text_structure.xml
41.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 18 października 1977 odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, Pracy i Spraw Socjalnych oraz Prac Ustawodawczych obradujących pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), poświęcono omówieniu przedłożonych przez podkomisję poprawek do rządowego projektu ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W pojedzeniu udział wzięli przedstawiciele! Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z ministrem Tadeuszem Rudolfem, Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Eugeniuszem Mazurkiewiczem oraz Urzędu Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin przedstawił poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Mówca stwierdził, że na poprzednim posiedzeniu w dniu 10 października br. przeanalizowany został szczegółowo projekt ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. Podkomisja wyraża poparcie dla. zasadniczych treści ustawy, która jest aktem historycznym o szczególnym znaczeniu dla dalszego rozwoju polskiego rolnictwa. Jest to milowy krok naprzód w zacieraniu różnic miedzy miastem i wsią. Jest ustawa konkretnym przejawem sojuszu robotniczo-chłopskiego stanowiącego fundament naszej władzy robotniczo-chłopskiej. Ustawa mobilizuje godność chłopską przekreślając wiekowe upośledzenie losu chłopskiego związanego często na starość z tragicznym dożywociem. Ustawa zabezpiecza nie tylko los chłopski na starość, ale zapewnia też prawo do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, prawo do zasiłków, rozwiązuje problem świadczeń inwalidzkich. Ustawa odegra doniosłą rolę jako stymulator postępu technicznego w wielkim procesie unowocześniania struktury naszego rolnictwa. Stoi na stanowisku niepodzielności gospodarstw, uzależnia wysokość emerytury od towarowości gospodarstw. Sformułowania tę przyjmowane były w środowisku wiejskim z pełnym uznaniem. Ustawa podnosi także na wyższy poziom rangę i prestiż zawodu rolnika.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Wyrażając pełne poparcie dla projektu ustawy, podkomisja zgłasza jednocześnie poprawki, które, nie naruszając zasadniczego brzmienia projektu, uściślają i precyzują niektóre artykuły.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">I tak w art. 1 wyraz „oraz” proponuje się zastąpić wyrazami „i spełniają inne warunki przewidziane w ustawie, a także” w wyniku czego artykuł mieć będzie brzmienie jak następuje: „Zaopatrzenie emerytalne określone ustawą obejmuje rolników, którzy wytwarzają w prowadzonych przez siebie gospodarstwach rolnych produkty rolne i sprzedają je jednostkom gospodarki uspołecznionej i spełniają inne warunki przewidziane w ustawie a także członków ich rodzin.”.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W art. 2 punkt 2 proponuje się dodać na końcu wyrazy: „wypadkiem losowym lub innymi okolicznościami niezawinionymi przez rolnika”.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Po wskazaniu drobnych i czysto redakcyjnych poprawek dotyczących art. 5, 8, 9, 10, 11, 14,19, 22 i 23, poseł M. Róg-Świostek podkreślił kolejną poprawkę o charakterze merytorycznym dotyczącą art. 26. Zaproponował skreślenie wyrazów „i prowadzącym z nim wspólne gospodarstwo domowe” oraz wyrazu „tym”, dzięki czemu brzmienie artykułu dotyczącego udzielania zasiłków chorobowych oraz jednorazowych świadczeń i rent dzieciom rolników oraz innym osobom pozostającym na utrzymaniu rolnika ulega rozszerzeniu. Chodzi tu o to, że wypadkowi mogą ulec nie tylko dzieci prowadzące wspólne gospodarstwo domowe, ale także np. przyjeżdżające okresowo z miasta w odwiedziny, w celu pomocy przy żniwach itp.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Poprawki do art. 22, 37, 43 i 47 posiadają charakter czysto redakcyjny.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W art. 48 ust. 2 proponuje się skreślić wyrazy „ujawnionymi w księdze wieczystej, lub w zbiorze dokumentów”. Tę poprawkę podkomisja poddała pod rozwagę posłów. Chodzi tu o to, że są różne obciążenia gospodarstw rolnych, mające charakter hipoteczny, ale nie ujawnione w księdze wieczystej. Z jednej strony należałoby więc dać możność ich egzekwowania również od następcy, ale z drugiej strony jest to niekorzystne dla następcy. Sprawa jest więc dyskusyjna.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Mówca przedstawił propozycję zmiany redakcji art. 51: ust. 3 otrzymuje brzmienie: „Budynki, o których mowa w ust. 1 mogą być na wniosek rolnika przejęte na własność państwa w zamian za dodatek do emerytury lub renty, o którym mowa w art. 8 ust. 1 punkt 2. Decyzję o przejęciu podejmuje naczelnik gminy”. Dodaje się ust. 4 o brzmieniu: „W razie sprzedaży budynku, o których mowa w ust. 1 państwu przysługuje prawo pierwokupu po cenie odpowiadającej szacunkowi obowiązującemu przy ubezpieczeniu budynków przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń a w razie darowizny lub zamiany prawo wykupu, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o pierwokupie. W wypadku wykonania prawa pierwokupu koszty związane z przeniesieniem własności na osobę trzecią pokrywa państwo”.