text_structure.xml
20.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 9 maja 1974 r. Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, obradująca pod przewodnictwem posła Marii Gajeckiej (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">— stan urządzeń, socjalnych i higieniczno-sanitarnych w zakładach pracy,</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— kształtowanie się wydajności i dyscypliny pracy oraz doskonalenie systemu płac.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Henrykiem Białczyńskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, oraz dyrektor Zespołu NIK — Eugeniusz Polakowski.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Informację o stanie urządzeń socjalnych i higieniczno-sanitarnych przedstawił wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych — Henryk Białczyński, informację Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych o kształtowaniu się wydajności i dyscypliny pracy oraz o doskonaleniu systemu płac posłowie otrzymali na piśmie. (Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#IrenaSroczyńska">Uwagi Najwyższej Izby Kontroli przedstawił dyrektor Zespołu Eugeniusz Polakowski.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#IrenaSroczyńska">Przeprowadzone na szeroką skalę kontrole NIK wykazały, że w latach 1971–1973 osiągnięto w większości zakładów pracy znaczny postęp w dziedzinie warunków pracy, głównie dzięki zwiększonym nakładom na rozbudowę bądź adaptację zaplecza socjalnego, rewindykację pomieszczeń, przeznaczonych pierwotnie na urządzenia socjalne, a wykorzystywanych dotąd na inne cele. Jednak w pewnej części objętych kontrolą zakładów efekty w tym zakresie były jeszcze niewystarczające, nie nadążały za potrzebami, wciąż rosnącymi w miarę rozwoju działalności produkcyjnej i usługowej przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#IrenaSroczyńska">Niezadowalający stan urządzeń socjalnych związany jest często z lokalizacją zakładów w starych pomieszczeniach, pozbawionych z reguły podstawowych urządzeń sanitarno-higienicznych, których uzupełnienie w krótkim czasie nastręcza trudności.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#IrenaSroczyńska">Braki urządzeń socjalnych i sanitarno-higienicznych występują również i w nowych zakładach, na skutek pierwszoplanowego traktowania przez inwestorów problemów produkcji. W wielu zakładach winę za zły stan urządzeń socjalnych i higieniczno-sanitarnych przypisać należy opieszałości i zaniedbaniom ze strony administracji zakładów, gdyż pokaźna grupa ujawnionych uchybień i braków, zwłaszcza dotycząca utrzymania istniejących urządzeń w należytym stanie technicznym i czystości, była wynikiem Zwykłego niedbalstwa, a usunięcie tych braków nie wymagało nieraz poważniejszych nakładów finansowych. Kontrole ujawniły stosunkowo liczne przykłady przewlekłego realizowania przez administrację zakładów wniosków służb bhp, komisji przeglądów warunków pracy, organów nadzoru sanitarnego, przy czym większość wniosków dotyczyła spraw porządku i czystości pomieszczeń socjalnych i higieniczno-sanitarnych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#IrenaSroczyńska">NIK podjęła również na początku bież. kwartału, kontrolę realizacji polityki kadrowej i płac w 10 województwach i 2 miastach wydzielonych (Warszawa, Kraków). Zakończenie ich nastąpi w czerwcu br. W niektórych kontrolowanych jednostkach zanotowano wzrost ilości godzin nieprzepracowanych - głównie na skutek absencji, jak również zaniedbania w prowadzeniu ewidencji obecności w pracy; nie we wszystkich zakładach prowadzi się analizę, nie wszędzie stosuje się przewidziane przepisami karty za nieobecność są bez usprawiedliwienia lub za nietrzeźwość w czasie godzin pracy. Ujawniono również niedomagania w zakresie normowania pracy.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#IrenaSroczyńska">W niektórych kontrolowanych zakładach tempo wzrostu płac było szybsze aniżeli wydajności pracy.