text_structure.xml 36.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 11 października 1977 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Jana Lesia (PZPR) rozpatrzała:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- perspektywy rozwoju energetyki jądrowej w Polsce do 1990 r.;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- rządowy projekt ustawy o zmianie prawa górniczego;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- odpowiedzi na dezyderaty i opinie komisji;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">- plan pracy do września 1973 r.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Sejmowych Komisji: Administracji Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska; Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych; Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa; Prac Ustawodawczych, przedstawiciele Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej z wiceministrem Janem Felickim, Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych z wiceministrem Marianem Nawrotem, wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Mieczysław Piątek, przewodniczący Państwowej Rady Górniczej Jan Kucharczyk, prezes Centralnego Urzędu Geologii Zdzisław Dembowski oraz przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Najwyższej Izby Kontroli i Ministerstw: Finansów, Górnictwa, Hutnictwa, Komunikacji, Przemysłu Chemicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Podstawą dyskusji nad perspektywami rozwoju energetyki jądrowej w Polsce do 1990 r. była informacja opracowana przez Ministerstwo Energetyki i Energii Atomowej, którą omówił wiceminister energetyki - Jan Felicki. Jak wynika z tej informacji, w związku ze stałym wzrostem zapotrzebowania na paliwa i energię krajów socjalistycznych, uznano za ekonomicznie uzasadnione równoważenie bilansu paliwowo-energetycznego produkcją energii w oparciu o paliwa jądrowe. Przewiduje się znaczne przyspieszenie rozwoju energetyki jądrowej po roku 1980.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Realizując te postanowienia Prezydium Rządu zobowiązało resort energetyki i energii atomowej do opracowania program budowy elektrowni jądrowych, zakładając, że do roku 1990 wyprodukuje się w tych elektrowniach ok. 8500 MgW energii.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Harmonogram uruchomień bloków jądrowych w ramach powyższego programu zakłada oddanie w 1984 r. pierwszego bloku elektrowni w Żarnowcu, a w roku 1989 dalszej elektrowni, która ma być zlokalizowana na Kujawach. Program ten realizowany będzie w oparciu o maszyny i urządzenia ze Związku Radzieckiego, część urządzeń w asortymencie uzgodnionym w ramach RWPG, będzie produkowana w kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Wiceminister Jan Felicki stwierdził, że pomimo znacznych zasobów węgla kamiennego i brunatnego, w dalszej perspektywie Polska nie może obejść się bez energetyki jądrowej. Planuje się, że w roku 2000 moc krajowych elektrowni jądrowych wynosić będzie około 23 tys. MgW, ok. 8500 MgW powinno się uzyskać do 1990 r. Uzyskanie tych wielkości uzależnione jest od zapewnienia terminowych dostaw surowców i urządzeń w ramach umów zawartych z krajami RWPG.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Potrzeba rozwoju energetyki jądrowej w naszym kraju wiąże się również z ograniczonymi możliwościami technicznymi wzrostu wydobycia węgla kamiennego i trudnościami transportowymi. Trzeba też zmniejszać zużycie paliw płynnych na cele energetyczne, przede wszystkim ze względu na wzrost cen światowych oraz coraz większe zużycie tych paliw w transporcie i motoryzacji. Udział kosztów paliwa jądrowego w globalnych kosztach wytwarzania energii elektrycznej jest najniższy w porównaniu z innymi paliwami. Energetyka jądrowa umożliwia również lepsze rozwiązanie problemów ochrony środowiska i opanowywanie nowej techniki. Opanowanie nowej techniki polegać będzie nie tylko na wdrożeniu w przyszłości bloków energetycznych wysokiej mocy (1.000-1.600 MW), ale także na zastosowaniu reaktorów jądrowych jako źródła ciepła w złożonych technologiach chemiczno-energetycznych, tak ważnych dla gospodarki kraju, jak np. upłynnianie węgla. Wiceminister Falicki omówił na życzenie posłów, sytuację energetyczną w kraju w okresie XII kw.br. oraz przygotowanie energetyki do nadchodzącego szczytu jesienno-zimowego.