text_structure.xml 21.5 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(W posiedzeniu wziął udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Janusz Pawłowski.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Zenon Szulc.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ZenonSzulc">Projektowana ustawa jest aktem prawnym niezbędnym dla uporządkowania zasad wypłacania rocznej nagrody z zakładowego funduszu nagród w jednostkach organizacyjnych, nie będących przedsiębiorstwami państwowymi. Zasady tworzenia funduszu nagród i wypłaty nagród oraz zakres ich obowiązywania określa aktualnie ustawa z 23 czerwca 1973 r. oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1 października 1973 r. w sprawie zakładowego funduszu nagród i uchwała nr 146 Rady Ministrów z 3 czerwca 1974 r. w sprawie tworzenia zakładowego funduszu nagród w niektórych jednostkach gospodarki uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#ZenonSzulc">Ustawa ta dotyczyła początkowo tylko niektórych przedsiębiorstw państwowych. W latach 1974–75 a następnie w latach 1980–82 Rada Ministrów w drodze uchwały stopniowo rozszerzała zakres stosowania wymienionej ustawy, tak że w 1981 r. wszystkie uspołecznione zakłady pracy (zarówno sfery produkcyjnej jak i nieprodukcyjnej) uzyskały prawo tworzenia zakładowego funduszu nagród. Ustawa ta nie obejmowała jedynie jednostek organizacyjnych drobnej wytwórczości, w których obowiązywały zasady uchwały nr 112 Rady Ministrów z 8 czerwca 1981 r. w sprawie rozwoju drobnej wytwórczości oraz jednostek organizacyjnych, które tworzyły fundusz premiowy na podstawie uchwały nr 114 Rady Ministrów z 17 czerwca 1981 r. (w sprawie systemu ekonomiczno-finansowego państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, państwowych gospodarstw rolnych oraz niektórych zjednoczeń resortu rolnictwa).</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ZenonSzulc">Wskaźnik odpisu na zakładowy fundusz nagród, stanowiący od 1981 r. równocześnie podstawę naliczania wysokości indywidualnej nagrody wynosił początkowo 3%. Wskaźnik ten był corocznie podwyższany aż do osiągnięcia wysokości 8,5%. W związku z wprowadzeniem w życie reformy gospodarczej i związaną z tym zmianą zasad gospodarki finansowej przedsiębiorstw państwowych i spółdzielni, od 1983 r. przepisy dotyczące zakładowego funduszu nagród w odniesieniu do tych jednostek utraciły moc obowiązującą. W ramach reformy gospodarczej przedsiębiorstwa państwowe oraz spółdzielnie uzyskały prawo samodzielnego decydowania o wielkości środków przeznaczanych na wynagrodzenia, w tym także na nagrody i premie oraz prawo tworzenia funduszu załogi z zysku do podziału lub wypłat nagród z czystej nadwyżki finansowej. Przedsiębiorstwa państwowe oraz spółdzielnie samodzielnie określają także zasady wypłaty tych nagród i premii. Na tej podstawie podkomisja nie uwzględniła wniosku Naczelnej Rady Spółdzielczej o objęcie projektowaną ustawą nagród wypłacanych w jednostkach spółdzielczości.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ZenonSzulc">Możliwość wypłaty nagród z zakładowego funduszu nagród mają aktualnie wyłącznie jednostki organizacyjne tzw. sfery nieprodukcyjnej, zatrudniające w skali kraju 2–2,4 mln osób. Prawo do nagrody z zakładowego funduszu nagród dla niektórych grup pracowników zostało zagwarantowane m.in. w ustawach: Karta nauczyciela, o szkolnictwie wyższym i o pracownikach urzędów państwowych. W wyniku wprowadzenia wymienionych zmian, a także innych decyzji rządu oraz w celu zapewnienia właściwego stosowania przepisów o wypłacie nagród z zakładowego funduszu nagród wielokrotnie zmienianych niezbędne jest uchylenie ustawy z 23 czerwca 1973 r. wraz z przepisami wykonawczymi i uchwalenie nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ZenonSzulc">Projekt ustawy utrzymuje wszystkie zasady wypłaty indywidualnej nagrody zawarte w dotychczasowej ustawie z 23 czerwca 1973 r. Zachowuje się wszystkie przepisy regulujące zasady uzyskiwania