text_structure.xml 71.4 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniach 8 i 9 marca br. Komisja Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa, obradująca pod przewodnictwem posła Józefa Niedźwieckiego (PZPR), dokonała oceny programu unowocześnienia technologii wytwarzania w przemyśle maszynowym i elektrotechnicznym.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego z Ministrem - Januszem Hrynkiewiczem i podsekretarzem stanu — Janem Chylińskim, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego - Stanisław Miernik, dyrektorzy zespołu NIK - Edward Demidowski i Stanisław Grodzki, dyrektor Zespołu w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Tadeusz Jankowski, z-ca dyrektora Instytutu Obróbki Skrawaniem - Andrzej Józefik, dyrektor Instytutu Odlewnictwa - Jan Piszak, dyrektor techniczny Zjednoczenia Przemysłu Obrabiarek i Maszyn - E. Łukosz, dyrektor Instytutu Medycyny Pracy - Stanisław Gębalski, dyrektor Instytutu Spawalnictwa - Józef Pilarczyk, dyrektor techniczny Zjednoczenia „Chemak” - Henryk Merla, z-ca dyrektora Centralnego Laboratorium Obróbki Plastycznej - Bogdan Ziółkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Posiedzenie Komisji poprzedzone zostało 2-miesięczną pracą 5 nadzwyczajnych podkomisji (Bardziej szczegółowe informacje o pracach podkomisji otrzymały redakcje w przekazanych przez Wydział Prasy Biura Sejmu w dniu 25 lutego materiałach), którym zlecono przeprowadzenie badań dotyczących pięciu podstawowych technologii stosowanych w przemyśle maszynowym i elektromaszynowym, a mianowicie: - obróbki skrawaniem, pokryć ochronnych i uszlachetniających odlewnictwa, spawalnictwa, obróbki plastycznej.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Podkomisjom zlecono, by punktem wyjścia przeprowadzanych badań było zaznajomienie się ze stanem prac i programem działania Komitetu Nauki i Techniki oraz Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego w zakresie unowocześnienia technologii wytwarzania. Kolejnym etapem była wizytacja instytutów naukowo-badawczych (każda z wymienionych technologii jest przedmiotem zainteresowań jednego instytutu wiodącego); chodziło przy tym o rozeznanie osiągnięć naukowo-technicznych, o ocenę stanu upowszechnienia nowoczesnych metod wytwarzania, o ustalenie roli instytutów w upowszechnianiu nowoczesnych technologii.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Przedmiotem wizytacji były dalej zjednoczenia odpowiedzialne za określoną technologię; podkomisje zaznajomiły się z planami zjednoczeń zarówno w zakresie upowszechniania nowoczesnej technologii, jak i w zakresie produkcji maszyn i urządzeń służących unowocześnieniu technologii.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W centralnych biurach konstrukcyjnych i projektowych podkomisje zaznajomiły się ze stanem prac nad projektami nowych wydziałów stosujących będące przedmiotem zainteresowań podkomisji technologie, jak również z zakładów produkcyjnych maszyny i urządzenia służące stosowaniu tych technologii.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">I wreszcie każda z podkomisji zwizytowała kilka zakładów przemysłowych zarówno stosujących określoną technologię, jak produkujących maszyny i. urządzenia służące jej stosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Do składu podkomisji powołano posłów, dla których z racji ich zawodu względnie zainteresowań - sprawy określonych technologii były najbliższe. Ponadto podkomisjom towarzyszyli specjaliści z Komitetu Nauki i Techniki oraz z Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej do spraw obróbki skrawaniem złożył przewodniczący podkomisji poseł Henryk Szafrański (PZPR). W skład podkomisji wchodzili ponadto posłowie Jan Dubis (PZPR), Zdzisław Drewka (PZPR), Bolesław Gregorek (PZPR), Tadeusz Młyńczak (SD), Tadeusz Pławski (PZPR), Henryk Rutkowski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Podkomisja stwierdziła, że zmiany zachodzące w stosowaniu technologii nie są dostatecznie badane przez centralne zaplecze naukowo-techniczne, że wnioski dotyczące zmian w strukturze asortymentowej produkcji urządzeń, obrabiarek i narzędzi w zależności od zmian zachodzących w technice światowej są wyciągane zbyt późno.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Koordynacja prac między instytutami wiodącymi w poszczególnych technologiach jest niedostateczna, co utrudnia skupienie wysiłków zaplecza naukowo-technicznego na opracowaniach najbardziej potrzebnych dla przemysłu. W tej sytuacji przemysł obrabiarek i narzędzi nie nadąża za potrzebami przemysłu elektromaszynowego. Przemysł obrabiarek i narzędzi produkujący podstawowe środki produkcji dla całego przemysłu maszynowego nie zdobył sobie u nas należnej mu pozycji.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Nie są dostateczne środki inwestycyjne przeznaczone na rozbudowę zaplecza naukowo-badawczego oraz na rozwój przemysłu obrabiarek i narzędzi, co w rezultacie powoduje dysproporcje między przemysłem obrabiarek i narzędzi a innymi branżami przemysłu elektromaszynowego. Przemysł ten nie jest dostatecznie wyposażony w nowoczesny park maszynowy, nie dość wysoki jest też poziom technologii stosowanej w zakładach tego przemysłu. Zasadnicze zastrzeżenia budzi aparatura kontrolno-pomiarowa i badawcza stosowana w tym przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Przemysł obrabiarkowy w niedostatecznym stopniu dysponuje wyspecjalizowanymi oddziałami wykonującymi zunifikowane zespoły i elementy.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W imieniu podkomisji do spraw pokryć ochronnych i uszlachetniających sprawozdanie złożył przewodniczący podkomisji poseł Jerzy Bukowski (bezp.). W skład podkomisji wchodzili ponadto posłowie: Andrzej Borodzik (PZPR), Adolf Książkiewicz (PZPR), Łucja Matuszewska (PZPR), Mirosław Zawadzki (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W czasie wizytacji stwierdzono, że zakłady przemysłu elektromaszynowego nie są w dostateczny sposób zaopatrywane w niezbędne materiały do nakładania pokryć ochronnych, chodzi tu o różnego rodzaju farby, Lakiery, tworzywa sztuczne, środki ochrony masowej, sole do kąpieli galwanicznej itp. Produkcja krajowa tych środków jest jeszcze daleko niewystarczająca i konieczne jest jej rozszerzenie jak również poprawa jakości.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Niedostateczna jakość pokryć ochronnych nakładanych niejednokrotnie przestarzałymi metodami, bez wykorzystania nowoczesnych procesów technologicznych - często opracowanych już w kraju w skali półtechnicznej, a nawet przemysłowej - obniża niejednokrotnie jakość i handlową atrakcyjność niektórych wyrobów przemysłu maszynowego i elektromaszynowego.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Na przeszkodzie w upowszechnianiu nowej technologii pokryć ochronnych stoi - obok niedostatku środków inwestycyjnych przeznaczonych na zakup aparatury dla zaplecza naukowo-technicznego oraz nowoczesnych maszyn i urządzeń służących stosowaniu tych technologii niedostateczne współdziałanie między Instytutem Mechaniki Precyzyjnej, jako instytutem wiodącym, a biurem projektowym „Protech” oraz przyzakładowymi, biurami konstrukcyjnymi i stacjami prób.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Niedostateczny jest asortyment i jakość materiałów pokryciowych wytwarzanych przez krajowy przemysł chemiczny; wytwarzane materiały dostarczane są w ilościach niedostatecznych. Wynika to m. in. z faktu, że przemysł ciężki nie zaopatruje przemysłu farb i lakierów w niezbędną dla należytego rozwinięcia produkcji ilość maszyn i urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Program unowocześnienia technologii powłok na lata 1966/70 przewiduje znaczny, jednak jeszcze nie wystarczający postęp.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">W imieniu podkomisji do spraw odlewnictwa sprawozdanie złożył poseł Antoni Daniel (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W skład podkomisji wchodzili ponadto posłowie: Tadeusz Jędruch (ZSL), Władysław Marek (ZSL), Wacław Mońka (SD), Stanisław Sulima (PZPR), Władysław Szymczak (PZPR), Henryk Żakowiecki. (bezp.).</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">O poziomie i jakości odlewów ze stopów żeliwa decyduje m. in. poziom technologii form piaskowych, którą wykonuje się u nas ponad 90 proc. odlewów. Pomimo swego kluczowego znaczenia technologia form piaskowych w kraju jest jedną z najbardziej zacofanych technologii odlewniczych. Wynika to przede wszystkim z braku odpowiedniej ilości materiałów formierskich i pomocniczych oraz nowoczesnych maszyn odlewniczych. Jednostki naukowo-badawcze zbyt mało uwagi poświęcają temu problemowi. Dotychczas np. nie została opanowana w kraju metoda wykonywania form piaskowych pod wysokimi naciskami, która szeroko jest stosowana w krajach wysoko uprzemysłowionych.