text_structure.xml
12.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 11 kwietnia 1969 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Cieślaka (ZSL), omówiła rolę kredytu bankowego w finansowaniu i kredytowaniu przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów - Prezes Narodowego Banku Polskiego - Leonard Siemiątkowski, podsekretarze stanu w Ministerstwie Finansów - Jan Dusza i Józef Trendota, zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Józef Pajostka, przedstawiciele NIK - dyrektorzy: Janusz Nowicki i Zbigniew Szulz.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Informację o roli kredytu bankowego w finansowaniu i kontroli przedsiębiorstw przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Prezes Narodowego Banku Polskiego - Leonard Siemiątkowski.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WiktorObolewicz">W dyskusji udział wzięli posłowie: Jan Frankowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.), Konstanty Łubieński (bezp. „Znak”), Michalina Tatrnkówna-Majkowska (PZPR), Wiktor Obolewicz (PZPR), Jan Sliwa (ZSL - przedstawiciel Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego), Jan Dąb-Kocioł (ZSL), Franciszek Blinowski (PZPR), Stanisław Cieślak (ZSL) i Eugeniusz Witek (ZSL); dodatkowych wyjaśnień udzielili podsekretarze stanu w Ministerstwie Finansów - Leonard Siemiątkowski i Józef Trendota oraz zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Józef Pajestka.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#WiktorObolewicz">W dyskusji wskazywano, że zgodnie z uchwałami V Zjazdu PZPR problem weryfikacji działania poszczególnych mechanizmów ekonomicznych w naszej gospodarce narodowej oraz doskonalenia systemu zarządzania ma podstawowe znaczenie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#WiktorObolewicz">Bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu przedsiębiorstw odgrywa właściwe ustawienie systemu finansowania i kredytowania tych przedsiębiorstw oraz zabezpieczenie sprawnej kontroli funkcjonowania tego systemu. W tej dziedzinie wiele spraw jeszcze wymaga rozważenia, np. stosowany u nas system finansowania środków obrotowych, a przede wszystkim sposób ich oprocentowania; wprawdzie nasz system oprocentowania kredytów dopuszcza stosowanie wyższej stopy oprocentowania, ale korzysta się z tego zbyt rzadko.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#WiktorObolewicz">Wyraźniej należy - zdaniem posłów - określić rolę banku i możliwość ich oddziaływania na prawidłowe kształtowanie się polityki ekonomicznej przedsiębiorstw. Coraz szersze przechodzenie na system kredytowania przedsiębiorstw i rozliczania ich wg osiągniętych wyników ekonomicznych powinien zmusić banki do podejmowania nowej funkcji - doradztwa ekonomicznego, a nie tylko, jak to ma miejsce obecnie, do sygnalizowania niektórych zjawisk ekonomicznych i sprawowania funkcji kontrolnych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#WiktorObolewicz">Nie wydają się słuszne te poglądy, w których sugeruje się konieczność dalszego ubranżowienia banków. Umacniać należy istniejące już placówki oraz w miarę możliwości uruchamiać nowe oddziały terenowe.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#WiktorObolewicz">Wiele miejsca w dyskusji poświęcono sprawie kształtowania się zapasów w gospodarce narodowej. Podkreślano, że w ostatnich latach nastąpiła wyraźna poprawa w tym zakresie, nie jest to jeszcze stan zadowalający.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#WiktorObolewicz">Problem ten wymaga - zdaniem posłów - kompleksowego badania, właściwego rozpoznania i przyjęcia bardziej realnych metod ewidencji zasobów, które w gospodarce narodowej składają się na pojęcie zapasów. Zapasy zbędne i nieprawidłowe stanowią bowiem jeden z symptomów nieprawidłowości w gospodarce narodowej.