text_structure.xml 63.3 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#BolesławPiecha">Otwieram kolejne posiedzenie Komisji Zdrowia. Przystępujemy do realizacji dzisiejszego porządku obrad. Witam serdecznie panie i panów posłów, panów ministrów z zespołem oraz zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#BolesławPiecha">Porządek dzisiejszego posiedzenia w pkt 1 przewiduje rozpatrzenie uchwały Senatu o stanowisku w sprawie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej – druk nr 4404, a w pkt 2 – pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – druk nr 4146. Przypominam, że jest to kontynuacja rozpoczętych ponad miesiąc temu prac nad tą niewielką, ale kontrowersyjną nowelizacją ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#BolesławPiecha">Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie ma uwag. Przystępujemy więc do jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#BolesławPiecha">Państwo otrzymali druk nr 4404, w którym Senat w swej uchwale przedstawił do zaopiniowania Komisji Zdrowia, a następnie Wysokiej Izbie, 9 poprawek. Czy jest z nami przedstawiciel Senatu? Nie ma. Mogę tylko zrekapitulować, że część tych poprawek dotyczy nowelizowanych ustaw Prawo o szkolnictwie wyższym i ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, oraz niektórych innych ustaw, a część wiąże się z dostosowaniem terminologii do ustawy – Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy od razu do procedowania, chyba że ktoś z państwa chce zabrać głos. Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 1 dotyczy art. 21 i ma charakter redakcyjny – wprowadza czytelną redakcję przepisu, który dotyczy wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej w ramach praktyki grupowej, jeżeli zamieszkuje ona na terenie innej Izby. Czy są uwagi do tej poprawki? Nikt nie zgłasza uwag.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#BolesławPiecha">Stanowisko Ministerstwa Zdrowia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekHaber">Popieramy tę poprawkę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#UrszulaSęk">Nie zgłaszamy uwag. Natomiast mamy generalną uwagę, jeśli państwo zechcą ją rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#UrszulaSęk">W naszym przekonaniu, wszystkie te poprawki mają charakter redakcyjny, bo prostują omyłki i odesłania. Nie wiem, czy państwo będą chcieli połączyć je w bloki. Mamy natomiast uwagę do poprawki nr 4…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BolesławPiecha">Pani mecenas, myślę, że po kolei przejrzymy wszystkie poprawki, a później pani zaproponuje sposób głosowania w blokach tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że do poprawki nr 1 pani mecenas nie ma uwag. W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 1. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 2 dotyczy spraw związanych z ustawami o identyfikacji podatkowej. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej materii? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#BolesławPiecha">Stanowisko Ministerstwa Zdrowia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekHaber">Popieramy tę poprawkę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BolesławPiecha">Pani mecenas, czy ma pani uwagi do treści poprawki nr 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#UrszulaSęk">Wydaje nam się, że gdybyśmy łączyli poprawki w mniejszych blokach, to należałoby ją głosować razem z poprawką nr 8.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BolesławPiecha">To zrobimy później. Chodzi mi o to, czy wnoszą państwo uwagi odnośnie do treści poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#UrszulaSęk">Nie wnosimy uwag odnośnie do treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 2. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 3 również ma charakter redakcyjny. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej materii? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#BolesławPiecha">Czy są uwagi ze strony Ministerstwa Zdrowia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekHaber">Nie, panie przewodniczący. Popieramy tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#UrszulaSęk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję. W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 3. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 4 dotyczy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Rozumiem, że pani mecenas ma uwagę. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#UrszulaSęk">Nasza uwaga jest taka, że Senat poprawił, ale w dwóch miejscach, natomiast zapomniał o trzecim. Zatem ta poprawka jest niepełna. Jest więc dylemat, czy przyjąć tę poprawkę i poprawić trochę, czy stanąć na stanowisku formalnym, że jest niepełna i ją odrzucić, a wtedy trzeba by w drodze nowelizacji dokonywać korekty w trzech miejscach. To jest do państwa decyzji. Powinien być jeszcze wymieniony art. 58 ust. 1 pkt 1, bo tam też jest odesłanie do standardów określonych w art. 9 pkt 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że mamy do czynienia z poprawką niepełną, która nie wyczerpuje koniecznych uzupełnień. Dotyczy to ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BolesławPiecha">Proszę państwa, musimy rozstrzygnąć, czy będziemy głosować nad tą poprawką ze świadomością, że jest ona niepełna, czy będziemy rekomendować Wysokiej Izbie jej odrzucenie, sugerując tym samym potrzebę krótkiej nowelizacji. Nie możemy uzupełnienia tej poprawki wprowadzić na tym etapie procedowania.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#BolesławPiecha">Panie ministrze, czy zgadza się pan z tą uwagą Biura Legislacyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekHaber">Tak, panie przewodniczący, zgadzam się. A jeśli mogę wyrazić swoje zdanie, to zdecydowanie wolelibyśmy tę poprawkę poprawić, a nie odrzucić, ponieważ odrzucenie jej mogłoby spowodować dość duże komplikacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, panie ministrze, ale nie możemy jej poprawić teraz. To ze względów proceduralnych jest niemożliwe. Przykro mi bardzo. Muszą państwo pilnować tego typu poprawek na etapie prac w Senacie. Jest to ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że państwo proponują przyjąć tę poprawkę w wersji, jaka jest w tej chwili, a nie rekomendować jej odrzucenia – z załącznikiem, że poprawka jest niepełna. Odeślemy to do decyzji Prezydium Sejmu, ale sądzę, że Komisja musi się na ten temat wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#BolesławPiecha">Czy ktoś z państwa ma inną propozycję niż tę, żeby przyjąć poprawkę nr 4 w wersji, w jakiej została przedstawiona? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 4 w treści zaproponowanej uchwałą Senatu, z zaznaczeniem w protokole, że wymaga ona uzupełnienia poprzez nowelizację ustawy. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 5. Czy są uwagi do poprawki nr 5? Jest to poprawka redakcyjna odnośnie do Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#BolesławPiecha">Stanowisko Ministerstwa Zdrowia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekHaber">Akceptujemy tę poprawkę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#UrszulaSęk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 5. