text_structure.xml
31.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 27 lutego 1974 r. Komisje Pracy i Spraw Socjalnych oraz Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradujące pod kolejnym przewodnictwem posłów: Ireny Sroczyńskiej (PZPR) i Teresy Lebiedzińskiej-Torbus (PZPR), rozpatrzyły stan realizacji ustawy o zwalczaniu alkoholizmu oraz uchwały Rady Ministrów w sprawie zaostrzenia walki z pijaństwem i alkoholizmem.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele: Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Teresą Andrzejewską, Ministerstwa Oświaty i Wychowania z wiceministrem Zygmuntem Huszczą, Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Józefem Szczerskim, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z przewodniczącym Komisji ds. Walki z Alkoholizmem przy Radzie Ministrów, wiceministrem Józefem Grendą, Prokuratury Generalnej PRL z zastępcą Prokuratora Generalnego Janem Krupińskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">— wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Bolesław Szlązak;</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">— przewodniczący Zarządu Głównego Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego Franciszek Wróblewski, Prezes Polskiego Czerwonego Krzyża Jan Rutkiewicz, przedstawiciele Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, Ligi Kobiet oraz rzeczoznawcy.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Posłowie otrzymali na piśmie materiały informacyjne dotyczące omawianego problemu przygotowane przez Ministerstwa: Oświaty i Wychowania, Zdrowia i Opieki Społecznej, Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Handlu wewnętrznego i Usług.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Specjalnie powołana podkomisja, składająca się z przedstawicieli obu komisji oraz członków stałej podkomisji do spraw walki z alkoholizmem wizytowała na terenie woj. krakowskiego m.in. placówki zamkniętego lecznictwa przeciwalkoholowego, poradnie przeciwalkoholowe i kluby przy tych poradniach, dom dla dzieci specjalnej troski w Grójcu pod Jaworznem oraz izby wytrzeźwień.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Uwagi podkomisji przedstawili:</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarianGórski">Z danych statystycznych wynika, że w Polsce spożywa się około 6,4 l alkoholu 100 proc. na 1 mieszkańca. Wartość sprzedanego alkoholu w 1972 r. wyniosła 57 mld zł, a dane z roku ubiegłego świadczą o dalszym zwiększeniu spożycia. Szczególnie niepokojące jest to, że większość spożywanego alkoholu - to napoje wysokoprocentowe. Ilość osób, które popadły w nałóg alkoholizmu, wynosi około 2 mln, w tym 500 tys. wymaga natychmiastowego intensywnego leczenia, a około 20 tys. - długotrwałego leczenia w zakładach zamkniętych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarianGórski">Podstawowe akty normatywne w dziedzinie walki z alkoholizmem - to ustawa z 10 grudnia 1959 r. określająca m.in. warunki dopuszczalności sprzedaży alkoholu w różnych jego postaciach, zobowiązująca organy administracyjne do podejmowania szeregu przedsięwzięć o charakterze zapobiegawczym i represyjnym oraz uchwała Rady Ministrów z maja 1972 r.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MarianGórski">Potrzebę podjęcia tej uchwały podyktowała niepełna skuteczność działań na rzecz ograniczenia spożycia alkoholu. Uchwała zaostrza znacznie środki oddziaływania i precyzuje ściślej konkretne zadania resortów i rad narodowych. Kontrolę skuteczności podejmowanych przedsięwzięć powierzono stałej Komisji Rady Ministrów ds. Walki z Alkoholizmem. Realizację tych postanowień uznano za obowiązek ogólnospołeczny.