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#WiktorObolewicz">Śmielej należy podejmować decyzje o wyprzedaży posezonowej artykułów rynkowych po niższych cenach, usprawniać instrumenty techniczno-ekonomiczne tego działania i bardziej wnikliwie badać społeczne aspekty niechęci i powstrzymywania się od dokonywania przecen.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#WiktorObolewicz">Zwracano uwagę, aby przy przesunięciach zmierzających do usprawnienia i większej koncentracji inwestycji grupy B należycie zabezpieczyć potrzeby wynikające ze skupu i rozprowadzania produktów rolnych oraz ich przetwórstwa i zaopatrywania rolnictwa w środki produkcji. Wskazywano również na konieczność takiego ukierunkowania środków kredytowych, aby inwestycje z dziedziny bhp były traktowane na równi z inwestycjami produkcyjnymi.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#WiktorObolewicz">Komisja postanowiła wnioski z dyskusji ująć w sprawozdaniu z prac Komisji w bieżącej kadencji.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#WiktorObolewicz">W kolejnym punkcie porządku obrad. Komisja rozpatrzyła rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o podatku wyrównawczym. Sprawozdanie z tej części posiedzenia podamy w kolejnym biuletynie.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#WiktorObolewicz">O ROLI KREDYTU BANKOWEGO W FINANSOWANIU I KONTROLI PRZEDSIĘBIORSTW</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#WiktorObolewicz">Streszczenie informacji przedstawionej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, prezesa Narodowego Banku Polskiego - Leonarda Siemiętkowskiego na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w dniu 11 kwietnia 1969 r.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#WiktorObolewicz">Narodowy Bank Polski przede wszystkim finansuje i kredytuje działalność eksploatacyjną przedsiębiorstw, a także część procesu inwestycyjnego - inwestycje grupy „B”, to jest inwestycje przedsiębiorstw, inwestycje szybko rentujące i drobne.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#WiktorObolewicz">Kredyty na działalność eksploatacyjną przedsiębiorstw sięgają obecnie kwoty 250 mld zł, obejmując przede wszystkim finansowanie i kredytowanie zapasów. W związku z tym NBP koncentruje swą uwagę na kształtowaniu się struktury i rodzaju zapasów w przedsiębiorstwach produkcyjnych, usługowych i handlowych, wychodząc z założenia, że analiza sytuacji w tej dziedzinie pozwala dotrzeć do źródeł wielu zjawisk determinujących procesy gospodarcze. W kształtowaniu się zapasów przejawiają się bowiem wszelkie napięcia i niedomagania w dziedzinie kooperacji i zaopatrzenia, i to zarówno w skali makroekonomicznej, jak i w przekroju poszczególnych przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#WiktorObolewicz">W ciągu 3-ch lat bieżącej 5-ciolatki kształtowanie się zapasów uległo wyraźnej poprawie. Odmiennie niż w latach poprzednich wzrost zapasów wykazuje niewielkie odchylenie w stosunku do założeń planu, przekraczając je o 11 mld zł przy silniejszej niż przewidywał plan dynamice wzrosty produkcji. Jest to wynik ulepszenia samego planowania jak i poprawy gospodarki zapasami w sferze obrotu i produkcji. Na 1 proc. przyrostu produkcji przypada 1,09 proc. przyrostu zapasów, co świadczy o zachowaniu prawidłowych relacji w skali globalnej.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#WiktorObolewicz">Przy analizie bardziej szczegółowej, sytuacja kształtuje się nieco inaczej. Zapasy w handlu miały bowiem wzrosnąć o 22 mld zł, wzrosły jednak tylko o 14 mld zł. Przyczyna tego niepomyślnego zjawiska tkwi w tym, że przemysł osiągając wyższe niż przewidziane w planie efekty produkcyjne, z różnych przyczyn preferuje produkcję na cele zaopatrzeniowe; produkcja artykułów rynkowych w niektórych przypadkach jest dla przedsiębiorstw mniej opłacalna, zwiększa koszty i nakłady, musi odpowiadać wzrastającym wymogom i rygorom odbioru jakościowego. Zjawisko to występuje od szeregu lat i wymagać będzie od Narodowego Banku Polskiego zwiększenia wysiłków w tym kierunku, aby poprzez politykę finansowania i kredytowania doprowadzić do ściślejszego przestrzegania przez przemysł podziału produkcji środków wytwarzania i środków konsumpcji.