text_structure.xml
21.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 17 marca 1977 r. Komisja Oświaty i Wychowania, obradująca pod przewodnictwem posłów: Jaremy Maciszewskiego (PZPR) i Marii Riemen (PZPR), rozpatrzyła problemy:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- tworzenia warunków dla wdrażania 10-letniej szkoły średniej;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- dowożenia uczniów do zbiorczych szkół gminnych.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Oświaty i Wychowania z ministrem Jerzym Kuberskim, Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z wiceministrem Ludwikiem Ochockim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Ministerstwa Komunikacji, Ministerstwa Rolnictwa, Najwyższej Izby Kontroli oraz wiceprezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego - Tadeusz Toczek.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Podstawą dyskusji nad rozpatrywanymi przez Komisję problemami były dostarczone posłom informacje Ministerstwa Oświaty i Wychowania.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Koreferat podkomisji na temat tworzenia warunków dla wdrażania 10-letniej szkoły średniej przedstawiła poseł Maria Kotlicka (bezp.).</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Jak poinformowała poseł, podkomisja wizytowała województwa: pilskie i słupskie i zapoznała się na miejscu ze stanem przygotowań do wdrażania reformy oświaty. Oceną tego stanu zajęły się także zespoły poselskie szeregu województw. Stwierdzono wysoki stopień zaangażowania władz wojewódzkich problemami reformy i znaczne zaawansowanie prac przygotowawczych. Realizacja zadań wstępnego etapu reformy oświaty znajduje się w centrum uwagi komitetów wojewódzkich PZPR. Istnieje duże zainteresowanie i dobry klimat społeczny dla nowego systemu edukacji narodowej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Do warunków o decydującym znaczeniu dla wdrożenia 10-letniej powszechnej szkoły średniej należą: wychowanie przedszkolne, baza materialno-techniczna dla 10-latki, kadry dydaktyczno-wychowawcze, programy i podręczniki oraz dowożenie i dożywianie dzieci.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">W trosce o właściwe przygotowanie dzieci do podjęcia nauki w nowej szkole dziesięcioletniej w całym kraju dąży się do upowszechnienia wychowania przedszkolnego, szczególnie dzieci 6-letnich. Przy znacznym postępie osiągniętym w tej sprawie, istnieją jeszcze duże trudności w objęciu wychowaniem przedszkolnym wszystkich dzieci 6-letnich. Związane są one głównie z rozproszeniem osad i dowożeniem dzieci do placówek przedszkolnych, niedostateczną liczbą miejsc w przedszkolach, brakiem kadr wychowawców. Wiele dzieci korzysta z ognisk przedszkolnych o niskim wymiarze godzin, słabo wyposażonych w sprzęt i pomoce dydaktyczno-wychowawcze. Posłowie spotkali się w terenie z różnymi formami działań zmierzających do poprawy istniejącego stanu rzeczy. Jedną z nich jest tworzenie w szkołach oddziałów przedszkolnych dla dzieci 6-letnich. Jednakże - jak podkreśliła poseł M. Kotlicka - głównym zadaniem obecnie jest tworzenie warunków dla przyrostu miejsc w przedszkolach. W tym celu potrzebne jest przede wszystkim zaspokojenie potrzeb kadrowych w placówkach wychowania przedszkolnego, co umożliwi pełne wykorzystanie istniejących i uruchomienie nowych przedszkoli.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Potrzebne jest także wykorzystanie istniejących w terenie rezerw w zakresie uruchamiania nowych przedszkoli. Całościowe ujmowanie przez władze terenowe potrzeb inwestycyjnych i możliwości ich racjonalnego zaspokojenia otwiera szanse przyspieszenia rozbudowy sieci placówek oświatowych. Poseł M. Kotlicka powołała się m.in. na przykłady uruchamiania przedszkoli w budynkach mieszkalnych i pawilonach osiedlowych spółdzielni mieszkaniowych oraz przy rozbudowujących się zakładach przemysłowych.