text_structure.xml
37.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(W posiedzeniu wzięli udział: minister finansów Stanisław Nieckarz, wiceminister handlu wewnętrznego i usług Tadeusz Przyborowski, wiceminister handlu zagranicznego Antoni Karaś, podsekretarz stanu w URM Krzysztof Trębaczkiewicz oraz przedstawiciele Zrzeszenia Prywatnego Handlu i Usług.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Uzasadnienie projektu ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym przedstawił minister finansów Stanisław Nieckarz.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#StanisławNieckarz">Rzemiosło odgrywa w naszym kraju istotną rolę w zaspokajaniu rosnącego zapotrzebowania społecznego, przede wszystkim na usługi, a także na towary rynkowe. Wytwarza ono różne poszukiwane wyroby, zwłaszcza drobne, niejednokrotnie niechętnie wytwarzane przez przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie. Świadczy też wiele usług, bytowych, elastycznie dostosowując swoją produkcję i usługi do indywidualnych potrzeb konsumentów. W nierzemieślniczym prywatnym handlu i usługach szczególnie pożyteczną rolę odgrywa handel rolno-spożywczy oraz gastronomia, zwłaszcza na terenach o słabo jeszcze rozwiniętej uspołecznionej sieci gastronomicznej. W transporcie osobowym większość taksówek osobowych i bagażowych stanowią samochody prywatne.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#StanisławNieckarz">Przedstawiony przez rząd projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym stanowi realizację rozwiązań przyjętych w polityce podatkowej wobec gospodarki nieuspołecznionej i ludności. Odbiciem wzrastającego znaczenia pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, a zwłaszcza rzemiosła, stały się przyjęte w ostatnich latach założenia polityczne i ekonomiczne. W ustawie o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, którą Sejm znowelizował w 1983 r., uznano, że rzemiosło jest trwałym elementem socjalistycznej gospodarki.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#StanisławNieckarz">W ostatnich latach nastąpił wydatny rozwój rzemiosła, prywatnego handlu i usług. W latach 1982–1983 liczba zakładów rzemieślniczych wzrosła o ok. 29%, tj. o 54 tys. Liczba zatrudnionych, wraz z właścicielami i uczniami osiągnęła poziom ok. 606 tys. osób. Przybyło więc w tym czasie 99 tys. zatrudnionych, czyli 20%.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#StanisławNieckarz">Liczba prywatnych sklepów i placówek gastronomicznych wzrosła do ok. 38 tys., tzn. o ponad 11 tys., czyli o 40%, a liczba zatrudnionych odpowiednio do ok. 68 tys. osób, czyli o 38%. Liczba osób zajmujących się usługami transportowymi wzrosła do ok. 101 tys. osób, tj. o ponad 15 tys., czyli o 20%.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#StanisławNieckarz">Przyrost zakładów i liczby zatrudnionych był w 1984 r. nieco mniejszy. Z końcem 1983 r. wygasła bowiem obowiązująca w latach 1981–1983 uchwała nr 169/81 Rady Ministrów, która stwarzała szczególne preferencje dla osób rezygnujących z dalszej pracy w gospodarce uspołecznionej i podejmujących działalność zarobkową na własny rachunek.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#StanisławNieckarz">Od 15 maja 1984 r. ograniczono również stosowanie okresowych zwolnień od podatku z tytułu nowo uruchomionej działalności. Objęto nimi tylko te rodzaje rzemiosł, których wykonywanie wymaga uprzedniego poniesienia znaczniejszych nakładów inwestycyjnych oraz rzemiosła zanikające. Ponadto wprowadzono - jako warunek tego zwolnienia - obowiązek wykonywania działalności co najmniej przez okres dalszych 3 lat po wykorzystaniu zwolnienia. Zmiany te były konieczne w celu zapobieżenia licznym przypadkom wykorzystywania tego zwolnienia przez osoby, które podejmowały działalność rzemieślniczą ze względów koniunkturalnych, jedynie na okres korzystania ze zwolnienia od podatków.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#StanisławNieckarz">Nie bez znaczenia dla rozwoju pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej był też występujący na rynku pracy deficyt siły roboczej. Pomimo to, w 1984 r. zanotowaliśmy dalszy rozwój - przede wszystkim rzemiosła - które według wstępnych danych Centralnego Związku Rzemiosła zwiększyło swój stan posiadania o 20 tys. zakładów i 36 tys. zatrudnionych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#StanisławNieckarz">Polityka państwa zakłada dalszy wzrost roli pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, a zwłaszcza rzemiosła. W odniesieniu do tej działalności stosujemy od dłuższego czasu wiele rozwiązań organizacyjno-ekonomicznych, które powinny sprzyjać wykorzystywaniu możliwości usługowo-produkcyjnych. Sprawy te będą w najbliższym czasie przedmiotem dalszych rozważań, zmierzających do wypracowania i realizacji długofalowych wniosków.