text_structure.xml 39.3 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 7 czerwca 1978 r. Komisja Rolnictwa i Przemyśla Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania planu i budżetu w 1977 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Rolnictwa oraz Centralnego Związku Kółek Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Mieczysławem Soleckim, Centralnego Związku Kółek Rolniczych z prezesem Józefem Krotiukiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Jak wynika ze sprawozdania przedłożonego przez Ministerstwo Rolnictwa posłom na piśmie, stopień wykonania zadań w zakresie globalnej produkcji rolniczej bardzo odbiega od średniorocznego tempa wzrostu produkcji globalnej założonego na bież. pięciolecie. Zarówno w 1976, jak i 1977 r. produkcja globalna była niższa niż w 1975 r. w związku z tym założenia planu pięcioletniego przypadające na te lata nie zostały wykonane i przechodzą do realizacji na 3 ostatnie lata pięciolatki. Realizacja zadań produkcyjnych rolnictwa w 1977 r. przebiegała w wyjątkowo niekorzystnych warunkach atmosferycznych. W rezultacie, plony i zbiory większości upraw były niższe od planowanych i od uzyskanych w 1976 r. Globalna produkcja rolnictwa w 1977 r. (liczona w cenach stałych) ukształtowała się 0,8% wyżej wartości 1976 r. Produkcja roślinna była niższa o 7,5%, a produkcja zwierzęca wzrosła o 12,7, głównie na skutek przyrostu stada zwierząt gospodarskich. Zadania planowane w zakresie produkcji globalnej w całym rolnictwie zostały wykonane w 96,1%, w tym roślinnej - 90,6%, a zwierzęcej - 103,6%. Produkcja końcowa brutto wzrosła w całym rolnictwie o 3,1%, a towarowa o 1,5%. Plony zbóż wyniosły 24,3 q z 1 ha, wobec planowanych 27 q i 26,9 q osiągniętych w 1976 r. Plan zbioru zbóż zrealizowano w 88,3%. Były one niższe o ponad 1.440 tys. ton niż w roku 1976. Niższe też były zbiory rzepaku, buraków cukrowych, ziemniaków, warzyw i owoców.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Rok ubiegły charakteryzował się tendencją do odbudowy pogłowia trzody chlewnej i narastającą dynamiką skupu żywca wieprzowego. Na koniec 1977 r. pogłowie trzody wzrosło w stosunku do stanu z grudnia 1976 r. o 22,8%, przy 3,31% wzroście w gospodarce uspołecznionej i 20,2% w gospodarce indywidualnej.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Ze sprawozdania z działalności społeczno-gospodarczej i budżetu za 1977 r. Centralnego Związku Kółek Rolniczych przedłożonego posłom na piśmie wynika, że wg stanu na dzień 31 grudnia 1977 r. w 35.035 kółek rolniczych zrzeszonych było 2.657,9 tys. członków, w tym 1.280,9 tys. członkiń kół gospodyń wiejskich. Działalność usługowo-produkcyjną prowadziło 1.912 jednostek gospodarczych. Łączna wartość dochodów jednostek gospodarczych kółek rolniczych osiągnęła kwotę 73,0 mld zł i była o 23,2% wyższa od uzyskanej w 1976 r.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Działalność usługowa w głównej mierze skoncentrowana była na rozwoju usług produkcyjnych, szczególnie na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych. Dla tych gospodarstw, jednostki gospodarcze kółek rolniczych wykonały usługi o wartości 9,8 mld zł, co w porównaniu do 1976 r. oznacza wzrost o 5,5%.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W 1977 r. zespołowe gospodarstwa rolne kółek rolniczych przejęły do zagospodarowania 70 tys. ha. gruntów, w tym 9,4 tys. ha w postaci wkładów wniesionych przez rolników. Na koniec 1977 ogólny obszar gruntów w tych gospodarstwach wynosił 466 tys. ha, w tym 429,3 tys. ha użytków rolnych. W strukturze uprawianych roślin dominowały zboża, które wraz z kukurydzą na ziarno stanowiły 58% ogólnej powierzchni zasiewów. Rośliny pastewne zajmowały 22% pow. zasiewów, pozostałe uprawy to głównie rośliny okopowe i oleiste. Z uzyskanej produkcji sprzedano do aparatu skupu 285,9 tys. ton zbóż, 64,1 tys. ton ziemniaków i 14,0 tys. ton rzepaku. Realizacja zadań usługowo-produkcyjnych przez jednostki gospodarcze kółek rolniczych w 1977 r. była możliwa m.in. dzięki rozwojowi działalności inwestycyjnej. Plan inwestycyjny przekroczony został w nakładach ogółem o 29,4%, a w robotach budowlano-montażowych o 65,9%.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W imieniu podkomisji ds. rolnictwa koreferat przedstawił poseł Wiesław Bąkowski (ZSL). Wykonanie zadań gospodarczych rolnictwa w 1977 r. odbywało się w szczególnych warunkach klimatycznych. Ubiegły rok przyniósł nadmierne opady w całym kraju i w konsekwencji letnią powódź w wielu zachodnich województwach. Wegetacja roślin była również poważnie opóźniona. Obok innych, są to główne przyczyny niższych od planowanych i od uzyskanych w 1976 r. plonów i zbiorów wielu upraw.