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 6 również odnosi się do Kodeksu pracy. Czy są uwagi do poprawki nr 6? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#BolesławPiecha">Stanowisko Ministerstwa Zdrowia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MarekHaber">Popieramy tę poprawkę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#UrszulaSęk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 6. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 7 – nadal Kodeks pracy. Czy są uwagi, panie ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MarekHaber">Nie, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#UrszulaSęk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 7. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 8 dotyka problemów związanych z ustawami podatkowymi. Czy są uwagi w tym zakresie? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#UrszulaSęk">Ja też nie mam uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#BolesławPiecha">W związku z tym, jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 8. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#BolesławPiecha">Poprawka nr 9. Jak napisano w uzasadnieniu, poprawka ta dotyczy spraw związanych z dostosowaniem mianownictwa ustawy do ustawy o szkolnictwie wyższym. Czy są uwagi do poprawki nr 9? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#BolesławPiecha">Czy są uwagi rządu do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MarekHaber">Nie, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#BolesławPiecha">Pani mecenas, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#UrszulaSęk">Nie mamy uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie poprawki nr 9. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Sejmowi przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#BolesławPiecha">Teraz poproszę panią mecenas o próbę rekapitulacji, jak głosować określone poprawki i ewentualnie podejmiemy decyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#UrszulaSęk">Państwo mogą łączyć je w mniejsze bloki tematyczne albo uznać, że wszystkie de facto mają charakter redakcyjny i w ogóle je połączyć. Proponowałabym jednak przy traktowaniu ich wszystkich jako redakcyjne wyłączyć poprawkę nr 4, bo, być może, państwo przyjmą pozostałe, a przy czwartej, z tych względów, o których mówiłam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że względów pewnej wady prawnej, którą ona niesie w sobie.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#BolesławPiecha">Proponowałbym, żebyśmy się przychylili do propozycji pani mecenas. Poprawki nr 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8 i 9 będziemy głosować łącznie, a poprawkę nr 4 oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#BolesławPiecha">Czy ktoś ma inną propozycję? Nikt się nie zgłasza. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że taki tryb głosowania będzie właściwy. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#BolesławPiecha">Pozostaje nam jeszcze wybór posła sprawozdawcy. Ustawę prowadziła pani poseł Bożena Sławiak. Rozumiem, że pani poseł dalej będzie prowadzić tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#BolesławPiecha">Opinia Ministerstwa Spraw Zagranicznych jest, czyli wszystko jest przygotowane do trzeciego czytania. Stwierdzam, że zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu, czyli wyczerpaliśmy 1 pkt porządku dziennego obrad.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#BolesławPiecha">Przystępujemy do realizacji 2 pkt porządku dziennego obrad, a jest nim pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – druk nr 4146.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#BolesławPiecha">Przypomnę, że przerwaliśmy posiedzenie Komisji, ponieważ konieczne było zaczerpnięcie określonych informacji dotyczących uzasadnienia do tej ustawy. Tematem tej ustawy jest kwestia pseudoefedryny, która, z jednej strony, stosowana w dużych ilościach może być substancją odurzającą, a z drugiej strony, może być stosowana jako półprodukt do produkcji amfetaminy. Preparaty, które zawierają substancję czynną, czyli pseudoefedrynę, są na rynku znane i jest ich sporo.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#BolesławPiecha">Kontrowersja dotyczyła, po pierwsze, dawki. Ministerstwo Zdrowia w swoim projekcie zaproponowało, żeby, z jednej strony, w obrocie OTC były tylko te leki, które w swoim składzie mają dawkę nie większą niż 720mg pseudoefedryny w opakowaniu, a z drugiej strony, by pozostałe leki zawierające większą dawkę pseudoefedryny utraciły możliwość wprowadzenia do obrotu. Jak wspomniałem, wiązały się z tym kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#BolesławPiecha">Przypomnę państwu, że w uzasadnieniu Ministerstwa Zdrowia napisano, że korzystano z analizy sprzedażowej wykonanej przez UC Pharmacy, czyli firmę farmaceutyczną, która – zadałem sobie trochę trudu i mam pewien wydruk – jest producentem leków zawierających pseudoefedrynę. Tak się składa, że UC Pharmacy zawsze mieści się w dawce 720mg, natomiast konkurencja już niekoniecznie – ma dawki łączne 960mg, a nawet 1200 mg. Trzeba jednak sięgnąć do tak zwanych ulotek, czyli opisu sposobu stosowania. Otóż okazuje się, że Sudafed, który był lekiem „odcinającym”, bo zawiera 720mg, zawiera w opakowaniu 12 tabletek, a stosuje się go 3-4 razy na dobę. Dawka w tabletce wynosi 60mg, czyli dawka dobowa wynosi 240 mg.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#BolesławPiecha">Weźmy najgorszy preparat, Cirrus firmy UCB Pharma, który w opakowaniu zawiera łącznie 1680mg pseudoefedryny, ale stosuje się jedną tabletkę 2 razy dziennie, czyli – licząc, że w jednej tabletce jest 120mg – 240mg pseudoefedryny.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#BolesławPiecha">Kolejny przykład – Claritine Activ. W opakowaniu jest 10 tabletek. Jedna tabletka zawiera 120mg pseudoefedryny, czyli 1200mg pseudoefedryny w opakowaniu. Zażywa się jedną tabletkę 2 razy na dobę, a więc w dawce 240 mg. Tak więc, jeśli chodzi o dawkowanie, nigdy nie przekraczamy dawki 240mg pseudoefedryny na dzień, natomiast wykluczamy pewne opakowania, które zawierają więcej.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#BolesławPiecha">Internet jest doskonałym źródłem różnych informacji. Wyszukałem, co mówią na ten temat internauci, którzy zawodowo trudnią się proponowaniem środków odurzających. Otóż: „Serdecznie witam forumowiczów…” – pisze internauta – „…Chciałbym przedstawić wam „nowy” lek o nazwie Sudafed. Zawiera on w jednej tabletce 60mg chlorowodorku pseudoefedryny, dla porównania Tussipect…” – który jest zakazany – „…zawiera 15mg chlorowodorku efedryny. Biorąc pod uwagę słabsze działanie chlorowodorku pseudoefedryny od chlorowodorku efedryny i tak warto zastanowić się nad Sudafedem”. Piszą dalej, że pseudoefedryna to nie efedryna, że nie ma co porównywać, ale nie ma efektu termogenicznego – jest to uwaga odstraszająca, bo nie działa tak samo.