text_structure.xml 38.4 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 30 listopada 1978 r. Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, obradująca pod przewodnictwem posła Zbigniewa Rudnickiego (SD), rozpatrzyła warunki bhp i socjalno-bytowe w spółdzielczości pracy, spółdzielczości inwalidów i w rzemiośle, z uwzględnieniem racjonalności gospodarowania środkami na akcję socjalną.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przedstawiciele sejmowej Komisji Pracy i Spraw Socjalnych,</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- przedstawiciele Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Markiem Wieczorkiem, Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z wiceprezesem Janem Ptasińskim, Centralnego Związku Rzemiosła z wiceprezesem Tadeuszem Brzeskim, Związku Spółdzielni Inwalidów z wiceprezesem Januszem Łukasiakiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Centralnej Rady Związków Zawodowych, Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy, Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Komunalnej i Terenowej i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były nadesłane posłom informacje: Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, Związku Spółdzielni Inwalidów oraz Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy i koreferat posła Adolfa Jakubowicza (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Jak wynika z nadesłanych informacji w latach 1977-1978 aktyw społeczny ochrony pracy i związkowa inspekcja pracy dokonały kontroli realizacji uchwał partyjnych i rządowych w sprawach bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W omawianym okresie inspekcje objęły ponad 2100 spółdzielni zatrudniających łącznie ok.780 tys. pracowników. Przeprowadzono 1135 wizytacji wydając ogółem 810 nakazów powizytacyjnych. Jednocześnie inspektorzy pracy podczas wizytacji w zakładach spowodowali usunięcie ponad 3200 usterek i nieprawidłowości, a ponad 4 tys. usterek przekazali zakładowym społecznym inspektorom pracy celem wydania zaleceń.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Likwidacja wielu zagrażających bezpieczeństwu zjawisk spowodowała znaczną poprawę warunków pracy, tym niemniej ilość wypadków jest nadal niepokojąca.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Główne przyczyny wypadków ta nieprzestrzeganie zasad bezpiecznej pracy, brak nadzoru, nieostrożność, nieuwaga, uruchamianie maszyn i ich obsługa niezgodne z instrukcją, podejmowanie pracy przez osoby nietrzeźwe.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Ważnym czynnikiem, mającym bezpośredni wpływ na eliminowanie przyczyn powstawania wypadków, jest szkolenie załóg w zakresie bhp. Mimo wyraźnego postępu w tej dziedzinie, nadal 1/3 załóg nie jest objęta szkoleniem. Podobnie przedstawia się sytuacja w szkoleniu specjalistycznym i szkoleniu dozoru średniego. Stwierdzono w tym względzie zbyt małe zainteresowanie zarządów spółdzielni. Z inicjatywy Zarządu Głównego były Krajowy Związek Transportowo-Motoryzacyjny Spółdzielni Pracy podjął, wspólnie z Towarzystwem Wolnej Wszechnicy Polskiej, próbę szkolenia załóg z zakresu bhp przy pomocy testów programowych bez oderwania od pracy. Dotychczasowe doświadczenia potwierdziły słuszność tej formy szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Obok niedociągnięć organizacyjnych, największy wpływ na powstawanie wypadków przy pracy w spółdzielniach pracy i spółdzielniach inwalidów mają zagrożenia budowlane, zagrożenia wynikające z niezabezpieczonych maszyn i urządzeń technicznych i energetycznych, zagrożenia wynikające z przekroczenia dopuszczalnych norm stężeń substancji toksycznych i szkodliwych dla zdrowia oraz zagrożenia powodowane wibracją i hałasem. Występują one szczególnie ostro w około 200 spółdzielniach pracy i w około 80-ciu spółdzielniach inwalidów, przy czym w pionie CZSP dotyczy to głównie spółdzielni usługowych, chemicznych, drzewo-meblarskich, odzieżowych i metalowych. Podjęto działania w celu planowej likwidacji tych zagrożeń na lata następne. Części spółdzielni przyznano środki do wysokości 5,0 mln zł na roboty modernizacyjne i zabezpieczające, natomiast w stosunku do niektórych zakładów podjęto decyzje o ich likwidacji ze względu na nieopłacalność modernizacji. Zamierza się wprowadzić trójstopniową kontrolę warunków pracy, w której wspólnie uczestniczyć będzie społeczna inspekcja pracy i kadra dozoru technicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Na zagadnienia bhp zwraca też baczną uwagę spółdzielczość inwalidzka, pomyślny przebieg rehabilitacji zawodowej inwalidów