PPC / ppc

text_structure.xml 960 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Janusz Wojciechowski, Donald Tusk i Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarekBorowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Anitę Błochowiak i panów posłów Bronisława Dutkę, Andrzeja Grzesika i Zdzisława Kałamagę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekBorowski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Bronisław Dutka i Zdzisław Kałamaga.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekBorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Zdzisław Kałamaga i Andrzej Grzesik.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarekBorowski">Posłowie sekretarze zajęli miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarekBorowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZdzisławKałamaga">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisji: Komisji Finansów Publicznych - godzina 12.30, Komisji Gospodarki - godzina 12.30, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godzina 13, Komisji Zdrowia - godzina 13, Komisji Europejskiej - godzina 15, Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji - godzina 16, Komisji Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny - godzina 18.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZdzisławKałamaga">Informuję również, że o godzinie 14 w sali 105 w budynku K w starym Domu Poselskim odbędzie się spotkanie Polsko-Alpejskiej Grupy Parlamentarnej z ambasadorem Konfederacji Szwajcarskiej panem Andre Graffenriedem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekBorowski">W druku nr 1733 panie i panowie posłowie otrzymali listę kandydatów na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Opinia Komisji Kultury i Środków Przekazu o zgłoszonych kandydatach została doręczona w druku nr 1811.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekBorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Wybór członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekBorowski">Dodany punkt rozpatrzymy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekBorowski">Przypominam, że punkt ten obejmuje rozpatrzenie nie więcej niż 10 pytań. Rozpatrzenie pytania obejmuje przedstawienie treści pytania oraz udzielenie ustnej odpowiedzi przez osobę, do której pytanie zostało skierowane, albo osobę przez nią upoważnioną. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekBorowski">Dzisiaj będą zadane następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MarekBorowski">- posłowie Piotr Gadzinowski i Cezary Stryjak w sprawie ograniczania wolności sztuki przez prokuraturę,</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MarekBorowski">- poseł Elżbieta Radziszewska w sprawie zagrożeń dla pacjentów, wynikających z dramatycznej sytuacji placówek służby zdrowia,</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MarekBorowski">- poseł Marek Jurek w sprawie podważania w Niemczech polskiej własności na Ziemiach Odzyskanych,</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MarekBorowski">- poseł Władysław Stępień w sprawie pomocy rządu dla Huty Stalowa Wola,</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MarekBorowski">- poseł Zbigniew Kuźmiuk w sprawie art. 49 ustawy budżetowej na 2003 r.,</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MarekBorowski">- poseł Andrzej Grzesik w sprawie programu nieodpłatnego przekazania żywności z zapasów Agencji Rynku Rolnego w 2003 r. na potrzeby pomocy społecznej,</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MarekBorowski">- poseł Joanna Sosnowska w sprawie przygotowania spółki Polskie Linie Kolejowe do sfinansowania modernizacji i rozbudowy sieci poprzez uzyskanie dodatkowych środków z Unii Europejskiej,</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#MarekBorowski">- poseł Zygmunt Wrzodak w sprawie nieformalnych powiązań pomiędzy pełnomocnikami skarbu państwa i firmy Eureko w związku z postępowaniem przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, dotyczącym odmowy sprzedaży akcji PZU SA,</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#MarekBorowski">- poseł Andrzej Aumiller w sprawie lokalizacji wielkoprzemysłowych ferm tuczu zwierząt,</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#MarekBorowski">- poseł Antoni Macierewicz w sprawie stosunku rządu RP do projektu Konstytucji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#MarekBorowski">Zaczynamy od pytań posłów Piotra Gadzinowskiego i Cezarego Stryjaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W ubiegłym tygodniu gdański sąd skazał artystkę Dorotę Nieznalską na karę więzienia za eksperyment twórczy. Panie ministrze, prokuratorze generalny, czy kierowana przez pana prokuratura będzie nadal ingerowała w działania artystyczne, pełniąc w ten sposób zakazane w naszym kraju funkcje cenzorskie?</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PiotrGadzinowski">Panie ministrze, panie prokuratorze, czy zna pan wypowiedź - jeżeli nie zna pan, ja przytoczę - księdza Krzysztofa Niedałtowskiego, duszpasterza gdańskich środowisk twórczych, który powiedział, że pani Nieznalska padła ofiarą pozamerytorycznych machinacji oskarżycieli zbijających w całej awanturze kapitał polityczny? Jest to propagandowa afera Ligi Polskich Rodzin, partii, która dorabia gębę Kościołowi, to znaczy broni katolików w imieniu Kościoła, ale moim zdaniem czyni to niewłaściwie i niesłusznie. Ksiądz Niedałtowski, duszpasterz środowisk twórczych, powiedział, że artysta sam powinien wyznaczać sobie granice, biorąc pod uwagę swoje sumienie i szacunek dla innych. Dostrzegł to papież, który w Toruniu mówił, że narzucanie sztuce granic zawsze będzie kojarzyło się z cenzurą.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PiotrGadzinowski">Panie ministrze, prokuratorze generalny, dlaczego kierowana przez pana cenzura jest upolityczniona, staje się narzędziem manipulacji jednej partii - Ligi Polskich Rodzin?</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trochę rozsądku.)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PiotrGadzinowski">Czy ta cenzura prokuratury będzie dalej ingerować w życie artystyczne w naszym kraju?</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PiotrGadzinowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada zastępca prokuratora generalnego pan Ryszard Stefański.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RyszardStefański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie posłowie, formułując pytanie, założyli, że prokuratura ogranicza wolność sztuki, opierając się na jednostkowym fakcie oskarżenia artystki o znieważenie, obrazę uczuć religijnych. Pytanie sugeruje, że są to działania zaplanowane i systematyczne. Otóż z tak postawionym pytaniem nie można się zgodzić, gdyż organy prokuratury nie prowadzą działań wymierzonych przeciwko wolności artystycznej twórców i - wbrew temu, co twierdzą panowie posłowie - nie ingerują w działania artystyczne, pełniąc w ten sposób zakazane funkcje cenzorskie. Po prostu prokuratura wykonuje zadania, które na niej ciążą z mocy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RyszardStefański">Obowiązkiem prokuratury jest podejmowanie czynności w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa. Zgodnie z zasadą legalizmu, wyrażoną w art. 10 §1 Kodeksu postępowania karnego, prokurator jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a także wniesienia i popierania aktu oskarżenia w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu, jeżeli istnieją ku temu podstawy faktyczne i prawne. Przesłanki te zostały spełnione w przedstawionej przez panów posłów sprawie i prokurator, by uczynić zadość tej zasadzie, był zobligowany do wszczęcia postępowania przygotowawczego.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RyszardStefański">Otóż Prokuratura Rejonowa Gdańsk-Południe została zawiadomiona przez mieszkańca Gdańska oraz dwóch posłów, że doszło do obrazy ich uczuć religijnych poprzez publiczne znieważenie przedmiotu czci religijnej w czasie wystawy pod tytułem „Pasja” w gdańskiej galerii Wyspa Progress. Zachowanie takie stanowi przestępstwo określone w art. 196 Kodeksu karnego, a istota jego polega na obrazie uczuć religijnych poprzez publiczne znieważenie między innymi przedmiotu kultu religijnego. Pod pojęciem obrazy uczuć religijnych należy rozumieć takie zachowania, które odbierane są przez członków danej wspólnoty religijnej za poniżające lub obelżywe dla przedmiotów tych uczuć, w tym przypadku dla przedmiotu czci religijnej, jakim jest krzyż. Charakter określonych zachowań ocenia się obiektywnie, niemniej jednak trzeba brać pod uwagę odczucia członków wspólnoty religijnej. W tej sprawie przesłuchano szereg świadków, którzy wypowiadali się, iż doszło do obrazy ich uczuć. Artystyczny cel działania sprawcy nie jest wystarczający dla wykluczenia znieważającego charakteru tego działania ze względu na jego formę. Prokurator prowadzący tę sprawę, a było to jego suwerenne prawo, uznał, że zostały wyczerpane znamiona tego przestępstwa i skierował akt oskarżenia do sądu, który uznał zasadność tego oskarżenia, skoro uznał oskarżoną za winną zarzucanego jej czynu i wymierzył karę - i tu chciałbym sprostować, panie pośle, nie wymierzył kary pozbawienia wolności, a wymierzył karę ograniczenia wolności, co jest bardzo istotną różnicą.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RyszardStefański">Powiedziałem, że prokurator miał suwerenne prawo do podjęcia takiej decyzji. Otóż tę suwerenność gwarantuje mu art. 8 ustawy o prokuraturze, który stanowi, że prokurator przy wykonywaniu swych czynności jest niezależny. Wyrok, jaki zapadł w tej sprawie, jest nieprawomocny, a kontroli jego trafności może dokonać sąd drugiej instancji, o ile rzeczywiście strona w tym wypadku oskarżona lub jego obrońca wniesienie akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RyszardStefański">Pragnę nadmienić, że postępowania przygotowawcze w tego rodzaju sprawach mają charakter incydentalny. W roku 2002 stwierdzono 44 przestępstwa, które tutaj omawiam, i tylko w 14 sprawach wniesiono akty oskarżenia, a wobec tego mam pełną podstawę twierdzić, że czyny te zdarzają się wyjątkowo rzadko.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#RyszardStefański">Kończąc, pragnę nadmienić, że prokuratura nie prowadzi tu żadnych działań. Prokuratura krajowa nie była nawet informowana o takim wypadku. Była to jedna z wielu spraw, które toczą się w prokuraturach rejonowych i zgodnie z zasadami obowiązującymi w prokuraturze prokurator, który otrzymał tę sprawę do prowadzenia, sam podejmował decyzję, w jaki sposób merytorycznie zakończyć tę sprawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekBorowski">Pytanie dodatkowe, proszę, pan poseł Stryjak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#CezaryStryjak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#CezaryStryjak">Panie prokuratorze, wspomniał pan o tym, że zostały według prokuratury naruszone odczucia członków wspólnoty religijnej. A dlaczego prokuratura nie reaguje w innych analogicznych sytuacjach wobec naruszenia uczuć osób, które nie są członkami wspólnoty religijnej? Dlaczego prokuratura nie reaguje na wielokrotne szydercze wystawy księdza Jankowskiego w Gdańsku i jemu podobnych? Dlaczego tak się dzieje? Czy nie uważa pan, że sędzia, wydając skandaliczny werdykt w sprawie instalacji „Pasja”, miał na celu promowanie własnej osoby kosztem wizerunku, pozytywnego wizerunku naszego państwa w oczach opinii międzynarodowej? Dlaczego prokurator nie opierał się na całości instalacji, lecz jedynie na jej części? Czy nie uważa pan prokurator, że sąd dyscyplinarny powinien zająć się sprawą sędziego, który pozwalał sobie na komentarze typu, że Dorota Nieznalska tylko zyska popularność i finansowo na takim wyroku.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie prokuratorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardStefański">Panie pośle, nie mogę się zgodzić, że prokuratura nie podejmuje innych działań w tego rodzaju sprawach. Pod koniec swojego wystąpienia podałem, że stwierdzono 44 tego rodzaju przestępstwa. Wobec tego ta liczba świadczy, że tego rodzaju działania prokuratura podejmuje. Natomiast jeśli chodzi o ocenę wyroku, panie pośle, zgodnie z przyjętymi zasadami, podstawą kontroli wyroku jest apelacja wniesiona do sądu drugiej instancji i oceny tego wyroku co do zasadności dokona sąd drugiej instancji, a nie należy to do mnie, żebym publicznie to komentował. Jeżeli prokurator by uznał, że ten wyrok jest niesłuszny, przysługuje mu środek procesowy w postaci apelacji i by taką wywiódł - w tej sprawie tego rodzaju środek nie będzie wniesiony, bowiem nie zażądano uzasadnienia wyroku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł Elżbieta Radziszewska, Platforma Obywatelska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie Ministrze! Jaka jest sytuacja w służbie zdrowia, wszyscy wiedzą, ponieważ media co dzień na bieżąco to pokazują. Ustawa o Narodowym Funduszu Zdrowia nie dość, że nie naprawiła wszystkich mankamentów, które pojawiły się przez trzy lata, to popsuła wszystko i zaskutkowało to wielkim chaosem i rozgardiaszem. Na dzisiaj mamy taką sytuację, że pacjenci czekają w ogromnie długich kolejkach. W oczekiwaniu na świadczenia kolejki bardzo się wydłużyły. Przychodnie i szpitale m.in. w Warszawie żądają od pacjentów dopłat i od tego uzależniają udzielenie usługi medycznej. Pan minister powtarza, że jest to niezgodne z prawem, ale co w takiej sytuacji mają zrobić placówki: albo zamknąć, albo oczekiwać dopłat. W szpitalach brak jest pieniędzy na bieżącą działalność, brak pieniędzy na leki, na żywność. Co w takiej sytuacji z zapłatą za pacjentów z sąsiednich województw, którzy zjawiają się w szpitalach? Kontrakty z placówkami, mówimy tylko o pacjentach z danego województwa, Narodowy Fundusz doprowadził do tego, że pacjent ma wybór szpitala w całej Polsce, ale pieniądze za tym nie idą. Im placówka lepsza i ma więcej pacjentów, tym ma większe długi. Panuje żywiołowy rozwój handlu długami szpitalnymi i niezależnie od tego, w jaki sposób gospodarują dyrektorzy placówek służby zdrowia, muszą spłacać długi, ponieważ komornicy zajmują konta szpitali.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#ElżbietaRadziszewska">W tej chwili już jest stan zagrożenia życia i zdrowia pacjentów. Nie wiadomo, co z wypłatą 203 zł, jej konsekwencjami dla placówek służby zdrowia. Nie wiadomo, co z pracownikami.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie ministrze, proszę o udzielenie odpowiedzi, co w trybie pilnym, jeszcze teraz w okresie wakacji i tuż po wakacjach, pan minister zamierza zrobić w tej kwestii, mając na uwadze to, że rząd zajął się tą sprawą tydzień temu, nie podjął ostatecznej decyzji, we wtorek teraz się tym nie zajął, przesunięto to znów na piątek? Co z tym stanem zapaści w działaniach szybkich? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister zdrowia pan Leszek Sikorski.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proszę o rozwiązanie klubów dyskusyjnych na obrzeżach sali. Pan poseł Markowiak na przykład jest proszony uprzejmie o nieabsorbowanie pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#LeszekSikorski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Minister zdrowia i, myślę, że my wszyscy, nie tylko tu na sali, ale osoby odpowiedzialne za system ochrony zdrowia w Polsce, z dużym niepokojem przyglądamy się tym zjawiskom, które opisuje prasa. Ale nie chciałbym, żebyśmy tylko wyciągali wnioski z tego, co opisuje prasa, tylko raczej żebyśmy analizowali te informacje, które biegną bezpośrednio z zakładów opieki zdrowotnej, bezpośrednio od pacjentów. A sądzę, że ta informacja wtedy będzie nieco bardziej zróżnicowana. Zapewne są placówki, gdzie sytuacja jest bardzo dramatyczna, gdzie zajęcia komornicze utrudniają normalne funkcjonowanie, gdzie protesty pracowników ochrony zdrowia są powodem wstrzymywania zabiegów operacyjnych albo ograniczenia działalności placówki tylko do działalności w stanach ratujących życie, ale mamy również cały szereg tych placówek, które są w bardzo trudnej sytuacji, ale funkcjonują, wypełniają w pełni swoje zadania.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#LeszekSikorski">Czy tak postawione pytania pani poseł, czy te działania, które podjął rząd, i te, które podejmie na najbliższym posiedzeniu, mogą stanowić o jakimś dodatkowym zagrożeniu? Nie. Te działania mają na celu rozwiązanie systemowe tego problemu. Rozwiązania te nie pojawiły się z dniem 1 kwietnia, czyli z dniem wejścia w życie ustawy o Narodowym Funduszu Zdrowia, którą przyjął parlament, tylko pojawiły się już w 1998 r., w momencie wejścia w życie całej reformy służby zdrowia. Nie mając czasu na udowadnianie wszystkich tez, odwołam się tylko do jednego podstawowego dokumentu, jakim jest raport Najwyższej Izby Kontroli z 14 kwietnia 2003 r., w którym pokazany jest cały mechanizm narastania długu, cały mechanizm nieprzygotowania reformy, cały mechanizm nieprzygotowania samorządów do tego, zakładów opieki zdrowotnej, nieadekwatność zadań, które były stawiane zakładom opieki zdrowotnej do nakładów finansowych, które w tym czasie płynęły z kas chorych. Pokazany jest mechanizm, w którym zakłady opieki zdrowotnej gospodarowały dobrze i źle, były dobrze zarządzane i źle zarządzane, były dobrze nadzorowane i źle nadzorowane. Obniżały koszty i mimo to nie uzyskiwały od kas chorych przychodów, które były adekwatne do kosztów uzasadnionych, kalkulowanych zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ministra zdrowia z 18 grudnia 1998 r. mówiącym o obliczaniu kosztów. Raport wyraźnie pokazuje niespójność pomiędzy tym, co było nałożone na zakłady opieki zdrowotnej, a tym, jakie stworzono im możliwości. Raport również mówi o całym szeregu nieprawidłowości, które znamy na co dzień, zarówno w sensie kontraktowania świadczeń, jak i zarządzania i nadzoru. Tych przyczyn jest wiele i, tak jak powiedziałem, one narastały. Narosły one również w istotny sposób poprzez przyjęcie w takiej formie ustawy, tzw. ustawy 203, z którą część placówek sobie poradziła, ale dla części stanowi ona dzisiaj obciążenie sięgające ok. 1/3 wartości długu w ich budżetach. Te działania, które zaproponowałem, są działaniami systemowymi, mają przede wszystkim na celu doprowadzenie do takich rozwiązań, aby placówki ochrony zdrowia nie szły od jednego zadłużenia i oddłużenia do kolejnego. A więc zaproponowałem kilka rozwiązań, które kierunkowo zostały przyjęte przez rząd, a następne, właściwie dotyczące inżynierii finansowej, dotyczące szczegółów oraz harmonogramu, jestem przekonany, zostaną przyjęte na piątkowym posiedzeniu rządu, a w każdym razie będę je razem z ministrem finansów przedstawiał. Te rozwiązania polegają na pomocy publicznoprawnej przekazywanej zakładom opieki zdrowotnej, jednak pod warunkiem przedstawienia koniecznego programu naprawczego, który da gwarancję, iż ponownie te placówki nie popadną w zadłużenie. Jest to obwarowane całym szeregiem kontroli, audytem i wiąże się z procesem etapowym uzyskiwania grantów finansowych i wsparcia z budżetu państwa. Wymaga to oczywiście odpowiednich zmian legislacyjnych, które przedstawię rządowi we wrześniu, a potem trafią one pod obrady parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#LeszekSikorski">Kwestie szczegółowe, które poruszyła pani poseł. Jeżeli jest tak, że dzisiaj ktoś łamie prawo, to jest organ nadzorujący i kontrolę w tym zakresie już poleciłem. Nie może ta trudna sytuacja prowadzić do łamania prawa w tym zakresie i np. pobierania nieuzasadnionych opłat od pacjentów. Natomiast wszystkie działania, które prowadzę z Narodowym Funduszem Zdrowia, m.in. wczorajsze spotkanie i narady z wszystkimi dyrektorami oddziałów, mają na celu zapewnienie - i to jest zapewnione - płynności finansowej zakładów opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#LeszekSikorski">Kwestia promes była szeroko już omawiana; z powodu braku czasu chętnie odpowiem na to na piśmie pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł, pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie ministrze, jest pełna zgoda na to, że teraz trzeba wdrożyć system naprawczy w odniesieniu do tego, co zostało zrobione, bo rzeczywiście sytuacja jest dramatyczna. Ale ja bym chciała, żeby pan w podpunktach wymienił, co na teraz, w szybkim działaniu trzeba zrobić w tej dramatycznej sytuacji. Nie każdy z dyrektorów szpitali ma taką komfortową sytuację, że jest dyrektorem kliniki, wystąpi w telewizji i powie: albo zamknę klinikę, albo mi dacie trochę pieniędzy. I im szpital jest lepszy i ma więcej pacjentów, tym jest w gorszej sytuacji. Do tej pory tak nie było. Owszem, niegospodarni dyrektorzy ponosili konsekwencje tego, że szpital miał coraz większe długi, ale dzisiaj dobre szpitale i bardzo dobre szpitale zadłużają się w sposób dramatyczny. I ja bym chciała, żeby - oprócz tych działań systemowych, z których się bardzo, myślę, wszyscy cieszymy - pan minister powiedział, kiedy zostaną podjęte, i jakie, działania, w jakim terminie - te, które są potrzebne na dzisiaj. Bo co będzie jesienią, wszyscy, myślę, jesteśmy przerażeni - obawiamy się tego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#LeszekSikorski">Panie Marszałku! Pani Poseł! Ja sądzę, że to nie jest dobry sposób, aczkolwiek w tak trudnej sytuacji to rozumiem, omawiania tych problemów, poprzez tego rodzaju wystąpienia telewizyjne - to nie jest sposób na rozwiązanie problemów zakładów opieki zdrowotnej. Sposób na rozwiązanie doraźnego problemu zakładu opieki zdrowotnej to jest ścisła współpraca zarządu tego zakładu z odpowiednim oddziałem funduszu i organem założycielskim. Ja sobie zdaję sprawę z dramatycznej sytuacji, ale nie mogę również ulegać presji i dramatyzowaniu tej sytuacji ponad tę miarę, która jest wszystkim powszechnie znana. Proszę państwa, jeśli analizować tylko strumienie finansowe, to możemy mówić co najwyżej o 3-procentowym zmniejszeniu środków w porównaniu z wykonaniem roku 2002. W związku z tym nie mogę się zgodzić z tezą, że nagle zwiększyła się grupa pacjentów oczekujących na operacje, w sposób jakiś dramatyczny. Ja przyjmuję to, że pacjenci chcą się leczyć w renomowanych klinikach i zapewnię przepływ strumieni finansowych do tych placówek, ale wyraźnie chcę powiedzieć, że to musi oznaczać, że tam, gdzie ci pacjenci nie będą leczeni, w tych szpitalach, z których oni zrezygnują, nie będzie tych strumieni finansowych, bo nie ma możliwości, żeby nastąpiło zwiększenie, zduplikowanie nakładów, które są w Narodowym Funduszu Zdrowia. A więc sprawą techniczną, za którą odpowiada fundusz, jest to, aby pieniądze rzeczywiście płynęły za pacjentem. Sprawą, za którą odpowiada fundusz razem z ministrem zdrowia, jest to, żeby zabezpieczyć w puli środków, którymi dysponuje fundusz, takie, żeby można było opłacać leczenie pacjentów. Ale nie zlikwiduje to kolejki do świadczeń, szczególnie, jeśli będą te świadczenia wykonywane tylko w niektórych ośrodkach, a pozostałe nie będą mieć pacjentów. To są sprawy, które omawiamy na bieżąco. Nie ma powodu, aby tworzyć taką atmosferę, iż pacjenci w tej chwili nie mają pomocy i nie mogą się leczyć. Ja poleciłem również sprawdzenie, jak wygląda lista, kolejka oczekujących na zabiegi operacyjne czy wysokospecjalistyczne procedury. Sądzę, że niebawem przedstawię państwu, jaki jest faktyczny stan oczekiwania na te procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do trzeciego pytania.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Marek Jurek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MarekJurek">Zwracam się do pana ministra spraw zagranicznych. Panie ministrze, w Niemczech pojawia się coraz więcej głosów podważających stan prawnowłasnościowy na polskich ziemiach zachodnich i północnych, a jednocześnie temu towarzyszy jakościowa zmiana pozycji społecznej środowisk, które ten stan rzeczy podważają, to znaczy tzw. środowisk wypędzonych, związków przesiedleńców z terenów, które przed II wojną światową należały do Rzeszy Niemieckiej. Następuje to w ciągu ostatnich lat, ale szczególnie, co jest najbardziej dramatyczne, nastąpiło w ciągu ostatnich tygodni. Wybitni politycy niemieccy z kanclerzem federalnym na czele udzielają moralnego wsparcia swoją obecnością na zjazdach stowarzyszeniom, które posługują się w stosunku do Polski językiem agresji i bardzo często w stosunku do Polski czy Czech zgłaszają postulaty agresywne, tzn. na przykład postulaty podważające własność polskich rodzin na ziemiach zachodnich właśnie. Sejm Rzeczypospolitej podjął kroki, żeby tę własność utwierdzić, a jednocześnie ta własność jest podważana i ze strony państwa niemieckiego nie ma żadnej dezaprobaty. Więcej, można powiedzieć, że stowarzyszenia te, tzw. stowarzyszenia wypędzonych korzystają ze wsparcia państwa niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarekJurek">I w związku z tym pytania do pana ministra. Pierwsze: Czy rząd - przepraszam za słowo, ale lepszego nie znajduję - monitoruje te wszystkie wydarzenia, rejestruje te fakty, czy nasza ambasada obserwuje tego rodzaju wypowiedzi i wsparcie, jakiego im udzielają prominentni, wybitni politycy?</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MarekJurek">Pytanie drugie: Czy rząd uświadamia przywódcom politycznym Niemiec, że posługiwanie się takimi pojęciami, jak wypędzenie, wypędzeni, jest wprowadzaniem do języka stosunków polsko-niemieckich po prostu języka agresji, języka wrogości, który jest odbierany przez polską opinię publiczną jako akt niechęci wobec Polski i Polaków? Czy rząd będzie podejmował konkretne działania na rzecz przekonania niemieckich środowisk politycznych, nakłonienia do odejścia od tego nacechowanego wrogością języka? No i wreszcie czy rząd wystąpi w obronie honoru Polski, tak żeby kraj, który był główną ofiarą II wojny światowej, nie był przedstawiany w sposób niesprawiedliwy i żeby kraj, który ją spowodował, nie był przedstawiany jako naród ofiar?</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MarekJurek">Proszę o konkretną odpowiedź, dlatego że dysponujemy konkretnymi faktami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę odnieść się do kilku problemów poruszonych w pytaniu pana posła Jurka.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Po pierwsze, kwestia języka i opisu tego wydarzenia, tego zjawiska, jakie miało miejsce w końcu II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu i wiązało się z przesiedleniem czy z przemieszczeniem kilku milionów Niemców zamieszkujących m.in. ziemie odzyskane przez nasz kraj. Ja nie mam wątpliwości, że określenie „wypędzenie” czy „wypędzeni” zawiera w sobie ładunek oceny politycznej i na pewno nie jest precyzyjnym odzwierciedleniem tego, co miało miejsce, jako że większość Niemców zamieszkujących polskie ziemie odzyskane opuściła te tereny, jeśli już wypędzana, to przez swoje własne władze, ponieważ uciekli oni przed zbliżającym się frontem w końcowych miesiącach II wojny światowej, często robiąc to na polecenie, na rozkaz własnych władz. Jednak chciałbym przypomnieć fakt, że to pojęcie trafiło do języka prawnego Republiki Federalnej Niemiec już 50 lat temu. W 1953 r. została uchwalona ustawa federalna o sprawach wypędzonych i uciekinierów. Nie jest to więc jakieś nowe zjawisko. Jest to pojęcie tam funkcjonujące od dawna. My uważamy, jak powiadam, tradycyjnie zresztą, że to jest pojęcie niewłaściwe, dlatego też m.in. w toku prac Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej, w końcu z naszej inicjatywy, doszło do przyjęcia stosownych zaleceń dotyczących podręczników do nauczania historii, gdzie mowa jest o ewakuacji, ucieczce, wydaleniu, przymusowym wysiedleniu - u Niemców nie ma pojęcia „wypędzeni”. Możliwość skutecznego wpłynięcia na język prawa, ustawodawstwa niemieckiego osobiście uważam za bardzo ograniczoną.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Kwestia druga to kwestia własności i podważania porządku prawnego na terytorium naszego kraju. Jak pan poseł doskonale wie, wielokrotnie już o tym mówiliśmy, także w tej Izbie. Z jednej strony jest rzeczą oczywistą, są to fakty, że są w Niemczech środowiska, które usiłują podważać trwałość porządku prawnego w tym zakresie na terytorium Rzeczypospolitej. Natomiast ja po raz kolejny zaprzeczam, w każdym razie stwierdzam, że polskim władzom nie są znane fakty, które by wskazywały na to, że władze niemieckie, oficjalne władze państwa niemieckiego mają z tym cokolwiek wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WłodzimierzCimoszewicz">W szeregu pytań i interpelacji, które były do mnie w ostatnich miesiącach kierowane, autorzy ich często powołują się na rzekomą wypowiedź kanclerza Schrödera w 2000 r., wtedy kiedy wystąpił on na organizowanych przez Związek Wypędzonych obchodach w trakcie obchodów Dnia Ojczyzny. Może przytoczę fragment, który wywołuje tak wiele kontrowersji, wątpliwości i obaw. Cytuję: „Dziś wiemy lepiej niż kiedykolwiek, że Pomorze, Prusy Wschodnie i Śląsk, a także Królewiec, Szczecin, Wrocław, Gdańsk i Sudety należą do naszego dziedzictwa historycznego i kulturalnego, ale nie do naszego państwa. Te tereny należą niezaprzeczalnie, zgodnie z prawem międzynarodowym, do Polski, Czech i Rosji. Republika Federalna Niemiec nie rości żadnych pretensji terytorialnych wobec swoich sąsiadów”. To oczywiście dotyczy kwestii suwerenności terytorialnej, nie odnosi się bezpośrednio do prawa własności, niemniej dla każdego prawnika jest rzeczą dosyć jasną, że takie stwierdzenie, oczywiście zgodne z faktami, ma swoje konsekwencje prawne. Na terytorium każdego państwa porządek prawny, w tym porządek w zakresie prawa własności, jest określany w sposób suwerenny przez władze danego państwa i tak to ma miejsce w przypadku naszego kraju. Nikt z zewnątrz nie może skutecznie ingerować w ten porządek prawny i m.in. - czego również dotyczy wiele zgłaszanych pytań, interpelacji, sygnalizowanych obaw - nic z tego punktu widzenia nie ulegnie zmianie w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, mimo że m.in. w tych środowiskach ziomkowskich często zapowiada się, że właśnie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej te roszczenia będą podnoszone przed instytucjami Unii Europejskiej. To są zapowiedzi gołosłowne, w tym sensie, że oczywiście nikt nie może zapobiec podejmowaniu takich prób, natomiast z góry wiadomo, że te próby będą nieskuteczne, i to jest w świetle prawa zupełnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Wreszcie chcę powiedzieć, że oczywiście, że obserwujemy to, co się dzieje w praktyce politycznej Niemiec, i dostrzegamy pewne zmiany. Ja mogę publicznie wyrazić zdziwienie powtarzającymi się uporczywie informacjami o tym, że minister spraw wewnętrznych rządu niemieckiego gotów jest przychylić się do inicjatywy ziomkostwa pani Steinbach związanej z pomysłem utworzenia Centrum przeciwko Wypędzeniom. O tych sprawach mam zamiar w sposób całościowy rozmawiać z ministrem spraw zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec panem Fischerem w czasie naszego najbliższego spotkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarekJurek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarekJurek">Pan minister powiedział wiele rzeczy ważnych, m.in. o prawdziwych okolicznościach ucieczki ogromnej większości Niemców z polskich ziem zachodnich przed wojskami sowieckimi, które zresztą 5 lat wcześniej do Europy Środkowej zaprosili. To wszystko prawda. Natomiast niestety pan minister i rząd nie mówią całej prawdy. Te roszczenia stowarzyszeń przesiedleńczych są wspierane przez niemiecką opozycję, czasami przez niemiecki rząd. Pani Steinbach jest nie tylko posłanką opozycji, przewodniczącą Związku Wypędzonych, ale pracuje wspólnie z posłami SPD w swojej fundacji na rzecz berlińskiego tzw. centrum wypędzonych. Wiadomo, jaką to ma wymowę, pan minister o tym mówił.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarekJurek">Ale przede wszystkim, panie ministrze, nie ujawniacie takich faktów jak efekty propagandy niemieckiej albo liczenie się Europy z siłą Niemiec. Chodzi o takie fakty jak np. wystąpienie 7 czerwca Pata Coksa, przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, na zjeździe Niemców sudeckich, wprawdzie nie fizycznie, ale przez telebimy, z pozdrowieniem do uczestników tego zjazdu - przewodniczący Parlamentu Europejskiego powiedział, że cierpienia wypędzenia nie zostały zapomniane w czasie procesu negocjacji z krajami przyjmowanymi do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MarekJurek">Proszę w tych sprawach interweniować, proszę mówić śmielej, odważniej, i to nie tylko w salonach dyplomatycznych, ale również w parlamencie, bo to jest potrzebne. Nasi sąsiedzi, nasi sojusznicy niemieccy o tym mówią odważnie. Jeżeli mamy być partnerami, my też musimy mówić bardzo zdecydowanie. Prawo i Sprawiedliwość wróci jeszcze do tej problematyki w osobnym trybie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Nie mogę przyjąć zarzutu, że rząd nie mówi całej prawdy czy też ukrywa jakiekolwiek fakty. Taki zarzut jest, powiedziałbym nawet, dosyć zaskakujący w świecie wolnych mediów i swobodnego przepływu wszelkich informacji. Trudno jest odnosić się do każdej wypowiedzi i komentować każdą wypowiedź, nawet tak prominentnych postaci jak Pat Cox, zwłaszcza że w toku negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej nigdy te kwestie nie były poruszane przez kogokolwiek, także przez naszych partnerów unijnych. Nie wiem więc, do czego odnosi się jego wypowiedź czy ten fragment wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WłodzimierzCimoszewicz">Panie Pośle! Wysoki Sejmie! Powtarzam to, co przed chwilą zapowiedziałem po raz pierwszy publicznie: te sprawy w sposób całościowy będą podjęte w dialogu polsko-niemieckim. Natomiast byłoby oczywiście bardzo ważne, abyśmy, broniąc w pełni uzasadnionych polskich interesów i praw, potrafili zachować odpowiednie proporcje w stosunkach z naszymi ważnymi sąsiadami, abyśmy nie przyczynili się w żaden sposób do zahamowania ważnych, przynajmniej w przekonaniu większości naszego społeczeństwa, procesów związanych z integracją europejską - co, powtarzam, nie oznacza oczywiście zapominania czy przymykania oka na sprawy, które muszą nas interesować, a czasami niepokoić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MarekBorowski">A w związku z informacją, panie pośle Jurek, którą pan przekazał, o wypowiedzi pana przewodniczącego Coksa, będę zobowiązany za przekazanie mi pewnych informacji w tej sprawie, bo kontakty, które mam z przewodniczącym, pozwalają mi to wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarekJurek">Bardzo proszę. Ja panu marszałkowi oczywiście to przekażę i liczylibyśmy na to, że pan marszałek w stosunku do strony niemieckiej będzie podejmował podobne inicjatywy jak w stosunku do strony ukraińskiej, w tym samym duchu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MarekBorowski">Teraz przechodzimy do pytania pana posła Władysława Stępnia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WładysławStępień">Panie Marszałku! Huta Stalowa Wola od wielu lat przeżywa bardzo poważny kryzys ekonomiczny spowodowany załamaniem się rynku maszyn budowlanych i brakiem zamówień na produkcję specjalną. Huta z ogromnym potencjałem technicznym i technologicznym i doskonałą załogą w liczbie prawie 10 tys. pracowników przeżywa swoistego rodzaju golgotę. Rząd przyjął w I kwartale tego roku program restrukturyzacji Huty Stalowa Wola, z którego jasno wynika, że potencjał huty ma szansę być zagospodarowany, a załoga może osiągać pozytywne wyniki. Nowe kierownictwo Huty Stalowa Wola podjęło intensywne działania w poszukiwaniu nowych rynków zbytu dla doskonałej jakości maszyn budowlanych poza układem spółek, które powstały w 1992 r. Podejmowane są również przy pomocy rządu starania, aby Zakład Metalurgiczny został włączony do koncernu stalowniczego, tak by jego załoga z wykorzystaniem jego potencjału mogły produkować wysokiej jakościowo klasy stal dla kraju i Unii Europejskiej. Są nowe atrakcyjne zamówienia dające szansę na poprawę sytuacji ekonomicznej huty i poprawę sytuacji wspaniałej załogi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać w związku z zapowiedzią rządu: Kiedy huta otrzyma - konkretnie, kiedy - pomoc finansową na zakup komponentów do nowej produkcji w celu realizacji nowych zamówień, które są szansą dla niej? Kiedy Huta Stalowa Wola może również otrzymać pomoc związaną z dokapitalizowaniem, aby sama we własnym zakresie za pośrednictwem własnej sieci mogła sprzedawać na rynkach światowych maszyny budowlane? I kiedy rząd podejmie działania, aby rynek krajowy maszyn budowlanych był chroniony przed napływem różnego rodzaju maszyn z importu w złym stanie technicznym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada z upoważnienia prezesa Rady Ministrów sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pan Andrzej Szarawarski.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Huta Stalowa Wola to jeden z naszych największych zakładów restrukturyzowanych obecnie z uwagi na szalenie trudną sytuację ekonomiczną. Pokrótce scharakteryzuję tę sytuację ekonomiczną, bo z niej wynikają środki, jakie rząd i zarząd Huty Stalowa Wola podejmują celem wyprowadzenia tego zakładu z bardzo krytycznej sytuacji, w jakiej się obecnie znajduje. To zakład w ramach grupy kapitałowej zatrudniający obecnie ponad 8134 osoby, składający się z zakładu matki i 29 spółek, z których aż 26 notuje straty.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MarekBorowski">Przepraszam bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle Suski, czy mogę prosić... Panie pośle Suski! Panie pośle Suski, tu jestem. Bardzo proszę o przerwanie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#AndrzejSzarawarski">Za ubiegły rok grupa kapitałowa przyniosła straty w wysokości ponad 200 mln zł, a za 5 miesięcy tego roku - ponad 53 mln zł. Większość spółek, jak również sama Huta Stalowa Wola nie posiada zdolności kredytowej i traktowana jest przez banki jako klienci podwyższonego ryzyka, co powoduje, że mimo posiadania w tym roku dobrego portfela zamówień występują olbrzymie kłopoty z finansowaniem produkcji w toku. Na obecną sytuację huty miała zdecydowany wpływ bardzo niekonsekwentna realizacja planów restrukturyzacji w przeszłości, co powodowało utrzymywanie się wysokiego poziomu kosztów finansowych, powodującego olbrzymie koszty obsługi zadłużenia, bardzo powolna redukcja nadmiernego zatrudnienia, brak szybkiej reakcji na restrukturyzację majątkową polegającą na pozbywaniu się zbędnego majątku obciążającego koszty huty. Można by wymieniać wiele przyczyn, które złożyły się na tak trudną sytuację huty. Generalnie na dzień dzisiejszy oczekiwania spółek HSW jako całej grupy kapitałowej dotyczące pomocy publicznej, która w ciągu najbliższych 2 lat powinna być udzielona, aby zrealizować program restrukturyzacji, w pierwotnej wersji przedstawiony przez zarząd grupy kapitałowej, zamykają się w kwocie aż 280 mln zł. Mniej więcej liczy się na 126 mln w ramach dokapitalizowania, na około 145 mln zł pożyczki, na dotacje w wysokości 9 mln zł na restrukturyzację zatrudnienia oraz na umorzenie zobowiązań publicznoprawnych w wysokości 59,6 mln zł. Dotyczy to zarówno Huty Stalowa Wola, jak i większych spółek, które indywidualnie wystąpiły o taką pomoc zarówno w zakresie możliwości, jakie stwarza ustawa o restrukturyzacji zobowiązań i pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy, jak i ze środków funduszu restrukturyzacyjnego, jaki posiada w swojej dyspozycji minister skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#AndrzejSzarawarski">Mówiąc krótko, na dzień dzisiejszy stan jest następujący: Ministerstwo Skarbu Państwa wykonujące nadzór właścicielski uzgodniło z zarządem Huty Stalowa Wola ostateczny program restrukturyzacji, który jest podstawą do udzielenia hucie pomocy publicznej na mocy ustawy o restrukturyzacji zobowiązań i pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy. Ten program pozytywnie zaopiniowała także prowadząca działania na mocy tej ustawy Agencja Rozwoju Przemysłu. Aktualnie prace nad tym programem znajdują się w ostatniej fazie, jest on opiniowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prawdopodobnie z początkiem przyszłego tygodnia zostanie wydana pozytywna opinia, która warunkuje uruchomienie środków. I tak z początkiem następnego miesiąca, realnie rzecz biorąc, zostanie przekazana pierwsza transza pomocy w granicach 40–50 mln zł w gotówce, która przede wszystkim zostanie wykorzystana na finansowanie produkcji w toku, ponieważ Huta Stalowa Wola jest w tej sytuacji, że dzisiaj posiada bardzo dobry portfel zamówień, szczególnie na maszyny budowlane, bo po okresie recesji zapotrzebowanie na te maszyny wzrosło, natomiast głównym powodem blokowania rozwoju produkcji jest brak środków na zakup niezbędnych komponentów i finansowanie produkcji w toku.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#AndrzejSzarawarski">Również w zakresie restrukturyzacji obserwujemy w ostatnich miesiącach dość duże przyspieszenie - zarówno w zakresie restrukturyzacji majątkowej jak i restrukturyzacji zatrudnienia. Jesteśmy w stałym kontakcie z Hutą Stalowa Wola i program, który został przyjęty i będzie realizowany, gwarantuje, że w ciągu najbliższych dwóch lat Huta Stalowa Wola wyjdzie z kłopotów i stanie się silnym, znaczącym podmiotem na rynku pracy. Natomiast jeśli chodzi o redukowane zatrudnienie, to wspólnie z ministrem pracy i polityki społecznej realizować będziemy dodatkowy program osłonowy, który pomoże rozwiązać problemy zatrudnienia w rejonie Stalowej Woli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MarekBorowski">Proszę o pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WładysławStępień">Panie ministrze, chciałbym przypomnieć, że 27 marca u premiera pana Leszka Millera został przyjęty 4-punktowy program pomocy Hucie Stalowa Wola. Chciałbym zapytać pana: Jaka będzie pomoc dla Zakładu Metalurgicznego, ponieważ zakład ten od 3 miesięcy dzięki ogromnym wysiłkom organizacyjnym i technologicznym ma dodatni wynik? I to jest godne podkreślenia, bo bez żadnej pomocy udało się temu zakładowi wyjść na prostą, ale pomoc ta musi być udzielona, ponieważ Zakład Metalurgiczny nie jest w stanie zrealizować zadań wynikających z pakietu zamówień, które są postawione przed nim. Chciałbym również zapytać pana: Czy można na początku sierpnia spodziewać się konkretnej pomocy z Agencji Rozwoju Przemysłu w ramach tego programu, o którym pan mówił? Czy już w sierpniu Zakład Zespołów Napędowych, Zakład Zespołów Mechanicznych i spółka matka, czyli HSW SA, mogą liczyć na rozpoczęcie finansowania w ramach pomocy państwowej nowych produkcji, które są oferowane hucie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MarekBorowski">Sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pan Andrzej Szarawarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejSzarawarski">Jeśli chodzi o konkretną pomoc, to już mówiłem, że na początku sierpnia, jak tylko UOKiK wyda pozytywną opinię, zostanie podpisana umowa z Agencją Rozwoju Przemysłu i środki w granicach, jak mówię, 40 do 50 mln zł - to już jest kwestia konkretnej umowy między ARP a zarządem Huty Stalowa Wola, na bazie której te środki zabezpieczono, bo te środki są fizycznie - zostaną przekazane do zakładu.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AndrzejSzarawarski">Jeśli chodzi o zakład metalurgiczny, oczywiście rozważamy możliwości pomocy zakładowi metalurgicznemu, ponieważ on prowadzi działalność hutniczą, a zgodnie z podpisanym traktatem z Unią Europejską, gdzie w aneksie nr 8 są jednoznacznie zapisane warunki, na jakich Polska może udzielać pomocy sektorowi hutniczemu, bezpośrednio pomocy publicznej zakładowi metalurgicznemu udzielić nie może. Natomiast pracujemy nad taką formułą, według której zakład metalurgiczny może rozwijać swoją produkcję - m.in. pewne działania związane z restrukturyzacją zadłużenia chcemy wpisać w zmianę ustawy o restrukturyzacji hutnictwa, gdzie planujemy zmiany w zakresie różnych form wspierania w związku z redukcją zatrudnienia i osłon w tym obszarze. Taki projekt nowelizacji tej ustawy jest uzgadniany w tej chwili w hutniczym zespole Komisji Trójstronnej.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AndrzejSzarawarski">Także te formy pomocy udzielane będą innym zakładom, które są w bardzo trudnej sytuacji. Przewidujemy prywatyzację - m.in. prowadzimy intensywne rozmowy w sprawie prywatyzacji kuźni matrycowej i w sprawie prywatyzacji zakładu zespołów napędowych, która, jeśli się zmaterializuje, może się okazać bardzo dużą szansą dla Stalowej Woli, by stała się ona jednym z ośrodków energetyki wiatrowej. Tutaj mamy szansę wpisania się w program produkcyjny jednej z największych korporacji światowych, która zaspokaja 25% światowego zapotrzebowania na produkcję urządzeń do energetyki wiatrowej. Stalowa Wola mogłaby się stać wiodącym ośrodkiem produkcji urządzeń do energetyki wiatrowej w Polsce. Prywatyzacja może wesprzeć znacznie restrukturyzację niektórych spółek Huty Stalowa Wola, chociaż uprzedzam, że również może nastąpić w kilku przypadkach... jest przynajmniej 5 takich spółek, które mogą zostać poddane upadłości i być restrukturyzowane przez upadłość, jako że ich sytuacja jest już tak krytyczna, że praktycznie żadne doraźne działania chyba nie przyniosą tu skutków i trzeba będzie te spółki restrukturyzować przez upadłość. Ale o tym wszystkim zarówno zarząd, jak i związki zawodowe w Hucie Stalowa Wola są doskonale poinformowane, jesteśmy na bieżąco w kontakcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MarekBorowski">Piąte pytanie - pan poseł Zbigniew Kuźmiuk, Polskie Stronnictwo Ludowe, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ja chciałbym zapytać o realizację art. 49 ustawy budżetowej na rok 2003. Chcę przypomnieć, że ten artykuł zgłosili podczas prac nad budżetem posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego i chodzi w nim o przeznaczenie dodatkowych dochodów z podatku akcyzowego i dochodów z cła w kwocie 820 mln zł na bardzo ważne cele społeczne. Niektóre z nich wymienię: dofinansowanie kontraktów wojewódzkich na kwotę 210 mln zł, w tym 35 mln na metro warszawskie, działania osłonowe w ramach restrukturyzacji prowadzonej w ochronie zdrowia - 110 mln, budowa i utrzymanie urządzeń melioracji wodnych - 110 mln, pomoc społeczna - 75 mln, pracownie internetowe w szkołach - 20 mln czy wreszcie przygotowania do igrzysk olimpijskich - 20 mln, a także dofinansowanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa kwotą 275 mln. Ta poprawka jest tak skonstruowana, że te środki mają być uruchomione dopiero po III kwartale, ale minęły już dwa kwartały tego roku i z tego, co słyszymy, mamy do czynienia z wyższym niż przewidywany w budżecie wzrostem gospodarczym, z dobrą realizacją dochodów budżetowych. Chcielibyśmy więc pana ministra z odpowiednim wyprzedzeniem zapytać o realizację właśnie tego artykułu, jako że pieniądze przeznaczone na niektóre cele są wydawane w określony sposób, zwłaszcza te, które mają trafić na powiększenie sumy na realizację kontraktów wojewódzkich. To jest dosyć skomplikowana procedura zmiany kontraktów i sposobu przeznaczania tych pieniędzy. Mówiąc bardzo precyzyjnie, chodzi o to, czy samorządowcy i inne podmioty będą mogli liczyć na te pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Robert Kwaśniak.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RobertKwaśniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na pytanie złożone przez pana posła Zbigniewa Kuźmiuka chciałbym poinformować Wysoką Izbę, iż wpływy z ceł - pozwolę sobie podzielić tę odpowiedź na obszary: na cła i na podatek akcyzowy - za dwa kwartały tego roku wyniosły 1714 mln, co stanowi 44,5% planu określonego w ustawie budżetowej na 2003 r. Jest to bardzo dobry wynik, uwzględniający tendencję dotyczącą poboru zarówno ceł, jak i podatku, ale przede wszystkim poboru ceł, która charakteryzuje się bardzo dużą różnicą pomiędzy I i II półroczem, sięgającą od 10 do 15%, ze wskazaniem na II półrocze. To znaczy, faktycznie pobieramy w II półroczu zdecydowanie więcej niż w I. Ten dobry wynik również wymaga podkreślenia, ponieważ zewnętrzne warunki są zdecydowanie niesprzyjające realizacji dochodów z ceł. Są dwa takie istotne elementy. Jeden to zdecydowanie niższy kurs złotówki w stosunku do dolara, który się ukształtował w I półroczu. Ta różnica to jest różnica pomiędzy kwotą 4,16 zł przyjętą w ustawie budżetowej a kwotą faktyczną 3,87 zł, zrealizowaną w I półroczu. Z tego tylko tytułu, gdyby taki kurs kształtował się w ciągu całego roku, faktycznie wpływy do budżetu byłyby mniejsze o 220 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#RobertKwaśniak">Drugim takim elementem jest średnia efektywna stawka celna za I półrocze. Faktycznie przyjęta w ustawie budżetowej na poziomie 1,77%, została w I półroczu zrealizowana na poziomie 1,54%. Ta średnia efektywna stawka celna wynika przede wszystkim ze zmiany struktury importu, z przeniesienia się importerów na te kierunki, które faktycznie są preferowane, zerowe, tam gdzie te stawki są niższe. Również nie została uwzględniona w ramach prac w tamtym roku liberalizacja ceł na towary rolne w handlu z Unią Europejską, która to liberalizacja powoduje ponad 40 mln ubytków po stronie ceł. Oczywiście są bardzo korzystne efekty polegające na tym, że faktycznie wskutek liberalizacji obrotów w pewnym zakresie towary krajowe uzyskują dostęp do rynku Unii Europejskich i to tak istotne produkty, jak bydło żywe, trzoda chlewna, kozy, mięso, mięso baranie, mleko w proszku. Nie będę tego wszystkiego oczywiście wymieniał, natomiast chcę pokazać, że to nie jest tak, że z jednej strony jest to.... czy może inaczej: jest to ubytek po stronie dochodowej w zakresie ceł, ale oczywiście są korzyści z tytułu eksportu towarów na rynek unijny.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#RobertKwaśniak">Jeśli chodzi o drugie pytanie pana posła: jaka jest szansa na realizację zapisów zawartych w art. 49 z zakresu ceł - przy utrzymaniu tej niekorzystnej tendencji co do kursu i co do średniej ważonej nie przewidujemy dodatkowych wpływów z ceł ponad planowane na trzy kwartały. Nie wykluczamy jednak takiej możliwości, ponieważ, jak wiemy, te tendencje, szczególnie dotyczące kursu, mogą się zmieniać. Tak że przy utrzymaniu nie, natomiast byłby pewien powód do optymizmu, jeśliby te warunki zewnętrzne, szczególnie kursowe, się zmieniły.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#RobertKwaśniak">Jeśli chodzi o podatek akcyzowy - dysponujemy danymi za 5 miesięcy, pytanie pana posła dotyczyło 6, ze względu na specyfikę składania deklaracji akcyzowych do 25 następnego miesiąca, czyli czerwcowa jest składana faktycznie do 25 lipca, zatem dane będziemy mieli dopiero kilka dni po tej dacie. Oto dane za pięć miesięcy: dochody wyniosły 12 847 mln i jest to poziom 44,8%, prawie 45% założeń ustawy budżetowej; dochody z podatku akcyzowego w drugim półroczu kształtowały się na poziomie jeszcze wyższym niż w przypadku cła, ponieważ były wyższe o około 17%, dlatego jesteśmy tu optymistami. Podkreślenia wymaga fakt, że założenia wpływów w ustawie budżetowej były bardzo wysokie, prawie o 2 mld wyższe niż w roku poprzednim, czyli ten plan mówiący o kwocie 34 413 mln jest bardzo ambitny.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#RobertKwaśniak">Faktycznie dotychczasowa realizacja dochodów jest na poziomie zbliżonym do założonego w ustawie budżetowej. Uważam, że działania, które wspólnie podejmujemy zarówno w rządzie, jak i w parlamencie, związane z uporządkowaniem pewnych segmentów, na przykład kontroli jakości rynku paliw, mogą zdecydowanie pomóc w ściągnięciu w odpowiednim zakresie wpływów podatkowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kuźmiuk, pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie ministrze, jak rozumiem z pana wypowiedzi, jest coraz większa nadzieja na realizację tego rodzaju dochodów i w związku z tym na uruchomienie całej procedury rozdziału środków. W związku z tym, że nie ma jeszcze pełnej informacji za 6 miesięcy o wpływach z podatku akcyzowego, ale pojawi się ona lada dzień, prosiłbym pana ministra o przygotowanie stosownej odpowiedzi na piśmie, ponieważ jestem zobowiązany dostarczyć ją większości samorządów. Tak naprawdę beneficjentami tej poprawki będą w większości samorządy, które realizują programy osłonowe w ochronie zdrowia oraz kontrakty wojewódzkie. Prosiłbym więc o precyzyjną odpowiedź na piśmie w tej sprawie zawierającą sugestie, które przedstawił pan minister. Skoro po pierwszym półroczu jest bardzo duże zaawansowanie w tych kwotach podatkowych, to jak rozumiem, jest prawie pewność, że owe 820 mln zł dodatkowych dochodów zostanie osiągnięte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że to nie wymaga już dodatkowej odpowiedzi. Czy tak? Jednak wymaga.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RobertKwaśniak">Panie pośle, chciałbym być dobrze zrozumiany: ta informacja, którą przedstawiłem, pokazuje, że w bardzo trudnych warunkach realizujemy poziom założeń budżetowych, czyli wpływy założone w ustawie. Art. 49, który pan przywołuje, to są dochody ponad ten poziom. I nie jest tak, że taki optymizm co do realizacji tych kwot jest możliwy. Przy takim ukształtowaniu składników zewnętrznych, o których mówiłem, nie zrealizujemy tego. Nie chciałbym, żeby zostało to zrozumiane tak, iż... Jest to prognoza, w której staramy się jak najbliżej prawdy przedstawić stan faktyczny, jaki będziemy mieli za cztery miesiące.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#RobertKwaśniak">Jeśli można, odniósłbym się jeszcze do art. 49, ponieważ jest on skonstruowany w taki sposób, że po pierwsze, warunkiem uruchomienia dodatkowych kwot jest zrealizowanie określonych wpływów z ceł, z podatku akcyzowego ponad określony poziom faktycznie uzyskane za trzy kwartały; po drugie, dodatkowym warunkiem, który również jest zawarty w tym artykule, jest stwierdzenie, iż te kwoty mogą być uruchomione tylko wtedy, jeżeli nie są zagrożone - cytuję w tej chwili - przewidywane dochody z pozostałych źródeł. Zatem w odpowiedzi, którą oczywiście złożymy na ręce pana marszałka, musi być uwzględniony również ten drugi element, ponieważ ów drugi warunek też musi być spełniony, czyli nie mogą być zagrożone przewidywane dochody z pozostałych źródeł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie marszałku, jeśli można, jeszcze jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ZbigniewKuźmiuk">Jeżeli zaawansowanie dochodów z podatku akcyzowego po pięciu miesiącach jest na poziomie 44%...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, ja wiem, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">...to prawdopodobieństwo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MarekBorowski">Nie, proszę państwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">...uzyskania dodatkowych wpływów jest wręcz pewne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, zakończyliśmy już ten punkt. O ile mnie rozeznanie nie myli, mamy, zdaje się, lipiec. Do zakończenia trzeciego kwartału jeszcze kawał czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Ale, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MarekBorowski">Nie, już nie.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MarekBorowski">Pan minister jasno powiedział, że dzisiaj na rozbudzanie optymizmu jest jeszcze za wcześnie, i z tą konkluzją się rozstańmy.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Kuźmiuk: Nie chodzi o optymizm. Chodzi o realizm.)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MarekBorowski">List, odpowiedź na piśmie będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RobertKwaśniak">Tym bardziej, że te 44% to jest kwota za pół roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, wykorzystał pan sytuację.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MarekBorowski">Pytanie szóste, pan poseł Andrzej Grzesik z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AndrzejGrzesik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarekBorowski">Gdyby pan poseł mógł przysunąć bliżej mikrofon... O, dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AndrzejGrzesik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Program nieodpłatnego przekazania żywności z zapasów Agencji Rynku Rolnego na zaspokojenie potrzeb najbiedniejszych w naszym kraju, tych, którzy naprawdę znają uczucie głodu, to piękny gest ze strony władzy. My w Samoobronie, spotykając się niemal na co dzień z głodnymi i niedożywionymi dziećmi, rozmawiając z najbiedniejszymi, wiemy, że taka inicjatywa jest potrzebna i ma głęboki moralny sens. Popieramy ją.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AndrzejGrzesik">Jednak z dotychczasowego doświadczenia wynika, że tam, gdzie w grę wchodzi majątek publiczny i prywatne interesy, niemal zawsze dochodzi do nadużyć i przejmowania tego, co miało trafić do biednych, przez nieuczciwych, pozbawionych wszelkich ludzkich uczuć cwaniaków.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#AndrzejGrzesik">Rząd planuje na cel wsparcia najbiedniejszych przeznaczyć około 15 tys. ton półtusz wieprzowych o wartości ewidencyjnej około 76,5 mln zł. W związku z tym mam do pana ministra następujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#AndrzejGrzesik">Panie ministrze, w jaki sposób i jakimi działaniami rząd zabezpieczy program przed ewentualnymi nadużyciami? Kto zapewni kontrolę przepływu półtusz wieprzowych w zakładach mięsnych? Jaki będzie produkt końcowy przekazywany w ramach programu na potrzeby jednostek organizacyjnych pomocy społecznej? Dlaczego zapłatą dla zakładów mięsnych mają być półtusze z tej samej puli? W jaki sposób będą znakowane produkty wytwarzane z tej puli i kto zapewni, że cała część przekazanego mięsa zostanie skierowana dla osób potrzebujących i najbiedniejszych?</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#AndrzejGrzesik">Panie ministrze, czy znany jest panu projekt ustawy złożony przez Samoobronę w dniu 14 lutego 2003 r., mówiący właśnie o tym, zatytułowany: o zagospodarowaniu nadwyżek artykułów spożywczych, których skup objęty jest interwencją Agencji Rynku Rolnego?</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#AndrzejGrzesik">Czy nie lepiej byłoby, zdaniem pana ministra, wesprzeć projekt ustawy przedstawiony przez Samoobronę, proponujący zabezpieczenia przed ewentualnymi nadużyciami w postaci bonów żywnościowych realizowanych w małych sklepach, niż wprowadzać ten sam pomysł poprzez rozporządzenie Rady Ministrów z bardzo dużą ilością znaków zapytania dotyczących prawidłowego jego wykonania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister rolnictwa i rozwoju wsi pan Wojciech Olejniczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając na pytanie pana posła uprzejmie informuję, że uchwalona przez Sejm w połowie ubiegłego roku z inicjatywy rządu nowelizacja ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego, umożliwiająca przekazywanie przez agencję części produktów rolnych i żywnościowych na potrzeby pomocy społecznej, stworzyła podstawę prawną do przyjęcia przez Radę Ministrów programu wykorzystania części żywności pochodzącej z zapasów agencji na te cele.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WojciechOlejniczak">W dniu 8 lipca bieżącego roku Rada Ministrów podjęła uchwałę przyjmującą program nieodpłatnego przekazania żywności z zapasów Agencji Rynku Rolnego w 2003 r. na potrzeby jednostek organizacyjnych pomocy społecznej i organizacji pozarządowych wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej. Bezpłatne przekazanie produktów żywnościowych uzyskanych z mięsa wieprzowego pochodzącego z zapasów agencji jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej oraz organizacjom pozarządowym wykonującym zadania z zakresu pomocy społecznej dla najuboższych stanowi jedną z form polityki społecznej państwa. Na cele realizacji programu przeznacza się 15 tys. ton półtusz wieprzowych pochodzących z zapasów agencji o wartości ewidencyjnej 76,5 mln zł. Pragnę podkreślić, że na etapie projektowania programu Rada Agencji Rynku Rolnego, składająca się przecież z przedstawicieli wszystkich organizacji związkowych działających w Polsce, pozytywnie zaopiniowała propozycję bezpłatnego przekazania z zapasów agencji na ten cel określonej w programie ilości i wartości półtusz wieprzowych. Biorąc pod uwagę cel realizacji programu, tj. wsparcie jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej, w programie określono odbiorców gotowych produktów żywnościowych - podkreślam: gotowych produktów żywnościowych - do których skierowany jest program. Zgodnie z ustawą z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej produkty żywnościowe objęte programem są przeznaczone dla placówek opiekuńczo-wychowawczych, domów pomocy społecznej, ośrodków wsparcia, stołówek i jadłodajni dla ubogich, schronisk i noclegowni dla bezdomnych oraz ośrodków pomocy społecznej. Ponadto produkty żywnościowe objęte programem przeznaczone są dla stołówek szkolnych.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WojciechOlejniczak">Do bezpośredniego wykorzystania na potrzeby jednostek organizacyjnych opieki społecznej i organizacji pozarządowych wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej przekazane zostaną gotowe produkty żywnościowe uzyskane po przetworzeniu półtusz wieprzowych pochodzących z zapasów agencji. Należy bowiem podkreślić, że mięso składowane jako zapasy agencji nie może być przeznaczone do bezpośredniego wykorzystania przez te jednostki i organizacje ze względów sanitarno-technologicznych, gdyż jest ono w postaci mocno zamrożonej. Konieczne jest jego przetworzenie i przekazanie gotowych produktów w postaci zapewniającej zachowanie zasad bezpieczeństwa zdrowotnego żywności podczas dystrybucji. Z powyższych względów produkty gotowe przekazywane będą w formie konserw w 4 asortymentach: śniadaniowo-kolacyjnym, tj. pasztet, konserwa tyrolska, mielonka, i obiadowym, tj. wieprzowina w sosie własnym. Ze względu na ograniczenia budżetowe koszty związane z przetworzeniem mrożonych półtusz wieprzowych na gotowe produkty zostaną sfinansowane częścią mięsa przeznaczonego na realizację programu.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#WojciechOlejniczak">W celu zapewnienia najniższych kosztów przetworzenia, zapakowania i oznakowania produktów Agencja Rynku Rolnego przeprowadzi przetargi na wybór przedsiębiorców, którzy wyprodukują gotowe produkty. Warunki przetargu na wybór zakładów przetwórczych dokonujących przerobu półtusz wieprzowych oraz umowy, które agencja zawierać będzie z zakładami przetwórczymi i organizacjami pozarządowymi przekazującymi produkty żywnościowe beneficjentom, zostaną uzgodnione z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Te warunki już zostały ustalone.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#WojciechOlejniczak">Program określa również sposób zbierania zapotrzebowania na produkty żywnościowe od zainteresowanych podmiotów oraz sposób przekazywania produktów żywnościowych na rzecz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej i organizacji pozarządowych wykonujących zadania z zakresu pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#WojciechOlejniczak">W celu zapewnienia kontroli nad rozdziałem produktów żywnościowych objętych programem przyjęto rozwiązanie polegające na tym, że uczestnikami programu będą organizacje pozarządowe wykonujące zadania w zakresie pomocy społecznej, spełniające określone kryteria udzielania pomocy w formie bezpłatnej, których wnioski dotyczące zapotrzebowania na produkty żywnościowe zostaną zaakceptowane przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Tym organizacjom agencja przekaże produkty żywnościowe, natomiast jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej produkty żywnościowe zostaną przekazane za pośrednictwem organizacji pozarządowej wskazanej przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W programie określono zakres informacji, jakie powinny być zawarte we wnioskach, oraz zasady oceny wniosków. W celu ujednolicenia ich formy wzór wniosku opracowany przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego zostanie udostępniony na stronie internetowej. Po zaakceptowaniu otrzymanych wniosków organizacji pozarządowych, dotyczących zapotrzebowania na produkty żywnościowe minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przekaże je prezesowi Agencji Rynku Rolnego wraz z zestawieniem zbiorczym oraz podziałem na poszczególne województwa.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#WojciechOlejniczak">Produkty żywnościowe agencja przekaże organizacjom pozarządowym uczestniczącym w programie na podstawie umów, które zawrze z organizacjami wskazanymi przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji programu i nadzoru nad dystrybucją i wykorzystaniem produktów żywnościowych wyłącznie na cele pomocy społecznej produkty żywnościowe objęte programem zostaną specjalnie oznakowane. Wyraźnie oznaczone będzie, że jest to żywność na pomoc społeczną, a nie do sprzedaży. Ponadto w umowach zawieranych przez agencję z organizacjami uczestniczącymi w programie określone zostaną m.in. ilości i asortyment przekazywanych im produktów, a także terminy i miejsca ich dostawy oraz sposób przekazywania produktów żywnościowych beneficjentom programu. Kopie zawartych umów agencja przekaże ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego w celach kontrolnych. Organizacje pozarządowe uczestniczące w programie zobowiązane będą do złożenia sprawozdań końcowych z realizacji programu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, proszę już kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie marszałku, to już są takie szczegóły...