PPC / ppc

text_structure.xml 408 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Marek Borowski i Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy powołuję panów posłów Stanisława Kusiora i Waldemara Dobrowolskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Stanisław Kusior.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Godzina 9 dawno minęła, wobec tego proszę o pozwolenie na kontynuowanie obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu oraz wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">W związku z tym Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, proponuje dodanie nowych punktów porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JózefZych">Wniosek w sprawie wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu;</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JózefZych">Wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych;</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JózefZych">Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W tym przypadku proponuje się 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JózefZych">Oczywiście odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JózefZych">Proszę, w jakiej sprawie będzie sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: W sprawie długości debaty nad projektem ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wnoszę sprzeciw, gdyż uważam, iż nad sprzedażą nieruchomości cudzoziemcom powinna się odbyć przynajmniej debata krótka. Jest to problem zbyt ważny, żeby można go było rozpatrywać w sposób tajny. Kojarzy mi się to z 1943 r., kiedy to w sposób tajny oddano polską ziemię w dzierżawę na kilkadziesiąt lat. I dzisiaj w sposób tajny również próbujemy zdecydować o sprzedaży ziemi rolniczej, czego nie wymaga od nas żadne prawo wspólnotowe. Dlatego jeszcze raz wnoszę o to, aby odbyła się przynajmniej krótka debata.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Chciałbym przy okazji i dla formalności powiedzieć, że Konwent Seniorów zbiera się również po to, aby przedstawiciele klubów tam zgłaszali swoje zastrzeżenia, co oczywiście nie ogranicza prawa do późniejszej zmiany stanowiska. Proponując 5-minutowe oświadczenia, nikt nie miał zamiaru, a już broń Boże Prezydium Sejmu, czegokolwiek utajniać.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Przechodzimy wobec tego do głosowania nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">Przypominam, Prezydium Sejmu proponuje 5-minutowe oświadczenia klubów i kół, a klub Polskiego Stronnictwa Ludowego proponuje debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">Wobec tego, według przyjętych zasad, głosujemy w pierwszej kolejności nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">Odrzucenie propozycji Prezydium Sejmu oznaczać będzie, że przyjmujemy zasadę proponowaną przez klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu, aby w tym punkcie były 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 340 posłów. Za wnioskiem Prezydium Sejmu głosowało 135 posłów, przeciw — 179,...</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefZych">... 26 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefZych">Stwierdzam, że w tym punkcie porządku dziennego obowiązuje debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ryszarda Grodzickiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JózefZych">W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JózefZych">Sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1461-B.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#JózefZych">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Grodzickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardGrodzicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich oraz Komisja Ustawodawcza na posiedzeniu w dniu wczorajszym rozpatrzyły poprawki zgłoszone do projektu ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. W trakcie posiedzenia niektóre z tych poprawek zostały wycofane, w efekcie pozostało ich dziesięć.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RyszardGrodzicki">Poprawka nr 1, którą komisje proponują odrzucić, dotyczy art. 7 ust. 1. Wnioskodawcy proponują dodanie wyrazów mówiących o tym, iż poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności także karno-administracyjnej. Komisje zaproponowały Wysokiej Izbie przyjęcie tutaj zwrotu: do odpowiedzialności karnej. W świetle zgromadzonych ekspertyz możemy stwierdzić, że pojęcie „odpowiedzialność karna” rozciąga się także na odpowiedzialność karno-administracyjną. Zdaniem wnioskodawców dodanie tych wyrazów rozwieje wszelkie wątpliwości. Komisje w głosowaniu postanowiły nie rekomendować tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 2 wnioskodawcy proponują w art. 7 dodać nowy ust. 4 w brzmieniu: „Poseł lub senator może wyrazić zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej”. Z tą poprawką wiąże się kilka kolejnych zmian w rozdziale poświęconym immunitetowi parlamentarnemu.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RyszardGrodzicki">Komisje uznały, że wobec propozycji zmian tekstu konstytucji...</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Jeżeli referowanie poprawek jest niepotrzebne, bo są one doskonale znane, to zdecydujmy się, że przechodzimy do głosowania, jeżeli zaś stosujemy się do regulaminu Sejmu, to bądźmy uprzejmi jednak pozwolić posłowi sprawozdawcy na ich prezentowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RyszardGrodzicki">Komisje uznały, że wobec czekającej nas debaty nad projektami zmian konstytucji w części dotyczącej immunitetu posła i senatora byłoby przedwczesne przy obecnym brzmieniu konstytucji wprowadzanie tej poprawki. Komisje w głosowaniu wyraziły negatywną opinię, to znaczy proponują Izbie odrzucenie tej poprawki, zdając sobie sprawę z tego, że w przypadku przyjęcia zmian do konstytucji ten rozdział byłby zmieniany. Jest on bowiem tak skonstruowany, że zmiany dostosowujące treść tego rozdziału do ewentualnych korekt w tekście „małej konstytucji” można będzie wprowadzić stosunkowo prosto.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RyszardGrodzicki">Poprawka nr 3 dotyczy art. 25 ust. 2. Wnioskodawcy proponują zamieszczenie przepisu, zgodnie z którym uposażenie posłów od następnej kadencji będzie ustalane w wysokości wynagrodzenia zasadniczego podsekretarza stanu. Komisje w zasadzie bez większej dyskusji wokół tego problemu w głosowaniu postanowiły, że zaproponują odrzucenie tego przepisu. Oznaczać to będzie, że w skład uposażenia od następnej kadencji będzie wchodził także dodatek funkcyjny.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 4, również dotyczącej art. 25, wnioskodawcy proponują, aby uzupełnić przepis o normy mówiące o tym, iż posłowi lub senatorowi, który nie korzysta z urlopu bezpłatnego, o którym mowa w art. 29 ust. 1, albo prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami, albo nie zawiesił prawa do emerytury lub renty, uposażenie nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RyszardGrodzicki">Jednocześnie dodany byłby przepis, który by mówił, że w wyjątkowych wypadkach Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu może podjąć decyzję o przyznaniu na wniosek posła lub senatora uposażenia w całości lub części. Ten przepis powoduje wzmocnienie zasady zawodowości parlamentarzysty, ale jednocześnie w szczególnych wypadkach - tutaj mieliśmy przede wszystkim na myśli problem osób prowadzących rodzinne gospodarstwa rolnicze - mogłaby być podjęta decyzja o przyznaniu części uposażenia, tak aby suma dochodów nie przewyższała wysokości całego uposażenia. Podobna zasada mogłaby być stosowana do tzw. wolnych zawodów; dotyczy to przede wszystkim pracowników nauki, którzy chcieliby kontynuować działalność dydaktyczną, np. na terenie wyższej uczelni. Decyzję podejmowałoby w tym wypadku Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 5 do art. 26 wnioskodawcy proponują inne uregulowanie problemu dodatków do uposażenia, przede wszystkim wprowadzenie tzw. dodatku stażowego, w zależności od okresu zatrudnienia, zachowując normę, że suma dodatków stażowego i funkcyjnego nie powinna przekraczać 35% uposażenia, które otrzymywałby poseł lub senator w następnej kadencji. Komisje proponują odrzucenie tej poprawki. Było to wkomponowane w pewien fragment całościowych zmian związanych z koncepcją uposażenia. Jedna z tych poprawek dotycząca wysokości uposażenia została wycofana wobec przyjęcia przez komisję i rekomendowania inaczej to regulującej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 6 wnioskodawcy proponują, aby posłowie i senatorowie w swojej działalności pozaparlamentarnej nie mogli się posługiwać tytułem posła i senatora i powoływać na fakt wykonywania mandatu. To jest związane przede wszystkim z zajęciami związanymi z działalnością gospodarczą; idzie tutaj po prostu o to, aby fakt piastowania mandatu posła lub senatora nie stawał się elementem reklamy czy podnoszenia prestiżu firmy, której poseł jest współwłaścicielem, a także w wypadku gdy pełni w niej jakieś funkcje. Może tam występować jako osoba fizyczna, natomiast na tytuł posła lub senatora nie mógłby się powoływać. Wnioskodawcy podkreślali, że tego typu rozwiązania były znane w okresie II Rzeczypospolitej. Komisje rekomendują przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 7 wnioskodawcy proponują, aby oświadczenia, które składają posłowie i senatorowie na temat stanu swojego majątku i swoich dochodów i które są objęte tajemnicą służbową, w pewnych szczególnych sytuacjach mogły być przez Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu - po zasięgnięciu opinii odpowiednich komisji regulaminowych - ujawniane. Zdarzają się takie sytuacje, mieliśmy nie tak dawno przykład takiej sytuacji, w której być może taka decyzja, gdyby była możliwa, rozwiałaby wiele wątpliwości, które wówczas się pojawiły. Komisje proponują Wysokiej Izbie przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 8 wnioskodawcy proponują inne uregulowanie problemu odpraw parlamentarnych dla posłów i senatorów, którzy po zakończeniu kadencji nie obejmą w nowej kadencji mandatu posła lub senatora lub też będą sprawowali tzw. kierownicze stanowiska państwowe. Wnioskodawcy proponują, aby w tym ostatnim przypadku odprawa w ogóle nie przysługiwała, natomiast proponują zróżnicowanie wysokości odprawy w zależności od stażu parlamentarnego. Wobec niedookreśloności pojęcia kadencji w tym przepisie, tzn. czy za kadencję uznaje się kadencję pełną, czy kadencję skróconą, komisje proponują Izbie odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#RyszardGrodzicki">W poprawce nr 9 wnioskodawcy proponują, aby poseł lub senator będący jednocześnie radnym nie mógł pobierać jednocześnie diety posła i diety radnego. Powinien on dokonać wyboru, którą dietę chciałby pobierać - bądź poselską, bądź radnego. Komisje rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#RyszardGrodzicki">I wreszcie w poprawce nr 10 wnioskodawcy proponują, aby w art. 43 ust. 1 skreślić fragment mówiący o tym, iż posłowi przysługuje prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej. Komisje stwierdziły, że nie jest to żadna korzyść majątkowa posła, natomiast jest to pewne uprawnienie o charakterze praktycznym, ułatwiające poruszanie się w innych miastach niż te, w których posłowie i senatorowie stale mieszkają. W związku z tym komisje proponują odrzucenie powyższej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#RyszardGrodzicki">Jednocześnie chciałem poinformować, że autor drugiego wniosku mniejszości zgłosił autopoprawkę do jego treści, polegającą na dodaniu - w tym wniosku mniejszości - zwrotu mówiącego o tym, iż poseł lub senator wykonując obowiązki poselskie lub senatorskie może podjąć interwencję także w jednostkach gospodarki niepaństwowej w celu załatwienia sprawy, co wyraźnie precyzuje intencje wniosku i likwiduje pewną nieprecyzyjność, która była do tej pory w jego tekście zawarta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu (druki nr 1461 i 1461-A).</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają w druku nr 1461 wnioski mniejszości, a w druku 1461-B poprawki zgłoszone w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefZych">Głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 7 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 1 proponuje, aby poseł lub senator nie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej i karno-administracyjnej bez zgody Sejmu lub Senatu, a nie tylko do odpowiedzialności karnej, jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">W razie przyjęcia tej poprawki powinny nastąpić odpowiednie zmiany w art. 7 ust. 3, art. 8 ust. 1 i art. 10 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 1 i 3, art. 8 ust. 1 i art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 349 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 186 posłów, przeciw - 139, 24 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 7 ust. 1 i 3, art. 8 ust. 1 i art. 10 ust. 1 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 7 wnioskodawca w dodawanym po ust. 3 nowym ust. 4 proponuje, aby dodać przepis stanowiący, że poseł lub senator może wyrazić zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana brzmienia ust. 1 w art. 10 oraz skreślenie art. 11.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#LudwikTurko">Mam pytanie następujące. Wydaje się, że w razie ewentualnego przyjęcia tego wniosku nastąpi ewidentna sprzeczność z zapisem „małej konstytucji” — z art. 7 ust. 2, gdzie wyraźnie mówi się, że aresztowanie bądź zatrzymanie posła może nastąpić wyłącznie za zgodą Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#LudwikTurko">Wydaje mi się, panie marszałku, że poddawanie pod głosowanie wniosku, który może doprowadzić do sprzeczności z konstytucją, jest niedopuszczalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardGrodzicki">To, o czym mówi pan poseł Turko, jest prawdą. Wszystkie ekspertyzy, którymi posługiwaliśmy się do tej pory, rzeczywiście tak to formułują. I dlatego komisje, aby nie przedłużać tej procedury parlamentarnej, proponują odrzucenie tej poprawki. Jej przyjęcie w aktualnym stanie konstytucyjnym będzie stawiało problem konstytucyjności tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, wobec podniesienia zarzutu, iż przyjęcie ewentualnego rozstrzygnięcia mogłoby doprowadzić do sprzeczności konstytucyjnej, odmawiam poddania tego wniosku pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku mniejszości wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 16 proponują, aby posłowie i senatorowie w sprawach wynikających z wykonywania obowiązków poselskich lub senatorskich mieli prawo uzyskiwania informacji i wyjaśnień od wszelkich instytucji i organizacji, a nie tylko od instytucji i organizacji państwowych oraz samorządowych, jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefZych">Komisje jednocześnie proponują, aby stałe i nadzwyczajne komisje sejmowe i senackie miały prawo w sprawach będących przedmiotem ich działania uzyskiwania informacji i wyjaśnień także od organizacji społecznych, zakładów i przedsiębiorstw państwowych, samorządowych, spółek prawa handlowego z udziałem państwowych lub komunalnych osób prawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RyszardGrodzicki">Wysoka Izbo, przyjęcie tego wniosku mniejszości będzie jednocześnie oznaczało, iż ust. 2 wyraźnie precyzujący uprawnienia komisji sejmowej nie znajdzie się w tekście ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na nadaniu nowego brzmienia art. 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 7 posłów, przeciw - 333, wstrzymało się od głosowania 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości polegający na nadaniu nowego brzmienia art. 16 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości do art. 20 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. od 1 do 3 proponują:</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#JózefZych">— aby poseł lub senator miał prawo podjęcia interwencji nie tylko w organie administracji rządowej i samorządowej oraz w organizacji społecznej — jak proponują komisje — ale także w zakładzie, przedsiębiorstwie państwowym i jednostkach gospodarki niepaństwowej,</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#JózefZych">— aby w uzgodnionym terminie podmioty te ostatecznie załatwiły sprawę będącą przedmiotem interwencji.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#JózefZych">Komisje natomiast proponują, aby poseł lub senator podejmował interwencje w trybie i na zasadach określonych dla skarg w Kodeksie postępowania administracyjnego, a właściwy organ udzielał informacji i wyjaśnień o sposobie załatwienia sprawy lub o stanie rozpatrywania.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości, polegającego na nadaniu nowego brzmienia ust. od 1 do 3 w art. 20, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 211 posłów, przeciw - 123, 26 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości polegający na nadaniu nowego brzmienia ust. od 1 do 3 w art. 20 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 25 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 2 proponuje, aby uposażenie posła lub senatora odpowiadało wysokości tylko wynagrodzenia zasadniczego podsekretarza stanu, a nie wysokości całego wynagrodzenia podsekretarza stanu z wyłączeniem dodatku za wysługę lat, jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 25 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 21 posłów, przeciw - 282, wstrzymało się od głosowania 50 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 25 ust. 2 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 25 wnioskodawca w dodawanych ust. 3 i 4 proponuje:</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#JózefZych">— aby uposażenie nie przysługiwało tym posłom i senatorom, którzy nie korzystają z urlopu bezpłatnego, prowadzą działalność gospodarczą albo nie zawiesili prawa do emerytury lub renty,</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#JózefZych">— aby w takich przypadkach Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu mogło w uzasadnionej sytuacji, na wniosek posła lub senatora, przyznać uposażenie w całości lub w części.</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 55.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 25, polegającej na dodaniu ust. 3 i 4, oraz do art. 55, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 177 posłów, przeciw - 160, 24 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.32" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 25, polegającą na dodaniu ust. 3 i 4, oraz do art. 55 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.33" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 26 proponuje, aby dodatki zaproponowane w tym artykule przez komisje określić jako dodatki funkcyjne i dodać nowy - dodatek stażowy, który byłby ustalany na zasadach określonych w ustawie o pracownikach urzędów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-14.34" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.35" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 26, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.36" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.37" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.38" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 29 posłów, przeciw - 304, 22 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.39" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 26 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.40" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 do art. 33 wnioskodawca w dodawanym nowym ust. 3 proponuje, aby posłowie i senatorowie nie mogli powoływać się na swój mandat ani posługiwać tytułem posła lub senatora w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-14.41" who="#JózefZych">Wnioskodawcy proponują także, aby naruszenie tego przepisu powodowało odpowiedzialność regulaminową.</u>
          <u xml:id="u-14.42" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.43" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33, polegającej na dodaniu nowego ust. 3 oraz do dotychczasowego ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.44" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.45" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.46" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 318 posłów, przeciw - 25, 17 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.47" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę polegającą na dodaniu ust. 3 oraz do dotychczasowego ust. 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.48" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 do art. 35 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby dodać przepis stanowiący, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezydium Sejmu lub Prezydium Senatu, po zasięgnięciu opinii właściwej komisji regulaminowej, może podjąć uchwałę o ujawnieniu oświadczenia o stanie majątkowym posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-14.49" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.50" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.51" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.52" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.53" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 314 posłów, przeciw - 24, 18 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.54" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 35 ust. 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.55" who="#JózefZych">W trzecim wniosku mniejszości do art. 35 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 3 proponują, aby oświadczenia o stanie majątkowym posłowie i senatorowie składali co roku w terminie do 31 marca, a nie, jak proponują komisje, na początku i końcu kadencji.</u>
          <u xml:id="u-14.56" who="#JózefZych">Wnioskodawcy proponują także, aby analizy danych zawartych w tych oświadczeniach dokonywały komisje powołane odpowiednio przez Sejm i Senat, a nie, jak proponują komisje, prezydia komisji regulaminowych Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-14.57" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RyszardGrodzicki">Wysoka Izbo! W trakcie prac nad tą ustawą zebraliśmy ekspertyzy dotyczące sposobu interpretowania art. 2 ust. 2 „małej konstytucji”, bo jest on ściśle związany z tym artykułem. Z trzech ekspertyz, które otrzymaliśmy, dwie wyraźnie stwierdzają, że rozwiązania mówiące o tym, iż należy składać oświadczenia corocznie, są sprzeczne z tym przepisem konstytucyjnym. Jedna z nich stwierdza, że jest to problem bardzo trudny i w zasadzie uchyla się od jednoznacznego rozstrzygnięcia zagadnienia. Mówiłem o tym wczoraj w trakcie sprawozdania, ale frekwencja była tak niska, że czuję się w obowiązku to jeszcze raz dzisiaj powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Gdyby jednak pan poseł pokazał różnice między tymi uregulowaniami...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Pan poseł Szymański prosi, aby pan poseł sprawozdawca pokazał różnice w uregulowaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#RyszardGrodzicki">Różnice polegają na tym, że dotychczasowe przepisy, jak również to, co wynika z wniosku mniejszości, zakładają, iż takie oświadczenia będą składane corocznie. Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 2 „małej konstytucji” takie oświadczenia powinny być składane na początku i na końcu kadencji.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#RyszardGrodzicki">Powstał tutaj problem polegający na tym, czy przepis mówiący o corocznym składaniu oświadczeń zgodny jest z tą normą konstytucyjną. Jak już mówiłem, te ekspertyzy, które zgromadziliśmy, w większości twierdzą, że jest to niezgodne z konstytucją. Pomijam tutaj drugą część wniosku mniejszości, która dotyczy tego, kto będzie rozpatrywał, bo jest to szczegół techniczny, mający wtórne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: To nie jest szczegół techniczny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Chciałbym jeszcze, panie pośle, poinformować, że Prezydium Sejmu, mając te wątpliwości i pamiętając o zbliżającym się terminie 31 marca, postanowiło zasięgnąć opinii komisji regulaminowej i wystąpić do niej w tej sprawie. Komisja ma już, jak widzę, ułatwione zadanie, więc na najbliższym posiedzeniu Prezydium Sejmu zajmie stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na nadaniu nowego brzmienia ust. 3 w art. 35, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 173 posłów, przeciw - 149, 35 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości polegający na nadaniu nowego brzmienia ust. 3 w art. 35 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#JózefZych">W poprawce nr 8 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 39 proponuje, aby wysokość odprawy parlamentarnej uzależnić od liczby kadencji sprawowania mandatu posła lub senatora.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#JózefZych">Komisje proponują, aby odprawa parlamentarna nie była zależna od liczby kadencji i przysługiwała w wysokości trzech uposażeń.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#JózefZych">Wnioskodawca proponuje ponadto, aby odprawa nie przysługiwała także tym byłym posłom i senatorom, którzy podjęli pracę wynagradzaną w trybie przepisów ustawy o wynagrodzeniu osób sprawujących kierownicze stanowiska państwowe.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 49 posłów, przeciw - 293, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 39 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#JózefZych">W poprawce nr 9 do art. 42 wnioskodawca w dodawanym nowym ust. 3 proponuje, aby poseł lub senator nie mógł pobierać jednocześnie diety parlamentarnej i diety z tytułu wykonywania funkcji radnego.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#JózefZych">Konsekwencją tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 57 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42 i art. 57 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 324 posłów, przeciw - 14, wstrzymało się od głosu 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 42 i art. 57 pkt 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#JózefZych">W poprawce nr 10 do art. 43 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby posłom i senatorom nie przysługiwało prawo do bezpłatnych przejazdów środkami publicznej komunikacji miejskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 43 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 28 posłów, przeciw - 298, wstrzymało się od głosowania 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 43 ust. 1 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosowali ci, którzy jeżdżą służbowymi samochodami.)</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Słyszę twierdzenia, że zagłosowali ci, którzy tylko i wyłącznie jeżdżą służbowymi samochodami.</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w brzmieniu proponowanym przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich oraz Komisję Ustawodawczą wraz z autopoprawkami oraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 305 posłów, przeciw - 29, wstrzymało się od głosowania 25 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ryszarda Grodzickiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#JózefZych">Przechodzimy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 543.</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o odrzucenie projektu ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, zawartego w druku nr 543, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem wniosku komisji głosowało 335 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się od głosowania 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Informacja rządu o sposobie waloryzacji emerytur i rent za IV kwartał 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez ministra pracy i polityki socjalnej pana Andrzeja Bączkowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#JózefZych">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#JózefZych">Odrzucenie wniosku oznaczać będzie, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.59" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o odrzucenie informacji rządu o sposobie waloryzacji emerytur i rent za IV kwartał 1995 r., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.60" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.61" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.62" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem wniosku o odrzucenie głosowało 110 posłów, przeciw - 192, 54 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.63" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek o odrzucenie informacji rządu, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-18.64" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Interpelacje i zapytania.</u>
          <u xml:id="u-18.65" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał odpowiedzi na interpelację grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności w sprawie niektórych rozporządzeń ministra finansów, udzielonej przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Grzegorza Kołodkę.</u>
          <u xml:id="u-18.66" who="#JózefZych">Wobec wniosku o uznanie tej odpowiedzi za wystarczającą zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-18.67" who="#JózefZych">Wniosek o uznanie odpowiedzi za wystarczającą poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.68" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za uznaniem odpowiedzi na interpelację grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności za wystarczającą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.69" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.70" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.71" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za uznaniem odpowiedzi za wystarczającą głosowało 219 posłów, przeciw - 103, 34 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.72" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uznał odpowiedź na interpelację za wystarczającą.</u>
          <u xml:id="u-18.73" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-18.74" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Janusza Szymańskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-18.75" who="#JózefZych">Przypominam, iż rozpatrywanie pilnych projektów ustaw odbywa się w dwóch czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-18.76" who="#JózefZych">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.77" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-18.78" who="#JózefZych">Wnioski mniejszości zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-18.79" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.80" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym oraz o zmianie niektórych ustaw w brzmieniu proponowanym przez Komisję Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, Komisję Przekształceń Własnościowych oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.81" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.82" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.83" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 345 posłów, przeciw - 8, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.84" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-18.85" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Wniosek w sprawie wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu.</u>
          <u xml:id="u-18.86" who="#JózefZych">Sejm wczoraj powołał Komisję Nadzwyczajną, do której skierował projekty ustaw wymienione w zakresie jej działania.</u>
          <u xml:id="u-18.87" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej w doręczonym paniom i panom druku nr 1584.</u>
          <u xml:id="u-18.88" who="#JózefZych">W doręczonym druku proszę o zastąpienie nazwiska pani poseł Janiny Kraus, Konfederacja Polski Niepodległej, nazwiskiem pana posła Wojciecha Błasiaka, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-18.89" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów zamierza zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-18.90" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-18.91" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.92" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości wniosku w sprawie wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu w brzmieniu proponowanym w druku nr 1584, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.93" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.94" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.95" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 352 posłów. Za wyborem składu komisji głosowało 345 posłów, przeciw - 3, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.96" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wybrał skład osobowy Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-18.97" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Wniosek w sprawie zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-18.98" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło proponowane zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 1585.</u>
          <u xml:id="u-18.99" who="#JózefZych">Czy w tej sprawie ktoś z pań i panów posłów zamierza zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-18.100" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-18.101" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.102" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych w brzmieniu proponowanym w druku nr 1585, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.103" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.104" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.105" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 343 posłów. Za przyjęciem zmian w składzie komisji głosowało 295 posłów, przeciw - 5, 43 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.106" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił zmiany w składzie osobowym Komisji do Spraw Służb Specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-18.107" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby w dniu dzisiejszym kontynuować obrady do godz. 16, a nie rozpatrzone punkty porządku dziennego przenieść na następne posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-18.108" who="#JózefZych">W związku z uzupełnieniem porządku dziennego o sprawozdanie o pilnym projekcie ustawy Prezydium Sejmu proponuje, aby przeprowadzić drugą turę głosowania o godz. 14.30.</u>
          <u xml:id="u-18.109" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.110" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-18.111" who="#JózefZych">O pomoc proszę pana marszałka Marka Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-18.112" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarekBorowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StanisławKusior">Pierwsze posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu rozpocznie się o godz. 12 w sali nr 118.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Wybór członka Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Przypominam, że pan poseł Zbigniew Siemiątkowski w związku z powołaniem na stanowisko państwowe zrzekł się członkostwa w Krajowej Radzie Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MarekBorowski">W związku z tym zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w razie wygaśnięcia mandatu wybieranego przez Sejm członka rady Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MarekBorowski">Na podstawie uchwały Sejmu z dnia 16 lutego 1996 r. w sprawie kandydatów na członków Krajowej Rady Sądownictwa zgłoszono dwóch kandydatów: pana posła Krzysztofa Kamińskiego i pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MarekBorowski">Lista kandydatów została paniom i panom posłom przedstawiona w druku nr 1568.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu skierowało wnioski dotyczące kandydatów do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#MarekBorowski">Opinia komisji została paniom i panom posłom przedstawiona w druku nr 1581.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do wysłuchania przedstawicieli wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Króla w celu przedstawienia kandydatury pana posła Krzysztofa Kamińskiego.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#MarekBorowski">Panie i panowie posłowie, bardzo proszę o zajęcie miejsc i umożliwienie panu posłowi Królowi przedstawienia uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej mam zaszczyt rekomendować państwu kandydaturę posła Krzysztofa Kamińskiego do Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#KrzysztofKról">Posła Krzysztofa Kamińskiego wszyscy państwo doskonale znają. Młody adwokat, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, z odpowiednim doświadczeniem parlamentarnym, z odpowiednim doświadczeniem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekBorowski">Chwileczkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, bardzo proszę w tej chwili o przerwanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarekBorowski">Jeszcze moment, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarekBorowski">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KrzysztofKról">Poseł Krzysztof Kamiński ma zarówno odpowiednie doświadczenie i wykształcenie prawne, jak też odpowiednie doświadczenie parlamentarne. Wydaje się, że jako członek Krajowej Rady Sądownictwa będzie mógł swoją wiedzę, doświadczenie, temperament - wszystkie te jego cechy państwo poznaliście - dobrze wykorzystać z pożytkiem dla tego istotnego organu państwowego.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#KrzysztofKról">Jeszcze raz w imieniu Klubu Parlamentarnego KPN proszę państwa o poparcie kandydatury posła Krzysztofa Kamińskiego na członka Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Krzysztofowi Królowi z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę pana posła Pawła Kasprzyka o zabranie głosu w celu przedstawienia kandydatury pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PawełKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu SLD chciałbym na zwolnione miejsce członka Krajowej Rady Sądownictwa - po pośle Siemiątkowskim - zgłosić paniom posłankom i panom posłom kandydaturę posła Kazimierza Pańtaka.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PawełKasprzyk">Poseł Kazimierz Pańtak ma 47 lat, ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ukończył także podyplomowe Studium Radców Prawnych. Od 1982 r. pracuje jako radca prawny. Jest żonaty, ma syna.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PawełKasprzyk">Jako poseł II kadencji blisko trzydziestokrotnie reprezentował skutecznie Wysoką Izbę przed Trybunałem Konstytucyjnym. Był wiceprzewodniczącym Komisji Nadzwyczajnej do spraw Kodeksu pracy, uczestniczył w tworzeniu tak ważnych ustaw, jak Kodeks handlowy, o obrocie towarowym, Kodeks cywilny. Zawsze w swych wystąpieniach poświęcał się problematyce prawnej. Prawo to nie tylko jego profesja, ale i pasja.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PawełKasprzyk">Poseł Kazimierz Pańtak jest aktualnie zastępcą przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji karnych, członkiem Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Był posłem sprawozdawcą wielu ważkich ustaw, członkiem i przewodniczącym wielu podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PawełKasprzyk">Jest posłem bezpartyjnym i zarazem członkiem Parlamentarnego Klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PawełKasprzyk">Klub SLD jest głęboko przekonany, że osoba ta daje rękojmię poważnej i rzetelnej reprezentacji Wysokiej Izby w Krajowej Radzie Sądownictwa. Jednocześnie przekonani jesteśmy, że poseł Kazimierz Pańtak będzie właściwie przenosił na forum Wysokiej Izby problemy rozważane przez Krajową Radę i będzie stać na straży godności i niezawisłości sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Pawłowi Kasprzykowi za przedstawienie kandydatury pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy prezentację zgłoszonych kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów zechce zabrać głos w sprawie zgłoszonych kandydatur?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MarekBorowski">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MarekBorowski">Zgodnie z art. 28 regulaminu Sejmu uchwała w sprawie wyboru posła członka Krajowej Rady Sądownictwa zapada bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#MarekBorowski">Zgodnie z ust. 5 uchwały Sejmu z dnia 16 lutego 1996 r., jeżeli w głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości głosów, Prezydium Sejmu określi termin zgłaszania nowych kandydatur.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm podjął decyzję o przeprowadzeniu głosowania imiennego.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#MarekBorowski">Zgodnie z art. 113 ust. 5 regulaminu Sejmu głosowanie imienne odbywa się przy wykorzystaniu przygotowanej w tym celu urny. Posłowie kolejno, w porządku alfabetycznym, wyczytani przez sekretarza Sejmu, wrzucają swoje kartki do urny.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#MarekBorowski">Otwarcia urny i obliczenia głosów dokonuje pięciu wyznaczonych przez marszałka Sejmu sekretarzy Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#MarekBorowski">Wyniki głosowania imiennego ogłasza marszałek Sejmu na podstawie protokołu przedstawionego przez sekretarzy Sejmu dokonujących obliczenia głosów. Wyniki głosowania są ostateczne i nie mogą być przedmiotem dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#MarekBorowski">Do przeprowadzenia głosowania powołuję następujących sekretarzy Sejmu: Marka Rojszyka, Marka Sawickiego, Renatę Szynalską, Beatę Świerczyńską i Tadeusza Jacka Zielińskiego.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#MarekBorowski">Imienną listę posłów odczytywał będzie pan poseł Stanisław Kusior. Pomagać mu będzie pan poseł Waldemar Dobrowolski.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#MarekBorowski">Proszę panie i panów posłów o podpisanie kart do głosowania swym imieniem i nazwiskiem, o czym jeszcze raz przypominam.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#MarekBorowski">Na karcie do głosowania należy skreślić nazwisko co najmniej jednego z kandydatów. Karty nie podpisane nazwiskiem i imieniem głosującego posła oraz karty, na których nie dokonano co najmniej jednego skreślenia, są nieważne.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#MarekBorowski">Czy wszyscy obecni posłowie posiadają karty do głosowania podpisane ich nazwiskiem i imieniem?</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła sekretarza o kolejne wyczytywanie nazwisk, a panie i panów posłów o podchodzenie do urny w kolejności alfabetycznej i oddawanie głosów.</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#MarekBorowski">Proszę posłów sekretarzy, po zakończeniu głosowania, o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#MarekBorowski">Proszę o odczytywanie listy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StanisławKusior">— Adamski Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#StanisławKusior">— Adamski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#StanisławKusior">— Ajchler Romuald,</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#StanisławKusior">— Andrykiewicz Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#StanisławKusior">— Andryszak Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#StanisławKusior">— Arkuszewski Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#StanisławKusior">— Aszyk Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#StanisławKusior">— Aumiller Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#StanisławKusior">— Bajołek Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#StanisławKusior">— Balicki Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#StanisławKusior">— Banach Jolanta,</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#StanisławKusior">— Bańkowska Anna,</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#StanisławKusior">— Bartoszek Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#StanisławKusior">— Bartoszewicz Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#StanisławKusior">— Baszczyński Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#StanisławKusior">— Bentkowski Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#StanisławKusior">— Biliński Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#StanisławKusior">— Blida Barbara,</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#StanisławKusior">— Błasiak Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#StanisławKusior">— Błądek Lidia,</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#StanisławKusior">— Błoch Jadwiga,</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#StanisławKusior">— Bogdan Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#StanisławKusior">— Bogusławski Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#StanisławKusior">— Bomba Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#StanisławKusior">— Bondyra Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#StanisławKusior">— Borek Roman Edward,</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#StanisławKusior">— Borkowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#StanisławKusior">— Borowik Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#StanisławKusior">— Borowski Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#StanisławKusior">— Borusewicz Bogdan,</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#StanisławKusior">— Brachmański Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#StanisławKusior">— Braun Juliusz,</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#StanisławKusior">— Brzeziński Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#StanisławKusior">— Buczkowski Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#StanisławKusior">— Budkiewicz Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#StanisławKusior">— Budnik Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#StanisławKusior">— Bugaj Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#StanisławKusior">— Bugaj Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.38" who="#StanisławKusior">— Bujak Bogdan,</u>