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Jednym z najbardziej palących problemów związanych z wdrażaniem 10-letniej szkoły średniej są inwestycji dla potrzeb szkolnictwa ogólnokształcącego. Z materiałów opracowanych przez kuratoria szkolne wynika duży zakres potrzeb inwestycyjnych, zwłaszcza w większości nowych województw. Jednocześnie od kilku lat występują znane trudności w realizacji zaplanowanych inwestycji oświatowych, spowodowane głównie deficytem mocy produkcyjnych przedsiębiorstw budowlanych. Z tych względów należy, zdaniem posłów, przyznać inwestycjom oświatowym priorytet, który zapewni ich realizację w obecnym i następnym 5-leciu. Posłowie postulują takie zmiany w istniejącej strukturze budownictwa, które zapewnią kwalifikowane projektowanie i wykonawstwo, zgodnie z potrzebami oświaty. W celu poprawy sytuacji w zakresie remontów szkół i przedszkoli proponuje się Ministerstwu Oświaty i Wychowania zbadanie możliwości zwiększenia limitów na prace zlecane rzemieślnikom.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Następnie poseł M. Kotlicka omówiła sytuację w zakresie wyposażenia szkół w sprzęt i pomoce naukowe. W skali całego kraju nastąpiła poprawa i unowocześnienie tego wyposażenia. Do trudnych problemów należy wzrost cen, szczególnie mebli oraz nadal niska jakość i brak rytmiczności dostaw wielu pomocy naukowych. Dostosowanie pomocy naukowych do nowych programów nauczania przebiega zbyt wolno; po przyjęciu programów dla 10-latki należy jak najszybciej uruchomić produkcję tych pomocy, zapewnić ich wysoką jakość oraz rytmiczność dostaw do CEZAS-u. Poseł postulowała udział specjalistów i praktyków w przygotowaniu nowych podręczników, co zapewni większą ich zgodność z treściami programów nauczania.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W końcowej części referatu poseł M. Kotlicka przypomniała, że problemy związane z przygotowaniem wysokokwalifikowanych kadr pedagogicznych dla szkoły 10-letniej były rozpatrywane na poprzednim posiedzeniu Komisji sejmowej. Nawiązując do tych obrad, poseł podtrzymała wniosek o weryfikację programów kształcenia nauczycieli, zgodnie z założeniami programowymi tej szkoły oraz wniosek o bardziej intensywne kształcenie nauczycieli przedmiotów artystycznych w zakresie nauczania początkowego. Poseł podkreśliła także aktualność postulatu Komisji objęcia absolwentów kierunków i specjalności nauczycielskich ustawą o planowym zatrudnieniu.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Koreferat podkomisji na temat dowożenia uczniów do zbiorczych szkół gminnych przedstawiła poseł Jadwiga Cichocka (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Tezy swego referatu poseł oparła na spostrzeżeniach podkomisji z wizytacji w województwach: siedleckim, krakowskim i bielskim, na opiniach władz oświatowych, nauczycieli, administracji terenowej i rodziców.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W wizytowanych województwach podkomisja spotkała się z dużym zaangażowaniem władz wojewódzkich w stworzeniu optymalnych warunków dla młodzieży dojeżdżającej. Liczba uczniów dojeżdżających do zbiorczych szkół gminnych w tych województwach wynosi od 4,6 proc. do 14,5 proc. ogółu uczniów szkół podstawowych. Na podstawie porozumienia Ministerstwa Oświaty i Wychowania ze Zjednoczeniem PKS, przewozy dzieci do szkół odbywają się albo w tzw. kursach zamkniętych (wyłącznie dla młodzieży), albo w komunikacji ogólnej. Obok tego szkoły korzystają ze środków komunikacji oddanych wyłącznie do ich dyspozycji oraz ze środków komunikacji różnych przedsiębiorstw i organizacji m.in. kółek rolniczych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Praktyka wykazuje, że najlepszą formą dowożenia uczniów są usługi świadczone przez PKS, zwłaszcza w ramach kursów zamkniętych. Jest to niestety dość kosztowna forma przekraczająca niejednokrotnie dwu nawet trzykrotnie koszty przejazdu normalnymi autobusami PKS. Przyczyną tego jest wydłużenie trasy przejazdów i koszty dojazdów autobusów z bazy. Najtańsze są dojazdy dzieci do szkół w komunikacji ogólnej PKS, lecz budzą one najwięcej zastrzeżeń. Rozkład jazdy autobusów nie zawsze dostosowany jest do rytmu pracy szkoły, duża jest nieregularność kursowania pojazdów na pewnych liniach lub w pewnych okresach, występuje duże zatłoczenie.