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MarianGórski">Terenowe organa administracji zobowiązano m.in. do zmniejszenia ilości punktów sprzedaży alkoholu. Jednakże nie zostało to w pełni zrealizowane. Sieć tych punktów jest w różnych rejonach kraju większa od przewidzianej zarządzeniami. Nie przestrzega się obowiązku konsultowania ze społecznymi komitetami przeciwalkoholowymi rozmieszczenia tych punktów. To też niektóre z nich znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie poradni przeciwalkoholowych, a nawet szkół. Zdarzają się przypadki sprzedaży napoi alkoholowych przez punkty handlowe nieposiadające zezwolenia. Wydziały handlu rad narodowych nie cofają zezwoleń na sprzedaż alkoholu zakładom, które stale przekraczają górną granicę limitowanej sprzedaży napojów alkoholowych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MarianGórski">W zakładach pracy nie zwraca się jeszcze dostatecznej uwagi na przestrzeganie zakazu używania alkoholu w czasie godzin pracy lub przystępowania do pracy w stanie alkoholowego zamroczenia. Co najmniej 30 proc. poważnych wypadków w pracy zdarza się wskutek nadużycia alkoholu, szczególnie wśród pracowników transportu i obsługi sprzętu zmechanizowanego. Izby wytrzeźwień nie powiadamiają zakładów pracy o pracownikach, którzy wielokrotnie trafiają do izby.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MarianGórski">Zakres i skutki dotychczasowej działalności przeciwalkoholowej są w dalszym ciągu niewielkie. Brak jest kontroli skuteczności podejmowanych przedsięwzięć i zaleceń.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MarianGórski">Zdaniem podkomisji, zaostrzenie tej kontroli jest niezbędne; niezbędne też jest wyciąganie surowszych konsekwencji w stosunku do winnych zaniedbań. Za szczególny ważny front walki uznać należy przeciwdziałanie szerzeniu się alkoholizmu wśród młodzieży oraz zwiększenie skuteczności leczenia odwykowego alkoholików.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#MarianGórski">Zagrożenie alkoholowe obejmuje coraz niższe grupy wieku. Wynika stąd pilna potrzeba wzmocnienia profilaktycznych działań w środowisku młodzieżowym. Obowiązek ten spoczywa przede wszystkim na władzach oświatowych oraz organizacjach młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#MarianGórski">Dydaktyką przeciwalkoholowa w szkołach jest mało skuteczna, korzysta z argumentów sztucznych i nieprzekonujących. Wydaje się, że warto sięgnąć do metod stosowanych przez Francuski Narodowy Komitet Obrony przed Alkoholizmem. Angażuje się tam autorytet nauczyciela, który niejako mimochodem wprowadza odpowiednie informacje i argumenty np. podczas lekcji matematyki o procentach, czy chemii o składzie chemicznym spirytusu wreszcie literatury - o znaczeniu profilaktyki przeciwalkoholowej; w szkołach technicznych ukazuje się szkodliwy wpływ alkoholu na rozwój uzdolnień psychomotorycznych itp. Dzięki umiejętnemu stosowaniu przezroczy i innych metod audiowizualnych wyrabia się negatywne nastawienie do spożywania alkoholu również wśród małych dzieci.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WacławAuleytner">Z porównania badań spożycia alkoholu wśród młodzieży i młodocianych przeprowadzonych przez Instytut Filozofii i Socjologii PAN w latach 1962–1964 oraz w 1972 r. w szkołach w Warszawie, Gostyninie, Warce, Wołominie i Żyrardowie wynika m.in., że wśród uczniów szkół podstawowych zmniejszyła się ilość pijących piwo, że spadło spożycie tego napoju wśród 14–15-latków, ale zwiększyła się ilość pijących wódkę. Podobne zjawisko obserwuje się w zasadniczych szkołach zawodowych, technikach i liceach.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WacławAuleytner">Spadek spożycia piwa uznać należy jako skutek racjonalnego działania w zakresie ograniczeń sprzedaży napojów alkoholowych m.in. przez rugowanie nadmiernej ilości ulicznych kiosków z piwem.