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#BolesławPiecha">Generalnie, wiemy, że ten lek jest wykorzystywany jako dopalacz, ale mamy problem z prawem. Moglibyśmy zakazać stosowania pseudoefedryny, tyle tylko, że projekt ustawy, który zaproponowało Ministerstwo Zdrowia, mówi, że mamy częściowo zakazać dopuszczenia. A co zrobić z tą częścią, w przypadku większych opakowań? Przypominam bowiem, że obowiązuje prawo farmaceutyczne i lek został zarejestrowany i dopuszczony do obrotu. Taka jest decyzja wynikająca z prawa farmaceutycznego, a my teraz będziemy ten lek dopuszczać częściowo.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#BolesławPiecha">Najpierw chciałbym zapytać pana ministra o to, jak to się stało, że UC Pharmacy zostało w to zamieszane i skorzystano z jego raportów dotyczących tworzenia tej regulacji prawnej. W uzasadnieniu napisali państwo, że chodziło o to, żeby przyspieszyć wszystkie działania, bo jest to nagląca konieczność, natomiast ten raport powstał w 2008 r., a więc trzy lata temu. Zatem, wyjątkowe przyspieszenie jest nieuzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#BolesławPiecha">Chciałbym wiedzieć, dlaczego właśnie ta firma tym się zainteresowała – nie mówię o zakazie pseudoefedryny. Czy państwo nie mają innych, niezależnych danych dotyczących sprzedaży pseudoefedryny? Przecież Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych ma dane dotyczące obrotu każdym środkiem w Polsce. Proszę mi to wytłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#BolesławPiecha">Proszę też odnieść się do opinii Sądu Najwyższego i opinii prawnej, którą pewnie państwo otrzymali, która dotyczy kolizji tej nowelizacji ustawy z prawem farmaceutycznym – głównie chodzi o sprawę wydawania i wygaśnięcia pozwolenia na obrót danym lekiem.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#BolesławPiecha">Proszę o odpowiedź, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Przede wszystkim chciałbym podziękować panu przewodniczącemu za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#AndrzejWłodarczyk">Panie i panowie posłowie, chciałbym państwa poinformować, że 27 maja br. przewodniczący Komisji Zdrowia, pan poseł Bolesław Piecha, wystosował do pani minister zdrowia, Ewy Kopacz, pismo, w którym zadał serię pytań, między innymi – pozwolę sobie przypomnieć – w jakim trybie UC Pharmacy współpracowała z Głównym Inspektorem Farmaceutycznym; czy ta firma była zgłoszona jako firma lobbingowa; czy Ministerstwo Zdrowia przeprowadziło wyliczenia, w sprawie, która firma straci, a która zyska na tych przepisach; czy Ministerstwo Zdrowia zdaje sobie sprawę z tego, że tym przepisem wyeliminuje z rynku leki stosowane w przypadku alergii, a także, z czego wynika propozycja wprowadzenia ograniczenia substancji do maksymalnie 720mg – czy nie wystarczy ograniczenie do maksimum jednego opakowania, przecież produkty te są rejestrowane i dopuszczane do obrotu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, a warunki sprzedaży określa ministerstwo, itd.?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#AndrzejWłodarczyk">W dniu 2 czerwca 2011 r. pozwoliłem sobie, w imieniu pani minister i za jej zgodą, odpisać panu przewodniczącemu i udzielić odpowiedzi na te pytania. Chciałem przypomnieć, że podstawowymi zasadami obowiązującymi wszystkie organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa powinny być jawność i przejrzystość podejmowanych działań, a także rzetelność w przedstawianiu podstaw ich podjęcia. Zasady te znajdują zastosowanie zarówno podczas prac parlamentarnych, jak i na etapie tworzenia projektów aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#AndrzejWłodarczyk">Opracowując projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, minister zdrowia kierował się w pierwszej kolejności potrzebą ochrony życia i zdrowia obywateli przed ryzykiem związanym z niezgodnym z przeznaczeniem wykorzystywaniem produktów leczniczych zawierających w swoim składzie pseudoefedryny, przy jednoczesnym zachowaniu dostępu do bezpiecznych i skutecznych produktów leczniczych stosowanych w samoleczeniu. W uzasadnieniu do projektu ustawy przedstawione zostały najważniejsze okoliczności przyjęte za podstawę zaproponowanych rozwiązań. Do najważniejszych z nich należały informacje o rozpowszechnianiu pozamedycznego wykorzystywania produktów leczniczych zawierających pseudoefedrynę oraz występowaniu niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych takich zachowań, wyniki badań społecznych wskazujących na zjawisko przyjmowania leków bez wskazań, w celu odurzania się, a także informacje o zmianach zachodzących na rynku substancji odurzających i służących do ich produkcji prekursorów w Republice Czeskiej i Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#AndrzejWłodarczyk">W uzupełnieniu wymienionych informacji – jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy – okolicznością mogącą pośrednio potwierdzić tezę wyprowadzoną z innych przesłanek, są wyniki terytorialno-ilościowej analizy sprzedaży produktów leczniczych zawierających pseudoefedrynę, przygotowanej przez spółkę UC Pharmacy. Wyniki analizy zostały przekazane Krajowemu Biuru do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii i Głównemu Inspektoratowi Farmaceutycznemu przed podjęciem prac legislacyjnych nad projektem i posłużyły do monitorowania aptek i hurtowni farmaceutycznych przez wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych w zakresie wzmożonej sprzedaży produktów leczniczych zawierających pseudoefedrynę.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#AndrzejWłodarczyk">W mojej ocenie, pominięcie w uzasadnieniu projektu ustawy informacji o udostępnieniu przez jeden z podmiotów danych stanowiących tajemnicę handlową, a dotyczących struktury i terytorialnego rozkładu sprzedaży tego produktu, stałoby w sprzeczności z wymogiem zapewnienia jawności i przejrzystości procesu stanowienia prawa. Co więcej, konsekwentne ujawnianie przedmiotowej informacji od początku prac nad projektem, a w szczególności w toku konsultacji z partnerami społecznymi, umożliwiało weryfikację danych przedstawionych przez innych producentów leków lub ich organizacji.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#AndrzejWłodarczyk">Mając na względzie wskazane powyżej okoliczności, w projekcie ustawy zaproponowane zostało rozwiązanie pozwalające na istotne ograniczenie niezgodnego z przeznaczeniem pozamedycznego wykorzystania na dużą skalę produktów leczniczych zawierających w swoim składzie pseudoefedrynę. Jednocześnie, kierując się, między innymi, rozwiązaniami wprowadzonymi w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, zaproponowano zachowanie możliwości swobodnego dostępu obywateli do tych leków w dawkach zalecanych i bezpiecznych w procesie samoleczenia, czyli 720mg pseudoefedryny.