text_structure.xml
28.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 28 marca 1978 r. Komisja Prac Ustawodawczych, obradująca pod przewodnictwem posła Adama Łopatki (PZPR), rozpatrzyła projekt opinii w przedmiocie uzasadnień do rządowych projektów: narodowego planu społeczno-gospodarczego, budżetu państwa i rządowych sprawozdań z wykonania planu i budżetu oraz projekty opinii i dezyderatów w sprawie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W imieniu podkomisji, która prowadziła pracę nad przygotowaniem projektu opinii w sprawie udoskonalenia treści i formy dokumentów rządowych przedkładanych Sejmowi, wprowadzenie do dyskusji wygłosił poseł Zygmunt Surowiec (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Przedkładane obecnie Sejmowi uzasadnienia i wyjaśnienia rządowe są treściwe, stanowić mogą ważne źródło wiedzy o stanie i zamierzeniach rozwojowych gospodarki narodowej. Dokumenty te jednak są nadal, mimo pewnego postępu w tym względzie, zbyt mało przejrzyste i komunikatywne. Cechuje je nadmiar liczb, fachowych terminów oraz nie do końca sprecyzowanych pojęć. Opis podjętych kroków lub zamierzonych przedsięwzięć zastępuje często ich wyjaśnienie oraz uzasadnienie. Pomijane są konkretne skutki społeczne i ekonomiczne zamierzonych działań gospodarczych. Problemy o większej doniosłości nie są należycie eksponowane, ani wyodrębnione od problemów mniej ważnych. Obecne zasady przygotowania materiałów uniemożliwiają zestawienie danych zawartych w. dokumentach dotyczących planu z danymi z dokumentów dotyczących budżetu. Z kolei w materiałach budżetowych nie są wyjaśnione powiązania z innymi działami systemu finansowego. W konsekwencji, mimo swej niewątpliwej treściwości, wszystkie badane dokumenty nie łatwo poddają się pełnemu zrozumieniu, ocenia i interpretacji, a więc nie spełniają należycie swojej roli. Niezbędne jest dokonanie modyfikacji, które pozwolą na usunięcie wskazanych wadliwości.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Przedstawiony projekt opinii w tej sprawie opiera się na doświadczeniach prac poszczególnych komisji sejmowych związanych z oceną planu i budżetu państwa. Prace te stanowią jedynie fragment działań, które zmierzają do udoskonalenia materiałów przedkładanych Sejmowi przez naczelny organ administracji państwowej. Projekt opinii zawiera propozycje usunięcia istotnych niedociągnięć wspomnianych dokumentów uzupełniających. Nastąpić to może m.in. w granicach prac statystycznych i sprawozdawczych, które są wykonywane również obecnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SylwesterZawadzki">Inicjatywa podjęcia prac nad ulepszeniem treści i formy rządowych uzasadnień projektów planów i budżetu ma istotne znaczenie zarówno dla naczelnych organów administracji państwowej przygotowujących wymienione dokumenty, jak i dla posłów, których prace w niemałym stopniu zależy od czytelności, komunikatywności materiałów przedstawionych przez rząd.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SylwesterZawadzki">Kierunek zmian proponowanych w projekcie opinii Komisji uznać należy za słuszny. Zmierza on do zwiększenia czytelności uzasadnień i wyjaśnień rządowych do projektu planu i budżetu i ułatwić może w istotnym stopniu prace komisji sejmowych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SylwesterZawadzki">Za szczególnie istotne uznać należy wskazanie konieczności wyjaśnienia w większym niż dotychczas stopniu - powiązań wskaźników budżetowych ze wskaźnikami planowymi. Luki informacyjne w tym zakresie umożliwiają niekiedy prawidłową ocenę realizowanej przez państwo polityki społeczno-gospodarczej. Charakterystycznym przykładem były dokumenty przedstawione Sejmowi w 1976 r. zawierające niezmiernie dużą liczbę wskaźników cyfrowych, a jednocześnie nie dające pełnego obrazu realizowanego przez państwo manewru gospodarczego. Na tym tle nasuwa się kolejna uwaga: dokumenty rządowe często nie wydobywają najbardziej zasadniczych problemów związanych z realizacją planu i budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SylwesterZawadzki">Materiały rządowe przygotowywane są w układzie resortowym, co również nie sprzyja ich czytelności. Na poparcie zasługuje więc postulat akcentujący konieczność opracowywania poszczególnych zagadnień w sposób kompleksowy, dający rzeczywisty obraz podejmowanych czy zamierzonych działań.