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W art. 54 ust. 3 proponuje się dodać wyraz „a w szczególnych wypadkach jednorazowo”.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poprawki redakcyjne, względnie drobne zmiany merytoryczne zostały zgłoszone do art. 55, 59 i 60.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W art. 65 który brzmi: „Świadczenia pieniężne dla rolników, którzy przekazali nieodpłatnie gospodarstwo rolne zstępnym przed dniem wejścia w życie ustawy przysługują poczynając od dnia 1 lipca 1980 r.” proponuje się po wyrazie: „zstępnym” dodać wyrazy „lub zrzekli się własności nieruchomości rolnej na podstawie przepisów prawa cywilnego”.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Następnie koreferent poinformował, że po art. 65 projektu ustawy proponuje się autopoprawki rządowe w kolejności od 66 do 69. Poprawki te brzmią jak następuje:</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">„Art. 66. Świadczenia określone w art. 25-27, przysługuje z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym, który zdarzył się począwszy od dnia wejścia w życie ustawy, a z tytułu choroby zawodowej, jeżeli uszczerbek na zdrowiu spowodowany taką chorobą został stwierdzony po tym dniu.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Art. 67. Zasiłek porodowy, o którym mowa w art. 30, przysługuje z tytułu urodzenia dziecka lub wzięcia go na wychowanie, począwszy od dnia 1 lipca 1980 r.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Art. 68. Zasiłek na dziecko wymagające stałej opieki, o którym mowa w art. 31 przysługuje począwszy od dnia 1 lipca 1980 r.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Art. 69. Składki na Fundusz Emerytalny Rolników, rolnik opłaca począwszy od dnia 1 lipca 1977 r., chyba że rozpoczął prowadzić gospodarstwo rolne po tym dniu.”.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Na skutek wyżej wymienionych poprawek zmianie ulega numeracja dalszych postanowień projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Poprawki redakcyjne i uzupełnienia merytoryczne zostały zgłoszone do art. 68, 69 i 70 wg pierwotnej numeracji.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W dotychczasowym art. 71, który obecnie nosi nr 75 w ust. 2, który brzmi: „następca - rozumie się zstępnych i rodzeństwo rolnika oraz jego pasierbów i wychowanków, którzy posiadają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego, nie przekroczyli 55 lat życia i nie są inwalidami I lub II grupy: w razie braku takich osób, następcą może być właściciel gospodarstwa spełniający te warunki” proponuje się dodać jeszcze słowa: „zięciów i synowe” co poszerzy krąg bliskich osób rozumianych jako następcy.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Z kolei referent poinformował, że wpłynął wniosek posłów rzeszowskich dotyczący sformułowania art. 73 a wg nowej numeracji 77. Artykuł ten brzmi: „Traci moc ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. nr 21 poz. 118), z tym że art. 41 tej ustawy zachowuje moc do dnia 31 grudnia 1979 r.”. Ponieważ może zaistnieć sytuacja, że państwo przejmie gospodarstwo z urzędu posłowie pytają, jak będzie rozwiązana sprawa emerytury dla takiego rolnika. W związku z tym proponuje się zachowanie w mocy art. 9 ust. 2 starej ustawy, co w wyniku uchwalenia nowej ustawy umożliwi przydzielanie emerytur rolnikom znajdującym się w takiej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Poseł M. Róg-Świostek wniósł również propozycję uzupełnienia art. 52, gdzie ust. 1 i 2 nadają naczelnikowi gminy duże uprawnienia w zakresie przekazywania gospodarstw rolnych następcy lub państwu. Ponieważ z decyzjami tymi łączy się duża odpowiedzialność proponuje się, aby były one kontrolowaną przez radę narodową. Poprawka zmierza więc do instytucjonalnej kontroli radnych nad decyzjami naczelnika gminy.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Z kolei Komisje przystąpiły do szczegółowego omówienia zaproponowanych przez podkomisję poprawek.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Zgodnie z projektem rządowym art. 1 brzmi:</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">„Zaopatrzenie emerytalne określone ustawą obejmuje rolników, którzy wytwarzają w prowadzonych przez siebie gospodarstwach rolnych produkty rolne i sprzedają je jednostkom gospodarki uspołecznionej oraz członków ich rodzin”.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Podkomisja proponuje, aby przepis ten rozszerzyć, wprowadzając doń po słowach „gospodarki uspołecznionej” sformułowanie: „spełniają inne warunki przewidziane w ustawie”. W dyskusji nad tym przepisem poseł Dyzma Gałaj (ZSL) wskazał, że w kolejnych artykułach projektu ustawy określa się kiedy przysługuje emerytura rolnikowi, nie wydaje się więc celowe wyliczanie tego w art. 1. Jego propozycja brzmiała:</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">„Zaopatrzenie emerytalne określone ustawą obejmuje rolników, którzy spełniają warunki przewidziane ustawą oraz członków ich rodzin”.