text_structure.xml
30.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 4 maja 1978 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Jana Lesia (PZPR): rozpatrzyła problemy wykorzystania podstawowych maszyn i urządzeń w kopalniach węgla kamiennego oraz metody zapobiegania naturalnym zagrożeniom w górnictwie węglowym.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W obradach uczestniczyli: przedstawiciele Ministerstwa Górnictwa z wiceministrami Bronisławem Podgórskim i Januszem Strzemińskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli, prezes Wyższego Urzędu Górniczego Władysław Naglik, przedstawiciele Urzędu Rady Ministrów i Państwowej Rady Górnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były wyniki wizytacji poselskiej w zakładach przemysłu węglowego, materiały przygotowane przez Ministerstwo Górnictwa oraz wyniki kontroli NIK w kopalniach węgla.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji górnictwa i geologii na temat wykorzystania podstawowych maszyn i urządzeń w kopalniach węgla kamiennego przedstawił poseł Jan Konieczny (PZPR): W czasie wizytacji posłowie zaznajomili się nie tylko z wyposażeniem kopalń w podstawowe maszyny i urządzenia do mechanizacji prac, ale również ze stopniem wykorzystania parku maszynowego. Jak wynika z programu rozwoju górnictwa węglowego, wydobycie węgla ma wzrosnąć z 192,2 mln t w 1978 r. do ok. 208 mln t w 1980 r. i ok. 240 mln ton w 1985 r. Realizacja tego programu wymagać będzie wyposażenia kopalń w nowoczesny, wysoko wydajny sprzęt mechaniczny. W ostatnich 2 latach wiele kopalń otrzymało taki sprzęt, m.in. wydajne kombajny ścianowe i obudowy zmechanizowane. Poprawie wyposażenia technicznego towarzyszy coraz lepsze jego wykorzystanie. Obydwa te czynniki wpływają na wzrost średniego wydobycia węgla.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Przy korzystnych zmianach w wyposażeniu wyrobisk górniczych obserwuje się słabe tempo wykorzystania parku maszyn dołowych. Zahamowanie wzrostu produktywności kompleksów zmechanizowanych, resort górnictwa tłumaczy systematycznym pogarszaniem się warunków eksploatacyjnych, koniecznością lokalizowania kompleksów ścianowych w coraz trudniejszych warunkach górniczo-geologicznych.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Górnictwo będzie musiało coraz częściej sięgać do niżej położonych pokładów, co stwarzać będzie określone trudności eksploatacyjne. Jednakże parametry eksploatacyjne nie zawsze mogły być jedyną podstawą decyzji o instalowaniu obudów zmechanizowanych i urządzeń górniczych. Decyzje te będą musiały coraz częściej brać pod uwagę konieczność zapewnienia górnikom właściwych warunków.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Podkomisja górnictwa i geologii uważa, że wycofywanie zmechanizowanego sprzętu z kopalń dolnośląskich i Rybnickiego Okręgu Węglowego ze względu na trudności eksploatacyjne nie rozwiąże problemu. Członkowie podkomisji zwracają się do pracowników nauki, placówek konstrukcyjno-mechanizacyjnych i resortów o pilne uruchomienie produkcji takiego sprzętu górniczego, który będzie można przystosować do efektywnej i bezpiecznej pracy również w szczególnie trudnych warunkach górniczo-geologicznych. Techniczne wykorzystanie sprzętu w tych warunkach zależy od poprawy jakości maszyn górniczych i stosowania do ich produkcji materiałów wyższej jakości. W czasie wizytacji „Komagu” stwierdzono, że bariera materiałowa jest najważniejszą przyczyną utrudniającą konstrukcję „odchudzonego sprzętu” i maszyn górniczych. Stanowi ona poważną przeszkodę również w doskonaleniu zakupionych już licencji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Istnieją również inne czynniki powodujące