text_structure.xml 633 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 07)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Cimoszewicz, Aleksander Małachowski i Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy powołuję panią poseł Renatę Szynalską i pana posła Tadeusza Sławeckiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Renata Szynalska.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że we wtorek, 5 grudnia br., w sali kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej odbędzie się drugie spotkanie przewodniczących parlamentów państw stowarzyszonych z Unią Europejską, a więc dziesiątki. Uczestnikiem spotkania będzie również jego inicjator, przewodniczący Parlamentu Europejskiego pan dr Klaus Hänsch, który zorganizował pierwsze spotkanie w kwietniu bieżącego roku w Strasburgu. Celem warszawskiego spotkania będzie rozważenie, jaką rolę powinny odegrać parlamenty narodowe w procesie wchodzenia naszych krajów do Unii Europejskiej. Szczegółowo rozpatrzymy Białą Księgę - dokument opisujący, jakie zadania stoją przed nami w dostosowywaniu systemów prawnych oraz narodowych organizmów administracyjnych do nowych warunków. Na konferencję tę został także zaproszony przewodniczący parlamentu Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, zwrocie bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Jankowskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, zwrocie bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 338 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 337 posłów, przeciw - 1 poseł, żaden z posłów nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej, Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#JózefZych">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Aleksandrę Małachowską i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#JózefZych">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania i przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej, Komisję Obrony Narodowej oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 346 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 343 posłów, przeciw - 1 poseł, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (druki nr 1235, 1310 i 1310-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Janasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławJanas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na 65 posiedzeniu Sejm ponownie skierował projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, zawarty w druku nr 1310, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń w celu przedstawienia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StanisławJanas">Komisja na posiedzeniu w dniu 28 listopada rozpatrzyła dwie poprawki, gdyż trzecią wnioskodawca wycofał. Swoje stanowisko komisja przedstawiła w dodatkowym sprawozdaniu zawartym w druku nr 1310-A.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StanisławJanas">Poprawka pierwsza dotyczy wydłużenia z 2 do 3 lat okresu karencji, jeśli chodzi o obowiązek tworzenia funduszu świadczeń socjalnych przez pracodawców, których taki obowiązek nie dotyczył. Zmiana ta jest proponowana w związku z późniejszym niż planowano wejściem w życie ustawy Kodeks pracy w części dotyczącej układów zbiorowych pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#StanisławJanas">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki, gdyż rzeczywiście nastąpiło przesunięcie terminu o 7 miesięcy, przez co zakłady pracy miałyby o te 7 miesięcy mniej na opracowanie, wynegocjowanie i podpisanie układów zbiorowych pracy, które dają prawo do odmiennego niż w ustawie tworzenia funduszu świadczeń socjalnych, a nawet do jego nietworzenia.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#StanisławJanas">Poprawka druga jest zmianą do art. 6 w ustawie o organizacjach pracodawców. Umożliwia wliczanie składek członkowskich na rzecz organizacji pracodawców w koszty przedsiębiorstwa, z zastrzeżeniem, że górną granicę takiej składki określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#StanisławJanas">Poprawka ta ma na celu stworzenie lepszych warunków zarówno do organizowania związków pracodawców, niezbędnych do negocjowania układów zbiorowych pracy, jak i do pełniejszej realizacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#StanisławJanas">Aktualnie prawie wszystkie kraje europejskie stosują taką zasadę, że składka na rzecz organizacji pracodawców jest do pewnej granicy zaliczana w koszty przedsiębiorstwa. Dlatego komisja popiera tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#StanisławJanas">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki jest zmiana tytułu ustawy. Wtedy otrzyma on brzmienie: ustawa o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustawy o organizacjach pracodawców oraz ustawy o wprowadzeniu częściowej odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania w sanatoriach uzdrowiskowych.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#StanisławJanas">Kończąc, wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej (druki nr 1310 i 1310-A) wraz z przedstawionymi poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">Nad poprawkami głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją przepisów.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 wnioskodawca w dodawanych po zmianie 2 nowych zmianach do art. 3 ust. 4 i do art. 4 ust. 2 proponuje, aby zakłady pracy, które przed dniem wejścia w życie ustawy nie były objęte przepisami o zakładowych funduszach socjalnym i mieszkaniowym, mogły stosować niższe odpisy lub nie tworzyć funduszu, nie dłużej jednak niż przez 3 lata od dnia wejścia w życie ustawy, a nie przez 2 lata, jak stanowi przepis obowiązujący.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">Wnioskodawca proponuje także, aby po upływie 3 lat, a nie 2 - jak dotychczas - zakłady pracy nie objęte układem zbiorowym pracy miały obowiązek tworzenia funduszu na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">Komisja proponuje przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 ust. 4 i do art. 4 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 351 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 88 posłów, przeciw - 242, 21 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 3 ust. 4 i do art. 4 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 wnioskodawca proponuje, aby po art. 1 ustawy nowelizującej dodać nowy artykuł zawierający zmianę do art. 6 ustawy o organizacjach pracodawców. W zmianie tej wnioskodawca w dodawanym nowym ust. 2 proponuje, aby składka na rzecz związków pracodawców zaliczana była w koszty uzyskania przychodu do wysokości określonej rozporządzeniem Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana tytułu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JózefZych">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu nowego artykułu po art. 1 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 343 posłów, przeciw - 9, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę polegającą na dodaniu nowego artykułu po art. 1 projektu ustawy nowelizującej przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, w brzmieniu zaproponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 356 posłów, przeciw - 1 poseł, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustawy o organizacjach pracodawców oraz ustawy o wprowadzeniu częściowej odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania w sanatoriach uzdrowiskowych.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu RP w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz projektu ustawy o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych (druk nr 1384).</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#JózefZych">Proszę pana posła Marka Balickiego o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarekBalicki">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Unii Wolności zgłasza projekt uchwały Sejmu w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia trzech omawianych wczoraj projektów ustaw, tj. rządowego projektu ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, zawartego w druku nr 1167; przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym, zawartego w druku nr 1192, oraz rządowego projektu ustawy o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych, zawartego w druku nr 1168. Uważamy, że z jednej strony przemawia za tym ranga sprawy, rewolucyjny charakter proponowanych zmian, dotyczących tak istotnej sfery naszego życia społecznego, jaką jest ochrona zdrowia, a z drugiej strony złożoność i szeroki zakres objętych projektami spraw, obejmujący m.in. kwestie finansowania publicznej opieki zdrowotnej, uprawnień obywateli, zakresu odpowiedzialności administracji rządowej i samorządowej, spraw polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MarekBalicki">Chciałbym jednocześnie wnieść o przejście do drugiego czytania projektu zgłoszonej przez nas uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefZych">Pierwszy głos zabierze pan poseł Władysław Szkop, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a następnie pan poseł Ryszard Stanibuła, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej z radością przyjął propozycję podjęcia takiej uchwały i będzie ją wspierał w całości.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Ryszarda Stanibułę, Polskie Stronnictwo Ludowe. Następnie głos zabierze pan poseł Eugeniusz Januła, a potem pan poseł Henryk Wujec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdrowie należy do najważniejszych wartości każdego człowieka, rodziny i społeczeństwa. Dlatego celem strategicznym państwa powinno być sprawne zorganizowanie systemu ochrony zdrowia, gwarantującego wszystkim obywatelom poczucie bezpieczeństwa w wypadku choroby. Zmieniając ustrój gospodarczy państwa, musimy pamiętać o podmiotowości każdego człowieka, jego prawach i obowiązkach, a więc winniśmy budować takie zasady i kryteria, aby gwarantowały możliwość przyjmowania w procesie reform racjonalnych i demokratycznych systemów rozwiązań. Obecnie przed takimi kontrowersjami, przed poważnym dylematem stoi Sejm, rząd, a także całe społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#RyszardStanibuła">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego mam przyjemność mówić, uważa, że tak poważną reformą należy zająć się kompleksowo, wraz z całym systemem ubezpieczeń, obejmując kwestie związane z uprawnieniami obywateli, finansowaniem publicznej opieki zdrowotnej, organizacją i odpowiedzialnością administracji rządowej, a także akceptacją związków zawodowych i całego społeczeństwa. Uważamy, że należy przyjąć taki system ubezpieczenia zdrowotnego, z którym nasi obywatele będą mogli się utożsamiać, którego zasady i funkcjonowanie będą zrozumiałe, budzące zaufanie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#RyszardStanibuła">Dotychczasowy system finansowania ochrony zdrowia ma wiele słabości organizacyjno-finansowych, a centralny sposób finansowania był przyczyną nieefektywności wielu decyzji. Dlatego trzeba pilnie zreformować system opieki zdrowotnej. Debata nad rządowym projektem ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, prezydenckim projektem ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz rządowym projektem ustawy o świadczeniach gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych wykazała, iż problemy te są bardzo trudne i złożone i wymagają dalszych, żmudnych prac. Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera propozycję powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia tych trzech projektów ustaw. Wyrażamy nadzieję, że w Komisji Nadzwyczajnej na podstawie przedłożonych trzech projektów ustaw, po uzupełnieniu i opracowaniu brakujących elementów, wyjaśnieniu wielu kwestii spornych, zostanie wypracowany i przedłożony Wysokiej Izbie konkretny program reformy ubezpieczeń zdrowotnych. Dlatego popieramy potrzebę powołania Komisji Nadzwyczajnej, aktywnie włączymy się do jej prac i będziemy głosować za jej powołaniem.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Eugeniusz Januła, Poselskie Koło - Nowa Demokracja, a następnie pan poseł Henryk Wujec, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Premierze! Szanowne Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Trudno nie popierać propozycji szybkiej pracy Komisji Nadzwyczajnej — przedstawiliśmy swoje stanowisko we wcześniejszej dyskusji merytorycznej — dlatego też postulujemy, żeby powołana Komisja Nadzwyczajna określiła, że zakończenie jej prac nastąpi za 3–4 miesiące. Da to gwarancję szybkiego ukończenia pracy nad przedmiotowymi ustawami i uzupełniającą rządową ustawą o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Henryk Wujec, Unia Wolności, a następnie pani poseł Krystyna Sienkiewicz, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym uzupełnić wystąpienie posła Marka Balickiego o informację, że wniosek o powołanie Komisji Nadzwyczajnej podpisali nie tylko posłowie Unii Wolności, lecz również posłanka Krystyna Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#HenrykWujec">W pełni popieramy propozycję przejścia do drugiego czytania i przyjęcia tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę panią poseł Krystynę Sienkiewicz, Unia Pracy. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Grzegorz Cygonik, KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi rzeczywiście niezwykle miło, że jestem podpisana pod apelem, który firmuje Klub Parlamentarny Unii Wolności, że jestem sygnatariuszem tego projektu uchwały, aczkolwiek nie jestem posłem Unii Wolności. Klub Parlamentarny Unia Pracy popiera propozycję powołania Komisji Nadzwyczajnej i w stosownym trybie przedstawi Wysokiej Izbie do akceptacji swoje kandydatury na członków, gdyż tak kompleksowy charakter proponowanych regulacji systemu ochrony zdrowia wymaga nadzwyczajnego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Grzegorz Cygonik, KPN, a następnie pan poseł Stanisław Kowolik, BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#GrzegorzCygonik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej popieram ideę powołania Komisji Nadzwyczajnej do spraw powszechnych ubezpieczeń zdrowotnych. Popieramy także wniosek o natychmiastowe przejście do drugiego czytania projektu.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Stanisław Kowolik, BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławKowolik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ wszyscy trzymają się formuły wystąpień formalnych, wypada i mnie, jako przedstawicielowi Klubu Parlamentarnego BBWR, powiedzieć jedno zdanie. Wczoraj w trakcie debaty nad projektem ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w imieniu mojego klubu opowiedziałem się zdecydowanie za powołaniem Komisji Nadzwyczajnej. Nasz klub zawsze opowiada się za wszystkim, co przyspiesza procedowanie i pozwala uniknąć ewentualnych niespójności. Ponieważ ta propozycja zmierza w tym kierunku, powtórnie przedstawiam zatem wczorajszą sugestię i wniosek w imieniu Klubu Parlamentarnego BBWR.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JózefZych">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#JózefZych">Wnioskodawcy proponują, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz projektu ustawy o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów zamierza zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz projektu ustawy o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 1384, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 337 posłów. Za przyjęciem uchwały głosowało 337 posłów, posłów głosujących przeciw i posłów wstrzymujących się od głosu nie było.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz projektu ustawy o świadczeniach zdrowotnych gwarantowanych przez państwo ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druki nr 1382 i 1387).</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Jasińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WładysławJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić...</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Pan poseł zwrócił się do mnie z wymowną prośbą o to, żeby mu nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WładysławJasiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej w sprawie wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 1382).</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WładysławJasiński">Wnioskodawca wskazuje na konieczność ponownego rozpatrzenia następujących części nowelizowanej ustawy:</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WładysławJasiński">— art. 1 pkt 9 dotyczącego 6-progowej tabeli podatkowej i zawieszenia waloryzacji progów podatkowych;</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WładysławJasiński">— art. 1 pkt 8 lit. a dotyczącego poszerzenia dotychczasowej interpretacji, jeśli chodzi o objęcie odliczeniem od podstawy opodatkowania wydatków na odpłatne świadczenia zdrowotne udzielane przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej;</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WładysławJasiński">— art. 1 pkt 8 lit. b ograniczającego możliwość odliczania od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych zaliczanych w przepisach o podatku od spadków i darowizn do pierwszej i drugiej grupy podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WładysławJasiński">W uzasadnieniu wniosku podnoszony jest fakt, iż nową skalę podatkową charakteryzuje nadmierny fiskalizm, który w konsekwencji zagraża rozwojowi gospodarczemu kraju.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#WładysławJasiński">Zarzuty, choć mocne, nie znajdują potwierdzenia w wyliczeniach. Nowa skala podatkowa nie zwiększa obciążeń i udziału podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach budżetowych, zmienia tylko układ tych obciążeń. Grupy o niskich dochodach zyskują, a stanowią one 82,6% wszystkich podatników. Tracą grupy o najwyższych dochodach, które stanowią 17,4%. Nowa skala podatkowa chroni grupy najuboższe, rencistów, emerytów. Należy podkreślić, że od 5 lat ok. 30% gospodarstw domowych legitymuje się znacznie niższym poziomem konsumpcji. Należy oczekiwać, iż nowa skala podatkowa pozwoli te wskaźniki poprawić.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WładysławJasiński">Jak głęboki będzie spadek aktywności inwestycyjnej grup najbogatszych, ich aktywności gospodarczej, co do tego zdania są podzielone. Nawet najwięksi krytycy nowej skali podatkowej nie są w stanie jednoznacznie wykazać, że będzie ona zagrażała wzrostowi gospodarczemu, zmniejszaniu inflacji i innym czynnikom ekonomicznym i społecznym.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#WładysławJasiński">Zarzut we wniosku dotyczący braku waloryzacji progów podatkowych nie wydaje się słuszny. Sejm uchwalił nowe stawki podatkowe, nowe progi, a więc, praktycznie rzecz biorąc, zobowiązania wynikające z poprzednich regulacji prawnych jak gdyby nie obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#WładysławJasiński">Drugi zarzut we wniosku prezydenta dotyczy ograniczenia zakresu odliczeń od podstawy opodatkowania wydatków na odpłatne świadczenia zdrowotne do niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej. Należy w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z art. 70 konstytucji i art. 77 ustawy konstytucyjnej obowiązuje zasada, że obywatele korzystający z publicznej służby zdrowia mają prawo do bezpłatnych świadczeń. Wprawdzie na marginesie w obecnej praktyce zdarza się, że publiczne zakłady zdrowotne pobierają określone opłaty, jednak ustawa nie może być sprzeczna z konstytucją. Ustawa w swych zapisach tworzy warunki systemowe do ewidencjonowania przychodów niepublicznej służby zdrowia, która działa w warunkach rynkowych, a więc także płaci podatki. W zasadzie ustawa w tym wypadku ogranicza możliwość odliczenia tylko i wyłącznie do tych wydatków, które dotyczą niepublicznej służby zdrowia, gdzie jest możliwość ewidencjonowania. Zresztą wydatki te muszą być potwierdzone odpowiednimi dokumentami.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#WładysławJasiński">Trzeci zarzut dotyczy ograniczenia podmiotowego, jeśli chodzi o możliwości odliczania od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych należących do pierwszej i drugiej grupy podatkowej. W dyskusji w komisji jeszcze przed drugim czytaniem, przed sprawozdaniem, wniosek ten pojawił się z tego powodu, że pierwsza i druga grupa podatkowa dotyczy bardzo bliskiego pokrewieństwa, dotyczy zstępnych i wstępnych, rodziców i dzieci. Praktycznie rzecz biorąc, kwestie te mogą być rozwiązane poprzez sprawy spadkowe, alimentacyjne, nie muszą tu być brane pod uwagę rozwiązania łączące się z odliczeniem od podatku.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#WładysławJasiński">Z tego też względu, po stosunkowo długiej, blisko dwugodzinnej dyskusji, komisja postanowiła rekomendować Wysokiej Izbie ponowne uchwalenie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefZych">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Stanisława Steca, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Józef Gruszka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko odnośnie do weta prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ustawy z 13 października 1995 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StanisławStec">Powodem odmowy podpisania ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest:</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#StanisławStec">— nowa sześciostopniowa skala podatkowa;</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#StanisławStec">— ograniczenie ulgi z tytułu wydatków poniesionych na odpłatne świadczenia zdrowotne do niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej;</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#StanisławStec">— ograniczenie możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#StanisławStec">Klub Parlamentarny SLD już w październiku 1994 r. mówił o potrzebie zmniejszenia obciążeń podatkowych w wypadku osób uzyskujących najniższe dochody. W grudniu 1994 r. porozumienie w sprawie obniżenia obciążenia podatkowego osób uzyskujących najniższe dochody podpisały kierownictwa klubów koalicyjnych z Unią Pracy. Według ówczesnych założeń zmniejszenie obciążeń podatkowych osób uzyskujących najniższe dochody nie miało być neutralne dla budżetu. Potrzeby budżetowe, jeśli chodzi o 1996 r., spowodowały jednak, że przyjęto zasadę zmniejszenia obciążeń podatkowych w wypadku osób o najniższych dochodach w taki sposób, by było to neutralne dla budżetu. Efektem utrzymania zasady neutralności dla budżetu przy budowaniu skali jest niestety zwiększenie w 1996 r. obciążenia podatkowego osób o wyższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#StanisławStec">W wyniku zastosowania nowej skali podatkowej, według wyliczenia Ministerstwa Finansów, zmniejszenie obciążenia podatkowego dotyczyć będzie 82,6% podatników, natomiast zwiększenie obciążenia podatkowego obejmie 17,4% podatników. W grupie osób, których dotyczy zmniejszenie obciążenia podatkowego, mieści się ok. 4 mln podatników rozliczających się wspólnie z małżonkiem. Podkreślenia wymaga fakt, że zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdy podatnik złoży w zakładzie pracy oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować się łącznie z małżonkiem nie uzyskującym dochodów bądź na zasadach określonych w art. 6 ust. 4, to przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy zakład pracy uwzględnia skutki podziału podstawy opodatkowania na dwie osoby. Działanie takie powoduje, że nie wszyscy pracownicy, którzy uzyskują dochody znacznie wyższe od przeciętnych, będą płacić już w II półroczu 1996 r. wyższe zaliczki na podatek dochodowy.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#StanisławStec">W uzasadnieniu do weta prezydenta stwierdza się, że wszelkie podwyżki dla wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia i nauki uzyskane w tym roku pochłonie progresywna skala podatkowa oraz że skala ta narusza jedną z głównych zasad systemu podatkowego, jaką jest ochrona źródła podatku. Jest to stwierdzenie nieprawdziwe, gdyż zwiększenie obciążenia podatkowego dotyczy 17,6% podatników, a większość przedstawicieli służby zdrowia i pracowników nauki nie należy do grupy podatników uzyskujących dochody w granicach dwóch i więcej średnich krajowych. Naruszenie zasady o ochronie źródeł podatku jako zasady podatkowej występuje wówczas, gdy zysk nie starcza na zapłacenie podatku. Sytuacja ta nie ma miejsca. Ponadto są również inne zasady podatkowe, a jedną z nich jest uzależnienie wysokości podatku od zdolności płatniczej. W tym kierunku zmierza nowa sześciostopniowa skala podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#StanisławStec">Trudno przyjąć argumenty Kancelarii Prezydenta RP, że konstrukcja nowej skali podatkowej będzie prowadzić do rezygnacji części podatników z prowadzenia opodatkowanej działalności i wpływać na wzrost bezrobocia, gdyż osoby uzyskujące wysokie dochody z powodu zwiększenia nominalnego obciążenia podatkowego nie zrezygnują z pracy.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#StanisławStec">Podatnicy uzyskujący wysokie dochody mają zapewnione możliwości korzystania z ulg zmniejszających podstawę opodatkowania, są to ulgi:</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#StanisławStec">— na budownictwo mieszkaniowe i remonty mieszkań,</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#StanisławStec">— na dokształcanie oraz na zakup pomocy naukowych,</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#StanisławStec">— z tytułu zakupu obligacji skarbu państwa,</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#StanisławStec">— z tytułu świadczeń zdrowotnych,</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#StanisławStec">— inwestycyjne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które są wykorzystywane w coraz większym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#StanisławStec">Z powyższych ulg z reguły nie mogą korzystać osoby o najniższych dochodach, gdyż prawie całe dochody przeznaczają na bieżące potrzeby życiowe i dlatego niezbędne jest w tym wypadku obniżenie obciążenia podatkowego przez zmianę skali.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#StanisławStec">Ograniczenie możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania darowizn na rzecz osób fizycznych, zaliczanych w przepisach podatku od spadku i darowizn do I i II grupy podatkowej, wynika z faktu, że suma 61 mln starych złotych w I grupie podatkowej i 46 mln starych złotych w II grupie podatkowej jest wolna od podatku z tytułu spadków i darowizn i w związku z tym nie powinna być podstawą do ulgi w podatku dochodowym. W obowiązujących w 1995 r. przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie darowizn jest pewna luka i trzeba było ją zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za ponownym uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli za odrzuceniem weta prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z wnioskiem Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Józefa Gruszkę, Polskie Stronnictwo Ludowe. Kolejnym mówcą będzie pani poseł Wiesława Ziółkowska, Unia Pracy.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JózefZych">Nie ma pana posła Gruszki?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JózefZych">Bardzo proszę, pani poseł Wiesława Ziółkowska, Unia Pracy, a następnie pan poseł Krzysztof Laga, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podatki stanowią dziedzinę niezwykle specyficzną. Otóż można wyróżnić trzy charakterystyczne aspekty problemu podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WiesławaZiółkowska">Pierwszy aspekt jest taki, iż praktycznie każdy z nas, każdy obywatel w każdym państwie chciałby w gruncie rzeczy płacić jak najniższe podatki. Ale też w każdym państwie muszą być podatki. Co do tych dwóch spraw łatwo uzyskać consensus. Nie ma rozbieżności zdań. Natomiast trzecia sprawa jest niezwykle kontrowersyjna - sprawa obciążeń podatkowych i kryterium sprawiedliwości społecznej. Trzeba jasno powiedzieć, że nawet w państwach o najbardziej liberalnych ustrojach gospodarczych przy kwestiach polityki podatkowej kryterium sprawiedliwości społecznej jest uwzględniane.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WiesławaZiółkowska">Mamy różne stanowiska na ten temat i te różnice musimy umieć uszanować, a także uwzględnić. Unia Pracy konsekwentnie stoi na stanowisku, że konieczne jest przyjęcie nowej skali podatkowej obniżającej dolne progi podatkowe i wprowadzenie większej liczby stopni progresji. Przeciwnicy tego rozwiązania mówią, że niewiele to daje tym, którzy mają dochody niskie i średnie, a sporo zabiera tym, którzy uzyskują dochody wysokie. Mam w związku z tym do przeciwników pytanie: W jaki sposób w ogóle obniżać obciążenia podatkowe w społeczeństwie? Czy obniżając najpierw obciążenia podatkowe najlepiej usytuowanych, czy też obniżając podatki tym, którzy w tej chwili mają dochody bardzo niskie i średnie, a płacą efektywną stawkę podatkową taką, jak ci, którzy mają dochody kilkakrotnie wyższe? Przeciwnicy nowej ustawy mówią, że jest to krzywdzące zabierać tym, którzy są aktywniejsi. Pytam więc: A czyż nie jest krzywdzące to, że w Polsce ludzie o bardzo niskich i niskich dochodach mają najwyższą - w porównaniu z krajami europejskimi - dolną stawkę podatkową? Zdaniem Unii Pracy jest to krzywdzące. Przeciwnicy tego rozwiązania mówią z kolei, iż nowa skala podatkowa spowoduje naciski inflacyjne, zahamuje wzrost gospodarczy. Proszę państwa, żaden odpowiedzialny ekonomista o solidnych podstawach teoretycznych nie odważy się w sposób jednoznaczny stwierdzić, że tak drobna w gruncie rzeczy zmiana skali podatkowej, która nie powoduje żadnych zmian po stronie wpływów budżetowych, może wywołać jakąś rewolucję, jeśli chodzi o tempo wzrostu gospodarczego czy kwestie inflacyjne.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WiesławaZiółkowska">Mając na uwadze wszystkie argumenty przemawiające za ustawą, ale uwzględniając także fakt, iż gdybyśmy wiedzieli, że dynamika wzrostu podatku dochodowego od osób fizycznych w ustawie budżetowej na 1996 r. jest jedną z najwyższych (wynosi aż 27%), że faktyczne wykonanie podatku (co zresztą przewidywaliśmy opiniując budżet na rok 1995), czyli uzyskanie wpływów podatkowych z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 1995 będzie o wiele wyższe niż planowano w budżecie i będzie wykazywało najwyższą dynamikę z wszystkich grup podatkowych, to zapewne szukalibyśmy takiego rozwiązania, aby ludzie o wyższych dochodach mieli mniejsze obciążenie w związku z tą zmianą skali podatkowej. Ponieważ jednak w momencie, kiedy ustawa podatkowa była opracowywana, rząd konsekwentnie stał na stanowisku, iż wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych nie mogą być zmienione, bo zrujnuje to budżet roku 1996, musieliśmy przyjąć ten warunek, iż wpływy budżetowe nie ulegają zmianie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WiesławaZiółkowska">Natomiast w kontekście wcześniej przeze mnie przedstawionych argumentów - które powtórzę jeszcze w jednym syntetycznym zdaniu: skorzysta z tego rozwiązania 82,6% podatników, co potwierdza nawet premier Kołodko, który jest tego rozwiązania przeciwnikiem - w związku z tym, że tak liczna grupa ludzi będzie z tego korzystać, jak również aby system podatkowy był bardziej sprawiedliwy, Unia Pracy konsekwentnie będzie głosowała za przyjęciem ponownie uchwalonej już przez Sejm ustawy.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JózefZych">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Krzysztof Laga z Konfederacji Polski Niepodległej. Następnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Wielowieyski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#KrzysztofLaga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chyba po raz pierwszy w tej Wysokiej Izbie mam okazję przemawiać jako pierwszy z oponentów. Do tej pory przedstawiciel Unii Wolności przemawiał zawsze przed posłem z klubu KPN, co wynika oczywiście z matematycznej większości. Natomiast po raz pierwszy udało mi się jako przedstawicielowi klubu opozycyjnego przemówić przed Unią Wolności, niestety po Unii Pracy, która zdaje się w tym wypadku chce zrealizować swoje porozumienie z koalicją rządową.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#KrzysztofLaga">Oczywiście pani poseł Ziółkowska ma absolutnie rację. Trzeba realizować zasady sprawiedliwości społecznej, tylko musimy się zastanowić, jakimi drogami i jakich instrumentów użyć. Zgadzam się, że stawek podatkowych na całym świecie jest więcej niż trzy, jak obecnie w Polsce. Jest ich sześć, siedem, a nawet osiem. Tylko trzeba pamiętać, że państwa Unii Europejskiej, do której podobno zmierzamy szybkim krokiem, co obiecuje również nowy prezydent, odchodzą od dużej liczby stawek. W Unii Europejskiej przeważa bowiem przekonanie, że wprowadzanie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dużej liczby stawek było błędem. A my do czego teraz dążymy? Do rozwiązania, które Unia Europejska przyjęła 15 lat temu, zamiast dochodzić do momentu, w którym Unia Europejska chce być za 5, 6 lat. Taka jest niestety prawda. Nie będę tutaj żonglować liczbami, jak pan poseł Stec czy pan poseł sprawozdawca, chciałbym tylko powiedzieć, że to jest prawda, iż 82% osób na tym zyska.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#KrzysztofLaga">Chciałbym ponadto stwierdzić, że kilka procent podatników odprowadza do budżetu państwa prawie 30% wartości odprowadzonego podatku dochodowego od osób fizycznych - i to jest prawda. Około 5% odprowadza 37% tej wartości - i to też jest prawda. A teraz mamy sytuację, w której osobom, może nie zdolniejszym, ale bardziej pracowitym chcemy odebrać to, co z trudem zarobią, czasami kosztem swojego życia prywatnego i zdrowia, gdyż po prostu chcą więcej zarabiać, by lepiej żyć. Wysoka Izba chce tę ich szansę na lepsze życie przekreślić. Nie chcę tutaj mówić o tym, że ta zmiana może wywołać wzrost inflacji. Są to powszechnie znane argumenty. Przypomnę tylko, że nacisk na płace będzie. Możemy tłumaczyć, że górnik nie rozlicza się sam, lecz z żoną, ale przecież to wcale nie znaczy, że nie będzie chciał wzrostu płacy. Wzrośnie atmosfera niechęci wokół nowych stawek podatkowych i oczywiście koalicja rządowa może twierdzić, że to opozycja się do tego przyczyni. Jest to nieprawda. Wystarczy po prostu fakt, że wiele osób nie rozlicza się z żonami, bo to trzeba zgłosić już na początku przyszłego roku, i ci, którzy tego nie zgłoszą, będą podliczeni w nowych stawkach. Poza tym nie bierze się pod uwagę ani wdowców, ani kawalerów, a więc będzie nacisk na płace; będą naciskać najsilniejsze, najlepiej zorganizowane grupy. Przede wszystkim górnicy i kolejarze, bo to są dwie najsilniejsze grupy zawodowe w chwili obecnej. Zaczną one naciskać na wzrost płac i impuls inflacyjny będzie. Wtedy kolejny już raz zapisana wysokość inflacji w ustawie budżetowej (w projekcie na razie 17%) nie zostanie utrzymana, po raz kolejny zapisy w ustawie dotyczące inflacji nie zostaną przez rząd zrealizowane, co będzie wynikało również z obiektywnych procesów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#KrzysztofLaga">Reasumując, chcę oznajmić, że klub Konfederacji Polski Niepodległej będzie głosował za przyjęciem weta pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja Wielowieyskiego z Unii Wolności. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Józef Gruszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawie wprowadzenia nowych stawek podatku dochodowego powiedziano już chyba wszystko - i w debatach na tej sali, i w debatach komisyjnych, i w dyskusjach prasowych i telewizyjnych. Nasze dzisiejsze wypowiedzi są tylko krótkim tego podsumowaniem.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AndrzejWielowieyski">Jest oczywiste, że gdybyśmy wprowadzili w życie nowe zasady płacenia podatku dochodowego, oznaczałoby to wyłącznie jego podwyższenie. Niewielkie ulgi w skali, jak to nieraz mówiono, kilku bułek miesięcznie, jest to sprawa kilku nowych złotych, a kilkudziesięciu tysięcy starych złotych podwyżki w sytuacji, kiedy zarabiający powyżej 1100, 1200 nowych złotych będą płacić 3–4% swojego dochodu, będą płacić 200–400 tys. starych złotych, żeby zapłacić za tych pięciu, sześciu, którzy mają uzyskać ulgę.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#AndrzejWielowieyski">Bardzo prosto wykażę, że żadnej ulgi nie będzie, czyli że kilkadziesiąt tysięcy starych złotych, które mieliby zarobić ci mniej zarabiający, płacąc niższy podatek, w zasadzie zostanie w całości zżarte przez inflację, którą powoduje ta zmiana podatku. Dlatego minister finansów, odpowiedzialny za inflację, za politykę finansową, za sytuację na rynku pieniężnym, słusznie przeciwstawia się tej propozycji, ideowo być może pięknej i szlachetnej.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#AndrzejWielowieyski">Jest to dążenie do wyrównania dochodów, do ochrony najsłabszych, ale, niestety, dobre chęci muszą być mądrze wprowadzane w życie. A to jest po prostu niemądre. Tego się zrobić nie da. Jest to czysty bodziec inflacyjny. Dlaczego? Dlatego, że dotyczy to lepiej zarabiających, którzy będą musieli zapłacić tych kilkaset tysięcy złotych miesięcznie dodatkowego podatku. Albo będą to pracownicy najwyżej kwalifikowani, których i tak zatrudnia się netto - mówi im się: będziesz pracował za tyle a tyle pieniędzy gotówką, a podatek to się naliczy taki, jak trzeba - albo będą to mocne grupy społeczne - górnicy, energetycy, część pracowników budowlanych, kierowcy MZK, którzy pracują po 300 i 400 godzin miesięcznie. Ci zarabiają kilkanaście milionów złotych i oni się wybronią, i będą mieli rację. Będą się bronić przeciwko skutkom ekonomicznym tej ustawy, wybronią się i wszystko pójdzie w koszty. W ten sposób po prostu podwyższymy koszty. Tak się zwykle dzieje, że gdy się podwyższa podatki, to się podwyższa i koszty, a to powoduje inflację. I na to nie ma rady.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#AndrzejWielowieyski">Taki jest prosty układ ekonomiczny tego posunięcia legislacyjnego i dlatego nie powinniśmy tego robić. Weto prezydenta jest uzasadnione. Unia Wolności będzie je popierać w imię interesu państwa, w imię równowagi ekonomicznej, broniąc stanowiska zajętego przez ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Józef Gruszka, Polskie Stronnictwo Ludowe, a następnie pan poseł Paweł Saar, BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W bardzo wzbogaconym harmonogramie prac sejmowych obradujemy po raz kolejny nad ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym razem debata została wywołana przez pana prezydenta Rzeczypospolitej, który odmówił podpisania przedłożonej przez parlament ustawy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JózefGruszka">W uzasadnieniu swej decyzji pan prezydent podnosi trzy argumenty:</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#JózefGruszka">1) brak waloryzacji na rok 1996 progów podatkowych,</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#JózefGruszka">2) brak możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków na odpłatne świadczenia zdrowotne udzielane w publicznych zakładach opieki zdrowotnej,</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#JózefGruszka">3) ograniczenie podmiotowości, jeżeli chodzi o odliczenia od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych na cele określone w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#JózefGruszka">Naszym zdaniem podniesione argumenty nie znajdują pełnego uzasadnienia z następujących powodów:</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#JózefGruszka">Jeżeli chodzi o pierwszy argument, brak waloryzacji progów podatkowych na rok 1996, wygląda to w ten sposób: Indeksacja progów winna obowiązywać w przypadku, jeżeli dalej są przyjmowane te same zasady. Zgodnie z przyjętą przez parlament ustawą obowiązuje nowa skala podatkowa, która całkowicie zmienia konstrukcję ustawy dotychczas obowiązującej, i dlatego właśnie nie zastosowano tej waloryzacji progów. Dalsza argumentacja odnosząca się do tego zastrzeżenia dotyczy zarzutu, że nowo przyjęta ustawa spłaszcza system podatkowy. Jeżeli wnikliwie przeanalizujemy ten zarzut, to okaże się, że akurat jest odwrotnie, ponieważ przy skali dotychczas obowiązującej 90% podatników znajdowało się w jednym przedziale. To jest właśnie spłaszczenie. Natomiast 6-stopniowa skala podatkowa konstruuje to inaczej. Trzeba przecież dostrzec, że zmierza się tutaj do obciążenia grup najbardziej zamożnych. I tu dochodzimy do naszych zobowiązań z okresu wyborów 1993 r. Ciężar zostaje przesunięty w kierunku grup, które więcej zarabiają, ażeby one mogły w większym stopniu finansować budżet państwa w ramach tego podatku. Jeżeli ponad 80% podatników zyskuje na rozwiązaniach zawartych w nowej ustawie, a traci tylko 10%, zaś ponad 3% stoi w miejscu, to czy trzeba szukać jeszcze wymowniejszej argumentacji? Przecież chcemy przemawiać do najliczniejszej grupy podatników. Skoro zaś mówimy, że dochód z tego podatku ma być nie zmieniony, to ktoś ten ciężar musi ponieść i dlatego wydaje się słuszne, że ten ciężar zostaje przeniesiony na te 10% podatników.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#JózefGruszka">Kolejnym problemem jest brak możliwości odliczenia nakładów poniesionych na leczenie w publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Zarzut ten jest postawiony w ten sposób, że również tam powinny być dokonywane odliczenia. Jeżeli popatrzymy na dotychczasowe funkcjonowanie zakładów opieki zdrowotnej, jest prawdą to, co podnosi pan prezydent w swoim zastrzeżeniu, że jest tu nierówność, że również ci, którzy leczą się w państwowych zakładach opieki zdrowotnej, muszą wnosić pewne opłaty. Ale z drugiej strony jest również tak, że ci, którzy leczą się z różnych powodów w zakładach nieuspołecznionych, prywatnych, płacą do tej pory za wszystko, więc również tym ludziom należałoby trochę pomóc i w tym kierunku idą rozwiązania ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#JózefGruszka">Trzecia sprawa to zarzut, że ogranicza się podmiotowo możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych na cele humanitarne szeroko rozumiane. Wydaje się, że to stwierdzenie też nie jest poparte dokładną argumentacją z tego prostego powodu, że przecież jeżeli wzajemna pomoc członków najbliższej rodziny miałaby doprowadzać do odliczeń, to po prostu z tego dopiero wyniknęłyby problemy, których nikt nie mógłby opanować. Dlatego uważamy, że ten zarzut też nie ma potwierdzenia.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W świetle przedstawionych bardzo krótko argumentów nasz klub, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, będzie głosował za ponownym uchwaleniem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Paweł Saar, BBWR, a następnie pan poseł Jerzy Eysymontt, Parlamentarne Koło Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PawełSaar">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform, mam zaszczyt przypomnieć Wysokiej Izbie, że zabierając głos na posiedzeniu Sejmu w czasie debaty nad ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraziłem negatywne stanowisko wobec tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PawełSaar">Nasz klub zawsze opowiadał się za powrotem do stawek podatkowych 20, 30 i 40%, które to, zgodnie z obietnicami rządu, miały obowiązywać już w tym roku. Jesteśmy w związku z tym za wetem pana prezydenta, co daje nam możliwość powrotu do stawek przynajmniej tych trochę gorszych, w wysokości 21, 33, 45%, co, w naszym zrozumieniu, jest mniejszym złem, aniżeli sześciostopniowa skala podatkowa, będąca hamulcem rozwoju gospodarczego. Jak można bowiem prowadzić działalność gospodarczą, gdyby trzeba było płacić 45% podatku od nadwyżki dochodu brutto, poczynając od kwoty zaledwie 1350 zł miesięcznie?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PawełSaar">Bezwzględnie opowiadamy się również za rewaloryzacją progów podatkowych, zresztą zgodnie z występującą w naszym kraju inflacją. Klub nasz z zadowoleniem przyjął informację o podpisaniu przez ministra finansów rozporządzenia o podatkach od dochodów osób fizycznych obowiązujących w 1996 r. Odpowiada ono naszemu punktowi widzenia.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PawełSaar">Jeżeli Wysoka Izba przyjmie weto pana prezydenta, to w przyszłym roku będzie obowiązywać taki system, jaki jest właśnie w omówionym przeze mnie rozporządzeniu ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PawełSaar">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform będzie głosował za przyjęciem weta pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Jerzy Eysymontt, Parlamentarne Koło Republikanie, a następnie pan poseł Zbigniew Zysk, Poselskie Koło - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JerzyEysymontt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padło tu wiele słów, moim zdaniem aż za wiele jak na tę sprawę, bo zgadzam się z tymi, którzy uważają, że jest to sprawa zasad. My nie przypisujemy sobie jedynej słusznej racji. Z całą powagą uznajemy także poglądy i zasady, które nazwałbym socjaldemokratycznymi, z tym, że odniósłbym to raczej do tego, co głosi Unia Pracy. Mamy po prostu swoje zasady i chcemy ich bronić. Zawsze Parlamentarne Koło Republikanie i partia republikańska stały na stanowisku dążenia do zmniejszenia redystrybucji produktu wytworzonego i dochodu narodowego przez budżet i zmniejszenie podatków. W tym duchu występowaliśmy także w debacie poprzedzającej dzisiejsze wydarzenie - rozpatrzenie weta. Stąd też byłoby co najmniej dziwne, gdybyśmy to zdanie kategorycznie zmienili. Stanowisko naszego koła jest zbliżone do tego, które prezentował w swojej wypowiedzi pan poseł Saar. My też traktujemy ten wybór raczej jako wybór mniejszego zła. I również, biorąc pod uwagę to, co było już jakimś faktem legislacyjnym, opowiadalibyśmy się najchętniej za skalą 20, 30 i 40%.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JerzyEysymontt">Biorąc to wszystko pod uwagę i nie chcąc już powtarzać argumentów za i przeciw, koło nasze, w tej sytuacji, rzecz jasna, będzie głosowało za wetem pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Zbigniewa Zyska, Poselskie Koło - Nowa Demokracja. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Piotr Ikonowicz, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 24 listopada prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmówił podpisania ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wnosząc o jej ponowne rozpatrzenie w częściach dotyczących:</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#ZbigniewZysk">— ustanowienia nowej tabeli podatkowej oraz zawieszenia na 1996 r. podatkowej zasady waloryzacji kwot przedziałów dochodowych podlegających opodatkowaniu,</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#ZbigniewZysk">— zapisu wykluczającego możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków na odpłatne świadczenia zdrowotne udzielane przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej,</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#ZbigniewZysk">— ograniczenia możliwości odliczania od podstawy opodatkowania darowizn dla osób fizycznych na cele określone w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#ZbigniewZysk">Poselskie Koło - Nowa Demokracja nie podziela opinii prezydenta Rzeczypospolitej, iż konstrukcja nowej sześciostopniowej skali podatkowej narusza jedną z głównych zasad systemu podatkowego, jaką jest ochrona źródła podatku. Stwierdzamy z całą mocą, że nowy system podatkowy zaproponowany w sześciostopniowej skali był decyzją przemyślaną, podjętą z wielką rozwagą, a jego efektem ma być zmniejszenie obciążeń podatkowych ludzi uzyskujących najmniejsze dochody. Nowy system podatkowy powinien również utrzymać w dotychczasowej proporcji obciążenia podatkowe grup aktywności gospodarczej, decydujących o należytym funkcjonowaniu państwa, społeczeństwa i gospodarki. Prezydent słusznie zauważył, że tak się jednak nie stało. Beneficjentami nowego systemu podatkowego stanie się w rzeczywistości ponad 83% społeczeństwa, co z pozoru mogłoby świadczyć, że system jest właściwy. Z drugiej jednak strony okazuje się, że 4,8% społeczeństwa wpłaci do budżetu państwa ok. 37% ogólnego podatku od osób fizycznych. Nie jest to argument najważniejszy, bo przecież musi być tak, że jeżeli system ma być sprawiedliwszy, to aby ludzie o najmniejszych dochodach mogli skorzystać na systemie podatkowym, stracić musi grupa silniejsza finansowo. Mamy jednak wątpliwości, czy proporcja, która wynika z nowego systemu: 17% społeczeństwa podzieli się swoimi dochodami z 83% społeczeństwa, jest właściwa.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#ZbigniewZysk">Bardziej wymownym argumentem, słusznie wyłuszczonym przez prezydenta, jest zamrożenie indeksacji kwot przedziałów dochodów na 1996 r. Taka konstrukcja nowego systemu podatkowego spowoduje większe obciążenie podatkiem całego społeczeństwa, zaprzeczając celowi, jakim było poszukiwanie nowego, lepszego systemu.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#ZbigniewZysk">Przekonujące są również argumenty prezydenta o niewłaściwym wykluczeniu możliwości odliczeń od podstawy podatkowej ulg na świadczenia zdrowotne, jak również ulg wynikających z darowizn na rzecz osób bliskich. Z tych powodów Poselskie Koło - Nowa Demokracja będzie głosowało za przyjęciem weta prezydenta i odrzuceniem projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Piotr Ikonowicz, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym dać wyraz głębokiej satysfakcji, że oto w polskim Sejmie nareszcie mamy do czynienia z normalnym, europejskim, światowym podziałem na lewicę i prawicę. Tak jest bowiem na całym świecie, i tak zaczyna być w Polsce. W Polsce zaczyna być wreszcie normalnie. Prawica broni grup najwyżej uposażonych i grup o najwyższych dochodach przed płaceniem podatku, a lewica występuje w interesie tej części społeczeństwa, która odznacza się najniższym standardem ekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PiotrIkonowicz">Dzisiaj stoimy wobec takiego oto wyboru, czy mamy potwierdzić tę decyzję, którą już podjęliśmy, czy też mamy powrócić do systemu, w którym ludzie zarabiający ledwie tyle, by przeżyć od pierwszego do pierwszego, mają płacić taką samą stawkę podatkową jak ludzie stosunkowo dobrze sytuowani, bo mówimy tu o dochodach rzędu 15 mln i wyżej.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PiotrIkonowicz">Kiedy podwyższano stawkę podatku dochodowego, tę najniższą, z 20 do 21%, wówczas podnoszono larum, iż będzie to kosztować podatnika kilkaset tysięcy złotych. Dzisiaj, kiedy obniżamy stawkę podatkową o 2 punkty, a nie o 1, mówi się, w prasie zwłaszcza, bo dziennikarze w tym przodują, że będzie to ulga w wysokości zaledwie 5 nowych złotych. W wyniku takiego rozumowania okazuje się, że 1% to jest więcej niż 2%. Tymczasem poprzednio liczono w skali roku i w starych złotych, dzisiaj ci sami dziennikarze liczą w nowych złotych i w skali miesiąca. Jeżeli walczy się o swoje dochody, można nawet dojść do tego, aby powiedzieć, że jeden to więcej niż dwa. Ale tak naprawdę nie jest i wszyscy o tym wiemy. Zdaję sobie sprawę, że zarówno dziennikarze, jak i posłowie stracą na tej zmianie, natomiast, o czym wielokrotnie już tu wspominano, zyska na tym zdecydowana większość podatników - ponad 80%.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PiotrIkonowicz">Wydaje się także, że ludzie, którzy będą mieli większe obciążenia podatkowe, a którzy wykazali się dużą aktywnością gospodarczą, są przekonani, że oni płacą, a nie płacą ci osiągający niebotycznie wyższe dochody.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PiotrIkonowicz">Zarówno nowa skala podatkowa, jak i sposób na wyższe dochody rodzą się w dyskusji na lewicy. Propozycja nowej skali podatkowej - trzeba podkreślić - wyszła z Klubu Parlamentarnego Unii Pracy i jest dowodem na poprawiający się dialog lewicy, gdyż rządowa koalicja, a więc i Sojusz Lewicy Demokratycznej, te sugestie, choć z pewnym opóźnieniem, jednak przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PiotrIkonowicz">Polska Partia Socjalistyczna wystąpiła z projektem, aby wprowadzono do ordynacji podatkowej obowiązkowe zeznania majątkowe; sądzimy, że sprawi to, iż nie tylko średnio zarabiający, ale również ci o najwyższych zarobkach poniosą solidarny wysiłek na rzecz budżetu. Jest bowiem tak, że im więcej się zarabia, tym więcej podatków należy płacić, tym większy ciężar i tym większą część swoich dochodów należy przeznaczać dla dobra wspólnego. Podatek płacony przez najuboższych to jest rezygnacja z podstawowych potrzeb życiowych, zwykle również z jedzenia. Natomiast zupełnie nie rozumiem oburzenia ludzi, którzy powiadają, że nie mogą sobie odmówić dóbr luksusowych, bo często już o to chodzi, że nie mogą sobie odmówić stałego i szybkiego podnoszenia standardu. Otóż albo Polska i polskie społeczeństwo będzie solidarnie budować wspólną przyszłość, albo będziemy pozwalali na egoizm uprzywilejowanych. Przyjęcie weta prezydenta jest podpisaniem się pod tym egoizmem.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JózefZych">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JózefZych">W związku z tym zamykam dyskusję i informuję, iż do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o kulturze fizycznej (druki nr 333, 333-A i 1352).</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Gorzelańczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Komisja Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisja Ustawodawcza przedkładają państwu tekst ustawy z prośbą o zaakceptowanie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Kultura fizyczna jest tą dziedziną życia, która towarzyszy nam od dzieciństwa, kiedy stymuluje rozwój zarówno fizyczny, jak i psychiczny (o tym często zapominamy, a warto wspomnieć o wielkich w kulturze, których inspirowało nie tylko ciało ludzkie, ale także współzawodnictwo, szlachetność, rywalizacja), umacnia zdrowie (wczoraj byliśmy świadkami dyskusji nad ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym i słyszeliśmy, w jakim stanie zdrowotnym jest nasze społeczeństwo, a zwłaszcza polska młodzież), podnosi sprawność niezbędną do sprawowania naszych funkcji w życiu prywatnym, zawodowym i profesjonalnym. To jest bezsporne, że człowiek zdrowszy, sprawniejszy może więcej zdziałać i potrafi szybciej reagować. Jest to też pewna recepta na spędzanie czasu wolnego, z którym wielu nie wie, co robić, który spędza się źle, niewłaściwie. Jest to więc nie tylko czynnik zdrowotny, lecz pewne antidotum na złe życie, na alkoholizm, na narkomanię. Jeżeli bowiem młodzież zajęta jest sportem, po prostu nie zajmuje się tą gorszą stroną życia. Wreszcie sport daje wzorce postępowania. Dobrze jest wtedy, gdy te wzorce są nieskazitelne, i wiele rzeczywiście takich jest; źle, gdy te wzorce się załamują. Tak się dzieje jednak w każdej społeczności i myślę, że eksponowanie właśnie tych dobrych wzorców jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Krótko mówiąc, im więcej daje się na sport, tym mniej jest patologii społecznej i zdrowotnej. Powiedziałbym nawet, że jest więcej w budżecie, chociaż pozornie wydawałoby się, że jest inaczej. Jest więcej, bo po prostu wzrasta wydajność i efektywność każdego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Ta ustawa ma swoją historię. Chciałoby się tu powiedzieć: maraton, ale właściwie trzeba by to przyrównać do olimpiady, czyli skojarzyć z okresem 4-letnim, a nawet dłuższym; pierwsze próby nowelizacji mieliśmy bowiem w 1988 r., a na 43 posiedzeniu Sejmu tzw. kontraktowego w listopadzie 1990 r. przedstawiono już projekt do dyskusji. Wiele zdezaktualizowało się z tamtej ustawy, która obowiązuje, i wiele poprawek uwzględniliśmy również w naszych działaniach.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Można właściwie powiedzieć, że projekt, który dzisiaj mamy, zawiera w sobie trzy warstwy materii, nad którymi pracowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Po pierwsze, są to wnioski z dyskusji przy pierwszym przedłożeniu. Były one bardzo cenne; wnieśliście państwo bardzo wiele nowych propozycji, które musieliśmy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji. Po drugie, w międzyczasie nastąpiła zmiana na stanowisku kierownika urzędu zajmującego się sprawami sportu i funkcję tę zaczął tam sprawować minister Stefan Paszczyk. Po raz pierwszy pojawiła się koncepcja rozwoju kultury fizycznej, koncepcja, a właściwie wizja przyszłościowa sportu. Właśnie zgodnie z tą wizją trzeba również przygotować ustawę, nie może ona bowiem tylko sankcjonować tego, co się dzieje. Wreszcie po trzecie, trzeba uporządkować te sprawy, które nigdzie w ustawie nie były poruszane. Mam na myśli kwestie związane zarówno ze sportem profesjonalnym, komercyjnym, jak i ze sponsorowaniem czy dopingiem. Są to nowe zjawiska, które także trzeba było uporządkować.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szanowni Państwo! Nasz Sejm ma znaczny dorobek w dziedzinie, którą nazywamy kulturą fizyczną. Po pierwsze, dzisiejsza ustawa już świadczy o tym, iż chcemy ustawowo uregulować te problemy. Po drugie, zmieniliśmy prawo mówiące o zadaniach zleconych, ułatwiając działalność stowarzyszeń w dziedzinie kultury fizycznej. Istnieje też koncepcja, o której mówiłem, sprowadzająca się do tego, iż zdecydowany, największy nacisk kładziemy na sport młodzieżowy, na przygotowanie młodego człowieka do fizycznego wysiłku, także do normalnego życia. W tej koncepcji został także uwzględniony sport zawodowy, opierający się, niestety, nie na tym klasycznym trójkącie, który ma szeroką podstawę, a całość zwęża się ku górze; powiedziałbym nawet, że ten sport wyczynowy na dzisiaj ma kształt wieży Eiffla, a więc szpica wysoka ze względu na ograniczone środki, jakimi dysponujemy. Jest natomiast faktem, że udało się dzięki Sejmowi także zapewnić takie środki, które umożliwiają pełne przygotowanie naszych przedstawicieli na olimpiadę. Wreszcie to nasz Sejm zmienił ustawę o totalizatorze sportowym. Było coś chorego w tym, że oto instytucja powołana na całym świecie po to, by środki przeznaczać na kulturę fizyczną, a właściwie na to, by budować i remontować obiekty sportowe, przez sześć lat na to nie łożyła. Dopiero nasz Sejm to zmienił. Są to kwoty poważne. Naturalnie odrobić tych strat się nie da, ale jest to bezwzględny i znaczny dorobek tej Izby. Nie udało się jeszcze poprawić wskaźnika w budżecie. Przypomnę, w 1989 r. było 0,55, a spadło do 0,11. To też mówi o ogromie strat, jakie ponieśliśmy. Ten rok jest jednak pierwszym rokiem, w którym zaczynamy się piąć w górę.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szanowni Państwo! Sądzę, że najważniejsze jest pięć celów, które chcemy osiągnąć dzięki tej ustawie. Ważne jest porządkowanie prawa, o czym już tutaj mówiłem. Równie ważne jest, by uświadomić społeczeństwu, każdemu z ludzi, na ile jest to możliwe, że sport jest w życiu niezbędny jak powietrze, jak tlen do oddychania. Tu najłatwiej zainwestować w siebie i efekty tego każdy bezpośrednio może odczuć.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Ważny też jest w sporcie czynnik społeczny, integrujący ludzi, którzy decydują się współzawodniczyć, ćwiczyć, współdziałać. Jest to również czynnik — nie bójmy się tego słowa — integrujący nawet narody, a poza tym zdrowotny i antypatologiczny, o czym już mówiłem i nie będę już do tego wracał.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#ZbigniewGorzelańczyk">I sprawa najważniejsza. Chcielibyśmy, by dzięki działaniom po przyjęciu tej ustawy udało się przełamać zasadę, iż jest to domeną wąskiego grona działaczy sportowych, by sport stał się częścią kultury jako całości, a nie odrębną dziedziną, jakąś gorszą - czwartą czy piątą ligą. O tym, czy uda nam się to osiągnąć, zadecydują, jak sądzę, dwa czynniki: ludzie i środki.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Czy uda się pozyskać ludzi, przekonać ich do tej funkcji sportu, indywidualnej dla każdego z nich? Czy sportowcy będą stanowić wzór? Jest to grupa ludzi, która będzie decydowała o poziomie sportu, o jego powszechności. Sport wyczynowy jest bowiem tym, czym teatr czy opera w kulturze. Po prostu profesjonaliści wskazują nam drogę, uczą, jak dojść do lepszych wyników.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Widownia. Jest bardzo ważne, by widowiska sportowe były nacechowane kulturą, byśmy nauczyli się w sposób cywilizowany współdziałać także z przeciwnikiem, przestrzegać pewnych norm, regulaminów, przepisów, byśmy się także nauczyli szacunku dla wysiłku innych. Bez tego nastąpi degradacja sportu.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Działacze i organizatorzy to grupa ludzi nie znanych powszechnie, a oddanych sportowi bezgranicznie. Warto o nich pomyśleć, by było komu przygotowywać dla sportowców i młodzieży zajęcia czy imprezy sportowe. Natomiast szkoleniowcy i naukowcy są to, powiedziałbym, rzeźbiarze sukcesów, są to drożdże postępu w sporcie nowoczesnym, a bez nauki po prostu nie ma szans na poprawę wyników.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Drugi ważny czynnik to środki, bez których również niewiele się zrobi. Ich ilość zależy od zamożności społeczeństwa. Niedawno instytut amerykański opracował wytyczne, gdzie, w jakich krajach inwestować. Wymieniono pięć kryteriów. Jeśli w danym kraju są one spełnione, warto tam zainwestować. Proszę sobie wyobrazić, że jako trzecie kryterium są tam wymienione warunki życia społeczeństwa, a wśród trzech jego punktów znajduje się sport. Chodzi o to, czy jest tam możliwość powszechnego uprawiania sportu i czy ludzie uprawiają sport.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Sejm nasz, jak już mówiłem, zrobił krok we właściwym kierunku i sądzę, że w tym kierunku będziemy już zmierzać.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szanowni Państwo! W ustawie zwróciliśmy uwagę przede wszystkim na sport profesjonalny, dlatego że tutaj zmiany są najdalej idące: komercjalizacja sportu, rola zawodnika zawodowca, klubu czy lig zawodowych, profesjonalnych, które na świecie już działają. Sądzę, że nadchodzi czas, byśmy się również do tego przygotowywali.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#ZbigniewGorzelańczyk">W ustawie odchodzimy od szczegółowej ingerencji organów państwowych, pozostawiając inicjatywę obywatelom i stowarzyszeniom. Jest to krok w kierunku decentralizacji, ale tylko o tyle, o ile jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Warto tutaj powiedzieć o pewnej specyfice kultury fizycznej. Chodzi o to, że podlega ona w poszczególnych dziedzinach międzynarodowemu prawu. Jeżeli międzynarodowa organizacja ustala jakieś ramy działania i któryś z polskich związków się temu nie podporządkuje, po prostu zostaje wykreślony. A więc nie ma możliwości dyskusji z tymi organami, tylko te reguły gry trzeba przyjąć. To jest ta specyfika zewnętrzna, warunkująca także kształt naszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-43.18" who="#ZbigniewGorzelańczyk">W projekcie ustawy mówimy również o rozstrzyganiu sporów. Jest ich coraz więcej i to jest zrozumiałe. Chodzi o to, że są obecnie trzy możliwości, a więc wewnątrzstatutowe rozwiązania pozwalają rozstrzygać problemy w związkach. Mamy sądy państwowe, no ale te, wiadomo, po pierwsze, kosztują, a po drugie, są obciążone. Dlatego proponujemy, wzorem międzynarodowych organizacji, także usankcjonowanie sądów polubownych, o czym później będę mówił. Jest również mowa o dopingu, sponsoringu. Właściwie przy sponsoringu główne zadanie polega na tym, byśmy zrobili wszystko, by szara strefa nie miała znaczenia w sporcie — a jest tutaj łatwość przepływu pieniądza i uszczelnienie rzeczywiście byłoby bardzo ważne. Ustawa nie mówi zbyt wiele o problemach związanych z wychowaniem fizycznym, z tego powodu, iż są one regulowane w ustawach edukacyjnych. Ale jeden najważniejszy problem zdecydowaliśmy się tutaj umieścić, mianowicie ilość godzin wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-43.19" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szanowni Państwo! Na całym świecie wszystkie badania mówią o tym, że do prawidłowego rozwoju potrzebne jest 5 godzin wychowania fizycznego. W projekcie ustawy systemowo się to rozwiązuje, wskazując, że w roku 2000 w Polsce w szkołach państwowych obowiązywać będzie 5 godzin tygodniowo wychowania fizycznego, z tym że proponujemy etapowe dojście do tego stanu: od roku 1996 — 3 godziny, następnie po 2 latach 4 godziny. Chodzi o to, by właściwie przygotować się do tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-43.20" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pominęliśmy problemy turystyki, ponieważ przygotowywana jest ustawa o turystyce, zwłaszcza komercyjnej, i tam chcemy te sprawy unormować. Poza tym zarówno turystyka masowa, jak i kwalifikowana mieszczą się w pojęciu rekreacji, są jednymi z form rekreacji.</u>
          <u xml:id="u-43.21" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Przechodzę do omówienia całości projektu ustawy. Składa się on z 12 rozdziałów. W rozdziale: Przepisy ogólne, mówimy o celach oraz jak je realizować i podajemy definicję: kultury fizycznej, wychowania fizycznego, sportu, sportu wyczynowego, profesjonalnego, zawodników, współzawodnictwa sportowego, rekreacji ruchowej, rehabilitacji ruchowej. Jest to po prostu współczesny dorobek myśli teoretycznej naukowców, autorytetów; sądzę, że dobrze spożytkowany.</u>
          <u xml:id="u-43.22" who="#ZbigniewGorzelańczyk">W rozdz. 2 mówimy o strukturze organizacyjnej kultury fizycznej. Warto powiedzieć, że po raz pierwszy przypisujemy podstawową rolę klubowi sportowemu. Jest to właściwie generalna zmiana związana ze sportem. Mamy dwa rodzaje klubów sportowych: Te, które uczestniczą we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez polskie związki sportowe (one działają w formie stowarzyszeń lub spółek akcyjnych, z tym że spółki akcyjne tworzą te kluby, które uczestniczą w sporcie zawodowym i profesjonalnym), i pozostałe kluby sportowe - te działają w różnych przewidzianych prawem formach.</u>
          <u xml:id="u-43.23" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szczególnym rodzajem klubu sportowego jest tzw. uczniowski klub sportowy, który grupuje młodzież, nauczycieli i rodziców. Chodzi o to, by to środowisko integrować i by umożliwić umasowienie i upowszechnienie wychowania fizycznego i sportu już na najniższych poziomach. Klub ten także posiada osobowość prawną, z tym że wprowadziliśmy zasadę, zgodnie z którą uczniowski klub sportowy, wyjątkowo, nie rejestruje się w sądzie. Chodzi o to, że rocznie powstają tysiące takich klubów, a więc obciążylibyśmy rejestracją sądy, które przecież nie mogą nadążyć z rozwiązywaniem innych problemów. Wobec tego wpis do ewidencji prowadzonej przez wojewodów byłby tym, który powoduje, iż klub ten ma osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-43.24" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Kluby tworzą związki sportowe. Szczególnym rodzajem związku sportowego jest polski związek sportowy. Chodzi o to, że musi być w tym wypadku monopol. Niektórzy boją się tego słowa, ale ze względu na przepisy międzynarodowe - zgodnie z którymi w każdym państwie może działać tylko jeden związek sportowy, który realizuje to zadanie państwowe - wzorem innych państw przyjęliśmy takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-43.25" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Obok Polskiego Komitetu Olimpijskiego ustawa sankcjonuje możliwość utworzenia Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego, który zajmowałby się sportem osób niepełnosprawnych. Sądzę, że jest to także krok we właściwym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-43.26" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Jak już mówiłem, rejestracja związków i stowarzyszeń generalnie odbywa się w sądzie, wyjątkiem pod tym względem jest polski związek sportowy. By nie dopuścić do sytuacji, gdy w jakiejś dyscyplinie sportu powstałoby kilka związków sportowych, przyjęliśmy zasadę, że niezbędne jest uzyskanie zezwolenia prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, a więc ministra. I druga zasada, że te polskie związki, jedyne w każdej dziedzinie czy dyscyplinie, mogą się rejestrować tylko w Sądzie Wojewódzkim m.st. Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-43.27" who="#ZbigniewGorzelańczyk">W rozdz. 3 — Wychowanie fizyczne, jak mówiłem, przyjęliśmy tylko to najważniejsze rozstrzygnięcie związane z ilością godzin. Dodam, że okres do 31 sierpnia 1999 r. uważamy za przejściowy, chodzi o przygotowanie kadry, sposobów i metod wykorzystania tej możliwości: od 1 września 1996 r. — trzy godziny i od 1 września 1998 r. — cztery godziny lekcji tygodniowo.</u>
          <u xml:id="u-43.28" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Chciałbym zaapelować do znanych z poświęcenia nauczycieli wychowania fizycznego, by - jeżeli Sejm zdecyduje się przyjąć tę propozycję - na tak poważny krok odpowiedzieli jakimś sygnałem i radą, jak to realizować, a także własnym zaangażowaniem. Paradoks polega na tym, że w państwowych szkołach trudno się przebić z trzecią godziną wychowania fizycznego, a szkoły prywatne dawno już to wprowadziły i - jak się orientuję - zdecydowana większość ma już dostateczną ilość godzin. Są dwie drogi. Po pierwsze, zmniejszenie obciążenia uczniów ilością godzin, jakie jest obecnie. Po drugie, zwiększenie ilości godzin wychowania fizycznego, a więc w zależności od tego będzie to wpływało na budżet lub nie.</u>
          <u xml:id="u-43.29" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 4 dotyczy sportu. Mówimy tam o prawach i obowiązkach zawodników, dzielimy zawodników na amatorów i profesjonalistów. Napisaliśmy jasno, że amator ma prawo korzystać ze stypendium i że stypendium jest wypłacane z budżetu, natomiast definicję dotyczącą profesjonalistów sformułowaliśmy uwzględniając czynniki ekonomiczne. Jest to wzorowane na rozwiązaniach przyjętych innych państwach, zebraliśmy wiele doświadczeń, ale przyznam się, że nie jest to rozwiązanie doskonałe. Wielu teoretyków właściwie nie może dojść do trafniejszej definicji. Zawodnik naturalnie musi uzyskać licencję (myślę o sportowcu wyczynowym) w polskim związku sportowym — proszę zwrócić uwagę, że bardzo szerokie uprawnienia pozostawiono związkom sportowym.</u>
          <u xml:id="u-43.30" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 5 mówi o sporcie profesjonalnym. Jest to absolutna nowość w prawie polskim. Od razu wyjaśniam, że skorzystaliśmy z wzorców państw EWG, nie tylko dlatego, że integracja z Unią Europejską jest bliska, ale przede wszystkim dlatego, iż te rozwiązania są po prostu najtrafniejsze.</u>