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#StanisławNieckarz">W ostatnich latach zwiększyła się także kwota wpływów od prywatnej gospodarki pozarolniczej. Według wstępnych danych, wyniosły one w 1984 r. ponad 50 mld zł, tzn. o ok. 20 mld zł więcej niż w 1983 r. Wzrost ten jest przede wszystkim rezultatem zwiększenia liczby zakładów oraz wielkości obrotów i dochodów. Jest on także wynikiem wzrostu cen. Znaczący wpływ ma także wysoki udział - w ogólnej kwocie obrotów - sprzedaży wyrobów i usług na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej. Kolejnym czynnikiem decydującym o wzroście wpływów podatkowych były zmiany niektórych zasad i stawek opodatkowania oraz wzmożenie kontroli i dyscypliny podatkowej przez urzędy i izby skarbowe. W podanych kwotach mieszczą się także dotychczasowe efekty walki aparatu skarbowego z przestępczością podatkową, m.in. w postaci całkowitego uchylania się od opodatkowania.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#StanisławNieckarz">W polityce podatkowej rozwinięto wiele instrumentów wspierających rozwój rzemiosła, prywatnego handlu i usług. Należy wymienić przede wszystkim: okresowe zwolnienie od podatku niektórych rodzajów nowo uruchamianej działalności wytwórczej i usługowej prowadzonej w mniejszych rozmiarach, ulgi z tytułu inwestycji, ulgi z tytułu szkolenia uczniów w rzemiośle, zwolnienie od podatków działalności rzemieślniczej wykonywanej w małych rozmiarach przez rolników oraz osoby w wieku starszym i inwalidów, obniżkę podatku dochodowego od dochodów ze sprzedaży na eksport i o charakterze antyimportowym.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#StanisławNieckarz">W obowiązujących zasadach systemu podatkowego wprowadzone zostały również rozwiązania w istotny sposób oddziałujące na kierunki działalności i rozwój zagranicznych przedsiębiorstw drobnej wytwórczości. Wymienić należy przede wszystkim: zrównanie, podobnie jak w rzemiośle, stawek podatku obrotowego ze stawkami obowiązującymi w gospodarce uspołecznionej; zrównoważenia obciążenia dochodów podatkiem dochodowym, z obciążeniem stosowanym dla krajowych jednostek pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej; utrzymanie trzyletniego zwolnienia od podatku dochodowego przedsiębiorstw podejmujących działalność, ale pod warunkiem wydatkowania co najmniej jednej trzeciej zysku na inwestycje; wprowadzenie ulg polegających na obniżce podatku z tytułu eksportu produkcji rynkowej, antyimportowej, usług dla ludności i prowadzonych inwestycji.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#StanisławNieckarz">Nie można, niestety, pominąć faktu, że w części pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej występuje jeszcze nierzetelność podatkowa. Dotyczy to zarówno działalności zarejestrowanej, jak i wykonywanej nielegalnie, bez zgłoszenia obowiązku podatkowego. W 1984 r. służba podatkowa przeprowadziła ok. 250 tys. kontroli, ujawniając łącznie ponad 2 mld zł nie zapłaconych podatków. Większość tych należności zabezpieczono na majątku podatników. W stosunku do pozostałych należności prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Niepokojące jest to, że większość ujawnionych naruszeń i większość uszczuplonych podatków dotyczy osób prowadzących zarejestrowane zakłady.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#StanisławNieckarz">Wiele przypadków nierzetelności stwierdzono w zakładach prowadzonych przez osoby korzystające z opodatkowania w formie ryczałtu ze sprzedaży ewidencjonowanej. Nierzetelność ta polegała na wykazywaniu w ewidencji tylko części osiąganych obrotów. Zdajemy sobie sprawę, że ta forma opodatkowania stosowana praktycznie dopiero od początku ub.r. przechodzi swoistą próbę życia. Chcielibyśmy jednak mieć przekonanie, że sytuacja w bieżącym roku ulegnie radykalnej poprawie. Poszerzymy kontrolę rzetelności podatników i stosować będziemy ostre sankcje w przypadkach naruszenia prawa podatkowego, nie cofając się przed stosowaniem środków radykalnych w postaci wniosków o odebranie zezwolenia na prowadzenie działalności.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#StanisławNieckarz">Chociaż z mniejszym nasileniem niż w 1983 r. spotykamy się z przypadkami naruszenia prawa w działalności zagranicznych przedsiębiorstw drobnej wytwórczości. Najczęściej naruszenie przepisów prawa podatkowego polegało na:</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#StanisławNieckarz">- zawyżaniu kosztów działalności, a tym samym zaniżaniu dochodów stanowiących podstawę opodatkowania, - zaniżaniu zobowiązań z tytułu podatku obrotowego i podatku od wynagrodzeń z powodu stosowania niższej od obowiązującej stawki podatku obrotowego oraz - nienaliczaniu podatku od wynagrodzeń od dodatkowych świadczeń pieniężnych czy rzeczowych świadczonych pracownikom.