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Szacuje się, że wprowadzenie czasu letniego spowodowało obniżenie zapotrzebowania na energię elektryczną w lipcu br. o ok. 1100 W, a w czerwcu br. 1000 MW. Począwszy od m-ca sierpnia zanotowano wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną i tak w sierpniu zapotrzebowanie to było większe o 430 MW w stosunku do analogicznego okresu roku ub., a we wrześniu o ponad 1000 MW. Podstawową przyczyną tego, obok wzrostu produkcji, było ogrzewanie elektrycznością pomieszczeń oraz zwiększony pobór energii przez rolnictwo dla suszenia ziarna i pasz.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W celu ograniczenia zużycia energii elektrycznej rozpoczęto wcześniej niż w latach ubiegłych sezon ciepłowniczy. Deficyt energii elektrycznej powodował okresowe wyłączanie niektórych odbiorców, zwłaszcza najbardziej energochłonnych.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Dla poprawy bilansu mocy i energii elektrycznej w okresie Ⅳ kw. 1977 r. - I kw. 1978 r. podjęto szereg działań, które mają na celu m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">- zrealizowanie w planowanym terminie inwestycji energetycznych, co pozwoli uzyskać przyrost mocy w b.r. o 1400 MW w elektrowniach oraz 420 MW i 1008 Gcal/h w elektrociepłowniach;</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">- zakończenie w październiku kampanii remontowej w elektrowniach;</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">- utrzymanie wysokiej dyspozycyjności urządzeń elektrowni i sieci;</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">- odpowiednio wczesne zgromadzenie zapasów węgla kamiennego;</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">- maksymalne wykorzystanie elektrowni pracujących na węglu brunatnym;</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">- wykorzystanie bloków olejowych w elektrowni Pątów II w okresach szczytowego obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Na podstawie analizy zapotrzebowania kraju na energię elektryczną przy uwzględnieniu dalszej racjonalizacji zużycia energii i mocy elektrycznej ocenia się, że produkcja w roku bieżącym wyniesie blisko 110 mld kWh, o 1 mld KWh poniżej wielkości przewidywanej planem na 1977 r. W przypadku niedoboru konieczne będą okresowe wyłączanie odbiorców najbardziej energochłonnych, a w uzasadnionych przypadkach także innych przemysłów wg ustalonego grafiku wyłączeń. Wyłączenia nie będą dotyczyły ludności.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Koreferat podkomisji na temat perspektyw rozwoju energetyki jądrowej w Polsce przedstawił poseł Jan Kubit (PZPR): Zakładany rozwój energetyki do 1990 r. i prognozy do roku 2000 opierają się na przewidywanym zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Średni wzrost rocznego zużycia energii w latach 1971-1975 wyniósł 8,4 proc., w latach 1976 r. - 1985 wyniesie 7 proc. a na lata 1986-2000 szacuje się od 6 do 6,6 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Według decyzji Prezydium Rządu w sprawie kierunków wykorzystania energii atomowej w gospodarce narodowej przyjęto, że do roku 1990 uruchomione zostaną elektrownie jądrowe o łącznej mocy 8.500 MW. Dla odpowiednich resortów sprecyzowane zostały zadania dotyczące rozwoju produkcji urządzeń specjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W latach 1974-76 resort energetyki zainicjował wystąpienia do odpowiednich organów w sprawie ostatecznego uzgodnienia programu rozwoju energetyki jądrowej i produkcji urządzeń dla elektrowni jądrowych. Uzgodnienia te jednak nie wyszły dotąd poza fazę wstępną.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Występują opóźnienia w realizacji przez stronę polską umów zawartych w ramach zobowiązań kooperacyjnych między krajami RWPG, ograniczane są również importowe dostawy kooperacyjne. Konieczne jest zwłaszcza przyśpieszenie decyzji w sprawie dostaw dalszych bloków dla elektrowni jądrowej w Żarnowcu.