uzależniony jest bowiem od stworzenia właściwych warunków pracy. Opracowany został jednolity system ochrony zdrowia inwalidów, jest on aktualnie rozwijany i doskonalony. Wszystkie jednostki produkcyjne opracowały plany poprawy warunków bhp w zakładach, w których zakłada się pełniejsze wykorzystanie zaleceń służby zdrowia w zakresie likwidacji zagrożeń, lepsze wykorzystanie Funduszu Rehabilitacji Inwalidów w części przeznaczonej na modernizację stanowisk pracy, polepszenie środowiska pracy poprzez eliminację hałasów i pyłów czy wibracji, ograniczenie i wycofanie z produkcji wyrobów nie nadających się do wytwarzania przez inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Wysokość funduszu socjalnego w spółdzielczych zakładach pracy od roku 1974 pozostaje w zasadzie na niezmiennym poziomie i wynosi w CZSP 727,5 mln zł, co stanowi 3.3% funduszu płac, a w ZSI 242,6 mln zł, co stanowi 2,5% funduszu płac. Zdaniem Związku niezbędne byłoby zwiększenie tego funduszu poprzez uwzględnienie w nim naliczeń od funduszu płac pracowników zatrudnionych w systemie nakładczym jak również poprzez dodanie pewnych kwot na pomoc socjalną dla emerytów. Bazę wypoczynkową zarówno w spółdzielczości pracy jak i spółdzielczości inwalidów stanowią przeważnie obiekty typu campingowego, o niepełnym zakresie usług i stosunkowo niskim standardzie.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Jest to baza niewystarczająca dlatego też poszukuje się różnych form organizacji wypoczynku jak: wczasy wędrowne, pod namiotami, piesze, rowerowe, wodne. Przyznane przez Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki limity na wynajęcie kwater prywatnych i żywienie dla CZSP w wysokości 16,9 mln zł, a dla ZSI w wysokości 12,3 mln okazały się niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Wypoczynek dzieci i młodzieży organizowany jest przez spółdzielczość pracy i spółdzielczość inwalidów na zadowalającym poziomie. Zwiększa się ilość kolonii zdrowotnych, a w ostatnich latach została wprowadzona nowa forma wypoczynku połączona z lecznictwem uzdrowiskowym. Również Zarząd Główny Związku i jego oddziały terenowe są bezpośrednim organizatorem obozów dla młodzieży pracującej. Spółdzielczość pracy i spółdzielczość inwalidów zabezpieczają zorganizowany wypoczynek letni i zimowy w zasadzie wszystkim zgłoszonym przez rodziców dzieciom i młodzieży. Jednakże nie obejmuje się tymi akcjami wszystkich dzieci, zwłaszcza dzieci nakładców i z rodzin wielodzietnych.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Działalnością socjalną są także objęci byli pracownicy renciści i emeryci. Jest ich w CZSP około 62 tys. osób, a w ZSI około 40 tys. osób. Tą grupą osób zajmują się wszystkie ogniwa i instancje Związku, udzielając im wszechstronnej pomocy i opieki.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Jak wynika z materiałów Centralnego Związku Rzemiosła poprzez służbę bhp izb rzemieślniczych i cechów sprawuje on nadzór w zakresie bhp nad zakładami rzemieślniczymi. W latach 1976-1977 przeprowadzono łącznie 182,268 wizytacji, ujawniając 2.189 wypadków przy pracy. Najwięcej wypadków występowało w grupie rzemiosł budowlanych, metalowych, drzewnych i spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Długofalowa działalność służb bhp na lata 1978-1980 koncentrować się będzie na zwiększeniu skuteczności działania, poprzez wzmożenie wizytacji zakładów w branżach o największym stopniu zagrożenia wypadkowego, intensyfikacji szkolenia w zakresie bhp; pogłębienie nadzoru nad przestrzeganiem wymogów formalnych i prawidłowością świadczeń z tytułu wypadków przy pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Ogółem ze zdecentralizowanych i zakładowych funduszów socjalnych organizacje rzemieślnicze wydatkowały w 1977 r. kwotę 90.391 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Centralny Związek Rzemiosła posiada 10 obiektów wczasowych i leczniczych, zlokalizowanych w najatrakcyjniejszych rejonach Polski. W obiektach tych przebywało w 1977 r. 14.165 osób, które korzystały z zakwaterowania oraz wyżywienia. Centralny Związek Rzemiosła organizuje również zagraniczne bezdewizowe wczasy wymienne. Na zimowiskach, koloniach i obozach organizowanych przez izby rzemieślnicze przebywało w 1977 r. łącznie 7.771 dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Organizacje rzemieślnicze mają 10 przychodni lekarskich, 10 ambulatoriów oraz 5 punktów leczniczych, w których członkowie i pracownicy organizacji rzemieślniczych, a także członkowie ich rodzin korzystają ze wszechstronnej opieki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Koreferat opracowany na podstawie wizytacji spółdzielczych zakładów pracy na terenie województw: siedleckiego, łódzkiego i rzeszowskiego przedstawił poseł Adolf Jakubowicz (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Na przestrzeni ostatnich lat osiągnięto w zakładach spółdzielczych dalszą poprawę warunków bhp i warunków socjalnych. Zainstalowanie wielu urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych pozwoliło na ograniczenie szkodliwych stężeń niektórych substancji. Wiele zagrożeń usunięto poprzez wymianę maszyn i urządzeń oraz wprowadzenie nowych technologii produkcji i usług.