prawa do nagrody jak i zasady zmniejszania lub pozbawiania prawa do tej nagrody. Zasady te są następujące: po pierwsze - wysokość indywidualnej nagrody wynosi zawsze 8,5% sumy wynagrodzeń wypłaconych pracownikowi z tytułu stosunku pracy, w ciągu roku, za który wypłacana jest nagroda; po drugie - nagroda przysługuje po nienagannym przepracowaniu w jednym zakładzie pracy całego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem przypadków, w których pracownik ma prawo do nagrody mimo nieprzepracowania w jednym zakładzie pracy całego roku, po trzecie - nagroda przysługuje też pracownikom, którzy rozpoczęli pracę nie później niż w ciągu pierwszych 14 dni danego roku; po czwarte - przyznawanie nagród w wysokości: 50% za pierwszy rok pracy, 75% za drugi rok pracy, 100% za trzeci i dalsze lata pracy; po piąte - utrzymanie dla absolwentów szkół zawodowych, średnich, ogólnokształcących i wyższych, którzy po raz pierwszy po ukończeniu tych szkół podejmują pracę w zakładzie, zasady zaliczania okresu nauki w tych szkołach do okresu pracy, od którego uzależnione jest prawo do nagrody.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ZenonSzulc">Podkomisja proponuje, aby osobom, które po uzyskaniu emerytury lub renty podjęły prace zawodową, okres zatrudnienia przed nabyciem uprawnień do tych świadczeń zaliczyć do okresu pracy, od którego uzależnione jest prawo do nagrody.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ZenonSzulc">- po szóste - zmniejszenie nagrody z powodu naruszania obowiązków pracowniczych lub nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy;</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ZenonSzulc">- po siódme - pozbawienie pracowników prawa do nagrody w wypadku zawinionego wyrządzenia szkody zakładowi pracy, zagarnięcia mienia z zakładu pracy, nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni, nie uzasadnionego przerwania pracy lub naruszania przepisów ustawy antyalkoholowej; po ósme - podstawą naliczania nagrody są dokonane w ciągu danego roku w ramach wynagrodzeń osobowych wypłaty pieniężne za czas efektywnie przepracowany oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, przy wyłączeniu dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych i nagród;</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ZenonSzulc">- po dziewiąte - upoważnienie Rady Ministrów do określania innych uspołecznionych zakładów pracy, nie będących państwowymi jednostkami organizacyjnymi, w których pracownicy mają prawo do rocznej nagrody z zakładowego funduszu nagród, wg zasad określonych w ustawie (dotyczy to organizacji społecznych i prowadzonej przez nie działalności gospodarczej) oraz innych wynagrodzeń i świadczeń za czas efektywnie nie przepracowany, które mogą wchodzić do podstawy ustalania nagrody;</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ZenonSzulc">- po dziesiąte - upoważnienie ministra pracy, płac i spraw socjalnych do określania innych wypadków i warunków niż określone w ustawie, w których nagroda przysługuje pracownikowi mimo nieprzepracowania w jednym zakładzie pracy całego roku oraz trybu przyznawania i terminu wypłaty nagrody.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ZenonSzulc">Rozpatrywany projekt ustawy nie przewiduje naliczania nagród w zależności od kształtowania się wynagrodzeń osobowych, planowanych lub wykonanych. Nie przewiduje również uregulowania sprawy wykorzystywania środków stanowiących różnicę pomiędzy utworzonym (naliczonym) zakładowym funduszem nagród a sumą wypłaconych indywidualnych nagród. Różnica pomiędzy planowaną kwotą środków na nagrody roczne zakładowego funduszu nagród a sumą wypłaconych indywidualnych nagród nie będzie przeznaczana na żadne inne cele, pozostanie jako oszczędność środków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ZenonSzulc">W projekcie ustawy przewiduje się też utrzymanie zasady, że wypłaty z zakładowego funduszu nagród nie stanowią podstawy naliczania podatku od płac i składki na ubezpieczenie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ZenonSzulc">Szczegółowe propozycje zmian w rozpatrywanym projekcie ustawy zostały zawarte w sprawozdaniu dostarczonym posłom. Wszystkie proponowane zmiany przyjęte były przez podkomisję jednogłośnie i uzyskały akceptację przedstawicieli rządu uczestniczących w obradach podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzRokoszewski">Jakie będą skutki finansowe wprowadzenia rocznych nagród z zakładowego funduszu?