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarekBorowski">Właśnie, może za dużo szczegółów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WojciechOlejniczak">Ale jak to się mówi, diabeł tkwi w szczegółach. Chodzi o to, żeby tu żadnych nieprawidłowości...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, będzie pan miał jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WojciechOlejniczak">Ale już kończę. Nadzór nad realizacją programu sprawować będzie prezes Agencji Rynku Rolnego i minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego - w zakresie prawidłowości dystrybucji i wykorzystania przez odbiorców końcowych przekazanych produktów.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WojciechOlejniczak">Ze względu na charakter i wymiar społeczny niniejszego programu oraz znaczą liczbę jednostek organizacyjnych pomocy społecznej i organizacji pozarządowych, do których jest on skierowany, a także fakt, że taki program realizowany będzie po raz pierwszy program zostanie upowszechniony przez ogłoszenie uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia programu w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”. Ponadto zgodnie z przepisami o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego prezes ogłosi w terminie do dnia 31 marca 2004 r. w „Monitorze Polskim” informację o realizacji zadań agencji wynikających z niniejszego programu. Pragnę zatem podkreślić, że zarówno sam program, jak i wyniki jego realizacji będą powszechnie dostępne i jawne; poza tym program ten będzie na bieżąco w pełni monitorowany. Kończąc, wyrażam nadzieję, że odpowiedziałem na wszystkie kwestie, które pan poseł poruszył. Jednocześnie chcę powiedzieć, że projekt autorstwa Samoobrony nie dotarł do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Znam ten program i myślę, że niektóre elementy zostały wykorzystane również w tym programie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MarekBorowski">Pytanie dodatkowe, pan poseł Grzesik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AndrzejGrzesik">Widzę, panie ministrze, że dobrze się pan przygotował do wystąpienia, tylko nie odpowiedział pan na kilka moich pytań. W związku z tym mam kilka dodatkowych pytań. Panie ministrze, kiedy fizycznie produkty z tego programu będą dostępne na rynku? Kto zdejmie 76,5 mln zł deficytu z budżetu Agencji Rynku Rolnego? Przypominam w tym miejscu, że Agencja Rynku Rolnego ma ponad 1,2 mld zł zadłużenia. Panie ministrze, nie podejrzewamy pana o powiązania z działalnością korupcyjną w gospodarce, ale dlaczego rząd chce wprowadzić tak wysoce korupcyjne rozwiązanie? Kto dopilnuje całego przedsięwzięcia w zakładach mięsnych? Kolejne pytanie: Czy produkty będą dostępne również dla szpitali? Panie ministrze, dwa tygodnie temu odbyło się posiedzenie Rady Agencji Rynku Rolnego. Owszem, powiedział pan prawdę. Rada przyjęła pozytywnie program, bo sama idea jest słuszna, natomiast było kilka zastrzeżeń zapisanych w tej uchwale, m.in. co do sposobu zapłaty za przetwarzanie półtusz wieprzowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze, 3 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WojciechOlejniczak">Oczywiście kwestie, o których mówi pan poseł, są stale monitorowane, a uwagi, które zgłosiła Rada Agencji Rynku Rolnego, są uwzględniane na tyle, na ile jest to możliwe. Jednoznacznie podkreślam, że chcemy, by produkty żywnościowe były sukcesywnie dostarczane do wszystkich podmiotów, które wymieniłem, do końca tego roku, po to, by zakończyć ten program. Jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli zaś chodzi o sprawy związane z ewentualnymi kosztami ponoszonymi w związku z przetworzeniem czy opakowaniem żywności, to jednoznacznie stwierdzam, że właśnie w tym celu agencja ogłosi przetarg, a w tym przetargu podmioty, które zgłoszą się do wykonania tego zadania, po prostu będą rywalizowały między sobą, jeżeli chodzi o cenę. Tak żeby te koszty były jak najniższe. Jeżeli zaś chodzi o koszty docelowe, to koszty całkowite wynoszą 76,5 mln zł i te koszty w pełni poniesie oczywiście budżet państwa. Jeżeli zaś chodzi o zadłużenie Agencji Rynku Rolnego, ono oczywiście jest, ale ten ruch związany z przekazaniem mięsa nie będzie rzutował absolutnie na dalsze funkcjonowanie Agencji Rynku Rolnego, dlatego że rząd uwzględnił tę kwotę przy okazji projektowania budżetu Agencji Rynku Rolnego. Jeżeli zaś chodzi o sprawy związane bezpośrednio z kontrolą, to ja rozumiem, że wszyscy będziemy bardzo blisko przyglądać się całemu temu programowi. Jak podkreśliłem, program ten został wprowadzony po raz pierwszy w historii Polski. Zależy nam na tym, żeby on służył przede wszystkim tym, którzy potrzebują żywności. Te osoby przecież nie kupują na co dzień - świadczą o tym badania - produktów pochodzenia zwierzęcego, nie kupują wieprzowiny, będzie to więc dla nich, jak myślę, określona forma wsparcia. Na pewno będą mogły z tej formy skorzystać ośrodki pomocy społecznej, a także stołówki szkolne, noclegownie dla bezdomnych, ośrodki wsparcia, stołówki, jadłodajnie dla ubogich, jak również domy pomocy społecznej. Te wszystkie instytucje będą mogły z tego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli zaś chodzi o szpitale, będzie można udzielać wsparcia stołówkom szpitalnym, ale poprzez te instytucje, o których mówiliśmy. Takie są przepisy, takie jest ustawodawstwo, które dopuszcza tylko te instytucje, które wymieniłem, żeby mogły z tego skorzystać. Ale to jest tak szeroka gama, że myślę, że nie ma takiego zagrożenia, żeby ta żywność nie została dobrze spożytkowana. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MarekBorowski">Pytanie kolejne, pani poseł Joanna Sosnowska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JoannaSosnowska">Panie Ministrze! W jaki sposób resort infrastruktury ma zamiar przygotować spółkę Polskie Linie Kolejowe do sfinansowania modernizacji i rozbudowy sieci poprzez uzyskanie dodatkowych środków z Unii Europejskiej oraz przy ewentualnej współpracy zainteresowanych inwestorów prywatnych? Czy nie należy rozważyć wyłączenia PLK ze struktury operatora PKP? W Hiszpanii czy Francji właściciel infrastruktury jest osobną spółką podległą bezpośrednio ministerstwu. Wiadomo, że nie podlega restrukturyzacji ani prywatyzacji, która czeka operatorów, co ułatwia jego finansowanie ze środków pozabudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#JoannaSosnowska">W Polsce taki podział operatora i właściciela infrastruktury funkcjonuje na przykład w przypadku LOT i PPL. Pozwoli to także na uporządkowanie majątku i przekazanie dworców kolejowych z gestii operatora PKP do właściciela infrastruktury PLK, tak by dostęp do infrastruktury był identyczny dla wszystkich operatorów. Program TINA z 1999 r. obejmuje modernizację 3720 km głównych tras do prędkości do 160 km/godz. dla ruchu pasażerskiego i 120 km/godz. dla ruchu cargo, ale nie bierze pod uwagę roli kolei pasażerskich wewnątrz kraju, jako uzupełnienia programu autostrad i elementu pobudzającego rozwój zaniedbanych i odciętych od centrum ośrodków. W „Narodowym programie rozwoju na lata 2007–2013” należałoby zawrzeć kompleksowe opracowanie przez PLK stworzenia sieci połączeń z takimi ośrodkami, jak Olsztyn czy Wrocław, rozważenia wspólnej budowy połączeń z Niemcami i Czechami, raczej dla prędkości 250 km/godz. (takie prace są już prowadzone na Centralnej Magistrali Kolejowej), tak aby za 20 lat Polska miała sieć magistral w standardzie europejskich sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#JoannaSosnowska">Unia Europejska promuje kolej na odcinkach do 500 km i jej połączenie z lotniskami celem lepszego wykorzystania już istniejącej infrastruktury lotniczej dla dłuższych połączeń. Lotnisko warszawskie może być lepiej połączone z centrum miasta i z Łodzią, podobnie jak krakowskie z centrum i z Katowicami - w wypadku ograniczonej inwestycji kolejowej przy udziale zainteresowanych inwestorów prywatnych. Czy ministerstwo nie powinno rozważyć przygotowania strategicznego planu modernizacji i rozwoju sieci TINA?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister infrastruktury wicepremier Marek Pol.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Pani Poseł! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pani poseł, pragnę przypomnieć, iż, zgodnie z ustawą z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe, Polskie Linie Kolejowe zostały właśnie tak ukształtowane i tak usytuowane, jak powiedziała pani poseł. One są w rzeczywistości wspólną własnością skarbu państwa reprezentowanego przez ministra właściwego do spraw transportu, a więc ministra infrastruktury. Minister ma 64% akcji tej spółki, dokładnie 64,5%, reszta jest we władaniu spółki Polskie Koleje Państwowe, która też jest w 100% własnością skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MarekPol">Zgadzam się z panią, że docelowy kształt organizacyjny kolejnictwa powinien przewidywać, iż spółka Polskie Linie Kolejowe jest w 100% bezpośrednio własnością skarbu państwa i jest spółką, której prywatyzacja w ogóle jest nieprzewidywana. Nawiasem mówiąc, ustawa już przewiduje w tej chwili zakaz prywatyzacji tej spółki. Zabezpieczeniem tego, aby ona nie przeszła w ręce inne niż skarbu państwa, są zapisy w ustawie, które mówią, że nawet w przypadku likwidacji bądź nawet upadłości Polskich Kolei Państwowych SA - chociaż ten drugi przypadek jest prawie niemożliwy, też ze względów ustawowych - akcje należące do PKP SA, a więc spółki matki całego holdingu kolejowego, przechodzą we władanie skarbu państwa. Rola Polskich Kolei Państwowy SA, spółki matki, spółki czapki będzie malała. Będzie to praktycznie coraz bardziej rola swoistej agencji kapitałowej rozwoju kolei, która będzie prowadziła procesy prywatyzacji, restrukturyzacji, a coraz mniej wykonywała funkcje zarządcze na kolei. To jest obowiązek wynikający z reguł coraz większej liberalizacji kolei. To wynika z faktu, iż coraz więcej poruszających się po polskich liniach kolejowych pociągów będą to pociągi konkurujące ze spółkami Polskich Linii Kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#MarekPol">Jeśli chodzi o drugą część pytania, czyli o kwestię uporządkowania majątku Polskich Linii Kolejowych, to niedawno przyjęta przez Wysoką Izbę nowelizacja ustawy z 2000 r., tej ustawy, o której mówiłem, pozwala znacznie szybciej dokapitalizować tę spółkę. Pozwala wnieść w formie aportu wszystkie linie kolejowe, z wyłączeniem gruntów wchodzących w skład tych linii, niemających uregulowanego stosunku prawnego, a te z kolei pozwala przekazać do nieodpłatnego użytkowania Polskim Liniom Kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#MarekPol">Rozpoczęły się przygotowania do przekazania majątku wartości 12 mld zł na wyposażenie Polskich Linii Kolejowych. Różnica ogromna: dzisiaj kapitał PLK to 688 mln zł. 12 mld zł to są właśnie te elementy infrastruktury kolejowej, które muszą w PLK być. Majątek jest ogromny, w tej chwili trwa jego inwentaryzacja i przygotowywanie komisyjne wyceny. Ten proces będzie trwał do końca tego roku. Notarialne przejęcie tego majątku nastąpi w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#MarekPol">Pani poseł pyta o modernizację linii kolejowych w sieci TINA, a więc tak naprawdę w połączonych sieciach AGC i AGTC. Ta modernizacja jest przygotowywana. W tej chwili przede wszystkim ona koncentruje się na dwóch liniach, na linii E-30 i na linii E-20. Jeśli chodzi o linię E-20, to wszystko są symbole zrozumiałe dla kolejarzy przede wszystkim, to połączenie wschód-zachód, biegnące przez Poznań, Warszawę do granicy wschodniej. E-30 to linia, która łączy Drezno, przez granicę polską, poprzez Wrocław, Opole, Kraków, Rzeszów z Przemyślem i Medyką. Te dwie linie są modernizowane. Pierwsza jest w znacznie lepszym stanie. W tej chwili jest prowadzona modernizacja linii z Mińska Mazowieckiego do Siedlec, potem Siedlce-Łuków i Łuków-granica. To wszystko powinno się skończyć w 2006 r. W 2007 r. będzie jeszcze przełożona linia pomiędzy Warszawą a Poznaniem. Ona dzisiaj jest dostosowana do parametrów: 160 km/godz. dla pociągów osobowych i 120 km/godz. dla towarowych, ale nie była przekładana, nie było tych prac na torowiskach. W związku z tym do 2008 r. ostatecznie to będzie załatwione. Do 2012 r. przewidujemy ostateczne dostosowanie do tych wysokich standardów: 160 i 120 km/godz., linie - 30; nie rozwijam już tego szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#MarekPol">Pani poseł zapytała o kwestię wykorzystania kolei jako środka transportu pasażerskiego dowożącego pasażerów do lotnisk. To jest rzecz niezwykle ważna. W tej chwili trwają prace nad studium Warszawskiego Węzła Kolejowego. W zleceniu zawarte jest zalecenie dla przygotowującego studium, aby przygotował rozwiązanie dotyczące dowozu pasażerów z centrum Warszawy do lotniska i z lotniska do centrum Warszawy. Studia wykonalności dla tego typu rozwiązań przygotowywane są również dla Krakowa i dla Poznania, nieco później - dla Gdańska.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#MarekPol">Jeśli chodzi o połączenie Łodzi z Lotniskiem Krajowym na Okęciu, to będzie to związane z projektowaną przebudową - która, niestety, nie jest tak bliska - między innymi linii łączącej z Warszawą, ale tak naprawdę linii Trakiszki przez Białystok i przez Warszawę, dalej do Łodzi, Wrocławia, linii przewidzianej dla prędkości, o których pani wspominała, 200–250 km/godz. To są procesy, które są przygotowywane i które są realne.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#MarekPol">W tej chwili dokapitalizowanie Polskich Linii Kolejowych przewiduje się poprzez emisję obligacji gwarantowanych przez skarb państwa. Skarb państwa zdecydował się poręczyć obligacje na kwotę 600 mln zł, z czego 150 mln zł zostanie wykorzystanych jeszcze w tym roku, a 450 mln zł w roku przyszłym. Również środki unijne w wysokości około 1 mld euro, które trafią w ramach budżetu przewidzianego na lata 2004–2006, wraz ze środkami krajowymi powinny znacznie poprawić sytuację tej spółki, poprawić sytuację infrastruktury kolejowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Sosnowska, pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JoannaSosnowska">Panie Ministrze! Odnośnie do środków unijnych chciałabym zapytać: Czy resort jest przygotowany do absorpcji tych pieniędzy? Czy jest jakiś pomysł, co zrobić z takimi regionami kraju jak Podlasie czy Warmia i Mazury, które są regionami zaniedbanymi infrastrukturalnie, gdzie nie jest planowana budowa żadnych autostrad ani dróg szybkiego ruchu, a jednocześnie nie ma planów dotyczących modernizacji sieci połączeń kolejowych? To jest dosyć istotne dla rozwoju tych regionów, w których jest najwyższa skala bezrobocia w kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Pani Poseł! Zdaję sobie sprawę z tego, że dyskusja o rozwoju infrastruktury bardzo często sprowadza się do dyskusji o autostradach. Niesłusznie. Zapomina się o wszystkich projektach ważniejszych w sensie generalnym, jak projekty kolejowe i projekty drogowe. Rzeczywiście jest tak, że autostrady rozwiązują część problemów transportowych tylko w niektórych regionach Polski. W związku z potrzebą równomiernego rozwoju kraju - o tym będziemy mówili dzisiaj po godz. 11 - istnieje potrzeba takiego programowania rozwoju infrastruktury drogowej i kolejowej, aby na tych obszarach, przez które nie pobiegną autostrady, bo nie ma tam żadnego uzasadnienia dla budowy autostrad, biegły drogi, po pierwsze, omijające miasta, a więc bezpieczne, po drugie, drogi, po których może się odbywać ruch o odpowiednich naciskach, a więc o naciskach 11,5 tony, drogi szerokie, nowoczesne i bezpieczne. To samo dotyczy połączeń kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MarekPol">Zwracam uwagę, jeśli chodzi o Warmię i Mazury i północno-wschodnią część Polski, że dziś pracuje się nad projektem połączenia kolejowego pozwalającego poruszać się pociągom z prędkością 200–250 km/godz. Jest to linia, która łączy Trakiszki, Białystok z Warszawą i łączy z Centralną Magistralą Kolejową, która też stosownie do tych prędkości jest przeprojektowywana. To jest na pewno silny element rozwojowy, realizowany z jednej strony dla rozwoju tej części Polski, z drugiej strony dla uruchomienia czegoś, co nazywa się dość powszechnie Rail Baltica, a więc drogi kolejowej, która łączy kraje nadbałtyckie wchodzące do Unii Europejskiej i tę część Polski.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MarekPol">Zdaję sobie sprawę z tego, że to jest projekt, który wymaga znaczących środków finansowych. Liczymy tu mocno na środki unijne i wymaga to czasu. Ale to jest projektowane jako jedno z nielicznych połączeń w Polsce przygotowywanych w tej chwili w pracach projektowych dla prędkości 200–250 km/godz. Oczywiście są projekty wcześniejsze. Zdaję sobie sprawę z tego, że nie na wszystko jesteśmy w stanie uzyskać środki unijne, ale Polskie Linie Kolejowe planują modernizację z własnych środków linii - w celu eliminacji słabych miejsc, wąskich gardeł - która przebiega przez Korsze, Iławę do Torunia. Ta modernizacja jest planowana. Jestem przekonany, że w roku przyszłym albo najpóźniej w roku 2005 zostanie ona rozpoczęta. Taką informację przedstawiam.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MarekPol">Poza tym w programie rozwoju infrastruktury, wracam do infrastruktury drogowej, jest bardzo wiele projektów obwodnic, a więc odcinków dróg niedługich, trudnych, często drogich, które pozwalają omijać aglomeracje, pozwalają omijać miasta, miejscowości. To zwiększa bezpieczeństwo. Najwięcej wypadków jest wtedy, kiedy pojazd poruszający się poza terenem zabudowanym wjeżdża do miejscowości. Projektów jest bardzo wiele. Rozpoczęliśmy bardzo trudne negocjacje z Unią Europejską na temat finansowania tych projektów. Jest pewna różnica zdań. Nasi partnerzy chcieliby, żebyśmy zbudowali za to parę dużych i długich autostrad. My chcemy to jednak bardziej zdywersyfikować, to znaczy nie doprowadzać do sytuacji, że rozwiązujemy tylko problem niektórych województw, natomiast rozwiązywać problem w skali całego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zadanie pytania pana posła Zygmunta Wrzodaka, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#ZygmuntWrzodak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ministerstwo Skarbu Państwa słusznie odmówiło dalszej sprzedaży akcji PZU SA firmie Eureko. Decyzję tę firma Eureko zaskarżyła do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Fakt ten powoduje konieczność podjęcia obrony interesów skarbu państwa. Niepokój Ligi Polskich Rodzin budzi fakt, że obrony strony przeciwnej podjęła się kancelaria, która ma nieformalne powiązania i kontakty z pełnomocnikiem Ministerstwa Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#ZygmuntWrzodak">W związku z powyższym Liga Polskich Rodzin zwraca się do pana ministra skarbu państwa o przedstawienie ustanowionego pełnomocnika skarbu państwa oraz przyjętej przez Ministerstwo Skarbu Państwa strategii linii obrony w sprawie obrony należących do skarbu państwa akcji PZU SA. Poprzedni rząd, rząd AWS-Unii Wolności, sprzedał część akcji firmie Eureko. Sprzedaż ta odbyła się, naszym zdaniem, w sposób korupcjogenny. Zbadano pod względem ekonomicznym, czy firma Eureko może być strategicznym inwestorem w PZU. Wszystkie analizy wykazywały, że ta firma jest na krawędzi bankructwa, które może nastąpić w 2004 r. Za taką haniebną sprzedaż ówczesny minister skarbu państwa, pan Wąsacz, ma stanąć przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#ZygmuntWrzodak">Sądzimy, że Ministerstwo Skarbu Państwa zrobi wszystko, aby nie nastąpiła dalsza sprzedaż akcji PZU SA firmie Eureko, co może się skończyć tragedią dla wszystkich ubezpieczonych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pani Barbara Misterska-Dragan.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na pytanie pana posła Zygmunta Wrzodaka sugerujące istnienie, cytuję: nieformalnych powiązań pełnomocnika Ministerstwa Skarbu Państwa z pełnomocnikiem Eureko przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w sprawie odmowy przez ministra skarbu państwa sprzedaży akcji PZU SA firmie „Eureko”, pragnę w imieniu ministra skarbu państwa złożyć następujące oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Po pierwsze, wyjaśniam, że spór pomiędzy rządem Rzeczypospolitej reprezentowanym przez ministra skarbu państwa a Eureko BV nie toczy się, jak napisał w swoim pytaniu poseł Zygmunt Wrzodak, przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości, który rozstrzyga sprawy pomiędzy państwami, lecz przed Trybunałem Arbitrażowym w Brukseli, powołanym w trybie przewidzianym w ar. 8 w związku z art. 12 ust. 3–9 umowy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Holandii o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji. Pozwalam sobie wnieść to sprostowanie, kierując się wyłącznie dbałością o rzetelność informacji, jakie otrzymuje Wysoka Izba, a tym samym polska opinia publiczna, zainteresowana, jak wiemy, toczącym się sporem pomiędzy polskim skarbem państwa a firmą Eureko.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Po drugie, pragnę poinformować, że pełnomocnikiem procesowym ministra skarbu państwa w sporze zainicjowanym przez Eureko jest radca prawny z Międzynarodowej Kancelarii Prawniczej Linklaters w Warszawie pan prof. Marek Wierzbowski oraz z jego substytucji radcowie prawni z biura londyńskiego Kancelarii Linklaters pan Greg Reid i pan Stuard Dutson. Międzynarodowa Kancelaria Prawnicza Linklaters, świadcząca usługi zastępstwa procesowego na rzecz ministra skarbu państwa, specjalizująca się m.in. w obsłudze prawnej sporów powstałych na tle międzynarodowych umów dotyczących wzajemnej ochrony inwestycji, wymagających stosowania szczególnych procedur międzynarodowych, wyłoniona została w trybie przewidzianym w ustawie o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">Po trzecie, pragnę oświadczyć, że Ministerstwo Skarbu Państwa nie stwierdziło jakichkolwiek nieformalnych powiązań i kontaktów między pełnomocnikami ministra Skarbu Państwa a pełnomocnikami Eureko z kancelarii Nauta Dutilh and V z Rotterdamu i kancelarii prawnej White and Case z Warszawy współdoradcy prawnego firmy Eureko BV. Okoliczność tę potwierdzają stosowne oświadczenia pełnomocników ministra skarbu państwa. Ze względu jednak na wagę i ewentualne konsekwencje sporu, w który zaangażowany jest rząd Rzeczypospolitej, zwracam się do pana posła Zygmunta Wrzodaka, aby jeśli znane mu są fakty lub okoliczności podważające oświadczenie pełnomocników ministra karbu państwa poinformował o nich natychmiast odpowiednie organy państwa.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#BarbaraMisterskaDragan">Pragnę równocześnie poinformować Wysoką Izbę, że aktualnie przygotowywana jest odpowiedź ministra skarbu państwa na pozew Eureko BV. Pozew został złożony 15 czerwca, pozew zawiera 52 strony plus bardzo dużo załączników. Pozew wskazuje na 82 sytuacje, w których Eureko określa, że zostały naruszone jego interesy. Termin złożenia odpowiedzi upływa 15 października 2003 r. Ze zrozumiałych powodów przed oficjalnym złożeniem odpowiedzi na pozew szczegóły linii obrony interesów polskiej strony nie mogą być ujawnione do publicznej wiadomości. Ich wcześniejsze ujawnienie ułatwiłoby bowiem Eureko przygotowanie działań w dalszych stadiach procesu. Pragnę podkreślić, że minister skarbu państwa jednoznacznie neguje jakiekolwiek roszczenia Eureko BV wobec polskiego skarbu państwa i w jego imieniu wnosić będzie o oddalenie powództwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wrzodak - pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#ZygmuntWrzodak">Pani Minister! Bardzo proszę o rozszerzenie strategii obrony Ministerstwa Skarbu Państwa przed sądem arbitrażowym w Brukseli, ponieważ jednak zachodzi podejrzenie, że pan prof. Wierzgowski, jak również kancelaria pana Sołtysińskiego są skoligaceni koleżeńsko. Obronili wiele spraw prywatyzacyjnych na korzyść inwestorów, którzy wchodzili do Polski. Tak że tutaj ministerstwo, wydaje się, że nie zrobiło wszystkiego, aby jednak obrony podjęła się kancelaria taka, która naprawdę będzie bronić interesów skarbu państwa, a nie zagraniczna firma adwokacka, która będzie pilnować interesów inwestorów zagranicznych, a nie polskiego Ministerstwa Skarbu Państwa. Dlatego nie będę się podejmował prowadzić śledztwa, ja zgłaszam to jako poseł do Ministerstwa Skarbu Państwa. To Ministerstwo Skarbu Państwa poinformowało prokuraturę, aby oni przeprowadzili śledztwo, a pani chce ze mnie robić prokuratora. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Odnosząc się do dodatkowego pytania, rozumiem, które wiąże się z pierwszym pytaniem, chciałabym jeszcze raz pokreślić, że odpowiedzi nie mogę udzielić co do strategii obrony, jako że, jak wskazałam, strategia obrony jest ujawnieniem, które jest zbędne na dzień dzisiejszy i wskazaniem na tajemnice, które mogą mieć skutki w efektach w wyniku zakończenia procesu w Trybunale Arbitrażowym. Mogę tylko powiedzieć, że pozew wpłynął, pozew jest obszerny, pozew rozciąga zakres swojej jurysdykcji na obszary nadzoru właścicielskiego, oferty publicznej, zakresu nabycia akcji dalszych i niezapewnienie pewnego bezpieczeństwa i ochrony. Mogę zapewnić, że na pewno ze strony ministra skarbu państwa będzie dochowana należyta staranność. Minister skarbu państwa jest w kontaktach z pełnomocnikiem, który został wybrany w drodze przetargu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Mogę również zapewnić, że nie posiadam żadnych informacji o jakichkolwiek powiązaniach pełnomocnika ministra skarbu państwa z pełnomocnikami strony, którą jest Eureko. Mogę również zapewnić, że dbałość będzie rzetelna, jeśli chodzi o ochronę interesów Rzeczypospolitej w tym procesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MarekBorowski">Pytanie 9. - pan poseł Andrzej Aumiller, Unia Pracy, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Doczekaliśmy się sytuacji w Polsce, że koncern amerykański Shmithfield Foods ma 24 firmy. Większość z nich produkuje w skali uznawanej dzisiaj przez Unię Europejską za sprzeczną z rozwojem zrównoważonym obszarów wiejskich i ochrony środowiska. Powstała konieczność powstrzymania nieobliczalnej ekspansji wielkich ferm, szczególnie tuczu trzody chlewnej, metodami przemysłowymi, przyczyniającymi się do powstawania ekstremalnych, dużych obiektów do produkcji trzody. Powoduje to eliminację z rynku nie tylko drobnych producentów, ale głównie specjalistycznych gospodarstw porównywalnych z unijnymi gospodarstwami. W Polsce wskazany jest rozwój rodzinnych, specjalistycznych gospodarstw z chlewniami do 700–800 sztuk rocznie. Drugi aspekt to prosta droga do całkowitego niszczenia środowiska naturalnego, wręcz unikalnego w Europie, jak okolice Czaplinka, Wałcza, ziemi olsztyńskiej, Pomorza, czy mojej Wielkopolski, obszaru Wielkopolskiego Parku Narodowego, gdzie w okolicach Więckowic, Trzcielin zlokalizowane są ogromny fermy przemysłowe, a na dodatek tego firma Smithfield Foods ubiega się o zezwolenie na wybudowanie 16 lagun dla gnojowicy; to otwarte zbiorniki. Jeśli to uzyska, zapłacą za to mieszkańcy utratą zdrowia, jak to się dzieje w Stanach Zjednoczonych, i również zapłaci za to fauna i flora jezior, stawów oraz łąk i pól. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada minister rolnictwa i rozwoju wsi pan Wojciech Olejniczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W odpowiedzi na pytanie pana posła Andrzeja Aumillera z dnia 21 lipca 2003 r. w sprawie lokalizacji wielkoprzemysłowych ferm tuczu zwierząt, uprzejmie informuję, że według przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym lokalizacja wszelkich inwestycji na danym terenie musi być zgodna z miejscowych planem zagospodarowania terenu, uchwalonym przez radę gminy. Wszystkie fermy tuczu, zarówno wielkoprzemysłowe, jak i rodzinne, mają obowiązek dostosowania się do wymagań określonych właściwymi przepisami ochrony środowiska. Dla inwestycji szczególnie zagrażających środowisku wymagane jest uzyskanie pozwoleń zintegrowanych. Wymagające takiego typu pozwolenia powinny spełnić wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszej, dostępnej techniki. Pozwolenie takie zawiera szereg szczegółowych ustaleń dotyczących np. poziomu emisji i charakterystyki odprowadzonych ścieków oraz określa zasady i wielkość poboru wody i jeszcze wiele innych szczegółowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WojciechOlejniczak">Zgodnie z ustawą z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego gospodarstwo rodzinne powinno mieć łączną powierzchnię użytków rolnych nie większą niż 300 ha, natomiast zgodnie z ustawą z 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu dawka nawozu naturalnego zastosowana w ciągu roku nie może zawierać więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na jeden hektar użytków rolnych. Takie ograniczenie w stosowaniu nawozów naturalnych powoduje konieczność ograniczenia dopuszczalnej obsady zwierząt na 1 ha użytków rolnych, która dla tego areału wynosi 2 do 2,5 sztuki dużych. Biorąc pod uwagę powyższe, 300 ha razy 2 sztuki duże otrzymujemy obsadę wynoszącą 600 sztuk dużych, co w przypadku świń oznacza utrzymywanie równocześnie około 2500–3000 tuczników sztuk rocznie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WojciechOlejniczak">Zgodnie z rozporządzeniem ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko przeliczniki sztuki zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe w przypadku trzody chlewnej przedstawiają się następująco: knury - 0,3, maciory - 0,3, warchlaki 2–4 miesiące - 0,1, prosięta do 2 miesięcy - 0,01, tuczniki - 0,25, bekony - 0,2.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#WojciechOlejniczak">Wyżej wymienione rozporządzenie określa również, że inwestycja związana z utrzymywaniem zwierząt w liczbie nie niższej niż 240 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza została określona jako inwestycja mogąca znacząco oddziaływać na środowisko. W przypadku realizacji takiej inwestycji do wniosku o wydanie decyzji związanych m.in. z zagospodarowaniem terenu oraz pozwoleniem na budowę konieczne jest dołączenie raportu o oddziaływaniu na środowisko. Zgodnie z powyższym także właściciel gospodarstwa rodzinnego, utrzymujący taką liczbę zwierząt, zobowiązany jest do uzyskania wszystkich niezbędnych pozwoleń i decyzji związanych z ochroną środowiska i lokalizacją takich inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#WojciechOlejniczak">Ponadto uprzejmie informuję, że polskie prawo zawiera podstawy do kontroli instytucjonalnej, prowadzonej przez szereg inspekcji. Organami ochrony środowiska właściwymi do kontroli przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska są: marszałek województwa, starosta, wreszcie wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zaś w sprawach postępowania w zakresie oceny oddziaływania na środowisko dla planów i programów organami właściwymi są: minister właściwy ds. środowiska - w stosunku do postępowań przeprowadzanych przez centralny organ administracji rządowej, oraz wojewoda - w stosunku do pozostałych postępowań.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#WojciechOlejniczak">Zatem przepisy prawa polskiego, poprzez postanowione w nich wymagania, tworzą system ochrony środowiska naturalnego przed negatywnym oddziaływaniem obiektów o dużej koncentracji zwierząt. Równocześnie przepisy ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, ograniczając możliwość koncentracji ziemi, dają możliwość rozwoju dla gospodarstw rodzinnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Aumiller - pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Ministrze! Zdaję pytanie dodatkowe. Niech pan się zapozna z raportem mówiącym, że prawo polskie jest łamane przez te firmy w gangsterski sposób. To jest jedna sprawa. Moje pytanie to alarm, żeby postawić tamę niszczeniu zielonych płuc Polski i terenów atrakcyjnych turystycznie. Spowoduje to również wzrost bezrobocia. Kiedy w Polsce zaczniemy obciążać firmy kosztami strat ponoszonych przez środowisko? Firmy te oddziałują na środowisko kosztem nas wszystkich, kosztem naszego budżetu państwa. Restytucja środowiska naturalnego kosztuje od 1,7 do 5 razy więcej, niż uzyskuje się z intensywnej gospodarki degradacyjnej. Panie ministrze, czy pan jest za takimi fermami? Proszę się jasno określić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MarekBorowski">Pan minister Wojciech Olejniczak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie pośle, jednoznacznie chcę powiedzieć, że jestem za rozwojem dobrych polskich gospodarstw rodzinnych, nie jestem za rozwojem tego typu ferm, które produkują na bardzo masową skalę i tak jak pan poseł słusznie stwierdził, niekorzystnie oddziałują na polskie, bardzo dobre środowisko.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli polskie prawo jest łamane, to, panie pośle, oczywiście minister rolnictwa w ramach swoich kompetencji i inspekcji podległych ministrowi rolnictwa stara się to prawo w pełni egzekwować. Ja pokazałem przepisy prawne wyraźnie mówiące o tym, jakie trzeba spełnić warunki, żeby nie dopuszczać do takich sytuacji, o których pan poseł mówił i o których również panie i panowie posłowie wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Wrzodak: Chodzi o to, żeby nie było...)</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#WojciechOlejniczak">Jednoznacznie chcę więc podkreślić, że prawo polskie jest w tym zakresie dobre. Ja rozumiem, że wszystkie instytucje, które nadzorują wykonywanie tego prawa, łącznie z samorządami, powinny je egzekwować w stosunku do tych firm, o których pan poseł wspominał. Kiedy będzie to się działo? Ja rozumiem, że ma to miejsce już dzisiaj. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Najlepiej zniszczyć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zadanie pytania pana posła Antoniego Macierewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AntoniMacierewicz">Dziękuję najmocniej, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do prezesa Rady Ministrów. Chciałbym się dowiedzieć od pana prezesa Rady Ministrów, jaki jest stosunek rządu Rzeczypospolitej Polskiej do traktatu o konstytucji Unii Europejskiej, który został przyjęty przez Konwent Europejski i będzie przedmiotem obrad konferencji międzyrządowej.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AntoniMacierewicz">Zadaję to pytanie ze względu na fakt, iż wszystkie podstawowe kwestie, które były w interesie Rzeczypospolitej, zostały w tym traktacie przez Rzeczpospolitą przegrane. Jak wiadomo, w tym traktacie nie będzie Invocatio Dei, jak wiadomo, w tym traktacie nie będzie odwołania do wartości chrześcijańskich i jak wiadomo, w art. 1–10 traktatu zostało jednoznacznie stwierdzone, że prawo regulowane przez Konstytucję Europejską będzie nadrzędne nad Konstytucją Rzeczypospolitej we wszystkich tych kwestiach, które są powierzone do decyzji centrali Unii Europejskiej. Jak wiadomo, w tej konstytucji przyjęto kartę praw podstawowych jako integralną część Konstytucji Europejskiej, a w tej karcie m.in. sprzeczne z Konstytucją Rzeczypospolitej regulacje dotyczące rodziny, a w szczególności pełnych praw zrównujących związki homoseksualne z rodziną. Jak wiadomo, w tej konstytucji został zakwestionowany traktat nicejski i uprawnienia Polski wynikające z traktatu nicejskiego. Jak też wiadomo, w tej konstytucji został także zakwestionowany traktat akcesyjny, jeśli chodzi o udział Polski w organach kształtujących Unię Europejską, przede wszystkim w Radzie Unii Europejskiej i w Komisji Europejskiej - istnienie tzw. komisarza ze strony Polski.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#AntoniMacierewicz">Otóż w związku z tym chciałbym się dowiedzieć, jaki jest stosunek do tego traktatu o Konstytucji Europejskiej, a przede wszystkim na kiedy rząd przewiduje referendum, które w takiej sytuacji jest niezbędne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, minister, członek Rady Ministrów pani Danuta Hübner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#DanutaHübner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Macierewicz był uprzejmy poruszyć w zasadzie pięć spraw. Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące Invocatio Dei i wartości, tradycji chrześcijańskich, jak państwo wiedzą, rząd nie jest usatysfakcjonowany przyjętą przez Konwent Europejski wersją preambuły. Wprawdzie wersja, która znalazła się w ostatecznej propozycji przyjętej przez konwent, stanowi w stosunku do poprzednich wersji preambuły ogromny postęp, gdyż odwołuje się zarówno do dziedzictwa religijnego, jak i wartości z tego dziedzictwa wynikających, rząd w swoim stanowisku z połowy czerwca sformułował jednak potrzebę wprowadzenia do tekstu preambuły wyraźnego odniesienia do dziedzictwa chrześcijańskiego, popierając tym samym stanowisko Stolicy Apostolskiej. W tym kontekście warto odnotować, że w samym tekście traktatu, który w odróżnieniu od preambuły ma moc prawnie wiążącą, znalazły się ważne dla kościoła zapisy. Mam na myśli art. 51 ust. 1 i 3.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#DanutaHübner">Jeżeli chodzi o sprawę następną, a mianowicie kwestie relacji między prawem wspólnotowym a prawem krajowym, to jest w części 1 traktatu ustanawiającego konstytucję Unii Europejskiej art. 10, który mówi, że traktat konstytucyjny oraz prawo przyjmowane przez instytucje Unii w celu wykonywania przez te instytucje przekazanych im kompetencji przez państwa członkowskie mają pierwszeństwo wobec prawa państw członkowskich. To postanowienie nie jest nową normą prawa wspólnotowego, ono obowiązuje również obecnie, a wynika z zasady solidarności, która znajduje się w art. 10 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Jest to właśnie ta zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec prawa państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#DanutaHübner">W tym kontekście chciałabym powiedzieć o dwóch sprawach. Po pierwsze, istnienie zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego wobec porządku prawa krajowego jest niezbędne w celu właściwego i efektywnego funkcjonowania Unii. Gdyby tej zasady nie było, prawo wspólnotowe stosowane byłoby w poszczególnych państwach członkowskich w sposób odmienny, a sytuacja taka nie może mieć miejsca wtedy, gdy zobowiązania wszystkich państw są identyczne.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#DanutaHübner">Po drugie, prawo wspólnotowe ma ograniczony zakres przedmiotowy regulacji. Może regulować tylko te sytuacje, które pozostają w kompetencjach Unii, a które zostały sprecyzowane także w projekcie tego nowego traktatu ustanawiającego konstytucję: w art. 11 i 17 w części 1. Tak więc zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego nie jest zasadą pierwszeństwa w ogóle wobec prawa wewnętrznego państw członkowskich, lecz w zakresie przedmiotowym przekazanych przez państwa członkowskie Unii kompetencji. W odniesieniu do polskiego porządku prawnego funkcjonowanie zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego jest możliwe na podstawie norm zawartych w art. 90 ust. 1 oraz w art. 91 ust. 3 konstytucji. Należy także zwrócić uwagę na art. 9 konstytucji, zgodnie z którym Rzeczpospolita przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#DanutaHübner">Jeżeli chodzi o pytanie czwarte, dotyczące karty praw podstawowych, chciałabym powiedzieć kwestię następującą: zgodnie z treścią zmodyfikowanych wyjaśnień do tekstu karty, które zostały przez Konwent przygotowane, przepis art. 21 karty traktujący o zakazie dyskryminacji, m.in. ze względu na orientację seksualną, nie może być stosowany automatycznie, konieczne jest jego interpretowanie. Po pierwsze, w zgodzie z art. 3 części III Traktatu konstytucyjnego, który nakłada na Unię obowiązek przeciwdziałania dyskryminacji, ma on zatem charakter swoistego przepisu wykonawczego. Po drugie, zakaz dyskryminacji ujęty w art. 21 karty praw musi być odczytywany wspólnie z art. 9 Karty praw podstawowych mówiącym o prawie do zakładania rodziny, które realizowane jest z kolei w zgodzie z przepisami krajowymi. Karta stanowi więc katalog praw podstawowych uznanych za wspólne na poziomie krajów państw członkowskich. Prawa te wywodzą się z przepisów prawa Unii, z umów międzynarodowych oraz tzw. wspólnych tradycji konstytucyjnych państw europejskich. Tym samym karta nie nakłada na kraje Unii obowiązku przyjmowania przepisów odnośnie do ochrony praw podstawowych, które są niezgodne z zasadami konstytucyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#DanutaHübner">Podsumowując, chcę powiedzieć, że karta jest dokumentem, który szanując rozwiązania konstytucyjne obowiązujące w krajach Unii, nie nakłada na nie obowiązku równania ich ze statusem rodziny, co byłoby sprzeczne z art. 18 Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#DanutaHübner">Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące wpływu, roli Polski w konferencji międzyrządowej, która będzie ostatecznie przyjmowała Traktat konstytucyjny będący dziś jedynie projektem traktatu, chcę powiedzieć, że zgodnie z postanowieniem Rady Europejskiej przyjętym w Salonikach 19–20 czerwca tego roku państwa przystępujące do Unii będą uczestniczyć w pracach konferencji dotyczącej wypracowania ostatecznego kształtu traktatu, której rozpoczęcie planowane jest na 4 października tego roku, na równych prawach z obecnymi państwami członkowskimi.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#DanutaHübner">I ostatnie pytanie, dotyczące trybu ratyfikacji traktatu ustanawiającego konstytucję dla Unii czy też ewentualnej konieczności zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Rząd na obecnym etapie nie widzi potrzeby wypowiadania się na ten temat. Traktat w postaci przyjętej przez Konwent - tak jak powiedziałam - ma charakter projektu, będzie stanowił podstawę prac konferencji międzyrządowej i z pewnością na wybór trybu ratyfikacji istotny wpływ będzie miał ostateczny kształt tego traktatu. Zatem o ewentualnej konieczności zmiany - kończę już - polskiej konstytucji będziemy mogli przesądzić dopiero po ostatecznym uzgodnieniu tekstu traktatu, co nastąpi najprawdopodobniej wiosną przyszłego roku. Nie można na obecnym etapie zakładać sprzeczności postanowień tego traktatu z konstytucją i w konsekwencji przesądzać o konieczności zmiany polskiej konstytucji. Myślę, że gdybyśmy taką decyzję podejmowali dzisiaj, wprowadzalibyśmy opinię publiczną w błąd.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#DanutaHübner">Ostatnie zdanie. Dodać należy, że w razie konieczności zmiany konstytucji, zgodnie z art. 235, to marszałek Sejmu, a nie rząd zarządza referendum, którego przedmiotem jest zatwierdzenie zmiany konstytucji dotyczącej przepisów rozdziałów I, II, a także XII. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł Macierewicz ma dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AntoniMacierewicz">Tak, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ja z ubolewaniem stwierdzam, że w bardzo wielu rzeczach, zwłaszcza w kwestiach dotyczących Konstytucji Rzeczypospolitej, wprowadziła pani Izbę w błąd, ale chciałbym spytać w szczególności o kwestię dotyczącą udziału Polski w podpisywaniu tej Konstytucji Europejskiej i w debatowaniu nad nią. Pani twierdzi, i to po raz kolejny, że Polska będzie miała tam równe prawa. Chciałbym się dowiedzieć, w jaki sposób Polska może mieć równe prawa podczas posiedzenia konferencji międzyrządowej, jeżeli będzie się ona odbywała w tym czasie, kiedy Polska nie będzie jeszcze członkiem Unii Europejskiej? Ja przyznam się szczerze, że - jak mówię - w bardzo wielu kwestiach pani się mija z prawdą, systematycznie, podobnie jak i inni przedstawiciele rządu, w sprawie Unii Europejskiej, ale ten sposób, że tak powiem, arogancji wobec Izby wydaje mi się być po prostu niedopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AntoniMacierewicz">Przypominam, podczas posiedzenia konferencji międzyrządowej Polska nie będzie członkiem Unii Europejskiej. Na czym będzie polegało równe prawo Polski? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę miarkować swoje oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#DanutaHübner">Panie pośle, jeżeli można prosić pana czy też pana współpracowników, żeby zajrzeli do różnych dokumentów, a w zasadzie wystarczy tylko do ostatniego dokumentu przyjętego na szczycie szefów państw i rządów Unii Europejskiej z naszym udziałem w Salonikach, wspominałam datę, tj. 19–20 czerwca 2003 r., w którym to dokumencie znajdują się zapisy dotyczące naszego udziału, naszego i pozostałych dziewięciu państw przystępujących do Unii Europejskiej, w konferencji międzyrządowej, która rozpocznie się 4 października. Prezydencja włoska planuje rzeczywiście zakończenie tej konferencji dostatecznie wcześnie, żeby można było doprowadzić prace nad nowym traktatem, prace techniczne, do finału na czas, aby wszyscy, którzy będą startować w wyborach do Parlamentu Europejskiego, także w Polsce, mieli tekst nowej konstytucji w ręku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#DanutaHübner">Otóż, w tym dokumencie przyjętym 19–20 czerwca bieżącego roku, który nazywa się „Konkluzje ze szczytu państw członkowskich Rady Europejskiej” jest punkt I 5, w którym wyraźnie stwierdza się, że nowe państwa, państwa przystępujące do Unii Europejskiej będą w konferencji międzyrządowej uczestniczyły, po pierwsze, na pełnych prawach, po drugie, na prawach równych z obecnymi państwami członkowskimi. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani minister.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie marszałku, przepraszam najmocniej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarekBorowski">Przystępujemy teraz do rozpatrzenia punktu...</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarekBorowski">Słucham pana, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AntoniMacierewicz">Gdyby można było jednak prosić panią minister, aby odpowiedziała, czy Polska będzie miała prawo weta. Bardzo proszę, bo w przeciwnym razie mamy do czynienia z ogólnikami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#DanutaHübner">Panie Pośle! Polska będzie miała wszystkie prawa, które mają wszystkie państwa członkowskie, to wynika jednoznacznie z tego zapisu. W czasie tego typu dyskusji, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji, są one podejmowane w trybie tzw. konsensusu i wszystkie prawa, które wiążą się z konsensusem, będą dotyczyły zarówno państw członkowskich, jak i państw przystępujących do Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AntoniMacierewicz">Chodzi mi o to, czy będzie miała prawo weta, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#DanutaHübner">Moje rozumienie jest takie, że Polska będzie miała prawo weta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AntoniMacierewicz">Ale nie chodzi o pani rozumienie. Jak będzie, pani minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie, panie pośle, to o czyje rozumienie w końcu chodzi? Pyta pan panią minister i pani minister panu odpowiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AntoniMacierewicz">Chodzi o to, czy jest to zagwarantowane na szczeblu umowy międzynarodowej, tak jak na szczeblu umowy międzynarodowej jest to zagwarantowane dla wszystkich innych państw członkowskich. Żadna deklaracja nie rozwiąże statusu prawnego Polski na tej konferencji. Przecież państwo to dobrze wiedzą. Czym innym jest deklaracja polityczna, a czym innym jest umocowanie prawne wynikające z podpisanego traktatu międzynarodowego. „Piętnastka” ma podpisany traktat międzynarodowy, który daje każdemu z tych państw prawo weta, Polska nie ma takiego traktatu międzynarodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#AntoniMacierewicz">I na tym polega wprowadzanie opinii publicznej i Wysokiej Izby w błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, nie ma tu żadnego wprowadzania opinii publicznej w błąd. Jakiego rodzaju zapewnienie ma złożyć pani minister, może pan powiedzieć? Cokolwiek nie powie, to pan to przecież zakwestionuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#AntoniMacierewicz">Ależ skądże znowu, jeżeli będzie oficjalne stanowisko rządu w tej sprawie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#DanutaHübner">Panie pośle, jeżeli pan marszałek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#AntoniMacierewicz">...to oczywiście przyjmę to do wiadomości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DanutaHübner">Jeżeli pan ma tak głęboką potrzebę wystąpienia o ograniczenie prawa nowych państw, w tym również Polski, to oczywiście o coś takiego może pan wystąpić. Natomiast intencją przywódców obecnych państw członkowskich, kilkakrotnie wyrażaną, bo szczyt w Salonikach był podsumowaniem dyskusji, która toczyła się od szczytu w Laeken, od grudnia 2001 r., a właściwie już w Nicei w w grudniu 2000 r. zostało jednoznacznie powiedziane, że państwa przystępujące do Unii będą uczestniczyć na równych prawach w konferencji międzyrządowej reformującej instytucje unijne. To prawo, ta decyzja była wielokrotnie przy różnych szczytach na nasze prośby powtarzana, także została ostatecznie sformułowana jako decyzja wszystkich państw członkowskich. Państwa członkowskie są panami traktatów ustanawiających Unię Europejską, ich stanowisko w tej sprawie jest dla nas stanowiskiem wystarczającym i jednoznacznym. Nikt nie kwestionuje naszego pełnego prawa do zachowań takich, jakie przysługują wszystkim państwom członkowskim. Nie widzimy zatem podstaw do obaw związanych z tym, że Polska - trzeba mówić o „dziesiątce”, bo wszyscy jesteśmy w takiej samej sytuacji - mogłaby być traktowana inaczej niż...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AntoniMacierewicz">Czy Polska wystąpiła o deklarację międzyrządową...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AntoniMacierewicz">… „piętnastki” w sprawie prawa weta dla Polski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#DanutaHübner">Chciałabym również powiedzieć...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, kończymy już te dyskusje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DanutaHübner">...panie pośle, że na naszą prośbę, nasze sugestie sprawiły, że została przyjęta i zawarta również w konkluzjach ze szczytu w Salonikach formuła podpisywania. Otóż, nowy traktat ustanawiający konstytucję Unii Europejskiej będziemy podpisywać wszyscy jednocześnie. Odbędzie się to po 1 maja, czyli wtedy, kiedy będziemy rzeczywiście, tak jak pan sobie życzy, w pełni członkiem Unii Europejskiej i nie będzie takiej formuły, że ktoś podpisze ten traktat wcześniej, my się będziemy dopisywać; tak że nasze prawa również pod tym względem będą identyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AntoniMacierewicz">Tak samo jak traktat nicejski, który jest łamany tym traktatem, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, jest pan wyjątkowo męczący. Naprawdę...</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AntoniMacierewicz">Być może, panie marszałku, ale sprawa Unii Europejskiej, udziału Polski, jest wyjątkowo ważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę mnie nie zmuszać do wyłączenia panu mikrofonu. Jest to już niemożliwe zupełnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AntoniMacierewicz">Niemożliwe jest to, co robicie z Konstytucją Europejską i z Polską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, pan już się wypowiadał w tej sprawie wielokrotnie. Było referendum, naród już zdecydował, że chce być w Unii Europejskiej. Teraz będziemy dyskutować o konstytucji. Jak nie będziemy chcieli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AntoniMacierewicz">A teraz kwestionujecie to, co naród zrobił...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę się nie wykłócać jak przekupka na bazarze.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#MarekBorowski"> Jeżeli nie będziemy chcieli przyjąć tej konstytucji, to jej nie przyjmiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie marszałku, obawiam się, że to pan tę rolę odgrywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Prezydium Sejmu po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów ustaliło, że na bieżącym posiedzeniu Sejm rozpatrzy na wniosek Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska informację w sprawie przygotowania całościowej strategii rozwoju budowy sieci dróg i autostrad w świetle anonsów prasowych.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#MarekBorowski">Przypominam, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, udzielenie odpowiedzi dłużej niż 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#MarekBorowski">W sprawie przedstawionej informacji przeprowadza się dyskusję. Wystąpienia w dyskusji posłów nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Kolejność wystąpień określa marszałek Sejmu, uwzględniając naprzemienne zabieranie głosu przez posłów z klubów i kół oraz przez posłów niezrzeszonych.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#MarekBorowski">Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów nie może trwać dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#MarekBorowski">Czas przeznaczony na rozpatrzenie informacji bieżącej nie może być dłuższy niż 90 minut, chyba że marszałek Sejmu wyrazi zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tadeusza Jarmuziewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od pewnego czasu opinią publiczną wstrząsają informacje napływające z Komisji Europejskiej o braku całościowej strategii rozwoju dróg i autostrad w Polsce. Są one o tyle niezwykle groźne, bo mogą oznaczać niewykorzystanie środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, przyznanych Polsce na lata 2004–2006; jest to ponad 4 mld euro na wspomniany cel.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#TadeuszJarmuziewicz">Od początku tej kadencji posłowie opozycji domagają się od Ministerstwa Infrastruktury klarownej informacji na temat polityki Polski w zakresie infrastruktury. Od dwóch lat domagamy się od Ministerstwa Infrastruktury dokumentu, z którego wynikałoby, jakiej Polski chcemy w tym zakresie; z jaką siecią dróg i autostrad; czy z koleją o szczątkowym znaczeniu dla kraju, czy też z priorytetem dla przewozów towarowych; jaka jest rola w strategii dla dróg wodnych i lotnictwa; jakie są priorytety w rozbudowie sieci drogowo-autostradowej czy też kolejowej; co z programu budowy obwodnic miejskich; co z programem podniesienia bezpieczeństwa na drogach; jaki wreszcie los czeka polskie porty itd. Pytania o model Polski w zakresie infrastruktury można by mnożyć bez końca. Ale przychodzi czas na odpowiedź. Zgodnie ze swoją wiedzą, sumieniem, jako bardzo wnikliwy obserwator poczynań Ministerstwa Infrastruktury odpowiem: Nie ma dokumentu, który moglibyśmy traktować jako bazowy, jako zdefiniowany model państwa, do którego dążymy.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#TadeuszJarmuziewicz">Z tego miejsca, panie ministrze, przytaczałem moją ulubioną sentencję Seneki: Żeglarz, który nie wie, dokąd płynie, nigdy nie ma pomyślnych wiatrów.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#TadeuszJarmuziewicz"> Tak samo ma się sytuacja ze sprawowanym przez pana urzędem. Kiedy dwa lata temu ogłosił pan światu, że Polacy będą budowali 500 km autostrad rocznie, wiedziałem, że idą bardzo ciężkie czasy dla polskiej infrastruktury. Świat się dowiedział o pomysłach tego rodzaju, że jako jedyni wracamy do programu winietowego; nosiło to znamiona wyjątkowo wirtualne.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#TadeuszJarmuziewicz">Prawem obywateli jest domagać się od rządu dobrego rządzenia. Oczekiwania te dotyczą również infrastruktury. Rząd od kilku miesięcy tych oczekiwań nie spełnia. Brak pieniędzy nie jest wytłumaczeniem. Najpierw trzeba mieć koncepcję ich wydawania. Premier Miller stał się politycznym zakładnikiem ministra Pola i jego 16 szabel z Unii Pracy. Nie bardzo wie, co ma począć z fatalnym ministrem infrastruktury. Na razie wybrał kłopoty dla Polski za cenę utrzymania się przy władzy. Minister Pol nie zrozumiał ewidentnego wotum nieufności, jakiego udzielił mu premier Miller, próbując utworzyć urząd pełnomocnika do spraw budowy autostrad. Chciał w ten sposób odebrać część kompetencji i poza Ministerstwem Infrastruktury ratować resztki planu budowy autostrad w Polsce. Ile ma powstać urzędów pełnomocników, aby ministrowi Polowi odebrać te narzędzia, którymi psuje dzisiaj Polskę?</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#TadeuszJarmuziewicz"> Może pełnomocnik do spraw kolei, do spraw dróg krajowych, obwodnic, bezpieczeństwa na drogach? To jest jakaś myśl, panie premierze Miller. Życzę wytrwałości.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#TadeuszJarmuziewicz">Za chwilę usłyszymy pewnie, jak dokładna i przemyślana jest ta strategia, której póki co nikt nie widział. Pozwolę sobie w takim razie uprzedzić trochę opowieść o tej strategii i wyrażę kilka niepokojów natury zasadniczej. Czy są policzone makroekonomiczne stopy zwrotu dla poszczególnych projektów pańskiej strategii? Kto to robił i co z tego wynika? Ile projektów budowlanych, i które, ma pan przygotowanych do finansowania; dzisiaj, teraz? Proszę o jednoznaczną odpowiedź. Co jest polskim interesem i priorytetem: autostrady i linie kolejowe Wschód - Zachód czy Północ - Południe?</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Autostrady morskie...)</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#TadeuszJarmuziewicz">Jeżeli istnieje taki dokument, jak strategia rozwoju dróg i autostrad w Polsce, to kto ją stworzył, jak wyglądały konsultacje z innymi resortami i, wreszcie, co na to polski parlament? Nie dostaniemy z Komisji Europejskiej żadnych środków na infrastrukturę, jeżeli nie pokażemy spójnej strategii, złożonej z projektów o udokumentowanej opłacalności, o udokumentowanej celowości. Mam najgorsze przeczucia. Brak pańskiego głosu, panie ministrze, jeżeli chodzi o strategię i wynikające z niej priorytety, brak dementi na doniesienia prasowe o tym, że nie polski rząd, ale Komisja Europejska opracowuje strategię rozwoju dróg i autostrad w Polsce, świadczą o tym, że nie ma pan własnego poglądu w tej fundamentalnej sprawie. Wychodzi na to, że infrastruktura w Polsce jest kłopotliwym dodatkiem do pańskiego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-145.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.12" who="#TadeuszJarmuziewicz">Będziemy więc mieli dalej działania doraźne, przypadkowe, nieuporządkowane, obliczone na lokalne korzyści polityczne, a nie makroekonomiczne korzyści państwa. Musi się tak stać, bo nie mamy strategii, nie mamy uporządkowanego planu działań. Jeżeli w pierwszym roku naszego członkostwa w Unii Europejskiej zdarzy się tak, że Polska będzie płatnikiem netto...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">...to pan i pański resort będziecie należeć do grona głównych odpowiedzialnych za ten stan rzeczy. Nie podejrzewałem pana o taki brak ambicji. Szkoda.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak można...?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie marszałku, przepraszam bardzo, tu są dosłownie dwa punkty, już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarekBorowski">Dwa punkty, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Jedyny sposób, w jaki mógłby pan udowodnić, że doniesienia w prasie są kłamliwe, a opozycja znowu się czepia, to po prostu w tej chwili pokazać, rozdać posłom strategię budowy dróg i autostrad w Polsce na lata 2004–2006, a potem, stojąc tutaj, omówić ją punkt po punkcie. To byłoby najlepsze wyjście.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MarekBorowski">Proszę o udzielenie odpowiedzi ministra infrastruktury pana Marka Pola.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Najpierw refleksja generalna, związana z wystąpieniem pana posła Jarmuziewicza. Otóż, panie pośle, pan mnie w tej chwili nie słucha, bo pan już swoje wygłosił, ale wydaje mi się, że największym nieszczęściem dla programu rozwoju polskiej infrastruktury, dla jej rzeczywistego rozwoju - bo programów mieliśmy w Polsce w tej dziedzinie naprawdę wiele i je mamy - jest to, że infrastruktura, jeśli chodzi o jej rozwój, nie da się rozbudować w czasie jednej kadencji i niestety, mówię to z ubolewaniem, nie tylko o panu, służy ona znakomicie do walki politycznej. Wzajemnie „wybijamy” sobie możliwe do zrealizowania programy tylko po to, aby odnieść doraźny sukces polityczny. Pana dzisiejsze wystąpienie w jakimś stopniu to potwierdziło. Konkluzją jego przecież miało być udowodnienie, że tu chodzi tylko o politykę między Unią Pracy a SLD, a nie o drogi. Proszę mi wierzyć, ani moje ugrupowanie, ani obecna koalicja, ani pana ugrupowanie, jeśli będzie odpowiedzialne za sprawy Polski, nie jest w stanie niczego zrobić, jeśli będzie totalna obstrukcja, jeśli będzie się używać infrastruktury do walki politycznej. Proszę o tym pamiętać również wtedy, kiedy pan będzie za te sprawy odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MarekPol">A teraz konkretnie, otóż rzeczywiście w Polsce od poniedziałku pojawiły się informacje o tym, że, po pierwsze, Komisja Europejska przygotowała raport dotyczący naszych przygotowań do wykorzystania instrumentów strukturalnych, po drugie, pojawiły się sensacyjne wręcz teksty, szczególnie jeden, który mówił, że Polska nie przygotowała programu rozwoju infrastruktury, przede wszystkim rozwoju dróg, i że - co już było zupełnym kuriozum - aby w ogóle ten dokument powstał, musiała to przygotować Komisja Europejska. Rzeczywiście, informacja była tak szokująca, że od pierwszych chwil rząd polski, nie tylko Ministerstwo Infrastruktury, próbował dojść, skąd ona się wzięła. Przede wszystkim chyba z raportu, który został ogłoszony. Otóż, panie pośle, sądzę, że możemy różnie spostrzegać sytuację naszego kraju, ale sądzę, że dżentelmeni nie dyskutują o faktach. Fakty są zawarte w raporcie. Oświadczam panu - zaraz panu przekażę ten raport - oświadczam panu, że ani w tym raporcie, ani w czasie wypowiedzi oficjalnych przedstawicieli Komisji Europejskiej, ani w czasie negocjacji, które się toczyły, żaden taki zarzut nie padł. Polska przygotowała i ma przygotowane programy rozwoju infrastruktury, te, które są wymagane dla wykorzystania instrumentów infrastrukturalnych, strukturalnych Unii Europejskiej, i Polska te dokumenty przedłożyła.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MarekPol">Na początek króciutko o raporcie. W raporcie jest dosłownie jedno stwierdzenie na temat Ministerstwa Infrastruktury. Ono brzmi następująco, w dosłownym tłumaczeniu: „Koordynacja międzyresortowa - mówi się o rządzie polskim - znacząco się poprawiła. Jednakże pewne części administracji centralnej, jak Ministerstwo Infrastruktury, wydają się wyłączać z tego istotnego procesu. Takie zachowanie może zagrozić efektywnej realizacji strategii narodowej i procedur zarządczych”. Konia z rzędem, kto zrozumie dokładnie, o co chodzi, ponieważ koordynator, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej pani minister Hübner zaprzecza temu stwierdzeniu, a także koordynator minister gospodarki, ale traktujemy z powagą każdy sygnał, nawet jak dokładnie nie wiadomo w Komisji Europejskiej, kto ten zarzut postawił, bo to dotyczy okresu gdzieś sprzed 3 miesięcy. Traktujemy go z powagą i na pewno zrobimy wszystko, aby Ministerstwo Infrastruktury było w następnym raporcie na pierwszym miejscu, choć tak naprawdę nie bardzo wiemy, czego to dotyczy, bo nasi partnerzy, którzy koordynują, mówią, że takie zjawisko nie występuje. To jest jedyne stwierdzenie w raporcie o Ministerstwie Infrastruktury, o pieniądzach, którymi dysponujemy, cały raport dotyczy wielu innych rzeczy, i nie tego. Przekażę panu ten raport zaraz po moim wystąpieniu, żeby pan miał okazję sprawdzić, to jest oryginał, dosłownie. A więc czasami mamy takie sytuacje, że informacja prasowa, a skąd pochodzi, zaraz będziemy się zastanawiali wspólnie, wywołuje burzę, którą sami podsycamy, a potem się okazuje, że na dobrą sprawę była to po prostu burza w szklance wody.