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Poseł Franciszek Sadurski (ZSL) uznał, że nie można w przepisie wcześniejszym powoływać się na to, co zostało zamieszczone w następnych artykułach. Dlatego też uznał propozycję posła Gałaja za niesłuszną, natomiast poparł poprawkę podkomisji.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Wiceminister rolnictwa Eugeniusz Mazurkiewicz wskazał na intencję ustawodawcy zaakcentowania w ustawie obowiązku rolników wytwarzania produkcji rolnej i sprzedawania jej jednostkom gospodarki uspołecznionej. Usunięcie tego stwierdzenia osłabiłoby zamierzenia ustawodawcy.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Posłowie: Ewelina Szyszko (SD), Anna Kochanowska (SD) oraz Józef Buziński (PZPR) poparli propozycję podkomisji. Komisje przyjęły poprawkę w sformułowaniu podkomisji.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">W myśl art. 2 projektu ustawy do okresu wymaganego do uzyskania przez rolnika emerytury zalicza się również lata, w których wartość produktów sprzedanych przez rolnika była niższa niż 15 tys. zł. rocznie, jeśli spowodowane to było klęską żywiołową. Podkomisja proponuje rozszerzyć interpretację klęsk żywiołowych, dodając po wyrazie „żywiołowa” następujące sformułowanie „wypadkiem losowym lub innymi okolicznościami niezawinionymi przez rolnika”. Propozycja ta została przez Komisje przyjęta. Analogiczna interpretacja została przyjęta w odniesieniu do art. 5.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Projekt ustawy stanowi w art. 8, że rolnikowi, który przekazał gospodarstwo rolne państwu zwiększa się emeryturę po 200 zł za 2 pierwsze hektary. Podkomisja proponuje uściślić ten przepis, formułując to następująco: „Po 200 zł za pierwszy i drugi hektar”. Zdaniem podkomisji poprzednia redakcja była niejasna. Komisje przyjęły poprawkę.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Komisje przyjęły redakcyjne poprawki do art. 9, 10, 11 i 14.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Przy okazji rozpatrywania formalnej poprawki podkomisji do art. 19 poseł Anna Kochanowska (SD) stwierdziła, że przepis projektu ustawy zawęża uprawnienia emerytów lub rencistów - rolników do podejmowania działalności zarobkowej, co jest niezgodne z całym ustawodawstwem emerytalnym obecnie obowiązującym. Dlatego też zaproponowała uwzględnienie w tym przepisie nie tylko zawieszenia emerytury, lecz również i jej zmniejszenia, analogicznie jak dzieje się to w odniesieniu do pracowników gospodarki uspołecznionej. Poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Komisja przyjęła poprawki redakcyjne do art. 22 i 23.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Art. 26 projektu ustawy stanowi, że:</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">„Dzieciom rolnika oraz innym osobom pozostającym na utrzymaniu rolnika i prowadzącym z nim wspólne gospodarstwo domowe, które uległy wypadkowi przy pracy w tym gospodarstwie rolnym przysługuje zasiłek chorobowy lub renta inwalidzka”.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Podkomisja proponuje skreślenie wyrazów „prowadzącym z nim wspólne gospodarstwo domowe” oraz „tym”. Podkomisja uważa, że nie zawsze dzieci rolnika prowadzą wspólne z nim gospodarstwo, gdyż mogą one np. być na utrzymaniu rolnika a przebywać w szkołach czy na uczelniach. Ponadto wypadek nie musi zdarzyć się w gospodarstwie rolnika, lecz może mieć miejsce w innym, w którym z tytułu zobowiązań sąsiedzkich akurat pracują. Poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">Komisje przyjęły poprawki redakcyjne do art. 29, 37, 43 i 47.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">W myśl art. 48 ust. 2:</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">„Jeżeli nieruchomość wchodząca w skład gospodarstwa rolnego jest obciążona na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów oraz dożywociem, następca przejmuje gospodarstwo rolne wraz z tymi obciążeniami”.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Przepis ten był dyskutowany zarówno przez podkomisję, jak i przez Komisje. Podkomisja wychodziła z założenia, że są różne obciążenia gospodarstw rolnych, nie zawsze ujawnione w księdze wieczystej. Trzeba więc stworzyć możliwość honorowania przez następcę. Dlatego też proponowała skreślenie wyrazów: „ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów”.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Poseł Jerzy Wojtecki (PZPR) wyraził wątpliwość w stosunku do propozycji podkomisji, gdyż jego zdaniem takie sformułowanie stawiałoby następców wobec konieczności wywiązywania się z tych różnego rodzaju obciążeń.