text_structure.xml 56.3 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 4 grudnia 1968 r. odbyło się posiedzenie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Obradom przewodniczył Marszałek Sejmu - Czesław Wycech.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- Wicemarszałkowie Sejmu - Zenon Kliszko i Jan Karol Wende;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- członkowie prezydiów wszystkich komisji sejmowych;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">- Sekretarz Rady Państwa - Julian Horodecki;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">- przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z Przewodniczącym - Stefanem Jędrychowskim i I zastępcą Przewodniczącego - Tadeuszem Gede;</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">- przedstawiciele Ministerstwa Finansów z Ministrem - Stanisławem Majewskim;</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">- przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli z Prezesem - Konstantym Dąbrowskim.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Komisja wysłuchała referatów:</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">- o głównych kierunkach projektu Narodowego Planu Gospodarczego na 1969 rok i podstawowych założeniach planu na rok 1970, który złożył Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Stefan Jędrychowski (streszczenie referatu zamieszczamy na kartkach różowych);</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">- o projekcie budżetu państwa na rok 1969, który złożył Minister Finansów - Stanisław Majewski (streszczenie referatu zamieszczamy na kartkach zielonych).</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W dyskusji udział wzięli posłowie: Władysław Koszyk (PZPR), Konstanty Łubieński (bezp. „Znak”), Maria Mielczarek (PZPR - Komisja Handlu Zagranicznego), Michalina Tatarkówna-Majkowska (PZPR), Zdzisław Siedlewski (SD), Ewa Trojanowska (bezp.), Eugeniusz Witek (ZSD), Alicja Musiałowa (PZPR - przew. Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej), Stanisław Hasiak (PZPR), Stanisław Cieślak (ZSL), dodatkowych wyjaśnień udzielili: Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Stefan Jędrychowski i Minister Finansów - Stanisław Majewski.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Na wniosek Przewodniczącego Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów - posła Józefa Kuleszy (PZPR), Komisja uchwaliła terminarz prac nad projektem planu i budżetu:</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">- do dnia 15 grudnia komisje sejmowe zakończyć powinny prace nad rozpatrywaniem projektów planu i budżetu poszczególnych resortów i skierować wnioski do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów; w tym samym terminie komisje zakończyć powinny prace nad oceną sprawozdania rządu z wykonania planu i budżetu w roku 1967 i przesłać swe Wnioski Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów;</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">- w dniach 16 i 17 grudnia Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów rozpatrzy - przy udziale przedstawicieli prezydiów innych komisji sejmowych -węzłowe problemy projektu planu i budżetu; komisja powołała 5 zespołów, którym zleciła opracowanie referatów na następujące tematy:</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">x przemysł, inwestycje i budownictwo x handel zagraniczny x rolnictwo i leśnictwo x fundusz płac, dochody ludności, zatrudnienie, wydajność pracy, urządzenia socjalno-kulturalne x transport i łączność.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Komisja zaleciła, by członkowie zespołów wzięli udział w posiedzeniach komisji sejmowych, których zakres prac zazębia się o tematy będące przedmiotem zainteresowań zespołów. W pracach i sprawozdaniach zespołów uwzględnić należy w możliwie najszerszym zakresie powiązania między poszczególnymi gałęziami i dziedzinami gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Komisja powołała również zespół poselski, któremu zleciła opracowanie oceny sprawozdania rządu z wykonania planu i budżetu w 1967 r. łącznie z uwagami i wnioskami komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Prace komisji nad projektom planu i budżetu zakończy posiedzenie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, które odbędzie się w dniu 18 grudnia br. poświęcone uchwaleniu proponowanych przez komisje poprawek oraz zatwierdzeniu referatów sprawozdawczych Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Na sprawozdawcę generalnego projektu planu i budżetu na rok 1969 oraz wstępnych założeń planu na rok 1970 Komisja powołała posła Igora Łopatyńskiego (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Sprawozdawcą Komisji na temat sprawozdania rządu z wykonania, planu i budżetu w 1967 r. będzie poseł Bronisław Warowny (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">O GŁÓWNYCH KIERUNKACH PROJEKTU NARODOWEGO PLANU GOSPODARCZEGO NA 1969 R. I PODSTAWOWYCH ZAŁOŻENIACH PLANU NA ROK 1970</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Streszczenie informacji złożonej przez Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Stefana Jędrychowskiego na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w dniu 4 grudnia 1960 r.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Dotychczasowy przebieg realizacji zadań ustalonych w Narodowym Planie Gospodarczym na 1968 r. wskazuje, że podstawowe założenia tego planu będą w pełni wykonane lub nawet przekroczone. Czynnikiem przyspieszenia realizacji szeregu zadań produkcyjnych i inwestycyjnych stały się przede wszystkim zobowiązania podejmowane dla uczczenia V Zjazdu PZPR.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Przewiduje się, że produkcja globalna przemysłu uspołecznionego osiągnie w 1968 r. poziom o 8,9 proc. wyższy niż w 1967 r. wobec zakładanego w planie wzrostu o 7,1 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">W toku realizacji zadań planu na 1968 r. osiągnięto w stosunku do założeń planowych zmniejszenie rozpiętości pomiędzy wzrostem produkcji środków produkcji i środków konsumpcji, głównie dzięki przyśpieszeniu tempa wzrostu produkcji w przemyśle spożywczym i przemyśle lekkim oraz szybszemu wzrostowi produkcji dóbr trwałego użytku w przemyśle maszynowym.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Wyrównane zostały opóźnienia w wykonaniu zadań planu 5-letniego w produkcji przedmiotów spożycia powstałe w latach 1966-1967, nie osiągnie się jednak pełnego pokrycia we wszystkich grupach asortymentowych rosnących potrzeb ludności, popartych stosunkowo szybkim wzrostem jej dochodów.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">W 1968 r. osiągnięto w przemyśle uspołecznionym pewną poprawę w porównaniu z latami 1966 i 1967 proporcji pomiędzy wzrostem produkcji, a wzrostem zatrudnienia i funduszu płac. Poprawę tę należy jednak uznać jeszcze za niedostateczną.