text_structure.xml 271 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#iPolitykiSocjalnej">- Funduszu Alimentacyjnego,</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#iPolitykiSocjalnej">- Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#iPolitykiSocjalnej">- Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#iPolitykiSocjalnej">- Zbiorczy budżet wojewodów: dochody, wydatki, dotacje i dotacje celowe w zakresie działu opieka społeczna;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#iPolitykiSocjalnej">- Rezerwy celowe - część 83 poz. 10, 12, 15, 18, 19, 27, 39, 40.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#iPolitykiSocjalnej">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Przemysłu i Handlu z podsekretarzem stanu Herbertem Gabrysiem, Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej z sekretarzem stanu Adamem Gwarą, Ministerstwa Finansów z sekretarzem stanu Janem Kubikiem, Najwyższej Izby Kontroli, Urzędu Antymonopolowego, Wyższego Urzędu Górniczego, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Urzędu Pracy i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WiesławaZiółkowska">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, poświęcone rozpatrzeniu opinii o wykonaniu budżetu państwa za 1994 r., przedstawionych przez następujące Komisje: Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Kultury i Środków Przekazu, Polityki Społecznej oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w zakresie szczegółowo opisanych w doręczonym państwu porządku dziennym.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WiesławaZiółkowska">Witam wszystkich przybyłych na nasze posiedzenie gości i posłów. Rozpoczniemy od sprawozdania z wykonania budżetu Urzędu Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WiesławaZiółkowska">Czy jest referent z Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu? Zgłasza się pan poseł Jan Chojnacki. Koreferentem tej Komisji jest pani poseł Janina Kraus.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WiesławaZiółkowska">Przypominam państwu, że zgodnie z przyjętą procedurą po referacie i koreferacie zabierają głos przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli (stąd prośba o obecność odpowiednich osób z NIK), a następnie przedstawiciele strony rządowej. Proszę pana posła o referat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanChojnacki">Komisja Systemu Gospodarczego i Przemysłu przyjęła bez zastrzeżeń sprawozdanie z wykonania budżetu Urzędu Antymonopolowego i nie wnosi w tym zakresie żadnych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JaninaKraus">Chciałabym powiedzieć nieco o samym budżecie Urzędu Antymonopolowego, będącego niewielką jednostką organizacyjną z bardzo prostym budżetem, który składa się ze środków działu: administracja państwowa.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JaninaKraus">Urząd ten jest agendą rządową, która realizuje zadania władczo-kontrolne nieodpłatnie, dlatego nie ma on żadnych dochodów wykazanych, aczkolwiek pewne dochody faktycznie realizuje.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JaninaKraus">Nakładane przez Urząd kary pieniężne są płatne do budżetu, a podmioty gospodarcze wnoszą je na rachunki urzędów skarbowych i dlatego nie figurują po stronie dochodów Urzędu.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JaninaKraus">Warto powiedzieć, że w 1994 r. nałożono kary w łącznej wysokości 5.595 tys. zł, z czego najwyższe przypadły Fiatowi Auto Poland z Bielska Białej - 30 mld starych złotych i zakładom Azotowym z różnych miejsc w Polsce - 25 mld starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JaninaKraus">Najwyższa Izba Kontroli sformułowała wniosek pokontrolny, by Urząd Antymonopolowy monitorował wykonanie decyzji o nakładaniu kar, bowiem nie robił tego we wszystkich przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JaninaKraus">Jeśli chodzi o wydatki, to ustawa budżetowa określiła je na 3.256 tys. zł, ale w trakcie roku budżetowego tę kwotę zwiększono o 11,37% na podstawie decyzji ministra finansów w związku z finansowaniem podwyżek wynagrodzeń osobowych pracowników sfery budżetowej i osób zajmujących stanowiska kierownicze, a także w związku z utworzeniem delegatury Urzędu w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JaninaKraus">Ogółem wydatki wyniosły 3.636 tys. zł i zrealizowano je w 100%, a w większości dotyczyły wynagrodzeń oraz materiałów i usług. Tyle ogólnej charakterystyki.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JaninaKraus">Chciałabym teraz zwrócić uwagę na problem, który w swoim odczuciu może budzić pewne wątpliwości. Otóż Urząd korzystał w 1994 r. i korzysta w roku bieżącym ze środków pomocowych PFARE, z których finansowano - jak sam Urząd pisze - stronę merytoryczną pracy Urzędu i wyposażenie, które przekracza możliwości osobowe i techniczne budżetu. Z budżetu finansowano wydatki związane z utrzymanie Urzędu i zatrudnieniem.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JaninaKraus">W sumie z ogółu realizowanych w roku 1994 zadań około 40% zostało sfinansowanych ze środków pomocowych. Dla porównania - w roku 1993 było to 30%. Te środki, jak pisze Najwyższa Izba Kontroli, wydatkowane były głównie na ekspertyzy długoterminowe, doradztwo prawne w zakresie polityki antymonopolowej, a także opracowania regulacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JaninaKraus">W sprawozdaniu Urzędu czytamy, że ze środków tych były także finansowane analizy sektorowe, a więc związane z przekształceniami, prywatyzacją.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JaninaKraus">Moje wątpliwości budzi fakt, że cała strona merytoryczna pracy Urzędu finansowana jest ze środków pomocowych, przy czym Sejm w sposób kompleksowy nie kontroluje wydawania tych środków, natomiast sam Urząd jest agendą rządową i środki te kierowane są na specjalny rachunek Urzędu Antymonopolowego. Zwróciłem się do Urzędu, by zechciał odpowiedzieć na dwa pytania, na jakie przedsięwzięcia zostały te środki spożytkowane, to znaczy czy wykonawcy byli polscy czy zagraniczni i na jakie przedsięwzięcia zostały przeznaczone, czy otrzymali je wykonawcy polscy czy zagraniczni.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JaninaKraus">Przed posiedzeniem otrzymałam wyjaśnienie prezesa Urzędu Antymonopolowego, z którego wynika, że w latach 1991–1995 Urząd skorzystał z 52 mld starych złotych z tego źródła finansowania, w wykorzystaniu zaś tych środków obowiązuje procedura Unii Europejskiej, która stwarza pewne preferencje kontrahentom z krajów członkowskich w zakresie dostaw czy usług.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JaninaKraus">Mam stąd pytanie do urzędu Antymonopolowego: na co te środki były wydatkowane i czy wątpliwości prezesa nie budzi fakt, że cała działalność merytoryczna finansowana jest ze środków pomocowych i poza kontrolą Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JaninaKraus">Jeżeli natomiast chodzi o budżet mam trzy problemy, jakie chciałabym zasygnalizować i spróbować wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JaninaKraus">Po pierwsze - czy Urząd prowadzi analizy dotyczące monopoli lokalnych? W wyniku prywatyzacji oddziałów pomocniczych w wielkich przedsiębiorstwach hutnictwa, górnictwa i innych, prywatyzowane są np. oddziały kolejowe, dla których nie ma alternatywnego rozwiązania i powstają monopole lokalne, tym bardziej że z powstałymi w ten sposób spółkami zawierane są umowy dwuletnie, zawierające zastrzeżenie wyłączności na wykonywanie tego rodzaju zleceń.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JaninaKraus">Po drugie - czy Urząd w ogóle interesował się monopolistycznymi praktykami rządu w zakresie cen urzędowych na nośniki energii, ciepłą wodę i inne? Zwracałam się kiedyś z takim pytaniem do pani prezes Anny Fornalczyk i dowiedziałam się, że typową pozycję monopolisty ma Ministerstwo Przemysłu i Handlu i takie praktyki stosuje. Jest to czynnik inflacjogenny, zmniejszający naszą konkurencyjność na rynkach europejskich i jako taki powinien zainteresować Urząd.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JaninaKraus">Po trzecie - są to monopolityczne praktyki na styku energetyka-górnictwo-koksownictwo. Dla ilustracji chciałabym przytoczyć list rządu polskiego do Wspólnoty Europejskiej, towarzyszący Układowi Europejskiemu, a takich praktyk dotyczący. Rząd polski oświadcza, że nie będzie powoływał się na postanowienia protokołu nr 2 w odniesieniu do produktów objętych Europejską Wspólnotą Węgla i Stali, a szczególnie na postanowienia art. 8, by zakwestionować zgodność z niniejszym protokołem porozumień zawartych między przemysłem węglowym Wspólnoty a firmami energetycznymi i przemysłem stalowym zapewniającym sprzedaż węgla Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JaninaKraus">Jest to oczywiste wyłączenie reguł konkurencji, które obowiązuje u nas, a na które my nie będziemy powoływali się w odniesieniu do Wspólnoty. Proszę o stanowisko Urzędu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#JaninaKraus">Podobnie jak NIK oraz komisja merytoryczna uważam, że nie ma podstaw kwestionowania przyjęcia sprawozdania Urzędu Antymonopolowego z wykonania budżetu, oczywiście po wyjaśnieniu przedstawionych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WiesławaZiółkowska">Ponieważ sprawozdanie NIK nie zawiera uwag, chciałam spytać przedstawiciela NIK, co zechciałby dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WojciechJasiński">Do wykonania budżetu nie mamy zastrzeżeń, natomiast wnosimy o bliższe zainteresowanie się Urzędu Antymonopolowego wpływem orzekanych kar do budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy Ministerstwo Finansów ma uwagi do rozpatrywanego budżetu? Nie ma. Proszę więc o zabranie głosu pana prezesa Urzędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejCylwik">Chciałbym udzielić wyjaśnień związanych z postawionymi pytaniami. W związku z tym, że nie było uwag do wykonania budżetu ani do działalności Urzędu w ubiegłym roku, nie będę mówił o tym, co Urząd w roku ubiegłym wykonał, a co zostało zawarte w przedłożonym sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejCylwik">Ogólnie ujmując, Urząd ma coraz więcej wniosków o rozpatrzenie spraw, coraz więcej tych spraw do rozpatrzenia, a trafność decyzji mierzona wyrokami sądowymi potwierdzającymi decyzje Urzędu nie uległa pogorszeniu - około 70% naszych decyzji Sąd Antymonopolowy potwierdza, co w porównaniu z danymi Unii Europejskiej jest wynikiem korzystnym, bowiem tam uchylane jest około 50% decyzji urzędów antymonopolowych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AndrzejCylwik">Co do środków pomocowych, to stanowią one szansę naszego rozwoju i są wykorzystywane na naszą działalność merytoryczną, ale wiązaną z pewną recepcją rozwiązać zagranicznych oraz na lepsze wyposażenie techniczne. Nie są natomiast te środki wykorzystywane na wydatki związane z postępowaniami antymonopolowymi, ani przy podejmowaniu decyzji dotyczących połączenia podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#AndrzejCylwik">Chciałem podkreślić, że codzienna działalność Urzędu, dotycząca krajowych podmiotów gospodarczych działających na polskim rynku, jest prowadzona ze środków budżetowych, a nie ze środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#AndrzejCylwik">Ze środków pomocowych rozwijamy przede wszystkim naszą działalność międzynarodową. Dotyczy ona głównie stażu, nawet wielomiesięcznego, naszych pracowników merytorycznych w Brukseli, dotyczy stałej współpracy Urzędu z OISTI w Paryżu, takiej jak udział w sesjach plenarnych i grupach roboczych, finansowanych w całości z pieniędzy zagranicznych, dotyczy przygotowania przez urząd wielu opracowań istotnych dla naszej gospodarki, jak np. opracowanie dotyczące zasad prowadzenia konkurencji w wybranych sektorach.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#AndrzejCylwik">Przyniosłem dzisiaj na posiedzenie dwa, stojące przede mną, zestawy z pięciu przygotowanych, obejmujących 20 tomów, przygotowywanych za pieniądze PHARE, a zawierające przykładowo konkurencję i regulacje prawne w wybranych dziedzinach, jak: telekomunikacja, rolnictwo, usługi pocztowe, środki masowego przekazu, gospodarka komunalna, transakcje wyłączne w przyjętej praktyce w Unii Europejskiej, orzeczeniem sądów, wykładni. Będzie to gotowe za kilka miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#AndrzejCylwik">Sądzę, że w tej kwestii wykorzystaliśmy po prostu stworzoną przez Unię Europejską, która przeznaczyła dla nas środki, które wykorzystaliśmy w ponad 90%. Dzięki pertraktacjom z przedstawicielami Unii zdecydowana większość tych środków została wydatkowana w kraju. To jest odpowiedź na podstawową wątpliwość, co do tych pieniędzy tutaj zgłoszoną.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#AndrzejCylwik">Z 52 mld starych złotych, jakie otrzymaliśmy, 43 mld wydatkowane były w kraju na potrzeby Urzędu albo dla firm krajowych, realizujących różne zalecenia Urzędu, oczywiście za zgodą odpowiednich władz Unii.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#AndrzejCylwik">Dlatego chcielibyśmy nadal z tej szansy korzystać i ubiegamy się o środki w wysokości 1,5 mln ECU do wydatkowania w ciągu następnych 5 lat, co jest kwotą mniejszą od dotychczas uzyskanej i wydanej. Tyle na temat pomocy PHARE.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#AndrzejCylwik">Z pytań pani poseł J. Kraus odpowiem na dwa, trzecie wymaga pomocy naszych służb prawnych - dotyczy protokołu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#AndrzejCylwik">Co do monopoli lokalnych obowiązuje od ubiegłego roku zasada taka, jak w krajach Unii Europejskiej - zgodnie z podpisanym traktatem stowarzyszeniowym. Oznacza to, że tam, gdzie nie są przewidziane specjalne regulacje, a takie są przewidziane np. przy dystrybucji samochodów lecz i one ulegają zmianom, bo ostatnio uznano, że jeden dealer może sprzedawać samochody różnych marek, byle w oddzielnych pomieszczeniach - nie może być wyłączności dystrybucji.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#AndrzejCylwik">Podobnie trzeba popatrzeć na sprawę monopolu lokalnego i zasad wyłączności dystrybucji, o których ograniczeniu była mowa. Ogólnie rzecz biorąc jest możliwość wyłączności dystrybucji pod pewnymi warunkami. Podmioty, którym jest udzielana wyłączność dystrybucji przez producenta, właściciela patentu czy innych są dobierane według kryteriów jakościowych, a nie ilościowych.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#AndrzejCylwik">Nie można więc wytypować jednego współpracownika czy jednej firmy na terenie województwa czy regionu i nie dopuszczać innych pod pozorem, że sieć taka wystarczy. Kryteria muszą być jakościowe i dotyczyć mogą wielkości podmiotu, standingu finansowego, rzetelności kupieckiej i mogą być trudne do spełnienia, ale muszą być jakościowe. Wtedy jest możliwe stworzenie wyłącznej sieci dystrybucji, lecz dostępnej dla innych podmiotów gospodarczych, spełniających wymagane kryteria.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#AndrzejCylwik">Pod tym względem należałoby zbadać przypadek monopoli lokalnych w górnictwie, hutnictwie czy innych dziedzinach, jeśli nie jest to objęte pewnymi szczególnymi regulacjami wspólnotowymi i rozpatrzyć sprawę na ogólnych zasadach. Tyle uwag do pierwszej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#AndrzejCylwik">Sprawa druga, określona jako tzw. monopol rządowy. Powołując w Polsce ustawą Urząd Antymonopolowy przewidziano dla tego Urzędu określone miejsce, a jego działalność w formie prowadzenia postępowań i wydawania decyzji dotyczy podmiotów gospodarczych, których działalność wywiera skutki na terytorium naszego państwa. W ustawie tej jest od początku sprecyzowane, że nasze kompetencje nie dotyczą decyzji podejmowanych przez inne organy rządowe.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#AndrzejCylwik">W związku z tym my wyrażamy opinię i w wielu sprawach państwu znanych była ona i jest inna niż większości rządowej i to nie tylko w przypadku ostatniego rządu, bo mieliśmy sprawy sporne i z poprzednimi rządami. Natomiast naszymi decyzjami nie możemy uchylać ani uchwał Rady Ministrów, ani decyzji ministrów, podejmowanych zgodnie z obowiązującym prawem.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#AndrzejCylwik">Naszym poważnym kłopotem i obciążeniem, na który zwracamy uwagę ministrom i zwracaliśmy nierzadko posłom, jest obowiązywanie nadal w Polsce - w nowym systemie gospodarczym - przepisów redagowanych w innym systemie gospodarczym, wyraźnie preferujących duże państwowe monopole. To, że w tej chwili do ustawy o energetyce z roku 1984 obowiązują niektóre przepisy wykonawcze jeszcze z lat sześćdziesiątych, które były świadomie redagowane według zasady nierównoprawności podmiotów gospodarczych z przewagą państwowego monopolisty energetycznego nad innymi podmiotami i konsumentami, a problemy muszą być rozpatrywane w nowych warunkach, prowadzi do licznych skarg i sytuacji, w których nawet wykładnia Sądu Najwyższego nie jest wystarczającą wskazówką do rozwiązywania problemów praktycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#AndrzejCylwik">Przykładowo: poprzednio obowiązywała zasada, iż podłączenia są następnie przekazywane nieodpłatnie na rzecz państwowego monopolisty energetycznego, gazowego czy innego. Obecnie w warunkach kształtującej się gospodarki rynkowej zasada ta jest słusznie kwestionowana i po licznych decyzjach oraz orzeczeniach sądów doszło do ustalenia, iż monopolista nie może odmówić podjęcia negocjacji z podmiotem gospodarczym, który sam wybudował określone przyłącze osiedlowe czy do budynku i że ze strony powinny na zasadzie umowy cywilnej ustalić wzajemną partycypację w kosztach budowy.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#AndrzejCylwik">Teoretycznie jest to jakieś rozwiązanie, praktycznie lokalnie wpływ monopolisty państwowego jest bardzo silny i sytuacja jest niezadowalająca dla wszystkich uczestników rynku. My także domagaliśmy się szybszego przygotowania i przedłożenia nowych projektów bardzo istotnych aktów prawnych. Tutaj przykładem może być ustawa o energetyce, którą ostatnio Rada Ministrów przyjęła, ale stało się to po 4 latach prac nad tym projektem i dopóki nie zostanie on uchwalony, sytuacja w praktyce jest dość zawiła i może budzić słuszne pretensje.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#AndrzejCylwik">Teraz co do polityki cen na nośniki energii. Leży ona w kompetencji określonego organu rządu, ale określona jest ustawą. Właściwą więc drogą do zmiany tego stanu jest zmiana ustawy, na podstawie której ceny są ustalane. Urząd ze swej strony może przedstawić materiały mówiące o tym, jak są rozwiązywane pewne problemy w Unii Europejskiej, czy w ogóle za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WojciechBłasiak">Sprawa środków pomocowych jest poważniejsza - moim zdaniem - niż by to wynikało z wypowiedzi pana prezesa A. Cylwika. Niesuwerenne przyznawanie, poza kontrolą Sejmu, środków finansowych umożliwia ukierunkowanie merytoryczne pracy całych instytucji i sytuacji takiej trzeba się przynajmniej bacznie przyglądać, jeżeli nie dokonać jej zmiany w drodze odpowiedniej regulacji prawnej.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WojciechBłasiak">W związku z wyjaśnieniami pana prezesa nasunęły mi się pytania. Czy przy udzielaniu środków pomocowych stawiane są warunki i jakie, jeśli chodzi o wykorzystywanie tychże środków?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WojciechBłasiak">W sprawozdaniu Urzędu wyczytałem, że zadania finansowane ze środków pomocowych, to w 1994 r. 9,746 mld zł na opinie i opracowania merytoryczne, dotyczące np. harmonizacji prawa konkurencji z prawem Unii Europejskiej, reguł konkurencji w różnych sektorach, takich jak: telekomunikacja, energetyka, poczta i analizy sektorowe, a także przemysł zbożowo-młynarski.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WojciechBłasiak">Ustalenie reguł konkurencji to nic innego jak ustalenie dostępu do rynku i to nie są sprawy, nad którymi można przejść do porządku uważając, że jest to czysto merytoryczna działalność, pozainteresowna, Dlatego chciałbym wiedzieć, kto ustala owe reguły konkurencji w tak ważnych dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WojciechBłasiak">I druga sprawa. Nie ukrywałem nigdy swego krytycznego stosunku do działalności zwłaszcza w poprzednim okresie, Urzędu Antymonopolowego, który większą uwag przywiązywał do analizy monopolistycznych praktyk polskich producentów, pomijając milczeniem takie praktyki producentów zagranicznych na naszym rynku. Stąd pytanie, czy Urząd Antymonopolowy prowadzi również analizy praktyk monopolistycznych zachodnich koncernów na polskim rynku, od przekształceń własnościowych poczynając, a na praktykach cenowych kończąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JaninaKraus">Ja skłaniam się do poglądu, że należałoby poważnie rozważyć zmianę usytuowania Urzędu Antymonopolowego i czy nie należałoby go podporządkować Sejmowi, zmieniając równocześnie uprawnienia tego Urzędu. Wtedy być może znalazłby rozwiązanie problem monopolu rządowego czy monopoli resortowych. Jest to problem poważny, który wpływa na ustawienie całej gospodarki w relacjach z gospodarką krajów wysoko rozwiniętych. Mam tu na myśli głównie kształtowanie cen urzędowych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JaninaKraus">Moje zdziwienie budzi natomiast wyjaśnienie pana prezesa dotyczące listu rządu polskiego, bowiem nie wyobrażam sobie, by Urząd Antymonopolowy nie znał dokumentu, który w maju 1992 r. został przekazany do Sejmu, a składa się z jednej deklaracji poufnej i dwóch listów również nie do publikacji. Natomiast integralną częścią układu europejskiego jest list, na który się powoływałam i dziwi mnie brak oficjalnego stanowiska Urzędu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JaninaKraus">Mam nadzieję, że Komisja w krótkim czasie otrzyma wyjaśnienie w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy pan prezes mógłby również podać, jakie jest usytuowanie urzędów monopolowych w innych krajach? Czy zatrudnienie w Urzędzie rośnie czy maleje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejCylwik">Urząd ma 154 etaty, a zatrudnienie w ciągu dwu ostatnich lat wzrosło ze 120 do 154 osób. Wiązało się to z przyjęciem nowej funkcji - ochrony konsumenta na rynkach monopolizowanych.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AndrzejCylwik">Odpowiadając na pytanie pana posła - nie wyjaśniałem spraw podstawowych, bo sądziłem, że jest to powszechnie zrozumiałe. Jeśli mówimy o regułach konkurencji, to my prosimy o to, by odpowiednie fachowe firmy zagraniczne i polskie, znające tę problematykę doskonale powiedziały nam, jakie są praktyczne reguły konkurencji w tej dziedzinie, obowiązujące w Unii Europejskiej, ale to nie znaczy, że są to reguły konkurencji obowiązującej w Polsce. Oni mówią co nas czeka, jeśli wejdziemy do Unii.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#AndrzejCylwik">Natomiast nasz traktat stowarzyszeniowy, a przedtem traktat przejściowy zawierają określone terminy, w których my przyjmujemy część ustawodawstwa wspólnoty do stosowania w Polsce. Te reguły konkurencji mają więc charakter edukacyjny, przygotowania nas do tego, co - jak sądzę - w końcu nas czeka.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#AndrzejCylwik">O tym, jakie reguły obowiązują u nas, decydują odpowiednie władze naszego państwa, tak że nie ma mowy o jakiejś ingerencji, że stronniczość przy wyborze firmy spowoduje stosowanie w Polsce reguł konkurencji niekorzystnych dla nas, a korzystnych dla zagranicy. Nie powinno to powodować obaw, jakie zostały tu wyrażone, bowiem takich możliwości po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#AndrzejCylwik">Następna sprawa. Każdy podmiot, który działa na rynku polskim, może być przedmiotem naszego zainteresowania, i nie ma tu rozróżnienia narodowościowego ani politycznego. Chodzi o skutki jego działalności na polskim rynku. Jeżeli ostatnio część kół sejmowych i rządowych była zbulwersowana informacją o nabyciu przez koncern Hersanta dodatkowych 2% i uzyskaniu większości udziałów w gazecie „Rzeczpospolita” to chciałem wyjaśnić, że ten kontrakt jeszcze nie był opiniowany przez Urząd Antymonopolowy, lecz poinformowaliśmy obie strony, że tę sprawę trzeba do Urzędu zgłosić zgodnie z obowiązującymi przepisami i przekonaliśmy je, że tak być powinno. Rozpatrzona będzie z obowiązującymi przepisami, a nie według kryteriów narodowościowych czy żadnych innych, bo takimi kryteriami przy podejmowaniu decyzji nie wolno się nikomu kierować, a tym bardziej agendom rządowym.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#AndrzejCylwik">My w swej działalności tak samo traktowaliśmy podmioty i polskie, i obce, i mieszane, działające na naszym rynku i jeżeli są jakieś zastrzeżenia, wolałbym rozmawiać o konkretnych sprawach. Ponieważ jest więcej monopolistów polskich sieciowych, jak telekomunikacja czy firmy energetyczne, dlatego jest więcej skarg, więcej spraw i problemów. Nie oznacza to, że nie interesujemy się w swej pracy sprawami również wielkich koncernów.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#AndrzejCylwik">W ciągu najbliższych dwóch-trzech tygodni Urząd wyda decyzję dotyczącą największego światowego koncernu - Sony, który przeszkadzał na polskim rynku innemu podmiotowi gospodarczemu w prowadzeniu działalności handlowej. Decyzja nasza, zatwierdzająca ugodę, do jakiej doszło po ponad rocznym postępowaniu, zawiera również bardzo istotną zasadę dla prowadzenia działalności gospodarczej i to nie tylko w branży elektronicznej, że nie może być zakazu importu paralelnego.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#AndrzejCylwik">Oznacza to, że poza jednostkowymi przykładami wyłącznego importera samochodów, co jest ustalone regułami międzynarodowymi, które myśmy przyjęli, pewnymi ograniczenia w transporcie lotniczym, gdzie jest duże od powszechnie obowiązujących reguł konkurencji - polski podmiot gospodarczy może sprowadzać wyroby Sony z fabryk zarówno w Japonii, Singapurze czy Hongkongu i koncern nie może ingerować w to, skąd się zaopatruje polski podmiot gospodarczy. Ma to ogromne znaczenie nie tylko dla tego przypadku. Dlatego wolałbym, by zarzuty o faworyzowaniu przez urząd podmiotów gospodarczych były poparte dowodami, a wtedy mógłbym odpowiadać, dlaczego Urząd zajął takie a nie inne stanowisko, w takim lub innym postępowaniu. Podmioty zagraniczne, które naruszyły nasze prawo, zostały odpowiednio do rangi naruszeń potraktowane.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#AndrzejCylwik">I wydaje mi się, że to właśnie jest najważniejsze w działalności, jaką Urząd prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#AndrzejCylwik">Sprawa listu poufnego. Przepraszam, ale mimo dobrej pamięci, nie pamiętam co Urząd odpowiedział w 1992 r. i dlatego nie chciałbym w tej chwili w tej sprawie zajmować stanowiska i sądzę, że wykażecie państwo zrozumienie dla braku pamięci w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WiesławaZiółkowska">Poprosimy o odpowiedź na piśmie w tej kwestii jeszcze w tym tygodniu, z czym pan prezes się zgadza.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WiesławaZiółkowska">I jeszcze pytanie - czy może pan podać przykład skutecznej walki państwa z monopolem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejCylwik">Najbardziej spektakularnym przykładem jest ten z roku 1990, z początku działalności Urzędu, kiedy rząd zaproponował projekt ustawy przyjęty przez Sejm o rozwiązaniu centralnych i lokalnych związków spółdzielczych. Gdyby nie było ustawy antymonopolowej, która umożliwiała kontrolę tworzenia lokalnych związków gospodarczych, to wszystkie albo prawie wszystkie lokalne zrzeszenia odtworzyłyby się po prostu w innej formie prawnej.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#AndrzejCylwik">Ponieważ Urząd miał odpowiednie kompetencje, wydał kilkanaście decyzji zakazujących tworzenia regionalnych związków spółdzielczych w formie spółdzielni osób prawnych i po rozpatrzeniu tych decyzji przez Sąd Antymonopolowy, który podtrzymał decyzję Urzędu, pozostali odstąpili od zamiaru odtworzenia tej samej struktury organizacyjnej. To przykład o największym zasięgu dotyczący monopolu lokalnego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#AndrzejCylwik">Ponadto Urząd wydaje bardzo wiele decyzji dotyczących monopoli lokalnych na szczeblu komunalnym. Urząd wielokrotnie rozpatrywał sprawy np. monopolu lokalnego dotyczącego wody - problem, jakiego w większych miastach nie widać, a na prowincji ma ogromne znaczenie. Bywało, że przy 2–3 źródłach wody w gminie nawet same władze gminy ustalały wysokie ceny wody dla odbiorców w gminie po to, by z tych środków finansować inne zadania gminy lub deficytowe przedsiębiorstwa gminy. W tych przypadkach Urząd zajął jednoznaczne stanowisko, że takie subsydiowanie krzyżowe jest i naruszeniem zasad konkurencji i niezgodne z zasadami prowadzenia działalności gospodarczej, a jego decyzje zostały obronione przez Sąd Antymonopolowy. Przygotowaliśmy też ramowy projekt umowy dotyczący zaopatrzenia w wodę, który został rozesłany do zainteresowanych gmin. Problem ten wskutek przyjętych działań obecnie nie występuje, ale problem monopoli lokalnych istnieje - może być to jedno wysypisko śmieci, jeden cmentarz i ciągle tym się zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#AndrzejCylwik">Pytanie pani przewodniczącej o podporządkowanie urzędów antymonopolowych w innych krajach - przeważnie jest to agenda rządowa, ale są kraje, w których jest on podporządkowany parlamentowi - jak na Węgrzech bądź prezydentowi w Stanach Zjednoczonych. Istotne jest co innego, że w krajach, gdzie nie jest to organ administracji centralnej, na innych zasadach są wybierani szefowie urzędów, z udziałem parlamentu lub prezydenta, na okres 5–6 lat. Stąd moją dużą niezależność od aktualnego rządu, a krytykowanie przez premiera nie jest personalnie dla szefa Urzędu groźne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WojciechBłasiak">Chciałem powtórzyć moje pytanie do pana prezesa - czy przy przyznawaniu środków pomocowych są stawiane warunki, jeśli chodzi o wykorzystywanie tych środków i jakie.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WojciechBłasiak">Natomiast pana wypowiedzi co do kryterium narodowościowego nie będę komentował, bo rozumiem, że pan żyje już w Europie, gdy ja jeszcze w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AndrzejCylwik">Oczywiście ten, kto daje pieniądze, zawsze ustala warunki ich wykorzystania i są dwie możliwości: albo się pewnym warunkom należy podporządkować, negocjując jak najlepsze możliwości ich wykorzystania, albo nie korzystać z tej dotacji.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#AndrzejCylwik">Reguły europejskie są regułami czytelnymi i każdy kto chce, może się z nimi zapoznać. Są one związane z wysokością kwoty wydatkowanej. Kwota do 1000 ECU nie wymaga jakichkolwiek uzgodnień w przypadku zlecania opinii prawnych czy innych i wymaga jedynie podpisu dwóch osób w urzędzie i zgłoszenia, że taką opinię zleciliśmy do przedstawicielstwa Unii Europejskiej w Warszawie. Podkreślam, że jest to zgłoszenie, a decyzja zapada w pełni w kierownictwie Urzędu.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#AndrzejCylwik">Wydatkowanie kwot większych wymaga dostosowania się do jedynej obowiązującej reguły - przetargu - i wszystkie wyższe kwoty, dotyczące zleceń firmom, są wydatkowane po przeprowadzeniu przetargu. Nie dotyczy to np. wysłania naszych pracowników na staże do Brukseli z zaplanowanych na ten cel kwot i nikt nie ingeruje w to, czy wysyłamy pana X czy Y, jeżeli zna on język obcy i jest pracownikiem Urzędu.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#AndrzejCylwik">Warunki pojawiają się wtedy, kiedy rozpoczyna się przetarg. Reguły przetargu są takie, że muszą być zaproszone do przetargu również firmy europejskie, co podlega sprawdzeniu. Jeżeli przetarg przekracza kwotę 200.000 ECU, potrzebna jest specjalna procedura ogłoszenia tego faktu formalnie w dzienniku Wspólnoty Europejskiej. To są reguły obowiązujące także ich własne wspólnotowe organy administracyjne.