text_structure.xml
39.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#StanisławJanas">Witam państwa na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Poświęcimy je istotnej sprawie, a mianowicie projektowi ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Projekt został zgłoszony pod obrady Sejmu i obecnie pracują nad nim trzy połączone Komisje.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#StanisławJanas">Nasza Komisja zajmowała się wszystkimi projektami ustaw w ramach Paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształcania. Wymieniony projekt ustawy został wyłączony z prac naszej Komisji. Mieliśmy za zadanie opiniować i konsultować treści tego projektu, nie zaś opracowywać go.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#StanisławJanas">Projekt ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych nie jest przez nas opracowywany, ale wchodzi on w skład Paktu o przedsiębiorstwie państwowym.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#StanisławJanas">Uważałem więc, że powinniśmy chociaż zastanowić się, na ile ten projekt odbiega od projektu przyjętego przez rząd i związki zawodowe w ramach Paktu. Jeżeli jest to znaczna rozbieżność, powinniśmy - jako Komisja - przedstawić swoje zastrzeżenia.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#StanisławJanas">Związek Zawodowy „Solidarność” niejednokrotnie stwierdzał, że rząd i parlament przyjmują projekt ustawy niezgodny z Paktem o przedsiębiorstwie państwowym. Zgłaszał on swoje protesty.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#StanisławJanas">Jako przewodniczący tej Komisji zwróciłem się do Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu z prośbą o przygotowanie ekspertyzy przedstawiającej rozbieżności między projektem ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych a Paktem o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#StanisławJanas">Otrzymali państwo taką ekspertyzę opatrzoną datą 21 marca 1996 roku. Nie będę jej szczegółowo omawiać. Jednak pozwolę sobie wymienić główne tezy ekspertyzy.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#StanisławJanas">W projekcie ustawy brakuje postanowień dotyczących uprawnień pracowników do wyboru ścieżki prywatyzacji w okresie sześciu miesięcy od wejścia w życie ustawy. Takie zapisy znalazły się we wszystkich porozumieniach w ramach Paktu o przedsiębiorstwie państwowym.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#StanisławJanas">W Pakcie znalazły się zapisy dotyczące udziału pracowników w radach nadzorczych i zarządach prywatyzowanych przedsiębiorstw. W projekcie ustawy ta kwestia zapisana jest lepiej. Nie można więc mieć tutaj uwag.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#StanisławJanas">Korzystniejszy w projekcie jest także zakres preferencji pracowniczych przy nabywaniu akcji. Pracownicy mają prawo nabycia bezpłatnie do 15% akcji, co oznacza, iż jest to wielkość o 5% wyższa niż w Pakcie o przedsiębiorstwie państwowym.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#StanisławJanas">W projekcie przewiduje się przekazanie na fundusz socjalny przez nabywcę przedsiębiorstwa kwot analogicznych do preferencji pracowniczych przy sprzedaży akcji. Takich zapisów nie było w Pakcie i jest to korzystne rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#StanisławJanas">Dobrym rozwiązaniem jest też możliwość ratalnej sprzedaży przedsiębiorstw, czego nie było w Pakcie, a jest korzystne dla pracowników.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#StanisławJanas">Związek OPZZ zgłosił propozycję przyznania prawa do preferencyjnego nabywania akcji dla pracowników przedsiębiorstw wnoszonych do spółki. Również uważam, że jest to korzystna propozycja.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#StanisławJanas">Następną ścieżką prywatyzacji bezpośredniej jest oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania. Spółka pracownicza powinna tu mieć spłacony kapitał równy 20% funduszy przedsiębiorstwa. Zapis jest korzystny dla przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#StanisławJanas">Istnieje możliwość przeniesienia własności przedsiębiorstwa oddanego do odpłatnego korzystania już po wpłaceniu 1/3 należności. Znalazło się to w Pakcie i jest także w projekcie ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#StanisławJanas">Natomiast byli pracownicy przedsiębiorstw nie mają prawa do nabywania akcji na zasadach preferencyjnych. Jest to znaczna rozbieżność między Paktem a projektem ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#StanisławJanas">Rzecznik Praw Obywatelskich zgłasza skargę w sprawie pozbawienia prawa do preferencyjnego nabycia akcji przez byłych pracowników przedsiębiorstwa, m.in. emerytów.