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Produkcja globalna rolnictwa, wg wstępnego szacunku, będzie o 1,8 proc. wyższa niż w 1967 r. Oznacza to przekroczenie założonego w planie poziomu o 5,4 proc. O przekroczeniu zadecydowało korzystne kształtowanie się produkcji roślinnej, która jest o 9,3 proc. wyższa niż założono w NPG.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Plony zbóż osiągnęły przeciętny poziom około 21 q z ha - najwyższy w dotychczasowej historii naszego rolnictwa. Skup zbóż będzie o 700 tys. ton wyższy niż w poprzednim roku gospodarczym i wyniesie 4,5 mln ton. Pozwoliło to na odpowiednie ograniczenie importu zbóż i poprawę sytuacji paszowej. Przewiduje się, że produkcja żywca ogółem osiągnie w zasadzie poziom założony w NPG i będzie wyższa o 1,7 proc. niż w r. 1907, przy spadku produkcji żywca wieprzowego o 2,2 proc. w porównaniu z 1967 r. oraz przy wzroście produkcji żywca wołowego o ok. 8,2 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Osiągnięcia produkcyjne rolnictwa są m.in. rezultatem znacznego wzrostu dostaw środków produkcji; dostawy nawozów sztucznych pod zbiory 1968 r. wzrosły o 11,6 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem gospodarczym, sprzedaż pasz treściwych w roku kalendarzowym 1968 r. wzrośnie o 8,8 proc., liczba traktorów w rolnictwie wzrośnie o ponad 12 proc. Natomiast poziom dostaw maszyn rolniczych jest niedostateczny i nie zaspokaja rosnących potrzeb rolnictwa uspołecznionego i indywidualnego tak pod względem ilościowym, jak i asortymentowym.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Obroty handlu zagranicznego wzrosną w porównaniu z 1967 r. o ok. 7 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Eksport będzie o ok. 7,6 proc. wyższy w porównaniu z 1967 r. przy czym najbardziej dynamicznie, bo o 15,6 proc. wzrośnie eksport maszyn i urządzeń; eksport paliw, surowców i materiałów wzrośnie o 6,8 proc., artykułów konsumpcyjnych pochodzenia przemysłowego o 3,1 proc, przy równoczesnym spadku eksportu artykułów rolno-spożywczych o 4,8 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Nie osiągnięto jednak planowanej poprawy bilansu handlowego i płatniczego ze strefą wolnodewizową oraz poprawy struktury eksportu do wysokorozwiniętych krajów kapitalistycznych, co wynika m.in. z trudności celno-kontyngentowych i koniunkturalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Pomyślnie natomiast kształtuje się w r. 1968 rozwój obrotów handlowych z krajami socjalistycznymi, a zwłaszcza z krajami członkowskimi Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Dochód narodowy do podziału w 1968 r. wzrośnie w porównaniu z 1967 r. o ok. 6,0 proc., wobec 4,8 proc. zakładanych w planie. Szacuje się, że dochód narodowy do podziału w latach 1966-1968 wzrośnie o ok. 19 proc., wobec 17,5 proc. zakładanych dla tego okresu w 5-letnim Narodowym Planie Gospodarczym na lata 1966-1970.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Przewiduje się, że wzrost funduszu spożycia dóbr materialnych w dochodów osobistych ludności w 1968 r. wyniesie ok. 5,0 proc., co w przeliczeniu na 1 mieszkańca oznacza wzrost o około 4,0 proc. Oznacza to wzrost tego funduszu w pierwszych trzech latach bieżącej 5-latki o ponad 16,0 proc., wobec zakładanych 14 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">W 1968 r. przyrost pieniężnych przychodów ludności będzie wyższy niż w poprzednich latach. Globalny fundusz płac brutto będzie o ok. 8,2 proc. Większy niż w 1967 r. Silna dynamika funduszu płac jest związana z dużym przyrostem zatrudnienia i w pewnym stopniu z regulacjami płac dokonanymi w ciągu roku. Przewiduje się, że przeciętna nominalna płaca brutto będzie w 1968 r. o 4,3 proc. wyższa niż w 1967 r. Wobec wzrostu kosztów utrzymania, wzrost przeciętnej płacy realnej będzie jednak niższy.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Od stycznia 1968 r. przystąpiono do wprowadzania w życie nowego systemu zaopatrzenia emerytalnego. W rezultacie dokonanych podwyżek, przeciętna renta będzie w 1968 r. o 11,9 proc. wyższa niż w 1967 r., a wypłaty na renty szacunkowo o 20 proc. wyższe.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Wysokiemu przyrostowi dochodów pieniężnych ludności towarzyszyło zwiększenie sprzedaży detalicznej, przekraczającej założenia planu. Przewiduje się, że sprzedaż detaliczna będzie w 1968 r. o 8,5 proc. wyższa niż w 1967 r. i o 3,3 proc. wyższa niż zakładano w planie. Ucząc w cenach stałych, wzrost obrotów wyniesie ok. 7,5 proc. Wysoki, ponadplanowany wzrost sprzedaży jest możliwy dzięki przekraczaniu planu dostaw szeregu towarów.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">Przewiduje się, że nakłady inwestycyjne w gospodarce narodowej wyniosą w 1968 r. 178,2 mld zł (w cenach 1967 r.), tj. będą o 8,4 proc. wyższe niż w 1967 r. i przekroczą poziom NPG o 5,6 mld zł o przekroczeniu założeń NPG zadecydował wyższy niż założono w planie poziom inwestycji przedsiębiorstw oraz inwestycji wykonywanych w ramach czynów społecznych ludności i nielimitowanych inwestycji drobnych, jak również przekroczenie szacunku inwestycji w gospodarce nieuspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Przewiduje się, że przyrost zapasów w gospodarce narodowej w 1968 r. będzie o 3,6 mld zł wyższy aniżeli przewiduje plan; wynika to przede wszystkim z przewidywanego przyrostu zapasów artykułów rolnych w gospodarce chłopskiej, co wiąże się z pomyślnymi wynikami produkcji roślinnej.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Trzeba jednak podkreślić, że wysokie tempo rozwoju gospodarki narodowej. Wyrażające się w ponadplanowym wzroście poszczególnych elementów tworzenia i podziału dochodu narodowego ma także pewne negatywne strony.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">W związku z wysokim, ale nierównomiernym przekraczaniem planów produkcyjnych powstają określone trudności w zaopatrzeniu materiałowym i w dostawach kooperacyjnych, zwiększony nacisk na import. Wysoki poziom inwestycji i budownictwa przy niedostatecznych rezerwach powoduje trudności w bilansach materiałowo-budowlanych. Brak dostatecznych rezerw zdolności przewozowych na kolei, przy zwiększonej masie towarów do przewozu, jest przyczyną trudności przewozowych. Wysokiemu wzrostowi siły nabywczej ludności nie zawsze towarzyszy odpowiedni wysiłek na rzecz zwiększenia produkcji rynkowej w poszukiwanych asortymentach. Mimo pewnej poprawy, niedostateczny nadal wzrost wydajności pracy w przemyśle przetwórczym powoduje ponadplanowy wzrost zatrudnienia, co jest przyczyną pewnych napięć w bilansie siły roboczej i trudności określonych gałęzi, jak np. górnictwa, transportu kolejowego, portów, leśnictwa, a na niektórych terenach - przedsiębiorstw budowlanych w realizacji planów zatrudnienia. Dążenie do likwidacji lub przynajmniej złagodzenia tych napięć przy utrzymaniu wysokiego tempa rozwoju jest jednym z podstawowych założeń planu gospodarczego i polityki gospodarczej na rok 1969 i 1970.