text_structure.xml 47.5 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 20 grudnia br. Komisją Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego obradująca pod przewodnictwem posłów Mieczysława Róg-Świostka (PZPR) i Bolesława Strużka (ZSL) rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- stan i kierunki rozwoju gospodarki zespołowej w rolnictwie oraz wysłuchała uzupełniających odpowiedzi resortu na pytania zgłoszone podczas dyskusji nad projektem planu i budżetu na 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli: prezes Centralnego Zarządu Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, wiceminister rolnictwa Franciszek Tekliński i wiceminister rolnictwa Henryk Burczyk, wiceprezes CZKR Edward Podgórny i Zofia Staros oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W pierwszej części posiedzenia wiceminister rolnictwa Henryk Burczyk udzielił uzupełniających odpowiedzi na pytania postawione przez posłów w czasie dyskusji nad projektem planu i budżetu na 1980 rok w części dotyczącej resortu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Sprzedaż gruntów PFZ rolnikom indywidualnym wykazuje znaczną dynamikę wzrostu. O ile w roku 1975 rolnikom indywidualnym sprzedano tylko 14 tys. ha, to w roku 1979 sprzedaż ta osiągnie ponad 100 tys. ha. W roku 1980 i w latach następnych należy spodziewać się zmniejszonego przepływu ziemi z rolnictwa indywidualnego, co jest wynikiem realizacji ustawy emerytalnej dla rolników, która zapewnia prawo do emerytury również rolnikom przekazującym ziemię swoim następcom.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Przewiduje się, że w roku 1980 gospodarką uspołeczniona otrzyma od 160 do 190 tys. ha, natomiast gospodarka indywidualne od 150 do 200 tys. ha. Wyjątkowo tylko przekazywać się będzie ziemię zespołowym gospodarstwom kółek rolniczych tylko w tych sytuacjach, gdy nie uda się znaleźć innego użytkownika.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Naczelną dyrektywą polityki rolno-gruntowej jest przekazywanie ziemi w ręce użytkowników zdolnych do najefektywniejszego jej wykorzystania.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Na 1980 rok ustalone zostały zadania w zakresie gospodarki ziemią dla poszczególnych województw. Województwa zobligowane zostały do zmniejszania pozostającego w ich gestii areału Państwowego Funduszu Ziemi i rozdysponowywania go pomiędzy użytkowników zdolnych do racjonalnego zagospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Resort stara się zapewnić jak najbardziej racjonalne wykorzystanie majątku trwałego na gruntach zmieniających użytkownika. O ile jest to możliwe budynki takie wykorzystuje się, po odpowiednich pracach adaptacyjnych dla rolniczej gospodarki uspołecznionej. Poszczególne przedsiębiorstwa rolne i spółdzielnie uzyskały środki na przeprowadzanie remontów we własnym zakresie. Innym kierunkiem wykorzystania tego majątku jest rozwijanie kooperacji w produkcji zwierzęcej systemem nakładczym oraz podejmowania tuczu trzody chlewnej na zasadach określonych w uchwale Prezydium Rządu nr 160/79.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Planowane powiększenie areału uprawy zbóż podyktowane jest bezwzględną koniecznością gospodarczą. W wyniku różnorodnych przedsięwzięć organizacyjnych na jesieni br. obsiano zbożem ozimym 4 mln 800 tys. ha. Na wiosnę planujemy zasiać zbóż jarych na około 3.400 tys. ha do 3.500 tys. ha. Zadania te są wysokie, przygotowano materiał siewny i podjęto różnego rodzaju działania organizacyjne umożliwiające wykonanie planowanych zasiewów.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Areał uprawy buraków cukrowych powinien wzrosnąć w porównaniu do roku 1979 o ok. 80 tys. ha. Jest to realne ze względu na planowaną podwyżkę cen skupu buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Przyjęte wskaźniki wzrostu areału uprawy zbóż będą realizowane w ramach systemu kontraktacji. Przewiduje się wiązanie dostaw pasz treściwych i nawozów mineralnych dla poszczególnych producentów z powiększaniem areału zasiewów zbóż. Wytypowano w skali kraju 600 gmin specjalizujących się w produkcji zbożowej, w których przewiduje się pomoc organizatorską i doradczą ze strony gminnej służby rolnej i wojewódzkich ośrodków postępu rolniczego. W coraz większej skali wprowadzać się będzie wysokopienne odmiany zbóż.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Resort opracował już nowy system organizacji i płac służb inseminacyjnych. Na terenie większości gmin powołane będą punkty inseminacyjne, które stopniowo będą przekształcane w gminne ośrodki rozrodu zwierząt. W gestii takich ośrodków znajdą się wszelkie problemy związane z rozrodem i postępem genetycznym. W chwili obecnej ustalono pewne priorytety w dostawach samochodów osobowych dla inseminatorów. W roku 1979 przydzielono z puli Ministerstwa Rolnictwa 900 talonów.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Mamy obecnie 52 fermy trzody chlewnej powyżej 10 tys. sztuk. W przyszłości nie będzie się budować tak dużych obiektów. Ustalono optymalne wielkości ferm wielko stadnych dla poszczególnych hodowli. Dla krów mlecznych fermy te będą osiągały najwyżej 600 stanowisk, (optymalna wielkość od 200 do 400 stanowisk); dla bydła opasowego 3 tys. stanowisk; dla trzody chlewnej od 6 do 12 tys. stanowisk. Minister rolnictwa wydał decyzję, na mocy której, nowo oddawane fermy muszą być wyposażone w urządzenia do zagospodarowywania gnojowicy. Przyjęto zasadę rolniczego jej wykorzystania. Największą przeszkodę w zagospodarowaniu gnojowicy stanowi w dalszym ciągu brak sprzętu do przeróbki i rozrzucania. Prowadzi się prace nad beztlenowym przetwarzaniem gnojowicy. Tą drogą można osiągnąć biogazometan, który może być wykorzystany do ogrzewania pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W roku 1980 utrzyma się nadal deficyt w dostawach pasz mlekozastępczych, limitowane są one możliwościami przemysłu mleczarskiego. Resort zdaje sobie sprawę z niekorzystnych tendencji w rozwoju produkcji owiec. W ostatnich dwóch latach obserwowano wyraźny spadek pogłowia w gospodarce indywidualnej. Planowane podwyżki cen wełny oraz żywca powinny przyczynić się do zahamowania tej tendencji.