text_structure.xml
79.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#LonginCegielski">[BIULETYN]</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#LonginCegielski">KOMISJA PLANU GOSPODARCZEGO, BUDŻETU I FINANSÓW (134)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#LonginCegielski">KOMISJA PRAC USTAWODAWCZYCH (250)</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#LonginCegielski">KOMISJA RYNKU WEWNĘTRZNEGO, DROBNEJ WYTWÓRCZOŚCI I USŁUG (70)</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#LonginCegielski">[DATA]</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#LonginCegielski">17.12.1984 r.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#LonginCegielski">[SYGNATURA]</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#LonginCegielski">nr 1287/Ⅷ kad.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#LonginCegielski">[TREŚĆ]</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#LonginCegielski">Dnia 17 grudnia 1984 r. Komisje Rynku Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.), rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#LonginCegielski">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: wicemarszałek Sejmu Piotr Stefański, przedstawiciele: Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z Ⅰ zastępcą ministra Tadeuszem Przyborowskim i wiceministrem Marcinem Nurowskim, Ministerstwa Finansów z wiceministrem Stanisławem Chudzyńskim, Urzędu Rady Ministrów z podsekretarzem stanu Krzysztofem Trębaczkiewiczem, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów oraz zastępca przewodniczącego Rady Krajowej PRON Wincenty Lewandowski.)</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">(Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Jerzy Jóźwiak.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JerzyJóźwiak">W podkomisji rozpatrującej projekt ustawy pracowało 11 posłów z 3 komisji. Prace nad projektem rozpoczęły się w połowie października. Nie będę tutaj przedstawiał celu i materii projektu ustawy, gdyż zrobił to wicepremier St. Kowalczyk w czasie pierwszego czytania. Trzeba jednakże stwierdzić, że ustawa ta będzie swego rodzaju aktem zasadniczym, konstytucją dla działu gospodarki zwanego drobną wytwórczością. Powstanie ona jako wynik wspólnej decyzji podjętej przez Biuro Polityczne KC PZPR i Prezydium CK SD. Chociaż ustawa dotyczy całej drobnej wytwórczości, zdecydowany nacisk położono w niej na sektor uspołeczniony i na jego problemy chcę zwrócić szczególną uwagę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JerzyJóźwiak">W toku prac wpłynęła rządowa autopoprawka, którą obywatele posłowie znają.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JerzyJóźwiak">Przed podjęciem prac nad projektem, podkomisja zapoznała się z uwagami zainteresowanych środowisk i organizacji, spotkała z przedstawicielami drobnej wytwórczości oraz wytypowała wojewódzkie zespoły poselskie do przedłożenia uwag na ten temat. Pod adresem podkomisji wpłynęły uwagi od jednostek organizacyjnych i od osób prywatnych. Wzięto pod uwagę opinię Rady Społeczno-Gospodarczej, Zespołu Doradców Sejmowych i ekspertów.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JerzyJóźwiak">W czasie dyskusji podczas pierwszego czytania projektu posłowie wyrazili wiele wątpliwości dotyczących zbyt dużej liczby delegacji ustawowych zawartych w projekcie. Stwierdzono, że nadaje to projektowi ustawy charakter blankietowy. Podkomisja jako warunek podjęcia prac zażądała, by rząd przedłożył jej projekty odpowiednich przepisów wykonawczych. Chodziło o poznanie intencji strony rządowej oraz ewentualne uwzględnienie ich w akcie ustawowym, by nie miał on cech aktu blankietowego.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JerzyJóźwiak">Obywatele posłowie otrzymali na piśmie wynik naszej pracy. Uważam, że zrobiono wszystko co było można, żeby akt ten nie stał się ustawą blankietową. Rozpatrując ten projekt musimy mieć na uwadze, że oczekuje go cała drobna wytwórczość i gospodarka kraju. Pokrótce przedstawię najważniejsze proponowane przez nas zmiany w projekcie ustawy. W preambule dokonaliśmy zmiany szyku, kładąc większy nacisk na potrzeby społeczne jako cel działania drobnej wytwórczości i przepisów tej ustawy. Działalność wszystkich sektorów powinna być podporządkowana temu celowi. Wyszliśmy z założenia, że na pierwszym miejscu powinno się znaleźć określenie podmiotu tego aktu prawnego, dlatego w art. 1 i 2 dokonaliśmy niezbędnych przesunięć. Dopiero po wyliczeniu podmiotów następuje określenie sposobów realizacji ustawy. W związku z tym art. 2 ust. 1 został przeniesiony do art. 1 jako ust. 2. Dotychczasowy art. 1 ust. 2 został umieszczony jako art. 2, zaś dotychczasowy ust. 2 art. 2 - jako ust. 3 art. 1.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JerzyJóźwiak">W art. 5 projektu przeprowadziliśmy drobne, niemerytoryczne zmiany. Chodzi o niepowtarzanie przepisów zawartych w art. 2.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JerzyJóźwiak">W art. 9 ust. 2 jest naszym zdaniem zbędny. Został on wykreślony.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JerzyJóźwiak">W art. 10 dodaje się wyrazy „i wytwarzających wyroby z zakresu rękodzieła ludowego i artystycznego”. Chcemy w ten sposób podkreślić rangę i znaczenie tej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#JerzyJóźwiak">Rozdział 3 wywołał wiele zastrzeżeń i uwag ze strony posłów. Uważamy, że niektóre z uregulowań tam zawartych winny uwzględniać jednostki drobnej wytwórczości ze wszystkich sektorów. Dlatego w tytule postulujemy określenie słowa „uspołecznionych” oraz zastąpienie go sformułowaniem „i opodatkowanie”. W ten sposób tytuł jest bardziej adekwatny do treści rozdziału.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#JerzyJóźwiak">Wiadomo, że drobna wytwórczość, a zwłaszcza jednostki uspołecznione wymagają preferencji. Podjęte w przeszłości decyzje doprowadziły do faktycznego zaniku wielu jej dziedzin, do likwidacji przemysłu terenowego. Miały ujemny wpływ na postęp techniczny w tej dziedzinie produkcji. Drobna wytwórczość przy niewielkich nakładach jest w stanie zdynamizować swoją produkcję na rynek i zwrócić włożone w nią środki. Chodzi więc o udzielenie jej maksymalnej pomocy. W związku z tym podkomisja proponuje dodanie dwóch nowych art. - 12 i 13. Proponujemy w nich wprowadzenie dla jednostek drobnej wytwórczości specjalnych zasad podatkowych, będących wyjątkiem od ogólnie obowiązujących. Dotyczyłyby one drobnej wytwórczości należącej do sektora uspołecznionego. Rozwiązanie to miałoby dwa podmioty - przedsiębiorstwa przemysłu terenowego oraz spółdzielczość pracy. Podkomisja omówiła problem potencjału drobnej wytwórczości, który wynosi 6% w skali przemysłu całego kraju. Jednocześnie drobna wytwórczość dostarcza na rynek 9% towarów. W przedsiębiorstwach przemysłu terenowego i jednostkach spółdzielczości pracy zużycie majątku trwałego wynosi 70%, brak jest dostatecznych środków na rozwój. Sprawy te podkreślano w czasie dyskusji poselskich. W związku z tym proponujemy obniżkę podatku dochodowego pobieranego od tych jednostek o 10%. Podkomisja badała skutki takiego posunięcia dla budżetu państwa. W 1983 r. przedsiębiorstwa przemysłu terenowego oraz spółdzielczość pracy wpłaciły do budżetu łącznie 20 mld zł. Po zmianie zasad podatkowych przewiduje się, że w r.bież. wpłacą około 28 mld zł, a więc w ciągu roku nastąpił wzrost opodatkowania o 40%. Przyjęcie proponowanych przez nas art. 12 i 13 oznacza obniżkę wpływów do budżetu z tych źródeł rzędu 3–4 mld zł. Udział przedsiębiorstw przemysłu terenowego i spółdzielczości pracy w dochodach budżetu płynących z podatku dochodowego wynosi 3,49%, a po obniżce o 10% spadłby tylko nieco poniżej 3,5%. Są to wielkości mierzone promilami. Zdajemy sobie sprawę z kłopotów budżetowych, ale podstawowym warunkiem przyjęcia takiego rozwiązania byłoby przeznaczenie tej 10% obniżki podatku dochodowego na cele rozwoju, a nie konsumpcji. Stąd propozycja w projekcie art. 13, by rząd określił szczegółowe zasady obniżania podatku, regulujące także ten problem.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#JerzyJóźwiak">W dotychczasowym art. 14 dodajemy także zdanie na temat rękodzieła ludowego i artystycznego, co było już poprzednio uzasadniane.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#JerzyJóźwiak">Nie wymagają komentarza zmiany zaproponowane w dotychczasowym art. 16, gdyż rozwiązania tego rodzaju funkcjonują już od dawna.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#JerzyJóźwiak">Podkomisja wyszła z założenia, że podstawowe źródła funduszu rozwoju powinny mieć stabilny charakter. W związku z tym zdecydowano się na powiązanie płaconego przez jednostkę podatku dochodowego z wysokością przyznawanej jej dotacji. W art. 17 proponujemy przyjęcie założenia, że dotacja nie może być niższa niż 10% wpływu z tego podatku. Im więcej jednostka drobnej wytwórczości odda do budżetu, tym wyższą dotację otrzyma.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#JerzyJóźwiak">Proponujemy przebudowę dotychczasowych artykułów 19 i 20. Są to zmiany niemerytoryczne, mające na celu bardziej jasne sformułowanie. Podobnie techniczny charakter mają zmiany proponowane w art. 21.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#JerzyJóźwiak">Podkomisja uznała, że treść rozdziału 6 nie odpowiada jego tytułowi. W związku z tym proponujemy nowy tytuł, który brzmi „przepisy szczególne”.