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Brak sprecyzowanych koncepcji opanowania i wdrażania technologii i metod odlewania metali nieżelaznych, jak odlewanie ciągłe i odlewanie pod niskim ciśnieniem. Szersze stosowanie nowych procesów technologicznych mogłoby dać gospodarce narodowej poważne oszczędności w zakresie stosowania deficytowych surowców. Znaczne polepszenie technicznych właściwości odlewów można by również uzyskać przez zastosowanie obróbki cieplnej. Proces ten nie jest u nas stosowany w odlewniach i nie jest dostatecznie opracowany przez placówki naukowo-badawcze.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Z analizy przeprowadzonej przez Instytut Odlewnictwa na 62 produkowanych seryjnie w kraju maszynach i urządzeniach odlewniczych wynika, że poważna część tych konstrukcji oparta jest na przestarzałych wzorach, przy czym tylko niewielki procent można uważać za samodzielne rozwiązania. Należałoby opracować asortymentowy wykaz maszyn i urządzeń odlewniczych, które będą produkowane przez nasz przemysł krajowy i wydatnie przyspieszyć pracę nad specjalizacją produkcji maszyn i urządzeń odlewniczych w ramach RWPG.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Można stwierdzić, że Instytut Odlewnictwa opanował wszystkie stosowane w świecie technologie na skalę laboratoryjną, wdrażanie ich natrafia jednak niejednokrotnie na poważne trudności w związku z niedostatecznym rozwojem zaplecza technicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Dla zapewnienia dalszego rozwoju przemysłu odlewniczego nieodzowne Jest opracowanie kompleksowego planu rozwoju odlewnictwa, uwzględniającego zarówno zagadnienia materiałów wsadowych i pomocniczych, maszyn i urządzeń Jak i zaplecza naukowo-badawczego oraz właściwego szkolenia kadr.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Sprawozdanie nadzwyczajnej podkomisji do spraw spawalnictwa złożył przewodniczący podkomisji, poseł Stanisław Prüfer (PZPR). W skład podkomisji weszli ponadto posłowie: Stanisław Baliński (PZPR), Józef Bezler (PZPR), Teresa Gąsiorkiewicz (PZPR). Kazimierz Kandzierski (PZPR), Piotr Nowakowski (PZPR), Podkomisja stwierdziła, że w zasadzie opanowane zostały w kraju wszystkie nowoczesne metody spawania. Opracowano receptury materiałów, a także nowoczesne konstrukcje potrzebnego sprzętu spawalniczego. Jednakże rozpowszechnienie tych metod Jest niedostateczne i odbiega znacznie od poziomu osiągniętego w rozwiniętych przemysłowo krajach.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Brak przy zjednoczeniach lub wiodących zakładach produkcyjnych branżowych ośrodków spawalniczych, która powinny zajmować się adaptowaniem nowo opracowanych technologii do potrzeb branży Jest Jedną z podstawowych trudności na drodze wdrażania tych technologii w zakładach produkcyjnych, Zdaniem podkomisji zarówno robotnicy, Jak i nadzór w niedostatecznym stopniu są zainteresowani zastosowaniem nowych metod technologii.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Opanowywanie i wdrażanie nowych technologii spawalniczych oraz poprawne projektowanie konstrukcji spawanych odbywać się może sprawnie tylko wtedy, kiedy zajmują się tym ludzie posiadający odpowiedni zasób wiadomości i oceniający znaczenie nowych metod. Obecnie odczuwa się jednak poważny brak inżynierów-spawalników, techników i spawaczy.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Nabór na studia techniczne w dziedzinie spawalnictwa Jest niedostateczny, brak też wieczorowych i zaocznych studiów w tej dziedzinie. Również szkoły średnie nie mają dostatecznej ilości miejsc dla uczniów pragnących zdobyć średnie wykształcenie techniczne w zakresie specjalności spawalniczej. Niedostatecznie też jest rozwinięte szkolenie kursowe spawaczy.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Dla zakładów produkujących sprzęt i urządzenia spawalnicze istotną trudnością jest nieznajomość faktycznych potrzeb przemysłu w dziedzinie sprzętu i urządzeń niezbędnych dla pełnego wdrażania nowych technologii spawalnictwa, Równocześnie stopień mechanizacji i automatyzacji prac spawalniczych w całym przemyśle jest jeszcze bardzo niski i tylko pełne wdrożenie metod półautomatycznego i automatycznego spawania pozwoli na osiągnięcie znacznych efektów ekonomicznych. Stąd też widać, że zapotrzebowanie przemysłu ha nowy sprzęt powinno być duże; zakłady nie mają jednak opracowanych harmonogramów wdrażania tego sprzętu, Ponadto brak centralnego ośrodka sprzedaży sprzętu spawalniczego i materiałów dodatkowych, przy którym działałby zespół specjalistów zajmujących się prowadzeniem technicznej współpracy między zakładami produkującymi ten sprzęt a jego odbiorcami.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Warunki pracy spawaczy nie są zadowalające; wiele do życzenia pozostawia-klimatyzacja hal fabrycznych, jakość ubrań i szkieł ochronnych itd.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">W imieniu podkomisji do spraw obróbki plastycznej sprawozdanie przedstawił poseł Józef Trojok (PZPR). W skład zespołu wchodzili ponadto posłowie: Stanisław Sulima (PZPR) - przewodniczący, Bolesław Gregorek (PZPR), Władysław Kądziołka (PZPR), Tadeusz Pławski (PZPR), Henryk Rutkowski (PZPR) i Mirosław Zawadzki (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">W dziedzinie obróbki plastycznej notuje się szereg poważnych osiągnięć zarówno jeśli chodzi o opracowanie nowej technologii, jak i o konstrukcję nowych maszyn i urządzeń. Stwierdzić jednak trzeba, że osiągnięciom tym nie towarzyszy odpowiednie, zainteresowanie ze strony zakładów stosujących tę technologię.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Wiele osiągnięć znajduje jednorazowe a nie powszechne zastosowanie w zakładach. Stąd potrzeba ulepszenia form współpracy między zakładami produkującymi urządzenia do obróbki cieplnej, zakładami stosującymi tą technologię oraz instytutami i biurami projektowymi.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">W zakresie obróbki plastycznej stosowana jest duża ilość procesów technologicznych. Każdy z tych procesów ma w zasadzie odmienną technikę produkcji, każdy korzysta z innego zestawu maszyn oraz z innego oprzyrządowania.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Prace badawcze i konstrukcyjne powinny koncentrować się przede wszystkim na tych dziedzinach technologii obróbki cieplnej, które mogą znaleźć szerokie zastosowanie. W badaniach - obok elementów technicznych - szerzej uwzględniać należy zagadnienia ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Stosowanie nowoczesnej obróbki plastycznej wymaga wysokokwalifikowanych specjalistów. W związku z tym w programach szkoleni inżynierów - konstruktorów należy wprowadzić większą ilość godzin przeznaczonych na technologię procesów obróbki plastycznej, Do referatów podkomisji ustosunkował się w imieniu resortu podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego Jan Chyliński Unowocześnienie technologii w przemyśle maszynowym i szerokie wprowadzenie nowych procesów technologicznych jest problemem złożonym. Nie wystarczy bowiem zapewnić odpowiedni zakres i tempo opracowania nowych procesów i rozwinąć produkcję nowoczesnego wyposażenia technologicznego dla ich stosowania, trzeba również stworzyć warunki w przemyśle sprzyjające systematycznemu wdrażaniu nowych wysokowydajnych metod wytwarzania.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">W referatach podkomisji prawidłowo oceniono stan technologii i przedstawiono szereg wniosków zasadniczo zgodnych z kierunkami prac nad unowocześnieniem technologii przyjętymi w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego, W przedstawionych uwag i postulatów stanowić będzie cenny materiał uzupełniający podjęte przez resort działania.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Poruszane w referatach zagadnienia organizacyjne są już w resorcie w trakcie rozwiązywania, lub zostały wprowadzone w życie, a wymagają jeszcze czasu dla dania o sobie znać. Tak np.:</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">- lepsza koordynacja pracy instytutów, centralnych i zakładowych i biur konstrukcyjnych i producentów jest w dużym stopniu rozwiązana przez skomasowanie wszystkich tych ogniw w zjednoczeniach jako jednostkach koordynujących, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Zjednoczenie Przemysłu Obrabiarek i Narzędzi odpowiedzialne jest obecnie zarówno za rozwój technologii, jak i produkcję urządzeń technologicznych dla obróbki skrawaniem, obróbki wykańczającej i ubytkowej oraz obróbki plastycznej. W związku z tymi rozszerzonymi zadaniami będzie zmieniony w najbliższym czasie odpowiednio statut Zjednoczenia.