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#SylwesterZawadzki">Wydaje się, że większą uwagę należy w dokumentach rządowych przywiązywać do analizy kosztów społecznych planowanych działań gospodarczych, położenie akcentu wyłącznie na wskaźniki ilościowe uznać trzeba za zdecydowanie niewystarczające. Prezentacja zagadnień związanych z planowanymi działaniami gospodarczymi, przede wszystkim w oparciu o takie wskaźniki, może być uznana za typową dla modelu ekstensywnego rozwoju gospodarczego. W aktualnej sytuacji społeczno-ekonomicznej coraz większą rangę mają problemy jakości i efektów społecznych działań, wydajności pracy, kapitałochłonności.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#SylwesterZawadzki">Rządowe uzasadnienia projektów planu i budżetu podejmować muszą argumentację wskazującą na realność podejmowanych przedsięwzięć gospodarczych. Znacznie gruntowniejsza niż dotychczas, powinna być zatem analiza czynników od których zależy możliwość realizacji zadań planowych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#SylwesterZawadzki">Projekt opinii Komisji wskazuje na celowość uwzględnienia w dokumentach dotyczących budżetu „społecznego rozrzutu” obciążeń finansowych przeznaczonych na zaspokojenie określonych potrzeb społecznych -pomiędzy poszczególne klasy, warstwy, działy gospodarki, regiony itp. Zgadzając się w pełni z tym postulatem należy jednocześnie podkreślić, że dotyczyć on powinien - w tym samym stopniu - zadań planowych. Jest to problem o znaczeniu doniosłym z punktu widzenia całościowej oceny realizowanej przez państwo polityki społeczno-gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#SylwesterZawadzki">Przedstawiany Sejmowi przez rząd projekt budżetu państwa trudno obecnie uznać za plan obejmujący całokształt działalności finansowej państwa. Stosowana metoda opracowania budżetu sprawia, iż obejmuje on zbyt wąski zakres zadań finansowych. Pominięte są np. wydatki dokonywane w ramach funduszy celowych lub za pośrednictwem planów kredytowych. Istniejący system klasyfikacji budżetowej jest przestarzały i nie odpowiada aktualnym potrzebom społeczno-gospodarczym. Wydaje się zatem, że w pełni uzasadniony jest postulat opracowania nowej koncepcji budżetu państwa. Może to być uznane za punkt wyjścia dla dalszych prac zmierzających do udoskonalenia formy i treści wyjaśnień rządowych w przedmiocie przedkładanego Sejmowi projektu ustawy budżetowej.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#SylwesterZawadzki">W ramach sprawozdań rządowych z wykonania planu i budżetu większą uwagę należy przywiązywać do przekrojów terytorialnych eksponujących problemy rozwoju poszczególnych województw.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#SylwesterZawadzki">Kończąc stwierdzam, że przedstawiony Komisji projekt opinii jest wyrazem znacznego postępu prac zmierzających do udoskonalenia formy i treści prezentowanych Sejmowi dokumentów rządowych o wielkiej wadze dla życia społeczno-gospodarczego kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KazimierzRokoszewski">W wyniku szybkiego rozwoju społeczno-ekonomicznego kraju, zmianie muszą ulec metody opracowywania projektów planu i budżetu. Obecna forma i sposób przygotowania tych projektów jest nieadekwatny do występujących potrzeb i ogranicza w znacznym stopniu ich czytelność. Materiały rządowe prezentowane Sejmowi powinny stwarzać każdemu Z posłów możliwość zapoznania się z generalnymi koncepcjami rozwoju kraju, których urzeczywistnienie zapewnić ma projektowany plan i budżet. Wydaje się więc, że istnieje konieczność wyraźnego określenia w projektach rządowych podstawowych zadań społeczno-gospodarczych, od których realizacji zależy powodzenie, przyjętej strategii gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#KazimierzRokoszewski">Nie można się zgodzić z twierdzeniem, że posługiwanie się wskaźnikami ilościowymi jest charakterystyczne dla gospodarki ekstensywnej. Bez tych Wskaźników nie można się obejść również w modelu intensywnego rozwoju gospodarczego. Wydaje się, że problem polega nie tyle na eliminacji wskaźników ilościowych, ile na ich uzupełnieniu wskaźnikami ilustrującymi wyraźnie efektywność i jakość podejmowanych działań gospodarczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#RyszardWojna">Na tle dzisiejszej dyskusji nasuwa się wniosek, że mała przejrzystość, czytelność przedkładanych Sejmowi materiałów rządowych jest w pewnym stopniu wynikiem przyczyn obiektywnych. Problematyka rozpatrywana przez organa władzy państwowej staje się ze względu na szybki, dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy coraz bardziej „hermetyczna”. Taki stan rzeczy wymaga w konsekwencji coraz większej specjalizacji ze strony posłów. Omawiane zjawisko charakterystyczne jest dla wszystkich krajów wysoko rozwiniętych. Wydaje się, że nie w każdym wypadku możliwe będzie wprowadzenie takich zmian w przedmiocie formy i treści materiałów rządowych przedstawianych Sejmowi, które zapewniłyby większą ich przejrzystość i czytelność.