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#AndrzejCylwik">Dają nam pieniądze więc chcą, by były wydatkowane według reguł u nich obowiązujących - nie są to żadne reguły specjalne dla nas wymyślone, dyskryminacyjne. Do przetargu musimy zaprosić połowę firm polskich i połowę europejskich, a w komisji europejskiej jest przedstawiciel Unii Europejskiej, przy pozostałych członkach Urzędu i polskich organów administracji czy zainteresowanych stron, także polskich.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#AndrzejCylwik">Decyzje o wygraniu przetargu zapadają na podstawie oceny przedstawionych ofert, a ocena składa się z dwóch części: merytorycznej i finansowej. 70% możliwych do uzyskania punktów dotyczy części merytorycznej, a oferty są przygotowywane według pewnego standardu. Dotyczy on zarówno informacji o firmie, jak i informacji o wykonawcach tego zadania oraz informacji o projektowanej strukturze opracowania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#AndrzejCylwik">Po zakończeniu oceny merytorycznej następuje ocena części finansowej. Organizujący przetarg zna pewne maksimum możliwości sfinansowania tego projektu czy kwotę maksymalną, jaką możemy zapłacić za realizację zlecenia, której to kwoty nie znają zgłaszający się do przetargu; oni proponują swoją kwotę zapłaty. Po ocenie metodą punktową wybiera się wygrywającego przetarg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma. Został postawiony wniosek o przyjcie budżetu Urzędu Antymonopolowego, który poddaję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WiesławaZiółkowska">W głosowaniu Komisja jednogłośnie przyjęła sprawozdanie z wykonania Urzędu Antymonopolowego.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WiesławaZiółkowska">Przystępujemy do omówienia sprawozdania z wykonania budżetu za rok 1994 Wyższego Urzędu Górniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JanChojnacki">Komisja Systemu Gospodarczego i Przemysłu na posiedzeniu w dniu 1 sierpnia br. przyjęła bez zastrzeżeń wykonanie budżetu Wyższego Urzędu Górniczego za rok 1994, zobowiązując jednocześnie prezesa tego urzędu do uporządkowania funkcjonowania zakładu usług gospodarczych, który działa przy Wyższym Urzędzie Górniczym.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JanChojnacki">Komisja wnioskuje o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu za 1994 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JaninaKraus">Budżet Wyższego Urzędu Górniczego określony w ustawie budżetowej uległ zasadniczym zmianom w trakcie roku budżetowego w związku z wejściem w życie ustawy Prawo geologiczne i górnicze we wrześniu tego roku.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JaninaKraus">Wynikała z niej konieczność likwidacji organów rozpoznających spory o odszkodowania z tytułu szkód górniczych w trybie administracyjnym oraz likwidacji kolegiów do spraw wykroczeń przy okręgowych urzędach górniczych. Sprawy te przekazane zostały do właściwych sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#JaninaKraus">Skutek budżetowy to ograniczenia z jednej strony dochodów WUG z tytułu kar i grzywien, a z drugiej wydatków o kwoty przeznaczone na działalność likwidowanych organów.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JaninaKraus">Ponadto zwiększenie budżetu wynikało z podwyżek wynagrodzeń oraz kwot na pokrycie kosztów prowadzenia przez WUG sekretariatu Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego Światowego Kongresu Górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#JaninaKraus">Te korekty łącznie zwiększyły planowane wydatki WUG o 941,3 tys. zł a planowane dochody nie zostały w ciągu roku zmienione. Dochody zostały wykonane w 113,1% i wynosiły łącznie 226,3 tys. zł, a składały się na nie głównie kary i grzywny orzeczone właśnie przez kolegia do spraw wykroczeń. Wydatki WUG zrealizował w kwocie 10.980 tys. zł i stanowiło to 98,8% ostatecznej kwoty wydatków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#JaninaKraus">W opinii NIK realizacja budżetu przebiegała prawidłowo, a gospodarkę finansową prowadzono w sposób oszczędny, przestrzegając zasady celowości dokonywanych wydatków. Nie ma powodów, by nie przychylić się do tej opinii. Jedynym zastrzeżeniem była sprawa likwidacji zakładu obsługi gospodarczej i mam nadzieję, że w ciągu roku 1995 dojdzie do załatwienia ostatecznie tej sprawy, która od dwu lub trzech lat nie może doczekać zakończenia.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#JaninaKraus">Ze swej strony chciałabym zwrócić Komisji uwagę na dwa problemy. Pierwszy - to problem warunków pracy oraz płacy pracowników inspekcyjno-technicznych WUG. Ci ludzie wykonują wyjątkowo odpowiedzialne zadania, wymagające wysokich kwalifikacji i wykonywane są w wyjątkowo uciążliwych warunkach. W związku z tym od kilku lat przy pracach nad kolejnymi budżetami zgłaszany jest przez WUG, jak i przez posłów, postulat ukształtowania odpowiednio wysokich płac.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#JaninaKraus">Średnie wynagrodzenie w centrali WUG wynosiło 911,6 zł, a w jednostkach terenowych 838,2. W 1994 r. wynagrodzenie było wyższe od roku poprzedniego o 30,6%, gdy inflacja wyniosła 32,2%. Zdaniem Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu należałoby doprowadzić do takiej wysokości tych płac, by były one porównywalne z płacami pracowników inżynieryjno-technicznych spółek węglowych. Nie wspomnę już o NIK, gdzie płace wynosiły odpowiednio ponad 2.000 zł, a WUG także jest organem kontrolnym. Wydaje się, że ta sprawa powinna ulec trwałej korekcie, której nie sposób przeprowadzić bez pomocy Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Ministerstwa Finansów. Skutki tego problemu mogą być dramatyczne, bowiem z tego co wiem, na 341 pracowników WUG jest ponad połowa pracowników po 60 roku życia, bowiem młodsi posiadający uprawnienia odchodzą do pracy lepiej płatnej w spółkach węglowych.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#JaninaKraus">Problem drugi, to sprawa nadzoru WUG nad pracami prowadzonymi w zakładach górniczych przez firmy usługowe, pracujące na rzecz górnictwa. Z prasy fachowej mam dane, że za pierwsze półrocze 1995 r. na 40 wypadków śmiertelnych w całym górnictwie 8 stanowiły wypadki pracowników tych firm.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#JaninaKraus">Jest to sprawa niepokojąca i niejasna w świetle stwierdzenia zawartego w analizie NIK. NIK stwierdza tam, że w 1994 r. nadzorowi urzędów górniczych podlegało 320 zakładów górniczych, to jest o 262 mniej niż w 1993 r. Zmniejszenie to związane było głównie z tym, że zgodnie z nowym prawem geologicznym i górniczym przedsiębiorstwa świadczące usługi dla kopalń straciły status przedsiębiorstw górniczych.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#JaninaKraus">Stąd pytanie do pana prezesa WUG: kto zatem nadzoruje bezpieczeństwo pracy pracowników firm świadczących usługi na rzecz górnictwa?</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#JaninaKraus">Oba te problemy nie stanowią przeszkody, żeby uznać wykonanie budżetu zgodnie z opinią NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#LechOniszczenko">Jeżeli mogę coś dodać, chciałbym tylko zaakcentować po raz kolejny nierozwiązanie sprawy wspomnianego zakładu usług gospodarczych. Jest ona może marginalna, ale chciałbym ją potraktować jako przyczynek do sprawności załatwiania pewnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#LechOniszczenko">Istotnie, Najwyższa Izba Kontroli kilkakrotnie występowała do prezesa WUG z prośbą o uregulowanie tej sprawy, dlatego że w naszej ocenie funkcjonowanie tej jednostki gospodarczej pozabudżetowej w jej obecnym kształcie nie znajduje w zasadzie uzasadnienia. Chciałbym tu podkreślić, że prezes podejmował bardzo usilne starania w tym kierunku i między innymi w czerwcu 1994 r. zostały skierowane odpowiednie wystąpienia zarówno do ministra finansów jak i ministra pracy i polityki socjalnej, które pozostały w ogóle bez żadnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#LechOniszczenko">Sprawa ta pozostaje nadal w zawieszeniu i należy mieć nadzieję, że może w roku bieżącym zostanie ostatecznie uregulowana, bo jest na to czas najwyższy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#EwaPaderewska">Chciałabym się ustosunkować do sprawy ewentualnej likwidacji gospodarstwa pomocniczego. Takie gospodarstwa zostały powołane niemal we wszystkich urzędach kilka lat temu. Zatrudniają one sprzątaczki, kierowców, pracowników poligrafii.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#EwaPaderewska">Decyzja o likwidacji tego zakładu w Wyższym Urzędzie Górniczym i włączenie tych pracowników obsługowych do pracowników administracyjnych musiałoby praktycznie pociągać za sobą podobne decyzje niemal we wszystkich urzędach.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#EwaPaderewska">Wprawdzie przy niektórych urzędach gospodarstwa te świadczą usługi nie tylko na rzecz swej macierzystej jednostki, ale bardzo wiele z nich działa wyłącznie na rzecz jednostki macierzystej.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#EwaPaderewska">Chciałabym także podkreślić, że zgodnie z przepisami wykonawczymi do prawa budżetowego, gospodarstwo pomocnicze świadczące usługi na rzecz jednostki macierzystej powinno rozliczać się po kosztach własnych, a zatem przy właściwej gospodarce funkcjonowanie tego gospodarstwa nie powinno - i sądzę, że nie powoduje - wydatkowania środków wyższych, niż gdyby te osoby były zatrudnione i funkcjonowały w ramach struktury centrali czy jednostek podległych tego resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mam pytanie, ile osób zatrudnionych jest w WUG, czy zatrudnienie rośnie czy spada i dlaczego dochody tego Urzędu spadają, bo samo wyjaśnienie, że zmniejszyła się liczba podmiotów jest - moim zdaniem - niewystarczająca, ponieważ wartość wymierzonych grzywien siedmiokrotnie wzrosła w 1994 r. w stosunku do roku 1993.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WiesławaZiółkowska">Czy są inne pytania do pana prezesa? Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarianFilipek">Jeżeli chodzi o ilość etatów, utrzymuje się ona na niezmienionej wysokości w zakładzie obsługi gospodarczej i wynosi 24 etaty.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarianFilipek">W całym Urzędzie mamy 587 pracowników, jest 15 urzędów lokalnych, a pracowników inspekcyjno-technicznych 341. W okresie ostatnich 5 lat jest to liczba stała, maleje tylko wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarianFilipek">Jeżeli chodzi o zakłady nadzorowane wkradł się błąd, za co chcę gorąco przeprosić, jest ich 516, bez pominiętych - zgodnie z nową ustawą zakładów geologicznych.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarianFilipek">Pytanie co do kar i wysokości wpływów z tego tytułu. Jak powiedziała pani poseł J. Kraus, w związku z wejściem w życie nowego prawa górniczego i geologicznego sprawy represyjne przeszły do sądu i z dniem 2 września 1994 r. urzędy górnicze nie mają z tym nic do czynienia i na ten dzień zamknięte zostały wpływy.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarianFilipek">Pytanie pani poseł J. Krasu o to, kto nadzoruje usługowe firmy, w których jest sporo wypadków śmiertelnych. Nadzoruje je bezpośrednio kierownik zakładu, który zawiera z tą firmą umowę cywilno-prawną, a w dalszej kolejności - jak do tej pory - nadzór górniczy. Stwierdza się wiele nieprawidłowości w tych firmach, a najogólniej mówiąc występuje brak dyscypliny.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarianFilipek">W tych firmach 4 spośród ofiar śmiertelnych miały od 1,6 do 2,4 promile alkoholu we krwi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#StanisławWiśniewski">Mam pytanie o ilość inspektorów dokonujących bieżącej kontroli i jaka ilość zakładów, podmiotów gospodarczych przypada do kontroli na jednego inspektora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarianFilipek">Mamy - jak powiedziałem - 341 inspektorów i 516 zakładów do kontroli, ale w każdym zakładzie jest kilka a nawet kilkanaście rejonów i ci inspektorzy dokonali w 1994 r. 35 tys. inspekcji, w 6 tys. przypadków zatrzymano roboty, na terenie całej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WiesławaZiółkowska">Skoro zatrudnionych jest 580 osób, a pracowników inspekcyjnych jest 341, to pozostali są pracownikami administracyjnymi? Może pan prezes wyjaśni bliżej strukturę zatrudnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarianFilipek">Poza pracownikami merytorycznymi w każdym urzędzie jest co najmniej dwu pracowników, jedna księgowa, kierowca i dwóch pracowników obsługi - daje to taką ilość.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarianFilipek">W Katowicach pracuje 139 osób, w tym 68 inspektorów merytorycznych, reszta spośród 580 osób zatrudniona jest w 15 urzędach na terenie kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy NIK badała strukturę zatrudnienia WUG? Przedstawiciel NIK stwierdza, że nie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WiesławaZiółkowska">Ponieważ WUG jest podmiotem, który dużo kosztuje, dochody jego spadają, trzeba przyjrzeć się tym 240 etatom administracyjnym. Poprosimy pana prezesa o wyszczególnienie na piśmie co to za etaty, gdzie i ile ich jest i jak wygląda ich struktura w ostatnich latach. Pan prezes potwierdza, że pilnie zostanie nadesłane takie zestawienie.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WiesławaZiółkowska">Jeżeli nie ma innych pytań, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#WiesławaZiółkowska">W głosowaniu Komisja jednogłośnie przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu Wyższego Urzędu Górniczego.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#WiesławaZiółkowska">Mam jeszcze prośbę do pana prezesa, by przy projekcie budżetu na rok 1996 rozpatrzył możliwość zmniejszenia zatrudnienia osób nie będących inspektorami.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#WiesławaZiółkowska">Przechodzimy do rozpatrzenia sprawozdania w zakresie Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Mam prośbę do pana posła referenta, by przedstawiał naszej Komisji nieco szerzej przebieg dyskusji nad budżetem w Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, co nam ułatwi pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanChojnacki">Pragnę stwierdzić, że wyczerpujące dyskusje odbywały się przy rozpatrywaniu wykonania budżetu na posiedzeniach Komisji, którą reprezentuję i postaram się przedstawić ich przebieg szerzej.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JanChojnacki">Na wstępie chciałem powiedzieć, że Komisja Systemu Gospodarczego i Przemysłu nie wnosi uwag do wydatków budżetu wojewodów w zakresie działu: przemysł, które zostały przeznaczone na inwestycje centralne w kwocie 9.763,7 tys. zł i zrealizowane zostały w 100%. Środki te zostały wydane na odbudowę i modernizację falochronu w porcie rybackim na Helu - 4.950 tys. zł, finansowanie inwestycji objętych programem restrukturyzacji województwa wałbrzyskiego - 4.717,7 tys. zł, a w tym: zakup maszyn dla zakładu w Dzierżoniowie 200 tys. zł, dofinansowanie rozlewni wód w Jeleniowie 250 tys. zł, uruchomienie zakładu produkcji zapalniczek w Pieszycach 300 tys. zł, modernizacja tkalni i przędzalni w Pieszycach - też 300 tys. zł, dofinansowanie regionalnego centrum promocji gospodarczej w Wałbrzychu - 300 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JanChojnacki">Dofinansowywano także różne przedsięwzięcia w województwie łódzkim, a do tej części Komisja nie wnosiła żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JanChojnacki">Natomiast w odniesieniu do budżetu Ministerstwa Przemysłu i Handlu w zakresie przemysłu, podniesiono podczas omawiania przez Komisję nieprawidłowości w zakresie wydawania pieniędzy przez górnictwo. Wielkość kwestionowanych środków wynosiła w stosunku do całego budżetu ministerstwa o 0,2%, w stosunku do budżetu górnictwa - 0,4%. Kontrole wykazały nieprawidłowe rozdysponowanie takiej części środków, a podmioty, które niewłaściwie je wykorzystały, zostały zobowiązane do ich zwrotu.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JanChojnacki">Do innych wydatków w tej części budżetu nie było zastrzeżeń ani wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JaninaKraus">Oceniając sprawozdanie z wykonania budżetu przez ministra przemysłu i handlu w części dotyczącej działalności przemysłowej nadzorowanej przez to ministerstwo, trzeba zacząć od przedstawienia trudności związanych z rzetelną oceną rzeczywistego udziału w tej części przemysłu w realizacji budżetu w części przemysłu Ministerstwa Przemysłu i Handlu, jak i pozostałej części zarówno, jeśli chodzi o dochody, jak i wydatki.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JaninaKraus">Trudności te wynikają przede wszystkim z faktu, że minister przemysłu realizuje budżet w sposób dwojaki: bezpośrednio przez realizację swej części budżetu oraz pośrednio, przez efektywność swoich zadań gospodarczych, które decydują z jednej strony o wielkości świadczeń ze strony podległych sobie podmiotów gospodarczych na rzecz budżetu, jak też przez wielkość potrzeb w zakresie dotacji.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JaninaKraus">Podstawowe dochody, to dochody budżetowe tego resortu; są to dochody z tytułu podatków i dywidend i one ujmowane są u ministra finansów. Analizując budżet i pracując nad budżetami Komisja Systemu Gospodarczego i Przemysłu nie analizuje tego problemu całościowo. Nie robi tego od tej strony Ministerstwo Finansów, bo ono zajmuje się raczej ulgami podatkowymi, umorzeniami, zaniechaniem ściągania podatków.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#JaninaKraus">Dodatkowa komplikacja z obydwu tych punktów widzenia, to nieustanne zmiany liczby nadzorowanych przedsiębiorstw. W 1994 r. liczba ta zmniejszyła się o 45 w wyniku przekazania pod nadzór założycielski wojewodów spraw przekształceń własnościowych, likwidacji i upadłości i obejmowania 499 przedsiębiorstw w dziale: przemysł.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#JaninaKraus">Trzeba też powiedzieć, że zarówno w sprawozdaniu resortowym, jak i w opiniach NIK nie zawsze precyzyjnie oddzielane były kwoty dotyczące przemysłu i handlu. Jak wiadomo, ten budżet analizują dwie Komisje: Systemu Gospodarczego i Przemysłu oraz Transportu, Łączności, Handlu i Usług.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#JaninaKraus">Brak jest wyraźnego wyodrębnienia w analizach sektorów: publicznego i prywatnego, co ma szczególne znaczenie w wysokości świadczeń na rzecz budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#JaninaKraus">Gdy chodzi o przebieg i efekty wydatków budżetowych, to analizę utrudnia poważny udział w tej materii różnego rodzaju agencji: Agencji Rozwoju Przemysłu, Państwowej Agencji Węgla Kamiennego, poprzez które Ministerstwo Przemysłu realizuje swoje wydatki.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#JaninaKraus">Moim zdaniem, jedynym pozytywnym momentem jest tu zachowanie we własnych analizach przez Ministerstwo Przemysłu zasady agregowania przedsiębiorstw według klasyfikacji gospodarki narodowej, a nie według europejskiej klasyfikacji działalności, tej obowiązującej w tej chwili w statystyce, ponieważ ta druga właściwie uniemożliwia jakiekolwiek analizy porównawcze.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#JaninaKraus">Analiza i ocena wykonania budżetu, którą ja zrobiłam na użytek Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów nie będzie wyłącznie analizą formalno-księgową. Opinie fragmentaryczne, dotyczące resortów muszą się bowiem złożyć na kompleksową opinię wykonania budżetu państwa i muszą być podstawą do udzielenia absolutorium bądź jego nieudzielenia.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#JaninaKraus">Poza głównym przedmiotem opinii (budżetem Ministerstwa Przemysłu i Handlu), przekażę sygnalnie Komisji trzy czy cztery problemy nieco szerszej natury.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#JaninaKraus">W części budżetu dotyczącej Ministerstwa Przemysłu i Handlu zaplanowano łącznie dochody w wysokości 110,7 mln zł i ta kwota nie była w ciągu roku zmieniana. Natomiast wydatki w ciągu roku budżetowego zostały podwyższone przez ministra finansów o kwotę 148,9 mln zł i wynosiły 730,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#JaninaKraus">Ujemne saldo tych rozliczeń wynika stąd, że zgodnie z założeniami, podstawowe dochody budżetu jednostek podległych ministrowi przemysłu znalazły się w części 08.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#JaninaKraus">Należne wpłaty w tym zakresie trafiające do ministra finansów z przedsiębiorstw, które nadzorowane są przez ministra przemysłu, resort szacuje na 18,3 bln starych zł. Tyle ogólnych uwag dotyczących strony dochodowej i wydatkowej.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#JaninaKraus">Jeżeli chodzi o dochody, to w 1994 r. w zakresie działalności przemysłowej nie zostały one wykonane w pełnej wysokości, a w 93%, i trzeba się tu zgodzić z opinią NIK, iż przyczyną był nadmierny optymizm w planowaniu sprzedaży likwidowanych przedsiębiorstw oraz nieefektywność ministerstwa w zakresie regulowania zobowiązań wobec budżetu z tytułu leasingu i dzierżawy. Trzeba dodać, że taka sytuacja powtarza się nie pierwszy rok.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#JaninaKraus">Co do wydatków w zakresie działalności przemysłowej, to po zmianach spowodowanych decyzją ministra finansów, przenoszącą środki z rezerw budżetowych, wynosiły one 657,7 mln zł. Najpoważniejsze pozycje w wydatkach stanowiły dotacje do zadań gospodarczych - 550 mln zł, w tym dotacje dla górnictwa - 388,8 mln zł, w czym dla węgla kamiennego - 323 mln zł. I tu z rezerw kwota 43,3 mln zł została przeniesiona na pokrycie części zobowiązań likwidowanych kopalń wobec zaplecza górniczego oraz kopalń wałbrzyskich na zaspokojenie zobowiązań wobec pracowników. Tyle o dotacjach.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#JaninaKraus">Dwie kolejne ważne pozycje wydatkowe, to wsparcie restrukturyzacji i osłon likwidacji przedsiębiorstw - 42,5 mln zł i administracja państwowa - 10,4 mln zł. Myślę, że ważne jest to, że w porównaniu do środków na działalność przemysłową w 1993 r. w następnym nastąpił wzrost w pozycjach: dotacje dla górnictwa węglowego o 75,0% - czyli 152 mln zł, w związku z procesami likwidacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#JaninaKraus">Druga pozycja - to były dotacje na likwidację kopalń soli, siarki, surowców mineralnych - tutaj nastąpił wzrost o 150% - czyli 38,200 zł.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#JaninaKraus">Trzecia pozycja to były dotacje na utrzymanie mocy produkcyjnych w przemyśle obronnym w programie mobilizacji gospodarki i tutaj wzrost nastąpił o 48,5% - czyli 38 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#JaninaKraus">Formalnie rzecz biorąc, wydatki Ministerstwa Przemysłu i Handlu w zakresie działalności przemysłowej wykonane zostały w 98,2%, przy czym niewykonanie dotyczyło działu: przemysł, w związku z niedokonaniem przez to ministerstwo wypłat z tytułu zasądzonych odszkodowań reprywatyzacyjnych. Najpoważniejsze pozycje w zakresie dotacji wykonane zostały w 100%.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#JaninaKraus">Nie oznacza to jednak, by nie występowało w tej dziedzinie wiele nieprawidłowości, łącznie z naruszeniami dyscypliny budżetowej. Najwyższa Izba Kontroli potwierdziła podnoszone przeze mnie już od kilku lat nieprawidłowości w zakresie braku pełnych rzetelnych kosztorysów likwidacji kopalń i analiz opłacalności tych przedsięwzięć, uwzględniających wszystkie koszty towarzyszące tym procesom i uwzględniających koszty skutków społecznych.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#JaninaKraus">Dla przykładu NIK sformułował następujące zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#JaninaKraus">Zarzut nierealnego planowania kosztów z tym wiązanych, m.in. w zakresie zapobiegania zagrożeniom wynikającym z likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#JaninaKraus">Niedoszacowanie przez Państwową Agencję Węgla Kamiennego kosztów na etapie weryfikacji planów likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#JaninaKraus">Niewystarczający nadzór i kontrolę przebiegu likwidacji kopalń w zakresie cedowania tych funkcji przez ministra przemysłu na Państwową Agencję Węgla Kamiennego. Agencja ta nie prowadziła pełnej analizy kosztów likwidacji i systematycznych oględzin likwidacji przedsiębiorstw górniczych.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#JaninaKraus">Tytułem ilustracji chciałabym powiedzieć, że w 1994 r. - co było dyskutowane w Komisji - rozpoczęto likwidację 7 kopalń bez decyzji organu założycielskiego, a na mocy decyzji prezesów czy organów spółek węglowych, co spowodowało obciążenie budżetu dotacjami w kwocie 283,2 mld starych zł. Są to roboty likwidacyjne, które - moim zdaniem - powinny być finansowane ze środków ruchomych, a nie z budżetu państwa. Problem ten w całej okazałości wystąpi dopiero przy budżecie 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#JaninaKraus">I dwa zarzuty sformułowane przez NIK. Pierwszy, to zrealizowanie tylko 2 z 4 przewidzianych do ukończenia w 1994 r. inwestycji centralnych na 10 realizowanych przez ten resort. Obydwie niezrealizowane inwestycje dotyczyły górnictwa węgla kamiennego. NIK określa te uchybienia jako nieprawidłowości i nie widzi przeszkód w przyjęciu sprawozdania z wykonania budżetu; myślę, że w części dotyczącej ministra przemysłu i handlu można się z tym stanowiskiem zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#JaninaKraus">Jest natomiast problem szerszy, ponieważ do odwrotnego wniosku, czyli nieudzielenia absolutorium temu resortowi może prowadzić analiza rzeczowej strony w związku z procesami restrukturyzacyjnymi i przekształceniami własnościowymi, które ten resort realizuje. Nie znalazłam w sprawozdaniu faktu wynikającego z kontroli NIK, a mianowicie szacowanych strat na 4,3 bln starych złotych, poniesionych przez spółki węglowe na skutek machinacji w handlu węglem z prywatnymi pośrednikami.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#JaninaKraus">Gdyby nie te straty, to górnictwo nie tylko wymagałoby dotacji, a były one w wysokości 3,2 bln starych złotych, ale mogłoby uzyskać dodatni wynik finansowy brutto, z czym wiążą się wyższe wpływy do budżetu. Nie wiem, czy to jest problem dla Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług, ale we wstępnym sprawozdaniu nie znalazłam na ten temat ani słowa, choć dotyczy to bezpośrednio funkcjonowania spółek węglowych i zostało stwierdzone bez wątpliwości przez NIK.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#JaninaKraus">Nie widzę powodu, by od problemu uciekać dlatego, że są to kwoty bilionowe i wiążą się z wydatkami z budżetu państwa i stratami ponoszonymi przez spółki węglowe.</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#JaninaKraus">Sprawa druga: Zastrzeżenia budzi w załączonych analizach i sprawozdaniach brak skutków finansowych prywatyzacji pomocniczych oddziałów produkcyjnych. Zajmowała się tym także Najwyższa Komisja Kontroli. Prywatyzacja niektórych oddziałów, między innymi kolejowych, prowadzi wyraźnie do podrożenia funkcjonowania tych oddziałów i ma to bezpośrednie przełożenie na wyniki budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#JaninaKraus">Dlatego chciałabym skierować do resortu prośbę o wyjaśnienie, dlaczego kwestia machinacji w handlu węglem nie znalazła się w sprawozdaniu, a po drugie, jakie są skutki finansowe dla budżetu z prywatyzacji oddziałów pomocniczych w przedsiębiorstwach podległych ministrowi przemysłu i handlu.</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#JaninaKraus">Problem trzeci wiąże się bezpośrednio z kondycją budżetu również Ministerstwa Przemysłu i Handlu, a jest to nieefektywna procedura oddłużeniowa. Otóż nastąpił w przemyśle efekt domina i przerzucanie skutków zadłużenia np. górnictwa węgla kamiennego na otoczenie gospodarcze, na hutnictwo, koksownictwo i inne.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#JaninaKraus">Ministerstwo Przemysłu i Handlu przygotowało bardzo obszerny materiał na ten temat, który ma być przedmiotem posiedzenia Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, ale chciałabym jeden fragment z tego opracowania zacytować dla pokazania skutków procesów oddłużeniowych w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#JaninaKraus">Resort stwierdza, że postępowania oddłużeniowe nie wpłynęły - poza zobowiązaniami budżetowymi, rozpatrywanymi w skali przedsiębiorstw całej gospodarki narodowej - na zmniejszenie bezwzględnej kwoty zadłużenia tak w skali wszystkich przedsiębiorstw, jak i w skali całego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-30.34" who="#JaninaKraus">I jeszcze problem skutków polityki kursowej dla efektywności eksportu. Nie muszę mówić, jakie perturbacje nastąpiły na styku górnictwo - koksownictwo w związku z funkcjonującymi tam wieloletnimi umowami i zmianą polityki kursowej, a problem ten przy okazji omawiania tych spraw warto zasygnalizować.</u>