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">W lipcu 1965 r. powołany został pion technologiczny Zjednoczenia Przemysłu Budowy Urządzeń Chemicznych „Chemak”, jako odpowiedzialny za rozwój procesów technologicznych i urządzeń w zakresie obróbki cieplnej, spawalnictwa i powłok ochronnych, któremu podporządkowane są instytuty specjalistyczne, biura projektowe i producenci urządzeń;</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">- dla przyspieszenia uruchamiania produkcji nowych wyrobów przejdzie się z wieloetapowego zatwierdzania komisyjnego dokumentacji i prototypów na dwuetapowe, to znaczy na:</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">zatwierdzenie założeń i wydawanie świadectwa wyrobu upoważniającego do uruchomienia produkcji w oparciu o wykonane i wypróbowane prototypy, przy tym zatwierdzenie obu etapów będzie leżało wyłącznie w uprawnieniach odpowiednich branżowych instytutów, lub jednostek o podobnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Na skrócenie cykli wdrażania nowych opracowań ma zasadniczy wpływ wielkość i wyposażenie zaplecza naukowo-technicznego centralnego i zakładowego. W zakresie wzrostu zatrudnienia w zapleczu zrobiono duży skok w 1965 roku; zaplecze to będzie dalej systematycznie wzmacniane.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Nie jest możliwe obecnie załatwienie pełnych uzasadnionych żądań w zakresie inwestycji, ale czynione są starania by w obecnym planie 5-letnim w możliwie dużym stopniu potrzeby te były uwzględnione. Duży wysiłek inwestycyjny podejmuje się w odlewnictwie, przeznaczając na ten cel ponad 5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">W zakresie innych procesów technologicznych, a szczególnie zaplecza i produkcji urządzeń dla spawalnictwa obróbki termicznej oraz procesów galwanicznych i lakierniczych oraz obróbki plastycznej - potrzeby nowych powierzchni w zasadniczym zakresie będą rozwiązywane bezinwestycyjnie drogą przesunięć produkcji, przy koncentracji środków na wyposażenie.</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Trzeba stwierdzić, że metody wytwarzania i ich rozwój pozostają w ścisłym związku ze strukturą produkcji, która w resorcie przemysłu ciężkiego w przeważającym udziale zarówno w wyrobach, jak i w częściach ma charakter jednostkowy i małoseryjny, a wielkoseryjna i masowa produkcja stanowi zaledwie 15 proc. wartości w wyrobach finalnych i około 20 proc. w częściach.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Z powyższego wynika przewaga procesów wytwarzania charakterystycznych dla produkcji jednostkowej i małoseryjnej oraz olbrzymiej różnorodności asortymentowej wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Resort zmierza więc konsekwentnie do zwiększenia udziału produkcji wieloseryjnej w produkcji części i podzespołów dla maszyn i urządzeń produkowanych jednostkowo i małoseryjnie.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Cel ten osiągnięty zostanie przez specjalizację zakładów i koncentrację produkcji elementów w skali branżowej i resortowej. Dla wprowadzenia jednak tych wyższych form organizacji produkcji niezbędny jest jednolity system klasyfikacyjny części w ramach całego resortu, który wprowadzony zostanie w 1967 r. i w konsekwencji szeroki rozwój normalizacji, typizacji i unifikacji części i zespołów.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Równolegle rozpracowuje się typizację procesów technologicznych i metody grupowej obróbki części. Na tych podstawach dopiero można będzie wprowadzić, w życie program koncentracji produkcji i w rezultacie jej szeroką mechanizację i automatyzację. Dalszą pracą o bardzo dużym znaczeniu dla efektywności procesów wytwarzania jest wprowadzenie technicznie uzasadnionych naddatków materiałowych na obróbkę skrawaniem, co będzie miało zasadniczy wpływ na oszczędność materiału, którego koszt dochodzi dziś niejednokrotnie do 70 proc. kosztów własnych produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Pełne efekty tego zamierzenia będą osiągnięte w sytuacji, kiedy stworzone zostaną warunki i możliwości wyegzekwowania.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Jest to niewątpliwie związane z zakresem zmian jakie winny i będą następować w realizacji uchwał IV Plenum KC PZPR. Jest przy tym szereg spraw skomplikowanych, które związane są z osobistymi zainteresowaniami pracowników.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">W obecnych warunkach wysokiego wyrabiania norm, każda nowość doprowadza w pierwszym okresie do obniżenia zarobków części załogi, a niewystarczający jest przeważnie 3-miesięczny okres, w którym można stosować dodatki wyrównawcze. Resort przygotowuje więc odpowiednie projekty aktów prawnych dla wydłużenia tego okresu do rzeczywiście wymaganego na opanowanie nowego procesu technologicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Decydujące znaczenie w sprawach nowej techniki mają zawsze kadry.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Dla systematycznego zapoznawania technologów z nowymi procesami technologicznymi rozszerzone zostaje znacznie szkolenie technologów, które powierzone będzie w głównej mierze instytutom, Od szkolnictwa wyższego oczekuje się natomiast zdecydowanej poprawy w ilości i strukturze absolwentów o specjalnościach technologicznych, szczególnie w deficytowych obecnie dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">Pamiętać należy również, że procesy technologiczne w dużej mierze narzucają konstruktorzy, dlatego trzeba zarówno poprawić poziom znajomości technologii u absolwentów szkół wyższych jak i u pracujących w przemyśle konstruktorów.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">Wyżej wymieniono zagadnienia techniczno-organizacyjne nie wyczerpują przedsięwzięć resortu zmierzających do unowocześnienia technologii w przemyśle maszynowym i należy dodać, że zasadą jest, aby każdy problem z tym związany rozwiązywać kompleksowo.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">(DYSKUSJA)</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">Poseł Łucja Matuszewska (bezp.)</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#komentarz">Unowocześnienie technologii wytwarzania w przemyśle wymaga czasu, a zależy głównie od stopnia kwalifikacji ludzi, którzy nowoczesne technologie będą wdrażać i w oparciu o nie rozwijać produkcję. Sprawie kwalifikowanych kadr słusznie poświęcono wiele uwagi w materiałach resortów i koreferatach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#komentarz">Niepokojące jest zjawisko, że przy nadmiarze specjalistów w jednych dziedzinach, w innych występuje poważny deficyt. Sieć i struktura szkół zawodowych zarówno zasadniczych, jak średnich i wyższych nie są w pełni dostosowane do potrzeb gospodarki narodowej. Straty jakie ponosi gospodarka w wyniku korozji sięgają 6-8 mld zł rocznie, a cztery zasadnicze szkoły zawodowa wypuszczają ok.80 fachowców - lakierników, co jest kroplą w morzu} brak szkół średnich w tej specjalności powoduje zmniejszenie naboru do klas pierwszych szkół zasadniczych. Podobnie przedstawia się sytuacja w zakresie szkolenia specjalistów obróbki cieplnej. Choć szkolnictwo tej specjalności wypuszcza rocznie większe ilości fachowców, to jednak rozmieszczenie szkół pozostawia wiele do życzenia, zwłaszcza przy braku internatów. Stąd ostry deficyt kadr z zakresu obróbki cieplnej na niektórych terenach.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#komentarz">Istotną przyczyną stosunkowo małego naboru do szkół zawodowych wielu specjalności jest wysoka granica wieku (16-17 lat). Absolwenci szkół podstawowych mogą zatem dalszą naukę podjąć dopiero po upływie 2-3 lat. Jest to z gruntu niesłuszne i postulować należy obniżenie granicy wieku przy naborze do szkół zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#komentarz">Postępująca chemizacja naszego życia wymaga zatrudniania chemików w różnych gałęziach gospodarki. Niezbędne jest zwłaszcza ściślejsze powiązanie przemysłu ciężkiego z chemią i skoordynowanie planów postępu technicznego w obu tych resortach.