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#AndrzejWłodarczyk">Reasumując, UC Pharmacy udostępniła Krajowemu Biuru do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii informację o terytorialnym rozkładzie sprzedaży jej produktów. Informacja ta została następnie przekazana przez Biuro podmiotom reprezentowanym w Radzie do Spraw Przeciwdziałania narkomanii, w tym Głównemu Inspektoratowi Farmaceutycznemu, i mogła zostać wykorzystana w planowaniu i realizacji zadań inspekcji farmaceutycznej. Główny Inspektor Farmaceutyczny nie dysponuje tak dokładnymi danymi, jakimi dysponują firmy farmaceutyczne, dotyczącymi, na przykład, dokładnego rozkładu terytorialnego sprzedaży określonego produktu. Spółka nigdy nie uczestniczyła w pracach legislacyjnych, w wyniku których powstał projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, przedstawiła jedynie swoje uwagi w trakcie konsultacji społecznych projektu, do czego była uprawniona i co, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa, znalazło odzwierciedlenie w omówieniu wyników tych konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#AndrzejWłodarczyk">Chciałbym jeszcze podkreślić, że pseudoefedryna nie jest lekiem przeciwalergicznym – jest wykorzystywana jedynie do znoszenia niektórych objawów alergii. Z tego powodu nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, że ograniczamy podaż leku przeciwalergicznego. Potwierdza to opinia konsultanta krajowego do spraw alergologii, który wskazuje jednoznacznie na błędne kwalifikowanie preparatu pseudoefedryny do grupy leków przeciwalergicznych, chociaż jest to składnik niektórych leków przeciwalergicznych – jak już mówiłem – i może być stosowany, ze względu na swoje działania, wyłącznie przez krótki okres, czyli maksymalnie 2-3 dni. Zaproponowana w projekcie ustawy dawka 720mg pseudoefedryny w postaci soli, jako maksymalna ilość tej substancji zawarta w produktach leczniczych sprzedawanych w ramach jednej transakcji sprzedaży, wynika wprost z zalecanych dawek produktów, w skład których wchodzi pseudoefedryna, i zalecanego czasu samoleczenia, który wynosi 2-3 dni.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#AndrzejWłodarczyk">Myślę, że te informacje wyczerpująco pokazują, jakimi przesłankami kierowało się Ministerstwo Zdrowia zgłaszając poprawki do ustawy dotyczące pseudoefedryny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że mamy informacje zdecydowanie bardziej rozjaśnione niż miesiąc temu.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#BolesławPiecha">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby zabrać głos? Proszę bardzo, pan poseł Hoc, a następnie pan poseł Balicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#CzesławHoc">Dziękuję, panie przewodniczący. Powiedział pan, panie przewodniczący, bardzo dużo na wstępie i, szczerze mówiąc, miałem nadzieję, że pan minister z Ministerstwa Zdrowia w jakiś sposób to rozjaśni. Natomiast pan minister przeczytał opinię opracowaną i podpisaną przez pana podsekretarza stanu Andrzeja Włodarczyka, która we wstępie brzmi zachęcająco, a mówi przede wszystkim o tym, że w przypadku wszystkich organów władzy publicznej proces stanowienia prawa powinien być jawny, rzetelny i przejrzysty. I tyle dobrego z tego opracowania wynika. Natomiast w dalszej części pan, panie ministrze, obraża czytelników myśląc, że mają oni IQ poniżej 80. Jeśli bowiem myśli pan, że to, co pan przed chwilą odczytał, jest jawne, przejrzyste i rzetelne, to gratuluję panu dobrego samopoczucia i pseudowyników w tworzeniu prawa. Jeżeli państwo poczytują to sobie za sukces, że dlatego wasze działania są tak rzetelne i przejrzyste, bo ujawniliście firmę, która brała udział w dostarczaniu informacji – uważacie, że to jest jawne, rzetelne i transparentne – to spójrzmy na beneficjenta. Jest nim właśnie UC Pharmacy. To jest beneficjent tej ustawy. Jak to może być transparentne i rzetelne, skoro pan mówi, że jest rzetelne, bo ujawniliście, że brała w tym udział UC Pharmacy, a ta firma jest beneficjentem? Przecież Gripex, Ibuprom, Acatar, to są wyroby UC Pharmacy. W uzasadnieniu czytamy, żeby ograniczyć Sudafed, który w obiegowej opinii internautów – powiedział o tym pan minister Piecha – powoduje odurzenie. Biorą po 3-4 tabletki Sudafedu i dostają „kopa”, a pan właśnie promuje ten Sudafed, bo go zostawiacie. To jest transparentne, rzetelne i jawne? To jest dobre stanowienie prawa? Panie ministrze, pan nas po prostu obraża. Albo niech pan powie, o co naprawdę chodzi, albo pan powie, że się zastanowimy i poprawimy to, bo rzeczywiście widzimy, że to jest wbrew zdrowemu rozsądkowi i wbrew przejrzystości, rzetelności i jasności w tworzeniu prawa. Jeśli pan mówi, że firma, która w jakiś sposób uczestniczyła w tworzeniu tego prawa, jest tego największym beneficjentem, a pan mówi, że to jest przejrzyste, to wielkie nieporozumienie. To jakie to jest czyste i przejrzyste tworzenie prawa? Panie ministrze, niech pan się zastanowi i niech pan nas nie obraża.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BolesławPiecha">Pan poseł Balicki, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekBalicki">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam zasadnicze wątpliwości i uwagi dotyczące rozwiązania systemowego, bo dzisiaj, generalnie, leki mamy podzielone – w dużym uproszczeniu – na leki wydawane z przepisu lekarza i leki określone jako OTC, czyli wydawane bez przepisu lekarza. A teraz wprowadzamy nową kategorię leków – wydawanych bez przepisu lekarza, czyli tych, które zostały uznane za bezpieczne, jeśli obywatel sam decyduje, ile i kiedy zażyć, ale sprzedawanych w pojedynczych opakowaniach w ramach jednej transakcji. Czy to w ogóle jest rozwiązanie systemowe?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarekBalicki">Natomiast ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii ma załączniki, w których są wymienione kategorie, a tam pseudoefedryna nie jest wymieniona. Gdyby była wymieniona, to wtedy powinna być w ramach leków wydawanych na receptę. Państwo piszą w informacji, którą pan minister przed chwilą odczytał, że celem tego działania jest ochrona zdrowia i życia obywateli. To spójrzmy na listę leków, które są wydawane bez przepisu lekarza. To inne produkty, które są dzisiaj na liście OTC, stwarzają nieporównanie większe zagrożenia. Dziekan Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego mówi, że przeciwzapalne i przeciwbólowe leki niesteroidowe powodują 3-4 tys. zgonów rocznie. Zatem, co to za systemowe rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MarekBalicki">Myślę, że Ministerstwo Zdrowia po wielu latach rozszerzania listy leków OTC – a dzisiaj jest to połowa rynku aptecznego – powinno zastanowić się nad rewizją tej polityki. Czyli, tu jest problem. Jeśli więc rząd uważa, że leki zawierające pseudoefedrynę stanowią jakieś zagrożenie i powinny być poddane jakiejś kontroli, to racjonalnym rozwiązaniem jest zdjęcie ich z listy leków OTC. Wtedy jest to spójne systemowo. Jeśli uważamy, że to powinno być objęte ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, to niech to będzie w jakimś załączniku, a tak jest to jakiś dziwny przepis, na dodatek przygotowany niekompletnie – co wykazał Sąd Najwyższy – że tę sprzedaż prowadzą tylko apteki i punkty apteczne, a jeśli minister zadecyduje, że można to sprzedawać w hipermarketach, to wtedy to ograniczenie już tego nie będzie dotyczyć. A obrót internetowy? Z systemowego punktu widzenia to rozwiązanie jest nie do przyjęcia. Wymagałoby zupełnie innego rozwiązania, jeśli uważamy, że leki zawierające pseudoefedrynę są tak dużym problemem, większym niż wiele innych leków OTC. A jeszcze jest sprawa vacatio legis – nie wolno przepisu karnego wprowadzać z dwutygodniowym vacatio legis. Tyle moich uwag.