text_structure.xml
66.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 5 min. 15 po pół.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Przedstawiciele Rządu: Wiceprezes Rady Ministrów i Kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych ii Oświecenia Publicznego Kazimierz Bartel, Minister Spraw Wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski, Minister Skarbu Gabriel Czechowicz, Minister Przemysłu i Handlu Eugeniusz Kwiatkowski, Minister Reform Rolnych Witold Staniewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Zarządzeniem! P. Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 października r. b. sesja sejmowa została zamknięta, o czem Panów zawiadomiłem przez ogłoszenie tego zarządzenia na tablicy w haiku sejmowym. Zarządzeniem p. Prezydenta z dnia 31 października została ogłoszona sesja sejmowa, a w dniu dzisiejszym została ona otwarta.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na podstawie tych obu aktów otwieram 306 posiedzenie Sejmu.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Protokół 304 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 305 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają pip. Niedbalski i Milczyński. Listę mówców prowadzi p. Milczyński.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Od p. Marszałka Senatu otrzymałem pismo z zawiadomieniem o przyjęciu przez Senat bez zmian projektu w sprawie zmiany brzmienia art. 103 i 104 ustawy z dnia 19 maja 1920 r. o obowiązkowem ubezpieczeniu na wypadek choroby (Dz. Ust. Rz. P. nr 44 poz. 272).</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Otrzymałem pisma o dymisji gabinetu prof. Kazimierza Bartla i o mianowaniu gabinetu Marszałka Józefa Piłsudskiego w następującym składzie: Prezes Rady Ministrów i, Minister Spraw Wojskowych — Józef Piłsudski, Minister i kierownik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego — Kazimierz Bartel, Minister Spraw Zagranicznych — August Zaleski, Minister Spraw Wewnętrznych — Felicjan Sławoj Składkowski, Minister Sprawiedliwości — Aleksander Mejsztowicz, Minister Skarbu — Gabriel Czechowicz, Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych — Karol Niezabytowski. Minister Przemysłu i Handlu — Eugenjusz Kwiatkowski. Minister Komunikacji — Paweł Romocki, Minister Robót Publicznych — Jędrzej Moraczewski, Minister Pracy i Opieki Społecznej — Stanisław Jurkiewicz, Minister Reform Rolnych — Witold Staniewicz — Od p. Prezesa Rady Ministrów otrzymałem pismo z zawiadomieniem o mianowaniu drą Stanisława Wróblewskiego Prezesem Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Od p. Ministra Skarbu otrzymałem pismo z zawiadomieniem o wycofaniu z pod obrad Sejmu projektu ustawy o zmianie niektórych postanowień ustawy z dnia 25 listopada 1920 r. w przedmiocie przyznania obligacjom Towarzystwa Kredytowego Przemysłu Polskiego gwarancji skarbowej, oraz uproszczonego ściągania należności rzeczowych Towarzystwa (druk nr 2416).</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Od p. Ministra Sprawiedliwości otrzymałem pisma z wnioskami: sędziego pokoju okręgu miejskiego w Radomsku o wydanie z art. 531 k. k. p. Rudzińskiego, sądu powiatowego w Brzeżanach o wydanie z art. 411 u. k. p. Jana Nawróckiego, sądu pokoju 23 okręgu m. st. Warszawy o wydanie z art. 263 k. k. p. Ballina, sądu pokoju 23 okręgu m. st. Warszawy o wydanie z art. 263 k. k. p. Fiderkiewicza, sądu powiatowego w Baligrodzie o wydanie z § 496 u. k. p. Kosydarskiego, sądu okręgowego w Kreszowie o wydanie z § 58 lit. b) i c) i § 65 lit. a) i b) u. k. p. Dziducha, prokuratora sądu okręgowego w Warszawie o wydanie z art. 154 cz. III k. k. p. Krawczyszyna, sędziego II ok. m. st. Warszawy o wydanie z art. 538 cz. I k. k. p. Kwapińskiego, sędziego śledczego I rewiru powiatu dubieńskiego o wydanie z art. 49, 458 cz. II k. k. p. Jemielewskiego, oraz sędziego śledczego Grzegorza Glassa o wydanie z art. 378 k. k. posłów Szydłowskiego i Kowalczuka.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Wnioski te odsyłam do Komisji Regulaminowej i Nietykalności Poselskiej.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Od p. Adama Chełmońskiego otrzymałem pismo, donoszące o zrzeczeniu się przez niego mandatu poselskiego.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Usprawiedliwiają nieobecność we wrześniu posłowie: Brot, Federbusch, Bernard Hausner, Mojżesz Helman, Kirschbraun, Lewin, Melcerowa, Mincberg, Pluta, Reizes, Sirkis, Stempel, Szapira, Ton i Weinzieher.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Udzieliłem urlopów posłom: Brylowi, ks, Czujowi, Kotowi, Kwiatkowskiemu, Mildnerowi, Roguszczakowi j: Rokossowskiemu na 1 dzień, Sirkisowi, ks. Styczyńskiemu i Tuguttowi na 1 tydzień.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Proszą o udzielenie urlopów posłowie: Saraniecki na 8 dni, Boltonia na 4 tygodnie, Sokolnicka i Tomaszczuk na trzy miesiące, Szapira na 4 miesiące.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Nie słyszę protestu, uważam, że Izba na udzielenie urlopów godzi się.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego: pierwsze czytanie preliminarza budżetowego na rok 1927/28.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Zato udzielę głosu p. Ministrowi Skarbu, chcę odczytać Panom pismo, które wysłałem do p. Ministra Skarbu dnia 10 listopada. Pismo to brzmi:</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">„Nadesłane przez Pana Ministra przedłożenie rządowe preliminarza budżetowego na rok 1927/28 — nosi datę 28 października.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Data wniesienia budżetu do Sejmu jest rzeczą nieobojętną, gdyż od niej liczy się okres 3 1/2 miesięczny, pozostawiony Sejmowi przez Konstytucję dla rozpatrzenia preliminarza budżetowego.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Ponieważ Sejm zostanie uruchomiony dopiero dnia 13. XI, t. j. z, chwilą otwarcia sesji przez Prezydenta Rzeczypospolitej i ponieważ dopiero od tego memento wolno Sejmowi rozpocząć swe prace, a między tajnemi i tracę nad preliminarzem budżetowym, pozostawienie na przedłożeniu rządowem daty 27. X staje się niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">Rzecz wydaje mi się tak jaska i bezsporna, że bez dalszych wywodów chcę prosić Pana Ministra o zmianę daty wniesienia budżetu z 28. X na 13. XI”. Na pismo to dotychczas nie otrzymałem odpowiedzi, nie wątpię jednak, że spełniam raczej formalność ii Uprzejmość w stosunku do Rządu, prosząc, aby data wniesienia budżetu została ustalona na dzień 13 listopada. Gdyby to nie nastąpiło, byłbym zmuszony do stwierdzenia tego jednostronnie, a zdaje mi się jednak że równocześnie całkiem bezstronnie.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">W sprawie porządku dziennego głos ma p. Sochacki.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PSochacki">Proszę Panów, pomiędzy poprzedniem a dzisiejszem posiedzeniem Sejmu wydany został niesłychany, kagańcowy dekret, którego jedynym celem jest skrępowanie opinii publicznej, ujęcie w karby niesłychanych represji! nie tylko niezależnej prasy robotniczej i chłopskiej...</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Panie Pośle Sochacki, Pan wchodzi w meritum sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PSochacki">... ale całej opinii:. Jestem przeświadczony, że szerokie masy robotnicze i chłopskie....</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Panie Pośle Sochacki, proszę postawić wniosek w sprawie porządku dziennego, na nic więcej bowiem nie pozwolę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PSochacki">Przechodzę do wniosku... Domagamy się, aby Sejm niezwłocznie zajął się tą piekącą dla szerokich mas sprawą,. Dlatego też proponujemy, aby na porządku dziennym dzisiejszego posiedzenia Sejmu przed przystąpieniem jeszcze do obrad nad preliminarzem budżetowym faszystowskiego Rządu Piłsudskiego...</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Wesołość)</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PSochacki">... postawiony został wniosek Komunistycznej Frakcji Poselskiej o uchylenie niesłychanej kagańcowej ustawy prasowej.