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#JerzyJóźwiak">Zmiany zawarte w art. 24, 25 i 26 także nie mają charakteru merytorycznego.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#JerzyJóźwiak">Na zakończenie proponujemy wprowadzenie nowego rozdziału 7 pt. „Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy końcowe”.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#JerzyJóźwiak">W rozdziale tym znajdują się m.in. projekty przepisów dotyczących przedsiębiorstw polonijnych. Proponowane tutaj zmiany, np. wyłączenie decyzji odmawiających zezwolenia przedsiębiorstwom zagranicznym na podjęcie działalności gospodarczej spod orzecznictwa NSA wywołały wiele kontrowersji. Ponieważ miały miejsce rozbieżności pomiędzy członkami podkomisji i pojawiło się wiele koncepcji rozwiązania tej sprawy, przedstawiliśmy ją w kilku wariantach.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WitoldZakrzewski">Podkomisja podjęła niemały trud dla przygotowania sprawozdania, jak słyszeliśmy w toku jej pracy wpływały poprawki rządowe do projektu ustawy o drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#LonginCegielski">Nie w pełni zgodzić się mogę z sugestiami rządu i podkomisji w sprawie włączenia do ustawy, niektórych przepisów dotyczących działalności jednostek drobnej wytwórczości z udziałem kapitału zagranicznego. Działalność tych przedsiębiorstw regulowana jest odrębną ustawą z 6 lipca 1982 r. Wprowadzenie proponowanych poprawek zmieniłoby sens całego rozdziału IX tej ustawy. Pozostałyby w niej tylko sprawy związane z kredytowaniem i rozdziałem majątkowym. Wydaje się, że należałoby raczej dokonać nowelizacji wspomnianej ustawy, co jest możliwe w stosunkowo krótkim okresie.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#LonginCegielski">Przy uchwalaniu ustawy z 1982 r. miano na względzie przede wszystkim interes społeczny. Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego miały podejmować produkcję najbardziej poszukiwanych artykułów rynkowych, produkcję surowców i komponentów, produkcję antyimportową, wdrażać licencje służące przede wszystkim uzyskiwaniu oszczędności surowców i materiałów.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#LonginCegielski">Wyłączenie odwołań w sprawie decyzji dotyczących tych przedsiębiorstw spod kompetencji Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z propozycją podkomisji, nie byłoby słuszne. Obecnie odwołaniu nie podlegają tylko decyzje, zagrażające bezpieczeństwu państwa i ochronie tajemnicy państwowej i to należałoby utrzymać, ale wszystkie inne powinny podlegać odwołaniu.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#LonginCegielski">Projekt ustawy o firmach polonijnych został opracowany z inicjatywy poselskiej. Dobrym obyczajem byłoby poinformować tych posłów, którzy podjęli tę inicjatywę o podstawowych propozycjach zmian, które zawarte zostały w sprawozdaniu podkomisji. Może dyskusja nad wieloma problemami byłaby niepotrzebna na dzisiejszym posiedzeniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#TadeuszPrzyborowski">Podkomisja dokonała ogromnej pracy, wiele rozwiązań zaproponowanych przez nią satysfakcjonuje rząd, a chyba i projektodawców ustawy. Do niektórych propozycji mamy jednak zastrzeżenia.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#TadeuszPrzyborowski">I tak np. zmiana tytułu rozdziału 3, spowodowałaby zupełnie inne znaczenie tego rozdziału. Rozdział ten traktuje o gospodarce finansowej przedsiębiorstw uspołecznionych, a nie tylko o sprawach opodatkowania.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#TadeuszPrzyborowski">Podobnie propozycje do art. 12 ustawy zmieniają jej sens. W propozycji pierwotnej chodziło nam o spójność opodatkowania jednostek gospodarki uspołecznionej w kraju. W rozdziale 12 zawarto wszystkie uwarunkowania, którymi będzie kierował się rząd przy wymierzaniu obciążeń podatkowych dla przedsiębiorstw drobnej wytwórczości. Ponadto w obecnej sytuacji finansowej państwa nie jesteśmy w stanie przyznać takich ulg, jakie proponuje podkomisja (obniżenie podatku dochodowego o 10%), przeciwnie wystąpiliśmy o podniesienie stopy opodatkowania z 60 do 65%. Przyznawanie szczególnych uprawnień drobnej wytwórczości jest niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#TadeuszPrzyborowski">Propozycje rządowe zawarte w art. 17 projektu ustawy mają na względzie tworzenie warunków dla rozwoju uspołecznionych przedsiębiorstw terenowych. Zaproponowano kilka sposobów tworzenia funduszy rozwoju drobnej wytwórczości dla poszczególnych województw. Co roku rząd ma występować z wnioskiem o zabezpieczenie w budżecie centralnym środków dla województw na fundusz rozwoju drobnej wytwórczości. W 1985 r. planuje się na ten cel wydatkować 500 mln zł. Gdyby przyjęto propozycje zawarte w sprawozdaniu podkomisji oznaczałoby to, że naliczanie tego funduszu odbywałoby się automatycznie, a odpisy byłyby np. w roku przyszłym 5-krotnie wyższe od proponowanych przez rząd.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#TadeuszPrzyborowski">Art. 18 mówi o możliwości zaskarżania decyzji wojewodów. Sformułowanie tego artykułu wywołało szeroką dyskusję w czasie obrad podkomisji. Uznano, że istnieje potrzeba przedstawienia trzech wariantów rozwiązania w tej sprawie. Rząd uważa, że niezbędna jest zdecydowana linia postępowania. Jeśli wojewoda uzna, że nie można określonego obiektu przeznaczyć na przedsiębiorstwo drobnej wytwórczości działające z udziałem kapitału zagranicznego, to uruchamianie systemu odwołań nie jest konieczne.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#TadeuszPrzyborowski">Ustawa o przedsiębiorstwach drobnej wytwórczości z udziałem kapitału zagranicznego obowiązuje już blisko 2 lata i pozwala nam to na wyciągnięcie wniosków z pewnych doświadczeń. Jak wiemy wielokrotnie opinia publiczna bulwersowana była doniesieniami o niewłaściwych kierunkach działania tych przedsiębiorstw oraz występujących tam wynaturzeniach.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#TadeuszPrzyborowski">Zgłaszano wiele uwag krytycznych dotyczących wydawania zezwoleń na uruchamianie takich przedsiębiorstw i wielkości wkładu kapitału zagranicznego. W ustawie bowiem brak jest ustaleń co do wielkości kapitału zagranicznego i można takie przedsiębiorstwo uruchamiać przy wkładzie 100, czy 200 dolarów. Trzeba również zapewnić wojewodzie możliwości decyzji ostatecznej, jeżeli uzna, że nie jest celowe uruchamianie na jego terenie przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego oraz w przypadkach, gdy w grę wchodzi ochrona tajemnicy państwowej i bezpieczeństwa państwa.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#TadeuszPrzyborowski">Zwraca się również uwagę, że przedsiębiorstwa te rażą społeczeństwo blichtrem zewnętrznym, nadmiernym wydawaniem środków na reklamę, delegacje, reprezentację.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#TadeuszPrzyborowski">Sejm dokonał już pewnych zmian w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw działających przy udziale kapitału zagranicznego. Słuszne są propozycje znowelizowania ustawy z 6 lipca 1982 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WitoldZakrzewski">Rząd proponuje przyznanie w roku przyszłym 500 mln zł na pomoc w rozwoju przedsiębiorstw drobnej wytwórczości. Stanowi to ok. 10 mln zł na województwo. Kwota ta w kategoriach organizowania i kształtowania przedsiębiorstwa jest chyba nieporozumieniem. Trzeba sobie zdawać sprawę, że poszczególne województwa przekazały państwu bez odszkodowania cały potencjał dawnych przedsiębiorstw przemysłu terenowego o wartości wielu miliardów złotych. Proponowanie tak niewielkich kwot na rekonstrukcję przemysłu terenowego może w świadomości radnych wywołać dziwne odczucia, nie chcę już używać ostrzejszych określeń. Wiemy, że w innych działach gospodarki przewiduje się wielomiliardowe kredyty i dotacje na rozwój.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#WitoldZakrzewski">Przejęto od przemysłu terenowego olbrzymi majątek. Cały szereg przedsiębiorstw państwowych opiera swoją kooperację na tych przedsiębiorstwach, nie mogę się więc powstrzymać od tego krytycznego komentarza.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#WitoldZakrzewski">Proszę nas poinformować, ile przejęto od przemysłu terenowego, jaki majątek i ile wobec tego powinno się przekazać na odbudowę tego przemysłu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JadwigaŁokkajowa">Konieczna jest nowelizacja ustawy z 6 lipca 1982 r. o przedsiębiorstwach drobnej wytwórczości z udziałem środków zagranicznych. W ustawie zawarte są przepisy dotyczące powoływania pełnomocnika rządu oraz określone zadania tego pełnomocnika. W świetle przepisów rozpatrywanego projektu ustawy o drobnej wytwórczości minister handlu wewnętrznego i usług będzie organem założycielskim i jako przedstawiciel rządu - pełnomocnikiem. Popieramy wniosek posła L. Cegielskiego dotyczący odrębnej nowelizacji ustawy z 6 lipca 1982 r.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JadwigaŁokkajowa">Jeśli chodzi o tryb odwoływania się od decyzji do Naczelnego Sądu Administracyjnego, to uważam, że należy przyjąć rozwiązanie zawarte w wariancie 2 art. 18.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#RyszardŁabuś">Prosiłbym o wyjaśnienie, jakie wpływy mają składać się na fundusz rozwoju drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#RyszardŁabuś">Podtrzymuję sformułowanie artykułów 13 i 17 w brzmieniu przedłożenia rządowego.