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#StanisławJanas">Ma on również zastrzeżenia z powodu braku w projekcie regulacji prawnych w zakresie podziału akcji między pracowników. W niektórych przedsiębiorstwach istnieją rażące dysproporcje w podziale akcji.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#StanisławJanas">Należy także stworzyć mechanizmy ograniczające możliwość nadmiernego bogacenia się niektórych obywateli poprzez preferencyjne rozdawnictwo akcji.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#StanisławJanas">Takie trzy podstawowe zastrzeżenie zgłosił Rzecznik w piśmie skierowanym do Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#StanisławJanas">Osobiście podkreśliłbym dwie znaczące rozbieżności między Paktem a projektem ustawy - brak uprawnień pracowników do wyboru ścieżki prywatyzacyjnej w okresie 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy oraz pozbawienie prawa do preferencyjnego nabywania akcji byłych pracowników przedsiębiorstwa.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#StanisławJanas">Pozostałe kwestie zostały ujęte w projekcie z korzyścią dla pracowników lub identycznie jak w Pakcie.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#StanisławJanas">Proszę teraz o zgłaszanie uwag przez członków Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WitMajewski">Czy opinię Biura Studiów i Ekspertyz KS potraktujemy jako projekt opinii Komisji w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławJanas">Tak, oczywiście jeśli panowie wyrażą na to zgodę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WitMajewski">Sądzę więc, że można opuścić cały akapit rozpoczynający się od słów „Po pierwsze”. Nie wiąże się to z głównym tematem opinii.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WitMajewski">Nasza Komisja została powołana przez parlament z myślą o kontroli przez taką Komisję realizacji Paktu o przedsiębiorstwie państwowym. Rozumiem, iż Sejm uznał Pakt za ważny dokument i godny poparcia.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#WitMajewski">Do naszych obowiązków należy spojrzenie na projekt ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych z punktu widzenia Paktu. Nasza opinia powinna być wyłącznie temu poświęcona, a więc wstępne dywagacje w ekspertyzie nie są potrzebne.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#WitMajewski">Proponuję więc skreślić wymieniony przeze mnie akapit.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#WitMajewski">Uważam, że należy krytycznie spojrzeć na art. 14 projektu, który dotyczy rad nadzorczych po zbyciu przez Skarb Państwa ponad połowy akcji spółki. Jest tam pewna niekonsekwencja. Mówi się bowiem o prawie wyboru dwóch członków w radzie liczącej do 10 członków i czterech członków, gdy rada liczy 11 członków. Nie ma więc zasady utrzymania 2/5 składu.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#WitMajewski">W takiej sytuacji przy zmianie składu rady nadzorczej z 10 na 11 członków znajdzie się w niej o dwóch przedstawicieli pracowników więcej. Przy innym modelu mogłoby być 3 członków pracowników przy 10-osobowym składzie.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#WitMajewski">Proponowałbym raczej, aby 2 przedstawicieli pracowników zachować w radzie liczącej do 7 członków, natomiast przy składzie między 7 a 10 członków powinno być 3 członków, a powyżej 10 członków - czterech.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JacekKasprzyk">Podzielam generalnie opinię pana posła Majewskiego, ale uważam, że Pakt nie ma obowiązującej mocy. Jest to pewnego rodzaju umowa związana z szerszym procesem prywatyzacji. W projekcie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych nie jest ona do końca realizowana. Kiedyś ścieżka była dowolna, dziś przesądza się ją z góry.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JacekKasprzyk">Sądzę, że nasza Komisja powinna rozpatrywać ten projekt równolegle z trzema połączonymi Komisjami. Wczoraj odbyło się kolejne posiedzenie trzech Komisji i niektóre zmiany zostały już uwzględnione. Został więc zmieniony udział pracowników w radzie nadzorczej. Wolą Komisji został on określony jako 1/3 składu rady. Takie rozwiązanie możemy podtrzymać lub zaproponować inne.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JacekKasprzyk">Kolejna sprawa wymagająca rozpatrzenia to art. 16 i 17 projektu. W art. 16 mówi się o udziale pracowników w systemie zarządu spółki, zaś art. 17 wprowadza kontrakt menadżerski i istnieje możliwość jednoosobowego zarządu.