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Głos: Precz z ustawą kagańcową!)</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Panowie słyszeli propozycję p. Sochackiego. Uważam jednak, że tej propozycji nie trzeba poddawać pod głosowanie, bo jeśli p. Sochacki zgłosi wniosek odpowiednio sformułowany, to w takim razie ten wniosek będzie mógł przez samo zgłoszenie przejść dziś przez pierwsze czytanie i być odesłany do komisji.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego: pierwsze czytanie preliminarza budżetowego na rok 1927/28. Głos ma p. Minister Skarbu.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy. Głosy: Precz z Rządem faszystowskiej dyktatury.)</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Posła Wojewódzki ego przywołuję do porządku.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Wrzawa. Głosy: Precz z faszystowską dyktaturą! Głos: Podstawione figury. Głos: Precz z Rządem kapitalistów! i obszarników!.)</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przedłożony Wysokiej Izbie budżet na r. 1927/28 opiewa po stronie wydatków na globalną cyfrę 1.898.679.975 złotych.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przychody są zaprojektowane w kwocie 1.899.252.571 zł.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dla analizy tego budżetu przytoczyć muszę porównawcze dane z lat ubiegłych:</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W r. 1924 preliminowano 1.707 milionów złotych, wydatkowano 1.580 milionów złotych, w r. 1925 preliminowano 1,932 miliony, wydatkowano zaś faktycznie 1.878 milj. zł, w r. 1926 łączna kwota Wszystkich zatwierdzonych przez Sejm kwartalnych preliminarzy stanowi 1.819 milj. złotych i oczekiwane wydatki nie przekroczą tej granicy. Powyższe cyfry przyjęto według układu budżetu w r. 1926, t. j, z wieliminowaniem poczty do przedsiębiorstw, Wskaźnik kosztów utrzymania wynosił przeciętnie: w r. 1924 — 134, w r. 19215 — 153, za pierwsze trzy kwartały 1926 r. wskaźnik ten stanowił — 177,4. Na 1 października wskaźnik kosztów utrzymania wzrósł do 188.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Porównując wzrost wskaźnika W chwili sporządzania budżetu na r. 1927/28 z rokiem 1925, stanowiący 22%, dojść należy do wniosku, że zaprojektowany budżet jest oszczędniejszy znacznie, niż faktycznie wykonanie budżetu państwowego na r. 1925. Budżet 1927/28 przewyższa kwartalne budżety r. 1926 o 4% Ten wzrost Rząd uważa za nieunikniony wobec wzrostu cen. Zamknięcie preliminarza cyfrą 1898 milionów wymagało znacznego Ograniczenia wydatków. Etaty osobowe (urzędnicy i: funkcjonariusze niżsi) urzędów administracyjnych zostały zredukowanie z 62.890, według preliminarza urzędowego na r. 1926, do 60.118, czyli o 4,5%.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Uległy dalszej redukcji etaty policji państwowej o 834 osób (stan faktyczny na dz. 21 XII 1924 r. stanowił 42.040, według preliminarza wydatków na r. 1926 — 32.861 i według niniejszego preliminarza 32.027.)</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Ogólne zaś zmniejszenie etatów w dziale administracji w porównaniu ze zrewidowanymi preliminarzem na r. 1926 stanowi 5.608 stanowisk i to nie zważając na zwiększenie personelu nauczycielskiego o 585 osób. Część opinii publicznej ustosunkowała się jednak krytycznie do wysokości preliminarza budżetowego i twierdzi, że Polskę nie stać na budżet przekraczający 1 i pół miliarda. Cyfra powyższa, t. j. 1 i pół miliarda była zakreślona, przez pewne grupy społeczne jako prekluzyjna granica budżetu państwowego jeszcze na jesieni r. 1925 niezwłocznie po ustąpieniu premiera Wł. Grabskiego. W ciągu roku, który nas oddziela od tej chwili, zaszły atoli nader poważne zmiany, jak zniżka kursu złotego i wzrost cen, które to zmiany wpływają w sposób decydujący na rozmiar wydatków państwowych. Przyjął się zwyczaj powoływania się bezkrytycznego na opinię Hiltona Younga, który w swem sprawozdaniu określił wysokość budżetu do maksymum 900 mil jonów zł franków. Należy zauważyć, że Young doradzał przerzucenie na samorządy całego szeregu wydatków (szkolnictwo, policję, drogi, etc,.), które należy szacować na kwotę 86 milj. złotych,. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że Young opierał swe wnioski na tym stanie, jaki zastał w Polsce w 1923 r., kiedy przeciętna wysokość kosztów utrzymania stanowiła 618, to musimy dojść do wniosku, że powoływanie się na Younga jest conajmniej niewłaściwe. Przy porównaniu budżetów poszczególnych ministerstw, konstatujemy wzrost wydatków na wojsko, tak w porównaniu ze zrewidowanym preliminarzem rządowym na r. 1926, jak i z przewidywanemi wydatkami w r. 1926; wzrost ten przewyższa przewidywane wydatki r. 1926 o 39 milionów, co się Objaśnia wzrostem cen i polepszeniem bytu oficerów. Dalej widzimy znaczny wzrost wydatków na roboty publiczne, stanowiące w porównaniu z preliminarzem rządowym na r. 1926 — 28 milj. złotych; natomiast zmniejszono znacznie preliminarz Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w związku ze zmieniającem się bezrobociem, oraz na tej podstawie, że wyasygnowanie znaczniejszych środków na roboty publiczne przyczyni się w znacznej mierze do złagodzenia bezrobocia.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Wzrosła pozycja długów państwowych O 24 miliony.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przy układaniu budżetu Rząd wychodził z założenia, że deficyty budżetowe są niedopuszczalne i że budżet winien być za wszelką cenę zrównoważony.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Zastanówmy się więc nad tem, czy dochody preliminowane są realne i możliwe do osiągnięcia.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Gros, naszych wpływów stanowią daniny publiczne i dochód z monopoli państwowych. Z tego źródła Wpłynęło: W r. 1924 — 1.182 miliony, w r. 1925 — 1.329 milionów i W r. 1926 oczekiwane wpływy wyniosą około 1.493 miliony.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Na rok 1927/28 preliminowano z tego tytułu 1.597 milionów.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W tem miejscu zaznaczyć muszę, że 10% nadzwyczajny dodatek, który Rząd zamierza prolongować na rok następny, w roku bieżącym był pobierany częściowo od lipca, a częściowo od drugiej połowy miesiąca września.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dodatek ten przyniesie w roku przyszłym w przybliżeniu o 40 milj. złotych Więcej. Po uwzględnieniu tej okoliczności, widzimy, że dochód z danin i monopoli został preliminowany o 64 milj. wyżej, od spodziewanych Wpływów roku bieżącego.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W świetle przytoczonych cyfr, świadczących o znacznym z roku na rok wzroście wpływów, preliminowana kwota dochodów nie wydaje się zbyt optymistyczna. Przy ustalonych stosunkach dochody państwowe winny być zasadniczo preliminowane na podstawie wyników! lat poprzednich, np. przeciętnej za poprzednie trzylecie.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Taki system jednak nie może mleć zastosowania w naszych warunkach, przedewszystkiem dlatego, że siła nabywcza złotego obniżyła się, a w związku z tem podstawa wymiaru podatków (np. obrotowego i dochodowego) zwiększyła się.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przechodząc do analizy najważniejszych pozycji, muszę zwrócić uwagę, że oczekiwane są większe wpływy z podatku dochodowego, mianowicie w wysokości 1,20 milj., co znajduje swe uzasadnienie w szybkim wzroście wpływów! z tego źródła w ciągu ostatnich lat, a mianowicie w r. 1924 osiągnięto 39 milionów, w r. 1925 — 62 miliony, w r. bieżącym za 9 mieś. — 63 miliony, t. j. 90% perfumowanej kwoty, gdy termin płatności! tego podatku przypada zaledwie na 1 listopada. Dochody, podlegające opodatkowaniu W przyszłym okresie budżetowym, wyrażone w złotych obiegowych, będą znacznie większe, niż dochody r. 1905, które stanowią podstawę opodatkowania w roku bieżącymi. Nie mówiąc już o zmianie kursu złotego, podstawa opodatkowania nie może się nie rozszerzyć, gdy ceny wzrosły, a koszty utrzymania się zwiększyły. Odnosi się to również do podatku obrotowego, który już w; roku bieżącym, nie zważając na obniżenie stawki dla, całego szeregu artykułów, daje lepsze wynikli, niż w r. 1925, i którego wpływy przewyższą prawdopodobnie kwotę 200 milionów zł. Z podatku obrotowego preliminuje się 196 milionów i kwota ta niezawodnie zostanie osiągnięta, nie zważając na zdecydowane obniżenie stawki podatkowej od handlu hurtowego wogóle z 2 do 1%.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">O ile chodzi o monopole, to z monopolu tytoniowego preliminowana jest w przybliżeniu kwota, odpowiadająca wpływom roku bieżącego, natomiast, zwiększono znacznie (o 43 milj. zł) spodziewane wpływy r. b. z, monopolu spirytusowego, co znajduje swe uzasadnienie tak w rozciągnięciu pełnego monopolu na cały obszar Państwa, jak i w podniesieniu opłaty skarbowej o 1 zł, która to podwyżka obowiązywała w roku bieżącym dopiero w długiem półroczu.</u>