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR) stanął na stanowisku, że egzekwowanie każdego zadłużenia, nawet nieujawnionego w dokumentach nadmiernie obciążyłoby następców. Sformułowanie projektu ustawy jest zdaniem posła znacznie korzystniejsze dla następców. Długi między rolnikami pozostaną przedmiotem porozumienia między nimi i ustawa nie potrzebuje w to wkraczać.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Poseł Andrzej Bondarewski (SD) stwierdził, że gospodarstwo obciąża szereg świadczeń typu służebności gruntowych, które nie są uwidocznione w księdze wieczystej (np. prawo do przejazdu przez grunt rolnika). Gdyby pozostawić przepis w brzmieniu projektu rządowego wówczas tego typu, niefinansowe, obciążenia różnymi świadczeniami służebnymi nie obowiązywałyby następców. Ponadto pozostawienie sformułowania rządowego nasuwa obawy, że rolnicy rozumieliby ten przepis jako zobowiązanie do konieczności zakładania dla każdego gospodarstwa księgi wieczystej a to nie byłoby słuszne.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">Komisja przyjęła poprawkę podkomisji.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Komisje przyjęły również poprawkę podkomisji do art. 51.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Ożywioną dyskusję wywołał art. 52 i propozycja poprawki do niego zgłoszona przez podkomisję. W projekcie rządowym artykuł ten brzmi:</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">„1) Przekazanie gospodarstwa rolnego następcy następuje w drodze umowy pisemnej sporządzonej przez naczelnika gminy. Naczelnik gminy odmawia w formie decyzji sporządzenia umowy, jeśli nie zostały zachowane warunki ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">2) Przekazanie gospodarstwa rolnego państwu następuję w drodze decyzji naczelnika gminy.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">3) Umowa i decyzja, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowią podstawę do ujawnienia stanu własności w ewidencji gruntów lub w księdze wieczystej”.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Podkomisja proponowała, aby to ujawnienie stanu własności w księdze wieczystej następowało na wniosek rolnika. Tym samym uwzględniła podkomisja wysuwany w toku konsultacji założeń ustawy w środowisku rolniczym postulat stworzenia możliwości ujmowania na wniosek rolnika sprawy przekazania gospodarstwa następcy w księdze wieczystej.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR) podkreślił, że poprawka podkomisji nie podważa podstawowej zasady jaką jest stosowanie przy przekazywaniu gospodarstwa umowy, bądź też decyzji naczelnika gminy, lecz dopuszcza możliwość uwidaczniania faktu przekazywania gospodarstwa, również i w księdze wieczystej, o ile rolnik wyrazi taką wolę.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Dyrektor Biura Prawnego Urzędu Rady Ministrów Kazimierz Siarkiewicz stwierdził, że sprawę ksiąg wieczystych reguluje oddzielny akt prawny. Nie ma więc potrzeby podkreślania również tego w tym projekcie ustawy. Projektodawcy zależało przy formułowaniu tego artykułu podkreślenie wagi jaką przy przekazywaniu gospodarstwa ma umowa i decyzja naczelnika gminy. Poprawka podkomisji jest więc zbędna.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Komisji przyjęły poprawkę w brzmieniu zgłoszonym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Komisje rozpatrywały również propozycję zgłoszoną do tegoż artykułu w Klubie Poselskim PZPR w sprawie wprowadzenia instytucjonalnej kontroli decyzji naczelnika gminy. Poseł Andrzej Bondarewski (SD) podkreślił, że wprowadzenie takiej poprawki do ustawy spowodowałoby, że po raz pierwszy położony by został tak mocny akcent na uprawnienia gminnej rady narodowej w stosunku, do decyzji podejmowanej przez naczelnika gminy. Zdaniem posła Bondarewskiego - jest to jednak rozwiązanie połowiczne, gdyż kontrolowanie decyzji naczelnika gminy już po jej wydaniu nie może zapobiec nieprawidłowościom. Jakie mogą się zdarzyć przy rozpatrywaniu tak trudnych i skomplikowanych spraw jakim jest przekazywanie gospodarstw rolnych. Dla pogłębienia kontroli społecznej dobrze byłoby, aby odpowiedni organ gminnej rady narodowej - komisja rolna miała głos opiniujący w trakcie podejmowania decyzji przez naczelnika.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Nie wydaje się potrzebne precyzowanie w ustawie uprawnień rady narodowej do kontroli działania naczelnika gminy. Rada narodowa i tak okresowo kontrolę taką przeprowadza.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Poseł Stanisław Rostworowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.) zapytał, w jakim zakresie rolnik może odwołać się od decyzji naczelnika do instancji nadrzędnej.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) wyjaśnił, że obowiązuje w tych przypadkach tryb ustalony w KPA, czyli instancją odwoławczą od decyzji naczelnika jest wojewoda.