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">W końcowych wnioskach poseł Kubit zwrócił uwagę na konieczność:</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">- przeprowadzenia analizy ekonomicznej dla dokonania wyboru struktury paliwowej energetyki do 1990 r. z rozważeniem realnych wielkości i terminów importu siłowni jądrowych;</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">- wzmożenie prac geologicznych nad rozpoznaniem i udokumentowaniem złóż węgla brunatnego, w celu określenia ekonomicznie uzasadnionych wielkości jego wydobycia dla rozwoju produkcji energii elektrycznej;</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">- ostateczne zweryfikowanie i zatwierdzenie programu rozwoju energetyki jądrowej do roku 1990 i na lata następne w oparciu o skonkretyzowaną bazę paliwową;</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">- opracowanie i zatwierdzenie programu rozwoju produkcji specjalistycznych urządzeń dla potrzeb elektrowni atomowych;</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- zapewnienie terminowych dostaw importowanych urządzeń i bloków energetycznych z równoczesnym przyspieszeniem naszej produkcji eksportowej urządzeń specjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Poseł wskazał również na potrzebę otwarcia dyskusji n.t. ochrony środowiska naturalnego przed odpadami radioaktywnymi.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarianKonieczny">Okazuje się, że reaktory, które mamy instalować w naszych elektrowniach atomowych są obecnie już przestarzałe technicznie; czy decyzje w sprawie importu właśnie tych typów reaktorów były słuszne? Problem jest o tyle ważny, że nie tylko w tej dziedzinie kupujemy przestarzałe licencje, opóźnia to wyrównywanie poziomu technicznego naszej produkcji w stosunku do osiągnięć światowych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarianKonieczny">W przedstawionych materiałach nic nie mówiono na temat możliwości wykorzystania energii słonecznej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarianKonieczny">W związku z niedoborem mocy energetycznej stosuje się w okresach szczytu wyłączenia, które dotyczą przede wszystkim przemysłu. Przemysł ponosi z tego tytułu ogromne straty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZofiaŁęgowik">Komisja od dawna nie zajmowała się problemem wykorzystania energii jądrowej dla potrzeb energetyki. Stąd też ocena przedstawionego w tym zakresie programu napotyka na szczególne trudności. Można jednak stwierdzić, iż przedstawiony przez resort program rozwoju energetyki atomowej potraktowany został kompleksowo z uwzględnieniem problematyki badawczej, poszukiwania surowców oraz realizacji konkretnych zamierzeń inwestycyjnych. W programie zabrakło natomiast informacji dotyczącej przygotowania przyszłej kadry na potrzeby energetyki jądrowej. Pewne zastrzeżenia budzi również fakt, iż przyjęty w zakresie rozwoju energetyki jądrowej wariant minimum zawiera pewne luki i zagrożenia realizacyjne. Uzasadnione wydają się zgłaszane przez posłów zastrzeżenia, co do nowoczesności reaktora 440 MgW w oparciu o który powstanie elektrownia atomowa w Żarnowcu. Zbyt marginesowo potraktowano w materiałach resortu problem przygotowania technologicznego, organizacyjnego i materiałowego do realizacji inwestycji w zakresie energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZofiaŁęgowik">Dokonując rachunku ekonomicznego co do opłacalności elektrociepłowni jądrowych należy pamiętać o uwzględnieniu po stronie kosztów ochrony środowiska przed odpadami radioaktywnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#FranciszekGrolewski">W ub. roku gospodarka nasza dotkliwie odczuła niedobór energii, elektrycznej w okresie szczytu. Podjęto wówczas szereg doraźnych działań mających na celu zminimalizowanie strat wynikających z deficytu mocy. Problem ten powrócił niestety w roku bież. Niektóre przedsiębiorstwa już obecnie (choć październik nie jest jeszcze okresem szczytu energetycznego) ograniczają produkcję o ok. 40 proc. Szczególnie drastycznie przedstawia się sytuacja w przedsiębiorstwach, które produkują towary na licencji objętej samospłatą. Wydaje się, iż należałoby uruchomić wszystkie możliwe rezerwy mocy w celu ograniczenia strat wynikających stąd dla gospodarki narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#CzesławMądry">Czy dokonywane są szacunki strat powstających w gospodarce rolnej w wyniku okresowego wyłączania prądu na wsi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WitoldMożdżyński">Rozwój energetyki jądrowej przyczyni się do powstania nowych problemów społecznych, w tym m.in. problemu ochrony środowiska w aspekcie składowania i utylizacji odpadów radioaktywnych. Problem ten zaledwie zasygnalizowano w przedstawionych materiałach nie precyzując jakie konkretne rozwiązania zostaną przyjęte w celu wyeliminowania niebezpieczeństwa wynikającego ze składowania odpadów radioaktywnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WładysławOchota">Czy w roku bieżącym przewiduje