          <u xml:id="u-28.39" who="#StanisławKusior">— Bujak Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.40" who="#StanisławKusior">— Bułka Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.41" who="#StanisławKusior">— Burski Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.42" who="#StanisławKusior">— Bury Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.43" who="#StanisławKusior">— Byra Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.44" who="#StanisławKusior">— Celiński Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.45" who="#StanisławKusior">— Ceranka Stefan,</u>
          <u xml:id="u-28.46" who="#StanisławKusior">— Chojnacki Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.47" who="#StanisławKusior">— Chojnacki Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.48" who="#StanisławKusior">— Choryngiewicz Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.49" who="#StanisławKusior">— Chwat Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.50" who="#StanisławKusior">— Ciborowska Danuta,</u>
          <u xml:id="u-28.51" who="#StanisławKusior">— Cichosz Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.52" who="#StanisławKusior">— Ciecióra Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.53" who="#StanisławKusior">— Ciemniewski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.54" who="#StanisławKusior">— Ciesielski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.55" who="#StanisławKusior">— Ciesielski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.56" who="#StanisławKusior">— Cieślak Czesław,</u>
          <u xml:id="u-28.57" who="#StanisławKusior">— Cimoszewicz Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.58" who="#StanisławKusior">— Cybulski Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-28.59" who="#StanisławKusior">— Cygonik Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.60" who="#StanisławKusior">— Czajczyński Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.61" who="#StanisławKusior">— Czajka Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.62" who="#StanisławKusior">— Czarnecki Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.63" who="#StanisławKusior">— Czech Mirosław,</u>
          <u xml:id="u-28.64" who="#StanisławKusior">— Czernecki Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.65" who="#StanisławKusior">— Czernek Joachim,</u>
          <u xml:id="u-28.66" who="#StanisławKusior">— Czerniawski Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-28.67" who="#StanisławKusior">— Dancewicz Dorota,</u>
          <u xml:id="u-28.68" who="#StanisławKusior">— Dejmek Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.69" who="#StanisławKusior">— Deręgowski Witold,</u>
          <u xml:id="u-28.70" who="#StanisławKusior">— Dmochowska Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.71" who="#StanisławKusior">— Dobosz Teresa,</u>
          <u xml:id="u-28.72" who="#StanisławKusior">— Dobroński Adam,</u>
          <u xml:id="u-28.73" who="#StanisławKusior">— Dobrosz Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.74" who="#StanisławKusior">— Dobrowolski Waldemar,</u>
          <u xml:id="u-28.75" who="#StanisławKusior">— Dołowy Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.76" who="#StanisławKusior">— Domagalski Alfred,</u>
          <u xml:id="u-28.77" who="#StanisławKusior">— Dyduch Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.78" who="#StanisławKusior">— Dyrda Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.79" who="#StanisławKusior">— Działoszyński Karol,</u>
          <u xml:id="u-28.80" who="#StanisławKusior">— Dzienisiewicz Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.81" who="#StanisławKusior">— Dziewulski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.82" who="#StanisławKusior">— Eysymontt Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.83" who="#StanisławKusior">— Fal Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.84" who="#StanisławKusior">— Faszyński Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.85" who="#StanisławKusior">— Fiedorowicz Czesław,</u>
          <u xml:id="u-28.86" who="#StanisławKusior">— Figura Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.87" who="#StanisławKusior">— Firak Witold,</u>
          <u xml:id="u-28.88" who="#StanisławKusior">— Frasyniuk Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.89" who="#StanisławKusior">— Gaberle Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.90" who="#StanisławKusior">— Gajda Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.91" who="#StanisławKusior">— Galek Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.92" who="#StanisławKusior">— Gawin Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.93" who="#StanisławKusior">— Gawlik Radosław,</u>
          <u xml:id="u-28.94" who="#StanisławKusior">— Gąsienica-Łuszczek Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.95" who="#StanisławKusior">— Gąsienica-Makowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.96" who="#StanisławKusior">— Gąsiorczyk Alojzy,</u>
          <u xml:id="u-28.97" who="#StanisławKusior">— Geremek Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-28.98" who="#StanisławKusior">— Gietek Tomasz,</u>
          <u xml:id="u-28.99" who="#StanisławKusior">— Gliniecki Lubomir,</u>
          <u xml:id="u-28.100" who="#StanisławKusior">— Gnat Edward,</u>
          <u xml:id="u-28.101" who="#StanisławKusior">— Gołaś Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.102" who="#StanisławKusior">— Gołębiewski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.103" who="#StanisławKusior">— Góralska Helena,</u>
          <u xml:id="u-28.104" who="#StanisławKusior">— Grabałowski Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.105" who="#StanisławKusior">— Grabek Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.106" who="#StanisławKusior">— Grabowska Danuta,</u>
          <u xml:id="u-28.107" who="#StanisławKusior">— Grela Leon,</u>
          <u xml:id="u-28.108" who="#StanisławKusior">— Grodzicki Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.109" who="#StanisławKusior">— Grott Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.110" who="#StanisławKusior">— Gruszka Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.111" who="#StanisławKusior">— Gruszka Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.112" who="#StanisławKusior">— Grzebisz-Nowicka Zofia,</u>
          <u xml:id="u-28.113" who="#StanisławKusior">— Grzyb Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.114" who="#StanisławKusior">— Gwiżdż Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.115" who="#StanisławKusior">— Hajduk Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.116" who="#StanisławKusior">— Halber Adam,</u>
          <u xml:id="u-28.117" who="#StanisławKusior">— Hyla Barbara,</u>
          <u xml:id="u-28.118" who="#StanisławKusior">— Ikonowicz Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.119" who="#StanisławKusior">— Imiołczyk Barbara,</u>
          <u xml:id="u-28.120" who="#StanisławKusior">— Iwiński Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.121" who="#StanisławKusior">— Jagieliński Roman,</u>
          <u xml:id="u-28.122" who="#StanisławKusior">— Jakubczyk Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-28.123" who="#StanisławKusior">— Janas Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.124" who="#StanisławKusior">— Janas Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.125" who="#StanisławKusior">— Janik Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.126" who="#StanisławKusior">— Jankowski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.127" who="#StanisławKusior">— Janowski Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.128" who="#StanisławKusior">— Januła Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-28.129" who="#StanisławKusior">— Jaruga-Nowacka Izabela,</u>
          <u xml:id="u-28.130" who="#StanisławKusior">— Jasiński Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.131" who="#StanisławKusior">— Jaskiernia Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.132" who="#StanisławKusior">— Jasztal Teresa,</u>
          <u xml:id="u-28.133" who="#StanisławKusior">— Jedoń Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-28.134" who="#StanisławKusior">— Jedynak Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.135" who="#StanisławKusior">— Jędrzejczak Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.136" who="#StanisławKusior">— Jurecki Ignacy,</u>
          <u xml:id="u-28.137" who="#StanisławKusior">— Jurek Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.138" who="#StanisławKusior">— Jurgielaniec Seweryn,</u>
          <u xml:id="u-28.139" who="#StanisławKusior">— Kaczmarek Bogusław,</u>
          <u xml:id="u-28.140" who="#StanisławKusior">— Kaczmarek Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.141" who="#StanisławKusior">— Kaczmarzyk Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.142" who="#StanisławKusior">— Kado Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.143" who="#StanisławKusior">— Kalbarczyk Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.144" who="#StanisławKusior">— Kalemba Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.145" who="#StanisławKusior">— Kaleta Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.146" who="#StanisławKusior">— Kalinowski Jarosław,</u>
          <u xml:id="u-28.147" who="#StanisławKusior">— Kalisz Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.148" who="#StanisławKusior">— Kamiński Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.149" who="#StanisławKusior">— Kaniewski Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.150" who="#StanisławKusior">— Karpiński Sergiusz,</u>
          <u xml:id="u-28.151" who="#StanisławKusior">— Kasprzak Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-28.152" who="#StanisławKusior">— Kasprzyk Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.153" who="#StanisławKusior">— Kasprzyk Paweł,</u>
          <u xml:id="u-28.154" who="#StanisławKusior">— Kaźmierczak Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.155" who="#StanisławKusior">— Kiełczewski Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.156" who="#StanisławKusior">— Kisielewski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.157" who="#StanisławKusior">— Kisieliński Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.158" who="#StanisławKusior">— Kobielusz Antoni,</u>
          <u xml:id="u-28.159" who="#StanisławKusior">— Kocjan Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.160" who="#StanisławKusior">— Kołodziej Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.161" who="#StanisławKusior">— Komornicki Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.162" who="#StanisławKusior">— Komorowski Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-28.163" who="#StanisławKusior">— Konarski Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.164" who="#StanisławKusior">— Kopczyk Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.165" who="#StanisławKusior">— Kopeć Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.166" who="#StanisławKusior">— Koralewski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.167" who="#StanisławKusior">— Kossakowski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.168" who="#StanisławKusior">— Kossakowski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.169" who="#StanisławKusior">— Kościelny Robert,</u>
          <u xml:id="u-28.170" who="#StanisławKusior">— Kotowicz Grażyna,</u>
          <u xml:id="u-28.171" who="#StanisławKusior">— Kowalczyk Michał,</u>
          <u xml:id="u-28.172" who="#StanisławKusior">— Kowalczyk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.173" who="#StanisławKusior">— Kowalczyk Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.174" who="#StanisławKusior">— Kowalczyk Tadeusz Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.175" who="#StanisławKusior">— Kowalik Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.176" who="#StanisławKusior">— Kowalska Bronisława,</u>
          <u xml:id="u-28.177" who="#StanisławKusior">— Kowolik Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.178" who="#StanisławKusior">— Koza Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.179" who="#StanisławKusior">— Kozłowski Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.180" who="#StanisławKusior">— Kracik Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.181" who="#StanisławKusior">— Krajewski Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-28.182" who="#StanisławKusior">— Kraus Janina,</u>
          <u xml:id="u-28.183" who="#StanisławKusior">— Krawczuk Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-28.184" who="#StanisławKusior">— Kroll Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.185" who="#StanisławKusior">— Król Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.186" who="#StanisławKusior">— Król Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.187" who="#StanisławKusior">— Król Marian,</u>
          <u xml:id="u-28.188" who="#StanisławKusior">— Krysiewicz Bogdan,</u>
          <u xml:id="u-28.189" who="#StanisławKusior">— Krzyżanowska Olga,</u>
          <u xml:id="u-28.190" who="#StanisławKusior">— Kubik Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.191" who="#StanisławKusior">— Kufel Zenon,</u>
          <u xml:id="u-28.192" who="#StanisławKusior">— Kujawa Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.193" who="#StanisławKusior">— Kurnatowska Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.194" who="#StanisławKusior">— Kuroń Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.195" who="#StanisławKusior">— Kurzawa Jarosław,</u>
          <u xml:id="u-28.196" who="#StanisławKusior">— Kurzbauer Roman,</u>
          <u xml:id="u-28.197" who="#StanisławKusior">— Kusior Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.198" who="#StanisławKusior">— Labuda Barbara,</u>
          <u xml:id="u-28.199" who="#StanisławKusior">— Laga Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.200" who="#StanisławKusior">— Lamentowicz Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.201" who="#StanisławKusior">— Lemański Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.202" who="#StanisławKusior">— Lewandowski Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.203" who="#StanisławKusior">— Lewicka-Łęgowska Ewa,</u>
          <u xml:id="u-28.204" who="#StanisławKusior">— Lipowicz Irena,</u>
          <u xml:id="u-28.205" who="#StanisławKusior">— Lipski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.206" who="#StanisławKusior">— Lityński Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.207" who="#StanisławKusior">— Luks Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.208" who="#StanisławKusior">— Łochowski Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.209" who="#StanisławKusior">— Łuczak Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-28.210" who="#StanisławKusior">— Łybacka Krystyna,</u>
          <u xml:id="u-28.211" who="#StanisławKusior">— Machnio Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-28.212" who="#StanisławKusior">— Machowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.213" who="#StanisławKusior">— Maćkowiak Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.214" who="#StanisławKusior">— Madzia Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.215" who="#StanisławKusior">— Majewski Wit,</u>
          <u xml:id="u-28.216" who="#StanisławKusior">— Maksymiuk Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.217" who="#StanisławKusior">— Malinowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.218" who="#StanisławKusior">— Malinowski Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.219" who="#StanisławKusior">— Maliszewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.220" who="#StanisławKusior">— Małachowska Aleksandra,</u>
          <u xml:id="u-28.221" who="#StanisławKusior">— Małachowski Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-28.222" who="#StanisławKusior">— Małachowski Mirosław,</u>
          <u xml:id="u-28.223" who="#StanisławKusior">— Manicki Maciej,</u>
          <u xml:id="u-28.224" who="#StanisławKusior">— Marciniak Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.225" who="#StanisławKusior">— Marciniak Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.226" who="#StanisławKusior">— Marczewski Marian Mirosław,</u>
          <u xml:id="u-28.227" who="#StanisławKusior">— Marczewski Sławomir,</u>
          <u xml:id="u-28.228" who="#StanisławKusior">— Martyniuk Wacław,</u>
          <u xml:id="u-28.229" who="#StanisławKusior">— Masternak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.230" who="#StanisławKusior">— Matyjek Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.231" who="#StanisławKusior">— Mazowiecki Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.232" who="#StanisławKusior">— Mazurkiewicz Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.233" who="#StanisławKusior">— Mączewski Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.234" who="#StanisławKusior">— Mączka Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.235" who="#StanisławKusior">— Medwid Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.236" who="#StanisławKusior">— Micewski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.237" who="#StanisławKusior">— Michalik Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.238" who="#StanisławKusior">— Michalski Marian,</u>
          <u xml:id="u-28.239" who="#StanisławKusior">— Michna Waldemar,</u>
          <u xml:id="u-28.240" who="#StanisławKusior">— Mierzwa Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.241" who="#StanisławKusior">— Milewski Zdobysław,</u>
          <u xml:id="u-28.242" who="#StanisławKusior">— Miller Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.243" who="#StanisławKusior">— Milner Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.244" who="#StanisławKusior">— Mioduszewski Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.245" who="#StanisławKusior">— Miżejewski Cezary,</u>
          <u xml:id="u-28.246" who="#StanisławKusior">— Moczulski Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.247" who="#StanisławKusior">— Modzelewski Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.248" who="#StanisławKusior">— Moszyński Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.249" who="#StanisławKusior">— Murynowicz Alicja,</u>
          <u xml:id="u-28.250" who="#StanisławKusior">— Musielak Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.251" who="#StanisławKusior">— Nałęcz Tomasz,</u>
          <u xml:id="u-28.252" who="#StanisławKusior">— Napierała Konrad,</u>
          <u xml:id="u-28.253" who="#StanisławKusior">— Niemcewicz Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.254" who="#StanisławKusior">— Nieporęt Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.255" who="#StanisławKusior">— Nowacka Irena Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.256" who="#StanisławKusior">— Nowaczyk Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-28.257" who="#StanisławKusior">— Nowak Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.258" who="#StanisławKusior">— Nowak Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.259" who="#StanisławKusior">— Nowakowska Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.260" who="#StanisławKusior">— Nowakowski Sławomir,</u>
          <u xml:id="u-28.261" who="#StanisławKusior">— Nowicki Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.262" who="#StanisławKusior">— Nowicki Roman,</u>
          <u xml:id="u-28.263" who="#StanisławKusior">— Nowina-Konopka Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.264" who="#StanisławKusior">— Nycz Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.265" who="#StanisławKusior">— Okoński Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.266" who="#StanisławKusior">— Oleksy Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.267" who="#StanisławKusior">— Olewiński Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.268" who="#StanisławKusior">— Olszewski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.269" who="#StanisławKusior">— Olszewski Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.270" who="#StanisławKusior">— Olszowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.271" who="#StanisławKusior">— Onyszkiewicz Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.272" who="#StanisławKusior">— Opęchowski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.273" who="#StanisławKusior">— Osiatyński Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.274" who="#StanisławKusior">— Ostoja-Owsiany Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.275" who="#StanisławKusior">— Ostrowska Małgorzata,</u>
          <u xml:id="u-28.276" who="#StanisławKusior">— Ozga Krystyna,</u>
          <u xml:id="u-28.277" who="#StanisławKusior">— Pająk Urszula,</u>
          <u xml:id="u-28.278" who="#StanisławKusior">— Panek Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.279" who="#StanisławKusior">— Paniec Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.280" who="#StanisławKusior">— Pankanin Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.281" who="#StanisławKusior">— Pańtak Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.282" who="#StanisławKusior">— Pasoń Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.283" who="#StanisławKusior">— Passendorfer Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.284" who="#StanisławKusior">— Pastusiak Longin,</u>
          <u xml:id="u-28.285" who="#StanisławKusior">— Paszczyk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.286" who="#StanisławKusior">— Pawlak Mirosław,</u>
          <u xml:id="u-28.287" who="#StanisławKusior">— Pawlak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.288" who="#StanisławKusior">— Pawlak Waldemar,</u>
          <u xml:id="u-28.289" who="#StanisławKusior">— Pawlicki Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.290" who="#StanisławKusior">— Pawłowska Regina,</u>
          <u xml:id="u-28.291" who="#StanisławKusior">— Paździor Helmut,</u>
          <u xml:id="u-28.292" who="#StanisławKusior">— Petryna Irena,</u>
          <u xml:id="u-28.293" who="#StanisławKusior">— Pęk Bogdan,</u>
          <u xml:id="u-28.294" who="#StanisławKusior">— Piątkowski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.295" who="#StanisławKusior">— Piechociński Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.296" who="#StanisławKusior">— Piechota Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.297" who="#StanisławKusior">— Piecka Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-28.298" who="#StanisławKusior">— Piekarska Katarzyna Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.299" who="#StanisławKusior">— Piela-Mielczarek Elżbieta,</u>
          <u xml:id="u-28.300" who="#StanisławKusior">— Pieniądz Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.301" who="#StanisławKusior">— Pietrzyk Lucyna,</u>
          <u xml:id="u-28.302" who="#StanisławKusior">— Pietrzykowski Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.303" who="#StanisławKusior">— Pilarczyk Józef Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.304" who="#StanisławKusior">— Piotrowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.305" who="#StanisławKusior">— Pisarek Zdzisław,</u>
          <u xml:id="u-28.306" who="#StanisławKusior">— Pistelok Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.307" who="#StanisławKusior">— Plewa Siergiej,</u>
          <u xml:id="u-28.308" who="#StanisławKusior">— Podkański Lesław,</u>
          <u xml:id="u-28.309" who="#StanisławKusior">— Podkański Zdzisław,</u>
          <u xml:id="u-28.310" who="#StanisławKusior">— Pogoda Czesław,</u>
          <u xml:id="u-28.311" who="#StanisławKusior">— Pol Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.312" who="#StanisławKusior">— Polak Danuta,</u>
          <u xml:id="u-28.313" who="#StanisławKusior">— Polański Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.314" who="#StanisławKusior">— Polmański Piotr,</u>
          <u xml:id="u-28.315" who="#StanisławKusior">— Pomirski Miron,</u>
          <u xml:id="u-28.316" who="#StanisławKusior">— Popenda Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.317" who="#StanisławKusior">— Potocki Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.318" who="#StanisławKusior">— Potulski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-28.319" who="#StanisławKusior">— Półćwiartek Ignacy,</u>
          <u xml:id="u-28.320" who="#StanisławKusior">— Puzyna Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.321" who="#StanisławKusior">— Rogowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.322" who="#StanisławKusior">— Rojszyk Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.323" who="#StanisławKusior">— Rokicki Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.324" who="#StanisławKusior">— Rokita Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.325" who="#StanisławKusior">— Rulewski Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.326" who="#StanisławKusior">— Rusznica Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.327" who="#StanisławKusior">— Rychliczek Adam,</u>
          <u xml:id="u-28.328" who="#StanisławKusior">— Rytych Grzegorz,</u>
          <u xml:id="u-28.329" who="#StanisławKusior">— Saar Paweł,</u>
          <u xml:id="u-28.330" who="#StanisławKusior">— Sabat Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.331" who="#StanisławKusior">— Samborski Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.332" who="#StanisławKusior">— Sas Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.333" who="#StanisławKusior">— Sawicki Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.334" who="#StanisławKusior">— Sekuła Ireneusz,</u>
          <u xml:id="u-28.335" who="#StanisławKusior">— Serafin Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.336" who="#StanisławKusior">— Setnik Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.337" who="#StanisławKusior">— Siedlarek Artur,</u>
          <u xml:id="u-28.338" who="#StanisławKusior">— Siedlecki Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.339" who="#StanisławKusior">— Siemiątkowski Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.340" who="#StanisławKusior">— Sienkiewicz Krystyna,</u>
          <u xml:id="u-28.341" who="#StanisławKusior">— Sierakowska Izabella,</u>
          <u xml:id="u-28.342" who="#StanisławKusior">— Sitek Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.343" who="#StanisławKusior">— Siwiec Marek Maciej,</u>
          <u xml:id="u-28.344" who="#StanisławKusior">— Skomra Szczepan,</u>
          <u xml:id="u-28.345" who="#StanisławKusior">— Skowrońska-Łuczyńska Anna,</u>
          <u xml:id="u-28.346" who="#StanisławKusior">— Skrobisz Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.347" who="#StanisławKusior">— Skrzyński Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.348" who="#StanisławKusior">— Skubis Ireneusz,</u>
          <u xml:id="u-28.349" who="#StanisławKusior">— Sławecki Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.350" who="#StanisławKusior">— Słomka Adam,</u>
          <u xml:id="u-28.351" who="#StanisławKusior">— Słomski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.352" who="#StanisławKusior">— Smolarek Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.353" who="#StanisławKusior">— Smółko Artur,</u>
          <u xml:id="u-28.354" who="#StanisławKusior">— Smykowski Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.355" who="#StanisławKusior">— Sobotka Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.356" who="#StanisławKusior">— Soska Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.357" who="#StanisławKusior">— Spychalska Ewa,</u>
          <u xml:id="u-28.358" who="#StanisławKusior">— Stanibuła Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.359" who="#StanisławKusior">— Staniszewska Grażyna,</u>
          <u xml:id="u-28.360" who="#StanisławKusior">— Staręga-Piasek Joanna,</u>
          <u xml:id="u-28.361" who="#StanisławKusior">— Starownik Marian,</u>
          <u xml:id="u-28.362" who="#StanisławKusior">— Stasiak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.363" who="#StanisławKusior">— Stasiak Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.364" who="#StanisławKusior">— Stec Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.365" who="#StanisławKusior">— Stefaniuk Franciszek Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.366" who="#StanisławKusior">— Stępień Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.367" who="#StanisławKusior">— Stolzman Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.368" who="#StanisławKusior">— Strąk Michał,</u>
          <u xml:id="u-28.369" who="#StanisławKusior">— Suchocka Hanna,</u>
          <u xml:id="u-28.370" who="#StanisławKusior">— Suszczewicz Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-28.371" who="#StanisławKusior">— Syryjczyk Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.372" who="#StanisławKusior">— Sytek Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.373" who="#StanisławKusior">— Szafruga-Sypniewska Joanna,</u>
          <u xml:id="u-28.374" who="#StanisławKusior">— Szarawarski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.375" who="#StanisławKusior">— Szatkowski Sławomir,</u>
          <u xml:id="u-28.376" who="#StanisławKusior">— Szczepaniak Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.377" who="#StanisławKusior">— Szczęsny Adam,</u>
          <u xml:id="u-28.378" who="#StanisławKusior">— Szczygielski Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.379" who="#StanisławKusior">— Szczypiński Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.380" who="#StanisławKusior">— Szkop Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.381" who="#StanisławKusior">— Szmajdziński Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.382" who="#StanisławKusior">— Szteliga Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.383" who="#StanisławKusior">— Szweda Bernard,</u>
          <u xml:id="u-28.384" who="#StanisławKusior">— Szweda Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.385" who="#StanisławKusior">— Szyc Hans,</u>
          <u xml:id="u-28.386" who="#StanisławKusior">— Szymańczyk Lech,</u>
          <u xml:id="u-28.387" who="#StanisławKusior">— Szymański Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.388" who="#StanisławKusior">— Szymański Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.389" who="#StanisławKusior">— Szymański Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.390" who="#StanisławKusior">— Szynalska Renata,</u>
          <u xml:id="u-28.391" who="#StanisławKusior">— Ścierski Klemens,</u>
          <u xml:id="u-28.392" who="#StanisławKusior">— Śledzińska-Katarasińska Iwona,</u>
          <u xml:id="u-28.393" who="#StanisławKusior">— Śleziak Czesław,</u>
          <u xml:id="u-28.394" who="#StanisławKusior">— Śmietanko Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.395" who="#StanisławKusior">— Świerczyńska Beata,</u>
          <u xml:id="u-28.396" who="#StanisławKusior">— Święcicki Marcin,</u>
          <u xml:id="u-28.397" who="#StanisławKusior">— Święs Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.398" who="#StanisławKusior">— Świrepo Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.399" who="#StanisławKusior">— Tarczyński Antoni Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.400" who="#StanisławKusior">— Taylor Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.401" who="#StanisławKusior">— Tomaszewski Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.402" who="#StanisławKusior">— Tomaszewski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.403" who="#StanisławKusior">— Trawicki Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.404" who="#StanisławKusior">— Turko Ludwik,</u>
          <u xml:id="u-28.405" who="#StanisławKusior">— Tuszyński Zdzisław,</u>
          <u xml:id="u-28.406" who="#StanisławKusior">— Ulicki Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.407" who="#StanisławKusior">— Urbańczyk Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.408" who="#StanisławKusior">— Walczyńska-Rechmal Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.409" who="#StanisławKusior">— Waniek Danuta,</u>
          <u xml:id="u-28.410" who="#StanisławKusior">— Wenderlich Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.411" who="#StanisławKusior">— Wiatr Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.412" who="#StanisławKusior">— Wiecheć Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.413" who="#StanisławKusior">— Wieczorek Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.414" who="#StanisławKusior">— Wielowieyski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.415" who="#StanisławKusior">— Wierchowicz Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.416" who="#StanisławKusior">— Wierzbicki Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.417" who="#StanisławKusior">— Wilczyńska Zofia,</u>
          <u xml:id="u-28.418" who="#StanisławKusior">— Wilk Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-28.419" who="#StanisławKusior">— Winiarczyk-Kossakowska Małgorzata,</u>
          <u xml:id="u-28.420" who="#StanisławKusior">— Wiśniewski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.421" who="#StanisławKusior">— Wiśniewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.422" who="#StanisławKusior">— Wolfram Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-28.423" who="#StanisławKusior">— Wołek Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.424" who="#StanisławKusior">— Wójcik Dariusz,</u>
          <u xml:id="u-28.425" who="#StanisławKusior">— Wójcik Gwidon,</u>
          <u xml:id="u-28.426" who="#StanisławKusior">— Wójcik Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.427" who="#StanisławKusior">— Wójcik Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-28.428" who="#StanisławKusior">— Wrona Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.429" who="#StanisławKusior">— Wujec Henryk,</u>
          <u xml:id="u-28.430" who="#StanisławKusior">— Wuttke Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.431" who="#StanisławKusior">— Wyrowiński Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.432" who="#StanisławKusior">— Zaborowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.433" who="#StanisławKusior">— Zaborowski Zbyszek,</u>
          <u xml:id="u-28.434" who="#StanisławKusior">— Zaciura Jan,</u>
          <u xml:id="u-28.435" who="#StanisławKusior">— Zając Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.436" who="#StanisławKusior">— Zając Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-28.437" who="#StanisławKusior">— Zajączkowska Maria,</u>
          <u xml:id="u-28.438" who="#StanisławKusior">— Zakrzewski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.439" who="#StanisławKusior">— Zalewska Anna,</u>
          <u xml:id="u-28.440" who="#StanisławKusior">— Zarzycki Wojciech Szczęsny,</u>
          <u xml:id="u-28.441" who="#StanisławKusior">— Zawiła Marcin,</u>
          <u xml:id="u-28.442" who="#StanisławKusior">— Zbrzyzny Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-28.443" who="#StanisławKusior">— Zdrada Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-28.444" who="#StanisławKusior">— Zegar Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.445" who="#StanisławKusior">— Zemke Janusz,</u>
          <u xml:id="u-28.446" who="#StanisławKusior">— Zieliński Leszek,</u>
          <u xml:id="u-28.447" who="#StanisławKusior">— Zieliński Marek,</u>
          <u xml:id="u-28.448" who="#StanisławKusior">— Zieliński Tadeusz Jacek,</u>
          <u xml:id="u-28.449" who="#StanisławKusior">— Ziółkowska Wiesława,</u>
          <u xml:id="u-28.450" who="#StanisławKusior">— Zych Józef,</u>
          <u xml:id="u-28.451" who="#StanisławKusior">— Zysk Zbigniew,</u>
          <u xml:id="u-28.452" who="#StanisławKusior">— Żabiński Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.453" who="#StanisławKusior">— Żbikowski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-28.454" who="#StanisławKusior">— Żelazowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-28.455" who="#StanisławKusior">— Żelichowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-28.456" who="#StanisławKusior">— Żenkiewicz Marian,</u>
          <u xml:id="u-28.457" who="#StanisławKusior">— Żochowski Ryszard Jacek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MarekBorowski">Czy wszystkie panie posłanki i panowie posłowie oddali już głosy? Tak. W związku z tym proszę posłów sekretarzy o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Informacja rządu w sprawie uregulowania darowizn w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Grzegorza Kołodkę o zabranie głosu w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Rady Ministrów chciałbym przedstawić informację, o którą Wysoka Izba do nas się zwróciła.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#GrzegorzKołodko">Prawo odliczania od dochodu przed opodatkowaniem darowizn na cele społecznie użyteczne, dokonywanych zarówno przez osoby fizyczne, jak i podmioty gospodarcze, funkcjonuje w Polsce od 1989 r. Jednakże zasady odliczeń z tego tytułu były kilkakrotnie modyfikowane, przy czym wprowadzone zmiany dotyczyły zarówno zakresu uprawnień podmiotowych, jak i celów objętych preferencjami podatkowymi, a także maksymalnych limitów odliczeń.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#GrzegorzKołodko">Aby obiektywnie ocenić stan aktualnie obowiązujący, warto przypomnieć, jak zmieniały się zasady odliczeń darowizn, a także w jakim zakresie podatnicy korzystali z tych odliczeń. Praktyczne doświadczenia z lat 1989–1994 stanowiły bowiem jedną z ważnych przesłanek zmian proponowanych przez rząd i przyjętych przez Wysoką Izbę w końcu 1994 r. I tak:</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#GrzegorzKołodko">— Po pierwsze, w latach 1989–1990 możliwe było dokonywanie odliczeń darowizn do wysokości 10% dochodu darczyńcy, o ile darowizna dokonana była na szeroko pojmowane cele społecznie użyteczne. Podkreślić należy, że stosowne ustawy nie określały enumeratywnie tych celów, nie wykluczały z odliczeń darowizn dokonywanych między osobami fizycznymi realizującymi cele społecznie użyteczne, a także nie wymagały szczególnego udokumentowania darowizn. Zasadność odliczeń podlegała kontroli organów skarbowych według takich samych reguł, jakie stosowano przy kontroli innych ulg podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#GrzegorzKołodko">Mimo tak bardzo liberalnych przepisów w latach 1989–1990 osoby fizyczne korzystały z odliczeń niezwykle rzadko, osoby prawne zaś w latach tych odliczyły od dochodu przeciętnie nie więcej niż 0,2–0,3% tego dochodu.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#GrzegorzKołodko">— Po drugie, brak jednoznacznego ustawowego określenia celów społecznie użytecznych wymagał zmian ustawowych zmierzających w kierunku określenia tych celów i oddzielenia celów społecznych od gospodarczych. Zmiany te wprowadzono w 1991 r., uznając, że od tego roku odliczeniu podlegają darowizny na cele naukowe, naukowo-techniczne, oświatowo-wychowawcze, kulturalne, kultu religijnego, kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynne, ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów. Zakres tych celów od 1992 r. - głównie z inicjatyw poselskich - był systematycznie rozszerzany. Od 1995 r. zróżnicowano maksymalne limity odliczeń darowizn - do 15% lub 10% dochodu - w zależności od celu, na który dokonano darowizny, z tym że łączna kwota odliczanych darowizn na wszystkie cele nie mogła przekroczyć 15% dochodu przed opodatkowaniem.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#GrzegorzKołodko">Aktualnie odliczaniu od dochodów podlegają darowizny:</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#GrzegorzKołodko">1) na cele naukowe, naukowo-techniczne, oświatowe, oświatowo-wychowawcze, kulturalne, kultury fizycznej i sportu, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, a także wspierania inicjatyw społecznych w zakresie budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę - łącznie do wysokości nie przekraczającej 15% dochodu;</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#GrzegorzKołodko">2) na cele kultu religijnego i na działalność charytatywno-opiekuńczą, bezpieczeństwa publicznego, obrony narodowej, ochrony środowiska, dobroczynne, a także na cele związane z budownictwem mieszkaniowym dla samorządu terytorialnego i na budowę strażnic jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz ich wyposażenie - łącznie do wysokości nie przekraczającej 10% dochodu.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#GrzegorzKołodko">— Po trzecie, w latach 1989–1994 niezmienna pozostawała zasada, że: „odliczeniu nie podlegają darowizny na rzecz osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, które realizują wymienione cele w wykonywaniu działalności gospodarczej, oraz osób fizycznych, dla których darowizny te stanowiłyby ich osobisty przychód”. Kwoty darowizn odliczone w tym okresie przez osoby fizyczne i prawne od dochodu przed opodatkowaniem wahały się w granicach 0,5–1% ogólnego dochodu wszystkich podatników podatku dochodowego. Podkreślić należy, że darczyńcami korzystającymi z ulgi podatkowej były przede wszystkim podmioty gospodarcze (osoby prawne i stosunkowo nieliczne osoby fizyczne). Osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej odliczały od dochodu najczęściej darowizny na rzecz szkół, głównie z tytułu wpłat na komitety rodzicielskie. Ponadto odliczane były darowizny na cele ustawowo preferowane, realizowane za pośrednictwem organizacji społecznych i fundacji.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#GrzegorzKołodko">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że z odliczeń darowizn od dochodu za 1993 r. skorzystało 3,1% podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, tj. prawie 677 tys. osób. Łączna kwota odliczeń z tego tytułu wyniosła 77,2 mln nowych złotych, tj. 0,1% dochodu zadeklarowanego przez wszystkie osoby fizyczne, co daje jednostkową przeciętną kwotę darowizny odliczonej od dochodu w wysokości 114 nowych złotych. W rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r. z tych odliczeń skorzystało 3,7% podatników, a więc już prawie 815 tys. osób, łączna zaś kwota odliczeń wyniosła 207 mln polskich nowych złotych, tj. 0,2% łącznego dochodu osób fizycznych. Przeciętna kwota odliczonej darowizny w tym roku wyniosła już 254 nowe złote.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#GrzegorzKołodko">Wysoki Sejmie! Już od 1993 r., ze szczególnym zaś nasileniem w roku 1994, zgłaszane były - i są nadal zgłaszane - liczne, w tym poselskie, postulaty:</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#GrzegorzKołodko">1) odstąpienia od zastrzeżenia, że nie mogą być odliczane od dochodu darowizny na preferowane cele, jeżeli są one realizowane w ramach działalności gospodarczej obdarowanych podmiotów;</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#GrzegorzKołodko">2) podwyższenia limitu odliczeń;</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#GrzegorzKołodko">3) umożliwienia korzystania z odliczeń, gdy obdarowanym jest bezpośrednio osoba fizyczna, a celem darowizny jest np. finansowanie drogich zabiegów medycznych dokonywanych często za granicą, działalność charytatywna i dobroczynna, pomoc osobom fizycznym dotkniętym klęskami żywiołowymi czy innymi zdarzeniami losowymi.