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#EugeniuszMazurkiewicz">Poseł Józefa Wojtkowska (ZSL) wskazała, że jeżeli rada narodowa ma pomagać naczelnikowi, to powinna mieć możność wpływania na rozstrzyganie spraw przed podjęciem decyzji naczelnika.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyOzdowski">Należałoby przewidzieć, że w wypadku odwołania od decyzji naczelnika, wojewoda rozpatrując odwołanie powinien dokonywać tego poprzez rozprawę.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JerzyOzdowski">Dyrektor Biura Prawnego URM Kazimierz Siarkiewicz wyjaśnił, że nie jest konieczne zawarowanie tego w projekcie ustawy, gdyż tryb odwołań i formy ich rozpatrywania uregulowane są w KPA. Ustosunkowując się do poprawki dotyczącej kontrolowania przez radę narodową wydanych przez naczelnika decyzji w sprawach o przekazywania gospodarstw rolnych, mówca uznał, że rada narodowa, wysłuchując sprawozdania naczelnika, może udzielać wytycznych, które obowiązywałyby naczelnika przy rozpatrywaniu takich spraw.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JerzyOzdowski">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) podkreślił wagę jaką ma ta poprawka, akcentująca rolę kontroli społecznej dla umacniania zasad demokratyzmu socjalistycznego.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JerzyOzdowski">Minister Tadeusz Rudolf stwierdził, że zrozumiała jest troska posłów o zapewnienie społecznej kontroli nad jednoosobowymi decyzjami naczelnika gminy. Naczelnicy gmin jednak załatwiają już obecnie sprawy związane z przydzielaniem rent rolnikom przekazującym ziemię państwu na mocy ustawy z 1974 r. Rent takich jest już 165 tys. I nie ujawniły się konfliktowe sytuacje. Można więc i należy odnosić się z zaufaniem do działania naczelnika. Proponowana poprawka, w myśl której gminna rada narodowa przeprowadzać będzie taką kontrolę wysłuchując sprawozdań w tej materii przedstawionych przez naczelnika gminy, jest słuszna. Nie wydaje się jednak celowe rozbudowywanie tej poprawki i szczegółowe określanie jaki organ ma z ramienia rady taką kontrolę prowadzić.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JerzyOzdowski">Z wyrażoną przez ministra T. Rudolfa opinią nie zgodził się poseł Stanisław Rostworowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.), który stwierdził, że posłowie w toku swej pracy terenowej niejednokrotnie stykają się ze spornymi kwestiami powstającymi przy okazji udzielania rent rolnikom, nie jest więc tak dobrze, jak to przedstawił minister. Zdaniem posła Rostworowskiego konieczne byłoby wprowadzenie w poprawce sformułowania, że funkcja kontrolne wypełnia komisja rolna GRN.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MieczysławRógŚwiostek">Rzeczą oczywistą jest, że naczelnik jest podporządkowany radzie i składa jej okresowe sprawozdanie. Należy jednak widzieć, że gminne rady narodowe nie zawsze głębiej wnikają w problemy, zwłaszcza w problemy trudne. Dlatego też przy tak doniosłych kwestiach dla wsi, jak te, których dotyczy projekt ustawy, zawarowanie obowiązku naczelnika do składania radzie sprawozdał w zakresie przekazywania gospodarstw rolnych jest bardzo istotne. Wywoła to dobry rezonans, pozwoli równocześnie radnym gminnym wciągnąć się głębiej w tok tych spraw, da im wiedzę niezbędną dla rzeczywistego współdecydowania.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Paweł Dąbek (PZPR) uznał, że najlepszym rozwiązaniem jest propozycja podkomisji i że nie ma potrzeby wprowadzać dodatkowo jako organu kontrolnego komisji rolnej GRN.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Józef Buziński (PZPR) stwierdził, że sprawy związane z przekazywaniem gospodarstw są tak żywotne dla interesu wsi, że nawet bez wprowadzenia omawianej poprawki rada gminna będzie te sprawy rozpatrywać i czuwać nad realizacją obowiązujących przepisów.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) wskazał, że dyskusja była wyrazem troski o umocnienie kontroli społecznej nad realizacją ustawy. Komisje przyjęły proponowaną poprawkę.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#MieczysławRógŚwiostek">W art. 69 stwierdza się:</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#MieczysławRógŚwiostek">„Osobom, które po dniu 31 grudnia 1977 r. przekazały gospodarstwo rolne na własność spółdzielni, przysługujące z tytułu pracy w spółdzielni emerytury lub renty zwiększa się…”.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#MieczysławRógŚwiostek">Na wniosek posła Franciszka Teklińskiego (PZPR) poparty przez ministra T. Rudolfa, wprowadzono poprawkę, w myśl której emerytury lub renty zwiększa się nie tylko z tytułu pracy w spółdzielni, lecz również z tytułu pracy na rzecz spółdzielni. Sytuacja ta dotyczy przede wszystkim członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych typu branżowego. Jest to poprawka rozszerzająca przepis rządowy.