          <u xml:id="u-43.31" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Działalność w sporcie profesjonalnym wymaga koncesji i tej koncesji udziela minister, a zasady określi Rada Ministrów — tak zapisaliśmy w projekcie ustawy. Mówimy także o specyficznych spółkach, tzw. spółkach sportowych, które działają w oparciu o Kodeks handlowy, a opatrzone są nazwą „sportowe”, właśnie dlatego, by odróżnić je od innych. Czym one się różnią? Przede wszystkim wielkością kapitału akcyjnego, składem akcjonariuszy, a także sposobem działalności ekonomicznej. Mówimy tam, że w spółkach tych 70% kapitału musi stanowić kapitał polski. Jednocześnie zapewniamy czy próbujemy takie rozstrzygnięcia wprowadzić, by ochraniać je, ich wewnętrzną, dobrą kondycję finansową, po to właśnie, by zabezpieczyć np. roszczenia zawodników. Jest to próba ucywilizowania sportu zawodowego, profesjonalnego, do czego polskie ligi zmierzają, a właściwie można powiedzieć, że wiele z nich już taki poziom prezentuje.</u>
          <u xml:id="u-43.32" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Wiem, jak bulwersuje ludzi nie związanych ze sportem informacja, „za ileż to pieniędzy kupiono zawodnika”. Mówi się jawnie, że na stoliku jest jedna kwota, pod stolikiem druga. Tu jest właśnie możliwość prania pieniędzy i wejścia szarej strefy. Szczególnie, że te spółki, które działają non profit, a więc bez zysku, są powołane po to, by utrzymać klub sportowy na odpowiednim poziomie — nie tylko sportowym, ale by tam tętniło życie, także kulturalne — i będą, mam nadzieję, uzyskiwały pewne ulgi czy też środki finansowe od państwa. Dlatego trzeba zdecydowanie uniemożliwić szarej strefie udaremnienie naszych zamiarów.</u>
          <u xml:id="u-43.33" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 6 - Odpowiedzialność dyscyplinarna i rozstrzyganie sporów w sporcie - to też nowość w polskim prawie. Wynika to ze wzrostu liczby sporów i konfliktów. Międzynarodowy Komitet Olimpijski oraz doktryna prawa sportowego lansują, z powodzeniem zresztą, tezę, że optymalnym rozwiązaniem są tutaj sądy polubowne. Są one tańsze, mniej sformalizowane, wreszcie działają w sprawach, które nie wymagają nagłośnienia, poufnie, co umożliwia tym, którzy stają przed takimi sądami, dojście do pewnego consensusu i dalsze współdziałanie, bo bez tego sportu by nie było.</u>
          <u xml:id="u-43.34" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Międzynarodowy Komitet Olimpijski już w roku 1983 powołał Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu z siedzibą w Lozannie. Wiele międzynarodowych federacji, także te największe organizacje - FIFA, UEFA itd. - włączyło do statutów własnych odpowiednią klauzulę dotyczącą tego trybunału i stał się on już pełnoprawną instancją ostateczną w tych sporach w sporcie.</u>
          <u xml:id="u-43.35" who="#ZbigniewGorzelańczyk">22 listopada 1994 r. uchwalono kodeks arbitrażu w dziedzinie sportu. Gdy przywołujemy doświadczenia, to najbardziej znana jest działalność belgijskiego arbitrażu do spraw sportu. W Polsce od 1992 r. działa Piłkarski Sąd Polubowny PZPN, ale to umocowanie ma właśnie ułatwić także rozstrzyganie sporów w tej dyscyplinie sportu, o których to sporach tak głośno jest ostatnio w prasie.</u>
          <u xml:id="u-43.36" who="#ZbigniewGorzelańczyk">17 listopada 1994 r. powołano Trybunał Arbitrażowy przy Polskim Komitecie Olimpijskim, składający się z 21 członków, delegowanych - po 7 - przez prezesa UKFiT, zarząd PKOl i zarząd Związku Polskich Związków Sportowych.</u>
          <u xml:id="u-43.37" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Jak już powiedziałem, chodzi tu zwłaszcza o odciążenie sądownictwa, ale także o to, że specyfika sportu polega na tym, iż trzeba dużej wiedzy, by te spory trafnie rozstrzygać i by nie rzutowały one na dalsze współdziałanie.</u>
          <u xml:id="u-43.38" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 7 - Rekreacja i rehabilitacja ruchowa, a także rozdz. 8 - Kadry kultury fizycznej, mówią, że uprawianie i prowadzenie sportu wymaga specjalistycznego przygotowania, że należy się tutaj spodziewać i domagać szczególnej kurateli państwa. Chodzi o angażowanie osób kwalifikowanych, by szkody powodowane przez niefachowców, ludzi nie przygotowanych, nie były tragiczne czy nie niosły niepowetowanych strat.</u>
          <u xml:id="u-43.39" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 9 dotyczy zwalczania dopingu w sporcie. Ustawa mówi o tym, iż organem właściwym jest tu Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie. W ustawie nakreślamy zadania, jakie przed tą komisją stoją, rozstrzygamy, że jest ona finansowana z budżetu (chodzi tu głównie o to, by zainteresowane strony nie wywierały w jakikolwiek sposób nacisku na komisję). Jest to rozstrzygnięcie stosowane w wielu federacjach międzynarodowych, w wielu państwach, i z tego dorobku również tutaj skorzystaliśmy. Ja bym powiedział, że dorobek komisji działającej w Polsce jest tak znaczny i jest ona tak fachowa, iż z pełnym zaufaniem przyjęliśmy rozstrzygnięcia legislacyjne, jakie nam zaproponowano.</u>
          <u xml:id="u-43.40" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 10 jest zatytułowany: Zasady bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej. Mamy świadomość, że rząd przygotowuje ustawę o widowiskach sportowych, i dlatego tutaj ograniczyliśmy się do spraw niezbędnych, a więc bezpieczeństwa i higieny, ale związanych zwłaszcza z budownictwem i modernizacją obiektów. Państwo słyszeli o tym, że nasze obiekty nie były przygotowane do imprez międzynarodowych i w pewnym momencie nawet groziło Polsce rozgrywanie międzynarodowych meczów piłkarskich poza granicami naszego kraju. To właśnie dzięki tej Izbie, dzięki uzyskanym środkom czy też powrotowi totalizatora sportowego do budownictwa sportowego udało się przygotować niektóre obiekty. Mówimy tutaj o ubezpieczeniu zawodników klubów przez kluby, związki sportowe, a także organizatorów imprez.</u>
          <u xml:id="u-43.41" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szczególną ostrożność należy zachować w dziedzinach, gdzie zagrożenie jest większe. Mam na myśli alpinizm, sporty motorowe, żeglarstwo, płetwonurkowanie, dalekowschodnie sztuki walki, kick-boxing i strzelectwo. W ustawie przygotowujemy specjalne zaostrzenia kryteriów, po to właśnie, aby nieszczęść było jak najmniej, a właściwie aby — takie jest nasze pragnienie — nie było ich wcale.</u>
          <u xml:id="u-43.42" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Również bezpieczeństwo rekreacji nad wodą i w górach wymaga szczególnej uwagi. Państwo nie może tego pozostawić, potraktować w dowolny sposób i dlatego, doceniając dorobek i Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, i Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, które przejmują zadania zlecone i w imieniu państwa dbają o to bezpieczeństwo, ujęliśmy w ustawie ich szczególne miejsce, dopuszczając jednak możliwość istnienia innych organizacji i stowarzyszeń, które zechcą się udzielać w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-43.43" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 11 zawiera przepisy karne. Tutaj, trzeba powiedzieć, są dwa elementy.</u>
          <u xml:id="u-43.44" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pierwszy jest związany z ochroną symboliki olimpijskiej. Jest to wymóg narzucony przez Kartę olimpijską na Polski Komitet Olimpijski i z tego obowiązku po prostu musimy się wywiązać. W przeciwnym razie Polski Komitet Olimpijski mógłby zostać wykluczony z Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Trzeba powiedzieć od razu, że Polski Komitet Olimpijski utrzymuje się z prywatnych źródeł, nie korzysta z żadnych dotacji budżetowych, a jedynym elementem, dzięki któremu może uzyskać środki, jest właśnie symbolika olimpijska. To jest ten jedyny towar i dlatego wymaga on szczególnej ochrony.</u>
          <u xml:id="u-43.45" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Po drugie, proponujemy szybsze niż w obecnej procedurze orzekanie w sprawie łamania przepisów, zwłaszcza tam, gdzie ktoś prowadzi zajęcia bez uprawnień czy też wykorzystuje symbolikę olimpijską bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-43.46" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Rozdz. 12 mówi o zmianach w obowiązujących przepisach, a także wprowadza przepisy przejściowe i końcowe.</u>
          <u xml:id="u-43.47" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 58 jest realizacją wieloletniego postulatu zrównania w prawach - z uwzględnieniem dorobku, jaki niesie ze sobą Karta nauczyciela - szkoleniowców pracujących wraz z nauczycielami bezpośrednio z młodzieżą.</u>
          <u xml:id="u-43.48" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 59 zawiera zmiany podatkowe. Rozumiem, Wysoka Izba z pewnością podziela ten pogląd, iż zmiany podatkowe reguluje się innymi ustawami. Jednak tutaj jest pewna specyfika, mówimy tu o zmianach podatkowych dotyczących dochodu osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-43.49" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pkt 1 dotyczy ubiorów i nagród na igrzyskach olimpijskich. Sytuacja dotychczas była taka, że dzięki przychylności urzędów skarbowych zawodnik, który reprezentował nasz kraj i otrzymywał ten ubiór, nie musiał jego wartości wpisywać do dochodu. Ale nie było to unormowane. I chwała urzędnikom, że zrozumieli absurdalność sytuacji, że oto mielibyśmy być jedynym krajem, gdzie ubiór kupiony za prywatne pieniądze, już z opodatkowanych przecież środków, podlegałby ponownemu opodatkowaniu. Powtarzam, są to środki spoza budżetu, bo, jak wspominałem, Polski Komitet Olimpijski utrzymuje się ze źródeł przede wszystkim prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-43.50" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pkt 2 dotyczy głównie diet sędziowskich i stypendiów. Szanowni państwo, diety sędziowskie - mówię o dietach sędziów sportowych - są tak niskie, że jest to właściwie praca społeczna. I chcielibyśmy, aby nie uszczuplać tej niewielkiej ilości środków, jakie otrzymują sędziowie.</u>
          <u xml:id="u-43.51" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 60 mówi o tym, iż od podstawy opodatkowania można odliczyć dochody przekazywane na rzecz Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Chciałbym wyjaśnić, że długo zastanawialiśmy się nad tym, bo istota sprawy sprowadza się do tego, aby był to przepis szczelny. Ale, po pierwsze, kadra wyjeżdżająca na igrzyska olimpijskie jest niezbyt liczna, a po drugie, Polski Komitet Olimpijski zajmuje się właściwie tylko dwoma sprawami, na które wydaje środki finansowe, tj. doborem i wyjazdami zawodników. A więc tutaj nie ma sytuacji, że robi się jakaś luka, przez którą wypłyną ogromne środki.</u>
          <u xml:id="u-43.52" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 61 — już go omawiałem — dotyczy zmian wymiaru godzin wychowania fizycznego; chodzi o ewentualne dojście do 5 godzin tygodniowo.</u>
          <u xml:id="u-43.53" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 62 wprowadza termin na dostosowanie przepisów do wymogów ustawy. 12 miesięcy mają kluby i stowarzyszenia na to, by odbyły swoje zjazdy, wpisały się w tę ustawę, wykorzystały jej doświadczenia. Byłoby bardzo dobrze, gdyby w statutach zawarto także zapis dotyczący proponowanych sądów polubownych, wtedy staną się one instancją najważniejszą.</u>
          <u xml:id="u-43.54" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Art. 63 - zawiera przepis wykonawczy, mówiący o okresie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, ale przypomnę, że ustawa wchodzi w życie 30 dni po ogłoszeniu, a obowiązuje dopiero po trzech miesiącach - tak że praktycznie termin ten zostaje wydłużony prawie o pół roku, bo jeszcze musi ją podpisać prezydent itd. Sądzimy, że jest to dostateczny czas na to, by przepisy wykonawcze ministerstwo zdążyło przygotować.</u>
          <u xml:id="u-43.55" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Szanowni państwo, jest to projekt komisyjny, ale właściwie powinienem powiedzieć, że jest to projekt społeczny, był bowiem nowelizowany, przygotowywany, zmieniany praktycznie od roku 1988, a wzięła w tym udział armia osób, gdybyśmy policzyli tylko członków wszystkich komisji, które nad nim pracowały. Pracowali nad nim również eksperci, związki sportowe, legislatorzy i także szanowni państwo podczas pierwszego czytania. Wszystkim tym ludziom, a zwłaszcza profesjonalistom, którzy najwięcej wnieśli - przyznam się, że tych bardzo wielu znaleźliśmy w Urzędzie Kultury Fizycznej i Turystyki, a to przecież nie jest projekt rządowy - należą się słowa podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-43.56" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Podczas posiedzenia, na którym nadano ostateczny kształt ustawie, a więc posiedzenia dwóch komisji - Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu - nie wniesiono żadnego wniosku mniejszości, a wynikało to z tego, iż każde rozstrzygnięcie przyjmowaliśmy w zasadzie po długiej debacie, po wymianie zdań, doświadczeń i na zasadzie consensusu.</u>
          <u xml:id="u-43.57" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Zwracam się wobec tego do szanownych państwa o przyjęcie ustawy proponowanej przez obie połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-43.58" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.59" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Zgodnie z wcześniejszą decyzją Sejmu odbędziemy krótką debatę nad tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego występującego w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prace nad nową ustawą podjęto w I kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas zostało zgłoszonych ponad 15 projektów. Jednak na skutek wcześniejszego zakończenia I kadencji Sejmu praca nad projektem została przerwana na etapie sprawozdania podkomisji o komisyjnym projekcie ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#TadeuszTomaszewski">Sejmowa Komisja Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu II kadencji Sejmu w ciągu paru miesięcy opracowała projekt zawarty w drukach nr 333 i 333-A i przesłała go do Wysokiej Izby. Po ponadrocznej pracy nad projektem w podkomisji i komisjach dziś przystępujemy do drugiego czytania ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie odnosi się do dotychczasowych działań i zamierzeń programowych, podejmowanych przez obecne kierownictwo Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki we współpracy z sejmową Komisją Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz coraz większą liczbą stowarzyszeń i polskich związków sportowych.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#TadeuszTomaszewski">Od wielu lat kultura fizyczna jako jedna z nielicznych dziedzin życia społecznego podlegała uregulowaniom prawnym, które nie uwzględniały zachodzącej transformacji ustroju społeczno-gospodarczego kraju oraz tendencji zachodzących w rozwiązaniach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#TadeuszTomaszewski">Zdaniem Klubu Parlamentarnego SLD zawarty w sprawozdaniu połączonych komisji projekt ustawy o kulturze fizycznej nadaje nowe ramy prawne działalności w dziedzinie sportu masowego i profesjonalnego, wychowania fizycznego, rekreacji i rehabilitacji ruchowej.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#TadeuszTomaszewski">Rozwiązania zawarte w rozdz. 2, który mówi o strukturze organizacyjnej kultury fizycznej, w sposób precyzyjny i przejrzysty formułują rolę i zadania organów administracji rządowej na szczeblu kraju i województwa. Zadania w zakresie kultury fizycznej na szczeblu gminy uznaje się za zadania własne samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#TadeuszTomaszewski">SLD uważa za celowe wspieranie przez środki budżetowe i pozabudżetowe działań inwestycyjnych gmin służących rozwijaniu sportu dzieci i młodzieży oraz dostępu do sportu wszystkich obywateli. Taki program przez Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki w ramach środków z tzw. dopłat do totolotka jest obecnie realizowany. Szkoda tylko, że nieraz również na tej sali posłowie - konkretnie przedstawiciel Unii Wolności podczas debaty budżetowej powiedział, że wydatkowanie tych środków rejestrowane jest w zeszycie w kratkę przez prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Jest to podważanie przede wszystkim zaufania również do swoich kolegów pracujących w macierzystej komisji, która przyjęła zasadę wydatkowania tych środków oraz przyjęła pierwszą informację ze sposobu ich rozliczania.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#TadeuszTomaszewski">W czasie pierwszego czytania klub nasz domagał się wzmocnienia roli podstawowych jednostek organizacyjnych kultury fizycznej. Art. 6 projektu ustawy wyraźnie podkreśla, że podstawową jednostką organizacyjną realizującą cele i zadania w zakresie kultury fizycznej jest klub sportowy. Kluby sportowe uczestniczące we współzawodnictwie sportowym tworzone będą w formie stowarzyszeń, zwanych dalej stowarzyszeniami kultury fizycznej, oraz spółek akcyjnych, zwanych dalej sportowymi spółkami akcyjnymi. Kluby tworzone będą również w innych formach organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#TadeuszTomaszewski">Szczególnym rodzajem klubu sportowego będzie uczniowski klub sportowy. Ta idea, oparta głównie na aktywności nauczycieli, rodziców i uczniów, zatacza coraz szersze kręgi w placówkach oświatowych. Jest to inicjatywa wspierana programowo i finansowo przez państwo. Klub Parlamentarny SLD opowiada się za dalszym wzmacnianiem tego opartego na społecznej działalności ruchu masowej kultury fizycznej i sportu, adresowanego głównie do dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#TadeuszTomaszewski">Bardzo ważne miejsce w strukturze organizacyjnej kultury fizycznej, obok klubu sportowego, związku sportowego, polskich związków sportowych, zajmuje Polski Komitet Olimpijski. Klub Parlamentarny SLD wyraża zadowolenie z faktu umieszczenia w projekcie omawianej ustawy zapisów normatywnych dotyczących PKOl. Jest to rozwiązanie korespondujące z regulacjami istniejącymi w innych krajach, gdzie narodowe komitety olimpijskie czerpią podstawę prawną swego działania nie tylko z Karty olimpijskiej MKOl, ale także postanowień ustawowych prawa wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#TadeuszTomaszewski">W wyniku prac komisji stworzono możliwość utworzenia Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego, jako związku stowarzyszeń i innych osób prawnych działających na rzecz osób niepełnosprawnych, oraz związków sportowych niepełnosprawnych, funkcjonujących w więcej niż jednej dyscyplinie lub dziedzinie sportu.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny SLD od chwili rozpoczęcia prac nad projektem ustawy opowiadał się za zwiększeniem liczby godzin lekcyjnych wychowania fizycznego. Zapis art. 19 ust. 2 przewiduje docelowo od 1 września 2000 r. 5 godzin wychowania fizycznego w ramowych planach nauczania w szkołach podstawowych. W okresie przejściowym przewiduje się zwiększenie tygodniowego wymiaru godzin wychowania fizycznego do co najmniej 3 w latach 1996–1998, a następnie 4 w latach 1998–2000. Wyrażamy swoje niezadowolenie z powodu braku podobnych rozwiązań w dziennych publicznych szkołach ponadpodstawowych.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#TadeuszTomaszewski">Naszą wspólną troską winna stać się taka konstrukcja budżetu, aby zapisy te, wobec trudności finansowych oświaty, nie stały się zapisami martwymi. To ogromna szansa na postęp i poprawę zdrowotności młodego pokolenia. Sprawa ta będzie przedmiotem stałej troski i zainteresowania klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#TadeuszTomaszewski">Z dużym uznaniem odnosimy się do rozwiązań prawnych zawartych w rozdz. 4 i 5 ustawy, dotyczących sportu zarówno amatorskiego, jak i profesjonalnego. Zostały uregulowane statusy prawne zawodników profesjonalnych i amatorów, a także ich prawa i obowiązki. Ustawa przewiduje finansowanie stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej i olimpijskiej oraz możliwość przyznawania gratyfikacji finansowych ze środków budżetu państwa zawodnikom, którzy osiągnęli wysokie wyniki we współzawodnictwie międzynarodowym i krajowym.</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#TadeuszTomaszewski">Koncesji na działalność w zakresie sportu profesjonalnego udzielać będzie prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Działalność w zakresie sportu profesjonalnego prowadzić będą sportowe spółki akcyjne i polskie związki sportowe.</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#TadeuszTomaszewski">Klub opowiada się za rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi sportowych spółek akcyjnych. Polski Kodeks handlowy nie pasuje w żaden sposób do współczesnego sportu profesjonalnego, dlatego też spółki te mają działać w oparciu o Kodeks handlowy, ale ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy. Najistotniejsze zmiany w stosunku do regulacji Kodeksu handlowego, o których mowa w projekcie, sprowadzają się do określenia minimum kapitału akcyjnego (nie mniej niż 1 mln nowych zł), wprowadzenia ograniczeń udziału dla podmiotów zagranicznych, zakazu wydawania akcji uprzywilejowanych, ograniczenia kompetencji zarządu spółki przez przyjęcie, że musi on uzyskać zgodę, udzieloną większością głosów walnego zgromadzenia akcjonariuszy, na przyjęcie preliminarza wydatków w dziedzinie działalności sportowej, zakazu podziału dywidendy do momentu utworzenia kapitału zapasowego.</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#TadeuszTomaszewski">Dla funkcjonowania sportowych spółek akcyjnych istotne znaczenie mają ponadto: zakaz posiadania więcej niż 1% kapitału akcyjnego w jakiejkolwiek innej sportowej spółce akcyjnej przez akcjonariuszy mających więcej niż 1% kapitału akcyjnego; zakaz udzielania pożyczek lub poręczania pożyczki dla innej spółki działającej w tej samej dziedzinie sportu przez akcjonariuszy lub członków władz statutowych; wprowadzenie zasady niezwracania akcjonariuszom i członkom władz spółki sportowej pożyczek, jeżeli spółka nie będzie miała zysku w ostatnim roku obrachunkowym przed spłatą tych pożyczek; zwolnienie dochodów spółek w części przeznaczonej na działalność sportową od podatku dochodowego od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#TadeuszTomaszewski">Sportowe spółki akcyjne występują w wielu ustawodawstwach współczesnych, m.in. w Hiszpanii, we Włoszech, jako komponenty sportu profesjonalnego.</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#TadeuszTomaszewski">Przekształcenia współczesnego sportu, zwłaszcza wyczynowego, przy jednoczesnej profesjonalizacji i komercjalizacji, powodują jakościowy już wzrost zjawisk patologicznych, a także sporów i konfliktów o charakterze cywilnoprawnym. Jednocześnie okoliczność, że uprawianie sportu i działalność w sporcie opierają się na zasadzie dobrowolności, powoduje, że reguły zmierzające do zachowania elementów etyki sportowej i poszanowania prawa prywatnego winny charakteryzować się właśnie specyfiką środowiskową. Uznając tę specyfikę ustawa w rozdz. 6 reguluje rozstrzyganie sporów w sporcie w trzech grupach spraw. Grupa pierwsza dotyczy kwestii związanych z naruszaniem reguł technicznych lub dyscyplinarnych podczas i w związku z zawodami sportowymi. Drugą grupę stanowią zjawiska związane z naruszaniem norm etyczno-moralnych. Trzecia grupa to spory majątkowe, powstałe w związku z organizacją, upowszechnianiem i uprawianiem sportu, dotyczące praw pozostających w dyspozycji podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#TadeuszTomaszewski">Istotne znaczenie mają również regulacje dotyczące zwalczania dopingu w sporcie, zasad bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej oraz kadr kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o zasady bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej, wiele obaw wśród organizatorów imprez i zajęć rekreacyjnych masowych budzi rozwiązanie zawarte w art. 52 ust. 2, dotyczące obowiązku ubezpieczenia przez organizatorów zawodników nie stowarzyszonych i osób uczestniczących w tych imprezach. Takie rozwiązanie może przyczynić się do ograniczenia imprez masowych, jak festyny, imprezy rekreacyjne, gry, zabawy dla dzieci. Dlatego wnoszę następującą poprawkę, aby w art. 52 ust. 2 po słowach „jest członkiem” postawić kropkę, a pozostałą część zdania wykreślić. Uzasadnienie: Dla organizatorów imprez masowych obowiązek ubezpieczenia wszystkich uczestników takich festynów byłby na wstępie ogromną przeszkodą. Na takie festyny przychodzi 2–5 tys. osób, w związku z tym grupa ludzi, rada sołecka, koło LZS, rodzice decydujący się na organizację takich imprez stanęliby przed ogromnym dylematem, czy najpierw zebrać pieniądze na ubezpieczenie, a potem organizować imprezę, czy odwrotnie, i pewnie nigdy by się nie zdecydowali na zorganizowanie takich imprez. Trzeba tu znaleźć jakieś wyjście, które zresztą funkcjonuje — imprezy masowe, jak zloty, festyny, zawody, są dziś ubezpieczane przez organizatorów lub organizator informuje uczestników o obowiązku ubezpieczenia się indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera również zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#TadeuszTomaszewski">Na koniec chciałbym wyrazić serdeczne podziękowanie środowiskom sportowym, które nadesłały do naszego klubu swoje uwagi i propozycje konkretnych zapisów ustawy. Łącznie ponad 30 stowarzyszeń i organizacji sportowych skorzystało z formuły korespondencyjnego opiniowania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za uchwaleniem ustawy o kulturze fizycznej, której projekt zawarty jest w sprawozdaniu połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę pana posła Mariana Michalskiego o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarianMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentując po raz kolejny stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące projektu ustawy o kulturze fizycznej, pragnę wyrazić nadzieję, że tak długo oczekiwany akt ustawodawczy zostanie uchwalony przez Wysoką Izbę jeszcze podczas tego posiedzenia. Ponadroczny okres, jaki upłynął od czasu pierwszego czytania, pozwolił Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Ustawodawczej ustosunkować się do uwag oraz uzupełnić projekt ustawy o nowe nieodzowne zapisy, jakie wymuszają między innymi rozwój gospodarki rynkowej, sytuacja społeczno-ekonomiczna, nowe unormowania prawne, rosnące zagrożenia natury biologicznej oraz potrzeba usankcjonowania istniejących już korzystnych dla kultury fizycznej praktyk, które uzyskały w zasadzie akceptację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MarianMichalski">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego dostrzega zachodzące przewartościowania wielu zjawisk i procesów w naszym kraju, które muszą mieć przełożenie na tworzenie warunków pozwalających społeczeństwu swobodnie zagospodarowywać czas z pożytkiem dla zdrowia fizycznego, psychicznego, dobrego samopoczucia, odnowy biologicznej, inaczej mówiąc — aktywnie uczestniczyć w życiu kulturalnym, a w tym w szeroko pojętej kulturze fizycznej. Tym zagadnieniom autorzy projektu poświęcili zapisy pierwszych czterech artykułów. Art. 1–4 stanowią jednocześnie składowe przepisów ogólnych rozdz. 1, które w sposób syntetyczny obrazują zakres, treści i cele projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Obraz wymiaru kultury fizycznej wyłania się w świadomości ludzkiej wówczas, gdy społeczeństwo rozumie istotę, miejsce i rolę aktywności ruchowej w całokształcie ontogenezy człowieka, a nie tylko w obrębie aparatu ruchowego, jak to niektórzy postrzegają kulturę fizyczną. Dobrze zatem się stało, że autorzy projektu w zapisach art. 3 pkt. 1, 2, 3, 8 i 9 w zwięzły sposób przedstawili znaczenie poszczególnych pojęć stanowiących główne składowe kultury fizycznej, do których klub mój bardzo szczegółowo odniósł się podczas debaty w pierwszym czytaniu omawianego aktu ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MarianMichalski">Wyraźne brzmienie art. 1 ust. 1, a szczególnie zapis, że kultura fizyczna jest częścią kultury narodowej, stawiać będzie przed władzą rządową i samorządową wezwanie do realizacji treści zapisu art. 4, który warto zacytować, jego brzmienie wiąże się bowiem ściśle z realizacją wyżej wymienionego stwierdzenia. Ten artykuł brzmi: „Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego tworzą warunki prawno-organizacyjne i ekonomiczne dla rozwoju kultury fizycznej”. Należy zatem rozumieć, że stworzone będą korzystne warunki, które pozwolą wszystkim podmiotom państwowym, spółdzielczym i prywatnym uczestniczyć w procesie rozwoju różnych form kultury fizycznej i w jej kulturowej konsumpcji.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Ustosunkowując się do zapisów rozdz. 2 projektu ustawy, warto zwrócić uwagę na nową redakcję zapisów dotyczących organów rejestrujących stowarzyszenia kultury fizycznej, o czym już mówił poseł sprawozdawca. Uczniowskie kluby sportowe podlegałyby tylko wpisowi do ewidencji prowadzonej przez wojewodów (art. 7 ust. 4). Dla innych stowarzyszeń i związków sportowych działających na terenie danego województwa organem rejestrującym byłby sąd wojewódzki, a dla polskich związków sportowych - Sąd Wojewódzki m. st. Warszawy. Sądzimy jako klub, że taki podział ról ewidencyjnych jest do zaakceptowania, chociażby dlatego, że sądy wojewódzkie i tak mają wiele pracy, o czym świadczą znaczne zaległości w przeprowadzaniu rozpraw sądowych.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MarianMichalski">Do nowatorskich zapisów należy między innymi zaliczyć art. 12 ust. 1 i 2, który będzie zezwalać na możliwość utworzenia Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego jako organu reprezentującego interesy sportu osób niepełnosprawnych w krajowym i międzynarodowym ruchu sportowym.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego ze szczególną uwagą dokonał analizy propozycji zapisu art. 19 ust. 1, a zwłaszcza ust. 2 z zastrzeżeniem art. 61, bowiem ich realizacja wiązać się będzie z koniecznością rozbudowy bazy, zwiększenia liczby fachowej kadry dla realizacji programu wychowania fizycznego w szkołach podstawowych. Realizację tego przedsięwzięcia do początków XXI w. należałoby uznać za bardzo ważny czynnik w rozwoju fundamentalnej części kultury fizycznej, jaką jest szkolne wychowanie fizyczne, realizowane przecież w najważniejszym okresie biologicznego rozwoju dzieci i młodzieży. Jak wiemy, jest to okres najważniejszy w życiu każdego człowieka. Zwiększenie liczby obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego do 5 godzin tygodniowo uzasadnia również paramedyczny charakter tych zajęć dydaktycznych, o czym w społeczeństwie nie wszyscy wiemy, a bywa i tak, że nawet w tym środowisku, które zajmuje się bezpośrednio zdrowiem, nie znajdujemy w tym względzie zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#MarianMichalski">Poprawiona redakcja projektu ustawy odnosi się również do usankcjonowania sportu profesjonalnego (zapisy art. 29–36) oraz do odpowiedzialności dyscyplinarnej i rozstrzygnięć sporów w sporcie.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#MarianMichalski">Ponadto ustawa poprzez zapis art. 6 ust. 2 daje możliwość tworzenia klubów sportowych w formie spółek akcyjnych, o czym też mówili moi przedmówcy.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#MarianMichalski">Nadto projekt ustawy wprowadza instytucję stałego sądu polubownego przy PKOl oraz sądów polubownych przy związkach sportowych.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#MarianMichalski">Wyżej wymienione poprawki znalazły akceptację mojego klubu, aczkolwiek zdaniem klubu można by te dwa rozdziały (6 i 11) połączyć w jeden.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Na uwagę zasługuje również rozdz. 10 odnoszący się do proponowanych zasad bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa zagadnienia bezpieczeństwa i higieny w kulturze fizycznej za bardzo istotne, zwłaszcza dla osób aktywnie uczestniczących oraz osób prawnych prowadzących działalność w sferze kultury fizycznej. Klub mój oczekuje na pełną realizację zwłaszcza zapisu art. 50 ust. 1 i 2, gdyż w tym zakresie środowisko małych miast i gmin ma wiele braków i znacząco odstaje od ogólnych norm sanitarnych i higienicznych. Proszę państwa, wiemy, ile drużyn w pionie LZS nie posiada szatni i zaplecza sanitarnego. Jest to wielki problem.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#MarianMichalski">Uważamy również, że Rada Ministrów, realizując zapis art. 50 ust. 2, zobowiąże resort kultury fizycznej, związki sportowe i kluby sportowe do prowadzenia m.in. edukacji zdrowotnej wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, uczestniczących w różnych formach kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#MarianMichalski">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uznał za zasadne zapisy projektu ustawy dotyczące bezpieczeństwa w górach i na wodach. Art. 55 ust. 3 wyraźnie precyzuje, że Rada Ministrów może upoważnić prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki do przekazywania uprawnień specjalistycznym organizacjom ratownictwa, innym organizacjom poza GOPR i WOPR, wychodząc tym samym naprzeciw postulatom niektórych organizacji ratowniczych działających na terenie Polski.</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#MarianMichalski">Reasumując, mamy świadomość, że zapisy projektowanej ustawy zweryfikuje bieżąca i przyszła działalność w sferze szeroko pojętej kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#MarianMichalski">Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego rekomenduje przedłożony przez połączone komisje projekt ustawy i jednocześnie wnosi o przystąpienie do trzeciego czytania jeszcze na obecnej sesji.</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Chwata występującego w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#LeszekChwat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj na tej sali dyskutowano o systemie ochrony zdrowia. To, oczywiście, przypadek, ale fakt, że na tym samym posiedzeniu odbywa się drugie czytanie projektu od dawna oczekiwanej ustawy o kulturze fizycznej, nabiera w pewnym sensie znamion symbolu. Znaczenie kultury fizycznej dla moralnego i fizycznego zdrowia narodu nie da się przecenić. Wiedzieli o tym starożytni, wiedzą o tym społeczeństwa wysoko rozwiniętych krajów świata. Niestety, u nas zrozumienie tego faktu nie wydaje się jeszcze powszechne. Kultura fizyczna jest zbyt często traktowana jako sprawa marginalna, prywatne hobby grupy zapaleńców.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#LeszekChwat">Efekty możemy śledzić w statystykach dotyczących długości życia i stanu zdrowia społeczeństwa. Parafrazując głośne swego czasu stwierdzenie o Zachodzie, który, podczas gdy my idziemy piechotą, ucieka nam samochodami, można by strawestować, że jak wreszcie przesiedliśmy się do samochodów, to Zachód uciekł nam na rowerach.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#LeszekChwat">Tak charakterystyczna dla naszego społeczeństwa niechęć do aktywnego trybu życia jest szczególnie niebezpieczna dla młodzieży. Z roku na rok coraz gorzej wypadają badania stanu jej zdrowia. Tendencje te można i trzeba odwrócić. Sport może stać się alternatywą dla różnych patologii, na które narażone są nasze dzieci. Podobno w każdej szkole średniej można już kupić narkotyki, a co dziesiąty uczeń miał z nimi kontakt. Sport jest szansą na przeżycie fascynującej przygody, uczy systematycznej pracy, zdrowego współzawodnictwa, koleżeństwa - wyrabia cechy charakteru, które, raz nabyte, procentują przez całe życie.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#LeszekChwat">Bardzo istotną rolę odgrywa sport wyczynowy. To właśnie sportowcy osiągający wybitne wyniki, popularyzowani przez telewizję i prasę, stają się wzorami dla setek młodych ludzi. Tym większa ciąży na nich odpowiedzialność. Muszą sobie z niej zdawać sprawę. W stopniu szczególnym dotyczy to reprezentantów Polski. Uregulowanie statusu najlepszych sportowców jest bardzo pilne. Zasady finansowania powinny być jasne i jawne. Takie rozwiązanie m.in. proponuje ustawa.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#LeszekChwat">Zupełnie nie uregulowaną do tej pory sprawą jest sport zawodowy. Ustawa reguluje zagadnienia sportu zawodowego - czas najwyższy. Jednak wydaje się, że niektóre regulacje idą zbyt daleko. Zasady funkcjonowania firm od kilkudziesięciu lat reguluje Kodeks handlowy i majstrowanie przy nim, nawet w imię najszczytniejszych intencji, jest niedopuszczalne. Można się spodziewać, że różne środowiska, zachęcone tym, że w rozpatrywanej ustawie dokonaliśmy takiego wyłomu, zaczną domagać się również i dla siebie szczególnych uregulowań, daleko wykraczających poza Kodeks handlowy. Dlatego też postuluję dokonanie zmian zapisu rozdz. 5. Przyjęcie tych zmian doprowadzi do tego, że sportowe spółki akcyjne będą działać na takich samych zasadach jak wszystkie przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#LeszekChwat">Pomijając tę poprawkę, z radością należy powitać fakt, że po wielu latach pracy ustawa ma szansę na uchwalenie. Powinno się to odbyć możliwie jak najszybciej, najlepiej jeszcze na tej sesji Sejmu. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że naiwnością byłoby twierdzić, że samo uchwalenie ustawy poprawi stan kultury fizycznej z dnia na dzień. Natomiast kultura fizyczna jest zbyt ważnym działem życia, aby takich regulacji, jakie proponuje rozpatrywany dzisiaj projekt ustawy, nie było.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Małachowskiego występującego w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MirosławMałachowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po trzech tak obszernych i wnikliwych omówieniach trudno jest wnieść coś nowego do dyskusji na temat projektu omawianej ustawy. Powstały w komisji kultury projekt ustawy o kulturze fizycznej uzyskał w wyniku kompromisu akceptację wszystkich zainteresowanych stron. Ustawa rozwiązuje możliwe dzisiaj do rozwiązania problemy sportu wyczynowego, dopingu, kadry i kultury fizycznej, wychowania fizycznego. Pozostawia do końcowego rozstrzygnięcia w aktach wykonawczych sprawę rehabilitacji czy rekreacji.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MirosławMałachowski">Uważaliśmy i uważamy, że kultura fizyczna jest nierozłącznie związana ze zdrowiem i edukacją, i tylko pogłębione podejście do tego problemu może gwarantować, że będzie zdrowe i silne społeczeństwo. Nie udało się, niestety, tego dokładnie zapisać w ustawie, co uważamy za jej mankament, lecz sądzimy, że później może się uda jakieś lepsze zapisy wypracować.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#MirosławMałachowski">Najbardziej usatysfakcjonowani jesteśmy zapisem art. 19 ust. 2 omawianej ustawy. Zdajemy sobie sprawę, że nawet jeśli zostanie to rozłożone w czasie, jego realizacja będzie jednak trudna ze względu na brak sal gimnastycznych czy boisk. Infrastruktura potrzebna do realizacji lekcji wychowania fizycznego w szkołach jest niezwykle uboga, a stworzenie jej bardzo kosztowne. Żadne zapisy ustawy nie dadzą szkołom sal gimnastycznych, boisk czy basenów. Do tego potrzebne są pieniądze z budżetu państwa, gminy. Zapisy o finansowaniu sportu w art. 4 ustawy nie muszą być dla administracji państwowej i gminnej jednoznaczne i boję się, że te pieniądze nie będą wpływały w należytej ilości. A wiemy wszyscy, jak wychowanie fizyczne wpływa na podnoszenie poziomu wydolności fizycznej dzieci i młodzieży. W przyszłości może to znakomicie wpłynąć na kondycję fizyczną naszego społeczeństwa, więc bardzo życzylibyśmy sobie, żeby właściwa realizacja nauki wychowania fizycznego w szkołach była jak najszybciej możliwa.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MirosławMałachowski">Niezbyt radosny dla nas jest też zapis art. 12. Niestety, komisja nie mogła powołać Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego, gdyż mniejsze stowarzyszenia, powstałe w wyniku rozpadu stowarzyszenia „Start”, nie mogą dojść do porozumienia w sprawie stworzenia wspólnego związku, który byłby reprezentantem polskich sportowców niepełnosprawnych i kraju w Międzynarodowym Komitecie Paraolimpijskim. Dlatego też, aby polski sport niepełnosprawnych mógł być reprezentowany w Międzynarodowym Komitecie Paraolimpijskim, mamy zapis w art. 62 ust. 4, w którym daje się delegację prezesowi Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki do powierzenia reprezentowania sportowców niepełnosprawnych innej organizacji. Zapis ten zapewni reprezentację polskich sportowców niepełnosprawnych na arenie międzynarodowej. Mamy jednak nadzieję, że Polski Komitet Paraolimpijski powstanie już w przyszłym roku, że swary zostaną zakończone.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#MirosławMałachowski">Unia Pracy w celu jednoznacznego określenia zniżki podatkowej w art. 59 ust. 1 proponuje dodać wyraz „otrzymanego”. Zapis w ustawie podatkowej będzie wówczas brzmiał: „wartość otrzymanego ubioru reprezentacyjnego i sportowego członka polskiej reprezentacji olimpijskiej”. Wskaże to jednoznacznie, że zwolnienie dotyczy ubioru otrzymanego, a nie ubiorów zakupywanych przez sportowców.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#MirosławMałachowski">Ze względu na konieczność jak najszybszego rozwiązania spraw związanych z polskim sportem, wychowaniem fizycznym czy rekreacją klub Unii Pracy wnosi o możliwie szybkie przystąpienie do trzeciego czytania projektu omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Pietrzykowskiego występującego w imieniu klubu BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony dzisiaj projekt ustawy stwarza możliwości prawidłowego funkcjonowania podmiotów realizujących zadania w kulturze fizycznej. Zauważamy korzystne zmiany w projekcie, m.in. dotyczące rozszerzenia liczby obowiązkowych zajęć lekcyjnych wychowania fizycznego w szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych. O konieczności stworzenia możliwości jak najczęstszego uprawiania ćwiczeń fizycznych przez dzieci i młodzież dobitnie mówią wyniki systematycznie prowadzonych badań - powszechnie stwierdza się wady postawy u młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#ZbigniewPietrzykowski">Dobrze, że w projekcie ustawy pamiętano o tym, iż nie wszystkie szkoły mają warunki do prowadzenia lekcji wychowania fizycznego w większym niż dotychczas wymiarze. Art. 61 wprowadza stopniowe zwiększenie liczby godzin, co pozwoli szkołom odpowiednio przygotować się do czekających je zadań.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#ZbigniewPietrzykowski">Należy uznać także za korzystne to, że projekt ustawy jasno precyzuje status zawodnika - czy to profesjonalnego, czy amatora - w przejrzysty sposób określając jego prawa i obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#ZbigniewPietrzykowski">Rozdział 10 omawianego projektu ustawy wyczerpująco określa zasady bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej. Nadal nad bezpieczeństwem ludzi przebywających w górach ma czuwać Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, a nad bezpieczeństwem osób pływających - Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Są to dwa specjalistyczne stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym i w świetle nowego projektu ustawy mają one współpracować w realizacji swoich zadań z organami administracji rządowej i samorządowej oraz osobami prawnymi i fizycznymi prowadzącymi działalność w zakresie kultury fizycznej i turystyki.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#ZbigniewPietrzykowski">Klub Parlamentarny BBWR jest za wprowadzeniem nielicznych poprawek do projektu.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#ZbigniewPietrzykowski">Proponujemy zmianę zapisu w treści art. 3 pkt 7 na: współzawodnictwo sportowe jest indywidualną lub zbiorową rywalizacją osób zmierzających do osiągnięcia celu z zachowaniem sportowych reguł gry.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#ZbigniewPietrzykowski">Nadal niezbędne wydaje nam się uregulowanie gratyfikacji trenera. Należy podejść do tego zagadnienia w sposób bardzo zbliżony do uregulowanego w projekcie ustawy statusu zawodnika.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#ZbigniewPietrzykowski">Wiadomo, że pieniądze są ważną sprawą dla sportu. Dlatego powinno się stworzyć najlepsze warunki dla sponsorów - tak aby opłacało im się finansować kulturę fizyczną.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#ZbigniewPietrzykowski">Omawiany dzisiaj projekt ustawy pozwoli na stworzenie norm prawnych ułatwiających rozwój kultury fizycznej w Polsce. W imieniu Klubu Parlamentarnego BBWR wnoszę o ponowne przesłanie projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Wielgusa występującego w imieniu Parlamentarnego Koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarekWielgus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z ogromnym zadowoleniem koło republikanów przyjmuje drugie czytanie projektu ustawy o kulturze fizycznej. Wiadomo, jaką ciernistą drogę przeszedł ten projekt ustawy. Z powodu rozwiązania poprzednich dwóch parlamentów nie udało się zakończyć prac. Pierwsze czytanie tej ustawy odbyło się w naszym Sejmie rok temu. Ale wreszcie możemy ją mieć i jesteśmy przekonani, że ustawa rozwiąże wiele problemów w sporcie, które narosły wskutek przemian, jakie zaszły w ostatnich latach w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarekWielgus">W projekcie ustawy są nowe działy, bardzo ważne działy. Mowa tu o sporcie profesjonalnym, o odpowiedzialności dyscyplinarnej, rozstrzyganiu sporów w sporcie, zwalczaniu dopingu czy zasadach bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej. Są to działy, o których 10 lat temu, kiedy została uchwalona poprzednia ustawa w 1984 r. - praktycznie nie mogło być mowy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#MarekWielgus">Chciałbym zwrócić uwagę na dwa tematy, które mają duże znaczenie dla sportu, dla kultury fizycznej. Chodzi o sportowe spółki akcyjne i wychowanie fizyczne w szkołach, przede wszystkim mówimy tu o szkołach podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MarekWielgus">Sportowe spółki akcyjne. W sporcie, wiadomo, w klubie sportowym potrzebne są pieniądze. Bez pieniędzy praktycznie żaden klub nie ma racji bytu, zwłaszcza klub profesjonalny, który dzisiaj uczestniczy w ligach profesjonalnych, w ligach zawodowych. Istniejące kluby i stowarzyszenia opierają się często na nie wiadomo jakich funduszach — często jest to sponsor albo działalność gospodarcza, a często źródła funduszy nie są znane. Mówi się również o szarej strefie. Dziś jest naprawdę wiele niewiadomych, np. zadajemy sobie pytanie: Skoro klub piłki nożnej kupuje za ogromne pieniądze zawodnika — a nie ma kibiców, nie prowadzi działalności gospodarczej — to skąd bierze na to środki? Jest wiele niedomówień w polskim sporcie profesjonalnym i dlatego sportowa spółka akcyjna — tu chciałbym od razu powiedzieć, że nazwa: sportowa spółka akcyjna ma być tylko wyróżnikiem, wskazaniem, że chodzi właśnie o coś, co jest związane ze sportem; nie chcemy, broń Boże, burzyć tutaj prawa handlowego — ma świadczyć dzisiaj o przejrzystości. Mówimy o ujawnianiu finansów, by było jasne, jakie są finanse takiej spółki akcyjnej klubu sportowego. Mówimy o zasadzie ograniczonego obejmowania akcji; chcemy, żeby profesjonalne kluby sportowe były generalnie polskimi klubami, dlatego dopuszcza się tutaj maksymalnie 30-procentowy udział kapitału zagranicznego. Mówi się również, że udziałowiec spółki nie może mieć więcej niż 1% udziałów w innej sportowej spółce akcyjnej w tej samej dyscyplinie. Tu chodzi o wyeliminowanie jakichkolwiek spekulacji, żeby nie było spraw nieczystych. Mówimy wreszcie o gwarancjach bankowych, które przede wszystkim zabezpieczą interesy zawodnika. Dziś zawodnik w klubie sportowym często ma problemy z otrzymaniem wynagrodzenia — dzięki tym gwarancjom wyeliminujemy takie sytuacje. Natomiast sponsor, który do tej pory dawał pieniądze i praktycznie nie mógł decydować, dziś może decydować o klubie, ponieważ jego pieniądze będą oznaczały udziały w spółce akcyjnej. Jest to również droga do integracji kibica z klubem. Także kibic będzie mógł wykupić akcje danego klubu sportowego, danej spółki akcyjnej po to, żeby pomóc swojemu, często ukochanemu klubowi. Jestem przekonany, że sportowe spółki akcyjne przyczynią się do uporządkowania spraw związanych z prowadzeniem klubu sportowego.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#MarekWielgus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze krótko o drugim temacie - wychowaniu fizycznym w szkole podstawowej. Wiemy, czym jest sport, czym jest ruch, a przede wszystkim musimy sobie zdawać sprawę z tego, czym jest ruch dla dziecka. Dzisiaj nie jest to doceniane, dlatego ta propozycja dotycząca godzin wychowania fizycznego ma ogromne znaczenie. To kwestia 3, 4, 5 lat - nie od razu da się to wprowadzić. Znamy sytuację szkoły, a nie chcemy niczego burzyć i rujnować. Nie chcemy wchodzić zbyt mocno w kompetencje oświaty, ale musimy, dlatego że pamiętamy o sytuacji sprzed paru lat, kiedy to ze względów oszczędnościowych ograniczono program nauczania w szkołach o dwie godziny - oczywiście, jak zwykle, kosztem sportu i wychowania fizycznego, a nie matematyki, polskiego, geografii czy historii. Broń Boże, nie mam nic przeciwko tym przedmiotom, one też są ważne i muszą istnieć, ale musimy sobie zdawać sprawę z tego, czym jest wychowanie fizyczne, czym jest ruch dla dziecka. Tu nie chodzi o wyczyn, tu chodzi o zdrowie całego naszego społeczeństwa w przyszłości, a także o odciągnięcie dzieci i młodzieży od papierosów, alkoholu, narkotyków i od innych używek właśnie poprzez kulturę fizyczną, sport. Chcę również powiedzieć, że te dwie godziny to będą zajęcia w ramach programu, więc nie mówimy tutaj o pieniądzach. Dzisiaj lobby sportowe jest słabsze, ale pracując w Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu musimy zadbać o to, żeby lobby sportowe również na terenie szkół podstawowych czy w ogóle oświaty było o wiele mocniejsze. Chciałbym też powiedzieć o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, panie pośle, ale muszę zwrócić uwagę, że już kilka minut temu czas pańskiego wystąpienia minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekWielgus">W takim razie, panie marszałku, powiem jeszcze, że sportowe spółki akcyjne oraz godziny wychowania fizycznego wydają mi się sprawami bardzo ważnymi. Moi przedmówcy, a szczególnie poseł Gorzelańczyk, powiedzieli dosyć klarownie, o co chodzi w tej ustawie. Ustawa na pewno nie przyniesie finansów, czego się wszyscy spodziewają, a my nie możemy sięgać do kasy państwowej, gdyż wiemy, w jakim ona jest stanie. Ale sięgamy po drobne rzeczy dla zdrowia dzieci i w celu pewnego uporządkowania w naszym sporcie, dzisiaj tak biednym.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MarekWielgus">Parlamentarne Koło Republikanie zdecydowanie opowiada się za przyjęciem tej ustawy, za skierowaniem projektu do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Stanowisko koła Nowa Demokracja przedstawi pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#EugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze się składa, że na jednym posiedzeniu Sejmu rozważamy dwa bardzo zbliżone problemy. Mianowicie dyskutujemy nad problemem ochrony zdrowia, z którym jest związana dyskusja plenarna nad systemem ubezpieczeń zdrowotnych, oraz w drugim czytaniu nad ustawą o kulturze fizycznej. Mamy bowiem tę świadomość, że zdrowie i poziom kultury fizycznej społeczeństwa są to sprawy bardzo zbliżone.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#EugeniuszJanuła">Od dłuższego czasu w różnego rodzaju informacjach słyszy się pesymistyczne prognozy: stan zdrowia zły, stan kultury fizycznej też zły. A przecież doskonale wiemy, że inwestycje w kulturę fizyczną są również inwestowaniem w zdrowie. Dlatego z zadowoleniem witamy po około rocznej pracy w komisji drugie czytanie projektu ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#EugeniuszJanuła">Nowoczesna ustawa o systemie kultury fizycznej jest nam bardzo potrzebna. Zdaniem koła Nowa Demokracja ten projekt owe wymogi spełnia. Oczywiście podobnie jak wielu moich poprzedników mielibyśmy jeszcze pewne uwagi, ale ponieważ mają one na ogół charakter redakcyjny, zrezygnujemy z nich i poprzemy wniosek o bezpośrednie przejście do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#EugeniuszJanuła">Chcę jednak powiedzieć, że zrozumienie problemów kultury fizycznej w naszym społeczeństwie długo i uparcie torowało sobie i będzie torowało drogę. Zanim zrozumiemy, że kultura fizyczna jest częścią kultury społeczeństwa, częścią kultury narodu - chociaż to może zbyt wielkie słowa - na pewno upłynie wiele lat. Tymczasem stan zdrowia społeczeństwa wynikający z niedorozwoju kultury fizycznej systematycznie się pogarsza. Na pewno ustawa, nad której projektem dzisiaj odbywamy dyskusję, automatycznie nie podniesie poziomu kultury fizycznej, zwłaszcza tej masowej. Nie przeczę, że sport wyczynowy jest bardzo ważny, ale jest on tylko szczytem piramidy, szczytem nie zawsze zrównoważonym. Był taki okres, kiedy mieliśmy podobny poziom kultury fizycznej i bardzo dobre wyniki w sporcie. Teraz też mamy pewną równość, ale z takiej równości cieszyć się niestety nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#EugeniuszJanuła">Uważamy, że demokracja jest to również postęp, jeśli chodzi o poziom kultury fizycznej. Te wszystkie problemy, o których tutaj mówili moi przedmówcy, mianowicie obcinanie godzin wychowania fizycznego w szkołach kosztem matematyki, języka polskiego, czasem nawet - powiem z przekąsem - religii, to są zjawiska patologiczne. Musimy konsekwentnie dążyć do tego, żeby kultura fizyczna stała się nie tylko pełnoprawnym przedmiotem, ale również żeby była w kategoriach moralnych należycie doceniana.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#EugeniuszJanuła">Koło Nowa Demokracja wyraża przekonanie, że ustawa utoruje drogę do nowoczesnego myślenia o kulturze fizycznej w kategoriach interesu społecznego i że jak najszybciej ujrzy światło dzienne.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Kossakowskiego z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę w takim razie o zabranie głosu pana posła Ryszarda Kalbarczyka z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RyszardKalbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu pragnę ustosunkować się tylko do pewnych kwestii, które nie były przedmiotem mojego wystąpienia podczas pierwszego czytania omawianego dzisiaj w drugim czytaniu projektu ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#RyszardKalbarczyk">Projekt ustawy przedłożony przez połączone Komisje: Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Ustawodawczą (druk nr 1352) w zasadzie - moim zdaniem - uwzględnia wszystkie kwestie dotyczące działalności w sferze kultury fizycznej. Dobrze byłoby, aby Wysoka Izba jak najszybciej uchwaliła ten akt prawny, długo oczekiwany przez środowisko sportowe, ale i przez inne podmioty, które są lub będą bardzo pomocne w rozwiązywaniu problemów, niekiedy bardzo trudnych, w sferze kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#RyszardKalbarczyk">Dobrze, że wnioskodawcy uwzględnili uwagi do zapisu w art. 7 ust. 3, nadając mu brzmienie, które pozwala na członkostwo w uczniowskich klubach sportowych nie tylko uczniom, rodzicom i nauczycielom, ale też innym osobom. W związku z dynamicznym rozwojem uczniowskich klubów sportowych, wynikającym z programu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, uważam za zasadne, aby wpis do ewidencji dla tych jednostek kultury fizycznej z osobowością prawną był prowadzony przez odpowiednie wydziały urzędów wojewódzkich, o czym m.in. wspomniał już, przemawiając w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, poseł Marian Michalski.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#RyszardKalbarczyk">Jako byłego długoletniego nauczyciela wychowania fizycznego zainteresował mnie zapis w rozdz. 3: Wychowanie fizyczne. Podobnie jak inni przedmówcy uważam, że zapisy w art. 19 ust. 1 i 2, dotyczące etapowego zwiększania tygodniowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego w różnego typu placówkach oświatowych, w szkołach i wyższych uczelniach, mają charakter nowatorski - wybiegają w XXI w. Mam nadzieję, że nie będą to tylko puste zapisy, że na ich realizację znajdą się środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#RyszardKalbarczyk">Wysoka Izbo! Nie jest tajemnicą, że kultura fizyczna, a w tym wychowanie fizyczne od przedszkola aż do środowiska akademickiego, nie znalazła do dnia dzisiejszego właściwego miejsca w świadomości naszego społeczeństwa, jak również wśród większości decydentów różnego szczebla. Być może realizacja treści art. 19 nie tylko pozwoli na poprawę stanu zdrowia dzieci i młodzieży, lecz ukształtuje nawyk systematycznego uprawiania ćwiczeń fizycznych w okresie produkcyjnym i poprodukcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#RyszardKalbarczyk">Panie i Panowie Posłowie! Akt ustawowy w odniesieniu do art. 19 może znaleźć pełną i celową realizację w praktyce tylko wówczas, kiedy Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz inne resorty prowadzące szkoły określą w zarządzeniach wykonawczych warunki realizacji tego ustawowego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#RyszardKalbarczyk">Chciałbym odnieść się jeszcze do rozdz. 8: Kadry kultury fizycznej, a konkretnie do art. 44 ust. 1 i 2. Z zapisów tego artykułu wynika, że zajęcia w zakresie wychowania fizycznego, sportu, rekreacji ruchowej, rehabilitacji mogą prowadzić tylko osoby mające kwalifikacje zawodowe. Jak wiemy, w praktyce realizacja tego zapisu wygląda różnie, zwłaszcza jeśli chodzi o wschodnie sztuki walki, ale nie tylko. Ten problem był tematem szerokiej dyskusji na posiedzeniu Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu w dniu 24 października br. Trzeba jasno stwierdzić, że osoby nie mające kwalifikacji do szkolenia sportowego, prowadząc zajęcia, przede wszystkim z dziećmi i młodzieżą, mogą uzyskiwać zamiast pozytywnych efektów związanych z rozwojem fizycznym podopiecznych — efekty negatywne. Takich przypadków w skali kraju jest bardzo dużo. Nie precyzuję zmian do wspomnianego art. 44 ust. 1 i 2 w omawianej ustawie, lecz pragnę uczulić resort kultury fizycznej, aby jak najszybciej podjął działania zmierzające do wyeliminowania niepożądanych praktyk, jakie obecnie mają miejsce w kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#RyszardKalbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wskazane by było, aby w programie posiedzeń Sejmu obecnej kadencji znalazł się również temat dotyczący stanu, poziomu i perspektyw rozwoju kultury fizycznej w Polsce. Pozwoli to na zapoznanie Wysokiej Izby i społeczeństwa z poziomem biologicznego rozwoju różnych grup wiekowych społeczeństwa, a w szczególności dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#RyszardKalbarczyk">Wysoka Izbo! Popieram stanowisko mojego klubu - klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego - co do innych poruszonych kwestii oraz wnoszę o przystąpienie do trzeciego czytania omawianego projektu ustawy o kulturze fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Czesław Fiedorowicz z klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#CzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym odnieść się do niektórych tylko kwestii zapisanych w ustawie o kulturze fizycznej. Myślę, że generalnie jest to dobra, oczekiwana przez środowisko sportowe ustawa. Uważam, że zawarte w rozdziałach regulacje dotyczące sportu profesjonalnego, odpowiedzialności dyscyplinarnej, rozstrzygania sporów w sporcie, zwalczania dopingu w sporcie, zasad bezpieczeństwa w kulturze fizycznej są w pewnym sensie rozwiązaniami pionierskimi, nie stosowanymi dotąd, które - myślę - wprowadzą pewne uporządkowanie, a jeśli stosowanie tych zapisów spowoduje konieczność wprowadzenia pewnych zmian, to należy złożyć to na karb rozwiązań nowatorskich.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałbym szczególny nacisk położyć na dwie kwestie. Jedną jest problem, który, wydaje mi się, jest dzisiaj najważniejszy, a który dotyczy wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#CzesławFiedorowicz">Wychowanie fizyczne dzieci i młodzieży jest problemem, który znalazł właściwe miejsce. Regulacja zapewniająca 5 godzin lekcyjnych wychowania fizycznego w ciągu tygodnia jest krokiem we właściwym kierunku, krokiem do ratowania dramatycznie złego stanu zdrowotnego dzieci i młodzieży. Młode pokolenie Polaków, które będzie już wkrótce naszą przyszłością, jest dotknięte tragicznie wadami postawy, skoliozą, anemią i innymi chorobami, a to nie napawa optymizmem.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#CzesławFiedorowicz">Myślę, że w jakimś sensie w kierunku poprawy tego stanu zmierzają rozwiązania zawarte w art.7, wprowadzające pojęcie uczniowskich klubów sportowych jako szczególnej formy uczniowskiego sportu szkolnego. Jednakże w moim przekonaniu jest to forma trochę sztuczna, bo kluby te nie powstają spontanicznie z inicjatywy uczniów, rodziców, nauczycieli, tak jak zakładali pomysłodawcy, lecz dzięki marchewce podanej przez resort w postaci owych 20 mln zł na pierwsze wyposażenie w sprzęt sportowy nowo powstałego klubu, które ma, oczywiście, istotne znaczenie, ale pojawia się obawa, że jeżeli nie będzie dalszego finansowania tych uczniowskich klubów sportowych, to ulegną one likwidacji, a tym samym akcja skończy się fiaskiem. Myślę, że jednocześnie potrzebne są działania zmierzające do znalezienia innych źródeł i sposobów wsparcia uczniowskich klubów sportowych, by mogły one funkcjonować, a nie tylko pojawiać się jak meteory.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#CzesławFiedorowicz">Chciałbym w tym momencie podkreślić, by nie zapomnieć o istnieniu SZS, które przetrwały w trudnej polskiej historii do dziś i zasłużyły sobie i na uznanie, i na pomoc finansową. Myślę, że złą zasadą jest tworzenie jednego kosztem zniszczenia drugiego.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#CzesławFiedorowicz">Oczywiście niezbędne staje się przede wszystkim zapewnienie w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej odpowiednich środków na inwestycje sportowe w szkołach, tak by te rozwiązania ustawowe mogły być w pełni realizowane, a do ich realizacji potrzebne są obiekty sportowe.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#CzesławFiedorowicz">Obawy moje wzbudzają bardzo fragmentaryczne zapisy odnoszące się do finansowania kultury fizycznej. Dotyczy to szczególnie braku precyzyjnych uregulowań zobowiązujących Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, ministerstwa: MEN, MON, MSW, MZiOS i inne do finansowania sportu oraz wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#CzesławFiedorowicz">Zbyt ogólnie potraktowano zadania wojewody, odpowiedzialnego w końcu za realizację zadań państwa w zakresie kultury fizycznej na terenie całego województwa.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#CzesławFiedorowicz">Niestety, stwierdzam z niezadowoleniem, analizując projekt budżetu wojewodów na rok przyszły, że - mimo dalszego realnego wzrostu budżetu państwa i budżetu wojewodów - kwoty przeznaczone na kulturę fizyczną w wielu województwach ulegają systematycznemu ograniczaniu. Kilkunastu wojewodów zaplanowało wydatki na kulturę fizyczną na poziomie wydatków przeciętnej kilkunastotysięcznej gminy. Świadczy to z jednej strony o dojrzałości gmin, które są w coraz trudniejszej sytuacji finansowej, z drugiej zaś - dowodzi lekceważenia przez wojewodów roli i znaczenia sportu i kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#CzesławFiedorowicz">Ustawa w zasadzie jednym zdaniem traktuje obowiązki gmin w zakresie kultury fizycznej, jest to w końcu zadanie własne gmin, jednak ten brak szczegółowych zapisów odnoszących się do zadań gmin nie przeszkadza samorządom terytorialnym być dzisiaj najaktywniejszymi podmiotami organizującymi imprezy sportowe, wspomagającymi i finansującymi organizacje, kluby sportowe, sport szkolny. To dowodzi dużej odpowiedzialności, to dowodzi zrozumienia problemów kultury fizycznej przez samorządy.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#CzesławFiedorowicz">W tym miejscu po raz kolejny należy podkreślić stanowisko Unii Wolności, odnoszące się do konieczności, niezbędności kontynuowania reformy samorządowej. Myślę, że tylko samorząd powiatowy czy też wojewódzki jest w stanie wyeliminować przypadkowość w konstruowaniu budżetu wojewodów i urzędniczą niechęć do sportu, a także zapewnić odpowiednio więcej środków na poziomie tak powiatu, jak i województwa samorządowego.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobiega końca ponadroczny okres pracy nad komisyjnym projektem ustawy o kulturze fizycznej. Sprawozdanie przedstawione nam dziś w druku nr 1352 generalnie spełnia większość oczekiwań, z którymi środowisko sportu i kultury fizycznej na początku prac w komisjach występowało.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StanisławKopeć">Po przeanalizowaniu ze środowiskiem zawodowo i społecznie związanym z kulturą fizyczną treści projektu ustawy, załączonego do sprawozdania komisji, pragnę przekazać kilka uwag i poprawek do zapisów niżej wymienionych artykułów projektu.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#StanisławKopeć">W art. 3, zawierającym słowniczek pojęć występujących w ustawie, proponuję dodać pkt 10, co rozumie się przez pojęcie „klub sportowy”. Rozumiem, że ta definicja powinna bez wątpienia określać uczestnictwo we współzawodnictwie sportowym.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#StanisławKopeć">Sądzę, że w art. 5, który mówi o zadaniach prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, wskazane byłoby dookreślenie zapisu ust. 2, który kończy się następująco „sposób ich realizacji określa ustawa”. Myślę, że powinno być albo: niniejsza ustawa, albo ustawa o utworzeniu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki z 25 stycznia 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#StanisławKopeć">Art. 6 ust. 3 rodzi pytanie: Czy klub nie uczestniczący we współzawodnictwie sportowym może nazywać się klubem sportowym? Dlatego proponujemy nową redakcję tego punktu, który brzmiałby w sposób następujący: Jednostka organizacyjna prowadząca działalność w zakresie kultury fizycznej, zwana również stowarzyszeniem kultury fizycznej itd. W art. 8 w ust. 1 również proponujemy zmianę redakcyjną zapisu, który brzmiałby: Związki sportowe poszczególnych dyscyplin sportowych lub dziedzin sportu mogą być tworzone przez co najmniej trzy kluby, o których mowa w art. 6 ust. 2, prowadzące takie same sekcje sportowe i uczestniczące w systemie współzawodnictwa sportowego. W przypadku przyjęcia tej poprawki nastąpiłaby również zmiana w ust. 2 tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#StanisławKopeć">Mamy również propozycję dookreślenia art. 20. Obecny zapis proponuje się określić jako ust. 1 i dodać ust. 2 o treści: Minister edukacji narodowej w porozumieniu z prezesem Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w drodze rozporządzenia określa warunki tworzenia oraz zasady działania klas i szkół, o których mowa w ust. 1. Oczywiście jest taki zapis w ustawie o systemie oświaty i gdyby ta wersja komisjom nie odpowiadała, proponuję przeniesienie tego zapisu do przepisów przejściowych i końcowych.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#StanisławKopeć">I na zakończenie mam jeszcze trzy pytania do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#StanisławKopeć">Do rozdz. 3: Czym kierowały się komisje zawężając zwiększenie godzin wychowania fizycznego tylko do ramowych planów nauczania szkół podstawowych? Pytał już o to pan poseł Tomaszewski. Myślę, że w treści tego rozdziału warto by się zastanowić, czy nie określić ról i zadań uczniowskich klubów sportowych jako podstawowego ogniwa działającego w środowisku szkolnym.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#StanisławKopeć">Do rozdz. 10: Czy przepisy wykonawcze ustawy o kulturze fizycznej koniecznie musi wydawać Rada Ministrów, na co wskazują zapisy art. 50, 51, 53, 54 i 55? Czy nie wystarczyłoby tu zarządzenie prezesa urzędu po uzgodnieniu z innymi ministrami, jeżeli jest to konieczne, jak w innych artykułach ustawy?</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#StanisławKopeć">Do art. 62: Czy w myśl postanowień tego artykułu tracą swoją dotychczasową rolę programową i koordynacyjną takie stowarzyszenia, jak Ludowe Zrzeszenie Sportowe, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Szkolny Związek Sportowy czy Akademicki Związek Sportowy? Rozumiem, że zapis o 100-tysięcznej grzywnie w art. 57 dotyczy nowych złotych.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#StanisławKopeć">Przedkładam wnioski poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Obecnie głos zabierze pan poseł Jan Świrepo z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielkim zadowoleniem przyjmuję sprawozdanie Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o kulturze fizycznej (druk nr 1352). Cieszy mnie jako działacza sportowego i prezesa małego klubu sportowego LKS POM w Strzelcach Krajeńskich fakt, że już na początku ustawy w art. 1 jest zapis stwierdzający, że kultura fizyczna jest częścią kultury narodowej, a więc z mocy prawa powinna być chroniona i wspomagana przez wszystkich obywateli oraz instytucje społeczne i rządowe.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JanŚwirepo">Pozytywnie oceniam także zapisy rozdz. 3, w których podkreśla się, że głównym źródłem naszych osiągnięć sportowych jest wychowanie fizyczne w przedszkolach i szkołach, zwłaszcza podstawowych. To właśnie tam należy szukać nie tylko sukcesów sportowych, ale także, a może przede wszystkim źródeł zdrowotności społeczeństwa. Dziś, gdy nasze społeczeństwo należy do społeczeństw o najkrótszej średniej życia w Europie, dotyczy to szczególnie mężczyzn, głoszenie hasła „Sport to zdrowie” jest naszym obowiązkiem i koniecznością. Jednym ze sposobów na kształtowanie zdrowego modelu życia jest sport od najmłodszych lat, dlatego pozytywnie oceniam zapis w art. 19, w którym potwierdzono, że docelowo w tygodniowych planach nauczania będzie 5 godzin lekcyjnych wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JanŚwirepo">Po raz pierwszy także ustawowo rozdzielono pojęcia sportu profesjonalnego i amatorskiego. Dziś, gdy brakuje pieniędzy na podstawową działalność sportową nie tylko w szkołach, ale i w małych, jednosekcyjnych klubach sportowych, zachodzi moralna i społecznie uzasadniona potrzeba szybkiego wsparcia finansowego tej podstawowej bazy naszego sportu.