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#IrenaSroczyńska">W dyskusji udział wzięli posłowie: Jadwiga Grześkowiak (SD), Leszek Strycharski (PZPR), Piotr Mazelon (PZPR), Stanisław Rostworowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.), Janina Kuliberda (PZPR), Kazimierz Raszkowski (PZPR), Maria Grzelka (PZPR), Bronisław Jaromin (ZSL), Daniela Kruszyńska (bezp.), Marian Matera (PZPR), Franciszek Krengelewski (SD), Alfred Przydatek (bezp.), dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych — Henryk Białczyński oraz dyrektorzy departamentów w tym resorcie. Na zakończenie dyskusji głos zabrała przewodnicząca obradom — poseł Maria Gajecka (PZPR).</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#IrenaSroczyńska">Stwierdzono poważne postępy w realizacji postanowień uchwał VI Zjazdu Partii dotyczących poprawy warunków pracy. Realizacja ta przebiega sprawniej w wielkich zakładach, daleko wolniej i gorzej - w zakładach małych.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#IrenaSroczyńska">Nakłady na te cele są duże i będą nadal rosły. Stąd potrzeba roztoczenia szczególnej troski o efektywne wykorzystanie wydzielonych na ten cel środków. Odpowiedzialność za to spoczywa głównie na administracji gospodarczej. Zwrócono uwagę na potrzebę zdecydowanej poprawy warunków pracy w spółdzielczości inwalidzkiej.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#IrenaSroczyńska">Wskazywano, że zaplecze socjalne zakładów musi być systematycznie dostosowywane do rosnącej ilości zatrudnionych pracowników.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#IrenaSroczyńska">Kwitując poważny wzrost wydajności pracy, posłowie wskazywali, że dalsze postępy w tej dziedzinie uwarunkowane są lepszym uzbrojeniem stanowisk pracy, bardziej prawidłową jej organizacją, jak również wzmocnieniem dyscypliny pracy. Zbyt duża jest jeszcze powodowana różnymi przyczynami absencja. Konieczne jest głębsze analizowanie jej przyczyn i stosowanie - w oparciu o wyniki tej analizy, bardziej skutecznego przeciwdziałania.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#IrenaSroczyńska">W dyskusji wskazano np., że słusznie byłoby udzielanie okolicznościowych urlopów bezpłatnych w okresie spiętrzonych prac polowych robotnikom posiadającym gospodarstwa rolne; z pozostawieniem im prawa do zasiłku rodzinnego; przeciwdziałałoby to ubieganiu się przez nich o inne formy usprawiedliwienia nieobecności przy pracy (m.in. zwolnienia lekarskie).</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#IrenaSroczyńska">Szczególnie wiele uwagi poświęcono w dyskusji zagadnieniom regulacji płac. Podkreślano konieczność lepszego dostosowywania płac do specyfiki poszczególnych branż i grup zawodowych; płace powinny w możliwie największym stopniu skłaniać do podnoszenia wydajności pracy.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#IrenaSroczyńska">Komisja przyjęła informacje przedstawione przez resorty.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#IrenaSroczyńska">Komisja rozpatrzyła i przyjęła sprawozdanie z działalności Zespołu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia NIK w roku 1973. W dyskusji zabrali głos posłowie: Franciszek Krengelewski (SD), Alfred Przydatek (bezp.).</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#IrenaSroczyńska">Przewodnicząca obradom poseł Maria Gajecka (PZPR) przekazała na ręce dyrektora Zespołu NIK - Eugeniusza Polakowskiego wyrazy uznania za dobrą pracę i pomoc udzielaną w pracach Komisji i posłom.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#IrenaSroczyńska">O STANIE URZĄDZEŃ SOCJALNYCH I HIGIENICZNO-SANITARNYCH W ZAKŁADACH PRACY.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#IrenaSroczyńska">Streszczenia informacji złożonej przez wiceministra pracy, płac i spraw socjalnych Henryka Białczyńskiego na posiedzeniu komisji Pracy i Spraw Socjalnych w dniu 9 maja 1974 r.