text_structure.xml
21.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 9 czerwca 1976 r. Komisja Oświaty i Wychowania, obradująca pod przewodnictwem posła Jaremy Maciszewskiego (PZPR), rozpatrzyła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu państwa za 1975 r. w zakresie oświaty i wychowania oraz dokonała oceny przebiegu realizacji inwestycji oświatowych w 1976 r.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Oświaty i Wychowania z ministrem Jerzym Kuberskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji był referat posła Jerzego Szymanka (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Rok 1975 przyniósł wymierny postęp w wielu dziedzinach działalności oświatowej oraz zauważalną poprawę w warunkach pracy szkół i placówek opiekuńczo-wychowawczych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Rok 1975 zapisał się dalszym postępem w organizowaniu zbiorczych szkół gminnych, stwarzających realną szansę wyrównywania poziomu nauczania w mieście i na wsi. Poważne osiągnięcia zanotowano w dziedzinie podnoszenia kwalifikacji nauczycieli, rozwoju budownictwa oraz wyposażenia szkół w sprzęt i środki dydaktyczne.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Podstawowe zadania oświaty i wychowania zawarte w planie na rok 1975 realizowane były na ogół pomyślnie. Jednocześnie jednak realizacja szeregu zamierzeń służących poprawie doraźnych efektów pracy szkół oraz tworzeniu warunków dla przyszłych zmian modelowych, napotykała na liczne trudności.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Widoczne rezultaty przyniosły podejmowane w 1975 r. wysiłki na rzecz upowszechnienia wychowania przedszkolnego. Należy jednak stwierdzić, że nadal znacznie wyższą dynamikę rozwoju wykazywały placówki wychowania przedszkolnego w mieście niż na wsi. Obejmowanie wychowaniem przedszkolnym coraz większej grupy dzieci 6-letnich, ograniczało możliwości rozszerzenia tej formy opieki nad dziećmi w wieku od 3 do 5 lat. Pozytywnie należy ocenić dokonywane w myśl dezyderatu sejmowej Komisji Oświaty i Wychowania przekształcanie ogniw przedszkolnych w klasy przedszkolne pracujące nie mniej niż 18 godzin tygodniowo. Pozytywny wpływ na rozwój wychowania przedszkolnego na wsi miała organizacja zbiorczych szkół gminnych. W wyniku rekonstrukcji sieci szkolnej część lokali przeznaczono na przedszkola. Zasada ta konsekwentnie powinna być przestrzegana przy dalszej likwidacji niżej zorganizowanych szkół wiejskich.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Zadania realizowane w minionym roku w szkolnictwie podstawowym podporządkowane były działaniom mającym na celu zabezpieczenie warunków dla reformy systemu oświatowego. Pomyślnie na ogół przebiegała rekonstrukcja i modernizacja sieci szkół podstawowych. Celem jej była likwidacja placówek niżej zorganizowanych na wsi i tworzenie zbiorczych szkół gminnych. Doskonalono również funkcje dydaktyczne, opiekuńcze i wychowawcze zbiorczych szkół gminnych. Szkoły te na ogół funkcjonują bez poważniejszych zakłóceń.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Zmiany w sieci szkolnej spowodowały znaczny wzrost liczby uczniów dojeżdżających i dowożonych. Coraz większa ilość dzieci korzysta ze zorganizowanych dowozów, nadal jednak prawie taka sama ilość uczniów dojeżdża w sposób niezorganizowany. Zakładane wskaźniki upowszechnienia kształcenia młodzieży w szkołach ponadpodstawowych nie zostały w pełni wykonane. Zaważyły na tym takie czynniki jak: niedostateczna koordynacja przyjęć między województwami w przypadkach, gdy dotyczyło to przyjmowania uczniów z terenu innych województw, niedostateczna kontrola organów administracji oświatowej nad przebiegiem rekrutacji, a także zbyt rygorystyczne dostosowanie planów organizacji szkól i liczby oddziałów do limitów zatrudnienia i funduszów płac pracowników działalności podstawowej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W zakresie opieki wychowawczej i kształcenia dzieci i młodzieży wymagającej specjalnych form nauczania, miniony rok nie przyniósł większego postępu. Sądzić należy, że spadek liczby uczniów w niektórych szkołach specjalnych wynika w znacznej mierze z tego, że komisje kwalifikacyjne kierowały część dzieci specjalnej troski do szkół normalnych wychodząc z założenia, że w środowisku rówieśników znajdą one lepsze warunki rozwoju.