<u xml:id="u-9.18" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Zwiększona została pozycja podatku majątkowego, a mianowicie preliminuje się 95 milionów, t. j. o 35 milionów więcej, niż na rok bieżący. Zaległości podatku majątkowego na 1 stycznia 1927 r. będą wynosiły około 700 milionów i rzeczą jest słuszną, by tempo ściągania tego podatku zostało przyśpieszone.</u>
<u xml:id="u-9.19" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Wysokiej Izbie znane jest stanowisko Ministerstwa Skarbu, które uważa ściągnięcie całkowitego ustawowego kontyngentu tego podatku ze względu na wadliwą jego strukturę za zbyt uciążliwe dla życia gospodarczego. Jednakże ewentualne zmniejszenie kontyngentu ze względów budżetowych wymaga kompensaty. Przed rozstrzygnięciem w drodze ustawodawczej! tej kwestii Rząd zniewolony jest bazować się na obowiązującej obecnie ustawie. Inne wpływy budżetowe poza daninami publicznemi i monopolami nie wykazują dużej różnicy w porównaniu z wpływami z r. 1926.</u>
<u xml:id="u-9.20" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dochody wszystkich resortów (bez Ministerstwa Skarbu) są obliczone o 5 milionów więcej niż się osiągnie w r. 1926, przedsiębiorstw zaś państwowych o 6 milj. wyżej, przyczem oczekiwana jest zwyżka z dochodów kolei państwowych ponad dochód z r. 1926 w wysokości 7 milionów.</u>
<u xml:id="u-9.21" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Niezawodnie preliminowane wydatki, bez specjalnych wysiłków ze strony Rządu, znajdą swe pokrycie w normalnych dochodach, preliminowanych na podstawie obecnego stanu prawnego,.</u>
<u xml:id="u-9.22" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Możliwe są nadto pewne oszczędności: z jednej strony, a taki automatyczny wzrost dochodów! z drugiej, który da możność częściowego pokrycia pozycji o charakterze inwestycyjnym, oraz na poprawę bytu pracowników państwowych, które są objęte artykułem 4 projektu ustawy skarbowej (202 milj,).</u>
<u xml:id="u-9.23" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Wykonanie jednak w całości planu, zakreślonego w art. 4, wymaga znacznego wysiłku.</u>
<u xml:id="u-9.24" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W tem miejscu uważam; za wskazane zaznaczyć, że zadanie władzy państwowej nie może się ograniczyć do redukowania wydatków kosztem najżywotniejszych interesów państwowych, gdyż polityka taka doprowadziłaby do obniżenia poziomu kulturalnego kraju, osłabienia naszej siły zbrojnej i pozbawiłaby nas możności normalnego rozwoju.</u>
<u xml:id="u-9.25" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Powinniśmy, nie zaniedbując oszczędności, osiągnąć tafcie dochody, które gwarantowałyby dostateczne pokrycie wydatków niezbędnych i usuwałyby niebezpieczeństwo deficytów! budżetowych, do których żadną miarą nie możemy dopuścić.</u>
<u xml:id="u-9.26" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W tem miejscu pozwolę sobie powołać się na opinię misji Kemmerera: „Niewątpliwie każdy rząd zmuszony jest do wynajdywania źródeł dochodowych. Chociaż zasadniczo wydatki państwowe uzależnione są od dochodów Państwa, t. j. od pewnej części: dochodu społecznego, która może być pobrana w, postaci podatków bez naruszenia fundamentów życia ekonomicznego, to jednak na krótką metę, w odróżnieniu od tej zasady, o wysokości preliminowanych dochodów decyduje głównie wysokość wydatków budżetowych. Cudzoziemiec nie wiele może udzielić rad co do zmniejszenia lub zrewidowania większości pozycji wydatkowych w budżecie polskim. Ogólnikowa rada stosowania oszczędności i ograniczenia wydatków nie wiele pomoże ministrowi przy opracowywanych szczegółów budżetu. Można naodwrót przewidywać zwiększenie w przyszłości, wydatków państwowych w Polsce. Uposażenie urzędników państwowych jest niskie. Podwyżkę dałoby się tylko w części zrównoważyć drogą redukcji personelu, która może być przeprowadzona pod warunkiem ulepszenia organizacji pracy i zwiększenia jej wydajności, co w znacznym stopniu może być osiągnięte przez stosowanie wyższych płac. Słusznem również jest przewidywanie możliwości wzrostu cen, co niewątpliwie spowoduje zwiększenie innych wydatkowi na administrację, a będzie wymagało zastosowania przez Rząd niezbędnych środków celem utrzymania równowagi budżetowej. Wobec położenia międzynarodowego Polski jest rzeczą niezbędną utrzymanie silnej armili, z tem jednak zastrzeżeniem, że wydatki na ten cel będą utrzymane w granicach trzeźwo zrozumianej konieczności.</u>
<u xml:id="u-9.27" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Wydatki na oświatę nie są zbyt wielkie w stosunku do całości budżetu ii w przyszłości będą bezwątpienia zwiększone zarówno w cyfrach absolutnych jaki i względnych”.</u>
<u xml:id="u-9.28" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Celem zapewnienia równowagi budżetowej misja Kemmerera proponuje podwyższenie stawek podatków pośrednich i przywrócenie podatku węglowego w wysokości. 1 zł od tony. Dalej misja proponuje podniesienie dochodów z podatku gruntowego, który jej zdaniem jest niski, rozszerzenie podatku obrotowego na rolnictwo i nawet zwaloryzowanie podatku w związku ze spadkiem złotego i wzrostem cen. Rząd nie uważa, jednak za możliwe wprowadzenie wskazówek tych w życie w całej rozciągłości. Przedewszystkiem byłoby niebezpiecznem podwyższenie podatków pośrednich, jako potęgujących drożyznę. Z tych samych względów niemożliwem jest rozciągnięcie podatku obrotowego na rolnictwo. Wogóle ze względu na stan gospodarczy kraju unikać narazie należy zwiększenia stawek podatkowych i Rząd zamierza osiągnąć potrzebne środki w drodze bardziej intensywnego wyzyskania istniejących źródeł dochodowych bez, podwyższenia stawek podatkowych.</u>
<u xml:id="u-9.29" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Należyte wyzyskanie źródeł dochodowych pozostaje w ścisłym związku z polepszeniem administracji skarbowej. Aparat skarbowy w ostatnich latach wykazał znaczne postępy. To jednak nie ulega wątpliwości, że dalsze usprawnienie tego aparatu zapewniłoby zwiększenie dochodów o 10–15%. Największą prze szkodą do udoskonalenia aparatu stanowi niedostateczne uposażenie urzędników skarbowych.</u>
<u xml:id="u-9.30" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Sejm zdawał sobie sprawę z konieczności postawienia administracji skarbowej na wysokim poziomie i dał temu wyraz w rezolucji swej z dnia 10 lipca 1924 r., wzywającej rząd, aby podniósł poziom wykształcenia ogólnego i fachowego funkcjonariuszów skarbowych na kierowniczych i odpowiedzialnych stanowiskach i zrewidował kwestie ich wynagrodzenia. Polepszenia bytu urzędników skarbowych na kierowniczych stanowiskach w drodze przyznania im dodatku funkcyjnego wymagają wyjątkowo ciężkie ii przykre warunki pracy i jest to jedyna droga do pozyskania inteligentnych i na wysokości zadania stojących jednostek.</u>