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#RyszardŁabuś">Należałoby przychylić się do wniosków, które domagały się oceny działania ustawy o funkcjonowaniu przedsiębiorstw polonijnych. Trzeba orientować się, jak wygląda faktyczna sytuacja i wtedy dopiero proponować zmianę ustawy.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#RyszardŁabuś">W województwie gorzowskim przeprowadzono dyskusję z przedstawicielami przedsiębiorstw drobnej wytwórczości na temat projektu ustawy i wnioski zawarte w sprawozdaniu podkomisji w większości są zgodne z propozycjami zgłaszanymi w tej dyskusji.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#RyszardŁabuś">Spółdzielczość pracuje w specyficznych warunkach. Jak stwierdzono w sprawozdaniu podkomisji 75% majątku trwałego spółdzielczości jest zużyte, a jest to potencjał zupełnie inny niż w przedsiębiorstwach państwowych. W wielu przypadkach do drobnej wytwórczości trafiały maszyny często już zużyte, wycofane z przemysłu państwowego. Wiele spółdzielni jest już nierentownych. Zgłoszone przez podkomisję propozycje w sprawie obniżenia wysokości podatku dochodowego dla drobnej wytwórczości są uzasadnione.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#RyszardŁabuś">Inną sprawą jest regulowanie stosunków wewnątrzspółdzielnianych. W spółdzielczości wydajność pracy rośnie wolniej niż płace. Jest to zjawisko niepożądane. Jedna ze spółdzielni na terenie województwa gorzowskiego, zatrudniająca 700 osób, a wykonująca usługi kotlarskie, postanowiła zmniejszyć wysokość prowizji z 34 do 27%. Na tym samym terenie powołano nową firmę, a ponieważ jest to nowo powstałe przedsiębiorstwo korzysta z ulg w opodatkowaniu i w zakresie wysokości wpłat na PFAZ. Pobiera jednak prowizję 34%. Ludzie składają tam zamówienia, płacą wyższe prowizje. Z punktu widzenia równoważenia gospodarki narodowej należałoby przewidzieć eliminowanie takich zjawisk.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#RyszardŁabuś">Powoływanie członków rady należałoby uzgadniać także z samorządem spółdzielczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WitoldZakrzewski">Prosiłbym obywateli posłów o zgłaszanie uwag natury ogólnej, a nie do poszczególnych artykułów projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#StanisławRostworowski">Ustawa reguluje również problemy przedsiębiorstw prowadzonych przez organizacje społeczne. Chciałbym zapytać czy jednostki te będą miały naliczany podatek dochodowy po odliczeniu przyznanej im dotacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzRokoszewski">Wypada przypomnieć, że posłowie mają prawo do przeprowadzenia dyskusji ogólnej nad projektem ustawy, gdyż dyskusja taka może mieć duży wpływ na opinię o szczegółowych rozwiązaniach zawartych w projekcie. Wszystkim nam chodzi o to, aby projektowana ustawa była jak najlepsza. Wszyscy też jesteśmy świadomi terminu najbliższego posiedzenia Sejmu, na którym chcielibyśmy tę ustawę uchwalić.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#KazimierzRokoszewski">Dyskusja byłaby bardziej konkretna, gdyby się odbywała po przyjęciu budżetu na 1985 r. Wiemy bowiem, że gospodarka nasza znajduje się w takiej sytuacji, iż zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków budżetu nawet o 1 mld zł jest bardzo trudna.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#KazimierzRokoszewski">Opowiadam się za utrzymaniem art. 12 w brzmieniu projektu rządowego. Prawdą jest, że w przeszłości przekazano część zakładów przemysłu terenowego do przemysłu kluczowego, jednak nie zginęły one i nadal pozostały jednostkami gospodarki uspołecznionej. Można się zastanawiać, czy są właściwie wykorzystywane. Nie ulega wątpliwości, że rozwój przemysłu terenowego powinien być finansowany przede wszystkim z nadwyżek budżetowych rad narodowych. Nie może trwać nadal sytuacja, w której budżety wojewódzkie nie zagospodarowują znacznych nadwyżek, a równocześnie nie wspierają przemysłu terenowego.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#KazimierzRokoszewski">Jeżeli uprzywilejujemy spółdzielczość w stosunku do przemysłu państwowego, to doprowadzimy do sytuacji, w której będzie ona przekazywać mniejsze środki na amortyzację, wydając więcej na inne cele. Takie zróżnicowanie byłoby więc bezzasadne. Przychylam się do wniosku posła L. Cegielskiego, aby w ustawie o drobnej wytwórczości nie nowelizować ustawy regulującej działalność firm polonijnych. Opowiadam się za zachowaniem kontroli państwa nad tą działalnością, ale modyfikacja jej podstaw prawnych powinna być oparta na pogłębionej ocenie dotychczasowego funkcjonowania przedsiębiorstw polonijnych.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#KazimierzRokoszewski">Zastępca przewodniczącego Rady Krajowej PRON Wincenty Lewandowski: Teza, że tylko wzrost obciążeń jednostek gospodarczych może zapewnić zrównoważenie budżetu świadczy o niezwykle jednostronnym spojrzeniu na ten problem. Wszak zrównoważeniu budżetu służyć powinno przede wszystkim stymulowanie produkcji. Jednostki drobnej wytwórczości dotknięte są tak znaczną dekapitalizacją majątku trwałego i urządzeń produkcyjnych, że mogą nie wytrzymać zwiększonych obciążeń podatkowych. Pamiętajmy, że w okresie najostrzejszego kryzysu nie nastąpił regres produkcji w drobnej wytwórczości. Pamiętajmy również, że środki przeznaczane w drobnej wytwórczości na rozwój rentują wyjątkowo szybko. Nie można więc jej tych środków pozbawiać.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#KazimierzRokoszewski">W działalności firm polonijnych pojawiły się pewne wynaturzenia, wyolbrzymiane zresztą ponad miarę w środkach masowego przekazu. Jak wynika z obserwacji PRON, działalność tych firm ma wiele cech godnych upowszechnienia. Charakteryzuje je dobra gospodarność, duża wydajność i przykładna organizacja pracy. Firmy te dały przyrost produkcji, który bez ich istnienia by nie powstał. Nowelizacja ustawy z 1982 r. o funkcjonowaniu przedsiębiorstw polonijnych jest, być może, uzasadniona, ale powinna być oparta na rzetelnej ocenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#SylwesterZawadzki">W 1974 r. globalna produkcja drobnej wytwórczości stanowiła 12,5% ogólnej produkcji przemysłowej. W 1983 r. wskaźnik ten wynosił już tylko 8,8%. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytany, że „wyniki gospodarcze drobnej wytwórczości potwierdziły jej prorynkowy charakter w stopniu znacznie wyższym niż przemysłu kluczowego i unaoczniły większą odporność małych organizmów na trudne warunki gospodarowania”. Powstaje więc pytanie, w jakim czasie przewiduje się powrót do skali produkcji drobnej wytwórczości, notowanej w 1974 r.? Dodajmy, że w NRD drobna wytwórczość dostarcza 15% produkcji ogółem. Odpowiedź na to pytanie pozwoli zrozumieć podejście rządu do strategii rozwoju drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JadwigaBiernat">Czy projektowana ustawa ma obowiązywać przez dłuższy okres, czy też jest to regulacja „tymczasowa”? Przedstawiciele rządu nie akceptują propozycji podkomisji zmian artykułów 12 i 17. Proszę więc o informację, które przepisy projektu rządowego dowodzą, że celem ustawy jest nie tylko zahamowanie regresu w drobnej wytwórczości, ale i jej rozwój w perspektywie najbliższych lat. Potrzebne są konkretne, rzeczowe zapisy świadczące o tym, że nie jest to ustawa na jeden rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#TadeuszPrzyborowski">W ustawie z 6 lipca 1982 r. stwierdza się wyraźnie, że przedsiębiorstwa zagraniczne prowadzą działalność „w zakresie drobnej wytwórczości”. Nie przez przypadek więc w art. 2 ust. 1 pkt 8 dyskutowanego dziś projektu napisaliśmy, że „jednostkami drobnej wytwórczości w rozumieniu ustawy są przedsiębiorstwa zagraniczne i z udziałem zagranicznym, prowadzące na terytorium PRL działalność gospodarczą, w zakresie drobnej wytwórczości”. Te stwierdzenia uzasadniają zawartą w art. 27 propozycję nowelizacji ustawy o firmach polonijnych. Wynika ona z wszechstronnej oceny działalności tych firm. Oceną tą zajmowała się wielokrotnie Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów; była ona też prezentowana na forum PRON. Projektowana nowelizacja nie wynikła więc nagle, a jest skutkiem narastających nieprawidłowości.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#TadeuszPrzyborowski">O stosunku rządu do przedsiębiorstw zagranicznych świadczy wzrost ich liczebności. W 1981 r. było takich firm 78, w 1982 - 259, w 1983 - 491; do końca czerwca 1984 r. - 569. Przewidujemy, że do końca br. będzie ich działało 650, a w 1985 r. zakładamy dalszy rozwój. Przedsiębiorstwa te stanowią trwały element naszej gospodarki. Znacząco rosną ich obroty. Proponowana nowelizacja ma na celu jedynie wyeliminowanie negatywnych aspektów działalności tych firm, budzących ostrą krytykę społeczną. Zawarcie jej w ustawie o drobnej wytwórczości jest w pełni uzasadnione.