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Powierzchnia zasiewów w 1977 r. wynosiła ogółem 14.664 tys. ha, a więc prawie tyle, ile zakładał plan. Natomiast powierzchnia roślin zbożowych była mniejsza od założonej w planie o 154 tys. ha. Nie udało się zmniejszyć powierzchni uprawy ziemniaków do planowanej wysokości, tj. 2.400 tys. ha. Areał upraw warzyw był o 45 tys. ha niższy niż w 1976 r., co jest zjawiskiem niepokojącym.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W 1977 r. podjęto działania na rzecz poprawy zaopatrzenia rolnictwa w środki produkcji. Zadania planowe zostały poważnie przekroczone. Dotyczy to głównie zaopatrzenia w ciągniki, przyczepy, rozrzutniki obornika, siewniki zbożowe, kosiarki rotacyjne itd. Niewiele natomiast dostarczono opryskiwaczy ciągnikowych, ciągnikowych snopowiązałek i sadzarek do ziemniaków. Duże zapasy niektórych maszyn rolniczych w magazynach zdają się wskazywać na to, że ich ceny są zawyżone. Poprawiło się zaopatrzenie wsi w podstawowe materiały budowlane (elementy ścienne czy wapno), natomiast wystąpił ostro niedobór wyrobów hutniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Nieregularnie dostarczano rolnictwu nawozy sztuczne, brak było niektórych asortymentów. W porównaniu z 1976 r. dostawy środków ochrony roślin były wyższe, ale i tu również występowały pewne braki. Zlikwidowano je w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Mimo dużego wysiłku i wzrastających nakładów na melioracje w poprzednich latach, pozostało jeszcze dziś wiele do zrobienia. Prawie 3 mln ha gruntów ornych i ponad 1 mln ha łąk i pastwisk czeka na nawodnienie. W 1977 zmeliorowano 155 tys. ha, wykonując tym samym plan w 88,3%. Zachodzi więc pytanie, czy tylko warunki atmosferyczne nie pozwoliły na pełną realizację zadań planowych?</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Rok ubiegły cechowało zwolnienie tempa ubytku użytków rolnych. Rolnikom indywidualnym przekazano 77,7 tys. ha, a więc prawie o 50 tys. ha więcej niż w 1976 r. Zdaniem podkomisji, rodzi się jednak wątpliwość, czy areał przekazany spółdzielniom kółek rolniczych, będzie prawidłowo zagospodarowany, czy nie odbije się to ujemnie na świadczeniu usług dla rolników?</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Pomyślnie zrealizowano zadania planu w zakresie uwłaszczenia. Uwłaszczonych zostało dotąd ok. 3.340 gospodarstw. Rok 1977 przyniósł także ożywienie w rozwoju spółdzielni produkcyjnych. Powstało 279 nowych spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Podkomisja ds. rolnictwa wnioskuje przyjęcie sprawozdania Ministerstwa Rolnictwa z wykonania zadań gospodarczych w 1977 r.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Zdaniem podkomisji, kilka spraw zasługuje na szczególną uwagę. W związku z dużym niewykonaniem zadań w zakresie melioracji konieczne jest pełne zabezpieczanie realizacji planu w tym zakresie. Należy także rozważyć celowość budowy wielkotowarowych ferm przez spółdzielnie kółek rolniczych na korzyść PGR i RSP. Rygorystycznie trzeba przestrzegać realizacji budownictwa mieszkaniowego przy fermach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W imieniu podkomisji ds. kółek rolniczych uwagi przedstawiła poseł Aleksandra Stachura (PZPR). Omówiła ona działalność społeczno-gospodarczą kółek rolniczych na przykładzie funkcjonowania SKR w woj. elbląskim.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">W województwie elbląskim działają 32 SKR-y. Wyniki osiągane przez nie dowodzą, że ta forma organizacyjna w pełni zdaje egzamin. Odbyta na przełomie lat 1977-78 kampania sprawozdawczo-wyborcza w elbląskich kółkach rolniczych potwierdziła, że samorząd kółek rolniczych w decydującej większości wykonuje swoje podstawowe zadanie, to jest podejmuje odpowiedzialność za poziom i kierunki produkcji rolnej w gospodarstwach chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Ożywioną działalność prowadzą koła gospodyń wiejskich, przywiązując bardzo dużą wagę do rozwijania aktywności produkcyjnej wśród kobiet.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Istotną rolę spełniają związki i zrzeszenia branżowe wdrażając postęp i specjalizację produkcji w gospodarstwach indywidualnych. Działalność ta opiera się głównie na organizowaniu szkoleń, kursów, konkursów i pokazów.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W 1977 r. opracowano 198 planów przekształcenia gospodarstw z produkcji wielokierunkowej na jednokierunkową lub uproszczoną. 