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#BronisławaSokołowska">Dla prawidłowej oceny projektowanych przez rząd zadań społeczno-gospodarczych niezbędne jest wnikliwa analiza czynników, które wpływają na możliwości ich realizacji. W przedstawionych przez rząd materiałach powinny być więc określone bardzo precyzyjnie bilanse projektowanych zadań gospodarczych. Obecnie często się zdarza, że zaplanowane zadania nie mogą być wykonane ze względu na pojawiający się w toku realizacji planu brak paliw czy surowców. Wydaje się więc, że dopiero całościowe ujęcie zadań gospodarczych w materiałach rządowych stwarza przesłanki dla ich rzetelnej oceny przez posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AntoniWesołowski">Przedstawione w toku dyskusji postulaty dotyczące wprowadzenia niezbędnych zmian w metodzie opracowania budżetu powinny być wykorzystane także przy przygotowaniu projektu prawa budżetowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#SylwesterZawadzki">Byłoby błędem sądzić, że materiały rządowe dotyczące projektu planu i budżetu mogą się obejść bez wskaźników ilościowych. Należy jednak podkreślić, że posługiwanie się tymi wskaźnikami nie jest wystarczające. Ilustracją tej tezy może być np. plan rozwoju budownictwa mieszkaniowego, który powinien operować nie tylko liczbami budowanych mieszkań, ale określać zakres niezaspokojonych nadal potrzeb, podać konkretną liczbę osób oczekujących na mieszkania. Tylko takie ujęcie pozwoli prawidłowo ocenić plan i realizację zadań oraz umożliwi określenie zadań na dalszą przyszłość.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#SylwesterZawadzki">Niezbędne jest dostosowanie koncepcji planu i budżetu do potrzeb aktualnego etapu rozwojowego. Należy rozważyć w związku z tym możliwość zmiany charakteru prawnego planu i budżetu oraz trybu uchwalania ich przez Sejm.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#SylwesterZawadzki">Dzisiejsza dyskusja nasuwa jednoznacznie wniosek, że prace nad doskonaleniem sposobu przygotowania planu i budżetu powinny być kontynuowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AdamŁopatka">Postulaty zawarte w przedstawionym Komisji projekcie opinii, zmierzające do udoskonalenia formy i treści dokumentów dotyczących planu i budżetu są podsumowaniem dotychczasowych doświadczeń pracy Sejmu i poszczególnych komisji.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AdamŁopatka">Plan i budżet uchwalane przez Sejm podlegają w toku realizacji częstym zmianom, choć teoretycznie rzecz biorąc, zawarte są tam normy wiążące rząd i poszczególne resorty. Na tym tle pojawia się uwaga, że Sejm jako organ najwyższej władzy powinien aprobować wszelkie istotne zmiany w uchwalonym planie lub budżecie państwa. Niezbędne jest zapewnienie większej stabilności wskaźników planowych i budżetowych, ponieważ ma to istotne znaczenie dla efektywnego i harmonijnego rozwoju naszej gospodarki. Obecnie dostrzega się, że brak stabilności planu i budżetu, łatwość ich zmiany w toku wykonania - powodują swoistą niefrasobliwość w pracach planistycznych. Projektowane są nieraz zadania, co do których z góry wiadomo, że nie będą mogły być z różnych przyczyn wykonane.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#AdamŁopatka">Nie można zgodzić się z twierdzeniem, jakoby daleko posunięta specjalizacja i fachowość w przygotowywanych przez rząd materiałach z góry wykluczała celowość starań o ich większą komunikatywność i czytelność. Hermetyczność niektórych dziedzin nie może być argumentem na rzecz ograniczania kontroli społecznej realizowanych przez państwo zadań. Należy brać również pod uwagę, że wzrost stopnia trudności wnikliwej oceny zadań społeczno-gospodarczych podejmowanych przez państwo jest w pewnym stopniu łagodzony wzrostem poziomu wykształcenia i dojrzałości społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#AdamŁopatka">Prace nad modyfikacją metod przygotowania planu i budżetu wykraczają poza zakres