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Globalna wartość leków weterynaryjnych dostarczonych rolnictwu w roku 1979 będzie wyższa aniżeli w 1978 r. Pomimo to nie uda się zaspokoić wszystkich potrzeb, zwłaszcza w antybiotykach, witaminach, środkach dezynfekcyjnych i żelazopochodnych. Wpłynęły na to trudności występujące w handlu zagranicznym i ograniczenie limitu dewiz na zakupy niezbędnych surowców do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W roku 1980 bezwzględne pierwszeństwo w nakładach uzyskują inwestycje, które są przewidziane w tym roku do oddania do użytku. Pozostałą część nakładów przeznaczy się na inwestycje kontynuowane, zwłaszcza te, które powinny być zakończone w 1981 roku. Nowe inwestycje ograniczają się do prac melioracyjnych, zaopatrzenia wsi w wodę, elektryfikacji oraz w niewielkim zakresie na inwestycje dla gospodarki pastowej. Wielkość inwestycji w gospodarce indywidualnej szacuje się na 44 mld zł. Rzeczywiste nakłady będą uzależnione od dostaw materiałów budowlanych oraz ogólnej sytuacji ekonomicznej w rolnictwie indywidualnym.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Zaopatrzenie gorzelni w węgiel, według oceny resortu, kształtuje się zadowalająco. Nie można oczywiście wykluczyć, że w indywidualnych przypadkach powstają określone w tym względzie trudności. Resort będzie w takich sytuacjach doraźnie interweniował.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W roku 1980 nie nastąpi zdecydowana poprawa w zakresie inwestycji melioracyjnych. Przyczyną tego stanu rzeczy jest nie nadążanie kooperujących z rolnictwem przemysłów (chemicznego oraz budownictwa i materiałów budowlanych) z dostawami drenarskich rurek ceramicznych oraz rurek z PCV. Zapotrzebowanie rolnictwa na drenarskie rurki ceramiczne kształtuje się na poziomie 250 mln szt.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Przemysł zdoła dostarczyć około 120 mln sztuk. Zapotrzebowanie rolnictwa na drenarskie rurki z tworzyw sztucznych sięga 56 tys. km, natomiast przemysł chemiczny zdoła dostarczyć 46,5 tys. km.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Usługi remontowe maszyn i urządzeń rolniczych realizowane są przez 400 przedsiębiorstw technicznej obsługi rolnictwa, 3,5 tys. warsztatów kółek rolniczych, 2 tys. warsztatów Państwowych Gospodarstw Rolnych, 1000 warsztatów podległych Centralnemu Związkowi Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych oraz spółdzielczości rolniczej „Samopomoc Chłopska”. Ponadto usługi realizowane są przez rozległą sieć drobnych warsztatów rzemieślniczych. Obowiązuje ścisły podział zadań pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami i warsztatami. Naprawy gwarancyjne, remonty kapitalne i inne poważniejsze remonty realizowane są przez przedsiębiorstwa obsługi technicznej. Drobne, bieżące naprawy pozostają w gestii pozostałych warsztatów. W okresie kampanii agrotechnicznej do prac remontowych włącza się serwis ruchomy. Naprawy są dokonywane często bezpośrednio na polu.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W ostatnich dwóch latach tempo dostaw maszyn i urządzeń dla rolnictwa indywidualnego nieco zmalało. Założenia planu 5-letniego w odniesieniu do szeregu asortymentów maszyn nie zostaną wykonane. W związku z tym konieczne było utrzymanie systemu rozdzielnictwa na ciągniki i inne urządzenia, Preferowano rejony o dużej towarowości produkcji rolnej oraz rejony szczególnie zaniedbane pod względem postępu technicznego. O ile jednak w gospodarce uspołecznionej stan wyposażenia w technicznie środki produkcji będzie się w roku 1980 kształtował na poziomie roku 1975, to w rolnictwie indywidualnym wzrośnie w tym samym okresie niemal dwukrotnie.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Sprzedaż usług produkcyjnych dla rolnictwa wykazuje systematyczną tendencję wzrostową. W planie na rok 1980 założono wzrost usług tego typu o 1/3 w porównaniu do wykonania w roku 1978. Obserwuje się jednak znaczne dysproporcje wartości, sprzedanych usług produkcyjnych w układzie międzywojewódzkim. W niektórych województwach np. bielsko-podlaskim, chełmskim, białostockim i in. wartość sprzedanych usług jest znacznie niższa od średniej krajowej. Dążąc do zmniejszenia tych dysproporcji planuje się znacznie wyższą dynamikę wzrostu usług w tych właśnie rejonach.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W latach siedemdziesiątych przywiązywano duże znaczenie do zapewnienia opłacalności produkcji rolnej. W trosce o polepszenie wyników ekonomicznych rolnictwa przewiduje się na 1980 rok podwyższenie cen skupu mleka i buraków cukrowych.