137 rolników z woj. elbląskiego posiada już kartę gospodarstwa specjalistycznego. Aby umocnić działalność samorządową, szerzej należy wprowadzać rejonizację pracy służby instruktażowej związków i zrzeszeń branżowych, w zależności od koncentracji poszczególnych kierunków produkcji. Wpłynie to wyraźnie na poprawę bezpośredniego oddziaływania specjalistów rejonowych na pracę sekcji wiejskich i ogólny wzrost produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Rozszerza się działalność usługowa kółek, zwłaszcza zwiększa się zakres usług mechanizacyjnych. Czynnikiem hamującym dalszy rozwój tych usług są niedobory wielu podstawowych maszyn: rozsiewaczy wapna, rozsiewaczy nawozów, ciągników, kombajnów Bizon. Elbląskie kółka rolnicze nie zabezpieczą mocy przerobowej w tegorocznych żniwach. Dlatego też przydziały nowych maszyn potrzebne są jeszcze przed rozpoczęciem żniw.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">W 1977 r. działalność usługowa na rzecz rolników indywidualnych została zrealizowana przez elbląskie kółka i rolnicze w 99%, w tym w pracach rolniczych i w transporcie w 96,1%, w usługach przemysłowych - w 21,5%, w usługach budowlanych - w 31,4%. Świadczy to o zbyt małym zaangażowaniu grup budowlanych SKR i zakładów WSBW w świadczeniu usług na rzecz gospodarki indywidualnej.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Ważnym zagadnieniem w działalności SKR, poza usługami, jest produkcja rolna, którą prowadzą zespołowe gospodarstwa rolne. Gospodarstwa te przejmują grunty państwowego funduszu ziemi w większości przypadków zaniedbane i rozdrobnione, które nie znajdują innych chętnych użytkowników. Zagospodarowanie tych gruntów wpływa na obniżenie produkcji w pierwszych latach użytkowania, konieczne jest uzdrowienie sytuacji na tym odcinku.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Jednym z głównych problemów SKR jest płynność załóg. Na przestrzeni ostatnich 2 lat wskaźnik przyjęć i zwolnień jest wprawdzie ustabilizowany, wskazuje on jednakże, że w ciągu roku zmienia się 1/3 załogi. Ważnym czynnikiem stabilizacji kadry jest zagwarantowanie odpowiednich warunków pracy, organizacja wypoczynku, zaplecza socjalnego, racjonalny rozkład urlopów, wykorzystywanie możliwości nagradzania, premiowania, wyróżniania.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">W 1977 r. mimo szeregu ujemnych zjawisk, często zresztą zdeterminowanych przyczynami obiektywnymi, kółka rolnicze jako całość podniosły na wyższy poziom swą działalność społeczno-gospodarczą. Spółdzielnie kółek rolniczych aktywnie włączyły się w proces rozwoju specjalizacji i kooperacji, systematycznie zwiększyły i zwiększa usługi dla rosnącej liczby gospodarstw specjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Rozwijają usługi produkcyjne dla rolników. SKR-y powinny również zacząć wprowadzać nowe formy organizacji usług. Zwłaszcza takie, które zapewnią wprowadzanie nowoczesnych technik i technologii produkcji w całym rejonie, w całej wsi.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Najistotniejszym problemem jest uregulowanie gospodarki ziemią. Należy w każdym województwie dokonać jeszcze raz rozeznania, czy nie ma możliwości przekazania gruntów SKR gospodarstwom uspołecznionym, bądź wzorowym rolnikom indywidualnym, zwłaszcza specjalistom.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Uregulowania wymagają ceny usług w związku z większymi kosztami eksploatacji wywołanymi zwyżką cen maszyn i części zamiennych.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Podkomisja ds. kółek rolniczych wnioskuje przyjęcie sprawozdania z wykonania planu i budżetu za rok 1977 w części dotyczącej Centralnego Związku Kółek Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejZydek">W rolnictwie istnieją nadal poważne rezerwy. Ich wykorzystywanie utrudnione jest przez nieumiejętne i zbyt wolne wdrażanie osiągnięć nauki, a także przez niedostatek techniki. Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa prowadzi 1000 gospodarstw wdrożeniowych. Gdyby całe rolnictwo osiągało plony, jakie uzyskuje się w tych gospodarstwach, można byłoby uzyskać poważne nadwyżki zboża i innych płodów rolnych. Rezerwy kryją się we właściwej konserwacji pasz. Najtańszą metodą jest kiszenie, ciągle jednak uzyskiwane efekty nie mogą zadowalać, straty przy kiszeniu dochodzą bowiem do 35%, co oznacza, iż co 3-ci rok tracimy cały plon przeznaczony na zakiszenie. Jedną z dróg poprawy powinno być upowszechnienie silosów typu harwester. Powinny być one odlewane z betonu w kółkach rolniczych i szybko montowane. Na uwagę zasługują mieszanki paszowe, ich jakość ciągle się nie poprawia, a przecież przeznaczamy na nie zboża pochodzące z importu. Rozwój rolnictwa hamuje też brak drobnego sprzętu, jak np. widły czy grabie. Drobne zakłady byłego przemysłu terenowego, które kiedyś taki sprzęt produkowały, po przejęciu ich przez przemysł kluczowy zmieniły profil produkcyjny, a innych producentów nie widać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZbigniewGołacki">Rolnictwo nasze ucierpiało