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Szczególnie duże znaczenie dla rozwoju gospodarczego kraju w dwóch ostatnich latach bieżącego pięciolecia będą miały następująca zagadnienia:</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Handel zagraniczny. Co rocznie przy pracach nad planem stoimy w obliczu silnego naporu potrzeb importowych, przy niedostatecznej inicjatywie i aktywności zjednoczeń i przedsiębiorstw w programowaniu i realizacji produkcji eksportowej. Dlatego prace nad zrównoważeniem bilansu płatniczego muszą zmierzać w obu kierunkach: zwiększenia opłacalnego eksportu towarów i usług, przy jednoczesnym ograniczeniu nadmiernych postulatów importowych. Dotyczy to zwłaszcza strefy wolno-dewizowej.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">W planie na rok 1969 zakłada się wzrost obrotów handlu zagranicznego w porównaniu z przewidywanym wykonaniem planu w 1968 r. o 9,9 proc., przy czym tempo wzrostu eksportu i importu jest prawie wyrównane. Ujemne saldo bilansu handlowego w 1969 r. znajduje pokrycie w dodatnim saldzie obrotów usługowych.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">W planie na 1969 r. zakłada się znaczny wzrost eksportu towarów konsumpcyjnych przemysłowych (o 19 proc.) oraz maszyn i urządzeń (o prawie 12 proc.), natomiast nieznaczny wzrost eksportu przewiduje się w grupie towarów rolno-spożywczych (o około 1 proc.).</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">W zakresie importu najwyższe tempo wzrostu wykazują w 1969 r. maszyny i urządzenia (o prawie 16 proc.). Ten dynamiczny wzrost importu maszyn i urządzeń w 1969 r. wynika z przyjętych założeń w zakresie rozbudowy i modernizacji przemysłu, w szczególności przemysłu maszynowego, chemicznego i lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Import towarów rolno-spożywczych spada o prawie 3,5 proc., co jest wynikiem założonego zmniejszenia importu zbóż.</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Stały rozwój opłacalnego eksportu gotowych wyrobów przemysłowych tzn. maszyn i urządzeń oraz przemysłowych wyrobów konsumpcyjnych musi być dominantą działalności w zakresie handlu zagranicznego nie tylko w najbliższych latach, ale w dłuższym okresie czasu. W tym celu musimy skoncentrować wysiłki na wykonaniu zadania rozwoju szeregu branż specjalizujących się w eksporcie w celu rozszerzenia produkcji dla potrzeb eksportu, podniesienia jej nowoczesności i jakości oraz lepszego dostosowania jej do wymogów odbiorców. W związku z realizacją uchwały XI Plenum KC PZPR opracowane zostały wstępne programy rozwoju branż, względnie grup wyrobów proponowanych do specjalizacji w eksporcie do 1975 r. Realizacja tych programów wymaga dużego wysiłku organizacyjno-technicznego i przegrupowania środków inwestycyjnych. Zanim jednak będziemy mogli na szerszą skalę zdyskontować dla eksportu efekty realizacji tych programów, konieczny jest operatywny wysiłek dla pełnego wykonania i przekroczenia zadań eksportowych w 1969 r. i 1970 r. i dla utrzymania importu w określonych granicach.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Zaopatrzenie rynku wewnętrznego. Założone w projekcie planu na lata 1969-1970 rozmiary dostaw towarów dla handlu wewnętrznego z przemysłu, rolnictwa i importu zapewniają utrzymanie równowagi na rynku oraz przyrost zapasów, niezbędny dla zapewnienia prawidłowej pracy handlu.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Ogólna wartość dostaw towarów przeznaczonych na zaopatrzenie obrotów detalicznych jest wyższa od przewidywanych dostaw w 1968 r. o 6,3 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Sprzedaż detaliczna dla ludności została ustalona na poziomie siły nabywczej wynikającej z bilansu pieniężnych dochodów i wydatków ludności. Ponadto w bilansie pieniężnych dochodów i wydatków ludności na 1969 r. założono rezerwę, która będzie mogła być wykorzystana dla zapewnienia równowagi rynkowej przy ponadplanowym wzroście dochodów ludności.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Przy zapewnieniu globalnej równowagi na rynku, podstawowym problemem w latach 1969-1970 w dziedzinie handlu wewnętrznego jest zapewnienie zaopatrzenia rynku w asortyment towarów odpowiadający w możliwie maksymalnym stopniu przewidywanej strukturze popytu. Projekt planu zakłada dalszą poprawę zaopatrzenia rynku zarówno w grupach towarowych, jak i w asortymencie. W szeregu artykułach, w których do niedawna istniały dokuczliwe braki, nastąpi wydatna poprawa zaopatrzenia rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Dostawy artykułów żywnościowych powinny w zasadzie zaspokoić potrzeby ludności, z tym że bilans mięsa limituje możliwości wzrostu dostaw tego artykułu na rynek. Wzrost dostaw mięsa razem z przetworami i drobiem wyniesie w r. 1969 - 3,4 proc., a na r. 1970 zakłada się wzrost o 3,6 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Czynione są wysiłki, aby zwiększyć dostawy artykułów będących pełnym lub częściowym substytutem mięsa. I tak np. w projekcie planu zakłada się wzrost dostaw poszukiwanych na rynku filetów rybnych o 6,7 proc., wyrobów garmażeryjnych z ryb o 16,7 proc., serów o 13,5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">W zakresie wyrobów produkowanych przez przemysł lekki istnieje kilka trudnych problemów, które dotyczą głównie wysoko procentowych tkanin wełnianych, tkanin jedwabnych, oraz niektórych asortymentów tkanin bawełnianych i obuwia.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">Nie czekając na pełne efekty wzmożonej działalności inwestycyjnej, przemysł lekki powinien, przez przesunięcia w programie produkcyjnym, maksymalnie zwiększyć produkcję najbardziej deficytowych asortymentów. Dano temu wyraz w projekcie planu, w którym założono wzrost dostaw tkanin ubraniowych za 100 proc. wełny - o 25 proc., tkanin ubraniowych ze 100 proc. z elaną - ponad 21 proc., tkanin z 30-40 procentowej wełny czesankowej i czesankowo-zgrzebnej - o 11,5 proc., tkanin bawełnianych- pętelkowych - o 35,6 proc., tkanin wsypowych o - 16,8 proc., obuwia skórzanego o - 5,5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">Podstawowym problemem w produkcji i dostawach na rynek dóbr trwałego użytku, na który zwraca się uwagę w projekcie planu, jest wzbogacenie asortymentu, unowocześnienie produkcji oraz poprawa niezawodności w eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">Projekt planu za 1969 r. przewiduje dalszy wzrost dostaw na rynek dóbr trwałego użytku, a zwłaszcza samochodów osobowych - o 14,5 proc., motorowerów - o 8,3 proc., lodówek wg wartości o 5 proc., odkurzaczy - o 9,7 proc., maszyn do szycia - o 5,3 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">Zakładane dostawy materiałów budowlanych, mimo iż nie zapewnią jeszcze pełnego pokrycia potrzeb ludności, powinny przynieść dalszą poprawę sytuacji rynkowej w tej dziedzinie. Wzrost dostaw cementu ma wynieść ponad 5 proc., dachówki palonej o 7,3 proc., materiałów ściennych tylko z produkcji uspołecznionej o ponad 15 proc., a płyt dachowych azbestowo-cementowych o 28,4 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#komentarz">Niezależnie od zadań ustalonych w planie, prowadzone są prace nad rozwiązaniem najbardziej trudnych problemów dotyczących zaopatrzenia ludności zarówno drogą zwiększenia produkcji krajowej, jak i poszukiwania możliwości importowych.