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#MarekBalicki">Uważam, że ta ustawa jest nieprzemyślana. Problem istnieje, natomiast ustawa jest nieprzemyślana i z systemowego punktu widzenia jest nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Pani poseł Małecka-Libera, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BeataMałeckaLibera">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, szanowni państwo, powiem szczerze, że też mam wątpliwości. Zadam również konkretne pytanie panu ministrowi. Wcześniej jednak pragnę odnieść się do kwestii, które zostały poruszone w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#BeataMałeckaLibera">Oczywiście, leki, które zawierają pseudoefedrynę, nie są lekami przeciwalergicznymi, bo, tak naprawdę, alergii jako takiej nie leczymy, leczymy objawy. To są leki, które te objawy leczą. Ja to mówię z punktu widzenia swojego doświadczenia, bo jestem laryngologiem i dla mnie dziwne jest postawienie kwestii w ten sposób, że nie powinniśmy tych leków stosować lub że nie dają odpowiednich efektów leczniczych, bo one efekty lecznicze dają i, co więcej, lekarze z reguły, jeżeli przepisują tego typu leki, a również przepisują, nie dają jednego opakowania, tylko więcej, ponieważ wiadomo, że objawy alergii utrzymują się długi czas i nasycenie tymi lekami i efekt farmakologiczny czy kliniczny następuje po dłuższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#BeataMałeckaLibera">W związku z tym mam pytanie do pana ministra. Ja rozumiem tutaj docelową kwestię zdrowia publicznego, doskonale czuję ten wątek, wiem, jakie może być zagrożenie i podpisuję się pod wnioskiem, że tego typu leki mogą być zagrożeniem nie tylko dla młodzieży, ale mam pytanie, czy państwo przygotowując tę nowelę zastanawiali się nad tym, aby uregulować ten rynek na takiej zasadzie, że jeżeli są to leki, które w jakiś sposób mogą zagrażać, to powinny być przepisywane tylko na receptę? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Pani poseł Streker-Dembińska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#ElżbietaStrekerDembińska">Jak usłyszeliśmy, pomysł zmiany ustawy, wprowadzenia ograniczenia sprzedaży niektórych leków, zrodził się w wyniku opinii polegającej na tym, że na określonych obszarach terytorialnych zauważono zwiększoną sprzedaż tych leków – tak jak pan przewodniczący mówił – opinii i analizy jednej firmy z roku 2008. Nie sądzę, żeby opinia firmy zajmującej się obrotem lekami była najistotniejszą opinią, jaką powinien kierować się minister zdrowia. Gdyby państwo przygotowali uzasadnienie opierające się na tym, że w ostatnim czasie, czy w jakiejś perspektywie czasowej nie wzrosła znacząco liczba osób chorujących na alergię akurat na tym terenie – a rozumiem, że Śląsk i Dolny Śląsk to są tereny, gdzie bardzo dużo osób choruje na alergię – a wzrosła liczba sprzedawanych leków, to byłby to jakiś argument. Natomiast przedstawianie nam opinii firmy, która stwierdza, że jej leki są wyprowadzane za granicę po to, żeby robić z nich mocniejsze dopalacze, nie jest dla nas podstawą do podejmowania takich decyzji. W obronie innych rynków, w obronie wyprowadzania leków poza granice kraju, ograniczamy prawa polskich pacjentów. Bardzo dobrze, że pani przewodnicząca powiedziała o tych skutkach, bo sądzę, że większość znajdujących się na tej sali również jest alergikami, a państwo dzisiaj w obronie naszego dostępu do tych środków proponują restrykcje.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#ElżbietaStrekerDembińska">W związku z tym, jeżeli rzeczywiście w lekach jest tyle szkodliwych substancji, które stanowią potencjalne zagrożenie lub są powodem wywożenia tych leków za granicę i przerabiania ich na substancje odurzające, to jedynym rozwiązaniem wydawałoby się to, o którym mówił pan poseł Balicki, a więc wpisanie pseudoefedryny na listy leków psychotropowych, ale z pełnymi konsekwencjami, ponieważ takie rozwiązanie, i to jeszcze uargumentowane badaniami jednej firmy farmaceutycznej, jest dla nas nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Myślę, że musimy zmierzać do konkluzji. Jeszcze tylko tytułem uzupełnienia powiem, że rozumiem, iż pan minister jest w bardzo trudnej sytuacji. Wydaje mi się, że Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii ma więcej do powiedzenia w tej materii, natomiast pana ministra obowiązuje prawo farmaceutyczne i to, co tutaj mówimy. Rzadko się zgadzam, ale dzisiaj wyjątkowo zgadzam się z panem ministrem Balickim – tego nie da się tak po prostu wprowadzić, ponieważ jest to nie tylko kwestia sądu, ale i Unii Europejskiej. Nie może być tak, że w jednym państwie zakazujemy, a w innym nie, że nakładamy rygor sprzedaży jednego opakowania. W Warszawie to nie będzie działać – przejdę Nowym Światem i będę mieć 10 opakowań, zgodnie z prawem. Natomiast jeśli chodzi o małą miejscowość, to trudne będzie udowodnienie każdorazowo transakcji jednej osobie, jeśli przyjdzie za kilka minut, nawet jeśli tam będzie stać policjant, bo na jakiej podstawie aptekarz może mi odmówić sprzedaży jednego opakowania, skoro mnie nie legitymował? Czy będą wszystkim robić zdjęcia? Chciałbym jeszcze prosić o wyjaśnienia Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, bo widzę, że coś jest na rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#BolesławPiecha">Niezwykle trudno jest określić faktyczną skalę zjawiska używania produktów leczniczych zawierających pseudoefedryny lub ich sole w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Istnieje jednak pewna grupa informacji – fakty i analizy. I jakie to są informacje? Ja przeczytałem tylko fragment z forum internetowego. Jeśli tylko takie, to sądzę, że Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii nie działa, jeśli ma tylko informacje z forum, że efekt Sudafedu jest taki sobie, bo nie ma efektu termogenicznego, natomiast jest niewielki power.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#BolesławPiecha">Kolejna sprawa. Dodatkową informacją pozwalającą pośrednio ocenić skalę zjawiska pozamedycznego używania leków zwierających pseudoefedryny jest terytorialno-ilościowa analiza danych sprzedażowych opracowana przez firmę UC Pharmacy. Jak, na podstawie terytorialno-ilościowej analizy danych sprzedażowych UC Pharmacy, można określić, że pseudoefedryna jest używana pozamedycznie? Ja nie rozumiem, jak to można określić.