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W 1977 r. spółdzielczość pracy przeznaczyła na poprawę warunków szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia ponad 1,5 mld zł., a spółdzielczość inwalidzka blisko pół miliarda złotych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt niepełnego wykorzystania nakładów w roku ubiegłym, jak i w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Potrzeby lokalowe spółdzielczości pracy nie są w pełni zaspokojone. Wiele zakładów produkcyjnych i usługowych nie może instalować nowoczesnych maszyn i urządzeń z uwagi na brak odpowiednich pomieszczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Utrudnia to również planowe przeprowadzanie modernizacji technicznej tych zakładów. W czyści zakładów duża ciasnota i zagęszczenie maszyn uniemożliwiają mechanizację transportu wewnętrznego. Zdarzają się również przypadki lekceważącego stosunku do spraw bhp. Jako przykład posłużyć może fakt, że w spółdzielni „Jedność” w woj. łódzkim, kiedy posłowie zwrócili uwagę na występujące w hali produkcyjnej duże stężenie środków toksycznych, przedstawiciel kierownictwa tej spółdzielni stwierdził, że „załoga przyzwyczaiła się do nieprzyjemnych zapachów i nie zdaje sobie sprawy ze szkodliwych skutków?</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Nadal nie rozwiązany jest problem bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych przy wykonywaniu produkcji nakładczej. Często asortyment produkcji nie jest dostosowany do pomieszczenia, jakim dysponuje nakładca. Jest to chyba jedna z głównych przyczyn wzrostu wypadkowości przy pracy nakładczej.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Zakłady drobnej wytwórczości i wszystkie jednostki spółdzielcze mają opracowane programy poprawy warunków bhp na lata 1976-1980. Są one aktualizowane przy konsultacji z czynnikiem politycznym i załogami. Takich programów nie ma rzemiosło. Co nie oznacza, że problemy bhp nie są uwzględniane w działalności tej organizacji. Związkowa inspekcja pracy prowadzi systematyczne kontrole zakładów rzemieślniczych. Do najczęściej występujących uchybień zalicza się: brak osłon ochronnych zabezpieczających maszyny i urządzenia, wadliwą organizację pracy, dopuszczanie do pracy bez wstępnego instruktażu na temat przepisów bhp. Z tych to powodów w ostatnich latach mamy do czynienia ze wzrostem wypadkowości w rzemiośle, co gorsza wypadów ciężkich.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">W celu podniesienia znajomości przepisów bhp przeprowadza się wstępne szkolenie przywarsztatowe dla nowo przyjmowanych do pracy oraz trójstopniowe szkolenie w zależności od rodzaju wykonywanej czynności i zajmowanego stanowiska. Nie zdołano w pełni zrealizować planu tego szkolenia. Ponadto zwraca uwagę przeciążenie programów szkolenia zajęciami teoretycznymi i zbyt skromny zakres szkolenia praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Zakładowa działalność socjalna w spółdzielczości pracy koncentruje się w przeważającej mierze na zapewnieniu warunków wypoczynku urlopowego pracownikom i ich rodzinom oraz organizowaniu kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży. Od 1974 r. na niezmienionym poziomie kształtują się odpisy na fundusz socjalny. Biorąc pod uwagę wzrost cen za skierowania na wczasy, jak też wzrost kosztów utrzymania i wyposażenia domów wczasowych - środki na cele socjalne są daleko nie wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Kierownictwa poszczególnych spółdzielni starają się możliwie racjonalnie wykorzystywać nakłady na cele socjalne i preferować pracowników o niskich dochodach na jednego członka rodziny, pracowników wielodzietnych i samotne kobiety wychowujące dzieci.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Działalność socjalna spółdzielczości inwalidzkiej dofinansowywana jest w niektórych pozycjach z funduszów przeznaczonych na rehabilitację inwalidów. Dotyczy to leczenia uzdrowiskowego, wczasów profilaktycznych itp.