niedostateczną produktywność stosowanych obecnie maszyn i urządzeń górniczych. Do najważniejszych z nich należą:</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">- niepełne wykorzystanie technicznych walorów maszyn, wskutek niewłaściwie dobranej technologii;</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">- głównym celem budowy kombajnów 2-kierunkowych było zlikwidowanie biegu jałowego maszyn i w ten sposób podniesienia ich produktywności. Jak wykazuje praktyka, w wielu jednak przypadkach kombajny te nie są wykorzystywane we właściwy sposób;</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">- tolerancja zasięgu stosowanych obudów powoduje pozostawianie półek węglowych, a tym samym straty węgla oraz powstawanie zagrożeń pożarowych;</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">- mimo ciągłego postępu w produkcji i remontach maszyn i urządzeń górniczych, efektywność zainstalowanego w kopalniach sprzętu obniża się na skutek awarii. Najczęściej są to awarie typu górniczego, a wśród nich uszkodzenia przenośników.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Przyczyną jest niedostateczna ilość czasu przeznaczonego na konserwację tych urządzeń;</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">- nadal występują niedobory części zamiennych, co utrudnia utrzymanie w należytym stanie parku maszynowego. Dotyczy to m.in, takich elementów jak: rozdzielaczy hydraulicznych do obudów zmechanizowanych, przyłączy, węży magistralnych oraz różnego rodzaju uszczelek;</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">- zadanie zwiększenia wydobycia węgla wymaga instalacji drogich maszyn i urządzeń, nierzadko importowanych z zagranicy, jednakże zbyt często decydują o tym tylko wskaźniki techniczno-ekonomiczne, za rzadko zaś obiektywna konieczność.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Podkomisja wysuwana następujące propozycje postulatów pod adresem resortu górnictwa:</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">1) stosowanie właściwej technologii tak pod względem doboru maszyn i obudów, jak również przystosowania przodków w kopalniach do użycia nowoczesnych maszyn;</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">2) instalować nowoczesny sprzęt górniczy tam, gdzie wymagają tego warunki eksploatacyjne, by zapewnić bezpieczną pracę załogom górniczymi;</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">3) spowodować poprawę zaopatrzenia w niezbędne ilości i asortyment części zamiennych;</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">4) przyznać priorytet w dostawach materiałów dobrej jakości tym zakładom, których produkcja ma decydujące znaczenie dla realizacji planów górnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji górnictwa i geologii n.t. zapobiegania zagrożeniom naturalnym w górnictwie węgla kamiennego, przedstawił poseł Marian Konieczny (PZPR): Rozwój górnictwa węglowego i systematyczny wzrost wydobycia stwarza konieczność sięgania po coraz trudniejsze złoża i stosowania bardziej nowoczesnego sprzętu. Z kolei trudniejsze warunki geologiczne powodują wzrost zagrożeń naturalnych dla górniczych załóg. Wzrasta potencjalne zagrożenie tąpaniami, wybuchem lub zapaleniem metanu, a także pożarami podziemnymi oraz zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Według oceny resortu, stopień zagrożeń górniczych w kopalniach nie ulegnie w najbliższych latach zmniejszeniu. W statystyce kopalni węgla kamiennego, wypadki spowodowane zagrożeniami naturalnymi stanowią tylko niewielki procent. Są one jednak niebezpieczne, gdyż mogą powodować wypadki zbiorowe, a więc stanowią potencjalne zagrożenie dla większej liczby osób. Zagrożenia naturalne nogą być