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#komentarz">Inwestycje i budownictwo. W pracach nad planem na rok 1969 zwrócono szczególną uwagę na złagodzenie napięć na odcinku inwestycji i budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#komentarz">Przewiduje się, że nakłady inwestycyjne w całej gospodarce narodowej w 1969 r. wynoszą 193,8 mld zł i będą o 8,8 proc. wyższe aniżeli w 1968 r., w 1970 r. nakłady te wynieść mają 210,3 mld zł, co oznacza wzrost w stosunku do poziomu zakładowego na 1969 r. o 8,5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#komentarz">Plan przewiduje dość poważne przegrupowanie inwestycji zarówno w stosunku do lat poprzednich, jak i ustaleń planu 5-letniego. W szczególności zaszła konieczność poważniejszego niż uprzednio zakładano doinwestowania przemysłu maszynowego, który okazał się słabym ogniwem, niedostatecznie zainwestowanym zarówno z punktu widzenia potrzeb eksportowych i rynkowych, jak również bazy kooperacyjnej. Zwiększeniu ulega wysiłek inwestycyjny w szczególności w przemyśle maszyn budowlanych, obrabiarek i narzędzi, aparatów i maszyn elektrycznych, taboru kolejowego, motoryzacyjnym i silników spalinowych oraz ciągników i maszyn rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#komentarz">Poważnie zwiększa się nakłady w najbliższych 2 latach dla przemysłu lekkiego, a szczególnie dla przemysłu dziewiarskiego, odzieżowego skórzano-obuwniczego w celu pełniejszego zaspokojenia potrzeb rynkowych i rozwoju eksportu.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#komentarz">Również w przemyśle meblarskim i związanym z nim przemyśle płyt wiórowych rozszerzony został program inwestycyjny zakładany w planie, co umożliwi zwiększenie dostaw mebli na eksport i potrzeby rynku. Zwiększony został także poziom nakładów w przemyśle celulozowo-papierniczym.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#komentarz">Dla sprostania zwiększonym zadaniom oraz likwidacji powstałych dysproporcji zaszła również konieczność zwiększenia nakładów na budownictwo i przemysł materiałów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-1.69" who="#komentarz">W zakresie inwestycji nieprodukcyjnych przyjęto zasadę zabezpieczenia przede wszystkim rzeczowego programu budownictwa mieszkaniowego i związanego z nim budownictwa komunalnego, co powoduje konieczność pewnych ograniczeń w niektórych innych dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-1.70" who="#komentarz">Na poziomie wykonania planu 1968 r. kształtować się będą inwestycji tzw. grupy „B” m.in. inwestycje odtworzeniowe i modernizacyjne wykonywane w ramach inwestycji przedsiębiorstw oraz niektóre bardzo istotne dla zaspokojenia potrzeb wsi i małych miast inwestycje w zakresie obsługi rolnictwa (punkty skupu, magazyny zbożowe, nawozowe itp.), piekarnictwa, gastronomii itp.</u>
          <u xml:id="u-1.71" who="#komentarz">Nakłady gospodarki nieuspołecznionej szacuje się w wysokości: w 1969 r. 20,1 i w 1970 r. - 22,2 mld zł, tj. o 7 mln zł więcej (w cenach porównywalnych) niż zakładano na te lata w planie 5-letnim. Zwiększenie szacunku dotyczy głównie indywidualnego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.72" who="#komentarz">Przyjęcie wymienionych założeń w zakresie dopuszczalnego wzrostu nakładów inwestycyjnych wymaga zastosowania szeregu posunięć, mających na celu z jednej strony przeciwdziałanie przekroczeniu ustalonych limitów i szacunków, a z drugiej spowodowanie jak najracjonalniejszego wykorzystania środków inwestycyjnych. W trakcie uruchamiania planu inwestycyjnego należy dokonać jeszcze wysiłku w kierunku zmniejszenia ilości budów nowo rozpoczynanych. Koncentrowanie nakładów na inwestycjach kontynuowanych i ogólne zwężenie frontu inwestycyjnego powinno mieć dodatni wpływ na dotrzymanie i skracanie terminów oddawania inwestycji do użytku.</u>
          <u xml:id="u-1.73" who="#komentarz">Zatrudnienie, wydajność pracy i płace. Przy ustalaniu założeń planu kierowano się potrzebą prowadzenia polityki zapewnienia dodatkowych miejsc pracy dla całego przyrostu ludności w wieku produkcyjnym przy jednoczesnym przeciwstawianiu się tendencjom dalszego, żywiołowego wzrostu zatrudnienia. Koniecznym jest również zwiększenie efektywności gospodarki siłą roboczą i podniesienie społecznej wydajności pracy przy konsekwentnym przestrzeganiu dyscypliny zatrudnienia i płac. W szczególności należy ograniczyć nadmierne tempo wzrostu liczby pracowników administracyjno-biurowych w przedsiębiorstwach przemysłowych i budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-1.74" who="#komentarz">W projekcie planu na 1969 r. zakłada się wzrost zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej o 304 tys. osób do poziomu 9.536 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-1.75" who="#komentarz">W 1969 r. zakłada się wzrost wydajności pracy w przemyśle o 4,9 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.76" who="#komentarz">Przyrost globalnego funduszu płac w planie na 1969 r. założono w porównaniu do 1968 r. o 17,8 mld zł, tj. o 6,4 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.77" who="#komentarz">Dochód narodowy, produkcja przemysłowa i rolna. Szacuje się, że dochód narodowy wytworzony wzrośnie w 1969 r. w porównaniu z przewidywanym wykonaniem 1968 r. o ok. 5 proc. Podstawowym czynnikiem wzrostu dochodu narodowego jest wzrost produkcji globalnej przemysłu uspołecznionego o 8,2 proc. Odpowiednio produkcja towarowa w cenach zbytu wzrośnie w 1969 r. o 7,4 proc. Przy tych założeniach, poziom produkcji globalnej po raz pierwszy przekroczy w 1969 r. 1.000 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.78" who="#komentarz">Podobnie jak w latach ubiegłych produkcja środków produkcji wyprzedza pod względem tempa wzrostu produkcję przedmiotów konsumpcji z tym, że rozpiętość między tempem wzrostu obu tych grup produkcji utrzymuje się w zasadzie w tych samych granicach, co w 1968 r.</u>
          <u xml:id="u-1.79" who="#komentarz">Do podstawowych zadań, jakie stawia się w latach 1969 i 1970 przemysłowi, należą w szczególności: rozwój branż specjalizujących się w eksporcie, pełniejsze wykorzystanie rezerw produkcyjnych, polepszenie efektywności inwestowania oraz dalsza poprawa nowoczesności i jakości produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.80" who="#komentarz">Spośród gałęzi przemysłu najszybsze tempo wzrostu ma osiągnąć w 1969 r. produkcja przemysłu maszynowego (o 13,0 proc.) oraz przemysłu chemicznego (o 11,8 proc.).</u>
          <u xml:id="u-1.81" who="#komentarz">Wydobycie węgla kamiennego założono w 1969 r. w wysokości 133 mln ton. Ze względu na dobrą koniunkturę na węgiel na rynkach zagranicznych pożądane jest przekroczenie założonych w planie zadań.</u>