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#StanisławNieckarz">Mówiąc na temat polityki podatkowej rządu podczas plenarnego posiedzenia Sejmu w lipcu 1983 r. stwierdziłem m.in., że założenia reformy gospodarczej i przewidywany proces zmian w systemie funkcjonowania gospodarki wymagają przebudowy systemu podatkowego pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej i dostosowania go do nowych warunków. Warunki te wskazują na potrzebę zwiększenia roli podatków, jako instrumentu pobudzającego rozwój gospodarczy, jak też formy świadczeń obywateli na potrzeby ogólnospołeczne. Powiedziałem też, że naszym zamiarem jest dążenie do skuteczniejszego niż dotychczas oddziaływania podatkami nie tylko na rozwój, ale także na strukturę produkcji i usług.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#StanisławNieckarz">Polityka podatkowa powinna wyraźniej współtworzyć podstawy trwałego rozwoju i prowadzenia różnych form działalności gospodarczych. Powinna ona pobudzać każdą rzetelnie wykonywaną działalność gospodarczą, prowadzoną na własny rachunek, a zwłaszcza opartą na własnej pracy podatnika i jego rodziny. Z drugiej strony w okresie przezwyciężania kryzysu, podatki muszą być jednym z czynników polityki sprawiedliwego rozkładania jego ciężaru. Wszystkie grupy społeczno-zawodowe muszą ponosić te ciężary w możliwie równomiernym stopniu.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#StanisławNieckarz">Od sierpnia 1983 r. na podstawie znowelizowanych ustaw o podatku obrotowym i dochodowym, wprowadzone zostały podstawowe rozwiązania prawne opodatkowania rzemiosła, prywatnego handlu i usług. Podatek obrotowy został dostosowany do reguł obowiązujących w gospodarce uspołecznionej. Podatek dochodowy został dostosowany do nowych warunków wynikających z kształtowania się dochodów i kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#StanisławNieckarz">Przedłożony Sejmowi, z inicjatywy Ministerstwa Finansów, rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym, ma na celu przede wszystkim - przy uwzględnieniu stopnia inflacji - dalsze dostosowanie podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym nadwyżki dochodu do aktualnych i przewidywanych na najbliższy okres warunków społeczno-gospodarczych. Projektowana ustawa wypełnia to podstawowe założenie poprzez złagodzenie skali podatku przypadającego od nadwyżki dochodu podlegającego opodatkowaniu.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#StanisławNieckarz">Proponowana nowa skala łagodzi przebieg progresji podatkowej poprzez:</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#StanisławNieckarz">- obniżenie obciążenia nadwyżki (ponad kwotę wolną od podatku) w przedziale do 30 tys. zł rocznie z 20 do 10%;</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#StanisławNieckarz">- przyjęcie, że progresja w początkowym jej biegu (do 240 tys. zł nadwyżki) wzrasta co 5 punktów;</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#StanisławNieckarz">- obniżenie obciążenia nadwyżki w przedziale ponad 1.560.000 zł do 4.000.000 zł z 80% do 75%;</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#StanisławNieckarz">- obniżenie obciążenia nadwyżki ponad 4.000.000 zł z 85% do 80%.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#StanisławNieckarz">Stopień projektowanego opodatkowania dochodów przedstawiony jest w zestawieniu dołączonym do uzasadnienia projektu ustawy. Ze względu na potrzebę rozwoju prywatnego handlu, głównie sprzedaży artykułów spożywczych i spożywczo-rolnych projekt przewiduje uchylenie 5-procentowej podwyżki podatku od dochodów w tej działalności. Jest to podyktowane względami społecznymi, przede wszystkim nierównomiernym rozwojem państwowej sieci tego rodzaju placówek.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#StanisławNieckarz">Z uwagi na konieczność przeciwdziałania występującym nieprawidłowościom w działalności niektórych podatników, a polegającym na zawyżaniu kosztów, a tym samym zaniżaniu dochodów podlegających opodatkowaniu, projekt ustawy przewiduje uznawanie za koszty uzyskania przychodów diet i innych należności za czas podróży służbowych, tylko do wysokości stawek obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych oraz ograniczenie kosztów reprezentacji i reklamy, z tym, że limit tych kosztów ma być ustalony degresywnie w stosunku do obrotów. Brak ograniczeń w tym zakresie powoduje, że niektórzy podatnicy, a zwłaszcza zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, obniżają koszty działalności nadmiernymi wydatkami na delegacje krajowe i zagraniczne, reprezentację i reklamę.