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#komentarz">Rozwój spawalnictwa uzależniony jest od ilości i jakości gazów technicznych; ich produkcja ma poważnie wzrosnąć. Zajmuje się tą produkcją kilkadziesiąt zakładów podległych kilku resortom. Przedsiębiorstwo Przemysłowo-Handlowe Gazów Technicznych sprawuje wprawdzie rolę jednostki wiodącej, nie jest ono jednak wyposażone w dostateczne prerogatywy, aby skutecznie egzekwować zarządzenia dotyczące rozwoju produkcji. Również nieuregulowana do końca jest sprawa konsultowania zamierzeń Inwestycyjnych w tej branży. Koordynacja polityki Inwestycyjnej oraz wzmocnienie roli przedsiębiorstwa wiodącego są pilną koniecznością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszMłyńczak">W ostatnich latach rozwija się produkcja obrabiarek zespołowych i wieloczynnościowych. Sytuacja w tym przemyśle zaczyna się komplikować z powodu nieotrzymywania dostatecznej ilości zamówień na wspomniane obrabiarki. Opracowanie dokumentacji oraz wykonanie prototypów tych obrabiarek wymaga dość długiego czasu, w związku z czym zakłady, chcąc wykonać plany, przerzucają się na produkcję zastępczą, Przyczyną tego niekorzystnego stanu jest brak zatwierdzonych programów produkcji w zakładach, które mogłyby korzystać z tego typu obrabiarek oraz zbyt mała koncentracja produkcji uniemożliwiająca stosowanie obrabiarek zespołowych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszMłyńczak">Informacja naukowo-techniczna i ekonomiczna w sposób istotny wpływa na rozwijanie postępu technicznego. Osiągnęliśmy już poważne rezultaty w tej dziedzinie. Niemniej wiele jest jeszcze de zrobienia, szczególnie w niższych ogniwach systemu informacji, tj. w ośrodkach zakładowych; niedostatecznie współpracują one z ośrodkami informacji w instytutach i na wyższych uczelniach, nie konfrontują tematyki podejmowanych prac, dublując w rezultacie niektóre tematy i marnotrawiąc tym samym czas i siły. Zakładowe ośrodki powinny również wnikliwie kontrolować proces produkcji we własnym zakładzie z osiągnięciami krajowymi i zagranicznymi w tej dziedzinie, aby stać się w pełni wartościowymi ogniwami postępu technicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławSulima">W technologii odlewnictwa istotną sprawą jest wykrywanie braków w czasie obróbki wstępnej, co zapobiega stratom w produkcji finalnej. Stąd niezbędne jest zwiększenie kontroli w odlewniach, gdzie przede wszystkim należy instalować aparaturę kontrolną.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StanisławSulima">Wiele trudności napotyka u nas obróbka cieplna odlewów, zwłaszcza w odlewniach żeliwa. Niedostatecznie wykorzystuje się u nas wszystkie najnowsze zdobycze tej technologii, które pozwalają na skrócenie cyklu obróbki i zwiększenie przepustowości urządzeń. Komórki głównego metalurga w odlewniach powinny bardziej interesować się tym problemem i przenosić na swój teren doświadczenia przodujących zakładów, Podobnie w spawalnictwie w zbyt małym stopniu upowszechnia się szeroko stosowane w świecie nowoczesne, wysoko wydajne metody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AndrzejBorodzik">Obserwacje poczynione w czasie wizytacji zakładów pozwalają stwierdzić tam, gdzie stworzony został kolektyw pracowników zajmujących się sprawami technologii. na co dzień, wyczulający załogę na prawidłowość procesu technologicznego, wpływający na prawidłowe zorganizowanie kontroli międzyoperacyjnej, dostrzegający braki i odczuwający realną potrzebę współpracy z branżowymi instytutami naukowymi. - tam powstaje klimat sprzyjający usprawnianiu i wdrażaniu nowoczesnych technologii., decydujących o poprawie jakości produkcji.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AndrzejBorodzik">Zakłady odczuwają trudności z powodu braku aparatury kontrolno-pomiarowej, Rozwijanie tej produkcji w kraju napotyka, na przeszkody wynikające z braku zainteresowania zakładów wytwarzaniem małoseryjnej, precyzyjnej i trudnej do wykonania aparatury. Antybodźce w tej dziedzinie należy jak najszybciej zlikwidować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZdzisławDrewka">W przemyśle maszynowym częste jest jeszcze zjawisko, że zbyt długo trwa wdrażanie nowych technologii, opracowanych przez instytuty naukowe.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ZdzisławDrewka">Prototypy maszyn i urządzeń powinny być raczej wykonywane bezpośrednio w zakładach produkcyjnych, przy pomocy biur konstrukcyjnych i projektowych.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#ZdzisławDrewka">Niezbędna jest poprawa jakości aparatury elektrotechnicznej i chemicznej, w którą wyposażone są maszyny użytkowane w kraju. Pozwoli to również ograniczyć import, tej aparatury dla maszyn przeznaczonych na eksport.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#ZdzisławDrewka">Przy wzrastającym umaszynowieniu zakładów przemysłu maszynowego należałoby zwiększyć obsadę zaplecza konserwacyjno-remontowego. Obecnie plany zatrudnienia uprzywilejowują grupę pracowników zatrudnionych bezpośrednio przy produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AdolfKsiążkiewicz">W zakresie obróbki cieplnej dysponujemy bardzo wąskim przekrojem urządzeń. Placówki naukowo-badawcze pracują nad rozszerzeniem tego wachlarza i mają poważne osiągnięcia w opracowaniu nowych technologii obróbki cieplnej. Przekazywanie tych opracowań przedsiębiorstwom trwa zbyt długo. Opracowania te powinny szybciej znaleźć się w planach postępu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#AdolfKsiążkiewicz">Wiele zakładów o ustalanym od dawna profilu produkcyjnym nie interesuje się wdrażaniem nowych technologii, jest to bowiem zwłaszcza w okrasie początkowym niejednokrotnie uciążliwe, kosztowne i odbija się na wykonaniu planów produkcyjnych. Należy zapewnić silniejszą więź instytutów naukowych z zakładami produkcyjnymi oraz Ich szeroką pomoc w okresie wdrażania nowych rozwiązań technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#AdolfKsiążkiewicz">Istotnym problemem jest wcześniejsze zaznajamianie zakładów z ich zadaniami perspektywicznymi i umożliwienie im przygotowania się da nowej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#AdolfKsiążkiewicz">W przemyśle chemicznym można wprowadzać nowe technologie, niekiedy kosztem drobnych tylko modernizacji i osiągnąć dzięki temu duże efekty ekonomiczne i produkcyjne. Zwłaszcza nowe linie i ciągi chemiczne powinny być konstruowane tak, ażeby zmuszały do bezwzględnego przestrzegania reżimu technologicznego.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#AdolfKsiążkiewicz">Zastrzeżenia, budzi jakość wielu materiałów dostarczanych przemysłowi maszynowemu przez chemię i hutnictwa. Produkcja tych materiałów niejednokrotnie lokowana jest w zakładach, które mają zupełnie inny profil i niechętnie podejmują się uciążliwej dla nich pracy. Słuszne byłoby wydzielenie dla tej produkcji mniejszych zakładów, za to wyspecjalizowanych tylko w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BolesławGregorek">W czasie wizytacji zakładów przemysłu maszynowego posłowie mieli możliwość zapoznania się z wieloma osiągnięciami tego przemysłu zwłaszcza Instytuty naukowe tej branży prezentowały szereg interesujących i nowoczesnych opracowań procesów technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BolesławGregorek">Opracowanie przez resort przemysłu ciężkiego programu wdrażania nowych technologii jest słuszne, ale chyba nie to jedynie zdecyduje o wdrożeniu. Większy musi być wysiłek w zakresie unowocześnienia parku maszynowego w przedsiębiorstwach przemysłu maszynowego, których wyposażenie w wielu przypadkach nie jest właściwe.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#BolesławGregorek">Realizacja planów postępu technicznego w wielu zakładach przemysłu maszynowego nie przebiega prawidłowo. Narzędziownie nie zawsze dysponują odpowiednim oprzyrządowaniem, które pozwoliłyby na opanowanie nowych procesów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#BolesławGregorek">Przemysł maszynowy odczuwa szczególnie niedobór kadr inżynierskich. Równocześnie wielu inżynierów pracuje na stanowiskach administracyjnych lub w produkcji na stanowiskach majstrów, które nie wymagają wysokich kwalifikacji inżynierskich. Konieczne jest opracowanie planów właściwego wykorzystania kadr Inżynieryjno-technicznych, jak również takie ustalenie bodźców materialnych, które pozwoliłyby wykorzystać inżynierów stosownie do ich kwalifikacji, głównie w biurach technologicznych i pracowniach konstrukcyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JerzyBukowski">Istotnym problemem jest właściwe ustalenie programów szkolenia inżynierów dla potrzeb przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JerzyBukowski">Mówiąc np. o kształceniu inżynierów-mechaników upraszczamy, twierdząc, że kształcimy inżynierów-technologów, czy też konstruktorów. Istota specjalizacji w poszczególnym zakresie leży chyba w tym, na przewadze jakich dyscyplin kształcimy inżyniera-mechanika - dyscyplin technologicznych czy też konstrukcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Strona powtórzona)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JerzyBukowski">W okresie studiów politechnicznych powinniśmy w miarę możliwości starać się przekazać studiującemu możliwie najbardziej trwałe i podstawowe wartości naukowe, które nie zestarzeją się jeszcze przed jego odejściem z uczelni i które będą rozwijane w toku pracy produkcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JerzyBukowski">Wydaje się, że w nowych programach szkolenia inżynierów- mechaników zbyt schematycznie potraktowane są np. zagadnienia