PPC / ppc

text_structure.xml 420 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dzień dobry. Witam państwa po dwudniowej przerwie sobotnio-niedzielnej. Mam nadzieję, że wypoczęci i pełni sił możemy przystąpić do dalszych prac. Przypominam, że zakończyliśmy na przyjęciu zmiany nr 46. Przechodzimy do zmiany nr 47. Bardzo proszę, głos ma pan poseł Zgorzelski. Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Pan poseł Witczak, pan poseł Horała. Zaczynamy. Przypominam, że tak jak ustaliliśmy w czwartek, czas na wystąpienia to minuta – mają państwo ten czas na przedstawienie poprawki. Wiedzą państwo, że podchodzę do tego bardzo liberalnie i jeśli potrzebne jest ciut dłuższe uzasadnienie, możemy dodać kilkanaście sekund więcej. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Dziękuję, pani przewodnicząca. Pomimo iż będę miał poprawkę odrzucającą zmianę nr 47, chciałbym zwrócić uwagę na dwie kwestie, jeśli ta zmiana by przeszła. W § 5 jest sformułowanie: „osoby wchodzące w skład państwowych, okręgowych, rejonowych”. Państwowa Komisja Wyborcza jest jedna i warto odnotować, że powinno być „państwowej”, a nie „państwowych”. Zapewne dostrzegli też państwo, że pkt d jest nazwany pkt b. To uwaga redakcyjna. Tak jak jednak powiedziałem na wstępie, zgłaszam poprawkę skreślającą tę zmianę w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Pan poseł Witczak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wydaje się, że członkowie obwodowych komisji wyborczych nie powinni w ogóle prowadzić agitacji. W pkt b mówi się tylko o trzech przypadkach: w lokalu wyborczym, w czasie czynności podejmowanych przez obwodową komisję wyborczą i w trakcie przygotowań do prac. Partie polityczne, komitety wyborcze powinny poszukiwać osób, które nie są zaangażowane w kampanię wyborczą. Można sobie wyobrazić, że w takiej komisji zasiądzie nawet osoba bardzo mocno zaangażowana w kampanię wyborczą, medialnie identyfikowana jako sprzymierzona z którymś z kandydatów i w odpowiednim momencie będzie tę aktywność wygaszała, przystępując do pracy w komisji obwodowej. Będzie swego rodzaju reklamą polityczną poprzez własne zaangażowanie. W ramach tego typu rozwiązań powinno się pozostawiać, tak jak w przypadku § 3, zakaz agitacji i poszukiwanie osób o charakterze apolitycznym. Z posłem Marcinem Kierwińskim złożymy poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości i pozostawienie zasad dotychczas uwzględnionych w kodeksie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zgłosić poprawkę, która zasadniczo skonsumuje uwagę pana posła Zgorzelskiego. Faktycznie powinny być słowa „Państwowej Komisji Wyborczej”, a nie „państwowych”. To poprawka nr 15 w dostarczonych państwu przez biuro materiałach. Oczywiście to korekta redakcyjna, że tam powinno być „d”, a nie „b”. Nie musimy tego przyjmować jako poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełMarcinHorała">Odnosząc się do głosu pana posła Witczaka, to jest usuwanie pewnych absurdów z ordynacji. Obecnie jest czymś nagminnym, ze osoby, które są później zgłaszane do składu obwodowych komisji wyborczych biorą udział w kampaniach wyborczych. To przepis martwy, niestosowany, nikt nie jest nawet w stanie tego skontrolować. Poza tym konstrukcja obwodowej komisji wyborczej nie zakłada bezstronności jej członków. Oparta jest na założeniu, że są stronniczy, bo są osobami zaufania poszczególnych komitetów wyborczych. Jeden sprzyja temu, drugi temu, trzeci innemu, nawzajem się kontrolują i patrzą na ręce. Nie jest oparta na tym, że oni są z kosmosu, z nieba, są zupełnie przeźroczyści i nie mają poglądów. Skądinąd, występując w funkcji członka obwodowej komisji wyborczej oczywiście żadnej agitacji prowadzić nie powinni. Ten przepis to gwarantuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Przepraszam panie pośle, nie ma ad vocem. Pan doktor Zbieranek. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#CzłonekZespołuPrawaKonstytucyjnegoMiędzynarodowegoiEuropejskiegowBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichJarosławZbieranek">Jeśli można, szanowni państwo, rzecznik praw obywatelskich również uważa, że umożliwienie prowadzenia agitacji przez członka obwodowej komisji wyborczej stanowi poważne zagrożenie dla zasady pełnej bezstronności organów wyborczych. Chciałbym przypomnieć, że są również takie zmiany jak umożliwienie jednemu z członków komisji bezpośredniego przebywania przy urnie wyborczej. To poważne zagrożenie. Tak jak wspomnieliśmy w naszej opinii, przesłanej marszałkowi w ubiegłym tygodniu, ta zmiana prowadzi do naruszenia pełnej bezstronności organów wyborczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#EkspertZwiązkuMiastPolskichMarekWójcik">Dzień dobry państwu. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, powtórzę po części argumentację, którą przedstawiałem przy okazji nowelizacji art. 153. Rzeczywiście w przypadku agitacji prowadzonej przez członków komisji mamy do czynienia z sytuacją odwrotną niż ta, do której państwo zmierzają w pozostałych artykułach. Uważam, że powinniśmy kształtować wizerunek osoby zasiadającej w komisji, jako bezstronnej. Dopuszczają państwo sytuację, że w sobotę taki człowiek będzie chodził z tablicą komitetu wyborczego po ulicach, a w niedzielę wyborcy zobaczą go, jako bezstronnego reprezentanta. Nawiasem mówiąc, powinniśmy kształtować zasadę odpowiedzialności za to, co te osoby robią. To są funkcjonariusze publiczni i chociażby z tego tytułu, w myśl obowiązujących przepisów powinni być obiektywni. Dlatego nie podzielam zdania pana posła Horały, że mają prawo działać na rzecz któregokolwiek z komitetów. Jest dokładnie odwrotnie. Jako funkcjonariusze publiczni mają być obiektywni. Nie powinniśmy kształtować wizerunku osoby, która kogoś reprezentuje kogoś w wąskim zakresie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, głos ma poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, mam wrażenie, że panuje pewne niezrozumienie. W imieniu wnioskodawców przychylam się do poprawki pana posła przewodniczącego Horały. Negatywnie opiniuję poprawkę pana posła Zgorzelskiego. Nie chodzi o to, aby członkowie obwodowych komisji wyborczych – o ile dobrze zrozumiałem – prowadzili kampanię w trakcie prac komisji wyborczej. To oczywisty nonsens. Przepis przewiduje brak możliwości agitacji w tych trzech miejscach – podczas przebywania w lokalu, w trakcie czynności podejmowanych przez OKW, a także w trakcie przygotowań do pracy OKW. Nie jest możliwe, aby ktoś w sobotę prowadził agitację, a w niedzielę był w komisji, gdyż w sobotę mamy ciszę wyborczą. Pomijając to, jest to likwidacja pewnego martwego przepisu i absurdu z tym związanego. Uderza to w sposób zasadniczy w małe komitety. Liczba członków komisji będzie przecież dwukrotnie wyższa. Rekomenduję Wysokiej Komisji przyjęcie tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę, Biuro Legislacyjne. Pan poseł Witczak zgłaszał się jeszcze w zakresie poprawki. Jako jej autor ma prawo się wypowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję bardzo. Opowiadamy się za utrzymaniem normalności w tej materii, wraz z posłem Kierwińskim. Stoimy na twardym stanowisku, że komisja wyborcza ma mieć charakter bezstronny i apolityczny. Próba wprowadzenia osób, które mogą być w normalnych warunkach nawet szefami sztabów poszczególnych kandydatów, w czasie ciszy wyborczej, o której mówił pan poseł Schreiber, jest zwyczajną reklamą polityczną, która przyciąga uwagę i może w sposób jednoznaczny kojarzyć się z kandydatem. Proszę pamiętać, że w komisji – pan poseł Horała myli funkcję męża zaufania z członkiem komisji, funkcjonowanie komisji z prowadzeniem kampanii wyborczej – jest tak, że jeśli chcemy mieć wybory bezstronne i profesjonalne, powinniśmy unikać osób kojarzonych w sposób bezpośredni z kandydatami. Nie mówię już o tym, że w małych społecznościach, gminach wiejskich, ta identyfikacja dla małej wspólnoty będzie bardzo jednoznaczna dla kogoś, kto prowadzi kampanię wójtowi i zasiada w komisji. Państwo bardzo często sami sobie zaprzeczacie, chcąc niektóre rzeczy w tej ordynacji poprawiać. W konsekwencji wprowadzacie przepisy, które pogłębiają upolitycznienie i wzmacniają osoby, które sprawują władzę w małej społeczności lokalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Kierwiński a następnie Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Pani przewodnicząca, to trzeci punkt, w którym prowadzimy dyskusję. Dotyczy ona tego, czy osoby, które bardzo jasno określają się po jednej ze stron w kampaniach wyborczych, a nawet mogą je prowadzić, powinny zasiadać w komisjach wyborczych. Rozumiem z jednej strony tłumaczenie pana posła Horały, ale proszę pamiętać, że nie rozmawiamy tu wyłącznie o poglądach politycznych. To, że każdy z nas, niezależnie od pełnionej funkcji, ma poglądy polityczne jest jasne. Rozmawiamy o tym, czy członek obwodowej komisji wyborczej – na różnych szczeblach, nie państwowej – na czas zasiadania w niej ma być bezstronny, czy tak jak pan to powiedział, ma być ścieranie się różnego rodzaju poglądów i sympatii w ramach komisji. Nie może na to być przyzwolenia. To mają być osoby, które niezależnie od sympatii politycznych mają zachować bezstronność i nie mogą w żaden sposób swoimi sympatiami politycznymi, czy też wcześniejszą agitacją na rzecz komitetów się dzielić. O tym rozmawiamy, to fundamentalna sprawa. Takie lekkie podejście do problemu na zasadzie, że w Komisji będą zasiadały różne osoby, które reprezentują różne komitety i wzajemnie będą się kontrolowały, jest bardzo niepokojące. To nie tego dotyczy pytanie, ale tego, czy te osoby przekraczając próg komisji wyborczej będą zachowywały się bezstronnie, czy nie. O tym rozmawiamy. Powiedzenie, że osoba, która czysto teoretycznie, trzymając się przykładu, prowadzi komuś kampanię wyborczą, nie powinna zasiadać w takim komitecie. To jest dość oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pani poseł Burzyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w tej zmianie rozmawiamy o tym, że członkowie obwodowej komisji wyborczej nie mogą prowadzić agitacji wyborczej. Wyszczególniono lokal wyborczy, w trakcie czynności podejmowanych przez obwodową komisję wyborczą. Panie pośle, gdy pan mówił starałam się słuchać. To nie jest dyskusja, zabieram teraz głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę umożliwić wypowiedź pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Dziękuję, jestem panu bardzo zobowiązana. Z jednej strony mówicie, że projekt ustawy jest uszczegóławiany. Jak chcecie to zapisać, jak chcecie prześwietlić, że członek obwodowej komisji, poza tym, że każdy ma swoje preferencje polityczne, ma być bezstronny? Czy posiadanie ulotki kandydata to też będzie agitacja? Nie mówimy o ciszy wyborczej, ona jest zrozumiała dla każdego. Ta zmiana dotyczy zasygnalizowania i usankcjonowania tego, że w lokalu wyborczym członkowie komisji nie mogą prowadzić agitacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. Przemysław Sadłoń – Biuro Legislacyjne. Z naszej strony wyjaśnienia wymaga jedna kwestia. Pani przewodnicząca słusznie na samym początku zaznaczyła, że Komisja wznawia rozpatrywanie projektu od zmiany czterdziestej siódmej, ale znaczna część tej dyskusji dotyczy rozstrzygniętej już w piątek zmiany czterdziestej szóstej. Z naszej strony, w odniesieniu do zmiany czterdziestej siódmej i poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego Horałę mamy dwie uwagi. Pozytywnie odnosimy się do poprawki, która wskazuje wprost, że w § 5 należy mówić o państwowej komisji wyborczej, a nie o państwowych komisjach. Nasza uwaga dotyczy dodawanego § 5a. Z jednej strony proponujemy redakcyjne przeformułowanie tego przepisu. W brzmieniu, w jakim został on zaproponowany w projekcie, odczytywany literalnie, mógłby oznaczać, że doprecyzowanie ujęte w punktach nie odnosi się do członków komisji, tylko do funkcjonariuszy publicznych. W związku z tym proponujemy, aby ten przepis nieco przeformułować, aby brzmiał on w sposób następujący: „członkowie obwodowych komisji wyborczych w trakcie” – tu następowałoby wyliczenie, dookreślenie „1. Przebywania w lokalu wyborczym, 2. Czynności podejmowanych przez obwodową komisję wyborczą, 3. Przygotowań do pracy obwodowej komisji wyborczej”. Po tym wyliczeniu następowałaby część wspólna, odnosząca się do treści poprzedzającej: „korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych i ponoszą odpowiedzialność jak funkcjonariusze publiczni”. W zakresie treści nic się nie zmienia. Zmienia się redakcyjne ujęcie przepisu.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Druga uwaga – mając świadomość, że w obecnym brzmieniu § 5 także posługuje się sformułowaniem „osoby wchodzące w skład komisji”. Proponujemy, aby to sformułowanie zastąpić słowami „członkowie komisji” w pierwszym przypadku szeregu wymienionych komisji, a w dodawanym § 5a „członkowie obwodowych komisji wyborczych”.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Konkludując, pierwsza z naszych sugestii dotyczy zmiany redakcyjnej w § 5a, a druga także zmiany redakcyjnej, aby sformułowania „osoby wchodzące w skład komisji” zastąpić słowami „członkowie komisji”.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Ostatnia kwestia…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Ależ proszę bardzo, wy macie nieograniczony czas i wasze wskazówki są potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">To zagadnienie, które nawiązuje już do kwestii, jaką podnosiliśmy przy okazji rozpatrywania zmiany czterdziestej szóstej. Chodzi o sformułowanie „przygotowań do pracy obwodowej komisji” w kontekście tego przepisu. To sformułowanie również postrzegamy, jako niedookreślone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Głos ma poseł wnioskodawca, w odniesieniu do uwag Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w imieniu wnioskodawców chciałem pozytywnie zaopiniować te propozycje Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełMarcinHorała">Czy to trzeba przejąć, jako poprawkę? Przejmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Horała przejmuje poprawkę. Przechodzimy do głosowania nad poprawkami. Tożsame poprawki zgłosili panowie posłowie: Zgorzelski, Witczak i Kierwiński. W związku z tym poddamy je pod głosowanie łącznie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawek zgłoszonych przez posłów: Zgorzelskiego, Witczaka i Kierwińskiego? (4) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do przegłosowania poprawki pierwszej zgłoszonej przez pana posła Horałę. W drugiej kolejności przystąpimy do głosowania nad poprawkami przejętymi przez pana posła Horałę, zgłoszonymi przez Biuro Legislacyjne. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Jedną z naszych sugestii można uwzględnić w poprawce pierwotnej pana posła Horały – w § 5 w wersji zaproponowanej przez pana przewodniczącego, zamiast: „osoby wchodzące w skład” proponujemy dokonać autokorekty i mówić o członkach. Wtedy rozstrzygnięcia wymagała będzie jedynie nasza poprawka dotycząca § 5a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze. Głosujemy nad poprawką zgłoszoną przez pana posła Horałę. Kto jest za przyjęciem poprawki? (9) Kto jest przeciw? (4) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do przegłosowania poprawki przejętej przez pana posła Horałę, ze strony Biura Legislacyjnego. Kto jest za przyjęciem poprawki? (9) Kto jest przeciw? (4) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przepraszam, ale jesteśmy w trakcie głosowania. Przykro mi. Takie są procedury.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do przyjęcia zmiany nr 47. Kto jest za przyjęciem zmiany nr 47 wraz z poprawkami? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Informuję szanowną Komisję, że zmiana nr 47 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 48. Głos ma pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Dziękuję, pani przewodnicząca. Chciałem zwrócić uwagę na pewną kwestię, którą można odsłuchać ze stenogramu. Nie wiadomo, co państwo przegłosowali, w stosunku do uwag wniesionych przez Biuro Legislacyjne. Dotyczyły one też § 5 i wątpliwości jak należy traktować przygotowania do prac obwodowej komisji wyborczej. Pan poseł Horała przejął tę sugestię, tak usłyszałem, bo została zgłoszona. Pan poseł powiedział „przejmujemy te propozycje”. Byłbym bardzo wdzięczny, aby państwo wyjaśnili, co zostało w tej materii przyjęte, jak będzie brzmiał art. 154 § 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, głos ma poseł wnioskodawca Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełMarcinHorała">Biuro Legislacyjne sformułowało propozycję zastąpienia słów „osoby wchodzące” słowami „członkowie komisji wyborczych”. To poprawka, którą przejąłem. Biuro Legislacyjne przedstawiło wątpliwości w zakresie przygotowań do pracy obwodowych komisji wyborczych, ale nie zaproponowała nowego brzmienia, więc nie była to poprawka, którą mógłbym przejąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Zrozumieliśmy to podobnie. Nasza propozycja dotycząca § 5a sprowadzała się jedynie do innego redakcyjnego ujęcia tego przepisu. W kontekście pkt 3 zgłaszaliśmy wątpliwość, ale nie przedstawiliśmy żadnej propozycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Teraz głos ma pan poseł Zgorzelski, a następnie pan Paweł Zdun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, chciałbym zapytać posła wnioskodawcy, z czego wynika taka nagła chęć pozbawienia Państwowej Komisji Wyborczej narzędzia w postaci inspekcji. Podczas procesu legislacyjnego cały czas słyszymy o zwiększaniu transparentności wyborów przez wnioskodawców. Te inspekcje powoływane przez PKW właśnie temu służyły, aby inspektorzy badali czy lokale wyborcze są dobrze przygotowane, czy spisy wyborców są prawidłowo tworzone. Dlatego mnie to dziwi, bo zmiana ta jest niekorzystna dla obywateli, dla komitetów wyborczych, które zgłaszały różnego rodzaju uwagi podczas wyborów. Proszę więc przyjąć moją poprawkę skreślającą tę zmianę i przywracającą PKW to dobre narzędzie, jakim były inspekcje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę, głos ma pan Paweł Zdun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczącyKrajowejRadyKoordynatorówRuchuKontroliWyborówPawełZdun">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w zasadzie mam podobne pytanie do wnioskodawcy. Jaki jest cel – czy chodzi o to, aby komisje niższego rzędu stały się autonomiczne? Czym taka kontrola będzie zastąpiona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos ma pan doktor Zbieranek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#CzłonekzespołuwBiurzeRPOJarosławZbieranek">Mam również pytanie o cel usunięcia tej ważnej instytucji. Chciałbym przypomnieć, że zgodnie z wynikami badań, prowadzonymi między innymi przez Rzecznika Praw Obywatelskich, są duże problemy z praktycznym przygotowaniem lokali wyborczych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Takie inspekcje mogłyby pomóc w tym zakresie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poprawkę zgłasza pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełMariuszWitczak">Wraz z posłem Kierwinskim składamy poprawkę o wykreślenie tego przepisu. Argumentacja jest bardzo podobna do tej, o której przed chwilą mówił poseł Zgorzelski. Niezrozumiałe dla nas jest to rozwiązanie. Cała konstrukcja PKW będzie polegała na partyjnym nadzorze nad wyborami. Dziwi nas zdjęcie tej odpowiedzialności z Państwowej Komisji Wyborczej za prawidłowy przebieg wyborów. Chyba taka jest intencja, aby ta państwowa komisja, która zdominowana będzie przez przedstawicieli PiS, nie ponosiła tej odpowiedzialności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, wyjaśnię o co chodzi. Wcześniej było to potrzebne w sytuacji, gdy wójtowie, burmistrzowie, prezydenci przygotowywali wybory. Obecnie wszystko jest w rękach Państwowej Komisji Wyborczej. Będą działali urzędnicy wyborczy. Kontrolowanie samych siebie wydaje się rozwiązaniem nielogicznym. Wnioskuję, aby przyjąć tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Czy Biuro Legislacyjne ma coś do dodania? Nie. Doktor Zbieranek zabierał już głos? Tak. Zostały zgłoszone poprawki – przez pana posła Zgorzelskiego, pana posła Witczaka oraz pana posła Kierwińskiego. Ponieważ te poprawki są tożsame, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto z państwa posłów jest za ich przyjęciem? (5) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przechodzimy do przyjęcia zmiany 48. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana nr 48 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 49. Bardzo proszę, głos mają pan Marek Wójcik i pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, uważam że powinni państwo rozpatrywać tę poprawkę łącznie z poprawką dotyczącą art. 191. De facto przepisami proponowanymi przez państwa wyłączają państwo z uczestnictwa w procedurach wyborczych dotychczasowe organy samorządowe. Te zadania przejmują od nich na terenie gminy, urzędnicy wyborczy powołani przez PKW. Jeśli będą państwo rozpatrywali tę poprawkę odrębnie, a należy ją czytać tak, jak jest zapisana, do kolejnych artykułów wnioskodawcy będą wnosili poprawki, dochodzi do ewidentnej kolizji. Jeśli przyjmą państwo poprawkę czterdziestą dziewiątą, będziemy mieli do czynienia z sytuacją, że mamy obciążenie dla organów samorządowych w zakresie pewnych czynności związanych z przeprowadzeniem wyborów, a równocześnie ze zdublowaniem ich przez urzędników wyborczych powołanych przez PKW. Dopiero poprawki w art. 191, w wersji poprawionej przez państwa wnioskodawców czyszczą tę sytuację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Dziękuję. Szanowna pani przewodnicząca, mam pytanie do wnioskodawcy. Po raz kolejny wykazują się państwo niekonsekwencją. Z jednej strony uważają państwo, że samorządy terytorialne nie powinny w niemal żadnym stopniu uczestniczyć w procesie wyborczym. Jeśli jednak trzeba wykonać czarną robotę, to bardzo chętnie im jest ona zlecana. Rozumiem, że ktoś to musi zrobić, dlatego nie składam tu żadnej poprawki. Apeluję jednak o konsekwencję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełPiotrZgorzelski">Mam też prośbę do pani przewodniczącej. Podczas poprzedniego posiedzenia zwróciłem się do pani, aby umożliwić przedstawienie stanowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Może, jeśli pani przewodnicząca uzna to za stosowne, w którymś momencie pan Marek Wójcik mógłby je przedstawić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, wypowiem się w podobnym duchu, co pan poseł Zgorzelski. Dostrzegam brak konsekwencji w tym zakresie. Albo decydujecie się, że robicie alternatywny system i nie obciążacie w tym zakresie zadaniami samorządów terytorialnych, albo pozostawiacie sytuację bez zmian. Dodatkowo wydaje mi się, że to zadanie ma być realizowane w ramach zadań zleconych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Wraz z posłem Witczakiem składamy poprawkę o skreślenie zmiany czterdziestej dziewiątej. O wzajemnej niespójności przepisów, które państwo proponują mówili moi przedmówcy i nie będę tego powtarzał, ale wygląda to trochę tak, że z jednej strony przekazujecie kompetencje do organizowania wyborów komisarzom, którzy naszym zdaniem będą komisarzami politycznymi, a z drugiej strony całą odpowiedzialność przerzucacie na samorządowców. To coś niesamowitego. Robicie wszystko, aby wójt, burmistrz, prezydent miasta nie mieli żadnego wpływu na wybory oprócz tego, co będzie realnie kosztowało. To bardzo konkretne pytanie, mówił o tym pan poseł Sowa – kto zapłaci za koszty, jakie poniosą jednostki samorządu terytorialnego. Czy zrobią to komisarze wyborczy, czy może jst? Jeśli przyjmuje się jakąś koncepcję, warto aby była spójna, a niedopasowywana w zależności od potrzeb do tego, co państwo byście chcieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełMarcinHorała">Po pierwsze, polecam wnikliwą lekturę analizowanych tekstów prawnych. Ustawa przewiduje: „Zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie”. Zatem zdanie drugie tego paragrafu, które brzmi: „Zadania wykonywane w tym zakresie są zadaniami zleconymi jednostek samorządu terytorialnego” pozostaje bez zmian. Tyle w zakresie ich finansowania. Oczywiste jest to, wiedzą to państwo doskonale, że w obecnym ustroju terytorialnym kraju nie ma takiej centralnej, rządowej instytucji państwowej, która dysponowałaby wystarczającą liczbą lokali, aby umieścić w nich obwodowe komisje wyborcze. W związku z czym niezbędna jest współpraca od strony obsługi technicznej i techniczno-materialnej ze strony samorządu. Chodzi o to, aby ten proces decyzyjno-organizacyjny już tam nie przebiegał. Techniczna, fizyczna współpraca w organizacji być musi i ten przepis to zapewnia. Pozostawienie zdania drugiego w tym paragrafie bez zmian spowoduje również, że będzie to nadal zadanie zlecone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, te przepisy należy czytać bardzo precyzyjnie. Obsługa i techniczno-materialne warunki pracy obwodowych komisji mają być zapewnione odpowiednio przez wójtów, burmistrzów i prezydentów. Proszę zwrócić uwagę, że jest zastrzeżenie i w kilku przepisach jest to wyartykułowane. Podam jeden – art. 191a § 9 – obowiązek dla urzędnika wyborczego zapewnienia obsługi i techniczno-materialnych warunków pracy obwodowych komisji wyborczych. Wymienione są konkretne, kazuistyczne przypadki. To jest zrobione bardzo komplementarnie. Podział czynności istnieje i myślę, że nie ma kolizji, o czym przedstawiciel Związku Miast Polski mówił. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Po jednym zdaniu – posłowie Kierwiński i Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Do pana posła Matusiewicza – nie chodzi o to, że jest kolizja, panie pośle, ale jest to wewnętrznie sprzeczne i nielogiczne. Albo zdecydujecie się na taki system, że to komisarze za wszystko odpowiadają i wyrzucacie z tego samorządy, albo robicie tak, że są komisarze, a całą czarną robotę wykonują samorządy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">To już było wyjaśnione. Proszę bardzo, pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, chciałbym zwrócić uwagę na jeden element. W zmianie piątej wprowadzono, że powiatowy komisarz wyborczy dokonuje podziału gmin na obwody. Nie ma tam ani słowa o tym, że potrzebna jest kooperacja w zakresie lokali i innych elementów. W związku z powyższym narzuca się, to bez konsultacji. Dopiero gminom przysługuje prawo zaskarżenia tej decyzji. Komisarz narzuca mapę obwodowych komisji wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panie pośle, miało być jedno zdanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełMarekSowa">Złożyłem poprawkę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jesteśmy przy zmianie czterdziestej dziewiątej i trzymajmy się…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełMarekSowa">Widzi pani sprzeczność ze zmianą piątą? Bo ja nie widzę żadnej. Proszę zobaczyć zmianę piątą. Ona mówi o podziale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze, ja widzę sprzeczność w państwa wypowiedziach. Dziękuję serdecznie, od strony prawnej zostało to już jasno wyjaśnione. Czy Biuro Legislacyjne chce zabrać głos? Nie. Proszę państwa, przechodzimy do przyjmowania zmiany czterdziestej dziewiątej. Proszę mi przypomnieć, czy poseł Kierwiński składał poprawkę? Tak. Wraz z posłem Witczakiem. Mamy też poprawkę posła Sowy. Są one tożsame.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">W związku z tym – poprawki panów posłów Kierwińskiego, Witczaka oraz Sowy – kto z państwa jest za ich przyjęciem? (5) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do przyjęcia poprawki nr 49. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem zmiany czterdziestej dziewiątej? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, informuję, że zmiana nr 49 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany pięćdziesiątej. Pan profesor Chmaj ma głos, a następnie poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#RadcaprawnyMarekChmaj">Szanowni państwo, mam wątpliwość dotyczącą systematyki tego przepisu. Projektodawca chciałby go umieścić w dziale II – Organy wyborcze w rozdziale – Przepisy ogólne. Tego typu regulacja powinna się znaleźć w dziale I, w rozdziale 6 w przepisach wspólnych dla głosowania, ponieważ tu wskazana jest tajność głosowania zapewniona przez udostępnienie odpowiednich kabin do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#RadcaprawnyMarekChmaj">Druga kwestia – mamy § 2, który wskazuje, że w lokalu wyborczym umieszcza się w miejscu widocznym dla wyborców godło państwowe. Nie za bardzo widzę korelację między § 1 a § 2, chyba, że mamy dać do zrozumienia, że godło powinno znaleźć się w każdej kabinie do głosowania. Tak naprawdę obydwa przepisy mi nie przeszkadzają, ale mam spore wątpliwości, co do umieszczenia ich w systematyce całego kodeksu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo, panie profesorze. Głos ma pan przewodniczący Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełMarcinHorała">Czy mógłbym najpierw prosić Biuro Legislacyjne o opinię w zakresie systematyki, być może uwzględnię te propozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. Wojciech Miller – Biuro Legislacyjne. Jeśli chodzi o tę propozycję, chcieliśmy zgłosić uwagę dotyczącą umiejscowienia tych przepisów. Tak jak powiedział pan profesor, projektodawcy proponują, aby ta regulacja znalazła się w art. 156a, w przepisie umiejscowionym w dziale dotyczącym organów wyborczych. Kwestia określona w § 1 tegoż artykułu dotyczy tajności głosowania. W naszej ocenie to kwestia ogólna dotycząca głosowania. Tego rodzaju przepis widzielibyśmy w art. 52. Wskażę jedynie, że zgodnie z obowiązującym przepisem art. 52 w § 5 „Po otrzymaniu karty do głosowania wyborca udaje się do miejsca w lokalu wyborczym zapewniającego tajność głosowania”. W naszej ocenie te kwestie wiążą się ze sobą. Chcą państwo doprecyzować na czym polega ta tajność. Jeśli chodzi o § 2 w naszej ocenie ta kwestia nie dotyczy przepisów w zakresie organów wyborczych, a także przepisów wspólnych dotyczących głosowania. W tym przypadku chodzi o przepisy obejmujące lokale obwodowych komisji wyborczych. Tego rodzaju przepis widzielibyśmy, jeśli chodzi o systematykę rozdziału, w art. 39 kodeksu, gdzie wskazano, że głosowanie odbywa się w lokalu obwodowej komisji wyborczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Czy któryś z posłów wnioskodawców chciałby zabrać głos? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełMarcinHorała">Czy w związku z tym mógłbym uznać za propozycję poprawki Biura Legislacyjnego, którą mógłbym przejąć, aby zamiast „Po art. 156 dodaje się art. 156a w brzmieniu” przyjąć sformułowanie „Po art. 52 dodaje się art. 52a w brzmieniu” – to będzie brzmienie § 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Sugerowalibyśmy, aby to był dodatkowy paragraf w art. 52. Najpewniej § 5a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełMarcinHorała">A obecny § 2 miałby być § 8 w art. 49.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Na gorąco widzielibyśmy ten przepis w art. 39 jako art. 39a. Myślimy, że to należy ująć w odrębnym artykule. Roboczo byłby to art. 39a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełMarcinHorała">Dobrze. Potraktujmy to, jako poprawkę Biura Legislacyjnego, którą przejmuję. Poza tym chciałem zgłosić poprawkę dotyczącą brzmienia § 1. Chodzi o usunięcie sformułowania „Wypełnienie bez styczności z innymi osobami pozostającymi w lokalu wyborczym”. Samo sformułowanie „w sposób niewidoczny” zakłada wyższą formę braku styczności. Styczność jest sformułowaniem niejasnym. Ktoś może nie znajdować się w bliskiej styczności, ale nadal być widocznym. Samo stwierdzenie „niewidoczny” zabezpiecza wszelkie możliwe opcje. To nowe brzmienie, które mają państwo dostarczone w materiałach jest bez tego, nie do końca zręcznego, sformułowania o styczności z innymi osobami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos zabierze pan Paweł Zdun, a do głosu zapisany jest pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, z radością przyjmuję, iż wprowadzane są przepisy, które doprecyzowują tajność. Z praktyki wyborczej pragnę powiedzieć, że zapisy są swoją drogą a rzeczywistość swoją. Mam pytanie do wnioskodawcy. Nie przewertowałem całości pod tym kątem, ale czy gdzieś nie jest zawoalowane to, czy nie będzie to wskazaniem dla przewodniczącego OKW, czy wymogiem. Jeśli stworzenie warunków do tajności nie będzie możliwe – bo bardzo często tak jest w kraju, w dużych miastach jest łatwiej, mieliśmy tysiące sygnałów ze tak jest – czy to jest wskazanie, czy wymóg? Czy przewodniczący OKW powinien, czy może odmówić otworzenia OKW, jeśli takie warunki nie będą zapewnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, odpowie panu na to pytanie poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zostawiamy to praktyce życia. Trudno jest chyba wszystko uregulować tak dokładnie. Ta tajność musi być zapewniona. Ewentualne, wynikające z tego sprawy mogą być uregulowane w wytycznych PKW. Mimo wszystko w imieniu wnioskodawców byłbym za pozostawieniem tego w obecnym stanie rzeczy. Lokal wyborczy jest przygotowywany wcześniej. Wydaje się, że nie wymaga to bardzo szczegółowego doprecyzowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan Marek Wójcik, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, pragnę zwrócić uwagę, że to zdanie wymagało podzielenia co najmniej trzema przecinkami. Po propozycji pana posła Horały proponuję uściślenie. Panie pośle, rozumiem że wykreślamy wyrazy od „bez” do „obecnymi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełMarcinHorała">Odczytam nowe brzmienie w całości. To jedno zdanie. „Komisarze wyborczy, osoby wchodzące w skład”… przepraszam, to nie ten artykuł. „Tajność głosowania zapewnia się w szczególności przez przygotowanie w lokalu wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc, umożliwiających każdemu wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne? Nie ma uwag. Zgłoszone zostały dwie poprawki – przejęta od Biura Legislacyjnego i pana posła Horały. Głosujemy tę pierwszą, którą pan poseł zgłaszał i drugą przejętą od państwa przez posła.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, głosujemy nad poprawką pana posła nr 1. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (5)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz druga poprawka, przejęta przez pana posła od Biura Legislacyjnego. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (5)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przechodzimy do przyjęcia zmiany nr 50. Kto z państwa jest za jej przyjęciem, wraz z przyjętymi poprawkami? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (5)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana nr 50 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 51. Bardzo proszę, głos mają posłowie Sowa i Zgorzelski, Witczak, pan profesor i pan poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, to bardzo ważna zmiana, która podporządkowuje Państwową Komisję Wyborczą partiom politycznym, zmienia całkowicie skład PKW. Przypomnę, że dotychczas składała się z przedstawicieli trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego, trzech sędziów Sądu Najwyższego i trzech sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. W proponowanym przez państwa brzmieniu będzie jeden sędzia Trybunału Konstytucyjnego, jeden Naczelnego Sądu Administracyjnego i aż siedmiu przedstawicieli klubów politycznych Sejmu. W związku z powyższym, ponieważ sprzeciwiamy się całkowicie upolitycznieniu PKW, składam poprawkę o skreślenie zmiany pięćdziesiątej pierwszej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę, pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, nie ma bardziej bezpartyjnego, niezależnego składu PKW od tego, z którym mamy do czynienia teraz. Zasiadają w nim w większości ludzie pozbawieni biernego prawa wyborczego, sędziowie, którzy co jest przypisane do zawodu, posiadają przymiot bezstronności. Propozycja, którą przedstawiciele Klubu PiS składają idzie w poprzek tej zasadzie. Niemalże 100% odwzorowanie składu PKW z lat 1946–1952, czyli najbardziej mrocznego okresu stalinizmu przywołuje jak najgorsze skojarzenia. Przypomnę tylko, że wtedy także dochodziło do fałszerstw wyborczych na niespotykaną skalę, a PKW i organy upoważnione zatwierdzały te wyniki. Zwracam się z gorącym apelem do wnioskodawców i członków naszej Komisji, aby nie przykładali państwo ręki do upolitycznienia PKW. Nie ma na świecie drugiego takiego składu, gdzie piętno polityczne byłoby tak mocno odciśnięte. W związku z tym składam poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełMariuszWitczak">Pani przewodnicząca, w imieniu grupy posłów Platformy Obywatelskiej, zasiadających w Komisji, chcę wyraźnie powiedzieć, że będziemy składali poprawkę o wykreślenie tej niezwykle szkodliwej zmiany dla całego systemu nadzoru nad przebiegiem wyborów. Na poprzednim posiedzeniu mówiłem, że art. 4 jest trucizną, która zatruje ten demokratyczny sposób przeprowadzania wyborów, który do tej pory gwarantował nam, że wybory były wolnymi, o czym mogliśmy do tej pory mówić z dumą. Pod rządami tej zmiany będziemy mieli wątpliwości, czy wybory w Polsce będą miały charakter wolny. Wolne wybory to coś, co stanowi o demokratycznym państwie. Rezygnuje się z konstrukcji sędziowskiej, która z definicji dawała nam szansę na niezależność PKW. Nawet jeżeli państwo wpisują zasadę, aby nie należeć do partii politycznej, różnica polega na tym, że w poniedziałek można złożyć legitymację partyjną, a we wtorek zostać wybranym w skład PKW. Sędziowie z definicji nie byli osobami należącymi do partii politycznych. Kończąc pragnę powiedzieć, że państwo, jako PiS w tym ciele będziecie posiadali większość. Wprowadzicie trzech przedstawicieli wybranych przez parlament. Julia Przyłębska przyśle waszego, dobrze sprawdzonego towarzysza. Dokończenie zamachu na niezawisłe sądy w Polsce zaowocuje również tym, że przedstawiciel NSA również będzie sprzyjał PiS. Będziecie mieli większość. Od tego zacznie się całe zło, o którym mówimy od kilku dni. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Czy pan poseł składał poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełMariuszWitczak">Tak, pani przewodnicząca. Na początku powiedziałem, że w imieniu grupy posłów składam poprawkę o wykreślenie tego niezwykle szkodliwego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam, tak jest. Profesor Chmaj, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#RadcaprawnyMarekChmaj">Bardzo dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, przepis, który jest teraz przedmiotem naszej dyskusji rzeczywiście jest bardzo szkodliwy. Państwowa Komisja Wyborcza nie jest wprawdzie organem konstytucyjnym, ale od roku 1989 stała na straży wyborów przeprowadzanych zgodnie z konstytucyjnymi zasadami. Skład sędziowski PKW gwarantował, że organ ten będzie apolityczny. Zmiana, którą tu państwo proponują dotyczy upolitycznienia kolejnego organu władzy publicznej. Zwracam państwa uwagę na § 4a, gdzie wskazano, że kandydatów na członków PKW, powoływanych na podstawie § 2 pkt 3 wskazują kluby poselskie, z tym, że liczba członków musi odzwierciedlać proporcjonalnie reprezentację klubów poselskich w Sejmie. Ten przepis szanowni państwo, to targ polityczny. Chcą państwo wprowadzić nim do Kodeksu wyborczego regulację, która daje większości sejmowej legalną możliwość obsadzenia większości stanowisk w PKW. Nigdy nie uwierzę, że upolityczniona w ten sposób PKW będzie lepiej pracowała niż składająca się z sędziów. Jeszcze jedno – jeśli raz zepsujemy ten konstytucyjny organ państwa, możemy otworzyć furtkę do niszczenia prawa wyborczego w przyszłości. Po kolejnych wyborach można po raz wtóry zmienić ustrój PKW. Można utrzymać upolitycznienie tego bardzo ważnego w procesie wyborczym organu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie panu profesorowi. Głos mają pan poseł Jaskóła, a następnie pan poseł Matusiewicz. Zapisywałam zgłoszenia w kolejności. Pan Protas i pan Kierwiński są zapisani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, to jeden z przepisów najbardziej zagrażających wolności wyborów. Dodatkowo wprowadza taki mechanizm, który jest nam całkowicie obcy. Dlatego składamy trzy poprawki. Dwie są już złożone. Chciałbym, aby potraktować je sekwencyjnie. Pierwsza dotyczy usunięcia całej zmiany pięćdziesiątej pierwszej w art. 157 pkt 3. Niestety nie mam na to nadziei. Pojawia się tu słowo „proporcjonalny”. W praktyce oznacza to, że Klub PiS będzie miał pięciu przedstawicieli w PKW. Nie liczę na to, że wrócą państwo do starego składu sędziowskiego, przed czym przestrzegał przewodniczący PKW, składamy dwie kolejne poprawki. Chcemy, aby nie było odzwierciedlenia proporcjonalnego, ale jeśli już to przegłosujecie, aby owa siódemka wybierana była w taki sam sposób. Proszę zwrócić uwagę na poprawki nr 10 i 11, które złożyłem na państwa ręce, zmiany w § 2 pkt 3 – siedem osób mających kwalifikację do zajmowania stanowiska sędziego, wskazanych przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Poprawka nr 11 mówi o 3/5. Dlaczego tak? Chodzi o to, aby zabezpieczyć przed targami politycznymi i osiągać konsensus. Jeśli chcą państwo wprowadzić rozwiązanie, w którym siedmiu członków PKW będzie wybierał Sejm, niech robi to najwyższa większość parlamentarna – 2/3 zwane większością konstytucyjną o tym decyduje. Bardzo dziękuję. To jest oficjalne stanowisko Klubu Kukiz. Nie wiem jak zostaną poddane pod głosowanie te sekwencyjne poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi. Głos ma pan poseł Andrzej Matusiewicz. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo myślę, że w tej dyskusji najpierw powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie systemy administracji wyborczej obowiązują w innych krajach europejskich. Przeważa system rządowy. Ministrowie spraw wewnętrznych wyznaczają całą administrację wyborczą, od komisji najwyższej, po terenowe. Tak jest w Niemczech, Francji, Austrii, Grecji, na Cyprze, w Belgii i w Holandii. Oczywiście jest też system mieszany, częściowo sędziowski, częściowo administracji rządowej. Co ciekawe, jest on w młodych demokracjach, jak Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Litwa. Jest też system wyłącznie sędziowski – w Polsce i we Włoszech. Chcemy odejść od tego systemu. Uważamy, że bezstronność i apolityczność zapewnią również urzędnicy wyborczy. Sędziowie powinni przede wszystkim orzekać. Oczywiście będą delegowani przedstawiciele z Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. To nie powinno budzić takich emocji. Wprowadzamy standardy europejskie do naszego kodeksu wyborczego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi. Pan poseł Jaskóła zabierze głos później, miał trzy poprawki, więc należy mu się jeszcze minuta. Mamy jednak kolejność, poczeka pan, panie przewodniczący? Pan Paweł Zdun, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, po pierwsze Ruch Kontroli Wyborów z radością wita pójście w stronę demokratyzacji Państwowej Komisji Wyborczej. Nasze zdziwienie budzi ten rozdział na ważniejszych i mniej ważnych. Przewodniczący i wiceprzewodniczący mają być wybierani na 9 lat, a cała reszta tylko na kadencję Sejmu. Dlaczego nie cała dziewiątka wybiera spośród siebie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego? Dlaczego skład tego najwyższego gremium nie może być podobny do komisji okręgowych i równie demokratyczny? Zgadzam się całkowicie z posłem Matusiewiczem, że dobrze iść w stronę odsędziowienia. Proponujemy odsędziowienie i wyregulowanie warunku, aby były to osoby ze środowiska sędziowskiego. Dobrze, że dopuszcza się też asesorów, ale może warto zrezygnować z tego wymogu? Wyższe wykształcenie humanistyczne i techniczne ma dziś znacznie więcej osób niż przed wojną, czy na początku PRL. Myślę, że warto zaufać zdrowemu rozsądkowi i wykształceniu innych Polaków, a nie tylko sędziów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pani Krystyna Łazor, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Szanowni państwo, w imieniu Ruchu Kontroli Wyborów chciałam podziękować za możliwość wystąpienia. Proszę, aby z poprawek 1a i 3, dotyczącej siedmiu osób usunęli państwo przepis „mających kwalifikację do zajmowania stanowiska sędziego”. Chcemy, aby ten przepis brzmiał „Siedem osób wskazanych przez Sejm”. O co chodzi? Do tej grupy należy dopuścić społeczeństwo. Pragnę zwrócić, uwagę, że gdyby pan sędzia Hermeliński miał w składzie swojej komisji np. informatyka, byłby on w stanie ocenić jakość przygotowania systemu komputerowego i wyjaśnić sędziemu Hermelińskiemu, że poprawki, które państwo wprowadzają nie są tak kasandryczne i są możliwe do wprowadzenia w zmodyfikowanym systemie informatycznym. Dlatego bardzo proszę o nie zawężanie tych 7 osób do ludzi wyłącznie z kwalifikacjami sędziowskimi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan doktor Zbieranek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#CzłonekzespołuwBiurzeRPOJarosławZbieranek">Szanowni państwo, rzecznik praw obywatelskich zdecydowanie negatywnie oceniał zamysł odejścia od obecnego sędziowskiego modelu PKW – najwyższego organu wyborczego, który gwarantuje bezstronność, apolityczność i profesjonalizm. Co ważne, ten model sprawdził się i prowadził do separacji od bieżących wydarzeń i napięć politycznych składu PKW. Obawiamy się, że obecnie proponowane rozwiązania mogą spowodować, że na prace PKW będą miały przełożenie różnego rodzaju sojusze, przesilenia, bieżące kwestie polityczne. Negatywnie wpłynie to na realizację praw wyborczych obywateli. Chciałbym podkreślić, że obecny model sędziowski jest dobrze oceniany w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nie ma żadnych podstaw i przyczyn, aby od niego odchodzić. Sposób organizowania wyborów jest dobrze oceniany przez OBWE. W raporcie z 2015 roku z wyborów do Sejmu i do Senatu OBWE bardzo wyraźnie podkreśliła, że wybory te zostały przeprowadzone w profesjonalny, przejrzysty sposób. Chciałbym również podkreślić, że oprócz tego, iż PKW stoi na straży prawa wyborczego i podejmuje decyzje dotyczące wyborów, podejmuje decyzje dotyczące finansowania partii politycznych. Rozwiązania, które są proponowane mogą doprowadzić do sytuacji, że ugrupowania mogą być sędziami we własnej sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Głos ma pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, po raz czwarty spotykamy się, aby procedować zmiany projektu ustawy. Gdybyśmy chcieli zliczyć słowa wypowiadane przez posłów opozycji o upolitycznieniu, poszlibyśmy w dziesiątki. Zmiana 51 w art. 4 mówi „W skład Państwowej Komisji Wyborczej wchodzą: jeden sędzia z Trybunału Konstytucyjnego, jeden z Naczelnego Sądu Administracyjnego, siedem osób mających kwalifikację do zajmowania stanowisk sędziowskich wskazanych przez Sejm”. Po § 4 dodaje się § 4a-4d z tym, że w § 4b „Liczba członków powołanych w skład Państwowej Komisji Wyborczej spośród wskazanych przez jeden klub poselski nie może być większa niż 3”. Wcześniej napisano, że ta liczba musi odzwierciedlać proporcjonalnie reprezentację klubów poselskich w Sejmie. Proszę państwa, mam jedną maleńką uwagę. Zmiany dokonywane w PKW mają wejść w życie w 2019 roku, czyli po wyborach parlamentarnych. Zakładają państwo, że większość będzie po stronie PiS. Proszę o tym nie zapominać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo serdecznie dziękuję, pani poseł. Głos ma pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełJacekProtas">Pani poseł, powtórzę pani jeszcze raz, że jest to nie tylko próba, ale absolutne upolitycznienie PKW. To zamach i bardzo złe zmiany Kodeksu wyborczego, ale i podstaw demokratycznego państwa. Pani poseł, nie jest ważne czy po 2019 roku będzie rządziła Platforma Obywatelska, PiS czy jakakolwiek inna partia. Czy potrafi pani to zrozumieć? Ta instytucja musi być niezależna od polityków, obojętnie kto ma większość sejmową. To nie jest takie trudne do zrozumienia. Ten organ był odpolityczniony, dlatego że w jego skład wchodzili sędziowie, którzy z założenia są apolityczni. Nie ma żadnej podstawy merytorycznej, aby wprowadzać takie zmiany. Złożyłem poprawkę, aby wykreślić ten punkt w całości, bo to zmiana bardzo szkodliwa, to uderzenie w podstawy demokratycznego państwa prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Szanowni państwo, chciałam tylko przypomnieć, że skoro w tej zmianie mamy przepis o siedmiu osobach mających kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego, wskazanych przez Sejm, pamiętajmy, że wszyscy sędziowie są apolityczni. Doskonale to państwo wiedzą. Głos ma pan Jaskóła, zgodnie z umową, gdyż zgłaszał trzy poprawki, przysługuje mu jeszcze minuta. Bardzo proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, zwrócę uwagę państwa na dokument, który w 2015 roku Senat, Biuro Analiz i Dokumentacji, Zespół Analiz i Opracowań Tematycznych nam wydały. To 113 stronicowe opracowanie procedur wyborczych w krajach europejskich. Przyznam, że tworzymy szczególną hybrydę tego ustroju wyborczego. W normalnych krajach, w których stosuje się – teraz będą się państwo uśmiechali – system jednomandatowych okręgów wyborczych, coś takiego, jak Państwowa Komisja Wyborcza, czyli relikt PRL, nie istnieje. Przed panem Hermelińskim byli tam różni ludzie, leśne dziadki w stylu nominatów pana generała Jaruzelskiego. W normalnym kraju, przy jednomandatowych okręgach wyborczych, gdybyśmy mieli 460 okręgów i tak wybierali parlamentarzystów, cały proces liczenia głosów odbywałby się na dole, w obwodach i okręgach. Wyniki są przekazywane tylko i wyłącznie obywatelom. Jeśli jest jakaś instytucja, która chce sobie wyciągnąć te wyniki, to robi. U nas potrzeba centralnego ciała, my chorujemy wszyscy na centralizm. Dlatego modyfikują państwo jedynie, że PKW może być taka lub inna. Niestety my też musimy, bo i tak nas przegłosujecie. Skład parlamentu i tejże Komisji jest ciągle proporcjonalny. W każdej komisji są parytety. To choroba braku jednomandatowych okręgów wyborczych. Skład tej Komisji był z góry znany i wynik 9 do 6–7–8 jest stały. Dokładnie tak samo będzie w PKW, czy państwa to dziwi? Brak jednomandatowych okręgów wyborczych niszczy system wyborczy. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję panu przewodniczącemu. Głos ma pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję pani przewodniczącej. Szanowni państwo, wydawałoby się, że to, iż odsuwamy wprowadzenie tych przepisów w czasie po roku 2019 powinno jasno dać państwu do zrozumienia, że intencją jest zmiana struktury Państwowej Komisji Wyborczej. Nie ma tu żadnych dodatkowych intencji natury politycznej. Państwa to nie przekonuje. Może podam argument, który państwa przekona. Odwołam się do tego, z czego wynika propozycja zapisana w kodeksie. Zwracam państwa uwagę na wytyczne Komisji Weneckiej przyjęte na 55 sesji plenarnej w Wenecji 5–6 lipca 2002 roku. Centralna komisja wyborcza powinna zawierać: co najmniej jednego członka reprezentującego sądownictwo, przedstawicieli partii politycznych obecnych w parlamencie, które otrzymały określony procent głosów. Osoby te winny mieć kwalifikacje w sprawach wyborczych, równo reprezentowane na bazie proporcjonalności. Państwowa komisja wyborcza może zawierać przedstawiciela ministerstwa spraw wewnętrznych oraz przedstawicieli mniejszości narodowych. Szanowni państwo, wczytajcie się w te wytyczne Komisji Weneckiej. Zobaczycie, że to dokładnie model, zalecany w tych wytycznych dla centralnej komisji wyborczej. Ma być więc co najmniej jeden przedstawiciel sądownictwa oraz przedstawiciele partii reprezentowanych proporcjonalnie w parlamencie. My sobie tego nie umyśliliśmy, ale bazujemy na modelu zaproponowanym przez Komisję Wenecką. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Teraz głos zabierze pan poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Bardzo wzruszające jest to, że kolejni posłowie Prawa i Sprawiedliwości powołują się na Komisję Wenecką i wzorce europejskie. Szkoda panie pośle, że z Komisją Wenecką nie rozmawialiście wtedy, gdy demolowaliście Trybunał Konstytucyjny, gdy demolujecie sądy. Szkoda, że standardów europejskich nie szukacie w tym zakresie, panie pośle Matusiewicz, zarówno jeśli chodzi o Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny. Ta zmiana jest jedną z fundamentalnych prób upolitycznienia PKW w tym projekcie ustawy, jeśli nie jest najważniejsza. Tym sposobem domykacie niejako ciąg technologiczny przejęcia władzy nad wszystkimi niezależnymi instytucjami. Zdemolowaliście prokuraturę, Trybunał Konstytucyjny, teraz chcecie zdemolować Sąd Najwyższy, który jak wiemy ma bardzo istotny wpływ na wybory, bo stwierdza ich legalność. Chcecie jeszcze wziąć komisję wyborczą. W państwie rządzonym przez Prawo i Sprawiedliwość nie ma miejsca na jakiekolwiek ciało niezależne od polityków. Ostatnie zdanie, pani przewodnicząca. Złożyliśmy poprawkę. Zakładam, że nie znajdzie ona poparcia i dlatego proszę, aby był to wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">To poprawka, którą zgłosił poseł Witczak. Bardzo proszę, panie pośle, jedno zdanie odnośnie do tej poprawki, bo pan wykorzystał wcześniej swój czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję serdecznie, pani przewodnicząca. Problem szanowni państwo polega na tym, że nawet jeśli odkładacie w czasie zmiany w PKW, nasza poprawka daje Polsce bezpieczeństwo, że wybory nie będą fałszowane i komisja będzie działała na dotychczasowych, bezstronnych zasadach. Wystarczy, że jedną poprawką w Senacie przesuniecie daty i będzie tak, jak w przypadku różnych inicjatyw prokuratora Piotrowicza. Nie było pewnych zasad na stole, a później pojawiały się przy różnych okazjach. Nie mamy zaufania, czy państwo tych terminów nie zmienią. Nie mówię już, że vacatio legis po wejściu tej ustawy w życie będzie sobie biegło i będziecie mogli wrócić do tej kwestii przy każdej okazji, traktować ją jako techniczną i zmieniać zasady. Nie mamy zaufania w zakresie tych rozwiązań. Na zakończenie pragnę powiedzieć, że pod rządami tej ustawy przejmują państwo Krajowe Biuro Wyborcze, które będzie sprawowało pieczę nad całą administracją wyborczą w województwie i w powiatach. Osiągnięcie ten cel upolitycznienia wyborów, czyli mówiąc potocznie ich PiSyzacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panie pośle, udzieliłam panu głosu i miał się pan odnieść do poprawki, a nie przedstawiać wystąpienie polityczne. Bardzo proszę, głos ma pan Wójcik, a po nim pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Wysoka Komisjo, pragnę powiedzieć, iż również jestem zdania, że to niewłaściwa, szkodliwa propozycja. Zacząłem zastanawiać się po co państwo ją wprowadzają. Zajrzałem do uzasadnienia i do Kodeksu dobrych praktyk wyborczych Komisji Weneckiej. Rzeczywiście, uwzględniają państwo pewne elementy z tego kodeksu, ale wybiórczo. Przeczytam państwu, aby nie było wątpliwości. „Stosowanie prawa wyborczego musi leżeć w gestii bezpartyjnego organu. Tam, gdzie brak jest długotrwałej tradycji niezależności władz administracyjnych od tych, którzy władają siłą polityczną – muszą być powołane na wszystkich szczeblach niezależne, bezpartyjne komisje wyborcze, poczynając od szczebla krajowego do poziomu lokalu wyborczego”. Uwzględniają państwo również część sugestii w zakresie składu, ale nie dajecie gwarancji udziału mniejszości narodowych. Państwa propozycja jedynie w uzasadnieniu mówi o tym, że jeden klub będzie miał nie więcej niż 3 kandydatów, ale nie wynika to z przepisów ustawy. Licząc na to, że Biuro Legislacyjne zechce również wypowiedzieć się w tej kwestii zwracam uwagę, że mamy do czynienia z dwoma przedziwnymi przepisami. Zastrzeżenie, że członek PKW nie może prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z pełnioną funkcją – co to jest, jak to można interpretować, aby nie było wątpliwości czy ktoś spełnia ten wymóg, czy nie? Komisja Wenecka nie nakazuje, aby funkcję przewodniczącego PKW ustawowo przekazywać w ręce sędziego wskazanego przez Trybunał Konstytucyjny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Waldy Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, Państwowa Komisja Wyborcza z natury powinna cechować się profesjonalizmem, gdyż wydaje wytyczne, określa ramy, w których powinny być przeprowadzane wybory. W związku z tym powinna cechować się profesjonalizmem prawniczym. Powiedział ktoś, że w PKW zabrakło informatyka. Chciałem przypomnieć, że organem wykonawczym PKW jest Krajowe Biuro Wyborcze, a PKW jest jedynie organem najwyższego stopnia zaufania publicznego. Polski model ustroju PKW jest oceniany w Europie, jako jeden z najlepszych. Jest apolityczny. Przeczytał pan wytyczne Komisji Weneckiej. Polski ustrój PKW jest najbliższy ideałowi. Psucie tego jest niepoważne. To powinni być ludzie apolityczni, cechujący się wielką wiedzą i doświadczeniem prawniczym. Psucie tego dobrego organu, który czuwa nad prawidłowością wyborów jest nieporozumieniem i jest szkodliwe. Piramida wyborcza zaczyna się od urzędnika wyborczego, komisarza, wojewódzkiego, powiatowego, a na końcu jest Krajowe Biuro Wyborcze. Dlatego nie trzeba od razu przejmować PKW. Wyborami w kwestiach wykonawczych zarządza KBW. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszeni są poseł Zgorzelski, Szymański i Horała. Ponieważ poseł Zgorzelski się już wypowiadał, myślę że wystarczy mu 30 sekund. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Chciałem jedynie panu posłowi Szynkowskiemu vel Sękowi odpowiedzieć, że mówienie o czystych intencjach w przypadku, gdy robicie zmianę przepisów wyborczych przed wyborami samorządowymi to czysta hipokryzja. Gdyby intencje były czyste, zastosowalibyście je od 2019 roku. Cytowanie przez pana Komisji Weneckiej może zakończyć się dla pana niezbyt dobrze. Zacytuję kolejny fragment z Kodeksu dobrych praktyk wyborczych Komisji Weneckiej. „Wyłącznie przejrzystość, bezpartyjność i niezależność od motywowanych politycznie manipulacji może zapewnić właściwe administrowanie procesu wyborczego, poczynając od okresu przedwyborczego do końca procesu uzyskania wyników”. Zatem im mniej nominatów politycznych, tym lepiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Szymański – bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełTomaszSzymański">Dziękuję serdecznie. Szanowni państwo, ten model niezależności administracji wyborczej od władz państwowych, który ewidentnie próbujecie zaserwować Polakom nie jest czymś nowym nie tylko na gruncie prawa europejskiego, ale też na gruncie prawa polskiego. Od lat 20. ubiegłego wieku było zapisane, że najwyższe władze wyborcze w Polsce są złożone z sędziów. Spośród jakich innych osób mogą być złożone te władze, aby gwarantować apolityczność i niezależność w podejmowaniu decyzji? Model, który państwo proponują również funkcjonował w Polsce, między 1946 a 1989 rokiem, kiedy skład PKW uzupełniany był funkcjonariuszami politycznymi, którzy mieli realizować jedyną słuszną politykę partii. Dlatego moim zdaniem to nowe PKW ma wam zagwarantować wybory. Żaden to argument, że to zmiana proponowana po 2018 roku. Nikogo to nie powinno dotyczyć. Łapy precz politykom od wolnych wyborów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, teraz głos zabiorą pan poseł Horała, pan Cioska z Ruchu Kontroli Wyborów, a całość podsumuje poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber. Bardzo proszę, a następnie przystąpimy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełMarcinHorała">Muszę się odnieść do tych wszystkich wypowiedzi typu „łapy precz politykom od wolnych wyborów”, że to „naruszanie demokracji i podstaw państwa prawa”. Naprawdę, szanowni panowie, kupcie sobie bilety i pojedźcie do Niemiec, Francji, Belgii, Holandii i załóżcie tam komitety obrony demokracji, bo tam dopiero jest upolitycznienie, bo MSW organizuje wybory. Odpowiadając na zarzuty ze strony PSL, że model kreowania PKW z przedstawicielami formacji politycznych miał miejsce od roku 1946, zwracam uwagę, że wówczas w Polsce mieliśmy również urząd prezydenta, o zgrozo Sejm. Powinni państwo wnioskować o likwidację tych organów, bo w tych strasznych czasach takie instytucje były.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Prezydenta Bieruta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełMarcinHorała">Zwracam uwagę, że w obecnym kształcie PKW są trzej przedstawiciele Sądu Najwyższego, który później ma rozstrzygać o ważności wyborów i protesty, w tym na działanie PKW, w której siedzą ci sami sędziowie lub ich koledzy ze składu Sądu Najwyższego. Obecna sytuacja w tym aspekcie rodzi poważne podejrzenia o bezstronność rozstrzygania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie panu posłowi. Głos ma pan Cioska z Ruchu Kontroli Wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Dzień dobry państwu, spóźniłem się, więc witam wszystkich. Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, Ruch Kontroli Wyborów jest zdecydowanie za uspołecznieniem, a w tym przypadku za upolitycznieniem organizacji i przeprowadzania wyborów. Nie rozumiem, dlaczego partie opozycyjne nie chcą brać udziału w procesie wyborczym. To dla nich najlepsza kontrola nad tym, co się dzieje, a nie oddawanie całego procesu w ręce sędziów. To nasze poważne zastrzeżenie do projektu, że w dalszym ciągu w skład PKW mają wchodzić przedstawiciele korporacji prawniczych. Cieszy nas odsunięcie Sądu Najwyższego od PKW, to słuszny ruch, który zapewnia kontrolę nad procesem. Bardzo niedobrze, że w dalszym ciągu mają to być nominaci-sędziowie. To powinni być przedstawiciele partii politycznych, analogicznie jak wprowadzają państwo w komisjach okręgowych. Dlaczego nie można tak zrobić w PKW? Jeśli są państwo zainteresowani, możemy zaproponować schemat uwzględniający specyfikę sejmową – partii obecnych w Sejmie oraz otrzymujących dotację, w przypadku gdyby była parzysta liczba członków, można ich dobrać z partii pozaparlamentarnych, a otrzymujących dotację, wybrać jednego przedstawiciela, aby zachować właściwe proporcje. To bardzo ważny postulat, aby sędziów odsunąć od procesów wyborczych, poza sprawowaniem funkcji przewodniczącego, którą akceptujemy. Przewodniczący i wiceprzewodniczący, jako sędziowie, ale reszta z partii politycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, wydaje się, że to zmiana na tyle ważna, iż należy się jej kilka słów odniesienia w zakresie padających zarzutów. Z przykrością odnotowuję, że po raz kolejny mamy do czynienia z jakąś próbą robienia awantury w sytuacji, gdy te zmiany idą nie tylko w kierunku zaleceń Komisji Weneckiej, o czym mówił pan poseł Szynkowski vel Sęk, ale również zapobieżenia sytuacjom i oskarżeniom, jakie pojawiały się w toku prac tej komisji. Państwo niejednokrotnie twierdzili, że proponowane w tej ustawie zmiany mogą doprowadzić do tego, że wybory nie będą uczciwe. Aby zapewnić transparentność procesu wyborczego, aby takie zarzuty nie mogły się pojawiać, ta zmiana jest ważna. Jest też istotna, dlatego iż zakłada, że na początku każdej nowej kadencji Sejmu wybierani będą nowi przedstawiciele. Kadencja przedstawicieli Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego jest znacznie dłuższa. W naszym przekonaniu to dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Zarówno z ust pana profesora Chmaja, jak i wielu przedstawicieli opozycji padały słowa o upolitycznieniu. Chciałbym zwrócić uwagę Komisji, że od wielu lat mamy do czynienia ze skrajnie upolitycznionym Trybunałem Konstytucyjnym, bowiem tam w ogóle nie ma innych przedstawicieli, niż wybierani przez parlament. Dlaczego państwo dezawuujecie rolę parlamentu, którego sami jesteście członkami, tego zrozumieć nie potrafię.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PosełŁukaszSchreiber">Chciałbym jeszcze odnieść się do tego, jak to wygląda w innych krajach. Pan poseł Matusiewicz już mówił o tych przykładach. To jedno rozwiązanie i taką poprawkę możecie też złożyć, aby Ministerstwo Spraw Wewnętrznych lub Ministerstwo Sprawiedliwości przejęło kontrolę i przygotowanie tego procesu i zastąpiło PKW. To jest model, który funkcjonuje we Francji, Niemczech, Finlandii, Grecji, na Cyprze, w Belgii, Holandii i iluś innych państwach. Ten model jest podobny do tego, który proponujemy, jaki funkcjonuje w drugiej części krajów Unii Europejskiej. Na Łotwie i na Słowacji są to tylko przedstawiciele wybierani przez partie polityczne. W Portugalii, Hiszpanii mamy do czynienia z systemem mieszanym. W skład komisji wchodzą przedstawiciele wybierani przez parlament oraz delegowani przez te, czy inne środowiska sędziowskie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pan poseł Jaskóła lubi mówić o krajach, gdzie są JOW. Powiem panu jak wygląda to w Wielkiej Brytanii. Organem nadzorującym tam przebieg wyborów i referendów jest komisja wyborcza, a jej członkowie noszą miano komisarzy wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Wszystko na poziomie okręgów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Nie mówimy o komisji. Liczba komisarzy wyborczych wynosi od 5 do 9, z czego 4 desygnują partie polityczne reprezentowane w parlamencie, w skład których wchodzi co najmniej dwóch posłów. Czyli w skład komisji wchodzą parlamentarzyści. Trzech reprezentuje partie polityczne, reprezentowane najliczniej. Komisarzy i przewodniczących…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">A pięciu pozostałych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Tam głosy liczy się na samym dole.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Bardzo pana proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę pana przewodniczącego Jaskółę, aby nie przeszkadzał panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Panie pośle, miał pan czas na wypowiedź i słuchałem jej ze spokojem. Nie wiem dlaczego się państwo tak denerwują słysząc prawdę. Wydaje się, że trzeba głośno powiedzieć jak wygląda sytuacja w tych krajach.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Wysoka Komisjo, zaproponowane zmiany, jak słusznie zauważyła poseł Burzyńska w żaden sposób nie mogą doprowadzić – czego jak rozumiem się obawiacie, że PiS otrzyma 70% miejsc w parlamencie, jeśli miałoby być tak w nowej kadencji – do tego, że maksymalna liczba przedstawicieli rekomendowanych przez największy klub nie przekroczy trzech członków na dziewięciu. W żadnym stopniu nie wygląda to na większość. Być może ktoś jest lepszy z matematyki. Mówiąc krótko, nie ma zagrożenia, aby mówić o jakimkolwiek upolitycznieniu i przejęciu wpływów przez największą z partii. Wręcz przeciwnie. Są to zmiany, które zapewniają możliwość wglądu i funkcjonowania wszystkim partiom opozycyjnym w to, co będzie się działo w PKW. Rekomenduję Wysokiej Komisji przyjęcie tej zmiany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Bardzo proszę, głos ma Biuro Legislacyjne. Musimy też uporządkować poprawki, bo jest ich dużo, w zdecydowanej większości o wykreślenie. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. W odniesieniu do pkt 51, chcieliśmy zgłosić kilka uwag o charakterze konstrukcyjnym. W pierwszej kolejności zwracamy państwa uwagę, że w nowym brzmieniu § 2 w art. 157 w pkt 3 w skład PKW miałoby wchodzić 7 osób mających kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego, wskazanych przez Sejm. Z dalszych przepisów wynika, że osoby te będą wskazywane przez kluby poselskie. W związku z tym w naszej ocenie należałoby zrezygnować z określenia „wskazanych przez Sejm”, gdyż to nie Sejm, ale kluby będą wskazywały te osoby. Tego rodzaju doprecyzowanie zasadniczo stosuje się w sytuacji, gdy Sejm w drodze uchwały powołuje osobę na określone stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Druga kwestia dotyczy kadencji tych osób. Zgodnie z § 2c kadencja tych członków ma odpowiadać kadencji Sejmu. Zgodnie z propozycją zawartą w pkt 52 lit. d, członkostwo tych osób wygasa z mocy prawa po upływie 150 dni od dnia wyborów do Sejmu. Może pojawić się wątpliwość kiedy ta kadencja wygasa. Intencję wnioskodawców rozumiemy tak, że ta kadencja miałaby wygasać z końcem kadencji Sejmu, ale te osoby miałyby pełnić swoją funkcję do czasu powołania członków PKW w nowej kadencji Sejmu. Pod państwa rozwagę poddajemy możliwość, aby z przepisów wynikało, że kadencja tych osób pokrywa się z kadencją Sejmu i wygasa z kadencją Sejmu w trakcie której zostali powołani przez prezydenta, ale te osoby pełnią swoją funkcje do czasu powołania członków PKW, o których mowa w pkt 3, w trakcie nowej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#LegislatorWojciechMiller">Kolejna kwestia dotyczy wskazywania kandydatów na członków PKW przez kluby poselskie. W projekcie to uprawnienie ma przysługiwać klubom poselskim i tak jest wskazane. Zwracamy państwa uwagę, że na podstawie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w Sejmie działają również kluby parlamentarne. Wydaje się, że w tym zakresie należałoby wskazać również kluby parlamentarne jako podmioty uprawnione do tego, aby wskazywać kandydatów tak, aby nie było w tym zakresie żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#LegislatorWojciechMiller">Oczywiście te zmiany, jeśli podzielą państwo nasze uwagi, wiązałyby się ze zmianami redakcyjnymi w przepisach. Przygotowaliśmy taką propozycję. Jeśli państwo podzielą nasze uwagi, możemy ją przedstawić w sposób szczegółowy.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#LegislatorWojciechMiller">Ostatnia kwestia, na którą chciałem zwrócić uwagę dotyczy wskazywania kandydatów przez kluby poselskie. Przepisy w kształcie zaproponowanym w projekcie odnoszą się do takiej sytuacji, gdy w Sejmie działają tylko 2 kluby. Nie zawarto przepisów, które stanowiłyby swego rodzaju wentyl bezpieczeństwa w sytuacji, w której kluby nie zgłoszą swoich kandydatów. Co w takiej sytuacji? Oczywiście jest to kwestia merytoryczna, ale zwracamy na to państwa uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Poseł wnioskodawca – czy pan Marcin Horała, a może pan Łukasz? Pan poseł Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o propozycje Biura Legislacyjnego, w imieniu wnioskodawców chciałbym zaproponować rozbicie tych propozycji. Są w istocie trzy. Jeśli chodzi o wykreślenie słów „wskazywanych przez Sejm”, stoimy na stanowisku, że jest to wskazanie Sejmu. Kluby rekomendują osoby, ale musi być podjęta w tej sprawie uchwała Sejmu. To wskazanie Sejmu, a nie klubów. Fakt, że klub wskaże przedstawiciela nie oznacza jego automatycznego wyboru do PKW. To pierwsza kwestia. Ta pierwsza propozycja wydaje się nam bezzasadna.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Druga kwestia – zmiany w pkt 51 lit. b § 2c i nowe jego brzmienie – również stoimy na stanowisku aby pozostawić to w tej formie. Możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy po wyborach parlamentarnych, a przed upływem 100 dni i powołaniem nowego składu odbędą się wybory. Wydaje mi się, że ta sytuacja jest ujęta.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełŁukaszSchreiber">Bardzo cenne są uwagi Biura Legislacyjnego w zakresie pkt 51 lit. d § 4a – zamianę klubów poselskich na parlamentarne – uzupełnienie. Nie wiem, czy nie powinno to być przyjęte w drodze poprawki przez posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełMarcinHorała">Przejmuję taką poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">W imieniu wnioskodawców rekomendowalibyśmy przyjęcie tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o uporządkowanie poprawek. O ile dobrze widzę, mamy poprawki zgłoszone przez pana Witczaka, Sowę, Zgorzelskiego, Kierwińskiego i Protasa, które są tożsame. Poprawka posła Jaskóły będzie głosowana osobno, bo prosił o sekwencyjne głosowanie. Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, zanim wskażemy kolejność głosowana poprawek chciałbym krótko odnieść się do słów pana posła Schreibera, czyli sposobu wskazywania kandydatów przez Sejm. Po wyjaśnieniach pana posła jeszcze raz przyjrzeliśmy się tym przepisom i w naszej ocenie nie jest to jasne. Konstrukcja, która wynika z przepisów nie wskazuje momentu, kiedy Sejm miałby wybierać. Mówi się o osobach powoływanych. Rozumiem, że tak jak przedstawił to poseł Schreiber, kluby miałyby wskazywać kandydatów, następnie wybieranych przez Sejm, a później te osoby byłyby powoływane przez prezydenta na stanowiska. Uważamy, że w oparciu o te przepisy rodzi to wątpliwości. Jeśli ta konstrukcja miałaby tak wyglądać, sugerowalibyśmy jej doprecyzowanie. To wszystko, jeśli chodzi o rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Jeśli chodzi o poprawki, w pierwszej kolejności należałoby rozpatrywać poprawkę pana posła Jaskóły, z tego względu, iż ma ona kompleksowy charakter. Oprócz skreślenia pkt 51 zakłada również skreślenie pkt 52 i 53, a także art. 5. W związku z tym powinna być rozpatrywana w pierwszej kolejności, a następnie poprawki polegające na skreśleniu samego pkt 51. W dalszej kolejności 2 kolejne poprawki pana posła Jaskóły dotyczące zmian w ramach pkt 51 – poprawki oznaczone jako dziesiąta i jedenasta w zestawieniu, które przedstawił pan poseł Jaskóła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Czy poseł wnioskodawca zechce się ustosunkować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, weźmiemy to pod uwagę. Jeśli dojdziemy do takiego przekonania, na dalszym etapie prac wniesiemy tego typu poprawkę. Na chwilę obecną rekomendowałbym Wysokiej Komisji przyjęcie zmiany w zaproponowanym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Biuro? Zaraz przystąpimy do głosowania. Wniosek formalny chciał złożyć poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję serdecznie, pani przewodnicząca. Szanowni państwo, jesteśmy zdeterminowani, aby ta szkodliwa zmiana nie weszła w życie. W sposób znaczący psuje ona system nadzoru i przeprowadzania wyborów w Polsce. W świetle wyjaśnień Biura Legislacyjnego, chciałem złożyć formalny wniosek, aby odłożyć dyskusję i głosowanie nad tym przepisem, gdyż jest tak wiele niejasności. Po uwagach Biura Legislacyjnego chcecie przegłosować przepisy, które zmieniają ustrój przeprowadzania i nadzoru wyborów w Polsce, z bardzo niejasnymi stwierdzeniami i dwuznacznymi interpretacjami dotyczącymi np. klubów poselskich. Nie mówię już o ich regulaminach, są różne kluby, które mogą funkcjonować w różny sposób. Nie wiadomo czy sami posłowie będą mogli się zgłaszać z tych klubów. Jest mnóstwo wątpliwości i proszę o odroczenie zajmowania się tym przepisem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, poseł wnioskodawca Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełMarcinHorała">Również zwracam uwagę, iż po przyjęciu ustawy będzie na pewno trzeba dokonać nowelizacji regulaminu Sejmu, w którym będzie można sprecyzować tryb wyboru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Szanowni państwo, złożony został wniosek formalny przez posła Witczaka. Kto z państwa jest za jego przyjęciem? (6) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Wniosek nie przeszedł. Ostatni raz poddajemy taki wniosek pod głosowanie, przed głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do przegłosowania poprawek najdalej idących w zmianie 51 – zgłoszonych przez pana posła Sowę, Zgorzelskiego, Witczaka, Kierwińskiego, Protasa i Jaskółę. Biuro Legislacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#LegislatorWojciechMiller">W pierwszej kolejności pierwszą poprawkę pana posła Jaskóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (6) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełJacekProtas">Poprosimy wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Wiedzą państwo jak złożyć wniosek mniejszości, proszę zrobić to zgodnie z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przystępujemy do głosowania poprawek drugiej i trzeciej pana posła Jaskóły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Rozumiem, że rozstrzygnęli państwo o pierwszej poprawce posła Jaskóły, która miała charakter szerszy od tych, które polegały jedynie na skreśleniu pkt 51. Teraz rekomendujemy przegłosowanie poprawek polegających na skreśleniu pkt 51.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pana posła Jaskóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Rozumiem, że rozstrzygnęli państwo o poprawce posła Jaskóły, która oprócz skreślenia pkt 51 zakładała skreślenie również pkt 52, pkt 53 oraz art. 5. To poprawka dziewiąta z zestawienia pana posła Jaskóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Oraz panów posłów o wykreślenie całej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Nie. Widocznie nie zostaliśmy dobrze zrozumiani. Poprawki polegające na skreśleniu wyłącznie pkt 51 – pana posła Sowy, Zgorzelskiego, Protasa i Kierwińskiego są jednobrzmiące, ale należy poddać je pod głosowanie osobno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Choć wymieniałam państwa posłów wraz z panem przewodniczącym Jaskółą, poprawka pana posła Jaskóły była przegłosowana jako pierwsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Tak. Była najszersza i powinna być poddana pod głosowanie oddzielnie. Rozumiem, że państwo ją rozstrzygnęli, tak założyliśmy przed ostatnim głosowaniem. Teraz pozostałe skreślenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Wszystkie poprawki. Czy jest sprzeciw wobec przegłosowania wszystkich poprawek dotyczących wykreślenia zmiany pięćdziesiątej pierwszej, zgłoszonych przez posłów Sowę, Zgorzelskiego, Witczaka, Kierwińskiego i Protasa? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz poprawka, którą przejął od Biura Legislacyjnego poseł Horała.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie, jednak głosujemy. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawek zgłoszonych przez posłów Sowę, Zgorzelskiego, Witczaka, Kierwińskiego i Protasa? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz przegłosujemy poprawkę, którą przejął od Biura Legislacyjnego pan poseł Horała. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Co robimy z poprawkami posła Jaskóły – Biuro Legislacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Do przegłosowania zostały dwie poprawki pana posła Jaskóły, głosowane oddzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Zachęcam państwa na 2/3 i 3/5. Bardzo przepraszam, pani przewodnicząca. Ważne jest, jak już przyjmujemy to w Sejmie, to w drodze konsensusu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawki 10, zgłoszonej przez pana posła Jaskółę? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz poprawka jedenasta, którą zgłosił pan poseł Jaskóła. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki jedenastej, zgłoszonej przez pana posła Jaskółę? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 51 wraz z poprawką pana posła Horały. Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany nr 51? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję państwa posłów, że zmiana 51 została przyjęta. Przechodzimy do zmiany 52. Bardzo proszę, głos mają posłowie Zgorzelski, Kierwiński i Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, mam pytanie do wnioskodawców. Często mówicie o czystych intencjach. Gdyby one takie były, wprowadziliście zmiany, jak to się dzieje w krajach cywilizowanych, od 2019 roku, czyli od momentu, kiedy mają obowiązywać przepisy dotyczące Państwowej Komisji Wyborczej. Wszystkie inne zmiany mają obowiązywać od zaraz. Nasuwa się refleksja i proszę o rozwianie moich wątpliwości – czy nie jest czasem tak, że pozostawiacie PKW w tym składzie do 2019 roku, aby można było na kogoś zrzucić odpowiedzialność za partactwo, które wyniknie z ustanowionych dziś przepisów? Z tym pytaniem łączę mój wniosek o skreślenie tej zmiany w całości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo. W imieniu posłów Platformy Obywatelskiej również zgłaszam wniosek o wykreślenie całkowicie tej zmiany. Szczególnie ciekawy jest § 3, który państwo proponują. Pokazuje on wasze myślenie o tym, co robicie. Z jednej strony zaklinacie rzeczywistość, że wcale nie chodzi o upartyjnienie, aby bezpośrednia polityka miała na to wpływ. W § 3 proponujecie, gdy członkostwo w PKW wygaśnie, aby go uzupełnić, ale aby pierwszeństwo miał klub, który wcześniej desygnował na to miejsce. To jest nic innego, jak kwintesencja myślenia partyjnego. Skoro raz dana większość parlamentarna wybrała według rekomendacji danego klubu osobę o inklinacjach politycznych, aby do końca kadencji przypadkiem nie zdarzyła się żadna zmiana. To kwintesencja myślenia o tym, jak upolitycznić PKW. Przy tej okazji mam pytanie. Co to znaczy – pierwszeństwo wskazania będzie przysługiwało klubowi poselskiemu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Sowa, a następnie pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, to oczywiście kolejny artykuł, który mówi o upolitycznieniu PKW. W związku z powyższym również zgłaszam poprawkę polegającą na wykreśleniu zmiany 52 w art. 4. Nie ma naszej zgody, aby skład PKW był upartyjniony. Nie ma żadnych przesłanek, które oznaczałyby konieczność całkowitej reformy PKW, w tym zakresie. Uważamy, że dotychczasowy skład, który jest reprezentacją sędziów zgłoszonych przez Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny jest bardzo dobrym rozwiązaniem i się sprawdza. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełMariuszWitczak">Wykreślenie tego przepisu jest konsekwencją tego, iż jesteśmy wrogami upartyjnienia PKW. Brną państwo we wszystkie konfiguracje polityczne, które będą związane z życiem parlamentarnym. Posłowie, sędziowie mogą rezygnować, ugrupowania rozpadać się, pojawiać się nowe kluby. Będzie bardzo dużo bałaganu związanego z funkcjonowaniem takiego systemu, jaki będzie destabilizował funkcjonowanie PKW. Sędzia rekomendowany przez klub może zrezygnować. Może się okazać, że klubu już nie ma i nie będzie wiadomo z jakiego środowiska zgłosić kandydata. Właśnie na tym polega brnięcie w te wszystkie mechaniki polityczne związane z budowaniem partyjnego PKW. Czysty system, opierający się na rekomendacji sądów w Polsce, sędziowski, gwarantował nam spokój w tej materii. Teraz będzie bałagan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję, panie pośle. Teraz pan poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, rozumiem że możemy mieć różne zdania, ale państwa opowiadanie o upartyjnieniu PKW, zaproponowanym w tej ustawie, to coś absurdalnego i niedorzecznego. Trudno nawet to skomentować.