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławChudzyński">Jak słusznie zauważył poseł K. Rokoszewski, intencją rządu jest elastyczne określanie wysokości dotacji z budżetu centralnego na zasilanie wojewódzkich funduszy rozwoju drobnej wytwórczości. W budżecie na 1985 r. na cel ten przewidziano rezerwę w kwocie 0,5 mld zł. Dotacje te będą przekazywane wybranym województwom. Wspomniane fundusze powinny być zasilane przede wszystkim z nadwyżek budżetów terenowych. Warto przypomnieć, że w 1985 r. planuje się niedobór budżetu centralnego w wysokości 138 mld zł, podczas gdy nadwyżki budżetów rad narodowych mają osiągnąć 38–40 mld zł. Powinny być one lepiej wykorzystane, m.in. na cele drobnej wytwórczości. Propozycja podkomisji zakłada jednakową wysokość dotacji z budżetu centralnego dla wszystkich województw, niezależnie od tego co władze wojewódzkie robią dla drobnej wytwórczości. Taki automatyzm nie wydaje się być uzasadniony.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StanisławChudzyński">Od niedawna, po raz pierwszy od trzydziestu lat, mamy spójny system podatkowy. Zakłada on bardzo duże preferencje dla drobnej wytwórczości. Przekazaliśmy podkomisji wykaz ulg we wszystkich rodzajach podatków, z których korzystają jednostki drobnej wytwórczości. System ten pragniemy utrzymać, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 12.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#StanisławChudzyński">Proponowane wprowadzenie obniżki podatku o 10% dla wszystkich jednostek zaliczanych do drobnej wytwórczości nie jest słuszne, gdyż jednakowo by preferowało biednych i bogatych, potrzebujących i niepotrzebujących. Uchwalona w ub. roku ustawa o podatku dochodowym zawiera mechanizmy korekcyjne, dzięki którym wiele jednostek drobnej wytwórczości, zwłaszcza świadczących usługi, korzysta z obniżenia 60-procentowej stawki podatkowej nawet do 30%. Proponowana zmiana w projekcie, ustawy spowoduje, że jednostki już bogate zarobią najwięcej. Jest też oczywiste, że nie przeznaczą one tych kwot w całości na rozwój.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#StanisławChudzyński">Trzeba wyjaśnić, że przyjęcie propozycji przedstawionych przez posła J. Jóźwiaka obciążyłoby budżet na 1985 r., zwiększając jego deficyt o co najmniej 8 mld zł. Obciążeń tych nie można bowiem liczyć od kwot, o których mówił poseł J. Jóźwiak, gdyż są to sumy netto, to jest po odliczeniu ulg.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#StanisławChudzyński">Rozporządzenie o działalności organizacji społecznych jest już przygotowane. Obecnie wysokość podatku dochodowego, płaconego przez te organizacje, zależy od wielkości części zysku przekazywanej na cele statutowe. Wiele z tych organizacji korzysta z obniżenia podatku dochodowego do 30%.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#StanisławChudzyński">Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Marcin Nurowski: Poseł S. Zawadzki spytał, kiedy osiągniemy taki poziom udziału drobnej wytwórczości w gospodarce narodowej jak w połowie lat 70-tych. W tym roku będzie on stanowić około 10,1%. CPR na rok 1985 przewiduje 10,8% ale jest to wartość - jak już mówiliśmy - niepewna i prawdopodobnie uda się osiągnąć 10,6–10,7%. Trwają prace nad programem na lata 1986–1990. Biorąc pod uwagę wszystkie finansowe możliwości w tym okresie oraz bariery zaopatrzeniowo-techniczne, poziom z połowy lat 70-tych uda nam się osiągnąć około 1990 roku. Rząd - jak wynika z projektu tej ustawy - postanowił wyodrębnić część środków pochodzących z zamówień rządowych właśnie dla drobnej wytwórczości. Przepisy o PFAZ wskazują na preferencje dla działu usług i pracy nakładczej, które stanowią przecież znaczną część drobnej wytwórczości. Również polityka kredytowa zaczyna w coraz większym stopniu wspierać ten dział gospodarki. Dlatego, zakradając przyjęcie optymistycznych rozwiązań, dopiero w 1990 r. uda się osiągnąć te 12% z połowy lat 70-tych.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MariaBudzanowska">Wiceminister T. Przyborowski użył argumentu o konieczności nowelizacji ustawy z 6 lipca 1982 r. Jest bo kwestia, w której chciałabym się wypowiedzieć. Przyłączam się tutaj do meritum wniosku posła L. Cegielskiego, choć moja argumentacja będzie nieco inna. Istnieje pewien zakres ustawy, jej ramy, cele oraz rozwiązania prawne, które tym celom służą. W tej ustawie cel został wskazany w preambule, a większość rozwiązań prawnych określa funkcjonowanie drobnej wytwórczości - zasady planowania, zaopatrzenia, finanse. Nie ma tam ani jednego przepisu dotyczącego organizacji drobnej wytwórczości. Tymczasem w przepisach końcowych znalazły się artykuły dotyczące spółek polonijno-zagranicznych. Przepisy te normują takie sprawy, jak: powoływanie spółek, organizacja Izby Polonijno-Handlowej itp. Wykracza to poza merytoryczny zakres ustawy o drobnej wytwórczości. Z tych względów nie kwalifikuje się to do tego aktu.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#MariaBudzanowska">Proponuję przed rozpoczęciem szczegółowego rozpatrywania projektu ustawy ustosunkować się do wniosku przedstawionego przez posła L. Cegielskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WitoldZakrzewski">Padł więc wniosek formalny, aby jako temat wstępny rozpatrzeć zagadnienie spójności, czy niespójności treści ustawy dotyczącej firm polonijnych z materią ustawową zawartą w tym projekcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszPrzyborowski">Muszę wrócić raz jeszcze do swojej poprzedniej argumentacji. Po pierwsze, jest uzasadniona konieczność podjęcia nowelizacji ustawy o przedsiębiorstwach zagranicznych. Jest to wynik badań i głosów opinii publicznej. Po drugie, istnieje propozycja przeprowadzenia tej nowelizacji w ramach rozpatrywanego dzisiaj projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#TadeuszPrzyborowski">Względy formalne nie mogą przesłaniać meritum sprawy. Działalność tych przedsiębiorstw, doświadczenia wynikające z wydawania zezwoleń, sprawy ekonomiczne i dewizowe uzasadniają, aby w ramach tej ustawy dokonać nowelizacji. Dopatruję się głębszego sensu w pkt. 9 ust. 2 art. 1, że przedsiębiorstwa zagraniczne są częścią drobnej wytwórczości. Ponieważ regulujemy obszar działalności wszystkich tych podmiotów nowelizacja ta może tutaj znaleźć swoje miejsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#LonginCegielski">Nie będę powtarzał wniosków, które już przedstawiłem. Nowelizacja ustawy o przedsiębiorstwach z udziałem kapitału zagranicznego powinna nastąpić szybko. Proponuję założyć, że nastąpi ona w Ⅰ kwartale przyszłego roku. Nic się nie stanie jeżeli wynaturzenia, o których mówił minister T. Przyborowski, zostaną na ten czas zahamowane poprzez okólnik wysłany do wojewodów, czy też uzgodnienia z NSA. Sprawy wątpliwe można wstrzymać, a inne po nowelizacji załatwić.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#KazimierzRokoszewski">Jakie straty finansowe w dewizach i złotówkach poniesie skarb państwa, jeżeli nowelizacja tej ustawy zostanie przesunięta na marzec przyszłego roku?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#TadeuszPrzyborowski">Trudno mi odpowiedzieć, jakie będą straty materialne, sądzę, że przede wszystkim ważne są oczekiwania społeczne, a ich wartości nie można wyrazić. Wyniki kontroli przeprowadzanych w tym zakresie, oceny organizacji społeczno-politycznych i głosy padające na spotkaniach w zakładach pracy na to właśnie wskazują. Oczekiwania te są wymiernie społecznie, a nie materialnie. Oceny tego zagadnienia dokonała także Rada Ministrów, Prezydium Rządu oraz Biuro Polityczne. Z ocen tych wynikają wnioski, które należy załatwić. Przedstawiony w projekcie ustawy zespół przepisów odwołuje się właśnie do tych wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#WitoldZakrzewski">Osobiście nie rozumiem dwóch rzeczy - w jaki sposób sprawy organizacyjne wpływają na wyniki finansowe oraz dlaczego nie otrzymaliśmy od rządu projektu nowelizacji tamtej ustawy skoro odpowiada to oczekiwaniom społecznym?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#AlojzyMelich">Nie mam powodów, żeby nie wierzyć rządowi, że zaistniały przesłanki nowelizacji ustawy o spółkach zagranicznych. Jako poseł sprawozdawca tej ustawy w Sejmie byłem szczególnie wyczulony na tego rodzaju sygnały.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#AlojzyMelich">Dyskutowaliśmy je już kilkakrotnie i doszliśmy do wniosku, że są to wypaczenia jednostkowe, nie rzutujące na całość. Od tego czasu mogły oczywiście powstać nowe, ale my posłowie ich nie znamy. Nie chcę tutaj negować konieczności nowelizacji. Trzeba będzie do tego powrócić i sprawdzić, bo to, że ktoś mówi i pisze na ten temat to jeszcze mało.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#AlojzyMelich">Czy nowelizacja powinna zostać dokonana właśnie w tej ustawie? Stanowczo uważam, że nie. Uzasadnić to mogę na bazie argumentów przedstawionych przez wiceministra T. Przyborowskiego. Zmiany jednej ustawy przez inną spowodują chaos i będą kamuflażem wobec społeczeństwa. Wielokrotnie zmieniamy w ten sposób inne ustawy, ustawę budżetową i nikt już nie wie o co w tym chodzi. O ile chcemy dokonać nowelizacji ustawy o spółkach zagranicznych, to róbmy to jasno, otwarcie i zdecydowanie, a nie poprzez boczne furtki.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#AdamWójcik">Sprawa nowelizacji była już wcześniej podnoszona. Biuro Prawne do wcześniejszych argumentów chciałoby dodać, że techniczne zasady prawodawstwa zawarte w zarządzeniu prezesa Rady Ministrów w § 53 stanowią, że nowelizacja jednej ustawy w tekście drugiej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy występuje potrzeba uzgodnienia zmian przyjętych w tej ustawie z ustawą o spółkach zagranicznych, omawiany projekt ma związek tylko o tyle, ze spółki te zaliczono do drobnej wytwórczości i nic więcej.