PPC / ppc

text_structure.xml 179 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MironSycz">Dzień dobry państwu. Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Cyfryzacji oraz Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MironSycz">Witam serdecznie wszystkich przybyłych posłów i gości zaproszonych na posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MironSycz">Witam serdecznie przedstawicieli Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji z panem ministrem Stanisławem Huskowskim. Witam serdecznie panią Grażynę Płoszajską, radcę ministra edukacji narodowej. Witam serdecznie pana Jarosława Firleja, eksperta w Departamencie Mediów Publicznych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MironSycz">Miło mi jest poinformować, że w dniu dzisiejszym na naszym posiedzeniu są przedstawiciele mniejszości narodowych. Witam serdecznie pana Grzegorza Kuprianowicza, prezesa Towarzystwa Ukraińskiego. Witam serdecznie pana Eugeniusza Wappę ze Związku Białoruskiego w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MironSycz">Szanowni państwo, przepraszam najmocniej. Stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MironSycz">Informuję, że marszałek Sejmu w dniu 23 czerwca br. skierował do Komisji Administracji i Cyfryzacji oraz Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych do pierwszego czytania poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3545). Pierwsze czytanie zostało zakończone w dniu 21 lipca br.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MironSycz">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia obejmuje rozpatrzenie projektu ustawy z druku nr 3545.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MironSycz">Zapytam, czy są uwagi do porządku dziennego posiedzenia. Nie słyszę. Wobec tego stwierdzam, że Komisje przyjęły porządek dzienny bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MironSycz">Zatem, szanowni państwo, zgodnie z procedurą, przystępujemy do rozpatrywania projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Czy mogłabym mieć pytanie do przedstawiciela rządu, do pana ministra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MironSycz">Teraz, tak? Dotyczy to tytułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Nie. Dotyczy to w ogóle ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Panie przewodniczący, szanowni państwo, panie ministrze, zapisy tej ustawy, a w szczególności jej poprawki, zawierają bardzo poważne obciążenia finansowe, związane z powoływaniem pełnomocników, ze sporządzaniem różnego rodzaju dokumentów w różnych językach, przy czym nie mówi się tutaj, czy ten dokument ma być sporządzony w języku, który będzie takim językiem, jaki potocznie jest używany czy też w języku urzędowym, jakiego wymaga sąd, więc języku, który będzie po prostu potwierdzony przez tłumacza przysięgłego.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Z tym związane są, panie ministrze, bardzo poważne koszty. Chciałam zapytać, czy ktoś te koszty oszacował. Gdzie to będzie? Na jakim terenie? W jakich gminach? W jakich powiatach? Prosiłabym, przed przystąpieniem do procedowania, żebyśmy sobie odpowiedzieli na pytania dotyczące kosztów wprowadzenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefaHrynkiewicz">To jest sprawa dzisiaj podstawowa, ponieważ będziemy musieli, przyjmując ustawę, powiedzieć: „Będzie to kosztowało powiat, który to wprowadzi, gminę, która to wprowadzi, tyle a tyle”. Źródłem pokrycia tego nie może być powiat, bo powiat w ogóle nie ma prawie dochodów. Tak został skonstruowany. Być może gmina, ale na jakich zasadach? Nie ma tutaj tej części, która dla każdej ustawy jest bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefaHrynkiewicz">Jeśli mogę prosić, panie ministrze, proszę o odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławHuskowski">Skutki finansowe tej ustawy są zawarte w uzasadnieniu dostarczonym przez projektodawców ustawy, zgodnie z przepisami prawa.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#StanisławHuskowski">Rząd nie podważa tych szacunków, które są podane w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#StanisławHuskowski">Co więcej, opinia rządu w sprawach tego projektu ustawy jest w ostatniej fazie. W najbliższych dniach zapewne rząd podejmie decyzję. Wszystko wskazuje na to, że będzie to decyzja pozytywna, gdyż w toku konsultacji międzyresortowych nie spotkaliśmy się z jakimiś – że tak powiem – protestami czy innym spojrzeniem na tę ustawę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Te wyliczenia, które występują w projekcie ustawy i zostały zawarte przez wnioskodawców, nie są wszystkimi wyliczeniami. Nie zawierają tych wszystkich pozycji, które występują w zaproponowanych poprawkach do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Dlatego prosiłabym jednak pana ministra, aby pan minister zechciał odpowiedzieć w pełni na to pytanie. To nie będzie ani 5, ani 10 tys. złotych. Jaki zakres finansowy ta ustawa obejmie w jednym roku, w następnych latach?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Prosiłabym pana ministra, aby odpowiedział, że jest takie oszacowanie. Czy wiemy dokładnie, gdzie będą wprowadzane takie rozwiązania? Na jakim terenie, w których gminach, w których powiatach? jakie jest rozmieszczenie?</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JózefaHrynkiewicz">No przecież podejmujemy tutaj pewne zobowiązania ustawowe. Podejmuje je Sejm. Panie ministrze, nie możemy powiedzieć tylko, że zostało to oszacowane na bardzo niskim poziomie, bo choćby samo tłumaczenie, np. dokumentów, jeśli to mają być dokumenty urzędowe i mają spełniać wszystkie normy dokumentów urzędowych, to one nie mogą być napisane językiem potocznym, prawda? Muszą one być napisane językiem, który jest po prostu powszechnie używany, np. w obrocie prawnym. Dokument musi być napisany przez osoby przygotowane do tego, co najmniej filologów, którzy mają takie możliwości i zdolności, prawda?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JózefaHrynkiewicz">Takich tutaj wyliczeń nie ma, panie ministrze. Nie wszystkie koszty są wyliczone. Ile będzie kosztowało zatrudnienie pełnomocnika w gminie? Jaka będzie wartość po prostu tych wszystkich zobowiązań, które podejmujemy, przyjmując ustawę? To ma naprawdę bardzo istotne znaczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MironSycz">Pragnę zauważyć, zanim pan minister odpowie, że te koszty dotyczą w szczególności samorządów i nie ma tutaj zapisów obligatoryjnych. W zasadzie, jeżeli gminę będzie stać na takie rozwiązanie, też i finansowe, to będzie to wprowadzać, jeśli nie, to naturalne, że nie będzie wprowadzać. A przynajmniej tak to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MironSycz">Jeśli pan minister ma inną interpretację, to proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławHuskowski">Dodam tylko do tego, że poprawek myśmy jako rząd zupełnie nie szacowali. O ile wiem, poprawki zostały zgłoszone przez legislatorów sejmowych. Te poprawki dostałem dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławHuskowski">Nie jest zresztą naszym zadaniem szacowanie skutków finansowych poprawek. To jest projekt poselski, w związku z czym właścicielem – że tak powiem – są posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MironSycz">Wobec tego przystępujemy do rozpatrywania projektu. Tytuł.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MironSycz">Proszę, pani poseł Arciszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Panie ministrze, szanowni państwo, to wszystko jest postawione na głowie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Pan minister reprezentuje rząd. Odpowiadając na pytanie, odsyła nas pan do dokumentów, w których właśnie odpowiedzi na zadane panu pytania nie otrzymujemy. Nie analizuje pan poprawek, mówiąc, że one należą do posłów, reprezentując rząd, który za chwilę sceduje nowe zadania na powiaty, które nie zarabiają pieniędzy, ale mogą mieć koszty związane z tąż ustawą. Nie chce pan ustosunkować się do tych poprawek i odpowiedzieć pani poseł na pytanie.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">To oznaczałoby, co jeszcze pana wypowiedź potwierdza, że absolutnie nie interesują pana ewentualne koszty, tak jakby to nie było w obrębie państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">W związku z tym, że to są bardzo poważne zmiany – przynajmniej my poważnie podchodzimy do tego typu ustaw – w zakresie możliwości funkcjonowania wszelkich mniejszości narodowych w Polsce, proponuję dopóty nie procedować tego projektu, dopóki pan minister, który powinien tutaj stać na straży bezpieczeństwa, jak również oszczędności, o których Platforma Obywatelska tak dużo mówi, związanych z wydatkami z budżetu państwa... Chodzi o specjalistów, językoznawców i wszystkie inne osoby, które musiałyby pisać, tłumaczyć, tworzyć pisma w języku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Proponuję, żeby nie procedować do czasu, kiedy pan minister albo ministerstwo czy urzędnicy państwowi nie przedstawią kalkulacji, ewentualnej analizy kosztów, ponieważ to jest w zakresie państwa obowiązków, żebyście znali i byli świadomi tego, jakie ustawy proceduje się w Sejmie. Jeżeli ustawa nie mieści się w kategoriach kosztowych i racji stanu państwa polskiego, to powinni państwo to wyartykułować.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Pan, panie ministrze, jest reprezentantem rządu, który powinien odpowiedzieć nam na te wszystkie pytania. W związku z tym, że my, niestety... Nie przyjmuję usprawiedliwienia, że ten projekt należy do posłów, bo to nie jest butelka wody albo długopis, tylko to jest projekt, który za chwilę będzie musiał być realizowany. Będzie on również otwierał furtki każdej innej grupie i jej możliwościom, każdemu pomysłowi – przepraszam – nie najmądrzejszemu, który będzie wiązał się z workiem pieniędzy bliżej nieokreślonym.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Jeżeli państwo nie są w stanie tych kosztów określić, nawet w przybliżeniu, pokazując nam zakres gmin, powiatów, obszarów, które by podlegały – tym bardziej, że już dzisiaj jest wiele danych, na których można by te informacje oprzeć – zgłaszam wniosek, żeby nie procedować nad tym projektem do momentu uzyskania tak ważnych dla budżetu państwa informacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, to był wniosek, który... Czy w tej sprawie jeszcze, pani poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Tak. Ja również popieram ten wniosek formalny, ponieważ potrzebne nam jest wyliczenie kosztów.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Reprezentując tutaj Komisję Administracji i Cyfryzacji, chcę powiedzieć, że dla nas zobowiązania ustawowe są zobowiązaniami, które państwo musi wypełniać. To nie jest dowolność po prostu, tylko musi wypełniać. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Druga sprawa. Spis powszechny z 2011 r., panie ministrze, bardzo dokładnie określa tereny, zarówno gminy, jak i powiaty, zamieszkałe przez mniejszości narodowe i etniczne. W związku z tym nie możemy procedować dalej nad tą ustawą, nie wiedząc, kogo ona dotyczy, w jakim zakresie terytorialnym i ile będzie kosztowała.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JózefaHrynkiewicz">Dlatego do czasu zajęcia stanowiska wobec tych poprawek, które istotnie zmieniają projekt, zgłaszam wniosek o zwołanie przerwy. Jak dostaniemy stanowisko rządu, wyliczone koszty oraz zakres terytorialny obowiązywania tej ustawy, na czas taki, jaki obecnie mamy, to – oczywiście – przystąpimy do dalszego procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MironSycz">Dziękuję, pani poseł. Szanowni państwo, jeszcze raz chcę zabrać głos w tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MironSycz">Zrozumiałem, że te zmiany, które wnosimy, nie stawiają samorządów w takiej sytuacji, że muszą wydatkować te środki. Jeśli samorząd stać na to, po prostu powołuje pełnomocnika. Znam taki samorząd, który już powołał pełnomocnika, bo po prostu ich stać na to i uważają, że to są ważne sprawy. To nie jest od razu obligatoryjne umocowanie w samorządach.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MironSycz">Wniosek był jednak formalny, w zasadzie nawet dwa w tej samej sprawie, aby...</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MironSycz">Jeszcze pani poseł i pan minister. Czy może być taka kolejność? Bo może w tej samej sprawie. Proszę, pani poseł Teresa Hoppe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#TeresaHoppe">Panie przewodniczący, szanowne Komisje, zgłaszam wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#TeresaHoppe">Uważam, że zanim zaczęliśmy procedować tę ustawę, zostały nam pokazane koszty, jakie ewentualnie mogą być. One nie są ani wygórowane, ani przesadzone. W ogóle w tej chwili widzę, że sprawa jest wyolbrzymiona tylko po to, żeby zastopować tę ustawę. W moim odczuciu, ale nie tylko w moim odczuciu, lecz rzeczywiście, te koszty zostały już nam przedstawione i na piśmie, i w tej chwili je określił pan minister.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#TeresaHoppe">Nie widzę żadnego powodu, żeby z tej ustawy robić jakieś wielkie zagrożenie, jeżeli w samorządzie na pół etatu będzie jeden pracownik, bo tak to sobie wyobrażam, który jeszcze jednocześnie może pełnić jakieś inne funkcje. Bo ileż tam wniosków może być? Może będzie ich 10 na rok albo ileś, więc nie wolno z tego powodu robić tutaj jakiejś blokady ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#TeresaHoppe">Mój wniosek jest zupełnie przeciwny. Jesteśmy dobrze zorientowani, jakie to będą koszty. Nie musimy się tutaj wiele nad tym zastanawiać, jak gdyby to była ustawa, która by dotyczyła nie wiadomo jakich milionów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo, pani poseł. Proszę, pan minister Stanisław Huskowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławHuskowski">Szanowni państwo, od 12 lat jestem parlamentarzystą i naprawdę nigdy się z tym nie spotkałem, a uczestniczyłem już w uchwalaniu tysięcy ustaw, że jeżeli jest projekt poselski i legislatorzy zgłaszają jakieś poprawki do projektu poselskiego, to rząd musi oszacować i przynieść na piśmie informację, ile będzie kosztowało wprowadzenie poprawek przygotowanych przez legislatorów do projektu poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#StanisławHuskowski">Pani poseł, to jest po prostu kompletnie nie do przyjęcia. Nie mówiąc o tym, że rząd jest władzą wykonawczą i to parlament... Ten projekt nie był w najmniejszym stopniu projektem rządowym. Był to projekt przygotowany przez posłów. Jesteśmy na wspólnym posiedzeniu Komisji i idzie to torem... Rząd może – ma prawo – do tego nie mieć żadnej opinii. Żadnej opinii. To jest zgodne z literą prawa. Pani poseł, może nie zgadzać się pani z takim podejściem, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Był wniosek pani poseł Arciszewskiej, poparty przez wniosek pani poseł Hryniewicz. Wobec tego powinniśmy przegłosować ten wniosek. Proszę mi wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MironSycz">Stawiam wobec tego pod głosowanie wniosek pani poseł Arciszewskiej, poparty przez panią poseł Hryniewicz, aczkolwiek z wiedzą, że był wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MironSycz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tego wniosku? Proszę o podniesienie ręki i policzenie głosów. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 11 głosach przeciwnych, 5 – „za” i braku wstrzymujących się wniosek nie przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MironSycz">Wobec tego przystępujemy do rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MironSycz">Tytuł. Czy są uwagi lub propozycje poprawek do tytułu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MironSycz">Strona rządowa nie ma uwag, jak i Biuro Legislacyjne. Czy ze strony państwa też nie ma uwag? Proszę uprzejmie, pani poseł Hryniewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Przepraszam, moje nazwisko brzmi Hrynkiewicz w pełnej wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MironSycz">Przepraszam najmocniej. Pani poseł, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Państwo raz przepuścili taką nazwę jak „język regionalny”, taką konstrukcję słowną. Czy państwo mają definicję języka regionalnego?</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Naprawdę, szukałam tego i nigdzie nie znalazłam, poza antropologią, która wyjaśnia, że mogą to być języki używane przez jakieś pierwotne plemiona. Na wyspach, które nigdy nie zostały odkryte. Dzisiaj już nie ma takich, ale zdarzały się jeszcze w XIX w. Tam obejmowały one jakiś region. Nie ma dzisiaj takich.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Kto dopuścił do czegoś takiego? Dlaczego my dalej w to brniemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Chcę podkreślić, że praktycznie taka ustawa – ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – już jest, oczywiście, czyli na pewno to było rozpatrywane, prawda? Jeśli państwo chcą coś w tej sprawie wyjaśnić, to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AleksandraOstapiuk">Biuro Legislacyjne na tym etapie nie analizowało przesłanek, na jakich został wprowadzony w 2005 r. język regionalny do ustawy. My, oczywiście, możemy to sprawdzić, patrząc na proces legislacyjny. Natomiast na tym etapie my tego nie analizowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#AleksandraOstapiuk">Ta nazwa funkcjonuje dzisiaj w obrocie prawnym, jest w ustawie, w związku z czym nie podnosiliśmy i nie podnosimy w tym zakresie wątpliwości, ponieważ te zmiany, które są zaproponowane w projekcie, wpisują się w to, co już dzisiaj jest uregulowane w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#AleksandraOstapiuk">Jeśli chodzi o te zmiany dotyczące języka regionalnego, one dzisiaj są w ustawie, w związku z czym nie analizowaliśmy pod tym kątem, dlaczego w 2005 r. ustawodawca zdecydował się wprowadzić takie pojęcie do ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Pani poseł, zapytam, czy ta pani uwaga miałaby oznaczać, że mielibyśmy przegłosować tytuł ustawy, tak? Pani poseł, czy w ten sposób pani wnioskuje, żeby to przegłosować? Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Nie. Rozumiem, że Biuro Legislacyjne nie ma wyjaśnienia, tak jak nie miało wtedy, 10 lat temu, gdy takie głupstwa wpisywało się do ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MironSycz">Wobec tego, skoro nie ma uwag, stwierdzam, że Komisja przyjęła tytuł projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MironSycz">Przystępujemy do rozpatrywania art. 1.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MironSycz">Zmiana pierwsza. Czy są uwagi do zmiany pierwszej?</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MironSycz">Do pierwszej? Może pan przewodniczący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, proszę o głos w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MironSycz">Proszę, pan przewodniczący Eugeniusz Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#EugeniuszCzykwin">Dlatego, że obawiam się, bo mieliśmy taką praktykę, że później nie będę mógł, mając prawo zgłoszenia poprawek, z tego skorzystać, ponieważ może pan stwierdzić, bo taka jest procedura, że już przeszliśmy do następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#EugeniuszCzykwin">Chciałbym zgłosić poprawkę do art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MironSycz">Panie przewodniczący, ale jeszcze nie procedujemy nad art. 2. Dopiero art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#EugeniuszCzykwin">Nie, nie. Chcemy przejść do zmian w art. 3. A ja chcę zgłosić poprawkę do art. 2 ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MironSycz">My w tej chwili...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#EugeniuszCzykwin">Do ustawy. Chcę zgłosić poprawkę do ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MironSycz">Przepraszam. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WojciechMiller">Z tego, co zrozumieliśmy, pan poseł chce zgłosić propozycję poprawki do art. 2 ustawy zmienianej. Nie ustawy zmieniającej, tylko zmienianej.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WojciechMiller">Ten przepis nie jest objęty projektem. Jeśli zmiana dotycząca tego artykułu miałaby się znaleźć w ustawie, to powinna w tym momencie zostać rozpatrzona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#EugeniuszCzykwin">Dlatego właśnie chciałem ją zgłosić i ewentualnie prosić Komisje o odniesienie się.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#EugeniuszCzykwin">Zgłaszam projekt poprawki do art. 2 ust. 2 ustawy, który brzmi: „Za mniejszości narodowe uznaje się następujące mniejszości” i tu mamy je wyliczone. Proponuję, żeby do tych punktów dodać pkt 2a) o treści: „grecką”. Uzupełnienie spisu o mniejszość grecką.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#EugeniuszCzykwin">Z tym się wiąże, co od razu zgłoszę, poprawka w art. 24 ust. 1 pkt 2, gdzie byśmy dodali lit. n) z dopiskiem: „jeden przedstawiciel mniejszości greckiej”, bo to jest konsekwencja ewentualnego przyjęcia tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#EugeniuszCzykwin">Dwa słowa uzasadnienia. Szanowni państwo, 18 marca w czasie posiedzenia naszej Komisji przedstawiciele społeczności greckiej zwracali się do nas z prośbą o dokonanie takiej poprawki. Przyznam samokrytycznie, że w 2005 r., kiedy była uchwalana ustawa, ta mniejszość się w niej nie znalazła. Powiedziałbym, że na podstawie jednej niepełnej analizy jednego z profesorów, który uznał – przypuszczam, że może po prostu z braku dostatecznej wiedzy – że mniejszość grecka pojawiła się w Polsce w wyniku przesiedleń po II wojnie światowej. Tymczasem z tego obszernego materiału, który przedstawił nam przewodniczący Federacji Stowarzyszeń Greków w Polsce „Hellada” pan Konstandynos Chrystou – to jest w sprawozdaniu Komisji – wynika, że trudno zanegować, że Grecy jako mniejszość na terenach Rzeczypospolitej na pewno zamieszkiwali już od XVI–XVII w. Świątynie greckie, które były...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MironSycz">Panie przewodniczący, wydaje mi się, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#EugeniuszCzykwin">Już kończę. Z całą pewnością ich liczebność i ich obecność nie była udokumentowana słabiej niż, np. mniejszości ormiańskiej czy tatarskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MironSycz">Panie przewodniczący, w mojej ocenie, wychodzimy bardzo daleko poza obszar projektowanych zmian. Bardzo daleko.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MironSycz">A wobec tego, oczywiście, skoro Biuro Legislacyjne twierdzi, że można... Proszę uprzejmie, niech pan jeszcze raz wytłumaczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WojciechMiller">My jedynie odnosiliśmy się do tego, w którym momencie taka poprawka powinna zostać zgłoszona. Natomiast merytorycznie do tej poprawki się nie odnosiliśmy, bo jeszcze jej nie znaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MironSycz">Możecie się odnieść?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WojciechMiller">Tak. Natomiast poprawka zakładająca uzupełnienie katalogu mniejszości narodowych o kolejną mniejszość, tj. mniejszość grecką, w naszej ocenie, wychodzi poza zakres ustawy zaproponowany przez wnioskodawców. Oczywiście, są to wątpliwości, które bazują na dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WojciechMiller">Przypomnę, że jesteśmy na etapie po pierwszym czytaniu wniesionej ustawy. Pierwszemu czytaniu został poddany projekt w określonym kształcie. Można ustalić jego zakres przedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#WojciechMiller">No, i tutaj w zasadzie z całą pewnością Biuro Legislacyjne może stwierdzić, że taka poprawka poza zakres by wychodziła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, pani poseł Arciszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Panie przewodniczący, mam naprawdę prośbę, żebyśmy opuścili te opary absurdu. Ta propozycja pana posła Czykwina jest absolutnie... Przepraszam za słowo, ale przesadzona to mało powiedziane.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Państwo doskonale znają się na procedurach i na poprawkach, które można zgłaszać, które mieszczą się w ramach projektu, a które poza projekt wykraczają.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Rozumiem, że zbliżają się wybory i o głosy wszystkich państwo walczą, ale zmieniając ustawę o mniejszościach w ten sposób przed końcem kadencji, w tak niepoważny i tak – przepraszam – nieprzygotowany sposób, myśląc, że tak po cwaniacku to się uda... Bardzo proszę, żeby państwo, panowie właściwie, tego nie stosowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MironSycz">Pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Dziwię się, że pan minister jeszcze nie zareagował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MironSycz">Pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Bardzo proszę wycofać się z tego wniosku, bo naprawdę wkraczamy na bardzo niebezpieczną ścieżkę, jeżeli chodzi o tę ustawę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MironSycz">Pani poseł, proszę nie utożsamiać wszystkich członków Komisji z wnioskiem pana posła Czykwina.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MironSycz">Ja też mam swoje osobiste zdanie, że grupa posłów podpisała się pod pewnymi zmianami. To było już bardzo dawno. Teraz jesteśmy na etapie procedowania. Prosiłbym też o to, abyśmy mogli zakończyć procedowanie tego projektu, który wpłynął do laski marszałkowskiej dawno, ponad pół roku temu.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MironSycz">A wobec tego nie poddaję tego wniosku pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#MironSycz">Proszę bardzo, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, czy mógłbym poprosić państwa legislatorów o wypowiedź? Czy mój wniosek według regulaminu powinny Komisje przegłosować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WojciechMiller">W naszej ocenie, nie ma podstaw do tego, aby tej poprawki nie poddać pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MironSycz">Okej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WojciechMiller">Oczywiście, państwo, głosując nad nią, muszą być świadomi tego, o czym Biuro powiedziało wcześniej. Natomiast, w naszej ocenie, nie ma podstaw, aby tej poprawki nie poddać pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MironSycz">Czyli możemy ją poddać pod głosowanie. Wobec tego zarządzam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MironSycz">Kto jest za przyjęciem wniosku zgłoszonego przez pana posła Czykwina? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MironSycz">Przy 1 głosie „za”, 14 przeciwnych i 2 wstrzymujących się wniosek nie przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#MironSycz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#EugeniuszCzykwin">Zgłaszam jako wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie. Zapisane.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MironSycz">Rozumiem, że pan przewodniczący na piśmie to przygotowuje. Okej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MironSycz">Stwierdzam, drodzy państwo, że jesteśmy w art. 1. Zmiana pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MironSycz">Czy są uwagi do zmiany pierwszej?</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#MironSycz">Są uwagi. Proszę, pan przewodniczący Galla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RyszardGallaniez">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni posłowie i posłanki, otrzymali państwo propozycje poprawek do projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. To jest zestaw poprawek, które są w części merytoryczne, ale także i legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#RyszardGallaniez">Do art. 3, czyli do tej pierwszej zmiany, jest złożona poprawka, która modyfikuje wprowadzane tutaj nowe definicje organizacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz instytucji kulturalnych mających istotne znaczenie dla kultury mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#RyszardGallaniez">Ten temat był przedyskutowany także w czasie pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#RyszardGallaniez">W związku z tym propozycja jest taka, aby w pkt 4 zapisać: „organizacji mniejszości – rozumie się przez to stowarzyszenie, które spełnia łącznie następujące warunki: a) ze statutu wynika, że zrzesza osoby należące do określonej mniejszości, b) przeznacza nie mniej niż 50% kosztów realizacji zadań statutowych na realizację zadań służących zachowaniu i rozwojowi tożsamości kulturowej lub integracji społecznej określonej mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#RyszardGallaniez">Pkt 5: „instytucji kulturalnej mającej istotne znaczenie dla kultury mniejszości – rozumie się przez to stowarzyszenie albo fundację, która spełnia łącznie następujące warunki: a) ze statutu wynika, że celem jest prowadzenie działalności na rzecz określonej mniejszości, b) prowadzi działalność na rzecz określonej mniejszości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AleksandraOstapiuk">Poprawka była opracowana w porozumieniu z Biurem Legislacyjnym, w związku z czym Biuro Legislacyjne nie zgłasza do tej poprawki uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Przepraszam, mam pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#StanisławHuskowski">Za.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MironSycz">Chwileczkę. Za. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MironSycz">Kto z państwa ma uwagi? Proszę, pani poseł Hrynkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Ta zmiana, którą państwo wprowadzili, ma charakter daleko idący, merytoryczny.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Pytanie moje do Biura Legislacyjnego. Jak ta definicja, która tutaj została wytworzona na potrzeby tej poprawki, ma się do definicji z ustawy – Prawo o stowarzyszeniach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Jaki ma to związek? To nie koniec mojej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Dalej, określenie tutaj, że „przeznacza nie mniej niż 50% kosztów” i wymienienie takich bardzo ogólnych działań, zawsze będzie oznaczać, że każde takie stowarzyszenie, które tak się nazwie, będzie takim stowarzyszeniem, prawda? A możemy zapytać: jeżeli są tak bardzo ogólnie określone działania, jak realizacja zadań statutowych czy integracja społeczności, jak rozumiem, to nigdy ten warunek nie zostanie przekroczony, bo zawsze każdą działalność polegającą na jakimkolwiek spotkaniu można nazwać działaniem integracyjnym, prawda?</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Tutaj jest tak dużo tych ogólnych określeń, że w gruncie rzeczy nie wiemy, o co tu chodzi. Prosiłabym więc panią mecenas o odniesienie się do tych określeń, które znajdują się w ustawie o stowarzyszeniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MironSycz">Proszę, pan przewodniczący Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, ponieważ również mam uwagi, to może poprosiłbym, żeby państwo legislatorzy też się do tego odnieśli.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#EugeniuszCzykwin">Podzielam wątpliwości pani poseł i w ogóle jestem... Mówiłem to już na naszym posiedzeniu. W mojej ocenie, te propozycje stoją w sprzeczności z wypracowaną w czasie wieloletnich prac ustawą – 17 lat trwały prace nad ustawą. Takie autorytety, jak śp. Jacek Kuroń i osoby bardzo zaangażowane, starały się, żeby ta ustawa służyła przede wszystkim mniejszościom. Te poprawki, moim zdaniem, idą w odwrotnym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#EugeniuszCzykwin">Szanowni państwo, bo jeżeli wprowadzacie ograniczenia i zdefiniowanie, ale tłumaczycie, że nie będzie to uniemożliwiało organizacjom, fundacjom czy stowarzyszeniom występowania o podmiotową dotację, to chcę przypomnieć, że dysponentem dotacji jest minister – minister administracji i cyfryzacji obecnie, przedtem był minister kultury i dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#EugeniuszCzykwin">Pytanie do Biura Legislacyjnego. Kto przy takim zapisie będzie weryfikował, że dane stowarzyszenie przeznacza nie mniej niż 50% tych wydatków?</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#EugeniuszCzykwin">Od razu chciałbym zgłosić poprawkę, żebyśmy w zapisie definiującym instytucje kulturalne mające istotne znaczenie dla kultury mniejszości wykreślili słowo „określonej”, tylko zostałoby w lit. a): „ze statutu wynika, że celem jest prowadzenie działalności na rzecz mniejszości” i wykreślili całkowicie lit. b), która brzmi: „prowadzi działalność na rzecz określonej mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#EugeniuszCzykwin">W Polsce mniejszości to jest 1% obywateli. Były już nieraz przypadki działań rządów, działań administracji i działań samorządowych szkodzących tym mniejszościom. Były chwalebne próby integracji, łączenia się w obronie podstawowych praw mniejszości różnych stowarzyszeń różnych mniejszości. Dzisiaj państwo chcą wyeliminować tę możliwość – bym powiedział – solidarności między nimi.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#EugeniuszCzykwin">Jeżeli instytucja czy stowarzyszenie, np. zajmujące się działalnością naukową, co jest niezwykle istotne, chciałyby prowadzić taką działalność, to dlaczego mają one mieć zapisane, że np. mają prowadzić działalność tylko na rzecz mniejszości niemieckiej, białoruskiej czy ukraińskiej? Dlaczego nie może instytucja, stowarzyszenie, fundacja prowadzić działalności na rzecz kilku mniejszości i mamy to ograniczyć?</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#EugeniuszCzykwin">Bardzo proszę o zgodę i o wykreślenie tych słów. Uważam, że będzie to powrotem do ducha ustawy, która była, jak powiedziałem, przez 17 lat procedowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę najpierw o odpowiedź pana posła Ryszarda Gallę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#RyszardGallaniez">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałbym przypomnieć, że efekt w postaci projektu nowelizacji ustawy jest wielomiesięczną pracą przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych. Przy Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych był powołany zespół roboczy, który nad tymi poprawkami pracował.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#RyszardGallaniez">Dlaczego pojawiły się poprawki, które miały zdefiniować organizacje mniejszości czy też instytucje pracujące na rzecz mniejszości? Ano dlatego, że przez ten okres 10 lat mieliśmy problem, po pierwsze, z definicją organizacji, które mogą typować swoich przedstawicieli do komisji wspólnej.