text_structure.xml
41 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 29 listopada 1977 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Wojteckiego (PZPR) rozpatrzyła projekt narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu na 1978 r. w częściach dotyczących Ministerstwa Rolnictwa i Centralnego Związku Kółek Rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Eugeniuszem Mazurkiewiczem, Centralnego Związku Kółek Rolniczych z prezesem Józefem Krotiukiem, Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” z wiceprezesem Stanisławem Sobczykiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Informację o założeniach planu i budżetu na rok 1978 w części dotyczącej Ministerstwa Rolnictwa przedstawił wiceminister rolnictwa Eugeniusz Mazurkiewicz.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W projekcie planu na 1978 r. przewiduje się wysokie wskaźniki wzrostu produkcji globalnej, co powinno doprowadzić do przełamania dotychczasowej paroletniej tendencji spadku produkcji rolnej. Należy przypomnieć, iż w 1977 r. globalna produkcja spadła o 2%. Spadek produkcji roślinnej był częściowo tylko zrekompensowany przyrostem produkcji zwierzęcej. Przeprowadzony w czerwcu spis bydła, wykazał nieznaczne tendencje wzrostowe w tym dziale produkcji, natomiast spis październikowy ujawnił pozytywne tendencje wzrostu pogłowia w gospodarstwach indywidualnych. Utrzymują się również korzystne trendy rozwojowe w zakresie produkcji trzody chlewnej i owiec.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Rok 1977 charakteryzował się globalnym niedoborem produkcji rolniczej. Nie zrealizowano zapotrzebowania rolników na nawozy mineralne, maszyny i urządzenia oraz materiały budowlane. Do korzystnych zjawisk występujących w rolnictwie w roku 1977 należy zaliczyć wzrost powierzchni zasiewów zbóż i innych roślin uprawnych osiągnięty przede wszystkim dzięki zagospodarowaniu około 10 tys. ha odłogów. Zaznaczył się wyraźny postęp w specjalizacji produkcji i kooperacji pomiędzy rolnikami indywidualnymi oraz rolnikami i przedsiębiorstwami uspołecznionymi. Wzrost świadczeń socjalnych dla wsi oraz uchwalenie ustawy emerytalnej spowodowany znaczne ożywienie produkcyjne wśród rolników indywidualnych. Przejawia się ono m.in. w zainteresowaniu rolników zakupem ziemi z Państwowego Funduszu Ziemi.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W 1978 r. zostaną utrzymane tendencje wzrostowe arsenału zasiewu zbóż i innych roślin, w tym zwłaszcza kukurydzy, buraków cukrowych i ziemniaków. Szacuje się, iż powierzchnia zasiewów powinna wzrosnąć o ok. 19 tys. ha.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Planowanemu wzrostowi produkcji zwierzęcej sprzyjać będzie lepsze zaopatrzenie rolnictwa w pasze treściwe. Planuje się również zwiększenie produkcji ogrodniczej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W 1978 r. dokonywać się będzie dalsze przemieszczanie ziemi. Powiększy się powierzchnia gruntów, przejmowana przez PFZ, a jednocześnie planuje się wysoki współczynnik sprzedaży ziemi gospodarstwom indywidualnym.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">W planie zakłada się zdecydowany wzrost dostaw środków produkcji dla rolnictwa, w tym zwłaszcza maszyn i urządzeń, nawozów mineralnych i materiałów budowlanych. Przewidziano dokonanie manewru organizacyjnego związanego z zaopatrzeniem rolnictwa indywidualnego w lekkie ciągniki. Polegać on będzie na wycofywaniu tych urządzeń z gospodarstw uspołecznionych i przekazywaniu ich wraz ze sprzętem gospodarstwom indywidualnie. Zapewni to ogółem dostawę 50 tys. ciągników na potrzeby rolnictwa indywidualnego. Dla gospodarstw uspołecznionych zabezpieczono dalszy wzrost dostaw ciągników ciężkich.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Inwestycje w rolnictwie określono na poziomie 80 mld zł. Przewidziane nakłady nie zabezpieczą wszystkich potrzeb inwestycyjnych, toteż planuje się koncentrowanie nakładów na cele produkcyjne, w tym zwłaszcza na nowe stanowiska bydła i krów w gospodarstwach uspołecznionych oraz rozwój drobiarstwa. W dalszym ciągu rozwijać się będzie klatkowy chów trzody chlewnej. Więcej nakładów inwestycyjnych przewidziano na meliorację, gospodarkę wodną, elektryfikację i reelektryfikację wsi.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Budżet Ministerstwa Rolnictwa odpowiada wszystkim założeniom polityki gospodarczej i finansowej państwa. Przewiduje on niezwykle oszczędne gospodarowanie środkami budżetowymi, zabezpieczając jednocześnie realizację wszystkich podstawowych zadań. Przewidziano wzrost zatrudnienia na poziomie około 1000 osób, co zapewni miejsca pracy wszystkim absolwentom szkół rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Informację o założeniach planu i budżetu na rok 1978 w części dotyczącej Centralnego Związku Kółek Rolniczych przedstawił wiceprezes CZKR Janusz Biernacki. W ciągu ostatnich 3 lat dokonano zasadniczych zmian w organizacji i strukturze kółek rolniczych. Zmiany te w odczuciu opinii rolników przyniosły pozytywne rezultaty.