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MarekPol">Co do programów. Polska - i to dobrze, żeby wiedzieli to również obywatele naszego kraju - jako pierwsza zgłosiła wszystkie dokumenty programowe i jako pierwsza z dziesięciu krajów rozpoczęła negocjacje z Komisją Europejską nad wykorzystaniem funduszy europejskich. Chcemy pierwsi zacząć i pierwsi skończyć. Tylko trzy kraje z dziesięciu dostarczyły do tej pory dokumenty programowe. W każdym takim dokumencie jest dużo o transporcie, bo Unia Europejska udziela dużego wsparcia dla transportu. Jako pierwsi dokumenty złożyliśmy my, Czesi i Estończycy. Pozostałe siedem krajów, według tego raportu, dokumentów jeszcze nie złożyło. Jako pierwsi pod koniec czerwca rozpoczęliśmy negocjacje z Unią Europejską. Programy, które zostały złożone do Komisji Europejskiej, obejmują w dużym stopniu problematykę transportu i problematykę środowiska. Oświadczam z całą powagą, a rzecz jest do sprawdzenia, bo są z tego stenogramy, w czasie negocjacji, dwóch rund negocjacji, które się odbyły pomiędzy Polską a Unią Europejską, nie postawiono na razie dokumentowi żadnego zarzutu. Wobec tego skąd te wszystkie informacje, które się pojawiły? Najczęściej autorzy powołują się na anonimowych urzędników Unii Europejskiej. Nie twierdzę, że autorzy kłamią. Być może jest tak, że pojawiają się tego typu opinie wśród urzędników europejskich, którzy chcą w ten sposób albo nam poradzić, albo pomóc, albo wpłynąć na kształt naszego programu. Negocjacje się dopiero zaczęły. Pojawiła się też informacja, że rząd polski przygotowywał strategię, przepraszam, w nocy z wtorku na środę i w środę, 17 bodajże, dostarczał do Komisji Europejskiej. Otóż uprzejmie informuję, pierwsze dokumenty trafiły w lutym, następne trafiały stopniowo, tak, jak wymagały tego procedury programowe Unii Europejskiej. 18 czerwca komisja zwróciła się o coś, o co najczęściej nie prosi, o dodatkowy dokument, który wykracza daleko poza horyzont tych środków, czyli do 2013 r. Taki dokument mieliśmy dostarczyć, zgodnie z ustaleniami z komisją, w dniu 17 lipca br. Oświadczam, że dokument ten w dniu 17 lipca, dokładnie w tym dniu, został Komisji Europejskiej dostarczony. A więc, można powiedzieć, jako pierwsi przecieramy szlak negocjacyjny. Będziemy negocjowali mniej więcej do listopada-grudnia, bo takie są normy negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#MarekPol">Przedstawiliśmy w Narodowym Planie Rozwoju, specjalnym, sektorowym, wydzielonym programie operacyjnym „Transport i gospodarka morska”. Oba dokumenty, zatwierdzone przez rząd, są w trakcie procedur, uzgodnień międzyresortowych. Problematykę transportu taką, jaka wynika z naszej wizji i taką, jaka stanowi nasz program. To jest dokument otwarty, dostępny. Dostarczyliśmy oprócz tego dokument, który mówi o strategii rozwoju, w tym transportu w naszym kraju, po to, aby wykorzystać środki spójności, jest to trzeci program. Czwarty program, poproszono nas jeszcze o wizję do 2013 r., ona też została przedstawiona. Ta wizja jest dostępna, nie ma najmniejszego problemu, proszę bardzo, jest pan członkiem komisji, która jest najbardziej właściwa w tej sprawie. Ta komisja ten program dostanie. To nie jest prawda, że rząd nie ma w tej sprawie strategii. „Infrastruktura, klucz do rozwoju”, program ten był przyjmowany na tej sali i on określał nasze działania, które mają się mieścić w długookresowym rozwoju kraju w zakresie infrastruktury na lata 2002–2005. Ten dokument został tu przyjęty. Zwracam uwagę, że oprócz tego, które odcinki dróg chcemy budować, w tym dokumencie były zawarte dwie prawdy zasadnicze, one dotyczą każdego rządu, każdej formacji politycznej, która sprawuje władzę. Po to, aby wyrwać się z marazmu w budownictwie drogowym, potrzeba mniejszej biurokracji i więcej pieniędzy. Przy dotychczasowej biurokracji i dotychczasowej ilości pieniędzy, którą Polska dysponuje, nie ma najmniejszych szans na przyspieszenie rozwoju drogownictwa, o tym wie pan, wiem ja, wiemy wszyscy na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#MarekPol">Wysoka Izba na wniosek rządu uchwaliła ustawę o szczególnych zasadach realizacji inwestycji drogowych, a więc w dużym stopniu usunęliśmy problem biurokracji, natomiast odrzuciła, bez proponowania innych rozwiązań, program dodatkowego dofinansowania programu drogowego. Pan poseł odwołuje się do programu winietowego jako do czegoś, co jest przebrzmiałe. We wtorek miał pan na pewno okazję przeczytać w części gospodarczej jednej z polskich gazet, iż właśnie rząd czeski podjął decyzję o kolejnej podwyżce cen winiet sprzedawanych w tym kraju po to, by jeszcze szybciej budować autostrady i drogi w Czechach. Oświadczam panu, że Czesi mają kilkakrotnie... przeznaczają kilkakrotnie więcej pieniędzy na drogi z winiet, budżetu oraz z prywatyzacji niż Polska, przeznaczają i przeznaczali przez cały okres, kiedy rządziły wszystkie rządy, również te, które pan zdecydowanie popiera. Słowacy zamierzają co prawda wycofać się z winiet, ale w roku 2008, dokładnie w tym roku, kiedy myśmy się chcieli wycofać. Austriacy ani nie wspominają o wycofaniu się winiet. Niemcy wprowadzają opłaty za poruszanie się po drogach. Słoweńcy stosują tzw. opłatę rejestracyjną, która kończy się nalepieniem winiety na szybę i pobraniem od samochodu osobowego 100 euro, itd., można wymieniać poszczególne kraje. Chciałem pana zapewnić, że w tej sprawie program jest. Problem jest z jego sfinansowaniem. Apeluję o to, abyśmy w walkach politycznych kolejnej ustawy, którą rząd skierował do Sejmu, pomagającej sfinansować ten program, nie zniszczyli, bo wówczas zniszczymy szansę na realizację programu, który jest całościowy, kompetentny i kompletny. Proszę mi wierzyć, jeszcze raz bardzo proszę, proszę nie używać infrastruktury do walki politycznej. To się kończy źle dla rządzących i dla opozycji, bo ta też kiedyś przecież będzie musiała rządzić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, teraz zgodnie z przyjętym trybem informuję, że kluby zgłosiły już posłów do dyskusji. Odczytam za chwilę te nazwiska w kolejności, a potem będą się mogły zgłosić jeszcze inne osoby. W tej chwili kolejność zgłoszeń jest następująca: posłowie Stec, Jarmuziewicz, Polaczek, Bujak, Kuropatwiński, Fedorowicz, Zdzisław Jankowski, Okoński, Żmijan, Liss, Piechociński, Budner, Tuderek, Maniura, Marianowska, Dolniak, Maria Nowak, Plocke, Szarama, Budnik, Cymański, Parchański, Mężydło i Grad.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#MarekBorowski">Te osoby już mogą nie zgłaszać się w tej chwili do dyskusji. Pozostałych posłów, którzy chcieliby jeszcze zgłosić się do dyskusji, ale podkreślam, to wiedzą wszyscy, bez gwarancji, że zmieszczą się w czasie, proszę obecnie o włożenie karty do urządzenia do głosowania, a następnie naciśnięcie białego przycisku.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że wszyscy, którzy chcieli, już to uczynili.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#MarekBorowski">Wobec tego zamykam listę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#MarekBorowski">Dobrze, i poproszę listę. Rozumiem, że w czołówce listy nic się nie zmienia, tak? Dobrze. Za chwilę uformujemy ją do końca, a tymczasem rozpoczniemy dyskusję, na to mamy godzinę, tak? Godzinę. Dobrze. I dyskusję przerywamy o godz. 12.30. Dobrze mówię? Dobrze, tak jest, o 12.30.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-154.7" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#StanisławStec">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Faktycznie ten anons prasowy, który został opublikowany, że Polska nie przygotowała całości strategii rozwoju budowy sieci, dróg i autostrad, był bulwersujący i że Komisja Europejska przygotuje tę strategię, to chyba nikt w to nie wierzył, bo Komisja Europejska jeszcze nigdy nie przygotowała strategii rozwoju na konkretny dzień dla danego kraju. Jest to interes każdego kraju, w tym teraz i Polski, i podzielam tu zdanie pana premiera w tym zakresie. Dlatego, jak sądzę, to pytanie było po prostu pretekstem dla pana posła Jarmuziewicza, aby dokonać negatywnej oceny bieżącej pracy Ministerstwa Infrastruktury i wzajemnych stosunków, relacji między SLD i Unią Pracy. Przynajmniej tak odczytałem tu treść pytania, że mniej było troski o strategię, o budownictwo, a więcej o problemy dotyczące współpracy koalicji, która współpracuje dobrze i myślę, że efekt tego będzie w najbliższym czasie, środki zostaną wykorzystane na infrastrukturę. I dlatego, panie premierze, pytanie: Czy w roku 2003 środki na drogownictwo, na infrastrukturę, które są w dyspozycji w ramach funduszy bezzwrotnych z Unii Europejskiej, będą lepiej wykorzystane?</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#StanisławStec">I kolejne pytanie: Jak pan ocenia fakt, że część samorządów tylko 63% subwencji drogowej przeznacza na cele drogownictwa, na utrzymanie dróg, na inwestycje, a 37% na inne cele, w tym na administrację? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Stecowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Jarmuziewicz z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Jerzy Polaczek z PiS.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie Premierze! Jestem posłem z Opolszczyzny i przyglądam się, jak od dwóch lat przez Opolszczyznę przemykają samochody po jedynym skończonym odcinku autostrady w Polsce. Tak naprawdę Opolszczyzna jest jedynym województwem, gdzie skończono program budowy autostrad, jest od granicy do granicy. I pan daruje, nie rozumiem pana zachowania i pańskiego gabinetu, jeżeli chodzi o obowiązujący stan prawny. Mamy w Polsce ustawę o autostradach płatnych, która narzuca na pana pewne obowiązki, i pan z uporem godnym lepszej sprawy od września 2001 r. tego po prostu nie realizuje, wymyśla pan tylko jakieś inne sposoby zdobywania pieniędzy. Dzisiaj mówimy o patologii, jaka nas może spotkać za chwilę w Unii Europejskiej. Natomiast tam rokrocznie marnuje się, według takich różnych szacunków, około 100 mln zł rocznie. Tam po prostu świadomie rząd polski zaniechał zbierania tych pieniędzy, szukamy wielkich miliardów, natomiast 0,1 mld zł, 100 mln zł, marnuje się rokrocznie. Proszę o wyjaśnienie mi tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Jerzy Polaczek z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Bolesław Bujak z PSL.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak na marginesie, obserwując ławę rządową widzimy pana wicepremiera Pola i odwołanego dyrektora Generalnej Dyrekcji Budowy Dróg i Autostrad pana dyrektora Suwarę, a nie ma nowo powołanego pełnomocnika rządu do spraw budowy autostrad, co świadczy o tym, że ta osoba widocznie nie chce skorzystać z tej dyskusji. Pozostawiam to do oceny opinii publicznej. Natomiast przy okazji chcę zadać panu premierowi dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#JerzyPolaczek">Po pierwsze. W raporcie Komisji Europejskiej o stanie przygotowań krajów przystępujących do Unii Europejskiej, w sprawie wykorzystania funduszy unijnych, zwrócono uwagę na niedostatki administracyjne, zdolności resortu infrastruktury do korzystania z pomocy w tym zakresie. Mam pytanie do pana ministra. Dlaczego minister infrastruktury dopiero w czerwcu br. podjął decyzję o konieczności zmian organizacyjnych wewnątrz tego resortu i dostosowaniu go do zadań wynikających ze współpracy z Unią Europejską? Kiedy projekt tych zmian będzie gotowy? Kiedy te zmiany będą wdrożone? Kiedy zostanie dokonany nabór odpowiednio przygotowanej kadry? Kiedy ta kadra przystąpi do pracy?</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JerzyPolaczek">A druga kwestia to VAT w budownictwie, to pierwszy dezyderat Komisji Infrastruktury w tej kadencji. Jak wiadomo ten VAT będzie wynosił 22% i w efekcie dostępne informacje wskazują, że drogownictwo nie otrzyma odpowiednio zwiększonej puli środków w 2004 r.; mogą one się zmniejszyć o 30 do 20%. Jak w tych warunkach minister infrastruktury chce stworzyć podstawy do trwałego zwiększenia liczby kilometrów nowo budowanych dróg w kolejnych latach? Jak pan minister przekona Komisję Europejską, że plany rozwoju dróg są realne i można je finansować przy pomocy środków Unii, jeżeli istotnym warunkiem przyznania środków przez Unię Europejską jest zapewnienie o dysponowaniu nieruchomościami na potrzeby danej inwestycji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Polaczkowi z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Bolesław Bujak z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Lech Kuropatwiński z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma Bujaka.)</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#MarekBorowski">Słucham? Nie ma pana posła Bujaka, tak?</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#MarekBorowski">Wobec tego pan poseł Lech Kuropatwiński.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Andrzej Fedorowicz z Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#LechKuropatwiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Panie Premierze! W 2002 r. przedstawił pan w tej Izbie plan autostrad, budowy dróg szybkiego ruchu, mówił pan, że ma pan to rozbite na lata od 2002 do 2005 i w dalszej perspektywie budowy. Proszę mi powiedzieć, co się dzieje z tymi planami oraz ich realizacją? Do dnia dzisiejszego winno być już wybudowane 35% tych dróg, które pan deklarował, 530 km. Mam nadzieję, że nie ujawnią się tu dalsze działania korupcyjne, ponieważ dzieje się tak, że rolnicy w bardzo krytycznej sytuacji finansowej muszą zbywać działki wyznaczone pod autostradę i pod drogi, a wykupują je cwaniacy. I pytanie. Proszę odpowiedzieć, co po 20 miesiącach zmieniło się w tej sytuacji w planach i realizacji bieżącej budowy dróg?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#LechKuropatwiński">Panie Ministrze! Dlaczego tak bardzo kosztowne są inwestycje drogowe w założeniu, przed przetargiem? I podam tu przykład. We Włocławku budowa obwodnicy 1,7 km, zakładany koszt tej budowy to 45 mln zł, a nasi przedsiębiorcy wypowiadają się jasno i konkretnie, że taką inwestycję wybudowaliby za około 20 mln zł. Proszę powiedzieć, kto powoduje tak wysokie koszty budowy, a potem je obniża, chyba tylko dlatego, aby nasze rodzime nieduże firmy nie mogły wygrywać przetargów, a tylko być podwykonawcami, wykonując „czarną robotę”. A niejednokrotnie za to nie otrzymują zapłaty.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#LechKuropatwiński">Panie Premierze! Czy nie uważa pan, że za tym kryją się działania korupcyjne w Polsce? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Kuropatwińskiemu z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Andrzej Fedorowicz z Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Jan Orkisz z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Cokolwiek by sądzić o tych doniesieniach prasowych, coś jest na rzeczy. Wyraźnie wynika z sugestii i z listów Komisji Europejskiej, że autostrady są koniecznie potrzebne Niemcom w celu wywożenia ich towarów w kierunku Rosji, a na pewno na teren Rzeczypospolitej, która stała się ogromnym 40-milionowym rynkiem zbytu. O to chodziło w integracji z Unią Europejską i temu nikt nie jest w stanie zaprzeczyć. Natomiast pańskie ministerstwo i pan robicie wszystko, aby budować autostrady kosztem dróg krajowych. To na autostrady zabieracie przy każdej tylko możliwej okazji różne pieniądze, a nie inwestujecie w drogi krajowe, które są w stanie fatalnym. Proszę spojrzeć do raportu, jaki jest przygotowany przecież przez dyrekcję dróg krajowych, że 60% dróg polskich praktycznie powinno się zamknąć.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Premierze! Te doniesienia prasowe są dosyć groźne, wyraźnie wskazują na to, że Niemcy chcą nam wskazać, jaki to mamy realizować kierunek rozwoju dróg i autostrad. Natomiast nie będą realizowane, jak pan doskonale wie, najwcześniej jak to możliwe, autostrady północ-południe, bo nie jest to na rękę właśnie tym naszym nowym przyjaciołom.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#AndrzejFedorowicz">I pytanie drugie, panie premierze, bardzo osobiste, ale merytoryczne. Dla mnie wszystkie pańskie zapewnienia są niewiarygodne. Powtarzam, niewiarygodne. Jest pan premierem, wicepremierem niewiarygodnym. Prosiłem pana od dwóch lat o udzielenie informacji, jakie oszczędności finansowe i osobowe zostały dokonane w pańskim ministerstwie po połączeniu wszystkiego w jedno. Czekam na odpowiedź dwa lata. Mało tego, zwracał się do pana przewodniczący komisji Janusz Piechociński - nie ma dalej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Na pańskie ręce przekazuję donos - donos na premiera rządu Rzeczypospolitej, który jest niewiarygodny, ignoruje komisję, ignoruje posłów. To nie jest godne ministra. To nie jest godne premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję posłowi Fedorowiczowi z Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Jan Orkisz z Unii Pracy, a potem pan poseł Zdzisław Jankowski, niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Jan Orkisz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#JanOrkisz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#JanOrkisz">Panie Premierze! Bardzo proszę nieco szerzej zapoznać Wysoką Izbę, opinię publiczną z tym, jak przedstawia się finansowanie budowy sieci dróg w krajach z nami sąsiadujących? Jakie kwoty te państwa przeznaczają na rozwój sieci dróg i autostrad? Z jakich źródeł pochodzą te środki? Jesteśmy w gronie tych państw europejskich i dobrze byłoby, gdybyśmy wiedzieli, jak ten problem rozwiązują nasi sąsiedzi, aby można było się porównać z tymi państwami w tym zakresie. Jak to porównanie się przedstawia? Z wzorców których państw skorzysta Polska przy rozwiązywaniu tak istotnego dla rozwoju gospodarczego problemu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Orkiszowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz pana posła Zdzisława Jankowskiego, niezrzeszonego.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Wiesław Okoński z Sojuszu Lewicy Demokratyczne.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Zdzisław Jankowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#ZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Suwerenność narodu oparta jest m.in. na prawie rządu do emisji kredytu przeznaczonego na produktywne inwestycje, również na budowę infrastruktury dróg i autostrad. Kapitalizm przemysłowy odniósł w przeszłości sukces nie dzięki wolnej Ameryce, lecz dzięki polityce gospodarki sterowanej opartej na rozbudowie infrastruktury, m.in. na budowie autostrad i dróg. Dlaczego pan premier nie korzysta z tych instrumentów? A jeżeli takich pan nie ma, to dlaczego pana resort nie przygotuje projektu ustawy, który by uprawniał do takiego przedsięwzięcia, emisji kredytu na te cele?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#ZdzisławJankowski">Panie Premierze! Jeśli chodzi o drogę nr 25, to za rządów Buzka była przewidziana budowa drugiego pasa od Konina do Kalisza, na rok 2008. Czy pan premier przewiduje przyspieszenie budowy drugiego pasa, a jeżeli nie, to czy ta droga obecna będzie modernizowana z poboczami? Pan niedawno mówił o modernizacji drogi E-8 Słupca-Września, chodzi też o pobocza. Czy również przewiduje się modernizację tej drogi? Bo jakoś dotychczas nie widać tego na tej drodze.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#ZdzisławJankowski">I jeszcze ostatnie pytanie w związku z tym, że spotykam wiele dróg budowanych bez poboczy. Czy to czasem nie strata czasu, tym bardziej że się nasila ruch na polskich drogach. I chciałbym pana premiera zapytać: czy to czasem nie jakiś błąd techniczny, czy to nie oszustwo, żeby zaoszczędzić na kosztach? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Jankowskiemu, niezrzeszonemu.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Wiesław Okoński, SLD.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Stanisław Żmijan z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WiesławOkoński">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WiesławOkoński">Panie Premierze! Budowa dróg to nie tylko roboty ziemne, roboty asfaltowe, to jest szereg prac przygotowawczych, decyzje lokalizacyjne, wykupy terenu, podziały geodezyjne. W związku z tym mam pytanie do pana premiera: jaki był stan prac przygotowawczych, gdy przejął pan resort, jeżeli chodzi o wykupy gruntów, podziały geodezyjne? Jak wygląda obecnie sytuacja, jeżeli chodzi o wykupy gruntów i podziały geodezyjne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Żmijan z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Andrzej Liss z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#StanisławŻmijan">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#StanisławŻmijan">Panie Premierze! Nie dając wiary doniesieniom prasowym i przyjmując informacje, że resort posiada strategię rozwoju sieci autostrad w Polsce, moje dodatkowe i szczegółowe pytania: jakiej rangi jest to dokument, na jakim szczeblu resortu był opracowany? Ile etatów resort otrzymał na ten cel? Ile wydatkowano środków? Jak liczny zespół pracował nad tym dokumentem? Jakie jest przygotowanie merytoryczne tego zespołu i jakie doświadczenia ma ten zespół w dziedzinie transportu i drogownictwa?</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#StanisławŻmijan">I kolejne pytania. 14 sierpnia 2002 r. została parafowana umowa koncesyjna na budowę autostrady A-1 Gdańsk-Grudziądz długości ok. 90 km na kwotę 550 mln dolarów amerykańskich pomiędzy resortem infrastruktury a spółką GTC Gdańsk. Ministerstwo Infrastruktury parafowało umowę, zakładając dochody z winiet w oparciu o ustawę o budowie dróg krajowych, której niestety Sejm nie uchwalił. W kontekście powyższego moje pytania: Jaki jest dalszy los parafowanej umowy koncesyjnej? Czy prawdą jest, że umowa zawiera zapisy o udzieleniu przez rząd gwarancji w wysokości 100% jej kosztów budowy? Czy zatem resort infrastruktury dokonał uzgodnień w tej materii z resortem finansów? Czy prawdą jest, że umowa zawiera również zapis o niezmienności podatków w okresie realizacji tego odcinka? Czy zatem resort infrastruktury ma zapewnienie Sejmu, że w okresie realizacji rzeczywiście wysokość podatków nie ulegnie zmianie? Kto faktycznie przygotował tekst umowy? Kto z ramienia resortu infrastruktury i dlaczego parafował taką umowę? I czy wreszcie nie uważa pan, panie premierze, że parafowanie tej umowy w takim kształcie ma znamiona sprzedaży ustawy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Andrzej Liss z Prawa i Sprawiedliwości, przygotuje się pan poseł Janusz Piechociński z PSL-u.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AndrzejLiss">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Po uzgodnieniach w sierpniu 2002 r. strony rządowej z koncesjonariuszem Gdańsk Transport Company wypracowano zadowalający kompromis w sprawie budowy autostrady A-1 na odcinku Gdańsk-Toruń. Następnie pan premier w piśmie do prezydenta Bechtel Group pana Adriana Zaccarii był łaskaw zapowiedzieć dotrzymanie terminu podpisania dokumentów umowy w maju 2003 r., która natychmiast pozwoliłaby rozpocząć prace przy projektowaniu i budowie autostrady A-1 na odcinku Gdańsk-Toruń. Dzisiaj mamy koniec lipca 2003 r. i rząd nadal nie podjął decyzji politycznej o budowie autostrady A-1, i to pomimo wielokrotnych i usilnych próśb, apeli wojewody pomorskiego, senatorów i posłów ziemi pomorskiej oraz gremiów samorządowych, biznesowych i naukowych woj. pomorskiego. Te środowiska są zbulwersowane tak lekceważącym stosunkiem rządu polskiego do zagadnień rozwoju gospodarki Pomorza, regionu o wysokim wskaźniku bezrobocia. Ostatnio „Gazeta Finansowa” opublikowała raport NIK, który mówi, że fundusze pomocowe przeznaczone na budowę autostrad z Unii Europejskiej częściowo zostały wykorzystane na kupno luksusowych samochodów, domków wczasowych, sprzętu komputerowego itd. Część nowych nabytków nawet nie została wpisana do ewidencji majątku. Kwoty, które zostały wydane na zakup, sięgają wielu milionów złotych. Zwracam się z pytaniem do pana premiera: Czy powodem wstrzymania decyzji o budowie autostrady A-1, która będzie biegła z Helsinek przez Gdynię, Toruń, aż do Zatoki Perskiej, jest dążenie rządu do kontrolowania funduszy pomocowych z Unii Europejskiej i nadzoru nad nimi w celu przeznaczenia ich na inne niż budowa autostrad w Polsce cele strategiczne tej ekipy rządowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Janusz Piechociński, Polskie Stronnictwo Ludowe. Przygotuje się pan poseł Alfred Budner, Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JanuszPiechociński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#JanuszPiechociński">Panie premierze, jakie wnioski wyciągnął resort z niewykorzystania - jak wskazuje raport NIK - 626 mln na drogi w roku 2002?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#JanuszPiechociński">Jakie działania zostały podjęte w stosunku do tych, którzy dopuścili do sytuacji wydawania części środków unijnych na działania niezwiązane z budowaniem dróg?</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#JanuszPiechociński">Trzecia sprawa. Czy to prawda, że strona europejska, szczególnie niemiecka, chciałaby, aby znaczącą część środków na finansowanie modernizacji i budowy dróg przeznaczyć na dwie autostrady równoleżnikowe A-2 i A-4? Bo, jak wiadomo, w dotychczasowych planach rządu polskiego widać tutaj znaczne ograniczenie środków - i słusznie.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#JanuszPiechociński">I ostatnie już pytanie. Jakie pana resort podejmie działania na rzecz koordynacji wniosków przygotowywanych przez dyrekcję generalną i jej oddziały oraz zarządców dróg samorządowych, szczególnie szczebla wojewódzkiego i powiatowego? W tym obszarze jest naprawdę bardzo wiele zamieszania. Mówię to na przykładzie woj. mazowieckiego. To województwo zgłosiło do Unii zadania, których wykonanie kosztować będzie 400 mln. Z reguły są to zadania na tych odcinkach dróg wojewódzkich, do których jest dostęp, jeśli chodzi o dysponowanie pasem drogowym. Nie dziwmy się więc, że takie wnioski, których masa napływa do Brukseli, wywołują zakłopotanie - bo skoro naniesie się je na mapę woj. mazowieckiego, to widać, że nie budujemy jakiejś drogi, tylko budujemy często krótkie odcinki dróg rzędu 15, 20 czy 30 km. Z punktu widzenia obserwatorów zewnętrznych tego typu działania są działaniami nie do końca racjonalnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Piechocińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Alfred Budner z Samoobrony. Przygotuje się pan poseł Stanisław Gudzowski z Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AlfredBudner">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wszystkie dotychczasowe pomysły budowy autostrad przedstawione przez Ministerstwo Infrastruktury zakładają zdobycie dodatkowych środków od obywateli - winiety, 10 gr od paliwa z przeznaczeniem na budowę autostrad itd. Natomiast każdy z tych pomysłów miał tytuł: program budowy sieci płatnych autostrad. W związku z tym mam następujące pytania. Dlaczego obywatele Rzeczypospolitej mają płacić za przejazd po autostradach, które wybudują za swoje pieniądze? Czy zdaniem pana jest to zmodyfikowany przez koalicję SLD-Unia Pracy tzw. program partnerstwa prywatno-publicznego, gdzie koszt ponosi się ze środków publicznych, a zyski mają osiągnąć osoby lub firmy prywatne z góry ułożonych kolesiów? Jaki to projekt budowy i modernizacji autostrad pozwolił „wielkiemu malarzowi” - pomalował odcinek autostrady Września-Konin - panu Kulczykowi przejąć tę autostradę i na jaki okres - czy może na własność? Czy pan wie, jak wygląda alternatywna droga do tego odcinka, stara E-8, i jakie życie zgotował pan Kulczyk ludziom mieszkającym właśnie wzdłuż tej drogi, gdzie ruch powoduje wibracje, a to powoduje pękanie domostw do 100 m od drogi? Pan Kulczyk bierze wysokie opłaty - 10 zł za 43 km od samochodu osobowego, 30 zł i więcej od ciężarowego samochodu. Niech pan pokaże drugi taki kraj w Europie, który miałby takie ceny za przejazdy na autostradzie. Cena jest na zimno skalkulowana, ponieważ ruch stanowi 1/3 tego, co było przedtem, czyli remontować autostrady nie potrzeba, a pieniążki swoje się weźmie.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#AlfredBudner">Panie Ministrze! Czy pańska strategia przewiduje właśnie taki sposób budowy autostrad - przez malowanie, a potem prywatyzację? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Budnerowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Stanisław Gudzowski z Ligi Polskich Rodzin. Przygotuje się pan poseł Ryszard Pojda z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#StanisławGudzowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#StanisławGudzowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W swojej odpowiedzi na wystąpienie pana posła Jarmuziewicza więcej pan mówił o polityce aniżeli o samej istocie problemu, o istocie budowy dróg i autostrad. Ale ja chciałbym panu zadać pytanie dotyczące nie budowy nowych dróg, ale dbałości o stan dróg już istniejących. Jak się dowiadujemy z raportu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, 1/3 dróg obecnie istniejących w Polsce jest w stanie krytycznym, czyli praktycznie nadawałyby się one do zamknięcia, a 1/3 tych dróg otrzymała - z tego raportu to wynika - światło żółte, czyli jest w tzw. stanie ostrzegawczym. Z różnych doniesień, z różnych raportów i zestawień wynika, że to nie tylko brak środków, ale również nieracjonalne wykorzystywanie czy wręcz niewykorzystywanie tych środków, które mamy, jest przyczyną tego, że ciągle jesteśmy narażeni na niebezpieczeństwo, kiedy wyjeżdżamy samochodem na te drogi. Panie ministrze, jak to rzeczywiście jest z tymi środkami, jak jest z ich wykorzystywaniem?</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#StanisławGudzowski">I pytanie kolejne. Według pańskiej oceny jak długo wytrzymają polskie drogi, kiedy wjadą na nie ciężkie, 45-tonowe pojazdy? Na to państwo jako rząd wyraziliście zgodę, wiedząc doskonale, że nasza infrastruktura po prostu jest fizycznie nieprzygotowana. Nie ma możliwości, żeby takie ciężkie pojazdy na polskie drogi wjechały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Gudzowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Ryszard Pojda. Przygotuje się pan poseł Stanisław Dulias, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#RyszardPojda">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#RyszardPojda">Ja mam pytania do pana premiera odnośnie do autostrady A-1 na odcinku Sośnica-granica państwa z Republiką Czeską.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#RyszardPojda">Panie premierze, wiadomo, że autostrady się buduje, i drogi szybkiego ruchu, po to, aby połączyć się z siecią międzynarodowych dróg. Ten odcinek właśnie temu ma służyć. Dlatego chcę zapytać, na podstawie jakich dokumentów rządowych i umów międzynarodowych planuje się ukończenie budowy tego odcinka autostrady do końca 2008 r.?</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#RyszardPojda">Drugie pytanie. Jakie pan premier widzi zagrożenia dla realizacji tego przedsięwzięcia właśnie do 2008 r.?</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#RyszardPojda">Trzecie pytanie, troszeczkę związane z krytyką i z takimi właśnie anonsami prasowymi w stosunku do Ministerstwa Infrastruktury. Chodzi mi o to, aby pan premier miał odwagę i podał, ile kilometrów autostrad wybudowała poprzednia koalicja poprzez powołaną spółkę Autostrada Wielkopolska...</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez cztery lata.)</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#RyszardPojda">...i niech pan premier powie, ile w przeciągu tych niecałych dwóch lat udało się wybudować autostrad? I jakie są przyczyny hamowania budowy tych autostrad? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Pojdzie.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Stanisław Dulias, niezrzeszony. Przygotuje się pan poseł Grzegorz Tuderek, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławDulias">Panie marszałku, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#StanisławDulias">Panie premierze, podawanie przykładów trzech lub innych krajów jest próbą, sądzę, mataczenia. Wskazał pan na znacznie większe środki przeznaczane na te cele niż w Polsce. Jest to informacja nic niemówiąca o aktualnych problemach i ich rozwiązaniach. Jakie działania podejmowane są przez resort dla stworzenia warunków do przyspieszenia budowy autostrad i dróg I klasy - niezależnie od tego, o czym się głośno i wszędzie mówi?</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#StanisławDulias">Drugie pytanie. Czy są prowadzone rozmowy z bankami - i z jakimi bankami - w celu zabezpieczenia udziału finansowego inwestorów? Jakie są efekty tych uzgodnień? Sądzę, że jest to warunek uzyskania środków z funduszy europejskich i jest to bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#StanisławDulias">Trzecie pytanie. Stan dróg, ogólnie biorąc, jest fatalny. O ile przy ocenie budowy dróg krajowych czy autostrad można się tego doliczyć, można monitorować - zresztą jest to monitorowane - o tyle w przypadku dróg wojewódzkich, powiatowych czy lokalnych, których stan jest fatalny, ocena jest znacznie trudniejsza. Jaki jest nadzór ze strony resortu w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#StanisławDulias">Ostatnie pytanie. Zatłoczenie na drogach jest coraz większe. Znaczącym rozwiązaniem byłby Sławków - chodzi o szeroki tor. Jaki jest tam stan zaawansowania prac i czy może pan premier wskazać na przewidywany termin finału tej sprawy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Duliasowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarekBorowski">Za chwilę pan poseł Grzegorz Tuderek.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Edward Maniura z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#GrzegorzTuderek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiążę do tego, co powiedział pan Fedorowicz - że chce złożyć donos na premiera. Ja chciałbym złożyć donos na wszystkie rządy od 1992 r. i na sejmy również, że właściwie od dziesięciu lat my tylko malujemy autostrady, tak jak powiedział pan poseł Budner, i nic z tego nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#GrzegorzTuderek">Natomiast jestem ogromnie zdumiony i zbulwersowany wystąpieniem pana posła Jarmuziewicza, ponieważ wiedział, co mówi, ale nie wiedział, o czym mówi, bo przecież pan poseł jest jednym z najlepszych profesjonalistów w tej materii i chyba wie bardzo dobrze o tym, że wszystko można ukryć, ale nie da się ukryć braku pieniędzy, a zwłaszcza braku pieniędzy na budowę autostrad.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#GrzegorzTuderek">Stąd też, panie premierze, mam do pana dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#GrzegorzTuderek">Pierwsze pytanie. Co oznacza dla programu budowy autostrad utrącenie ustawy o winietach? Bo według mojej oceny - inżyniera, menedżera - to spowoduje opóźnienie o półtora roku całego programu, jakikolwiek by on był.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#GrzegorzTuderek">Drugie pytanie. Czy to nie jest taktyka Unii Europejskiej, właśnie wypuszczenie takich informacji, żeby skoncentrować się - o czym mówił poseł Piechociński - na dwóch głównych ciągach kosztem obwodnic, modernizacji innych odcinków dróg, bardzo ważnych dla poszczególnych województw czy regionów?</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#GrzegorzTuderek">I trzecie pytanie, a właściwie stwierdzenie. W związku z tym, że finanse, środki będą decydować o budowie autostrad, czy można oczekiwać w końcu od opozycji, że w sprawie budowy autostrad, a zwłaszcza w sprawie tej nowej ustawy, która będzie przedłożona przez rząd, możemy usiąść wspólnie i spróbować coś wypracować? Czy pan premier gotów jest w to uwierzyć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Tuderkowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#MarekBorowski">Za chwilę pan poseł Edward Maniura z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pani poseł Barbara Marianowska z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#EdwardManiura">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#EdwardManiura">Panie premierze, najpierw pytanie natury ogólnej. Priorytetem rządu w tym zakresie będzie budowa autostrad - to jest cytat z exposé premiera. Ile z obiecanych 500 km autostrad udało się zrealizować do chwili obecnej i czy pan premier podtrzymuje swoją deklarację w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#EdwardManiura">Drugie pytanie dotyczy autostrady A-1, którą Komisja Europejska uznaje za priorytet. Czy może pan odpowiedzieć na pytanie, na których odcinkach mamy pełne przygotowanie, łącznie z wykupem gruntów, a na których są określone problemy, jeżeli chodzi o autostradę A-1?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#EdwardManiura">Kolejna sprawa to obwodnice. Jak wygląda realizacja programu budowy obwodnic? Ile z 40 zaplanowanych obwodnic jest zrealizowanych, a ile znajduje się w przygotowaniu? Czy w tym programie jest również realizacja drugiego etapu budowy obwodnicy Lublińca w woj. śląskim?</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#EdwardManiura">Ostatnie pytanie. Panie premierze, dlaczego rząd skierował projekt nowelizacji ustawy o autostradach płatnych do Komisji Nadzwyczajnej, a nie do komisji branżowej, jaką jest Komisja Infrastruktury? Czy jako posłowie Komisji Infrastruktury mamy to rozumieć jako wotum nieufności? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Maniurze.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Barbara Marianowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Ryszard Stanibuła z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#BarbaraMarianowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#BarbaraMarianowska">Panie ministrze, mam pytanie: Dlaczego w ramach sprawowanego nadzoru i wbrew prawnemu obowiązkowi nie zawiadomił pan organów ścigania o przestępstwie spowodowania wielkiej szkody, w wysokości 24 mln euro, przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad przy realizacji obwodnicy Poznania w ciągu autostrady A-4? Czy pan to jeszcze zrobi?</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#BarbaraMarianowska">Drugie pytanie. Dlaczego w ramach nadzoru dopuścił pan do publicznych wymuszeń, ujętych w specyfikacji istotnych warunków zamówień i realizowanych w formie przekazu nieodpłatnie na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przez zwycięzcę przetargów tzw. zaplecza zamawiającego, pomimo że pan wiedział o tym, że dyrekcja, stosownie do zasad Banku Światowego, zatrudniała firmy specjalistyczne, na których ciążył obowiązek nadzoru i które w ramach swojego wynagrodzenia miały uwzględniać koszt wykorzystania własnego sprzętu, w tym transportowego i komputerowego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Marianowskiej.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Ryszard Stanibuła z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Piotr Kozłowski z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#RyszardStanibuła">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#RyszardStanibuła">Panie premierze, w programie rządowym „Infrastruktura - klucz do rozwoju” rząd podjął decyzję o przyspieszeniu budowy autostrad i dróg ekspresowych w Polsce. Dlaczego, mimo postępu w pracach nad znowelizowanym programem budowy autostrad, brak jest dotychczas rozstrzygnięć organizacyjnych również co do zarządzania programem oraz zasad finansowania i odpowiednich rozwiązań prawnych?</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#RyszardStanibuła">Kolejne pytanie. Ponad 70% dróg krajowych wymaga przeprowadzenia różnego rodzaju pilnych remontów. Obecnie do natychmiastowego remontu kwalifikuje się ok. 6 tys. km dróg. Natomiast w ciągu roku realizuje się zaledwie 10% tych remontów. Jakie konkretne działania w tej sprawie podejmie rząd? Czy nie należy przygotować konkretnego programu wsparcia tych inwestycji przez samorządy oraz z wykorzystaniem środków pozyskanych z funduszy strukturalnych, a także odpowiedniego wsparcia prawno-organizacyjnego i finansowego dla naszych krajowych firm, które zajmują się budową i remontem dróg?</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#RyszardStanibuła">Ostatnie pytanie. Program dostosowania podstawowej sieci drogowej w Polsce do standardów Unii Europejskiej do 2015 r., dotyczący ok. 15 tys. km dróg w Polsce, w tym sieci ekspresowych, został przyjęty przez poprzedni rząd. Chciałbym zapytać: Czy ten program jest realizowany, czy jest zmieniony przez obecny rząd? Czy jest w tym programie uwzględniony odpowiedni harmonogram i środki finansowe? Czy i jakie regiony kraju właśnie z tego programu najwięcej skorzystały? I czy uczestniczyły w tym głównie firmy krajowe, czy też zagraniczne? Czy nie uważa pan, że są zbyt duże preferencje dla firm zagranicznych - moim zdaniem są zbyt duże - zamiast dla podmiotów krajowych, które obecnie są bardzo dobrze przygotowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Stanibule.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MarekBorowski">Za chwilę pan poseł Piotr Kozłowski z Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Krystian Łuczak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Piotr Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PiotrKozłowski">Panie Premierze! Po raz kolejny zadaję to pytanie, ale pierwszy raz premierowi, więc chciałbym usłyszeć odpowiedź. Czy nie należałoby się zastanowić, a raczej podjąć decyzję o wydzieleniu pieniędzy na budowę dróg, które otrzymują samorządy, w ramach tzw. części drogowej subwencji ogólnej? Z informacji, jakie posiadam z mojego okręgu, wynika, że tylko 1/3 tych środków tak naprawdę przeznaczana jest na budowę dróg.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PiotrKozłowski">Drugie pytanie dotyczy autostrady A-4, to znaczy odcinka między Wrocławiem a Opolem. Kto zatwierdził jeden z najdziwniejszych w Europie systemów zjazdów z autostrad? Polega to w skrócie na tym, że jeden wiadukt służy do zjechania z autostrady, a drugi, oddalony o kilkadziesiąt metrów, do przejechania nad nią. Tak dziwny system w znacznym stopniu podraża koszty budowy. Czy pozostałe autostrady budowane będą w ten sam sposób? Z informacji, jakie uzyskałem w oddziale regionalnym Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad we Wrocławiu, wynika, że ten system ułatwi instalację bramek do pobierania opłat. Jaki interes ma budżet państwa w tym, by w tak bardzo kosztowny sposób ułatwić pobór pieniędzy prywatnym firmom? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Kozłowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Krystian Łuczak z SLD. Przygotuje się pan poseł Grzegorz Dolniak z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#KrystianŁuczak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Programy infrastrukturalne wymagają odpowiedniego okresu przygotowania, nim, mówiąc językiem budowlanym, pierwsza łopata bądź koparka trafi w grunt przeznaczony pod przyszłą autostradę lub drogę. Stąd dwa pytania. Pierwsze: Ile kilometrów autostrad było przygotowanych do realizacji w okresie przejęcia władzy przez rząd Leszka Millera z pana udziałem, czyli na rok 2002? Drugie: Ile kilometrów autostrad jest w przygotowaniu do realizacji na rok 2004?</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#KrystianŁuczak">I kwestia druga. Chodzi o autostradę A-1. W planach pierwszy jej odcinek kończy się w okolicach Torunia. 45 km dalej od Torunia jest 125-tysięczny Włocławek, miasto, przez które na długości 17,5 km przebiega dzisiejsza E-75, czyli stara „jedynka”. Trudno sobie wyobrazić, by po wybudowaniu autostrady do Torunia ruch samochodowy z autostrady A-1 oraz dotychczasowej drogi E-75 przebiegał przez Włocławek, przez jego centrum. Stąd moje pytanie: Jaka jest możliwość przedłużenia pierwszego odcinka A-1 poza miasto Włocławek? Zaznaczam, że według mojej wiedzy tereny pod to są wykupione. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Łuczakowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Grzegorz Dolniak z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pani poseł Maria Nowak z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#GrzegorzDolniak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#GrzegorzDolniak">Panie premierze, czy według pana realne jest nadal założenie resortu infrastruktury, że od roku 2005 w Polsce budować się będzie 200 km nowych autostrad rocznie? Przypominam, że jeszcze w sierpniu 2002 r. ustami pana premiera resort zapowiadał, że autostrady budowane będą znacznie szybciej, 250 km rocznie, nie wspominając już oczywiście o 500 km z początku kadencji. Czy poprzeczkę, jeśli chodzi o wymagania wobec siebie, resort będzie zawieszał coraz niżej w miarę upływu czasu?</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#GrzegorzDolniak">Kolejne pytania wynikają z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli w sprawie kontrowersyjnych zakupów środków trwałych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad za pieniądze pochodzące z funduszy zagranicznych przeznaczone na budowę dróg. Częściowo już ten problem był podnoszony przez moich przedmówców, ale mam kilka pytań szczegółowych. Kto jest autorem warunków realizacji kontraktów z udziałem środków pomocowych, w tym zakupów środków trwałych służących do obsługi kontraktów w czasie ich realizacji, to jest pojazdów, sprzętu laboratoryjnego i szeroko pojętego zaplecza biurowego? Przecież zmarnowana w ten sposób kwota 18 mln zł to koszt budowy jednej dużej obwodnicy wokół miasta. Czyjego autorstwa jest ten standard, europejskich instytucji pomocowych czy też strony polskiej? Wreszcie czy umowy zawarte przez stronę polską ze wspomnianymi instytucjami pomocowymi zawierały jakiekolwiek zapisy, które zmuszały nas do takiej polityki zakupowej w ramach kontraktów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Dolniakowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MarekBorowski">Teraz pani poseł Maria Nowak z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Olgierd Poniźnik z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MariaNowak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MariaNowak">Panie premierze, w 2006 r. ukończony zostanie pierwszy odcinek drogowej trasy średnicowej, tzw. wschodni. Jednocześnie trwają prace przygotowawcze na odcinku zachodnim. Powstają jednak uzasadnione obawy co do sfinansowania budowy tej części drogi, która po całkowitym zakończeniu prac w sposób znakomity ma odciążyć śląskie miasta od ruchu kołowego i poprawić bezpieczeństwo. Jednak DTŚ nie jest ani drogą krajową, ani drogą ekspresową. I tu rodzi się problem finansowy. Gdy inwestycja ta była rozpoczynana, finansowana była centralnie. Obecnie teoretycznie prace powinny zostać sfinansowane z funduszu regionalnego, jednak to skala prac drogowych i inżynieryjnych przerasta możliwości tego funduszu. W związku z tym czy rząd ma koncepcję co do dokończenia dużych inwestycji regionalnych, takich chociażby jak ta, których wielkość przekracza możliwości funduszy regionalnych? I pytanie drugie: Czy rząd dostrzega pilną potrzebę budowy w aglomeracji górnośląskiej nowej drogi o przebiegu północ-południe? Po zakończeniu budowy autostrady i DTŚ komunikacja w kierunku wschód-zachód osiągnie stan zadowalający, natomiast nadal brak będzie nowoczesnej nitki komunikacyjnej łączącej północ z południem. Wiadomo, że inwestycji takiej nie udźwigną samorządy. Czy rząd ma pomysł na sfinansowanie takiej drogi? Wiadomo też, że środki przeznaczone z budżetu centralnego na budowę dróg będą ograniczone. Pytam: Jaki algorytm przy podziale tych środków między poszczególne regiony zamierza rząd zastosować? Czy będzie to np. liczba mieszkańców, natężenie ruchu, powierzchnia terenu, czy jeszcze jakiś inny wskaźnik? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł Nowak.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Olgierd Poniźnik z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#OlgierdPoniźnik">Panie Marszałku! Panie Premierze! Cieszę się bardzo, że na dobre rozpoczęła się już przebudowa autostrady pod Wrocławiem, pierwszego jej odcinka o długości 42 km między Wrocławiem a Wądrożem. Radość jest ogromna, bo dla kierowców były to największe schody chyba w Europie. W jakim czasie zakończy się budowa i przebudowa tego pierwszego odcinka i jakie są zamierzenia co do dalszej modernizacji tej autostrady, a szczególnie modernizacji odcinka od Krzywej do Zgorzelca, tzw. drogi szybkiego ruchu?</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#OlgierdPoniźnik">I drugie pytanie: Czy jest możliwość włączenia do planu budowy autostrad budowy odcinka szybkiego ruchu czy też autostrady między Szczecinem a Lubawką? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Poniźnikowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kazimierz Plocke, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Wojciech Szarama z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#KazimierzPlocke">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#KazimierzPlocke">Wysoka Izbo! Panie Premierze! Rozwój budownictwa drogowego miał stać się kołem zamachowym polskiej gospodarki, jednak ze względu na brak przekonywających rozwiązań systemowych, finansowych i organizacyjnych może skutecznie opóźnić się zrealizowanie programu budowy sieci dróg i autostrad w Polsce. W związku z powyższym zwracam się do pana premiera z następującymi pytaniami. Pierwsze: Jakie są priorytety rządu co do strategii rozwoju sieci autostrad w Polsce? Drugie: Z pewnością znany jest panu premierowi dokument pod nazwą „Polityka transportowa Polski na lata 2000–2015 dla zrównoważonego rozwoju kraju”. Które z tez zawartych w tym dokumencie uważa pan za właściwe i które z tych tez obecne są w pańskiej nieobjawionej jeszcze strategii? Trzecie: Czy na poziomie Ministerstwa Infrastruktury prowadzona jest koordynacja działań w zakresie przyjmowania wniosków od jednostek samorządowych w sprawie budowy dróg? Czy są skoordynowane działania w zakresie planów inwestycyjnych pomiędzy oddziałami Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad a zarządami dróg wojewódzkich? Czy w Ministerstwie Infrastruktury jest prowadzony rejestr wniosków składanych przez samorządy do Brukseli? Czy te wnioski podlegają ocenie przez stosowne komisje bądź ekspertów? Czy rząd o wnioskach samorządów na budowę dróg i autostrad w latach 2004–2006 wydał stosowne opinie?</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#KazimierzPlocke">I ostatnie pytanie. Jako poseł z Pomorza Gdańskiego pytam pana premiera: Co jeszcze musi się zdarzyć, ażeby rozpocząć budowę autostrady A-1, która ma połączyć m.in. porty Trójmiasta z południem Polski i Europy? Czy rząd określił strategię morską naszego państwa, którą będziemy realizować m.in. poprzez budowę dróg i autostrad łączących porty i stocznie z innymi ośrodkami gospodarczymi w kraju? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Plocke.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Wojciech Szarama z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Jerzy Feliks Budnik z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Budowa autostrady A-4 była przedsięwzięciem oczekiwanym przez mieszkańców Górnego Śląska, dlatego że, wiadomo, to rozwój handlu, rozwój transportu, rozwój całego regionu. Jednakże od bardzo długiego czasu, również za pana kadencji, nie można było w sposób jednoznaczny ustalić przebiegu odcinka autostrady A-4 w okolicach Gliwic, Zabrza, Bytomia i Tarnowskich Gór. Kolejne projekty, które powstają, nie uwzględniają opinii mieszkających tam ludzi. Są projekty, które przewidują podział miasta, jak np. w przypadku Bytomia. Są to rzeczy niedopuszczalne. Czy kierowane przez pana ministerstwo i kierowane przez pana agendy uwzględniają postulaty mieszkańców Bytomia i Zabrza dotyczące przebiegu autostrady A-4? Czy ta autostrada będzie źródłem kłopotów dla tych ludzi, pozbawi ich dorobku całego życia, czy też będzie środkiem do uzyskania nowych korzyści?</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WojciechSzarama">Panie Premierze! Unia Europejska planuje przeznaczyć pewne środki na autostradę A-1 i na autostradę A-4, ale my nie potrafimy w sposób jasny i precyzyjny sprzedać naszego programu. Czy te środki europejskie, te środki pomocowe w wyniku naszych zaniedbań, naszych zaniechań nam nie uciekną? Za te pieniądze można by było dokonać przecież wielu trafnych rozwiązań komunikacyjnych, wybudować nowe zjazdy, które służyłyby mieszkańcom Polski, wszystkim kierowcom, użytkownikom dróg. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Wojciechowi Szaramie.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Jerzy Feliks Budnik z Platformy Obywatelskiej, potem pan poseł Tadeusz Cymański z PiS-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JerzyFeliksBudnik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JerzyFeliksBudnik">Panie Premierze! Na moje zapytanie poselskie w sprawie modernizacji drogi krajowej nr 6 otrzymałem odpowiedź od pana ministra Piłata, z której wynika, że plan na 2003 r. opracowany był przy założeniu, że Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad będzie posiadała dodatkowe środki ze sprzedaży winiet na samochody osobowe. Dalej pan minister pisze, że ponieważ Sejm projekt tzw. ustawy winietowej odrzucił, drastycznie ograniczono środki na poszczególne zadania inwestycyjne, w tym także na zadanie, o które pytałem, w przypadku którego są dość duże opóźnienia. W związku z tym mam 3 pytania do pana, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JerzyFeliksBudnik">Jak zamierza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wywiązać się z umów zawartych z wykonawcami w 2002 r. lub na początku 2003 r. na realizację zadań realizowanych w tym roku, skoro, jak przyznaje pan minister Piłat, drastycznie ograniczono jej środki na rok bieżący? Czy ta sytuacja oznaczać będzie wstrzymanie wielu tegorocznych inwestycji drogowych, ze wszystkimi tego ujemnymi konsekwencjami prawnymi i ekonomicznymi, a także technicznymi?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#JerzyFeliksBudnik">Jak będzie wyglądało finansowanie centralnych inwestycji drogowych w roku 2004 i w latach następnych? Z jakich pewnych źródeł i na jakim poziomie? - chodzi mi o poziom w stosunku do roku 2002.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#JerzyFeliksBudnik">A skoro o strategii budowy autostrad mowa, to ja także zapytam się, kiedy doczekamy się, panie premierze, strategicznej decyzji resortu w sprawie budowy autostrady A-1, o którą to decyzję już wielokrotnie w tej Izbie się upominałem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Budnikowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Tadeusz Cymański z Prawa i Sprawiedliwości. Przygotuje się pan poseł Tadeusz Parchański z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#TadeuszCymański">Jedną z głównych przesłanek, na których Komisja Europejska od dawna opiera swój zarzut braku długookresowej, spójnej perspektywy rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce, jest niepodjęcie przez ministra infrastruktury decyzji o wyborze rodzaju opłat od pojazdów o masie powyżej 3,5 tony, korzystających z dróg najwyższych klas - autostrad, dróg ekspresowych. Wyboru należy dokonać między opłatami typu winietowego - za prawo korzystania z dróg bądź opłatami typu myto - za przejazd na konkretnym odcinku drogi. Dokonanie takiego wyboru przez każdy kraj Unii jest formalnie niezbędne i wynika z przepisu odpowiedniej dyrektywy Unii Europejskiej. Co więcej, dokonanie takiego wyboru jest absolutnie konieczne ze względów praktycznych. Nie można bowiem skonstruować stabilnego, długookresowego planu finansowania rozwoju i utrzymania dróg wysokiej klasy w Polsce bez wskazania źródeł potrzebnych środków.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#TadeuszCymański">Pytanie: Dlaczego minister nie podjął dotąd decyzji o wyborze typu opłat i na jakiej podstawie, na jakiej bazie w tej sytuacji budowane są plany rozwoju sieci głównych dróg w Polsce? Jak długo będziemy się narażać na słuszną krytykę Komisji Europejskiej? Jeżeli pan premier podważa słuszność tej krytyki, to warto zauważyć i dobrze by było, żeby zauważył, że w tej krytyce uczestniczą również z głosem poparcia bardzo wysocy politycy, również obozu rządzącego. Tak więc powstaje pytanie: Czy to jest taka postawa? W dniu wczorajszym były wypowiedzi bardzo prominentnych polityków z najwyższej półki, że chociażby wymienię premiera Oleksego. Czy to jest sabotaż, czy to jednak jest słuszna krytyka i słuszne uwagi? Bo w pierwszej sytuacji należałoby się zachować honorowo, a jeżeli nie, to należałoby jednak skorygować swoje wypowiedzi i choć w części przyznać, że nie wszystko gra. Na sali jest obecny niedawno zdymisjonowany i przesunięty na zastępcę pan dyrektor Suwara, a tego, który gra pierwsze skrzypce, nie ma na sali - to też o czymś mówi. Warto to zauważyć. Zdążyłem.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Cymańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Tadeusz Parchański z Platformy Obywatelskiej. Przygotuje się pan poseł Antoni Mężydło z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#TadeuszParchański">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#TadeuszParchański">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Jednym z pierwszych etapów w budowie autostrad i dróg krajowych jest wykup gruntów. Chciałbym zapytać, jak w praktyce realizowany jest proces wykupu gruntów, w szczególności czy realizacja tego wykupu zlecana jest firmom lub instytucjom zewnętrznym. Jeżeli tak, to czy są ogłaszane przetargi, zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych? Jakie są koszty obsługi procesu wykupu gruntów? W jaki sposób i ostatecznie kto decyduje o cenie kupowanego gruntu? Co pan, panie premierze, robi, aby ograniczyć spekulacyjny obrót ziemią przeznaczoną pod budowę autostrad?</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#TadeuszParchański">Pytanie szczegółowe dotyczące drogi ekspresowej Kraków-Zakopane - to znaczy, ekspresowej tylko w części, ponieważ, jak wiemy, jest to odcinek ok. 100 km. W sezonie letnim, zimowym, szczególnie w soboty, niedziele, trzeba pokonać ten odcinek samochodem w czasie ok. 5 godzin, co jest zupełnie niewyobrażalne, nie życzę nikomu ani panu premierowi, żeby pan musiał tam samochodem jechać. Droga ta służy nie tylko mieszkańcom Małopolski, ale turystom z całej Polski, również z Europy. Pytanie konkretne: W jakim terminie pan premier przewiduje modernizację tej drogi, całkowite zakończenie tej modernizacji, tak by była ona drogą rzeczywiście ekspresową na całym odcinku z Krakowa do Zakopanego?</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#TadeuszParchański">I ostatnie pytanie: Panie premierze, w raporcie NIK-u czytamy, że Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w ramach budowy autostrad kupowała m.in. luksusowe samochody i inny sprzęt typu kamery wideo, aparaty fotograficzne, domki do wypoczynku urzędników, łódź motorową itd. Świadczy to o potężnej niegospodarności, a za te pieniądze miał być zbudowany jakiś odcinek drogi. Pytanie: Jakie pan premier wyciągnie konsekwencje w stosunku do winnych tego marnotrawstwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Mężydło.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Aleksander Grad z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, Mężydło, pomyłka.)</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#MarekBorowski">Ach, to był pan poseł Parchański, przepraszam bardzo. Cofam, co powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł Antoni Mężydło z Prawa i Sprawiedliwości, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#AntoniMężydło">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Opóźnienia i brak działań Ministerstwa Infrastruktury w zakresie przygotowania strategii rozwoju dróg i autostrad będą skutkowały tym, że może być zagrożone otrzymanie funduszy z Unii Europejskiej na tę bardzo ważną, zaniedbaną, a jednocześnie bardzo ważną dla rozwoju całej gospodarki infrastrukturę komunikacyjną.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#AntoniMężydło">Równie ważne jak pozyskanie funduszy unijnych na rozwój dróg i autostrad jest właściwe ich zainwestowanie. Od tego, jak wykorzystamy i czy sensownie zainwestujemy te pieniądze, zależeć będzie tempo naszego wzrostu gospodarczego. Jeżeli inwestycje w infrastrukturę będą służyć naszej gospodarce i potrzebom komunikacyjnym społeczeństwa, to można przypuszczać, że spowodują one pozytywne następstwa dla dalszego wzrostu gospodarczego. Dlatego ważne jest, aby strategia, o której tutaj mówimy, opierała się na założeniach merytorycznych, uwzględniających badania intensywności ruchu, a nie, jak to często bywa w naszej rzeczywistości, była wyborem według kryteriów politycznych. Takim przykładem negatywnego rozwiązania strategii budowy dróg może być koncepcja budowy drogi ekspresowej między Poznaniem a Olsztynem przez Bydgoszcz i Grudziądz, a nie, jak początkowo zakładano, przez Inowrocław, Toruń. Według badań natężenie ruchu między Olsztynem a Poznaniem przez Toruń jest 4-krotnie większe niż przez Bydgoszcz. O wyborze tej koncepcji zadecydowały pewnie względy polityczne.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#AntoniMężydło">Panie premierze, gospodarka wolnorynkowa tym różni się od nakazowo-rozdzielczej, że realizuje najefektywniej potrzeby społeczne, kierując się obiektywnymi kryteriami. Według tych kryteriów oraz zgodnie z interesem ogólnospołecznym w tym konkretnym przypadku należałoby wrócić do pierwotnej wersji drogi ekspresowej między Poznaniem a Olsztynem przez Toruń, a nie kierować się lokalnymi interesami, chociażby kolegów partyjnych. Dlatego pytam pana premiera, jak resort infrastruktury zapatruje się na te konkretne rozwiązanie komunikacyjne. I pytanie bardziej ogólne: Jaki jest stan badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Infrastruktury w zakresie potrzeb i priorytetów inwestycyjnych budowy dróg i autostrad w celu przygotowania dobrej strategii rozwoju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Mężydle. Ostatnie pytanie - pan poseł Aleksander Grad z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AleksanderGrad">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#AleksanderGrad">Panie Ministrze! 2003 r. jest ostatnim, w którym można składać wnioski o środki na budowę infrastruktury z funduszy ISPA. Chciałbym zapytać, jakie jest na dzisiaj rozpoznanie pana ministra i pana resortu co do tego, ile środków zostanie wykorzystanych, a ile może przepaść.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#AleksanderGrad">Kolejne pytanie. Jaki jest harmonogram przygotowywania dokumentacji projektowych w związku z wykupem gruntów pod poszczególne odcinku autostrad? Czy jest on ściśle realizowany? Jakimi środkami na przygotowanie tej strony formalnej dysponuje generalna dyrekcja? Ile faktycznie macie środków, a ile jest potrzebne, aby zachować realność poszczególnych terminów przygotowania dokumentacji i rozpoczęcia budowy poszczególnych odcinków autostrad?</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#AleksanderGrad">Pytanie kolejne, bardziej szczegółowe, dotyczy autostrady A-4 na odcinku Kraków - Tarnów. Wielokrotnie słyszeliśmy o różnych terminach rozpoczęcia i zakończenia tej budowy. Chciałbym się dowiedzieć, jakie są ostateczne decyzje. Kiedy rozpocznie się budowa tego odcinka? Kiedy zostanie zakończona? Jakimi środkami dysponuje obecnie generalna dyrekcja na ten fragment, szczególnie na to, co się wiąże z badaniami archeologicznymi i wykupem gruntów? Jak ten wykup jest prowadzony? W jakim trybie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MarekBorowski">Kończymy pytania i wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana posła Tadeusza Jarmuziewicza.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#MarekBorowski">Panie pośle, 5 minut na takie sumaryczne ujęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Tym razem chyba troszkę mniej, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#TadeuszJarmuziewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie premierze, dziękuję za te wyjaśnienia, ale naprawdę, znowu pan nie powiedział, co jest w tych wnioskach składanych do Unii Europejskiej. Pan daruje, nie dowiedziałem się tego, nie wyciągnąłem wniosków, które by mnie przekonały, jakie projekty stanowią o głównych założeniach tej strategii. Dowiedziałem się tylko tyle, że Komisja Europejska wcale tak źle nie ocenia współpracy z rządem polskim, że w trybie narastającym ocenia coraz lepiej. Ja sobie nie wyobrażam, jak musiało być wcześniej... Zresztą co pan może powiedzieć? Tylko tyle, że jest dobrze, że polski rząd dobrze wypada w oczach partnera, jakim jest Komisja Europejska.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#TadeuszJarmuziewicz">Pozwolę sobie wrócić do swojego przekonania: upieram się, że nie ma pan wizji, a już na pewno strategii. Dokument, który pan mi przekazał - serdecznie za niego dziękuję, zdążyłem się z nim pobieżnie zapoznać - to lakoniczna próba oceny stanu współpracy pomiędzy poszczególnymi kandydatami a Komisją Europejską. On niewiele wnosi, jest pusty, nic w nim nie ma. Pan daruje, ale naprawdę nic z niego nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie premierze, będę nalegał na to, by otrzymać odpowiedzi na pytania - bo wiem, że pan zabierze głos zaraz po mnie - odpowiedzi, które zasiałyby we mnie zwątpienie w to, że pan nie ma strategii. To znaczy powtórzę pytania z pierwszej części - jest ich chyba 3 czy 4 - które uważam za fundamentalne z tego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#TadeuszJarmuziewicz">Jakże można zrobić strategię, nie wiedząc, czy są policzone makroekonomiczne stopy zwrotu na poszczególne projekty? Co jest ważniejsze z punktu widzenia interesu państwa: pociągnięcie autostrady od portu na południe, czy remont odcinka Częstochowa - Piotrków? Trudny wybór, mam pełną świadomość tego, ale tej decyzji powinny towarzyszyć autentyczne, drogie, pożądane badania. Zgodnie z moją wiedzą takich badań nie było. Proszę mnie sprowadzić na ziemię i powiedzieć, że były, wtedy zasieje pan we mnie wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#TadeuszJarmuziewicz">Ile jest projektów budowlanych i które ma pan przygotowane do finansowania na dzisiaj? Gdyby była taka sytuację, że nagle miałby pan fundusze no limit z Unii Europejskiej, to o czym mógłby pan powiedzieć, że jest zamknięte w sensie inżynierii finansowej i projektu budowlanego? Co moglibyśmy już dzisiaj budować?