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Najkosztowniejsze są usługi świadczone przez kółka rolnicze. Dla przykładu można podać, że miesięczny koszt dowożenia dzieci do szkoły przez SKR w gminie Strachówka, woj. siedleckie, wynosi 20 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Łączne koszty dowożenia uczniów w trzech wizytowanych województwach wynoszą ponad 17,5 mln zł rocznie. Finansowanie tych przejazdów nastręcza niemałe trudności i odbywa się niejednokrotnie kosztem uszczuplania funduszów przeznaczonych na wydatki rzeczowe szkół. Toteż godną poparcia jest przedstawiona w informacji resortu oświaty propozycja utworzenia specjalnego funduszu gminnego, w tworzeniu którego partycypowałyby m.in. zakłady pracy, organizacje spółdzielcze, organizacje społeczne, komitety rodzicielskie i rodzice.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Usprawnienie dowozu uczniów do szkół zbiorczych w dużej mierze uzależnione jest od utrzymania w dobrym stanie dróg dojazdowych. Tempo modernizacji i budowy dróg winno być zsynchronizowane z tempem organizowania szkół zbiorczych. Niezależnie od tego niezbędna jest większa ostrożność przy podejmowaniu decyzji o likwidacji punktów filialnych zbiorczych szkół gminnych, położonych w trudnych warunkach komunikacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Niezbędne jest prowadzenie szerokiej akcji uświadamiającej wśród rodziców i włączanie ich do świadczenia pomocy w organizowaniu dojazdu do szkół, a zwłaszcza w podejmowaniu funkcji opiekuńczych, które dotychczas pełni niemal wyłącznie szkoła.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Na terenie wizytowanych województw podkomisja spotkała się z ciekawymi przykładami przejmowania przez samą młodzież współodpowiedzialności za dobrą organizację dojazdów. W niektórych szkołach starsi harcerze opiekują się dojeżdżającymi uczniami, pełnią rolę łączników między młodzieżą a szkołą, współuczestniczą w organizowaniu zajęć szkolnych w przypadku opóźnień w komunikacji. Przykłady takie należy upowszechnić i popularyzować.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Poseł Ewelina Szyszko (SD) stwierdziła, że na przestrzeni ostatnich kilku lat, dzięki szerokiej kampanii propagandowej zapewniono dobry klimat społeczny i uzyskano powszechne poparcie dla wdrażania reformy oświaty.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">W okrasie poprzedzającym wprowadzenie w życie reformy oświaty należałoby ponowić szeroką popularyzację jej założeń i celów, ażeby osiągnąć wysoki stopień informacji społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Poseł zwróciła uwagę na konieczność dalszej mobilizacji sił i środków materialnych i moralnych, które mają służyć pełnej i kompleksowej realizacji reformy. Zgłosiła ona również wniosek o rozpatrzenie na jednym z posiedzeń Komisji realizacji przepisów o obowiązku szkolnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#StanisławaKirsch">Nawiązując do problemu wyrównania poziomu szkół na wsi i w mieście, poseł wskazała, że w rezultacie nowego podziału administracyjnego mocniej zarysowały się dysproporcje pomiędzy poszczególnymi województwami, zwłaszcza trudności tych województw, które powstały na terenach słabo rozwiniętych. Poseł omówiła trudną sytuację władz terenowych województwa bialsko-podlaskiego w zakresie zapewnienia miejsc dla dzieci w przedszkolach, kapitalnych remontów szkół i realizacji zadań inwestycyjnych. Poseł wnioskowała powołanie brygad remontowych przy kuratoriach oświaty, które przynajmniej w okresie wdrażania reformy mogłyby wykonywać najpilniejsze zadania. Poseł postulowała zwiększenie przydziału sprzętu i pomocy naukowych dla szkół województwa bialsko-podlaskiego oraz przyspieszenie organizacji szkół specjalnych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#StanisławaKirsch">Program doszkalania kadr dla potrzeb tego województwa opracowany jest prawidłowo. Rozmieszczenie jednak tej kadry zgodnie z potrzebami terenu