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Różnice w wynikach produkcyjnych osiągane w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i PGR-ach wynikają m.in. z odmiennej struktury produkcji. Należy ponadto wziąć pod uwagę, że PGR-y stanowią bardzo często swoiste poligony doświadczalne dla sprawdzania nowych technologii produkcji i nowych systemów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Resort przygotował cały kompleks aktów normatywnych, służących usprawnieniu pracy gminnej służby rolnej. Przewiduje się utworzenie dwóch zespołów w ramach gminnej służby - doradczego, zajmującego się wyłącznie współpracą z rolnikami indywidualnymi oraz techniczno-administracyjnego. Przewiduje się poprawę warunków ekonomicznych i socjalno-bytowych gminnej służby rolnej. Wprowadza się takie zmiany w systemie płac, które uzależniają wysokość wynagrodzenia od konkretnych wyników pracy. Zamierza się zmienić zasady premiowania oraz wprowadzić dodatki za podwyższanie kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Dodatkowe pytania zgłosili posłowie: Józef Bareła (ZSL), Eugeniusz Obuchowski (PZPR) oraz Władysław Pihan (PZPR): Pytania dotyczyły planowanych zmian cen skupu na buraki cukrowe, zmian w systemie wieloletniej kontraktacji zbóż, zaopatrzenia gorzelni w węgiel, remontów maszyn rolniczych i zaopatrzenia w części zamienne oraz dysproporcji płacowych kadry specjalistów zatrudnionej w PGR-ach i rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. Postulowano usprawnienie dystrybucji deficytowych pasz mleko zastępczych. Zdaniem posłów, pasze te powinny być dostarczane przede wszystkim producentom specjalizującym się w hodowli i dysponującym najbardziej wartościowym materiałem hodowlanym.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Odpowiadając na pytania posłów wiceminister rolnictwa Henryk Burczyk wyjaśnił, że cena na buraki cukrowe będzie wyższa niż obecnie. Ceny na buraki wysokopienne oraz buraki wysokocukrowe będą ujednolicone. Nie przewiduje się wzrostu cen wysłodków. Cukrownie będą najprawdopodobniej płaciły rolnikom za dowóz buraków na takich samych zasadach, jak obecnie SKR-om.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">System kontraktacji zbóż w roku 1980 nie ulegnie zmianie. Dopiero od roku 1981 wystąpią zmiany polegające przede wszystkim na kontraktowaniu wg tonażu, nie areału.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Należy zgodzić się z propozycją wprowadzenia preferencji w dostawach środków mlekozastępczych. Zmiana systemu dystrybucji będzie jednak wymagała konkretnych decyzji ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">W roku 1980 powinno poprawić się zaopatrzenie rolnictwa w części zamienne do maszyn i urządzeń. Przede wszystkim planuje się zmniejszenie deficytu opon i dętek.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Różnice płac w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i PGR-ach związane są z odmiennymi systemami organizacyjnymi i ekonomicznymi tych przedsiębiorstw. Nie zawsze jednak PGR-y znajdują się w sytuacji mniej korzystnej. Większe zarobki osiągają jedynie specjaliści w dobrze prosperujących spółdzielniach. W słabszych, mniejszych i nowo zakładanych spółdzielniach zarobki oborowych i kadry kierowniczej są niższe aniżeli w PGR-ach.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła stan i kierunki rozwoju gospodarki zespołowej w rolnictwie. Podstawą dyskusji była informacja resortu rolnictwa i koreferat posła Jerzego Ozdowskiego (bezp. „Znak”).</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Jak wynika z informacji resortu rolnictwa gospodarka zespołowa w rolnictwie, do której zalicza się rolnicze spółdzielnie produkcyjne, zespołowe gospodarstwa rolne kółek rolniczych oraz zespoły rolników indywidualnych, posiada aktualnie w użytkowaniu 1100 tys. ha użytków rolnych, co stanowi 5,9% użytków rolnych kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">W okresie lat 1970-1979 powstało ponad 1200 nowych rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Głównym źródłem wzrostu areału gruntów wykorzystywanych na produkcję rolniczą przez gospodarkę zespołową, oprócz wkładów członkowskich, były grunty PFZ. Jednostki gospodarki zespołowej przyjęły w latach 1970-1978 w trwałe użytkowanie ponad 550 tys. ha gruntów PFZ. Od 1976 r., w związku z corocznym powstawaniem dużej liczby nowych spółdzielni, udział gruntów PFZ stopniowo obniżał się, zwiększał się natomiast udział wkładów członkowskich oraz gruntów dzierżawionych od rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Decyzje zawarte w uchwale Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium NK ZSL z listopada 1971 r. stworzyły podstawy dla intensyfikacji działań organizacyjnych i ekonomicznych na rzecz rozwoju i umacniania gospodarczego rolniczych spółdzielni produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Podjęte na tej podstawie uchwały i decyzje rządowe przyczyniły się do umocnienia i rozwoju majątku zespołowego, ułatwienia przejmowania i zagospodarowania gruntów i budynków PFZ oraz zintensyfikowania produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Wartość produkcji globalnej (w cenach stałych) gospodarki zespołowej wzrasta w latach 1970-1979 o 88% w ciągu pierwszego 5-lecia i o dalsze 77% w okresie następnego czterolecia. Średnioroczny wzrost produkcji wynosił około 18% w latach 1970-75 i blisko 20% w latach 1976- 1979.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Udział produkcji towarowej gospodarki zespołowej w cenach stałych (bez zespołów rolników indywidualnych) w produkcji towarowej całego rolnictwa wynosi aktualnie około 6,8%, a w produkcji globalnej 5,1%.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">W produkcji rolniczej dominującą uprawą są zboża, które w strukturze zasiewów zajmują 52%. W ciągu ostatnich 4-ch lat udział zbóż wzrósł o 3 %. Zmalał nieco w całej gospodarce zespołowej udział ziemniaków, roślin oleistych i buraków.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">W latach 1970-1979 nastąpił w gospodarce zespołowej dynamiczny rozwój produkcji zwierzęcej, zwłaszcza pogłowia trzody chlewnej. Liczebność trzody chlewnej w 1979 r. przeszło 14-krotnie przewyższała stan 1970 roku. Pogłowie trzody chlewnej w gospodarce zespołowej stanowi w br. 7,8% pogłowia trzody chlewnej w kraju, podczas gdy w 1970 r. wskaźnik ten wynosił 0,8%. W ostatnich latach zwiększyło się również pogłowie bydła i owiec. W porównaniu do roku 1970 pogłowie owiec wzrosło 9-cio krotnie.