materiałoznawstwa. Nauka ta oparta jest obecnie głównie na wdrażaniu znajomości podstawowych, tradycyjnych materiałów, a w zbyt małym stopniu na wdrażania znajomości nowych materiałów, które zdobywają sobie prawo obywatelstwa w rozwijaniu nowoczesnych procesów technologicznych, W okresie kształcenia inżynierów-mechaników należałoby przekazać im możliwie szeroki przegląd podstawowych procesów technologicznych. Natomiast przy nauczaniu dyscyplin konstrukcyjnych należy również w szerszym zakresie egzekwować znajomość technologicznego procesu produkcji, który będzie stosowany przy realizacji poszczególnych konstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JerzyBukowski">Zachowanie przy kształceniu inżynierów właściwych proporcji ilościowych w znajomości poszczególnych technologii i konstrukcji, wymaga szczegółowego i rozważnego opracowania przez Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego i Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Umożliwienie kształcenia inżynierów w nowych specjalnościach wymaga również radykalnego unowocześnienia sprzętu i urządzeń pomocniczych na wyższych uczelniach. Znaczna część Urządzeń, znajdujących się jeszcze obecnie na niektórych politechnikach, powinna być jak najszybciej wycofana, W nowych programach nauczania należy również bardziej celowo i racjonalnie wykorzystać godziny przeznaczone na kształcenie młodych inżynierów w dziedzinie zagadnień organizacyjno-ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JerzyBukowski">Szkolenie inżynierów - jako organizatorów produkcji, należy rozwijać w ramach kształcenia podyplomowego w stosunku do ludzi, u których zarysowują się wyraźne predyspozycje w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JerzyBukowski">W uchwalonych dezyderatach Komisja powinna zwrócić uwagę na konieczność ustalenia właściwych proporcji kształcenia inżynierów w poszczególnych grupach i specjalnościach, w dostosowaniu nowych potrzeb przemysłu ciężkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanDąbKocioł">Pierwszym ogniwem w procesie opracowywania i wdrażania postępu technicznego są instytuty naukowe; skoncentrowały one wysokokwalifikowaną kadrę i mają poważne osiągnięcia. Dalszy rozwój ich działalność wymaga udzielenia im pomocy organizacyjnej i finansowej.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JanDąbKocioł">Zbyt duże jest rozdrobnienie organizacyjne instytutów i podległych im zakładów. Zakres tematyki prac badawczych jest również zbyt szeroki, co przedłuża czas opracowywania, Niezbędna jest koncentracja na wybranych, najaktualniejszych w danym okresie tematach. Pracownicy naukowi w poważnym stopniu obciążeni są czynnościami biurowymi wskutek braku należytej obsady administracyjnej. Również wyposażenie instytutów w aparaturą naukowo-badawczą jest niedostateczne, co obniża wydajność pracy naukowców. Rozbudowa zaplecza technicznego instytutów (warsztaty, prototypownie, stacje doświadczalne) umożliwiłaby im bardziej prawidłową działalność i osiąganie lepszych wyników.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JanDąbKocioł">W zbyt małym stopniu poszczególne instytuty nawiązują wzajemną współpracę, jak również niedostateczny jest kontakt pomiędzy instytutami, biurami projektowymi, a zapleczem konstrukcyjnym w zakładach.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#JanDąbKocioł">W wielu zakładach produkcyjnych niedostatecznie rozbudowane są biura produkcyjne, na których właśnie powinien spoczywać obowiązek wdrażania postępu technicznego i nowych rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#TeresaGąsiorkiewicz">Podstawowe trudności w spawalnictwie powoduje niska jakość materiałów i nierównomierne ich dostawy. Problem ten należy kompleksowo rozwiązywać, przyśpieszając rozwój produkcji wielu podstawowych elementów, jak elektrody, drut elektrodowy itd. Zastrzeżenia budzi również jakość gazów technicznych, niezbędnego surowca dla spawalnictwa.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#TeresaGąsiorkiewicz">Wskazane byłoby, przy zjednoczeniach przemysłowych lub zakładach wiodących w danej branży uruchamiać ośrodki wdrażania nowych technologii spawalnictwa, np. ośrodek tego typu w przemyśle stoczniowym daje dobre wyniki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#HenrykRutkowski">Nie uruchomiono u nas dotychczas produkcji całego asortymentu obrabiarek precyzyjnych. W procesie wytwarzania biorą udział stare maszyny, duże trudności powoduje brak części zamiennych. Niezbędne byłoby zorganizowanie bazy remontowej maszyn precyzyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#HenrykRutkowski">Obrabiarki nasze bywają niekiedy mało wydajne i robotnicy niechętnie na nich pracują. Znajdujemy się już na takim etapie rozwoju zaplecza naukowego przemysłu, by móc rozwiązać w sposób właściwy problem konstrukcji nowoczesnych, wysokowydajnych obrabiarek.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#HenrykRutkowski">W fabrykach produkujących specjalistyczne maszyny należałoby organizować również wytwarzanie prototypów. Dzięki temu zakład mógłby praktycznie cenić wartość prototypu i dołożyć starań, by odpowiadał on wszystkim wymogom konstrukcyjnym. Poseł Kazimierz Kandzierski (PZPR): Przeszkodą w szerokim wprowadzaniu postępu technicznego do spawalnictwa jest niedostateczne przeszkolenie spawaczy, którzy nie znając nowych technologii, nie mogą prawidłowo ich stosować. Również przy obróbce cieplnej, gdzie ściśle przestrzeganie procesu technologicznego ma istotne znaczenie, gdyż drobne nawet uchybienia powodują ogromne straty, uczulenie pracowników właśnie na przestrzeganie reżimu - jest sprawą nader ważną.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#HenrykRutkowski">Budzą zastrzeżenia niektóre sprawy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przemysłu maszynowego. Między innymi niezadowalająco przedstawia się klimatyzacja i wentylacja w wielu zakładach, nie podejmuje się zdecydowanych kroków w walce z hałasem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefBezler">Szczególnie w spawalnictwie trzeba zabezpieczyć niezbędne środki ochronne, jak okulary i odzież ochronną. Powinna być również ujednolicona metoda badań dla możliwie wczesnego wykrywania schorzeń u spawaczy. Należałoby rozważyć możliwość udzielania dodatkowych urlopów najciężej pracującym spawaczom.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefBezler">Ważnym problemem jest doprowadzenie do właściwego funkcjonowania urządzeń wentylacyjnych w zakładach przemysłu ciężkiego, a zwłaszcza walka z hałasom, która to sprawa narasta w miarę rozwodu produkcji powinna stać się przedmiotem naukowych opracowań.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefBezler">Minister Przemysłu Ciężkiego - Janusz Hrynkiewicz stwierdził:</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefBezler">Sprawa nowoczesnej technologii staje obecnie w coraz większym stopniu w centrum uwagi zarówno resortu jak i całej gospodarki narodowej. Odbiorcy produktów nie są zainteresowani samą technologii produkcji, ich uwaga zwrócona jest na jakość i użyteczność otrzymanego wyrobu, A przecież o tym, jaka będzie użyteczność wyrobu, kształt ostateczny tego wyrobu, jaka będzie jego jakość, jak kształtować się będzie ekonomika jego wytwarzania - decydują w głównej mierze metody wytwarzania, decyduje technologia.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefBezler">Proces wdrażania nowej technologii do produkcji stanowi łańcuch o zazębiających się ze sobą poszczególnych ogniwach. Nie można problemów związanych z postępem technicznym rozpatrywać wyrywkowo, trzeba je widzieć w całym kompleksie zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JózefBezler">Pierwszym ogniwem tego łańcucha są instytuty naukowo-badawcze. Od sytuacji w instytutach, od ich pracy nad nowymi rozwiązaniami zależy start każdego opracowania. W całokształcie nakładów sił, pieniędzy, energii - ocenia się, że rozwiązania instytutów zajmują do 10 proc. środków. Resort wiele uwagi poświęca pracy instytutów, dąży do rozwoju zaplecza naukowo-technicznego i zakładowego, będącego podstawą całego procesu wprowadzania nowej technologii.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JózefBezler">Niezmiernie ważne jest podniesienie moralnej i materialnej rangi tego zaplecza. Stąd bierze początek dążenie do opracowania takiego systemu przygotowania kadr, który umożliwiałby technologom i konstruktorom zdobywanie awansu nie tylko na drodze administracyjnej, ale również drogą awansu w ramach zaplecza naukowo-technicznego. Uzyskać to będzie można m. in. poprzez rozwijanie specjalizacji podyplomowej.