przyczyną również znacznych strat materialnych: m.in. zniszczone wyrobiska górnicze, maszyny i urządzenia, wysokie koszty akcji ratowniczych. Kierownictwo resortu i Wyższego Urzędu Górniczego zwraca szczególną uwagę na problemy zwalczania zagrożeń naturalnych oraz właściwą działalność profilaktyczną. Zagadnienia bezpieczeństwa i wypadkowości w górnictwie są systematycznie przedmiotem analizy Państwowej Rady Górnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W czasie ostatnich 5 lat, liczba zarejestrowanych tąpnięć z widocznymi skutkami utrzymuje się na tym samym prawie poziomie, a to przede wszystkim w wyniku stosowania przez kopalnie wielu środków zaradczych. Do nich należy przede wszystkim stosowanie obudów zmechanizowanych odpornych na wstrząsy sejsmiczne o dużej energii, których wprowadzenie do kopalń zmniejszyło skutki tąpnięć. Korzystny wpływ wywarły prace naukowe mające na celu opracowanie metod prognozowania tąpań, a zwłaszcza rozbudowa stacji sejsmo-akustycznych i sejsmologicznych, co pozwala na bardziej precyzyjne lokalizowanie ognisk tąpnięć oraz określenie obszarów zagrożonych tąpaniami.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Jak wykazała statystyka, wraz ze zmniejszaniem się liczby przypadków tąpnięć w ścianach, rośnie liczba tąpań w wyrobiskach korytarzowych. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, resort zaczął ostatnio wprowadzać do wyrobisk korytarzowych stalową obudowę o wzmocnionym profilu, tzw. obudowy „V”. Urządzenie to w kilku już przypadkach zapobiegło wypadkom. Jednak rozpowszechnienie tej obudowy uzależnione jest od rozwoju produkcji krajowej, gdyż dotychczasowe dostawy do kopalń opierają się częściowo na elementach importowanych. Kopalnie odczuwają brak zakrętaków mechanicznych, kluczy dynamometrycznych i innego, niezbędnego sprzętu do prawidłowej pracy nowej obudowy.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Zagrożenie metanem ma tendencje wzrostu, toteż podejmuje się różne środki zaradcze, przede wszystkim intensyfikację przewietrzania wyrobisk górniczych i oczyszczania górotworów od metanu. W latach 1975-1977 realizowano w górnictwie program rozbudowy i modernizacji tzw. metanometrii automatycznej. Opracowano i uruchomiono krajową produkcję nowoczesnej aparatury oraz opracowano i wdrożono w kopalniach rozszerzony system zabezpieczeń, polegający na stosowaniu nowoczesnych, automatycznych dyspozytorni. Obecnie dyspozytornie takie pracują w 21 kopalniach, przewiduje się budowę dalszych. Oprócz tego stosowane są urządzenia alarmująco-sygnalizujące i wyłączająco-rejestrujące. Dla indywidualnych pomiarów metanu, kopalnie mają w swej dyspozycji ok. 19 tys. metanomierzy, w tym ok. 7 tys. opartych na nowoczesnych licencjach.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Coraz powszechniejsze stosowanie maszyn urabiających powoduje powstawanie coraz więcej pyłu węglowego. W celu zwalczania zagrożenia pyłowego opracowano już wiele metod. Oprócz prostych sposobów intensywnego zraszania, stosuje się środki chemiczne lub zwilżacze pyłu węglowego (typu CABO), zwiększające znacznie skuteczność urządzeń zraszających. Opracowano też przyrząd do szybkiego pomiaru zawartości pyłu kamiennego oraz nowoczesną metodę pomiarów zapylenia powietrza. Rozszerzono zakres stosowania przeciwwybuchowych zapór wodnych, jednakże postęp w tej dziedzinie ogranicza brak odpowiednich pojemników. Mimo znacznych osiągnięć, postęp w zwalczaniu zagrożenia pyłowego jest niezadowalający i konieczne jest podejmowanie dalszych środków.