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Mniejszą nieco dynamikę wzrostu wykazała hodowla bydła. Bardzo duże osiągnięcia ma gospodarka zespołowa w produkcji drobiarskiej. Obecnie sektor ten daje około 35% krajowej produkcji drobiu.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Udział skupu żywca rzeźnego z gospodarki zespołowej w ogólnym skupie żywca stanowi 11,5% (w 1970 roku 1,6%). Najwyższy udział w skupie żywca notuje się w drobiu i wieprzowinie.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Wyposażenie w środki trwałe wzrosło od 1975 r. w rsp o 60%, a w zespołowych gospodarstwach rolnych skr zwiększyło się trzykrotnie.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Państwo udziela daleko idącej pomocy finansowej gospodarce zespołowej m.in. w formie dotacji na zagospodarowanie gruntów PFZ, remonty i adaptacje budynków gospodarskich PFZ, dopłaty do produkcji wg jednolitych zasad obowiązujących w całej gospodarce uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">W bieżącym 10-leciu rolnicze spółdzielnie produkcyjne dynamicznie rozwijały produkcję zwierzęcą. W latach 1970-79 pogłowie bydła (wg stanu w czerwcu) wzrosło o 195,9%. W projekcie planu na rok 1980 liczebność pogłowia bydła określa się na 460 tys. szt (wyższa o 11%). W tym samym okresie posłowie trzody wzrosło prawie ośmiokrotnie, a prawie siedmiokrotnie pogłowie owiec. Poważną rolę w przyśpieszeniu rozwoju produkcji zwierzęcej odgrywa kooperacja rsp z innymi sektorami gospodarki, a zwłaszcza z gospodarstwami indywidualnymi. Bardzo duże osiągnięcia miały rsp w rozwoju produkcji drobiarskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Spółdzielnie podejmują wiele działań na rzecz zwiększenia produkcji pasz własnych. W paszach objętościowych rolnicze spółdzielnie produkcyjne są w zasadzie samowystarczalne. Zapotrzebowanie na pasze treściwe dla bydła, trzody chlewnej, koni i owiec przy aktualnej towarowości zbóż pokrywane jest w około 50% z własnych zasobów.</u>
          <u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">Ze względu na rozwiniętą produkcję zwierzęcą podstawowym zadaniem ZGR jest produkcja zbóż i pasz. Szczególny nacisk został położony na zwiększenie udziału intensywnych odmian zbóż, poprawę efektywności nawożenia oraz pełne wykorzystanie powierzchni paszowej przez wprowadzenie do uprawy wysokowydajnych roślin pastewnych, wzrost uprawy poplonów oraz poprawę gospodarki na trwałych użytkach zielonych. W roku bież. uprawa zbóż zajęła prawie 56% gruntów ornych ZGR-ów, a pastewnych 28,6%.</u>
          <u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Produkcja roślinna zespołowych gospodarstw rolnych charakteryzuje się wysoką towarowością. Ze zbiorów 1979 r. sprzedano już 78,3% produkcji zbóż, 100% zebranych buraków cukrowych i rzepaku oraz 22% zbioru ziemniaków.</u>
          <u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Produkcję zwierzęcą prowadzi 83% ogólnej liczby gospodarstw. W wyniku poważnych nakładów inwestycyjnych w latach 1976-79 wybudowano w ZGR kilkaset nowych obiektów inwentarskich, w tym szereg nowoczesnych ferm, oraz przystosowano na cele produkcyjne znaczną ilość mniejszych obiektów inwentarskich, przejętych wraz z ziemią z PFZ. Zespoły rolników indywidualnych nie są zaliczane do sektora uspołecznionego w rolnictwie, lecz do gospodarstw indywidualnych. Ta forma organizacji produkcji rozwijana jest w oparciu o uregulowanie prawno-normatywne od 1972 r.</u>
          <u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Na 30.VI.1979 r. członkowie zespołów gospodarowali na obszarze 260 tys. ha użytków rolnych. Zespoły mają w swoim posiadaniu 11.478 ciągników, z tego zespoły produkcyjne - 4.920 szt. i zespoły wspólnego użytkowania maszyn 6.550 sztuk.</u>
          <u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Rozwój zespołów rolników jest w dużym stopniu wspierany kredytem obrotowym i inwestycyjnym udzielanym na dogodnych warunkach. W 1978 roku zespoły rolników otrzymały kredyt bankowy na inwestycje w wysokości - 1.920,1 mln zł, a w I półroczu 1979 r. - 431,9 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Tempo powstawania nowych rolniczych spółdzielni produkcyjnych w ostatnich latach daje podstawę do planowania w 1985 r. co najmniej jednej spółdzielni produkcyjnej w każdej gminie. Zakłada się dalsze wzbogacenie form organizacyjnych zespołowego gospodarowania w ramach ruchu spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">W odniesieniu do zespołowych gospodarstw rolnych skr nieodzowne jest prowadzenie nadal weryfikacji gospodarczej tych jednostek i przekazywanie gospodarstw nierentownych innym najbliższym użytkownikom uspołecznionym, gwarantującym prowadzenie produkcji przy niższych kosztach materialnych. Przewiduje się, że już w roku przyszłym obszar użytków rolnych pozostający w zagospodarowaniu zespołowych gospodarstw rolnych skr, zmniejszy się o dalsze 57 tys. ha. Mimo tendencji do zmniejszania areału gruntów zagospodarowywanych przez spółdzielnie kółek rolniczych nieunikniona będzie w latach osiemdziesiątych w dalszym ciągu duża rotacja gruntów w zespołowych gospodarstwach rolnych kółek rolniczych. Zespołowe gospodarstwa rolne w dalszym ciągu przejmować będą grunty zaniedbane, choć w mniejszych jak dotychczas rozmiarach. Niedopuszczenie do odłogowania użytków rolnych i niepełnego ich wykorzystania jest tu celem nadrzędnym.</u>