w ub. roku z powodu warunków atmosferycznych. Przyczyny występujących trudności mają jednak i inną genezę, ciągle np. postęp w agrotechnice jest zbyt wolny. Występuje przy tym swoisty paradoks polegający na tym, że upowszechnienie zbiorów kombajnami utrudnia przeprowadzanie terminowych zabiegów. Pogłębia się innymi słowy rozbieżność między rosnącym potencjałem mechanicznym a możliwościami wykonania terminowych prac, np. zbioru słomy. Niewiele się tu zdziała bez maszyn tzn. pras zbierających wynikach w rolnictwie decyduje także nawożenie i wapnowanie gleb. I w tym przypadku nie można odnotować większego postępu. Bez odpowiednich dawek nawozu, bez wapnowania trudno myśleć o zwiększaniu plonów pszenicy czy jęczmienia. Utrzymują się kłopoty także w terminowym z rozprowadzaniu materiału siewnego i sadzeniaków. Nie zawsze i na czas można go otrzymać. Ciągle widzi się rolników, którzy np. jeszcze od początku czerwca wiozą obornik pod uprawę ziemniaków wysokie plony? Brak chętnych do pracy fizycznej przy nawożeniu organicznym, a ze zmechanizowaniem tej czynności nie jest dobrze. W dodatku nadal projektuje się i buduje głębokie obory niezbyt odpowiednie do załadunku obornika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#EdwardGłodowski">Na uznanie i większe zainteresowanie zasługuje działalność kół gospodyń wiejskich. Mamy w kraju 35 tys. kółek rolniczych, a 35 574 kół gospodyń wiejskich. Ta ilość świadczy o masowości tej organizacji, która w dużym stopniu może przyczyniać się do wzrostu produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#EdwardGłodowski">Rozwija się działalność remontowo-budowlana SKR i wojewódzkich spółdzielni budownictwa wiejskiego, osiągając w 1977 r. wartość 10 mld zł. Zakłady te wykorzystują całe budownictwo inwentarskie, borykając się z szeregiem trudności. M.in. brak jest dobrych projektów typowych budynków, niełatwo jest zdobyć materiały budowlane. Te jednostki gospodarcze nie są uwzględniane w rozdzielniku materiałów budowlanych, lecz muszą je kupować o cenach rynkowych. Wiele spółdzielni ma własne tartaki, a o drewno musi walczyć różnymi sposobami w państwowych przedsiębiorstwach leśnych. Sprawa ta powinna być załatwiona centralnie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#EdwardGłodowski">Nieporozumieniem jest, iż w SKR-ach pracownicy otrzymują dodatki za wysługę lat, a w wojewódzkich spółdzielniach nie. Uregulowanie tej sprawy zmniejszy fluktuację kadr.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#EdwardGłodowski">Poseł Tadeusz Maj (ZSL):: Wydajność plonów zbóż, buraków czy ziemniaków jest u nas niższa niż w innych krajach socjalistycznych, choć wskaźnik nawożenia gleb nie jest taki niski. Zaniedbujemy wiele istotnych czynników wpływających na wydajność z hektara, a rezerwy w tej dziedzinie w różnych sektorach są bardzo duże. Naszym zadaniem jest osiąganie 30 q zbóż z 1 ha. Da to w sumie 4 mln t zboża rocznie dodatkowo i pozwoli na rezygnację z importu. Potrzebny jest jednak dla osiągnięcia tego celu odpowiedni dobór odmian, zapewnienie terminowych dostaw ziarna siewnego. Obecnie chłopi zbyt długo czekając na dostawy ziarna kwalifikowanego, wysiewają ziarno uzyskane w swoim gospodarstwie. Więcej uwagi trzeba zwrócić na racjonalne nawożenie organiczne. Wymaga to prawidłowego przechowywania obornika, co obecnie tracimy z pola widzenia.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#EdwardGłodowski">Dużym nakładem kosztów wykonane zostały mapy zasobności gleb. Niestety zbyt mało się je wykorzystuje. Właśnie rolnicy uzyskujący bardzo wysokie plony działają w oparciu o dobrą znajomość swojej ziemi. Wiedzą oni, co na nich potrzeba siać, by osiągnąć dobre efekty.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#EdwardGłodowski">Słusznie wskazywano w dyskusji na potrzebę zwrócenia baczniejszej uwagi na konserwację pasz. W dziedzinie rolnictwa mamy poważny dorobek naukowy, który powinien być szeroko wykorzystywany w praktyce. Powinno się nagradzać te wsie, które gospodarują w oparciu o naukowe metody.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#EdwardGłodowski">Coraz lepiej wykorzystywany jest w SKR-ach, PGR-ach i spółdzielniach produkcyjnych sprzęt i maszyny rolnicze. Wysiłek resortu i kółek rolniczych na rzecz poprawy rolnictwa jest duży. Bieżący rok, zwłaszcza na południu kraju, zapowiada dobre plony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WładysławPihan">Resort udziela państwowym gospodarstwom rolnym dużej pomocy, zwiększając dostawy środków do produkcji rolnej i hodowlanej. W ub. roku PGR wzbogaciły się o nowe maszyny rolnicze, choć przydałoby się więcej ciężkiego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WładysławPihan">Poruszono w dyskusji sprawę budowy harwesterów. Budowa to materiałochłonna, przy czym w jednym mieści tylko 150 ton masy paszowej. Nie stać nas jeszcze na taką budowę. Trzeba natomiast rozwijać budownictwo silosów zajazdowych dla siana, kiszonek.