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Jeśli chodzi o pytania, które się pojawiają – dlaczego pierwszeństwo? Bo może być sytuacja, że dany klub przestanie istnieć. Jeśli zapiszemy, że prawo przysługuje wyłącznie temu klubowi, mogłoby się okazać, że nie ma kto zgłosić. Trzeba się ubezpieczyć na taką okoliczność. Wszystko inne zostało opisane. Jeśli klub nie istnieje, to nie istnieje. Panie pośle, każdy ma swoje interpretacje, ale nie ma powodu, aby rozumieć to w sposób inny, niż zostało zapisane. Można widzieć w tym problem. Skoro ta reforma PKW ma wejść w życie po wyborach, które odbędą się za dwa lata, których wyników na tej sali nikt nie zna, apelowałbym o spokój. Dlaczego ma mieć pierwszeństwo ten klub? Nie z powodu, o którym bajki opowiada poseł Kierwiński, o upartyjnieniu, ale dlatego, bo w innym przypadku klub opozycyjny mógłby stracić możliwość desygnowania swojego przedstawiciela do tej komisji, zwłaszcza gdy będzie miał tylko jednego członka. Wydaje się to zadbaniem o prawa opozycji. Nie jest problemem, jeśli byłby to członek większości parlamentarnej, ale klubu opozycyjnego. Rozumiem, że można wszędzie szukać dziury w całym, ale proszę sobie odpuścić w tym przypadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Matusiewicz i będziemy przechodzili do głosowania. Proszę. Mikrofon nie działa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Dodam jeszcze, że była propozycja Biura Legislacyjnego, aby analogicznie jak w pkt 51, dodać, aby klubowi poselskiemu lub parlamentarnemu przysługiwało prawo do zgłaszania kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełMarcinHorała">Przejmę tę poprawkę Biura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">W imieniu wnioskodawców rekomenduję przyjęcie propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Głos chciał zabrać pan poseł Matusiewicz, ale środkowy rząd nie działa. Pan poseł zrezygnował. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, w odniesieniu do zmiany pięćdziesiątej drugiej, w nawiązaniu do uwag, które przedstawiliśmy wcześniej, jeszcze raz informujemy, że wyjaśnienia będzie wymagało kto w przypadku osób, które są wskazywane przez kluby jest podmiotem wskazującym w rozumieniu ustawy, w rozumieniu art. 158 w nowym brzmieniu. Tak jak powiedziałem wcześniej, tę konstrukcję odczytywaliśmy tak, że kandydaci są wskazywani przez kluby, a Sejm w tym zakresie nie podejmuje uchwały. Ostatnim krokiem, aby osoba wskazana przez klub poselski stała się członkiem PKW jest akt powołania przez prezydenta. W związku z tym, że w art. 158 w § 1 pkt 1 prawo do odwołania członka komisji przez prezydenta będzie przysługiwało na wniosek podmiotu wskazującego, będzie to w naszej ocenie wymagało doprecyzowania. O tej konsekwencji legislacyjnej i wskazaniu, że oprócz klubów poselskich to prawo będzie przysługiwało również klubom parlamentarnym pan poseł Schreiber i pan poseł Horała już wspomnieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, posłowie wnioskodawcy odnośnie do uwag zgłoszonych przez biuro – pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełMarcinHorała">Do tych uwag wnioskodawcy się odnosili. Na razie zostajemy przy poprawce dotyczącej dodania klubów parlamentarnych, którą już przejąłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, zgłoszone zostały trzy poprawki, skreślające zmianę 52, przez panów posłów Zgorzelskiego, Kierwińskiego i Sowę. Są tożsame i głosujemy je łącznie. Kto z państwa jest za przyjęciem tych poprawek? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Wniosek mniejszości poproszę, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przechodzimy do głosowania. Jeszcze pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełMarcinHorała">Musimy jeszcze przyjąć przejętą przeze mnie poprawkę Biura Legislacyjnego i rozszerzenia sformułowania „kluby poselskie” o „kluby parlamentarne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze. Głosujemy teraz przyjęcie poprawki przyjętej przez pana posła Horałę. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania za przyjęciem zmiany nr 52. Kto z państwa posłów jest za jej przyjęciem, wraz z poprawką? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję szanownych państwa posłów, że zmiana nr 52 została przyjęta. Przechodzimy do zmiany 53. Bardzo proszę, panowie posłowie Zgorzelski, Sowa, pani Krystyna Łazor, pan poseł Jaskóła. Pan poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, mam pytanie do wnioskodawców. Jak ma w praktyce wyglądać sprawdzanie kart wyborczych przez PKW, skoro druk…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jesteśmy przy zmianie pięćdziesiątej trzeciej, to nie ta zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Bardzo przepraszam, pani przewodnicząca. Jedno zdanie. Nie uzyskałem odpowiedzi na moje pytanie, które kierowałem do wnioskodawców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Czy mógłby pan doprecyzować, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Nie będę przytaczał go w całości, bo było długie. Chodzi o to, dlaczego równocześnie ze zmianami w kodeksie i zmianami ustrojowymi nie wprowadzamy z tą samą datą zmian w PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zgłaszam poprawkę o skreślenie zmiany 53. To naturalna konsekwencja złożonych wcześniej poprawek – 51 i 53. Aby być konsekwentnym, prawidłowy jest dotychczasowy przepis w Kodeksie wyborczym. Jest to zmiana, która dotyczy wynagrodzenia upolitycznionej państwowej komisji wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pani Krystyna Łazor z Ruchu Kontroli Wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Chciałam odnieść się do art. 160 – do następnego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, oczywiście poprawka dziewiąta, którą zgłosił Klub Kukiz znów będzie najdalej idąca. Chodzi w niej o skreślenie pkt 51, 52 i 53 w art. 4 i skreślenie art. 5. Bardzo przepraszam, ale się zagapiłem. Proszę, aby była możliwość wniosku mniejszości w zakresie poprawki dotyczącej pkt 51. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę, pan Paweł Zdun RKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Wysoka Komisjo, pani przewodnicząca, bardzo proszę wszystkich o ograniczenie retoryki o polityczności PKW wedle nowego brzmienia. Otwarcie na szersze środowiska niż tylko sędziowskie i wyznaczane jedynie przez trzy gremia nie jest upolitycznieniem w tym sensie, w jakim widzą to państwo z opozycji. To otwarcie na nowe środowisko. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Jacek Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełJacekProtas">Konsekwentnie składam poprawkę o wykreślenie całej zmiany. To kontynuacja nie tylko upolityczniania, ale upartyjniania PKW. Powtarzam to celowo, aby wszystkim się utrwaliło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Definiuję swoją poprawkę podobnie, aby już nie zabierać czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Okej, poprawka. Jeszcze poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Jedno zdanie, do wypowiedzi pana posła Protasa. Patrząc panu i wszystkim prosto w oczy chciałem powiedzieć, że Państwowa Komisja Wyborcza powinna cechować się najwyższym poziomem fachowości oceny prawnej. W związku z tym niech lekarz leczy, dentysta dba o zęby, a prawnicy i sędziowie, którzy są apolityczni i bliscy ideału, jeśli chodzi o kwestie swojego umocowania i profesjonalizmu. Nie ścigajmy się z organami politycznymi i innymi kandydatami. Mamy apolitycznych sędziów, profesjonalnych ludzi, których czasem ukoronowaniem kariery jest zasiadanie w PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska – Ruch Kontroli Wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Panie pośle, proszę państwa, dowodem tego niezwykłego profesjonalizmu i niezależności PKW pokazało w 2014 roku. Zmuszona po tym była – to rzadki akt honorowy w Rzeczypospolitej – podać się do dymisji. Zwracam uwagę, że Krajowe Biuro Wyborcze nie podało się do dymisji i funkcjonuje w niezmienionym składzie. To byłoby na tyle, jeśli chodzi o profesjonalizm tamtej komisji. Niestety obecna komisja, którą wnioskodawcy proponują utrzymać aż do 2019 roku w niezmienionym składzie wydawała w 2015 roku wytyczne, które były wprost sprzeczne z ideą Kodeksu wyborczego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. W odniesieniu do zmiany 53 chcielibyśmy zwrócić uwagę na dwie kwestie o podobnym charakterze. Zgodnie z nowym brzmieniem § 1 w art. 159 członkowie PKW pełnią swoje funkcje w komisji niezależnie od swoich obowiązków służbowych. Przepis w obecnym kształcie również formułuje taką zasadę, jednak w odniesieniu do obecnego składu sędziowskiego, wskazując że członkowie PKW pełnią swoją funkcję niezależnie od obowiązków sędziowskich. Zmiana składu PKW, jej struktury, spowoduje, że wymóg niezależności od innych obowiązków służbowych będzie rozciągała się również na inne osoby, niebędące sędziami. Dlatego mamy wątpliwość, czy ten przepis w takim kształcie jest potrzebny, czy nie powinien być zawężony tylko do osób pełniących funkcję sędziego?</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Jeśli chodzi o § 1, mam uwagę o podobnym charakterze. W tej chwili ten przepis mówi o tym, że wynagrodzenie, które przysługuje członkom PKW przysługuje im niezależnie od uposażenia z tytułu pełnionej funkcji sędziego. W związku z tym, iż wszyscy członkowie PKW są sędziami, mowa jest o uposażeniu. Struktura się zmienia, czy nie powinno mówić się również o wynagrodzeniu, w związku z tym, że część członków PKW w nowym kształcie może nie pobierać uposażenia, a wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękujemy bardzo. Poseł wnioskodawca, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, to, że § 1 art. 159 musi być zmieniony nie ulega wątpliwości. Jest w nim przepis o pełnionej funkcji sędziego, a nie każdy będzie musiał być sędzią. To jest jasne. Czy powinno to zostać zawężone? Zastanawialiśmy się nad tym, ale doszliśmy do wniosku, aby nie robić nierówności traktowania członków PKW. Dlatego sugerowalibyśmy pozostanie przy tej propozycji. Jeśli chodzi o § 3, Biuru Legislacyjnemu chodzi o to, aby mogło być „wynagrodzenie, o którym mowa przysługuje niezależnie od uposażenia bądź wynagrodzenia wypłacanego z innego tytułu”. To jest zasadne i wypadałoby to przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełMarcinHorała">Mogę to przejąć, jako poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Horała przejmuje poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Jeszcze moje pytanie i analogiczne zadał pan Ciosek z Ruchu Obrony Wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Cioska, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Tak, pytanie pana posła i pana Cioska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Przepraszam wielce szanownego pana posła, nie było moją intencją ignorowanie pytania. Jak rozumiem, stoją panowie na dwóch przeciwległych biegunach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Wręcz przeciwnie. Pan coraz bardziej staje po przeciwnej stronie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Ja staję po przeciwnej stronie? Nie sądzę. Propozycje są jasno zapisane. Proponujemy, by reforma PKW obowiązywała w roku 2019, po wyborach do Sejmu, aby nie sprawiać wrażenia, że głównym celem jest zmiana PKW. To jest logiczne, bo propozycja zakłada wybór na czas trwania kadencji Sejmu. Nawet z tego powodu to wydaje się zasadne. Jeśli chodzi o inne zmiany, są potrzebne, bo mają charakter techniczny. Skład PKW zmieni się dopiero w 2019 roku, po wyborach parlamentarnych, których wyniku nikt nie jest w stanie dziś przewidzieć. Znaczy, przewidzieć można, ale trudno mieć co do niego pewność. Wysoka Komisjo, to sytuacja, która wydaje się dobrym rozwiązaniem. Nie widzę tu żadnego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne chyba już wyczerpało temat. Proszę bardzo, jeszcze pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełTomaszSzymański">Tak. Na zakończenie, szanowni państwo. Zbyt otwarcie i zbyt dużo mówią państwo o tym, że Kodeks wyborczy ma służyć politykom i partiom politycznym. Mówicie o 2018 i 2019 roku. Na Boga, Kodeks wyborczy ma służyć Polakom. Przede wszystkim ma zapewnić niezawisłość i powszechność tych wyborów. Ani jednego, ani drugiego państwo w tych zmianach nie proponujecie. Mówicie cały czas o sobie, czy to ma być w 2018, czy w 2019 roku, że ma być to zadbanie o prawa opozycji. Zadbajcie o prawa Polaków, o to, aby kodeks był zgodny z konstytucją, zapewniając bezstronność i powszechność tych wyborów. Odbieracie to Polakom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszonych zostało kilka poprawek. Poprawka pana posła Zgorzelskiego o wykreślenie, podobnie pana posła Marka Sowy, pana posła Protasa oraz pana posła Horały przyjmująca poprawkę Biura Legislacyjnego. Wydaje mi się, że była już przegłosowana poprawka pana posła Jaskóły. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Jeśli chodzi o poprawkę pana posła Jaskóły, to skreślenie zmiany 53 było głosowane w bloku włącznie ze skreśleniem zmian 52 i 51. Nie wiem czy pan poseł oprócz tego składa poprawkę polegającą wyłącznie na skreśleniu pkt 53?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Złożył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Nie odnotowaliśmy, aby pan poseł Jaskóła złożył poprawkę polegającą wyłącznie na skreśleniu pkt 53. Wydaje nam się, że nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Nie składałem odrębnie. Powołałem się na poprawkę dziewiątą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Rozumiemy. Głosujemy poprawki, jako tożsame posłów Zgorzelskiego, Sowy i Protasa. Bardzo proszę, kto z państwa jest za ich przyjęciem? (5) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad poprawką przejętą przez pana posła Horałę, od Biura Legislacyjnego. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 53. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję państwa posłów, że zmiana 53 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 54. Pani Krystyna Łazor, pan Paweł Zdun. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Dziękuję bardzo za możliwość wystąpienia. Szanowni państwo, w proponowanych zmianach tego artykułu nie znalazłam przepisu dotyczącego utworzenia centralnego rejestru wyborców. Zwracam państwa uwagę na fakt, że rejestr i spis wyborców jest bardzo ważnym elementem procesu wyborczego. Jest umieszczony w pkt 2 § 1. Po przestrzeganiu prawa jest to kolejny element procesu wyborczego. Mamy dokumenty, zgłoszenia z całej Polski, konkretne nazwiska osób, które nie powinny znaleźć się w spisach wyborców, ale się znalazły. Obecnie dochodzi do zaniedbań w zakresie prowadzenia i kontroli rejestru wyborców. W obecnie obowiązującym art. 160 Kodeksu wyborczego istnieje obowiązek sprawowania nadzoru nad prowadzeniem i aktualizowaniem rejestru wyborców przez PKW, ale ona tego praktycznie robi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Bardzo proszę o jeszcze pół minuty, bo to bardzo ważne. Chciałam dokończyć myśl. Wobec tego od początku postulujemy do wszystkich organów o stworzenie takiego centralnego rejestru i aby znalazł się w Krajowym Biurze Wyborczym. Tylko to umożliwi kontrolę tych rejestrów. Obecnie PKW nie ma narzędzi do kontroli.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Na dowód naszej apolityczności chciałam jeszcze przytoczyć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pani Krystyno, bardzo przepraszam, ale muszę być konsekwentna. Pan Paweł Zdun może dokończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, otrzymaliśmy bardzo wiele sygnałów o tym, że jedna osoba była w 2–3 spisach, bo się przenosiła i była już w nowym spisie, a ze starego nie została wykreślona. Tylko dzięki uczciwości tej osoby, głosowała tylko raz i zgłaszała w danej komisji, że nie powinna być uwzględniona i nie była wykreślana. Centralny spis wyborców, elektroniczny, dostępny z poziomu każdej obwodowej komisji wyborczej. Mam pytanie do wnioskodawcy. Co stoi na przeszkodzie, że nie idzie się w tę stronę. Czy są jakieś przeciwwskazania techniczne, ustawowe, aby wprowadzić centralny rejestr wyborców, spis dostępny z poziomu każdej obwodowej komisji wyborczej i – co bardzo ważne – aktualizowany zaraz po wydaniu karty wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pozwolę sobie przytoczyć cytat. „W celu wymiany informacji między gminami o wpisaniu wyborcy do rejestru oraz informacji o pozbawieniu prawa wybierania konieczne jest utworzenie centralnego rejestru wyborców, prowadzonego przez PKW. Rejestr ten stanowiłby zbiór danych z gminnych rejestrów wyborców. Centralny rejestr wyborców zwiększa także możliwość nadzoru PKW nad prowadzeniem gminnych rejestrów wyborców”. Proszę państwa, to stanowisko PKW wyrażone w Moskwie – trudno – w 2013 roku, podczas konferencji. Proszę sobie wyobrazić, że zajął takie stanowisko poprzedni skład. W MSWiA mamy system „Źródło”. Dane osobowe są w systemie PESEL. Przygotowywany jest system PESEL II. Nie stoi nic na przeszkodzie, aby ten centralny rejestr wyborców wprowadzić. To bardzo ważny element bezpieczeństwa. Dodam jedno – starożytni Grecy za udział w głosowaniu osoby nieuprawnionej karali śmiercią. Nie sugerujemy tego, ale proszę zobaczyć jak ważne to było dla pierwszych demokracji na świecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełTomaszJaskóła">W Rzymie nigdy nie było demokracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł wnioskodawca, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#Głoszsali">Czy ktoś z posłów przejmuje poprawkę z karą śmierci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Myślę, że ta poprawka byłaby bardzo interesująca – mówię o wzorcu greckim – ale może nie będziemy szli aż tak daleko. Każdy poseł ma prawo do przejęcia takiej poprawki. Chciałbym zupełnie poważnie odpowiedzieć w kwestii centralnego rejestru wyborców. Jako wnioskodawcy stoimy na stanowisku, że to bardzo ważna kwestia, którą należy się zająć. Nie można doprowadzić podczas tych wyborów do chaosu. W związku z tym, że może to być niewykonalne w najbliższym czasie, nie ma tego w projekcie zmian. Myślę, że intencją wszystkich sił politycznych i całego Sejmu musi być w nieodległej przyszłości wprowadzenie tego. Rzeczywiście jest to coś, co w wielu krajach funkcjonuje. Trudno w tym momencie założyć z jaką karencją to przyjąć. Nie chcę doprowadzać do sytuacji, w której co chwila będziemy coś zmieniali. Myślę, że przy jakiejś późniejszej zmianie możemy to wprowadzić i takie rozwiązanie rekomenduję Wysokiej Komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos mają pan poseł Witczak i Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełMariuszWitczak">Oczywiście taki centralny rejestr byłby zjawiskiem pożądanym. Szkopuł tkwi w systemie informatycznym, który powinien w tym celu zostać zbudowany. Oczywiście odpowiedzialność przy pisaniu tej ustawy za przeprowadzenie najbliższych wyborów to rzecz bardzo istotna. Warto podjąć konkretne prace w tym kierunku. Trzeba pamiętać, że centralny rejestr w różnych sytuacjach może być wykorzystany, uzupełniany, nie wyklucza osób, które się w nim nie znajdą. To narzędzie, które byłoby bardzo dobre. Chcę jednak państwu powiedzieć, że systemy są różne. W Stanach Zjednoczonych tylko stany są organizatorem wyborów i mają rejestry. W wyborach prezydenckich czysto teoretycznie obywatele pomiędzy stanami mogą się poruszać i głosować. Jeśli złamią prawo, to są przestępcami i jest to przestępstwo federalne. W Stanach Zjednoczonych nie ma jednak centralnego systemu. U nas w Polsce powinien być, popieram to rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję, panie pośle. Pan poseł Piotr Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, mam pytanie do wnioskodawców. Jak w praktyce ma sprawdzić te karty wyborcze po wyborach PKW, skoro druk zarządza powiatowy komisarz wyborczy, jest to w dyspozycji gminy i wglądu do tych dokumentów PKW nie ma i nie powinna mieć. Mają go tylko odpowiednie organy, jak Policja i sądy. Proszę powiedzieć, jak to będzie się praktycznie odbywało. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Teraz proszę o zabranie głosu Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję. Mamy uwagę natury legislacyjnej do zmiany nr 54. Zmiana ta ma na celu uzupełnienie katalogu zadań PKW, określonego w § 1 art. 160. Należy zwrócić uwagę, że obecnie ujęte zadania w art. 160 mają charakter bardzo ogólny i są konkretyzowane w poszczególnych przepisach kodeksu wyborczego. Te dwa dodawane zadania w swoim charakterze różnią się od tych, które obecnie ten katalog już zawiera, gdyż przewidują konkretne zadania PKW. W związku z tym, z legislacyjnego, systemowego punktu widzenia należałoby raczej te przepisy zawrzeć w odrębnych jednostkach, a nie w katalogu ogólnych zadań PKW. Dodatkowo, jeśli chodzi o zmianę ujętą w lit. b – to projektowany pkt 9a – powstaje wątpliwość, jeśli chodzi o relację tego zadania z zadaniem już ujętym w tym katalogu w pkt 9 i rozwiniętym w § 2 i § 3 art. 160. W naszej ocenie, chcąc dookreślić, wskazać, że konkretne zadania PKW o charakterze informacyjnym miałyby być realizowane w terminie wskazanym w tym przepisie, chcąc ten efekt osiągnąć, należałoby poddać jakiejś korekcie § 2 i § 3, względnie pkt 9 § 1, niż przewidywać nowe zadanie, co do którego mogą powstać wątpliwości interpretacyjne jak ono koresponduje z już ujętym w pkt 9. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł wnioskodawca. Proszę się odnieść do uwag Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Nie ma tu konkretnych propozycji. Proponuję, w imieniu wnioskodawców, aby przyjąć propozycje w tym brzmieniu i na późniejszym etapie coś poprawimy. Jeśli chodzi o to, jak PKW miałaby to weryfikować, to jeszcze kwestia ewentualnych wytycznych, które będą opracowane. Nie widzę żadnego problemu, aby to zostało przeprowadzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, pan Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełMarcinHorała">Tytułem uzupełnienia, może część przepisów się państwu nie utrwaliło, bo odłożyliśmy je do dalszego rozpatrzenia. Jest zasada przechowywania tych materiałów przez archiwa państwowe i udostępniania na wniosek uprawnionych podmiotów. Ten przepis do grona uprawnionych podmiotów dodaje PKW, poza innymi, uprawnionymi z tytułu innych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Ponieważ nie zostały zgłoszone żadne poprawki do zmiany nr 54, przystępujemy do głosowania nad jej przyjęciem. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (1) Kto się wstrzymał? (4)</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Informuję szanownych państwa, że zmiana 54 została przyjęta. Ogłaszam 15 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Witamy serdecznie po przerwie. Trochę się nam przedłużyła, za co bardzo przepraszam. Szanowni państwo, kilka informacji logistycznych. Następna przerwa będzie ogłoszona o godzinie 14:20. Najprawdopodobniej – mówię to w 90% – będzie trwała do godziny 19.00. Przygotujmy się do tego i wypocznijmy. Niektórzy z nas dziś rano musieli wcześniej wyjechać. Mówię też do państwa z Biura Komisji Sejmowych, Biura Legislacyjnego, ze strony społecznej. To jest czas na przemieszczenie się, odpoczynek. Będziemy pracowali co najmniej do godziny 24.00. Jutro zaczniemy od godziny 9.00. Mamy dobry komunikat. Wiemy, że jutro jest zgromadzenie narodowe. Gros wejściówek do Sejmu będzie wstrzymanych. Po ustaleniach z komendantem Straży Marszałkowskiej – tak poinformowała nas pani Anna Osińska dyrektor BKS – komunikat ten nie będzie dotyczył gości zaproszonych na posiedzenie komisji sejmowych w dniu 5 grudnia, czyli jutro. Goście, którzy otrzymali zaproszenia – jeszcze raz przypominam, że rozesłaliśmy je do przynajmniej 80 różnych organizacji i instytucji, w tym do szefa Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jestem winna państwu jedną informację. Muszę zrobić przerwę i sięgnąć po torbę. Odczytywałam państwu stanowisko PKW i KBW o tym, dlaczego nie będą uczestniczyli w pracach Komisji. Jeszcze 1 grudnia, półtorej godziny po pierwszym posiedzeniu doszło do nas stanowisko, iż w związku z komunikatem rzecznika prasowego PKW, jakie zostało przedstawione Komisji i pismem sekretarza PKW, szefa KBW „Pragniemy podkreślić, co następuje. Nie było intencją przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej ani szefa Krajowego Biura Wyborczego wycofanie się z uczestnictwa w całym procesie legislacyjnym, wiodącym do ostatecznego uchwalenia zmian w kodeksie wyborczym. Szef KBW, zgodnie z moim życzeniem opuścił drugą część piątkowych obrad Komisji, przede wszystkim z uwagi na nasilające się pod jego adresem ze strony przedstawicieli Ruchu Kontroli Wyborów inwektywy, pomówienia i bezpodstawne oskarżenia o fałszowanie wyników wyborów samorządowych w roku 2014. Sytuacja taka czyniła iluzoryczną możliwość merytorycznego i rzeczowego ustosunkowania się przez szefa KBW do propozycji wnioskodawców. Wprawdzie z ubolewaniem stwierdzamy, że żadna z przedstawionych przez PKW sugestii nie została przychylnie oceniona przez Komisję, jednakże w żadnym przypadku nie stanowi to powodu do wycofania się przedstawicieli PKW oraz KBW z uczestniczenia w następnych etapach procesu legislacyjnego. Szef KBW Beata Tokaj, przewodniczący PKW Wojciech Hermeliński”.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do procedowania dalszej części zmian. Zmiana 55. Bardzo proszę, pan poseł Marcin Horała ma poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełMarcinHorała">Tak. Szanowni państwo, poprawka do zmiany 55 polega na uszczegółowieniu § 1, który dotyczy wytycznych PKW, zgodnie z brzmieniem przedstawionym państwu w materiałach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. Nie mamy uwag odnośnie do poprawek pana posła w tej pierwszej części, ale mamy sugestię dotyczącą § 3. To kwestia objęta zarówno poprawką jak i projektem. Projektodawcy proponują, aby uchylić § 4, a kwestie dotyczące zasad podejmowania uchwał przez PKW przenieść do § 3. Z legislacyjnego punktu widzenia rekomendowalibyśmy pozostawienie kwestii dotyczących zasad podejmowania uchwał w § 4, oczywiście z modyfikacją, jaką projektodawcy proponują w przepisie. Nie proponujemy żadnej zmiany merytorycznej. Gdyby państwo zdecydowali się przychylić do naszej sugestii, § 3 pozostałby w niezmienionym brzmieniu, a w § 4 te wszystkie modyfikacje dotyczące kworum i zasad podejmowania uchwał mogłyby pozostać. I tak § 4 mógłby brzmieć: „Uchwały Państwowej Komisji Wyborczej…”. Mam też pytanie do państwa. Czy świadomie nie wskazują państwo większości, jaką uchwały mają być podejmowane? Obecnie z przepisu wynika, że uchwały zapadają większością głosów przy odpowiednim kworum. Modyfikują państwo kwestie kworum, nie odnosząc się w ogóle do większości. Dokończę treść przepisu. „Uchwały Państwowej Komisji Wyborczej zapadają na posiedzeniu jawnym, w obecności co najmniej 2/3 jej pełnego składu, w tym przewodniczącego komisji lub jednego z zastępców”. Aktualne pozostaje pytanie o tę większość. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę, pan Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełMarcinHorała">Tak. Intencją wnioskodawców nie było odnoszenie się do większości, tylko zagwarantowanie kworum. Jeśli chodzi o propozycję redakcyjną, przyjmujemy ją i pewnie powinienem to przejąć, jako poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Biuro Legislacyjne, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">W związku z tym rodzi się pytanie, czy tę większość chcą państwo utrzymać w przepisie, czy to świadoma rezygnacja? Wówczas nie za bardzo rozumiemy intencję. Większość, jaką podejmowane są uchwały to jedna z zasadniczych kwestii w zakresie ich uchwalania. Jeśli nie przewidują tu państwo zmian, wydaje się zasadne, aby przepis odnosił się też do większości, jaką są podejmowane uchwały, przy modyfikacji dotyczącej kworum oraz obecności przewodniczącego i zastępcy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełMarcinHorała">Tak. Możemy uznać sformułowaną przez państwa poprawkę redakcyjną. Moja pierwsza dotyczy § 1 i jest czymś oddzielnym. W tej redakcyjnej możemy przeformułować § 3 i § 4 i uwzględnić tam zdanie dotyczące większości z obecnej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Ostatnie pytanie. W proponowanym brzmieniu pojawia się przykładowe wskazanie na przypadki, w jakich uchwały są podejmowane. Jest odniesienie do § 1 i § 2. Naszym zdaniem to zupełnie zbędne. Każde rozstrzygnięcie PKW na gruncie obowiązujących przepisów ma postać uchwały. Odesłanie do § 1 i § 2 w naszej ocenie jest zbędne. To pytanie do państwa wnioskodawców, być może jest intencja, której nie dostrzegamy, powód utrzymania tego uszczegółowienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, pan Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełMarcinHorała">Faktycznie było to realne odniesienie do dotychczasowej praktyki. Dostrzegam to, o czym państwo mówią. Jak jest taki wymóg, dotyczy wszystkiego i nie trzeba pisać o szczególnych przypadkach. Przynajmniej na tym etapie prac legislacyjnych zostalibyśmy przy tym „w szczególności”. Nie wykluczamy, że w drugim czytaniu wrócimy do tematu, aby to usunąć. Tak. Szanowni państwo, poprawka do zmiany 55 polega na uszczegółowieniu § 1, który dotyczy wytycznych PKW, zgodnie z brzmieniem przedstawionym państwu w materiałach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">To będzie chyba konkluzja tej wymiany zdań. Wobec powyższego proponujemy, aby w § 3 dodać to uszczegółowienie. Otrzymałby on brzmienie: „Państwowa Komisja Wyborcza podejmuje uchwały w zakresie swoich ustawowych uprawnień, w szczególności w przypadkach określonych w § 1 i § 2”, a §4 otrzymałby brzmienie: „Uchwały Państwowej Komisji Wyborczej zapadają większością głosów, w obecności co najmniej 2/3 jej pełnego składu, w tym przewodniczącego komisji lub jednego z zastępców, na posiedzeniu jawnym”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. To przejmuje pan przewodniczący Horała. Ponieważ nie wpłynęły inne poprawki, głosujemy poprawkę posła Horały i poprawkę przejętą od Biura Legislacyjnego. Chciałby pan w odwrotnej kolejności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">W związku z tym, ze poprawka zgłoszona przez pana posła Horałę obejmowała swoim zakresem również § 3, można uznać, że poprawka pana posła Horały to nowe brzmienie § 1, §3 i § 4 z uwzględnieniem poprawek Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Horałę? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 55. Nie ma potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 56. Bardzo proszę, pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję, pani przewodnicząca. Proponowany wygląd § 2 może spowodować zablokowanie uchwał w sprawie wytycznych PKW. Zgodnie z tym przepisem, przysługuje skarga do Sądu Najwyższego na 7 dni przed wyborami. Może się okazać – wszystkie wytyczne wydawane są poprzez uchwały PKW, o wiele wcześniej – można to sprawdzić, takie uchwały i wytyczne się zdarzały, że są podejmowane dzień przed wyborami lub w dzień wyborów. Było to konieczne. Jeśli ten przepis się nie zmieni, wnoszę o skreślenie zmiany pięćdziesiątej szóstej. W § 7 – pewnie Biuro Legislacyjne to wychwyciło – zastępuje się wyrazem „ją” wyrazy „zaskarżoną uchwałę”. Proszę, aby panowie się do tego odnieśli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zgadzamy się z panem posłem. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Do głosu merytorycznego pana posła Waldego Dzikowskiego dodam, że może dojść do sytuacji, w której termin wniesienia skargi to 7 dni, rozpatrzenie przez sąd kolejne 7 dni i łącznie jest 14. Może to w znacznym stopniu zdestabilizować proces wyborczy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Cioska i pan Zdun. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, wydaje mi się, że remedium na tego typu zastrzeżenia jest rozpatrywanie skarg w dwudziestoczterogodzinnym trybie wyborczym. Pozytywny jest pomysł, aby ograniczyć radosną twórczość PKW. Tego prawa powielaczowego produkowała nam ostatnio ogromne ilości. Jesteśmy za tym, aby skrócić termin na reakcję Sądu Najwyższego. Druga bardzo istotna kwestia – zależałoby nam na tym, aby w tym punkcie rozszerzyć uprawnienie do zaskarżania wytycznych – a nie uchwał – również na obserwatorów społecznych. Wytyczne to rozporządzenia do Kodeksu wyborczego. Przy tym chciałem zaznaczyć, że Ruch Kontroli Wyborów nie jest stowarzyszeniem, ani organizacją, dlatego nie lobbujemy we własnym imieniu, aby wyjaśnić z góry wszelkie zastrzeżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Paweł Zdun – RKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, popieram ten głos. Jednym z naszych naczelnych postulatów, poza stworzeniem nowego prawa wyborczego jest to, aby jak najbardziej ograniczyć, a najlepiej wyeliminować prawo powielaczowe, głównie uprawiane przez PKW. Te wytyczne bardzo często szły wbrew przepisom ustawy, albo były takie wytyczne, które wzajemnie się znosiły. Wybór tego, jaki przepis zostanie zastosowany pozostawał przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej. Jesteśmy za tym, aby jak najbardziej ograniczyć możliwości tworzenia wytycznych przez PKW, jak najwięcej uwzględnić w ustawie. Jeszcze raz podkreślam, aby nie tylko pełnomocnik komitetu wyborczego, ale też jakaś ograniczona liczba innych podmiotów mogła zgłaszać uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełMarcinHorała">Mogę do pewnego stopnia uznać głos merytoryczny pana posła Dzikowskiego i tych posłów, którzy wypowiadali się w tym samym tonie. Musimy rozstrzygnąć między dwiema skonfliktowanymi wartościami. Uważamy, że jest pewne ryzyko zablokowania którejś wytycznej, bo treść poprzednich przepisów wskazuje, że PKW wytyczne przyjmuje w formie uchwał. Mając na uwadze pewną powagę i zaufanie do instytucji Sądu Najwyższego, który bez zbędnej zwłoki, na kilka dni przed wyborami będzie zmobilizowany i będzie starał się możliwie szybko to rozwijać, ale w szczególnie skomplikowanej sprawie musi mieć możliwość nieco dłuższego procedowania. Sądzimy, że jest to zagrożenie mniejsze, niż całkowita dowolność w działalności wytycznotwórczej przez PKW, w niezaskarżalnej. Nawet w sytuacji, w której w sposób oczywisty byłyby one sprzeczne z prawem obowiązującym powszechnie, taka działalność byłaby nie do podważenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, ponieważ mamy tylko poprawkę zgłoszoną przez pana posła Dzikowskiego, mówiącą o wykreśleniu tej zmiany, przystępujemy do jej przegłosowania. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Dzikowskiego? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 56. Kto z państwa jest za przyjęciem tej zmiany? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do zmiany 57.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Mamy jeszcze jedną niewielką wątpliwość dotyczącą tej zmiany, którą państwo przyjęli. Pan poseł Dzikowski proponował pewną korektę redakcyjną. Nie odnotowaliśmy, czy wnioskodawcy się do niej przychylili. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Tak, jest przyjęta przez wnioskodawców. Pan poseł Zgorzelski i pan Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, chciałem wycofać poprawkę, która została zgłoszona do sekretariatu, dotyczącą zmiany pięćdziesiątej siódmej. Aby nie zabierać głosu po raz kolejny, chciałbym państwa przestrzec. Jeśli zostawimy przepisy w tym brzmieniu, może dojść do dużych nieprawidłowości, jeśli chodzi o system informatyczny. Państwowi informatycy mogą nie być w stanie zapanować nad nim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos ma pan Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, pragnę zwrócić uwagę, że proponowane przepisy częściowo kłócą się z przyjętym art. 156 § 1. W tym kontekście pragnę zapytać, kto będzie odpowiadał za dostarczenie tych urządzeń technicznych do obwodowych komisji, które służą do obsługi oprogramowania, służącego do efektywnych czynności wyborczych. Kto będzie ubezpieczał te urządzenia i odpowiadał za ich bieżące i sprawne funkcjonowanie. Ta sprawa nie jest jasna, a może być źródłem ogromnych problemów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Dzikowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, wydaje się, że w lit. c, w zmianie 57, w której mówi się o „pomocniczym wykorzystaniu techniki elektronicznej” – powinno być „podstawowym wykorzystaniu”, ale niech już tak będzie. Mogą być używane urządzenia techniczne i oprogramowanie, którego właścicielem jest Skarb Państwa. Powinien być też przepis, że prawa majątkowe dotyczą też jednostek samorządu terytorialnego. Bez nich nie da się wykonać tego zadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Sowa, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, chciałem złożyć wniosek formalny, abyśmy odłożyli ten punkt. Pani przewodnicząca, w tym czasie, wystąpiłaby do PKW, aby przygotowali nam informację, czy obecny system informatyczny w pełni zabezpiecza przeprowadzenie przyszłorocznych wyborów w oparciu o rozwiązania, które są tu proponowane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Zdun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, bezpośrednio odniosę się do tego, co powiedział przed chwilą pan poseł Sowa. Odradzam pytanie PKW i KBW, bo to ciała, które informatycznie są bardzo słabo zorientowane. Najlepszym przykładem jest to, że przygotowali wcześniej jakiś system informatyczny i teraz postulowali, aby nie robić większych zmian, bo nie będą w stanie przystosować systemu, który już zamówili. Chciałem podać przykład. Ruch Kontroli Wyborów w 2015 siłami kilku osób w kilka tygodni przygotował własny system informatyczny, który przyjmował nie tylko dane ze wszystkich obwodowych komisji wyborczych on-line, ale nawet można było powiesić skany protokołów wyborczych, czyli coś, czego PKW nie jest w stanie zrobić od wielu lat. Kilku informatyków przygotowało ten program. Radzenie się PKW i KBW moim zdaniem jest bezcelowe, po prostu się na tym nie znają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Szanowni państwo, jeszcze pani Krystyna Łazor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Chciałam jeszcze uzupełnić. Zwracam uwagę państwa posłów, że w Krajowym Biurze Wyborczym nie mamy autorytetów informatycznych. Pani Tokaj, która nadzoruje system informatyczny z wykształcenia jest prawnikiem. Na brak kompetencji pani Tokaj zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli w 2015 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan Dzikowski brał już udział w dyskusji. Kończy ją pan wnioskodawca Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam, jeszcze pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełMariuszWitczak">Chciałem wesprzeć apel pana posła Sowy. Jest bardzo racjonalny. Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze to dla nas właściwi partnerzy do dyskusji o systemie informatycznym i o ewentualnych uwagach, co do przepisów regulujących czynności związane z systemem informatycznym. Bardzo proszę panią przewodniczącą, aby nie dopuszczać tak lekką ręką formułowanych oskarżeń pod kątem PKW i KBW. Efektem tego jest brak udziału PKW, które zostało oskarżone przez zaproszonych gości o fałszowanie wyborów. To sytuacja skandaliczna. Przypomnę, że mamy nową PKW, nowe KBW, po tych problemach informatycznych, które miały miejsce w 2014 roku. Nie wolno ferować takich oszczerstw. To niepoważna sytuacja. W całej rozciągłości popieram wniosek, aby od profesjonalistów, a nie od amatorów zaczerpnąć języka w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">U nas są profesjonaliści, a nie tam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pani Krystyna Łazor powołała się na raport NIK. Skończmy tę dyskusję. Teraz głos ma poseł wnioskodawca, który skonsumuje również wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, myślę że nie ma sensu, abyśmy sobie czy innym zarzucali brak profesjonalizmu. To są uwagi zupełnie zbędne. Jeśli chodzi o samą zmianę, w imieniu wnioskodawców proszę o odłożenie jej do rozpatrzenia na koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie będziemy występowali o opinię, gdyż KBW i PKW powinny uczestniczyć w pracach Komisji. Proszę bardzo, legislatorzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. Mimo, iż zmiana została odłożona, chcielibyśmy przedstawić wątpliwość, jaką mamy do tego przepisu. Może będzie miało to jakieś znaczenie przy późniejszym rozstrzygnięciu. Dotyczy ona dodawanego § 3 i ostatniego w nim zdania. Posłużono się w nim pojęciem systemu. Takie pojęcie nie występuje ani w zdaniach, ani w przepisach poprzedzających. Uwaga dotyczy tego sformułowania i zastąpienia go jakimś sformułowaniem, które już w przepisach występuje. Jeśli przez system, o którym tu mowa rozumie się oprogramowanie z § 2, proponujemy aby konsekwentnie posługiwać się tym pojęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, przechodzimy do zmiany 58. Zgłasza się pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, bardzo dziękuję za udzielenie głosu. Ponieważ instytucję komisarza wyborczego uznajemy za niekonstytucyjną, w oparciu o art. 2 i art. 15 konstytucji, zgłaszam poprawkę o skreśleniu tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Marek Wójcik, a następnie pan Mariusz Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, z uporem będę prosił oto, o co prosiłem w piątek. Odłożyli państwo poprzednią zmianę w dyskusji, ale proszę pamiętać o poruszonej przeze mnie kwestii odpowiedzialności za dostarczenie oprogramowania i nadzorowanie jego funkcjonowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Witczak, bardzo proszę, a następnie pan poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PosełMariuszWitczak">Również wnioskujemy o uchylenie tej zmiany i będziemy głosowali za jej wykreśleniem. Argumentacja jest taka sama, jak posła Zgorzelskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Głos ma pan poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Tak jak powiedział pan poseł Witczak, wnosimy o wykreślenie zmiany. Uważamy, że komisarze wyborczy to określenie nieadekwatne do sytuacji. Mamy do czynienia z komisarzami politycznymi, którzy wykraczają poza ramy polskiego prawa. To, co państwo proponują jest z dużym prawdopodobieństwem niezgodne z polską konstytucją. Szkoda, że nie możemy tego zweryfikować, zasięgając opinii ekspertów w tym zakresie, ale nie ma wątpliwości, że intencja wprowadzania komisarzy wyborczych jest taka, aby Prawo i Sprawiedliwość miało większy wpływ na proces wyborczy. Oddawanie wpływu jednej partii politycznej jest elementarnie sprzeczne z jakimkolwiek duchem państwa prawa. Dlatego prosimy o wykreślenie tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie, głos ma pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, podobnie jak moi przedmówcy, składam poprawkę wykreślającą zmianę 58. To chyba najważniejszy element państwa propozycji upartyjnienia nadzorców wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełMarcinHorała">Po pierwsze, proszę posła Kierwińskiego, aby podzielił się wiedzą jak można nabyć zdolność czytania innym w myślach. Pan wie, jakie są nasze intencje, gratuluję. Chętnie poczytałbym też w pana… choć może nie koniecznie. Szanowni państwo, padły słowa, że instytucja komisarzy wyborczych jest niezgodna z konstytucją. Co państwa do tej pory powstrzymywało przed złożeniem skargi do Trybunału Konstytucyjnego na obecny Kodeks wyborczy, w którym jest instytucja komisarzy wyborczych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Wszystko przed nami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie dyskutujemy. Jeszcze pan poseł Dzikowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pan przewodniczący Horała zmusił mnie do tego, aby odnieść się do jego wypowiedzi. Powiem panu gdzie jest ta niekonstytucyjność. Komisarze wyborczy, którzy byli poprzednio nie wchodzili w kompetencje organów stanowiących i wykonawczych. Organy stanowiące sprawy porządkowe, wyborcze, podział na okręgi i obwody realizują w postaci uchwał. Komisarze wchodzą w te kompetencje, które są zagwarantowane w konstytucji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Zgłoszone zostały tożsame poprawki przez pana posła Zgorzelskiego, pana posła Mariusza Witczaka, którą poparł poseł Kierwiński oraz przez pana posła Marka Sowę, przegłosujemy je łącznie. Kto z państwa jest za przyjęciem wyżej wymienionych poprawek? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PosełMariuszWitczak">Wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę. Przystępujemy do głosowania nad zmianą 58. Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany 58? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany nr 59. Tradycyjnie pan poseł Piotr Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, bardzo dziękuję za udzielenie mi głosu. W tej zmianie uwzględnione są skandaliczne przepisy, które dopuszczają drastyczne obniżenie poziomu wykształcenia komisarzy wyborczych. Wystarczy być magistrem prawa, aby być komisarzem wyborczym. Mam zastrzeżenia, czy nie jest to produkowanie kolejnych Misiewiczów? Koszty utrzymania takich komisarzy niewspółmiernie wzrosną. Co taki komisarz wyborczy będzie robił przez kilka lat, gdy nie będzie przeprowadzanych wyborów? Przecież będzie taki moment, przez 2–3 lata. Czym będą się zajmowali. Drugie, szczegółowe pytanie – w przepisach widnieje, że starosta ma zapewnić lokal. Kto ma zapewnić pozostałą obsługę? Jak będą rozkładały się koszty? Pozostałe sprawy związane z obsługą urzędników, kto realizuje? W związku z tym składam poprawkę o skreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo panu posłowi. Pan poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, mam również poprawkę, która wykreśla zmianę 59. Tak jak mówił poseł Zgorzelski, opisane są tu wszystkie zadania komisarzy wojewódzkich. Mam szereg pytań. Są państwo bardzo niekonsekwentni w przeprowadzanych reformach. W ustawie o sądzie najwyższym wpisujecie emeryturę obowiązkową 65 lat. Tu wpisano 70 lat i znosicie to ograniczenie. Można mieć 90 lat i być komisarzem wyborczym, zgodnie z tym projektem. Wprowadza się tu też obciążenia w stosunku do samorządów terytorialnych. Starostwa mają jedynie udostępnić lokal, czy też pokrywać jakieś związane z tym koszty? Z czego to zostanie sfinansowane? Tak jak wspomniałem, wnoszę o wykreślenie zmiany 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Tak zostało zapisane. Proszę bardzo, pan Artur Zasada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełArturZasada">Bardzo dziękuję. Wspomniano już o tym, ale chciałem doprecyzować. Chodzi o § 3a – „Właściwy miejscowo starosta zapewnia warunki pracy umożliwiające prawidłowe wykonywanie zadań przez powiatowego komisarza wyborczego”. Mam pytanie, czy to będzie zadanie wykonywane w zakresie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego. Czy nie ma potrzeby dopisania tego? Wcześniej w art. 156 był taki przepis, a w tym mam wrażenie, że go zabrakło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zgłosił pan pytanie. Dziękuję serdecznie. Teraz głos ma pan przewodniczący Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zgłosić poprawkę oznaczoną numerem 18 w państwa materiałach, która niejako odpowie na niektóre ze zgłoszonych wątpliwości. W pkt a jest doprecyzowanie – mając na myśli obszar powiatu, chodzi również o miasta na prawach powiatu. W lit. b doprecyzowanie powołania przez PKW i co powinno precyzować. Pkt 3a – „W celu zapewnienia obsługi, o której mowa, szef Krajowego Biura Wyborczego zawiera z właściwym miejscowo starostą porozumienie określające w szczególności warunki organizacyjne, administracyjne, techniczne i zasady pokrywania kosztów”. Z generalnej zasady niezmienionego art. 187 Kodeksu wyborczego, obsługę komisarzy zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze. Odpowiadając na państwa pytania i wątpliwości, środki na to będzie miało KBW i na podstawie porozumienia ze starostą będzie ustalało ewentualny zwrot, przejęcie, wykorzystanie pewnych pomieszczeń, warunków administracyjnych przez starostę i za jakim zwrotem kosztów ze strony KBW. Przyspieszam, bo czas mija. Dopisujemy w poprawce § 4 i § 5, że komisarz wyborczy nie może należeć do partii wyborczej, prowadzić działalności publicznej, która nie daje się połączyć oraz zasadę niepołączalności tej funkcji z innymi funkcjami wyborczymi. Z tego też wynika lit. e w poprawce, która określa, że w razie zaistnienia takiej niepołączalności komisarz traci swoją funkcję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska – Ruch Kontroli Wyborów, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, chciałem państwa uspokoić. Jestem magistrem prawa i nie wybieram się na komisarza. To moja obawa, którą chciałem zgłosić państwu wnioskodawcom. Może być ryzyko takie, że nie będziemy w stanie obsadzić tylu etatów, bo nie będzie tylu prawników. Mają oni zazwyczaj inne zajęcia i niekoniecznie będą się garnęli do tego zawodu. Pytanie – czy nie powinny to być zdolne, dobrze zorganizowane osoby, które wykazały się wyższym wykształceniem. Wystarczyłoby wyższe wykształcenie. Komisarz wyborczy co do zasady nie orzeka w sprawach prawnych, a ma być dobrym organizatorem. To nie muszą być prawnicy. Proszę zauważyć, że działam wbrew mojej korporacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Wójcik, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zgłaszam poprawkę. W pełni się zgadzam, że jako samorządy powiatowe nie mieliśmy gwarancji pozyskania środków. Dobrze, że pojawiła się taka propozycja. Mam nadzieję, że otrzymamy środki adekwatne do naszych nakładów. Chcę zwrócić uwagę panu posłowi wnioskodawcy, że w poprawce 18 nie trzeba dopisywać miasta na prawach powiatu, gdyż ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku przesądza, że jeśli mówi się o powiecie, mówi się również o mieście na prawach powiatu.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Na zakończenie, mam prośbę aby państwo reprezentujący Ruch Kontroli Wyborów zechcieli wysłuchać pewnej opinii. W raporcie NIK jest mowa o tym, że sporządzenie nowego systemu informatycznego musi zająć co najmniej 6 miesięcy. Jeszcze jedno – patrzę na panią – przeczytam z raportu NIK. Wskazuje on na nieprawidłowości dotyczące informatyki, ale jest w nim jedno zdanie: „NIK z satysfakcją odnotowuje jednak, że w czasie kontroli doszło w KBW do szeregu pozytywnych zmian, w tym między innymi do wzmocnienia kadrowego zespołu zajmującego się informatyką, co może sprzyjać sprawnemu usuwaniu wskazanych nieprawidłowości i realizacji sformułowanych przez NIK wniosków”. Niestety nie ma tu nikogo z PKW, ale to nie oznacza, że mamy odsądzać ich od czci i wiary, wybierając z tego raportu tylko fragmenty pasujące do określonej tezy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Teraz wypowie się pan poseł Szynkowski, a następnie pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Bardzo dziękuję. Muszę powiedzieć, że pan poseł Zgorzelski miło mnie zaskoczył. Postawiłbym spore pieniądze na to, że zgłosił się, aby po raz kolejny powiedzieć o partyjnych komisarzach, ale jednak pojawił się jakiś nowy argument i powiedział o Misiewiczach. Stylem mnie nie zaskoczył, ale faktem, że to nowy argument. Panie pośle, chciałbym uspokoić. Nabór będzie prowadziła Państwowa Komisja Wyborcza. Jak sądzę, Polskie Stronnictwo Ludowe, jako że od 2014 roku szefem PKW nie jest już były członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, będzie prowadziło nabór w sposób, który będzie budził zaufanie nas wszystkich. Dotychczasowej polityki personalnej PKW jak rozumiem, do tej pory pan nie kwestionował, dlatego nie ma sensu w tej chwili poddawać tego w wątpliwość. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, pan poseł Jacek Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełJacekProtas">Szanowni państwo, pani przewodnicząca, w związku z tym, że jesteśmy absolutnie przeciwni odbieraniu dotychczasowych kompetencji w zakresie przygotowywania wyborów samorządom terytorialnym i przekazywania ich komisarzom, w imieniu posłów Platformy Obywatelskiej składam poprawkę przewidującą wykreślenie w całości punktu 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę, pani Krystyna Łazor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Chciałam odnieść się do wypowiedzi pana, który przed chwilą cytował kolejny fragment raportu NIK. Nie mam go przed oczami i nie kwestionuję tych zapisów. Z własnego doświadczenia wiem, że każda czynność dotycząca systemu komputerowego jest wielkim wyzwaniem dla PKW i KBW, łącznie z tym, że mieli problem z wywieszeniem skanów na stronie internetowej, co jest bardzo proste. Nie byli w stanie sobie z tym poradzić ani w wyborach parlamentarnych, ani prezydenckich, ani w referendum. Dlatego dla mnie Krajowe Biuro Wyborcze nie jest autorytetem w dziedzinie informatyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, kończymy dyskusję nad tą zmianą. Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. W odniesieniu do poprawki pana posła mamy jedną sugestię do zdania drugiego § 1. Proponowalibyśmy ująć go w odrębnej jednostce i § 1 odnosiłby się do wojewódzkich komisarzy, a § 1a do powiatowych. To uwaga o charakterze legislacyjnym. Druga kwestia dotyczy przesłanki wyższego wykształcenia. W ocenie Biura Legislacyjnego lepiej oddającym tego rodzaju przesłanki byłoby bardziej precyzyjne wskazanie, jakie pojawia się w szeregu ustaw. Tytułem przykładu wskażę na przesłankę, która jest zawarta w ustawie o sądzie najwyższym. Przesłanka wyższego prawniczego wykształcenia ujęta jest w sposób następujący: „Ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce”. W naszej ocenie to bardziej precyzyjne sformułowanie, które tę przesłankę przewiduje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan poseł wnioskodawca poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełMarcinHorała">Przyjmuję uwagę redakcyjną. Jak rozumiem, to może być forma delegacji dla Biura Legislacyjnego, aby to zredagować, czy potraktować to jako poprawkę do przejęcia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Pan poseł mówi o przesłance wyższego wykształcenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełMarcinHorała">Nie. Mówię o tej pierwszej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Legislacyjnej. Jeśli państwo się zgadzają, uwzględnimy to w sprawozdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełMarcinHorała">Jeśli chodzi o wykształcenie, chcielibyśmy mieć jeszcze czas, aby się nad tym zastanowić. Jeśli będziemy mieli wątpliwości, wrócimy do tego w drugim czytaniu. Na razie prosimy o przyjęcie w tym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Do tej zmiany zostały złożone trzy tożsame poprawki – Piotra Zgorzelskiego, posła Sowy i posła Protasa. Głosujemy je łącznie. Kto jest za ich przyjęciem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz przegłosujemy przyjęcie poprawki redakcyjnej pana posła Horały. Kto jest za przyjęciem poprawki? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do przyjęcia zmiany 59. Kto jest za przyjęciem zmiany nr 59 wraz z poprawką? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Informuję państwa posłów, że zmiana nr 59 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 60. Zgłosili się poseł Sowa, poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, chciałbym złożyć poprawkę wykreślającą zmianę 60. Wprowadza ona zadania, wylicza je dla poszczególnych komisarzy. Chcę przypomnieć, że zgodnie z art. 421 Kodeksu wyborczego okręgi wyborcze są czymś stałym i nie podlegają żadnym zmianom. Bardzo wyraźnie to tu napisano. Nie zmieniają państwo tego artykułu, więc na jakiej podstawie będą państwo dokonywali zmian okręgów wyborczych. Mogę przeczytać, ale pani przewodnicząca musiałaby mi dać więcej czasu na przytoczenie art. 419 i art. 421. Zmiany granic okręgów wyborczych muszą być dokonywane najpóźniej na trzy miesiące przed upływem kadencji, jeżeli konieczność taka wynika ze zmiany w podziale terytorialnym państwa, zmiany granic jednostek pomocniczych gminy, zmiany liczby mieszkańców danej gminy, zmiany liczby radnych w radzie gminy lub zmiany liczby radnych wybieranych w okręgach. Do zmian w podziale na okręgi wyborcze, o których mowa w § 1 stosuje się przepisy art. 419. Art. 419 również mówi o tym, że podział na okręgi wyborcze jest stały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Bardzo proszę, pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PosełTomaszSzymański">Szanowni państwo, w zmianie art. 167 de facto bardzo obszernego w państwa wykonaniu, w § 2a i § 2b sankcjonujecie komisarza powiatowego i zabieracie organom gminy prawo tworzenia i zmian w obwodach głosowania, w szczególności ustalania ich numerów granic. Jeszcze raz będziemy głośno o tym mówili, wprowadzając komisarzy politycznych. Będziecie robili wszystko, aby te wybory zawłaszczyć. Pytanie w jakim kontekście. Mam nadzieję, że nie politycznym. Zostawcie to, co należy się samorządowcom. To rady powiatów i gmin wiedzą najlepiej, jak w sposób merytoryczny przygotować wybory, a nie powiatowi, czy wojewódzcy komisarze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PosełJacekProtas">Przede wszystkim jesteśmy przeciwni odbieraniu kompetencji samorządom terytorialnym, radom i sejmikom. Przecież to nie wójtowie, burmistrzowie, starostowie, marszałkowie arbitralnie wyznaczali obwody i okręgi do głosowania, ale rady. Zwracam państwa uwagę na pkt 9a – wydawanie decyzji w zakresie tworzenia, zmiany granic i liczby mandatów w okręgach wyborczych w wyborach samorządowych. To jest clou tych zmian w kodeksie wyborczym. Chcecie tak skroić okręgi, aby wyeliminować małe ugrupowania polityczne i partie, które będą cieszyły się poparciem kilkunastu procent wyborców. To jest nie do przyjęcia. Dlatego w imieniu posłów Platformy Obywatelskiej składam poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie panu posłowi. Pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Zmiana sześćdziesiąta, oprócz tego, że dotyczy prowadzenia dalszej działalności i rozdzielenia kompetencji pomiędzy komisarzy wyborczych wojewódzkich i powiatowych, jest niekonstytucyjna, jak już wspomnieli moi koledzy, jest sporo niedociągnięć legislacyjnych. Chciałem zapytać wnioskodawców, czy komisarz będzie wydawał postanowienia i decyzje, czy tylko decyzje, czy tylko postanowienia. Jeśli chodzi o decyzje, które były podejmowane, w poprzednim kodeksie rozstrzygane były przez komisarzy w formie postanowień. Używają państwo pojęcia wyborów samorządowych. Nie ma takiego pojęcia i nigdzie do tej pory się nie pojawiło. Proszę rozważyć te dwie uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, po pierwsze, dlatego, że nie uznajemy instytucji komisarza, wywodząc wprost z konstytucji, że jest to naruszenie art. 15 i art. 2, po drugie przepisy te zawarte w zmianie 60 mają doprowadzić do tego, aby partia rządząca, poprzez stanowione przez siebie prawo mogła wpływać na wynik wyborczy. To określone dobrym pojęciem gerrymanderingu – manipulowania przebiegiem granic wyborczych, najczęściej w celu osiągnięcia korzystnego wyniku. W związku z tym zgłaszam poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Witczak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełMariuszWitczak">No właśnie, to są te zmiany, które są treścią państwa próby upartyjnienia procesu wyborczego i organizacji wyborów w Polsce. Od partyjnego PKW, poprzez całą siatkę komisarzy partyjnych, którzy będą czuwali nad przebiegiem i organizacją wyborów w województwach i powiatach. Dochodzimy teraz do kompetencji, które są niezwykle szkodliwe i są zagrożeniem dla wolnych wyborów w Polsce. Układanie okręgów wyborczych odbywa się nawet nie tyle dzięki wójtom i samorządowcom. Oni są tylko narzędziem. Robią to wspólnoty samorządowe poszczególnych jst. Do tej pory wspólnoty lokalne miały wpływ na okręgi. Odbywało się to w ramach pewnego konsensusu, bo było poddawane kontroli ze strony rady i wspólnot. Państwo proponują arbitralne działania komisarzy, którzy będą mieli w sercu legitymację PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękujemy, panie pośle. Pan poseł Jaskóła zrezygnował. Chciałam państwu posłom powiedzieć, że członkowie Prawa i Sprawiedliwości nie posiadają legitymacji. W sercu mamy miłość do naszego ugrupowania. Bardzo proszę, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowni państwo, w odniesieniu do pytania, czy to decyzja, czy postanowienie, zwracam uwagę, że przyjęta już przez Wysoką Komisję poprawka, która została w pakiecie dostarczona jako poprawka druga do Kodeksu wyborczego przewidywała zmianę we wszystkich miejscach, gdzie w ustawie przejawia się wyraz „decyzja” na wyraz „postanowienie”, w tym w pkt 60. Odnośnie tych partyjnych komisarzy, mówią państwo o wspólnocie samorządowej. To piękne słowa, ale to nie ogół obywateli, tylko na ogół rada gminy. Nieraz może się zdarzyć, że w radzie gminy większość ma ugrupowanie takie, jak Platforma Obywatelska, PSL, PiS, inne. Gdy większością radnych Prawa i Sprawiedliwości uchwalany jest podział na okręgi, jest to podział bezstronny, apolityczny i wspólnotowy? Jeśli dokona go komisarz, który nie może być członkiem partii politycznej, nie może prowadzić działalności publicznej, to wtedy to będzie upolitycznione? To nielogiczne, pomijając już kwestię tego, kto ma jakie poglądy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję panu posłowi przewodniczącemu. Głos ma pan doktor Zbieranek, przedstawiciel rzecznika praw obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#CzłonekzespołuwBiurzeRPOJarosławZbieranek">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, chciałbym zwrócić uwagę na możliwości odwołania się od decyzji. Podział na okręgi wyborcze jest kwestią niesamowicie delikatną i newralgiczną. Obecnie od decyzji rady obywatele zainteresowani, mają możliwość odwołania się do komisarza, który jest sędzią, niezawisłym i bezstronnym organem, a następnie do PKW. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z ubiegłego roku, powinna być jeszcze jedna droga odwołania. Jeśli wprowadzić proponowane w projekcie rozwiązania, ta droga jest znacząco skrócona, bo odwołanie będzie służyło tylko do PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Kończymy dyskusję w tym punkcie. Czy głos zechce zabrać pan poseł wnioskodawca? Nie. Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję. W odniesieniu do zmiany sześćdziesiątej mamy uwagę do dodawanego pkt 9a. W naszej ocenie tak sformułowany przepis z językowego punktu widzenia jest nieczytelny. Proszę zwrócić uwagę, że brzmi on obecnie „Wydawanie decyzji w zakresie tworzenia zmiany granic, liczby mandatów w okręgach” – tworzenia okręgów, prawda? Ta końcowa część przepisu nie koresponduje z początkową. Mamy propozycję, aby w jednym punkcie np. 9a odnieść się do kwestii tworzenia i zmiany granic okręgów. Mógłby on brzmieć następująco: „Tworzenie okręgów wyborczych i zmiana ich granic”. Proponujemy, aby nie wskazywać, że wydawane są postanowienia w tym zakresie, bo o tym rozstrzygający jest § 3, który wskazuje, że komisarz wyborczy wydaje postanowienia w zakresie swoich ustawowych uprawnień. To przepis, który zbiorczo odnosi się do formy wydawania rozstrzygnięć przez komisarzy. Należy dookreślić czy dotyczy to wyborów samorządowych, ale nie posługując się tym sformułowaniem, gdyż ustawa nie przewiduje definicji takich wyborów. Należałoby rozpisać jakich wyborów to dotyczy i w odrębnym, kolejnym punkcie oznaczonym jako 9b należałoby odnieść się do ustalania liczby mandatów w okręgach wyborczych. Należałoby też rozpisać do jakich organów to są wybory. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę bardzo, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełMarcinHorała">Przyjmuję tę uwagę i przejmuję poprawkę Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Przechodzimy do głosowania nad poprawkami. Tożsame poprawki złożyli panowie posłowie Sowa, Protas i Zgorzelski. Proponuję, aby te poprawki przegłosować razem. Kto jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przegłosujemy poprawkę, którą przejął od Biura Legislacyjnego pan poseł Horała. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, przegłosujemy przyjęcie zmiany 60. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana 60 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-370.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 61. Mam już ją zapisaną. Głos mają posłowie Dzikowski, Zgorzelski i Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, w zmianie 61 w lit. c proponuje się, aby zadaniem powiatowego komisarza wyborczego było zarządzanie i drukowanie kart oraz ich dostarczanie. Wydaje się, że to jest niezgodne z art. 182 § 1 pkt 3 i art. 37 oraz art. 75 § 2 i art. 307 obowiązującego Kodeksu wyborczego. Moim zdaniem, gdy czyta się te przepisy, projektodawcom chodziło tylko o czynności związane z wyborami samorządowymi. Chciałem zadać wnioskodawcom pytanie. Punkt 3 przewiduje, że powiatowy komisarz wyborczy występować ma do wojewódzkiego komisarza wyborczego o podział na okręgi województwa. Który powiatowy? Będzie ich trochę. Czy to będzie losowanie? Jak to ma być. Nie mówiąc już, że jest bałagan legislacyjny, kontynuowane jest wprowadzanie niekonstytucyjnych organów. Wnoszę o skreślenie zmiany 61 w imieniu moich kolegów z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Z powodów, o których wspomniał kolega Waldy Dzikowski, że instytucja komisarzy jest niekonstytucyjna, ale również dlatego, że w art. 2, w którym na 9 członków komisji wyborczej aż 6 miejsc przypada komitetom partyjnym, jestem przeciwny zmianie. Jak to nazwać, jeśli nie upartyjnieniem? Do tej pory było tak, że komitety obywatelskie, mieszkańców, mogły mieć swoje miejsce w komisji wyborczej. Pozostawiacie dla nich już tylko 3 miejsca. Zgłaszam w związku z tym poprawkę o skreślenie tej zmiany w całości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, pan poseł Horała ma poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełMarcinHorała">Tak jest. Szanowni państwo, zgłoszona poprawka zastępuje w lit. a § 1 wyrazy „w 35 dniu” „w 40 dniu” i wyrazy „w 40 dniu” wyrazami „w 45 dniu przed wyborami”. Ma to na celu wydłużenie kalendarza wyborczego, przedłużenie czasu na dalsze czynności, które z niego wynikają, w tym prowadzenie kampanii wyborczej. W § 7 dodaje się przymiot niezwłoczności zwołania komisji przez odpowiednich komisarzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pominęłam pana posła Jacka Protasa. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełJacekProtas">Nie obrażam się. Pani przewodnicząca, pan poseł Waldy Dzikowski zapowiedział, a ja fizycznie składam poprawkę dotyczącą wykreślenia całości zmiany 61. Jest ona zła i szkodliwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos mają poseł Sowa, pan Wójcik i poseł Szynkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, składam poprawkę o wykreślenie zmiany 61 z dwóch powodów. Pierwsza przyczyna jest generalna, wspominał o niej poseł Zgorzelski. Sprzeciwiamy się instytucji partyjnych komisarzy wyborczych. Zmiana druga to kwestia wyboru członków do obwodowych komisji wyborczych. Uważamy, że powinna tu być pełna równowaga, żadnych preferencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję uprzejmie. Głos ma pan Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, nigdy nie rozważałem możliwości kandydowania w wyborach parlamentarnych. Po tylu wywołaniach będę się zastanawiał. Chcę zwrócić uwagę, że wprowadza się dziewięcioosobowy skład terytorialnej komisji wyborczej, nie precyzując, czy w tym składzie ujęty jest komisarz wyborczy, jako przewodniczący, czy też należy stosować przepisy art. 178 w taki sposób, że komisja liczy 9 osób + komisarza wyborczego. Wydaje mi się, że brzmienie § 2 pkt 1 jest nieprawidłowe. Nie przewiduje sytuacji, gdy uprawnionych do zgłoszenia kandydatów do komisji komitetów wyborczych utworzonych przez partie polityczne bądź koalicje partii politycznych jest więcej niż sześciu. Ta ostatnia uwaga będzie wiązała się także ze zmianą art. 182. Nawiasem mówiąc, gdy czytam oba te przepisy, mogę się domyślać, że istnieje możliwość zdobycia przewagi przez jeden komitet wyborczy w przypadku, gdy liczba zgłoszeń jest mniejsza niż dziewięć. Chyba nie taka była państwa intencja. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Szynkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Szanowni państwo, znów jest tu pewna racjonalna propozycja, której nie potrafią państwo odczytać i z góry przypisują państwo jakieś intencje, których wnioskodawcy absolutnie nie posiadają. Dlaczego 6 miejsc w komisji dla sił politycznych, a 3 dla komitetów lokalnych? Często zdarzało się, że największe partie, które mają kandydatów niemal na każdej liście w wielu miejscach nie miały swoich członków w komisji wyborczej. Zdarzały się komitety lokalne, które zgłaszały się tylko po to, aby zgłosić swoich członków do obwodowych komisji wyborczych. W wyniku losowania nie miało znaczenia, czy jest to tylko siła zgłoszona w celu posiadania członków obwodowych komisji wyborczych, czy jest to partia polityczna. Członkowie partii politycznych – PSL, PO, PiS – odpadali, a w komitetach zasiadali członkowie powołani ad hoc. To ma urealnić sytuację, zagwarantować, że każda siła, w tym opozycyjna, będzie miała swojego przedstawiciela. Pozostałe miejsca będą wypełnione członkami zgłoszonymi przez komitety lokalne. To propozycja w państwa interesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Panie pośle, niech pan tak się o nasz interes już nie troszczy. Niech pan pomyśli, bo sam się pan pochwalił, że w swojej karierze był pan samorządowcem, jak to ma się do idei samorządności. Czy wszystko musi być upolitycznione, nawet na poziomie gminy, na dole? Co z tego, że w komitecie wyborczym nie byłoby reprezentacji pańskiej czy mojej partii? Świat by się nie zawalił, a byłoby to z szacunkiem dla demokracji i małych komitetów wyborczych. One nie mają praw. Może załapią się na końcu, w tej trójce, bo oczywiście były przekręty i trzeba to urealnić, czytaj upolitycznić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, jeszcze poseł wnioskodawca poprawki Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełMarcinHorała">Zostałem przez kolegę Łukasza wyznaczony, aby reprezentować wnioskodawców projektów w tej sprawie. Szanowni państwo, wydaje mi się, że udają państwo, że nie widzą w jakim świecie żyją. To państwo mnożą – mówię o posłach opozycji – zastrzeżenia, oskarżenia, zupełnie gołosłowne, że chodzi o jakieś przekręcenie wyborów, że PiS będzie fałszował, upolityczniał. Jednocześnie atakujecie treść przepisu, która da wam gwarancję posiadania swojego przedstawiciela w każdej komisji wyborczej, jeśli tylko go zgłosicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Może lepiej martwić się o komitet obywatelski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę nie przerywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PosełMarcinHorała">Panie pośle, często zdarza się, że lokalne komitety obywatelskie mają swoje takie czy inne polityczne sympatie. To może być komitet wójta czy burmistrza, który wywodzi się z takiej, a nie innej formacji politycznej, ale niejako w szerszej formule swój lokalny komitet rejestruje. Sytuacja taka, że w obwodowej komisji wyborczej byliby przedstawiciele partii Prawo i Sprawiedliwość i komitetu lokalnego wójta lub burmistrza sympatyzującego z naszą formacją i jeszcze jednego sympatyka, a nie byłoby przedstawiciela PO czy Nowoczesnej, mogłyby się pojawiać oskarżenia lub wątpliwości. Dlatego wprowadzamy przepis, który gwarantuje formacjom politycznym, cieszącym się dużym poparciem wyborców to, że będą mogły przypilnować głosowania w każdej komisji wyborczej, nie pozbawiając roli komitetów lokalnych. Zwracam uwagę, że niedawno atakowali państwo to, że nie będzie niedługo kandydatów, aby obsadzić te komisje wyborcze. Skąd troska, że zabraknie miejsc dla komitetów lokalnych, jeśli wczoraj czy przedwczoraj głosiliście tezę, że nie będzie kandydatów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Poseł Sowa – 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PosełMarekSowa">Minutę, może nie wykorzystam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dlaczego minutę, pan poseł już zgłaszał poprawkę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PosełMarekSowa">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam, nie wywołałam pana? Mówił pan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PosełMarekSowa">Nie mówiłem. W tym punkcie dopiero teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PosełMarekSowa">Chciałem złożyć poprawkę skreślającą zmianę 61. To konsekwencja całego zachowania przewodniczącego Horały. Nie może być uprzywilejowania żadnego komitetu w wyborach. To zasada, która powinna nam wszystkim przyświecać. W wyborach samorządowych ma pan reprezentacje komitetów lokalnych i regionalnych. Oczywiście mogą być ogólnopolskie, ale w wyborach parlamentarnych ma pan reprezentację ogólnopolską. Nie ma żadnego uzasadnienia, aby któryś z tych komitetów był w jakikolwiek sposób uprzywilejowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan doktor Zbieranek. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#CzłonekzespołuwBiurzeRPOJarosławZbieranek">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, rzecznik praw obywatelskich również w opinii, którą przedstawiliśmy jakiś czas temu negatywnie ocenia propozycję takich podziałów wśród członków obwodowej komisji wyborczej. Pamiętajmy, że to wyborcy, obywatele. Komitety wyborcze, które mają prawo do zgłaszania kandydatów powinny być traktowane równo. Takie rozwiązania mogą prowadzić do nieuprawnionej dyskryminacji części z tych komitetów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Bardzo proszę, pan poseł Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zwrócę uwagę na pewną skrajną nielogiczność w tych wywodach ze strony niektórych z państwa. W piątek apelowali państwo i toczyli wielką debatę, że nie będzie obsady komisji wyborczych, że nie ma tylu chętnych do pracy. Teraz się okazuje, że członkowie komitetów lokalnych nie będą dopuszczeni. Trudno jedno z drugim połączyć.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Zwracam uwagę na jeszcze jedno. Komitety lokalne będą wybierane. W sytuacji takiej, jaka miała miejsce w 2014 roku, gdy podważono zaufanie społeczne do procesu wyborczego, zależy nam na jego odbudowaniu. Każde z najsilniejszych stronnictw, mających poparcie, reprezentację w Sejmie lub sejmiku wojewódzkim, będzie miało zagwarantowane miejsce, aby nikt nie miał wątpliwości co do przejrzystości i bezstronności wyborów. Daje to państwu przewagę w tej komisji 5:1. Nie ma mowy o tym, aby jakakolwiek partia mogła to zdominować. Jeśli będzie tak, jak państwo mówią, co zapewne w części przypadków się wydarzy, że nie wszystkie z tych dużych komitetów będą obsadzały pełną liczbę miejsc, wejdzie jeszcze więcej osób z komitetów lokalnych. Tymi argumentami sami państwo dowiedli, że nie należy się spodziewać problemów z zapewnieniem reprezentacji w obwodowych komisjach wyborczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Przechodzimy do głosowania, ale przed tym Biuro Legislacyjne. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. Mamy wątpliwość jeśli chodzi o sformułowanie w § 3 pkt 2 proponowanego przepisu. Odnosi się on do sytuacji, gdy liczba członków komisji powoływanych na podstawie § 2 miałaby być większa niż 9. Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie, w takiej sytuacji kandydatów do składu komisji w liczbie stanowiącej różnicę między liczbą 9, a liczbą członków powoływanych na podstawie § 2 pkt 1 wyłania się w drodze publicznego losowania. Nasza wątpliwość dotyczy sformułowania „w liczbie stanowiącej różnicę między liczbą 9, a liczbą członków powoływanych na podstawie § 2 pkt 1”. Rozumiemy, że to losowanie nie będzie odnosiło się do wszystkich kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych, a do niektórych z nich, w liczbie stanowiącej różnicę. Nasza wątpliwość dotyczy tego, jakie będzie kryterium wskazywania komitetów, które będą brały udział w losowaniu, którzy kandydaci będą w pierwszej kolejności wchodzili w skład komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PosełMarcinHorała">To kryterium jest jasno określone w § 2 ust. 1. Te, które nie biorą udziału w losowaniu, to komitety wyborcze, które wprowadziły w ostatnich wyborach radnych do sejmiku województwa albo posłów do Sejmu. To, że nie jest tu na sztywno napisane, że trzy pozostałe miejsca, ale w liczbie stanowiącej różnicę, antycypuje sytuację, że być może nie wszystkie z tych 6 uprawnionych zgłoszą swoich przedstawicieli, ale np. pięciu. Wówczas losowanie będzie obejmowało pozostałe cztery miejsca, spośród pozostałych komitetów, czyli wszystkich tych, które spełniły wymogi § 2 ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jeszcze Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Przepis nie odnosi się do sytuacji, w której kryteria z pkt 1 będzie spełniało więcej niż 6 komitetów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panowie wnioskodawcy, było pytanie ze strony legislatorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Wysoka Komisjo, intencja była taka, aby była to liczba większa niż 9. Mogą być dwa przypadki – że komitetów, które przekroczyły próg do Sejmu i sejmiku jest więcej, spośród tych sześciu i wówczas jest losowanie. W drugim przypadku jest to liczba większa niż 9, bo jest więcej niż 3 osoby z komitetów obywatelskich i wtedy spośród nich jest losowanie. Czy ten przepis spełnia tę intencję, czy też zdaniem panów wymaga doprecyzowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, deklarujemy, że przeanalizujemy przepisy i ewentualnie poinformujemy, jeśli będziemy mieli wątpliwości. Musimy się zastanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze. Rozumiem. Panie pośle wnioskodawco, przystępujemy do głosowania? Tak.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zostały zgłoszone poprawki przez pana posła Zgorzelskiego, pana posła Protasa i pana posła Sowę. To poprawki tożsame. Kto jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poprawka zgłoszona przez pana posła Horałę. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 61. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana nr 61 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, zgodnie z wcześniejszą informacją, ogłaszam przerwę do godziny 19.00.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Proszę jeszcze pana posła o odpowiedź, czy komisja terytorialna ma skład dziewięcioosobowy, czy 9+1. Nie uzyskałem odpowiedzi na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PosełMarcinHorała">Dziewięć plus jeden z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Witam państwa. Zaczynamy z godzinnym opóźnieniem, ale idziemy do przodu. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, niedawno jeszcze chwaliłem, że pani przewodnicząca z dużą kulturą osobistą i dostrzeżeniem również strony opozycyjnej prowadzi obrady. Chciałbym dowiedzieć się jaka była przyczyna tej przerwy do 19.00 i jej przedłużenia do 20.00. Czy było to konsultowane z prezydium? Trochę szacunku dla osób spoza składu Komisji. Przyszli na salę, dowiedzieli się, że mają czekać godzinę. Proszę o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam bardzo, ale były pewne powody, dla których nie wszyscy mogli być obecni, przyczyny były natury losowej, rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, skończyliśmy na zmianie 61. Przechodzimy do zmiany 62. Kto z państwa ma uwagi? Poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, zgłosiłem poprawkę do zmiany 62, o jej wykreślenie. To konsekwencja tego, iż cały ten rozdział dotyczy komisarzy wyborczych. Sprzeciwiamy się wprowadzaniu partyjnych komisarzy wyborczych i opowiadamy się za sędziami. Wówczas nie ma powodu zmieniać art. 179.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski i pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Konsekwentnie, pani przewodnicząca, instytucję komisarza wyborczego w tym kształcie uznajemy za niekonstytucyjną. Zgłaszam poprawkę o wykreślenie zmiany 62 w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, w imieniu Klubu Platformy Obywatelskiej zgłaszam wniosek o skreślenie zmiany 62, jako konsekwencji powoływania komisarzy powiatowych i wojewódzkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Panowie posłowie wnioskodawcy? Poseł Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, oczywiście proponujemy przyjęcie zmiany w przedstawionym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne nie ma uwag. Przystępujemy do głosowania. Zostały zgłoszone poprawki przez pana posła Piotra Zgorzelskiego, pana posła Waldy Dzikowskiego i pana posła Marka Sowę. Kto jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Poprawki nie przeszły.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 62. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana nr 62 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 63. Pan poseł Jacek Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca, przed chwilą złożyłem poprawkę, która przewiduje wykreślenie zmiany 63 i 64 łącznie. Proponuję też łączne głosowanie, gdyż dotyczy ona likwidacji terytorialnych komisji wyborczych, z czym się nie zgadzamy i dlatego proponujemy te poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PosełMarekSowa">Również chcę być konsekwentny. Mam przygotowane poprawki osobne i sprzeciwiam się dokonywaniu zmian w art. 180. Dotyczy to zadań terytorialnej komisji wyborczej, a konkretnie zarządzenia druku kart do głosowania. Zmiana – może już przyspieszymy – w art. 181 dotyczy zapewnienia obsługi administracyjnej urzędnikom wyborczym. Jestem tu konsekwentny, ale poprawki mam osobne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Posłowie Dzikowski i Zgorzelski. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, ta zmiana dotyczy także uchylenia art. 180 § 1 pkt 3. Proponuje się, aby przeniesienie kompetencji dotyczących zarządzania druku kart do głosowania było dokonane przez właściwego komisarza powiatowego lub wojewódzkiego. Zadanie to było realizowane w dotychczasowym stanie prawnym przez terytorialne komisje obwodowe, czyli organy kolegialne. Przypomnę jedynie, że np. dla jakiegoś powiatu to paręnaście jednostek gminnych. Aby wydrukować to i dosłać poszczególnym komisjom terytorialnym nie było to zawsze łatwe do wykonania. Teraz jeden komisarz powiatowy ma zrobić to sam. Znacznie wydłuża to okres przygotowania do wyborów. Dlatego przychylam się do wniosków, aby wykreślić zmianę 63.