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#RyszardŁabuś">Powody, dla których trzeba zmienić ustawę o spółkach zagranicznych są jasne. O nieprawidłowościach ich funkcjonowania mówiliśmy na naszej komisji niejednokrotnie. Jeżeli dziś mówię, żeby sprawę dokładnie rozważyć, to nie dlatego, że nie odczuwam słusznego nacisku ze strony społeczeństwa. Proponuję, żeby zapisać w przepisach końcowych projektu ustawy o drobnej wytwórczości zapowiedź nowelizacji ustawy o spółkach.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WitoldZakrzewski">Nie można w jednej ustawie programować prac legislacyjnych na temat drugiej ustawy. Jeśli komisje wypowiedzą się za wnioskiem M. Budzanowskiej i posła L. Cegielskiego, wówczas poseł sprawozdawca może w przemówieniu sejmowym powiedzieć, że komisje uznają za konieczne usunięcie nieprawidłowości działania firm polonijnych, ale w tej ustawie nie da się tego zrobić.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#WitoldZakrzewski">Kto jest za wnioskiem o wyłączenie przepisów dotyczących firm polonijnych, poza stwierdzeniem, że są one częścią drobnej wytwórczości, z tekstu ustawy? 52 osoby. Kto przeciw - nie widzę. Kto się wstrzymał? 4 osoby. A więc sprawa przesądzona.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#WitoldZakrzewski">Przystępujemy teraz do głosowania poszczególnych artykułów projektu ustawy. Czy są jakieś uwagi do tekstu preambuły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#TadeuszHaładaj">Proponuję zrezygnować z preambuły w ustawie, propozycje takie zgłaszane były w stosunku do innych projektów ustaw. Jeśli komisje podtrzymają konieczność utrzymania preambuły, mam propozycje innego jej sformułowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JerzyJóźwiak">To, o czym mówił poseł T. Haładaj, w sprawie rezygnowania z preambuły jest tylko intencją dyskutowaną. Natomiast praktyka wykazuje, że preambuła ma swój określony sens i proszę o jej utrzymanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#SylwesterZawadzki">Generalnie jestem za nieutrzymywaniem preambuły. W tym jednak przypadku mamy do czynienia ze szczególną ustawą. Droga rozwoju drobnej wytwórczości w naszej rzeczywistości była bardzo różna. Były okresy, że negowano celowość utrzymywania tego sektora w gospodarce socjalistycznej. Przyjęcie wobec tego tekstu preambuły w proponowanym brzmieniu ma istotne znaczenie dla określenia pozycji drobnej wytwórczości oraz warunków jej trwałego rozwoju w socjalistycznej gospodarce.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#TadeuszHaładaj">Wobec tego proponuję następujące brzmienie tekstu preambuły: „W celu zapewnienia warunków zgodnych z potrzebami społecznymi rozwoju drobnej wytwórczości…” dalej jak w propozycji podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#WitoldZakrzewski">Jest to pewna zmiana akcentu i proponuję zastanowić się nad nią.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MariaBudzanowska">Skoro dyskutujemy już nad formą i stylistyką preambuły, to uważam że najlepiej byłoby w ogóle wykreślić słowo „warunków”. Tekst preambuły brzmiałby wtedy: „W celu zapewnienia zgodnego z potrzebami społecznymi rozwoju drobnej wytwórczości stanowiącej trwały składnik socjalistycznej gospodarki oraz w celu podniesienia sprawności i efektywności funkcjonowania gospodarki stanowi się, co następuje:”.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#MariaBudzanowska">Komisje przyjęły tekst preambuły w brzmieniu proponowanym przez poseł M. Budzanowską.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#JerzyJóźwiak">W art. 1 projektu ustawy podkomisja proponuje przestawienie pewnych sformułowań zawartych w propozycji rządu i określenie najpierw podmiotów, a potem celu działania tych podmiotów.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#TadeuszHaładaj">W art. 1 ust. 2 projektu ustawy powinien być skreślony pkt 9, który dotyczy zaliczenia przedsiębiorstw zagranicznych z udziałem kapitału zagranicznego prowadzących działalność na terytorium PRL. Działalność tych przedsiębiorstw jest regulowana przepisami innej ustawy, a poza tym mam wątpliwości, czy te przedsiębiorstwa można zaliczyć do trwałych składników gospodarki socjalistycznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#JerzyJóźwiak">Można przyjmować różne kryteria do określenia co jest, a co nie jest jednostką drobnej wytwórczości. Przed 10 laty ustalono, że jednostkami drobnej wytwórczości są podmioty, które zatrudniają określoną liczbę osób i wtedy nawet niektóre przedsiębiorstwa państwowe zaliczano do drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#JerzyJóźwiak">Projekt rozpatrywanej ustawy traktuje drobną wytwórczość jako działalność wielosektorową. Jednostki polonijne uznano za przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości. W aktualnych warunkach są one trwałym składnikiem socjalistycznej gospodarki, zostały powołane na mocy ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#WitoldZakrzewski">Chciałbym przypomnieć że tytuł ustawy o przedsiębiorstwach zagranicznych brzmi: „O zasadach powoływania na terenie PRL działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości z udziałem kapitału zagranicznego”.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#SylwesterZawadzki">Proponowany przez podkomisję ust. 3 art. 1 mówi że: „Rada Ministrów może uznać za jednostki drobnej wytwórczości inne jednostki niż wymienione w ustawie”. Lista więc nie jest zamknięta i czy wobec tego ten właśnie przepis nie pozwala na objęcie ustawą wśród innych jednostek również i jednostek polonijnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#ZygmuntSurowiec">Zgodziliśmy się z tym, że przedsiębiorstwa polonijne nie mają być objęte projektem ustawy. Wyłączenie tych przedsiębiorstw z ustawy nie oznacza, że nie są to jednostki drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#AlojzyMelich">Wyłączenie punktu 9 ust. 2 art. 1 nie oznacza, że jednostki polonijne nie będą zaliczane do jednostek drobnej wytwórczości. Przepisy ustawy będą je obowiązywały. Nie widzę sprzeczności z przepisami ogólnymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#LonginCegielski">Jeślibyśmy chcieli tak oczyszczać ustawę, to powinniśmy również wyłączyć z niej przedsiębiorstwa spółdzielcze, bo podlegają one przepisom prawa spółdzielczego.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#LonginCegielski">Zachowanie pkt. 9 ust. 2 art. 1 pozwala na ustawowe określenie faktu, że firmy polonijne mogą się rozwijać tylko do określonych rozmiarów.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#MariaBudzanowska">W zakresie zasad funkcjonowania firmy polonijne należy uznać za jednostki drobnej wytwórczości. Ważniejszą jednak sprawą jest to, co poruszył poseł T. Haładaj, czy są to „trwałe składniki socjalistycznej gospodarki”. Preambuła dotyczy ogólnie drobnej wytwórczości, natomiast art. 1 ustawy mówi o jednostkach drobnej wytwórczości. Nie oznacza to wcale, że jednostki te są trwałym składnikiem socjalistycznej gospodarki. Jestem za zachowaniem pkt 9 ust. 2 art. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W preambule mówi się o drobnej wytwórczości jako trwałym składniku socjalistycznej gospodarki. Czy firmy polonijne czują się jednostkami socjalistycznej gospodarki? Nie uszczęśliwiajmy ich na siłę. Skoro w art. 1 ust. 3 mamy przepis, który stanowi, że Rada Ministrów może uznać za jednostki drobnej wytwórczości inne jednostki nie wymienione w ust. 2, to proponuję skreślić pkt 9, ust. 2 art. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#WitoldZakrzewski">Mamy wobec tego dwie propozycje co do art. 1. Jedna z nich to propozycja podkomisji, a druga to propozycja zgłoszona przez posła T. Haładaja o wykreślenie punktu 9 ust. 2 art. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#RyszardTupin">Chciałbym zgłosić uwagi również do pkt 5 ust. 2 art. 1. Przepis ten dotyczy jednostek gospodarczych organizacji społecznych. Art. 1 dotyczy określenia podmiotów drobnej wytwórczości. Jednostki gospodarcze muszą mieć samodzielność organizacyjną, prawną, finansową. Jednostki gospodarcze organizacji społecznych nie ufają osobowości prawnej. Wobec tego proponuję, ażeby pkt 5 sformułować w sposób następujący: „Jednostki gospodarcze organizacji społecznych sporządzające bilans”.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#WitoldZakrzewski">Propozycja zgłoszona przez dyr. R. Tupina nie budzi zastrzeżeń.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#WitoldZakrzewski">Rozbieżne zdania są tylko co do pkt 9 ust. 2 art. 1. Proponuję przeprowadzić głosowanie.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#WitoldZakrzewski">W pierwszym głosowaniu za wykreśleniem tego punktu głosowało 24 posłów, za utrzymaniem 22 posłów, a 3 wstrzymało się od głosowania. Żadna propozycja nie otrzymała bezwzględnej większości głosów.</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#WitoldZakrzewski">Zarządzono drugie głosowanie, na salę przybyło 2 posłów. Za utrzymaniem punktu 9 głosowało 27 posłów, za wykreśleniem 24 posłów, a 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#WitoldZakrzewski">Czy możemy uznać, że propozycja utrzymania punktu 9 została przez posłów przyjęta, głosowała za nią połowa obecnych na sali posłów?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#ZygmuntSurowiec">Moim zdaniem, propozycje ta nie otrzymała większości głosów.