text_structure.xml 53.2 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 16 czerwca 1982 r. Międzykomisyjny Zespół ds. Polityki Społecznej, obradujący pod przewodnictwem posła Łukasza Balcera (SD) rozpatrzył:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- sprawozdanie z wykonania planu w 1981 r. oraz informację o sytuacji gospodarczej kraju w I kwartale 1982 r., założeniach centralnego planu na II kwartał i prognozie procesów gospodarczych w II półroczu 1982 r. w częściach dotyczących polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z zastępcą przewodniczącego Ludwikiem Ochockim. Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów i Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Informację przedstawił zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Ludwik Ochocki.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Za podstawowe cele społeczne w 1981 r. Sejm uznał ochronę poziomu życia grup i rodzin najgorzej sytuowanych, zapewnienie wzrostu pieniężnych dochodów ludności i świadczeń społecznych oraz poprawę zaopatrzenia rynku i rozwój usług.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Realizacja tych celów przebiegała w okresie pogłębiającego się kryzysu gospodarczego i wzrostu napięć społecznych. W II półroczu 1981 r. konieczna była korekta i urealnienie planu gospodarczego i koncentracja środków materiałowych i finansowych na realizację celów nadrzędnych. Mimo głębokich korekt, nie zostały wykonane niektóre zadania. Dochód narodowy był niższy w porównaniu z 1980 r. o 13,3%. Obniżył się poziom nakładów inwestycyjnych w gospodarce narodowej. Oddano do użytku mniej niż planowano obiektów, w tym mieszkań o 33,5 tys. mniej.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Działania w sferze polityki społecznej m.in. wzrost rent i emerytur, dodatków rodzinnych i wprowadzenie dodatków wychowawczych umożliwiły złagodzenie trudnej sytuacji materialnej i życiowej tych grup społecznych, które najbardziej były zagrożone sytuacją kryzysową.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">W 1981 r. mieliśmy do czynienia z poważnym wzrostem środków pieniężnych ludności; przekroczono w tym zakresie ustalenia planu o 138 mld zł, wypłaty z funduszu płac przekroczono o 26,3%.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Świadczenia społeczne osiągnęły wartość 263 mld zł i były o 69 mld zł wyższe niż w roku poprzednim.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Wobec malejących dostaw bieżących towarów na zaopatrzenie rynku, wzrost sprzedaży w znacznym stopniu następował kosztem zmniejszania zapasów, których stan w roku ub. zmalał o 29%. Niedobory rynkowe występowały we wszystkich grupach towarowych. W II półroczu r.ub. uległ również dezorganizacji rynek towarów przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">W celu zmniejszenia dysproporcji między przychodami pieniężnymi i dostawami towarów w 1981 r. dokonano na podstawie centralnych decyzji podwyżek cen niektórych artykułów. Zakres podwyżek był niższy niż przewidywano w rządowym programie przezwyciężania kryzysu i stabilizowania gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W dziedzinie ochrony zdrowia i opieki społecznej skoncentrowano się w r.ub. na maksymalnym wykorzystaniu posiadanych środków oraz poprawie organizacji pracy szczególnie w podstawowej opiece zdrowotnej. Sieć przychodni lecznictwa otwartego wzrosła o 56 placówek oraz 11 ośrodków zdrowia. Liczba łóżek szpitalnych wzrosła o 2,7 tys. W roku ub. przekazano 227 obiektów na potrzeby służby zdrowia przeznaczonych uprzednio na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Występowały poważne trudności w zaopatrzeniu w leki.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">W dziedzinie oświaty i wychowania w roku ub. podejmowane były działania zmierzające do dalszej poprawy bazy materialnej szkolnictwa oraz warunków nauczania i pracy kadry pedagogicznej. Pomimo pewnych osiągnięć, plan inwestycyjny oświaty nie był w pełni zrealizowany. Dotyczy to szczególnie zbiorczych szkół gminnych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Plan oddawania do użytku obiektów oświatowo-wychowawczych zrealizowano w 58,3%. Wychowaniem przedszkolnym objęto w roku ub. 47,8% dzieci w wieku od 3 do 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Mimo wzrostu wydatków na działalność kulturalną, nie osiągnięto zasadniczej poprawy poziomu świadczonych usług kulturalnych. Nakłady globalne książek zmniejszyły się o 13,9% w stosunku do roku 1980, nakłady gazet o 7,8%, a czasopism o 16,2%.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">W dziedzinie budownictwa mieszkaniowego zadania zrealizowano w 83,5%, niekorzystna realizacja zadań wystąpiła w budownictwie spółdzielczym, gdzie zrealizowano tylko 53% zadań. Barierą rozwoju budownictwa mieszkaniowego były poważne niedobory materiałów budowlanych i elementów wyposażeniowych oraz wadliwe funkcjonowanie wykonawstwa.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Nakłady inwestycyjne w gospodarce komunalnej były niższe o 24,7% w porównaniu z planem i o 7,6% w stosunku do 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Pogorszeniu uległa sytuacja w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Wydatki na ten cel stanowiły 57,4% planowanych i były niższe o 12,6% niż w roku 1980.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">W 1982 r. nastąpił dalszy wzrost wypłat pieniężnych i świadczeń społecznych. Wyniosą one wraz z rekompensatami ok. 629 mld zł i będą wyższe od wypłaconych w roku 1981 o 137%.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">W 1982 r. kontynuowano działania zmierzające do ochrony poziomu życia najniżej zarabiających oraz osób samotnych. Od 1 stycznia 1982 r. podwyższono płacę minimalną do 3300 zł, w tym terminie weszła w życie kolejna podwyżka zasiłków rodzinnych dla rodzin o niskich dochodach oraz nastąpiło podwyższenie zasiłków wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Dla ochrony osób znajdujących się w podeszłym wieku podwyższono dodatki do emerytur i rent dla inwalidów I grupy oraz dla osób, które ukończyły 80 rok życia.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">W roku 1982 będzie kontynuowana realizacja zamierzeń w zakresie dalszego rozwoju oświaty i wychowania. Przewiduje się stopniową likwidację ognisk przedszkolnych na rzecz rozwoju pełnych form przedszkoli. Mamy na uwadze dalsze doskonalenie sieci szkolnictwa podstawowego, głównie na wsi. W zakresie inwestycji przewiduje się ścisłą współpracę resortu oświaty ze spółdzielczością mieszkaniową. W celu poprawy warunków pracy nauczycieli oraz struktury kwalifikacyjnej zamierza się opracować projekt uchwały o pomocy państwa w realizacji budownictwa indywidualnego nauczycieli wiejskich oraz uruchomić policealne studia pedagogiczne w zakresie nauczania początkowego.