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">W średnim szkolnictwie ogólnokształcącym zadania koncentrowały się na podnoszeniu efektywności nauczania i wychowania, wyrównywaniu warunków materialnych i poziomu pracy tych szkół. Zmniejszyła się liczba uczniów w profilu podstawowym przy jednoczesnym wzroście w profilach matematyczno-fizycznym, biologiczno-chemicznym i humanistycznym. Zjawisko to należy uznać za korzystne.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Zadania szkół zawodowych koncentrowały się w minionym roku na prawidłowym zaspokajaniu potrzeb gospodarki narodowej oraz zwiększaniu efektywności kształcenia praktycznego. Szczególnych kłopotów przysparzał resortowi problem zasadniczego szkolnictwa rolniczego. Pomyślnie natomiast rozwijają się policealne studia zawodowe. Nie zostały jednak wykonane zadania planu w zakresie różnych form kształcenia dorosłych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Resort oświaty i wychowania wiele uwagi poświęcał w minionym roku rozwijaniu opieki nad dziećmi osieroconymi i opuszczonymi. Niepokoi jednak niepełne wykonanie zadań w zakresie upowszechniania całkowitej opieki w zakładach.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Zróżnicowanie terminów ferii zimowych oraz inne decyzje organizacyjne umożliwiły w ubiegłym roku dalsze zwiększenie ilości dzieci objętych różnymi formami wypoczynku. Sukcesy w tym zakresie zawdzięczać należy włączaniu się do organizacji wypoczynku dla dzieci zakładów pracy oraz organizacji młodzieżowych i społecznych.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W ubiegłym roku wzrosła liczba miejsc w internatach, szkół dla młodzieży niepracującej oraz szkół przyzakładowych. Znaczny jednak jeszcze niedobór miejsc w internatach utrudnia realizację koniecznych dla gospodarki narodowej limitów przyjęć, nawet na deficytowe kierunki kształcenia.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Na podkreślenie zasługuje podniesienie w 1975 r. dyscypliny gospodarowania osobowym funduszem płac we wszystkich jednostkach oświaty i wychowania.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Pomyślnie rozwija się zainicjowane przez resort w 1973 r. masowe dokształcanie nauczycieli. Na pozytywną ocenę zasługują zwłaszcza wysiłki resortu zmierzające do usunięcia nieprawidłowości występujących w typowaniu na wyższe studia oraz organizacji kursów przygotowawczych.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Korzystne zmiany zaszły w strukturze i realizacji bieżących wydatków na cele oświaty z budżetów terenowych. Potwierdziła się słuszność stworzenia w budżecie centralnym resortu rezerw celowych przeznaczonych na uzupełnienie wyposażenia szkół, zwłaszcza zbiorczych szkół gminnych, świetlic, gabinetów lekarskich, internatów itd.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Znacznie sprawniej przebiegały również przewidziane w planie remonty.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Systematyczna rozbudowa i rekonstrukcja bazy lokalowej warunek stanowi nieodzowny warunek pomyślnego przebiegu reformy systemu oświaty. Zrealizowane w latach 1971-1975 inwestycje zapewniły oświacie wiele nowoczesnych obiektów szkolnych, warsztatów, internatów i przedszkoli. Poprawiła się też sytuacja mieszkaniowa nauczycieli. Zadania określone w planie 5-letnim nie zostały jednak w pełni wykonane. Stosunkowo najlepsze efekty osiągnięto w roku 1975.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Spośród licznych przyczyn, które złożyły się na niedostateczny stan realizacji inwestycji oświatowych, główną stanowiły trudności w zapewnieniu wykonawstwa robót budowlanych.