          <u xml:id="u-30.35" who="#JaninaKraus">I taka całościowa analiza właściwie uprawnia do wniosku o nie przyjęcie sprawozdania i nie udzielenie absolutorium, jednakże patrząc od strony księgowej wyłącznie, to wniosek jest taki, jaki sformułowała Najwyższa Izba Kontroli, czyli o przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarianZaręba">Do informacji przedstawianych przez panią poseł J. Kraus chciałbym dodać, że nieprawidłowości zgłoszone przez nas w uwagach dla Komisji miały miejsce głównie w jednostkach podległych ministerstwu, więc minister na ich powstawanie bezpośrednio wpływu nie miał.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarianZaręba">Chciałbym natomiast podkreślić, że ministerstwo dokłada wszelkich starań i podejmie odpowiednie decyzje, by eliminować nieprawidłowości, które praktycznie co roku stwierdzamy w zakresie wykonania budżetu w jednostkach dotowanych przez ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarianZaręba">Ministerstwo zrealizowało w zasadzie wszystkie wnioski stawiane przy kontroli budżetu w 1993 r., jak też podejmuje działania dla zrealizowania wniosków z wystąpienia pokontrolnego do ministerstwa, a dotyczą one wzmocnienia nadzoru, by jednostki dotowane wykorzystywały te środki zgodnie z przeznaczeniem, a w przypadkach niezgodności wykorzystania - odprowadzały do budżetu, by w pełni rozliczały się z pobranych dotacji.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarianZaręba">Jeden z wniosków pokontrolnych dotyczył terminowego i skutecznego egzekwowania należności od spółek dzierżawiących mienie skarbu państwa. Reasumując, chodziłoby głównie o wzmocnienie nadzoru nad jednostkami, którym ministerstwo przekazuje dotacje. Samo ministerstwo natomiast robi wszystko, by tym nieprawidłowościom zapobiegać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#ElżbietaSuchocka">Jeżeli chodzi o naruszenia dyscypliny budżetowej, najpierw jest resortowa komisja w sprawach o naruszenie dyscypliny i tam w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości powinna się odbyć pierwsza rozprawa.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#ElżbietaSuchocka">Przy ministrze finansów działa tylko Główna Komisja, będąca jednostką odwoławczą, tak że w braku odwołania strony osądzonej lub braku zażalenia rzecznika nie mamy informacji o działalności komisji resortowej i występujących w resorcie problemach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mam pytanie: ile osób fizycznie jest zatrudnionych w ministerstwie omawianym, ilu jest wiceministrów?</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WiesławaZiółkowska">Zanim oddam głos panu ministrowi, chciałabym zwrócić swoją prośbę do Ministra Finansów, że nawet nie zwyczajem, a obowiązkiem regulaminowym jest uczestniczenie w posiedzeniach Komisji choćby podsekretarza stanu. Już dwie godziny nie ma nikogo z grona kierownictwa Ministerstwa Finansów i proszę o poinformowanie władz ministerstwa o tym, chciałabym bowiem uniknąć interwencji. Podobne problemy były na poprzednim posiedzeniu, a przecież wiceministrów jest kilku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#HerbertGabryś">Zacznę od pytania ostatniego, po czym udzielę odpowiedzi na inne pytania i omówię problemy ogólne.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#HerbertGabryś">Dla ministra przemysłu przewidzianych jest 10 etatów tzw. „R”, wykorzystane 9, z czego 7 wiceministrów, jeden dyrektor generalny, jeden minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WiesławaZiółkowska">Tu od razu prośba do pana ministra, by Komisja otrzymała na piśmie strukturę ministerstwa przemysłu i jak ona się zmienia wraz ze zmianą ilości podporządkowanych podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#HerbertGabryś">Informację taką oczywiście przedłożę, zaś na pytanie, odpowiedź złożyłem - mam nadzieję - wystarczającą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#HelenaGóralska">Mam wniosek o zapotrzebowanie zestawienia zbiorczego, ile jest etatów stanowisk tzw. „R” w każdym z ministerstw, jakie to zestawienie mieliśmy w ubiegłych latach, by było od razu wiadomo, czy jest ich w porównaniu z innymi ministerstwami dużo czy mało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WiesławaZiółkowska">Jest to problem generalny, bo nigdzie w rządzie nie ma odpowiedzialnego podmiotu, który to zbiera. Ministerstwo Finansów mówi, że ono nie wie, ma tylko etaty kalkulacyjne i takie mieliśmy co roku, ale obecnie mamy je dopiero otrzymać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#HerbertGabryś">Mamy 421 osób zatrudnionych, jeden dyrektor generalny, 7 wiceministrów i minister przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#HerbertGabryś">Jeśli można, będę odpowiadał na pytania nadal do końca. Minister przemysłu i handlu wydał rozporządzenie uzgodnione z ministrem finansów, regulujące tryb, sposób, zasady i formy przekazywania dotacji w 1995 r., jak również zlecił kontrolę w tym zakresie. Stwierdziliśmy nieprawidłowości w tej materii na kwotę 15 mld starych zł. W wyniku tej naszej kontroli odbyły się posiedzenia także naszego zespołu oceniającego i na całą kwotę wydano polecenia zwrotu wydatkowanych nieprawidłowo pieniędzy do budżetu i to jest realizowane.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#HerbertGabryś">Chciałbym teraz poinformować państwa, jak przebiegały te sprawy w Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu - sprawozdanie naszego ministra zostało przyjęte przy dwóch wstrzymujących się od głosu, po bardzo wyczerpującej debacie.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#HerbertGabryś">Teraz pragnę odnieść się do wystąpienia koreferenta, pani poseł J. Kraus. Ze częścią sugestii, opinii i ocen pani poseł zgadzam się. Jednakże przedmiotem oceny Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów jest przede wszystkim to, co zapisano w ustawie budżetowej i co było do wykonania przez ministra przemysłu i to, co w formie sprawozdania zostało przedłożone. Pani poseł użyła określenia, że w ocenie księgowej to wykonano.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#HerbertGabryś">Myślę, że każda inna ocena jest bardzo potrzebna i słuszna, ale nie w tym momencie i nie w tym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#HerbertGabryś">Zgadzamy się natomiast ze stwierdzeniem, że zwiększenie nadzoru nad wydatkami dla podmiotów, dla których funkcje właścicielskie spełnia minister przemysłu - są niezbędne, jak i dla całej gospodarki. Tym bardziej, im bardziej złożone są procesy przekształceniowe i czym bardziej złożona jest materia tych procesów.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#HerbertGabryś">Jaka ona jest w części sprawowanej przez ministra przemysłu? To przede wszystkim górnictwo, w którym materia jest bardzo złożona społecznie i budząca ogromne emocje. I najczęstsze - stwierdzane tam - drobne uchybienia wykrywały kontrole, zarówno ministerialne, jak i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#HerbertGabryś">Co do trudności z rzetelną oceną ze względu na ową rozbieżność tego, co w obszarze handlu, a co przemysłu, sugestia pani poseł - moim zdaniem - jest niezwykle słuszna i chciałbym z niej skorzystać. Na początek byłoby dobrze, żeby stało się to przy konstrukcji budżetu po to, by potem móc to w całości sprawdzać.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#HerbertGabryś">Co do niesprawiedliwości, to sporo emocji budzą przede wszystkim problemy związane z górnictwem węgla kamiennego. Ja nie znam przypadku, w którym rozpoczęto by likwidację 7 kopalń bez uzgodnień i decyzji właściciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JaninaKraus">Panie ministrze, to pański resort na ręce pani przewodniczącej W. Ziółkowskiej przy konstrukcji budżetu na ten rok skierował wyjaśnienia w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#HerbertGabryś">Chciałbym prosić o zwolnienie od komentowania na ten temat, bowiem tych faktów nie znam. Co zaś do liczby wielkości i sposobu likwidowania kopalń przypomnę, że minister przemysłu realizuje program tzw. drugiego etapu restrukturyzacji górnictwa, który kończy się w roku 1995. i w tym programie od początku do dzisiaj jest 9 kopalń likwidowanych w procesie tak zwanej likwidacji całkowitej i 5 kopalń likwidowanych częściowo. Podmiotów jest więc łącznie 14.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#HerbertGabryś">Pewne korekty wspomnianego planu wynikały z konieczności uwzględnienia protestów załóg, jakie miały miejsce wiosną 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#HerbertGabryś">Co do problemu nieefektywnej procedury oddłużenia, na życzenie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, przedłożyliśmy stosowne opracowanie datowane w lipcu 1995 r. Zgadzamy się z sugestią zarówno pani poseł, jak i Najwyższej Izby Kontroli, że istnieje konieczność zwiększenia nadzoru nad wydatkami na restrukturyzację - przede wszystkim górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#HerbertGabryś">W tej materii w roku 1994 zlecenie wykonywała rzeczywiście Państwowa Agencja Węgla Kamiennego, kontrolując te procesy, oceniając je i formułując wnioski.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#HerbertGabryś">Pani poseł dotyka problemu tzw. afer węglowych. Z oceną moralną tego zjawiska zgadzam się w zupełności, ale chciałem przypomnieć fakty, iż te nieuczciwości w obrocie węglem powstały przede wszystkim w tym czasie, gdy kopalnie funkcjonowały samodzielnie i praktycznie odkrywanie i wyłapywanie owych nieprawidłowości rozpoczęło się w momencie, kiedy powstały spółki węglowe, a więc w kwietniu 1993 r. Dzisiaj ten ogromny proces został szeroko ujawniony. Jeżeli jednak porównać to z obrotem występującym łącznie w górnictwie węglowym, jest to zaledwie poniżej 5%, choć kwotowo dotkliwe.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#HerbertGabryś">Decyzje ministra przemysłu w roku ubiegłym dla ograniczenia tych negatywnych zjawisk rozpoczęły się od upraszczania obrotu węglem pomiędzy energetyką a górnictwem. W lipcu ubiegłego roku elektrownie podstawowego znaczenia otrzymały polecenie, by rozpoczęły proces konstruowania umów dwustronnych wieloletnich z dostawcami węgla, przy eliminacji pośredników.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#HerbertGabryś">Przypomnę, że w sierpniu i wrześniu 1994 r. mieliśmy mnóstwo protestów, że hamujemy wolny rynek obrotem węglem. Decyzje ministra przemysłu w tym roku pogłębiają podjętą próbę eliminowania nierzetelnych uczestników obrotu węglem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WiesławaZiółkowska">A jeżeli występują, panie ministrze, nieprawidłowości związane z naruszeniem dyscypliny, to czy komisja resortowa działa czy nie działa, a jeśli działa, to jakie podjęła decyzje i konsekwencje wobec osób naruszających dyscyplinę? Na to pytanie nie było odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#HelenaGóralska">Mam pytanie dotyczące następującej sprawy. W budżecie Ministerstwa Przemysłu i Handlu były rzeczywiście dotacje na finansowanie zadań gospodarczych, a jednocześnie w rezerwach celowych były dotacje na wsparcie restrukturyzacji i osłonę likwidacji przedsiębiorstw, czyli z kredytu EFSAL. W sprawozdaniu jest powiedziane, że plan wydatków ministerstwa został zwiększony o kwotę tam podaną, a chciałam spytać, czy to są pieniądze EFSAL, bo dla mnie to nie jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#HelenaGóralska">Teraz kwestia, na jakie zadania gospodarcze było przeznaczone finansowanie z dotacji. Jest wymienionych kilka zadań, gdzie zadania były w takim trybie, że była to dotacja dla Agencji Rozwoju Przemysłu i potem dotacja na udzielenie pożyczki. Mam zaznaczonych 7 takich przypadków, gdzie nazywa się to modernizacją produkcji albo restrukturyzacją majątkowo-inwestycyjną, nazwa zresztą jest nieważna, wszystko to są dotacje do Agencji Rozwoju Przemysłu na udzielenie pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#HelenaGóralska">Ja nie wiem, w jakim trybie udzielane są dotacje dla spółki akcyjnej i czy to w ogóle jest możliwe. Ponadto w niektórych przypadkach - jak ministerstwo wykazuje w tym sprawozdaniu - jest pożyczka wprost - np. pożyczka dla zakładów starachowickich „Star” na wspomaganie realizacji programu naprawczego albo dotacja dla nowatorskich zakładów. Innym razem cała ta operacja odbywa się poprzez Agencję Rozwoju Przemysłu - dlaczego w jednych przypadkach tak, w innych inaczej?</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#HelenaGóralska">I trzecie pytanie: są tu pieniądze przeznaczone dla WSK Mielec, przy czym w jednym przypadku jako dotacja dla WSK Mielec na odprawy, a w drugim przypadku jest dotacja dla Agencji na udzielenie pożyczki WSK Mielec. O ile ja sobie przypominam, to WSK Mielec otrzymało już od państwa bardzo dużo pieniędzy w różnych formach, między innymi w 1993 r. został zapłacony w całości poręczony kredyt.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#HelenaGóralska">Czy ze względu na równość tych form pani przewodnicząca mogłaby wystąpić do ministra przemysłu i handlu o zestawienie, ile pieniędzy w różnych formach otrzymał WSK Mielec w ciągu ostatnich 5 lat? Nie przypominam sobie innych takich zakładów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JaninaKraus">Chcę z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że różnice dotyczące ilości kopalń do całkowitej czy częściowej likwidacji są wyraźne, jeśli się porówna dokumenty. Pierwszy to dokument, to jest drugi etap restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, drugi - to są odpowiedzi na moje pytania, udzielone przez ministerstwo w zwartej postaci, będące w posiadaniu Komisji, gdzie wyraźnie te liczby różnią się nawet od założeń ustawy budżetowej na 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JaninaKraus">Chcę przyjąć za wiążące zobowiązanie ministra, że do połowy września br. te sprawy wyjaśni i dokona ujednolicenia różnych danych, ponieważ to są bilionowe kwoty z budżetu i tutaj dowolność jest niedopuszczalna, a ona jest i ja mogę to w każdej chwili udokumentować.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JaninaKraus">Sprawa druga. Być może nieprawidłowości w handlu węglem dotyczą 5% obrotu węglem, lecz mnie interesuje tylko szacowna wielkość potencjalnych strat w 1994 r., to jest 4,3 bln zł, podczas gdy górnictwo węgla kamiennego otrzymało dotacji 3,2 bln zł. Zestawienie tych wielkości szokuje i nie rozumiem, jak można bagatelizować ten problem i sprowadzać go do 5% obrotu węglem. Tu chodzi o ogromne kwoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardFaszyński">Chciałem zacząć od wypowiedzi pana ministra, dotyczącej sposobu naszego procedowania nad absolutorium stwierdzającej, że powinniśmy się skoncentrować na rozpatrywaniu kwestii od strony księgowej. Tymczasem nie tak dawno przy nowelizacji prawa budżetowego został przyjęty wniosek o wyraźne wpisanie w ustawie, że podobnie jak NIK, komisje i cały parlament bierze pod uwagę przy ocenie celowość, legalność, gospodarność i rzetelność, dla skończenia raz na zawsze z odżywającymi ciągle dyskusjami co powinny, a czego nie powinny oceniać komisje sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RyszardFaszyński">Wówczas Ministerstwo Finansów mówiło, że tego problemu nie ma, że oczywiste jest, iż te kryteria należy brać pod uwagę, bowiem pod tym kątem ocenia NIK i my opieramy się na NIK. Z dzisiejszych wypowiedzi wynika, że dla rządu był to element uniknięcia pogłębionej oceny, bo obecnie inny przedstawiciel rządu odwraca problem o 180 stopni.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RyszardFaszyński">Moje pytanie dotyczy procesu likwidacji deficytowych jednostek badawczo-rozwojowych - przewidywano zlikwidować 30 - a zostały zlikwidowane 4. Czy taka mała ilość zlikwidowanych jednostek wynika z poprawy ich opłacalności czy z przeciągającego się procesu likwidacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WojciechBłasiak">Wracam do najbardziej bulwersującej sprawy - strat w handlu węglem. To, że proceder zaczął się, kiedy kopalnie były jeszcze samodzielne, w niczym nie zmienia sprawy, bo byliście państwo i wtedy organem założycielskim tych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WojciechBłasiak">Szczyt tego procederu nastąpił w 1994 r. i pytam pana ministra, jak to było możliwe, że kierownictwo Ministerstwa Przemysłu i Handlu nie zdawało sobie sprawy z występowania tego procederu na tak olbrzymią skalę?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WojciechBłasiak">Jak to jest możliwe, że przedstawiając sprawozdanie dla Wysokiej Komisji kierownictwo ani słowem o tym nie wspomina? To są potężne kwoty, istotnie znaczące w wydatkach każdego państwa, a zwłaszcza takiego jak Polska.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#WojciechBłasiak">Nie mogę też przyjąć pana wyjaśnień, dotyczących mnóstwa protestów dotyczących ograniczania wolnego rynku, a składanych przez pośredników w handlu dla ludzi politycznie powiązanych z tymi pośrednikami, co w niczym nie tłumaczy stanowiska państwa zajętego w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#WojciechBłasiak">Jeszcze raz zadaję pytanie, jak to było możliwe, że przez te lata mogły funkcjonować mechanizmy w handlu węglem na tak ogromne kwoty nie stwierdzone przez kierownictwo Ministerstwa Przemysłu i Handlu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WiesławaZiółkowska">Ponieważ Komisja nie posiada protokołu NIK dotyczącego sprawy omawianych machinacji, to czy został on sporządzony? Przedstawiciel NIK stwierdza, że tak, a Ministerstwo Finansów nie ma doń zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WiesławaZiółkowska">Poproszę sekretariat Komisji o dostarczenie tego protokołu.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WiesławaZiółkowska">Jeszcze formalne pytanie, czy przedstawiciele Ministerstwa Finansów mają zastrzeżenia i uwagi do budżetu w części omawianej w tej chwili? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#WiesławaZiółkowska">I pytanie do pana wiceministra H. Gabrysia. Rozumiem, ale nie wiem czy się nie mylę, że jest w ministerstwie wykaz podmiotów i dotacji podmiotowych oraz wszelkich innych paradotacji, jak spłata kredytu czy umorzenie jakiegoś podatku, co też jest taką paradotacją z budżetu i jeżeli jest taki rejestr, prosilibyśmy o jego udostępnienie w tym tygodniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JanChojnacki">Chciałem zwrócić uwagę, że w sprawozdaniu Ministerstwa Przemysłu i Handlu jest wymienionych 14 kopalń, a sprawozdanie jest właściwym dokumentem, bo inne dokumenty są dokumentami w zasadzie roboczymi. Jest w nim rozpisane, ile na co dostaje każdy podmiot i jeżeli dodamy te wszystkie pozycje, otrzymamy kwotę przyznaną ministrowi przemysłu i handlu. Nie ma więc tu - moim zdaniem nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JanChojnacki">Co do dyscypliny budżetowej, nieprawidłowości stwierdzone w poszczególnych kopalniach wykryła Agencja Węgla Kamiennego we współpracy z zarządami spółek. Ponadto o ile wiem, to minister wyciągnął nawet konsekwencje w stosunku do jednego z dyrektorów kopalni, przekraczającego dyscyplinę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JanChojnacki">Strata wynikająca z nieuczciwego handlu węglem jest zmniejszana, są bowiem procesy sądowe wytoczone nieuczciwym firmom, które tłumaczą się, że im odbiorcy nie zapłacili. Brak jest odpowiednich mechanizmów gospodarczych, bo rozregulować rynek jest łatwo, ale naprawienie wymaga dłuższego czasu.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#JanChojnacki">Co do jednostek badawczych, to w sprawozdaniu jest ich omówienie, tylko miałbym uwagę do pośpiechu w ich likwidacji, abyśmy w wyniku tego pośpiechu nie zlikwidowali całego zaplecza naukowo-badawczego, a potem nie musieli szukać ludzi, którzy będą prognozować i rozwijać nowoczesną gospodarkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WiesławaZiółkowska">Chciałabym dodać, że moja prośba dotycząca wykazu dotacji i paradotacji dotyczy nie tylko kopalni i nie tylko roku 1994, ale i wstecz. Warto bowiem zorientować się, czy są podmioty systematycznie na przestrzeni lat dotowane.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WiesławaZiółkowska">Czy Komisja Systemu Gospodarczego i Przemysłu zajmowała się może tym problemem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JaninaKraus">Jestem wiceprzewodniczącą tej Komisji i stwierdzam, że Komisja ta tym problemem nie zajmowała się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#HerbertGabryś">Zacznę od zarzutu, że wchodzę w kompetencje Komisji. Daleki jestem od tego i jeżeli tak to państwo odebrali, wypada mi złożyć ubolewanie. Przywołałem jedynie wypowiedź pani poseł J. Kraus, wskazującą na to, że w części zapisu liczb ocenia wykonanie budżetu jako pozytywne i to jedynie chciałem zaakcentować. Jeśli odebrali to państwo inaczej, proszę o wybaczenie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#HerbertGabryś">Środki PFSAL 425 mld zł, to praktycznie całość tych środków uruchamianych, kontrolowanych i przy decyzjach podejmowanych każdorazowo w oparciu o uchwały Rady Ministrów. I np. uchwała nr 53 dotyczyła zakładów starachowickich, nr 71 dotyczyła cementowni Chełm, nr 91 z roku 1994 dotyczyła polskich Linii Oceanicznych i tak dalej; posiadam stosowne zestawienie.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#HerbertGabryś">Pożyczki w Ministerstwie Przemysłu i Handlu każdorazowo udzielane są za pośrednictwem Agencji Rozwoju Przemysłu i tam jest cała dokumentacja i zbiór informacji, jaki możemy również udostępnić w każdej chwili.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#HerbertGabryś">Co do WSK Mielec, myślę, że jest to problem szerszej natury i dobrze się stało, że państwo tak ten problem postrzegają. Lata restrukturyzowania, nie tylko przemysłu, pochłonęły ogromne środki budżetowe, zatem spojrzenie na problem podmiotowo i w skali wielu lat może być bardzo interesujące. Jeżeli życzeniem Komisji jest przygotowanie takiego zestawienia, spróbujemy go zrobić, choć będzie to bardzo trudne. Przyjmuję to polecenie, Chcę powiedzieć, że w wyniku tego, co stało się niekorzystnego w górnictwie w tym roku - zmiana struktury sprzedaży, niekorzystna dla eksportu polskiego węgla zmiana kursu dolara, nieco inna niż zakładano w projekcie budżetu stopa inflacji - na program restrukturyzacji górnictwa trzeba spojrzeć nieco inaczej, choć chciałbym zapewnić, że jakiekolwiek emocjonalne traktowanie tego materiału nie zmieni faktów. Są one następujące.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#HerbertGabryś">Potrzeby polskiej gospodarki ujęte po raz pierwszy od wielu lat w bilansie paliwowo-energetycznym, dokumencie przedłożonym Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów i obecnie uzupełnianym o dodatkowe informacje, są określone i właśnie one stanowią podstawę wyjścia każdego programu restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#HerbertGabryś">Problem strat w górnictwie i handlu węglem. Chciałbym uwolnić się od zarzutu, że minister przemysłu i handlu nie docenia kwot i wielkości strat poniesionych przez górnictwo w tym procederze. Chcę też dodać, że straty te są potencjalne i szacowane, co nie zmienia troski ministra o bardzo skrupulatne przestrzeganie wewnętrznego systemu kontroli i zmian w obrocie węglem, jakie minister wprowadza.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#HerbertGabryś">Jeżeli chodzi o owe protesty, to chciałem sprostować. Odnosiłem je do lipca i sierpnia 1994 r. kiedy po raz pierwszy zakazaliśmy energetyce systemowej zakupu węgla za pośrednictwem firm handlowych. Od tego czasu obowiązuje system umów dwustronnych między odbiorcami energetycznymi i dostawcami - najczęściej spółkami węglowymi, chociaż też są umowy bezpośrednie z kopalniami, zjawisko nie jest więc bagatelizowane przez ministerstwo. Jest ono niezwykle dotkliwe, ale swoje korzenie ma w tym czasie, kiedy górnictwo było swego rodzaju kondensatorem niedostatków środków finansowych w gospodarce państwa; to czas, kiedy zadłużenie wobec górnictwa było największe. To czas kiedy dla wypłacenia górnikom wynagrodzenia, trzeba było sięgać po niezwykle drogie wtedy kredyty. To wtedy się zaczęło.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#HerbertGabryś">Procesy likwidacji jednostek badawczo-rozwojowych. Obecnie w stanie likwidacji jest 16 jednostek, ale łącznie mamy ich 136. W roku 1994 postawiono rzeczywiście w stan likwidacji 3 jednostki tego typu. Stanowią one zaplecze dla przemysłu, a tam, gdzie zainteresowanie przemysłu jest niewielkie i przez to pracują ze stratami, są likwidowane. Z wyników finansowych wnosić można, że sporo owych jednostek za rok 1994 wykazało znacznie lepsze wyniki pracy niż szacowaliśmy to wstępnie, przed tym rokiem.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#HerbertGabryś">Jeszcze o problemie strat w handlu węglem. Wyniki badań NIK są przyjęte już do realizacji, ale przecież tym procederem zainteresowane są też Urząd Ochrony Państwa oraz wewnętrzne i zewnętrzne służby kontrolne spółek węglowych. Chciałbym wyrazić przekonanie, że w 1995 r. straty te powinny być znikome.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#HerbertGabryś">Co do wykazu podmiotów i dotacji, ulg - to dla górnictwa węgla kamiennego wykaz taki istnieje i zawarty jest w dokumencie, który założyliśmy w sprawie realizacji programu drugiego etapu restrukturyzacji górnictwa i który był rozpatrywany 22 maja br. przez Urząd Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#HerbertGabryś">Materiał ten możemy przekazać do dyspozycji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#HerbertGabryś">Co do merytorycznej pracy komisji resortowej podam państwu dwa przykłady. Pierwszy, to przedsięwzięcie sięgające w swej technologii lat osiemdziesiątych, technologii niesprawdzonej i mające za zadanie produkcję materiałów budowlanych z odpadów po eksploatacji górniczej, łupków węglowych. W oparciu o odpowiednie ekspertyzy założona kwota była ponad dwa razy wyższa od przekazanej na tę inwestycję przez ministra kwoty 544 mln nowych złotych, co stanowi 42% kwoty założonej. Z tej kwoty, w wyniku kontroli, raport NIK wykazał 45,2 tys. nowych złotych jako wydane niezgodnie z przeznaczeniem.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#HerbertGabryś">W tej materii resortowa komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej odbyła posiedzenie i nakazała przedsiębiorstwu zwrot wymienionej kwoty do budżetu. Odwołano jednocześnie w trybie dyscyplinarnym dyrektora zakładów.</u>
          <u xml:id="u-51.13" who="#HerbertGabryś">Drugi przykład. Kopalnia „Sosnowiec”, w której na zlecenie ministra przemysłu i handlu przeprowadzona dwukrotnie kontrola wykazała naruszenie ustawy budżetowej co do niezasadnego i sprzecznego z przepisami przeznaczenia kwot na likwidację kopalni na cele inne, a m.in. na przygotowanie nowych wyrobisk. W wyniku tych kontroli i pracy resortowej komisji orzekającej, kwota niesłusznie wydatkowana została zwrócona do budżetu, a dyrektor został odwołany.</u>
          <u xml:id="u-51.14" who="#HerbertGabryś">Chciałbym, aby Komisja przyjęła przedstawione dwa przykłady jako świadczące o działaniu komisji resortowej, która pracuje rzeczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WiesławaZiółkowska">Nawiązując do pytania zadanego przez panią poseł H. Góralską chcę powiedzieć, że na str. 163 posiadanego przez nas sprawozdania jest wyraźne rozróżnienie między dotacją dla Agencji Rozwoju Przemysłu i dotyczy to kilka przypadków, np. dotacja dla Agencji na udzielenie pożyczki dla WSK Mielec. Nieco wyżej jest również inna dotacja dla WSK Mielec. Raz otrzymała ta sama firma pieniądze przez Agencję, raz bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WiesławaZiółkowska">Tak więc odpowiedź pańska, że odbywa się to tylko przez Agencję Rozwoju Przemysłu, w tych sformułowaniach nie potwierdza się, chyba że są one błędnie podane.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WiesławaZiółkowska">Po drugie, dlaczego tylko przez Agencję odbywa się przekazywanie pieniędzy i w jaki sposób ministerstwo kontroluje czy przekazywane w ten sposób kwoty są właściwe, właściwie wykorzystywane, ile z tego ma Agencja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#HelenaGóralska">Pani przewodnicząca już mnie częściowo wyręczyła, ale w materiałach raz Agencja jest pośrednikiem, a raz nie. Nie jest prawdziwe stwierdzenie o tym, że wszystkie przedsiębiorstwa otrzymują dotacje przez Agencję, bo chyba nie dotyczy to kopalń.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#HelenaGóralska">Członkowie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów nie otrzymują materiałów przekazywanych przez państwa do komisji branżowych, wobec czego musi się pan uzbroić w cierpliwość i odpowiedzieć na pewne podstawowe pytania, bo w tej chwili tych materiałów nie ma.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#HelenaGóralska">Przypominam, że nie otrzymałam odpowiedzi na pytanie, czy pieniądze z kredytów EFSAL, które były w rezerwach celowych, w chwili wykorzystania znajdują się w części 13 jako udzielane w taki czy w inny sposób dotacje? Czy też pieniądze z kredytu EFSAL muszą iść przez Agencję z powodu warunków określonych w umowie? Proszę o wyjaśnienie tych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#RyszardFaszyński">Mam pytanie co do podanych 16 ośrodków badawczo-rozwojowych, czy to są te, które były przewidywane do postawienia w stan likwidacji na początek 1994 r., czy są to inne, bo tamte poprawiły swoje wyniki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#HerbertGabryś">Trzy z likwidowanych ośrodków badawczo-rozwojowych likwidowane są od dłuższego czasu. Z 16 dodatkowych, o jakich mówiłem, 9 było ujętych w programie tegorocznym, zaś 7 w wyniku ponownej weryfikacji zostało zmienionych.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#HerbertGabryś">Środki EFSAL. Każdorazowo - jak mówiłem - decyzja w tej sprawie jest podejmowana uchwałą Rady Ministrów i najczęściej zawarta jest w dwóch pozycjach: dotacji i pożyczki. Dotacja każdorazowo jest realizowana poprzez ministra przemysłu i handlu i w naszym przypadku dotyczy tylko wyłącznie i bezwzględnie odpraw dla pracowników. Natomiast druga pozycja z tych uchwał - pożyczka, jest realizowana za pośrednictwem Agencji Rozwoju Przemysłu i ta Agencja poddana jest w myśl stosownego rozporządzenia Rady Ministrów procedurze kontroli i weryfikacji. Raz w miesiącu Agencja składa stosowne sprawozdanie, a minister przemysłu i handlu z oceny tego sprawozdania składa do 10 każdego miesiąca raport ministrowi finansów. Agencja składa roczne sprawozdanie ze swej działalności w tej mierze i takie materiały możemy dostarczyć. Agencja ta zgodnie z celem jej powołania pracuje na zasadach prowizji określonej uchwałą, natomiast środki wolne otrzymuje na stosownym rachunku do dyspozycji kolejnych pożyczkobiorców. Prowizja wynosi najczęściej pół procenta stopy kredytu refinansowego. Pożyczki te uruchamiane są transzami po kontroli miesięcznego sprawozdania i po pozytywnej ocenie skutków udzielenia tejże pożyczki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#HelenaGóralska">W sprawozdaniu w części 13 są również wykazane pieniądze z EFSAL, ale poza tym państwo mieli w swoim budżecie pieniądze z dotacji dla górnictwa i inne dotacje i tu wymogu przekazywania ich przez Agencję nie ma, czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#HerbertGabryś">Tak, wszystkie inne dotacje ministerstwo przekazuje bezpośrednio, poza środkami z EFSAL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ElżbietaSuchocka">Chciałabym wyjaśnić tę kwestię: przekazywanie przez Agencję dotyczy tylko i wyłącznie środków z EFSAL, przekazywanych z rezerwy. EFSAL był tylko i wyłącznie z rezerwy, dlatego że była to transza kredytu, która wpłynęła na rachunek budżetu państwa i w tym momencie zaczęły być podejmowane decyzje o przekazywaniu ich albo w formie dotacji, albo w formie pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#ElżbietaSuchocka">Pożyczek udzielała Agencja, dlatego że pożyczka już nie wraca do budżetu, tylko w dalszym ciągu w Agencji będzie służyła jako środki na restrukturyzację przemysłu. Takie było założenie tego kredytu. Wszystkie pozostałe środki zapisane w budżecie były przekazywane bezpośrednio przez ministra przemysłu i handlu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WiesławaZiółkowska">Przypomnę próby przyjęte przez pana ministra do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WiesławaZiółkowska">Pierwsza to struktura Ministerstwa Przemysłu i Handlu i jej zmiany związane z ilością podporządkowanych podmiotów i ile departamentów i z jakim zakresem podlegają poszczególnym wiceministrom.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WiesławaZiółkowska">Druga to zestawienie dotacji i paradotacji za ostatnie 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WiesławaZiółkowska">Trzecia to sprawozdanie Agencji Rozwoju Przemysłu za rok ubiegły.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#WiesławaZiółkowska">Czy są jeszcze pytania lub głosy w sprawie rozpatrywanego budżetu? Nie ma. Podajemy więc sprawozdanie z wykonania tego budżetu pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#WiesławaZiółkowska">W głosowaniu Komisja przy 8 głosach za, 2 przeciwnych i 8 wstrzymujących przyjęła sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#WiesławaZiółkowska">Może to trochę spóźnione, ale mam pytanie do NIK, dotyczące potwierdzenia przekazanej przez ministra informacji o toczonych przed sądem procesach, mających na celu odzyskanie straconych w handlu węglem pieniędzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarianZaręba">Jeśli chodzi o informację dotyczącą handlu węglem, oczywiście spółki węglowe toczą postępowanie, ale one dotyczą niejako innego zagadnienia, a mianowicie dochodzenia na drodze sądowej i windykacji należności za węgiel zakupiony a niezapłacony.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MarianZaręba">To jest jakościowo inny obszar od spraw tutaj poruszanych, to jest strat wywołanych manipulacją jakością węgla. Najwyższa Izba Kontroli złożyła w stosownym trybie doniesienie do prokuratury wojewódzkiej w Katowicach, ale jest to sprawa świeża i nie wiemy, jakie kroki w tej sprawie organy ścigania podejmą.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MarianZaręba">Jeżeli natomiast chodzi o Agencję Rozwoju Przemysłu, to o ile się nie mylę, w roku ubiegłym została przedłożona Sejmowi informacja o wynikach kontroli tej Agencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy są jeszcze wypowiedzi w sprawie tego punktu porządku obrad? Nie ma. Ogłaszam godzinną przerwę w obradach Komisji.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WiesławaZiółkowska">Wznawiamy obrady. Ponieważ mimo oczekiwania nie pojawił się poseł przedstawiciel Komisji Kultury i Środków Przekazu, której opinię mamy jako drugą opinię w porządku dnia, przystąpimy do omawiania opinii trzeciej - opinii Komisji Polityki Społecznej. Ponieważ nie ma przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy, pierwszej w kolejności rozpatrywania w tej części, rozpatrzymy wykonanie budżetu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Głos ma pan poseł Jan Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej pozytywnie opiniuje wykonanie budżetu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JanLityński">Podstawowa uwaga dotyczy przyznania niezbędnych środków finansowych na realizację zaległych i bieżących zobowiązań Urzędu w stosunku do telekomunikacji. Sprawa ta ciągnie się od lat, nie bez winy naszej Komisji, bo wielokrotnie obiecywaliśmy spowodowanie odpowiedniej nowelizacji w tej sprawie, ale chyba nie mamy dostatecznej odwagi z tym wystąpić.