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">W związku z decyzją premiera w roku bież. powinien nastąpić wzrost produkcji książek o 25% w porównaniu z rokiem ub. Na ten cel zwiększono odpowiednio dostawy papieru. Przewiduje się również dalsze zwiększenie dostaw papieru dla RSW „Prasa-Książka- Ruch”.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Dla poligrafii przyznano w r. bież. dodatkowo ponad wielkości zapisane w planie 11,7 mld zł dew. na zakup części zamiennych i oprzyrządowania dla przemysłu poligraficznego oraz na I i II kwartał br. 3,4 mln dolarów, głównie na zakup niezbędnych materiałów i surowców do bezpośredniej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Doceniając rangę kultury i sztuki w roku bież. została powołana Narodowa Rada Kultury jako organ opiniodawczy i doradczy Rady Ministrów. Powołano również Fundusz Rozwoju Kultury, jako główne i stabilne źródło finansowania od 1983 r. twórczości, działalności artystycznej, upowszechniania kultury oraz ochrony dóbr kultury.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Jednym z najistotniejszych problemów w ochronie zdrowia w 1982 r. jest dalsza poprawa organizacji podstawowej opieki zdrowotnej, a zwłaszcza pracy lekarzy rejonowych. Przyjęto zasadę preferowania płac pracowników podstawowej opieki zdrowotnej. Prezydium rządu podjęło w dniu 15 maja decyzję w sprawie poprawy bazy lokalowej służby zdrowia i opieki społecznej oraz w sprawie realizacji inwestycji służby zdrowia i opieki społecznej finansowanych z NFOZ, Inwestycje wykonywane z tego funduszu będą ponadlimitowe, a w związku ze wzrostem cen zaopatrzeniowych, przewiduje się w roku 1983 dofinansowanie tego funduszu z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Plan budownictwa mieszkaniowego zakłada wybudowanie w roku bież. 170-200 tys. mieszkań. Ustalono operatywny plan budownictwa mieszkaniowego w wysokości 200 tys. mieszkań, w tym 102 tys. mieszkań spółdzielczych. W roku bież. przywrócono komunalne budownictwo mieszkaniowe, w ilości 2 tys. mieszkań - inwestorami są wojewodowie. Mieszkania te przeznaczone będą dla rodzin najbiedniejszych i przyznawane w przypadkach losowych.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">W okresie 5 miesięcy br. oddano obiekty szpitalne o łącznej liczbie 780 łóżek, 7 ośrodków zdrowia, 12 żłobków o 900 miejscach i 32 przedszkola o 3905 miejscach. Dotychczasowa realizacja budownictwa mieszkaniowego nie przebiega pomyślnie. W okresie 5 miesięcy oddano 33 tys. mieszkań, tj. mniej o 19,5 tys. niż w analogicznym okresie ub.r. Główną przyczyną tych niepomyślnych rezultatów są utrzymujące się trudności materiałowe, które są łagodzone przez rząd przekazywaniem środków dewizowych na. zakup komponentów i niektórych materiałów w krajach II obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">W oparciu o wyniki gospodarcze za okres 5 miesięcy br. i szacunki dotyczące czerwca można stwierdzić, że sytuacja gospodarcza kraju jest bardzo zróżnicowana. Wyniki ostatnich miesięcy dowodzą jednak, że zapoczątkowany w br. proces poprawy ma charakter postępujący.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Założenia planu w części dotyczącej sytuacji pieniężno-rynkowej były zbyt optymistyczne. Szacuje się, że przychody pieniężne w I półroczu będą o 66 mld zł wyższe niż przewidywano w planie. W zakresie dostaw rynkowych niższy będzie poziom dostaw mięsa, drobiu i przetworów, masła i pieczywa. Natomiast oczekuje się przekroczenia dostaw mleka, ryb i przetworów, makaronów. W grupie artykułów nieżywnościowych wyższe będą dostawy węgla, pralek wirnikowych, wirówek, obuwia.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Szczególne warunki ekonomiczno-społeczne, w jakich znalazła się gospodarka polska, wprowadzenie stanu wojennego, blokada ekonomiczna ze strony państw kapitalistycznych, wywołały konieczność skrócenia okresów planowania centralnego i opracowania planów kwartalnych. W planach tych uwzględnia się najistotniejsze uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne wpływające w sposób bezpośredni na rozwój sytuacji kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Wprowadzenie programów operacyjnych miało na celu kompleksowe rozwiązanie problemów produkcji i zaopatrzenia ludności i zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, ochrony zdrowia, zaopatrzenia w odzież i obuwie, zwłaszcza dzieci i młodzież, eksportu oraz zaopatrzenia w paliwa i energię. Ocena półrocznego funkcjonowania planów operacyjnych wskazuje na zasadność wprowadzenia tej formy sterowania gospodarką. Odczuwalna jest już poprawa w zakresie wyżywienia, ochrony zdrowia, zaopatrzenia rynku w niektóre artykuły przemysłowe. Sytuacja ta uzasadnia utrzymanie tej formy sterowania gospodarką również w II półroczu.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">Rząd w okresie stanu wojennego kontynuuje główne kierunki polityki gospodarczej wynikające z programu wychodzenia z kryzysu oraz podjął zdecydowany kurs na reformowanie mechanizmów ekonomicznych i doskonalenie systemu zarządzania. 26 maja br. na plenarnym posiedzeniu Sejmu wiceprezes Rady Ministrów Zbigniew Madej zapoznał posłów z sytuacją gospodarczą kraju w I kwartale br. i założeniami planu centralnego na II kw. Scharakteryzowano wówczas również system planowania kwartalnego, a minister finansów omówił założenia programu oszczędnościowego rządu do 1982 r.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Komisja Planowania przekazała posłom program przezwyciężania kryzysu zaktualizowany w oparciu o wnioski i propozycje VIII Plenum KC PZPR i wyniki dyskusji sejmowych. W programie tym podkreślono, iż kontynuuje się dotychczasową politykę i utrzymuje priorytet potrzeb społecznych i związanych z nimi zadań gospodarczych. Rząd przy rozdziale środków będzie kontynuował działania na rzecz aktywizacji i przyspieszenia rozwoju tych elementów struktury gospodarczej, od których zależy bezpośrednio efektywność naszej gospodarki i poziom życia ludności.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">Ważne dla realizacji długofalowej polityki gospodarczej i społecznej będą prace nad strategią rozwoju i założeniami planu na lata 1983-85, a w niektórych elementach nawet do roku 1990.