          <u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Z uwagi na rozszerzenie form organizacyjnych zespołowego gospodarowania w ramach ruchu spółdzielczego przewiduje się ograniczony rozwój zespołów rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Koreferat przedstawił poseł Jerzy Ozdowski (bezp. „Znak”): Rozwój gospodarki zespołowej nabrał szczególnego przyśpieszenia w latach 70-tych. W bieżącym 10-leciu wzrosła powierzchnia użytków rolnych będących w posiadaniu zespołów rolniczych. Dane o produkcji roślinnej i zwierzęcej wskazują, że w gospodarstwach zespołowych udział tej pierwszej w latach 1971-79 utrzymywał się poniżej wskaźnika udziału gospodarki zespołowej w całości gruntów ornych w kraju. Świadczy to o niezadowalającym stopniu intensyfikacji produkcji roślinnej. W produkcji zwierzęcej sytuacja jest różna, w zależności od kierunków produkcji: w trzodzie chlewnej gospodarstwa zespołowe charakteryzują się wyższym od ogólnokrajowego pogłowiem na 100 ha, a w bydle niższą obsadą od wskaźnika krajowego. Gospodarka zespołowa odznacza się wyższym od całego rolnictwa udziałem produkcji towarowej w globalnej wartości produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Gospodarka zespołowa stała się ważnym instrumentem krzewienia kooperacji. Przyśpieszenie tempa tworzenia nowych spółdzielni produkcyjnych nastąpiło po roku 1975.</u>
          <u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Zwiększył się areał gruntów zagospodarowanych przez spółdzielnie. Z analizy efektywności ekonomicznej wynika, że optymalna wielkość gospodarstwa spółdzielczego powinna przekraczać 500 ha, a zatem celowa jest dalsza koncentracja ziemi. Powiększanie małych spółdzielni uznane jest za najtańszą formę zagospodarowania ziemi. Obok przejmowania gruntów PFZ, spółdzielnie powinny wykorzystywać również inne możliwości zwiększenia obszaru. Chodzi tu o wkłady członkowskie, zakup, dzierżawę i wymianę ziemi po sąsiedzku.</u>
          <u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">W końcu 1977 r. czynnych było 50 kombinatów spółdzielczych gospodarujących na ok. 60 tys. ha użytków rolnych. Badania porównawcze dotyczące efektywności nie wskazują na to, że kombinaty wyróżniają się wyższymi efektami. Spółdzielnie wieloobiektowe charakteryzują się pogłębioną specjalizacją, łatwym rozwiązywaniem problemów inwestycyjnych, kompleksową mechanizacją i dobrymi warunkami socjalnymi. Ten typ organizacyjny spółdzielni najlepiej uruchamia istniejące rezerwy. Najczęściej spotykaną formą są spółdzielnie jednoobiektowe, które cechuje bliska współpraca samorządu i wyspecjalizowanych fachowców. Są one związane ze środowiskiem lokalnym, prawidłowo przejmują ziemię i tworzą infrastrukturę ułatwiającą obsługę całej ludności wsi.</u>
          <u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">W latach 1975 - 78 zorganizowano 149 spółdzielni branżowych i 17 spółdzielni produkcyjno-usługowych. Przyjmując, że kryterium specjalizacji jest udział określanego kierunku w strukturze produkcji końcowej w skali przekraczającej 30% produkcji, uzyskamy następujące typy rsp: specjalizujące się w produkcji pozarolniczej np. w przetwórstwie warzyw i owoców (spółdzielnie te charakteryzują się wysokim zatrudnieniem przekraczającym 40 osób na 100 ha; specjalizujące się w produkcji drobiarskiej)20% rsp/; w chowie bydła (30% rsp); w produkcji zbóż (10% rsp). Tylko nieliczne gospodarstwa specjalizują się w produkcji trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">Stopień specjalizacji zależy w dużej halerze od bazy technicznej spółdzielni. W latach 70-tych obserwuje się duże nasycenie rsp środkami trwałymi. Ich wartość w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych wynosiła w 1977 r. - 75 tys. zł, a na jednego zatrudnionego - 388 tys. zł. Struktura środków trwałych i sposób ich wykorzystania budzą zastrzeżenia np. ciągniki (27,5 ha na jeden ciągnik) są wykorzystywane nadmiernie do prac transportowych. Równocześnie jednak rsp odczuwają niedosyt maszyn do zbioru i konserwacji pasz. W stosunku do nakładów na produkcję zwierzęcą środki wydatkowani na wzrost produkcyjności ziemi (melioracje, deszczowanie itp.) są zbyt małe.</u>
          <u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">Analiza struktury nakładów w rsp wykazuje wysokie zużycie pasz treściwych w produkcji żywca. Wg badań z r. 1977 na 100 kg przyrostu produkcji bydlęcej zużyto 340 kg pasz treściwych w trzodzie chlewnej 500 kg, w drobiu - 290 kg. Ogólnie na każde 1000 zł produkcji zwierzęcej wartość pasz w 1971 r. wynosiła 273 zł, a w 1977 r. - 467 zł, przy równoczesnym przeszło 2-krotnym wzroście kosztów zakupu zwierząt hodowlanych. Rachunek ekonomiczny wykazuję, że w rsp opłacalna jest produkcja roślinna, a nie zwierzęca.</u>
          <u xml:id="u-1.62" who="#komentarz">Zdaniem posła obniżanie stanu zatrudnienia w rsp nie jest celowe, natomiast dalsza racjonalizacja i usprawnianie organizacji powinny zapewnić wzrost produkcji. Ujemnego bilansu spółdzielni nie można tolerować poza okresem 5 lat, w którym nowa rsp uzyskiwać może niski poziom produkcji (w okresie zagospodarowania). Niska dochodowość jest przyczyną nieosiągania czasem nawet dolnej granicy wynagrodzenia w rsp.</u>
          <u xml:id="u-1.63" who="#komentarz">W innej sytuacji społecznej i gospodarczej znajdują się zespołowe gospodarstwa rolne spółdzielni kółek rolniczych. W latach 1975-78 przejęły one 2-krotnie więcej ziemi niż przekazały innym użytkownikom. Ale z uwagi na usługowy charakter skr-ów od 1978 r. zmniejsza się powierzchnia gruntów przez nie użytkowanych. W produkcji zwierzęcej w okresie początkowym uruchomiono stosunkowo dużą ilość stanowisk, które następnie zredukowano, z uwagi na niedostateczne warunki zoohigieny, bądź też zmniejszanie się powierzchni użytków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-1.64" who="#komentarz">ZGR wykorzystując system kooperacji z rolnikami indywidualnymi produkują i sprzedają względnie duże ilości żywca. Od 1977 r. podjęto wysiłek stworzenia własnego stada matecznego.</u>