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WładysławPihan">Potrzeba na wsi mieszkań. W wielu PGR-ach istnieje konieczność wyburzenia prowizorycznych budynków i wybudowania nowych. Nowe mieszkania rozwiązałyby problem rąk do pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WładysławPihan">Niedostatecznie rozbudowane jest w PGR zaplecze techniczne, a ono przecież decyduje o wykonaniu na czas prac rolnych.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WładysławPihan">Proces inwestowania w państwowych gospodarstwach rolnych uległ zahamowaniu. Powstaje obawa czy nie odbywa się to kosztem inwestowania w SKR. Tymczasem występują różnice w dynamice hodowlanej między państw owymi gospodarstwami, a rolnikami indywidualnymi. Np. jak wynika z danych woj. szczecińskiego 60% dostaw żywca uzyskuje się z państwowych gospodarstw rolnych. Zachodzi pytanie, czy nie warto inwestować w PGR-y? Są to przecież gospodarstwa, które bez względu na sytuację koniunkturalną zawsze będą produkować to, co rynkowi jest najbardziej potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#HieronimBlaszyński">Mówimy tyle o sprawach wyżywienia. Niby wszystko wykonujemy zgodnie z planem, a mięsa na rynku coraz mniej, a zboża sprowadzamy z zagranicy coraz więcej. Nie wszystkie przedsięwzięcia w rolnictwie są słuszne. Po co np. budować duże mieszalnie, skoro stoją one niewykorzystane. Warto by zastanowić się i nad tym, czy nie sprowadzać z zagranicy więcej komponentów paszowych a mniej zbóż. Nasze pasze są niepełnowartościowe, cena ich jest dość wysoka, rolnikowi indywidualnemu nie opłaca się więc hodować.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#HieronimBlaszyński">Rola samorządu chłopskiego została wyraźnie zepchnięta na dalszy plan. Bardzo często głos rolnika nie liczy się.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#HieronimBlaszyński">Spółdzielnie kółek rolniczych mają wiele trudności. Brak jest części zamiennych do maszyn użytkowanych przez kółka rolnicze. Większość sprzętu rolniczego służy do celów transportowych, nie do prac w polu. Ludzie stali się wygodni, nie chcą już pracować końmi, czekają na maszyny. Stąd opóźnienia w zbiorach i gorsze plony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MieczysławRógŚwiostek">Istnieje potrzeba kompleksowego i odpowiedzialnego spojrzenia na działalność SKR-ów. Spółdzielnie kółek rolniczych, stworzone jako trwałe instytucje, odgrywają i będą odgrywać coraz większą rolę. Nie ma potrzeby przeciwstawiać działalności politycznej, ekonomicznej i finansowej PGR-ów, instytucjom jakimi są SKR-y.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MieczysławRógŚwiostek">Powinniśmy wszystkimi środkami tak je rozwijać, aby świadczyły one coraz więcej usług rolnikom indywidualnym. Tymczasem w coraz szerszym zakresie zajmują się one przejmowaniem ziemi i rozwijaniem działalności gospodarczej. Zaczęły więc zastępować PGR-y i spółdzielnie produkcyjne. W niektórych z nich wybudowano duże fermy, bez zaplecza paszowego, a dziś trudno się z tych inwestycji wycofać. Nie negując celowości działalności gospodarczej SKR-ów, pamiętać trzeba, że ich głównym zadaniem jest świadczenie usług. Jeżeli dalej SKR-y będą przejmowały ziemię i prowadziły działalność gospodarczą, to całkowicie zmieni się ich rola. A przecież właśnie one mają rozwijać postęp w rolnictwie, pomagać w zagospodarowaniu ziemi, wywoływać popyt na ziemię u rolników. I ta forma działania SKR-u powinna być ich zadaniem podstawowym, SKR-y mogą i powinny tworzyć warunki dla powiększania indywidualnych gospodarstw chłopskich. Jeżeli stwierdzamy obiektywnie, że działalność usługowa na rzecz rolników indywidualnych jest niewystarczająca, to dalsze tolerowanie nieprawidłowego trendu przejmowania ziemi przez SKR-y, zamiast przez gospodarzy indywidualnych, jest rzeczą nader szkodliwą. SKR-y powinny dołożyć wszelkich starań, by powiększać gospodarstwa chłopskie, a nie przejmować ziemię.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MieczysławRógŚwiostek">Zachodzi pytanie czy pomagać kółkom rolniczym w rozbudowie ich bazy czy też nie? Wydaje się oczywiste, że resort powinien pomagać SKR-om, bo jest to trzon specjalizacji gospodarstw indywidualnych. Zadania w zakresie kompleksowego budownictwa wiejskiego nie zostały wykonane z uwagi na brak cementu i innych materiałów budowlanych. Konieczne jest organizowanie przy SKR-ach operatywnych jednostek remontowo-budowlanych, odpowiednio wyposażonych. Skipy te będą w stanie wybudować odpowiednie zaplecze i wtedy SKR mogą zająć się uprawą ziemi i hodowlą. Pozwoli na to baza.