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#StanisławNieckarz">W przypadku dochodów z innych źródeł, mających charakter kapitałowy, np. ze sprzedaży nieruchomości, projektowana ustawa wprowadza możliwość ustalania przychodu ze sprzedaży w drodze szacunku, a także wprowadza zasadę, że na równi ze sprzedażą rzeczy i praw majątkowych traktuje się zamianę tych rzeczy i praw.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#StanisławNieckarz">Wprowadzenie możliwości ustalania przychodu ze sprzedaży rzeczy i praw majątkowych w drodze szacunkowej ma na celu zapobieżenie zjawisku wykazywania w umowach cen sprzedaży niższych od faktycznie uzyskiwanych. Praktyki takie powodują znaczne zaniżanie należności podatkowych. Dotyczy to w przeważającej mierze budynków mieszkalnych, mieszkań wykupionych od skarbu państwa, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i mieszkań w małych domach mieszkalnych, gdzie cena 1m² gwałtownie wzrosła w ostatnim czasie.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#StanisławNieckarz">Zaproponowany tryb ustalania wartości rynkowej rzeczy i praw majątkowych w drodze szacunku jest analogiczny do przyjętego w ustawie z 1983 r. o podatkach od spadków i darowizn. Tryb taki jest już stosowany przy wymiarze opłaty skarbowej od czynności cywilnoprawnych oraz od dokumentów stwierdzających te czynności. W projekcie rozporządzenia wykonawczego ministra finansów proponuje się - w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi - przyznawanie ulg i zwolnień w podatku dochodowym od dochodu ze sprzedaży lub zamiany rzeczy lub praw majątkowych, a zwłaszcza budynków i lokali mieszkalnych.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#StanisławNieckarz">Proponuje się wprowadzenie zasady, że zamianę rzeczy i praw majątkowych traktuje się na równi ze sprzedażą. Chodzi o opodatkowanie dochodów uzyskiwanych przy zamianach nieekwiwalentnych. W związku z wejściem w życie projektowanej ustawy nie przewiduje się zwiększenia wpływów podatkowych, które miałyby istotniejsze znaczenie dla budżetu. Zakłada się bowiem, że dostosowanie stawek podatku dochodowego do procesów inflacyjnych powinno być w zasadzie zrekompensowane przez nominalny wzrost dochodów towarzyszących nominalnemu wzrostowi obrotów, wynikającemu z ruchów cen, a także z rozwoju działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#StanisławNieckarz">W imieniu rządu pragnę wyrazić przekonanie, że przedłożony projekt zmiany ustawy o podatku dochodowym spotka się z poselską aprobatą.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WitoldZakrzewski">Zgodnie z przyjętym trybem prac nad projektami ustaw, proponuję powołanie podkomisji, która zajęłaby się jej rozpatrzeniem.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WitoldZakrzewski">Posłowie jednogłośnie zaakceptowali zaproponowany skład podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#LonginCegielski">Czy spółki prawne z siedzibą w Polsce, których udziałowcami są wyłącznie osoby zagraniczne, a które zgodnie z tekstem uzasadnienia rządowego mają być objęte przepisami dotyczącymi innych zagranicznych podmiotów gospodarczych, będą - zgodnie z tą ustawą - opodatkowane zarówno od dochodu spółki, jak i od indywidualnego dochodu udziałowca? Sądzę, że jeśli spółka płaci podatek dochodowy, to jej udziałowcy nie powinni płacić podatku od dochodu osobistego, powstałego w wyniku podziału zysku spółki.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZdzisławaSudyka">W uzasadnieniu rządowym stwierdza się, że w związku z wątpliwościami na tle praktycznego stosowania art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy proponuje się zamieścić przepis stwierdzający, iż na równi ze sprzedażą rzeczy i praw majątkowych traktuje się zamianę rzeczy i praw, a także przepisy definiujące pojęcia przychodu i dochodu z zamiany tych rzeczy i praw. W tekście ustawy nie mogę jednak dopatrzyć się definicji przychodu z zamiany. Czy nie należałoby więc tej sprawy uściślić, aby nie było wątpliwości, czy przy zamianie opodatkowaniu podlega różnica wartości zamienianych rzeczy.