utrudnia szczupła baza mieszkaniowa dla nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#StanisławaKirsch">Poseł Maria Łopatkowa (ZSL) zwróciła uwagę na niedobór etatów dla placówek wychowania przedszkolnego, mimo że resort zapewniał Komisję o zabezpieczeniu potrzeb w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#FerdynandŁukaszek">Popierając wniosek w sprawie powołania specjalnego funduszu przeznaczonego na finansowanie kosztów dowozu dzieci do szkół zbiorczych, postulował, ażeby środki te gromadzone były nie na szczeblu gminy, lecz województwa. Umożliwiłoby to udzielenie pomocy tym gminom, które nie mają wystarczających funduszy na ten cel.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł poparł również postulat w sprawie przyznania priorytetu wykonawstwa dla inwestycji oświatowych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#FerdynandŁukaszek">Dla ułatwienia napraw pomocy szkolnych i sprzętu we własnym zakresie należałoby umożliwić szkołom zakup w sklepach części zamiennych dostępnych obecnie tylko na specjalne zlecenie ZURT lub Eldom.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Zofia Mroczka (PZPR) omawiając organizowanie zbiorczych szkół gminnych w województwie rzeszowskim zwróciła uwagę na niedostateczną bazę materialną szkół i przedszkoli. Wiele przedszkoli w tym województwie pracuje w bardzo trudnych warunkach, w lokalach niespełniających często podstawowych warunków sanitarnych.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#FerdynandŁukaszek">W typowych projektach szkół należy przewidzieć dostatecznie dużą powierzchnię dla świetlic, jadalni i pomieszczeń rekreacyjnych.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#FerdynandŁukaszek">Warsztaty szkolne powinny być bardziej wykorzystane dla produkcji i napraw sprzętu oraz pomocy naukowych.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Czesław Wojtera (ZSL) stwierdził, że program reformy oświaty na wsi i wprowadzenie gminnych szkół zbiorczych spotyka się z poparciem i uznaniem społeczeństwa wiejskiego. Gminne szkoły zbiorcze umożliwią wyrównanie poziomu nauczania młodzieży wiejskiej i miejskiej. Omawiając sytuację w województwie sieradzkim, mówca wskazał, że tylko 8 proc. nauczycieli szkół podstawowych na wsi ma wyższe wykształcenie. Brak mieszkań i trudne warunki mieszkaniowe hamują dopływ nauczycieli do tego województwa, poseł krytycznie ocenił bazę szkoleniowo-dydaktyczną w województwie, zwłaszcza w świetle potrzeb szkoły 10-letniej.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Janina Kocemba (PZPR) podkreśliła konieczność informowania społeczeństwa o stworzeniu warunków dla realizacji reformy oświaty, zwłaszcza o działalności gminnych szkół zbiorczych, kształceniu nauczycieli oraz o nowych programach nauczania.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#FerdynandŁukaszek">Mówiąc o wychowaniu przedszkolnym, poseł podkreśliła konieczność zwiększenia starań o objęcie nią wszystkich 6-latków w związku z dużymi wymaganiami w pierwszych klasach szkolnych.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł postulowała lepsze prognozowanie zatrudnienia nauczycieli w poszczególnych województwach w zależności od faktycznych potrzeb. Nadwyżki nauczycieli spowodowane w niektórych województwach zmniejszeniem się liczby dzieci i klas szkolnych winny znaleźć zatrudnienie w województwach, które mają deficyt kadr.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Kazimiera Plezia (PZPR) oceniając działalność zbiorczych szkół gminnych poruszyła m.in. trudności z dowożeniem dzieci. Często np. PKS zawiesza w wolne od pracy soboty kursy autobusów dowożących dzieci do szkoły lub bez uprzedzenia odwołuje ustalone kursy.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Stefania Oryl (PZPR) interesowała się perspektywami nauczania początkowego matematyki w szkole podstawowej, przygotowaniem podręczników i programów nauczania oraz sytuacją w szkołach środowiskowych, szczególnie deficytem wychowawców.