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#GrzegorzKołodko">Rozpatrując te postulaty, w początkowym etapie prac nad projektem zmiany ustaw, Ministerstwo Finansów i rząd uznały za zasadne odstąpienie od wyłączenia z możliwości odliczeń darowizn na rzecz podmiotów gospodarczych niewątpliwie realizujących cele społecznie użyteczne w ramach działalności gospodarczej tychże podmiotów. Transformacja gospodarki i przejęcie wykonywania niektórych usług, jak najbardziej społecznie użytecznych, w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne oraz osoby prawne inne niż fundacje i organizacje społeczne, czy też jednostki budżetowe, np. usług w zakresie zdrowia, nauki, oświaty, kultury, uzasadniały rozszerzenie kręgu podmiotów, na rzecz których mogłyby być przekazywane darowizny podlegające w ustawowo określonej proporcji odliczeniu od dochodu. Zarazem jednak uznano, że wobec możliwości równoczesnej realizacji preferowanych celów i wykonywania także innej działalności, w tym dochodowej, nie będą mogły być odliczane od dochodu darowizny na rzecz podmiotów zajmujących się wytwarzaniem wyrobów objętych podatkiem akcyzowym lub handlem nimi. Uznano również - zgodnie z koncepcją rozwoju inwestycji w kapitał ludzki - za potrzebne podwyższenie z 10 do 15% limitu darowizn na niektóre ważkie społecznie cele. Podkreślić bowiem należy, że finansowe skutki darowizn, jakkolwiek dzielone z budżetem, w przewadze obciążają darczyńcę, a w mniejszej części nas wszystkich jako podatników poprzez budżet państwa, który rezygnuje alternatywnie z części pozyskiwanego w innym przypadku dochodu. Wynika to z zasady dokonywania w naszym systemie odliczeń od podstawy opodatkowania, a nie od podatku, tak jak to jest w niektórych innych krajach, np. we Francji.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#GrzegorzKołodko">Rozpatrując trzeci z wymienionych postulatów - dotyczący możliwości odliczania od dochodów darowizn dokonywanych między osobami fizycznymi - uznano w trakcie projektowania zmian ustawy, że brak jest racjonalnych przesłanek, aby darowizny mogły być odliczane od dochodu tylko wówczas, gdy wprawdzie są dokonywane na rzecz innych osób fizycznych, ale wyłącznie za pośrednictwem osób prawnych, w tym stowarzyszeń czy fundacji. Darowizny dokonywane pośrednio na rzecz osób fizycznych niestety nie zawsze służyły założonym celom społecznie użytecznym, choć niewątpliwie zasilały podmioty - na przykład fundacje - mające takie cele zapisane w statucie. Potwierdzają to znane również parlamentowi wyniki kontroli niektórych fundacji przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#GrzegorzKołodko">Za dopuszczeniem możliwości dokonywania odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem darowizn na rzecz osób fizycznych przemawiały - przy takiej interpretacji i rozumieniu tych spraw - jeszcze dwa inne równie ważne argumenty.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#GrzegorzKołodko">Po pierwsze, wprawdzie konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi o bezpłatnym dostępnie do usług, na przykład zdrowotnych czy w zakresie kształcenia, to jednak w rzeczywistości, także w związku z rynkową transformacją naszej gospodarki, część obywateli ponosi pewne koszty z tego tytułu. Coraz liczniejsze apele o pomoc finansową na pokrycie na przykład kosztów operacji ratujących życie, o pomoc w związku ze zdarzeniami losowymi czy wreszcie o rzeczową lub finansową pomoc dla osób i rodzin żyjących w trudnych warunkach stanowiły przesłanki dla takiej zmiany prawa, aby zachęcić bogatszą część społeczeństwa do większego udziału we współfinansowaniu i realizacji celów społecznych. Takim instrumentem miało być stworzenie możliwości odliczeń od dochodów darowizn czynionych przez tych, których na to stać, bezpośrednio na rzecz osób fizycznych autentycznie potrzebujących wsparcia finansowego.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#GrzegorzKołodko">Dotychczasowe instrumenty finansowe w zakresie polityki prorodzinnej uznawane są wciąż jeszcze w niektórych kręgach za niewystarczające, a oczekiwania są ukierunkowane m.in. na złagodzenie obciążeń podatkowych. Możliwość odliczeń od dochodu darowizn na rzecz rodziny miała stanowić wzmocnienie tych instrumentów i zachęcić osoby o wyższych dochodach do wspomagania osób potrzebujących pomocy. Uzupełniającą, korzystną dla obdarowanych propozycją w rozwiązaniach podatkowych było podwyższenie kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn oraz złagodzenie progresji w opodatkowaniu darowizn przekraczających kwotę wolną od tego podatku. Stosowne zmiany w ustawie o podatku od spadków i darowizn Wysoki Sejm uchwalił w połowie 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#GrzegorzKołodko">Propozycja zwiększenia możliwości odliczeń darowizn od dochodów darczyńców była uzasadniona realnym wzrostem dochodów budżetu m.in. z podatku dochodowego od osób fizycznych, w wyniku wzrostu realnych wynagrodzeń, co jest skutkiem wprowadzenia w ostatnich latach naszej gospodarki na ścieżkę szybkiego wzrostu gospodarczego. Proponując rozszerzenie preferencji podatkowej w omawianym zakresie założono, że w związku z nią wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych za 1995 r. będą niższe o ok. 300 mln nowych złotych, lecz ubytek ten zostanie w części zrekompensowany od strony finansowej w sposób pośredni poprzez opodatkowanie usług opłacanych środkami pochodzącymi z otrzymanych transferów w formie darowizn. Niezależnie od tego przyjęto założenie, że podniesie to na wyższy poziom zaspokajanie potrzeb społecznych tych zwłaszcza grup ludności, które w innym przypadku nie byłyby w stanie sfinansować swoich ważnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#GrzegorzKołodko">Projekt ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawierający propozycję złagodzenia zasad dokonywania odliczeń darowizn na określone cele społecznie użyteczne, skierowano do uzgodnień międzyresortowych. Na żadnym etapie prac legislacyjnych, to jest ani w trakcie uzgodnień międzyresortowych, ani podczas rozpatrywania projektu ustawy przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, Sejm i Senat, nie kwestionowano proponowanej zmiany w części dotyczącej umożliwienia odpisywania od dochodu darowizn na rzecz osób fizycznych. Zgłaszane uwagi często zmierzały jedynie w kierunku zwiększenia limitu odliczeń, na przykład tam, gdzie nadal mocą ustawy wynosi on 10–15%, a nawet w ogóle zniesienia jakichkolwiek ograniczeń, czemu przeciwstawiało się Ministerstwo Finansów i nasz rząd.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj zarzuca się ministrowi finansów, rządowi i parlamentowi błąd legislacyjny i dopuszczenie do luki w przepisach w zakresie odliczeń darowizn od dochodu. Prawdą jest jedynie to, że na żadnym etapie prac legislacyjnych, w tym także w parlamencie, nie wzięto pod uwagę, że niewystarczające może okazać się istniejące przecież prawne zabezpieczenie przed ewentualnymi nadużyciami - w postaci przepisu art. 26 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mówiącego o obowiązku udokumentowania wysokości i celu faktycznego wydatku związanego z darowizną.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#GrzegorzKołodko">Ustawodawca nie przewidział bowiem jednego: szeroko zakrojonej i uporczywej politycznej kampanii propagandowej w niektórych środkach masowego przekazu, przekonującej podatników o rzekomej bezkarności łamania prawa w tej kwestii i sporządzania fikcyjnych umów o darowiznach. Zakres tego przedsięwzięcia był taki, że rzeczywiście mógł wzbudzić niepokój. Podstawową tezą tej kampanii jest bowiem twierdzenie, że konieczność udokumentowania faktycznego wydatku jest prawnie nieuzasadnionym działaniem państwowych organów skarbowych. A to jest nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#GrzegorzKołodko">I tak np. jedna z gazet warszawskich stwierdza wprost: „Jeżeli umowa darowizny została spisana poprawnie, a strony zgodnie zeznają, fiskus nie jest w stanie ukarać za oszustwo”. Tego typu „zachęty”, wzory umów darowizny drukowane w prasie w bieżącym roku, ale z datami z roku ubiegłego, tytuły np.: „Teraz niech płaci fiskus”, przytaczanie w tej samej gazecie wypowiedzi czytelników w rodzaju: „Już spisałam fikcyjną umowę” (ponoć asystentka akademicka) albo „Ale teraz spiszę fikcyjną umowę z koleżanką, mój mąż tak zrobi, namawiamy wszystkich znajomych” (podobno naukowiec) w istocie stworzyły zachętę dla fikcyjnych darowizn i ich odliczania od dochodu.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#GrzegorzKołodko">Nie chcę oceniać moralnej strony tej kampanii, a zwłaszcza jej wymiaru politycznego. Pozostawiam taką ocenę Wysokiej Izbie. Chcę jednak podkreślić, że działalność taka - właśnie ta działalność, a nie rzekome luki prawne - mogła wyrządzić materialną szkodę państwu i społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#GrzegorzKołodko">Czy w tej sytuacji możemy pozostać obojętni? Przecież wtedy - tym razem słusznie - zarzucano by nam brak właściwej reakcji.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#GrzegorzKołodko">Wysoki Sejmie! Pragnę także, przy tej okazji, raz jeszcze powiedzieć, że bynajmniej nie było moim zamiarem urażenie kogokolwiek wówczas, gdy sam zdecydowanie odciąłem się, odpowiadając na pytanie dziennikarza telewizji, od możliwości podpisywania się pod fikcyjną umową. Jeśli jednak wskutek manipulacji wokół moich wypowiedzi ktokolwiek mógłby czuć się urażony, to pragnę przeprosić. Intencją moją bowiem nie jest urażanie podatników, ale właśnie ochrona ich interesów.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#GrzegorzKołodko">Rzecz w tym, że prawo do odliczenia części dochodu do opodatkowania przysługuje i może przysługiwać tylko tym, którzy faktycznie darowizn dokonali. Taka była nasza intencja. I argumentuję, że była ona słusznie motywowana. Minister finansów nie może zatem tolerować nadużywania prawa i czerpania korzyści przez jednych kosztem innych, uczciwie wywiązujących się ze swoich obowiązków podatników wobec swojego państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#GrzegorzKołodko">Moim obowiązkiem, obowiązkiem Ministerstwa Finansów, obowiązkiem rządu jest dbałość o przestrzeganie prawa, zwłaszcza dotyczącego finansów publicznych, a więc naszych - Polaków - wspólnych pieniędzy. Z tego właśnie powodu 26 lutego br. minister finansów przesłał wytyczne dla urzędów skarbowych w sprawie kontroli w zakresie korzystania z odliczeń darowizn od dochodu.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#GrzegorzKołodko">Z informacji uzyskanych z izb skarbowych wynika, że do końca lutego br. zeznania podatkowe złożyło 1200 tys. osób, to jedynie około 10% liczby podatników składających zeznania spodziewane do końca kwietnia tego roku, a więc do momentu, kiedy upływa okres, w którym takie zeznania muszą być złożone. Część z tych deklaracji zawiera odliczenia z tytułu - mam nadzieję - rzeczywiście dokonanych darowizn. Jednakże skali zjawiska - ze względu na trwający cykl rozliczeń podatku od dochodów osobistych - nie sposób dokładnie obecnie oszacować. 30 tys. losowo wybranych zeznań podatkowych zostanie przeanalizowanych natychmiast po upływie terminu uregulowania zobowiązań podatkowych, to jest w maju, czerwcu. Wówczas dopiero okaże się, jaki jest rzeczywisty zakres odliczeń z tego tytułu. Jak dotychczas, Wysoka Izbo, po 2,5 miesiącach realizacji tegorocznej ustawy budżetowej uchwalonej przez parlament, sytuacja naszych finansów publicznych kształtuje się korzystnie. Sprawnie również przebiega realizacja zakładanych wpływów z podatku od dochodów osobistych, uwzględniając ulgi z tytułu odliczeń. W okresie styczeń-luty br. zrealizowano 13,7% dochodów budżetu państwa z podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy przed rokiem w tym samym czasie wpływy te wyniosły prawie tyle samo, bo ok. 14,5%, ale wówczas część tych dochodów nie trafiała do samorządnych dużych miast, tak jak to jest od tego roku.</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na zakończenie pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że już w ubiegłym roku w Ministerstwie Finansów podjęto próbę ograniczenia preferencji podatkowych, tam gdzie okazały się one zbyt daleko posunięte w kontekście nadużywania tego dobrodziejstwa naszej polityki fiskalnej w zakresie odliczeń darowizn od dochodów. Na początku IV kwartału 1995 r. pojawiły się bowiem pierwsze informacje o tym, że wbrew intencjom ustawodawcy w wyniku sugestii niektórych mediów mogą być na większą skalę odliczane od dochodu darowizny na rzecz osób fizycznych. Stąd w trakcie prac Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów wprowadzono ograniczenia w tym zakresie. Znalazły one wyraz w ustawie z 1 grudnia 1995 r., która jednak w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 28 grudnia 1995 r. i z argumentacją, że niedostateczne było vacatio legis — ze względu na przedłużające się prace nad tą ustawą w parlamencie, rząd bowiem przekazał ją jeszcze latem ubiegłego roku do Wysokiej Izby — nie weszła w życie od 1996 r. Tym samym w roku bieżącym mamy do czynienia z identycznym stanem prawnym jak w roku 1995.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#GrzegorzKołodko">Ze względu na werdykt Trybunału Konstytucyjnego oraz na wagę problemu natychmiast, najwcześniej jak było to tylko możliwe, w pierwszych dniach stycznia br. Ministerstwo Finansów opracowało projekt zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rada Ministrów skierowała ten projekt do Sejmu w połowie stycznia br., 2 miesiące temu. Wątpliwości Prezydium Sejmu dotyczące możliwości zmiany ustawy w trakcie roku spowodowały, że dotychczas proces ustawodawczy się nie rozpoczął, choć byłoby dobrze, gdyby już był zakończony, w interesie społecznym i w trosce o dobro podatników utrzymujących swoje państwo.</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, pragnę jeszcze raz podkreślić, że:</u>
          <u xml:id="u-30.34" who="#GrzegorzKołodko">1) Ulgi od darowizn są umocowanym w systemie podatkowym narzędziem polityki społecznej, zaakceptowanym przez nasz parlament. Prawidłowo użytkowane powinny przynieść zamierzony efekt - inwestowania w kapitał ludzki, poprawy sytuacji materialnej określonych grup społecznych. Przepisy prawa ustanowionego przez Wysoką Izbę tworzą właściwe i wystarczające warunki do takiego użytkowania tych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-30.35" who="#GrzegorzKołodko">2) Wprowadzane w przepisach mechanizmy zabezpieczenia przed nadużyciami mogą okazać się niewystarczające wobec kampanii politycznej skłaniającej do poszukiwania możliwości naruszania prawa. Wskazane zatem byłoby wzmocnienie tych mechanizmów poprzez rozpatrzenie przez Wysoki Sejm wspomnianego projektu zmiany ustawy, gdyż proponowane w niej rozwiązania nie tylko nie naruszają, ale wręcz chronią prawa obywateli i dobrze rozumiane interesy całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-30.36" who="#GrzegorzKołodko">3) Założone na rok 1996 wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych będą zrealizowane nawet przy najbardziej pesymistycznym wariancie wykorzystania ulg od darowizn. Nie jest zatem zagrożona realizacja tegorocznego budżetu. Więcej nawet - rząd właśnie podjął decyzje zmierzające do gotówkowych wypłat dla rzeszy ok. 8 mln naszych emerytów i rencistów z tytułu wymagalnych zobowiązań państwa w związku z błędami w polityce finansowej popełnionymi nie przez nasz rząd. W budżecie znajdzie się na to blisko 5 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-30.37" who="#GrzegorzKołodko">4) Godną ubolewania jest sytuacja, w której dla celów politycznych organizowane są kampanie prowadzące do naruszania prawa, narażające społeczeństwo na straty, a oszukanych obywateli na niebezpieczeństwo sankcji karno-skarbowych. Dlatego też we wspomnianych wytycznych z lutego dla urzędów skarbowych zwróciłem się z prośbą do tych podatników, którzy wskutek celowego i godnego potępienia wprowadzenia ich w błąd pomylili się i zapłacili niesłusznie zaniżony podatek. Jeśli tylko skorygują swoją omyłkę, to dokonane zostaną natychmiast stosowne rozliczenia, i nic więcej. Okazuje się, że już skorzystało z tej możliwości ponad 3 tys. osób, wycofując i korygując swoje mylnie złożone zeznania podatkowe. Nadal można z tego korzystać. Ludzie są z gruntu uczciwi i nie wolno bezkarnie wprowadzać ich w błąd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu premierowi za przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Szwedę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Upoważniony zostałem przez Klub Parlamentarny SLD do zabrania głosu w sprawie informacji rządu o uregulowaniu darowizn w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WiesławSzweda">Dyskusja nad zapisami ustawy podatkowej na 1995 i 1996 r. o darowiznach i ich odliczaniu od podstawy opodatkowania miała niespodziewanie burzliwy przebieg. Padło w tej sprawie wiele niepotrzebnych i ostrych słów. Nasiliły się wzajemne oskarżenia o nieudolność, o błędy legislacyjne, szukano winnych. W dyskusji zagadnienia prawne związane z tym problemem ustąpiły miejsca aspektom moralnym dotyczącym uczciwości i rzetelności podatników. W wygłaszanych opiniach zapomina się o intencjach, jakie przyświecały wprowadzeniu zapisów o darowiznach, które bezsprzecznie były intencjami zasługującymi na uwagę. Próbuje się także przeciwstawiać służby finansowe państwa podatnikowi, jako te, które działają przeciwko podatnikowi. Dyskredytuje się nawet obowiązek służb finansowych badania zeznań podatkowych i wyłapywania w nich nieprawidłowości, prób nadużyć i oszustw, w tym także dotyczących darowizn. Wydaje się naturalną rzeczą koncentracja służb finansowych na tych zagadnieniach, w wypadku których istnieje zagrożenie możliwymi nieprawidłowościami. Wszystko to jednak musi się odbywać zgodnie z zawartymi w obowiązujących aktach prawnych procedurami. W tej kwestii, wydaje mi się, nie naruszono tych procedur. W tym dyskusyjnym zacietrzewieniu, gdy liczy się na doraźny efekt polityczny, ginie gdzieś troska o właściwy poziom dochodów budżetu państwa, aby zrealizować i sfinansować wszystkie zobowiązania budżetu, na czym - jak się wydaje - powinno zależeć w jakimś stopniu nawet opozycji.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cokolwiek by powiedzieć na temat darowizn, Klub Parlamentarny SLD podziela pogląd, że jest z tym pewien problem. Przyznajemy, że w zapisach dotyczących darowizn nie zabezpieczono się w sposób dostateczny przed możliwymi nadużyciami. Przyznajemy też, że możliwość zawarcia fikcyjnej umowy darowizny, i obniżenia w ten sposób należnego podatku, jest niezmiernie kusząca. W związku z tym opowiadamy się za jak najszybszym określeniem skali zjawiska odpisów darowizn od podstawy opodatkowania i wpływu tych odpisów na dochody budżetu w 1995 i 1996 r. W przypadku znacznej skali tego zjawiska i zagrożenia nieosiągnięcia zaplanowanych dochodów opowiadamy się za znalezieniem zgodnego z prawem rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspomniałem już, że w dyskusji nad tzw. darowiznami padło wiele ostrych i niepotrzebnych słów. Ustosunkował się do tego również pan minister finansów Grzegorz Kołodko. Zdaniem Klubu Parlamentarnego SLD ostre wypowiedzi pana prof. Grzegorza Kołodki są podyktowane tym, że pan profesor bardzo poważnie traktuje podstawowy obowiązek, jakim jest osiągnięcie przez budżet zaplanowanego poziomu dochodów; nie bez znaczenia są tu również niezwykle ostre i bezpardonowe ataki na jego osobę - i nie tylko w przypadku darowizn. Wnosimy o przyjęcie informacji do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Wiesław Szweda z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informacja o darowiznach, o możliwości odliczenia ich od podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych, została dzisiaj wprowadzona do porządku dziennego obrad wskutek głosów mediów, a także opozycji parlamentarnej po to, by społeczeństwo się dowiedziało, jak to właściwie jest. I dobrze się stało - społeczeństwo będzie mogło usłyszeć, co w sprawach darowizn myśli rząd. Darowizna została wpisana jako dobro świadczone na rzecz tych, którzy są uboższymi obywatelami naszego społeczeństwa. Myślę, że taka była intencja w momencie podejmowania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JózefGruszka">Projekt ustawy, nad którą pracowaliśmy w 1994 r. na jesieni, nie przedstawił, być może, dokładnych wytycznych do tego, jak akt darowizny powinien być przeprowadzony. Parlament, oczywiście, również nie dopisał tutaj własnych sugestii. Zostało to jakby zapisane w intencjach, a nie w rozstrzygnięciach prawnych. To jest błędem tej ustawy i co do tego, ja przynajmniej, nie mam żadnych wątpliwości. Wydaje mi się jednak, że jeżeli popatrzymy na realizację tych odliczeń w roku 1995, czyli za rok podatkowy 1994, co przedstawił w informacji pan premier Kołodko, to sprawa została załatwiona przez tych, którzy dokonali darowizn, i to zarówno przez osoby fizyczne, jak i prawne, w sposób właściwy.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#JózefGruszka">To właśnie burza rozpętana na początku tego roku w środkach masowego przekazu zaczęła budzić niepokoje podatników o to, jak w tej sytuacji postąpić. Bo tłumaczenie podatnikowi, że właściwie może on sporządzić dokument darowizny wtedy, kiedy faktycznie jej nie dokonał, jest po prostu, moim zdaniem, przekroczeniem prawa. I tak to należało traktować.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#JózefGruszka">Wydaje mi się, że ci, którzy dokonali darowizny, nie muszą obawiać się żadnych negatywnych działań ze strony fiskusa. Tak chciałbym patrzeć na ten problem. W przedstawionej informacji, zresztą, pan premier Kołodko był uprzejmy to powiedzieć i myślę, że tak po prostu będzie.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#JózefGruszka">Na podstawie zapisów omawianej ustawy prawidłowym działaniem ze strony darczyńców było dokonanie darowizny, a prawidłowym działaniem służb fiskalnych jest przyjrzeć się tym darowiznom, bo przecież taka powinna być kolej rzeczy. To jest jeden problem.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#JózefGruszka">Drugi problem, który przy tej okazji należałoby podnieść, to sprawa nowelizacji ustawy podatkowej w ciągu roku, o czym też był uprzejmy w przedstawionej informacji mówić pan premier Kołodko. Myślę, że złym zwyczajem jest, jeżeli w ciągu roku nowelizuje się ustawę podatkową. Co jednak zrobić, jeżeli obecnie obowiązujące przepisy budzą obawy całej Wysokiej Izby. Myślę, że zgodnie z zasadą, że lepsze jest wrogiem dobrego, każda reguła ma swój wyjątek - reguła prawna też. Uważam więc, że powinniśmy się tą nowelizacją jak najszybciej zająć.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#JózefGruszka">Na koniec chcę powiedzieć, że dobrym zwyczajem jest wierzyć w uczciwość narodu. Sądzę, że podatnicy w naszym kraju są ludźmi uczciwymi i ci, którzy dokonali darowizn, te darowizny sobie odliczą, a ci, którzy ich nie dokonali, tego nie zrobią. Chciałbym w to wierzyć i myślę, że tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że mogę postawić wniosek w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego o przyjęcie informacji przedstawionej przez pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Józefowi Gruszce z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Wojciecha Arkuszewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WojciechArkuszewski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Unia Wolności z pewnym niepokojem obserwuje zamieszanie powstałe wokół sprawy darowizn. Ujawniło się, w naszym przekonaniu, kilka zjawisk, które budzą uzasadniony niepokój niezależnie z której strony - czy z ław koalicji rządowej, czy z ław opozycji - się te zjawiska obserwuje.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WojciechArkuszewski">Po pierwsze, publicznie wyrażona różnica zdań między różnymi członkami rządu, a w szczególności między ministrem finansów a ministrem - szefem Urzędu Rady Ministrów, co do konsekwencji tej sprawy. Oczywiście, zawsze jest dziwaczne, kiedy jeden minister wzywa drugiego do złożenia rezygnacji.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WojciechArkuszewski">Druga sprawa to takie dość nerwowe - nawet powiedziałbym, histeryczne - działania rządu, bez wyraźnych powodów. Jeżeli te powody są, to cały czas ich nie znamy. Pan premier Kołodko wyraźnie powiedział, że to, co się dzieje, nie jest katastrofą budżetową. W takiej sytuacji nie widać powodów do takich nerwowych zachowań, chyba że stanowisko rządu jest nieszczere i coś przed nami ukrywa.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#WojciechArkuszewski">Trzecia wątpliwość dotyczy funkcjonowania w tej sprawie aparatu Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#WojciechArkuszewski">Proszę państwa, w ustawie podatkowej na rok 1994 są także inne luki. Po pierwsze, bezsensowna zaliczka dla bezrobotnych, z którą nie wiadomo w tej chwili co zrobić. W dodatku jest ona sprzeczna z całym systemem płacenia zaliczek i podatków w Polsce. Po drugie, taki zapis dotyczący ubezpieczeń życiowych, który umożliwia unikanie płacenia składki ZUS i podatku, wypłacanie wynagrodzeń przez ubezpieczanie pracowników na życie i następnie zwrot tych pieniędzy z firmy ubezpieczeniowej. To jest stosowane od wiosny zeszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#WojciechArkuszewski">Powiedziałbym tak - tu, niestety, muszę się nie zgodzić z panem premierem Kołodką - mam takie poczucie, że Ministerstwo Finansów nie reagowało na sygnały. Sprawa darowizn pojawiła się po raz pierwszy na wiosnę zeszłego roku. W projekcie zmian podatkowych na rok 1996, przesłanym do Sejmu, nic w tej sprawie nie uczyniono. W trakcie pracy w komisji budżetowej, w moim przekonaniu, przedstawiciele rządu nie reagowali na pytania posłów - także posłów koalicji rządowej - czy w tej sprawie coś zamierzają zrobić. Dopiero w ostatniej chwili zgłoszono wniosek uzgodniony z Ministerstwem Finansów, dotyczący darowizn, ale on w istocie rzeczy nic nie zmienia, bo wyklucza tylko darowizny między członkami rodziny - ale można robić darowizny z sąsiadami - czyli on nie rozwiązuje naszego problemu.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: On ograniczał do pierwszego i drugiego kręgu.)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#WojciechArkuszewski">Dobrze, ale to nie zmienia sytuacji. Nadal problemem jest, jak to ma być dokumentowane i czy ta dokumentacja jest kontrolowalna.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#WojciechArkuszewski">Wydawałoby się, że w tej sytuacji powinno nastąpić pewne wyjaśnienie działań aparatu Ministerstwa Finansów i jakie jest w istocie rzeczy pełne stanowisko rządu. Dlatego wystąpiliśmy o informację do prezesa Rady Ministrów. Rozumiem, że na większość tych pytań, które dotychczas zadałem, pan premier Kołodko nie może odpowiedzieć, bo one nie dotyczą tego, za co on odpowiada, tylko działalności całego rządu. Uważam, że pan premier Cimoszewicz powinien uzupełnić tę informację w tym zakresie, za który on ponosi odpowiedzialność - za pracę całej Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#WojciechArkuszewski">Mogę tylko podsumować, że dobre państwo, to jest takie państwo, w którym działa dobry rząd, mówiący jednym głosem, szczery w dialogu z parlamentem i skuteczny w działaniu. W takim państwie funkcjonuje dobre prawo, które jest łatwe, możliwe do egzekucji, proste i niezbyt dotkliwe dla obywateli, a równocześnie umożliwia skuteczne eliminowanie nadużyć. W tej sprawie tego nie ma - i to jest pierwszy problem.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#WojciechArkuszewski">Natomiast drugi problem, to będzie kilka uwag do tego, co powiedział pan premier Kołodko. Nie możemy się zgodzić, że prasa jest winna, bo pisze o tym. Prasa zawsze pisze, bardzo często przesadza i trzeba się pogodzić z tym, że tak to już jest. Prawda jest taka, że Sejm jest współodpowiedzialny, bo te projekty, które były w przedłożeniu rządowym, co jest pewnego typu skandalem... Tak poważne błędy nie zostały... W trakcie prac w parlamencie w ogóle nikt na nie nie zareagował. I to oczywiście obciąża cały parlament.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#WojciechArkuszewski">W tej sytuacji mam poczucie, że stworzono taką sytuację, że wszystkiemu jest winien zły charakter pana profesora Grzegorza Kołodki. Jest on oczywiście irytujący, trudny we współpracy i trudny w dialogu, ale w moim przekonaniu chciał przywrócić właściwe proporcje. To jest problem całego rządu i całej koalicji, a nie jednego członka Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#WojciechArkuszewski">A teraz, że tak powiem, pozytywne wnioski. W moim przekonaniu - w przekonaniu Unii Wolności - trzeba wrócić do dwóch spraw.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#WojciechArkuszewski">Po pierwsze, ulg jest rzeczywiście za dużo, wywołują one zamieszanie. Należy obniżyć podatki i równocześnie skreślić niepotrzebne ulgi, które wywołują chaos w prawie i prowadzą do różnego typu manipulacji, zostawić tylko najważniejsze. Tymi najważniejszymi ulgami w naszym przekonaniu są te, które dotyczą oświaty, budownictwa i zdrowia, czyli tych dziedzin, w których się dokonuje bardzo trudny i bolesny proces transformacji. One pomagają w przeprowadzeniu tej transformacji, czyli są jakoś funkcjonalnie związane z przemianami w Polsce. Natomiast reszta ulg jest niepotrzebna i powinna być zdecydowanie ograniczona.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#WojciechArkuszewski">Nie mogę się zgodzić z panem posłem Gruszką - to na marginesie - że ulgi mają służyć biednym. Niestety, prawda jest taka, że ulgi zawsze służą bogatym. Tak jest na całym świecie. Darowizny w szczególności służą bogatym. Kiedy jest dużo ulg z racji darowizn, to w praktyce się okazuje, że ci najbogatsi płacą niższe podatki niż ci najbiedniejsi. To można łatwo sprawdzić w innych krajach. Jeżeli chce się mieć prawdziwą, a nie tylko pozorną progresję podatkową, to ulgi powinny być zdecydowanie ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#WojciechArkuszewski">I już ostatnia uwaga. W naszym przekonaniu, jeżeli chodzi o darowizny, należy wrócić do tego, co już kiedyś zgłaszaliśmy — do wprowadzenia w Polsce konsekwentnie instytucji non profit i ograniczenia darowizn instytucjonalnych do darowizn na rzecz takich właśnie instytucji. Być może można w tym celu dokonać zmiany ustawy o fundacjach, tak by fundacje konsekwentnie stały się instytucjami non profit. Obecnie w Polsce takich podmiotów nie ma i to utrudnia sytuację i umożliwia występowanie różnych trudnych i bolesnych spraw. Z powodów wymienionych na wstępie, jako że część naszych pytań nie dotyczy bezpośrednio czy wyłącznie pana premiera Kołodki, lecz całego rządu, i ich adresatem jest wyraźnie premier Cimoszewicz, tej informacji nie możemy uznać za wystarczającą — chyba że pan premier Cimoszewicz zgodziłby się ją uzupełnić, o co apeluję.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Arkuszewskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Bugaja reprezentującego Unię Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kluby opozycyjne domagały się tej debaty dwa tygodnie wcześniej. Nie było jej, ponieważ był nieobecny pan premier Kołodko. To było dziwne, bo w Ministerstwie Finansów według naszej wiedzy jest około 11 podsekretarzy stanu i osób pełniących podobną funkcję...</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Minister Finansów Grzegorz Kołodko: Dziesięciu.)</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#RyszardBugaj">Jeśli nie 11, to 10, nie spierajmy się o jednego...</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwóch.)</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#RyszardBugaj">...dwóch. W każdym razie oczekiwaliśmy, że skoro ta sprawa została odroczona, to dzisiejsza informacja będzie zawierać znacznie więcej konkretów. Nie ma tych konkretów. Jest to wystarczający powód, żeby tej informacji nie przyjmować do wiadomości. Jest także drugi powód. Zwracaliśmy się do prezesa Rady Ministrów, by zechciał powiedzieć, jakie z tego doświadczenia rząd zamierza wyciągnąć wnioski. Takiej informacji prezesa Rady Ministrów nie ma. Niemniej chciałbym się zwrócić do pana premiera Kołodki o odpowiedź przynajmniej na dwa dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#RyszardBugaj">Po pierwsze, zachęcałbym jednak pana premiera, by zechciał spróbować dokonać prognozy, jakie mianowicie z tytułu tych ulg powstały ubytki budżetu państwa w roku 1995. Jeżeli pan premier jest w stanie podać, że już 3 tys. podatników zmieniło swoje zeznania podatkowe, to, jak rozumiem, jest dostępna także jakaś informacja o tym, ilu w swoich zeznaniach podatkowych skorzystało z odpowiednich przepisów. Bardzo byśmy prosili, panie premierze, o tę informację i o określenie skali tego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#RyszardBugaj">Po drugie, chciałbym, Wysoka Izbo, zapytać pana premiera Kołodkę, czy prezydent Rzeczypospolitej, kiedy zdecydował się nie wycofywać z Trybunału Konstytucyjnego ustawy na rok 1996, którą Wysoka Izba uchwaliła, zasięgał przedtem opinii pana ministra finansów. Jakiej pan minister finansów udzielił rady prezydentowi w tej sprawie? Chcę bowiem podkreślić, że gdyby ustawa na rok 1996 weszła w życie, to znaczna część problemów byłaby rozwiązana w roku 1996. Jest tam zapis - wprowadzony właśnie przez komisje sejmową, panie premierze, chociaż być może w jakiejś kooperacji z przedstawicielami rządu - według którego odliczeniu nie podlegają także darowizny na rzecz osób fizycznych zaliczanych w przepisach o podatku od spadków i darowizn do I lub II grupy podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#RyszardBugaj">Nie zgadzam się z panem posłem Arkuszewskim, że to nie ma istotnego znaczenia, bo pozostają inne osoby, które mogą to robić. Jednakowoż jeżeli są nadużycia, to z całą pewnością najłatwiej je robić w kręgu rodzinnym. Tam jest największe zaufanie do tego, że się podpisze, że się oświadczy, i nie ma problemu. I oczywiście przyjęcie tego przepisu w ogromnym stopniu rozwiązałoby ten problem.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#RyszardBugaj">Zapytuję więc pana premiera Kołodkę, czy zwrócił prezydentowi uwagę na ten bardzo poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Pan premier Kołodko powiedział, że są różne filozofie podejścia do systemu podatkowego. Rzeczywiście są różne filozofie. Tak jest. Bardzo liberalne podejście do kwestii darowizn zrodziło się w kręgu pewnej filozofii, zgodnie z którą państwo próbuje wyzbyć się odpowiedzialności za podstawowe funkcje społeczne i próbuje powiedzieć: obywatele zamożniejsi dadzą z dobrej woli uboższym. Jesteśmy zdecydowanie przeciwni tej filozofii. Tak jest, panie premierze, to pana rząd przedstawił tutaj projekt ustawy o spadkach i darowiznach, a ta Izba większością głosów ją uchwaliła - i Polska jest krajem, jedynym być może cywilizowanym, w którym największe fortuny dziedziczy się praktycznie bez podatku, z symbolicznym opodatkowaniem. Stanowczo się sprzeciwialiśmy tej filozofii, ale jest to filozofia, którą ten rząd forsuje. I w ramach tej filozofii rodzą się tego typu liberalne pomysły, które - świetnie wiemy z doświadczenia - nie służą ludziom o niskich dochodach, tylko zawsze, w ogromnej większości, służą ludziom o najwyższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#RyszardBugaj">Trzeba także powiedzieć, kto ponosi za to odpowiedzialność. Pan premier postawił tezę, że prasa. Odrzucamy tę tezę. Tak działa wolna prasa w każdym demokratycznym kraju i dobrze by było, żeby tak zostało. Panowie posłowie z koalicji także, mam nadzieję, że nie będziecie chcieli, by prasa stała się instrumentem rządzenia krajem, oddziaływania przez rząd, inspirowania etc. Nie, prasa niech pisze to, co chce, tak powinno pozostać.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#RyszardBugaj">Chciałbym powiedzieć, że to uregulowanie prawne dotyczące darowizn, tak liberalne, które rzeczywiście otwiera furtkę do ogromnych nadużyć (zobaczymy, jak dużych - mam nadzieję), powstało wtedy, kiedy rząd przyszedł do Sejmu z ustawą podatkową w trybie pilnym, co jest pewnym precedensem i przeciwko czemu protestowaliśmy. Jak można w ogóle mówić o współodpowiedzialności parlamentu, jeżeli rząd przedkłada ustawę podatkową w trybie pilnym? Od tego to się zaczęło i dalej trwało.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#RyszardBugaj">Mój czas upłynął. Chciałbym zrobić jeszcze dwie bardzo krótkie uwagi, jeżeli pan marszałek mi na to pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RyszardBugaj">Po pierwsze: Co dalej z tą sprawą? Otóż, panie premierze, jedno z dwóch. Być może ta sprawa ma poważne następstwa dla budżetu państwa i wymaga działań, które z punktu widzenia prawa i konstytucji są wątpliwe, bo regulacja ustaw podatkowych w trakcie roku podatkowego jest bardzo wątpliwa. Ze zdziwieniem przeczytałem, muszę powiedzieć, wypowiedzi pana ministra sprawiedliwości w tej sprawie, które - proszę mi wybaczyć, nie jestem prawnikiem - wydawało mi się, że są raczej dialektyczną wykładnią prawa, która czyniła rozróżnienie między przywilejem a obowiązkiem podatkowym. Zresztą wielu prawników to zakwestionowało.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RyszardBugaj">Jednak powtarzam: Albo jest bardzo poważne zagrożenie, albo go nie ma, jak mówi pan premier Kołodko. Jeżeli go nie ma, to po co w takim razie wchodzić na tę ścieżkę, która jest prawnie co najmniej bardzo wątpliwa.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Tej informacji w takim kształcie przyjąć nie możemy. Jeżeli rząd przedstawi projekt nowelizacji ustawy, to będziemy oczekiwać przede wszystkim bardzo porządnej prognozy dotyczącej skutków i następstw funkcjonowania obecnego uregulowania. Tylko stan niewątpliwego zagrożenia interesów państwa mógłby nas skłonić do poparcia takiego uregulowania, które jest prawnie wątpliwe, ale wtedy zakładamy, że osoby, które doprowadziły do powstania takiej sytuacji, poniosą odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Bugajowi z Unii Pracy za zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ikonowicza z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja nikomu nic nie podarowałem i niczego nie odliczyłem. I moi przyjaciele, i moje środowisko polityczne i towarzyskie również tego nie uczyniło. Nie uczyniliśmy tego dlatego, że nie przyszło nam to w ogóle do głowy. Nie przyszło nam do głowy oszukiwanie skarbu państwa, nie przyszło nam do głowy oszukiwanie społeczeństwa. W naszym środowisku takie panują normy.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PiotrIkonowicz">Jednak istnieją środowiska polityczne, środowiska społeczne, w których do dobrego tonu należy mówienie o tym, że się nie płaci podatków. Na przyjęciach, w których biorą udział wybitni przedsiębiorcy, biznesmeni roku, słyszy się w charakterze dowcipu wypowiedzi, w których niektórzy chwalą się, że oto skarb państwa został oszukany i ci ludzie się wzbogacili. Tutaj pozwolę sobie nie zgodzić się z panem posłem Bugajem w jego obronie wolności prasy, która ma polegać na powtarzaniu takich sądów i zachęcaniu do takich właśnie postaw, jakich przecież pan poseł Bugaj jako człowiek lewicy nie powinien akceptować i raczej nie akceptuje.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PiotrIkonowicz">Pozwolę sobie również się nie zgodzić z panem premierem Kołodką w jego twierdzeniu, iż ustawa o darowiznach w istocie rzeczy była dobra, a tylko zła prasa, która namawiała do przestępstwa, tę ustawę uczyniła gorszą, czy też spowodowała taką sytuację, że z ustawy tej wynikają straty budżetu. Panie premierze, jeżeli ustawa była dobra, to nie ma sensu jej nowelizować. Jeżeli pan premier sam występuje z chęcią jej nowelizacji, to znaczy, że popełnił pan błąd. I myślę, że dla nas wszystkich i dla tego rządu byłoby lepiej, gdyby politycy, nie wyłączając premierów, czasami mówili: Tak, popełniłem błąd. Solidaryzuję się natomiast całkowicie z panem premierem wówczas, kiedy pan powiada: Nie wolno kraść, nie wolno kłamać, nie wolno oszukiwać, a wzywanie do tego jest naganne. Myślę, że jeżeli popełniono błąd, to też jest to naganne, ponieważ rząd popełnia błąd mający znaczenie dla społeczeństwa i szkoda nie odbija się na pensjach ministrów czy premierów, lecz na poziomie usług medycznych w społecznej służbie zdrowia, na poziomie edukacji i na poziomie tych wszystkich wydatków budżetowych, na które może zabraknąć środków, jeżeli ktoś nadużyje prawa.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PiotrIkonowicz">Chciałbym się również nie zgodzić opiniami tych, którzy powiadają: Nie wolno nowelizować ustawy podatkowej w trakcie roku. Rozumiałbym, że byłoby rzeczą nierozsądną, bezsensowną i szkodliwą gospodarczo, gdybyśmy w tej Izbie mieli nałożyć nowe obowiązki podatkowe. Jeżeli jednak korekta ustawy ma polegać na zapobieżeniu dużym stratom budżetowym, które odbiją się na poziomie zaspokojenia istotnych potrzeb społecznych, na które wciąż nie ma środków, to myślę, że jest bezdusznym formalizmem mówienie o tym, że nie wolno zmienić ustawy podatkowej. Jeżeli jest to z korzyścią dla społeczeństwa i budżetu, a nie nakłada nowych obowiązków podatkowych, to uważam, że powinniśmy tu solidarnie powiedzieć: Tak, zmieńmy tę ustawę, naprawmy wspólnie błąd premiera Kołodki i błąd tej Izby, bo my, wszyscy posłowie, popełniliśmy błąd uchwalając ustawę.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Niektórzy głosowali przeciw.)</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PiotrIkonowicz">Tak, zgadzam się z posłem Bugajem, że ustawa jest wspólnym błędem tych, którzy za nią głosowali, i ja się do tego błędu przyznaję. Apeluję jednak, żebyśmy wspólnie ten błąd naprawili i odrzucili tę filozofię, która jest nie do przyjęcia - filozofię cwaniactwa, filozofię anarchistyczną, która w polskim społeczeństwie jest bardzo głęboko zakorzeniona. Przez bardzo wiele lat Polacy uważali państwo polskie za swego wroga; wcześniej były zabory i wszystko to zostało w umysłowości.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PiotrIkonowicz">Myślę, że nie jest również tak, panie premierze Kołodko, że wszystko to wynika właśnie z podżegania prasy. Otóż chciałbym przytoczyć sprawę koncernu Coca Cola, który urządził słynny konkurs na „stolice i olimpiady”. Przecież jest w tej samej prasie masa ogłoszeń, w których ludzie piszą: Mam Moskwę; kto ma 1980 r.? A koncern Coca Cola, który przedtem urządzał takie konkursy w bardzo wielu krajach, dopiero w Polsce poniósł olbrzymie straty. Straty te są tak wielkie, ponieważ tak się polskie społeczeństwo nauczyło.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PiotrIkonowicz">Zawsze jednak oszukują nieliczni, oszukuje mniejszość, a traci większość. Proponuję, żebyśmy w imię interesu tej większości naprawili błąd rządu.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Ikonowiczowi z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MarekBorowski">Spośród posłów niezależnych zgłosił się pan poseł Jan Skrobisz, którego proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JanSkrobisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! W swoim wystąpieniu chciałbym zwrócić uwagą państwa na zapis pkt. 1 wytycznych ministra finansów przesłanych do urzędów skarbowych w dniu 26 lutego 1996 r.: „Urząd skarbowy jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 168 Kodeksu postępowania administracyjnego w przypadku każdego podatnika (tj. osoby fizycznej lub prawnej) korzystającego z odliczeń darowizn od dochodu przed opodatkowaniem. W pierwszej kolejności powinny być temu poddane zeznania podatkowe osób fizycznych, z których wynika nadpłata podatku dochodowego”.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JanSkrobisz">Panie ministrze finansów, nie można wszczynać postępowania wyjaśniającego tylko dlatego, że podatnik dokonał darowizny. Urząd skarbowy ma uprawnienie do wezwania podatnika w celu udzielenia niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia zeznania, ale to nie jest to samo, co wszczęcie postępowania wyjaśniającego względem każdego podatnika, jak zapisano to w wytycznych ministra finansów. Co to znaczy, panie ministrze, że urząd skarbowy jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego? Czy to znaczy, że wszyscy podatnicy, którzy odliczyli darowizny, to dranie i łobuzy i trzeba ich poddać postępowaniu wyjaśniającemu?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JanSkrobisz">Panie ministrze, rozumiałbym pańską podejrzliwość jako stróża dbającego o wpływy do budżetu państwa, gdyby napisał pan, że postępowaniu wyjaśniającemu należy poddać te przypadki, wobec których zachodzi podejrzenie nierzetelności w złożonej deklaracji podatkowej. Zdecydowanie sprzeciwiam się poddawaniu każdego podatnika korzystającego z odliczeń darowizn postępowaniu wyjaśniającemu. Wiązałoby się to z potrzebą zwiększenia zatrudnienia w urzędach skarbowych przy raczej mizernych efektach końcowych, jeżeli będziemy rozpatrywać to w kategoriach ekonomicznych. Uważam, że urząd skarbowy nie ma prawa podejrzewać a priori każdego podatnika o nierzetelność w podawaniu swoich dochodów lub o dokonywanie bezprawnych odliczeń z podstawy wymiaru podatku. Wszystko to oznacza, że w postępowaniu podatkowym zasadą jest domniemanie uczciwości podatników, a wyjątkiem — brak zaufania do podatnika, którego zeznanie budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#JanSkrobisz">Pragnę zwrócić uwagę, że treść art. 26 ust. 1 pkt 1 nie wprowadza szczególnych ograniczeń co do osób, na których rzecz te darowizny mogą być stanowione. Ustawa wymienia jedynie cele tych darowizn. Tak więc przepis - trzeba to jasno powiedzieć - nie wyklucza możliwości odliczania od dochodu darowizn przekazanych dzieciom, rodzeństwu, rodzicom, teściom lub osobom obcym. Musi być jedynie spełniony warunek, aby cel darowizny był wyraźnie określony i aby był zgodny z wymienionymi w ustawie. Trzeba również powiedzieć, że ustawa nie przewiduje szczególnego sposobu dokumentowania wykorzystania darowizny zgodnie z celem; nie określa również czasu, w jakim darowizna powinna zostać wykorzystana. Art. 26 ust. 1 pkt 1 stanowi jedynie o warunkach, jakie spełniać ma darczyńca, a nie obdarowany. Jeżeli obdarowany nie wykorzystał darowizny zgodnie z jej celem, to może on odpowiadać cywilnoprawnie przed darczyńcą, a nie przed organem podatkowym. Ustawa nie dała ministrowi finansów upoważnienia do wydawania rozporządzenia, które szczegółowo odniosłoby się do art. 26 ust. 1 pkt 1. Stąd niewłaściwe są próby podejmowane przez Ministerstwo Finansów, dotyczące ograniczenia stosowania wyżej wymienionej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#JanSkrobisz">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Unia Polityki Realnej, której jestem członkiem, zawsze opowiadała się za mniejszymi podatkami, za daniem większej możliwości decydowania o swoich dochodach podatnikom, a mniejszą urzędnikom - bez względu na to, czy to są urzędnicy państwowi, czy samorządowi. Dobrze się stało, że za rok 1995 i 1996 uprawnieni podatnicy - podkreślam: uprawnieni - będą mogli skorzystać z odliczeń podatkowych. Należy stwierdzić, że nie wynika to jednak z dobrej woli koalicji rządzącej, lecz jest efektem, tak to nazwałbym, wypadku przy pracy, co potwierdzają dzisiejsze wystąpienia przedstawicieli klubów koalicyjnych.