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#JanLityński">Chcę zwrócić uwagę, że szczególnie bezsensownym jest - moim zdaniem - ale i większości Komisji przepis, w którym zwalnia się kombatantów z części opłat abonamentu telefonicznego, znacznie przewyższających w swej sumie środki wyznaczone na pomoc społeczną dla kombatantów. Innymi słowy, jedni otrzymują ulgi na wyższym poziomie, podczas gdy inni pozostają w niedostatku na podstawowym poziomie życia.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#JanLityński">Druga uwaga dotyczy braku środków na realizację ustawowych zadań Urzędu i Komisja proponuje w przyszłym roku zwiększenie o około 40 osób obecnego stanu zatrudnienia. Także stały problem Urzędu problem obsługi komputerowej jak i w przypadku innych instytucji, Komisja ma zasadnicze zastrzeżenia co do sposobu zakupu sprzętu komputerowego, wykorzystania komputerów i braku kompleksowego planu obiegu informatycznego.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#JanLityński">Trzecia uwaga, która spowodowała wystosowanie wniosku mniejszości, to krytyczny stosunek do przygotowania i przeprowadzenia przez Urząd czynności związanych z obchodami rocznicy bitwy o Monte Cassino. Wniosek mniejszości dotyczył przygotowania i przeprowadzenie wymienionego, a także innych obchodów.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#JanLityński">To tyle w zasadniczym skrócie, w dyskusji może będą jeszcze poruszone inne problemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#StanisławWiśniewski">Budżet ten nie wzbudzał zasadniczych kontrowersji w trakcie rozpatrywania, ale są pewne sprawy powtarzające się z roku na rok i należałoby - moim zdaniem - dokonać wspólnej oceny przed budżetem na rok 1996 redystrybucji środków budżetowych przeznaczonych na tę sferę.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#StanisławWiśniewski">Ze względu na to, że we wszystkich w zasadzie obszarach dotyczących od kilku lat komputeryzacji, inwestycji i innych występują wielusetmiliardowe nakłady, nie przynoszące spodziewanych efektów. Zgłaszam wniosek, by można było na wspólnym posiedzeniu Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Polityki Społecznej przedyskutować te wszystkie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#StanisławWiśniewski">Teraz o wykonaniu budżetu Urzędu. Ustawa budżetowa na rok 1994 określiła wydatki w kwocie 66,591 mld zł w dochodach zapisanych w ustawie. Decyzją ministra finansów zwiększono je o kwotę 1,006 mld zł. Analizując cały obszar wydatkowania chcę podtrzymać uwagi zgłoszone przez pana posła J. Lityńskiego. Jest wiele nieprawidłowości i nie ma dokonanej weryfikacji w zakresie przyznawania całego szeregu ulg dla kombatantów.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#StanisławWiśniewski">Urząd twierdzi, że nie jest w stanie dokonać takiej weryfikacji, a kontrole NIK pokazują, że w wielu przypadkach pewne gratyfikacje i refundacje kosztów ponoszonych przez kombatantów otrzymują osoby w ogóle do tego nieuprawnione.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#StanisławWiśniewski">Kolejna sprawa. Od roku 1988 prowadzona jest przez Urząd budowa przychodni zdrowia, na którą nakłady wniosły do tej pory 6,350 mld. Urząd ani w roku 1994 ani w 1995 lub przyszłym nie ma środków na wyposażenie ukończonego obiektu i nie wiadomo co z tym zrobić. To sprawa bardzo ważna, gdyż z obiektu tego miały korzystać osoby z całej Polski, a stoi on na gruntach Akademii Medycznej w Warszawie, która ponosi wydatki na jego utrzymanie, czego w żaden sposób Urząd nie refunduje.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#StanisławWiśniewski">Poza sprawami poruszonymi przez pana posła J. Lityńskiego i uwagami NIK, to jest podjęcie w trybie pilnym działań zmierzających do racjonalnego zagospodarowania obiektu wspomnianej przychodni oraz potrzeby dokonania weryfikacji eliminujących przypadki bezzasadnego refundowania opłat radiowych i telewizyjnych, Komisja Polityki Społecznej, której jestem członkiem i ja osobiście nie doszukuję się rażących naruszeń. W ramach tego budżetu wszystko zostało przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budżetowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#LechOniszczenko">Nasze uwagi zostały w zasadzie skonsumowane przez wypowiedź pana posła. Generalnie uważamy, że w pewnym momencie poprawiło się gospodarowanie, jakkolwiek kwestia refundowania opłat radiowych i telewizyjnych powtarza się od trzech lat, to znaczy otrzymują tę pomoc osoby nieuprawnione. To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanLityński">Chciałbym uzupełnić swoje wystąpienie. Sytuacja poprawiła się o tyle, że następuje próba sprawdzenia, kto korzysta z ulg w opłatach telefonicznych. Ja natomiast kwestionują samą zasadę i podam liczby. Świadczenia społeczne - 53,345 mld zł, a usługi materialne czyli opłaty pocztowe, telefoniczne i abonament radiowy oraz wyrównanie energetyczne wynosi 519,306 mld zł, a więc prawie dziesięć razy więcej.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#JanLityński">Większość członków Komisji Polityki Społecznej uważa, że jest to marnotrawstwo pieniędzy, które nie idą na rzeczywistą pomoc dla kombatantów, takie jest też moje zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Zacznę od spraw refundacji za ulgi radiotelewizyjne i pocztowe. W tej sprawie wysłaliśmy do odnośnych władz prośbę o uregulowanie tej sprawy i 9 marca tego roku rozporządzeniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji sprawy abonamentu za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych zostały uporządkowane. Zobligowano zainteresowanych do przedłożenia uprawnień kombatanckich, na podstawie których korzystają z ulg. Podobnie zarządzeniem ministra łączności w sprawie usług telekomunikacyjnych z końca 1994 r. i ta druga spraw została załatwiona.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Kombatantów pobierających dodatek kombatancki mamy 596.182 osoby, a łącznie z uprawnionymi wdowami mamy 882.600 osób. Przeliczeniowo każda z tych osób otrzymuje pomoc w wysokości 1,5 mln zł miesięcznie, chociaż różne dodatki otrzymują poszczególne osoby z różnych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">I tak: dodatek kombatancki to 62,41 zł, płacone przez ZUS, ryczałt energetyczny to 45,09 zł razem z dodatkiem ZUS. Natomiast abonament radiowo-telewizyjny 5,80 zł i ulga telefoniczna 8,35 zł to kwoty refundowane przez Urząd. Nadto przejazdy komunikacją miejską obliczamy na około 16 zł i przejazdy PKS i PKP - 7,7 zł. Ogółem daje to 149,18 w skali miesięcznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanLityński">Chciałbym zwrócić uwagę, że nasza Komisja zdecydowała się, by Wysoka Izba przegłosowała nowelizację ustawy, która pozwoliłaby Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nie robić weryfikacji, której termin przesuwaliśmy dwukrotnie. I rzeczywiście są pewne kłopoty z określeniem kto jest kombatantem, a kto nim nie jest. Szczególnie że obecnie próba nowelizacji ustawy kombatanckiej spełzła na niczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławWiśniewski">Staraliśmy się dociec, jaka jest w ogóle liczba osób, które można nazwać kombatantami, a ile jest osób uprawnionych z tytułu koligacji rodzinnych. Nie ma takiej informacji, bo kierownik urzędu stwierdził, że nie posiada bieżąco wiarygodnej informacji co do liczby osób uprawnionych do świadczeń kombatanckich.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławWiśniewski">Dzisiaj po raz pierwszy usłyszałem takie właśnie - jak podane - liczby. Stąd pytanie, czy 882.600 osób to liczba kombatantów i wdów po nich i na jaki termin jest to stan - na koniec 1994 r. czy na dzisiaj?</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#StanisławWiśniewski">W roku 1994 Urząd powinien wydatkować na refundację kosztów wynikających ze zwolnień kombatantów z abonamentowych opłat radiowo-telewizyjnych 82,066 mld zł, a zrefundował tylko 52,056 mld zł i jest zobowiązany wobec poczty na kwotę 30,010 mld zł. Czy tak jest rzeczywiście, bo podczas obrad Komisji Polityki Społecznej nie mogliśmy od kierownika Urzędu wydobyć wiarygodnych danych? Urząd na dziś nie posiada liczby osób, którym należy dawać należne rekompensaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JerzyOsiatyński">Chciałem przypomnieć, że w rezultacie tych złych przygotowań czy braku przygotowania do obchodów rocznicowych budżet państwa poniósł dodatkowe koszty, dlatego że pan premier G. Kołodko w ostatniej chwili dodatkowo wyasygnował z budżetu pieniądze, by uchronić przed całkowitą kompromitacją imprezy i nasze w nich uczestnictwo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JerzyOsiatyński">Chciałem prosić posła J. Lityńskiego o wyjaśnienie, czym był uzasadniony wniosek mniejszości - być może nasza Komisja podtrzymałaby ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#JerzyOsiatyński">Sprawa druga dotyczy wszystkich uwag odnoszących się zwłaszcza do zakupów sprzętu komputerowego. Zdaję sobie sprawę z tego, że ustawa o zamówieniach publicznych weszła w życie faktycznie w tym roku, ale czy w praktyce nabywania tego sprzętu komputerowego występowały uchybienia, a na ile sprawy wymagające poważniejszych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#JerzyOsiatyński">Trzecia sprawa - ulgi kombatanckie. Niezupełnie podzielam pogląd o zamianie świadczeń w naturze na świadczenia finansowe, chociaż jest to propozycja zgodna z duchem epoki i regułami rynkowymi. Świadczenia energetyczne na pewno wykorzystywane będą w sposób celowy i to samo dotyczy ulg na przejazdy - są one wykorzystywane przez tych kombatantów, którzy podróżują i możliwości transferowania tych dochodów wydają się wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#JerzyOsiatyński">Pozostaje radio i telewizja, mające charakter kulturowy, a jedynym wymagającym zachodu i mitręgi - jest świadczenie telekomunikacyjne. Ogólna sugestia jest taka, że może tego nie ruszać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanLityński">Zacznę od ostatniej sprawy. Zgadzam się z tym, że trzy pierwsze ulgi wymienione przez pana posła J. Osiatyńskiego są ulgami, których nie należy ruszać, a chodzi o opłaty telefoniczne, które w minimalnym stopniu mają charakter socjalny, a i tak wymagają płacenia przez kombatanta, bo zwolnienie nie dotyczy całości lecz części opłat usługi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanLityński">Jeśli chodzi o pierwszą kwestię, to w uwagach końcowych sprawozdania z wykonania budżetu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych mamy opinię, że na tok przygotowań i przebieg obchodów rocznicy bitwy o Monte Cassino negatywnie wpłynęło odwlekanie decyzji o zmianie kierownika Urzędu, stąd tempo prac nie było dostateczne.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanLityński">Następne zdanie, które cytuję: „W maju rozpoczęły się wielkie uroczystości patriotyczno-narodowe, do których - jak się później okazało - Urząd nie był należycie przygotowany. Nie dysponował też odpowiednimi środkami. Krytyczne oceny towarzyszące obchodom rocznicy bitwy o Monte Cassino dodatkowo zakłóciły tok prac Urzędu”. Stanowi uzasadnienie wniosku mniejszości, żeby tej części sprawozdania nie przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o sprawę sprzętu komputerowego, to nieomal z żadnej instytucji nie możemy zdobyć informacji ile jest sprzętu, do czego on służy i jak ma ostatecznie wyglądać sieć informatyczna danej instytucji. Tak jest od trzech lat. Ponadto, choć tu może się mylę, w żadnej instytucji nie stosowano przetargu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#LechOniszczenko">W poprzednich latach nie było wprawdzie ustawy o zamówieniach publicznych, ale był przepis prawa budżetowego nakładający obowiązek wyboru najtańszej oferty. W ubiegłym roku naruszeń nie stwierdziliśmy, a w tym - tego rodzaju badań nie prowadziliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Odpowiadając na zgłoszone pytania podaję, że dane na temat kombatantów mamy z różnych źródeł. Urząd nie dysponuje niepodważalną liczbą kombatantów. Mamy dane z ZUS, który wypłaca świadczenia w sumie około milionowi osób.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Ponieważ nie mamy systemu komputerowego, współpracującego z systemem PESEL, o co występowaliśmy do ministra lecz otrzymaliśmy odpowiedź negatywną. Taka decyzja pozwoliłaby nam korygować liczbę kombatantów o osoby zmarłe i nie łożylibyśmy na telefon osoby zmarłej, z którego korzysta osoba nieuprawniona. Jest to sprawa istotna, bowiem obliczamy, że zainwestowane w system pieniądze zwróciłyby się po około roku czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WiesławaZiółkowska">Wiemy więc na razie tyle, że nikt obecnie nie ma zamiaru zmniejszać uprawnień kombatantów, ale również wiemy, że płacimy w sumie z budżetu około 16 bln zł nie widząc komu płacimy, czy naprawdę osobom uprawnionym, bo nie mamy nawet dokładnego rejestru tych osób uprawnionych.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WiesławaZiółkowska">Skoro w tym roku mają państwo ustalić liczbę uprawnionych do świadczeń, to do projektu budżetu na rok następny liczba tych osób musi być skorygowana. Proszę więc przekazać panu prezesowi Urzędu, że w trakcie prac nad budżetem na rok przyszły prosimy o konkretne wielkości uprawnionych i tylko w takich stwierdzonych przypadkach będziemy przyznawać środki na ulgi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławWiśniewski">Mam jeszcze jedno pytanie. W nieodległym czasie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizję podjęła decyzję o zwolnieniu osób, które ukończyły 70 rok życia z opłat radiowo-telewizyjnych. Środowisko kombatantów jest wiekowe. Czy więc bez względu na wiek dodatki refundujące koszty opłat radiowo-telewizyjnych są wypłacane wszystkim kombatantom? Bo mamy tu z jednej strony zwolnienie, a z drugiej przyznanie rekompensaty. O tym także nie ma rozeznania w Urzędzie, a sprawa dotyczy pewnie niebagatelnych kwot.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Sprawa jest nam znana i nie będziemy dotowali tych osób, które kończą 70 lat, o czym powiadomiliśmy Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Także i tą sprawę ułatwiłaby nam komputeryzacja, bo daje on możliwość bieżącej kontroli wszystkich kombatantów i w chwili ukończenia 70 lat moglibyśmy od razu wysłać informację na pocztę, że za taką a taką osobę już nie będziemy płacić abonamentu.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Urząd jedynie nadaje uprawnienia i posiadanymi siłami i środkami nie jest w stanie wszystkiego kontrolować. Robią to ci, którzy ulgi udzielają. W tym roku już od poczty otrzymamy wykazy imienne, kto jakie otrzymuje świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy państwo mogą podać kwoty niezbędne na komputeryzację i w ogóle nieco rozwinąć tę sprawę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AndrzejPodwiński">W 1993 r., gdy gdy zapadła decyzja komputeryzacji Urzędu, niewielu było kontrahentów, od których można było system komputerowy uzyskać. System funkcjonujący w naszym Urzędzie, IBM - ASA 400 posiada własną sieć i własny program na potrzeby Urzędu i potrzeby systemu weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AndrzejPodwiński">Prośba nasza do ministra finansów dotyczyła nowego systemu, aby móc połączyć się z systemem Pesel i stworzyć system ewidencji komputerowej kombatantów oraz osób represjonowanych. Obliczyliśmy koszty, przeliczyliśmy, jaka będzie efektywność tego systemu i otrzymaliśmy tydzień temu odpowiedź, że nie ma na to środków, które oszacowaliśmy na 1.290 tys. nowych złotych. (Nasze pismo GP/b/074/29/95, odpowiedź - BP/9/4060/169/95).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JerzyEysymontt">Mam pytanie dotyczące użycia przez pana pojęcia efektywność. Jakim sposobem można policzyć efektywność takiego systemu, który nie daje żadnego przychodu? Jak to było liczone, bo ja mogę rozumieć kategorię najtańszego wyposażenia, ale nie efektywność, bowiem nie jest to system służący do produkcji czy do świadczenia usług odpłatnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejPodwiński">Pod pojęciem efektywności rozumiemy oszczędności dla budżetu państwa, wynikające ze zmniejszonych w wyniku zastosowania systemu wypłat dla osób, jakim się one nie należą. Obecnie z powodu braku ewidencji takie przypadki zdarzają się, powodując zaległości nasze wobec instytucji, którym regulujemy choćby opłaty radiowo-telewizyjne, gdy pewnym osobom się nie należą lub gdy są one zwolnione z powodu ukończenia 70 roku życia. Są to co prawda dane szacunkowe, ale w praktyce mogłyby się okazać nawet wyższe i tak rozumiemy efektywność systemu. Posiadamy dokładne wyliczenie, jakie możemy udostępnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WiesławaZiółkowska">Proszę Ministerstwo Finansów o oficjalną odpowiedź do Komisji, jakie były powody udzielenia odpowiedzi negatywnej Urzędowi, bo w stosunku do rocznych kosztów Urzędu na wspomniane refundacje nakłady na system są znikome. Proszę o całą korespondencję w sprawie wraz z uzasadnieniem odpowiedzi negatywnej.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WiesławaZiółkowska">Mam jeszcze pytanie do przedstawicieli Komisji Polityki Społecznej. Komisja zwróci się do ministra finansów o przyznanie niezbędnych środków finansowych w budżecie na 1996 r. na realizację zaległych i bieżących zobowiązań - proszę mi powiedzieć, w jaki sposób Komisja określi owe niezbędne środki, skoro nie wiadomo ilu jest uprawnionych rzeczywiście kombatantów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanLityński">Faktycznie, zdania w Komisji były na ten temat podzielone, niemniej większość Komisji uznała, że m.in. zarówno środki na komputeryzację, ale też na określenie modelu komputeryzacji Urzędu, jak również samego Urzędu, co określono tak: „niestety, również budżet na 1994 rok ustalono poniżej koniecznych kwot pomimo protestów i próśb ze strony Urzędu” - były niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JanLityński">Wydaje nam się, że sytuacja jest trudna. Weryfikację przekłada się z roku na rok. Częściowo było to prawdopodobnie wynikiem decyzji politycznej, by nie weryfikować przed nową ustawą o kombatantach, ale częściowo jest to wynikiem braku odpowiedniej ilości pracowników i odpowiednich środków. A są to rzeczywiście bardzo trudne zadania i niezwykle delikatne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, że biorąc pod uwagę numery pism, o których była mowa w korespondencji Urzędu z Ministerstwem Finansów, dotyczą one roku 1995, a my mówimy o sprawozdaniu z wykonania budżetu za 1994 rok.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MaciejManicki">Biorąc pod uwagę to, co wiemy dotychczas, Urząd tak samo sensownie wydawał pieniądze, jak sensownie uchwalił je parlament,</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MaciejManicki">Proponowałbym, by zakończyć tę dyskusję, a do ustalania środków na rok 1996 podejść w ten sposób, że jeżeli Urząd nie wylegitymuje się niepodważalną ilością kombatantów, przyznane zostaną środki na ilość taką, jaką przedstawi bezspornie jako obsługiwanych.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#MaciejManicki">To są jednak sprawy budżetu roku następnego, a poszukiwanie pism dotyczących roku nie będącego przedmiotem obrad niewiele wniesie do sprawy. Dlatego proponowałbym przeniesienie tej dyskusji na moment właściwszy - ustalania budżetu na rok przyszły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WiesławaZiółkowska">Wystąpił pan w roli wiceministra do spraw pracy, ale pan wybaczy - pana podejście do sprawy jest naprawdę nieekonomiczne i absolutnie sprzeczne z ideą efektywnego wydatkowania pieniędzy budżetowych. Bo jeżeli za rok 1994 też nie wiemy ilu jest kombatantów i wymienia się liczbę około miliona, którzy mają wszystkie ulgi wynoszące miesięcznie ogółem na jednego kombatanta 1,5 mln zł a 16 bln z tego tytułu wydajemy rocznie i o tyle jest mniej pieniędzy w budżecie, to pan mi tłumaczy, że nie trzeba pytać, dlaczego Ministerstwo Finansów nie wyraża zgody na to, żeby wydać dosłownie parę groszy na dostęp do Peselu dla Urzędu?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WiesławaZiółkowska">Panie ministrze, chyba coś się panu pomyliło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MaciejManicki">Chciałbym ustosunkować się do wystąpienia pani przewodniczącej, bo uważam, że jeszcze mi się niewiele do tej pory pomyliło, a na pewno nie pomyliło mi się to, że wystąpienia kierowane były do Ministerstwa Finansów w 1995 r., zaś budżet rozpatrujemy za rok 1994.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MaciejManicki">Oczywiście możemy za chwilę przyjąć do wiadomości, że jest kolejne wystąpienie do ministra finansów, tylko przepraszam, co to ma do wykonania budżetu za 1994 r.?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#MaciejManicki">I proszę nie traktować mego wystąpienia jako wystąpienia przedstawiciela Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych, póki co, jestem posłem i członkiem tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WiesławaZiółkowska">Możemy różnić się poglądami. Poseł M. Manicki uważa, że to się ma nijak do budżetu roku 1994, ja natomiast uważam, że się ma do tego budżetu, ponieważ jeżeli stwierdzamy, oceniając tenże budżet, że nie mamy wystarczających przesłanek do określenia ilości osób upoważnionych do wszystkich ulg i para-ulg, to jest to błąd w budżecie roku 1994. Chodzi o to, że przygotowania do budżetu na rok 1996 mogłyby stać się bardziej realnymi a wszystko wskazuje na to, że będzie on oparty znowu na przesłankach szacunkowych, a przynajmniej projekt tego budżetu. Istnieje szansa, że może w trakcie prac po weryfikacji urealni się te kwoty.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WiesławaZiółkowska">Tak więc prosimy ministra finansów o wyjaśnienia. Może ministerstwo Finansów ma inną metodę urealnienia ilości kombatantów. W końcu to ministerstwo jest odpowiedzialne za przedstawienie Komisji i Sejmowi budżetu państwa, czyli ma prawo weryfikowania każdej pozycji zawartej w tym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WiesławaZiółkowska">Jeżeli więc Ministerstwo Finansów nie wyraża zgody na wydatkowanie określonej wielkości niewielkiej kwoty pieniędzy na uzyskanie dostępu komputera do systemu Pesel i uzyskania możności zweryfikowania liczby kombatantów, to być może Ministerstwo Finansów ma inną metodę zweryfikowania ilości uprawnionych i wielkości dotacji pieniędzy potrzebnych na ten Urząd, bezpośrednio i pośrednio z budżetu państwa. Jeżeli tak jest, prosimy o taką informację celem wykorzystania jej przy ustalaniu budżetu na następny, 1996 rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#StanisławWiśniewski">Mam pewne zastrzeżenia do wypowiedzi pana posła M. Manickiego i co do możliwości weryfikacji. Do tej pory Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma w swoim rejestrze emerytów i rencistów-kombatantów, którym są wypłacane rekompensujące dodatki.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#StanisławWiśniewski">Nic nie stoi na przeszkodzie, aby móc dopisać ilość już zarejestrowanych w ZUS do tych, którzy jeszcze nie są zarejestrowani, którzy pracują. Te sprawy przy dobrych chęciach i operatywnym działaniu Urzędu można doprowadzić w krótkim czasie do weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#StanisławWiśniewski">Sprawa druga do pana posła M. Manickiego: sprawa komputeryzacji nie jest sprawą nową. W ubiegłym roku w sierpniu przy rozpatrywaniu sprawozdania budżetu za rok 1993 podnosiliśmy również kwestię weryfikacji. I to, że Urząd się spóźnił i z pismem wystąpił dopiero w 1995 r. nie oznacza zwolnienia nas z obowiązku dbania o wydawany grosz publiczny na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WiesławaZiółkowska">Chciałabym zapytać, dlaczego Urząd nie rozważa przedstawionej przed chwilą prostej metody dojścia do liczby kombatantów i osób uprawnionych i nie realizuje jej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Wcześniej pan poseł S. Wiśniewski sygnalizował sprawę 70-latków. Ponieważ ta praca jest trochę ręczna w porównaniu z systemem komputerowym, umówiliśmy się wstępnie z ZUS, że po zweryfikowaniu wszystkich kombatantów wyślemy odbitki decyzji im i do wszystkich instytucji świadczących na rzecz kombatantów. Jest to jednak dopiero połowa pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Pozostanie w dalszym ciągu nierozwiązana sprawa tych kombatantów, którzy nie mają uprawnień do dodatku ze względu na to, że są czynni zawodowo, jak i 70-latków, których nie udaje się od razu eliminować z wypłaty dodatku.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Tak więc, gdybyśmy otrzymali fundusze na uruchomienie systemu komputerowego, zaoszczędziłoby to czasu i zachodu dla osiągnięcia tych samych albo i lepszych efektów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#RyszardFaszyński">Mam pytanie związane z wypowiedzią posła M. Manickiego, dlaczego Urząd przez cały rok 1994, za który jego budżet rozpatrujemy, wydawał pieniądze zdając sobie sprawę z niedostatków ewidencji i nie zrobił nic w celu jej urealnienia, a dopiero w 1995 r. wystąpił do Ministerstwa Finansów o przyznanie środków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KrzysztofZaczyńskiZaczek">Urząd już wcześniej, w 1993 r. widział ten problem i z odpowiednimi instytucjami korespondował w tej materii. W wyniku tej działalności ukazały się rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz zarządzenie ministra łączności, które ukazało się dopiero w 1994 r., zaś Krajowej Rady jeszcze później, bo w 1995 r. Urząd był do tego zobowiązany także zaleceniami Najwyższej Izby Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WiesławaZiółkowska">Jeżeli będzie potrzeba, to podejmiemy stosowny dezyderat, bo panowie od 1993 r. podejmujecie działania, a na razie efekt tych działań jest znikomy. Proszę zgłosić taką potrzebę.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WiesławaZiółkowska">W związku z całością omówionych okoliczności prosimy, by budżet na rok 1996 był oparty na rzetelnych przesłankach, albo budżetu w nieumotywowanej części nie będziemy uchwalać i dopiero sprawa nabierze rozgłosu.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WiesławaZiółkowska">Chcę jeszcze poinformować, że na wniosek nieobecnego prezesa Urzędu wyraziłam zgodę na zastępowanie go na posiedzeniu przez dwóch panów dyrektorów i nie ma przeszkód formalnych do załatwienia ostatecznego sprawy omawianego budżetu. Ministerstwo Finansów prosimy o jasną i szybką odpowiedź także w zakresie sprawowanej funkcji kontrolnej.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#WiesławaZiółkowska">Jeżeli nie ma innych pytań, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#WiesławaZiółkowska">W głosowaniu Komisja większością 9 głosów za, przy 6 głosach przeciwnych i 5 wstrzymujących się przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#WiesławaZiółkowska">Ponieważ nie ma nadal przedstawicieli Państwowej Inspekcji Pracy, przystępujemy do rozpatrzenia, przewidującego omówienie sprawozdania z wykonania budżetu za rok 1994 Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej pozytywnie opiniuje sprawozdanie KRUS, a po dyskusji wniosła następujące uwagi:</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JanLityński">„Podobnie jak w ZUS występują zadłużenia świadczeniobiorców w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli chodzi o KRUS problem ten nie jest tak drastyczny, bowiem znaczna część środków pochodzi z dotacji państwowych. Niemniej sam fakt tworzenia się zadłużeń jest niebezpieczny i my proponujemy m.in. rozszerzenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do dłużników mających możliwości płatnicze.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#JanLityński">Komisja zdaje sobie sprawę, że nie jest to proste ściąganie zadłużeń od rolników, jednakże niezbędny jest udział w ubezpieczeniu tych rolników przynajmniej w tym stopniu, a w jakim określa to ustawa.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#JanLityński">Zwracamy też uwagę na fakt, że przez KRUS były ulokowane pieniądze w Agrobanku i przez znane problemy tego banku wydają się one być na razie stracone, niemniej Komisja proponuje podjęcie działań zmierzających do ich odzyskania.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#JanLityński">Komisja postuluje też, aby wyegzekwować zwrot środków pożyczonych przez fundusz składkowy rolniczym organizacjom związkowym uważając, że jest to nieuzasadnione dotowanie ze środków państwowych budżetu organizacji związkowych.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#JanLityński">Postulujemy także ograniczenie do minimum wypłaty odsetek z tytułu opóźnień załatwienia złożonych wniosków o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników, bowiem opóźnienia są tu niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#JanLityński">Komisja oceniła pozytywnie działalność KRUS, a także działalność prewencyjną i rehabilitacyjną uznając ją za pożyteczną i skuteczną. Liczymy również, że podobną działalność będzie prowadził ZUS”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#StanisławWiśniewski">Trudno mi jest zabierać głos po tak wyczerpującym omówieniu pana posła J. Lityńskiego, zwłaszcza, że poruszył sprawy, o których i ja miałem mówić.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#StanisławWiśniewski">Postaram się jednak szczegółowo omówić istniejący problem narastających dotacji budżetu do funduszu ubezpieczeń rolniczych. Dochody budżetowe, zapisane w ustawie budżetowej w roku 1994, wynosiły około 45,213 bln zł. Ta dotacja musiała ulec zwiększeniu ze względu na dokonaną w ubiegłym roku trzecią waloryzację, o kwotę 2,3 bln zł, co spowodowało znaczne przekroczenie dotacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#StanisławWiśniewski">Dochody ze składek od rolników przypisane w ustawie budżetowej wynosiły 3,152 bln zł, jednak osiągnięto tylko wpływy w wysokości 2,769 bln zł. Było to wynikiem wzrastającego zadłużenia w opłacaniu składek przez rolników świadczeniobiorców.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#StanisławWiśniewski">Koszty wypłat na emerytury i renty w 1994 r. wynosiły 46,423 bln zł. Na zasiłki rodzinne wpłacono 1,204 bln zł, na zasiłki pielęgnacyjne 121,693 mld zł, na zasiłki pogrzebowe zaś 771,660 mld zł - wszystkie kwoty w starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#StanisławWiśniewski">Stan środków obrotowych na koniec roku wynosił 2.268,680 mld zł, jednak w środkach pieniężnych tylko 622 mld zł. Znacznie wzrosło zadłużenie rolników.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#StanisławWiśniewski">Podkreślenia w działalności KRUS warte jest to, że z roku na rok rozszerzana jest tzw. rehabilitacja przedrentowa, którą objęte zostały dziesiątki tysięcy osób i sądzę, że jest to tendencja, którą musi podjąć ZUS, bowiem można w ten sposób uzyskać bardzo duże oszczędności w wydatkach finansowych wymienionych instytucji. Są jednak sprawy budzące pewne zastrzeżenia co do prawidłowej funkcjonalności tego urzędu. Pan poseł J. Lityński wspomniał o środkach finansowych umieszczonych w Agrobanku, a są to niebagatelne środki, które - prawdopodobnie - nie są do odzyskania w pełnej wysokości i będą stanowiły straty.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#StanisławWiśniewski">Pewne zastrzeżenia budzi też sposób inwestowania, komputeryzacji, zakupu usług materialnych, budowlanych, ale na ten temat bardziej szczegółowo będzie się mógł wypowiedzieć przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#StanisławWiśniewski">Poza tymi zastrzeżeniami, Komisja przyjęła wykonanie budżetu, o co ja również wnoszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#StanisławWasilewski">Szczegółowy materiał z kontroli przedstawiliśmy na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej. Część naszych wniosków przyjętych na naradzie pokontrolnej w KRUS została wyczerpana we wnioskach przedstawionych przez posła J. Lityńskiego. W tej chwili oczekujemy na szczegółową odpowiedź - ze strony prezesa KRUS - o realizacji wniosków NIK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mam prośbę do przedstawicieli NIK, by nie tłumaczyć takich spraw, bo nie jest to potrzebna informacja. Należy natomiast przedstawić główne kwestie, na jakie zwróciliście państwo uwagę w trakcie swych kontroli, dotyczących gospodarowania pieniądzem publicznym.