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#WacławAuleytner">Alarmujące są dane dotyczące ilości wypijanego jednorazowo alkoholu. Wysoki odsetek 17-latków uczniów szkół zawodowych wypija jednorazowo więcej niż 200 gram, a więc znacznie przekracza tzw. próg trzeźwości. W ciągu 8–10 lat ilość przypadków nietrzeźwości ą nieletnich podwoiła się. Pewien spadek spożycia alkoholu zanotowano wśród dziewcząt. Wszystko to wskazuje na konieczność podjęcia bardziej energiczniej niż dotąd działalności mającej na celu uświadomienie młodzieży szkodliwości wpływu alkoholu na organizm, o schorzeniach wynikających z z nieumiarkowanego picia. Niezbędne jest opracowanie i wydanie w masowych nakładach broszur i ulotek propagujących trzeźwość.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławRostworowski">Walka z alkoholizmem przekracza zakres działania resortów przemysłu spożywczego i skupu, handlu wewnętrznego i usług, sprawiedliwości oraz spraw wewnętrznych. Podkomisja zapoznała się z programem walki z pijaństwem w kilku innych resortach i urzędach centralnych.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#StanisławRostworowski">Ministerstwo oświaty i wychowania zaleciło placówkom szkolnym prezentowania skutków alkoholizmu wśród młodzieży wyższych klas szkół podstawowych oraz w klasach szkół ponadpodstawowych podczas lekcji różnych przedmiotów. Zabroniono organizowania zabaw i uroczystości połączonych ze spożywaniem alkoholu.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#StanisławRostworowski">Resort kultury i sztuki zalecił placówkom kulturalno-wychowawczym organizowanie atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego od pracy. Przewiduje się realizację 5–7 filmów rocznie o tematyce przeciwalkoholowej.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#StanisławRostworowski">Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki ustaliło 49 tematów badawczych związanych ze zwalczaniem alkoholizmu. Dotyczą one m.in. efektywności leczenia alkoholików, zależności między alkoholizmem a warunkami rodziny i sytuacją dzieci. Efekty tych badań będą przekazane do publikacji w latach 1974–75.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#StanisławRostworowski">Ministerstwo Finansów wydało rozporządzenie o tworzenia w budżetach powiatowych i wojewódzkich rad narodowych funduszów przeznaczonych na inwestycje, na pomoc dla rodzin alkoholików i na działalność związaną ze zwalczaniem alkoholizmu. Analogiczny fundusz centralny powstał przy Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej z przeznaczeniem na działalność profilaktyczną poprzez środki masowego przekazu, wydawnictwa i na prowadzenie badań naukowych.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#StanisławRostworowski">Komitet ds. Radia i Telewizji ustalił w założeniach programowych prezentowanie audycji zwalczających fałszywą obyczajowość społeczną sprzyjającą szerzeniu alkoholizmu.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#StanisławRostworowski">Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki wydał rozporządzenie o zakazie sprzedaży i spożywania napojów alkoholowych we wszystkich ośrodkach turystycznych, a także podczas imprez turystyczno-krajoznawczych.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#StanisławRostworowski">Na terenach Opolskiego, Koszalińskiego i Rzeszowskiego działalność przeciwalkoholowa o szerszym znaczeniu jest dopiero inicjowana. Nie stworzono tam sieci lecznictwa otwartego i zamkniętego dla alkoholików, nie zostały ustalane formy działalności Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#StanisławRostworowski">Z danych zespołu psychiatrycznego dotyczących Krakowa wynika, że na 1000 mężczyzn powyżej 15 lat, 14,5 zagrożonych jest chorobą alkoholową. Najwyższy wskaźnik występuje w wieku od 30 do 35 lat (24,6) w grupie wieku od 15–20 lat — 4,7, w grupie wieku 20–25 lat — 12,4. Wśród osób przebywających w izbach wytrzeźwień w grupie wieku od 20 do 25 lat — 10 proc. stanowią recydywiści rekrutujący się najczęściej spośród kierowców i operatorów ciężkiego sprzętu.