</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#KazimierzRokoszewski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Janusz Pawłowski: Uchwalenie tej ustawy nie powoduje żadnych dodatkowych skutków finansowych. System nagród rocznych już funkcjonuje. Projekt ustawy porządkuje tę problematykę w jednym akcie legislacyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WitoldZakrzewski">To wyjaśnienie przekonuje nas dodatkowo, że projekt ustawy nie zawiera żadnych nowych treści normatywnych, a tylko porządkuje istniejące już przepisy i ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WitoldZakrzewski">Przechodzimy do szczegółowego rozpatrzenia kolejnych artykułów projektu ustawy wraz ze zmianami proponowanymi przez podkomisję. Informuję, że otrzymaliśmy pismo Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, w którym proponuje się objęcie przepisami tej ustawy również centralnych związków spółdzielczych i spółdzielcze zakłady pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZenonSzulc">Uznaliśmy, iż kwestię wypłacania nagród i premii pracownikom centralnych związków spółdzielczych i spółdzielni reguluje prawo spółdzielcze, a więc nie ma potrzeby obejmowania tą ustawą pracowników spółdzielczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W jakim artykule prawa spółdzielczego sprawa ta jest regulowana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZenonSzulc">W prawie spółdzielczym mowa jest o tworzeniu środków na nagrody i premie oraz o wypłacaniu nagród.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZenonSzulc">Podsekretarz stanu Janusz Pawłowski: Nie ma żadnych przeszkód w tworzeniu zakładowego funduszu nagród na podstawie przepisów prawa spółdzielczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#OlgaRewińska">Sprawa nie jest tak oczywista. W uzasadnieniu do projektu ustawy stwierdza się, iż przewiduje on upoważnienie Rady Ministrów do objęcia tymi przepisami także pracowników uspołecznionych zakładów pracy, nie będących państwowymi jednostkami organizacyjnymi i że dotyczy to głównie centralnych związków spółdzielczych oraz organizacji społecznych prowadzących działalność gospodarczą. W ten sposób zasady tworzenia rocznych nagród z zakładowego funduszu pracy w jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami państwowymi będą regulowane na mocy ustawy, a zasady tworzenia takich nagród w spółdzielniach będą regulowane na mocy rozporządzenia Rady Ministrów. Czy nie należałoby tego ująć w tym samym akcie prawnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanKamiński">Wydaje się, że prawo spółdzielcze nie reguluje problemu naliczania i określania wysokości rocznych nagród. W związku z tym należy uwzględnić propozycję objęcia projektem ustawy także pracowników centralnych związków spółdzielni. Chodzi zwłaszcza o możliwość osiągnięcia wskaźnika 8,5%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WładysławKupiec">W tej sprawie wypowiedziała się Rada Społeczno-Gospodarcza, która zaproponowała, aby również pracownicy centralnych związków spółdzielczych i organizacji społecznych mieli prawo do rocznej nagrody wg zasad określonych w niniejszej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Rada Społeczno-Gospodarcza słusznie proponuje wprowadzić nowy ustęp do art. 1 projektu ustawy, aby jej przepisy objęły pracowników centralnych związków spółdzielni i związków spółdzielczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WitoldZakrzewski">Projekt ustawy nie