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W roku 1978 kółka rolnicze skoncentrują swój wysiłek na działalności gospodarczej, organizacyjnej i samorządowej. Działalność gospodarcza powinna, zgodnie z założeniami planu, wzrosnąć w 1978 r. do wartości 64 mld zł. Zakłada się 10 proc. wzrost wartości usług mechanizacyjnych, przeszło 11 proc. wzrost produkcji rolniczej (w gospodarstwach własnych SKR) oraz przeszło 6 proc. wzrost budownictwa kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Ze wstępnych ustaleń wynika, iż planowane dostawy ciągników nie zaspokoją potrzeb kółek rolniczych. Sytuację tę powinno jednak zdecydowanie poprawić zdynamizowanie dostaw sprzętu towarzyszącego oraz ciężkiego. Najpoważniejszym zadaniem kółek rolniczych w r. 1978 jest wzrost usług mechanizacyjnych dla ludności o ok. 28 proc. Realizacja tych ambitnych zamierzeń wymagać będzie maksymalnej mobilizacji wszystkich służb kółek rolniczych oraz właściwego ustawienia organizacja pracy. Realizacji tego zadania sprzyjać będzie również modyfikacja niektórych bodźców ekonomicznych. Przewiduje się m.in. zmianę siatki płac traktorzystów preferującą roboty wykonywane dla rolników indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Kółka rolnicze ograniczą w 1978 r. ilościowy rozwój własnej produkcji rolniczej. Spółdzielnie kółek rolniczych przejmą zgodnie z planowanymi wskaźnikami tylko 1/3 areału ziemi w porównania do kompleksów przejmowanych w latach poprzednich. Dużą uwagę będzie się natomiast przywiązywać do jakościowego wzrostu produkcji. Nastąpi wzrost plonów z 1 ha oraz wzrost produkcji zwierzęcej. Podjęte zostaną również prace nad udoskonaleniem organizacyjnym zespołowej działalności rolniczej.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Potencjał inwestycyjny skierowany zostanie przede wszystkim na stworzenie zaplecza dla rozwijających się usług mechanizacyjnych. Zaplecze to powinno służyć nie tylko sprzętowi pozostającemu w gestii SKR-ów, lecz również sprzętowi należącemu do rolników indywidualnych. Cały wysiłek organizacyjny zostanie skierowany na dokończenie inwestycji rozpoczętych w latach ubiegłych. Dużo miejsca w pracy wszystkich pionów kółek rolniczych zajmie doskonalenie organizacji pracy i szkolenie kadr. Dążyć się również będzie do umocnienia samorządności kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Uwagi na temat projektu planu Ministerstwa Rolnictwa przedstawił poseł Wiesław Bąkowski (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Projekt planu narodowego na rok 1978 opracowany został z uwzględnieniem niekorzystnej sytuacji naszego rolnictwa ukształtowanej przez wyniki produkcyjne 1977 r. Niesprzyjające produkcji rolnej temperatury, długotrwałe opady letnie i inne przyczyny spowodowały, że plony zbóż, ziemniaków, siana, niektórych owoców i roślin oleistych są w 1977 r. niższe aniżeli w latach ubiegłych. Produkcja globalna w 1977 r. spadła w porównaniu do roku 1976 o 2,3 proc., w tym produkcja roślinna aż o 9,7 proc. Nakłady na rolnictwo były natomiast wyższe r. 1977 o ok. 8,5 proc.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Plan na rok 1978 zakłada poważny wzrost produkcji globalnej naszego rolnictwa, które powinno coraz pełniej i skuteczniej zaspokajać szybki wzrost zapotrzebowania kraju na żywność. Globalne nakłady na rolnictwo w 1978 r. utrzymane zostaną na poziomie r. 1977. W projekcie planu zakłada się koncentrację wysiłku resortu na poprawie gospodarki ziemią, utrzymaniu wzrostowej tendencji pogłowia trzody i owiec, wzroście produkcji pasz, rozszerzenia bazy surowcowej dla przemysłu rolno-spożywczego, zwiększaniu produkcji owoców i warzyw, kontynuowania działań na rzecz rozwoju zespołów rolników indywidualnych i gospodarstw specjalistycznych oraz zapewnieniu wzrostu efektywności wykorzystania produkcyjnych środków trwałych i nakładów rzeczowych i finansowych.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Dalsza intensyfikacja rolnictwa w większym niż dotychczas stopnia uzależniona będzie od poziomu dostaw i jakości środków produkcji i usług dla rolnictwa. Planowany wzrost produkcji roślinnej będzie wymagał znacznego dopływu sprzętu mechanicznego a zwłaszcza ciągników i maszyn do zbioru zbóż, okopowych i zielonek środków transportu, rytmicznych dostaw nawozów mineralnych. Podstawowym czynnikiem determinującym rozwój produkcji zwierzęcej jest baza paszowa i budownictwo inwentarskie. Dostawy podstawowych materiałów budowlanych dla rynku wiejskiego mają, zgodnie z planem, wzrosnąć o kilkanaście procent.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W celu zmniejszenia narastającego napięcia w bilansie zbożowo-paszowym zakłada się w planie nie tylko wzrost powierzchni zasiewów zbóż, lecz również większą wydajność jednostkową.