          <u xml:id="u-1.82" who="#komentarz">Produkcja energii elektrycznej wzrośnie z 55,5 mld kWh w 1968 r. do 60,1 mld kWh w 1969 r. 1 65 mld kWh w 1970 r. Założony poziom produkcji zapewnia pełne pokrycie potrzeb kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.83" who="#komentarz">Produkcja stali osiągnie w 1969 r. poziom 11,2 mln ton, a w 1970 r. 11,5 mln ton. Przyrost produkcji stali w wysokości 260 tys. ton w r. 1969 zostanie osiągnięty w wyniku intensyfikacji pracy istniejących urządzeń produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.84" who="#komentarz">Tempo wzrostu produkcji podstawowych przemysłów konsumpcyjnych jest zbliżone do przeciętnej dynamiki produkcji środków spożycia, z wyjątkiem przemysłu spożywczego, którego produkcja limitowana jest założeniami przyjętymi w zakresie produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-1.85" who="#komentarz">W przemysłach produkujących dla potrzeb rynku zakłada się, że w 1969 r. produkcja mebli wzrośnie o 9,3 proc., produkcja tkanin bawełnianych o 3,0 proc., tkanin wełnianych o 3,6 proc., tkanin jedwabnych o 2,6 proc., obuwia skórzanego o 6,1 proc., mięsa o 3,5 proc., masła o 6,0 proc., olejów i tłuszczów jadalnych o 5,2 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.86" who="#komentarz">W projekcie planu zakłada się poziom produkcji globalnej rolnictwa w 1969 r. niższy o ok. 1,7 proc., w porównaniu z 1968 r. Jest to związane z ustaleniem zgodnie z przyjętą metodą, produkcji roślinnej na średnim poziomie plonów z ostatnich 4 lat (1965-1968), tj. niższym od osiągniętego w 1968 r.</u>
          <u xml:id="u-1.87" who="#komentarz">Zakłada się na lata 1969-1970 poważne zwiększenie nawożenia w przeliczeniu na 1 ha użytki rolnych, a mianowicie z ok. 91 kg w czystym składniku w 1968 r. do ok. 111 kg w 1969 r. i 138 kg w 1970 r.; wartość dostaw środków ochrony roślin wzrośnie w r. 1969 o ok. 7,1 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.88" who="#komentarz">Przy sprzyjających warunkach klimatycznych i racjonalnym wykorzystaniu środków, tak przyjęty plan produkcji rolniczej powinien zostać przekroczony. Możliwość ta stanowi potencjalną rezerwę planu w roku 1969.</u>
          <u xml:id="u-1.89" who="#komentarz">Szacuje się, że dochód narodowy do podziału wzrośnie w 1969 r. o 5 proc. Ustalenia dotyczące podziału dochodu narodowego przewidują, że fundusz spożycia wzrośnie o ok. 5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.90" who="#komentarz">Spożycie z dochodów osobistych ludności zwiększy się w 1969 r. o 4,6 proc., co w przeliczeniu na 1 mieszkańca oznacza wzrost o 3,6 proc. Szacunek ten wynika z przyjętej w bilansie pieniężnych dochodów i wydatków ludności siły nabywczej, łącznie z zawartą w tym bilansie rezerwą.</u>
          <u xml:id="u-1.91" who="#komentarz">Skumulowana część dochodu narodowego przeznaczona na dalszy rozwój gospodarki narodowej i przyrost środków obrotowych, wzrasta nieco wolniej niż dochód narodowy do podziału. Obciążenie dochodu narodowego inwestycjami netto zwiększy się w 1969 r. do 20,4 proc. wobec 19,8 proc. w przewidywanym wykonaniu 1968 r. Natomiast przyrost zapasów w założeniach na r. 1969 przewiduje się niższy o ok. 9 proc. niż w 1968 r.</u>
          <u xml:id="u-1.92" who="#komentarz">Przedstawiony powyżej obraz głównych założeń projektu planu na lata 1960-1970 wskazuje, iż projekt ten jest w swych globalnych wielkościach zrównoważony.</u>
          <u xml:id="u-1.93" who="#komentarz">Określone napięcia, które mogą pojawić się na tym czy innym odcinku, powinny być usuwane w trybie operatywnej działalności gospodarczej w toku wykonywania planu.</u>
          <u xml:id="u-1.94" who="#komentarz">Rozpoczęty przed kilkoma laty proces doskonalenia systemu planowania i zarządzania gospodarką narodową wszedł w nową fazę, która będzie realizowana zgodnie z kierunkami wytyczonymi przez V Zjazd PZPR. Do zmian w systemie planowania i zarządzania zasługujących obecnie na podkreślenie należy przede wszystkim dalsze istotne ograniczenie zakresu wskaźników dyrektywnych. Kontynuując linię systematycznego zwiększenia elastyczności planowania w NPG na rok 1969, ograniczono o około 20 proc. ilość wskaźników dyrektywnych dotyczących ilości produkcji ważniejszych wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-1.95" who="#komentarz">Podkreślić tu należy, że w wyniku prowadzonych prac nad uelastycznieniem planowania w przemysłach produkujących towary rynkowe uchylono całkowicie dyrektywność ilościowych wskaźników produkcji. Dotyczy to Ministerstwa Przemysłu Lekkiego i Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu. Z tych samych względów uchylono dyrektywny charakter wskaźników wartości produkcji towarowej wg cen zbytu na szczeblu wszystkich ministerstw. Resorty, zgodnie z postanowieniami uchwały, będą dla podległych im zjednoczeń ustalać, a te z kolei dla przedsiębiorstw zadania produkcyjne przy pomocy branżowych mierników produkcji, a w przypadku ich braku w postaci miernika produkcji towarowej. Zadania te poparte będą dyrektywami dotyczącymi zadań ilościowych ważniejszych dla gospodarki narodowej wyrobów, których listę wydatnie zmniejszono.</u>
          <u xml:id="u-1.96" who="#komentarz">Drugą dziedziną, w której ograniczono w sposób istotny dyrektywność wskaźników w NPG, jest zatrudnienie. W roku ubiegłym zatrudnienie nielimitowane stanowiło 51,5 proc. ogółu zatrudnianych, wskaźnik ten na rok 1969 kształtuje się już na poziomie 57,9 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.97" who="#komentarz">Istotne zmiany, zwiększające samodzielność decyzji prezydiów WRN - wprowadzono również w gospodarce terenowej. Dla całości przemysłu terenowego zniesiono dyrektywny charakter limitu zatrudnienia. W zakresie produkcji w przemyśle tym pozostaną dyrektywnymi jedynie ilość produkcji mebli i materiałów ściennych.</u>
          <u xml:id="u-1.98" who="#komentarz">W konsekwencji wprowadzenia powyższych zmian nastąpi dalsze ograniczenie zakresu wskaźników dyrektywnych dla przedsiębiorstw i zjednoczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.99" who="#komentarz">Następną sprawą, która w dziedzinie doskonalenia metod planowania i zarządzania ma istotne znaczenie w NPG na 1969 rok jest wprowadzanie w przemyśle maszynowym miernika produkcji netto dla celów planowania i oceny wydajności pracy, zatrudnienia i funduszu płac. Wprowadzenie tego miernika pozwoli na bardziej prawidłowe wiązanie środków niezbędnych dla realizacji zadań produkcyjnych z rzeczywistym wkładem pracy przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-1.100" who="#komentarz">Niezależnie od tych posunięć rok 1969 będzie okresem przygotowania reformy cen zaopatrzeniowych i inwestycyjnych, której wprowadzenie w życie umożliwi ściślejsze powiązanie wyników działalności przedsiębiorstw i zjednoczeń z handlem zagranicznym oraz umocni w praktyce rozrachunek gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-1.101" who="#komentarz">Duże znaczenie przywiązuje się również do zwiększenia zakresu finansowania działalności inwestycyjnej przy pomocy kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-1.102" who="#komentarz">Powyższe nie wyczerpuje całokształtu zmian w systemie planowania i zarządzenia. Kierunki wytyczone przez V Zjazd PZPR będą realizowane i wprowadzane do praktyki gospodarczej sukcesywnie, w miarę ich gruntownego przygotowania.</u>