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#JanŚwirepo">W imieniu dziesiątek tysięcy małych klubów i ich zarządów proszę, aby przy dyskusji nad budżetem na rok 1996 znacznie zwiększyć przydział środków na te cele. Pomoże to w przetrwaniu wielu tych klubów, a także w zachowaniu ich cykli szkoleniowych, które są pochodną wieloletniej działalności. Dobrze się stało, że projekt ustawy w sposób jasny wprowadza rozwiązania w zakresie struktury organizacyjnej naszego sportu, związków sportowych oraz kompetencji i obowiązków poszczególnych organów administracji rządowej i samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#JanŚwirepo">Art. 20 umożliwia tworzenie w każdej szkole klas sportowych dla młodzieży o szczególnych uzdolnieniach, a w większych środowiskach - szkół o rozszerzonym programie wychowania fizycznego. Uważam ten zapis za jeden z ważniejszych i podstawowych dla rozwoju naszego sportu wyczynowego. Aby można było go zrealizować, musi on być podparty szczególnymi przepisami w zakresie finansowania tych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#JanŚwirepo">Kończąc, wyrażam nadzieję, że ustawa, tworząc nowe struktury organizacyjne sportu, nie spowoduje, że przeznaczone na sport fundusze zostaną w większości wykorzystane przez administrację sportową. Wtedy sportowcom, tak jak i dziś, będzie brakowało pieniędzy na sprzęt, diety, przejazdy. Z tą nadzieją będę głosował za uchwaleniem tej ustawy w wersji przedstawionej przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Rusznicę z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zastraszający regres w kulturze fizycznej, spadek środków budżetowych, likwidacja wielu sekcji i klubów sportowych, likwidacja zajęć pozalekcyjnych powodują, że każdą ustawę stwarzającą szansę zmiany ponurej rzeczywistości środowisk sportowych należy przyjąć z zadowoleniem. Komisyjny projekt ustawy o kulturze fizycznej - druki nr 333, 333-A i 1352 - takie zadowolenie może dać, tym bardziej że ma on długą już historię. Przypomnę, że druk nr 333 jest z 16 marca 1994 r., a jego pierwsze czytanie miało miejsce 14 października 1994 r. Zdecydowana większość zapisów tej ustawy, a szczególnie zapisy dotyczące sportu, sportu profesjonalnego, zasad bezpieczeństwa i zwalczania dopingu, należy uznać za rozwiązania poprawne i uwzględniające zmiany ustrojowe i społeczne zachodzące w naszym kraju. Mimo że projekt ten przeszedł już długą drogę legislacyjną w merytorycznej komisji sejmowej, pozwolę sobie na kilka uwag.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#StanisławRusznica">W art. 4 i 5 określono rolę państwa, rządu i samorządów w realizacji zadań kultury fizycznej. To dobrze, że państwo i samorządy są także odpowiedzialne za stan i rozwój kultury fizycznej poprzez tworzenie warunków prawno-organizacyjnych i ekonomicznych. Jest tylko obawa, że zapis „tworzenie warunków ekonomicznych” jest sformułowaniem mało klarownym. W poszukiwaniu źródeł finansowania brak jest również sensownego zapisu o sponsorowaniu kultury fizycznej, nie tylko sportu profesjonalnego.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#StanisławRusznica">Z zainteresowaniem zapoznałem się z art. 19 dotyczącym wychowania fizycznego w szkołach. Zapis o zapewnieniu 5 godzin lekcji wychowania fizycznego w ciągu tygodnia przyjmuję z dużym zadowoleniem. Przekonanie o takiej potrzebie wyrażały od kilkunastu lat różne środowiska, nie tylko nauczycielskie. O stanie zdrowia dzieci i młodzieży nie muszę chyba wspominać. Uchwalenie tego zapisu w formie ustawowej uznałbym za największy sukces, nie tylko w kategoriach zwiększenia aktywności dzieci i młodzieży, ale również w kategoriach obrony przed zagrożeniem biologicznego bytu narodu.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#StanisławRusznica">Uważam, że rozdział dotyczący wychowania fizycznego powinien być rozszerzony na zagadnienia sportu szkolnego. W ustawie niedostatecznie uwzględnione są kwestie sportu szkolnego. Samo wychowanie fizyczne, bez sportu szkolnego, pozbawia dzieci i młodzież elementu decydującego o atrakcyjności tegoż sportu. Obowiązkiem Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, Ministerstwa Edukacji Narodowej, szkół i kuratoriów - oprócz zapewnienia lekcji wychowania fizycznego - winno być również organizowanie szkolnych i międzyszkolnych zawodów sportowych oraz szkolnych związków sportowych. Podkreślona winna być także rola naczelnego organu rządowego - Ministerstwa Edukacji Narodowej - jako organu realizującego cele i zadania państwa w zakresie kultury fizycznej dzieci i młodzieży, z uwzględnieniem wszystkich zadań placówek oświatowo-wychowawczych z zakresu kultury fizycznej, tj. wychowania fizycznego, sportu szkolnego, zajęć pozalekcyjnych, gimnastyki korekcyjnej, turystyki szkolnej itp.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#StanisławRusznica">W art. 7 mówi się tylko o uczniowskich klubach sportowych. Czy nie ma miejsca dla tysięcy szkolnych klubów sportowych, ludowych zespołów sportowych?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Art. 15 ust. 1 stanowi, że organem nadzorującym działalność stowarzyszeń kultury fizycznej oraz związków sportowych jest prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Uważam, że prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki nie jest w stanie pełnić skutecznego nadzoru nad wszystkimi stowarzyszeniami kultury fizycznej w kraju. W związku z tym należałoby treść tego przepisu uzupełnić i po słowach: „oraz związków sportowych” dodać słowa: „o zasięgu ogólnopolskim”. Zgodnie z takim rozwiązaniem nadzór nad stowarzyszeniami kultury fizycznej i związkami o zasięgu lokalnym byłby sprawowany przez wojewodów. Należałoby to wpisać jako ust. 2 do tego artykułu lub pozostawić przepisom ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, która w art. 8 ust. 5 stanowi, że nadzór nad stowarzyszeniami sprawuje wojewoda jako organ administracji specjalnej w sprawach społeczno-administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#StanisławRusznica">Po art. 62 proponuję dodać art. 62a i 62b. Art. 62a ust. 1 brzmiałby: W sprawach o rejestrację stowarzyszeń kultury fizycznej wszczętych i nie zakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Art. 62a ust. 2 brzmiałby: Postępowanie likwidacyjne stowarzyszeń kultury fizycznej wszczęte przed wejściem w życie niniejszej ustawy prowadzi się na podstawie dotychczasowych przepisów. Art. 62b brzmiałby: Dotychczasowe organy rejestracyjne stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków w terminie 3 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszej ustawy przekażą dokumentację tych stowarzyszeń i ich związków, z wyjątkiem uczniowskich klubów sportowych, do właściwych sądów rejestracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o ponowne przekazanie tego projektu ustawy do Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Ustawodawczej celem uwzględnienia poprawek.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Rusznicy z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Kazimierza Pańtaka z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę zwrócić w swoim wystąpieniu uwagę tylko na jeden aspekt sprawy, mianowicie na sport profesjonalny. Dobrze się dzieje, że nareszcie będzie mógł u nas funkcjonować sport profesjonalny, nazwany tak i określony w przepisach ustawowych. Jest to poważny postęp, ponieważ zawodowstwo w sporcie istnieje od dawna, od kiedy sport stał się ważnym elementem życia międzynarodowego, współzawodnictwa pomiędzy narodami, państwami. Dlatego uważam za bardzo ważne uregulowanie tych spraw i popieram rozwiązania zawarte w rozdz. 5, zatytułowanym: „Sport profesjonalny”. Popieram te rygory, jakim musi podlegać podmiot, który prowadzi działalność w zakresie sportu profesjonalnego. Nie powinno być tak, żeby ktoś, kto sprzedaje pietruszkę na 10 bazarach, mógł być właścicielem klubu sportowego. Te rygory muszą być jasne, musi tu być należyta kontrola społeczna i należyta kontrola organów państwa. Wymyślono już przecież spółki akcyjne, opisano je w Kodeksie handlowym, przez wiele lat, dziesiątki lat funkcjonują na całym świecie, a od końca lat osiemdziesiątych powróciły do polskiego systemu prawnego i stały się jedną z najważniejszych form organizacji w życiu gospodarczym. Zafunkcjonują też na pograniczu życia gospodarczego i życia społecznego, bo sport ma wydźwięk społeczny. Zainteresowania, jakie budzą rozgrywki sportowe, nie można porównać nawet z emocjami politycznymi, bo te emocje są często krótkotrwałe i szybko przemijają. Zainteresowanie sportem utrzymuje się przez wiele lat. Tego, co się dzieje w profesjonalnych ligach — czy to w NBA czy w ligach piłki nożnej — nie można porównać z innymi dziedzinami życia. Dlatego też te regulacje muszą być ścisłe, poprzeczka musi być podniesiona wysoko, musi tu być należyta kontrola.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#KazimierzPańtak">Jako prawnik chcę wnieść poprawkę do jednego zapisu, który może zniekształcić ideę tej instytucji. Myślę, że tak też zostało to odebrane przez posłów Unii Wolności, którzy wnieśli poprawki jak gdyby udoskonalające, ale praktycznie likwidujące pewne rygory zawarte w rozdz. 5.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#KazimierzPańtak">O co mi chodzi? Art. 31 w ust. 3 stanowi: „Nazwa sportowej spółki akcyjnej może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatek „Sportowa Spółka Akcyjna”. Dozwolone jest używanie skrótu «SSA»”. Jako prawnik mam tutaj pewne wątpliwości do tak sformułowanych przepisów. Do pierwszego zdania - nie. Rzeczywiście, nazwa sportowej spółki akcyjnej powinna się wyróżniać, żeby każdy wiedział, że jest to spółka zajmująca się czym innym. Ona działa w pewnej strukturze społecznej i zajmuje się pewną działalnością gospodarczą, bo działalność gospodarcza czy nastawienie na zysk też będzie celem tej spółki. Po to ludzie będą inwestowali swoje pieniądze, organizowali się, aby mieć też efekt materialny w rezultacie swoich działań. A my, kibicie — emocje, doznania, zaszczyty, jakie mogą też na nasz naród spłynąć, jeżeli te spółki będą bardzo poważnie traktowane na arenie międzynarodowej czy krajowej. Wątpliwości wzbudza we mnie określenie „Sportowa Spółka Akcyjna”. Kodeks handlowy nakazuje, aby spółka akcyjna wyróżniała się nazwą — spółka akcyjna. Natomiast jej nazwa może być dobrana dowolnie. Zniekształcanie skrótu SA, który jest powszechny, uzupełnianie innymi określeniami może być niezrozumiałe i może dać początek różnego rodzaju wyróżnikom zniekształcającym określenie spółka akcyjna, np. pracownicza spółka akcyjna — PSA, dziennikarska spółka akcyjna — DSA. Tego się obawiam. Pomijam fakt, że nie ma u nas nadrzędności ustaw wyższych nad ustawami niższymi, tylko przepisy konstytucyjne mają rangę wyższą niż zwykłe ustawy. Natomiast jedną z ustaw podstawowych w przyjętym systemie prawa, do którego w miarę powinny się zbliżać inne ustawy i nie być sprzeczne z tymi przepisami, żeby nie wywoływać chaosu prawnego, jest Kodeks handlowy. Dlatego też wcześniej z przepisów w tym rozdziale wynika, że jeżeli nie jest to uregulowane w rozdziale inaczej, stosuje się przepisy Kodeksu handlowego. Uważam, że do określenia spółka akcyjna nie należy dodawać innych wyróżników, bo może to być początek różnego rodzaju zniekształceń tej nazwy. Proponuję następującą zmianę. Chcę, aby ust. 3 otrzymał brzmienie: Nazwa sportowej spółki akcyjnej może być dobrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatek wyróżniający sportowy charakter jej działalności. Likwidujemy zdanie drugie. Kodeks handlowy mówi, jakiego można używać skrótu i skrót SA zostanie. Natomiast to, iż w nazwie spółki powinien być dodatek wyróżniający ją spośród innych spółek i podkreślający jej sportowy charakter, jest oczywiste. Tak stanowi wiele przepisów. Na przykład w nazwie każdego banku, który powinien być czy musi być spółką akcyjną, musi być słowo bank, ale nie jako wyróżnik zmieniający czy rozszerzający tę obligatoryjną nazwę, jaką przyjmuje Kodeks handlowy, mianowicie spółka akcyjna. Myślę, że ta zmiana pozwoli obronić pozostałe przepisy rozdz. 5 i spółki akcyjne będą funkcjonowały na warunkach przewidzianych w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#KazimierzPańtak">Przekazuję na piśmie, panie marszałku, tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kazimierzowi Pańtakowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#AleksanderMałachowski">Nikt więcej nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Gorzelańczyka.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Gorzelańczyk: Pan minister głosu nie zabierze?)</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo, pomyliłem się. Obecnie głos zabierze wiceprezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki pan Eugeniusz Pietrasik.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#EugeniuszPietrasik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dużym zadowoleniem, podobnie jak w trakcie pierwszego czytania, w imieniu rządu prezentuję pozytywne stanowisko wobec faktu podjęcia i zbliżania się do końca długo trwających prac nad ustawą o kulturze fizycznej, która jest w tej chwili niezmiernie potrzebna dla polskiego sportu, dla kultury fizycznej. Oczywiście wyrażam również pozytywne stanowisko co do większości rozwiązań przyjętych w trakcie prac komisji poselskich. Mamy świadomość, że przyjęcie ustawy nie rozwiąże automatycznie wszystkich problemów, jak było to podnoszone w tej debacie, ale na pewno usprawni organizację sportu i kultury fizycznej, pomoże usprawnić kierowanie sportem i kulturą fizyczną, pozwoli na likwidację negatywnych zjawisk w sporcie, np. szarej strefy finansowej, nada formuły prawne istniejącym już zwyczajom i rozwiązaniom w polskiej kulturze fizycznej i sporcie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#EugeniuszPietrasik">Niemniej z upoważnienia rządu wnoszę następujące poprawki zgłoszone już na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawczej i Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu. Proponuję skreślić art. 59 pkt 2 i art. 60. Jest to konsekwencją poglądu, że należy rozwiązywać sprawy podatkowe przy generalnej debacie nad ustawą podatkową. Poza tym wprowadzenie ustaleń art. 19 i art. 61 - podkreślam z wyraźną mocą pozytywne stanowisko co do meritum sprawy, co do konieczności poszerzania wychowania fizycznego w szkole - nie może jednak pociągnąć skutków finansowych, ale jedynie zmiany programowe.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan minister Eugeniusz Pietrasik wiceprezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Gorzelańczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Słusznie wielu mówców występujących w debacie wskazało na to, że kultura fizyczna i sport stały się dziś dziedziną gospodarki. Jest to produkcja urządzeń i sprzętu sportowego, a także działalność gospodarcza w celu pozyskania środków dla kultury fizycznej. Ten rozdział wzbudza najwięcej emocji. Mówił o tym pan poseł Leszek Chwat, który zaproponował poprawki zmierzające do wykreślenia wielu rozdziałów normujących te sprawy. Otóż przyznam, że mam pewne wątpliwości, czy dobrze pana posła zrozumiałem, dlatego że pan poseł wyraźnie wskazuje na to, iż trzeba zrobić wszystko, by szara strefa nie miała dostępu do kultury fizycznej, do klubów sportowych, do stowarzyszeń i by ograniczyć jej rolę do minimum, i w końcu proponuje, by wykreślić związane z tym rozdziały i uznać te spółki za normalne spółki i przedsiębiorstwa. Proszę państwa, one nie są normalnymi przedsiębiorstwami i nimi nie będą, bo muszą przeznaczyć zysk na rozwój tego klubu i na rozwój sportu - chodzi o rozdzielenie normalnej działalności gospodarczej, a jest to przecież bardzo trudne. Wobec tego przedstawiamy nasze propozycje.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pan poseł Kazimierz Pańtak zaproponował poprawkę, która zmierza do tego, by usunąć wątpliwości tej grupy posłów. Spróbujemy przeanalizować to w komisji i być może uda nam się kolegów przekonać. Mam jednak wątpliwości co do tej propozycji. Otóż jeżeli nie oznaczymy tych spółek, zamykamy sobie drogę umożliwiającą pewne ulgi czy też pozyskanie pewnych środków. Na posiedzeniu komisji trzeba będzie do tego problemu wrócić. Kolejna ważna sprawa dotyczy godzin wychowania fizycznego. Otóż wielu mówców, w tym pan poseł Marian Michalski, podnosiło rolę samorządu terytorialnego. Warto tutaj powiedzieć o tym, że to samorząd terytorialny w zdecydowanej większości udzielił znacznego wsparcia, jeśli chodzi o środki finansowe na kulturę fizyczną. Jest to nie doceniane, aczkolwiek nie przez wszystkich, bo była niewielka grupa, która o tym zapomniała. Jeżeli mówimy o godzinach wychowania fizycznego, tych wnoszonych, to, panie ministrze, rozumiem, że pan podziela naszą intencję i z obawą wspomina o środkach. To prawda, że rozwiązania, z którymi wiążą się dodatkowe obciążenia, są trudne. Ale proszę zwrócić uwagę, że proponujemy zmniejszenie wymiaru obciążeń lekcyjnych, co nie pociągnie za sobą skutków finansowych z budżetu. Przyznam jednak, że osobiście nie odrzucałbym takiej ewentualności pod koniec 2000 r., mając na uwadze możliwe pozytywne wyniki gospodarcze, i nie zamykałbym takiej drogi. Na razie jednak propozycja zmierza do tego, by ten problem rozwiązać za pomocą środków pozabudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Kilku posłów, pan poseł Kalbarczyk, pan poseł Kopeć, mówiło o tym, że nie będzie gdzie i jak realizować tych godzin wychowania fizycznego, i słusznie. Stan szkolnej bazy sportowej w ogóle jest w nie najlepszym stanie i nadrabianie strat zajmie nam wiele lat. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na to, że liczymy tu na inwencję właśnie tych oddanych działaczy sportowych i nauczycieli. Sporty zimowe, gry terenowe to jest to, co pozwoli wyjść z sal, tam gdzie takich możliwości nie ma. Możliwość skomasowania pewnych godzin, zajęcia popołudniowe... Jest prawdą, że w małych miasteczkach bywają sale, w których, niestety, zimą o godz. 19 są zgaszone światła; jest tragedią, że nie wykorzystuje się tego potencjału. Liczę więc tu na różnorodność form i możliwości.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Pan poseł Czesław Fiedorowicz mówił z troską o finansach, jeśli chodzi o uczniowskie kluby sportowe, i słusznie. Myślę, że idea jest taka, by zintegrować dla celów zabawy sportowej rodziców, dzieci i nauczyciela wychowania fizycznego. Jeżeli określony klub uczniowski zacznie osiągać wyniki i zintegruje wokół siebie także sponsorów, to uczniowie mają możliwości dalszego podnoszenia swej sprawności. A na razie jest to sposób na życie, styl życia. Efektem tego miało być zjawisko, które obserwujemy, że mistrzostwa klasowe szkół są świętem dla szkoły. Uczestniczą w nim wszyscy. Podzielając więc ten pogląd, myślę, że ten kierunek jest dobry, o czym zresztą mówił również pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Sprawa finansowania. Pan poseł Stanisław Rusznica, a także pan poseł Czesław Fiedorowicz wskazywali na to, że mało mówimy o finansowaniu. Myślę, że jeśli chodzi o Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, to o finansowaniu nie powinniśmy mówić, bo wszystkie środki stąd muszą iść na ten cel i wątpliwości nie ma. Jeżeli chodzi zaś o Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstw Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych czy o inne resorty, to jest dobrą tradycją i praktyką, że minister - szef Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki podpisuje stosowne umowy z tymi ministerstwami i jak państwo wiecie, choć o tym dzisiaj nie mówiłem, efekty także tu są znaczne. Mówiłem natomiast o tym, że wszystkie problemy dotyczące klas o rozszerzonym programie wychowania fizycznego, klas sportowych, szkół sportowych, są regulowane ustawami edukacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Sprawa podatków, o czym również mówił pan minister Eugeniusz Pietrasik. Szanowni państwo, rozumiem obawy ministra finansów, troskę o budżet państwa, lecz z sugestią, by skreślić te rozdziały, po prostu się nie zgadzam. Myślę, że Izba, a wcześniej połączone komisje będą miały możność ustosunkowania się do tego. Jeszcze raz zwracam uwagę na to, że w większości chodzi o środki pozabudżetowe. Prawie we wszystkich punktach, o których mówimy, jeśli chodzi i o sprzęt, i o wyposażenie olimpijskie, mamy do czynienia ze środkami zebranymi prywatnie, z kosztami, w których budżet nie partycypuje - i te środki następnie opodatkowujemy. Sądzę, że jest to po prostu błąd. W wielu krajach przyjęte jest takie rozwiązanie, o którym była mowa. Sądzę, że również Wysoka Izba podzieli pogląd, który zaprezentowały połączone komisje, i oddali obawy ministra finansów, a następnie działacze i ludzie odpowiedzialni udowodnią trafność tej decyzji swym działaniem. To tyle.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#ZbigniewGorzelańczyk">Chciałbym wszystkim podziękować za te uwagi, bo, jak wiem, były one dyktowane troską o to, by ustawa miała kompleksowy charakter i wysoki poziom. Wszystkim państwu serdecznie dziękuję. Rozumiem, że nie ma możliwości rozstrzygnięcia tej sprawy dzisiaj, a więc osiem zgłoszonych poprawek przekażemy i rozpatrzymy na wspólnym posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Gorzelańczykowi, sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś ma pytania do posła sprawozdawcy? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejmu proponuje, by ponownie skierować projekt ustawy do Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#AleksanderMałachowski">Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#AleksanderMałachowski">Na tym ten punkt porządku dziennego został zakończony.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 13 i 14 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#AleksanderMałachowski">13. Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#AleksanderMałachowski">1) pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym (druk nr 1373);</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#AleksanderMałachowski">2) poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (druk nr 1318).</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#AleksanderMałachowski">14. Rządowy program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży „Promocja aktywności zawodowej młodzieży” wraz ze sprawozdaniem komisji o tym programie i projektem uchwały (druki nr 1132 i 1323).</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Macieja Manickiego w celu przedstawienia uzasadnienia rządowego projektu ustawy oraz programu przeciwdziałania bezrobociu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym. Bezrobocie jest najistotniejszym problemem społecznym w naszym państwie. Dotyka ono bowiem kilka milionów polskich rodzin. W istotny sposób rzutuje również na ekonomikę i rozwój gospodarki, gdyż wymaga przeznaczania z budżetu państwa znacznych środków na działania osłonowe. Bezrobocie jest jednocześnie problemem najtrudniejszym do rozwiązania. Wynika to zarówno ze skali tego zjawiska, jak i uwarunkowań demograficznych. W okresie pierwszych lat transformacji liczba bezrobotnych narastała lawinowo, osiągając w 1993 r. poziom prawie 3 mln osób. Dlatego też nadrzędnym celem działań rządu po wrześniu 1993 r. było zahamowanie dalszego wzrostu bezrobocia, a następnie jego stopniowe obniżanie. Cel ten został osiągnięty i to - co warto podkreślić - w sytuacji przyrostu netto zasobów pracy. W końcu października 1995 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła niecałe 2,6 mln osób, co stanowiło 14,7% ludności czynnej zawodowo. Liczba ta była o 400 tys. niższa od najwyższego odnotowanego poziomu bezrobocia i o 250 tys. niższa niż w analogicznym okresie 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MaciejManicki">Pomimo zmniejszenia się liczby bezrobotnych szczególnie niepokojące są trzy cechy polskiego bezrobocia. Po pierwsze, duży udział bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. Osoby te stanowią 45% ogółu bezrobotnych. Po drugie, wysoka stopa bezrobocia - około 33% wśród ludzi młodych - w wieku do 24 roku życia. Po trzecie, duże zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia - rozpiętość stopy bezrobocia wynosi od 5,4% w woj. warszawskim do 28,4% w woj. słupskim.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#MaciejManicki">Należy jednocześnie podkreślić, że istotny wpływ na rynek pracy w najbliższych latach będzie wywierał czynnik demograficzny. Przez kolejnych 7 lat aż do roku 2001 będzie systematycznie zwiększać się w Polsce liczba ludności w wieku produkcyjnym. W latach 1996–2001 przyrost ludności w wieku produkcyjnym przekroczy 1 mln osób, w tym blisko 800 tys. stanowić będzie przyrost siły roboczej. Przyrost siły roboczej na tak dużą skalę nie występuje w żadnym innym kraju Europy Zachodniej, a wielkości, o których mówiłem, są całkowicie pewne — wynikają z liczby urodzeń w latach 1977–1983. To przede wszystkim wysoki poziom bezrobocia wśród osób młodych oraz wejście w najbliższych latach na rynek pracy dużej liczby młodzieży wymagają nowych rozwiązań w systemie zatrudnienia i zwalczania bezrobocia. Doceniając wagę tego problemu, w czerwcu br. rząd przyjął i skierował do Sejmu program pod nazwą „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#MaciejManicki">Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata obejmuje również rozpatrzenie tego programu, sprawozdania komisji o tym programie, a także projektu uchwały w tej sprawie. Dlatego też pozwolę sobie na nieco obszerniejsze przedstawienie rządowego programu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#MaciejManicki">Program porządkuje działania podejmowane na rzecz ograniczania bezrobocia wśród młodego pokolenia, a także wprowadza nowe rozwiązania, nakierowane na pobudzenie aktywności młodych osób w poszukiwaniu właściwego zawodu i miejsca pracy. Dlatego też przy konstruowaniu omawianego dokumentu kierowano się następującymi zasadami:</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#MaciejManicki">1) prymatu pracy nad bezrobociem, ze szczególnym odniesieniem tej zasady do pierwszej pracy w życiu zawodowym;</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#MaciejManicki">2) prymatu dochodu z pracy nad zasiłkiem;</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#MaciejManicki">3) prymatu zatrudnienia stałego nad każdą sponsorowaną formą aktywności zawodowej;</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#MaciejManicki">4) prymatu działań aktywizujących nad działaniami osłonowymi;</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#MaciejManicki">5) prymatu dalszego kształcenia i szkolenia nad bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#MaciejManicki">Zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży jest jednym z fragmentów całościowej polityki przeciwdziałania bezrobociu. Główne uwarunkowania jej skuteczności są określane przez działania kreujące tempo i kierunki rozwoju gospodarczego, wspomagające skłonność do inwestowania oraz chłonność zatrudnieniową gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#MaciejManicki">Specyfika działań w stosunku do młodzieży polega więc na szczególnej roli całego systemu przygotowania zawodowego i systemu edukacji zawodowej, który nie powinien „produkować” bezrobotnych o kwalifikacjach nie dostosowanych do wymagań współczesnego rynku pracy, który funkcjonuje w ramach gospodarki rynkowej, gospodarki, w której konkurencja jest najistotniejszym elementem.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#MaciejManicki">Celem realizowanej obecnie formy kształcenia jest długofalowa przebudowa systemu kształcenia zawodowego. Także bieżące wzmacnianie kontaktów roboczych na szczeblu lokalnym pomiędzy urzędami pracy i kuratoriami pomoże w dostosowaniu kształcenia do potrzeb pracodawców. Koncepcja reformy systemu kształcenia zawodowego, m.in. wprowadzenie kształcenia szerokoprofilowego, wymaga rozwijania zróżnicowanych czasowo i programowo szkoleń i kursów zawodowych. W związku z tym w najbliższych latach system szkoleń i przekwalifikowań będzie trwałym elementem systemu edukacji. Szczególną rolę będzie on odgrywał w odniesieniu do młodzieży bezrobotnej.</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#MaciejManicki">W celu zagwarantowania skuteczności i racjonalności wydatkowania środków na szkolenia finansowane z Funduszu Pracy określone zostaną zasady i reguły współpracy pomiędzy administracją zatrudnieniową wszystkich szczebli i instytucjami szkoleniowymi. W większym niż dotychczas stopniu wpływ na treści szkolenia powinni mieć pracodawcy, ponieważ to oni kształtują rzeczywiste zapotrzebowanie na pracowników o określonych umiejętnościach i wiedzy zawodowej. Wojewódzkie i rejonowe rady zatrudnienia wraz z kuratoriami będą inicjowały projektowanie nowych przedsięwzięć szkoleniowych oraz modyfikację już realizowanych bez współpracy - co najistotniejsze - z pracodawcami.</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#MaciejManicki">Pozytywne efekty dostosowania systemu kształcenia zawodowego do zapotrzebowania rynku pracy zostaną wzmocnione przez rozwój poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej. Zmiany dokonujące się w życiu społeczno-gospodarczym kraju wymagają od państwa wytyczenia nowego zakresu odpowiedzialności w stosunku do młodego pokolenia. Ponieważ państwo nie może odpowiadać za indywidualne losy człowieka, który sam powinien ponosić odpowiedzialność za swoją przyszłość zawodową, rola państwa będzie się sprowadzać do tworzenia warunków umożliwiających młodemu pokoleniu korzystanie z wszechstronnej informacji zawodowej i dostępności do poradnictwa zawodowego. Jest to bardzo istotne, od prawidłowego wyboru zawodu bowiem zaczynają się i w poważnym stopniu zależą późniejsze losy młodej osoby, a także jej sytuacja na rynku pracy. Doradcy zawodowi zatrudnieni zarówno w resorcie edukacji, jak i w służbach zatrudnienia nie mogą efektywnie wykonywać swych zadań doradczych bez specjalistycznych narzędzi pracy i rzetelnej informacji zawodowej. Dlatego też będą kontynuowane prace nad przygotowaniem testów psychologicznych umożliwiających określenie umiejętności i preferencji zawodowych w wypadku osób dorosłych, a szczególnie w wypadku młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#MaciejManicki">Będzie także kontynuowany proces tworzenia systemu informacji zawodowej. Zostaną opracowane charakterystyki zawodów, powstaną tzw. teczki informacji o zawodach, będą także przygotowywane filmy zawodoznawcze. Informacje te będą również wykorzystywane i prezentowane w salach informacji zawodowych czy też centrach informacji zawodowych tworzonych przy rejonowych urzędach pracy.</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#MaciejManicki">Oprócz wymienionej przeze mnie reformy kształcenia zawodowego, wzmocnienia systemu szkoleń i przekwalifikowań czy rozwoju poradnictwa zawodowego program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży zakłada także, m.in.:</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#MaciejManicki">— tworzenie biur pośrednictwa dla prac krótkoterminowych;</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#MaciejManicki">— organizowanie na szeroką skalę giełd pracy dla młodzieży;</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#MaciejManicki">— organizowanie warsztatów poszukiwania pracy;</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#MaciejManicki">— tworzenie lokalnych programów aktywizacji zatrudnienia młodzieży, m.in. w postaci programów specjalnych, których opracowanie umożliwia ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#MaciejManicki">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Ponieważ barierą w zatrudnianiu młodzieży jest często w jej wypadku brak uprzedniego doświadczenia zawodowego, w programie proponuje się zwiększenie możliwości zdobywania takiego doświadczenia poprzez wprowadzenie stażu dla absolwentów. Rejonowe urzędy pracy będą zawierać z pracodawcami, którzy zadeklarują chęć umożliwienia odbycia stażu absolwentowi, umowy określające, iż urząd pracy wypłacać będzie absolwentowi stypendium pod warunkiem odbywania stażu na konkretnym stanowisku pracy. Stypendium będzie wypłacane nie dłużej niż przez 12 miesięcy. Po ukończeniu stażu absolwent otrzyma tzw. referencje potwierdzające odbycie stażu.</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#MaciejManicki">Stypendium szkoleniowe (zamiast dotychczasowego zasiłku szkoleniowego) będzie otrzymywał również absolwent uczestniczący w szkoleniu, na które został skierowany przez urząd pracy. Szkolenie to będzie mogło trwać do 6 miesięcy, a w przypadkach uzasadnionych programem szkolenia - do 12 miesięcy. Koszty tego szkolenia będą pokrywane ze środków Funduszu Pracy, analogicznie jak szkolenia dla innych bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-77.23" who="#MaciejManicki">Niezależnie od omówionych wyżej propozycji działań wspierających aktywizację bezrobotnej młodzieży rząd podjął już, zgodnie z programem, działania bezpośrednio umożliwiające zwiększenie szans uzyskania pracy przez ludzi młodych.</u>
          <u xml:id="u-77.24" who="#MaciejManicki">Instytucje sfery budżetowej będą kierować się zasadą, iż jedna trzecia nowo zatrudnionych w tych instytucjach to absolwenci szkół. Oznacza to, iż w ramach naturalnego ruchu kadrowego w ciągu roku instytucje sfery budżetowej zatrudnią absolwentów w liczbie równej jednej trzeciej nowo przyjętych pracowników. Nie oznacza to więc specjalnego zwiększenia zatrudnienia absolwentów, ale włączenie ich w naturalny ruch kadrowy w instytucjach sfery budżetowej, a tym samym zwiększenie szans absolwentów na podjęcie pracy.</u>
          <u xml:id="u-77.25" who="#MaciejManicki">Należy również nadmienić, że oprócz programu „Promocja aktywności zawodowej młodzieży” rząd przyjął także i skierował w tym miesiącu, w listopadzie, do Wysokiej Izby „Program promowania produktywnego zatrudnienia i zmniejszania bezrobocia”. Program ten zapewne będzie przedmiotem odrębnej debaty.</u>
          <u xml:id="u-77.26" who="#MaciejManicki">Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie teraz przejść do omówienia projektu nowelizacji ustawy zawartego w druku nr 1373. Prezentowany dzisiaj Wysokiej Izbie projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym zawiera przede wszystkim propozycje nowych regulacji prawnych wynikające z przedstawionego przeze mnie przed chwilą programu „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”. Propozycje te przewidują m.in. zastąpienie zasiłków obecnie wypłacanych bezrobotnym absolwentom stypendiami (premiami za aktywność). Stypendia te w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia przysługiwałyby absolwentom, którzy podejmą, skierowani z urzędu pracy, szkolenie polegające na przyuczeniu do zawodu, przekwalifikowaniu lub podwyższeniu kwalifikacji zawodowych. Rejonowy urząd pracy finansował będzie także z Funduszu Pracy koszty tego szkolenia. Stypendium będzie przysługiwało również absolwentom, którzy będą odbywać staże zawodowe w wyuczonym zawodzie u pracodawcy - według programu ustalonego przez urząd pracy i pracodawcę. Prawo do stypendium będą mieć też osoby zamieszkałe w rejonach uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, które po utracie statusu absolwenta w okresie do 6 miesięcy podejmą dalszą naukę w szkole ponadpodstawowej dla dorosłych. Bezrobotni absolwenci na swój wniosek lub za ich zgodą będą mogli być kierowani do wykonywania przez okres do 6 miesięcy prac społecznie użytecznych w różnych instytucjach lub organizacjach w niepełnym wymiarze czasu pracy, do 1/2 etatu, i otrzymywać wynagrodzenie przewidziane za wykonywanie tej pracy. Rejonowy urząd pracy będzie zwracał pracodawcy, u którego wykonywać będą prace społecznie użyteczne bezrobotni absolwenci, koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-77.27" who="#MaciejManicki">W wypadku bezrobotnej młodzieży będą mogły być nadal stosowane inne formy aktywizacji zawodowej ujęte w obecnie obowiązujących przepisach, w tym również odnoszące się do pozostałych bezrobotnych, a w szczególności: refundowanie pracodawcom, którzy zatrudnili skierowanego absolwenta przez okres do 12 miesięcy, a przy refundacji co drugi miesiąc - przez okres do 18 miesięcy, części ponoszonych kosztów wypłacanych tym osobom wynagrodzeń. Przy czym proponujemy w projekcie, aby refundacja ta mogła być dokonywana do wysokości kwoty zasiłku, a przy refundacji co drugi miesiąc - do wysokości kwoty najniższego wynagrodzenia. Od refundowanych wynagrodzeń będą również refundowane składki na ubezpieczenie społeczne. Pracodawcy, którzy zatrudnią skierowanego absolwenta, zwolnieni będą z opłacania przez okres 12 miesięcy składek na Fundusz Pracy od wynagrodzeń zatrudnionego absolwenta. Ponadto bezrobotni absolwenci nadal będą obejmowani innymi formami aktywizacji zawodowej, takimi jak: prace interwencyjne, roboty publiczne, pożyczki czy też przewidzianymi dla osób objętych programami specjalnymi.</u>
          <u xml:id="u-77.28" who="#MaciejManicki">W tym miejscu pragnę nadmienić, że rozporządzenie regulujące funkcjonowanie programów specjalnych zostało już wydane i zgodnie z wcześniejszymi założeniami będzie stosowane od nowego roku budżetowego. Na programy specjalne będzie można przeznaczać do 10% środków przewidzianych na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-77.29" who="#MaciejManicki">Wysoka Izbo! Z tego, co powiedziałem, wynika, że różnymi formami aktywizacji zawodowej i pomocy będzie mogła być objęta młodzież aktywna i zainteresowana podjęciem pracy. Pragnę jednocześnie nadmienić, że zgodnie z projektem ustawy absolwenci, którzy zarejestrowani zostaną w rejonowym urzędzie pracy przed dniem wejścia w życie ustawy, uprawnieni będą do otrzymywania zasiłków na obecnych zasadach przez 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub nauki. Nie będą natomiast posiadać prawa do zasiłku absolwenci zarejestrowani po dniu wejścia w życie omawianej dzisiaj nowelizacji ustawy. Dlatego też zmniejszenie wydatków na zasiłki z tego tytułu w 1996 r. będzie niewielkie, wyniesie ok. 33 mln nowych złotych, gdyż odnosić się to będzie do przyszłorocznych absolwentów. Środki wynikające z tego zmniejszenia w całości zostają przeznaczane na formy aktywne. Mają trafić do tych osób, które do tej pory otrzymując zasiłki były prowokowane niejako do bierności. Chcemy premiować aktywność.</u>
          <u xml:id="u-77.30" who="#MaciejManicki">Kolejną istotną regulacją, zawartą w omawianym projekcie ustawy jest zmiana zasad kształtowania wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z obecnymi przepisami zasiłek dla bezrobotnych obliczany jest w relacji do przeciętnego wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w gospodarce narodowej z poprzedniego kwartału; wynagrodzenia ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Powyższy system ustalania wysokości zasiłków w okresie ograniczania inflacji powoduje, że w danym roku zasiłki dla bezrobotnych wzrastają o znacznie wyższy procent niż wynagrodzenia. W 1996 r. przy utrzymaniu dotychczasowych zasad zasiłek wzrósłby o około 29% - przy planowanym nominalnym wzroście wynagrodzeń o około 23,5%. A zatem przy planowanym wzroście cen towarów i usług konsumpcyjnych o 19,8% realny wzrost zasiłku wyniósłby około 8% - przy zakładanym realnym wzroście płac o 3% i świadczeń emerytalno-rentowych, również w wymiarze realnym, o 2,5%.</u>
          <u xml:id="u-77.31" who="#MaciejManicki">Biorąc pod uwagę powyższe, rząd proponuje, aby zasiłek dla bezrobotnych określony został na dzień 1 marca 1996 r. kwotowo i następnie był waloryzowany w okresach kwartalnych, przy czym pierwsza waloryzacja nastąpiłaby 1 czerwca 1996 r. o faktyczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłoszony przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za kwartał poprzedni. Proponowany system kształtowania wysokości zasiłków zapewnia utrzymanie ich realnej wysokości, a nawet pewną nadwyżkę, bo jeśli w kolejnych kwartałach inflacja będzie niższa, to licząc waloryzację z kwartału poprzedniego, zawsze będzie przewaga w stosunku do inflacji w kwartale bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-77.32" who="#MaciejManicki">Przedstawiona przez rząd propozycja eliminuje natomiast sytuację zmniejszania się rozpiętości pomiędzy wysokością wynagrodzeń i zasiłkami oraz występowania wyższej dynamiki wzrostu zasiłków niż wynagrodzeń i świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w szczególności wynagrodzenia najniższego, waloryzowanego obecnie odpowiednio do wzrostu cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych. Gdyby tej zmiany nie dokonać, wysokość dochodu z zasiłku dla bezrobotnego najprawdopodobniej przekroczyłaby wysokość dochodu z najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-77.33" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Wiśniewski: To nie jest tak, jak pan minister mówi.)</u>
          <u xml:id="u-77.34" who="#MaciejManicki">Tak, panie pośle, bo trzeba pamiętać o tym, że aby uzyskać najniższe wynagrodzenie, to jeszcze trzeba ponieść koszty dojazdu do pracy. Jeśli odliczymy od kwoty najniższego wynagrodzenia cenę przeciętnego biletu, za który trzeba zapłacić, aby do pracy codziennie dojechać, i porównamy w tym momencie wysokość dochodu z najniższego wynagrodzenia i wysokość dochodu z zasiłku dla bezrobotnych, to okaże się, nie odnosząc się w tej chwili do wysokości obu tych dochodów, że nie jest to zdrowe.</u>
          <u xml:id="u-77.35" who="#MaciejManicki">Projekt omawianej ustawy przewiduje również następujące podstawowe regulacje. W przypadku uzyskania prawa do zasiłku wyłącznie w wyniku zatrudnienia bezrobotnego w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych będzie on uzyskiwał prawo do zasiłku na okres odpowiadający połowie okresu zatrudnienia w ramach tych prac lub robót, a jeżeli bezrobotny zamieszkuje w rejonie zagrożonym szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym - na okres równy okresowi zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.</u>
          <u xml:id="u-77.36" who="#MaciejManicki">Propozycja ta wynika z następujących przesłanek:</u>
          <u xml:id="u-77.37" who="#MaciejManicki">— nieuzasadnione jest, aby bezrobotny, który przepracował 6 miesięcy w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, dofinansowywanych z Funduszu Pracy, uzyskiwał prawo do zasiłku na okres 12 miesięcy, tj. na taki sam okres jak osoba, która przepracowała na przykład 10 czy 15 lat i utraciła pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy;</u>
          <u xml:id="u-77.38" who="#MaciejManicki">— z uwagi na ograniczenie środków Funduszu Pracy, jakie mogą być przeznaczone na organizację i finansowanie prac interwencyjnych i robót publicznych, tylko część bezrobotnych może być do nich skierowana;</u>
          <u xml:id="u-77.39" who="#MaciejManicki">— pracodawca nie płaci składek na Fundusz Pracy od wynagrodzeń refundowanych z tytułu zatrudnienia bezrobotnych skierowanych do prac interwencyjnych oraz robót publicznych.</u>
          <u xml:id="u-77.40" who="#MaciejManicki">Proponuje się także dokonanie zmiany w definicji pojęcia: odpowiednie zatrudnienie, w celu wyeliminowania wątpliwości dotyczących możliwości przedkładania ofert pracy i obowiązku przyjmowania przez bezrobotnych każdej propozycji zatrudnienia, nawet niezgodnego z wyuczonym zawodem i poziomem wykształcenia, jeżeli bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje do wykonywania tej pracy lub może ją wykonywać po uprzednim szkoleniu. Propozycja „odpowiedniego zatrudnienia” musi jednocześnie uwzględniać stan zdrowia bezrobotnego.</u>
          <u xml:id="u-77.41" who="#MaciejManicki">Obecny przepis ustawy (art. 13 ust. 3 pkt 4) przewiduje, że bezrobotny traci swój status na okres 6 miesięcy, jeżeli trzykrotnie odmówi bez uzasadnionej przyczyny w okresie 6 miesięcy przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych. W obecnym brzmieniu przepis ten praktycznie nie ma zastosowania, mimo że wielu bezrobotnych nie jest zainteresowanych podjęciem żadnej pracy. Dlatego też w prezentowanym projekcie ustawy proponuje się, aby bezrobotny tracił swój status w przypadku odrzucenia nie trzech, ale jednej propozycji odpowiedniego zatrudnienia, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych. Pragnę jednocześnie podkreślić, że utrata statusu bezrobotnego następowałaby tylko wówczas, gdyby odmowa przyjęcia tych propozycji zatrudnienia nastąpiła bez uzasadnionej przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-77.42" who="#MaciejManicki">W projekcie nowego art. 35a proponuje się przyznanie Radzie Ministrów uprawnień do określania rejonów (województw), w których z uwagi na zagrożenie recesją i degradacją społeczną restrukturyzacja i rozwój gospodarki oraz ograniczanie skutków bezrobocia będą mogły być wspierane środkami z budżetu państwa. Wspomnę tutaj, że wprowadzenie tego zapisu do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu jest również, a nie tylko, realizacją umowy społecznej - kontraktu regionalnego dla woj. katowickiego, który rząd niedawno podpisał. Warto też wspomnieć, że ten przepis jest realizacją tego, co zawarliśmy w odpowiedzi rządu w sprawie dezyderatu nr 13 Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-77.43" who="#MaciejManicki">W województwach tych ponadto będą mogły być stosowane wszystkie lub niektóre instrumenty ekonomiczno-finansowe i inne preferencje przewidziane dla rejonów uznanych za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym. Bezrobotnym zamieszkałym w tych województwach będzie mogło być przyznane także prawo do otrzymywania podwyższonych zasiłków, tzw. świadczeń przedemerytalnych przysługujących w rejonach zagrożonych. Tutaj mogę dodatkowo powiedzieć, że intencją tego przepisu jest uwzględnienie faktu, że w wielu województwach nigdy nie zostanie osiągnięty - i wszystkim powinno zależeć na tym, aby nie został osiągnięty - taki poziom bezrobocia, który występuje np. w niektórych gminach woj. słupskiego, koszalińskiego czy jeszcze innych województw. Ale tam jest również inny problem. Poza masą bezrobotnych, samą ich liczbą, przerażającą wręcz liczbą - np. w woj. katowickim jest ponad 100 tys. bezrobotnych - istnieje jeszcze problem monokultury przemysłowej w tych regionach. Takimi regionami na pewno będą woj. katowickie, wałbrzyskie czy łódzkie. Ale mamy też inne rejony - rejony, w których czynnik miastotwórczy kreował się w wyniku funkcjonowania na tym obszarze dużego, bardzo często jednego dużego zakładu pracy, tak jak w Mielcu, Starachowicach czy wielu innych miastach. I w tych przypadkach możliwości wynikające z rozwiązań stosowanych dla gmin szczególnie zagrożonych bezrobociem powinny być wykorzystane w układzie bardziej elastycznym, pozwalającym na wychodzenie poza układ gminy, na teren całego województwa lub jego części.</u>
          <u xml:id="u-77.44" who="#MaciejManicki">Do innych propozycji zawartych w projekcie ustawy należy możliwość dokonywania egzekucji wypłaconych bezrobotnym, za ten sam okres, zasiłków oraz emerytury lub renty. Obecnie ustawa przewiduje możliwość dokonywania potrąceń wypłaconych zasiłków z emerytury lub renty wypłaconej za ten sam okres jedynie wówczas, gdy emerytura lub renta została przyznana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Brak natomiast takiej możliwości, gdy świadczenie zostało przyznane przez inny organ rentowy, na przykład Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych czy Ministerstwo Obrony Narodowej. Tę niespójność oczywiście trzeba wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-77.45" who="#MaciejManicki">Kolejna propozycja dotyczy traktowania jako okresu zatrudnienia w Polsce, w zakresie uprawnień pracowniczych i emerytalnych, okresów zatrudnienia obywateli polskich w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej i byłej Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej przed dniem 1 grudnia 1991 r., gdy zatrudnienie to odbywało się na podstawie umów i porozumień międzynarodowych. Zgodnie z tymi umowami i porozumieniami okresy zatrudnienia w tych państwach powinny być traktowane na równi z okresami zatrudnienia w Polsce. Brak takiej jednoznacznej regulacji w obowiązujących przepisach nasuwa wiele wątpliwości i powoduje wiele nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-77.46" who="#MaciejManicki">Propozycji zmian o mniejszym znaczeniu pozwolę sobie nie omawiać, gdyż zostały przedstawione w uzasadnieniu do projektu ustawy. Przyjęcie proponowanych zmian przyczyni się do racjonalizacji rozwiązań zawartych w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz skuteczniejszego przeciwdziałania bezrobociu. Zmiany te przyczynią się również do poprawy struktury wydatków z Funduszu Pracy poprzez zwiększenie środków na finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-77.47" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na zakończenie pragnę poinformować, że rząd pozytywnie odnosi się do większości propozycji rozwiązań zawartych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (druk nr 1318). Pewne zastrzeżenia, głównie o charakterze legislacyjnym, odnoszą się przede wszystkim do propozycji zmiany definicji „osoby samotnie wychowującej dzieci”, polegającej na uznaniu, że osobą samotną jest także osoba nie rozwiedziona, jeżeli wniosła do sądu wniosek o rozwiązanie małżeństwa. Propozycja ta, choć w intencjach zasadna, nasuwa wątpliwości, czy nie będzie prowadzić do sytuacji patologicznych. Nie wydaje się również zasadna i konieczna proponowana zmiana w art. 36 ust. 2 ustawy, która przewiduje, że rozporządzenie w sprawie programów specjalnych wydaje sam minister pracy i polityki socjalnej, bez konieczności wydania go w porozumieniu z ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-77.48" who="#MaciejManicki">Wysoka Izbo! Wspomniałem, że to rozporządzenie zostało już wydane, zostało podpisane przez ministra pracy i ministra finansów w dniu 15 listopada. Jednakże nie ma to w sumie żadnego znaczenia praktycznego. Zgodnie bowiem ze stosowanymi przez rząd zasadami legislacji każdy akt prawny, bez względu na to, czy wydawany przez jednego ministra, czy przez dwóch lub więcej ministrów, wymaga uzgodnień międzyresortowych. Wydaje się również, że zaliczanie okresu zatrudnienia w 1994 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy do okresu, od którego zależy nabycie prawa do zasiłku i okres jego pobierania, powinno następować na wniosek bezrobotnego i przysługiwać tylko tym bezrobotnym, którzy zarejestrowali się jako bezrobotni w 1995 r. i pozostają przez cały czas w ewidencji urzędów pracy, chyba że podejmowali krótkotrwałe zatrudnienie. Nie byłoby natomiast zasadne, aby przyznawać prawo do zasiłku każdej osoby, która zarejestruje się w urzędzie pracy, tylko dlatego że wprowadzony został przepis przyznający prawo do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-77.49" who="#MaciejManicki">Szczegółowe uwagi i propozycje do niektórych rozwiązań zawartych w projekcie poselskim przedstawione zostaną w trakcie prac w komisjach sejmowych. Nadmieniam jednocześnie, że niektóre propozycje zawarte w projektach poselskim i rządowym są zbieżne. Dlatego też zwracam się z prośbą o skierowanie obu projektów ustaw do pilnego rozpatrzenia przez odpowiednie komisje. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-77.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Maciejowi Manickiemu za przedstawienie uzasadnienia rządowego projektu ustawy oraz programu przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Miżejewskiego w celu przedstawienia uzasadnienia poselskiego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowana przez grupę posłów nowelizacja ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu ma na celu:</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#CezaryMiżejewski">— po pierwsze, naprawienie negatywnych dla bezrobotnych i nie zawinionych przez nich konsekwencji spowodowanych opublikowaniem ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu po kilku dniach od jej wejścia w życie, a także brakiem odpowiedniego vacatio legis w zakresie niektórych zmian dotyczących warunków nabywania prawa do zasiłku;</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#CezaryMiżejewski">— po drugie, racjonalizację obowiązujących rozwiązań;</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#CezaryMiżejewski">— po trzecie, wyeliminowanie niespójności i wątpliwości interpretacyjnych w wyniku dokonywania zmian o charakterze technicznym i redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#CezaryMiżejewski">W zakresie realizacji celu pierwszego projekt poselski proponuje dwie istotny zmiany. Pierwsza dotyczy wejścia w życie ustawy z mocą wsteczną. Przepis art. 78 ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu stanowi, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r. Tymczasem ustawa ta została opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 1 z 6 stycznia 1995 r. Oznacza to, że naruszona została zasada niedziałania prawa wstecz, co ma istotne znaczenie w świetle wprowadzonych zmian w zasadach i warunkach przyznawania zasiłków i innych świadczeń bezrobotnym.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#CezaryMiżejewski">W tej kwestii złożyłem w styczniu bieżącego roku interpelację do prezesa Rady Ministrów. W odpowiedzi, jaką otrzymałem 26 lutego bieżącego roku, ówczesny minister — szef Urzędu Rady Ministrów pan Michał Strąk stwierdził m.in.: „W związku ze zbliżającym się końcem roku zachodziła w tym okresie konieczność ostatecznego uzgodnienia, uchwalenia i ogłoszenia ponad stu normatywnych aktów prawnych” i dalej „... w tym okresie przypadły także trzy dni wolne od pracy”. Pan minister Strąk, broniąc prawidłowości procedury kontrasygnowania ustawy, stwierdził jednak w konkluzji, iż: „wskutek ogłoszenia ustawy w dniu 6 stycznia 1995 r. ustawa ta w istocie weszła z mocą wsteczną”. Dlatego też propozycja zawarta w art. 1 pkt 17, dotycząca art. 78, zmieniająca datę wejścia w życie ustawy na dzień 6 stycznia 1995 r., przywraca prawidłowy stan prawny, zgodnie z zasadą, że prawo nie może działać wstecz.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#CezaryMiżejewski">Druga zmiana dotyczy nieuwzględnienia vacatio legis w zakresie zmian w warunkach nabywania prawa do zasiłku. Zgodnie z obowiązującymi do końca 1994 r. przepisami ustawy z 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu — do 180 dni zatrudnienia wymaganych do nabycia prawa do zasiłku zaliczane były wszystkie okresy pozostawania w stosunku pracy lub stosunku służbowym, bez względu na wymiar czasu pracy, w tym niższy niż połowa wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie. Natomiast zgodnie z przepisami art. 23 ust. 1 pkt 2a nowej ustawy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania prawa do zasiłku zaliczane są jedynie okresy zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy lub gdy uzyskane wynagrodzenie wynosiło co najmniej połowę najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#CezaryMiżejewski">Z uwagi na to, że przepis ten wszedł w życie bez odpowiedniego vacatio legis, wielu bezrobotnych, którzy w 1994 r. podjęli zatrudnienie, w tym na podstawie skierowania rejonowego urzędu pracy, w wymiarze czasu pracy niższym niż połowa etatu, na przykład 1/3 etatu, i pracę tę utraciło, rejestrując się w urzędzie pracy po dniu wejścia w życie nowych przepisów nie posiada prawa do zasiłku. Dlatego też w art. 1 pkt 16, dotyczącym art. 73, proponuje się, aby okres zatrudnienia w 1994 r. w wymiarze niższym niż połowa wymiaru czasu pracy podlegał zaliczeniu do okresu, od którego zależy nabycie prawa do zasiłku, jeżeli w okresie tego zatrudnienia bezrobotny nie pobierał zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#CezaryMiżejewski">Warto nadmienić, że 16 czerwca 1995 r. rzecznik praw obywatelskich prof. Tadeusz Zieliński skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o wydanie orzeczenia stwierdzającego, że przepis art. 23 ust. 1 pkt 2a, w związku z art. 78 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, jest niezgodny z art. 1 i 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił uwagę w swym wniosku również na fakt, że w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 19 października 1993 r. stwierdza się, iż nawet najbardziej konieczne zmiany nie mogą zaskakiwać zainteresowanych i nie mogą pozbawiać ich praw, które słusznie nabyli. Również Zespół Badań Konstytucyjnych Biura Legislacyjnego Sejmu stwierdza, iż vacatio legis powinno być na tyle wystarczające, aby obywatel mógł dostosować swoje postępowanie do nowej sytuacji. Tymczasem powstała sytuacja, w której osoby zatrudnione w 1994 r. w wymiarze niższym niż 1/2 etatu rejestrując się do 31 grudnia 1994 r. uzyskiwały wszystkie uprawnienia w roku 1994, natomiast pracownicy, którym okres wypowiedzenia kończył się z ostatnim dniem grudnia 1994 r., nie mieli żadnej szansy zarejestrować się przed końcem 1994 r. i uzyskać słusznie nabyte prawo do zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#CezaryMiżejewski">Jeżeli chodzi o drugi cel nowelizacji, czyli racjonalizację obowiązujących przepisów, projekt poselski proponuje 4 istotne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#CezaryMiżejewski">W art. 1 pkt 1c (zmiana dotycząca art. 2 ust. 1 pkt 13) proponuje się zmianę definicji: osoba samotnie wychowująca dzieci. Proponuje się, aby za osobę samotnie wychowującą dzieci uznany był nie tylko rodzic albo opiekun prawny stanu wolnego, tj. panna, kawaler, wdowa, wdowiec oraz osoba formalnie rozwiedziona, ale także osoba nie rozwiedziona, nie zamieszkująca ze współmałżonkiem we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli wniosła do sądu wniosek o rozwiązanie małżeństwa. Ta propozycja ma na celu uwzględnienie sytuacji faktycznej, a nie tylko formalnej, co ma istotne znaczenie z uwagi na często długotrwałe postępowania sądowe.</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#CezaryMiżejewski">Nadmienia się, że ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu do grudnia 1994 r. nie zawierała definicji osoby samotnej. Urzędy pracy stosowały wykładnię tego pojęcia według definicji zawartej w przepisach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w dniu 26 lipca 1994 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddział zamiejscowy w Krakowie wydał orzeczenie, zgodnie z którym o uznaniu danej osoby za samotną decyduje stan faktyczny, a nie stan prawny, co powoduje, że osoby będące w identycznej sytuacji przed wejściem w życie tej ustawy, traktowane jako osoby samotnie wychowujące dzieci, po dniu wejścia w życie ustawy nie są już uznawane jako samotne.</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#CezaryMiżejewski">Druga zmiana dotyczy art. 1 pkt 4a (zmiana odnosząca się do art. 13 ust. 3). Proponuje się skreślenie pkt. 2 przewidującego, że uzyskanie przez bezrobotnego w jednym miesiącu dochodu w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia lub wyższego (z innego tytułu niż zatrudnienie lub inna praca zarobkowa) powoduje pozbawienie tej osoby statusu bezrobotnego. Skutkiem powyższego jest to, że bezrobotny, który na przykład w siódmym miesiącu pobierania zasiłku uzyskał dochód w wysokości 200 zł (tj. wyższy od połowy najniższego wynagrodzenia) z tytułu np. najmu pokoju w okresie wakacji, traci status bezrobotnego i przy ponownej rejestracji w następnym miesiącu już nie będzie miał uprawnień do zasiłku nawet na okres uzupełniający. Efektem tego może być powiększanie się szarej strefy i nieujawnianie osiąganych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#CezaryMiżejewski">Jednocześnie proponuje się (co jest konsekwencją powyższej zmiany) wprowadzenie w art. 26 ust. 1 ustawy przepisu przewidującego, że nie posiada prawa do zasiłku bezrobotny, który uzyskał w miesiącu dochód z innego tytułu niż zatrudnienie lub inna praca zarobkowa w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia lub wyższy. Ponowne prawo do zasiłku na okres uzupełniający bezrobotny ten uzyskiwałby po upływie okresu równego tylu miesiącom, ile wynosi iloraz uzyskanego dochodu i najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-79.14" who="#CezaryMiżejewski">W trzeciej zmianie proponuje się w art. 1 pkt 9 (dotyczy to art. 27), aby bezrobotny, który u ostatniego pracodawcy sam wypowiedział umowę o pracę, uzyskiwał prawo do zasiłku po upływie 90 dni od dnia zarejestrowania się w rejonowym urzędzie pracy, a nie, tak jak obecnie, z dniem rejestracji. Jednocześnie bezrobotny, który u ostatniego pracodawcy spowodował rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy (stosunku służbowego) bez wypowiedzenia, uzyskiwałby prawo do zasiłku po upływie 180 dni od dnia zarejestrowania (obecnie po 90 dniach). Propozycja ta jest wynikiem licznych wystąpień kierowanych do parlamentu i do sejmowej Komisji Polityki Społecznej (m.in. z Gostynina, Włocławka i Jeleniej Góry).</u>
          <u xml:id="u-79.15" who="#CezaryMiżejewski">Kolejna zmiana dotyczy osób, które zgodnie z obowiązującymi przepisami otrzymują świadczenia socjalne lub zasiłek socjalny na podstawie układu zbiorowego pracy dla pracowników zakładów górniczych. Osoby te nie mogą być zarejestrowane jako bezrobotne, ponieważ zasiłki lub świadczenia z UZP są wyższe od połowy najniższego wynagrodzenia. W wyniku tego osoby te nie mogą być obejmowane aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu (np. kierowane na szkolenia lub uzyskać pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej).</u>
          <u xml:id="u-79.16" who="#CezaryMiżejewski">Dlatego też w proponowanym art. 1 pkt 9 (dotyczącym art. 27 ust. 1 i 2) wprowadza się przepis, że osoby te nie posiadają prawa do zasiłku w okresie pobierania świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego, jednak zachowując status bezrobotnego będą mogły być objęte aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-79.17" who="#CezaryMiżejewski">Jednocześnie zwracam uwagę na fakt, że w wypadku pobierania przez te osoby świadczenia socjalnego lub zasiłku socjalnego przez okres przekraczający 6 miesięcy i zarejestrowania się w urzędzie pracy jako bezrobotne osoby te nie byłyby uprawnione do pobierania zasiłku dla bezrobotnych po utracie prawa do tych świadczeń i zasiłków. Dlatego też w celu uzyskania przez te osoby prawa do zasiłku w art. 1 pkt 14 (zmiana dotycząca art. 53) przewiduje się obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy przez zakłady pracy wypłacające świadczenia socjalne i zasiłki socjalne. Składki na ubezpieczenie społeczne opłacane są od świadczeń i zasiłków socjalnych, brak jest natomiast regulacji dotyczącej opłacania od tych zasiłków i świadczeń składek na Fundusz Pracy.</u>
          <u xml:id="u-79.18" who="#CezaryMiżejewski">Trzeci cel nowelizacji to wyeliminowanie niespójności i wątpliwości interpretacyjnych. W art. 1 pkt 1 proponuje się dokonanie uściśleń w definicji absolwenta. Zresztą w projekcie rządowym jest dokładnie taka sama zmiana. W projekcie poselskim zmieniamy tylko brzmienie lit. f dotyczące absolwentów szkół specjalnych, gdyż obecny przepis sugerował, że za absolwenta szkoły specjalnej może być uznana tylko osoba, która ukończyła szkołę specjalną podstawową, podczas gdy niektóre osoby kończą również szkoły specjalne przysposabiające do wykonywania zawodu, w których nauka trwa dwa lata po ukończeniu szkoły podstawowej. Problem ten był przedmiotem inicjatywy ustawodawczej Komisji Nauki i Edukacji Narodowej Senatu.</u>
          <u xml:id="u-79.19" who="#CezaryMiżejewski">W art. 1 w zmianie 1 lit. b proponujemy zmianę definicji dochodu. Z brzmienia obecnej definicji wynika, że dochodem jest każdy dochód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie, w myśl przepisów art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy, bezrobotny, który uzyskał dochód w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia lub wyższy, traci status bezrobotnego. W związku z tym pojawiły się problemy, czy np. otrzymanie przez bezrobotnego od zakładu pracy, w którym był zatrudniony, zaległego wynagrodzenia, zaległej nagrody z zakładowego funduszu nagród czy ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy spowoduje utratę statusu bezrobotnego. Propozycja nowej definicji pojęcia dochodu stanowi, że dochodami z tytułu zatrudnienia i innej pracy zarobkowej są jedynie dochody uzyskiwane z tytułu wykonywania pracy w okresie posiadania statusu bezrobotnego, co jest zgodne z intencją przepisów ustawy. Przypomnę, że sprawa ta była przedmiotem wielu interwencji związków zawodowych, między innymi Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-79.20" who="#CezaryMiżejewski">Zmiana zaproponowana w art. 1 w zmianie 6 lit. b dotycząca art. 23 ust. 4 przewiduje, że w przypadku pozbawienia wolności bezrobotnego w okresie pobierania zasiłku lub zasiłku szkoleniowego po zwolnieniu z zakładu karanego lub aresztu śledczego przysługiwać mu będzie prawo do zasiłku na ten okres, pomniejszonego o okres pobierania zasiłku przed pozbawieniem go wolności i w trakcie przerw w odbywaniu kary.</u>
          <u xml:id="u-79.21" who="#CezaryMiżejewski">Obecne brzmienie znowelizowanego przepisu nasuwa wątpliwości, czy osobom tym takie prawo przysługuje. Ponadto przepis ten ma o tyle istotne znaczenie, że dla zdecydowanej większości osób przebywających w zakładach karnych brakuje pracy i tym samym po zwolnieniu z zakładu karanego nie mają one przepracowanego okresu 180 dni, warunkującego uzyskanie prawa do zasiłku. Sprawa ta była wielokrotnie sygnalizowana przez rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-79.22" who="#CezaryMiżejewski">Propozycje zawarte w art. 1 w zmianie 5 lit. a i b dotyczące art. 16 wynikają z wejścia w życie z dniem 1 marca 1995 r. ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Przepisy powyższe w sposób szczegółowy określają warunki, zasady i podmioty w odniesieniu do wypłacania zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, które mają charakter powszechny. Prawo do zasiłków rodzinnych uzależnione jest przede wszystkim od poziomu dochodów przypadających na jednego członka rodziny. A zatem prawo do tych zasiłków mają zarówno bezrobotni uprawnieni do zasiłków i zasiłków szkoleniowych, jak też bezrobotni nie mający takich uprawnień, o ile ich dochody na jednego członka rodziny nie przekraczają 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-79.23" who="#CezaryMiżejewski">Natomiast przepis art. 16 ust. 1 dotychczasowej ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu uzależnia jeszcze prawo do zasiłku rodzinnego i pielęgnacyjnego od posiadania uprawnień do zasiłku lub zasiłku szkoleniowego. Jednocześnie przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stanowią, że w ewentualnym przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby za pierwsze 35 dni w roku pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia (wliczonego w ciężar kosztów zakładu pracy), a nie zasiłku chorobowego (wliczonego w ciężar składek na ubezpieczenie społeczne).</u>
          <u xml:id="u-79.24" who="#CezaryMiżejewski">W związku z tym zachodzi konieczność dokonania zmiany brzmienia art. 16 ust. 6, w myśl którego, według obecnego brzmienia, zasiłek szkoleniowy przysługuje również za udokumentowane okresy niezdolności do pracy, za które przysługiwałyby pracownikowi zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa.</u>
          <u xml:id="u-79.25" who="#CezaryMiżejewski">W świetle powyższego przepisu nasuwają się wątpliwości, czy przysługuje zasiłek szkoleniowy w okresie pierwszych 35 dni niezdolności do pracy. Zgodnie z propozycją zmiany brzmienia tego przepisu zachowany będzie stan obowiązujący przed dniem 1 marca br., tj. bezrobotny zachowywać będzie prawo do zasiłku i zasiłku szkoleniowego za udokumentowane okresy niezdolności do pracy, za które na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia lub przysługują mu zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa.</u>