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WiesławaZiółkowska">Ministerstwo Finansów do tego budżetu nie wniosło uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WojciechArkuszewski">Mam pytania: jedno do pana posła J. Lityńskiego, który mówił o rosnących zaległościach. Tymczasem w sprawozdaniu jest napisane, że poprawiła się ściągalność składki. Jeżeli poprawa wyniosła jakieś 1,5%, to czy warto wpłacać dodatkowe środki? Wiadomo, że ściągalność nie osiągnie nigdy 100%.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WojciechArkuszewski">Drugie pytanie do kolegów z Komisji Polityki Społecznej, ponieważ w materiale NIK jest napisane o nieproporcjonalnym wzroście zatrudnienia do wzrostu zadań, o wzroście wynagrodzeń itd. Rozumiem, że NIK to kwestionowała, a ponieważ posłowie z Komisji nic o tym nie mówili, sądzę, że Komisja nie podzieliła stanowiska NIK? Pytam, dlatego że około 2 lat temu była nowelizowana ustawa o KRUS, bo uważano, że odpis na administrację był za wysoki i zmniejszono go. Czy obecnie Komisja nie ma tego typu wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o ostatni problem, nie zajmował się nim ani poseł sprawozdawca, ani Komisja w czasie dyskusji. Jeżeli pan poseł sobie życzy, możemy to przedyskutować z przedstawicielami KRUS.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o ściągalność, my po prostu reagujemy na sytuację społecznie niebezpieczną. Istnieją płatnicy z których można ściągnąć pieniądze, bo są w stanie zapłacić, a tych pieniędzy się nie ściąga. Niezależnie od stopnia ściągalności te zadania powinny być podjęte przez KRUS, bowiem składki stanowią tylko 5% budżetu KRUS, a i tak nie są płacone, co ma wpływ na wysokość świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#RyszardFaszyński">Moje pierwsze pytanie dotyczy tabeli z danymi o budżecie KRUS, w której tekście pod tabelą jest, że dotacja wyniosła 203,6 mln zł więcej, niż przewidywała ustawa budżetowa i faktycznie wykonanie do budżetu po zmianach jest 104,5%. Z drugiej strony w tej samej tabeli liczba w rubryce „budżet po zmianach” zgadza się z liczbą wykonania. Musi tu być nieprawidłowość, bo dane te są wewnętrznie sprzeczne.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#RyszardFaszyński">Dezaprobatę moją wywołuje następna sprawa. Gdy większość środków KRUS pochodzi z budżetu państwa, który ma deficyt i ponosi koszty obsługi długu, KRUS nie wykonując planowanych dochodów i zwiększając względem ustawy budżetowej wydatki - znajduje środki na pożyczki innym. Nawet jeżeli pożycza się te pieniądze na zasadach komercyjnych, uzyskując odsetki, to dla budżetu państwa są to zwiększone koszty obsługi długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#RyszardFaszyński">Prosiłbym o wyjaśnienie tej kwestii, bo w połączeniu z lokatami w Agrobanku świadczyć ona może o lekkomyślnym lokowaniu pieniędzy przez tę instytucję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#StanisławStec">Chciałbym na podstawie materiałów NIK uzyskać odpowiedź na następujące pytanie. Podnoszony jest nieuzasadniony odpis z funduszu składkowego na fundusz administracyjny, pożyczanie środków z funduszu KRUS organizacjom rolników, brak nadzoru nad inwestycjami, przez co przedłuża się okres realizacji i koszty inwestycji, występują odsetki płacone przez KRUS za opóźnienie w wypłacaniu świadczeń. Jakie to są sumy, z jakich powodów występują te odsetki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AndrzejWielowieyski">Chciałbym dołączyć się do pytania pana posła R. Paszyńskiego, dotyczącego Agrobanku, a mianowicie o jakiej wysokości lokatę chodzi?</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#AndrzejWielowieyski">Drugie - to pytanie do Najwyższej Izby Kontroli, która powinna nam powiedzieć czy ta operacja była zgodna z prawem, ze statutem, a jeżeli była zgodna i przynosi tak ujemne rezultaty, to co na to Ministerstwo Finansów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WiesławaZiółkowska">Jeszcze moje pytanie: dlaczego zmniejsza się ilość ubezpieczonych? I drugie - ile wynosi efektywnie płacona przez jednego ubezpieczonego składka?</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WiesławaZiółkowska">Jeszcze jedno pytanie dotyczące rehabilitacji. Z uzyskanej informacji w ubiegłym roku wynika, że polega ona na korzystaniu z sanatoriów bez żadnej odpłatności łącznie ze zwrotem kosztów przejazdu, czy nadal trwa taki stan rzeczy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KazimierzDaszewski">Pierwsze czym się zajmę, to realizacja dochodów z tytułu składek od rolników. Tu chcę zwrócić uwagę, że wysokość składki na fundusz emerytalno-rentowy jest ściśle powiązana z wysokością podstawowego świadczenia, tj. 30% podstawowego świadczenia wypłaconego kwartalnie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#KazimierzDaszewski">W związku z tym, gdy są rewaloryzowane świadczenia, automatycznie za kwartał później następuje wzrost wysokości stawki na fundusz emerytalno-rentowy. Dlatego też przypis ze składek systematycznie wzrastał na przestrzeni ostatnich lat. I tak w 1993 r. wynosił 2,666 bln zł, w 1994 r. - 3,152 bln zł, w 1995 r. - 4,2 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#KazimierzDaszewski">Ten wzrastający przypis składki jest niezależny od sytuacji ekonomicznej rolników. W ubiegłym roku sytuacja ta była niekorzystna i trzeba było stopień realizacji wymiaru powiązać z faktem złej kondycji ekonomicznej rolników. Mimo to w ubiegłym roku wskaźnik ściągalności składki, liczony jako wpływy bieżące do bieżącego przypisu, wzrósł na plus.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#KazimierzDaszewski">Niemniej jednak, ponieważ był on niższy od 100% automatycznie wzrosły również zaległości od rolników.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#KazimierzDaszewski">Druga sprawa z tym związana. Zaległości z tytułu składek od rolników wzrastały, z tym jednak, że w ubiegłym roku osiągnęliśmy zmianę sytuacji. Mianowicie w stosunku do wszystkich rolników, którzy zalegają z opłaceniem składek, wystosowaliśmy pisma po to, by uzgodnić z nimi sposób realizacji tych zaległości. W wyniku tego z dużą ilością rolników zawarliśmy układy ratalne i wśród zaległości na koniec 1994 r. było prawie 200 mld zł należności, które w tym momencie jeszcze nie były wymagalne, ponieważ w ramach zawartych układów ratalnych są one spłacane sukcesywnie w tym roku i będą spłacane w następnym.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#KazimierzDaszewski">Lokata pieniędzy w Agrobanku. Problem polega na tym, że w funduszu składkowym, w którym wysokość składki w ubiegłym roku była określona na poziomie 240 tys. zł i nie była zmieniana przez cały rok, we wcześniejszych miesiącach powstają określone nadwyżki z tytułu wpłaty składek, ponieważ w miarę upływu czasu w roku wypłaty funduszu one narastają.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#KazimierzDaszewski">Lokata w Agrobanku w momencie jej dokonywania stanowiła niecałe 14% aktualnych wówczas nadwyżek funduszu składkowego, bo nadwyżki lokowaliśmy w systemie rozproszonym dla uniknięcia problemów, jakie miały miejsce w przypadku Agrobanku. Lokaty były częściowo miesięczne, kwartalne, nie dłuższe z reguły jak półroczne. Zamrożone zostały w tej chwili w Agrobanku 112 mld, a kwota ta obejmuje również narosłe do chwili jego upadłości odsetki. W tym saldzie mieszczą się też środki, jakie były na rachunkach operacyjnych bieżących w filiach Agrobanku w kilku województwach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WiesławaZiółkowska">Przepraszam, ale jeżeli pan wymienił kwotę 112 mld zł stanowiącą 14% wolnych środków, to łącznie było ich około biliona. I w tym czasie budżet państwa dawał Kasie pieniądze, a państwo mieliście wolne środki?</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WiesławaZiółkowska">To jaką kwotę konkretnie ulokowaliście państwo w Agrobanku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KazimierzDaszewski">Nasze wkłady obejmowały 60 mld zł wkładów terminowych, a ponadto mieliśmy rachunki operacyjne bieżące w filiach Agrobanku w województwach. Wkłady w trzech ratach po 10, 20 i 30 mld zł lokowane były w różnych terminach, a do chwili upadku banku odsetki narosły prawie za rok czasu. Oprócz tego mamy w kilku innych bankach lokaty terminowe oraz rachunki operacyjne w każdym województwie.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#KazimierzDaszewski">W nadwyżkach środków finansowych lokowanych nie ma żadnej kwoty ze składek opłacanych przez rolników na rzecz funduszu emerytalno-rentowego, dotowanego przez budżet państwa. Nadwyżki te dotyczą tylko i wyłącznie funduszu składkowego, który w całości jest funduszem samofinansującym się i niedotowanym przez budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#KazimierzDaszewski">Skąd bierze się mechanizm nadwyżek funduszu składkowego? Składka wymierzana jest raz na kwartał i dochody z 1 miesiąca starczają na 3 miesiące tego kwartału. Zawsze też ta 1/3 kwartalnych środków na fundusz składkowy zostaje w terminie na bieżącą realizację świadczeń z funduszu składkowego, 1/3 lokowana jest na jeden miesiąc, 1/3 - na dwa miesiące.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#KazimierzDaszewski">Składka ta płacona przez rolnika na fundusz składkowy wynosi 240 tys. zł kwartalnie i tak jest wpłacana. Fundusz ten istnieje od 1991 r. od wprowadzenia nowych ubezpieczeń rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#KazimierzDaszewski">Na fundusz emerytalno-rentowy wysokość składki powiązana jest z wysokością świadczeń i wynosiła w 1994 r.: 420 tys. zł w I kwartale, 520 tys. zł w II kwartale i 582 tys. zł od III kwartału od osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WiesławaZiółkowska">Kto imiennie podjął decyzję o ulokowaniu pieniędzy w Agrobanku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KazimierzDaszewski">Decyzję tę podjął jednoosobowo prezes KRUS, bowiem on pełni zarząd funduszem składkowym w myśl przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WiesławaZiółkowska">Ponieważ fundusz istnieje od 1991 r. a środki w Agrobanku ulokowane zostały w znacznie późniejszym okresie, poproszę pana prezesa o dostarczenie informacji poufnej, jak były lokowane państwa środki na dzień l stycznia 1993 r. i na 1 stycznia 1994 r. oraz na 30 czerwca 1995 r.; w jakich bankach, jakie kwoty. Informacja jako poufna dostępna będzie tylko członkom prezydium Komisji, chyba że zostanie zamknięte posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WiesławaZiółkowska">Mamy do czynienia z bardzo niedobrą sytuacją. Dotujemy fundusz, który lokuje pieniądze w bankach, a przecież korzysta w 95% z pieniędzy podatników. Panu prezesowi zostały jeszcze odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KazimierzDaszewski">Przepraszam, ale wrócę do mego stwierdzenia, jakie nie zostało odebrane: lokowanie środków dotyczy tylko i wyłącznie funduszu składkowego i nie jest w ogóle powiązane z budżetem.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#KazimierzDaszewski">Natomiast dochody na fundusz emerytalno-rentowy nie były nigdzie lokowane.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#KazimierzDaszewski">Kwestia pożyczek dla organizacji rolniczych. Problem polega na tym, że w momencie organizowania Polskiej Kasy Rolnej, mającej za zadanie prowadzenie działalności ubezpieczeniowej na zasadzie dobrowolności ubezpieczania się, związki organizacji rolniczych były m.in. udziałowcami Kasy.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#KazimierzDaszewski">Każdy z udziałowców z własnych środków pokrył swój udział bądź wniósł aport rzeczowy. Zgodnie z trybem powołania tej nowej instytucji zachodziła potrzeba sfinansowania tzw. funduszu organizacyjnego na okres, gdy nie będzie własnych dochodów, a trzeba rozpocząć działalność organizacyjną i promocyjną dobrowolnych ubezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#KazimierzDaszewski">W związku z tym w porozumieniu z Radą Rolników została udzielona pomoc na sfinansowanie funduszu organizacyjnego, z tym, że ta pożyczka dokonana była ze środków funduszu składkowego, a nie ze środków budżetowych. Dotyczy ona - praktycznie biorąc - dwóch organizacji kółek rolniczych, które na dzień zamknięcia bilansu ubiegłego roku zalegały z kwotą 30 mln zł, w czym odsetki w wysokości stopy kredytu refinansowego, bo taka była umowa. Jeśli chodzi o rolników indywidualnych, kwota ta stanowi 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#KazimierzDaszewski">Sprawa trzecia - zmniejszenie się liczby osób opłacających składkę na fundusz emerytalno-rentowy. System ubezpieczeń rolniczych został skonstruowany w ten sposób, że tym ubezpieczeniem jest objęta tylko ta osoba, która dysponuje gospodarstwem bądź prowadzi gospodarkę na obszarze stanowiącym ponad 1 ha przeliczeniowy i nie jest ubezpieczona w żadnym innym systemie.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#KazimierzDaszewski">Ciągle mamy do czynienia z sytuacjami, że nawet podjęcie pracy okresowej czy sezonowej od razu - nawet dalej posiadającego gospodarstwo - wyłącza z naszego ubezpieczenia. Podobnie ma się sprawa przy pracach zleconych, za które składki ubezpieczeniowe pobiera teraz ZUS. Z funduszu tego wypłacamy emerytury i renty na rzecz 2.000.050 osób.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#KazimierzDaszewski">Jeżeli chodzi o liczbę osób pobierających od nas świadczenia, to do stycznia 1995 r. liczba tych osób wzrastała, od stycznia tego roku obserwujemy niewielki spadek i pewne wahnięcia: między czerwcem a lipcem br. liczba ta wzrosła o 700 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mamy więc do czynienia z sytuacją, że liczba osób płacących składki spada, a liczba uprawnionych wzrasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#KazimierzDaszewski">Jeśli można, to powiem na ten temat, iż przeglądałem opracowania demograficzne, dotyczące krajów europejskich, z których wynika, że w normalnych procesach demograficznych, kiedy nie ma zmian w strukturze zatrudnienia, nigdy populacja miliona 500 tys. osób opłacających składki nie wygeneruje dla pobierających składki aż 2.000.050 osób,</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#KazimierzDaszewski">W moim przekonaniu, system ubezpieczeń społecznych rolników w tej chwili ponosi konsekwencje zmian strukturalnych, jakie miały miejsce na polskiej wsi w poprzednich latach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WiesławaZiółkowska">Ten temat - wydaje się - wymaga osobnej dyskusji, bo kto tu ma wygenerować składki, skoro stanowi ona 5,5% wszystkich wydatków. Gdyby składka wynosiła 50 czy 60% wszystkich wydatków, sytuacja byłaby inna.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WiesławaZiółkowska">Proszą o odpowiedź na pozostałe pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#KazimierzDaszewski">Teraz inwestycje - z naszego punktu widzenia to bardzo trudny problem i polega on przede wszystkim na tym, że większość naszych inwestycji, to inwestycje nie prowadzone od nowa, tylko już istniejące czy obiekty otrzymane od ZUS lub pozyskiwane w inny sposób. Mamy trzy elementy bardzo istotne dla oceny procesu inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#KazimierzDaszewski">Pierwszy, to w momencie podpisywania umowy o przeprowadzenie danej inwestycji z reguły inwestorzy godzą się tylko na określenie kosztorysu według aktualnych cen, zastrzegając sobie możliwość korekty w zależności od rozwoju inflacji. Po drugie, w momencie wejścia do pozyskiwanego obiektu nie zawsze jest możliwe określenie pełnego zakresu robót w tym obiekcie. Często w trakcie prac zachodzi potrzeba wykonania nieprzewidzianych robót.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#KazimierzDaszewski">Trzecia sprawa, to sprawa wprowadzenia podatku VAT. Pierwsze kosztorysy opracowywane przed rozpoczęciem 1993 r. nie miały uwzględnionego tego elementu.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#KazimierzDaszewski">Te wszystkie trzy czynniki powodują, że rzeczywisty koszt inwestycji odbiega od kosztów pierwotnych, co zależne jest od czasokresu prowadzenia tychże inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#KazimierzDaszewski">Kwestia rehabilitacji. W dalszym ciągu funkcjonuje przepis, który umożliwia prowadzenie rehabilitacji na koszt Kasy, łącznie z ponoszeniem przez Kasę kosztów przejazdu osoby skierowanej na rehabilitację. Chcę tu zaznaczyć, że rehabilitacją w centrach rehabilitacji rolników objęci są tylko i wyłącznie czynni zawodowo rolnicy i kierujemy tam osoby, którym brak kilku lat do wieku emerytalnego i często poddanie tych osób rehabilitacji odsuwa w czasie składanie przez część z nich wniosków o renty.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#KazimierzDaszewski">Jest to sprawa bardzo istotna dla nas, bo tylko 33% składanych wniosków dotyczy obecnie emerytur, a 66% to wnioski o renty.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#KazimierzDaszewski">Aktualnie więc mamy taki stan, że ponosimy koszty rehabilitacji oraz przejazdów na i z tej rehabilitacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WiesławaZiółkowska">Chciałam zauważyć, że informacje pana prezesa nie są zgodne z informacjami zawartymi w protokole NIK, gdzie jest napisane, że w Agrobanku na koniec 1994 r. pozostawało w nowych pieniądzach 11.280 zł, z tego funduszu administracyjnego 8.970 zł, z funduszu emerytalno-rentowego - 1.640 zł, z funduszu składkowego 9.150 zł. Pan powiedział, że były środki tylko z funduszu składkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#KazimierzDaszewski">Wyjaśniam, że inne pozostałości pochodzą z rachunków operacyjnych, to nie są wkłady terminowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#StanisławStec">Moje pytanie dotyczy odsetek za opóźnienie wypłat świadczeń, czy się je płaci i na jakiej podstawie?</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#StanisławStec">Brak też odpowiedzi na moje pytanie co do nieuzasadnionych odpisów na fundusz administracyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#KazimierzDaszewski">Jeśli chodzi o odsetki, jakie my płacimy świadczeniobiorcom, dotyczy to tych przypadków, kiedy okres zgłoszonego i uznanego wniosku o świadczenia przekracza 60 dni. W 1994 r. wniosków emerytalnych, załatwionych po tym terminie, było tylko 3 lub 4.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#KazimierzDaszewski">Natomiast w większości przypadków dotyczy to wniosków rentowych. Nawet jeśli Komisja wyda o czasie orzeczenie o przyznaniu inwalidztwa, to jedyny tryb do uprawomocnienia się decyzji łącznie z załatwieniem sprawy przez komisję lekarską przekracza 60 dni. Stąd wypłacamy odsetki za nieterminową wypłatę takich świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#KazimierzDaszewski">Co do funduszu administracyjnego zapis ustawowy, który mówił o tym, że na fundusz administracyjny dokonuje się odpisu w wysokości 4% planowanych funduszów świadczeniowych, był każdorazowo uchylany w ustawie budżetowej i kwota na ten fundusz była określana w ustawie budżetowej i zawsze zamykała się poniżej 4% planowanych wydatków funduszu emerytalnego i funduszu składkowego.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#KazimierzDaszewski">Jeśli chodzi o odpisy z funduszu składkowego na fundusz administracyjny, są one dokonywane w systemie ciągłym i pokazanie tego w układzie kalendarzowym danego roku o tyle zmienia sytuację, że nie pokazuje rozliczeń w następnych miesiącach i tak licząc, w danym momencie nastąpiło rzeczywiście zwiększenie odpisu z funduszu składkowego na fundusz administracyjny, które zresztą zostało wyrównane w I kwartale tego roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JanuszPiechociński">Prawa lokaty w Agrobanku jest na pewno ekscytująca, ale kilka miesięcy temu instytucje dysponujące groszem państwowym, które w ostatnich chwilach uciekły ze środkami z Agrobanku były oskarżane w mediach o to, że doprowadziły do upadku tego banku. Stąd moje pytanie jest skierowane do ministra finansów, który sprawował nadzór nad działalnością KRUS. Po pierwsze, czy było duże zaangażowanie sfery budżetowej i instytucji, które oceniały wykonanie budżetu właśnie w lokatach w bankach niepaństwowych i jakie wnioski i konsekwencje z upadku Agrobanku zostały wyciągnięte w ujęciu globalnym we wnioskach i zaleceniach i tak dalej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WiesławaZiółkowska">Gdyby pan poseł przyjął propozycję, byśmy nie rozpatrywali kwestii lokaty jako takiej tylko w Agrobanku, bo to jest niejako rzecz wtórna i sprawa Agrobanku nie jest jeszcze zakończona? Co prawda wniosek NIK prawdopodobieństwo odzyskania pieniędzy określa jako znikome, ale dla mnie sprawą pierwszoplanową jest, iż w tym czasie, kiedy my z budżetu dotujemy ten fundusz w 94,5% - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest finansowana z funduszu składkowego, i nie tylko, bo z innych funduszy także - są dokonywane lokaty, z których odsetki wpływają na fundusz składkowy, a odbywa się to kosztem podatnika, który łoży na utrzymanie tegoż funduszu duże kwoty, bo 47 bln zł, jest to kwota horrendalna.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WiesławaZiółkowska">I wreszcie kwestia druga - mamy problem pojawiający się po raz kolejny, jakim wreszcie powinien się zająć KRUS i Ministerstwo Finansów - kwestia opłacalności rehabilitacji. Niech będzie ta sama kwota na rehabilitację, ale niech będzie uzależniona od wielkości dochodów rolników, bo mam dowody na to, że z tej rehabilitacji korzystają tacy rolnicy, że dla nich to jest dodatek do miesięcznych luksusów. Moim zdaniem, jest to moja prywatna opinia jako posła, jest to po prostu marnowanie publicznych pieniędzy i to trwa i trwa. Trzeba zdecydować koniecznie, co z tym fantem zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JanuszPiechociński">To ja odkładam sprawę poprzednio zgłoszoną i zadaję pytanie kierownictwu KRUS i Ministerstwu Finansów, czy w sytuacji pewnej bieżącej nadpłynności środków rozważana była wersja inna, pobierania mniejszej dotacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#StanisławWiśniewski">We wszystkich budżetach także pojawia się problem procesu inwestycyjnego i mam zasadnicze pytanie z tym związane. W tej chwili znajduje się w Sejmie projekt ustawy o zmianie orzekania o inwalidztwie. Została zmieniona ustawa o organizowaniu i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, gdzie na ZUS został również nałożony obowiązek uruchomienia w sposób aktywny rehabilitacji przedrentowej.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#StanisławWiśniewski">Czy nie ma w tej chwili potrzeby skoordynowania działalności w zakresie prowadzonych inwestycji i żeby KRUS nie tworzył swej własnej enklawy bazy rehabilitacyjnej? Sądzę, iż - zdaniem tej instytucji - nie jest posiadanie bazy, a wykonywanie pewnych usług na rzecz rehabilitacji przedrentowej zamiast budowania własnych sanatoriów.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#StanisławWiśniewski">Jeżeli my zaczniemy w każdej z tych instytucji ubezpieczeniowych budowanie ich własnej specjalistycznej bazy rehabilitacyjnej, to nastąpi proces marnotrawienia środków finansowych. Dostrzegam w tej chwili wśród kierownictw tych instytucji dążność do tworzenia swych własnych enklaw sanatoryjnych, co może mieć taki skutek, że baza ta będzie stała pusta.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#StanisławWiśniewski">Dlatego miałem początkowy wniosek, by Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wspólnie z Komisją Polityki Społecznej odbyła posiedzenie nad wspólnymi problemami dotyczącymi komputeryzacji, inwestycji, całych tych obszarów, gdzie idą ogromne środki finansowe z budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WiesławaZiółkowska">Rzeczywiście, jest to wszystko polityka gospodarcza powiązana z budżetem, ale musielibyśmy mieć wielką Komisję i musiałaby ona pracować nie 365 dni w roku tylko 700, bo - choćby na ostatnim posiedzeniu - padł wniosek o zajęcie się przez naszą Komisję Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska, żeby wymyśleć zasady jego funkcjonowania, bo jest on błędny.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WiesławaZiółkowska">Czy te ośrodki rehabilitacyjne to są sanatoria? Na to pytanie chciałabym usłyszeć odpowiedź, jak to jest i ile ich jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#ZbigniewCzaska">Są to ośrodki podobne do szpitali uzdrowiskowych i mamy czynne Centrum Rehabilitacji Rolników w Iwoniczu, uruchomione w ubiegłym roku w Horyńcu, w Jedlcu i uruchomiony w tym roku obiekt w Szklarskiej Porębie.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#ZbigniewCzaska">W ubiegłym roku wydaliśmy na inwestycje w tym zakresie 71 mld zł, co do lat wcześniejszych muszę sięgnąć do dokumentacji, bo nie pamiętam.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#ZbigniewCzaska">Wykorzystanie tych centrów jest bardzo dobre, zostały one przejęte przez nas jako opuszczone sanatoria przez dotychczasowych użytkowników, a nie były budowane od podstaw. Ponadto w całej Polsce mamy stałe sanatoria, w których także w miarę potrzeby wykupujemy turnusy sanatoryjne, co wcale nie jest tańsze, niż pobyt w naszych ośrodkach. Innych nie zamierzamy uruchamiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StanisławWiśniewski">Jeżeli mnie pamięć nie myli, celem takiej rehabilitacji jest odsunięcie na dalszy czas uzyskania renty. Jeśli państwo poddali takiemu procesowi w 1994 roku 7 tys. osób, to mam pytanie, ile z tych osób nie uzyskało prawa do renty?</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#StanisławWiśniewski">W ZUS poddano w roku takiej rehabilitacji przedrentowej ponad 500 osób, z czego ponad 50% nie uzyskało prawa do renty. Trzeba się liczyć z pewną efektywnością takich wydatków przez zmniejszenie kwot wydatków na renty, bo jeżeli będziemy uruchamiali po prostu obok działalności sanatoryjnej ministerstwa zdrowia osobną działalność sanatoryjną, to mija się to z celem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#KazimierzDaszewski">Czas, o który pan pyta, panie pośle i efektywność bezwzględna w liczbach, wymaga dłuższego okresu dla możliwości rzeczywistego określenia, bo medycyna tak szybko nie określa efektów leczenia.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#KazimierzDaszewski">Ja już słyszałem, że w ZUS w tym sondażu nie było 50%, a 30% efektów w następnej wypowiedzi na ten temat. Nigdy na 100% przewidzieć się efektów nie da, a okres przyjmowany do oceny praktycznej wynosi 10 lat. Wchodzą tu w grę osoby, które nie tylko mają rentę przesuniętą na późniejszy okres, ale są też osoby, które w ogóle nie idą na rentę. Ilościowo obecnie dokładnych liczb nie da się określić; ja oceniam jako realne 25% skuteczności takiego leczenia. Mówienie o 50% wydaje mi się mocno przesadzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#RyszardFaszyński">Rozumiem, że są dwa fundusze - jeden budżetowy i drugi składkowy, na który wpłacają rolnicy i pan prezes powiedział, że ten drugi nie ma nic wspólnego z budżetem.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#RyszardFaszyński">Jeżeli tak, to chciałbym się dowiedzieć, czy biorąc pod uwagę straty na wkładach w Agrobanku i pożyczki, które z tego funduszu były udzielane, czy ten fundusz ma tak kolosalne nadwyżki, że cały czas wypływają z niego pieniądze i w niczym to nie obciąża budżetu i jeżeli jest tak, że nie powoduje to zachwiania wypłat z funduszu składkowego, dlaczego jest utrzymana taka relacja wpłat ponoszonych przez rolników na jeden i na drugi fundusz? Dlaczego ta relacja przy utrzymaniu poziomu obciążenia nie została zmieniona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WaldemarMichna">Chciałem zwrócić uwagę na jedną bardzo ważną - moim zdaniem - kwestię. W ubiegłym roku spis rolny wykazał, że gospodarstw powyżej 1 ha jest 2,029 mln. Jeżeli chodzi o liczbę osób w wieku zdolności do pracy, jest ich w tych gospodarstwach około 3,5 mln. Ubezpieczonych w KRUS jest natomiast 1,5 mln. Około 600 tys. gospodarstw, to gospodarstwa chłopsko-robotnicze, ubezpieczone z innych tytułów. W wiek produkcyjny - po ukończeniu 18. roku życia - wchodzi 160 tys. osób rocznie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WaldemarMichna">Twierdzę zatem, że te 1,5 mln ubezpieczonych nie obejmuje wszystkich, jacy powinni być ubezpieczeniem. Jest to sprawa bardzo istotna, choć nie wydaje mi się, by została tutaj wyjaśniona i chcę tylko zwrócić na nią uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WiesławaZiółkowska">Prosimy panów prezesów o ustosunkowanie się na piśmie, jakie podejmujecie działania w celu objęcia wszystkich, którzy powinni być objęci tym ubezpieczeniem i płacić składki. Obiecuję, że przy budżecie na rok 1996 weźmiemy to dokładnie pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MieczysławJedoń">Z dokumentów wynika, że są poważne nieprawidłowości w realizacji inwestycji, nastąpił poważny wzrost kosztów z powodu braku nadzoru. Wskazuje na to duża liczba aneksów do zawartych umów o realizację inwestycji, co przyniosło wydłużenie terminów ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MieczysławJedoń">Wynikać to może także z wadliwego działania lub braku systemu przetargowego. Mam pytanie, czy KRUS posiada komisję przetargową i opracowany regulamin przeprowadzania przetargów?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#MieczysławJedoń">Mówiliśmy dzisiaj również o braku dyscypliny w realizacji wniosków emerytalno-rentowych, powodującej wzrost wydatków na odsetki. Ile wynoszą te odsetki i dla ilu osób je wypłacono?</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#MieczysławJedoń">Trzecie pytanie, jaka jest podstawa prawna i zgodność z zasadami gospodarowania i udzielania przez KRUS zaliczek na wykonanie zleconych usług oraz występujących nadpłat, którymi dysponują kontrahenci KRUS?</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#MieczysławJedoń">Ile udzielono takich zaliczek i na jaką kwotę oraz komu?</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#MieczysławJedoń">Ile występuje nadpłat, na jaką kwotę i kto je otrzymał?</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#MieczysławJedoń">Jakie podstawy prawne pozwalają na pożyczenie tych środków organizacjom związkowym rolników oraz jaka jest zasadność tych operacji z punktu widzenia celów KRUS, określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym?</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#MieczysławJedoń">Ile pożyczek i komu, na jakie cele i przy jakim oprocentowaniu udzielono?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JanKubik">Jeśli chodzi o problem dotacji do KRUS, chciałbym, aby wypowiedziała się na ten temat pani dyrektor Monika Witkowska; jak przebiega cyklicznie przekazywanie środków i zaangażowanie Ministerstwa Finansów w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MonikaWitkowska">Chciałabym wyjaśnić, że przedstawiciele KRUS przedstawiają sytuację swojej działalności globalnie. Natomiast ustawa budżetowa obejmuje właściwie tylko dwa fundusze. Fundusz emerytalno-rentowy, podstawowy fundusz w działalności Kasy, z którego wypłacane są emerytury i renty, wypłacane były zasiłki rodzinne, zasiłki pogrzebowe, ale to się już zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MonikaWitkowska">Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje gwarancje wypłat z tego funduszu z budżetu państwa. Stąd, ponieważ rzeczywiście składki na ten fundusz pokrywają zaledwie 5,5% dochodów, reszta pokrywana jest z dotacji budżetu państwa. Niezależnie od tego funduszu działa fundusz składkowy, który ma własne składki od rolników i zupełnie nie jest objęty ustawą budżetową w żadnym zakresie. Z drugiej strony przepis ustawy o ubezpieczeniu społecznym nakłada na nas obowiązek uzupełnienia dochodów funduszu emerytalno-rentowego do wysokości niezbędnych wypłat na emerytury i renty.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MonikaWitkowska">Wspomnianą dotacją uruchamiamy i KRUS i ZUS - praktycznie co 5 dni, tak jak są terminy wypłat rent i emerytur, mając codziennie informacje z NBP o stanie na rachunku bankowym. Wykonanie dotacji do tego funduszu w 1994 r. było na poziomie planu po zmianach, bo został on w stosunku do ustawy budżetowej zwiększony przez ministra finansów z powodu dodatkowych wydatków związanych z trzecią nieplanowaną waloryzacją emerytur i rent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#KazimierzDaszewski">Chciałbym przekazać dodatkowe informacje o jakie byłem pytany.