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#StanisławRostworowski">Ilość punktów sprzedaży alkoholu została ograniczona. Likwidacji nadmiernej ilości kiosków z piwem nie towarzyszy jednak zakładanie urządzonych estetycznie piwiarni, których na terenie kraju jest jeszcze bardzo mało. Również niewiele jest jeszcze placówek małej gastronomii i bezalkoholowych cocktail-barów. Z badań przeprowadzonych np. w Warszawie wynika, że w wielu lokalach gastronomicznych obroty artykułami alkoholowymi przekraczają 50 proc. wielkości całych obrotów. Występują liczne przypadki niewłaściwej lokalizacji sklepów z napojami alkoholowymi. Mimo interwencji kierownictwa szpitala psychiatrycznego w Abramowicach pod Lublinem, nie udało się przenieść sklepu alkoholowego usytuowanego w odległości 100 m od szpitala.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#StanisławRostworowski">Z badań przeprowadzonych na terenie woj. lubelskiego wynika, że spośród 4000 osób znajdujących się w stanie choroby alkoholowej, 40 proc. karanych było orzeczeniami kolegiów do spraw wykroczeń, a 30 proc. nigdzie nie pracuje. W 1888 rodzinach piją i mąż. i żona. Stwierdza się przypadki, że rady zakładowe bronią alkoholików, wystawiając im dobre opinie nawet wówczas, gdy są oni zgłaszani przez żony na leczenie do poradni przeciwalkoholowych. CRZZ powinna zobowiązać rady zakładowe do skuteczniejszego zwalczania alkoholizmu w miejscu pracy.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#StanisławRostworowski">Mimo, że uchwała Rady Ministrów zobowiązała władze terenowe, by do 30 czerwca 1972 r. ustaliły zasady organizowania i prowadzenia lecznictwa odwykowego w ramach przemysłowej służby zdrowia, w Lublinie na 270 tys. mieszkańców działa tylko 1 taka przychodnia, a druga jest w stadium organizacji. Na terenie woj. lubelskiego zaledwie 1/3 statystycznie zarejestrowanych alkoholików objęta jest świadczeniami poradni przeciwalkoholowej. Środowiska wiejskie nie są jeszcze objęte poradnictwem przeciwalkoholowym. Duża jest fluktuacja kadr lekarskich i pielęgniarskich zatrudnionych w zakładach lecznictwa odwykowego i izbach wytrzeźwień z uwagi na szczególnie ciężkie warunki pracy.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#StanisławRostworowski">W myśl uchwały Rady Ministrów na terenie kraju miało powstać 40 izb wytrzeźwień; w r. 1972 było ich 24, a w roku ubiegłym powstały zaledwie 2 nowe.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#StanisławRostworowski">Zdaniem podkomisji należałoby m.in.:</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#StanisławRostworowski">— dokonać analizy skuteczności wychowawczej stosowanych dotychczas metod propagandy przeciwalkoholowej, szczególnie w szkołach,</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#StanisławRostworowski">— wystąpić do CRZZ o wydanie odpowiednich zaleceń w sprawie aktywnego zwalczania pijaństwa w zakładach pracy,</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#StanisławRostworowski">— zalecić Społecznemu Komitetowi Przeciwalkoholowemu podjęcie badań nad epidemiologią alkoholizmu w kraju, także w środowiskach wiejskich,</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#StanisławRostworowski">— wystąpić o przeszeregowanie pracowników izb wytrzeźwień do I kategorii zatrudnienia,</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#StanisławRostworowski">— rozszerzyć zakres szkolenia kadr medycznych dla potrzeb przychodni przeciwalkoholowych oraz wprowadzić specjalizację przeciwalkoholową do programu dydaktycznego akademii medycznych,</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#StanisławRostworowski">— wystąpić do ministra komunikacji o wydanie zaleceń wprowadzających tematykę przeciwalkoholową przy egzaminach na uprawniania kierowców,</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#StanisławRostworowski">— wystąpić do ministra pracy, płac i spraw socjalnych o ustalenie okoliczności, w jakich wyspecjalizowany pracownik traci okresowo prawo do wykonywania wyuczonego zawodu wskutek recydywy alkoholowej.