          <u xml:id="u-79.26" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwoliłem sobie omówić tylko najważniejsze propozycje z projektu poselskiego. Inne zmiany są analogiczne do propozycji zawartych w projekcie rządowym bądź mają charakter legislacyjny. Chciałbym zaznaczyć, że proponowane zmiany nie spowodują dodatkowych skutków dla Funduszu Pracy, gdyż większość z nich ma charakter porządkujący, natomiast propozycje regulacji, które zwiększają uprawnienia bezrobotnych powodujące wzrost wydatków z Funduszu Pracy, zostaną zrekompensowane zmianami ograniczającymi te uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-79.27" who="#CezaryMiżejewski">Na koniec chciałbym zwrócić uwagę, że projekt poselski podlegał bardzo szczegółowej obróbce wstępnej. Przygotowano na zlecenie ministra Popkowskiego trzy sejmowe ekspertyzy: Biura Studiów i Ekspertyz, Biura Legislacyjnego i Zespołu Badań Konstytucyjnych Biura Legislacyjnego. Przyznam, że z tego typu procedurą, opóźniającą notabene o 2 miesiące opublikowanie projektu, spotykam się po raz pierwszy i mam nadzieję, że dotyczy ona również projektów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-79.28" who="#CezaryMiżejewski">W imieniu wnioskodawców wnoszę o skierowanie projektu poselskiego do Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-79.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Cezaremu Miżejewskiemu za przedstawienie uzasadnienia poselskiego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu skierowało rządowy program do Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#AleksanderMałachowski">Komisje przedkładają w sprawozdaniu projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego w celu przedstawienia sprawozdania komisji oraz uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Następujące po 1989 r. przemiany ustroju społeczno-gospodarczego w Polsce wywierają różnorodny wpływ na rynek pracy. Spośród wielu zjawisk towarzyszących przemianom ustrojowym najbardziej niekorzystny i dokuczliwy był gwałtowny spadek zatrudnienia, wynoszący w sektorze przemysłowym w ciągu 5 minionych lat ok. 1700 tys. osób, a w rolnictwie ok. 1 mln osób w latach 1990–1993. Skutkiem tak drastycznego spadku zatrudnienia jest powstanie wysokiego bezrobocia. Właśnie problematyka bezrobocia, sprawy związane z rynkiem pracy, monitorowanie różnych zjawisk zachodzących na tym rynku są przedmiotem obrad Wysokiej Izby, a w szczególności są analizowane na posiedzeniach Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu. To właśnie z inicjatywy Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu Sejm uchwalił 3 lutego br. rezolucję wzywającą rząd do opracowania i przedłożenia Wysokiej Izbie programu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#TadeuszTomaszewski">Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej we współpracy z Krajowym Urzędem Pracy, Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komendą Główną Ochotniczych Hufców Pracy przygotowało program „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”. Program ten został poddany szerokiej i wnikliwej analizie w toku prac rządowych i w efekcie tych prac, jako całościowy i spójny, został przyjęty wraz z harmonogramem realizacji zadań przez Radę Ministrów 30 czerwca 1995 r. 12 lipca br. Prezydium Sejmu skierowało powyższy program do Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu połączonych komisji przedstawić sprawozdanie z przebiegu prac nad programem rządowym zawartym w druku nr 1132 oraz załączonym projektem uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1323).</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#TadeuszTomaszewski">Pierwsza, zasadnicza uwaga: program generalnie nie zajmuje się problemami gospodarczymi związanymi z tworzeniem nowych miejsc pracy. Autorzy przedłożenia rządowego uznali, iż nie jest to celem programu. Komisje w zasadniczej części ten punkt widzenia podzieliły, jednak swoje obawy związane ze aspektami gospodarczymi, warunkującymi realizację niektórych rozwiązań, wyraziły w załączonym projekcie uchwały.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#TadeuszTomaszewski">Program ukierunkowany jest w swych podstawowych założeniach i proponowanych rozwiązaniach na aktywizację zawodową młodzieży. Składa się z trzech części.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#TadeuszTomaszewski">W pierwszej części, analitycznej, przedstawiono analizę statystyczną w odniesieniu do młodzieży bezrobotnej, z której wynika jednoznacznie, iż jest to problem znaczący i trzeba się nim zająć. 1/3 bezrobotnych stanowi młodzież do 24 roku życia, a 2/3 to osoby do 30 roku życia. W programie przedstawione są różne rozwiązania prawne, które w tych sprawach były wprowadzane od 1990 r., aby pokazać pewne nowe tendencje w ciągu tych 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoka Izbo! Punktem wyjścia do rozważań i prac nad strategią zahamowania wzrostu bezrobocia i jego poziomu wśród młodzieży jest prawidłowa ocena jego przyczyn. Pierwszą z tych przyczyn jest polityka gospodarcza, która w ostatnich latach nie była wolna od działań zwiększających bezrobocie ponad nieuchronny poziom, będący następstwem okresu transformacji. Drugim czynnikiem, mającym wpływ na rozmiary bezrobocia wśród młodego pokolenia, jest wyż demograficzny, który w końcu lat dziewięćdziesiątych silnie się ujawnił. Te dwa pierwsze czynniki traktuje się jako zewnętrzne, na które nie mamy wpływu.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#TadeuszTomaszewski">W prezentowanym programie autorzy, a także posłowie z połączonych komisji do kolejnych ważnych czynników wpływających na sytuację młodzieży na rynku pracy zaliczają:</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#TadeuszTomaszewski">— nieelastyczną politykę edukacyjną,</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#TadeuszTomaszewski">— niedostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy,</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#TadeuszTomaszewski">— zerwanie związków między szkołą a zakładem pracy,</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#TadeuszTomaszewski">— brak właściwego rozwoju poradnictwa zawodowego, zarówno w resorcie edukacji narodowej, jak i w działaniach resortu pracy i polityki socjalnej,</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#TadeuszTomaszewski">— brak prognoz dotyczących przyszłego popytu w gospodarce na różne kwalifikacje zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#TadeuszTomaszewski">Do czynników kreujących bezrobocie wśród młodego pokolenia zaliczono w programie także nadmiernie socjalny, nie pobudzający aktywności młodych system zasiłkowy, pogłębiający w przypadku części młodzieży brak rzeczywistego zainteresowania podjęciem pracy. Z danych statystycznych wynika, że 1/3 młodzieży zarejestrowanej w urzędach zatrudnienia pobiera zasiłek dla bezrobotnych i nie jest zainteresowana podjęciem pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#TadeuszTomaszewski">W części pierwszej ukazano całe zło, które zmusza nas do opracowania nowych rozwiązań. Rozwiązania te przedstawione są w części drugiej i trzeciej programu. W programie wyodrębniono trzy grupy młodzieży:</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#TadeuszTomaszewski">— osoby młode, które pracowały, ale z różnych przyczyn utraciły pracę — są to osoby w pełnym tego słowa znaczeniu bezrobotne;</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#TadeuszTomaszewski">— młodzież absolwencką, która jeszcze nie zaistniała na rynku pracy, oraz,</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#TadeuszTomaszewski">— młodocianych i młodzież zaniedbaną środowiskowo.</u>
          <u xml:id="u-81.18" who="#TadeuszTomaszewski">Omawiany dziś program koncentruje się na działaniach ograniczających i eliminujących te przyczyny bezrobocia, które dotyczą głównie młodzieży i są związane z lepszym dostosowaniem kształcenia do potrzeb rynku pracy, oraz na pomaganiu młodemu człowiekowi w podjęciu ważnych decyzji edukacyjnych i zatrudnieniowych. Głównym celem wszystkich tych działań jest pobudzanie wśród młodzieży aktywnych postaw w poszukiwaniu właściwego zawodu i miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.19" who="#TadeuszTomaszewski">Posłowie połączonych komisji akceptują zasady, na których zbudowano program; są one następujące:</u>
          <u xml:id="u-81.20" who="#TadeuszTomaszewski">1) prymat pracy nad bezrobociem, ze szczególnym odniesieniem tej zasady do pierwszej pracy w życiu zawodowym;</u>
          <u xml:id="u-81.21" who="#TadeuszTomaszewski">2) prymat dochodu z pracy nad zasiłkiem;</u>
          <u xml:id="u-81.22" who="#TadeuszTomaszewski">3) prymat stałego zatrudnienia nad każdą sponsorowaną formą aktywności zawodowej;</u>
          <u xml:id="u-81.23" who="#TadeuszTomaszewski">4) prymat działań aktywizujących nad działaniami osłonowymi;</u>
          <u xml:id="u-81.24" who="#TadeuszTomaszewski">5) prymat dalszego kształcenia i szkolenia nad bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-81.25" who="#TadeuszTomaszewski">W programie przyjęto, iż podstawowymi formami przeciwdziałania bezrobociu młodzieży powinny być zarówno działania doraźne, na ogół o charakterze rozwiązań lokalnych, wynikające ze współpracy służb zatrudnienia z wieloma partnerami, jak również działania systemowe długookresowe, takie jak reforma kształcenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-81.26" who="#TadeuszTomaszewski">W ramach działań doraźnych wprowadzony zostanie system bliższej współpracy między sferą zatrudnienia i edukacji na wszystkich szczeblach zarządzania. Urzędy pracy będą przekazywać władzom edukacyjnym na wszystkich szczeblach aktualne informacje, zawierające wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przygotowywany nie tylko w oparciu o bieżącą statystykę, ale także na podstawie badań sondażowych dotyczących kadr poszukiwanych w zakładach pracy na lokalnych rynkach pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.27" who="#TadeuszTomaszewski">Władze oświatowe ze swej strony powinny konsultować z urzędami pracy i pracodawcami proponowane zmiany w strukturze i treści kształcenia. Kształcenie jako działanie długookresowe wymaga prognozy popytu w gospodarce na kadry kwalifikowane. Jeszcze w 1995 r. w Głównym Urzędzie Statystycznym, Centralnym Urzędzie Planowania oraz Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej powinny być rozpoczęte prace nad długookresową prognozą zapotrzebowania na kadry kwalifikowane. Pomocna tu będzie klasyfikacja zawodów i specjalności wprowadzona w życie rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-81.28" who="#TadeuszTomaszewski">Zmieniające się w gospodarce rynkowej uwarunkowania i szybkie tempo zmian w technikach wytwarzania powodują, że sprawą szczególnie ważną staje się dostosowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.29" who="#TadeuszTomaszewski">Najważniejsze zadania w zakresie kształcenia to:</u>
          <u xml:id="u-81.30" who="#TadeuszTomaszewski">— dopasowanie struktury zawodowej do przewidywanych potrzeb kadrowych w układzie zawodowym i przestrzennym;</u>
          <u xml:id="u-81.31" who="#TadeuszTomaszewski">— skonstruowanie takiej struktury kształcenia zawodowego, aby można było wprowadzać w niej zmiany w zależności od aktualnych potrzeb rynku pracy;</u>
          <u xml:id="u-81.32" who="#TadeuszTomaszewski">— udoskonalanie instytucji szkolących i dokształcających, by za pomocą doraźnych szkoleń można było skorygować błędy wynikające z inercji procesów kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-81.33" who="#TadeuszTomaszewski">Zatem głównym celem reformy systemu edukacji podejmowanej obecnie przede wszystkim przez resort edukacji jest podnoszenie poziomu kształcenia, stopniowe odchodzenie od kształcenia w konkretnych zawodach i specjalnościach i wprowadzanie na to miejsce kształcenia ogólnozawodowego, tworzenie warunków do kształtowania podstaw racjonalnego podejmowania decyzji dotyczących zawodu, przebudowa treści i metod kształcenia, prowadzących do kreowania przez każdą szkołę zawodową postaw aktywności zawodowej, w tym zwłaszcza umiejętności wykonywania zadań zawodowych w warunkach konkurencji, aktywne angażowanie sfery gospodarczej (chodzi o zrzeszenia pracowników, pracodawców, organizacje zawodowe i naukowe, samorządy) w kształcenie.</u>
          <u xml:id="u-81.34" who="#TadeuszTomaszewski">Zostaną wprowadzone także nowe programy dla szeregu tzw. zawodów strategicznych z punktu widzenia zmian zachodzących w systemie społeczno-gospodarczym. Programy te są już wdrażane próbnie w blisko 600 publicznych szkołach zawodowych. Równocześnie ogranicza się kształcenie w szeregu zawodów niepotrzebnych już w gospodarce. W ramach szkolnictwa rolniczego i dotyczącego gospodarki żywnościowej prowadzone są również szerokoprofilowe programy nauczania. Rozpoczęto ich próbne wdrażanie w około 50% szkół w 14 zawodach. Rozszerzona zostanie również działalność szkół zawodowych o zadania związane z przekwalifikowaniem bezrobotnych, doskonaleniem zawodowym bądź rekwalifikacją pracujących. Kontynuowany będzie również proces tworzenia nowych jakościowo placówek służących kształceniu praktycznemu, np. Centrum Kształcenia Praktycznego, jednostek finansowanych z budżetu, dobrze wyposażonych w środki techniczne.</u>
          <u xml:id="u-81.35" who="#TadeuszTomaszewski">W ramach reformy kształcenia zawodowego będą również wprowadzone nowe typy szkół. Rozpoczynają funkcjonowanie licea techniczne, które kształcąc w cyklu 4-letnim, realizować będą większy zakres kształcenia ogólnego, zapewniając absolwentom dobre przygotowanie ogólnokształcące z możliwością kontynuowania nauki w szkołach wyższych na równi z absolwentami liceów ogólnokształcących. Licea techniczne będą kształcić w 14 profilach. Od bieżącego roku szkolnego zmodernizowane zostaną również szkoły policealne oraz wyższe szkoły zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-81.36" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Komisje, doceniając powyższe działania podejmowane przez resort edukacji narodowej, uważają jednocześnie, że znacznie większy nacisk należy położyć na gruntowną reformę systemu kształcenia. Z tego względu w projekcie uchwały posłowie proponują, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznał za niezbędne powołanie komisji do spraw reformy systemu edukacji, która przygotuje program takiej reformy do końca czerwca 1996 r. Posłowie wyrażają również opinię, że termin ten należy wydłużyć do końca 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-81.37" who="#TadeuszTomaszewski">Pozytywne efekty wynikające z dostosowania systemu kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy powinny zostać wzmocnione przez rozwój poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej. Przyjęte założenia w powyższej sprawie zmierzają do tego, aby młodzież w całym kraju miała jednakowy dostęp do korzystania z tych nowych form, które uzupełniają działalność dotychczasową, prowadzoną przez poszczególne urzędy pracy. Chodzi tu zarówno o działalność ponad 220 klubów pracy, a także biura do prowadzenia pośrednictwa pracy. Działania urzędów pracy koncentrować się będą na tym, aby całe pośrednictwo było rozszerzone o nowe formy, zwłaszcza pracy krótkookresowej. Planuje się uruchomienie w ciągu roku we wszystkich urzędach pracy placówek informacji zawodowej, nakierowanej na formy poradnictwa zawodowego na poziomie indywidualnym i grupowym. Posłowie w czasie omawiania tych zamierzeń zwracali uwagę na potrzebę uzupełnienia programu rządowego o inicjatywy organizacji pozarządowych oraz samorządu terytorialnego. Wyrażano opinię, iż obecnie zarówno samorząd terytorialny, jak i sektor organizacji pozarządowych jest nie uwzględniany w działaniach resortu pracy oraz urzędów pracy adekwatnie do roli, jaką te dwa sektory mogą odegrać w zwalczaniu bezrobocia. Komisje oczekują w tej sprawie od rządu nowego, aktywnego podejścia i zaproponowania stosownych rozwiązań w przygotowywanym programie promowania produktywnego zatrudnienia i zmniejszenia bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-81.38" who="#TadeuszTomaszewski">Równolegle z działaniem o zasięgu ogólnokrajowym podejmowane będą lokalne programy aktywizacji zatrudnienia młodzieży. Szczególnym polem aktywności, który rząd adresuje do organizacji pozarządowych i samorządu terytorialnego, są tzw. programy specjalne, które, jak się przewiduje, będą współfinansowane z Funduszu Pracy. Zielone światło będą miały programy służące aktywizowaniu młodzieży wiejskiej, m.in. przez tworzenie jednoosobowych miejsc pracy, czyli samozatrudnianie, tworzenie firm rodzinnych czy też zakładanie gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-81.39" who="#TadeuszTomaszewski">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej będzie realizowało program osadnictwa mający na celu zagospodarowanie części gruntów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa m.in. przez absolwentów szkół i uczelni rolniczych. Szczególne miejsce w programie zajmuje właśnie problematyka absolwentów. Program przewiduje zupełnie nowe rozwiązania. W miejsce dotychczasowych zasiłków dla bezrobotnych proponuje się wprowadzenie pewnego rodzaju premii za aktywność, które nazywamy stypendiami. Premię za aktywność, stypendium otrzymywać będą absolwenci, którzy zdecydują się na udział w programach aktywizujących. Wysokość premii za aktywność określona zostanie na poziomie 50% płacy minimalnej. Przyznawana ona będzie absolwentom za czas uczestnictwa w programie nie dłużej niż rok. Program przewiduje kilka form takiej premii. Rejonowe urzędy pracy zawierać będą z pracodawcami, którzy zadeklarują chęć umożliwienia odbycia stażu absolwentowi, umowy przewidujące, iż urząd pracy wypłaci absolwentowi stypendium pod warunkiem odbycia stażu na konkretnym stanowisku pracy. Po ukończeniu stażu absolwent otrzyma tzw. referencje potwierdzające odbycie stażu.</u>
          <u xml:id="u-81.40" who="#TadeuszTomaszewski">Odrębną formą, jaką proponuje się zastosować, są programy stażowe połączone ze szkoleniem. Podczas odbywania stażu na zasadach określonych wyżej absolwent będzie równolegle uczestniczył w programie szkoleniowym, doskonalącym w wyuczonym zawodzie lub uzupełniającym kwalifikacje. Ograniczony czas pracy w ramach stażu umożliwi równoległe uczestniczenie w kursie, przy czym kurs będzie opłacany ze środków Funduszu Pracy na zasadach ogólnych. Powyższe staże oraz związana z nimi premia za aktywność będą miały zastosowanie w stosunku do młodzieży absolwenckiej w ciągu roku od ukończenia szkoły. Absolwentom, którzy będą kontynuowali naukę, zostaną zaproponowane stypendia również w wysokości do 50% płacy minimalnej. Stypendia te będą mogły uzyskać osoby, które w okresie od 12 do 18 miesiąca po ukończeniu szkoły podjęły dalszą naukę. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie jedynie w stosunku do młodzieży mieszkającej w regionach charakteryzujących się trwałym, strukturalnym bezrobociem. Stypendium szkoleniowe (zamiast dotychczasowego zasiłku szkoleniowego) będzie otrzymywał również absolwent uczestniczący w szkoleniu, na które został skierowany przez urząd pracy. Szkolenie to będzie mogło trwać do 6 miesięcy, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach do 12 miesięcy. Będzie ono opłacane ze środków Funduszu Pracy jako szkolenie dla osób bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-81.41" who="#TadeuszTomaszewski">Popieraną przez rząd metodą zwiększania aktywności młodzieży i zdobywania doświadczenia w pracy jest podejmowanie pracy w charakterze tzw. wolontariuszy. Podjęcie pracy w takim charakterze będzie podstawą do uzyskania premii za aktywność. Propozycja ta ma uzasadnienie dwojakiego rodzaju: po pierwsze, następuje zwiększenie szans bezrobotnego na rynku pracy, po drugie, działalność taka przynosi znaczne korzyści społecznościom lokalnym. Polega ona bowiem głównie na organizowaniu lokalnych przedsięwzięć o charakterze kulturalnym, sportowym lub socjalnym (opieka nad dziećmi i nad osobami w podeszłym wieku). Taka forma aktywizacji bezrobotnych, zwłaszcza młodych, jest niezwykle popularna w krajach Europy Zachodniej. Znacząca rola przypada tutaj samorządom lokalnym i organizacjom pozarządowym typu nonprofit. Ze względu na małą popularność tej formy aktywności w Polsce niezbędne będzie podjęcie działań popularyzujących tę formę aktywizacji. Działania takie prowadzić będą szkoły, urzędy i inne organy administracji terenowej przy wykorzystywaniu środków masowej informacji oraz przy współpracy z organizacjami pozarządowymi.</u>
          <u xml:id="u-81.42" who="#TadeuszTomaszewski">Niezależnie od omówionych wyżej propozycji działań wspierających aktywizację bezrobotnej młodzieży rząd podejmie działania bezpośrednio umożliwiające zwiększenie szans uzyskania pracy przez ludzi młodych. Instytucje sfery budżetowej będą kierować się zasadą, iż 1/3 przyjęć kandydatów do pracy dotyczyć będzie absolwentów szkół. Oznacza to, iż w ramach naturalnego ruchu kadrowego w ciągu roku instytucje sfery budżetowej zatrudnią absolwentów w liczbie co najmniej 1/3 nowo przyjętych pracowników. Nie oznacza to więc specjalnego zwiększenia zatrudnienia w tej sferze, ale włączenie absolwentów w naturalny ruch kadrowy, a tym samym zwiększenie ich szans zatrudnieniowych. W przypadku braku oferty pracy zatrudnienie bezrobotnego absolwenta (to znaczy osoby, która pozostaje bez pracy nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły) będzie wspierane jak dotychczas poprzez zwolnienie pracodawcy ze składki na Fundusz Pracy oraz możliwość refundacji kosztów takiego zatrudnienia do wysokości kwoty przysługującego jeszcze absolwentowi zasiłku. Ponadto aktywizacja absolwentów będzie następowała dzięki ich uczestnictwu w ogólnie dostępnych formach zatrudnienia finansowanych z Funduszu Pracy. Jednakże w pierwszym rzędzie młodzież kierowana będzie na szkolenia, następnie do prac interwencyjnych, a dopiero w dalszej kolejności będzie się jej proponować zatrudnienie w ramach tradycyjnie pojmowanych robót publicznych.</u>
          <u xml:id="u-81.43" who="#TadeuszTomaszewski">W programie poświęcono również uwagę młodzieży zaniedbanej środowiskowo, która ma dużo gorsze warunki startu do życia zawodowego i tym samym trudniej jest jej znaleźć odpowiednie miejsce na rynku pracy. Szczególną rolę w zakresie pomocy młodzieży, która nie znajduje oparcia w domu rodzinnym i środowisku, odgrywają Ochotnicze Hufce Pracy. Główny zadaniem OHP jest pomoc młodzieży o zmniejszonych w stosunku do rówieśników szansach życiowych, zarówno niepełnoletniej, jak i pełnoletniej, wymagającej wsparcia ze strony państwa. OHP działają jako wyspecjalizowana państwowa jednostka organizacyjna umożliwiająca przede wszystkim młodzieży zaniedbanej środowiskowo zdobycie zawodu i uzupełnienie wykształcenia ogólnego i zawodowego, nadrobienie braków w dziedzinie kultury oraz wychowawczych. Wypracowały one system działań obejmujących młodzież, która w obecnych warunkach społeczno-ekonomicznych nie ma szans na podjęcie pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.44" who="#TadeuszTomaszewski">W ramach tego systemu funkcjonują hufce pracy, ośrodki szkolenia i wychowania, centra kształcenia i wychowania, młodzieżowe biura pracy, kluby pracy, ośrodki szkolenia zawodowego oraz różne inne inicjatywy w środowisku młodzieży szkół ponadpodstawowych. OHP, realizując swoje zadania statutowe, inicjują liczne przedsięwzięcia skierowane do bezrobotnej młodzieży, mieszczące się w ramach aktywnych form zwalczania bezrobocia, dostosowane do specyfiki lokalnego środowiska. Regionalne i wojewódzkie komendy OHP opracowały wojewódzkie i regionalne programy przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży: program „Absolwent”, skierowany do uczniów i absolwentów szkół ponadpodstawowych, programy szkolenia i przekwalifikowania zawodowego realizowane przez ośrodki szkolenia zawodowego OHP, prowadzone przez młodzieżowe biura pracy i kluby pracy pośrednictwo pracy oraz poradnictwo zawodowe. Formy te będą nadal rozwijane.</u>
          <u xml:id="u-81.45" who="#TadeuszTomaszewski">Ponadto OHP co roku przygotowują szeroką interesującą ofertę dla młodzieży szkolnej. Do głównych zadań szkolnych komend OHP działających w wielu szkołach ponadpodstawowych należy umożliwianie młodym ludziom uzupełnienia ich skromnego budżetu rodzinnego, rozwijanie zainteresowań, organizowanie czasu wolnego, szczególnie w okresie ferii letnich i zimowych. Działania te mają również przygotować młodych ludzi do samodzielnego wejścia na rynek pracy po ukończeniu szkoły. W tej dziedzinie istnieje ogromne zainteresowanie młodzieży kontaktami zagranicznymi i chęć uczestnictwa w różnych formach współpracy z rówieśnikami z innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-81.46" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omówiony przed chwilą w sposób syntetyczny program zawiera wiele działań o bardzo zróżnicowanym charakterze, które będą sukcesywnie wprowadzane. Część działań stanowi kontynuację lub udoskonalenie długofalowych przedsięwzięć już rozpoczętych. Inne wymagają uchwalenia nowych rozwiązań prawnych i będą obowiązywać od przyszłego roku. Do programu został dołączony program realizacji zadań, który zgodnie z sugestią połączonych komisji zawartą w projekcie uchwały będzie określony w toku realizacji programu.</u>
          <u xml:id="u-81.47" who="#TadeuszTomaszewski">Posłowie ponadto wskazują w projekcie uchwały na potrzebę rozszerzenia programu rządowego o sprawy tych grup młodzieży, które mają szczególne trudności w uzyskiwaniu pracy (jak młodzież niepełnosprawna, opuszczająca ośrodki wychowawcze lub zakłady karne). Intencją komisji jest również zwrócenie uwagi rządu na potrzebę podjęcia działań zachęcających bezrobotną młodzież do poszukiwania pracy w innych regionach kraju, m.in. przez tworzenie tanich miejsc zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-81.48" who="#TadeuszTomaszewski">Kluczową sprawą jest systematyczne zwiększanie środków finansowych na rzeczywistą aktywizację młodzieży. O randze, jaką posłowie nadają realizacji tego szczególnego programu, świadczy zawarte w projekcie uchwały oczekiwanie ze strony Sejmu RP wobec rządu, które dotyczy składania okresowych rocznych informacji o realizacji programu wraz z harmonogramem prac na rok następny.</u>
          <u xml:id="u-81.49" who="#TadeuszTomaszewski">W imieniu Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu, po rozpatrzeniu programu pt. „Promocja aktywności zawodowej młodzieży” na posiedzeniach w dniach 12, 25 i 27 października br., wnoszę o przyjęcie programu wraz z załączonym projektem uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm ustalił w debacie nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 36 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Marka Dyducha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przystępując do debaty o bezrobociu i zatrudnieniu podejmujemy jeden z najpoważniejszych problemów, który nurtuje polskie społeczeństwo. Każdy z nas zdaje sobie sprawę, iż gospodarka rynkowa ma ogromny wpływ na zakres bezrobocia, a rynek pracy jest ściśle związany z procesami gospodarczymi, takimi jak wzrost produkcji, skala inwestycji, racjonalność zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MarekDyduch">Stosunkowo krótki okres reform rynkowych w Polsce miał różne fazy, przechodziliśmy od nadmiernego zatrudnienia poprzedniego systemu przez nadmierną wiarę w „niewidzialną rękę rynku”, która często powodowała niepotrzebny upadek bardzo wielu przedsiębiorstw i grupowe zwolnienia, aż do obecnego czasu, w którym próbujemy racjonalizować rynek pracy i utrzymywać wysoki wzrost gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MarekDyduch">Ten trudny proces, który wspólnie przeszliśmy, powinien być dla nas nauką i wykładnią do poszukiwania skutecznych rozwiązań w walce z bezrobociem, zarówno w zakresie prawnym, jak i strukturalnym oraz finansowym.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#MarekDyduch">Przechodząc do analizy zjawisk, które obecnie obserwujemy na rynku pracy, na pewno na pierwszym miejscu należy podkreślić istotny spadek bezrobocia w Polsce. Przypomnę, że w stosunku do najgorszego stanu - ponad 2900 tys. bezrobotnych - nastąpił spadek o około 300 tys. bezrobotnych i trend ten wydaje się dość trwały. Jest to niewątpliwie sukces polityczny dzisiejszej koalicji SLD–PSL, która prowadzi prawidłową politykę w tej mierze, i ten fakt należy docenić. Mam nadzieję, że opozycja go docenia.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#MarekDyduch">Zdajemy sobie jednak sprawę, że jest to głównie sukces nas wszystkich, czyli polskiego społeczeństwa, które bardzo dojrzale znosiło i znosi uciążliwości, jakie niesie ze sobą bezrobocie i proces transformacji gospodarczej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#MarekDyduch">Nadal jednak pozostaje wiele problemów do rozwiązania. Dzisiejsze bezrobocie w wysokości 2590 tys. osób jest bardzo niepokojące. Za tą liczbę stoją konkretne osoby, często bezradne, borykające się z trudnościami życiowymi i brakiem wiary w przyszłość. Są to zjawiska niebezpieczne społecznie i niekorzystne dla zbyt szerokiej grupy ludzi.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#MarekDyduch">Owe niekorzystne zjawiska to na pewno zbyt duża liczba regionów i gmin zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, sięgającym ponad 20%, a niekiedy ponad 30% w stosunku do ludności czynnej zawodowo. Cieszymy się, jeśli w tych rejonach odnotowujemy zahamowanie wzrostu bezrobocia, a w kilku notujemy stały spadek bezrobocia, na przykład w województwie wałbrzyskim czy koszalińskim.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#MarekDyduch">Następnym problemem są osoby pozostające ponad rok bez pracy. Fakt ten powoduje określone trudności życiowe tych osób i ich rodzin oraz patologiczne zjawiska społeczne, na przykład wzrost przestępczości. Jednym z zasadniczych problemów jest zatrudnienie ludzi młodych, szczególnie absolwentów szkół. Temu zagadnieniu poświęcę w dalszej części jeszcze trochę uwagi, teraz ten fakt tylko sygnalizuję.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#MarekDyduch">Bezrobocie przyczynia się również do podejmowania pracy na czarno. Wiele osób pracuje na tej zasadzie w Polsce lub zagranicą, pobierając jednocześnie zasiłek dla bezrobotnych. Także zbyt dużo osób korzysta z możliwości pracy dorywczej, terminowej, na przykład przez pół roku, po to, aby później zwolnić się i iść na roczny zasiłek. Osoby te uważają, że nie opłaca się im podjęcie pracy na stałe. Wysokość zasiłku i najniższej płacy jest porównywalna, zatem po co się zatrudniać, skoro państwo i tak wypłaci zasiłek.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#MarekDyduch">Kolejną patologią związaną z bezrobociem jest nieprawidłowe zatrudnianie pracowników. Obserwujemy liczne przypadki, gdzie osoby są oficjalnie zatrudnione na pół etatu, a de facto pracują na pełnym etacie. Podatki, składki i inne świadczenia są realizowane przez pracodawców według oficjalnej umowy. Tracą na tym pracownicy. Na przykład dużo do życzenia pozostawiają zabezpieczenia socjalne dla tych osób. Teza jest prosta: Nie podoba się? Na twoje miejsce jest kilku innych chętnych. Pracownicy, którzy znaleźli się w takiej sytuacji, przeważnie milczą i rezygnują ze swych podstawowych praw, bojąc się utraty pracy.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#MarekDyduch">Można byłoby jeszcze wspomnieć o paru zjawiskach dotyczących bezrobocia. Niemniej diagnoza bezrobocia, łącznie ze skutkami ujemnymi, pozytywnymi, patologią i procesami społecznymi jest przeprowadzana przez wielu specjalistów, a swój wymiar kumuluje w programach rządowych, między innymi w programie przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży i jeszcze świeżym programie promowania produktywnego zatrudnienia i zmniejszania bezrobocia. Z zadowoleniem przyjmujemy te dokumenty, w których rząd próbuje ująć najważniejsze zjawiska polskiego bezrobocia w ramy programowe. Analiza tych zagadnień i propozycje ich rozwiązania to z jednej strony usystematyzowanie tego procesu, z drugiej odważne firmowanie przez rząd realizacji założonych celów, których osiągnięcie nie będzie przecież łatwe.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#MarekDyduch">Wysoka Izbo! Przechodząc do omówienia szczegółowych zapisów omawianych dzisiaj projektów ustaw i projektu programu, pragnę się skupić na najważniejszych i najtrudniejszych zagadnieniach. Jak wyżej wspomniałem, jedna z głównych niekorzystnych tendencji polskiego bezrobocia dotyczy braku zatrudnienia dla młodzieży. Ponad 30% ogółu bezrobotnych to młode osoby, w wieku od 18 do 24 lat, w tym jest 237 tys. absolwentów, czyli 7,4%. Uporanie się z tym trudnym, niekorzystnym zjawiskiem nie jest proste. Nie można młodzieży traktować inaczej niż pozostałą część społeczeństwa, jednak zaniedbując sprawę poziomu ich startu życiowego i zawodowego doprowadzimy do patologii społecznej, przejawiającej się w braku poczucia bezpieczeństwa socjalnego, braku motywacji do działania oraz motywacji do stabilnego życia rodzinnego. Dlatego przyjęte w programie zasady wydają się prawidłowe, aczkolwiek w praktyce mogą budzić pewne wątpliwości i obawy.</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#MarekDyduch">Przypomnijmy niektóre z nich: prymat pracy nad bezrobociem, a szczególnie pierwszej pracy w życiu, prymat dochodu z pracy nad zasiłkiem, prymat działań aktywizujących nad osłonowymi, prymat szkolenia nad bezrobociem. Wszystkie te zasady preferują aktywność, a utrudniają dostęp młodym ludziom do zasiłków, czyli taniego pieniądza. Przy czym nakładają na powyższe osoby określone obowiązki. Pojawia się zatem pytanie, jak dalece administracja państwowa może wpływać na kreowanie danych zachowań wśród, na przykład, absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-83.13" who="#MarekDyduch">Rozważmy jeszcze inne wątpliwości. Prymat pracy nad bezrobociem może w praktyce sprowadzić się do wymuszania przez urzędy pracy na zainteresowanych przyjęcia określonych ofert zatrudnienia bez głębszej analizy uwarunkowań i tego, jakie są możliwości podjęcia oferowanej pracy — chodzi o miejsce i zakres pracy, a także kwalifikacje tych osób. Zasada prymatu dochodu z pracy nad zasiłkiem jest logiczna, niemniej jednak długo jeszcze w Polsce najniższa płaca będzie porównywalna z wysokością zasiłku. Jeżeli płaca będzie rosła, to dobrze, ale jeżeli będziemy ograniczać urzędowo wysokość zasiłku na przykład dla absolwentów, aby bardziej opłacało się pracować, to taki kierunek wydaje się błędny. Trudnym procesem będzie również wprowadzenie tylko oferty aktywnej, na przykład: jest propozycja pracy i bezwzględnie wycofuje się prawo do zasiłku. Takie działanie w niektórych środowiskach może budzić kontrowersje. Zasada prymatu działań aktywnych nad osłonowymi będzie miała sens, gdy stworzymy faktyczne możliwości skorzystania z tych aktywnych form, np. doprowadzimy do realnej opłacalności zatrudnienia absolwentów przez pracodawców, czyli doprowadzimy do tego, że budżet zapłaci za przygotowanie absolwenta, stworzenie mu właściwych warunków pracy w danej firmie i na jakiś czas obniży koszty utrzymania przez firmę takiego pracownika. Również wprowadzenie prymatu szkolenia nad bezrobociem będzie tylko wtedy efektywne, gdy nastąpi zmiana struktury nauczania zawodowego w Polsce. Produkowanie w danym rejonie absolwentów, którzy od razu muszą się przekwalifikować, ponieważ nie ma miejsc i ofert pracy dla wykształconych według tego profilu, nie jest niczym innym jak wydawaniem przez państwo dwa razy większej kwoty pieniędzy — raz na wykształcenie tych osób, drugi raz na przeszkolenie i promocję.</u>
          <u xml:id="u-83.14" who="#MarekDyduch">Wątpliwości, które dzisiaj wyrażam w imieniu klubu SLD, nie mają na celu podważenia powyższego programu. Podkreślamy je, uczulając rząd, by stale obserwował te zjawiska oraz stosował pragmatyczne zasady w działaniu. Zakładamy, że priorytety zaproponowane w programie będą porządkować wyżej wymienione zagadnienia, a nie będą pustymi hasłami, które skomplikują życie młodym ludziom.</u>
          <u xml:id="u-83.15" who="#MarekDyduch">Wysoka Izbo! Główną motywacją przygotowania pilnego rządowego projektu ustawy jest próba realnego zapisania w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w ustawie o szkolnictwie wyższym określonych postanowień omawianego tu programu, a także zagadnień, które racjonalizują niektóre zapisy dotyczące zasiłku dla bezrobotnych oraz uściślają wiele przepisów w innym zakresie. Między innymi w sferze zapisów nowego rozdz. 3a ustawy: Aktywizacja zawodowa absolwentów, projekt ustawy nawiązuje bezpośrednio do programu zwalczania bezrobocia wśród młodzieży, proponując zamiast zasiłku dla bezrobotnych absolwentów inne rozwiązania, takie jak: skierowanie na przeszkolenie, skierowanie na staż pracy, dofinansowanie dalszej nauki czy skierowanie do różnych prac tzw. społecznie użytecznych. Chcę zauważyć na marginesie, że to ostatnie sformułowanie musi być sprecyzowane. Zakres wyżej wymienionych prac w ramach propozycji rejonowych urzędów pracy nie może być dowolny.</u>
          <u xml:id="u-83.16" who="#MarekDyduch">Myślę, że propozycje rządu w powyższym projekcie są bardzo odważne. W zasadzie jest to dość jednoznaczne ukierunkowanie i wymuszanie określonych zachowań przyszłych absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-83.17" who="#MarekDyduch">Niewątpliwie przed ogromnymi zadaniami stoją rejonowe urzędy pracy. Muszą one swoją aktywność spotęgować wprost proporcjonalnie do liczby propozycji przygotowanych dla absolwentów. Działania te powinny zakończyć się powodzeniem, ponieważ coraz więcej jest ofert pracy, a i same urzędy mają dobre rozeznanie na lokalnych rynkach pracy. Niemniej istnieje pewna obawa, iż proponowany program i ewentualne przyjęcie ustawy może spowodować określone perturbacje. Dlatego poważnie należy przeanalizować alternatywne rozwiązanie, z zachowaniem możliwości wyboru między zasiłkiem dla absolwentów a premią za aktywność. Wierzę, że w pracach komisji ta sprawa zostanie jednak zbadana.</u>
          <u xml:id="u-83.18" who="#MarekDyduch">Drugą ważną zmianą zakładaną przez projektodawcę jest wprowadzenie innego sposobu naliczania i waloryzacji zasiłku dla bezrobotnych - art. 24 ust. 1. Propozycja polega na odejściu od waloryzacji płacowej i przejściu na waloryzację cenową od określonej w ustawie kwoty. Popieramy tę zmianę. Jeżeli inflacja spada, a wysokość płac w sferze budżetowej oraz wysokość waloryzacji emerytur i rent określamy bądź w ustawie, bądź w Komisji Trójstronnej, to i waloryzację zasiłków musimy uzależnić od wzrostu cen i usług. Inaczej doszlibyśmy do absurdu. Zasiłek dla bezrobotnych wzrastałby o wiele szybciej niż płace. Wtedy upowszechniłaby się teza, że w Polsce nie opłaca się pracować.</u>
          <u xml:id="u-83.19" who="#MarekDyduch">Należy tu jednak zauważyć, że gdyby bezrobocie nadal w istotny sposób malało, to w przyszłości zasiłek powinien być zróżnicowany według stażu pracy i wysokości płacy danej osoby. Myślę, że w przyszłości dopracujemy się takiego systemu.</u>
          <u xml:id="u-83.20" who="#MarekDyduch">Wątpliwości może budzić zmiana art. 2 ust. 1 pkt 1, czyli zmiana definicji odpowiedniego zatrudnienia, w połączeniu z artykułem 13 ust. 3 pkt 4, gdzie mówimy o możliwości odmowy przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia. Do tej pory trzykrotna odmowa przyjęcia propozycji pracy była przyczyną pozbawienia statusu bezrobotnego, a tym samym prawa do zasiłku na sześć miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-83.21" who="#MarekDyduch">Propozycję powyższą też należy wnikliwie rozważyć, aczkolwiek jeżeli komuś zależy na pracy, to odpowiednią propozycję powinien przyjąć od razu. Oczywiście inaczej te aspekty można traktować w Warszawie, gdzie bezrobocie jest stosunkowo niskie i ofert pracy jest dużo, a inaczej na przykład w Olsztyńskiem, gdzie ofert pracy jest relatywnie i jakościowo mniej. Wydaje się nam, że warto spróbować, tym bardziej że jest to zapis zmierzający do ograniczenia manewru tych osób, które nie chcą podjąć pracy, bo często mają inne, ciekawsze zajęcie. W tym wypadku również poważną rolę do spełnienia będą mieli pracownicy urzędów pracy. Ich znajomość sytuacji i wyczucie powinny tu decydować.</u>
          <u xml:id="u-83.22" who="#MarekDyduch">Także zaostrzenie przepisu dotyczącego skrócenia czasu pobierania zasiłku przez osoby zatrudnione w ramach prac interwencyjnych lub publicznych - art. 25 nowy ust. 13 - wymaga bardzo wnikliwej analizy, przede wszystkim jeżeli chodzi o bezrobotnych w rejonach szczególnie zagrożonych strukturalnym bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-83.23" who="#MarekDyduch">Wysoka Izbo! Tendencję do zaostrzenia kryteriów w stosunku do osób uchylających się od pracy lub do osób, które nie chcą pracować, zawiera również zmiana art. 27 ust. 1 poselskiego projektu ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Mianowicie wprowadza się zasadę, że osoba, która sama wypowiada umowę o pracę, uzyskuje prawo do zasiłku dopiero po trzech miesiącach od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy, a jeżeli porzuci pracę bez wypowiedzenia - uzyskuje prawo do zasiłku po sześciu miesiącach od dnia zarejestrowania się.</u>
          <u xml:id="u-83.24" who="#MarekDyduch">Powyższe zaostrzenia przepisów obu projektów ustaw budzić będą zapewne wiele obaw, a nawet kontrowersji. Należy jednak wszystkie te propozycje przeanalizować, aby z jednej strony „nie wylać dziecka z kąpielą”, czyli nie zaszkodzić bezrobotnym, a z drugiej strony nie zaprzestać racjonalizowania rynku pracy. Myślę, że komisje, do których trafią projekty, tego zadania dokonają.</u>
          <u xml:id="u-83.25" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o przesłanie powyższych projektów ustaw do Komisji Polityki Społecznej oraz o przyjęcie przez Wysoki Sejm programu i uchwały w sprawie przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży, zatytułowanej „Program aktywności zawodowej młodzieży”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Markowi Dyduchowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#AleksanderMałachowski">Jest problem, Wysoka Izbo. Pani posłanka Grażyna Kotowicz ma podobno bardzo krótkie przemówienie. W takim razie proszę panią posłankę o zabranie głosu przed przerwą - krótko, bo zostało 5 minut, a nie chciałbym skracać przerwy Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pani posłanka Grażyna Kotowicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego; ostatnie przemówienie przed przerwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#GrażynaKotowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wypowiadając się w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w trakcie pierwszego czytania pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz rządowego programu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży wraz ze sprawozdaniem komisji o tym programie, pragnę stwierdzić, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego w bieżącym roku wielokrotnie mówili na temat bezrobocia przy okazji sejmowej debaty nad informacją rządu o sytuacji na rynku pracy oraz nad projektem rezolucji w sprawie przygotowania przez rząd programu zwalczania bezrobocia, wzywającej rząd do opracowania programu ochrony i tworzenia nowych miejsc pracy oraz przeciwdziałania marnotrawstwu zasobów pracy. Zwracaliśmy uwagę, że główną grupą społeczną dotkniętą bezrobociem jest młodzież do 24 roku życia, że przyczyną bezrobocia jest przedłużający się kryzys gospodarczy i niedostosowanie systemu edukacyjnego do rynku pracy oraz wchodzenie na rynek pracy roczników wyżu demograficznego.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#GrażynaKotowicz">Młodzież, która kończy edukację, a na starcie do dorosłego życia staje się bezrobotna, nie ma szans na realizację swoich życiowych planów. Najgorsze jest to, że długotrwałe bezrobocie tych młodych ludzi może spowodować, iż będą na stałe pozostawali bezrobotnymi i będą akceptować taki styl życia, a zatem przesuwać odpowiedzialność za własny los na państwo i jego instytucje lub na rodzinę. Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie postrzega fakt wniesienia rządowego projektu zmieniającego dotychczasowe regulacje, w którym m.in. podjęto próbę zastosowania mechanizmów polegających na zamianie dotychczasowych zasiłków dla bezrobotnych na stypendia wypłacane uczestnikom kursów szkoleniowych oraz stypendia stażowe za staże odbywane w zakładach pracy. Zmieni się też struktura wydatków z Funduszu Pracy poprzez zmianę proporcji pomiędzy zasiłkami dla bezrobotnych a aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu. Pozytywne jest również to, że absolwenci będą mogli być skierowani do wykonywania prac społecznie użytecznych na zasadach robót publicznych, oczywiście za ich zgodą.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#GrażynaKotowicz">Projekt wprowadza zmiany w zasadach kształtowania wysokości zasiłków dla bezrobotnych i sposobie ich waloryzacji. Proponuje się także, by w przypadku uzyskania przez bezrobotnego prawa do zasiłku w wyniku zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych miał on prawo do zasiłku w okresie odpowiadającym połowie okresu zatrudnienia. Projekt rządowy - w przeciwieństwie do projektu poselskiego - proponuje, by ten, kto raz uchylił się od przyjęcia oferty zatrudnienia, tracił prawo do zasiłku na 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#GrażynaKotowicz">W projektach poselskim i rządowym jest wiele słusznych propozycji zmian porządkujących dotychczasowe zapisy ustawowe. Będzie możliwość odniesienia się do nich w trakcie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#GrażynaKotowicz">Rządowy program walki z bezrobociem wśród młodzieży pt. „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”, przygotowany po uchwaleniu w tej sprawie rezolucji przez Sejm na początku 1995 r., jest dokumentem bardzo oczekiwanym. Jest to pierwszy, Wysoka Izbo, od początku reform ekonomicznych właściwy program rozwiązywania spraw bezrobocia młodych ludzi. Klub nasz pracował nad rezolucją Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu i popierał ją w Sejmie. Rząd przygotował ten program zgodnie z wymogami Wysokiej Izby i, co bardzo istotne, w terminie. Zmienia on filozofię podejścia do problemu bezrobocia, zmuszając do aktywności zarówno młodzież, jak i pracodawców. Zrywa z pewnym uprzywilejowaniem bezrobotnych, a szczególnie z zasadą nabywania prawa do zasiłku przez absolwentów wszystkich typów szkół bez konieczności przepracowania chociażby krótkiego okresu. Słusznie wprowadza się system praktyk, stypendiów zamiast wypłacania wprost zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#GrażynaKotowicz">Wracając do projektów ustaw - rządowego i poselskiego - trzeba stwierdzić, że proponowane zmiany zmierzają w słusznym kierunku i w dużym stopniu odpowiadają postulatom pracowników służb zatrudnienia, zwłaszcza jeśli chodzi, jak już wspomniałam wcześniej, o propozycje zniesienia zasiłku dla bezrobotnych absolwentów w zamian za rozszerzenie skali tzw. stażu pozwalającego na sfinansowanie szkoleń i pracy bezrobotnych absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#GrażynaKotowicz">Zmiany w tym zakresie nasuwają też pewne wątpliwości. Na przykład brakuje dokładnego określenia, w jaki sposób należy przyznawać stypendia. Czy na mocy decyzji kierownika rejonowego urzędu pracy? Rysuje się też potrzeba wydania przepisów wykonawczych precyzujących zasady organizowania staży absolwenckich. Z rządowego projektu ustawy nie wynika np., co powinna zawierać umowa w sprawie odbywania stażu przez absolwenta.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#GrażynaKotowicz">Wysoka Izbo! Rozważane w pierwszym czytaniu projekty ustaw nie zlikwidują w całości problemu bezrobocia. Czeka na wnikliwe przeanalizowanie problem np. bezrobocia agrarnego wśród młodzieży wiejskiej. Wojewódzki Urząd Pracy w Nowym Sączu podjął próbę diagnozy przyczyny i przedstawił propozycje zmniejszenia jego negatywnych skutków, w skali oczywiście samego woj. nowosądeckiego.</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#GrażynaKotowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za skierowaniem pilnego rządowego i poselskiego projektów ustaw do prac w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Grażynie Kotowicz.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zarządzam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę jeszcze o przeczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam bardzo, proszę chwileczkę wstrzymać się, bo pani posłanka przedstawi nam komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#RenataSzynalska">Wspólne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz II zespołu Komisji Ustawodawczej odbędzie się w sali obrad plenarnych bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy obiadowej.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#RenataSzynalska">W dniu dzisiejszym w sali nr 102 o godz. 14 odbędzie się posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń. Tematem posiedzenia będzie rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o wpłatach z zysku netto przez jednoosobowe spółki skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#RenataSzynalska">Prezydia Komisji: Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Ustawodawczej (zespół II) zawiadamiają, że wspólne posiedzenie komisji odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 15 w sali nr 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#AleksanderMałachowski">Ogłaszam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 03 do godz. 16)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań, które otrzymują oznaczenie punktu 15 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przechodzimy do rozpatrzenia interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przypominam, że odpowiedź na interpelację nie może trwać dłużej niż 10 minut. Interpelant może zwrócić się do interpelowanego o udzielenie dodatkowych wyjaśnień. Udzielenie dodatkowych wyjaśnień nie może trwać dłużej niż 5 minut. W sprawie interpelacji oraz udzielonej na nią odpowiedzi może być przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ryszard Zając złożył interpelację do prezesa Rady Ministrów w sprawie polityki wyznaniowej Rzeczypospolitej Polskiej. Pisemną odpowiedź, przekazaną przez wiceprezesa Rady Ministrów pana Aleksandra Łuczaka, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, poseł uznał za niezadowalającą. W związku z niepełną odpowiedzią na niektóre pytania, zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu, zwrócił się do Prezydium Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W szczególności poseł oczekuje odpowiedzi na następujące pytania: Jakie procedury prawne stosowane są w przypadku naruszenia art. 81 ust. 1 przepisów konstytucyjnych, dotyczącego równości praw niezależnie od narodowości, rasy i wyznania? Kiedy rząd wypracuje propozycje ustawowych kryteriów definiowania grup religijnych, kościołów i związków wyznaniowych oraz jakie to mają być kryteria? Jakie mechanizmy gwarantują przestrzeganie przez organy państwa w Rzeczypospolitej Polskiej trzech fundamentalnych zasad: wolności sumienia i wyznania, oddzielenia kościoła od państwa, równoprawności kościołów i związków wyznaniowych?</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, wiceprezes Rady Ministrów pan Aleksander Łuczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#AleksanderŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z interpelacją pana posła Ryszarda Zająca chciałbym odnieść się do kwestii zawartych w trzech pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#AleksanderŁuczak">Pytanie pierwsze: Jakie procedury prawne stosowane są w przypadku naruszenia art. 81 ust. 1 utrzymanych w mocy przepisów konstytucyjnych? Otóż powołana norma konstytucyjna (art. 81 ust. 1) nie może być podstawą ścigania przestępstw przeciwko wolności sumienia i wyznania. Podstawę taką stanowią realizujące tę normę przepisy rozdz. XXVIII Kodeksu karnego (art. 192, 198) oraz przepisy art. 272, 273 dotyczących nawoływania do waśni m.in. na tle różnic wyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#AleksanderŁuczak">W latach 1994–1995 zarejestrowano w jednostkach prokuratury 13 spraw z art. 198 Kodeksu karnego o obrazę uczuć religijnych, z czego w dwóch sprawach (łącznie przeciwko 10 osobom) wniesiono akty oskarżenia do sądu; 6 spraw zostało umorzonych w trakcie postępowania przygotowawczego, w jednej sprawie wobec 3 podejrzanych postępowanie karne zostało warunkowo umorzone, a aktualnie prowadzone są trzy postępowania o czyny z art. 198 Kodeksu karnego. Należy zatem stwierdzić, że gwarancje wolnościowe wyrażone w art. 81 ust. 1 zapewniają w praktyce odpowiednie przepisy Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#AleksanderŁuczak">Ogółem w latach 1993–1994 w przestępstwach przeciwko wolności sumienia i wyznania sądy skazały prawomocnie 115 osób, w tym w 1993 r. — 63 osoby, w 1994 r. — 52 osoby.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#AleksanderŁuczak">W drugiej z wymienionych grup przestępstw z art. 272, 273 była skazana tylko jedna osoba w 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#AleksanderŁuczak">W rozbiciu na poszczególne przestępstwa stan skazań przedstawia się następująco:</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#AleksanderŁuczak">— z art. 192 K.k., dotyczącego ograniczenia w prawach związanych z kwestią wyznaniowości, skazano w 1993 r. dwie osoby, w 1994 r. nikogo,</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#AleksanderŁuczak">— z art. 193 K.k., który mówi o lżeniu, skazano 3 osoby w 1993 r. i w 1994 r. również 3 osoby,</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#AleksanderŁuczak">— z art. 196 K.k., mówiącego o zmuszaniu do praktyk religijnych, skazano 2 osoby w 1993 r. i 2 osoby w 1994 r.,</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#AleksanderŁuczak">— z art. 197 K.k., dotyczącego przeszkadzania obrzędom żałobnym, skazano 47 osób w 1993 r. i 41 osób w 1994 r.,</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#AleksanderŁuczak">— z art. 198 K.k., mówiącego o obrazie uczuć religijnych, skazano 9 osób w 1993 r. i 6 osób w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#AleksanderŁuczak">W stosunku do ogółu skazanych w 1993 r., których liczba wynosiła 171 622, skazania za przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania wynoszą 0,03%, a w 1994 r. na ogólną liczbę skazanych 185 665 skazania za przestępstwa przeciwko wolności sumienia stanowią 0,02%.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#AleksanderŁuczak">Z powyższych danych wynikają dwa następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#AleksanderŁuczak">— najwięcej przestępstw z rozdz. XXVIII Kodeksu karnego stanowią przestępstwa z art. 197 i 198, polegające najczęściej na znieważeniu miejsc spoczynku zmarłego i przedmiotów czci religijnej,</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#AleksanderŁuczak">— w 1994 r. daje się zaobserwować malejącą dynamikę tych przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-90.15" who="#AleksanderŁuczak">Jeżeli chodzi o pytanie drugie: Kiedy rząd wypracuje propozycje ustawowych kryteriów definiowania grup religijnych, kościołów i związków wyznaniowych oraz jakie mają to być kryteria, chcę powiedzieć, że wkraczamy tu w problematykę trudną, skomplikowaną. Ustawowe zdefiniowanie pojęcia: kościoły i inne związki wyznaniowe nie jest łatwe, są bowiem na ten temat różnego rodzaju prace, opinie. Nie ma w tej mierze jednoznacznej opinii przedstawicieli nauki, prawa wyznaniowego, jak i jednolitości przyjętych rozwiązań, które mogłyby być odwzorowywane z innych państw. Rząd dostrzega potrzebę większej precyzji pojęcia: kościoły i związki wyznaniowe szczególnie na gruncie ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Przygotowywany obecnie rządowy projekt tej ustawy przewiduje m.in. określenie celów, dla jakich tworzone są kościoły i związki wyznaniowe. Cele te — w myśl projektu — polegać mają na „wyznawaniu i szerzeniu wiary, posiadaniu własnego ustroju, doktryny i obrzędów religijnych”. Ustawa o gwarancjach sumienia, o której wspomniałem, jest jedną z tych ustaw, które określamy jako okołokonkordatowe, i jej ostateczne brzmienie na pewno w dużym stopniu zależy od kwestii, które są związane z przyjęciem lub odrzuceniem konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-90.16" who="#AleksanderŁuczak">Trzecie postawione pytanie dotyczy mechanizmów gwarantujących przestrzeganie przez organy państwowe Rzeczypospolitej Polskiej trzech fundamentalnych zasad: wolności sumienia i wyznania, oddzielenia kościoła od państwa, równoprawności kościołów i związków wyznaniowych. Dotyczy zagadnienia ochrony podstawowych wolności i praw obywateli i nawiązuje tym samym bezpośrednio do szerokiej problematyki podstawowych zasad ustrojowych demokratycznego państwa prawa. Należałoby więc podjąć temat, czy aktualnie przyjęte i realizowane w Rzeczypospolitej rozwiązania prawne w zakresie praw wolnościowych mieszczą się w ogólnej formule demokratycznego państwa prawa. Nie jest jasne, czy o taką tematykę panu posłowi chodzi. Jeżeli tak, to wykracza ona poza możliwości odpowiedzi rządu w ramach interpelacji poselskich.</u>
          <u xml:id="u-90.17" who="#AleksanderŁuczak">Odnośnie do konkretnych prawnych unormowań i mechanizmów przestrzegania w Polsce zasad wymienionych przez pana posła należy stwierdzić, że rozwiązania te mieszczą się w standardzie treści praw wolnościowych i regulacji stosunków państwo-kościół przyjętych przez kraje Europy Zachodniej, a zatem gwarancje wolności sumienia i wyznania oraz zasada oddzielenia kościoła od państwa są postanowieniami zawartymi w art. 82 utrzymanych w mocy przepisów konstytucyjnych. Ponadto art. 81 ust. 1 przepisów konstytucyjnych mówi o równouprawnieniu obywateli, a art. 9 ust. 2 pkt 3 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania - o równouprawnieniu kościołów i związków wyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-90.18" who="#AleksanderŁuczak">Przestrzeganie powyższych zasad gwarantują mechanizmy prawne przewidziane w prawie wewnętrznym i zobowiązaniach międzynarodowych Polski. Na forum wewnętrznym konstytucyjne zobowiązania w zakresie ochrony omawianych zasad znajdują swój wyraz w prawie karnym (rozdz. XXVIII Kodeksu karnego) i cywilnym, a także w kompetencjach rzecznika praw obywatelskich. Istotną rolę należy także przypisać kontrolnym uprawnieniom parlamentu. W zakresie działalności legislacyjnej na straży konstytucyjności przepisów uchwalonych bądź wydawanych przez organy państwa stoi Trybunał Konstytucyjny. Z punktu widzenia międzynarodowego zasadniczą rolę odgrywa ratyfikowana przez Polskę Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, której art. 9 zobowiązuje państwa - strony do przestrzegania wobec swych obywateli podstawowych praw wolności sumienia i wyznania. Prawa te obejmują między innymi wolność zmiany wyznania lub przekonań, uzewnętrzniania ich publicznie, a także nauczania i praktykowania religii.</u>
          <u xml:id="u-90.19" who="#AleksanderŁuczak">Art. 25 konwencji stanowi, że komisja może przyjmować skargi skierowane do sekretarza generalnego Rady Europy przez każdą osobę, organizację pozarządową oraz grupę jednostek, która uważa, że stała się ofiarą naruszenia praw zawartych w konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Wobec tego, że w przeszłości zdarzały się kontrowersje co do sposobu prowadzenia i przebiegu dyskusji nad odpowiedziami na interpelacje, pozwolę sobie przypomnieć, że art. 107 regulaminu Sejmu stwierdza, iż poseł może w dyskusji na dany temat zabrać głos najwyżej dwa razy.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Zgłasza się pan poseł Ryszard Zając, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#RyszardZając">Chciałbym podziękować panu premierowi Łuczakowi za rzetelnie przygotowaną i bardzo szczegółową, może nawet za szczegółową, odpowiedź i od razu, pozwoli pan, panie premierze, ustosunkuję się do niektórych treści zawartych w tej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#RyszardZając">Bardzo mnie ucieszyła informacja, iż rząd przygotowuje projekt ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, w którym, jak usłyszałem, będzie wreszcie zawarta definicja kościołów i grup religijnych. Chciałbym w związku z tą obietnicą zadać pytanie szczegółowe, bo z cytatu, który pan premier był uprzejmy podać, tego nie wywnioskowałem: Czy ta definicja będzie na tyle precyzyjna, iż uniemożliwi powtórzenie się takich przypadków, jak na przykład powstanie tzw. kościoła zjednoczonych chrześcijan - całkowicie fikcyjnego, który wyłudził bardzo poważne kwoty z budżetu państwa? Była to po prostu grupa sprytnych oszustów, którzy pod pretekstem prowadzenia działalności religijnej uzyskali dotacje z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#RyszardZając">Chciałbym zatem zapytać, czy definicja kościołów i związków wyznaniowych zawarta w tym projekcie ustawy będzie na tyle precyzyjna, że te przypadki się nie powtórzą? Czy przynajmniej będzie jakiś mechanizm weryfikujący podmioty zgłaszające się jako grupy religijne bądź kościoły?</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#RyszardZając">I drugie pytanie. Pan premier był uprzejmy - w odpowiedzi na pytanie trzecie, dotyczące mechanizmów gwarantujących przestrzeganie fundamentalnych zasad polityki wyznaniowej w każdym demokratycznym państwie - powiedzieć, iż między innymi jednym z takich mechanizmów jest kontrolna funkcja parlamentu. Przyznam, że trochę to zabrzmiało jak kpina, ponieważ od wielu miesięcy, nawet w jednym przypadku od ponad roku, dopominam się o wgląd do dokumentów między innymi Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu. Ostatnio odmówiono mi wglądu w dokumenty Komisji Majątkowej. Przez cały czas jest powtarzana taka oto formułka, że strona rządowa nie widzi przeszkód i jeżeli współprzewodniczący ze strony kościelnej wyrazi zgodę, to będzie to możliwe. Po czym praktyka jest taka, że współprzewodniczący ze strony kościelnej w ogóle nie zabiera głosu w sprawie: czy można uzyskać wgląd, czy nie można, i tym samym zostaję odprawiony z kwitkiem. Wydaje mi się, że jeśli chodzi o kontrolną funkcję parlamentu, to jest to raczej obietnica niż realna możliwość. Byłbym wdzięczny, gdyby rząd podjął jakieś działania zmierzające do tego, aby to nie była fikcja.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#RyszardZając">Myślę zresztą, że w ogóle dla dobra polityki wyznaniowej w państwie, która budzi bez przerwy rozmaite kontrowersje po obu, że tak powiem, stronach barykady, dobrze by było, gdyby ta polityka była bardziej przejrzysta. Myślę, że również w interesie rządu jest to, aby prace czy to Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu, czy to Komisji Majątkowej uczynić bardziej widocznymi dla obywateli. Tymczasem, niestety, w prace tych dwóch ciał nie mają wglądu ani poszczególni obywatele, ani dziennikarze, ani nawet posłowie. Wydaje mi się, że jest to wysoce nieprawidłowa praktyka w demokratycznym państwie.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#RyszardZając">Chciałbym zapytać o jeszcze jedną sprawę. Moim zdaniem jest naruszana zasada równoprawnego traktowania kościołów i związków wyznaniowych przez państwo. Co najmniej od kilku miesięcy przyjęła się taka praktyka, iż rozmaite obrzędy wokół świąt państwowych są zazwyczaj poprzedzane mszą świętą i to zgodnie z praktyką religijną jednego tylko wyznania. To oczywiście wynika z pozycji w państwie tego kościoła, o którym mówię, z liczby obywateli przynależących do tego kościoła, ale wydaje mi się, że jest to praktyka ewidentnie naruszająca zasadę oddzielenia kościoła od państwa. Sądzę, że dobrze byłoby, by rząd również w tej sprawie uczynił coś, co pozwoliłoby, by święta państwowe nie były tożsame ze świętami religijnymi. Są to sprawy zupełnie odrębne, należą do zupełnie odrębnych sfer. Chciałbym usłyszeć, jaką propozycję regulacji prawnych bądź innych w tej materii rząd zamierza przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Franciszek Potulski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Premierze! Równouprawnienie wyznań jest dosyć trudne do realizacji w warunkach, gdy znaczna część społeczeństwa wyznaje jedną religię i gdy ta religia powołuje się na tysiącletnią historię istnienia w naszym kraju, a jej przedstawiciele są wszechobecni w życiu politycznym państwa. Czy nie uznałby pan premier za celowe, aby rząd podjął prace nad podatkiem kościelnym, to znaczy nad takimi zasadami, ażebyśmy mogli powiedzieć, że będzie tyle kościoła w życiu publicznym, ile wierni dadzą na to pieniędzy, a obrót pieniędzmi w ten sposób zebranymi byłby pod kontrolą społeczną. Jak rozumiem, nie ma tu nic do ukrycia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Premierze! Pan, mówiąc o polityce wyznaniowej rządu, wskazał, iż jedną z jej zasad jest zasada równouprawnienia wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych. Chcę zapytać: Jak realizacja tej zasady ma się do sytuacji w ewangelickim duszpasterstwie wojskowym, gdzie po mianowaniu ewangelickich kapelanów wojskowych okazało się, iż uzyskali oni stopnie wojskowe niewspółmierne do tych, jakie uzyskali ich odpowiednicy w ordynariacie polowym rzymskokatolickim i ordynariacie prawosławnym? Mówiąc krótko, uzyskali oni w porównaniu ze swoimi odpowiednikami o jeden stopień niżej, czyli odpowiednicy po obu stronach są w zróżnicowanej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Druga sprawa, dotycząca traktowania ewangelickiego duszpasterstwa wojskowego. Duszpasterstwo to, istniejące w czasach II Rzeczypospolitej, a zlikwidowane przez władze komunistyczne krótko po II wojnie światowej, straciło swoją siedzibę przedwojenną, przyznaną jeszcze przez naczelnika państwa Piłsudskiego, przy ulicy Puławskiej i do dzisiaj tej siedziby nie odzyskało. Interpelowałem ministra obrony narodowej w tej sprawie, pytając, jakie czynności ma zamiar podjąć. Odpowiedź była żadna. Nie ma jakichkolwiek sugestii co do sposobu rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#TadeuszJacekZieliński">To pierwsza grupa pytań. Druga grupa odnosi się do charakteru prawnego deklaracji przygotowywanej przez Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu i Episkopatu w sprawie konkordatu. Zapytuję: Jaki jest walor prawny tego dokumentu? Ponawiam to pytanie, ponieważ zgłaszałem już taką interpelację i pan premier był uprzejmy mi odpowiedzieć, że dokument ten nie ma żadnego waloru prawnego. A skoro tak, to zapytuję: Po co taka deklaracja jest przygotowywana? Czy rząd ma zamiar wprowadzać w błąd społeczeństwo? Czy ma zamiar wprowadzać w błąd stronę kościelną? Jak mają się zasady polityki wyznaniowej, o której mówił pan premier, do tego typu działań pozorowanych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Irena Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#IrenaLipowicz">Chcę nawiązać do pytania pana posła Potulskiego skierowanego do pana premiera, a sformułowanego w ten sposób, że proponowany podatek kościelny, jak rozumiem, miałby być rodzajem sankcji za wszechobecność kościoła w życiu społecznym. Ponieważ mamy obecnie do czynienia również z obecnością innych ugrupowań politycznych czy z dominacją jednego ugrupowania w życiu politycznym, chciałabym zapytać pana premiera: Czy rząd w związku z tym - jeżeli prowadzi prace nad postulowanym przez pana posła Potulskiego podatkiem - również myśli o innych podatkach tego typu, dla poszczególnych stronnictw politycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ryszard Zając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RyszardZając">Po raz drugi i ostatni, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#RyszardZając">Art. 81 ust. 1 utrzymanych w mocy przepisów konstytucyjnych podkreśla równoprawność obywateli bez względu na narodowość, rasę czy wyznanie i stanowi, iż jakiekolwiek bezpośrednie lub pośrednie uprzywilejowanie albo ograniczenie w prawach podlega karze.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#RyszardZając">W związku z tym chcę zapytać pana premiera: Czy istniejące regulacje prawne dotyczące ubezpieczenia społecznego duchownych nie są bezpośrednim albo pośrednim uprzywilejowaniem osób duchownych i czy w związku z tym nie należałoby tej procedury, o której pan mówił na początku, uruchomić po to, aby to bezpośrednie czy też pośrednie uprzywilejowanie - w moim odczuciu ono istnieje - ograniczyć? Nie można zgodzić się z tym, że zwykli obywatele płacą składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości kilkakrotnie wyższej niż osoby duchowne. Jest to moim zdaniem naruszenie konstytucji. Mam nadzieję, że pan premier zechce się odnieść do tej ważnej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Franciszek Potulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#FranciszekPotulski">Chciałbym sprostować. Proszę nie przypisywać mi intencji, których nie mam, ani nie przypisywać słów, których nie wypowiedziałem. Nie mówiłem nic o wszechobecności i o karze za tę wszechobecność, bo gdyby mówić o wszechobecności, to można byłoby powiedzieć, że wszechobecna jest np. mądrość albo wszechobecny jest patriotyzm, albo wszechobecna jest głupota. I gdybyśmy wówczas usiłowali przypisać temu jakąś formę opodatkowania, to pan premier Kołodko nie wiedziałby, co robić z nadmiarem pieniędzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie premierze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AleksanderŁuczak">Jest do omówienia wiele spraw szczegółowych. Po kolei będę starał się do nich ustosunkować. Jeżeli chodzi o zamierzenia, które są związane z nową ustawą dotyczącą określenia pojęcia „kościoły i związki wyznaniowe”, mogę w tej chwili powiedzieć tylko tyle, że wokół tej sprawy toczą się dyskusje i są przedstawiane różne punkty widzenia. Zapis, o którym wspomniałem, stanowi, że kościół czy związek wyznaniowy ma w swoim działaniu wyznawanie i szerzenie wiary, posiada własny ustrój, doktrynę i obrządki religijne. Jest to na tyle szerokie pojęcie, że wyklucza to, co pan poseł przytoczył, mianowicie podszywanie się, krótkotrwałe działanie jakiejś grupy, która chciałaby z racji swojego miejsca na tej palecie wyznaniowej zdobyć korzyści majątkowe czy finansowe, a nie jest związana z wiarą. Jest to pojęcie, jak powiadam, szerokie i ewentualnie można wprowadzić jakiś aparat kontrolny, jest to do zapisania w ustawie. Powinna być przewidziana możliwość kontroli tak jak w wypadku każdej ustawy. Pozwalałoby to dokładnie przyjrzeć się grupie, która chce tę formę działalności podjąć, żeby to nie była fikcja. Mechanizmy weryfikujące powinny być wpisane w ustawę. Sprawa ta będzie podjęta w projekcie ustawy przygotowanym przez rząd i będzie również rozpatrywana przez posłów w trakcie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AleksanderŁuczak">Sprawa druga rzeczywiście ma już swoją historię. Pan poseł zwracał się kilkakrotnie do mnie i do Urzędu Rady Ministrów z prośbą o udostępnienie protokołów Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu. Chcę tu wyrazić pogląd, że polityka wyznaniowa jak każda inna polityka powinna być przejrzysta - tak jak to pan określił - i nie ma powodów, by ją ukrywać bądź by ukrywać sprawy, których waga nie wymaga jakichś tajemnic. W moim przekonaniu możliwe jest również sięganie do protokółów, natomiast ustalenia, które wynikają raczej z pewnej tradycji niż z obowiązujących przepisów, sprowadzają się do tego, że to udostępnienie powinno być obopólne, to znaczy współprzewodniczącym owych komisji. Tak się dotychczas składało, że takiej zgody nie można było uzyskać.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AleksanderŁuczak">Chciałbym, zupełnie na marginesie, zapewnić pana, że w tych protokołach naprawdę nie ma niczego, co by mogło być uważane za jakąś wielką, ukrywaną tajemnicę. Są to protokoły bardzo formalne, odnotowujące najbardziej oczywiste wnioski. Sądzę, że dostęp do nich nie powinien stanowić tabu, za jakie uchodzi w opinii społecznej.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#AleksanderŁuczak">Jeżeli chodzi o kwestię obrzędów religijnych i ich związku ze świętami państwowymi, to powiem, że w moim przekonaniu obrzędy religijne nie zastępują obchodów świąt państwowych, jeśli są powiązane w takiej formie, że stwarzają możliwość rozdzielenia tego, co wiąże się z obchodami święta państwowego, i tego, co może być lub jest związane z obrzędem religijnym nawiązującym do danej rocznicy, uroczystości itd. Trudno chyba regulować tę sprawę przepisami czy dyscyplinującymi dyspozycjami. Natomiast możliwość obchodów tych świąt w takim czy w innym charakterze wynika z odczuć religijnych, z tradycji i stwarza takie warunki, że pewna grupa osób może obchodzić te święta w takim ceremoniale, a inna grupa w innym.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#AleksanderŁuczak">Czy rząd podjął prace nad podatkiem kościelnym? Na pewno jest to sprawa niezwykle ważna i powraca wielokrotnie w moich spotkaniach z panami posłami, jak również w pracach komisji rządu i Episkopatu Polski. Ostatnie nasze spotkanie miało miejsce w sierpniu i został na nim wyłoniony zespół składający się z przedstawicieli Ministerstwa Finansów i Episkopatu Polski. Zespół ten ma wspólnie przygotować pewne rozwiązania finansowe, prawne, które mogą być podstawą do ewentualnej dyskusji na ten temat. Chciałbym zapewnić, jak to pan poseł Potulski w drugiej części swojej wypowiedzi zaznaczył, że w żadnym wypadku nie chcemy traktować podatku jako formy represji. Rząd chce kierować się zasadą, żeby to, co jest działalnością o charakterze wyraźnie charytatywnym, dobroczynnym, opiekuńczym, zdrowotnym miało określone przywileje, ulgi celne, podatkowe itd., natomiast to, co stanowi działalność kościoła jako podmiotu gospodarczego, powinno podlegać takim samym regulacjom jak w wypadku innych podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#AleksanderŁuczak">Bardzo mi trudno odnieść się szczegółowo do spraw, które podniósł pan poseł Zieliński, dotyczących pewnej dyskryminacji polegającej na przyznawaniu innych stopni oficerskich księżom, którzy są ewangelikami. Trudno mi tę zasadę czy tę wątpliwość wyjaśnić, natomiast zgodnie z obowiązującą zasadą równoprawności wyznań w moim przekonaniu takie zróżnicowanie nie powinno mieć miejsca. Sprawa siedziby ewangelików to kwestia, która, tak jak wiele zagadnień związanych ze zwrotem majątków kościelnych, powinna być rozpatrzona przez Komisję Majątkową, która rozpatruje sprawy dotyczące własności.