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Niepokój budzi brak zabezpieczonego wykonawstwa robót dla zbiorczych szkół gminnych, których budowę planowano rozpocząć w 1976 r. i dla których w rezerwie centralnej zabezpieczono nakłady. Trudna w br. sytuacja w budownictwie szkolnym wymaga podjęcia decyzji zabezpieczających realizację planów. Biorąc pod uwagę ograniczone możliwości finansowe i realizacyjne budownictwa szkolnego w latach 1976-1980, należałoby częściowo ograniczyć szkolne budownictwo innych resortów, a uzyskane tą drogą środki przeznaczyć na budownictwo zbiorczych szkół gminnych, szkół 10-letnich w miastach oraz na budownictwo przedszkoli. Przeznaczono w rezerwie centralnej nakłady na budownictwo zbiorczych szkół gminnych powinny mieć pełne pokrycie w mocy przerobowej przedsiębiorstw budowlanych. Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych powinno przyspieszyć wdrażanie uprzemysłowionych metod w budownictwie szkolnym. Określone w planach budownictwa szkolnego nakłady i efekty rzeczowo powinny mieć charakter obligatoryjny.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#FerdynandŁukaszek">Przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej niechętnie podejmują się realizacji inwestycji oświatowych na wsi ze względu na trudno warunki pracy, uciążliwy dojazd pracowników i dowóz materiałów oraz wiążącą się z tym niską rentowność. Problem zabezpieczenia realizacji inwestycji oświatowych powinien być w tej sytuacji rozwiązany w trybie decyzji rządowych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#FerdynandŁukaszek">Rozwijające się intensywnie budownictwo mieszkaniowe w miastach wojewódzkich, powstawanie dużych satelitarnych osiedli mieszkaniowych - stwarza problem zabezpieczenia w tych osiedlach całej infrastruktury dla potrzeb oświaty. Niesłuszną jest chyba dotychczasowa praktyka, aby ciężar tych inwestycji spoczywał wyłącznie na resorcie oświaty i wychowania. Resort ten powinien się zajmować wyłącznie budownictwem szkół. Na terenie nowych miast wojewódzkich powstają filie wyższych uczelni. Macierzysta placówki naukowe nie są często zainteresowane rozwojem tych filii. Dlatego też filie nie dysponują pomieszczeniami na prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz wystarczającą ilością miejsc w internatach.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#FerdynandŁukaszek">Mimo polepszającego się zaopatrzenia szkół w pomoce naukowe występują jeszcze ciągle w tym okresie poważne braki. Szkoły nie dysponują dostatecznymi środkami na ten cel.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#FerdynandŁukaszek">Problemem wymagającym rozwiązania tak od strony organizacyjnej, jak i zabezpieczenia odpowiednich środków, jest dożywianie dzieci dojeżdżających do szkół podstawowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#EwelinaSzyszko">Przedstawiona w referacie ocena wykonania planu w zakresie oświaty i wychowania budzi optymistyczne refleksje. Resort zrealizował większość planowanych zadań, w wielu dziedzinach osiągnięto widoczny postęp.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#EwelinaSzyszko">Stosunkowo najwięcej trudności zarówno w roku ubiegłym, jak i w pierwszym półroczu bieżącego roku występowało na odcinku realizacji inwestycji oświatowych. Na terenie województwa włocławskiego zaplanowano budowę jednej zbiorczej szkoły gminnej. W stosunku do potrzeb, założenie to miało niemal charakter symboliczny. Tymczasem inwestycja ta w bieżącym roku nie tylko nie zostanie oddana, lecz nawet nie będzie przyjęta do realizacji. Województwo włocławskie ma charakter rolniczy. Rozbudowane na jego terenie przedsiębiorstwo budownictwa rolniczego dysponuje rezerwami i mogłoby się podjąć realizacji tej inwestycji, gdyby nie zakaz ministra rolnictwa. Wydaje się, iż przedsiębiorstwa budownictwa rolnego nie powinny ograniczać się do inwestycji o charakterze produkcyjnym dla rolnictwa, lecz w stosunkowo szerokim zakresie zabezpieczać różnorodne potrzeby ludności wiejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MariaŁopatkowa">Ta sana liczba nauczycieli osiąga tym lepsze wyniki kształcenia i wychowania, im mniejsza przypada na nich ilość kształconych i wychowywanych. Oszczędności kadrowe w oświacie nie powinny być osiągane kosztem personelu pedagogicznego. Nie można też nadmiernie ograniczać ilości pracowników administracyjno-gospodarczych bez zmniejszania sprawozdawczości i innych obowiązków obciążających ten personel.