          <u xml:id="u-1.103" who="#komentarz">Projekt planu na r. 1969 wyznacza dalszy rozwój naszej gospodarki narodowej tak pod względem ilościowym, jak i z punktu widzenia poprawy jej efektywności. Rozwój, który będzie odbywał się w warunkach równowagi gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.104" who="#komentarz">O PROJEKCIE BUDŻETU PAŃSTWA NA 1969 r.</u>
          <u xml:id="u-1.105" who="#komentarz">Streszczenie informacji złożonej przez Ministra Finansów - Stanisława Majewskiego na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w dniu 4 grudnia 1968 r.</u>
          <u xml:id="u-1.106" who="#komentarz">Stosunkowo pomyślnej realizacji planu towarzyszą w br. na ogół dobre wyniki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-1.107" who="#komentarz">Przewiduje się, że dochody budżetu państwa w 1968 r. będą o 8,6 proc. wyższe niż planowano. Będzie to najwyższy od kilku lat wzrost dochodów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-1.108" who="#komentarz">O osiągnięciu ponadplanowych dochodów decydują przede wszystkim przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej, które wpłacą do budżetu o ok. 10 mld zł więcej niż planowano; w niemałej mierze związane jest to z ożywieniem aktywności i inicjatywy załóg przedsiębiorstw w okresie przedzjazdowym, których wyrazem były liczne zobowiązania produkcyjne oraz dobre, ogólnie biorąc, wyniki produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-1.109" who="#komentarz">Mimo dobrych ogólnie wyników finansowych przedsiębiorstw stwierdzić trzeba, że o wzroście akumulacji decyduje przede wszystkim wzrost produkcji, a w mniejszym stopniu postępy w dziedzinie obniżki kosztów zarówno osobowych, jak i materiałowych; poziom akumulacji poważnie obniżany jest przez straty nadzwyczajne.</u>
          <u xml:id="u-1.110" who="#komentarz">Wzrost akumulacji finansowej w przedsiębiorstwach gospodarki uspołecznionej pozwoli na wydatniejsze zwiększenie własnych środków przedsiębiorstw i zjednoczeń, jak również na przekroczenie planowanych odpisów na fundusz zakładowy.</u>
          <u xml:id="u-1.111" who="#komentarz">Osiągnięcie stosunkowo wysokiego przekroczenia planu dochodów budżetowych pozwoliło na sfinansowanie szeregu dodatkowych potrzeb w dziedzinie rozwoju gospodarki oraz rozszerzenie świadczeń socjalnych i kulturalnych. Przewiduje się więc obecnie, że wydatki budżetowe będą o 4,2 proc. wyższe niż planowano.</u>
          <u xml:id="u-1.112" who="#komentarz">W budżetach nad narodowych dochody wzrosną o ponad 7 proc. wydatki w granicach 6 proc., nadwyżki tych budżetów wzrosną o ok. 1 mld zł. Sytuacja finansowa rad narodowych uległa więc dalszej poprawie.</u>
          <u xml:id="u-1.113" who="#komentarz">Przychody pieniężne ludności uzyskiwane od gospodarki uspołecznionej wyniosą w br. o ponad 10 mld zł, tj. o 2,1 proc. więcej niż planowano i będą o 7,8 proc. wyższe niż w ub. roku.</u>
          <u xml:id="u-1.114" who="#komentarz">Prawie cały ponadplanowy przyrost przychodów pieniężnych ludność przeznaczyła na zwiększenie zakupu towarów, które będą o ponad 9 mld zł wyższe niż planowano.</u>
          <u xml:id="u-1.115" who="#komentarz">Projekt budżetu państwa na rok 1969 wyraka tę samą dynamiczną tendencję rozwoju gospodarczego naszego kraju, która jest charakterystyczna dla bieżącego roku. Projekt budżetu zakłada dochody w wysokości 353,6 mld zł, co oznacza ich wzrost o 8,7 proc. w stosunku do przewidywanego ich wykonania w bieżącym roku oraz wydatki w wysokości 348,7 mld zł, a zatem o 8,2 proc. wyższe niż w tym roku. Przewiduje się więc osiągnięcie nadwyżki dochodów nad wydatkami w wysokości 4,9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.116" who="#komentarz">Jest to budżet nie tylko zrównoważony, zakładający wzrost dochodów i wydatków, odpowiednio do realnych możliwości naszej gospodarki, ale także budżet zawierający rezerwy na nie przewidziane cele.</u>
          <u xml:id="u-1.117" who="#komentarz">Przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej wniosą do budżetu w 1969 r. ponad 281 mld zł, tj. o ponad 9 proc. więcej niż w br.; stanowi to blisko 80 proc. dochodów budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.118" who="#komentarz">Akumulacja finansowa przedsiębiorstw osiągnąć ma ok. 215 mld zł, tzn. o ponad 9 proc. więcej niż w br. Stosunkowo wysoki przyrost akumulacji finansowej będzie pochodzić głównie z rozwoju produkcji przemysłowej. Wymagać to będzie realizacji założonych w projekcie NPG dynamiki i struktury produkcji towarowej i takiej obniżki poziomu kosztów, aby przeciętnie na 1 proc. przyrostu produkcji, towarowej przypadało ponad 1,5 proc. przyrostu akumulacji. Ważne jest, aby prawidłowo w stosunku do potrzeb gospodarki, a zwłaszcza rynku wewnętrznego i handlu zagranicznego kształtowała się struktura produkcji i aby wzrost akumulacji w większym niż dotychczas stopniu opierał się na obniżce kosztów produkcji i wzroście społecznej wydajności pracy. Kierunkowi temu sprzyjać będą bodźce ekonomiczne. W tym też kierunku będą szły wysiłki rządu w realizacji bieżącej polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.119" who="#komentarz">Projekt budżetu na 1959 r. zakłada pewną zmianę w stosunku do 1968 r. proporcji podziału akumulacji finansowej pomiędzy budżet państwa i przedsiębiorstwa: nastąpi wzrost udziału budżetu w wygospodarowanej akumulacji z ok. 76 proc. w br. do ok. 79 proc. w 1969 r. Pozwala na to z jednej strony stosunkowo dobra sytuacja finansowa przedsiębiorstw, które w oparciu o wygospodarowaną akumulację w tym roku będą dysponowały na przyszły rok dostatecznymi funduszami własnymi. Z drugiej strony wzrastające potrzeby w zakresie finansowania inwestycji kluczowych wymagają utrzymania inwestycji przedsiębiorstw na stabilnym poziomie, co oznacza relatywnie mniejsze zapotrzebowanie tych przedsiębiorstw na środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-1.120" who="#komentarz">Dochody z podatków i opłat od ludności oraz od przedsiębiorstw gospodarki nieuspołecznionej, stanowić mają w 1969 r. niecałe 10 proc. ogółu dochodów budżetowych, a więc relatywnie nieco mniej niż w 1968 r. o 0,3 mld zł wzrosnąć mają wpływy z podatku obrotowego i dochodowego od miejskiej gospodarki nieuspołecznionej i od rzemiosła. Wpływy podatkowe od gospodarki chłopskiej będą nieco niższe niż w br. w związku z przewidywanym wzrostem ulg inwestycyjnych i ulg z tytułu premii za kontraktację zbóż.</u>