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Działalność socjalna dla rzemieślników, pracowników i uczniów zakładów rzemieślniczych prowadzona jest przez Centralny Związek Rzemiosła i inne organizacje samorządu rzemieślniczego. W 1977 r. ustalono zasady tworzenia i gospodarowania funduszem socjalnym. Odpis na fundusz socjalny w rzemiośle wynosi 5% osobowego funduszu płac. Z funduszu tego przede wszystkim finansuje się wczasy pracownicze i sanatoria oraz kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Według szacunkowych danych w roku bieżącym z wczasów wypoczynkowych skorzysta w CZSP około 40 tys. osób, a w ZSI około 48 tys. osób. 60% dzieci pracowników spółdzielni przebywa na koloniach i obozach. Niepokojący jest wzrost kosztów wynajmu obiektów kolonijnych. Działalnością socjalną objęci są także renciści i emeryci zakładów spółdzielczych i rzemieślniczych. Rozszerzanie tej działalności ma duże znaczenie społeczne i nie można szczędzić środków na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Duże rozproszenie zakładów spółdzielczych i rzemieślniczych jest przyczyną stosunkowo słabo rozwijającego się systemu zbiorowego żywienia. CZSP ma tylko 46 stołówek, a Związek Spółdzielni Inwalidów 16. Częściowo załogi spółdzielcze korzystają że stołówek innych zakładów pracy oraz z otwartej sieci gastronomicznej. Należałoby zorganizować większą ilość między spółdzielczych stołówek zakładowych.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Istotne znaczenie dla poprawy warunków pracy w drobnej wytwórczości ma działalność zakładowej służby zdrowia. Opieką lekarską obejmuje się w CZSP pracowników około 300 spółdzielni. Prowadzone są, szczególnie w spółdzielczości inwalidzkiej, badania wstępne, okresowe i kontrolne. Z uznaniem odnotować należy rozwój lecznictwa uzdrowiskowego zarówno w oparciu o skierowania związków zawodowych, jak i o własną bazę sanatoryjną.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Coraz większe kwoty przeznacza się na poprawę warunków mieszkaniowych pracowników zatrudnionych w drobnej wytwórczości. Udzielane są pożyczki na budownictwo indywidualne i na wkłady spółdzielcze. Nie rozwiązuje to jednak wszystkich problemów, z uwagi na brak własnego budownictwa zakładowego. Należałoby zrewidować zasady obowiązujące przy przydzielaniu pożyczek. Wysokość dochodów na członka rodziny uprawniająca do ubiegania się o pożyczkę ustalona jest na zbyt niskim poziomie. Dotyczy to zwłaszcza inwalidów, którzy część swoich dochodów muszą przeznaczać na opłacanie pomocy świadczonej im przez osoby trzecie.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Duże znaczenie mają kontrole prowadzone przez inspekcje pracy Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy. Sukcesywne szkolenie pracowników tej inspekcji umożliwia skuteczniejsze oddziaływanie na poprawę warunków bhp i doskonalenie działalności socjalnej w zakładach drobnej wytwórczości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławWróbel">W ostatnich latach spółdzielczość pracy i spółdzielczość inwalidzka legitymują się dużymi osiągnięciami w poprawie warunków bhp i warunków socjalnych. Sytuacja w tej dziedzinie kształtuje się Jednak różnie i przede wszystkim uzależniona Jest od warunków lokalowych, jakimi dysponuje zakład pracy. Spółdzielnie mieszczące się w nowych budynkach mogły prawie w pełni wdrożyć programy poprawy warunków bhp; duże osiągnięcia mają również spółdzielnie i zakłady, w których zrealizowano programy technicznej modernizacji. Najgorzej przedstawia się sytuacja w starych zakładach zajmujących ciasne pomieszczenia. Na przykład w jednym z wizytowanych zakładów metalowych, gdzie w małym pomieszczeniu wykonuje się spawanie przy pomocy urządzeń gazowych i elektrycznych, gdzie brak jest odpowiedniej wentylacji, nic nie można zrobić dla poprawy sytuacji. Jest to poważny problem do rozwiązania dla Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy. Trzeba działać szybko, gdyż w przeciwnym razie ze spółdzielni odejdą wysokokwalifikowane kadry zatrudnione właśnie w tych małych wyspecjalizowanych zakładach.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławWróbel">Nawet i w nowych pomieszczeniach można jeszcze wiele zrobić dla poprawy warunków pracy. W wizytowanym w woj. siedleckim zakładzie produkującym zabawki dla dzieci posłowie zwrócili uwagę na istniejące możliwości wprowadzenia wielu usprawnień. Można by np. zainstalować kółka do pojemników, w których przekazuje się surowce do produkcji i wtedy zatrudnione tam kobiety nie musiały by ich dźwigać. Można by również zamiast brzydkich szarych fartuchów uszyć fartuszki kolorowe. Są to pozornie rzeczy drobne, ale wpływające w sposób istotny na atmosferę pracy. Wiele można by zrobić, gdyby zainteresowanie kierownictwa spółdzielni i czynników społecznych tą problematyką było większe.