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#HalinaKiliś">Znaczny odsetek zaplanowanych obiektów szkolnych nie znalazło wykonawców. W wielu regionach kraju nie pomaga zapobiegliwość władz terenowych i dyrekcji szkół gminnych - baza lokalowa powiększa się bardzo powoli, a czasem pozostaje niezmieniona. Stworzyć to może zagrożenie dla terminowego wdrożenia reformy oświaty, która znalazła powszechne poparcie społeczeństwa. Aby usunąć to zagrożenie należałoby przejść na przemysłowe metody budownictwa szkolnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#FranciszekOdrzywolski">Nerwowa atmosfera pracy, duża ilość godzin nadliczbowych i nie najlepsza jakość robót towarzyszą nadrabianiu zaległości w budownictwie szkolnym w wizytowanych województwach. Wydaje się konieczne zwiększenie nadzoru nad przebiegiem tych prac oraz utworzenie wyspecjalizowanych przedsiębiorstw budownictwa obiektów oświatowych. Konieczne wydaje się również większe zaangażowanie Ministerstwa Rolnictwa w budownictwo wiejskich szkół zbiorczych, zwiększenie pomocy zakładów przemysłowych dla inwestycji oświatowych oraz bardziej przemyślane projektowanie szkół i przedszkoli w nowych osiedlach mieszkaniowych, by zapewniały właściwe warunki nauki i wychowania dzieciom i młodzieży tego osiedla.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#CzesławWojtera">Trudności w uzyskiwaniu wykonawców zaplanowanych obiektów szkolnych oraz nieterminowa realizacja inwestycji oświatowych stanowią zagrożenie dla wprowadzania w życie reformy systemu edukacji. Niepokojący jest fakt, że nie wykonano planu rekrutacji uczniów do szkół rolniczych. Odczuwa się brak kwalifikowanych kadr rolniczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JózefKowalski">Analiza stanu zdrowia młodzieży sygnalizuje wzrost liczby schorzeń stomatologicznych, nerwowych, układu krążenia i układu kostnego. Również sprawność fizyczna młodzieży, mimo pewnej poprawy, pozostawia wiele do życzenia. Wydaje się celowe, aby Komisja Oświaty zajęła się problemom stanu zdrowia młodzieży wespół z sejmową Komisją Zdrowia i Kultury Fizycznej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JózefKowalski">Niezbędne jest połączenie wysiłków resortu oświaty i wychowania, GKKFiT i resortu zdrowia w celu podniesienia poziomu zdrowotnego i sprawności fizycznej młodzieży. Idzie m.in. o racjonalną politykę budowy szkolnych obiektów sportowych, tak, by w większych ośrodkach tworzyć wspólne obiekty dla wszystkich istniejących tam szkół a także o udostępnienie obiektów należących do klubów sportowych dzieciom i młodzieży szkolnej.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#JózefKowalski">Wszystkie wysiłki zmierzające do stałego podnoszenia poziomu wszechstronnego wychowania młodego pokolenia winny opierać się na świadomym i racjonalnym postępowaniu rodziców. Dlatego celowe wydaje się stworzenie telewizyjnych studiów pedagogicznych dla rodziców.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JadwigaCichocka">Dzieci upośledzone bardzo długo czekają na miejsce w szkole specjalnej (tzw. szkole życia), ze względu na braki lokalowe tego działu szkolnictwa. Należałoby, korzystając z trwającego obecnie przeglądu sytuacji lokalowej w gminach, zagospodarować obiekty po szkołach podstawowych dla wzbogacenia bazy lokalowej szkolnictwa specjalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JanWaleczek">Trudna sytuacja inwestycyjna szkolnictwa wymaga przyjrzenia się temu, czy wszystkie obiekty szkolne są racjonalnie wykorzystane. Wydaje się, że są w tej dziedzinie pewne rezerwy lokalowe. Należy bowiem dołożyć wszelkich starań, by poprawić istniejącą sytuację i stworzyć bazę dla terminowego wdrożenia reformy oświaty.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JanWaleczek">Analiza rekrutacji do szkół rolniczych wykazuje, że należy liczyć się z niedoborom fachowych kadr, które mają przecież decydujące znaczenie dla przemian na wsi.