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Plan przewiduje dalszy rozwój produkcji w uspołecznionych gospodarstwach rolnych, przy niższym aniżeli w latach ubiegłych nakładach inwestycyjnych. Optymistyczne refleksje budzi położenie w projekcie planu nacisku na prawidłową realizację ustawy o ochronie użytków rolnych oraz prawidłową gospodarkę ziemią. Wydaje się jednak, iż obrót ziemi, a zwłaszcza jej przepływ z Państwowego Funduszu Ziemi do gospodarstw indywidualnych wymaga dalszego usprawnienia.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Jedną z najpilniejszych potrzeb naszego rolnictwa jest poprawa sytuacji w zakresie zaopatrzenia wsi w wodę oraz melioracji. Niestety, przedstawione w projekcie planu zamierzenia resortu w tych dziedzinach nie zapewniają oczekiwanej poprawy sytuacji.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Nie negując potrzeby planowanego wzrostu pogłowie bydła mlecznego, należy rozważyć, czy nie trzeba by więcej środków przeznaczyć na zwalczanie jałowości krów, która powoduje duże straty w produkcji mleka.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Plan zakłada 66 proc. wzrost ilości gospodarstw specjalistycznych w stosunku do roku 1977. Zdaniem podkomisji większy nacisk należy przede wszystkim położyć na jakość gospodarstw specjalistycznych nie zaś ich ilość.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Uwagi do projektu planu Centralnego Związku Kółek Rolniczych przedstawił poseł Jan Malinowski (ZSL). Obserwowana coraz częściej zmiana orientacji tradycyjnego gospodarstwa chłopskiego w nowoczesne indywidualne przedsiębiorstwo rolne, specjalistyczne i wysokotowarowe wymaga dużej ilości dobrze i terminowo wykonywanych usług. Nowy system organizacyjny kółek rolniczych wymodelowany przez działaczy kółkowych i określony uchwałą Rady Ministrów z 1974 r. zdał praktyczny egzamin. Drogocenny sprzęt rolniczy przeszedł pod opiekę ludzi do tego przygotowanych i materialnie odpowiedzialnych. Jest on obecnie lepiej wykorzystywany i eksploatowany. Tym zjawiskom pozytywnym towarzyszą jednak i zjawiska negatywne. Trudności rynkowe związane z dynamicznym rozwojem kraju oraz słabszym od zakładanego wzrostem produkcji rolniczej m.in. wynikłym ze złych warunków atmosferycznych spowodowały następstwa wtórne w postaci niedostatecznego pokrycia zapotrzebowania rolnictwa na środki produkcji i usługi. Nastąpiło rozwarcie pomiędzy popytem na usługi a możliwością ich zaspokojenia. Niepokój budzi fakt, że to rozwarcie będzie się w 1978 r. nadal pogłębiało. Np. rolnicy indywidualni posiadający własne ciągniki zamawiali jesienią bież. roku wykonywanie orek zimowych przez SKR — y. Duża część zamówionych orek nie została jeszcze wykonana, co rodzi pretensje rolników do SKR. Zwiększone zapotrzebowanie rolników na te usługi wynika stąd, że rolnik zaczął liczyć i wyliczył, że orka wykonywana w ramach usługi przez SKR jest tańsza, zwłaszcza z uwagi na wysoką cenę lemieszy, których jakość jest zła. Efekt jest taki, że chłopskie ciągniki stoją, kółka uginają się pod naporem zamówień, a przemysł produkujący lemiesze nie przejmuje się złą produkcją.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Słusznie zakłada się w planie na 1973 r. nasilenie usług dla gospodarstw wysokotowarowych. Trzeba jednak pamiętać, że ograniczone środki inwestycyjne winny być przeznaczane na zakup nowego, specjalistycznego sprzętu, a warunkiem, jego prawidłowej eksploatacji wykorzystania jest szybsza niż dotychczas komasacja gruntów, tworzenie zespołów wspólnego użytkowania ziemi, rozszerzanie [NIECZYTELNE] oraz poprawa struktury agrarnej indywidualnych gospodarstw rolnych.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Poważny problem stanowi zły stan dróg śródpolnych. Powoduje to niszczenie sprzętu, utrudnia wykonanie usług. Wydaje się konieczne przydzielenie dla SKR-ów ciągników gąsienicowych wraz ze spychaczami, które umożliwiałyby utrzymywanie dróg w należytym stanie. Dalszego ujednolicenia wymagają warunki zatrudnienia i sprawy socjalne pracowników kółek rolniczych kształtujące się niekorzystnie w stosunku do sytuacji pracowników z innych sektorów naszego rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Niepokój budzi, zdaniem podkomisji, ograniczenie nakładów inwestycyjnych dla kółek rolniczych. Odbije się to ujemnie na ich prawidłowym i dynamicznym rozwoju. Skromnie wyposażone w podstawowy sprzęt budowlany jednostki budowlano-montażowe kółek rolniczych nie będą w stanie wykonać wszystkich zadań. Podkomisja postuluje wystąpienie do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o włączenie do planu realizacji inwestycji kontynuowanych przez kółka rolnicze w br. Chodzi tu o kwotę rzędu 2 mld zł. Należy rozwiązać problem niewłaściwego zaopatrzenia w węgiel rolników produkujących w kooperacji z SKR-ami tuczniki dla zakładów mięsnych.