</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#TadeuszJarmuziewicz">Proszę odpowiedzieć - bo pan uniknął tego trudnego pytania - czy inwestycje liniowe w infrastrukturze wschód-zachód, czy północ-południe? Jest pan wicepremierem tego kraju i powinien pan odpowiedzieć, co jest naszą racją stanu: czy autostrady ze wschodu na zachód, czy z północy na południe. Ja wiem, że najlepiej jest powiedzieć, że jedne i drugie. Ale w tak kosztownych inwestycjach obowiązuje pewna kolejność. I dlatego proszę powiedzieć, co będzie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#TadeuszJarmuziewicz">Jeżeli istnieje taki dokument, jak strategia rozwoju sieci dróg i autostrad w Polsce, to kto go stworzył? Jak wyglądała konsultacja z innymi resortami? Co na to polski parlament? To też mnie utwierdza w przekonaniu, że nie ma takiego dokumentu, bo gdyby był, to wyobrażam sobie, że taki polityk, jak premier, w odruchu instynktu samozachowawczego dałby taki dokument przynajmniej do wglądu posłom z Komisji Infrastruktury. Pan daruje, ale myśmy czegoś takiego nie widzieli, w związku z tym żyję w pełnym przekonaniu, że takiego dokumentu nie ma. Nie istnieje coś takiego.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#TadeuszJarmuziewicz">Dziękuję panu posłowi Tuderkowi za pytanie. Panie pośle, ja również mam nadzieję, że ukazanie się nowego projektu może być momentem zwrotnym, jeżeli dogadamy się co do sposobu finansowania dróg w Polsce. Ja ciągle żyję tą nadzieją, tylko szkoda, że do mówienia o polskiej infrastrukturze wracamy w kategoriach nadziei po 2 zmarnowanych latach. Boleję nad tym.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#TadeuszJarmuziewicz">Powiem tak, że kończę tę debatę z dużym niedosytem, gdyż nie otrzymałem odpowiedzi na podstawowe pytania. Może są posłowie, którzy uwierzyli, że istnieje coś takiego, jak strategia; panie premierze, pan daruje, ja niestety nie. Chociaż należę do zagorzałych zwolenników społeczeństwa informacyjnego, to wirtualna strategia oparta na wirtualnych projektach według mnie źle wróży polskiej infrastrukturze. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Marka Pola.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pytań, jak zwykle, była ogromna ilość. W wielu sprawach można udzielić bardzo prostej odpowiedzi, szczególnie posłom Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości, którzy usilnie domagali się tutaj - wiedząc, że słuchają ich wyborcy - aby rząd odpowiedział, kiedy nareszcie zacznie budować autostradę A-1 czy jeszcze inną drogę, jeszcze inną obwodnicę. Otóż oświadczam wam, panie i panowie: wtedy, kiedy w swojej łaskawości przestaniecie odrzucać ustawy, które finansują te projekty.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MarekPol">Na pytanie, kiedy zostanie uruchomiona budowa autostrady A-1 i kiedy zostanie podjęta decyzja polityczna w tej sprawie, odpowiedź jest wyjątkowo prosta: autostrada A-1 będzie budowana i taka decyzja polityczna zapadła już dawno. Ale zwracam się do posłów - jestem w stanie wymienić państwa z nazwiska - którzy pytali dzisiaj, kiedy ta budowa zostanie uruchomiona, bo wy tego chcecie, bo się domagacie, bo wielokrotnie pisaliście w tej sprawie, bo pisaliście do wojewody: oświadczam, i jestem przekonany, iż większość z państwa o tym wie, a nie wie tylko ten, kto się tym nie interesuje, że głosując przeciwko ustawie winietowej odrzuciliście na co najmniej 1,5 roku budowę tej autostrady. Świadomie i z zimną krwią.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nieprawda! Tego nie można słuchać!)</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#MarekPol">Padło tutaj bardzo precyzyjne pytanie o to, jak i dlaczego w ten sposób została zaparafowana umowa pomiędzy rządem a koncesjonariuszem w sierpniu ubiegłego roku.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#komentarz">(Głos z sali: 600 mln zł niewykorzystanych.)</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#MarekPol">Otóż została ona zaparafowana dokładnie zgodnie z projektem ustawy, jaki trafił do parlamentu. W momencie, kiedy panie i panowie posłowie - mam nadzieję, że w dobrej wierze, a nie w złej - zagłosowali przeciwko ustawie, praktycznie straciła ona swoje znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Koalicja ma większość w rządzie.)</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#MarekPol">Na pytanie, kiedy wrócimy do tej sprawy, odpowiadam: wtedy, kiedy panie i panowie posłowie będziecie uprzejmi przegłosować kolejną ustawę - jest przedłożona propozycja rządowa.</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JanuszWojciechowski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę państwa, bardzo proszę o zachowywanie się zgodne ze standardami wynikającymi z regulaminu i z dobrych obyczajów panujących na tej sali. Proszę o nieprzeszkadzanie panu ministrowi i powstrzymanie się przed takimi komentarzami.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekPol">Ja mam taką propozycję. Proszę państwa, ja siedziałem tam spokojnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zajęcie miejsca, panie pośle. I proszę o nieprzeszkadzanie.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan minister Marek Pol odpowiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekPol">Ja siedziałem spokojnie w swojej ławie cały czas, choć państwo mówiliście rzeczy bulwersujące, często niesprawiedliwe i krzywdzące. Nie przerywałem państwu. Bardzo proszę, pozwólcie mi odpowiadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie ministrze, ale ja to już zrobiłem, zwróciłem uwagę posłom. Niech pan już nie kontynuuje tego wątku, proszę o odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekPol">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MarekPol">Pan poseł Jarmuziewicz z uporem godnym lepszej sprawy, zadając pytania, formułował je tak, by słuchacz zewnętrzny, ten, kto nie ma dostępu do dokumentów, do wiedzy, był święcie przekonany, że Polska rzeczywiście nie dysponuje żadną koncepcją budowy autostrad, dróg, obwodnic, w ogóle jesteśmy krajem, który się tylko zastanawia nad tym, czy z środy na czwartek, a może tu, a może tam, a może gdzieś indziej.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MarekPol">Otóż, panie pośle, dokumenty programowe w zakresie budowy autostrad mają historię od 1992 r. Poszczególne rządy, poszczególni ministrowie poprawiali bądź korygowali jedynie mapy. Tych map w Polsce, wizji i konkretnych propozycji mamy naprawdę bardzo dużo. Zadano pytanie, czy znam program zrównoważonego rozwoju transportu przygotowany przez moich poprzedników. Znam i szanuję to opracowanie. To jest mądre opracowanie, tyle że, niestety, zakładające z gruntu, że jakieś poważniejsze efekty w zakresie drogownictwa jesteśmy w stanie osiągnąć w okolicach roku 2015. Na tej sali wspólnie podejmowaliśmy decyzję: osiągniemy te efekty w 2010 r., przyspieszymy, przecież taka była nasza wspólna intencja. Te projekty, te programy, które są przygotowane, które istnieją, są programami wynikającymi z wcześniejszych dokumentów, a jedynie skróconymi. Na jakiej zasadzie? W lipcu ub. roku rząd przyjął projekt ustawy tzw. winietowej. Tak naprawdę była ona ustawą regulującą wiele spraw, ale m.in. wprowadzającą nową płatność. W sierpniu ubiegłego roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przygotowała obszerny program budowy dróg, autostrad i innych dróg ekspresowych w Polsce, a kierownictwo Ministerstwa Infrastruktury przyjęło ten dokument. Był on wiernym odzwierciedleniem tego, co chcemy i co możemy zrobić, pod warunkiem że Sejm przyjmie ustawę dającą nam nasze pieniądze po to, by można było pod te pieniądze zaciągać kredyty, że Sejm przekształci Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad w instytucję, która łatwo sięgnie po kredyty, że Sejm zmieni system koncesjonowania na taki, by można było prościej zawierać umowy koncesyjne. Ten program czekał na przedłożenie Radzie Ministrów. Jest on spójny, kompletny, zawiera dokładne rozbicie bodajże 47 obwodnic wszystkich odcinków autostrad A-2, A-4, zakończenie tych odcinków. Jak powiedziałem: od granicy do Łodzi, od granicy do Krakowa. Uruchomienie inwestycji i ukończenie od Gdańska do Grudziądza autostrady A-1; 47 obwodnic. Duża ilość wzmocnień dróg i około - o ile pamiętam - 250 km dróg ekspresowych. Tu są rozpisane na detale odcinki poszczególnych dróg z terminami, co będzie robione i kiedy. Ustawa tkwiła w parlamencie - przepraszam, to jest trudna ustawa - 7 miesięcy. Po 7 miesiącach Wysoka Izba ze względów moim zdaniem - przepraszam, że użyję tego słowa w tej Izbie - bardziej politycznych niż merytorycznych odrzuciła tę ustawę. Praktycznie to wszystko jest aktualne. Odpowiadam tu jednak na pytanie pana posła Tuderka: opóźniło się to co najmniej o rok. Podjęliśmy wszyscy decyzję, mając świadomość w czasie tych 7 miesięcy. Któryś z panów posłów mówił, że ustawa była niedobra. Przepraszam, można ją było przepracować w Sejmie bądź w rządzie. Rozmawialiśmy na temat poszczególnych zapisów i były one korygowane. Przecież nie modliliśmy się do tej ustawy jak do kapliczki, proponowaliśmy, żeby może coś zmienić, ale ją przeprowadzić. Nie, ten program istnieje, on jest skorygowany nieco, jeśli chodzi o wielkości, i z takimi skorygowanymi wielkościami został przekazany do Komisji Europejskiej. Nie zmniejszyliśmy ilości dróg, które chcemy w ogóle budować, ale te, które zbudujemy w ramach programu 2004–2006.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Program jest, ale gdzie są autostrady?)</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MarekPol">Pan poseł Jarmuziewicz pytał konkretnie o to, jakie są wielkości. Zadeklarowaliśmy, że z 550 km, które planowaliśmy oddać do 2005 r., oddamy około 440 km. Nie ma szans na ukończenie odcinka Gdańsk-Grudziądz autostrady A-1, skoro nie mieliśmy pieniędzy na dopłaty dla koncesjonariusza. Przypominam, że umowa dotycząca A-1 podpisana w 1998 r. - odcinek Gdańsk-Toruń - przewidywała, iż ta autostrada, która nie zbierze pieniędzy w wystarczającej ilości, musi być dofinansowywana przez państwo. Mogła być dofinansowywana pieniędzmi z winiet. Nie ma ich. Proponujemy teraz pieniądze z opłaty paliwowej. Mam nadzieję, że większa będzie życzliwość wobec tej ustawy. Jeśli będą te pieniądze, można umowę - na pewno nie tę samą, która była do tej pory, ale lekko skorygowaną - podpisać i zacząć to robić. Bechtel, GPRD Skanska i inni udziałowcy, konsorcjum GTC są gotowi do tego. Chcemy rozmawiać na ten temat. Chcemy zakończyć te rozmowy i rozpocząć budowę. Potrzebna nam jest ustawa.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MarekPol">Zadano tu pytanie: Dlaczego nowa ustawa, ustawa o zmianie ustawy o autostradach płatnych - a ona tak naprawdę jest o utworzeniu funduszu drogowe i źródłach jego zasilania - trafia do Komisji Nadzwyczajnej?</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest herezja.)</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#MarekPol">To jest ustawa realizowana w ramach programu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”. Ta komisja - przepraszam - z nazwy jest nadzwyczajna, ale ona jest komisją do realizowania projektów właśnie tego typu. Decyzje w tej sprawie podejmuje oczywiście marszałek. Sądzę jednak, że ta decyzja jest decyzją, która pozwoli posłom zainteresowanym w tej sprawie zarówno przeanalizować tę kwestię, jak i „prowadzić” ją przez komisję, która cały ten program opracowuje.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MarekPol">Jeśli chodzi o kwestie programowe, to w oparciu o dokument, który pokazałem, do 2005 r. zostały przygotowane dokumenty, które trafiły do Unii Europejskiej: „Narodowy program rozwoju” i „Strategiczny program operacyjny - transport i gospodarka morska”. Rozumiem, że można by mnie sprowokować, abym omawiał każdy szczegół z tego po to, by nabrać do tego przekonania. Otóż jest to dokument powszechnie dostępny. Namawiam do jego analizy, do jego czytania i do sugestii. Jesteśmy gotowi słuchać państwa sugestii wynikających z waszej wiedzy pochodzącej z regionu. Jest to w toku negocjacji, jest to w toku dyskusji z naszymi partnerami z Unii Europejskiej. Jest to jeszcze dziś materia plastyczna, ale ona za chwilę będzie się robiła coraz tęższa i coraz trudniej będzie cokolwiek zmienić.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#MarekPol">Zadano tutaj pytanie: Czy aby nie jest tak, że te informacje, które się pojawiają - a które, jeśli się je sprawdzi, kto je emitował, to okazuje się, że anonimowy urzędnik - czy nie jest to element pewnej gry negocjacyjnej drugiej strony? Nie sądzę. Oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że jak każdy urzędnik urzędnik Unii Europejskiej woli mieć jeden projekt autostrady Wschód-Zachód, finansowany z pakietu wszystkich środków, które przeznacza na dany kraj, aniżeli - przepraszam - 40 projektów obwodnic plus projekty fragmentów autostrad, których nie jesteśmy w stanie wybudować ze środków własnych ani koncesyjnych. Lepiej jest dostać jeden projekt, najlepiej w ciągu Wschód-Zachód, załatwić go, a nie rozpatrywać poszczególne, krótkie odcinki. Ale to jest technika. Dla nas istotne jest, abyśmy w miarę równomiernie rozwijali kraj, abyśmy w miarę równomiernie nasycali nowoczesną siecią drogową wszystkie części Polski. Pojawiło się bardzo wiele pytań szczegółowych.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#MarekPol">Szanowni Państwo! Moje ministerstwo jest dość rozległe, a ja jestem jednym z najczęściej pytanych przez państwa ministrem. Udzieliłem dotychczas 500 pisemnych odpowiedzi na zapytania i interpelacje poselskie, a więc jest to ogromna liczba tych odpowiedzi w każdym tygodniu. Na pewno nie odpowiem na wszystkie pytania, które zostały zadane na tej sali, ale chętnie odpowiem na nie bardzo szczegółowo na piśmie. Takie jest państwa prawo, a mój oczywiście obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#MarekPol">Chcę odnieść się do jednej sprawy, która tu się przewijała i która jest bulwersująca, a mianowicie do wyników kontroli Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli i enuncjacji prasowych, które się pojawiły po ogłoszeniu wyników tej kontroli. Przypomnę dla tych, którzy nie wiedzą: prasa doniosła, że Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w ramach kontraktów na budowę poszczególnych odcinków zakupiła samochody, w tym samochody terenowe, zakupiła składane domki, jakieś obiekty budowlane, zakupiła m.in. jedną łódź motorową. Krótko mówiąc, zakupiła wiele różnych rzeczy, które na co dzień z drogą mało się kojarzą. Zarzut, który postawili przede wszystkim dziennikarze, w mniejszym stopniu Najwyższa Izba Kontroli, był taki, że te zakupy nie były do końca uzasadnione. Otóż chcę powiedzieć bardzo jasno i zdecydowanie. Po pierwsze, ta kontrola obejmowała okres od 1998 r. do końca III kwartału 2002 r., a więc praktycznie wszystkie opisane tam wydarzenia wynikały z umów podpisanych - przepraszam - wtedy, kiedy jeszcze nawet nie myślałem, że będę ministrem Infrastruktury, a w każdym razie na pewno nie odpowiadałem za ten obszar spraw. Dziś ta kontrola pokazuje, jakie wówczas zawierano umowy. I mógłbym to skwitować w tej chwili, mówiąc w ten sposób: proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#MarekPol">‍...tak, poprzednicy narozrabiali, a ja teraz to dostałem i ukarzę tych pracowników, którzy się jeszcze ostali z tamtego czasu, karami surowymi, do wyrzucenia włącznie bądź nawet oddania sprawy do prokuratora. Kazałem bardzo szczegółowo przeanalizować wszystkie kwestie. Szanuję prasę, ale czasem dynamika artykułu prasowego jest taka, że dobrze jest coś lekko przejaskrawić, że tu już nie ma żadnej wątpliwości, iż dla kogoś, kto nadzoruje inwestycję drogową, a ma to zapisane w ustawie i w kontrakcie, samochód jest potrzebny, a samochód terenowy tym bardziej. Nie da się pieszo przemierzać odcinków kilkudziesięciu kilometrów. A więc zakupy samochodów w większości - co wynika z analizy - były kupowane po to, aby te samochody rzeczywiście służyły na placu budowy. Od końca 2001 r., wtedy kiedy przyszedłem do ministerstwa, nie zdarzyło się już, aby samochody, które były kupione na plac budowy, były potem przejmowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Były rozliczane z wykonawcą i praktycznie rozliczano to w ramach kontraktu budowlanego. Pojawiły się dziwne obiekty, w zasadzie kupowano składane domki. Oczywiście słucham wyjaśnień, iż są to domki, które służyły jako biuro zaplecza budowy. Jest uzasadnienie, musi być coś takiego. Pytanie tylko brzmi: Czy to ma być biuro bardzo skromne, czy to ma być biuro mniej skromne, czy jeszcze mniej skromne? W jednym czy w dwóch przypadkach wiele wskazuje na to, że zakupy były nieuzasadnione. Wyciągniemy surowe konsekwencje. Są tego typu sprawy, choć zwracam uwagę, że nie wyolbrzymiałbym tego, pomimo że tak naprawdę nie moje kierownictwo ministerstwa za te rzeczy odpowiada. To, co się wydarzyło w czerwcu i nawet w lipcu 2002 r., było wynikiem kontraktów zawartych przed tym, nim przyszedłem do ministerstwa. A więc troszkę więcej pokory w ocenianiu tego wszystkiego i trochę więcej obiektywizmu. Powiedziałem: Tam, gdzie są nadużycia, tam, gdzie jest wydawanie pieniędzy, nawet niewielkich, w sposób głupi i nieodpowiedzialny, będą surowe konsekwencje. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#MarekPol">Jest ze mną Tadeusz Suwara, do niedawna generalny dyrektor, obecnie pierwszy zastępca generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad. Jest tu, ponieważ to osoba najlepiej zorientowana w sprawach, które są przedmiotem dzisiejszej debaty. On od wielu lat, od początku mojej kadencji, a wcześniej jeszcze w pewnych latach kierował generalną dyrekcją. Proszę nie obniżać rangi tego człowieka i proszę nie ubliżać mojemu współpracownikowi. Jego szef, generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad i pełnomocnik rządu do spraw dróg krajowych i autostrad, mój podsekretarz stanu w tej chwili przygotowuje dokumenty na jutrzejszą Radę Ministrów. Musimy się podzielić pracą, no, nie ma wyjścia, nie mogliśmy tu być wszyscy. Z całą pewnością pan minister Skowroński będzie wielokrotnie do państwa dyspozycji i proszę nie wyciągać żadnych wniosków z tego, że dziś jestem z panem dyrektorem Suwarą, a nie z panem dyrektorem i podsekretarzem stanu Skowrońskim.</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#MarekPol">Jeśli chodzi o kwestie, które pojawiały się w pytaniach dotyczących autostrady A-2. Autostrada A-2 praktycznie jest jedną z najważniejszych w tej chwili inwestycji drogowych w Polsce. Jest budowana systemem koncesyjnym. Nie mam żadnych wątpliwości, że w roku 2004... Jest budowana przez Autostradę Wielkopolską SA i chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, że jest budowana dobrze i szybko. W tym roku zostanie oddany odcinek pomiędzy Poznaniem i Wrześnią, w przyszłym roku, jak zapewnia koncesjonariusz, będzie oddany odcinek między Nowym Tomyślem a Poznaniem. W przyszłym roku będziemy mogli od Nowego Tomyśla do Konina, na odcinku prawie 160 km, przejechać jednym ciągiem autostrady. Naprawdę jest budowana i zapraszam panie posłanki i panów posłów w tym roku na otwarcie tej inwestycji, którą koncesjonariusz dobrze prowadzi. Proszę nie mówić o tym, że on wyłącznie maluje autostrady już istniejące. Przebudowa autostrady z Wrześni do Konina wymagała ponad 100 mln euro. Można mówić, że tam się nic nie stało, jeśli się tam nie jeździło. To jest w tej chwili naprawdę autostrada o najwyższym standardzie europejskim. Ja tam mieszkam i dobrze wiem, jak przedtem wyglądała ta droga i na ile ona spełniała standardy autostrady.</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Ja też tam mieszkam, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#MarekPol">W tym roku, już wkrótce, rozpoczynamy negocjacje w kwestii odcinka koncesyjnego od Nowego Tomyśla do Świecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie premierze, przepraszam. Zmuszony jestem prosić pana już o większą zwartość odpowiedzi, bo toleruję przekroczenie czasu, ale w granicach pewnych. Bardzo proszę już o konkluzje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekPol">Pytania do mnie pobijają zawsze rekordy liczebności, ale oczywiście już za chwilę kończę. Jeszcze minuta.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekPol">Autostrada dojdzie do Świecka, wszystko na to wskazuje, w roku 2007, choć mogłaby - dobrze wie o tym pan poseł, który też tam mieszka - w roku 2009. Moi poprzednicy podpisali takie umowy. Te umowy i wydane koncesje rozstrzygały te sprawy na wiele lat wprzód.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarekPol">To samo jest z opłatami na autostradzie A-2. Proszę mi wybaczyć, ale jedyne, co mój rząd, co ja, co obecna Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad mogła zrobić, to nakłaniać koncesjonariusza, by ustalił ceny przejazdu przez te odcinki na najniższym poziomie albo nawet lekko poniżej najniższego poziomu, jaki przewidziała wcześniej umowa. Ta umowa, zawarta w 1998/1999 r., praktycznie przesądzała o stawkach, jakie są dzisiaj pobierane. Wysokie - to prawda, choć nieprawdą jest to, że ruch tam tak gwałtownie się zmniejszył.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MarekPol">Jeśli chodzi o drogę nr 92, czyli równoległą, powiedziałem: Na tej drodze zrobimy wszystko, aby bezpieczeństwo uczestników ruchu na niej, mieszkańców wokół tej drogi oraz samej drogi było zapewnione. Inwestycje modernizacyjne są tam przygotowane, począwszy od ronda, świateł, poprzez modernizację nawierzchni, ustawienie odpowiednich znaków zwalniających prędkość, a także kontrole, częste kontrole - zapowiadam to - samochodów, które tam się poruszają (czy spełniają normy nacisku na oś).</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#MarekPol">Polska przygotowuje się do wpuszczenia - i to już mówię na koniec - ruchu cięższego na drogi, które w Polsce istnieją. Proszę się nie obawiać, nie będzie żadnego kataklizmu. Po Polsce jeżdżą często nasze samochody o ogromnych naciskach na osie, o wiele większych naciskach aniżeli w wypadku najcięższych samochodów jeżdżących w Unii, bo tam egzekwowanie tego trwało od lat. My naszą Inspekcję Transportu Drogowego decyzją parlamentu, poprzedniego, wprowadziliśmy dopiero w ubiegłym roku; zaczęliśmy w ubiegłym roku kontrolować. Ci posłowie, którzy są z Komisji Infrastruktury, dobrze wiedzą, że efekty tych kontroli są niezwykłe. Błyskawicznie okazuje się, że ta kontrola zaczyna porządkować ruch na polskich drogach i pilnować, żeby nie przeciążano samochodów, żeby samochody przeciążone nie wjechały na polskie drogi. A tych inspektorów naprawdę jest jeszcze bardzo mało. Dojdziemy niedługo do liczby 300, wtedy z całą pewnością będziemy pilnowali nacisków na osie na naszych drogach.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#MarekPol">Szanowni Państwo! Tak jak powiedziałem, program „Infrastruktura - klucz do rozwoju”, przyjęty tu, w tej Izbie, program rozwoju sieci dróg i autostrad przyjęty przez generalną dyrekcję i Ministerstwo Infrastruktury, dostosowany do poprzedniej ustawy winietowej, „Narodowy program rozwoju” z dużą częścią transportową, przyjęty przez Radę Ministrów, „Sektorowy program operacyjny transport”, przyjęty przez rząd i skierowany również do Brukseli, do Unii Europejskiej, oraz „Program rozwoju dróg w Polsce do roku 2013”, ten dokument również przekazany Komisji Europejskiej - to są wszystko dokumenty programowe.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#MarekPol">Proszę mi wierzyć, każdy kilometr drogi jest rozpisany na kawałki, na daty, każdy kilometr drogi jest rozpisany, jeśli chodzi o pieniądze, które musimy posiadać. Rząd ten ma bardzo precyzyjny program rozwoju dróg. Potrzeba dwóch rzeczy: pewnej życzliwości i środków, i przede wszystkim - tego oczekują od nas obywatele - realizacji. Ludzie w Polsce mają dość programów, dość kolorowych mapek, przy których stoją posłowie, ministrowie i opowiadają, jak będzie to w Polsce wyglądało za ileś tam lat. Ludzie w Polsce potrzebują dróg, autostrad, obwodnic, dróg ekspresowych.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#MarekPol">Panie i Panowie Posłowie! W waszych rękach jest to, czy te oczekiwania zostaną spełnione w krótkim czasie. Dziękuję za wszystkie pytania. Na wszystkie odpowiem pani na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie premierze, proszę jeszcze o pozostanie. Było jeszcze pytanie pana posła Fedorowicza i jestem obowiązany prosić pana o odpowiedź. Dotyczyło ono oszczędności i kosztów powołania Ministerstwa Infrastruktury. Na to pytanie pan poseł od dłuższego czasu nie dostał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pytanie pana posła Fedorowicza, odpowiadam w ten sposób. Po pierwsze, starałem się na ten temat odpowiedzieć w miarę krótko na posiedzeniu Komisji Infrastruktury. Natychmiast po zakończeniu posiedzenia komisji poleciłem swoim współpracownikom przygotowanie tego typu dokumentu i przekazanie go posłowi Fedorowiczowi. Przepraszam bardzo, dzisiaj dowiedziałem się, że ten dokument do posła nie trafił. Wyciągnę na pewno w stosunku do tej osoby, której to zleciłem, konsekwencje. Skutki połączenia trzech ministerstw w jedno, zlikwidowania trzech departamentów prawnych, trzech departamentów administracyjnych itd. są oczywiste. Skutki likwidacji jednej z dwóch agend - generalnej dyrekcji i Agencji Budowy Dróg i Autostrad - utworzenie jednego ciała, mniejszego na pewno niż suma, są oczywiste. Myśmy bardzo wiele pieniędzy oszczędzili. Ale poseł Fedorowicz miał prawo zapytać, dokładnie ile, i ma prawo uzyskać odpowiedź w tej sprawie bardzo precyzyjną i otrzyma ją. Przepraszam, że jej do tej pory nie otrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekPol">Natomiast było też pytanie o preferencje: północ-południe czy wschód-zachód. Jeśli chodzi o preferencje, które do tej pory obowiązywały i do tej pory były dla nas dość jednoznaczne z punktu widzenia naszej spójności z Unią Europejską, to było to wschód-zachód, ponieważ w ten sposób Polska włączała się do już istniejących krajów europejskich. Na szczęście na tych autostradach prace zostały rozpędzone, one trwają, częściowo są finansowane komercyjnie, a więc nie ma wielkiego problemu. Dziś, po wejściu dziesiątki krajów do Unii Europejskiej, musieliśmy określić to, co jest dla nas najważniejsze na najbliższych kilkanaście lat. Wybraliśmy, w składzie wszystkich ministrów transportu, których udało mi się ściągnąć na spotkanie, wielu, z różnych opcji. Wszyscy stwierdziliśmy: Jeśli mamy dostać ekstra pieniądze - 20% wartości kosztorysowej - jeśli chcemy stworzyć wizję przyszłości do 2020 r., to walczmy o kierunek północ-południe. Złożyliśmy wniosek w sprawie autostrady A-1, złożyliśmy wniosek w sprawie dwu linii kolejowych. Jedna linia kolejowa i autostrada zostały potraktowane jako nowe priorytety Unii Europejskiej. Można powiedzieć, iż żaden z tych kierunków nie jest niepriorytetowy. Natomiast kolejność układa się w ten sposób: w pierwszej kolejności podjęte zostały i trwają już prace na A-2 i na A-4, czyli na kierunku zachód-wschód albo wschód-zachód, jak kto woli. Natomiast my dzisiaj w interesie naszego Wybrzeża, naszych portów, a także rozwoju tranzytu z północy na południe, bo wszystkie kraje praktycznie w tej części Europy wchodzą do Unii, powinniśmy bardzo pracować nad układem północ-południe. Priorytety będą się zmieniały. Realizacja jednego priorytetu będzie się kończyła, a drugiego rozpoczynała. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanuszWojciechowski">Również przyjmuję deklarację, że zostanie doręczona odpowiedź na pytanie, które nurtuje pana posła Fedorowicza.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Fedorowicz: Panie marszałku, chcę sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#JanuszWojciechowski">Tylko w trybie sprostowania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie premierze, nie godzi się w Wysokiej Izbie mówić nieprawdę. Pan minister niech zajrzy do stenogramu. Pan minister przy opiniowaniu przez Komisję Infrastruktury wniosku o pana odwołanie powiedział: w ciągu tygodnia, panie pośle, otrzyma pan. I proszę, stałem się kozłem ofiarnym. Nie wiem, kiedy to będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie, panie pośle, przepraszam, pan premier przyjął krytykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie marszałku, ja rozumiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszWojciechowski">...i obiecał doręczenie. Nie drążmy więc już tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AndrzejFedorowicz">...ale ta sprawa ciągnie się dwa lata. I o tym jest mowa. Minister, który to mówi, jest niewiarygodny.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To poseł jest niewiarygodny.)</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AndrzejFedorowicz">Przyjmuję przeprosiny, ale chodzi o sposób traktowania posła i Komisji Infrastruktury. Proszę sprawdzić, są zapisy w stenogramach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, nikt tego nie neguje. Oczywiście, że jest źle, jeśli tego typu prośby czy życzenia posła nie są wykonywane, ale pan premier przyjął uwagę i obiecał, że niezwłocznie się z tego wywiąże. Przyjmujemy zatem te deklaracje.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#JanuszWojciechowski">Wypowiedź pana ministra kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich za 2002 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela (druk nr 1547) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 1735).</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu rzecznika praw obywatelskich pana prof. Andrzeja Zolla w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jednym z podstawowych praw obywatelskich jest prawo obywateli do dobrego państwa, zgodnego z wyrażoną w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadą demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Z wielkimi trudnościami i często nieudolnie staramy się dojść do tego wzorca, chociaż nie da się ukryć, że droga do zamierzonego celu jest jeszcze bardzo daleka.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#AndrzejZoll">W odbiorze społecznym państwo polskie jawi się jako państwo słabe, dotknięte rakiem korupcji, generującą ludzką biedę klęską bezrobocia. Pogarsza się poczucie bezpieczeństwa obywateli tak w wymiarze ochrony prawnokarnej, jak i efektywnej osłony socjalnej, na którą brakuje środków finansowych w budżecie państwa. Nadal mimo - a może też z powodu - reform pozostaje w zapaści system ochrony zdrowia i nie widać programu poprawy tego stanu rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#AndrzejZoll">Brakuje skierowanej na dłuższy dystans stabilnej wizji edukacyjnej. Nie została zinstytucjonalizowana w pełni, zwłaszcza na szczeblu rządowym, ochrona rodziny. W praktyce nie istnieje system budownictwa socjalnego. Prawo podatkowe jest skomplikowane i wysoce nieczytelne, a przy tym niestabilne. Zagrożeniem dla utrwalonych mechanizmów gospodarki rynkowej jest drogi kredyt i wysokie, nie zawsze uzasadnione prowizje i opłaty bankowe.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#AndrzejZoll">Nadal bezkarnie działają na rynku różni przedsiębiorcy, którzy perfekcyjnie opracowanymi metodami doprowadzają licznych, często niezamożnych, obywateli do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem. Ochrona konsumentów jest ciągle niedostateczna. Nadal, mimo widocznego postępu, wiele osób niepełnosprawnych nie otrzymuje koniecznego wsparcia umożliwiającego, stosownie do możliwości tych osób, włączenie się w życie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#AndrzejZoll">W poddawanych permanentnym reformom siłach zbrojnych nie umie się odnaleźć kadra, która utraciła poczucie stabilności zawodowej. W jednostkach wojskowych nadal występuje zjawisko nagannych praktyk, potocznie określanych mianem „fali”. Złe relacje między przełożonymi a podwładnymi obserwuje się także w innych służbach mundurowych, w tym przede wszystkim w Policji. Nasiliły się trudności w racjonalnym wykonywaniu kar i środków karnych w warunkach wysokiego przeludnienia zakładów penitencjarnych. Wiele można i trzeba poprawić w sytuacji mniejszości narodowych, zwłaszcza Romów, i przestrzegania praw uchodźców.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#AndrzejZoll">Wymienione problemy, z którymi borykają się nasi obywatele, zostały w większości zauważone w tak zwanych rekomendacjach, sformułowanych pod adresem polskich władz przez Alwaro Gil-Roblesa, komisarza praw człowieka Rady Europy, po jego wizycie w naszym kraju w listopadzie 2002 r. Ten stan rodzi więc pytanie: Czy obywatelom przyszło żyć w demokratycznym państwie prawa? Odpowiedź nie jest prosta. Budowa państwa prawa jest procesem. Trudno jest określić, kiedy ten proces się zakończy. Jego ukończenie w bardzo dużym stopniu utrudniają uchybienia władz publicznych, nieraz wyjątkowo jaskrawe. Można czasami odnieść wrażenie, że proces budowy państwa prawa nie czyni postępów, a nawet spostrzegamy pewien regres.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#AndrzejZoll">Praprzyczyną wielu nieprawidłowości jest złe prawo. Legislacyjny taśmociąg pracuje coraz szybciej. Jest przerażające, że Dziennik Ustaw z 2002 r. liczy ponad 15 tys. stron. Stan prawny jest nie do przyswojenia nawet dla osób profesjonalnie parających się prawem, nie mówiąc już o zwykłych obywatelach. Nie przyniosła opanowania zjawisk inflacyjnych w ustawodawstwie zorganizowana przeze mnie w 2002 r. konferencja „Legislacja w praktyce” ani też późniejsza konferencja zorganizowana przez Komisję Ustawodawstwa i Praworządności Senatu „Stanowienie prawa - kompetencje Senatu w procesie legislacyjnym”, jak również kolejne, doroczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, które odbyło się 8 kwietnia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#AndrzejZoll">Spotkania te dowiodły, że jesteśmy bardzo precyzyjni w definiowaniu przyczyn nieprawidłowości w tworzeniu norm prawa i ich wadliwego charakteru, natomiast brak nam mocy sprawczej dla ich zdecydowanego eliminowania. Stanowczo zbyt łatwo zmienia się w Polsce obowiązujące prawo. Wydaje się, iż jest niezbędne, aby każdemu projektowi zmiany prawa towarzyszyło uzasadnienie wykazujące, że obowiązujące prawo oparte jest na odrzucanej przez projektodawcę aksjologii lub że jest wewnętrznie sprzeczne i drogą wykładni nie da się wyłączyć tej sprzeczności lub że drogą wykładni nie można osiągnąć zamierzonego przez prawodawcę celu nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#AndrzejZoll">Uzasadnieniem zmiany nie może być tylko brak efektów obowiązującego prawa, gdyż wynikać on będzie często nie z samej treści prawa, tylko z braku jego egzekucji. Remedium na ten stan rzeczy może być ustawa o tworzeniu prawa, ponieważ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nie uregulowała wyczerpująco procesu legislacyjnego. Obecnie postanowienia konstytucji w tej materii są rozwijane i konkretyzowane w regulaminach Sejmu i Senatu, a także w Zasadach techniki prawodawczej. Są to jednak akty stosunkowo niskiej rangi. Uważam, że jest sprawą pilną przygotowanie projektu ustawy o powołaniu Krajowej Rady Legislacyjnej, czuwającej, z punktu widzenia poprawności legislacyjnej, nad przebiegiem procesu stanowienia prawa. Wyrażam satysfakcję, że wiele osób zaangażowanych w proces tworzenia prawa podziela dzisiaj ten pogląd.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#AndrzejZoll">Drugim elementem jest obywatelskie prawo do dobrej administracji. Przypomnę, że stanowi o nim art. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, która ma się stać częścią przyszłego traktatu konstytucyjnego Unii. Według karty ma ono obejmować prawo do:</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#AndrzejZoll">- bezstronnego i rzetelnego załatwienia swojej sprawy w rozsądnym czasie,</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#AndrzejZoll">- bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte jakiekolwiek indywidualne działania, które mogą negatywnie wpłynąć na interes danej osoby,</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#AndrzejZoll">- dostępu do dokumentów dotyczących danej osoby, przy poszanowaniu zasady poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej,</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#AndrzejZoll">- otrzymania uzasadnienia decyzji administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-240.14" who="#AndrzejZoll">Prawo do dobrej administracji obejmuje także prawo do otrzymania odszkodowania z tytułu strat spowodowanych przez instytucje władzy publicznej lub ich urzędników. Na podstawie obowiązującego w Polsce prawa można i należy egzekwować prawo do dobrej administracji, przynajmniej w tym zakresie, który zakreślony został w art. 41 karty. Zwróciłem się w ubiegłym roku m.in. do prezesa Rady Ministrów, aby oparty na art. 41 karty Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej wprowadził do urzędów centralnych oraz zalecił jego stosowanie także w organach administracyjnych samorządów terytorialnych. Premier przychylił się do mojego przedłożenia, wyrażając pogląd, że kodeks ten niewątpliwie stanowi uzupełnienie standardów zawartych w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz w Kodeksie etyki służby cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-240.15" who="#AndrzejZoll">Skoro mowa o służbie cywilnej, to musi przede wszystkim zmienić się praktyka zatrudniania w urzędach, i to na wszystkich stanowiskach merytorycznych. Dzisiaj o zatrudnieniu, szczególnie w sytuacji wielkiego bezrobocia, decydują tzw. układy, co uniemożliwia dopływ najlepszych kadr i działa antymotywacyjnie na ludzi najzdolniejszych, ale pozbawionych stosunków, a to już jest na samym wstępie nadzwyczaj korupcjogenne. Fatalne skutki ma faktyczny brak konsekwentnego wdrożenia ustawy z 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej. Wszystkie rządzące od wejścia w życie tej ustawy opcje polityczne ponoszą za ten stan rzeczy winę. Objęcie władzy oznacza u nas czystkę wśród urzędników, którzy mają służyć, z istoty zajmowanego stanowiska, społeczeństwu, a nie władzy politycznej, i nie powinni być zwalniani w przypadku zmian politycznych w państwie. Rażącym wypadkiem było dopuszczenie przez obecny parlament, na wniosek rządu, obejmowania stanowisk w służbie cywilnej bez przeprowadzania obligatoryjnych konkursów i bez konieczności posiadania kwalifikacji wymaganych od urzędników służby cywilnej. Skorygował to Trybunał Konstytucyjny, uznając, na mój wniosek, w wyroku z 12 grudnia 2002 r. dopuszczający taką praktykę przepis ustawy za sprzeczny z art. 153 i ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-240.16" who="#AndrzejZoll">Uważam, że należy wprowadzić od zaraz praktykę zatrudniania na stanowiska merytoryczne w urzędach tylko w wyniku konkursu, po ustaleniu jednoznacznych kryteriów jego przeprowadzania i przy zapewnieniu możliwości udziału w konkursie osób spełniających takie kryteria. Przebieg konkursu winien być jawny, a jego wynik - wiążący dla zatrudniającego.</u>
          <u xml:id="u-240.17" who="#AndrzejZoll">Również kondycja wymiaru sprawiedliwości nie odpowiada oczekiwaniom obywateli. Postępowania przed sądami trwają latami, a powolna sprawiedliwość jest często równoznaczna z brakiem sprawiedliwości. Obecnie w wielu wypadkach czas trwania poszczególnych spraw narusza zagwarantowane w art. 45 ust. 1 konstytucji prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki oraz wiążące Polskę normy traktatowe.</u>
          <u xml:id="u-240.18" who="#AndrzejZoll">Za szczególnie niepokojący skutek tej przewlekłości uznać należy przedawnienie karalności w niektórych sprawach. Koszty postępowania są wysokie, z reguły nie do udźwignięcia nie tylko przez najuboższych. Problemem staje się dostęp do bezpłatnej pomocy prawnej. Wymaga wzmocnienia pozycja osób pokrzywdzonych w procesie karnym oraz zapewnienia im należnej ochrony i możliwości uzyskania zadośćuczynienia. Należałoby przyspieszyć prace nad projektem ustawy o państwowym funduszu kompensacyjnym oraz opracować Narodowy program pomocy ofiarom przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-240.19" who="#AndrzejZoll">Niepokój musi budzić także fakt, że sprawy dotyczące wypadków drogowych, w wyniku których pokrzywdzony poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, oraz sprawy mające za przedmiot błąd w sztuce lekarskiej, doniosłe z punktu widzenia ochrony konstytucyjnych wartości życia i zdrowia, są prowadzone zbyt często przez prokuratorów bez zachowania należytej staranności i poszanowania praw osób pokrzywdzonych. Moja ocena w tym zakresie została podzielona przez prokuraturę krajową.</u>
          <u xml:id="u-240.20" who="#AndrzejZoll">W końcu maja 2003 r. skierowałem do wszystkich wojewodów prośbę o informacje na temat działań mających na celu wsparcie osób pokrzywdzonych w wyniku przestępstw. Chodzi o rekompensatę strat, pomoc materialną (szczególnie ważną dla osób, które w wyniku przestępstwa utraciły możliwość zarabiania na życie, doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu czy zostały pozbawione majątku) wsparcie prawne, medyczne i psychologiczne. Ma to posłużyć do stworzenia szczegółowej informacji o lokalnej i ogólnopolskiej sieci pomocy dla ofiar przestępstw, tworzonej przez instytucje, urzędy i organizacje zarówno rządowe, jak i pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-240.21" who="#AndrzejZoll">Co do działań prokuratury, to nasuwa się uwaga, że wytykane publicznie nieudolności w prowadzeniu części głośnych postępowań karnych znajdują niestety potwierdzenie również w wielu prostych, codziennych sprawach. Także ujawnione, wręcz zadziwiające postępowania prokuratury, jak np. w sprawie pana Kluski, muszą włączać sygnał ostrzegawczy. W tej ostatnio wymienionej sprawie, i kilku podobnych, kierowałem wystąpienia do ministra sprawiedliwości. Nie da się jednak nie zauważyć, że wiele braków w pracy prokuratorów jest wynikiem ich przeciążenia. Pewne nadzieje na polepszenie tego stanu daje ostatnia nowelizacja Kodeksu postępowania karnego. Uważam, iż najwyższy czas, aby dokonać rozdziału między urzędem ministra sprawiedliwości a urzędem prokuratora generalnego. Prokurator generalny powinien być powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na kadencję trwającą dłużej niż kadencja parlamentu, np. na 6 lat, bez możliwości ponownego wyboru i powinien być odpowiedzialny za działalność podległej mu prokuratury oraz składać doroczne sprawozdania obu izbom parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-240.22" who="#AndrzejZoll">Prokurator generalny powinien być związany ogólnymi dyrektywami polityki karnej opracowanymi przez ministra sprawiedliwości i przyjętymi przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-240.23" who="#AndrzejZoll">Na marginesie tego problemu chcę poruszyć potrzebę zmiany w stanie prawnym odnoszącym się do urzędu rzecznika praw obywatelskich. Stan prawny dotyczący tego urzędu można określić jako wzorowy. Dotyczy to zarówno wynikającego z art. 80 konstytucji uprawnienia każdego, czyje prawo zostało naruszone przez władzę publiczną, do zwrócenia się do rzecznika o interwencję w obronie jego praw, jak i wynikającego z art. 212 konstytucji zakresu przedmiotowych uprawnień rzecznika do interwencji. Coraz częściej polskie rozwiązania przedstawiane są jako wzór do naśladowania. Nie ma w polskim systemie prawnym wielu przykładów tak dobrej legislacji. Jednak i odnośnie do ustawy o rzeczniku praw obywatelskich mam pewną propozycję i prośbę o jej rozważenie. Art. 5 ust. 2 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich z 1987 r. dopuszcza możliwość ponownego wyboru rzecznika na drugą kadencję. Uważam, że to rozwiązanie nie jest dobre. Z uwagi na potrzebę zabezpieczenia pełnej niezależności rzecznika, także od sił politycznych, które będą dokonywać wyboru na następną kadencję, urząd rzecznika powinien być jednokadencyjny.</u>
          <u xml:id="u-240.24" who="#AndrzejZoll">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wracając do problemu kondycji polskiego prawa, pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w 2002 r. skierowałem do Trybunału Konstytucyjnego 21 wniosków o zbadanie zgodności wskazanych w nich przepisów prawa z konstytucją. Liczbę tych przedłożeń, tożsamą zresztą z ilością wniosków przedstawionych w roku poprzednim, uzupełniło 8 zawiadomień o przystąpieniu do skargi konstytucyjnej. Przedmiotem obu tych kategorii wystąpień była różnorodna problematyka, począwszy od sformułowanego w kilkunastu ustawach zakazu przynależności poszczególnych grup zawodowych do partii politycznych, zakresu spraw, w których może być przeprowadzone referendum lokalne, charakteru prawnego decyzji o zameldowaniu, świadczeń pomocy materialnej dla studentów, ochrony lokatorów, administrowania kwaterami wojskowymi, płatnego parkowania, opłat paszportowych, obsadzania stanowisk w służbie cywilnej, wreszcie tzw. mienia zabużańskiego, a więc mienia należącego w przeszłości do osób zamieszkałych na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej, które dobra te były zmuszone opuścić.</u>
          <u xml:id="u-240.25" who="#AndrzejZoll">Tej ostatniej sprawie pragnę poświęcić nieco więcej uwagi. Od zakończenia II wojny światowej minęło wprawdzie już 58 lat, ale to nie oznacza, że zostały załatwione konsekwencje tamtych wydarzeń. Jest charakterystyczne, że potwierdzone tzw. umowami republikańskimi z 1944 r. i wieloma aktami prawnymi wydanymi w okresie powojennym, w tym także ustawami III Rzeczypospolitej, prawa zabużan do zaliczania wartości mienia pozostawionego na wschodzie poza obecnymi granicami państwa polskiego na poczet opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży nieruchomości stanowiącej własność skarbu państwa nie były w praktyce realizowane. Tym samym prawa te stawały się coraz bardziej iluzoryczne, bowiem z substancji majątkowej skarbu państwa kolejno, w majestacie prawa, wyłączano składniki, do których słuszne żądania zabużan mogłyby być zgłaszane. W tej sytuacji skierowałem do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uznanie za sprzeczne z konstytucją tych aktów prawnych, które uniemożliwiają państwu wywiązanie się z zobowiązań wobec zabużan. W dniu 19 grudnia 2002 r. Trybunał Konstytucyjny podzielił moje zastrzeżenia. Znamienne jest jednak, że pomimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego dysponenci mienia skarbu państwa, których wyrok dotyczył, w dalszym ciągu bez uzasadnionej przyczyny odmawiają zabużanom prawa do udziału w przetargach. Poinformowałem o tym prezesa Rady Ministrów 30 stycznia 2002 r., wskazując jednocześnie na ewentualne skutki, w tym także dla finansów państwa, jakie może przynieść w tej sprawie wysoce prawdopodobnie niekorzystne dla Polski orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, do którego wpłynęło już kilkaset skarg zabużan. W odpowiedzi zostałem w kwietniu br. powiadomiony przez szefa kancelarii premiera o pilnym opracowaniu i skierowaniu do Sejmu projektu ustawy dotyczącej uprawnień zabużańskich. Do tej pory jednak tego projektu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-240.26" who="#AndrzejZoll">W mojej opinii równie niezbędne jest uregulowanie sprawy przedwojennych obligacji. Dalsza zwłoka w rozwiązaniu tego problemu jest szkodliwa nie tylko dla wizerunku państwa, ale również dla jego finansów. Uprawniony wydaje się bowiem pogląd, że po upowszechnionym w mediach wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 16 kwietnia 2002 r. zasądzającym odszkodowanie za zaniechanie przez organy państwowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i III Rzeczypospolitej realizacji warunków emisji przedwojennych papierów wartościowych napłyną do sądów dalsze powództwa. Niewykluczone więc, że niektórzy posiadacze tych papierów skierują sprawę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Nie przekonuje mnie też prezentowany przez ministra finansów pogląd, że problem uregulowania roszczeń posiadaczy przedwojennych obligacji stanowi zagadnienie odmienne od reprywatyzacji. Zobowiązania wynikające z posiadania przedwojennych papierów wartościowych powinny być traktowane na równi z problemami znacjonalizowanego mienia. Potwierdzały to zresztą projekty kolejnych ustaw reprywatyzacyjnych. Nadal będę więc podtrzymywał stanowisko moich poprzedników o potrzebie szybkiego uregulowania omawianego problemu pomimo konsekwencji finansowych, jakie rodzi on dla budżetu państwa. Ostatnio, 21 maja 2003 r., skierowałem kolejne wystąpienie w tej sprawie do wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-240.27" who="#AndrzejZoll">Ze spraw rozpatrywanych na mój wniosek przez Trybunał Konstytucyjny chciałbym zwrócić także uwagę na problem zasadniczy dla kształtowania samorządności lokalnej i budowy społeczeństwa obywatelskiego, jakim jest zakres spraw, które mogą być poddane referendum lokalnemu. Na tle wielu wpływających do mnie skarg postanowiłem poddać ocenie Trybunału Konstytucyjnego zgodność art. 2 ustawy o referendum lokalnym z art. 2 i art. 170 konstytucji oraz art. 5 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Zgodnie z art. 2 wskazanej ustawy „W referendum lokalnym mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki”. Ograniczenie przedmiotu referendum lokalnego do spraw, których załatwienie leży w kompetencjach organów jednostki samorządu terytorialnego, doprowadziło do orzecznictwa sądowego o niedopuszczalności przeprowadzenia referendum w sprawie np. podziału gminy, jej likwidacji, zmiany granic. Trybunał Konstytucyjny uznał wprawdzie zgodność z konstytucją i europejską kartą art. 2 ustawy o referendum lokalnym, jednakże dokonał jego istotnej interpretacji jako przepisu w żadnym wypadku niewyłączającego prawa społeczności lokalnej do wyrażenia w drodze referendum stanowiska w sprawach dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi dotyczących tej wspólnoty. Musi ulec więc zmianie dotychczasowe orzecznictwo sądowe niedopuszczające do przeprowadzania referendum lokalnego.</u>
          <u xml:id="u-240.28" who="#AndrzejZoll">W ubiegłym roku zakończyła się także trwająca od 4 lat sprawa Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej o zwolnienie podatkowe. Wymaga przypomnienia, że fundację - inwestującą zdobywane środki w papiery wartościowe, głównie w bony skarbowe i obligacje, w przekonaniu, że dochód, z którego zyski miały być przeznaczone na cele statutowe, korzystać będą ze zwolnienia podatkowego - tego zwolnienia niespodziewanie pozbawiono. W wyniku kontroli skarbowej fundacji wymierzono 75 mln zł podatku za lata 1995–1997, a minister finansów odmówił unieważnienia decyzji Izby Skarbowej w Warszawie. Identycznie jak izba stwierdził, że zwolniony od podatku może być jedynie dochód wydatkowany wprost na cele statutowe, a nie na zakup akcji, choćby pomnażało to kapitał przeznaczony na wspieranie nauki. Z racji utraty zwolnienia fundacja miała uiścić wraz z odsetkami ok. 100 mln zł, z czego wpłaciła połowę. Podobne decyzje dotknęły ponad 30 innych fundacji pomnażających pieniądze na działalność statutową poprzez inwestowanie w wybrane papiery wartościowe. W Naczelnym Sądzie Administracyjnym sprawa zakończyła się początkowo niekorzystnie dla Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. W uchwale z listopada 2000 r. 7-osobowy skład NSA podzielił stanowisko organów skarbowych. W ślad za tym orzeczeniem w styczniu 2001 r. NSA oddalił skargę fundacji. Ponieważ wyrok ten nadal budził moje wątpliwości, wystąpiłem do Sądu Najwyższego z rewizją nadzwyczajną. 12 marca 2002 r. skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego stwierdził, że dochód fundacji przeznaczony na cele statutowe jest zwolniony z podatku dochodowego także w razie wykorzystania go na nabycie papierów wartościowych. W czerwcu 2002 r. Sąd Najwyższy uchylił niekorzystne dla fundacji orzeczenie NSA, przekazując temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania. Orzeczenie Sądu Najwyższego w konkretnej sprawie wiąże NSA przy jej rozstrzyganiu, toteż wyrok uchylający 5 grudnia 2002 r. decyzję warszawskiej izby skarbowej był łatwy do przewidzenia. Fundacji zwrócono 132 mln zł należności głównej i 330 tys. kosztów procesu. Podzielając mój pogląd wyrażony w rewizji nadzwyczajnej, Sąd Najwyższy otworzył zarazem także innym fundacjom możliwości lokowania w ten właśnie sposób środków przeznaczonych na działalność statutową. Orzeczenie Sądu Najwyższego przecina różnego rodzaju interpretacje i arbitralne decyzje organów podatkowych, pozwalając fundacjom na uczciwe pomnażanie inwestowanych w naukę pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-240.29" who="#AndrzejZoll">Omówione rozstrzygnięcie i cały szereg innych z tego obszaru, np. dotyczących naliczania podatku VAT, wykazuje jednocześnie, jak wiele wad ma polskie prawo podatkowe. Cechuje je przede wszystkim niepewność i nieprzewidywalność rozwiązań oraz daleko posunięta uznaniowość decyzji. Potwierdza to totalna krytyka, jaką Trybunał Konstytucyjny poddał przepisy ustawy dotyczącej deklaracji majątkowych i abolicji majątkowej. We wspólnym wniosku z prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnego wniesionym 17 lutego 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego zakwestionowaliśmy szereg unormowań Ordynacji podatkowej, w tym w szczególności zgodność z konstytucją tzw. klauzuli obejścia prawa oraz związanie organów podatkowych interpretacjami ministra finansów. Owe przepisy wprowadziła do Ordynacji podatkowej jej obszerna nowelizacja z 12 września 2002 r. Według nas obecne brzmienie art. 24b Ordynacji podatkowej wprowadzającego klauzulę obejścia prawa daje fiskusowi prawo pominięcia skutków umowy (transakcji), jeśli jej celem było wyłącznie obniżenie obciążeń wobec fiskusa. Może wówczas skutki podatkowe wywieźć z celu, do którego, jego zdaniem, zdaniem urzędu, w istocie zmierzał podatnik i jego kontrahent. Takie rozumienie przepisu narusza zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa wynikającą z art. 2 konstytucji oraz zasadę wolności gospodarczej zapisaną w art. 22 konstytucji. Prawem obywatela jest takie ukształtowanie swoich stosunków prawnych, aby ponosić najmniejsze, ale oczywiście zgodne z obowiązującym prawem, ciężary podatkowe. We wniosku kwestionujemy także art. 14 § 2 ordynacji wprowadzający regułę, że organy podatkowe i kontroli skarbowej są związane interpretacją prawa dokonaną przez ministra finansów. Naszym zdaniem przepis ten narusza prawo merytorycznego rozpoznania sprawy w dwóch instancjach, gwarantowane przez art. 78 konstytucji. Zmieniony w wyniku nowelizacji z 12 września 2002 r. art. 12 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym zobowiązuje ten sąd do udzielenia odpowiedzi na pytania prawne izb skarbowych lub ministra finansów. Unormowanie to również zakwestionowaliśmy we wniosku z powodu pominięcia przesłanek oraz trybu wystąpienia z takim pytaniem. Narusza to zasadę poprawnej legislacji wynikającą z art. 2 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-240.30" who="#AndrzejZoll">Wysoki Sejmie! Tradycyjnie już w informacji wiele miejsca poświęciłem szeroko pojmowanym sprawom zabezpieczenia społecznego. Problematyka ta dotyczyła łącznie z zagadnieniami mieszczącymi się w obszarze pomocy społecznej ponad 16, prawie 17% nowych spraw, które wpłynęły do podległego mi biura w 2002 r. Dostrzegam, że w zakresie regulacji z tej sfery należałoby przywrócić dwuinstancyjny tryb orzekania o niezdolności do pracy przed organem rentowym. Innym, równie ważnym zagadnieniem jest zmiana warunków nabycia prawa do renty w odniesieniu do osób legitymujących się długim stażem ubezpieczenia, polegająca na rezygnacji z warunku, aby niezdolność do pracy powstała w trakcie ubezpieczenia lub przed upływem 18 miesięcy od jego ustania. Chodzi też o zachowanie prawa do renty przez osoby w wieku ponad 50 lat, które zostały uznane za zdolne do pracy po okresie 10 lat pobierania tego świadczenia. Wreszcie należałoby stworzyć możliwości nabycia prawa do renty osobom niepełnosprawnym, które z tytułu podjęcia działalności zarobkowej podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Podtrzymuję też twierdzenie o potrzebie powrotu do dyskusji nad wprowadzeniem elastycznej granicy wieku emerytalnego, ponieważ obecne zróżnicowanie narusza konstytucyjną zasadę równego prawa kobiet i mężczyzn do zabezpieczenia społecznego i zasadę sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-240.31" who="#AndrzejZoll">O kilku jednak zagadnieniach pragnę wspomnieć bardziej szczegółowo. W drugiej połowie roku zostałem zaalarmowany przez panią posłankę Skowrońską, że w jej okręgu wyborczym, w okolicach Tarnobrzegu i Mielca, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza weryfikację wcześniejszych emerytur przyznawanych ze względu na konieczność opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi. Wiele z dotychczas przyznanych takich emerytur zostało w wyniku tej weryfikacji odebranych, gdyż dowody, na podstawie których przyznano świadczenie, zostały obecnie przez organy ZUS odmiennie ocenione. Setki osób zostały pozbawione środków do życia i to w sytuacji, w której po kilku latach otrzymywania emerytury osoby takie nie mają żadnych szans na znalezienie pracy. Interweniowaliśmy natychmiast, a dyrektor zespołu w moim biurze pojechał na miejsce zbadać sprawę. Przedstawiłem rezultaty tego badania panu wicepremierowi Jerzemu Hausnerowi. Przystąpiłem do procesów, jakie osoby pozbawione świadczeń wytoczyły Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Niestety, z małymi wyjątkami procesy te kończyły się dla skarżących niekorzystnie.</u>
          <u xml:id="u-240.32" who="#AndrzejZoll">Miałem w tej sprawie zasadnicze wątpliwości natury prawnej. Skierowałem więc do Sądu Najwyższego pytanie prawne. W dniu 5 czerwca tego roku Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych podjął uchwałę udzielającą odpowiedzi na to pytanie. Sąd Najwyższy uchwalił, że: „odmienna ocena dowodów dołączonych do wniosku o emeryturę lub rentę, przeprowadzonych przez organ rentowy po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej świadczenie, nie jest okolicznością uzasadniającą wszczęcie z urzędu postępowania o ponowne ustalenie prawa do świadczeń na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”. To stanowisko Sądu Najwyższego przyjąłem z wielką satysfakcją, a to tym bardziej że nie dotyczyło ono tylko tego problemu lokalnego w okolicach Tarnobrzegu. Podobne praktyki miały miejsce np. na terenie Wałbrzycha. Miałem tam w czerwcu spotkanie z górnikami, którym też odbiera się w znacznym zakresie przyznane wcześniej renty. Mogłem tym ludziom, bardzo zgorzkniałym i zrażonym do funkcjonowania państwa, podać informację otwierającą, chociaż niektórym, szansę odzyskania renty.</u>
          <u xml:id="u-240.33" who="#AndrzejZoll">Można byłoby więc powiedzieć, że sprawa została pozytywnie załatwiona. Niestety, nie do końca, pozostały bowiem osoby, w których sprawach sądy powszechne już prawomocnie odmówiły uchylenia decyzji organu rentowego i minęły dla nich terminy do wniesienia kasacji. Rzecznik, jak wiadomo, utracił ostatnio prawo do wnoszenia kasacji w wydłużonym terminie. Korzystam z okazji, by z tej wysokiej trybuny poruszyć problem prawa wnoszenia przez rzecznika praw obywatelskich kasacji w sprawach cywilnych po upływie terminu określonego dla strony postępowania, czyli 6 miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia, zamiast ogólnie wskazanego 1 miesiąca. Prawo to zostało rzecznikowi odjęte wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Należy podkreślić, że w orzeczeniu z 19 lutego 2003 r. eliminującym uprawnienie rzecznika z porządku prawnego Trybunał Konstytucyjny nie zakwestionował z punktu widzenia zasad konstytucyjnych ani samej możliwości i celowości istnienia szczególnej skargi konstytucyjnej wnoszonej przez podmiot konstytucyjnie powołany do ochrony wolności i praw, ani też wydłużenia terminu do wniesienia takiego środka odwoławczego w stosunku do terminu przewidzianego dla stron postępowania. Wręcz przeciwnie, Trybunał Konstytucyjny sformułował sygnalizację wskazującą na konieczność wprowadzenia do systemu prawnego kasacji w obronie prawa od prawomocnego orzeczenia sądu naruszającego podstawowe wolności prawa. Pragnę więc zaapelować do Wysokiej Izby o przywrócenie kasacji rzecznika praw obywatelskich w obronie wolności i praw gwarantowanych w konstytucji, a także - z uwagi na reformę sądownictwa administracyjnego - o wprowadzenie odpowiedniego środka zaskarżania prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych. Wiemy już, że trwają bardzo zaawansowane prace w Ministerstwie Sprawiedliwości nad pierwszą z tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-240.34" who="#AndrzejZoll">W czasie spotkania w Wałbrzychu przedstawiony mi został również inny problem związany z odbieraniem rent. W latach 90. stosunkowo liberalnie, a nawet z pewną zachętą, przyznawano renty z uwagi na czasową niezdolność do pracy. Renty te miały charakter socjalny wspomagający redukcję zatrudnienia w górnictwie. Osoby, które otrzymały takie renty, są dzisiaj często w sytuacji dramatycznej. Ponowne badania lekarskie nie potwierdzają braku zdolności do pracy i osobom tym odbierana jest renta. Podobnie jak w Tarnobrzegu, tak i w Wałbrzychu osoby te nie mają żadnych szans na znalezienie pracy i są skazane na pomoc społeczną, często w wysokości 20–30 zł miesięcznie. To prawda, że w Polsce jest duża armia rencistów, przekraczającą znacznie standardy innych państw. Przyznając kiedyś tym ludziom renty, nie przewidziano jednak, co będzie z nimi za kilka lat, czy będą mogli powrócić do zawodu, czy będą mieli szansę na utrzymanie siebie i rodziny. Wielu z rozmawiających ze mną górników straciło prawo do świadczeń górniczych. Wpadli w pułapkę, którą jednak zastawiła ówczesna polityka socjalna państwa. Myślę, że nie tylko te osoby powinny ponosić konsekwencje zbyt liberalnego przyznawania rent, konsekwencje tego musi ponosić również państwo.</u>
          <u xml:id="u-240.35" who="#AndrzejZoll">Występowałem zatem do odpowiedniej komisji sejmowej, aby przygotować w stosunku do takich przypadków rozwiązania ochronne. W szczególności uważam, że osoba, która jest na rencie dłużej niż 10 lat, nie powinna tracić renty. W obecnych warunkach utrata renty oznacza dla niej pozbawienie jakichkolwiek źródeł utrzymania. Sprawy rentowe ciągną się latami. W tym czasie osoby zainteresowane nie mogą np. korzystać z zasiłków dla bezrobotnych, bo konieczne jest do tego przedstawienie zaświadczenia o zdolności do pracy, a przecież w postępowaniu rentowym wykazują, że do pracy nie są zdolne. W okresie trwania postępowania osoby te skazane są więc jedynie na pomoc społeczną. Sąd w sprawach rentowych powinien ograniczyć się do badania legalności postępowania, a nie orzekać o zdolności do pracy. Konieczne jest przywrócenie w postępowaniu przed organami rentowymi drugiej instancji orzekającej o stanie zdrowia i o zdolności do pracy. Obecnie sądy muszą wzywać biegłych lekarzy, co nadmiernie wydłuża i podraża postępowanie. Wiele skarg otrzymuję na staranność przeprowadzania badań przez lekarzy orzeczników. Ważne jest, aby ci lekarze pamiętali, że interes ich pracodawcy nie może przeważać nad dobrem pacjenta, powinni pamiętać - i to szczególnie wtedy, gdy stwierdzają brak podstaw do otrzymania renty - że mają przed sobą osobę postawioną w bardzo trudnej sytuacji życiowej i trzeba dla tej sytuacji wykazać przynajmniej zrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-240.36" who="#AndrzejZoll">Niewydolność jest charakterystyczną cechą pomocy społecznej. Niektóre świadczenia z jej zakresu nie są wypłacane bądź realizowane są w zaniżonej, czasem wręcz symbolicznej wysokości. Ma to uzasadniać brak środków budżetowych. Taki stan w obecnej sytuacji dochodowej ludności i przy aktualnie występującej skali bezrobocia tworzy zasadniczy problem dla organów władzy publicznej. Także na funkcjonowanie domów pomocy społecznej, dla rodzin zastępczych oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych przeznaczane są niewystarczające środki.</u>