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławWróbel">Z dużym uznaniem podkreślić należy starania o poprawę stanu bhp i warunków pracy w spółdzielniach inwalidzkich. Kontrole w tym zakresie przeprowadzane są przez miejscowe władze spółdzielcze i Związek Spółdzielni Inwalidów. Rozlicza się prezesów i dyrektorów zakładów z realizacji programu poprawy warunków pracy w kierowanych przez nich zakładach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#DanutaBartosz">Wiele do życzenia pozostawia zaopatrzenie w odzież ochronną, zwłaszcza ocieplaną, oraz buty gumowe i filcowo-gumowe. Przepisy mówią, że w zasadzie pracownik nie powinien być dopuszczony do pracy bez odpowiedniej odzieży ochronnej. Jak to zrealizować jeżeli nie można jej zakupić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#CzesławSłowek">Relacje pomiędzy nakładami a stopniem poprawy warunków bhp nie kształtują się prawidłowo. Podejmuje się dużo przedsięwzięć organizacyjnych i kontrolnych dla poprawy tych warunków. Zrobiono wiele, ale za mało, żeby obecny stan uznać za zadowalający. Zwłaszcza, że zagrożenia stale rosną.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#CzesławSłowek">W spółdzielczości pracy wydano na poprawę warunków bhp w roku ubiegłym 1,5 mld zł, a w roku bieżącym przeznaczono na ten cel 1,3 mld zł. Są to kwoty poważne, a ilość wypadków zwiększyła się, wzrosła również ich częstotliwość i ciężkość. Stąd wniosek, że skala podejmowanych przedsięwzięć jest niedostateczna. Ciasnota lokalowa i brak odpowiednich urządzeń potęgują wzrost zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#CzesławSłowek">Trzeba tworzyć odpowiedni klimat wokół problemów bhp i dążyć do usuwania rażących często niedociągnięć, co w wielu przypadkach nie wymaga nawet nakładów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#CzesławSłowek">W roku przyszłym w spółdzielczości pracy wzrastają nakłady na poprawę warunków pracy do 2.150 mld zł. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na instalowanie urządzeń wentylacyjnych, odpylających, na zapewnienie środków ochrony osobistej, jak również odzieży ochronnej.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#CzesławSłowek">Bardziej konsekwentnie egzekwować trzeba realizację zarządzeń pokontrolnych. Zdarzają się przypadki, że w niektórych zakładach urządzenia ochrony Osobistej są użytkowane tylko w czasie kontroli. Wiedzą o tym kierownicy zakładów i inspektorzy bhp, a tolerują ten stan rzeczy. Wiele jest jeszcze zaniedbań w stanie sanitarnym zakładów. Pomieszczenia i urządzenia sanitarne są często dewastowane; trzeba więc prowadzić odpowiednią działalność wychowawczą. Nie w pełni wykorzystane są w tym zakresie usprawnienia i możliwości oddziaływania mistrzów. Wydaje się, że należałoby ograniczyć ilość kontroli na rzecz ich większej kompleksowości i dokładności oraz bardziej konsekwentnego egzekwowania realizacji zaleceń pokontrolnych. Kierownicy zakładów muszą zdawać sobie sprawę, że obowiązuje ich realizacja pełnego programu poprawy warunków bhp.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#CzesławSłowek">Zbyt powierzchowne jest szkolenie w zakresie bhp. Tworzyć trzeba lepsze warunki dla prowadzenia tego szkolenia, podnosić jego poziom, zaznajamiać pracownika nie tylko z przepisami, ale i skutkami ich nieprzestrzegania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławaKirsch">Warunki pracy w niektórych zakładach spółdzielczych są bardzo trudne. Zatrudnia się tam inwalidów, którzy, wskutek pracy w nadmiernym hałasie, nabywają drugie inwalidztwo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławaKirsch">Nie można szczędzić środków na poprawę pracy inwalidów. Czasem nawet trzeba zwracać mniejszą uwagę na rachunek ekonomiczny, ale podejmować kosztowne inwestycje służące przyspieszeniu rehabilitacji zawodowej tych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławaKirsch">Rozwiązania wymaga sprawa środków transportu dla dowożenia do pracy inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławaKirsch">W zakładach spółdzielczych pomoc lekarska świadczona jest przez lekarzy zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin. Trudno w tej sytuacji prowadzić działalność profilaktyczną. Lekarz rzadko odwiedza pomieszczenia produkcyjne i zapoznaje się z warunkami pracy załóg.