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Przydziały materiałów budowlanych nie zabezpieczają potrzeb kółek rolniczych. Zaopatrują się one w te materiały w różny sposób, co uszczupla pulę przeznaczoną dla indywidualnych odbiorców na wsi oraz podraża koszty budowy o wysokość marży handlowej.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Konieczne jest wzmocnienie funkcji samorządowej kółek rolniczych tak, aby stały się one rzeczywistymi reprezentantami interesów rolników indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZbigniewGołacki">Dyskutując o założeniach planu na rok 1978, musimy wyciągnąć wnioski ze słabości i niepowodzeń jakie ujawniły się w realizacji tegorocznego planu. Chodzi o to, aby na przyszłość uniknąć błędów. Przede wszystkim trzeba sobie szczerze powiedzieć, że to nie tylko niesprzyjająca aura przysparzała nam kłopotów. Występowały zaniedbania w agrotechnice. Jest tu pewien swoisty związek przyczynowy: im szerzej wychodzimy z kombajnizacją, tym przybywa nam kłopotów w agrotechnice. Również nawożenie i wapnowanie gleb nie przebiegało w sposób zadowalający, a ma to przecież wpływ na strukturę upraw i wzrost plonów.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZbigniewGołacki">Zgodnie z przyjętymi założeniami spółdzielnie kółek rolniczych mają przekazać lżejsze ciągniki na rzecz rolników. Rodzi się jednak pytanie jak będą wówczas wyglądały zabiegi chemiczne, wykonywane m.in. przy ubyciu takich ciągników.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#ZbigniewGołacki">Również w gospodarce paszami obserwuje się szereg niedociągnięć. Część silosów niedawno wybudowanych już nie jest dostosowana do obecnych wymogów i zadań. Należy się też zastanowić jak usprawnić system kontraktacji. Zawierane przez rolników indywidualnych z SKR-ami umowy kooperacyjne dotyczące hodowli trzody chlewnej są zwykłą fikcją. Nadal rolnik traci wiele czasu na uciążliwe załatwianie przydziału paszy, pokonując liczne biurokratyczne bariery.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyOzdowski">Gospodarka żywnościowa traktowana jest priorytetowo. W tym kontekście niepokoi, że nakłady inwestycyjne na rolnictwo uspołecznione w 1978 r. wynosić będą 81,5 mld zł, co w stosunku do przewidywanego wykonania planu 1977 r. oznacza spadek o ok. 4 proc. Również w planie Centralnego Związku Kółek Rolniczych przewiduje się pewien regres w zakresie usług budowlanych. Tymczasem skala potrzeb wskazywałaby na konieczność ich dalszego rozwoju.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JerzyOzdowski">Planuje się wzrost areału ziemi przekazywanego w ręce gospodarki indywidualnej z ok. 70 tys. ha w br. do ponad 90 tys. w przyszłym. Ten zamierzony wzrost należałoby widzieć jedynie ramowo, życie bowiem wykaże czy potrzeby w tym zakresie nie będą większe.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JerzyOzdowski">Dużej uwagi wymaga sprawa nakładów na naukę i szkolenie. Czynnik ludzki w rolnictwie gra bardzo istotną rolę i wprowadzenie jakichkolwiek oszczędności w upowszechnianiu oświaty nie byłoby słuszne.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JerzyOzdowski">Szczególnej troski resortu wymaga rozwój usług produkcyjnych dla rolnictwa. Nadal koncentrować należy uwagę na wykorzystywaniu rezerw wyciągając wnioski z drugiego przeglądu gmin oraz badając jak wnioski te są wprowadzane w życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławKulesza">Rolnictwo odczuwa niedostatek wielu środków produkcji. Np. w woj. leszczyńskim część ciągników nie może być w pełni wykorzystywana, ponieważ brak elementarnych maszyn towarzyszących. Takie środki jak nawozy, ziarno czy sadzeniaki muszą być dostarczane nie tylko w odpowiednich ilościach, ale i we właściwym czasie. Na niedotrzymywanie terminów dostaw zwraca uwagę wielu rolników.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#StanisławKulesza">W planie na rok przyszły uwzględnił należy dodatkowo potrzeby województw dotkniętych klęskami żywiołowymi. Takie województwa jak leszczyńskie, legnickie, czy wrocławskie co najmniej jeszcze przez 2 najbliższe lata będą musiały w niektórych rejonach pracować nad przywróceniem właściwej struktury gleb. Potrzebne tam więc będą dodatkowe środki.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#StanisławKulesza">W sposób wyraźny powinna być również zaznaczona w planie kwestia wody dla rolnictwa. Problem nawadniania i odwadniania wielu rejonów jest wręcz kluczowy dla dalszego rozwoju rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#StanisławKulesza">Dalszych wysięków wymaga usprawnienie pracy służby rolnej. Nie jest ona odpowiednio wyposażona, np. w samochody, a tym samym za mało operatywna. Dekarze weterynarii powinni częściej się wypowiadać na temat projektów budynków inwentarskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StefaniaAdamczyk">Projekt planu na rok 1978 zakłada dalszy wzrost hodowli bydła. W tym kontekście należy spojrzeć na nierozwiązany dotąd problem braku odpowiednich projektów budynków na wychowalnie cieląt. Obecnie cielętniki są często zimne, wilgotne, mają złą wentylację, w efekcie notuje się nadmierne upadki cieląt. Jeżeli nasi projektanci potrafili już dostarczyć w miarę dobre projekty obór, to niechże pomyślą i nad cielętnikami.