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#StanisławRostworowski">Podkomisja wyraża pogląd, że sprawy walki z pijaństwem i alkoholizmem należy podporządkować stałej komisji Rady Ministrów, którą należy wyposażyć w uprawnienia wykonawcze. Analogiczne komisje powinny powstać przy urzędach wojewodów i prezydentów miast.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#BolesławSzlązak">Realizacja ustawy o zwalczaniu alkoholizmu oraz uchwały Rady Ministrów w sprawie zaostrzenia walki z pijaństwem i alkoholizmem była w ub. roku przedmiotem kontroli przeprowadzonej przez NIK przy współudziale społecznej kontroli CRZZ i rad narodowych oraz Państwowej Inspekcji Handlowej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#BolesławSzlązak">Wśród najistotniejszych aspektów walki z alkoholizmem, które wysunęły się w toku tej kontroli wymienić należy w pierwszym rzędzie sprawę trzeźwości zawodowej. Notuje się liczne przypadki nieusprawiedliwionej absencji wśród załogi, często pozostające w związku z nadużywaniem alkoholu; podkreślić należy fakt tolerancyjnego na ogół stosunku kierownictw zakładów pracy do przejawów pijaństwa i - w następstwie tego - rozluźnienie dyscypliny pracy.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#BolesławSzlązak">Nie były należycie wykonywane ciążące na wydziałach przemysłu, handlu i usług byłych prezydiów rad narodowych zadania w zakresie zmniejszania liczby punktów sprzedaży alkoholu oraz ich prawidłowego rozmieszczenia. W efekcie nastąpił znaczny wzrost ilości punktów sprzedaży napojów alkoholowych, przekraczający często normy ustalone przez resort handlu wewnętrznego. Notowano także poważne uchybienia w wydawaniu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych; wydawano je często bez porozumienia z zainteresowanymi instytucjami i organizacjami społecznymi.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#BolesławSzlązak">W większości kontrolowanych wydziałów oświaty i nauki stwierdzono zaniedbania w dziedzinie działalności propagandowo-uświadamiającej w zakresie zwalczania alkoholizmu; w szkołach nie był w pełni respektowany obowiązek wprowadzania tej tematyki do programów nauczania. Uwagi krytyczne odnoszą się również do instytucji kulturalnych oraz środków masowego przekazu.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#BolesławSzlązak">NIK prowadził również badania prawidłowości działania i skuteczności lecznictwa przeciwalkoholowego: komisji społeczno-lekarskich, poradni przeciwalkoholowych oraz zakładów zamkniętych lecznictwa odwykowego. Stwierdzono poważne niedomagania m.in. pogorszenie sytuacji nastąpiło w dziedzinie przestrzegania abstynencji w zakładach leczenia odwykowego. Większość rad narodowych stopnia wojewódzkiego nie zorganizowała lecznictwa zamkniętego dla alkoholików; z początkiem br. istniało zaledwie 8 takich zakładów. Skuteczność leczenia w tych zakładach ograniczona była tolerancją wobec przejawów łamania dyscypliny leczenia.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#BolesławSzlązak">Wyniki kontroli wskazują, że mała jest skuteczność dotychczasowej działalności przeciwalkoholowej. Na niektórych odcinkach nastąpiła poprawa - jest ona jednak niewystarczająca.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#BolesławSzlązak">Resortem wiodącym w sprawie walki z alkoholizmem jest Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, które zajęło się tą problematyką przed kilkunastu laty. Obecnie - zdaniem NIK - celowe wydaje się rozważenie możliwości przejęcia zadań koordynacyjnych w omawianej dziedzinie przez resort pracy, płacy i spraw socjalnych, którego działalność obejmuje szeroki wachlarz zagadnień zatrudnienia i spraw społecznych.