się ograniczenie dostaw węgla dla elektrowni przemysłowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarianNawrot">Polska uczestniczy aktywnie w pracach RWPG dotyczących rozwoju energii atomowej. Powołano międzynarodową komisję, która jednakże nie podjęła ostatecznych decyzji ze względu na trudności z ustaleniem ostatecznego podziału pracy pomiędzy poszczególnych partnerów. Polska zgłosiła gotowość podjęcia we własnym zakresie produkcji szeregu urządzeń związanych z energetyką jądrową, m.in. stabilizatorów ciśnienia, wymienników ciepła, kompletnych maszynowni i urządzeń do transportu technologicznego. Przypuszcza się, iż Komisja zakończy pracę w połowie 1978 r. Wtedy również rozstrzygnie się ostatecznie problem udziału naszego kraju w pracach na rzecz rozwoju energetyki jądrowej w ramach RWPG. Na razie podtrzymujemy nasze propozycje, co do produkcji i dostaw wymienionych maszyn i urządzeń. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, iż dostawy te nie zrekompensują kosztów importu maszyn i paliw niezbędnych dla rozwijania energetyki jądrowej. Przemysł maszynowy włączy się aktywnie do rozwoju energetyki atomowej pod warunkiem uzyskania ostatecznego projektu elektrowni atomowej o optymalnej dla gospodarki narodowej mocy. Przed uzyskaniem takiego projektu nie może być mowy o podjęciu konkretnych zamierzeń produkcyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TadeuszMuszkiet">Analizując strukturę produkcji paliw w skali naszego kraju można mieć wątpliwości, czy planowane wielkości wydobycia węgla brunatnego jako paliwa energetycznego nie są za małe. Węgiel brunatny występuje często w małych złożach, których eksploatacja pozornie wydaje się nieopłacalna. Zważywszy jednak na napięty w naszym kraju bilans paliwowo-energetyczny, należałoby zastanowić się nad wykorzystaniem tych złóż, choćby dla celów lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#TadeuszMuszkiet">Rozwój energetyki atomowej jest w warunkach naszej gospodarki koniecznością. Począwszy od drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych nasza energetyka, bez wsparcia energii atomowej, nie sprostałaby rosnącym zadaniom gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#TadeuszMuszkiet">Należy już obecnie myśleć o wykorzystaniu i upowszechnieniu energii słonecznej. Problem wykorzystania tej energii uzyskał ogromną rangę w skali światowej. W naszych warunkach geograficznych i klimatycznych możliwe będzie wykorzystanie energii słonecznej do celów ogrzewnictwa i pozyskiwania ciepłej wody gospodarczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanFelicki">W okręgu konińskim wytworzyła się niezwykle skomplikowana sytuacja w związku z niewykonaniem planu zdejmowania nakładów. Trudności te wynikają z nadmiernej ilości opadów, które uniemożliwiły pracę urządzeń nieprzystosowanych do podmokłych gruntów. Podejmuje się energiczne działania mające na celu odwodnienie terenów zagłębia konińskiego. Mimo występujących napięć i trudności plan wydobycia węgla w Zagłębiu Konińskim jest realizowany na razie bez opóźnień. Być może uda się również zrealizować planowane wydobycie w miesiącach jesienno-zimowych. Zadecydują o tym warunki klimatyczne, a przede wszystkim poziom opadów jesiennych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanFelicki">Konieczność wyłączeń energii elektrycznej dla przemysłu wynika z niedoboru mocy w okresie szczytu energetycznego. Cała istota tego problemu polega właśnie na tym, iż krajowa sieć energetyczna nie posiada rezerw na okres szczytu. W tym roku podobnie, jak i w roku ubiegłym przewiduje się znaczny deficyt mocy. Ujemne skutki tego stanu rzeczy dla gospodarki narodowej są w miarę możliwości zmniejszane poprzez planowanie wyłączeń z poszczególnymi resortami: resorty ustalają kolejność wyłączeń uwzględniając doniosłość zadań produkcyjnych realizowanych przez poszczególne przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanFelicki">Pewne rezerwy mocy tkwią w elektrowniach przemysłowych. Elektrownie te powinny podjąć pracę w maksymalnym zakresie w okresie rannych i wieczornych szczytów sezonowych.