          <u xml:id="u-1.65" who="#komentarz">Rozwój hodowli w zgr wymaga zwiększenia dostaw pasz treściwych. Np. w roku gospodarczym 1979/80 zgr-y zgłaszają zapotrzebowanie na 490 tys. ton pasz treściwych. Wpływa to na spadek przychodów na 1 ha użytków rolnych, na wzrost nakładów materialnych, który obserwuje się od 1977 r. Strata na 1 ha użytków rolnych w zgr w roku bieżącym osiągnie ponad 5 tys. zł, konieczne jest zatem zmniejszenie areału gruntów użytkowych przez zgr, gdyż nie gwarantują one optymalnych efektów produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.66" who="#komentarz">Nie w pełni została wykorzystana szansa jaką pokładano w organizacji zespołów rolników indywidualnych. Po okresach ożywionego wzrostu tych zespołów obecnie obserwuje się pewną stagnację. Przyczyny tego stanu rzeczy tkwią w zbyt częstych zmianach przepisów prawnych, nadmiernym zaostrzeniu kryteriów rejestracji zespołu, słabej pomocy ze strony służby gminnej, w niedostatkach zaopatrzenia zespołów w materiały i maszyny oraz nieprzychylnej często opinii wsi w stosunku do członków zespołów.</u>
          <u xml:id="u-1.67" who="#komentarz">Założenia rozwoju gospodarki żywnościowej wskazują, że do 1985 r. każda gmina będzie miała co najmniej jedną rsp, i że rozwiną się proste formy spółdzielczości produkcyjnej. Osiągnięcie tego uzależnione jest od przyśpieszenia rekonstrukcji technicznej i dalszej intensyfikacji prac organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.68" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejZydek">Spółdzielczość na Opolszczyźnie jest poważnym producentem zarówno zbóż jak i mięsa. Sprzedaje ona niemal dwuipółkrotnie więcej zbóż niż spółdzielnie w innych województwach. Gorzej natomiast przedstawia się sprawa w produkcji mleka. Skup mleka na tym terenie jest niższy niż średnia krajowa.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejZydek">Występują trudności na terenie województwa opolskiego z zagospodarowywaniem gruntów przez spółdzielnie, gdyż brakuje sprzętu i maszyn, opóźnia to tempo powstawania nowych spółdzielni. Obecne potrzeby w zakresie rozwoju hodowli i produkcji zwierzęcej wymagają zwiększenia nakładów budowlanych m.in. na silosy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyKazimierczak">W woj. leszczyńskim 5,7% użytków rolnych zajmuje spółdzielczość. Wyniki ekonomiczne RSP są dobre, ale mogły by być jeszcze lepsze. Wymaga to jednak inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyKazimierczak">Można uzyskać dodatkowe pasze poprzez zwiększenie areału upraw buraków. Rolnicy niechętnie jednak to czynią, gdyż brak jest maszyn do mechanizacji tej pracochłonnej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JerzyKazimierczak">Czy są przewidziane dodatkowe dostawy węgla dla hodowców w roku przyszłym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JanMalinowski">Tworzenie zespołów rolników indywidualnych spotkało się z dużym zainteresowaniem, zwłaszcza młodego pokolenia na wsi. Mimo potknięć ta forma gospodarowania zdaje egzamin. Trzeba zastanowić się nad możliwością tworzenia innych, mniejszych zespołów niż 3-osobowe. Na całym świecie znane są w rolnictwie zespoły dwuczłonkowskie. O dopuszczenie tworzenia zespołów dwuosobowych powinniśmy upomnieć się w opinii lub dezyderacie Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarianCieślak">Racjonalnemu zagospodarowaniu ziemi w spółdzielczości rolnej nie służy nadmierne rozproszenie gruntów.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MarianCieślak">Zdały egzamin tworzone przy spółdzielniach produkcyjnych własne grupy budowlane, które zapewniają w dużej mierze własne wykonawstwo inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MarianCieślak">Sprawa rzekomych wysokich wynagrodzeń w spółdzielniach produkcyjnych, w porównaniu z zarobkami pracowników PGR-ów, nie znajduje potwierdzenia. Pensje spółdzielców uzależnione są od wypracowanego zysku i zależą od osobistego wysiłku i wkładu pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MarianCieślak">W stosunku do obecnych wymagań konieczne jest lepsze wyposażenie w sprzęt i urządzenia do produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#TadeuszMaj">Spółdzielczość rolnicza i wszystkie zespołowe formy gospodarowania znalazły już akceptację wsi i została przełamana bariera nieufności do tych form gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#TadeuszMaj">W materiałach resortowych przelicza się produkcję zwierzęcą w porównaniu na 1 ha, a przecież w wielu spółdzielniach produkcja ta to drób i trudno mówić wtedy o niskim wskaźniku na 1 ha.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#TadeuszMaj">Spółdzielnie muszą lepiej wykorzystywać własne pasze, przełamywać barierę nadmiernej zbożochłonności w hodowli. Wielu spółdzielców narzeka na nieterminowe dostawy sprzętu, brakuje ciągników o dużym uciągu, co ogranicza zdolności usługowe RSP.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#TadeuszMaj">W pełni popieram wnioski posłów o odblokowanie limitów na budowę silosów. Rozpatrzenia wymaga również wniosek o tworzenie zespołów dwuosobowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławKulesza">Spółdzielnie produkcyjne przyczyniają się do dobrego zagospodarowywania ziemi leżącej nieraz odłogiem. Ale spółdzielcy narzekają na nadmierne rozproszenie gruntów.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#StanisławKulesza">Konieczne jest przyznanie dodatkowych etatów na potrzeby służb geodezyjnych.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#StanisławKulesza">Więcej uwagi zespołowym formom gospodarowania poświęcać powinna służba rolnicza. Pracownicy spółdzielni rolniczych mają jeszcze często trudne warunki socjalno-bytowe, nie zawsze stać spółdzielnię na organizację wypoczynku dla członków spółdzielni. Spółdzielnie powinny bardziej racjonalnie wykorzystywać posiadaną ziemię i śmielej je przeznaczać na produkcję roślinną. Nie zawsze jest możliwe budowanie pomieszczeń inwentarskich, trzeba rozwijać produkcję roślin paszowych.