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#BolesławSzlązak">Dyskusja.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AdelaZarzycka">Na wzrost spożycia alkoholu w sposób widoczny wpłynął wzrost dochodów ludności: ujawnia się to na ulicach, w środkach masowej komunikacji. Dlatego też propaganda przeciwalkoholowa wymaga obecnie szczególnego nasilenia, zwłaszcza wśród młodzieży.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#AdelaZarzycka">Wzrostowi spożycia alkoholu sprzyja również brak napojów bezalkoholowych - odczuwalny szczególnie w okresie letnim.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#AdelaZarzycka">Plagą społeczną są meliny pijackie - gdzie alkohol można dostać o każdej porze dnia i nocy. Niepokoi fakt, że procederem nielegalnej sprzedaży trudnią się na ogół ludzi starzy, którzy sądzą, że z racji wieku pozostaną bezkarni. Odczuwa się tu potrzebę ostrzejszych sankcji karnych. W związku z podwyżką cen alkoholu należy spodziewać się zwiększenia liczby melin pijackich - stąd potrzeba wzmożonej działalności MO i społeczeństwa w ich wykrywaniu i zwalczaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZenonŁabędzki">Nie mniej ważna od systemu różnego rodzaju nakazów i zakazów w zwalczaniu alkoholizmu jest postawa społeczna obywateli, jest atmosfera potępienia pijaństwa. Odczuwa się potrzebę znacznego nasilenia działalności przeciwalkoholowej i uatrakcyjnienia jej form. Większą, niż dotychczas rolę odgrywać tu powinny środki masowego przekazu. Wśród licznych propozycji nowych form działalności wymienić można choćby takie, jak obowiązek umieszczania na butelkach z wysokoprocentowymi alkoholami antyreklamowych etykiet, czy taki pozornie „drobiazg” jak kolejność umieszczania w karcie restauracyjnej napojów alkoholowych od najsłabszych do tych o największej zawartości alkoholu - co w połączeniu z eskalacją cen może przyczynić się do zmniejszenia konsumpcji alkoholu.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ZenonŁabędzki">Należy również zobowiązać społeczne komitety przeciwalkoholowe szczebla powiatowego do przedstawiania systematycznych sprawozdań o działalności i o sytuacji na ich terenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BronisławKnapik">Jedną z wielu form walki z alkoholizmem jest budowa zamkniętych zakładów odwykowych. Zakładów takich jest stanowczo za mało.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BronisławKnapik">Sprawą kontrowersyjną jest podniesienie o 25 proc. opłaty za pobyt i leczenie w tych zakładach; należy zadać sobie pytanie, czy nie cierpią na tym rodziny i dzieci leczonych tam alkoholików.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BronisławKnapik">W dziedzinie zwalczania alkoholizmu dysponujemy najlepszą bodaj w świecie ustawą, mamy bogaty program rządowy w tej mierze. Niezbędne jest tylko konsekwentne egzekwowanie zawartych w tych aktach ustaleń.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanFrankowskirzeczoznawcadziałaczruchuprzeciwalkoholowego">Akty normatywne w dziedzinie walki z alkoholizmem nie są przestrzegane: już w poprzedniej kadencji Sejmu posłowie zwracali uwagę, że brak jest egzekutora obowiązujących w tej mierze przepisów. Sprawa ta pozostaje nadal aktualna.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#JanFrankowskirzeczoznawcadziałaczruchuprzeciwalkoholowego">Należałoby zbadać, czy wszystkie rady narodowe szczebla powiatowego uchwaliły, zgodnie z ustaleniami ustawy, program walki z alkoholizmem na swoim terenie. A jeśli tak - to czy programy te zawierają jakieś nowe formy działalności, czym się charakteryzują, czy nie są czysto formalne, „odfajkowane”?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#JanFrankowskirzeczoznawcadziałaczruchuprzeciwalkoholowego">W walce z pijaństwem istotnym elementem powinna być polityka cen alkoholu. Wzrost cen alkoholu powinien wyprzedzać wzrost dochodów ludności.