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#BolesławPiecha">Wydaje mi się, że będę proponować Komisji, żeby odłożyła ten projekt do przepracowania. Nie chciałbym stawiać wniosku o odrzucenie go. Być może, istnieje ten problem, ale proszę, panie ministrze, traktować nas poważnie. Pani przewodnicząca Małecka-Libera też o to apeluje. Chcemy wiedzieć, czy rzeczywiście pseudoefedryna tak działa, że trzeba część produktów wyrzucić z rynku, a pozostałą część ograniczyć do sprzedaży jednego opakowania. Przecież te dodatkowe informacje, wynikające z terytorialno-ilościowej analizy, która mówi, że lek jest gdzieś wykorzystywany poza wskazaniami medycznymi, to, jak na ustawę, bardzo słabe przesłanki.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#BolesławPiecha">Zatem, albo mówimy o rozwiązaniu systemowym, czyli wpisaniu pseudoefedryny do odpowiedniego załącznika ustawy antynarkotykowej, z wszystkimi konsekwencjami, które się z tym wiążą, łącznie z krajami Unii Europejskiej, bo ten składnik jest w wielu lekach – Ibuprom, Gripex Noc również zawierają pewną ilość chlorowodorku pseudoefedryny – albo decydujemy o wycofaniu leków z pseudoefedryną stosowanych w grupie OTC i przekazaniu ich do grupy leków wydawanych na receptę. Wtedy będzie jasność, będzie pełny rejestr, ile tych leków się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#BolesławPiecha">Proszę bardzo o odpowiedź, panie ministrze. Proszę również o wyjaśnienia przedstawiciela Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, po czym będziemy się starać podsumować dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie, po pierwsze, panie pośle Hoc, to pan mnie obraża mówiąc, że ja chcę kogokolwiek obrazić. Poza umiejętnością czytania trzeba jeszcze umieć zrozumieć. Mam wątpliwości, czy pan zrozumiał uzasadnienie, które zostało napisane. Przy okazji spieszę panu donieść, że nie ja cytuję jakiegoś podsekretarza stanu Andrzeja Włodarczyka, bo to ja jestem podsekretarzem stanu i nazywam się Andrzej Włodarczyk, i ja to napisałem. Ja nikogo nie cytuję, panie pośle, i na temat IQ się nie wypowiadam i nigdy nie zamierzałem się wypowiadać…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#BolesławPiecha">Bardzo bym prosił pana posła o nieprzerywanie, a pana ministra proszę o przejście do rzeczy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Ja właśnie mówię do rzeczy – odpowiadam na pytanie pana posła, który mi zarzuca, że ja kogoś oceniam, że ma IQ takie, a nie inne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BolesławPiecha">Wolałbym, żeby zrezygnowano z wycieczek osobistych. Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Proszę państwa, przede wszystkim chciałbym przeprosić, bo nie przeczytałem naszej odpowiedzi na pismo dotyczące uwag Sądu Najwyższego, a pan przewodniczący mnie o to prosił – zrobię to za chwilę, ponieważ my nie zgadzamy się z zarzutami, które zostały przedstawione. Nie możemy ich przyjąć. Uważamy, że są bezzasadne.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#AndrzejWłodarczyk">Jeśli chodzi o niektóre informacje, to powiem, że nie opieraliśmy się wyłącznie na danych, które przedstawiła firma UC Pharmacy – co zresztą jest w uzasadnieniu napisane, że były to dodatkowe informacje do informacji, którymi dysponuje Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Za chwilę oddam głos panu dyrektorowi Jabłońskiemu, który te informacje przedstawi i odpowie na ostatnie pytania pana ministra Piechy.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#AndrzejWłodarczyk">Odnośnie do sugestii pana ministra Balickiego, powiem, że oczywiście jest możliwość wpisania tego leku jako przepisywanego na receptę, chciałbym jednak przypomnieć, że na całym świecie w przypadku kataru czy przeziębienia stosuje się samoleczenie. Jest to robione, między innymi, po to, żeby, panie pośle, dać oszczędności płatnikowi publicznemu. Gdybyśmy w popularnych w określonych porach roku infekcjach kataralnych spowodowali taką oto sytuację, że najbardziej powszechny lek wymaga przepisania recepty, a więc i wizyty w gabinecie lekarskim, to byłyby to ogromne obciążenia dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i gigantyczne utrudnienia dla pacjentów, wreszcie – jak myślę – niemałe wydatki z budżetu płatnika publicznego na tego typu cel, jak zresztą sam pan minister powiedział.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#AndrzejWłodarczyk">Odpowiadając na pytanie pani poseł Streker-Dembińskiej, chciałbym zauważyć, że pseudoefedryna jest wpisana na listę produktów, które są prekursorami narkotyków, natomiast nie możemy jednostronnie zmienić kategorii, ponieważ są to ustalenia Unii Europejskiej i wymagają decyzji międzynarodowych. Tak więc, ten sposób procedowania jest niemożliwy.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#AndrzejWłodarczyk">Teraz, jeśli pan przewodniczący pozwoli, poproszę pana dyrektora Jabłońskiego o udzielenie odpowiedzi na pytanie, a potem przeczytałbym naszą odpowiedź na pismo Sądu Najwyższego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#BolesławPiecha">Panie ministrze, bardzo dziękuję za te wyjaśnienia. Jeżeli chodzi o Sąd Najwyższy, to poprosiłbym tylko o konkluzję, bo to, że państwo nie zgadzają się z opinią, to jest tylko słowo przeciwko słowu – i tak rozstrzyga ostatecznie orzeczenie. Wolałbym traktować Sąd Najwyższy z należytą atencją, a nie uciekać się do tego, że prawnicy ministerstwa są lepsi – z całym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#BolesławPiecha">Panie dyrektorze, bardzo proszę powiedzieć, jakie przesłanki stały za tym, że państwo – bo to byli państwo – zaproponowali takie dość dziwaczne rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrJabłoński">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo, zaproponowaliśmy następujące rozwiązanie – objęcie kontrolą leków zawierających pseudoefedrynę.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrJabłoński">Jakimi kierowaliśmy się przesłankami? Informacje, jakie uzyskaliśmy, nie były jedyne. To było jedno z wielu źródeł informacji. Te pierwsze uzyskaliśmy nie od UC Pharmacy, tylko od Polskiego Związku Producentów Leków bez Recepty PASMI. To był ten nasz partner, który zwrócił nam uwagę na to, że, według ich analiz, występują zaburzenia w sezonowości sprzedaży leków, szczególnie na południu Polski. Było to również interpretowane w ten sposób, że wiąże się to z wykorzystywaniem przez obywateli czeskich, ale i przez polski świat przestępczy, leków zawierających pseudoefedrynę, jako prekursora do produkcji metaamfetaminy. Jednak – jak powiedziałem – było to jedno z wielu źródeł informacji, dlatego, że już w 2008 r., kiedy CBOS przeprowadzał badania „Młodzież 2000”, zapytaliśmy o to, jakie jest rozpowszechnienie używania leków przeciwkaszlowych lub na przeziębienie, przyjmowanych bez wskazań lekarskich, w celu odurzania się. Z tych badań uzyskaliśmy informację, że do stosowania tego typu leków kiedykolwiek w życiu przyznało się 3,2% młodych ludzi w Polsce. Jeśli chodzi o ostatni rok, to było to około 2%. Badanie to powtórzyliśmy w 2010 r., żeby sprawdzić, czy jest dynamika tego zjawiska. Okazało się, że jeśli chodzi o doświadczenie życiowe, to ten wskaźnik wzrósł z 