prac naszej Komisji. Wydaje się, że zagadnienia z tym związane powinny być przedmiotem szczegółowej analizy ze strony sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ZygmuntSurowiec">Prace obecne nad doskonaleniem treści i formy przedstawianych Sejmowi materiałów rządowych, stanowią jeden z etapów; bynajmniej nie końcowy działalności na tym odcinku. Szereg problemów z tym związanych powinien być szczególnie wnikliwie rozpatrzony przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#ZygmuntSurowiec">Zgodzić się należy z wnioskiem, że w przyszłości ulec musi generalnej zmianie koncepcja opracowywania budżetu. Wiązać się to jednak musi ze zmianą prawa budżetowego. Tymczasem zaś zwiększenie komunikatywności projektów budżetu przedstawianych przez rząd może być osiągnięte w drodze udoskonalenia wyjaśnień rządowych w tym przedmiocie.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#ZygmuntSurowiec">Celowość określenia w rządowych projektach planu gospodarczego i budżetu podstawowych preferencji i kierunków polityki gospodarczej wzbudza niekiedy zastrzeżenia, że akcentowanie niektórych tylko z zadań planowych mogłoby wpłynąć na obniżenie dyscypliny wykonania planu jako całości. Wydaje się jednak, że w materiałach przedstawianych Sejmowi powinny być wyeksponowane podstawowe zadania społeczno-gospodarcze. Pozwoli to posłom na dokonanie całościowej oceny przyjętej przez państwo strategii gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#ZygmuntSurowiec">W opinii Komisji powinny - jak się wydaje - znaleźć również odzwierciedlenie postulaty wskazujące na potrzebę zwiększenia mocy wiążącej norm planowych i budżetowych. Uzasadniony jest też wniosek wprowadzenia do sprawozdań rządowych przekrojów terytorialnych ilustrujących realizację zadań planowych i budżetowych w poszczególnych województwach oraz regionach.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja przyjęła projekt opinii w sprawie udoskonalenia treści i formy materiałów rządowych z uwzględnieniem uwag i wniosków zgłoszonych w toku dyskusji. Opinią zostanie przedstawiona Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#ZygmuntSurowiec">W następnym punkcie obrad Komisja rozpatrzyła projekty opinii oraz dezyderatów w sprawie kształtowania świadomości prawnej.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#ZygmuntSurowiec">W projektach tych stwierdza się, że w kształtowaniu świadomości prawnej społeczeństwa zasadniczą rolę odgrywają działania podejmowane przez organa państwowe oraz organizacje społeczne. Pomimo stałego postępu w tej dziedzinie, stan świadomości prawnej społeczeństwa nie jest jeszcze zadowalający.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#ZygmuntSurowiec">W skierowanej do Prezesa Rady Ministrów Komisją postuluje m. in. powołanie organu, który będzie koordynował poczynania w tym zakresie organów państwowych i organizacji społecznych. Brak takiego organu osłabia obecnie skuteczność działań na rzecz kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#ZygmuntSurowiec">W projektach dezyderatów skierowanych do ministrów: oświaty i wychowania, nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, zdrowia i opieki społecznej postuluje się, by zarówno w programie szkoły 10-letniej, jak i w programach szkół wyższych zostały uwzględnione w większym niż dotychczas zakresie zagadnienia mające bezpośredni wpływ na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa, m.in. poprzez szerzenie znajomości podstawowych norm i zasad prawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#RyszardWojna">Pojęcie świadomości prawnej wiąże się nie tylko ze znajomością prawa, ale również przestrzeganiem i poszanowaniem norm prawnych. Należy z naciskiem podkreślić, że w kształtowaniu świadomości prawnej społeczeństwa istotną rolę odgrywa poszanowanie norm prawnych przez instytucje państwowe, zwłaszcza te, z których działalnością styka się obywatel bezpośrednio. Obowiązek poszanowania przepisów w równym stopniu ciąży na obywatelach i instytucjach państwowych. Problem ten powinien być zaakcentowany w opinii naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejBondarewski">Opinią i dezyderaty mają przede wszystkim na celu intensyfikację działań na rzecz popularyzacji prawa w społeczeństwie. Problem lekceważenia czy nieprzestrzegania prawa przez instytucje państwowe wykracza poza zakres problematyki ujętej w opinii i dezyderatach. Wydaje się zatem, że zaakceptowanie postulatu posła Wojny musiałoby doprowadzić do daleko idących zmian w treści przygotowanych obecnie projektów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AntoniWesołowski">Działania na rzecz kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa podejmowane być powinny przez wszystkie instytucje państwowe i szereg organizacji społecznych. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że w wyniku podejmowanych działań znacznie zwiększył się stan wiedzy o prawie W naszym społeczeństwie. Powstaje na tym tle pytanie, czy uzasadniony jest postulat powołania odrębnego organu, który zajmowałby się koordynacją omawianej działalności?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#FranciszekSadurski">Ogromna większość wypadków nieprzestrzegania przepisów prawa wynika nie tyle z nieznajomości norm prawnych, ile z ich lekceważenia. Można wysunąć tezę, że na obecnym etapie rozwoju naszego społeczeństwa znane są powszechnie podstawowe zasady i normy prawne. Wydaje się zatem, że akcent w postulatach naszej Komisji powinien być położony na zagadnienia poszanowania prawa a nie kształtowania i rozwijania wiedzy o prawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzRokoszewski">Obowiązek kształtowania świadomości prawnej ciąży w równym stopniu na instytucjach państwowych jak i organizacjach społecznych. Należy podkreślić, że udział organizacji społecznych w działaniach na rzecz podnoszenia wiedzy o prawie powinien być w miarę rozwoju naszego społeczeństwa coraz większy. Wynika to z założeń rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego, w którym wszelkie formy aktywności społecznej nabierają coraz większej rangi.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#KazimierzRokoszewski">Wydaje się, że adresatem dezyderatów naszej Komisji w sprawie kształtowania świadomości prawnej powinien być również minister kultury i sztuki, Poseł Sylwester Zawadzki (PZPR): Nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem posła Sadurskiego, który oponuje przeciwko akcentowaniu potrzeby kształtowania wiedzy o prawie. Stanowisko to jest - jak się wydaje - odosobnione i nie znajduje oparcia w ocenie tych organizacji społecznych, które od wielu lat podejmują działania na rzecz kształtowania świadomości prawnej: wymienić tu przede wszystkim trzeba Zrzeszenie Prawników Polskich i Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Wydaje się także, że istnieje potrzeba wyeksponowania problemów związanych z podnoszeniem świadomości prawnej społeczeństwa w ramach działalności instytucji państwowych. W innych krajach socjalistycznych problematyka świadomości prawnej skupia coraz większą uwagę naczelnych organów państwowych. Postulat naszej Komisji powołania organu koordynującego w skali całego państwa działalność na rzecz popularyzacji prawa w społeczeństwie, odwołuje się zresztą do podobnych rozwiązań przyjętych w innych krajach socjalistycznych. Nie można podważać celowości powołania takiego organu, natomiast rozważenia wymaga jego usytuowanie w strukturze innych organów państwowych, a więc czy ma być to organ resortowy, czy ponadresortowy działający przy Prezesie Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ZygmuntSurowiec">Zagadnienia związane z kształtowaniem świadomości prawnej były przedmiotem prać naszej Komisji na wcześniejszych posiedzeniach. Projekt powołania organu koordynującego działalność na rzecz podnoszenia stanu wiedzy o prawie w społeczeństwie został zaaprobowany przez posłów biorących udział w dyskusji. Należy podkreślić, że na potrzebę intensywniejszej niż dotychczas działalności w tym zakresie wskazują uchwały podjęte przez Biuro Polityczne oraz Prezydium Rady Ministrów. Powołanie organu koordynującego w skali całego kraju działalność na rzecz kształtowania świadomości prawnej staje się coraz bardziej pilne, znacznie bowiem powiększyła się ostatnio liczba instytucji działających w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#ZygmuntSurowiec">Wypada również stwierdzić, że w świetle obowiązujących obecnie przepisów brak jest wyraźnych podstaw dla podejmowania przez ministra sprawiedliwości koordynacji poczynań innych resortów, jak również organizacji społecznych w omawianej dziedzinie. Potrzeba wyraźnego sformułowania prawnych podstaw dla tej koordynacji nie powinna więc budzić wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#FranciszekTekliński">Należy zgodzić się z postulatem powołania centralnego organu koordynującego działalność instytucji państwowych i organizacji społecznych na rzecz podnoszenia świadomości prawnej społeczeństwa. Wydaje się jednak, że wartoby rozważyć również celowość powołania odpowiednich organów koordynacyjnych w terenie. Taką funkcję spełniać by mogli prezesi sądów wojewódzkich.