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#IrenaSroczyńska">Warunki pracy załóg uległy w latach 1971–1973 znacznej poprawie. Do 30 czerwca 1972 r., to jest w terminie ustalonym w zarządzeniu Prezesa Rady Ministrów odzyskano 92,5 proc. zajętych na inne cele pomieszczeń: szatni, łaźni, umywalni, pokojów do spożywania posiłków, stołówek, ambulatoriów i świetlic. W miejsce pomieszczeń, których rewindykacja na cele socjalne byłaby nieopłacalna budowano nowe obiekty. Postępowi w wyposażeniu dużych zakładów w pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne, nie towarzyszy odpowiednia poprawa poziomu tego wyposażenia w zakładach małych lub zlokalizowanych w mniejszych ośrodkach. Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych zwróciło poszczególnym resortom oraz urzędom wojewódzkim uwagę na konieczność sporządzenia programów zaspokojenia najpilniejszych potrzeb w dziedzinie dalszej poprawy warunków pracy do końca 1975 r. Przy projektowaniu, dokonywaniu odbioru i przekazywaniu do eksploatacji nowych obiektów należy przestrzegać normatywów wyposażenia zakładów w urządzenia higieniczno-sanitarne i socjalne. Do zapewnienia załogom systematycznej poprawy warunków pracy zostali zobowiązani kierownicy wszystkich jednostek. Realizacja tych przedsięwzięć wymaga zapewnienia odpowiedniej dokumentacji projektowej, środków Inwestycyjnych oraz wykonawstwa.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#IrenaSroczyńska">Nakłady na bhp, które wyniosły w roku ubiegłym 24,2 mld zł w br. wzrosną do 27 mld zł, nakłady na działalność socjalną i bytową zakładów pracy z 19,7 mld zł - do 21,8 mld zł. Szacuje się, że łączne nakłady państwa na bhp oraz działalność socjalną i bytową w przeliczeniu na 1 pracownika wzrosną z 3.300 zł w ub.r. do 4.060 zł, w br.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#IrenaSroczyńska">W roku ubiegłym zakłady pracy dysponowały 354 tys. miejsc we własnych ośrodkach wczasowych. Rośnie zarówno ilość osób korzystających z wczasów zakładowych, poprawia się standard wypoczynku. Zakładowa baza wczasowa rośnie szybko, jednak jej wykorzystanie nie jest jeszcze właściwe. Dopłaty zakładów pracy do wczasów pracowniczych wyniosły w 1973 r. około 2,2 mld zł. Wzrosła ilość korzystających z lecznictwa sanatoryjnego. Poważnie zwiększyły się środki przeznaczone przez zakłady pracy na rozwój przemysłowej służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#IrenaSroczyńska">Zakłady pracy posiadają 440 żłobków o 27 tys. miejsc. Zakłady pokrywają około 8 proc. dopłat państwa do kosztów utrzymania żłobków. Przy zakładach lokalizowane jest co 5 przedszkole. W roku ubiegłym zakłady pracy przeznaczyły 609 mln zł. (głównie na kolenie i obozy) na wypoczynek dla dzieci i młodzieży. Stanowi to około 30 proc. dopłat państwa na ten cel.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#IrenaSroczyńska">Nadal niedostatecznie rozwinięta jest sieć stołówek; tylko co 20 pracownik korzysta stale z obiadów w stołówce zakładowej. Z hoteli pracowniczych korzystało w ub. roku około 250 tys. pracowników. Na przestrzeni ostatnich lat stale wzrasta liczba osób dojeżdżających do pracy koleją i PKS. Jest to spowodowane m.in. nieprawidłowym rozmieszczeniem hoteli pracowniczych.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#IrenaSroczyńska">W styczniu i kwietniu br. Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych dokonało analizy stanu wyposażenia w urządzenia higieniczno-sanitarne i socjalne 200 wybranych losowo zakładów pracy. Wnioski jakie z niej wypływają pokrywają się z obozami delegatów zakładów pracy zaprezentowanymi na zorganizowanej w kwietniu br. ogólnokrajowej partyjno-państwowe związkowej naradzie na temat poprawy warunków pracy oraz zakładowej działalności socjalnej i bytowej. Na naradzie tej oceniono pierwsze efekty reformy zasad finansowania i prowadzenia zakładowej działalności socjalnej wprowadzonej z dniem 1 stycznia br. Zasady te spotkały się w zakładach pracy z aprobatą. Podkreślano, że przyniosły one upowszechnienie uprawnień do tworzenia funduszów socjalnych i mieszkaniowych coraz bardziej sprawiedliwy podział środków na działalność socjalną między poszczególnymi branżami i zakładami pracy. Stworzone zostały lepsze warunki planowania działalności socjalnej, uzyskano poprawę efektywności wykorzystania środków i urządzeń socjalnych.