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł Maria Małgorzata Wrzyszcz (ZSL) omówiła problem żywienia w szkołach gminnych, wskazując na występujące nieprawidłowości.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#FerdynandŁukaszek">Poseł omówiła także problem braku sal gimnastycznych przy szkołach gminnych, co utrudnia zwłaszcza prowadzenie zajęć rehabilitacyjnych dla uczniów z wadami postawy.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#FerdynandŁukaszek">Wiceprzewodniczący ZG ZNP - Tadeusz Toczek podkreślił znaczenie gminnych szkół zbiorczych jako punktu wyjścia do kształcenia młodzieży wiejskiej. Dlatego też należy położyć szczególny nacisk na inwestycje i wyposażenie tych szkół. Poprawa sytuacji mieszkaniowej nauczycieli ma decydujące znaczenie dla zwiększenia ich zatrudnienia na wsi.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#FerdynandŁukaszek">Dodatkowych wyjaśnień i odpowiedzi na pytania posłów udzielił minister oświaty i wychowania - Jerzy Kuberski.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#FerdynandŁukaszek">Przewodniczący Komisji poseł Jarema Maciszewski (PZPR) stwierdził, że działania mające na celu prowadzenie reformy edukacji narodowej przebiegają prawidłowo.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#FerdynandŁukaszek">Na tle istniejącej sytuacji szkolnictwa oraz materialnych realiów nie jest oczywiście możliwe zapewnienie idealnych warunków startu dla każdej przyszłej szkoły 10-letniej. Koncentrować musimy się na tym, by zapewnić każdej szkole wysokie minimum gotowości do podjęcia prawidłowego procesu dydaktycznego, zgodnie z założeniami reformy. Z tego względu główne wysiłki w najbliższych latach skierowane będą na wyrównywanie warunków pracy szkół.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#FerdynandŁukaszek">Pracownicy resortu oświaty i wychowania oraz nauczyciele muszą mieć świadomość, że powodzenie reformy oświaty zależy od pełnego zrozumienia i poparcia społeczeństwa. W szczególności potrzebne jest m.in. przekonanie dorosłych, że wzorce szkolne, do których od lat przyzwyczaili się, nie są wystarczające dla ludzi, którzy będą żyć i pracować w XXI wieku. Społeczeństwo musi być także świadome, że tylko poprzez reformę systemu oświaty można zrealizować socjalistyczną zasadę równego startu życiowego wszystkich dzieci, niezależnie od środowiska, z którego pochodzą. Jest to system kształcenia otwarty i drożny, gdyż otwiera drogę do dalszych etapów kształcenia.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#FerdynandŁukaszek">W dyskusję nad programami nauczania zreformowanej szkoły włączyły się różne środowiska naukowe, teoretycy i praktycy. Wyniki tej dyskusji pozwoliły na wybranie optymalnych rozwiązań. Główny nacisk położono na przygotowanie dobrych podręczników i pomocy naukowych dla uczniów i nauczycieli. Postęp w tej dziedzinie jest już odczuwalny.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#FerdynandŁukaszek">Kolejny etap prac nad reformą systemu edukacji narodowej koncentrować powinien się na dopracowaniu koncepcji nauczania po szkole 10-letniej. Sprecyzować trzeba m.in. kształt dwuletnich szkół kierunkowych oraz szkolnictwa zawodowego. Zamierzenia w tej dziedzinie powinny być w sposób komunikatywny podane do publicznej wiadomości, pod powszechną dyskusję.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#FerdynandŁukaszek">Należy przypuszczać, że z chwilą wprowadzenia w życie reformy szkolnej jeszcze bardziej wzrośnie zainteresowanie zarówno władz terenowych, jak i całego społeczeństwa organizowaniem szkół na swoim terenie. Zaczną działać mechanizmy samowyzwalające, zwiększą się nakłady na inwestycje oświatowe z budżetów terenowych. Już w najbliższych latach zaczną rentować inwestycje przemysłowe, co pozwoli zwiększyć nakłady na naukę, ochronę zdrowia, kulturę, o czym mówił podczas inauguracji roku akademickiego na Politechnice Warszawskiej I Sekretarz KC PZPR E. Gierek.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#FerdynandŁukaszek">Komisja postanowiła opracować opinię w oparciu o przebieg obrad.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>