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#KazimierzDaszewski">Pierwsza - o liczbę osób objętych rehabilitacją od początku działania Kasy. Na 11 lipca br. łącznie objęliśmy rehabilitacją 17612 osób z tym, że duża część była rehabilitowana w obcych centrach. W Nałęczowie usługi kupowane dla 1651 osób, Iwonicz, nasze centrum - 5.411 plus 843 w filii, w naszym centrum w Horyńcu - 2.900, Kołobrzeg - 3.103 usługi kupione, Krynica - 591 usługi kupione, Jedlec - 1087 centrum własne, Busko - 898 usługi kupione, „Włókniarz” w Busku - 356 usługi kupione, „Włókniarz A” w Busku - 362 usługi kupione, Ciechocinek 410 - także usługi kupione.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#KazimierzDaszewski">Co do wydatków inwestycyjnych posiadam ze sobą materiały za 1993 r. i wówczas wydaliśmy 48,807 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#KazimierzDaszewski">Jeżeli chodzi o komisję przetargową i brak przetargów inwestycyjnych, to w roku bieżącym mamy i komisję przetargową i wdrożone procedury. Natomiast w ubiegłym roku przejmowaliśmy udziały w inwestycjach w toku, w miejsce jednego spośród 3–4 inwestorów inwestujących wspólnie i nie mieliśmy wpływu na zawarte znacznie wcześniej umowy.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#KazimierzDaszewski">Co do osób nie objętych ubezpieczeniem przedstawimy stosowną informację. Chciałbym jedynie powiedzieć, że robiliśmy weryfikację naszych ubezpieczonych w porozumieniu z urzędami gmin, mających rejestry posiadaczy gospodarstw. Praktycznie biorąc, efekty były niewielkie i najczęściej powodem tego, że określona osoba nie jest u nas ubezpieczona jest to, że ma zagwarantowane ubezpieczenie w ogólnym lub resortowym systemie ubezpieczeń. Co do dorastających członków rodziny i domowników, to są oni ubezpieczeni dopiero wówczas, kiedy jest zgodne oświadczenie i domownika i właściciela gospodarstwa, że on rzeczywiście w tym gospodarstwie pracuje. Jeśli tego nie ma, nie jesteśmy w stanie wymusić ubezpieczenia dorastającego domownika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AndrzejKosiniakKamysz">Była tu mowa o wysokich kosztach, ponoszonych przez budżet państwa na cele rehabilitacji zamkniętej rolników. Chciałbym jednak - bowiem ja reprezentuję tu interesy ubezpieczonych - powiedzieć o najtańszej formie rehabilitacji, jaką Kasa wprowadziła.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AndrzejKosiniakKamysz">Jest to jeszcze mało spopularyzowana forma, obejmująca około 100 gabinetów, wypełniających lukę rehabilitacji dotychczas nieistniejącej - w zakładach opieki zdrowotnej, działających na terenie kraju. Ma ich powstać 260. Polega ona na tym, że w wiejskich i gminnych ośrodkach zdrowia, po 2–3 w każdym województwie, sprzęt rehabilitacyjny wypożyczony przez KRUS znajduje się w bazie, jaką tworzy samorząd, a wykorzystywany jest przez ten ośrodek, w którym akurat jest przydatny, po czym wraca do bazy. Ten sposób rehabilitacji, mniej kosztowny, jest wart polecenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WiesławaZiółkowska">Rozpoznaliśmy sprawę wydatkowania ogromnych pieniędzy społecznych w sposób wystarczający na tym etapie i wynikają z nich następujące prośby do przedstawicieli KRUS.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WiesławaZiółkowska">- O szczegółową informację na temat wolnych środków, jakie, w jakich bankach, w jakiej wysokości i kiedy ulokowane, o czym uprzednio mówiłam,</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WiesławaZiółkowska">- O informację co do rehabilitacji w szpitalach sanatoryjnych - ile osób z niej korzystało, ile wynosił koszt takiej rehabilitacji, ile wydano pieniędzy na dojazdy itd. oraz efektywność tego leczenia.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#WiesławaZiółkowska">Następna prośba o ilość ubezpieczonych. Argumentacja pana prezesa mnie nie przekonuje, przekonuje mnie natomiast argumentacja pana posła W. Michny. Jeżeli podtrzymujecie swe stanowisko, że wszyscy, którzy powinni być ubezpieczeni, są z tego tytułu ubezpieczeni, proszę to napisać. Jeżeli nie, proszę podać jakie działania podejmujecie państwo dla rozszerzenia ilości osób płacących składki, im mniej bowiem osób płaci, tym większe muszą być dotacje z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#WiesławaZiółkowska">Mam teraz następujące pytanie do Ministerstwa Finansów, o odpowiedź proszę na piśmie z podpisem wiceministra. Jak ministerstwo ocenia fakt, że uruchamiane są dotacje z budżetu państwa w wysokości 47 bln zł podczas, gdy przeciętnie jest 1 bln zł wolnych środków na rachunku KRUS. Jak Ministerstwo Finansów ten fakt ocenia, czy podejmowało i jakie działania, bo z wypowiedzi wnioskuję, że żadnych. I czy resort finansów nie uważa, bo takie jest moje zdanie, żeby przy budżecie na 1996 rok był plan finansowy całego KRUS?</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#WiesławaZiółkowska">Również pytanie do Ministerstwa Finansów, jak ocenia wydatkowanie środków publicznych na rehabilitację w sanatoriach bez żadnej odpłatności?</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#WiesławaZiółkowska">Na koniec dla uniknięcia nieporozumień chcę podkreślić, że nie mam złego zdania ani o potrzebie rehabilitacji, ani o potrzebie ubezpieczenia rolników. To powinno być, natomiast reguły obecne muszą budzić niepokój.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#WiesławaZiółkowska">Bardzo proszę i Ministerstwo Finansów, i szefów KRUS o informacje na ten temat, przed zakończeniem prac nad absolutorium, do najbliższego wtorku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#StanisławWiśniewski">Bardzo proszę, by można było również otrzymać informację dotyczącą dotychczas poniesionych nakładów na inwestycje i jaki jest w tym zakresie program docelowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#EdwardMacierzyński">Chciałbym dodać, że niezależnie od kontroli budżetowej, wskutek skarg i wniosków, w KRUS została przeprowadzona dodatkowa kontrola prawidłowości funkcjonowania i wydatków z funduszu składkowego. Szereg kwestii prawnych przesądzono po konsultacjach z prawnikami w NIK i do prezesa KRUS wystosowano 18 lipca br. wystąpienie z następującą konkluzją.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#EdwardMacierzyński">Najwyższa Izba Kontroli wnosi o wycofanie funduszu składkowego ubezpieczenia społecznego rolników w prowadzeniu działalności gospodarczej inwestycyjnej i finansowej, w tym wycofanie aktów w postaci akcji i spółek prawa handlowego, ponieważ obecny stan prawny nie przewiduje angażowania dla środków funduszu składkowego w tego rodzaju działalności. Zaangażowanie to wynosi m.in. w Banku Rolno-Przemysłowym 25 mld zł oraz w Towarzystwie Ubezpieczeń Życiowych i Emerytalnych Polska Kasa Rolna 10,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#EdwardMacierzyński">Po szczegółowych badaniach w zakresie zatrudnienia ustalono, że na koniec roku 1994 r. wynosiło 5373 osoby i było wyższe o 20% od roku 1993. W porównaniu z ilością ubezpieczonych i wielkością zadań, także przejmowanych od urzędów gmin, NIK nie zakwestionował tego wzrostu zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#EdwardMacierzyński">Zakwestionowano natomiast niedoskonałość w naliczaniu emerytur i rent i ponoszeniu z tego tytułu kwot zbędnych wydatków, które wzrosły o 500 tys. nowych zł i stanowiły 2,3 mln zł, a wynikały z przekroczenia terminu 60 dni, o czym była wcześniej mowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WiesławaZiółkowska">Wzrosło więc zatrudnienie o około 800 osób i wzrosło też przeterminowanie wypłat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#StanisławWiśniewski">Muszę sprostować, bo w protokole pokontrolnym nie ma danych, jakie podaje przedstawiciel NIK o umieszczeniu środków w innych instytucjach. Nie można było się do tego ustosunkować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#EdwardMacierzyński">W uwagach, które zespół rolnictwa i gospodarki żywnościowej NIK przedłożył sejmowej Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Polityki Społecznej, na str. 7 jest podana kwota: budżetowe środki funduszu emerytalno-rentowego 16,4 mld zł, a ogółem 112 mld zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mamy dwa wyjścia, proszę państwa. Albo powstrzymamy się z głosowaniem i poczekamy na wyjaśnienia pisemne spraw, o których mówiliśmy, bo sprawy są tej rangi, że tego wymagają - osobiście jestem za tym, albo jeżeli państwo będą obstawali przy głosowaniu, to będziemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WiesławaZiółkowska">Nie ma nikogo, kto byłby za głosowaniem, czekamy więc na informacje na piśmie i z ministerstwa finansów i z Rady Funduszu KRUS, a do sprawy przystąpimy po uzyskaniu odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WiesławaZiółkowska">W dalszym ciągu nie ma posła sprawozdawcy z Komisji Kultury i Środków Przekazu i ta część budżetu nie będzie już dziś rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#WiesławaZiółkowska">Przystępujemy do rozpatrzenia wykonania budżetu Urzędu Pracy z opinii Komisji Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu Urzędu Pracy. Jedyną istotną sprawą, na którą zwracaliśmy uwagę w trakcie dyskusji jest problem ze sprawozdania NIK, problem komputeryzacji. Firma tym się zajmująca nie wykonała umowy zawartej z Urzędem Pracy, skąd powstały zaniedbania w komputeryzacji, a nadto od firmy Urząd nie wyegzekwował kar i odsetek z powodu niewykonania umowy.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JanLityński">Powtarza się tutaj, że nieznany jest ani cel komputeryzacji, ani jej zakres i będzie to przedmiotem odrębnego posiedzenia Komisji, do którego już Urząd przygotowuje materiały. A zakres komputeryzacji był szeroki.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o inne pozycje nie zgłaszaliśmy zastrzeżeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StanisławWiśniewski">Ja w tej części chciałabym zwrócić uwagę na dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#StanisławWiśniewski">W ustawie budżetowej zaplanowano dochody w wysokości 20 tys. zł, a w osiągnięto 61.800 zł, to znaczy 309%. Planowanie więc nie było zbyt dobre.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#StanisławWiśniewski">Także dokonane zmiany w zakresie wydatków na inwestycje budzą pewne wątpliwości. Planowano kwotę 1.700 tys. zł, a w trakcie roku budżetowego zwiększono ją do 7.100 tys. zł, wykonano więc program inwestycji o 400%.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#StanisławWiśniewski">W zakresie wydatków na komputeryzację do stwierdzenia posła sprawozdawcy chciałbym dodać, że brak jest celu i planu komputeryzacji, a nadto nie wspomniano nawet ile dotychczas wydano i z jakim skutkiem i ile jeszcze ma się zamiar wydać na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#StanisławWiśniewski">Innych uwag do budżetu Urzędu Pracy nie mam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#StanisławStec">Mam pytanie do resortu finansów: czy Urząd Pracy środki niewykorzystane na rachunku inwestycyjnym na koniec 1993 r. miał obowiązek odprowadzić do budżetu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WiesławSzweda">Moje pytanie dotyczy wytypowanych tak zwanych modelowych urzędów pracy i dlaczego przeznaczono takie środki dla owych modelowych urzędów pracy na zakup wyposażenia, między innymi komputerowego? Czy mam rozumieć, że podzielono urzędy pracy na lepsze i gorsze, bo - w moim mniemaniu - wszystkie powinny być modelowe w przyjętych rozwiązaniach. Dlaczego jest ich tylko kilka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WaldemarMichna">Także chciałbym zadać pod adresem Urzędu Pracy i Państwowej Inspekcji Pracy kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WaldemarMichna">Jak oceniana jest efektywność wydatków na zatrudnienie, czy koncepcja wydatków na zatrudnienie jest efektywna, czy należałoby w tym zakresie dokonać pewnych usprawnień? W prasie są bardzo kontrowersyjne oceny tego zjawiska. Mówi się, że często prace publiczne są robione sztucznie, podtrzymują czy przywracają jedynie prawo do zasiłków, nie realizują natomiast efektywnego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WaldemarMichna">Po wtóre, jaką efektywność daje szkolenie, jaka ilość objęta jest nim w stosunku do potrzeb, czy przekwalifikowanie daje czy nie daje rezultaty - słowem czy główne założenia walki z bezrobociem dają pozytywne rezultaty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Odpowiem na pytania, jakie zostały sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Pierwsza sprawa, to 25 mln zł odsetek, nie ściągniętych od firmy komputerowej ICL. Sprawa ciągnie się od roku 1993, kiedy to w umowie z ICL nie znalazł się aneks, w którym zostałaby zawarta ewentualność, że sprzęt może nie być na czas dostarczony i wówczas powinny być ściągnięte odsetki.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Kiedy sprzęt komputerowy jakiś czas pozostawał na granicy do odbioru po odprawie celnej, to narosła kwota 25 mln zł odsetek, za którą po negocjacjach ICL zobowiązał się dostarczyć dodatkowy sprzęt. Po sporządzeniu stosownego aneksu do umowy firma odmówiła jego podpisania i wykonania uprzedniego ustnego zobowiązania. Od dochodzenia roszczeń na drodze sądowej odstąpiliśmy, ponieważ koszty sądowe przekroczyłyby wartość odsetek.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Sprawa planowanych dochodów. Miały one wynieść 200 mln starych zł, a zostały wykonane w 30%, dlatego ponieważ dochody budżetowe pochodziły głównie z odsetek na rachunkach bankowych z zastępczej obsługi kasowej, jak również z usług i sprzedaży zbędnych wyrobów i składników majątkowych. Trudno było więc przewidzieć, że w ciągu roku kwota dochodu wzrośnie aż o tyle. Natomiast dochody budżetowe zostały w ciągu roku 1994 w całości przekazane na dochody do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Sprawa inwestycji. Stało się rzeczywiście tak, że w roku 1994 Urząd miał przyznane 17 mld starych zł na inwestycje i wykup budynków w skali kraju. Od dwu lat stale sygnalizujemy problem, jakim jest własność budynków na poziomie rejonów przede wszystkim, a także warunków w jakich są obsługiwani bezrobotni. Jeżeli podzielimy wymienioną kwotę na 49 województw, a w tych województwach przynajmniej na 447 jednostek rejonowych urzędów pracy, otrzymamy niewielkie kwoty, bo budynki nie są naszą własnością, co pociąga znaczne wydatki na czynsz, a także wstrzymuje nas przed lokowaniem dużych kwot na remonty nie naszych budynków.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Stąd dla nas główną sprawą staje się wykupywanie budynków, mogących służyć podwyższeniu jakości świadczonych usług i dlatego w ub. roku zdecydowaliśmy się w Krajowym Urzędzie Pracy na to, by kwotę na inwestycje podwyższyć kosztem oszczędności na wydatkach rzeczowych i przekazać te pieniądze do wojewódzkich urzędów pracy, by one zainwestowały te środki w podwyższenie standardu lokali, gdzie obsługiwani są bezrobotni. Sprawy te są dla nas istotne i uważamy, że pieniądze zainwestowane zostały słusznie.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Sprawa komputeryzacji - także ma dla nas znaczenie. Program komputeryzacji z Banku Światowego zakłada, iż ma powstać sieciowa komputeryzacja umożliwiająca przepływ informacji od poziomu rejonowego urzędu pracy do resortu pracy poprzez wojewódzkie urzędy i urząd krajowy. Ma ona doprowadzić do usprawnienia obsługi osób bezrobotnych, stosowania tych samych programów co do obsługi i pośrednictwa pracy, kontaktów z pracodawcami, banku danych o jednostkach gospodarczych, które są potencjalnymi dawcami miejsc pracy do rozdysponowania przez Urząd Pracy.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Sieci komputerowe wbudowywane w ściany budynków są inwestycją trwałą i można przewidywać spore straty w przypadku ewentualnego wypowiedzenia umów najmu przez właścicieli i konieczności opuszczenia ich przez urzędy rejonowe. Dlatego co roku staramy się tę sytuację przedstawić i prosimy o dodatkowe kwoty na inwestycje, byśmy mieli jak najwięcej własnych budynków.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Co do komputeryzacji i sieci informatycznej są dwa plany. Jeden plan obejmuje istniejące w urzędach pracy 4–4,5 tys. komputerów, eksploatowanych obecnie powyżej 4 lat i wymagających sporych nakładów dla utrzymania w sprawności. W związku z tym, co roku przeznaczane są kolejne kwoty w rejonowych i wojewódzkich urzędach pracy na zwiększenie zakresu pamięci komputerów oraz modernizowanie programów obsługujących bezrobotnych. Programów takich obecnie funkcjonuje 12. Każdy z nich prowadzony jest przez inną firmę informatyczną, która utrzymuje go w dyspozycji w zakresie finansowym, kasowym jak i pośrednictwa pracy oraz informacji o stanie bezrobocia w kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JanLityński">Mam prośbę, by odpowiedzi były mniej specjalistyczne a bardziej syntetyczne, budżetowe - nie o funkcjonowaniu systemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Postaram się skrócić swą wypowiedź, chociaż pytania postawione były dość szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Do kwestii informatycznych chciałbym dodać, że docelowym programem komputeryzacji dla systemu urzędów pracy będzie realizowana pożyczka z Banku Światowego, któremu to problemowi poświęcone będzie odrębne posiedzenie Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Modelowe urzędy pracy zostały zorganizowane w 1994 r. i są wynikiem jednego z projektów Banku Światowego. Powstały przez modernizację i remonty po to, by zrealizować projekty przygotowane przez ekspertów irlandzkich i te cztery urzędy mają w przyszłości służyć jako wzór przy kolejnych remontach w innych rejonowych urzędach pracy, by stosować rozwiązania sprzyjające efektywności pracy urzędów, zwiększające szybkość obsługi osób bezrobotnych w lepszych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">Finansowanie tego projektu odbywało się z trzech źródeł. Były to środki z Urzędu Pracy - około 9 mld zł z przeznaczeniem na remont i modernizację, zakup mebli, środki z Banku Światowego na zakup sprzętu komputerowego, jakiego - w urzędach rejonowych w Zgorzelcu, Sanoku, Olsztynie i Piotrkowie, wymaganego przez projekt - nie było. Do takiego wyglądu i wyposażenia pozostałych urzędów będziemy dążyć, ale wymaga to znacznych środków finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#ElżbietaChojnaDuch">Ministerstwo Finansów było proszone o odpowiedź dotyczącą rachunków inwestycyjnych z 1993 r. W myśl art. 29 ust. 3 Prawa budżetowego środki te mogą być przekazywane na rok następny. I taką możliwość wykorzystał Urząd Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#StanisławWiśniewski">Mam pytanie do pani prezes Urzędu Pracy: ilu pracowników zatrudnia Urząd w skali kraju, a ilu w centrali?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#DanutaMożdżeńskaMrozek">W 1994 r. system urzędów pracy zatrudniał w centrali 40 osób, w wojewódzkich urzędach pracy 2434 osoby, w rejonowych urzędach pracy 10.056 osób, co daje razem 12.630 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WaldemarMichna">Czy w sprawie wykonania budżetu Urzędu Pracy ktoś chciałby zabrać głos? Skoro nie ma chętnych, przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WaldemarMichna">W głosowaniu posłowie przyjęli sprawozdanie z wykonania budżetu Urzędu Pracy 13 głosami za, przy braku głosów przeciwny i 4 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WaldemarMichna">Przechodzimy do rozpatrywania dochodów i wydatków Funduszu Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu Funduszu Pracy i mamy trzy problemy, których prawdopodobnie - bez pomocy Wysokiej Komisji - rozwiązać nie będziemy mogli.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JanLityński">Jeden problem, na który zwracamy uwagę od dłuższego czasu, to problem działu: opieka społeczna. Nazwa ta jest nieadekwatna do nowych warunków, nie występuje tu opieka społeczna, występuje natomiast pomoc społeczna, występują różnego typu zasiłki w różnych działach. Ujęcie tego w jednym dziale funduszu pracy i pomocy społecznej jest całkowicie mylące i nie pozwala na właściwą ocenę wydatków i dochodów, ale głównie dochodów w tych działach.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#JanLityński">Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że chodzi o zaszeregowanie wydatków na zasiłki społeczne, ale nie są to wszystkie wydatki na zasiłki społeczne. Jest ich znacznie więcej, są one oddzielone w budżecie państwa, a także ukryte w funduszu ubezpieczeń społecznych i tak dalej i podział jest niezbędny.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#JanLityński">Nasza Komisja stwierdziła, że następnego budżetu nie będzie opiniować, jeżeli zmiany te nie nastąpią i liczymy w tej dziedzinie na pomoc Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#JanLityński">Drugą kwestię, zarządzenia ministra finansów w sprawie zasad opracowania materiałów do projektu budżetu państwa omówi poseł C. Miżejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#CezaryMiżejewski">W tej sprawie składamy dezyderat do prezesa Rady Ministrów. Chodzi o to, że plan finansowy funduszu pracy według formularza zaproponowanego przez ministra finansów zupełnie nie oddaje zaangażowania budżetu państwa na poszczególne cele.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#CezaryMiżejewski">Przeciętny obywatel, gdyby zechciał przejrzeć budżet nie byłby w stanie stwierdzić, ile rzeczywiście pieniędzy jest przeznaczonych na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w tej formie.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#CezaryMiżejewski">Na przykład środki na szkolenia i przekwalifikowania są ujęte w trzech różnych pozycjach, zakwalifikowane na trzy różne sposoby. W zależności od tego, jak się liczy, to wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu raz stanowią 12%, raz 12,6%, a raz 13%. Komisja nasza uważa, że tak być nie może i w osobnym dezyderacie zwrócimy się do prezesa Rady Ministrów o zmianę tego zarządzenia, aby ten plan finansowy był bardziej przejrzysty.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#CezaryMiżejewski">Trzecią istotną sprawą jest zadłużenie funduszu pracy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych na 2 bln zł. Powstało ono w 1993 r. W ustawie z 14 grudnia 1994 r. rozwiązaliśmy na przyszłość problem bilansowego rozliczania się między ZUS a Funduszem Pracy, jednak problem przechodzących z budżetu na budżet wspomnianych 2 bln zł pozostaje jako pozycja stała. Uważamy, że w następnym budżecie na rok 1996 tak być nie może.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#CezaryMiżejewski">Ze spraw drobniejszych była kwestia zaangażowania środków funduszu pracy jako wkład w Bank Iicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, wkład początkowo większościowy, obecnie mniejszościowy. Zwracamy się do ministra pracy o rozważenie dalszego udziału wkładu, skoro nie przynosi to żadnych efektów.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#CezaryMiżejewski">Zwróciliśmy się również do ministra pracy o dokonanie analizy efektywności pożyczek ze względu na różne rozwiązania instytucjonalne. Część urzędów pracy daje pożyczki dla bezrobotnych poprzez banki, a niektóre udzielają je samodzielnie i występują tu różne koszty.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#CezaryMiżejewski">Kolejna sprawa, z jaką zwróciliśmy się do resortu pracy, to wypłacanie zasiłków przez banki, dla których na prowizję skierowano w 1994 roku 270 mld zł. Miało to w efekcie doprowadzić do zmniejszenia lub przesunięcia zatrudnienia osób wypłacających zasiłki do innych pionów urzędów pracy i wystąpiliśmy o dokonanie analizy w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#CezaryMiżejewski">Wystąpiliśmy również o całościowy raport dotyczący komputeryzacji, ponieważ finansowana ona jest z funduszu pracy, z Urzędu Pracy i z Banku Światowego, co budzi pewien niepokój do co racjonalnego użycia środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławWiśniewski">Po szczegółowym omówieniu niewiele już kwestii mogę poruszyć, lecz chciałbym zwrócić uwagę na sprawę następującą. W roku 1994 na rozwój systemu informatycznego wydatkowane zostało 79,8 mld zł, a na przestrzeni lat 1991–1993 - 166 mld zł. Niezależnie od tego z budżetu Krajowego Urzędu Pracy wydatkowano na ten cel 340 tys. nowych złotych w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#StanisławWiśniewski">Przeprowadzona przez NIK w 1994 r. kontrola realizacji projektu, który wynika z umowy podpisanej z Bankiem Światowym wykazała - jak i w roku poprzednim - bardzo niski stopień wykorzystania pożyczki tego banku, niedostateczny postęp prac przy realizacji komponentu dotyczącego komputeryzacji urzędów pracy i ośrodków pomocy społecznej oraz niską, prawie zerową efektywność dotychczasowych wydatków poniesionych na ten komponent.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#StanisławWiśniewski">Dalej w informacji NIK czytamy, wydatki poniesione z tytułu odsetek za gotowość, finansowanie z budżetu resortu finansów, wyniosły w 1994 r. 680 tys. dolarów, zaś łącznie w latach 1991–1994 - 1.923 tys. dolarów. To świadczy, że w ogóle w procesie komputeryzacji przeprowadzanej przez wszystkie te instytucje, które do tej pory były rozpatrywane, problem ten staje się bardzo ważny, gdyż dostrzegamy bardzo wielkie marnotrawienie tych środków.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#StanisławWiśniewski">Nie ma w tej chwili możliwości uzyskania informacji, jakie efekty, jakie systemy, jaka integracja jest poprzez wprowadzenie systemu komputeryzacji między rejonowymi, wojewódzkimi i Krajowym Urzędem Pracy,</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#StanisławWiśniewski">Istnieje również problem całego procesu prowadzenia inwestycji budowlanych. Do tej pory Krajowy Urząd Pracy nie ma programu - mówię w kontekście stwierdzenia pani prezes o wynajmowaniu budynków przez urzędy rejonowe i możliwości wypowiedzenia najmu - który docelowo określałby, jakie budynki, w jakich miejscowościach i za jakie kwoty należałoby kupić, a środki na ten cel idą i nie ma tu sprawozdawczości.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#StanisławWiśniewski">W kontekście wydatkowania tych funduszy trzeba rozpatrywać też środki przeznaczone i umieszczone w rezerwach celowych na tzw. regionalne programy restrukturyzacyjne, wynoszące 27,721 mln nowych złotych oraz środki na inwestycje infrastrukturalne w regionach zagrożonych wysokim bezrobociem, wynoszącym 57,349 mln zł. Suma tych środków pokazuje ogrom nakładów budżetowych, które są oddane do dyspozycji Krajowego Urzędu Pracy w celu stworzenia pewnej infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#StanisławWiśniewski">Zgadzając się z wnioskami, prezentowanymi przez moich przedmówców, wysuwam wniosek, że jest potrzeba bardziej szczegółowego przyjrzenia się procesowi komputeryzacji i inwestycji prowadzonych w ramach wymienionych środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WaldemarMichna">Chciałbym dodać, że jeżeli chodzi o ocenę rozpatrywanego funduszu, prezentowaną w różnego rodzaju publikacjach, spotykamy zdania następujące:</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WaldemarMichna">Fundusz Pracy kierowany jest głównie na cele osłonowe, w porównaniu do innych krajów jest taka nieprawidłowość czy jego inność, że bardzo mała jego część przeznaczana jest na wspieranie nowych inicjatyw na tworzenie nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WaldemarMichna">Publiczne prace mają często charakter pozorny i służą głównie przywracaniu prawa do do zasiłków, natomiast w bardzo małym stopniu potem tworzą nowe miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WaldemarMichna">Absolwenci szkół zawodowych idą wprost do urzędu pracy rejestrować się jako bezrobotni i po zasiłek, zamiast stypendium na dokształcanie czy dostosowanie swych wyuczonych umiejętności do innych celów.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#WaldemarMichna">Powyższe cele mają służyć uzyskaniu wypowiedzi pani prezes Urzędu Pracy, jak ocenia dotychczasowe efekty swojej działalności w zakresie ograniczania bezrobocia i czy efektywność funduszu pracy jest taka, o jaką nam chodzi.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#WaldemarMichna">Przystępujemy teraz do dyskusji. Proszę o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#StanisławStec">Moje pytanie dotyczy programu promocji zatrudnienia i rozwoju służb zatrudnienia, realizowanego z pożyczki Banku Światowego. 78% tych środków jest wykorzystanych na koszty przyjazdu i pobytu konsultantów zagranicznych, a połowa z tego wydatkowana jest na opłaty hoteli i rozmów telekomunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#StanisławStec">Czy stać nas na angażowanie takiej pomocy, która później będzie spłacana kosztem podatników, by jej kosztem zagraniczni niby-fachowcy odbywali turystyczne wyjazdy do naszego kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#HelenaGóralska">Moje pytanie dotyczy także pożyczki Banku Światowego, ale jest nieco inne. Od kilku lat widać, że nie był to najbardziej fortunny kredyt i wykorzystanie tych środków jest niewielkie, a obsługa kosztowna. Podobna sytuacja była z kredytem na budownictwo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#HelenaGóralska">Resort budownictwa podjął ten kredyt na uruchomienie pożyczek hipotecznych, który z wysokości 200 mln dolarów został w wyniku negocjacji zmniejszony do 50 mln dolarów, bowiem w momencie jego zaciągania podjęto nie całkiem trafną decyzję, a oczywiście, jeśli decyzja jest błędna, należy ją korygować.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#HelenaGóralska">Chciałem zapytać, czy kierownictwo resortu pracy rozważało renegocjowanie tego kredytu, skoro już kilka razy ta sprawa i przy absolutorium i przy uchwalaniu budżetu się powtarza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#CezaryMiżejewski">Ja w sprawie formalnej - nie wiem, czy przeszliśmy do rozpatrywania rezerwy celowej - pożyczki Banku Światowego, bo po przedstawieniu w tym zakresie uwag Komisji Polityki Społecznej uniknęlibyśmy wielu pytań. Można tę rezerwę rozpatrywać - oczywiście - razem z omawianym budżetem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WaldemarMichna">Może najpierw rozpatrzymy sprawę funduszu pracy i o takie wypowiedzi oraz pytania proszę posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MaciejManicki">W 1994 r. za fundusz pracy odpowiedzialny był minister pracy i polityki socjalnej, a nie Krajowy Urząd Pracy i bardzo proszę, aby na pytania pana posła S. Steca i pani poseł H. Góralskiej odpowiedzieć nieco później, kiedy będzie na to pora przy omawianiu rezerw celowych w tej części.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestie związane z funkcjonowaniem funduszu pracy, jego dochodami i wydatkami, to prosiłbym, by na ich temat głos zabrał pan dyrektor Andrzej Gdula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AndrzejGdula">Odpowiedź na pytanie dotyczące udziału funduszu pracy w Banku Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. W banku tym Fundusz Pracy ma akcje wartości 23 mld zł wniesione początkowo w celu współdziałania banku w zakresie popierania drobnej przedsiębiorczości, udzielania kredytów i współpracy w ramach realizacji pożyczki Banku Światowego w zakresie popierania drobnej przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AndrzejGdula">W roku 1993 bank tracił płynność kapitałową, ponieważ nie był dokapitalizowany i nie zarabiał tyle, by kapitał wzrastał, a inflacja pochłaniała wartość kapitałową.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#AndrzejGdula">W związku z tym w 1994 r. zarząd banku zwrócił się do ministra pracy i polityki społecznej o dokapitalizowanie banku kwotą rzędu 100 mld zł. W tym okresie dokonaliśmy pełnej analizy funkcjonowania banku, jak również dokonaliśmy celowości uczestniczenia jako akcjonariusze w tym banku i chciałem poinformować Komisję, że minister pracy nosił się z zamiarem wycofania naszych wkładów w banku.