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JacekKasprzyk">Rodzi się pytanie w związku z art. 17. Czy nie będzie on nagminnie wykorzystywany do eliminowania udziału pracowników z zarządów? Jest to niby trochę utrudnione przez zgromadzenie wspólników, ale może to być równie dobrze jednoosobowe zgromadzenie.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#JacekKasprzyk">Wczoraj poruszono także kwestię udziału preferowanych akcji pracowniczych. Dotychczasowe zapisy mówią o wielkości do 15% akcji na rzecz pracowników, rolników i rybaków. Tymczasem wczoraj Komisje przyjęły rozwiązanie mówiące o 15% akcji, bez obwarowań iloczynowych.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#JacekKasprzyk">Chcę zapytać, czy owe 15% będzie obowiązywać również w odniesieniu do banków?</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#JacekKasprzyk">Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślał, że w myśl tej ustawy nie można dopuścić do nadmiernego bogacenia się pewnych grup. Trzeba więc przyjrzeć się kapitałowi, który dany podmiot będzie posiadać. Może się okazać, że powtórzy się sytuacja Banku Śląskiego, gdzie grupa pracowników uzyskała znaczne korzyści.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#JacekKasprzyk">Jeżeli pozostałe banki zostaną przekształcone w myśl tej ustawy, to może się okazać, iż w rękach małej grupy znajdzie się znaczny majątek.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#JacekKasprzyk">Jestem zwolennikiem 15% akcji pracowniczych w środowiskach przemysłowych, ale należy się zastanowić nad sytuacją niektórych przedsiębiorstw i banków.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JerzyOsiatyński">Nie uczestniczę w posiedzeniach połączonych Komisji, a chciałbym dobrze zrozumieć kwestię tych 15% akcji. Istotą mechanizmów iloczynowych było wyrównanie warunków pracowników huty i mleczarni. Taka wielkość w obu przypadkach jest zupełnie różna. Mowa jest tu o innych wartościach majątku w rękach pracowników.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JerzyOsiatyński">Czym motywuje się usunięcie z projektu mechanizmów iloczynowych? Dlaczego proponuje się takie zróżnicowanie sytuacji ludzi, którzy przeszli np. z przedsiębiorstwa transportowego do PKP?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JacekKasprzyk">Trzeba rozróżnić dwie sytuacje. Po pierwsze, gdy mówimy o części umowy społecznej zawartej przez związki zawodowe z zamiarem spokoju społecznego. Załoga miała tu otrzymać część akcji.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JacekKasprzyk">Okazuje się, że nie zawsze musi to być 15%. Budziło to kontrowersje wśród pracowników.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#JacekKasprzyk">Rozumiem intencje projektodawców chcących rozwiązać tę kwestię. Sądzę, że nie dokończono opracowywania tej sprawy, gdyż poseł Zbrzyzny wniósł poprawkę regulującą rozdział akcji wśród pracowników. Problem dotyczy nie tylko obecnych pracowników, ale też ludzi, którzy miesiąc wcześniej odeszli z zakładu, a przepracowali 30 lat.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#JacekKasprzyk">Zapisy mówią, iż przy podziale akcji ma być stosowane kryterium stażu pracy. Poprawka posła Zbrzyznego została odrzucona na wczorajszym posiedzeniu połączonych Komisji. Może się więc okazać, że pani sprzątająca biura w kopalni może uzyskać więcej akcji niż górnik ze względu na staż pracy.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#JacekKasprzyk">Powinniśmy zwrócić większą uwagę na sprawiedliwy podział akcji, a nie tylko kierować się zasadą 15% akcji. Możemy znaleźć się w pułapce. 15% zastosujemy wobec środowisk przemysłowych i osobiście uważam, że jest to właściwe rozwiązanie, ale nagle może pojawić się syndrom Banku Śląskiego i nie jest to dobre.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#JacekKasprzyk">Przyjęty zapis może więc doprowadzić do wzbogacenia się pewnej grupy ludzi, a to wzbudzi na pewno kontrowersje.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#RyszardZbrzyzny">Niektórzy mówią, że właśnie ja byłem sprawcą wczorajszego zamieszania na posiedzeniu trzech połączonych Komisji. Spróbuję przedstawić państwu moje poglądy i mam nadzieję, że chociaż część członków naszej Komisji przekonam do nich.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#RyszardZbrzyzny">Najpierw chciałbym jednak, abyśmy uporządkowali dyskusję. Sprawozdanie do drugiego czytania przygotują trzy połączone Komisje. Nie zrobimy tego my. Do dnia wczorajszego Komisje przyjęły projekty 38 artykułów. Nie jesteśmy w stanie już zmienić czegokolwiek do art. 38.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#RyszardZbrzyzny">Przy wielu artykułach zgłoszono wnioski mniejszości i będą one rozstrzygane na sali plenarnej. Należy więc przywiązać wagę do treści tych wniosków. Być może podczas głosowań będziemy mieli szansę poprawienia niektórych błędów.