3,2% do 4,7%, a więc był to dodatkowy argument za tym, żeby leki zawierające pseudoefedrynę objąć kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PiotrJabłoński">Zaczęliśmy również zbierać dane z placówek leczniczych i uzyskaliśmy informację, że problemem jest nie tylko odurzanie się czy uzależnienie, ale także występowanie ciężkich polineuropatii wśród osób używających lub uzależnionych od narkotyków produkowanych z pseudoefedryny. Wszystkie te argumenty skłoniły nas do zwrócenia się do ministra zdrowia z prośbą o objęcie tych leków kontrolą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję, panie dyrektorze, ale ja się dobrze przygotowałem i sprawdziłem, kogo reprezentuje PASMI, jeśli chodzi o firmy. Czy pan wie, że jedynym lekiem, który zawiera pseudoefedrynę w postaci czystej, jest Sudafed i on nie jest wycofany, a inne, które zawierają sole o słabszym działaniu, są wycofane? Czy pan wie, że firmy, które nie należą do PASMI, straciły możliwość oferowania swoich produktów, skoro pan mówi, z PASMI zwróciło na to uwagę? Jeżeli tak, to PASMI doniosło, tylko nie na siebie, jak rozumiem. Czy tak? Ja to sprawdziłem. Producenci wszystkich leków wyrzuconych z rynku na podstawie tej ustawy nie należą do PASMI. Pozostałe leki, łącznie z Sudafedem – jedynym lekiem, który zawiera czystą pseudoefedrynę – są zachowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrJabłoński">Panie przewodniczący, jeśli pan pozwoli, jeszcze raz podkreślę, że dla nas podstawą interwencji były badania epidemiologiczne, które zlecamy, i obserwacja rynku. My nie zajmujemy się kontrolą rynku farmaceutycznego. Dla nas podstawowym zadaniem jest ochrona zdrowia publicznego jeśli chodzi o nadużywanie substancji psychoaktywnych i uzależnienie. Dlatego nasze badania zostały zlecone, i dlatego staraliśmy się obiektywnie sprawdzić, jak wygląda rozpowszechnienie pozamedycznego używania leków i uważamy, że to są wystarczające przesłanki. To, że wzrasta doświadczenie życiowe młodych ludzi jeśli chodzi o sięganie po te leki i używanie ich niezgodnie z medycznym przeznaczeniem, jest dostatecznym argumentem za tym, żeby te leki objąć kontrolą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Panie dyrektorze. My jesteśmy za zdrowiem publicznym. Wiemy, jakie szkody wyrządza niemedyczne stosowanie leków, zwłaszcza leków o działaniu psychoaktywnym. Zdajemy sobie z tego sprawę, ale jesteśmy posłami i jesteśmy odpowiedzialni za to, żeby prawo, które przygotowujemy, było czytelne i nie dawało powodów do niepotrzebnych podejrzeń i konfliktów.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#BolesławPiecha">Pan poseł Balicki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarekBalicki">Dziękuję bardzo. Rozumiem, że zmierzamy do finału, ale powiem jeszcze, panie dyrektorze, że tu nie ma sporu odnośnie do przesłanki podjęcia działań – tego nikt nie kwestionuje – tylko do sposobu, jak ten problem rozwiązać. Jeśli pani przewodnicząca Małecka-Libera mówi, że kiedy lekarz zapisze receptę pacjentowi, który wymaga leku z pseudoefedryną, to ta recepta nie będzie mogła być zrealizowana, bo to będzie przestępstwem. Natomiast jeśli chodzi o zaproponowane rozwiązanie, czyli jednorazową transakcję, to jedynym dowodem na przeprowadzenie transakcji jest paragon fiskalny. My wiemy z innych informacji, że niektórzy aptekarze byli zmuszani, żeby wydawać większe ilości. A więc ci, którzy ich do tego zmuszali czy nakłaniali, powiedzą – wystawcie 1000 paragonów fiskalnych i będzie 1000 jednorazowych transakcji. Zatem to rozwiązanie zostało zaproponowane chyba pod wpływem pseudoefedryny, bo inaczej nie da się tego wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Sośnierz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AndrzejSośnierz">Chciałbym potwierdzić stanowisko pana ministra Balickiego. Przede wszystkim, jeśli nawet jest coś na rzeczy w związku ze szkodliwością lub zjawiskiem nierównomiernego terytorialnie rozkładu czy sezonowej sprzedaży, a zjawiska te wymagają namysłu i reakcji, to zaproponowane sposoby rozwiązania tego problemu nijak się mają do zgłoszonego zjawiska. Spodziewanym efektem działania tych przepisów będzie zmiana producenta, zmiana na rynku polegająca na przesunięciu pomiędzy produktami, a nie efekt, jaki chcemy uzyskać. Myślę więc, że proponowane rozwiązania należałoby odrzucić i zaproponować nowe, które będą skuteczne i adekwatne do problemu i tego, co chce się osiągnąć. Tutaj już powiedziano, w jaki sposób ominie się wszystkie rafy, kontrola będzie iluzoryczna, a jedynym efektem będzie przesunięcie pomiędzy firmami, czyli beneficjentami tej sprzedaży. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#BolesławPiecha">Ja bym nie stawiał tak daleko idącego wniosku, że będą beneficjenci. Chodzi o to, że prawo jest mało czytelne. Wyrzuca się jakąś firmę z powodu pozaprawnych przesłanek. Jestem daleki od stwierdzenia, że to źle pachnie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#BolesławPiecha">Natomiast w uzasadnieniu czytamy jeszcze jedno – że dane dotyczące sprzedaży wydają się potwierdzać tezę, iż większość pseudoefedryny w postaci Sudafedu trafia na rynek czeski. W uzasadnieniu nie można pisać – „wydaje się”, „niezwykle trudno”, „dodatkowa informacja”.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#BolesławPiecha">Myślę, że możliwe są dwa rozwiązania – albo odrzucimy ten projekt w pierwszym czytaniu, albo damy mu szansę i skierujemy do przepracowania. Głównie chcielibyśmy mieć dodatkowe informacje służące wyjaśnieniu tych spraw, mówiąc o skali zjawiska. Być może, prosilibyśmy o przygotowanie informacji, czy to rozwiązanie jest jedyne i sensowne. I nie może się nam „wydawać”, tylko musimy być pewni, że pseudoefedryna zawarta w Sudafedzie to jest właśnie ten półprodukt, który jest stosowany do produkcji metaamfetaminy. Powtarzam, że ja bym odroczył posiedzenie Komisji, i taki będzie mój wniosek.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#BolesławPiecha">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Ja odnośnie do wypowiedzi pana posła Andrzeja Sośnierza. Pan poseł doskonale wie, że nie ma idealnych rozwiązań i ktoś, kto chce się odurzyć, posłuży się w tym celu nawet klejem, który można kupić w sklepie. Nie możemy też zabronić sprzedaży kleju w związku z powyższym. Jednym opakowaniem też się można odurzyć.