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#JanFrankowskirzeczoznawcadziałaczruchuprzeciwalkoholowego">Organy administracji terenowej - m.in. wydziały handlu - powinny konsekwentnie stosować się do uchwał rad narodowych w dziedzinie walki z alkoholizmem.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AlojzaKozłowska">Ustawa o zwalczaniu alkoholizmu nie jest należycie realizowana. Nie są egzekwowane orzeczenia komisji społeczno-lekarskich z uwagi na brak miejsc w zakładach lecznictwa odwykowego.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AlojzaKozłowska">Na posiedzeniu Rady Kobiet m. Krakowa, poświęconym problemom pijaństwa, padły konkretne wnioski dotyczące wydania zakazu sprzedaży alkoholu przed godz. 15 - w godzinach pracy, wydania zakazu sprzedaży piwa przy głównych szlakach komunikacyjnych oraz usunięcia kiosków z piwem sprzed zakładów pracy, przyznawania specjalnych nagród funkcjonariuszom MO i obywatelom na wykrywanie melin pijackich.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AleksandraPoch">Trzeba likwidować sprzedaż piwa w kioskach spożywczych. Nie wolno przy tym zamykać takich kiosków, jeśli bezpośrednio po usunięciu z nich piwa staną się one nierentowne.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#AleksandraPoch">Zamknięte zakłady lecznictwa odwykowego zatrudniają zbyt mały personel opiekuńczy, co nie sprzyja utrzymywaniu dyscypliny wśród trudnych przecież pacjentów. Nie powinno się jednak traktować pacjentów tych zakładów, jak pensjonariuszy w sanatoriach: powinni oni pracować na własne utrzymanie. Niezbędne jest też lepsze wynagradzanie personelu lekarskiego i pielęgniarskiego tych placówek, aby przyciągać fachową kadrę do tej nie łatwej pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#IrenaSroczyńska">Kiedy doczekamy się sprzedaży alkoholu w małych butelkach? Obecnie, chcąc kupić nieco spirytusu dla celów domowych czy leczniczych - trzeba często nabyć 1/2 litra. Co robi się, by generalnie poprawić zaopatrzenie w smaczne i tanie napoje bezalkoholowe? Cola - pomijając fakt, że nie dociera wszędzie jest napojem zbyt drogim; oferowane obecnie oranżady i lemoniady są po prostu niesmaczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JózefaJaninaKruszka">Alkoholizm to niezwykle trudny do rozwiązania problem. Spotykamy się z jednej strony z liberalnym stosunkiem do pijących, z drugiej strony - z niechęcią do asygnowania środków na pokrywanie spraw nadużywanych spożywaniem alkoholu. Trzeba wzmóc represje wobec alkoholików i czynów popełnianych w stanie zamroczenia alkoholowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Akt ustawodawczy sprzed 15 lat dotyczący zwalczania alkoholizmu należy przystosować do aktualnych warunków. Bardziej precyzyjnie określić trzeba obowiązki ludzi i instytucji za rozwijanie działalności antyalkoholowej. Trzeba dokonać bilansu strat i zysków wynikających z jednej strony ze szkód społecznych i gospodarczych powodowanych przez alkoholików, z drugiej - z wątpliwych zysków wynikających z produkcji i dystrybucji alkoholu. Zbyt wiele kosztuje nas dezorganizacja życia gospodarczego i społecznego przez pijaków. Nieskuteczne są sankcje wobec łamiących przepisy antyalkoholowe.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Po zmianie marż zmniejszyło się spożycie alkoholu w gastronomii, ale nadal jest ono bardzo wysokie. Brak dostatecznej ilości lokali rozrywkowych; w zakładach gastronomicznych nie prowadzi się działalności kulturalnej, co w konsekwencji powoduje częste sięganie po kieliszek z powodu nudy panującej w lokalach. Trzeba bezwzględnie zaostrzyć sankcje wobec osób nadużywających alkoholu i powodujących takie nadużywanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JadwigaGrześkowiak">Działalność społecznego ruchu antyalkoholowego nie spotyka się z należytym poparciem władz terenowych. Akcjom społecznym towarzyszyć muszą działania administracyjne. Wiele zależy od związków zawodowych, które silniej oddziaływać powinny na środowiskowe życie pracujących. Należy dążyć do rozszerzenia bazy rozrywkowej, aby zapełniać wolny czas po pracy, szczególnie ludziom młodym.