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#StefaniaAdamczyk">Na rozwiązanie oczekuje również sprawa koncentratów paszowych. Są one nie tylko dostarczane nieregularnie, ale nie zawsze mają właściwy skład. Bierze się bowiem pod uwagę zawartość białka i soli mineralnych, ale zapomina o mikroelementach i witaminach. Nie w pełni wykorzystywane są w rolnictwie przyczepy i naczepy o pojemności do 20 ton, które aktualnie nie są dopuszczane do ruchu na drogach publicznych. W efekcie ich użytkowanie jest minimalne i ograniczające się niejednokrotnie do przywiezienia plonów do gospodarstwa i to wyłącznie po drogach polnych. Jest to swoisty paradoks. Trzeba albo zmienić obowiązujące przepisy albo wprowadzać inne typy przyczep.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MieczysławRógŚwiostek">Bardzo istotny jest problem właściwej gospodarki ziemią. Jednakże pomimo jednoznacznych w swej wymowie ustaleń, pomimo ustawy o rentach, której wymowa także wystarczająco jasno wyjaśnia nasz stosunek do gospodarki indywidualnej, obserwuje się w terenie niewłaściwą postawę części pracowników administracji. Rolnik starający się o kupno kilku ha ziemi traktowany jest nadal jak uciążliwy petent, a pozytywną decyzję sprzedaży uważa się wręcz za akt łaski. Tymczasem musimy rozumieć, że m.in. ustawie o rentach, ziemi będzie przybywać. Nie powinna być ona wpychana spółdzielniom kółek rolniczych, wiele z nich bowiem nie ma sił, możliwości ani maszyn, aby ją efektywnie i z pożytkiem dla gospodarki narodowej uprawiać. W obecnej sytuacji, kiedy trzeba uruchamiać wszystkie rezerwy, kiedy przed rolnictwem stoją tak poważne zadania przekazywania ziemi w ręce tych, którzy chcą ją uprawiać jest gospodarczo i społecznie szkodliwe. Niektórzy naczelnicy gmin powinni zrozumieć, że ich obowiązki nie ograniczają się do formalnego przejęcia ziemi usankcjonowanego przybiciem pieczątki, ale również do działania prowadzącego do jak najszybszego i efektywnego zagospodarowania tego areału. Wymaga to wyjścia zza biurka i poszukania chętnego nabywcy ziemi, nakłonienia go do kupna i stworzenia atmosfery zachęty a nie zniechęcenia.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MieczysławRógŚwiostek">Słusznie resort rolnictwa troszczy się o rozwój gospodarstw specjalistycznych. Jest to kierunek słuszny, ale jednocześnie nie wolno zapominać o gospodarstwach, które aktualnie co prawda nie mają jeszcze karty specjalizacyjnej, tym niemniej również dają liczącą się w ogólnym bilansie produkcję. Jest w kraju wiele takich gospodarstw, które jeszcze nie dzisiaj, ale w bliskiej przyszłości mogą stać gospodarstwami specjalistycznymi. Winny się one spotykać z uwagą, życzliwością i konkretną pomocą. Oddziaływanie na rozwój gospodarstw specjalistycznych winno być rozumne, realizowane długofalowo, przez wiele lat musi o tym pamiętać służba rolna i urzędy gminne.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#MieczysławRógŚwiostek">Nie dość szybko rozwijamy ma wsi usługi budowlane. Nadal w najgorszej sytuacji znajduje się rolnik indywidualny skazany częstokroć na usługi rozmaitych pseudofachowców. Wykonawstwo inwestycji w sektorze indywidualnym jest sprawą wyjątkowo palącą. Od jej rozwiązania również zależy zwiększenie produkcji rolnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#TadeuszMaj">O dalszym wzroście produkcji w rolnictwie decydować będzie poziom nakładów inwestycyjnych. Obniżenie ich nawet o 1,5 proc. w porównaniu do roku bieżącego budzi obawy. Należy więc wystąpić do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, aby dokonała tu poprawki.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#TadeuszMaj">Rozkład wydatków na poszczególne dziedziny jest na ogół prawidłowy, niepokój jednakże potraktowanie potrzeb oświaty rolniczej. W bieżącym roku wykonanie zadań w tej dziedzinie będzie niższe od planu. Najgorzej przedstawia się stan gospodarstw dydaktycznych. Nadal brakuje nowoczesnego warsztatu szkolnego.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#TadeuszMaj">Służba weterynaryjna i inseminacyjna odczuwa brak samochodów i telefonów, co ogranicza ich możliwości działania. W sytuacji, kiedy nieomal w każdej już wsi stoi sporo samochodów prywatnych rzadko wykorzystywanych, niemożność ich otrzymania przez lekarzy weterynarii i inseminatorów jest wręcz żenujące.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#TadeuszMaj">Z dużą uwagą należy traktować podjęte już decyzje uruchamiania we wszystkich województwach wojewódzkich ośrodków postępu rolniczego. Właściwe funkcjonowanie tych placówek, to szansa szybszego upowszechniania wiedzy rolniczej, wdrażania nowatorskich rozwiązań.