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">Projekt tego planu zostanie przedstawiony Sejmowi i przekazany do konsultacji społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#IrenaSroczyńska">Zdajemy sobie sprawę, że plan 1981 r. był opracowany w wyjątkowo trudnej sytuacji polityczno-społecznej. Należy podkreślić, że mimo trudnych warunków rząd wiele uczynił, by złagodzić szereg problemów socjalnych. Przykładem może być pomoc rodzinom o najniższych dochodach, matkom wychowującym dzieci, a także przystąpienie do prac nad porządkowaniem systemu ubezpieczeń społecznych, w tym emerytur i rent. Wśród zjawisk negatywnych należy wymienić pogorszenie stanu bhp, wzrost liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#IrenaSroczyńska">Do ważnych zadań tegorocznych należy opracowanie i stopniowe wdrażanie reformy zmieniającej system i proporcje płac. Jest to zadanie bardzo trudne, ale konieczne w warunkach reformy.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#IrenaSroczyńska">Niezbędna jest racjonalizacja zatrudnienia w skali przedsiębiorstwa, branży, gospodarki narodowej. Wymaga to sprawnego działania systemu pośrednictwa pracy. Jak dotychczas nie wychodzi nam działalność związana z przemieszczeniem kadr. Zakłady nie kwapią się do zwolnień, niedostateczna jest bowiem opieka nad ludźmi zwalnianymi. Przykładem - kłopoty z przenoszeniem do rzemiosła i rolnictwa. Wydziały zatrudnienia, spełniające obecnie ważne zadania w reformie gospodarczej, muszą być wzmocnione. Nie wolno bowiem dopuścić do bezrobocia, zwłaszcza wśród ludzi młodych. Zasiłek dla bezrobotnych nie jest żadnym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#IrenaSroczyńska">Pilnym zadaniem jest reforma świadczeń społecznych chroniąca najsłabsze warstwy przed skutkami kryzysu. Ważną rolę powinna tu odegrać nowa ustawa zaopatrzeniu emerytalnym, a sprawą tu podstawową będzie likwidowanie „starego portfela”.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#IrenaSroczyńska">W warunkach reformy gospodarczej nie mogą schodzić z pola widzenia sprawy bezpieczeństwa pracy. Nie wolno dopuścić, by w tej dziedzinie przedsiębiorstwa szukały oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#IrenaSroczyńska">Na koniec jeden problem związany z zaopatrzeniem rynku. Chodzi o brak obuwia dla małych dzieci. Jest to problem palący, grozi bowiem płaskostopiem i innymi schorzeniami u dzieci. Wprowadzenie kartek na obuwie nie jest z pewnością najlepszym rozwiązaniem, ale co można zrobić w tej sytuacji? Trzeba szukać takich rozwiązań, które nie dopuszczą do likwidacji tej niezbędnej produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#EugeniaKempara">Obecnie rośną potrzeby, a kurczą się możliwości. Trzeba zatem wybrać priorytety. Jest ich dziś sporo, co oznacza, że nie ma ich wcale. Przykładem - wzmożona ochrona najsłabszych, która prowadzi do zwiększenia dopływu pieniędzy na rynek. Mimo wszystko jednak ochrona najbiedniejszych jest dziś najważniejszym zadaniem. Tymczasem obszar ubóstwa jest u nas jeszcze nierozpoznany. Dlatego często pomoc trafia nie tam, gdzie powinna. Oceny są tu zawodne, bowiem sytuacja materialna nie zawsze zależy od wielkości dochodów ewidencjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#EugeniaKempara">Konieczne jest zatem szybkie rozpoznanie potrzeb oraz integracja działań państwowych i społecznych na tym polu.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#EugeniaKempara">Na naszych oczach powstają kolejne nieprawidłowości społeczne: różnice między wysokością świadczeń wypłatanych emerytom „starego portfela” oraz tym osobom, które przeszły na wcześniejsze emerytury. Nie jest też sprawiedliwe rozdawanie wciąż nowych przywilejów, takich jak automatyczne przyznawanie wysokich odznaczeń państwowych, czy prawa do wcześniejszej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#EugeniaKempara">Wyposażenie mieszkania, wszystko co potrzebne jest do wychowania małego dziecka kosztuje obecnie o 200–300% więcej. Jak można umacniać rodzinę przy takich wydatkach i niskich uposażeniach, jakie otrzymują młodzi ludzie z kwalifikacjami? Była tu mową o obuwiu dla małych dzieci. Jeśli jest specjalny program operacyjny, można było przecież wcześniej ocenić wielkość potrzeb w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#EugeniaKempara">Ludzie wiążą duże nadzieje z reformą płac, ale przede wszystkim liczą na podwyżkę, na co się przecież nie zanosi. Trzeba wyraźnie powiedzieć, kiedy będzie można wyrównać niesprawiedliwe dysproporcje w płacach i przywrócić im motywacyjny charakter.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#EugeniaKempara">W budownictwie mieszkaniowym zwiększyło się zatrudnienie, a tymczasem za 5 miesięcy br. wykonało ono zaledwie 23,5% planu rocznego, głównie z powodu braku materiałów. Czy to ktoś kiedyś bilansował? W ten sposób powstaje przecież plan fikcyjny.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#EugeniaKempara">Cieszy nas, że osiedlą ma ją być oddawane wraz z całą niezbędną infrastrukturą socjalną i kulturalną. Co jednak będzie z osiedlami już zbudowanymi i pustymi? Trzeba mimo wszystko ustalić realne terminy wypełnienia dotychczasowej pustyni usługowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#FranciszekOdrzywolski">W 1981 r. budownictwo oświatowe nie zostało wykonane, a w roku poprzednim zrealizowano tylko 70% planu rocznego. W całej minionej 5-latce nie wykonano zadań w tej dziedzinie, obejmujących w sumie 1 rok. Również obecnie w nowo powstałych osiedlach mieszkaniowych w stolicy i woj. katowickim wykonuje się tylko ok. 13% zadań budownictwa dla potrzeb oświaty i wychowania. Jest to bardzo ważny problem polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#FranciszekOdrzywolski">Zlikwidowaliśmy część inwestycji przemysłowych i ten potencjał miało przejąć budownictwo mieszkaniowe. Resort budownictwa twierdzi, że jest w stanie wykonać zadania tegoroczne, ale brakuje mu materiałów wykończeniowych. Tymczasem Komisja Planowania mogła przecież to wszystko zbilansować.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#FranciszekOdrzywolski">Należy zwrócić uwagę, że nie przestrzega się w praktyce zasady, w myśl której zezwolenie na budownictwo indywidualne miało być wydawane łącznie z decyzją o przydziale niezbędnych materiałów budowlanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#OlgaRewińska">Ostatnio nastąpiła poprawa zaopatrzenia w artykuły spożywcze objęte reglamentacją, czego jednak nie można powiedzieć o artykułach przemysłowych. Niezadowalające jest również zaopatrzenie rolnictwa w artykuły niezbędne do produkcji. Trzeba zatem podejmować inicjatywy zmierzające do zagospodarowania surowców lokalnych i rozwoju drobnej wytwórczości, szukać wszelkich możliwości zwiększania produkcji rynkowej i usług.