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#AndrzejGdula">Od tego działania odstąpiliśmy z kilku powodów. Po pierwsze, ze względów proceduralnych, bowiem statut banku nie przewiduje takiej prostej drogi wycofywania kapitału, a zgodnie z przepisami musielibyśmy, wycofując kapitał, uzyskać kwalifikowaną większość głosów akcjonariuszy, co nie było sprawą łatwą ani prostą, bowiem tak gwałtowne wycofanie kapitału naraziłoby ten bank nie tylko na kłopoty, ale prawdopodobnie doprowadziłoby do jego upadku.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#AndrzejGdula">W związku z tymi negocjacjami pojawił się inny problem, który skłonił ministra pracy do ostrożności i takiego podejścia, które umożliwiłoby bankowi lepsze realizowanie jego celów, a mianowicie akcjonariusze zagraniczni zwrócili się z ofertą dokapitalizowania banku kwotą rzędu 10 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#AndrzejGdula">Ponieważ przedsięwzięcie to było samo w sobie ciekawe, gdyż otwierało drogę do rozwinięcia kapitału krajowego o kapitał zagraniczny, minister pracy uznał, że takie działanie jest możliwe i jako członkowie akcjonariusze wyraziliśmy na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#AndrzejGdula">W związku z tym została rozpisana kolejna emisja akcji, bank został poważnie dokapitalizowany zgodnie z propozycjami wcześniejszymi, co pozwoliło mu w roku ubiegłym i w roku bieżącym podjąć szerszą działalność wspierającą szczególnie kredytami budownictwo mieszkaniowe i drobną przedsiębiorczość.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#AndrzejGdula">Bank rozwinął również szeroko doradztwo w sprawie uzyskiwania kredytów na rozpoczęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnych. Obecnie po zmianach kapitałowych sytuacja jest następująca: Fundusz Pracy posiada 25,820 mld kapitału, co z innymi podmiotami polskimi stanowi 31% kapitału tego banku. Strona francuska posiada pozostałą część kapitału. Jeżeli chodzi o głosy w Zgromadzeniu Właścicieli Banku, to strona polska posiada 49% głosów, co pozwala jej poważnie kształtować politykę kapitałową tego banku. Rok 1994 bank zakończył zyskiem i po raz pierwszy będzie podzielona dywidenda, w której ma Fundusz Pracy.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#AndrzejGdula">Tyle informacji na postawione pytanie w tej materii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WaldemarMichna">Jeżeli nie ma sprzeciwu, to przyjmiemy propozycje posła M. Manickiego, przenosząc pytania i odpowiedzi na nie do części rezerw budżetowych, czego też one dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WaldemarMichna">Obecnie chodzi o odpowiedź na pytanie dotyczące efektywności funduszu, a więc sensu jego tworzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JanLityński">Chciałbym zauważyć, że jest to problem istotny i na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej myśmy postulowali zbadanie go w sposób całościowy, także w dziedzinie ochotniczych hufców pracy, jak i w zakresie funduszu niepełnosprawnych, gdzie dzieją się rzeczy bardzo dziwne i o tym wszystkim będę mówił.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#JanLityński">Być może jest przedwczesne referowanie tego w tej chwili na posiedzeniu, bowiem nie będzie żadnych wniosków dotyczących ewentualnego niezatwierdzenia budżetu w tym względzie, bo jest on - naszym zdaniem - prawidłowo w naszych warunkach wykorzystywany. Co do skuteczności działania jest tu wymagana bardziej skuteczna analiza, niż w tej chwili możemy temu problemowi zapewnić. Proszę o wzięcie tej propozycji pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WaldemarMichna">Rozumiem pańskie intencje, tylko myślę, że jeśli Komisja obecnie ograniczy się do takiego kalkulacyjnego zbadania, że zaplanowano takie wydatki, a wydano tyle - i sprawa załatwiona, to przy Funduszu Pracy, gdzie mamy 2.800 tys. ludzi bezrobotnych i poszukujemy jakichś rozwiązań, takie potraktowanie sprawy byłoby trudne do akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WaldemarMichna">Dlatego próbuję chociażby uzyskać deklarację ze strony Urzędu Pracy czy przedstawicieli resortu pracy, jaka jest ocena obecnego stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#StanisławWiśniewski">Ja na wstępie swojej dzisiejszej wypowiedzi sygnalizowałem, że ze względu na różne nieprawidłowości występujące w procesie inwestycyjnym, komputeryzacji, jak i dotyczące gospodarowania środkami pomocowymi - nie tylko przy tym Funduszu, ale i przy budżetach innych instytucji - jest w tej chwili pilna potrzeba, jeszcze przed pracą nad przyszłorocznym budżetem, odbycia wspólnego posiedzenia Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Polityki Społecznej, na którym moglibyśmy szczegółowo przy udziale przedstawicieli zainteresowanych resortów wyjaśnić te wszystkie sprawy i spróbować ukierunkować te wszystkie procesy, które w pewnej izolacji prowadzą poszczególne instytucje. Przychylam się do wniosku pana posła J. Lityńskiego, że dzisiaj nie uzyskamy wiarygodnych odpowiedzi na cały szereg pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MaciejManicki">Po pierwsze chciałbym poinformować, że na ten temat znacznie szersza dyskusja miała miejsce na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej, a po drugie - nasze doświadczenia wskazują, iż tezy zawarte w pytaniach są postawione prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MaciejManicki">Chcę także dodać, że już w 1994 r. nastąpiły pewne zmiany, jeśli chodzi o strukturę wydatków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu bowiem dostrzegamy, że najdroższą formą aktywizacji bezrobotnych są roboty publiczne. Doceniamy w pełni, że forma szkoleń czy refundowania wynagrodzeń absolwentom bądź udzielania pożyczek bezrobotnym są znacznie bardziej skuteczne niż roboty publiczne, sprawdzające się do nikłego odsetka utrzymania stałego zatrudnienia osób biorących w nich udział.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#MaciejManicki">Chciałem też poinformować, że w tym kierunku idą zmiany w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, które w tej chwili przedstawione zostały do zaopiniowania organizacjom społecznym.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#MaciejManicki">Mamy także pełną świadomość nieprawidłowych relacji pomiędzy wydatkami na formy aktywnego przeciwdziałania bezrobociu i formy o charakterze osłonowym i uważamy, że środki - niezbyt duże - jakie mamy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu będą jeszcze lepiej wykorzystane, niż do tej pory.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#MaciejManicki">I jeszcze jedno - w dniu jutrzejszym połączone Komitety: Społeczno-Polityczny i Ekonomiczny Rady Ministrów będą rozpatrywać program produktywnego zatrudnienia i zmniejszania bezrobocia, który - jak oceniamy - może być zaczynem także dyskusji parlamentarnej w zakresie likwidacji tego poważnego społecznie i gospodarczo problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WaldemarMichna">W moim przekonaniu, deklaracja - jaka została złożona - może budzić nadzieję, iż działania pójdą w kierunku poprawy. Chętnie bym akceptował wniosek pana posła S. Wiśniewskiego, abyśmy na te tematy odbyli wspólne posiedzenie i złożę stosowny wniosek do prezydium naszej Komisji; tak ważny problem powinien zostać odzwierciedlony w pracach Komisji.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WaldemarMichna">Czy są jeszcze głosy w dyskusji na temat rozpatrywanego wykonania budżetu? Nie ma, przystąpimy więc do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#WaldemarMichna">W głosowaniu Komisja większością 12 głosów, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących się przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu w zakresie Urzędu Pracy za rok 1994.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#WaldemarMichna">Przystępujemy do rozpatrzenia kolejnego sprawozdania, dotyczącego wykonania budżetu za rok 1994 w części Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej opiniuje pozytywnie realizację planów finansowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podkreślając przede wszystkim dwie sprawy, a mianowicie: terminową wypłatę świadczeń emerytalno-rentowych, najważniejsze zadanie ZUS, a także poprawę ściągalności składek i skuteczności ich egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JanLityński">Za niezwykle istotne uznajemy następujące postulaty Komisji. Zacznę od komputeryzacji, która w ZUS jest niezwykle ważna, gdyż idą na ten cel bardzo duże sumy i z naszych doświadczeń wynika, że odpowiedzi na różne pytania przez nas zadawane byłyby łatwe, gdyby była pełna komputeryzacja danych w ZUS. Wymaga to nie tylko planu komputeryzacji, ale także całościowego myślenia o przyszłości ZUS, a m.in. oczyszczeniu ZUS z elementów pozaubezpieczeniowych, podzieleniu ZUS, uzyskaniu dla ZUS statusu instytucji prawa publicznego, nadanie mu osobowości prawnej. Obecnie ZUS wydaje poważne kwoty na opłaty pocztowe, a gdyby miał osobowość prawną, mógłby być powołany wspólny bank ubezpieczeniowo-pocztowy i wówczas część pieniędzy można łatwo inwestować.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#JanLityński">Mógłby być to wstęp do innego funkcjonowania instytucji ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#JanLityński">Dalej zwracamy uwagę na konieczność prewencji rentowej, która właściwie pojęta może spowodować rozbicie istniejącego nieszczęsnego systemu, w którym ludzie idą na rentę wypadając z rynku pracy bez praktycznie żadnego leczenia rehabilitacyjnego. Rosną w ten sposób wydatki i rzesze ludzi, których aktywność na rynku pracy i aktywność społeczna maleje.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#JanLityński">Następnie poprawa w dziedzinie ściągalności - jak już mówiłem - nastąpiła istotna poprawa w tym zakresie, ale zdecydowane efekty można uzyskać na przykład przez rozdzielenie składki na pracodawcę i pracownika z sankcją, że jeśli składka pracownika nie jest wpłacana, to następuje przestępstwo wobec tego pracownika, bo to on ma zmniejszone świadczenia. Takie zachowanie byłoby karane.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#JanLityński">Obecnie są przedsiębiorstwa, które zalegają na wiele bilionów złotych ze składkami, dotyczy to głównie przedsiębiorstw państwowych, ale i prywatne też zalegają ze składkami. Tę sytuację można poprawić przez różne działania, które dotychczas nie zostały podjęte. Wydaje się, że w ZUS istnieje potrzeba kompleksowego działania na rzecz zmiany systemu ubezpieczeń społecznych i analizując budżet ZUS bardzo wyraźnie widać, jakie działania powinny być podjęte w pierwszej kolejności i jakie działania zostały zaniechane w budżecie roku 1994, co owocuje dużym zwiększeniem wydatków budżetowych na tę dziedzinę, a także obciąża przedsiębiorstwa. Obecne obciążenie składką 45% jest wyjątkowo wysokie i niewątpliwie wpływa na zmniejszenie inwestycji i na poziom bezrobocia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#StanisławWiśniewski">Rok 1994 był dobrym rokiem w działalności ZUS, bo obok różnych mankamentów, o których również powiem, charakteryzował się bardzo dobrą ściągalnością i ZUS, jako chyba jedyna instytucja zbierająca składki, osiągnął wskaźnik 97,5% ściągalności tych składek.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#StanisławWiśniewski">To duże osiągnięcie, tym bardziej, że ZUS bardzo mocno zaangażował się w działalność kontrolną w skali całego roku. Przeprowadził on około 88 tys. kontroli planowanych i około 44 tys. kontroli doraźnych.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#StanisławWiśniewski">Ponadto skierowano do izb skarbowych ponad 1600 tysięcy nakazów egzekucyjnych, w wyniku czego ZUS ściągnął dodatkowo do swego budżetu 4,7 bln zł. Jeżeli był planowany deficyt ZUS w wysokości 1,3 bln zł, to na koniec roku bilans zamknął się wynikiem dodatnim 1,7 bln zł, co daje saldo dodatkowych wpływów 3 bln zł. Ponadto były planowane w budżecie dwie waloryzacje, a odbyły się trzy - bez dodatkowej dotacji budżetowej. To świadczy o bardzo dobrej działalności ZUS. Ten trend potwierdza się i w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#StanisławWiśniewski">Są jednak pewne sprawy, które ze względu na nakłady finansowe, jakie są przeznaczane w ZUS, dotyczy to całego procesu komputeryzacji i całego procesu inwestycji zasobów budowlanych, od kilku lat wzbudzają zaniepokojenie.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#StanisławWiśniewski">W ZUS na koniec 1994 r. funkcjonowało ponad 5 tys. komputerów, ale tylko 17% operacji ZUS było przeprowadzanych na systemach ZUS, 83% operacji było wykonywanych w systemie innym. Dlatego też Komisja postulowała, by ZUS w pilnym trybie stworzył plan komputeryzacji, zmierzający do stworzenia jednego zintegrowanego systemu komputerowego, który by doprowadził do przeprowadzania wszystkich operacji na swoim sprzęcie, co da duże oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#StanisławWiśniewski">Także wydatki w inwestycjach budowlanych wzbudzały cały szereg zastrzeżeń ze względu na duże rozpiętości w cenach jednego metra budowlanej przestrzeni. Było też wiele sygnałów o nieprawidłowościach występujących w całym procesie inwestycyjnym.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#StanisławWiśniewski">W 1994 r. kontrole wewnętrzne ujawniły 16 przypadków przestępstw, popełnionych przez pracowników na kwotę około 18 mld zł. Wszystkie sprawy skierowano do prokuratury i przypisano zwrot wspomnianej sumy.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#StanisławWiśniewski">Jeżeli chodzi o profilaktykę zdrowotną, jakiej ZUS dotychczas nie prowadził, to corocznie w budżecie ZUS były przeznaczone środki na tzw. wspieranie i inicjowanie działalności profilaktyczno-rehabilitacyjnej. W roku 1994 przeznaczono na ten cel 119 mld zł, ale wszystkie te środki zostały przeznaczone - i to głównie w końcu roku - na zakup sprzętu dla różnych instytucji ochrony służby zdrowia. Procesowi rehabilitacji poddano w ZUS nieco ponad 500 osób, z czego 50% nie uzyskało renty. Część zrezygnowała sama, reszta po powtórnych badaniach komisyjnych nie uzyskała renty. W roku tym na renty i zasiłki chorobowe ZUS wydał 116 bln zł, z czego na renty około 90 bln zł. Dlatego była presja Komisji Polityki Społecznej na dokonywanie nowelizacji ustawy o rehabilitacji oraz ustawy o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, aby nałożyć na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek wszczęcia działalności rehabilitacyjnej przedrentowej.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#StanisławWiśniewski">Generalnie poza omówionymi zastrzeżeniami należy stwierdzić, że w roku 1994 ZUS dokonał znaczącego kroku w kierunku ściągalności składek i gospodarowania tymi składkami i wnoszę do Komisji o pozytywne zaopiniowanie wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#StanisławWiśniewski">Przepraszam, ale jeszcze jedną sprawę muszę poruszyć - wynagrodzenie pracowników ZUS, które jest tragiczne. Przy klasyfikacji w różnych resortach i organach administracji państwowej są oni na przedostatnim miejscu. Ich płaca w 1994 r. wynosiła około 4.300 tys. zł, co stanowiło około 82% średniej krajowej. ZUS napotyka na poważną barierę w pozyskiwaniu wykwalifikowanych pracowników, a co więcej zgłaszają się wprost przedstawiciele różnych instytucji ubezpieczeniowych, którzy podkupują pracowników, proponując lepsze zarobki.</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#StanisławWiśniewski">Istnieje więc potrzeba przemodelowania w pilnym trybie systemu wynagradzania pracowników i znacznego podniesienia płac w ZUS do poziomu w porównywalnych instytucjach ubezpieczeniowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WaldemarMichna">Czy pan poseł omówił obie części budżetu, oznaczone literami a) i b)? Pan poseł potwierdza, że obie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WaldemarMichna">Przystępujemy do pytań i dyskusji nad przedstawionym materiałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#StanisławStec">Mam pytanie do przedstawicieli ZUS. Biorąc pod uwagę, że w roku 1994 zatrudnienie w gospodarce prywatnej wynosiło 60% ogółu zatrudnionych na umowę o pracę, jaka jest proporcja wpływu składek od tego sektora na składki ogółem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekOlewiński">Moje pytanie dotyczy rad nadzorczych - ile osób zasiada łącznie w radach nadzorczych w oddziałach wojewódzkich i w naczelnej radzie nadzorczej, jakie są łączne kwoty utrzymania tych rad, jak wysokie są wynagrodzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WaldemarMichna">Czy jeszcze ktoś pragnie zabrać głos? Nie widzę, wobec czego chciałbym rozwinąć nieco pytanie postawione przez posła S. Steca. Jeżeli chodzi o składki sektora prywatnego jest opinia, że to są składki bardzo często nieproporcjonalnie małe do rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WaldemarMichna">Co zamierza robić ZUS, by składka była odzwierciedleniem rzeczywistego stanu płac, bo inaczej będzie coraz więcej trudności z pokryciem wypłat emerytur i rent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#TeresaMadejska">Wpływy ze składek w podziale na sektory to: publiczny - 66,4%, prywatny - 33,6%. Musimy jednak wziąć pod uwagę, że w sektorze prywatnym są nie tylko pracownicy, ale również osoby prowadzące działalność na własny rachunek. Osoby te z reguły zgłaszają się do ubezpieczenia społecznego z najniższej podstawy wymiaru, która wynosi 60% przeciętnego wynagrodzenia z kwartału poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#TeresaMadejska">Zdajemy sobie również sprawę, że wynagrodzenia są zaniżane, jeżeli chodzi o pracowników sektora prywatnego, bowiem podstawę wymiaru składek stanowi najniższe wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Jest to na ogół zmowa pracodawcy z pracownikiem, a problem wynika wtedy, gdy trzeba przyznać świadczenie i pracownik mówi, że nie zarabiał 3 mln, ale 6 mln zł. Wtedy odbywa się kontrola, następuje przypis wsteczny składek.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#TeresaMadejska">Rady Nadzorcze. Etatowo było tam zatrudnionych w 1994 r. 48 osób, a są to przewodniczący rad nadzorczych oddziałowych bądź wiceprzewodniczący. Maksymalna liczba zatrudnionych mogłaby wynieść 115: po 2 etaty na 55 oddziałów plus 3 na centralę, ale nadal wynosi 48.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#TeresaMadejska">Zasady wynagradzania tych osób wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów ustalającego wynagrodzenie przewodniczących rad nadzorczych na poziomie dyrektora oddziału ZUS, a przewodniczącego centralnej rady nadzorczej - na poziomie prezesa lub wiceprezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#TeresaMadejska">W 1994 r. wynagrodzenie przewodniczących rad nadzorczych wyniosło 14,418 mln zł razem z premią i nagrodami. Całość kosztów utrzymania rad nadzorczych - pozostali członkowie rad nadzorczych pełnią swe funkcje społeczne i mają tylko diety, wynoszące 150% diet przysługujących w podróżach służbowych - wyniosła w 1994 r. 14,980 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#ZbigniewBomba">Biorąc pod uwagę dane GUS, to 40% zatrudnienia w sektorze prywatnym podanym przez panią prezes nie jest zgodne z tamtymi danymi. Poza tym ubezpieczeni w ZUS są bezrobotni, do której grupy państwo ich zaliczacie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#HelenaGóralska">Chciałam jedynie skomentować domniemanie wynikające z pytania pana posła przewodniczącego, jak się składki mają do rzeczywistości, że w sektorze prywatnym wynagrodzenia są wyższe, tylko wszyscy oszukują, nie płacąc należnych składek.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#HelenaGóralska">Pani prezes przyjęła tę konwencją mówiąc, że zdarzają się oczywiście oszustwa, ale ja nie słyszałam o żadnych rzetelnych badaniach i ich wynikach na ten temat. Sektor prywatny to nie tylko banki z wysokimi wynagrodzeniami, ale i małe firmy, gdzie wynagrodzenia są niskie i nie można przyjmować z góry założenia, że sektor prywatny składa się z oszustów. Uważam to za nadużycie, bo nie chcę zadawać już pytania, na które odpowiedzi wielokrotnie już słyszeliśmy: jacy są najwięksi dłużnicy ZUS i na jakie kwoty zalegają.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#HelenaGóralska">To są przecież wielkie przedsiębiorstwa państwowe, które nie płacą składek, a budżet im to umarza, odracza i - przypominam - że na 1995 r. znalazło się w budżecie 8 bln zł na pokrycie niezapłaconych składek ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WaldemarMichna">Ja nie kwestionuję tego, co domniemywa się, iż wszyscy są uczciwi, natomiast statystyka jest wyraźna, że musi następować masowe niedoszacowanie wysokości płac, gdyż w przeciwnym razie nie byłoby tak, że 50% zatrudnienia - pani prezes mówiła o 40% i rozumiem że te 10% różnicy, to są właściciele płacący na innych zasadach składki - nie przynosi odpowiednich ilości składek.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WaldemarMichna">I co innego dłużnicy nie płacący składek wymierzonych, co innego - niedoszacowanie podstawy wymiaru składki.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WaldemarMichna">Ja nie mówię o oszustwach, tylko o sytuacji, gdzie podstawy prawne nie są dostatecznie klarowne i nie zabezpieczają należycie spraw finansowych, skąd naturalnie niejako następują nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#WaldemarMichna">I jedna sprawa to ci dłużnicy, którzy nie płacą wymierzonych składek; druga - to sprawa rzeczywistej płacy do wymiaru składek i trzecia (co czyni się na całym świecie) - to poszukiwanie sposobów ograniczenia pracy „na czarno”.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#WaldemarMichna">Dążymy przecież do zmniejszenia dotacji budżetowych, o czym pani poseł wspomina i do zmniejszenia składki, bardzo wysokiej u nas dla tych, którzy płacą składki od rzeczywistych dochodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#HelenaGóralska">Ja jednak kategorycznie protestuję przeciwko traktowaniu prywatnych właścicieli jako oszustów i proszę, by pani prezes wymieniła 10 największych dłużników ZUS w opłacaniu składek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WaldemarMichna">Pani poseł, ja nie powiedziałem nic o oszustach i proszę mi nie imputować tego, czego nie powiedziałem. Stwierdziłem jedynie, że jeżeli są nieszczelne przepisy, występuje tendencja do ich przekraczania i niewykonania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanLityński">Pan przewodniczący słusznie zauważył, że tendencje do zmniejszenia obciążenia składką ZUS kosztów pracy, do zmniejszenia obciążenia budżetu wydatkami na ubezpieczenia społeczne prowadzą do reformy ubezpieczeń społecznych tak, aby ubezpieczenia nie ciążyły na rozwoju przemysłu, a wręcz przeciwnie.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#JanLityński">Jest to problem, którego nie rozwiążemy ani przez uszczelnianie przepisów, bo nie prowadzi to do zwiększenia wpływów, tylko do ucieczki w szarą strefę, ani prawdopodobnie przez zwiększenie różnego rodzaju policji, aczkolwiek należy tę policję do rozsądnych rozmiarów zwiększać.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#JanLityński">Oczywiście jesteśmy za poprawą funkcjonowania Państwowej Inspekcji Pracy w tej dziedzinie, co nie jest łatwe.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#JanLityński">Istnieją natomiast pewne sposoby techniczne poprawienia tej sytuacji i postulujemy niektóre z nich. Natomiast nie wydaje mi się, by można było w tej chwili rozpatrywać działania ZUS w tej dziedzinie, bo jest on wykonawcą ogólnej polityki państwa i nie jest w stanie poprawić ściągalności poza różnymi działaniami doraźnymi.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#JanLityński">Trzeba pamiętać natomiast, że przedsiębiorstwa prywatne, to w dużej mierze przedsiębiorstwa o rzeczywiście bardzo niskich płacach. Nadużycia są i w tych przedsiębiorstwach, ale one odbywają się głównie kosztem pracowników, dzięki czemu m.in. te prywatne przedsiębiorstwa funkcjonują. Są on jednak nieporównywalnie mniejsze niż nadużycia - nazwałbym je systemowymi - powodujące, że wielkie przedsiębiorstwa państwowe i byłe państwowe nie płacą na Fundusz Pracy i poprzez Fundusz Pracy są faktycznie dotowane przez państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MarekOlewiński">Mam pytanie: jak to się stało, że wynagrodzenia w ZUS są takie niskie? W innych urzędach centralnych potrafiono w jakiś sposób doprowadzić do wyższych płac, bo jeżeli chcemy egzekwować właściwą pracę od tych pracowników, powinniśmy właściwie ich opłacać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#StanisławWiśniewski">Ja mam prośbę, by omawiając sprawy wykonania budżetu oprzeć się na informacjach, wynikających z konkretnych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#StanisławWiśniewski">Pan przewodniczący stwierdził, że ZUS jest taki, że do niego budżet państwa musi dopłacać. Nie ma w świecie systemu emerytalno-rentowego, do którego budżet państwa nie dawałby subwencji, dofinansowania czy innej pomocy finansowej. Proszę zwrócić uwagę, że wysiłek ZUS idzie w tym kierunku i przynosi efekty.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#StanisławWiśniewski">Ja w tym momencie z koreferenta staję się obrońcą ZUS, ale temat znam, gdyż od 1987 r. jestem społecznym członkiem rady nadzorczej. Jeżeli w 1992 r. dotacja budżetu państwa, uzupełniająca, wynosiła 21,2%, to w roku 1992 spadła do 19,8%, w 1994 r. - do 17,4%, a w tym roku osiągnie poziom 11,2%. Oddajmy więc sprawiedliwość wysiłkom ZUS, zmierzającym do podwyższenia ściągalności składek.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#StanisławWiśniewski">Proszę pana ministra o podanie ściągalności należności budżetowych przez izby skarbowe i czy są one zbliżone do ZUS z 1994 r. - 97,5%, co dało biliony złotych.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#StanisławWiśniewski">Jeżeli jest pytanie, jak płaci składki sfera prywatnych podmiotów gospodarczych i mówi się o pewnych nadużyciach, bo one wynikają z kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, z kontroli ZUS i z kontroli izb skarbowych, które wykrywają niepłacenie składek w należnej wysokości, to zadłużenie sektora prywatnego na dzień dzisiejszy wynosi 7.1 bln zł na ogólną kwotę 38 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#StanisławWiśniewski">Trzeba zdać sobie sprawę, że ZUS nie jest w stanie sam ściągnąć tej kwoty, bo są tutaj potrzebne decyzje polityczne rządu, a rząd w 1995 r. z budżetu państwa przeznaczył 8 bln zł na oddłużenie niesprawnych kolosów państwowych. Czy więc mamy doprowadzić do powiększenia rynku bezrobotnych, czy starać się inaczej zaradzić tej sytuacji? W tych problemach ZUS oczekuje nie tylko wsparcia, ale konkretnych działań ze strony rządu, bo sam podejmuje różne działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#TeresaMadejska">Bezrobotni są u nas zaliczani do sektora publicznego, bowiem składki płacą urzędy pracy, a więc tam, gdzie jest zaliczony zakład płacący składki.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#TeresaMadejska">Najwięksi dłużnicy w sektorze publicznym to spółki węglowe i kopalnie węgla kamiennego, zajmujące pozycje od 1 do 13. Na koniec ka Spółka Węglowa - 1,694 bln zł, Rudzka Spółka Węglowa - 1,5 bln zł, Bytomska Spółka Węglowa - 1 bln zł, Gliwicka Spółka Węglowa - 1 bln zł, Nadwiślańska Spółka Węglowa - 800 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#TeresaMadejska">W Sektorze prywatnym są też duże firmy: „Elgaz”, Janusz Leksztoń, Gdynia - 23 mld zł, „Budopol” Kraków - 18 mld zł, „polam” sp. z o.o. Pułtusk - 12 mld zł, Zakłady Mięsne z Gniezna - 11,7 mld zł, Słupskie Przedsiębiorstwo Budowlane SA - 11,6 mld zł. Spółdzielnia Pracy Tomasovia - 10 mld zł. Szukałam mniejszego zakładu prywatnego i nie znalazłam. Cała ta zaległość jest zajęta hipotecznie.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#TeresaMadejska">Przeciętna podstawa wymiaru składek w 1994 r. wynosiła ogółem 3.858 tys. zł, sektor publiczny - 4.709 tys. zł, w tym pracownicy 4.185 tys. zł, sektor prywatny - 3.335 tys. zł w tym pracownicy 3.692 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#TeresaMadejska">Sprawa wynagrodzeń. Centrala ZUS jest centralnym organem administracji państwowej (...).</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#TeresaMadejska">(...) nas ustawa o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w sferze budżetowej i otrzymujemy w tym zakresie limity, w których jesteśmy sklasyfikowani na ostatnim miejscu w tzw. pozostałych działach.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#TeresaMadejska">W ostatnich latach, jak odnosimy środki, które dostajemy na wynagrodzenia do przeciętnej płacy w gospodarce narodowej czy takiej pracy w sferze budżetowej, to udział ich z roku na rok maleje. Od lat otrzymujemy najniższe limity w najniższej działce, bowiem zakwalifikowani jesteśmy na ostatniej pozycji w jednostkach państwowych, do pozostałych działów gospodarki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#StanisławStec">Ponieważ przedsiębiorstwom państwowym się wymawia te 8 bln zł dotacji, mam pytanie do pani prezes, ile w 1994 r. ze środków funduszu społecznego zostało wypłacone procentowo zasiłków chorobowych dla przedsiębiorstw prywatnych, które w przedsiębiorstwach państwowych księguje się w ciężar kosztów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#TeresaMadejska">Ogółem wypłaty zasiłków chorobowych w 1994 r. wyniosły 27,83 bln zł, z tego zasiłki finansowane ze środków zakładów pracy 13,824 mld zł, ze środków ZUS 13,258 bln zł - więc proporcja wynosi 50%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WaldemarMichna">Czy wszystkie odpowiedzi zostały udzielone. Tak. Nie ma więcej pytań. Ministerstwo Finansów nie ma uwag. Poddaję pod głosowanie sprawozdanie z wykonania budżetu ZUS za 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WaldemarMichna">W głosowaniu 16 głosami za, przy braku przeciwnych i jednym wstrzymującym się Komisja przyjęła wykonanie tego budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#TeresaMadejska">Chciałam zwrócić uwagę, że został do omówienia Fundusz Alimentacyjny, którym także dysponuje ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JanLityński">Co do Funduszu Alimentacyjnego Komisja zaakceptowała wykonanie jego planu finansowego. Zwracaliśmy uwagę w dyskusji na to, że poprzez środki prawne należy zwiększyć ściągalność alimentów dla tego Funduszu z tym, że Komisja nie głosowała w tej sprawie, kończąc posiedzenie akceptacją wykonania planu finansowego Funduszu Alimentacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#StanisławWiśniewski">Chciałbym podać państwu, że efektywne wpływy tego Funduszu wyniosły 2,723 bln zł, co stanowi 93% planu, w tym wpływy od osób zobowiązanych do alimentacji 335 mld, co stanowiło 123% planu - to efektywność ściągalności.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#StanisławWiśniewski">Wydatki zaś wyniosły w 1994 r. 2.532,5 mld zł, co oznaczało 90, 4% planu, z czego wydatki na świadczenia 2,285 bln zł. Stan środków Funduszu na koniec 1994 r. wyniósł w księgowości ponad 5 bln zł, a więc kwotę dwuletnich wypłat na świadczenia alimentacyjne.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#StanisławWiśniewski">Jest to stan korzystny pozornie, bo środki pozostające na koncie Funduszu w środkach finansowych wynoszą niespełna 400 mld zł. Jest to więc problem likwidacji papierowego stanu bilansowego w funduszu alimentacyjnym oraz w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych również, bowiem ten ostatni na koniec roku posiadał 38 bln zł stanu księgowego, a środków finansowych niespełna 8 bln zł. Reszta to są nieściągalne środki, a kwota ta z roku na rok przechodzi do budżetu i stwarza pewną fikcję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#StanisławWiśniewski">Wnioskuję więc o przyjęcie sprawozdania z wykonanie Funduszu Alimentacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WaldemarMichna">Poproszę panią minister finansów o wypowiedź w tej sprawie, jakie są zamierzenia, jakie intencje, co być może pozwoli na podjęcie odpowiednich działań zakończenia tego stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#ElżbietaChojnaDuch">Jest to rzeczywiście bardzo trudny problem, istniejący już od dłuższego czasu, a właściwie od chwili powstania Funduszu Alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#ElżbietaChojnaDuch">W pewnej mierze to problem również międzyresortowy, bowiem Fundusz ten dotyczy zaległości mężczyzn (niepłacących alimentów) i Ministerstwo Sprawiedliwości także ma określone kompetencje w tym względzie. Zaległości nie są papierowe, są to zaległości faktyczne.