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, art. 2 i art. 15 konstytucji w opinii wybitnych konstucjonalistów wskazuje, że instytucja komisarza jest niezgodna z konstytucją. Zgłaszam poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, chciałem poinformować, że instytucja komisarza wyborczego istnieje od 1989 roku i była poddawana kontroli zgodności z konstytucją przez kolejne składy Trybunału Konstytucyjnego i nigdy nie stwierdzono, że jest niezgodna z jakimkolwiek artykułem konstytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, ma pan 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">W zupełnie innym kształcie funkcjonuje komisarz wyborczy w projekcie ustawy, który prezentuje grupa posłów, w stosunku do swojej poprzedniej roli. Mam na myśli to, panie pośle Matusiewicz, że komisarz wyborczy według waszego projektu będzie ustanawiał granice obwodów wyborczych i okręgów, co dotychczas należało do prerogatyw aktów prawa miejscowego, przynależnego organom stanowiącym jak rada gminy, powiatu i sejmik województw. Taka jest różnica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę Biuro Legislacyjne? Nie ma uwag. Zgłoszone zostały trzy poprawki, przez pana posła Zgorzelskiego, pana posła Protasa i pana posła Sowę. Chciałabym zapytać o opinię Biuro Legislacyjne, gdyż pan poseł Protas zgłaszał również poprawkę do zmiany 64.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. Wobec tego, co pani przewodnicząca wskazała, poprawka pana posła Protasa jest najszersza zakresowo. Mówi o skreśleniu zmian 63 i 64. Proponujemy, aby tę poprawkę rozpatrzyć oddzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, kto jest za przyjęciem poprawek zgłoszonych przez pana posła Jacka Protasa? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poprawka zgłoszona przez panów posłów Sowę i Zgorzelskiego. Kto jest za jej przyjęciem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 63. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana nr 63 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 64. Bardzo proszę, kto zgłasza uwagi do zmiany nr 64? Poprawka została już przegłosowana…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PosełMarcinHorała">Jeśli mogę, w kwestii formalnej, część z panów składała łącznie, a część rozłącznie, więc teraz musimy głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Łącznie zgłosił tylko jeden pan poseł. Musimy głosować. Proszę bardzo, pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PosełMariuszWitczak">Krótko. Wnosimy o uchylenie tego uchylenia. Chodzi o to, aby ustrój obsługi administracyjnej pozostał taki, jak do tej pory. Konsekwentnie, jesteśmy przeciwni nowym rozwiązaniom, jakie państwo wprowadzają, ale również uchylaniu tego sposobu organizacji administracji, który jest w ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Jacka Protasa, przepraszam, pana posła Sowę? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany 64. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 65. Bardzo proszę, pan Marek Wójcik, pan poseł Piotr Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, oczywiście niezwykle żałuję, że wprowadzając te zmiany wyłączają państwo z możliwości funkcjonowania w komisjach obwodowych pracowników samorządowych, którzy pełnili niezwykle istotną rolę w pracach Komisji. Nawiasem mówiąc, w większości przypadków ratowali skład Komisji wtedy, gdy była tylko jedna. Bywało tak, szczególnie w dużych miastach, że do ostatniego dnia trzeba było zmieniać zarządzenia w sprawie składu. Nawet do kilkuset osób rezygnowało w ostatniej chwili z pełnienia funkcji członka komisji, a wówczas była tylko jedna. Uważamy to za złe rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pragnę zapytać państwa wnioskodawców, z nadzieją, że odpowiedzą państwo teraz i nie będę musiał upominać się o to przy kolejnej poprawce, czy państwa intencją było to, aby dana osoba mogła zasiadać w różnych komisjach – tej, która służy do przeprowadzania wyborów, jak i tej, która służy do liczenia? Nie znajduję przeszkód, aby dana osoba mogła zgłosić się do obu. Można przyjąć, że Kowalski zgłosi się do komisji do przeprowadzenia wyborów i do liczenia głosów w tym samym obwodzie lub wykona to w innej komisji obwodowej. Nie wiem, czy taka była państwa intencja, ale to proponuję i nie znajduję zakazu tego typu działania. Czy tak państwo chcieli, czy jest to przeoczenie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Piotr Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, analogiczne do zmiany 61, tylko teraz dotyczy to obwodowych komisji wyborczych, pragnę oświadczyć, że stanowi to upartyjnienie składu tej komisji. Nie będzie odzwierciedlało autentycznego i rzeczywistego składu reprezentacji komitetów, które zarejestrowały się do danych wyborów. Dlatego zgłaszam poprawkę wykreślającą tę zmianę w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PosełMariuszWitczak">Pani przewodnicząca, chciałem zgłosić poprawkę w imieniu posłów, którą podpisujemy i składamy na piśmie, o wykreślenie całej tej zmiany. Do tych argumentów, które wcześniej się pojawiały, z którymi się zgadzam, chciałbym dołożyć absurdalność funkcjonowania dwóch komisji – 18 osób, bo 9 w pierwszej i 9 w drugiej komisji. Chyba, że będzie funkcjonował ten wariant, o którym mówił pan Marek Wójcik. Intencja jest taka, aby były to składy osiemnastoosobowe. Wprowadza to bardzo dużo zamieszania i dużo wyższe koszty obsługi, a nie gwarantuje nam w żaden sposób lepszego funkcjonowania procesu wyborczego ani większego bezpieczeństwa. Wręcz przeciwnie. Przekazywanie z jednej komisji do drugiej urny zawsze będzie rodziło podejrzenia o nadużycia. Przenoszenie obowiązków z jednej komisji na drugą to dodatkowe zamieszanie, które może owocować komplikacjami związanymi z bezpieczeństwem i opóźnieniem procedury liczenia głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zgłosić poprawkę, która w dostarczonych państwu materiałach została oznaczona nr 20. Poza zmianą redakcyjną, która mogłaby nie być uznana za poprawkę – dodaniem literki „z” w § 1 – „Składa się »z« obwodowej komisji wyborczej”. Istotna zmiana jest w § 4, który nie będzie skreślony, lecz otrzyma nowe brzmienie: „Osoba będąca kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej może zostać zgłoszona do komisji na obszarze województwa, w którym stale zamieszkuje”. To wyjście naprzeciw państwa wątpliwościom i głosom, zarówno jeśli chodzi o wątpliwości co do ewentualnego prowadzenia kampanii wyborczej przez osoby, które później zostają członkami OKW, jak również problemów z kompletowaniem składów. To poszerzenie puli, z której można czerpać. Teraz mogą to być tylko członkowie z gminy. Ten wymóg bezstronności, nieagitowania samą swoją obecnością, w przypadku, gdy ktoś byłby członkiem obwodowej komisji wyborczej w innej gminie, nieco oddalonej od miejsca zamieszkania, wydaje się słuszny. Poszerza to pole manewru dla komitetów, daje pulę osób, z których można korzystać, gdyby w jakiejś gminie zdarzył się niedobór kandydatów na członków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Zdun, a następnie pan Cioska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, ponieważ skreślili państwo art. 181, proponujemy, aby w jego miejsce wpisać nowy – § 1 „Nie wolno pełnić dwa razy z rzędu funkcji w tej samej komisji obwodowej”, § 2 „Powiatowy komisarz wyborczy zapewni rotację składów komisji obwodowych tak, aby liczba członków komisji, którzy pracowali ze sobą w poprzednich wyborach nie przekraczała 1/3 składu komisji”. Powiem krótko o co chodzi. Bardzo często mieliśmy do czynienia z taką sytuacją, jako ruch kontroli wyborów, gdy nasi wolontariusze i koordynatorzy szli do komisji, okazywało się, że ¾ tego składu się świetnie zna ze sobą – pani Hania z panem Kaziem od 20, jeśli nie 30 lat pracują w tych samych komisjach. Jeśli nie są to osoby uczciwe, ułatwia im to dokonywanie fałszerstw lub powodowanie nieprawidłowości. Pewna rotacja w komisjach obwodowych naszym zadaniem jest wskazana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Cioska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, chcielibyśmy dodać jeszcze jedno. Mamy dość dużo miejsca, więc nie musi to być koniecznie art. 151 w tej poprawce, o której mówił kolega. Chodzi o to, aby w skład komisji obwodowych wszystkich szczebli nie mogły wchodzić osoby karane, a w szczególności za przestępstwa wyborcze, przeciwko postanowieniom kodeksu. Wiąże się to z naszym postulatem stworzenia centralnego rejestru fałszerstw i skazanych za fałszerstwo wyborcze. Chodzi o to, aby takie osoby wyeliminować podobnie jak osoby skazane. Nie pozwalamy osobom, które dopuszczały się fałszerstw na branie udziału w pracach komisji obwodowych. To niezwykle istotne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Marek Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, skoro pani tego nie zauważyła, to ja zwrócę na to uwagę. Wypowiedź pana Zduna była skandaliczna. On uważa wszystkich członków komisji obwodowych, którzy dotychczas brali udział w liczeniu głosów za krętaczy. Robi z Polski państwo mafijne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Użyłem spójnik „jeśli”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PosełMarekSowa">Wiem co pan powiedział. Insynuuje pan, że w komisjach wyborczych są ludzie nieuczciwi, którzy fałszują wybory. Nie zgadzam się na to, aby na tej komisji tacy goście jak pan, obrażali ludzi bez jakichkolwiek podstaw prawnych. Nie ma na to zgody. Proszę panią przewodniczącą, aby reagowała na takie sytuacje. Opowiadali państwo takie rzeczy i kierowali zarzuty w stronę Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego. Nie można się tak zachowywać. Bardzo proszę panią przewodniczącą, aby na takie sytuacje reagowała.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#PosełMarekSowa">Teraz wracam do tematu, który jest przedmiotem obrad. Obwodowe komisje wyborcze są niezwykle istotne. Nie ukrywam, że w moim przekonaniu proponowane w tej ustawie przepisy z kilku względów nie powinny być wprowadzone. Po pierwsze jest to uprzywilejowanie partii politycznych w stosunku do obsadzania osób w obwodowych komisjach wyborczych. Drugi element – zwróciłbym uwagę na to, że wcześniej była większa elastyczność, jeśli chodzi o składy osobowe komisji. Obecnie niezależnie od tego, czy komisja jest duża, czy mała, wszędzie będzie 9 osób. Nawet jeśli w głosowaniu udział będzie brało 15 osób, komisja będzie sześcioosobowa. Takie są proponowane przez państwa przepisy. Uważam, że to błąd. Dlatego składam poprawkę skreślającą zmianę 65.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę, pani Krystyna Łazor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Chciałam nawiązać do wypowiedzi pana Zduna i pana posła. Chciałam zwrócić uwagę, że pan Zdun użył słowa „jeśli”. Zazwyczaj nikt nikogo nie wskazuje wprost, ale przepisy mają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę nie krzyczeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Proszę o dodanie mi czasu, bo panowie zabrali mi czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę się nie denerwować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#KoordynatorPrawnyRKWKrystynaŁazor">Więcej szacunku. Chciałam odnieść się do wypowiedzi pana posła. Obraził mnie pan. Powiedział pan, że były insynuacje wobec PKW. Odsyłam pana do strony internetowej Solidarni2010 i RKW. Tam są dokumenty, które potwierdzają nasze słowa i zastrzeżenia wobec PKW. Bardzo proszę zapoznać się z informacjami, które absolutnie są prawdziwe, a nie nas obrażać. Raport NIK to dokument publicznie dostępny, są w nim mam nadzieję wiarygodne dla pana informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, pan doktor Zbieranek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#CzłonekzespołuwBiurzeRPOJarosławZbieranek">W odniesieniu do obwodowych komisji wyborczych rzecznik praw obywatelskich negatywnie opiniował zamysł, wskazując na nierówność w traktowaniu przedstawicieli różnych komitetów wyborczych. Uprzywilejowanie przedstawicieli komitetów partyjnych jest niczym nieuzasadnione, a może doprowadzić do dyskryminacji części wyborców, którzy są przedstawicielami niepartyjnych komitetów wyborczych. W naszej opinii zwróciliśmy uwagę na kwestię, która również tu padła – na planowane usunięcie ze składu osoby wskazywanej obecnie przez wójta. Zwykle w piśmiennictwie wskazuje się, że może to prowadzić do osłabienia efektywności komisji, bo te osoby usprawniały prace i dawały ramy, jeśli chodzi o działania komisji, poprzez swoje doświadczenie i obecność. Jakie były przyczyny usunięcia tej sporej grupy osób ze składów komisji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Kierwiński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję. Pani przewodnicząca, dołączam się do tego apelu pana posła Sowy. Przez ten język, którym państwo niestety operują, w tak szalenie ważnej sprawie jak kwestia ordynacji rozmawiamy bez członków PKW, bez pana sędziego Hermelińskiego, bez pani minister Tokaj. Na tego typu język nie można się godzić. Niech państwo wyjmą te dokumenty, o których pani mówi i proszę je zanieść do prokuratury. Na komisjach sejmowych nie rzuca się oskarżeń bez poparcia ich jakimikolwiek faktami. Bardzo proszę panią przewodniczącą, aby reagowała. Tego typu insynuacje i oskarżenia doprowadziły do tego, że pracujemy bez osób, które są niezbędne do tego, aby nasze procedowanie było właściwe i służyło wypracowaniu najlepszego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Podsumuje pan poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pierwsza kwestia – czy ta sama osoba może być w dwóch komisjach. Po to wprowadzono ten przepis, aby w tych sytuacjach, choćby w zamkniętych obwodach było to możliwe. Oczywiście ważna pozostaje kwestia decyzji poszczególnych komitetów. Jeśli chodzi o upartyjnienie komisji i powtarzające się argumenty, tę dyskusję prowadziliśmy już chyba pięć razy. W sytuacji takich emocji, bezpodstawnie padających oskarżeń o możliwość manipulacji podczas wyborów, sytuacja, w której komitety, jakie zdobyły mandat społeczny pozwalający na znalezienie się w parlamencie lub sejmiku wojewódzkim, wydaje się być zasadna. Padają te same argumenty z obu stron – że upartyjnienie, że będą mieli udział tylko przedstawiciele partii. Zawsze przecież można zrezygnować – mówię o przedstawicielach PSL, Nowoczesnej, Platformy Obywatelskiej. Mogą państwo nie wystawiać członków komisji tam, gdzie nie uważają państwo tego za stosowne. Z drugiej strony spoglądając na tę sytuację dowodzą państwo, że nie będzie obsady tych komisji. To się wzajemnie wyklucza. Jako wnioskodawcy sądzimy, że wszystkie komitety nie zgłoszą pełnej liczby kandydatów i jeszcze większa część lokalnych komitetów będzie miała wówczas swą reprezentację. Po co w ogóle mówimy o dwóch komisjach? To nawiązanie do modelu anglosaskiego. W obecnej propozycji jeszcze niepełne. Docelowo, chcielibyśmy wzorem Wielkiej Brytanii aby takie liczenie głosów mogło odbywać się w dużej gminie, w miastach, w części, na jednej sali, aby mogli przyjść wszyscy ludzie. Powinniśmy do tego dojść. Dlaczego nie ma tego rozwiązania w tym projekcie? Obawiamy się, nie dlatego że nie ma JOW panie pośle, że organizacyjnie mogłoby to doprowadzić do bardzo wielu problemów. Może by się to udało, przy okazji kolejnych parlamentarnych wyborów. Najpierw przećwiczmy ten wariant. Znów przeczą państwo sobie. Były zmiany wprowadzające dokładność liczenia głosów i wtedy mówiliście państwo, że może to wydłużyć proces. Zapewne tak będzie, ale wszyscy wnioskodawcy rozumieją, że to będzie z pożytkiem dla demokracji i transparentności procesu wyborczego. Z drugiej strony mówią państwo, że te same osoby mogą pracować 20 godzin i więcej. Chodzi o to, aby zapobiec tego rodzaju sytuacjom. Niektóre uwagi wydają się rozsądne i myślimy o pewnych zmianach, na razie uważamy, że w tym kształcie ta zmiana jest do przyjęcia i to proponujemy Wysokiej Komisji. Rozwiązanie jest kompleksowe i odpowiada na szereg problemów. Urzędników nie ma dlatego, żeby jak najwięcej przedstawicieli komitetów mogło mieć miejsce w składach obwodowych komisji wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. W odniesieniu do zmiany sześćdziesiątej piątej mamy kilka uwag. Pierwsza już wybrzmiała na poprzednich posiedzeniach Komisji. Dotyczy konstrukcji art. 182 i tym samym konstrukcji obwodowych komisji wyborczych. W naszej ocenie te przepisy będą wymagały doprecyzowania w takim kierunku, aby przesądzić czy mamy do czynienia z dwoma różnymi komisjami. Mam tu na myśli komisję do przeprowadzenia i ustalenia wyników głosowana w obwodzie. Sformułowanie zaproponowane w § 1 art. 182 w projekcie mówi o tym, że komisja obwodowa składa się z dwóch komisji. Analizując przepisy wydaje się, że mamy do czynienia z dwoma różnymi komisjami. Wiąże się z tym kwestia uprawnień i obowiązków tych dwóch rodzajów komisji oraz przewodniczenia tym komisjom. W kształcie zaproponowanym w art. 182 powoływanie osobnych przewodniczących nie jest przewidziane. Z § 1 można wywnioskować, że przewodniczący obu z nich jest jeden. Z przepisów szczególnych wynika, że mają osobnych przewodniczących.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Druga kwestia – chcieliśmy zwrócić uwagę na propozycję dodania § 2b i § 2c. Określona jest w nich kwestia, która w obecnym brzmieniu kodeksu wyborczego uregulowana jest w § 7 i § 8 art. 182. To kwestia dotycząca kształtowania składu obwodowych komisji wyborczych w przypadku, gdy zgłoszona została zbyt duża liczba kandydatów, albo zbyt mała. Pod rozwagę państwa posłów wskazujemy, że dobrze by było, aby te kwestie, oczywiście z różnicami wynikającymi z projektowanych propozycji w dalszym ciągu znajdowały się w § 7 i § 8.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#LegislatorWojciechMiller">Ostatnia kwestia, o której chciałem powiedzieć w odniesieniu do zmiany nr 65 dotyczy pojęcia zakładów opieki zdrowotnej. To pojęcie jest użyte w § 3. Zwracamy uwagę, że w ustawie z dnia 9 listopada 2017 roku o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy spójności terminologicznej systemu prawnego przewidziane zostały zmiany w kodeksie wyborczym również w zakresie zawartego w słowniczku tej ustawy pojęcia „zakład leczniczy”. Ma on zastąpić, gdyż ta ustawa znajduje się obecnie w Senacie, pojęcie „zakładu opieki zdrowotnej”. Tym samym w ustawie tej przewidziane są zmiany we wszystkich przepisach, które dotychczas posługują się pojęciem zakładu opieki zdrowotnej, m.in. w art. 182 § 3. Dlatego konieczne jest uwzględnienie tych zmian w procedowanym projekcie. Trzeba założyć, że zmiana kodeksu wyborczego, którą teraz państwo procedują wejdzie w życie po ustawie, która obecnie jest w Senacie i przewiduje zmiany, o których powiedziałem. Nieuwzględnienie ich spowoduje, że zostanie nadane brzmienie z użyciem pojęcia, które zostało zmienione. W art. 182 § 3 należy pojęcie „zakład opieki zdrowotnej” zastąpić pojęciem „zakład leczniczy”. To samo odnosi się do przyjętego już art. 12 § 4. W nim również to pojęcie ma zostać zmienione. Zmiany w tym przepisie przewidziane są w projekcie, nad którym państwo obecnie pracują. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę bardzo, pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PosełTomaszSzymański">Dziękuję bardzo. Wysoka Komisjo, pragnę zwrócić państwu uwagę na propozycję wnioskodawców w celu uchylenia § 4 w rzekomym art. 182, który stwierdza, że kandydatami do obwodowych komisji wyborczych mogą być osoby, które są ujęte w stałym rejestrze wyborców danej gminy. Cóż to oznacza? Wedle wnioskodawców członkami obwodowych komisji wyborczych mogą być osoby z innych miast, województw i gmin. Mówiąc krótko, to są przypadkowe osoby, które mogą być przywiezione autobusem do danego lokalu. To literalny przepis, który państwo proponują i proszę się nie śmiać, jeśli uchylacie ten artykuł. Szanowny panie, jeśli pan to pisał, to pan wie, że uchyliliście § 4. Jeśli osoby są ujęte w stałym rejestrze wyborców gminy, to znaczy że są jej mieszkańcami. Uchylacie ten przepis, umożliwiając podróże wyborcze z innych miast do danej obwodowej komisji wyborczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu pana posła Horałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PosełMarcinHorała">Pan poseł może nie dosłyszał, że proponujemy w poprawce, aby były to osoby z terenu województwa. W przypadku kandydatów jestem w stanie zrozumieć wątpliwości, ale w przypadku członków OKW, jeśli nie będą w swojej gminie, gdzie ludzie ich znają, gdzie samą swoją obecnością mogą agitować, chyba wtedy jest lepiej? Będą oderwani od tego miejsca. Procedury wyborcze wszędzie są takie same. Jak nie będą znajomymi znajomych, to tylko lepiej.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#PosełMarcinHorała">Chciałbym nawiązać kontakt z Biurem Legislacyjnym. Padło kilka uwag i chciałbym odnieść się do nich hasłowo. Pierwsza uwaga dotyczyła charakteru tych komisji obwodowych – czy jest jedna, czy dwie. Na chwilę obecną nie mamy dobrego rozwiązania. Czy mogliby państwo przypomnieć drugą uwagę, abyśmy mogli się do niej ustosunkować? O ile dobrze pamiętam dotyczyła rozbicia legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Druga nasza uwaga dotyczyła materii § 2b i § 2c. Sposób kreowania komisji, w sytuacji, gdy zgłoszona została zbyt duża lub zbyt mała liczba kandydatów. Obecnie jest to uregulowane w § 7 i § 8, które są uchylane. Zostaje to przeniesione do innych jednostek, wraz ze zmianami. Sugerowalibyśmy, aby tę kwestię w dalszym ciągu regulować w § 7 i § 8. Materia, którą reguluje dana jednostka, jeśli nie jest uchylana, powinna być umiejscowiona bez zmian. To nasza sugestia, aby nie były to § 2b i § 2c, ale § 7 i § 8, tak jak jest to w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PosełMarcinHorała">Przy zachowaniu treści, jeśli uważają państwo, że lokalizacja przepisu jest bardziej zręczna, przyjmujemy te uwagi. Czy uznać to za przejęcie poprawki czy zmianę redakcyjną? Przejęcie poprawki. Dobrze. Była jeszcze jedna uwaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Ostania kwestia dotyczyła pojęcia użytego w § 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PosełMarcinHorała">Zakładów leczniczych. Uznajmy to za poprawkę, którą przyjmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Tak, jak powiedziałem, konsekwentnie należy to zrobić w art. 12 § 4, który już państwo rozstrzygnęli, musimy jednak konsekwentnie posługiwać się tym pojęciem. W tej jednostce redakcyjnej zmianę przewiduje ustawa z dnia 9 listopada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#PosełMarcinHorała">Uznajmy to za jedną poprawkę, którą przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, zgłoszonych zostało w sumie pięć poprawek – panów posłów Piotra Zgorzelskiego, Mariusza Witczaka, Marcina Horałę, Marka Sowę i dwie przejęte poprawki od Biura Legislacyjnego przez pana posła Horałę. Trzy poprawki: pana posła Piotra Zgorzelskiego, Mariusza Witczaka i Marka Sowy przegłosujemy łącznie, bo są tożsame i mówią o wykreśleniu zmiany 65. Bardzo proszę, przystępujemy do głosowania. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem poprawek posłów Piotra Zgorzelskiego, Mariusza Witczaka, i Marka Sowy? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poprawka zgłoszona przez pana posła Horałę. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dwie poprawki przejęte przez pana posła Horałę, zgłoszone przez Biuro Legislacyjne. Kto z państwa posłów jest za ich przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 65. Kto z państwa posłów jest za jej przyjęciem, wraz z przyjętymi poprawkami? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-483.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 65 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-483.7" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 66. Głos mają panowie posłowie Dzikowski, Zgorzelski i pan Marek Wójcik. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, ponawiam prośbę do wnioskodawców, aby zechcieli podać przykład w jakim ustroju wyborczym, w jakim państwie istnieją dwie komisje – jedna do przeprowadzania wyborów, a druga do ustalania wyników. W czwartek mieliśmy usłyszeć odpowiedź. Czy możemy poznać taki kraj, gdzie jedna komisja organizuje, druga liczy, przekazują sobie protokół. Czy pan poseł Schreiber mógłby to zrobić? Może się mylę, ale szukałem i nie mogłem znaleźć. Nie ma się z czego cieszyć, bo chcę też wnieść o skreślenie zmiany 66, nie tylko z tego powodu, ale też dlatego iż ta ustawa jest napisana niechlujnie i źle. Bez uczestnictwa PKW nie jesteśmy w stanie wyłapać wszystkich błędów. Gdyby nie obecność przedstawicieli PKW nie napisalibyśmy Kodeksu wyborczego dobrze. Wydaje mi się, że zmianie 66 lit. c ust. 3 trzeba zastąpić § 3. Może panowie ustalą, czy tak powinno być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, jak mogliśmy się dowiedzieć, z przyczyn rodzinnych nie mogliśmy pracować przez pięć godzin. Chciałbym apelować do pani przewodniczącej, iż mamy potrzebę spotkać się z rodzinami, około godziny 22.00. Proszę uwzględnić też nasze potrzeby rodzinne i uznać je za równoznaczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jeśli mogę przerwać panu posłowi, tego dotyczyło godzinne opóźnienie. Wcześniej odbyło się spotkanie u pana marszałka Kuchcińskiego, z przedstawicielami korporacji samorządowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szkoda, że prezydium i członkowie Komisji nie mogli w nim uczestniczyć. Pani przewodnicząca, jesteśmy Komisją wybraną przez Sejm RP. Skoro Marszałek Rzeczypospolitej zaprasza przedstawicieli korporacji, nawet jeśli my, zwykli członkowie nie jesteśmy tego godni, mogłoby w tym uczestniczyć prezydium. Bardzo nam przykro, że pani przewodnicząca nie uwzględniła reprezentacji naszej Komisji na tym spotkaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę skończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Wracając do tematu, chciałbym ponowić swoją prośbę o to, aby umożliwić panu Markowi Wójcikowi, współtwórcy samorządu terytorialnego w Polsce, przedstawienie informacji z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i opinię tego ciała, które jest dobrym dorobkiem Polski demokratycznej. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego ma ogromny wkład w rozwój kraju.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#PosełPiotrZgorzelski">Wracając do kwestii merytorycznych, chciałbym powiedzieć, że ponieważ w zmianie 66 pojawia się instytucja komisarza w zakresie, naszym zdaniem niekonstytucyjnym, składam wniosek o jej skreślenie w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Marek Wójcik. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, bardzo żałuję, że procedury powodują to, że nie można zabrać drugi raz głosu. Uniknęlibyśmy w ten sposób ewidentnych błędów legislacyjnych. Nadal nie wiem, czy można być członkiem obydwu komisji. Z państwa wypowiedzi rozumiem – ale to nie jest jasne, a powinniśmy tworzyć prawo przejrzyste – że może to być ta sama osoba. Pragnę przypomnieć, że ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 roku zlikwidowano instytucję zakładu opieki zdrowotnej i w to miejsce weszły podmioty lecznicze oraz podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcą. Chciałem w swoim imieniu serdecznie podziękować pani Hannie i panu Kazimierzowi za długoletnią uczciwą pracę w komisjach wyborczych. Na zakończenie chciałem powiedzieć, że uchylają państwo w art. 184 w § 1 pkt 2a, co powoduje, że członkiem obwodowej komisji wyborczej może być członek rodziny kandydata. Chciałem zapytać, czy to było państwa intencją. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałbym przedstawić wyjaśnienie dla pana posła Zgorzelskiego. Byłem na tym spotkaniu. Prosili o nie przedstawiciele korporacji samorządowych, ale było to spotkanie z panem marszałkiem. Pan marszałek, aby mieć bieżący dostęp do wiedzy, zaprosił mnie, jako przedstawiciela wnioskodawców projektu i panią przewodniczącą, chcąc być na bieżąco w zakresie prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Rozumiem, panie przewodniczący, ale w prezydium zasiadają jeszcze dwie inne osoby, spoza PiS i warto byłoby pamiętać o pluralizmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Informuję, że najlepszą wiedzę o pracach Komisji ma cała Komisja, a nie tylko prezydium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy pan poseł Horała ma poprawkę do zgłoszenia? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PosełMarcinHorała">Mam drobną poprawkę do pkt 66 lit a w § 1 uchyla się pkt 2a, a pkt 5 otrzymuje brzmienie: „Niespełniania warunku, o którym mowa w art. 182 § 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, zaraz przejdę do uzasadnienia poprawki. Chciałbym najpierw kontynuować wcześniejszy głos. Skoro spotkanie u pana marszałka dotyczyło przedmiotu prac Komisji, mam do pani gorący apel, aby przedstawiła nam pani czego to spotkanie dotyczyło. Może było ono spotkaniem wewnętrznym PiS? Wówczas nie trzeba było robić przerwy.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#PosełMarekSowa">Przechodzę do poprawki. Jest ona oczywiście konsekwencją wcześniejszych i zmierza do wykreślenia zmiany 67. Chcę też poruszyć wątek, o którym mówił już pan Marek Wójcik. Ten uchylony przepis w ust. 2a w § 1 art. 184 brzmi następująco: „Wyrażenia zgody na kandydowanie w wyborach przez osobę będącą w stosunku od członka komisji małżonkiem, zstępnym, wstępnym, rodzeństwem, małżonkiem zstępnego lub przysposobionego albo pozostającego z nim w stosunku przysposobienia”. Nie może być sytuacji, że najbliżsi członkowie rodzin będą członkami komisji obwodowych, zwłaszcza w zakresie wcześniejszych skandalicznych wypowiedzi strony społecznej. Mamy tu do czynienia z jakimś mafijnym wprowadzaniem przepisów ludzi, którzy chcą mieć komisje typu „rodzina na swoim”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Szymański. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#PosełTomaszSzymański">Wysoka Komisjo, według posłów wnioskodawców bezpieczne i transparentne będzie to – ze względu na wynik wyborczy – że osobą zasiadającą w obwodowej komisji wyborczej może być osoba spoza stałego rejestru wyborców danej gminy. Pan poseł Horała wyraźnie powiedział, że to transparentne, tak powinno być, bo wpływa dobrze na wynik wyborczy. W zupełnie odwrotnym przypadku umożliwiają państwo to, o czym mówili moi przedmówcy. Współmałżonek każdego z państwa, którzy wybrani zostali w wyborach powszechnych może zasiadać w danej obwodowej komisji wyborczej. Jak to się ma do waszych wcześniejszych postulatów o transparentność i bezpieczeństwo przeprowadzenia wyborów? To absolutnie nie idzie w parze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Cioska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, chciałem zaprotestować bardzo stanowczo przeciwko obrażaniu członków Ruchu Kontroli Wyborów przez posłów Platformy Obywatelskiej. Obrazili mnie państwo bezpośrednio, gdyż wielokrotnie byłem członkiem komisji wyborczych. Przyjeżdżam tu za swoje pieniądze, a nie za pieniądze podatników. Nasze uwagi wynikają z obserwacji wielu tysięcy komisji wyborczych, w których braliśmy udział jako członkowie, mężowie zaufania. Zapewniam państwa, że mamy przygotowane wnioski do prokuratury i zostaną w stosownym czasie zgłoszone. Czekamy na właściwy moment. Zostały wyselekcjonowane bardzo precyzyjnie. Niestety, jak wcześniej mówiliśmy, nie ma penalizacji większości zachowań wręcz kryminalnych, zarówno w Kodeksie wyborczym, jak i Kodeksie karnym, w zakresie naruszeń prawa wyborczego. Najwyżej są grzywny lub w ogóle nie ma kar. Osobiście analizowałem te naruszenia i protokoły z wieloma wybitnymi karnistami, którzy stwierdzili, że niestety nie ma podstaw do karalności. Są to ewidentnie czyny naganne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głos mają posłowie Witczak, a następnie Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Rzeczywiście jest bardzo wiele niekonsekwencji i sprzeczności wewnętrznych w państwa argumentacji i w projekcie. Z jednej strony postulujecie głęboką potrzebę transparentności, przejrzystości, wzmocnienia zasad budujących bezpieczeństwo wyborcze, a z drugiej mówi się, że współmałżonek kandydata może zasiadać w komisji wyborczej. Członkowie komisji, na co zgodzili się państwo wcześniej, mogą agitować. Wpisaliście przepis martwy, że nie agitują w czasie ciszy wyborczej, kiedy to i tak nie mogą agitować, bo są w lokalu wyborczym. Jeśli zbierze się wiele z tych przepisów, wyłania się obraz, że piszecie tę ustawę na kolanie i macie zupełnie inne intencje. Nie chodzi o żadną transparentność i procedury. Jak byliście u marszałka Kuchcińskiego – szkoda że państwo o tym nie powiedzieli – mogliście go prawidłowo poinformować. Pan marszałek wypisuje, że od kilku dni debatujemy na temat przezroczystej urny wyborczej. Może by mogli państwo mu wytłumaczyć, że te urny obowiązują od 2016 roku, a zostały wprowadzone w roku 2015. Mogli nas państwo poinformować, to byśmy marszałka doedukowali. Boimy się, że chcą państwo znieść bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów, bo o tym donoszą media. Jesteśmy przekonani, że państwa przerwy to narady i dyspozycje polityczne. Tak się tworzy prawo pod państwa rządami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Kierwiński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Bardzo serdecznie proszę o przedstawienie ustaleń ze spotkania z panem marszałkiem Kuchcińskim. Aby było jasne, nie mam pretensji do pani przewodniczącej. Praktyka Sejmu tej kadencji nauczyła mnie, że to marszałek Kuchciński tak zarządza, aby to był Sejm jednej partii politycznej i pokazał przez ostatnie dwa lata, że nie ma w polskim parlamencie czegoś takiego, jak dyskusja. Ponieważ nie mamy na sali praktycznie reprezentacji korporacji samorządowych, to spotkanie mogło być ważne. Bardzo proszę panią przewodniczącą o przekazanie ustaleń tego spotkania. To mogło być szalenie istotne. Mimo wielu prób marszałka Kuchcińskiego i posła Kaczyńskiego Sejm nie został przeprowadzony na Nowogrodzką. Posłowie wybrani z innych list, niż Prawo i Sprawiedliwość mają prawo wiedzieć, o czym marszałek Sejmu rozmawia, jeśli procedowana jest tak ważna ustawa.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#PosełMarcinKierwiński">Jeśli chodzi o słowa pana z RKW, nie mam wrażenia, aby ktoś kogoś obrażał. Obserwacje szanowny panie nie są prawem. Dlatego bardzo mocno protestujemy przeciwko nadużywaniu słów, których bardzo często państwo używają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Matusiewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Chodzi o zmianę 66 w art. 184, odnośnie do lit. c. Uchyla się tam ust. 3. To chyba pomyłka, bo tu są paragrafy, a nie ma ustępów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Tak to rozumiemy, że omyłkowo zamiast paragrafu wskazano ustęp. Wymaga to korekty. W naszej ocenie to oczywista omyłka. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan poseł Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w związku z tym, że ta zmiana wzbudza takie emocje wśród członków Komisji, niezależnie od intencji wnioskodawców, bo nikt tych wstępnych, zstępnych, małżonków nie kontroluje, to jest fikcja, proponuję ją odłożyć. Będzie jakaś poprawka, albo ją wycofamy. Sugeruję zakończyć na tym dyskusję. Muszę zabrać głos jeszcze w jednej sprawie. Uważam za bulwersujące to, co przed chwilą zostało powiedziane w kontekście Marszałka Sejmu i tych insynuacji. Pan marszałek napisał jedynie, że „Jutro obrady wznowi Komisja nadzwyczajna w sprawie ordynacji, a jej celem są wybory uczciwe i transparentne, jak nowe urny wyborcze”. Wystarczy czytać ze zrozumieniem. Chodzi o szereg kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panowie, proszę nie przeszkadzać. Każdy z was wiele razy powtarzał to samo. Dajmy wypowiedzieć się posłowi wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Apeluję, abyście nie rzucali tego typu oskarżeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Łubu-dubu, łubu-dubu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panie pośle Zgorzelski, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Nie żadne łubu-dubu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Może kiedyś „Misia” razem będziemy oglądali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pokręcić głową trzeba nad sobą, bo jeśli mówicie kłamstwa, później się nie dziwcie, że jest ich sprostowanie. Mam prośbę, abyśmy rozmawiali merytorycznie o tej ustawie, a nie obrażali stronę społeczną, marszałka Sejmu i Bóg wie kogo. To wywołuje niepotrzebne polemiki. Proponuję, abyśmy przeszli do procedowania nad zmianą sześćdziesiątą siódmą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Panie pośle Schreiber, a co z tym przykładem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przepraszam bardzo, przechodzimy do zmiany 67. Odłożyliśmy zmianę 66. Czy pan poseł Maciejewski chce zabrać głos, następnie pan Wójcik. Panie pośle, doskonale pan wie, że do głosu dopuszczani są wszyscy. Mam prośbę. Padło trochę przykrych słów pod adresem pana marszałka i naszego spotkania. Proszę, aby panowie nie kpili. To było spotkanie na prośbę przedstawicieli korporacji samorządowych. Omawiano ich stanowisko, które państwo otrzymali. Proszę bardzo, głos ma pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Proszę bez emocji. Jest prezydium Komisji. Reprezentowani są członkowie opozycji. Jeśli było takie spotkanie – nie odnoszę się do pani przewodniczącej – rolą Marszałka Sejmu, który jest pierwszy pośród równych, jest dbanie o to, aby opozycja była na takim spotkaniu reprezentowana. Obecny jest pan przewodniczący Jaskóła, pan przewodniczący Witczak. Skrajnie niegrzecznym zachowaniem pana marszałka jest nie zaproszenie nikogo z nas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę pana, będę broniła, a wy dajcie już spokój z tymi atakami. Pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Nikt tak bardzo nie atakuje siebie, jak sam marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PosełMarcinHorała">Tytułem wyjaśnienia, bo państwo rozumieją, ale udają, że nie rozumieją, przedstawiciele korporacji samorządowych wyrazili chęć spotkania z panem marszałkiem, a nie z Komisją, czy jej prezydium. Mieli do tego prawo. Pan marszałek, chcąc przygotować się do spotkania, ponieważ nie uczestniczy na żywo w pracach komisji, zwrócił się do pani przewodniczącej i do przedstawiciela wnioskodawców o wsparcie. Miał prawo skorzystać z tej wiedzy. Kręcenie wielkiej afery przez pana posła jest działaniem tak bardzo na siłę… Proszę zwrócić się do przedstawicieli Związku Miast Polskich, Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Wiejskich, że to skandal, że chcieli rozmawiać z marszałkiem, a nie z panem, czy kimkolwiek innym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę bardzo, pan poseł Andrzej Maciejewski zabierze głos w sprawie zmiany 67.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PosełAndrzejMaciejewski">Dziękuję, pani przewodnicząca. Omawiamy zmianę 67, ale chciałbym się upewnić, czy na pewno nadal dyskutujemy o projekcie ustawy nr 2001. Pytam, bo w mediach coraz głośniej się mówi, iż nasza praca staje się bezsensowna, bo mamy już kompletnie inny projekt ustawy. Chodzi o to, aby to wyjaśnić, abyśmy nie marnowali naszego czasu i nie siedzieli tu niepotrzebnie. Czy ten projekt jest nadal aktualny, czy są nowe elementy, które wchodzą na etapie drugiego czytania, które mają zupełnie inny wymiar i nie mają nic wspólnego z drukiem nr 2001?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#PosełMarcinHorała">Co ma pan na myśli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PosełAndrzejMaciejewski">Likwidację bezpośrednich wyborów wójtów, prezydentów i burmistrzów. To prosta sprawa. Jeśli to wchodzi, to już jest inny druk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, procedujemy nad drukiem nr 2001. Bardzo proszę, głos ma pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Drodzy państwo, staram się bardzo spokojnie podchodzić do naszego procedowania. Uważam, że powinniśmy starać się rozwiązywać problemy w merytorycznej dyskusji. Dziwię się trochę posłom wnioskodawcom, że w sprawie z pozoru jednoznacznej, dotyczącej udziału w komisji członka rodziny kandydata…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">To już odłożyliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Chciałem zakończyć. Rozumiem, że w sprawach strategicznych, w których trzeba nad przepisem się zastanowić, warto to odłożyć. Ale w sprawach tak oczywistych, jak to, że nie powinien być członkiem obwodowej komisji członek rodziny kandydata muszą państwo się konsultować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jesteśmy przy zmianie 67.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, to efekt sposobu procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy mówimy o konsultacji, czy o odłożeniu? Odłożyliśmy tę zmianę. Bardzo mi przykro, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Czas nie minął. Musicie się o wszystko pytać. To bardzo smutne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Jacek Protas, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca, szanowni posłowie, to że tak się denerwujecie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Jesteśmy bardzo spokojni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca pozwoli, że wyrażę swoją opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PosełJacekProtas">Bardzo dziękuję. To świadczy o tym, że zachowanie pana marszałka Kuchcińskiego nie było takie, jakie powinno być. Niech się pan za głowę nie łapie, bo pan jeszcze w życiu z niejedną taką sytuacją miał do czynienia panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do rzeczy, jesteśmy w zmianie nr 67.