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JanFelicki">Prototyp radzieckiego reaktora 440 MgW opracowany został przed kilkunastu laty. Jest to jednak urządzenie wykonywane na indywidualne zamówienia, dlatego każdy następny reaktor jest udoskonaloną wersją poprzedniego. Nie można więc mówić, iż zakupiony przez nas reaktor jest nienowoczesny i przestarzały. Prawdą jest, iż Związek Radziecki zamierza zakończyć produkcję zbiorników do tego typu reaktorów. Odbywają się jednak aktualnie trójstronne rozmowy ZSRR, CSSR i PRL, które mają na celu uzgodnienie zadań produkcyjnych i dostaw w zakresie tego typu urządzeń. Najprawdopodobniej zbiorniki do reaktora 440 MgW produkowane będą w Czechosłowacji. Wybór reaktora 440 MgW był koniecznością. Związek Radziecki nie stosuje jeszcze reaktora o mocy 1000 MgW i dlatego nie istnieje możliwość jego zakupienia. Rezygnacja z reaktora 440 MgW oznaczałaby przesunięcie realizacji programu rozwoju energetyki atomowej na okres ok. 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JanFelicki">W zakresie kształcenia kadr na potrzeby energetyki atomowej występują dwa problemy. Pierwszy z nich dotyczy zapewnienia kadry badawczej i projektowej. Problem ten udało się w zasadzie rozwiązać. Grupa specjalistów z tej dziedziny przygotowana jest nawet do podpola zadań przewyższających stopniem trudności problemy wynikające z realizacji pierwszego etapu rozwoju energetyki atomowej w naszym kraju. W przyszłym roku rozpocznie się natomiast szkolenie kadry inwestycyjnej i eksploatacyjnej. Zawarto już porozumienie mające na celu szkolenie naszych pracowników na budowach ZSRR oraz w Bułgarii.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JanFelicki">W energetyce jądrowej przestrzega się konsekwentnie zasady wprowadzania procesów technologicznych, których oddziaływanie na środowisko jest znane i nieszkodliwe, bądź też istnieją możliwości przeciwdziałania ewentualnym ujemnym następstwem. Resort przygotowuje aktualnie projekt ustawy prawo atomowe, w której określi się m.in. zasady wdrażania do eksploatacji urządzeń jądrowych z uwzględnieniem obrony środowiska naturalnego oraz zasad bezpieczeństwa. W ciągu najbliższych lat problem składowania wysokoaktywnych odpadów nie będzie dla naszej energetyki jądrowej aktualny, gdyż zgodnie z zawartymi porozumieniami, odpady te będą odsyłane do ZSRR. Pozostanie jedynie problem utylizacji odpadów średnio aktywnych i niskoaktywnych. Przewiduje się jednak, iż w okresie pierwszego etapu rozwoju energetyki jądrowej, a więc do 1990 r. istniejące u nas składowiska wystarczą do zagospodarowania tych odpadów.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JanFelicki">Okresowe wyłączenia prądu w rolnictwie nie są objęte planem wyłączeń w okresie szczytu. Wynikają one przede wszystkim z awarii sieci. Należy stwierdzić, iż sieć wysokiego napięcia na terenie wsi charakteryzuje się wysokim stopniem awaryjności a ponadto sytuację pogarsza niski poziom pracy służb remontowych. Obecnie wdraża się nową technologię remontów sieci pod napięciem, która umożliwi nieprzerwany dopływ energii na tereny wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanLeś">Z dyskusji wynika, iż przedstawiony przez resort materiał obrazujący program rozwoju energii atomowej nie budzi większych zastrzeżeń posłów. Szczegółowe problemy takie jak zakupy konkretnego urządzenia, wybór określonego paliwa lub przyjęcie określonych rozwiązań konstrukcyjnych stanowią przedmiot zainteresowania poszczególnych resortów.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JanLeś">Komisja sejmowa powinna się zainteresować znacznie ogólniejszymi, z punktu widzenia całej gospodarki narodowej, problemami. M.in. należy do nich problem wykorzystania energii zawartej w węglu kamiennym. W ciągu ostatnich lat można zaobserwować pewien postęp w zakresie modernizacji urządzeń do spalania węgla. Istnieją jednak wątpliwości czy postęp ten jest wystarczający i czy zapewnia optymalne wykorzystanie węgla.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JanLeś">Skala zadań postawionych przed przemysłem ciężkim w zakresie produkcji maszyn i urządzeń dla energetyki atomowej stwarza dodatkowe nieprzewidziane problemy gospodarcze. M.in. powstaje pytanie czy obecny etap rozwoju hutnictwa nie stanie się wąskim gardłem w rozwoju tej produkcji. Wydaje się, iż nie jesteśmy obecnie w stanie wyprodukować stali o parametrach wymaganych dla tego typu urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JanLeś">W kolejnym punkcie porządku dziennego, wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Mieczysław Piątek przedstawił informację o kierunkach nowelizacji prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JanLeś">Systematyczne doskonalenie struktury organizacyjnej administracji gospodarczej państwa, metod