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#TadeuszMaj">W kontekście słusznego zamierzenia przesunięcia ciągników 30-konnych do gospodarki chłopskiej należy widzieć potrzebę szybszej niż do tej pory rozbudowy zaplecza warsztatowego w SKR-ach. Projektowana budowa ponad 100 warsztatów w całym kraju jest kroplą w morzu potrzeb, a w jednym tylko województwie tarnowskim trzeba by było wybudować co najmniej 30 takich warsztatów. Na uwagę zasługuje sprawa budowy obiektów inwentarskich. Trzeba, rzecz jasna, budować obiekty nowe i nowoczesne, ale trzeba również wykorzystywać wszystkie możliwości, które kryje w sobie modernizacja budynków starych. Nie brakuje takich pomieszczeń, w których stały np. 3 krowy, a gdzie po niewielkich adaptacjach można hodować 30 i więcej tuczników. Aby jednak takie prace modernizacyjne zainteresowane gospodarstwa mogły prowadzić niezbędne jest uwzględnienie ich w przydziałach materiałów budowlanych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WładysławPihan">Inwestycje budowlane w sektorze państwowych gospodarstw rolnych wykazywały w ciągu ostatnich lat znaczną dynamikę wzrostu. O ile jednak rozmiar inwestycji produkcyjnych nie może budzić żadnych zastrzeżeń, to budownictwo mieszkaniowe oraz socjalno-kulturalne jest poważnie zaniedbane. W tej sytuacji zachodzi konieczność dodatkowego dozbrojenia przedsiębiorstw budownictwa rolniczego, ażeby mogły one sprostać nowym, trudnym zadaniom.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#BenedyktKurkowiak">Rolnicy pozytywnie oceniają pracę kombajnu do zbioru ziemniaków. Niestety jednak efektywność tych kombajnów jest w znacznym stopniu osłabiona brakiem odpowiednich kolumn parnikowych. O ile kolumny importowane z NRD nadążają za pracą kombajnów, to kolumny krajowe wymagają częstego oczyszczania, hamując zbiór ziemniaków. Kombajn do sprzętu kukurydzy nie nadaje się do pracy w gospodarstwach indywidualnych. Brak ciężkich ciągników w spółdzielniach kółek rolniczych powoduje, iż kombajn ten jest nie wykorzystywany. Ciągniki używane przy wykonywaniu usług chemicznych w rolnictwie powinny być wyposażane w wąskie koła. Szerokość dotychczas stosowanych opon powoduje znaczne straty plonu.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JózefBareja">W rolnictwie naszym występują 4 typy gospodarstw. 20 proc. gospodarstw można określić jako bardzo dobre, 40 proc. jako gospodarstwa dobre, 30 proc. średnie i 10 proc. gospodarstw można zaliczyć do kategorii złych. Najważniejsze rezerwy produkcyjne znajdują się w gospodarstwach średnich i dobrych. Tym też gospodarstwom należy się przede wszystkim pomoc rzeczowa i fachowa. Kierowanie wszystkich środków do gospodarstw bardzo dobrych i specjalistycznych jest błędem strategicznym, który w przyszłości może negatywnie zaważyć na rozwodu naszego rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JózefBareja">Niewłaściwe stosowanie zabiegów agrotechnicznych przyczynia się bardzo często do obniżenia plonów niektórych roślin uprawnych. Zbyt rzadkie sianie rzepaku powoduje, iż znaczna część tej rośliny wymarza w okresie wiosennych przymrozków.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JózefBareja">Warunkiem efektywności stosowania nawozów mineralnych jest usuwanie ich w przewidzianych terminach. Dlatego też tak ważnym dla rolnictwa problemem jest zapewnienie rytmicznych dostaw nawozowi.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JózefBareja">Wiceprezes Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” Stanisław Sobczyk.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JózefBareja">Rolnicy kooperujący z państwowymi gospodarstwami rolnymi w produkcji trzody chlewnej otrzymywali węgiel od kooperujących gospodarzy, co budziło jednak zastrzeżenia odbiorców. Dlatego też przygotowano warunki umożliwiające zaopatrywanie się kooperujących rolników z puli rynkowej. Ten system zaopatrzenia w węgiel będzie obowiązywał od 1 stycznia 1978 r. Nie byłoby słuszne zrealizowanie postulatu w sprawie zabezpieczenia dostaw węgla rolnikom sprzedającym tuczniki spółdzielniom kółek rolniczych, ponieważ SKR-y nie są uprawnione do skupowania trzody z gospodarstw indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#JózefBareja">Najlepszym systemem wyposażenia hodowców macior w pasze treściwe byłaby sprzedaż pasz przez kooperujące przedsiębiorstwa. Możliwe jest jednak również zapewnienie dostaw pasz z puli rynkowej, o ile gminna służba rolna przedstawi wykaz hodowców i rozmiar realizowanej przez nich produkcji.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#JózefBareja">Sytuacja paszowa w 1978 r. będzie trudna ze względu na znaczny wzrost produkcji zwierzęcej, Będzie się jednak dążyć do zmian proporcji w zaopatrzeniu w pasze z puli rynkowej gospodarstw indywidualnych i uspołecznionych na korzyść gospodarki indywidualnej.