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#IrenaSroczyńska">Zakłady pracy są dość dobrze przygotowane do prowadzenia działalności socjalnej wg nowych zasad. Kontrola w styczniu i w lutym wykazała, że naliczanie wysokości odpisów na fundusze socjalne i mieszkaniowe odbywa się prawidłowo. W bieżącym miesiącu przeprowadzi się analizę mającą na celu uzyskanie opinii o przygotowaniu zakładów pracy do akcji letniej.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#IrenaSroczyńska">Nowe zasady finansowania i prowadzenia zakładowej działalności socjalnej sprzyjają integrowaniu środków i przedsięwzięć socjalnych w zakładach pracy. Pozwala to lepiej zabezpieczać potrzeby pracowników i ich rodzin. Sprzyja temu m.in, możliwość centralizowania części zakładowego funduszu socjalnego w jednostkach nadrzędnych. Urzędy administracji terenowej mają obecnie większe możliwości oddziaływania na efektywność wykorzystania zakładowej bazy usług socjalnych na koordynowanie działalności socjalnej zakładów pracy i na udostępnianie zakładowej bazy na zasadach odpłatności.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#IrenaSroczyńska">Reformie zasad finansowania i prowadzenia działalności socjalnej towarzyszy proces doskonalenia pracy odpowiednich służb. Również sam model inwestycji socjalnych, a zwłaszcza bazy wypoczynkowej wymaga ulepszania i unowocześnienia. Koncentracja środków na inwestycje socjalne pozwoli m.in. wyeliminować tzw. tanie budownictwo zakładowych obiektów wypoczynkowych, które nie zdają egzaminu. W jego miejsce preferować się będzie tworzenie nowoczesnej bazy wczasowej, Przygotowany jest projekt uchwały kody Ministrów o zasadach koordynacji działalności socjalnej i bytowej, precyzujący zadania i podział kompetencji między poszczególne organy centralnej administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#IrenaSroczyńska">Działalność socjalno-bytowa, objęta dotychczas tylko systemem sprawozdawczości, podlega obecnie zasadom planowania. W br. planowanie to ma jeszcze charakter eksperymentalny. Uzyskane doświadczenia posłużą do wypracowania systemu planowania socjalnego w zakładach pracy. Nadanie działalności socjalnej planowego charakteru sprzyjać będzie jego racjonalnemu kształtowaniu oraz preferowaniu rozwoju kierunków uznanych przez załogę za najbardziej odpowiadające jej potrzebom.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#IrenaSroczyńska">O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WYDAJNOŚCI I DYSCYPLINY PRACY ORAZ DOSKONALENIU SYSTEMU PŁAC.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#IrenaSroczyńska">Streszczenie informacji Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych przedstawionej Komisji Pracy i Spraw Socjalnych na posiedzeniu w dniu 9 maja 1974 r.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#IrenaSroczyńska">W przemyśle uspołecznionym wzrost wydajności pracy w 1973 r. wynosił 9 proc. to jest o 3,3 proc. więcej niż zakładano w planie. Wskaźnikiem 76,7 proc. wyraził się w 1973 r. udział wydajności pracy w przyroście produkcji przemysłowej; plan zakładał, że udział ten wyniesie niespełna 61 proc.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#IrenaSroczyńska">Przekroczeniu założonej w planie dynamiki wydajności pracy, towarzyszyło przekroczenie założeń dotyczących wzrostu osobowego funduszu płac i przeciętnej płacy; tylko w 23,1 proc, wzrost funduszu płac był wynikiem wzrostu zatrudnienia, a w 76,9 proc. - wynikał z kosztów opłacenia wzrostu wydajności pracy i kwalifikacji oraz regulacji płac.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#IrenaSroczyńska">Na wysoką dynamikę przeciętnych płac miały w 1973 r. znaczny wpływ przeprowadzone w tym okresie regulacje płac. Osiągnięty w stosunku do 1972 r. wzrost przeciętnej miesięcznej płacy wyniósł w przemyśle ogółem 9,1 proc.</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#IrenaSroczyńska">W niektórych resortach wzrost wydajności pracy wyprzedził wzrost technicznego uzbrojenia pracy.</u>