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#RyszardGallaniez">Wiem, że nawet do dzisiaj jest ileś tam sporów niewyjaśnionych i nie potrafił wyjaśnić tego nawet pan minister, która organizacja może typować swoich przedstawicieli do komisji wspólnej, szczególnie wtedy, kiedy tych organizacji pojawia się dużo. Jak państwo pamiętają, na posiedzeniach Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych często bywało tak, że jak jedna organizacja wchodziła, to druga wychodziła, więc był z tym problem.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#RyszardGallaniez">Szukaliśmy propozycji. W pierwszym czytaniu była inna propozycja, do której było wiele uwag. Pozwoliliśmy sobie na dokonanie pewnej zmiany. Myślę, że dobrej zmiany, ponieważ organizacje te muszą funkcjonować w postaci stowarzyszenia, w swoim statucie muszą mieć zapisane zadanie ukierunkowane na mniejszości narodowe i etniczne czy na daną mniejszość, a przecież każde stowarzyszenie przedstawia też swoje sprawozdanie, bo na ogół te stowarzyszenia są także organizacjami pożytku publicznego. Ten dokument jest jawny. Widać wyraźnie, jaka część kosztów ponoszonych przez to stowarzyszenie jest kierowana na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#RyszardGallaniez">Drugi zapis to właśnie ten, który jakby reguluje te wszystkie instytucje i organizacje, które mogą ubiegać się o środki dotacyjne. Przecież z praktyki też wiemy, że kilkakrotnie mieliśmy awantury, nawet na posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, że po te pieniądze sięgają organizacje, które nie do końca realizują zadania bezpośrednio ukierunkowane na daną mniejszość. Tu właśnie mniejszości wskazywały tę patologię.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#RyszardGallaniez">Te poprawki mają więc na celu uszczegółowienie pewnych rzeczy. Autorami także są przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Drodzy państwo, w tej sytuacji, bo rozumiem, że są rozbieżności, przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Przepraszam, panie przewodniczący. Biuro Legislacyjne nie udzieliło odpowiedzi na ważne pytania, które zadaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MironSycz">Myślałem, że wystarczająca jest odpowiedź. Proszę uprzejmie, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AleksandraOstapiuk">Odpowiadając pani poseł, należy powiedzieć, że Biuro Legislacyjne uczestniczyło w opracowywaniu poprawek, ale w warstwie legislacyjnej. Natomiast warstwa merytoryczna była po stronie MAiC i wnioskodawców, zwłaszcza też wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast pani poseł zadała jeszcze jedno pytanie, dotyczące stowarzyszeń. O ile dobrze zrozumiałam to pytanie pani poseł, to ono dotyczy pkt 4 i organizacji mniejszości, z których statutu ma wynikać, że to stowarzyszenie będzie zrzeszało osoby należące do określonej, jednej mniejszości. Tutaj to słowo „określonej” jest bardzo istotne, bo to sugeruje, że stowarzyszenie może działać tylko na rzecz jednej, konkretnej mniejszości, a nie zrzeszać osoby z różnych mniejszości narodowych.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#AleksandraOstapiuk">Kwestia lit. b) i przeznaczania 50% kosztów, jak rozumiem, to też w połączeniu z pytaniem pana przewodniczącego. Jeżeli mamy dotację i wniosek o udzielenie takiej dotacji, to dysponent przed udzieleniem takiej dotacji będzie weryfikował, czy druga strona, czyli kontrahent – ten, który występuje o przyznanie tej dotacji, spełnia te warunki. Jeżeli spełni te warunki, które tutaj są zaproponowane w definicji organizacji mniejszości... Należy powiedzieć, że tylko taki podmiot, który spełnia warunki z lit. a) i b), będzie organizacją mniejszości, co oznacza, że będzie mogła się ona ubiegać o dotację.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#AleksandraOstapiuk">Jak rozumiem, pytanie pani poseł dotyczyło też tego, czy przepis z lit. b) jest wystarczająco precyzyjny w zakresie przeznaczania nie mniej niż 50% kosztów na realizację zadań statutowych, tak? Dobrze zrozumiałam? Wydaje się, że ten przepis jest wystarczający, ponieważ stowarzyszenia w zależności od tego, czy prowadzą działalność na szeroką bardzo skalę, czy mniejszą... No, bo tutaj są różnego rodzaju stowarzyszenia. W zależności od tego, jaka jest skala tej działalności, one prowadzą rozliczenia finansowe i te wszystkie dokumenty jako tako są dostępne. Wydaje się więc, że tutaj nie ma problemu z uzyskaniem odpowiedzi, czy 50% kosztów poszło na realizację zadań statutowych w zakresie realizacji zadań służących zachowaniu i rozwojowi tożsamości kulturowej lub integracji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#AleksandraOstapiuk">„Integracja społeczna” jest zdefiniowana w art 3 pkt 3 ustawy, więc wydaje się, że tutaj wątpliwości pani poseł są rozwiane. Ten przepis wydaje się dość precyzyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Eugeniusz Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, chciałbym o coś pana ministra zapytać, ale kieruję też do koleżanek i kolegów posłów taką prośbę o refleksję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#EugeniuszCzykwin">Nie tak stosunkowo dawno, w tej kadencji, byliśmy wszyscy – i ja także – gorącymi zwolennikami... Dokonaliśmy zmian stosownych. Były to sugestie i propozycje bardzo stanowcze środowisk mniejszości – nie wiem, ale chyba prawie wszystkich – żebyśmy w sytuacji, kiedy Polska jest tak homogenicznym państwem, w którym mniejszości jest tak mało, wprowadzili pewną zmianę w klasyfikacji pojmowania tożsamości. Pretekstem był spis powszechny. Chodziło o zmianę, ponieważ podwójna tożsamość, umownie ją tak nazywając, jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym. Może nie we wszystkich mniejszościach, ale, np. w mniejszości białoruskiej, to jest po prostu...</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#EugeniuszCzykwin">Spis powszechny to wykazał i zrobiliśmy ten krok. Na pytanie o narodowość ktoś odpowiedział: „Jestem Polakiem”. Dodaliśmy drugie pytanie o to, czy czuje związek z inną narodowością. Jeśli ktoś odpowiedział, że, np. z białoruską, to zaliczaliśmy go w wynikach jako należącego do mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#EugeniuszCzykwin">A te propozycje idą w zupełnie innym kierunku. Chcemy stwierdzić jednoznacznie, że organizacje mniejszości to są te, które... Są, np. Białorusini, Ukraińcy czy inni, o podwójnej tożsamości. To co, już nie będą liczeni i nie będą mogli być aktywni w takich organizacjach?</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#EugeniuszCzykwin">Pan poseł Galla mówi, że to ułatwi nam wyłanianie przedstawicieli do komisji wspólnej. Panie pośle, decyduje minister. Jeżeli mamy kilkadziesiąt organizacji romskich czy chyba 11 albo 12 białoruskich i nie jest wcale wykluczone, że białoruskich może jutro powstać kolejnych 10, bo znam człowieka, który założył 9 organizacji białoruskich, to co? No, to wszystkie będą kandydatów zgłaszały i w związku z tym będziemy doprecyzowywać, która jest bardziej romska, która mniej? I tak minister powołuje. Niestety, ten trud musi podjąć i wziąć na siebie odpowiedzialność, podobnie jak z decydowaniem o dofinansowaniu.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#EugeniuszCzykwin">Jeżeli nie ufają państwo swojemu rządowi, swojemu ministrowi... Doprecyzowaliśmy w tej kadencji kryteria podziału środków. Doprecyzowaliśmy i teraz wprowadzacie kolejną zmianę, że tylko to. To znaczy, że co? Że nie wierzymy panu ministrowi Huskowskiemu i jego współpracownikom, że oni wydają prawidłowo te środki? Pan powiedział, że sięgają po nie inne środowiska. Jak sięgają? Co, przychodzą i biorą? Jest cała procedura. Są eksperci. W końcu cała komisja później decyduje. Głównym kryterium, jak rozumiem, jest ich ocena, czy dany projekt służy zachowaniu tożsamości mniejszości danej, czy nie służy. No, i chyba inaczej nie będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MironSycz">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#EugeniuszCzykwin">Wola ministra w pewnym sensie zawsze będzie ważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#EugeniuszCzykwin">Proponuję, byśmy nie wylewali dziecka z kąpielą i sobie nie przeczyli. Z jednej strony, uznawaliśmy fakt tej właśnie asymilacyjnej działalności, bo kultura polska jest dynamiczna i w takiej rzeczywistości żyjemy. A teraz chcemy pozbawić dużą część organizacji mniejszości narodowych możliwości, proponując, żeby tych ludzi, umownie mówiąc, z podwójną tożsamością eliminować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Drodzy państwo, ten projekt próbujemy zmieniać przy wielkiej pomocy i udziale komisji wspólnej. Jest przedstawiciel KWRiMNiE. Mówię o doktorze Kuprianowiczu. Proszę, panie doktorze, niech pan swoje zdanie wypowie czy nawet mniejszości, bo pan jest członkiem komisji wspólnej, jak rozumiem, tak? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#GrzegorzKuprianowicz">Grzegorz Kuprianowicz, członek KWRiMNiE, przedstawiciel mniejszości ukraińskiej.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#GrzegorzKuprianowicz">Może w tym momencie warto wyjaśnić, jaki był cel sformułowania definicji organizacji mniejszości, co zresztą było wspólną decyzją czy propozycją strony rządowej i strony mniejszościowej komisji wspólnej. Warto stwierdzić, że tak naprawdę ta definicja już funkcjonuje. Ona już funkcjonuje i jest w praktyce używana.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#GrzegorzKuprianowicz">Z definicji określającej, co jest organizacją mniejszości, wynikają dwie rzeczy. Pierwsza rzecz to stwierdzenie, kto ma prawo proponować członków komisji wspólnej reprezentujących poszczególne mniejszości. Minister, w tej chwili minister administracji i cyfryzacji, musi więc i tak podjąć decyzję, głos których organizacji bierze pod uwagę przy wyłanianiu przedstawicieli mniejszości, czyli de facto jakaś definicja i tak w praktyce już istnieje.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#GrzegorzKuprianowicz">Druga kwestia, do której ta definicja jest potrzebna, to jest kwestia dotacji podmiotowych, które także są przyznawane przez ministra administracji i cyfryzacji, który również, chcąc nie chcąc, jakiejś definicji używa.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#GrzegorzKuprianowicz">Chodziło o coś innego. Chodziło o to, żeby ta definicja, która jest formułowana na poziomie – że tak powiem, bez obrazy – urzędniczym, na roboczo, została po prostu wprowadzona do ustawy, aby to było jasno i przejrzyście sformułowane, jakie podmioty mają prawo do dwóch rzeczy. Po pierwsze, do zgłaszania swoich kandydatów do KWRiMNiE jako przedstawicieli konkretnych mniejszości. Po drugie, aby ubiegać się o dotację podmiotową dla organizacji mniejszości. W zasadzie tego tylko dotyczy regulacja dotycząca definicji organizacji mniejszości i instytucji kulturalnej mniejszości, ponieważ o inne dotacje, tzw. dotacje celowe, mogą ubiegać się także inne podmioty, które nie spełniają definicji organizacji mniejszości. Organizacje, które działają, np. na rzecz kilku mniejszości, mogą się przecież ubiegać o takie dotacje, ale dotacje celowe, nie zaś dotacje podmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#GrzegorzKuprianowicz">Strona mniejszościowa komisji wspólnej dlatego właśnie poparła ten projekt, w tym także definicję, że on doprecyzowuje to, co i tak w praktyce w tej chwili funkcjonuje. Tak naprawdę to nie jest tworzenie nowej definicji, która wzięła się znikąd, tylko jest to doprecyzowanie tego, co i tak w praktyce już w tej chwili funkcjonuje. Wolelibyśmy, żeby to było sformułowane na szczeblu ustawowym, aby nie mogło być w miarę potrzeb modyfikowane, w zasadzie na szczeblu dowolnym tak naprawdę w chwili obecnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Drodzy państwo, myślę, że powinniśmy przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MironSycz">Jeszcze pan poseł Sobierajski. Krótko, jak rozumiem, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#CzesławSobierajski">No, miejmy nadzieję. Do pana posła Czykwina, bo upewniłem się jeszcze raz, że pan jest podpisany pod tym projektem ustawy. A mam takie wrażenie, jakby pan odkrywał dopiero jego treść w trakcie pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#CzesławSobierajski">No, to w takim razie trochę odwagi cywilnej. Wycofać podpis i być może skończy się procedowanie, bo jak pan się nie utożsamia z tekstem, który pan podpisał, to być może coś tutaj jest na rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#CzesławSobierajski">To tylko taka do pana uwaga, bo widzę, że coś tutaj jest nie tak do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#EugeniuszCzykwin">Rzeczywiście, miażdżącą samokrytykę przeprowadzam. Podpisałem się dlatego, że solidaryzuję się z kolegami. Tu jest wiele rozwiązań, które popieram. Uważałem, że w trakcie pracy możemy o tym dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#EugeniuszCzykwin">Korzystając z tego, że jestem przy głosie, zwrócę się do pana Kuprianowicza. Szanuję te argumenty, tylko chciałbym zapytać, bo byłem świadkiem już niejednego, czy przedstawiciele mniejszości w komisji wspólnej są pewni, że, np. następny rząd czy jeszcze następny, nie wprowadzi – już nie w ustawie, ale w rozporządzeniu – do przepisów o udzielaniu dotacji dodatkowego zapisu, że tylko organizacje sformułowane w ustawie mają prawo ubiegania się nie tylko o dotacje podmiotowe, ale również o celowe.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#EugeniuszCzykwin">Jeżeli wykluczacie taką możliwość, to możemy nad tym głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, nie dziękuję. Na piśmie tak naprawdę wpłynęła jedyna poprawka do tej zmiany od pana posła Galli. Innych nie ma.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MironSycz">Wobec tego przystąpmy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#MironSycz">Kto z pań i panów posłów jest za dokonaniem tej zmiany, którą zaproponował Ryszard Galla i którą państwo mają przed sobą? Proszę o podniesienie ręki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#EugeniuszCzykwin">O której mówimy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MironSycz">O zmianie pierwszej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#EugeniuszCzykwin">Zgłaszałem poprawkę. Już daję na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MironSycz">Kto jest „za”? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 10 głosach „za”, 6 – przeciwnych i braku wstrzymujących się zmiana zaproponowana przez posła Gallę została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MironSycz">Zmiana druga. Czy są uwagi do zmiany drugiej?</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MironSycz">Proszę bardzo. Mówimy o pierwotnym projekcie. Proszę, pani Józefa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, jednak proszę Biuro Legislacyjne o definicję tego języka pomocniczego.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JózefaHrynkiewicz">To naprawdę jest sprawa bardzo istotna. My nie możemy w ustawach używać języka potocznego. No, tak się nie da po prostu, żeby ustawy były wywatowane – że tak powiem – językiem potocznym.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Gdzie jest legalna definicja języka pomocniczego? Gdzie ona się znajduje? Gdzie ona ma umocowanie prawne, które znajduje się w obrocie prawnym?</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JózefaHrynkiewicz">My tu posługujemy się takim językiem pomocniczym po prostu. Czyli co? Będzie to trochę język polski, trochę język ukraiński, trochę białoruski, trochę niemiecki? Jaki to język ma być?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo, pani poseł. My się odnosimy do projektu, który mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Do drugiej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MironSycz">A w drugiej poprawce nie ma... Pracujemy na druku nr 3545. Pani poseł na pewno ma przed sobą poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Mam przed sobą poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MironSycz">To jeszcze nie doszliśmy do języka. Jesteśmy teraz w drugiej zmianie w druku nr 3545, czyli „w art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie: «2. Nikt nie może być obowiązany, inaczej niż»” itd. Jesteśmy w tej zmianie.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi do tej zmiany drugiej?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MironSycz">Proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, proponuję zostawić brzmienie tego artykułu bez zmian, czyli pozostawić słowo „religii”.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#EugeniuszCzykwin">Krótko to uzasadniałem przy... Jedną chwileczkę. Państwo w uzasadnieniu piszą o konstytucyjnych zasadach, ale przecież ustawowo musielibyśmy, gdyby taką logikę przyjmować... Dzisiaj mamy ustawowe zapisy umożliwiające pytanie o religię, choćby w spisie powszechnym. Moim zdaniem, jest to zbędna propozycja. Nie bardzo rozumiem, w jakim celu może jest proponowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, Biuro Legislacyjne. Co do drugiej zmiany, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WojciechMiller">Zmiana druga w ustawie o mniejszościach dotyczy ust. 2 w art. 4. Ten przepis obecnie stanowi, że „nikt nie może być obowiązany, inaczej niż na podstawie ustawy, do ujawnienia informacji o własnej przynależności do mniejszości lub ujawnienia swojego pochodzenia, języka mniejszości lub religii.”