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu Skrobiszowi, posłowi niezależnemu, za zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MarekBorowski">Ale pytanie do kogo? W tym momencie? Przecież pan premier odpowie na pytania, które...</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Do pana premiera.)</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę się utrzymać w konwencji pytań. Otóż chciałbym spytać pana premiera Kołodkę: Czy rozwiązania w obowiązującym ustawodawstwie podatkowym, to jest w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, które obowiązują od 1 stycznia 1994 r. - rozwiązania dotyczące darowizn - zawierają lukę, czy są to po prostu złe rozwiązania, które powodują wypływ pieniędzy z budżetu?</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JanuszSzymański">Panie marszałku, chciałbym zacytować fragment uzasadnienia do proponowanych rozwiązań, do wspomnianego art. 26. To uzasadnienie pokazuje, że było to świadome zamierzenie rządu: „Zmiana brzmienia pkt. 1 dotyczącego darowizn wiąże się z realizacją zadań określonych w „Strategii dla Polski”. Proponuje się...” itd. Jest omówione to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#JanuszSzymański">Dlaczego mówię o tym? Dlatego że pojawił się pogląd, publicznie przez pana premiera i przez inne osoby wypowiadany, że jest to luka. Chciałbym spytać, czy pan premier w związku z przedstawionym stanem faktycznym może stwierdzić, że to jest luka, czy po prostu złe rozwiązanie systemowe.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#JanuszSzymański">Drugie pytanie, które chciałbym postawić podczas tej debaty, brzmi: Jakie zmiany, zdaniem pana premiera, są możliwe w trakcie roku podatkowego? Czy pan premier podzieli pogląd, że w trakcie roku podatkowego, po przyjęciu orzeczenia K. 28/95 - a więc orzeczenia, które Trybunał wydał na wniosek prezydenta dotyczący kontroli prewencyjnej ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - możliwe są zmiany wprowadzające niekorzystne dla podatnika rozwiązania dotyczące wymiaru podatku, czy też w trakcie roku podatkowego możliwe są zmiany, które stanowią utrudnienia podatkowe?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#JanuszSzymański">Chcę zadać te dwa pytania podczas tej debaty, ponieważ odpowiedź na nie jest bardzo istotna w przyszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MarekBorowski">Skoro już dopuściliśmy do głosu pana posła Szymańskiego, zapytuję: Czy ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie w tej fazie?</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Pęk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#BogdanPęk">Panie ministrze, ponieważ ta sprawa jest rzeczywiście niesłychanie kontrowersyjna i może być brzemienna w skutki dla budżetu, chciałbym zapytać pana ministra (choć co prawda całościową odpowiedzialność ponosi szef resortu): Kto konkretnie przygotowywał w resorcie ten projekt, który jest dzisiaj przedmiotem tak wielkiego niepokoju? Kto konkretnie ponosi za to odpowiedzialność? Czy pan przeprowadził jakieś wewnętrzne dochodzenie i czy jakiekolwiek konsekwencje wobec osoby, która przygotowywała ten projekt, zostały wyciągnięte?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MarekBorowski">Czy ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MarekBorowski">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę pana premiera o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę bardzo serdecznie podziękować za te wszystkie wypowiedzi i niekiedy bardzo krytyczne, ale słuszne uwagi, i odnieść się do kilku podniesionych przez państwa spraw, a zwłaszcza do pytań, aby jak najwięcej wyjaśnić, gdyż zgadzam się w całości z tonem wypowiedzi państwa, że ze względu na przyczyny - jeśli mieć wzgląd na to, gdzie jesteśmy i co dalej - jesteśmy w sferze określonych sytuacji, procesów i zjawisk. Pytanie brzmi: Jakie jest dobre rozwiązanie, nad którym wspólnie powinniśmy pracować?</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#GrzegorzKołodko">Jednak pozwoli pan marszałek i Wysoka Izba, że wpierw, skoro o tym mówiono z tej trybuny, m.in. mówili o tym pan poseł Szweda z PSL i pan poseł Arkuszewski z Unii Wolności...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Szweda z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pan poseł Gruszka z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#GrzegorzKołodko">Przepraszam, pan poseł Szweda z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, z naszej koalicji, i pan poseł Arkuszewski z Unii Wolności mówili o tzw. trudnym charakterze ministra finansów i jego ostrych wypowiedziach. Co do trudnego charakteru, niech tak pozostanie, gdyż uważam, że w przypadku ministrów finansów jest to zaletą, choć w życiu może okazywać się często wadą. Sądzę jednak, że dzięki twardości charakteru ministrów finansów - także wielu moich poprzedników zasiadających dzisiaj czy to z tyłu, czy w ławach opozycyjnych - lepiej mają się finanse publiczne i polska gospodarka. Co do ostrych wypowiedzi, powiedziałem, jeśli ktokolwiek się obraził - przepraszam, gdyż moje intencje były inne. Na wszelki wypadek mam przed sobą cytat; co powiedziałem, a co jest manipulacją, to państwo sami wiecie. Dziennikarz, Legnica 21 lutego 1996 r.: Czy sporządził pan akt darowizny, żeby odpisać sobie to od podatku, i dla kogo, jeśli można wiedzieć, i ile? Wyraźnie zatem nie jest to pytanie, tylko jest to supozycja, że ja, minister finansów Rzeczypospolitej, sporządziłem akt darowizny, a nie - czy dokonałem aktu, czy sporządziłem akt darowizny, żeby sobie odpisać. Moja odpowiedź: Nie, proszę pana, nie jestem draniem, łobuzem ani cynikiem. Jeśli więc ktoś komuś darował pieniądze, bo takie były nasze intencje, to chwała mu za to. Stworzyliśmy takie możliwości systemowe itd. Wobec tego jeśli obraziłem sam siebie, to siebie nie będę przepraszał, nadal uważam, że postąpiłbym niegodnie, choć być może powinienem użyć bardziej łagodnych słów, ale wobec siebie jestem bezlitosny. Jeśli kogoś to w jakikolwiek sposób uraziło w wyniku złej, moim zdaniem, intencjonalnej interpretacji tego potem, jeszcze raz przepraszam, gdyż nie taka była moja intencja.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#GrzegorzKołodko">Co do meritum, popieram w pełni to, co powiedział pan poseł Gruszka, i chciałbym z góry podziękować Wysokiej Izbie za te wysiłki, które zostały podjęte w komisji, także w komisji pani poseł Ziółkowskiej i odpowiedniej podkomisji, aby przygotować pod głosowanie Wysokiej Izbie ustawę o doradcach podatkowych. Umówmy się ze społeczeństwem, że służby państwowe będą wykonywać swoją powinność i swoje ustawowe obowiązki pro publico bono. Natomiast na całym świecie jest tak, i chcę żeby tak było także w naszej ojczyźnie... Aby się poruszać w gąszczu przepisów, gdyż to zawsze będzie gąszcz, byleby to były dobre, społecznie użyteczne, prorozwojowe przepisy, trzeba naprawdę być specjalistą. I tymi specjalistami mają być ustawowo określeni, według rygorystycznych procedur, profesjonalni doradcy podatkowi. Nie mogą to być niekompetentni ludzie, bez względu na to, gdzie pracują, gdzie działają i jaką funkcję społeczną pełnią. Biorę odpowiedzialność, panie marszałku, Wysoka Izbo, jako minister finansów za to, co mówią podległe mi jako ministrowi finansów służby skarbowe. To są ludzie, którzy się mogą mylić, ale z gruntu są to ludzie mający dobrą wolę, profesjonalnie przygotowani, którzy dobrze służą państwu i społeczeństwu. Niezależnie od tego, kto jest ministrem finansów, niezależnie od tego, która koalicja rządzi państwem, niezależnie od tego, kto zasiada w parlamencie, jest to masa osób, która skrupulatnie wykonuje swoje obowiązki w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#GrzegorzKołodko">Natomiast ustawa o doradcach podatkowych, która oczekuje na uchwalenie przez Wysoką Izbę — jest ona chyba już przygotowana — sklaryfikuje, wyjaśni sprawy, komu podatnicy, jeśli mają pytania i wątpliwości, chcieliby zawierzyć i zaufać. Radzę, żeby na razie opierać się na wykładni obowiązującego prawa, stosowanej przez urzędy skarbowe, gdyż dobrze one służą interesowi podatnika i interesom społecznym.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Arkuszewskiego, to bardzo dziękuję za liczne wątki wyrażające wsparcie, które się przewijały w pańskiej wypowiedzi, ale wpierw odniosę się do pewnych wątków kontrowersyjnych. Nie rozumiem, co pan poseł ma na myśli, mówiąc o nerwowych zachowaniach rządu, rząd bowiem stara się zachować możliwie maksymalny spokój w czasach, które łatwe nie są, choć produkcja rośnie, a inflacja spada. Ale są inne problemy. Nie widzę nerwowych działań po stronie rządu. Natomiast, jak powiedziałem wcześniej, w tej konkretnej sytuacji, w sprawie odpowiedniego przedłożenia ustawowego natychmiastowe aktywne postępowanie rządu nie jest przejawem nerwowości, tylko odpowiedzialności, którą rząd koalicji SLD–PSL dźwiga — w tej sprawie i w wielu innych trudniejszych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#GrzegorzKołodko">Czy Ministerstwo Finansów nie reagowało wcześniej na sygnały? Reagowało we wrześniu, w październiku, próbując uściślić, na podstawie jakiej dokumentacji należy odliczać od podatku dochodowego od osób fizycznych faktycznie udzielane darowizny, gdyż taka była przecież nasza intencja. Działania podsekretarza stanu koordynującego politykę w tym zakresie - koordynującego wówczas, dzisiaj już nie - zostały zakwestionowane przez rzecznika praw obywatelskich pana Zielińskiego. Czy natomiast nastąpiły zmiany w aparacie Ministerstwa Finansów z tego powodu albo, odpowiadając wprost na pytanie pana posła Pęka z PSL, kto konkretnie w resorcie przygotował to rozwiązanie i czy zostały wyciągnięte jakieś konsekwencje? Chciałbym zauważyć, że, jak państwo wiecie, nadzorujący te sprawy ówczesny podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów już nie pełni tej funkcji. Chociaż odpowiedzialność za wszystko - za własne i cudze przewinienia - biorę, oczywiście, na siebie.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o pracę całej Rady Ministrów, panie pośle Arkuszewski — a upoważniony jestem tutaj do prezentowania stanowiska rządu in corpore — zarzucił pan rządowi brak szczerości, mówiąc, że jeden minister chce odwołania drugiego. Ja bynajmniej nie wnoszę o odwołanie któregokolwiek z członków rządu uważam, że wszyscy są wybitni i oddani sprawie Rzeczypospolitej. Co inni mówią, nie wiem, nie słyszałem. Myślę, że wszyscy chcemy zgodnie pracować dla dobra społecznego, a w szczere intencje naszego rządu to nawet pan poseł Arkuszewski z pewnością wierzy. Można nam zarzucać, że jesteśmy niedoskonali, że nie wszystko potrafimy, że czasami nam się coś omsknie. Przypuszczam, że każdemu rządowi można to zarzucać i na tym także podobno polega polityka. Natomiast szczere intencje na pewno są. Czy to wystarczy — na pewno nie. Dlatego będziemy się starali, żeby z tych naszych szczerych intencji jak najwięcej przekuwało się w twarde fakty materialne i polityczne, które staramy się w rządzie SLD–PSL tworzyć.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#GrzegorzKołodko">Kilku z panów posłów powiedziało, że winna jest prasa. Chcę wyraźnie Wysokiej Izbie, a także swoim kolegom i koleżankom z ławy prasowej powiedzieć, że nie - w żadnym wypadku. Takiej tezy nie formułuję i staję w tej sprawie po stronie prasy i pozostałych mediów. Wyraźnie mówię o warszawskich gazetach, a zwłaszcza o dwóch i o pewnym wątku w telewizji. To wszystko. Staję po stronie całej prasy, która nie jest żadnym z tych dwóch tytułów i nie uczestniczy w tego typu działaniach. W żadnym wypadku nie można tego, co się dzieje, zrzucać na prasę. Natomiast jeśli jakieś tytuły, ze względu na swoje uwikłania czy sympatie polityczne, miast zachować pozycję niezależną, obiektywną i służyć obywatelom, podatnikom - tak jak robi to minister finansów i nasz rząd, i Wysoka Izba - służą czemu innemu, to jest to oczywiście kwestia, o której na pewno nie powinien dyskutować minister finansów i wicepremier do spraw gospodarczych, ma to bowiem zupełnie inny wymiar. Powiadam więc: jestem po stronie prasy, mediów, które uczestniczą w profesjonalnie prowadzonej komunikacji społecznej, wytykając także nasze liczne błędy i potknięcia. Dzięki temu, co prasa i inne media robią, z pewnością tych potknięć jest mniej, zawczasu bowiem niekiedy jesteśmy także poprzez taką interaktywność publiczną korygowani.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#GrzegorzKołodko">Dziękuję panu Arkuszewskiemu za to, że mówi, iż za dużo jest ulg, że obniżając podatki - do czego zmierzamy i do czego będę dążył z pełną determinacją - należy ograniczyć zakres ulg. Zgadzam się z panem, że to ułatwi nam dalsze prace, także ponad układami koalicyjno-opozycyjnymi, nad doprowadzeniem do tego, żeby ulgi były zogniskowane głównie na wspieraniu rozwoju budownictwa mieszkaniowego, na reformie sposobu finansowania służby zdrowia, a także na tym ważkim wątku inwestowania w kapitał ludzki, jakim jest rozwój oświaty narodowej, i żeby łączyć to także z pewnymi preferencjami budżetowymi, bo to jest kompleksowe podejście.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#GrzegorzKołodko">Zgadzam się także z panem posłem — wystąpimy wobec tego wkrótce z inicjatywą ustawodawczą — żeby uporządkować w ogóle kwestie ulg, także dla osób prawnych. Brakuje bowiem u nas tego ogniwa, w którym są dobrze uplasowane organizacje typu non profit, ukierunkowane nie na dochody, nie na zyski, tylko na ułatwienie funkcjonowania społeczeństwa przy jego deetatyzacji, przy jego odpaństwowieniu i odbiurokratyzowaniu. W ten sposób także ograniczy się adresatów ulg w sensie instytucjonalnym. W wielu bowiem krajach wysoko rozwiniętego kapitalizmu o gospodarkach rynkowych, także tych wrażliwych społecznie, jest tak, że nie można uczynić darowizny komukolwiek po to, żeby odpisać czy skorzystać z dobrodziejstwa odpisu od podstawy wymiaru podatku dochodowego, także w sensie osób prawnych. To muszą być określone ustawowo przez parlament instytucje typu non profit. Takiego rozwiązania brakuje — nie powstało ono ani w 1989 r., ani w 1995 r., może powstanie w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o pytanie czy wypowiedź pana posła Bugaja. Powiedział pan - 11 wiceministrów. Nie kłóćmy się o jednego, dwóch - dodał pan. To pokłóćmy się o czterech, chociaż w ogóle z nikim nie chcę się kłócić. Znowu będzie, że mam zły charakter. Chciałbym mieć tak dobry, jak pan poseł Bugaj, ale pewnie nigdy go nie doścignę. Jest 7 wiceministrów, podsekretarzy stanu i jest ich o trzech mniej niż wtedy, kiedy objąłem ten wysoki urząd.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: I jest pan dyrektor generalny...)</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#GrzegorzKołodko">Osobiście jestem z tego zadowolony. Zmniejszając bowiem liczbę podsekretarzy stanu w Ministerstwie Finansów, zmniejszyłem także poniekąd obciążenia podatników. Sądzę, że usprawniliśmy funkcjonowanie tego wielkiego - także w sensie ilościowym, zatrudnienia - ministerstwa. Natomiast przepraszam, że nie było informacji Rady Ministrów dwa tygodnie temu, ale przecież posłowie, którzy podpisywali prośbę w tej sprawie, czy też żądanie, może tak jest bardziej elegancko powiedzieć, wyraźnie chcieli, pragnęli, żeby to była informacja rządu.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Nie, prezesa Rady Ministrów.)</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#GrzegorzKołodko">Prezes Rady Ministrów, panie pośle Bugaj, o czym pan doskonale wie jako wybitny parlamentarzysta, znający lepiej regulamin Wysokiej Izby, niż ja, skromny urzędnik państwowy, nie może scedować takiego obowiązku (jeśli się mylę, panie marszałku, proszę mnie skorygować) na podsekretarza stanu. Może co najwyżej oddelegować członka Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Sam może wystąpić.)</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: I ma całą masę urzędników.)</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#GrzegorzKołodko">Sam może wystąpić, ale odpowiedział na prośbę także pana posła, uznając - tak odczytał pańskie intencje, panie pośle Bugaj - że pan bardzo chciał, żebym przed panem wystąpił i przyznał panu rację, bo w wielu sprawach przyznaję panu rację i będę starał się z tego wyciągnąć wnioski.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#GrzegorzKołodko">Co do pytań. Jeśli ponad 3 tys. podatników, którzy się pomylili, bo zostali wprowadzeni w błąd, wycofało swoje zeznania i zrobiliśmy wobec tego pewne korekty, i to wszystko, to apeluję do tych z państwa, którzy się pomylili: to nic nie kosztuje, a lepiej mieć kilka groszy w kieszeni mniej i czyste sumienie niż odwrotnie. Może nie przystoi tak mówić ministrowi finansów, ale uważam, że powinien tak mówić. Jestem z tymi z państwa, którzy tak myślą i tak mówią. Ile osób skorzystało? Otóż kto wycofał zeznania, to wiemy dokładnie, bo poprosiłem o taką informację. A ile osób zdeklarowało, nie wiemy, dlatego że te deklaracje wpływają, narastają i są określone procedury badawcze. Póki co to robiliśmy i robimy, proszę Wysokiej Izby, na populacji 30 tys. losowo wybranych, ale bardzo reprezentatywną metodą zeznań, i wtedy okaże się, czy i ilu skorzystało. Z pewnością więcej niż w latach poprzednich. Taka była nasza intencja, aby pomóc w transferach, które w ten sposób zwiększą popyt określonych grup dochodowych ludności na skorzystanie z usług i dóbr służących zaspokajaniu tych potrzeb, o których mówiłem, ale z pewnością także i więcej, dlatego że niektórzy z podatników zostali, niestety nie przez rząd, nie przez Ministerstwo Finansów, wprowadzeni w błąd i mogli się pomylić. Dzięki wytycznym z 26 lutego zupełnie, bez jakichkolwiek negatywnych, przykrych konsekwencji, mogą się państwo z tego wycofać.</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#GrzegorzKołodko">Czy pan prezydent Kwaśniewski - tak rozumiem pytanie pana posła Bugaja - pytał o radę co do wycofania ustawy z Trybunału Konstytucyjnego, bo pan poseł mówił o panu prezydencie Rzeczypospolitej. Mogę powiedzieć, że pan prezydent Wałęsa nie pytał mnie o to, czy ma wycofać ustawę z Trybunału Konstytucyjnego, choć ja go pytałem, czy zechciałby jej tam nie wysyłać. Natomiast jeśli chodzi o pana prezydenta Kwaśniewskiego, ta konkretna sprawa nie była przedmiotem naszej rozmowy. Przy czym zasadniczo uważam, że sprawa...</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: To bardzo ciekawe.)</u>
          <u xml:id="u-52.20" who="#GrzegorzKołodko">Tak, panie pośle Bugaj, to bardzo ciekawe. Ciekawe jest także i to, że uważam, iż sprawa Trybunału Konstytucyjnego, prezydenta i Sejmu jest sprawą pomiędzy Trybunałem Konstytucyjnym, prezydentem i Sejmem. Ale jeśli mnie ktokolwiek o co pyta, a wiem, to zawsze odpowiadam. Ta ustawa trafiła do Trybunału Konstytucyjnego nie z inicjatywy rządu, nie z inicjatywy Wysokiej Izby, natomiast została niestety przez wysoki Trybunał Konstytucyjny zakwestionowana, pomimo uchwalenia jej przez Wysoką Izbę, wyłącznie z jednego powodu. Trybunał Konstytucyjny nie stwierdził jakichkolwiek sprzeczności z konstytucją i obowiązującym ustawodawstwem, z wyjątkiem zbyt krótkiego vacatio legis. A stało się tak nie dlatego, że rząd za późno przedłożył projekt ustawy, tylko dlatego, że bez inicjatywy rządowej zostały podjęte w parlamencie pewne działania zmieniające punkty ustawy w zupełnie innych sprawach niż te, o których tutaj dzisiaj mówimy. Tak jest często z ustawodawstwem, o czym państwo wiecie doskonale, że ustawę się przyjmuje in extenso albo wcale, jeśli jest ona w Trybunale Konstytucyjnym. Z tego też powodu ustawa nie weszła w życie, a tym samym te rozwiązania, które zmieniłyby sytuację w zakresie podatków na lepszą, ale też nie weszły te, które — w moim przekonaniu — zmieniłyby ją na gorszą.</u>
          <u xml:id="u-52.21" who="#GrzegorzKołodko">Rozumiem, że ocena pana posła Bugaja, iż w Polsce największe fortuny dziedziczy się bez podatków, jest przede wszystkim polemiką z wypowiedzią pana posła Arkuszewskiego. Moje osobiste zdanie jest zdecydowanie bliższe poglądowi pana posła Arkuszewskiego, choć oczywiście, jeśli Wysoka Izba chce, możemy wrócić do tej sprawy. Jednak dopiero co parlament przyjął ustawę o spadkach i darowiznach i nas obowiązują takie regulacje.</u>
          <u xml:id="u-52.22" who="#GrzegorzKołodko">Tak na marginesie, panie marszałku, nie chciałbym, żeby to jednostki decydowały o kształcie ustaw, bo jeśli ma być tak, że minister, który prowadzi ustawę w rządzie i w parlamencie, ponosi odpowiedzialność nie tylko za ducha tej ustawy, ale i za każdą literę, to w zasadzie parlament powinien podpisywać się pod ustawami, które przesyłają ministrowie. Przecież my realizujemy ustawy, jakie uchwala parlament, choć nie zawsze odzwierciedlają one poglądy Ministerstwa Finansów - mam tu też na myśli konkretne zasady opodatkowania darowizn i spadków. Ministerstwo Finansów jest nie tyle od poglądów, ile od realizacji uchwał, które Wysoka Izba podejmuje.</u>
          <u xml:id="u-52.23" who="#GrzegorzKołodko">I pytanie zasadnicze — zadaje je pan poseł Bugaj i inni z państwa — co dalej, bo albo jest zagrożenie finansowe, albo go nie ma. Otóż w momencie kiedy Wysoka Izba przyjęła to rozwiązanie, w momencie kiedy zrodził się pomysł, aby tym, którzy są w relatywnie lepszej sytuacji materialnej, umożliwić wspieranie finansowe tych, którzy są w sytuacji gorszej, chodziło o wsparcie społeczne — tylko inaczej finansowane, poprzez alternatywny koszt dla budżetu państwa — chodziło o to, by zmienić strukturę wydatków pod kątem zwiększonego i szybciej rosnącego udziału wydatków na inwestowanie w kapitał ludzki. To nie było błędem i nie było zagrożeniem.</u>
          <u xml:id="u-52.24" who="#GrzegorzKołodko">Natomiast zaistniały nowe fakty w sferze społecznej i w sferze politycznej. Zgadzam się z tym, o czym mówił pan poseł Gruszka z PSL, że powstały również pewne zagrożenia natury moralnej. Nie można nie podjąć decyzji, dzisiaj bowiem to rozwiązanie jest już złe, choć intencjonalnie złe nie było. Gdyby nie dynamiczny proces społeczny i polityczny wokół tej sprawy, nie byłoby zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-52.25" who="#GrzegorzKołodko">Natomiast jeśli nie podjęlibyśmy teraz działań, takie zagrożenie zaistniałoby. Na tym polega dynamika tego procesu. Inna sytuacja była pół roku temu, inna jest teraz, a inna będzie za pół roku, w zależności od tego, czy coś wspólnie zrobimy. Jest to już nasza wspólna odpowiedzialność, zwłaszcza parlamentu, który ustawy stanowi. Dzisiaj nie ma zagrożenia, jednakże przyznajemy - jeśli pan poseł Ikonowicz chce to usłyszeć - że to był błąd, ale w tym znaczeniu, że zabrakło wyobraźni ustawodawcy, inicjodawcy, iż można tak postępować w wypadku społecznie słusznego przedsięwzięcia, że można bez żenady wmawiać ludziom, że mogą i powinni wręcz się podpisywać pod fikcyjnymi, nieprawdziwymi stwierdzeniami. To jest już inna sytuacja i obowiązkiem ustawodawcy jest zareagowanie.</u>
          <u xml:id="u-52.26" who="#GrzegorzKołodko">Wobec tego na pytanie pana posła Szymańskiego, czy zarządzenia zawierają lukę, czy też są to złe rozwiązania, dzisiaj odpowiedziałbym raczej, że są to złe rozwiązania, niż że zawierają lukę. Dzisiaj jest inna rzeczywistość, dlatego że znaczna część naszych rodaków niestety uwierzyła nie nam, lecz tym, którzy mówili, że można podpisać się pod nieprawdziwym oświadczeniem - kosztem własnego państwa i społeczeństwa. I próbuje się robić z fiskusa wroga, choć fiskus nie robi nic innego, tylko obsługuje społeczeństwo, pozyskując środki do naszego budżetu, bo to jest budżet naszego, polskiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-52.27" who="#GrzegorzKołodko">Czy możliwe są zatem w trakcie roku zmiany na niekorzyść podatników, utrudniające im życie czy funkcjonowanie? Otóż nie, proszę państwa. Takie zmiany nie powinny mieć miejsca, chyba że zaistniałby stan wyższej konieczności, a to nie jest stan wyższej konieczności. Natomiast to nie są propozycje zmian utrudniających coś podatnikowi bądź działających na jego niekorzyść. Chronią one bowiem uczciwych podatników, a więc przytłaczającą większość nas wszystkich, chronią interes finansów publicznych, a interes finansów publicznych jest tożsamy z interesem społecznym, z interesem podatników. Z tego też punktu widzenia zmiany, które proponuje rząd, i które przesłał do Wysokiej Izby już 2 miesiące temu, a ostatnio odniósł się do tego na prośbę Prezydium Sejmu w sposób, sądzę, aktywny i twórczy, ponownie służą zmianie sytuacji nas wszystkich na korzystniejszą.</u>
          <u xml:id="u-52.28" who="#GrzegorzKołodko">W szczególności chciałbym powiedzieć, że nadal będzie można robić darowizny. Propozycja zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma na celu przede wszystkim uniemożliwienie dokonywania darowizn przez osoby fizyczne na rzecz innych osób fizycznych, skoro nie jesteśmy w stanie, ze względu na nowe fakty społeczno-polityczne, skontrolować tego w taki sposób, aby nie było wątpliwości tego typu, jak to przedstawił pan poseł Skrobisz. Po zmianie ustawy zawsze osoba fizyczna będzie mogła przekazać darowiznę na rzecz osoby prawnej realizującej cele społecznie użyteczne określone w ustawie. A zatem nikomu nie odbiera się prawa do odliczania darowizn w określonej proporcji od podstawy wymiaru podatku dochodowego, ale wskazuje się wyłącznie w tej propozycji, że można to robić nadal, lecz inaczej. Natomiast „inaczej”, proszę państwa, oznacza: lepiej, a nie gorzej. „Inaczej” oznacza, że ma się to dokonywać nie poprzez ograniczanie prawa podatnika, tylko poprzez eliminowanie niebezpieczeństwa i ryzyka, że podatnik może się pomylić bądź może się nawet skusić, by zrobić coś, czego czynić nie powinien.</u>
          <u xml:id="u-52.29" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o uwagę dotyczącą wytycznych. Są one państwu znane, przekazaliśmy je opinii publicznej. Ci z podatników, którzy chcą wiedzieć, jak rzecz się ma, w każdym urzędzie skarbowym mogą zapoznać się z tymi przepisami. Chcemy wyłącznie dbać o interes publiczny, o nasze wspólne dobro, chronić podatników przed niebezpieczeństwem jakiejkolwiek nieprawidłowości i ewentualnie poniesienia z tego powodu sankcji, a czasami może to wynikać z niepełnej wiedzy. Wobec tego w ustawach, które Wysoka Izba uchwaliła, jest określone prawo podatnika do odliczeń konkretnych wydatków. To jest prawo. Takie prawo miał podatnik, ma i będzie miał, bo Polska jest państwem prawa. Jednak obowiązkiem urzędnika - nie prawem, lecz obowiązkiem, ja mu o tym przypominam w wytycznych - w interesie praw tychże podatników, obowiązkiem urzędnika, który podejmuje decyzje o zwrocie podatku, a więc pieniędzy, które już weszły do systemu finansów publicznych i są do naszej wspólnej dyspozycji - bo urzędnik podejmuje decyzję, czy zwrócić - jest sprawdzenie, czy wydatek faktycznie miał miejsce. Tyle, aż tyle albo tylko tyle.</u>
          <u xml:id="u-52.30" who="#GrzegorzKołodko">Nie można mieć pretensji do naszej policji, którą też utrzymujemy z naszych podatków, że zatrzymuje kierowców, by sprawdzić, czy czasami nie nadużyli alkoholu. To nie jest szykanowanie...</u>
          <u xml:id="u-52.31" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie każdego, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-52.32" who="#GrzegorzKołodko">Oczywiście, że nie każdego, nie, absolutnie nie każdego. I to od razu mówię do wszystkich polskich podatników: Nie jest prawdą, że każdy będzie kontrolowany. Jest to kolejna działalność polityczna, wymierzona w interes podatników.</u>
          <u xml:id="u-52.33" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Ale tak pan powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-52.34" who="#GrzegorzKołodko">Natomiast obowiązkiem urzędnika jest kontrolowanie - zanim zwróci nadpłacony podatek - czy w rzeczywistości ma prawo i obowiązek takich zwrotów dokonać, żeby to nie było przerzucone w koszty, na barki innych podatników. Wobec tego żebyśmy mogli bezpiecznie jeździć, trzeba czasami zatrzymywać, choćby po to, by okazało się, że 1 osoba na 1000 osób zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, choćby po to, by ci, którzy uczciwie pracują i uczciwie płacą podatki, a takich jest przytłaczająca większość, byli spokojni, że nie muszą płacić więcej, dlatego że ktoś wbrew przepisom zapłacił mniej.</u>
          <u xml:id="u-52.35" who="#GrzegorzKołodko">Chcę dodać także, panie marszałku i Wysoka Izbo, że w przeszłości, w rozliczeniach za lata 1992, 1993 i 1994, od kiedy to mamy w Polsce instytucję podatku od dochodów osobistych, prawie zawsze były sprawdzane zeznania osób korzystających z odliczenia. I z tego też powodu nie możemy sobie dać wmówić - nie wiem, w czyim interesie, na pewno nie w interesie podatników, nie w interesie społecznym, nie w interesie gospodarki i państwa - że takiego obowiązku służby skarbowe nie mają. Za to im podatnicy płacą, po to państwo ich utrzymuje, żeby interesów tych podatników chronić, bronić i o nie dbać. I takie są nasze intencje.</u>
          <u xml:id="u-52.36" who="#GrzegorzKołodko">Co do dochodów budżetu państwa, to na koniec chciałbym jeszcze raz powiedzieć, że podatek dochodowy od osób fizycznych, który wpłynął od naszych podatników do budżetu w ciągu dwóch miesięcy, przekracza kwotę w starym pieniądzu 38 bln złotych, w nowym jest to 3803 mln, to jest — jeszcze raz powtórzę — 13,7% kwoty planowanej na 1996 r. W zeszłym roku w tym czasie było 14,5%. Było 14,5%, a mamy 13,7%. Czy wobec tego jest to zjawisko niepokojące, czy jest to powód do niepokoju? Otóż ustawa z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych, którą uchwaliła Wysoka Izba, przekazała tzw. dużym miastom — jest ich w ojczyźnie 46 — jako zadania własne część zadań realizowanych dotychczas przez administrację rządową. Źródłem finansowania nowych zadań jest tzw. dodatkowy udział w podatku dochodowym od osób fizycznych. Koszt realizacji tych zadań w 1996 r., wyliczony według wzoru określonego w ustawie uchwalonej przez parlament, wynosi 2084 mln zł i o tyle zmniejszone zostały dochody budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Tak więc decentralizujemy państwo, wspieramy — nasz rząd, SLD–PSL — bardzo mocno samorządy terytorialne. Kwota ta, 2084 mln nowych złotych, stanowi 5,91% łącznej kwoty planowanych wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych w skali kraju. Udziały przekazywane miały być dużym miastom w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek wpłynął na rachunek urzędów skarbowych. Oznaczałoby to, że pierwsze udziały byłyby przekazane dużym miastom dopiero w lutym, co powodowałoby brak środków finansowych na realizację tych zadań w styczniu. Dlatego też w ustawie o dużych miastach wprowadzony został dodatkowy zapis stanowiący, że w terminie do dnia 20 stycznia 1996 r. — czyli tego roku, pierwszego roku funkcjonowania tej proreformatorskiej, wzmacniającej pozycję samorządu, co jest zgodne z linią naszego programu politycznego, ustawy — duże miasta otrzymają jednorazowy udział w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 8,3% kwoty podatku za rok 1994, który był tu punktem odniesienia, gdyż znamy już zweryfikowane dane sprawozdawcze z tamtego roku. Tak więc za okres styczeń–luty tzw. duże miasta, w których mieszka, żyje, pracuje wiele milionów Polaków, otrzymały udziały o łącznej wysokości 375,5 mln zł, albo prawie 3,8 bln starych złotych, z czego 99,6 mln nowych złotych, albo 1 bln starych, z tytułu jednorazowego udziału i 276 mln nowych złotych, albo 2,8 bln starych, z tytułu bieżących wpływów z podatku. Tak więc jeśli na to weźmiemy poprawkę, to wpływy do budżetu państwa z tytułu pobierania podatku od dochodów osobistych, od osób fizycznych — od ludności — po uwzględnieniu odliczeń póki co będą nawet nieco większe niż w roku 1995.</u>
          <u xml:id="u-52.37" who="#GrzegorzKołodko">Czy wobec tego jest podstawa do niepokoju? Z tego powodu nie, ale mogłoby nim być to, że prawo, które nie jest doskonałe w tym punkcie, zostałoby źle wykorzystane - i nie z inicjatywy czy z inwencji Wysokiej Izby czy rządu nawet, powiedzmy sobie, w wyniku nieporozumień. Jest potrzeba odpowiedniego odreagowania. Dlatego też Ministerstwo Finansów wszczęło pewne działania w ramach istniejącego prawa, ale zarazem rząd podjął pewne inicjatywy, przedkładając propozycje ustawodawcze Wysokiej Izbie. Ale to już jest osobny rozdział, sprawa, która będzie miała - jeśli taka będzie wola Prezydium Sejmu - bieg tutaj w Sejmie, a następnie w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-52.38" who="#GrzegorzKołodko">Wobec tego, kończąc, chciałbym jeszcze raz, panie marszałku, Wysoka Izbo, powiedzieć, że jeśli ludzie skorzystali z dobrodziejstwa darowizn, przekazując swoje zasoby, żeby pomóc w sfinansowaniu cudzych potrzeb i jest to odpowiednio udokumentowane, jest to zgodne z prawem, jest to zgodne z intencjami i nie ma tu jakichkolwiek obaw. Nikt niczego nie zabrania wbrew prawu, nikt niczego nie odbiera, takich działań nie ma, takich działań bowiem rząd koalicji SLD–PSL podejmować nie będzie i w przeszłości także nie podejmował. Natomiast w zaistniałej sytuacji pewnych nieporozumień i niewłaściwych interpretacji nie tylko prawem, ale przede wszystkim obowiązkiem naszego rządu było podjęcie tych działań, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-52.39" who="#GrzegorzKołodko">Za inne uwagi, w szczególności krytyczne, a najbardziej za krytyczne aż do bólu, chciałbym paniom i panom posłom serdecznie podziękować, za uchybienia zaś przeprosić. Ale jeśli mamy pełną świadomość tego, że pewne uchybienia miały miejsce, to sądzę, że będzie nam łatwiej wspólnym wysiłkiem przy wsparciu Wysokiej Izby pro publico bono właściwe rozwiązania przeprowadzić, chronić interesów podatnika, bo z podatnikiem jest minister finansów Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z posłów zadających pytanie nie uzyskał odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pan odpowiedział na nieco inne pytania niż sformułowane przeze mnie.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JanuszSzymański">Pytałem pana, czy w trakcie roku podatkowego możliwe są zmiany w ustawodawstwie podatkowym na niekorzyść podatnika, wpływające na wymiar podatku, czy też w świetle ostatniego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K. 28/95 możliwe są zmiany polegające na przyjęciu utrudnień proceduralnych. A więc, krótko mówiąc, w tym przypadku nie ma eliminacji czy zniesienia prawa do korzystania z odpisów w celu udzielenia darowizny czy dokonania darowizny, jak to przewiduje stosowny przepis - jeśli pamiętam art. 26, odpowiednie ustępy i punkty tego artykułu - natomiast wprowadza się tzw. procedurę utrudniającą, polegającą na wymogu przedstawienia właściwym urzędom skarbowym całej dokumentacji dokonania darowizny, czyli zarejestrowania umowy i potwierdzenia tego rachunkami. Trybunał w swoim orzeczeniu stwierdził tylko tyle, że zmian wpływających na wysokość wymiaru podatku można dokonywać nie później niż do 30 listopada roku poprzedzającego kolejny rok podatkowy, i wywiódł tę tezę w swoim orzeczeniu.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JanuszSzymański">Natomiast, panie marszałku, zadam drugie pytanie: Czy zdaniem pana premiera utrudnienia wprowadzone przez ministra finansów, które skrytykował rzecznik, mogą mieć swoją podstawę w formie pisma okólnego czy zarządzenia ministra finansów, czy też muszą wynikać bezpośrednio z ustawy?</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JanuszSzymański">Otóż wydaje mi się, panie marszałku, Wysoka Izbo, że przykład z policjantem, który podał pan premier, twierdząc, że działa on w imię dobra wyższego... że działając w imię dobra wyższego, działa się na podstawie przepisów ustawy... I czy pan premier nie dostrzega różnicy, że dające bezpośrednią legitymację do działań przepisy ustawy wprowadzają określoną procedurę, czego nie można zrobić pismem okólnym? Otóż jest istotna różnica, z czego wynika podstawa prawna do działań w demokratycznym państwie prawnym, na które pan premier tak chętnie się tutaj powołuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarekBorowski">Teraz chciałbym zapytać pana posła Jana Skrobisza: Czy pan poseł nie uzyskał odpowiedzi na któreś ze swoich pytań, czy pan poseł ma nowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Skrobisz: Nie jest ono nowe. Wątek, który poruszyłem, pozostał bez odpowiedzi. Czy można sformułować pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MarekBorowski">Czy pan może sformułować zatem pytanie tak, żeby to nie była już w tej chwili polemika z panem ministrem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanSkrobisz">Mam, panie ministrze, pytanie: Czy może pan dzisiaj z tej trybuny wyraźnie powiedzieć, że wytyczne wydane 26 lutego br., podpisane przez pana Waldemara Manugiewicza podsekretarza stanu, w których się mówi, że każdego podatnika należy wezwać...</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Wezwać.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JanSkrobisz">Takie postępowanie wyjaśniające przeprowadzić, bo czym innym jest wezwanie w kategoriach, powiedziałbym, jakiegoś wyjaśnienia, a czym innym postępowania wyjaśniającego. Moje pytanie brzmi: Czy zmienia pan to dzisiaj, występując z tej trybuny - że nie chodzi tu o każdego podatnika? Pan to niedawno powiedział, tylko że tak jakoś mgliście to zabrzmiało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MarekBorowski">To samo pytanie kieruję pod adresem pana posła Wojciecha Arkuszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Arkuszewski: Są to dwa nowe pytania.)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#MarekBorowski">Ale to są nowe pytania czy...</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Arkuszewski: Nie, związane z wypowiedzią.)</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#MarekBorowski">Związane z wypowiedzią pana posła?</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Arkuszewski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#MarekBorowski">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WojciechArkuszewski">Sformułowałem parę pytań do premiera Cimoszewicza. Czy jest możliwość, żeby premier Cimoszewicz uzupełnił informację pana premiera Kołodki? To jest pytanie do pana premiera Kołodki - czy może poprosić premiera Cimoszewicza o uzupełnienie tej wypowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WojciechArkuszewski">Drugie pytanie jest takie. Powiedziałem, że Ministerstwo Finansów nie podejmowało działań w roku 1995, pan premier Cimoszewicz - że podejmowało. W takim razie pytam, dlaczego w przesłanym Sejmowi projekcie nowelizacji ustaw podatkowych, w przesłanym w połowie zeszłego roku projekcie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma śladu propozycji zmian w tym artykule?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MarekBorowski">Jeśli chodzi o drugą rundę, to mamy pana posła, pan poseł jest już tutaj zapisany. Chciałem tylko ustalić - żeby nie ciągnąć tej dyskusji w nieskończoność - czy na tym etapie, poza panem posłem Tomaszem Nałęczem, ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarekBorowski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MarekBorowski">W związku z tym bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TomaszNałęcz">Panie Premierze! Chciałem pana spytać w imieniu tej osoby, która nie może się bronić tutaj przed pana zarzutami, tzn. tej dziennikarki, która panu zadała pytanie: Co pan uważa za złe w pytaniu, czy pan już sporządził akt darowizny? Jeśli dobrze rozumiem, nie można dokonać darowizny bez sporządzenia aktu darowizny. To jest przecież pytanie tożsame. Czy pan dokonał darowizny i sporządził przy okazji ten akt? Wysłuchałem zresztą następnego dnia pana już spokojniejszej, nie tak agresywnej odpowiedzi na to pytanie, pan oświadczył — zgodnie z porządkiem rzeczy: tak, dokonałem darowizny na rzecz „Poznańskich Słowików”, sporządziłem akt. Każda uczciwa osoba, która tak zrobi, może spać spokojnie. Dlaczego pan na to spokojne, uczciwe dziennikarskie pytanie — które pan dzisiaj, nie wiem dlaczego, nazywa manipulacją dziennikarską — zareagował agresją, wybuchem wściekłości, które całą Polskę postawiły na nogi, będąc powodem w gruncie rzeczy wielkiej afery związanej z tym zapisem? Dlaczego pan dzisiaj raz jeszcze powtarza, że to pytanie — na które można było spokojnie odpowiedzieć — jest dowodem nierzetelności i dziennikarskiej manipulacji? Ja dopiero z tej trybuny usłyszałem, jakie pytanie panu zostało zadane. Nigdy wcześniej tej informacji nie udzielił pan opinii publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Jeszcze jedno pytanie chcę zadać.)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#MarekBorowski">Nowe pytanie jeszcze? Ale przed chwilą ustaliliśmy, panie pośle, że już nie ma nowych pytań.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Myślę, że to jest ważne dla...)</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#MarekBorowski">Panie pośle, nie wątpię, że jest ważne, tylko prosiłbym o trzymanie się ustaleń. Bardzo proszę, w drodze wyjątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanuszSzymański">Panie premierze, chcę spytać o to, jaka była skala korzystania z tego uprawnienia do odpisów w celu dokonania darowizny w roku podatkowym 1994? Ten przepis obowiązywał od 1 stycznia 1994 r. Nie jest prawdą, że został przyjęty w tym roku podatkowym, w stosunku do którego deklaracje będą składane do 30 kwietnia. Myślę, że ważna dla Izby jest informacja, jaka była skala zjawiska w 1994 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie premierze. Jeżeli pan chce jeszcze skonsultować coś... Jeśli tak, to proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na ostatnie pytanie pana posła Szymańskiego odpowiedziałem mniej więcej godzinę temu, przypomnę jednak i powtórzę dokładnie tę liczbę — jest to 3,7% podatników. Cytuję jeszcze raz to, co podałem jakiś czas temu (przepraszam, że powtarzam, ale takie jest życzenie pana posła): „W rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r. z tych odliczeń skorzystało 3,7% podatników, to jest prawie 815 tys. osób”. To była skala tego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#GrzegorzKołodko">Myślałem, że już nie trzeba będzie wracać — ale teraz coraz lepiej rozumiem, dlaczego trzeba wracać, skoro taka jest wola pana posła Nałęcza — do pewnych stwierdzeń, dlatego że wszystko, o czym pan poseł mówi (jest pan poseł, tak?), jest do dyspozycji także pana posła. To wszystko to jest jedna wypowiedź — i pytanie, i moja odpowiedź, i „Poznańskie Słowiki”. Jeśli pan obarcza mnie odpowiedzialnością za to, co panu pokazują inni, to ja za to tej odpowiedzialności w żadnym przypadku na siebie nie biorę. Natomiast w każdym przypadku biorę na siebie odpowiedzialność za to, co robię, i za to, co mówię. Mam całą wypowiedź, ale chyba, panie marszałku, nie zamienimy Wysokiej Izby w miejsce, w którym będziemy przeglądać kasety wideo czy cytować, co kto powiedział. Dziennikarz, nie dziennikarka, zadał mi pytanie, które państwu zacytowałem. Fragment mojej odpowiedzi, wyrwany z kontekstu, zmanipulowany, nie przeze mnie, bez pytania, bez końcówki odpowiedzi, został przedstawiony opinii publicznej. Więc jeśli pan mnie wini, to i za to wszystkich przepraszam, że się manipuluje moimi wypowiedziami. Przecież końcówka tej wypowiedzi zawierała także informację, że oto tak, dokonałem darowizny — choć bynajmniej nie dlatego, że można sobie coś odpisywać albo i nie — przekazałem całe honorarium za książkę „Strategia dla Polski” (myślę, że to w sumie jest ok. 40 mln starych zł) na rzecz Fundacji „Poznańskie Słowiki” prof. Stuligrosza. To była ta sama wypowiedź, to było te same 40 sekund na jednej kasecie. A co chciano pokazać opinii publicznej, kto, dlaczego, po co — to pan poseł jako wybitny politolog potrafi chyba lepiej jeszcze ocenić niż ja. A jest pan historykiem. Ta sprawa będzie miała także swoją historię, choć wolę, żeby pan ją oceniał teraz, a nie z perspektywy historycznej, gdy to już będzie miało zupełnie inne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Nałęcz: Nie jestem politologiem. Jestem historykiem, a to jest różnica.)