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#ElżbietaChojnaDuch">Można powiedzieć, że jedynym sposobem i możliwością, którą przewiduje ustawa o zabezpieczeniu społecznym, jaka niedawno weszła w życie, jest możliwość windykacji zaległości obu wspomnianych funduszy.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#ElżbietaChojnaDuch">Jeśli chodzi natomiast o kwoty zapisane w ustawie budżetowej, jest to 8 bln na częściową spłatę zadłużenia. Działania, które podejmujemy zgodnie z możliwościami prawnymi są ograniczone, także należałoby się zastanowić nad zmianą regulacji prawnych, aby umożliwiły zwiększenie ściągalności tych zaległości.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#ElżbietaChojnaDuch">Jeśli można poproszę jeszcze o uzupełnienie wypowiedzi przez panią dyrektor M. Witkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MonikaWitkowska">Jeżeli chodzi o stan zaległości Funduszu Alimentacyjnego, jest on rzeczywiście bardzo duży, ale trzeba wziąć pod uwagę, że nie możemy zrezygnować z rejestracji tego, co się rzeczywiście Funduszowi należy. Trzeba podejmować działania dla likwidacji zaległości nie tylko w Funduszu Alimentacyjnym, ale także w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wiele działań w tym kierunku podejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MonikaWitkowska">Sytuacja Funduszu Alimentacyjnego jest znacznie trudniejsza, bo są to osoby zobowiązane do alimentacji, które od świadczeń systematycznie uchylają się, bo gdyby się nie uchylały, dzieci te nie byłyby objęte Funduszem Alimentacyjnym. Osoby te zmieniają pracę, często otrzymują wyroki za niepłacenie alimentów, i tu jest miejsce dla współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości, co do możliwie jak najlepszego ściągnięcia zaległości.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MonikaWitkowska">Musimy sobie jednak zdawać sprawę z tego, że ten Fundusz działa w obszarze patologii społecznej i dlatego procent nieściągniętych alimentów będzie duży, bo człowiek zobowiązany normalnie te alimenty płaci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WojciechArkuszewski">Może resort finansów rozważy inny sposób księgowania nie dających się ściągnąć kwot Funduszu Allimentacyjnego, może jako nieściągalne kredyty, by te zaległości przez ciągły wzrost po prostu nie drażniły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TeresaMadejska">Rzeczywiście zadłużenia Funduszu Alimentacyjnego narastają, bowiem świadczenia z funduszu komorników sądowych może tylko ponaglać po przesłaniu im decyzji przyznania świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego i nie ma wpływu na prowadzenie egzekucji, która w ostatnich latach staje się w tym zakresie coraz mniej skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#TeresaMadejska">Ponadto w latach ubiegłych karanie więzieniem za niepłacenie alimentów dawało poprawę ściągalności, bo osoby te miały obowiązek pracy w zakładach karnych, jak powszechnie wiadomo, sytuacja jest taka, że w więzieniach pracy nie ma i przy odbywaniu kary zadłużenie tylko rośnie. Gdyby zobowiązany był na wolności, może cokolwiek można byłoby z niego - choćby z zasiłku dla bezrobotnych - ściągnąć.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#TeresaMadejska">Zadłużeń my nie umarzamy, stąd one rosną, dopóki dłużnik żyje jest szansa ściągnięcia pewnych kwot. Po śmierci dłużnika, jeżeli nie zostają osoby, na które można przenieść zobowiązania z tego tytułu, długi funduszu są umarzane, ale to jest dosłownie kropla w morzu zadłużeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WaldemarMichna">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Nie ma chętnych, więc przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WaldemarMichna">W głosowaniu Komisja 15 głosami za, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu Funduszu Alimentacyjnego związanego z ZUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WiesławaZiółkowska">Przystępujemy do następnej części - sprawozdania z wykonania budżetu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanLityński">Zanim przystąpię do omówienia wykonania budżetu w tej części, mam dwa wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JanLityński">Jeden, że prawdopodobnie z mojej winy, kiedy byli przedstawiciele Urzędu Pracy, nie przeanalizowaliśmy planu dochodów i wydatków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, które należało omówić.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#JanLityński">Sprawa druga, że ja nie podejmuję się po godzinie 20 przystąpić do debaty nad dochodami i wydatkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, bo o ile kontrowersje w przypadku Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych są stosunkowo łatwe do przezwyciężenia, o tyle w przypadku drugiego z wymienionych funduszy Komisja Polityki Społecznej niemal jednogłośnie odrzuciła sprawozdanie z jego wykonania.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#JanLityński">Problem jest bardzo istotny i proponuję, byśmy sprawozdanie w tej części rozpatrywali w dniu jutrzejszym, bo nie przypuszczam, by Komisja przeszła wobec opinii Komisji Polityki Społecznej do porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#StanisławWiśniewski">Sprawa jest bardzo poważna, bo dotyczy nie tylko budżetu 1994 r., ale również oceny funkcjonowania Funduszu Rehabilitacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych w roku 1994 i za rok 1993. Jak się czysta, jest to po prostu horror.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#StanisławWiśniewski">Poza tym Najwyższa Izba Kontroli wszczęła szczegółowe kontrole poszczególnych odcinków funkcjonowania tego funduszu, skierowała już wnioski do prokuratury i w tej kwestii prosiłbym przedstawiciela NIK o rodzaj koreferatu do sprawozdania przedłożonego przez Urząd.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#StanisławWiśniewski">Chcę podać fakt, że tylko w przeciągu jednego roku nastąpiły cztery zmiany personalne na stanowisku prezesa zarządu, a cała sprawa ma w sobie znamiona pewnego układu wprost koleżeński-mafijnego we władzach funduszu. Dlatego przychylam się do wniosku pana posła J. Lityńskiego o przełożenie rozpatrzenia wszystkich pozostałych funduszy na dzień jutrzejszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MaciejManicki">Apeluję o rozpatrzenie przez Komisję w dniu dzisiejszym budżetów nie budzących kontrowersji, a mianowicie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej zbiorczego budżetu wojewodów i rezerw celowych, a pozostawienie na jutro jedynie Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WiesławaZiółkowska">Jeżeli nie będzie sprzeciwu, to rozpatrzymy sprawy zgodnie z propozycją posła M. Manickiego, z tym, że jutro rozpoczęlibyśmy obrady o godzinę wcześniej i w tej godzinie rozstrzygnęlibyśmy sprawę najtrudniejszego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, potem sprawy z jutrzejszego porządku dnia i na końcu pozostałości z dnia dzisiejszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarianOlewiński">W sytuacji, kiedy NIK prowadzi różne kontrole dotyczące Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, prokuratura również, czy my musimy w ogóle zajmować się tym funduszem w takim sensie, że się czyta sprawozdanie i przyjmuje do wiadomości opinię Komisji Polityki Społecznej? - może po prostu nie przyjmijmy tego sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WiesławaZiółkowska">To jest, niestety, nasz obowiązek, panie pośle. To Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów jako jedyna rekomenduje Sejmowi przyjęcie bądź odrzucenie budżetu, a jeszcze w takim przypadku, kiedy Komisja Polityki Społecznej rekomenduje odrzucenie, wymaga to bardzo wnikliwego rozpatrzenia przez naszą Komisję i inaczej być nie może.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AdamGwara">Jestem pełnomocnikiem ds. osób niepełnosprawnych i rozumiem, że sprawa funduszu wymaga dogłębnej debaty, ale chciałem też państwa poinformować, że jutro z samego rana jest zwołana konferencja prasowa, dotycząca Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a o godzinie 11 rozpoczyna się posiedzenie Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów, gdzie ja jako pełnomocnik i szef rady nadzorczej funduszu jestem zobowiązany w nim uczestniczyć. Ma tam być również prezes funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#StanisławWiśniewski">Z dużą przykrością muszę stwierdzić, że wprowadza się pewien nowy obyczaj, polegający na próbach narzucania przez przedstawicieli urzędów państwowych rytmu naszej pracy i dostosowania go do swoich zajęć. W dniu dzisiejszym nie jestem w stanie być koreferentem w sprawie funduszu i bardzo bym prosił, by Komisja mogła wysłuchać informacji od przedstawiciela NIK na temat w charakterze takiego koreferatu, gdyż jest to fundusz, w który wkradły się elementy wręcz przestępcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WiesławaZiółkowska">Bardzo proszę przedstawicieli rządu o zadbanie, by na jutrzejszym posiedzeniu były stosowne prezentacje. W końcu z pieniędzy robotników płacimy pensje niejednokrotnie 7–8 zastępcom ministrów i wydaje mi się, że znajdą się osoby kompetentne i upoważnione do tego, by na posiedzeniu Komisji reprezentować dany urząd.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WiesławaZiółkowska">Proszę pana posła J. Lityńskiego o referat z wykonania budżetu w zakresie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej wnioskuje o przyjęcie budżetu resortu pracy zarówno w dziedzinie dochodów jak i wydatków, a także w dziedzinie gospodarki budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JanLityński">W jednym punkcie Komisja nasza wyraziła pewne zaniepokojenie, a mianowicie w dziale dochodów dotyczących różnej działalności, uzyskanych w kwocie 116 mld zł wobec zaplanowanych 2 mld zł. Z udzielonych wyjaśnień wynika, że powodem tego było nie osiągnięcie przez gospodarstwa pomocnicze Ochotniczych Hufców Pracy zaplanowanego poziomu zysku.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#JanLityński">W związku z powyższym zwróciliśmy się do resortu pracy o zbadanie przyczyn niezrealizowania planu dochodów, bowiem uzyskane wyjaśnienia wydały nam się dalece niewystarczające. Wspomniane hufce pracy wydają się jedną z najważniejszych dziedzin, a zajmują się pracą z młodzieżą o najniższym stopniu wykształcenia. Zaniepokojenie nasze wzbudziło też to, że za najważniejsze osiągnięcie hufców w roku 1994 znano utrzymanie potencjału organizacyjnego hufców pracy na poziomie roku 1993. Wydało nam się to nieco wątpliwe lecz uzyskaliśmy wyjaśnienie, że przydzielenie zbyt małych środków, było przyczyną uznania utrzymanie potencjału za sukces.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#JanLityński">Wydaje się, że jest to główny problem, ponieważ te środki były w ciągu roku rozszerzane wobec większych potrzeb. Natomiast wyniki OHP to objęcie kształceniem ogólnym i zawodowym niemalże 25 tys. uczestników i postulowaliśmy zbadanie skuteczności działań w tej mierze, choćby przez określenie, jaki procent tych przeszkolonych znajduje zatrudnienie. Być może uda się wyciągnąć z tego bardziej ogólne wnioski, jeżeli chodzi o bezrobocie wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#JanLityński">Co do innych działów, to - jak pamiętam - nie wzbudziły one żadnych zastrzeżeń i proponujemy budżet w całości przyjąć. Przyjmując ten budżet jednocześnie przyjęlibyśmy część rezerw celowych w pozycji 27 mówiącą o wykorzystaniu kwoty ponad 88 mld zł, przeznaczonych na promocję i rozwój służb społecznych i promocję małej przedsiębiorczości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#StanisławWiśniewski">Sprawa OHP jest dość jasna, bowiem chodzi o niewykonanie planowych dochodów prowadzonych gospodarstw. Przepraszam, bo muszę poszukać odpowiednich materiałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#EdwardMacierzyński">Jeżeli chodzi o wykonanie budżetu przez Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych, to omówił je wyczerpująco pan poseł J. Lityński, a my ponadto nie mamy więcej uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#ZbigniewSawicki">Wyjaśnię kwestię działalności gospodarstw pomocniczych w 1994 r. i chciałbym podać przyczyny, jakie omawiałem na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej. Były to 32 gospodarstwa pomocnicze, jedno Komendy Głównej OHP i 31 komend regionalnych i wojewódzkich, które przyniosły w omawianym roku stratę w wysokości 1,445 mld zł. w starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#ZbigniewSawicki">Podstawowa sprawa wiążąca się z tą sprawą, to zaszłości związane z wyprzedażą majątku pozostałego po starych centralnych składnicach kwatermistrzowskich, głównie w postaci starego umundurowania po oddziałach obrony cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#ZbigniewSawicki">Następna sprawa jest związana z dosyć dużymi kosztami własnych produktów wytwarzanych przez gospodarstwa pomocnicze, a wiąże się to z zatrudnieniem przez te gospodarstwa uczestników OHP. Po prostu dla pewnej ilości młodych ludzi, funkcjonujących w OHP nie znaleźliśmy pracodawców i dlatego zatrudniły ich gospodarstwa pomocnicze OHP. Uczyli się tam oni przez dużą część 1994 r. zawodu, a więc z konieczności produkcja w tych gospodarstwach nie była efektywna.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#ZbigniewSawicki">Kwestia następna jest związana z przejęciem przez nas bardzo dużej kotłowni w Pleszewie, która była ogromnie deficytowa. Obecnie nie jest to już problem, ale w 1994 r. był.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#ZbigniewSawicki">Kolejna sprawa, to duża kradzież przedmiotów sprzedawanych przez gospodarstwa pomocnicze w Zielonej Górze, która to kradzież także zaliczona została na poczet strat gospodarstw pomocniczych.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#ZbigniewSawicki">I jeszcze jedna, końcowa sprawa, wiążąca się z grą rynkową i niemożnością dostosowania się do niej całości gospodarstw pomocniczych, a mianowicie zostały podjęte pewne nietrafne decyzje gospodarcze, wynikające z błędnej oceny zjawisk rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#ZbigniewSawicki">Ogólnie na 32 gospodarstwa pomocnicze tylko 6 przyniosło straty wymienione przeze mnie, niestety, bardzo duże. Pokryte one zostały z własnych środków obrotowych gospodarstw pomocniczych, a w dużej części nie zostały pokryte ze środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#ZbigniewSawicki">Chciałbym ponadto stwierdzić, że problemy z roku 1994, o jakich mówiłem, już nie występują. Załatwiliśmy sprawę kotłowni w Pleszewie załatwiliśmy sprawy nierentownych gospodarstw pomocniczych, które już nie funkcjonują i sądzę, że tego typu niekorzystne zjawiska w bieżącym roku nie wystąpią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WiesławaZiółkowska">Poproszę pana posła sprawozdawcę o referat w zakresie opieki społecznej, zbiorczego budżetu wojewodów i rezerw celowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanLityński">Pozycje 10, 12 i 19 z rezerw celowych, to pozycje związane z funkcjonowaniem pomocy społecznej i jeżeli można, omówię je razem z budżetem zbiorczym wojewodów - bowiem środki przeznaczone na pomoc społeczną trudno jest omawiać oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej opiniując pozytywnie wykonanie budżetu zwraca uwagę na następujące sprawy. Zgodnie z wcześniejszą opinią Komisji - zgłaszaliśmy to do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów - środki na pomoc społeczną przewidziane w budżecie na rok 1994 okazały się o 30% mniejsze. Dotyczy to m.in. pozycji 10 - środki przeznaczone dla kobiet w ciąży, co wywołało negatywne skutki w funkcjonowaniu pomocy społecznej, bowiem wypłacane zasiłki były symboliczne. Nadto spowodowało to zmniejszające się obecnie zaległości w wypłacaniu obligatoryjnych - przez pewien okres - zasiłków dla kobiet w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#JanLityński">Komisja Polityki Społecznej postuluje opracowanie jednoznacznych kryteriów podziału środków na województwa, a także na gminy, ponieważ występują w tym zakresie pewne niejasności. Na przykład: Ministerstwo Finansów twierdzi, że wojewodowie przydzieloną im na województwo pulę zmniejszają, jeśli chodzi o środki na pomoc społeczną, a wojewodowie w rozmowach z nami twierdzą, że te środki, jakie otrzymują, są zdecydowanie za małe.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#JanLityński">Postulujemy także w 1996 r. zwiększenie o 10% środków budżetowych na inwestycje w domy opieki społecznej, bowiem rzeczywiście funkcjonowanie jednego pensjonariusza domu pomocy społecznej kosztowało około 3 mln zł w 1994 r. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że środki wpłacane przez pensjonariuszy odprowadzane są do budżetu państwa i o tle koszt funkcjonowania się zmniejsza. Następnie obsługiwanie tych domów przez instytucje prywatne minimalnie tylko zmniejsza koszty, chociaż jest to jakaś droga rozwiązania, a po trzecie - analiza takiej sytuacji w innych krajach dowodzi, te takie są koszty obsługi osób w domach pomocy społecznej, ludzi starych nie potrafiących się samodzielnie obsłużyć bądź ludzi specjalnej troski.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#JanLityński">Kolejny postulat, to aby w takich placówkach jak: więzienia, szpitale, szkoły integracyjne, urzędy pracy i inne tego typu instytucje, mające z natury rzeczy do czynienia z pracą społeczną, umieści stanowisko pracownik socjalny, co jest o tyle istotne, że wszyscy pracownicy socjalni pod koniec tego roku będą mieli obowiązek przejść specjalne szkolenia i ich status powinien ulec poprawie. Od kilku lat podejmowane są wysiłki stworzenia nowej grupy zawodowej - pracowników socjalnych - i w tym zakresie są już osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o płace, zwłaszcza w domach pomocy społecznej, są one katastrofalnie niskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#EdwardMacierzyński">Mój przedmówca wyręczył mnie w wielu sprawach, do których nie mam nic do dodania, pragnę natomiast powiedzieć, że nasze kontrole prowadzone przy okazji kontroli wykonania budżetu wojewodów, gdyż nie było specjalnych kontroli w zakresie pomocy społecznej, wykazały rzeczywiście duży niedobór środków na pomoc społeczną, a miały na to wpływ dwa czynniki, a mianowicie zaległości z 1993 r. w realizacji świadczeń z tytułu macierzyństwa dla około 80 tys. kobiet i wzrost zapotrzebowania na zasiłki okresowe ze strony osób pozostających bez pracy, które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Stwierdzono przypadki zalegania z wypłatą świadczeń za rok 1994 dla kobiet z tytułu macierzyństwa oraz odmowy świadczeń - przede wszystkim zasiłków okresowych - osobom uprawnionym.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#EdwardMacierzyński">W niektórych ośrodkach pomocy społecznej z powodu braku środków obniżono drastycznie wysokość przyznawanych zasiłków okresowych nawet do 10 nowych złotych. Trudna sytuacja dotyczyła zwłaszcza tych gmin, gdzie wystąpiło duże bezrobocie strukturalne i stwierdziliśmy przypadki, że odsetek osób korzystających z pomocy społecznej wynosił 80% pozostających bez pracy, które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#EdwardMacierzyński">W przypadku niedoboru środków, szczególnie muszą niepokoić przypadki niewłaściwego nimi gospodarowania, a nawet zdarzające się niekiedy przypadki marnotrawstwa. Na skutek nierozpoznania potrzeb przez niektóre wojewódzkie zespoły pomocy społecznej w części gmin występował niedostatek środków, natomiast w innych gminach tego województwa względnie nadwyżki, co łączy się z kryteriami rozdziału tych środków.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#EdwardMacierzyński">Stwierdzono także przypadki niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystywanie przez miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej środków budżetowych na zadania zlecone przez państwo. Finansowano z nich np. przedsięwzięcia, należące - zgodnie z ustawą o pomocy społecznej - do zadań własnych gminy.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#EdwardMacierzyński">Niedostateczny był również nadzór ze strony wojewódzkich zespołów pomocy społecznej nad wykorzystaniem środków przyznawanym stowarzyszeniom na realizację zadań w zakresie pomocy społecznej. Zawierając w tym celu umowy ze stowarzyszeniami, wojewódzkie zespoły pomocy społecznej nie zawsze zobowiązywały zleceniobiorców do zwrotu kwot dotacji niewykorzystanych w roku budżetowym lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#EdwardMacierzyński">W domach pomocy społecznej stwierdzono dość liczne przypadki wzrostu zadłużenia ze strony pensjonariuszy. Wynika to w dużej mierze stąd, że część tych osób nie otrzymywała zasiłków stałych z ośrodków pomocy społecznej i nie mogły one pokrywać - przynajmniej w części - kosztu swego tam pobytu. Przypadki stwierdzonego marnotrawstwa, to m.in. wydatkowanie w domu pomocy społecznej w Choroszczy 25 tys. zł na wykonanie dokumentacji technicznej krytego basenu mimo braku na ten cel środków - ogólnie koszt tej inwestycji wyniósł 1,170 mln nowych złotych (czyli 12 mld starych złotych).</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#EdwardMacierzyński">Stwierdzono również przypadki zakupu -niekiedy za znaczne kwoty - luksusowych, a niekiedy zbędnych mebli i wyposażenia wnętrz. Przykłady te wskazują na potrzebę zwiększenia nadzoru nad wykorzystaniem środków finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WiesławaZiółkowska">Mamy więc następujące sprawy do resortu pracy: co z kobietami w ciąży, bo środki zaplanowane wykonano w pełnej wysokości i jak wynika ze sprawozdania, o 30% nie zostały wykonane zobowiązania ustawowe. Są takie województwa jak białostockie, gdzie 5 tys. kobiet otrzymało należne zgodnie z ustawą środki w 1994 r., 3 tys, zaś czekało na ich wypłatę.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WiesławaZiółkowska">Druga sprawa to finansowanie ze środków pomocy społecznej zadań innych niż powinny być finansowane.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WiesławaZiółkowska">Sprawa trzecia, to rozdział środków na poszczególne wojewódzkie zespoły pomocy społecznej i dalej na gminy, w których części środków brakowało, a w innych tych środków było za dużo.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WiesławaZiółkowska">Sprawa czwarta - drastycznego niedoboru środków i jednoczesnego nieprawidłowego ich wykorzystania w Choroszczy, Lubartowie itd.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#WiesławaZiółkowska">I sprawa zlecania zadań organizacjom pozarządowym bez odpowiedniej kalkulacji i rozliczania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrystynaWyrwicka">Co do pierwszej sprawy dotyczącej zasiłku dla kobiet, w roku ubiegłym rzeczywiście wystąpiła niemożność realizacji tego świadczenia w pełni. Budżet na 1994 r., zgodnie z potrzebami zgłaszanymi przez zespoły wojewódzkie, przyznany został w 70%. Stąd zaistniała konieczność dokonywania wyboru między przyznaniem świadczenia kobiecie w ciąży lub wychowującej dzieci i posiadającej dochody, a rodziną bezrobotnego, gdzie dochody były zerowe. I rzeczywiście nie było można tego świadczenia w pełni realizować.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#KrystynaWyrwicka">W 1994 r. zostało znowelizowane rozporządzenie, zmieniające formułę tego świadczenia, bowiem zasiłek dla kobiet był świadczeniem uzupełniającym. W tym czasie rozdzielono 530 mld zł rezerwy, która trafiła do województw, gdzie te braki występowały wyraźniej. Koniec 1994 r. to jednak ciągłe zadłużenie. W związku z tym w tym roku z rezerwy na zasiłki celowe i pomoc w naturze uruchomiona została kwota 45,750 mld zł na pokrycie zaległości wobec kobiet, którym w ubiegłym roku nie zostały wypłacone świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#KrystynaWyrwicka">Pytanie drugie o podział środków. Od ubiegłego roku podział środków na województwa odbywa się nieco inną metodą, został bowiem wypracowany przez konwent wojewodów algorytm, przyjęty przez Ministerstwo Finansów. Wdrażamy go i usprawniamy w praktyce - w ubiegłym roku podzielono według niego 30% środków, w tym już 50% środków. Chcemy wypracować taki mechanizm, który uwzględniałby jak najwięcej zmiennych i optymalizował w miarę budżet przy podziale na poszczególne województwa.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#KrystynaWyrwicka">Tę samą metodę zaczęły stosować wojewódzkie zespoły pomocy społecznej w podziale środków na zadania dla gmin. Jest to jednak o tyle utrudnione, że są gminy bardziej i mniej zasobne, co powoduje to, że nawet najdoskonalszy algorytm nie może być w pełni stosowany, ponieważ tam zawsze jest człowiek i jego potrzeby. Jeżeli więc w gminie pieniędzy brakuje, to wojewódzkie zespoły gminom uboższym, o mniejszych dochodach, dokładają więcej środków na realizację zadań zleconych.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#KrystynaWyrwicka">Kolejna sprawa złego wykorzystania środków - mogę tu powiedzieć tyle, że podział budżetu następuje na zadania pomocy środowiskowej, czyli zasiłki i na funkcjonowanie domów pomocy społecznej. W ub. roku w związku z trudną sytuacją wojewodowie bardzo znacznie zmieniali ten budżet, przesuwając środki z funkcjonowania domów na wypłaty świadczeń i dla kobiet i dla rodzin bezrobotnych. Natomiast wiele zakupów czy inwestycji musiało mieć miejsce ze względu na dobro mieszkańców domów pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#KrystynaWyrwicka">Jeśli mówimy o basenie, to chciałem zwrócić uwagę, że to nie jest forma rekreacji, ale rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Co do wyposażenia trudno mi się ustosunkować do wypowiedzi przedstawiciela NIK, ale każdy mieszkaniec domu pomocy musi mieć sprzęt podstawowy, jaki każdy z nas ma w domu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrzysztofMikulski">Chciałem jedynie uzupełnić wypowiedź, że w trzech przypadkach ujętych w raporcie NIK, szczegółowym wyjaśnianiem spraw zajmują się województwa, zostaną poddane one także analizie w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#KrzysztofMikulski">Co do organizacji pozarządowej, które wykonują usługi socjalne, wykupywane przez wojewódzkie zespoły pomocy społecznej. Zasady są tu różne i wynikają z polityki województwa uprawianej na konkretnym terenie, jednakże zasady stosowane przy rozliczaniu tych dotacji określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów, dotyczącym zlecania zadań państwowych podmiotom niepaństwowym. I takie zadania mogą być tym jednostkom zlecane. Oczywiście, jeśli występują problemy dotyczące wzorów właściwych umów, zostaną one rozwiązane przez korektę.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#KrzysztofMikulski">To jeden kierunek działania, przez środki zbiorczego budżetu wojewodów i wojewódzkie zespoły pomocy społecznej. Natomiast patrząc na rezerwy celowe w budżecie centralnym, mamy umieszczoną rezerwę w wysokości 50 mld zł, która była wykorzystana w roku 1994 na pomoc bezdomnym. Ministerstwo w tym zakresie na terenie całego kraju zakontraktowało 153 umowy z organizacjami pozarządowymi, w wyniku czego właściwe formy pomocy uzyskało ponad 14 tys. osób bezdomnych i stworzona została baza dla wsparcia tychże osób w usługach codziennych, jak również uzupełniony sprzęt, który temu wsparciu służy. W roku bieżącym kontynuujemy ten program w mniejszym wymiarze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy NIK badał w trakcie kontroli dom pomocy społecznej w woj. leszczyńskim w okolicach Kościana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#EdwardMacierzyński">Te sprawy badały delegatury NIK i materiałów od nich nie otrzymaliśmy, ale zbadam tę kwestię i przedstawię Komisji stosowną informację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KrzysztofMikulski">NIK przeprowadzał kontrolę wspomnianego domu pomocy społecznej, była też kontrola służb wojewody, a zaplanowana na ten rok i jeszcze nie przeprowadzona jest kontrola departamentu kontroli naszego ministerstwa. W wyniku kontroli skierowana została sprawa do prokuratury, oczekujemy obecnie na jej rozstrzygnięcie, o czym niezwłocznie powiadomimy Komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o pozostałe rezerwy celowe - zostały nam trzy pozycje. Pozycja 15 - to środki na odszkodowania dla byłych pracowników kopalń uranu w Kowarach. Pozytywnie opiniujemy informację o wykonaniu budżetu Państwowej Agencji Atomistyki w rozdziale 2995, zwracając uwagę na nieuregulowaną sytuację prawną, w której każdy pracownik byłej kopalni uranu, jeśli wystąpi do sądu - otrzymuje odszkodowanie, natomiast nie dzieje się to z urzędu i sytuacja taka wydaje się nieprawidłowa.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JanLityński">Wystosowaliśmy w tej sprawie dezyderat do Ministerstwa Sprawiedliwości, dlatego że chyba sądy mają wystarczające obciążenie, by nie musiały się zajmować tego typu oczywistymi sprawami, które nie powinny powodować dalszych uciążliwości dla zainteresowanych i kosztów sądowych, bo każdą sprawę wygrywa pracownik, a przegrywa skarb państwa. To jest jedyny postulat. Jeżeli chodzi o wykonanie budżetu - nie mamy żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JanLityński">Pozycja 27 rezerw została omówiona przy budżecie Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, a pozycję ważną, zawierającą podwyżki wynagrodzeń w sferze budżetowej proponuję przenieść na jutro, bowiem jest ona kontrowersyjna i nasza Komisja zgłosiła wniosek mniejszości o negatywne zaopiniowanie budżetu w tej mierze. Pozycje pozostałe - 39 i 40 omówi poseł C. Miżejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#CezaryMiżejewski">Pozycja 39 zawiera środki na inwestycje infrastrukturalne - w tej sprawie był protokół NIK, wskazujący błędy rozporządzenia regulującego te sprawy. A Komisja Polityki Społecznej złożyła dezyderat co do podziału pieniędzy i sposobu ich wydatkowania zgodnie z zaleceniami NIK, co uległo już poprawie w 1994 r. Nastąpiła decentralizacja decyzji o udzielaniu dotacji, zastosowano klucz w podziale na województwa, a wojewodowie samodzielnie określali, na które inwestycje chcą przyznać pieniądze. Określono jednocześnie nadzór wojewodów nad dotacjami, złagodzono warunki zwrotów dotacji i udzielono uprawnień do łączenia różnych źródeł budżetowych przy finansowaniu inwestycji. Budżet ten Komisja Polityki Społecznej opiniuje pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#CezaryMiżejewski">Łącznie wydatkowano 553 mld zł, czyli 96,5% z tym, że łączne nakłady inwestycyjne wyniosły 2,2 bln zł razem ze środkami z gmin, a zatrudniono przy tych inwestycjach blisko 10 tys. bezrobotnych, co pokazuje skalę tych inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#EdwardMacierzyski">Tej problematyki nie kontrolowaliśmy w roku ubiegłym i ponad to, co jest w sprawozdaniu ministerstwa, nic więcej nie mam do dodania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WiesławaZiółkowska">Poddaję pod głosowanie sprawozdanie z wykonania budżetu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, zbiorczego budżetu wojewodów oraz rezerw celowych z wyłączeniem pozycji 18, pozostawionej do rozpatrzenia na jutrzejszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WiesławaZiółkowska">W głosowaniu większością 13 głosów przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących, Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania wymienionych części budżetu.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WiesławaZiółkowska">I jeszcze prośba do Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej o szczegółowe pisemne wyjaśnienie kwestii zaległości w wypłacie zasiłków dla kobiet, w jakim stopniu na dzień 30 czerwca br. zaległości i bieżące zobowiązania w tej mierze z ostały zrealizowane; wyżej wymienione kwestie proszę przedstawić w nieprzekraczalnym terminie do najbliższego poniedziałku wieczorem.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WiesławaZiółkowska">Dziękuję za udział w obradach. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>