</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WojciechMiller">Intencją wnioskodawców jest wykreślenie wyrazów „lub religii”. Wnioskodawcy uważają, że taki przepis w świetle brzmienia przepisu konstytucyjnego nawet nie tyle narusza, co powtarza przepis konstytucyjny, który ma charakter szerszy. Zgodnie z art. 51 konstytucji, „nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby”. Wszelkich informacji.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WojciechMiller">Wnioskodawcy zdecydowali się na to, aby z tego przepisu, który w tej chwili w ustawie o mniejszościach powtarza w jakiejś części, specyfikuje pewne rodzaje informacji, co do których ujawnienia obywatel może być zobowiązany jedynie na podstawie ustawy, wykreślić ten zakaz dotyczący religii. Można by się było zastanawiać, czy w ogóle brzmienie ust. 2 w art. 4 w świetle art. 51 ust. 1 konstytucji jest konieczne. Ten przepis w tej chwili tak obowiązuje i do tej pory nie został zmieniony. Wnioskodawcy decydują się na jego modyfikację w pewnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#WojciechMiller">Ciężko tutaj zarzucić wnioskodawcom jakieś nieprawidłowości, jeśli chodzi o sformułowanie tej poprawki. Natomiast ten element religijny, w naszej ocenie, będzie... Tu będzie miała zastosowanie bezpośrednio regulacja konstytucyjna – art. 51 ust. 1. Obywatel będzie mógł być zobowiązany do ujawniania informacji dotyczących wyznawanej religii jedynie na podstawie ustawy. Dodatkowo tutaj w grę wchodzi kolejna norma konstytucyjna – art. 53 ust. 7, zgodnie z którym „nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania”. Ta ochrona bezpośrednio z konstytucji będzie przysługiwać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#EugeniuszCzykwin">Jeśli można, to ja bym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#StanisławHuskowski">Popieramy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MironSycz">Ale jeszcze pan nie jest w rządzie. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StanisławHuskowski">Popieramy to stanowisko, wygłoszone przez pana legislatora. Oczywiście, powtarzanie tego, co jest zapisane w konstytucji, w ustawie nie jest dobrą legislaturą, w związku z czym wykreślenie – że tak powiem – religii w tym kontekście jest słuszne. Popieramy zmianę nr 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, w dyskusji, pan przewodniczący Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#EugeniuszCzykwin">Jak zrozumiałem z wyjaśnienia, wnioskodawcy uważają, że zasadne jest powtórzenie zasady konstytucyjnej co do języka i co do narodowości, natomiast co do religii nie. Tak wnioskodawcy wnioskują.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#EugeniuszCzykwin">To oznacza, w moim przekonaniu, że ponieważ mamy często do czynienia z etnoreligią, czyli z tożsamością narodową, której podstawowym składnikiem jest religia, zapis w ustawie o mniejszościach nie stoi w sprzeczności z legislacyjną poprawnością, gdyż odnosimy to też do języka i do narodowości. To jest osłabianie wymowy ustawy i sygnał, że my jakby chcemy umniejszyć wagę znaczenia religii w tożsamości mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Wobec tego, głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MironSycz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmiany drugiej? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 12 głosach „za”, 6 – przeciwnych i braku wstrzymujących się zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#MironSycz">Zmiana trzecia. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardGallaniez">Panie przewodniczący, zmiana trzecia dotyczy jakby całego bloku związanego z wprowadzeniem języka mniejszości jako języka pomocniczego na poziom samorządów powiatowych. W związku z tym jest także cała grupa poprawek o charakterze legislacyjnym, o których, jak myślę, tutaj państwo legislatorzy powiedzą. Natomiast w dwóch zdaniach chciałbym powiedzieć o pozostałych elementach, których miejsce jest także w tej części.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#RyszardGallaniez">Projektowane zmiany dotyczą art. 9–11 i art. 14–15. Tak jak powiedziałem, chodzi o rozszerzenie na powiaty. W nowym art. 9 ust. 4a regulujemy także możliwość posługiwania się językiem pomocniczym przez obywateli innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu. Jest to dosyć ważne, ponieważ jakby dostosowujemy tutaj te zapisy do obowiązującego prawa europejskiego. Prócz tego mamy tam szereg regulacji związanych ze składaniem wniosków o wpis samorządów, czy to gminnych, czy powiatowych, do urzędowego rejestru gmin, jeśli chodzi o mniejszości narodowe i etniczne, podwójne nazwy i język pomocniczy.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#RyszardGallaniez">Jeśli państwo legislatorzy mogliby odnieść się do zapisów już takich bardziej legislacyjnych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę uprzejmie, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AleksandraOstapiuk">W zakresie trzeciej zmiany proponujemy procedować literami z uwagi na zawartość merytoryczną tych przepisów. Natomiast korzystając z tego, że jestem przy głosie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MironSycz">Mówiąc to, mają państwo na myśli poprawki zgłoszone przez pana posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AleksandraOstapiuk">Mamy na myśli też poprawki, które się odnoszą do konkretnych liter, do trzeciej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#RyszardGallaniez">Czyli lecimy lit. a), b)...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak. Natomiast jeszcze jedną rzecz tutaj dopowiem, której nie ma w zestawieniu. W konsekwencji przyjęcia zmiany zaproponowanej w lit. c) drugiej poprawki, czyli dotyczącej nadania brzmienia ust. 3, należy skreślić lit. d) z projektu z pkt 3. Tutaj poprawka nadaje brzmienie całemu ust. 3, natomiast projekt z druku te zmiany wprowadza poprzez wprowadzenie zmiany do ust. 3 pkt 1 i 2 – nadanie brzmienia. Natomiast tutaj jest nadanie brzmienia całemu ustępowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Tak, wobec tego lecimy po punktach.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi do lit. a)?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. Tutaj w ust. 1 wyraz „lub” zastępujemy wyrazem „i”. Podobna sytuacja jest także w lit. b) ust. 2, gdzie zastępujemy wyraz „lub”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MironSycz">Może najpierw lit. a). Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Czy strona rządowa ma uwagi?</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi inne? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MironSycz">Proszę, pani poseł Hrynkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Wprawdzie za wcześnie, jednak prosiłam Biuro Legislacyjne o wyjaśnienie i podanie dokładnej definicji języka pomocniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MironSycz">Czy to w tym momencie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AleksandraOstapiuk">Możemy w tym. Pani poseł wcześniej prosiła o język regionalny, stąd wynikała pewna nasza konsternacja. Natomiast jeżeli pani poseł pyta o język pomocniczy, jest to język mniejszości wymienionej w ustawie. Jeżeli występuje mniejszość na pewnym terenie i zostanie gmina – powiat w wersji z projektu w druku – wpisana do rejestru gmin, to oznacza, że automatycznie mieszkańcy – społeczność tej mniejszości – będą mieli prawo do posługiwania się przed organami gminy czy powiatu językiem mniejszości. Język mniejszości to będzie jeden z tych języków, które zostały tutaj wymienione w art. 2 ustawy. Ust. 2: „Za mniejszości narodowe uznaje się następujące mniejszości”... Język mniejszości może być jednym z języków tych mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MironSycz">No, tutaj należy dodać, że pod warunkiem, że jest co najmniej 20% danej mniejszości w gminie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MironSycz">Wobec tego, skoro nie ma uwag co do zmiany w lit. a), przyjmujemy ją.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#MironSycz">Proszę, lit. b).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#RyszardGallaniez">Tu jest podobna sytuacja – „lub” zastępujemy wyrazem „i”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MironSycz">Rząd. Bez uwag?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag. Pozytywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#MironSycz">Wobec tego poprawkę zgłoszoną przez pana posła Gallę przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#MironSycz">Proszę, lit. c).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#RyszardGallaniez">Jest proponowana zmiana, aby „ust. 3 nadać brzmienie: 3. Możliwość używania języka pomocniczego oznacza, że osoby należące do mniejszości mają prawo do: 1) zwracania się do organów gminy lub powiatu w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej; 2) uzyskiwania na wniosek odpowiedzi także w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej; 3) uzyskiwania na wniosek zaświadczeń sporządzonych w języku urzędowym i języku pomocniczym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MironSycz">Czy są uwagi ze strony państwa? Proszę, pani przewodnicząca Hrynkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Jednak będę się upierała, żeby Biuro Legislacyjne wyjaśniło, jaki to ma być język. Potoczny język, w którym będą pisane te dokumenty, jako język pomocniczy czy język, który jest w obrocie urzędowym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Bo są różne języki. Jest język...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MironSycz">Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak. Pani poseł, tu chyba nie do końca się rozumiemy. Język pomocniczy będzie jednym z języków mniejszości. Natomiast to, czy osoba posługująca się językiem mniejszości w gminie lub powiecie wpisanym do rejestru będzie się posługiwała w zakresie własnego języka mniejszości językiem potocznym czy językiem prawnym albo prawniczym, jakby nie jest kwestią zainteresowania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AleksandraOstapiuk">To może rzeczywiście mieć znaczenie w sytuacji takiej, kiedy ta specyfika wynikająca z tego, że – powiedzmy – będzie to język mniejszości i osoba będzie się posługiwała językiem mniejszości w sposób potoczny, może powodować pewne problemy po stronie organu, jakby odbioru i zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast to nie jest kwestią zainteresowania tego projektu i projekt tego nie regulował. Ustawa dotychczas tego nie reguluje. Wnioskodawcy w tym zakresie też nie proponowali zmian.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#AleksandraOstapiuk">Jeżeli panią dobrze rozumiem, to pani intencją jest to, żeby dookreślić, że językiem... No, po prostu nie do końca rozumiem pani pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to wyjaśnię dokładnie pani mecenas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JózefaHrynkiewicz">Otóż, jeżeli używamy języka potocznego i on jest w normalnym obrocie, porozumiewaniu się, to jest zupełnie inna sprawa. Jeśli jednak w tym języku pomocniczym, języku mniejszości narodowej, wydajemy dokumenty – bo o to tu chodzi, prawda? – to te dokumenty muszą być sporządzone w języku, także mniejszości, który znajduje się w obrocie prawnym, dlatego, że te dokumenty mają daleko idące znaczenie. Choćby dokumenty własnościowe, dokumenty dotyczące rodziny, zobowiązań różnego rodzaju, prawda? One muszą być sporządzone w języku urzędowym, a więc w takim języku, który pozostaje w obrocie prawnym i o to tutaj chodzi. Nie chodzi o to, jak się będziemy porozumiewać, bo w porozumiewaniu się chodzi o to, żeby się zrozumieć, tylko przy stosowaniu tego języka w dokumentach musimy mieć dokładnie określony język, który będzie w tych dokumentach używany.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JózefaHrynkiewicz">Stąd moje pytanie było skierowane do pana ministra. Ile będzie kosztowało wystawianie, np. takich dokumentów, w języku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#JózefaHrynkiewicz">Wiemy o tym, że są bardzo duże trudności, jeśli chodzi o to, aby użyć języka mniejszości w obrocie prawnym. Wystarczy przypomnieć przypadek pani ambasador Smułkowej, polskiej profesor z Uniwersytetu Warszawskiego, która po prostu na Białorusi osobiście pisała konstytucję białoruską po białorusku, ponieważ była osobą bardzo biegłą w tym języku, więc o to chodzi. Jakie to mają być dokumenty? W jakim języku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Jeszcze państwo chcą coś uzupełnić? Pan minister, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#StanisławHuskowski">Pani profesor, chciałbym powiedzieć tak, że – po pierwsze – legislatorzy już o tym wspominali, że dotychczas obowiązuje... Gminy mogą przyjmować jako język pomocniczy język mniejszości, jeżeli spełniane są odpowiednie kryteria i wydawane są dokumenty. Gminy zresztą dużo więcej dokumentów obywatelom wydają niż powiaty.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#StanisławHuskowski">Ta ustawa poszerza możliwość przyjmowania języka mniejszości jako języka pomocniczego na powiaty.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#StanisławHuskowski">Tak naprawdę, dotyczy to ewentualnie czterech powiatów w Polsce w ogóle i te powiaty muszą wyrazić chęć. Tu nie ma niczego obligatoryjnego. Rada powiatu musi wyrazić chęć uznania języka mniejszości za język pomocniczy. Co więcej, jeszcze minister to weryfikuje, bo to nie jest automatyzm. Minister dopiero uznaje ten język za pomocniczy.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#StanisławHuskowski">Rozumiem, że niepokoi się pani poseł kosztami i problemami. Rada powiatu, jeżeli uzna, że to przerasta jej możliwości, nie uchwali takiej uchwały i nie będzie języka pomocniczego. W związku z tym wydaje mi się, że ten niepokój jest troszeczkę na wyrost. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, panie poseł Arciszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Mam pytanie. Być może, ono jest nieuzasadnione, ale jeżeli powiat... Może się pan wstrzyma, panie pośle, ze swoimi głupimi uwagami… Być może, to jest nieuzasadnione, ale są pewne dokumenty, które pan musi przedstawić, np. w ministerstwie, w urzędzie centralnym.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">W związku z tym, jeżeli dokument dostaje się w języku ukraińskim, jidysz, niemieckim – obojętnie, każdej mniejszości – to pan minister czyta go po ukraińsku czy pan bierze tłumacza, płaci tłumaczowi, ma specjalistę od wszystkich języków mniejszości w każdym ministerstwie?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Interesuje mnie, jak weryfikowane później są dokumenty. Czy oprócz tego dokumentu w języku mniejszości musi być wydany dokument w języku polskim, żeby pan minister albo urząd centralny w Warszawie mógł się domyślić, co tam jest – że tak powiem – napisane? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Zrozumiałem z tego dosyć jasno, że te dokumenty są dwujęzyczne, ale proszę uprzejmie, bo pytanie było do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławHuskowski">Tak, ale są wyjątki, np. dowód osobisty jest w języku polskim wydawany, nawet jeżeli się korzysta z ustawy. Tak samo prawo jazdy jest wydawane czy będzie wydawane w języku polskim itd. Natomiast korespondencja może się odbywać w języku pomocniczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MironSycz">Korespondencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">W związku z tym poproszę o kalkulację kosztów, bo to można przewidzieć. Dziwię się, że pan minister na pytanie o koszty nie chce odpowiadać, ale do innych poprawek pan się ustosunkowuje, mówiąc, że to nie jego sprawa, tylko sprawa posłów, którzy napisali ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">To może byśmy jakąś tu logikę wprowadzili. Po co w ogóle pan minister się ustosunkowuje do tych poprawek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że ten podpunkt wzbudza kontrowersje. Wobec tego poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MironSycz">Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany w lit. c) z poprawką zgłoszoną przez pana posła Gallę? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 13 głosach „za”, 4 – przeciwnych i braku wstrzymujących się zmiana w lit. c) z poprawką zaproponowaną przez posła Gallę została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie, lit. d).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#RyszardGallaniez">Szanowni państwo, lit. d)... Jest wniosek o wykreślenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#AleksandraOstapiuk">Przyjęcie lit. c) powoduje automatycznie wykreślenie lit. d), bo to jest konsekwencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MironSycz">Jasne. Ze strony rządowej nie ma uwag. Ze strony państwa, jak rozumiem, też nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MironSycz">Lit. e).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#RyszardGallaniez">Jeśli chodzi o lit. e), to w lit. e) mamy sytuację taką, że w treści dodaje się ust. 4a: „Na zasadach określonych w ustawie, prawo do używania języka pomocniczego dopuszczonego na obszarze gmin lub powiatów wpisanych do Urzędowego Rejestru przysługuje obywatelom innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym”.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#RyszardGallaniez">Zgodnie z poprawką, wykreślamy „dopuszczonego na obszarze gmin lub powiatów wpisanych do Urzędowego Rejestru”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MironSycz">Czy ze strony państwa są uwagi? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MironSycz">Wobec tego uważam, że – przepraszam – przyjęliśmy poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#MironSycz">Szanowni państwo, zmiana czwarta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#RyszardGallaniez">To była czwarta zmiana. W tej chwili przechodzimy do ust. 4b, tzn. do lit. b). Wróć, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AleksandraOstapiuk">Przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MironSycz">To jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#RyszardGallaniez">Ust. 4b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#AleksandraOstapiuk">To jest trzecia poprawka, według zestawienia poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#RyszardGallaniez">Trzecia poprawka, ale ust. 4b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak, teraz ją procedujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#RyszardGallaniez">W ust. 4b proponowałbym zapis następujący: „ust. 4b nadać brzmienie: «4b. W gminach i powiatach wpisanych do Rejestru Gmin i Powiatów organy gminy i powiatu mają prawo do: 1) zwracania się do organizacji mniejszości także w języku pomocniczym; 2) umieszczania danych identyfikujących te organy w języku pomocniczym i w języku urzędowym»”. To jest poprawka, lit. b).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MironSycz">W trzeciej, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#RyszardGallaniez">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławHuskowski">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MironSycz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MarcinMaksymiuk">Marcin Maksymiuk, Związek Powiatów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#MarcinMaksymiuk">Szanowni państwo, chciałbym się odnieść do całości tej ustawy. Przedstawiliśmy ją w zainteresowanych samorządach, w powiatach. Tylko mówię tutaj o projekcie pierwotnym, bez tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#MarcinMaksymiuk">Nie otrzymaliśmy negatywnych uwag jako takich. Otrzymaliśmy propozycję zmian co do pierwotnej wersji brzmienia. Chcielibyśmy, żeby teraz w tej poprawce się znalazła. Używanie tego dwujęzycznego papieru i zwracanie się do organizacji powinno być dookreślone, że w sprawach dotyczących mniejszości etnicznych i narodowych, że nie we wszystkich sprawach, bo to może rodzić konsekwencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MironSycz">Proszę, może Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AleksandraOstapiuk">Pan mówił o uwagach do projektu z druku. Natomiast poprawki tutaj trochę to modyfikują, dlatego że w ust. 4b umieszczanie danych identyfikujących organy gminy i powiatu w języku pomocniczym i języku urzędowym jest ograniczone tylko do papieru firmowego. Tu jest konsekwencja w ust. 4c. One będą umieszczane pod oznaczeniem w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast, jak rozumiem, intencją pana poprawki jest to, żeby ograniczyć używanie danych identyfikujących w języku pomocniczym – tylko w stosunkach pomiędzy organami gminy i powiatu a organizacjami mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#AleksandraOstapiuk">Przy czym wydaje się, że to jest konsekwencja... Myślę, że tutaj wnioskodawcy to sprecyzują. W naszej ocenie, była to konsekwencja wpisania gmin czy powiatów do rejestru, czyli tej gminy czy powiatu, w których można używać również języka pomocniczego.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast, jeżeli jest inaczej, jeżeli ta poprawka nie odpowiada intencji, a intencją było tylko ograniczenie do organizacji mniejszości, to tutaj, rzeczywiście, w ust. 4b w pkt 2 jest trochę szerzej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#RyszardGallaniez">Jeśli pan przewodniczący pozwoli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MironSycz">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#RyszardGallaniez">Chciałbym tutaj jakby doprecyzować. Rzeczywiście, chodzi o to, żeby także i przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych mieli to prawo porozumiewania się w języku pomocniczym. Dlatego ta dwujęzyczność jest jakby wychodząca szerzej, nie tylko dla organizacji, ale także dla członków tych organizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, pan Sobierajski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#CzesławSobierajski">Nie wiem, czy dobrze zrozumiałem pana, który mówił przed chwilą. Sprawa dotyczy tego, że język pomocniczy używany jest tylko wtedy, jak dotyczy kwestii mniejszości etnicznych lub narodowych. Rozumiem to tak. Nie całości, generalnie – załóżmy – funkcjonowania urzędu itd. Tak to należy rozumieć? Pytam pana, który właśnie przed chwilą mówił, ze Związku Powiatów Polskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MironSycz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarcinMaksymiuk">Tak. Odpowiadając: chodzi o to, że dostaliśmy jedną z uwag, że, zdaniem jednego z powiatów, który jest tym zainteresowany... Po przeanalizowaniu ustawy, powiat uznał, że w tym artykule pierwotnym powinno być doprecyzowanie, że chodzi o używanie dwujęzycznego papieru firmowego i zwracanie się w tej dwujęzycznej wersji w sprawach dotyczących mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MarcinMaksymiuk">Teraz pytanie jest takie: czy intencją ustawodawcy jest to, żeby to było we wszystkich sprawach, czy intencją jest to, że ograniczamy to – dwujęzyczny papier firmowy i inne takie rzeczy – tylko do kontaktów z organizacjami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, pan Ryszard Galla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#RyszardGallaniez">Na pewno we wszystkich sprawach, w których zwracają się członkowie lub organizacje mniejszości. W ten sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Wobec tego rozumiem, że już nie budzi uwag ta zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RyszardGallaniez">Jeszcze pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MironSycz">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławHuskowski">Potwierdzając, że też tak to rozumiem, jak pan poseł Galla, jeszcze chciałbym zwrócić uwagę na to, że w tej ustawie jest wpisane, że organy gminy i powiatu mają prawo do tego. One nie muszą. Mają prawo. W związku z czym, jeżeli powiat uzna, że... W tej poprawce jest takie sformułowanie. Jeżeli uzna, że ta sprawa, podnoszona przez przedstawiciela mniejszości, który próbuje się „rozepchnąć”, nie zasługuje na to, no to po prostu zwróci się tylko w języku polskim, i koniec, prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, ale krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarcinMaksymiuk">Odpowiadając tylko: tak, my wiemy o tym, że to jest prawo, nie obowiązek, i tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MironSycz">Jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarcinMaksymiuk">Chciałem zakończyć tę dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MironSycz">Skoro nie budzi kontrowersji ten zapis, rozumiem, że zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#MironSycz">Czy do zmiany trzeciej są jeszcze jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RyszardGallaniez">Tak, jest propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MironSycz">Proszę, Ryszard Galla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#RyszardGallaniez">Po ust. 4b wprowadzenie ust. 4c o następującym brzmieniu: „W przypadku sporządzania przez organy gminy albo powiatu dokumentów w języku urzędowym i w języku pomocniczym, treść w języku pomocniczym zamieszcza się pod treścią w języku urzędowym”.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#RyszardGallaniez">Regulujemy tutaj szyk tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#RyszardGallaniez">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MironSycz">Rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa też nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MironSycz">Uznaję, że zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MironSycz">Drodzy państwo, przystępujemy do zmiany czwartej z druku nr 3545. Podkreślam to, żeby nie było pomyłki.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#MironSycz">Czy są jakieś uwagi do czwartej zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RyszardGallaniez">Panie przewodniczący, czy też czytamy podpunktami, czy bierzemy całą? Literami. Proszę bardzo, do lit. a)...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Czy do lit. a) są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#RyszardGallaniez">Jest propozycja zmiany, by w lit. b) ust. 2 nadać brzmienie: „We wniosku, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza się nazwę gminy albo powiatu oraz dane urzędowe dotyczące liczby mieszkańców odpowiednio gminy albo powiatu w tym liczby mieszkańców należących do mniejszości, której język ma być używany jako język pomocniczy. Do wniosku dołącza się uchwałę odpowiednio rady gminy albo rady powiatu o wyrażeniu zgody na wprowadzenie języka pomocniczego wraz ze wskazaniem języka mniejszości, który ma być językiem pomocniczym oraz wysokość kosztów wprowadzenia języka pomocniczego w okresie pierwszego roku”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do lit. a) nie mamy uwag. Do lit. b) z poprawki zaprezentowanej przez pana posła też nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MironSycz">Dzięki. Strona rządowa nie ma uwag. Kto jeszcze z państwa?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MironSycz">Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MironSycz">Uznaję, że zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#MironSycz">Proszę, lit. b). Słyszałem już, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#RyszardGallaniez">Jest zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MironSycz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#RyszardGallaniez">W lit. c) w ust. 4 „wyraz «lub» zastąpić”...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#AleksandraOstapiuk">Przepraszam, panie pośle. Lit. b) to jest ta, którą pan już przedstawił przed chwilą. A pan już przechodzi do lit. c) i jakby wyprzedza tok procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#RyszardGallaniez">Dobrze. Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MironSycz">Czyli do lit. b) nie ma uwag, tak? Strona rządowa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MironSycz">Lit. b) przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MironSycz">W lit. c) ust. 4 otrzymuje brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#RyszardGallaniez">Przepraszam, po prostu nie tak to odczytywałem. Jeśli chodzi o lit. c), w lit. c) w ust. 4 „wyraz «lub» zastąpić wyrazem «albo»” i „wyrazy «tej gminy albo powiatu» zastąpić wyrazami «odpowiednio tej gminy albo tego powiatu».</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Ze strony państwa nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MironSycz">Lit. d).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#RyszardGallaniez">Nie ma zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy lit. d).</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#MironSycz">Lit. e).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#RyszardGallaniez">W lit. e) w ust. 6 „wyrazy «lub powiatu» zastąpić wyrazami «albo rady powiatu»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne bez uwag. Rząd bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MironSycz">Przyjęliśmy tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MironSycz">Lit. f).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#RyszardGallaniez">Chyba opuściłem jeszcze jedną poprawkę, tak? Jeszcze po lit. e) dodać lit. ea) w brzmieniu: „ea) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu: «6a. Urzędowy Rejestr jest prowadzony w formie elektronicznej»”.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#RyszardGallaniez">Przepraszam. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa też nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MironSycz">Lit. f).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#RyszardGallaniez">Jeśli chodzi o lit. f), „ust. 7 nadać brzmienie: «7. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, określi, w drodze rozporządzenia zakres danych zamieszczanych w Urzędowym Rejestrze oraz wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając potrzebę przejrzystości Urzędowego Rejestru oraz zachowania jednolitości wniosków»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MironSycz">Czy ze strony państwa są uwagi? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MironSycz">Wobec tego zmianę przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#MironSycz">Zmiana piąta chyba, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#RyszardGallaniez">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MironSycz">Czy są uwagi do zmiany piątej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#RyszardGallaniez">Są uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MironSycz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#RyszardGallaniez">W art. 1 pkt 5 nadać brzmienie. Pkt 5: „w art. 11: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: «1. W gminie i powiecie wpisanych do Urzędowego Rejestru pracownikom zatrudnionym odpowiednio w urzędzie gminy albo powiatu, w jednostkach pomocniczych gminy albo powiatu oraz w gminnych albo powiatowych jednostkach i zakładach budżetowych może być przyznany dodatek specjalny z tytułu znajomości języka pomocniczego obowiązującego na terenie tej gminy albo powiatu»”. Lit. b): „po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: «2a. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, jest przyznawany na zasadach określonych w przepisach dotyczących zasad wynagradzania pracowników samorządowych»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MironSycz">Zmiana została przyjęta z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#MironSycz">Zmiana szósta. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#RyszardGallaniez">Do którego punktu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MironSycz">Do szóstej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. W poprawce szóstej „w art. 1 w pkt 6 określić lit. b”. Przepraszam bardzo, „skreślić”. Dobrze mówię, tak? „Skreślić”.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#RyszardGallaniez">Przewodniczący poseł Miron Sycz</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#RyszardGallaniez">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag. Jedynie może dopowiem, że ta skreślona lit. b) pojawi się w następnym punkcie w poprawce jako zmiana w art. 13. Dodany ust. 1a. To jest ten wniosek, który jest wykreślony z lit. b). On się pojawi w następnym punkcie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MironSycz">Jasne. Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MironSycz">Zmianę przyjęliśmy z poprawką.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#MironSycz">Zmiana siódma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardGallaniez">I zmiana siódma w artykule...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MironSycz">W art. 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#RyszardGallaniez">„W art. 1 po pkt 6 dodać pkt 6a w brzmieniu”. To jest właśnie to, o czym pani mecenas mówiła. Zaraz, wróć. Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak, dokładnie. To jest to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#RyszardGallaniez">Tak? „Rada gminy rozstrzyga o przyjęciu wniosku mieszkańców gminy należących do mniejszości o ustalenie dodatkowej nazwy miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku mniejszości lub o odmowie przyjęcia tego wniosku w formie uchwały”.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#RyszardGallaniez">To jest też taki postulat, który był stawiany przez stronę mniejszościową. Nawet jeśli to będzie decyzja negatywna, żeby ona też miała formę uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MironSycz">Zmianę z poprawką przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#MironSycz">Zmiana ósma. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#RyszardGallaniez">Zaraz. Nie, to jeszcze będzie zmiana siódma i tutaj w artykule...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MironSycz">Przepraszam najmocniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#RyszardGallaniez">Bo to dotyczyło jeszcze zmiany szóstej, prawda? Nowej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MironSycz">Nowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#RyszardGallaniez">Mamy propozycję, aby w tym art. 14 dokonać wykreślenia wyrazów „art. 9 ust. 2”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#RyszardGallaniez">Może by Biuro właśnie te techniczne rzeczy załatwiało, co? Będzie szybciej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa też nie ma uwag, czyli zmianę siódmą przyjęliśmy z wykreśleniem, tak?</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MironSycz">Proszę, zmiana ósma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#RyszardGallaniez">Zmiana ósma. To co? Państwo, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MironSycz">Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AleksandraOstapiuk">W zmianie ósmej jest propozycja poprawki i zamieszczenia treści proponowanej w ust. 3 jako ust. 1a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MironSycz">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#AleksandraOstapiuk">Zgodnie z systematyką ustawy, koszty są regulowane w ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MironSycz">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AleksandraOstapiuk">Potem będzie w ust. 1a, analogicznie do powiatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MironSycz">Okej. Tak, panie przewodniczący?