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#RyszardZbrzyzny">Sądzę, że powinniśmy się jeszcze raz spotkać po zakończeniu procedowania przez trzy połączone Komisje. Wówczas moglibyśmy przygotować nasze wystąpienie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#RyszardZbrzyzny">Wracając do art. 36. Przyjęto inne rozwiązanie w ust. 1, a więc nie ma tam już zapisu mówiącego o wielkości do 15% akcji prywatyzowanego przedsiębiorstwa z zachowaniem określonego iloczynu. Przypomnę, że jest to 18 średnich miesięcznych płac z ostatnich 6 miesięcy przed okresem udostępnienia akcji, bądź 24 miesięczne płace, jeżeli firma wywiązywała się ze zobowiązań w stosunku do budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#RyszardZbrzyzny">Wielkość tej ulgi odnosi się do kapitału akcyjnego po cenach nominalnych, a nie rynkowych. Jest to najistotniejszy fakt.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#RyszardZbrzyzny">Dzisiaj odnośnikiem ulgi jest wartość rynkowa firmy. Jest to znacząco różne od wartości nominalnej. Moim zdaniem ponad 90%, a może nawet 100% przedsiębiorstw wyda dokładnie 15% akcji uprawnionym pracownikom.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#RyszardZbrzyzny">Spróbuję państwu przedstawić te fakty na podstawie mojej firmy, tzn. Polskiej Miedzi SA. Myślę, iż - biorąc pod uwagę ogromny kapitał tej firmy - jesteście państwo przekonani, że nie ma możliwości wzięcia przez pracowników 15% akcji. Przy mechanizmie zapisanym w tej ustawie będzie to więcej niż 15%.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#RyszardZbrzyzny">Uprawnionych jest w Polskiej Miedzi 40 tysięcy ludzi. Załóżmy, że średnia płaca wyniesie ok.800 PLN. Mnożąc to razy 24 otrzymujemy wielkość ok.20.000 PLN na jednego pracownika. Uprawnionych jest 40 tys. osób, a więc otrzymujemy sumę ok.800 mln PLN. Ta kwota nie może stanowić więcej niż 15%, a kapitał akcyjny Polskiej Miedzi SA wynosi 530 mln PLN. Suma stanowi więc ponad 100% kapitału akcyjnego.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#RyszardZbrzyzny">Widać z tego, iż zapisy te nie są do zrealizowania. Nie zadziałają one hamująco w żadnej prywatyzacji przedsiębiorstwa.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#RyszardZbrzyzny">Nie posiadam odpowiedniej wiedzy na temat banków. Powinniśmy usłyszeć od rządu, jak wyglądają kapitały akcyjne polskich banków przewidzianych do prywatyzacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JerzyOsiatyński">Mówi pan o dużej firmie, a zapisy dotyczą również małych firm, których wartość majątku jest wręcz śmieszna. Pracownicy takiej firmy dostaną też 15% akcji. Elektryk w pańskiej firmie dostanie np. 200 PLN, a elektryk w malutkiej firmie dostanie ok. 2 gr. PLN.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#RyszardZbrzyzny">Bez względu na kształt art. 36 mechanizm zadziała jednakowo. Wysokość ulgi jest tak duża, że prawie zawsze przekroczy 15% kapitału akcyjnego.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#RyszardZbrzyzny">Nie ma więc potrzeby wstawiania do art. 36 iloczynów, które właściwie niczego nie regulują.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WitMajewski">Jeżeli tak jest, to nie przeszkadzają one również w zapisie art. 36.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#RyszardZbrzyzny">Istnieje jednak obawa, że stworzymy prawo, które będzie fikcją. Jeśli nie chcemy do tego dopuścić, musimy stworzyć mechanizmy, które będą „żyć”.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WitMajewski">Dlaczego mówi pan o księgowej, a nie o rzeczywistej wartości tych akcji?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#WitMajewski">Można powiedzieć, że wartość księgowa Polskiej Miedzi wynosi 530 mln PLN, a rzeczywista być może 1 mld PLN.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#RyszardZbrzyzny">Wartość 15% akcji odnosi się do kapitału akcyjnego, a nie do wartości rynkowej. Ta ostatnia będzie ustalona po wycenie i uruchomieniu emisji akcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Jestem autorem przedłożonej państwu ekspertyzy. Była ona przygotowywana w pośpiechu i dlatego przepraszam za ewentualne niedociągnięcia.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Zgadzam się z panem posłem Majewskim, iż cały wstęp jest właściwie zbędny. Jak dowodzi dzisiejsza dyskusja są to zagadnienia kluczowe. Chodzi bowiem o proces o wielkiej wadze społecznej, który budzi duże emocje. W moim odczuciu nie można do tego podchodzić tylko z punktu widzenia czysto technicznego. Nie można tylko wymienić, w których punktach projekt jest zgodny, a w których nie jest zgodny z Paktem. Taka była moja intencja podczas zamieszczania w tekście takiego wstępu.