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#JózefBareja">Występują poważne trudności z zaopatrzeniem w maszyny towarzyszące do ciągników. I tak np. na ok. 40 tys. nowo wyprodukowanych w 1978 r. ciągników przypadnie jedynie 20 tys. przyczep. Proporcje te powinny kształtować się co najmniej odwrotnie. Planuje się, że zaopatrzenie w materiały budowlane wystarczy na pokrycie pogrzeb tych budów, na których rozpoczęcie władze budowlane wyraziły zgodę. Gminne spółdzielnie więcej materiałów będą sprzedawać na rynku. Można jednak już teraz przewidzieć, że dysproporcja w dostawach różnych asortymentów będą poważne, np. dostawy wapna wzrosną o ok. 19 proc. w porównaniu do 1977 r. natomiast wyrobów hutniczych o niespełna 10 proc.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#JózefBareja">Istnieje możliwość zabezpieczenia materiałów budowlanych rolnikom, którzy chcą uzyskać nowe stanowiska produkcyjne poprzez remonty swoich pomieszczeń inwentarskich. Gminna służba rolna powinna jednak sporządzić wykaz takich rolników i złożyć go odpowiednio wcześnie w gminnych spółdzielniach.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JózefKrotiuk">W projekcie planu narodowego na 1978 r. uwzględniono manewr, który gospodarka narodowa wykona na rzecz rolnictwa, dlatego też kółka rolnicze planują proporcjonalnie większy przyrost wartości usług produkcyjnych dla rolników, aniżeli wzrost wartości całej działalności kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JózefKrotiuk">Brak jest jeszcze pełnej informacji o możliwości poprawy technicznego wyposażenia kółek rolniczych w 1978 r. Już dzisiaj można jednak przewidzieć, iż kółka będą dysponowały większą ilością kombajnów oraz mniejszą ilością ciągników ze względu na planowaną sprzedaż części ciągników rolnikom indywidualnym.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#JózefKrotiuk">Wielokrotnie posłowie i rolnicy krytykują, że kółka rolnicze podejmują się świadczenia usług na rzecz innych działów gospodarki aniżeli rolnictwo. Jest to niestety w wielu przypadkach konieczność wynikająca z braku sprzętu specjalistycznego do ciągników. Ażeby wykorzystać moce produkcyjne ciągników pozostających w gestii kółek rolniczych, trzeba podejmować się usług transportowych i innych.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#JózefKrotiuk">W 1977 r. sformułowano w stosunku do uspołecznionej gospodarki rolnej fasadę otwartego planu inwestycyjnego. Z możliwości tej skorzystały kółka rolnicze, co doprowadziło do dwukrotnego wzrostu wartości zrealizowanych inwestycji w porównaniu do wartości planowanej. W 1978 r. możliwości takiej nie będzie. Należy jednak podkreślić, iż kółka rolnicze wykonały plan inwestycyjny w odniesieniu do wielu działów produkcyjnych na okres całej pięciolatki. Dotyczy to m.in. budowy stanowisk dla trzody chlewnej. W planie na 1978 r. przewiduje się natomiast skierowanie całego potencjału inwestycyjnego na rozbudowę i modernizację zaplecza technicznego, warsztatów, magazynów i na budownictwo mieszkaniowe.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#JózefKrotiuk">Jedną z naczelnych zasad polityki kadrowej kółek rolniczych jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych kadry zatrudnionej we wszystkich ogniwach kółek rolniczych. Nie jest prawdą, że wyższe instancje kółek rolniczych ściągają do swoich agend pracowników z wyższymi kwalifikacjami. Wręcz przeciwnie w 1978 r. zamierza się wielu fachowców kierować do pracy w SKR-ach.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#JózefKrotiuk">Od 1974 r. następuje dynamiczny wzrost wartości usług budowlanych świadczonych przez kółka rolnicze. W 1980 r. usługi te osiągną prawdopodobnie wartość ponad 2 mld zł, podczas gdy w 1974 r. wartość ich kształtowała się na poziomie 49 mln zł. Usługi te jednak są bardzo drogie, a przez to nieopłacalne dla rolników indywidualnych. Obecnie pracuje się nad optymalizacją systemu cen, który zwiększyłby atrakcyjność tych usług dla ich podstawowych odbiorców, to jest rolników indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#JózefKrotiuk">Nieprawdą jest, że kółka rolnicze preferują gospodarstwa bardzo dobre i specjalistyczne. Dużą rolę w działalności kółek rolniczych odgrywają gospodarstwa wielokierunkowe i gospodarstwa znajdujące się z różnych przyczyn w trudnej sytuacji ekonomicznej.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#JózefKrotiuk">Dążąc do nadania priorytetu działalności usługowej kółek rolniczych, wprowadza się nowe zasady współzawodnictwa i premiowania. Premie finansowe i wyróżnienia będą przyznawane przede wszystkim za pracę na rzecz rolników a także za obniżenie kosztów oraz podniesienie efektywności gospodarowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Przewidziane w planie na 1978 r. nakłady inwestycyjne na rolnictwo odzwierciedlają możliwości naszej gospodarki. Nakłady te nie są niskie, choć z pewnością nie zaspokoją wszystkich pogrzeb. Stąd też konieczne jest ustalenie pewnych priorytetów, zgodnie z którymi skoncentruje się środki na gospodarce paszowej, na hodowli bydła oraz drobiarstwie. Planuje się również zwiększenie nakładów na budownictwo mieszkaniowe w PGR-ach oraz uruchomienie fabryk domów produkujących na potrzeby wsi. Warunkiem prawidłowego wykorzystania przewidzianych nakładów inwestycyjnych jest oszczędność i efektywność gospodarowania tymi środkami, tak co do kierunków merytorycznych inwestowania, jak i kierunków [NIECZYTELNE].