<u xml:id="u-9.31" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Winien być bardziej niż obecnie zacieśniony stosunek między drugą a pierwszą instancją, Ministerstwo Skarbu zaś powinno dysponować silniejszym aparatem inspekcyjnymi, aby mieć możność dopilnowania wszystkich podległych urzędów prowincjonalnych Udoskonalenie aparatu skarbowego leży nie tylko w interesach Skarbu, lecz powinno także obchodzić szersze warstwy społeczeństwa, zainteresowane bezpośrednio w sprawiedliwym wymiarze podatków, i prawidłowem traktowaniu spraw skarbowych.</u>
<u xml:id="u-9.32" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dalej zatrzymać się muszę nad polepszeniem organizacji monopolowi państwowych. Dotychczasowe rewizje wykazały znaczne niedomagania w działalności monopolu spirytusowego. Te niedomagania objaśniają się częściowo tem, że organizacja jest młoda, i praca się odbywała w tempie przyśpieszonem, lecz z drugiej strony uznać należy, że większa część usterek winna być odniesiona na karb niedostatecznie fachowego i wyrobionego kierownictwa. Misja amerykańska, zwróciła uwagę na konieczność daleko idących zmian w dotychczasowej gospodarce monopolu tytoniowego. W obecnej chwili opracowane już zostały statuty tych monopoli, mające na celu normowanie stosunku do Ministerstwa Skarbu i ścisłe rozgraniczenie kompetencji, Będą stworzone w najbliższych dniach przy departamencie akcyz i monopoli państwowych specjalne komisje rewizyjne, składające się z ludzi fachowych, które będą miały za zadanie planową i systematyczną kontrolę nad monopolami.</u>
<u xml:id="u-9.33" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przewodniczący komisji będą odpowiedzialni za działalność monopoli w równej mierze z ich dyrektorami i obowiązani będą przedkładać Ministrowi Skarbu szczegółowe raporty periodyczne, tak o pracy komisji rewizyjnych, jak i o postępach w organizacji działalności, nadzorowanych przez nich monopoli.</u>
<u xml:id="u-9.34" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Poza monopolami zwrócona zostanie specjalna uwaga na zwiększenie dochodowości przedsiębiorstw państwowych, które w większej niż dotychczas mierze powinny się przyczyniać do pokrycia wydatków budżetowych. Rząd osiągnął już, poczynając od lipca r. b., równowagę budżetową: w lipcu otrzymano 8 milj. nadwyżki, w sierpniu 17 milj., we wrześniu 7 milj., w październiku 30 milj. zł. Razem 62 milj. złotych.</u>
<u xml:id="u-9.35" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Utrzymanie tej równowagi Rząd uważa za swe najważniejsze zadanie.</u>
<u xml:id="u-9.36" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Zapewnienie równowagi budżetowej na dalszą metę pozostaje w ścisłym związku z kursem złotego.</u>
<u xml:id="u-9.37" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Kurs zaś złotego uzależniony jest przedewszystkiem od bilansu płatniczego.</u>
<u xml:id="u-9.38" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przy szczupłych rezerwach naszej instytucji emisyjnej powinniśmy utrzymać za wszelką cenę aktywność naszego bilansu handlowego. Bilans handlowy jest czynny, poczynając od września 1925 r., przy czem nadwyżka eksportu nad importem w pierwszych 9 miesiącach r. b. wyraziła się cyfrą 344 milj. zł w złocie.</u>
<u xml:id="u-9.39" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie. jest jednak wyłączone niebezpieczeństwo, że kurs pieniądza, może ulegać wahaniom przy równowadze budżetowej i przy czynnymi bilansie handlowym. Momenty psychologiczne z jednej strony, a interesy egoistyczne pewnych grup społecznych, zainteresowanych w zniżce złotego, z drugiej strony, mogą spowodować ucieczkę walut zagranicę, lub też gromadzenie oszczędności w walutach obcych.</u>
<u xml:id="u-9.40" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Interes państwowy nie może być uzależniony od tych nastrojów! i egoistycznych motywów i zachodzi potrzeba Usprawnienia nadzoru nad obrotem obcemi walutami i dewizami. Dewizy z eksportu powinny dostarczyć środków do pokrycia, zapotrzebowań gospodarczo uzasadnionych.</u>
<u xml:id="u-9.41" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Sprawność aparatu kontrolującego przy Ministerstwie Skarbu pozostawia nadal wiele do życzenia, lecz, poczynione już zostały kroki celem stworzenia sprężystej organizacji.</u>
<u xml:id="u-9.42" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">O zniżce złotego nie może być mowy, przeciwnie można się zastanowić nad tem, czy nie należałoby stabilizować kurs złotego na poziomie wyższym niż obecnie.</u>
<u xml:id="u-9.43" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W związku z lansowanemi przez pewien odłam prasy pogłoskami o grożącej rzekomo inflacji, muszę oświadczyć, że Rząd nie tylko nie zamierza uciekać się do inflacji, lecz odwrotnie, uchwalił stopniowe wycofywanie biletów zdawkowych, na jaki cel przeznacza się 120.000.000 złotych rocznie, przyczem przedłożony Wysokiej Izbie preliminarz budżetowy zawiera już odnośną pozycję rozchodową.</u>
<u xml:id="u-9.44" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Aktualne jest pytanie, kiedy nastąpi ustawowo stabilizacja złotego na określonym poziomie, połączona z wymianą na złoto lub obce waluty.</u>
<u xml:id="u-9.45" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Misja Kemmerera doradza szybkie rozstrzygniecie tej kwestii. pod warunkiem doprowadzenia pokrycia Banku Polskiego przynajmniej do 60%, Jestem atoli zdania, że ustawową stabilizację złotego winien poprzedzić dłuższy okres równowagi budżetowej, faktyczna stabilizacja warunków gospodarczych ii finansowych, lub też uzyskanie znaczniejszych rezerw walutowych.</u>
<u xml:id="u-9.46" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Po wielu niefortunnych eksperymentach weszliśmy w nową fazę stosunków, kiedy szerszy ogół zrozumiał konieczność budowania systemu finansowego na ogólnie przyjętych zasadach.</u>
<u xml:id="u-9.47" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Powszechne zrozumienie zasadniczych tez gospodarki finansowej daje gwarancję, że eksperymenty w przyszłości się nie powtórzą że każdy rząd będzie uważał za swój obowiązek utrzymanie równowagi budżetowej i niedopuszczenie do wahań kursowych.</u>
<u xml:id="u-9.48" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Jednakże muszę zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo traktowania, problemu skarbowego w płaszczyźnie zbyt ciasnej.</u>
<u xml:id="u-9.49" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Głównem zadaniem władzy państwowej jest osiągnięcie ogólnego dobrobytu.</u>
<u xml:id="u-9.50" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie powinniśmy spuszczać z oka, że w kraju o stosunkach nienormalnych sukcesy finansowe nie mogą być trwałe.</u>
<u xml:id="u-9.51" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W tem miejscu zwrócić muszę uwagę na niebezpieczeństwo wzrastającej drożyzny 4 niemoralność poglądu, propagowanego przez niektóre czynniki, że władza państwowa nie powinna przeszkadzać nikomu w robieniu dobrych interesów, chociażby to kolidowało z interesami szerszego ogółu.</u>
<u xml:id="u-9.52" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Kryzys finansowy na jesieni r. 1925 spowodowała wzrastająca z dnia na dzień drożyzna.</u>
<u xml:id="u-9.53" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Stały wzrost cen w r. 1924, a następnie w 1926 doprowadził do tego, że Polska stała się na jesieni r. 1925 najdroższem państwem na kontynencie europejskim.</u>
<u xml:id="u-9.54" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Wzrost cen spowodował rozdęcie, budżetu, ogromne deficyty budżetowe, bierność bilansu płatniczego i w dalszej konsekwencji tych objawów — załamanie się kursu złotego.</u>
<u xml:id="u-9.55" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie możemy dopuścić do powtórzenia się tego niebezpieczeństwa.</u>
<u xml:id="u-9.56" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Walka z drożyzną winna iść drogą przywrócenia swobodnej konkurencji.</u>
<u xml:id="u-9.57" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Należy usunąć przymus cen, ustalony przez poszczególne organizacje i związki.</u>