          <u xml:id="u-240.37" who="#AndrzejZoll">Dalszej instytucjonalizacji i odwzorowania w strategii rządu wymaga ochrona praw dzieci i rodziny z uwagi na poszerzanie się zagrożeń w tej dziedzinie. Naczelnym zadaniem staje się ochrona przed przemocą. Konieczne jest energiczne egzekwowanie środków prawnych, które ograniczają ekspansję przemocy i pornografii w środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-240.38" who="#AndrzejZoll">Jeszcze raz powtórzę mój zeszłoroczny apel o powołanie ministerstwa do spraw rodziny i młodzieży. Sprawy z tego zakresu pozostały na marginesie zainteresowań kilku resortów, a chodzi w tym wypadku o podstawowy problem polityki społecznej, który powinien być rozwiązywany przez resort traktujący sprawy rodziny i młodzieży jako zagadnienie centralne.</u>
          <u xml:id="u-240.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.40" who="#AndrzejZoll">Trudno dostrzec wizję edukacyjną. Tymczasem wykształcone i świadome swych praw i obowiązków społeczeństwo stanowi gwarancję właściwego ich rozumienia. Jestem bardzo zaniepokojony licznymi informacjami, które zdają się wskazywać, że reforma polskiego systemu edukacji nie jest kontynuowana. Prawem każdego rządu jest kreowanie polityki państwa i ustalenie priorytetów, w tym także w zakresie polityki edukacyjnej. Jednocześnie jednak wprowadzane programy powinny uwzględniać postulat dobrego, a więc przede wszystkim precyzyjnego i stabilnego prawa, określającego zadania edukacyjne. Obawy musi budzić brak spójnego programu rządu, wprowadzającego kolejne etapy reformy edukacji. Przygotowywane nowelizacje mają charakter cząstkowy i w wielu wypadkach nie tylko nie eliminują rozwiązań, które w trakcie wdrażania reformy się nie sprawdziły i wymagają korekty lub wsparcia ze strony państwa, ale wręcz osłabiają rozwiązania tworzące podstawowe filary zapoczątkowanej w 1998 r. reformy systemu edukacji. Konsekwencją tej diagnozy będzie opracowany w moim biurze, lecz przede wszystkim przez przedstawicieli organizacji obywatelskich i ekspertów, wniosek do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie inicjatywy ustawodawczej zmierzającej docelowo do powołania Rady Edukacji Narodowej, jako niezależnego obywatelskiego organu, określającego m.in. strategię polityki edukacyjnej oraz monitorującego stan i rozwój edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-240.41" who="#AndrzejZoll">Krytyczna ocena dotyczy również poddanego kolejnej reformie systemu ochrony zdrowia. Równy dostęp do gwarantowanej przez państwo opieki medycznej pozostaje w sferze haseł. Nie udało się osiągnąć powszechnej poprawy jakości usług medycznych, zaspokoić oczekiwań na usprawnienie zaopatrzenia w leki, przedmioty ortopedyczne i środki pomocowe, co jest szczególnie ważne dla wymagających rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Zaniepokojenie budzi rosnące zadłużenie publicznych zakładów służby zdrowia, a zwłaszcza szpitali. Już dzisiaj można bardzo krytycznie odnieść się do funkcjonowania utworzonego z dniem 1 kwietnia 2003 r. Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejny raz zwracam uwagę na niewykonanie nakazu adresowanego do ustawodawcy w art. 68 konstytucji. Nie został ustalony zakres świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Wydaje się, że jest to punkt wyjścia przy próbie uzdrawiania służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-240.42" who="#AndrzejZoll">Przede wszystkim w oparciu o wkład organizacji obywatelskich, ale także przy współpracy z przedstawicielami kilku resortów został przygotowany w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich projekt rządowego programu wczesnego diagnozowania i terapii niepełnosprawności. Projekt ten został przedstawiony rządowi i liczę na szybkie wdrożenie programu. Dzięki niemu wiele dzieci może odzyskać pełną sprawność lub ich niesprawność może zostać zminimalizowana.</u>
          <u xml:id="u-240.43" who="#AndrzejZoll">Wiele uwagi poświęcałem tworzeniu korzystnego klimatu społecznego wokół mniejszości narodowych i etnicznych oraz ich praw do zachowania własnej kultury, tradycji i języka ojczystego, a także potrzebie podjęcia systemowych działań na rzecz poprawy dramatycznego położenia Romów.</u>
          <u xml:id="u-240.44" who="#AndrzejZoll">Dla obrońców praw człowieka istotne wyzwanie stanowi przestrzeganie tych praw w sytuacjach ekstremalnych, spowodowanych np. działaniami wojennymi czy też zbliżonymi do wojennych. Wojny i inne konflikty przynoszą z reguły duży napływ uchodźców. 15 czerwca 2003 r. obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Uchodźcy. Dwa dni wcześniej Wysoki Sejm uchwalił dwie nowe ustawy o cudzoziemcach oraz o udzielaniu im ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Będę z uwagą śledził, jak te akty zostaną wkomponowane w polski porządek prawny. Z oczywistych powodów moją troskę budzi kwestia integracji uchodźców w społeczeństwie polskim. Kraje europejskie mające niewątpliwie znacznie bogatsze doświadczenia związane z problematyką uchodźców wypracowały programy integracyjne, w których szczególny nacisk kładziony jest nie tylko na pomoc finansową, pozwalającą na godną egzystencję, ale również, a może przede wszystkim, na szeroko rozumianą integrację. W Polsce system programów integracyjnych jest powoli dopracowywany. W obowiązującym stanie prawnym udzielane przez placówki pomocy społecznej wsparcie adresowane do uchodźców i ich rodzin realizowane jest w ramach indywidualnego programu integracji, uzgodnionego pomiędzy właściwym organem pomocy społecznej a uchodźcą. Wsparcie to udzielane w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy obejmuje świadczenia pieniężne na utrzymanie oraz pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego, opłacane składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz specjalistyczne poradnictwo wspierające proces integracji. Po upływie tego okresu uchodźcy mogą, na zasadach identycznych jak obywatele polscy, korzystać ze wszystkich świadczeń wynikających z ustawy o pomocy społecznej, tzn. zasiłków pieniężnych, poradnictwa, usług, pomocy rzeczowej i pracy socjalnej. W praktyce po 12-miesięcznym okresie realizacji indywidualnego programu integracji, który w istocie sprowadza się do standardowej pomocy społecznej, uchodźcy skazani są nieraz na upokarzające ubieganie się o zasiłek bądź zatrudnienie z reguły daleko odbiegające od posiadanego wykształcenia i umiejętności zawodowych. Postrzegam więc i sygnalizuję odpowiednim władzom potrzebę stworzenia systemu uwzględniającego nie tylko pomoc finansową, umożliwiającą fizyczną egzystencję, ale przede wszystkim szeroko rozumianą integrację uchodźców. Programy pomocowe w ramach takiego systemu powinny być adresowane nie tylko do wyspecjalizowanych służb, ale także do społeczeństwa, a w szczególności do społeczności lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-240.45" who="#AndrzejZoll">Pragnę też podzielić się z Wysoką Izbą swymi doświadczenia dotyczącymi moich działań na rzecz ochrony praw cudzoziemców. Z takich powodów, jak bariera językowa, nieznajomość polskiego prawa, w tym możliwości ubiegania się o pomoc rzecznika praw obywatelskich w ochronie naruszonych praw, liczba skierowanych do mnie bezpośrednio przez cudzoziemców spraw jest stosunkowo niewielka i mieści się już od kilku lat w granicach od 100 do 120 skarg rocznie. Stąd dużą wagę przykładam do aktywnego rozpoznawania w terenie problemów, z jakimi cudzoziemcy borykają się w Polsce. Badania terenowe prowadzone są przede wszystkim w obszarach, w których hipotetycznie niekorzystne zjawiska mogą występować najczęściej. Systematycznie więc ja, moi zastępcy i współpracownicy wizytujemy poszczególne granice, badając standardy obsługi na przejściach granicznych oraz przestrzeganie praw osób je przekraczających. Uwagę koncentrujemy na naszej granicy wschodniej, mamy bowiem rozeznanie, że tam najczęściej dochodzi do nieprawidłowości. W tej mierze aktywnie współpracujemy z ombudsmanami Federacji Rosyjskiej, Ukrainy i Litwy. Przedmiotem cyklicznie prowadzonych badań terenowych jest stan przestrzegania praw cudzoziemców pozostających w procedurze deportacyjnej, w tym zatrzymania oraz umieszczania w ośrodkach strzeżonych dla cudzoziemców, aresztach deportacyjnych, a także warunki w tych miejscach przymusowego pobytu. W szczególności dużą wagę przywiązuję do systematycznego monitorowania na miejscu warunków, jakie stwarzane są cudzoziemcom ubiegającym się w Polsce o status uchodźcy. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wydało także w trzech językach ulotki informujące o działalności rzecznika i możliwości kontraktów z biurem, które są dostępne na przejściach granicznych, w ośrodkach repatriacyjnych i deportacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-240.46" who="#AndrzejZoll">Polityka wobec imigrantów i uchodźców budzi emocje, uprzedzenia oraz dzieli opinię publiczną społeczeństw Europy. Zjawisko migracji postrzegane jest nierzadko w kategoriach zagrożenia; ze szczególną ostrością problem ten uwidocznił się po tragicznych wydarzeniach 11 września 2001 r. Bezpieczeństwo wewnętrzne Unii Europejskiej stało się w ostatnich latach dobrem o szczególnej wartości. Nie należy się dziwić, że w warunkach jednolitego rynku, zniesienia granic wewnętrznych, mieszkańcy poszczególnych państw chcą mieć pewność, że napływ cudzoziemców nie obniży poziomu ich bezpieczeństwa. Zrozumiała jest więc waga, jaką się przywiązuje do ochrony zewnętrznych granic Unii. Nie sposób jednak nie dostrzec niepożądanego zjawiska swoistego mieszania dwóch kwestii - maksymalnej szczelności granicy dla nielegalnej migracji i zorganizowanej przestępczości z wprowadzaniem utrudnień w legalnym przekraczaniu granicy poprzez ustanawianie obostrzeń w systemie wizowym i procedurach kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-240.47" who="#AndrzejZoll">Najtrudniejszym fragmentem polityki migracyjnej państw europejskich staje się dziś polityka wobec uchodźców. Obecna sytuacja różni się znacznie od istniejącej w poprzednich dziesięcioleciach, gdy azyl w państwach Europy Zachodniej otrzymywali uchodźcy z Europy Środkowej i Wschodniej. Ich obecność była wówczas żywym świadectwem podziału kontynentu, a równocześnie dowodem moralnej przewagi zachodnich demokracji nad blokiem sowieckim. Dziś natomiast ubiegający się o azyl zdają się budzić kontrowersje, a solidarność i otwartość na uchodźców ustępuje przed obawą o skutki ich masowego napływu. Problemy te zdają się być szczególnie ważnym polem do działania nie tylko dla mnie, ale także dla innych ombudsmanów europejskich. Dostrzegam potrzebę naszego aktywnego zaangażowania się w rozwiązanie spraw pogodzenia polityki migracyjnej opartej na respektowaniu praw człowieka ze strachem przed migrantami. Ważne, by nie była przekraczana delikatna granica między potrzebami zapewnienia bezpieczeństwa a standardami ochrony praw migrujących cudzoziemców. Czuwać powinniśmy, by zachowane zostały też racjonalne proporcje pomiędzy ochroną interesów własnych państw i społeczeństw a prawnymi i moralnymi zobowiązaniami wobec ludzi poszukujących ochrony przed prześladowaniami, by ochrona uchodźców nie była wypierana w praktyce władzy publicznej przez ochronę przed uchodźcami.</u>
          <u xml:id="u-240.48" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W okresie objętym informacją nasiliły się trudności w racjonalnym wykonywaniu kar i środków karnych w warunkach wysokiego przeludnienia jednostek penitencjarnych. W istotny sposób pogorszyły się warunki zdrowotne, sanitarne i bytowe pozbawionych wolności oraz nastroje osadzonych. Problemy związane z ich rozmieszczeniem w aresztach śledczych i zakładach karnych wpływają negatywnie na dobro postępowań karnych oraz zapobieganie szkodliwym wpływom osób głęboko zdemoralizowanych na innych osadzonych i ich bezpieczeństwo osobiste. Dalece niewystarczająca liczebnie kadra penitencjarna oraz bezczynność więźniów spowodowana niedostatkiem zatrudnienia oraz zajęć kulturalnych, oświatowych i sportowych to przyczyny iluzoryczności pracy resocjalizacyjnej ze skazanymi w ramach poszczególnych systemów oddziaływania. Do blisko 31 tys. wzrosła na koniec 2002 r. liczba odroczeń wykonania kar pozbawienia wolności. Rozwiązywaniu tego problemu powinno służyć tworzenie w ustawodawstwie i praktyce jego stosowania szerokich możliwości dla orzekania oraz właściwego wykorzystywania kar i środków karnych o charakterze probacyjnym. Konieczne jest też radykalne zwiększenie etatów w służbie penitencjarnej.</u>
          <u xml:id="u-240.49" who="#AndrzejZoll">W obszarze problematyki wojska, tzw. służb mundurowych, realia służby stanowią ciągle zagrożenie łamania wolności i praw obywatelskich. Natomiast stosunkowo trudna i nie zawsze skuteczna jest obrona przed tymi zagrożeniami. Akceptacja tzw. fali przez większość żołnierzy pełniących służbę z poboru oraz odnotowywane w jednostkach wojskowych fakty nadużywania alkoholu i coraz większa dostępność środków odurzających znajdują potwierdzenie nie tylko w moich obserwacjach, ale także w bulwersujących opinię społeczną artykułach w prasie i informacjach mediów elektronicznych. Wskazuje się nawet na udział niektórych przedstawicieli kadry zawodowej w rozprowadzaniu narkotyków. Sygnały te nie są błahe i wymagają natychmiastowego, zdecydowanego i skoordynowanego przeciwdziałania ze strony wszystkich służb odpowiedzialnych za utrzymanie odpowiedniego poziomu dyscypliny i karności w siłach zbrojnych, w tym przede wszystkim przez dowódców, żandarmerię i prokuraturę wojskową oraz pion wychowawczy, a także aktywnego wsparcia przez Wojskowe Służby Informacyjne. Ten ważny problem m.in. podniosłem w rozmowie z panem Jerzym Szmajdzińskim, ministrem obrony narodowej, przeprowadzonej w pierwszych dniach lipca br.</u>
          <u xml:id="u-240.50" who="#AndrzejZoll">W tym miejscu pragnę nawiązać do mojej współpracy z mediami. Oceniam ją jako bardzo owocną i korzystną dla obu stron. Jednym z najważniejszych elementów demokratycznego państwa prawnego jest wolność słowa i pluralizm mediów. Mój obowiązek i prawo do informowania opinii publicznej o swojej działalności zapisany jest w konstytucji i ustawie o rzeczniku praw obywatelskich. Realizowane były one przy założeniach, że jawność pracy rzecznika jest zasadą jego funkcjonowania w państwie demokratycznym, że stanowi ona istotny czynnik wspomagający skuteczność działań oraz ważny element w procesie edukacji prawnej społeczeństwa. Chcę podziękować całemu środowisku medialnemu za systematyczne informowanie o mojej działalności i swoiste wskazywanie obszarów z życia społecznego, w których moje działania byłyby oczekiwane. Działalność dziennikarzy wskazujących na łamanie praw obywatelskich przez władzę publiczną jest bardzo częstym powodem wszczęcia przeze mnie postępowania doprowadzającego do skutecznych interwencji w obronie pokrzywdzonego obywatela. Nie mogę jednak pominąć braku współpracy z telewizją publiczną, a w szczególności bezskuteczności moich wysiłków zmierzających do skłonienia telewizji publicznej do szerszej prezentacji osiągnięć organizacji obywatelskich, problemów budowy społeczeństwa obywatelskiego, wypełnienia przez telewizję misji podnoszenia poziomu edukacji obywatelskiej społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-240.51" who="#AndrzejZoll">W kontekście współpracy z mediami nie mogę pominąć pytań związanych z regulacją prawną odnoszącą się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wystąpiłem z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z konstytucją uprawnień Rady, m.in. do określenia wysokości opłat abonamentowych. Zwraca uwagę, że dzisiaj jeszcze obowiązująca ustawa, ale także projekt, nad którym proces legislacyjny został ostatnio przerwany, nie odpowiadają normom konstytucyjnym. Zgodnie z konstytucją Krajowa Rada jest organem kontroli państwowej i ochrony prawa. Zgodnie z art. 213 ust. 1 ma stać na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Ma to być więc organ czuwający przede wszystkim, aby władza publiczna nie ograniczała wolności słowa i pluralizmu mediów.</u>
          <u xml:id="u-240.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.53" who="#AndrzejZoll"> Ustawa powinna wyposażyć Radę w instrumenty umożliwiające wykonanie tak określonych kompetencji. Obowiązująca ustawa wyposaża Radę - wbrew konstytucji - w atrybuty władzy administracyjnej. Zwracałem się już w tej sprawie do marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-240.54" who="#AndrzejZoll">Przedmiotem działań rzecznika jest ochrona wolności i praw człowieka i obywatela wynikających z konstytucji oraz przepisów innych aktów normatywnych. Problem stanowi potrzeba wyważenia zarówno w sprawach generalnych, jak i indywidualnych zróżnicowanych interesów poszczególnych osób, grup zawodowych, a nawet całych społeczności oczekujących mojej interwencji, naturalnie na swoją, niejednokrotnie bardzo subiektywnie pojmowaną, korzyść. Rzecznik praw obywatelskich zderza się nie tylko z niedoskonałym prawem, ale także często z diametralnie różnym jego pojmowaniem, emocjonalnym podejściem do konkretnych rozwiązań, przybierającym w skrajnych przypadkach wręcz formę nacisku na podjęcie działań w kierunku konkretnych, pozytywnych - w rozumieniu wnioskujących - decyzji. W każdym społeczeństwie występuje zjawisko konfliktu interesów, można nawet przyjąć, że jest ono w pewnym sensie naturalne, istnieje od zarania ludzkości. Należy postawić pytanie, czy Polska jest krajem szczególnie konfliktogennym, o wysokim stopniu zagrożenia sprzecznością interesów w niewątpliwie wrażliwym okresie trwającej transformacji ustrojowej.</u>
          <u xml:id="u-240.55" who="#AndrzejZoll">Truizmem wydaje się stwierdzenie, że okres przemian ustrojowych spowodował silne rozwarstwienie sytuacji majątkowej społeczeństwa. Nie ulega wątpliwości, że okres zmian systemowych przyniósł dla niektórych grup społeczeństwa polskiego wzrost dochodów i ogólnie bogactwa, a w wypadku innych spowodował ich pauperyzację i kłopoty ze znalezieniem miejsca w nowej rzeczywistości, które dawałoby możliwość utrzymania dotychczasowego, często niskiego, poziomu życia. Gdyby więc przyjąć za obszar rozważań sferę stosunków ekonomicznych, to potencjalna możliwość uwikłania rzecznika praw obywatelskich w sytuacje konfliktowe byłaby znacząca. Przy tym istotne jest zastrzeżenie, że w odbiorze społecznym rzecznik jest postrzegany przede wszystkim jako organ zobligowany do występowania w interesie osób ubogich. Odczucie to musi być uznane za jednostronne, przede wszystkim ze względu na dyspozycję art. 208 ust. 1 konstytucji, powierzającą rzecznikowi stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji oraz innych aktach normatywnych. Tak więc wzorzec konstytucyjny będzie miał znaczenie rozstrzygające dla pozycji rzecznika, jaką będzie mógł on zająć, jeśli znajdzie się w sytuacji określonej jako konflikt interesów. Najbardziej spektakularny wymiar mają konflikty w sprawach mieszkaniowych, stanowiących liczną grupę, jeśli chodzi o skargi kierowane do urzędu rzecznika. Chodzi tu przede wszystkim o zachowanie przez ustawodawcę równowagi pomiędzy ochroną praw lokatorów oraz ochroną praw właścicieli. Występuje bowiem klasyczna sprzeczność interesów - z jednej strony właścicieli domów, którzy często po wieloletnich staraniach odzyskali należną im własność, a z drugiej strony lokatorów zagrożonych postępowaniem eksmisyjnym. Problem ten podnosiłem już w poprzednich informacjach z działalności rzecznika praw obywatelskich. Nadal staję przed dylematem, w czyim interesie mam interweniować, gdy nadejdzie skarga w sprawie zgodnej z prawem eksmisji - czy mam interweniować w interesie właściciela, czy lokatora. Konsekwentnie prezentuję pogląd, że przede wszystkim powinien zostać rozwiązany problem. Nie chodzi o to, żeby los konkretnego człowieka zostawić na boku, ten los jest tu najważniejszy i stanowi punkt wyjścia. Rzecznik musi jednak także myśleć generalnie, jak zapewnić respektowanie praw właścicieli i ochronę lokatorów. Musi po prostu bić się o budowę mieszkań socjalnych. Brak jest spójnej polityki mieszkaniowej. Konieczne jest opracowanie programu rozwiązania problemu mieszkalnictwa.</u>
          <u xml:id="u-240.56" who="#AndrzejZoll">Tematyczne powiązania ze sferą spraw mieszkaniowych wykazuje niewątpliwie problematyka Prawa budowlanego. Jednym z najbardziej znanych i zarazem konfliktogennych przepisów z tej dziedziny był art. 48 Prawa budowlanego, który został poddany kontroli konstytucyjnej w marcu 2002 r. Norma ta dotyczyła tzw. samowoli budowlanej, której konsekwencją był nakaz bezwzględnej rozbiórki wzniesionego niezgodnie z prawem obiektu, np. zamieszkałe osiedle mieszkaniowe we Wrocławiu, Hotel Gołębiewski w Białymstoku. Przepis ten miał kontrowersyjny charakter i był od lat kwestionowany. Zdarzało się bowiem, że był interpretowany rozszerzająco i zawierał sankcje często nieadekwatne do winy tych, którzy w zróżnicowanym zakresie naruszyli porządek prawny. Trybunał Konstytucyjny uznał, iż zaskarżony przepis, mimo swojego skrajnego rygoryzmu, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Nowelizacja Prawa budowlanego, która weszła w życie 11 lipca tego roku, powinna pozwolić na bardziej elastyczne stosowanie prawa w przypadkach samowoli budowlanej. Z uwagą będę obserwował stosowanie w praktyce zmienionego art. 48 przywołanej ustawy, zwłaszcza że na rozstrzygnięcie nadal czeka skarga na nakaz rozbiórki wału przeciwpowodziowego wzniesionego przez samych mieszkańców na terenie woj. podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-240.57" who="#AndrzejZoll">Również oparte na kolizji interesów są listy obywateli zwracających się o pomoc w sprawach ochrony środowiska. Największa ilość spraw z tego zakresu dotyczy ochrony przed imisjami, uciążliwej, zanieczyszczającej powietrze działalności zakładów i urządzeń przemysłowych oraz hałasu budowlanego, lotniczego, płynącego z restauracji, wstrząsów i wibracji, pyłów, zapachowych zanieczyszczeń powietrza, ścieków, ochrony wód powierzchniowych itd. Wpływają także skargi dotyczące ograniczenia stosowania materiałów szkodliwych, niebezpiecznych dla zdrowia i ochrony przed nimi, np. azbest, zagrożeń wynikających z rozwijającej się komunikacji, zwłaszcza budowy autostrad i niechroniącego przed hałasem przebiegu tras. Jednocześnie występują listy w sprawie ochrony przyrody, w tym rodzimej fauny, szkód leśnych, funkcjonowania parków narodowych, ochrony walorów krajobrazu, gospodarki odpadami, konserwacji terenów zielonych w miastach itp. Znaczną ilość stanowią indywidualne lub grupowe protesty społeczne, najczęściej skierowane przeciwko planom lokalizacyjnym inwestycji mogących spowodować uciążliwości na danym terenie oraz pogorszyć stan środowiska naturalnego i bezpieczeństwa obywateli. Najczęściej są to obiekty służące ogółowi obywateli, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki, komunikacji, łączności. W takich przypadkach tłem sprzeczności jest klasyczny konflikt interesów zaistniały pomiędzy mieszkańcami danego terenu a większą grupą społeczną lub ogółem społeczeństwa. Przykłady te można by mnożyć, odnosząc je również do sfery ochrony zdrowia, praw konsumentów czy zabezpieczenia socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-240.58" who="#AndrzejZoll">W związku z sytuacjami konfliktowymi, którymi muszę się zajmować, przyjąłem następujące zasady postępowania.</u>
          <u xml:id="u-240.59" who="#AndrzejZoll">Po pierwsze, zgodnie z konstytucją oraz ustawą o rzeczniku praw obywatelskich jestem strażnikiem wolności i praw każdego, a nie określonych grup obywateli i innych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-240.60" who="#AndrzejZoll">Po drugie, podejmując sprawę, jestem zobowiązany zachować obiektywizm i pryncypialność, nie ulegać presji ani organów władzy publicznej, ani grup interesów, a w szczególności nie mogę i nie chcę poszukiwać poklasku i popularności.</u>
          <u xml:id="u-240.61" who="#AndrzejZoll">Po trzecie, proponując rozwiązanie konfliktów, muszę mieć na uwadze zachodzące w życiu społecznym tzw. sprzężenia zwrotne wymagające poszukiwań prowadzących do wnioskowania rozwiązań komplementarnych i kompleksowych.</u>
          <u xml:id="u-240.62" who="#AndrzejZoll">Po czwarte, rozwiązywaniu problemów służy mi korzystanie z ustawowego prawa inspirowania wydania, zmiany albo uchylenia przepisów prawnych. Działalność ta jest użyteczna zwłaszcza wówczas, gdy zaskarżenie norm prawnych nie dawałoby szans uwzględnienia takiego wniosku przez Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy lub Naczelny Sąd Administracyjny, natomiast na drodze legislacyjnej można uzyskać zmianę stanu prawnego w kierunku proobywatelskim.</u>
          <u xml:id="u-240.63" who="#AndrzejZoll">Po piąte, w ostatnich latach podejmuję, gdy wymagają tego charakter i okoliczności sprawy, działania mediacyjne, chociaż ustawa o rzeczniku praw obywatelskich tego sposobu reagowania formalnie nie przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-240.64" who="#AndrzejZoll">Szczególnie istotnym kierunkiem mego działania jest współpraca z organizacjami społecznymi. Trudno przecenić wagę tego obszaru aktywności obywatelskiej. Dlatego uruchomiłem szereg programów, które służą rozwiązywaniu problemów, a nie załatwianiu poszczególnych spraw. Wymieniam je w przedkładanych Wysokiej Izbie informacjach, poczynając od 2000 r., kiedy sprawa współdziałania znalazła bezpośrednie odzwierciedlenie w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich. I tak na przykład dotyczy to programu wychodzenia z bezradności społecznej, splecionego z odrębnym programem edukacji dla rozwoju. Elementy tych programów niejako spina cykliczny konkurs „Pro Publico Bono”, premiujący najlepsze inicjatywy obywatelskie. Od siedmiu lat funkcjonują w Polsce biura porad obywatelskich, dziś jest ich 33, a powinny działać w każdej z gmin. Patronuję też uniwersyteckim poradniom prawnym, w których studenci pod opieką pracowników naukowych udzielają darmowych porad, pomagając osobom ubogim, których nie stać na adwokata. Pomysł ten przywędrował do nas ze Stanów Zjednoczonych Ameryki. Kliniki prawa, jak się je powszechnie nazywa, nie narzekają na brak klientów. Niedawno podpisałem umowy o współpracy z dwoma klinikami działającymi na uniwersytetach w Łodzi i Katowicach. Wcześniej zawarłem takie porozumienia z sześcioma innymi poradniami. Kliniki prawa, które mają ze mną umowy, przekazują mi kwartalne raporty ze wskazaniem spraw, w których naruszono prawo i potrzebna jest interwencja rzecznika. Tym samym kliniki stały się jakby wydłużonym ramieniem mego działania w terenie.</u>
          <u xml:id="u-240.65" who="#AndrzejZoll">Szczególny charakter ma pilotowanie wdrażania rozwiązań ustawy o dostępie do informacji publicznej, która także wykształca się w oddzielny, proobywatelski program. Na podkreślenie zasługuje coraz częstsze orzecznictwo sądowe w zakresie ochrony prawa do informacji publicznej. Przyłączam się do tych postępowań, uznając, że ochrona tego prawa obywatelskiego ma fundamentalne znaczenie także dla lepszego funkcjonowania administracji. Dostęp do informacji publicznej jest, moim zdaniem, bardzo skutecznym środkiem walki z korupcją i różnego rodzaju patologiami gnębiącymi nasze państwo, nadużyciami władzy, trwonieniem publicznego grosza.</u>
          <u xml:id="u-240.66" who="#AndrzejZoll">Wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r. ustawy o dostępie do informacji publicznej nie spowodowało jednak głębszych zmian w świadomości prawnej przedstawicieli władzy publicznej i to wszystkich szczebli z niektórymi ministrami włącznie, o czym piszę szczegółowo w informacji, a także w świadomości obywateli, którzy nadal nie potrafią korzystać z tego prawa. Dla ilustracji problemu pragnę wspomnieć o sprawie, w której prowadziłem intensywną korespondencję z urzędami, do szczebla premiera włącznie, w sprawie uznania Polskich Norm za dokumenty podlegające udostępnieniu na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Obywatelka, której odmówiono tego dostępu, zwróciła się ze skargą do NSA. Przyłączyłem się do tego postępowania. W wyroku z 2 lipca tego roku Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podzielił prezentowane przeze mnie stanowisko, że Polskie Normy są informacją publiczną podlegającą udostępnieniu w trybie powołanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-240.67" who="#AndrzejZoll">Przechodząc do kontaktów międzynarodowych, wymaga odnotowania dalsza realizacja porozumienia zawartego w dniu 7 listopada 1997 r. pomiędzy rzecznikiem praw obywatelskich a Regionalnym Biurem na Europę i kraje Wspólnoty Niepodległych Państw - programem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Pomoc ta wyraża się m.in. w analizowaniu projektów ustaw ombudsmańskich, szkoleniu personelu tych urzędów, w Polsce i na miejscu, pomocy w organizacji i zarządzaniu biurami ombudsmana, prowadzeniu spotkań i wymianie doświadczeń. Zawarte zostały, i są realizowane, umowy dwustronne o współpracy, m.in. z ombudsmanami Litwy, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Uzbekistanu. Wspieramy też działania ombudsmana powołanego dla Kosowa przez Organizację Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-240.68" who="#AndrzejZoll">W 2002 r. miała miejsce w Krakowie konferencja członków Europejskiego Instytutu Ombudsmana, którego mam zaszczyt być wiceprezydentem. Podczas tej konferencji przedstawiłem propozycję utworzenia w Oświęcimiu Centrum Praw Człowieka jako instytucji o charakterze międzynarodowym. Wyszedłem też z inicjatywą opracowania Europejskiej Karty Ombudsmana. Chodzi o minimum warunków, które musi spełniać określona instytucja, aby być uznana za urząd ombudsmana. Ma to być również rodzaj wzorca służącego jako model państwom dopiero tworzącym tego typu instytucje demokratyczne. Dokument ten przedstawiłem w tym roku w Paryżu na posiedzeniu zwołanym przez komisarza praw człowieka Rady Europy. Prace nad nim trwają w Europejskim Instytucie Ombudsmana. Interesującym przedsięwzięciem było przeprowadzone 7–8 kwietnia 2003 r. w Atenach seminarium narodowych ombudsmanów z państw należących do Unii Europejskiej, w którym uczestniczyłem jako jedyny ombudsman spoza Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-240.69" who="#AndrzejZoll">Z kolei ja zorganizowałem w dniach 29 i 30 maja 2003 r. w Warszawie konferencję pod hasłem „Ombudsman a prawo Unii Europejskiej” dla ombudsmanów z 10 państw kandydujących do Wspólnoty. Uczestniczyli w niej także: profesor Nikiforos Diamandouros, ombudsman europejski, oraz przedstawiciele Azerbejdżanu, Turcji i Holandii, która będzie w roku 2005 gospodarzem konferencji rzeczników państw unijnych. Wierzę, że będziemy wtedy już wśród ich grona, a wejście Polski do Unii Europejskiej postawi przed polskim rzecznikiem nowe zadania, przede wszystkim w zakresie przestrzegania przez władze publiczne prawa unijnego odnoszącego się do wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-240.70" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kończąc składanie dorocznej informacji, pragnę wyrazić paniom i panom posłom, panu marszałkowi podziękowanie za współpracę i wsparcie w wypełnianiu przeze mnie nałożonych konstytucją i ustawą obowiązków. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-240.71" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu profesorowi za, myślę, ważne wystąpienie, w którym zwłaszcza uwagi dotyczące tworzenia prawa, stanu prawa powinny być przedmiotem głębokiej refleksji w naszej Izbie, jak również kwestie dotyczące sytuacji, w których złe prawo powoduje krzywdy ludzi. Dziękuję bardzo, panu rzecznikowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Bożenę Kizińską w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#BożenaKizińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 8 lipca br. rozpatrzyła informację rzecznika praw obywatelskich o jego działalności w 2002 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#BożenaKizińska">Liczba spraw, które w tym okresie wpłynęły, wyniosła 52 tys., tj. o ok. 6% mniej niż w roku 2001. W biurze rzecznika przyjętych zostało 3611 interesantów, zarejestrowano również ponad 13,5 tys. rozmów telefonicznych, udzielając różnego rodzaju informacji, porad i wyjaśnień. Najwięcej wniosków dotyczyło wymiaru sprawiedliwości, zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej, podatków, ubezpieczeń, ochrony praw konsumenta i problemów mieszkaniowych. W 2002 r. rzecznik praw obywatelskich skierował 342 wystąpienia problemowe, w tym 117 o podjęcie inicjatywy prawodawczej, 21 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności przepisów z aktem wyższego rzędu, jedno pytanie prawne do Sądu Najwyższego, 3 skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, 8 zawiadomień do Trybunału Konstytucyjnego o przystąpieniu do postępowania ze skargi konstytucyjnej, 42 rewizje nadzwyczajne od orzeczeń NSA oraz 71 kasacji.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#BożenaKizińska">Jeśli chodzi o podejmowanie spraw indywidualnych, to w okresie objętym informacją rozpatrzono ponad 37 800 nowych spraw indywidualnych, a w ponad 15 tys. zakończono postępowanie. W ubiegłym roku upłynęło 15 lat od momentu powołania instytucji rzecznika praw obywatelskich w Polsce. Przez ten czas, czyli od 1988 r., wpłynęło ogółem 643 900 spraw.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#BożenaKizińska">Przedstawiona Wysokiej Izbie informacja stanowi dokument usystematyzowany pod względem przedmiotowym, więc przechodząc do omówienia poszczególnych kwestii, należy zwrócić uwagę na następujące, sygnalizowane przez rzecznika problemy.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#BożenaKizińska">Obecny rzecznik, tak jak jego poprzednicy, zmuszony był do wielokrotnego sygnalizowania nieprawidłowości w procesie tworzenia prawa. Dochodziło bowiem do konstruowania przepisów zgoła niepotrzebnych, merytorycznie błędnych i niespójnych prawnie. Jak podkreśla rzecznik, pomimo że procedury tworzenia prawa nie odbiegają od standardów europejskich, ich realizacja pozostawia wiele do życzenia. Nadmiar nowelizacji powoduje rozchwianie systemowe rozwiązań prawnych, wyzwala inflację przepisów tworzonych przez wiele ośrodków decyzyjnych przy jednoczesnym pomieszaniu ról uczestników procesu legislacyjnego i odstąpieniu od elementów planowego postępowania prawotwórczego.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#BożenaKizińska">Według rzecznika preferowane są rozwiązania doraźne, pomija się zaś sprawdzone w praktyce i zakorzenione w istniejącym systemie uregulowania prawne. Upowszechnia się przekonanie, że wystarczy zmienić przepis, a nieprawidłowości same zostaną usunięte. W wielu zaś przypadkach to nie brak właściwych przepisów jest przyczyną nie najlepszego funkcjonowania państwa, lecz brak sprawnej egzekucji prawa i sprawnego wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#BożenaKizińska">Racjonalnego prawodawcę powinna cechować powściągliwość w podejmowaniu inicjatyw legislacyjnych, a każda z nich powinna wymagać rozważań co do możliwości stosowania dotychczasowych instytucji i środków prawnych oraz potrzeby zharmonizowania zamierzenia prawotwórczego z istniejącymi rozwiązaniami systemowymi.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#BożenaKizińska">Rzecznik zwraca uwagę na treści uzasadnień projektowanych ustaw. W wielu przypadkach uzasadnienie projektowanego przepisu ograniczone jest do stwierdzenia, jaką zmianę nowy przepis ma wprowadzić. Wynika to już z treści projektowanej ustawy i nie wymaga powtórzenia w uzasadnieniu, gdzie w zamian powinny być opisane przesłanki, którymi kierował się projektodawca, przedkładając propozycję nowych rozwiązań, oraz merytoryczna ocena skutków wprowadzenia proponowanej regulacji. Konsekwentnie powinna być także przestrzegana zasada konfrontowania projektu na każdym etapie jego opracowywania z unormowaniami konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#BożenaKizińska">Istotne znaczenie, jak podkreśla rzecznik, ma dobór właściwego organu do wydania aktu normatywnego, a także wskazanie w jego treści organów właściwych do jego wykonania. Ponadto powinny być precyzyjnie stosowane rozróżnienia między aktami powszechnie i wewnętrznie obowiązującymi. Niedopuszczalne jest wydawanie aktów wykonawczych przez organy do tego nieupoważnione bądź ukrywanie charakteru prawnego aktów powszechnie obowiązujących pod formą obwieszczeń, komunikatów i zarządzeń. Zdaniem rzecznika należy doprowadzić do jednoczesnego opracowywania aktów wykonawczych już na etapie przygotowywania konkretnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#BożenaKizińska">Rzecznik wskazuje także na potrzebę poprawy redagowania przepisów przejściowych i końcowych, w tym skrupulatne, poprzez klauzule derogacyjne, porządkowanie stanu prawnego w danej dziedzinie. Konieczne jest stosowanie mało uciążliwych i klarownych rozwiązań przejściowych oraz nadzwyczaj staranne, poprzedzone dogłębną analizą kwalifikowanie przepisów do uchylenia.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#BożenaKizińska">Konieczne jest także wzmożenie prac nad ogłaszaniem tekstów jednolitych aktów prawnych, zwłaszcza o dużej nośności społecznej, i tych najczęściej stosowanych w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#BożenaKizińska">W omawianej informacji dostrzega się także potrzebę stworzenia Państwowej Rady Legislacyjnej jako wiodącego organu eksperckiego, który będzie działał na rzecz poprawy stanu prawotwórstwa. Można by powierzyć jej opracowanie i wdrożenie systemu tworzenia prawa, badania jego jakości i skuteczności, a także opracowanie projektu generalnego uporządkowania systemu prawa.</u>
          <u xml:id="u-242.12" who="#BożenaKizińska">W zakresie prawa do sądu rzecznik sygnalizuje, że - mimo zagwarantowania tego prawa w konstytucji i w zwykłym ustawodawstwie na poziomie standardów międzynarodowych - jego realizacja ma w pewnych przypadkach charakter pozorny. Korzystanie z tego prawa jest znacznie utrudnione, a nawet staje się fikcją, przede wszystkim ze względu na przewlekłość postępowania sądowego, nieskuteczność postępowania egzekucyjnego oraz brak kompleksowej pomocy prawnej dla najuboższych.</u>
          <u xml:id="u-242.13" who="#BożenaKizińska">Podobnie jak w latach ubiegłych, przedmiotem działań rzecznika była przewlekłość postępowań karnych, powodująca niejednokrotnie naruszenie prawa gwarantującego rozpatrzenie sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Dotyczy to zarówno przewlekłości w postępowaniu przygotowawczym, jak również przed sądem. W informacji podkreślono, iż w 2002 r. nie doszło do zmniejszenia skali tego problemu, w związku z czym rzecznik sygnalizuje potrzebę wprowadzenia do polskiego systemu środka prawnego w postaci skargi na przewlekłe postępowanie przed sądem. Odrębnymi zagadnieniami podjętymi przez rzecznika w omawianym zakresie były: przewlekłość postępowań w kontekście ustania karalności przestępstwa, uregulowania dotyczące kwestii doręczania pism sądowych oraz problem gubienia akt sądowych.</u>
          <u xml:id="u-242.14" who="#BożenaKizińska">W odniesieniu do przysługującego rzecznikowi prawa występowania z kasacją w sprawach karnych i cywilnych w informacji zwrócono uwagę, iż w wyniku postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym odebrana została mu kompetencja w postaci kasacji od wyroku cywilnego, jako kasacji wnoszonej w obronie konstytucji w terminie 6-miesięcznym, czyli dłuższym niż to przysługuje stronie. W związku z tym rzecznik, jak już o tym mówił przed chwilą, wskazał na potrzebę ustawowego wykreowania dodatkowego środka nadzwyczajnego pozostającego do dyspozycji rzecznika praw obywatelskich, służącego obronie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-242.15" who="#BożenaKizińska">W zakresie prawa do informacji rzecznik wskazuje, że ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, służąc zapewnieniu jawności i przejrzystości decyzji podejmowanych w życiu publicznym, ma ułatwić kontrolę i zapobieganie nadużyciom władzy, w tym zwłaszcza korupcji i innym nadużyciom w pracy administracji. Pomimo iż stanowi ona konkretyzację zapisanego w konstytucji obywatelskiego prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, to w dalszym ciągu występuje wiele problemów z realizacją tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-242.16" who="#BożenaKizińska">Rzecznik w przedkładanej informacji porusza także problem jakości opieki konsularnej obywateli polskich podczas pobytu za granicą oraz problematykę praktyk dyskryminacyjnych służb imigracyjnych Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Włoch i Austrii. Przedmiotem licznych, kierowanych listownie skarg do rzecznika była nie tyle sama decyzja dotycząca odmowy wjazdu na terytorium danego państwa, co sposób, w jaki władze imigracyjne dokonują odmowy wjazdu.</u>
          <u xml:id="u-242.17" who="#BożenaKizińska">W okresie objętym informacją rzecznik nadal prowadził sprawę dostępu do zawodów prawniczych. Problem wprowadzenia przez samorządy zawodowe adwokatów, radców prawnych i notariuszy limitów miejsc na aplikację, prowadzoną przez te samorządy, rzecznik praw obywatelskich przedstawił ministrowi sprawiedliwości, do którego zwrócił się o rozważenie możliwości podjęcia działań zmierzających do uchylenia w tym zakresie sprzecznych z prawem uchwał.</u>
          <u xml:id="u-242.18" who="#BożenaKizińska">W dniu wczorajszym po przegłosowaniu wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej skierowany został projekt ustawy dotyczący problematyki dostępu do aplikacji. Wyrażam przekonanie, iż pomimo wielu mankamentów i niedociągnięć projektu, w specjalnie powołanej podkomisji uda nam się wypracować rozwiązania słuszne, które spełnią oczekiwania społeczne, a zarazem będą respektowały zawartą w konstytucji autonomię samorządów.</u>
          <u xml:id="u-242.19" who="#BożenaKizińska">W swej informacji rzecznik sygnalizuje problemy występujące w ochronie zdrowia i praw pacjenta. W gestii ustawodawcy jest określenie zakresu i warunków udzielania świadczeń wynikających z konstytucyjnego obowiązku zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Obywatele napotykają liczne trudności i ograniczenia w zakresie realizacji powyższego prawa. W związku z tym rzecznik postuluje rozwiązanie problemów podnoszonych przez obywateli poprzez uproszczenie zasad dostępu do leków, uregulowanie zakresu opieki profilaktycznej nad uczniami, sprawy zwrotu kosztów przejazdu do odległego zakładu opieki zdrowotnej lub lekarza, problemu pobytu w szpitalu z hospitalizowanym noworodkiem lub niemowlęciem matki dziecka. Ponowił również prośbę o rozpatrzenie kwestii budzących zastrzeżenia, a dotyczących: potwierdzenia skierowań na leczenie sanatoryjne i dostępu do tej formy leczenia, dostępu do środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych oraz do świadczeń udzielanych mieszkańcom domów pomocy społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-242.20" who="#BożenaKizińska">Utrudniony także jest według rzecznika praw obywatelskich dostęp ubezpieczonych do rehabilitacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej, głównie neurologicznej i kardiologicznej. Pojawił się także problem dostępu ubezpieczonych do rzadkich świadczeń zdrowotnych udzielanych jedynie poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Jest to związane z tym, że lekarze wyspecjalizowani w leczeniu rzadkich schorzeń z uwagi na oferowane przez dawne kasy chorych warunki kontraktów rezygnują z pracy u świadczeniodawców powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego na rzecz działalności prywatnej.</u>
          <u xml:id="u-242.21" who="#BożenaKizińska">Rzecznik sygnalizuje także nieprawidłowości w postępowaniu okręgowych izb lekarskich w zakresie wydawania zezwoleń i dokonywania wpisów do rejestru indywidualnych specjalistycznych lub grupowych praktyk lekarskich oraz wydawanie lekarzowi lub grupowej praktyce lekarskiej dokumentów stwierdzających wpis, w sytuacji gdy wnioskodawca jest członkiem innej okręgowej izby lekarskiej niż ta wydająca wpis.</u>
          <u xml:id="u-242.22" who="#BożenaKizińska">W zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego zdecydowana większość spraw kierowanych do rzecznika praw obywatelskich dotyczyła skarg na warunki nabycia prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Stanowiły one blisko 60% ogółu skarg, podczas gdy w 2001 r. ich udział nie przekraczał 40%. Najwięcej skarg pochodziło od osób, którym nie przyznano prawa lub odmówiono dalszej wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy.</u>
          <u xml:id="u-242.23" who="#BożenaKizińska">Rzecznik wystąpił także do sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, która dotyczyłaby w szczególności następujących spraw:</u>
          <u xml:id="u-242.24" who="#BożenaKizińska">- przywrócenia zasad dwuinstancyjnego trybu orzekania o niezdolności do pracy w toku postępowania przed organem rentowym;</u>
          <u xml:id="u-242.25" who="#BożenaKizińska">- zmiany warunków nabycia prawa do renty w odniesieniu do osób legitymujących się długim stażem ubezpieczenia i rezygnacją z warunku, aby niezdolność do pracy powstała w trakcie ubezpieczenia lub przed upływem 18 miesięcy od jego ustania;</u>
          <u xml:id="u-242.26" who="#BożenaKizińska">- zachowania prawa do renty przez osoby w wieku ponad 50 lat, które zostały uznane za zdolne do pracy po okresie 10 lat nieprzerwanego pobierania tego świadczenia;</u>
          <u xml:id="u-242.27" who="#BożenaKizińska">- stworzenia możliwości nabycia prawa do renty osobom niepełnosprawnym, które z tytułu podjęcia działalności zarobkowej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.</u>
          <u xml:id="u-242.28" who="#BożenaKizińska">Na skutek wniosku rzecznika praw obywatelskich minister pracy i polityki społecznej zapowiedział podjęcie prac nad zmianą przepisów określających zasady ustalania kapitału początkowego dla potrzeb wyliczenia świadczeń emerytalno-rentowych. W ramach tej zmiany usunięte zostaną unormowania dyskryminujące w zasadach ustalania kapitału początkowego osoby, które ukończyły 30 rok życia, lecz nie pozostawały w ubezpieczeniu przez okres 10 lat wyłącznie z powodu odbywania nauki w szkole wyższej.</u>
          <u xml:id="u-242.29" who="#BożenaKizińska">W zakresie prawa do pracy rzecznik wyraża negatywną ocenę dla braku stabilności prawa wywoływanego częstymi zmianami przepisów regulujących uprawnienia obywateli. Podniósł, iż zmiany ustawy polegające najczęściej na zaostrzeniu kryteriów uzyskiwania świadczeń w niej przewidzianych wprowadzane są zazwyczaj bez wymaganej vacatio legis, co uniemożliwia społeczeństwu zaznajomienie się z treścią wprowadzanych zmian przed ich obowiązywaniem i często stawało się dla bezrobotnych źródłem podejmowania decyzji wywołujących negatywne skutki dla nich samych i ich rodzin. Rzecznik podkreślił, iż wprowadzenie wszelkich zmian w przepisach normujących uprawnienia obywateli, zwłaszcza znajdujących się w tak trudnej sytuacji życiowej, jak osoby bezrobotne, wymaga głębokiej analizy rzeczywistych skutków unormowań i w każdym przypadku stosowania odpowiednio długiej vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-242.30" who="#BożenaKizińska">Rzecznik kontynuował sprawę przestrzegania prawa pracy przez markety. Z posiadanych przez niego informacji wynika, iż w porównaniu z rokiem 2000 nastąpiła poprawa stanu przestrzegania prawa, m.in. w zakresie wypłat wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, zatrudniania pracowników w warunkach przekroczenia dobowego limitu godzin nadliczbowych, ale równocześnie nastąpiło pogorszenie m.in. w zakresie udzielania zaległych urlopów wypoczynkowych czy wypłacania ekwiwalentu za urlop.</u>
          <u xml:id="u-242.31" who="#BożenaKizińska">W dalszym ciągu napływają do rzecznika skargi obywateli mających trudności w dostępie do dokumentacji osobowej i płacowej zlikwidowanych zakładów pracy. Z tego powodu byli pracownicy nie mogą udokumentować okresu zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia do celów emerytalno-rentowych. Jest to zdaniem rzecznika spowodowane brakiem powszechnie obowiązujących przepisów regulujących sposób postępowania z dokumentacją niearchiwalną w razie likwidacji pozapaństwowej jednostki organizacyjnej lub pracodawcy będącego osobą fizyczną.</u>
          <u xml:id="u-242.32" who="#BożenaKizińska">W zakresie ochrony praw dzieci i rodziny, w tym realizacji prawa dziecka do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją, z inicjatywy rzecznika w szerokim zakresie podjęty został problem wykorzystywania dzieci do żebractwa i opieki nad bezdomnymi rodzinami. W kooperacji z Komendą Główną Policji przystąpiono do opracowania i realizacji programów profilaktycznych. Rzecznik w swej informacji wskazał również na istniejące w prawie polskim przeszkody dla realizacji normy konstytucyjnej gwarantującej dzieciom ochronę ich praw. Zwraca uwagę na główne trudności, jakie napotyka zagwarantowanie bezpieczeństwa i pomocy dziecku - ofierze przestępstwa popełnionego przez dorosłych członków jego rodziny.</u>
          <u xml:id="u-242.33" who="#BożenaKizińska">W zakresie przestrzegania praw obywateli w sprawach mieszkaniowych rzecznik podjął działania mające na celu sygnalizację, że nie istnieje system prawny sprzyjający rozwojowi budownictwa socjalnego, pomimo że art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nakłada na władze publiczne obowiązek wspierania budownictwa socjalnego i przeciwdziałania bezdomności.</u>
          <u xml:id="u-242.34" who="#BożenaKizińska">W zakresie problematyki finansowej i prawa daninowego rzecznik wskazuje, że mimo upływu 5 lat od wejścia w życie konstytucji nie wszystkie przepisy prawa podatkowego zostały przystosowane do wymogów art. 217 i art. 92 ustawy zasadniczej. W jego opinii prawo podatkowe cechuje, oprócz innych wad, niepewność i nieprzewidywalność rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-242.35" who="#BożenaKizińska">W kwestii bezpieczeństwa obywateli powoływanie się na trudności finansowe nie może zdaniem rzecznika usprawiedliwiać ograniczenia czynności operacyjnych ze strony policji. Rzecznik interweniował także co do prawidłowości działań organów porządku publicznego w trakcie zabezpieczania akcji protestacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-242.36" who="#BożenaKizińska">W zakresie ochrony praw pokrzywdzonych rzecznik dostrzega konieczność pilnego podjęcia działań zmierzających do wzmocnienia pozycji osób pokrzywdzonych. W polu zainteresowania rzecznika pozostaje także problematyka bezpieczeństwa świadków - pokrzywdzonych uczestniczących w postępowaniach karnych. Rzecznik zwrócił uwagę na potrzebę dostosowania naszego prawodawstwa do standardów Unii Europejskiej poprzez zapewnienie tym osobom i ich rodzinom ochrony oraz wyodrębnienie w sądach pomieszczeń dla pokrzywdzonych celem uniknięcia kontaktów z oskarżonymi.</u>
          <u xml:id="u-242.37" who="#BożenaKizińska">W zakresie wykonywania kar i środków karnych nasiliły się trudności z racjonalnym wykonywaniem kar i środków karnych w warunkach wysokiego przeludnienia jednostek penitencjarnych.</u>
          <u xml:id="u-242.38" who="#BożenaKizińska">W obszarze problematyki ochrony praw obywateli w stosunkach z administracją lokalną rzecznik praw obywatelskich, podobnie jak w roku ubiegłym, otrzymał wiele skarg na działalność i funkcjonowanie administracji lokalnej, zwłaszcza administracji samorządowej, załatwiającej większość spraw obywateli. Zdaniem rzecznika jakość pracy urzędów wymaga doskonalenia znajomości przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz stosowania prawa do informacji. Polepszeniu powinien ulec również standard obsługi.</u>
          <u xml:id="u-242.39" who="#BożenaKizińska">Kolejne nowelizacje przepisów normujących ustrój samorządu są mało precyzyjne i wymagają dalszych zmian. W szczególności konieczność tę widać w obszarze regulacji pomiędzy ustrojową pozycją gminy a prawami wspólnoty mieszkańców, które wydają się zbyt słabo chronione. Prawo w sposób niewystarczający tworzy warunki służące uczestnictwu obywateli w procesach decyzyjnych z zakresu spraw lokalnych. Listy wpływające do rzecznika wskazywały na nieliczenie się w tej mierze z opinią mieszkańców wyrażoną w konsultacjach i potwierdzoną uchwałami organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-242.40" who="#BożenaKizińska">Rzecznik praw obywatelskich generalnie pozytywnie ocenia politykę państwa i działalność organów władz publicznych wobec mniejszości narodowych i etnicznych. W szczególności pozytywnie należy ocenić stan wywiązywania się państwa z zobowiązania do udzielania pomocy cudzoziemcom, wobec których wszczęto postępowanie o nadanie statusu uchodźcy, w zakresie zakwaterowania, wyżywienia, opieki medycznej, pomocy rzeczowej i pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-242.41" who="#BożenaKizińska">Działalność rzecznika praw obywatelskich w okresie objętym informacją pozwala na wysunięcie następujących konkluzji. Prawo obywatela do dobrego państwa nie jest w pełni realizowane. Przemilcza się, że obywatel ma prawo do dobrej legislacji. Reformy wymaga proces stanowienia prawa, postrzegany przede wszystkim przez pryzmat działań władzy ustawodawczej. Egzekwowania wymaga obywatelskie prawo do dobrej administracji, w szczególności w zakresie przestrzegania bezstronnego i rzetelnego załatwiania spraw w urzędach w rozsądnym czasie, a także dostępu do dokumentów dotyczących danej osoby, przy poszanowaniu zasady poufności oraz innych tajemnic prawnie chronionych. Podjęcia zdecydowanych działań wymaga sfera wymiaru sprawiedliwości. Postępowanie przed sądami trwa latami, a powolna sprawiedliwość jest często równoznaczna z brakiem sprawiedliwości. Za szczególnie niepokojący skutek przewlekłości należy uznać przedawnienie karalności w niektórych sprawach. Nadal, mimo wcześniejszych sygnalizacji rzecznika praw obywatelskich, działają bezkarnie różni przedsiębiorcy, którzy wypracowanymi metodami doprowadzają licznych, często niezamożnych obywateli do niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem.</u>
          <u xml:id="u-242.42" who="#BożenaKizińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Są to najważniejsze zagadnienia poruszane w zaprezentowanej przez prof. Andrzeja Zolla informacji. Imponujący jest rozmiar aktywności rzecznika praw obywatelskich. Dzięki niej wśród obywateli nie słabnie przeświadczenie, iż w przypadku naruszania ich wolności i praw mogą liczyć na kompetentną i zdecydowaną pomoc rzecznika. Stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela oznacza stanie na straży państwa prawa, a więc także europejskich standardów, co w kontekście naszego przystąpienia do Unii Europejskiej nabiera szczególnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-242.43" who="#BożenaKizińska">Pozwalając sobie w imieniu Wysokiej Izby podziękować panu profesorowi za trud włożony w wypełnianie tak doniosłej funkcji, pragnę poinformować, iż Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka wyraziła pozytywną opinię o działalności rzecznika praw obywatelskich w okresie objętym przedłożoną Wysokiej Izbie informacją. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Sejm zdecydował o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Wikińskiego, który wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekWikiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekWikiński">Panie marszałku, myślę, że wiele spraw, które poruszał pan prof. Andrzej Zoll - chociażby sprawa skarg na przewlekłość postępowania sądowego - zostało już w przedłożeniach rządowych uregulowanych. Myślę, że odniesie się do tego obecny na sali minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec informacji o działalności rzecznika praw obywatelskich za 2002 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela (druk nr 1547). Ale na wstępie z okazji 15 rocznicy powstania urzędu rzecznika praw obywatelskich pragnę w imieniu klubu SLD panu rzecznikowi, wszystkim pracownikom Biura Rzecznika Praw Obywatelskich złożyć życzenia zdrowia oraz wszelkiej pomyślności w życiu zawodowym i osobistym. Życzę państwu dobrej, owocnej pracy, tak dobrze służącej obywatelom Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Lektura sprawozdania, które przedstawił pan rzecznik, nasuwa wiele refleksji. Daje obraz społeczeństwa i patologii życia społecznego, lęku i trosk ludzi, ich bezradności oraz obraz skuteczności tego, co uchwala parlament. Na wstępie chcę wyrazić opinię, że w Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważamy to sprawozdanie za rzetelne, koncentrujące się właściwie na większości objawów zagrożeń i niedostatków życia obywatelskiego, na sytuacjach, w których obywatel jest bezradny i potrzebuje szczególnie przyjaznej pomocy. Pragnę powiedzieć, że zgadzamy się z częścią wniosków, które formułuje pan rzecznik na końcu sprawozdania w 20 punktach. Zgadzamy się z jego krytyką rzeczywistości dotyczącą stanu prawa, tworzenia prawa i egzekucji tego prawa, krytyką formułowaną w trosce o kondycję państwa prawnego. Podzielamy też przewijające się w tych wywodach wątpliwości i obawy o to, jak dalece jeszcze Polsce nie dostaje standardów ustabilizowanego państwa prawnego, w którym prawo jest przejrzyste, klarowne i zrozumiałe dla każdego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przedstawionych w załączniku nr 1 na str. 267 danych informacyjno-statystycznych cieszy fakt, że o ok. 10% zmalała liczba nowych spraw, które wpłynęły do rzecznika praw obywatelskich w 2002 r. Cieszy również fakt zmniejszonej liczby wystąpień rzecznika inspirujących parlament do inicjatywy ustawodawczej. Jest to prawdopodobnie pierwszy objaw poprawy jakości legislacyjnych prac Sejmu związanych z powołaniem w tej kadencji Komisji Ustawodawczej. O 20% zmalała również ilość popieranych przez rzecznika skarg konstytucyjnych wnoszonych do Trybunału przez obywateli lub przez inne podmioty.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wnikliwą analizę zasługują propozycje zmian dotyczących sfery zabezpieczenia społecznego, a w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#MarekWikiński">-przywrócenia dwuinstancyjnego trybu orzekania o niezdolności do pracy przed organem rentowym,</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#MarekWikiński">-zmiany warunków nabycia prawa do renty w odniesieniu do osób legitymujących się długim stażem ubezpieczenia, polegającej na rezygnacji z warunku, aby niezdolność do pracy powstała w trakcie ubezpieczenia lub przed upływem 18 miesięcy od jego ustania,</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#MarekWikiński">- zachowania prawa do renty przez osoby w wieku ponad 50 lat, które zostały uznane za zdolne do pracy w okresie 10 lat pobierania tego świadczenia,</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#MarekWikiński">- stworzenia możliwości nabycia prawa do renty osobom niepełnosprawnym, które z tytułu podjęcia działalności zarobkowej podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#MarekWikiński">Rzecznik praw obywatelskich podtrzymuje twierdzenie o potrzebie powrotu do dyskusji nad wprowadzeniem elastycznej regulacji wieku emerytalnego, ponieważ obecne zróżnicowanie narusza konstytucyjną zasadę równego prawa kobiet i mężczyzn do zabezpieczenia społecznego i zasadę sprawiedliwości społecznej. Trwają prace nad taką propozycją, ale opinia publiczna jest w tej sprawie głęboko podzielona.</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Do kilku problemów chcę się odnieść, cytując sprawozdanie pana rzecznika praw obywatelskich. Pan marszałek Wojciechowski szczególnie zwrócił uwagę na ten wątek legislacyjny. Otóż chcę zacytować ze sprawozdania fragment, który, myślę, wszyscy posłowie, wszyscy senatorowie powinni sobie wziąć głęboko do serca. Cytuję: „Politycy muszą zdecydować, co ma być celem zamierzonej ustawy i jakimi środkami chcą ten cel osiągnąć. Na tym etapie należałoby już dokonać wstępnej kontroli, czy zamierzony cel i planowane środki dadzą się pogodzić z zasadami i regułami konstytucyjnymi i czy są wewnętrznie spójne. Dopiero po politycznej decyzji sprawę powinni przejąć prawnicy - legislatorzy i przygotować akt normatywny odpowiadający politycznym założeniom. Sejm i Senat są powołane przede wszystkim do debaty politycznej i do ostatecznego uchwalenia tekstu ustawy. Nie są natomiast posłowie i senatorowie predestynowani do redagowania samego tekstu, co niestety jest dzisiaj stałą praktyką i to zarówno w stosunku do projektów poselskich, jak i rządowych”. Całkowicie to zdanie popieramy, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#MarekWikiński">Pan rzecznik praw obywatelskich w swoim sprawozdaniu sugeruje, że najwyższy czas, aby dokonać pełnego rozdziału między urzędem ministra sprawiedliwości a urzędem prokuratora generalnego. Minister Grzegorz Kurczuk też w tym duchu się wypowiadał. Myślę, że w tej sprawie jest potrzebny konsensus polityczny, tak aby takie zmiany w prawodawstwie przeprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#MarekWikiński">Panie Profesorze! Nie możemy się zgodzić z opinią przedłożoną na str. 110–111 sprawozdania, w której to części krytykuje pan rzecznik fakt zmiany przepisów, które uniemożliwiają już dofinansowywanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych wczasów zagranicznych. Argumentację, która jest przedłożona, pozwolę sobie zacytować: „Na etapie gospodarki rynkowej wypoczynek krajowy może być tak atrakcyjny, że będzie stanowił konkurencję dla wczasów zagranicznych. Rzecznik podkreślił, że biura podróży organizujące wypoczynek za granicą prowadzone są przez obywateli polskich, zatrudniających pracowników polskich. Spadek popytu na te usługi może odbić się niekorzystnie na ich działalności, co może zaowocować zwolnieniami pracowników. Zdaniem rzecznika wprowadzenie tego ograniczenia jest zaskakujące także ze względu na przewidywane przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Wypoczynek spędzony w innych krajach (także europejskich) zbliża Polaków z innymi narodami, przybliża ich kulturę, pozwala na pogłębienie znajomości języków obcych, nawiązanie osobistych kontaktów z obywatelami innych państw itp., co ma ogromne znaczenie w dobie jednoczącej się Europy”. Jak pokazują ostatnie sondaże opinii publicznej, zaledwie co dziesiąte polskie gospodarstwo rodzinne stać na wyjazd zagraniczny. Myślę, że te zmiany, które zostały wprowadzone ustawą z dnia 26 lipca 2002 r., dobrze służą polskiej przedsiębiorczości, polskiemu rynkowi usług turystycznych, polskiej turystyce i polskim rolnikom, którzy dostarczają żywność dla wczasowiczów na terenie Rzeczypospolitej. Zwłaszcza chodzi tutaj o przywołanie zjednoczonej Europy w kontekście tego, że większość wyjeżdżających kieruje się do Tunezji, Turcji, Egiptu, państw niebędących członkami Unii Europejskiej. Myślę, że te argumenty są nie do końca trafione.</u>
          <u xml:id="u-244.14" who="#MarekWikiński">Podzielamy niepokój pana rzecznika dotyczący spraw emerytów, którzy w bankach funkcjonujących w polskim systemie bankowym po przekroczeniu wieku 70 lat mają trudności z uzyskaniem kredytu. Myślę, że te interwencje pana rzecznika do prezesa Związku Banków Polskich przyniosą odpowiedni skutek.</u>
          <u xml:id="u-244.15" who="#MarekWikiński">Również stanowisko rzecznika w kontekście tzw. podatku katastralnego, którego dotychczas żadna ekipa rządząca nie odważyła się wprowadzić, jest co do kierunku słuszne. Może zacytuję: W okresie umacniania się wolności gospodarczej podatek od nieruchomości powinien być konsekwentnie przekształcany w podatek typu majątkowego, uzależniony od rzeczywistej wartości opodatkowanego przedmiotu. Ta kwestia, którą tutaj pan rzecznik poruszył, też budzi wiele emocji społecznych i w tej sprawie na pewno Sejm będzie jeszcze obradował.</u>
          <u xml:id="u-244.16" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo trafna jest uwaga pana rzecznika o tym, że dziś edukacja społeczna, także w systemie szkolnym, powinna obejmować wszystkie sprawy, które wiążą się z uzmysłowieniem ludziom obowiązku wobec innego człowieka. Te refleksje, od systemu szkolnego poczynając, powinny być coraz żywsze, nie budujemy bowiem systemu bezdusznego dla samej jego istoty i natury, ale budujemy go dla dobra ludzi, by oni się w nim czuli szczęśliwi.</u>
          <u xml:id="u-244.17" who="#MarekWikiński">Kończąc, chcę powiedzieć - w ubiegłym roku w takiej samej dyskusji to podnosiliśmy - że wciąż aktualne są te same uwagi co do złego prawa i sprzeczności z konstytucją prawa uchwalanego także w tej Izbie. Mam nadzieję, że w kolejnym sprawozdaniu zmniejszy się liczba przypadków złego prawa.</u>
          <u xml:id="u-244.18" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sojusz Lewicy Demokratycznej pozytywnie ocenia zawartą w druku nr 1547 informację o działalności rzecznika praw obywatelskich z uwagami o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-244.19" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Korzystając z okazji, przedstawię dwie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-244.20" who="#MarekWikiński">W sprawozdaniu na str. 247 jest pusta karta. Mam prośbę. Chodzi o to, by szanować grosz publiczny. Chciałbym, aby już w przyszłym roku tak obszerny materiał był na dyskietce, żeby po prostu nie drukować tych materiałów. To jest kilkaset stron, to jest kilka tysięcy złotych, które można lepiej spożytkować.</u>