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#OlgaRewińska">Posłowie z Komisji Handlu Wewnętrznego negatywnie oceniają stosowanie w ok. 20 województwach terenowych zasad reglamentacji, powoduje to bowiem pogorszenie sytuacji innych regionów.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#OlgaRewińska">Komisja pozytywnie zaopiniowała zasady tzw. kierowanej sprzedaży odzieży i obuwia dla dzieci do lat 15. Z przykrością dowiedzieliśmy się, że od tego projektu odstąpiono. Należałoby raz jeszcze rozważyć tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#OlgaRewińska">Produkcję wykonywaną w ramach programów operacyjnych należy poddawać stałej kontroli. Negatywnie trzeba ocenić np. realizację programu dotyczącego produkcji mydła i proszków do prania, a zwłaszcza opakowań niedostosowanych do zasad „kartkowych”.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#OlgaRewińska">Zarówno handel, jak i przemysł nie dostosowały się jeszcze do wymagań wynikających z nowych zasad współpracy, jakie dyktuje reforma gospodarcza. Niepokojące są np. tendencje przedsiębiorstw przemysłowych do uruchamiania własnej sieci handlowej. W obecnej sytuacji np. obuwia może starczyć tylko dla sklepów fabrycznych. Trudna jest też sytuacją województw odległych od ośrodków przemysłowych takich jak suwalskie, bowiem zakłady nie chcą dostarczać tam towarów z uwagi na koszty transportu.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#OlgaRewińska">Drobnej wytwórczości trzeba zagwarantować równoprawne z przemysłem kluczowym zaopatrzenie materiałowe. To samo dotyczy usług tzw. bytowych. Trzeba im zapewnić dostęp do zbędnych zapasów materiałowych przemysłu. Trzeba też pamiętać o tworzeniu materialnych warunków dalszego działania spółdzielczości inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#OlgaRewińska">Czeka nas zatrudnienie w br. ok. 400 tys. absolwentów i to w warunkach reformy, co będzie wymagało nowych metod działania. Dlatego konieczne jest podniesienie poziomu pracy wydziałów zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#OlgaRewińska">Niepokoi rozbieżność między przewidywaną a rzeczywistą liczbą ludzi, którzy odeszli na wcześniejszą emeryturę. Ten masowy odpływ odbił się niekorzystnie na sytuacji kadrowej wielu zakładów, co ogranicza możliwości wzrostu produkcji. W przyszłości tego rodzaju szacunki trzeba robić ostrożniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefPajestka">Kryzys polski nie jest zjawiskiem wyjątkowym. W podobnej sytuacji niewypłacalności znajduje się 50–60 krajów świata. Oczywiście nasza sytuacja jest szczególna, bowiem trzeba mieć na względzie, że w takich warunkach najhardziej cierpią ludzie najmniej uprzywilejowani. Konieczna jest pomoc społeczna, ale najbardziej skuteczne byłyby działania pośrednie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefPajestka">Należałoby rozważyć, czy w obecnej sytuacji polityka inflacyjnego budżetu jest uzasadniona? Zwykle na takiej polityce tracą najbiedniejsi, ci, którzy mają stałe dochody. Żelazne prawo inflacji polega na tym, że jeżeli wydaje się dwa razy więcej, to wartość pieniądza obniża się dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefPajestka">Co zatem można robić? Można oczywiście jak Reagan obniżać wydatki socjalne. Naszym jednak zdaniem, państwo jest zbyt miękkie w stosunku do producentów, a to oznacza, że musi na tym cierpieć konsument. Potwierdza to projekt budżetu oraz cały program dotacji i polityka wydatkowania pieniędzy nie na cele socjalne, lecz dla przedsiębiorstw. Jeżeli np. m2 nowo budowanych mieszkań ma kosztować 40 tys. zł zamiast 20 tys., to znaczy, że tych mieszkań będzie dwa razy mniej. Podobne skutki rodzi polityką dotacji w stosunku do rolnictwa. A zatem państwo powinno postawić twarde wymagania przedsiębiorstwom, łącznie z groźbą bankructwa. Należy jeszcze raz rozważyć sens obecnego inflacyjnego budżetu. Decyzja w tej sprawie jest głównym problemem odpowiedzialności za rozwiązywanie kryzysu. Trzeba mieć na uwadze, że idziemy obecnie w inflację, która już za pół roku może zrodzić kwestię kolejnej podwyżki cen artykułów żywnościowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ŁukaszBalcer">Jakie zamierzenia podejmie rząd w sprawie zaopatrzenia w leki? W ciągu ostatnich dwóch lat produkcja lekarstw objęta była priorytetem, mimo to jednak importowano niekiedy nawet rumianek. Te braki wpływają negatywnie na odczucia społeczne i wydaje się, że trzeba wreszcie znaleźć jakieś radykalne rozwiązanie. Co np. sądzi rząd o możliwościach wprowadzenia odpłatności za leki? Dziś np. emeryci nie płacą za nie w ogóle i biorą bardzo wiele lekarstw za darmo, także dla swoich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ŁukaszBalcer">Jeśli brak jest pieniędzy w budżecie państwa, to czy w służbie zdrowia nie należałoby szukać rezerw w postaci rozszerzenia spółdzielczości lekarskiej? Czy w obecnej sytuacji nie byłoby celowe rozszerzenie usług spółdzielczych także na hospitalizację pacjentów?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ŁukaszBalcer">Wiadomo, że szwankuje obsługa placówek służby zdrowia. Nadal brak jest w wielu szpitalach pielęgniarek i salowych, z którego to powodu trzeba nawet zamykać niektóre oddziały.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ŁukaszBalcer">Przygotowuje się reformę opieki społecznej; chcielibyśmy wiedzieć, na czym ta reforma ma polegać.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ŁukaszBalcer">Sejmowa Komisja Kultury przedłożyła dwa postulaty, domagając się zapewnienia środków na dokończenie Biblioteki Narodowej oraz na rozwój bazy poligraficznej. Wyeksponowana została sprawa książki. Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej książka ma być chroniona, ale brak szczegółowych informacji o tym, co oznacza 25-procentowy wzrost produkcji wydawniczej i ile na to przeznacza się papieru. Chcielibyśmy też wiedzieć, ile wyda się tytułów i jakich.