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JanWaleczek">Szkolnictwo zawodowe może poszczycić się znacznymi sukcesami, lecz wciąż jeszcze wyposażenie warsztatów szkolnych pozostawia wiele do życzenia. Brak w nich nowoczesnych maszyn i urządzeń, przy których pracować będą przecież absolwenci tych szkół.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JanWaleczek">Dodatkowych wyjaśnień udzielił minister oświaty i wychowania - Jerzy Kuberski. Przedstawił on m.in. kierunki działania zmierzające do zapewnienia warunków lokalowych dla wprowadzenia reformy oświaty. Poinformował o krokach podejmowanych dla racjonalizacji kształcenia kadr dla rolnictwa i ich właściwego wykorzystania. Zwrócił on uwagę, że sieć szkół specjalnych w Polsce należy do najlepiej rozwiniętych w Europie. Świadczy o tym fakt, że wszystkie dzieci niewidome i głuche objęte są nauczaniem i opieką internatową, że ponad 90 proc. dzieci opóźnionych w rozwoju uczy się w szkołach specjalnych. Zapowiedział znaczne uproszczenie sprawozdawczości w szkolnictwie.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JanWaleczek">Na zakończenie dyskusji głos zabrał przewodniczący Komisji - poseł Jarema Maciszewski (PZPR).</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#JanWaleczek">W roku 1975 kontynuowano podstawowe kierunki działania resortu określone w planie 5-letnim. Osiągnięto istotne sukcesy w wielu dziedzinach oświaty i szkolnictwa. Wypróbowane już formy i metody działania powinny być systematycznie doskonalone. Dotyczy to działalności wychowawczej, dydaktycznej oraz organizacyjnej. Większą uwagę należy zwrócić na pobudzanie inicjatywy społecznej przy okazji różnorodnych przedsięwzięć usprawniających funkcjonowanie szkolnictwa. Wykorzystując społeczne zaangażowanie ludności oraz władz lokalnych, można np. rozwiązywać problem dożywiania dzieci dojeżdżających do szkół oraz zorganizować przewóz dzieci.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#JanWaleczek">Nowa organizacja roku szkolnego została zaaprobowana przez społeczeństwo. Należy jednak wnikliwie zbadać, czy nie spowodowała ona, wraz z innymi czynnikami, nadmiernego ubytku dni poświęconych na efektywną naukę.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#JanWaleczek">Szeroka, ogólnospołeczna dyskusje nad reformą szkolną oraz programem nauczania satysfakcjonuje resort oraz wszystkich pracowników i działaczy oświaty. Znaczenie jej jest tym większe, iż resort nie traktuje założeń programowych jako niepodlegającego dyskusji dogmatu. Wręcz przeciwnie - zakłada się możliwość poważnych korektur, a niektóre programy opracowano nawet w kilku wariantach.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#JanWaleczek">Trudna sytuacja w zakresie realizacji inwestycji szkolnych stwarza konieczność podjęcia radykalnych decyzji, które przyczyniłyby się do usprawnienia procesów inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#JanWaleczek">Należy postulować przyjęcie zasady, iż w każdym województwie w okresie jednego roku powinno się budować przynajmniej jedną gminną szkołę zbiorczą. Należy również zagwarantować wykorzystanie rezerw przedsiębiorstw budownictwa rolniczego na cele inwestycji oświatowych. Perspektywistycznie natomiast trzeba by rozważyć możliwość powołania wyspecjalizowanych przedsiębiorstw budownictwa oświatowego, które, ze względu na charakter tego budownictwa, funkcjonowałyby w oparciu o specyficzny system finansowy. Należy również dążyć do upowszechniania w budownictwie oświatowym metod przemysłowych oraz do obniżenia kosztów tego budownictwa.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#JanWaleczek">Zarysowują się dysproporcje w zakresie wyposażenia szkół. Powinno się dążyć do osiągnięcia pewnego minimum w tym zakresie gwarantującego prawidłowe funkcjonowanie poszczególnych obiektów.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#JanWaleczek">Komisja przyjęła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu w roku 1975 w części dotyczącej oświaty i wychowania. Uwagi i wnioski wypływające z przebiegu obrad przekazane zostaną w formie opinii Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>