          <u xml:id="u-244.21" who="#MarekWikiński">Panie marszałku, jeszcze mam uprzejmą prośbę. W związku z tym, że chciałbym zadać pytanie w trybie indywidualnym, a o godz. 15 rozpoczyna się posiedzenie prezydium Klubu Parlamentarnego SLD, prosiłbym o zgodę na zadanie pytania indywidualnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanuszWojciechowski">Pytanie może być częścią pańskiego wystąpienia, panie pośle, tak że proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekWikiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MarekWikiński">Panie Ministrze! Mam taką sugestię czy prośbę o udzielenie szerszego wyjaśnienia na temat informacji zawartej w załączniku nr 11: „Ważniejsze działania rzecznika na forum międzynarodowym”. Otóż w pozycji 20 czytamy: udział w misji obserwacyjnej wyborów parlamentarnych w Mali, Barmako, 10–17 lipca 2002 r., a niżej, w pozycji 21: wizyta w Biurze RPO ombudsmana Grecji, 15–17 lipca. Iluosobowa była delegacja Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w Barmako i czy nakładający się termin tych dwóch wydarzeń był związany z jakimś podzielonym czasem pana wizyty właśnie w tym kraju? Czy w ogóle pan tam w tym uczestniczył i ile to kosztowało?</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#MarekWikiński">Drugie pytanie. W ubiegłorocznym wystąpieniu zwracałem się z uprzejmą prośbą do pana profesora, aby udostępnić ok. 50 egzemplarzy Europejskiego Kodeksu Dobrej Praktyki Administracyjnej. W tym roku ponawiam swą prośbę. Chciałbym prosić o takie egzemplarze, ewentualnie właśnie też na dyskietce elektronicznej, w celu upowszechnienia kodeksu dobrej praktyki administracyjnej w swoim okręgu wyborczym wśród urzędników i wśród petentów. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz o wystąpienie pana posła Bogdana Zdrojewskiego, który przedstawi stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#BogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich za 2002 r. zawierająca uwagi o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela może być źródłem przynajmniej kilku odrębnych pokus. Pierwszą grupę stanowią te, które właściwie są oczekiwane. To ocena pracy rzecznika, ocena pracy jego urzędu, ocena złożonego sprawozdania czy też ocena, ustosunkowanie się do złożonych wniosków i wspomnianych powyżej uwag. Dla uważnych czytelników sprawozdania mogą okazać się jednak istotniejsze inne pokusy - refleksji nad stanem państwa, refleksji nad jakością procesów legislacyjnych, refleksji nad sprawnością działania organów wykonawczych, refleksji dotyczącej kondycji całego aparatu wymiaru sprawiedliwości czy też szerszej dyskusji obejmującej stan przestrzegania praw poszczególnych grup społecznych wymienionych w sprawozdaniu wprost - pacjentów, najemców, właścicieli, ofiar przestępstw, dzieci, a nawet dziennikarzy. Nie rozwodząc się nad sensownością określonego wyboru, chciałbym w imieniu Platformy Obywatelskiej stwierdzić: Podzielamy opinię rzecznika praw obywatelskich, iż, po pierwsze, stan państwa budzi dziś niepokój; po drugie, prawo obywatela do dobrego państwa nie jest realizowane; po trzecie, najsłabszym ogniwem systemu państwowego jest wymiar sprawiedliwości; po czwarte, nie są przestrzegane prawa pacjentów, dzieci, niepełnosprawnych, właścicieli, najemców, ofiar przestępstw, a nawet dziennikarzy.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#BogdanZdrojewski">Podzielamy pogląd, iż w procesie legislacyjnym dominuje żywiołowość, doraźność, nieczytelność, nieprzejrzystość, nadproduktywność połączona z brakiem planowania i kontroli służb legislacyjnych. To tylko drobna próbka wyostrzonych obserwacji urzędu i osoby nim kierującej ze sprawozdania nam przedstawionego.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#BogdanZdrojewski">Abstrahując od pokus pochylania się nad ocenami rzeczywistości przedstawionej w sprawozdaniu, chciałbym stwierdzić, iż Platforma Obywatelska pozytywnie ocenia samo sprawozdanie, pracę rzecznika i jego urzędu. Przyjmujemy nie tylko do wiadomości zawarte w sprawozdaniu oceny i wnioski końcowe znajdujące się na str. 257–266. Jest ich 20. Uznajemy za pilną potrzebę uruchomienia stosownych procedur, tak aby w przyszłym sprawozdaniu uwag krytycznych o stanie państwa mogło być zdecydowanie mniej.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#BogdanZdrojewski">Przechodząc do kwestii bardziej szczegółowych, należy stwierdzić, iż instytucja rzecznika praw obywatelskich rozpoczynająca 16. rok działalności nie tylko sprawdza się, sposób jej umocowania wraz z dobrymi wyborami szefów tego urzędu powodują, iż niepodważalna jest niezawisłość, niezależność, obiektywizm i bezstronność tego urzędu. W ogromie zgromadzonego materiału dowodzącego sporej aktywności urzędu warto według mojej oceny zwrócić uwagę w pierwszej kolejności na wręcz katastrofalny poziom procesów legislacyjnych. Rzecznik, szanując wszelkie instytucje publiczne i wyrażając poglądy w sposób niezwykle stonowany, zwraca uwagę na pogarszające się warunki funkcjonowania obywateli ze względu na jakość stanowionego prawa. Wcześniej powołałem się na oceny ogólne, czas na konkrety. Stanowione prawo jest niewątpliwie niespójne. Żywiołowość jest przyczyną jego złej jakości. Złe prawo sprawia kłopoty nawet sądom wszelkiej instancji ze względu na jego interpretacje. Następuje superinflacja źródeł prawa poprzez nadwyżkę pośpiesznych nowelizacji. Zbyt często ustawy są efektem określonych nacisków. Członkowie parlamentu nie są predestynowani do redagowania tekstów ustaw, a to, niestety, często czynią. Zdarza się to nawet w odniesieniu do projektów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#BogdanZdrojewski">Dlaczego właśnie w tym sprawozdaniu pojawiają się takie spostrzeżenia? Dlaczego rzecznik praw obywatelskich odnosi się do procedur i jakości tworzonego prawa? Dlaczego właśnie rzecznik praw obywatelskich? Odpowiedź jest prosta i chciałbym szczególnie na nią zwrócić uwagę. Im lepsze jest bowiem prawo, im bardziej profesjonalny proces jego stanowienia, im spójniejszy jest system norm i klarowniejszy dla każdej instytucji, tym większe są szanse na poszanowanie godności człowieka i jego praw do wolności, a także dbałości o dobro wspólne, w którym on partycypuje. W samym sprawozdaniu mamy aż nadmiar odniesień i dowodów na to, iż od jakości prawa zależy los tych, którzy zostali w taki czy inny sposób poszkodowani. Zalicza się do nich przede wszystkim dzieci, niepełnosprawnych, pacjentów, najemców, osoby prowadzące działalność gospodarczą. Poza tą najistotniejszą grupą do poszkodowanych wymagających interwencji rzecznika należą czy też należeli w 2002 r. także właściciele budynków mieszkalnych, żołnierze służby zasadniczej, ofiary przestępstw, cała grupa petentów urzędów samorządowych, podatnicy jako grupa wręcz postponowana przez aparat fiskalny, cudzoziemcy, mniejszości narodowe, przewoźnicy i kierowcy, konsumenci usług telekomunikacyjnych i pocztowych, kredytobiorcy, uczniowie, studenci, osoby starsze, a nawet całe społeczności lokalne. Nie wymieniam przykładów spraw, które rzecznik w sprawozdaniu poruszył, gdyż zrobił to jeszcze raz, przemawiając z tej właśnie mównicy.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#BogdanZdrojewski">Najostrzej państwo potraktowało w 2002 r. jednak pacjentów. Stan służby zdrowia, dostępność usług medycznych, jakość stanowionego w tej materii prawa, a także wszystkie konsekwencje polityki zdrowotnej realizowanej przez ministra zdrowia nawet nie wypełniały - jak to rzecznik zauważył - dyspozycji prawodawcy konstytucyjnego. Ocena w tej materii jest prosta - nie tylko nie wyeliminowano wad systemu ochrony zdrowia, ale wręcz zmultiplikowano problemy. Dodam, iż sam rzecznik z oczywistych powodów nie skupiał się specjalnie na sprawach natury finansowej, nie dorzucał do tych ocen także ocen tej tematyki, choć i sprawy te tworzą liczne ograniczenia w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#BogdanZdrojewski">Na zakończenie pozornie drobna kwestia pojawiająca się dość często, ale jakby na marginesie innych spraw - przestrzeganie prawa obywatela do informacji. To postulat ściśle związany z oczekiwaniem od instytucji publicznych transparentności, a także poszanowania wolności i prawa do swobody wypowiedzi. W tej materii skala poruszonych spraw przez rzecznika jest imponująca. Od prostych skarg na opieszałość, nierzetelność przekazywania informacji obywatelom i niedostępność tych informacji, aż po nadużywanie praw przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji do różnego rodzaju regulacji, do których nie posiada ona stosownych umocowań. Zbyt często w życiu obywateli brak szacunku do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia idzie, co zadziwiające, w parze z odmowami do ujawniania informacji o działalności różnego rodzaju instytucji publicznych, z rzekomym usprawiedliwieniem, iż czyni się to z powodu konieczności ochrony danych osobowych bądź ochrony dóbr osobistych.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#BogdanZdrojewski">Dokonanie oceny całego sprawozdania ułatwiło systematyczne dostarczanie sprawozdań cząstkowych, liczne przekazy o aktywności rzecznika praw obywatelskich znajdujące się w sprawozdaniach innych instytucji publicznych i powszechna wiedza o także podejmowanych inicjatywach, o których informacja dołączona jest w sprawozdaniu w formie załączników. Za te sprawozdania, za te dokumenty bardzo dziękujemy. Platforma Obywatelska, co jeszcze raz chciałbym podkreślić, pozytywnie ocenia sprawozdanie i działalność urzędu rzecznika praw obywatelskich, składając mu z tej okazji także serdeczne życzenia w związku z działalnością w roku 2003. Mamy nadzieję, że następne sprawozdanie rzecznika nie będzie zawierało tylu uwag krytycznych pod adresem zarówno tych instytucji, które zostały tu wymienione, jak i być może nowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Zbigniewa Wassermanna o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#ZbigniewWassermann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! Dla bacznego obserwatora otaczającej nas rzeczywistości nie budzi wątpliwości fakt, że współczesne demokracje, nie tylko zresztą w Polsce czy Europie, są dotknięte głębokim kryzysem. Ten kryzys w głównej mierze jest spowodowany dążeniem do pozyskiwania dóbr materialnych za wszelką cenę i za pomocą każdych, byle skutecznych, środków. Ważniejsze jest „mieć” niż „być” i to powoduje, że instytucje państwowe, urzędy zapominają o swojej powinności działania na rzecz dobra publicznego, o swojej służebnej roli wobec społeczeństwa. Często w relacjach z obywatelami te instytucje wykazują swoją wyższość, a w wielu przypadkach nawet wrogość, gdy domaganie się realizacji praw obywateli uznają za zbyt natarczywe. Zarówno przy załatwianiu spraw, jak i rozstrzyganiu sporów zanikają kryteria sprawiedliwości, moralności, poczucia odpowiedzialności za los skrzywdzonych, ubogich, niedołężnych z uwagi na stan zdrowia czy podeszły wiek. Coraz częściej występują cynizm, pazerność, niekompetencja. Instytucje tworzące struktury państwowe są wypierane w rządzeniu przez potężne grupy wpływów zawłaszczające państwo dla siebie. Coraz wyższe koszty kampanii wyborczych czynią polityków zakładnikami pieniędzy. Albo ich uwaga koncentruje się na zdobywaniu środków finansowych od wielkiego biznesu, albo sami budują swoje zaplecze finansowe. Partia władzy, zamiast konkurować o wyborców, koncentruje się na własnych interesach, odrywając się od realiów i zadania zaspokajania potrzeb społecznych. Wręcz wykształciła się grupa nietykalnych właścicieli Rzeczypospolitej stojących ponad prawem, którym niczego nie można udowodnić i zarzucić - dla nich państwo jest łupem politycznym. Instytucje organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, organów finansowych, zamiast służyć narodowi, z poszanowaniem zasady równości wszystkich wobec prawa, zachowują się tak, jakby ich zadaniem była ochrona określonych interesów partyjnych notabli, nie bez powodu zwanych czasami baronami. Stąd tak wiele afer wstrząsających krajem, tym groźniejszych, że powodowanych przez bardzo niebezpieczny układ - powiązań świata zorganizowanej przestępczości z układem władzy, a także światem mediów. W tak funkcjonującym państwie liczą są tylko mocne układy grupowe.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#ZbigniewWassermann">W Polsce mamy aktualnie do czynienia z bardzo głębokim kryzysem państwa we wszystkich obszarach jego działania. Przestają istnieć reguły określające relacje państwa do obywateli. Wręcz konieczne wydaje się określenie kryteriów nowej umowy społecznej - sprecyzowanie obowiązków i uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#ZbigniewWassermann">W tych warunkach istnieje ogromne zapotrzebowanie społeczne na działalność organu niezależnego, odrębnego, uodpornionego na partykularne wpływy, mocno osadzonego w konstytucyjnej strukturze, organu nastawionego na egzekwowanie powinności, zdolnego do czuwania nad przestrzeganiem przez władze publiczne podstawowych wolności i praw człowieka i obywatela. Takim organem o silnej pozycji i odpowiednich kompetencjach jest rzecznik praw obywatelskich. Gwarancją skuteczności działania rzecznika są jego uprawnienia: zaskarżanie ustaw do Trybunału Konstytucyjnego, wnoszenie kasacji, rewizji nadzwyczajnych od orzeczeń sądowych, możliwość przyłączania się do każdego postępowania, prawo do inspirowania inicjatywy ustawodawczej czy kontrolowanie organów władzy centralnej i terenowej.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#ZbigniewWassermann">Niestety, polskie prawodawstwo daleko odbiega od wzorca poprawnej legislacji, stąd konieczność wielokrotnych interwencji rzecznika w trosce o poprawę jego jakości. Uchwalane przepisy zamiast chronić to, co ważne dla dobra wspólnego, odzwierciedlają interesy grup nacisków. Stanowione w sposób żywiołowy prawo powoduje rozbicie systemowych rozwiązań, prowadzi do inflacji przepisów tworzonych przez wiele ośrodków decyzyjnych. Dominują rozwiązania doraźne, skutkujące narastaniem wielokrotnych nowelizacji, tworzy się złe akty prawne. Zapomina się, że dobra legislacja winna się charakteryzować skutecznością, ekonomicznością i powinna być podjęta w odpowiednim czasie, wyrażana w zrozumiały sposób, należycie i z odpowiednim wyprzedzeniem ogłaszana. System prawny powinien być spójny, stabilny, umocowany w zbiorze powszechnie uznawanych wartości. Tak konstruowane prawo może stanowić podwalinę demokratycznego państwa.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#ZbigniewWassermann">Znaczące nieprawidłowości sygnalizuje rzecznik w zakresie prawa do sądu. Pomimo gwarancji konstytucyjnych i ustawowych zwykłych realizacja tego prawa ma częstokroć charakter pozorny, a korzystanie z niego jest utrudnione z uwagi na przewlekłość postępowania i nieskuteczność egzekucji orzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#ZbigniewWassermann">Nie ulega wątpliwości, że, jak to proponowało Prawo i Sprawiedliwość podczas procedowania ustawy o Sądzie Najwyższym, konieczne jest wprowadzenie do polskiego systemu prawnego środka odwoławczego na przewlekłe postępowania przed sądem po to, by uniknąć kompromitujących polski wymiar sprawiedliwości orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wręcz skandalem jest gubienie akt spraw i długie, aż do przedawnienia, ich rozpoznawanie. Rażące uchybienia skutkują bezkarnością sprawców nieraz groźnych przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#ZbigniewWassermann">Niezwykle ważny jest stosunek wymiaru sprawiedliwości do osób pokrzywdzonych przestępstwem, szczególnie tych, którzy, nie mogąc doczekać się realizacji swoich uprawnień, coraz natarczywiej domagają się ich realizacji. Na tym tle często dochodzi do oskarżeń takich osób, które, zdesperowane wieloletnim dochodzeniem sprawiedliwości, używają w swoich skargach słów, określeń obraźliwych, zniesławiających, bo nie mogą zrozumieć, dlaczego ci, którzy wyrządzili im krzywdę, pozostają bezkarni, a zaniechania organów wymiaru sprawiedliwości odbierają jako objaw stronniczości. Osoby te muszą znosić upokorzenia, mają poczucie, że sprawca przestępstwa nie tylko nie ponosi odpowiedzialności, ale także, przy odpowiednio umiejętnym posługiwaniu się prawem, wręcz drwi z ofiary przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#ZbigniewWassermann">Pomimo podejmowania zauważalnych działań naprawczych wymiar sprawiedliwości słusznie jest określany jako zmurszały filar państwa. Chodzi także o ocenę nadmiernych przywilejów sędziów i nadmiernych wpływów korporacji zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#ZbigniewWassermann">W Polsce osoby ubogie nie mają równego dostępu do sądu i możliwości korzystania z bezpłatnej pomocy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#ZbigniewWassermann">Uzasadniony niepokój budzi sposób funkcjonowania organów ścigania, szczególnie prokuratury. W odczuciu społecznym utrwala się pogląd, że żyjemy w kraju, w którym organa ścigania są nieudolne. Taką ocenę powodują ciągnące się latami postępowania, wielokrotnie uchylane w tych samych sprawach i podejmowane przez tych samych prokuratorów decyzje, kierowanie odwetowych oskarżeń przeciwko niemogącym się doczekać sprawiedliwości pokrzywdzonym, którzy zbyt konsekwentnie domagali się respektowania ich praw, niska skuteczność ścigania - przypomnę, że tylko 26% spraw kończy się aktami oskarżenia, a ponad 960 tys. z 1600 tys. spraw jest umarzanych. Unikanie odpowiedzialności przez sprawców najpoważniejszych przestępstw, polityzacja prokuratury, brak sprawnego i skutecznego systemu funkcjonowania skarg na nieprawidłowe czynności prokuratury, niemożność samooczyszczenia się środowiska z kompromitujących go, co prawda nielicznych, ale jednak występujących przypadków rażącego naruszenia prawa utwierdzają w tym przekonaniu. Nie ulega wątpliwości, że do szeregu nieprawidłowości dochodzi wskutek braku kontroli prokuratury, także kontroli z zewnątrz, a jak jest ona potrzebna, pokazuje chociażby działalność sejmowej Komisji Śledczej. Bez znaczącej poprawy sposobu funkcjonowania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości programy strategii antykorupcyjnej i bezpiecznej Polski pozostaną pobożnymi życzeniami.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#ZbigniewWassermann">Polska została dotknięta klęską bezrobocia. Dochodzi do sytuacji, w której często o uzyskaniu pracy decydują układy, znajomości. Osoby zdolne, posiadające predyspozycje do pracy w administracji, pobierają zasiłki dla bezrobotnych, a osoby mierne, ale posiadające dobre układy, panoszą się w urzędach. Taki sposób uzyskania pracy rodzi w przyszłości zależności personalne, będące tylko wstępem do podejmowania działań niezgodnych z prawem i interesem publicznym. Stanowiska w służbie cywilnej powinny być obejmowane przez osoby wyłonione w jawnych konkursach. Panie profesorze, liczymy, że pan, jako rzecznik, zintensyfikuje wysiłki mające na celu wprowadzenie, a może przede wszystkim przywrócenie zasad obejmowania wysokich stanowisk w służbie cywilnej tylko przez osoby z korpusu tejże służby.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#ZbigniewWassermann">Prawo do pracy i wykonywania zawodu jest w Polsce bodajże najczęściej łamane. Kolejne nowelizacje Kodeksu pracy mają na celu z jednej strony wspieranie pracodawców, a z drugiej - dbanie o przestrzeganie praw pracownika. Niestety, o istnieniu tych ostatnich praw zapominają bardzo często sami pracodawcy, dla których liczy się zysk, a pracownik jest traktowany przedmiotowo. Hiper- i supermarkety są najlepszym dowodem, że prawo pracy obowiązuje na papierze, a stwierdzenie, iż prawa pracownika niby są, ale jakoby ich nie było, jest nadal bardzo aktualne. Nie ma co ukrywać, że pracownik, który zbyt stanowczo domaga się respektowania swoich praw, często traci pracę. Może rzeczywiście pewnym rozwiązaniem dla sklepów typu hiper- i supermarket byłoby powołanie związków zawodowych, które mogłyby być pomocne w przezwyciężeniu dyktatu pracodawców. Panie profesorze, trzeba dołożyć jeszcze większych starań, aby polski pracownik mógł korzystać w pełni z przysługujących mu praw.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#ZbigniewWassermann">Panie profesorze, konstytucja nakazuje władzom publicznym sprzyjanie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i przeciwdziałanie bezdomności. Nie ulega wątpliwości, że władze kraju, rząd pana Leszka Millera mają obowiązek ochrony trwałości tytułu prawnego lokatorów do zajmowanego lokalu. Mieszkanie służy bowiem do zaspokajania najbardziej elementarnych potrzeb człowieka i jest warunkiem jego normalnej egzystencji. Obowiązki władz nie są wykonywane - mieszkania dla każdej rodziny to po prostu gruszki na wierzbie. Co gorsza, te władze nie reagują na haniebny proceder sprzedaży mieszkań zakładowych wraz z lokatorami. Nie reagują, chociaż proces ten, prowadzony na ogromną skalę, w wielu przypadkach odbywa się z rażącym naruszeniem prawa i dotyczy ludzi ubogich i w podeszłym wieku. Polska nie może wejść do Unii Europejskiej ze swoimi obywatelami zamieszkującymi pod mostami i na dworcach komunikacyjnych. Trzeba także chronić lokatorów, przeciwko którym wszczęto postępowania sądowe lub egzekucyjne w przedmiocie opróżnienia lokalu.</u>
          <u xml:id="u-250.13" who="#ZbigniewWassermann">Panie profesorze, liczne komitety obrońców mieszkań zakładowych z całej Polski w imieniu ponad miliona nieszczęśników, którzy utracili mieszkania, wobec wręcz przestępczego realizowania ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe ciągle czekają na pana pomoc. W Polsce, demokratycznym państwie prawa, nie powinno być tak, aby grupa nielicznych bogaciła się kosztem skarbu państwa i wyrzucanych z mieszkań lokatorów.</u>
          <u xml:id="u-250.14" who="#ZbigniewWassermann">Przedłożone przez pana profesora obszerne sprawozdanie potwierdza, że, tak jak na to liczyliśmy, wykonał pan ogromnie dużo dobrej pracy. Wierzymy, że będzie ona kontynuowana i że będzie pan w niej sięgał także po tematy niewygodne dla obecnie rządzących i że wesprze pan także inicjatywy obywatelskie, takie jak komitety obrońców mieszkań zakładowych.</u>
          <u xml:id="u-250.15" who="#ZbigniewWassermann">Pana działalność jest bardzo potrzebna i zasługuje na uznanie, szczególnie w dobie tak głębokiego kryzysu, w jakim znajduje się Polska, tym bardziej że jest ona w pełni profesjonalna i dotyczy spraw aktualnie bardzo ważnych.</u>
          <u xml:id="u-250.16" who="#ZbigniewWassermann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie ocenia przedłożoną informację o działalności rzecznika praw obywatelskich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zbigniew Sosnowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#ZbigniewSosnowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! Dzień 15 lipca 1987 r. to dla nas Polaków dzień o ogromnym, a nawet niepowtarzalnym znaczeniu. Data ta, chociaż dzisiaj odległa, bo sięgająca schyłku XX stulecia, jest wciąż żywa, a każdemu obywatelowi naszego państwa i obywatelowi państwa obcego kojarzy się z ustanowieniem w Rzeczypospolitej Polskiej instytucji powołanej do ochrony podstawowych praw i wolności wszystkich osób na jej terytorium stale lub czasowo przebywających. Jest to dzień, w którym ówczesny parlament powołał do życia instytucję rzecznika praw obywatelski. Organ ten wpisał się w Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako gwarant przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela. I chociaż nasz kraj na przestrzeni wielu lat targany był - i jest nadal - niechlubnymi aferami, burzami politycznymi i sporami, to ponad wszelką wątpliwość instytucja rzecznika praw obywatelskich od samego początku dobrze służyła celowi, do jakiego została powołana.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#ZbigniewSosnowski">Panie i Panowie Posłowie! Godzi się w tym miejscu przywołać w pamięci twórcę tego urzędu, wybitną i świetlaną postać, panią profesor Ewę Łętowską, która z taką pasją, poświęceniem i osobistym zaangażowaniem tworzyła ten urząd od podstaw, przewodniczyła jego działalności, brała udział w prowadzeniu wielu skomplikowanych nieraz spraw. Od samego początku była jego dobrym duchem opatrznościowym. Kolejni rzecznicy to także wybitni prawnicy, profesjonaliści, osoby pełne pasji i oddania ludzkim sprawom, a jak skomplikowane często one bywają, dowodzi lektura przedłożenia rzecznika praw obywatelskich za każdy rok jego działalności.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#ZbigniewSosnowski">Przemawiając z tej trybuny, z satysfakcją, ale także z głęboką refleksją pochylam się nad przedłożoną Wysokiej Izbie informacją rzecznika praw Obywatelskich prof. Andrzeja Zolla za 2002 r. Wykonał on w terminie obowiązek nałożony na rzecznika przez art. 212 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiając niniejszą informację.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#ZbigniewSosnowski">Wysoki Sejmie! Bez najmniejszej przesady można autorytatywnie stwierdzić, iż owa informacja stanowi egzemplifikację naszego codziennego życia, naszych problemów, uciążliwości, a dla niektórych - dochodzenia swoich praw, co bywa drogą przez mękę. Ale błędem, nieścisłością byłoby twierdzenie, iż rzecznik praw obywatelskich tylko indywidualnie pomaga, wspiera czy interweniuje - to tylko margines jego działalności. Zgodnie z dyspozycją ustawy, rola rzecznika wpisuje się w wiele segmentów życia publicznego. Pozwolę sobie z tej trybuny przedstawić niektóre z nich. Otóż rzecznik praw obywatelskich w swoich wystąpieniach wykazuje nieprawidłowości w sferze tworzenia prawa; pokazuje obywatelowi jego prawo do niezawisłego sądu i właściwej procedury prawnej; wykonując swoje konstytucyjne prerogatywy, czuwa nad przestrzeganiem prawa obywatela do dostępu do informacji publicznej; wskazuje na występujące zjawiska dyskryminacyjne i podejmuje przewidziane prawem działania.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#ZbigniewSosnowski">W roku 2002 rzecznik praw obywatelskich podjął szereg istotnych interwencji w zakresie prawa obywatela do ochrony zdrowia i praw pacjenta, zważywszy na ogromną mizerię publicznej służby zdrowia. Wiele razy energicznie i skutecznie upomniał się o ochronę praw osób niepełnosprawnych; wspierał działalność samorządów zawodowych, w tym wskazując na odpowiedzialność zawodową pracowników medycznych; poruszał skutecznie i efektywnie problem zabezpieczenia społecznego. To dzięki jego interwencjom, w wyniku prowadzonych przez niego starań w budżecie państwa na rok 2002 przeznaczono dodatkowe środki na dofinansowanie rodzin zastępczych oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. Po wielekroć podejmował on interwencję w celu realizacji prawa dziecka do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją, współpracując w tym zakresie z rzecznikiem praw dziecka i polskimi organami powołanymi do ścigania przestępstw - ten problem dotyczył w przeważającej mierze imigrantów przebywających czasowo na terytorium naszego kraju. To z inicjatywy rzecznika praw obywatelskich w szerokim zakresie został podjęte prace nad rozwiązaniem problemu wykorzystywania dzieci do żebractwa oraz nad kwestią opieki nad bezdomnymi rodzinami.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#ZbigniewSosnowski">Wystąpienia rzecznika przyczyniły się do opracowania i realizacji programów profilaktycznych i pomocowych oraz spotkały się z pozytywnymi reakcjami organów samorządu terytorialnego, Policji i służb prewencyjnych. Godzi się w tym miejscu odnieść się do problematyki spraw opiekuńczych - chodzi tu m.in. o wydanie dziecka za granicę i ważność zgody obojga rodziców, prawo dziecka do rodziny, w tym zastępczej, przestrzeganie praw chroniących przed wykluczeniem społecznym, zabezpieczenie minimum socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#ZbigniewSosnowski">Kolejnym segmentem zainteresowania rzecznika były sprawy z zakresu przestrzegania praw obywateli w sprawach mieszkaniowych. Niebagatelny problem stanowią tutaj sprawy z dziedziny praw najemców, praw właścicieli lokali, praw członków spółdzielni mieszkaniowych, kredyty mieszkaniowe, sprawy dostaw energii i wody. Następną nieuporządkowaną grupą są sprawy nieruchomości i ochrony własności.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#ZbigniewSosnowski">Na szczególną uwagę zasługuje podejmowanie działań interwencyjnych rzecznika w przedmiocie prywatyzacji i reprywatyzacji. Wiele uwagi w swoim bogatym sprawozdaniu poświęcił on problematyce danin publicznych - w tej kwestii wielokrotnie wskazywał na niezgodność obowiązujących przepisów wykonawczych z zasadą wyrażoną w art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W szczególności dotyczy to materii podatku od nieruchomości, podatku dochodowego od osób fizycznych, nadmiernego fiskalizmu systemu podatkowego, problematyki spółek handlowych i zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#ZbigniewSosnowski">Wysoki Sejmie! Wiele miejsca, czasu i uwagi w swej działalności rzecznik poświęcił sprawie szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli, ochronie praw pokrzywdzonych w postępowaniu karnym, przy wykonywaniu kar i środków karnych. Na szczególne uznanie zasługuje działalność rzecznika w przedmiocie ochrony praw obywateli w relacjach z administracją lokalną. Znalazł on czas na skuteczne dochodzenie praw cudzoziemców, mniejszości narodowych i etnicznych, co zaowocowało między innymi ścisłą współpracą rzecznika z wieloma departamentami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#ZbigniewSosnowski">Obok tej jakże szerokiej gamy działań dotyczących skrajnie różnej problematyki, rzecznik aż 342 razy występował do poszczególnych centralnych organów administracji rządowej z wnioskami i postulatami o charakterze ogólnym. W roku sprawozdawczym wystosował aż 21 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego, w 6 przypadkach zgłosił swój udział w sprawach konstytucyjnych toczących się przed Trybunałem. Występował z wnioskami do Sądu Najwyższego o odpowiedź na pytania prawne, podejmował starania o rewizję nadzwyczajnej kasacji. Na przestrzeni roku 2002 organizował wiele spotkań, seminariów i konferencji, popularyzując w ten sposób wiedzę prawną.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#ZbigniewSosnowski">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego ma szczególny, rzekłbym: osobisty, dług wdzięczności w stosunku do osoby pana profesora i biura rzecznika. W styczniu 2002 r. posłowie mojego klubu, członkowie sejmowej Komisji Obrony Narodowej utworzyli i powołali do życia Biuro Poselskie Polskiego Stronnictwa Ludowego dla Służb Mundurowych, którego zdaniem jest podejmowanie problematyki legislacyjnej z zakresu funkcjonowania tych służb oraz rozwiązywanie najbardziej żywotnych problemów w tym zakresie. Gdy zwróciliśmy się do pana profesora o ewentualną pomoc i współpracę, był pan łaskaw napisać w piśmie do nas z dnia 25 marca 2002 r. co następuje, cytuję: gdyby moja informacja i moja osoba została życzliwie przyjęta, o co bardzo proszę, stawiam się do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-253.11" who="#ZbigniewSosnowski">Panie Profesorze! Istotnie współpraca jest bardzo owocnie kontynuowana. Pan i pański urząd są dla nas prawdziwą, nie do przecenienia kopalnią wiedzy. Niech mi będzie wolno jako przedstawicielowi klubu, w imieniu którego mam honor przemawiać, zapewnić pana profesora, iż my, posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, także stawiamy się do pańskiej dyspozycji w wytrwałej, wspólnej walce o poszanowanie i przestrzeganie praw i wolności człowieka i obywatela. I w tym zakresie będziemy panu udzielać niezłomnego wsparcia. Mój klub z satysfakcją opowie się za przyjęciem sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka z druku nr 1735, zdając sobie sprawę z tego, jak dużo spraw jest jeszcze do zrealizowania na gruncie porządku prawnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-253.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Lepper, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Profesorze! Od Samoobrony proszę przyjąć jak najlepsze życzenia z okazji rocznicy istnienia instytucji rzecznika praw obywatelskich. Dobrze, że taka instytucja jest, ale musimy sobie dzisiaj odpowiedzieć na kilka pytań. Czy my jako Polska jesteśmy państwem prawa, czy jesteśmy państwem, w którym mówi się o prawie, i państwem, w którym przyjmuje się pewne rozwiązania prawne, najwyższe akty prawne, a w praktyce tego prawa się nie przestrzega? Zdecydowanie pan profesor nie ma wpływu na to, żeby wszyscy przestrzegali przepisów najwyższych aktów prawnych. Pan profesor w swoim sprawozdaniu wyraźnie zaznaczył, jakie są problemy, jakie problemy są nierozwiązane, kiedy naruszane są prawa człowieka.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#AndrzejLepper">Wysoka Izbo! Musimy coraz to przypominać sobie, żeby ten dreszczyk taki trochę zimny nami wstrząsnął, że w Polsce obowiązuje najwyższy akt prawny - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Są też inne akty przyjęte przez nasze państwo: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, którą Polska ratyfikowała, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Konwencja o prawach dziecka, te akty są przyjęte w Polsce i te akty obowiązują w Polsce. Natomiast czy przepisy w nich zawarte są przestrzegane w praktyce? W wielu wypadkach na pewno nie są, ale w jakich wypadkach, jakże zasadniczych, jakże podstawowych. W art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi się wyraźnie: „Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego”. Ust. 2 zaś brzmi: „Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i niemający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formę określa ustawa”. Ma prawo do zabezpieczenia socjalnego, to znaczy zabezpieczenia takiego, które obywatelowi będzie gwarantować godne życie. Dzisiaj zaś z 5 mln ludzi bezrobotnych - oficjalnie jest to 3,2 mln, przyjmijmy, że tyle jest według danych statystycznych, ale wiemy, że jest więcej - 85% nie ma prawa do zasiłku. Szanowny panie profesorze, to nie pana wina, to wina Wysokiej Izby, ale szczególnie rządzących, kolejnych rządów, że tych ludzi skierowało się na margines życia społecznego. Ci ludzie nie mają ani jednej złotówki. Jak w kraju może być dobrze, kiedy tak duża grupa ludzi pozostaje bez pracy, kiedy bezrobocie staje się dziedziczne w Polsce, kiedy zapomina się o ludziach, którzy pracowali dla kraju, którzy dzisiaj nie mają środków do życia? Kolejne artykuły mówią o sprawach dotyczących zdrowia - opieka zdrowotna, służba zdrowia. Jak to jest, że na służbę zdrowia nie ma pieniędzy, a taki krezus polski, najbogatszy człowiek w Polsce, pan Kulczyk dostał za poprzedniego rządu premiera Buzka gwarancję rządową - to jest tak, jakby dostał pieniądze - 2300 mln zł, a spłatę rozpocznie za 15 lat i będzie spłacał przez 18 lat? Co z tego mamy jako Polska? Już mówiłem tu, z tej trybuny, Wysokiej Izbie. I co? Zapytanie, interpelacja - i nic. Pan Kulczyk jest nietykalny, bo choć figuruje na liście najbogatszych, to nie on w Poznaniu płaci najwięcej podatku, tylko kompozytor, który zarabia w porównaniu z nim grosze, ten płaci w Poznaniu podatku najwięcej, a pan Kulczyk nie płaci w ogóle albo płaci na Antylach Holenderskich. To samo telewizja, która nie pokazuje prawdy...</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#AndrzejLepper">…która działa wybiórczo, TVN. Tak, będziemy z uporem maniaka mówić. Śmiejecie się z tych biednych ludzi, z byłych pracowników PGR-ów, śmiejecie się z przedsiębiorców, którzy popadli w pułapkę zadłużenia. Powiedzcie prawdę: Ile wy jako TVN, ile pan Walter płaci podatku w Polsce? Będzie zakaz - i taki projekt ustawy mamy przygotowany - w przypadku firm z kapitałem zachodnim, zachodnich i polskich płacenia podatków za granicą; podatki trzeba płacić w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#AndrzejLepper">Zdecydowanie stoimy po stronie przedsiębiorców uczciwych. Podatki są zdecydowanie za wysokie, muszą być obniżone. Za wysoki jest ZUS, nierealne są stopy procentowe kredytów, to należy zmienić. Podatki muszą być jednak płacone tu, bo tu korzystacie z wszystkich przywilejów, panie Walter, żeby pan wiedział, i panie Kulczyk, tu na was kraj pracuje, a wy podatki wyprowadzacie za granicę. Utrzymujecie Szeszele, wyspę Jersey czy Antyle Holenderskie. Obowiązek macie wobec własnego narodu. Nauka, osoby niepełnosprawne to konstytucja; art. 69 osoby niepełnosprawne. PFRON - były nadużycia, oczywiście zdajemy sobie z tego sprawę. Czy jednak nie można było tego unormować, nie można było tego skontrolować? Ile osób niepełnosprawnych miało pracę, rehabilitację? Co dzisiaj jest? Co dzisiaj jest, wszyscy dobrze wiemy. Art. 70 konstytucji - nauka bezpłatna w szkołach publicznych. Gdzie ona dzisiaj jest? Gdzie mamy bezpłatną naukę? Art. 71 - państwo szczególną opieką będzie otaczać rodzinę; rodzinę, podstawową komórkę życia społecznego. Jaką opieką otacza państwo rodziny bezrobotnych, byłych pracowników PGR-ów? Jaką opieką otacza górników? Pan profesor raczył wspomnieć o tym i za to dziękuję. Górnicy zostali oszukani, dostali odprawy. Co z tego dzisiaj, co z tego? Nie mają pracy, nie mają środków do życia. Jaką opieką państwo otacza? Ano taką, panie premierze Miller, że dajecie rodzinom po 20–30 zł miesięcznie i to ma im starczyć na życie, tak.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#AndrzejLepper">Wysoka Izbo! Nie odlatujmy w obłoki. Stójmy na ziemi, bo nas tutaj wybrali ludzie, ci biedni ludzie, i oni czekają na konkretne nasze działania. Tych działań do dzisiaj nie ma. Przy takiej polityce gospodarczej i finansowej państwa tych działań nie będzie. Art. 72 mówi o dzieciach, chodzi o Konwencję o prawach dziecka; art. 24, 27 i 31 wymieniam je tylko ze względu na czas, nie chcę ich w całości czytać, bo nie zdążę. Pan marszałek nie pozwoli przedłużyć czasu, tak jak... Musi przestrzegać regulaminu i ja to rozumiem. Ale proszę państwa, zachęcam, przeczytajmy te artykuły z Konwencji o prawach dziecka - art. 24, 27, 31. Co one mówią? A Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, która mówi również o dzieciach, o rodzinie, o wszystkim. Art. 25 - zacytuję go w całości, Wysoka Izbo, szanowny panie profesorze, panie marszałku: Każdy człowiek ma prawo do poziomu życia zapewniającego zdrowie i dobrobyt jemu i jego rodzinie, włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne świadczenia socjalne oraz prawo do poczucia bezpieczeństwa w przypadku bezrobocia, choroby, kalectwa, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w sposób od niego niezależny. Przyjmujemy taki akt, międzynarodowy akt, jakim jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, a w praktyce? Nieudacznik, nie potrafi sobie znaleźć pracy, nie chce pracować, element, margines społeczny, dziadu, spieprzaj - przepraszam za słowo - też mówi się do takiego człowieka, który nie z własnej winy nie ma pracy, też mówi się, bo jest się dzisiaj prezydentem chyba stolicy...</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#AndrzejLepper">…i też w takim tonie, jak my traktujemy naszych ludzi, jak traktujemy tych, którzy są naszymi pracodawcami. My jesteśmy pracobiorcami, bo oni są naszymi pracodawcami. I co robimy w tym zakresie? Nic, absolutnie nic. Bieda coraz większa w Polsce. Pieniędzy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#AndrzejLepper">Długo czekamy... oczywiście pan profesor w swoim sprawozdaniu odniósł się do sądów. Tak, długo czekamy na rozprawy sądowe. A jak wyglądają sądy, to już kto jak kto, ale Andrzej Lepper wie bardzo dobrze, proszę państwa, bardzo dobrze wie, jak wyglądają.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.11" who="#AndrzejLepper">Szanowni Państwo! Panie Profesorze! Wysoka Izbo! Sądy - stan opłakany. Rezerwy w Narodowym Banku Polskim.... A może sięgnąć po ten miliard złotych, nie więcej. Dać sądom, panie premierze Miller, żeby te sądy doposażyć, odpowiednio opłacać prokuratorów, sędziów, pracowników sądownictwa, żeby mogli oni swoją pracę wykonywać normalnie, prawidłowo. Tego nie ma. Oczywiście przestępcy są w szeregach Samoobrony. Innych nie ma. Telewizja Polska wczoraj... to też dotyczy instytucji rzecznika... panie profesorze, wybiórcze traktowanie, wybieranie z kontekstu wypowiedzi pewnych zdań. Telewizja Polska wczoraj - może pan prezes Kwiatkowski ogląda - panie prezesie, wczoraj w „Wiadomościach” manipulacja zdecydowana: immunitety zabiorą posłom Samoobrony. Immunitety zabierajcie, ale sumień ludzi nie powstrzymacie. Zamknijcie nas do więzienia.</u>
          <u xml:id="u-255.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.13" who="#AndrzejLepper">Zamknijcie. Za co? Za to, że wysypaliśmy zboże, skażone zboże, przemycone zboże, to z nitrofenem. Tak jest. Dlaczego tutaj się wskazuje, a nie powie się, że pan Komorowski przegrał sprawę z pracownikami, nitrofen uciekł w drodze z Bydgoszczy do Poznania, zginął nitrofen. I za to posłowie Samoobrony będą karani. Ale już zająknąć się jednym słowem... Chociażby „Wyborcza” nie potrafiła się zająknąć jednym słowem, tylko pisze, że będą skazani, przestępcy od razu. Konstytucja mówi, że ten, kto nie został osądzony, nie ma wyroku prawomocnego, nie może być mowy o tym, że on jest winny. Jest niewinny do czasu, kiedy wyrok nie jest prawomocny.</u>
          <u xml:id="u-255.14" who="#AndrzejLepper">A może by telewizja: i TVN, i publiczna również, i inne środki przekazu powiedziały, że 10 lipca sąd... Nie powiem, który, bo zaraz naciski będą, zaraz będzie telefon do prokuratora - już kończę, panie marszałku - aby wniósł zażalenie. Sąd sprawę po 10 latach - po 10 latach - wygraną przeze mnie, umorzył, Wysoka Izbo. Umorzył. Za co? Za lżenie i poniżanie najwyższych organów władzy. Tak. Motywując to w taki sposób, tylko zacytuję: „Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd wziął pod uwagę fakt, że oskarżony znieważył wyżej wymienione osoby, krytykując jednocześnie sytuację polityczną, społeczną i gospodarczą kraju”. Ukłony wobec tego sądu. „Oskarżony podczas swoich wystąpień nie używał tylko i wyłącznie słów zniewagi dla wyżej wymienionych osób. Słowa te padały jako wzmocnienie jego słów krytyki dotyczących sytuacji Polski”. I dalej: „Z orzeczenia Europejskiej Komisji i Trybunału Praw Człowieka wynika, że swoboda wypowiedzi jest jedną z głównych podstaw demokratycznego społeczeństwa, warunkiem rozwoju i samorealizowania społeczeństwa”.</u>
          <u xml:id="u-255.15" who="#AndrzejLepper">Nie można krytykować, nie można mówić, że jest źle, nie można mówić, że ktoś jest łobuzem, nie można mówić, że trzyma kasę polską w swoich rękach, a naród w tym czasie biednieje.</u>
          <u xml:id="u-255.16" who="#AndrzejLepper">Tak w Polsce dłużej być nie może. Polska musi zejść z tej błędnej drogi. Polska musi być nie państwem ustanawiającym prawo czy mówiącym o tym, że jest państwem prawa, Polska musi w końcu być państwem prawa...</u>
          <u xml:id="u-255.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.18" who="#AndrzejLepper">.‍..gdzie prawo, najwyższe akty prawne będą przestrzegane. Jeżeli tego nie będzie, to nie pomoże Policja, nie pomoże wojsko, nie pomoże żadna partia polityczna, nie pomoże żaden reżim w Polsce. Naród o swoje prawa upomni się. Naród polski wie już dzisiaj, że w Polsce są pieniądze, w Polsce są rezerwy.</u>
          <u xml:id="u-255.19" who="#AndrzejLepper">Stany Zjednoczone - już kończę jednym tylko - na dzisiaj mają dług wewnętrzny w stosunku do produktu krajowego brutto prawie 500 mld dolarów. I co? Bush się tym przejmuje? W ogóle. Ja nie chcę, żeby drukować pieniądze, natomiast chcemy, aby uruchomić te rezerwy, żeby w Polsce było przestrzegane prawo i żeby każdy człowiek, który ma prawo zapewnione w najwyższych aktach prawnych, mógł z tego skorzystać. Nie popieramy nierobów i niebieskich ptaków, ale ludziom uczciwym, którzy nie z własnej winy nie mają pracy, należy się opieka. Niepełnosprawnym, emerytom, rencistom, którym dzisiaj na leki brakuje. Co rząd robi? 4–5 zł dał w ubiegłym roku, a w tym po 15.</u>
          <u xml:id="u-255.20" who="#AndrzejLepper">Panie Premierze Miller! Może panu na cukierki brakuje, to emeryci panu dadzą te pieniądze, żeby pan sobie kupił w końcu. I nie można się tłumaczyć, że to wynik poprzedniego rządu. Nie. Trzeba raz w końcu to błędne koło przerwać. I polityka największego niszczyciela w dziejach Polski, Leszka Balcerowicza, do lamusa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#DonaldTusk">Pani poseł Ewa Kantor, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#EwaKantor">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawiam uwagi do informacji rzecznika praw obywatelskich o działalności oraz stanie przestrzegania wolności praw człowieka w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#EwaKantor">Instytucja rzecznika praw obywatelskich jest trwałym dorobkiem III Rzeczypospolitej, jest instytucją, z którą wielu obywateli wiąże nadzieje na rzetelną i merytoryczną pomoc i ocenę w ich indywidualnych sprawach prawnych wynikających z funkcjonowania prawa.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#EwaKantor">Należy podkreślić, że do instytucji rzecznika praw obywatelskich odwołują się osoby, w których odczuciu nastąpiło naruszenie obowiązującego prawa przez instytucje publiczne, administrację państwową, samorządową i wymiar sprawiedliwości. Traktują więc rzecznika praw obywatelskich jako tę ostateczną pomoc w dochodzeniu swoich praw i wolności. Stąd wielka odpowiedzialność, jaka spoczywa na osobie rzecznika, ogromne zadania do wypełnienia, zadania, których sposób wykonania wpływa znacząco na poczucie obrony obywatela, ochrony jego wolności i stosunek do państwa.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#EwaKantor">Liczba wniosków, które wpłynęły na ręce rzecznika, potwierdza ten wysoki poziom oczekiwań społecznych. Wniosków tych było około 52 tys. - mniej niż w 2001 r. - z tego 30 tys. wniosków obejmowało nowe sprawy. Analizując treść informacji, należy podkreślić jej wysoką wartość analityczną i merytoryczną. W sposób wyczerpujący obejmuje art. 9 ustawy, jeśli chodzi o rodzaj wnioskodawców i problemy, z jakimi występują.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#EwaKantor">Podjęte przez rzecznika sposoby działania, na podstawie art. 11 ustawy, i sposoby badania spraw, opisane w art. 13, oraz czynności kończące postępowanie, na podstawie art. 14, w całości wyczerpują przepisane ustawą możliwości postępowania. Należy podkreślić, iż rzecznik praw obywatelskich podjął wszystkie nadane mu ustawą sposoby działania, wynikające z jego niezależności od kontrolowanych organów.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#EwaKantor">Na szczególną uwagę zasługuje ta część informacji, która obejmuje wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony wolności i praw człowieka i obywatela, reagowanie na stwierdzone nieprawidłowości i usprawnienia trybu załatwiania spraw.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#EwaKantor">Postępowanie rzecznika praw obywatelskich jest w tym obszarze bardzo aktywne i obejmuje: wystąpienia ogólne systemowe, wnioski do Trybunału Konstytucyjnego, skargi do NSA, rewizje nadzwyczajne i kasacje, wystąpienia legislacyjne. Za znaczącą należy przyjąć działalność rzecznika wynikającą z art.17a ustawy na rzecz edukacji prawnej, przestrzegania prawa i współpracę ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, zrzeszeniami.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#EwaKantor">Analizując sprawy indywidualne podjęte do prowadzenia i zakończone, należy zwrócić uwagę na niski procent spraw, w których uzyskano rozwiązania pozytywne (tych spraw jest około 20%), oraz na wysoki odsetek spraw bez rozwiązania pozytywnego ze względu na niepotwierdzenie się zarzutów, co pośrednio daje obraz wiedzy prawniczej społeczeństwa, ale również skłania do przyjęcia wniosku, który stawia sam rzecznik: „ilość aktów prawnych, a co za tym idzie, ich fatalną jakość, można śmiało określić jako superinflację”. Cytuję pana rzecznika. „W tym gąszczu przepisów nikt nie jest w stanie się zorientować. Coraz większe trudności z ustaleniem stanu prawnego mają sami prawnicy, w tym sędziowie rozstrzygający konkretne sprawy”.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#EwaKantor">Skupiając się na analizie nowych wniosków, należy zwrócić uwagę na dużą liczbę wniosków dotyczących naruszenia prawa karnego (ok. 20%), zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej (na tym samym poziomie), prawa gospodarczego, daniny publicznej, ochrony praw konsumentów, prawa cywilnego, gospodarki nieruchomościami, spraw mieszkaniowych i prawa administracyjnego. Przedmiot nowych spraw pokazuje, że nie ma praktycznie dziedziny życia społecznego, gospodarczego, politycznego, obszaru władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej, którego by nie dotykały. Na tle sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej wnioski pokazują ogromny bezwład, bezprawie struktur państwa w odniesieniu do obywateli. Szczególnie niebezpieczne wydaje się tutaj wyraźne załamanie fundamentów państwa w obszarze obrony życia oraz ochrony zdrowia i praw pacjentów, realizacji prawa do pracy - w kontekście wysokiego bezrobocia - realizacji prawa do nauki, praw rodziców i ochrony rodziny oraz zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#EwaKantor">Pragniemy zwrócić uwagę na to, że w odniesieniu do instytucji, jaką jest rodzina, która ma zabezpieczenie konstytucyjne, nie ma właściwej struktury w rządzie, tak aby można było objąć całościowo wszystkie problemy rodziny. Jeżeli rozwiążemy wiele problemów rodzinnych, możemy mieć nadzieję, że pozostałe problemy również w znacznym stopniu zostaną rozwiązane. Apelujemy do pana rzecznika o podjęcie działań w celu przywrócenia w rządzie instytucji ministra do spraw rodziny.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#EwaKantor">W tym kontekście widać, że państwo poprzez władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą całkowicie odstąpiło od realizacji dobrego państwa i dobrego prawa. Słuszna wydaje się teza pana rzecznika o prawie do dobrego państwa i dobrego prawa w oparciu o fundamenty porządku społecznego i prawnego, jakie stanowią godność człowieka i z niej wynikające podstawowe prawa i wolności oraz obowiązek troski o dobro wspólne.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#EwaKantor">Zgadzamy się z oceną rzecznika praw obywatelskich, że władze: wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza nie spełniają zapisów konstytucji. Analiza wniosków nieodparcie nasuwa spostrzeżenie o łamaniu art. 30 Konstytucji RP i kolejnych artykułów wynikających z zasady godności człowieka, realizowanej poprzez ochronę życia i zdrowia, prawo do nauki i do pracy, ochronę własności, ochronę rodziny, cały obszar wolności i praw oraz obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-257.12" who="#EwaKantor">Analiza treści informacji potwierdza fatalną jakość prawa. Znaczący w tym udział ma część prawa, do której należą akty dostosowujące do prawa Unii Europejskiej. Brakuje jasności w zakresie stanu prawnego. Tempo zmian oraz niejasność aktów prawnych dyskwalifikują je, co powoduje, że wymagają one uchylenia. To jest ocena pana rzecznika. Jednak prawo obowiązuje obywateli, prawem posługują się instytucje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-257.13" who="#EwaKantor">Nie dziwi zatem wysoki procent spraw niezałatwionych. Odczucia społeczne są przenoszone na podstawie tych doświadczeń na relację: obywatel-państwo. Niska jest ocena władzy wykonawczej, władzy ustawodawczej i - od dłuższego czasu najniższa - władzy sądowniczej. Przychylamy się do oceny pana rzecznika, że wymiar sprawiedliwości jest obecnie najsłabszym ogniwem systemu państwa, a szczególnie takie jego elementy, jak sprawność postępowania i nieprzewidywalność rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-257.14" who="#EwaKantor">Brakuje na tym tle wystąpień generalnych w sprawach, o których mowa w art. 82 konstytucji, a więc w sprawach troski o dobro wspólne, jakim jest Rzeczpospolita, jej zasoby naturalne, dorobek pokoleń w obszarze kultury, nauki i dóbr materialnych. Brakuje informacji o naruszeniu przez władzę wykonawczą i ustawodawczą tych praw w sferze utraty majątku narodowego poprzez jego wyprzedaż - dziś już widoczną - o charakterze korupcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-257.15" who="#EwaKantor">W kontekście negatywnej oceny dostosowania prawa do wymogów Unii Europejskiej brakuje analizy rzecznika praw obywatelskich co do zgodności prawa dostosowującego i podpisanych umów międzynarodowych z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i wynikających stąd naruszeń praw i ograniczeń wolności obywateli polskich. Oczekujemy działania pana rzecznika również w tym obszarze i obiektywizmu będącego podstawą tego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-257.16" who="#EwaKantor">Kończąc swoje wystąpienie, pragnę wyrazić nadzieję, że obiektywizm rzecznika będzie podstawą działania urzędu, pozwoli na bezstronną ocenę przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela oraz zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej. Przyczyni się do uchylenia złego prawa i błędnych rozstrzygnięć, pozwoli na ocenę rzecznika praw obywatelskich zgodną z wysokimi oczekiwaniami obywateli wobec tej instytucji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Józef Kubica, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Panie Ministrze! Klub Parlamentarny Unii Pracy na swoim spotkaniu zapoznał się z informacją o istotnych problemach wynikających z działalności rzecznika praw obywatelskich w 2002 r., zawartą w druku nr 1735. Faktem jest, iż instytucja rzecznika praw obywatelskich funkcjonuje w Polsce od ponad 14 lat. Zakres kompetencji rzecznika jest bardzo szeroki. Nie ma ograniczeń pod względem podmiotowym: każdy może zwrócić się do rzecznika o pomoc. Ograniczenia przedmiotowe wynikają z określonej funkcji kontrolowanych przez rzecznika podmiotów, czyli z orzecznictwa sądowego lub przysługujących rzecznikowi środków ingerencji.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2002 r. do rzecznika wpłynęło łącznie ponad 52 tys. wniosków. Zdecydowanie upraszczając tę kwestię, działalność rzecznika w 2002 r. można sprowadzić do następujących cyfr:</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#JózefKubica">- rzecznik skorzystał 21 razy z prawa zaskarżenia do Trybunału Konstytucyjnego ustaw w razie ich niezgodności z konstytucją lub ratyfikowanymi przez parlament umowami międzynarodowymi,</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#JózefKubica">- 8 razy rzecznik przyłączył się do skarg konstytucyjnych wnoszonych do Trybunału przez obywateli lub inne podmioty,</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#JózefKubica">- 117 razy rzecznik zwracał się do właściwych organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub o zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności i praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#JózefKubica">Wykorzystując swoje uprawnienia, rzecznik zwracał się także do Sejmu o podjęcie inicjatywy ustawodawczej. W 2002 r. w ramach procedur sądowych rzecznik wniósł 71 kasacji w sprawach karnych i cywilnych oraz 42 rewizje nadzwyczajne od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Należy podkreślić, iż struktura spraw wnoszonych do rzecznika lub podejmowanych przez niego z urzędu oddaje ogólną sytuację w państwie i występujące w nim trudności oraz wiąże się z krytycznie ocenianym stanem legislacji i sposobem wdrażania nowo przyjmowanych regulacji prawnych, vide: wielkie problemy związane z reorganizacją sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Również komitety obrońców mieszkańców potrzebują pana interwencji. Klub Parlamentarny Unii Pracy przyłącza się do tych próśb ludzi opuszczonych przez wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#JózefKubica">Niejednokrotnie rzecznik stawał przed wyborem postępowania w sprawach konfliktowych, na przykład pomiędzy wynajmującymi a najemcami w zakresie regulacji wysokości czynszu, w sprawach dotyczących budownictwa socjalnego i globalnie ujętej polityki mieszkaniowej. Wykorzystując swoje możliwości, rzecznik zaangażował się w próby rozwiązania sytuacji panującej od dawna w związku z ustawowym nakazem rozbiórki budynków i budowli wzniesionych wbrew ustaleniom planów zagospodarowania przestrzennego i pozwoleniom na budowę. Są także wieloletnie zaniedbania, jeśli chodzi o poruszanie się ludzi sprawnych inaczej. Bez interwencji pana prezesa sprawa ta długo jeszcze nie będzie rozwiązana.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wykonując swoje uprawnienia rzecznik musi mieć na uwadze prawa wszystkich grup społecznych, a nie tylko jednej z pozostających w sporze stron. Musi czuwać nad tym, aby wymierzając karę, sądy właściwie stosowały prawo, czuwać nad warunkami wykonywania kary i resocjalizacji osadzonych, nie zapominając przy tym o prawach ofiar tych przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#JózefKubica">Podczas wykonywania ustawowych czynności rzecznik współdziała z organizacjami obywatelskimi i realizuje wiele programów, jak np. „Pro Publico Bono” czy „Ruch przeciw bezradności społecznej”. Na podstawie porozumienia z dnia 7 listopada 1997 r. rzecznik działa także w zakresie współpracy międzynarodowej, pomagając poprzez ocenę projektów ustaw ombudsmańskich w organizacji i zarządzaniu biurami, prowadzeniu spotkań czy wymianie doświadczeń. Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, klub mój będzie głosował za przyjęciem tej informacji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-259.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Michał Figlus, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie informacji o działalności rzecznika praw obywatelskich za 2002 r. z uwagami o stanie przestrzegania wolności, praw człowieka i obywatela. Minęło 15 lat działania urzędu rzecznika praw obywatelskich. Nowelizacje ustawy o rzeczniku z dnia 15 lipca 1987 r. poszerzyły zakres kompetencji tego urzędu w Polsce. Nowelizacja z dnia 12 maja 2000 r. również zmieniła zakres działania rzecznika, nakładając m.in. obowiązek współdziałania ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi zrzeszeniami i fundacjami na rzecz ochrony wolności, praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MichałFiglus">Zakres kompetencji rzecznika praw obywatelskich jest obecnie szeroki. Nie ma ograniczeń pod względem podmiotowym, to znaczy osób, które mogą zwrócić się o pomoc do rzecznika. Zaś pod względem przedmiotowym ograniczenia mogą wynikać jedynie z określonej funkcji podmiotów kontrolowanych przez rzecznika oraz służących rzecznikowi środków ingerencji w razie naruszenia prawa.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#MichałFiglus">Na przykład w stosunku do parlamentu rzecznik ma prawo zaskarżania do Trybunału Konstytucyjnego ustaw w razie ich niezgodności z konstytucją lub innymi umowami międzynarodowymi. W 2002 r. rzecznik skorzystał z tego prawa 21 razy. Również może przyłączyć się do skarg wnoszonych do Trybunału przez obywateli. Rzecznik może zwrócić się do organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych w sprawach dotyczących wolności, praw człowieka i obywatela. W 2002 r. z wnioskami mającymi taki charakter występował w 117 sprawach do różnych organów. W 2002 r. zakres spraw wnoszonych do rzecznika związany był głównie z sytuacją w państwie, czyli na przykład z rosnącym bezrobociem, z ubóstwem oraz trudną sytuacją emerytów i rencistów czy ochroną zdrowia. Jednocześnie zakres działań rzecznika wiązał się z rozwiązywaniem trudnych konfliktów związanych z wprowadzaniem nowych reguł prawnych. Przykładów konfliktów społecznych, które są w gestii rzecznika praw obywatelskich, jest wiele, chociażby tak głośna sprawa walki o prawa pacjentów oraz walczących o poprawę finansową pracowników służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#MichałFiglus">Jeśli chodzi o ogólny stan przestrzegania praw obywatela w Polsce, to ze sprawozdania wynika, że w państwie, w którym prowadzone są pilne i ważne reformy, zarówno gospodarcze, jak i w zakresie stanowienia prawa, konieczne jest stosowne usprawnienie działania wymiaru sprawiedliwości i innych agend państwa prawa. Rzecznik praw obywatelskich podkreśla brak w państwie wizji sprawnie funkcjonującego systemu edukacji, co jest niewątpliwie ogromnie ważne w procesie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Istotnym problemem jest ochrona praw dzieci przed przemocą. Jakże wciąż aktualnym zagadnieniem jest dopracowanie systemu ochrony zdrowia. Jak dotąd, nie udało się poprawić jakości usług medycznych i dofinansowania tego sektora. Z podobnymi trudnościami boryka się pomoc społeczna, a szczególnie ciężka jest sytuacja domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych wskutek braku ich dofinansowania. Według rzecznika praw obywatelskich szczególnych zmian wymagają regulacje ze sfery zabezpieczenia społecznego. Istotne są też problemy bezradności prawa wobec wciąż rosnącej przestępczości oraz wciąż stwierdza się przypadki łamania prawa w wojsku polskim.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno wymienić wszystkie problemy poruszone w sprawozdaniu. Rzecznik praw obywatelskich reagował na naruszenie praw i różnorodne problemy społeczne. W tym celu nawiązywał współpracę z organizacjami i ruchami społecznymi oraz ze środkami masowego przekazu. Do rzecznika kierowane były i są kierowane obecnie wnioski o interwencję od obywateli, a organy administracyjne wydają miliony decyzji i czynności mających na celu usprawnienie działania polskiego systemu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#MichałFiglus">Analizując powyższe, pragnę podkreślić, że Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej przyjmuje pozytywnie niniejsze sprawozdanie rzecznika praw obywatelskich. Dziękuję za uwagę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Małgorzata Rohde, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MałgorzataRohde">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! W imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie informacji o działalności rzecznika praw obywatelskich za rok 2002 z uwagami o stanie przestrzegania wolności, praw człowieka i obywatela.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MałgorzataRohde">Panie Profesorze! Przede wszystkim chciałabym podziękować panu i wszystkim pana współpracownikom za tak obszerny i precyzyjny dokument, w którym przedstawiono nam sferę działalności rzecznika praw obywatelskich, jak i za wszystkie cząstkowe dokumenty, które dostarcza nam pan w ciągu roku. Trzeba przyznać, że lektura tego dokumentu i komentarz uświadamia nam, jak wiele jest jeszcze do zrobienia w sferze zapewnienia obywatelowi prawa do dobrego państwa. To szczególne sprawozdanie o brakach i niedoskonałościach instytucji naszego państwa może naprawdę wzbudzać niepokój i refleksje, a katalog tych zaniedbań jest pokaźny - o czym mówili już moi przedmówcy i nie będę się powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#MałgorzataRohde">Właśnie urząd rzecznika praw obywatelskich jest tym miejscem, do którego trafiają obywatele ze swoimi negatywnymi doświadczeniami i - jak widać - skala problemów i zapotrzebowania na interwencje jest na dzisiaj bardzo duża. Lektura tej informacji to także lekcja pokory dla wielu środowisk i instytucji, które współtworzą na co dzień państwo prawa. Także dla nas, parlamentarzystów, jest to lekcja pokory, wobec wskazanych braków i niedoskonałości aktów prawnych, których niestety jesteśmy twórcami albo współtwórcami, bo - jak słusznie zarzuca nam rzecznik praw obywatelskich - tak posłowie, jak i senatorowie nie do końca są przecież przeważnie przygotowani do redagowania samego tekstu ustawy, co niestety - jak stwierdza rzecznik - jest dzisiaj częstą praktyką. Konsekwencją takich niemerytorycznych, niesystemowych działań jest narastająca fala nowelizacji, pomieszanie ról procesu legislacyjnego, brak koordynacji, nadmierna spontaniczność w procesie stanowienia prawa, powszechne przyzwolenie na bylejakość. Dziennik Ustaw z 2002 r. o zawartości 15 tys. stron to chyba tylko przykład niektórych zarzutów kierowanych do obu Izb parlamentu. Trudno się z nimi nie zgodzić, bo przecież my, parlamentarzyści, świadomi niedoskonałości nie tylko naszej pracy nad ustawami, ale i rządu, musimy przyznać rację tym ocenom.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#MałgorzataRohde">Wobec deklaracji mojego przedmówcy, posła Sojuszu Lewicy Demokratycznej, można mieć nadzieję, że stan ten rychło się poprawi. Miejmy nadzieję, że od zaraz. Oczywista jest pilna potrzeba poprawy właśnie tego stanu rzeczy. Praca nad procesem legislacyjnym, tworzenie bardziej precyzyjnych i czytelnych aktów prawnych, które mają służyć społeczeństwu, w tej sytuacji powołanie Państwowej Rady Legislacyjnej, jest jak najbardziej pożądane i uzasadnione, i za tę inicjatywę dziękujemy rzecznikowi. Myślę, że wtedy urząd rzecznika praw obywatelskich być może nie będzie miał w przyszłości i nie będzie musiał w przyszłości rozpatrywać 50 tys. kierowanych do niego rocznie wniosków i skarg, próśb o pomoc i interwencję.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#MałgorzataRohde">Czeka nas trudna droga dochodzenia do państwa, w którym każdy obywatel będzie miał poczucie, że żyje w państwie poszanowania pełni swobód obywatelskich. Ale w dochodzeniu do takiego ideału potrzebne jest także zaangażowanie wszystkich obywateli, o czym mówił pan profesor w swoim wystąpieniu. I w tej sprawie urząd rzecznika praw obywatelskich podejmuje szereg cennych inicjatyw, które budują i wzmacniają społeczeństwo obywatelskie.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#MałgorzataRohde">Wysoka Izbo! Współpraca rzecznika praw obywatelskich z organizacjami społecznymi jest sprawą naturalną i pożądaną, ale tym samym bardzo ważną, ponieważ tylko taki model, zapewniający dialog społeczny, może doprowadzić do wypracowania rozwiązań systemowych gwarantujących respektowanie praw i wolności tak ogółu obywateli, jak i każdego z nas. Działania rzecznika na rzecz budowania społeczeństwa obywatelskiego, w którym każdy Polak ma mieć poczucie, iż uczestniczy w procesie współtworzenia państwa z poszanowaniem idei dobra wspólnego, zasługuje na szczególne uznanie. Za te działania pragnę panu profesorowi serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#MałgorzataRohde">Z braku już czasu pozwolę sobie przypomnieć tylko te najważniejsze i te najbardziej nośne inicjatywy skierowane na promowanie aktywności obywatelskiej, takie jak właśnie Konkurs „Pro publico bono”, któremu pan patronuje, i „Edukacja dla rozwoju”, inicjatywy „Ruch przeciw bezradności społecznej” i „Poradnictwo obywatelskie”, uniwersyteckie poradnie prawne i wiele innych inicjatyw, konferencji i seminariów - to wszystko razem buduje społeczeństwo obywatelskie, a to przyszłość i gwarancja prawdziwej demokracji. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że upowszechnienie takich postaw i wdrażanie zachowań proobywatelskich i prospołecznych w najbliższej przyszłości wpłynie na poprawę jakości życia naszych obywateli, a poczucie, że żyjemy i współtworzymy państwo prawa, państwo poszanowania swobód obywatelskich, będzie powszechne.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#MałgorzataRohde">Wyrażając taką nadzieję i jednocześnie deklarując przyjęcie tej informacji wraz z uwagami zgłoszonymi przez Koło Parlamentarne Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego, dziękuję panu, panie profesorze, i myślę, że będzie dalej pan pracował w kierunku budowania właśnie takiego społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#DonaldTusk">2 minuty przerwy. Za chwilę będziemy kontynuować obrady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 03 do godz. 16 min 07)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Krystyna Grabicka, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#KrystynaGrabicka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#KrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie jest łatwo w ciągu 5 minut ocenić roczną pracę rzecznika praw obywatelskich. Z konieczności ograniczę się do kilku istotnych, naszym zdaniem, elementów tej pracy.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#KrystynaGrabicka">Instytucja rzecznika praw obywatelskich istnieje już od 1987 r. Zgodnie z art. 1 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich rzecznik stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela, określonych w konstytucji oraz w innych aktach normatywnych. Obywatele mają prawo do dobrego państwa i mają prawo do dobrego prawa. Wszyscy wiemy, że obecnie nie mamy ani dobrego państwa, ani dobrego prawa, dlatego dobrze jest, że na straży porządku prawnego stoi rzecznik praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#KrystynaGrabicka">Debatujemy dziś nad obszernym, bo liczącym ponad 300 stron sprawozdaniem rzecznika. Wynika z niego, że w porównaniu z rokiem 2001 wpływ spraw do rzecznika nieznacznie zmalał. Najwięcej spraw dotyczyło prawa karnego, zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej, prawa gospodarczego i ochrony praw konsumenta, a także prawa cywilnego, administracyjnego i spraw mieszkaniowych. Ruch Katolicko-Narodowy zgadza się z rzecznikiem, że najsłabszym ogniwem systemu państwowego jest wymiar sprawiedliwości. Chodzi tu zwłaszcza o sprawność postępowań, o korupcję panującą w tym resorcie, a także w resorcie spraw wewnętrznych i administracji, o mafijne powiązania między przestępcami, prokuratorami i niektórymi politykami. Uważamy, że dopóki nie będzie całkowitego rozdziału między urzędem prokuratora generalnego a urzędem ministra sprawiedliwości, nie można oczekiwać zmian na lepsze. Nie uważamy jednak, że prokuratora powinien powoływać Sejm, gdyż naszym zdaniem niewiele by to zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#KrystynaGrabicka">W roku 2002 rzecznik zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego 21 przepisów ustaw, uznając je za niezgodne z konstytucją. Najważniejsze z nich to: wniosek w sprawie obejmowania wysokich stanowisk w służbie cywilnej z zaniechaniem procedur konkursowych, wniosek w sprawie ograniczenia uprawnień zabużan do rekompensat za pozostawione mienie uwzględniony wyrokiem z grudnia 2002 r., a także wniosek w sprawie zasad wprowadzania i pobierania opłat za parkowanie uwzględniony wyrokiem z 10 grudnia 2002 r. Rzecznik zarejestrował również 342 wystąpienia o charakterze systemowym do różnych organów państwa w trybie art. 16 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o rzeczniku. Ponadto rzecznik zgłosił udział w 8 sprawach skarg konstytucyjnych, składał rewizje nadzwyczajne i kasacje, skargi do NSA, wystąpienia legislacyjne, a także składał wizyty w terenie, brał udział w spotkaniach i konferencjach - tyle statystyk.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#KrystynaGrabicka">Ruch Katolicko-Narodowy uważa, że urząd rzecznika praw obywatelskich jest bardzo potrzebny, gdyż Polacy często czują się zagubieni w kontaktach z urzędnikami i polską biurokracją. Urzędnicy zaś, choć wiele się już zmieniło, czasami traktują petentów jak zło konieczne i nie pełnią wobec nich roli służebnej. Za każdą pomoc udzieloną zagubionym lub skrzywdzonym Polakom w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego składam panu rzecznikowi serdeczne podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#KrystynaGrabicka">Jednocześnie uważam, że wypełniając swoją funkcję, pan rzecznik nie wykorzystał wszystkich możliwości, jakie daje mu ustawa. Przykładem tego jest problem pisma do ministra zdrowia w sprawie rozporządzenia dotyczącego recept lekarskich, które przewidywało obarczenie pacjentów skutkami niewłaściwego wystawiania recept przez lekarza oraz ograniczenie ustawowego prawa ubezpieczonego do ulgowego nabywania leków. Z informacji wynika, że na odpowiedź z Ministerstwa Zdrowia rzecznik czekał 6 miesięcy, i w dodatku otrzymał je bez merytorycznego wyjaśnienia ministra zdrowia. To sytuacja niedopuszczalna. Należy wyczerpać wszystkie środki przewidziane w ustawie. Nie wolno rzecznikowi dopuścić do takich sytuacji, aby przedstawiciel rządu całkowicie ignorował jego interwencję.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#KrystynaGrabicka">I dalej. Czytając informację rzecznika, znalazłam takie zdanie, cytuję, że wiele uwagi rzecznik poświęcał tworzeniu korzystnego klimatu społecznego wokół mniejszości narodowych i etnicznych, a także, że mając na uwadze dramatyczne położenie Romów w Małopolsce, rzecznik skierował do prezydenta Krakowa wystąpienie, w którym prosił o rozważenie możliwości jednorazowego umorzenia zadłużenia z tytułu niepłaconych czynszów Romom, którzy w zadłużenie popadli nie z własnej winy, ale z powodu braku możliwości płacenia tych czynszów. To bardzo piękne, ale czy w przypadku obywateli polskich pan rzecznik nie zauważył takiej sytuacji? Czy pan rzecznik wie, że w Polsce jest obecnie wiele rodzin, które nie płacą czynszu, także nie z powodu lekceważenia obowiązków, ale z powodu tego, że nie mają środków nawet na chleb dla dzieci? Czy dostrzegł pan ten problem tylko u Romów?</u>