planowania i zarządzania gospodarką narodową, dynamiczny rozwój polskiego górnictwa oraz postęp techniczny, wymagają dokonania zmian w obecnym systemie prawa górniczego w celu dostosowania do zmienionych warunków. Do najważniejszych zmian proponowanych przez projektodawcę należy wprowadzenie do prawa górniczego nowego działu normującego sprawy projektowania budowy, utrzymania i rozbiórki wyrobisk górniczych oraz obiektów budowlanych zakładu górniczego, jak również wykonania górniczych robót budowlanych i nadzór urzędów górniczych w tym zakresie. Nowym działem prawa górniczego będzie również kompleks problematyki określonej jako ochrona terenów górniczych. W przepisach tego działu przewidziano ochronę wszystkich terenów, na które sięgają wpływy eksploatacji górniczej w aspekcie minimalizacji ujemnych wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię, działalności w zakresie naprawy szkód górniczych z budownictwem zastępczym włącznie i przeorganizowaniem organów orzekających w sprawie szkód górniczych oraz problematykę działalności rekultywacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#JanLeś">Projektuje się stosowanie budownictwa zastępczego w odniesieniu do wszystkich obiektów bez względu na to czyją stanowią własność. Projekt rozszerza więc w stosunku do stanu obowiązującego zakres budownictwa zastępczego na jednostki spółdzielcze i osoby fizyczne. Ponadto przewiduje się stosowanie tego budownictwa w przypadkach, w których zabezpieczenie istniejących obiektów przed wpływami eksploatacji górniczej jest gospodarczo nieuzasadnione. Nadzór nad orzecznictwem w sprawach o szkody górnicze projekt powierza Prezesowi Wyższego Urzędu Górniczego, natomiast komisje DS. szkód górniczych działać będą przy okręgowych urzędach górniczych i przy Wyższym Urzędzie Górniczym.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#JanLeś">Dostosowując prawo górnicze do wydanych w 1971 r. przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych i rekultywacji gruntów, projekt dokonuje zmiany w dziele prawa górniczego pt. likwidacja zakładu górniczego.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#JanLeś">Dotychczasowa praktyka dowiodła, iż tzw. „techniczny program zakładu górniczego” jest instytucją martwą. W tej sytuacji projekt przewiduje zniesienie tej instytucji i odpowiednią modyfikację artykułu 78 ust. 1 prawa górniczego dotyczącego planu ruchu przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#JanLeś">Jednym z założeń projektu jest zagwarantowanie pełnego i niezbędnego udziału terenowych organów administracji państwowej w decyzjach podejmowanych na podstawie prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#JanLeś">Zasadniczą zmianą prawa górniczego jest również określenie kopalin, których wydobywanie podlega prawu górniczemu. Niezbędnym wydaje się bowiem określenie w samym prawie górniczym kopalin, których wydobywanie podlega mu bezwarunkowo. Jednocześnie do kompetencji Rady Ministrów pozostawiono ustalenia kopalin podlegających warunkowo prawu górniczemu. Rada Ministrów może ponadto ograniczyć zakres stosowania prawa górniczego w stosunku do poszczególnych złóż stanowiących w zasadzie górnictwo odkrywkowe o niewielkiej doniosłości gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#JanLeś">Projekt zapełnia również występujące w prawie górniczym luki przewidując upoważnienie dla Rady Ministrów do ustalenia zakresu stosowania prawa górniczego do wydobywania kopalin z szelfu kontynentalnego, a ponadto do poddania rygorom prawa górniczego bezzbiornikowego magazynowania w górotworze lub w podziemnych wyrobiskach górniczych kopalin, których wydobywanie podlega przepisom prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#JanLeś">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzyGrochmalicki">Projekt zawiera cenne rozstrzygnięcia w zakresie ochrony środowiska problematyki rozpatrywania szkód górniczych, budownictwa zastępczego itd. Zaletą projektu jest również dostosowanie prawa górniczego do nowego podziału administracyjnego kraju. W tej sytuacji podkomisja do spraw górnictwa może jedynie przedstawić wnioski aprobujące proponowane kierunki nowelizacji prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JerzyGrochmalicki">Przedstawiciel Komisji Prac Ustawodawczych poseł Andrzej Bondarewski (SD): Komisja Prac Ustawodawczych w najbliższym czasie przedstawi uwagi do projektu nowelizacji prawa górniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JanLeś">Prawo