          <u xml:id="u-1.121" who="#komentarz">Pewnej weryfikacji wymagać będzie jednak zakres ulg podatkowych i ułatwień, z jakich korzystają niektóre zasobne jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Polityka rządu zmierzała i nadal zmierzać będzie do popierania rozwoju rzemiosła, prowadzącego działalność usługową, przede wszystkim dla ludności i w stosunku do tego rzemiosła stosowane nadal będą dotychczasowe stabilne zasady opodatkowania, ułatwienia i ulgi podatkowe. Równocześnie jesteśmy przeciwko stosowaniu ulg i ułatwień wobec pseudo rzemieślników, prowadzących działalność przemysłową i kumulujących w swoich rękach poważną część przychodów od przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej. Uważamy również, że należy zastosować takie instrumenty polityki podatkowej, które przeciwdziałać będą gromadzeniu nadmiernych dochodów w rękach niektórych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-1.122" who="#komentarz">Chodzi tu o relatywnie niewielki odsetek prywatnych zakładów, które osiągają nieuzasadnione wkładem pracy i jej przydatnością społeczną dochody, budzące słuszny sprzeciw zarówno robotników, jak i tych rzeczywistych rzemieślników, którzy swą pracą świadczą usługi dla ludności i gospodarstw chłopskich, jak i produkują swymi rękoma poszukiwane przez ludność różne wyroby.</u>
          <u xml:id="u-1.123" who="#komentarz">Z 349 mld zł przeznaczonych na wydatki budżetowe państwa, ponad połowę przeznacza się na cele gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-1.124" who="#komentarz">Około 43 mld zł przeznacza się na sfinansowanie inwestycji oraz ponad 11 mld zł na sfinansowanie kapitalnych remontów. Oznacza to, że wydatki budżetu na inwestycje w 1969 r. - formalnie biorąc - będą o ok. 9 proc. niższe niż w br., a wydatki na remonty kapitalne wzrosną o ok. 3,5 proc. Liczby te nie obrazują jednak całego wysiłku budżetu państwa związanego z finansowaniem inwestycji, nastąpi bowiem istotna zmiana w formach finansowania inwestycji. Ażeby zapewnić bankom odpowiednie środki na kredytowanie inwestycji, zwiększa się w projekcie budżet państwa lokaty w Banku Inwestycyjnym z 3,5 mld zł w roku bieżącym do ponad 20 mld zł w 1969 r. W związku z tym spadnie procentowy udział budżetu, w bezpośrednim finansowaniu inwestycji z ok. 28 proc. w br. do ok. 24 proc., w 1969 r., a wzrośnie udział kredytu bankowego z ok. 20 proc. do ok. 30 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.125" who="#komentarz">Nadal bardzo ważne miejsce wśród wydatków gospodarczych budżetu zajmują wydatki bieżące na rolnictwo, które wzrastają o blisko 600 mln zł, tj. o ponad 4,1 proc. i będą przeznaczone głównie na popieranie rozwoju produkcji zwierzęcej i roślinnej, na rozwój i poprawę jakości konserwacji urządzeń melioracyjnych oraz na pomoc dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych i dla kółek rolniczych. Znaczne środki przeznacza się także na gromadzką służbę rolną, która została poważnie wzmocniona fachowcami z innych ogniw. Odpowiednie środki przewidziano również na prace geodezyjne związane m.in. ze scalaniem, wymianą i przejmowaniem gruntów. Poza tym przewidziane jest, podobnie jak w br., przekazanie ponad 4,7 mld zł na Fundusz Rozwoju Rolnictwa. Łącznie wydatki na rolnictwo (z inwestycyjnymi) wyniosą ponad 29 mld zł i wzrosną w porównaniu z br. o około 7 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.126" who="#komentarz">Wydatki bieżące na transport wzrosnąć mają o ok. 13 proc., w porównaniu z planem na br. Wydatki na gospodarkę komunalną i mieszkaniową zwiększą się o ok. 5 proc. w stosunku do przewidzianego ich poziomu w br.</u>
          <u xml:id="u-1.127" who="#komentarz">Wydatki na rozwój nauki w 1969 r. wyniosą 4,5 mld zł, z czego na wydatki bieżące przypada ponad 3 mld zł. W stosunku do przewidywanego wykonania poziomu tych wydatków w bieżącym roku oznacza to wzrost o 4 proc. Poza wydatkami budżetowymi rozwój nauki jest finansowany z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, którego wydatki w 1969 r. wyniosą 5,1 mld zł, a zatem o 15 proc. więcej niż w 1968 r. W sumie więc wzrost nakładów na rozwój nauki i prace związane z postępem technicznym, mające istotne znaczenie dla pomyślnego rozwoju naszej gospodarki osiągnie w porównaniu z bieżącym rokiem tempo w granicach ok. 10 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.128" who="#komentarz">Środki przeznaczone na finansowanie urządzeń socjalnych i kulturalnych wzrosnąć mają o ok. 5 proc.; pozwoli to na pewną poprawę jakości świadczonych usług.</u>
          <u xml:id="u-1.129" who="#komentarz">W ramach wydatków bieżących na oświatę i kulturę, które wzrosną w stosunku do br. o ok. 5,6 proc., do kwoty 30,6 mld zł, najbardziej, bo prawie o 12 proc. wzrosną wydatki na szkolnictwo wyższe, a to w związku z poważnym wzrostem liczby studentów, rozbudową szkół wyższych i domów studenckich. Ogólna kwota wydatków budżetu państwa na pomoc dla studentów, tj. na stypendia, domy akademickie, stołówki i dopłaty do wczasów wyniesie ok. 1,2 mld zł i będzie o ponad 19 proc. wyższa niż w br.</u>
          <u xml:id="u-1.130" who="#komentarz">W związku z projektowanym rozwojem szkolnictwa zawodowego, zakładającym wzrost liczby uczniów tego typu szkół z 1,6 mln osób w 1968 r. do 1,8 mln osób w przyszłym roku, bieżące wydatki budżetowe na szkolnictwo zawodowe będą o ok. 470 mln zł, tj. o ok. 8 proc. wyższe niż w br.</u>
          <u xml:id="u-1.131" who="#komentarz">Wydatki bieżące na kulturę i sztukę będą o 6 proc. wyższe w porównaniu z budżetem na 1968 r. W ramach wydatków na kulturę i sztukę stosunkowo wyższą dynamikę zakłada się dla wydatków na radio i telewizję, jako dla podstawowych środków masowego przekazu. Łącznie z wydatkami inwestycyjnymi, wydatki na radio i telewizją wzrastają o 11,5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.132" who="#komentarz">Na finansowanie działalności w zakresie ochrony zdrowia, świadczeń społecznych oraz kultury fizycznej i turystyki wydatki bieżące w budżecie na 1969 r. wzrastają o ok. 5 proc. W porównaniu z przewidywanym ich poziomem w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-1.133" who="#komentarz">Poważnym uzupełnieniem środków przeznaczanych przez budżet państwa na finansowanie świadczeń socjalnych i kulturalnych są środki przeznaczone na te cele przez przedsiębiorstwa państwowe w ramach tzw. działalności pozaoperacyjnej. W ramach tej działalności przedsiębiorstwa wydadzą w 1969 r. na dopłaty do zakwaterowania pracowników i na szkolnictwo zawodowe łącznie ponad 2,8 mld zł, tj. o 4,6 proc. więcej niż w br. Ponadto dopłaty przedsiębiorstw do stołówek pracowniczych, wczasów zakładowych, zakładowych ośrodków zdrowia, domów kultury itp. wyniosą ponad 2,2 mld zł i będą o o ok. 12 proc. wyższe niż w br.</u>
          <u xml:id="u-1.134" who="#komentarz">Rząd przedstawia projekt poprawy norm budżetowych, głównie w oświacie i ochronie zdrowia (m.in. na leczenie w szpitalach); skutki finansowe tej poprawy wyniosą ok. 300 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-1.135" who="#komentarz">Jeśli chodzi o świadczenia ubezpieczeń społecznych, to wydatki na zasiłki chorobowe, rodzinne, leczenie sanotoryjno-klimatyczne ubezpieczonych itp. będą o 7,4 proc. wyższe niż w br., wydatki funduszu emerytalnego na renty i emerytury wyniosą 28 mld zł i będą o ponad 12 proc. wyższe niż w br.</u>