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JózefBezler">W szkoleniu inżynierów występuje Jakby kilka płaszczyzn konieczne jest więc szkolenie technologów i konstruktorów, i organizatorów procesu produkcyjnego, i eksploratorów. Stopień przygotowania zawodowego dla każdej z tych płaszczyzn charakteryzują spore różnice. Ze względu na brak specjalistów w dziedzinie technologii, konieczne jest większe zwrócenie uwagi na szkolenie takich specjalistów na różnych poziomach wiedzy. Od tej armii ludzi umiejących w praktyce realizować dobre pomysły konstruktora, ad tych pracowników kolejnych ogniw łańcucha wdrażania nowej technologii, zależy w nie mniejszym stopniu podnoszenie poziomu produkcji; jak i uzyskiwanie wyższej jakości w wyrobach i wydajności pracy w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JózefBezler">Uwagi wysunięte w toku dyskusji na temat struktury, programów i organizacji sieci szkolnictwa zawodowego różnych specjalności i na różnych szczeblach były słuszne. W większym niż dotychczas stopniu należy także dostosowywać profil szkolnictwa zawodowego do potrzeb gospodarki narodowej. Przedsięwzięcia z tego zakresu dotyczą zarówno spraw związanych z uregulowaniem ekonomicznej strony wprowadzania nowej technologii, jak również oddziaływania na ambicje pracowników i całych kolektywów zakładów pracy, włączania spraw postępu technicznego do planów produkcyjnych zakładów itd. W pewnych, szczególnych przypadkach, sięga się także po nakazy administracyjne.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JózefBezler">Ponadto planuje się w resorcie organizację kilku przedsiębiorstw rekonstrukcji technologicznej, a więc jak gdyby placówek usługowych dla zakładów, ułatwiających wdrażanie nowych technologii. Resort uważa, że obok biur projektów, obok prototypowni, fabryk produkujących urządzenia technologiczne i innych ogniw przygotowujących wdrażanie nowych rozwiązań technicznych, przedsiębiorstwa te stanowiłyby jakby zamknięcie całego łańcucha, zamykałyby cykl wdrażania nowych technologii, uwzględniając mały kompleks zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JózefBezler">Przewodniczący Komisji - poseł. Józef Niedźwiecki (PZPR):</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JózefBezler">Komisja biorąc na warsztat problemy technologii wytwarzania w przemyśle maszynowym i elektrotechnicznym na uwadze fakt, że stosowanie właściwych metod wytwarzania ma zasadnicze znaczenie dla poprawy jakości produkcji w przemyśle maszynowym.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JózefBezler">W zasadzie wszystkie fabryki przemysłu maszynowego mają opracowany długofalowy program poprawy jakości i podniesienia poziomu technicznego produkcji. Komisja chciała zbadać na ile program ten jest realny i czy przyjęte metody pracy oraz realizacja tego programu zdają egzamin w życiu.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JózefBezler">Specjalne podkomisje dokonały wizytacji szeregu zakładów produkcyjnych, instytutów naukowych, biur konstrukcyjnych i biur projektowych. Przeprowadzono szereg rozmów z ludźmi zatrudnianymi na różnych szczeblach produkcji.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#JózefBezler">W wyniku dokonanych wizytacji podkomisje stwierdziły duże osiągnięcia w placówkach naukowo-badawczych, ale równocześnie podkreśliły widoczny rozdźwięk pomiędzy tym, co jest opracowane w instytucie naukowym, a tym, co jest stosowane w przemyśle. Wprzędzenie poziomu technicznego w instytutach naukowych powinno mieć miejsce, ale w naszych warunkach jest ono chyba zbyt duże. Opracowywanie form i zasięgu wdrażania nowych procesów technologicznych przez instytuty naukowe jest zbyt powolne. W większości przypadków instytuty naukowe poważny swój dorobek wdrażają metodą reflektorową, rzucając jasne światło postępu technicznego tylko na niektóre przedsiębiorstwa. Nie opracowano szerokiego i planowego programu wdrażania nowych rozwiązań technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#JózefBezler">Instytuty naukowe w szerszym zakresie powinny włączać się w proces szkolenia kadr, zwłaszcza w dziedzinie podnoszenia kwalifikacji zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#JózefBezler">Kontakt instytutów naukowych z odbiorcami opracowanych przez nie technologii powinien być znacznie szerszy. Poważniej i szerzej muszą one oddziaływać na producentów - odbiorców ich prac - w dziedzinie podnoszenia jakości i unowocześnienia produkcji.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#JózefBezler">Zasadniczej zmianie powinien ulec stosunek zjednoczeń do zagadnień unowocześniania technologii produkcji. W większym niż dotychczas zakresie muszą one odpowiadać za modernizację technologii kierowanej przez nie branży.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#JózefBezler">Należy stworzyć warunki, sprzyjające coraz szerszej rekonstrukcji i modernizacji wydziałów w przedsiębiorstwach, w szczególności wydziałów zajmujących się uszlachetnianiem powierzchni wyrobów (lakiernie, galwanizernie, obróbka termiczna).</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#JózefBezler">Istotnym problemem przy wdrażaniu nowych procesów technologicznych jest klimat i atmosfera w zakładzie pracy, chęć podejmowania nowych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#JózefBezler">Niestety, myśl o wdrażaniu nowych procesów technologicznych jest w naszych przedsiębiorstwach zbyt rzadka. Zbyt często spotykamy się z rozumowaniem, że każde nowe przedsięwzięcie, wprowadzenie nowej produkcji, musi pociągać za sobą zwiększenie ilości zatrudnionych; nie szuka się dróg osiągnięcia tego samego celu poprzez wprowadzenie innej, bardziej nowoczesnej technologii. Służby technologiczne w zakładach produkcyjnych nie spełniają jeszcze stawianych przed nimi zadań.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#JózefBezler">Plany postępu technicznego nie są podawane do wiadomości całej załogi i komórek, które bezpośrednio powinny zajmować się ich realizacją. Zbyt rzadko jeszcze plan postępu technicznego jest tłumaczony na język konkretnych przedsięwzięć techniczno — organizacyjnych. Oczywiście przedsiębiorstwa napotykają na poważne kłopoty przy unowocześnianiu. i ulepszaniu technologii.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#JózefBezler">Najpierw trzeba zdobyć projekt (obecnie można go już zamówić w istniejących specjalistycznych biurach projektów); następnie trzeba postarać się o dostawę urządzeń (i o to jest coraz łatwiej, ponieważ istnieją wyspecjalizowane, zakłady wytwarzające te urządzenia, których produkcja stale rośnie). Ale najtrudniej o wykonawcę, który by nowe urządzenia zainstalował. Należy jak najszybciej uzupełnić to brakujące ogniwo i stworzyć specjalistyczne przedsiębiorstwa, w których można by zamówić projekt, urządzenia i montaż. Co więcej, przedsiębiorstwa te. powinny zająć się wykorzystaniem zdemontowanych urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#JózefBezler">Niezależnie od możliwości, które powstaną w związku z powołaniem tych przedsiębiorstw, należy rozszerzyć możliwości samych przedsiębiorstw produkcyjnych w zakresie samodzielnego podejmowania i wykonywania robót modernizacyjnych i rekonstrukcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#JózefBezler">W dziedzinie szkolenia kadr dla potrzeb przemysłu maszynowego, konieczne jest dokonanie szeregu zmian w programach szkolenia inżynierów oraz uruchomienie nowych kierunków kształcenia, jak również zwiększenia naboru na uczelnie techniczne. W realizacji tych przedsięwzięć Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego powinno okazać Ministerstwu. Szkolnictwa Wyższego daleko idącą pomoc zarówno materialną jak i kadrową.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#JózefBezler">W oparciu o wyniki pracy podkomisji nadzwyczajnych oraz o przebieg dyskusji, podkomisja do spraw wniosków i dezyderatów opracowała projekt dezyderatów, który zreferował poseł Jerzy Bukowski (bezp). Po dyskusji, w której udział wzięli posłowie: Józef Niedźwiecki (PZPR), Stanisław Prüfer (PZPR), Adolf Książkiewicz (PZPR), Andrzej Borodzik (PZPR), Kazimierz Kopecki (bezp) Jan Dąb-Kocioł (ZSL), Łucja Matuszewska (bezp.) i Jerzy Bukowski (bezp.), Komisja uchwaliła szereg dezyderatów skierowanych pod adresem Ministra Przemysłu Ciężkiego, Ministra Przemysłu Chemicznego, Ministra Szkolnictwa Wyższego, Ministra Oświaty oraz Komisji Planowania przy Radzie Ministrów. Dezyderaty, których realizacja wymaga współdziałania kilku resortów skierowane zostały do Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#JózefBezler">Dezyderaty postulują m. in: stworzenie warunków ściślejszej współpracy wszystkich ogniw mających wpływ na ulepszenia i unowocześnienie technologii, w szczególności lepsze zorganizowanie współpracy między instytutami naukowo-badawczymi, biurami projektowymi oraz zakładami produkującymi urządzenia do stosowania nowoczesnych technologii i zakładami stosującymi te technologie.