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ŁukaszBalcer">Pominęliśmy w naszej analizie całe działy, takie jak: ochrona środowiska, sport, rekreacja, turystyka. Jest oczywiste, że trzeba skoncentrować się tylko na pewnych dziedzinach. Należy do nich oświata. Nie rozumiem jednak, dlaczego przy zachowaniu idei zbiorczych szkół gminnych liczba szkół kilkuklasowych na wsiach wzrasta aż o 507. Czy nie są to sprzeczne ze sobą zjawiska? Niepokoi też zapowiedź likwidacji ognisk przedszkolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#FelicjannaLesińska">Chciałabym zwrócić uwagę na budownictwo mieszkaniowe, które budzi wśród wyborców wielki niepokój. Przyjęcie zasady wyłącznego przydziału mieszkań przez spółdzielczość nie godzi się z zasadą sprawiedliwości społecznej. W tej chwili bowiem mówi się o 2 tys. mieszkań do dyspozycji władz komunalnych. Jest to stanowczo za mało wobec potrzeb ludzi najbiedniejszych, których nie stać na wniesienie wkładu do spółdzielczości. Jest też pytanie, czy spółdzielczość istotnie ma najlepsze rozeznanie potrzeb na terenie miast. A co z mieszkaniami dla absolwentów, których można by zatrudnić w małych miastach, ale dla których także nie ma mieszkań?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#FelicjannaLesińska">Powinniśmy postulować zwiększenie planu budownictwa komunalnego i zastanowić się nad tym, czy całkowite pozostawienie mieszkań w dyspozycji spółdzielczości jest istotnie uzasadnione. Czy nie należałoby stworzyć możliwości przydziału mieszkań przez władze terenowe?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#FelicjannaLesińska">Następuje dziś ogromne rozwarstwienie materialne społeczeństwa. Wydaje się niezbędne wprowadzenie takiego systemu podatkowego bądź innych obostrzeń finansowych, które wpłynęłyby na wyrównanie najbardziej rażących dysproporcji w dochodach ludności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AleksanderGertz">Programy operacyjne miały stać się instrumentem sterowania przydziałem surowców dla produkcji artykułów pierwszej potrzeby. Okazało się jednak w praktyce, że jest ich za wiele i że nie wszystkie mają w pełni zapewnione dostawy surowców, a także półproduktów i części zamiennych, wytwarzanych przez kooperantów. Tak więc nadal brak niezbędnych artykułów codziennego użytku.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AleksanderGertz">Także w służbie zdrowia realizacja inwestycji, uznanych za pierwszoplanowe, stwarza wielkie trudności. Przedsiębiorstwa wykonawcze narzekają na brak materiałów i brak wyposażenia, a w ciągu 5 miesięcy tego roku budowa szpitali została zaawansowana tylko w 17%. Najgorzej jest w małych miasteczkach. Wydaje się, że jednym z powodów tego stanu rzeczy jest oddelegowanie nadmiernej liczby wysoko wykwalifikowanych osób do pracy za granicą.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AleksanderGertz">Chciałbym też zwrócić uwagę na wciąż niedostateczną ilość środków czystości. Jest to problem bardzo istotny, zwłaszcza w przemyśle ciężkim, tam, gdzie praca jest bardzo brudna. Pracownicy tych zakładów proszą o poruszenie tego tematu i jak najszybsze zapewnienie większych dostaw mydła i proszku.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AleksanderGertz">Zgadzam się z prezentowanym tu poglądem na temat odpłatności za leki. Jest to słuszne stanowisko, gdyż obserwujemy ogromne marnotrawstwo lekarstw, przydzielanych bezpłatnie i wobec tego nie szanowanych. Zbytnia jest rozrzutność lekarzy, którzy wypisują recepty. Trzeba sprawę tę uregulować w samej służbie zdrowia. Sądzę, że należy zapewnić emerytom i rencistom leki bezpłatnie, ale przy zachowaniu zasady jednego opakowania dla jednego pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AleksanderGertz">Uważam też za niesprawiedliwą zasadę dystrybucji artykułów reglamentowanych w dotychczasowej formie. Tam bowiem, gdzie znajdują się zakłady przemysłowe, produkujące towary na rynek - zaopatrzenie jest na ogół dobre i wojewodowie bardzo często określają własne zasady reglamentowania. Tymczasem większość obywateli uważa, że system reglamentacji powinien być ujednolicony i obowiązywać w całym kraju. Chodzi też o to, aby wywierać nacisk na przedsiębiorstwa, których produkcja zawarta została w programach operacyjnych. Często zadania te, chociaż niezwykle ważne ze społecznego punktu widzenia - nie są wykonywane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardBryk">Polityka społeczna państwa jest instrumentem kształtującym zarówno poziom życia narodu, jak i wpływającym na samopoczucie ludności. Dziś trzeba wybierać spośród różnych wariantów tej polityki. Kiedy budżet państwa jest deficytowy, trzeba skoncentrować się przede wszystkim na zadaniach najpilniejszych i chronić najsłabsze grupy społeczne. Zbyt mało uwagi zwrócił na to w swoim wystąpieniu przewodniczący Komisji Planowania. Pytanie: jakie kierunki polityki społecznej uważa rząd za podstawowe? Jako zespół musimy wyeksponować jednoznacznie najważniejsze problemy w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardBryk">Chciałbym zwrócić uwagę, że od kilku miesięcy dochody i wydatki ludności zaczynają się równoważyć. W maju kwota dochodów była tylko o 5% wyższa od kwoty wydatków, zaś w czerwcu należy liczyć się z tym, że wszystko to, co ludzie zarobią - wydadzą na bieżące utrzymanie. To zjawisko oznacza, że są już takie grupy, które żyją poniżej minimum socjalnego i wiadomo na przykład, że dwa miliony emerytów żyje na poziomie 40% tego minimum. Pilna jest potrzeba likwidacji „starego portfela”. Należy też zastanowić się nad proponowaną podwyżką czynszów za zajmowanie powierzchni ponadnormatywnej, co uderzy przede wszystkim w ludzi starych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RyszardBryk">W większości przypadków bowiem ich dorosłe dzieci przeprowadziły się już do swoich własnych mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#RyszardBryk">Ostatnio Rada Ministrów rozpatrywała problemy budownictwa mieszkaniowego, ale nasz zespół powinien ustosunkować się i podkreślić wagę budownictwa zakładowego. Ogromne zaległości będą się dalej pogłębiać, o ile nie znajdziemy jakichś sensownych rozwiązań. Może to być właśnie budownictwo zakładowe i przyjęcie zasady, że większe zakłady pracy będą budować na własny koszt przynajmniej jeden budynek mieszkalny dla swoich pracowników.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#RyszardBryk">Działalność służby zdrowia spotkała się z krytyczną oceną społeczną i poselską. Niezbędna jest jej reforma, której koncepcja oraz różne warianty są już gotowe. Trzeba je tylko uzupełnić i jak najszybciej wprowadzić w życie.