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#GrzegorzKołodko">Bo mała dla mnie pociecha, że historia to oceni. Ja chcę, żeby Wysoka Izba i opinia publiczna mogły to ocenić teraz. Ale żeby opinia publiczna mogła to ocenić, nie może być wprowadzona w błąd. Więc jeśli pan mówi, że dopiero teraz usłyszał pan pytanie zadane mi przez dziennikarza telewizji, to proszę interpelować do dziennikarza telewizji, dlaczego tego pytania nie puszczono. Przecież nie ja decyduję o emisji programów telewizji, ja tylko muszę dawać nieustannie albo często sprostowania, które nagminnie nie są emitowane, czyli nie są przekazywane opinii publicznej. I takich przypadków, także w kontekście tej sprawy, mógłbym przytoczyć bardzo wiele. A więc jeśli użyłem twardych, męskich słów, to użyłem ich w stosunku do siebie. No więc może się ktoś dziwić, dlaczego taki jestem ostry, jak powiedział jeden z panów posłów, w stosunku do siebie. Natomiast naprawdę przepraszam jeszcze raz, ale za manipulacje telewizji nie odpowiadam. I proszę nie zwalać tego na dziennikarzy, dziennikarze bowiem stoją po słusznej stronie, także w przypadku tej sprawy. Natomiast jeśli ktoś z nich (bardzo niewielu) zajął nie taką pozycję, jak należy, to trudno; ja nad tym ubolewam i czynimy swoje.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#GrzegorzKołodko">Wzywanie podatników, wytyczne. Wyraźnie jest powiedziane, że urząd skarbowy jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 168 Kodeksu postępowania administracyjnego (to jest ustawa, panie pośle; to jest ustawa, która obowiązuje wszystkich, a już na pewno ministra finansów, który praw przestrzega) w przypadku każdego podatnika korzystającego z odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem. A więc proszę nie straszyć podatników, że będą wzywani. Ma być przeprowadzone postępowanie wyjaśniające. Ponieważ zanim urzędnik państwowy podejmie decyzję o wypłacie nadpłaconego podatku - bo, według stwierdzeń na piśmie, miało miejsce udzielenie darowizny - to ma obowiązek sprawdzić to, i to w każdym przypadku, takie jest zalecenie, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego. Gdyby go nie było, mógłbym tu przyjąć krytykę za to, że nie stosujemy w interesie społecznym i w interesie podatnika tych rozwiązań prawnych, które ustawodawca stworzył, lecz stosujemy wytyczne ministra finansów podpisane przez podsekretarza stanu pana Manugiewicza. Oczywiście, że biorę za to w całości odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Są sprzeczne z obowiązującym prawem.)</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#GrzegorzKołodko">Panie marszałku, oświadczam, że te wytyczne są zgodne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MarekBorowski">Prosiłbym pana posła Szymańskiego, żeby nie komentował wypowiedzi z ław.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#GrzegorzKołodko">Te wytyczne są zgodne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle Szymański, prosiłbym, żeby pan nie komentował wypowiedzi pana ministra, nie polemizował z ław poselskich, z różnych względów, a choćby i dlatego że wszyscy, którzy nas słuchają, słyszą tylko jedną stronę, a drugiej nie słyszą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Pan poseł Szymański twierdzi, że te wytyczne są niezgodne z obowiązującym prawem. Zapewniam pana marszałka i Wysoką Izbę, opinię publiczną i naszych podatników za pośrednictwem naszych mediów, że są zgodne z prawem, są zgodne z interesem społecznym, służą ochronie interesów podatnika, są także zgodne ze zdrowym rozsądkiem. Oczywiście prawem innych mieć inne zdaniem w tej sprawie. Wytyczne te są zgodne z prawem. Mieszczą się one całkowicie w ramach obowiązującego prawa. I tutaj nic nie zostało zmienione. Natomiast nie rozumiem intencji pana posła Szymańskiego, skoro tak ważkie i społecznie dobre rozwiązania próbuje od strony formalnoprawnej kwestionować. Jest to zgodne z prawem, powtarzam jeszcze raz, i zgodne z interesem społecznym, gdyż taką politykę prowadzimy.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Arkuszewskiego - dlaczego Rada Ministrów nie dokonała odpowiedniej modyfikacji, przesyłając do Wysokiej Izby latem ubiegłego roku projekt stosownej ustawy. W tamtej fazie jeszcze nie przewidzieliśmy tego. Był to może właśnie błąd polegający na braku dostatecznej wyobraźni, ale i w rzeczywistości jej nie starczyło, by przewidzieć, że można tak ukierunkować sprawę i dyskusję wokół tego. Natomiast w momencie, kiedy nastąpiło pełne uświadomienie sobie faktów i implikacji takich, a nie innych działań, które były podejmowane także publicznie, z inicjatywy Ministerstwa Finansów została dokonana odpowiednia poprawka w trakcie prac w komisji sejmowej. Formalnie więc nie było tego w przedłożeniu rządowym. Natomiast faktycznie była to inicjatywa rządowa.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#GrzegorzKołodko">Dziękując za te wszystkie uwagi, chciałbym służyć dalej panom posłom i jeśli któreś sprawy nie do końca są jeszcze w tej chwili wyjaśnione, sklaryfikowane — z pewnością jest ich wiele — to bardzo chętnie skorzystam z rad przede wszystkim posłów opozycyjnych, z którymi może niesłusznie mamy zbyt mało kontaktów, jak czynić w obrębie systemu i polityki podatkowej, żeby było lepiej, niż jest, a niektóre z tych uwag, zgłaszanych zwłaszcza przez pana posła Arkuszewskiego, będą wykorzystane w pracach rządu. Mam nadzieję, że wówczas uzyskają także poparcie pana posła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że jeśli chodzi o prośbę pana posła Arkuszewskiego, o której tu nie było mowy, dotyczącą przekazania panu premierowi Cimoszewiczowi jego życzenia, to nie ma co do tego przeszkód, aczkolwiek uważam, że praktyczniejsze byłoby jednak skierowanie zapytania, którego treść byłaby tak sformułowana, aby mógł na nie odpowiedzieć tylko premier, choć jak wiadomo zawsze może w jego imieniu odpowiedzieć kto inny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację rządu w sprawie uregulowania darowizn w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#MarekBorowski">Pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Arkuszewski: Sprzeciw z powodu braku odpowiedzi premiera Cimoszewicza.)</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#MarekBorowski">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#MarekBorowski">A więc został zgłoszony sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#MarekBorowski">W tej sytuacji będziemy musieli wniosek rozstrzygnąć w głosowaniu w terminie późniejszym, na następnym... Nie, przepraszam, jeszcze dzisiaj o godz. 14.30.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Wybór członka Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#MarekBorowski">Zostały obliczone wyniki głosowania. Ogłaszam te wyniki.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#MarekBorowski">W głosowaniu wzięło udział 334 posłów. Głosów nieważnych oddano 3. Większość bezwzględna wynosi 168.</u>
          <u xml:id="u-69.14" who="#MarekBorowski">Poszczególni kandydaci uzyskali następującą liczbę głosów: Krzysztof Kamiński - 95, Kazimierz Pańtak - 219. Obie kandydatury skreśliło 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-69.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam zatem, że na członka Krajowej Rady Sądownictwa powołany został pan poseł Kazimierz Pańtak, któremu jednocześnie składam serdeczne gratulacje z powodu powołania.</u>
          <u xml:id="u-69.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.17" who="#MarekBorowski">Przystąpimy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego. Ponieważ jednak sprawozdawcą w tym wypadku jest pan poseł Kazimierz Pańtak, który już został poproszony i zbliża się do sali sejmowej, proponuję kilka minut przerwy. Już? To nawet mniej.</u>
          <u xml:id="u-69.18" who="#MarekBorowski">Witamy zatem pana posła Pańtaka. Powtarzam - pozwolę sobie złożyć jeszcze raz gratulacje z powodu wyboru na członka Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-69.19" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druki nr 1491 i 1577).</u>
          <u xml:id="u-69.20" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#KazimierzPańtak">Na wstępie proszę mi pozwolić, panie marszałku, wyrazić podziękowanie Wysokiej Izbie za wybór na członka Krajowej Rady Sądownictwa, do pełnienia jakże zaszczytnej funkcji. Postaram się, jak dotychczas, być rzecznikiem niezawisłości i wolności sądów Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców jest jedną z najstarszych obowiązujących w Polsce ustaw, gdyż przetrwała bez większych zmian od 1933 r., kiedy to ogłoszono jej tekst jednolity. Ustawa ta wprowadziła reglamentację nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, nadając jej charakter polityczny, gdyż podejmowanie decyzji powierzono naczelnemu organowi administracji państwowej i nie określono przesłanek, jakimi powinien kierować się organ przy podejmowaniu tych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#KazimierzPańtak">Ponad 5-letni czas zwiększonego zainteresowania cudzoziemców inwestowaniem w Polsce i orzecznictwo sądowe, a także doświadczenia dotyczące praktyki stosowanej przez inne państwa pozwoliły na przygotowanie projektu nowelizacji. Zmiana tej ustawy stała się polityczną i pilną koniecznością przede wszystkim ze względu na potrzebę uruchomienia procedury prowadzącej do przyjęcia Polski do OECD (już w kwietniu br. mają odbyć się decydujące głosowania).</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#KazimierzPańtak">Połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych; Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ustawodawcza, po rozpatrzeniu tego pilnego rządowego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 16 lutego, 6 i 12 marca br., wnoszą, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#KazimierzPańtak">Istota proponowanych zmian zgodna jest w zasadzie z przedłożeniem rządowym i sprowadza się do trzech podstawowych zagadnień:</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#KazimierzPańtak">1) ograniczenia zakresu podmiotowego i przedmiotowego ustawy przez wyłączenie obowiązku uzyskiwania zezwolenia przez niektóre osoby w określonych przypadkach;</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#KazimierzPańtak">2) uproszczenia procedury związanej z wydawaniem zezwoleń na nabywanie nieruchomości;</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#KazimierzPańtak">3) dostosowania dotychczasowych zapisów ustawy do systemu obecnie obowiązującego prawa oraz wyeliminowanie luk prawnych umożliwiających omijanie wymogów zawartych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#KazimierzPańtak">Pozwolę sobie w miarę możliwości krótko przedstawić szczegółowe rozwiązania proponowane Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#KazimierzPańtak">Zmiana pierwsza do art. 1 polega na nadaniu nowej treści ust. 1, z którego jednoznacznie wynika, iż zezwolenie na nabycie nieruchomości wydaje w drodze decyzji administracyjnej minister spraw wewnętrznych, za zgodą ministra obrony narodowej, natomiast w przypadku nieruchomości rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha - również za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#KazimierzPańtak">Do tego jest wniosek mniejszości nr 2, w którym proponuje się wykreślić ograniczenie, jeśli chodzi o wyrażanie zgody przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w przypadku nieruchomości rolnych - nie przekraczających 1 ha. Krótko mówiąc, każda nieruchomość rolna, nawet o najmniejszej powierzchni, wymagałaby zgody ministra rolnictwa. Pragnę zwrócić uwagę, że komisje nie poparły tego wniosku, choć problem ten wielekroć przewijał się w momentami burzliwych dyskusjach. Komisje uznały, że ze względów praktycznych właściwe jest, by ta zgoda była wyrażona tylko w wypadku nieruchomości o powierzchni powyżej 1 ha.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#KazimierzPańtak">Następnie proponuje się dopisanie nowego ust. 1a - jest to bardzo praktyczne rozwiązanie - mówiącego, że odmowa wydania zezwolenia przez ministra spraw wewnętrznych nie wymaga wyrażenia zgody przez ministra obrony narodowej lub ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Wprowadzenie tego przepisu podyktowane jest orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, który niejednokrotnie uchylał decyzję odmowną, gdyż nie było wystąpienia do właściwych ministrów w sprawie wydania zgody.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#KazimierzPańtak">Bardzo ważną sprawą jest też wprowadzenie w zmianie pierwszej w lit. d definicji tego, co to jest nabycie nieruchomości. Nabyciem nieruchomości w rozumieniu ustawy (to jest to novum, które jest wprowadzone) jest nabycie prawa własności nieruchomość lub prawa użytkowania wieczystego na podstawie każdego zdarzenia prawnego. Do tej pory były próby ominięcia ustawy poprzez inne zdarzenia bądź czynności prawne, aby w efekcie nabyć nieruchomość bez zezwolenia. Expressis verbis jest: na podstawie każdego zdarzenia prawnego. Na przykład takim zdarzeniem prawnym dotychczas umożliwiającym nabywanie było łączenie spółek; spółki się łączyły, jedna z nich była właścicielem nieruchomości, co do której jest wymagane zezwolenie, druga była spółką joint venture — po ich połączeniu ten przepis mógł być omijany.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#KazimierzPańtak">W zmianie drugiej wprowadzamy nowe brzmienie art. 2 i 3, co sprowadza się do tego, iż minister spraw wewnętrznych może żądać przedstawienia dowodów, informacji i innych dokumentów oraz sprawdzić zasadność zwrócenia się z wnioskiem i zasadność wydania decyzji; może też, w szczególności zwracając się o pomoc do podległych mu organów, sprawdzić, czy nabycie nieruchomości nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#KazimierzPańtak">Art. 2 ust. 2 wprowadza zasadę, że minister spraw wewnętrznych może określić specjalne warunki, od których spełnienia uzależni wydanie zezwolenia. Praktycznie może to dotyczyć np. podwyższenia kapitału zakładowego, aby spółka miała właściwe środki, zainwestowane rzeczywiście w działalność gospodarczą, i od tego można uzależnić nabycie nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#KazimierzPańtak">W art. 3 wprowadzamy pewną zmianę dotychczas obowiązującej zasady, mianowicie ustalamy, iż zezwolenie powinno określać w szczególności: osobę nabywcy, przedmiot nabycia, specjalne warunki, o których mówiłem przed chwilą. Zrezygnowano z dotychczas obowiązującego zapisu ustalającego, iż minister musiał w zezwoleniu określić minimalną sumę nabycia. Uważamy, że w gospodarce rynkowej bardzo szczegółowe administracyjne „wchodzenie” w wolę stron nie jest właściwe i likwidujemy ten obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#KazimierzPańtak">Następnie wprowadzamy, po art. 3a, art. 3b–3e. Są to artykuły porządkujące wydawanie zezwoleń i wprowadzające tzw. promesy. To znaczy cudzoziemiec pragnący nabyć nieruchomość niekoniecznie musi występować o zezwolenie — gdyż często nabycie nieruchomości poprzedzone jest bądź przetargiem, bądź długotrwałymi pertraktacjami — i dlatego wprowadzona jest tu zasada promesy. Zasada promesy już jest stosowana. Była to zasada może nie contra legem, ale wynikająca z praktycznego rozwiązania tego problemu, gdyż wielu cudzoziemców musiałoby ponosić opłaty, musiałoby mieć zezwolenia, by przystąpić np. do przetargu, którego nie wygrywałoby. Dlatego logika stosowania prawa i praktyczne rozwiązania nakazywały wprowadzenie instytucji promesy. Instytucję tę wprowadzamy do projektowanych przedłożonych Wysokiej Izbie rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#KazimierzPańtak">Następnie bardzo ważny jest art. 3e, który stanowi, że nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, wymaga zezwolenia ministra spraw wewnętrznych. Jest to zdecydowane określenie ustawowe dotychczasowej praktyki. Przypominam głośną na początku tej kadencji sprawę. Były pomysły wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Stanu przeciwko ministrowi Lewandowskiemu, który zbył akcje spółek skarbu państwa (poważnych spółek) będących właścicielami nieruchomości — często był to tzw. pakiet kontrolny akcji — choć takich zezwoleń nie było. Definiujemy, co to znaczy „spółka kontrolowana”. Jednocześnie wprowadzamy ust. 3 do art. 3e, mówiący, że minister spraw wewnętrznych na wniosek spółki może wydać tzw. zezwolenie generalne. Oznacza to, że może udzielić zezwolenia na to, aby cudzoziemcy — dowolne podmioty, nawet cudzoziemcy — mogli nabywać nieruchomości, przy czym chodzi tu głównie o spółki na giełdzie. By cudzoziemcy mogli nabywać nieruchomości, to spółka może, na swój własny wniosek, uzyskać zezwolenie generalne i art. 3e ust. 3 o tym stanowi. Minister może udzielić zezwolenia generalnego: „jeżeli nie występuje prawdopodobieństwo zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego”. Oznacza to, że interes państwa, z uwagi na te trzy zagadnienia, jest tutaj w pełni chroniony i dlatego to rozwiązanie uważamy za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#KazimierzPańtak">Zmiana czwarta dotyczy nowej treści art. 5–8 i wprowadza możliwość, by w razie nabycia nieruchomości wbrew przepisom ustawy o nieważności orzekał sąd. Jest rzeczą oczywistą, że nabycie nieruchomości wbrew przepisom ustawy, i taki przepis instrukcyjny tutaj zamieszczamy, jest niezgodne z prawem, ale jest jeszcze tutaj kwestia tego, czy w przypadku nieruchomości musi to być sporządzone w formie aktu notarialnego. Bo, oczywiście, jeżeli dotyczy to objęcia akcji bądź udziału, to dla ważności sporządzenie aktu notarialnego nie jest wymagane. Wprowadzamy tutaj zapis, że w razie nabycia nieruchomości wbrew przepisom ustawy o nieważności orzeka sąd według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, co oznacza, że z powództwem może wystąpić ten, kto ma interes prawny w tym, aby z nim wystąpić. O unieważnienie tej czynności prawnej może wystąpić wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub kierownik urzędu rejonowego, w zależności od miejsca położenia nieruchomości, a także w każdym wypadku minister spraw wewnętrznych. Uważamy, że jest to pewna gwarancja prawna tego, aby nie obchodzić przepisów ustawy, oraz tego, aby orzekał sąd o nieważności tych czynności prawnych, które nastąpiły wbrew przepisom ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#KazimierzPańtak">Podobną zasadę wprowadzamy w art. 6 ust. 3. Dotyczy ona objęcia, czy przejęcia właścicielskiego, akcji, bądź udziałów, kiedy to spółka staje się spółką kontrolowaną. Wtedy z takim powództwem wystąpić może każdy udziałowiec lub akcjonariusz spółki.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#KazimierzPańtak">Art. 7 zawiera dwa wyjątki, w których przepisów ustawy nie stosuje się. W ust. 1 mówi się, że przepisów ustawy nie stosuje się do przekształcenia spółki handlowej. Przepis ten ma bardzo praktyczne i ważne znaczenie. Można mianowicie przekształcić spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną i odwrotnie - spółkę akcyjną można przekształcić w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością - i wówczas nowa spółka posiada już tę nieruchomość. W związku z tym byłoby rzeczą nie tylko niepraktyczną, ale i nielogiczną, aby wymagać nowego zezwolenia od tego podmiotu, który uległ jedynie przekształceniu, ale w dalszym ciągu, powtarzam, jest tym samym podmiotem.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#KazimierzPańtak">Art. 7 ust. 2 stanowi bardzo ważne rozwiązanie. Odbieraliśmy w wielu wypadkach sygnały - a Wysoka Izba dwa razy przyjmowała sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych poruszające ten problem - o tzw. handlu testamentami, że w tej chwili każdy cudzoziemiec mógłby dziedziczyć na podstawie testamentu obywatela polskiego, który był właścicielem nieruchomości. Byłaby to furtka do obchodzenia przepisów. Dlatego wprowadzamy w art. 7 ust. 2 zasadę, że przepisów ustawy nie stosuje się do nabycia nieruchomości w drodze dziedziczenia, ale tylko przez osoby uprawnione do dziedziczenia ustawowego, tj. osoby z kręgu najbliższych: wstępnych, zstępnych, osoby bliskie, powinowate. Krąg tych osób określa się ustawowo w różnych państwach i tylko te osoby mają prawo do dziedziczenia ustawowego. Wprowadzamy przepis cywilizujący to, który mówi, że decyduje tu prawo ojczyste spadkodawcy. Jeżeli to prawo nie przewiduje dziedziczenia ustawowego, to wówczas stosuje się prawo polskie. Jest to przepis ze wszech miar humanitarny.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#KazimierzPańtak">Wprowadzamy też ust. 3 do art. 7 stanowiący, że można dziedziczyć na mocy testamentu, jeżeli nie jest się uprawnionym do dziedziczenia ustawowego, tylko wówczas, jeżeli w ciągu roku od dnia otwarcia spadku wystąpi się do ministra spraw wewnętrznych i minister spraw wewnętrznych udzieli zezwolenia na nabycie nieruchomości przez spadkobranie osób spoza kręgu osób dziedziczących z mocy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#KazimierzPańtak">Istotna zmiana, która wprowadza element liberalizacji tych przepisów, jest zawarta w art. 8, który wyłącza pewne kategorie cudzoziemców spod działania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#KazimierzPańtak">Po pierwsze: Nie wymaga zezwolenia nabycie samodzielnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Wyszliśmy z założenia, że specyficznym, ale jednak w pewnym sensie towarem, są lokale. W tej chwili nie trzeba uzyskiwać zezwolenia na nabycie ograniczonego prawa własności spółdzielczego prawa do lokalu. Uważaliśmy za potrzebne zrównanie tych praw. I tę zasadę przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#KazimierzPańtak">Następnie: Nie wymaga zezwolenia nabycie nieruchomości przez cudzoziemca zamieszkującego w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 5 lat od dnia uzyskania karty stałego pobytu. Ta osoba jest rezydentem, często jest to przekształcane w prawo obywatelstwa czy bezterminowego pobytu w Rzeczypospolitej, więc przepis jest w miarę oczywisty.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#KazimierzPańtak">Ponadto: Nie wymaga zezwolenia nabycie przez cudzoziemca, będącego małżonkiem obywatela polskiego i zamieszkującego w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 2 lata od uzyskania karty stałego pobytu, nieruchomości, które w wyniku nabycia będą stanowiły wspólność ustawową małżonków. Jest to przepis bardzo pragmatyczny. W tej chwili uprzywilejowany był małżonek, który jest obywatelem polskim, bo tylko na niego mogło nastąpić nabycie nieruchomości, a często, powiedzmy sobie szczerze, nieruchomość była, czy mogła być, nabyta za pieniądze drugiego współmałżonka. Nie powinno być sytuacji prawnej, która mogłaby w pewnym sensie zmierzać do stawiania na uprzywilejowanej pozycji obywatela polskiego.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#KazimierzPańtak">Następnie: Nie wymaga zezwolenia nabycie przez cudzoziemca nieruchomości, jeżeli w dniu nabycia uprawniony był do dziedziczenia ustawowego po zbywcy nieruchomości, a zbywca nieruchomości jest jej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem od co najmniej 5 lat. Przepis jest oczywisty. Wprowadzamy termin 5 lat, żeby nie było tak, że ktoś nagle kupuje dużą nieruchomość i tę nieruchomość w formie testamentowej przepisuje innej osobie.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#KazimierzPańtak">Wprowadzamy też jeszcze jeden wyjątek: Nie jest wymagane zezwolenie w przypadku nabycia przez osobę prawną, określoną w art. 1 ust. 2 pkt 3, na jej cele statutowe nieruchomości nie zabudowanych, których łączna powierzchnia w całym kraju nie przekracza 40 arów na obszarze miast. Pragnę zwrócić uwagę, że może to być tylko osoba prawna, a nabycie nieruchomości ma być przeznaczone na jej cele statutowe, wynikające bądź ze statutu spółki akcyjnej, bądź na przykład w spółce z o.o. z umowy spółki z o.o. Musi to być osoba prawna mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej. Nie może to być dowolny cudzoziemiec przybyły z obcego państwa, tylko taka osoba prawna, która ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#KazimierzPańtak">Wprowadzamy do art. 8 ust.2, mianowicie normę kompetencyjną, aby Rada Ministrów, uwzględniając potrzeby współpracy międzynarodowej oraz zasadę wzajemności między państwami, w drodze rozporządzenia mogła ustalić przypadki i rozszerzyć katalog osób, dla których nie jest wymagane zezwolenie. Katalog osób Rada Ministrów może określić dowolny, kierując się tym, aby były uwzględniona zasada wzajemności i potrzeba współpracy międzynarodowej, ale te nieruchomości nie mogą przekraczać 40 arów na obszarze miast i 1 ha na obszarze wsi.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#KazimierzPańtak">Pkt 2 w ust. 2 przewiduje, że Rada Ministrów może też zwiększyć, nie więcej niż trzykrotnie, wielkość powierzchni nieruchomości, które cudzoziemcy, tzn. osoby prawne mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogą nabywać bez zezwolenia na mocy przepisów, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#KazimierzPańtak">Ust. 3 tego artykułu w sposób szczególny traktuje nieruchomości położone w strefie nadgranicznej i grunty rolne. Mianowicie w wypadku strefy nadgranicznej Rada Ministrów nie ma kompetencji wskazanej powyżej. Natomiast jeżeli chodzi o grunty rolne, to nie mogą to być 3 ha, jakby wynikało z pkt. 1 ust. 2, ich powierzchnia nie może łącznie przekroczyć 1 ha.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#KazimierzPańtak">Zmiana 5 dotyczy skreślenia przepisu już nie obowiązującego, mówiącego o tym, komu porucza się wykonanie tej ustawy. To jest przepis w brzmieniu z 1933 r.</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#KazimierzPańtak">Art. 2 zawiera przepisy przejściowe, które muszą w takiej sytuacji mieć zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#KazimierzPańtak">W art. 3 upoważniamy ministra spraw wewnętrznych, i niejako mu nakazujemy, aby ogłosił jednolity tekst ustawy, co ma ogromne znaczenie dla cudzoziemców, którzy nie są biegli w posługiwaniu się polskim prawem i nie znają go tak dobrze.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o wnioski mniejszości, pozwolę sobie je omówić, ponieważ dla każdego, szczególnie dla wnoszącego, są one ważne, niektórym towarzyszyły zaś burzliwe dyskusje, jak już powiedziałem. Wniosek mniejszości nr 1 dotyczy odrzucenia projektu ustawy w całości. Pomijam przesłanki merytoryczne, kwestię usunięcia luk prawnych, dostosowania prawa, ponieważ już powiedziałem, że ustawa jest jedną z najstarszych. Myślę, że wnioskodawcy nie zrozumieli problemu, bo jeżeli ich intencją było, żeby w ogóle prawo nie przewidywało zezwoleń na nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców, to trzeba by uchylić ustawę nowelizowaną, natomiast takiego wniosku nie ma. Odrzucając ten projekt ustawy, zostawiamy prawo, które się nie sprawdziło, prawo pełne luk. Jest dużo możliwości obchodzenia tego prawa, z czego niektórzy korzystają, mówiono o tym na tej sali podczas rozpatrywania sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#KazimierzPańtak">We wniosku mniejszości nr 2 - mówiłem już o nim - chodzi o to, żeby na nabycie każdej nieruchomości rolnej wyrażał zgodę minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Nie wiem, czy minister rolnictwa ucieszyłby się, gdyby ten wniosek przeszedł, ponieważ często byłyby to formy biurokratyczne i byłoby to niepraktyczne. Było stanowisko rządu w tej sprawie i dlatego ten wniosek nie został przyjęty przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#KazimierzPańtak">Wniosek mniejszości nr 3 zmierza do tego, aby dopisać - oprócz wypadków, kiedy minister może dokonywać szczególnego sprawdzenia wniosku, badać, czy nie spowoduje on zagrożenia obronności państwa, porządku publicznego - określenie: a także będzie ono zgodne z interesem państwa. Wniosek jest oczywisty, z tym że komisje nie przyjęły go, ponieważ wyszły z założenia, że rząd Rzeczypospolitej, minister spraw wewnętrznych rządu Rzeczypospolitej, zawsze kieruje się interesem państwa. Jeżeli byłoby inaczej, to aż strach pomyśleć, co by się działo.</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o wniosek mniejszości nr 4 — mówiłem, że minister spraw wewnętrznych może wprowadzić specjalne warunki nabycia nieruchomości — wnioskodawca proponuje jeszcze, aby minister spraw wewnętrznych mógł określić dla sprzedawcy i nabywcy specjalne warunki, od których spełnienia będzie uzależniona możliwość nabycia nieruchomości. Jeżeli chodzi o nabywcę, to w przepisie to jest uwzględnione, natomiast chodzi o spełnienie tych warunków w wypadku sprzedawcy. Komisja podzieliła stanowisko, że w dobie gospodarki rynkowej sprzedawca sam najlepiej dba o własny interes i udzielanie mu jeszcze specjalnych warunków czy pouczanie go, jak ma rozporządzać własną rzeczą, byłoby niewłaściwe. Dlatego ten wniosek nie uzyskał poparcia komisji. Natomiast powtarzam, że jeśli chodzi o nabywcę, to takie warunki specjalne expressis verbis w ustawie zapisaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o wniosek nr 5, to jest podobna sprawa, o której mówiłem przy wniosku nr 3, że minister ma badać... Minister spraw wewnętrznych wydając decyzje ma się kierować zgodnością z interesem państwa. Minister rządu Rzeczypospolitej - jak już wspomniałem - nie może robić nic, co byłoby niezgodne z interesem państwa i dlatego komisje nie poparły tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-70.40" who="#KazimierzPańtak">Wniosek nr 6 dotyczy sytuacji, kiedy minister spraw wewnętrznych co roku składa Wysokiej Izbie dość szczegółowe sprawozdanie z realizacji tej ustawy. Są tam określone wymogi, np. rodzaj i obszar nieruchomości, na które wydał zezwolenie nabycia. Chodzi o to, aby jeszcze dopisać: terytorialne rozmieszczenie tych nieruchomości. Wniosek nie został przyjęty. Wydaje się, że to zwiększa tylko obowiązek. Myślę, że dotychczas minister zawsze, jeżeli takie było żądanie Wysokiej Izby bądź posłów, przedstawiał to. Nawet pamiętam mapki, na których było zaznaczone, na jakim terytorium kraju znajdowały się nieruchomości, na które wydawał zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-70.41" who="#KazimierzPańtak">Wniosek nr 7 przyznaje bankom zagranicznym, działającym w Polsce według Prawa bankowego, prawo przewłaszczenia nieruchomości, które były zastawione hipoteką pod kredyt zaciągnięty w tym banku, jeżeli te nieruchomości nie zostały zbyte w wyniku egzekucji w trybie przepisu postępowania cywilnego. Komisja wychodzi z założenia, że jeżeli te nieruchomości nie zostały jeszcze zbyte, to nie mają specjalnej wartości handlowej. W jakim więc celu bank miałby je przejmować i kumulować? Tylko dlatego komisja nie przyjęła tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-70.42" who="#KazimierzPańtak">Wniosek nr 8 dotyczy przypadku, o którym mówiłem, że osoba prawna, mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej, może nabyć - na terenie miast, na cele statutowe - bez zezwolenia do 40 arów nieruchomości nie zabudowanej. Wniosek zmierza do skreślenia tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-70.43" who="#KazimierzPańtak">Natomiast wnioskiem przeciwnym - tzn. proponującym rozszerzenie tego przepisu jeszcze o nieruchomości do 1 ha na obszarze wsi - jest wniosek nr 9.</u>
          <u xml:id="u-70.44" who="#KazimierzPańtak">Wniosek nr 10 zmierza do tego, aby skreślić normę kompetencyjną zawartą w art. 8 ust. 2. Mianowicie, że Rada Ministrów może dla obrotu międzynarodowego i zasady wzajemności rozszerzyć kategorię osób bądź zwiększyć areał nieruchomości, które mogą być nabywane bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-70.45" who="#KazimierzPańtak">Wniosek przedostatni nakazywałby notariuszowi - jeżeli przed nim zawierany byłby akt nabycia nieruchomości - pobieranie od kupującego, czyli cudzoziemca, na rzecz właściwego urzędu gminy opłaty wyrównawczej równej dodatniej różnicy pomiędzy aktualną ceną gruntu w kraju nabywcy a ceną w Polsce. Wniosek ten nie uzyskał poparcia, ponieważ w dobie gospodarki rynkowej wprowadzanie biurokratycznych metod, obliczania wartości... Co to jest opłata wyrównawcza? Nie ma definicji takiego pojęcia. To bardzo biurokratyczne rozwiązania, znów wrócilibyśmy do wyliczeń ekspertów, biegłych. To wręcz utrudniłoby obrót z cudzoziemcami, zdecydowanie pogorszyłoby sytuację, jaka w tej chwili obowiązuje przy obrocie nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-70.46" who="#KazimierzPańtak">I wniosek ostatni - nr 12 - w którym wnioskodawca proponuje, aby minister sprawiedliwości monitorował nieruchomości, które cudzoziemcy nabyli bez zezwolenia. Komisje tego wniosku nie poparły, wychodząc z założenia, że jeżeli taki monitoring jest potrzebny, to raczej powinno to być regulowane przepisami o statystyce, bo w takim celu m.in. mogłaby służyć statystyka.</u>
          <u xml:id="u-70.47" who="#KazimierzPańtak">Wysoki Sejmie! W imieniu komisji wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić tę ustawę. Przepraszam, że mówiłem tak szczegółowo, ale zapewne dyskusja będzie bardzo burzliwa, ponieważ taka była też w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-70.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy Pańtakowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MarekBorowski">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 38 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MarekBorowski">Pierwszą proszę o zabranie głosu panią posłankę Małgorzatę Winiarczyk-Kossakowską z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera wniosek Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej rekomendujący Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Jeśli chodzi o liczne zgłoszone wnioski mniejszości, Klub Parlamentarny SLD popiera niektóre z nich.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Liczba zgłoszonych wniosków mniejszości świadczy, jak bardzo kontrowersyjną materię dziś rozstrzygamy. Musimy jednak dokonać wyboru, czy chcemy budować państwo otwarte, wpisane w tradycję europejską, czy też tkwić w starych przepisach, jeszcze przedwojennych, zamykających dziś Polsce drogę rozwoju. Nie ukrywajmy, że ustawa z 1920 r. nie przystaje do dzisiejszych realiów. Jej przepisy, choć pozornie restrykcyjne, zawierają wiele luk i możliwości obchodzenia prawa. Nie służy to dobrze ani jasności systemu prawnego, ani tworzeniu czytelnych reguł postępowania z partnerami zagranicznymi. To właśnie chwiejność i nieprecyzyjność przepisów, a nie ich restrykcyjność, to właśnie ta kwestia jest podnoszona przez zagranicznych inwestorów czy też przedstawicieli Polskiej Izby Handlu Zagranicznego jako bariera w międzynarodowych kontaktach gospodarczych. Jeśli chcemy być postrzegani jako wiarygodny partner w transakcjach międzynarodowych, jeśli chcemy czerpać wiedzę od państw, które osiągnęły sukces gospodarczy, jeśli w końcu zamierzamy promować polski przemysł i rolnictwo, nie możemy unikać rozwiązań zmierzających do precyzowania prawa. Temu zaś w istocie służy rekomendowany przez komisje projekt ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Służy również interesom polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W październiku 1994 r. Wysoka Izba przyjęła proponowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ogólne założenia nowelizacji ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Rozpatrywany dziś projekt jest rozwinięciem tych założeń. Pozwala na precyzyjne określenie zasad nabywania ziemi przez cudzoziemców, gwarantuje kontrolę nad zbywaniem polskich gruntów obcemu kapitałowi, chroni interesy obywateli polskich, zapobiega w wielu przypadkach obchodzeniu przepisów ustawowych. Służy temu niewątpliwie art. 3e, który uniemożliwia rozpowszechnioną dziś praktykę obchodzenia przepisów ustawy przez manipulowanie zakupem akcji przedsiębiorstw posiadających nieruchomości. Nie jest to, wbrew opiniom niektórych środowisk, przepis restrykcyjny - jedynie reguluje on stan prawny i wiąże się z dążeniem do zapewnienia klarowności polskiego systemu prawnego. Podobnie zapis art. 7 ust. 2 w większym niż dotychczas stopniu zapobiega procederowi tzw. handlu testamentami. Wyraźna jest także tendencja zmierzająca do usprawnienia procedury otrzymywania zezwoleń, co nie oznacza naszym zdaniem ani wyprzedaży polskiej ziemi, ani zaniechania czynności koniecznych do zapewnienia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W świetle dotychczasowych przepisów minister spraw wewnętrznych nie miał podstaw prawnych do żądania dowodów i informacji niezbędnych do rozpatrzenia wniosku. Nie mógł także stawiać wymagań ubiegającemu się o wydanie zezwolenia. Takie możliwości daje art. 2 rozpatrywanego projektu ustawy. Dziś wydanie lub niewydanie zezwolenia następuje poniekąd automatycznie. Tymczasem, aby minister spraw wewnętrznych rzeczywiście mógł wywiązać się z bezdyskusyjnego już dziś obowiązku wydawania zezwoleń na zakup przez cudzoziemców nieruchomości i by nie zostały naruszone zasady bezpieczeństwa państwa, musi mieć dostęp do niezbędnych dokumentów. Ważne jest także ustawowe usankcjonowanie wydawanych przez MSW promes, których funkcjonowanie zostało już praktycznie sprawdzone. Promesy to niewątpliwie udogodnienie dla zagranicznych podmiotów pragnących inwestować w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Także art. 6 i 7 służą utrwalaniu tendencji zabezpieczenia interesów państwa polskiego przy jednoczesnym respektowaniu zasady równego traktowania rodzimych i zagranicznych podmiotów w obrocie gospodarczym. Zgodnie z zasadą legalizmu przepisy te regulują rozstrzyganie kwestii spornych dotyczących wydawania zezwoleń na nabycie ziemi przez cudzoziemców. Istotnym zabezpieczeniem ustawowym jest zapis mówiący o preferencjach w zakupie przez cudzoziemców gruntów nie zabudowanych, który powoduje konieczność inwestowania w polską gospodarkę. Ważnym argumentem jest konieczność uzyskiwania zezwoleń na zakup gruntów rolnych. Projekt precyzuje także w art. 3 warunki, jakie powinno spełniać zezwolenie wydawane przez ministra. Przedstawia katalog czynności, jakich nie może dokonywać cudzoziemiec, który nie otrzymał zezwolenia na zakup nieruchomości lub nie spełnił wymagań określonych przez ministra, warunkujących otrzymanie tegoż zezwolenia. Obecnie przepisy ustawowe nie określają zasad, jakimi powinien kierować się minister spraw wewnętrznych przy wydawaniu zezwoleń. Prawo nie dające możliwości odwołania się od decyzji ministra niewątpliwie także wymaga zmiany, co też zresztą uczyniono. Nie oznacza to jednak zmiany zasady reglamentacji nabywania przez cudzoziemców nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Nowelizacja przepisów jest niezwykle istotna również ze względu na Układ Europejski, dążenie Polski do wpisania się w struktury Wspólnot Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie i Panowie Posłowie! To prawda, że Klub Parlamentarny SLD miał wiele wątpliwości podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy. Miał je również w czasie posiedzeń podkomisji oraz trzech połączonych komisji. Niejasności i uchybienia zostały w większości przez komisje usunięte. Wątpliwości jednak budzą niektóre zgłoszone poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Zmiana art. 1 ust. 1 miała na celu usprawnienie wydawania decyzji o zezwoleniu na nabycie ziemi przez cudzoziemców. Nie ma powodu, by wymagać zgody ministra rolnictwa przy zakupie działek mniejszych niż 1 ha. Wnioski mniejszości nr 2 i 5 mówią o sprawdzeniu, czy nabycie przez cudzoziemca ziemi będzie zgodne z interesem państwa. Takie szerokie określenie przedmiotu sprawdzenia może w efekcie spowodować, że zezwolenia mogą być przyznawane uznaniowo, na zasadzie: jak się chce odmówić, to argument zawsze się znajdzie. Nie służy to dobrze budowaniu w Europie przekonania, że Polska jest krajem praworządnym. W ten sposób również nakłada się na ministra spraw wewnętrznych obowiązek daleko idących ustaleń, do których nie jest on ustawowo powołany. Także wniosek mniejszości nr 4 jest prostym powieleniem zasady zawartej w projekcie w art. 5. Zgłoszona przez mniejszość poprawka nr 7 w konsekwencji może spowodować nieprawidłowości w postępowaniu kredytowym banków kontrolowanych przez obcy kapitał. Może się okazać, że banki będą celowo doprowadzały do natychmiastowej ściągalności należności po to, by obchodzić przepisy ustawowe. Także wniosek mniejszości nr 10 jest niezrozumiały; po 5 latach legalnego zamieszkiwania w Polsce trudno odmówić cudzoziemcowi prawa do nabycia nieruchomości, mieszkania czy gruntu, tym bardziej że może wówczas uzyskać obywatelstwo polskie. To jest nie tylko niezgodne z praktyką prawną państw Unii Europejskiej, ale uniemożliwia cudzoziemcom, chcącym związać się na trwałe z Polską, inwestowanie w mieszkanie i budowanie normalnego życia.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Zdaniem Klubu Parlamentarnego SLD najdalej idący wniosek mniejszości o odrzucenie projektu ustawy w całości jest niezgodny z interesem państwa i jego obywateli. Wbrew krążącym w sejmowych kuluarach opiniom przedstawiony przez rząd projekt i argument negocjacji z OECD nie jest tylko czczym ukłonem w stronę zagranicznych partnerów, a przyjęcie projektu ustawy zbyt wysoką ceną za przychylne traktowanie Polski w strukturach światowych i europejskich. Absurdem jest bowiem funkcjonowanie w zmienionej sytuacji społecznej, politycznej i gospodarczej przepisów z 1920 r., uchwalonych tuż po odzyskaniu niepodległości.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Mam nadzieję, iż rząd przedstawi wkrótce projekt nowej ustawy regulującej zasady zakupu ziemi przez cudzoziemców. Klub Parlamentarny SLD zdaje sobie jednak sprawę, że przygotowanie tej ustawy to nie jest kwestia tylko kilku miesięcy. Tymczasem już dziś widać niekorzystne dla kraju i jego obywateli skutki działania starych przepisów. To jest wykorzystywanie luk prawnych, odstraszanie zagranicznych inwestorów, którzy proponują tworzenie nowych miejsc pracy i wdrażanie nowoczesnych technologii oraz tworzenie sieci polskich kooperantów.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Wobec wniosku o odrzucenie całej ustawy pragnę jeszcze raz przypomnieć, że nowelizacja służy nie tylko liberalizacji, podkreślam - ograniczonej liberalizacji, ale przede wszystkim uniemożliwi obchodzenie dotychczasowej ustawy, co oznacza, że ma ona charakter porządkowy, minimalizujący nadużycia tak często ostatnio występujące.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego SLD zgłaszam wniosek o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani posłance Winiarczyk-Kossakowskiej z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MarekBorowski">W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zabierze głos pan poseł Marek Sawicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wypowiedzieć się o projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zawartym w sprawozdaniu połączonych komisji sejmowych w druku nr 1577. Wielokrotnie już z tej wysokiej trybuny przedstawiciele mojego klubu podkreślali, że Polskie Stronnictwo Ludowe nie zalicza się do chóru zwolenników integracji europejskiej i naszego podporządkowania Unii Europejskiej. Jednak szanując prawo i wiedząc, że integracja nasza jest nieuchronna, tak jak wynika to z realizacji Układu Europejskiego, ustanawiającego nasze stowarzyszenie ze Wspólnotami Europejskimi, opowiadamy się za przyjęciem rozwiązań zgodnych z wymaganiami prawa Wspólnot Europejskich, uznanego również przez Organizację Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD). Wynikiem tego właśnie przeświadczenia było nasze stanowisko zaprezentowane na wtorkowym posiedzeniu połączonych Komisji: Ustawodawczej, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Administracji i Spraw Wewnętrznych. Dlatego nigdy nie zaakceptujemy wyrażonej w projekcie ustawy naszej nadgorliwości, wprowadzenia godzących w polskie interesy rozwiązań, jakich nikt od nas nie oczekuje, jakich nie ma w żadnym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Rozwiązania te wywołają zapewne konsternację zdziwionej tym Europy - ba, ośmieszą Polskę w jej oczach.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MarekSawicki">Na wspomnianym wcześniej posiedzeniu trzech połączonych komisji przedłożyliśmy niepodważalne, przez nikogo nie zakwestionowane dowody, że spod obowiązku umożliwiania obcokrajowcom nabywania nieruchomości na cele podejmowanej przez nich działalności gospodarczej wyłączone są grunty rolne i leśne, a w kontekście art. 38 § 1 traktatu rzymskiego — także grunty pod wodozbiorami rybackimi. W tym miejscu pragnę poinformować Wysoką Izbę, że panie i panowie posłowie zostali wprowadzeni w błąd przez wnioskodawcę tego projektu, który w uzasadnieniu trybu pilnego podaje: „Zdaniem OECD, pozytywna ostateczna rekomendacja CIME i CMIT (...) w sprawie członkostwa Polski w OECD uwarunkowana będzie akceptacją zmiany przesłanego projektu ustawy przez parlament”. Nie wierzę, aby tak poważna organizacja wymuszała na nas liberalizację obrotu nieruchomościami, do której nie zobowiązuje prawo Wspólnoty Europejskiej. Podejmiemy stosowne działania, aby takie zdarzenia w parlamencie się nie powtarzały. Przytoczę tu art. 222 traktatu rzymskiego, który brzmi: „Niniejszy traktat nie rozstrzyga o reżimie własności w państwach członkowskich”. Oczywiście traktat rzymski nas nie obowiązuje, ale kiedy staniemy się członkiem Wspólnot Europejskich, będzie obowiązywał.