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Chciałbym odnieść się do kwestii wielkości preferencyjnej sprzedaży akcji. Jedna kwestia to podział akcji wewnątrz zakładu. Druga jest równie istotna i dotyczy zróżnicowania preferencji pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami. W moim przekonaniu nie można zastosować prostego podziału na przemysł i sektor finansowy. Przemysł też jest bardzo różny, posiada różną kapitałochłonność i zyskowność.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Czy ograniczenie kwotowe jest nieistotne i niczego nie zmienia? W moim przekonaniu ma ono bardzo istotne znaczenie. Wartość ulgi nie musi być liczona od wartości księgowej kapitału akcyjnego. W praktyce, gdy spółka była sprzedawana na drodze ścieżki kapitałowej, to preferencje były liczone od ceny zapłaconej przez nabywcę strategicznego akcji. Dlatego cena mogła być znacznie wyższa od nominalnej.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Jako pracownik Ministerstwa Przekształceń Własnościowych przeprowadzałem trzy duże transakcje prywatyzacyjne i we wszystkich przypadkach działało ograniczenie kwotowe.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Należy zastanowić się, czy bierzemy pod uwagę ograniczenie kwotowe liczone do ceny w transakcji pierwotnej, czy wtórnej.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">W swojej opinii zwracałem uwagę, iż istniały projekty, aby odnosić się do ceny na rynku wtórnym. Takie rozwiązanie wydaje się być zasadne, ponieważ dopiero po pewnym czasie widać, jaka jest realna wartość przekazywanego majątku.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Banki będą na razie objęte zasadami ogólnymi, co wydaje się być niewłaściwe.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#StanisławJanas">Rzecznik Praw Obywatelskich protestuje ze względu na fakt, iż pracownicy niektórych przedsiębiorstw znacznie się wzbogacą. Przeciwko temu wzbogaceniu wpisaliśmy ograniczenie do 15%, ale nie więcej niż odpowiednia krotność średniego wynagrodzenia. Sądziliśmy, że będzie to skuteczne ograniczenie.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#StanisławJanas">Poseł Zbrzyzny sugeruje, że tak nie jest. W bankach i niektórych kopalniach wielkość ta może być przekroczona.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#JerzyOsiatyński">Chodzi o to, aby przez takie ograniczenie w Polskiej Miedzi zadziałał odpowiedni przepis. Chcemy, aby różnice pomiędzy tak dużą firmą i małym przedsiębiorstwem nie były tak istotne. To właśnie ma prawo niepokoić pana posła Majewskiego.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#JerzyOsiatyński">Od początku rozmowy o akcjach prywatyzowanych przedsiębiorstw chcieliśmy uniknąć istotnych różnic pomiędzy sytuacją rolnika dostarczającego produkty do małego przedsiębiorstwa a sytuacją pracowników Polskiej Miedzi SA.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#JerzyOsiatyński">Jest to problem, którym z pewnością powinniśmy się zająć.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#StanisławJanas">Przy ograniczeniu kwotowym 15% akcji można byłoby się spodziewać, że w bankach i niektórych sektorach przemysłu majątek przekazywany jednemu pracownikowi byłby średnio bardzo znaczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejBajołek">Zastanawiam się, kto wpadł na pomysł prywatyzacji banków przy pomocy ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#AndrzejBajołek">Pamiętam debatę o prywatyzacji w tamtym czasie. Ustawa o prywatyzacji mówiła wyraźnie o przedsiębiorstwach państwowych, zaś banki nie były tak traktowane. Funkcjonowały one m.in. w oparciu o prawo bankowe.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#AndrzejBajołek">Raport NIK mówił jasno, że w przypadku Banku Śląskiego nastąpiło „nagięcie” przepisów ustawy prywatyzacyjnej.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#AndrzejBajołek">Nie wiem, jak Pakt o przedsiębiorstwie traktował sytuację banków, a jest to bardzo istotne.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JerzyOsiatyński">Zapomnijmy na chwilę o bankach. Popatrzmy na inne przedsiębiorstwa. Z jednej strony mamy Rafinerię Płocką, zaś z drugiej strony drobnego rolnika, który będzie nabywać akcje w prywatyzowanym młynie.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JerzyOsiatyński">Jaka będzie różnica w majątku? Czy przez usunięcie mnożników chcecie coś osiągnąć?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#JerzyOsiatyński">W ramach przedsiębiorstw państwowych istnieje dostatecznie duże zróżnicowanie firm, kapitałochłonności itp.