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Pożary podziemne stanowią nadal poważne zagrożenia. Ich liczba wprawdzie zmalała w ostatnim roku, ale konieczna jest pełna realizacja programu mającego na celu ich eliminację. Program przewiduje usprawnienie metod i technologii eksploatacji oraz sposobów i środków wczesnego wykrywania procesów powodujących samozapalenie się węgla.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">W zwalczaniu zagrożeń naturalnych w kopalniach osiągnięto istotny postęp, jednak konieczne jest eliminowanie występujących jeszcze nieprawidłowości w eksploatacji pokładów. Zwłaszcza niezbędne jest lepsze zaopatrzenie górnictwa w stalowe obudowy chodnikowe o wzmocnionym profilu wraz z potrzebnymi akcesoriami i sprzętem, oraz przyśpieszenie prac nad wdrożeniem stalowej obudowy prostokątnej dla chodników przyścianowych. W celu zwalczania zagrożenia metanowego i pyłowego trzeba intensyfikować prace badawcze nad wczesnym rozpoznaniem zagrożenia metanowego oraz opracować bardziej skuteczne metody prognozowania. Istnieje potrzeba lepszego wykorzystania urządzeń automatycznych i zraszających. Trzeba też przyśpieszyć próby urządzenia zraszającego skonstruowanego w kopalni doświadczalnej „Barbara” i w razie dobrych rezultatów - zapewnić jego rozpowszechnienie.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarceliFaska">Niezbędny jest postęp w organizacji pracy. Obecny sposób ewidencji w kopalniach nie sprzyja przeprowadzeniu właściwych analiz. Na ogół każda kopalnia stosuje różną dokumentację, co oczywiście nie daje możliwości porównań i wyciągnięcia właściwych wniosków. Co resort górnictwa zamierza zrobić, aby zapewnić dalszy postęp organizacyjny w kopalniach węgla kamiennego?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RyszardNajsznerski">Wiele uwagi poświęcono w materiałach sprawie wykorzystania maszyn i urządzeń w kopalniach węgla kamiennego. Również podkomisja górnictwa i geologii poświęciła tym problemom wiele miejsca. W czasie wizytacji mieliśmy okazję przekonać się, jak ważnym krokiem naprzód było zorganizowanie centralnej stacji remontów maszyn i urządzeń. Przyjęto słuszny, prawidłowy kierunek rozwoju produkcji maszyn górniczych. I ten kierunek powinno się nadal rozwijać, aby dobrze wykorzystać istniejące możliwości zaopatrzenia górnictwa, a równocześnie rozwijać eksport. Mamy w produkcji maszyn i urządzeń górniczych bardzo dobre wyniki. Aby je w pełni zdyskontować, resort górnictwa w kooperacji z przemysłem maszynowym powinien zapewnić właściwe warunki do dalszego postępu w konstrukcji urządzeń górniczych, który hamowany jest m.in. przez brak łożysk oraz elementów elektroniki. W tej sprawie trzeba jeszcze raz wrócić do wniosków, które zgłosiliśmy w dyskusji nad sprawami kooperacji przemysłowej.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#RyszardNajsznerski">Pozytywnym zjawiskiem jest to, że resort górnictwa dokonał wyboru obudów i innych urządzeń i przystąpił do ich udoskonalenia. Negatywnym zjawiskiem jest natomiast brak maszyn do mechanizacji prac w pokładach zlokalizowanych pod kątem 35°. Urządzenia takie potrzebne są zarówno w kopalniach Dolnego jak i Górnego Śląska.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#RyszardNajsznerski">Wyższy Urząd Górniczy poświęca wiele uwagi sprawom bezpieczeństwa pracy i zapobiegania zagrożeniom w kopalniach. Na podkreślenie zasługują osiągnięcia w dziedzinie prognozowania i zabezpieczenia załóg górniczych przed zagrożeniami. W dyskusji nad sprawami zagrożeń, posłowie zwracali uwagę na zbyt mały postęp w zwalczaniu szkodliwych dla zdrowia pyłów węglowych. Częściej natomiast podejmuje się działania nad eliminowaniem i zwalczaniem tąpań i pożarów. Pyły węglowe powodują wiele schorzeń i konieczne jest podjęcie produkcji nowoczesnych urządzeń unieszkodliwiających pyły. Rozwiązania takie widzieliśmy w kopalni „Barbara”. W górnictwie trzeba będzie coraz częściej pracować na większych głębokościach, należy więc liczyć się z zagrożeniami, jakie stwarzać będzie wysoka temperatura. Są różne koncepcje, spośród których należy wybrać najlepszy sposób przeciwdziałania tym zagrożeniom. Warto rozważyć tzw. metodę wentylacyjną, być może okaże się ona skuteczna.