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MarekSawicki">I jeszcze jeden cytat z art. 44 ust. 7 Układu Europejskiego, który zarówno Polskę, jak i państwa członkowskie Wspólnoty obowiązuje: „Niezależnie od postanowień niniejszego artykułu przedsiębiorstwa Wspólnoty założone na terytorium Polski będą miały od dnia wejścia w życie niniejszego układu prawo nabywania, używania, wynajmowania i sprzedaży nieruchomości, a w odniesieniu do zasobów naturalnych, ziemi uprawnej i lasów — prawo dzierżawy”. Podkreślam: prawo dzierżawy. Z zapisu tego jednoznacznie wynika, że cudzoziemcom chcącym prowadzić działalność rolniczą można wydzierżawiać grunty rolne i leśne, i nie nakłada się tu żadnego obowiązku sprzedaży czy też użytkowania wieczystego gruntów rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MarekSawicki">Pytam Wysoką Izbę: W imię czego mamy postępować inaczej, niż wymaga tego prawo Wspólnot Europejskich, z którym mamy harmonizować nasze polskie prawo? Jakie cele przyświecają przedstawianej w projekcie ustawy tak nachalnej wręcz z naszej strony oferty sprzedawania obcokrajowcom gruntów rolnych? Nie ujawnili tego niestety zwolennicy niefrasobliwego kupczenia polską ziemią rolniczą, którzy przegłosowali nasz wniosek o zharmonizowanie projektu ustawy z Układem Europejskim, wyłączający spod sprzedaży grunty rolne. Może więc uczynią to dzisiaj? Może powiedzą Wysokiej Izbie, może powiedzą to chłopskiej wsi, może powiedzą to Polsce? Jest okazja. Słuchają nas dzisiaj miliony Polaków, zwłaszcza chłopi, którym przedłużająca się zima nie pozwala wyjść w pole.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MarekSawicki">Nieprzekonywająco na posiedzeniach komisji brzmiało przerzucanie winy za treść projektu na pełnomocnika rządu ds. integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej. Przecież na str. 2 przedłożonej Wysokiej Izbie oceny, w pkt. 7, pełnomocnik napisał: „W państwach Unii Europejskiej prawo nabywania nieruchomości przez podmioty gospodarcze pochodzące z Unii jest elementem wolności przepływu osób oraz zakładania przedsiębiorstw. Z wyjątkiem nieruchomości o przeznaczeniu rolnym obrót nieruchomościami jest wolny”. Wprowadzono w projekcie ograniczenia do 0,4 ha w mieście i 1,0 ha na wsi, nie wyłączając z tej sprzedaży gruntów rolnych — tego Unia od nas nigdy nie wymagała.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#MarekSawicki">Niepodobna też kwestionować racji uczestniczącego w posiedzeniach połączonych komisji wiceministra spraw wewnętrznych pana Zimowskiego, który słusznie podkreślił, że obowiązującą we wspólnotach zasadę swobodnego nabywania nieruchomości na cele podejmowanej działalności gospodarczej musimy odnieść także do państw członkowskich OECD. Oczywiście nie może być w tym względzie żadnej ich dyskryminacji, tym bardziej że organizacja ta przyjęła w tym właśnie zakresie europejskie rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#MarekSawicki">Nadgorliwości w tym względzie nie usprawiedliwia gentlemeńskie zobowiązanie polskiej delegacji - jak nam wyjaśnił jej uczestnik, pan dyrektor z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Wprawdzie strona OECD oczekiwała liberalizacji naszych przepisów, ale na pewno nie dotyczyło to gruntów rolnych. Jednak gdy strona polska przedstawiła rządowy projekt ustawy, trudno się dziwić, że strona OECD na takie rozwiązania przystała, skoro daliśmy im więcej, niż w świetle wspólnotowego prawa oczekiwali. Kto więc upoważnił ową delegację do przyrzekania, że wbrew oczekiwaniom Polska oferuje do sprzedaży również grunty rolne. Mam wrażenie, jakoby na czele owej polskiej delegacji stał pan Onufry Zagłoba, a przedmiotem negocjacji była nie polska ziemia rolnicza, a Inflanty.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#MarekSawicki"> Takie nieodpowiedzialne zobowiązania nie wywołują skutków prawnych i nie mogą wiązać rąk polskiemu ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#MarekSawicki">Na posiedzeniu komisji podkreślano też, że Węgry spełniły już oczekiwania organizacji OECD w zakresie sprzedaży gruntów, i z tym, że spełniły, się zgadzam. Ale według notatki polskiej ambasady w Budapeszcie, grunty rolne ze sprzedaży cudzoziemcom wyłączono. Węgrzy nie handryczą się, jeśli chodzi o rolniczą ziemię.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wyjaśnienia w tym miejscu wymaga także sejmowy większościowy układ koalicyjny. Przecież obecna koalicja zawarta była z rozsądku, na gruncie programów i realizacji programowych celów. Jednak nie przypadkiem z tej trybuny nie tak dawno poseł Unii Wolności, pan Bronisław Geremek, zarzucał PSL opozycyjność. Podobny zarzut padł z ust innego znaczącego polityka tej partii, pani poseł Hanny Suchockiej. Dziwnie się dzieje od pewnego czasu, że gdy chodzi o sprawy programowe SLD, PSL umowy koalicyjnej dotrzymuje, natomiast w momentach rozstrzygania o sprawach wsi i rolnictwa, na posiedzeniach komisji i obradach plenarnych tworzy się koalicja zastępcza, tak jak to było na posiedzeniu połączonych komisji przygotowujących omawiany projekt. W rozstrzyganiu o sprawach rolnych opozycyjna Unia Wolności wspiera koalicyjny Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#MarekSawicki"> Zaiste, dziwny to fakt podwójnej koalicji w parlamencie. Żywię jednak nadzieję, że dzisiejsze głosowanie nie udowodni jej istnienia.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodzę do krótkiego omówienia wniosków mniejszości, których w większości - poza 7 i 9 - jesteśmy autorami i za przyjęciem których będziemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 2, najistotniejszy - wyłączający grunty rolne z obrotu bez zezwolenia ministra spraw wewnętrznych - nie wyłącza wprawdzie gruntów z możliwości sprzedaży, ale daje nad tą sprzedażą pełną kontrolę. Ze względu na pilny tryb procedowania nie zdołaliśmy wprowadzić zapisu zgodnego z Układem Europejskim, mamy jednak nadzieję, że w Senacie uda się to poprawić.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#MarekSawicki">Wnioski nr 3 i 5 uściślają tryb wydawania zezwoleń i zobowiązują ministra do większej dbałości o interes państwa.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 4 ma charakter uściślający, dający ministrowi możliwość nałożenia nie tylko na nabywcę, ale i na sprzedawcę specjalnych warunków.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 6 uzależnia wydanie zezwolenia nie tylko od rodzaju i obszaru nieruchomości, ale także od jej terytorialnego rozmieszczenia.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#MarekSawicki">Będziemy głosowali przeciw wnioskowi nr 7, który stwarza kolejną furtkę do nabywania nieruchomości przez kapitał zagraniczny bez zgody ministra. Daje on możliwość zaciągania fikcyjnego kredytu pod nieruchomość, która może być w przyszłości zajęta przez bank.</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 8 jest dla klubu PSL drugim pod względem ważności. Zmierza on do wyeliminowania możliwości nabywania bez zezwoleń gruntów o powierzchni do 0,4 ha w mieście i 1 ha na obszarach wsi. Zamyka w ten sposób furtkę do nabywania ziemi rolniczej i leśnej bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#MarekSawicki">Będziemy głosowali przeciwko wnioskowi nr 9, który jest przeciwnością wniosku nr 8.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 10 zmierza do wykreślenia delegacji danej Radzie Ministrów do określania na zasadzie wzajemności innych zasad nabywania nieruchomości. Naszym zdaniem jest to delegacja niedopuszczalna, wykraczająca poza kontrolę ustawową.</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 11 - na wzór szwedzki wprowadza się opłatę wyrównawczą przy nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców bez zezwoleń. Nie może być tak, że wielokrotnie tańsze w porównaniu z cenami gruntów w innych państwach grunty w Polsce będą wykupywane przez cudzoziemców na zasadzie wolnej gry rynkowej w momencie, kiedy portfele Polaków są puste.</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 12 zmierza do wprowadzenia rejestru gruntów nabywanych bez zezwolenia. Nie może być tak, że przedstawiciele państwa nie wiedzą, ile gruntów w Polsce zakupili cudzoziemcy bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-74.24" who="#MarekSawicki">Wniosek nr 13 z kolei eliminuje abolicję w wypadku nabytych udziałów kontrolnych w spółkach bez zezwolenia ministra spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-74.25" who="#MarekSawicki">Reasumując, pragnę podkreślić, że nasze ostateczne stanowisko w głosowaniu uzależnione będzie od przyjęcia naszych wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-74.26" who="#MarekSawicki">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za uproszczeniem procedur przy sprzedaży nieruchomości na cele działalności gospodarczej, ale zdecydowanie opowiadamy się przeciw nadgorliwości prowadzącej do wyprzedaży gruntów rolniczych nie mającej precedensu w żadnym państwie europejskim. W Polsce grunty rolnicze, leśne i pod wodozbiorami rybnymi stanowią 97% powierzchni i powinny być szczególnie chronione. Nasze prawo pozwala także na odrolnienie gruntu i taki może być sprzedawany. Nie ma potrzeby więc wychodzenia przed przysłowiowy szereg.</u>
          <u xml:id="u-74.27" who="#MarekSawicki">Niech Wysoka Izba przed podejmowaniem jednej z najważniejszych decyzji skutkującej na lata i pokolenia wspomni myśl naszej wybitnej Polki Marii Konopnickiej: „I nikt, i nic, i żaden trud nie zerwie węzła tego, co z ziemią wiąże wierny lud, a ziemię z duchem jego”.</u>
          <u xml:id="u-74.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.29" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Marek Sawicki.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę panią poseł Annę Skowrońską-Łuczyńską o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Aumiller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Wolności deklaruję, że mój klub poprze w głosowaniu projekt ustawy nowelizującej ustawę o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców. A zrobi to wyłącznie ze względów merytorycznych, z przyczyn, które tkwią w samej ustawie. I od razu chcę powiedzieć, że to do tych merytorycznych właśnie aspektów odniosę się w swoim wystąpieniu, pomijając całkowicie jako nie zasługujące na uwzględnienie w wystąpieniu insynuacje pana posła Sawickiego przed chwilą wygłoszone.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Chcę również zaprotestować przeciwko nazywaniu tych posłów, którzy głosowali za rekomendowaniem Wysokiej Izbie projektu tej ustawy, zwolennikami „kupczenia polską ziemią”. Jeżeli już o kupczenie chodzi czy o sprzedaż, to chcę powiedzieć, że do tego potrzebne są dwie strony. Oprócz tego, który chce kupić, niezbędny jest i ten, który chce sprzedać. Skoro więc pan poseł Sawicki w imieniu posłów klubu PSL tak bardzo broni ziemi rolniczej — i słusznie — to chcę mu powiedzieć, że kupczyć ziemią mogą tylko właściciele gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">A wracając już do samej sprawy, uważam, że niewspółmierne do tej niewielkiej liberalizacji, która jest proponowana, są padające z tej trybuny gorące protesty przeciwko tej ustawie. Dlatego też w wystąpieniu mojego poprzednika nie było żadnych konkretów poza hasłami, gdyż gdyby przedstawił to, co się tu proponuje, to by oczywiście jaskrawie wyszło na jaw, że zupełnie o czym innym pan poseł mówił.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Klub Unii Wolności uważa tę nowelizację za konieczną. Jest ona warunkiem naszego przystąpienia do OECD, oczekiwanego przecież, i jest pierwszym krokiem do wypełnienia naszych zobowiązań podjętych w umowie stowarzyszeniowej z Unią Europejską. Opowiadamy się za tą ustawą, gdyż uważamy, że jest ona w Polsce potrzebna, nasze warunki, a nawet potrzeby wewnętrzne nakazują tego rodzaju liberalizację. Jeśli bowiem oczekujemy, że kapitał zagraniczny będzie w Polsce inwestowany, że to przyczyni się do rozwoju naszego kraju, to cudzoziemcy muszą mieć prawo nabywania nieruchomości. Polski rolnik dobrze wie, że budować można na własnym gruncie, i na cudzym gruncie nie robi żadnych inwestycji. I tak samo kapitał zagraniczny będzie budował - i chce budować - ale na gruncie własnym, i to jest zupełnie zrozumiałe. Dlatego konieczna jest ta liberalizacja po to, aby przyciągnąć kapitał zagraniczny, który przyczyniłby się do rozwoju naszej polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Przed chwilą padło stwierdzenie, że tylko w Polsce na te cele dopuszcza się sprzedaż ziemi, że nie wzorujemy się na innych państwach, które rolniczą ziemię w takich przypadkach oddają w dzierżawę. Otóż jest ogromna różnica pomiędzy polską umową dzierżawy a dzierżawą rolniczą na Zachodzie, gdzie ona jest długotrwała i ma cechy zbliżone do polskiego użytkowania wieczystego. Tego rodzaju regulacje będą być może w Polsce w przyszłości, niemniej jednak odnosimy się do obecnie istniejącego prawa. U nas tę rolniczą dzierżawę, jaka istnieje na Zachodzie, zastępuje wieczyste użytkowanie. Omówione zresztą przez pana posła sprawozdawcę przypadki, w jakich dopuszcza się nabywanie ziemi bez zezwolenia, wydają się oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Jest jeszcze problem mieszkań. Jest chyba absurdem, że obecnie małżeństwo mieszane, żeby kupić w Polsce mieszkanie, musi pytać o zgodę ministra spraw wewnętrznych. Dlaczego nie powiedział pan poseł, mój poprzednik, że o takie przypadki chodzi? A jeśli chodzi o ziemię rolniczą, to wyłącznie o ziemię do 1 ha, i to na całym obszarze Polski, a niekoniecznie w jednym kawałku. Jeden cudzoziemiec bez zezwolenia nie może nabyć w Polsce więcej niż 1 ha. O jakich wielkościach zatem w ogóle mówimy? O jakiej wyprzedaży? Naprawdę to zupełnie nie przystaje do propozycji, które są składane. Dotychczasowa praktyka i polityka prowadzona przez ministra spraw wewnętrznych też absolutnie nie wskazują na to, by bardzo łatwo udzielano tego rodzaju zezwoleń. Jest wręcz odwrotnie. Sprawozdanie przedłożone na posiedzeniu komisji przez przedstawiciela ministra rolnictwa wykazało, że są to ilości minimalne. Jeśli bowiem w ciągu 6 lat minister rolnictwa uwzględnił 71 wniosków cudzoziemców na zakup ziemi rolniczej i w wyniku tego uzyskano pozwolenia na nabycie 312 ha - powtarzam: na przestrzeni 6 lat - to o jakich obawach może być mowa? Przy czym chcę zaznaczyć, że to właśnie ministrowie z ramienia PSL wydawali najwięcej zezwoleń, i na największe obszary, a w pełni to kontrolują. Posłowie również to kontrolują, rokrocznie bowiem minister składa w Sejmie sprawozdanie w kwestii wydanych zezwoleń. A zatem jest kontrola Sejmu nad tym. Stąd też klub Unii Wolności będzie głosował za ustawą.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Odnośnie do wniosków mniejszości, chcę powiedzieć, że poprzemy trzy. Po pierwsze ten, w którym wnosi się, aby w sprawozdaniu ministra spraw wewnętrznych uwzględniać również rozmieszczenie na terenie kraju nieruchomości, na których nabycie wydano zezwolenie. Rzeczywiście to może uspokoić właśnie tych, którzy dzisiaj mają różne obawy co do prowadzenia nieprawidłowej polityki. To jest pierwszy wniosek, który poprzemy.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Drugi wniosek, który poprzemy, zmierza do zrównania sytuacji prawnej banków będących polskimi osobami prawnymi - powtarzam: polskimi - ale w których kapitale uczestniczy kapitał zagraniczny. Chodzi o to, aby mogły one na warunkach identycznych jak polskie banki z całkowitym udziałem kapitału polskiego nabywać w drodze licytacji nieruchomości, które zostały obciążone hipoteką pod udzielony im kredyt. Nie widzimy tu żadnych obaw, skoro można to przejąć dopiero po dwóch nieskutecznych licytacjach, czyli jak nikt nie wyrazi ochoty na nabycie tych nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">I trzeci wniosek, który poprzemy, dopuszcza nabywanie bez zezwolenia 1 ha gruntów na obszarze wsi. Ja również spodziewam się - bo mówiono o tym wcześniej - że po pewnym czasie zostanie opracowana nowa ustawa o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców, nie tak fragmentaryczna jak obecna i uwzględniająca wszelkie uwagi, które zgłosiła Rada Legislacyjna do tego przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Pani marszałek, w celu sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, nie ma podstaw do sprostowania, dlatego że pan poseł nie zabierał głosu. Sprostowanie odnosi się do źle zrozumianej własnej wypowiedzi. A zatem przykro mi, ale w tym trybie nie mogę panu posłowi udzielić głosu.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Gąsienica-Makowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AndrzejAumiller">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiając sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko. Uważamy, że nowelizowana ustawa tylko w nieznacznym stopniu ułatwia cudzoziemcom nabywanie nieruchomości. Do ułatwień zaliczyć można: po pierwsze, brak obowiązku uzyskiwania zgody ministra spraw wewnętrznych na zakup mieszkania, po drugie, zaniechanie obowiązku wyceny nieruchomości. Trzecie ułatwienie to bardzo krytykowane zniesienie obowiązku uzyskania zezwolenia przy nabywaniu nieruchomości nie zabudowanych, których łączna powierzchnia w całym kraju nie przekracza 0,4 ha na obszarze miast i 1 ha na obszarze wsi. Naszym zdaniem jest to pierwszy, nieśmiały, ale na tym etapie wystarczający, krok w kierunku otwarcia się naszego państwa na Wspólnotę Europejską. Ważnym, ale protetycznym rozwiązaniem jest instytucja promesy (przyrzeczenia), która pozwoli cudzoziemcom przystępującym do przetargów i rokowań dotyczących nieruchomości mieć pewność, że po utworzeniu na przykład spółki uzyska ona niezbędne zezwolenie ministra spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Dziś prezentowana nowela zamyka wiele furtek umożliwiających obejście ustawy z dnia 24 marca 1920 r. Moi przedmówcy już o tym wspominali. Między innymi nasz klub wielokrotnie zwracał uwagę, przy sprawozdaniach ministra spraw wewnętrznych corocznie składanych tu przed Wysoką Izbą, na takie sprawy, jak handel udziałami. I to zostało poprawione - art. 3e właśnie to uniemożliwia.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#AndrzejAumiller">Druga sprawa - proceder, który był już tu szeroko omawiany, czyli handel testamentami (art. 7 ust. 2 i 3). Po tej płomiennej wypowiedzi kolegi z PSL chciałbym powiedzieć, że przecież nie kto inny, tylko właśnie chłopi w obecności notariusza czynią taki zapis notarialny na rzecz obcokrajowca. I tu trzeba troszkę uczciwości.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Odnośnie do prezentowanych poprawek mniejszości stanowisko Unii Pracy jest następujące.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#AndrzejAumiller">Jeśli chodzi o pierwszą poprawkę mniejszości, dotyczącą odrzucenia projektu ustawy w całości, będziemy głosować przeciw.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#AndrzejAumiller">Jeśli chodzi o drugą poprawkę mniejszości, która oznacza, że każdy metr kwadratowy wymagałby zgody ministra spraw wewnętrznych, też będziemy głosować przeciw.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#AndrzejAumiller">Jeśli chodzi o trzecią poprawkę, możemy się do niej przychylić i będziemy głosować za nią, ponieważ jeszcze bardziej uściśla ona, że minister musi zwrócić uwagę na to, czy wyrażenie zgody nie zagraża interesom państwa. Popieramy ją i będziemy za nią głosować.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#AndrzejAumiller">Czwarta poprawka. Nie można ustanowić specjalnych warunków dla sprzedawcy. Zgodnie z tą poprawką sprzedającemu byłyby postawione specjalne warunki. Jest gospodarka rynkowa, więc takiej poprawki nie można przyjąć, i za nią nie będziemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#AndrzejAumiller">Poprawka piąta praktycznie jest nie do zrealizowania i nie będziemy za nią głosować.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#AndrzejAumiller">Poprawka szósta, za którą będziemy głosować, bardzo poważnie utrudni działanie ministra spraw wewnętrznych. Jej zamiarem jest rozszerzenie sprawozdania ministra spraw wewnętrznych o terytorialne rozmieszczenie tej sprzedaży. Wiemy, że sprawozdania te są bardzo dokładne i precyzyjne, ale tu trzeba postawić kropkę nad „i” . Tę poprawkę poprzemy.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#AndrzejAumiller">Nie poprzemy poprawki siódmej. Tutaj nie zgodzę się z koleżanką. Ta poprawka ma sens merytoryczny, ale w dobie dzisiejszej polskiej transformacji mamy wiele przykładów różnego rodzaju przestępstw i widzę tutaj niebezpieczeństwo. Na przykład ktoś pobierze kredyt - wcale nie z intencją spłacenia go - w banku, w którym jest już przewaga kapitału zachodniego. Zastawi ziemię, i to dość poważny obszar, i wtedy ziemia będzie mogła przejść w obce ręce. Jest tu pewne niebezpieczeństwo, pewna furtka umożliwiająca ominięcie ustawy. Dlatego nie będziemy za tą poprawką głosować. Co prawda będzie ją można uchwalić w latach przyszłych, ale nie na etapie bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#AndrzejAumiller">Poprawka ósma dotyczy nabywania nieruchomości na cele statutowe. I tutaj wnioskodawcy są za wykreśleniem punktu dotyczącego nabywania przez cudzoziemców bez zezwolenia nieruchomości o powierzchni łącznej w całym kraju do 0,4 ha na cele statutowe. Nie będziemy tej poprawki popierać.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#AndrzejAumiller">Następna poprawka dotyczy nieruchomości o powierzchni 1 ha na obszarze wsi. Tę poprawkę będziemy popierać.</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#AndrzejAumiller">Poprawka dziesiąta pozbawi rząd możliwości trzykrotnego zwiększenia normy nie wymagającej zezwolenia. Tu chodzi o to, czy rząd będzie mógł trzykrotnie powiększyć limit wynoszący w mieście 0,4 ha, na wsi 1 ha (czyli na wsi powiększyć do 3 ha). Proszę sobie wyobrazić możliwość inwestowania w mieście, np. w budowę hotelu z parkingami - jak można nie wyrazić zgody na większą powierzchnię? To samo dotyczy również inwestycji na wsi. Nie zapominajmy, że cudzoziemcom nie chodzi o wykupywanie naszej ziemi - to nie są czasy po I wojnie światowej. Dzisiaj jest zupełnie inna sytuacja. My przecież czekamy na kapitał zachodni, który powinien również zainwestować na wsi, na tej naszej przeludnionej wsi. Wiem, że stanowisko PSL jest pryncypialne, powiedziałbym nawet: ortodoksyjne - ani hektara, ani metra, ale w rzeczywistości to tak nie wygląda.</u>
          <u xml:id="u-78.14" who="#AndrzejAumiller">Następna poprawka - dwunasta - jest praktycznie nie do zrealizowania. Polega ona mianowicie na tym, że minister ma prowadzić rejestr nieruchomości sprzedanych cudzoziemcom bez zezwolenia. Ja i nasz klub nie wiemy, jak minister ma to zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-78.15" who="#AndrzejAumiller">Zapomniałem powiedzieć o jeszcze jednej bardzo ważnej poprawce - jedenastej - za którą można byłoby się opowiedzieć. Ja sam jestem zwolennikiem poglądu, że ziemia w Polsce jest za tania. Ale tu będzie poważny problem: Jak ustalić tę cenę ziemi w kraju nabywcy? Muszę powiedzieć, że w naszym mieście, w Poznaniu, na przykład ceny ziemi są światowe, więc cudzoziemiec tu nie miałby co dopłacać. Idea przedstawiona przez PSL jest jednak słuszna, tylko że ten zapis byłby trudny do zrealizowania, i dlatego w głosowaniu będziemy przeciwni tej poprawce.</u>
          <u xml:id="u-78.16" who="#AndrzejAumiller">Jeśli chodzi o poprawkę trzynastą, to ponieważ pozostawienie tego zapisu prowadzi do działania prawa wstecz, należy za nią głosować. Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera nowelizację ustawy i będzie głosował za jej uchwaleniem.</u>
          <u xml:id="u-78.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Andrzej Aumiller.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Andrzeja Gąsienicę-Makowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu BBWR. Następnym mówcą będzie pan poseł Piotr Ikonowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po uzyskaniu niepodległości przez państwo polskie po przemianach politycznych dokonanych w 1989 r. otworzyła się przed nami droga do nowoczesnej, pełnej wolności Europy. Na słusznej drodze, którą zmierzamy, jest jednak wiele zagrożeń tak dla tożsamości, jak i wolności osobistej i narodowej. Chcemy być otwarci na świat, jesteśmy jako naród bardzo gościnni, często nie zdajemy sobie sprawy, jakie pułapki prawne mogą nas sprowadzić do roli ślepego wykonawcy planów różnego rodzaju biurokracji.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Polska zmierza do struktur europejskich, ale musimy wiedzieć, że jesteśmy jeszcze ubogim narodem i nie możemy konkurować we wszystkich dziedzinach z bogatymi. Należy zawsze pamiętać, że nie ma wolności bez własności. Własność jest dopełnieniem naturalnych praw człowieka, a z drugiej strony ugruntowaniem praw narodu. Polska jest atrakcyjnym krajem i o tym wielu na świecie wie. Dlatego różnego rodzaju drogami proponuje się nam otwarcie i zbliżenie. Ale czy warunkiem musi być liberalizacja zasad sprzedaży ziemi? Przecież obowiązująca od 1920 r. ustawa jest zgodna z normami Unii Europejskiej, co stwierdzają różnego rodzaju ekspertyzy. Mówił o tym szczegółowo poseł Sawicki z PSL.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Sprawozdanie o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie zawiera zmian zapisów oprotestowanych przez przedstawicieli różnych klubów w pierwszym czytaniu. Zapisy projektu są nadal w perspektywie groźne dla interesu narodowego, bo takim interesem jest prawo posiadania ziemi.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Ziemia to największe bogactwo narodu. My jesteśmy tylko jej dziedzicami. Dlatego musimy czuć się odpowiedzialni przed przyszłymi pokoleniami, a nie tylko żyć i działać zgodnie z potrzebą chwili czy pod wpływem danej koniunktury. Może wielu ludzi, żyjąc dniem dzisiejszym, mając finansowe potrzeby, sprzedałoby chętnie ziemię, działki czy obiekty. Muszą oni jednak zdawać sobie sprawę, że cena ziemi jest u nas kilkakrotnie niższa niż gdzie indziej. Oczywiście należy być otwartym na inwestycje. Inwestor pragnie mieć własność i temu nie ma co się dziwić. Jednak procedury nie mogą dopuszczać do wręcz nie kontrolowanego zakupu ziemi. Dotychczasowe przepisy umożliwiają inwestorom zakup ziemi czy obiektu, a procedura - choć czasami trudna i żmudna - jednak chroni interes ogólnonarodowy.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Potrzebne są poprawki do ustawy z 1920 r., nie mogą one jednak wywoływać tak radykalnych zmian, szczególnie jeśli chodzi o grunty rolne. Najlepiej smakuje chleb wyprodukowany na polskiej ziemi i przez polskiego rolnika. Co na przykład będzie, gdy pięćdziesięciu cudzoziemców wykupi jeden koło drugiego do 1 ha ziemi i założy osadę, która w przyszłości mogłaby uzyskać wpływ na sprawy lokalne? A jeśli takich miejsc będzie więcej, to czy te środowiska nie będą nasączone nową subkulturą, groźną dla kultury polskiej?</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Klub BBWR w poprzednim głosowaniu poparł wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Podobnie uczynimy obecnie. Uzależnione to jest od przyjęcia poprawek. Popieramy te poprawki, które ograniczają liberalizację sprzedaży ziemi. Będziemy głosować przeciwko wnioskom mniejszości nr 7 i 9. Nie jest to akt zamknięcia się na inwestorów cudzoziemców, lecz ochrona własności. Polski rynek własnościowy jest i tak mocno przerzedzony. Dużo sprzedaliśmy za niską cenę. Dziś, podnosząc się gospodarczo, musimy cenić dobro największe, jakim jest życie i ziemia. Wszystkie zmiany w tym zakresie winny być przemyślane, oceniane w dłuższej perspektywie, a prawo tworzone winno być w spokoju, a nie pod naciskiem różnych sił. I do tego jeszcze w trybie pilnym.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Polska potrzebuje kapitału, ale i potrzebuje wolności, którą zapewnia ziemia-matka. Ten wybór zależy od każdego z nas. Docierają również do nas niebezpieczne sygnały o procederze zapisywania przed notariuszem obcokrajowcom ziemi - sprzedaży ziemi - która stanie się ich własnością po wejściu do Unii Europejskiej. Należałoby i ten problem już dziś rozeznać i ustawowo w umowach międzynarodowych zapisać.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Do pani poseł Skowrońskiej. Oczywiście, właściciel decyduje o sprzedaży swojej własności - ziemi - ale przecież wiemy, ile tej ziemi należy do skarbu państwa. Ziemią zarządzają urzędnicy, a nie właściciele-użytkownicy. Tę ziemię rolną widzą na papierze, nie dotykają jej swoją ręką i nie roszą potem swojej pracy. Łatwo im będzie kawałeczki - do hektara - sprzedawać. I to jest w tym projekcie groźne.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Mój klub będzie głosował tak, jak już powiedziałem, zależnie od przyjęcia odpowiednich poprawek. Zadecydujemy w ostatnim głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Andrzej Gąsienica-Makowski.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Piotra Ikonowicza o zabranie głosu w imieniu koła PPS.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Jest to ostatnie wystąpienie klubowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrIkonowicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Problem, którym się dzisiaj zajmujemy, wbrew pozorom wykracza poza ramy omawianej nowelizacji ustawy. Jest to problem dotyczący tego, w jaki sposób Rzeczpospolita może bronić swoich gruntów przed wykupem zagranicznym - i to nie z przyczyn nacjonalistycznych czy hurrapatriotycznych, lecz z przyczyn gospodarczych. Polska - i polskie społeczeństwo - chciałaby bardzo, aby w naszym kraju było jak najwięcej inwestycji zagranicznych tworzących miejsca pracy, niosących nowoczesną technologię. I właśnie dlatego trzeba wszelkimi środkami zapobiec sytuacji, w której ten kapitał, który mógłby być inwestowany w rozwój polskiego przemysłu, będzie zainwestowany w wykup polskich gruntów w celach spekulacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrIkonowicz">Dlatego tak ważnym problemem jest moment wejścia w życie ustawy i obrona przed takim procesem. Należy wnosić, że jeżeli Polska zostanie przyjęta do Unii Europejskiej, wówczas cena gruntów — ponieważ przesunie się bariera celna, staniemy się częścią wspólnego rynku — w Polsce wzrośnie kilkunastrokrotnie. Takie są szacunki. W związku z tym, jeżeli inwestor zagraniczny będzie miał do wyboru zainwestowanie w proces produkcyjny czy zainwestowanie w ziemię i czekanie, będzie wolał — nie ponosząc ryzyka — to drugie. Interesy polegające na spekulacji gruntami są w gospodarce wolnorynkowej najlepszymi i najbardziej dochodowymi interesami na świecie. Są też najbardziej pasożytniczym i szkodliwym społecznie sposobem zarabiania pieniędzy. Myślę, że żadną ustawą nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć się przed tym procesem. Kiedy Niemcy w 1939 r. wkraczali na Śląsk, mieli w ręku tytuły własności działek wykupionych przez podstawionych Polaków. Nie jest tak, że jakiś zapis ustawowy — jeden zapis ustawowy — jest w stanie przed tym nas uchronić. Natomiast przyjmując niniejszą ustawę, trzeba starać się takie zabezpieczenia wnosić. Myślę, że część tych zabezpieczeń jest zawarta w projekcie ustawy. Proponowany przez Polskie Stronnictwo Ludowe zapis — aby wyłączyć ziemie rolne — uważam za jak najbardziej uzasadniony i posłowie Polskiej Partii Socjalistycznej będą za nim głosować.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PiotrIkonowicz">Myślę, że jest rzeczą wartą refleksji — w kontekście dramatycznej różnicy potencjałów gospodarczych między Polską a naszymi sąsiadami, zwłaszcza Niemcami — zadanie sobie pytania: właściwie ile marek kosztuje całość Polski, 312 tys. km2? I jak się ta suma ma np. do biliona dolarów, które Niemcy zachodnie włożyły w rozwój Niemiec wschodnich? Myślę, że jest to niewielka część tej sumy.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PiotrIkonowicz">Z tego zagrożenia należy sobie zdawać sprawę. I nie dlatego, że ktoś z przyczyn nacjonalistycznych będzie tu wchodził. Po prostu wykup polskich ziem może się okazać zwyczajnie dobrym interesem. Jeżeli jest dobry interes, to lepiej, żebyśmy my go zrobili, a nie ktoś inny.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Piotr Ikonowicz.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy teraz do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Zapisanych jest czterech posłów.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Witolda Deręgowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WitoldDeręgowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ustawa z 24 czerwca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców przetrwała bez większych zmian od 1933 r. i dzisiaj nie odpowiada warunkom ustrojowo-politycznym i gospodarczym, w jakie weszła Polska od 1989 r. Przedstawiony Sejmowi projekt ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wychodzi naprzeciw wymogom regulacji prawnych, jakie obowiązują w krajach Unii Europejskiej, której członkiem pragnie być Polska. Jeśli chcemy wejść do Unii Europejskiej i być pełnoprawnym partnerem, musimy złagodzić nasze ograniczenia i wymagania stawiane przy nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Tak będą Polaków traktować w krajach Unii, jak my będziemy traktować cudzoziemców pragnących nabyć nieruchomość w Polsce. Jeśli ktoś myśli - a taki pogląd został dzisiaj zaprezentowany przez niektórych posłów - że ubiegając się o przyjęcie do Unii Europejskiej będziemy mogli tylko ubiegać się o pomoc, a ze swej strony mało dawać, to się mocno myli, gdyż będą nam stawiane warunki dostosowawcze.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WitoldDeręgowski">Obserwujemy od kilku lat zwiększone zainteresowanie cudzoziemców inwestowaniem w Polsce oraz posiadaniem prawnie nabytych nieruchomości na potrzeby osobiste, gospodarcze, rozwoju turystyki i handlu. Tym zainteresowaniom wychodzą naprzeciw nowe zapisy w projekcie ustawy zaprezentowane dzisiaj przez sprawozdawcę komisji - są one dostosowane do standardów międzynarodowych i równoprawnego traktowania obywateli polskich w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WitoldDeręgowski">Zmiany w projekcie ustawy z druku nr 1491 wprowadzają uproszczone procedury związane z wydawaniem zezwoleń na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców, które mają na celu wyeliminowanie luk prawnych, jakie zawiera dotychczas obowiązująca ustawa. Znowelizowane i zawarte w niej zapisy dotyczące cudzoziemców — często mają oni w swych krajach inne systemy prawne — muszą być jasne i nie budzące wątpliwości w ich i naszym rozumieniu. Muszą jasno i dobitnie określać reguły postępowania przy nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Tym wymogom — moim zdaniem — znowelizowana ustawa odpowiada i zabezpiecza przed nieprzestrzeganiem prawa. W szczególności wyeliminuje dotychczasowy nielegalny handel udziałami umożliwiający obchodzenie i nieprzestrzeganie prawa. Zapobiega temu zapis w art. 3e, który określa, że nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej na terytorium Rzeczypospolitej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, wymaga zezwolenia ministra spraw wewnętrznych. Bardzo ważny zapis obejmuje art. 6 ust. 1, który brzmi: „Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne”. I wreszcie art. 8 ust. 1 wyraźnie określa sytuacje, kiedy nie jest wymagane zezwolenie — z pewnym zastrzeżeniem — na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#WitoldDeręgowski">W wystąpieniach klubowych moi przedmówcy szczegółowo ustosunkowali się do nowelizowanych zapisów projektu ustawy wychodzących naprzeciw uregulowaniom międzynarodowym, które jako strona musimy uwzględnić, aby być pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#WitoldDeręgowski">Rozumiem również wyrażone w dyskusji przez posłów historyczne obawy wielu Polaków, pamiętających okres międzywojenny, kiedy w zorganizowany sposób wykupywano nieruchomości, aby realizować procesy germanizacyjne na terenach Polski. Mimo upływu już tylu dziesięcioleci Polacy mają te fakty głęboko zakodowane w pamięci, i proszę się temu nie dziwić. Jednak czasy już się zmieniły, jest inna sytuacja i na świecie, i w Europie, tak więc musimy zliberalizować nasze przepisy. Zaprezentowane dzisiaj zmiany zapisów w projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców mają tym nieprawnym praktykom zapobiec.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#WitoldDeręgowski">Będę głosował za przyjęciem projektu ustawy zaprezentowanego na dzisiejszym posiedzeniu, poprę niektóre wnioski mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Witold Deręgowski.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalembę z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#StanisławKalemba">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Zabierając głos w pierwszym czytaniu pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wnosiłem do Prezydium Sejmu o zwrócenie się do rządu o wycofanie trybu pilnego ze względu na złożoność zagadnienia, dużą nośność społeczną i w trosce o to, żeby w tym dążeniu „ekspresem” do struktur europejskich, także do OECD, nie zatracić naszej tożsamości, suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#StanisławKalemba">Przebieg prac w podkomisji, a także na wspólnym posiedzeniu trzech komisji sejmowych, które przedłożyły to sprawozdanie, potwierdził dosadnie te obawy. Nie trzeba chłopów, rolników przekonywać do liberalizacji przepisów, jeżeli chodzi o nabywanie gruntów na działalność inwestycyjną, gospodarczą, na mieszkania. Nie jest tak, jak mówiła pani poseł Skowrońska-Łuczyńska, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jest przeciwny wszystkiemu, bo w art. 8 ust. 1 na pięć punktów popieramy cztery. Ale też, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach Unii Europejskiej, nie ma liberalizacji, jeżeli chodzi o sprzedaż obcokrajowcom użytków rolnych, nieruchomości rolnych. Tego nie wymaga od nas umowa stowarzyszeniowa z EWG, ze Wspólnotami Europejskimi. W państwach Unii Europejskiej ze sprzedaży cudzoziemcom wyłączone są właśnie grunty rolne, leśne, zbiorniki wodne. Przysługuje w tym zakresie prawo dzierżawy i w tym kierunku powinny zmierzać nasze rozwiązania prawne. Zgodnie z rozwiązaniami zachodnimi, a także z podpisanymi umowami, nikt nie oczekuje od Polski sprzedaży tych nieruchomości, tym bardziej bez zezwolenia. Tam w ogóle nie ma takiej sprzedaży. Nasza nadgorliwość w tym zakresie jest nieoczekiwana i jest zbędna. Nie jest też akceptowana przez społeczeństwo, co potwierdzają wyborcy na moich spotkaniach poselskich zarówno w miastach, jak i we wsiach woj. poznańskiego.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#StanisławKalemba">Dlaczego wprowadzać rozwiązania nie akceptowane przez społeczeństwo, sprzeczne z rozwiązaniami zachodnimi, rozwiązania, które nie wynikają z zawartych umów? Sprzedaż gruntów powinna dotyczyć najwyżej ok. 3% powierzchni kraju i nie powinna obejmować nieruchomości rolnych. Po co mamy konfliktować społeczeństwo, stwarzać poczucie zagrożenia, szczególnie przy naszych kłopotach gospodarczych, nie zagospodarowanych gruntach, także w zachodnim pasie Polski? Przestrzegajmy w tym zakresie reżimów ochrony użytków rolnych, leśnych, jakie obowiązują w krajach Europy Zachodniej. Podkreślam, że stanowczo sprzeciwiam się sprzedaży cudzoziemcom nieruchomości rolnych, użytków rolnych i leśnych bez zezwolenia i poprę większość wniosków mniejszości, których części jestem współautorem.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#StanisławKalemba">Jestem stanowczo przeciwny wnioskowi mniejszości nr 7, w którym mamy zapis, że przepisów ustawy nie stosuje się do przejęcia nieruchomości przez bank utworzony zgodnie z przepisami prawa polskiego i mający siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, będący spółką kontrolowaną w rozumieniu art. 1 ust. 3, jeżeli bank przejmuje nieruchomość jako wierzyciel hipoteczny na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących egzekucji z nieruchomości. I tu się zgadzam z panem posłem Aumillerem. Tak samo negatywnie oceniam wniosek mniejszości nr 9. Jestem zdecydowanie przeciwny zapisowi w art. 8 ust. 2, dającemu Radzie Ministrów możliwość ustalenia innych niż określone w ust. 1 przypadków, w których nie wymaga się zezwolenia na nabycie nieruchomości o powierzchni nie przekraczającej 0,4 ha na obszarze miast i 1 ha na obszarze wsi, wraz z możliwością trzykrotnego zwiększenia tej powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#StanisławKalemba">Popieram wnioski mniejszości zgłoszone przez Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego. W przypadku ich nieprzyjęcia będę głosował za odrzuceniem projektu zmiany omawianej ustawy, projektu, który nie daje gwarancji poczucia bezpieczeństwa obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej. I tu chciałbym podkreślić, że w tym projekcie, w tych zmianach jest szereg zapisów korzystnych - mam na myśli szczególnie te, które dotyczą spółek kontrolowanych.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#StanisławKalemba">Jeszcze w nawiązaniu do wypowiedzi pani poseł Skowrońskiej-Łuczyńskiej. Nie można się zgodzić z tym, że grunty sprzedają właśnie rolnicy, chłopi, właściciele. Tu grozi najmniejsze niebezpieczeństwo. Prawdziwy polski rolnik, chłop, nie sprzeda gruntów, ziemi, obcokrajowcom. Czynią to przede wszystkim pracownicy administracji, którzy mają możliwość decydowania m.in. o gruntach będących we władaniu skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#StanisławKalemba">Żeby nie było nieporozumień - klub Polskiego Stronnictwa Ludowego nie jest przeciwny sprzedaży nieruchomości, tylko jest przeciwny sprzedaży nieruchomości bez zezwolenia. I na tym polega różnica. Chodzi o to, żeby ta sprzedaż była pod pełną kontrolą i żeby co rok minister spraw wewnętrznych przedstawiał po prostu informację na ten temat. Można uprościć procedury, ale nie wyrażamy zgody na sprzedaż bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#StanisławKalemba">Postawiono też zarzut, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego nie rozumieją tych zmian. My dobrze - sądzę, że najlepiej - rozumiemy te zmiany; uczmy się w tym zakresie od państw Europy Zachodniej. I w tej sprawie akurat proszę klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego nie pouczać, bowiem nie kto inny jak chłopi są solą tej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Tadeusza Samborskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Bogdan Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#TadeuszSamborski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W kwestii nabywania ziemi przez obcokrajowców ważne są niewątpliwie opinie ekspertów, specjalistów, przedstawicieli ministerstw, organizacji międzynarodowych, ale myślę, że bardzo ważna jest także opinia tych, którzy tę ziemię uprawiają, którzy tę ziemię — może brzmi to patetycznie — także kochają. Otrzymałem po poprzedniej naszej debacie wiele listów, wiele sygnałów, ale także sam pokusiłem się o minisondaż w moim woj. legnickim i (ta informacja ma też pewne znaczenie, jeśli rozpatrujemy ten problem i chcemy pewne tendencje uchwycić) napłynęły bardzo interesujące spostrzeżenia i uwagi z wielu miejscowości, takich jak Radwanice, Kotla, Gaworzyce, Żukowice, Głogów, w których te procesy i te tendencje można bardzo łatwo obserwować — można również tutaj snuć pewne przewidywania. Z analizy docierających do mnie sygnałów wynika, że kolejny raz chłopi, rolnicy, działacze stronnictwa i inni trafnie oceniają, że kwestia nabywania nieruchomości przez cudzoziemców jest nie tylko elementem polityki gospodarczej rządu, ale także elementem bezpieczeństwa narodowego. Nabywanie ziemi rolniczej ma także w ich rozumieniu znaczenie w kontekście tożsamości narodowej, kultury, pewnego układu życia w środowisku wiejskim. Jeśli miałbym się oprzeć na uogólnionej opinii tych, którzy do mnie napisali, to mógłbym wysnuć wniosek, że nie ma przyzwolenia na sprzedaż ziemi rolniczej ze strony znacznej części społeczności wiejskiej mojego województwa. Sądzę jednak, uwzględniając pewne realia, pewne procesy, które zachodzą — transformacyjne, integracyjne itd. — że trafnym postulatem, elementem pewnej filozofii naszego działania mogłoby być stanowisko, jakie zajął Zarząd Miejski Polskiego Stronnictwa Ludowego w Legnicy, który m.in. stwierdził, że należy korzystać z doświadczeń innych narodów — jeśli sprzedają one ziemię obcemu kapitałowi, to czynią to z wielką rozwagą. I ten postulat ludowców legnickich, apel o rozwagę w naszych rozważaniach nad nowelizacją ustawy, musi nam ciągle towarzyszyć.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#TadeuszSamborski">Pani poseł Skowrońska-Łuczyńska stwierdziła, że nasze protesty są niewspółmierne do zakresu liberalizacji. Być może, że protesty ludowców są tutaj głośniejsze czy w sposób bardziej wyrazisty artykułowane. Ale może też, zgódźmy się z tym, wiemy coś więcej i otrzymujemy sygnały, które pozwalają nam trzeźwiej patrzeć na ten problem. Gdybyście państwo, którzy tej liberalizacji się nie boją i opowiadają się za daleko idącą liberalizacją, otrzymywali listy o tym, że w wioskach Pomorza Zachodniego pojawiają się właściciele cudzoziemscy pod jakimś innym szyldem, niekoniecznie nawet oficjalnie cudzoziemskim, to na pewno by się pewna wątpliwość w wasze umysły także zakradła.