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#StanisławKulesza">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister rolnictwa Henryk Burczyk: Idei zespołów rolników indywidualnych przyświecała konieczność koncentracji środków produkcji w ramach gospodarki chłopskiej. Od początku lat 70-tych do chwili obecnej zebrano szereg pozytywnych doświadczeń w związku z organizowaniem i funkcjonowaniem tych zespołów. Niepotrzebnie jednak przepisy regulujące byt prawny zespołów ulegały tak częstym zmianom. Wprowadzono coraz to nowe rygory i wymogi, które zespoły musiały spełnić. Tymczasem nie każdy zespół korzysta z kredytów lub umorzeń kredytów. Większe rygory powinny być stosowane do zespołów, które ubiegają się o kredyty. Inne zespoły powinny funkcjonować na liberalniej szych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#StanisławKulesza">Możliwe wydaje się tworzenie zespołów dwuosobowych pod warunkiem jednak, że nie będą to zespoły rodzinne. Należy w dalszym ciągu popularyzować i upowszechniać ideę zespołowej produkcji w ramach gospodarki indywidualnej. Istnieje również potrzeba zapewnienia zespołom wyraźnych priorytetów w otrzymywaniu środków produkcji. Należy pamiętać, że określone zobowiązania wyrażone w aktach normatywnych powinny mieć charakter wiążący. Nie można dopuścić do sytuacji, w której ze względu na brak środków produkcji i inne obiektywne przeszkody wywiązywanie się z tych zobowiązań będzie niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#StanisławKulesza">Na rok 1980 zaplanowano dość istotne oszczędności etatowe. Ograniczenia te nie obejmują jednak służb geodezyjnych. Należy zwrócić większą uwagę na racjonalne rozmieszczenie kadry geodezyjnej w poszczególnych województwach, uwzględniając dotychczasową sytuację kadrową i zakres potrzeb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#FranciszekTekliński">Spółdzielnie produkcyjne przejęły w ostatnich latach znaczne ilości użytków rolnych. Wiązało się to z całym szeregiem nowych zadań i trudności, które spółdzielczość musiała pokonać. Niezwykle cenna w tej sytuacji była pomoc ze strony władz wojewódzkich związana z kształtowaniem rozłogów, wymianą gruntów itd. Spółdzielnie uzyskały dodatkowe środki na wykup drobnych działek w celu poprawy struktury rozłogów.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#FranciszekTekliński">W najbliższych latach spółdzielczość położy szczególny nacisk na poprawę gospodarki paszowej, zwiększenie wydajności produkcji z jednego hektara i rozwój produkcji zwierzęcej. Pewnej zmianie ulegnie strategia inwestycyjna. Dążyć się będzie do równoczesnego realizowania obiektów inwentarskich oraz urządzeń towarzyszących takich jak: silosy, suszarnie, mieszalnie pasz. Większą uwagę należy zwrócić na rentowność produkcji zwierzęcej. W tym celu rolnicze spółdzielnie produkcyjne przestawiają się z zakupu warchlaków z gospodarki indywidualnej na samodzielną produkcję warchlaków z przeznaczeniem do dalszego tuczu w gospodarce indywidualnej.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#FranciszekTekliński">Do roku 1985 planuje się zwiększenie udziału krów mlecznych w stadzie spółdzielni do 35%. Nastąpią również zmiany kierunków inwestowania w tym dziale produkcji. Odstępuje się od budowy wielkostadnych obór na rzecz mniejszych obiektów od 150 do 180 stanowisk dla krów.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#FranciszekTekliński">Przyjęto generalnie założenie, że produkcja roślinna powinna wyprzedzać produkcję zwierzęcą. Zasada ta obecnie nie jest jeszcze realizowana we wszystkich spółdzielniach.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#FranciszekTekliński">Różnie można oceniać poziom wyposażenia technicznego RSP. Niektórzy twierdzą, że gospodarka rolna RSP jest przesycona technicznymi środkami produkcji. Pogląd taki wydaje się jednak mocno przesadzony. Należy wziąć pod uwagę, że w ciągu ostatnich lat stan gruntów pozostających we władaniu RSP uległ podwojeniu. Znaczna część ziemi jest rozdrobniona. Jednocześnie rolnicze spółdzielnie produkcyjne nie otrzymywały maszyn i ciągników o najwyższej wydajności. W związku z tym wskaźnik syntetyczny wyrażający ilość hektarów na jeden ciągnik nie jest miarodajny. Należy jednak zgodzić się z wypowiadanymi w dyskusji uwagami, że zarówno rozmieszczenie sprzętu technicznego w ramach gospodarki spółdzielczej, jak i jego wykorzystanie nie są właściwe. Wyrównywanie dysproporcji systematycznie następuje. Jest to jednak proces długotrwały. Spółdzielczość otrzyma limity nakładów inwestycyjnych i dostawy środków produkcji dla nowopowstałych spółdzielni produkcyjnych. Każda nowopowstała spółdzielnia uzyskuje rodzaj „wyprawki” w postaci środków produkcji oraz środków finansowych na najniezbędniejsze inwestycje. Możliwe jest również przyznanie kredytów produkcyjnych po trzech latach funkcjonowania spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#FranciszekTekliński">Duże znaczenie przywiązuje się do rozwoju własnych służb remontowo-budowlanych. Jednocześnie spółdzielczość w coraz większym stopniu angażuje się w produkcję materiałów budowlanych z surowców miejscowych.