górnicze powinno precyzyjnie określić zakres odpowiedzialności za prawidłową eksploatację złoża i racjonalne jego wykorzystanie. Dotychczas owa praktyka wskazuje na szereg przypadków ewidentnego marnotrawstwa surowców towarzyszących eksploatacji podstawowej kopaliny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WitoldMożdżyński">W art. 3 § 1 projektu poddano bezwarunkowej podległości prawu górniczemu surowce energetyczne, metaliczne i chemiczne. W stosunku do innych kopalin pozostawiono uznaniu Rady Ministrów możliwość poddania ich prawnemu reżimowi prawa górniczego. W przypadku gdyby rozwiązania tego nie udało się uniknąć należałoby zagwarantować równoczesne wydanie rozporządzeń Rady Ministrów z uchwaleniem nowelizacji prawa górniczego przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RomanRurański">Niewątpliwą zaletą projektu prawa górniczego jest jednoznaczne sprecyzowanie pojęcia terenu górniczego, podporządkowanie działań profilaktycznych przepisom dotyczącym trybu postępowania przy naprawianiu szkód górniczych, dostosowanie prawa górniczego do nowej struktury administracji oraz zmiany organizacyjne okręgowych komisji do spraw szkód górniczych i komisji odwoławczej. Szereg postanowień projektu budzi jednak istotne wątpliwości. M.in. niejednoznacznie określono sposób zagospodarowania wód kopalnianych. Zastrzeżenia budzi także celowość wydłużenia czasu dochodzenia roszczeń z tytułu szkód górniczych do 3 lat. Dotychczasowa praktyka wskazywała iż okres jednego roku dochodzenia roszczenia od daty ujawnienia się szkody był okresem optymalnym, szczególnie jeśli w grę wchodziły poważne nakłady finansowe, związane z zaopatrzeniem w wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ZofiaŁęgowik">Określając kopaliny podlegające bezwarunkowo prawu górniczemu projektodawca pominął surowce budowlane i kruszywo. Biorąc pod uwagę doniosłość gospodarczego znaczenia tych surowców należałoby się zastanowić nad możliwością poddania ich eksploatacji reżimowi prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ZofiaŁęgowik">Do niewątpliwych negatywów projektu należy brak precyzyjnej definicji pojęcia kopaliny. Ten stan rzeczy, dotyczący zresztą i obecnego prawa górniczego, spotykał się wielokrotnie z krytyką fachowców w dziedzinie, górnictwa i prawa górniczego.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#ZofiaŁęgowik">Na aprobatę zasługuje ustanowienie obowiązku przedsiębiorstwa górniczego do wydobywania lub zabezpieczenia eksploatacji kopalin towarzyszących. Należałoby jednak rozważyć czy egzekwowanie tego obowiązku będzie w każdej sytuacji uzasadnione. Decydować tu powinny jak się wydaje względy gospodarczej opłacalności.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#ZofiaŁęgowik">Kończąc eksploatację złóż przedsiębiorstwa górnicze powinny zabezpieczać dokumentację mierniczo-techniczną. Dostęp do takiej dokumentacji jest niezbędny w aspekcie przystosowania eksploatowanego terenu do różnorodnych celów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#ZofiaŁęgowik">Przedstawiciel Komisji Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych poseł Danuta Podlewska (bezp.): Komisja Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych jest szczególnie zainteresowana problemem styku prawa górniczego i prawa budowlanego. W związku z tym celowym będzie przedłożenie odpowiedniego fragmentu nowelizacji prawa górniczego Komisji Budownictwa w celu opracowania odpowiednich wniosków przez tę Komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanKucharczyk">Przedłożony projekt nowelizacji prawa górniczego ma na celu rozwiązanie najpilniejszych problemów związanych z eksploatacją złóż i wydobywanie kopalin. Niezbędne jest uregulowanie, w jak najkrótszym czasie problemu ochrony terenów górniczych, reorganizacji organów orzekających w sprawach szkód górniczych i szeregu innych problemów zawartych w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JanKucharczyk">Mówca zgodził się z uwagami krytycznymi zgłoszonymi do projektu przez posłów i stwierdził, że uwagi krytyczne, które można by zgłosić do projektu nie ograniczają się do zagadnień poruszonych w dyskusji. Uwzględnienie wszystkich tych postulatów wymagałoby jednak opracowania nowego prawa górniczego i prawa geologicznego. Należy zdać sobie sprawę, iż obecne prawo górnicze uchwalono w diametralnie odmiennych warunkach ekonomicznych naszego górnictwa. Niepomiernie wzrosło w