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MieczysławRógŚwiostek">Prasa często krytykuje działalność SKR. Często jest to krytyka powierzchowna, dziennikarze nie zadają sobie trudu, by zbadać warunki pracy spółdzielni, a są one najczęściej bardzo ciężkie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MieczysławRógŚwiostek">Problemem, którym stale interesuje się Komisja są małe gospodarstwa rolne. Nie wiadomo, jak je traktować. Na podstawie obserwacji terenów, gdzie większość mieszkańców, to chłoporobotnicy, można stwierdzić, że wiele tych gospodarstw upada. Najczęściej chłoporobotnicy nie sprzedają swych plonów państwu, ich gospodarstwa stanowią zasp żywieniowe dla turystyki. Ważnym zadaniem SKR jest, obok popierania rozwoju specjalizacji, rozszerzanie zakresu usług dla tych właśnie rolników.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MieczysławRógŚwiostek">Słusznie wskazano w dyskusji, że rolnicy niechętnie już wykorzystują konie. Muszą to jednak robić, gdyż brak jest na wsi środków transportu. Z tego też względu zachodzi potrzeba używania ciągników, choć powinny służyć one bezpośrednio produkcji rolnej. W opinii wiejskiej nasza polityka motoryzacyjna nie jest popularna. Reklamujemy „Poloneza”, mamy małego i dużego „Fiata”, ale do tej pory nic nie słychać o wyprodukowaniu popularnego samochodu przeznaczonego dla rolników. Owszem, mamy „Tarpana”, ale jest on drogi, trudno go kupić i większość tych samochodów jest wykorzystywana w celach dostawczych i to wcale nie przez rolników. Należałoby przyspieszyć produkcję wozu dostawczego dla rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefBareła">Niezadowalających wyników rolnictwa w ubiegłym roku nie można usprawiedliwiać wyłącznie złymi warunkami atmosferycznymi. Istotnie pogoda nam w roku 1977 nie dopisała. Wiele jednak niedociągnięć występuje w organizacji prac rolnych. Rolnicy zamawiają usługi w SKR-ach, SKR-y nie realizują na czas zamówień. Rolnik czeka, a w międzyczasie zboże staje się przejrzałe, ziarno opada. W sumie uzyskuje się mniejsze wyniki z ha. Za przykład może posłużyć były powiat Góra w woj. leszczyńskim. SKR-y na tym terenie miały w ub. roku ponad 3 tys. ha ziemi. Zbiory z tego areału się przedłużały. Jak długo musieli czekać na usługi rolnicy indywidualni, nie trzeba chyba wyjaśniać. Dzisiaj na szczęście wiele się zmieniło. Część ziemi przekazano PGR-on, a część odbiorcom indywidualnym, pozostawiając w gestii SKR jedynie 150 ha. Od razu polepszyły się usługi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefBareła">Brak nawozów powoduje ogromne zróżnicowanie w uzyskiwaniu plonów. Np. na dwu sąsiednich polach uzyskuje się 30q i 7q z ha rzepaku. Powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że jeden gospodarz kupił nawozy azotowe, a drugi ich już niestety nie dostał.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefBareła">W roku ubiegłym nie zwracano dostatecznej uwagi na uprawę ziemniaków. W rezultacie przemysł nie ma surowca do przerobu. Np. jedna z krochmalni w woj. leszczyńskim pracowała w ciągu całego roku tylko 7 tygodni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BolesławStrużek">W sprawozdaniu Ministerstwa Rolnictwa podano, że 30 tys. ha ziemi przejęto z gospodarstw uspołecznionych. Jakie to ziemie?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#BolesławStrużek">Jak kształtują się inwestycje w cenach stałych w resorcie rolnictwa i jak resort zapatruje się na kształtowanie inwestycji w różnych sektorach rolnic.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#BolesławStrużek">W sprawozdaniu podano informacje o dotowaniu przez resort rozwoju produkcji rolnictwa indywidualnego. Komisja prosi o bardziej szczegółowe informacje na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#BolesławStrużek">Co spowodowało, że usługi świadczone rolnikom indywidualnym wzrosły tylko o 5,5%?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#BolesławStrużek">Jak kształtowały się proporcje nakładów inwestycyjnych w SKR na maszyny rolnicze i zaplecze techniczne, a jak w zespołach gospodarstw rolnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MieczysławSolecki">Długofalowe cele naszej polityki rolnej to:</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MieczysławSolecki">- osiągnięcie maksymalnego poziomu produkcji w danym roku przy uwzględnieniu aktualnych możliwości i warunków klimatycznych;</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MieczysławSolecki">- dalsze doskonalenie struktury rolnictwa i wykorzystywania ziemi;</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MieczysławSolecki">- zapewnienie takiego wzrostu dynamiki dochodów w rolnictwie, aby współgrały one z dynamiką zachodzącą w całym społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MieczysławSolecki">Trzeba stwierdzić, że cele te zostały w ub. roku osiągnięte. Mimo trudności klimatycznych, podjętych zostało szereg działań, których rezultatem jest m.in. znaczny wzrost produkcji zwierzęcej. Postęp odnotować też można w strukturze rolnictwa. Nastąpił rozwój sektora uspołecznionego, a w gospodarce indywidualnej - zespołów i gospodarstw specjalistycznych. Również dochody realne rolników. A mimo nie najwyższej produkcji i wysokich nakładów, wzrosły prawie o 4 proc. Stało się to możliwe dzięki świadomej działalności państwa.