został do końca dopracowany. Uważam, że powinniśmy uwzględnić głos Rady Społeczno-Gospodarczej, w którym upomina się ona o objęcie regulacją ustawy także pracowników organizacji społecznych i innych jednostek organizacyjnych nie będących jednostkami gospodarczymi. Może należałoby, uwzględniając te sugestie zmienić tytuł projektu ustawy i nadać mu brzmienie: „o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w uspołecznionych jednostkach organizacyjnych nie będących jednostkami państwowymi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JanKamiński">Popieram propozycję posła W. Zakrzewskiego. W ten sposób uregulujemy omawianą kwestię na takich samych zasadach w centralnych związkach spółdzielni jak i państwowych jednostkach organizacyjnych nie będącymi jednostkami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JanKamiński">Podsekretarz stanu Janusz Pawłowski: Bardziej słuszne byłoby uporządkowanie prawa spółdzielczego, aby tam określić precyzyjniej sposób finansowania i naliczania funduszu nagród.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzMałecki">Sprawa jest dość skomplikowana. Wprowadzenie takiej poprawki może spowodować trudności w interpretowaniu prawa spółdzielczego. Omawiana ustawa nie reguluje problemu rocznych nagród pracowniczych w przedsiębiorstwach państwowych, podobnie jak nie reguluje tego w odniesieniu do pracowników spółdzielczości. Art. 85 prawa spółdzielczego określa tę kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Przedsiębiorstwa państwowe wypłacają nagrody na innych zasadach. W prawie spółdzielczym nie jest to uregulowane jednoznacznie i odnosi się wrażenie, że pracownicy związków spółdzielczych nie mają prawa do rocznej nagrody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WitoldZakrzewski">Rozumiem, że zmiana tytułu ustawy została przyjęta bez zastrzeżeń. Rada Społeczno-Gospodarcza do art.1 proponuje wprowadzić nowy ustęp o treści następującej: „pracownicy centralnych związków spółdzielni i związków spółdzielczych oraz organizacji społecznych prowadzących działalność gospodarczą mają prawo do rocznej nagrody z zakładowego funduszu nagród czyli wg zasad określonych w niniejszej ustawie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanKamiński">Żeby rozwiać wątpliwości muszę stwierdzić, że spółdzielnie nie mają problemów z wypłatami nagród z funduszu nagród. Odbywa się to na takich samych zasadach, jak w przedsiębiorstwach państwowych, z tym że decyzja należy do rady nadzorczej. Poprawki proponowane przez posła W. Zakrzewskiego oraz przez Radę Społeczno-Gospodarczą dotyczą jednak centralnych związków i związków spółdzielczych, a nie spółdzielni. Chcemy, żeby znalazło się to w ustawie, a nie w planowanym rozporządzeniu. Wówczas związki spółdzielni nie będą narażone na to, że - tak jak w 1984 r. - ministerstwo będzie miało wątpliwości, czy przyznać im takie uprawnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WitoldZakrzewski">Widzę, że wszyscy jesteśmy zgodni. W takim razie art. 1 wyglądałby następująco: ust. 1, jak proponuje podkomisja, ust. 2 zgodnie z projektem ustawy, natomiast ust. 3 miałby następującą treść - „pracownicy centralnych związków spółdzielni i związków spółdzielczych oraz organizacji społecznych mają prawo do rocznych nagród z zakładowego funduszu nagród według zasad określonych w niniejszej ustawie”. Wobec tego obecny ust. 3 należy uznać za zbędny. Ponieważ nikt nie zgłasza sprzeciwu, uważam że artykuł ten został zaakceptowany. Podobnie, uważam za przyjęty art. 2 w brzmieniu sprawozdania podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WitoldZakrzewski">Podkomisja zaproponowała dodanie w art. 3 nowego ust. 3. Zmierza on do wprowadzenia dalszych bodźców, dla osób które odeszły na wcześniejszą emeryturę, a mogą wrócić do pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Uważam, że proponowany zapis art.3 ust.3 jest niejasny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZenonSzulc">Z projektu ustawy