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#RyszardNajsznerski">Innym pilnym problemem jest zapewnienie szybkiego wdrażania do produkcji nowoczesnych rozwiązań. Zdarzają się jednak wypadki, że trafia do produkcji rzecz niedopracowana. Dlatego też trzeba zwiększyć dbałość o wykonywanie prototypów, przeprowadzanie niezbędnych prób, poprawki konstrukcyjne etc. zanim uruchomi się produkcję seryjną.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanLeś">Nie uzyskaliśmy pełnej odpowiedzi na pytanie o skuteczne środki poprawy bez awaryjności maszyn i urządzeń górniczych oraz z dostawą części zamiennych. Problemy te powtarzają się niemal na wszystkich posiedzeniach naszej Komisji. Awarie powodują duże straty ekonomiczne i społeczne i dlatego resort górnictwa powinien poświęcić więcej uwagi, by zapewnić faktyczną poprawę w tej dziedzinie. Druga sprawa - to wykorzystanie maszyn i urządzeń w kopalniach i związana z tym statystyka. Czy potrafimy na bieżąco odpowiedzieć, ile mamy urządzeń górniczych, zwłaszcza obudów zmechanizowanych, ile wydobywamy przy ich pomocy węgla i jakie są rezultaty stosowania urządzeń technicznych i mechanicznych? Brak jest też pełnego rozeznania wytrzymałości tych urządzeń. Co resort zamierza uczynić, aby zapewnić rzetelne dane w tym zakresie, a nie ograniczać się tylko do wyrywkowych?</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanLeś">Wyższy Urząd Górniczy poświęca wiele uwagi sprawom prognozowania zagrożeń, ale nam chodzi również o większą troskę o lepsze poznanie mechanizmu wstrząsów i stosowania urządzeń odpylających. Jak w praktyce działają te urządzenia i czy są w pełni przestrzegana przepisy ich obsługi?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#TadeuszGąsiorek">Ważnym zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej konserwacji i remontów maszyn górniczych. Zaniedbania konserwacji zmuszają do przyśpieszenia remontów, a to z kolei pogłębia znane już trudności z brakiem części zamiennych. Czy resort górnictwa docenia należycie problem bieżącej konserwacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ZenonKomorowski">Istotnym problemem jest zaopatrzenie w części zamienne. Awarie urządzeń powodują stały wzrost zapotrzebowania na części, a jednocześnie wpływają na zmniejszenie wydobycia węgla. Zdarzają się np. przypadki, że na skutek awarii płuczki, zakłady otrzymują gorszy jakościowo węgiel, a nie zawsze ich urządzenia są przystosowane do spalania np. miału. Dlatego też pilną potrzebą jest zmniejszenie stopnia awaryjności w kopalniach węgla kamiennego. Skutki tych awarii odczuwają nie tylko pracownicy zakładów górniczych, ale również odbiorcy węgla.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WacławCzachórski">Państwowa Rada Górnictwa doceniając problem zagrożeń, a zwłaszcza coraz groźniejszych dla zdrowia ludzkiego pyłów węglowych, przygotowała odpowiednie materiały na posiedzenie Rady Ministrów, która ma podjąć uchwałę w sprawie zagrożeń górniczych. W planie pracy Państwowej Rady Górnictwa jest również efektywność wykorzystania potencjału naukowo-technicznego. Chodzi przede wszystkim o sprawdzenie, w jakim stopniu zapewniono zasadę wyprzedzania prac górniczych - badaniami naukowo-technicznymi. Ważnym zagadnieniem jest zapewnienie górnictwu odpowiednich urządzeń mechanicznych. Wyposażenie w nowoczesny sprzęt powinno