<u xml:id="u-9.58" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dopuszczalne są i nawet potrzebne ze względu na. eksport kartele przedsiębiorstw! przemysłowych, to jednak kartele, monopolizujące te lub inną gałęź produkcji, nie mogą narzucać swej woli Państwu i społeczeństwu.</u>
<u xml:id="u-9.59" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek Dębski.)</u>
<u xml:id="u-9.60" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Kontrola ze strony czynników rządowych jest niezbędna; nie powinna ona być dokuczliwa i krępującą. Ingerencja władzy ograniczać się winna do wypadków, gdy chęć osiągnięcia nadmiernych zysków: zagraża interesom obywateli.</u>
<u xml:id="u-9.61" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Do problemu cen przywiązuję specjalną uwagę, gdyż nieuzasadniony ekonomicznie wzrost cen prowadzi do zmniejszenia siły nabywczej ludności, do pauperyzacji wsi i do kurczenia się rynku wewnętrznego, co w swem następstwie uniemożliwia normalny rozwój przemysłu.</u>
<u xml:id="u-9.62" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przytoczę dane, dotyczące walki o ceny w Niemczech:</u>
<u xml:id="u-9.63" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W Niemczech minister gospodarczy Rzeszy ma szerokie uprawnienie (na mocy przepisowi przeciw nadużywaniu gospodarczej przewagi z dn. 2/XI 1923 r.) w zakresie nadzoru nad kartelami.</u>
<u xml:id="u-9.64" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Jeżeli kontrakt lub umowa kartelowa zagraża gospodarce społecznej lub dobru publicznemu, minister gospodarczy Rzeszy może;</u>
<u xml:id="u-9.65" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">1) złożyć wniosek do sądu kartelowego o unieważnienie umowy;</u>
<u xml:id="u-9.66" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">2) zarządzić, że każdy kontrahent zainteresowany w umowie może w każdej chwili wypowiedzieć umowę lub odstąpić od kontraktu.</u>
<u xml:id="u-9.67" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Gospodarkę społeczną lub dobro publiczne przepisy niemieckie uważają za zagrożone szczególnie wtedy, jeżeli w sposób niczem nieuzasadniony produkcja lub zbyt zostają ograniczone, ceny podwyższone lub utrzymywane na wysokim poziomie lub też niewłaściwie się ogranicza swobodę wymiany.</u>
<u xml:id="u-9.68" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Niemiecka zaś opinia publiczna wysuwa następujące postulaty do obniżenia cen:</u>
<u xml:id="u-9.69" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">1) absolutnie wolna konkurencja produkcji i pracy,</u>
<u xml:id="u-9.70" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">2) nieudzielanie pomocy przedsiębiorstwom nieracjonalnie prowadzonym.</u>
<u xml:id="u-9.71" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Na konferencji odbytej w połowie października 1925 r. w „Reichswirtschaftministerium” między rządem Rzeszy a rządami krajowemu oświadczono się zgodnie za zniesieniem wszelkiego przymusu cen, ustalanych przez związki i cechy.</u>
<u xml:id="u-9.72" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Rada Ministrów na ostatniem posiedzeniu uchwaliła projekt dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej o ankiecie gospodarczej. W skład komisji ankietowej wejdą przedstawiciele wszystkich ugrupowań społecznych. Ankieta będzie miała za zadanie zbadanie warunków produkcji ii wymiany i postawienia, że tak powiem, diagnozy choroby.</u>
<u xml:id="u-9.73" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Poza ujemnym wpływem niektórych organizacji, na poziom cen oddziaływają niewspółmiernie wysokie wydatki na administrację przedsiębiorstw i wysoka stopa procentowa.</u>
<u xml:id="u-9.74" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Stopa procentowa, która wynosiła nie tak dawno 24, została obniżona do 16%. Jest to jednak jeszcze norma bardzo wysoka i winniśmy dążyć do dalszego znacznego potanienia kredytu.</u>
<u xml:id="u-9.75" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Drożyzna kredytu stoi w bezpośrednim związku z nadmierną ilością banków, których znaczna część jest niezdolna do życia i utrzymuje się na powierzchni w sposób sztuczny.</u>
<u xml:id="u-9.76" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W obecnej chwili mamy jeszcze 79 banków akcyjnych czynnych (w tem 6 zagranicznych), nie licząc 30 banków, znajdujących się w stanie likwidacji, względnie upadłości.</u>
<u xml:id="u-9.77" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Bilans łączny 72 banków akcyjnych na dzień 31/VII r. b. wykazuje zaledwie 158 milj. zł kapitałów własnych, przyczem w 21 wypadkach kapitał własny nie dosięga 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-9.78" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przy małych obrotach banków koszty administracyjne są niewspółmiernie drogie i tem się objaśnia nienormalne rozpięcie między stopą procentową Banku Polskiego, a banków prywatnych, stanowiącą 6%, gdy w warunkach normalnych banki prywatne pobierają więcej od instytucji emisyjnej o 1 do 2%.</u>
<u xml:id="u-9.79" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W związku z tem polityka Rządu winna iść po linii stopniowej likwidacji banków nieodpowiadających wymogom ustawowym.</u>
<u xml:id="u-9.80" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Misja amerykańska zaleca zorganizowanie sprawnego nadzoru nad bankami celem zabezpieczenia interesu publicznego i stworzenia pewniejszej podstawy dla operacyj bankowych w przyszłości.</u>
<u xml:id="u-9.81" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Istniejący przy Ministerstwie Skarbu obecnie Inspektorat Bankowy jest zorganizowany słabo i. nie odpowiada swemu przeznaczeniu.</u>
<u xml:id="u-9.82" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W obecnej chwili dokonywa się praca nad stworzeniem specjalnego Komisariatu Bankowego, w skład którego wejdą wytrawni praktycy bankowi.</u>
<u xml:id="u-9.83" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Odbudowa bankowości prywatnej, jako akcja sanacyjna ze strony Rządu, uzależniona jest przedewszystkiem od odrodzenia zmysłu oszczędności, co jest związane ze stałością kursu i ze stabilizacją siły nabywczej złotego. Zatrzymałem się dłużej nad problemem cen, gdyż ma on decydujący wpływ na finanse państwowe.</u>
<u xml:id="u-9.84" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przy wzrastających, bez dostatecznych ekonomicznych podstaw, cenach nie może być mowy o stałem zrównoważeniu budżetu i o czynnym bilansie płatniczym.</u>
<u xml:id="u-9.85" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Dla przyszłości polskich finansów nie decydujące znaczenie stworzenie warunków, uniemożliwiających powtarzanie się błędów i ryzykownych eksperymentów oraz zapewniających planowość i ciągłość pracy.</u>
<u xml:id="u-9.86" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Najskuteczniejszym środkiem jest kreowanie przy Ministrze Skarbu Rady Finansowej, składającej się z wybitnych przedstawicieli teorii i praktyki finansowej.</u>
<u xml:id="u-9.87" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nadmieniam, że ta myśl nie jest nowa i ustawa z dn. 7/XII 1921 r. o środkach naprawy gospodarki skarbowej (art. 7) to przewiduje, lecz posiedzenia Rady się nie odbywały w ciągu czterech przeszło lat.</u>
<u xml:id="u-9.88" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Odnośne przepisy należy obecnie zmodyfikować i wyraźnie postawić kwestię, że pod opinię Rady Finansowej, stanowiącej organ opiniodawczy, winny być poddawane projekty ustawodawcze i inne ważniejsze zamierzenia.</u>
<u xml:id="u-9.89" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Powołanie Rady Finansowej o należytym autorytecie przyczyni się w dużej mierze do wzrostu zaufania do poczynań finansowych Rządu, tak w kraju jak i zagranicą w szczególności, gdyż finansjera zagraniczna przywiązuje z natury rzeczy decydujące znaczenie do stałości stosunków.</u>