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#JerzyOsiatyński">Banki są wygodnym parawanem. Czy poza bankami nie ma już problemów?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#RyszardZbrzyzny">Należy zwrócić uwagę na dwa elementy. Czym innym jest kapitał akcyjny, a czym innym - wycena i z niej wynikające wartości spółki.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#RyszardZbrzyzny">Kapitał akcyjny w danej spółce może być równy kwocie 100 tys. PLN, zaś wycena będzie opiewać na sumę 5 mln PLN. Z pozoru bogata firma może mieć bardzo niski kapitał akcyjny. Po wycenie może się okazać, że wartość realna akcji będzie zdecydowanie wyższa.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#RyszardZbrzyzny">Może zdarzyć się, iż wartość realna akcji małej firmy okaże się wyższa od wartości akcji dużej spółki.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#RyszardZbrzyzny">Iloczyny, o których wspomniałem, są ogranicznikami dla kapitału akcyjnego, a nie do realnej wartości spółki. Jeżeli taki ogranicznik działałby po wycenie spółki, byłby to rzeczywisty ogranicznik.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#RyszardZbrzyzny">W art.36 razi mnie również sposób podziału akcji wewnątrz firmy. Staż pracy nie może być jedynym kryterium przy podziale akcji. Wy-raźnie widać tę niesprawiedliwość w przypadku prywatyzowanej kopalni. Górnik dołowy idzie na emeryturę po 25 latach pracy pod ziemią. Inni pracujący na górze muszą przepracować 35–40 lat. Dojdzie tam do sytuacji, w której pracownicy powierzchni będą większymi udziałowcami kopalni niż górnicy.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#RyszardZbrzyzny">Przyznacie państwo, że to jest nieporozumienie. Nie możemy przepuścić tego zapisu. W przeciwnym razie skompromitujemy się.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JerzyOsiatyński">Być może podział akcji powinien odbywać się przy użyciu funkcji funduszu pracy. Będą wtedy preferowane odpowiednie osoby.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#RyszardZbrzyzny">W naszej opinii powinniśmy odnieść się do art.36 ust.3. Pozostawienie tego przepisu w takiej formie doprowadzi do kompromitacji uchwalających ustawę.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#RyszardZbrzyzny">W Polskiej Miedzi SA 20 tys. ludzi pracuje pod ziemią, a drugie 20 tys. osób pracuje na powierzchni. Ostatecznie ta druga połowa będzie większymi akcjonariuszami niż górnicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JacekKasprzyk">Chcę zabrać głos w sprawie formalnej. Proszę mi powiedzieć, na ile nasza dyskusja ma jeszcze wpływ na zapisy, które znajdą się w ostatecznym druku przedłożonym Sejmowi?</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#JacekKasprzyk">Pan poseł mówił już, że większość zapisów została zatwierdzona w głosowaniach na posiedzeniach trzech połączonych Komisji.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#JacekKasprzyk">Czy możemy przedłożyć nasze uwagi tamtym Komisjom, aby one wzięły je pod uwagę?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#WitMajewski">Skoro projekt został do nas skierowany oficjalnie do zaopiniowania, oznacza to, że po sformułowaniu takiej opinii przedstawiciel naszej Komisji przedstawi ją na posiedzeniu połączonych Komisji. Wszystkie wnioski w niej zawarte Komisje muszą rozważyć. Jest to obowiązek regulaminowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#StanisławJanas">Nie jest tak, jak pan mówi. Komisje nie zwróciły się do nas oficjalnie o zaopiniowanie projektu. Podjęliśmy własną inicjatywę w tej sprawie. Do czasu zakończenia prac trzech Komisji mamy prawo zgłosić swoje uwagi. Posiedzenie naszej Komisji było dwa razy przesuwane i dlatego odbywa się ono już po posiedzeniu tamtych Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#WitMajewski">Sądzę, że niektóre uwagi na temat projektu możemy przekazać w klubach. Jest jeszcze czas, aby doprowadzić do zmiany złych zapisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JacekKasprzyk">Wiemy, iż część spraw została zawarta we wnioskach mniejszości. Jednak trudno je przeforsować na posiedzeniu plenarnym. Na tę ustawę czeka wiele środowisk i chyba lepiej przyznać się teraz do błędu i go naprawić, niż potem wyrzucić ustawę do kosza.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#JacekKasprzyk">Zgłaszam wniosek, aby pan przewodniczący wziął udział w najbliższym posiedzeniu połączonych Komisji i przedstawił nasze uwagi.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#StanisławJanas">Taki właśnie był cel dzisiejszego spotkania. Opinia będzie podstawą mojego wystąpienia na tamtym posiedzeniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#AndrzejBajołek">Do końca pracy połączonych Komisji nie wiadomo, jaki ostateczny kształt otrzymają poszczególne artykuły. Wciąż wraca się do wcześniejszych przy okazji omawiania kolejnych artykułów.