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#MieczysławRógŚwiostek">Propozycje zgłoszone w podkomisji rozszerzenia pojęcia następcy na zięciów, synowe oraz dzieci rodzeństwa w art. 71 projektu ustawy poparła poseł Anna Kochanowska (SD).</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#MieczysławRógŚwiostek">Wiceminister rolnictwa Eugeniusz Mazurkiewicz stwierdził, że w projekcie rządowym wprowadzony został w charakterze następców duży zespół osób. Słuszniejsze byłoby przyjęcie tej redakcji a nie rozszerzanie kręgu uprawnionych. Projekt ustawy zawiera delegację dla Rady Ministrów uprawniającą ją m.in. do rozciągnięcia przepisów ustawy również na inne osoby.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#MieczysławRógŚwiostek">Wiceminister Mazurkiewicz podkreślił, że sformułowanie przyjęte w projekcie rządowym i tak rozszerza pojęcie następcy w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Na zapytanie posła Czesława Jaroszewicza (ZSL), czy ustawa umożliwia przekazywanie gospodarstw obcemu człowiekowi, wiceminister wyjaśnił, że w pewnym sensie rozwiązuje to poprzez uwzględnienie jako następców wychowanków gospodarza.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#MieczysławRógŚwiostek">Minister Tadeusz Rudolf opowiedział się za utrzymaniem przepisu według projektu rządowego, który w szeroki sposób interpretuje pojęcie następców. W intencji ustawodawcy leży, by gospodarstwo przejmowała najbliższa rodzina, dlatego dopuścił on prawo przejmowania również przez rodzeństwo rolnika. Ustawa jednak nie traktuje tego zagadnienia w sposób sztywny, dopuszczając jako następców wychowanków i pasierbów. Warto pamiętać, że każda sprawa o przekazanie gospodarstwa toczyć się będzie przed naczelnikiem gminy i on będzie decydował o jej rozwiązaniu.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Andrzej Bondarewski (SD) opowiedział się za dalszym rozszerzeniem kręgu następców w tekście ustawy. Wspomniał, że taka jest tendencja polskiego ustawodawstwa, co uwidacznia się najlepiej w Kodeksie cywilnym. Kodeks cywilny w 1965 r. wykluczał z prawa spadkowego dzieci rodzeństwa. W kolejnej nowelizacji tego Kodeksu tacy spadkobiercy zostali wymienieni. Dlatego też wprowadzenie do rozpatrywanego projektu ustawy również i dzieci rodzeństwa rolnika jako uprawnionych do przejęcia gospodarstwa byłoby zgodne z obowiązującymi prawem spadkowym. Mówca zaproponował następnie, aby równocześnie zawęzić przepis poprzez wprowadzenie zasady, że pasierbowie i wychowankowie są uprawnieni do przejęcia gospodarstwa nie tylko wtedy, kiedy posiadają kwalifikacje do jego prowadzenia, lecz również jeśli w tym gospodarstwie, pracowali.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Stanisław Rostworowski (bezp. Chrz. Stow. Społ.) zaproponował, aby jako następców rozumiało się tych pasierbów i wychowanków, którzy, przebywają we wspólnym gospodarstwie z rolnikiem, nie zawsze bowiem muszą oni pracować w tym gospodarstwie.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Franciszek Sadurski (ZSL) uznał, że niezbędne jest zapewnienie zgodności tego przepisu z prawem spadkowym, a więc uwzględnienie w nim również i dzieci rodzeństwa. Zdaniem posła Bolesława Strużka (ZSL) ustawa przewiduje szeroki krąg następców, ale jej treść powinna być zgoda z Kodeksem Cywilnym.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#MieczysławRógŚwiostek">Komisje przyjęły poprawię rozszerzającą pojęcie następców na dzieci rodzeństwa.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#MieczysławRógŚwiostek">Komisje przyjęły również poprawkę posłów rzeszowskich do art. 73.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#MieczysławRógŚwiostek">Po przedyskutowaniu i przyjęciu poprawek zgłoszonych przez podkomisję, Komisje rozpatrzyły indywidualne propozycje poselskie.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Jerzy Ozdowski (bezp. „Znak”) zaproponował, aby zawarte w art. 18 uprawnienia do uzyskania zasiłku pogrzebowego rozszerzyć również na następców rolnika.</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#MieczysławRógŚwiostek">Minister T. Rudolf stwierdził, że słusznie poseł zwraca uwagę na to, aby w ustawie unikać takich sformułowań, które mogłyby być tłumaczone jako brak troski o następcę. Troska o to jest jedną z myśli przewodniej całej ustawy. Wydaje się jednak, że objęcie prawem do zasiłku pogrzebowego w razie śmierci emeryta lub rencisty, który przekazał gospodarstwo rolne następcy - tegoż następcy jest propozycją w obecnych warunkach nie do przyjęcia. I tak koszty realizacji ustawy są bardzo wysokie i wzrosły by one poważnie przy przyznaniu tego prawa następcy. Ponadto pamiętać należy, że jeśli następca zamieszkuje wspólnie z emerytem, to korzysta z jego pomocy przy prowadzeniu gospodarstwa, a więc odnosi korzyści materialne.