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#StanisławaKirsch">Ciasne lokale niektórych spółdzielni nie pozwalają na wydzielenie pomieszczeń wypoczynkowych dla pracowników. Rozszerzać trzeba pomoc dla zatrudnionych w spółdzielczości kobiet, poprawiać im warunki pracy, zapewniać ich dzieciom miejsca w żłobkach i przedszkolach. Kobiety stanowią większość załóg spółdzielnia.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławaKirsch">Słusznie w dyskusji zwracano uwagę na niewystarczającą wielkość odpisów na fundusz socjalny. Wzrost cen za skierowania na wczasy i kolonie powoduje ograniczanie działalności socjalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#EdwardSieradzki">Na ogół nowe zakłady mają właściwie rozwiązane problemy bezpieczeństwa i higieny pracy. Można by zrobić również wiele i w starych zakładach, gdyby ich kierownictwo wykazywało więcej troski i zainteresowania tymi problemami. W czasie wizytacji spotykaliśmy się z wypadkami, że zakład dysponował odpowiednimi urządzeniami bhp, ale nie były one użytkowane.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#EdwardSieradzki">Wprowadzenie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym rzemieślników pozwoliło rozwiązać wiele problemów socjalnych i ujawniło szereg niedociągnięć w zakresie warunków pracy w rzemiośle.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#EdwardSieradzki">Wiele warsztatów rzemieślniczych prowadzi swoją działalność produkcyjną i usługową w trudnych warunkach lokalowych. Jest to przyczyną wzrostu wypadków, utrudnia też nabór uczniów do szkolenia w rzemiośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MałgorzataKuszaj">Odpisy na fundusz socjalny w zakładach spółdzielczych nie zmieniają się w ostatnich latach. Zakłady te są rozdrobnione, zatrudniają kobiety i emerytów, co w warunkach niezwiększania funduszu socjalnego rzutuje na zaspokojenie potrzeb pracowników. Jest to zwłaszcza odczuwalne w warunkach wzrostu cen wczasów. W przypadku planowania wzrostu zatrudnienia należałoby zwiększać kwoty przeznaczane na fundusz socjalny.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MałgorzataKuszaj">Baza wczasowa zakładów wykorzystywana jest w 60–80%. Opłaty za wynajmowanie szkół na ośrodki kolonijne są zróżnicowane i należałoby je ujednolicić.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MałgorzataKuszaj">Szczególnej uwagi wymaga problem płac w CZSP. W przypadku stosowania tańszych surowców do wytwarzania danego produktu pracownicy otrzymują niższe płace. Być może stan ten spowodowany jest swego rodzaju niedowładem organizacyjnym. Trudno zrozumieć, w jaki sposób wykonuje się w 100% plany produkcyjne w przypadkach, kiedy zabezpieczenie w surowiec wynosi 30–50%. Skąd zatem biorą się te materiały, których przy planowaniu nie uwzględniono?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszWojna">Mimo wielokrotnie ponawianych postulatów wobec przemysłu, odzież ochronną szyje się nadal z materiałów niedekatyzowanych. Po 2–3 praniach nie sposób korzystać z tego rodzaju ubrań ochronnych, które ponadto charakteryzują się nietrwałym kolorem. Mimo najlepszej woli użytkowników ubrania te wyglądają niechlujnie. Ponadto wymaga rozwiązania sprawa okularów ochronnych, które nie nadają się do używania, gdyż szybko zachodzą mgłą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JaninaSzczupak">Nierzadko zdarza się, że odzież ochronna jest przez pracowników po prostu sprzedawana. Dotyczy to np. butów filcowych i gumofilcowych. Dlatego należy odzież tę znakować, w celu uniemożliwienia odsprzedaży. Słuszne jest stosowanie przez zakłady pracy bodźców ekonomicznych, skłaniających pracowników do korzystania z odzieży ochronnej. Na przykład jeżeli pracownik korzysta z butów gumowych dłużej niż 6 miesięcy otrzymuje premię. Praktyka ta powinna być upowszechniona.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JaninaSzczupak">Poprawa warunków socjalno-bytowych wymaga konkretnego podejścia do zaleceń pokontrolnych. Niejednokrotnie zdarza się, że zalecenia odpowiednich służb nie są wykonywane.