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#StanisławJanas">Proszę teraz podać mi konkretne propozycje do treści naszej opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">Pan poseł Zbrzyzny poruszył bardzo ważną sprawę. W obecnym projekcie znajduje się zapis, który mówi, iż jest to 15% wartości nominalnej firmy.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">W dotychczas obowiązującej ustawie prywatyzacyjnej jest dziwne sformułowanie mówiące, że jest to liczone po cenie zapłaconej przez nabywcę. To cena na rynku pierwotnym. Padały propozycje brania pod uwagę ceny z rynku wtórnego, która odzwierciedla faktyczną wartość firmy.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">W obecnym projekcie mamy inną propozycję, która jest właściwie krokiem wstecz. Nie uwzględnia się ani ceny na rynku pierwotnym, ani na rynku wtórnym. Przechodzi się do ceny nominalnej, która może nie odzwierciedlać wartości firmy.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PrzedstawicielBiuraStudiówiEkspertyzKS">W moim przekonaniu nie należy iść w kierunku zniesienia ograniczenia, lecz zmiany z wartości nominalnej na wartość rynkową.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#StanisławJanas">Pozostaje jeszcze kwestia sposobu podziału akcji pomiędzy pracowników. Trzeba to inaczej uregulować.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#StanisławJanas">Chciałbym, aby pan poseł Zbrzyzny coś zaproponował.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#RyszardZbrzyzny">Zgłosiłem do tego ustępu wniosek mniejszości. Zasadniczym kryterium jest w nim staż pracy, z tym że szczegółowe rozwiązania będą zawarte w regulaminie uchwalonym przez radę nadzorczą po zaopiniowaniu przez związki zawodowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejBajołek">Chce się pan narazić na zarzut niekonstytucyjności ustawy. Regulaminem nie można regulować praw rzeczowych obywateli.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JacekKasprzyk">Proszę zwrócić uwagę na inną kwestię. Po krótkim czasie Sejm wraca do skutków referendum. Największym problemem nie jest dzisiaj sposób podziału akcji wśród załogi, która w dniu prywatyzacji pracuje w danym przedsiębiorstwie. Ważniejsze jest, co zrobić z byłymi pracownikami.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#JacekKasprzyk">Można to rozwiązać jedynie przez oddanie sprawy w ręce załóg, ponieważ tam temat jest najlepiej znany.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#JacekKasprzyk">Nie przywiązywałbym aż tak wielkiej wagi do akcji pracowniczych. Jest to pierwszy ruch. Kiedy tylko zmieni się kapitał akcyjny spółki, pracownicy będą musieli dopłacać, aby utrzymać pierwotny stan posiadania.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#JacekKasprzyk">Chodzi ostatecznie o klimat społeczny, a nie o wynik ekonomiczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#StanisławJanas">Musimy przeliczyć wszystkie wymienione tu zależności. Pozostawienie zapisu o stażu pracy jako wyłącznym kryterium jest też niesprawiedliwe.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#StanisławJanas">Sądzę, że sprawę podziału akcji również między byłych pracowników pozostawić należy do rozstrzygnięcia wewnątrz zakładu. Istnieją młode przedsiębiorstwa, gdzie problem nie ma racji bytu. Z drugiej strony są przedsiębiorstwa, które mają więcej pracowników poza niż obecnie zatrudnionych.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejBajołek">Jest to niezgodne z Konstytucją.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#StanisławJanas">Powiem więc inaczej. Fundusz socjalny przydzielamy emerytom - czy to jest zgodne z Konstytucją? Taka decyzja pozostaje w gestii przedsiębiorstwa. Jeżeli firma zadecyduje, że podzieli się z emerytami, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JacekKasprzyk">Chcę zadać pytanie panu posłowi Bajołkowi. Jest pan reprezentantem środowiska rolnego, które uważa, że powinno mieć do 15% akcji. W myśl tego zapisu rolnik, który dostarcza przedsiębiorstwu produkty do przetworzenia, ma prawo do akcji.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#JacekKasprzyk">Dlaczego ja jako hutnik nie mam prawa do akcji jednej ze stoczni, a dostarczałem tam blachy?</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#JacekKasprzyk">Nie ma idealnego zapisu.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#AndrzejBajołek">Zapisy dotyczące akcji dla rolników i rybaków są iluzją, jest to pisane palcem na wodzie.