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#AleksanderŁuczak">Kwestia deklaracji rządu i Episkopatu Polski. Powiedziałem w jednej ze swoich wypowiedzi, że ta deklaracja nie ma żadnego waloru prawnego i nadal to stanowisko podtrzymuję. Ta deklaracja, gdyby została uchwalona, nie miałaby żadnego waloru prawnego, dlatego że była to deklaracja rządu polskiego i Episkopatu Polski, a sprawa konkordatu jest przedmiotem porozumienia, umowy pomiędzy rządem polskim a Watykanem. W pewnej fazie dyskusji, na pewno państwo pamiętacie, nad konkordatem, nad ratyfikacją konkordatu, Episkopat Polski uważał, że nie należy się do tych prac włączać. Jednak po jakimś czasie uznano, że rozwiązanie pewnych problemów, wątpliwości, jakie pojawiły się wokół konkordatu, dotyczących wskazania ewentualnych dróg wyjścia, może stanowić - może, ale nie musi i nie jest to narzucenie woli - wspomożenie tych działań, które pomogłyby w wyjaśnieniu opinii publicznej, na czym polegają wątpliwości wokół konkordatu. O tym myśleliśmy i z taką wolą zbieraliśmy się i tę deklarację najpierw w jednej formie, a potem w tej formie, która została poprawiona czy uzupełniona przez Radę Ministrów, przedstawiliśmy Episkopatowi Polski. W tej chwili, nie wiem czy państwu wiadomo, Episkopat Polski odpowiedział, że poprawki wprowadzone do tej deklaracji zbyt daleko idą czy odbiegają od interpretacji pierwotnie wynegocjowanej przez przedstawicieli rządu i kościoła. W tej sytuacji kościół uznał, że nie ma możliwości czy nie ma już potrzeby powracania do tej sprawy. Jeśli chodzi o osiągnięcie zrozumienia, sprecyzowanie działań związanych z ustawami okołokonkordatowymi, nie ma nowych propozycji, nowego wyjścia.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#AleksanderŁuczak">Sprawa zawarta w wypowiedzi pani poseł Lipowicz, wydaje mi się, została wyjaśniona i był to raczej komentarz do pewnej sytuacji niż pytanie do mnie. Oczywiście w żadnym wypadku z taką interpretacją, która by uznawała, że wobec kościoła będą stosowane jakiekolwiek sankcje gospodarcze czy podatkowe, ekonomiczne, się nie zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#AleksanderŁuczak">W drugim zapytaniu pan poseł Zając powraca do kwestii równouprawnienia związanego z ubezpieczeniami społecznymi księży i pozostałych obywateli. Jest tu na pewno w tej chwili dysproporcja. Jest to fakt, który należy potwierdzić. Wydaje mi się jednak, że ta dysproporcja wynika z różnych uwarunkowań, m.in. jednym z takich uwarunkowań jest kwestia ustalenia, od jakiej kwoty te ubezpieczenia są płacone. Różne można słyszeć opinie na temat dochodów księży w różnych parafiach. Wprowadzenie średniej składki, która obowiązuje... Na pewno odbiega to od tego, co płacą pozostali obywatele. Sprawa, w moim przekonaniu, jest czy może być przedmiotem reformy ubezpieczeniowej, która jest w tej chwili szeroko dyskutowana przez różne gremia. Była przedmiotem konsultacji społecznych i w formie różnych rozwiązań szczegółowych trafi niedługo do parlamentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie pośle, za chwilę udzielę panu głosu. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że wykorzystaliśmy już więcej niż połowę czasu przeznaczonego na interpelacje, a jest jeszcze jedna interpelacja posłów Unii Wolności i chciałbym, żebyśmy mieli szansę ją rozpatrzyć.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, pan poseł Tadeusz Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ale...)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie pośle Rulewski, pan poseł Zieliński zadawał pytanie i, jak rozumiem, chce zwrócić uwagę na to, że nie uzyskał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Tak jest, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie premierze, moją wypowiedź w sprawie braku równouprawnienia wojskowego duszpasterstwa ewangelickiego zbył pan stwierdzeniem, że sytuacja ta jest naganna. Mnie to stwierdzenie nie zadowala. Chciałbym zapytać: Czy pan premier jest gotów zaangażować swój autorytet w to, by podjęto jakieś stanowcze działania? Rozumiem, że te zagadnienia leżą w gestii pana premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie ma innych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AleksanderŁuczak">Tak, jestem w stanie zaangażować się w tę sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Ryszarda Zająca.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Grupa posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności złożyła interpelację do prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad, kryteriów, metod tworzenia i podziału budżetu woj. katowickiego na 1996 r. Pisemną odpowiedź ministra finansów, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, posłowie uznali za niezadowalającą. W związku z tym zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu zwrócili się do Prezydium Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W szczególności posłowie oczekują odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rząd zamierza rozwiązać problem zadłużenia służby zdrowia w woj. katowickim, w tym dopłat za leki. Jednocześnie posłowie nie są usatysfakcjonowani odpowiedzią na pytanie dotyczące udziału woj. katowickiego w dochodzie narodowym oraz zasad, kryteriów, wskaźników i metod tworzenia i podziału budżetu tego województwa w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, wiceprezes Rady Ministrów pan Grzegorz Kołodko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#GrzegorzKołodko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W interpelacji poselskiej w sprawie zasad, metod tworzenia i podziału budżetu woj. katowickiego na 1996 r. sformułowano cztery pytania o różnym stopniu szczegółowości. W związku z tym, że wyjaśnienia, których udzieliłem wcześniej, nie do końca zaspokoiły zainteresowanie interpelujących posłów, proszę wysłuchać jeszcze kilku dodatkowych informacji.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#GrzegorzKołodko">Po pierwsze, chciałbym rozpocząć od pytania dotyczącego udziału woj. katowickiego w produkcie krajowym brutto. Udział tego województwa w PKB, jak i wszystkich województw, był szacowany bardzo precyzyjnie przez Główny Urząd Statystyczny jeszcze w 1992 r.; wówczas wynosił 11,4% PKB wytworzonego w całej gospodarce narodowej i był najwyższy ze wszystkich 49 województw. Zakładając, że w latach następnych, łącznie z rokiem bieżącym, który jeszcze trwa, produkt krajowy brutto rósł w innych województwach szybciej niż w woj. katowickim, można przyjąć, że obecnie wynosi on ok. 11%, choć precyzyjnej statystyki ze względu na powiązania międzyregionalne, w tym międzywojewódzkie, w tej chwili nie ma. Wobec tego można przyjąć, że w roku bieżącym w woj. katowickim wytworzony produkt krajowy brutto czy też wkład województwa w tworzenie naszego wspólnego produktu krajowego brutto wyniesie ok. 30 mld nowych złotych. W obecnym stanie organizacyjnym sprawozdawczości dochodów budżetu można dokładnie terytorialnie, a więc nie tylko w odniesieniu do woj. katowickiego, ale także w przypadku każdego innego województwa, przypisać tylko dochody: po pierwsze, podatkowe; po drugie, niepodatkowe realizowane przez urzędy wojewódzkie, obejmujące dochody wojewódzkich jednostek budżetowych zgodnie z klasyfikacją obowiązującą w naszym prawie budżetowym; i po trzecie, z prywatyzacji likwidacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#GrzegorzKołodko">W okresie od stycznia do końca października br. wartość dochodów budżetowych z tych tytułów w skali kraju wyniosła 58,9 mld zł, a w woj. katowickim - 5,4 mld zł. Innymi słowy, w woj. katowickim zrealizowano w 1995 r. za okres minionych 10 miesięcy, co do których mamy już sprawozdawczość, ok. 9,1% tych dochodów. Natomiast łączna wartość wydatków w budżetach wojewodów w skali kraju w roku bieżącym zostanie zrealizowana prawdopodobnie na poziomie 16,2 mld nowych złotych, z czego na woj. katowickie przypada ok. 1,6 mld zł, czyli 9,7%. Mówiąc inaczej, wpływy przypadające na woj. katowickie stanowią 9,1%, a wydatki tego typu wynoszą 9,7%, co oznacza, że w skali kraju ma miejsce redystrybucja dochodów z pozostałych 48 województw do woj. katowickiego rzędu 0,8% ogólnych wpływów do budżetu, a więc woj. katowickie korzysta na transferze części dochodów podatkowych z tytułu dochodu narodowego i opodatkowania tegoż dochodu narodowego wytworzonego na pozostałym obszarze, który obejmujemy tą statystyką, czyli we wszystkich 49 województwach, czyli po prostu w państwie.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#GrzegorzKołodko">Na dysproporcje między udziałem woj. katowickiego w dostarczaniu dochodów i realizowaniem wydatków (przy czym dysproporcja ta jest korzystna dla tego województwa) można spojrzeć jeszcze inaczej. Na każdy 1 zł wartości produktu krajowego brutto w skali kraju przypadało w okresie 10 miesięcy tego roku 21 gr dochodów podatkowych, a w woj. katowickim — 17 gr. W tym wypadku stopień samoopłacenia wydatków woj. katowickiego jest więc na każdy 1 zł o 4 gr niższy niż w całym kraju, co raz jeszcze dowodzi tego, że następuje redystrybucja dochodów, także budżetowych, i części produktu krajowego brutto, jeśli chodzi o jego wykorzystywanie, do woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#GrzegorzKołodko">Po drugie. Poza środkami pochodzącymi z budżetu wojewodów, w tym wypadku budżetu wojewody katowickiego, w bieżącym roku woj. katowickie korzystało także z innych form wsparcia pieniędzmi publicznymi z systemu budżetowego. Zaliczyć do nich należy zaniechanie poboru lub umorzenie zobowiązań podatkowych dla 18 przedsiębiorstw podlegających restrukturyzacji na mocy przyjętej przez Wysoką Izbę dnia 3 lutego 1993 r. ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków (65,4% ogólnej kwoty zobowiązań podatkowych objętych w tych przedsiębiorstwach postępowaniem ugodowym, co stanowi kwotę 56 599 tys. zł). Ponadto postępowania układowe spowodowały zaniechanie poboru lub umorzenie 28,2% zobowiązań budżetowych jednostek objętych tym postępowaniem - z tego tytułu firmy woj. katowickiego uzyskały kolejne 32 801 tys. zł. Poza tym miało też miejsce postępowanie oddłużeniowe, które doprowadziło do zaniechania poboru podatków od 1400 podmiotów z terenu województwa na łączną kwotę 13 145 tys. zł. Tak więc w bieżącym roku zaniechano lub umorzono podatki i zobowiązania wobec budżetu na łączną kwotę 102 545 tys. nowych złotych. Przypomnę, że chodzi o minione 10 miesięcy, proces ten bowiem trwa i na koniec roku kwota ta będzie jeszcze wyższa. Jest to alternatywny koszt budżetu czy nakład środków publicznych wspierających budżet wojewody czy woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#GrzegorzKołodko">Ponadto udzielono pomocy w pokrywaniu kosztów restrukturyzacji i likwidacji przedsiębiorstw z pożyczki EFSAL na kwotę ok. 17 622 tys. zł. W latach 1994–1995 udzielono poręczeń i gwarancji kredytów dla przedsiębiorstw woj. katowickiego na kwotę ok. 427 346 tys. zł. Udzielono także dotacji przewidzianej na restrukturyzację zadłużenia w zakładach ubezpieczeń społecznych na kwotę 461 mln zł. Łącznie zatem wsparcia te osiągnęły kwotę 1 008 513 tys. nowych złotych (ponad 10 bln starych złotych). Są to ważniejsze, choć nie wszystkie, dodatkowe wsparcia finansowe, z jakich skorzystały jednostki gospodarcze woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli zestawimy powyższą kwotę - 10 bln albo nieco ponad miliard nowych złotych - z wydatkami budżetu woj. katowickiego w 1995 r. (ten budżet, przypomnijmy, wynosi 1 562 025 tys. zł), to okazuje się, że województwo uzyskało ponadto pomoc sięgającą prawie 65% tych wydatków. Mówiąc innymi słowy, do budżetu woj. katowickiego trzeba doliczyć jeszcze 2/3 sumy dodatkowego wsparcia finansowego z pieniędzy publicznych. Wpłynęły one z tych głównych tytułów, które przed chwilą wymieniłem.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#GrzegorzKołodko">Odnośnie do trzeciego pytania grupy posłów interpelujących w sprawie tworzenia budżetu i podziału środków dla woj. katowickiego - pytania o narastanie zadłużenia służby zdrowia. Podniesiona w pierwszym pytaniu interpelacji sprawa zadłużenia służby zdrowia nabiera na tym tle nieco innej wymowy. Niepokoi dynamiczny wzrost zadłużenia. Dla porównania w 1993 r. zobowiązania wymagalne stanowiły zaledwie 6% wydatków, w 1994 r. - 6,3%, a w pierwszym półroczu br. osiągnęły aż 26,5% wydatków, zwiększając się w ciągu półrocza o 147,6%, czyli o ponad 70 mln zł. W pierwszym półroczu wydatkowano 45,5% planowanej na cały rok kwoty.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#GrzegorzKołodko">Dynamika wydatków na ochronę zdrowia w województwie w ubiegłym roku w stosunku do roku 1993 stanowiła nominalnie 134,3%, a w roku bieżącym 121,5%. Dodać należy, że w trzecim kwartale 1994 r., gdy zadłużenie wymagalne w jednostkach służby zdrowia wynosiło 56 718 tys., przekazano na oddłużenie kwotę 78 mln zł, a mimo to na koniec roku zobowiązania te wynosiły znowu prawie 48 mln zł. Akcja oddłużania nie zahamowała zatem narastania zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#GrzegorzKołodko">Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że narastanie zadłużenia, które w woj. katowickim przybrało olbrzymie rozmiary, nie jest niczym innym jak przejawem łamania ustaw - mianowicie ustawy Prawo budżetowe - i dyscypliny finansowej. Pomimo bardzo istotnego, czego dowodzą te wskaźniki, wsparcia finansowego z pieniędzy publicznych - także specjalnych dodatkowych działań oddłużeniowych na kwotę, jak wspomniałem, 78 mln zł w tym roku - ten proces nie został zahamowany. Nie jest wobec tego tylko i wyłącznie kwestią troski rządu podejmowanie dalszych działań restrukturyzujących wymagalne zobowiązania nie tylko w woj. katowickim. Zjawisko to występuje bowiem, choć w zróżnicowanej skali, także w innych miejscach. Jest to również sprawa społeczności lokalnej, wojewody i jego służb, a także, w co wierzę, grupy posłów interpelujących w dniu dzisiejszym. Problem ten będzie rozwiązywany - wspólnym wysiłkiem - w ramach budżetu przyszłorocznego, który Wysoka Izba przygotowuje, w ścisłym powiązaniu z reformą finansowania służby zdrowia, czym Wysoka Izba także się zajmuje od kilku dni. Nie będzie oczywiście żadnych specjalnych działań w stosunku do jednego województwa, trzeba je widzieć przez pryzmat całego systemu finansów publicznych i całego państwa, choć w woj. katowickim i kilku innych miastach i regionach sprawa jest szczególnie nabrzmiała, przede wszystkim w wyniku nieprzestrzegania obowiązujących regulacji prawnych i zaciągania zobowiązań na drodze łamania Prawa budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#GrzegorzKołodko">Po czwarte, określając kwotę wydatków na ochronę zdrowia w budżecie woj. katowickiego na 1996 r., przyjęto takie same zasady, jak w innych województwach, to znaczy z ogólnej kwoty na wydatki w dziale: Ochrona zdrowia wyłączono proporcjonalnie (według udziału wydatków w 1995 r.) część przypadającą na refundację ulgowej odpłatności za leki. Kwotę tę rozdzielono pomiędzy województwa według klucza uwzględniającego liczbę ludności w województwie zgodnie ze stanem na 31 grudnia 1993 r., skorygowaną o standaryzowany wskaźnik umieralności za lata 1991–1993. Woj. katowickie jest w tym przypadku „preferowane” ze względu na udział (10,2%) w ogólnej liczbie ludności oraz wysokie współczynniki umieralności. Również 1/4 nakładów na lecznictwo ambulatoryjne podzielono kierując się charakterystyką demograficzną województwa. Łączna kwota zatem tak wyliczonych nakładów na ochronę zdrowia w województwie wynosi na rok przyszły 1279 mln zł, jest więc nominalnie o 30%, a realnie o 8,4% wyższa niż w roku bieżącym — oczywiście jeśli Wysoka Izba uchwali budżet w tych proporcjach w tym punkcie, jak rząd tutaj to przedłożył. Byłby to wzrost dla mieszkańców woj. katowickiego korzystających z usług służby zdrowia realnie aż o 8,4%, a zatem większy niż przeciętnie w skali całego państwa czy w innych województwach, ze względu na większy zakres potrzeb co do korzystania z usług służby zdrowia, który niestety charakteryzuje Śląsk i Zagłębie, woj. katowickie, a także niektóre inne regiony. Według stanu na koniec października, a więc miesiąc temu, zadłużenie służby zdrowia, licząc tzw. zobowiązania wymagalne, sięgało 145 mln zł. W 1995 r. wydatki w dziale: Ochrona zdrowia w woj. katowickim wyniosą 985 mln, co oznacza, że zobowiązania wymagalne sięgają prawie 15%, i jest naszą wspólną troską i kłopotem, aby w ramach, z jednej strony, realizacji ustawy budżetowej na rok 1996, z drugiej — działań reformatorskich, usuwających przyczyny powstawania tego typu zjawisk, zagadnienie to stopniowo rozwiązać w sposób oczywisty, nie podejmując działań oddłużeniowych, dlatego że takich działań podejmować nie będziemy.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#GrzegorzKołodko">Po piąte, wydatki ministrów ponoszone na rzecz określonych celowych zadań w województwie nie zawsze noszą charakter zadań trwałych. W programowaniu budżetu przyjęto zasadę, że włączeniu na trwałe w budżet wojewody podlegają tylko kwoty finansujące trwale określone zadania. Pozostałe wydatki są finansowane w każdym roku budżetowym według potrzeb i możliwości, o czym rozstrzyga Wysoka Izba, każdorazowo uchwalając ustawy budżetowe, które potem rząd i wojewoda - w tym przypadku pan wojewoda katowicki - realizują.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#GrzegorzKołodko">I wreszcie, po szóste, w toku przygotowywania odpowiedzi na interpelację zgromadzono liczne dane liczbowe, bardziej szczegółowe niż te, które zostały w interpelacji pisemnej i dzisiaj zaprezentowane paniom i panom posłom. Gdyby ze strony autorów interpelacji, grupy posłów Unii Wolności z woj. katowickiego, była potrzeba wglądu do tych wszystkich szczegółowych informacji, wyliczeń, interpretacji, to minister finansów bardzo chętnie paniom i panom posłom te szczegółowe informacje liczbowe, tabelaryczne przekaże. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Piotr Polmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Panie Premierze! Bardzo serdecznie chciałbym podziękować w imieniu całej grupy posłów ze Śląska i własnym za bardzo wyczerpującą odpowiedź. Podał pan mnóstwo liczb i my musimy to teraz troszeczkę przeanalizować. Myślę, że sprawa będzie miała ciąg dalszy.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PiotrPolmański">Z jednym stwierdzeniem - powiem to, zanim zadam parę pytań, koledzy również - nie można się zgodzić. Z pańskiej wypowiedzi wynika, że to woj. katowickie specjalnie łamie ustawy i umyślnie się zadłuża. Z tym chcemy polemizować i z tym się zdecydowanie nie zgadzamy. Na potwierdzenie tych słów chciałbym zacytować jednak stanowisko wojewody katowickiego odnośnie do przyczyn zadłużenia służby zdrowia w naszym województwie. Otóż kryzys finansowy w ochronie zdrowia w woj. katowickim narasta od kilku lat i pogłębia się z roku na rok. Wynika to ze zbyt niskiej waloryzacji budżetu w grupie tzw. wydatków rzeczowych - zakup leków, żywności, innych materiałów, zakup usług, w tym remontowych - w stosunku do planowanego i faktycznego poziomu inflacji. Problem ten po raz pierwszy w sposób drastyczny ujawnił się w roku 1994, w którym budżet ochrony zdrowia w kraju miał wzrosnąć o 23,5% przy planowanej stopie inflacji 26%. Dla woj. katowickiego faktyczny przyrost budżetu na wydatki rzeczowe wyniósł zaledwie 4%. Takie są fakty, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PiotrPolmański">Pozwolę sobie, z uwagi na to, że czas nam jednak szybko płynie, zadać dwa pytania. Myślę, że koledzy będą również mieli do pana parę pytań.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PiotrPolmański">Pytanie pierwsze. Na kilka dni przed wyborami powiedział pan publicznie — cytowała to śląska prasa — że budżet woj. katowickiego wzrośnie w 1996 r. o ponad 5,5% więcej niż w innych województwach. Przepraszam, że ośmielam się pana zapytać, ale proszę mi powiedzieć: Jak pan to liczył, panie premierze? Bo kiedy porównałem projekt budżetu woj. katowickiego na 1996 r. ze zbiorczym budżetem wojewodów, to jest to więcej tylko o 4%. To po pierwsze. Poza tym z projektu ustawy wynika, że budżet woj. katowickiego wzrasta o kwotę 333 mln nowych złotych. A jak panu zapewne wiadomo, jeśli chodzi o zadłużenie służby zdrowia w woj. katowickim — rząd nie wie, co na razie z tym zrobić, pan powiada, że to jest wspólna troska, oby tak było — to z ostatnich danych urzędu wojewódzkiego wynika, że wyniesie to zadłużenie na koniec 1995 r. aż 265 mln nowych złotych, tzn. prawie 70% kwoty wzrostu, o której mówiłem przed chwilą. O jakim więc wzroście dla Katowickiego w 1996 r. pan mówi, panie premierze, skoro długi zjedzą nam to w 70%. Faktycznie więc, panie ministrze, nie będzie to wzrost o 4% powyżej średniej krajowej, ale spadek o 8% poniżej średniej krajowej, zwłaszcza że obowiązuje zasada, że zobowiązania na koniec 1995 r. trzeba pokryć ze środków 1996 r. To pierwsze pytanie. Drugie. Przebywając 16 października br. w Katowicach, podczas konferencji prasowej, odpowiadając wojewodzie na zarzut, że przyszłoroczny budżet nie zabezpiecza podstawowych potrzeb naszego województwa, powiedział pan że: „wojewoda szerzy demagogię; jeżeli województwo w przyszłym roku dostanie więcej niż obecnie, a teraz jakoś się finansuje, to znaczy, że wystarczy i w przyszłym roku. Swój program powinien wojewoda dostosować do możliwości”. Otóż chciałbym, panie ministrze, przypomnieć, o czym pan doskonale wie, że z uwagi na katastrofalną sytuację służby zdrowia woj. katowickiego od 2 lat wojewoda katowicki przeznacza na służbę zdrowia sześćdziesiąt parę procent wszystkich środków, które płyną do naszego województwa. O jakich więc możliwościach wojewody w tej sytuacji pan mówi. Ciśnie mi się na usta pytanie, czy pan by się zamienił z wojewodą miejscami w tej sytuacji, o której ja mówię.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Grzegorz Kołodko: Tak, zamieniłbym się i nie miałbym zadłużonej służby zdrowia.)</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PiotrPolmański">Gratuluję panu dobrego humoru.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Grzegorz Kołodko: To nie jest, proszę pana, panie...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, panie premierze, zbierzmy wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Irena Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#IrenaLipowicz">Proszę Państwa! Panie Premierze! Panie Marszałku! Myślę, że musimy precyzyjnie określić sytuację. Mamy wzrost gospodarczy w kraju, mamy rząd, który odziedziczył również jako spadkobierca polityczny województwo zdewastowane pod każdym względem, z najwyższą umieralnością w kraju. Mamy potrzeby tego województwa, województwa, które otrzymuje na kilometr drogi trzykrotnie mniej środków, niż dostaje województwo warszawskie; które ma najmniej na kulturę; które ma żałosne środki na szpitale w porównaniu z potrzebami. I mamy wojewodę, który jest urzędnikiem administracji rządowej. To jest urzędnik państwowy, do którego państwo macie zaufanie jako rząd, bo gdybyście nie mieli zaufania, tobyście go odwołali. To jest reprezentant pana rządu. Ustawa o terenowych organach rządowej administracji ogólnej mówi: „Wojewoda jest reprezentantem rządu w terenie”. Reprezentant rządu mówi w piśmie skierowanym do nas, posłów, że nie będzie miał w bieżącym roku środków na podstawowe potrzeby. Jeżeli państwo nie potraficie zapewnić ludziom ciężko pracującym w naszym województwie, ludziom ciężko chorym najniezbędniejszych środków na ochronę zdrowia — kiedy na przykład w innych rejonach kraju przyznajecie państwo więcej środków na dializy — na drogownictwo, na kulturę, to oznacza to po prostu, że rząd nie potrafi rządzić. Taki rząd powinien podać się do dymisji, jeżeli sobie nie radzi. Być może rzeczywiście zadania przerastają państwa możliwości. Bo stwierdza to wasz własny przedstawiciel. Pan premier tak lekko mówił tutaj o tym, że właściwie wina jest po stronie tych placówek na Śląsku i w Zagłębiu, które łamią dyscyplinę budżetową, łamią Prawo budżetowe. Tak to wygląda, panie premierze. To łamanie polega na tym, że w Bytomiu dzieciom umierającym na białaczkę, która jest skutkiem zatrucia środowiska, po prostu może przestanie się podawać leki. I trzeba, bo nie ma już pieniędzy. W związku z tym można złamać dyscyplinę budżetową i te leki kupić. Te dzieci się leczy na przykład od roku i jeżeli się przestanie, to one wszystkie umrą. Może profesor Kokot z Katowic przywieźć panu, bo już się nosił z takim zamiarem, dializowanych poparzonych górników, żeby umierali panu na schodach w Urzędzie Rady Ministrów. To jest też łamanie dyscypliny budżetowej, jeżeli daje się te środki szpitalom w woj. katowickim, bo można by było tych pieniędzy nie dać. Chciałabym zwrócić uwagę, i o to chcę pana premiera zapytać, jaki jest cel takiej polityki, kiedy w „Wiadomościach” telewizyjnych, w komunikatach rządu stwarza się wrażenie — i taki był też ton pana odpowiedzi — że czegóż to województwo chce właściwie, jest przecież uprzywilejowane, gdyby tylko przestrzegano prawa, wszystko byłoby w porządku, kiedy podaje się wiadomości o uprzywilejowaniu województwa, po czym reprezentant tego samego rządu prosi nas, posłów, na spotkanie i mówi o katastrofalnej, kompletnie tragicznej sytuacji kultury, ochrony zdrowia i drogownictwa. A potem, ponieważ w tej chwili jesteśmy w toku prac budżetowych, prosi się nas, posłów, również posłów opozycji, żebyśmy wywalczyli środki budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym pana premiera zapytać, jak my mamy to robić, jak mamy wykonywać mandat, skoro pan jest przekonany, że dał pan województwu wszystko, co potrzeba. Mówi pan, że to sprawa wojewody, to proszę zmienić wojewodę, proszę zacząć wykonywać swoje funkcje w woj. katowickim. Jeśli rząd dokonał takiej samokrytyki i stwierdza, iż nie ma najniezbędniejszych środków na najniezbędniejsze potrzeby, środków, które w kontrakcie regionalnym przed wyborami państwo obiecaliście, a teraz, po wyborach, kiedy jest rozpatrywany budżet, okazuje się, że tych środków nie ma - to co my mamy robić? Takie jest moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie premierze, podawał pan informacje odnośnie do stanu zadłużenia placówek służby zdrowia w woj. katowickim. Z naszych danych wynika, iż w zakresie dopłat za leki dla uprawnionych zadłużenie wynosi ponad 101 mln nowych zł, a w odniesieniu do wydatków rzeczowych zadłużenie wynosi ponad 50 mln nowych zł i rośnie. We wczorajszej „Rzeczpospolitej” znalazła się informacja, iż ministerstwo zdrowia posiada rezerwy finansowe. Moje pytanie brzmi: Czy zamierza pan, znając katastrofalną sytuację służby zdrowia, podjąć działania w celu natychmiastowego częściowego chociaż oddłużenia służby zdrowia w woj. katowickim, korzystając z tej rezerwy, o której była mowa w „Rzeczpospolitej”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Jerzy Zdrada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JerzyZdrada">Panie premierze, powiedział pan, że chętnie by się pan zamienił miejscem z wojewodą i że ma pan pomysł, jak rozwiązać te problemy. Trochę mi to przypomina zasadę, która kiedyś panowała: ja to załatwię. Nie chciałbym, aby to dalej funkcjonowało. Ale skoro pan ma takie pomysły, to proszę mi powiedzieć, jak rozwiązać taką sprawę. Otóż w budżecie w dziale: Ochrona zdrowia woj. katowickiego na przyszły rok przewidziano niespełna 160 mln zł na leki dla uprawnionych. Natomiast zadłużenie, szacowane na koniec tego roku, będzie wynosiło właśnie ok. 160 mln zł. A więc w punkcie startu, 1 stycznia, mamy pozycję zero. Proszę mi powiedzieć, jak pan tę sprawę będzie starał się rozwiązać, aby rzeczywiście woj. katowickie miało trochę więcej niż to złote zero.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zbigniew Zysk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#ZbigniewZysk">Panie premierze, nie będę pana namawiał do ustąpienia. Reprezentuję inny region, region Warmii i Mazur, woj. olsztyńskie, które również ma swoje problemy, nie tylko ma je woj. katowickie. Pytanie kolegów z Unii Wolności dało mi pewien pogląd na redystrybucję środków akurat w tym regionie. Panie premierze, czy można mieć nadzieję, że dla woj. olsztyńskiego, które ma swoje problemy - wielkie bezrobocie, chyba najwyższe w kraju, omijają nas wielkie programy budowy autostrad, inwestycji centralnych, nie mamy kontraktu regionalnego, nie mamy wykształconej infrastruktury turystyki, na którą chcemy stawiać - dokona pan podobnej analizy i czy przyjdzie pan nam z pomocą? Wiem, że każdy region ma podobne kłopoty, my również mamy zadłużenie służby zdrowia, zadłużenie szkolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Joanna Szafruga-Sypniewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JoannaSzafrugaSypniewska">Panie premierze, z tych wszystkich danych, które pan nam podawał, ważny jest, wydaje mi się, początek, ponieważ użył pan sformułowania, iż dane te są szacunkowe, a dogłębnej analizy nie zrobiono. Chciałabym zapytać, kiedy taką analizę będzie można uzyskać, żeby różne wypowiedzi w środkach masowego przekazu nie kierowały jednak głównego ciężaru uwagi, a przede wszystkim głównej niechęci, w stronę woj. katowickiego. To jest pierwsze pytanie. Drugie pytanie. W woj. katowickim służba zdrowia i zadania z dziedziny socjalnej są stale nie dofinansowane. W rezultacie zadania te spadają na barki samorządów, podobnie jak finansowanie z ich własnych środków całości przewozów wewnątrzgminnych i praktycznie współfinansowanie połączeń międzygminnych. Co roku w ustawie budżetowej jest dotacja przedmiotowa na tego typu zadania, na dofinansowanie tych zadań. Chciałabym zapytać, czy w tym roku, w budżecie na 1996 r., jest taka dotacja. A jeśli jest, to gdzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarekOlewiński">Panie premierze, mam pytanie natury ogólnej. Jak pan sądzi, czy cały tryb opracowywania budżetów wojewodów i kontroli ich realizacji jest właściwy, czy też nie i czy w tym zakresie trzeba by było coś poprawić? Stwierdzam, że komisje sejmowe w swoich pracach praktycznie nie mogą zajmować się tą częścią budżetu państwa, bo nie są w stanie tego zrobić. Czy nie należałoby robić tego w jakiś inny sposób na szczeblu wojewódzkim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ryszard Zając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#RyszardZając">Panie premierze, pamiętam, że kiedy rok temu, przy okazji uchwalania poprzedniego budżetu, również interpelowałem w sprawie budżetu woj. katowickiego, ówczesna minister, pani Chojna-Duch, mówiła, iż w Ministerstwie Finansów trwają prace nad wypracowaniem modelu zobiektywizowanych kryteriów redystrybucji dochodu narodowego do poszczególnych województw. Chcę zapytać, w jakim stadium są te prace, czy się zakończyły i - nawiązując do tego, co mówił pan poseł Olewiński - czy w ogóle mechanizm konstruowania budżetu państwa będzie nadal taki, jaki jest obecnie, czy zostanie zreformowany. Bo myślę, że taka potrzeba istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Jeszcze raz pan poseł Piotr Polmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrPolmański">Chcę tylko prosić pana premiera o to, żebyśmy mogli uzyskać tę informację i wszystkie dokumenty, o których, odpowiadając na naszą interpelację, powiedział pan, że są do wglądu. Bardzo byśmy prosili o pełną dokumentację, żebyśmy mogli się z nią zapoznać i ewentualnie ustosunkować do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Barbara Imiołczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#BarbaraImiołczyk">Panie premierze, chciałabym zapytać, czy w przyszłym roku rząd przewiduje inny sposób budowania budżetów wojewodów, tzn. czy parametryzacja wydatków w poszczególnych działach będzie możliwa. Chodzi mi konkretnie o wydatki na działalność kulturalną, na kulturę. Dyrektorzy urzędów wojewódzkich z całego kraju podjęli próbę opracowania systemu parametryzacji wydatków na kulturę. Przedstawili to - o ile wiem - na konwencie wojewodów. W tej chwili ten projekt jest w trakcie opiniowania przez cały kraj. Dlaczego o tym mówię? Otóż jeśli przyjąć wyniki prac dyrektorów urzędów wojewódzkich i porównać sposób naliczania pieniędzy na kulturę dla poszczególnych województw według parametrów oraz to, co w tej chwili mamy zaplanowane w budżecie, to okazuje się, że są między tym ogromne rozbieżności nie tylko w odniesieniu do woj. katowickiego - które rzeczywiście jest szczególnie, nie chcę używać słowa pokrzywdzone, ale w każdym razie które dotyka jakoś szczególnie brak środków - ale również innych województw: białostockiego, opolskiego, siedleckiego, szczecińskiego, wałbrzyskiego. Wymieniam tylko te, które mają wyjątkowo mało środków w porównaniu z innymi, bo takich województw jest, oczywiście, znacznie więcej. I stąd pytanie: Czy w przyszłym roku ten budżet wojewodów będzie budowany w sposób, powiedzmy, bardziej zobiektywizowany? Czy podejmiecie państwo takie kroki? Zdajemy sobie sprawę, że trudno jest w tej chwili liczyć na realizację postulatu o utworzeniu województwa samorządowo-rządowego i na utworzenie budżetu wojewodów, co wyeliminowałoby większość kłopotów, z którymi mamy do czynienia, większość oskarżeń pod adresem Ministerstwa Finansów, jak również konieczność składania takich interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie premierze, ma pan głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#GrzegorzKołodko">Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję bardzo za pytania. Mogę brać odpowiedzialność tylko za to, co mówią członkowie rządu, co ogłaszamy, i za to, co sam mówię. Obawiam się, że pan poseł czyta wyłącznie jedną gazetę i czerpie informacje nie z tego źródła, z którego trzeba. Nigdy w stosunku do wypowiedzi pana wojewody Ciszaka nie użyłem określenia, że to jest demagogia, użyła go - jątrząc - jedna z gazet, aby wywołać właśnie takie polityczne reakcje. Pan wojewoda Ciszak w tej samej gazecie dwa dni później ogłosił w tej sprawie sprostowanie, wyjaśniając, jak się miały fakty. A fakty miały się tak, że na tej konferencji prasowej wojewoda w ogóle się nie wypowiadał, nie kwestionował tego, co ja mówiłem, i ja nie kwestionuję tego, co mówił pan wojewoda Ciszak w czasie naszych spotkań. Na moje pytanie, jakie było jego stanowisko, powiedział, że widzimy sprawy tak samo, jesteśmy zgodni w naszej wspólnej trosce o poprawę finansów woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o informację, którą przekazywałem pod pierwszą i drugą datą, które wymieniał pan poseł, dzisiaj ją potwierdzam. Macie to państwo zapisane w projekcie budżetu państwa, który już w Wysokiej Izbie jest dyskutowany w komisjach. O ile pamiętam, zbiorczy budżet wojewodów rośnie nominalnie (wydatki) nieco ponad 17%, natomiast w przypadku budżetu wojewody katowickiego wskaźnik ten przekracza 22%.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Polmański: 21%.)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#GrzegorzKołodko">21%, dobrze, porównam to i wyjaśnię. Być może informacje były przekazywane według stanu prac, tak jak to wówczas wyglądało. Jeśli się cokolwiek zmieniło, wyjaśnimy, a jeśli jest to nieprecyzyjna informacja, to przepraszam. Rozumiem, że wszyscy państwo z woj. katowickiego znacie te liczby, troszcząc się szczególnie o budżet swojego województwa lepiej nawet niż minister finansów, co jest naturalne.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#GrzegorzKołodko">Zawsze przyjmę stwierdzenie, że środki są niedostateczne w stosunku do potrzeb. To jest dla mnie oczywiste. Natomiast zawsze będę twierdził, że programy należy dostosować do możliwości finansowych, a nie odwrotnie. Odwrotnie po prostu tworzy się inflację i możecie nadal, panie i panowie posłowie, uważać, że to jest wyłącznie zmartwienie rządu czy ministra finansów, ale niestety, jest to nasze wspólne zmartwienie. Nadal będziemy prowadzić taką politykę, aby nawzajem na sobie wymuszać dostosowanie programów do możliwości finansowych, chyba że grupa posłów z woj. katowickiego, uznając niekwestionowaną i niedyskusyjną konieczność zwiększenia wydatków, zgłosi np. inicjatywę ustawodawczą, aby zwiększyć na ten cel podatki; jeśli parlament to uchwali, to jako minister finansów ściągnę te podatki i jeśli Wysoka Izba uchwali, że te podatki mają być przeznaczone na woj. katowickie, to tak się stanie - pójdą do woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#GrzegorzKołodko">Pani poseł kręci głową. Jest drugie wyjście z sytuacji: dogadać się z posłami z innych województw, aby mniej przeznaczyć np. na Warmię i Mazury, a więcej na woj. katowickie. Pani poseł znowu kręci głową. Trzeciej możliwości już nie ma, chyba że Wysoka Izba uchwali wyższy deficyt i postanowi te niekwestionowane potrzeby finansować z deficytu.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#GrzegorzKołodko">Staramy się, jak potrafimy (widocznie więcej nie potrafimy, Wysoka Izba to oceni), zapewnić w przyszłym roku wzrost realnych nakładów także na finansowanie służby zdrowia i kulturę nie tylko w woj. katowickim, choć w tym województwie w sposób ponadprzeciętny. Dlatego wątpię... za chwilę jeszcze do tego wrócę. Do tej pory rząd innych możliwości nie dostrzegł. Jesteśmy natomiast otwarci na wszelkie ewentualne zmiany w proporcjach budżetu, przy zachowaniu ogólnej dyscypliny finansowej za przyzwoleniem Wysokiej Izby, które w sposób lepszy, niż przedstawiliśmy w naszych propozycjach, wyjdą naprzeciw oczekiwaniom społeczności i parlamentarzystów z woj. katowickiego, ale nie kosztem społeczności i obywateli mieszkających w innych województwach.</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#GrzegorzKołodko">Zdecydowanie, panie marszałku, jest nieprawdą, że cokolwiek przed wyborami obiecywaliśmy — nie wiem, kogo pani poseł ma na myśli — a teraz mówimy, że będzie spadek nakładów. Jeśli chodzi o stwierdzenie twardych faktów i zamiarów, były one dokładnie takie same odnośnie do polityki finansowej i proporcji budżetowych przed wyborami, jak i po wyborach i mam nadzieję, że będzie tak dalej, chyba że Wysoka Izba zmieni proporcje, wtedy będziemy tak je przedstawiać na zewnątrz. Nie było jakichkolwiek obietnic wykraczających poza odpowiedzialność i naszą znajomość własnych możliwości, które potem zostały zmienione.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#GrzegorzKołodko">Pytanie następne brzmiało: Czy uznając za katastrofalną sytuację, jeśli chodzi o finansowanie służby zdrowia, zamierzam wykorzystać rezerwę, która podobno jeszcze istnieje? Chcę powiedzieć, panie marszałku, że po pierwsze, nie uważam tej sytuacji za katastrofalną. Uważam, że celowo przedstawia się ją publicznie jako katastrofalną, używając tego argumentu jako argumentu politycznego nacisku na budżet państwa, na finanse publiczne w celu rozwiązania problemu lokalnego, który jest niezwykle złożony, bardzo skomplikowany, bardzo trudny i jest równie wielkim powodem troski rządu i - mam nadzieję - całego parlamentu, a także pracowników Ministerstwa Finansów, jak też i osób, które szczególnie wyraźnie dostrzegają tę trudną i złożoną sytuację. Określenie, że sytuacja jest katastrofalna, praktycznie oznaczałoby, że jest ona bez wyjścia, że można co najwyżej usuwać skutki katastrofy. Nie, my chcemy podejmować działania systemowe, przede wszystkim reformatorskie, aby usunąć przyczyny tej trudnej sytuacji i - jak powiedziałem wcześniej - spokojnie, systematycznie i zarazem systemowo ją rozwiązywać.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o rezerwę, to nie wiem, o jaką kolejną konkretną rezerwę tu chodzi, dlatego że znów jest powołanie się na „Rzeczpospolitą”. Jeśli chodzi o ogólną rezerwę Rady Ministrów, w tej chwili wynosi ona do końca roku bodajże sto kilkanaście mld zł. Kolejka tych, którzy uważają, że ta rezerwa powinna być przeznaczona dla nich, jest bardzo duża, a zapotrzebowanie — jak sądzę — około stukrotnie większe niż te środki. I w zależności od tego, które potrzeby zostaną ostatecznie uznane za najpilniejsze, Rada Ministrów tę rezerwę rozdysponuje. Choć nie uważam tego za przywilej czy preferencję — słowo preferencja mam nawet w tej notatce wzięte w cudzysłów — jest wszakże faktem, że wraz z panem ministrem Żochowskim, na polecenie pana prezesa Rady Ministrów dra Oleksego, podejmowaliśmy decyzję wspomagającą istotnie woj. katowickie. Nie było żadnych wyborów, nie było żadnych obietnic, po prostu zrozumieliśmy, że sytuacja jest nie katastrofalna, ale trudna, i wymieniłem tę kwotę. Poszło tam ekstra kilkadziesiąt, 78 mln zł, a więc 780 mld starych zł. To są duże pieniądze. Nie rozwiązało to problemu. Zadłużenie narasta i trud wyjścia z tej sytuacji trzeba podjąć wspólnie. Nie jest żadną odpowiedzią, że jest to wyłącznie problem śląskiej czy innej służby zdrowia i budżetu wojewody, ale nie jest również żadną odpowiedzią to, że jest to zmartwienie rządu i rząd ma ten problem rozwiązać. Powiedziałem, że ten problem będziemy rozwiązywać sami. I gdyby przy pomocy pań i panów posłów, w poprzek podziałów koalicyjno-opozycyjnych, przy zaangażowaniu także senatorów, powołać specjalną komisję parlamentarno-rządową do rozwiązania tego problemu społecznego — bo jest on nie tylko finansowy, ale staje się polityczny — to jestem natychmiast otwarty na tego typu działania. Jeśli natomiast „próby” rozwiązywania tego problemu będą polegały na wymuszaniu kolejnych ustępstw, które niczego nie rozwiążą, ze strony naszego rządu otwartości na takie pseudorozwiązywanie nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-132.10" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli Wysoka Izba przyjmie budżet w postaci takiej, w jakiej rząd premiera Oleksego skierował go do Sejmu, wzrosną realne nakłady na całą naszą służbę zdrowia - również w woj. katowickim - ponadprzeciętnie, choć w rzeczy samej nie jest to odpowiedź na pytanie, bo tej odpowiedzi jeszcze nie znamy. Mówię otwarcie o tym, o co pytał pan poseł Zdrada - że zadłużenie z tytułu takiej a nie innej gospodarki i regulacji ustawowych dotyczących dopłat do leków kosztem podatnika powoduje to, że mniej więcej preliminowane kwoty się z tym zrównują i mogłoby tutaj wystąpić tak zwane przerolowanie tej części zobowiązań z okresu na okres. To nie byłoby żadnym rozwiązaniem tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-132.11" who="#GrzegorzKołodko">Na dłuższą metę trzeba mieć odwagę. Trzeba sobie powiedzieć wprost - tak, ta ustawa o lekach musi być zmieniona, ona jest po prostu zła. I to jest przyczyną wszelkich problemów, z jakimi mamy tu do czynienia, a nie to, że brakuje pieniędzy czy że ludzie konsumują za dużo leków - co nie oznacza, iż gospodarki lekami nie należy racjonalizować. System finansów publicznych nie jest w stanie dopłacać do leków przy takich rozwiązaniach ustawowych, jakie panie i panowie posłowie wprowadziliście. I trzeba też sobie szczerze powiedzieć, że to parlament uchwala czasem ustawy, które są niewykonalne, i to jest m.in przyczyną tego, co się dzieje, jeśli chodzi o gospodarkę lekami. Wiem, że to nie jest odpowiedź, ale mówię szczerze, jak sprawa wygląda, i dlatego w ramach reformy służby zdrowia - a konkretnie jej finansowania - kwestię finansowania gospodarki lekami, dotacji do leków, polityki lekowej państwa trzeba będzie mieć odwagę wspólnie podjąć, gdyż jest to kwestia odpowiedzialności wspólnej i parlamentu, i rządu.</u>
          <u xml:id="u-132.12" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o pytanie o tzw. rzetelną analizę produktu krajowego brutto, powiedziałem, że to są szacunki. Zawsze to są szacunki i będą szacunki, dlatego że statystyka tego typu jest prowadzona w sposób rzetelny, chociaż nie chciałbym tego wartościować, bo to może sugerować, że szacunki są nierzetelne albo tendencyjne. Tylko i wyłącznie na szczeblu państwa. Produkt krajowy brutto jest kategorią makroekonomiczną. Jest to suma wartości nowo wytworzonej wraz z amortyzacją w państwie w ciągu roku. Tak to jest zdefiniowane, ale jest to oczywiście zagregowane poprzez statystyki płynące z urzędów wojewódzkich. Tylko że czasami jest tak, że coś powstaje równocześnie w dwóch województwach albo się przemieszcza tego samego dnia między województwami, albo podmiot jest zarejestrowany, ludzie tu wytwarzają, tam żyją, i to zawsze są pewne szacunki.</u>
          <u xml:id="u-132.13" who="#GrzegorzKołodko">Te szacunki, które Wysokiej Izbie przedstawiłem, są przybliżeniem, ale takim przybliżeniem, które, jeśli odchyla się od rzeczywistości, to - według naszych ocen - zmniejszając rzeczywistą skalę redystrybucji produktu krajowego brutto do woj. katowickiego z pozostałych województw. Ja tego nie wartościuję. Częstokroć kiedy jestem w woj. katowickim, mówię że to nie jest wyrazem jakichś preferencji politycznych ze względu na siłę, wielkość i liczebność woj. katowickiego. To jest uznanie w naszej polityce tych wielkich potrzeb, jakie tam, niestety, występują w wyniku takiej a nie innej charakterystyki strukturalnej i takiego a nie innego rozwoju procesów historycznych, także industrializacji, która kiedyś była dumą tego regionu, a dzisiaj jest jego wielkim kłopotem - stałą spuścizną takiego modelu rozwoju przemysłów. Potrzeby te odzwierciedlają się m. in. - tu zgadzam się z paniami posłankami - w wyższym stopniu zachorowalności i, niestety, śmiertelności, a tym samym w autentycznie większym zapotrzebowaniu na usługi, które świadczy służba zdrowia. Dlatego, jeśli jesteśmy krytykowani w rządzie za taką politykę, że preferujemy Śląsk i Zagłębie, odpowiadamy - nie. Po prostu rozumiemy, że tam jest więcej tego typu potrzeb i dlatego tam musi pójść więcej środków za przyzwoleniem parlamentu i przy jakimś uzgodnieniu społecznym, więcej środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-132.14" who="#GrzegorzKołodko">Kontrakt dla Śląska jest kontraktem dla społeczeństwa w tym sensie, że porozumiały się lokalne siły. Rozumiem jednak, że także reszta obywateli naszego państwa przyjmuje do pozytywnej wiadomości to, że tam są trudniejsze problemy strukturalne do rozwiązania — np. w służbie zdrowia, w ochronie środowiska, w infrastrukturze komunikacyjnej, w oświacie i wiele innych problemów. Dlatego ponadproporcjonalny dopływ środków do tego regionu nie powinien wywoływać niechęci, krytyki, niezadowolenia ze strony innych środowisk. Byłoby to bardzo niedobre. Nie jest to bowiem wyrazem jakichkolwiek, powtarzam po raz trzeci, preferencji politycznych. Ale również nie można używać tej trudnej sytuacji jako argumentu, żeby zabiegać o jeszcze więcej środków, niż jesteśmy w stanie zagwarantować przy istniejącym poziomie opodatkowania, przy tej zdolności do ściągania podatków, przy istniejących proporcjach, przy poszanowaniu potrzeb innych ośrodków.</u>
          <u xml:id="u-132.15" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli jest taka potrzeba - a rozumiem, że taka potrzeba jest, bo wynikła ona niejako także przy okazji tej dyskusji - zwrócę się do Głównego Urzędu Statystycznego, żeby bardzo precyzyjnie ustalić fakty, żeby, jak będziemy znali produkt krajowy brutto za rok 1995, także Wysokiej Izbie była dostarczona precyzyjna informacja, ile to poszczególne województwa do tego produktu wkładają i ile z niego biorą czy korzystają. Bardzo będę wówczas zabiegał, żeby taka wiedza była wykorzystywana tylko i wyłącznie w dobrej sprawie. Prowadzimy bowiem politykę finansów publicznych całego państwa polskiego, dochód narodowy jest jeden, choć tworzy się wszędzie tam, gdzie żyjemy i pracujemy, i konsumuje się go też wszędzie tam, gdzie żyjemy i pracujemy. Ale jeśli chodzi konkretnie o to wielkie, ważne, trudne województwo katowickie, to z pewnością jest tak, że w tej fazie rozwoju i transformacji konsumuje się tam więcej dochodu narodowego, niż się go tworzy. Z pewnością jest tak, że finanse publiczne łożą tam więcej grosza publicznego, niż stamtąd pobierają. Przy czym te proporcje nie powinny wywoływać emocji politycznych, tylko być instrumentem rozwiązywania strukturalnych problemów, które się tam skoncentrowały.</u>
          <u xml:id="u-132.16" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o procedurę, techniki, metodologię, zobiektywizowanie kryteriów konstrukcji budżetu, parametryzację wydatków na kulturę, eliminację niekorzystnych zjawisk, które tutaj występują, to trzeba pamiętać, proszę Wysokiej Izby, że oprócz metodologii, parametryzacji i obiektywizacji jest jeszcze polityka.</u>
          <u xml:id="u-132.17" who="#GrzegorzKołodko">Obawiam się, że jakkolwiek byśmy to zobiektywizowali i udoskonalili, to nieustannie ten temat będzie wracał, tak jak wracał w tych murach poprzednio w dawniejszych czasach i tych nowszych, i potem będzie tak również. Przy pomocy wojewodów, ekspertów niezależnych, polityków z różnych frakcji parlamentarnych, grup i klubów w komisji budżetowej pod kierunkiem pani poseł Wiesławy Ziółkowskiej wypracowaliśmy takie kryteria parametryzujące podział środków w głównych sferach potrzeb społecznych, takich jak ochrona zdrowia, oświata, kultura, komunikacja, najlepiej, jak potrafiliśmy — w gronie wojewodów, reprezentujących różne punkty widzenia, doświadczenia, klasy potrzeb, a także profesjonalistów od finansów publicznych i fachowców z pionu Urzędu Rady Ministrów, którzy zajmują się polityką regionalną, funkcjonowaniem administracji. Opracowaliśmy pewne propozycje. Są one zawarte w projekcie budżetu państwa, który przekazaliśmy — państwo je ocenicie.</u>
          <u xml:id="u-132.18" who="#GrzegorzKołodko">Okazuje się, że wciąż jeszcze wiele problemów pozostaje. Wczoraj wraz z panem premierem Oleksym przyjęliśmy, także w obecności niektórych wojewodów, prezydentów miast. W dyskusji krzyżowały się punkty widzenia: ogólnopaństwowy, wojewódzki, samorządowy, kierowników wielu instytucji artystycznych z różnych miast, także śląskich. Wiele na przykład mówiło się o Operze Bytomskiej, o orkiestrze dyrygowanej przez pana Wita, która przecież też piękna gra; w Katowicach są podejmowane pewne dodatkowe decyzje wspierające rozwój kultury. Ale pani poseł dotknęła w zasadzie istoty problemu. Z punktu widzenia potrzeb środków nie starcza, i tak będzie zawsze, nie tylko na ochronę zdrowia, tak jak ją widzi zwłaszcza środowisko związane bezpośrednio z funkcjonowaniem służby zdrowia, ale także nie starcza środków z budżetu na kulturę, przy czym środki na kulturę w przyszłorocznym budżecie zwiększają się realnie o 3,7%, a na ochronę zdrowia, a zwłaszcza na jej reformowanie, bo tak to zaakcentowaliśmy w preferencjach rządu premiera Oleksego, o ponad 5%.</u>
          <u xml:id="u-132.19" who="#GrzegorzKołodko">Mogę wobec tego powiedzieć, że jestem przekonany, iż sposób rozpisania tych środków - ograniczonych w stosunku do potrzeb, ale realnie rosnących na rok przyszły - na konkurujące ze sobą klasy potrzeb społecznych jest lepszy niż w roku 1992 czy w roku 1994 i będzie lepszy w 1996, natomiast nie mówię, że będzie dobry. To jest wciąż także proces uczenia się, jak optymalizować podział tych środków, które chociaż już rosną, częstokroć wciąż rosną wolniej niż potrzeby, które rosną szybciej, zwłaszcza w fazie szybkiego wzrostu gospodarczego. Dlatego pomimo fizycznej poprawy w ilościach, kilogramach, sztukach, nakładach rzeczowych nie wszędzie jest to odczuwane, a ponadto prawda jest taka, że nie wszędzie ta poprawa już ma miejsce i, być może, są takie sfery, gdzie tej poprawy w ogóle nie ma, tylko nadal jeszcze następuje, niestety, pogorszenie. Dotyczyć to może, i pewnie dotyczy, wielu wypadków w sferze służby zdrowia czy, w mniejszym zakresie, kultury w woj. katowickim.</u>
          <u xml:id="u-132.20" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o dotacje na przewozy komunikacyjne w roku 1996, ten problem jest częściowo zaadresowany w projekcie budżetu, który obecnie znajduje się w komisjach sejmowych, gdyż podczas wielokrotnych wizyt z panem premierem Oleksym i z innymi ministrami w woj. katowickim bliżej przyjrzeliśmy się tej kwestii. W rzeczy samej rozwiązania międzymiastowe nie za bardzo mają sens w sytuacji, kiedy to jest aglomeracja miejska, i w przyszłym roku pewne wsparcie, jeśli takie będą decyzje Wysokiej Izby, na rzecz funkcjonowania tych układów komunikacyjnych powinno znaleźć swoje odzwierciedlenie.</u>
          <u xml:id="u-132.21" who="#GrzegorzKołodko">Do kwestii służby zdrowia, jej zadłużenia, restrukturyzacji zobowiązań, podobnie jak restrukturyzacji zobowiązań finansowych, rząd i parlament (dlatego że będą to decyzje także parlamentarne, polityczne) powrócą. Pracujemy nad tym, chcąc sprawy rozwiązać. Będziemy rozwiązywać kwestie strumienia, a więc zasobu, czyli istniejącego stanu zobowiązań wymagalnych tzw. zadłużenia, pod warunkiem że będzie gwarancja systemowa i polityczna, być może ustawowa, że to zadłużenie więcej nigdy już się nie odrodzi, czyli że nie będzie przyrastał strumień. W innym bowiem wypadku - w rzeczy samej obserwujemy to bardzo wyraźnie - w wielu środowiskach i w wielu regionach zadłużenie, czy jego przyrost, jest skutkiem tego, iż ono istnieje i jest tolerowane. W związku z tym problem ten będzie we właściwy sposób rozwiązany, natomiast zadłużenie i jego przyrost nie będą tolerowane - jako przejaw łamania Prawa budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-132.22" who="#GrzegorzKołodko">Jeśli chodzi o szczegółowe informacje, to już za chwilę przekażę je panom posłom wraz z wszystkimi tabelami i gdyby była potrzeba konsultacji bądź wyjaśnień w trybie parlamentarnym, to jestem do dyspozycji. A jeśli trzeba zorganizować jedno czy wiele spotkań z ekspertami lub osobami prowadzącymi te prace w Ministerstwie Finansów, we współpracy z panem wojewodą katowickim oraz służbami jego urzędu, Ministerstwo Finansów i minister finansów jest do dyspozycji posłów woj. katowickiego i wszystkich innych posłów, gdyż troską naszą jest dbałość o dobrą finansową sytuację wszystkich województw i całego państwa, choć, jak powiedziałem, w woj. katowickim problemów jest szczególnie wiele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Widzę zgłoszenia państwa, jednak gorąco apeluję o to, żebyśmy nie przedłużali tej debaty. Przekroczyliśmy czas rozpatrywania interpelacji o pół godziny. Istnieje możliwość wyjaśnienia kwestii szczegółowych w czasie prac nad projektem ustawy budżetowej. A ponadto, jeżeli państwo będziecie chcieli zadać pytania czy jeszcze się wypowiedzieć, dopuszczę do głosu, tylko że postawicie mnie państwo w bardzo kłopotliwym położeniu, ponieważ gdybym chciał być w zgodzie z regulaminem Sejmu, nie mogę już udzielić głosu wicepremierowi. Wicepremier miał czas 10 i 5 minut na udzielenie odpowiedzi, a wykorzystał około 45 minut, co akceptowałem ze względu na to, że odpowiedź była bardzo wyczerpująca, i ze względu na wielość pytań, jakie państwo doń skierowaliście. Dlatego jeszcze raz apeluję, żeby nie przedłużać dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, pani posłanka Irena Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#IrenaLipowicz">Do pana marszałka należy czuwanie nad czasem wypowiedzi, jeżeli miałyby ucierpieć na tym nasze dodatkowe pytania, to można było skrócić czas wypowiedzi pana premiera. Rozumiałam, że pan marszałek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję za zwrócenie mi uwagi...</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Poseł Irena Lipowicz: Nie, broń Boże, to nie jest...)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W przyszłości będę interweniował regulaminowo i nie dostaniecie państwo żadnych odpowiedzi na swoje pytania.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Grzegorz Kołodko: Myślałem, że pani poseł zależy na odpowiedzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#IrenaLipowicz">Ale zależy mi również na pytaniu dodatkowym.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#IrenaLipowicz">Nie chcę pytać o szczegóły. Rozumiem, że w sprawach szczegółowych musimy się jeszcze porozumieć. Ale na jedno pytanie nie udzielił pan premier odpowiedzi. Moje pytanie ma charakter ogólny. Pana niezwykle elokwentna, płynna i uspokajająca odpowiedź była przykładem wzbudzania emocji, ponieważ cały czas wykazywał pan w niezwykle inteligentny sposób, że jest to województwo uprzywilejowane i że jest to ze szkodą dla innych województw. Pomijając fakt, że to ogólne wrażenie poprawy, jakie wynika z pana wypowiedzi, polega na tym, że wzrost wydatków rzeczowych na ochronę zdrowia w przyszłym roku w woj. katowickim będzie wynosił 4% przy znanej inflacji. Powiedzmy więc sobie brutalną prawdę. Cieszę się z tych pojednawczych gestów. Rozumiem, że takim pojednawczym gestem byłoby wreszcie powołanie wojewody katowickiego - miała być zasada rotacji, a tej zasady pan nie przestrzega - do konwentu wojewodów, ponieważ jak dotąd jest on wyłączony z tego procesu. Nie trzeba powoływać komisji partyjno-rządowych czy, przepraszam, parlamentarno-rządowych łamiąc trójpodział władz, tylko stworzyć realne możliwości wojewodzie katowickiemu, żeby mógł brać udział w ustalaniu tych wskaźników, które przed dziesiątkami lat, w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, zostały ustalone dla woj. katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#IrenaLipowicz">Drugi punkt, ostatni. Mówi pan z jednej strony, że musimy się pogodzić, że sytuacja jest trudna, nie jest katastrofalna, tylko bardzo trudna. To wszystko prawda. Tylko jakie sposoby pan proponuje, by ją rozwiązać? Standaryzację. Trzy lata w to wierzyliśmy. Jako posłowie woj. katowickiego w grupie posłów śląskich ponadpartyjnych uspokajaliśmy wszystkich, że będzie standaryzacja, obiektywne kryteria. Teraz są obiektywne kryteria w dziedzinie kultury, ale budżet się do nich nie stosuje. Ludzie czują się szukani i ośmieszeni. Obiecywano, że będzie wszystko uwzględnione, będą obiektywne kryteria. Teraz macie państwo obiektywne kryteria i ich nie zastosowaliście. To rzeczywiście jest polityka. Tu się z panem premierem zgadzam. Pan pytał, kiedy obiecywaliście. W trakcie zawierania kontraktu. I ten kontrakt był zawierany z rządem.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Grzegorz Kołodko: A czy nie jest realizowany?)</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#IrenaLipowicz">W moim przekonaniu, z tego pisma wynika, że nie jest realizowany. Jeżeli nie będzie środków na najniezbędniejsze potrzeby służby zdrowia, to cóż to jest za uprzywilejowanie? Cóż to są za preferencje? Pan to bardzo pięknie argumentował, ale odpowiedź pana jest taka: nie ma i nie będzie nic więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zbigniew Zysk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Ze względu na brak czasu odpowiedzi na swoje pytanie oczekiwałbym na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Jerzy Zdrada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JerzyZdrada">Panie premierze, jeden szczegół w pańskiej wypowiedzi bardzo mnie zainteresował. Skoro rząd - a pan reprezentuje rząd - uważa, że nie jest w stanie sprostać obowiązkom, które nakłada na niego ustawa o lekach, i uważa ją pan za złą (to jest pana stwierdzenie), to znaczy, jak rozumiem, szkodliwą również dla państwa, wobec tego mam pytanie, czy rząd ma projekt nowelizacji, zmiany, innej regulacji, a jeśli tak, to w jakim kierunku i kiedy to może być przedstawione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Joanna Szafruga-Sypniewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JoannaSzafrugaSypniewska">Panie premierze, ciszę się niezmiernie, że problem komunikacji ponadlokalnej został zauważony, i nie tylko zauważony, ale ma znaleźć rozwiązanie w tegorocznym budżecie, natomiast zaniepokoiła mnie bardzo wypowiedź pana premiera o pewnym wsparciu. Co oznacza to pewne wsparcie? Zadałam pytanie bardzo konkretne: Czy jest dotacja przedmiotowa w budżecie na rok 1996, jeśli tak, to gdzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie premierze, bardzo serdecznie pana przepraszam, ale, stosując się do rady pani posłanki Lipowiczowej, nie mogę panu udzielić głosu. Pan już dwukrotnie zabrał głos, udzielił pan odpowiedzi, udzielił pan odpowiedzi dodatkowej. Niestety nie mogę udzielić panu głosu po raz trzeci.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Grzegorz Kołodko: 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Bardzo przepraszam. Będziemy przestrzegali regulaminu Sejmu. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przechodzimy do rozpatrzenia zapytań.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przypominam, że postawienie zapytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi nie dłużej niż 5 minut. Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia zapytań dodatkowych, przy czym uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie. Postawienie dodatkowego zapytania nie może trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź na dodatkowe zapytania nie może trwać dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Czesław Pogoda z klubu SLD w pytaniu adresowanym do ministra sprawiedliwości porusza kwestię zamierzeń Centralnego Zarządu Zakładów Karnych związanych z utworzeniem w Kłodzku w woj. wałbrzyskim więziennego oddziału dla narkomanów, w tym nosicieli wirusa HIV.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie pośle, o sformułowanie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Społeczeństwo miasta Kłodzka w woj. wałbrzyskim z dużym niepokojem przyjęło zamierzenia Centralnego Zarządu Zakładów Karnych zmierzające do tego, aby w tym mieście utworzyć specjalny oddział więzienny dla skazanych narkomanów i nosicieli wirusa HIV. Uprzejmie proszę o odpowiedź, co było powodem, że wybrano akurat to miasto i ten zakład karny. Czy brano pod uwagę usytuowanie tego zakładu karnego? Mianowicie mur więzienny zakładu karnego graniczy bezpośrednio z jedną z największych placówek w tym mieście - Zespołem Szkół Budowlanych. W promieniu 1000 metrów znajdują się następne szkoły średnie - Zespół Szkół Ogólnokształcących, Zespół Szkół Zawodowych i szkoła podstawowa. Zakład karny jest położony w centrum, wręcz w sercu miasta. W pobliżu znajdują się dwa duże osiedla mieszkaniowe, w których mieszka około 12 tys. ludzi. Poza tym bezpośrednio z murem więziennym tego zakładu karnego graniczy jedno z największych targowisk w Polsce, na którym przebywa codziennie kilka tysięcy ludzi, a w piątki i soboty kilkadziesiąt tysięcy, w tym kilka tysięcy obywateli Czech. Uprzejmie proszę pana ministra o odpowiedź: Czy, biorąc pod uwagę lokalizację tego zakładu karnego (nie kwestionuję potrzeby tworzenia w Polsce tego rodzaju oddziałów karnych, bo taka jest sytuacja), wybór tego miejsca jest trafny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Odpowiedzi udzieli zastępca prokuratora generalnego pan Stefan Śnieżko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#StefanŚnieżko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na to pytanie, chcę poinformować, że istotnie ministrowi sprawiedliwości został złożony projekt zarządzenia o utworzeniu w Zakładzie Karnym w Kłodzku oddziału dla skazanych wymagających stosowania szczególnych środków leczniczo-wychowawczych przeznaczonych dla uzależnionych od środków odurzających bądź psychotropowych. Ten oddział byłby dziewiątą już z kolei specjalistyczną placówką rehabilitacji narkomanów skazanych na karę pozbawienia wolności. Oddziały leczniczo-wychowawcze przeznaczone dla narkomanów zostały utworzone także w jednostkach penitencjarnych zlokalizowanych w Elblągu, Kielcach, Łodzi, Łowiczu, Rawiczu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#StefanŚnieżko">Konieczność organizowania kolejnych oddziałów leczniczo-wychowawczych dla narkomanów w zakładach karnych wywodzi się z dwóch podstawowych przesłanek. Pierwszą z nich stanowi wynikający z przepisów Kodeksu karnego wykonawczego oraz ustawy o zapobieganiu narkomanii obowiązek zapewnienia odpowiedniego leczenia, rehabilitacji i resocjalizacji osobom uzależnionym od środków odurzających lub psychotropowych, umieszczonym w aresztach śledczych i w zakładach karnych. Drugą przesłanką jest stale wzrastająca liczba uzależnionych wśród osób pozbawionych wolności. Jak wynika z danych sprawozdawczo-statystycznych więziennictwa, w 1990 r. wymagało rehabilitacji 147 skazanych, dwa lata później - już 214, a w 1994 r. 285 skazanych. Szacuje się, że w br. liczba ta znacznie przekroczy 300 skazanych. Jednocześnie należy wskazać, że wszystkie obecnie działające w zakładach karnych oddziały leczniczo-wychowawcze dla narkomanów dysponują łącznie 246 miejscami.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#StefanŚnieżko">Zgłoszony ministrowi sprawiedliwości przez Centralny Zarząd Zakładów Karnych wniosek i projektowane zarządzenie w sprawie utworzenia oddziału leczniczo-wychowawczego dla uzależnionych w Zakładzie Karnym w Kłodzku wydają się optymalne, biorąc pod uwagę epidemiologię zjawiska narkomanii w naszym kraju oraz uwarunkowania organizacyjne, kadrowe, finansowe, w jakich więziennictwo obecnie działa.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#StefanŚnieżko">Z ustaleń międzyresortowego Zespołu do Spraw Koordynacji Kontroli Środków Odurzających i Psychotropowych jednoznacznie wynika, że w regionie południowo-zachodnim Polski najliczniej występują ogniska epidemiczne narkomanii. Szczególnie dotyczy to województw: wrocławskiego, legnickiego, jeleniogórskiego, zielonogórskiego, w części także opolskiego. To właśnie uwzględniając, kilka lat temu zdecydowano się na zorganizowanie oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów w Rejonowym Zakładzie Karnym we Wrocławiu, który obecnie nie jest już w stanie zapewnić rehabilitacji narkomanom umieszczonym w jednostkach penitencjarnych działających na terenie wymienionych województw.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#StefanŚnieżko">Przy organizowaniu oddziałów leczniczo-wychowawczych dla narkomanów pozbawionych wolności Służba Więzienna musi liczyć się i liczy z całym szeregiem przesłanek organizacyjno-kadrowych i finansowych. Nie wdając się w szczegóły, trzeba podkreślić, że tworzenie takich oddziałów spełnia wymóg racjonalności, gdy:</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#StefanŚnieżko">— po pierwsze, są one lokalizowane w większych jednostkach penitencjarnych typu zakładu zamkniętego, tak by nie ograniczać zbytnio możliwości osadzania tymczasowo aresztowanych i skazanych z określonego terenu, a jednocześnie zapewnić możliwość niezbędnego m.in. z uwagi na wzajemną nietolerancję i ostracyzm izolowania uzależnionych i nieuzależnionych osadzonych;</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#StefanŚnieżko">— po drugie, są one położone możliwie blisko szpitali więziennych w celu zapewnienia rehabilitowanym w przypadkach koniecznych całodobowej specjalistycznej opieki zdrowotnej;</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#StefanŚnieżko">— po trzecie, mają możliwość korzystania z konsultacji diagnostycznych i terapeutycznych lekarzy specjalistów, zajmujących się narkomanami, w szczególności zaś zakażonymi HIV, przy czym chcę podkreślić, iż chodzi tu o konsultacje specjalistów, a nie świadczenia specjalistycznych publicznych zakładów opieki zdrowotnej;</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#StefanŚnieżko">— po czwarte, są organizowane w jednostkach penitencjarnych, w których już pracuje personel specjalistyczny, tj. lekarze, psycholodzy, wychowawcy, pielęgniarki itd., mający praktykę i doświadczenia zawodowe w odrębnym traktowaniu skazanych ujawniających zaburzenia w zachowaniu i osobowości, i z tego właśnie powodu wymagających stosowania szczególnych środków leczniczo-wychowawczych w procesie wykonywania kary pozbawienia wolności;</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#StefanŚnieżko">— po piąte, są powoływane w zakładach, w których zaadaptowanie pomieszczeń na potrzeby oddziału leczniczo-wychowawczego, a więc urządzenie odpowiednich cel mieszkalnych dla pacjentów, gabinetów rehabilitacyjnych i pracowni zajęciowych, pomieszczeń dla personelu itp., może być zrealizowane przy możliwie minimalnych nakładach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#StefanŚnieżko">Propozycja zorganizowania oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów w Zakładzie Karnym w Kłodzku zaprezentowanym wyżej wymogom w pełni czyni zadość. Warto zwrócić uwagę na to, że planuje się utworzenie ww. oddziału w obiekcie, który do niedawna stanowił odrębną, oddzieloną od zakładu karnego i samowystarczalną pod względem organizacyjno-gospodarczym jednostkę, mianowicie były ośrodek przystosowania społecznego. Oddział ten będzie fizycznie odizolowany od pozostałych oddziałów zakładu karnego, a zarazem będzie dysponował całą niezbędną infrastrukturą, to znaczy kuchnią, łaźnią, pralnią, warsztatami zajęciowymi, halą produkcyjną do prac nakładczych, ambulatorium wraz z izbą chorych i gabinetem stomatologicznym, pomieszczeniem dla personelu itd. Oddział leczniczo-wychowawczy dla narkomanów w Zakładzie Karnym w Kłodzku w przypadkach koniecznych byłby w stanie kierować rehabilitowanych, wymagających całodobowej opieki lekarskiej, do szpitala Rejonowego Zakładu Karnego we Wrocławiu, który dysponuje podstawowymi oddziałami specjalistycznymi, m.in. internistycznym, chirurgicznym, a także odpowiednim zapleczem laboratoryjnym i pracowniczym. Istnieje również możliwość kierowania rehabilitowanych do więziennego szpitala psychiatrycznego funkcjonującego w areszcie śledczym we Wrocławiu. Co wydaje się najważniejsze, rehabilitowanym będzie można zapewnić specjalistyczne konsultacje diagnostyczne, terapeutyczne właśnie na terenie wrocławskiego szpitala bądź też funkcjonującego już tam identycznego oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów, u specjalistów Kliniki Chorób Zakaźnych Akademii Medycznej we Wrocławiu kierowanej przez prof. Andrzeja Gładysza, którego współpracę i pomoc więziennictwo od wielu lat bardzo wysoko sobie ceni. W Zakładzie Karnym w Kłodzku od wielu lat pracuje personel specjalistyczny mający doświadczenie i praktykę w odrębnym traktowaniu skazanych ujawniających zaburzenia zachowania i osobowości. Już obecnie funkcjonuje tam oddział leczniczo-wychowawczy dla skazanych ujawniających odchylenia od normy psychicznej.</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#StefanŚnieżko">Koszty projektowanej w przyszłym roku adaptacji obiektu po byłym ośrodku przystosowania społecznego na potrzeby oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów Zakładu Karnego w Kłodzku szacuje się na ok. 200 tys. nowych zł. Z przeprowadzonej w Centralnym Zarządzie Zakładów Karnych analizy wynika, że są to najniższe koszty utworzenia takiego oddziału, jeżeli brać pod uwagę jego zlokalizowanie w innych jednostkach penitencjarnych funkcjonujących w południowo-zachodnim regionie kraju.</u>