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MarianMatera">Słuszne są postulaty kierowane pod adresem związków zawodowych, aby skuteczniej przeciwdziałały państwu, rozwijając działalność kulturalno-oświatową i turystyczną. Należy stworzyć warunki umożliwiające odpracowywanie przez alkoholików straty które powodują w stanie nietrzeźwym. Konieczna jest nowelizacja przepisów określających sankcje za nieprzestrzeganie przepisów antyalkoholowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#ZofiaŁadyńska">Produkcja napojów bezalkoholowych wzrasta, jednak o wiele za wolno. Należy zastanowić się, czy słuszne jest pełne zaspokajanie rynku i to w najbogatszym asortymencie w artykuły alkoholowe. Wydaje się, że trzeba ograniczyć dostawy alkoholu na rynek, a równocześnie skuteczniej przeciwdziałać nielegalnemu handlowi alkoholem. Wątpliwości wzbudza skuteczność leczenia odwykowego, zwłaszcza jeśli oprócz choroby alkoholowej występują inne schorzenia, Konieczne jest stworzenie warunków do pracy dla alkoholików przebywających w zakładach lecznictwa odwykowego. Rady narodowe i zakłady pracy powinny wykorzystywać w pełni fundusze przeznaczane na cele kulturalno-oświatowe i działalność rozrywkową.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#ZofiaŁadyńska">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceminister zdrowia i opieki społecznej — przewodniczący stałej Komisji do Spraw Walki z Alkoholizmem wiceminister sprawiedliwości Józef Szczerski, wiceminister handlu wewnętrznego i usług Teresa Andrzejewska, wiceminister oświaty i wychowania Zygmunt Huszcza, dyrektor departamentu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Edward Marek, dyrektor departamentu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej Stefan Zieliński, prezes Zarządu Głównego Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego Franciszek Wróblewski, przedstawiciel Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu — Tadeusz Nowak oraz przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wewnętrznych płk Michał Dubczuk.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#ZofiaŁadyńska">W toku wyjaśnień posłowie poinformowani zostali, że w najbliższych latach przewiduje się dalszy poważny wzrost ilości miejsc w zamkniętych zakładach leczenia odwykowego. Stosuje się także nowe formy lecznictwa przeciwalkoholowego - tzw. oddziały nocno-dzienne, w których pacjenci normalnie pracują w swych zakładach, a następnie przychodzą na leczenie. Handel wewnętrzny odnotował spadek udziału alkoholu w ogólnym obrocie towarami spożywczymi na rynku wewnętrznym.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#TeresaLebiedzińskaTorbus">Wnikliwa ocena realizacji obowiązujących w zakresie zwalczania alkoholizmu aktów normatywnych stanowi elementy prac Komisji sejmowych nad kompleksowym rozpatrzeniem problemu umacniania ładu, porządku i socjalistycznych norm współżycia.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#TeresaLebiedzińskaTorbus">Zjawisko alkoholizmu stanowi margines społeczny - ale, ze względu na swe tendencje wzrostowe, na szerzące się pijaństwo w różnych środowiskach stwarza poważne zagrożenie; rzutuje na pracę zawodową i życie osobiste wielu ludzi, utrudnia wychowanie młodzieży, powoduje wzrost przestępczości. Państwo stara się temu zjawisku przeciwdziałać.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#TeresaLebiedzińskaTorbus">Na podstawie wniosków zgłoszonych w opracowaniach resortowych, poselskich referatach i wypowiedziach - podkomisja opracuje projekt dezyderatów.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>