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#JózefBezler">Komisja postuluje:</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#JózefBezler">- poprawę zaopatrzenia w aparaturę, maszyny, materiały i urządzenia niezbędne do podniesienia poziomu technologii;</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#JózefBezler">- stworzenie lepszych warunków wdrażania nowych technologii m. in. poprzez zainteresowanie tą sprawą załóg zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#JózefBezler">Dezyderaty skierowane pod adresem Ministra Szkolnictwa Wyższego i Ministra Oświaty postulują lepsze przygotowanie większej niż dotąd ilości kadr ze średnim i wyższym wykształceniem stosujących nowoczesne technologia, lepsze przystosowanie sieci szkół i profilu szkolenia do potrzeb przemysłu w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#JózefBezler">W dezyderacie skierowanym do Prezesa Rady Ministrów Komisja postuluje powołanie w resorcie przemysłu ciężkiego wyspecjalizowanych, odpowiednio wyposażonych przedsiębiorstw typu montażowego, których zadaniem byłaby rekonstrukcja, modernizacja i ewentualnie budowa oddziałów spawalniczych, obróbki cieplnej, pokryć uszlachetniających, odlewniczych, obróbki plastycznej i obróbki skrawaniem; jest to niezbędne dla kompleksowego rozwiązania problemów rekonstrukcji technologicznej całego przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#JózefBezler">Ponadto Komisja uchwaliła dezyderaty dotyczące zabezpieczenia warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w specjalnościach, w których charakter pracy (natężanie hałasu., zagrożenie wyziewami itd.) oddziałują niekorzystnie na zdrowie pracowników.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#JózefBezler">W imieniu specjalnej podkomisji powołanej przez obie Komisje, w skład której weszli posłowie: Łucja Matuszewska (bezp.), Emilia Jeżewska (bezp.), Michał Specjał (PZPR), Roman Stachoń (PZPR) i Kazimierz Kopecki (bezp.), sprawozdanie przedstawił poseł Kazimierz Kopecki:</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#JózefBezler">Prawie wszystkim procesom przemysłowym towarzyszy w mniejszym lub większym stopniu zanieczyszczanie atmosfery. Spośród najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń, szczególnie niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego są bardzo drobne pyły emitowane przez zakłady przemysłowe. Zaliczyć do nich należy m. in. pyły metalurgiczne i cementowe. Z zanieczyszczeń gazowych za szczególnie niebezpieczne, jeśli przekraczają określone stężenie, należy uważać związki siarki (zwłaszcza dwutlenki siarki), których wydzielanie towarzyszy wszelkim procesom przemysłowym opartym na węglu i koksie jako na paliwie lub surowcu.</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#JózefBezler">Te i inne związki chemiczne, ich obecność w atmosferze, są przyczyną powstawania szeregu chorób, jak np. pylica, krzywica u dzieci, gruźlica, bronchit oraz wady wzroku. Istnieje bezpośredni związek pomiędzy wzrostem absencji chorobowej w dużych okręgach przemysłowych, a zanieczyszczeniem atmosfery. I tak np. przypuszcza się, że istnieje współzależność między emisją związków siarki w nakładach włókien sztucznych, a wzrostem debilności u dzieci.</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#JózefBezler">Zanieczyszczania atmosfery mogą powodować, przy szczególnej koncentracji środków toksycznych, masowe zatrucia występujące niejednokrotnie epidemicznie w dużych ośrodkach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#JózefBezler">Nie bez znaczenia jest również szkodliwy wpływ wyziewów przemysłowych na zwiększenie się korozji metali i materiałów budowlanych na obszarach silnie zanieczyszczanych.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#JózefBezler">W Polsce od szeregu lat podejmuje się kroki mające na celu ochronę powietrza atmosferycznego.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#JózefBezler">W roku 1958 Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę na nadmierne zadymienie i zapylenie powietrza atmosferycznego na terenie woj. katowickiego. W 1961 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ochrony powietrza w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym.</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#JózefBezler">Przedłożony projekt ustawy ma na celu zasadnicze uregulowanie sprawy ochrony powietrza atmosferycznego. Wprowadza on ogólny obowiązek ochrony powietrza atmosferycznego przede wszystkim dla zakładów przemysłowych, przewidując w miarę narastających potrzeb i realnych możliwości, obowiązki w tym zakresie również dla użytkowników pojazdów mechanicznych.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#JózefBezler">Projekt Ustawy nakłada obowiązek na zakłady zanieczyszczających powietrze atmosferyczne budowania i prawidłowego eksploatowania urządzeń zabezpieczających przed tym zanieczyszczeniem. Określa on również rygory w stosunku do zakłada nie wykonującego tych obowiązków, przewidując w przypadkach szczególnie groźnych - możliwość unieruchomienia zakładu lub jego części do czasu usunięcia braków i zaniedbań.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#JózefBezler">W myśl projektu ustawy, należy w toku wstępnego projektowania nowych zakładów względnie rozbudowy i modernizacji istniejących, uzgodnić z organem powołanym do spraw ochrony powietrza atmosferycznego rodzaj i ilość emitowanych substancji. Chodzi o to, by opracowując projekt wstępny przewidzieć takie urządzenia czy środki, które nie dopuściłyby do przekroczenia dopuszczalnych ilości wydalanych przez zakład substancji.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#JózefBezler">Przewiduje się ankietyzację wszystkich zakładów. by umożliwić realny rozwój produkcji urządzeń oczyszczających.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#JózefBezler">Projekt ustawy nakłada na zakłady powodujące zanieczyszczenie powietrza obowiązek dokonywania okresowych pomiarów zanieczyszczeń. Szczegółowe zasady przeprowadzania pomiarów oraz koordynację pomiarów dokonywanych przez kilka zakładów na jednym terenie określą przepisy wykonawcze. Ustawa przewiduje ponadto obowiązek stosowania.przy zakładach przemysłowych stref ochronnych dla terenów szczególnie narażonych na działanie emisji gazów szkodliwych.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#JózefBezler">Nadzór nad wykonaniem ustawy powierza się organom do spraw ochrony powietrza atmosferycznego działającym przy prezydiach rad narodowych, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a zwierzchni nadzór - Centralnemu Urzędowi Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#JózefBezler">Podkomisja zgłosiła szereg poprawek redakcyjnych oraz uściślających poszczególne przepisy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#JózefBezler">Ponadto podkomisja zaproponowała uzupełnienie przepisów określających obowiązek zgłoszenia przez zakłady wprowadzające do powietrza atmosferycznego szkodliwe substancje danych dotyczących charakterystyki zakładu oraz rozbudowy urządzeń ochrony powietrza atmosferycznego - nowego przepisu następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#JózefBezler">Jeśli sprowadzenie zanieczyszczeń na określonym obszarze do dopuszczalnych stężeń przez zastosowanie w już istniejących zakładach dostępnych technicznie i ekonomicznie urządzeń lub środków było niemożliwe, właściwe prezydium wojewódzkiej rady narodowej w terminie i zakresie określonym przez Prezesa Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej opracuje i przedstawi kompleksowy plan przedsięwzięć, dotyczących danego obszaru, a zabezpieczających ochronę powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniem na tym obszarze i przedłoży go do zatwierdzenia Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#JózefBezler">Sprawozdawca wyraził pogląd podkomisji, że pełne wykonanie założeń ustawy przyczyni się, do zahamowania, a następnie do poważnego zredukowania stale wzrastających zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, a zatem do polepszenia stanu zdrowotnego ludności zamieszkałej w okręgach przemysłowych, do poprawy klimatu, zmniejszenia poważnych szkód i strat w rolnictwie, leśnictwie i hodowli zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#JózefBezler">Główny Inspektor Sanitarny, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej - Jan Kostrzewski:</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#JózefBezler">Waga zagadnienia ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem wynika z kilku podstawowych przesłanek. O ile bez pożywienia lub bez wody człowiek może wytrwać kilka lub kilkanaście dni — bez powietrza ginie w ciągu kilku minut lub narażony jest na nieodwracalne zmiany chorobowe. Jak dotąd, nieznane są sposoby wykorzystywania rezerwuaru czystego powietrza. W związku z rozwojem przemysłu i urbanizacji, który to proces nie ulegnie zahamowaniu, przeciwdziałanie zanieczyszczeniu powietrza staje się pilną potrzebą.