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#WitoldZakrzewski">27 głosujących opowiedziało się za utrzymaniem art. 1 ust. 2 pkt 9, 24 - przeciw; a 3 wstrzymało się od głosu. Ponieważ propozycja utrzymania tego zapisu uzyskała równo połowę głosów, więc zwrócimy się do Prezydium Sejmu o interpretację przepisu regulaminu Sejmu, dotyczącego pojęcia „większości”. Ponieważ sprawa ta nie ma wpływu na nasze dalsze postępowanie, proponuję przejść do kolejnych artykułów.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#WitoldZakrzewski">Komisje przyjęły bez uwag i bez głosowania art. 2 w brzmieniu sprawozdania podkomisji oraz art. 3 i 4 w brzmieniu projektu rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#TadeuszHaładaj">W art. 5 proponuje się zapisać, że przedsięwzięcia określone w planach rocznych i wieloletnich „powinny zapewnić realizację celów drobnej wytwórczości”. Tymczasem, cele te powinny być realizowane przez samą drobną wytwórczość, a wspomniane działania mają jedynie umożliwić tę realizację. Proponuję więc zastąpić wyraz „zapewnić” wyrazem „umożliwić”.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#WitoldZakrzewski">Ze względu na charakterystykę planów powinno się wymieniać najpierw plany wieloletnie, będące kategorią nadrzędną, a dopiero po nich plany roczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JerzyJóźwiak">Intencją proponowanego przez podkomisję zapisu było sprzężenie realizacji celów drobnej wytwórczości z planowaniem wieloletnim i rocznym. Dlatego proponuję utrzymać wyraz „zapewnić”.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#TadeuszHaładaj">Podtrzymuję swój wniosek. Cele są kategorią długofalową, zaś plany jedynie umożliwiają ich realizację.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#TadeuszHaładaj">Komisje, przy 3 głosach wstrzymujących się, przyjęły art. 5 w brzmieniu sprawozdania podkomisji wraz z poprawką posła W. Zakrzewskiego. Następnie komisje przyjęły art. 6 wraz z zaproponowaną przez Biuro prawne Kancelarii Sejmu poprawką redakcyjną, polegającą na skreśleniu w ust. 2 zdania drugiego. Z kolei przyjęto artykuły 7 i 8 bez uwag i bez głosowania w brzmieniu projektu rządowego.</u>
<u xml:id="u-51.2" who="#TadeuszHaładaj">Podkomisja proponuje skreślenie ust. 2 w art. 9. Proszę przedstawicieli rządu o zajęcie stanowiska w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#TadeuszPrzyborowski">Rząd uznał argumentację podkomisji i przychyla się do jej propozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#WitoldZakrzewski">Czy pierwotnie ust. 2 miał dotyczyć przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym? Liczne mankamenty w działalności firm polonijnych pokazują, że często dochodzą one do swojego stanu posiadania nieuczciwymi metodami. Ponieważ domniemywam, że art. 9 dotyczyć ma także firm polonijnych, będę głosował przeciwko skreśleniu ust. 2, by nie ułatwiać tym jednostkom nadmiernie dostępu do środków produkcji, wyrobów i usług.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#JerzyJóźwiak">W art. 9 ust. 1 określa się uprawnienia jednostek drobnej wytwórczości m.in. do nabywania środków produkcji, ale z zastrzeżeniem: „jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej”. To stwierdzenie konsumuje przepis ust. 2.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#JerzyJóźwiak">Komisje przyjęły art. 9 w brzmieniu sprawozdania podkomisji większością 31 głosów, przy 7 głosach przeciw i 3 wstrzymujących się. Następnie przyjęto bez głosowania art. 10 w brzmieniu sprawozdania podkomisji oraz art. 11 wraz z poprawką redakcyjną zaproponowaną przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#JerzyJóźwiak">Przystąpiono do dyskusji nad tytułem rozdziału III.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#KazimierzRokoszewski">Dlaczego podkomisja proponuje skreślić w tytule wyraz „uspołecznionych”?</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#JerzyJóźwiak">Zgodnie z projektem rządowym, art. 12 ust. 1 określa generalne kierunki polityki podatkowej w sferze drobnej wytwórczości. W przepisie tym stwierdza się m.in. co „należy w szczególności uwzględnić” przy ustalaniu obciążeń podatkowych. Podkomisja wzięła pod uwagę fakt, iż zasady te stosują się zarówno do uspołecznionych, jak i nie uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości, przy zachowaniu zróżnicowanych form opodatkowania, wynikających m.in. z ustaw: o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej, o opodatkowaniu rzemiosła, o zasadach prowadzenia działalności gospodarczej przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne. Podkomisja uważa, że ten stan rzeczy winien być uwidoczniony w tytule rozdziału.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#JerzyJóźwiak">Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Marcin Nurowski: Na posiedzeniach podkomisji przedstawiciele rządu kategorycznie oprotestowali tę propozycję. System podatkowy gospodarki nie uspołecznionej ma zupełnie inny charakter niż ten, który obowiązuje w gospodarce uspołecznionej. Oba systemy są oparte na zupełnie rożnych regulacjach prawnych. Do pierwszego z tych systemów trudno jest odnieść wszystkie wymienione w art. 12 przesłanki, zwłaszcza te, o których mowa w pkt 4 i 2. Ten ostatni dotyczy np. zawodowej rehabilitacji osób niepełnosprawnych, realizowanej przez spółdzielczość inwalidów i spółdzielczość niewidomych i nie może się odnosić do nie uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#JadwigaBiernat">Proponuję, tak jak to uczyniła podkomisja, odroczyć dyskusję nad tytułem do czasu przesądzenia treści przepisów zawartych w tym rozdziale.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#JadwigaBiernat">Komisje przyjęły tę propozycję i przystąpiły do dyskusji nad artykułami 12 i 13 dodanymi przez podkomisję oraz artykułem 12 projektu rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#JerzyJóźwiak">Podkomisja proponuje dwa nowe artykuły, w których potwierdza, że jednostki drobnej wytwórczości podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wynikających m.in. z ustawy o podatku dochodowym. Proponujemy ponadto obniżyć o 10% stawkę podatku dochodowego określonego w przepisach podatkowych dotyczących uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości, pod warunkiem przeznaczenia tej części podatku na cele rozwojowe. Uzasadnienie tej propozycji podałem w wystąpieniu na początku obrad. Wystarczy więc wspomnieć o katastrofalnie dużym zużyciu majątku trwałego i braku środków na cele rozwojowe w jednostkach spółdzielczości pracy i państwowego przemysłu terenowego.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#JerzyJóźwiak">W 1983 r. jednostki te wpłaciły do budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego 20 mld zł. W 1984 r. kwota ta wzrosła o 40%, to jest do 28 mld zł. Zakłada się, że w 1985 r. wpłata ta wyniesie ok. 30 mld zł. Podkomisja wnioskuje o obniżenie skali tych wpłat o 10%, to znaczy o 3 mld zł z przeznaczeniem ich na cele rozwojowe.</u>
<u xml:id="u-58.2" who="#JerzyJóźwiak">Wpłaty z tytułu podatku dochodowego od jednostek drobnej wytwórczości stanowiły w 1983 r. 3,49% ogółu wpłat do budżetu centralnego wszystkich jednostek gospodarki uspołecznionej z tytułu tego podatku. W bieżącym roku wskaźnik ten wyniesie 3,90%, zaś w 1985 r. ma wynieść 3,48%.</u>
<u xml:id="u-58.3" who="#JerzyJóźwiak">Wypada podkreślić, że podkomisja wnosi o obniżenie stawki podatku dochodowego jedynie w odniesieniu do uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości, tj. państwowego przemysłu terenowego i spółdzielczości pracy. Spółdzielczość inwalidzką miałyby nadal obowiązywać odrębne zasady wynikające z ustawy o podatku dochodowym. Proponowana poprawka nie naruszałaby też uprawnień Rady Ministrów do stosowania ulg podatkowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#TadeuszHaładaj">Przedstawiona argumentacja jest niewystarczająca. Potrzeby społeczne są zróżnicowane; podobnie różne są ich priorytety. W trudnej sytuacji gospodarczej państwa trzeba te priorytety oznaczać i wybierać najważniejsze kierunki rozwoju. Przyjęcie poprawki podkomisji jest niepożądane i niebezpieczne, bowiem wrzuca ona do jednego worka wszystkie cele społeczne, realizowane przez drobną wytwórczość, bez względu na ich hierarchię.</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#TadeuszHaładaj">Instrumenty kierowania gospodarką muszą być elastyczne i muszą pozostawać w ręku rządu, jako organu państwa powołanego do operatywnego zarządzania gospodarką narodową. Ramy dla poczynań rządu wyznacza Sejm w ustawach budżetowych. Odejście od tych zasad nie jest celowe. Nie neguję potrzeby rozwoju drobnej wytwórczości, ale wyznaczanie uprzywilejowanych kierunków tego rozwoju powinno pozostać w gestii rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#KazimierzRokoszewski">Rad bym usłyszeć, jakie argumenty mają przedstawiciele rządu.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#KazimierzRokoszewski">Intencją podkomisji było przeznaczenie uzyskanych dzięki obniżce podatku środków na rozwój drobnej wytwórczości. Tymczasem celowi temu służą lepiej ulgi przyznawane konkretnym podmiotom gospodarczym, o ile podmioty te na nie zasługują. Nie przekonuje również argument o potrzebie poprawy bazy drobnej wytwórczości, gdyż taka potrzeba występuje również w dużych przedsiębiorstwach państwowych. Nie bez znaczenie jest także fakt, że w skali całej gospodarki w roku przyszłym podatki zostaną zwiększone, co ma stymulować jednostki gospodarcze do lepszego wykorzystania rezerw, które nadal są bardzo duże.</u>