          <u xml:id="u-146.12" who="#StefanŚnieżko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sformułowane w zapytaniu wątpliwości wynikają przede wszystkim z tego, że w oddziale leczniczo-wychowawczym dla narkomanów w Zakładzie Karnym w Kłodzku będą umieszczani także narkomani zakażeni wirusem HIV. Rzeczywiście, należy z góry założyć, że w tej 50–70-osobowej grupie, bo taki ma być oddział, ok. 70–90% mogą stanowić nosiciele tego wirusa. Tak przecież jest we wszystkich ośmiu dotychczas zorganizowanych w zakładach karnych oddziałach leczniczo-wychowawczych dla uzależnionych od środków odurzających lub psychotropowych. Wątpliwości zawarte w zapytaniu poselskim były z reguły podnoszone zarówno przez załogi jednostek penitencjarnych, w których już utworzono oddziały leczniczo-wychowawcze dla narkomanów, jak i przez społeczności lokalne, w których jednostki te funkcjonują. Oddziały leczniczo-wychowawcze w Elblągu, Łodzi, Rawiczu, Warszawie, Wrocławiu nie są położone na peryferiach tych miast. Mury tych zakładów karnych bezpośrednio graniczą z obiektami użyteczności publicznej, w tym także ze szkołami, placami zabaw dla dzieci, domami mieszkalnymi. Bywa, że ściana zakładu bezpośrednio graniczy z ulicą. Tak jest w Warszawie. Nie jest więc i nie było tajemnicą, że przebywają w nich narkomani, a skoro tak, to najprawdopodobniej również osoby zakażone HIV. Pod murami tych zakładów, nie licząc przypadków naprawdę incydentalnych, nie gromadzą się narkomani — kompani pozbawionych wolności, ani też handlarze narkotyków.</u>
          <u xml:id="u-146.13" who="#StefanŚnieżko">Dotychczas nie zanotowano ani jednego przypadku zakażenia zawodowego pośród personelu tych oddziałów, ani też zakażenia członków społeczności lokalnych przez narkomanów opuszczających wymienione zakłady czy innych zakażeń związanych z faktem istnienia tych oddziałów. Służba Więzienna skutecznie sobie radzi nie tylko z izolowaniem narkomanów od osadzonych nieuzależnionych, lecz także z kształtowaniem nieodzownej autodyscypliny i nawyków bezpiecznych zachowań wśród tych z zakażonych HIV narkomanów, którzy opuszczają zakłady karne. Utworzenie oddziałów nie zagroziło żywotnym interesom gospodarczym i społecznym wskazanych miast, choć obawy takie były wyrażane.</u>
          <u xml:id="u-146.14" who="#StefanŚnieżko">Konkludując powyższe uwagi, z całą mocą chcę podkreślić, że są to argumenty empiryczne, sprawdzone, odwołujące się do doświadczenia praktycznego, sprawdzalnych konfrontacji nie tylko z przedstawicielami Służby Więziennej - również z przedstawicielami administracji rządowej, samorządu terytorialnego, członkami społeczności lokalnych, o których przed chwilą mówiłem. Bez wątpienia nie można nie liczyć się z opinią społeczną, zwłaszcza wówczas gdy stanowi ona żywy, emocjonalny wyraz reakcji na mniej lub bardziej domniemywane zagrożenia. Dobrze pamiętamy reakcje społeczne, jakie towarzyszyły wysiłkom zorganizowania pierwszych placówek opieki zdrowotnej, a także pierwszych siedlisk dla nosicieli HIV, chorych na AIDS oraz cierpiących na schorzenia pokrewne. Trzeba było angażować największe autorytety moralne, naukowe, społeczne w celu kształtowania tolerancyjnego stosunku społeczeństwa wobec tych osób, tak dotkliwie doświadczonych. Środki masowego przekazu podjęły mozolną, jak sądzę, pracę również po to, aby kształtować racjonalną wiedzę na temat zagrożeń, jakie stwarza narkomania i wirus HIV.</u>
          <u xml:id="u-146.15" who="#StefanŚnieżko">Niedobrze oczywiście stało się, że sygnały o zaniepokojeniu mieszkańców i władz Kłodzka planowanym utworzeniem w tamtejszym zakładzie karnym oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów dotarły do Centralnego Zarządu Zakładów Karnych i Ministerstwa Sprawiedliwości dopiero niedawno. Być może wszystkie zainteresowane sprawą czynniki przeceniły już istniejące, jak się wydawało, przyzwolenie społeczne dla funkcjonowania czy tworzenia tego rodzaju placówek. Ponieważ jest jednak problem, chciałbym powiedzieć, że zostaną podjęte wszelkie działania zmierzające do pełnego wyjaśnienia wątpliwości związanych z powstaniem czy tworzeniem tego ośrodka. Mogę poinformować, że Centralny Zarząd Zakładów Karnych już podjął współdziałanie z władzami miasta mające na celu wyjaśnienie przesłanek zamysłu zorganizowania w tamtejszym zakładzie karnym oddziału leczniczo-wychowawczego dla narkomanów. W poniedziałek ekipa z kierownictwa Centralnego Zarządu Zakładów Karnych - na czele z dyrektorem - udaje się do Kłodzka, aby w rozmowie z radą miasta, zarządem miasta wyjaśnić wszelkie związane z tym kwestie. Ma się odbyć spotkanie z władzami samorządowymi i przedstawicielami społeczności. Wyrażam przy tym nadzieję, że w wyniku tych wspólnych starań uda się potwierdzić zasadność zorganizowania wzmiankowanego oddziału, a także zneutralizować nastroje poprzez przedstawienie sposobów zapewnienia pełnego bezpieczeństwa w odniesieniu do interesów mieszkańców ziemi kłodzkiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu prokuratorowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Czesław Pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Myślę, że popełniamy klasyczny błąd w tych przedsięwzięciach. Dopiero w momencie kiedy władze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, nie ma dyskusji. Proszę zadać pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#CzesławPogoda">Tak, panie marszałku, chcę uzupełnić pytanie. Dlaczego wobec tego Centralny Zarząd Zakładów Karnych po podjęciu decyzji o umiejscowieniu tego ośrodka nie podjął konsultacji z samorządem lub też wojewodą wałbrzyskim, tylko czyni to dopiero teraz?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zygmunt Jakubczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Wymieniając województwa, w których istnieje zagrożenie narkomanią, nie uwzględnił pan prokurator woj. wałbrzyskiego. O ile wiem, na terenie Kotliny Kłodzkiej nie istnieje zagrożenie narkomanią ani nie ma takiego problemu. Moje pytanie brzmi: Czy zaprzeczy pan prokurator generalny poglądowi, iż tworzenie miejsca odosobnienia dla narkomanów pociąga za sobą powstawanie pewnej infrastruktury, zaplecza dla produkcji, dystrybucji i używania narkotyków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Jadwiga Błoch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JadwigaBłoch">Panie ministrze, właściwie nie rozumiem problemu poruszanego przez posła, albowiem uważam, że jeżeli panowie macie problem z utworzeniem oddziału w jednym więzieniu w Kłodzku, a musimy się liczyć z tym, że niestety liczba narkomanów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, pani posłanko, nie ma dyskusji nad odpowiedzią na zapytanie. Proszę zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JadwigaBłoch">Tak, zadaję pytanie. Czy nie jest prawdą, że w związku z rosnącą liczbą narkomanów oraz nosicieli HIV trzeba będzie zakładać - może nie jutro, ale na pewno w niezbyt odległej przyszłości - we wszystkich więzieniach oddziały dla narkomanów i nosicieli HIV?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie prokuratorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#StefanŚnieżko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jeszcze raz tutaj powiedzieć to, co niezbyt wyraźnie zostało wyartykułowane. Otóż nie ma jeszcze rozporządzenia, które statuowałoby ten oddział. Jest projekt i są, naszym zdaniem, zasadne argumenty za tym, aby ten projekt stał się zarządzeniem, natomiast zarządzenie nie zostało podjęte. Kierownictwo Centralnego Zarządu Zakładów Karnych udaje się tam właśnie w celu wyjaśnienia tych wątpliwości. Chcę dodać odnośnie do kwestii konsultacji, że do tej pory tworzenie tego rodzaju oddziałów wynikało z resortowej decyzji administracyjnej. Nie wymaga to tego rodzaju konsultacji, wymaga natomiast określonych zabezpieczeń, do czego jest zobowiązany resort, gdy organizuje tego rodzaju jednostki. Jeszcze raz powiadam - bardzo doceniamy i najzupełniej poważnie traktujemy obawy i w związku z tym tego rodzaju konsultacje zostaną podjęte. Po pomyślnym ich zakończeniu nastąpi podpisanie zarządzenia, ponieważ zarządzenia jeszcze nie ma.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#StefanŚnieżko">Jeśli chodzi o pytanie pana posła dotyczące kwestii, czy powstawanie tego rodzaju jednostek penitencjarnych nie tworzy infrastruktury narkotycznej, chcę powiedzieć, że doświadczenia dotychczasowych oddziałów - a powiedziałem już o istnieniu ośmiu (pierwszy powstał w 1981 r.) - nie potwierdzają, nie uzasadniają tego rodzaju obaw. Nie stworzyło to żadnych dodatkowych struktur narkotycznych w okolicach zakładów karnych. Znam dyskusje na ten temat, znam treść publikacji w prasie miejscowej, w Kłodzku - że zaczną się pojawiać rzesze narkomanów pozostających na wolności w celu odwiedzenia osób przebywających w zakładzie karnym. Nigdzie to się nie potwierdziło. Okazuje się - zaobserwowano taką prawidłowość, tak rzeczywiście jest, wiąże się z tym częstotliwość wychodzenia na przepustki - że osoby uzależnione - z reguły się to potwierdza - mają pozrywane wszelkie kontakty z rodziną, nie mają do kogo się udać. Taka jest prawda, w związku z czym nie ma podstaw, by udzielać przepustek. Nie jest tak, że środowisko narkomanów tworzy grupę osób, które bez przerwy się z sobą spotykają. Narkomani na wolności mają co innego w głowie - i jest to dla nich ważniejsze - niż wyjazd do Kłodzka czy gdziekolwiek, by spotkać się z kolegą znajdującym się w więzieniu. To się nie potwierdza.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#StefanŚnieżko">Niezależnie jednak od tego, co przed chwilą powiedziałem, bardzo bacznie obserwuje się wszelkie kwestie związane z powstaniem takiej jednostki oraz podejmuje się wszelkie działania mające na celu likwidowanie możliwych zagrożeń. Również uczulane są na to Policja i wszystkie inne służby, które mogą reagować na negatywne zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#StefanŚnieżko">Czy ze względu na rozszerzanie się narkomanii nie trzeba będzie tworzyć oddziałów dla narkomanów we wszystkich zakładach karnych? Problem jest coraz poważniejszy i trzeba go dostrzegać, jakkolwiek dzisiaj — uwzględniając obecne potrzeby — wydaje się, że te 50–80 miejsc w Kłodzku rozwiązałoby sprawę. Oczywiście potrzeby najprawdopodobniej będą jeszcze większe, jeżeli weźmie się pod uwagę to, że proponowana ustawa o zwalczaniu narkomanii wprowadzi zaostrzoną odpowiedzialność karną za posiadanie narkotyków. Z tym zjawiskiem trzeba się liczyć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie prokuratorze, przepraszam, ale pański czas już minął. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Chciałbym, żebyśmy uznali to za zakończenie udzielania odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przechodzimy do kolejnego zapytania.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Waldemar Pawlak z klubu PSL porusza sprawę wprowadzenia opłat za przesyłanie informacji w sieci Internet. Pytanie jest adresowane do przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Bardzo proszę o sformułowanie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W wyniku przemian demokratycznych w Polsce i zniesienia ograniczeń COCOM Polska uzyskała możliwość dostępu do światowych zasobów informacyjnych. Szczególne znaczenie ma dostęp do ogólnoświatowej sieci Internet. Dzięki temu nasze ośrodki naukowe i gospodarcze uzyskały nowe możliwości pracy i współpracy międzynarodowej. Była również możliwa promocja Polski w zakresie kultury i gospodarki. Na przyszły rok operator sieci Internet, który udostępnia te usługi na polskim rynku, Naukowe Akademickie Sieci Komputerowe, proponuje wprowadzenie nowego cennika. Istnieją bardzo duże wątpliwości co do wysokości opłat, pytam więc, jakie są przesłanki i przyczyny wprowadzenia tych opłat i czy nie stanowi to zagrożenia dla rozwoju dostępu do światowych zasobów informacji, w tym szczególnie przekazywanych poprzez sieć Internetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Komitecie Badań Naukowych panią Małgorzatę Kozłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MałgorzataKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Na wstępie pragnę przypomnieć historię powstania NASK, który został powołany jako jednostka nadzorowana przez Komitet Badań Naukowych w zakresie wykonywania działalności naukowo-badawczej i dopiero po wejściu w życie nowelizacji ustawy o łączności uzyskał uprawnienia operatora. Co za tym idzie, jego działalność operatorska dotyczy środowiska naukowego i wszystkich innych użytkowników, rozumianych jako użytkownicy komercyjni.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MałgorzataKozłowska">Cennik NASK, który do tej pory obowiązywał, uzależniał cenę od dzierżawy łącza określonej przepustowości, czyli nie była to cena określona kosztem rzeczywistego użytkowania przez konkretnego użytkownika, natomiast decydowało o niej wynajęcie konkretnego kabla. Co wpłynęło na takie ustalenie opłat przez operatora (bo to operator wprowadza nowy cennik, informując o tym ministra łączności, natomiast nie ma obowiązku uzgadniać tego z nikim, ani z resortem nadzorującym, ani z użytkownikami sieci), na wprowadzenie nowego cennika? Po pierwsze, żywiołowy rozwój korzystania z sieci w ostatnich 9 miesiącach. W porównaniu do ubiegłego roku wzrost był 12-krotny. Po drugie, wzrost kosztów dzierżawy łączy krajowych, głównie dzierżawionych od Telekomunikacji Polskiej, która również ustala swoje ceny w sposób dosyć arbitralny. Dodatkowy element to znaczny wzrost kosztów łączy międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MałgorzataKozłowska">W związku z tym, że operator NASK rozlicza się w swoich umowach z operatorami zagranicznymi stosując zasadę rozliczania przekazywanej i otrzymywanej informacji, jest to ze strony NASK próba uporządkowania kwestii rozliczania konkretnego użytkownika w zależności od inicjowanego przez niego ruchu w sieci. Nowy cennik NASK jest oparty na następujących zasadach. Nie narusza ceny dostępu czy zasad odpłatności w wypadku użytkownika, który wykorzystuje łącze telefoniczne, pozostawiając cenę na poziomie roku bieżącego. Uwzględniając inflację, de facto w roku przyszłym cena ta będzie niższa. Użytkownik indywidualny otrzymuje również abonament, który przewiduje pewien limit przekazywanej bezpłatnie informacji; cena za ten abonament jest o 25% niższa niż w roku bieżącym. Zdecydowany wzrost kosztów dotyka tych użytkowników sieci, którzy albo są operatorami, albo posiadają lub ściągają do siebie duże zasoby informacji.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#MałgorzataKozłowska">Wydaje mi się, że zasadniczą sprawą są kompetencje Komitetu Badań Naukowych, który wspiera infrastrukturę informatyczną od 1991 r. W zakresie swoich kompetencji i uprawnień ustawowych KBN może dofinansowywać koszty eksploatacji sieci uwzględniając wyłącznie punkt widzenia środowiska naukowego. Środki na ten cel w budżecie na rok 1996 zostały ujęte. Natomiast wykluczone jest, aby finansować użytkowanie sieci przez użytkowników tzw. komercyjnych, spoza środowiska naukowego.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#MałgorzataKozłowska">Uważam, że wprowadzenie nowego cennika może również uporządkować zakres przekazywanych przez sieć informacji, ograniczyć do informacji niezbędnej. Teraz bardzo często się zdarza, że informacja ta służy wyłącznie wymianie poglądów lub przesyłaniu plików obrazków, niekoniecznie mających charakter dzieł sztuki.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#MałgorzataKozłowska">Czy zahamuje to rozwój infrastruktury informatycznej? Moim zdaniem zarówno informacje, jak i narzędzia do ich przekazywania i przetwarzania, w tym przypadku sieci czy komputery o dużej mocy obliczeniowej, należy traktować jak towar rynkowy. W związku z powyższym w wielu krajach Europy Zachodniej, jak również w Stanach Zjednoczonych, w początkowym okresie działania promujące sponsorowało państwo, natomiast w tej chwili finansowanie przejęły głównie podmioty gospodarcze. Tak powinno się stać również w naszym kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy pan poseł Waldemar Pawlak ma pytania dodatkowe?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WaldemarPawlak">Pani Minister! Czy w pani ocenie możliwe jest uruchomienie strategicznego programu rządowego wspierającego rozwój polskiej infostrady? Taki program proponowany jest między innymi przez stowarzyszenie Polska Społeczność Internetu. Przypominam, że obecnie skala wydatków na wspieranie dostępu środowisk naukowych do Internetu to ok. 15 mln nowych złotych. Czy dodatkowe środki na realizację tego programu pozwoliłyby na zachowanie dotychczasowych zasad, czy też na znaczne zmniejszenie cen za dostęp i usługi związane z możliwością korzystania ze światowych zasobów informacyjnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Krzysztof Dołowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KrzysztofDołowy">Pani Minister! Mam serię pytań. Czy nie jest tak, że te ceny są tak wysokie dlatego, że Telekomunikacja Polska SA jest monopolistą, który może ustalać takie ceny, bo nikt temu nie przeciwdziała? Czy powodem nie jest też to, że NASK jest monopolistą w sieciach akademickich? Dlaczego wybrano sposób rozliczeń odnośnie do przesyłania informacji stosowany raczej w rozliczeniach między państwami niż między poszczególnymi użytkownikami, polegający na tym, że płaci się zarówno za wysyłanie informacji, jak i za otrzymywanie? Można otrzymywać informacje, których się wcale nie chce dostać. Taki system stosują tylko Grecja i Australia. Dlaczego nie przyjęto bardziej cywilizowanych wzorców w tej dziedzinie? Dlaczego rząd nie próbuje, jak pytał pan premier Pawlak, coś zrobić? Ta dziedzina dopiero się u nas rozwija, a handel światowy jest już dzisiaj oparty na tym, możemy więc penetrować np. rynek amerykański, nie ruszając się z miejsca. Jeśli młodzi ludzie nie przyzwyczają się do ściągania tych byle jakich plików, o których pani mówi, nigdy nie odważą się poszukiwać możliwości w całym świecie, sprawdzać, czy nie da się czegoś korzystnie sprzedać lub kupić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KrzysztofDołowy">Już kończę. Czy rząd nie powinien uruchomić w tej dziedzinie specjalnego programu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ludwik Turko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#LudwikTurko">Pani Minister! Czy zamiast wprowadzania sankcji finansowych za nadmierne korzystanie z Internetu rząd nie rozważa wprowadzenia programu, który by zwiększył przepustowość łącz? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#LudwikTurko">Po drugie: Czy wiadomo pani, że przy proponowanym systemie rozliczeń za korzystanie z Internetu w gruncie rzeczy każdy zewnętrzny użytkownik może błyskawicznie doprowadzić do bankructwa użytkownika Internetu, zasypując go olbrzymią ilością informacji? To może prowadzić do licznych nadużyć bądź stworzyć okazję do wątpliwej jakości żartów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy są jeszcze jakieś dodatkowe pytania?</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pani minister ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MałgorzataKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istnieją przyjęte przez Radę Ministrów zasady w zakresie ustanawiania strategicznych programów rządowych. Do tej pory żaden z właściwych ministrów nie zgłosił takiego tematu strategicznego programu rządowego zgodnie z tą procedurą, natomiast w sensie przepisów prawa jest to dopuszczalne, co stanowi również odpowiedź na pytanie, czy rząd podjął takie działania promujące. Tak, Komitet Badań Naukowych podjął je, ale w odniesieniu do określonego środowiska - środowiska naukowego.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MałgorzataKozłowska">Dodatkowe środki. Jako przedstawiciel rządu uprzejmie informuję, że jest rządowe przedłożenie ustawy budżetowej na rok przyszły i poza tym nie ma żadnych dodatkowych środków, które można by przeznaczyć na ten cel. Środki zostały zaproponowane Sejmowi w sposób ujęty w poszczególnych częściach budżetu.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MałgorzataKozłowska">Czy ceny dlatego są wysokie, że Telekomunikacja Polska tak ustala cennik? Jest to związek również bezpośredni, jako że około 50% kosztów funkcjonowania sieci stanowią koszty dzierżawy łącz krajowych i zagranicznych. To nieuchronnie ma wpływ na cenę. NASK był jednostką, która w końcu lat osiemdziesiątych zainicjowała tę działalność i, chcąc nie chcąc, w roku 1995 sytuacja wygląda tak, że ma najbardziej rozbudowaną infrastrukturę sieciową, a także kadrę do obsługi. Wszyscy pozostali operatorzy sieci, a jest ich w tej chwili około 20, zdobywają tę wiedzę w zakresie Internetu, którą ma NASK. Z tego powodu być może można określić jego pozycję jako monopolistyczną. Nie było to natomiast celem. Sądzę, że uzyskiwanie zezwoleń przez innych operatorów powinno przyczynić się do demonopolizacji, jeśli takiego nazewnictwa używamy, jednostki pod nazwą NASK.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#MałgorzataKozłowska">Zasada odpłatności. Prosiłabym o wyraźne rozdzielenie dwóch spraw. Cennik, który uwzględnia zasadę odpłatności według inicjowanego ruchu w sieci, polega na określeniu kosztu konkretnego użytkownika. Służy to również do przyszłych rozliczeń - w jaki sposób ktoś użytkuje sieć i jaką część kosztów powinien ponieść. Dotyczy to także środowiska naukowego, bo są regiony bardzo zróżnicowane. Natomiast biorąc pod uwagę zasady finansowania, finansowanie może być rozłożone na instytucje państwowe, jeżeli państwo podejmie taką decyzję, lub na określony podmiot gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#MałgorzataKozłowska">Czy jest możliwe doprowadzenie do bankructwa poprzez nieograniczone przesyłanie informacji? Według zapewnień NASK i ekspertów, jeśli wprowadzimy odpowiednie systemy zabezpieczeń, nie będzie to możliwe. Np. dzisiaj podjęta została próba przesłania zmasowanej informacji na konto jednego z użytkowników NASK. Ten, kto chciał to zrobić, został bardzo szybko wychwycony i ta informacja została zablokowana. Są więc odpowiednie środki techniczne i nie powinno dojść do takich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#MałgorzataKozłowska">Zwiększenie przepustowości łącz. Tak, tylko że to też kosztuje i ktoś musi ponosić koszty zwiększenia przepustowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy wszyscy posłowie otrzymali odpowiedź?</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Krzysztof Dołowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KrzysztofDołowy">Pani Minister! Jaka część tego 30-krotnego zwiększenia kosztów jest spowodowana przez TP SA, a jaka przez NASK?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MałgorzataKozłowska">W sposób bezpośredni nie mogę, panie profesorze, odpowiedzieć, z tego powodu, że jest wiele czynników składających się na wzrost cen. To nie jest tylko wzrost kosztów dzierżawy łącz, to jest również rozbudowa sieci i wzrost liczby użytkowników oraz przesyłanych informacji. Nie potrafię w tej chwili odpowiedzieć. Mogę udzielić takiej odpowiedzi po zasięgnięciu stosownych informacji u operatora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ludwik Turko.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę nie zadawać nowych pytań, tylko przypomnieć zadane pytanie, na które nie padła odpowiedź. Dlatego też pan poseł Działoszyński nie zostanie dopuszczony do głosu, bo pan nie zadawał wcześniej pytań.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#LudwikTurko">Chciałbym się upewnić, czy dobrze zrozumiałem. W projekcie budżetu Komitetu Badań Naukowych na 1996 r. nie został uwzględniony ewentualny wzrost kosztów użytkowania Internetu przez placówki naukowe, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MałgorzataKozłowska">Został.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#LudwikTurko">Został uwzględniony, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MałgorzataKozłowska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Waldemar Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WaldemarPawlak">Chciałbym jeszcze raz powtórzyć: Czy przeznaczenie dodatkowych środków na dofinansowanie takiego operatora, jakim jest NASK, pozwoliłoby na to, aby dostęp do Internetu był tańszy także dla użytkowników indywidualnych, jak również dla różnego rodzaju instytucji, które dzięki temu mogą promować i naszą myśl naukowo-techniczną, i kulturę, i osiągnięcia gospodarcze, a także prezentować swoje oferty gospodarcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MałgorzataKozłowska">Zdecydowanie tak, dlatego że to jest źródło sfinansowania kosztów utrzymania i eksploatacji sieci. W związku z tym jest to opłacenie przez tzw. sponsora ceny użytkowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przechodzimy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Krzysztof Dołowy z klubu Unii Wolności w pytaniu adresowanym do prezesa Rady Ministrów porusza kwestię złamania przez rząd pakietu gwarancji socjalnych w zakresie finansowania nauki.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo o sformułowanie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#KrzysztofDołowy">Panie Marszałku! Panie Premierze! Rząd podpisał ze związkami zawodowymi „Pakiet gwarancji socjalnych obywateli” — to był lipiec tego roku — i w tym pakiecie jest zapisane, że konieczne jest zwiększenie nakładów budżetowych na naukę w roku 1996 do 0,65% produktu krajowego brutto. W przedłożonym projekcie budżetu rząd przeznaczył na naukę 0,54% PKB. Trzeba również dodać, że Sejm podjął odpowiednią rezolucję, wzywającą do podniesienia tego wskaźnika w ciągu najbliższych dwóch lat do 1%. Dlaczego rząd nie wziął pod uwagę podpisanego przez siebie „Pakietu gwarancji socjalnych obywateli” przy tworzeniu projektu budżetu na przyszły rok?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowiedzi udzieli wiceprezes Rady Ministrów pan Aleksander Łuczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AleksanderŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, mam przed sobą „Pakiet gwarancji socjalnych obywateli” i w stosownym rozdziale są zawarte te ustalenia, o których pan poseł wspomina. Czy wobec tego może być inna odpowiedź niż w jakimś sensie przyznanie racji? Chciałbym jednak, zdając sobie sprawę, że fakty mówią same za siebie, jednocześnie powiedzieć o pewnych tendencjach, o pewnej sytuacji, która powoduje, że choć nie osiągnięto takiego wskaźnika, jaki został zapisany, to są pewne przesłanki wskazujące na to, że jest lepiej. Otóż przede wszystkim wyjdę od tego stwierdzenia, które na tej sali jest oczywiste, że nakłady na naukę w odniesieniu do produktu krajowego brutto w tym roku po raz pierwszy wzrosły. Wzrosły do poziomu 0,54% — nie tak, jak zostało zapisane, do 0,64% w 1996 r., ale właśnie jest to przełamanie pewnej tendencji, która zaznaczała się w poprzednich latach tym, że z roku na rok minimalnie, ale te nakłady spadały. Ten rok jest pierwszym, w którym ten wzrost został zaznaczony.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#AleksanderŁuczak">Nie jest to wierne odzwierciedlenie tego zapisu, który został ujęty w „Pakiecie gwarancji socjalnych obywateli”, ale myślę, że to również pod jego wpływem taka tendencja się wytworzyła.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#AleksanderŁuczak">I drugi fakt, który powinien trafić do przekonania - takim czystym pomiarem środków przekazywanych na daną dziedzinę jest oczywiście odniesienie do produktu krajowego brutto czy w ogóle do udziału środków w budżecie państwa. Można wymienić jeszcze inne bardzo wyraźne wskaźniki wielkości środków. Jednak obok tego, co jest tak wyraźne, istnieje jeszcze to, co się składa na finansowanie danej dziedziny, tzn. zamierzenia towarzyszące temu wyraźnemu wskaźnikowi. O czym myślę? Myślę przede wszystkim o takich sprawach, jak chociażby wprowadzenie w 1995 r. zasady zwolnienia z podatku dochodowego części dochodu przeznaczonej (a nie wydatkowanej) na badania prowadzone przez jednostki sfery nauki. Zwiększono do 15% wielkość dochodu wolnego od podatku przekazywanego w formie darowizny na działalność naukową. Istnieje możliwość zaliczenia wydatków poniesionych przez podatnika na badania i rozwój nauki do kosztów uzyskania przychodów, możliwość odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem, do wysokości 50% tego dochodu, wydatków inwestycyjnych związanych z wdrożeniem patentów, licencji oraz wyników krajowych prac badawczych. Są również nowelizacje Prawa celnego, które zmierzają do zwolnień z cła elementów i części zamiennych do aparatury badawczo-pomiarowej. Rząd przedłożył również projekt ustawy o Agencji Techniki i Technologii, której zadaniem będzie wspomaganie wdrożeń badań naukowych.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#AleksanderŁuczak">Są to działania, które jakby nie mieszczą się w tym wskaźniku, czy nie wyrażają się przez ten wskaźnik, o którym w tej chwili mówimy, ale w jakimś stopniu składają się na to, że budżet nauki nie zawiera się tylko w tym wskaźniku, ale może być powiększony o różnego rodzaju rozwiązania prawne, finansowe, celne, które w sumie powodują, że tych środków do działu nauki wpływa jednak więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Krzysztof Dołowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#KrzysztofDołowy">Oczywiście nie zazdroszczę panu premierowi odpowiadania na to pytanie i dziękuję za szczery początek, ale pieniędzy przeznaczonych na naukę, wyrażonych w procencie produktu krajowego brutto, jest mniej niż za rządów Hanny Suchockiej, a wtedy państwo bardzo tę wielkość krytykowali. Tym razem jest tych pieniędzy mniej, a jednocześnie podpisali państwo „Pakiet gwarancji socjalnych obywateli”. Pani premier nie obiecywała, że ta wielkość wzrośnie. Czy w lipcu nie wiedzieli państwo, że nie będzie możliwości czy nie będzie woli powiększenia nakładów na naukę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Jan Zaciura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JanZaciura">Panie marszałku, wybaczy pan, jeżeli powiem jedno zdanie, zanim postawię kilka pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Ma pan 30 sekund, więc jeżeli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JanZaciura">Te pytania wynikają z tego, że wiedza o pakiecie gwarancji socjalnych jest minimalna, media prawie o tym nie informowały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, to nie uzasadnia przekroczenia regulaminowego czasu. Proszę się zmieścić w regulaminowym czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanZaciura">Na jaki okres został podpisany pakiet, czy rzeczywiście tylko do 1996 r. i czy projekt budżetu to obejmuje? I może mnie pan premier poinformuje, jakie związki zawodowe podpisały „Pakiet gwarancji socjalnych obywateli”, a jakie nie podpisały?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy są jeszcze inne pytania?</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksanderŁuczak">Czy w lipcu o tym nie wiedzieliśmy? Proszę państwa, w skali budżetu, podczas ustaleń, jak i prac, jakie podejmowane są przy budżecie, oczywiście bardzo trudno jest precyzyjnie wskazać wszystkie parametry z wyprzedzeniem półrocznym czy jeszcze znacznie większym. Sądzę, że ten wzrost - 0,54% - jest jednak znaczny w stosunku do budżetu 1995 r.; w złotówkach, przypomnę, jest to suma 4 bln zł. Wielkość to niebagatelna, choć oczywiście nie jest to 0,64%, ale to by oznaczało jeszcze blisko 2 bln zł więcej. Znaleźć 2 bln zł więcej, przy tak napiętym budżecie i przy potrzebach, o których słyszeliśmy chociażby przed chwilą w dyskusji o woj. katowickim, jest niezwykle trudno. W tej chwili, jak powiedziałem, to jest maksymalna kwota, jaką można było na naukę przekazać. Zaznacza się tendencja wzrostowa. W przyszłości będzie więcej środków wynikających z rozwoju ekonomicznego i w ten sposób powstaną możliwości powiększenia nakładów na dział nauki.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#AleksanderŁuczak">Na jaki okres został on podpisany? Te ustalenia, które dotyczą nauki, zostały sprecyzowane do 1995 r. i do 1996 r. Natomiast pakiet nie jest znany, i — jak pan poseł Zaciura powiedział — to jest rzeczywistość. Chcę przypomnieć, że rząd ten pakiet podpisał z wieloma związkami; przy każdym dziale są one wymienione. Jednym ze związków, który go nie podpisał, był związek „Solidarność”. Natomiast podpisały ten pakiet: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Federacja Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki i wiele innych związków — razem 16 podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przechodzimy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zygmunt Jakubczyk z klubu Unii Pracy w pytaniu adresowanym do ministra przekształceń własnościowych porusza sprawę zajść w fabryce porcelany w Wałbrzychu.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Bardzo proszę o sformułowanie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Fabryka Porcelany w Wałbrzychu jest w Polsce synonimem chybionej, nieudanej, wręcz — jak mówią niektórzy — złodziejskiej prywatyzacji dokonanej w 1992 r., w okresie, kiedy resortem przekształceń własnościowych kierował Janusz Lewandowski. Od samego początku między właścicielem a związkami zawodowymi w fabryce dochodziło do konfliktów. Związki zawodowe domagają się dotrzymania podjętych po strajku w 1993 r. zobowiązań dotyczących sposobu zatrudnienia, zaprzestania szykanowania członków „Solidarności”, podwyżki płac o 70 zł — teraz zarobki wynoszą 320 zł brutto — żądają też zwrotu pobranych przez członków rady nadzorczej wygórowanych wynagrodzeń — w tej sprawie jest wyrok Sądu Najwyższego. Odpowiedzią na postulaty „Solidarności” była zorganizowana akcja właściciela zakładu. Opinię publiczną wzburzyły informacje o zajściach w dniu 27 listopada br. Ochroniarze, jak w gangsterskim filmie, ubrani na czarno, w kominiarkach, uzbrojeni w bagnety, pistolety gazowe, pałki elektryczne, miotacze gazu, zagrodzili drogę wchodzącym do zakładu. Doszło do bijatyki i użycia wspomnianej broni. Sam prezes, jak twierdzi, w obronie własnej oddał 3 strzały z pistoletu z ostrymi nabojami. Istny Dziki Zachód.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#ZygmuntJakubczyk">Zapytuję pana ministra jako reprezentanta rządu:</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#ZygmuntJakubczyk">Czy możliwe są w wolnej Polsce takie praktyki, by prywatne gwardie wynajęte przez pracodawcę biły pracowników? Jest to przecież działanie niezgodne z prawem, gdyż prawo użycia środków przymusu przysługuje tylko funkcjonariuszom państwowym.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#ZygmuntJakubczyk">Jak z perspektywy Ministerstwo Przekształceń Własnościowych ocenia decyzję o prywatyzacji fabryki porcelany w Wałbrzychu?</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#ZygmuntJakubczyk">Czy sprawdzono wiarygodność inwestora strategicznego i czy faktem jest brak deklarowanego przez właściciela inwestowania? Jakie będą działania właściciela 30% akcji skarbu państwa w związku z ostatnimi wydarzeniami i czy Ministerstwo Przekształceń Własnościowych publicznie przedstawi swoje stanowisko w tej sprawie i ocenę sytuacji? Czy wobec zarzucanej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie pośle, czas już minął, proszę zakończyć zadawanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Właśnie ostatnie pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Czy wobec zarzucania stronniczości wałbrzyskiej prokuraturze pan minister wystąpi z wnioskiem o przekazanie prowadzenia śledztwa w sprawie zajść, jakie miały miejsce w biurowcu fabryki porcelany, innej prokuraturze wojewódzkiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">O udzielenie odpowiedzi proszę ministra przekształceń własnościowych pana Wiesława Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wiem, panie pośle, czy to pytanie jest właściwie zaadresowane, czy minister przekształceń własnościowych jest właściwą osobą, jeżeli chodzi o ocenę zajść w tym przedsiębiorstwie. Myślę, że relacje z tych zajść są dość różne. Pozwoliłem sobie skontaktować się bezpośrednio zarówno z wojewodą, jak i z komendantem Policji. Relacja, którą mi przedstawiono, troszeczkę odbiega od tej, jaką pan przedstawił Wysokiej Izbie. Relacje prasowe też na początku brzmiały alarmistycznie, później uległy stonowaniu. Mogę przytoczyć Wysokiej Izbie informację przedstawiciela Ministerstwa Przekształceń Własnościowych w radzie nadzorczej, którą uzyskałem 27 listopada w godzinach rannych (o godz. 10), dotyczącą wydarzeń, jakie miały miejsce w spółce rano. Sprawa zaczęła się 24 listopada - chociaż wszystko, jak pan poseł zauważył, trwa od 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WiesławKaczmarek">24 listopada 1995 r. rada nadzorcza powołała dwóch nowych członków zarządu. Celem tego działania — wobec niemożności wykonywania dalej obowiązków przez pana Henryka Świerczyńskiego — było wprowadzenie nowych osób spoza zakładu do kierowania spółką. Stan rzeczy był taki, panie pośle, jeżeli nie jestem w błędzie: prezes zarządu nie był wpuszczany przez osoby protestujące na teren przedsiębiorstwa. W poniedziałek, 27 listopada, pan Świerczyński zamierzał wprowadzić nowych członków zarządu na teren spółki w celu przekazania im obowiązków. Pan Świerczyński przybył z grupą 30 osób osobistej ochrony, gdyż nie czuł się pewnie na terenie spółki. Gdy pracownicy dowiedzieli się, że prezes przebywa w biurowcu, ok. 150–200 osób udało się do siedziby zarządu. Przy wejściu doszło do przepychanek i szarpaniny między pracownikami a członkami ochrony, którzy użyli gazu i pałek. Kilkanaście osób zostało poturbowanych. Po oględzinach w szpitalu zostali zwolnieni, gdyż nie stwierdzono poważniejszych obrażeń. Część napierających pracowników przedarła się na piętro, gdzie urzędował pan Świerczyński, po zdemolowaniu sekretariatu pracownicy wyważyli drzwi do gabinetu pana Świerczyńskiego. Wobec agresywnego wtargnięcia w obawie o własne życie prezes Świerczyński oddał 3 strzały ostrzegawcze w sufit. W chwilę później przybyła policja zawiadomiona przez prezesa, jak też chyba i przez stronę protestującą. Pan Świerczyński został zatrzymany, odebrano mu broń. Po przewiezieniu na komisariat i przesłuchaniu przez prokuratora został zwolniony. Prokurator uznał, że użycie broni było uzasadnione. To jest tylko fragment wydarzeń, które towarzyszą prywatyzacji zakładów porcelany w Wałbrzychu. Jak pan poseł zauważył, transakcji dokonano dokładnie 19 sierpnia 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł zechciał jeszcze postawić parę innych pytań. W związku z tą relacją pytanie o możliwość użycia własnych środków przymusu stwarza pewien dylemat. Na jakich zasadach człowiek, który posiada tytuł własności, może z tego tytułu skorzystać i przebywać na terenie swojego zakładu? Według relacji komendanta Policji prezes tego zarządu funkcjonował do niedawna w hotelu. Taka wersja została mi przekazana. Myślę, że obie strony dopuściły się pewnych przekroczeń w odniesieniu do obowiązujących norm czy zwyczajów. Zaczęto torować sobie drogę dochodzenia swych praw metodą fizycznego przymusu.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#WiesławKaczmarek">Padło pytanie o wiarygodność inwestora. Dzisiaj panu posłowi nie odpowiem, jakie techniki stosowano wówczas przy weryfikowaniu tego inwestora, jak sprawdzano jego wiarygodność. Mogę tylko zapewnić pana posła, że stan mojej wiedzy i dokumenty, z którymi miałem okazję się zapoznać, są wystarczające do potwierdzenia faktu, że wybrano najlepszą ofertę. Trzeba pamiętać, że decyzję tę podejmowano w 1992 r., a więc w trochę innych warunkach ekonomicznych niż te, które mamy dzisiaj. Czy jest to najlepsza transakcja, czy to jest dobra transakcja? Niewątpliwie nie jest. Również mój poprzednik nie ocenia tej transakcji najlepiej. Jest dziwne, że przez 4 lata nie może dojść do porozumienia pomiędzy przedsiębiorstwem, ludźmi tam pracującymi a nowymi właścicielami. Odbyliśmy w tej kwestii serię spotkań, cały czas przebywa tam przedstawiciel ministerstwa przekształceń, dyrektor delegatury ministerstwa przekształceń we Wrocławiu. Sam miałem okazję 15 listopada spotkać się z grupą właścicieli reprezentujących 70% akcji „Porcelany” Wałbrzych. Na tym spotkaniu prezes zarządu przedstawił cztery możliwe rozwiązania tego problemu: pierwsza to, wspólnie ze skarbem państwa, postawienie spółki w stan likwidacji, druga to odkupienie akcji od skarbu państwa, trzecia — udostępnienie akcji pracownikom przez skarb państwa, a czwarta — odsprzedaż posiadanych akcji przez dotychczasowych właścicieli. Właściwie werdykt, chociaż nie trzeba pytać w tej kwestii o zgodę, ponieważ już czas karencji z umowy minął, był taki, że wypowiedzieliśmy się pozytywnie, jeśli chodzi o czwartą możliwość. Powiedziałem również, że jest brana pod uwagę pierwsza możliwość - wybrania rozwiązania polegającego na likwidacji spółki, pod warunkiem, że minister przekształceń własnościowych będzie tym, który wyznaczy likwidatora tego projektu w celu znalezienia innego rozwiązania. Dlaczego nie jesteśmy zainteresowani odkupieniem przez spółkę akcji skarbu państwa czy udostępnieniem akcji pracownikom? Ponieważ, aby móc podjąć decyzję o likwidacji tego przedsiębiorstwa, trzeba mieć 3/4 głosów na walnym zgromadzeniu. Dzisiaj właściciele mają 70% głosów, skarb państwa ma 30%. Myślę, że wykonanie operacji udostępnienia akcji pracownikom może doprowadzić do tego, że inwestor odkupi te akcje od pracowników, uzyska 3/4 głosów i będzie jedynym dysponentem tego przedsięwzięcia, chodzi o głosowanie na walnym zgromadzeniu i podejmowania strategicznych decyzji. Stąd myśmy podjęli kiedyś próby udostępnienia akcji pracownikom, ale to się nie spotkało z pozytywnym przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#WiesławKaczmarek">Po tym spotkaniu, ponieważ nie udało się doprowadzić do wspólnego spotkania, konfrontacji właścicieli i reprezentacji pracowniczej, 23 listopada odbyło się drugie spotkanie, również z moim udziałem i na moje zaproszenie, ze związkami zawodowymi. Strona związkowa była bardzo licznie reprezentowana — od Komisji Krajowej NSSZ „Solidarność” poprzez zarząd regionu do struktur miejscowych włącznie. To też jest pewien temat. Nie chciałbym tu wyciągać daleko idących wniosków politycznych, ale niewątpliwie „Porcelana” i jej prywatyzacja jest pewną kartą przetargową, tematem sukcesywnie przywoływanym, wywoływanym. Stąd taka liczna reprezentacja związkowa. Na tym spotkaniu zaprezentowałem również swój pogląd i zrelacjonowałem spotkanie z właścicielami.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#WiesławKaczmarek">Stwierdziłem, że ponieważ stan emocji i zacietrzewienia obu strony jest tak wielki, praktycznie nie ma możliwości uzyskania kompromisu, nie widzę pozytywnego rozwiązania. Jest ono pewnie możliwe, ale tylko wtedy, kiedy obie strony cofną się przynajmniej o jeden krok, dwa kroki, żeby spróbować zająć inne pozycje i podjąć jeszcze raz negocjacje. Takowej deklaracji ze strony związków zawodowych nie usłyszałem, mimo że taką propozycję złożyłem wprost, pokazując również cały scenariusz działań, jakie można by podjąć. Inicjatywa nie została przyjęta. Przypominam daty: 15 listopada, 23 listopada, później próba powołania nowych członków zarządu i 27 listopada zajście w samej fabryce.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#WiesławKaczmarek">Jeżeli chodzi jeszcze o pytanie, które, jak myślę, też padnie, czyli kwestię wykonywania zobowiązań inwestora i obecnego stanu realizacji zobowiązań wynikających z umowy sprzedaży akcji z 19 sierpnia 1992 r., przestawia się ona następująco. Otóż jest tylko jeden punkt, z którego inwestor się nie wywiązał. Jest to § 8 pkt 3 umowy, który stwierdza, że S&amp;K Holding, spółka akcyjna, zobowiązała się ponieść do końca 1994 r. nakłady inwestycyjne w wysokości 12 mld starych złotych. Do dzisiaj kupujący nie wykonał tego zobowiązania. Zarząd spółki S&amp;K Holding w piśmie z 15 grudnia 1994 r. wnosił o zmianę umowy w formie aneksu dotyczącego treści § 8 pkt 3 poprzez ustalenie nowego terminu realizacji zobowiązań. Prośba była umotywowana zmianą stosunków własnościowych na skutek cofnięcia decyzji uwłaszczeniowej przez wojewodę wałbrzyskiego w dniu 7 sierpnia 1993 r. Dopiero 11 października 1995 r., praktycznie po dwóch latach, wojewoda wałbrzyski wydał ponowną decyzję uwłaszczeniową. W związku z tym Departament Prywatyzacji Kapitałowej podejmie działania zmierzające do aneksowania tej umowy. W trakcie wykonywania projektu, kiedy sprzedawaliśmy przedsiębiorstwo, mówię w imieniu Ministerstwa Przekształceń Własnościowych, stan prawny odnośnie do własności nieruchomości był uporządkowany. Następnie wojewoda, już po podpisaniu umowy, zawiesił decyzje uwłaszczeniowe. Praktycznie inwestor może mieć uzasadnione wątpliwości, czy powinien wykonywać projekty inwestycyjne na obiektach, wobec których nie ma uporządkowanych stosunków właścicielskich. Dlatego w tej jednej części umowa — myślę, że jest w tym jakaś przesłanka racjonalna — nie jest wykonywana i dopiero, jak przytoczyłem, w październiku sprawy właścicielskie zostały uporządkowane.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#WiesławKaczmarek">Na koniec chciałbym powołać się na jeden z raportów, które stamtąd otrzymuję, ukazujący atmosferę w tym przedsiębiorstwie, która bynajmniej nie służy rozwiązywaniu problemów. Otóż jednym z kulminacyjnych elementów były trzy kolejne zawały w piecu do wypału porcelany, które nastąpiły w dniach 9, 14 i 16 czerwca. Stworzyły rzeczywiście sytuację niezwykłą, bo odbiegającą krańcowo od dotychczasowych doświadczeń w zakresie tego rodzaju awarii. Zdarzają się one raz na kilka lat, a nie w kilkudniowych odstępach. Dlatego też przy dużym nasileniu wewnętrznego konfliktu pojawiły się różne spekulacje na temat przyczyn awarii i wręcz pomówienia o sabotaż czy też działanie głównych akcjonariuszy na szkodę spółki. Zarząd tymczasem powołał komisję z udziałem przedstawicieli wszystkich organizacji związkowych, mającą wyjaśnić przyczyny awarii. Nie do końca udało się te przyczyny ustalić. Jednakże z protokółu komisji, w tym z zaprotokółowanych wypowiedzi pana Czesława Tomczyka i pana Głowackiego, członków Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, wynika, iż przynajmniej częściowo zawinili pracownicy zatrudnieni w wydziale piecowni, którzy zbyt rutynowo traktowali swoje obowiązki. Tak się przy tym złożyło, że w wydziale piecowni W-2 zatrudnionych jest kilku członków Komisji Zakładowej „Solidarności” i niektórym z nich przypisano różne zaniedbania mogące mieć wpływ na powstanie i rozmiar zawałów.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#WiesławKaczmarek">Sam pan Zbigniew Głowacki, pełniący obowiązki kierownika wydziału W-2 piecowni i jednocześnie członek Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, wnosił o wymierzenie kar dyscyplinarnych panu Musze i panu Kołdonowi, wypalaczowi i mistrzowi, także członkom Komisji Zakładowej „Solidarności”. Nie przeszkodziło to komisji z chwilą wymierzenia tych kar wyrazić oburzenia i sprzeciwu wobec szykanowania działaczy i członków NSZZ „Solidarność”. Jest to, zdaniem rozmówców, przykład typowej i ugruntowanej metody przewrotnego działania, która uniemożliwia współdziałanie i wyklucza możliwość porozumienia się z tą organizacją związkową. To jest ocena przedstawiona przez delegaturę Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Z drugiej strony mamy relację, że z kolei zarząd próbował — chyba muszę użyć tego sformułowania — wręcz przekupić albo zaproponować niektórym działaczom związku zawodowego bardzo korzystne warunki współpracy jako asystentom, członkom władz tejże spółki i tak dalej. A więc ten wewnętrzny konflikt, spór, jak wynika z przytoczonych przykładów, prowadzi niestety do takich eskalacji. Już pomijam fakt, że wcześniej członek zarządu, również rady nadzorczej, został przez pracowników wywieziony w wózku z masą porcelanową i wyrzucony poza terenem zakładów.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#WiesławKaczmarek">Trudno mi więc, panie pośle, odpowiedzieć tak do końca jednoznacznie, kto tutaj przekracza pewne normy prawa; na pewno pewne normy etyki, współpracy, kultury zostały dawno przekroczone. Mimo że jestem optymistą, pesymistycznie widzę możliwości rozwiązania tego konfliktu. Jest to możliwe pod warunkiem, że dwie strony wykonają przynajmniej po jednym kroku wstecz.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#WiesławKaczmarek">Dostaliśmy ostatnio - oczywiście za pośrednictwem faksu - oświadczenie od prezesa zarządu spółki, po spotkaniu w Ministerstwie Przekształceń Własnościowych, że zarząd podejmie działania zmierzające do sprzedania portfela, tych 70% akcji, które posiada. Takie oświadczenie pan prezes Świerczyński z datą 27 listopada przekazał Ministerstwu Przekształceń Własnościowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zygmunt Jakubczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Panie Ministrze! Pan powiedział, że pytanie w sprawie tych zajść nie powinno być skierowane do pana. Myślę jednak, że ono właściwie zostało skierowane, gdyż uważam, iż nadal czuje się pan właścicielem tych 30% akcji jako przedstawiciel skarbu państwa i zależy panu na tym, żeby wszelkie problemy w tym zakładzie zostały rozwiązane. Mówię w tym kontekście, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam, czy pan chce zadać dodatkowe pytanie, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Tak, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę więc to zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Czy pan minister jako przedstawiciel rządu i akcjonariusz 30% akcji zamierza wyjaśnić sprawę do końca i zwrócić się do ministra sprawiedliwości o wszczęcie postępowania wyjaśniającego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kazimierz Pańtak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Rzeczywiście sytuacja, używając języka pana ministra, się zapętliła i w tej chwili dochodzi do scen żywcem przeniesionych z Chicago w XIX wieku. Ale konflikty były, są i będą. Dlatego wymyślono sądy, w cywilizowanym świecie wymyślono sądy. Dlaczego w związku z toczącym się postępowaniem o rozwiązanie tej umowy — sprawę tę wniosła Komisja Krajowa „Solidarności”, pan senator Andrzejewski jest pełnomocnikiem w toczącym się postępowaniu — w trybie przewidzianym przez K.p.c., skoro takie konflikty od dawna się toczą, nie przystąpi do tego skarb państwa? Ja to ujmuję szerzej: kieruję to do pana, bo pan mógł przystąpić do tego jako minister, ale mógł też zająć się tym prokurator generalny, żeby sąd w sposób cywilizowany ten konflikt zakończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Czesław Pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#CzesławPogoda">Panie ministrze, trzy pytania. Czy pan mógłby podjąć, czy ministerstwo mogłoby podjąć inicjatywę wykonywania prawa z akcji w stosunku do 70% akcji należących do pana Świerczyńskiego?</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#CzesławPogoda">Drugie pytanie: Jakie działania pan zamierza podjąć jako współwłaściciel w związku z tym, że jednego z członków Rady Nadzorczej wywieziono na taczce, w wyniku czego doznał on obrażeń?</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#CzesławPogoda">Trzecie pytanie: Czy to jest prawda, panie ministrze, że w 1992 r. jednym z oferentów był stworzony przez NSZZ „Solidarność” podmiot gospodarczy, który chciał kupić „Porcelanę”, a jej nie kupił? Proszę o potwierdzenie lub zdementowanie tej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Ryszard Zając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#RyszardZając">Panie Ministrze! Mam dwa pytania. Pierwsze: Gdyby założyć, że nie było problemów własnościowych, jakie byłyby konsekwencje z tytułu niewywiązania się inwestora z realizacji tego punktu umowy, o którym pan mówił?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#RyszardZając">Pytanie drugie: Czy działania wojewody kwestionujące sprawy własnościowe były uprawnione, a jeśli nie, czy w tym wypadku można z kolei domagać się wyciągnięcia jakichkolwiek konsekwencji wobec wojewody?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, pan poseł Jarosław Kurzawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JarosławKurzawa">Panie Ministrze! Czy ewentualnie nie wyjść z propozycją kompromisową, aby 70% akcji zostało przekazanych zarządowi funduszy powierniczych i tym sposobem może problem zostałby rozwiązany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Czy są jeszcze inne pytania?</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Te akcje mają swojego właściciela. Nie jestem od nacjonalizacji. Drodzy posłowie, nie mogę powiedzieć... Akcje pana X, Y lub Z są jego własnością. Nie mam najmniejszego prawa dysponować tymi akcjami i przekazać ich czy w zarząd powierniczy, czy gdziekolwiek. To jest jego własność. Ona jest niestety, czy pan chce, czy nie - według mnie to dobrze - nienaruszalna. Jest jego własnością.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł mnie zapytał, czy można 70% tych akcji przekazać funduszom powierniczym. Nie, nie można, to właściciel musi wyrazić zgodę.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Ale można zaproponować.)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł Zając zapytał mnie o konsekwencje. Jeśli dobrze pamiętam, panie pośle, to umowa przewiduje konsekwencje za niewykonanie tego zobowiązania. Tak została sporządzona w roku 1992. Jeżeli dobrze pamiętam, za niewywiązanie się z tej umowy trzeba zapłacić skarbowi państwa karę w wysokości 10%. To niewywiązanie się nie jest tytułem np. do żądania rozwiązania tej umowy. Tak że tam takiego zapisu nie ma. Rzecz jest o tyle niedobra w tej umowie, że strony uznały, iż stan prawny jest uregulowany i nie było takiego zapisu, który by mówił o działaniu jakiejś siły trzeciej, która by spowodowała, że stan prawny w trakcie wykonywania tego projektu, bez oceniania, ulega zmianie i wtedy pojawiają się jakieś zapisy gwarancyjne, takie czy inne. Tu tego nie było. Przyznam, do dzisiaj nie miałem okazji tego wyjaśnić. To może też jest nasz pewien błąd. Co się stało w roku 1993, że wojewoda uznał, iż należy wycofać się z tej decyzji, która została przez niego podjęta? Interweniowaliśmy, żeby tę sprawę jak najszybciej uporządkować, ponieważ wtedy inwestor mówił: oczywiście chętnie to zrobię, tylko chciałbym powrócić do stanu, w którym podpisywałem umowę. I wojewoda wałbrzyski taką decyzję sformułował bodajże dopiero 11 października. Jeżeli chodzi o pytania pana posła, to chcę powiedzieć, że nie jestem od wyciągania konsekwencji w stosunku do wojewody wałbrzyskiego. Chciałbym to zastrzec, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł Pogoda zapytał o trzy sprawy. Z tymi 70% akcji jest podobnie, to jest inicjatywa, która pozostaje w gestii właściciela. W tej kwestii skarb państwa niewiele może zrobić, a przynajmniej minister przekształceń nic nie może zrobić. Jeżeli chodzi o kwestię inwestorów. O ile pamiętam, to drugą ofertą złożoną na to przedsiębiorstwo w czasie prywatyzacji była oferta spółki pracowniczej. Natomiast nie mam podstaw, by dzisiaj wywodzić, panie pośle, że była to spółka związku zawodowego. Na pewno członkowie tej spółki należeli do tego związku, natomiast takiego powiązania organizacyjnego wprost chyba to nie miało. Była tam na pewno unia personalna. Natomiast mogę pana zapewnić, że jeżeli porównywalibyśmy te dwie oferty, to okazałoby się, że tamta oferta - chyba nie popełnię błędu - była po prostu gorsza. W wyniku rozwoju wydarzeń dzisiaj to są dwie strony. Nie jest tak, że ta prywatyzacja... O ile wiem - a dostałem takie potwierdzenie od związkowców na spotkaniu 23 listopada - związki zawodowe, gdy przeprowadzaliśmy ten projekt, wyraziły zgodę na prywatyzację. Bo zwykle tak się działo, i tak się dzieje, że nie przeprowadzamy tych projektów wbrew opiniom związków zawodowych. I właściwie obecnie te związki zawodowe działały z tym obciążeniem, że w pewnym momencie powiedziały: tak. Teraz oczywiście w różny sposób mówią: nie.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#WiesławKaczmarek">Nie mogę sobie przypomnieć drugiego pytania, bo niedokładnie zanotowałem. Pan poseł zadał mi trzy pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#CzesławPogoda">Pytanie dotyczyło wywiezienia członka rady nadzorczej. Jak się pan zachował jako współwłaściciel?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WiesławKaczmarek">Członek rady nadzorczej. Pytanie jest dla mnie dość niezręczne. Nie ma na to pewnie, niestety, dobrej odpowiedzi. Z tego, co wiem, w tej kwestii jest prowadzone postępowanie wyjaśniające, postępowanie prokuratorskie - ponieważ ta osoba doznała uszczerbku na zdrowiu. Myślę, że będzie to powództwo cywilne. Nie rozważaliśmy takiej możliwości, żeby skarb państwa przystąpił do postępowania na drodze sądowej. Z tego, co wiem, w tej sprawie trwa już postępowanie wyjaśniające realizowane przez prokuraturę.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WiesławKaczmarek">Pan poseł mnie zapytał, dlaczego nie wystąpiliśmy o unieważnienie umowy, dlaczego nie przystąpiliśmy do tej sprawy. Panie pośle, dlatego że Ministerstwo Przekształceń Własnościowych uważa, że nie ma do tego podstaw. Oceny i żądania w tym zakresie funkcjonują w warstwie politycznej, społecznej, ekonomicznej. Jeżeli patrzymy na to z prawnego punktu widzenia, to w tej kwestii nie można znaleźć takiego uchybienia i nie ma podstaw do unieważnienia tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WiesławKaczmarek">Następne pytanie. Zapewniam pana posła, że będziemy robić wszystko, co możemy zrobić w ramach 30% głosów, które mamy. To nie jest tak, że my dyktujemy warunki. Jesteśmy po stronie pasywnej, możemy jedynie blokować negatywne decyzje dla tego przedsiębiorstwa. Mając 30% głosów, możemy nie dopuścić do zlikwidowania tej firmy, możemy nie dopuścić do zmiany statutu przedsiębiorstwa. Jednak 30% głosów to jest jeszcze za mało, żeby stanowić prawa w tym przedsiębiorstwie — te wynikające z bezpośredniego zarządzania. Kodeks handlowy mówi, że tylko w niektórych przypadkach potrzeba 3/4 głosów na walnym zgromadzeniu. Jako skarb państwa mamy 30% głosów. Natomiast prowadząc mediacje, bezpośrednie rozmowy ze stronami spierającymi się, mając przedstawiciela ministerstwa w radzie nadzorczej, na miejscu możemy doprowadzić do załagodzenia tego konfliktu. I być może nasze działania, zmierzające do wskazania inwestorowi jednak drogi odsprzedaży jego akcji, dają szansę na rozwiązanie konfliktu — dzisiaj. Natomiast, mówiąc otwarcie i szczerze, nie ma żadnych gwarancji, czy podobnie nie zostanie potraktowany następny inwestor, ponieważ tam naprawdę weszliśmy w fazę kierowania się emocjami — podsycanymi też w dużym stopniu z zewnątrz. Jest mi bardzo przykro, ponieważ obserwowałem zarówno swoją bezsilność, jak i bezsilność ludzi pracujących w tym przedsiębiorstwie. Przyznaję, że zacietrzewienie nie pozwala dzisiaj myśleć o tej kwestii racjonalnie. I tak to mogę skomentować. Uczynimy wszystko, co jest możliwe i co wynika z mocy 30%, a nie 70%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Przepraszam bardzo, ale już pytania dodatkowe zostały zadane. Według mnie odpowiedzi na nie padły. Zostało nam 5 minut do końca tego punktu porządku dziennego. Chciałbym, żeby jeszcze jeden poseł miał prawo zadania pytania. Tak że proszę wybaczyć, ale nie będziemy kontynuowali odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Joachim Czernek z Parlamentarnego Koła Mniejszości Niemieckiej w pytaniu adresowanym do ministra edukacji narodowej odnosi się do sprawy delegowania do Polski nauczycieli z Republiki Federalnej Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Bardzo proszę o sformułowanie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#JoachimCzernek">Panie ministrze, Republika Federalna Niemiec deleguje do Polski nauczycieli do pracy w szkołach. Znane mi są przypadki robienia trudności na przykład w załatwianiu wizy pobytowej lub w sprawach związanych z mieniem ruchomym przywiezionym przez nauczycieli na czas pobytu w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#JoachimCzernek">W związku z tym proszę o odpowiedzi na następujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#JoachimCzernek">Czy w tej sprawie zostało podpisane porozumienie dwustronne regulujące kwestie formalnoprawne związane z zatrudnieniem w Polsce tych nauczycieli?</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#JoachimCzernek">Jak zostały uregulowane sprawy obowiązków nauczycieli niemieckich oraz świadczeń im przysługujących, np. wynagrodzenia, mieszkania, ubezpieczenia itp.?</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#JoachimCzernek">Ilu nauczycieli niemieckich zostało zatrudnionych w Polsce i kto decyduje o ich kierowaniu do odpowiednich szkół?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">O udzielenie odpowiedzi proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pana Kazimierza Przybysza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#KazimierzPrzybysz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle! Otóż rzeczywiście Polska i Republika Federalna Niemiec nie podpisały do chwili obecnej odrębnego dwustronnego porozumienia regulującego kwestie formalnoprawne związane z delegowaniem i zatrudnianiem w Polsce niemieckich nauczycieli. Brak takiego porozumienia stwarza Ministerstwu Edukacji Narodowej i placówkom oświatowym trudności w przyjmowaniu i zatrudnianiu niemieckich nauczycieli kierowanych do Polski za pośrednictwem Federalnego Urzędu Administracyjnego - Centralnej Instytucji ds. Szkolnictwa za Granicą (BVA-ZfA).</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#KazimierzPrzybysz">Negocjacje nad porozumieniem trwają od 1990 r. Projekt porozumienia był uzgadniany zarówno z Ministerstwem Edukacji Narodowej, jak i innymi właściwymi resortami i urzędami polskimi: Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej oraz z Głównym Urzędem Ceł.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#KazimierzPrzybysz">Chciałbym w tym miejscu zaznaczyć, iż z uwagi na rządową rangę porozumienia działania w tym zakresie koordynują ministerstwa spraw zagranicznych obu państw, a nie Ministerstwo Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#KazimierzPrzybysz">Z informacji, które w Ministerstwie Edukacji Narodowej posiadamy, wynika, że jedną z głównych przeszkód w zawarciu porozumienia są trudności z wynegocjowaniem zadowalającego stronę niemiecką zapisu dotyczącego odpraw i opłat celnych wwozu i ponownego wywozu mienia nauczycieli i członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#KazimierzPrzybysz">Strona polska - odpowiednio do stanowiska Głównego Urzędu Ceł - proponuje, by przywóz i ponowny wywóz przez nauczycieli oraz członków ich rodzin przedmiotów służących do użytku domowego lub zawodowego odbywał się zgodnie z przepisami wewnętrznymi Rzeczypospolitej Polskiej. Proponuje ponadto, że w przypadku odprawy celnej czasowej osoby te będą zwolnione z obowiązku złożenia zabezpieczenia majątkowego.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#KazimierzPrzybysz">Strona niemiecka domaga się natomiast, by odnośny zapis porozumienia jednoznacznie zapewniał zwolnienie od polskich opłat celnych i wwozowych przywozu i ponownego wywozu wymienionych przedmiotów.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#KazimierzPrzybysz">Rozwiązanie tego problemu nie leży w gestii Ministerstwa Edukacji Narodowej, które ze swej strony wielokrotnie wyrażało zainteresowanie jak najszybszym zawarciem porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#KazimierzPrzybysz">Innym bardzo istotnym powodem niepodpisania porozumienia jest zaproponowana przez stronę polską klauzula wzajemności. Strona niemiecka nie wyraziła zgody na tę propozycję. I to są jakby dwa główne obszary różnicy poglądów, jeśli chodzi o proponowane porozumienie. Pragnę nadmienić, iż Ministerstwo Edukacji Narodowej, kierując się potrzebą tworzenia efektywnych warunków do jak najszerszego nauczania i promocji języka niemieckiego w Polsce - pomimo braku formalnego porozumienia - w praktyce stosuje uzgodnione przez obie strony zapisy dotyczące trybu zatrudniania niemieckich nauczycieli, ich pensum dydaktycznego oraz przysługujących im z racji zatrudnienia świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#KazimierzPrzybysz">Zgodnie z projektem porozumienia strona polska m.in. zapewnia nauczycielom niemieckim mieszkania z umeblowaniem oraz wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę w wysokości równej wynagrodzeniu nauczyciela polskiego posiadającego podobne kwalifikacje i staż pracy, nie mniejsze jednak niż wynagrodzenie nauczyciela z dwuletnim stażem pracy, rewaloryzowane tak jak pensja nauczyciela polskiego. Ponadto nauczyciele niemieccy mają również ulgi na przejazdy kolejowe oraz prawo do korzystania z państwowej służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#KazimierzPrzybysz">Pracodawcami nauczycieli są właściwe szkoły (średnie bądź podstawowe) lub nauczycielskie kolegia języków obcych. Umowa o pracę jest podpisywana na jeden rok szkolny i może być, za zgodą obu stron, przedłużona na następny rok szkolny. Przy czym, panie pośle, chcę dodać, że nie dotyczy to delegowania lektorów niemieckich do szkół wyższych, gdyż, jak panu wiadomo, zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym z września 1990 r. te kwestie są regulowane bezpośrednio między BVA - ZfA a polskimi uczelniami. Tutaj żadna zgoda organu nadzorującego w postaci ministra edukacji nie jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#KazimierzPrzybysz">Jeżeli chodzi o wizy, projekt porozumienia przewiduje, że nauczyciele oraz członkowie ich rodzin otrzymają bezpłatnie wizę umożliwiającą wielokrotne przekraczanie granicy oraz zezwalającą na pobyt w Polsce. Wiz udzieli Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec poza kolejnością. Obecnie w odniesieniu do nauczycieli niemieckich mają zastosowanie, co jest naturalne, ogólnie obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące uzyskiwania wiz oraz zezwoleń wojewódzkiego urzędu pracy na zatrudnienie cudzoziemca na stanowisku nauczyciela. Stosuje się tu przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnianiu i przeciwdziałaniu bezrobociu (DzU z 1995 r., nr 1, poz. 1) oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 czerwca 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wydawania zezwoleń i zgód dotyczących zatrudniania lub wykonywania innej pracy zarobkowej przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (DzU nr 79, poz. 402).</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#KazimierzPrzybysz">Od 1990 r. delegowanie do Polski niemieckich nauczycieli za pośrednictwem Ministerstwa Edukacji Narodowej odbywa się na podstawie specjalnego programu rządowego, którego realizację po stronie niemieckiej koordynuje wspomniany przeze mnie Federalny Urząd Administracyjny - Centralna Instytucja ds. Szkolnictwa za Granicą (BVA - ZfA). Na podstawie opracowywanego co roku zapotrzebowania oraz możliwości BVA - ZfA kierowanie nauczycieli niemieckich do poszczególnych szkół i nauczycielskich kolegiów języków obcych w Polsce odbywa się w porozumieniu i za zgodą Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#KazimierzPrzybysz">Od roku szkolnego 1992/1993 liczba nauczycieli niemieckich delegowanych za pośrednictwem BVA-ZfA utrzymuje się na podobnym poziomie, tj. 100–115 nauczycieli rocznie. W bieżącym roku szkolnym BVA-ZfA delegowała do pracy w Polsce 115 nauczycieli języka niemieckiego, w tym 20 do szkół średnich, 63 do nauczycielskich kolegiów języków obcych, 26 do szkół podstawowych w regionie zamieszkanym przez mniejszość niemiecką oraz 6 nauczycieli do Ośrodka Szkolenia Nauczycieli w Niwkach w woj. opolskim. Chcę dodać, że spośród owych 115 nauczycieli ok. 50 pracuje w regionie śląskim.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł Joachim Czernek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JoachimCzernek">Panie ministrze, jak duże są potrzeby, jeśli chodzi o zatrudnienie nauczycieli z Republiki Federalnej Niemiec? Czy rząd niemiecki deleguje taką liczbę nauczycieli, która pokrywa nasze potrzeby? A co do wspomnianej zasady wzajemności - czy mamy rozeznanie, ilu polonistów potrzebnych jest w Republice Federalnej Niemiec i czy takie potrzeby zostały zgłoszone? I ostatnie pytanie dodatkowe: Co jeszcze stoi na przeszkodzie, żeby wspomniane porozumienie podpisać, oprócz tego, co pan minister raczył w odpowiedzi przedstawić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze pan poseł Helmut Paździor.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#HelmutPaździor">Panie ministrze, czy nauczyciele ci są zobowiązani do prowadzenia kursów językowych w czasie wakacji i czy za te kursy przysługuje im dodatkowe wynagrodzenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KazimierzPrzybysz">Odpowiadam na pytania. Nie wiem, czy to usatysfakcjonuje panów posłów, bo to są bardzo szczegółowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#KazimierzPrzybysz">Jeśli chodzi o nauczycieli języków zachodnioeuropejskich, to potrzeby, panie pośle, kształtują się na poziomie 8 tys. osób. To są głównie potrzeby w zakresie języka angielskiego. Trudno mi powiedzieć, jakie są rzeczywiste potrzeby, jeśli chodzi o język niemiecki. Są one znaczne, na pewno co najmniej kilkuset nauczycieli byłoby potrzebnych. Nauczycielskie kolegia języków obcych każdego roku kształcą ok. 2 tys. nauczycieli języków, ale państwo wiedzą, że ponad 60% podejmuje pracę poza szkolnictwem, poza edukacją z uwagi na możliwości wyższych zarobków.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#KazimierzPrzybysz">Czy są potrzeby, jeśli chodzi o nauczanie języka polskiego w RFN? Tak, zwłaszcza w północnych landach jest pewien renesans nauczania języka polskiego, duże zapotrzebowanie. Natomiast brak negocjacji w sprawie klauzuli wzajemności powoduje, że rząd polski czy ministerstwo nie może do pracy w RFN delegować nauczycieli języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#KazimierzPrzybysz">Jakie są przeszkody? Wymieniłem te, które istnieją - to są dwa obszary różnicy poglądów między stronami. Natomiast pytanie dotyczy tego, jakie są szanse zawarcia porozumienia. Nie potrafię, panie pośle, odpowiedzieć, dlatego że nie Ministerstwo Edukacji Narodowej jest negocjatorem porozumienia, tylko Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Myślę, że minister spraw zagranicznych byłby bardziej kompetentny, by precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie o stan zaawansowania negocjacji. Są to trudne sprawy, one ciągną się, jak panu wiadomo, od paru lat.