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JaninaSzczupak">Wiele zastrzeżeń budzi również szereg niedociągnięć w transporcie. Zdarza się, że cement czy wapno przychodzi do zakładu nie w opakowaniu, a luzem. Powoduje to szczególnie szkodliwe warunki pracy przy rozładunku. Transporty takie rozładowywane są w pośpiechu, często przez przypadkowych ludzi nie wyposażonych we właściwy sprzęt, przy braku masek ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#JaninaSzczupak">Przewodniczący Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy - Tadeusz Pabian: Warto zastanowić się czy nasze przedsięwzięcia organizacyjno-techniczne, poczynania w dziedzinie inwestycji, prace modernizacyjne przyczyniają się do poprawy warunków pracy? Stwierdzić trzeba, że w okresie ostatnich 8-miu lat oddano wiele nowych zakładów, co umożliwiło stopniowe likwidowanie trudnych warunków. Stale unowocześnia się park maszynowy. Dzięki temu w istotny sposób poprawiliśmy warunki pracy załóg, a także możemy kontrolować lepiej niż dotychczas zarówno te warunki, jak i sposób ich przestrzegania. Rozliczamy za konkretne działania. W wielu zakładach pracy warunki pracy są nadal trudne. Spółdzielczość pracy i spółdzielczość inwalidów były przecież zaniedbane pod względem inwestycji i nie sposób w krótkim czasie zaniedbań tych nadrobić.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#JaninaSzczupak">Do końca bieżącego roku będziemy mieli pełne rozeznanie warunków pracy w zakładach, w których występują największe zagrożenia. W styczniu 1979 r. opracujemy szczegółową diagnozę tych zagrożeń (obejmie ona 200 zakładów spółdzielczości pracy i 60 spółdzielczości inwalidów), co pozwoli na ich usunięcie. Chcemy wzmocnić nadzór i ukierunkować inspekcję pracy na kompleksowe kontrole w województwach. Kompleksowe kontrole pozwalają na szersze spojrzenie, umożliwiają włączenie władz terenowych oraz instancji partyjnych. Istnieje pewne niebezpieczeństwo wtórnego pogorszenia warunków pracy. Jako związek zawodowy jesteśmy zaniepokojeni rozbieżnością pomiędzy zadaniami, a środkami na ich realizację. Dynamika zadań w ostatnim okresie jest bowiem podyktowana potrzebami rynku, nie zaś możliwościami i skalą środków służących wykonaniu zadań. Dowodzi tego praktyka bieżącego roku. Jeśli ten stan będzie się utrzymywał, możemy zaprzepaścić dotychczasowy dorobek. Nasza baza wczasowa ma charakter sezonowy. Są to głównie campingi. Szczególnie dotkliwie odczuliśmy limitowanie wczasów w roku bieżącym. Nie kwestionujemy słuszności wprowadzania limitów, jednakże praktyka ta musi być realizowana w sposób rozsądny, z uwzględnieniem możliwości poszczególnych branż. Zamrożenie środków funduszu socjalnego na stałym poziomie miało stymulować zmniejszenie zatrudnienia. Tymczasem realizacja zadań planowych wymaga wzrostu zatrudnienia. Problem ten należy rozwiązać nie poprzez zwiększenie odpisów na fundusz socjalny, ale w drodze powiększania funduszu socjalnego proporcjonalnie do wzrostu zatrudnienia, wszędzie tam, gdzie ma miejsce planowe zwiększenie zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#JaninaSzczupak">Wiceprezes Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy - Jan Ptasiński: Spółdzielczość pracy zwraca szczególną uwagę na problemy bezpieczeństwa i higieny pracy, do jest tym ważniejsze, że spółdzielcze zakłady pracy powstawały niejedno - krotnie w trudnych warunkach, w budynkach zastępczych.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#JaninaSzczupak">Analiza wypadkowości dowodzi, że jedną z głównych przyczyn wypadków jest nieprzestrzeganie elementarnych zasad bhp. Najwyższą wypadkowość odnotowuje się wśród pracowników w wieku 25–39 lat oraz 40–50. Na osoby, których staż pracy wynosi od 4 do 10 lat przypada 32% wypadków ogółem, a w grupie zatrudnionych ze stażem pracy powyżej 11 lat - 27% wypadków ogółem. 60% wypadków zdarza się zatem wśród doświadczonych pracowników. Dlatego też zwracamy szczególną uwagę na skuteczność szkolenia, które obejmuje rocznie 1/4 załóg. Dokładnie znamy sytuację w zakresie bezpieczeństwa i warunków pracy. Zauważyliśmy 195 tys. różnorodnych zagrożeń, których usunięcie wymaga nakładów inwestycyjnych w wysokości 2,500 mln zł. Sprawy te przedstawiliśmy w Komisji Planowania przy omawianiu planu na rok przyszły. Prezydium Komisji Planowania zobowiązało Związek do opracowania i przedstawienia jej realnego programu, uwzględniające go niezbędne potrzeby. Wszystkie wydatki, niezależnie od tego czy inwestycyjne, czy poza inwestycyjne mogą być wykorzystane dla poprawy warunków pracy. Może to również nastąpić w drodze zmian organizacyjno-technicznych. Komisja Planowania akceptowała szereg naszych zamierzeń w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#JaninaSzczupak">Spółdzielczość pracy jest jedynym producentem okularów spawalniczych. Zaspokaja zapotrzebowanie zaledwie w połowie. Postawione przed nią zadania były dwukrotnie wyższe niż możliwości wytwórcze. W tym roku po raz pierwszy zadania te odpowiadają możliwościom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanuszŁukasiak">Poprawa warunków pracy w dużym stopniu zależy od inwestycji kubaturowych, których realizacja przebiega bardzo powoli. Część zamierzeń wykonują brygady budowlane spółdzielni poza limitem. Jednakże w ciągu najbliższych 2–4 lat nie oczekuje się widocznej poprawy. Komisja Planowania wprowadziła kilka pozycji do planu inwestycyjnego na rok przyszły, co ma dla nas szczególne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanuszŁukasiak">Dąży się do zwiększenia skuteczności kontroli przestrzegania zasad bhp. Chodzi o to, by nie była ona sformalizowana.