<u xml:id="u-2.34" who="#IrenaSroczyńska">Obok tych niewątpliwie pozytywnych zjawisk, wystąpiły również zjawiska negatywne, do których zaliczyć trzeba przede wszystkim nie racjonalne wykorzystanie czasu pracy, wyrażające się wzrostem ilości godzin czasu nieprzepracowanego oraz wzrostem ilości godzin nadliczbowych.</u>
<u xml:id="u-2.35" who="#IrenaSroczyńska">W 1973 r. ilość godzin nieprzepracowanych w przeliczeniu na 1 robotnika wzrosła o 2,7 proc. w stosunku do 1972 r. było to wynikiem wzrostu ilości zwolnień chorobowych oraz zwiększeniem ilości urlopów macierzyńskich. Znaczna była również ilość godzin nieprzepracowanych z tytułu prac społecznych, z tytułu zwolnień dla celów szkoleniowych oraz nieobecności nieusprawiedliwionej.</u>
<u xml:id="u-2.36" who="#IrenaSroczyńska">Obserwowana tendencja wzrostu ilości godzin nadliczbowych powodowana jest głównie niedostatecznym poziomem organizacji i dyscypliny pracy, w tym służb odpowiedzialnych za zabezpieczenie rytmicznego przebiegu podstawowych procesów produkcyjnych, awariami i przedłużającymi się remontami maszyn i urządzeń, jak też przestojami wywołanymi zakłóceniami w dostawach materiałów z produkcji krajowej i z importu, a także nie wszędzie sprawnie funkcjonującą kooperację wewnętrzną.</u>
<u xml:id="u-2.37" who="#IrenaSroczyńska">Regulacjami i podwyżką płac w latach 1971–1973 objętych zostało 6,4 mln pracowników, to jest około 60 proc. zatrudnionych.</u>
<u xml:id="u-2.38" who="#IrenaSroczyńska">W roku bieżącym uregulowano i podwyższono płacę dla dalszych 1,6 mln pracowników, a do końca br. regulacją płac objęte zostaną dalsze grupy pracowników.</u>
<u xml:id="u-2.39" who="#IrenaSroczyńska">W sumie w ciągu 4 lat bieżącej 5-latki objętych zostanie regulacją płac około 8,6 mln pracowników, to jest 82 proc. ogółu zatrudnionych. Koszt roczny tych regulacji wyniesie około 40 mld zł.</u>
<u xml:id="u-2.40" who="#IrenaSroczyńska">Jak wynika z przeprowadzonych przez resorty analiz, w branżach gospodarczych, w których nowe systemy płac stosowane są rok lub dłużej, koszty podwyżek płac zostały zamortyzowane przez obniżkę kosztów własnych i wzrost wydajności pracy.</u>
<u xml:id="u-2.41" who="#IrenaSroczyńska">Zastosowanie nerwowego systemu ekonomiczno-finansowego, a w tym zasady parametrycznego kształtowania funduszu płac w wielkich organizacjach gospodarczych pozwoliło w krótkim czasie uruchomić znaczne rezerwy dające wysoki wzrost produkcji dodanej.</u>
<u xml:id="u-2.42" who="#IrenaSroczyńska">Doskonalenie systemów płac resort traktuje jako zadanie priorytetowe, ciągłe jako jeden z elementów stałego umacniania socjalistycznych stosunków produkcji i dostosowania ich do rosnącego poziomu sił wytwórczych.</u>
<u xml:id="u-2.43" who="#IrenaSroczyńska">Prawidłowej realizacji zadań w zakresie polityki płac sprzyjać powinno powołanie w przedsiębiorstwach służb pracowniczych, do zadań których należy m.in. koordynowanie całokształtu realizacji polityki płac, wybór, analiza przydatności i adekwatności stosowanych form wynagradzania, w razie potrzeby przedstawianie dyrekcji przedsiębiorstw odpowiednich wniosków, a za ich pośrednictwem sygnalizowanie potrzeby dokonywania odpowiednich zmian dla zachowania przez płace pożądanej skuteczności bodźcowej. Intensyfikacja rozwoju gospodarczego traktowana jest nie jako cel sam w sobie lecz jako środek do wzrostu spożycia i ciągłego podnoszenia poziomu życiowego ludzi pracy.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>