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#KazimierzPrzybysz">Czy nauczyciele niemieccy są zobowiązani do prowadzenia kursów języka niemieckiego? Według mojej wiedzy - nie. Mają natomiast wyższe pensum - nie 18, a 25 godzin - i w pełni je realizują. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Krzysztofa Luksa z Unii Wolności o zadanie pytania w sprawie braku konsultacji z NSZZ „Solidarność” Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej w kwestiach dotyczących administracji publicznej, adresowanego do ministra — szefa Urzędu Rady Ministrów. Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów pan Kazimierz Korona.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrzysztofLuks">Panie ministrze, zacznę od wyrazów uznania, bo już wczoraj skontaktował się ze mną pan dyrektor Kołtun z biura kadr Urzędu Rady Ministrów i przedstawił mi wstępne wyjaśnienia. Te sprawy zostały skierowane do Komisji Trójstronnej, rzecz jednak w tym, że Sekcja Krajowa Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej NSZZ „Solidarność” uważa, i chyba nie bez słuszności, że poza sprawami leżącymi w gestii Komisji Trójstronnej jest cały obszar spraw związkowych, które powinny być rozstrzygane w kontaktach dwustronnych - między pracownikami a pracodawcą, w tym przypadku organem administracji publicznej. Chciałbym przy tym zaznaczyć, że Urząd Rady Ministrów czy administracja rządowa nie jest jedynym adresatem tego pytania, bo rzecz dotyczy także samorządów. Chodzi tu o to, czy widzi się możliwość wprowadzenia normalnych kontaktów między pracodawcą a pracobiorcą w administracji rządowej, tak jak to się dzieje w gospodarce. Skoro prawo dopuszcza związki zawodowe w administracji, to one powinny mieć możliwość współdziałania z pracodawcami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan minister będzie uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KazimierzKorona">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiadając z upoważnienia ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów na zapytanie pana posła Krzysztofa Luksa, pragnę przedstawić odpowiednie informacje i wyjaśnienia w tej sprawie. Odpowiedź będzie miała jednak charakter ogólny, gdyż również pytanie, tak jak pan poseł powtórzył je dzisiaj, ma charakter ogólny.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#KazimierzKorona">W świetle aktualnego stanu prawnego w urzędach państwowych mogą funkcjonować różne związki zawodowe. Zasady ich funkcjonowania, zadania i uprawnienia określa ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. W urzędach państwowych funkcjonują zakładowe organizacje związkowe, które w większości wchodzą w skład Sekcji Krajowej Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej NSZZ „Solidarność”. Wspomniana sekcja wchodzi w skład Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Na mocy stosownych upoważnień Komisji Krajowej sekcja ta jest stroną uzgodnień i negocjacji w sprawach pracowniczych objętych zakresem działania związków zawodowych. Minister — szef Urzędu Rady Ministrów zawsze wyrażał wolę współpracy z Sekcją Krajową w rozwiązywaniu konkretnych problemów zgłaszanych przez związek zawodowy i kontakty z Sekcją Krajową Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej — zarówno korespondencyjne, jak i bezpośrednie, ale w konkretnych sprawach — miały miejsce (np. sprawa ulg komunikacyjnych czy regionalna sprawa, której rozstrzygnięcie ma jednak szersze znaczenie, współpracy związku zawodowego z wojewodą bialskopodlaskim).</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#KazimierzKorona">W początkach 1994 r. Sekcja Krajowa podjęła temat podpisania z ministrem - szefem Urzędu Rady Ministrów porozumienia, które określałoby zasady i tryb wzajemnej współpracy w zakresie rozwiązywania problemów nurtujących środowisko pracowników administracji rządowej. Pomimo długotrwałych dyskusji nie osiągnięto porozumienia co do treści dokumentu, jak również co do prawnej podstawy podpisania takiego porozumienia przez ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów. Dodam tylko, że chodziło głównie o to, czy minister - szef URM może deklarować coś więcej niż to, co dotyczy Urzędu Rady Ministrów. Prawnicy mieli zastrzeżenia. Sprawa ta, również z tego względu, została przekazana przez ówczesnego ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów do Komisji Trójstronnej. W wyniku dwóch posiedzeń powołanego przez Komisję Trójstronną zespołu roboczego nie osiągnięto, niestety, porozumienia, natomiast strony sformułowały swoje stanowiska, które na dzień dzisiejszy są aktualne.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#KazimierzKorona">Strona związkowa dąży do podpisania porozumienia, uzasadniając to tym, że przepisy ustawy o związkach zawodowych, zwłaszcza w tzw. terenie, nie są przestrzegane, i prezentuje problemy, które nie mogą być przedmiotem zainteresowania związku zawodowego, np. opiniowanie przez związek zawodowy kandydatów na wojewodów i inne stanowiska kierownicze, opiniowanie aktów prawnych z zakresu reformy administracji, które nie obejmują regulacji sytuacji pracowników reformowanych urzędów, czy też zagadnienia naruszające autonomię partnerów socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#KazimierzKorona">Strona rządowa natomiast uważa, iż obowiązujące w tym zakresie prawo jest dostatecznie precyzyjne, aby w administracji były przestrzegane uprawnienia organizacji związkowych. Wyraziła również po raz kolejny gotowość do dyskusji i rozwiązywania konkretnych problemów w miarę ich zgłaszania przez Sekcję Krajową lub poszczególne zakładowe organizacje związkowe.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#KazimierzKorona">Przyjmując, iż mogą zdarzać się przypadki nierespektowania przez kierowników urzędu ustawowych uprawnień związkowych, pismem z dnia 28 czerwca 1995 r. prezes Rady Ministrów przypomniał ministrom - kierownikom urzędów centralnych i wojewodom o obowiązku partnerskiego traktowania organizacji związkowych i przestrzegania zasad współdziałania ze związkami zawodowymi zgodnie z przepisami obowiązującego w tym zakresie prawa.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#KazimierzKorona">Aktualnie planowane jest na wniosek Sekcji Krajowej spotkanie z ministrem - szefem Urzędu Rady Ministrów. Termin spotkania ustalony zostanie po sprecyzowaniu przez sekcję konkretnych tematów, które powinny być omówione. Minister - szef Urzędu Rady Ministrów jest zainteresowany takim spotkaniem, jednakże musi być ono poświęcone konkretnym sprawom, które mieszczą się w ustawowym zakresie działania związku zawodowego, jak również i ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#KazimierzKorona">Kwestia, którą pan również podniósł troszkę szerzej - czy związki zawodowe i jaka jest ich rola w administracji samorządowej. Można by przyjąć, że podobna jak tu, ale wiemy, że samorząd ma swoje prawo, którym się kieruje i musiałaby być tu wyraźna wola nie tylko zarządów, ale i rad gmin. Wydaje mi się, że jest to sprawa do rozstrzygnięcia w przyszłości. Reprezentując ministra - szefa URM mogę powiedzieć jedno: na pewno minister ani rząd nie może nakazać, to jest rzecz oczywista, jaką drogę wybrać, ażeby w administracji samorządowej związki miały również pełne prawa. Do końca nie chciałbym tutaj tego rozstrzygać.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KrzysztofLuks">Dziękuję panu ministrowi za wyjaśnienie. Nie oczekiwałem od pana ministra jakiegoś stanowiska w sprawie stosunków związki zawodowe - administracja samorządowa, to jest dla mnie oczywiste; zaznaczyłem na wstępie, że nie jest pan jedynym adresatem tego pytania. Urząd Rady Ministrów jest bardzo wyraźnym adresatem, samorządy... Miałbym tylko prośbę: Czy mógłbym otrzymać pańską odpowiedź na piśmie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#KazimierzKorona">Proszę bardzo, jest to troszkę pobazgrane, przepraszam. Mogę to dać albo mogę dostarczyć...</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Luks: Rozumiem. Chodzi po prostu o to, że to byłby najprostszy sposób poinformowania krajowej sekcji o odpowiedzi na to pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czas przeznaczony na zapytania został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktów 13 i 14 porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#OlgaKrzyżanowska">13. Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#OlgaKrzyżanowska">1) pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym;</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#OlgaKrzyżanowska">2) poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#OlgaKrzyżanowska">14. Rządowy program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży „Promocja aktywności zawodowej młodzieży” wraz ze sprawozdaniem komisji o tym programie i projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Jana Lityńskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Wiśniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanLityński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt wznowienia dyskusji na temat problemów bezrobocia. Zaszczyt ten jest o tyle istotny, że zawsze po przerwie rozmawiamy w małym gronie, w gronie specjalistów, przez co dyskusja może być bardziej konkretna.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanLityński">Z radością zauważyłem, że opinie na temat zjawiska, jakim jest bezrobocie, niezależnie od kierunku politycznego, dość zbliżają się do siebie. Otóż wydaje się, że przekonanie, iż wysokie bezrobocie nie jest wynikiem — chociaż mówił trochę o tym pan poseł Dyduch — działalności „niewidzialnej ręki rynku”, lecz po prostu spadkiem po gospodarce nakazowo-rozdzielczej i planowej jest już w tej chwili powszechne, niekwestionowane. Jeżeli bowiem przypomnimy sobie tę gospodarkę niedoboru, gospodarkę niskiej produkcji, niskiej jakości, której nieodłącznym elementem były braki i buble, to jest oczywiste, że kiedy się przechodzi z tej gospodarki księżycowej do gospodarki normalnej, to musi się ujawnić skala ukrytego bezrobocia. I to ukryte, ogromne bezrobocie zamieniło się po prostu w bezrobocie jawne, co dla wielu ludzi stało się nieszczęściem, co dla gospodarki jest być może plagą, ale niewątpliwie o znacznie mniejszym wymiarze niż plaga złej gospodarki i marnotrawstwa.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanLityński">O ile bezrobocie jest nieuchronne, o tyle pewnym towarzyszącym mu zjawiskom można zapobiegać, można je przewidywać, a także ograniczać. Nie wydaje się natomiast słuszne - i o tym w tej chwili przekonana jest chyba również koalicja rządząca - że tym zjawiskom można przeciwdziałać głosząc hasło walki z bezrobociem. Otóż hasło walki z bezrobociem jest w istocie hasłem stwarzającym złudzenie, że istnieją działania państwa, które mogą podtrzymać dawną gospodarkę socjalistyczną i związane z tym fałszywe bezpieczeństwo socjalne. Niestety, obecna koalicja nie jest tu bez grzechu, hasła te były bowiem przez nią w jakiś sposób lansowane, w trakcie kampanii wyborczej były złożone pewne obietnice. Powiedziałbym, że dobrze się stało, iż te obietnice nie zostały zrealizowane. Dzięki temu możemy obserwować, o czym mówił pan minister Manicki, spadek bezrobocia w warunkach wzrostu gospodarczego, albowiem właśnie nie walka z bezrobociem, lecz tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego jest w istocie formą przeciwdziałania wszystkim złym zjawiskom towarzyszącym bezrobociu. Przyrost miejsc pracy następuje bowiem nie w wyniku dotacji do deficytowych przedsiębiorstw, nie w wyniku podtrzymywania przedsiębiorstw, które nie produkują na rynek, a robią produkcję dla produkcji, lecz w wyniku tworzenia warunków do powstawania nowych, prężnych, przede wszystkim małych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#JanLityński">Powiedziałbym, że koalicja rządząca - i tu można by wymieniać kolejne ustawy - nie zawsze jest w tym konsekwentna. Wiele ustaw przeciwdziała, a w każdym razie nie pomaga, powstawaniu nowych przedsiębiorstw. Wiele jest ustaw uderzających, może pośrednio, rykoszetem w rozwój przedsiębiorczości. Niemniej jednak trzeba, jako pewną całość, ocenić pozytywnie - że nie było zdecydowanych działań, które mogłyby zabezpieczać nas przed wysokim bezrobociem, a jednocześnie dławić gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#JanLityński">I ogólnie, jeżeli państwo się stosunkowo mało wtrąca w gospodarkę, a dąży - poprzez zmniejszenie kosztów pracy, podatków, odpisów na różnego typu świadczenia - do rozwoju przedsiębiorczości, to jednocześnie przeciwdziała bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#JanLityński">Pan minister Manicki opisał tu trzy obszary, trzy dziedziny, które, szczególnie w odniesieniu do bezrobocia, muszą niepokoić. Jest to przede wszystkim zjawisko długotrwałego bezrobocia, zjawisko bezrobocia wśród młodzieży, szczególnie wśród absolwentów, i zjawisko strukturalnego bezrobocia regionalnego. Oczywiście, te trzy dziedziny bardzo ściśle się ze sobą łączą. Tam, gdzie mamy do czynienia z bezrobociem strukturalnym, mamy do czynienia także z bezrobociem długotrwałym. Gdy ludzie pozostają bardzo długo bez pracy, stają się jak gdyby zawodowymi bezrobotnymi. Tam mamy także zjawisko szczególnie ostre - duże bezrobocie wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#JanLityński">I rzeczywiście szczególnie tych trzech dziedzin musi dotyczyć interwencja państwa, nie tylko poprzez mechanizmy ekonomiczne, ale niekiedy także i budżetowa. Dlatego należy przyjąć z uznaniem bodajże zmianę 14 dotyczącą nowego art. 35a, który mówi o pewnych zasadach polityki regionalnej w stosunku do regionów szczególnie zagrożonych wysokim bezrobociem, w których może dojść do zapaści gospodarczej. Ale, oczywiście, także i ta interwencja musi być interwencją systemową, nie może polegać na podtrzymywaniu starych dziedzin przemysłu. Można to obserwować szczególnie w woj. wałbrzyskim, gdzie przez wiele lat zwlekano z odważnymi decyzjami - z różnych powodów. Można znajdować tego przyczyny nie tylko w rządach obecnej koalicji. Bardzo dużo pieniędzy poszło na dotacje, a nie na rzeczywisty rozwój.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#JanLityński">Chciałbym skupić się na bezrobociu wśród młodzieży, albowiem głównie tego dotyczy nowelizacja rządowa. Pozostała część nowelizacji rządowej dotyczy pewnego dyscyplinowania w sferze bezrobocia. Chcę zwrócić uwagę, że popieramy waloryzację cenową zasiłków, jednakże wydaje nam się, że przyjmowanie w ustawie liczby 2600 tys. jako liczby wyjściowej, jest niezbyt uzasadnione. Wolałbym, żeby rząd wyszedł z propozycją pewnego mechanizmu przeznaczenia tego, wysokości zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o część poświęconą bezrobociu wśród absolwentów i działaniom aktywizującym, z przyjemnością stwierdzam, że w ogromnej większości przypadków propozycja rządowa jest bliska temu, co proponowaliśmy. Znowu można by zapytać, dlaczego dopiero po dwóch latach działania koalicji rządowej. Ale oczywiście wtedy, gwoli sprawiedliwości, trzeba by zadać pytanie, dlaczego przedtem nie podjęto tego typu działań.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#JanLityński">Jest to krok bardzo odważny, który będziemy popierać - aby absolwenci nie otrzymywali zasiłków, lecz pieniądze w postaci stypendiów, dodatków za pewną aktywność. Tu należy postawić pytanie, dlaczego te stypendia mają być tak niskie, dlaczego mają wynosić 1/50 najniższego wynagrodzenia za każdy dzień roboczy. Być może należałoby nieco je zwiększyć. Podobnie należałoby się zastanowić - pan poseł Wiśniewski, który będzie po mnie mówił na ten temat, będzie bardzo głośno grzmiał, ja pozwolę sobie wyrazić to dosyć łagodnie - dlaczego absolwenci mają być pozbawieni uprawnień pracowniczych, ale myślę, że to jest sprawa do przedyskutowania w komisji.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#JanLityński">Uważam, że jedno musi się zmienić. Są tam różnego typu formy wspomagania aktywności absolwentów i wydaje mi się, że w pewnym miejscu w ustawie zamiast słów: „urząd pracy może”, powinny być słowa: „urząd pracy powinien”. Urząd pracy w jakimś określonym czasie powinien coś absolwentowi zaproponować. To nie może być tak, że absolwent ma proponować, a urząd pracy może dać mu stypendium, zaproponować jakąś pracę czy skierować go gdzieś na naukę. Urząd pracy powinien być zobowiązany do jakiejś formy aktywnego działania wobec absolwenta i wówczas odebranie zasiłku absolwentowi będzie celowe i uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-243.11" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o stosunek do bezrobocia wśród młodzieży, to po raz pierwszy usłyszeliśmy z ust przedstawiciela koalicji o konieczności zmian systemu edukacji. Przez wiele lat szkoły zawodowe to był rodzaj fabryki bezrobotnych i tu potrzebna jest generalna zmiana. Trzeba zwrócić uwagę na to, że konsekwentny opór wielu środowisk wobec reformy szkolnictwa, był w istocie działaniem na rzecz zwiększenia bezrobocia wśród młodych ludzi, szczególnie absolwentów uczelni.</u>
          <u xml:id="u-243.12" who="#JanLityński">Należałoby także pomyśleć - nie ma o tym w projekcie, nie wiem, czy jesteśmy w stanie w tej chwili to uwzględnić - o pewnym uelastycznieniu systemu wynagrodzeń. Być może, dla absolwentów najniższe wynagrodzenie w tej chwili może stanowić pewną barierę i może rodzić bezrobocie. Może trzeba tu wymyślić jakieś inne formy dotowania pracy absolwenta, których elementy już są, a może nie należałoby absolwentów obejmować umowami o najniższym wynagrodzeniu, ponieważ zbyt wysokie windowanie najniższego wynagrodzenia w sposób oczywisty rodzi bezrobocie wśród ludzi młodych.</u>
          <u xml:id="u-243.13" who="#JanLityński">Jeżeli chodzi o opinie związków zawodowych, chciałem zwrócić uwagę, że to jeden ze związków zawodowych proponuje zróżnicowanie zasiłków i uważam, że jest to propozycja bardzo słuszna. Nie powinno być tak, że ten sam zasiłek otrzymuje człowiek z wieloletnim stażem, który ma wysokie zarobki, i człowiek, który praktycznie nie pracował, albo przepracował pół roku i otrzymuje taki zasiłek, jak ktoś, kto ma 30-letni staż pracy i zostaje zwolniony, gdyż jego zakład pracy upada.</u>
          <u xml:id="u-243.14" who="#JanLityński">Myśmy to wprowadzali na początku, w 1991 roku. Niestety odeszliśmy od tego z powodów budżetowych, ale należy dążyć do jak najszybszej zmiany tej sytuacji, przy czym nie wydaje mi się, aby rozwiązanie polegające na tym, że obciąży się jeszcze koszta pracy pod pozorem wprowadzania ubezpieczeń, było rozwiązaniem właściwym. Jeżeli uda nam się znaleźć, a myślę, że powinniśmy do tego jak najszybciej dążyć, przy tych samych obciążeniach, czyli przy odpisie 3% na Fundusz Pracy, rozwiązanie różnicujące zasiłki, będzie to istotny krok naprzód. Może chociaż znaleźlibyśmy sposób na różnicowanie zasiłków w rejonach szczególnie zagrożonych bezrobociem lub tam, gdzie istnieje bezrobocie strukturalne.</u>
          <u xml:id="u-243.15" who="#JanLityński">Na koniec jeszcze dwie uwagi. Po pierwsze, od tego zacząłem, mamy podobne spojrzenie różnych ugrupowań politycznych na bezrobocie - pomimo różnego sposobu myślenia o gospodarce to zbliżenie jest zjawiskiem pozytywnym - nie chodzi o to, żeby ścigać się, kto był pierwszy, co niestety w projekcie rezolucji występuje, kto coś pierwszy zrobił i kto jest winien, lecz o to, żeby rozwiązywać rzeczywiste problemy. Cała świadomość, że w dziedzinie bezrobocia nie dokonamy cudów, natomiast możemy rzetelnymi poczynaniami działać na rzecz zmniejszenia negatywnych skutków towarzyszących bezrobociu, jest świadomością pozytywną i należy tę wspólną płaszczyznę wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-243.16" who="#JanLityński">I druga sprawa, już taka ostatnia, na sam koniec. Nie widzę absolutnie powodów, aby ustawa miała mieć charakter pilny. Ustawy o charakterze pilnym są bardzo częste w tej komisji, w dziedzinie polityki społecznej, i to stwarza wrażenie, niekiedy, powiedziałbym, słuszne, że zamiast działań na rzecz perspektyw, dziedzina polityki społecznej jest dziedziną oszczędności budżetowych. Mam nadzieję, że rząd w tym wypadku zrezygnuje z trybu pilnego i będzie mógł normalnie procedować nad tą ustawą, a nie pod biczem trybu pilnego, pod biczem budżetowym, bo wtedy rozwiązania, jak uczy doświadczenie, są bardzo niedobre.</u>
          <u xml:id="u-243.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Lityński z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Stanisława Wiśniewskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Ryszard Burski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#StanisławWiśniewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiając rządowy program promocji aktywności zawodowej wśród młodzieży, należy uświadomić sobie pewne fakty.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#StanisławWiśniewski">W ciągu ostatnich pięciu lat z wszystkich typów, polskich szkół wyszło ponad 2 mln absolwentów. Co roku bez możliwości znalezienia pracy pozostaje około 200 tysięcy młodych ludzi. Dziwimy się, że w Polsce narasta przestępczość, że narasta frustracja wśród młodego pokolenia, że młodzi ludzie podlegają bardzo intensywnej degradacji moralnej.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#StanisławWiśniewski">Ten program nie jest pierwszy. Jako działacz związkowy miałem do czynienia z dwoma programami, które miały zwalczać bezrobocie i przeciwdziałać mu wśród młodego pokolenia. Co się stało? W ciągu tych pięciu lat z tej całej grupy absolwentów tylko 6% podlegało przeszkoleniu, to znaczy miało możliwość podwyższenia swoich kwalifikacji zawodowych. Również tylko około 6% młodych ludzi otrzymało pożyczki na uruchomienie własnej działalności gospodarczej. Około 10% ludzi znalazło pracę poprzez rejonowe urzędy pracy. Taka jest skala zjawiska na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#StanisławWiśniewski">Unia Pracy dostrzega pewną patologię, która występuje w tym środowisku. Jest to patologia polegająca na tym, że młody człowiek idzie do urzędu pracy po to, żeby dostać pieczątkę, dostać zasiłek, aby móc przez ten rok, kiedy ma prawo do zasiłku, pozostawać poza rynkiem pracy. Ale nie było do tej pory działań ze strony różnych rządów, aby to zjawisko zminimalizować. Sądzę, że ten program rządowy, który był tematem obrad dwu połączonych komisji, jest dobrą wizją tego, co należy robić, chociaż źle się stało, że nie jest on rozpatrywany wspólnie z tym nowym programem rządowym, który dotyczy całości problemu bezrobocia w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#StanisławWiśniewski">Dlatego też Unia Pracy Klub Parlamentarny będzie głosować za przyjęciem sprawozdania przedłożonego Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#StanisławWiśniewski">Unia Pracy nie zgłasza również zastrzeżeń co do przedłożenia poselskiego zawartego w druku nr 1318. Uważamy, tak jak mówił przedstawiciel wnioskodawców, że są to propozycje, które porządkują, uszczegółowiają pewne przepisy funkcjonujące w dotychczasowej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#StanisławWiśniewski">Unia Pracy ma jednak bardzo zasadnicze zastrzeżenia co do przedłożenia rządowego zawartego w druku nr 1373. Panie ministrze, w uzasadnieniu trybu pilnego rząd pisze: „Program ten wskazuje na konieczność wprowadzenia w jak najszybszym czasie różnorodnych zachęt i preferencji zarówno dla pracodawców, jak też młodzieży w celu ograniczenia bezrobocia i jego skutków”. Jeśli można w tym projekcie znaleźć pewne nowe preferencje kierowane w stronę pracodawców, to nie ma ani jednej zachęty, ani jednej preferencji, która byłaby kierowana do środowiska absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#StanisławWiśniewski">Proponujecie państwo uchylenie przepisów przewidujących prawo do pobierania zasiłków przez bezrobotnych absolwentów. Oznacza to, że żaden z absolwentów nie będzie miał nawet minimalnego zabezpieczenia materialnego. W to miejsce proponujecie państwo wprowadzenie dla absolwentów stypendium w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia. Jeśli można się zgodzić, że należałoby zróżnicować wartość zasiłku otrzymywanego przez bezrobotnych, którzy podjęli pracę i po pewnym czasie ją utracili — w stosunku do wartości zasiłku dla absolwentów, to przecież nie można, panie ministrze, pisać, że od stypendium nie będzie opłacana składka na ubezpieczenie społeczne, że okresy pobierania stypendiów nie będą podlegały zaliczeniu do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze i ubezpieczeniowe. Przecież chcecie państwo również w art. 31 skreślić ust. 2, a w ust. 5 skreślić wyrazy „i 2”. O co tu chodzi? Art.31 ust. 2 stanowi: „Świadczenia wymienione w art. 16 ust. 5 pkt. 1 i 3 przysługują również absolwentom”. O co chodzi w art. 16? O to, żeby również absolwentom przysługiwały świadczenia wynikające z uprawnień pracowniczych, m.in. takie jak: zasiłki porodowe, rodzinne, pielęgnacyjne, macierzyńskie, wychowawcze, żeby również tymże absolwentom przysługiwały świadczenia zakładów opieki zdrowotnej. Pytam zatem, kim ma być w takim razie absolwent, jaki ma być jego status, kiedy nie będzie on pracownikiem? Skierowany na staż absolwent nie byłby pracownikiem, a więc kim? Widmem? Osobą, która nie ma żadnych uprawnień i żadnych zabezpieczeń? Proszę o jasną, czytelną odpowiedź. Ja wiem, o co tu chodzi. Chodzi po prostu o to, że ani Fundusz Pracy, ani pracodawca nie będą chcieli płacić składki na ubezpieczenie społeczne. I na to nie można pozwolić! Jest to naruszanie elementarnych praw ludzkich! Przecież ten człowiek jako absolwent na stażu pracy nie będzie krążył po zakładzie, będzie wykonywał określone czynności produkcyjne. Będzie zdobywał wyższe kwalifikacje. Jeśli nie chcemy mu dawać wynagrodzenia, to dajmy mu dodatek czy zasiłek stażowy określonej wartości, ale zagwarantujmy mu wszelkie uprawnienia pracownicze, bo on się staje pracownikiem.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#StanisławWiśniewski">Kolejne pytanie. Co się stanie z takim absolwentem bez uprawnień pracowniczych, kiedy on skończy 12-miesięczny staż pracy, a pracodawca nie będzie chciał nawiązać z nim trwałego stosunku pracy? Stanie się on bezrobotnym bez prawa do zasiłku. Przecież to jest jasne, logiczne. Dziwię się, panie ministrze, że pan jako długoletni świetny działacz związkowy wpuszcza takie kwity do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#StanisławWiśniewski">Następna sprawa. Zgadzamy się — mówię to w imieniu klubu Unii Pracy — że być może z różnych względów należałoby zmienić sposób waloryzacji zasiłków dla bezrobotnych, nie tak jak rośnie średnia płaca, ale tak jak rosną koszty utrzymania. Ale przecież, panie ministrze, z partnerami społecznymi, a myślę tu o OPZZ, o „Solidarności”, był konsultowany całkiem inny projekt, inne były wartości tych zasiłków. Proponowaliście państwo, że zasiłek dla bezrobotnego będzie wynosił nie 260 zł, a 305 zł, że w regionach szczególnie zagrożonych bezrobociem nie będzie to 150% tego najniższego w tej chwili zasiłku, lecz będzie to 440 zł. No więc albo się konsultuje projekty i później się trzyma tych ustaleń, albo nie, bo opinie tak OPZZ, jak i „Solidarności” są bardzo krytyczne i bardzo powściągliwe wobec tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#StanisławWiśniewski">Również nie do przyjęcia jest dla nas to, że bezrobotny, który podejmuje pracę w ramach prac interwencyjnych czy robót publicznych, nie będzie miał prawa do pełnego zasiłku, do pełnego okresu pobierania zasiłku, jakie ma normalny bezrobotny, który podejmie pracę i po pewnym czasie ją utraci. Jaka jest różnica między pracą bezrobotnego w systemie normalnie funkcjonujących zakładów a pracami interwencyjnymi, do których ten bezrobotny może być również skierowany - do tego samego podmiotu gospodarczego? Gdzie tu jest równość obywateli wobec prawa?</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#StanisławWiśniewski">Jest cały szereg szczegółowych zastrzeżeń, ale czas mój mija. Dlatego też z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Unii Pracy stwierdzam, że jesteśmy za przyjęciem sprawozdania dwu połączonych komisji odnoszącego się do rządowego programu i za skierowaniem poselskiego projektu pod obrady stosownych komisji. Ale również w imieniu Unii Pracy zgłaszam formalny wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-245.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Wiśniewski w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan minister prosił o głos? Rozumiem, że poza kolejnością, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MaciejManicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poprosiłem o głos poza kolejnością, albowiem jedną sprawę chciałbym sprostować bezpośrednio po wystąpieniu, aby uniknąć odpowiadania, a w zasadzie sprostowania po dłuższym czasie, co może być niezrozumiałe szczególnie dla tych, którzy słuchają tej debaty, nie będąc obecnymi na sali. Jeśli chodzi o większość problemów poruszonych przez pana posła Wiśniewskiego, to oczywiście ja się do nich odniosę pod koniec tej debaty. Natomiast chciałbym sprostować oczywistą nieprawdę, iż absolwent, który w okresie odbywania stażu będzie otrzymywał stypendium - stypendium, od którego nie będzie pobierana składka ZUS - zostaje pozbawiony wszelkich praw pracowniczych. Panie pośle, podejrzewam, że pan po prostu nie przeczytał ustawy, że pan sięgnął wyłącznie do uzasadnienia tej ustawy, trzeba zaś czytać również przepisy, bo uzasadnienie jest tylko uzupełnieniem tych przepisów. Jeśli chodzi o kwestię, którą pan poseł podniósł, w art. 37b w ust. 5 jest wyraźnie napisane, panie pośle, że właśnie dlatego, że nie będzie ubezpieczenia, świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych powstałych w okresie tego szkolenia finansowane są z Funduszu Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Słucham, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Wiśniewski: Sprostowanie, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, to jest polemika. Jeżeli pan chce zabrać głos, to proszę, ale tylko w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#StanisławWiśniewski">Panie ministrze, bardzo przepraszam, ale jestem zbyt odpowiedzialnym człowiekiem, żeby pozwalać sobie na nieznajomość ustaw, o których mam zaszczyt mówić w imieniu klubu. W rozdziale: Aktywizacja zawodowa absolwentów, w art. 37a ust. 2 zapisano, z czym się absolutnie zgadzam, że świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (to są 2 przypadki: wypadek i choroba zawodowa), powstałych w okresie szkolenia - z wyjątkiem renty inwalidzkiej, co już wchodzi w zakres systemu ubezpieczeniowego, lub rodzinnej - finansowane są z Funduszu Pracy. Zacytowałem skreślenie art. 31 ust. 2, który ma powiązanie z art. 16 ust. 5 pkt. 1 i 3, gdzie mówi się o absolwentach, którym przysługują określone świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego i z tytułu praw pracowniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Ryszarda Burskiego o zabranie głosu w imieniu klubu KPN. Następnym mówcą będzie pan poseł Andrzej Gąsienica-Makowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#RyszardBurski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w dyskusji nad przewidzianymi w tej łącznej debacie projektami ustaw o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, nad rządowym programem przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży oraz projektem uchwały, należy stwierdzić, że w zasadzie zakres tematyczny i merytoryczny sprowadza się do problematyki zawartej w programie „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”. Zarówno Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej, jak i Związek Zawodowy „Kontra”, który mam zaszczyt reprezentować, takie stanowisko przedstawiają. Naszym zdaniem dotychczasowa rządowa polityka przeciwdziałania masowemu, strukturalnemu i długookresowemu bezrobociu jest sprowadzona do pasywnego ograniczania skutków polityki gospodarczej rządu; nie ogranicza przyczyn gospodarczych bezrobocia, a tylko łagodzi skutki. Sytuacja jest tym groźniejsza, że w latach 1996–2005 wystąpi największy w okresie powojennym przyrost ludności w wieku produkcyjnym, w wysokości ponad 2 mln osób. Kilkakrotnie już z tego miejsca o tym mówiłem. W 1994 r. stopa bezrobocia wśród młodzieży do 24 lat wynosiła 31,7%, wśród młodzieży w wieku 25–34 lata — ponad 15%, można więc stwierdzić, że start zawodowy młodzieży jest coraz trudniejszy. Wśród bezrobotnej młodzieży dość liczną grupę tworzą absolwenci różnego rodzaju szkół. W końcu 1994 r. stanowili oni 21,4% bezrobotnej młodzieży oraz 7,4% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy. Oznacza to, że pod koniec 1994 r. bezrobotnych absolwentów szkół było 210 tys.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#RyszardBurski">Wiadomo, że największym skarbem każdego narodu są ludzie, a przede wszystkim młodzież. Najgroźniejszym przestępstwem ostatniego 6-lecia jest strategia niszczenia tego skarbu. Zapotrzebowanie młodzieży szkolnej na pomoc socjalną w ostatnim okresie jest ogromne i stale się zwiększa. Mój klub zgadza się z tezą zawartą w programie, że najważniejszymi przyczynami bezrobocia wśród młodzieży są dwie grupy czynników: po pierwsze, czynniki gospodarcze, to znaczy zmiany strukturalne w gospodarce czy recesja gospodarcza, a są to skutki polityki gospodarczej kolejnych rządów, z obecnym włącznie. Po drugie, czynniki strukturalne, wynikające z niedostosowania rozmiarów i struktury kształcenia młodzieży, będące efektem nieelastycznej polityki edukacyjnej. W dokumencie przyjęto definicję młodzieży opartą na kryterium demograficznym jako populacji osób w wieku 15–24 lat, zgodnie z międzynarodowymi standardami. Taka kategoria jednak jest z założenia niejednorodna, obejmuje zarówno młodzież uczącą się, stanowiącą potencjalne zasoby siły roboczej, jak również absolwentów występujących na rynku pracy głównie jako osoby nie pracujące i poszukujące pracy bądź bierne zawodowo. W zakresie reformy kształcenia przedstawiono cząstkowe rozwiązania o charakterze doraźnym. Nie zostały jednak precyzyjnie określone cele perspektywiczne i preferencje rządu w tym zakresie. Nadal w systemie kształcenia młodzieży nie uwzględnia się potrzeb rynku pracy, tym samym szkoły nadal będą produkować takich absolwentów, których rynek pracy nie będzie w stanie zagospodarować. Program nie daje odpowiedzi na wiele pytań. Po pierwsze, czy reforma zmierza do wydłużenia cyklu kształcenia, czy takie pośrednie działanie ograniczające bezrobocie młodzieży jest celowe. Po drugie, czy efektem reformy ma być zmiana struktury zawodowej absolwentów na rzecz zwiększenia odsetka osób posiadających przygotowanie zawodowe kosztem udziału absolwentów z wykształceniem ogólnym, czy też przeciwnie. Po trzecie, czy zamierza się zweryfikować strukturę przestrzenną szkolnictwa zawodowego. Po czwarte, czy przewiduje się specjalne zróżnicowane rozwiązania w odniesieniu do tych kategorii absolwentów, którzy mają mniejsze szanse na rynku pracy, na przykład kobiet i absolwentów zamieszkałych na wsi.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#RyszardBurski">Program zmian edukacyjnych nie odwołuje się do diagnozy i oceny obecnego systemu jako punktu wyjścia do niezbędnych zmian celem przeciwdziałania bezrobociu absolwentów. W programie nie wykorzystano bogatego i aktualnego źródła informacji w tym zakresie, jakie stanowi przeprowadzone w listopadzie 1994 r. przez GUS badanie zawodowych losów absolwentów. W programie nie dostrzeżono możliwości wprowadzania elastycznego czasu pracy, skracania czasu pracy oraz zatrudnienia w krótszym wymiarze czasu jako metody zwiększania zatrudnienia. W dokumencie nie dostrzega się możliwości przeciwdziałania bezrobociu poprzez pobudzenie mobilności przestrzennej siły roboczej. Wśród absolwentów 2/3 nie założyło własnych rodzin. I jest to kategoria skłonna do ruchliwości przestrzennej. Skutki niedopasowania strukturalnego popytu i podaży siły roboczej przynajmniej częściowo można by złagodzić mobilnością.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#RyszardBurski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Charakteryzując poselski projekt ustawy z druku nr 1318, trzeba się zgodzić ze stwierdzeniem, że ma on na celu:</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#RyszardBurski">— Po pierwsze, naprawienie negatywnych dla bezrobotnych i nie zawinionych przez nich konsekwencji spowodowanych opublikowaniem ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu po kilku dniach od dnia jej wejścia w życie, a także brakiem odpowiedniego vacatio legis w zakresie niektórych zmian dotyczących warunków nabywania prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#RyszardBurski">— Po drugie, racjonalizację obowiązujących rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#RyszardBurski">— Po trzecie, wyeliminowanie niespójności i wątpliwości interpretacyjnych w wyniku dokonywania zmian o charakterze technicznym i redakcyjnym — mówił o tym poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#RyszardBurski">Ponadto proponowane zmiany nie spowodują dodatkowych skutków dla budżetu państwa, gdyż większość zmian ma charakter porządkujący. Natomiast regulacje zwiększające uprawnienia bezrobotnych zostaną zrekompensowane zmianami ograniczającymi te uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#RyszardBurski">Jeśli zaś chodzi o rządowy projekt ustawy z druku nr 1373 o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, generalnie mamy zastrzeżenia dotyczące:</u>
          <u xml:id="u-251.9" who="#RyszardBurski">— po pierwsze, zmiany zasad kształtowania wysokości zasiłku;</u>
          <u xml:id="u-251.10" who="#RyszardBurski">— po drugie, wprowadzenia w miejsce zasiłków dla bezrobotnych stypendiów — szerzej mówił o tym poseł Wiśniewski;</u>
          <u xml:id="u-251.11" who="#RyszardBurski">— po trzecie, trybu pilnego rozpatrywania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-251.12" who="#RyszardBurski">I popieram w imieniu klubu wniosek o zniesienie trybu pilnego.</u>
          <u xml:id="u-251.13" who="#RyszardBurski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mając powyższe na uwadze posłowie Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej wstrzymają się od głosu podczas głosowania nad przyjęciem programu pt. „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”, a będą głosowali za przyjęciem projektu uchwały Sejmu zawartego w drukach nr 1132 i 1323 oraz za skierowaniem do właściwych komisji sejmowych projektów ustaw zawartych w drukach nr 1318 i 1373. Ponieważ padł przed chwilą wniosek posła Wiśniewskiego o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu rządowego, mój klub dzisiaj jeszcze zastanowi się nad tą propozycją i być może zmienimy w jutrzejszym głosowaniu swoje stanowisko w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-251.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Ryszard Burski w imieniu klubu KPN.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Andrzeja Gąsienicę-Makowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu BBWR. Następnym mówcą będzie pan poseł Cezary Miżejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny BBWR popiera skierowanie do komisji projektów ustaw rządowego i poselskiego dotyczących zmiany ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Nasze wątpliwości zgłosimy w pracach komisji. Nie będziemy powtarzać zgłaszanych przez przedmówców niejasności, krytycznych uwag, szczególnie do projektu rządowego. Liczymy na to, że w pracach komisji zostaną one wyjaśnione. Popieramy wszelkie działania dyscyplinujące i porządkujące wydawanie środków dla bezrobotnych, ale oczywiście z zachowaniem praw pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Obecny poziom bezrobocia, choć spada - i to przyjmujemy z satysfakcją - nie jest jednak do zaakceptowania. Bezrobocie jest złem, które ma wymiar społeczny, gospodarczy i moralny. Bezrobocie to ewidentny przejaw negacji prawa istoty ludzkiej do pracy.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Z uwagi na ograniczony czas skupię się na ocenie programu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży. Program ten zasługuje na uznanie, jednak najważniejsza będzie jego realizacja.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">W aspekcie społecznym i psychologicznym bezrobocie niszczy pozycję społeczną, szczególnie ludzi młodych, którzy sfrustrowani swoim statusem popadają najczęściej w różnego rodzaju patologie. Niekorzystne i negatywne tendencje uwidaczniają się najczęściej jednak w rodzinie. Relacje między poszczególnymi jej członkami ulegają w wielu wypadkach niekorzystnym zmianom. Powoduje to powstawanie rodzinnych kłótni, sprzyja rozwodom, zwiększa spożycie alkoholu. Bezrobocie jako czynnik pośredni powoduje nawet, jak to wskazują badania, wzrost wskaźnika umieralności niemowląt. Wpływa ono także bardzo niekorzystnie na kontakty ludzi pracujących i nie pracujących, którzy oceniani są jako pasożyty społeczne korzystające z osiągnięć pracy innych. Ludzie młodzi, niezadowoleni ze swojej sytuacji, zamiast pracować czy uprawiać sport coraz częściej sięgają po narkotyki, alkohol czy papierosy. Często dopuszczają się przestępstw kryminalnych. Zaczynają tracić z oczu możliwość założenia i godnego utrzymania swojej rodziny, a co za tym idzie, nie czują się do końca pełnoprawnymi obywatelami państwa. Wśród tych ludzi zaczyna znikać poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Wychodząc naprzeciw tym wszystkim zagrożeniom, Klub Parlamentarny BBWR popierał zawsze wszelkie inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji ludzi młodych. Dlatego z zadowoleniem przyjęliśmy rządowy program, który stanowi wykonanie rezolucji Sejmu z dnia 3 lutego 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Promocja aktywności zawodowej młodzieży przewiduje realizację wielu zadań zmierzających do ograniczenia likwidacji bezrobocia wśród ludzi młodych. Na szczególną uwagę zasługuje propozycja gruntownej reformy kształcenia. Niestety do tej pory zrealizowano jedynie niewielką część założeń z początku lat dziewięćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Celem polityki państwa powinno być zagwarantowanie każdemu młodemu człowiekowi możliwości kształcenia w zależności od indywidualnych uzdolnień, umiejętności i predyspozycji. Należy więc zastanowić się nad kształtem polskiego szkolnictwa zawodowego i średniego i podjąć skuteczne reformy, by szkoły nie produkowały nieprzydatnych pracowników. Przecież już dawno skończyliśmy z pracą pozorną i fikcją polegającą na tym, że czynność, którą mogła z pełną satysfakcją i zaangażowaniem, ale i za dobrą płacę, wykonać jedna osoba, wykonywało kilku źle opłacanych i przeszkadzających sobie nawzajem pracowników. Klub Parlamentarny BBWR uważa, że każdy absolwent czy to szkoły zawodowej, średniej, czy wyższej musi mieć zapewnioną perspektywę pracy.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Dobrze się stało, że w systemie szkolnictwa wyższego wprowadzono system licencjacki w kolegiach nauczycielskich. Nie powinno to jednak oznaczać, że w związku z tym wprowadza się znaczne ograniczenia w naborze na studia dzienne magisterskie, które, naszym zdaniem, powinny pozostać priorytetem w kształceniu polskiej kadry naukowej i technicznej, bo siłą narodu jest mądrość, praca i wykształcenie.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Inwestycje w oświatę i wychowanie młodego pokolenia Klub Parlamentarny BBWR uznaje za najlepszy sposób walki z bezrobociem i społecznym marazmem. Inwestycja w każdego młodego człowieka żyjącego w naszym kraju spowoduje uniknięcie w przyszłości wielu tragedii osobistych. To nie słupki w budżecie, lecz żywi ludzie odczuwają skutki wszystkich reform wprowadzanych przez rząd. Nie znaczy to jednak, że ludzie ci będą w stanie sami sobie pomóc w tworzeniu godziwych warunków życia. W tym wypadku muszą być stworzone przez państwo odpowiednie mechanizmy, polegające na umożliwieniu pracy ludziom przygotowanym i wykształconym. Proponowanie zasiłków czy stypendiów to ostateczność.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Dobrze się stało, że w programie przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży znalazły się zręby założeń i programów działań zmierzających do stworzenia młodej i mobilnej siły roboczej, która będzie w stanie szybko przekwalifikować się w miarę zmieniających się preferencji na rynku pracy. Naszym zdaniem należy postawić na kształcenie ogólnozawodowe, dające rzetelną wiedzę i umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Wszelkie jednak rządowe inicjatywy dotyczące innych form aktywizacji młodzieży, polegające m.in. na tworzeniu funduszy gwarancyjnych, funduszy przedsiębiorczości, inkubatorów i ośrodków wspierania małej przedsiębiorczości, programów osadnictwa itp. wymagają, niestety, sporych nakładów finansowych. Obawiamy się jednak, by słuszne programy nie utonęły i nie były blokowane przez administrację, która może aktywnych zniechęcić. A z drugiej strony zależy nam, by koszta wdrożenia tych programów były minimalne.</u>
          <u xml:id="u-253.11" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Dlatego, naszym zdaniem, finanse na wszelkie tego typu działania powinny być przekazywane z budżetu centralnego do budżetów gmin, które same, znając specyfikę swego terenu i swoje problemy, a także ludzi, najlepiej będą wiedziały, gdzie i jak zainwestować pieniądze podatnika, bo gmina jest najbliższa rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-253.12" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny BBWR popiera przedstawiony program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży oraz projekt uchwały Sejmu w tej kwestii. Wnosimy jednak, by tym propozycjom towarzyszyły odpowiednie działania oraz zwiększone wydatki z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-253.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-253.14" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Andrzejowi Gąsienicy-Makowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#AleksanderMałachowski">Zapisany do głosu jest jeszcze pan poseł Cezary Miżejewski z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne PPS, analizując przedstawiony przez Radę Ministrów program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży, zgadza się w całości z jego oceną, zapisaną w projekcie uchwały Sejmu. Należy stwierdzić, iż jest to pierwszy dokument rządowy, który w sposób całościowy podejmuje problemy bezrobocia młodego pokolenia. Jest to więc najważniejsza zaleta tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#CezaryMiżejewski">Mimo iż jest to program całego rządu, brzmi on tak, jakby był wyłącznie produktem Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej oraz Krajowego Urzędu Pracy - i chyba tak jest w rzeczywistości. W programie bardzo słabo, wręcz powierzchownie ujęto kwestię prewencji, czyli działań zapobiegających bezrobociu wśród młodzieży. Dlatego uważamy, że najważniejszą sprawą w proponowanej uchwale jest wezwanie rządu do powołania komisji międzyresortowej, która do czerwca 1996 r. przygotuje projekt reformy systemu edukacji, a zwłaszcza reformy szkolnictwa zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#CezaryMiżejewski">Za istotny mankament programu uważamy brak założeń finansowych. Powstaje bowiem pytanie, ile rząd zamierza przeznaczyć na aktywizację zawodową absolwentów. Sądząc z omawianego w Komisji Polityki Społecznej planu finansowego Funduszu Pracy, wydatki na aktywizację zawodową absolwentów w układzie kasowym wyniosą 70 mln zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku ubiegłego zaledwie o 14%, czyli mniej niż planowana inflacja.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#CezaryMiżejewski">Jak rozumiem, dodatkowych pieniędzy nie będzie, a więc środkiem finansowania elementów programu będą oszczędności związane z likwidacją zasiłków dla absolwentów, ale chyba pan minister nie będzie nas przekonywał, że zasiłki dla absolwentów w ujęciu rocznym wynoszą 10 mln zł. Jeżeli wydatki ujęte w planie Funduszu Pracy jako wydatki na aktywizację absolwentów są tylko wydatkami na znane już refinansowanie wynagrodzenia pracodawcy za zatrudnionego absolwenta, to i tak spadek jest bardzo znaczny.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#CezaryMiżejewski">Zwracam uwagę, iż po nowelizacjach ustawy w 1994 r. wydatki na tę formę aktywizacji w 1995 r. w stosunku do 1994 r. wzrosły o ponad 430%. Mamy nadzieję, że wydatki na aktywizację absolwentów przewidują również inne części Funduszu Pracy, na przykład programy specjalne. Jednak, jak rozumiem, rząd musi dysponować wiedzą o całościowych wydatkach w ramach tego programu, czego od pana ministra oczekuję na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#CezaryMiżejewski">Odnośnie do projektów nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu chciałbym przypomnieć, iż projekt poselski został wniesiony, gdyż w trakcie pospiesznego projektowania oraz procedury ustawodawczej w trybie pilnym popełniono kilkanaście błędów o zasadniczym znaczeniu. Dzisiaj rząd popełnia znów poważny - w naszym rozumieniu - błąd. Otóż zgłasza projekt nowelizacji o zasadniczym znaczeniu w trybie pilnym. Dlatego też przyłączam się do głosów moich przedmówców o zdjęcie klauzuli trybu pilnego.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#CezaryMiżejewski">Co do zmiany formuły waloryzacyjnej zasiłków dla bezrobotnych rzeczywiście byłoby absurdem, aby zasiłki te rosły w znacznie szybszym tempie niż emerytury i płace. Zaproponowane przez rząd rozwiązanie ma znamiona działań wyłącznie oszczędnościowych. Dlatego też uważamy, że należy zastanowić się nad modyfikacją zaproponowanych rozwiązań, aby były one bliższe przyszłościowym rozwiązaniom systemowym, czyli ubezpieczeniom od bezrobocia. Nie do przyjęcia jest kwotowe określanie zasiłków w ustawie, które już w czerwcu 1996 r. nie będzie miało nic wspólnego z rzeczywistością. Wskaźnik powinien być parametryczny.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#CezaryMiżejewski">Nowy rozdział dotyczący aktywizacji absolwentów uważamy za propozycję interesującą, chociaż wymagającą poważnego dopracowania, wspominał już o tym pan poseł Wiśniewski. Uważamy, że likwidacja zasiłków na rzecz zaproponowanych form aktywnych, zgodnie z tym, co wcześniej mówiłem o programie rządowym, jest kierunkiem właściwym. Chciałbym przypomnieć, że według badań Centrum Badania Opinii Społecznej z czerwca ub. r. najczęściej wymienianą przez młodzież przyczyną braku pracy jest przede wszystkim brak starań w tym kierunku, a w drugiej kolejności sytuacja na lokalnym rynku pracy. Dlatego też uważamy, że propozycje koncentrowania przywilejów dla bezrobotnych absolwentów w gminach zagrożonych wysokim bezrobociem są dobrym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#CezaryMiżejewski">Ostatnią kwestią, jaką chciałbym poruszyć, jest propozycja nowego art. 35a, która dotyczy ustawowego umocowania regionów podlegających restrukturyzacji i ich wsparcia budżetowego. Chciałbym zwrócić uwagę, iż jest to zapis o znaczeniu fundamentalnym. Oprócz listy gmin zagrożonych bezrobociem strukturalnym będzie wreszcie ustawowe umocowanie drugiego poziomu polityki regionalnej państwa, które do dzisiaj pojawiało się nieśmiało na poziomie zarządzeń Rady Ministrów o restrukturyzacji Łodzi i Wałbrzycha. Chciałbym zwrócić uwagę, że to oznacza, iż ministerstwo pracy bierze na siebie de facto (co zresztą uważamy za słuszne) ciężar realizowania polityki regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#CezaryMiżejewski">Reasumując, Koło Parlamentarne PPS opowiada się za skierowaniem obu projektów ustaw do komisji. Jeżeli chodzi o projekt uchwały zaproponowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Komisję Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu, wnoszę o przejście do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Cezaremu Miżejewskiemu z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#AleksanderMałachowski">Było to ostatnie wystąpienie w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#AleksanderMałachowski">Pragnę zapytać pana posła Cezarego Miżejewskiego. Rozumiem, że pana wezwanie o wycofanie trybu pilnego nie dotyczyło Prezydium Sejmu, bo my na to nie mamy wpływu.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#AleksanderMałachowski">Przechodzimy do wysłuchania wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszą proszę panią posłankę Jadwigę Błoch z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JadwigaBłoch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skutki zmian w ustawodawstwie regulującym kwestie zatrudnienia i bezrobocia ingerują w żywotne, codzienne sprawy, interesy wielu grup społecznych. W przedłożonym Wysokiej Izbie projekcie nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu projektodawca przedstawia propozycje poważnych zmian stanu prawnego dotyczącego statusu bezrobotnej młodzieży. Istota proponowanych zmian polega na odebraniu bezrobotnym absolwentom prawa do pobierania zasiłku i przyznaniu niejako w zamian prawa do korzystania z poszerzonego katalogu form aktywizacji zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JadwigaBłoch">Niezależnie od obecnie obowiązujących przepisów dotyczących kwestii szkolenia dla ogółu zatrudnionych, przewiduje się wprowadzenie odrębnych regulacji w zakresie szkolenia dla bezrobotnych absolwentów. Różnice pomiędzy tymi rodzajami szkoleń projektodawca wyraża w następujących rozważaniach. Absolwent kierowany na szkolenie nie musi spełniać żadnych warunków, natomiast prawo pozostałych bezrobotnych do korzystania ze szkoleń jest wielostronnie uwarunkowane. Zasiłek szkoleniowy przysługuje tylko takiemu bezrobotnemu, który uzyskał prawo do zasiłku. W przypadku bezrobotnych absolwentów ekwiwalentem zasiłku szkoleniowego będzie stypendium, które ma przysługiwać każdemu absolwentowi w okresie odbywania szkolenia. Absolwenci kierowani na szkolenie uzyskają nie tylko wymienione wyżej preferencje. Prawdopodobnie w celu wyrównania parytetu przywilejów przyznanych absolwentom z ogółem bezrobotnych, w odróżnieniu od bezrobotnych otrzymujących zasiłek szkoleniowy, szkolący się absolwenci nie będą mogli uzyskiwać zasiłku porodowego, rodzinnego oraz pogrzebowego, co wynika z proponowanej treści art. 37a ust. 1. Tezę o wyrównaniu parytetów zdaje się także potwierdzać przyjęta zasada ustalania poziomu tych dwóch świadczeń, bowiem wysokość zasiłku szkoleniowego wynosi 115% zasiłku, natomiast maksymalna wysokość stypendium szkoleniowego będzie mogła wynosić 50% najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#JadwigaBłoch">Przedstawione wyżej okoliczności dotyczące materii szkoleń dla bezrobotnych wymagają pogłębionej analizy w celu przedstawienia zainteresowanym kręgom społecznym wyczerpującego uzasadnienia przeprowadzanych zmian stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#JadwigaBłoch">Istotne wątpliwości natury prawnej budzi wprowadzenie rozwiązań dotyczących statusu absolwenta-stażysty. Proponowane regulacje prawne stanowią, że absolwent-stażysta nie będzie pracownikiem w świetle przepisów prawa pracy, zatem nie będzie korzystać w okresie odbywania stażu z żadnych praw oraz świadczeń przynależnych stosunkowi pracy. Można domniemywać, że skoro od stypendium otrzymywanego przez absolwenta-stażystę nie będzie opłacana składka na ubezpieczenie społeczne, to status stażysty oparty byłby na stosunku prawnym o charakterze administracyjno-prawnym. Enigmatyczność koncepcji dotyczącej statusu absolwenta-stażysty wymaga precyzyjniejszego określenia praw i obowiązków stażysty w relacji stażysta-pracodawca-urząd pracy. Ponieważ okresy pobierania stypendiów, w tym z tytułu odbywania stażu, nie będą podlegały zaliczaniu do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze i emerytalne, to zasadne wydaje się określenie celowości i przeznaczenia zaświadczeń o odbytym stażu, notabene wystawianych według urzędowego wzoru na podstawie ministerialnego rozporządzenia. Dostrzegając wagę problematyki przeciwdziałania bezrobociu w regionach o wysokim bezrobociu strukturalnym, projektodawca proponuje byłym absolwentom zamieszkałym we wspomnianych regionach ponowne podjęcie nauki. Nagrodą dla byłych absolwentów uczących się w szkołach dla dorosłych ma być przyznanie stypendium w wysokości 50% najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#JadwigaBłoch">W mojej ocenie proponowane rozwiązanie nie jest dostatecznie dopracowane pod względem racjonalności i skuteczności. Wielce prawdopodobny jest bowiem następujący bieg zdarzeń. Ponieważ jedyną przesłanką warunkującą uzyskanie tego typu stypendium jest przedstawienie w urzędzie pracy stosownego zaświadczenia ze szkoły, można przyjąć założenie, że znakomita większość uprawnionych byłych absolwentów zapisze się do szkół. W tych przypadkach, gdy cykl nauczania w danej szkole będzie zbliżony do okresu pobierania stypendium, czyli 12 miesięcy, można oczekiwać sukcesu, tj. ukończenia szkoły, co oznacza podniesienie bądź uzyskanie nowych kwalifikacji zawodowych. Natomiast w przypadku, gdy cykl nauczania oparty jest na dłuższym okresie, po upływie 12 miesięcy pobierania stypendium bezrobotny absolwent stanie przed dylematem, czy kontynuować naukę, z jakich źródeł finansować koszty uczenia się, dojazdów itp.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#JadwigaBłoch">Uzasadniony wydaje się więc pogląd, że wobec braku uregulowań dotyczących konsekwencji nieukończenia nauki z winy bezrobotnego, dla części ubiegających się o stypendium zasadniczym motywem będzie otrzymywanie przez 12 miesięcy określonych środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#JadwigaBłoch">W moim przekonaniu realne warunki rynku pracy w regionach objętych strukturalnym bezrobociem wymagają jakościowo nowych rozwiązań i propozycji skierowanych w głównej mierze do pracodawców w celu tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#JadwigaBłoch">Wśród proponowanych form aktywizacji zawodowej absolwentów projektodawca wprowadza nową formułę robót publicznych. Potencjalnymi pracodawcami mają być instytucje użyteczności publicznej oraz organizacje zajmujące się problematyką kultury, oświaty, sportu i turystyki, opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#JadwigaBłoch">W uzasadnieniu niniejszego projektu nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu zawarte jest wyjaśnienie wskazujące, iż do bezrobotnych absolwentów będą mogły być stosowane inne formy ich aktywizacji zawodowej przewidziane w obecnie obowiązujących przepisach i odnoszące się do pozostałych bezrobotnych, jak prace interwencyjne, roboty publiczne, szkolenia, pożyczki itd.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#JadwigaBłoch">Powyższa wykładnia przedstawiona przez projektodawców wskazuje, że bezrobotny absolwent będzie mógł wybrać pomiędzy ofertą zatrudnienia na zasadach robót publicznych w trybie przepisów art. 37 bądź art. 20 ustawy. Z analizy powyższych przepisów wynika, że istnieją istotne różnice w podejściu do materii robót publicznych.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#JadwigaBłoch">W przypadku organizowania robót publicznych przez instytucje użyteczności publicznej urzędy pracy refundować mogą koszty do połowy najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#JadwigaBłoch">W analogicznej sytuacji zatrudnienia bezrobotnego, czyli podobnym wymiarze czasu pracy, organizatorzy robót publicznych w trybie art. 20, tj. organy samorządu terytorialnego oraz administracji rządowej, mogą uzyskać refundację kosztów w wysokości do 37,5% przeciętnego wynagrodzenia. Mając do wyboru ofertę korzystniejszą zarówno pod względem ekonomicznym, jak i pracowniczym, bowiem zatrudnienie na zasadach przewidzianych w art. 20 możliwe jest w pełnym wymiarze czasu pracy, absolwent najprawdopodobniej skorzysta z oferty podjęcia pracy przy robotach publicznych według zasad obowiązujących dla ogółu bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-257.12" who="#JadwigaBłoch">Ponadto w trybie art. 20 możliwe jest zatrudnienie na okres do 12 miesięcy, natomiast w trybie art. 37e maksymalny okres pracy wynosi 6 miesięcy. Od projektodawcy należy oczekiwać pełniejszego wyjaśnienia kwestii finansowania robót publicznych organizowanych dla absolwentów zgodnie z przepisami art. 37e, bowiem w uzasadnieniu niniejszego projektu ustawy czytamy, że z uwagi na ograniczoność środków funduszy pracy, jakie mogą być przeznaczone na prace interwencyjne i roboty publiczne, tylko część bezrobotnych może być do tych prac skierowana.</u>