<u xml:id="u-60.2" who="#KazimierzRokoszewski">Propozycja podkomisji jest niepotrzebna i niesłuszna, a przy tym zmniejsza o 3–4 mld zł wpływy do budżetu centralnego. Budżety rad narodowych dysponują dużymi nadwyżkami i z nich powinien być finansowany rozwój drobnej wytwórczości. Opowiadam się za przyjęciem art. 12 w brzmieniu projektu rządowego.</u>
<u xml:id="u-60.3" who="#KazimierzRokoszewski">Wiceminister finansów Stanisław Chudzyński: Propozycja podkomisji zmierza do obniżenia podatków nie tylko w spółdzielczości pracy, ale również np. w spółdzielniach inwalidów, które już obecnie korzystają z olbrzymich ulg.</u>
<u xml:id="u-60.4" who="#KazimierzRokoszewski">Sprawa ma znaczenie zasadnicze i wiąże się z poszanowaniem obowiązującego porządku prawnego. Ustawowe regulacje systemu podatkowego zawierają wszak upoważnienie dla Rady Ministrów do stosowania ulg. Rząd z upoważnienia tego korzysta. W projekcie rozporządzenia, które ma obowiązywać od 1 stycznia 1985 r., przewiduje się także ulgi dla jednostek drobnej wytwórczości, m.in. za produkcję towarów oznaczonych znakiem jakości, czy za przyrost produkcji eksportowej. Podobnie, od zakładanej podwyżki o 5% podatku dochodowego, ma być zwolniona spółdzielczość inwalidzka i część jednostek przemysłu terenowego, w których co najmniej 90% obrotów stanowią usługi bytowe. Taki tryb wprowadzania ulg i obniżania podatku jest właściwy. Nie powinno się tego robić w ustawie.</u>
<u xml:id="u-60.5" who="#KazimierzRokoszewski">Mechaniczne przyznawanie ulg, jak każde działanie automatyczne, nie ma charakteru stymulacyjnego. W efekcie ulgi mogą przypadać także jednostkom, którym się nie należą. Natomiast obecnie każdy podmiot występujący o obniżkę opodatkowania musi wykazać zasadność jej przyznania. Jest przy tym oczywiste, że część ulg przyznanych jednostkom spółdzielczym zostanie przy podziale czystej nadwyżki z zysku przeznaczona na cele konsumpcyjne. Możemy podać przykłady spółdzielni korzystających dotychczas z poważnych ulg, które po ich uzyskaniu ograniczyły środki własne przeznaczane na rozwój.</u>
<u xml:id="u-60.6" who="#KazimierzRokoszewski">Nie ma obiektywnych powodów przyznania specjalnych przywilejów drobnej wytwórczości. Inne branże także zasługują na pomoc. Z góry zakładamy, że po zwiększeniu podatku dochodowego o 5% wiele jednostek np. przemysłu spożywczego uzyska ulgi. Zawsze jednak taką decyzję poprzedzi analiza jej zasadności.</u>
<u xml:id="u-60.7" who="#KazimierzRokoszewski">Trudno też przyjąć propozycję zmiany tytułu rozdziału III. Jak wówczas stosować do prywatnych jednostek drobnej wytwórczości np. przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 (projektu rządowego)?</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#JanKamiński">Jakie będą, zdaniem resortu finansów, skutki finansowe propozycji podkomisji?</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#StanisławChudzyński">Łącznie z propozycją zmiany art. 17, która prowadzi do zwiększenia dotacji dla wojewódzkich funduszy rozwoju drobnej wytwórczości, wnioski podkomisji pozbawią budżet centralny ok. 8–9 mld zł.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#StanisławChudzyński">Obliczenie skutków poprawki do art. 12 wymaga przeprowadzenia skomplikowanych rachunków. W projekcie budżetu na 1985 r. zakłada się osiągnięcie wpływów z podatku dochodowego od drobnej wytwórczości w wysokości 30 mld zł. Jest to kwota netto, to znaczy po odliczeniu ulg szacowanych na 30%. Nie jest przy tym jasne, czy podkomisja proponuje obniżenie podatku o 10%, czy o 10 punktów. Tę obniżkę trzeba liczyć od łącznej kwoty podatku (a nie od kwoty netto), tzn. od 40–45 mld zł. Jeżeli ma być obniżona podstawa podatku wynosząca 60%, to obniżka ta stanowić będzie 6% tej podstawy. Są też jednostki płacące tylko 30%. Zgodnie z propozycją podkomisji uzyskałyby one obniżkę o 3%. Jak widać, bogatszy uzyska większe ulgi, a biedniejszy - mniejsze.</u>
<u xml:id="u-62.2" who="#StanisławChudzyński">Propozycja podkomisji pozostaje też w generalnej sprzeczności z projektowanym przez rząd podwyższeniem podstawy podatku dochodowego do 65%. Z tej podwyżki ma być zwolniony przemysł mleczarski i jednostki usługowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#JanKamiński">Rozumiem, że w myśl propozycji podkomisji obniżką podatku ma być objęta nie tylko spółdzielczość pracy, ale także np. CPLiA. Równocześnie rozwiązanie to nie będzie miało zastosowania np. do małych piekarni i masarni prowadzonych przez wiejskie gminne spółdzielnie, które to zakłady mają podstawowe znaczenie dla wyżywienia narodu.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#StanisławChudzyński">Rząd przyznaje ulgi wielu zakładom, zwłaszcza piekarniczym.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#JanKamiński">Jak z tego widać, zakłady stanowiące o wyżywieniu społeczeństwa będą korzystały jedynie z ulg indywidualnych, a np. twórczość ludowa uzyska automatyczną obniżkę podatku o 10%.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#StanisławChudzyński">Może się nawet okazać, że przy obecnej skali ulg podatkowych przyznanych np. CPLiA nie będzie podatku, który można by obniżyć o proponowane 10%.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#JerzyJóźwiak">Swoje wyliczenia oparliśmy na danych Ministerstwa Finansów. Z informacji wynikało, że chodzi o 30 mld, a więc 10% to 3 mld zł. Sprawa dotyczy przedsiębiorstw przemysłu terenowego, które też produkują na rynek oraz spółdzielczości pracy. CPLiA korzysta z tak głębokich zwolnień, że nie będzie to ich dotyczyć. Powiedziano tutaj, że system ulg ma głębokość średnią 20%. Proponowana przez nas forma dotyczy jednak tylko tych dwóch działów.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#SzczepanStyranowski">Nie tak dawno omawialiśmy problemy drobnej wytwórczości. Podejmowano wówczas bardzo ostre decyzje, które miały wpłynąć na jej rozwój. Dziś zagadnienie to ma znaleźć odzwierciedlenie w specjalnej ustawie. Powinniśmy podejść do tego realistycznie i stworzyć warunki, żeby drobna wytwórczość miała możliwości rozwoju. Z tego powodu należy uwzględnić propozycje podkomisji, tym bardziej że środki te mają być przeznaczone na cele rozwojowe. Wiemy z lat poprzednich, że drobna wytwórczość miała duży wkład do naszej gospodarki i teraz wymaga pomocy. Środki uzyskane z obniżenia podatku o 10% niewątpliwie wpłyną na jej rozwój. Za zasadne i słuszne uważam rozwiązanie proponowane przez podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#EugeniaKempara">Widzę racje obu stron i dlatego wydaje mi się, że należałoby wypracować rodzaj kompromisu. Można by spisać art. 13 fakultatywnie. Rada Ministrów opracuje szczegółowe zasady i tryb przyznawania ulg i będą one przyznawane po analizie bankowej. Rada Ministrów może w tej sytuacji zdecydować czy ulgi mają być przyznane temu, czy innemu sektorowi drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#ZygmuntSurowiec">Wobec zgłoszenia propozycji przez poseł E. Kemparę nie będę przedstawiał swojej, brzmiałaby ona podobnie. Jako członek Komisji Prac Ustawodawczych chciałbym zwrócić uwagę na systemowość tego rozwiązania, a więc na to na co przedstawiciel rządu kładzie szczególny nacisk. Tymczasem, propozycja podkomisji narusza system podatkowy. Wniosek, aby stworzyć możliwości fakultatywnego stosowania ulg, biorąc pod uwagę okoliczności - jest słuszny.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#StanisławRostworowski">Wydaje mi się, że dyskusja dotyczy zagadnień poważniejszych i o bardziej ogólnym sensie. Czy będziemy stali na stanowisku, że przyjmujemy ustawy, a potem następuje akcja ulg udzielanych przez Ministerstwo Finansów? Przyjmujemy ostre reguły, które są potem w praktyce niwelowane. Czy system taki jest trafny? Jeżeli w stosunku do systemu podatkowego uchwalonego przez Sejm udziela się ulg w wysokości 1/3, to nasuwa się myśl, że system ten nie jest właściwy. Dlaczego zakładamy, że podejmujące decyzje centrum ma zawsze racje? Uważam, że obawy iż środki pochodzące z 10% ulgi proponowanej przez podkomisję zostaną przeznaczone na konsumpcję są nieuzasadnione. Także duże zakłady spożywcze nie będą upominać się o taką samą ulgę, gdyż otrzymują one dotacje na pokrycie różnicy cen.</u>