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca, nie odbierała pani głosu panu posłowi Horale, który nie wypowiadał się w kwestiach ustawy, a spotkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bo tego państwo sobie życzyli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PosełJacekProtas">Bardzo proszę traktować nas tak samo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie musi pan podnosić głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PosełJacekProtas">Proszę mi nie przerywać. Nie będę podnosił głosu, jeśli nie będzie mi pani wchodziła w moją wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Ale mam prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PosełJacekProtas">Nie. Ma pani prawo prowadzić obrady, a nie zagłuszać moje wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">...i dyscyplinować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca, gdyby pani po 4–6 prośbach członków Komisji nadzwyczajnej udzieliła najnormalniej w świecie informacji czego dotyczyło spotkanie, jaki miało przebieg i konkluzje, bylibyśmy dawno po tym temacie. Nie reagowała pani na to, tylko nadal nie chce nam powiedzieć jakie są konkluzje, jakie jest stanowisko korporacji samorządowych. To niezmiernie ważne dla dalszego procedowania. Muszę powiedzieć, że nieszczególnie ekscytuję się tweetami, ale umiem czytać. Cytuję: „Jutro obrady wznowi Komisja nadzwyczajna w sprawie ordynacji wyborczej. Jej cel – przede wszystkim wybory uczciwe i transparentne, jak nowe urny wyborcze”. Czytam jedynie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panie pośle, doliczyłam panu czas. Bardzo proszę, pan poseł Waldy Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Jedno zdanie. Nawet dla bezpieczeństwa informacyjnego pana marszałka, dobrze byłoby, abyśmy choć w części byli zaproszeni. Dowiedziałby się więcej, niż jedynie od wnioskodawców. Jesteśmy przy zmianie 67. W imieniu posłów Platformy Obywatelskiej proszę o jej skreślenie, bo jest to ewidentne umiejscowienie ustrojowe, łącznie z zadaniami, dwóch komisji – jednej do przeprowadzania wyborów, a drugiej do ustalania wyników głosowania. Panie pośle Schreiber, nie tyle się domagam, ale proszę zaspokoić moją ciekawość, bo nie wszystko na tym świecie wiem. Tak się złożyło, że przez dwa lata pracy nad kodeksem się tego nie dowiedziałem, a uczyłem się, co mówię z pokorą. Niech mi pan powie, w którym kraju są dwie komisje – jedna do przeprowadzenia, a druga do liczenia? Pewnie marszałek Kuchciński też by pana o to zapytał. Niech mi pan powie, a ja pana marszałka Kuchcińskiego jutro powiadomię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zwróciłam się z prośbą do państwa, aby przestali państwo sobie drwić. Otrzymali panowie informację. Przedstawiciele samorządów, którzy uczestniczyli w spotkaniu u pana marszałka zostali zaproszeni do prac w Komisji. Może przyjdą jutro i będziemy rozmawiali. Bardzo proszę, poseł Mariusz Witczak ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PosełMariuszWitczak">Czy to byli samorządowcy z Łowicza, pani przewodnicząca, bo takie mamy obawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie rozumiem tego pytania. Spuśćmy na to zasłonę milczenia, bez komentarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PosełMariuszWitczak">Bardzo konsekwentnie będziemy wykreślali wszystkie artykuły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#PosełTadeuszWoźniak">Co masz do Łowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PosełMariuszWitczak">Łowicz jest wspaniały, tylko pytam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, bo czas biegnie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PosełMariuszWitczak">Pani przewodnicząca, konsekwentnie wykreślamy wszystkie szkodliwe zmiany. Ta też dotyczy tych dwóch komisji. Jedna sprawa jest pryncypialna. Poseł Maciejewski ma rację. To zupełnie nieprzygotowana ustawa. Nie wiemy nad czym procedujemy. Odkładają państwo bardzo wiele zmian, nie są państwo pewni w zakresie wielu z nich, które wprowadziliście. Powiedzcie nam uczciwie – chcecie zlikwidować bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów? To jest konkret. Takie konkrety byliśmy przekonani, że będą podstawą prac tej Komisji. To na czym państwu zależy, to twarde rozwiązania – partyjne wybory i likwidacja zdobyczy demokracji, w których źle się czujecie, jak w bezpośrednich wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów. Pani przewodnicząca, proszę powiedzieć, czy to jest dziś temat do dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Głos ma pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, wielu posłów opozycji od kilku dni apeluje o rzeczowe prace. Panowie, większość z was ma doświadczenie nie pierwszej kadencji. Proszę mi powiedzieć, czy dobrze się bawicie. Zmiana 67 nie dotyczy upolityczniania. Panowie się świetnie bawią. Pani przewodnicząca, gorąco proszę, abyśmy przeszli do merytorycznego debatowania i procedowania poszczególnych zmian. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Czy ktoś ma jeszcze do wniesienia poprawkę? Bardzo proszę. Posłowie Sowa i Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, zabiorę głos w sprawie zmiany 67. Będąc konsekwentnym, zgłaszam poprawkę o jej wykreślenie. Mam również pytanie, wydaje mi się merytoryczne. Chciałbym dowiedzieć się w jakich krajach są dwie komisje. Ta poprawka dotyczy obwodowych komisji do przeprowadzania głosowań oraz do spraw ustalenia wyników głosowania. We wcześniejszej zmianie wprowadziliśmy korektę, że mogą to być najbliżsi członkowie rodzin kandydatów. Czy to jest element wprowadzania do komisji braku przejrzystości, mówiąc wprost nepotyzmu? Całkowicie się temu sprzeciwiamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, podobnie jak koledzy uważam, że dwie komisje wyborcze to obcesowe mnożenie bytów niepotrzebnych. Zgłaszam poprawkę o wykreślenie zmiany 67 w całości. Jednocześnie chciałbym przypomnieć pani przewodniczącej, co może umknęło, iż podczas pierwszego posiedzenia zwróciłem się do pani z prośbą, abyśmy jako Komisja mogli uzyskać stanowisko rządu w kwestii procedowanej ustawy. Czy mógłbym to potraktować jako wniosek formalny z prośbą o przegłosowanie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Proszę bardzo, pan poseł Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, odnośnie zmiany nr 67, oczywiście w imieniu wnioskodawców negatywnie opiniuję poprawki panów posłów Sowy i Zgorzelskiego. Chciałbym zwrócić uwagę państwa posłów, że jestem zdumiony i zaskoczony taką postawą części państwa posłów. Jako wnioskodawcy wykazujemy się daleko idącą chęcią i otwarciem na rozmowy. Bierzemy pod uwagę część z państwa poprawek. Niektóre przyjmujemy, z niektórymi uwagami się zgadzamy, bierzemy je do rozpatrzenia i odkładamy w czasie. Komentują to państwo tak, że nie jesteśmy przygotowani. Jeśli tak uważacie, to po co ta dyskusja. Głosujmy i będzie po temacie. To zdumiewające. Druga kwestia, w tym projekcie ustawy nie ma żadnej likwidacji wyborów bezpośrednich. Jeśli chcą państwo się zajmować każdą plotką, która się pojawi w mediach i zadawać 550 pytań na jej temat, to nie będziemy w stanie nic zrobić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Wystarczy odpowiedzieć tak lub nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Trzecia kwestia, która była poruszana, w jakich krajach są dwie komisje. Od początku o tym mówimy, że procesem docelowym jest model anglosaski. To próba pójścia w tym kierunku. Dobrze pan wie, że tam inne osoby zajmują się liczeniem głosów, niż pracujące w komisji. To wolontariusze. Koncepcja jest taka, aby były to inne osoby. To model, który jest powielany w części krajów anglosaskich i niektórych młodych demokracjach, przyjmowany za wzór. Dojście do takiego stanu rzeczy byłoby czymś zasadnym. Bardzo proszę, abyśmy nie zajmowali się każdym tematem, który wypływa z mediów, ale procedowaniem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję panu posłowi wnioskodawcy. Proszę państwa, zgłoszone zostały trzy poprawki. Biuro Legislacyjne, przystąpimy zaraz do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, wszystkie poprawki są jednobrzmiące i zakładają skreślenie zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głosujemy poprawki zgłoszone przez panów posłów: Waldego Dzikowskiego, Marka Sowę i Piotra Zgorzelskiego. Kto jest za ich przyjęciem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-578.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do zmiany nr 67? Nie. Przechodzimy do głosowania za przyjęciem zmiany 67. Kto jest za przyjęciem zmiany nr 67? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-578.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 67 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-578.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 68. Będę teraz mówiła szybciej. Proszę bardzo, poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, mam jedną uwagę. Panie pośle Schreiber, doskonale pan wie, że ustroje wyborcze zależą też od ustrojów wybierania. Jeśli to kraje anglosaskie, aby się przypodobać panu posłowi Jaskóle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#PosełTomaszJaskóła">JOW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Nie w wyborach samorządowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Zgoda. Jeśli chodzi o parlamentarne, to tak jest. Chciałem pani poseł powiedzieć, że raczej ustosunkowuje się do swoich wypowiedzi w sposób konkretny i merytoryczny, co mogą państwo zauważyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Prosimy kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Czasami były kłopoty z udzieleniem odpowiedzi. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 187 § 1 Krajowe Biuro Wyborcze ma zapewnić obsługę komisarzy wyborczych i urzędników. Tak samo brzmiące przepisy są w zmianie pięćdziesiątej dziewiątej i siedemdziesiątej pierwszej, dotyczące tych samych powiatowych komisarzy i urzędników wyborczych. Te zadania mają przynależeć jednak odpowiednio do starostów i wójtów. Które zadania – jeśli tak samo brzmią przepisy w zakresie KBW, starostów i wójtów – mają wykonywać, jak to podzielić. Nie napisali państwo też, że jest to zadanie zlecone, a to oczywiście wiąże się ze środkami finansowymi. Proszę o skreślenie zmiany 68.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zapisuję poprawkę. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, w obecnym stanie prawnym 49 delegatur zapewnia obsługę 51 komisarzom. Po tej zmianie KBW ma w niezmienionym składzie zapewnić obsługę prawną 396 komisarzy. Jak w wyobraźni wnioskodawców będzie to możliwe? W związku z tymi wątpliwościami składam poprawkę o skreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, Ruch Kontroli Wyborów składa konsekwentnie wniosek o to, aby Krajowe Biuro Wyborcze rozwiązać w trybie natychmiastowym, w związku z zarzutami Najwyższej Izby Kontroli. Jeśli już powstanie nowe KBW, chcielibyśmy aby w nim, albo w innym miejscu zapewniającym niezależność, transparentność i poufność, prowadzony był centralny rejestr wyborców. Jeśli nie da się tego zrobić od razu, składamy wniosek aby zapisać to np. jak w przypadku zmian w PKW, po dwóch latach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poprawkę zgłasza pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#PosełMarcinHorała">To drobna poprawka redakcyjna, aby art. 187 ust. 1 otrzymał brzmienie „Krajowe Biuro Wyborcze zapewnia obsługę Państwowej Komisji Wyborczej, komisarzy wyborczych, korpusu urzędników wyborczych oraz innych organów wyborczych w zakresie określonym w kodeksie oraz innych ustawach, z zastrzeżeniem art. 166 § 3 oraz art. 191a § 3 zdanie trzecie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos przy zmianie nr 68? Pan poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Mam uwagę do wypowiedzi pana posła Dzikowskiego. Powołał się pan na zmianę 59, która stanowi zupełnie o czym innym. Proszę to sprawdzić, bo to nie jest trafne porównanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, pan poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, jednym zdaniem skwituję, że oczywiście podzielam pogląd panów posłów, że ewentualne spotkanie z panem marszałkiem powinno dotyczyć w moim przekonaniu całej Komisji lub prezydium. To jest jednak już rozstrzygnięta kwestia. Chciałbym zwrócić się do Ruchu Kontroli Wyborów z pytaniem. Czy to, co przed chwilą państwo omówili chcielibyście, aby zostało wprowadzone jako poprawka do drugiego czytania? Jestem w stanie to wdrożyć wraz z naszymi prawnikami. Pamiętajmy, że taki przepis nie dotyczy wyłącznie zmiany 68.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Nie upieramy się przy tym, czy ma to być na tym etapie, czy w następnym, ważne aby było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Teraz nie jestem w stanie w sposób właściwy i zgodny ze sztuką legislacyjną się tego podjąć. To praca na kilka godzin, aby dokładnie zapoznać się z przepisami. Jeśli mają państwo takie życzenie, zapiszę to i złożymy taką poprawkę przed drugim czytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, pan Cioska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Oczywiście, jako ruch Kukiz'15, a później JOW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Bardzo dziękuję, panie pośle, za wsparcie naszej inicjatywy. Przyznam szczerze, że nie mam jednoznacznej opinii gdzie ten centralny rejestr wyborców powinien być umiejscowiony, czy powinno go prowadzić MSWiA. Oczywiście będzie wiązało się to z zarzutami. On tam jest umiejscowiony naturalnie, gdyż MSWiA ma bardzo wiele danych obywateli. Jest Ministerstwo Cyfryzacji, system PESEL II. Składam na ręce państwa posłów taki postulat. Centralny rejestr powinien powstać i mieścić się w instytucji zaufania publicznego. To, gdzie zostanie umiejscowiony zależy od dyskusji między administracją rządową i organami wyborczymi. Proszę traktować to jako nasz apel i ogromną prośbę i rozważyć wedle sumienia i najlepszej wiedzy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Jeśli nie ma dalszych uwag i poprawek, głos zabierze poseł wnioskodawca Marcin Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowni państwo, odpowiem na pytanie pana posła Dzikowskiego. Pracujemy długo i wiele było poprawek, ale jeśli spojrzeć na całokształt ustawy wraz z poprawkami, w tym z przyjętą poprawką do pkt 59, zobaczyłby pan, że generalnie przyjęta jest konstrukcja, że obsługę zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze. W poprawce przyjęliśmy, że w zakresie szczegółów technicznych, udostępniania pomieszczeń, pomocy biurowych, może ono zawierać porozumienia ze starostą lub wójtem, jak zapisano w innych częściach ustawy. Jest to wtedy zadanie zlecone, finansowane z budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Ale są dwa jednobrzmiące zadania – dotyczące starostów i KBW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#PosełMarcinHorała">W art. 59 już to zmieniliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszone zostały poprawki przez posłów: Dzikowskiego, Zgorzelskiego i Horałę. Biuro Legislacyjne nie chce zabrać głosów. Poddaję pod głosowanie poprawki posłów Dzikowskiego i Zgorzelskiego, jako tożsame. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Była zgłoszona poprawka przez pana posła Horałę. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-605.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Nie ma potrzeby rozstrzygania zmiany, gdyż poprawka zakładała nadanie jej brzmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Przechodzimy do zmiany nr 69. Proszę uprzejmie, poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, w tej zmianie wykreślany jest art. 181, w którym opisane były kwestie związane z urzędnikami wyborczymi. W związku z powyższym zgłaszam konsekwentnie poprawkę wykreślającą tę zmianę, aby zachować ciągłość. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Chciałem powiedzieć, że nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie, które kierowałem do posła wnioskodawcy w zakresie poprawki 68.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Rozumiem. Dziękuję bardzo. Proszę państwa, zgłoszona została jedna poprawka i nie ma więcej uwag. Głosujemy poprawkę pana posła Sowy. Kto jest za jej przyjęciem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do przegłosowania zmiany 69. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 69 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-611.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do zmiany nr 70. Głos mają posłowie Mariusz Witczak, Jacek Protas, Marek Sowa i Piotr Zgorzelski, Marcin Horała, Waldy Dzikowski i Marcin Kierwiński oraz Tomasz Jaskóła, który zgłasza się rzadziej. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#PosełMariuszWitczak">Dziękuję, pani przewodnicząca. Oczywiście postulujemy o wykreślenie tej zmiany. Ta zmiana jest elementem dopełniającym upartyjnienie nadzoru nad wyborami i sposobu ich organizowania. Bardzo państwu na tym zależy. Na razie opinię publiczną próbujecie mamić przesunięciem zmian w PKW o dwa lata. Tu twardo, konkretnie wprowadzacie swoich ludzi. Zgłaszanie kandydatów spośród zgłoszonych przez prezydenta, Sejm i Senat oznacza tyle, że z każdej strony do KBW trafi kandydat PiS, może z różnych frakcji. Widać, że kandydatury mogą być z różnych frakcji PiS, ale to marna pociecha dla obywateli. Organizują państwo skok na Krajowe Biuro Wyborcze, które będzie miało kapitalne znaczenie w organizacji wyborów i budowaniu nowej administracji wyborczej, którą będziecie tworzyli, jaka rzeczywiście może się rekrutować z tych Misiewiczów, jak powiedziano wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#PosełJacekProtas">Składam poprawkę o wykreślenie tej zmiany w całości. Jest ona jedną z najbardziej szkodliwych i niszczących system wyborczy. Dotychczasowe przepisy są absolutnie wystarczające, klarowne i zapewniają apolityczność szefa Krajowego Biura Wyborczego. Przecież wszyscy tu deklarują, że właśnie o to wszystkim chodzi. Proponowane zmiany spowodują, że szef KBW będzie miał do wyboru tylko nominatów politycznych. Jeśli ma się do wyboru tylko takich nominatów, wiadomo że któregoś się mianuje. Dlatego postuluję tak, jak na wstępie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, należy przyznać, że są państwo bardzo konsekwentni w forsowaniu zmian. Byli już przeforsowani partyjni komisarze, upolityczniona państwowa komisja wyborcza, a teraz potrzebujecie jeszcze nominata partyjnego do KBW. Wybór będzie, ale z jednej rodziny. Dlatego zgłaszam wniosek o wykreślenie zmiany 70.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Szanowna pani przewodnicząca, miałbym kilka szczegółowych pytań do wnioskodawców. Pierwsze dotyczy tego, dlaczego nie zostały określone wymagania, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o tak zaszczytną funkcję? Chcę zwrócić uwagę, że w istocie będą decydowały o tym podmioty bardzo zacne, jak Sejm, Senat i prezydent, ale nieposiadające szczegółowej wiedzy na temat funkcjonowania Państwowej Komisji Wyborczej. Kolejne pytanie – wedle jakiego trybu będzie odbywało się wyłanianie tego kandydata? Moje zastrzeżenia budzi fakt, że nie istnieje możliwość odwołania przewodniczącego KBW. W związku z tymi uwagami, aby nie zabierać głosu jeszcze raz, składam poprawkę o skreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Jaskóła, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, klub Kukiz zgłasza poprawkę nr 12. W pierwszej części ma dotyczyć art. 4 i skreślenia pkt 70. Uzasadnienie widnieje poniżej. Ze swojej strony chciałbym powiedzieć, że brakuje mi w państwa rozwiązaniach typowo proobywatelskich przepisów. Obserwowaliśmy to często, podobnie w przypadku KRS, boją się państwo dopuścić stronę społeczną. Ani Sejm, ani Senat do końca przecież pełnej strony społecznej nie wypełniają. W moim przekonaniu powinny to być organizacje społeczne, jak np. Ruch Kontroli Wyborów. To powinny być czynniki, które w swoich statutach mają wpisaną ochronę demokracji, kontrolę wyborów lub dyskusję nad nimi, jak słynny Ruch Zmielonych czy Ruch Jednomandatowych Okręgów Wyborczych, z którego się wywodzę. Dlatego prosimy w art. 4 o skreślenie pkt 70. Uzasadnienie mają wszyscy w poprawce znajdującej się przed państwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, Szanowni państwo, szef KBW jest osobą kluczową. Tak naprawdę jest organem wykonawczym PKW. W związku z tym tę osobę powinien cechować wybitny profesjonalizm, duże doświadczenie administracyjne. Ma zapewnić kwestie administracyjne, techniczne i finansowe, aby z powodzeniem odbyły się wybory. Z tego powodu wydaje się zasadne, aby PKW jak dotychczas mogło swobodnie powoływać taką osobę na wniosek przewodniczącego. Bez względu na to, jaki organ to zrobi – prezydent, Sejm czy Senat, budzi to zdumienie. Kadencja szefa KBW trwa siedem lat. Po tych siedmiu latach dopiero nabywa się jakieś doświadczenie, a chcą państwo wprowadzić kadencyjność. To kluczowa osoba, nikt inny, jak sekretarz PKW. Nie zdają sobie państwo sprawę jak bardzo kluczowa to osoba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czas minął, panie pośle. Poseł Kierwiński i poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Można powiedzieć, że wiele mogliśmy usłyszeć o tym, jak to wszystko będzie wyglądało od 2019 roku, ale jednak zdecydowaliście się pokazać nam w tym przepisie, że nic nie będzie od 2019 roku, a wszystko będzie od teraz. To teraz chcecie wybrać spośród wskazań waszych byłych partyjnych kolegów – prezydenta, marszałka Sejmu, Senatu – szefa Krajowego Biura Wyborczego. Cała ta narracja, że wszystko będzie od przyszłej kadencji, legła w gruzach. Zastanawia mnie wasza filozofia myślenia. Nie dość, że chcecie wskazać członków PKW, bo chcecie ich wybrać przez Sejm i wśród wybranych chcecie mieć znakomitą większość, to nie będziecie im ufali, bo założycie bajpas, aby na 100% szef KBW był z politycznego wskazania. Ile w jedną ustawę możecie wpisać upolitycznienia wyborów w Polsce? Ile jeszcze tego typu przepisów się pojawi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Pan poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pan poseł Zgorzelski skierował pytanie do wnioskodawców, jakie kwalifikacje powinien mieć szef KBW. Regulują to przepisy dotyczące zajmowania stanowisk państwowych. To stanowisko w randze sekretarza stanu i analogiczne wynagrodzenie. Przesłanki zawarte są w ustawie dotyczącej stanowisk państwowych w administracji rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle. A wedle jakiego trybu będą wyłaniani kandydaci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Tryb jest określony w art. 190 § 2, w zmianie 70.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">A tryb wyłaniania kandydatów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Kandydaci zgłaszani przez prezydenta, Sejm i przez Senat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Ale w jaki sposób? Wedle jakiego trybu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">W sposób przewidziany regulaminem Sejmu i Senatu. Wie pan doskonale, że są takie sposoby. Być może będzie potrzeba uzupełnienia regulaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Szymański, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#PosełTomaszSzymański">Dziękuję bardzo. Również chciałem zabrać głos w trosce o ten korpus urzędniczy, który miał być rekrutowany w liczbie 5 tys. przez szefa KBW. Pan poseł uspokoił mnie – to zakres kompetencji w randze podsekretarza stanu. Strasznie byłoby, gdyby pięć tysięcy prawników wybierała osoba, która nie ma kwalifikacji do tego typu działań. Cieszy mnie tego typu rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, dziękuję za udzielenie głosu. Postulujemy, aby kadencja pierwszego szefa Krajowego Biura Wyborczego w tym okresie dwóch lat, gdy Państwowa Komisja Wyborcza ma pozostawać w niezmienionym składzie – przeciwko czemu gorąco protestujemy – aby szef KBW był powołany tylko na te dwa kolejne lata, a nie na siedem. Chcemy, aby kolejna PKW, powołana zgodnie z nowelizacją ustawy – Kodeks wyborczy, dokonała wyboru nowego szefa KBW. Oczywiście może to być ta sama osoba, jeśli się sprawdzi. To byłby fajny dwuletni okres próbny, jeśli można to tak nazwać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#PosełMarcinHorała">Wobec rytualnych sformułowań o upolitycznianiu, chciałbym zacytować obowiązujący i niezmieniany art. 188 § 5 Kodeksu wyborczego: „Szef i pracownicy Krajowego Biura Wyborczego nie mogą należeć do partii politycznych ani prowadzić działalności politycznej”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, wszystkie uwagi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pytałem o możliwy tryb odwołania szefa KBW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo myślę, że na wiele pytań udzielili odpowiedzi, wyręczając mnie, pan poseł Matusiewicz i pan poseł Horała. Zwrócę jedynie uwagę w jaki sposób dokładnie ma być przeprowadzony wybór przez Sejm i Senat. Pewnie konieczne będzie wprowadzenie do regulaminów Sejmu i Senatu odpowiednich przepisów. Trudno je wprowadzać przed wejściem w życie ustawy. To zostanie uregulowane. Jeśli chodzi o pozostałe sprawy, uwaga strony społecznej, czy nie wprowadzić okresu przejściowego, jest ciekawym pomysłem. Na razie rekomendowałbym Wysokiej Komisji przyjęcie artykułu w proponowanym brzmieniu. Przyjmujemy też różne uwagi, które tu padały. Jeśli będzie jakaś zmiana, to na dalszym etapie prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Panie pośle, życie pisze różne scenariusze. Może się okazać, że szef KBW nie będzie wypełniał swej roli. Jaki jest tryb jego odwołania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie udzieliłam panu głosu. Szanowni państwo, zgłoszone zostały cztery poprawki panów posłów: Protasa, Sowy, Zgorzelskiego i Jaskóły. To poprawki tożsame?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, jeśli chodzi o poprawkę pana posła Jaskóły, wedle przedstawionych materiałów to poprawka nr 12. Oprócz skreślenia zmiany 70 zakłada również skreślenie art. 7. Jako szersza, powinna być głosowana w pierwszej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głosujemy. Zaczynamy od poprawki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Przepraszam, to art. 7 dotyczący końcówki naszego projektu. Moją intencją było przegłosowanie tego odrębnie, ale możemy zrobić to teraz i jeszcze raz zgłoszę tę poprawkę przy art. 7. To są przepisy przejściowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Tak to pan zgłosił. Głosujemy przyjęcie poprawki pana posła Jaskóły. Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (1) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (7)</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz przegłosujemy poprawki panów posłów: Protasa, Sowy i Zgorzelskiego. Bardzo proszę, kto jest za przyjęciem poprawek panów posłów: Sowy, Zgorzelskiego i Protasa? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę zapisać wniosek mniejszości. Mam nadzieję, że zgłaszając te wnioski wiedzą panowie jakie procedury trzeba wypełnić.</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, czy Biuro Legislacyjne ma uwagi do zmiany 70? Nie.</u>
          <u xml:id="u-651.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głosujemy przyjęcie zmiany nr 70. Kto z państwa posłów jest za przyjęciem zmiany 70? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-651.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 70 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-651.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 71, kto ma uwagi? Poseł Dzikowski, pan Wójcik, panowie posłowie Sowa, Zgorzelski, Witczak. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, ta zmiana przewiduje powołanie przez szefa KBW korpusu urzędników wyborczych. Ci urzędnicy mogą też być powołani spoza terenu danej jednostki samorządu terytorialnego, czyli danej gminy. Co jest ważniejsze, czy znajomość realiów i specyfiki danej jednostki samorządu, czyli gminy, czy też osoby, które są spoza i nie mają pojęcia o specyfice danej gminy? Nie można oszacować kosztów, bo nie wiemy ilu urzędników będzie przypadało na daną gminę, czy będzie to zależne od liczby mieszkańców. Nie wiemy na jak długi okres będą ustanawiani. Policzenie kosztów z tym związanych jest niemożliwe. Wiele jest tu niewiadomych i znaków zapytania. Powołanie korpusu urzędników wyborczych rodzi gigantyczne koszty. To kompletnie niepotrzebna regulacja. W imieniu posłów Platformy Obywatelskiej wnoszę o skreślenie zmiany 71.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zwracam uwagę, że w tej propozycji mamy pojęcia, które mogą się wiązać z ponoszeniem kosztów na nieznaną skalę przez samorządy terytorialne. Przykładowo jest to zapewnienie warunków pracy umożliwiających prawidłowe wykonywanie zadań przez urzędników wyborczych. To pojęcie bardzo nieścisłe. Przyznam szczerze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę nie przeszkadzać, teraz mówi pan Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Wcześniej prowadzili państwo rozmowy na temat tego, kto może być tym urzędnikiem i zasiadać w tym korpusie. Zwracam uwagę na to, że mówią państwo, iż urzędnikiem wyborczym nie może być osoba kandydująca w danym okręgu, zatrudniona w danej gminie, może w niej mieszkać – to dość dziwna konfiguracja – należeć do partii politycznych oraz uwaga – prowadzić działalność publiczną niedającą się pogodzić z pełnioną funkcją. To pojęcie z punktu widzenia prawnego niejasne. Ostatnia kwestia została już poruszona. Bylibyśmy wdzięczni, aby pokazali państwo metodę, na bazie której szacowali będą państwo ilu urzędników wyborczych ma być w danym okręgu. To kwestia niejasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, to faktycznie bardzo duży artykuł, który reguluje kwestie nowych urzędników wyborczych. Zacznę może od kwestii kalendarza. Załóżmy, że mamy 6 miesięcy od momentu wejścia w życie ustawy do ogłoszenia wyborów. Pierwszy miesiąc poświęca się na powołanie nowego szefa KBW, przez kolejne dwa szef ma czas na powołanie zupełnie nowych 2800 nowych urzędników. To jeden urzędnik na gminę. Niesamowita sytuacja. W mojej ocenie nie da się tego zrobić. Ci zupełnie nowi urzędnicy za trzy miesiące mają przeprowadzić wybory w nowym środowisku. To pierwsza kwestia, na którą zwracam uwagę. Kolejna sprawa – rozumiem że wójt ma zapewnić warunki pracy, to są te wprowadzane warunki lokalowe. Jak wspomniał pan Marek Wójcik, nie ma ograniczeń co do startu w wyborach, jedynie co do gminy, w której jest się urzędnikiem. W sąsiedniej gminie można ubiegać się o mandat radnego i nie ma ku temu przeciwwskazań. W związku z powyższym składam poprawkę o wykreślenie zmiany 71.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła wnioskodawcę Łukasza Schreibera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w związku z tym, że potrzebne są pewne korekty tej zmiany, wnoszę o jej odłożenie i wrócenie do niej na koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Horałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowni państwo, poprawka nr 24 w waszych materiałach dotyczy dodania zmiany nr 71a. Dlatego poprosiłem panią przewodniczącą o głos przed przejściem do zmiany nr 72. W art. 204, w którym mówi się o materiałach, które składają komitety wyborcze, uzupełnia się ich katalog o możliwość fakultatywnego złożenia symbolu graficznego komitetu wyborczego. To uwzględnienie uwagi Państwowej Komisji Wyborczej. Zwróciła ona uwagę, że skoro w odpowiednich miejscach na kartach wyborczych pojawia się możliwość zamieszczenia takiego symbolu graficznego, to również powinna się ta opcja znaleźć w wykazie dokumentów, które składają komitety. Wzór takiego symbolu przedstawiano by, celem umieszczenia na karcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne nie ma uwag. Zgłasza się pan do poprawki, którą złożył właśnie pan poseł Marcin Horała? Tamtą zmianę odłożyliśmy, teraz jesteśmy przy zmianie nr 71a, wniesionej przez pana posła Horałę. Czy pan Wójcik chce zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Chciałbym państwa prosić, aby przepis dotyczący tego znaku graficznego był tak jednoznaczny, aby nie było wątpliwości, że jest on fakultatywny, a nie obowiązkowy. Obecnie takie wątpliwości są.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#PosełMarcinHorała">Przepraszam, nie odczytałem pełnej treści, zakładając, że mają państwo to w materiałach. Jest tam napisane o fakultatywności złożenia, w wyliczeniu składania dokumentów, symbolu graficznego w formie papierowej oraz elektronicznej. Z innych przepisów, które już są wynika, że szczegóły techniczne określa PKW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała zgłosił poprawkę o wprowadzenie zmiany nr 71a. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (4) Kto się wstrzymał? (3)</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-666.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy teraz do zmiany nr 72. Bardzo proszę. Nie słyszę zgłoszeń do dyskusji. Bardzo proszę, pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Mam pytanie odnośnie do zmiany nr 72. Przewidują państwo, że na karcie do głosowania drukuje się symbol graficzny. Nie przewiduje się w tym przepisie zgłoszenia tych wzorów wraz z zawiadomieniem o utworzeniu komitetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#PosełMarcinHorała">Przed chwilą przyjęliśmy taką poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Tak, tuż przed tą zmianą. Kto jest za przyjęciem zmiany nr 72? (10) Kto jest przeciw? (3) Kto się wstrzymał? (4)</u>
          <u xml:id="u-669.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 72 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-669.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy teraz do zmiany nr 73. Bardzo proszę. Nie słyszę uwag. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-669.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Informuję, że zmiana nr 73 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-669.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy teraz do zmiany nr 74. Bardzo proszę, poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Mam pytanie. Może nie zwróciłem na to uwagi, ale nie słyszałem o poprawce do tej zmiany. Czy nie powinna zostać dodana zmiana dotycząca art. 267 Kodeksu wyborczego zgodnie z którą na karcie do głosowania w wyborach do Senatu umieszcza się także symbol graficzny? Jest tam pewna nieścisłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Panowie posłowie wnioskodawcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Tak. Wysoka Komisjo, wybory do Senatu są w jednomandatowych okręgach wyborczych. Można to zrobić. Na chwilę obecną nie jest to ujęte. Zapiszemy to, przemyślimy i może dodamy w ramach poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, chciałem wycofać zgłoszoną do tej zmiany poprawkę Klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Rozumiem. Biuro Legislacyjne nie ma uwag. Ponieważ nie ma poprawek, kto jest za przyjęciem zmiany nr 74? (9) Kto jest przeciw? (4) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Informuję, że zmiana 74 przeszła. Przechodzimy do zmiany nr 75. Bardzo proszę, pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, pragnę zwrócić uwagę, że usunięcie treści z nawiasu tego artykułu powoduje, że w wyborach do Senatu, w odróżnieniu do innych kart do głosowania, karta nie zawiera kratki na postawienie znaku „x”. W związku z tym ten przepis nie jest precyzyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#PosełMarcinHorała">Był moment, który wprowadził wiele krotochwil na Komisji, gdy wprowadzano artykuł definiujący znak „x” jako co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki. W naszej ocenie, gdziekolwiek temat tego znaku pojawia się w ustawie, jest odwołanie do definicji, że to co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki, więc nie trzeba tego nawiasu powtarzać za każdym razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, przypominam, że w wyborach do Senatu nie ma kratki. W związku z tym nie ma możliwości postawienia znaku „x” w kratce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Dzikowski zgłaszał się do zmiany nr 75.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, będę miał uwagę odnośnie do zmiany nr 76.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze. Nie ma poprawek do zmiany nr 75. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 75 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-682.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 76. Poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Potwierdzamy, że w wyborach do Senatu są kratki. To zwyczajna pomyłka, ale pan Marek przez kilka godzin czaruje nas swoją merytorycznością, więc może się raz pomylić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Wymienione zostały już sympatyczne uwagi względem pana Marka Wójcika. Teraz głos ma poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Przyjmuję je, jako sympatyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Przyłączam się do opinii. Pan Marek jest znakomitym specjalistą. Zmiana 76 mówi, że wyborach uzupełniających stosuje się odpowiednio art. 182. Czy nie wydaje się państwu wnioskodawcom, że w wyborach uzupełniających do Senatu, chyba, że mają państwo plan na późniejszą zmianę kodeksu, dziewięcioosobowa komisja jest zbyt duża? Mamy doświadczenia przynajmniej z dwóch kadencji. Chodzi też o koszty. Czy nie powinna być powoływana w mniejszym składzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, pan poseł wnioskodawca Łukasz Schreiber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, zapewne pan poseł ma rację jeśli chodzi o potrzebę logistyczną. Zamierzone było to rozwiązanie. Intencją wnioskodawcy było, aby te same podmioty mogły rekomendować swoich przedstawicieli do komisji. Pozostałe komitety obywatelskie miały takie prawo. Być może tym, o czym należy pomyśleć jest, aby ten skład nie musiał być obligatoryjnie dziewięcioosobowy. Myślę, że teraz nie musimy tego rozstrzygać. Chcielibyśmy pozostać przy możliwości zgłoszenia przedstawicieli przez te same podmioty. Mówię o tym w imieniu wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Szanowni państwo, zmiana 76 nie ma żadnych poprawek. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie ma. Uznaję ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 77. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie słyszę. Zmiana nr 77 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-689.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 78. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Proszę bardzo, poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#PosełMariuszWitczak">Jaka jest motywacja, aby wydłużyć z trzech dni do czternastu czas na składanie protestu wyborczego? Jeśli zostało popełnione przestępstwo, trzy dni dotychczas funkcjonujące w przepisach wystarczyłyby. Nie rozumiem, czemu tak długo ma trwać niepewność społeczna, czy ostatecznie wybory są legalnie, czy nie. Wprawdzie napisali państwo, że to 14 dni od podania wyników – czyli komisja ogłosi wyniki i czas na protesty wyborcze będzie biegł, ale w świetle sytuacji, w której PKW będzie upartyjniona, Sąd Najwyższy będzie PiS-owski, społeczeństwo przez długi czas będzie trzymane w niepewności, czy wybory zostaną uznane, czy nie. To wbrew pozorom poważna zmiana, która wydaje się proobywatelska, dająca więcej czasu na interwencję, ale jesteśmy źle doświadczeni różnymi państwa reformami i obawiam się, że jest to czas na trzymanie społeczeństwa w niepewności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Cioska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo uważam, że ta zmiana jest słuszna. Po przekazaniu wiadomości o popełnieniu przestępstwa, zebraniu informacji, jako czynnik społeczny potrzebujemy czasu na zagregowanie danych z różnych komisji i skonsultowanie się z doradcami prawnymi. Uważam, że to słuszne rozwiązanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję uprzejmie. Pan poseł Dzikowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowni państwo, rozumiejąc ten postulat i realizację go i przedłużenie czasu do 14 dni, organizacje pozarządowe mogą mieć problem z przygotowaniem dobrego aktu w formie procesu wyborczego, pozostaje 16 dni na rozpatrzenie przez Sąd Najwyższy wszystkich protestów. Obawiam się – tak może się zdarzyć – że jeśli zostawi się ten przepis, trzeba będzie wydłużyć okres dla Sądu Najwyższego do obowiązujących wcześniej 30 dni. Jeśli taka intencja nie zostanie przedstawiona, nakładają państwo na SN kaganiec czasu, który nie pozwoli w sposób rozsądny dokonać rozstrzygnięcia. Jeśli nie dokonają państwo korekty, wnioskuję o skreślenie zmiany 78.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#PosełMarcinHorała">Odpowiem w imieniu wnioskodawców. W pełni zgadzam się ze stroną społeczną. Taka była intencja wnioskodawców, aby dać czas na przygotowanie protestów. Często trzeba zebrać opinie od mężów zaufania, obserwatorów, z terenu więcej niż jednej komisji, z zagranicy, pojedynczy obywatele też nie muszą być tak sprawni w przygotowywaniu protestów. Obywatele mogą być mniej sprawni, ale Sąd Najwyższy powinien być sprawniejszy w procedowaniu. Pana głos był nieco sprzeczny wobec głosu pana kolegi klubowego Witczaka, który wyrażał obawę przedłużania się stanu niepewności i braku ostatecznej decyzji Sądu Najwyższego w sprawie ważności wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pan poseł Witczak mówił w innym kontekście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#PosełMarcinHorała">W innym kontekście, ale dążył do tego samego – aby nie było za długiego czasu oczekiwania. Nie chcemy wydłużać procedur po stronie Sądu Najwyższego. Ma on sędziów zawodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Chodzi mi o utrzymanie poprzedniego czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#PosełMarcinHorała">Aby nie wydłużać całego terminu, ale podzielić go tak, aby dać więcej czasu obywatelom, nieco mniej czasu będzie dla sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czyli skreślamy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Tak. Pan poseł nie chce przyjąć korekty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Rozumiem. Do zmiany nr 78 została zgłoszona jedna poprawka, przez pana posła Dzikowskiego. Kto jest za jej przyjęciem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-703.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do przyjęcia zmiany nr 78. Kto z państwa posłów jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-703.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Wniosek formalny – poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, w związku z tym, iż pojawiła się bezpośrednia wypowiedź pana wiceprezesa Prawa i Sprawiedliwości Adama Lipińskiego – zacytuję: „W Prawie i Sprawiedliwości ścierają się zwolennicy i przeciwnicy likwidacji wyborów bezpośrednich. Trwają napięcia w tej sprawie. Do tej pory były bezpośrednie wybory”. Chciałbym zgłosić wniosek o odroczenie obrad do czasu, aż uzyskamy w tej sprawie bezpośrednią informację. Podzielam opinię, którą wygłosił godzinę temu pan przewodniczący komisji samorządu terytorialnego, mówiąc że to zupełnie inna ustawa. Szkoda naszej pracy, jeśli wszystko ma być wywrócone do góry nogami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głos przeciw, proszę, poseł Szynkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Chciałem wyrazić sprzeciw. Jak rozumiem, pan poseł Sowa nie jest członkiem Prawa i Sprawiedliwości, aby uczestniczyć w dyskusji wewnątrzpartyjnej i z jej powodu odraczać posiedzenie. Nie powinien zajmować się też życiem wewnątrzpartyjnym innej formacji. Szanowny panie pośle, zgłaszam głos sprzeciwu, gdyż ma pan przed sobą przedstawiony projekt i warto, aby się pan skoncentrował na jego analizie, a nie tweetów, wypowiedzi na facebooku, publicystycznych informacji innych posłów, dodatkowo z nie swojej formacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Odpowiedziałam już na to pytanie. Wniosek formalny został złożony. Głosujemy wniosek pana posła Sowy. Kto z państwa jest za tym, aby przerwać obrady w związku z dziennikarskimi plotkami? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-707.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 79.</u>