stosunku do lat 50-tych wydobycie surowca, rozszerzył się również asortyment wydobywanych surowców. W tej sytuacji Państwowa Rada Górnicza skłonna jest zaakceptować przedstawiony projekt nowelizacji prawa górniczego pod warunkiem natychmiastowego przystąpienia do prac mających na celu przygotowanie w okresie najbliższych 3 lat projektu nowego prawa górniczego oraz prawa geologicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MieczysławPiątek">Dotychczasowe unormowanie w zakresie ochrony złóż i racjonalnej ich eksploatacji wydaje się poprawne. Niestety jednak praktyka odbiega w dużym stopniu od założeń normatywnych. Zgadzając się z krytyczną oceną praktyki w zakresie racjonalnego wykorzystania złóż nie można podzielić poglądu, iż przyczyną tego stanu rzeczy jest nieprawidłowa regulacja prawna.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MieczysławPiątek">Projekt nowelizacji prawa górniczego przewiduje, iż w komisjach do spraw szkód górniczych powinien uczestniczyć przedstawiciel administracji państwowej. Rozważenia wymaga jeszcze postulat zabezpieczenia udziału w pracy tych komisji czynnika społecznego.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MieczysławPiątek">Wątpliwa wydaje się celowość wprowadzenia dwoistej odpowiedzialności za zagospodarowanie wód kopalnianych. Praktyka uczy, iż w przypadku kilku podmiotów współodpowiedzialnych żaden z nich nie poczuwa się do określonych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#MieczysławPiątek">O podziale na kopaliny warunkowo i bezwarunkowo podlegające prawu górniczemu zadecydował wzgląd gospodarczego znaczenia poszczególnych surowców. W przypadku objęcia prawem górniczym wszystkich proponowanych w toku dyskusji surowców i kopalin mogłoby dojść do paradoksalnej sytuacji, że nawet niewielkie wyrobisko żwiru podlegałoby bez ograniczeń reżimowi prawa górniczego. Nie ma jednak żadnych przeszkód, aby zainteresowani ministrowie występowali w miarę potrzeb o uznanie danej kopaliny za podlegającą prawu górniczemu.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MieczysławPiątek">Zdefiniowanie pojęcia kopaliny jest zadaniem bardzo skomplikowanym. Wydaje się, iż problemem tym powinno się zająć w przyszłości prawo geologiczne.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MieczysławPiątek">Praktyka wskazuje, iż wydobywanie kopalin towarzyszących należy do rzadkości. Z reguły przedsiębiorstwom górniczym nie opłaca się wydobywanie surowców ubocznych. W tej sytuacji o eksploatacji lub zabezpieczeniu kopalin towarzyszących powinien decydować przede wszystkim czynnik ekonomiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanLeś">W dyskusji zgłoszono wiele uwag dotyczących rozpatrywanego projektu ustawy. Najważniejszy chyba jednak będzie dokładne sprecyzowanie w ustawie, kto odpowiada za całokształt gospodarki kopalinami w kraju. Obecnie sytuacja jest taka, że każdy odpowiada za pewien wycinek, a faktycznie nikt nie koordynuje całości gospodarowania złożami.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#JanLeś">Wszystkie dodatkowe uwagi i wnioski należy zgłosić do sekretariatu Komisji do 25 października br., zostaną one rozpatrzone przez podkomisje przy szczegółowych pracach nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#JanLeś">Komisja uchwaliła plan pracy na okres od października 1977 r. do września 1978 r.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#JanLeś">Komisja rozpatrzyła odpowiedzi resortów na dezyderaty uchwalone w wyniku dyskusji nad problemami produkcji przemysłu chemicznego dla potrzeb realizacji programu żywnościowego oraz na opinię Komisji oceniającą zasady i działanie funduszu zakładowego. Odpowiedzi te zreferowała poseł Zofia Łęgowik (bezp.).</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#JanLeś">Komisja przyjęła odpowiedź na opinię, natomiast uznała, że dezyderaty dotyczące utylizacji złomu gumowego oraz produkcji maszyn i urządzeń potrzebnych do tego celu prześle ponownie do wicepremiera, zajmującego się problemami koordynacji działania przemysłu chemicznego, gdyż nadesłane odpowiedzi nie są wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#JanLeś">Komisja postanowiła skierować pismo do ministra energetyki i energii atomowej, w którym przekaże uwagi wyborców zebrane na spotkaniach z posłami, dotyczące niedokładnego wyliczania należności za światło i gaz i pobierania zbyt wysokich nadpłat.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>