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AndrzejWerblan">O ile dobrze rozumiem, projekt ma na celu poważne ograniczenie obrotów lokalami mieszkalnymi. Kto będzie zamierzał sprzedać dom lub mieszkanie w Warszawie, aby przeprowadzić się do Poznania i tam kupić mieszkanie, ten będzie musiał zapłacić taki podatek, że mu nie starczy na nowe mieszkanie. Pragnę się więc zapytać, jak proponowane przepisy mają się do deklarowanej w innych aktach prawnych polityki popierania własnościowego budownictwa mieszkaniowego oraz ułatwiania zamiany mieszkań.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#AndrzejWerblan">Minister finansów Stanisław Nieckarz: Przewiduje się, że udziałowiec spółki o jakiej mówił poseł L. Cegielski będzie płacił podatek od osobistego dochodu z dywidend.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#AndrzejWerblan">Definicja, o którą pytała posłanka Z. Sudyka, znajduje się na str. 1 projektu ustawy (art. 8). Określono tam, że przychodem ze sprzedaży rzeczy i praw majątkowych jest cena w umowie sprzedaży, a przychodem z wymiany rzeczy i praw majątkowych jest wyższa wartość rzeczy i praw jednej ze stron umowy zamiany, a w przypadku zamiany z dopłatą - z dodaniem tej dopłaty. Dochodem natomiast z zamiany rzeczy i praw majątkowych jest różnica wartości tych rzeczy i praw, a w przypadku zamiany z dopłatą - uwzględnieniem tej dopłaty.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#AndrzejWerblan">Na pytanie posła A. Werblana pragnę odpowiedzieć, że przewidujemy zamieszczenie w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy przepisu, przewidującego, że dochód ze sprzedaży mieszkania nie będzie opodatkowany, jeżeli sprzedaż mieszkania była uzasadniona koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a w przeciągu nie więcej niż sześciu miesięcy od dnia sprzedaży mieszkania zostanie zakupione nowe mieszkanie. Jeżeli cena nowego mieszkania będzie niższa wówczas dochód ustala się w wysokości nie przekraczającej różnicy cen.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#AndrzejWerblan">Zmiana proponowana w projekcie ustawy zmierza do wyeliminowania zwykłego handlowego obrotu mieszkaniami.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#AndrzejWerblan">W projekcie rozporządzenia proponuje się także, nie ustalać dochodu w razie sprzedaży mieszkania przez osoby w wieku emerytalnymi (które ukończyły 60 lub 65 lat w zależności od płci), jeżeli sprzedaż lub zamiana spowodowana jest koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WitoldZakrzewski">Choć zgadzam się z generalnymi założeniami uzasadnienia projektu, a więc z koniecznością dostosowania systemu podatkowego do potrzeb gospodarki, to jednak poszczególne zapisy ustawy wzbudzają we mnie wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WitoldZakrzewski">Zgodnie z ustawą za przychód uważana jest cena określona w umowie sprzedaży. Jeśli zatem chcę nabyć np. dobry sprzęt hi-fi, to jego wartość znacznie przekroczy 100 tys. zł. Załóżmy, że w tym celu postanowiłem sprzedać w Desie jakieś dzieło sztuki, które mam po babci. Jeśli jednak dzieło to sprzedam, to będę musiał zapłacić taki podatek, że za to, co mi zostanie, niczego nie będą w stanie kupić. W dodatku będę musiał odtąd deklarować przy każdej okazji, że jestem płatnikiem podatku dochodowego, co zmieni mój status, o ile nie wykluczają tego inne przepisy. Proszę więc o dokładne przeanalizowanie treści tego przepisu, gdyż inaczej ludzie od lat pracujący na posadzie państwowej i nie prowadzący działalności gospodarczej będą stawiani w innej niż dziś sytuacji. Powstanie też pytanie, jak długo, wedle tego systemu, osoba taka będzie traktowana jak prowadząca działalność gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#WitoldZakrzewski">Uważam, że powołana przez nas podkomisja powinna sprawę tę starannie zbadać. Widzę, że minister J. Gabjan kręci głową i zaraz zapewne mnie przekona, że nie mam racji w wyniku przepisów nie nowelizowanych. Chodzi jednak nie tylko o przekonanie jednego posła, na jednym konkretnym przykładzie, lecz o takie wyjaśnienie sprawy, aby powołany przez nas poseł sprawozdawca mógł w Sejmie wyjaśnić te sprawy na tyle jasno, aby nie wzbudzały one konfliktów społecznych i różnego rodzaju nieuzasadnionych niepokojów.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#WitoldZakrzewski">Z zadowoleniem powitać trzeba obniżenie skali progresji podatku dochodowego, wątpliwości jednak budzi proponowana zasada obliczania kosztów delegacji w firmach prywatnych na takiej samej zasadzie, jak w przedsiębiorstwach państwowych. Obecna stawka diet w przedsiębiorstwach państwowych - 160 zł dziennie, jako wyrównanie różnicy kosztów utrzymania w delegacji i w miejscu zamieszkania, niewątpliwie nie może być realnie stosowana w firmach prywatnych. Niewątpliwie też firmy prywatne muszą ponosić koszty reprezentacyjne nie przewidywane w zakładach państwowych, nawet wówczas gdy uznane zwyczaje i tradycje każą je ponosić. Nieraz muszę dofinansowywać mój uniwersytet, aby przyjąć w miarę zwyczajów mego kolegę - profesora z zagranicy. Jest to u nas stała praktyka, ale nie może być przenoszona na jednostki gospodarki prywatnej.