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#TadeuszSamborski">Sięgamy do wzorów zagranicznych, do zagranicznych rozwiązań. W wielu państwach Europy nie ma formalnoprawnej dyferencjacji w odniesieniu do pozycji cudzoziemca starającego się o ziemię i pozycji własnego obywatela, ale w praktyce jest tyle zabiegów reglamentacyjnych, że potwierdza to nasze właśnie obawy i starania o to, abyśmy mieli własny system reglamentacyjny uwzględniający przede wszystkim interes naszego państwa. Myślę, że to jest właściwy kierunek poszukiwań.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#TadeuszSamborski">Ponawiam wątpliwość wypowiedzianą z tej trybuny. Skąd ten pośpiech i ta gotowość do liberalizacji znacznie większej niż oczekuje się od nas w kontekście naszych starań o wejście do Unii Europejskiej i OECD? Pragnę tutaj wyrazić takie stanowisko — myślę, że jest to do przyjęcia w tej Izbie — że w podobnie szybkim tempie, w jakim będą nas przyjmowali do Unii Europejskiej, jesteśmy skłonni liberalizować tę właśnie ustawę i tę dziedzinę rozwiązań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#TadeuszSamborski">W naszej filozofii myślenia o sprzedaży nieruchomości cudzoziemcom obecna jest teza o potrzebie racjonalnej reglamentacji tejże sprzedaży, a sprzedaż ta może dotyczyć nieruchomości nierolniczych. Widzimy pilną potrzebę uproszczenia procedur wydawania zezwoleń obcokrajowcom. Postulujemy też ustawowy wymóg prowadzenia ewidencji wydanych zezwoleń. Ewidencję tę w naszych rozważaniach lokujemy w Ministerstwie Sprawiedliwości, nadzorującym działalność wydziałów ksiąg wieczystych.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#TadeuszSamborski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Puentując, pragnę gorąco poprzeć poprawki mniejszości nr 2, 8, 10, 11 i zgłaszam zdecydowany sprzeciw wobec poprawek nr 7 i 9. Odnosząc się do poprawki nr 2, pragnę zaakcentować moje stanowisko w kwestii abolicji dla spółek, które weszły w posiadanie udziałów bez zezwolenia stosownych władz polskich.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Nie ma takiej poprawki.)</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#TadeuszSamborski">Na takie działania i ich usankcjonowanie na pewno nie będzie zgody ze strony posłów PSL. Zbyt daleko idąca i przedwczesna liberalizacja może doprowadzić do wykupu najlepszych obszarów przez cudzoziemców. Gdyby tak się stało, to byłoby to na pewno w wyraźnej sprzeczności z interesami obywateli polskich i bezpieczeństwem narodowym. My swoimi nowelizacjami powinniśmy ułatwiać działalność tym, którzy chcą w Polsce inwestować, ale nie tym, którzy chcą naszym dobrem ogólnonarodowym spekulować. Aby to subtelne rozróżnienie ustalić, potrzebny jest czas i szeroka społeczna konsultacja.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, dwie minuty i pięćdziesiąt sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#BogdanPęk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Problem, który dzisiaj jest omawiany, nie należy do problemów błahych. Ba, powiem więcej: dla polskiego Stronnictwa Ludowego, którego pierwsza strofa hymnu brzmi: „Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród”, jest to problem fundamentalny.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#BogdanPęk">Chciałbym w tym miejscu powiedzieć z całą mocą, że Polskie Stronnictwo Ludowe chce racjonalnie bronić polskich narodowych interesów. Racjonalnie, nie tak, jak usiłują nam wmówić niektóre kluby parlamentarne i liberałowie wierzący w cudowną rękę wolnego rynku, która pojawi się i wprowadzi w Polsce dobrobyt. My chcemy to robić zgodnie z zasadami prawa europejskiego i partnerstwa. Jeżeli nie wiadomo, o co chodzi, to powiem to wprost. Czy znane jest Wysokiej Izbie takie pojęcie, jak ziemie odzyskane - rejon, którego ogromne obszary są dzisiaj zagospodarowywane z wielkim trudem? Czy Wysoka Izba nie rozumie, że różnica cen ziemi w landach wschodnich Niemiec i na tych wielkich obszarach jest przerażająca? To oznacza, jak słusznie zauważył poseł Ikonowicz, że liberalizacja polegająca na wychodzeniu przed szereg, błędna z punktu widzenia racjonalnych interesów państwa polskiego doprowadzi nie tylko do masowej spekulacji, ale w bardzo krótkim czasie do wywłaszczenia polskiego narodu z tego terenu, wywłaszczenia w całym tego słowa znaczeniu. To nie co innego bowiem, lecz właśnie przekształcenia własnościowe wzbudzają w tej Izbie takie emocje i takie kontrowersje, a ziemia należy do najważniejszych czynników, które decydują o państwowości, tożsamości i suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#BogdanPęk">Kłamstwem jest twierdzenie, iż Polskie Stronnictwo Ludowe nie rozumie ducha czasów przemian, konieczności wejścia do wspólnego europejskiego domu. My nie mówimy: nie, jeśli chodzi o sprzedaż polskiej ziemi. Chcemy tylko, żeby odbywało się to pod kontrolą polskiego państwa, które jest w jakimś sensie reprezentacją polskiego społeczeństwa i emanacją jego woli. I oświadczam z pełną odpowiedzialnością w imieniu znacznej grupy posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, zwracając się także do naszych koalicjantów: jeżeli poprawki zasadniczo zmieniające zapisy decydujące o nadmiernej naszym zdaniem liberalizacji tej ustawy zostaną większością głosów dzięki Sojuszowi Lewicy i Unii Wolności przegłosowane, Polskie Stronnictwo Ludowe będzie musiało wyciągnąć z tego daleko idące wnioski. Także w Polskim Stronnictwie Ludowym świadomość tego faktu musi być w tej chwili niesłychanie istotna. PSL będzie racjonalnie bronić polskich narodowych interesów. Będzie zadawać kłam wszystkim tym, którzy twierdzą, że to, co jest prawem, prawem nie jest, a my ducha czasów nie rozumiemy.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#BogdanPęk">Zwracając się także do rządu polskiego, chciałbym powiedzieć, że nie może być tak, żeby w uzasadnieniu do ustawy, tak niesłychanie ważnej ustawy, podawali państwo nieprawdę. OECD, bardzo ważna dla nas organizacja, i te negocjacje, które tam były prowadzone, a prawo europejskie i realia tego prawa, także mechanizm ekonomiczny... To jest wprowadzanie posłów w błąd. Myśmy o tym mówili na posiedzeniu komisji późnym wieczorem pod nieobecność mediów. Robi się bowiem oczywiście wszystko, żeby opinia publiczna nie wiedziała, o co chodzi, żeby była przekonana, że PSL jest wsteczną partią. Z tego, że telewizja nie transmitowała wystąpienia klubowego Polskiego Stronnictwa Ludowego, wyciągniemy również odpowiednie wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, limit czasu. Muszę o tym przypomnieć. Proszę zbliżać się do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#BogdanPęk">Pani Marszałek! Kończąc, chciałbym powiedzieć, że dla PSL jest to sprawa kluczowa, tak jak jest to sprawa kluczowa dla przyszłości polskiego społeczeństwa. Ziemi polskiej nie będziemy oddawać za darmo. Nie zgodzimy się nigdy, żeby była przedmiotem spekulacji na szeroką skalę i żeby w Wysokiej Izbie interesy tych, którzy wzięli wielkie latyfundia w dzierżawę, przeważały nad racjonalizmem i interesem większości.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Bogdan Pęk.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu, jako ostatnią ze zgłoszonych posłów, panią poseł Janinę Kraus z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JaninaKraus">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu własnym i Konfederacji Polski Niepodległej chciałabym powiedzieć, że ten projekt ustawy z jednej strony jest dla nas papierkiem lakmusowym rzeczywistych intencji rządu odnośnie do procesów integracyjnych Polski z Unią Europejską, a z drugiej strony jest wykładnią dotychczasowej polityki rządu w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JaninaKraus">Wielokrotnie z tej trybuny sejmowej zarówno ja, jak i koledzy z mojego klubu podnosiliśmy problem realizacji i kontynuacji — i nie od roku 1989, jak to się przyjmuje, ale znacznie wcześniej, bo od roku 1986 — programu dostosowawczego polskiego systemu społeczno-gospodarczego do warunków i wymogów europejskich. Dostosowanie to polegało na ograniczaniu tych sektorów polskiej gospodarki i polskiego życia społecznego, które są konkurencyjne dla Zachodu. Jest ich wiele. Jest to górnictwo węgla kamiennego, które, jak Wysoka Izba wie, jest mi szczególnie bliskie, i jest to także polskie rolnictwo. Pozostając przy przykładzie polskiego rolnictwa, chciałabym przypomnieć dokument z 1989 r., nazywany „planem Stolpego”, przygotowany przez premiera Brandenburgii, w którym to dokumencie znajduje się stwierdzenie następujące: niskie ceny ziemi i tanią siłę roboczą w Polsce należy wykorzystywać w sposób bezkompromisowy.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JaninaKraus"> Ani w poprzedniej kadencji, ani w tej kadencji, Wysoka Izbo, nie doczekałam się ze strony rządu zdementowania tego zapisu w tym dokumencie, który został udostępniony i który stał się dokumentem sejmowym w poprzedniej kadencji Sejmu. Oczekuję od pana ministra wyjaśnień w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#JaninaKraus">Sprawa następna to zmniejszanie dystansu pomiędzy Polską i Unią Europejską w kontekście naszych aspiracji członkowskich do Unii Europejskiej. Otóż, Wysoka Izbo, znowu przypomnę, że z tej trybuny wielokrotnie domagaliśmy się, ażeby w sposób jasny, klarowny określone zostały warunki, te faktyczne, rzeczowe i finansowe warunki, których spełnienie jest niezbędne dla uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Nie chodzi bowiem o te formalne warunki, nazywane „kryteriami z Maastricht” — tzn. poziom inflacji, zadłużenia zagranicznego, deficytu budżetowego — bo, jak wiemy, pod tym względem już jesteśmy znacznie bardziej... albo jesteśmy bliscy zaawansowania w porównaniu z większością krajów Unii Europejskiej. Nie o to chodzi. Chodzi o te rzeczywiste kryteria. A w przypadku rolnictwa chodzi m.in. o to — powiedzmy sobie jasno — jaka część społeczeństwa ma być zaangażowana w sektorze rolniczym, jaki ma być poziom bezrobocia, jaki ma być poziom dochodu narodowego na głowę mieszkańca w Polsce. Mówmy o kryteriach rzeczywistych.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#JaninaKraus">Myślę, że to, o czym mówię, pod znakiem zapytania stawia intencje rządu w związku z projektem uchwały, w której Sejm zwraca się do rządu, żeby przygotował narodową strategię integracji. Otóż, panie ministrze, chciałabym powiedzieć, że ta ustawa w mojej ocenie i ocenie mojego klubu każe myśleć z niepokojem o tym, na czym będzie polegała ta narodowa strategia integracyjna.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#JaninaKraus">Udało nam się dzięki poparciu większości komisji Wysokiej Izby do uchwały, o której mówię, podjętej wczoraj przez Wysoką Izbę, a dotyczącej przygotowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, wprowadzić zapis, który mówi o zapewnieniu Rzeczypospolitej Polskiej właściwego miejsca w integrującej się Europie oraz o ochronie polskich interesów narodowych. Nie chcielibyśmy, żeby Polska w tej integrującej się Europie była jej przedmurzem, by nie powiedzieć - przedzamczem. I o to właściwe miejsce w Unii Europejskiej będziemy się z tej trybuny dopominać.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#JaninaKraus">Chciałabym powiedzieć, że podzielamy wszystkie te poglądy, które eksponują wynikające z tej ustawy zagrożenia, w szczególności zagrożenia, które związane są z możliwością przenoszenia na cudzoziemców prawa własności gruntów leśnych i gruntów rolniczych. I z tego też względu w sposób zdecydowany popierać będziemy poprawkę nr 2 i poprawkę nr 8; także w sposób zdecydowany nie poprzemy poprawki nr 7, poprawki nr 9 i poprawki nr 10, a w przypadku pozostałych poprawek głosować będziemy pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Janina Kraus.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Słucham, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Siedlecki: Pytanie do posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#HenrykSiedlecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania do pana posła sprawozdawcy. Prosiłbym również, aby pan minister w imieniu rządu odpowiedział na następujące pytanie. Przyznam się szczerze, że pracowałem w komisjach nad tą ustawą, ale po dyskusji jestem trochę skołowany i chciałbym uzyskać jednoznaczną odpowiedź. Mówię o brzmieniu art. 1 ust. 1 ustawy: „Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Zezwolenie wydawane jest przez ministra spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, za zgodą ministra obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha — również za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej”.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#HenrykSiedlecki">Otóż ja rozumiem, że ta ustawa w tym brzmieniu nie zezwala na sprzedaż ani jednego ara gruntów rolnych bez zezwolenia. Prosiłbym o potwierdzenie bądź zaprzeczenie, ponieważ w przypadku nieruchomości o powierzchni powyżej 1 ha mówi się tylko o dodatkowej zgodzie ministra rolnictwa. Koledzy z PSL wnoszą o wykreślenie tej wielkości 1 ha. To popieram. Na sprzedaż gruntów rolnych wymagałoby się zgody trzech ministrów: ministra spraw wewnętrznych, ministra obrony i ministra rolnictwa. To jest jedna sprawa. Prosiłbym o odpowiedź, czy właściwie rozumiem w tym punkcie brzmienie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#HenrykSiedlecki">Jeszcze pytanie odnośnie do poprawki nr 7. Tu szczególnie zwracam się do pana ministra. Zgadzam się z poglądem, że jeśli chodzi o sprzedaż gruntów, nie dotyczy to sytuacji, gdy rolnicy będą je sprzedawać, lecz chodzi o duże obszary. Dopóki grunty były państwowe bądź gdy są dzierżawione, nie ma problemu, ponieważ dzierżawca nie może gruntów dzierżawionych dać jako zastaw pod ewentualny kredyt. Natomiast w ostatnim czasie mamy do czynienia ze sprzedażą dużych areałów gruntów na własność różnym użytkownikom i w związku z tym istnieje niebezpieczeństwo. Prosiłbym o wyjaśnienie, czy się mylę, czy nie, sądząc że, gdy sprzedano np. z zasobów agencji własności ziemskiej duże gospodarstwo, może to być transakcja dotycząca 2–3 tys. ha i gdy nabywca zastawi to gospodarstwo pod kredyt w banku i nie spłaci kredytu, to bank może tę ziemię bez zezwolenia sprzedać cudzoziemcom. Czy dobrze rozumiem, że takie rozwiązanie może wystąpić w przypadku przyjęcia poprawki nr 7?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekSawicki">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Ponieważ wydaje mi się, że zostałem nie zrozumiany w kilku kwestiach, chcę to sprostować. Jednoznacznie powiedziałem w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, że jesteśmy za liberalizacją przepisów, za uproszczeniem procedur i nie sprzeciwiamy się nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców na cele działalności gospodarczej. Jesteśmy za tym, żeby te nieruchomości były udostępniane i żeby kapitał obcy mógł tu inwestować. Natomiast, zgodnie z obowiązującym prawem wspólnotowym, zdecydowanie się wypowiadamy przeciw sprzedaży ziemi rolniczej, gdyż wówczas następuje przewłaszczenie i, co posłowie w dyskusji podkreślali, może nastąpić spekulacja gruntami rolnymi i przewłaszczanie dużych powierzchni ziemi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MarekSawicki">Nie zrozumiała mnie również pani poseł Skowrońska-Łuczyńska, i to chyba najbardziej, skoro twierdzi, że w moim wystąpieniu nie było żadnych istotnych elementów merytorycznych. Rozumiem, że może dla poseł Łuczyńskiej-Skowrońskiej, wypowiadającej się w imieniu klubu Unii Wolności, a więc i dla Unii Wolności, własność ziemi, granice państwa nie są istotne, ale dla ludowców ziemia jest wartością świętą.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#MarekSawicki"> I chcę tutaj podkreślić, że sprzedawcą ziemi jest nie tylko rolnik właściciel, ale są sprzedawcami także urzędnicy państwowi, jest też bieda, która w przyszłości może część rolników zmusić do wyprzedaży gruntów, tylko po to, żeby przeżyli. I dlatego jeszcze to sprostowanie. Myślę, że poseł Kalemba też nie zrozumiał mojej wypowiedzi odnośnie do tych 97% gruntów rolniczych, leśnych i pod wodozbiorami. Chcę powiedzieć, że udostępniane cudzoziemcom nieruchomości pod działalność gospodarczą stanowią zaledwie niewielki ułamek procenta gruntów Rzeczypospolitej i naprawdę to nie będzie stanowiło zagrożenia. Dlatego jeszcze raz mówię: z tej sprzedaży, spod reguł wolnego obrotu muszą być wyłączone grunty rolne. Tak robi cała Europa, tak robi cały cywilizowany świat. Polska nie powinna wychodzić przed szereg. </u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Mam pytanie do posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Tylko proszę ściśle się ograniczyć do pytania, ponieważ czas klubowy jest wyczerpany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JarosławKalinowski">Pani marszałek, mam pytanie do posła sprawozdawcy, jednocześnie znakomitego prawnika, a od godziny członka Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JarosławKalinowski">Panie pośle, dzisiaj Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa ogłasza przetargi na dzierżawę. O tej dzierżawie sporo mówiono w dzisiejszej debacie. Mogą stawać do tych przetargów - i stają, znam osobiście takie przypadki - cudzoziemcy. I wygrywają je, stając się dzierżawcami gruntów Agencji Rolnej Skarbu Państwa. Jak w kontekście Kodeksu cywilnego, w kontekście prawa pierwokupu, wygląda ich prawo do nabycia na zasadzie pierwokupu? Jeżeli w świetle dzisiaj obowiązujących ustaw, w świetle obowiązującego prawa, trudno wyjaśnić, czy im faktycznie to przysługuje czy nie, to niewątpliwie w momencie uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, nawet jeśli zmienimy dzisiejsze ustawodawstwo, na co wskazuje Rada Legislacyjna, dokonamy zmian przepisów dotyczących obrotu nieruchomościami - oni już uzyskali dzisiaj prawo pierwokupu, są dzierżawcami. I kiedy uzyskamy członkostwo w Unii, oni skorzystają z tego prawa pierwokupu, a nie jest to areał o wielkości 1, 2, 10 ha, tylko są to tysiące hektarów.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Tylko, pani poseł, proszę ściśle w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Wyłącznie, pani marszałek. Chcę mianowicie sprostować to, co powiedział pan poseł Sawicki, odnosząc się do mojej wypowiedzi. Sugerował bowiem, iż powiedziałam, że w jego wystąpieniu nie było nic istotnego. Otóż nic podobnego nie powiedziałam. Powiedziałam tylko, że w wypowiedzi pana posła nie było tych konkretów, które zawarte są w ustawie, a w szczególności tego, jakiego rodzaju zwolnienia istnieją, w jakich przypadkach dopuszcza się nabywanie ziemi bez zezwolenia. Do tego bowiem pan poseł się nie odnosił. Natomiast nie mówiłam o istocie pana wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgłosił się jeszcze pan poseł Janusz Szymański, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Dwie minuty, panie pośle. To jest jeszcze czas klubowy, więc jest to wypowiedź w debacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JanuszSzymański">Pani Marszałek! Sądzę, że jest to bardzo istotna debata. Chcę powiedzieć, jakie standardy występują w Unii. Prosiłem o tego typu informacje i myślę, że jest ona Wysokiej Izbie potrzebna. Mianowicie dyrektywy Wspólnot Europejskich nie formułują wyraźnie kwestii prawa obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej do nabywania nieruchomości na terenie innych krajów członkowskich. Prawo takie wynika natomiast pośrednio z przepisów mających na celu usuwanie wszystkich ograniczeń swobody podejmowania działalności gospodarczej przez obywateli Unii Europejskiej w dowolnym kraju członkowskim. A więc wiąże się to z regulacją dotyczącą swobody działalności gospodarczej. Podstawową normą w tym zakresie jest zasada równego traktowania obywateli państwa przyjmującego i obywateli innych państw Unii. Analizując praktykę stosowania dyrektyw, treści tych dyrektyw, można stwierdzić tylko tyle, że prawo wspólnotowe zawiera dwie podstawowe zasady, które mają istotny wpływ na prawo nabywania nieruchomości przez obywateli Unii Europejskiej na terenie Unii.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JanuszSzymański">Pierwsza z nich to zasada swobody podejmowania działalności gospodarczej, zawarta zarówno w traktacie rzymskim, jak i w późniejszych przepisach prawa pierwotnego i prawa wtórnego Wspólnot, w tym także w orzecznictwie. Jeśli chodzi o dyrektywy, kilkadziesiąt aktów dotyczy swobody podejmowania działalności gospodarczej w różnych dziedzinach, z czego część - głównie dotyczących podejmowania działalności gospodarczej w rolnictwie i w leśnictwie - stawia bezpośrednio wymóg swobody nabywania nieruchomości. Ale to dotyczy regulacji spraw związanych ze swobodą prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#JanuszSzymański">Druga natomiast to zasada swobody świadczenia usług przez obywateli Unii Europejskiej na obszarze całej Unii. Jest oczywiste, że świadczenie usług na terenie innego państwa łączy się często z potrzebą nabycia nieruchomości przez świadczącego usługi. Sprawa jest jednak trudniejsza niż w przypadku podejmowania działalności gospodarczej, może się bowiem odnosić tylko do usług świadczonych czasowo na terenie innych państw. Jeśli więc miałoby to być świadczenie usług przez czas nie określony, byłoby to już podejmowanie działalności gospodarczej. W związku z tym w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości prawo nabycia nieruchomości przez podmiot świadczący usługi poza krajem macierzystym interpretowane jest „ścieśniająco”, jako wyjątkowa możliwość, gdy stanowi warunek umożliwiający świadczenie usług. W tej sytuacji zamiar podjęcia działalności gospodarczej stwarza znacznie bardziej liberalne warunki nabycia nieruchomości. Myślę, że ta informacja jest bardzo istotna dla Izby przy podejmowaniu rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#JanuszSzymański">Chciałbym, nie nadużywając życzliwości pani marszałek, poprosić pana ministra Zimowskiego, który często był o to pytany podczas posiedzenia, występuję również w roli posła, który prowadził te posiedzenia, o informację - myślę, że Izba powinna uzyskać taką informację - jakie warunki progowe przystąpienia Polski do OECD ta organizacja naszemu państwu postawiła i w jaki sposób realizuje to omawiany projekt. Chodzi mi o to, jakie konkretnie konsekwencje z treści zobowiązań przyjętych w układzie stowarzyszeniowym wynikają dla Polski w wypadku nowelizacji tych przepisów. Chcę poprosić pana ministra Zimowskiego o odpowiedź na pytanie: Czy projekt omawianej noweli realizuje wykonanie dyspozycji, którą przyjęliśmy, zharmonizowania prawa polskiego z prawem wspólnotowym?</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle, w jakim trybie? Słucham?</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że chodzi o sprostowanie dotyczące własnej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekSawicki">Myślę, że pan poseł Szymański również nie zrozumiał mojej wypowiedzi. Chcę zwrócić uwagę, że jeśli chodzi o dyrektywy, to one nie są aktami bezpośrednio obowiązującymi nawet w krajach członkowskich. Natomiast ja przytaczałem tutaj zarówno nieco ściślejsze normy prawne, jak i te, do których pan się odwoływał. Przytaczałem tutaj art. 222 traktatu rzymskiego, który nie rozstrzyga tego do końca, ale przytoczyłem również obowiązujący nas dokument - Układ Europejski art. 44 ust. 7, w którym wyraźnie jest napisane, że z udostępniania nieruchomości na rzecz działalności gospodarczej wyłączone są grunty rolne i leśne - i te mogą być udostępniane na zasadzie dzierżawy. Myślę, że ten dokument nas obowiązuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Czy mogę w trybie sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, ale ściśle w trybie sprostowania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JanuszSzymański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę oświadczyć, że nie odnosiłem się do treści wystąpienia pana posła Sawickiego. Natomiast starałem się dokonać cudu - przekazać jak najwięcej informacji w ciągu bardzo krótkiego czasu.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Cud się nie udał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pana Jerzego Zimowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JerzyZimowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie jestem zaskoczony temperaturą dzisiejszej debaty ani emocjami i wątpliwościami, jakie wzbudziła. Przypomina to debaty, które 20 czy 30 lat temu odbywały się w parlamentach Europy Zachodniej, bo mniej więcej wątpliwości i problemy były takie same. Minęło jednak 20 czy 30 lat i te problemy wyglądają tam już zupełnie inaczej. Myślę, że i my poradzimy sobie z tymi trudnymi problemami.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JerzyZimowski">Przykro mi, że przy tej okazji doszło do jakiegoś zasadniczego sporu politycznego. Padły tu wielkie słowa, wielkie hasła, niestety, nie przystające do tej regulacji. One mogą mieć zastosowanie do problemów, które będziemy napotykali, ale w tej chwili, Wysoka Izbo, to jeszcze nie są nasze problemy, co oczywiście nie zwalnia nas od tego, byśmy, mając wyobraźnię, próbowali się przed nimi zabezpieczyć. Ale w tej chwili, Wysoka Izbo, ich nie ma. Taka jest po prostu nasza sytuacja. Nie ma wyścigu do Wspólnoty Europejskiej, nie ma wyścigu do OECD. Nie na tym polega problem. Być może polega on na tym, że zbyt wolno przystosowujemy się do tego wielkiego organizmu gospodarczego i albo znajdziemy z nim harmonijną łączność i powiązanie, albo będziemy przeciwko niemu - a wtedy nie mamy szans.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JerzyZimowski">Dlatego chciałbym prosić panów posłów, szczególnie z PSL, aby jakoś próbowali swoim wyborcom, elektoratowi na wsiach polskich, wytłumaczyć, że ta ustawa nie stwarza takiego niebezpieczeństwa. Kładę na karb poetyki i temperamentu wszystkie sformułowania typu: dążenie ekspresem, rozwiązania, jakich nie ma w innych państwach Wspólnoty, nachalna oferta, kupczenie ziemią itd. Rozumiem, że prawa polemiki politycznej wymagają ostrego formułowania pewnych problemów, ale chciałbym, żeby także zrozumiano, że problemów nie rozwiązuje się gromkimi słowami czy hasłami. Nie byłoby dobrze, żeby akurat ta sprawa była przedmiotem jakiegoś poważnego sporu politycznego, bo padły tu również pewne polityczne sformułowania. Nie umiem i nie chcę tego nazywać, ale gdyby jakieś polityczne zasadnicze spory zostały przez te problemy wywołane, byłoby to ze szkodą dla rozwiązania tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#JerzyZimowski">Przypominam sobie posiedzenie Rady Ministrów, na którym chyba byliśmy wtedy razem z panem posłem Strąkiem, kiedy w pewnym momencie pan premier Pawlak powiedział: Panowie, od dzisiaj jesteśmy we Wspólnocie Europejskiej, pan poseł Strąk pewnie pamięta to posiedzenie Rady, skończył się wtedy okres karencyjny i stowarzyszyliśmy się - i zapanowała atmosfera, powiedziałbym, radości. Myślę, że posłowie z PSL rozumieją zatem ten trudny proces, który w tej chwili się rozpoczyna.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#JerzyZimowski">Chciałbym się odnieść do obaw, które państwo tu podnosicie. Nie ma niebezpieczeństwa wykupywania ziemi przez cudzoziemców. Taki proces nie nastąpił. Wprowadzając w obieg naszego życia państwowego starą ustawę z 1920 r., a stało się to w 1990 r., przyjęliśmy, że jest to ustawa restrykcyjna, ale w tej chwili nie stać nas na otwarcie naszej gospodarki tak szeroko, abyśmy od tych restrykcji mogli odstąpić. Chcieliśmy się przez te 6 lat czegoś nauczyć. Teraz mija właśnie szósty rok i nauczyliśmy się, że ta ustawa z 1920 r. po prostu to blokuje. Oczywiście jest ona nie przystosowana, ma luki itd., i to też budzi wielkie spory i namiętności, lecz generalnie trzeba powiedzieć, że ona to blokuje. Jeszcze raz powtarzam, że 1,5 tys. ha czy 2 tys. ha rocznie to są żadne wielkości, przy tym ziemi rolnej w ogóle praktycznie nie sprzedajemy. Trzeba sobie to powiedzieć. Nie ma takiej sytuacji, żeby tu gdzieś masowo przyjeżdżali cudzoziemcy - Niemcy, Rosjanie, Czesi czy Słowacy, i próbowali coś wykupywać. Takiego zjawiska nie ma. Owszem, słyszy się głosy, że takie procesy się gdzieś dzieją. Kiedy to sprawdzamy, okazuje się jednak, że nie bardzo ma to pokrycie w rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#JerzyZimowski">Chciałbym więc, aby Wysoka Izba zrozumiała, że w tej chwili jesteśmy w takiej sytuacji, że zagrożeń nie ma.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#JerzyZimowski">Musimy sobie też zdać sprawę z tego, że generalnie, żeby nasza gospodarka się rozwijała, powinniśmy rocznie otrzymywać zastrzyk kapitału zagranicznego w wysokości od 8 do 10 mld dolarów. To jest takie minimum, które powoduje, że ten nasz organizm gospodarczy rozwija się w zadowalającym tempie. Sami po prostu pewnych okresów nie przejdziemy. Chciałbym powiedzieć, że napływ kapitału zagranicznego, który by mógł ten proces obecnie motywować wynosi rocznie 1,5–2 mld dolarów, czyli praktycznie 5-krotnie czy 6-krotnie mniej od oczekiwanego poziomu. Muszę też powiedzieć, iż mi przykro, że tu z jednej strony padają jakieś patriotyczne wielkie słowa i hasła, a z drugiej strony padają takie siermiężne słowa o pieniądzach, o gospodarce, o jej rozwoju. Obecnie te 1,5 mld czy 2 mld absolutnie nie zaspokajają nawet minimalnych naszych oczekiwań, a jednocześnie nie ma możliwości napływu kapitału zagranicznego bez tego, że ten kapitał inwestycyjny będzie miał gwarancje w formie m.in. nieruchomości. Po prostu w zachodniej Europie, w większości gospodarek zachodnioeuropejskich bez tego nie ma takich możliwości. Jest to jeden z istotnych elementów. Chciałbym więc ten argument Wysokiej Izbie pod rozwagę tutaj poddać, by popatrzeć na to jako na ten wielki proces stopniowego dostosowania. Powiadam, 6 lat już próbujemy tę ustawę przystosować, już mamy pewne doświadczenia, zresztą co roku przez Wysoką Izbę weryfikowane.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#JerzyZimowski">Wysoka Izbo! Jeżeli przyjmiemy, że do Europy musimy dojść w sposób racjonalny, rozsądny, z gwarancją naszych interesów, to trzeba sobie powiedzieć, że kością niezgody jest to, że nie znosimy zasady zezwolenia na zakup ziemi przez cudzoziemców. Tu w pełni podzielam wywody pana posła Szymańskiego, który powiada, że nasze przepisy budzą zasadnicze wątpliwości, ponieważ ograniczają zasadę swobody gospodarowania, podejmowania działalności gospodarczej i świadczenia usług. W tym jesteśmy z nimi w sporze, bo oni mówią: znieście to, możecie stosować różnego rodzaju blokady, i takie blokady się stosuje, na przykład zakup ziemi zależny od wysokości kapitału akcyjnego, od posiadania uprawnień do wykonywania zawodu rolnika, w ogóle od pewnego statusu majątkowego. To można. Ale takich zezwoleń nie ma. Takie zezwolenia administracyjne, że nagle ni stąd, ni zowąd minister spraw wewnętrznych jednoznacznie kojarzony wchodzi w obrót, to jest spór właśnie z OECD i także ze Wspólnotą Europejską: no jakże wy tej zasady swobodnego obrotu chcecie przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#JerzyZimowski">Pyta pan poseł Szymański, jakie są warunki progowe. Właśnie wynegocjowaliśmy warunki progowe. Powiedzieliśmy, że ta ustawa jest nowelizowana, bo nie mamy doświadczeń, bo się boimy spekulacji, bo się obawiamy różnego rodzaju niebezpieczeństw z powodu różnic między bogatym krajem a krajem biednym, że to, co proponujemy, to jest właśnie ten warunek progowy, który został przez nich przyjęty, powiedziałbym, jako minimum minimorum, ze wszystkimi wątpliwościami, że to jednak nie odpowiada duchowi, ale rzeczywiście są tutaj warunki na to, że ta gospodarka będzie się zmieniała. Chciałbym powiedzieć, że utrzymujemy zezwolenie ministra spraw wewnętrznych. Na te obawy, czy wolno sprzedać ziemię rolniczą bez zezwolenia, powiadam — nie. Zasada jest taka. Nie wolno sprzedać ani ara ziemi rolniczej bez zezwolenia, z jednym wyjątkiem. Jeżeli podmiot gospodarczy jest zakorzeniony w Polsce — jest to spółka polska, aczkolwiek przeważa w niej kapitał zagraniczny — to może na swoje cele statutowe kupić 1 ha bez zezwolenia. Tak proponowaliśmy. To padło w komisji, jako propozycja do projektu ustawy, ale gorąco prosiłbym Wysoką Izbę o to, aby ta zasada została wprowadzona. Spółka, która w tej chwili chce kupić ziemię na wsi, jest przecież elementem przyspieszenia pewnych procesów ekonomicznych. To jest zdrowe zjawisko. Przynajmniej tak powinniśmy do tego podchodzić. To jest zjawisko bardziej prowadzące do zdynamizowania rolnictwa niż stwarzające w nim niebezpieczeństwa. Także obawy co do tego, że to będzie spekulacja — a spekulacja wiąże się na ogół z wykupywaniem przez indywidualnych nabywców, a nie przez podmioty gospodarcze — tutaj w grę nie wchodzą, ponieważ każdy cudzoziemiec, osoba indywidualna musi mieć zezwolenie ministra spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#JerzyZimowski">Chciałbym tutaj jeszcze raz zaapelować do Wysokiej Izby o namysł, racjonalne spojrzenie na ustawę, pozbycie się niepotrzebnych może obaw, zrozumienie tego, że praktycznie ta ustawa zezwala tylko na zakup - w tej chwili, w projekcie, który Wysoka Izba będzie miała jako projekt sejmowy, bez tych wniosków mniejszości - 0,4 ha, czyli 40 arów na terenie miejskim. To jest jedyna swoboda, na jaką się decydujemy. Czy to nie jest za mało? Czy to nie kłóci się z jakimś nawet zasobem własnych doświadczeń panów posłów, z którymi wielokrotnie rozmawialiśmy o tym, ile i komu dać zezwolenia. Przecież to Wysoka Izba te problemy ma na co dzień, a ja poprzez panów posłów z tymi problemami też cały czas się borykam.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#JerzyZimowski">Prosiłbym o spokojne, racjonalne spojrzenie na ustawę, niedopatrywanie się w niej niebezpieczeństw, które są przyszłością, jeszcze w tej chwili przez nas nieprzewidywalną. Zobaczmy. Jeżeli przyjąć, że dotychczasowe przepisy są zakręceniem kurka, z którego od czasu do czasu kapią krople, to w tej chwili ta ustawa powoduje, że te krople kapałyby jakoś częściej. Ale to jest tylko tyle.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#JerzyZimowski">Ponieważ w zasadzie wszystkie argumenty były na tej sali podniesione, pan poseł sprawozdawca wygłosił bardzo obszerny i syntetyczny referat o projekcie tej ustawy, nie chciałbym powtarzać tych samych tez. Państwo słyszeli je od pana posła sprawozdawcy, od panów posłów, którzy wnikliwie do tej ustawy podeszli. Nie chciałbym ich powtarzać, żeby nie zabierać Wysokiej Izbie czasu.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#JerzyZimowski">Chciałbym jednak w imieniu rządu zaapelować o to, aby poprawkę mniejszości, która mówi o 1 ha ziemi na wsi, poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pan Jerzy Zimowski.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#KazimierzPańtak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jestem w trudnej sytuacji, bo ta dyskusja miała bardzo wiele wątków politycznych. Myślę, że rzeczywiście podejmujemy decyzję polityczną, ale przede wszystkim podejmujemy ustawę, która reguluje, zmienia obowiązujące prawo. Mówienie, że nie można w Polsce zbywać gruntów rolnych, byłoby czymś właściwym, gdybyśmy wnieśli o uchylenie ustawy z 1920 r. Ta ustawa obowiązuje, natomiast chcemy zapobiec obchodzeniu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#KazimierzPańtak">Dlatego nie chcę podnosić wątku politycznego. Chcę zapewnić szanownych posłów z PSL, że umiłowanie ziemi ojczystej jest mi bardzo bliskie. Jestem przekonany, że umiłowanie ziemi ojczystej jest bliskie każdemu na tej sali. My nie kupczymy ziemią, jak było tu powiedziane. Decyzję o sprzedaży gruntu cudzoziemcom podjęto 76 lat temu. Dostosowujemy te przepisy do potrzeb chwili obecnej. Odniosę się więc do niektórych spraw w kategoriach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, proszę o ciszę, żebyśmy dobrze słyszeli wystąpienie pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#KazimierzPańtak">Przyjęcie wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości spowoduje, że nadal będzie można sprzedawać nieograniczoną liczbę hektarów ziemi rolnej, nadal będą luki, których istnienie wykazaliśmy w trakcie dzisiejszego posiedzenia, w trakcie procedowania. Odniesie to wręcz przeciwny skutek, bo już poszedł w Polskę instruktaż, jak można obchodzić tę ustawę. Przecież nie uchylamy ustawy z 1920 r., lecz ją nowelizujemy.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#KazimierzPańtak">Przechodzę do pytań, które były kierowane do mnie. Pan poseł Siedlecki pytał, czy z treści przepisu art. 1 ust. 1 należy wnosić, że bez udzielenia zgody nie można nabyć najmniejszego kawałka ziemi w Polsce. Tak, taka jest generalna zasada tej ustawy. Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia ministra spraw wewnętrznych. Bez zgody nie można nabyć. Są tylko wyjątki przewidziane w art. 8 ust. 1 pkt. 1–5, dotyczące m.in. nabycia lokali mieszkalnych, osób, które są związane z Polską, zamieszkują w niej itd. Bez zezwolenia mogą też nabyć nieruchomości osoby prawne, pan minister o tym mówił, mające siedzibę na terytorium Polski, tzw. spółki joint venture kontrolowane przez cudzoziemców. Ale to są firmy polskie, mające siedziby w Polsce. Natomiast osoba, która nie zamieszkuje w Polsce, nie może nabyć najmniejszej ilości ziemi bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli chodzi o wniosek mniejszości nr 7, pan poseł i pani poseł Skowrońska-Łuczyńska mówili, jakie były przesłanki, jaka była motywacja wnioskodawców proponujących przyjęcie tego wniosku. Mianowicie chodzi o to, żeby banki należące do podmiotów zagranicznych i działające w Polsce, według prawa polskiego, nie daj Bóg nie koncentrowały nieruchomości, których nie można zbyć w trakcie egzekucji (wcześniej te nieruchomości stanowiły zabezpieczenie kredytu udzielonego przez te banki). Taki jest sens tej poprawki - pytano o to.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#KazimierzPańtak">Pan poseł Kalinowski z PSL pytał, jak wygląda kwestia prawa pierwokupu w wypadku dzierżawców. Chodzi to o ziemię, która należy do skarbu państwa, i nieruchomości rolne są wydzierżawiane, w tym cudzoziemcom. Czy nie będą więc mieli oni prawa roszczenia o nabycie tych nieruchomości? Nie. Pan pytał, jak to jest określone na gruncie Kodeksu cywilnego. Kodeks cywilny stanowi, że prawo pierwokupu jest to instytucja, która wynika z czynności prawnej bądź z ustawy. Nie ma w Kodeksie cywilnym przepisu, że dzierżawca ma prawo pierwokupu. Nie ma takiego przepisu. Natomiast może to być mylone z instytucją, jaka istnieje w ustawie o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, gdzie najemca bądź dzierżawca ma prawo nabycia bez przetargu. Ale to jest odrębne zagadnienie. Nie istnieje pierwokup z tytułu dzierżawy.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli istniałoby natomiast przyrzeczenie prawa pierwokupu i byłaby umowa zawarta w formie aktu notarialnego, to wówczas - z tytułu czynności prawnej - zgodnie z poprawką, którą właśnie wprowadzamy, bo była luka - chodzi o zmianę 1 lit. d, gdzie się mówi, że nabyciem nieruchomości w rozumieniu ustawy jest nabycie prawa własności nieruchomości lub prawa wieczystego użytkowania na podstawie każdego zdarzenia prawnego - ustanowienie prawa pierwokupu dzierżawcy byłoby zdarzeniem prawnym, które prowadziłoby do nabycia tej nieruchomości i dlatego właśnie zabezpiecza w ten sposób interesy wsi, Polski i wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przypominam, że rozpatrywanie pilnych projektów ustaw odbywa się w dwóch czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, nie słyszę, co pan poseł mówi. Bardzo proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Chciałbym wycofać jedną poprawkę.)</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Chce pan wycofać jedną poprawkę przed głosowaniem.</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarekSawicki">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! W wyniku dyskusji, jak również rozmów koalicyjnych, mam nadzieję, że kolejne wnioski mniejszości, które zgłaszaliśmy, będą przyjęte. W związku z tym wycofujemy pierwszy wniosek mniejszości - po to, żeby ustawa mogła być nowelizowana i przyjmowana, oraz po to, żeby nie blokować procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Piękna postawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że to jest wniosek o odrzucenie w całości projektu ustawy. Tak, panie pośle? Przepraszam, muszę to uściślić. Jest to wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości, tak?</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie będziemy w takim razie, proszę państwa, nad pierwszym wnioskiem mniejszości głosowali ze względu na wycofanie go przez wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 1 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby wszystkie zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemca wydawane były za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje proponują, aby zgoda taka była wymagana tylko w przypadku zezwoleń na nabycie nieruchomości rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto się wytrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.14" who="#OlgaKrzyżanowska">W głosowaniu wzięło udział 247 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 196 posłów, przeciw - 49, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.15" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął drugi wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-117.16" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 2 ust. 1 wnioskodawcy w nowym brzmieniu pkt. 2 proponują, aby minister spraw wewnętrznych przed wydaniem zezwolenia:</u>
          <u xml:id="u-117.17" who="#OlgaKrzyżanowska">— mógł dokonać sprawdzenia, czy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca jest zgodne także z interesem państwa,</u>
          <u xml:id="u-117.18" who="#OlgaKrzyżanowska">— oraz aby mógł korzystać w tym celu z pomocy organów podległych właściwym ministrom, a nie tylko organów jemu podległych, jak chcą komisje.</u>
          <u xml:id="u-117.19" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są potrzebne wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-117.20" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.21" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.22" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-117.23" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.24" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 257 posłów. Za wnioskiem głosowało 131 posłów, przeciw - 105, wstrzymało się od głosu 21 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.25" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął trzeci wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-117.26" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 2 wnioskodawcy w nowym brzmieniu ust. 2 proponują, aby minister spraw wewnętrznych mógł określić dla sprzedawcy i nabywcy specjalne warunki, od których spełnienia będzie uzależniona możliwość nabycia nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-117.27" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje natomiast proponują, aby minister mógł określić takie warunki tylko dla cudzoziemca zamierzającego nabyć nieruchomość.</u>
          <u xml:id="u-117.28" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy potrzebne są wyjaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-117.29" who="#OlgaKrzyżanowska">Nikt nie zgłasza takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-117.30" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.31" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.32" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.33" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.34" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 260 posłów. Za - 123 posłów, przeciw - 123, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.35" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że czwarty wniosek mniejszości nie uzyskał większości głosów.</u>
          <u xml:id="u-117.36" who="#OlgaKrzyżanowska">W piątym wniosku mniejszości do art. 3e ust. 3...</u>
          <u xml:id="u-117.37" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.38" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-117.39" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 3e ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby minister spraw wewnętrznych mógł udzielić zezwolenia na nabycie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, jeżeli jest to zgodne z interesem państwa, a nie tylko jeżeli nie występuje prawdopodobieństwo zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-117.40" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-117.41" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.42" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 3e ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.43" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.44" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.45" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 267 posłów. Za przyjęciem wniosku - 147 posłów, przeciw - 105, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.46" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm piąty wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-117.47" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 6 polegającym na dodaniu po zmianie 3 nowej zmiany dotyczącej art. 4 wnioskodawcy proponują, aby coroczne sprawozdania ministra spraw wewnętrznych z realizacji ustawy zawierały także informacje o terytorialnym rozmieszczeniu nieruchomości nabytych przez cudzoziemców na podstawie udzielonych zezwoleń.</u>