          <u xml:id="u-707.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, pan Jacek Protas ma wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#PosełJacekProtas">Oczywiście szanuję integralność i niezależność Prawa i Sprawiedliwości, więc nie będę nawiązywał do tych wypowiedzi, ale nawiążę do prośby pana posła Zgorzelskiego. Chcę zwrócić uwagę, że minęła godzina 22.00. Mamy jutro bardzo ważne wydarzenie – Zgromadzenie Narodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">O 15.00, więc pan poseł się wyśpi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#PosełJacekProtas">To nie zdarza się często. Musimy być wypoczęci i przygotowani. Zgłaszam wniosek o przerwę do godziny 9.00, abyśmy wyspani przystąpili do pracy w Komisji i byli odpowiednio zmotywowani do Zgromadzenia Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, ogłaszam 10 minut przerwy. O godzinie 14.15 podawałam państwu jak będzie wyglądał dzisiejszy dzień i przeprosiłam za godzinę opóźnienia między 19.00 a 20.00.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#PosełJacekProtas">Będzie pani łaskawa przegłosować wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo. Głosujemy wniosek formalny pana posła Protasa. Kto z państwa jest ogłoszeniem przerwy i przełożyć je do jutra? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Wniosek nie przeszedł. Dziesięć minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-713.2" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-713.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, jedziemy, jak mówią panowie posłowie. Zobaczymy, co nam z tej jazdy wyjdzie. Dążymy do ponad setki, na sto dwa.</u>
          <u xml:id="u-713.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 79. Czy są poprawki? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-713.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 79 została przyjęta. Biuro Legislacyjne nie miało uwag.</u>
          <u xml:id="u-713.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 80, czy są uwagi? Pan poseł Piotr Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Wnioskuję o skreślenie tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Za skreśleniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">To osobna poprawka. Szanowni państwo, zgłoszone zostały dwie poprawki, przez pana posła Zgorzelskiego i Dzikowskiego. Bardzo proszę, głos ma Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Zmiana nr 80 dotyczy dodania nowego rozdziału regulującego zagadnienie mężów zaufania. Tamta zmiana została odłożona. Pod państwa rozwagę poddaję, czy całe zagadnienie dotyczące regulacji mężów zaufania chcą państwo odłożyć, czy tę poprawkę państwo rozstrzygną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#PosełMarcinHorała">Faktycznie tamta regulacja została odłożona, ale z powodu szczegółowych przepisów. Zamysł, aby w ogóle nadać oddzielny rozdział mężom zaufania i tam przenieść dotyczące ich przepisy nie budzi naszych wątpliwości. Myślę, że spokojnie można przyjąć tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, zgłoszone zostały dwie poprawki, przez posłów Zgorzelskiego i Dzikowskiego. Kto z państwa posłów jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana 81. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, w istocie ta zmiana to cios dla inicjatyw obywatelskich, ludzi aktywnych społecznie, dlatego zgłaszam poprawkę o skreślenie zmiany 81 w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Nie chcę mówić, że wreszcie doczekałem się tego najgorszego rzędu artykułów, które kompletnie niszczą społeczeństwo obywatelskie, podstawy naszego ruchu i tego, że obywatele mogą samodzielnie wykorzystywać bierne prawo wyborcze, czyli w praktyce likwidację jednomandatowych okręgów wyborczych. Pozwolę sobie zgłosić poprawkę, którą mają państwo oznaczoną jako 13, w całości. Bardzo dziękuję, że Biuro Legislacyjne pochwaliło Kukiz'15, że przygotowało ją kompleksowo, ale przy każdym z tych punktów niestety będziemy zabierali głos, aby państwa przekonać do tego, że jednomandatowe okręgi wyborcze to najlepsza obywatelskość, jaka może obywatelowi się zdarzyć, na każdym poziomie. Jeszcze raz podkreślam, mamy tu przykład. Komisja głosuje już ponad 200 razy i zawsze jest dziewięć lub dziesięć do iluś. Zespół związany z Prawem i Sprawiedliwością zawsze głosuje tak samo, a przy JOW byłoby odwrotnie. W art. 4 skreśla się pkt 81, 85, 86, 92, 93, 95, 99, 100, 101, 105, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 115. Następna zmiana – w pkt 91 skreśla się lit. c, w pkt 96 litera otrzymuje nowe brzmienie, a w § 2 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Podział na okręgi wyborcze, granice i numery ustala na wniosek powiatowego komisarza wyborczego wojewódzki komisarz wyborczy według jednolitej normy przedstawicielskiej, obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców gminy przez liczbę radnych wybieranych do danej rady, z uwzględnieniem art. 417 i następujących zasad, skreśla się lit. b i c”.</u>
          <u xml:id="u-724.1" who="#PosełTomaszJaskóła">Całe nasze procedowanie jest jednym wielkim uzasadnieniem tego, że JOW są najlepszym systemem wyborczym. Nie powinniśmy poprawiać utrwalonych demokracji, jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja. Wiem, że powiedzą państwo, że w samorządach nie wszędzie są jednomandatowe okręgi wyborcze, ale chodzi tu o bliskość kontaktu obywatela z wyborcami. Proszę zwrócić uwagę, nie mówię tylko o normie przedstawicielskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Panie pośle, czas się skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Jeśli pan przewodniczący będzie mi ograniczał czas, złożę siedemnaście poprawek. Proszę zwrócić uwagę, że każde 2–3 sołectwa posiadają własnego przedstawiciela. Nie ma znaczenia, czy jest on z PSL, PiS, ruchów obywatelskich. Ma znaczenie, że gmina jest reprezentowana równomiernie. Wszystkie sołectwa mają swojego przedstawiciela. Przy listach partyjnych może dojść do sytuacji, tym bardziej, że państwo przyjęli szkodliwą poprawkę, że można być wybieranym na terenie całego województwa, że tak nie będzie. Jednomandatowe okręgi wyborcze są podstawą demokracji i samorządności w każdym normalnym społeczeństwie i są zrozumiałe dla wszystkich obywateli. Niestety państwa systemu proporcjonalnego większość obywateli nie rozumie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Przepraszam panie pośle, czas minął. Głos ma poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję bardzo. W imieniu posłów Platformy Obywatelskiej składam poprawkę o wykreślenie tej zmiany. To wielki krok wstecz, przeciwko wyborcom i obywatelskości. Rozumiem, że Prawo i Sprawiedliwość bardzo się jej obawia. Chcielibyście, aby wszystkie decyzje zapadały za kurtyną, gdzieś potajemnie. Chcielibyście wszystko sprowadzić do jak największego władztwa polityków zasiadających na Nowogrodzkiej. Jednomandatowe okręgi wyborcze w samorządzie były, są i za kilka lat będą wielką wartością. Cofają nas państwo o kilka lat do tyłu i tego wyborcy myślę, że wam nie zapomną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję za ten głos. Teraz wypowie się pan poseł Sowa, a następnie pan poseł Witczak, pan poseł Dzikowski i pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#PosełMarekSowa">Panie przewodniczący, zmiana nr 81 jest bardzo ważna i de facto wyklucza z możliwości ubiegania się o bycie mężem zaufania swoich mieszkańców, prawdziwych społeczników ruchów miejskich. Likwidują państwo wybory większościowe w okręgach jednomandatowych. Wprowadzacie zasadę wyborów proporcjonalnych w samorządach. Oczywiście nie ma na to naszej zgody. Dlatego składam poprawkę skreślającą w art. 4 zmianę nr 81.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#PosełMariuszWitczak">Panie przewodniczący, jest kilka krytycznych zmian w projekcie, który państwo od kilku dni prezentują. Jest to upartyjnienie Państwowej Komisji Wyborczej, komisarze partyjni, odejście od głosowania korespondencyjnego, odejście od jednomandatowych okręgów wyborczych. Mamy bardzo uzasadnione obawy, że kolejny państwa krok to rezygnacja z wyborów bezpośrednich wójtów, burmistrzów i prezydentów. De facto jest to prosty dla wyborców wybór, na wzór wyborów w jednomandatowych okręgach. Kierunek był taki, aby rozszerzać JOW w samorządach. Nie było łatwe ustalanie większości parlamentarnej na przestrzeni ostatnich kadencji, aby wprowadzić JOW wszędzie. Udało się nam w 2010 roku, miałem przyjemność składać tę poprawkę w Senacie, gdy rozpatrywany był Kodeks wyborczy, aby wyjść poza dwudziestotysięczniki i wejść do wszystkich miast w Polsce, poza miastami na prawach powiatu. Powinniśmy rozszerzać JOW, a nie je zwijać. To bardzo smutny element państwa zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Panie przewodniczący, szanowni państwo, JOW wypracowano w toku prac nad Kodeksem wyborczym w latach 2009–2011. Przypomnę, że były wprowadzone we wszystkich jst, z wyjątkiem miast na prawach powiatu oraz w Senacie, wszędzie tam, gdzie nie trzeba było zmieniać konstytucji. Naszą intencją było, aby poszerzać jednomandatowe okręgi wyborcze. Przy mniejszych okręgach mechanizm ten daje większą reprezentatywność w wyborach samorządowych niż ordynacja proporcjonalna. Z drugiej strony, w okręgach większych, jak do parlamentu, szyld partyjny jest bardziej widoczny, niż osoba. Niestety działa taki mechanizm. Solidaryzuję się z bólem, panie pośle Jaskóła. Przypomnę, że Platforma Obywatelska wspólne z PSL wprowadziły jednomandatowe okręgi wyborcze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Protas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#PosełJacekProtas">Szanowni państwo, musimy zdać sobie sprawę, że to jedna z najbardziej toksycznych i antydemokratycznych zmian, które znajdują się w tym szkodliwym projekcie ustawy. Wyklucza aktywnych obywateli z życia społecznego. Tych, którzy nie chcą należeć do żadnych partii, zapisywać się do mniej lub bardziej politycznych komitetów. Wyrzucacie tych ludzi poza margines życia społecznego. Podzielam pogląd, że te wybory nie będą w pełni reprezentatywne. W małych gminach przy głosowaniu proporcjonalnym może się zdarzyć, że z jednej miejscowości będzie kilku radnych, a wiele nie będzie reprezentowanych w ogóle. Po to wprowadzaliśmy jednomandatowe okręgi wyborcze, aby takich sytuacji uniknąć. Apeluję do zdrowego rozsądku wszystkich członków Komisji, o to, abyśmy odrzucili tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję bardzo. Pan Paweł Zdun – Ruch Kontroli Wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ponawiam mój apel do wszystkich członków Komisji o obniżenie tonu i rzadsze używanie fałszywego argumentu o upolitycznianiu projektu, który demokratyzuje tak naprawdę system wyborczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#PosełTomaszSzymański">Demokratyzacja, polega waszym zdaniem na likwidacji wyborów większościowych na rzecz proporcjonalnych? Lokalni kandydaci niebędący partyjnymi w jakiej formule mają startować? Tego typu zmiany to ewidentne odciąganie wyborców od urn. Zabieracie możliwość kandydowania tego typu osobom, poza szyldem partyjnym. Zabieracie możliwość wyboru wyborcom, którzy mają dość szyldów partyjnych. Mówię oczywiście o lokalnych wyborach samorządowych. Jakie to wybory powszechne, skoro likwidujecie możliwość głosowania korespondencyjnego, uniemożliwiacie osobom niepełnosprawnym i osobom w wieku podeszłym korzystanie z tej formuły. Jest możliwość głosowania przez pełnomocnika, ale nie każdy ma obowiązek korzystania z niego. Nie mówcie o powszechności, skoro zasada powszechności jest przez was sterroryzowana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Pan poseł Szynkowski vel Sęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Mit pierwszy – JOW rzekomo odpartyjniają gminy. Podam przykłady. W 2013 roku w Kraśniku PiS dostaje 34%, komitety lokalne ponad 50%, otrzymuje 14 mandatów, a komitety lokalne łącznie cztery. Zachód Polski – Chodzież w województwie wielkopolskim: Platforma Obywatelska dostaje 35%, komitety lokalne ponad połowę głosów wyborców. Jaki jest tego efekt? Trzynaście mandatów dla PO, a 2 mandaty dla komitetów lokalnych, na które zagłosowało więcej niż połowa wyborców.</u>
          <u xml:id="u-743.1" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Drugi mit – JOW sprzyjają reprezentatywności. Kandydaci lokalnego komitetu burmistrza w Kutnie zdobyli łącznie 39% wyborców i otrzymali wszystkie miejsca w radzie, a 60% wyborców nie ma tam żadnego reprezentanta. Ostatni przykład – gmina Kiszkowo w województwie wielkopolskim. Na 15 radnych 10 zostało wybranych bez głosowania, bo byli jedynymi kandydatami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Głos ma pani poseł Golbik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#PosełMartaGolbik">Bardzo dziękuję. Zanim powiem to, co chciałam powiedzieć, mam prośbę do pani przewodniczącej. Ciężko mi się przygląda tym obradom. To nie jest zmiana techniczna, ale usunięcie JOW jest zmianą poważną, strategiczną. Uśmiech wiceprzewodniczącego Horały, który odbiera głos kolejnym osobom jest nie na miejscu. Tu trzeba dyskutować, a nie dawać jedną minutę na wypowiedź w tak ważnej sprawie, jak usunięcie ludziom JOW. Rozumiem, że państwo nie chcą tego pojąć. Wypowiedź pana Zduna, że to nie jest upolitycznianie jest absolutnie nielogiczna. Jak to rozumieć? W JOW mogą startować wszyscy, w tym społecznicy, każda osoba, która jest szanowana, doceniana w swoim środowisku i zabiega o najbliższe otoczenie. Na tym polegają JOW. Likwidując je wprowadzacie upolitycznienie, gdyż chcecie, aby kandydaci startowali z list partyjnych. Przyznajcie się do tego i wytłumaczcie dlaczego chcecie to zrobić, a nie udawajcie, że jest inaczej. Podejrzewam, że pan poseł Horała przerywa. Nie udawajcie, że to zmiana techniczna i po minucie wypowiedzi można to załatwić i przejść dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Pani poseł, tytułem wyjaśnienia, cały pierwszy dzień obrad Komisji poświęciliśmy na nieskrępowaną dyskusję nad wszystkimi założeniami projektu. Lwią część tej dyskusji stanowiła rozmowa o JOW. Myślę, że również w innych punktach, które będą tego dotyczyły, będzie okazja do takiej dyskusji. Głos zabierze teraz pan poseł Matusiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#PosełAndrzejMatusiewicz">Dziękuję bardzo. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, padają tu argumenty zgoła nieprawdziwe, jak twierdzenie, że to wykluczenie wszystkich obywateli, że społecznicy nie mogą startować. Jeśli są tacy aktywni, mogą założyć komitet wyborczy, zarejestrować go i startować. Nie odbiera się im uprawnień do korzystania z biernego prawa wyborczego. Jednomandatowe okręgi wyborcze mają minusy. Nie pozwalają na prezentację wszystkich preferencji wyborczych w danym okręgu. Ten, kto wygrywa bierze wszystko. Nieraz ktoś przegrywa nieznaczną liczbą głosów, nie zdobywa mandatów i dochodzi do monopolizacji w jednym organie gminy tych, którzy zdobywają większość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. O głos poprosił przedstawiciel wnioskodawców, pan poseł Schreiber. Pan Marek Wójcik zgłosił się pierwszy, przepraszam, udzielam panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Dziękuję bardzo. To jeden z ważniejszych momentów w historii budowania samorządu terytorialnego w Polsce. Budowaliśmy go przez wiele lat, bardzo spokojnie. Bezpośredni wybór burmistrza, wójta i prezydenta, jednomandatowe okręgi to efekt konsensusu. Na tej sali są osoby, które kiedyś za tym głosowały. Dochodziliśmy do tego powoli i spokojnie, do kolejnego kroku w budowie demokratycznego państwa. Nie jest dobrze, że zawracają nas państwo z tej drogi. Chcę powiedzieć, że środowiska samorządowe jednomyślnie w tej sprawie sprzeciwiają się likwidacji JOW. To będzie polaryzowało życie publiczne. Wbrew temu, co państwo mówią, nie znajdą się miejsca dla pojedynczych kandydatów, bo musieliby tworzyć komitety, zbierać chętnych do tego, aby startowali również w innych okręgach. Dopiero wtedy będą mieli szansę na mandat. Ostatnie zdanie – uważam, że jest to krok w odwrotną stronę wobec ważnego postulatu budowy w Polsce społeczeństwa obywatelskiego. Zniechęcamy obywateli do aktywności społecznej tą propozycją. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. O głos prosił jeszcze pan poseł Maciejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#PosełAndrzejMaciejewski">Dziękuję bardzo. Mam gorącą prośbę. Mamy tu taką nową świecką tradycję – tzw. przeniesienie. Proponuję, aby zmiany nr 81, 85, 86, 91, 92 itd. przenieść na korzystniejszy termin, abyśmy mogli się nad tym pochylić, abyśmy je dopracowali. Mamy kilka punktów do dopracowania. Zróbmy to, to będzie bardzo dobry pomysł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Szanowni państwo, widzę że lista mówców się wyczerpała. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców i ustosunkowanie się do propozycji posła Maciejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, w imieniu wnioskodawców rozumiem emocje towarzyszące tej zmianie. Toczyliśmy obszerną dyskusję na ten temat nie tylko tu, ale również na sali plenarnej. Myślę, że warto o tym powiedzieć. Spora jej część polegała na rozmowie o JOW. Chciałbym zaznaczyć, że kwestia likwidacji, oprócz tego, o czym mówił pan poseł Szynkowski vel Sęk – nie sprawia, że wybory są bardziej polityczne lub mniej i jest na to szereg przykładów – rozwiązuje to trzy niekorzystne sytuacje. Pierwsza polega na tym, że komitetowi uzyskującemu około 30% daje się niemal 100% miejsc w radzie gminy. Jednocześnie jest to komitet wspierający burmistrza, więc brak jakiejkolwiek opozycji. Z drugiej strony jest opozycja całej rady przeciw burmistrzowi, czy wójtowi, gdy w drugiej turze wygra kandydat opozycji. Trzecia kwestia – część okręgów to połowa sołectwa lub połowa ulicy. To sytuacja, którą wedle wnioskodawców trzeba postrzegać w szerszym świetle, z punktu widzenia radnych.</u>
          <u xml:id="u-753.1" who="#PosełŁukaszSchreiber">Wysoka Komisjo, to nie jest tak, co jeszcze raz pragnę podkreślić, że ta zmiana ma służyć Prawu i Sprawiedliwości. Gdyby tak na to patrzeć, zwrócę uwagę, że PiS uzyskało w wyborach do rad gmin więcej mandatów w roku 2014, gdy wprowadzono JOW, niż w roku 2010. Trudno mówić, że jest to pisane pod naszą partię. Należy zauważyć, że w przyszłym roku pewnie byłoby jeszcze więcej mandatów z powodu silniejszej pozycji sondażowej PiS. To nie jest więc prawdziwy argument.</u>
          <u xml:id="u-753.2" who="#PosełŁukaszSchreiber">Ostatecznie, zupełnie nieprawdziwym argumentem jest, że jakoby ta zmiana miała doprowadzić do upartyjnienia gmin. Wysoka Komisjo, proszę zwrócić uwagę na wyniki, gdy obowiązywały wybory proporcjonalne w roku 2010. Biorąc pod uwagę również miasta na prawach powiatu, ponad 55% głosów padło na obywatelskie komitety, co przełożyło się na ponad 70% mandatów. Wszyscy na tej sali doskonale zdają sobie sprawę, że ludzie w gminach głosują na człowieka, a nie na partię. To, czy jest z takiego czy innego komitetu jest w 90% przypadków sprawą absolutnie trzeciorzędną. Podnoszenie tego argumentu z tego punktu widzenia jest po prostu nieuczciwe. Można być zwolennikiem tego systemu i uważać, że jest lepszy od proporcjonalnego, doskonale to rozumiem. Proszę nie używać nieprawdziwych argumentów, z którymi ten postulat nie ma nic wspólnego. Ujednolicenie sytuacji, by w gminach, powiatach i województwach wybierać radnych na tej samej zasadzie wydaje się czymś wskazanym i pożądanym. Oczywiście możemy dyskutować jakie powinny być to widełki, ale stosunkowo nieduże. Wtedy pole do manipulacji będzie zdecydowanie mniejsze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#PosełAndrzejMaciejewski">Prosiłbym o przeniesienie zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Potraktuję to jako wniosek formalny pana posła. Najpierw rozpatrzymy go w drodze głosowania. Zaraz przejmie go i tak poseł Jaskóła. Głosujemy, aby przenieść do rundy końcowej rozpatrzenie zmiany osiemdziesiątej pierwszej, wraz z innymi zmianami związanymi z wyborami większościowymi. Kto jest za tak sformułowanym wnioskiem? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-755.1" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Stwierdzam, że wniosek nie został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-755.2" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Szanowni państwo, padło wiele poprawek wzywających do odrzucenia zmiany osiemdziesiątej pierwszej. Nie chciałbym uchybić żadnego z wnioskodawców. Mam zapisane, że takie wnioski złożyli posłowie: Zgorzelski, Jaskóła, Sowa, posłowie z PO – Kierwiński z posłem Witczakiem. Wszystkie wnioski są tożsame, więc przegłosujemy je łącznie… Przepraszam, głos ma Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Panie przewodniczący, poprawka pana posła Jaskóły ma szerszy charakter i obejmuje wszystkie zmiany, które dotyczą wyborów większościowych, dlatego powinna być głosowana osobno, w pierwszej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Oczywiście. Najpierw więc poprawka pana posła Jaskóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Kto głosuje przeciw, morduje społeczeństwo obywatelskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Panie pośle, proszę nie wywierać presji psychicznej w czasie głosowania. Kto jest za? (8) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-759.1" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Komisja pozostała głucha na presję posła Jaskóły.</u>
          <u xml:id="u-759.2" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Teraz przegłosujemy tożsame poprawki pozostałych wymienionych przeze mnie posłów. Kto jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Panie przewodniczący, poprosimy wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Zostało zanotowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Dla mnie też, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Wniosek dla każdego chętnego. Szanowni państwo, odrzuciliśmy poprawki. Przejdziemy teraz do przyjęcia zmiany nr 81. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-763.1" who="#PrzewodniczącyposełMarcinHorała">Dziękuję. Komisja zmianę nr 81 przyjęła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Szanowni państwo, przechodzimy do zmiany nr 82. Bardzo proszę, kto z państwa ma uwagi lub poprawki? Nie słyszę. Przepraszam, poseł Horała. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#PosełMarcinHorała">W zmianie 82 proponuję bardzo drobną poprawkę. Chodzi o skrócenie terminu na ogłoszenie do publicznej wiadomości, w postaci publikacji w Dzienniku Ustaw, z trzech dni do dwóch dni od zarządzenia wyborów. To prosta czynność urzędnicza, którą można wykonać w dwa dni. Daje to dodatkowy dzień na inne terminy w Kodeksie wyborczym, głównie dla komitetów, na prowadzenie kampanii i realizację innych formalności. Dajmy ten dzień prowadzącym kampanię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Głos ma pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#PosełMarekSowa">Panie przewodniczący, nawet byłbym skłonny to poprzeć, gdyby nie doświadczenia ostatnich dwóch lat. Do dziś mają państwo problemy z wydrukowaniem niektórych wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Pomimo faktu, że sprawy do niego trafiły, nie zostały dotychczas opublikowane, a inne z wielomiesięcznym opóźnieniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">W związku z tym składa pan poprawkę, panie pośle? Nie. Skomentował pan. Rozumiem, tak ad rem. Czy są jakieś poprawki? Nie słyszę. Biuro Legislacyjne? Nie ma uwag. Szanowni państwo, poddaję pod głosowanie poprawkę zgłoszoną przez pana posła Horałę. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (1) Kto się wstrzymał? (7)</u>
          <u xml:id="u-768.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-768.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 82. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (3) Kto się wstrzymał? (5)</u>
          <u xml:id="u-768.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 82 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-768.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 83. Czy są poprawki lub uwagi do tej zmiany? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec jej przyjęcia? Nie słyszę. Zmiana nr 83 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-768.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 84. Bardzo proszę, pan poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Dziękuję. Pani przewodnicząca, w ramach tej zmiany dochodzi do dalszego rozluźnienia ograniczeń wydatkowania środków i budzi poważne wątpliwości interpretacyjne. Zdewastowany zostaje system sprawozdania finansowego. Kiedyś to pewnie zostanie zauważone, ale już po kampanii. Dlatego zgłaszam poprawkę o skreślenie zmiany nr 84.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Marek Wójcik, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Szanowni państwo, mam pytanie do Biura Legislacyjnego. Czy w związku z wprowadzeniem tego paragrafu do art. 178 odnosi się on do art. 136 ustawy? Zastanawiam się czy nie powinno się uchylić art. 136, po wprowadzeniu § 4 w art. 178. Bardzo proszę o państwa opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-772">
          <u xml:id="u-772.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy Biuro Legislacyjne może odpowiedzieć panu Markowi Wójcikowi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-773">
          <u xml:id="u-773.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. W odniesieniu do projektowanego § 4 w art. 136 również mamy uwagę o charakterze legislacyjnym. Jak rozumiemy tę propozycję, limit w wyborach samorządowych ma dotyczyć tylko wydatków na agitację wyborczą prowadzoną w formie i na zasadach właściwych dla reklamy. W naszej ocenie to powinno wynikać już z § 1. Ta konstrukcja, która jest zaprojektowana przewiduje limit. Fakt, że ma obejmować wyłącznie wydatki na agitację wyborczą w formie i na zasadach właściwych dla reklamy wynika dopiero z § 4.</u>
          <u xml:id="u-773.1" who="#LegislatorWojciechMiller">Proponowalibyśmy przeformułowanie tego przepisu w tym kierunku. Jeśli chodzi o pytanie pana Marka Wójcika, rzeczywiście jest tak, że w odniesieniu do wyborów samorządowych ma nie mieć zastosowania przepis art. 136. Przepis ten ma charakter ogólny i umiejscowiony jest w przepisach wspólnych dotyczących wyborów, wskazując, że maksymalnie 80% limitu mogą stanowić wydatki na reklamę. Wnioskodawcy poprzez zmianę 86 proponują wyłączenie tej zasady w odniesieniu do wyborów samorządowych. Tym samym ten przepis art. 136 traci swój generalny charakter. Należałoby rozważyć, czy przepis tożsamy z art. 136 nie powinien zostać zamieszczony w przepisach dotyczących limitów, dotyczących konkretnych wyborów, w związku z tym, że odstępstwo od zasady sformułowanej w tym przepisie proponowane jest w art. 378. Jeśli w taki sposób zostanie to wyłączenie zastosowane, skutek będzie taki sam – przepis art. 136 nie będzie miał zastosowania. Ta konstrukcja legislacyjna wydaje się, że powinna być inna. Tak jak powiedziałem wcześniej, ten przepis przestaje mieć charakter wspólny. W odniesieniu do wyborów samorządowych nie będzie miał zastosowania. Należałoby rozważyć zmianę konstrukcji legislacyjnej w odniesieniu do tej kwestii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-774">
          <u xml:id="u-774.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Czy poseł wnioskodawca Horała chce zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-775">
          <u xml:id="u-775.0" who="#PosełMarcinHorała">Dwie uwagi Biura Legislacyjnego – aby § 4 inkorporować do § 1 art. 178, z jednej strony nie mam nic przeciw temu, a z drugiej strony nie widzę z tego szczególnej korzyści. Możemy tak zrobić. Uznajemy to za poprawkę do przejęcia, którą przejmę. Druga uwaga to element do dyskusji prawnej. Naszą intencją jest pozostawienie tego przepisu, aby obowiązywał w przypadku wszystkich innych wyborów, robiąc wyjątek dla wyborów samorządowych. Można dyskutować, czy nie warto zostawić zasady generalnej z jednym wyjątkiem, czy też klonować ją do tych wszystkich wyborów, poza tymi jednymi. Pozostałbym przy zaproponowanym brzmieniu. Odpowiadając od razu posłowi Dzikowskiemu, jest jedno ratio legis – sprzyjanie małym, lokalnym komitetom wyborczym. Duże, ogólnokrajowe komitety – proszę zauważyć, że limit idzie za kandydatem – które zarejestrowały tysiące kandydatów w całym kraju, budują sobie bardzo duży limit wydatków łącznych. Wielu z tych kandydatów nie prowadzi kampanii, nie wykorzystuje limitu i można to przerzucać. Małe komitety, które zarejestrują się w wyborach do 20 tys. mieszkańców, w jednym okręgu wyborczym, będą miały tak małe limity, że chcemy dać szansę na podstawowe działania. Ideą limitu jest wyrównanie szans w reklamie, bilbordach itd. Chcemy małym komitetom dać szansę na elementarne wydatki związane z prowadzeniem kampanii wyborczej, aby mogły sobie na nie pozwolić. Przy małej liczbie kandydatów limit będzie naprawdę mikry. Dlatego proszę o przyjęcie tej zmiany, wraz z przejętą od Biura Legislacyjnego poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-776">
          <u xml:id="u-776.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-777">
          <u xml:id="u-777.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, to kolejny przepis, który dotyczy kwestii finansowania całej kampanii. Oczywiście dotychczas 80% środków można było przeznaczyć na agitację wyborczą, a 20% na inne elementy. Przypomnę, że w piątek przeforsowali państwo zmiany w art. 132, które wyłączyły szereg czynności, jakie nie wchodzą do limitu finansowego. Pragnę po raz kolejny powiedzieć, nie jest problemem rozdzielanie środków, ale w mojej ocenie próba wyłączenia z limitów finansowych pewnych czynności z uwagi na to, że ten koszt limitu jest niski. Słowa posła Horały przed chwilą to potwierdziły. Jeśli chcieli państwo to skorygować, trzeba było zmienić limit przeznaczony na jednego kandydata. Składam poprawkę o wykreślenie zmiany nr 84.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-778">
          <u xml:id="u-778.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszone zostały dwie poprawki i przejęta przez pana posła Horałę od Biura Legislacyjnego. Głosujemy najpierw tożsame poprawki pana posła Dzikowskiego i pana posła Sowy. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (7) Kto jest przeciw? (8) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-778.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-778.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem poprawki przejętej od Biura Legislacyjnego przez pana posła Horałę. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-778.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-778.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 84, wraz z poprawką. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-778.5" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 84 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-778.6" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz głos zabierze pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-779">
          <u xml:id="u-779.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowni państwo, w tym miejscu, bo gros przepisów tego dotyczy, chciałem przedstawić państwu pakiet poprawek, które są wyodrębnione w dostarczonych państwu materiałach. Z biura Komisji otrzymałem je zszyte pomiędzy ustawami samorządowymi, a zmianami w Kodeksie wyborczym. To są trzy poprawki – w art. 4 pkt 43, skreślenie kilku wyrazów, w art. 4 po pkt 84 dodaje się pkt 84a-84c. Dam państwu chwilę, aby odnaleźli to państwo w swoich materiałach. Proszę o łączne przyjęcie tych poprawek, gdyż tworzą doprecyzowanie systemu wygaszania mandatów w wyniku spełnienia ustawowej przesłanki i skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego. Dotychczasowa praktyka w tej dość jasnej przesłance pokazywała, że są dość skuteczne metody opóźniania zajścia tego skutku, poprzez odwoływanie się, przedłużanie procesów odwoławczych. Często ten przepis stawał się martwy i objęci nim samorządowcy skutecznie się odwoływali i przeciągali wyrok do końca kadencji. Przesłanka skazania za określone przestępstwo jest bardzo jasna i trudno mieć jakiekolwiek wątpliwości, które pozwalałyby na przeciąganie tego procesu. Zastosowanie pakietu poprawek, zgodnie z zaproponowanymi treściami pozwoli na osiągnięcie takiego efektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-780">
          <u xml:id="u-780.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-781">
          <u xml:id="u-781.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Chciałem zgłosić poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-782">
          <u xml:id="u-782.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Do zmiany 84a? Nie? Poseł Horała zgłosił poprawkę 84a, b i c. Czy Biuro Legislacyjne ma uwagi? Nie słyszę. Głosujemy poprawki zgłoszone przez pana posła Horałę w pakiecie. Kto jest za ich przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (7)</u>
          <u xml:id="u-782.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiany nr 84a, b i c zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-782.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-783">
          <u xml:id="u-783.0" who="#PosełMarcinHorała">Gwoli ścisłości, w pakiecie poprawek były również zmiany w pkt 43, dodanie pkt 133 od a do c i dodanie art. 13a, czyli przepisu przejściowego do pakietu poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-784">
          <u xml:id="u-784.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Rozumiem. Dziękuję bardzo. Przechodzimy do zmiany nr 85. Bardzo proszę, pan poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-785">
          <u xml:id="u-785.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, w art. 4 skreśla się zmianę 85. Mam wrażenie, że muszę trochę państwa poedukować, jeśli chodzi o jednomandatowe okręgi wyborcze. Padł zarzut, że w JOW czy w gminie, w której się wybierało dotychczas – ten system nadal trwa, dopóki go nie zamordujecie – nie ma reprezentacji. To nieprawda. Każdy okręg jednomandatowy ma reprezentanta. Ponad wszelką wątpliwość jest to osoba. Przy frekwencji 50% największy komitet zdobywa 50%. W takim razie faktycznie, tylko 25% wyborców ma swoich reprezentantów. Mało tego, reprezentantem może zostać radny, który ma 100 głosów, a nie zostać taki, który ma 1500 głosów. Taka jest preferencja wyborcza. Trzeba wpisać się na listę partyjną, albo do komitetu, który i tak jest upośledzony wobec komitetów partyjnych. Przypominam, że jedna z partii zjednoczonej prawicy ma w swoim statucie jednomandatowe okręgi wyborcze. Sam zgłaszałem ten postulat na zjeździe. Preferencje – już kończę – czy reprezentacja jest faktyczna. To jest jakiś żart. Jeśli spojrzą państwo na małe gminy, w których partie zdominowały, nawet w jednomandatowych okręgach wyborczych, tam również nie ma preferencji. To argument za jednomandatowymi okręgami wyborczymi, ponieważ mamy pełne bierne prawo wyborcze, indywidualne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-786">
          <u xml:id="u-786.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Głos ma poseł Sowa, a następnie poseł Kierwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-787">
          <u xml:id="u-787.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, to dobry moment na wykorzystanie kilku elementów. Trzeba powiedzieć, że w gminach chodzi o to, aby mieszkańcy mieli swoją reprezentację. Patrzą państwo na to tak, aby komitety partyjne miały swoją reprezentację. To jest fundamentalne niezrozumienie idei samorządności. Zgłaszam poprawkę wykreślającą zmianę 85. Wierzę, że pozostawimy wybory większościowe. Mają one do siebie to, że jeśli mandat wygaśnie w trakcie kadencji, na to miejsce musi być powołana nowa osoba, wyłoniona przez mieszkańców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-788">
          <u xml:id="u-788.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Kierwiński, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-789">
          <u xml:id="u-789.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Dziękuję, pani przewodnicząca. Muszę powiedzieć, że podziwiam zapał edukacyjny pana posła Jaskóły. Mamy marne szanse, aby przekonać posłów Prawa i Sprawiedliwości, bo cały czas na białe mówią czarne, a na czarne, białe. Z ostatniej wypowiedzi pana posła wnioskodawcy mogliśmy dowiedzieć się o jednomandatowych okręgach wyborczych to, że posłowie wnioskodawcy wszystko to robią nie dla siebie, dla Prawa i Sprawiedliwości, ale w głębokiej trosce o wszystkie partie opozycyjne i lokalne komitety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-790">
          <u xml:id="u-790.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-791">
          <u xml:id="u-791.0" who="#PosełMarcinKierwiński">Mogliśmy się jeszcze dowiedzieć, że proponowane zmiany, jak likwidacja JOW, w ogóle nie służą upartyjnieniu. One mają wzmacniać lokalnych społeczników. Panie pośle, myślę że w kwestiach edukacyjnych mamy małe szanse, gdyż przekaz został już ustalony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-792">
          <u xml:id="u-792.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-793">
          <u xml:id="u-793.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Dołączając się do tych argumentów zgłaszam poprawkę o wykreślenie zmiany 85.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-794">
          <u xml:id="u-794.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszone zostały trzy poprawki posłów: Jaskóły, Sowy i Zgorzelskiego. Szanowni panowie mecenasi… Jeszcze pan poseł Kierwiński, już zapisuję. Poprawki są tożsame. Głosujemy najpierw tożsame poprawki panów posłów: Jaskóły, Sowy, Zgorzelskiego i Kierwińskiego. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (6) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-794.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-794.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 85. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-794.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zmiana nr 85 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-794.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 86. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-795">