          <u xml:id="u-257.13" who="#JadwigaBłoch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Potrzeba dostosowywania prawa do zmieniającej się rzeczywistości w gospodarce rynkowej i wolnego rynku pracy uzasadnia nowelizację istniejącego stanu prawnego w zakresie zatrudnienia i bezrobocia. Opowiadam się za skierowaniem rozpatrywanych projektów - poselskiego i rządowego - do dalszych prac legislacyjnych w odpowiednich komisjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Jadwidze Błoch z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskutowana dziś ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu należy do jednej z najczęściej zmienianych. Sytuację taką należy częściowo usprawiedliwić nowością bezrobocia jako zjawiska społecznego występującego po 1989 r. Uważam, że od początku w większym stopniu można było skorzystać z dobrych doświadczeń krajów zachodnich w rozwiązywaniu tych trudnych problemów. Z uwagi na zmasowane występowanie bezrobocie rodzi szereg zjawisk patologicznych, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Za szczególnie naganne i powszechnie krytykowane należy uznać zjawisko nieuczciwego wyłudzania zasiłków przez ludzi znajdujących się w nie najgorszej sytuacji materialnej. Są przypadki, gdy bezrobotny znajduje się w znacznie lepszej sytuacji niż pracująca pielęgniarka czy nauczyciel. Przez 6 lat istnienia bezrobocia wykształciło się wiele sposobów dobrego życia „na bezrobociu”. Są ludzie, którzy nie są zainteresowani podejmowaniem pracy legalnej. Pozostawanie zaś na zasiłku bądź wykonywanie robót publicznych w pojęciu tych ludzi to należne im prawo. Jest wiele podobnych zjawisk patologicznych, a pomysłowość w tym zakresie nie zna granic. Są to sprawy wszystkim znane, więc nie będę rozwodził się dłużej na ten temat. Bardzo często gotową receptę na nieuczciwe korzystanie z zasiłków dla bezrobotnych można znaleźć nawet w prasie codziennej.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawione dziś do pierwszego czytania dwa projekty zmiany ustawy — poselski i rządowy — mają na celu utrudnienie pobierania nienależnego zasiłku oraz ułatwienie podjęcia pracy młodzieży, co jest oczywiście słuszne. Moim zdaniem generalnie należy dążyć do większego zróżnicowania wysokości zasiłku oraz czasu jego pobierania w zależności od stażu pracy — mam tu szczególnie na myśli osoby z ponad 25-letnim stażem pracy. Należy dążyć do zmniejszenia zbyt dużego zysku wynikającego z różnicy między połową najniższej składki na ZUS płaconej przez 6 miesięcy a stawką zasiłku pobieranego przez 12 miesięcy, doliczając do tego możliwość dodatkowego, legalnego zatrudnienia począwszy od drugiego miesiąca pobierania zasiłku. Na dłuższą metę nie służy to bezrobotnym i pracownikom, lecz nieuczciwym pracodawcom. Zjawisko nadużywania wyżej wymienionych możliwości jest masowe i w statystyce burzy rzeczywisty obraz skali bezrobocia. Przy regulacji powyższego zagadnienia należy uważać, by nie popaść w drugą skrajność, to znaczy nie pozbawić zasiłku tych, dla których jest on rzeczywiście minimum socjalnym. Przy regulacji uprawnień zasiłkowych dla rolników należy mieć na uwadze, że w wielu gminach w Małopolsce gospodarstwa o powierzchni 1–2 ha stanowią około 30% ogółu gospodarstw. Urzędy pracy nie mają dotychczas jasnej i oficjalnej interpretacji art. 2 ust. 2 lit. d ustawy, czy przysługuje zasiłek wówczas, gdy właścicielem gospodarstwa jest tylko jeden z współmałżonków. Należy również wpisać do ustawy możliwość zaliczania do stażu w zakresie prawa do zasiłku okresu pracy w rolnictwie indywidualnym przynajmniej bezrobotnym mającym staż pracy w wypadku kobiet 30 lat, a w wypadku mężczyzn — 35 lat. Stanowisko takie zajął minister pracy i polityki socjalnej w piśmie do rzecznika praw obywatelskich z 13 kwietnia 1994 r. — nie znalazło ono jednak odbicia w projekcie obecnej ustawy. Część proponowanych zmian dotyczących absolwentów (w projekcie rządowym) może narazić się na zarzut nierówności wobec prawa. Myślę o niezaliczaniu okresu pobierania stypendium do stażu pracowniczego, który w istocie nie będzie różnił się niczym od dotychczasowego przyuczenia do zawodu.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naturalną poważną barierą ekonomiczną w zatrudnieniu młodzieży jest i będzie swobodne prawo do pracy tych, którzy są na wcześniejszej emeryturze. Niestety ustawa ograniczająca ich uprawnienia do pracy - myślę o wysokości wynagrodzenia - spotkała się ze sprzeciwem Trybunału Konstytucyjnego. Należy jednak w interesie ludzi młodych pomyśleć poważnie o jakiejś formie ograniczenia pełnej swobody w podejmowaniu pracy przez tę zbyt dużą grupę ludzi.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popieram wniosek o skierowanie projektów obydwu ustaw do dalszych prac w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Mieczysławowi Kasprzakowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rulewskiego z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#AleksanderMałachowski">Ma pan niewiele ponad 4 minuty, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JanRulewski">4,5 minuty, panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#AleksanderMałachowski">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanRulewski">Czy z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia nie ma jakiejś dyspensy, panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AleksanderMałachowski">Wszystko już dostał pan poseł Lityński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanRulewski">Panie marszałku, niestety, problem drugi, najważniejszy według „Gazety Wyborczej” — nie rozwiązane problemy bezrobocia, a tak mało czasu i tak mała publika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, w Radzie Europy miałby pan 3 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JanRulewski">Dziękuję, panie marszałku. Rozumiem, że przez to jeszcze dostaję 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JanRulewski">Skupię się na programie zwalczania bezrobocia opracowanym przez rząd. Stwierdzam, że uchwała, którą podjęła komisja, zalecająca rządowi zupełnie inne spojrzenie na kwestie przekształcania szkolnictwa zawodowego czy też edukacji zawodowej, jest jak najbardziej zasadna, gdyż rząd wprawdzie dobrze rozeznał sytuację na rynku pracy, w szczególności w odniesieniu do młodzieży, jej przystosowania pod względem edukacyjnym, ale wnioski, jakie zaproponował, są dalekie od możliwości i od tego, co konieczne. Uważam, że jest to mieszanie w tej samej materii, z czego nic nie wynika. Jeśli mówimy, że należy przekształcić obecne szkolnictwo zawodowe w ramach obecnych struktur, to nie widzę żadnego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#JanRulewski">Powiem, jak to się rozwiązuje na Zachodzie, do którego dążymy - zobowiązuje nas do tego przyjęty w końcu przez rząd program działań dostosowujących polską gospodarkę. Otóż szkolnictwem zawodowym czy też edukacją zawodową zajmują się tam samorządy gospodarcze, gdyż partycypują w zyskach. Co to oznacza? To oznacza, że samorządy gospodarcze kształtują politykę rynku pracy również w zakresie szkolenia młodzieży. Oznacza to także, że ją finansują. Ale to też oznacza, że te nakłady powinny być odliczane od podatków. W ten sposób mamy to, o co zresztą program lekko zahacza, panie ministrze - że musi istnieć sprzężenie między promotorami młodzieży zawodowej, samą młodzieżą i rynkiem pracy, rynkiem kapitałowym. Otóż te funkcje może spełniać samorząd gospodarczy. Namawiałbym więc, aby w pracach rządu wziąć pod uwagę coś, co być może jeszcze nie istnieje, jako że ustawy Sejm jeszcze nie przyjął, ale co na pewno będzie: samorząd gospodarczy, który - powtarzam - finansuje, kształtuje, odpowiada za to, co robi. Inaczej zarzuty zawsze będą kierowane pod adresem rządu.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#JanRulewski">Co razi, panie ministrze, panie pośle Manicki, w opracowaniu? Sądzę, że tu widać nawet duży wysiłek Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, ale brakuje wysiłku rządu. Jak przyjąć to, że mają być przekształcenia w oświacie, zresztą dalekie od programu dostosowawczego warunkującego przystąpienie do Unii Europejskiej, skoro w harmonogramie pozostały puste miejsca - nie ma dat wdrożenia, a nade wszystko nie podano kosztów. Program budowy liceów technicznych, skądinąd słusznie postulowany, integrujący nas z Europą Zachodnią, w budżecie na ten rok nie znajduje odzwierciedlenia (jak sądzę, nie znajdzie również w przyszłości), wręcz przeciwnie, środki pozostają na tym samym poziomie. Skoro rząd słusznie uważa, że obecne szkolnictwo zawodowe, zasadnicze szkoły zawodowe generują bezrobocie, dają niewłaściwe wykształcenie i że proces przeszkolenia zawodowego winien być przestawiony na inne, wydłużone tory, to na to muszą być środki. A o tym materiały rządu, niestety, milczą. Dlatego postuluję, aby w tej uchwale znalazło się odniesienie dotyczące rządu w sprawie znalezienia środków. Każda reforma kosztuje, choćby wydruk różnych instrukcji.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#JanRulewski">Na co jeszcze należy zwrócić uwagę? Otóż ja popieram rozwiązanie rządowe, aby po pracach interwencyjnych zasiłek zmniejszano o połowę, z uwagi na to, że tworzą się wokół tego różne zjawiska patologiczne. Dlatego jestem w opozycji do mojego kolegi Wiśniewskiego. Następnie, nadal przypominam, zwłaszcza poseł Bańkowskiej, która, zdaje się, z uwagą śledziła, gdy mówiłem, żeby jednak zobowiązać bezrobotnego, zwłaszcza młodego, do samodzielnego poszukiwania pracy, żeby jednak obecnie uzależniać możliwość płacenia zasiłku, a w przyszłości stypendium od tego, czy zainteresowany sam wykaże inicjatywę w poszukiwaniu pracy. Niech wykaże, że on sam poszukuje miejsca pracy. Przecież to jest dorosły obywatel, obywatel wyszkolony i ma takie same zobowiązania, jak i państwo. Podzielmy te zobowiązania po 50%. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby napisał do różnych instytucji, a instytucje mu odpowiedziały. W socjaldemokratycznej Szwecji, jak niektórzy mówią - w komunistycznej Szwecji, jest taki obowiązek bezrobotnego i płacenie zasiłku uzależnione jest od wykazania inicjatywy samego zainteresowanego w poszukiwaniu rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#JanRulewski">Sądzę, panie marszałku, że pan wykazał bardzo dużo zrozumienia, jeśli chodzi o moją wypowiedź, a zwłaszcza czas jej trwania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#AleksanderMałachowski">Ale pan prawie nie przedłużył. Byłem gotów jeszcze...</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ale pani poseł Bańkowska twierdzi, że jest za duża opozycja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Rulewskiemu. Byłem gotów jeszcze te dwie minuty, o których pan mówił, wytrzymać.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pani posłanka Anna Bańkowska z Sojuszu Lewicy Demokratycznej zechce zabrać teraz głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AnnaBańkowska">Muszę powiedzieć, że jestem w kłopotliwej sytuacji, ponieważ nie mam przygotowanego wystąpienia na piśmie, odnoszę jednak wrażenie, jakby pan poseł Rulewski wiedział, co chcę powiedzieć, a my tego nie konsultowaliśmy. Natomiast chciałabym już na wstępie potwierdzić w pewnym sensie mój sojusz z pana wypowiedzią dotyczącą konieczności wykazywania inicjatywy własnej.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#AnnaBańkowska">Proszę Państwa! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Stoję na stanowisku niezmiennym, że największym naszym społecznym problemem jest bezrobocie, dlatego że obejmuje ono bardzo dużą liczbę osób, zatacza szeroki krąg. Nie należy zapominać, że w statystyce dotyczącej liczby bezrobotnych musimy uwzględnić rodziny, ponieważ najczęściej bezrobotny funkcjonuje w takich ramach i trwanie przez długi okres w bezrobociu wpędza w kompleksy matkę i ojca. Rodzice tracą w oczach dziecka autorytet, no i - co jest najważniejsze - do takiego domu wkrada się nędza. Jeśli ci ludzie muszą żyć z zasiłku, to żyje im się bardzo źle, tym bardziej że jego pobieranie bardzo szybko mija. Myślę, że ustawa o bezrobociu ewoluuje w ogóle - co jakiś czas ją zmieniamy, najpierw była bardzo liberalna, potem przykręcono śrubę w drugą stronę, a w tej chwili, jak sądzę, idziemy we właściwym kierunku. Myślę, że dojrzeliśmy do szczerej debaty na ten temat. Trzeba sobie powiedzieć, że nie wszystkie osoby ujęte w rejestrze bezrobotnych są pozbawione szansy na pracę. Większość z nich...</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#AnnaBańkowska">Panie pośle Rulewski, proszę mnie nie dekoncentrować. Dobrze? Wiele osób bezrobotnych, szczególnie zarejestrowanych na terenach nie dotkniętych dużym, strukturalnym bezrobociem, to osoby wielce zapracowane, a równocześnie biorące zasiłek. To zapracowanie wynika stąd, że u nas jest bardzo łatwo zatrudnić się w szarej strefie, mieć dochody nie ewidencjonowane i brać zasiłek. Rodzi to frustrację wśród tych, którym nie jest dane znaleźć miejsca pracy. W związku z taką sytuacją, myślę, że dobrze się dzieje, iż doprowadzamy do większego zreżimowania dostępu do zasiłków rodzinnych. Proszę państwa, sądzę, że wszyscy na tej sali jesteśmy przekonani co do tego, że wiele osób chce trwać w stanie bezrobocia. Jest to dla wielu wygodne, gdyż można dorabiać, a dla wielu, którzy przyzwyczajają się do takiego biednego, ale jednak wygodnictwa, również jest ta sprawa na rękę. I pracodawcy — nigdy nie staram się trzymać głównie strony pracodawców, ale w tym przypadku trzeba uznać ich rację — mają kłopoty, zrażają się do tworzenia nowych miejsc pracy, gdyż inwestując w te miejsca, po 180 dniach, czyli po wdrożeniu pracownika do nowych zajęć, po prostu go tracą. Wiele osób, kiedy mija 180 dzień, zwalnia się z pracy po to, żeby znów przejść na 12-miesięczny okres zasiłku. I gdyby taka praktyka dalej trwała, to zmierzalibyśmy donikąd. Musimy zmienić te przepisy, żeby tym prawdziwie bezrobotnym, którzy szukają miejsca pracy, dać szansę, a tym, którzy obchodzą przepisy, uniemożliwić korzystanie z budżetu bądź co bądź łożącego na ten cel bardzo dużo. Równocześnie wiemy, że to cały czas za mało na dobrą aktywizację zawodową. Dlatego też w znacznej części popieram te dyscyplinujące działania. Jednak cały czas toczymy dyskusję, co można by zrobić, żeby zwiększyć nakłady, a ja chciałabym uwagę państwa skupić na tym, że do tej pory te zapisy, które mówią, jak wysoka jest składka, jeśli chodzi o możliwość pozyskiwania tej składki do budżetu państwa, są w części zapisami papierowymi. Otóż życie jest zupełnie inne. 46% płatników składek zalega z ich opłatami. Do poboru składek na Fundusz Pracy zgodnie z ustawą został zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To nie ma nic wspólnego z realizacją funkcji ubezpieczeniowych, to jest zadanie nałożone ustawą na ZUS, który realizuje je bez jakiejkolwiek rekompensaty kosztów, które musi w tym momencie ponosić. Mało tego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi przekazywać na Fundusz Pracy składki według przypisu, to znaczy według wysokości należnej. Natomiast na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpływa nieco ponad 50% tych pieniędzy, a zatem następuje tutaj narastanie zaległości na koncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i ponosi on znaczne koszty tytułem dochodzenia tych składek od pracodawców. Chcę powiedzieć, iż jest to 5% opłaty wierzycielskiej od kwot ściągniętych egzekucyjnie lub wpłaconych w wyniku zastosowania środków egzekucyjnych. Opłaty te ponosi ZUS na rzecz urzędów skarbowych — 5%. Od 4 do 6% to koszty egzekwowanej kwoty, które obciążają ZUS w razie ich nieściągalności. 0,5% to prowizja, która jest płacona bankom — poza NBP — za czynności związane z przekazywaniem składek na Fundusz Pracy. Takich pozycji mogłabym wymienić jeszcze kilka.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#AnnaBańkowska">Do czego zatem zmierzam? Otóż wydaje mi się, że w przededniu reformy ubezpieczeń społecznych, w kolejnych dyskusjach o zmianach ustaw emerytalnych wszyscy zgadzają się z tym, że trzeba Zakład Ubezpieczeń Społecznych odciążyć od kosztów czy od czynności, które nie mają nic wspólnego z ubezpieczeniami, względnie traktować te czynności w taki sposób, jak traktuje się je w ustawie o Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W innym przypadku reforma pójdzie jednym torem, a dodatkowe czynności przypisywane ZUS zupełnie innym.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym w tym momencie odnieść się do filozofii, którą Wysoka Izba stosuje. Otóż bardzo łatwo wpisuje się formułę: realizuje to ZUS, tak samo jak w jutrzejszej dyskutowanej ustawie o poszkodowanych przez III Rzeszę mówi się: te zadania będzie realizował ZUS. W uzasadnieniu do ustawy rząd oświadcza, że czynności, które będą obciążały Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wynoszą tyle i tyle, natomiast o czynnościach, których koszty będzie ponosił ZUS, w ogóle się nie mówi.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#AnnaBańkowska">Zabieram głos, żeby państwu uświadomić, że pobór składek jest olbrzymim problemem. To nie jest tylko automatyczne przekazywanie ich przez pośrednika, jakim jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na konto Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#AnnaBańkowska">Myślę, że sytuacja dojrzała do tego, i to wnoszę jako głos w dyskusji, aby w tej ustawie zapisać, iż koszty poboru składek na Fundusz Pracy obciążają ten fundusz, a zwracane są Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 0,5% przypisu składek na fundusz. Chcę powiedzieć, iż - według naszej kalkulacji - ta składka powinna wynosić około 0,62%. To 0,5% jest czymś, co zrekompensuje koszty obce ponoszone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rzecz ściągania i poboru samych składek. Jest to sprawa w moim przekonaniu niezmiernie ważna. Wydaje mi się, że bez tego zapisu nie uporządkujemy tego, do czego zmierzamy.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#AnnaBańkowska">Chciałabym przytoczyć jeszcze jedną sprawę przemawiającą za przyjęciem tego rozwiązania w ustawie. Otóż ZUS jest instytucją, jak wszyscy wiemy, w części dotowaną. Posiadamy dotacje uzupełniającą na wypłaty świadczeń, na które nie wystarcza wpływów ze składek. Jeśli uporządkujemy w Funduszu Pracy zapis dotyczący tego, iż z tego to funduszu będzie się rekompensować koszty ZUS w wysokości 0,5% przypisu składek, to automatycznie zmniejszą się wydatki budżetu państwa w postaci dotacji dla ZUS, czyli rachunek pozostanie zerowy. Tyle, ile uzyskamy z poboru składek, budżet państwa będzie mógł przeznaczyć, to znaczy zaoszczędzić, na dotację uzupełniającą dla ZUS. A zatem jest to na dzisiaj operacja bezwynikowa. Należałoby więc zwiększyć dotację budżetu państwa na Funduszu Pracy, zrobić zapis dotyczący tego, co się ZUS należy, i rachunek byłby w tym momencie zerowy. Inna byłaby sytuacja, gdyby ZUS był samofinansujący się, samowystarczalny. Wtedy moglibyście państwo powiedzieć, że ten zapis powoduje wyższe wydatki z budżetu państwa i pozwala się komercjalizować Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych czy rekompensować mu koszty, jakie ponosi. W tym jednak przypadku, jak mówię, de facto będzie to operacja bezwynikowa, porządkująca sprawy i wreszcie realizująca postulaty, które z tej trybuny były wielokrotnie przez posłów formułowane pod adresem funkcjonowania Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#AnnaBańkowska">Taki składam wniosek. Mam nadzieję, że podczas pracy w komisji znajdzie on urzeczywistnienie w ostatecznym kształcie projektu.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Annie Bańkowskiej z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#AleksanderMałachowski">Słucham tego, co państwo mówią, i nachodzi mnie gorzka refleksja, że jedynym człowiekiem, który bierze udział w pracach Europejskiej Komisji ds. Bezrobocia w Radzie Europy jestem ja, człowiek, który nie zajmuje się bezpośrednio problematyką polityki społecznej. Bardzo szkoda, że nikogo tam nie ma z osób obecnych tu, na sali, bo państwo zobaczyliby, jak inaczej z perspektywy Europy i świata wygląda dzisiaj sprawa bezrobocia, jak bardzo inna jest tam sytuacja. Mówi się po prostu, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat praca będzie rzadkim przywilejem nielicznej grupy ludzi bardzo wykształconych. To jest ta światowa perspektywa. A my ciągle jeszcze mamy nadzieję, że pokonamy bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: To znaczy, że jeszcze nie doszliśmy do tego. Jest to jednak przed nami.)</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#AleksanderMałachowski">Wiem. Mówię tak, bo po prostu żal, że to wszystko, co tam słyszę i czego się uczę, jest właściwie bezproduktywne, bo nie mam czasu zajmować się sprawami tych komisji. Sytuacja jest bardzo dramatyczna. Tak jak pani mówiła, jest to najważniejsza sprawa. Najważniejsza, bo zmienia się oblicze naszej cywilizacji, jeśli chodzi o tę sprawę. To jest podstawowy problem.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam za naruszenie regulaminu, ale już o tej porze można mi to wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Stanisława Rusznicę...</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, proszę pana posła Piotra Kozłowskiego. Przepraszam, mam tu poprawki na papierze, a bez okularów nie mogę tego przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dzisiaj pilny rządowy projekt ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym razem z poselskim projektem, a ponadto rządowy program przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży. Problemy te są dzisiaj niezmiernie ważne, a ich rozwiązanie bardzo oczekiwane. W okresie transformacji naszego kraju żaden rząd nie zaproponował młodzieży jakichkolwiek rozwiązań. Postanowił to zrobić rząd koalicyjny PSL–SLD, przedkładając program promowania produktywnego zatrudnienia i zmniejszenia bezrobocia, a szczególnie program „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”, dając możliwość godnego startu w dorosłe życie i nadzieję na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PiotrKozłowski">Co najmniej 1/3 wszystkich bezrobotnych to ludzie młodzi, którzy nie ukończyli 25 roku życia. Wskaźnik ten jednoznacznie ukazuje wielkość problemu, z jakim mamy do czynienia. Poziom bezrobocia jest zróżnicowany w zależności od płci, miejsca zamieszkania i wykształcenia. Większe bezrobocie występuje wśród kobiet. Na wsi mamy zjawisko bezrobocia ukrytego.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PiotrKozłowski">Bardzo trudno o znalezienie pracy ludziom młodym z wykształceniem zawodowym lub rozpoczynającym pracę po raz pierwszy oraz niepełnosprawnym. Niepokojącym zjawiskiem jest pozostawanie bez pracy przez dłuższy okres. Ma to negatywne skutki i prowadzi do obniżenia samooceny, pogorszenia sprawności psychicznej, zepchnięcia na margines życia społecznego. Może prowadzić też do zaniechania wszelkich działań zmierzających do poprawy sytuacji życiowej i zdania się na dobroczynność i pomoc innych.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PiotrKozłowski">Zasiłek dla bezrobotnych w naszym kraju uzyskuje się zbyt łatwo i pobieranie go trwa za długo. Na przykład w Niemczech czas ten krótszy jest o 6 miesięcy. Zasiłek w założeniu powinien pozwolić żyć godnie tym wszystkim, którzy szukają pracy, u nas bardzo często zastępuje pracę lub jest do niej dodatkiem.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PiotrKozłowski">Przedłożone zmiany, od dawna oczekiwane, idą w kierunku promowania aktywności zawodowej. Proponuje się stypendia zamiast zasiłków, na zasadzie premii za aktywność, kierowanie bezrobotnych na ich wniosek do robót publicznych, kierowanie na szkolenia itp. Ważna jest deklaracja rządu dotycząca wspierania inicjatyw zmierzających do pobudzania przedsiębiorczości młodzieży. Bardzo ważną formą walki z bezrobociem będą zapewne programy specjalne. Będzie to miało duże znaczenie, szczególnie dla młodzieży wiejskiej (na przykład program osadnictwa, mający na celu zagospodarowanie części gruntów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa).</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#PiotrKozłowski">Jedną z ważniejszych zmian jest ta, która wprowadza dla pracodawców zatrudniających absolwentów refundację wypłacanej im pensji do wysokości 50% najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#PiotrKozłowski">Chciałbym zwrócić uwagę na niezmiernie ważny problem, którym jest niedopasowanie kierunków i struktury wykształcenia absolwentów do potrzeb obecnego rynku pracy. Musi nastąpić dostosowanie systemu edukacji zawodowej - przez kontynuację reformy kształcenia zawodowego, z rozwijaniem edukacji ustawicznej. Nie można zapomnieć o szkoleniu i przekwalifikowaniu bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Na pewno dobrym przykładem dostosowywania systemu kształcenia jest tworzenie liceów technicznych, których powinno powstawać coraz więcej.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#PiotrKozłowski">Edukacja młodzieży powinna iść w kierunku zwiększenia liczby osób kształcących się na poziomie średnim i wyższym, tak aby wiedza i umiejętności absolwentów odpowiadały wymogom rynku pracy. Nie mniej ważnym problemem jest przygotowanie nauczycieli, którzy powinni zdobyć wiedzę i umiejętności w zakresie opracowywania i wdrażania elastycznych modułowych programów szkolenia zawodowego, których walorem jest ścisłe powiązanie z wymaganiami określonej pracy.</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W drodze do zrzeszenia się Polski z Unią Europejską bardzo ważną sprawą staje się zapewnienie porównywalności naszych świadectw i kwalifikacji. Konieczne staje się ustanowienie standardów kwalifikacji zawodowych. Musi być zapewniony odpowiedni poziom kursów i odpowiednia jakość instytucji szkolących. Odbywać się to musi w wymiarze lokalnym, jak również międzynarodowym, z wzajemnością uznawania świadectw.</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#PiotrKozłowski">Szanowni Państwo! Młodzi ludzie wchodzący na dzisiejszy rynek pracy są niejednokrotnie zagubieni. Musi nastąpić wzmocnienie poradnictwa zawodowego, świadczonego powszechnie i bezpłatnie. Z inicjatywy rządu wynika, że mają być tworzone centra informacji zawodowej. Chciałbym się dowiedzieć, kiedy takie centrum powstanie w Poznaniu - z odpowiednimi nowoczesnymi narzędziami pracy, które zapewnią profesjonalność świadczonego poradnictwa zawodowego różnym grupom odbiorców. (W przedłożonym materiale nie wspomina się o Poznaniu. Jestem posłem z tego regionu, w związku z tym moje pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Resorty pracy i edukacji stoją przed wielkim wyzwaniem. Pierwsze efekty proponowanych zmian będą zauważalne już w 1996 r., inne za kilka lat. Należy w tym miejscu życzyć wszystkim odpowiedzialnym za wprowadzenie tych korzystnych i zarazem przełomowych zmian w naszym kraju, aby się to powiodło - z korzyścią dla wszystkich bezrobotnych, a szczególnie dla młodzieży, bo będzie to procentować w przyszłości. Sejm musi dołożyć wszelkich starań, aby prace nad przedłożonymi projektami przebiegały możliwie jak najsprawniej, bo na proponowane zmiany czeka ogromna rzesza ludzi bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-272.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Piotrowi Kozłowskiemu z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana Stanisława Rusznicę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, ma pan niestety minutę i 10 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (druk nr 1318) wnieść kilka uwag.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#StanisławRusznica">Uważam, że w art. 2 pkt 4 zaproponowany zapis jest źle sformułowany i nielogiczny. Sądzę, że należy pozostawić dotychczasowe brzmienie. Dochód osiągany z tytułu zatrudnienia i innej pracy zarobkowej najczęściej powoduje utratę statusu bezrobotnego. Zasadą jest, że wynagrodzenie pobiera się poza „okresem posiadania statusu bezrobotnego”, a zatem określenie pojęcia „dochód” w słowniczku powinno mieć charakter ogólny i odnosić się do zasady, a nie do wyjątku.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#StanisławRusznica">Art. 18 ust. 8 proponuję nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#StanisławRusznica">1) W przypadkach szczególnie uzasadnionych trudną sytuacją materialną pożyczkobiorcy i poręczycieli dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy, po zasięgnięciu opinii kierownika rejonowego urzędu pracy oraz rejonowej rady zatrudnienia, może rozłożyć na raty spłatę pożyczki bądź odroczyć termin jej spłaty albo umorzyć ją w części lub w całości.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#StanisławRusznica">2) Dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy może pożyczkę umorzyć, rozłożyć jej spłatę na raty bądź odroczyć termin jej spłaty, jeżeli należność wraz z odsetkami nie przekracza kwoty stanowiącej 10-krotność przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#StanisławRusznica">3) Jeżeli należność przekracza kwotę określoną w pkt. 2, o umorzeniu, rozłożeniu na raty lub odroczeniu spłaty pożyczki decyduje prezes Krajowego Urzędu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#StanisławRusznica">Dotychczasowe brzmienie art. 18 ust. 8 uniemożliwiało dyrektorowi wojewódzkiego urzędu pracy rozpatrzenie wniosku złożonego przez poręczyciela w przypadku, gdy pożyczkobiorca zmarł, a także stanowiło przeszkodę do umorzenia pożyczki z urzędu na przykład w sytuacji, gdy urząd dysponował postanowieniem komornika o umorzeniu egzekucji z powodu nieściągalności, a dłużnicy od kilku lat nie interesowali się losami pożyczki i nie zamierzali składać wniosku o umorzenie.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#StanisławRusznica">Ponadto należałoby wprowadzić obowiązek badania sytuacji materialnej poręczycieli, a nie tylko pożyczkobiorcy, gdyż z tytułu poręczenia odpowiadają solidarnie za dług. Poza tym dotychczasowe odesłanie do „osób, o których mowa w ust. 1 pkt. 2” uniemożliwia umarzanie pożyczek udzielonych na utworzenie dodatkowych miejsc pracy, przez co niepotrzebnie obciąża się pracą prezesa Krajowego Urzędu Pracy. Proponuję za to wprowadzić górną granicę (do wysokości 10-krotnego przeciętnego wynagrodzenia), do której dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy mógłby umarzać lub rozkładać na raty pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#StanisławRusznica">Ważną zmianą jest wprowadzenie możliwości rozkładania na raty spłaty pożyczki, gdyż dotąd można było tylko odroczyć termin płatności. Korzystniej jest rozłożyć pożyczkę na 12 rat, niż żądać spłaty całości po upływie na przykład 6 lub 12 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-274.9" who="#StanisławRusznica">Art. 25 ust. 11 stanowi przepis nieprecyzyjny. „Inna praca zarobkowa”, według słowniczka, to praca wykonywana na podstawie m. in. umowy zlecenia i umowy o dzieło. Strona, która zawiera umowę zlecenia lub o dzieło (na podstawie Kodeksu cywilnego), nie jest pracodawcą, lecz zleceniodawcą. Do tego rodzaju umów nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy ani ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy. Należy zatem po wyrazach „z przyczyn leżących po stronie pracodawcy” dodać wyrazy „bądź z powodu rozwiązania umowy zawartej na czas określony lub na czas wykonywania innej pracy zarobkowej”.</u>
          <u xml:id="u-274.10" who="#StanisławRusznica">W art. 26 proponuję zrezygnować z terminu 30 dni. Brak jest uzasadnienia, by osoba, która podjęła pracę na 1/4 etatu, nie mogła zarejestrować się jako bezrobotna. Proponuję skreślenie ust. 1 w art. 26, gdyż warunki zachowania prawa do zasiłku bądź statusu bezrobotnego unormowane są przecież w art. 13 ust. 3 pkt 2 i w art. 27 ust. 1 pkt 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, prosiłbym, żeby pan był łaskaw kończyć wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę, aby projekty ustaw poselski i rządowy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu przekazać do Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stanisławowi Rusznicy z Sojuszu Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę jako ostatniego pana posła Ryszarda Kalbarczyka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#AleksanderMałachowski">Nieobecny, wspaniała wiadomość.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Macieja Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę podziękować za wszystkie uwagi, także te krytyczne, które padły pod adresem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o szkolnictwie wyższym. Mam nadzieję, że szerszą dyskusję na ten temat będziemy mogli przeprowadzić w czasie prac w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MaciejManicki">Chciałem się odnieść - ze względu i na porę, i na sytuację, bo przynajmniej części dyskutantów zgłaszających uwagi, niestety, zabrakło już w tej chwili na sali - tylko do paru spraw.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MaciejManicki">Myślę, że bardzo ważną sprawę podniósł, niestety akurat nieobecny, pan poseł Burski - przedstawiciel Konfederacji Polski Niepodległej, choć nie było to nic odkrywczego. Pan poseł Burski stwierdził, że dotychczasowe funkcjonowanie systemu urzędów pracy było ukierunkowane głównie na formy pasywne. Nie było to odkrywcze, bowiem o tym samym mówiłem ja jako przedstawiciel rządu. Pan Burski powiedział również, że swoje działania koncentrowaliśmy głównie na ograniczaniu skutków. Otóż tak, tak rzeczywiście było i to właśnie chcemy zmienić. Było tak dlatego, że po wrześniu 1993 r., w sytuacji lawinowo narastającego bezrobocia, działania rządu siłą rzeczy skoncentrowane były głównie na osłonie tych ludzi, którzy tracili pracę. Przypomnę, że wówczas przyczyny tego wiązały się najczęściej z sytuacją zakładów pracy, bo największa grupa zasilała szeregi bezrobotnych w wyniku zwolnień grupowych. Trzeba było przede wszystkim zastosować działania o charakterze osłonowym, oczywiście pochłaniające gigantyczne pieniądze. Bo przecież wiemy, pracując aktualnie nad ustawą budżetową, jak wielkie pieniądze przeznaczane są na Fundusz Pracy, który wydaje rocznie kilkadziesiąt bilionów złotych. Za tych kilkadziesiąt bilionów złotych, mamy tego pełną świadomość, można byłoby wybudować parę niezłych fabryk. Ale, niestety, te pieniądze trzeba również kierować na formy osłonowe.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#MaciejManicki">W swoim wystąpieniu wprowadzającym do dyskusji na temat rządowego projektu ustawy mówiłem również, iż chcemy zmierzać do zmiany złej relacji, jeśli chodzi o udział wydatków na formy aktywne w wydatkach ogółem Funduszu Pracy. Ten udział kształtował się na poziomie 10%. Jest to dramatycznie mało. Mogę tylko wspomnieć, że w programie „Produktywnego zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu”, który został już skierowany do Wysokiej Izby, postawiliśmy ambitne zadanie, aby doprowadzić w możliwie szybkim czasie do takiej poprawy relacji, aby udział wydatków na formy aktywne kształtował się na poziomie 33%, a nie 10%. Na rok 1996 przewidujemy, że ten udział, łącznie z wydatkami na pożyczki, przekroczy 15%. To już jest postęp. Ale przecież, świadomi ograniczeń budżetowych, wiemy, że nie jesteśmy w stanie tej sytuacji zmienić z dnia na dzień czy nawet z roku na rok.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#MaciejManicki">Bardzo cenną tezę postawił pan poseł Rulewski. Ona też nie jest odkrywcza, ale warto o niej wspomnieć czy powtórzyć to za panem posłem Rulewskim. Cennym elementem, który odszukał on w dokumentach rządowych, jest uzależnienie od wykazania inicjatywy. Tak, to jest właśnie ten kierunek, który chcemy promować. Nie chcemy przyznawać premii za bierność. Mało tego, chcemy eliminować zjawisko polegające na tym, że środki z Funduszu Pracy stanowią swoistą premię za bierność. Chcemy premiować za aktywność. Zasada ta wynika z następującej konstatacji. Minister pracy i system urzędów pracy nie tworzą miejsc pracy - z małymi wyjątkami, bo jeśli przeznaczamy środki na roboty publiczne, to tam również powstają miejsca pracy, ale nie o to chodzi. Ograniczyliśmy środki na roboty publiczne, bo uważamy, że one powinny być efektywniej wykorzystane. Można, oczywiście, środki te przeznaczyć na remont chodnika, to jest bardzo potrzebne, poprawia estetykę, bezpieczeństwo. Lepiej jest jednak je wydać inaczej. Posłużę się tutaj bardzo cennym przykładem z Gniewa, gdzie w ramach robót publicznych wyremontowano stary zamek; to nie tylko poprawiło estetykę, nie tylko przywrócono dobra kulturalne, tam powstał również hotel, restauracja, a więc powstały stałe miejsca pracy. Takie formy będziemy, oczywiście, promować. Natomiast zasadniczo, jak już powiedziałem, minister pracy i system urzędów pracy nie tworzą miejsc pracy. Miejsca pracy tworzy i likwiduje gospodarka. System urzędów pracy i minister pracy chcą natomiast pomagać tym, którzy będą brali udział w wyścigu do miejsca pracy, bo oczywista, brutalna prawda jest taka, że jeszcze długo pracy dla wszystkich nie starczy, mamy tego pełną świadomość. Chcemy zrobić wszystko, aby miejsc pracy było jak najwięcej, ale tej pracy nie starczy. Do miejsca pracy jest swoisty wyścig, my chcemy pomóc w tym wyścigu wszystkim, którzy chcą tej pomocy. Natomiast tym, którzy po tę pomoc się nie zgłoszą bądź nie chcą uczestniczyć w tym wyścigu, trudno, nie pomożemy, bo oni tej pomocy wyraźnie nie chcą. Popatrzmy na ten problem z drugiej strony, np. na sytuację w Trójmieście, gdzie stocznie kierują oferty do rejonowego urzędu pracy, niedawno było ich 300 z wynagrodzeniem 40 000 starych zł na godzinę, to jest 7 mln zł miesięcznie, i po długim okresie oczekiwania na 300 ofert pracy przyjęto 3. Stocznia w Trójmieście występuje o zgodę na zatrudnienie Ukraińców i Białorusinów i chociaż możemy wyrazić taką zgodę, odmówiono im. Stocznia Gdańska poprosiła o zgodę na zatrudnienie 600 Ukraińców, dostała zgodę na 50, bo uznaliśmy, że są możliwości zatrudnienia ludzi z rynków lokalnych. A wypłacamy tam kilkadziesiąt zasiłków dla bezrobotnych. Pytanie, czy nadal ma być tak, że bezrobotny bez podania uzasadnienia musi trzykrotnie odmówić przyjęcia pracy, żeby można było pozbawić go prawa do zasiłku? Mało tego, są rejony kraju o bardzo wysokim bezrobociu, gdzie zarejestrowanym bezrobotnym (oczywiście nie generalizuję, nie wszystkim) nie zależy nawet na zasiłku, tylko na ubezpieczeniu, bo oni szanują swój czas; zarabiają bowiem, nie rejestrując faktu zatrudnienia, tak dobrze, że szkoda im czasu, żeby udać się do kasy rejonowego urzędu pracy i pobrać zasiłek. Są to głównie wszystkie gminy przygraniczne. Nie można przecież zamykać oczu na tego typu zjawiska. Dlatego mówimy: jeśli odmówisz podjęcia odpowiedniej pracy, to utracisz status bezrobotnego, nie zasiłek - status, utracisz również ubezpieczenie. Bo po prostu my nie możemy szastać pieniędzmi podatnika; przecież na to wszystko idą pieniądze podatnika albo pieniądze pracodawcy. Dlatego chcemy to wszystko robić w taki sposób, żeby nie odebrać tych uprawnień tym, którzy rzeczywiście znajdują się w trudnej sytuacji. Wiemy, bo analizowaliśmy ten problem, jak to bardzo trudno jest przeprowadzić. Nie można bowiem tak łatwo przyjąć takiego rozwiązania, że w Gdańsku pozbawimy wszystkich - mamy do tego prawo jako Rada Ministrów - zasiłku wypłacanego przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. Zgodnie z tą ustawą Rada Ministrów ma prawo ograniczyć czas pobierania zasiłku do 6 miesięcy. Tylko jest bardzo ciężko sięgnąć po ten instrument, bo wiemy, że możemy skrzywdzić również tych, którzy rzeczywiście nie mogą znaleźć pracy. Stąd też np. programy specjalne, które chcemy wprowadzać. Dopiero po wprowadzeniu kompletu tych wszystkich narzędzi będziemy sięgać po tego typu instrumenty, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestię podniesioną tutaj przez nieobecnego niestety pana posła Wiśniewskiego, to jest już tradycją, że posuwa się on do pewnego rodzaju określeń, stosując i przymiotniki, i rzeczowniki, typu: kwity wysłał do Sejmu. Można i w ten sposób, a potem można wyjść z tej sali, nie czekając nawet na argumenty. Pan poseł zarzucił nam, że odeszliśmy od projektu, który został wysłany do konsultacji ze związkami zawodowymi, bo proponowaliśmy tam wyższy zasiłek, tylko zapomniał dodać, że ten wyższy zasiłek był proponowany w sytuacji, w której waloryzacja miałaby się odbywać raz w roku. A my na wniosek Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, którego kolega Wiśniewski jest wiceprzewodniczącym, przywróciliśmy w projekcie cokwartalną waloryzację i przyjęliśmy propozycję Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, które postulowało, żeby zasiłek dla bezrobotnych ustalić w relacji do najniższego wynagrodzenia, cytuję: np. w wysokości 80%. I proszę zwrócić uwagę na to, jak by wyglądała dzisiaj sytuacja, gdyby ta propozycja już została przyjęta. Otóż dzisiaj najniższe wynagrodzenie wynosi 305 zł. 80% tego to jest 240 zł z groszami. Dzisiaj zasiłek wynosi 258 zł 20 gr. Myśmy nie poszli tak daleko, jak proponowała organizacja, której kolega Wiśniewski jest wiceprzewodniczącym. Myśmy poszli trochę bliżej. Proponujemy 260 zł w sytuacji, w której najniższe wynagrodzenie będzie przekraczało 300 zł, i będzie to kształtowało się na poziomie nieco wyższym niż 80%. Ale musimy jeszcze pamiętać o jednym. My nie mówimy o kwotach nominalnych zasiłku, najniższego wynagrodzenia. My musimy - jeśli mówimy o tym, z czego człowiek ma żyć - patrzeć na dochód. Ja już o tym też mówiłem w trakcie tej polemiki, jaka się tutaj wywiązała w czasie pierwszego wystąpienia. Jeśli mówimy o dochodzie z najniższego wynagrodzenia, to bądźmy świadomi, że na ogół z tego najniższego wynagrodzenia trzeba zapłacić jeszcze za bilet do pracy. I jeśli tę kwotę odejmiemy od kwoty najniższego wynagrodzenia, to może się okazać, jeśli nie zmienimy tego systemu, że wysokość najniższego wynagrodzenia, dochodu z najniższego wynagrodzenia będzie niższa niż wysokość dochodu z zasiłku dla bezrobotnego. I to nas w linii prostej prowadzi do absurdu. Oczywiście wiemy doskonale, że oba te dochody, z obu tych wielkości, są dochodami niskimi. Ale to jest problem znacznie bardziej złożony i on, niestety, mimo wszystko nie pozwala na pozostawienie stanu rzeczy w nie zmienionej postaci.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#MaciejManicki">Pan poseł Wiśniewski zarzucił również, że bezrobotny absolwent zostaje pozbawiony wszystkich praw pracowniczych. Ja już z tym polemizowałem, nie chciałem wówczas wchodzić po raz kolejny na mównicę, bo to byłby jałowy spór. Ale poczytajmy, co w tym konkretnym przypadku jest w przepisie. Otóż jest powiedziane w ten sposób, że z Funduszu Pracy (dlaczego z Funduszu Pracy? - dlatego że absolwent nie będzie ubezpieczony) będą sfinansowane wszystkie świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych powstałych w okresie tego stażu, z wyjątkiem renty inwalidzkiej lub rodzinnej. Do renty inwalidzkiej i rodzinnej wrócę za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#MaciejManicki">Jeśli mówimy o ubezpieczeniu tzw. zdrowotnym, to przecież pamiętajmy o tym, że art. 31 ust. 3 nadal działa. Jest tam powiedziane, że każdemu bezrobotnemu przysługują świadczenia określone w art. 16 ust. 5 pkt 3, czyli w tym ubezpieczenia zdrowotne. Z mocy tamtego przepisu ma on te świadczenia zapewnione. W związku z tym bez sensu jest je powtarzać w kolejnym przepisie, bo byśmy co przepis powtarzali połowę tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#MaciejManicki">Problem renty inwalidzkiej. Przepraszam, o kim my mówimy? Mówimy o absolwencie, o człowieku, który jeszcze nigdy nie pracował. Zajrzyjmy do przepisów dotyczących uprawnień emerytalno-rentowych i zobaczmy, jaki trzeba mieć staż pracy, żeby w ogóle uzyskać rentę inwalidzką - taki, którym żaden absolwent nie będzie się legitymował. Choćby nawet wyczerpał do ostatniego dnia staż sześciomiesięczny, i tak nie dostanie prawa do renty inwalidzkiej. Dlatego bez sensu jest ubezpieczać człowieka, skoro z tego ubezpieczenia nie wynika dla niego nic oprócz tego, że mu zapiszemy w życiorysie, że jest pół roku ubezpieczony. To jest człowiek na starcie zawodowym. Te pół roku nic nie zmienia, a bardzo dużo kosztuje. Kosztuje tyle, że 1/3 tych okresów stażowych można by było skreślić.</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#MaciejManicki">Pan poseł Wiśniewski mówił w ten sposób: polećmy może pracodawcom, żeby ubezpieczyli. Dobrze, możemy polecić, tylko to wtedy będzie martwy przepis, bo żaden pracodawca nie zatrudni tego człowieka. Nasza oferta jest następująca: skoro nie możesz znaleźć pracy, wykaż swoją aktywność w taki sposób, żebyś lepiej poznał miejsce pracy. Lepiej je poznasz, jak będziesz odbywał staż. Pójdziesz do pracodawcy, my ci za to zapłacimy. Nie za to, że odbywasz staż, tylko premię za aktywność. To są drobne pieniądze, ale pamiętajmy również, że zasiłek dla absolwenta nie był w takiej wysokości jak zasiłek dla bezrobotnego, który stracił miejsce pracy - który już pracował. Mówimy o wielkościach porównywalnych - tamten otrzymuje zasiłek, a tu mamy stypendium. Mówimy: dostanie bezrobotny absolwent stypendium, jak wykaże swoją aktywność. A więc idź na staż, poznaj warunki pracy. Oczywiście uzyskasz świadectwo (podnosiła to pani poseł Błoch). Uzyskasz świadectwo, które wprawdzie niewiele daje, ale ten, kto będzie rozpatrywał możliwość zatrudnienia tego absolwenta, będzie wiedział, że ten człowiek już przynajmniej poznał trochę warsztat pracy, bo w świadectwie będzie stwierdzone, jakiego rodzaju staż odbył.</u>
          <u xml:id="u-278.10" who="#MaciejManicki">Nie chcę wchodzić zbytnio w szczegóły. Jak powiedziałem, mam nadzieję, że będziemy mogli na tematy poruszone tutaj w dyskusji szerzej wymienić poglądy i przyjąć rozstrzygnięcia służące wszystkim, przede wszystkim bezrobotnym w wyścigu o pracę, o którym mówiłem już w czasie prac w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-278.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Manickiemu.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Wnioski są następujące. Został zgłoszony wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu pilnego projektu rządowego o zmianie ustawy o zatrudnieniu. Dopóki ta sprawa nie jest rozstrzygnięta, nie zajmiemy się przesądzeniem losów pozostałych projektów.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#AleksanderMałachowski">Natomiast Komisje: Polityki Społecznej oraz Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu wnoszą o przyjęcie rządowego programu przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży: „Promocja aktywności zawodowej młodzieży”.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#AleksanderMałachowski">Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#AleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały w sprawie przeciwdziałania bezrobociu wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Cezary Miżejewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#CezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam bardzo krótką poprawkę. Otóż w projekcie uchwały w akapicie 6 zapisaliśmy, iż Sejm zwraca się do rządu, aby jak najszybciej wykonał zapowiedzianą w programie inicjatywę legislacyjną. To jest ta inicjatywa, która została dzisiaj złożona, więc proponuję poprawkę, która już była konsultowana, stwierdzającą, że Sejm z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą w programie inicjatywę legislacyjną dotyczącą zmiany ustawy, przebudowującą zasady pomocy i aktywizacji absolwentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Miżejewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z państwa posłów jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski jako sprawozdawca komisji w sprawie projektu uchwały, jak rozumiem. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Miżejewski zgłosił poprawkę, która rzeczywiście jest poprawką wynikającą z tego, iż prace nad projektem uchwały zakończyliśmy 27 października, wówczas jakby odwołując się do rządu o inicjatywę ustawodawczą w kwestii tego programu młodzieżowego. Natomiast w dniu dzisiejszym, gdy rozpatrujemy ten projekt uchwały, ten program już się znajduje w Sejmie, dlatego też ta poprawka ma w dużej mierze charakter techniczny.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#TadeuszTomaszewski">Ja również chciałbym się na koniec odnieść do trzech kwestii poruszonych przez posłów w czasie pierwszego czytania tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Lityński stwierdził, iż nie powinniśmy się ścigać, kto był pierwszy, kto był winien. Ten projekt uchwały nie stwierdza w żadnym miejscu, kto jest winien, że nie był pierwszy, ani że ktoś był drugi.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Wiśniewski stwierdził, że były inne dwa programy. Na posiedzeniach połączonych komisji wyraźnie pytano tych autorów, którzy pracują nie od dziś, ale pracowali również za czasów poprzednich rządów, i stwierdzono wyraźnie, że jest to pierwszy komplementarny program młodzieżowy, jeśli chodzi o zwalczanie bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Rulewski powiedział, iż uchwała nakazuje rządowi zupełnie inny kierunek niż kierunki opracowane w tym programie rządowym. Sądzę, że tak nie jest. W czasie dyskusji w połączonych komisjach posłowie generalnie pozytywnie ocenili ten program, czego dowodem jest dzisiejsza debata. Występujący w imieniu klubów posłowie poparli program rządowy, poza klubem KPN, który stwierdził, że się wstrzyma, no ale Wysoki Sejm już właściwie przyjął projekt, w związku z tym nie ma o czym mówić. Natomiast jeśli chodzi o to, co powiedział pan poseł Rulewski, mianowicie iż komisje uznały, że powinien to być zupełnie inny kierunek, to niestety nie mogę podzielić tego poglądu, dlatego że, jak wspomniałem, komisje przyjęły program, zwróciły tylko uwagę na cztery kwestie. Pierwsza to jest potrzeba przygotowania gruntownej reformy systemu kształcenia zawodowego. Druga - zwiększenie roli i zadań samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych w zwalczaniu bezrobocia. Trzecia kwestia, na którą zwrócono uwagę, to jest przede wszystkim zajęcie się młodzieżą, która ma trudności w uzyskaniu pracy, a więc młodzieżą niepełnosprawną, opuszczającą ośrodki wychowawcze i zakłady karne. Czwarta sprawa dotyczy zwiększenia szans przemieszczania się ludzi młodych w poszukiwaniu pracy. Chodziło tu m.in. o stworzenie czy umożliwienie budowy tanich miejsc zamieszkania. I piąta kwestia to było wyrażone przez połączone komisje wobec rządu oczekiwanie rzeczywistego zwiększenia środków finansowych na aktywizację zawodową młodzieży, w planie finansowym Funduszu Pracy, już na przyszły rok. Tak że niestety nie sądzę, żeby pan poseł miał rację, mówiąc o tym, iż komisje stwierdziły, że to zupełnie inny kierunek. Chodziło o uzupełnienie tego programu o te pięć spraw, o których wspomniałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tomaszewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu już jest wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy jutro, ponieważ ta jedna poprawka ma właściwie, jak zostało powiedziane, charakter redakcyjny. Po dostarczeniu państwu posłom tej poprawki, która zostanie wydrukowana w nocy, przegłosujemy ten projekt jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#AleksanderMałachowski">Na tym ten punkt porządku dziennego został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym (druk nr 1303).</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Pawlickiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JacekPawlicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przypadł mi zaszczyt prezentować dzisiaj w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej jednopunktowy projekt zmiany ustawy zmieniającej ustawę o samorządzie terytorialnym. Niewątpliwie zaszczytem jest przedstawiać projekt ustawy, ale ten akurat nie jest chlubą tej Izby i naszego parlamentu. Zmiana, którą proponujemy, jest wymuszona i nie wynika w zasadzie, muszę to jasno i wprost powiedzieć, z opieszałości czy z lenistwa posłów pracujących nad ustawą o przedsiębiorczości komunalnej - bo taki tytuł ma ona obecnie, w poprzednim wariancie miała nazwę: ustawa o działalności gospodarczej gmin - lecz po prostu z trudności i złożoności materii, której dotyka tenże projekt ustawy o działalności gospodarczej gmin.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JacekPawlicki">W związku z ustawą z dnia 6 listopada 1992 r. o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym został wprowadzony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy oraz inne osoby komunalne, jeżeli ta działalność wykraczała poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Ustawodawca wyznaczył wówczas nieprzekraczalny termin rozwiązania tych wszystkich problemów i zaprzestania prowadzenia działalności przez gminy na dzień 31 grudnia 1993 r. W tym czasie ta Izba weszła w II kadencję i zmuszeni byliśmy do przesunięcia tego terminu o rok, czyli do końca 1994 r. Wówczas też podkomisja, której miałem i mam przyjemność przewodniczyć, rozpoczęła prace nad ustawą o działalności gospodarczej gmin i trwały one 1,5 roku. Zakończyło się to złożeniem sprawozdania przez połączone Komisje: Ustawodawczą i Samorządu Terytorialnego i niestety utknęło w komisjach ze względu na zakres materii, która ma być regulowana w ustawie o przedsiębiorczości komunalnej. Ta ustawa jest „konstytucją” działalności gospodarczej gmin. Wiele sprzeczności, nowych pojęć — koncesjonowania użyteczności publicznej, zakładu użyteczności publicznej — spowodowało różnice zdań w wielu klubach. Wszystko to zmusiło przewodniczącego i członków podkomisji do podjęcia ponownych prac i przepracowania gotowego już materiału, który w zasadzie znalazł poparcie wszystkich ciał opiniodawczych od sejmiku krajowego począwszy, po wszystkie związki gmin, miast popierające projekt przedłożony przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#JacekPawlicki">Zmuszeni zostaliśmy do przepracowania tego projektu w oparciu o Kodeks cywilny, w zasadzie do przeredagowania go. Przyznam nieśmiało, że był wniosek o odrzucenie tego projektu w całości i zapomnienie o temacie. Niemniej jednak ten termin, który reguluje ustawa, biegnie i upływa 31 grudnia tego roku. Trzeci raz zmieniamy termin i znowu wpisujemy nową datę - grudzień 1996 r. Mam naprawdę wielkie obawy jako wnioskodawca, który po raz trzeci wnosi do Wysokiej Izby o przesunięcie terminu zawartego w art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 r., czy go dotrzymamy. Po prawdzie jestem zobowiązany, i sam osobiście się zobowiązałem, do tego, iż do końca lutego 1996 r. jako przewodniczący podkomisji zakończę prace nad ustawą o przedsiębiorczości komunalnej. Niemniej jednak nie mogę takich gwarancji złożyć paniom i panom posłom, jak również samorządom terytorialnym, które licznie zwracają się do mnie z pytaniem, co jest z ustawą, czy w komisjach połączonych ten projekt zyska później poparcie. Prace podkomisji zostaną do końca lutego 1996 r. zakończone i może ten termin, który dzisiaj proponujemy, tę małą zmianę ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, 31 grudnia 1996 r., zostanie dotrzymany. Bardzo sobie tego życzę, a zwłaszcza samorządom, które oczekują na regulację przepisów zakazujących gminom prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#JacekPawlicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy doskonale wiemy, czego dotyczy ta regulacja, toteż bardzo proszę o przyjęcie tego projektu i przejście do drugiego czytania, gdyż termin upływa 31 grudnia tego roku, a ta zmiana jest konieczna.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Jackowi Pawlickiemu za przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#AleksanderMałachowski">Jest zapisanych czterech mówców.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Stanisława Pawlaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: W sprawie formalnej, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#AleksanderMałachowski">Słucham, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wnoszę o przerwanie debaty nad tym punktem.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#KazimierzPańtak">Po pierwsze, jest to trzecia zmiana ustawy i ważne jest, aby opinia publiczna dowiedziała się, dlaczego bez przerwy zmieniamy ustawę i przesuwamy kolejne terminy. Sam pan poseł sprawozdawca mówił, że nie jest pewien, czy ten termin zostanie dotrzymany. Ważne, żebyśmy odbyli dyskusję przy otwartej kurtynie.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#KazimierzPańtak">Po drugie, jutro będą rozpatrywane tylko dwa punkty porządku obrad. Tak że zbyt szybko możemy skończyć, a jest już godzina wpół do dziesiątej wieczorem. Nic się chyba nie stanie, jeżeli jutro odbędziemy debatę nad tym punktem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, pański wniosek jest z formalnego punktu widzenia prawomocny, tylko kłopot w tym, że dochodzą jutro nowe punkty. Obawiam się, że jeśli dzisiaj nie przeprowadzimy tej debaty - jest czterech mówców, nie zajmie to wiele czasu - to, panie pośle, jutro będziemy tu siedzieć do późnego wieczora i będzie to, co się stało dzisiaj. Od czwartej rano miałem jakieś kłopoty ze snem i usłyszałem w radiu komunikat, że na sali obrad było tylko trzech posłów. Boję się więc, że jutro będę sam z posłem sprawozdawcą, i dlatego przestrzegam przed tym przesuwaniem. Jutro mamy kilka punktów porządku dziennego i mam obawy, że te południowe czy wieczorne punkty będą rozpatrywane przy całkowicie pustej sali.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Panie Pośle! Prosiłbym o wycofanie tego wniosku. Na jutro mamy zaplanowane głosowanie, a to jednak będzie wymagało wystąpień. Tylko czterech posłów jest zapisanych, później głosowań nie ma. Zmiana, o którą nam chodzi, wejdzie po 14 dniach od daty jej ogłoszenia, powinna wejść z dniem 1 stycznia. W związku z tym, jeżeli jutro rano nie przegłosujemy tej zmiany, a przegłosujemy na posiedzeniu między 13 a 15 grudnia, to nie wejdzie ten przepis z dniem 1 stycznia. Dlatego bardzo gorąco proszę również jako burmistrz gminy, która prowadzi działalność gospodarczą, żeby jednak dzisiaj przeprowadzić debatę, a jutro rano o dziewiątej przegłosować tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Kazimierz Pańtak. Uważam, panie pośle, że to jest racjonalny wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wobec sytuacji, jaką przedstawił pan burmistrz, a przede wszystkim pan marszałek, że jutro wchodzą nowe punkty, o czym ja nie wiedziałem, cofam swój wniosek.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu uprzejmie. Oczywiście moglibyśmy go przegłosować, bo mamy do tego prawo regulaminowe, ale byłoby to ze szkodą...</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#AleksanderMałachowski">A zatem proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Pawlaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej zabrać głos w sprawie projektu zmieniającego ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, zawartego w druku nr 1303. Jest to projekt zgłoszony przez Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, zawierający tylko 2 artykuły, a dotyczący przedłużenia o rok, to jest do 31 grudnia 1996 r., możliwości prowadzenia przez gminy działalności gospodarczej w szerszym zakresie, niż przewiduje to art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym, który stanowi, że gmina oraz inna komunalna osoba prawna nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Przepis ten, nadany przez art. 1 ustawy z dnia 6 listopada 1992 r. o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym - wszedł w życie z dniem 12 stycznia 1993 r. - zakazywał gminom prowadzenia działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Wobec już wcześniej prowadzonej przez gminy zakrojonej na szeroką skalę działalności gospodarczej art. 9 tej ustawy wprowadził przepis przejściowy, nakazujący gminom i innym komunalnym osobom prawnym, których działalność gospodarcza wykracza poza zakres określony w ustawie, dostosowanie charakteru prowadzonej działalności do jego wymogów w terminie do dnia 30 czerwca 1994 r. Chcąc unormować zasady i formy prawne działalności gospodarczej gmin, grupa posłów, w której się również znalazłem, opracowała i złożyła w dniu 18 stycznia 1994 r. poselski projekt ustawy - druk nr 235. Pierwsze czytanie projektu odbyło się w Sejmie w dniu 22 kwietnia 1994 r. i decyzją Wysokiej Izby został on skierowany do Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej. Podkomisja nadzwyczajna prowadzi intensywne prace nad tym projektem, które z uwagi na jego skomplikowany charakter i szeroki zakres regulowanej materii znacznie się przedłużyły. Zmieniono także tytuł projektu, nazywając go projektem ustawy o przedsiębiorczości komunalnej. Różne sprzeczne opinie co do tego projektu zablokowały na pewien czas prace podkomisji. Spowodowało to konieczność wcześniejszej nowelizacji omawianej dzisiaj ustawy i przedłużenie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy do 31 grudnia 1995 r. Mówił o tym bardzo obszernie przedstawiciel wnioskodawców poseł Jacek Pawlicki. Dzisiaj stajemy przed koniecznością ponownego przedłużenia tego terminu o kolejny rok. Wobec trwających prac nad poselskim projektem ustawy o działalności gospodarczej gmin rozpatrywany dzisiaj projekt zmieniający ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym (druk nr 1303) Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera i będzie głosował za jego uchwaleniem.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że projekt zawiera jedną tylko zmianę dotyczącą daty, popieramy wniosek o przejście do drugiego czytania projektu i uchwalenie ustawy jeszcze na obecnym posiedzeniu Sejmu. Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od daty jej ogłoszenia. Proszę więc w imieniu naszego klubu o przyjęcie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stanisławowi Pawlakowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Romana Edwarda Borka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele kontrowersji wśród działaczy samorządowych budzi zapis ustawy z dnia 6 listopada 1992 r. o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, wprowadzający zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy i związki komunalne. Są zarówno zwolennicy tego zakazu, jak i jego przeciwnicy i na pewno można by tu wymienić wiele argumentów za, a także przeciw temu zakazowi. Jedno, co można stwierdzić, to to, że samorządy w ciągu tych 5 lat pokazały, iż chcą i potrafią rządzić, tylko należy im stworzyć do tego warunki. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, nie protestując przeciwko zakazowi prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy, nie zgadza się ze stwierdzeniami, iż wprowadzenie tego zakazu ma na celu ograniczenie malwersacji i defraudacji mienia podatników. Uważamy, że wszystko to, co służy powiększaniu dochodów gminy, jest ze wszech miar zasadne, gdyż służy jej mieszkańcom. Myślę, że w kontekście roku 1996, kiedy to mamy przejąć oświatę, a jak wiemy, dotacja dla wielu gmin na utrzymanie oświaty jest zbyt mała, szukanie tych dochodów jest naprawdę zasadne.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#RomanEdwardBorek">Obecnie w Sejmie znajduje się projekt ustawy o przedsiębiorczości komunalnej gmin, nad którym od kilku miesięcy pracują komisje. Projekt ten reguluje między innymi zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy. Sądzę, że dlatego Wysoka Izba już bodajże trzy razy przesuwała termin w art. 2 wspomnianej ustawy, aby to wzajemnie się nie wykluczało i nie kolidowało.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#RomanEdwardBorek">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, iż z powodu daleko posuniętych prac nad tym projektem nieuzasadnione byłoby w tej chwili utrzymanie zapisu z art. 2 o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej od 31 grudnia 1995 r. Dlatego w pełni popieramy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym, zamieszczony w druku nr 1303, jednocześnie dając pod rozwagę - poruszył to również pan poseł sprawozdawca - że ponieważ proces prac nad tymże projektem jest skomplikowany i bardzo ważny, może się zdarzyć tak, że do 1996 r., tak jak to proponuje ustawa, również prace nad projektem ustawy o przedsiębiorczości komunalnej mogą być nie zakończone. Czy nie należałoby w tym momencie ewentualnie zastanowić się nad pozostawieniem nie określonego terminu? Może być taki zapis: do chwili wprowadzenia ustawy o przedsiębiorczości gmin - co automatycznie, gdyby ta ustawa nie weszła, nie stwarzałoby konieczności wprowadzenia nowelizacji ustawy dotyczącej gmin.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Romanowi Edwardowi Borkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Marię Rokitę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przecież nie ma kontrowersji wokół tekstu tej ustawy. Jest to zmiana dla porządku - to przedłużenie terminu do końca roku 1996, a być może tak, jak mówił pan poseł Borek, do momentu wprowadzenia nowego ustawodawstwa w tej sprawie. Pan poseł sprawozdawca, myślę, powinien się zastanowić nad takim rozwiązaniem także. Jest to rzeczą celową i sensowną, aczkolwiek, powiadam, jest to dla pewnego porządku. Natomiast za tym przedłużeniem nie kryje się żadna istotna zmiana sytuacji, nawet wobec takiego przypadku, gdybyśmy tego przedłużenia nie dokonali. Zwracam państwu uwagę - o czym szanowni koledzy wiedzą lepiej ode mnie jako ludzie w większości zaangażowani bezpośrednio w działalność samorządową, a nie tylko i wyłącznie z racji pracy w parlamencie w nią zaangażowani, tak jak ja - że przełomowe orzecznictwo Sądu Najwyższego z wiosny 1995 r. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy przeinterpretowywało praktycznie w pełną swobodę prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy poprzez stwierdzenie, iż nie jest działalnością gospodarczą posiadanie udziałów bądź akcji w spółkach komercyjnych. Zatem bez względu na to, czy ten termin przedłużymy, czy nie (ale przedłużmy go dla porządku, jak powiadam), to i tak do momentu uregulowania całej kwestii w ustawie o działalności gospodarczej realne prawo samorządu terytorialnego do prowadzenia działalności gospodarczej jest nieograniczone, ponieważ w dowolnych przedsięwzięciach komercyjnych - na mocy uchwały Sądu Najwyższego - gmina może posiadać akcje i udziały.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#JanRokita">W związku z tym sprawa nie jest absolutnie dramatyczna, ograniczenie zawarte w tej ustawie jest faktycznie, w świetle interpretacji nadanej przez uchwałę Sądu Najwyższego, fikcyjne. A to, czego mamy dokonać, to jest posunięcie czysto porządkujące, legislacyjne, które niczego nie zmienia. Zróbmy to zatem i nie dramatyzujmy. Bo lepiej żebyśmy prawo o działalności gospodarczej samorządu terytorialnego wprowadzili później, ale porządne, niż prędko, ale kiepskie.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Rokicie.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Piotra Pankanina. Jeszcze pan poseł Zysk się zapisał do głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PiotrPankanin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z 6 listopada 1992 r. zmieniająca ustawę o samorządzie terytorialnym wprowadziła zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy w przypadkach, gdy działalność ta wykraczała poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Ten kategoryczny zapis wyznaczył nieprzekraczalny termin doprowadzenia do zgodności z ustawą prowadzonej przez gminy działalności gospodarczej - zgodności z dyspozycją zawartą w art. 9 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. Ten termin to 31 grudnia 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#PiotrPankanin">Jak już mówił poseł sprawozdawca, jest to kolejny termin. Zapis ten wywołał również kolejną bardzo ożywioną dyskusję wokół problemu tzw. przedsiębiorczości komunalnej. W trakcie prac specjalnie powołanej podkomisji okazało się, że materia zaproponowanej ustawy rozwiązującej problem jest niezwykle skomplikowana. Najczęściej i najbardziej kontrowersyjnie interpretowana jest ta część, która mówi o wprowadzeniu rozwiązania pod nazwą: koncesje komunalne. Jest to jeden z najtrudniejszych fragmentów tego rozwiązania. Rozbieżności w ocenie problemu przez ekspertów są znaczne i nic nie wskazuje na to, żeby problem został rozwiązany przed końcem bieżącego roku. Stąd właśnie materia proponowanej dziś nowelizacji ustawy, zdaniem mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, wydaje się oczywista. Dobrze by jednak było, gdyby 31 grudnia 1996 r. był ostatecznym terminem rozwiązania problemu przedsiębiorczości komunalnej. W świetle tego, o czym mówił pan poseł sprawozdawca, myślę, że jest szansa na jego rozwiązanie nawet w trakcie nadchodzącego 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Piotrowi Pankaninowi.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę jako ostatniego pana posła Zbigniewa Zyska z Poselskiego Koła - Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#ZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie wszystkie argumenty zostały już przedstawione. Żeby więc nie przedłużać, przyłączę się do tych opinii, które zostały zgłoszone. Poselskie Koło - Nowa Demokracja będzie głosowało za przyjęciem tego projektu i proponuje przystąpienie do drugiego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł wnioskodawca chce jeszcze coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#JacekPawlicki">Panie Marszałku! Chciałbym podziękować za dyskusję porządkującą i potwierdzić wszystko to, co powiedział pan poseł Rokita. Rzeczywiście nie ma dramatu. Dramatem jest to tylko, że nad tą ustawą pracujemy, panie pośle, blisko dwa lata. Chciałbym wspólnie z panem posłem, który aktywnie uczestniczy w pracach mojej podkomisji, przygotować dobrą ustawę - nawet jeśli to ma długo trwać - bo będzie to z pożytkiem dla samorządów, których dobro leży na sercu Wysokiej Izbie niewątpliwie w równym stopniu. Natomiast rzeczywiście jest tak, że gminy prowadzą działalność gospodarczą, mają tę furtkę prawną. Kodeks handlowy i przepisy, o których pan poseł był łaskaw wspomnieć, pozwalają im na to.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#JacekPawlicki">Panie marszałku, bardzo proszę o przystąpienie do drugiego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos w pierwszym czytaniu?</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W debacie zgłoszono wniosek, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#AleksanderMałachowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#AleksanderMałachowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#AleksanderMałachowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#AleksanderMałachowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#AleksanderMałachowski">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-303.11" who="#AleksanderMałachowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-303.12" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-303.13" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu złożenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-303.14" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do wysłuchania oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-303.15" who="#AleksanderMałachowski">Głos ma pan poseł Marek Lewandowski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MarekLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W encyklice „Centesimus annus” Jan Paweł II wypowiedział się po stronie demokracji. Jednym z wniosków, jaki powinniśmy wszyscy z tego dokumentu wyciągnąć, jest to, że Kościół powinien dawać, zwłaszcza młodym, rodzącym się demokracjom, przykład zachowań demokratycznych, respektowania zasad, jakimi rządzą się demokracje. Przeor klasztoru paulinów z mojej Częstochowy zapowiedział natomiast 26 listopada bieżącego roku, że bramy sanktuarium pozostaną zamknięte — cytuję — „dla ludzi spod znaku sierpa i młota, choćby sięgali po najwyższe godności”. Ja, Marek Lewandowski, poseł ziemi częstochowskiej, agnostyk, a więc ze stygmatem neopoganina, pragnę zwrócić ojcu paulinowi uwagę na niestosowność takiej decyzji. Jak pisze ksiądz Pasierb w swoim dziele „Obrót rzeczy”: „Nieszczęsne i skazane na klęskę są systemy, organizacje oparte na odwecie, zemście, bo tej trucizny nie można w sobie nosić bezkarnie, ona musi wreszcie zatruć organizm tego, który ją w sobie przechowuje”. Tym wszystkim, którzy za wszelką cenę, kierowani powyborczymi frustracjami, chcą dołożyć lewicy, pragnę ponadto przypomnieć następujące słowa Pana: „Moja jest zemsta, mnie ją zostawcie, ja oddam każdemu, co mu się należy”.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MarekLewandowski">Jeżeliby ci ze znakiem sierpa i młota 16 stycznia 1945 r. nie uratowali Jasnej Góry, zapewne nie byłoby skąd wygłaszać tych złych słów. Przypomnę, że od początku wojny na częstochowskiej Jasnej Górze panoszyli się okupanci. W budynkach klasztornych urządzono magazyny, w pokojach królewskich rozgościł się niemiecki komendant miasta. Klasztor wizytowali gubernator Hans Frank, Himmler, a nawet sam Hitler. W 1944 r. na dziedzińcu klasztornym ustawiono działa przeciwlotnicze, obok nagromadzono pociski i miny. Jak wynika z meldunku dowództwa Wehrmachtu z 6 stycznia 1945 r., w Częstochowie, głównie na Jasnej Górze, znajdowało się wówczas 37 dział przeciwlotniczych. Otóż zgodnie z hitlerowskim planem strategicznym Częstochowa była jednym z głównych ośrodków oporu broniących dostępu do Festung Oberschlesien. Tutaj też rozlokowały się sztaby tej twierdzy. Jej garnizon liczył ok. 10 tys. ludzi; podlegali oni generałowi leutnantowi Detmeringowi, który z kolei był podporządkowany dowódcy Festung Oberschlesien generałowi leutnantowi Benickemu. Częstochowa miała więc podzielić los bronionych aż do końca z rozkazu Hitlera takich miast, jak Grudziądz, Piła, Głogów, Wrocław. Badacze dziejów Częstochowy w swoich pracach przytaczają szereg wypowiedzi paulinów, zakonników z klasztoru jasnogórskiego. Jak twierdził przeor ojciec Stanisław Nowak, pod koniec 1944 r. trzykrotnie klasztor odwiedzali wyżsi oficerowie niemieccy, domagając się ewakuowania do Niemiec klasztoru wraz ze skarbcem, dziełami sztuki i wspaniałą biblioteką. Gdy po porozumieniu z kardynałem Sapiehą przeor zdecydował, iż pozostanie na miejscu, oficerowie oświadczyli: „Częstochowa będzie przez nasze wojska silnie broniona. Z miasta pozostaną tylko niebo i ziemia”. A klasztor podzielić miał los miasta.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#MarekLewandowski">W połowie stycznia 1945 r. zbliżył się moment krytyczny. Czołgi radzieckiej armii pancernej generała Rybałki sforsowały linie umocnień „Venus” i „Merkur” nad Pilicą i zbliżały się szybko do miasta. W raporcie pt. „Oddanie Częstochowy” — raport znajduje się w Archiwum Federalnym w Koblencji — zbrojmistrz Beschorner stwierdził: 16 stycznia o godz. 14 kilkanaście czołgów T-34 przedarło się do centrum miasta ul. Warszawską i nacierało wzdłuż Adolf Hitler-Allee (aktualnie Aleja Najświętszej Marii Panny) w stronę klasztoru. To był batalion czołgów z 54 brygady pancernej. Wśród Niemców zapanowała panika. Pierwszy uciekł gubernator dystryktu radomskiego Kundt, który jeszcze rano tego dnia nakazywał Niemcom pozostanie na miejscu, jako że nie ma żadnego niebezpieczeństwa. Dowódca obrony miasta płk Klein wyjechał do Szopienic. Przed wycofaniem się z Jasnej Góry oficer Wehrmachtu oświadczył ojcu Ambrożemu: Rosyjskie czołgi są w mieście. Musimy więc wykonać rozkaz dowództwa i zniszczyć Jasną Górę. Według ojca dr. Kazimierza Szafrańca Niemcy mieli zniszczyć klasztor przez podpalenie samochodu z materiałami wybuchowymi, minami, stojącego na dziedzińcu klasztoru. Oczywiście od pożaru mogły wybuchnąć nagromadzone tu pociski i miny i mogła spłonąć kaplica ze znajdującym się w niej obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Niemcy spodziewali się, iż wina za to spadnie na wojska radzieckie, jednak po ucieczce Niemców zakonnikom udało się ugasić pożar. W ten sposób to śmiałe natarcie czołgów ocaliło Jasną Górę i oszczędziło miastu ofiar wśród mieszkańców i zniszczeń. Okupione zostało jednak śmiercią 90 żołnierzy z gwiazdką, „z sierpem i młotem” na czapkach, wśród nich 21 oficerów. Dzisiaj w Częstochowie puste miejsce po pomniku może świadczyć, iż żadnego wyzwolenia nie było — gdyby nie nasza pamięć oczywiście. Zaś przeor ks. Szczepan Kośnik oświadczył, że barykaduje klasztor.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#MarekLewandowski">Panie i Panowie! Wielu w Polsce, ja również, nie rozstaje się z kościołem, ale przede wszystkim z niektórymi ludźmi kościoła, którzy niestety, jak mówi Gombrowicz, budzą polskiego idiotę, kołtuna i dewota. To, co niejednokrotnie mówią ks. Jankowski, ojciec Rydzyk, ojciec Kośnik, na pewno nie jest modlitwą.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Markowi Lewandowskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Henryka Hajduka z Unii Pracy o złożenie oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#HenrykHajduk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już po raz kolejny chcę się przypomnieć Wysokiej Izbie jako poseł wywodzący się ze środowiska górniczego. Chcę się przypomnieć wraz z moimi kolegami w Sejmie w przeddzień górniczego święta, tradycyjnej Barbórki. Jest nas niewielu, ale staramy się w pracach w komisjach przedstawiać problemy nurtujące cały przemysł wydobywczy. Reprezentujemy ogromny potencjał ludzki i zawodowy, który ma poczesne miejsce w polskiej gospodarce. Węgiel oraz inne kopaliny wywarły niezatarte piętno na pewnych obszarach naszego kraju, stworzyły specyficzne środowisko gospodarcze i społeczno-kulturalne, kultywujące takie wartości, jak solidarność, sumienność i pracowitość.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#HenrykHajduk">Dziś mówi się o nas, szczególnie o górnictwie węglowym, wiele niedobrych rzeczy. Wypowiada się zdania krzywdzące całą brać górniczą, psioczy się na naszą niewydolność, zadłużenie, duże żądania. Mówi się o nas jako o niepotrzebnym balaście, przedstawia się nas jako konieczne zło. Niektórym marzyło się i nadal się marzy zlikwidowanie wszystkich kopalń i kupowanie taniego węgla. Niektórym tak łatwo przychodzi uporać się z dwuwiekową historią polskiego górnictwa. To nie likwidacja jest nam potrzebna, ale mądra restrukturyzacja, modernizacja, nowoczesne zarządzanie i rachunek ekonomiczny. Prawdą jest, że w chwili obecnej sytuacja górnictwa jest niekorzystna, ale coraz częściej spotykamy się z piękną akcją górniczej solidarności, polegającą na tym, że bogatszy zakład wchodzi w fuzję z kończącym wydobycie, tak aby ludzie mieli pracę, a rodziny zabezpieczony byt. Wrośliśmy w tę polską ziemię głęboko, na 800 i 1000 m. Wydobywamy bogactwo, które nadal jest podstawą polskiej energetyki, polskiego przemysłu i choć nieraz mówi się o nas źle, wybaczamy tym wszystkim, którzy mają wąskie myślenie i krótkie spojrzenie. Bo jak mawiał wielki Talleyrand: „W sprawach tego świata nie wolno opierać się wyłącznie na teraźniejszości. To, co jest, znaczy bardzo niewiele. To, co będzie, często bardzo wiele”.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#HenrykHajduk">Dziś górnictwo stoi przed swym życiowym wyzwaniem. Musi wypracować metody mądrej naprawy, musi podjąć odważne decyzje, musi stworzyć gwarancje ekonomicznej stabilności. Było już wiele programów, jesteśmy po I i II etapie restrukturyzacji, stworzono nowe struktury organizacyjne, ale nadal w opinii wielu górników jest to chodzenie we mgle. Być może nowy program, program ministra Markowskiego, program restrukturyzacji menedżerskiej z udziałem państwa, odpowie na te trudne pytania stawiane górnictwu. Program ten zakłada jako główny cel efektywność ekonomiczną przy akceptowalnych kosztach środowiskowych. Nie można jednak za żadną cenę akceptować tego programu jako sposobu przetrwania górnictwa w obecnej postaci. Byłby to błąd kardynalny, za który zapłacilibyśmy wszyscy. Chcę jeszcze raz podkreślić, że powodzenie tego programu jest możliwe tylko wtedy, gdy zaangażuje się odpowiednie środki, pozwalające na jego realizację.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#HenrykHajduk">My, ludzie czarnej ziemi, twardej skały, znamy smak ciężkiej i odpowiedzialnej pracy. Codziennie ocieramy się o nieszczęście i śmierć. Dlatego niech mi wolno będzie w przeddzień górniczego święta wspomnieć tych wszystkich kolegów, którzy oddali życie w czasie pełnienia swych górniczych obowiązków. Solidaryzuję się ze smutkiem ich rodzin. Pozdrawiam wszystkich kolegów górników, którzy codzienną pracą dają dowód swej patriotycznej i obywatelskiej postawy. Pozdrawiam całą kadrę inżynieryjno-techniczną, kadrę kierowniczą, związki zawodowe działające w zakładach górniczych, wszystkich, których praca jest związana z przemysłem wydobywczym. Życzę wszystkim kolegom górnikom dużo zdrowia, wszelkiej pomyślności oraz szczęśliwych powrotów po skończonej pracy do swych domów rodzinnych. Szczęść Wam Boże.</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Henrykowi Hajdukowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#AleksanderMałachowski">Stwierdzam, iż na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę w obradach do dnia 1 grudnia 1995 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję wytrwałym.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 51)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>