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MieczysławSolecki">Rok 1977 był rokiem trudnym, nawet trudniejszy niż rok 1976. Nie wykonano zadań w produkcji roślinnej, plony były niższe. Jednocześnie wzrosła produkcja zwierzęca, a to oznacza, że trzeba się było w jeszcze większym A stopniu oprzeć o pasze z importu. Trzeba było ponieść większe nakłady na zbiór zbóż i okopowych na terenach dotkniętych powodzią. Również jakość produktów roślinnych z tych terenów nie była zadowalająca, co powodowało dodatkowe trudności przy selekcjonowaniu nasion i sadzeniaków.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#MieczysławSolecki">Odnotowaliśmy także w ub. roku postępujące rozwarstwienie sytuacji w poszczególnych grupach gospodarstw indywidualnych. Niektóre gospodarstwa zaprzestały dostaw produkcji towarowej. Wzrosła także ilość gospodarstw nieprowadzących produkcji zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MieczysławSolecki">Uchwalenie przez Sejm ustawy o emeryturach dla rolników wywołało pozytywne skutki. Zwiększył się przepływ ziemi do rolników rokujących dobre jej zagospodarowanie. Zahamowaniu uległo przechodzenie ziemi na cele nierolnicze, na co wpływ miały podwyższone opłaty za przejmowane ziemi na te cele.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#MieczysławSolecki">W dyskusji zgłoszono wiele uwag krytycznych na temat niedoboru nawozów. Przyczyną tego stanu były zarówno mnożące się awarie w przemyśle, jak i ograniczenia w dostawach energii elektrycznej. W związku z tym rząd podjął doraźnie decyzje w sprawie importu dodatkowych ilości nawozów, a także zmniejszenia ich eksportu.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#MieczysławSolecki">W 1977 r. państwo dostarczyło rolnikom 570 tys. ton sadzeniaków. Niestety, niektóre województwa północne nie wywiązały się z nałożonych na nie zadań dostarczenia sadzeniaków do innych województw. W związku z tymi zaniedbaniami podjęte zostały odpowiednie kroki.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#MieczysławSolecki">W produkcji zwierzęcej odnotowano zjawisko likwidacji krów w małych gospodarstwach. W związku z tym podjęte zostały odpowiednie przeciwdziałania. Dąży się również do opanowania sytuacji w liczebności stada podstawowego w trzodzie chlewnej. Chodzi o to, by państwo mogło skutecznie interweniować na rynku prosiąt, nie dopuszczając do niekorzystnych perturbacji.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#MieczysławSolecki">Poziom planowanych nakładów inwestycyjnych został w ub. roku przekroczony, a jednocześnie ilość oddanych obiektów była mniejsza od planowanych. Wydano bowiem pieniądze na inwestycje w toku, ale zabrakło ich na prace wykończeniowe. Pogłębia się deficyt materiałów instalacyjnych i wykończeniowych. Największa uwaga zwrócona była na inwestycje w dużych fermach uspołecznionych oraz w indywidualnych gospodarstwach specjalistycznych. Duże fermy będzie się organizować przede wszystkim w PGR-ach i RSP. Wszystkie nowe projekty ferm przewidują również równoległe wznoszenie obiektów mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#MieczysławSolecki">Ministerstwo przygotowuje propozycje udzielania pomocy rolnikom przystępującym do budowy silosów. Strat ponoszonych w trakcie kiszenia, na razie nikomu na świecie nie udało się całkowicie wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#MieczysławSolecki">Aktualna sytuacja klimatyczna w pasie województw północnych jest niekorzystna dla rolnictwa. Pogłębiają się trudności spowodowane utrzymującą się susza, szczególnie w woj. szczecińskim, słupskim, koszalińskim w części terenów woj. pilskiego, bydgoskiego. W wielu rejonach rzepak został wypalony, ziemniaki i buraki nie wzeszły, pastwiska są również wypalone. Są to zjawiska, które mogą się odbić niekorzystnie na tegorocznych zbiorach, o ile nie nadejdą szybko opady deszczu. Najbardziej dotknięte zostały państwowe gospodarstwa rolne, które koncentrują się właśnie na tych obszarach. Miejmy jednak nadzieję, że sytuacja na tych terenach ulegnie poprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JózefKrotiuk">Podstawowym