<u xml:id="u-9.90" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Do tej ostatniej kwestii, t. j. do pozyskania zaufania zagranicy przywiązywać należy Specjalne znaczenie.</u>
<u xml:id="u-9.91" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie powinniśmy zaciągać pożyczek za wszelką cenę i na wszelkich podyktowanych nam warunkach.</u>
<u xml:id="u-9.92" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Pożyczki zbyt drogie, zaciągnięte na warunkach krępujących, a tembardziej uwłaczających godności państwa są raczej szkodliwe, niż pożyteczne, niedopuszczalne są również pożyczki na cele budżetowe.</u>
<u xml:id="u-9.93" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Natomiast musimy wyraźnie sobie powiedzieć, że bez dopływu znaczniejszych kapitałów zagranicznych na cele inwestycyjne, bądź to w formie pożyczek państwowych, bądź to w formie kredytu długoterminowego dla komun i poszczególnych przedsiębiorstw, życie nasze gospodarcze nie będzie mogło się rozwinąć w takiem tempie, jakiego wymaga nasze położenie geograficzne i konkurencja na rynku światowym z innemi kulturalnemi państwami.</u>
<u xml:id="u-9.94" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W ciągu ostatnich miesięcy jesteśmy świadkami pewnej poprawy gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-9.95" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">O tej poprawie świadczą następujące dane:</u>
<u xml:id="u-9.96" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">1) w przemyśle daje się zauważyć znaczne ożywienie i ilość bezrobotnych spadł 359tys. w styczniu b. r. do 197 tys. na Igo listopada.</u>
<u xml:id="u-9.97" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">2) Jak już zaznaczyłem poprzednio bilans nasz handlowy wykazuje z 9 miesięcy roku bieżącego zwyżkę w kwocie 344 milionów zł w złocic.</u>
<u xml:id="u-9.98" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">3) Obieg pieniężny banknotów Banku Polskiego wzrósł na 30go października do 585 milionów zł (na 1 stycznia —362 milionów zł), zapas złota i dewiz w tymże okresie Zwiększył się z 131 milionów do 225,8 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-9.99" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">4) Budżet państwowy, poczynając od lipca, jest zrównoważony.</u>
<u xml:id="u-9.100" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie powinniśmy jednak przeceniać znaczenia powyższych cyfr.</u>
<u xml:id="u-9.101" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Cyfry te świadczą tylko o tem, że przy odpowiednich wysiłkach i pomyślnej koniunkturze możemy wybrnąć z dotychczasowych trudności.</u>
<u xml:id="u-9.102" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie ulega jednak wątpliwości, że nasz rozwój gospodarczy i kulturalny byłby bardzo powolny i że nie dotrzymalibyśmy kroku innym państwom.</u>
<u xml:id="u-9.103" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Jeżeli już przed wojną terytoria, stanowiące Państwo Polskie, nie mogły się obejść bez dopływu kapitałów obcych, o tyle te kapitały tembardziej są potrzebne dzisiaj, kiedy kraj przeżywa skutki zniszczeń wojennych i kilkuletniej inflacji.</u>
<u xml:id="u-9.104" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Starania o większą pożyczkę zagraniczną na cele gospodarcze powinno poprzedzać opracowanie dokładnego planu tych inwestycyj państwowych i komunalnych, które są najbardziej potrzebne dla naszego rozwoju gospodarczego, a wiec budowy dróg, elewatorów, zakładania przedsiębiorstw miejskich, melioracyj rolnych i t. p.</u>
<u xml:id="u-9.105" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Przy układaniu tego planu należy unikać wydatków nieproduktywnych i robót nierentujących się.</u>
<u xml:id="u-9.106" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Plan inwestycji winien być tak pomyślany, by dawał gwarancję spłaty procentów i amortyzacji zaciągniętych długów.</u>
<u xml:id="u-9.107" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Jeżeli będziemy mieli zrównoważony budżet, jeżeli kurs waluty będzie ustalony, a zagraniczni wierzyciele będą mieli nadto pewność, że niespodzianki i eksperymenty w traktowaniu spraw gospodarczych i finansowych nie będą miały nadal miejsca, i że udzielone przez nich pożyczki użyte będą wyłącznie na cele produktywne według dokładnie przemyślanego, a im znanego planu, to niewątpliwie pertraktacje o pożyczkę będą się odbywały w warunkach korzystniejszych niż dotychczas.</u>
<u xml:id="u-9.108" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W Polsce, będącej krajem przeważnie rolniczym, należy specjalną opieką otoczyć produkcję rolną.</u>
<u xml:id="u-9.109" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Rolnik dotychczas znajdował się w Polsce w wyjątkowo niekorzystnych warunkach, gdyż był narażony na wyzysk i ponosił konsekwencje nienormalnych objawów, o których mówiłem wyżek Z Jednej strony rolnik nie mógł przeważnie osiągnąć za swe produkty odpowiedniej ceny, a z drugiej strony przepłacał za artykuły przemysłowe.</u>
<u xml:id="u-9.110" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Rozpięcie cen artykułów przemysłowych we wrześniu r. h. stanowiło w hurcie 165 a w detalu 247, t. j. równo 50%.</u>
<u xml:id="u-9.111" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie potrzebuję dowodzić, że tak kosztowne pośrednictwo jest zabójcze dla rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-9.112" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Drugą tamę dla rozwoju rolnictwa stanowi rozpaczliwy wprost brak kredytu.</u>
<u xml:id="u-9.113" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Rolnikowi potrzebny jest kredyt długoterminowy, a ten prawie nie istnieje obecnie w Polsce.</u>
<u xml:id="u-9.114" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Długoterminowy kredyt rolniczy przy obecnym stanie krajowego rynku pieniężnego jest niemożliwy dopóty, dopóki nie potrafimy pozyskać rynków zagranicznych dla uplasowania listów zastawnych.</u>
<u xml:id="u-9.115" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">W tym celu należy stworzyć jednolity typ listów zastawnych dla wszystkich istniejących towarzystw kredytu długoterminowego.</u>
<u xml:id="u-9.116" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Odnośny projekt był przed paru łaty opracowany przez B. G. K. i obecnie Misja Amerykańska zaleca nam również wprowadzenie jednolitego typu listów zastawnych.</u>
<u xml:id="u-9.117" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Tak na terenie sejmowym jak i w prasie poruszana była niejednokrotnie sprawa reformy podatkowej.</u>
<u xml:id="u-9.118" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nasz system podatkowy opracowany był bez jasno wytkniętego planu pod wpływem nastrojów inflacyjnych i pod presją tych lub innych względów politycznych.</u>
<u xml:id="u-9.119" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Nie jest to charakterystycznem specjalnie dla Polski, gdyż inne państwa europejskie, przeżywające trudności finansowe, zmieniały kilkakrotnie w ciągu ostatnich lat swe ustawy podatkowe i reforma podatkowa w tych państwach jest również kwestią aktualną.</u>
<u xml:id="u-9.120" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Ministerstwo Skarbu wydelegowało zagranicę urzędników dla zbadania systemu i techniki podatkowej.</u>
<u xml:id="u-9.121" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Obecnie odbywają się studia nad systemami podatkowemi innych państw oraz memoriałem Misji Kemmerera w tym przedmiocie i powołana została specjalna komisja do opracowania reformy podatków państwowych i samorządowych.</u>
<u xml:id="u-9.122" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Reforma podatkowa mojem zdaniem winna iść drogą odpowiedniej rewizji podatku dochodowego i zwiększenia jego wydajności.</u>