</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Nakłady na budownictwo oświatowe na wsi nie są od wielu lat w całości realizowane. Wynika to przede wszystkim z niechętnego stosunku zakładów budowlanych do przyjmowania takich drobnych z ich punktu widzenia zleceń.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Przygotowuje się wieloletni program, którego przedmiotem będzie oczyszczenie pól z linii i ciągów energetycznych oraz telekomunikacyjnych. Międzyresortowa komisja opracowuje długofalowy plan przesunięcia tych linii na drogi publiczne i trakty komunikacyjne.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Koniecznością ekonomiczną jest popieranie gospodarstw specjalistycznych. W planach resortu przewidziano jednak miejsce dla każdego gospodarstwa, w tym również dla gospodarstw tradycyjnych i słabszych gospodarczo.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Słuszne są postulaty w sprawie zapewnienia bieżącej obsługi weterynaryjnej wielkotowarowym fermom hodowlanym. Resort stoi na stanowisku, iż fermy te powinny mieć etat dla lekarza weterynarii, który zajmowałby samodzielne stanowisko wicedyrektora.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Nie jest możliwe zapewnienie służbie agronomicznej i innym terenowym specjalistom obsługującym rolnictwo samochodów służbowych ani też przydziałów na samochody prywatne. Resort otrzymał w ub. roku jedynie 120 samochodów, podczas gdy potrzeby określane były na 800. Przydziałów na samochody prywatne uzyskano jedynie 200, co nie pozwoliło na rozdysponowanie ich pomiędzy służby terenowe.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Należy się zgodzić z wypowiadanymi w toku dyskusji postulatami wskazującymi na ogromne znaczenie zwalczania jałowości krów dla rozwoju produkcji zwierzęcej. Resort co roku zwiększa sumy wydawane na popieranie produkcji zwierzęcej, z czego znaczną część przeznacza się na zwalczanie jałowości krów.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Resort docenia znaczenie melioracji i zaopatrzenia wsi w wodę dla dalszego rozwoju rolnictwa. W 1978 r. można będzie zintensyfikować prace melioracyjne ze względu na wzrost dostaw sączków drenarskich. Rozmiar robót związanych z zaopatrzeniem wsi w wodę limitowany jednak będzie w dalszym ciągu niedostatecznym zaopatrzeniem materiałowym.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Podsumowując dyskusję przewodniczący obradom poseł Jerzy Wojtecki (PZPR) stwierdził, iż krytyczna w dużej części dyskusja nie zakwestionowała jednak realności i zasadności planowanych zadań gospodarczych, tak w odniesieniu do resortu rolnictwa jak i Centralnego Związku Kółek Rolniczych. Wręcz przeciwnie wskazywano, iż uruchomienie niektórych prostych rezerw inwestycyjnych mogłoby przyczynić się do wzrostu planowanych zadań. Zwracano uwagę na ścisłe powiązania pomiędzy realizacją planu a zagwarantowaniem rytmicznych dostaw najniezbędniejszych dla rolnictwa środków produkcji.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Krytycznie oceniono biurokrację w załatwianiu spraw rolników. Osiągnięto wprawdzie na tym odcinku postęp, co nie oznacza, iż stan obecny można uznać za optymalny. Odformalizowanie obrotu ziemią i ułatwienie nabywania jej przez rolników indywidualnych będzie w dużej mierze rozwiązane po wprowadzeniu w życie przygotowywanych obecnie w tym zakresie aktów normatywnych.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#EugeniuszMazurkiewicz">W toku dyskusji słusznie zwracano uwagę na zakłócenia w dostawach materiałów budowlanych oraz postulowano lepsze wyposażenie służb weterynaryjnych oraz inseminacyjnych.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Posłowie postulowali zwiększenie nakładów inwestycyjnych do poziomu wykonania planu w roku bieżącym. Jednocześnie szczególną uwagę zwrócono na konieczność intensyfikacji prac w dziedzinie melioracji, zaopatrzenia wsi w wodę oraz reelektryfikacji.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Minister Mazurkiewicz do spraw tych się ustosunkował i zapewnił, że Ministerstwo jeszcze raz rozważy rozdział nakładów inwestycyjnych na poszczególne działy.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Komisja przyjęła projekty planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa na rok 1978 w częściach dotyczących Ministerstwa Rolnictwa i Centralnego Związku Kółek Rolniczych i wraz z uwagami przesłała je do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>