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#RyszardBryk">Należy też otoczyć szczególną troską inwestycje służby zdrowia. Nie wiadomo np. dlaczego sześciu pawilonów, usytuowanych w małych miastach (jak np. w Sochaczewie) od lat nie udaje się zbudować i przekazać do użytku.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#RyszardBryk">Chciałbym wyrazić uznanie dla rządu za starania i pomoc w organizacji kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży w br. Mimo kryzysu i różnorodnych trudności zrobiono tu bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#RyszardBryk">W różnych resortach zakończono prace nad nowymi taryfikatorami płacowymi. Powinna to być dla Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych podstawa dla zbudowania właściwego systemu płac, przy zachowaniu generalnej zasady ustrojowej: płaca zależna od ilości i jakości pracy. W systemie tym należy skumulować w płacy podstawowej, która dziś stanowi zaledwie 30–40% wszystkich świadczeń płacowych pracownika - różne dodatki. Oczywiście działania takie będą możliwe tylko wtedy, kiedy doprowadzimy do wzrostu wydajności i produkcji, a co za tym idzie wzrostu dochodu narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JadwigaBecelewska">Przemysł lekki znajduje się obecnie w bardzo trudnej sytuacji. Odczuwa on przede wszystkim poważne niedobory materiałów i surowców z importu. Znacznie zmniejszyła się produkcja odzieży, widoczne jest pogorszenie zaopatrzenia rynku. Nie podejmujemy dostatecznie skutecznych działań na rzecz zastąpienia surowców i materiałów z importu, surowcami krajowymi. W czasie dyskusji nad tymi problemami na Komisji Przemysłu Lekkiego wskazywano na zanik uprawy lnu, konopi, zmniejszenie się hodowli owiec. Niepokojący jest spadek skupu surowców i skór. W tych warunkach trudno będzie osiągnąć poprawę zaopatrzenia rynku w wyroby produkowane przez przemysł lekki.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JadwigaBecelewska">Komisja Przemysłu Lekkiego wystąpiła z wnioskiem o zabezpieczenie w pierwszym rzędzie potrzeb dzieci w wieku od 0 do 15 lat. Resort zapewniał nas, że plany operacyjne w tym zakresie będą wykonane, nawet kosztem zmniejszenia produkcji odzieży dla osób dorosłych. Program operacyjny tylko nieznacznie złagodził trudności, nie odczuwa się większej poprawy.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JadwigaBecelewska">Według informacji, jaką złożyli przedstawiciele resortu na Komisji Przemysłu Lekkiego, sytuacja w przemyśle lekkim jest tragiczna i nie ma szans na poprawę w najbliższym okresie czasu. Pogłębia ją jeszcze poważny ubytek wykwalifikowanych kadr, w związku z tym, że ponad 60 tys. osób w tym resorcie przeszło na wcześniejsze emerytury.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JadwigaBecelewska">Jakie są możliwości zwiększenia dostaw materiałów z importu dla przemysłu lekkiego i czy środki dewizowe przeznaczone na ten cel zostały wykorzystane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KlemensRomanowski">Najwyższa Izba Kontroli zgłaszała swoje uwagi na poszczególnych posiedzeniach Komisji dotyczące realizacji zadań w zakresie polityki społecznej. Nie kwestionujemy rzetelności informacji przekazywanych przez rząd oraz podawanych przyczyn negatywnych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#KlemensRomanowski">Rok ubiegły w zakresie ochrony zdrowia był bardzo trudny, mimo dużych przedsięwzięć jakie podejmował resort zdrowia na rzecz łagodzenia tych trudności. Doceniamy wysiłki resortu zdrowia, ale uważamy, że zdrowie społeczeństwa jest sprawą najważniejszą i że przemilczenie jakichkolwiek niedociągnięć byłoby niemoralne.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#KlemensRomanowski">Zdaniem NIK w działalności resortu zdrowia i opieki społecznej szczególną uwagę zwrócić trzeba na poprawę funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu zamieszkania, w miejscu pracy oraz dla dzieci i młodzieży szkolnej. Prowadzimy kontrole w tym zakresie. Wyniki tych kontroli nie są optymistyczne. Sytuacja nie ulega poprawie. Nie zdołaliśmy zapewnić ciągłości leczenia, dostępność do lekarza opieki podstawowej jest nadal utrudniona, niezadowalająca jest działalność profilaktyczna. Doceniamy wagę rozwoju spółdzielczych form ochrony zdrowia, ale trzeba pamiętać, że Konstytucja zapewnia każdemu obywatelowi bezpłatną opiekę zdrowotną.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#KlemensRomanowski">Wiele jest jeszcze do zrobienia w zakresie poprawy i rozbudowy bazy materialnej służby zdrowia. Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej wystąpiła do rządu z wnioskiem o objęcie inwestycji służby zdrowia planem operacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#KlemensRomanowski">Nadal niedostateczne jest zaopatrzenie w leki oraz aparaturę i sprzęt medyczny. Przeprowadziliśmy również kontrole w tym zakresie. Wynika z niej, że ok. 1/3 ludności korzysta z bezpłatnego zaopatrzenia w leki. Wiele do życzenia pozostawia gospodarka lekami. Zbyt łatwo lekarze zapisują niektóre leki wymuszane przez pacjentów. Opakowania leków powinny zawierać mniejsze ilości. Badaliśmy, czy po wprowadzeniu bezpłatnego zaopatrzenia w leki lekarzy zwiększyło się zużycie leków w tej grupie społecznej. Otóż w skali ogólnej nie.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#KlemensRomanowski">Widoczny jest postęp w zakresie poprawy gospodarowania aparaturą i sprzętem medycznym, chociaż liczne są jeszcze przypadki niewykorzystania importowanej czy też pochodzącej z produkcji krajowej aparatury znajdującej się w magazynach niektórych placówek służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#KlemensRomanowski">Od 5 lat odnotowujemy spadek przyrostu kadry medycznej. W ostatnim okresie ok. 1500 lekarzy odeszło ze służby zdrowia, z czego 640 nie wróciło z zagranicy, 400 przeszło na wcześniejsze emerytury, a pozostała część korzysta z urlopów wychowawczych. W tych warunkach utrudniona jest realizacja programu likwidowania dysproporcji w rozmieszczeniu kadry lekarskiej. Ok. 70% studentów akademii medycznej pochodzi z ośrodków akademickich, przy przenoszeniu ich w teren trzeba zapewnić im mieszkania. Nie rozwiąże się tego problemu tylko poprzez budownictwo spółdzielcze, wojewodowie muszą dysponować pulą mieszkań przeznaczonych na takie cele.