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#WiktorObolewicz">Mimo to jednak stwierdzić należy, że dzięki wykorzystaniu instrumentów ekonomicznych w dotychczasowej formie, a przede wszystkim wprowadzaniu miernika zysku i rentowności, tak ostry w poprzednich latach problem narastających zapasów uległ wyraźnemu złagodzeniu. Jest to szczególnie charakterystyczne dla roku 1968, w którym zapasy angażowały 4,4 proc. dochodu narodowego (w roku 1967–4,8 proc., a w r. 1966–6,5 proc.). Przy wzroście produkcji w przemyśle w r. 1968 o 9,4 proc., zapasy wzrosły o 7 proc., w r. 1966 wskaźniki te kształtowały się odwrotnie - 7,4 proc. i 10,6 proc.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#WiktorObolewicz">Te korzystne efekty gospodarcze nie wszędzie jednak są widoczne. Obserwuje się zbyt mały przyrost zapasów półfabrykatów i produkcji w toku w przemyśle przetwórczym, co musi powodować trudności i napięcia w dziedzinie kooperacji. Zbyt mały przyrost zapasów tego typu notuje się w przemysłach ciężkim i maszynowym w stosunku do przyrostu produkcji, przy czym w przemyśle maszynowym rozkład przyrostu zapasów jest nierównomierny, ponieważ koncentrują się one głównie w przemyśle motoryzacyjnym, nie zabezpieczając zaopatrzenia innych branż. Zbyt niski jest przyrost zapasów materiałowych w hutnictwie żelaza i stali.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#WiktorObolewicz">Na podstawie analizy rodzajów zapasów stwierdzić można, że w ciągu ostatnich lat zmalały w przemyśle szczególnie obciążające gospodarkę zapasy zbędne lub nadmierne. W niektórych jednak gałęziach przemysłu, jak np. w przemyśle lekkim, problem ten nadal istnieje.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#WiktorObolewicz">Mniej pomyślnie kształtuje się struktura zapasów handlu, co wynika z niepełnego zabezpieczenia dostaw przez przemysł i niewywiązywania się w sposób należyty z zadań jakościowych. Istnieją więc w handlu zapasy trudno zbywalne, których wielkość ocenia się na 3 mld zł. Powoduję to konieczność dokonywania co roku przecen, obciążających handel dużymi kosztami. Dla przykładu wzrosły ostatnio w handlu zapasy mebli, których zbyt natrafia na trudności, mimo istnienia dużego niezaspokojonego popytu; produkowane asortymenty nie odpowiadają potrzebom.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#WiktorObolewicz">W dziedzinie inwestycji działalność finansowa i kredytowa Narodowego Banku Polskiego obejmuje Inwestycje grapy „B”, które stanowią 17 proc. ogółu nakładów inwestycyjnych. W niektórych jednak resortach - w resorcie przemysłu lekkiego i resorcie przemysłu spożywczego - NBP obejmuje swą działalność finansowo-kredytową 30 proc. nakładów inwestycyjnych z preferencją inwestycji przewidzianych dla potrzeb produkcji rynkowej. W handlu działalność ta obejmuje 50 proc. nakładów inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#WiktorObolewicz">Ostatnie lata były okresem trudnym dla tej grupy inwestycji ze względu na ograniczenie ich udziału w Narodowym Planie Gospodarczym. Polityka finansowa i kredytowa nacelowana była na neutralizację nadmiernych środków inwestycyjnych w jednych przedsiębiorstwach i kierowania ich na potrzeby innych przedsiębiorstw. Mimo zmniejszenia zakresu tych inwestycji, udzielone na nie kredyty wzrosły jednak z 22 do 27 proc. Również w bieżącym roku inwestycje te są ograniczone. Zwłaszcza w części budowlano-montażowej. Przewlekła realizacja tych inwestycji również w sieci handlu powoduje konieczność ich ograniczenia, mimo niewątpliwych w tej dziedzinie potrzeb (pawilony handlowe, magazyny itd.). Sprawa zwiększenia zakresu tych inwestycji stanie się aktualna po usprawnieniu przebiegu ich realizacji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>