iść w parze z należytym wykorzystaniem maszyn i urządzeń. Przejście na 4-brygadowy system wymagać będzie lepszego wykorzystania maszyn i urządzeń górniczych. Nie można pozwolić na przestoje, toteż trzeba dołożyć wysiłków, by zabezpieczyć maszyny w części zamienne. Ważnym zadaniem w zwalczaniu zagrożeń jest również zwiększenie bezpieczeństwa maszyn, co pozwoli ograniczyć wypadki przy ich obsłudze. Przykładem mogą być obudowy zmechanizowane, które wpłynęły na obniżenie liczby wypadków na ścianach. Natomiast w dalszym ciągu za dużo jest wypadków przy obsłudze innych ciężkich maszyn górniczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BronisławPodgórski">W naszych kopalniach obowiązuje jednakowy schemat organizacji pracy. To jest główna wytyczna działania dla kierownika robót górniczych. Nie zawsze jednak można w praktyce zastosować wzorcowy program. Załoga górnicza musi bowiem często dostosować się do aktualnych warunków eksploatacyjnych, by uzyskać jak najlepsze wyniki wydobycia. Takie korekty przeprowadza zazwyczaj kierownictwo dozoru technicznego np. sztygar.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BronisławPodgórski">Pylica, to jeden z najtrudniejszych problemów. Zajmujemy się od dawna środkami do zwalczanie pyłu. Przykładem mogą być środki powierzchniowo czynne powodujące zatrzymanie pyłów węglowych. Zraszanie nie zawsze bowiem zdaje egzamin. Badamy inne sposoby, jak np. stosowanie lakierów przylepnych oraz środków do zobojętnienia pyłów. Stosuje się też maski, lecz praca w nich jest uciążliwa i górnicy niechętnie korzystają z tego sprzętu.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#BronisławPodgórski">Aby rozwiązać problem części zamiennych dążymy do typizacji urządzeń. Mieliśmy np. w eksploatacji 33 obudowy różnych typów a obecnie zostało - 19. Chcemy zmniejszyć ich liczbę do 9, co ułatwi nam eksploatację tych maszyn, zapewni części zamienne, których i tak produkujemy więcej niż w innych krajach. Problem części zamiennych chcemy również rozwiązać w kooperacji z Węgrami i Związkiem Radzieckim. W grudniu ub. roku resort górnictwa przeprowadził spis wszystkich obudów zmechanizowanych. Obecnie mamy aktualną informację, ile jest tych urządzeń, jaka jest ich wydajność, ile obudów pracuje, a ile jest w remoncie.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#BronisławPodgórski">Warto jednak pamiętać, że maszyny górnicze pracują w nietypowych warunkach w zależności od złóż geologicznych i kształtowania się poszczególnych wyrobisk. Stwarza to określone trudności w ich eksploatacji, a także większe niż w innych gałęziach produkcji potrzeby remontowe. Na każdej zmianie ślusarze i mechanicy, a zwłaszcza elektrycy badają, które zespoły wymagają wymiany. Nie tylko konserwacja maszyn i urządzeń odgrywa ważną rolę, trzeba również zapewnić właściwą obsługę nowoczesnym urządzeniom.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#BronisławPodgórski">Pod koniec listopada ub. roku na składowiskach było ok. 4mln ton węgla. Staraliśmy się usprawnić transport kolejowy, lepiej wykorzystać transport wodny i samochodowy do rozwiezienia węgla. Do końca obecnego półrocza pragniemy jeszcze zmniejszyć zapasy na składowiskach.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#BronisławPodgórski">W miarę jak wchodzimy w coraz głębiej położone pokłady węgla natura stawia nam coraz większe przeszkody. Zwiększa to nasze wymagania w stosunku do nauki. Musi ona opracowywać skuteczne, a równocześnie bezpieczne i możliwie tanie metody eksploatacji.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#BronisławPodgórski">Dużo już zrobiono jeśli idzie o wprowadzanie nowoczesnej techniki do podziemi kopalń. Wprowadzamy ciężkie obudowy zmechanizowane, których produkcję rozwijamy w kraju. W tym roku zabezpieczymy w 100% zapotrzebowanie kopalń na te urządzenia.