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#RyszardGallaniez">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MironSycz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#MironSycz">Czyli przyjęliśmy zmianę ósmą.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#MironSycz">Zmiana dziewiąta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#RyszardGallaniez">Zmiana dziewiąta dotyczy wykreślenia... „Środkami, o których mowa w ust. 1, są również środki przekazywane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom, o których mowa w art. 3 pkt 4, lub instytucjom, o których mowa w art. 3 pkt 5.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do lit. a) i b) nie mamy uwag. Chodzi o projekt z druku.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast poprawka dotyczy tylko lit. c). Do niej też nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#StanisławHuskowski">Chcielibyśmy wprowadzić pomiędzy lit. b) i c) dodatkową zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MironSycz">Ale państwo nie mogą wprowadzić zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#StanisławHuskowski">Chcieliśmy zaproponować wprowadzenie zmiany w pewien sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MironSycz">Nie mogą państwo proponować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#StanisławHuskowski">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MironSycz">Możecie się zgodzić albo nie zgodzić. Nie mogą państwo proponować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#StanisławHuskowski">Ale każdy poseł może podjąć...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MironSycz">Poseł Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#StanisławHuskowski">Poseł z Komisji, więc dlatego mogę zaproponować posłom z Komisji pewną zmianę. Jeśli pan przewodniczący pozwoli, to ją zaprezentuję i spróbuję przekonać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MironSycz">Proszę przedstawić propozycję, bo jej nie znam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#StanisławHuskowski">Mianowicie ona się odnosi do ust. 3, czyli pomiędzy lit. b) i c), bo lit. b) się odnosi do ust. 2, lit. c) do ust. 4, nasza zmiana – do ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#StanisławHuskowski">Przeczytam, jak dzisiaj brzmi cały ten ust. 3. Chciałbym zaproponować wykreślenie ostatniego zdania. Brzmi on tak: „Dotacje, o których mowa w ust. 2, przyznawane z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, mogą być udzielane z pominięciem otwartego konkursu ofert. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych corocznie ogłasza zasady postępowania w sprawach dotyczących udzielania dotacji, o których mowa w ust. 2”. To jest dotychczas. Jest jeszcze jedno zdanie: „Przepisy art. 14–18 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (...) stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#StanisławHuskowski">Chcielibyśmy wykreślić to ostatnie zdanie, czyli odwołanie się do przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z następującym uzasadnieniem. Dzisiaj one już są, po 10 latach stosowania ustawy, tak naprawdę, anachroniczne.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#StanisławHuskowski">Wówczas, kiedy tworzyliśmy ustawę o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – w moim przypadku, kiedy tworzyli tę ustawę nasi poprzednicy – nie było żadnego innego sposobu niż odwołanie się do jakichś przepisów istniejących i wprowadzono taki zapis. Dzisiaj np. postępujemy już z beneficjentami wychodząc poza tę ustawę. Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, nie można dotacji przeznaczać na samorządy terytorialne. Natomiast dzisiaj jest tak, że beneficjentami niektórych dotacji są samorządy terytorialne. Taka jest praktyka. Już się utarła. Co więcej, również...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#RyszardGallaniez">Szczególnie w tych środkach romskich.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#RyszardGallaniez">Nie chcę przedłużać, bo uzasadnienie jest dosyć długie. No, ze względu na to, że te przepisy już nie przystają do praktyki, która się powoli wykształciła, uważamy, że powinno się zrezygnować z tego zdania, z tego dopisku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MironSycz">Czy państwo mają przygotowaną na piśmie tę poprawkę? Kto podpisze?</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MironSycz">Rozumiem, że poseł Galla przejmuje tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MironSycz">Czy Biuro Legislacyjne ma informację co do tej poprawki, poza tym, co zostało przedstawione?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#AleksandraOstapiuk">Poprawki nie widzieliśmy. Jeśli natomiast chodzi o to, co mówił pan minister o propozycji poprawki, to tylko chcielibyśmy dopytać o jedną rzecz. Jak rozumiem, intencją wykreślenia tego trzeciego zdania z ust. 3 z art. 18 jest doprowadzenie do spójności z obecnymi przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ponieważ zawarte dzisiaj odesłania do art. 14–18 powoduje trudności. Tak czy inaczej, ta ustawa jest stosowana, ale też w trochę szerszym zakresie niż tylko art. 14–18, jak rozumiem artykuły. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#StanisławHuskowski">Dokładnie tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#AleksandraOstapiuk">W związku z tym, choć nie widzimy na razie poprawki, ale z uzasadnienia i celu poprawki wydaje się, że nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Proszę, pani poseł Teresa Hoppe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#TeresaHoppe">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, mam nadzieję, że tą poprawką nie zablokujemy mniejszościom narodowym i etnicznym możliwości korzystania z grantów, które mają do dyspozycji samorządy. Chyba nie o to chodzi, bo jeżeli tak to rozumiem, to bardzo źle by było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MironSycz">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#StanisławHuskowski">Wręcz odwrotnie. Dotychczasowe przepisy utrudniały nam to, ponieważ ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie przewiduje możliwości, żeby beneficjentem był samorząd terytorialny. A w praktyce to się już stało i samorządy też dostają pieniądze na różne zadania skierowane do mniejszości narodowych. Chcemy to im umożliwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MironSycz">Rozumiem, że to w większości chodzi o środki romskie pewnie, tak? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MironSycz">Rozumiem, że pan poseł Galla zgłosił tę poprawkę. Jest podpisana.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#MironSycz">Ze strony Biura Legislacyjnego nie ma uwag. Ze strony rządu, jak rozumiem, nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#MironSycz">Ze strony państwa też nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#MironSycz">Proszę, teraz lit. c). Proszę uprzejmie, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, ponieważ tak się złożyło, że poprzednia poprawka dotyczyła art. 18, chciałbym także zgłosić poprawkę do art. 18.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#EugeniuszCzykwin">Przeczytam pierwsze zdanie wraz z pkt 1, które brzmi: „Organy władzy publicznej są obowiązane podejmować odpowiednie środki w celu wspierania: 1) działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#EugeniuszCzykwin">Tutaj proponowałbym, żebyśmy kropkę zamienili na przecinek i dodali słowa „w tym jej elementu religijnego”.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#EugeniuszCzykwin">W uzasadnieniu chcę tylko powiedzieć, bo toczyliśmy na ten temat dyskusję, że głównym motywem naszej ustawy i argumentem za jej przyjmowaniem była wola implementacji konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych. Tylko jedno zdanie przeczytam. W art. 5 konwencja ta stanowi, że „strony” – w tym wypadku Rzeczypospolita – „zobowiązują się wspierać tworzenie warunków koniecznych do utrzymywania i rozwijania przez osoby należące do mniejszości narodowych ich kultury, jak również zachowania zasadniczych elementów ich tożsamości, to jest ich religii, języka, tradycji i dziedzictwa kulturowego”.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#EugeniuszCzykwin">W mojej ocenie, nieprzypadkowo konwencja na pierwszym miejscu wstawia religię, na następnym język, dalej tradycję i dziedzictwo kulturowe. Myślę też sobie, że nikt tego nie poda w wątpliwość w Polsce. Tak się składa, że dla części mniejszości narodowych w Polsce, rzeczywiście, jest to fundament i zasadniczy element zachowania tożsamości, hamujący procesy asymilacji, polonizacji itd.</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#EugeniuszCzykwin">No, stało się tak, jak się stało. Kiedyś już to wyjaśniałem. Spowodowała to sytuacja polityczna, kiedy przyjmowano tę ustawę przy oporze dużej części Sejmu. W pierwotnym projekcie ustawy ten zapis był.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#EugeniuszCzykwin">Teraz mamy dobrą okazję, żeby naprawić w pewnym sensie błąd i dopisać to właśnie, o co bardzo panie i panów posłów proszę. To usunie wątpliwości, które były zgłaszane. Nie chcę do nich powracać. Były próby kwestionowania ze strony rządzących, np. tego, że kultura jest związana z religią, już pozostając na gruncie wschodniochrześcijańskich czy wschodniosłowiańskich mniejszości, takich jak Białorusini, Ukraińcy czy Łemkowie, a więc – powiedzmy – ikona, architektura cerkwi czy muzyka cerkiewna. Mówiono, że nie mogą być dofinansowane takie projekty ze środków ministra administracji i cyfryzacji, ponieważ nie mamy tego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#EugeniuszCzykwin">Bardzo państwa proszę. Rozumiem, że w Polsce, gdzie katolicyzm jest przecież fundamentem tożsamości polskiej, nikt nie będzie podawał w wątpliwość, że i w przypadku innych mniejszości może tak być. Powiedziałem o Białorusinach, Ukraińcach czy Łemkach, ale podobnie jest przecież z Ormianami, z Tatarami czy z Żydami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MironSycz">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#EugeniuszCzykwin">Zgłaszam tę poprawkę. Mam ją już przygotowaną na piśmie. Panie przewodniczący, proszę o jej przegłosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#StanisławHuskowski">Wielokrotnie ta sprawa była dyskutowana. Rozumiem intencję. Nawet sam osobiście może częściowo bym się przychylał sympatiami własnymi, ale obawiam się, że to spowoduje bardzo duży problem i powoli te dotacje zupełnie przestaną być wydawane na te cele, na które są dotychczas wydawane. A są wydawane, naszym zdaniem, bardzo dobrze. Przesunie się po prostu ten akcent – i to szybko dosyć – właśnie na pisma wyznaniowe, a nie na pisma mniejszościowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MironSycz">Czyli strona rządowa jest przeciwna tej poprawce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#StanisławHuskowski">W związku z czym jesteśmy przeciwni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WojciechMiller">Jeśli chodzi o tę poprawkę, chcielibyśmy wyrazić jedynie taką ogólną wątpliwość co do zakresu. Oczywiście, w tym przypadku nie jesteśmy aż tak stanowczy, jak w przypadku poprzedniej poprawki pana posła, gdyż ta poprawka, którą państwo teraz będą rozpatrywać, nakazuje nam jedynie doprecyzować istniejący przepis. Natomiast pewnego rodzaju wątpliwość się pojawia, właśnie co do zamieszczenia w tym projekcie ustawy takiej zmiany. Z naszej strony tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Wobec tego pozwolę sobie poddać pod głosowanie tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MironSycz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#MironSycz">Stwierdzam: przy 2 głosach „za”, 8 – przeciwnych i braku wstrzymujących się poprawka nie uzyskała uznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, zgłaszam jako wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MironSycz">Jest zapisana jako wniosek mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MironSycz">Zmiana dziesiąta, jak rozumiem. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#RyszardGallaniez">Mamy jeszcze chyba lit. c), tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#AleksandraOstapiuk">Lit. c) w zmianie dziewiątej do rozstrzygnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MironSycz">A, tak. Rzeczywiście. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#RyszardGallaniez">W lit. c) ust. 4 nadać brzmienie: „4. Środkami, o których mowa w ust. 1, są również środki przekazywane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom, o których mowa w art. 3 pkt 4, lub instytucjom, o których mowa w art. 3 pkt 5”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MironSycz">Zmianę z poprawkami przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#MironSycz">Zmiana dziesiąta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. Tutaj mamy poprawkę do artykułu... Po art. 19 dodaje się art. 19a ust. 1 i 2 w następującym brzmieniu: „1. Organizacją społeczności posługującej się językiem regionalnym jest stowarzyszenie, które spełnia łącznie następujące warunki”... To są praktycznie te same zapisy, które mieliśmy w poprawce pierwszej pkt 4–5. Chodzi o to, żeby też w tym...</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#RyszardGallaniez">Konsekwencja, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#RyszardGallaniez">Żeby konsekwencja była zachowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MironSycz">Proszę, pan Sobierajski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#CzesławSobierajski">Chciałem zapytać, bo z ustawy, która obowiązuje dzisiaj, język regionalny... Wiemy, o co tam chodzi, ale są tylko Kaszubi, którzy są przypisani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MironSycz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#CzesławSobierajski">Nie ma innego języka regionalnego na dzień dzisiejszy w Polsce. Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#DanutaPietraszewska">Są, tylko nie są wpisane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#CzesławSobierajski">Nie ma. Po prostu nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MironSycz">Ustawowo nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#CzesławSobierajski">Jako język regionalny jest wpisany kaszubski i koniec, kropka. Nie ma żadnego innego.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#CzesławSobierajski">Innymi słowy, po co jest zapis o stowarzyszeniach? Pytałem przedtem i pytam jeszcze teraz. Jaki problem wyniknął wśród Kaszubów, że muszą mieć dodatkowo taki zapis? Bo to chodzi tylko o nich. Nie ma możliwości myślenia o innych, bo nie ma takiej mocy prawa. Jest tylko język regionalny i Kaszubi wpisani.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#CzesławSobierajski">Dlatego uważam za kompletnie zbędny cały ten zapis. Proszę o odpowiedź bardzo konkretną, czy mam rację, czy nie. Jeśli tak, to ten zapis jest zbędny w ogóle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MironSycz">No, wie pan, panie pośle, za krótki czas będziemy rozmawiać i rozważać, czy np. język wilamowski...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#CzesławSobierajski">Ale mówię o ustawie, która obowiązuje, o prawie, które jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MironSycz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#CzesławSobierajski">Nie możemy przewidywać czegoś, co nie istnieje. Istnieją, owszem, Kaszubi. Jest język regionalny kaszubski i więcej nie ma, ale kaszubski istnieje, i tylko on.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MironSycz">Istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#CzesławSobierajski">No, to czemu wpisywać artykuł pewien, który opisuje zdarzenie pewne, które już istnieje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#DanutaPietraszewska">Ustawa jest dokumentem otwartym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#CzesławSobierajski">Ale nie... Otwarty czy nie, ale jaki jest sens tego wpisywania? Czy jest problem wśród Kaszubów, którzy się tym językiem posługują? Jedynie oni mają język regionalny. Nie słyszałem, żeby był jakikolwiek inny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MironSycz">Ale jak się zdarzą takie przypadki, że będą inne, to ten zapis będzie i wyjdziemy naprzeciw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#CzesławSobierajski">No, to będziemy mówili o ustawie potem, o nowelizacji kolejnej jeszcze raz, ale dzisiaj takiej sytuacji nie ma. Jest tylko język kaszubski i koniec, kropka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MironSycz">Okej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#CzesławSobierajski">No to właśnie, po co piszemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MironSycz">Ale w języku regionalnym zawiera się język kaszubski i nie możemy zamykać w tej sytuacji innych języków, które mogą się pojawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#CzesławSobierajski">Ale co znaczy, że mogą się pojawić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#MironSycz">Mogą. Jeśli się pojawią...