<u xml:id="u-9.123" who="#MinisterSkarbuCzechowicz">Kończąc niniejsze przemówienie podnieść muszę, że czeka nas wytężona i żmudna praca, że ta praca winna być wykonywana planowo i konsekwentnie i że jedynie zgodny wysiłek Rządu i, społeczeństwa, wysiłek natchniony troska o dobro ogólne może nas doprowadzić do upragnionego celu, a celem tym upragnionym jest — by Polska zajęła poczesne miejsce w gronie państw europejskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekDębski">Proponuję odłożyć dyskusję do następnego posiedzenia, które się odbędzie we wtorek o godz. 10 rano.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekDębski">Proszę Pana Sekretarza o odczytanie interpelacyj.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Nazaruka i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Oświecenia Publicznego w sprawie szerzenia nieprawdy historycznej z pogardą i nienawiścią do Ukraińców w XII wydaniu z 1925 r. podręcznika szkolnego prof. Dr. A. Lewickiego i Jana Friedberga: „Zarys Historii Polski”, między innemi na stronicach 457–467.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Chruckiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie nieprawnego postępowania lwowskiego starosty Zielińskiego i komendanta posterunku policji państwowej w Bródkach, woj. lwowskie, Domkowa, wobec ludności ukraińskiej wsi Guchowiec, pow. i woj. lwowskiego.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Marszałek obejmuje przewodnictwo).</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Chruckiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie niezgodnego z godnością nauczycielską zachowywania się nauczycielki Marii Horodeckiej, nauczycielki szkoły powszechnej w Głuchowcu, pow. i woj. lwowskie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Wlodascha i tow. z klubu Zjednoczenia Niemieckiego do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie niewłaściwego zachowywania się sędziego śledczego w Królewskiej Hucie przy przesłuchaniu świadków.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Graebego i tow. z klubu Zjednoczenia Niemieckiego w Sejmie do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie przymusowego zakwaterowania sokołów podczas ćwiczeń sokolskich.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z klubu parlamentarnego Stronnictwa Chłopskiego do p. Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie przekazania do parcelacji majoratu Tarczek w pow. iłżeckim.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja klubu Stronnictwa Chłopskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie nadużyć służbowych starosty kieleckiego Średnickiego.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Chyba do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie niewłaściwego postępowania przewodniczącego wydziału powiatowego w Kielcach.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Federbuscha i tow. z Koła Żydowskiego do p. Ministra Spraw Wojskowych w, sprawie niewłaściwego traktowania żołnierzy Żydów z 39 p. p. w Lubaczowie.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Lewina i tow. z Koła Żydowskiego do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie sprzecznego z Konstytucją postępowania zarządu więziennego w Sandomierzu.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Hellera i tow. z Kola Żydowskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie antykonstytucyjnego postępowania komisarza rządowego m. Zbaraża.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Hellera i tow. z Koła Żydowskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie praktyk antysemickich inspektora szkolnego w Buczaczu.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Mariana Malinowskiego i tow. z Z. P. P. S. do p. Ministra Kolei Żelaznych w sprawie wadliwej budowy mostu kolejowego pod stacją Wilkołazy na linii Lublin Bełżec, oraz nieudolnej budowy magazynu towarowego na tejże stacji, co spowodowało poważne straty dla Skarbu.</u>
<u xml:id="u-11.14" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Władysława Ostrowskiego i kol. z klubu P. S. L. „Piast” w sprawie nielegalnego postępowania inspektora szkolnego w Buczaczu.</u>
<u xml:id="u-11.15" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Prószyńskiego i kol. do pp. Ministrów Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Spraw Wewnętrznych w kwestiach, związanych z zamordowaniem ś. p. kuratora Sobińskiego.</u>
<u xml:id="u-11.16" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Prószyńskiego i kol. do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie nieprawnego reskryptu, odnoszącego się do uczenia historii i geografii w języku niepolskim.</u>
<u xml:id="u-11.17" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Prezesa Rady Ministrów i pp. Ministrów Komunikacji. Skarbu, oraz Przemysłu i Handlu w sprawie rewizji kolejowych taryf przewozowych przy wywozie koksu i węgla zagranice.</u>
<u xml:id="u-11.18" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Prezesa Rady Ministrów oraz pp. Ministrów Komunikacji i Sprawiedliwości w sprawie nadużyć w warsztatach kolejowych w Skarżysku.</u>
<u xml:id="u-11.19" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Prezesa Rady Ministrów oraz pp. Ministrów Sprawiedliwości i Komunikacji w sprawie nadużyć w wileńskiej dyrekcji kolei państwowych.</u>
<u xml:id="u-11.20" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z Klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do pp. Prezesa Rady Ministrów, oraz Ministra Komunikacji w sprawie szkodliwych dla Skarbu Państwa umów pomiędzy radomską dyrekcją kolei państwowych i firmą Karpina.</u>
<u xml:id="u-11.21" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z Klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Prezesa Rady Ministrów, oraz pp. Ministrów Rolnictwa i Dóbr Państwowych, Sprawiedliwości, oraz Spraw Wewnętrznych w sprawie nadużyć w urzędzie wojewódzkim w Kielcach przy sprzedaży i wydzierżawianiu majątków państwowych.</u>
<u xml:id="u-11.22" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Prezesa Rady Ministrów i p. Ministra Reform Rolnych w sprawie załatwiania spraw w urzędach ziemskich.</u>
<u xml:id="u-11.23" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie załatwiania rekursów i skarg.</u>
<u xml:id="u-11.24" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kapelińskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do pp. Ministrów Skarbu ii Spraw Wewnętrznych w sprawie zatrzymywania przez urzędy skarbowe i sejmiki wpływów podatkowych, należnych gminom.</u>
<u xml:id="u-11.25" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie pobiela przez policję państwową Teodozewo pow. Kuleszy.</u>
<u xml:id="u-11.26" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja klubu P. S. L. „Wyzwolenie” do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie napadu zorganizowanej bojówki na posłów Kapelińskiego i Nowaka w Iłży.</u>
<u xml:id="u-11.27" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kudelskiego z klubu Stronnictwa Chłopskiego do pp. Ministrów Spraw Wojskowych i Skarbu w sprawie krzywdy, wyrządzonej Władysławowi Sieroń z gminy Potok, pow. janowskiego, woj. lubelskie.</u>
<u xml:id="u-11.28" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie pobicia przez nauczyciela Krupińskiego uczennicy Nadziei Gumien.</u>
<u xml:id="u-11.29" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Skarbu w sprawie bezprawnego postępowania władz administracyjnych przy ściąganiu zaległych podatków z włościanina Teodora Olechnowicza.</u>
<u xml:id="u-11.30" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie niezaświadczenia przez wójtów gminnych podpisów ludności białoruskiej na deklaracjach szkolnych.</u>
<u xml:id="u-11.31" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie pobicia na posterunku policji państwowej włościanina Aleksandra Marczyka.</u>
<u xml:id="u-11.32" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie niewypłacania ludności wiejskiej przez urzędy powiatowe należnej płacy za roboty drogowe.</u>
<u xml:id="u-11.33" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Kolei Państwowych w sprawie niewypłacania odszkodowania za ziemię wywłaszczoną od Jana Bucleni.</u>