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#AndrzejBajołek">Chłopi nie dostaną akcji i to z całkiem innych względów. Ten zapis jest martwy. W poprzedniej ustawie znalazł się zapis, który został wyeliminowany przez transformację ustrojową. Zerwano więzi kooperacyjne i zostały tylko dwa przypadki trwałego powiązania, gdzie można to udowodnić. Kiedy umowy kontraktacyjne były ściśle realizowane ze względu na monopolowy charakter np. przemysłu tytoniowego. Konieczność wykupu była zawarta w umowach kontraktacyjnych. Drugi taki przemysł to cukrownictwo, gdzie umowy takie są cały czas.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#AndrzejBajołek">Rozesłałem do kilkunastu przedsiębiorstw rolno-przetwórczych zapytania i okazało się, że nie ma prawnej możliwości udowodnienia dostarczania. Nigdy nie prowadzono tam kontraktacji. Nigdzie rolnik nie był powiązany umową.</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#AndrzejBajołek">Niewiele oczekujemy więc od tej ustawy. Był pan na posiedzeniu, gdzie Ministerstwo Przekształceń Własnościowych przedłożyło sprawozdanie z udziału producentów rolnych w 53 spółkach wchodzących do NFI. Okazało się, że tylko w 15 spółkach producenci rolni zostali uwzględnieni.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JacekKasprzyk">Chciałbym, aby odnieśli się panowie do art. 16 i 17. Napisano tam, że w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 500 pracowników, jeden z członków zarządu jest wybierany przez załogę.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#JacekKasprzyk">Skreślenie art.17 niesie za sobą pewne ryzyko. Daje się tam możliwość sprawowania zarządu osobie fizycznej lub prawnej. Jest to otarcie na tzw. kontrakty menedżerskie. Byłbym przeciwny niwelowaniu takiego zapisu. Czasami jednoosobowa odpowiedzialność może przynieść dobre skutki. Często same załogi chcą przyjąć takie rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#JacekKasprzyk">Pozostawienie takich zapisów bez obwarowań prawnych może spowodować, że nowy właściciel może powiedzieć, iż nie chce mieć w zarządzie przedstawiciela załogi i może wynająć osobę, która będzie pełnić jednoosobowy zarząd.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#JacekKasprzyk">Trudno znaleźć mechanizm ochronny z pewną logiką ekonomiczną. Być może należałoby spróbować przeforsować propozycję, aby art.17 ograniczyć jakąś opinią związków zawodowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#AndrzejBajołek">Przyszedł mi w tej chwili pewien pomysł. Mogę podpowiedzieć reprezentantom załóg, którzy są na sali, iż w miejscu, gdzie mowa o jednoosobowym zarządzie, a więc kontrakcie menedżerskim, można byłoby wprowadzić zapis do reprezentacji rady nadzorczej.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#AndrzejBajołek">Kiedy zarząd jest jednoosobowy, to w radzie nadzorczej liczba przedstawicieli pracowników wzrasta np. do 51%.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JacekKasprzyk">Sądziłem, że jest to pusty zapis. Rada nadzorcza nie jest organem decyzyjnym. To organ kontrolny i główne decyzje podejmuje zarząd i walne zgromadzenie.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#JacekKasprzyk">Trzeba stworzyć jak najbardziej logiczną konstrukcję dotyczącą władzy załóg. Przykłady pokazują, że różnie to bywa.</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#JacekKasprzyk">Załodze dane jest uprawnienie wyboru jednego reprezentanta do zarządu. Należy stworzyć warunki, aby było to realizowane. Przy niechęci właściciela firmy może to być także pusty zapis, podobnie jak w przypadku akcji dla rolników.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#AndrzejBajołek">Ustawa jest na tyle nowatorska, że traktowanie Kodeksu handlowego jako jedynej wykładni nie powinno mieć miejsca. To nie jest dekalog.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#AndrzejBajołek">Jeżeli będzie taka konieczność, zaproponujemy zmianę Kodeksu handlowego. Nie może on być barierą do wprowadzenia ustawy.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#AndrzejBajołek">Po sporządzeniu przez nas propozycji zapisu musimy poprosić ekspertów, aby szczegółowo się temu przyjrzeli.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#StanisławJanas">Prosiłbym, aby panowie przygotowali swoje propozycje na 18 kwietnia na posiedzenie połączonych Komisji.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#StanisławJanas">Sądzę, iż powinniśmy jeszcze zebrać się, kiedy połączone Komisje zakończą procedowanie nad projektem.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#StanisławJanas">Dziś prosimy Biuro Studiów i Ekspertyz KS o uzupełnienie opinii o sprawy, które poruszyliśmy dzisiaj.</u>
<u xml:id="u-46.3" who="#StanisławJanas">Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>