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#BronisławPodgórski">Podstawowym warunkiem lepszego wykorzystania maszyn i urządzeń w kopalniach jest podniesienie kultury technicznej załóg. Trzeba tak eksploatować maszyny, aby nie psuły się, aby pracowały jak najdłużej.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#BronisławPodgórski">Wiceminister górnictwa Janusz Strzemiński omówił problemy zaopatrzenia w części zamienne do ma szyn górniczych, podkreślając, że resort czyni duże wysiłki, aby pokonać trudności. Produkcja maszyn górniczych rośnie o kilkanaście procent rocznie, podczas gdy zapotrzebowanie na części zamienne 30–60%. Rozwiązywany jest w zasadzie problem produkcji i dostaw części do automatycznych linii hydrauliki górniczej; gorzej przedstawia się sprawa zaopatrzenia w części do maszyn importowanych. Toteż obecnie w zakładach naprawczych resortu górnictwa podejmuje się produkcję części także do maszyn importowanych.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#BronisławPodgórski">Są trudności z właściwą dystrybucją i regeneracją części zamiennych. Zakłady naprawcze chętniej instalują nowe części i podzespoły, niechętnie regenerują stare. Były przypadki składania remontowanego silnika całkowicie z nowych części i elementów. Tym zjawiskom resort stara się przeciwdziałać.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#BronisławPodgórski">Mówiąc o przyczynach awarii maszyn i urządzeń, wiceminister Strzemiński poinformował, że resort górnictwa od kilku lat prowadzi dokładną statystykę awarii maszyn, których postój trwał więcej niż 30 min. Ze statystyki tej wynika, że liczba awarii ma w górnictwie tendencję spadkową. Do głównych przyczyn postojów maszyn i urządzeń należą awarie instalacji elektrycznej. Konstrukcja maszyn górniczych poszła w ostatnich latach bardzo naprzód, dostarczane fabrykom instalacje elektryczne, w tym również silniki, nie zmieniły się od 10 lat. Nowoczesna konstrukcja maszyn wymaga też stosowania nowoczesnych materiałów. Resort górnictwa ma stałe kontakty ze Zjednoczeniem Hutnictwa Żelaza i Stali. Współpraca ta pozwala zaopatrzyć fabryki maszyn górniczych w materiały hutnicze coraz wyższej jakości. Pozwala to „odchudzić” maszyny, podnieść ich jakość i walory eksploatacyjne.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#BronisławPodgórski">W tym roku kopalnie otrzymają 164 komplety obudów zmechanizowanych, w tym również część z importu. Bliski rozwiązania jest problem mechanizacji ścian o nachyleniu do 35°. W 1979 r. na podstawie prób prowadzonych z obudowami produkcji krajowej i zagranicznej m.in. w kopalniach „Knurów”, „Sosnowiec” i „Gliwice” zostaną wytypowane optymalne zespoły mechanizujące prace ścianowe.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#BronisławPodgórski">Ściany o nachyleniu większym niż 35° powinny być całkowicie zautomatyzowane, a węgiel wybierany z nich bez udziału ludzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WładysławNaglik">Duża liczba awarii maszyn i urządzeń, opóźnienia w dostawach wagonów, powodują powstanie zaległości w pracy. Konsekwencją jest pośpiech, dążenie górników do nadrobienia opóźnień niejednokrotnie kosztem obniżenia bezpieczeństwa pracy. Obserwuje się pogorszenie dyscypliny technologicznej wśród górników i dozoru. W 1977 r. inspektorzy WUG spowodowali w 7 tys. wypadków wstrzymanie robót i maszyn na skutek pracy niezgodnej z przepisami. Nie znaczy to, że przepisy są nienaruszalne, że nie można zmienić przepisów anachronicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarianBubak">Kontrole