          <u xml:id="u-267.8" who="#KrystynaGrabicka">I jeszcze jedno. Ruch Katolicko-Narodowy ma zastrzeżenia do pana rzecznika, że bezpodstawnie używał autorytetu urzędu rzecznika do nawoływania Polaków do głosowania za wejściem Polski do Unii Europejskiej. Wolno mieć panu własne poglądy, ale nie wolno, nie powinien pan używać autorytetu urzędu do ich prezentowania. Tak było przecież w przypadku słynnego apelu wawelskiego, tak było z pana twierdzeniami, że aneks do traktatu w kwestiach kultury i moralności z prawnego punktu widzenia nie jest potrzebny. Twierdził pan także w wywiadzie dla „Sygnałów dnia” 29 maja tego roku, że wejście Polski do Unii Europejskiej jest korzystne, ponieważ wzmocniona zostanie ochrona praw człowieka i gwarancja tej ochrony. Popierał pan indoktrynację młodzieży i aprobował ideę osobnego referendum młodych. Dziś już pan wie, jak niekorzystne warunki wejścia do Unii wynegocjował polski rząd. Następnego dnia po referendum pisały o tym prawie wszystkie tzw. poważne gazety. Czy pana zdaniem tak powinien postępować rzecznik praw obywatelskich? Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-267.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#DonaldTusk">Zgłosili się posłowie do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#DonaldTusk">Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Marcin Libicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarcinLibicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Panie Profesorze, Rzeczniku Praw Obywatelskich! 18 lipca sąd w Gdańsku na podstawie art. 196 Kodeksu karnego mówiącego o znieważaniu przedmiotu kultu skazał Dorotę Nieznalską na 6 miesięcy ograniczenia wolności, polegającego na świadczeniu przez skazaną nieodpłatnej pracy na rzecz Caritasu. Ten wyrok wydaje się właściwy wobec popełnionego czynu, społecznie uzasadniony, umiarkowanie dolegliwy, jego znaczenie ma przede wszystkim charakter symboliczny i precedensowy. Ten wyrok wywołał, nie po raz pierwszy, ale z wyjątkową siłą, dyskusję o granicach wolności w sztuce. Każdy, kto występuje pod firmą artysty - bo to już jest oczywiście indywidualna ocena i nie zwracam się do pana rzecznika o to, czy coś jest dziełem sztuki, czy nie - wydaje się pozostawać pod jakąś specjalną niejako ochroną prawną. To, z czym teraz w mediach mamy do czynienia w obronie skazanej, jest bardzo silną formą nacisku na sąd. Chodzi np. o listy protestacyjne wobec tego wyroku itd., podpisywane przez osoby pełniące różne społeczne funkcje.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#MarcinLibicki">Moje pytanie do pana rzecznika jest takie. Czy nie uznałby pan za stosowne, po pierwsze, wziąć udział w dyskusji o tzw. wolności wyrazu w sztuce? Bo jednak ta wolność narusza bardzo często wolność innych ludzi. Ponieważ te czyny są popełniane w miejscach publicznych, czasami służą do tego billboardy, w tym wypadku była to publiczna galeria sztuki, może jednak być tak, że odbiorcy, niekoniecznie ci, którzy tam chodzą, ale ci, którzy to widzą na bilbordach, albo którzy czytają, że to się dzieje w publicznych miejscach, mogą nie życzyć sobie publicznej prezentacji treści, które obrażają ich uczucia religijne. A więc to jest pierwsze pytanie. Czy pan rzecznik nie uznałby za stosowne w moim przeświadczeniu wziąć w obronę tych, którzy sobie właśnie tego nie życzą?</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#MarcinLibicki">Drugie pytanie jest takie. Czy uważa pan może nie za niezgodne z prawem, ale za godziwe, żeby ludzie, którzy w społeczeństwie zajmują wysokie stanowiska, potwierdzone tytułami naukowymi, używali tych stanowisk właśnie po to, żeby wywierać zmasowaną, bo to już ma zmasowany charakter, presję na sąd?</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#MarcinLibicki">Poprosiłbym o odpowiedź na te dwa pytania. Wydaje się, że gdyby ten wyrok skazujący nie zapadł i gdyby pan rzecznik też nie uznał za stosowne zająć stanowiska, mielibyśmy do czynienia z sytuacją, w której jakaś dziedzina ludzkiej działalności jest w ogóle wyłączona spod działania przepisów prawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Profesorze! Panie i Panowie Posłowie! Z ogromną przyjemnością zabieram głos w dzisiejszej debacie na temat sprawozdania z działalności rzecznika praw obywatelskich, jako że z panem rzecznikiem zetknęłam się przy okazji współpracy w poważnej sprawie dotyczącej osób pokrzywdzonych z terenu woj. podkarpackiego. Z tej trybuny wielokrotnie składałam oświadczenia, że łamane są prawa obywateli, ich prawa nabyte, dotyczyło to odebrania emerytur na dzieci specjalnej troski w woj. podkarpackim, prosząc rząd o interwencję w ZUS według sprawowanego nadzoru. Rząd nie podzielał moich uwag, że były łamane, naruszane prawa nabyte. To szanowny pan profesor wystąpił z wnioskiem do Sądu Najwyższego o odpowiedź na pytanie prawne w tej sprawie. Rozstrzygnięcie w bieżącym roku jest korzystne; stwierdza się w nim, iż w tym przypadku zostały złamane prawa nabyte.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#KrystynaSkowrońska">W tym miejscu, szanowny panie profesorze, pozwoli pan, że w imieniu osób, których sprawa dotyczyła, widziałam w ich oczach łzy przez wiele miesięcy, podziękuję serdecznie za pańską pomoc w sprawie i na ręce pana, panu i pracownikom pańskiego biura złożę serdeczne podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#KrystynaSkowrońska">Ale chciałabym również zadać pytanie. Jak według opinii pana profesora należałoby w zakresie prawa obywatela do sądu zmienić obowiązujące przepisy albo usprawnić organizacje funkcjonalną sądów, aby obywatel czuł się tam tak, jak powinien się czuć przed instytucją, w której się rozstrzygają ważne jego sprawy, aby sędzia prowadzący również z dużą troską i wnikliwie wsłuchiwał się w to, co mówi, a protokół szczegółowo i wiernie odzwierciedlał to, co przed sądem mówi?</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#KrystynaSkowrońska">Serdecznie jeszcze raz dziękuję i życzę, aby takich załatwionych spraw było u pana, panie profesorze, jak najwięcej. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Stanisław Papież.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#StanisławPapież">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! Instytucja rzecznika praw obywatelskich od początku swego istnienia wzbudza rozliczne kontrowersje i negatywne odczucia w społeczeństwie. Chciałbym zapytać, dlaczego instytucja powołana do przestrzegania praw obywatelskich pozostaje nieskuteczna bądź obojętna wobec rozmaitych aberracji prawa liberalnego, a nierzadko staje się stronnikiem ideologii liberalnej, jak to miało miejsce w czasie ostatniego referendum unijnego, kiedy to pan rzecznik wykorzystał swą pozycję urzędnika publicznego dla najgorszej w swoim stylu, bo jednostronnej, propagandy prounijnej, ubranej, co gorsza, w intelektualną retorykę.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#StanisławPapież">Nie wiem, czy tak bardzo dobrze, jeśli intelektu się używa dla celów propagandowych.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#StanisławPapież">Dlaczego nie zareagował pan, pański urząd, na jednostronną agitację prounijną w szkołach, zmuszającą niejednokrotnie nauczycieli, a zwłaszcza uczniów do łamania przede wszystkim sumień i do łamania prawa? Czemu w sprawie ewidentnej indoktrynacji ideologicznym europeizmem nie zareagował pan na instrumentalne traktowanie szkoły, wykorzystywanej w celach agitacyjnych? Czy znane są panu wypadki, że w szkołach w okresie referendum zastępowano normalną naukę uprawianiem propagandy, nierzadko przeciwstawiając kulturę, suwerenność narodu polskiego wyimaginowanej wizji kosmopolitycznej Unii Europejskiej? Dlaczego zabrakło pańskiej reakcji na działalność tzw. szkolnych klubów europejskich, gdzie dochodziło do wypadków psychologicznego wpływania na młodzież, aby agitowała ona swoich rodziców i dziadków na rzecz Unii? Czy nie zauważył pan, że takie działanie było nieuprawnioną ingerencją szkoły, idącą w kierunku podważania faktu, że to rodzice są odpowiedzialni za wychowanie i formowanie światopoglądu dzieci? Dlaczego nie reaguje pan na inne przejawy łamania prawa w Polsce w dziedzinach ważnych dla życia i rozwoju narodu? Wskażę niektóre. Lektura sprawozdania nasuwa smutną refleksję, że obronę konstytucyjnych praw traktuje pan dość selektywnie, według liberalnej i politycznej poprawności, np. sporo uwagi poświęcił pański urząd ochronie praw mniejszości narodowych, ale ani w jednym zdaniu nie wypowiedział się pan o zjawisku antypolonizmu wywoływanego przez niektóre mniejszości. Czy istotnie nie dostrzega pan różnych przejawów antypolonizmu, bezprawnie niestety sankcjonowanego przez wpływowe media polskojęzyczne?</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#StanisławPapież">Kolejne pytanie. Dlaczego nie interweniował pan, nie reagował na ewidentne przypadki łamania prawa przez rozmaitych domorosłych artystów, którzy w publicznych galeriach lansują obsceniczność połączoną nierzadko z bluźnierczym wyrazem, wyrazem tzw. artystycznym, aby pod hasłami wolności i tolerancji wymuszać lekceważenie prawa, które winno chronić dobry obyczaj, kulturę i religię przed znieważeniem?</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#StanisławPapież">W sprawozdaniu nie znalazłem jakiejkolwiek interwencji pana urzędu, jeśli chodzi o nielegalną działalność w Polsce aborterów, którzy łamiąc ustawę chroniącą życie człowieka w łonie matki, uderzają z chęci głęboko niegodziwego zysku finansowego w świętość życia dziecka nienarodzonego. Dlaczego nie reaguje pan, jeśli chodzi o to oczywiste, fundamentalne prawo chroniące życie dziecka, które samo nie potrafi się bronić? Czy nie jest hańbą, że organy do tego powołane pozostają bezczynne wobec działalności pseudolekarzy aborterów, aby później środowiska wrogie życiu dziecka nienarodzonego wykorzystywały ten fakt jako swoisty nacisk polityczny na zmianę ustawy chroniącej życie? Dlaczego uchyla się pan od wzięcia w obronę życia dziecka poczętego? Przecież to jest też człowiek, osoba i obywatel, choć jeszcze nienarodzony. Czy brak pana reakcji na ten proceder, na drastyczne łamanie przez pseudolekarzy aborterów przysięgi Hipokratesa, chodzi o naturalne prawo dziecka do życia przed narodzeniem, jest kontynuacją niechlubnej działalności pana poprzedników, którzy z uporem godnym lepszej sprawy relatywizowali bezwarunkowe prawo do życia dzieci nienarodzonych? Chciałbym wierzyć, panie profesorze, że nie. Dobre państwo, o którym mówił pan w swojej informacji, to takie, które czyni wszelkie starania, aby jego obywatele, zwłaszcza ci najsłabsi, dzieci żyjące w łonie matki, posiadali niezbywalne prawo do życia od poczęcia.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#StanisławPapież">Ostatnie pytanie. Dlaczego demokratyczne państwo prawa, którego jest pan takim bezkrytycznym entuzjastą, posiada stałą inklinację do wyłączania spod prawnej ochrony dzieci nienarodzonych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Bogdan Zdrojewski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#BogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam dwa pytania, właściwie trzy, w tym jedno do pani poseł sprawozdawcy, pani poseł Bożeny Kizińskiej. Komisja zgodziła się z ocenami rzecznika, przyjęła, jak rozumiem, wnioski. W związku z tym mam takie pytanie: Czy ustalono tryb, odpowiedzialność za inicjatywy usuwające mankamenty życia publicznego wymienione w ostatniej części sprawozdania? Jest to o tyle istotne, że zasadnicza część wypowiedzi i rzecznika, i potem pani, odnosiła się do zakresu kompetencji komisji, którą pani reprezentowała.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#BogdanZdrojewski">Drugie pytanie jest do rzecznika, składa się z dwóch części. Część wniosków to oceny, spostrzeżenia, uwagi, część to wręcz inicjatywy legislacyjne. Rozumiem, że część tych inicjatyw jest przekazywana w odrębnym trybie i to też w sprawozdaniu zostało zawarte. Ale są też takie, które znajdują się we wnioskach, które wymagają odrębnego wystąpienia czy odrębnych inicjatyw pana rzecznika. Mam pytanie o określone rozwiązania dotyczące tej materii. Czy one nastąpią w odrębnym trybie, czy ten dokument należy traktować jako dokument, który powinien inicjować wszystkie te przedsięwzięcia, które zostały, krótko mówiąc, skrytykowane, pokazane jako mankamenty?</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#BogdanZdrojewski">Ostatnie, drobne pytanie, będące efektem refleksji nad pytaniem, które padło w tej sali przed chwilą, a propos aktywności rzecznika poza instytucją, w tym też podpisania apelu wawelskiego, apelu krakowskiego. Mam takie pytanie. Czy od czasu do czasu, właśnie w takich zagadnieniach, pana aktywność nie jest traktowana w sposób pejoratywny, czyli krótko mówiąc, czy prawa obywatelskie rzecznika praw obywatelskich od czasu do czasu nie są ograniczane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Profesorze! Wysoka Izbo! Chciałbym poruszyć trzy takie kwestie, panie profesorze. Chodzi o sprawę bezbronności, swoistej bezbronności obywateli wobec działań samorządów. Co prawda samorządy są wybierane przez obywateli, jednakże w tym procesie agitacji przedwyborczej i samego procesu głosowania dochodzi do różnego rodzaju nadużyć mentalnych i w rezultacie władza, która jest wybierana, właściwie jest potem władzą szkodliwą i obywatele są ofiarami swoich wyborów. Nie widać tutaj jakiegoś mechanizmu ratowania tych obywateli, a właściwie społeczności lokalnych. Chcę zwrócić uwagę chociażby na proces ogromnego zadłużenia gmin czy w ogóle samorządów, na powszechną nadinterpretację prawa przez działaczy samorządowych, prezydentów miast, gmin. Często dodatkowo na tę nadinterpretację prawa prywatną nachodzi również nadinterpretacja, czyli różna interpretacja prawa przez różne instancje sądownicze. Jest również problem obstrukcji prawa, które już działa. Tu jako przykład można podać chociażby tzw. uwłaszczenie, hasło działania uwłaszczeniowego obywateli w ramach gmin. Tu widzę wielkie zadanie. Jest to prośba o pana pomoc, by ten aparat intelektualny, prawny, który pan ma, żeby pan pomógł Wysokiej Izbie i władzy państwowej uporządkować przestrzeń funkcjonowania samorządów. Na to zwracam uwagę pana profesora, bo powiem szczerze, jako poseł jestem podmiotem licznych, bardzo licznych interwencji, gdzie opieszałość i niechęć władz samorządowych, buta tych władz po prostu jest w zupełnej sprzeczności z ideą służebności tych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Druga kwestia, również bezsilności ludzi, którzy są członkami spółdzielni mieszkaniowej. Tu dam przykład Spółdzielni Energetyk we Wrocławiu, gdzie spółdzielcy, ludzie, potężna rzesza obywateli, są w niemocy, łącznie z tym, że grozi im bankructwo, w tej chwili są pozbawieni ciepła, grożą im jeszcze inne sankcje. Cóż się okazuje, że ich wola nie może być spełniona, bo nie funkcjonują prawidłowo sądy, prokuratura, wiele innych elementów. Okazuje się, że to prawo, które skonstruowaliśmy, jest wadliwe. I znowu, czy ta kwestia jest w pana oglądzie prawnym, intelektualnym i pana urzędu? Znowu też do pana nasza prośba, by pomógł pan Wysokiej Izbie w tej kwestii, pomógł innym ludziom.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Trzecia kwestia, na którą chcę zwrócić uwagę pana profesora jako rzecznika praw obywateli - poseł, polityk, działacz społeczny to też obywatel. Chcę przedłożyć sprawę swoistej dyskryminacji, mobbingu różnych środowisk politycznych, które są modne, które trzymają władzę, polityków, działaczy społecznych, którzy są w opozycji, przykładem jestem ja. Jak ten mobbing wygląda? Jest to blokada dostępu do publicznych mediów, w mediach notorycznie przekręca się, manipuluje wypowiedziami albo się przemilcza, albo ordynarnie kłamie, czego przykładem jest chociażby wypowiedź pana Skóry z „Trybuny” we wczorajszej „Polityce”, gdzie mnie określa się oto tak, że reprezentuję spore grono posłów obiboków bez żadnego przygotowania merytorycznego, mnie, posła, który ma zliczonych czterysta osiemdziesiąt parę wypowiedzi...</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gadzinowski: Nie załatwiaj prywaty.)</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">...a gros posłów ma pojedyncze wypowiedzi bądź wcale nie ma. W związku z tym, czy ta kwestia takiego sprawiedliwego podejścia i traktowania polityków jest też w pana oglądzie? Czy tu nie zachodzi po prostu dramatyczne naruszanie praw obywatelskich, również polityków? Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gadzinowski: Trzeba powołać rzecznika praw polityków.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze rzecznik praw obywatelskich pan prof. Andrzej Zoll.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#AndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku chciałbym bardzo serdecznie podziękować posłance sprawozdawczyni pani Kizińskiej za tak dokładne sprawozdanie i ocenę informacji rzecznika praw obywatelskich. Wysokie oceny, które padły z ust pani posłanki i innych posłów, chciałbym skierować do moich zastępców i współpracowników, którzy na te oceny zasłużyli. Dziękuję również za życzenia, które padły na tej sali z okazji 15-lecia urzędu.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#AndrzejZoll">Chciałbym może na wstępie wyczyścić pewną sprawę, która mnie bardzo zabolała, to znaczy, że w urzędzie rzecznika za pieniądze publiczne wyjeżdżamy na Mali czy do innych bardzo egzotycznych krajów pod pretekstem obserwacji wyborów. Chciałbym powiedzieć, że to jest głębokie nieporozumienie. W informacji jest rzeczywiście stwierdzenie obecności mojego przedstawiciela, który został zaproszony przez organizację ombudsmanów frankofońskich do kontroli prawidłowości przebiegu wyborów na Mali. Był to międzynarodowy zespół, który kontrolował. Wszystko zostało sfinansowane przez zapraszającą organizację frankofońską, podatnik z Polski nie zapłacił grosza za to. I nie była to żadna delegacja, tylko była to obecność pana dyrektora Malanowskiego, który właśnie taką funkcję, uważam w interesie ludzi, ochrony demokracji, pełnił i jest to też, twierdzę, zadanie polskiego ombudsmana pomagać, jako że nam też w budowie demokracji inne państwa kiedyś pomagały. Tak samo zaproszenie ombudsmana Grecji nie było żadnym niepotrzebnym wydatkiem, bo chciałem powiedzieć, że, po pierwsze, zaprosiłem go na wyraźną prośbę polskiego ambasadora w Atenach, który chciał podkreślić zaangażowanie tego człowieka w sprawy Polaków będących w Grecji, a po drugie, był to chyba strzał w dziesiątkę, skoro za pół roku pan Diamandouros został ombudsmanem Unii Europejskiej i te kontakty, które wtedy zawarliśmy, owocują dzisiaj przynoszą bardzo dobre wyniki.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#AndrzejZoll">A teraz przejdę już do spraw merytorycznych, które tutaj padły. Chciałbym zwrócić uwagę na te kwestie, które krytycznie, polemicznie czy problemowo zostały przedstawione przez posłanki i posłów. Rzeczywiście problem legislacji jawi się jako jeden z zupełnie zasadniczych.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#AndrzejZoll">Wysoka Izbo! Musimy coś zrobić z polską legislacją. Produkcja aktów normatywnych, która odbywa się w tej Izbie, zmiany ustawy, które nie wchodzą w życie, jeszcze bardzo często są nowelizowane, postawa w ogóle. Przecież można powołać tu konkretne wypowiedzi przedstawicieli Wysokiej Izby, którzy wręcz mówią w ten sposób: ustawa jest niedobra, ale ją uchwalmy, a potem ją znowelizujemy, jest to psucie kultury prawnej społeczeństwa. I apeluję o to, ażeby bardzo długo zastanawiać się nad inicjatywą ustawodawczą. Wielokrotnie można osiągnąć znacznie lepszy efekt poprzez właściwą interpretację obowiązującego prawa, a przede wszystkim jego egzekucję, która szwankuje, niż poprzez wprowadzenie nowego aktu prawnego w życie.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#AndrzejZoll">Bardzo istotną sprawą jest edukacja, edukacja obywatelska, nie tylko program szkoły, ale problem permanentnego kształcenia polskich obywateli. Wysoka Izbo! Niedawno były opublikowane wyniki badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Toruńskim, z których wynika, że 20% naszych gimnazjalistów, a więc osób, które podjęły edukację w III Rzeczypospolitej, nie jest w stanie zrozumieć przeczytanego tekstu; potrafią przeczytać, potrafią dodać cyfry, ale nie potrafią myśleć. To jest jakaś wada naszego systemu edukacyjnego. To jest problem poziomu naszych nauczycieli. Jeżeli bardzo poważnie nie przystąpimy do debaty nad stanem polskiej edukacji, to będziemy mieli bardzo istotne problemy. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że wśród 30-, 40-latków, a więc osób, które jeszcze długi czas powinny być zawodowo aktywne, rozpowszechniony jest wtórny analfabetyzm. To są osoby, które nie czytają, które nie piszą, a które będą musiały konkurować na rynku Unii Europejskiej. Wiele tu trzeba zrobić, a zamyka się biblioteki, likwiduje się możliwości korzystania z tych dóbr kultury, które poza telewizją właściwie nie są wykorzystywane, a o poziomie telewizji w tym momencie nie chciałbym mówić.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#AndrzejZoll">Sprawa dofinansowania wczasów zagranicznych i to, że skrytykowałem zakaz dofinansowywania wczasów zagranicznych przez fundusze socjalne. Chciałbym zwrócić uwagę na jeden aspekt tej sprawy. To jest kwestia wolności, to jest problem wolności, dla mnie to jest problem pewnych praw obywatelskich. Fundusz socjalny to jest fundusz, który mi się należy i ja z tego funduszu mogę skorzystać tak, czy inaczej. Nie regulujmy tą drogą problemów gospodarczych, lepszego wykorzystania. Dbajmy o to, żeby nasze wczasy czy nasz poziom usług był wyższy i żeby był bardziej atrakcyjny dla Polaków, żeby przyjeżdżali tutaj, albo lepiej, żeby obcokrajowcy przyjeżdżali do nas na urlop. To jest taka, z dawnej epoki, regulacja ręczna pewnych prawideł rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#AndrzejZoll">W wielu wystąpieniach poruszano sprawy związane z wymiarem sprawiedliwości. Rzeczywiście to jest ten bardzo słaby punkt, chociaż muszę powiedzieć, że jeżeli chodzi o sądownictwo, to sprawa drgnęła, jest lepiej. Myślę, że to, że w tym roku budżet sądownictwa jest znacznie wyższy niż poprzednio ma już pozytywne oddziaływanie. Bardzo namawiam Wysoką Izbę, żeby przy uchwalaniu budżetu pamiętała o wymiarze sprawiedliwości. W szczególności myślę tutaj o prokuratorach, których rzeczywiście jest dzisiaj zbyt mało, i o kuratorach. Mamy około 3 tys. kuratorów, a do prawidłowego funkcjonowania probacji i innego zabezpieczenia alternatywy dla kary pozbawienia wolności potrzebujemy przynajmniej 20 tys. Trzeba te miejsca pracy stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#AndrzejZoll">Sprzedaż lokatorów razem z mieszkaniami zakładowymi, bardzo bolesny problem. Muszę powiedzieć, że pan poseł Wassermann nie zauważył zmiany ustawy m.in. w wyniku działań rzecznika, bo ja występowałem w tych sprawach do Trybunału i problem jest bolesny, jeżeli chodzi o te osoby, które zostały - mówię w cudzysłowie - sprzedane przed wejściem tej nowej nowelizacji. Nie mam żadnych możliwości działania w stosunku do tych osób, ale obecnie taka sprzedaż jest niemożliwa. Chciałbym odnieść się do spraw...</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#AndrzejZoll">Wrócę jeszcze na moment do wymiaru sprawiedliwości, który jest wyjątkowo przewlekły. Narzekamy na odroczenia rozpraw, ale to nie jest, Wysoka Izbo, tylko problem sądów. To jest problem i obywateli, to jest problem i zaświadczeń lekarskich, które bardzo łatwo dostać, to jest problem niestawiania się na rozprawy, to jest sprawa lekceważenia wymiaru sprawiedliwości przez obywatela. Nie narzekajmy tylko na stan wymiaru sprawiedliwości, ale pamiętajmy o tym, że wobec wymiaru sprawiedliwości mamy też jako obywatele obowiązek. Ten aspekt chciałbym bardzo mocno podkreślić, bo wydaje mi się, że nie zawsze zwraca się na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#AndrzejZoll">Wysoka Izbo! Jeszcze raz chcę podkreślić - było to w wystąpieniu pani posłanki Kantor - sprawę ministerstwa rodziny i młodzieży. To ważna sprawa. Proszę zwrócić uwagę, że te problemy są dzisiaj w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu, ale tak postawione na innej półce, i w Ministerstwie Zdrowia, i w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, i w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, i w Ministerstwie Sprawiedliwości, ale wszędzie jest to pozostawione gdzieś tam zupełnie na końcu, a problem jest zasadniczy. Jeżeli my dobrze postawimy problemy rodziny i młodzieży, to dzięki temu będziemy mieć, tak jak pani posłanka powiedziała, wiele spraw rozwiązanych - zwracam na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#AndrzejZoll">Sprawa generalnie spadku spraw, które wpłynęły do biura rzecznika. Nie byłbym w tej kwestii wielkim optymistą. Rzeczywiście mieliśmy dokładnie o 3 tys. spraw mniej niż poprzednio, ale przez pierwsze trzy miesiące tego roku otrzymywałem po 6 tys. spraw miesięcznie, czyli znacznie więcej niż w poprzednim okresie. Tak więc nie jest to żaden stabilny spadek. Bardzo był prosił o wzięcie tego pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#AndrzejZoll">Muszę zwrócić uwagę... Były sprawy skierowane dokładnie pod moim adresem, szczególnie jeżeli chodzi o problem moich wystąpień w obronie Romów, mniejszości narodowych i niezwracania uwagi na problemy Polaków, którzy znajdują się również w nie lżejszej sytuacji. Proszę państwa, nie wiem, czy wszyscy posłowie i posłanki mieli okazję oglądać, ja oglądałem, siedliska Romów koło Starego Sączą, a nawet w Krakowie w Nowej Hucie. To jest przerażające, to jest dla nas wszystkich wstyd, że nasi współobywatele mogą żyć w takich warunkach. To jest problem zajęcia się edukacją tych ludzi, wyprowadzenia następnego pokolenia z tego stanu, w jakim oni się dzisiaj znajdują. Konieczny jest jakiś program edukacji dzieci romskich, szczególny program, dlatego że to jest też i problem braku nauczycieli. Polacy nie znają języka romskiego, bardzo trudno jest z tą młodzieżą nawiązać kontakt. Są pewne próby, jest świetnie funkcjonująca szkoła romska w Suwałkach, dobrze w Nowym Sączu, mamy klasę, w której te sprawy są załatwiane.</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#AndrzejZoll">Ale wracam do tego zasadniczego pytania: czy nie występowałem w sprawach Polaków? Występowałem. Dlatego zaskarżyłem na przykład przepisy o najmie, bo uważam, że nie ma polityki socjalnej, nie buduje się mieszkań socjalnych dla ludzi, którzy znajdują się w trudnej sytuacji, których nie stać na zapłacenie czynszu. Nie ma w Polsce - jeszcze raz powtarzam - prawdziwej polityki mieszkań socjalnych i budownictwa socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-279.13" who="#AndrzejZoll">Chciałbym odnieść się do kwestii zarzutu, który mi został postawiony w dwóch wystąpieniach, że zaangażowałem się w sprawę referendum, problemów przystąpienia do Unii Europejskiej i młodzieży poniżej 18 lat. Uważałem, że właśnie jako rzecznik praw obywatelskich byłem do tego zobowiązany. Proszę zwrócić uwagę na art. 72 konstytucji. W sprawach ważnych dla dziecka mamy wysłuchać opinii dziecka. Czy była w tym roku ważniejsza sprawa dla naszej młodzieży jak rozstrzygnięcie tego, czy będą żyli w Unii Europejskiej, czy nie będą żyli w Unii Europejskiej? Bo referendum było przeprowadzane dla nich, mimo że oni w tej sprawie nie głosowali. Dlatego myślę, że poznanie ich opinii było ważne dla nas głosujących w referendum, i uważam, że ten zarzut jest oparty na nieporozumieniu, na nieznajomości konstytucji dającej dziecku prawo do wyrażania opinii w sprawach, które dla dziecka są ważne.</u>
          <u xml:id="u-279.14" who="#AndrzejZoll">Zostałem spytany przez pana posła Libickiego w sprawie skazanej malarki czy artystki, rzeźbiarki - trudno mi o jej zakwalifikowanie. Ja nie mogę wypowiadać się dzisiaj na temat zasadności tego wyroku. Sprawa jest w toku i nie przyłączę się do głosów ani za, ani przeciw, dopóki sąd drugiej instancji nie wyda prawomocnego wyroku. Wtedy jako rzecznik praw obywatelskich będę mógł zbadać sprawę pod kątem ewentualnego wnoszenia kasacji, bo takie uprawnienie mam. W okresie trwania procesu ingerować w te sprawy nie mogę.</u>
          <u xml:id="u-279.15" who="#AndrzejZoll">Pan poseł podniósł natomiast inną, bardziej generalną sprawę, to znaczy wolności w sztuce. Czy nie należałoby z mojej strony włączyć się do dyskusji o wolności w sztuce? Nie ma żadnej kategorii obywateli, którzy by mieli immunitet nieodpowiedzialności, z wyjątkiem wyraźnie określonego w konstytucji, jak na przykład dotyczącego Wysokiej Izby czy rzecznika praw obywatelskich. W związku z tym każdy artysta podlega ustawom obowiązującym w kraju. Jest art. 196 Kodeksu karnego, który wyznacza granice dla wolności sztuki. Wyznacza je także na przykład art. 212, który mówi o pomówieniach, czy art. 217, który mówi o obrazie. To są granice dla każdej wolności, także wolności sztuki. A teraz jest sprawą sądu, czy uzna, że taka czy inna instalacja, taki czy inny obraz, taka czy inna wypowiedź realizuje znamiona przestępstwa, czy nie. Na ten temat w tej konkretnej sprawie oczywiście w tym momencie nie będę się wypowiadał, dlatego że nie chcę dołączać się - co do tego przyznaję panu posłowi rację - do presji na sąd. Na pewno jest to bardzo niedobre dla kultury prawnej, jeżeli my w okresie międzyinstancyjnym taką presję na sąd wywieramy.</u>
          <u xml:id="u-279.16" who="#AndrzejZoll">Pani posłanka Skowrońska pytała, jak zmienić prawa do sądu, w szczególności kwestie protokołowania, utrzymania zgodności tego, co mówi strona czy świadek, z protokołem. Dawno na to zwracałem uwagę. My mamy w naszym sądzie olbrzymie marnotrawstwo czasu. To już się trochę zmieniło, bo teraz czasami pisze się na komputerze, ale jeszcze często protokół pisze się dwoma palcami na maszynie. To nie jest tylko problem czasu, ale właśnie zniekształcenia myśli, którą sędzia odebrał inaczej, niż świadek chciał wyrazić. Od dawna w wielu sądach na świecie są po prostu urządzenia nagrywające, i to trzeba byłoby wprowadzić, i jest też hala maszyn, gdzie się przepisuje protokoły. Można sprawdzać później zgodność protokołu z tym, co się stało na sali. Jest to dużo prostsze, dużo szybsze rozwiązanie i wydaje mi się, że od dawna powinno być wprowadzone w polskich sądach.</u>
          <u xml:id="u-279.17" who="#AndrzejZoll">No, szczególnie muszę się zająć pytaniami, które mi był łaskaw zadać pan poseł Papież. Na niektóre, wydaje mi się, że odpowiedziałem, tzn. te związane z moim niereagowaniem na udział młodzieży w referendum i przygotowanie do tego referendum. Ja nie otrzymałem żadnej skargi na to, że była indoktrynacja prowadzona w szkołach w sposób, który by był karygodny i wymagał z mojej strony interwencji. Natomiast muszę powiedzieć, że jeśli chodzi o zarzut, jako bym nie chronił życia poczętego, to jestem trochę zaskoczony tym zarzutem, dlatego odsyłam pana posła do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1997 r. Proszę zobaczyć, kto przewodniczył rozprawie i kto był sprawozdawcą.</u>
          <u xml:id="u-279.18" who="#AndrzejZoll">Jeżeli chodzi o sprawy związane z granicami sztuki, bo też pan poseł postawił mi ten zarzut, że nie występuję w obronie uczuć religijnych, które są naruszane takimi czy innymi „dziełami” - używam tego słowa w cudzysłowie, bez żadnego na razie wartościowania - to chciałem powiedzieć, że były takie wypadki, gdzie występowałem. Sprawa w Wadowicach - gdzie skończyło się to, jeżeli dobrze pamiętam, warunkowym umorzeniem postępowania. W każdym razie sprawa była prowadzona przez prokuraturę i wniesiony był akt oskarżenia do sądu.</u>
          <u xml:id="u-279.19" who="#AndrzejZoll">I teraz już, pozwoli pan poseł Zdrojewski, że na temat moich wolności nie będę tutaj się wypowiadał. Ja czuję się w pełni niezawisły, niezależny i wolnym obywatelem. I dlatego również biorę pełną odpowiedzialność za to, że w listopadzie zeszłego roku podpisałem apel wawelski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Minister Edukacji Narodowej i Sportu Krystyna Łybacka: Przepraszam, jako minister...)</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#DonaldTusk">Nie, nie, pani minister. Bardzo przepraszam panią minister, ale ja udzielam głosu w tej sali i w tej części posiedzenia nie udzielę...</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Minister Edukacji Narodowej i Sportu Krystyna Łybacka: W trybie sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#DonaldTusk">Pani minister, bardzo proszę o opuszczenie mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#KrystynaŁybacka">Przepraszam, a tryb sprostowania mnie nie obowiązuje? Chcę tylko rozstrzygnąć, czy obowiązuje czy nie, czy ja mogę skorzystać z tego trybu. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#DonaldTusk">Za chwilę pani minister odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#KrystynaŁybacka">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#DonaldTusk">Niestety, tryb sprostowania nie przysługuje pani minister, ponieważ przysługuje tylko posłom, którzy zabierali głos w debacie.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł sprawozdawca, przedstawiciel komisji pani poseł Bożena Kizińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#BożenaKizińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#BożenaKizińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na zadane przez pana posła Zdrojewskiego pytanie odpowiem tak: wnioski, które nasunęły się po przeczytaniu i analizie sprawozdania rzecznika praw obywatelskich, można skierować do wszystkich w tej Izbie - do wszystkich posłów, do rządu, do wszystkich tych, którzy piszą projekty ustaw, do nas wszystkich, którzy to prawo stanowimy. Natomiast przewidziane jest w pracach komisji sprawiedliwości posiedzenie, które ma na celu monitorowanie, sprawdzenie jakości prawa, tych ustaw, tych projektów, które trafiają do komisji sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Papież: Panie marszałku, nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie moje. Chciałem ponowić pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#DonaldTusk">Regulamin nie przewiduje...</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Papież: Nie uzyskałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#DonaldTusk">Tak bywa, panie pośle. Naprawdę to nie jest pierwszy ani dwudziesty przypadek, kiedy posłowie nie są zadowoleni z odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Papież: Panie marszałku, ale to jest ważna kwestia. Nie uzyskałem odpowiedzi na ważne pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#DonaldTusk">Nie, panie pośle...</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#DonaldTusk">Czy pani minister pragnie zabrać głos jako członek Rady Ministrów, czy w trybie sprostowania? Bo tak jak informowałem, w trybie sprostowania nie przysługuje pani minister głos.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#komentarz">(Minister Edukacji Narodowej i Sportu Krystyna Łybacka: Członek Rady Ministrów.)</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#DonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po pierwsze, pragnę poinformować pana marszałka, że moje pierwotne zgłoszenie było w trybie członka Rady Ministrów. Pan odmówił mi udzielenia głosu. Wtedy dopiero poprosiłam o głos w trybie sprostowania jako poseł. A więc pańskie pytanie w tym momencie zadane ma charakter przewrotności.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#KrystynaŁybacka">Natomiast pan profesor Zoll był uprzejmy wspomnieć dwukrotnie o problematyce, która jest przedmiotem zainteresowania ministra edukacji narodowej i sportu. Otóż informuję pana profesora, że nieuprawnione jest stwierdzenie, jakoby problematyka dzieci i młodzieży była problematyką: „z którejś półki w ministerstwie”. Jest to pierwszorzędna i pierwszoplanowa problematyka dla ministra edukacji, dla kierownictwa resortu i dla wszystkich służb w resorcie.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#KrystynaŁybacka">I po drugie, uprzejmie informuję pana profesora, że tzw. problem dzieci romskich po raz pierwszy w rządzie pana premiera Leszka Millera jest podejmowany i nie tylko w kategorii werbalnej, ale w rzeczywistej. Jesteśmy po pilotażu, który miał miejsce w woj. małopolskim i od 1 września rozszerzamy problem nauczania dzieci romskich na pozostałe województwa. I proszę to przyjąć do wiadomości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#DonaldTusk">Zarządzam krótką przerwę do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#DonaldTusk">Następnie przystąpimy do głosowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 59 do godz. 17 min 07)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#MarekBorowski">Komisja Europejska przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#MarekBorowski">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1812.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#MarekBorowski">W związku z tym - na podstawie art. 103 ust. 1 regulaminu Sejmu - podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#MarekBorowski">Proponuję, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad tym punktem.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#MarekBorowski">Dodany punkt rozpatrzymy dzisiaj jako ostatni punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-290.10" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Grażynę Ciemniak oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.11" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.12" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-290.13" who="#MarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-290.14" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-290.15" who="#MarekBorowski">Wszystkie poprawki Senat zgłosił do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-290.16" who="#MarekBorowski">W poprawkach: 1., 2., 3., 4., 5. i 6. do ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-290.17" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.18" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.19" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.20" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu od 1. do 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.21" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.22" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.23" who="#MarekBorowski">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Za było 32 posłów, przeciw - 359, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-290.24" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.25" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-290.26" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-290.27" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Cezarego Grabarczyka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.28" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.29" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-290.30" who="#MarekBorowski">Poprawki od 1. do 38. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-290.31" who="#MarekBorowski">Obecnie przystąpimy do rozpatrzenia bloku poprawek proponowanych w sprawozdaniu do łącznego głosowania, z którego proponuję wyłączyć poprawkę nr 13 do oddzielnego głosowania z powodu odmiennej rekomendacji komisji.</u>
          <u xml:id="u-290.32" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.33" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-290.34" who="#MarekBorowski">W poprawkach: 1., 3., 5., 9., 10., 12., 19., 20., 22., 24., 27., 28., 29., 32., 33. oraz 34. Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-290.35" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.36" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.37" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.38" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu wymienionych przed chwilą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.39" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.40" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.41" who="#MarekBorowski">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Głosów za nie było, przeciw - 412, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-290.42" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.43" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce dotyczącej art. 22 § 1 ustawy nowelizowanej i polegającej na dodaniu § 3 Senat proponuje m.in., aby udział sądowego kuratora zawodowego w posiedzeniu sądu był obowiązkowy, jeżeli sąd uzna to za konieczne.</u>
          <u xml:id="u-290.44" who="#MarekBorowski">Z poprawką tą łączą się poprawki Senatu: 7. do art. 57 § 2 ustawy nowelizowanej oraz 11. do art. 65 § 6 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-290.45" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.46" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.47" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.48" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 2., 7. i 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.49" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.50" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.51" who="#MarekBorowski">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Głosów za nie było, przeciw - 412, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-290.52" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.53" who="#MarekBorowski">3. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.54" who="#MarekBorowski">W 4. poprawce Senat proponuje, aby art. 43 § 3 ustawy nowelizowanej stanowił, że minister sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb tworzenia funduszu pomocy postpenitencjarnej oraz udzielania pomocy osobom wymienionym w tym przepisie, uwzględniając rodzaj pomocy i sposób podziału środków z tego funduszu na taką pomoc.</u>
          <u xml:id="u-290.55" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.56" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.57" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.58" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.59" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.60" who="#MarekBorowski">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.61" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.62" who="#MarekBorowski">5. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.63" who="#MarekBorowski">W 6. poprawce Senat proponuje odmienną konstrukcję normy dotyczącej egzekucji grzywny w art. 51 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-290.64" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.65" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.66" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.67" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.68" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.69" who="#MarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za opowiedziało się 331 posłów, przeciw - 47, wstrzymało się 39.</u>
          <u xml:id="u-290.70" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-290.71" who="#MarekBorowski">7. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.72" who="#MarekBorowski">W 8. poprawce Senat proponuje, aby art. 61 § 1 ustawy nowelizowanej stanowił o uprawnieniach sądu w okresie wykonywania kary ograniczenia wolności do ustanawiania, rozszerzania, zmieniania lub zwalniania z obowiązków, o których mowa w art. 36 § 2 Kodeksu karnego, jeżeli przemawiają za tym względy resocjalizacyjne, a nie, jak uchwalił Sejm, wychowawcze.</u>
          <u xml:id="u-290.73" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.74" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.75" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.76" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.77" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.78" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za opowiedziało się 415, przeciw - 3, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-290.79" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-290.80" who="#MarekBorowski">Poprawki Senatu od 9. do 12. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.81" who="#MarekBorowski">W 13. poprawce Senat proponuje, aby przepis art. 79b § 2 ustawy nowelizowanej stanowił o nieumieszczeniu w celi przejściowej skazanego przeniesionego, a nie, jak uchwalił Sejm, przetransportowanego z innego zakładu karnego albo aresztu śledczego.</u>
          <u xml:id="u-290.82" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.83" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.84" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.85" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.86" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.87" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za było 413 posłów, przeciw - 6, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.88" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-290.89" who="#MarekBorowski">W 14. poprawce Senat proponuje, aby pkt 8 w art. 82 § 2 ustawy nowelizowanej stanowił, że klasyfikacji skazanych dokonuje się, mając na względzie m.in. rodzaj, a nie, jak uchwalił Sejm, typ popełnionego przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-290.90" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.91" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.92" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.93" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.94" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.95" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za była 1 osoba, przeciw - 419, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.96" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.97" who="#MarekBorowski">W poprawkach: 15. i 31. Senat proponuje, aby skazanego oraz tymczasowo aresztowanego, o których mowa w tych przepisach, osadzało się w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwa zakładu.</u>
          <u xml:id="u-290.98" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.99" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.100" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.101" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 15. i 31., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.102" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.103" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.104" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.105" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.106" who="#MarekBorowski">W 16. poprawce dotyczącej pkt. 11 w art. 102 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby skazany miał prawo do prowadzenia korespondencji bez jej cenzurowania także z rzecznikiem praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-290.107" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.108" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.109" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.110" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.111" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.112" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za opowiedziało się 400, przeciw - 19, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.113" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-290.114" who="#MarekBorowski">W poprawkach: 17., 18., 21., od 35. do 37. oraz 38. do ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby rozporządzenia wydawane na podstawie upoważnień zawartych w tych przepisach dotyczyły także osób osadzonych w aresztach śledczych.</u>
          <u xml:id="u-290.115" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.116" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.117" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.118" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 17., 18., 21., 35., 36., 37. i 38., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.119" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.120" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.121" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za była 1 osoba, przeciw - 352, wstrzymało się 68.</u>
          <u xml:id="u-290.122" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.123" who="#MarekBorowski">Poprawki Senatu od 18. do 22. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.124" who="#MarekBorowski">W 23. poprawce Senat proponuje, aby art. 118 § 1 ustawy nowelizowanej stanowił, że w wypadku gdy wykonywanie kary pozbawienia wolności może zagrażać życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo, dyrektor zakładu karnego, na wniosek lekarza, niezwłocznie powiadamia o tym sędziego penitencjarnego.</u>
          <u xml:id="u-290.125" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.126" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.127" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 23. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.128" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.129" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.130" who="#MarekBorowski">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna wynosi 212. Za opowiedziało się 74, przeciw - 346, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-290.131" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.132" who="#MarekBorowski">24. poprawkę Senatu rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.133" who="#MarekBorowski">W 25. poprawce Senat proponuje, aby art. 130 § 3 ustawy nowelizowanej stanowił, że pierwszeństwo w uzyskaniu możliwości objęcia nauczaniem w szkole ponadpodstawowej - ponadgimnazjalnej - i na kursach zawodowych mają skazani, którzy nie mają wyuczonego zawodu albo po odbyciu kary nie będą mogli go wykonywać, a także nie ukończyli 21. roku życia, a nie, jak uchwalił Sejm, 24. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-290.134" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.135" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.136" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 25. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.137" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.138" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.139" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Głosów za nie było, przeciw - 421, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.140" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.141" who="#MarekBorowski">W 26. poprawce Senat proponuje zmianę w treści upoważnienia ustawowego dla ministra sprawiedliwości do wydania rozporządzenia w art. 134 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-290.142" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.143" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.144" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 26. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.145" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.146" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.147" who="#MarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 415, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.148" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.149" who="#MarekBorowski">Poprawki Senatu od 27. do 29. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.150" who="#MarekBorowski">W 30. poprawce Senat proponuje, aby art. 212 § 1 ustawy nowelizowanej stanowił, że rozmieszczając w areszcie śledczym tymczasowo aresztowanych, należy oddzielać niekaranych od uprzednio odbywających karę pozbawienia wolności oraz młodocianych od dorosłych, chyba że szczególne względy wychowawcze przemawiają za umieszczeniem dorosłego z młodocianym lub młodocianymi.</u>
          <u xml:id="u-290.151" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.152" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.153" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 30. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.154" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.155" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.156" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.157" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.158" who="#MarekBorowski">Poprawki Senatu od 31. do 38. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.159" who="#MarekBorowski">W 39. poprawce do pkt. 2 w art. 9 Senat proponuje, aby art. 1 pkt 147 w zakresie dotyczącym art. 223 § 7 wchodził w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 lipca 2003 r., a nie, jak uchwalił Sejm, aby wchodził w życie z dniem 1 lipca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-290.160" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.161" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.162" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.163" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.164" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.165" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw - 420, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.166" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.167" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-290.168" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-290.169" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Piosika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.170" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.171" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-290.172" who="#MarekBorowski">Poprawki od 1. do 5. Senat zgłosił do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-290.173" who="#MarekBorowski">W poprawce 1. do art. 9 ust. 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby wystąpienie pokontrolne przekazywane było kontrolowanej jednostce nie później niż w terminie 60 dni od dnia podpisania protokołu kontroli.</u>
          <u xml:id="u-290.174" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.175" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.176" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.177" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.178" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.179" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.180" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.181" who="#MarekBorowski">W poprawce 2. do art. 11 ust. 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-290.182" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.183" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.184" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.185" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.186" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.187" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna bezwzględna wynosi 211. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.188" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.189" who="#MarekBorowski">W poprawkach 3. oraz 4. Senat proponuje wprowadzenie przesłanek, których zaistnienie powoduje wyłączenie członka kolegium regionalnej izby obrachunkowej z prac komisji konkursowej.</u>
          <u xml:id="u-290.190" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.191" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.192" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.193" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 3. i 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.194" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.195" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.196" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za opowiedziało 24 posłów, przeciw - 346, wstrzymało się 49 posłów.</u>
          <u xml:id="u-290.197" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.198" who="#MarekBorowski">W poprawce 5. do art. 16a ust. 4 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 3, nie stosować przepisu art. 52 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-290.199" who="#MarekBorowski">W poprawce 6. Senat proponuje w ustawie nowelizującej dodać art. 3a, stanowiący, że w terminie do dnia 31 grudnia 2003 r. do postępowań, o którym mowa w art. 16a ust. 3 i 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, nie stosuje się art. 34 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-290.200" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.201" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.202" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.203" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 5. i 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.204" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.205" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.206" who="#MarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna wynosi 210. Za było 22 posłów, przeciw - 396, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-290.207" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.208" who="#MarekBorowski">W poprawkach 7. do art. 4 ustawy nowelizującej oraz 8., polegającej na dodaniu w ustawie nowelizującej art. 4a, Senat proponuje, aby konkursy na stanowiska pozaetatowych członków kolegiów regionalnych izb obrachunkowych były przeprowadzone 6 miesięcy później niż konkursy na stanowiska prezesów tych izb.</u>