</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#MieczysławRógŚwiostek">Minister T. Rudolf ustosunkował się również do propozycji posła Ozdowskiego w sprawie uwzględnienia sytuacji rodzinnej rolnika przy określaniu wysokości przyznanej mu emerytury. Zdaniem posła Ozdowskiego należałoby upoważnić Radę Ministrów do zwiększenia wartości produktów sprzedanych państwu w przypadku rodzin wielodzietnych, przy czym nie chodzi tu tylko o dzieci małe, lecz również o młodych, którzy uczą się lub studiują a pozostają na utrzymaniu rolnika. Minister Rudolf wskazał, że na ogół rolnicy, którzy przechodzą na emeryturę mają już dzieci dorosłe, utrzymujące się z własnej pracy. Polemizując z postulatem posła Ozdowskiego, minister powołał się na to, że żaden system emerytalny nie uwzględnia sytuacji rodzinnej, natomiast dyskutowany projekt ustawy idzie znacznie dalej, gdyż przyznaje rolnikom prawo do zasiłku porodowego, zasiłku na dzieci kalekie, dodatku dla rolników emerytów utrzymujących nadal rodziny. Zwłaszcza ten ostatni przywilej jest rozwiązaniem całkowicie oryginalnym, nieprzewidzianym w polskim systemie emerytalnym. Pamiętać też trzeba stwierdził mówca, że przyjęcie jako minimum emerytury kwoty 1500 zł jest punktem wyjściowym do wzrostu emerytury w miarę podnoszenia się poziomu produkcji rolnej.</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#MieczysławRógŚwiostek">Nie byłoby też słuszne - zdaniem ministra T. Rudolfa - wprowadzanie delegacji dla Rady Ministrów upoważniającej ją do dalszego zwiększania świadczeń. Cała polityka socjalna w ostatnich latach idzie w tym kierunku. O ile na emerytury i renty w 1970 r. wydatkowało państwo kwotę 50 mld zł, to już w 1975 r. - 105 mld zł, w 1976 r. nastąpiła likwidacja starego portfela rent, w roku bieżącym zakłada się rozciągnięcie systemu emerytalnego dla rolników. Te przykłady świadczą dobitnie o tendencji do szybkiego zwiększania świadczeń w miarę możliwości finansowych.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, żeby pozostawić dyskutowane sprawy w brzmieniu przedłożonym przez projektodawcę i nie rozszerzać przepisów ustawy. Propozycję tę Komisje przyjęły.</u>
<u xml:id="u-4.22" who="#MieczysławRógŚwiostek">Zgłoszone zastały również propozycje poprawek do wstępu do projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.23" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) poddał pod rozwagę zmianę redakcji sformułowania mówiącego, że wprowadzenie systemu zaopatrzenia emerytalnego dla rolników „stworzy warunki dla dalszego rozwoju rolnictwa uspołecznionego oraz do korzystnej przebudowy struktury indywidualnych gospodarstw rolnych i unowocześnienia metod gospodarowania”.</u>
<u xml:id="u-4.24" who="#MieczysławRógŚwiostek">Mówca zaproponował przestawienie kolejności, by w pierwszym rzędzie podkreślić korzystną przebudowę struktury indywidualnych gospodarstw, unowocześnienie metod gospodarowania, a następnie dalszy rozwój rolnictwa uspołecznionego.</u>
<u xml:id="u-4.25" who="#MieczysławRógŚwiostek">Występując przeciw tej propozycji wiceminister Mazurkiewicz wskazał, że cały program polityki rolnej zmierzą do stwarzania warunków do dalszego rozwoju rolnictwa uspołecznionego. Przeredagowanie cytowanego sformułowania nie ma żadnego uzasadnienia.</u>
<u xml:id="u-4.26" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł B. Strużek proponował ponadto, aby w sformułowaniu, które mówi, że wprowadzenie systemu emerytalnego dla rolników zapewni zaopatrzenie na starość tym rolnikom, którzy stale zwiększają produkcję rolną, usunąć słowo „stale”, gdyż nawet tekst projektu ustawy przewiduje sytuacje, w których produkcja może ulec zmniejszeniu.</u>
<u xml:id="u-4.27" who="#MieczysławRógŚwiostek">Komisja poparła ten wniosek.</u>
<u xml:id="u-4.28" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Dyzma Gałaj (ZSL) zgłosił wniosek, aby na zakończenie wstępu do ustawy, który brzmi: że system emerytalny rolników „będzie kolejnym doniosłym aktem realizacji sojuszu robotniczo-chłopskiego” dodać „i wyrazem znoszenia różnić w warunkach życia ludności wiejskiej i miejskiej”.</u>
<u xml:id="u-4.29" who="#MieczysławRógŚwiostek">Zdaniem posła M. Roga-Świostka idea tej poprawki jest już zawarta w treści poprzednich sformułowań wstępu m.in. w sformułowaniu o sojuszu robotniczo-chłopskim. Ponadto określenie, że nastąpi uniesienie różnic jest zbyt daleko idące: ustawę traktować należy jako krok naprzód w procesie znoszenia tych różnic.</u>
<u xml:id="u-4.30" who="#MieczysławRógŚwiostek">Zdaniem posła B. Strużka nie należy nadużywać pojęcia „zniesienie różnic” i pozostawić tekst rządowy bez zmian.</u>
<u xml:id="u-4.31" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Dyzma Gałaj polemizując z przedmówcami argumentował, że sojusz robotniczo-chłopski to pojęcie ze sfery politycznej, natomiast znoszenie różnic między miastem a wsią jest pojęciem programowym. Nie można więc tych pojęć utożsamiać.</u>
<u xml:id="u-4.32" who="#MieczysławRógŚwiostek">Komisje propozycji poprawki nie przyjęły.</u>