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#CzesławSobierajski">Ale nie ma takiego pojęcia dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MironSycz">Panie pośle, ale jeżeli się pojawią, to tylko ustawowo się pojawią. To nie pojawią się tak o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#CzesławSobierajski">Ano właśnie. To wtedy przejdziemy do ustawy i wpiszemy do ustawy, znów będziemy mówić o tym kolejnym, ale dzisiaj nie mówmy o tym, bo nie ma czegoś takiego. To jest abstrakcja zupełna. Dlatego ten zapis jest niepotrzebny zupełnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MironSycz">Pani poseł Hoppe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#TeresaHoppe">Panie pośle, już rozmawialiśmy o tym na poprzednim posiedzeniu Komisji. No, nie ma problemu. Nie mam żadnego. Powtórzę to samo, co mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#TeresaHoppe">W ustawie z 2005 r. jest umieszczona nazwa języka regionalnego w odniesieniu do języka kaszubskiego. My w tej chwili wprowadzamy poprawki do tej ustawy z 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#TeresaHoppe">Co pan chce wyrzucić z tamtej ustawy? Nie ma pan przyzwolenia na to w ogóle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo, pani poseł. Skoro są kontrowersje, musimy głosować. Kto z pań i panów... Proszę, bo nie zdążymy i nas wyrzucą z sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#CzesławSobierajski">Chciałem po prostu... Jak to? Dodajemy art. 19a. Tam jest tylko art. 19 – opisany język i Kaszubi.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#CzesławSobierajski">Dodajemy cały art. 19a, który opisuje stowarzyszenie działające na rzecz ewentualnego języka, który gdzieś ma się pojawić. Nie można pisać w ustawie życzeniowych rzeczy i inspirować, że coś się może dziać. Jak się zdarzy, wrócimy do sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#CzesławSobierajski">Mówię, że dodanie art. 19a jest zupełnie zbędnym dodaniem. Jak to nie? Proszę spojrzeć, jest przecież w projekcie wyjściowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MironSycz">Są kontrowersje. Dziękuję, panie pośle. Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MironSycz">Kto z państwa jest za podjęciem tej poprawki, zgłoszonej przez Ryszarda Gallę? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#MironSycz">Przy 10 głosach „za”, 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się zmiana została dokonana.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#MironSycz">Proszę, kolejny artykuł. Pan Ryszard Galla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. Po art. 19 chciałbym zgłosić jeszcze pkt 10a, który byłby dodatkowy, o następującym brzmieniu: „w art. 20 ust. 3 otrzymuje brzmienie: «3. Środkami, o których mowa w ust. 2, mogą być również środki przekazywane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom, o których mowa w art. 19a ust. 1, lub instytucjom, o których mowa w art. 19a ust. 2»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MironSycz">Zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#MironSycz">Zmiana jedenasta, jak rozumiem. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#RyszardGallaniez">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MironSycz">Proszę, zmiana jedenasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#RyszardGallaniez">Jedenasta zmiana dotyczy właśnie pełnomocników.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#RyszardGallaniez">W art. 22a ust.1: „Wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta i marszałek województwa mogą ustanowić pełnomocnika do spraw mniejszości narodowych i etnicznych”. Ust. 2: „Do zadań pełnomocnika, o którym mowa w ust. 1, należy w szczególności: 1) podejmowanie i inicjowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałania naruszaniu tych praw; 2) podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości; 3) podejmowanie i inicjowanie działań na rzecz języka, o którym mowa w art. 19”.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#RyszardGallaniez">Po co to jeszcze raz czytać, jak to jest tu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RyszardGallaniez">Nie, tu jest zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#AleksandraOstapiuk">Te zmiany są redakcyjne. Nie mamy uwag. Zmiany w zakresie art. 22a z poprawki są redakcyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MironSycz">Nie ma uwag. Ze strony rządu nie ma uwag?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#StanisławHuskowski">Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MironSycz">Proszę, pani Teresa Hoppe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#TeresaHoppe">Tak, panie przewodniczący. Mam uwagę tego typu, że w tej poprawce powinien być zapis taki: „Wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta i marszałek województwa mogą ustanowić pełnomocnika do spraw mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym”, bo wtedy wypuszczamy ten kaszubski tutaj w ogóle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MironSycz">Logiczne.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MironSycz">Czy pan Ryszard zgłasza taką autopoprawkę? Tak. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#StanisławHuskowski">Przychyla się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MironSycz">Rozumiem, że ze strony Biura nie ma...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#RyszardGallaniez">To pani poseł może zgłosić poprawkę. Pani poseł składa poprawkę, tak?</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#RyszardGallaniez">No, tak, ale trzeba... Okej.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#RyszardGallaniez">Wobec tego rozumiem, że uwag nie ma do tego, co zgłosiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MironSycz">Proszę, Biuro Legislacyjne. Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#AleksandraOstapiuk">My tu mamy pewną wątpliwość, czy akurat dopisanie w taki sposób, jaki proponuje pani poseł, społeczności posługujących się językiem regionalnym mieści się w tym rozdziale, który ma tytuł: „Organy do spraw mniejszości narodowych i etnicznych”. Przepisy, które tutaj są w art. 21 i następnych, jak się wydaje, odnoszą się tylko do mniejszości narodowych, ale to tak z pobieżnej, szybkiej analizy... Wydaje nam się, że dopisanie tego, o czym mówi pani poseł, będzie rozszerzało zakres tego rozdziału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MironSycz">W trójeczce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#AleksandraOstapiuk">Okej. Rzeczywiście, jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MironSycz">Nie zdążymy. Czyli jest okej, tak? Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#AleksandraOstapiuk">Jest okej. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MironSycz">Wobec tego, skoro nie ma uwag, przyjęliśmy tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#MironSycz">Kolejna zmiana, dwunasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#RyszardGallaniez">W zmianie dwunastej w art. 1 punkt... No, nie da się nie czytać wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#RyszardGallaniez">W lit. a) mamy zmianę oznaczenia.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#RyszardGallaniez">W lit. b) mamy nowe brzmienie. To będzie ust. 5: „Organizacje mniejszości i organizacje społeczności posługującej się językiem, o którym mowa w ust. 19, zgłaszają ministrowi właściwemu do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych swoich kandydatów na członków Komisji Wspólnej”.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#RyszardGallaniez">Skreślić lit. d) i e).</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#RyszardGallaniez">Dodać lit. g) o następującym brzmieniu. Ust. 8: „Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób zgłaszania osób, o których mowa w ust. 5, oraz tryb wyłaniania kandydatów na członków Komisji Wspólnej spośród tych osób, a także tryb odwoływania członków Komisji Wspólnej, mając na względzie zapewnienie przejrzystości i efektywności procesu powoływania i odwoływania członków Komisji Wspólnej, o których mowa w art. 24 pkt 2 i 3”. Ust. 9: „W przypadku, gdy mniejszość lub społeczność posługująca się językiem, o którym mowa w art. 19, nie zgłosi kandydatów albo zgłosi liczbę kandydatów mniejszą niż określona odpowiednio w ust. 1 pkt 2 i w ust. 1 pkt 3, minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych przedstawia Prezesowi Rady Ministrów kandydatów na członków Komisji Wspólnej”, czyli mamy rozumieć, że jakby sam wyznacza tych dodatkowych. To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#AleksandraOstapiuk">Po pierwsze, proponujemy procedować po literach.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#AleksandraOstapiuk">Natomiast do poprawek przedstawionych tutaj przez pana posła mamy tylko taką propozycję w zakresie ust. 9. To jest propozycja z poprawki w lit. d), gdzie dodajemy lit. g), w zakresie dodawanego ust. 9, żeby on brzmiał w następujący sposób: „W przypadku, gdy mniejszość lub społeczność posługująca się językiem, o którym mowa w art. 19, nie zgłosi kandydatów albo zgłosi liczbę kandydatów mniejszą niż określona odpowiednio w ust. 1 pkt 2 i w ust. 1 pkt 3, kandydatów na członków Komisji Wspólnej przedstawia minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych”.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#AleksandraOstapiuk">Ta poprawka jest poprawką czysto redakcyjną tylko i wyłącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MironSycz">Okej, ale skoro była propozycja, żebyśmy literami lecieli, to lecimy.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MironSycz">Lit. a).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MironSycz">Przyjęliśmy lit. a).</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MironSycz">Lit. b).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#AleksandraOstapiuk">Uwag nie mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MironSycz">Strona rządowa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#MironSycz">Lit. c).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MironSycz">Bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#MironSycz">Lit. d).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MironSycz">Legislatorzy bez uwag, tak?</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#RyszardGallaniez">Lit. d) jest do skreślenia, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MironSycz">Czyli lit. d) skreślamy, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#AleksandraOstapiuk">Lit. d) z projektu skreślamy. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#RyszardGallaniez">Lit. e) także.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MironSycz">Państwo bez uwag. Lit. e) też skreślamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#MironSycz">Bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#MironSycz">Skreśliliśmy.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#MironSycz">Lit. f).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#RyszardGallaniez">Jest bez uwag, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#AleksandraOstapiuk">Bez uwag. My też nie mamy uwag. Idzie z druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#RyszardGallaniez">Tak, bez uwag i dodajemy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MironSycz">I teraz, proszę bardzo. To, co przeczytałeś wcześniej, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. Ust. 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MironSycz">Rozumiem. Ze strony legislatorów nie ma uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tylko ta drobna poprawka redakcyjna w ust. 9. Przestawienie szyku zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MironSycz">Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#MironSycz">W tej dwunastej zmianie są jeszcze jakieś? Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#RyszardGallaniez">Tu już jest wszystko.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#RyszardGallaniez">Zmiana trzynasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#StanisławHuskowski">Przepraszam. Można?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#MironSycz">Jeszcze do dwunastej? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#StanisławHuskowski">Teraz to już będę ostrożniejszy w sformułowaniach. Chciałbym namówić kogoś z posłów, jeżeli pan przewodniczący pozwoli, do zgłoszenia jeszcze jednej poprawki, czyli dodania jeszcze ust. 10, którego brzmienie mam przygotowane na piśmie, jak i uzasadnienie. Czy można przedstawić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#MironSycz">Proszę przeczytać. Aż się boję, ale proszę czytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#StanisławHuskowski">Mianowicie tak: „W uzasadnionych przypadkach minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych może odmówić wskazania jako kandydatów na członków Komisji Wspólnej osób zgłoszonych przez mniejszości lub społeczność posługującą się językiem regionalnym. W takich przypadkach minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych ponownie zawiadamia organizacje mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym o zamiarze wystąpienia do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2, przy czym kandydatami na członków Komisji Wspólnej nie mogą być wówczas osoby, których wskazania odmówił wcześniej minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych”.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#StanisławHuskowski">Uzasadnienie tego jest takie, że KWRiMNiE jest organem pomocniczym prezesa Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów wyznacza te osoby. Zdaniem ministerstwa, nie powinno być pełnego automatyzmu pomiędzy tym mechanizmem wyłaniania, który jest dotychczas wpisany w tę nowelizowaną ustawę, a podpisem pani premier, akceptującym daną osobę.</u>
          <u xml:id="u-447.2" who="#StanisławHuskowski">W praktyce bywało już tak – rzadko, ale bywało – że minister dotychczas korzystał z tego typu rozwiązania, bo to nie było uregulowane ściśle w ustawie. To są względy w szczególności bezpieczeństwa państwa, kiedy minister odmawiał wyłonionemu kandydatowi przekazania tego kandydata do premiera jako kandydata do zatwierdzenia do komisji wspólnej. Przypominam, że ten tekst, który przeczytałem, zaczyna się od słów „w uzasadnionych przypadkach”. Minister musi uzasadnić taki przypadek.</u>
          <u xml:id="u-447.3" who="#StanisławHuskowski">Żeby nie było takiego automatyzmu, tę furtkę chcielibyśmy zgłosić i zaproponować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Wiem, że ustalenia w komisji wspólnej były troszeczkę inne. Proszę, pan Grzegorz Kuprianowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#GrzegorzKuprianowicz">Jako jedyny chyba tutaj członek komisji wspólnej spośród mniejszości jestem nieco zaniepokojony tą propozycją, ale także stwierdzeniem, które padło później, że minister już korzystał z tej zasady wcześniej, ponieważ publicznie o tym nie mówiono.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#GrzegorzKuprianowicz">Myślę, że warto spojrzeć na to, czym ma być komisja wspólna. Czy KWRiMNiE ma być organem, w którym przedstawiciele rządu państwa polskiego zasiadają wspólnie z przedstawicielami mniejszości, czyli tymi osobami, które zostały wskazane przez mniejszości, które mają mandat i legitymizację od mniejszości, aby pojawiać się w ich imieniu? Tak my jako mniejszości rozumiemy intencje państwa polskiego. Czy też komisja wspólna ma być miejscem, gdzie zasiadają przedstawiciele rządu oraz osoby wybrane przez rząd do reprezentowania mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Ja to też zrozumiałem.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#MironSycz">Nie wiem, kto odważy się przejąć państwa wniosek. Przedstawiciel Sojuszu Lewicy Demokratycznej chce przejąć ten wniosek. Proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#MironSycz">Jest wniosek, wobec tego głosujemy. Na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#RyszardGallaniez">A może zostawmy to do drugiego czytania, panie ministrze, żeby to jednak przeanalizować dobrze i do drugiego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#StanisławHuskowski">To wtedy przedłużymy prace i w ogóle się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#RyszardGallaniez">Nie, bo w czasie drugiego czytania… Wtedy – załóżmy – kolega Czykwin może zgłosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#MironSycz">W imieniu klubu. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#EugeniuszWappa">Eugeniusz Wappa, przewodniczący Związku Białoruskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, były członek KWRiMNiE.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#EugeniuszWappa">Wydaje mi się, że ta propozycja w jakiś sposób przed mniejszościami stawia nowe wyzwanie, nowe zdziwienie i nowe podejście do pracy w takiej formule komisji, ponieważ będzie to zawsze spojrzenie z taką pewną, dużą dozą zdziwienia ze strony mniejszości, że oto wobec osób oficjalnie delegowanych przez środowiska mniejszości narodowych... Tutaj, powiedzmy sobie, że w przypadku mniejszości białoruskiej, gdy mamy dwóch przedstawicieli, jest bardzo dużo organizacji, ale zawsze jest konsensus. Jest to przedstawiane i zawsze znajdujemy podpisy. Natomiast te osoby, które cieszą się zaufaniem środowiska, cieszą się społeczną akceptacją, w pewien sposób, z sobie zrozumiałych względów, gdy one zostaną postawione przed faktem, że ich pan minister nie akceptuje, to w zasadzie w pewien sposób to partnerstwo pozarządowych organizacji i administracji publicznej stawia pod znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#EugeniuszWappa">Wydaje mi się, że dla samych mniejszości i dla wzmacniania procedur demokratycznych w państwie polskim jest to zapis... Niestety, nie idzie to w dobrym kierunku. To jest taka moja uwaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#EugeniuszWappa">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#MironSycz">Czy pan przejmuje to?