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#JózefBezler">Historia ostatniego 20-lecia notuje szereg tragicznych katastrof (USA, Belgia, Wielka Brytania), które pociągnęły za sobą dziesiątki, a nawet tysiące śmiertelnych ofiar wskutek zatrucia zalegającymi mgłami toksycznymi lub nagromadzonymi w powietrzu szkodliwymi substancjami w okresie inwersji.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#JózefBezler">Bardziej groźne aniżeli wspomniane tragiczne wydarzenia są dla zdrowia ludzkiego skutki systematycznego zanieczyszczania powietrza. Dotyczy to również naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#JózefBezler">Badania prowadzone w ciągu ostatnich lat przez Państwową Inspekcję Sanitarną, które nasilone zostały zwłaszcza po wprowadzeniu w życie uchwały Rady Ministrów z marca 1961 r., wykazują, że stosunkowo mniej szkodliwy jest szybko opadający pył ze spalania węgla, aniżeli utrzymujące się długo w powietrzu pyły drobno-cząstkowe (do 10 mikronów) i zanieczyszczenia gazami.</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#JózefBezler">Według wstępnie przyjętych norm, ustalonych mniej rygorystycznie niż na przykład w ZSRR, Czechosłowacji, Niemieckiej Republice Federalnej uzyskano obraz regionów o zapyleniu znacznie przekraczającym wspomniane normy; należy do nich woj. katowickie, m. Łódź, woj. wrocławskie i m. Opole. Ale na przykład w województwach o średnim stopniu zagrożenia, jak woj. bydgoskie, zapylenie miasta Grudziądza przekracza prawie 4-krotnie przyjętą normę. W jednym z najnowocześniejszych miast, jakim jest Warszawa, istnieją dzielnice o dużym stopniu zapylenia (Powiśle-elektrociepłownia, Żerań-cementownia).</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#JózefBezler">Przykładem dużego zagrożenia w skali dość rzadko spotykanej w świecie jest Górnośląski Okręg Przemysłowy, gdzie emisja pyłu ciężkiego, lekkiego oraz dwutlenku siarki jest wyjątkowo wielka. Wydaje się, że właściwym wyjściem z sytuacji byłoby powołanie stałego organu przy Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, organu złożonego z przedstawicieli resortów gospodarczych, który na podstawie badań i analiz w zakresie ochrony powietrza byłby w stanie wyciągnąć wnioski i nadawać kierunek kompleksowym decyzjom gospodarczym. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wiele spraw z omawianej dziedziny wkracza głęboko w sprawy techniki i wymaga kompleksowego działania. W ten sposób sprecyzowane byłyby obowiązki władz gospodarczych i zagwarantowane właściwe zużytkowanie nakładów finansowych przeznaczanych na ochronę powietrza. W tym układzie można by również precyzyjnie określić zadania CUGW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#TadeuszMłyńczak">Założenia projektu ustawy są w pełni celowej słuszne są również poprawki proponowane przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#TadeuszMłyńczak">Uwagi nasuwa niezbyt dokładne sformułowanie przepisu dotyczącego ustanawiania stref ochronnych. Z praktyki wiadomo, że potrzeba utworzenia strefy ochronnej nie zawsze musi dotyczyć jednego zakładu lub bezpośredniego otoczenia zakładu; np. hałdy często znajdują się w większej odległości od zakładu. Dlatego wskazane byłoby sformułowanie, iż w celu ochrony otoczenia przed zanieczyszczaniem powietrza atmosferycznego przez zakłady można ustanowić strefę Ochronną niekoniecznie - jak to przewiduje projekt - obejmującą teren bezpośrednio do tego zakładu przylegający.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ŁucjaMatuszewską">Ustawa o ochronie powietrza atmosferycznego od dawna oczekiwana jest przez społeczeństwo. Ustawa ta słusznie budzi nadzieję na złagodzenie sytuacji w rejonach szczególnie zagrożonych, jak np. Chorzów, gdzie zapylenie 4-krótnie przekracza i tak dość liberalną normę.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ŁucjaMatuszewską">Kompleksowość działania w sprawach ochrony powietrza może zapewnić przyjęcie proponowanej przez podkomisję poprawki, która upoważnia prezydia wojewódzkich rad narodowych, na wniosek CUGW, do opracowania i przedłożenia Radzie Ministrów projektów kompleksowych planów w przypadkach, gdy nie osiągnie się zdecydowanej poprawy przyjętymi środkami działania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#ŁucjaMatuszewską">Podstawy do realizacji ustawy stwarza szereg już podjętych przedsięwzięć, jak uruchomienie produkcji filtrów itd. Niemniej Wydaje się niezbędne powołanie jednego gestora zakładów wytwarzających urządzenia odpylające i gazochłonne dla użytku wielu resortów. Jak dotychczas, produkcją tą zajmują się dla swoich potrzeb zakłady podległe resortowi przemysłu ciężkiego i chemicznego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#ŁucjaMatuszewską">Poseł Stanisław Prüfer (PZPR): W projekcie ustawy mówi się o konieczności ochronnego zagospodarowania terenów położonych w pobliżu zakładów przemysłowych. Przewiduje się, że właściciele gruntów, którzy z tego tytułu poniosą pewne straty, mogą dochodzić odszkodowania. Czy nie należałoby wykluczyć z trybu postępowania drogę sądową i ustalenie wysokości odszkodowania zlecić odpowiednim organom administracji?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#ŁucjaMatuszewską">Poważną sprawą jest właściwe zabezpieczenie produkcji urządzeń do oczyszczania powietrza atmosferycznego, rozwój tej produkcji warunkuje wykonanie przedłożonej przez rząd ustawy.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#ŁucjaMatuszewską">Przedstawiciel Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - R. Meller:</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#ŁucjaMatuszewską">Projekty o powołaniu odrębnego organu przy Komisji Planowania przy Radzie Ministrów dla spraw koordynacji i kontroli wykonania omawianej ustawy nie wydają się słuszne. W styczniu ub. roku Prezes Rady Ministrów specjalnym zarządzeniem zobowiązał Prezesa Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej do sprawowania międzyresortowej koordynacji i kontroli w zakresie oczyszczania powietrza atmosferycznego.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#ŁucjaMatuszewską">Plan gospodarczy na 1966 r. po raz pierwszy przewiduje zwiększone nakłady na inwestycje tego typu; wynoszą one ponad 350 mln zł. Projekt planu 5-letniego na lata 1966–1970 przewiduje nakłady na inwestycje związane z ochroną powietrza atmosferycznego w wysokości 2,5 mld zł, głównie dla przemysłów: energetycznego, chemicznego, budownictwa i przemysłu ciężkiego.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#ŁucjaMatuszewską">Pomyślnie również postępuje rozwój produkcji urządzeń do oczyszczania powietrza atmosferycznego, głównie filtrów, w zakładach w Pszczynie, Produkcja urządzeń dla hutnictwa i chemii, prowadzona przez zakłady w Skierniewicach, nie jest jeszcze w dostatecznym stopniu zabezpieczona.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#ŁucjaMatuszewską">W wyniku dyskusji Komisja przyjęła projekt ustawy o ochronie powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniem wraz z poprawiani zgłoszonymi przez podkomisję oraz przez posła Tadeusza Młyńczaka.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#ŁucjaMatuszewską">Komisja nie przyjęła wniosku posła Bieńkowskiego w sprawie powołania przy Komisji Planowania przy Radzie Ministrów odrębnego organu powołanego do koordynowania poczynań zmierzających do przeciw działania zanieczyszczeniom powietrza atmosferycznego.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#ŁucjaMatuszewską">Komisja postanowiła natomiast, na wniosek posła Kazimierza Kopeckiego skierować do Prezesa Rady Ministrów dezyderat, w którym postuluje powołanie przy Centralnym Urzędzie Gospodarki Wodnej specjalnej Rady dla Spraw Ochrony Powietrza.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#ŁucjaMatuszewską">Komisja po skonsultowaniu z zainteresowanymi resortami postanowiła również skierować dezyderat w sprawie wyznaczenia zjednoczenia wiodącego dla produkcji urządzeń oczyszczających powietrze atmosferyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AlicjaMusiałowa">Rozważenia wymaga problem wzrastania zagrożeń zanieczyszczenia powietrza przez pojazdy mechaniczne. Konieczne jest ustalenie przez prezydia rad narodowych szczegółowych przepisów dotyczących użytkowania i garażowania tych pojazdów, zwłaszcza w osiedlach mieszkaniowych i w pobliżu zakładów socjalnych (szpitale, żłobki, przedszkola).</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AlicjaMusiałowa">Problem ten postanowiono jeszcze szczegółowo rozważyć wspólnie z Komisją Komunikacji i Łączności.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>