          <u xml:id="u-1.136" who="#komentarz">W projekcie budżetu na 1969 r. zapewniono też niezbędne środki, na obronę narodową, które wzrastają o ok. 9,7 proc. Wymaga tego przede wszystkim zapewnienie stałego unowocześnienia wyposażenia naszych sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-1.137" who="#komentarz">Wydatki budżetu na administrację ulegną obniżeniu, co jest wyrazem polityki rządu w tej dziedzinie. W administracji centralnej w latach 1968-1969 o ok. 8,6 proc. ulegnie obniżeniu stan etatów.</u>
          <u xml:id="u-1.138" who="#komentarz">W administracji terenowej na szczeblu wojewódzkim i powiatowymi zmniejszenie etatów wyniesie ca 2,3 proc. Etaty te w przeważającej mierze zostaną przesunięte do gromad przede wszystkim do służby agrotechnicznej.</u>
          <u xml:id="u-1.139" who="#komentarz">Projekt budżetu państwa zakłada wydatki budżetów terenowych w wysokości 91,7 mld zł. Na realizację wydatków budżetów terenowych przewiduje się środki wyrównawcze budżetu centralnego w wysokości 50,1 mld zł oraz dochody własne w wysokości 41,6 mld zł, tj. o 4,5 proc. Wyższa od osiągniętych w br. W dochodach budżetów terenowych wzrasta, podobnie jak w budżecie państwa, udział dochodów z gospodarki uspołecznionej, natomiast spada udział podatków i opłat otrzymywanych od ludności oraz z gospodarki nieuspołecznionej. Inicjatywa rad narodowych może wpłynąć na pewne przekroczenie założonych dochodów własnych, co podobnie zresztą jak w poprzednich latach, pozwoli im na dodatkowe zwiększenie wydatków budżetowych na odcinkach uznanych za najpilniejsze i najbardziej celowe.</u>
          <u xml:id="u-1.140" who="#komentarz">W przyszłym roku zakłada się zmianę w strukturze przyrostu zapasów. Dynamika przyrostu zapasów w przemyśle wynieść ma 6,4 proc., będzie więc niższa niż tempo wzrostu produkcji globalnej przemysłu. Osiągnięcie tych proporcji wymagać będzie dalszych wysiłków przedsiębiorstw w porządkowaniu gospodarki materiałowej i wzmocnieniu dyscypliny wykonywania umów, w szczególności w zakresie dostaw kooperacyjnych. Wzrost stanu zapasów rynkowych w handlu wynieść ma ok. 7 proc., a zatem więcej niż w tym roku i ma być nieco szybszy od planowanego wzrostu obrotów detalicznych. Niezbędne będzie dalsze wzmożenie wysiłku przemysłu dla poprawy struktury dostaw towarów rynkowych, aby ludność mogła lepiej realizować swe dochody pieniężne.</u>
          <u xml:id="u-1.141" who="#komentarz">Wypłaty kredytów na sprzedaż ratalną towarów wzrosnąć mają o 3,3 proc. Kredyty inwestycyjne dla rolników wzrastają o 5,6 proc., głównie w związku z dążeniem do dalszego rozwoju produkcji rolnej. Wzrost ten zbliżony jest do zakładanego zwiększenia zaopatrzenia wsi w materiały budowlane.</u>
          <u xml:id="u-1.142" who="#komentarz">Ponadto zakłada się dalszy rozwój kredytów obrotowych dla gospodarki chłopskiej, o ok. 1 mld zł., tj. o 7,2 proc., w związku z rozwojem kredytowej sprzedaży nawozów mineralnych.</u>
          <u xml:id="u-1.143" who="#komentarz">Szacuje się, że wkłady oszczędnościowe wzrosną o 13,7 mld zł. Dla utrzymania wzrostu zasobów gotówkowych ludności w uzasadnionych granicach istotne znaczenie ma zaopatrzenie rynku w poszukiwane przez ludność towary.</u>
          <u xml:id="u-1.144" who="#komentarz">Niezbędne jest oszczędne gospodarowanie środkami budżetowymi i środkami przedsiębiorstw, przede wszystkim na tych odcinkach, gdzie rzutuje to na kształtowanie sytuacji pieniężno-rynkowej, a więc nie tylko przy dysponowaniu funduszem płac, ale i przy zakupie artykułów rynkowych przez przedsiębiorstwa i instytucje na własne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-1.145" who="#komentarz">W dobrze pojętym interesie całej gospodarki i całego społeczeństwa konieczne jest ścisłe przestrzeganie zasad oszczędnej i racjonalnej gospodarki oraz niezbędnej dyscypliny finansowej. W ten sposób można osiągnąć zrównoważony rozwój gospodarki i zapewnić ludności coraz lepsze zaspokajanie jej potrzeb w ramach stale rosnących dochodów pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-1.146" who="#komentarz">Podstawowe założenia budżetu i polityki finansowej rządu uwzględniają w zakresie możliwym do zrealizowania na obecnym etapie szereg wniosków i postulatów zgłoszonych w toku dyskusji przedzjazdowej i na V Zjeździe Partii.</u>
          <u xml:id="u-1.147" who="#komentarz">Przedłożony przez rząd projekt budżetu zmierza do realizacji zwłaszcza następujących celów:</u>
          <u xml:id="u-1.148" who="#komentarz">- dążenia do zwiększenia efektywności działalności produkcyjnej przedsiębiorstw uspołecznionych i na tej bazie do dalszego znacznego wzrostu dochodów budżetowych; wiąże się z tym oparcie tych dochodów o poprawę struktury produkcji z punktu widzenia potrzeb zarówno gospodarki narodowej, jak i ludności;</u>
          <u xml:id="u-1.149" who="#komentarz">- zapewnienia niezbędnych środków na dalszy rozwój gospodarki narodowej, a w szczególności na inwestycje produkcyjne oraz na dalsze popieranie rozwoju produkcji rolnej;</u>
          <u xml:id="u-1.150" who="#komentarz">- realizacji programu stopniowego i systematycznego wzrostu i poprawy jakości usług socjalnych i kulturalnych finansowanych ze środków państwowych, a mających tak istotne znaczenie dla warunków życia ludzi pracy, poprzez podnoszenie oświaty i kultury, ochrony zdrowia i świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.151" who="#komentarz">Realizując na odcinku usprawnienia systemu finansowego uchwałę V Zjazdu, resort koncentruje się na wypracowaniu:</u>
          <u xml:id="u-1.152" who="#komentarz">- po pierwsze - większego niż dotychczas zróżnicowania mierników oceny działalności przedsiębiorstw i zjednoczeń oraz lepszego ich dostosowania do specyfiki branżowej. Powinno to sprzyjać lepszemu niż dotychczas powiązaniu bodźców materialnego zainteresowania z wynikami finansowymi;</u>
          <u xml:id="u-1.153" who="#komentarz">- po drugie - metod integracji wysiłków finansowych osiąganych na produkcji eksportowej z wynikami produkcji na potrzeby krajowe; chodzi tu o uruchomienie bardziej skutecznego systemu bodźców finansowych dla rozwoju opłacalnej produkcji eksportowej;</u>
          <u xml:id="u-1.154" who="#komentarz">- po trzecie - zapewnieniu niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstw i zjednoczeń stabilnych zasad gromadzenia własnych środków, przy równoczesnym zapewnieniu skutecznych metod centralnego sterowania rozmiarami tych środków w dostosowaniu do aktualnych możliwości gospodarki narodowej. Wyrazem poszukiwań w tym kierunku będzie wzrost roli kredytu bankowego w finansowaniu rozwoju gospodarki narodowej, a zwłaszcza inwestycji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>