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejBondarewski">Powołanie rad koordynacyjnych na szczeblu terenowym byłoby chyba przedwczesne. Postulat powołania centralnego organu koordynującego działalność na rzecz podnoszenia świadomości prawnej społeczeństwa - jest wynikiem prac naszej Komisji na wcześniejszych posiedzeniach. Powołanie terenowych organów nie było natomiast poruszane w toku poprzednich prac. Przyjęcie takiego wniosku Wymagałoby więc dalszych szczegółowych ustaleń ze strony naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#KazimieraPlezia">Zgodzić się należy z wnioskiem o uzupełnienie opinii naszej Komisji uwagą, że źródłem naruszeń norm prawnych jest nie tylko nieznajomość, ale również brak poszanowania i lekceważenia przepisów.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#KazimieraPlezia">Istotną rolę w kształtowaniu świadomości prawnej społeczeństwa odegrać mogą atrakcyjne pod względem treści i formy, programy telewizyjne i radiowe. Wydaje się jednak, że należy większą uwagę przywiązywać do czasu nadawania takich programów. Obecnie zbyt wiele audycji o charakterze oświatowym emitowanych jest w późnych godzinach wieczornych, co znacznie ogranicza zasięg ich oddziaływania.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#RyszardWojna">W tekście opinii skierowanej do Prezesa Rady Ministrów należy zaznaczyć, że zostały jednocześnie skierowane dezyderaty w sprawie kształtowania świadomości prawnej pod adresem konkretnych resortów.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JaninaKocemba">Działalność rady koordynacyjnej, której powołanie postuluje nasza Komisja, powinna koncentrować się nie tylko na działalności dotyczącej poszerzania wiedzy o prawie, ale również na zagadnieniach związanych z przyczynami naruszeń prawa. Słusznie bowiem podkreślono w toku dzisiejszej dyskusji, że znajomość prawa oraz jego poszanowanie i przestrzeganie pozostają w ścisłej zależności.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#AdamŁopatka">Celowość powołania organu koordynującego działalność na rzecz kształtowania świadomości prawnej nie powinna budzić wątpliwości. Słusznym wydaje się również postulat naszej Komisji - usytuowania tego organu przy ministrze sprawiedliwości. Działalność rady koordynacyjnej koncentrować się powinna na problemach podnoszenia stopnia znajomości norm prawnych w społeczeństwie. Czuwanie nad przestrzeganiem norm prawnych przez instytucje państwowe wykraczałoby znacznie poza zakres kompetencji takiego organu, a ponadto dublowałoby funkcje innych organów i państwowych.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#AdamŁopatka">Powołanie rad wojewódzkich koordynujących działalność w terenie na rzecz podnoszenia świadomości prawnej, jest przedwczesne. Podjęcie decyzji w tym zakresie należy wstrzymać do czasu, kiedy uzyskane zostaną doświadczenia z działalności centralnego organu koordynującego.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#DanielaTeresaLiberadzka">Dezyderat naszej Komisji o uzupełnienie programu szkół wyższych o elementy nauki o normach prawnych powinien dotyczyć wszystkich kierunków studiów, a nie jak wynika z projektu tylko ważniejszych kierunków.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#SylwesterZawadzki">Dezyderat pod adresem ministra oświaty i wychowania nie precyzuje jakie konkretnie zmiany wprowadzić należy do programu przyszłej szkoły 10-letniej w zakresie wiedzy o prawie. W dezyderacie tym należałoby sformułować wyraźnie postulat, by do nowego programu szkolnego wprowadzony został odrębny przedmiot propedeutyka wiedzy o prawie. Dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy stwarza coraz większe wymagania znajomości prawa przez obywateli. Nie można zapomnieć, że program szkoły 10-letniej przygotowywać będzie do życia obywateli, którzy podejmą działalność zawodową na przełomie XX i XXI wieku.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#SylwesterZawadzki">Komisją przyjęła projekty opinii i dezyderatów w sprawie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa wraz z poprawkami wprowadzonymi w wyniku dyskusji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>