<u xml:id="u-11.34" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłowi z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zbierania podatków z ludności białoruskiej.</u>
<u xml:id="u-11.35" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja postów z Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Ministra Reform Rolnych w sprawie przymusowej komasacji gruntów we wsi Pieśle gm. Indura, pow. grodzieńskiego.</u>
<u xml:id="u-11.36" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Bratunia i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Kolei w sprawie niewypłacania emerytury wdowie p. Jarowieckiej mieszkance ni. Lubomia.</u>
<u xml:id="u-11.37" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Ukraińskiego do P. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie nadużycia majora 43 p. p. Matczyńskiego.</u>
<u xml:id="u-11.38" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posłów z klubu poselskiego Niezależnej Partii Chłopskiej do pp. Ministrów Reform Rolnych, Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie bezprawnych utrudnień, stosowanych przez leśnictwo puszczy Białowieskiej względem, mieszkańców wsi, sąsiadujących z puszczą, w korzystaniu z praw serwitutowych.</u>
<u xml:id="u-11.39" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Chruckiego i tow. z Ukraińskiego Klubu sejmowego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie bezprzykładnego postępowania, działania I zachowania się kierownika szkoły powszechnej Zacharego Seniutowicza w Rybnem pow. Kosów, woj. stanisławowskie.</u>
<u xml:id="u-11.40" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie nadużyć na polu oświaty przy zaprowadzeniu zbiorowych lekcji nauki domowej dla dzieci w wieku szkolnym we wsi Myszynie, pow. peczeniżyńskiego, woj. stanisławowskiego na podstawie art. 32 ustawy z dnia 23. V 1895 r. (Dz. U. K. nr 57) przyjętej przez Pana Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 7.11925 (Dz. Ust. Rz. P. nr 3 poz. 33) i na podstawie szkolnego regulaminu Rady Szkolnej Krajowej z dnia 3. VI 1909 L. 27241 § 2 i 3.</u>
<u xml:id="u-11.41" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja posła Bratunia i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Skarbu w sprawie pobicia mieszkańców wsi Nowozachorów pow. horochowskiego Anastazji Jednak, Marty Miszczuk i Piotra Miszczuka przez sekwestratorów urzędu Skarbowego w Horochowie pp. Horhańskiego i Pietrusiewicza.</u>
<u xml:id="u-11.42" who="#SekretarzpMilczyński">Interpelacja p. Nazaruka i tow. z Klubu Ukraińskiego do Rady Ministrów na ręce p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie niewypłacenia dotychczas przez Skarb Państwa odszkodowania stypendialnym fundacjom przy ukraińskich towarzystwach we Lwowie: Proświty, Ukraińskiego towarzystwa pedagogicznego, Naukowego tow. im. Szewczenki, tow. ruski instytut Narodnickim, Instytutu stawropolskiego I Oszczerstwami. Michała Kaczkowskiego i funduszowi budowy teatry ukraińskiego we Lwowie na pokrycie zdewaluowanej kwoty 100.000 koron.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Interpelacje te prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Zatrzymuję kilka interpelacji do porozumienia się z interpelantami, jak również zatrzymuję do porozumienia się wniosek p. Wojewódzkiego.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Wpłynęły następujące wnioski:</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Wniosek p. Maksymiliana Malinowskiego i kol. z klubu P. S. L. „Wyzwolenia” w sprawie t. zw. — „odpadów”, to znaczy działek ziemi w pow. kolneńskim i ostrołęckim. Puszczy Myszynieckiej na Kurpiach, będących w odwiecznem użytkowaniu rolniczej ludności miejscowej, które nie zostały dotąd formalnie ludności tej oddane — odsyłam do Komisji. Rolnej.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Wniosek p. Bryły i kol. z klubu Chrześcijańskiej Demokracji w skrawie polepszenia bytu pracowników ii emerytów państwowych i kolejowych — odsyłam do Komisji Budżetowej.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Wniosek posłów klubu Zw. Lud. Nar. w sprawie organizacji działalności „Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady” — odsyłam do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Wniosek posłów z klubów: Zw. Lud. Nar. — Chrześcijańskiej Demokracji, Chrześcijańsko Narodowego, Narodowej Partii Robotniczej i P. S. L. „Piast” w sprawie zmian w ustawie z dnia 26 marca 1920 r. o „Komitecie Floty Narodowej” — odsyłam do Komisji Morskiej.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Wniosek Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów w sprawie natychmiastowego polepszenia bytu funkcjonariuszów państwowych i emerytów — odsyłam do Komisji Budżetowej.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Wniosek Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, Związku Ludowo Narodowego, Polskiego Stronnictwa Ludowego, klubu Chrześcijańskiej Demokracji, Koła Żydowskiego, klubu Parlamentarnego Stronnictwa Chłopskiego, klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, klubu Chrześcijańsko Narodowego, Narodowej Partii Robotniczej, klubu Zjednoczenia Niemieckiego, Klubu Ukraińskiego, Klubu Katolicko Ludowego, Klubu Białoruskiego, Klubu Ukraińsko Włościańskiego, Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego w przedmiocie uchylenia mocy prawnej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 4 listopada 1926 r. o karach za rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomość? oraz o karach za zniewagę władz i ich przedstawicieli — odsyłam do Komisji Prawniczej.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Lojalność nakazuje mi wspomnieć, że z zewnątrz Sejmu podniosły się wątpliwości natury formalnej, dotyczące tego wniosku. Sądzę; że te wątpliwości będą mogły być podniesione na Komisji Prawniczej, która zajmie wobec nich stanowisko.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Wniosek p. Chruckiego i tow. z Klubu Ukraińskiego w sprawie uchylenia dekretu prasowego z 4 listopada 1926 r. (Dz. Ust. Nr. 110) odsyłam do Komisji. Prawniczej.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#Marszałek">Wniosek klubu Zw. Lud. Naród, w sprawie powołania przez Sejm nadzwyczajnej Komisji dla zbadania powodów niewykrycia sprawców napadu na posła Zdziechowskiego odsyłam do Komisji Prawniczej.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#Marszałek">W sprawie tego wniosku komunikuję, że otrzymałem niedawno od p. Prezesa Rady Ministrów oświadczenie; że śledztwo w dalszym ciągu się toczy.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#Marszałek">Chcę się zwrócić do przewodniczącego i członków Komisji Prawniczej z prośbą, żeby zechcieli wziąć pod uwagę, że wybranie komisji W momencie, kiedy śledztwo prowadzone jest przez organy sądowe mogłoby doprowadzić do ewentualnego konfliktu prawnego. Mam przekonanie, że Komisja Prawnicza przy rozpatrywaniu wniosku powyższe moje oświadczenie będzie miała na względzie.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#Marszałek">Proponuję odbyć następne posiedzenie we wtorek o godzinie 10 rano z następującym porządkiem dziennym:</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#Marszałek">Pierwsze czytanie preliminarza budżetowego na r. 1927/28.</u>
<u xml:id="u-12.16" who="#Marszałek">Sprawozdanie Komisji Prawniczej o wniosku klubów poselskich w przedmiocie uchylenia mocy prawnej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej! z dnia 4 listopada 1926 r. o karach za rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomości oraz o karach za zniewagą władz i ich przedstawicieli (druk nr 2548).</u>
<u xml:id="u-12.17" who="#Marszałek">Wybór Wicemarszałka na miejsce Wicemarszałka Plucińskiego.</u>
<u xml:id="u-12.18" who="#Marszałek">W sprawie porządku dziennego nie słyszę sprzeciwu, uważam go za przyjęty. Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-12.19" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 6 min. 25 wiecz.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>