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#AndrzejWłodarczyk">Natomiast, panie przewodniczący, chciałbym zrealizować pana prośbę o przedstawienie konkluzji dotyczącej naszej opinii na temat pisma Sądu Najwyższego. Myślę, że najlepiej zrobi to prawniczka, pani dyrektor Budziszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#BolesławPiecha">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#AlinaBudziszewskaMakulska">Pierwszym zarzutem Sądu Najwyższego było to, że nie wymieniamy placówek obrotu pozaaptecznego, w związku z czym ten zakaz jest niepełny. Niestety, musimy zwrócić uwagę Sądu Najwyższego na to, że są dwa rozporządzenia Ministra Zdrowia. Pierwsze, z dnia 2 lutego 2009 r., w sprawie kryteriów klasyfikacji produktów leczniczych, które mogą być dopuszczone do obrotu w placówkach obrotu pozaaptecznego oraz w punktach aptecznych. Drugie, z 22 października 2010 r., które określa wykaz produktów, które od strony pozytywnej mogą być sprzedawane w placówkach obrotu pozaaptecznego oraz w punktach aptecznych. W załącznikach nr 2 i 3 – załącznik nr 2 dotyczy sklepów zielarskich, a załącznik nr 3 dotyczy, między innymi, sklepów ogólnodostępnych – w substancjach czynnych, które są w lekach sprzedawanych w tych podmiotach, nie ma pseudoefedryny. A więc, skoro minister zdrowia określa, że tylko takie leki mogą być sprzedawane, to nie żadne inne. W związku z tym leki z pseudoefedryną nie mogą być sprzedawane w placówkach obrotu pozaaptecznego. Zatem, zakaz ten nie mógłby ich dotyczyć, bo de facto już obowiązuje, tylko wynika z innych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#AlinaBudziszewskaMakulska">Jeśli chodzi o kwestię sprzedaży wysyłkowej, to art. 86 ustawy – Prawo farmaceutyczne określa, co jest wydawaniem produktu leczniczego, a art. 68 tej ustawy doprecyzowuje, że apteka lub punkt apteczny może prowadzić wydawanie produktów leczniczych poprzez sprzedaż wysyłkową. A zatem sprzedaż wysyłkowa jest jedną z form wydawania produktów leczniczych. W związku z tym trudno powiedzieć, że mamy tu do czynienia ze znamionami luki prawnej, co sugeruje Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#AlinaBudziszewskaMakulska">Odnośnie do głównego zarzutu Sądu Najwyższego, że cała regulacja nie jest zawarta w prawie farmaceutycznym, należy zauważyć, że my to ograniczenie wprowadzamy nie w celach medycznych, jak jest w przypadku prawa farmaceutycznego, bo proszę zauważyć, że sprzedawanie leku na receptę jest również ograniczeniem w jego nabywaniu, bo musimy iść do lekarza, uzyskać receptę itd. To są ograniczenia wprowadzane w prawie farmaceutycznym w celach medycznych, czyli, krótko mówiąc, kiedy kupujemy lek w celach medycznych. Natomiast w tym przypadku mówimy o ograniczeniu, ponieważ lek jest stosowany w celach pozamedycznych, w związku z odurzaniem się. Trudno więc, aby tego typu regulacja mieściła się w przepisach prawa farmaceutycznego.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#AlinaBudziszewskaMakulska">Jeśli zaś chodzi o kwestię vacatio legis, to w tym przypadku jest to tak zwane vacatio legis standardowe – czternastodniowe. Jest to zasada, która wynika z ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych, że jest to minimalne dopuszczalne vacatio legis. Dłuższe jest wtedy, kiedy są szczególnie uzasadnione przypadki. To jest kwestia ocenna, bo zdarzały się wejścia przepisów zmieniających kodeks karny również z czternastodniowym terminem vacatio legis, a nie słyszałam o protestach Sądu Najwyższego w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiem, że pani potępia w czambuł opinię Sądu Najwyższego. Dla mnie jest to nowość. Pierwszy raz się z tym spotykam, ale gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#BolesławPiecha">Myślę, że trzeba poważnie traktować pewne druki. Jeżeli Sąd Najwyższy wyraził taką opinię i napisał o charakterze tych zmian i wątpliwościach dotyczących vacatio legis, to zrobił to z jakiegoś powodu. Panie ministrze, sąd i tak będzie to rozstrzygać, nie pan, i, niestety, to orzeczenie Sądu Najwyższego będzie respektowane. Taka jest zasada w państwie prawa, chyba że pan chce ją podważyć. Zostawmy to.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#BolesławPiecha">Wyczerpaliśmy dyskusję na ten temat. Czy są wnioski formalne? Proszę, pan przewodniczący Sośnierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#AndrzejSośnierz">Chciałbym postawić wniosek o odrzucenie projektu w całości. Przyczyny podjęcia tej inicjatywy – moim zdaniem – wymagają dopracowania. Uzasadnienie również wymaga poszerzenia, a zaproponowane środki zaradcze przeciwko problemowi, który, być może, istnieje, wydają się nieadekwatne. W związku z tym właściwe będzie podjęcie tej inicjatywy od nowa, z nowym uzasadnieniem, nowym rozpoznaniem i nowymi metodami zapobieżenia temu zjawisku, jeśli ono istnieje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#BolesławPiecha">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#UrszulaSęk">Chciałabym państwu przypomnieć, że przedmiotem państwa posiedzenia jest kontynuacja pierwszego czytania projektu i, zgodnie z art. 39 regulaminu Sejmu, pierwsze czytanie obejmuje uzasadnienie, ogólną debatę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy. Pan przewodniczący mówi, że chciałby ewentualnie odroczyć posiedzenie. Wniosek o odrzucenie może być złożony po zakończeniu pierwszego czytania. Przypominam, że państwo mogą po postu odbyć pierwsze czytanie i na razie nie decydować, co robić z projektem. Jeśli pan przewodniczący zamknie pierwsze czytanie, to już nie będzie można odroczyć posiedzenia i wtedy ewentualnie podejmą państwo decyzję, czy coś robimy, czy po prostu państwo poprzestają na tym pierwszym czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#BolesławPiecha">Pani mecenas, bardzo dziękuję za te uwagi. Zdaję sobie z nich sprawę, ale mamy wniosek najdalej idący, i on zamyka procedurę pierwszego czytania. Natomiast, jeżeli bym zadecydował bez głosowania o odroczeniu posiedzenia, to ten wniosek będzie mógł funkcjonować jeżeli będziemy się zbliżać do końcówki pierwszego czytania. Póki co przeprowadziliśmy pierwsze czytanie, jest dyskusja i jest wniosek formalny, który został złożony, o odrzucenie tego projektu. I ten wniosek, pani mecenas, będzie musiał być głosowany. Należy jednak zapytać, czy dzisiaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#UrszulaSęk">Właśnie o tym mówię, że jeżeli państwo uznali, że nie wyczerpali do końca pierwszego czytania, bo nie uzyskali odpowiedzi na wątpliwości, to nie można głosować tego wniosku. Pan poseł przerwie posiedzenie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#BolesławPiecha">Panie mecenas, wiem, że nie można głosować tego wniosku, ale on padł, będzie w protokole i wcześniej czy później, jeśli nie zostanie wycofany, będziemy musieli się z nim zmierzyć.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#BolesławPiecha">Proponuję, żebyśmy odroczyli posiedzenie Komisji o minimum dwa tygodnie i poprosili Ministerstwo Zdrowia, łącznie z Krajowym Biurem do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, o uzupełnienie i przygotowanie szczegółowych informacji dotyczących tego, czy z pewnością to rozwiązanie nie będzie skutkować jakimiś konsekwencjami.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#BolesławPiecha">Prosiłbym również przesłać do Sądu Najwyższego odpowiedź, jaką nam przedstawiła pani dyrektor Budziszewska – niech Sąd Najwyższy odniesie się do państwa zastrzeżeń. Po mniej więcej dwóch tygodniach do tego wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#BolesławPiecha">Czy pan poseł Balicki chce jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#BolesławPiecha">Odraczam rozpatrzenie tego punktu porządku dziennego i zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>