          <u xml:id="u-117.48" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie będzie potrzeby wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-117.49" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.50" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na dodaniu po zmianie 3 nowej zmiany dotyczącej art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.51" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.52" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.53" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 268 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 268 posłów, przeciwnych nie było, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-117.54" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął wniosek mniejszości polegający na dodaniu po zmianie 3 nowej zmiany dotyczącej art. 4.</u>
          <u xml:id="u-117.55" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 7 do art. 7 wnioskodawcy proponują, aby dodać nowy ust. 4 stanowiący, że przepisów ustawy nie stosuje się do przejęcia nieruchomości przez bank utworzony zgodnie z przepisami prawa polskiego i mający siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, będący spółką kontrolowaną w rozumieniu art. 1 ust. 3, jeżeli bank przejmuje nieruchomość jako wierzyciel hipoteczny na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących egzekucji z nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-117.56" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy potrzebne są wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-117.57" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.58" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 7, polegającego na dodaniu nowego ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.59" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.60" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z państwa wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.61" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 268 posłów. Za - 35 posłów, przeciw - 227, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.62" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 7, polegający na dodaniu nowego ust. 4, odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-117.63" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 8 do art. 8 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby skreślić pkt 5 stanowiący, że nie wymaga uzyskania zezwolenia nabycie przez osobę prawną mającą siedzibę w Polsce kontrolowaną przez osobę fizyczną nie posiadającą obywatelstwa polskiego lub osobę prawną mającą siedzibę za granicą, na jej cele statutowe, nieruchomości nie zabudowanych, których łączna powierzchnia w całym kraju nie przekracza 0,4 ha na obszarze miast.</u>
          <u xml:id="u-117.64" who="#OlgaKrzyżanowska">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość dziewiątego wniosku mniejszości oraz jedenastego wniosku w zakresie dotyczącym art. 8 ust. 1 pkt 5.</u>
          <u xml:id="u-117.65" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.66" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 ust. 1, polegającego na skreśleniu pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.67" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.68" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.69" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 266 posłów. Za wnioskiem głosowało 116 posłów, przeciw - 135, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.70" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 8 ust. 1, polegający na skreśleniu pkt. 5, odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-117.71" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 9 do art. 8 ust. 1 pkt 5 wnioskodawcy proponują, aby łączna powierzchnia nieruchomości nie zabudowanych nabywanych bez zezwolenia przez osobę prawną mającą siedzibę w Polsce, kontrolowaną przez osobę fizyczną nie posiadającą obywatelstwa polskiego lub osobę prawną mającą siedzibę za granicą, na cele statutowe, nie przekraczała 0,4 ha na obszarze miasta i 1 ha na obszarze wsi.</u>
          <u xml:id="u-117.72" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.73" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.74" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.75" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.76" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 271 posłów. Za wnioskiem oddano 55 głosów, przeciw - 178, wstrzymało się 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.77" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 8 ust. 1 pkt 5 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-117.78" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 10 do art. 8 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 2 zawierający delegację dla Rady Ministrów do wydawania rozporządzeń ustalających inne niż określone w ustawie przypadki nabywania nieruchomości przez cudzoziemców bez wymogu uzyskania zezwolenia oraz zwiększających wielkość powierzchni nieruchomości, które cudzoziemcy mogą nabyć bez zezwolenia na podstawie przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-117.79" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie zmiana powołania w dotychczasowym ust. 3 oraz bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 11 w zakresie dotyczącym art. 8 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-117.80" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.81" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8, polegającego na skreśleniu ust. 2 oraz odnoszącego się do ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.82" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.83" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.84" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 269 posłów. Za wnioskiem padło 126 głosów, przeciw - 134 głosy, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.85" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 8, polegający na skreśleniu ust. 2 oraz odnoszący się do ust. 3, odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-117.86" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 11 do art. 8 wnioskodawcy proponują, aby dodać nowy ust. 4 stanowiący, że w przypadku nabycia nieruchomości w trybie art. 8 ust. 1 pkt 5 i art. 8 ust. 2 notariusz sporządzający akt nabycia nieruchomości pobierze od kupującego na rzecz właściwego urzędu gminy opłatę wyrównawczą równą dodatniej różnicy ceny gruntu pomiędzy ceną aktualną w kraju nabywcy a ceną w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-117.87" who="#OlgaKrzyżanowska">W przypadku przyjęcia tego wniosku odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia proponowanych nowych ustępów we wniosku mniejszości nr 12.</u>
          <u xml:id="u-117.88" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.89" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 polegającego na dodaniu nowego ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.90" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.91" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.92" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 269 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 122 posłów, przeciw - 129, wstrzymało się od głosu 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.93" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 8 polegający na dodaniu nowego ust. 4 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-117.94" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 12 do art. 8 wnioskodawcy proponują, aby dodać nowe ust. 4 i 5 nakładające na ministra sprawiedliwości obowiązek prowadzenia...</u>
          <u xml:id="u-117.95" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.96" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, proszę o ciszę w czasie głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.97" who="#OlgaKrzyżanowska">...obowiązek prowadzenia rejestru nieruchomości sprzedanych cudzoziemcom bez zezwolenia, a na Radę Ministrów określenia w drodze rozporządzenia trybu i zasad prowadzenia tego rejestru.</u>
          <u xml:id="u-117.98" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.99" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 8 polegającego na dodaniu nowych ust. 4 i 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.100" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.101" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.102" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 269 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 226 posłów, przeciw - 41, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.103" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 8 polegający na dodaniu nowych ust. 4 i 5 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-117.104" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 13 do art. 2 ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 2 nakładający na cudzoziemców, którzy w dniu wejścia w życie ustawy bez właściwego zezwolenia są udziałowcami lub akcjonariuszami kontrolowanej spółki handlowej będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, obowiązek złożenia w terminie jednego roku od dnia wejścia w życie ustawy wniosku o jego wydanie.</u>
          <u xml:id="u-117.105" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.106" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ustawy nowelizującej polegającego na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.107" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.108" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.109" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 268 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 126 posłów, przeciw - 126, wstrzymało się od głosu 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.110" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że wniosek mniejszości do art. 2 ustawy nowelizującej polegający na skreśleniu ust. 2 nie uzyskał większości, a tym samym nie został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-117.111" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-117.112" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.113" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-117.114" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem całości projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisję Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.115" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.116" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.117" who="#OlgaKrzyżanowska">W głosowaniu wzięło udział 263 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 156 posłów, przeciwko - 94, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.118" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-117.119" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze mamy jedno głosowanie, więc proszę o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-117.120" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Informacja rządu w sprawie uregulowania darowizn w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-117.121" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Grzegorza Kołodkę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-117.122" who="#OlgaKrzyżanowska">Prezydium Sejmu zaproponowało przyjęcie informacji do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-117.123" who="#OlgaKrzyżanowska">Wobec tej propozycji zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-117.124" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy zatem do głosowania nad propozycją Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-117.125" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.126" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa o zajęcie miejsc i nieprowadzenie rozmów w czasie głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.127" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem do wiadomości informacji rządu w sprawie uregulowania darowizn w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-117.128" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-117.129" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-117.130" who="#OlgaKrzyżanowska">W głosowaniu wzięło udział 261 posłów. Za przyjęciem informacji głosowało 170 posłów, przeciw - 65, wstrzymało się 26 posłów.</u>
          <u xml:id="u-117.131" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm informację rządu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-117.132" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, przystąpimy do rozpatrzenia jeszcze jednego punktu porządku dziennego. Przed udzieleniem głosu wnioskodawcom informuję, że będzie to pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-117.133" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.134" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, bardzo proszę o zachowanie ciszy.</u>
          <u xml:id="u-117.135" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw konstytucyjnych o zmianie ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (druki nr 1184 i 1302).</u>
          <u xml:id="u-117.136" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, obrady Sejmu będą dzisiaj trwały do godz. 16. Myślę, że zakończymy je już na tym punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-117.137" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-117.138" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę o umożliwienie wystąpień przedstawicielom wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-117.139" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jerzego Ciemniewskiego o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy z druku nr 1184.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JerzyCiemniewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 6 lipca 1995 r., a więc ponad 8 miesięcy temu, posłowie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności wystąpili z inicjatywą ustawodawczą dotyczącą zmiany art. 7 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym. Nowelizacja tego przepisu konstytucji ma na celu uniemożliwienie wykorzystywania przywileju poselskiego w postaci immunitetu parlamentarnego dla ochrony przed odpowiedzialnością karną posłów, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że dopuścili się czynów przestępnych. Zmianę taką, po karygodnych przypadkach udzielania przez większość parlamentarną ochrony klubowym kolegom, traktujemy jako bardzo ważny element wprowadzania do naszego życia publicznego prostych zasad przyzwoitości — by nie nadużywać pojęcia etyki w życiu publicznym czy nie wpisywać się w propagandowe akcje „czystych rąk”.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JerzyCiemniewski">Z ubolewaniem należy stwierdzić, że Prezydium Sejmu potrzebowało aż 8 miesięcy na rozważenie, czy sprawa jest warta umieszczenia w porządku dziennym posiedzenia Sejmu. Dodajmy, że w przypadkach, gdy chodziło nie o troskę o dobre imię Sejmu i polityków, o moralny aspekt polityki, lecz o zapewnienie dodatkowych gwarancji dla sprawowania mandatów przed domniemanymi zagrożeniami, Sejm — rzec można — w tempie ekspresowym dokonał dwóch zmian w konstytucji. Jedna zlikwidowała przerwę międzykadencyjną i zapewniła posłom korzystną sytuację w kampanii wyborczej, druga wychodziła poza zakres potrzeb, gdy idzie o określenie 3-miesięcznego terminu, w jakim Sejm ma uchwalać ustawę budżetową. Zatem można powiedzieć, że nie troska o stabilizację konstytucji powodowała tę zwłokę w postawieniu na porządku dziennym sprawy proponowanej przez mój klub, lecz troska o ochronę interesów większości parlamentarnej czy wręcz o interesy posłów.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#JerzyCiemniewski">Nie od rzeczy będzie w tym miejscu przypomnieć, że pierwszeństwo uzyskała w pracach parlamentarnych ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora (pod którą to ezopową nazwą kryją się głównie przepisy o przywilejach poselskich i senatorskich), mimo że jest oczywiste, że najpierw należy rozstrzygnąć o losach normy wyższego rzędu, czyli normy konstytucyjnej, a dopiero później stanowić ustawę zawierającą rozstrzygnięcia, które na tej normie konstytucyjnej są oparte. Dzisiaj odwróciliśmy kolejność postępowania.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#JerzyCiemniewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt nowelizacji ustawy konstytucyjnej oparty jest na uznaniu pierwszeństwa zasady równości obywateli wobec prawa przed zasadą ochrony posła przed niedogodnościami wynikającymi z faktu prowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego. Proponowana przez nas zmiana nie godzi w żadnej mierze w swobodę wykonywania mandatu poselskiego. Zachowany zostanie immunitet prawnomaterialny polegający na tym, że czyny zabronione przez prawo karne, jeżeli popełnione zostają w związku z wykonywaniem mandatu poselskiego, nie stanowią przestępstwa i jako takie nie podlegają ściganiu karnemu, chyba że naruszają prawa osób trzecich. Utrzymujemy tę formułę, którą obecnie przewiduje art. 7 ust. 1 ustawy konstytucyjnej. Innymi słowy, po wprowadzeniu proponowanej nowelizacji ochrona wykonywania mandatu poselskiego nie ulegnie zmianie. Zmiany dotyczą immunitetu formalno-procesowego. Proponujemy, ażeby wprowadzona została zasada, iż wszczęcie postępowania karnego wobec posła następuje w trybie takim samym, jak wobec wszystkich osób podlegających jurysdykcji prawa polskiego. Chcemy, ażeby na wszczęcie postępowania nie było wymagane udzielenie zgody Izby, która obecnie może być wyrażona w uchwale przyjętej większością 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#JerzyCiemniewski">Wysoka Izbo! Ten przywilej poselski immunitetu procesowego ma długą historię, chociaż nie jest tak powszechny w parlamentaryzmie, jak się często w Polsce mniema. Jego początki sięgają okresu walki parlamentu z monarchią. Później to uprawnienie służyło lepiej lub gorzej w warunkach różnych reżimów autorytarnych walczących z demokracją - chociaż w najmniejszej mierze nie stanowił ten przywilej ochrony przed zbrodniczymi działaniami w systemach totalitarnych. Dość przypomnieć los posłów PSL w Sejmie Ustawodawczym w latach 1947–1950. W państwie demokratycznym, w którym organy ścigania nie mogą w podejmowaniu postępowania karnego powodować się względami politycznymi, a sądy są bezstronne i niezawisłe, ten przywilej jest niepotrzebny i, jak powiedziałem wcześniej, jest niezgodny z zasadą równości obywateli wobec prawa. Uzyskanie mandatu w drodze wyborów nie powinno otwierać drogi do bezkarnego naruszania prawa.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#JerzyCiemniewski">Jeżeli kogoś nie przekonuje argument, że generalnie prokuratura nie powoduje się względami politycznymi, ale może być używana do wywierania nacisku na posłów lub że sądy nie są bezstronne i niezawisłe, to naszym obowiązkiem jako parlamentu jest podjęcie takich działań, które to zapewnią, nie dlatego że jest to zagrożenie dla nas, posłów, ale dlatego że godzi to we wszystkich obywateli, godzi w podstawowe wartości, na których opiera się demokratyczne państwo prawa. Nie możemy korzystać z przywilejów w wypadku nieprawidłowo działających organów sprawiedliwości. Oczywiście mogą zdarzyć się wypadki szczególne, gdy dojść może do ekscesów ze strony jakiegoś prokuratora, gdy wszczęcie postępowania karnego może być uznane za szykanę motywowaną względami innymi niż dążenie do ukarania za popełnione przestępstwo. W takiej sytuacji, zgodnie z proponowaną nowelizacją, Sejm będzie mógł zażądać zawieszenia postępowania do końca kadencji. W zgłoszonym projekcie określiliśmy, iż żądanie zawieszenia postępowania wymaga większości 2/3 głosów. Być może jest to zbyt wysoko określona większość. W dalszym postępowaniu parlamentarnym można oczywiście rozważyć, czy tej granicy nie obniżyć.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#JerzyCiemniewski">Wysoka Izbo! Uprzedzając zarzut, iż proponowana zmiana art. 7 ustawy konstytucyjnej może utrudnić wykonywanie mandatu poselskiego i senatorskiego, pragnę wskazać, że nowelizacja w niewielkim stopniu dotyczy zasady nietykalności poselskiej. Zachowujemy bowiem zasadę, iż zgoda na aresztowanie posła lub senatora musi być wyrażona przez Izbę większością 2/3 głosów. Jest bowiem sprawą oczywistą, że pozbawienie wolności uniemożliwia wykonywanie mandatu. Nie stanowi to jednak zasadniczego odstępstwa od zasady równości obywateli wobec prawa. Obecnie obowiązujący Kodeks postępowania karnego zniósł zasadę głoszącą, iż w wypadku oskarżenia o określone typy przestępstw obligatoryjnie stosuje się areszt i sprawa zastosowania go w postępowaniu przygotowawczym pozostaje do swobodnego uznania prokuratora. Fakt sprawowania mandatu może być traktowany generalnie jako wystarczająca gwarancja, iż osoba sprawująca ten mandat nie będzie uchylała się od stawienia się przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#JerzyCiemniewski">Wysoka Izbo! Powszechnie konstatowany jest głęboki kryzys zaufania do polityki i polityków. Jednym ze źródeł tego kryzysu jest przekonanie społeczeństwa o tym, że politycy dbają o własne interesy, że działają w sposób nieuczciwy, że wykorzystują swoją pozycję w życiu publicznym do celów osobistych. Tego rodzaju generalizacja jest nie tylko dla wielu z nas krzywdząca, ale przede wszystkim szkodzi demokracji, szkodzi parlamentaryzmowi. Znajduje jednak potwierdzenie w faktach, które mimo że są jednostkowe, są kompromitujące. Sejm kilkakrotnie udzielił ochrony przed odpowiedzialnością karną osobom podejrzanym o popełnienie przestępstw kryminalnych.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#JerzyCiemniewski">Wysoka Izbo! Zrezygnujmy z rozwiązań prawnych, które w imię zachowania koleżeńskich układów godzą w autorytet fundamentalnych instytucji demokratycznego państwa. Zawierzmy uczciwości prokuratury i bezstronności sądu. Najwyższy czas, by od słów o konieczności uzdrawiania polskiej polityki przejść do czynów. Uchwalenie zmiany art. 7 ustawy konstytucyjnej wniesionej przez posłów Klubu Parlamentarnego Unii Wolności jest jednym z działań, które w tym kierunku zmierza.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Jerzy Ciemniewski.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Andrzeja Żelazowskiego o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy z druku nr 1302.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AndrzejŻelazowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Propozycja zmiany art. 7 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r., którą przedstawiają wnioskodawcy - posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej - w druku nr 1302, wynika z dość powszechnej krytycznej oceny dotychczasowego stosowania w praktyce obowiązującego obecnie prawa dotyczącego immunitetu poselskiego. Otóż sądzi się dość powszechnie, że immunitet czyni parlamentarzystę bezkarnym; że jeśli robi on coś niezgodnie z prawem, to i tak żadna kara go nie spotka. Nie wchodząc w emocjonalne zawiłości dyskusji nad podnoszonym problemem - których tutaj zapewne i tak jeszcze będzie dużo, bo już ich było na początku trochę - trzeba podkreślić, że w związku z odczuciami, jakie rodzi ta problematyka, chcemy, by w nowej regulacji najwyraźniej zabrzmiała formuła immunitetu materialnego, to znaczy chroniącego posła czy senatora przed odpowiedzialnością za działalność związaną z wykonywaniem mandatu.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#AndrzejŻelazowski">W związku z tym jest oczywiście niezmiernie ważne, co w rzeczywistości oznaczać by miała działalność związana z wykonywaniem mandatu czy też obowiązków poselskich. Jeśli chodzi o doktrynę, trwa w tej sprawie spór, jeśli chodzi o wykładnię obowiązuje stanowisko Sądu Najwyższego z 16 lutego 1994 r. Czas na szczegółowe rozważania przyjdzie wówczas, gdy projekt będzie przedmiotem dyskusji w komisjach. Teraz chcę powiedzieć tyle, że projekt Sojuszu Lewicy Demokratycznej podtrzymuje, jeśli można tak powiedzieć, uprzywilejowaną pozycję immunitetu materialnego, a nowością jest ograniczenie immunitetu do odpowiedzialności karno-sądowej. W sprawach o wykroczenia i w sprawach cywilnoprawnych poseł lub senator ponosiłby odpowiedzialność jak każdy inny obywatel. Novum byłoby też ponoszenie odpowiedzialności przez parlamentarzystę wyłącznie przed Sejmem lub Senatem za działania wchodzące w zakres wykonywania mandatu.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#AndrzejŻelazowski">W zakresie drugiego elementu immunitetu, zwanego immunitetem formalnym, a polegającego na zakazie wszczynania postępowania karnego przeciwko deputowanemu bez uzyskania zgody odpowiedniej izby parlamentarnej, nowością jest zniesienie konstytucyjnej zasady, że do uchylenia immunitetu potrzeba zgody odpowiedniej izby, wyrażonej kwalifikowaną większością dwóch trzecich głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów lub senatorów.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#AndrzejŻelazowski">I wreszcie w kwestii przywileju nietykalności posła czy senatora proponujemy przyjęcie rozstrzygnięcia zastosowanego w konstytucji z 1921 r., która zakazuje zatrzymania lub aresztowania deputowanego bez zgody Sejmu czy Senatu, z wyjątkiem ujęcia na gorącym uczynku, jeśli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#AndrzejŻelazowski">Cała, dość skomplikowana problematyka immunitetowa wymaga, mimo krytyki stanu dotychczasowego, rozważnej analizy, aby ustrzec się takich rozwiązań, które pozwalałyby na restrykcyjne działania władzy wykonawczej wobec posłów. Obawy takie wyrażane były już w dziejach polskiego parlamentu w okresie Sejmu ustawodawczego w roku 1919.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#AndrzejŻelazowski">Prosząc Wysoką Izbę o zgodę na przekazanie projektu z druku nr 1302 do odpowiednich komisji, chcę zaznaczyć, że projekt ten uzyskał akceptację Klubu Parlamentarnego SLD, który popiera zaproponowany przeze mnie przed chwilą dalszy tok prac nad nim.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Andrzej Żelazowski.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Pierwszego proszę pana posła Ryszarda Grodzickiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Mirosław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#RyszardGrodzicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po raz kolejny w ciągu ostatnich dwóch dni zajmujemy się problemem immunitetu parlamentarnego. W dniu wczorajszym w trakcie debaty nad projektem ustawy o wykonywaniu mandatu problematyka ta zajęła stosunkowo dużo miejsca. Dziś rozpatrujemy projekt zmian ustaw konstytucyjnych w tym zakresie. Nie ulega wątpliwości, że rozwiązania, które w tej chwili są zawarte w konstytucji, są rozwiązaniami, które nawet w sensie legislacyjnym mogą budzić wątpliwości - nie do końca precyzyjne sformułowania nakazujące w praktyce zastanawianie się, co one oznaczają. Uchwalona dzisiaj ustawa może uprości nam nieco te interpretacje, ale też wszystkich wątpliwości nie rozwiąże. I pojawia się problem. Mamy dwa projekty, które dzisiaj rozpatrujemy, ale mamy także pewną redakcję zaproponowaną w trakcie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, redakcję, która ma znaleźć się w nowej konstytucji. Stajemy więc przed dylematem i koniecznością odpowiedzi na pytanie: Czy uważamy, że na przestrzeni jednego roku powinniśmy w tej samej materii tworzyć trzy różne rozwiązania konstytucyjne, czy też lepiej poczekać do tej nowej konstytucji i przyjąć to, które będzie ostateczne? Jest to problem dosyć istotny, i, jak sądzę, komisje, do których przekaże się ten projekt, będą musiały na to pytanie odpowiedzieć, decydując się i na tempo prac nad tymi projektami, i na rozwiązania, które zaproponują Wysokiej Izbie w ostateczności. Byłoby źle - klub mój tak sądzi - gdybyśmy przyjęli rozwiązanie polegające na koncepcji trzech różnych uregulowań w tej materii w relatywnie krótkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#RyszardGrodzicki">Mówił tutaj pan poseł Ciemniewski, uzasadniając swój projekt, że zagrożenie posła ze strony organów sprawiedliwości w zasadzie nie występuje czy nie powinno występować. Ale w tej kadencji mieliśmy już jeden przypadek, gdy uchylaliśmy immunitet posła właśnie w toku postępowania, którego podtekst polityczny był oczywisty. I jakoś tak się złożyło, że ani prokuratura tego nie dostrzegła, ani sąd I instancji, ani sąd II instancji, dopiero rewizja I prezesa Sądu Najwyższego sprostowała oczywiste naruszenia prawa. To jest problem posła Zająca. Nie jest więc tak, aczkolwiek nie był on w momencie orzekania posłem, ale nie jest tak, że aparat sprawiedliwości działa bezstronnie, że te elementy polityczne nie są elementami, które by nie mogły wpływać na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Nie zdarzyło się to wprost w stosunku do żadnego posła w chwili obecnej, a przynajmniej w takiej świadomości żyjemy, jednak trzeba pamiętać, że zagrożenie takie formalnie istnieje. Jeśli odwołujemy się do demokracji zachodnich, to proszę pamiętać, że do liberalizacji przepisów w tym zakresie dochodzono tam stosunkowo długo. Większość państw zachodnioeuropejskich przeszła przez okres dość ścisłej ochrony parlamentarzystów przed władzą wykonawczą. To także trzeba mieć na uwadze wtedy, gdy będziemy podejmować decyzje.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#RyszardGrodzicki">I jeszcze jeden aspekt związany z immunitetem materialnym, tj. ta formuła, która powiada, że tutaj się nie odpowiada za naruszenie praw osób trzecich. Otóż wydaje się, że w przyszłej konstytucji czy w tej nowelizacji konstytucji powinno się wyraźnie sformułować tezę, że ta ochrona dotyczy postępowania karnego, natomiast jeśli ktoś z oskarżenia prywatnego, jak to do tej pory miało miejsce, chce dochodzić swoich praw osobistych, to może to robić w postępowaniu cywilnym, gdzie żadna ochrona immunitetowa nie występuje.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#RyszardGrodzicki">Mój klub jest za tym, aby oba projekty skierować do Komisji: Ustawodawczej oraz Regulaminowej i Spraw Poselskich w celu opracowania rozwiązania kompromisowego.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Ryszard Grodzicki.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jacek Taylor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MirosławPawlak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Problem immunitetów parlamentarnych jest materią bardzo trudną i złożoną. Zawsze nasuwają się wątpliwości, czy ochrona prawna - w tym przypadku rozstrzygnięta w ustawie zasadniczej - nie jest zbyt daleko idąca. Czy poseł i senator powinni być poddani szczególnej ochronie, czy też tak jak wszyscy obywatele za działania nie związane z wykonywaniem mandatu winni odpowiadać na równi. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego granica pomiędzy działaniem nie związanym z wykonywaniem mandatu jest bardzo płynna i w wielu przypadkach wprost trudna do ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MirosławPawlak">Wieloletnie doświadczenia w komisji regulaminowej pokazują, że spotykamy się ze sprawami bardzo różnymi, często o charakterze precedensowym. Poseł lub senator pełni najczęściej wiele innych funkcji społecznych, samorządowych czy publicznych. Myślę, iż jeśli ta nowelizacja zostałaby uchwalona, to istnieje realne zagrożenie, że np. wielu dziennikarzy, wiele osób będących w konflikcie prywatnym z parlamentarzystą lub chociażby nie w pełni zrównoważonych psychicznie wykorzystywałoby to do swoich celów i różnych politycznych intryg. Mnożyłyby się sprawy przeciwko parlamentarzystom w prokuraturach i sądach.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa jednak, że rozstrzygnięcia zawarte w art. 7 konstytucji powinny zostać poddane wszechstronnej analizie i dyskusji. Ewentualne nowelizacje i zmiany mogłyby być poddane szczegółowej analizie i dyskusji w Komisji Konstytucyjnej. Warto by sięgnąć po rozwiązania funkcjonujące w innych parlamentach europejskich. Po takich analizach i dyskusji można będzie przystąpić do modyfikacji i ewentualnego okrojenia prawnej ochrony posłów. Takie rozwiązania mogłyby się wtedy znaleźć w nowej ustawie konstytucyjnej. Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za skierowaniem projektów do dalszych prac w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Mirosław Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Taylora w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Konrad Napierała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JacekTaylor">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Unii Wolności opowiadam się oczywiście za projektem zgłoszonym przez mój klub i sprzeciwiam drugiemu projektowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#JacekTaylor">Najważniejsza i właściwie jedyna poważna różnica pomiędzy tymi projektami polega na stosunku do immunitetu formalnego. Jesteśmy za jego bezwarunkowym zniesieniem, za likwidacją, tzn. za zniesieniem zasady niedopuszczalności prowadzenia postępowań karnych, bez zgody Sejmu, przeciwko posłom za czyny nie wiążące się z wykonywaniem mandatu poselskiego. Dotychczasowa historia immunitetu zdaje się potwierdzać pogląd, który reprezentuję. Z immunitetem mamy kłopot - to jest kłopot demokracji. Do 1989 r. ten problem w ogóle nie występował. Począwszy od lat pięćdziesiątych spraw immunitetowych w Sejmie nie było, poza jedną - w 1980 r. - kiedy chodziło o ewidentne rozliczenie polityczne nowej ekipy z przedstawicielem starej. Poza tym spraw tego typu w ogóle nie było. Wnioski natomiast w sprawach prywatno-karnych, które wpływały od czasu do czasu, były w Sejmie komunistycznym pozostawiane bez biegu, tak jakby ich nie było. I, jednym słowem, to jest kłopot z demokracją. Ale immunitet jest przywilejem. Przywilejem można obdarowywać kogoś, kto go nie nadużywa. Przywileje są dla dżentelmenów. Tymczasem tu okazało się, że Sejm służy za swoisty azyl. Przecież mieliśmy do czynienia z osobami, które starały się, i to skutecznie, o wejście do parlamentu tylko w obawie przed prokuratorem, żeby uciec przed wymiarem sprawiedliwości. Bywało, że posłowie zamieszani w poważne afery gospodarcze, tak jak to było z posłem Ireneuszem Sekułą, szukali w Sejmie sposobu ucieczki przed wymiarem sprawiedliwości. Co gorsza, znajdowali oparcie w posłach ze swoich klubów, paraliżując postępowania karne, co bulwersowało opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#JacekTaylor">Projekt konkurencyjny w stosunku do projektu Unii Wolności, wniesionego trzy miesiące wcześniej, zasadniczo utrzymuje tu status quo; dokonuje korekty, drobnych zmian, po to żeby nic nie zostało zmienione. Rezygnuje się bowiem tylko z ochrony przed odpowiedzialnością karno-administracyjną, tzn. za wykroczenie. Mówi się też w uzasadnieniu tego projektu o rezygnacji z ochrony przed odpowiedzialnością cywilnoprawną, ale to pomyłka, bo takiej odpowiedzialności nie było - to się w ogóle nie wiąże z immunitetem. Jest też kwestia, że nie potrzeba aż tak wielkiej większości do odebrania immunitetu. Ale w każdym razie chodzi o to, żeby pozostawić rzeczy takie, jakimi były. Wnioskodawcy powołują się na konstytucję marcową. Chętniej powołałbym się na konstytucję kwietniową, która nie znała immunitetu formalnego - właśnie po złych doświadczeniach z konstytucją marcową w tym zakresie. Niemniej działania zmierzały wówczas w dobrą stronę. W pierwszej połowie lat trzydziestych prokuratura zgłosiła 47 wniosków o pozbawienie immunitetu i wszystkie zostały uwzględnione przez Sejm. Z nami było zupełnie inaczej. Jednym słowem, po to trzeba zlikwidować immunitet formalny, by zaprzestać praktyki nadużywania go przez zainteresowanych, którzy, jak do tej pory, na ogół nie chcieli korzystać z możliwości oczyszczenia się w toku postępowania karnego przed sądem. Chodzi także o to, by uniemożliwić tę postawę otoczenia politycznego posłów ściganych, którą obserwowaliśmy w Sejmie jako identyfikację z osobami uwikłanymi w sprawy karne. Była to sytuacja ewidentnego nadużywania przywileju, co obrażało system wymiaru sprawiedliwości i wywoływało wrażenie braku zaufania do sądownictwa, do organów wymiaru sprawiedliwości. Było to faktyczne stawianie się przez parlamentarzystów ponad prawem, co przekraczało miarę przyzwoitości. W gruncie rzeczy cała ta sprawa jest sprawą autorytetu Sejmu. Nie tak dawno, 3 lata temu, strajkujący górnicy w swoich postulatach umieścili też postulat likwidacji tego immunitetu formalnego, by umożliwić odpowiedzialność karną posłów przed sądem. Ponieważ Sejm z pewnością nie powinien służyć jako azyl ludziom, którzy wchodzą w kolizję z prawem, postulat Unii Wolności podyktowany jest potrzebą chwili, wynikającą z obserwowanej z pewną grozą i oburzeniem praktyki parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jacek Taylor.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę ostatniego ze zgłoszonych mówców pana posła Konrada Napierałę o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#KonradNapierała">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klub Unii Pracy popiera skierowanie obu projektów do komisji. Nieprzypadkowo obu, ponieważ uważamy, że problem jest trudny legislacyjnie, prawnie. Taka jest opinia również wielu poważnych prawników. Dlatego myślimy, że w komisji będzie możliwość wypracowania jakiegoś kompromisowego rozwiązania. Bardzo dobrze się składa, że parlament polski zajął się tą kwestią, która bulwersowała, często była wyolbrzymiona i stanowiła powód niepotrzebnych ataków na Sejm. Ale trzeba wyraźnie powiedzieć, że Sejm, tak jak mówił mój przedmówca, nie może być azylem dla ludzi uchylających się od odpowiedzialności prawnej, karnej. Nawet jeśli to są jednostki, rzutują na obraz całego Sejmu. Polska rodząca się demokracja nie może sobie pozwolić na utratę tak jeszcze skromnego przecież autorytetu.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#KonradNapierała">Niemniej jednak trzeba jeszcze raz podkreślić, że sprawa nie jest taka prosta. Byłbym zobowiązany, gdyby tak daleko idący wnioskodawcy z Unii Wolności wskazali na kraj w Europie, w którym nie ma immunitetu formalnego. O ile wiem, takiego kraju w Europie nie ma, czyli bylibyśmy pod tym względem ewenementem. Powiem więcej, w krajach, które też wkraczają jak my na drogę demokracji, w Czechach i w Słowacji, immunitet formalny jest bezwzględny, również czasowo, to znaczy że podobnie jak immunitet materialny obowiązuje do śmierci. Oczywiście nie chcę optować za takim rozwiązaniem, bo to jest absurdalne i niedopuszczalne (nie krytykuję oczywiście tamtych rozwiązań), ale to byłby dopiero azyl dla różnego rodzaju kombinatorów i od tego trzeba się odciąć.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#KonradNapierała">Oczywiście można się powoływać na konstytucję marcową, można na kwietniową. Jeśli chodzi o konstytucję marcową, to w latach 1921–1926 złożono kilkaset wniosków o uchylenie immunitetu, z tego 92 były rozpatrzone, ale tylko 13 pozytywnie. Po 1926 r. w sumie blisko 100 wniosków było rozpatrzonych pozytywnie. Niemniej jednak wystarczy sięgnąć do podręczników historii, żeby się przekonać, że uchylano immunitet nie tylko kryminalistom czy ludziom szukającym w parlamencie azylu. Były tam również ostre elementy walki politycznej. I niestety brak immunitetu formalnego stanowił o pozbawieniu tej zasłony ludzi, którzy prowadzili normalną grę polityczną, a ich przeciwnicy wykorzystywali to do ataków.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#KonradNapierała">Zmierzając jednak do konkluzji, chcę wyraźnie powiedzieć, że jesteśmy za tym, żeby zostały zapewnione warunki do realizacji celów wymiaru sprawiedliwości; żeby wymiar sprawiedliwości nie natrafiał na przeszkody takie, jakie mieliśmy co do chociażby wspomnianego pana posła Sekuły, w przypadku którego do błędu przyznawali się później również jego koledzy parlamentarni.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#KonradNapierała">Z drugiej strony muszą być utrzymane warunki do właściwego pełnienia przez posłów mandatu poselskiego i ochrony przed szykanami politycznymi, których dzisiaj na horyzoncie na szczęście nie widać, ale co jutro może przynieść, tego w tej chwili nie możemy jednoznacznie stwierdzić. Tak że to nie mogą być rozwiązania pod wpływem chwili i na chwilę. To muszą być rozwiązania systemowe na wiele lat, tak żeby parlament był sprawny i nie ucierpiał i żeby społeczeństwo też było usatysfakcjonowane i miało świadomość, że, tak jak tutaj już mówiono, parlament nie jest i nie będzie żadnym azylem dla aferzystów.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#KonradNapierała">Sądzimy co do poprawki, którą Unia Pracy zgłaszała do innego projektu, a która została odrzucona, iż powinny zostać stworzone warunki - gdyby immunitet formalny został utrzymany - do zrzeczenia się przez parlamentarzystę immunitetu. Na razie takiej konstytucyjnej możliwości nie ma, ale sądzimy, że byłoby to dobre rozwiązanie, które - być może - byłoby jakimś kompromisem i satysfakcjonowałoby wszystkie strony.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#KonradNapierała">Innymi słowy, chciałbym w imieniu swojego klubu, Unii Pracy, poprzeć wniosek o skierowanie obu projektów do komisji.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Konrad Napierała.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Był to ostatni z posłów zgłoszonych do zabrania głosu w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy posłowie przedstawiciele wnioskodawców chcą zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował poselskie projekty ustaw konstytucyjnych o zmianie ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 75 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu złożenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Jana Wyrowińskiego z Unii Wolności, a następnie pana posła Waldemara Pawlaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JanWyrowiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z ubolewaniem pragnę oświadczyć, iż kolejny raz Izba nie znalazła czasu na rozpatrzenie projektu uchwały dotyczącej wyników referendum uwłaszczeniowego. Dzieje się tak w sytuacji, gdy uczynił to już pan prezydent podczas specjalnie w tym celu zwołanego spotkania z udziałem przedstawicieli partii obecnych w parlamencie oraz związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JanWyrowiński">Zwłoka Sejmu w odniesieniu się do wyników referendum jest tym trudniejsza do wytłumaczenia, iż to przecież z inicjatywy Izby została podjęta decyzja o referendum uściślającym sposób rozdysponowania majątku państwowego.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#JanWyrowiński">Stoimy, pani marszałek, Wysoka Izbo, wobec konieczności podjęcia strategicznej decyzji co do przeznaczenia tej części majątku, która pozostała, do sprywatyzowania. Im prędzej ta decyzja zapadnie, tym lepiej. Ośmielam się w związku z tym wnosić do Prezydium Sejmu za pośrednictwem pani marszałek o to, aby uczynić zadość niepisanej tradycji, która w tej Izbie panuje, a która wyraża się w tym, że punkty porządku dziennego, nie zrealizowane na danym posiedzeniu Sejmu stają się pierwszymi punktami porządku na następnym posiedzeniu Sejmu, i prosiłbym, aby tak się stało na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przekażę Prezydium Sejmu sugestie zawarte w pana oświadczeniu.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym państwa poinformować, że ze względu na to, iż mamy bardzo wypełniony czas sejmowy, a ciągle przyjmujemy w czasie pierwszego dnia posiedzenia nowe punkty porządku dziennego, w tej chwili, kończąc posiedzenie, mamy 6 godzin zaległości. To znaczy tyle czasu musimy przeznaczyć na nie rozpatrzone w czasie tego posiedzenia punkty porządku dziennego. Myślę, że na przyszłym posiedzeniu Sejmu pierwsze będą rozpatrywane te punkty, które nie zostały zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle, pan będzie uprzejmy.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł Waldemar Pawlak z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WaldemarPawlak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym złożyć oświadczenie w sprawie głosowania nad przyjęciem projektu nowelizacji ustawy o sprzedaży ziemi cudzoziemcom. Otóż w głosowaniu nr 54 nad całością projektu ustawy z pełnym przekonaniem głosowałem przeciwko jego przyjęciu. Ze zdziwieniem więc stwierdzam, że w wydruku tego głosowania mój głos został zaliczony jako głosowanie za ustawą. Oświadczenie mogą potwierdzić posłowie Jarosław Kalinowski i Marek Sawicki. W związku z tym oczekuję wyjaśnienia sprawy przez służby obsługujące aparaturę do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jak w każdym takim wypadku, sprawdzimy to.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Komunikatów nie ma.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 1570.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Na tym kończymy 75 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 27, 28 i 29 marca 1996 r., został paniom i panom posłom doręczony do imiennych skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 15 min 40)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>