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#FranciszekTekliński">Spółdzielnie produkcyjne utrzymują ścisły związek ze środowiskiem lokalnym. Cały szereg zadań realizuje się wspólnie. Dotyczy to m.in. budowy dróg, urządzeń wodno-kanalizacyjnych, przedszkoli, dziecińców i żłobków. Każda spółdzielnia przeznacza co roku 1% dochodu na fundusz socjalny. Pewna część tych środków oddawana jest do dyspozycji Centralnego Związku Spółdzielczości Rolniczej z przeznaczeniem na budowę sanatoriów i domów wczasowych dla spółdzielców. W najbliższym czasie spółdzielczość zajmie się również problemem ludzi starych. Będzie się to wiązało z koniecznością budowania własnych domów spokojnej starości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZofiaStaros">Spółdzielnie kółek rolniczych włożyły duży wysiłek w zagospodarowanie pokaźnego areału ziemi, który w latach 1975–1979 przejęto z gospodarki indywidualnej. Uczestniczyły one w odbudowie i utrzymaniu pogłowia trzody chlewnej po jego gwałtownym obniżeniu się w latach 1975–1976. Zadania te realizowane były w niełatwej sytuacji. Ziemia przekazywana zespołowym gospodarstwom rolnym była najczęściej bardzo rozdrobniona i zdewastowana. Obecnie niektóre zespołowe gospodarstwa rolne posiadają już warunki do wprowadzania nowoczesnych technologii produkcji i osiągają coraz lepsze wyniki ekonomiczne. Te gospodarstwa otaczane będą opieką. Pozostałe, działające w zbyt trudnych warunkach będą stopniowo likwidowane.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZofiaStaros">Centralny Związek Kółek Rolniczych rozdziela co roku dla rolników około 10 tys. miejsc w sanatoriach. Około 5 tys. wniosków rocznie nie można jednak załatwić pozytywnie. Dlatego też niezbędne jest zaktywizowanie działalności inwestycyjnej tak w zakresie obiektów sanatoryjnych, jak i typowych domów wypoczynkowych. W najbliższym czasie odda się do eksploatacji kolejne sanatorium dla rolników w Nałęczowie. W latach 1981–1985 wybuduje się sanatorium dla dzieci chłopskich w Rabce.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ZofiaStaros">Dyskusję podsumował poseł Bolesław Strużek (ZSL): Komisja niejednokrotnie już zajmowała się problematyką rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych i zespołów rolników indywidualnych. Po raz pierwszy jednak w pracach Komisyjnych zagadnienie zespołowej gospodarki rolnej potraktowane zostało kompleksowo. Należy pamiętać, że gospodarka zespołowa we wszystkich jej formach jest kontynuacją gospodarki chłopskiej i pozostaje z nią w systemie wzajemnych powiązań. Powszechnym zjawiskiem jest świadczenie usług przez brygady remontowo-budowlane na rzecz gospodarki indywidualnej, wspólne wykorzystywanie zaplecza technicznego oraz suszarni i przetwórni pasz i innych obiektów inwestycyjnych. W prawidłowej sytuacji spółdzielnia produkcyjna powinna być wmontowana w całokształt ekonomiki mikroregionu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#ZofiaStaros">Oryginalne rozwiązanie stanowią spółdzielnie branżowe. Zapewniają one włączenie poszczególnych gospodarstw indywidualnych do gospodarki zespołowej, stabilizując sytuację tych gospodarstw i usprawniając ich funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#ZofiaStaros">W materiałach zaprezentowanych Komisji stosunkowo niewiele uwagi poświęcono społecznemu aspektowi rolniczej spółdzielczości produkcyjnej. Tymczasem wydaje się, iż ten właśnie aspekt będzie przesądzał o dalszym rozwoju spółdzielczości. Dobremu rolnikowi indywidualnemu nie zaimponują tylko wyniki ekonomiczne i produkcyjne osiągane w spółdzielni. Dla tej kategorii rolników jedyną zachętę do wstępowania do spółdzielni produkcyjnych może stanowić prawidłowe rozwiązanie kompleksu socjalno-bytowego, zapewnienie wypoczynku, organizacja życia kulturalnego, nowoczesnych mieszkań, opieki nad dziećmi i opieki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#ZofiaStaros">Konieczne jest zapewnienie maksymalnego wykorzystania istniejącej w przejmowanych gospodarstwach indywidualnych substancji budowlanej. Duże osiągnięcia w tym zakresie posiada spółdzielczość w woj. opolskim. Upowszechnienie tych doświadczeń wydaje się ze wszech miar celowe.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#ZofiaStaros">W najbliższych latach należy stworzyć warunki zapewniające wzrost efektywności gospodarowania w rolnictwie. Rentowność produkcji w szeregu działach produkcji rolniczej zaczyna maleć. Należałoby w związku z tym zobowiązać Instytut Ekonomiki Rolnictwa do prowadzenia długofalowej analizy efektywności i rentowności produkcji w wybranej reprezentacji spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#ZofiaStaros">Oceniając wyniki uzyskiwane w spółdzielczości produkcyjnej należy wziąć pod uwagę, że aż 57% spółdzielni powstało w ostatnich 5 latach. Zrozumiałe jest więc, że spółdzielnie te mają jeszcze pewne niedociągnięcia i trudności.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#ZofiaStaros">Pewna część zespołowych gospodarstw rolnych SKR uzyskała już warunki umożliwiające racjonalną gospodarkę rolną. Gospodarstwa te należy otoczyć opieką i rozwijać w oparciu o model przedsiębiorstwa spółdzielczego. Dążyć trzeba do ograniczenia fluktuacji kadr, podniesienia kwalifikacji zawodowych oraz stopniowego przekształcania umownego stosunku pracy w stosunek członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#ZofiaStaros">Nie budzi dyskusji konieczność tworzenia dodatkowych miejsc w domach wczasowych i sanatoriach dla rolników. Należy zastanowić się jednak, czy miejsc tych nie udałoby się wygospodarować w domach wczasowych niewykorzystywanych w pełni w okresie zimowym. Rolnicy chętnie korzystaliby z zimowego wypoczynku ze względu na większą ilość wolnego czasu w tej porze roku.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#ZofiaStaros">Wydaje się celowe tworzenie 2-osobowych zespołów rolników indywidualnych, o ile z inicjatywą utworzenia zespołu wystąpią właściciele odrębnych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#ZofiaStaros">Komisja upoważniła Zespół ds. Wniosków i Dezyderatów do przygotowania w oparciu o wyniki dyskusji i koreferat opinii, która zostanie skierowana do ministra rolnictwa.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>