wynika, że pracownik nowo przyjęty do pracy po przepracowaniu pełnego roku będzie otrzymywał nagrodę w wysokości 50%, po przepracowaniu 2 lat - w wysokości 75%, a dopiero po trzecim roku w pełnej wysokości. Zalicza się do stażu pracy także studia i inne formy pobierania nauki. Proponowany przez nas zapis ma na celu stworzenie sytuacji, że jeśli emeryt przerywa całkowicie lub częściowo pobieranie emerytury lub renty i wraca do pracy, to poprzednio przepracowany okres wlicza mu się do stażu pracy. Nie będzie musiał wówczas czekać 3 lat na wypłacenie mu pełnej nagrody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#EugeniaKempara">To załatwia tylko częściowo sprawę. Spójrzmy na art. 6. Jeżeli pracownik pójdzie na emeryturę w lutym, a potem zdecyduje się wrócić w lipcu do pracy, to wówczas otrzyma jedynie nagrodę za pierwsze dwa miesiące w roku. Po lipcu będzie już musiał czekać cały rok na wypłacenie nagrody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WitoldZakrzewski">Problem, o którym mówi poseł E. Kempara możemy rozwiązać przy omawianiu art. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#ZenonSzulc">Art. 6 był dyskutowany na posiedzeniu podkomisji i ustaliliśmy, że tego rodzaju zapis, jak proponuje poseł E. Kempara, nie jest uzasadniony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KazimierzMałecki">Według tych przepisów emeryt powracający do pracy i tak ma sytuację korzystniejszą od pracownika. Przepis, który pozwoli emerytom pobierać nagrody bez konieczności przepracowania roku, stworzył nadmierne uprzywilejowanie. Takie było stanowisko podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Stworzenie możliwości pobierania nagrody od razu w pełnej wysokości jest jednak bezwzględnie zasadne.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Podsekretarz stanu Janusz Pawłowski: Uważam za zasadne, żeby emeryt powracający do pracy nie musiał przepracowywać 3 lat dla otrzymania nagrody w pełnej wysokości. Co do tego zgadzamy się wszyscy. Dyskutujemy, czy jeżeli emeryt powraca w lipcu to już przy końcu roku należy mu się nagroda za 6 miesięcy. Uważam, że można śmiało przyjąć takie rozwiązanie, gdyż jest to sprawa marginesowa i na pewno pracownicy nie będą się temu sprzeciwiali. Chodzi także o to, żeby art. 6 był spójny z art. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WitoldZakrzewski">Skonsultowałem opinię prezydium z niektórymi posłami na sali i wszyscy jesteśmy zgodni, że projekt jest niedopracowany i trudno opracować go od nowa na posiedzeniu trzech komisji. Wobec tego proponujemy, żeby przerwać dzisiaj pracę nad nim i odesłać go z powrotem do podkomisji. Proponuję także uzupełnić skład podkomisji o posłów - prawników: Barbarę Koziej-Żukową (SD) i Eugenię Kemparę (PZPR). Dobrze by było, żeby podkomisja wzięła w swojej pracy pod uwagę wnioski Rady Społeczno-Gospodarczej i związków spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WitoldZakrzewski">Komisje zaakceptowały propozycję posła W. Zakrzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefRóżański">Chciałbym prosić, żeby wnioski Rady Społeczno-Gospodarczej zostały wnikliwie rozpatrzone. Jej członkowie są rozgoryczeni, gdyż wiele ich opinii nie zostało wziętych pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ZenonSzulc">W sprawozdaniu podkomisji stwierdziliśmy, że nie wpłynęły do nas ani wnioski Rady Społeczno-Gospodarczej, ani opinie ekspertów. Otrzymaliśmy je właściwie dzisiaj. Jest także prośba do ministra, żeby przysyłał na posiedzenia podkomisji osoby kompetentne. Na ostatnim posiedzeniu każdy przedstawiciel ministerstwa prezentował inną opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WitoldZakrzewski">Ministerstwo powinno także przejrzeć dokładnie całość aktów prawnych dotyczących tej sprawy. Chcielibyśmy w tej ustawie uwzględnić wszystkie jednostki nie będące przedsiębiorstwami państwowymi, czy jednostkami gospodarki uspołecznionej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>