętnych w tej części dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AndrzejGaberle">Bardzo dobrze rozumiejąc te wszystkie uwarunkowania, o których mówili moi przedmówcy, chciałbym postawić się w roli szefa takiego organu, któremu wbrew jego woli powołali zastępcę. Rozumiem, że gdyby doszło do tak poważnych rozbieżności między Prezydium Sejmu a szefem Kancelarii Sejmu, ta współpraca byłaby niemożliwa.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AndrzejGaberle">Chciałbym zwrócić uwagę, że przepis ten mówi o pozycji szefa Kancelarii Sejmu wobec pracowników Kancelarii Sejmu. Z tego punktu widzenia sądzę, że wniosek, który postawił poseł G. Wójcik jest słuszny, gdyż jak wspomniałem wcześniej rozwiązanie takie, aby zastępca był powoływany np. wbrew woli szefa, będzie prowadziło do niepotrzebnych napięć. Gdyby przyjąć rozwiązanie proponowane przez posła G. Wójcika, to marszałek zawsze może odmówić przyjęcia tego wniosku i kazać przedstawić szefowi Kancelarii Sejmu nową kandydaturę. Myślę, że takie rozwiązanie lepiej odzwierciedlałoby relacje między pracownikiem a szefem Kancelarii Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WitoldFirak">Chciałbym nie zgodzić się z wypowiedzią posła A. Gaberle. Bowiem tą instytucją kieruje de facto marszałek Sejmu a powierza on tylko w ręce szefa Kancelarii Sejmu administrowanie jej działalności, nie wyobrażam sobie, aby ten człowiek dobierał sobie sam zastępców bez zgody marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RyszardGrodzicki">Proszę państwa, rozumiem, że nie ma już formalnych wniosków, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#RyszardGrodzicki">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez posła G. Wójcika?</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#RyszardGrodzicki">W głosowaniu wzięło udział 16 posłów, za przyjęciem wniosku opowiedziało się 4 posłów, przeciw głosowało 11 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#RyszardGrodzicki">Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich odrzuciła wniosek posła G. Wójcika dotyczący punktu 3 projektu uchwały Sejmu w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu RP.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#RyszardGrodzicki">Ponieważ poprawka nie została przyjęta, rozumiem, że składa pan wniosek mniejszości. Proszę o skontaktowanie się z Biurem Legislacyjnym KS i ustalenie dokładnej treści tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#RyszardGrodzicki">Podczas dyskusji sejmowej pojawił się wniosek, aby omawiany punkt 3 został rozszerzony o sformułowanie „i Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich” będzie on brzmiał następująco: „Zastępców szefa Kancelarii Sejmu powołuje i odwołuje marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii szefa Kancelarii Sejmi i Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich”.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa formalnie zgłasza tę propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#StanisławRogowski">Chciałbym zgłosić formalnie ten wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać w tej sprawie głos? Jak pamiętam pan wicemarszałek nie negował zasadności tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">Zgadza się, nie miałem żadnych uwag odnośnie tej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardGrodzicki">Przystępujemy do głosowania nad przyjęciem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#RyszardGrodzicki">W głosowaniu udział wzięło 16 posłów, za przyjęciem wniosku opowiedziało się 13 posłów, brak głosów przeciwnych, od głosu wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#RyszardGrodzicki">Czy ktoś z państwa zgłasza inne poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WładysławAdamski">Podczas wstępnego omawiania projektu uchwały na poprzednim posiedzeniu Komisji, zwróciliśmy uwagę na zapis dotyczący powoływania zastępców i wprowadzeniu tutaj ograniczenia ilościowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie pośle, ale już o tym mówiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WładysławAdamski">Przepraszam, ale musiałem na chwilę wyjść i nie byłem podczas tej części dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RyszardGrodzicki">Pozostaje nam tylko wyznaczenie posła sprawozdawcy, który zaprezentowałby na forum Sejmu nasze stanowisko. Czy ktoś chciałby zgłosić kandydaturę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#AndrzejŻelazowski">Proponuję, aby stanowisko naszej Komisji na forum Sejmu zaprezentował przewodniczący R. Grodzicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RyszardGrodzicki">W związku z tym punkt ten uważam za zamknięty i powracamy do spraw bieżących. Czy ktoś ma jakieś sprawy bieżące poza sprawą harmonogramu posiedzeń parlamentu na rok przyszły? Jeżeli nie to uważam obrady Komisji za zamknięte.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>