<u xml:id="u-4.33" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Bolesław Strużek zaproponował, by w art. 5 ust. 2 mówiącym o tym, że „do wartości sprzedanych produktów rolnych zalicza się również wartość usług rolniczych świadczonych przez rolnika objętych umowami kooperacyjnymi z jednostkami gospodarki uspołecznionej…”.</u>
<u xml:id="u-4.34" who="#MieczysławRógŚwiostek">Pojęcie „usługi rolniczej” zastąpić pojęciem „produkty-rolnicze”. One bowiem będą przeważały w działalności kooperacyjnej rolników. Usługi są pojęciem ściśle określonym, którego nie można utożsamiać ze sprzedanymi w ramach kooperacji produktami rolniczymi.</u>
<u xml:id="u-4.35" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-4.36" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Anna Kochanowska (SD) stwierdziła, że ani w projekcie rządowym, ani w poprawkach podkomisji nie została uwzględniona podniesiona przez nią przy pierwszym czytaniu projektu ustawy sprawa obliczania wysokości emerytury rolnikom, którzy świadczą usługi turystyczne. Zaproponowała, aby sprawa ta była regulowana przez rozporządzenia wykonawcze.</u>
<u xml:id="u-4.37" who="#MieczysławRógŚwiostek">Minister Tadeusz Rudolf przypomniał, że nie można jednakowo traktować produktów rolnych sprzedawanych przez rolnika gospodarce uspołecznionej z tymi, które rolnik zbywa okresowo indywidualnemu turyście.</u>
<u xml:id="u-4.38" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, aby na uregulowanie tego problemu zwrócić uwagę w dezyderacie Komisji. Powstaje obawa, że bez takiej regulacji, usługi turystyczne, których rozwojem jesteśmy zainteresowani będą stopniowo przez rolników ograniczane.</u>
<u xml:id="u-4.39" who="#MieczysławRógŚwiostek">Wiceminister Eugeniusz Mazurkiewicz stwierdził, że wartość wszystkich produktów rolnych sprzedawanych przez rolnika uspołecznionym jednostkom (np. domom FWP) będzie ewidencjonowana. Nie ma natomiast możliwości dokonywać tego w przypadku indywidualnej sprzedaży. Uchwalenie dezyderatu nie jest więc celowe.</u>
<u xml:id="u-4.40" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł B. Strużek uznał, że praktyka realizacji ustawy pokaże, czy problem wsi turystycznych nabierać będzie ostrości.</u>
<u xml:id="u-4.41" who="#MieczysławRógŚwiostek">Komisje przyjęły projekt ustawy z poprawkami.</u>
<u xml:id="u-4.42" who="#MieczysławRógŚwiostek">Na sprawozdawcę projektu na plenarne posiedzenie Sejmu Komisje wybrały posła Ludwika Maźnickiego (PZPR).</u>
<u xml:id="u-4.43" who="#MieczysławRógŚwiostek">Na oddzieliłam posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego odczytana została opinia Komisji nr 6 do Prezesa Rady Ministrów dotycząca realizacji programu badawczo-rozwojowego PR-7 o kształtowaniu i wykorzystaniu zasobów wody. Opinia została przez posłów przyjęta jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-4.44" who="#MieczysławRógŚwiostek">Następnie Komisja przyjęła jednogłośnie dezyderat nr 10 skierowany do Prezesa Rady Ministrów dotyczący realizacji programu rozwoju produkcji ryb słodkowodnych w latach 1976–80. Również został dezyderat nr 11 skierowany do Prezesa Rady Ministrów, a dotyczący realizacji programu rozwoju pszczelarstwa w latach 1976–80.</u>
<u xml:id="u-4.45" who="#MieczysławRógŚwiostek">W kolejnym punkcie porządku dziennego poseł Tadeusz Maj (ZSL) odczytał odpowiedź ministra przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych na dezyderat nr 6 dotyczący rozwoju urządzeń chłodniczych dla rolnictwa. Odpowiedź została przyjęta do wiadomości.</u>
<u xml:id="u-4.46" who="#MieczysławRógŚwiostek">Z kolei posłowie przyjęli do wiadomości odpowiedź Prezesa Rady Ministrów skierowaną poprzez ministra rolnictwa na dezyderat nr 8 uchwalony 16 czerwca br. a dotyczący realizacji programu rządowego produkcji mleka, przyjęto również do wiadomości odpowiedź prezesa Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” na dezyderat nr 8 uchwalony na posiedzeniu Komisji 16 czerwca br. Członkowie Komisji zapoznali się także z odpowiedzią wiceprezesa Rady Ministrów Longina Cegielskiego na dezyderat nr 9 Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego dotyczący opakowań dla galanterii mlecznej.</u>
<u xml:id="u-4.47" who="#MieczysławRógŚwiostek">Poseł Władysław Cabaj (ZSL) stwierdził, że odpowiedź na opinię wysłaną 31 marca br. w sprawie usług kompleksowych kółek rolniczych zawarta jest w decyzjach zakończonego właśnie Krajowego Zjazdu Kółek Rolniczych.</u>
<u xml:id="u-4.48" who="#MieczysławRógŚwiostek">Na tym posiedzenie Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego zostało zakończone.</u>
<u xml:id="u-4.49" who="#MieczysławRógŚwiostek">Na oddzielnym posiedzeniu w dniu 18 października 1977 r. Komisja Pracy i Spraw Socjalnych uchwaliła opinię w sprawie problemów zatrudniania absolwentów szkół ponadpodstawowych. Problem ten był rozpatrywany przez Komisję na posiedzeniu w dniu 4 października br.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>