          <u xml:id="u-795.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, przed przejściem do zmiany nr 86 chcielibyśmy wskazać, że w naszej ocenie zachodzi konieczność zmiany w tytule rozdziału czwartego. Obecnie nosi on brzmienie „Wygaśnięcie mandatu radnego, wybory uzupełniające i przedterminowe”. Rozumiemy, że wybory uzupełniające nie będą przeprowadzane w związku z tym, że część przyjętych zmian zakłada wykreślenie wyborów większościowych. Taka korekta w tytule jest konieczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-796">
          <u xml:id="u-796.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-797">
          <u xml:id="u-797.0" who="#PosełMarcinHorała">Mogę to przejąć jako poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-798">
          <u xml:id="u-798.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-799">
          <u xml:id="u-799.0" who="#PosełMarekSowa">Konsekwentnie nie wyrażam zgody na likwidację wyborów większościowych w JOW. W zmianie 86 wprowadzacie kolejnego z listy. Przy JOW nie ma kolejnego z listy. W związku z tym zgłaszam wniosek o wykreślenie zmiany 86.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-800">
          <u xml:id="u-800.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Poseł Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-801">
          <u xml:id="u-801.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Poprawka polegająca na wykreśleniu zmiany 86. Chciałem powiedzieć, że bardzo wiele problemów wtedy przestaje istnieć. Nie mamy żadnych książeczek, skomplikowanych płacht, na których znajduje się 100–200 nazwisk, jak w przypadku okręgów i sejmików. Jest 5–10 nazwisk, więcej osób zwykle się nie zgłasza. To proste wybory. Polacy uwielbiają wybory bezpośrednie wójtów, burmistrzów i prezydentów, mają one zawsze najwyższą frekwencję. Dlaczego? Bo rozumieją te wybory, są jasne, nieskomplikowane i transparentne. Wtedy nie musieliby państwo wymyślać dwóch komisji – liczącej i prowadzącej wybory. Przeliczenie tych głosów trwa maksymalnie dwie godziny, z kawą i papierosem. Wszyscy boicie się robić to jasno i prosto. To jest problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-802">
          <u xml:id="u-802.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Horała – poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-803">
          <u xml:id="u-803.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zgłosić poprawkę. Jest w dostarczonych państwu materiałach pod nr 26 w zmianach w Kodeksie wyborczym. Polega na tym, aby w § 2 dokonać recepcji tego, że pojawiają się dwa różne rodzaje komisarzy wyborczych. Trzeba doprecyzować, do którego z nich zgłasza się wygaśnięcie mandatu – do wojewódzkiego. Przy tej okazji chciałem zwrócić panu posłowi Jaskóle uwagę, że jest problem, który występuje w JOW, a to w prosty sposób rozwiązuje ordynacja proporcjonalna – to konieczność urządzania wyborów przedterminowych w sytuacji wygaśnięcia mandatu, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ta ustawa przynosi dzięki temu oszczędności. Wybory przedterminowe cieszą się niezbyt dużym zainteresowaniem wyborców. Pana, skądinąd częściowo trafne, wywody o zwiększonej frekwencji w JOW w tym przypadku nie mają zastosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-804">
          <u xml:id="u-804.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poseł Zgorzelski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-805">
          <u xml:id="u-805.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Od pana posła Horały można było się spodziewać lepszej argumentacji niż tego, że nie będzie potrzeba przeprowadzać wyborów uzupełniających, jakby odbywały się one co miesiąc. Będąc zwolennikiem jednomandatowych okręgów wyborczych w gminach do 20 tys. mieszkańców i nie tylko, zgłaszam poprawkę o skreślenie tej zmiany w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-806">
          <u xml:id="u-806.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-807">
          <u xml:id="u-807.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Bardzo chętnie ustąpię panu posłowi głosu, jeśli pan poseł zgłosił się wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-808">
          <u xml:id="u-808.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, poseł Jacek Protas ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-809">
          <u xml:id="u-809.0" who="#PosełJacekProtas">Bardzo dziękuję, panie pośle. Wolałbym, aby pani przewodnicząca zapisywała mnie do głosu wtedy, gdy widzi, że podnoszę rękę. Będzie prościej i nie będzie dwuznaczności. Za długo pracujemy, trzeba było przyjąć wniosek o przerwę. Szanowni państwo, w związku z tym, że nie godzimy się na likwidację małych okręgów jednomandatowych w małych gminach i miastach, uważamy że ten system zapewnia możliwość aktywnego uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym, w imieniu posłów Platformy Obywatelskiej składam poprawkę o wykreślenie całej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-810">
          <u xml:id="u-810.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Poseł Szynkowski vel Sęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-811">
          <u xml:id="u-811.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Chciałem w dwóch zdaniach skomentować słowa pana przewodniczącego Jaskóły, który mówi o tak wielkiej miłości Polaków do jednomandatowych okręgów wyborczych, jaka wyraziła się w referendum w 2015 roku, które było jedynym głosowaniem z tak niską frekwencją we wszystkich ogólnokrajowych głosowaniach przeprowadzonych w Europie po 1945 roku. To było referendum w sprawie JOW w 2015 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-812">
          <u xml:id="u-812.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Nie tylko w sprawie JOW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-813">
          <u xml:id="u-813.0" who="#PosełSzymonSzynkowskivelSęk">Panie pośle, drugim argumentem, o którym mówił pan poseł Horała – z ciekawości wystąpię do Krajowego Biura Wyborczego z zapytaniem jakie były koszty przeprowadzenia wyborów uzupełniających w jednomandatowych okręgach wyborczych, choć jak podkreślam, nie jest to dla mnie argument decydujący przeciwko JOW. Rozumiem, że wybory muszą kosztować. Jest to jednak argument istotny. Warto skupić się na tym, aby ordynacja jak najlepiej odzwierciedlała głos wyborców. To, że ordynacja JOW jest prosta nie rozwiązuje wszystkiego. Kij też jest prosty, a nie jest najlepszym dostępnym narzędziem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-814">
          <u xml:id="u-814.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Dzikowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-815">
          <u xml:id="u-815.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, chciałem powiedzieć, że zbudowanie tej mozolnej piramidy wyborczej będzie kosztowało około 300 mln zł. Kosztów nie znamy jeszcze do końca. Panie pośle vel Sęk, wybory uzupełniające przy takich kosztach mogłyby odbywać się co dwa miesiące lub co kwartał. Koszty są nieporównywalne, to nawet nie jest 1/10 tego, co proponujecie po zbudowaniu tej piramidy wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-816">
          <u xml:id="u-816.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł wnioskodawca Schreiber, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-817">
          <u xml:id="u-817.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w imieniu wnioskodawców chciałem rekomendować poparcie poprawki pana posła przewodniczącego Horały. Wydaje się, że pan poseł przewodniczący Jaskóła poruszył w dyskusji jeden ciekawy argument, odnośnie zainteresowania Polaków tymi wyborami. Chciałbym zwrócić Wysokiej Komisji uwagę, że podczas ostatnich wyborów samorządowych frekwencja wyniosła w pierwszej turze 47%, w drugiej niecałe 40%. Spojrzałem na szereg powiatów w moim okręgu, gdzie było to około 40–45%. Dla przykładu, w wyborach parlamentarnych frekwencja wyniosła 51%. W wyborach na prezydenta kraju była niższa, bo wyniosła niecałe 49%. W żaden sposób panie pośle nie da się pogodzić pańskich słów w zderzeniu z faktami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-818">
          <u xml:id="u-818.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zostało zgłoszonych kilka poprawek. Zanim przejdziemy do zmiany 86 zatrzymamy się na tytule rozdziału czwartego. Poprawkę zgłoszoną przez Biuro Legislacyjne przejął pan poseł Horała. Kto jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-818.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-818.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 86. Poprawki zgłosili posłowie Sowa, Jaskóła, Horała, Zgorzelski i Protas. Ponieważ poprawki zgłoszone przez posłów: Protasa, Zgorzelskiego, Jaskółę i Sowę są tożsame, przegłosujemy je łącznie. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-818.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-818.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-819">
          <u xml:id="u-819.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">W odniesieniu do poprawki pana posła Horały mamy sugestię, aby w § 1 ograniczyć się do sformułowania „mandatu radnego” bez wskazywania szczebla jednostki. Ten przepis będzie miał charakter generalny i nie ma potrzeby wskazywania poszczególnych szczebli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-820">
          <u xml:id="u-820.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-821">
          <u xml:id="u-821.0" who="#PosełMarcinHorała">Przychylam się i przyjmuję tę wersję redakcyjną poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-822">
          <u xml:id="u-822.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Wersja redakcyjna poprawki została przejęta przez posła Horałę.</u>
          <u xml:id="u-822.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Horałę? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-822.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-822.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do głosowania nad przyjęciem zmiany nr 86. Kto z państwa jest za jej przyjęciem? Nie ma potrzeby głosować. Bardzo się cieszę.</u>
          <u xml:id="u-822.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Teraz pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-823">
          <u xml:id="u-823.0" who="#PosełMarcinHorała">Mam dwie propozycje poprawek, które dodadzą pkt 86a i 86b. Najpierw uzasadnię pkt 86a – to zmiana brzmienia art. 388, który w dotychczasowym brzmieniu w Kodeksie wyborczym odnosił się również do sytuacji, gdy wygasł mandat i odbywały się wybory przedterminowe. Ponieważ nie będą się już odbywały, trzeba ten przepis zmienić, aby odnosił się do nowej, zmienionej treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-824">
          <u xml:id="u-824.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-825">
          <u xml:id="u-825.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Dziękuję bardzo. W odniesieniu do tej propozycji mamy następującą uwagę. W art. 388 ingerencji wymaga z całą pewnością również § 2 – uchylenia tego przepisu. Generalnie zastanawiamy się, czy cały art. 388 jest niezbędny. W naszej ocenie nie ma potrzeby utrzymywania tego przepisu w tak zmodyfikowanej wersji, jaką zaproponował pan poseł Horała. O ile w sytuacji, gdy ustawa przewidywała wybory uzupełniające, mogły być wątpliwości, czy można je zarządzić przed uprawomocnieniem postanowienia komisarza, wydaje się, że przy modelu, gdy takich wyborów nie ma, a obsadzenie mandatu następuje w wyniku postanowienia o obsadzeniu wydanego po stwierdzeniu wygaśnięcia, nie ma wątpliwości, że nie może ono nastąpić, zanim uprawomocni się stwierdzenie wygaśnięcia mandatu. W ocenie Biura Legislacyjnego art. 388 może być uchylony w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-826">
          <u xml:id="u-826.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-827">
          <u xml:id="u-827.0" who="#PosełMarcinHorała">Przychylam się do tej uwagi Biura Legislacyjnego i przejmuję redakcję poprawki dwudziestej siódmej w następującym brzmieniu „W art. 4 po pkt 86 dodaje się pkt 86a w brzmieniu: »Uchyla się art. 388«”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-828">
          <u xml:id="u-828.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Horałę? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-828.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-829">
          <u xml:id="u-829.0" who="#PosełMarcinHorała">Druga z proponowanych przeze mnie poprawek, polega na dodaniu pkt 86a. To zmiana brzmienia art. 390a § 3, która inkorporuje sytuację, gdy mamy wojewódzkiego komisarza wyborczego. Dotyczy to sytuacji, gdy wybory odbywają się w wyniku powstania nowej jednostki samorządu terytorialnego. Chodzi tu o zamocowanie przepisów dotyczących podziału okręgów, obwodów, analogicznie do innych rozwiązań, które przyjęliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-830">
          <u xml:id="u-830.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, Biuro Legislacyjne. Nie mają uwag. Proszę państwa, kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Horałę? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-830.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Przechodzimy do zmiany nr 87. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-831">
          <u xml:id="u-831.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję, pani przewodnicząca. Nie mamy uwag do zmiany 87, ale chcielibyśmy zwrócić państwa uwagę na art. 390 § 1. To przepisy nieobjęte projektem. W związku ze zmianami, które państwo przyjęli wydaje się, że konieczne jest zaingerowanie również w te przepisy. Chodzi o użyte w pkt 1 i 2 § 1 art. 390 wymogi stałego miejsca zamieszkania. W pkt 1 mowa o mandacie radnego stale zamieszkałego lub wybranego na danym obszarze, który wygasa z mocy prawa. Analogicznie jest w pkt 2. Zmieniły się przepisy dotyczące biernego prawa wyborczego w zakresie stałego zamieszkiwania na obszarze jednostki samorządu terytorialnego, do której przeprowadza się wybory, w projekcie ten wymóg odniesiony jest do terenu województwa, na którym znajduje się dana jst. Wydaje się, że ten wymóg stałego zamieszkiwania, o którym mowa w pkt 1 i 2 powinien zostać usunięty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-832">
          <u xml:id="u-832.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-833">
          <u xml:id="u-833.0" who="#PosełMarcinHorała">Przychylam się do uwag Biura Legislacyjnego. Ponieważ nie mamy konkretnego brzmienia poprawki, proponuję aby uznając te uwagi, skierować ją do rozpatrzenia w drugiej rundzie, po zakończeniu rozpatrywania kodeksu, z prośbą, aby Biuro Legislacyjne przygotowało jej treść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-834">
          <u xml:id="u-834.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, przechodzimy do zmiany nr 87. Zgłaszają się panowie Zdun i Cioska. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-835">
          <u xml:id="u-835.0" who="#PrzewodniczącyKRKRKWPawełZdun">Szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, proponowaliśmy poprawkę do art. 392 § 1, tam gdzie jest napisane „Protest wyborczy wnosi się na piśmie do właściwego sądu okręgowego”. Proponujemy zamienić „właściwego sądu okręgowego” na wyrażenie „Sądu Najwyższego”. Uważamy, że wszystkie protesty wyborcze powinny trafiać do jednego sądu. Wtedy będzie pełny obraz ile jest protestów i będzie łatwiej zapanować nad tym, jak wygląda sytuacja naruszeń prawa wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-836">
          <u xml:id="u-836.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Pan Cioska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-837">
          <u xml:id="u-837.0" who="#WiceprzewodniczącyKRKRKWTomaszCioska">Dziękuję bardzo, pan Paweł wyczerpał temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-838">
          <u xml:id="u-838.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Horała, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-839">
          <u xml:id="u-839.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zaproponować państwu poprawkę, która wprowadza możliwość złożenia do sądu okręgowego protestu za pośrednictwem sądu rejonowego. Wynika to z przeprowadzonych przeze mnie konsultacji społecznych. Był taki postulat, aby nie wymagać dojazdu do sądu okręgowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-840">
          <u xml:id="u-840.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie słyszę innych poprawek. Proszę bardzo, poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-841">
          <u xml:id="u-841.0" who="#PosełWaldyDzikowski">To drobna uwaga, proszę Biuro Legislacyjne o potwierdzenie. Po art. 168 powinien być jeszcze § 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-842">
          <u xml:id="u-842.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę, Biuro Legislacyjne. Jesteśmy w zmianie nr 87.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-843">
          <u xml:id="u-843.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Wydaje się, że rzeczywiście należałoby doprecyzować, że chodzi o § 1 art. 168. W § 2 mowa o tym, jakie elementy zawiera obwieszczenie o wynikach wyborów. Wystarczające wydaje się wskazanie, że chodzi o art. 168 § 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-844">
          <u xml:id="u-844.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-845">
          <u xml:id="u-845.0" who="#PosełMarcinHorała">Mogę to przyjąć jako uwagę i zmienić redakcję mojej poprawki, która nadaje nowe brzmienie pkt 87.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-846">
          <u xml:id="u-846.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Ponieważ nie zostały zgłoszone inne poprawki, poddaję pod głosowanie poprawkę zgłoszoną przez pana posła Horałę. Bardzo proszę, kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (0) Kto się wstrzymał? (7)</u>
          <u xml:id="u-846.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-846.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przystępujemy do głosowania nad zmianą 87.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-847">
          <u xml:id="u-847.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Pani przewodnicząca, przyjęliśmy nowe brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-848">
          <u xml:id="u-848.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Przechodzimy do zmiany nr 88. Czy są uwagi? Bardzo proszę, pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-849">
          <u xml:id="u-849.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, dziękuję za udzielenie mi głosu. Hurtem zgłoszę poprawki do zmiany nr 88, 89 i nr 90, gdyż są spójne. Oznaczają skrócenie terminu rejestracji utworzenia komitetów wyborczych o 15 dni w stosunku do aktualnego. Przyznam szczerze, że w kontekście tego, iż będziemy mieli zapotrzebowanie na dwukrotnie większą liczbę chętnych w komisjach wyborczych, zastanawiam się czy to skrócenie nie wpłynie na to, że będziemy mieli kłopot z pozyskaniem i przeszkoleniem członków obwodowych komisji. Dlatego proszę o możliwość pozostania przy obecnym terminie siedemdziesięciodniowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-850">
          <u xml:id="u-850.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan poseł Horała ma poprawkę. Zapisuję też posła Dzikowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-851">
          <u xml:id="u-851.0" who="#PosełMarcinHorała">Tak. Chciałbym w § 2 w pkt 3 zamiast kropki średnik i pkt 4, dodający fakultatywny symbol komitetu wyborczego partii do zgłoszenia. Był on przy komitetach wyborczych, więc to jest konsekwencja. Odnosząc się do wypowiedzi pana Wójcika, nasza analiza kalendarza wyborczego wskazywała, że byłby problem kolizji z terminem decyzji podejmowanych przez komisarzy, obwieszczeń itd. Ten 55 dzień wydaje się bardziej pasujący do tego cyklu, jeśli rozpisać kalendarz. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-852">
          <u xml:id="u-852.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję. Poseł Dzikowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-853">
          <u xml:id="u-853.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Pani przewodnicząca, szanowni państwo, rzeczywiście Marek Wójcik ma rację. Termin zgłoszenia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego skraca się do 55 dni. Ten kalendarz zaczyna być coraz bardziej ciasny. Może to spowodować trudności w realizacji kalendarza wyborczego i duże zamieszanie. O tych kwestiach dowiemy się pewnie dopiero w trakcie wyborów. Spodziewam się, że wnioskodawcy będą głusi na dobre rady. Dziękuję bardzo, zgłaszam wniosek o wykreślenie zmiany 88.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-854">
          <u xml:id="u-854.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję serdecznie. Poseł Sowa, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-855">
          <u xml:id="u-855.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, mam pytanie do posłów wnioskodawców. Przez to skrócenie do 55 dni wiemy, że na 30 dni przed wyborami muszą być zarejestrowane listy kandydatów, chciałbym aby panowie podali pełny kalendarz wykonania wszystkich niezbędnych czynności na te 25 dni. Skracacie okres od zarejestrowania komitetu wyborczego, do momentu zarejestrowania listy kandydatów o niemal 50%. Zostawiacie tylko 25 dni, a było 40.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-856">
          <u xml:id="u-856.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy pan poseł wnosi poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-857">
          <u xml:id="u-857.0" who="#PosełMarekSowa">Zadaje pytanie do treści ustawy. Mamy jeszcze drugie czytanie i część poprawek będzie rozstrzyganych w zależności od udzielonych odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-858">
          <u xml:id="u-858.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Sowa zadał pytanie o kalendarz wyborczy i skrócenie terminów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-859">
          <u xml:id="u-859.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Wysoka Komisjo, pani przewodnicząca, kalendarz wyborczy jest policzony tak, aby to wszystko można było zrobić. Są przewidziane zmiany terminów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-860">
          <u xml:id="u-860.0" who="#PosełMarekSowa">Panie pośle, ja nie jestem mały Kazio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-861">
          <u xml:id="u-861.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">No to ma pan pecha. Wypowiada się pan na swój zwykły, nie powiem już jaki sposób. Nie wiem czego pan oczekuje. Proszę policzyć, wszystkie terminy są wpisane do ustawy. Można policzyć. Jak pan nie jest mały Kazio, to na pewno sobie pan z tym zadaniem poradzi. To służy też temu, o czym była mowa i z czym wszyscy się zgadzaliśmy, aby termin 11 listopada nie był obligatoryjny. To nie byłaby szczęśliwa data. Chodzi o to, aby móc jednocześnie zdążyć ze zmianami, jakie zostały zapisane w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-862">
          <u xml:id="u-862.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Do poprawki, pośle Dzikowski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-863">
          <u xml:id="u-863.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Tak, oczywiście. Policzyłem jeden moment, jeśli chodzi o dookreślenie. Panie pośle Schreiber, jak pan złoży ten kalendarz wyborczy, to zostaje dwa dni na rejestrację listy kandydatów, licząc poszczególne terminy. W niedzielę wypada termin 35 dni. Dopiero w poniedziałek można zgłaszać i zostają 2–3 dni. Gdzie czas na szkolenia członków komisji wyborczych? Są dwa dni na rejestrację listy kandydatów. To terminy nie do zrealizowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-864">
          <u xml:id="u-864.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-865">
          <u xml:id="u-865.0" who="#PosełMarcinHorała">Szanowny panie pośle, nie wiem, mogę panu obiecać, że na kolejnym posiedzeniu Komisji przedstawię panu rozpisany dokładnie cały kalendarz i zobaczy pan, że to jest zrobione tak, aby się spięło. O ile dobrze pamiętam, przy zgłaszaniu komitetów, przy maksymalnym naciągnięciu terminów w obie strony, komitety musiałyby się zgłosić jeszcze przed terminem ogłoszenia wyborów. To wszystko jest policzone. Oczywiście te daty są rozstrzelone w tekście ustawy. Nie chcę spędzać nad tym teraz godziny. Umówmy się, że na jutrzejsze posiedzenie przyniesiemy panu konkretnie rozpisany kalendarz wyborczy, aby mógł się pan upewnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-866">
          <u xml:id="u-866.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Zgłoszone zostały poprawki przez panów posłów Marcina Horałę, Dzikowskiego, najpierw poddam pod głosowanie poprawkę zgłoszoną przez pana posła Dzikowskiego, jako najdalej idącą. Bardzo proszę, kto z państwa jest za jej przyjęciem? (6) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-866.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Poddaję pod głosowanie poprawkę zgłoszoną przez pana posła Horałę. Bardzo proszę, kto z państwa jest za jej przyjęciem? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-866.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-866.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie musimy głosować przyjęcia zmiany nr 88. Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany nr 89. Pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-867">
          <u xml:id="u-867.0" who="#PosełMarcinHorała">Zupełnie analogiczna poprawka – dodanie tego fakultatywnego symbolu graficznego również dla komitetów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-868">
          <u xml:id="u-868.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy jest jeszcze jakaś poprawka? Poseł Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-869">
          <u xml:id="u-869.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Do zmian 89 i 90 mam w zasadzie takie same uwagi, jak do zmiany 88. Nie będę już zabierał głosu w sprawie tych zmian. Konkluzja jest taka, iż proszę o ich wykreślenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-870">
          <u xml:id="u-870.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dobrze, dziękuję. Nie ma więcej poprawek. Kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Dzikowskiego? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-870.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Czy musimy przegłosować zmianę 89? Nie. Była poprawka do jej brzmienia.</u>
          <u xml:id="u-870.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany 90. Pan poseł Horała ma poprawkę, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-871">
          <u xml:id="u-871.0" who="#PosełMarcinHorała">Analogiczna zmiana – dodanie fakultatywnego symbolu graficznego również w przypadku komitetu wyborczego organizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-872">
          <u xml:id="u-872.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poseł Dzikowski już wcześniej zgłosił poprawkę. Poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-873">
          <u xml:id="u-873.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Analogiczna poprawka do tej posła Waldego Dzikowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-874">
          <u xml:id="u-874.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Głosujemy poprawki posłów Dzikowskiego i Zgorzelskiego. Kto jest za ich przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-874.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Horały? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-874.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 91. Czy są uwagi lub poprawki? Poseł Horała, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-875">
          <u xml:id="u-875.0" who="#PosełMarcinHorała">Po raz kolejny dodajemy do wykazu dokumentów fakultatywnego złożenia symbolu graficznego komitetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-876">
          <u xml:id="u-876.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Czy ktoś jeszcze? Poseł Sowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-877">
          <u xml:id="u-877.0" who="#PosełMarekSowa">Pani przewodnicząca, od razu zgłoszę dwie poprawki – do zmiany nr 91 i 92, jako konsekwencję okręgów jednomandatowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-878">
          <u xml:id="u-878.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Poddaję pod głosowanie poprawkę zgłoszoną przez posła Sowę. Kto jest za jej przyjęciem? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-878.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Horały? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-878.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głosujemy za przyjęciem zmiany 91. Kto z państwa jest za? (9) Kto jest przeciw? (6) Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-878.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Zmiana nr 91 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-878.4" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głos ma pan poseł Horała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-879">
          <u xml:id="u-879.0" who="#PosełMarcinHorała">Chciałem zaproponować poprawkę polegającą na dodaniu zmiany 91a. To zmiana wprowadzająca szereg zmian w art. 410. Te zmiany są dość proste. Występujący tam w różnych przypadkach komisarz wyborczy jest dookreślony, że chodzi o wojewódzkiego komisarza wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-880">
          <u xml:id="u-880.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Kto jest za przyjęciem poprawki i zmiany 91a, zaproponowanej przez pana posła Horałę? (9) Kto jest przeciw? (7) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-880.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Przechodzimy do zmiany nr 92. Bardzo proszę, poseł Jaskóła, poznaję po głosie. Wypowiedzą się też posłowie Protas i Zgorzelski a następnie pan Marek Wójcik. Bardzo proszę, pan przewodniczący Jaskóła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-881">
          <u xml:id="u-881.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Szanowna pani przewodnicząca, konsekwencja – w art. 4 skreśla się zmianę 92, która uderza w jednomandatowe okręgi wyborcze. Pozwolę sobie wyjść naprzeciw Ruchowi Kontroli Wyborów. Najmniejsze nadużycia obarczone błędem lub potencjalnymi fałszerstwami mają miejsce w jednomandatowych okręgach wyborczych, bo to 2–3,5%. Mamy prostą normę reprezentacyjną. Odniosę się też do szczegółów referendum, o którym mówił jeden z naszych kolegów. Referendum nie dotyczyło tylko JOW, a politycy mocno się starali, żeby ta frekwencja była niewielka. W tym referendum JOW zwyciężyły, bo opowiedziało się za nimi ponad 90% osób. Nie mieliśmy po prostu wiążącego progu referendalnego. Kieruję swoje słowa do pana posła Schreibera. Chciałem powiedzieć, że rzadko spotyka się taki poziom manipulacji. Pan poseł mówi o wyborach i porównuje wybory prezydenckie i samorządowe, że ta frekwencja nie jest tak wysoka. Przypominam, że w wyborach samorządowych głosujemy aż na cztery listy – do gminy, do powiatu, do sejmiku i na wójta oraz burmistrza. Oczywiście nie wszędzie. Jak można porównywać frekwencję w sytuacjach, gdy obywatele głosują preferencyjnie, za proporcjonalnymi listami? Gdyby JOW były wszędzie, mielibyśmy absolutnie najwyższą frekwencję, ponad wszelką wątpliwość, bo Polacy rozumieją te wybory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-882">
          <u xml:id="u-882.0" who="#PosełŁukaszSchreiber">Tylko pogratulować dobrego samopoczucia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-883">
          <u xml:id="u-883.0" who="#PosełTomaszJaskóła">Mogę jeszcze długo tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-884">
          <u xml:id="u-884.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Pan poseł Protas, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-885">
          <u xml:id="u-885.0" who="#PosełJacekProtas">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w związku z tym, że nie zgadzamy się na wprowadzenie wyborów proporcjonalnych w małych miastach i gminach, składam w imieniu posłów Platformy Obywatelskiej poprawkę, aby wykreślić zmianę 92. Zwracam również uwagę na to, że znosicie łaskawie próg pięcioprocentowy w tych okręgach, ale w zmianie 95 wprowadzacie małe okręgi wyborcze, co spowoduje, że ten próg znacznie się podniesie, do kilkunastu, a w skrajnych przypadkach do 20%. Nie możemy wesprzeć rozwiązań, które naszym zdaniem są antyobywatelskie i wykluczają z życia publicznego znaczną część obywateli Rzeczpospolitej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-886">
          <u xml:id="u-886.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję, panie pośle. Pan poseł Zgorzelski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-887">
          <u xml:id="u-887.0" who="#PosełPiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca, dobór argumentów posłów wnioskodawców, jakoby jednomandatowe okręgi wyborcze były gorszą formą demokracji bezpośredniej niż ordynacja proporcjonalna jest chybiony i tylko służy uzasadnieniu tezy, która nie jest w stanie się w żaden sposób obronić. Dlatego zgłaszam poprawkę skreślającą zmianę 92.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-888">
          <u xml:id="u-888.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Pan Marek Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-889">
          <u xml:id="u-889.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo, próbując ratować sytuację, w związku z tym, że likwidują państwo JOW, proponuję korektę w art. 415 w § 2 i obniżenie limitu dla komitetów wyborczych z 5% na 3% oraz podniesienie w § 3 skali samorządów gminnych, w których nie będzie stosowana ta zasada do wszystkich gmin, z wyjątkiem miast na prawach powiatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-890">
          <u xml:id="u-890.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo. Szanowni państwo, do tej zmiany zostały zgłoszone trzy poprawki. Poseł Dzikowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-891">
          <u xml:id="u-891.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Chwilę czekałem i myślałem, że panowie wnioskodawcy zabiorą głos. Z przyzwyczajenia, bo jak już jest coś psute, to niech choć nie będzie na tak złym poziomie. Abstrahując od tego, co powiedzieli moi koledzy, że trzeba skreślić ten artykuł, to przedstawię drobne uwagi, które pewnie zabolą – nie „przepisów”, a „przepisu”. Po drugie nie ma w Kodeksie wyborczym terminologii „zamieszkałej przez mniej niż”. Należy to zastąpić wyrazami „liczących do”. Chociaż niech będzie odrobina poprawności zapisu, jak mają się pojawić pro publico bono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-892">
          <u xml:id="u-892.0" who="#PosełMarcinHorała">Poproszę o opinię Biura Legislacyjnego w kwestii redakcyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-893">
          <u xml:id="u-893.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-894">
          <u xml:id="u-894.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Chwileczkę, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-895">
          <u xml:id="u-895.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-896">
          <u xml:id="u-896.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Powtórzę – nie „przepisów”, a „przepisu” oraz nie „zamieszkałej przez mniej niż tylko „liczących do”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-897">
          <u xml:id="u-897.0" who="#LegislatorWojciechMiller">Dziękuję bardzo. Jeśli chodzi sugestię pana posła Dzikowskiego dotyczącą redakcji tego przepisu, istotnie sformułowanie „liczących do” będzie bardziej koherentne z innymi przepisami kodeksu. Do tej zmiany i do kolejnej mamy uwagę o charakterze legislacyjnym. W naszej ocenie sposób wprowadzenia tych zmian powinien być inny. Aby osiągnąć ten sam efekt proponowalibyśmy dokonać uchylenia art. 415 i odpowiednio zmodyfikować treść art. 416, aby ten przepis miał charakter bardziej uniwersalny i odnosił się generalnie do gmin, a nie jak obecnie do miast na prawach powiatu. Oczywiście należy uwzględnić modyfikacje wynikające z projektowanego § 3, który państwo przewidują w zmianie 92. Konkludując, proponowalibyśmy, aby zmianie 92 nadać brzmienie: „Uchyla się art. 415”, a zmianie 93 nadać brzmienie polegające na ingerencji w § 1 art. 416, tak aby nie odnosił się do miast na prawach powiatu, ale do gmin, a także uzupełnieniu art. 416 o § 2a w brzmieniu § 3, który państwo proponują w zmianie 92 „Przepisu § 2 nie stosuje się w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców” – uwzględniając sugestię pana posła Dzikowskiego. Tak wprowadzone zmiany w naszej ocenie lepiej odzwierciedlały będą rzeczywisty charakter projektowanych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-898">
          <u xml:id="u-898.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę bardzo, posłowie wnioskodawcy. Muszą się zastanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-899">
          <u xml:id="u-899.0" who="#PosełMarcinHorała">Cieszę się, że mój wyraz twarzy dostarczył państwu ponownie tematu do analizy. Tak, przychylamy się do tak zaproponowanego przez Biuro Legislacyjne brzmienia. Skoro ingerencja dotyczy dwóch zdań, jak to formalnie ugryźć? Czy możemy przejąć to jako poprawkę, czy odłożyć do procedowania w drugiej wersji i poczekać do zaproponowania przez państwa brzmienia na piśmie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-900">
          <u xml:id="u-900.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Jeśli wolą państwo rozstrzygać o propozycji, która będzie sformułowana na piśmie, nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-901">
          <u xml:id="u-901.0" who="#PosełMarcinHorała">Możemy to zrobić też teraz w formie przejęcia poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-902">
          <u xml:id="u-902.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Jeśli chcą państwo przyjąć poprawkę, może obejmować dwie zmiany – nadanie odpowiedniego brzmienia zmianie 92 i 93.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-903">
          <u xml:id="u-903.0" who="#PosełMarcinHorała">Dobrze, przejmuję tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-904">
          <u xml:id="u-904.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, mieliśmy trzy poprawki zgłoszone w zmianie 92, przez pana posła Jaskółę, posła Sowę posła Protasa oraz Dzikowskiego i posła Zgorzelskiego. To poprawki tożsame. Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (7) Kto jest przeciw? (9) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-904.1" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Kto jest za przyjęciem poprawki Biura Legislacyjnego, którą przejął pan poseł Horała? (9) Kto jest przeciw? (5) Kto się wstrzymał? (0)</u>
          <u xml:id="u-904.2" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-904.3" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Głosujemy teraz przyjęcie zmiany nr 92. Nie musimy. Przechodzimy do zmiany nr 93.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-905">
          <u xml:id="u-905.0" who="#PosełJacekProtas">Szanowna pani przewodnicząca, traktując bardzo poważnie i dość literalnie pani deklarację, harmonogram przewidywał pracę 5 grudnia od godziny 9.00. Jeśli chce pani, abyśmy tego dnia rozpoczynali od godziny 0.00, to jest inny harmonogram. W związku z tym proponuję, aby trzymać się ustaleń, zakończyć pracę i wznowić je od 9.00 rano.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-906">
          <u xml:id="u-906.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Trzymam się ustaleń, ale mówiliśmy też o 102 artykułach, krakowskim targiem. Panowie dżentelmeni, skończmy 93 zmianę i zamkniemy posiedzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-907">
          <u xml:id="u-907.0" who="#LegislatorPrzemysławSadłoń">Poprawki w swoim brzmieniu obejmowały zmianę nr 92 i w konsekwencji 93.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-908">
          <u xml:id="u-908.0" who="#PrzewodniczącaposełAnnaMilczanowska">Nie mają panowie uwag do 93. Proszę państwa, zakończyliśmy procedowanie na tej zmianie. Dotrzymuję słowa. Szkoda, że panowie nie dotrzymali. Do zobaczenia, miały być sto dwie zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-909">
          <u xml:id="u-909.0" who="#EkspertZMPMarekWójcik">Pani przewodnicząca, na dobry wieczór zacytuję państwu maksymę Margaret Mead: „Jedną z najstarszych ludzkich potrzeb jest mieć kogoś, kto zastanawia się, gdzie jesteśmy, kiedy nie wracamy wieczorem do domu”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>