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#WitoldZakrzewski">Dlatego sądzę, że powinniśmy poszukać lepszej formuły, która nie pozwoliłaby na tak nachalne, jak dotychczas, nabijanie resortu finansów w butelkę, ale też zgodna byłaby ze zdrowym rozsądkiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JerzyJóźwiak">Rozpatrywany dziś projekt zawiera dwa elementy: poszerzenie zakresu pojęcia dochodu o niektóre przychody ze sprzedaży rzeczy i praw majątkowych oraz zmianę zasad i skali opodatkowania gospodarki nie uspołecznionej. Z zadowoleniem odnotować należy fakt, że Ministerstwo Finansów - uwzględniając wzrost dochodów budżetowych z tej sfery w wyniku wzrostu obrotów oraz skuteczniejszego działania służb finansowych - dostrzegło możliwość obniżenia skali opodatkowania i stopnia progresji.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JerzyJóźwiak">Wypada jednak przypomnieć, że argumenty za takim rozwiązaniem znaczna grupa posłów przedstawiała już podczas posiedzeń naszych komisji w dniach 13 lipca i 9 czerwca 1983 r., kiedy to przyjmowaliśmy proponowaną dzisiaj do zmiany ustawę. Obecnie po półtora roku, po przykrych doświadczeniach i negatywnych skutkach ministerstwo dochodzi do wniosku, że lepiej czasem mniej uzyskać dla budżetu, pozwolić na większe obroty i zwiększyć dostawy dla rynku. Tę prawdę należy dzisiaj przypomnieć w kontekście uwag i dyskusji części posłów sprzed niecałego półtora roku.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#JerzyJóźwiak">O ile dobrze zrozumiałem przedstawione przez resort finansów uzasadnienie, jego obecna propozycja opiera się na trzech przesłankach:</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JerzyJóźwiak">- skali rozwoju gospodarki nie uspołecznionej, - poprawie funkcjonowania służb fiskalnych i - wynikającego z obu poprzednich punktów wzrostu wpływów do budżetu z tytułu opodatkowania gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#JerzyJóźwiak">Te same racje przedstawialiśmy przed półtora rokiem. Racje te najpełniej wyłożył wówczas zaproszony przez nas ekspert prof. M. Weralski. Mam więc nadzieję, że ci którzy wówczas prezentowali przeciwne zdanie, przyznają się dziś do błędu.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#JerzyJóźwiak">W projekcie wysuwa się na pierwszy plan argumenty fiskalne i rynkowe. Jestem przekonany, że rzemiosło i gospodarka nie uspołeczniona pozytywnie zareagują na te zmiany, zwiększając dostawy na rynek.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Sądzę, że zbyt pochopnie zamierza się opodatkować dochody z zamiany mieszkań. Gdy ktoś umiera i reszta rodziny pragnie zamienić mieszkanie na mniejsze, wówczas będzie musiała płacić podatek. Bardzo utrudni to również załatwianie spraw rozwodowych.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Trzeba więc przepisy tak jasno sformułować, aby ludzie nie bali się załatwiania swych życiowych problemów.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Czy słuszne jest rezygnowanie z dodatkowych 5% podatku w przypadku handlu artykułami spożywczymi pochodzenia zagranicznego na bazarach? Obroty tam są duże, a przychody niemałe. Wiadomo przecież, ile kosztuje kilo pomarańcz za granicą, a ile trzeba płacić na bazarach. W Poznaniu widziałam, jak przyjechała wycieczka zagraniczna i każdy wynosił z autobusu skrzynkę pomarańcz. Po co oni je sprowadzili, dla siebie, czy dla zysku?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Trzeba też przeanalizować ulgi podatkowe dla usług i prywatnego transportu. Dziś ten, kto uczciwie jeździ taksówką, często z byle powodu pozbawiany jest dodatkowych 100 l benzyny, a cwaniacy handlujący benzyną i dolarami, którzy stoją godzinami przed lokalami czekając na panienki świetnie prosperują, a nawet korzystają z przywilejów dla osób świadczących usługi.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#KazimierzRokoszewski">Uważam, że nowelizacja ta jest na czasie, potrzebna i wypowiadam się za jej rozwiązaniem. Nie wiem tylko, czy jest to ostatnia nowelizacja tej ustawy. Życie nasuwa nam często nowe zagadnienia. Jeśli chcemy realizować słuszne ustalenia polityczne, to musimy się liczyć z pewnymi zjawiskami, nie zawsze pozytywnymi, towarzyszącymi dobrym koncepcjom.