NIK wykazały, że stopień wykorzystania maszyn i urządzeń górniczych zależy nie tylko od ich doboru i stosowanej technologii, ale także organizacji pracy w kopalniach. Są, wprawdzie coraz rzadsze już, przypadki, że maszyny i urządzanie w odległych przodkach węglowych wykorzystuje się zaledwie 5 czy 5,5 godz. NIK nie może proponować modeli organizacji pracy, ale wnioski z kontroli powinny służyć wypracowaniu takiego modelu. NIK proponuje zaostrzenie dyscypliny w prowadzeniu dokumentów charakteryzujących wykorzystanie czasu pracy maszyn i urządzeń górniczych.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanLeś">Trzeba podkreślić postęp dokonany przez resort górnictwa w ostatnich latach we wprowadzaniu nowoczesnej techniki do podziemi kopalń. Za to należą się mu słowa uznania i podziękowania. Przyniosło to bowiem wzrost wydobycia i poprawę bezpieczeństwa górniczej pracy, sprawiło, że praca górnicza stała się lżejsza. Oprócz tej pozytywnej oceny trzeba zwrócić uwagę na niepełne jeszcze wykorzystanie nowoczesnej techniki.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JanLeś">Te nowoczesne, drogie maszyny wstawia się w anachroniczny system organizacyjny. Przez lata wykształcił się w górnictwie system dwóch zmian produkcyjnych i trzeciej przeznaczonej na remonty i przesuwanie maszyn i urządzeń. Dziś przy zastosowaniu obudów zmechanizowanych taki system traci sens. Stąd też wielkie znaczenie wprowadzanego w górnictwie stopniowo 4-brygadowego systemu pracy, który Związek Zawodowy Górników postulował już w latach pięćdziesiątych. System 4-brygadowy daje lepsze wykorzystanie maszyn i urządzeń górniczych, większą wydajność, a równocześnie zapewnia górnikom lepsze warunki pracy i godziwe zarobki.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#JanLeś">Ważny problem, to również zapewnienie odpowiednich urządzeń kontrolnych oraz narzędzi i urządzeń do remontów i konserwacji maszyn pracujących na dole. Młotek i obcęgi już nie wystarczą. Zdarzają się poważne awarie maszyn, ale największą bolączką górnictwa są małe awarie powodujące 15 minutowe, a nawet krótsze przestoje kombajnów i innych urządzeń. Można by ich uniknąć, gdyby na bieżąco badany był stan i stopień zużycia poszczególnych elementów maszyn. Resort oraz przedstawiciele nauki i zaplecza technicznego górnictwa powinny się zastanowić w jakie urządzenia i narzędzia należy wyposażyć obsługę maszyn górniczych. Trzeba też zastanowić się nad metodami podniesienia kultury technicznej załóg górniczych. Należy dokonywać systematycznych przeglądów maszyn i urządzeń, a nie dopiero wówczas, gdy zdarzy się awaria. Sprawą wykorzystania maszyn i urządzeń musi się na co dzień interesować dyrektor każdej kopalni. Wymaga to operacyjnej bieżącej kontroli.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#JanLeś">Trzeba wreszcie właściwie przygotowywać kadrę dla tej nowoczesnej techniki. Musi to znaleźć odbicie w programach zasadniczych szkół górniczych. Trzeba uczyć młodzież obsługi, konserwacji i napraw maszyn.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#JanLeś">Mówiąc o problemach bezpieczeństwa pracy górniczej, poseł Leś zwrócił uwagę, że nasza nauka ma bardzo duże osiągnięcia w sferze rozwiązań perspektywicznych, mniej zaś uwagi poświęca problemom bieżącej eksploatacji. Naukowcy nasi powinni więcej przebywać na terenie zakładów górniczych, badać bieżące potrzeby kopalń.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#JanLeś">Poseł Leś zaproponował, aby na podstawie wizytacji poselskiej, przedstawionych Komisji materiałów, dokumentów oraz dyskusji, opracować opinię skierowaną pod adresem resortu górnictwa.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>