zadaniem kółek rolniczych jest działalność na rzecz rolnictwa indywidualnego. W ub. roku odnotowaliśmy wzrost usług polowych - mechanizacyjnych, remontowo — budowlanych. Stało się to możliwe m.in. dzięki zwiększonym dostawom sprzętu. W 1978 r. będzie w SKR więcej o 41 proc. kombajnów Bizon, 66 proc. kombajnów buraczanych i innych. Mimo tych zwiększonych możliwości, zapotrzebowanie rolników na usługi nadal jeszcze nie będzie zaspokojone. W wielu pracach popyt na usługi jest bowiem pokrywany jedynie w 50 proc. W związku z tym zalecono SKR-om, aby nie przyjmowały zamówień na usługi przekraczające ich możliwości realizacji. Liczymy w tym względzie na współpracę samorządu kółek rolniczych. Samorządy stanowią czynnik kontroli wszystkich stanowisk pracy SKR. Działania kontrolne przyniosły już znaczne efekty, przyczyniły się do likwidacji wielu niedociągnięć. Centralny Związek Kółek Rolniczych dąży do podniesienia rangi umowy, jaką SKR zawiera z rolnikiem, nadania jej mocy obowiązującego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JózefKrotiuk">Rozwijane są usługi budowlane. Jeszcze w tym roku w 30 gminach powstaną wytwórnie prefabrykatów, w przyszłym roku zorganizuje się takie wytwórnie w dalszych 100 gminach. Podejmowane są też działania mające na celu łagodzenie braków materiałów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JózefKrotiuk">Gros nakładów inwestycyjnych kółka rolnicze przeznaczają na budownictwo inwentarskie. Dzięki temu wzrosła liczba stanowisk dla bydła. W roku bieżącym z 9 mld zł inwestycji, 5 mld zł przeznaczone jest na inwestycje inwentarskie, a 4 mld zł na rozbudowę zaplecza technicznego i budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JózefKrotiuk">W roku bieżącym kółka rolnicze przejmują ziemię w zagospodarowanie tylko w sytuacjach koniecznych. Natomiast nasila się proces przekazywania ziemi rolnikom indywidualnym, gwarantującym dobre wykorzystanie przejętego areału.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JózefKrotiuk">W ubiegłym roku ZGR-y sprzedały państwu ponad 300 tys. t zbóż i 300 tys. t żywca. Większość z nich pracuje dobrze, a te nieliczne, deficytowe poddamy szczegółowej kontroli celem zlikwidowania błędów w dalszym gospodarowaniu.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#JózefKrotiuk">Mając na względzie rozszerzenie działalności samorządowej kółek rolniczych wprowadzamy w tym roku nowe formy usług: wypożyczalnie małych maszyn rolniczych, zaprawianie ziarna do siewu. Aby skrócić drogę rolnika do SKR, powołaliśmy w każdym samorządzie pełnomocnika do spraw SKR. Ponadto rozszerzyliśmy uprawnienia zrzeszeń branżowych, przywracając im możliwość prowadzenia działalności finansowej.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#JózefKrotiuk">Centralny Związek Kółek Rolniczych prowadząc usługi polowe korzysta z dotacji państwa. Rolnik płaci więc niewiele za chemizację czy wapnowanie gleb. Niska cena usług wywołuje dyskusje na temat rentowności działania mechanizacyjnego kółek rolniczych. Dotacje te są dość znaczne w różnych typach usług masowych.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#JózefKrotiuk">Podsumowując obrady przewodniczący Komisji poseł Bolesław Strużek (ZSL) stwierdził, że Ministerstwo Rolnictwa i CZKR realizują politykę rządu w sposób planowy. Rozwój SKR jest dla gospodarstw indywidualnych czynnikiem bardzo ważnym. Spółdzielnie kółek rolniczych są bowiem nośnikiem postępu, pomagają rolnikom indywidualnym w wykorzystaniu wszystkich rezerw.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#JózefKrotiuk">W roku 1977 nastąpił duży postęp w realizacji zasady jednolitego traktowania rolnictwa jako systemu. Poszczególne sektory rozwijały się równomiernie. Znaczna część gruntów z PFZ została i przekazana indywidualnym rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#JózefKrotiuk">Konieczne jest zwiększenie stopnia koncentracji działań mających na celu wykorzystanie wszystkich czynników niezbędnych, dla podniesienia efektywności produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#JózefKrotiuk">Wyniki uzyskiwane przez ZGR-y są coraz lepsze aczkolwiek istnieją jeszcze w tej dziedzinie rezerwy.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#JózefKrotiuk">Komisja postanowiła sformułować uwagi i wnioski wynikające z dyskusji w opinii, która przekazana zostanie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#JózefKrotiuk">Komisja podjęła uchwałę, w której zwraca się do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie sprawozdania z wykonania planu i budżetu w 1977 r. w częściach dotyczących Ministerstwa Rolnictwa i Centralnego Związku Kółek Rolniczych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>