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#KazimierzRokoszewski">Pragnę podkreślić, że wprowadziliśmy do ustawy o drobnej wytwórczości zasadę trwałości tego sektora. Tego rodzaju rozwiązanie, tworzące klimat stałości w dziedzinie drobnej wytwórczości jest potrzebne. Rozwój drobnej wytwórczości zdaje egzamin i mieści się w koncepcji gospodarki socjalistycznej. Chcielibyśmy, żeby ci, którzy pracują w drobnej wytwórczości, mieli pewność także w tym sensie, że będą mogli swoje firmy przekazać młodemu pokoleniu.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#KazimierzRokoszewski">Cieszy nas rozwój tego sektora. Jakby na to nie patrzyć, kiedy powiększymy liczbę zatrudnionych w drobnej wytwórczości o ich rodziny, to okaże się, że jest to pokaźna grupa. Należy domniemywać, że grupa ta będzie rozwijać się dynamicznie. Przedstawiciele samorządu drobnej wytwórczości powinni dbać o to, aby pracę w tej dziedzinie podejmowali ludzie prawi, nie zaś ci, którzy dążą jedynie do maksymalizacji zysku, często w sposób iście gangsterski, co obciąża wszystkich dobrze i uczciwie pracujących.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#KazimierzRokoszewski">Cieszy nas, że obserwujemy intensywny rozwój tego sektora; wierzymy, że będzie on postępował dynamicznie w ramach socjalistycznej gospodarki planowej.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#KazimierzRokoszewski">Uważam, że skala progresji powinna ulec zmianie. Mówiono dziś - w pewnym sensie nobilitując posłów, którzy opowiadali się kiedyś za wyższą skalą - że nie mieli racji ci, którzy byli zwolennikami wysokiej progresji. Otóż głosowałem wtedy za koncepcją rządową i ani myślę składać samokrytykę. Uważam, że progresja powinna być elementem świadomej polityki. Sądzę, że możemy obniżyć progresję podatkową, ale wcale nie jest powiedziane, że dzięki temu wzrośnie produkcja. Mamy przecież do czynienia z chorobliwymi zjawiskami. Nawet w krajach, w których rządzi socjaldemokracja, progresja wynosi 85%, a producenci zwiększają swą produkcję. U nas natomiast jest odwrotnie. Obniża się produkcję, aby wymusić na rządzie zmniejszenie progresji. Wynika to z chorobliwej tendencji do maksymalizacji zysków. Miejmy świadomość tego, jakie będą konsekwencje naszych postanowień. Część sektora drobnej wytwórczości jest chora. Pamiętajmy też, że znajdujemy się w przededniu podwyżek cen. Sądzę więc, że obniżenie skali progresji nie przyczyni się do wzrostu produkcji.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#KazimierzRokoszewski">Chciałbym powiedzieć, jak sobie wyobrażam rozwiązanie problemu zamiany mieszkań, o którym była tu mowa. Załóżmy, że obywatel wykupił mieszkanie po cenie sprzed lat, w okresie gdy władza ludowa prosiła obywateli, aby zechcieli wykupić mieszkania. Teraz możemy ustalić, że wolno jest zbywać te mieszkania bez opodatkowania, ale po cenie uwzględniającej inflację i poniesione nakłady. Natomiast nie wolno jest zarabiać na tym. Takie rozwiązanie jest optymalne i sprawiedliwe. Można się bogacić, ale jedynie w drodze uczciwej pracy, albo z własnego kapitału, z którego obywatel też powinien się wyliczyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejWerblan">Proponuję, aby podkomisja rozważyła możliwość uregulowania w ustawie spraw związanych z obrotem mieszkaniami. Lepiej zrobić to w ustawie niż w rozporządzeniu. Potrzebna jest jawność w tych sprawach bez możliwości dokonywania częstych zmian. W przyszłości byłoby lepiej dla systemu legislacyjnego, aby podatek dochodowy od działalności gospodarczej był oddzielony od podatku od nabycia i zbycia. Należy się nad tym zastanowić.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#AndrzejWerblan">Na świecie są różne - wyższe i niższe - progresje podatkowe. Dotyczą one z reguły dochodów o określonym przeznaczeniu. Inne są więc w przypadku dochodów przeznaczonych na inwestycje, a inne w przypadku dochodów przeznaczonych na konsumpcję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#ZdzisławJusis">Mam zastrzeżenia do wypowiedzi posła K. Rokoszewskiego. Powiada on, że mimo ewentualnego obniżenia progresji nie wzrośnie produkcja, a przecież w sektorze uspołecznionym wzrosną ceny. Czy będzie to gwarancją poprawy jakości? Z pewnością nie. Nie wszyscy orientują się w tym, co się dzieje w drobnej wytwórczości. W pewnym okresie zniszczyliśmy usługi, traktując wszystko jednakowo. Pamiętajmy, że w tych samych branżach stosuje się różne ceny. Np. w branży budowlanej każdy sobie rzepkę skrobie. Ja sam posługuję się cennikiem z 1979 r. Zatrudniam emeryta i ucznia i nie mogę zwiększyć zatrudnienia, choć jest to potrzebne, bo grozi mi znaczne zwiększenie podatku. Nie możemy więc stosować wobec usług kryteriów średnich. Trzeba rozpatrywać problemy w odniesieniu do każdej dziedziny usług odrębnie. Jeżeli posłużymy się średnią, to za kilka lat w ogóle nie będzie usług.