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#KlemensRomanowski">Najwyższa Izba Kontroli prowadziła także badania zakładowej działalności socjalnej. Zrobiono wiele na rzecz zwiększenia środków funduszu socjalnego. Badania wykazują jednak, że w nadchodzącym sezonie letnim zainteresowanie pracowników wczasami jest stosunkowo małe, dotyczy to zwłaszcza rodzin wielodzietnych. Przyczyną tego stanu rzeczy jest brak stabilności budżetów domowych, ale i również brak rzetelnej informacji na temat możliwości zorganizowania wypoczynku urlopowego. Środki masowego przekazu informowały przede wszystkim o wysokich cenach za skierowania na wczasy, a zbyt mało mówiono o tym w jaki sposób opłaty te mogą być pokrywane z funduszu socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#KlemensRomanowski">Główny Komitet Turystyki zapewnił Komisję Zdrowia, że w czerwcu br. przedłoży informacje na temat możliwości lepszego wykorzystania obecnego sezonu wypoczynkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#OlgaRowińska">Leki bezpłatne przysługują na kolei, w Służbie Zdrowia, w wojsku. Należałoby rozważyć czy w warunkach reformy nie byłoby celowe wprowadzenie zasady, że koszty tych bezpłatnych leków pokrywają odpowiednie resorty. Można też częściowo ograniczyć wydatki na leki bezpłatne przez rozszerzenie sprzedaży niektórych leków bez recept.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#OlgaRowińska">Propozycja rozszerzenia działalności spółdzielczości lekarskiej na hospitalizację wydaje się przedwczesną w sytuacji, gdy brakuje nam kadr medycznych i bazy materialnej lecznictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#LudwikOchocki">Rząd działa w oparciu o ustalony na ten rok program wyprowadzania kraju z kryzysu, przewidujący zarówno dotacje, jak i podwyżki czy regulacje, program odpowiadający na pytanie nie tylko, co dawać, ale i skąd brać, jak zniwelować inflację.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#LudwikOchocki">Jaka powinna być polityka społeczna państwa w latach 1983–1985? Czy Polska ma być państwem pracy, czy też opieki socjalnej? Odpowiedź na te pytania nie może być szybka, wymaga przemyślanego dokonywania wyborów.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#LudwikOchocki">W 1981 r. miało nastąpić zmniejszenie poziomu zatrudnienia o 150 tys. osób, a tymczasem wzrosło ono o 28 tys. Natomiast w budownictwie nastąpił spadek zatrudnienia. W ciągu pięciu miesięcy br. zatrudnienie ogółem obniżyło się o ok. 82 tys. osób, do czego w dużym stopniu przyczyniły się wcześniejsze emerytury. W budownictwie zatrudnienie zmniejszyło się o 8,5% przy spadku produkcji o ok. 15%. Sprawą najważniejszą w polityce zatrudnienia jest powiązanie systemowe wielkości zatrudnienia z możliwościami produkcyjnymi przedsiębiorstw. Należy oczekiwać, że w drugim półroczu br., gdy banki zaczną ostrzej rozliczać przedsiębiorstwa, będzie to widoczne na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#LudwikOchocki">W sprawie bilansów materiałowych rzeczą podstawową jest faktyczna produkcja. Trzeba jednak pamiętać, że znaczna jej część nie podlega centralnemu bilansowaniu, a w budownictwie mieszkaniowym na szczeblu centralnym bilansuje się tylko materiały podstawowe, takie jak stal i cement.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#LudwikOchocki">Komitet Gospodarczy Rady Ministrów nie przyjął projektu reglamentacji odzieży i obuwia dla dzieci w obawie przed rozszerzeniem tego systemu i to w warunkach, gdy nie można zapewnić nadzoru w sferze obrotu.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#LudwikOchocki">Krytycznie ocenia się liczbę i sposób realizacji programów operacyjnych, nie przedstawia się jednak innych, lepszych propozycji. Głównym problemem jest trudność kontroli realizacji tych programów.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#LudwikOchocki">Potrzeby i możliwości produkcji obuwia ocenia się na około 130 mln par rocznie, a plany operacyjne dotyczące obuwia dla dzieci określają potrzeby na 24 mln par. Przewiduje się, że plany te będą wykonane. To prawda, że na rynku tego obuwia nie ma. Podobnie wygląda sprawa środków czystości. Poprawiono na razie zaopatrzenie w te artykuły górnictwo, mleczarstwo, szpitale. W drugim półroczu więcej środków czystości będzie skierowanych dla kolonii. Rozważa się przy tym projekt wprowadzenia sprzedaży mydła i innych środków higieny poza reglamentacją, po cenach odpowiednich do kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#LudwikOchocki">Rysuje się obecnie możliwość częściowego przywrócenia eksportu mięsa m.in. baraniny i uzyskiwania tym samym środków na import komponentów do pasz.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#LudwikOchocki">Zaopatrzenie drobnej wytwórczości nie było dotąd bilansowane centralnie. Ostatnio wydzielono niektóre podstawowe materiały, głównie dla Centralnego Związku Rzemiosła i spółdzielczości inwalidzkiej.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#LudwikOchocki">Rząd zatwierdził program doraźny służby zdrowia, a w czerwcu, po dokonaniu oceny stanu sanitarnego, można będzie włączyć wszystkie te problemy do planu na lata 1933–85. Oczywiście z różnymi usprawnieniami nie trzeba czekać aż tak długo. Powołany został zresztą odrębny zespół, który będzie proponował rozwiązania w sferze usług nieprodukcyjnych, w związku z reformą gospodarczą i w powiązaniu z całym systemem finansowym. Rozważa się możliwość częściowej odpłatności za leki, tym bardziej, że roczna dopłata z budżetu państwa wynosi 37 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#LudwikOchocki">W opiece społecznej chodzi o integrację działalności rożnych organizacji, o połączenie świadczeń państwa, PKPS, PCK, połączenie darów nadsyłanych dla różnych organizacji. Idea utworzenia ośrodka koordynującego i usprawniającego opiekę społeczną będzie dyskutowana przez Radę ds. Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#LudwikOchocki">W 1981 r. na 1 mieszkańca Polski przypadało 3,7 książki, w tym roku ma być 4,8; pozostajemy pod względem produkcji wydawniczej daleko w tyle za innymi, nawet niezbyt przodującymi krajami. Trzeba się zastanowić, czy wzrost ten mą być następstwem druku nowych tytułów, czy też powiększenia nakładów podstawowych dzieł. Jest to temat do dyskusji na Komisji Kultury i specjalnej komisji ds. książki.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#LudwikOchocki">Nie rozwijałem szerzej sprawy ochrony środowiska, bowiem podobnie jak w szpitalnictwie i kulturze - także i w tej dziedzinie nie udało się wykorzystać skromnych nakładów, jakie na te cele przeznaczono. Nie wolno ukrywać jednak, że taka polityka we wszystkich tych działach powoduje straty ogromne i nieodwracalne.