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanuszŁukasiak">W spółdzielni branży metalowej w Siedlcach podjęto próbę wyciszenia pomieszczeń matami. Rozwój bazy stołówkowej ograniczają przepisy sanepidu. Do poprawienia warunków dojazdu do pracy przyczynią się w pewnym stopniu decyzje Komisji Planowania w sprawie przydziału środków transportu dla spółdzielczości inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JanuszŁukasiak">W spółdzielczości pracuje znaczny procent emerytów i kobiet, co obciąża fundusz socjalny. Niektóre sprawy finansowane obecnie z funduszu socjalnego mogłyby być finansowane z funduszu resocjalizacyjnego, na przykład wypoczynek sobotnio-niedzielny inwalidów. W odpisach na fundusz socjalny uwzględniono renty, których jest około 40 tys. Spółdzielczość inwalidów stosuje wiele form, mających na celu poprawę warunków pracy i warunków socjalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbigniewRudnicki">Rangi warunków pracy i socjalnych nie można nie doceniać. One to w istotny sposób rzutują na to, jak drobna wytwórczość wywiąże się z nałożonych na nią zadań. Temat obrad wymaga skojarzenia z głównymi tendencjami w zakresie rozwoju drobnej wytwórczości i usług uspołecznionych oraz nieuspołecznionych w przyszłym 5-leciu. Nastąpić ma zdecydowany wzrost udziału towarów i usług w stosunku do globalnej masy wytworzonej, bez czego nie zostaną zaspokojone potrzeby społeczeństwa. Wymaga on nie tylko unowocześnienia parku maszynowego. Dokona się on także poprzez pracę żywą. Właśnie warunki pracy i warunki socjalno-bytowe muszą stać się magnesem przyciągającym ludzi. Jeśli warunki pracy nie będą oddziaływały średniemu poziomowi krajowemu w danej dziedzinie, to nie można oczekiwać, że znajdą się chętni do pracy. Czy możemy z przekonaniem w oparciu o uzyskane dane, stwierdzić, że uczyniono wszystko, by ułatwić prace załogom i zabezpieczyć życie ludziom? W moim osobistym odczuciu - tak. Tym niemniej bardzo niepokojące są dane dotyczące wypadkowości. Niezależnie od warunków pracy życie człowieka nie może być zagrożone. Wiceprzewodniczący Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy wskazał na wysoki udział w ciężkich wypadkach najbardziej doświadczonych pracowników. Ten stan rzeczy jest nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#ZbigniewRudnicki">Baza socjalno-wypoczynkowa spółdzielczości pracy jest mniej niż skromna. Składa się ona z 142 ośrodków, w tym 130 campingowych. Ale kiedy te ośrodki budowano? Trzeba rozwiązać ten problem, jeśli ma nastąpić rozwój spółdzielczości.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#ZbigniewRudnicki">Spółdzielczość inwalidów na zmodernizowany system finansowo-ekonomiczny. Spółdzielczość ta musi być traktowana specjalnie. Około 75% inwalidów, to ludzie z inwalidztwem nabytym w pracy. Tych ludzi trzeba otaczać największą troską. O ich pracy świadczy ilość znaków jakości i jakość produkcji. Trzeba czynić wszystko, by stworzyć dogodne warunki dla spółdzielczości inwalidów, Sanatoria dla pracowników tej spółdzielczości są budowane od 10 lat Jest to sprawa żenująca.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#ZbigniewRudnicki">Komisja poczuwa się do odpowiedzialności za rozwój spółdzielczości pracy i spółdzielczości inwalidów, rozumie znaczenie dyskutowanych problemów i będzie wspierać na co dzień realne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#ZbigniewRudnicki">Komisja postanowiła opracować opinię i dezyderaty w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#ZbigniewRudnicki">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła i przyjęła odpowiedzi resortów na dezyderaty dotyczące zwiększenia dostaw urządzeń do schładzania mleka oraz rozwoju sieci handlowej w osiedlach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#ZbigniewRudnicki">Komisja uchwaliła dezyderaty w sprawie zaopatrzenia rynku w artykuły do wyposażenia mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#ZbigniewRudnicki">Przewodniczący Komisji poseł Zbigniew Rudnicki (SD) poinformował posłów o piśmie Prezydium Sejmu dotyczącym dyscypliny pracy komisji sejmowych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>