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#ZdzisławJusis">Minister finansów Stanisław Nieckarz: Chciałem powiedzieć posłowi W. Zakrzewskiemu, że może sprzedać obraz i kupić aparaturę hi-fi. Projektowana ustawa zmienia tylko niektóre obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym. Przewiduje ona, że nie stanowi źródła przychodów sprzedaż rzeczy osobistego użytku, czy też np. dzieł sztuki, jeśli nie zostały nabyte w celu sprzedaży z zyskiem. Sądzę nawet, że poseł referent mógłby zwrócić na to uwagę w swym wystąpieniu.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#ZdzisławJusis">Co się tyczy kosztów podróży i wydatków na reprezentację, to trudno uznać argument, że jeśli ktoś pracuje w prywatnej firmie polonijnej, to może więcej wydać na koszty podróży i reprezentację, od pracownika sektora uspołecznionego. Może on wydać więcej, ale nie zostanie to uwzględnione przy obliczaniu podatku dochodowego. Także w krajach zachodnich te wydatki są ograniczone. Zdarzają się tam afery łapówkowe, w których łapówki zakamuflowane są w postaci wydatków np. na reklamę.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#ZdzisławJusis">Podatki trzeba pobierać takie, aby były one w sam raz. Inaczej fiskusowi grozi samobójstwo.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#ZdzisławJusis">Zgadzam się z posłanką D. Koziej-Żukową, że podkomisja powinna starannie zredagować przepisy odnoszące się do spraw mieszkaniowych tak aby uwzględnić różne sytuacje rodzinne. Chodzi o ustalenie jakichś kryteriów. Co się tyczy handlu artykułami spożywczymi, to zgadzam się z intencją wypowiedzi i popieram ten punkt widzenia. W sprawie prywatnego transportu niczego nie jesteśmy w stanie zmienić.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#ZdzisławJusis">W związku z wypowiedzią posła Z. Jusisa, chciałbym podkreślić, że udowodniliśmy, iż najmniej zakładów likwiduje się ze względów podatkowych. Warto też zwrócić uwagę na dynamiczny styk zakładów prywatnych z jednostkami gospodarki uspołecznionej. Nie możemy nie doceniać tego zjawiska i jego konsekwencji finansowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JerzyJóźwiak">W ten sposób dyskusja została zakończona. Podkomisja, która będzie pracować pod przewodnictwem posłanki K. Jandy-Jendrośki, weźmie pod uwagę wszystkie głosy.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#JerzyJóźwiak">Komisje postanowiły o skierowaniu projektu ustawy do podkomisji.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#JerzyJóźwiak">W dalszym ciągu obrad komisje rozpatrzyły wyniki prac podkomisji nad dodatkowymi poprawkami do projektu ustawy zmieniającej ustawę o zasadach prowadzenia na terytorium PRL działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#JerzyJóźwiak">Obrady podkomisji odbyły się przed wspólnym posiedzeniem debatujących komisji. Podkomisja przeanalizowała z udziałem przedstawicieli rządu poselskie uwagi do 5 artykułów projektu. Opowiedziano się ostatecznie za uwzględnieniem jednej tylko propozycji, a mianowicie, aby w art. 15 ust. 4 wyrazy „od 800 tys. zł do 4 mln zł” zastąpić wyrazami „nie mniej niż 6,9 mln zł”. Chodzi tu o wprowadzenie do projektu dodatkowej zmiany siódmej w art. 1 projektu (na str. 4) i odpowiednią zmianę numeracji. Poprawka ta wynika z wysokości depozytu składanego przez zagraniczną osobę prawną lub fizyczną podejmującą działalność w kraju.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#JerzyJóźwiak">Propozycję tę przyjęto jednogłośnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JadwigaBiernat">Spieraliśmy się poprzednio o to, kiedy ustawa ma wejść w życie. Proponuję przyjąć, że wejdzie ona w życie z dniem ogłoszenia, nie zaś z dniem 31 marca 1985 r.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JadwigaBiernat">Jest to zgodne z wnioskiem Interpolcomu.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#TadeuszPrzyborowski">Potrzebne jest jednak vacatio legis. Mamy do wydania co najmniej 3 rozporządzenia.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Po dyskusji nad terminem wejścia w życie ustawy, w której za utrzymaniem projektowanej daty uwzględniającej punkt widzenia przedstawiciela rządu opowiedzieli się posłowie Sylwester Zawadzki (PZPR), Zygmunt Surowiec (ZSL), Genowefa Rejman (ZSL), Jerzy Jóźwiak (SD), przyjęto, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 marca 1985 r., to jest tak, jak to zaproponowała podkomisja.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>