<u xml:id="u-71.1" who="#StanisławRostworowski">W dotychczasowym art. 12 mowa jest o tym, co należałoby uwzględniać przy określaniu ulg podatkowych dla drobnej wytwórczości, ale wszystko to pozostanie sloganem o ile nie wprowadzimy tutaj pewnych jasnych reguł. Ze spółdzielczości pracy odchodzą ludzie, a przemysł terenowy się nie rozwija. Wobec tego należy skierować pytanie do przedstawicieli rządu, jakie widzą możliwości i środki przeciwdziałania temu zjawisku. Jeżeli ulgi wynoszą w tej chwili - jak nam to mówiono - 11 mld zł, wówczas proponowane przez podkomisję 3 mld zł po prostu zmniejszą ich skalę. Dlaczego rząd się przed tym broni? Bo dotychczas on był centrum decydującym o przyznawaniu tych ulg, a przyjęcie rozwiązania systemowego ograniczy możliwości odgórnego sterowania gospodarką. Propozycja poseł E. Kempary jest ciekawa, ale uważam, że należy przyjąć ten artykuł w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#AlojzyBryl">Przedstawiciele Ministerstwa Finansów twierdzą, że system ulg jest już stosowany. Skutek jest taki, że spółdzielczość pracy w ostatnich latach zlikwidowała kilkanaście tysięcy zakładów, a kilkaset tysięcy ludzi odeszło z pracy. Wniosek jest jednoznaczny - pobudzić rozwój drobnej wytwórczości może tylko regulacja systemowa. Jednocześnie podzielam pogląd posła T. Haładaja, że ulgi powinny mieć charakter stymulujący. Proponuję, żeby obniżka ta została przyjęta w skali od 5–10%, a Rada Ministrów określiłaby szczegółowe zasady jej stosowania. Ponieważ ulgi mają dotyczyć głównie spółdzielczości pracy i przemysłu terenowego, proponuję to zapisać imiennie w projekcie ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#JanBojarski">Chciałbym w skrócie przedstawić atmosferę panującą w środowisku drobnej wytwórczości, a szczególnie w spółdzielczości pracy. Jest ona zła. Deklaracji na temat poprawy warunków działania było w przeszłości wiele. Pytano nawet, czy wobec tego taka ustawa jest potrzebna. Dziś jednak drobna wytwórczość oczekuje trwałych rozwiązań systemowych. Spotka ją wielkie rozczarowanie, jeśli nie znajdzie tutaj właściwego uznania. Nie mogę zgodzić się z sugestiami przedstawiciela Ministerstwa Finansów, że środki pochodzące z ulg mogą zostać podzielone na cele konsumpcyjne. PFAZ stwarza takie warunki, że poza jednomiesięcznym wynagrodzeniem nie ma mowy o uzyskaniu jakichś wyższych dochodów z podziału nadwyżki. Broniliśmy się przed rozwiązaniami o podatku liniowym i progresywnym przyjętymi w uchwale nr 112. Teraz na skutek podatku liniowego sytuacja się pogorszyła.</u>
<u xml:id="u-73.1" who="#JanBojarski">Apeluję o to, żeby dać temu środowisku satysfakcję i możliwości rozwoju. Nie będę już wspominał o kilkuset spółdzielniach pracy, które na skutek dekapitalizacji powinny zostać zamknięte. Te 3 mld zł w porównaniu z budżetem nie ważą tak wiele, a mogłyby stanowić impuls dla dalszego rozwoju. Dlatego popieram propozycję podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#SylwesterZawadzki">Moim zdaniem, gospodarkę należy traktować jako całość i w tym kontekście rozpatrywać przedmiot naszej dyskusji. 3 mld zł, w porównaniu z sumami, które poszły na finansowanie pozapłacowych inwestycji, to drobny grosz. Ministerstwo Finansów, które nie jest w stanie dopilnować tak zasadniczej sprawy, a chce zajmować się drobiazgami narażone jest na zagrożenie celów swej działalności.</u>
<u xml:id="u-74.1" who="#SylwesterZawadzki">Podstawowa sprawa to stworzenie rzeczywistego systemu. To nie jest drobiazg, że przemysł terenowy nie może się podnieść, a spółdzielczość pracy w roku 1990 dojdzie do stanu z roku 1974. Co to oznacza dla obywateli, gdy ludność wzrośnie do 38 mln, a zaopatrzenie będzie na poziomie takim, jak wtedy gdy było nas 33–34 mln? Minister finansów kalkuluje, że będzie miał te 3 mld zł a je się boję, że ich może nie mieć, bo nie będzie komu ich płacić.</u>
<u xml:id="u-74.2" who="#SylwesterZawadzki">Biorąc pod uwagę te intencje i stan naszej gospodarki przychylam się do propozycji podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#LonginCegielski">Chciałbym wybiec na chwilę do art. 17. Mowa tam jest, że dotacje będą przyznawane w wysokości nie mniejszej niż 10% płaconego podatku dochodowego. Przecież to będzie stanowić właśnie te 3–4 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#KazimierzRokoszewski">Uważam, że propozycja rządu jest właściwa. W okresie trudnego pieniądza i ograniczania inwestycji, jeżeli przyjmiemy propozycję podkomisji to będzie pójście w odwrotnym kierunku. Część tych środków na pewno zostanie przeznaczona na spożycie, albo na tzw. podział środowiskowy. A więc mimo wszystko trafi do indywidualnych konsumentów. W tej sytuacji wydaje mi się, że propozycja posła E. Kempary jest słuszna. Daje ona ministrowi finansów, czy też radzie narodowej możliwość stosowania ulg tam, gdzie będą one potrzebne.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#JanKamiński">Rozumiem intencje podkomisji, chodzi o stworzenie warunków stymulujących rozwój drobnej wytwórczości. Jutro rozpoczynamy końcowy etap debaty budżetowej, dzisiaj natomiast chcemy rozstrzygnąć incydentalny problem, który w istotny sposób nie zaważy na kształtowaniu się wydatków z budżetu państwa na 1985 r. Jeśli dziś przyjmiemy tę poprawkę, to również inne jednostki mogą wystąpić o odrębne uregulowania, o zmniejszenie obciążeń podatkowych.</u>
<u xml:id="u-77.1" who="#JanKamiński">Opublikowano, że rząd opracował zasady opodatkowania poszczególnych sektorów w roku 1985. Czy wobec tego rozpatrywana obecnie sprawa opodatkowania drobnej wytwórczości nie powinna być rozstrzygana łącznie z całokształtem spraw podatkowych?</u>
<u xml:id="u-77.2" who="#JanKamiński">W przypadku przyjęcia propozycji podkomisji piekarnie zaliczone do drobnej wytwórczości będą korzystały z ulg podatkowych, ale już większe piekarnie nie zaliczone do drobnej wytwórczości, czy też mniejsze nie spółdzielcze nie będą mogły takich ulg otrzymywać, a więc przywilej podatkowy przyznawany będzie wg przynależności do określonego pionu, sektora, a nie wg ważności świadczonych usług.</u>
<u xml:id="u-77.3" who="#JanKamiński">Na poparcie swoich wniosków podkomisja powołuje się na występujący regres w rozwoju drobnej wytwórczości. Chciałbym poinformować, że spółdzielnie Samopomocy Chłopskiej, zwłaszcza na wsi, przeżywają również ogromny regres, bodajże czy nie większy niż drobna wytwórczość.</u>
<u xml:id="u-77.4" who="#JanKamiński">Proponuję więc łączne rozpatrywanie propozycji zawartych w art. 12 projektowanej ustawy z rozstrzyganiem całego systemu opodatkowania przedsiębiorstw.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#WitoldZakrzewski">Proszę obywateli posłów, dochodzi już godz. 21.00, proponuję zatem przerwać obrady. Powinniśmy zażądać od rządu przedłożenia nam dodatkowych materiałów i informacji dotyczących stosowania systemowych mechanizmów i bodźców jak i środków przeciwdziałających regresowi w rozwoju drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-78.1" who="#WitoldZakrzewski">Wydaje mi się, że rządowi nie może być obojętne, że znikają zakłady usługowe świadczące społecznie niezbędne usługi i produkujące niejednokrotnie towary powszechnego użytku. Informacje rządowe powinny wpłynąć do podkomisji, która je rozważy i przedstawi swoje wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#JerzyJóźwiak">Propozycja dotycząca zmian w art. 12 projektu ustawy obciąży budżet państwa kwotą rzędu 3–4 mld zł, a wymiar tej kwoty przedstawił w swoim wystąpieniu poseł S. Zawadzki. Chciałbym przypomnieć, że polityka państwa w 1947 r. oraz w latach 1951–1952 była bardzo liberalna, jeżeli chodzi o rozwój drobnej wytwórczości. Wówczas to dla zachęcenia do tworzenia przedsiębiorstw spółdzielczych zwolniono ten sektor zupełnie od obciążeń podatkowych. W okresie lat 1951–1952 podobne ulgi zastosowano w stosunku do przemysłu terenowego. Doceniano potrzebę rozwoju tych sektorów, a my dziś nie możemy podjąć decyzji w sprawie ulg podatkowych dla drobnej wytwórczości, które stanowią tylko pewien promille w ogólnym budżecie państwa.</u>
<u xml:id="u-79.1" who="#JerzyJóźwiak">Chciałbym zapytać, ile od roku 1980 przeznaczyliśmy dodatkowych środków na finansowanie rozwoju przedsiębiorstw drobnej wytwórczości?</u>
<u xml:id="u-79.2" who="#JerzyJóźwiak">Jeśli chcemy zahamować regres uspołecznionej drobnej wytwórczości, spółdzielczości pracy i przedsiębiorstw terenowych, to musimy decydować się na przyjęcie pewnych systemowych rozwiązań, które mają służyć temu celowi. Tymi argumentami kierowała się podkomisja, przedstawiając propozycję zmian w art. 12 projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-79.3" who="#JerzyJóźwiak">Proponowałbym przyjąć ten artykuł w brzmieniu przedstawiony przez podkomisję i rozstrzygnąć sprawę w dniu dzisiejszym.</u>
<u xml:id="u-79.4" who="#JerzyJóźwiak">Wiceminister finansów Stanisław Chudzyński: Ustawa budżetowa upoważnia rząd do przyznawania ulg w obciążeniach podatkowych i inwestycyjnych przedsiębiorstwom rozwijającym się. Ulgi te są stosowane również w stosunku do drobnej wytwórczości. Stanowisko rządu jest jasne, chodzi o tworzenie warunków dla przyznawania tych ulg, ale przyznawanie ich tylko wtedy, jeżeli jest ku temu dostateczna uzasadnienie.</u>
<u xml:id="u-79.5" who="#JerzyJóźwiak">Punkty usługowe pracujące na rachunku zryczałtowanym płacą tylko minimalny podatek. Wydaje mi się, że rozwiązanie zaproponowane przez rząd w projekcie ustawy jest zasadne i stwarza warunki dla rozwoju drobnej wytwórczości.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#KazimierzRokoszewski">Podtrzymuję wniosek przedstawiony przez posła W. Zakrzewskiego.</u>
<u xml:id="u-80.1" who="#KazimierzRokoszewski">Przedstawiciele rządu nie mają upoważnienia do podjęcia decyzji w sprawie poprawki zgłoszonej przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-80.2" who="#KazimierzRokoszewski">Salę naszych obrad opuściło już wielu posłów. Proponuję przerwanie obrad.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#WitoldZakrzewski">Kto jest za przyjęciem wniosku posła K. Rokoszewskiego?</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#WitoldZakrzewski">Za przerwaniem obrad opowiedziało się 32 posłów, a za dalszym kontynuowaniem 11 posłów.</u>
<u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Obrady komisji zostały przerwane.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>