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#LudwikOchocki">W likwidowaniu zaległości w budownictwie towarzyszącym w dużych osiedlach mieszkaniowych w tym roku koncentrujemy się na obiektach oświaty, chodzi bowiem o to, aby kompleksowo rozwiązać budownictwo szkół. Pozostają jednak ogromne zaległości w infrastrukturze, co wymaga stworzenia odrębnych planów ich likwidacji w ciągu najbliższych lat.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#LudwikOchocki">Jeśli idzie o rolę spółdzielczości w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, to oczywiście poza tą formą budowania będzie też budownictwo komunalne, zakładowe i indywidualne. Jednak spółdzielczość domagała się - chyba słusznie - możliwości decydowania o polityce przydziałów dla swoich członków.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#LudwikOchocki">Nowy system zaopatrzenia w podręczniki przez szkoły podyktowany został tym, by nie obciążać rodziców nadmiernymi kosztami, wynikającymi z nowych cen. Szkoła pozostaje właścicielem podręczników, które mają być wymieniane co 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#LudwikOchocki">Zatrudnienie absolwentów wydaje się być bliskie rozwiązania. Inną sprawą jest to, jaka powinna być najwłaściwsza polityka kształcenia i naboru kandydatów do szkół wyższych w latach 1983–1985. Na to trzeba dopiero szukać odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#LudwikOchocki">Dotacje państwa do różnych przedsiębiorstw sięgać mają 485 mld zł, z czego 215 mld przeznacza się na dotacje do produkcji artykułów spożywczych, 40 mld na artykuły nieżywnościowe, zaś reszta pokryć ma niedobory w usługach i zaopatrzeniu rolnictwa. Trudno dać odpowiedź na pytanie, kiedy zrezygnuje się z systemu dotacji. Sądzę, że będzie to niemożliwe tak długo, jak długo przedsiębiorstwa nie staną solidnie na nogach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ŁukaszBalcer">Z naszej dyskusji wynikają następujące, podstawowe wnioski dotyczące:</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ŁukaszBalcer">- spraw pracy i płac: mieści się tu koncepcja zapewnienia miejsc i właściwych warunków pracy w roku 1982 poprzez system racjonalizacji zatrudnienia, przemieszczeń i przekwalifikowania pracowników, interwencyjne tworzenie miejsc pracy, pośrednictwo pracy oraz poprawę stale pogarszającego się stanu bezpieczeństwa i higieny pracy;</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ŁukaszBalcer">- przygotowanie założeń reformy systemu płacowego;</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#ŁukaszBalcer">- działań mających na celu ochronę najbiedniejszych grup ludności, co powinno dokonać się za pomocą zmiany systemu pieniężnych świadczeń, nowej ustawy emerytalnej, likwidacji „starego portfela” oraz rozważenia problemu tzw. wczesnych emerytur;</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ŁukaszBalcer">- prowadzenia stałych badań minimum socjalnego; wkrótce upłynie też wyznaczony przez rząd termin określenia współczynnika korekty płac z racji wzrostu kosztów utrzymania;</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#ŁukaszBalcer">- nie zwiększania różnic w poziomie życia poszczególnych grup ludności. Chodzi o sprawiedliwą politykę podatkową, ale także o ograniczenie przywilejów płacowych, uprawnień emerytalnych, przywilejów w dziedzinie odznaczeń dla różnych grup społecznych, do czego - samokrytycznie to przyznając - przyczyniliśmy się także my, posłowie;</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#ŁukaszBalcer">- polityki mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#ŁukaszBalcer">Należy domagać się sprawiedliwszego podziału istniejącej powierzchni mieszkaniowej, co uwzględnić ma nowe prawo lokalowe. Powinna zostać utrzymana, a raczej egzekwowaną zasada, że jednej rodzinie przysługuje tylko jedno mieszkanie. Mają być też uwzględnione postulaty przyznania większych uprawnień właścicielom domów prywatnych, a to dla ochrony istniejącej substancji mieszkaniowej. Dobrze, że zostanie reaktywowane budownictwo komunalne przeznaczone dla osób najbiedniejszych oraz w przypadkach losowych. W ramach tego budownictwa, w uzasadnionych przypadkach, zaspokajać należy również potrzeby osób niezbędnych dla danego województwa czy miasta. Apelować należy o szersze wprowadzanie budownictwa zakładowego. Niezbędne jest takie kontynuowanie działań na rzecz usprawnienia administrowania mieszkaniami:</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#ŁukaszBalcer">- zapewnienia poprawy systemu zaopatrzenia ludności oraz większej równomierności tego zaopatrzenia. Za godne poparcia uznano wnioski o realizację priorytetów w zaopatrzeniu, m.in. zaopatrzeniu w odzież i obuwie dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 15 lat;</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#ŁukaszBalcer">- zapewniania warunków wzrostu produkcji książek oraz poprawy bazy materialnej poligrafii;</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#ŁukaszBalcer">- opieki zdrowotnej: domagać należy się poprawy podstawowej opieki zdrowotnej oraz usprawnienia działania szkolnej służby zdrowia. Szczególnej uwagi wymaga zaopatrzenie ludności w leki oraz placówek służby zdrowia w podstawowy sprzęt i aparaturę medyczną. W lecznictwie zamkniętym niezbędne jest zwiększenie zatrudnienia średniego personelu medycznego. Wydaje się celowe wystąpienie z apelem do społeczeństwa o aktywniejsze wsparcie środków NFOZ;</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#ŁukaszBalcer">- oświaty i wychowania: potrzebne są działania na rzecz rozwoju bazy materialnej szkolnictwa oraz bazy mieszkaniowej dla nauczycieli. Niezbędne jest utrzymanie przynajmniej na dotychczasowym poziomie opieki przedszkolnej oraz rozszerzanie opieki na rzecz dzieci wymagających szczególnej troski.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#ŁukaszBalcer">Wszystkie te sprawy stwierdził poseł Ł. Balcer - uwzględnione zostaną w referacie na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego Budżetu i Finansów. Ponadto trzeba będzie zwrócić uwagę, ażeby wszystkie zakłady i jednostki budżetowe działające w ramach dziedzin życia, o których mówiono na dzisiejszym posiedzeniu, podjęły niezbędne kroki na rzecz osiągania oszczędności oraz własnych dochodów. Trzeba uznać za celowe dalsze eliminowanie dotacji podmiotowej i przedmiotowej. Domagać należy się także szerszego wykorzystania drobnej wytwórczości, a zwłaszcza rzemiosła dla tworzenia miejsc pracy dla inwalidów.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>