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#EugeniuszCzykwin">Dokładnie po głosie pana Wappy rezygnuję z tej aktywności. Chociaż nie będę otwierał tej dyskusji, uważam to w pewnym sensie za zasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#MironSycz">Dziękuję. Czy strona rządowa wobec tego odstępuje od tej propozycji? Bo nie wiem, kto to przejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#StanisławHuskowski">Zgłosimy to na innym etapie, ale chcę naprawdę powiedzieć, że mój poprzednik mówi o idyllicznym modelu, kiedy – powiedziałbym – dogaduje się cała społeczność itd.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#StanisławHuskowski">Mieliśmy kandydatów, do których służby zgłaszały poważne zastrzeżenia, o powiązaniach międzynarodowych. Co zrobić w takiej sytuacji? Pani premier musi mianować. Jeżeli nie wpiszemy furtki żadnej, musi mianować taką osobę, bo została zgłoszona formalnie. Wydaje mi się, że to jest trochę za daleko idące. Przynajmniej za mojej obecności w ministerstwie, choć nie jestem od zbyt dawna, taki przypadek był. Co w takiej sytuacji zrobić?</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#StanisławHuskowski">Nie mówiąc o sytuacjach zupełnie jeszcze innych, mianowicie jest taka mniejszość, na pewno nie jedna, ale jedna, kiedy już to jest zupełnie do absurdu doprowadzone... Kiedy poszukujemy przedstawicieli tej mniejszości do komisji wspólnej, zostają wstępnie zgłoszone – powiedzmy – dwie osoby. My konsultujemy te osoby, prawda? Na 100 organizacji jedna dostaje 6 głosów, druga 4. Nikt nie dostanie więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#MironSycz">Panie ministrze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#StanisławHuskowski">Kiedy zgłaszamy, że w takim razie te osoby, mimo że tak mało dostały głosów, przedstawimy premierowi, wtedy inne organizacje mniejszościowe tej mniejszości występują do nas z protestem i dostajemy 30 protestów przeciwko tym osobom. Po raz kolejny wyłaniamy osoby i cały czas to się dzieje w ten sposób. W którymś momencie trzeba zareagować i zaingerować w to. No, co zrobić, jeżeli są społeczności niezwykle skłócone?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#MironSycz">Panie ministrze, może przedyskutujemy ten problem, bo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#StanisławHuskowski">To utrudnia funkcjonowanie. Powiedziałbym, że w tym przypadku to jest dla dobra mniejszości. Minister w końcu musi się zdecydować, postawić na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#MironSycz">Skoro nikt nie chce przejąć poprawki, nie jest ona przedmiotem dyskusji w tej chwili. Proszę mi wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#MironSycz">Kolejna poprawka do zmiany dwunastej. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#RyszardGallaniez">Tak. Po pkt 12 wprowadzić pkt 12a, który reguluje kwestie związane z kadencyjnością komisji wspólnej, czyli ustalenie pięcioletniej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#MironSycz">Tak? Mają to państwo przed sobą. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#MironSycz">Zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#MironSycz">Teraz przechodzimy do zmiany trzynastej, jak rozumiem. Czy jeszcze są w dwunastej jakiekolwiek zmiany, panie przewodniczący?</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#MironSycz">Zmiana trzynasta. Czy są uwagi? Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do poprawki nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag, czyli trzynasta zmiana została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#MironSycz">Zmiana czternasta. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#MironSycz">Zmiana piętnasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#AleksandraOstapiuk">Jest poprawka dotycząca dodania zmiany 14a. Pkt 17 w zestawieniu poprawek proponuje dodać zmianę jeszcze w art. 14a, który nie jest objęty projektem z druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MironSycz">A to nie było w pkt 14?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#AleksandraOstapiuk">Pkt 14 przyjęliśmy z druku. Natomiast tutaj proponujemy dodanie zmiany 14a. Przed chwilą przyjęliśmy pkt 14 z druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#MironSycz">Rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#RyszardGallaniez">Że komisja wspólna na wniosek współprzewodniczących może powoływać ekspertów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#MironSycz">Jasne. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#MironSycz">Ze strony rządu nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#MironSycz">Zmiana piętnasta, proszę.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#MironSycz">Czy są uwagi ze strony biura?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#AleksandraOstapiuk">Poza tymi, które są tutaj przedstawione w poprawce, do tych poprawek też nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#MironSycz">Ze strony rządowej nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#MironSycz">Też nie ma, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#RyszardGallaniez">Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#MironSycz">Zmiana szesnasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#RyszardGallaniez">Szesnasta dotyczy... Tutaj trzeba bardzo wyraźnie powiedzieć, że w szesnastej rozszerzamy czas raportowania do 4 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#AleksandraOstapiuk">Biuro Legislacyjne również nie ma uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#MironSycz">Bez uwag. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#MironSycz">Art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#RyszardGallaniez">Jest uwaga zgłoszona do części. Propozycja, by właśnie „emitujących programy” zamienić na „rozpowszechniających audycje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#MironSycz">Czyli nie „emitujących”, tylko „rozpowszechniających”. Taka była też sugestia KRRiT, bo takiej terminologii tam się używa.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MironSycz">Ze strony rządowej też nie ma uwag. Ze strony państwa nie ma.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#MironSycz">Zmianę przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#MironSycz">Art. 2 został przyjęty z tą zmianą.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#MironSycz">Art. 3. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do przedstawionej propozycji poprawki nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MironSycz">Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#MironSycz">Art. 3 został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#MironSycz">Art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#RyszardGallaniez">Mamy art. 3a jeszcze, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#AleksandraOstapiuk">Dodanie art. 3a. Propozycja poprawki, do której Biuro Legislacyjne również nie zgłasza uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MironSycz">Proszę bardzo, art. 3a. Poprawka wniesiona, tak? Państwo to mają na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#MironSycz">Ze strony rządowej nie ma uwag?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#StanisławHuskowski">Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MironSycz">Skoro nie ma uwag, przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#MironSycz">Teraz art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do przedstawionej poprawki do art. 4 Biuro Legislacyjne również nie zgłasza uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#MironSycz">Skoro nie ma uwag, przyjęliśmy art. 4.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#MironSycz">Art. 5. Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#AleksandraOstapiuk">Do poprawki również Biuro nie zgłasza uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MironSycz">Ze strony państwa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MironSycz">Art. 5 został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#RyszardGallaniez">Jest także poprawka wprowadzająca jeszcze art. 5a–5d.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MironSycz">Tak, ale o tej poprawce pani mówiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#AleksandraOstapiuk">Przyjęliśmy poprawkę do art. 5. Natomiast jest jeszcze druga poprawka, dotycząca dodania art. 5a–5d po art. 5, przy czym one są zawarte w zestawieniu.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#AleksandraOstapiuk">Biuro Legislacyjne nie ma uwag do przedstawionych poprawek, do dodanych art. 5a, 5b, 5c i 5d. Przy czym propozycja jest taka, żeby rozpatrywać te artykuły oddzielnie, czyli art. 5a, 5b, 5c i 5d oddzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#MironSycz">Okej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#MironSycz">Czy są uwagi do art. 5a? Ze strony państwa nie ma.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#MironSycz">Bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#MironSycz">Art. 5b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#MironSycz">Przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#MironSycz">Art. 5c.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MironSycz">Przyjęliśmy. Cały artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#AleksandraOstapiuk">Jeszcze art. 5d.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#MironSycz">Przepraszam. Art. 5d.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#AleksandraOstapiuk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#MironSycz">Strona rządowa nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy art. 5d.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#AleksandraOstapiuk">Teraz art. 6 z druku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#MironSycz">I art. 6. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#AleksandraOstapiuk">Biuro Legislacyjne nie ma uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#MironSycz">Strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#StanisławHuskowski">Bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#MironSycz">Przyjęliśmy art. 6.</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#MironSycz">A wobec tego całość ustawy ze wszystkimi wprowadzonymi zmianami.</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#MironSycz">Proszę, pan Eugeniusz Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#EugeniuszCzykwin">Panie przewodniczący, Wysokie Komisje, kiedy zgłaszałem do art. 1 pkt 1 poprawkę, pan przewodniczący stwierdził, że ponieważ nie mam jej już napisanej, nie poddał jej głosowaniu czy rozpatrzeniu. A dobra praktyka była zawsze taka, że zgłaszaną poprawkę rozpatrywaliśmy. Nawet później żeśmy poprawkę pani Hoppe czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#MironSycz">Zrobimy to dla pana, panie przewodniczący. Proszę przedstawiać, bo zaraz nas wygonią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#EugeniuszCzykwin">Powracam do tej zgłoszonej poprawki. W art. 1 w pkt 5 lit. a) wykreślić słowo „określonej”, więc zostałyby tylko wyrazy „na rzecz mniejszości” i wykreślić w całości lit. b), która mówi, że „prowadzi działalność na rzecz określonej mniejszości”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#MironSycz">Ale my to chyba już przegłosowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#EugeniuszCzykwin">Nie. Pan nie poddał tego pod głosowanie, stwierdzając, że nie mam na piśmie. A już mam na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#MironSycz">Głosowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#RyszardGallaniez">Myśmy to głosowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#MironSycz">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#AleksandraOstapiuk">Pan przewodniczący Czykwin nie zgłosił poprawki. To była zapowiedź poprawki. Taka poprawka nie została jakby formalnie przedstawiona.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#AleksandraOstapiuk">Przegłosowaliśmy brzmienie przepisu z poprawki przedstawionej przez pana przewodniczącego Gallę, w związku z czym należy uznać, że ta poprawka nie została zgłoszona w odpowiednim czasie.</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#AleksandraOstapiuk">No, tutaj w tym zakresie to była zapowiedź poprawki. Rozumiem, że teraz...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#EugeniuszCzykwin">Nie zrozumieliśmy się. Nie używałem zapowiedzi, tylko użyłem słów, że chcę zgłosić poprawkę. Pan przewodniczący stwierdził, że nie mam jej w tej chwili na piśmie i poddał pod głosowanie propozycję posła Galli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#MironSycz">No, która była złożona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#EugeniuszCzykwin">A mojej nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#AleksandraOstapiuk">Tak. Pan poseł wtedy nie protestował i poszliśmy dalej, natomiast...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#MironSycz">Co teraz pani proponuje? W drugim czytaniu? To jest najlepsze rozwiązanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#AleksandraOstapiuk">No, oczywiście, jest taka możliwość zgłoszenia tej poprawki w drugim czytaniu. Ona jest zawsze otwarta, przy czym wiadomo, jakie są ograniczenia z drugiego czytania wynikające, bo to musi być poprawka klubowa, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#MironSycz">Tak. Panie przewodniczący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#EugeniuszCzykwin">Nie będę twierdził, że jako mniejszość jestem tutaj w jakiś sposób ograniczany, ale rozumiem, że... Wyraźnie mówiłem, że zgłaszam poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#MironSycz">Czekam na propozycję Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#AleksandraOstapiuk">Jeżeli pan przewodniczący zadecyduje, możemy dokonać reasumpcji takiego głosowania w zakresie poprawki nr 1. No, jeżeli tutaj pan przedstawia wątpliwości, czy prawidłowo było, to takiej reasumpcji można dokonać i wtedy pan przygotowaną poprawkę by dał na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#MironSycz">Okej. Nie trwońmy czasu. Uszanujmy wolę pana przewodniczącego Czykwina.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#MironSycz">Zapytam o opinię Biura Legislacyjnego co do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#AleksandraOstapiuk">Wydaje się, że skreślenie tych wyrazów będzie powodowało większe konsekwencje niż tylko w poprawce. Jak rozumiem, pan przewodniczący ogranicza skreślenie tylko do art. 3 pkt 4 i 5. Natomiast w przepisach dotyczących dalszych artykułów... W art. 19a również mamy „określonej mniejszości”. To słowo jest, że tamte stowarzyszenia będą „określone”.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#AleksandraOstapiuk">To jest jedna rzecz. Poprawka nie zawiera wszystkich konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#AleksandraOstapiuk">No, a druga rzecz... To jest, jak wiadomo, poprawka merytoryczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#MironSycz">Dziękuję bardzo. Proszę, strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#StanisławHuskowski">Jesteśmy przeciwni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#MironSycz">Jasne. Głosujemy wobec tego.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#MironSycz">Kto z pań i panów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana Eugeniusza Czykwina? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 1 głosie „za”, 10 przeciwnych i 1 wstrzymującym się poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#MironSycz">Wobec tego, szanowni państwo, skoro już jesteśmy na tym etapie, proponuję przez głosowanie przyjąć całość ustawy z poprawkami. Proszę, kto z pań i panów jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#EugeniuszCzykwin">Chciałbym zgłosić jako wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#MironSycz">Okej.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#MironSycz">Kto z pań i panów jest za przyjęciem całego projektu ustawy? Proszę o podniesienie ręki. Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#MironSycz">Stwierdzam, że przy 10 głosach „za”, braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się projekt został przyjęty przez Komisje.</u>
          <u xml:id="u-568.3" who="#MironSycz">Proponuję, żeby posłem sprawozdawcą był przewodniczący Ryszard Galla.</u>
          <u xml:id="u-568.4" who="#MironSycz">Czy Ryszard Galla wyraża zgodę? Czy są przeciwne głosy? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-568.5" who="#MironSycz">Wobec tego Komisje przyjęły sprawozdawcę i projekt.</u>
          <u xml:id="u-568.6" who="#MironSycz">Na tym, szanowni państwo, kończymy wspólne posiedzenie Komisji. Dziękuję wszystkim za dyskusję, aktywność i uwagę.</u>
          <u xml:id="u-568.7" who="#MironSycz">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>