          <u xml:id="u-290.209" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-290.210" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-290.211" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.212" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 7. i 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.213" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.214" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.215" who="#MarekBorowski">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.216" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.217" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-290.218" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-290.219" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Steca oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.220" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-290.221" who="#MarekBorowski">1. poprawka Senatu do art. 1 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-290.222" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.223" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.224" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.225" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.226" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.227" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Za opowiedziało się 236 posłów, przeciw - 182, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-290.228" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-290.229" who="#MarekBorowski">Poprawka 2. Senatu do art. 2 ust. 2 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-290.230" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.231" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.232" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.233" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.234" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.235" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna wynosi 211. Wszystkie głosy były przeciw.</u>
          <u xml:id="u-290.236" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.237" who="#MarekBorowski">W 3. poprawce do art. 3 Senat proponuje, aby skreślić ust. 3, stanowiący, że minister właściwy do spraw budżetu w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi może z zastrzeżeniem terminu określonego w art. 1 umorzyć pożyczkę, odroczyć termin spłaty całości lub części należności albo rozłożyć płatność na raty.</u>
          <u xml:id="u-290.238" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-290.239" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-290.240" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-290.241" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-290.242" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-290.243" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna - 211. Za opowiedziało się 199, przeciw - 220, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-290.244" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-290.245" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-290.246" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Wybór członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (druki nr 1733 i 1811).</u>
          <u xml:id="u-290.247" who="#MarekBorowski">Przypominam, że wygasła kadencja członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Adama Halbera, w związku z tym Sejm powołuje nowego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-290.248" who="#MarekBorowski">Na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zgłoszone zostały kandydatury pana Krzysztofa Nowaka i pana Ryszarda Jana Ulickiego.</u>
          <u xml:id="u-290.249" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Jurka w celu przedstawienia kandydatury pana Krzysztofa Nowaka, zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MarekJurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości...</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MarekBorowski">Proszę o ciszę, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości mam honor przedstawić Wysokiej Izbie kandydaturę pana Krzysztofa Nowaka do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#MarekJurek">Pan Krzysztof Nowak ma 44 lata. Jako człowiek mediów zdobył wszechstronne doświadczenie i przygotowanie do funkcji, którą ma pełnić. Przypomnę tylko, że był organizatorem i szefem tzw. News Roomu, czyli informacji w Radio Merkury, w publicznym radio w Poznaniu. W latach 1990–1992 pracował jako szef „Panoramy” w Telewizji Polskiej. Był pierwszym dyrektorem...</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MarekBorowski">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekJurek">Ale gwar jest, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MarekBorowski">Jest ciszej, jest ciszej, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MarekJurek">Ja nie mówię tylko do pana marszałka, tylko do Wysokiej Izby. Jeżeli kandydatura budzi takie zaufanie, że nie trzeba przekonywać, to chętnie z tego skorzystamy, ale jednak chcę przekazać tych parę informacji.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#MarekJurek">Proszę państwa, był pierwszym... A pan poseł? Aha, bardzo dziękuję. Był pierwszym dyrektorem i organizatorem Telewizji Polonia. Do tej pory Telewizja Polonia uchodzi za najbardziej publiczny i jednocześnie najbardziej promujący polską kulturę program telewizji publicznej. Budzi najmniej zastrzeżeń, jeżeli chodzi o odejście od misji publicznej. To jest ton, który Telewizji Polonia nadał jej pierwszy dyrektor Krzysztof Nowak.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#MarekJurek">Pracował jako wicedyrektor Programu 1 Telewizji Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#MarekJurek">Był producentem niezależnym na czele swojej firmy „Studio Panorama”.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#MarekJurek">Pracował również jako członek zarządu Polskiej Agencji Informacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! Pan Krzysztof Nowak jest człowiekiem, który zdobył również wszechstronne przygotowanie ogólne do pełnionej funkcji. Z wykształcenia jest historykiem. Jako człowiek zajmujący się mediami odbył staż menedżerski w Rennes we Francji w redakcji pisma „Ouest-France”. Studiował na warsztatach telewizyjnych w Pradze czeskiej. Odbył staż menedżerski w telewizji francuskiej France Deux, w telewizji publicznej. Również jest człowiekiem przygotowanym do wypełniania funkcji w radach nadzorczych spółek skarbu państwa, co jest niebagatelne, biorąc pod uwagę, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wykonuje część uprawnień nadzorczych w stosunku do publicznej radiofonii i telewizji - część, ale jest to bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo, na koniec chcę zwrócić uwagę na jeszcze jedną sprawę, mianowicie pan Krzysztof Nowak jest człowiekiem, który nie tylko pracował w mediach, ale walczył o wolność polskich mediów, walczył o wolność słowa. Jako działacz niepodległościowej opozycji demokratycznej był człowiekiem aktywnie zaangażowanym w niezależny ruch wydawniczy, występował przeciwko przypadkom naruszania wolności wypowiedzi, przeciwko prześladowaniom za głoszenie poglądów, chociaż w wolnej już Polsce podjął nie działalność polityczną, ale przede wszystkim działalność w mediach, w tym szczególnie w mediach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#MarekJurek">Uważamy, że kandydatura pana Krzysztofa Nowaka może być wielkim wzmocnieniem, jeżeli chodzi o pracę nad odbudowaniem autorytetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Jana Byrę w celu przedstawienia kandydatury pana Ryszarda Jana Ulickiego, zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JanByra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Ma 60 lat i 4 dni, żonę i dwie dorosłe córki - Ryszard Ulicki, polityk, literat, dziennikarz, harcerz, dusza towarzystwa.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JanByra"> Jego życiorys jest jak skrócona historia naszego kraju ostatnich dziesięcioleci. </u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#JanByra"> Tak są tu młodzieńcze, naiwne fascynacje, zakręty i przewartościowania. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, ale tytuł magistra uzyskał w Wyższej Szkole Nauk Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MarekBorowski">Proszę o spokój, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JanByra">Pracę zawodową rozpoczynał w przedsiębiorstwie handlowym, potem kierował hufcem Związku Harcerstwa Polskiego, był pracownikiem aparatu partyjnego...</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JanByra">.‍..nauczycielem akademickim i dyrektorem wojewódzkiego domu kultury. Przez 7 lat pełnił funkcję redaktora naczelnego Polskiego Radia w Koszalinie. Uzyskał najwyższe uprawnienie w dziennikarstwie radiowym - Kartę mikrofonową kategorii S.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#JanByra">Od 1991 r. nieprzerwanie do dziś zasiada w ławach poselskich. Pracując w Komisji Kultury i Środków Przekazu, specjalizuje się w problematyce mediów publicznych, także prawa autorskiego.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#JanByra">Jest członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, polskiego Związku Autorów i Kompozytorów Rozrywkowych oraz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Kolejną już kadencję pełni funkcję przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#JanByra">Panie i Panowie Posłowie! Znacie go jako autora kilkuset tekstów piosenek, jednej, chyba mało udanej książki, także tomiku poezji. Ale kto zna go bliżej, wie, że wśród biesiadnych, także frywolnych strof kryją się nuty świadczące o jego ogromnej wrażliwości i zatroskaniu.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#JanByra">Znacie go państwo jako działacza politycznego, posła wiernego swojej formacji, ale wielu nie wie albo nie chce dostrzec, że jego przywiązaniu do ideałów lewicy towarzyszy silne poczucie obywatelskiej odpowiedzialności i niezgody na wszystko to, co niesprawiedliwe, niegodziwe albo po prostu głupie.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#JanByra">Wysoka Izbo! Przymioty osobiste, doświadczenie dziennikarskie i parlamentarne, znajomość prawa i rynku mediów kierują wręcz w sposób naturalny osobę pana posła Ryszarda Ulickiego na stanowisko członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Cieślaka w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#BronisławCieślak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Komisja Kultury i Środków Przekazu zebrała się dla rozpatrzenia kandydatur zgłoszonych w celu wyboru nowego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji we środę, wczoraj.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#BronisławCieślak">Kandydatura pana Krzysztofa Nowaka, znana już komisji, rozpatrywana niedawno i raz już, po rozmowie z kandydatem, pozytywnie przez komisję zaopiniowana, została zgłoszona ponownie. Na wniosek jednego z posłów ponownie głosowaliśmy też wczoraj nad tą kandydaturą. Przy jednym pośle wstrzymującym się i 17 głosach za komisja po raz wtóry pozytywnie zaopiniowała tę kandydaturę.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#BronisławCieślak">Drugi zgłoszony kandydat, pan Ryszard Jan Ulicki, był w tej stawce postacią nową, jeśli można tak powiedzieć o wieloletnim pośle i członku tej komisji, a więc osobie w tym gronie znanej. Ale funkcja, do której aspiruje, spowodowała, że dyskusja bynajmniej nie była bezbarwna i enigmatyczna. Przeciwnie, skierowano do kandydata szereg pytań związanych z jego drogą życiową, dotychczasowym udziałem w życiu politycznym, pracą w radzie programowej i telewizji publicznej, wreszcie jego osobistą autorską twórczością. Dyskusja była autentyczna, żywa i ciekawa. Posłowie opozycji pytali np. o pracę kandydata w koszalińskiej komisji weryfikującej dziennikarzy po roku 1981, dowiedzieliśmy się z odpowiedzi, że żaden dziennikarz nie został pozbawiony pracy przez tę komisję. Pytano także kandydata o wizję ładu medialnego w Polsce, jego stosunek do wolności i apolityczności radia i telewizji. Szczegóły tej interesującej rozmowy relacjonuje dzisiejsza prasa. Kandydat odpowiadał rzetelnie i merytorycznie na wszystkie pytania. Dwojga członków komisji nie przekonał, głosowali przeciw tej kandydaturze, dwu innych wstrzymało się od głosu. Na 18 głosujących, 14 było za.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#BronisławCieślak">Przypomnę, że komisja ocenia doświadczenie, wiedzę i kwalifikacje kandydatów w zakresie ich kompetencji w sprawach mediów elektronicznych. Tak więc obaj panowie, Krzysztof Nowak i Ryszard Jan Ulicki, uzyskali wczoraj od Komisji Kultury i Środków Przekazu pozytywną rekomendację jako spełniający warunki kandydaci do członkostwa w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, o czym z przyjemnością powiadamiam Wysoką Izbę, dziękując za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych kandydatur?</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł Śledzińska-Katarasińska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej nie popiera żadnego ze zgłoszonych kandydatów na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji...</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MarekBorowski">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">...niezależnie od zdecydowanie różnej oceny merytorycznej obu kandydatów. Rzeczywiście, nie można chyba porównywać duszy towarzystwa z kompetentnym pracownikiem i kierownikiem mediów publicznych, z opozycjonistą, który walczył o wolność słowa.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska"> Tu znaku równości nie ma. Ale my nie popieramy samej metody wyłaniania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na zasadzie partyjnej rekomendacji, dlatego zresztą sami nie startowaliśmy do tego wyścigu.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska"> I dlatego Platforma Obywatelska...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MarekBorowski">Proszę o spokój, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Czy państwo posłowie pozwolą, że skończę?</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MarekBorowski">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Platforma Obywatelska nie zgłaszała swoich propozycji personalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MarekBorowski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle Kulej, jest moment, w którym można zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">W zamian za to przedstawiliśmy projekt ustawy - oto on, w druku 1757 - który daje szansę uwolnienia Krajowej Rady od partyjnictwa. Gdy ta regulacja wejdzie w życie, z radością będziemy udzielali poparcia światłym, uczciwym, niezależnym fachowcom, którzy w Krajowej Radzie nie będą zakładnikami żadnej partii, także naszej. (Poruszenie na sali, wesołość na sali) Głosując przeciwko kandydatom, mówimy tylko i aż: Platforma Obywatelska nie bierze udziału w podziale łupów, nie akceptuje...</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Oklaski, wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MarekBorowski">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Mam nadzieję, że nie wybieramy członka jakiejś krajowej rady satyrycznej - być może państwo tak sądzicie, a być może temperament i talenty kandydata wam się udzieliły.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Głosując przeciwko kandydatom, mówimy tylko i aż: Platforma Obywatelska nie bierze udziału w podziale łupów, nie akceptuje niejasnych procedur decyzyjnych w ciele z nazwy konstytucyjnym, a w praktyce frakcyjno-towarzyskim, i poddaje w wątpliwość deklaracje o rzekomym nowym porządku w dziejach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Nie uważamy objęcia mediów publicznych wysokim protektoratem prezydenta Rzeczypospolitej, do czego zdaje się zmierzać obecna przewodnicząca rady, za jakikolwiek nowy początek. To ciągle jest stary porządek, panie i panowie posłowie, i nie jest tak, że jeśli tkwią w nim, w cudzysłowie, nasi, to automatycznie jest to słuszny stary porządek. Nie jest tak, naprawdę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dorn, proszę.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł będzie trzeci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się, że stoimy przed wyborem całkowicie jasnym. O kandydacie Prawa i Sprawiedliwości, co do którego uzyskaliśmy deklarację wsparcia ze strony PSL, Ligi Polskich Rodzin...</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#LudwikDorn"> ...i większości kół sejmowych, można powiedzieć, że i pod względem kompetencyjnym, i pod względem wiarygodności życiorysowej ma on wszelką moralną, zawodową i intelektualną legitymację do pełnienia tego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#LudwikDorn">A jaką legitymację ma pan poseł Ulicki? Tylko jedną. Można powiedzieć, że gdyby Sojusz Lewicy Demokratycznej dało się streścić do jednego człowieka, to tym człowiekiem byłby pan poseł Ulicki. Otóż był on członkiem komisji weryfikacyjnej po wprowadzeniu stanu wojennego. Mam obawy, że minął się z prawdą, twierdząc, że w wyniku działań tej komisji, której był przewodniczącym, a w której zasiadał wspólnie z panem Rokickim wydelegowanym przez wydział ideologiczny KC PZPR, z panem Grzelakiem z redakcji „Życia Partii”, z panem Wasilewskim, dyrektorem Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk Oddział Koszalin, itd... Otóż w wyniku działań tej komisji musiała odejść z pracy pani redaktor Elżbieta Juszczak; uzasadnienie: nie posiada politycznych predyspozycji do pracy w dzienniku partyjnym.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#LudwikDorn">Musiała odejść pani redaktor Ewa Wołosiewicz; uzasadnienie: jej bezkrytyczny stosunek do faktów i własnej pracy wynikający z braku dojrzałości ideowej.</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#LudwikDorn">Żeby było jasne, te wyrzucenia z pracy, które spowodował pan Ulicki, te czystki obejmowały nie tylko dziennikarzy, lecz także personel techniczny. Np. Ryszard Zalewski, główny inżynier; uzasadnienie: aktywny członek „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#LudwikDorn">Rozumiem - odwołam się do słów pana posła Byry - że w ten sposób, wyrzucając z pracy, pozbawiając chleba tych ludzi, pan poseł Ulicki dawał wyraz swojej niezgodzie na wszystko, co niesprawiedliwe, niezgodzie, o której była mowa.</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#LudwikDorn">Nie są to jedyne osiągnięcia pana posła Ulickiego. Mówiono tu o jego obfitej twórczości paraliterackiej. Pominę już powieść parapornograficzną, której jest autorem, pominę cytaty, bo są damy na sali i powaga w Wysokiej Izbie obowiązuje - opiniotwórcze dzienniki to dzisiaj cytowały. Ale pan poseł Ulicki jest autorem nie tylko „Kolorowych jarmarków”, ale także pieśni, która miała uczcić i uczciła 40-lecie Służby Bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#LudwikDorn">Zaiste, ma on wszelkie kwalifikacje po temu, by zasiąść w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-317.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.14" who="#LudwikDorn">Pan poseł Ulicki ma szczególne kwalifikacje zaspokajające potrzeby członków zarówno PZPR, jak i Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Otóż zasiadał w zarządzie Zapaśniczego Klubu Sportowego i kierował nim wspólnie z właśnie aresztowanymi tymczasowo gangsterami. To są materiały prasowe, powszechnie dostępne. To jest ten krąg znajomości, który obecny Sojusz Lewicy Demokratycznej pod kierownictwem pana premiera Millera szczególnie sobie ceni. Otóż, Wysoka Izbo, takie są te kwalifikacje. Oczywiście Sojusz Lewicy Demokratycznej nic przeciwko jakby tym elementom do szczególnych kompetencji nie ma, ponieważ właśnie ze względu na ich posiadanie przez pana Ulickiego wysunął jego kandydaturę. Ale jest pytanie o inne kluby i inne koła. I tutaj z głębokim smutkiem i ubolewaniem zwracam się do klubu Platformy Obywatelskiej, bo naprawdę jeżeli... Z głębokim smutkiem i ubolewaniem, bo to są nasi partnerzy polityczni i dotąd było tak, że w wielu sprawach - choć różnimy się także w wielu sprawach - bliscy partnerzy polityczni. Ale jeżeli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to już nie jest w sprawie przedstawionej kandydatury. To już są sprawy między jednym klubem a drugim. Proszę załatwiać to poza mównicą, naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#LudwikDorn">Nie, nie, nie. Panie marszałku, ale gdyby pan... Już kończę, panie marszałku, ale są pewne sprawy, o których należy powiedzieć, bo one dotyczą też sfery ładu medialnego. Otóż, Wysoka Izbo, przyjaciele z Platformy Obywatelskiej...</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#LudwikDorn">…jest tak, że... Czemu funkcjonalnie służy wasze głosowanie? Tak naprawdę przeciw kandydaturze Krzysztofa Nowaka. Służy temu, żeby skład Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji był taki, jaki jest.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#LudwikDorn"> Służy temu, żeby funkcjonował w tej radzie Adam Halber. I nie mówcie... Oczywiście, zgłosiliście projekt ustawy i my zgłosiliśmy projekt ustawy. Ale Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji działa już teraz, nie wiadomo, czy te projekty zostaną uchwalone czy nie. Głosując przeciwko obu kandydatom, albo głosujecie de facto za posłem Ulickim, albo bronicie Adama Halbera. </u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#LudwikDorn">‍Bronicie obecnego składu rady, tego składu rady, który podtrzymuje Roberta Kwiatkowskiego. I nie mówcie, że nagle spłynęło na was jakby takie antypartyjne nastawienie wobec krajowej rady, bo naprawdę kompromisy z SLD, to nie politycy PiS...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to już naprawdę nie jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#LudwikDorn">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MarekBorowski">Nie, pan poseł już mi obiecywał, że skończy. Panie pośle, proszę już zakończyć wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#LudwikDorn">Wiceprezes Polskiego Radia pan Siemoniak był niedawno wiceprezydentem Warszawy z ręki Pawła Piskorskiego.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#LudwikDorn"> I to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę mnie nie zmuszać do tego, żebym wyłączył panu posłowi mikrofon. Panie pośle Dorn, proszę pana bardzo, naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#LudwikDorn">Kończąc, jeszcze raz mówię: potraktujcie poważnie i zgodnie z deklaracjami to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wojtalik? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#EdwardWojtalik">Panie Marszałku! Panie Premierze! Koleżanki i Koledzy Posłowie! W 1989 r. chcieliśmy, żeby Polska była inna i żeby Polacy żyli w innym kraju. I nie da się, proszę państwa, zakrzyczeć...</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MarekBorowski">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#EdwardWojtalik">...i nie da się podzielić na Polskę A i Polskę B, bo wtedy mówiliśmy wszyscy, że Polska ma być dla wszystkich Polaków. I łatwo jest wypominać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Piłka, spokojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#EdwardWojtalik">…łatwo jest w tym Sejmie, a jestem pierwszą kadencję, ubliżać, łatwo jest wszystko dezawuować, ale okazuje się, że naród chce inaczej. I Ryszard Ulicki...</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#EdwardWojtalik">…tak, i Ryszard Ulicki jest czwartą kadencję posłem na Sejm Rzeczypospolitej Ludowej...</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#EdwardWojtalik">Bardzo fajnie. Jako Polak kochałem tamtą Polskę i jako Polak kocham tę Polskę. I uważam, że mam prawo kochać tamtą Polskę, bo się w niej urodziłem i w tej Polsce mam prawo żyć.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#EdwardWojtalik"> Można krzyczeć, można zakrzyczeć, ale wyborców się nie wywiezie na Bornholm, a Rysiu Ulicki mieszka nad morzem i w związku z tym uważam, że zasłużył. Uważam też, że rada będzie lepiej działała, niż wtedy kiedy państwo rządziliście w ubiegłej kadencji i dla tego woj. koszalińskiego zlikwidowaliście to województwo, żeby go pokarać, żeby pokazać, że nie wolno, że nie można. </u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#EdwardWojtalik"> Uważam, że lewica dzisiaj wygra wybory i Rysiu Ulicki będzie w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł... Chwileczkę. Czy pan poseł Wenderlich się jeszcze zgłasza? Tak? Proszę.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MarekBorowski">Chciałbym ustalić, kto chce jeszcze zabrać głos, i zaproponować zakończenie dyskusji. Pan poseł Wenderlich, pan poseł Ujazdowski i pan poseł Byra, proszę bardzo. Pan poseł Rokita się zgłasza, tak? Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Wenderlich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Absolutnie nie lubię grzebać w cudzych biografiach. I daj Boże, abyśmy dożyli takich czasów, żeby nie trzeba było tego czynić.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo tam macie brudy.)</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#JerzyWenderlich">A właśnie, panie pośle, do tych brudów niestety zmusza mnie pan, żebym wrócił. Ale wolałbym, żebyśmy w biografiach nie grzebali i abyśmy dożyli takich czasów, żeby takiej potrzeby nie było. Ale proszę państwa, jak inaczej nazwać niż polityczną, etyczną czy moralną obłudą zachowanie człowieka, który nie tak dawno na tej trybunie stał i którego biografia rzeczywiście jest ciemna, bo z jej powodu nie dostał nominacji na ministra kultury za czasów rządów AWS i Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#JerzyWenderlich">Nie wypada więc osobie tej ważyć biografii. Raczej wypadałoby zamilczeć. Kiedy zaś odwołujemy się, proszę państwa, do idei odpolitycznienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, to jako Sojusz Lewicy Demokratycznej wpisujemy się w tonację takiego myślenia. Nie może być jednak tak, że o idei mówi Sojusz Lewicy Demokratycznej, i on ma ją spełniać, a inne ugrupowania jedynie mówią o idei odpolitycznienia, ale pomysłów i praktycznych wskazówek co do tego, jak to czynić, nie mają. A więc trzymajmy się pewnych proporcji.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#JerzyWenderlich">Wracając jeszcze do tej komisji weryfikacyjnej, to, oczywiście, jest to bardzo zły ślad naszych dziejów. Źle byłoby, gdyby na tej sali znalazł się ktoś, kto byłby choćby w małym stopniu adoratorem tych komisji weryfikacyjnych. Głęboko jednak wierzę w to, że w przypadku pana posła Ulickiego, który zasiadał w tej cieszącej się niechlubną sławą komisji weryfikacyjnej, za sprawą jego działalności dziennikarzom działa się mniejsza krzywda, niż działaby się wtedy, gdyby w tej komisji weryfikacyjnej zasiadała osoba, która przed chwilą występowała na tej trybunie.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, mój wniosek formalny - liczę, że zostanie przyjęty bez sprzeciwu - jest taki, aby zamknąć listę mówców na następujących głosach: pan poseł Ujazdowski, pan poseł Byra i pan poseł Rokita. Zgoda? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnosimy o zwołanie Konwentu Seniorów z uwagi na precedensowe, łamiące zasady parlamentaryzmu zachowanie pana marszałka. Pan marszałek przerywał przemówienie odnoszące się do meritum, odnoszące się do motywów głosowania przewodniczącemu klubu, posłowi polskiego parlamentu. Jednocześnie wielokrotnie w tej kadencji pan marszałek dopuszczał do ataków posłów koalicji rządowej na stronnictwo opozycyjne, przede wszystkim na przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości. To jest zachowanie, które kłóci się z rolą marszałka jako arbitra i osoby, która powinna bezstronnie prowadzić obrady Wysokiej Izby. W związku z tym oczekujemy, że przed głosowaniem w tej sprawie pan marszałek zwoła Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, zwołam oczywiście Konwent Seniorów po zakończeniu tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Rokita.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Poseł Byra jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Byra jest posłem wnioskującym, ma prawo ustosunkować się do wszystkich głosów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę pozwolić mi w tej debacie użyć trybuny sejmowej czy wykorzystać trybunę sejmową do tego, by odpowiedzieć na wystąpienie, które mnie i mój klub w tej debacie zaskoczyło najbardziej; wystąpienie przewodniczącego klubu Prawo i Sprawiedliwość, wystąpienie szefa klubu, którego politykę, pracę i przyjaźń w Platformie Obywatelskiej bardzo sobie cenimy. Chciałbym powiedzieć kolegom z Prawa i Sprawiedliwości i chciałbym powiedzieć państwu posłom i opinii publicznej, że nie rozumiemy przyczyn tego bardzo brutalnego i napastliwego ataku pod naszym adresem tu dzisiaj skierowanego. Chciałbym też powiedzieć, żeby to też było dla wszystkich jasne: Ani uśmiechy pani minister Danuty Waniek, przekonującej nas o tym, że Krajowa Rada została świeżo odpolerowana, ani wielkie imprezy organizowane przez Aleksandra Kwaśniewskiego w Pałacu Prezydenckim czy w Belwederze, który pod swoje skrzydła przygarnia przedstawicieli Włodzimierza Czarzastego w radach nadzorczych spółek radiowych, ani wreszcie niemądre i bardzo brutalne wystąpienie ze strony szefa klubu naszych przyjaciół nas z Platformy Obywatelskiej nie skłoni do delegowania jakichkolwiek ludzi do współpracy z Robertem Kwiatkowskim, Włodzimierzem Czarzastym, panią Sokołowską i tym wszystkim, co gnieździ się w tej chwili w Krajowej Radzie i instytucjach z nią związanych.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#JanRokita"> Ten system chcemy rozwalić, żeby nikt nie miał w tej sprawie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#JanRokita">Wolno kolegom z Prawa i Sprawiedliwości w tej sprawie mieć inne zdanie, ale przyzwoitość nakazuje być autokrytycznym wobec własnego zdania, a nie krytykować tych, którzy mają w tej sprawie postawę pryncypialną. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Byra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JanByra">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim chcę powiedzieć, że bardzo żałuję, iż procedura sejmowa nie przewiduje możliwości odpowiadania na zarzuty i fałszywe oskarżenia wobec kandydata na tę funkcję. Podczas posiedzenia komisji kwestie, które zechciał podnieść pan poseł Dorn, były po wielekroć kierowane do kandydata i padły bardzo szczegółowe odpowiedzi. Żałuję, że pan poseł Ulicki osobiście nie może na to odpowiedzieć. Jeśli pan poseł Dorn mówi o klubie sportowym, to prawdą jest, że pan poseł Ulicki od ponad roku jest prezesem klubu sportowego w Koszalinie. Trudno, żeby odpowiadał za postawę ludzi, których tam zastał, którzy tam pracują po dwadzieścia parę lat.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#JanByra">A jeśli chodzi o wątek dotyczący udziału pana posła Ulickiego w komisji weryfikacyjnej, pan poseł szczegółowo odpowiedział na to pytanie. Tak jest, brał w tym udział. W dwa lata po pracy w komisji weryfikacyjnej to naród zweryfikował pana Ryszarda Ulickiego. Gdyby był łobuzem, nie siedziałby na tej sali. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#MarekBorowski">W związku z tym, że na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zgłoszono dwóch kandydatów, Sejm przeprowadzi w tej sprawie głosowanie za pomocą urządzenia do liczenia głosów, wykorzystując funkcję tego urządzenia umożliwiającą dokonanie wyboru z listy.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#MarekBorowski">Sejm wybiera, zgodnie z art. 31 ust. 1 regulaminu Sejmu, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm ma wybrać jednego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#MarekBorowski">Przypominam, że na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zgłoszone zostały kandydatury panów Krzysztofa Nowaka oraz Ryszarda Jana Ulickiego.</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#MarekBorowski">Pomocnicza lista kandydatów została paniom i panom posłom wyłożona na ławy.</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#MarekBorowski">Po rozpoczęciu głosowania lista w takiej kolejności zostanie umieszczona w czytniku urządzenia do liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#MarekBorowski">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#MarekBorowski">Wniosek formalny pan poseł ma? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MarekJurek">Panie Marszałku! Po pierwsze, chcę ponowić wniosek naszego klubu o zwołanie Konwentu Seniorów przed głosowaniem. Chodzi o to, że wystąpienie przewodniczącego naszego klubu odnosiło się do motywacji głosowania przedstawionej przez przedstawicielkę drugiego klubu parlamentarnego w Sejmie. Jeżeli pan marszałek uniemożliwia dyskusję nawzajem między klubami i posłami, to znaczy, że żadna debata w Izbie nie jest możliwa.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#MarekJurek"> I dlatego przede wszystkim prosimy o zwołanie Konwentu Seniorów przed głosowaniem.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#MarekJurek">Po drugie, panie marszałku, chcę prosić o głos jako przedstawiciel wnioskodawców, ponieważ nie wiedziałem, że pan marszałek w tym trybie i w specjalnej kolejności będzie udzielał głosu panu posłowi Byrze. Dlatego ja również o głos proszę. Dziękuję bardzo. Ale po Konwencie Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, Konwent Seniorów oczywiście zaraz zwołamy. Natomiast jeśli chodzi o głos, panie pośle, sprawa wygląda inaczej. Pan poseł Byra nie uzyskał głosu jako poseł wnioskujący, tylko jako poseł, który zgłosił się do zabrania głosu, po prostu.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#MarekBorowski">Panowie, panowie, proszę nie pokrzykiwać. Wyjaśniłem, powiedziałem...</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-344.5" who="#MarekBorowski">Ale czy państwo możecie posłuchać? Powiedziałem wyraźnie, że zgłosiły się 3 osoby, wymieniłem te 3 nazwiska...</u>
          <u xml:id="u-344.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Inna kolejność była.)</u>
          <u xml:id="u-344.7" who="#MarekBorowski">Proszę Państwa! Ja nie mówię w tej chwili o kolejności, mówię o trzech osobach, które zgłosiły się do zabrania głosu. Te 3 osoby wymieniłem, zaproponowałem zamknięcie listy, uzyskałem zgodę. Na tym lista została zamknięta. Zaproponowałem, żeby pan poseł Byra zabrał głos na końcu. Nie wiedziałem, w jakiej sprawie pan poseł Rokita zabierze głos, a być może pan poseł Byra będzie się musiał do tego odnieść. Proste, praktyczne rozwiązanie. I tyle w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-344.8" who="#MarekBorowski">A teraz bardzo proszę Konwent Seniorów tutaj w saloniku obok.</u>
          <u xml:id="u-344.9" who="#komentarz">(Głos z sali: W trakcie głosowania?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 07 do godz. 18 min 22)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Ponieważ w trakcie posiedzenia Konwentu Seniorów pan poseł Marek Jurek poinformował, iż pan poseł Dorn poczuł się urażony moją interwencją, więc informuję, że nie było w tym złośliwości, lecz jedynie chęć przestrzegania regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#MarekBorowski">Powtórzę w skrócie instrukcję, bo, zdaje się, za każdym razem trzeba ją powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, za chwilę zostanie włączone urządzenie do liczenia głosów. Proszę nie naciskać żadnego przycisku.</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#MarekBorowski">Proszę włączyć urządzenie.</u>
          <u xml:id="u-346.7" who="#MarekBorowski">Dobrze, proszę państwa, urządzenie zadziałało.</u>
          <u xml:id="u-346.8" who="#MarekBorowski">Proszę nie naciskać żadnych przycisków.</u>
          <u xml:id="u-346.9" who="#MarekBorowski">Przypominam, że podczas głosowania korzystamy z kursorów, które znajdują się po prawej stronie. Umieszczone są dwa nazwiska. Jeżeli ustawimy znak plus przy nazwisku: Nowak, będzie to oznaczało, że chcemy oddać głos na pana Nowaka. Jeżeli ustawimy znak plus przy nazwisku: Ulicki, będzie to oznaczało, że chcemy oddać głos na pana posła Ulickiego.</u>
          <u xml:id="u-346.10" who="#MarekBorowski">Odpowiednikiem skreślenia obu nazwisk jest niepostawienie znaku plus ani przy jednym, ani przy drugim nazwisku. To są wszystkie możliwości, jakie tu występują.</u>
          <u xml:id="u-346.11" who="#MarekBorowski">Po dokonaniu wyboru proszę się upewnić, czy znak został postawiony właściwie. Jeżeli wybór jest zły, bo ktoś się pomylił i postawił znak plus przy niewłaściwym nazwisku albo w ogóle nie chciał go stawiać, to przy pomocy znaku minus kasuje znak plus.</u>
          <u xml:id="u-346.12" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-346.13" who="#MarekBorowski">Po upewnieniu się, że wybór jest prawidłowy, proszę nacisnąć biały przycisk, co jest równoznaczne z oddaniem głosu.</u>
          <u xml:id="u-346.14" who="#MarekBorowski">Czy to jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-346.15" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-346.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Jasne.)</u>
          <u xml:id="u-346.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-346.18" who="#MarekBorowski">Panie pośle Ujazdowski, jasne? Jasne, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-346.19" who="#MarekBorowski">Proszę głosować.</u>
          <u xml:id="u-346.20" who="#MarekBorowski">Przed zakończeniem głosowania zapytam, czy ktoś jeszcze nie oddał głosu.</u>
          <u xml:id="u-346.21" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł Suski już oddał głos?</u>
          <u xml:id="u-346.22" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-346.23" who="#MarekBorowski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-346.24" who="#MarekBorowski">Czy ktoś jeszcze nie oddał głosu?</u>
          <u xml:id="u-346.25" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś nie oddał głosu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-346.26" who="#MarekBorowski">Zamykam głosowanie. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-346.27" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-346.28" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest!)</u>
          <u xml:id="u-346.29" who="#MarekBorowski">Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna - 210.</u>
          <u xml:id="u-346.30" who="#MarekBorowski">Ryszard Jan Ulicki uzyskał 230 głosów, Krzysztof Nowak - 115.</u>
          <u xml:id="u-346.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-346.32" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów wybrał pana Ryszarda Jana Ulickiego na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-346.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-346.34" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2002 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-346.35" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał pana posła Stanisława Steca, który przedstawił sprawozdanie komisji oraz projekt uchwały w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów, a także wysłuchał prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mirosława Sekuły, który przedstawił analizę wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-346.36" who="#MarekBorowski">Sejm przeprowadził nad tymi przedłożeniami dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-346.37" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawkę do projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-346.38" who="#MarekBorowski">Sejm skierował projekt uchwały do komisji w celu jej rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-346.39" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1770-A.</u>
          <u xml:id="u-346.40" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Komisja Finansów Publicznych w dniu dzisiejszym rozpatrywała poprawkę. Komisja większością głosów przyjęła jej odrzucenie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1770.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#MarekBorowski">Komisja przedstawia również poprawkę oraz wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#MarekBorowski">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#MarekBorowski">We wnioskach mniejszości 1. i 2. wnioskodawcy proponują, aby Sejm podjął uchwałę w sprawie nieprzyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2002 r. oraz w sprawie nieudzielenia absolutorium Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do 1. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-348.6" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-348.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad 1. wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-348.8" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, a zatem za przyjęciem projektu uchwały w sprawie nieprzyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa oraz w sprawie nieudzielenia absolutorium Radzie Ministrów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.9" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.10" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.11" who="#MarekBorowski">Głosowało 420 posłów. Za opowiedziało się 166, przeciw - 251, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-348.12" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.13" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do 2. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-348.14" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-348.15" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad 2. wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-348.16" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, a zatem za przyjęciem projektu uchwały w sprawie nieprzyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa oraz w sprawie nieudzielenia absolutorium Radzie Ministrów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.17" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.18" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.19" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za było 170, przeciw - 251, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-348.20" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.21" who="#MarekBorowski">W 3. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby pkt III stanowił, że jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa w: części 18., 19., 20., 24., 27., 30., 32., 33. 39., 55., 59., 73., 88, Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w zakresie przychodów z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-348.22" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie bezprzedmiotowość wniosków mniejszości od 4. do 12., od 14. do 16., 24. i 25. oraz poprawki.</u>
          <u xml:id="u-348.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.26" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 169, przeciw - 251, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.29" who="#MarekBorowski">W 4. wniosku mniejszości do pkt. III wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiące, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w części 18: Budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa.</u>
          <u xml:id="u-348.30" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.31" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.32" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.33" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.34" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Za było 167, przeciw - 251, wstrzymał się jeden poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.35" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.36" who="#MarekBorowski">W 5. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiące, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w części 19: Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe.</u>
          <u xml:id="u-348.37" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.38" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.39" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.40" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.41" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Za było 169, przeciw - 249, wstrzymał się jeden poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.42" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.43" who="#MarekBorowski">W 6. wniosku mniejszości do pkt. III wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiące, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w części 20: Gospodarka.</u>
          <u xml:id="u-348.44" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.45" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.46" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.47" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.48" who="#MarekBorowski">Głosowało 421 posłów. Za opowiedziało się 171, przeciw - 249, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.49" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.50" who="#MarekBorowski">W 7. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiące, że te istotne nieprawidłowości wystąpiły także w części 24: Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-348.51" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-348.52" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-348.53" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-348.54" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-348.55" who="#MarekBorowski">Głosowało 419 posłów. Za było 168, przeciw - 250, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.56" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-348.57" who="#komentarz">(Chwila przerwy)</u>
          <u xml:id="u-348.58" who="#MarekBorowski">Przepraszam bardzo za tę przerwę, jeszcze chwilę się przedłuży, ale proszę pozostawać na sali.</u>
          <u xml:id="u-348.59" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! 10 minut przerwy i proszę Konwent Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 43 do godz. 18 min 55)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MarekBorowski">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MarekBorowski">Wszystkich posłów z kuluarów zapraszam na salę.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, Otylia Jędrzejczak - złoty medal.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#MarekBorowski">I teraz, jak rozumiem, wszyscy już wrócą na salę, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#MarekBorowski">Informuję, że powstał pewien problem prawny, który próbowaliśmy rozwikłać tutaj w Konwencie Seniorów, polegający na tym, że nie jest całkiem jasne, czy pan poseł Ulicki po dokonaniu wyboru jest już członkiem Krajowej Rady, a w związku z tym nie jest posłem, czy też jednak jest jeszcze posłem, biorąc pod uwag, że formalnie wygaśnięcie mandatu nie zostało ogłoszone. Występuje tu pewna kolizja przepisów, a ponieważ nie chciałbym, żeby doszło później do jakichś komplikacji prawnych, więc uzgodniliśmy na spotkaniu Konwentu Seniorów, że postąpimy następująco, mianowicie w tej chwili, ponieważ to są już ostatnie głosowania dzisiaj, przerwiemy te głosowania, i w zależności od opinii, jakie uzyskamy, jeśli nie będzie przeszkód, żeby uznać te głosowania za ważne, które były do tej pory, jutro rano je dokończymy. Jeżeliby się okazało, że jednak jest przeszkoda, to wówczas zostanie sporządzony odpowiedni wniosek o reasumpcję, przeprowadzimy reasumpcję i wtedy jutro przeprowadzimy wszystkie głosowania od początku. Chodzi o to, żeby uniknąć komplikacji prawnych. I to jest... Słucham?</u>
          <u xml:id="u-350.8" who="#komentarz">(Poseł Wacław Martyniuk: Wszystkie od wyboru Ulickiego, nie wszystkie.)</u>
          <u xml:id="u-350.9" who="#MarekBorowski">Nie, nie, ja mówię o budżetowych wyłącznie, wyłącznie o budżetowych, bo to były te głosowania, które mogą być poddawane w wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-350.10" who="#MarekBorowski">I na koniec jeszcze chcę wykorzystać okazję, że państwo są w tej chwili wszyscy na sali, dwie wiadomości, myślę, że dobre, związane z dalszą perspektywą. Państwo sobie...</u>
          <u xml:id="u-350.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-350.12" who="#MarekBorowski"> ...nie, nie, jeśli chodzi o panią Jędrzejczak, to już mówiłem, natomiast chodzi o państwa plany, że tak powiem, zarówno te wakacyjne, jak i te po wakacjach. Otóż trzy dni, jak wiemy, mamy posiedzenie: w poniedziałek, wtorek i środę. Ja uprzedzałem, że kończymy w środę głosowaniami w godzinach popołudniowych. Ta idea spotkała się z umiarkowanym entuzjazmem posłów. Napłynęły różnego rodzaju supliki w związku z tym. Chcę powiedzieć, że przyjrzeliśmy się temu i przy kooperacji ze strony Konwentu istnieje możliwość, żeby przerzucić pewne punkty, które nie wymagają głosowania, na środę, zakończyć głosowaniami we środę rano. Być może, jak dobrze pójdzie, to nawet we wtorek, ale późno wieczorem.</u>
          <u xml:id="u-350.13" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
          <u xml:id="u-350.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-350.15" who="#MarekBorowski">Chcę powiedzieć, że to również oddala wszystkie pogłoski, które były rozpowszechnione, o jakimś szczególnym sadyzmie marszałka.</u>
          <u xml:id="u-350.16" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-350.17" who="#MarekBorowski">To jest pierwsza sprawa. Druga - ponieważ po wakacjach będą państwo spragnieni pracy, w związku z tym chcę poinformować, że najprawdopodobniej rozpoczniemy nie we środę 27., tylko we wtorek 26, co już jest małym problemem w świetle tej długiej przerwy, która państwa czeka.</u>
          <u xml:id="u-350.18" who="#MarekBorowski">5 minut przerwy i kontynuujemy obrady. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.19" who="#MarekBorowski">A, jeszcze przepraszam, ogłoszenie, że teraz bezpośrednio, czyli za chwilę, odbędzie się wznowienie prac Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-350.20" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: I Komisja Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisja Obrony Narodowej mają posiedzenie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 58 do godz. 19 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#TomaszNałęcz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (druki nr 1348 i 1746).</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Franciszka Wołowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#FranciszekWołowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#FranciszekWołowicz">Komisja Gospodarki przygotowała projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wychodząc z założenia, że nowelizacja tej ustawy dokonana pod koniec ubiegłego roku w sposób istotny przyczyniła się do pogorszenia warunków funkcjonowania operatorów kablowych. Zdanie to podziela również rzecznik praw obywatelskich, który w tej sprawie złożył stosowny wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, wniosek o uznanie zapisów za niezgodne z konstytucją. Chodziło tu głównie o zbyt krótki, zdaniem rzecznika, okres vacatio legis, który w tym przypadku wynosił trzydzieści kilka dni, a materia, której dotyczył ten wniosek, wymagała - zdaniem rzecznika, ale nie tylko rzecznika, również Komisji Gospodarki i dużej części posłów - tego, aby dać więcej czasu, ponieważ specyfika funkcjonowania sieci kablowych jako organizmów gospodarczych wymaga często wielomiesięcznych uzgodnień z innymi podmiotami, szczególnie z podmiotami zarządzającymi prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Projekt został skierowany do pierwszego czytania do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisja powołała podkomisję, której celem było przygotowanie sprawozdania komisji w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#FranciszekWołowicz">Projekt zmiany uzyskał pozytywne opinie Komisji Gospodarki i Komisji Europejskiej, a także Biura Studiów i Ekspertyz. Biuro Studiów i Ekspertyz w tej sprawie sporządziło na tym etapie dwie opinie odnoszące się generalnie do zgodności z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#FranciszekWołowicz">Trzeba od razu powiedzieć, że ten projekt jest pewnym krokiem wstecz w stosunku do już ustanowionego prawa, jednakowoż - i to wynika zarówno z opinii Komisji Gospodarki, Komisji Europejskiej, jak i obu ekspertyz Biura Studiów i Ekspertyz - ten krok wstecz zostanie niejako zlikwidowany czy naprawiony w momencie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, tj. z dniem 1 maja. A zatem z dniem przystąpienia do Unii zostałyby przywrócone przepisy obecnie obowiązujące. W przepisach tych, najogólniej rzecz ujmując, chodzi o czasowe przywrócenie tzw. licencji ustawowej operatorom kablowym, licencji ustawowej, dzięki której operatorzy kablowi nie muszą mieć zawartych umów, mogą reemitować programy bez umów, ale za stosownym wynagrodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#FranciszekWołowicz">Podkomisja, która pracowała nad projektem ustawy, uzyskała również opinię od wybitnych specjalistów w dziedzinie prawa autorskiego, prof. Błeszyńskiego i pani prof. Dąbrowskiej. Obie opinie nieco się różniły. Prof. Błeszyński uważał, że tego kroku wstecz nie należy robić, natomiast pani prof. Dąbrowska miała w tej sprawie łagodniejsze zdanie, ale jednocześnie wskazała, jej zdaniem, istotne błędy zawarte w projekcie przedstawionym przez Komisję Gospodarki, nie tyle może błędy merytoryczne, ale zapisy, które - jej zdaniem - niepotrzebnie komplikowały ten projekt. Pani profesor zaproponowała kilka innych zapisów i podkomisja te zapisy przyjęła. Uzyskaliśmy również opinię Biura Studiów i Ekspertyz w zakresie zgodności z konstytucją. Generalnie jest to opinia negatywna. W konkluzji stwierdza się, że przedstawiona nowelizacja może budzić zastrzeżenia pod względem konstytucyjnym z uwagi na nierównoprawność podmiotów; czyli że nowelizacja szłaby w kierunku uprzywilejowania jednej grupy wobec drugiej.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#FranciszekWołowicz">Urząd Komitetu Integracji Europejskiej do ostatecznego projektu nowelizacji ustawy również zgłosił zastrzeżenie, że nowelizacja jest niezgodna z prawem unijnym, co jest na tym etapie oczywiste. Komisja jednak wyszła z założenia, że Polska ma bezwzględny obowiązek dostosować przepisy w tej materii do prawa unijnego z dniem wstąpienia do Unii Europejskiej, czyli najpóźniej do dnia 1 maja 2004 r. Wszystkie opinie podnoszące dzisiaj zarzut, że projektowane rozwiązanie jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej, są więc oczywiście prawdziwe, ale też w większości tych opinii zdecydowanie stwierdza się, że ta niezgodność zostanie usunięta w momencie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej; czyli na dzień, w którym Polska musiałaby dostosować swoje prawo, będzie to spełnione.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#FranciszekWołowicz">Stanowisko rządu do tej nowelizacji również jest negatywne. Nawiasem mówiąc, komisja temu stanowisku rządu się nie dziwi. Rząd zdaniem komisji nie mógł zająć innego stanowiska, ponieważ - my to również przyznajemy po raz kolejny - proponowana nowelizacja jest pewnym krokiem wstecz w stosunku do tego, jaki jest stan prawny na dzień dzisiejszy. Jednak po gruntownej analizie wszystkich opinii, uwzględniając również opinie wybitnych specjalistów w dziedzinie prawa autorskiego, którzy wielokrotnie podkreślali, że ten obowiązek dostosowawczy w pełni wystąpi w dacie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej...</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#FranciszekWołowicz">Natomiast podkreślano tutaj, choć to nie jest bezpośrednio przedmiotem tej nowelizacji, innego rodzaju nierówność prawa. Podnosił to również w swoim wystąpieniu do Trybunału Konstytucyjnego rzecznik praw obywatelskich. Chodzi mianowicie o kwestię, o której już wspomniałem na początku, iż postawienie operatorów kablowych w takiej sytuacji przymusowej, że w ciągu krótkiego okresu musieliby zawrzeć kilkadziesiąt bądź kilkaset umów, stworzyło dla tych podmiotów wręcz zagrożenie funkcjonowania. Są to organizmy gospodarcze i to, co w normalnym trybie jest okresem wystarczającym do dostosowania się do zmieniających się ustaw - mówimy tu o okresie vacatio legis - dla funkcjonowania organizmu gospodarczego nie zawsze może być czasem wystarczającym. Rzecznik praw obywatelskich również stanął na stanowisku, że ten okres 34 dni nie był wystarczający. Zresztą praktyka późniejsza, jeśli chodzi o prowadzone rozmowy sieci kablowych z organizacjami zbiorowego zarządzania, wykazuje, że mimo iż organizacje kablowe już ponad pół roku prowadzą negocjacje z organizacjami zbiorowego zarządzania, jeszcze żadnej - podkreślam: żadnej - umowy nie zawarto. Widać więc, jak trudna jest to materia.</u>
          <u xml:id="u-353.8" who="#FranciszekWołowicz">Nawiasem mówiąc, kłania się tutaj po raz kolejny konieczność większej nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chodzi o tę nowelizację, dawno zapowiadaną, to się przeciąga. Było organizowanych wiele spotkań konsultacyjnych, negocjacyjnych, Ministerstwo Kultury również, jak przekazywano na posiedzeniach komisji, organizowało kilkanaście takich spotkań. Niestety ze względu na wyraźnie rozbieżne interesy organizacji zbiorowego zarządzania i operatorów sieci kablowych do zbliżenia bądź uzgodnienia stanowisk nie doszło, w związku z czym Ministerstwo Kultury przystąpiło do prac nad projektem nowelizacji prawa autorskiego.</u>
          <u xml:id="u-353.9" who="#FranciszekWołowicz">Jest to tak ważne, ponieważ obecnie funkcjonujące prawo autorskie nie stawia w równoprawnej pozycji właśnie choćby sieci kablowych. Jest 14 organizacji zbiorowego zarządzania, ich pola działania wzajemnie się zazębiają, pokrywają, nie ma wyraźnych granic, stawki są sztywne. Stawki ustalone przez Komisję Prawa Autorskiego i zatwierdzone przez ministra kultury są stawkami minimalnymi, czyli nie podlegają de facto żadnym negocjacjom, w związku z czym organizacje zrzeszające sieci kablowe są w ten sposób postawione w sytuacji przymusowej: albo zawrą umowy pod dyktatem organizacji zbiorowego zarządzania, albo po prostu będą musiały wyłączyć programy.</u>
          <u xml:id="u-353.10" who="#FranciszekWołowicz">Sprawa ta jest również bardzo nośna społecznie. Przypomnę, że również w środkach masowego przekazu przetoczyła się fala krytyki związana z tym, że sieci kablowe masowo wyłączyły z dnia na dzień szereg programów, do których ludzie się przyzwyczaili, głównie niemieckojęzycznych i francuskojęzycznych. W tej sprawie były nawet interwencje ambasadorów, zarówno Republiki Federalnej Niemiec, jak i Republiki Francuskiej; ale przede wszystkim było mnóstwo interwencji odbiorców tych programów, którzy polubili je, przyzwyczaili się do nich. Powstała również sytuacja, że sieci kablowe zaczęły też informować swoich odbiorców, że w związku z tym z dnia na dzień będą musiały podnosić ceny za swoje usługi. A mówimy przecież o ponad 5,5 mln gniazd w całej Polsce, czyli o ok. 20 mln potencjalnych odbiorców. Jest to zatem również od tej strony społecznej bardzo istotny problem.</u>
          <u xml:id="u-353.11" who="#FranciszekWołowicz">Intencją komisji absolutnie nie było, nie jest i nigdy nie będzie to, aby „okradać” twórców z należnych im wynagrodzeń. Do tej pory również sieci kablowe miały zawartych kilkaset umów, a należne pieniądze wpływały na konta twórców. Okresowe przywrócenie sytuacji sprzed 1 stycznia br. nie powinno tutaj pogorszyć pozycji materialnej twórców, bo mimo że okresowo byłaby przywrócona licencja ustawowa, to nie zostałby absolutnie zlikwidowany obowiązek płacenia za reemisję przez sieci kablowe; ten obowiązek funkcjonowałby nadal.</u>
          <u xml:id="u-353.12" who="#FranciszekWołowicz">Podkomisja zarekomendowała Komisji Kultury i Środków Przekazu projekt zmiany ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w brzmieniu, które zostało przedstawione paniom i panom posłom, a komisja kultury bez głosów przeciw postanowiła zarekomendować ten projekt Wysokiej Izbie. Jeszcze raz podkreślam: Mamy oczywiście świadomość, że jest to jakiś krok wstecz, ale ten krok wstecz zostanie zlikwidowany w momencie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej i w pełni polskie prawo w tym zakresie na ten dzień będzie dostosowane do prawa unijnego.</u>
          <u xml:id="u-353.13" who="#FranciszekWołowicz">Rekomenduję w imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu Wysokiej Izbie przyjęcie zaproponowanego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Gadzinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokonujemy oto nowelizacji, która ma charakter czasowy i interwencyjny. Czasowy, bo przecież w związku z rychłym przyłączeniem się Polski do Unii Europejskiej ta nowelizacja straci ważność. Interwencyjny, bo naszą nowelizacją chcemy umożliwić nadawcom kablowym zawarcie umów z twórcami, z organizacjami zbiorowego zarządzania, które reprezentują tych twórców. Klub SLD ma nadzieję, że nadawcy, telewizje kablowe, czas ten wykorzystają w sposób godny i pożyteczny, aby zawrzeć umowy korzystne dla twórców i nadawców. Mamy świadomość, że czeka nas duża nowelizacja prawa autorskiego i te problemy, o których wspominał pan poseł sprawozdawca, w tej nowelizacji powinny zostać rozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowana przez posłów wnioskodawców nowelizacja jest niezgodna ze stanowiskiem rządu i Komitetu Integracji Europejskiej. My, posłowie SLD, mamy tę świadomość. Mamy świadomość, że ta nowelizacja może spotkać się ze sprzeciwem twórców i organizacji zbiorowego zarządzania. Skłaniając się jednak ku opiniom nadawców kablowych, posłowie SLD będą głosować za tym projektem. Ufam, że ta niezgodność między klubem, który stanowi zaplecze polityczne rządu, a rządem nie spowoduje perturbacji i pan minister nie poda się do dymisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Szejnfelda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj sprawozdanie sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Zanim rozpocznę swoje wystąpienie, chciałbym jednym słowem nawiązać do wystąpienia pana posła Gadzinowskiego i uspokoić jego i klub SLD. Nowelizacja, o której mówimy, jest zgodna z prawem Unii Europejskiej, a przynajmniej z opinią Komisji Europejskiej Sejmu i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, dlatego że obie te opinie mówią o tym, że ta nowelizacja byłaby niezgodna, gdyby jej przepisy obowiązywały po wejściu Polski do Unii Europejskiej, a oczywiście tak ma nie być. Komisja kultury, chcę powiedzieć, przyjęła tę nowelizację praktycznie jednomyślnie, nikt nie głosował przeciwko. Jako poseł wnioskodawca, bo wniosłem tę nowelizację pod obrady Sejmu, chciałbym podziękować komisji kultury za takie stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych uchyliła z dniem 1 stycznia 2003 r. przepisy zawierające tzw. licencję ustawową dla operatorów telewizji kablowych. Jednocześnie przyznała nadawcom programów telewizyjnych prawo decydowania o zgodzie na ich reemisję, czyli na wprowadzenie tych programów do sieci kablowych. Dotychczasowa licencja ustawowa dawała operatorom kablowym prawo do równoczesnego i integralnego rozpowszechniania reemisji programów krajowych i zagranicznych, bez konieczności zawierania umów z uprawnionymi, ale, co trzeba wyraźnie podkreślić, bo jest tu wiele niejasności, po zapłaceniu na ich rzecz wynagrodzenia. Kwoty uiszczane przez operatorów kablowych na rzecz uprawnionych już teraz liczone są w milionach złotych. Uchylenie wspomnianej licencji ustawowej oznacza więc, że każdy z operatorów telewizji kablowych - trzeba to podkreślić - nawet najmniejszej, spółdzielczej, osiedlowej, miał zaledwie kilka dni na wynegocjowanie i zawarcie kilkudziesięciu umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania z kraju i zagranicy. Zadanie, trzeba przyznać, oczywiście niełatwe, zwłaszcza dla małych i średnich operatorów, a trzeba przypomnieć, że w krajach Unii Europejskiej operatorzy mieli na to przeciętnie 4 lata, w niektórych krajach nawet 7 lat. W Polsce, powtarzam, kilka dni. Nie chodzi o to, o czym była mowa, że 30 dni, bo formalnie 30 dni, ale gdyby uwzględnić wszystkie przepisy, które dotyczą tej sprawy, to zostawały 3 czy 4 dni. To rzecz absolutnie niemożliwa do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Novum w tejże ustawie było także i to, że wprowadzono obowiązek uzyskiwania zezwoleń wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, nie tylko na programy zagraniczne, ale również krajowe. Problem, jaki w związku z tym się wytworzył, potęguje jeszcze fakt, że, jak się okazuje, polskie organizacje zbiorowego zarządzania, mówił o tym pan poseł sprawozdawca, nie reprezentują całości ani nawet większości repertuaru obecnego w światowych stacjach telewizyjnych. Zawierając więc z nimi umowę, operator nie miał gwarancji nabycia wszystkich niezbędnych praw. To z kolei pociąga za sobą istnienie ryzyka, że ktoś zaskarży nieświadomego operatora o zapłatę odszkodowania, a te oczywiście mogą sięgać wielu milionów złotych i powodować nieuniknione bankructwa. Wszystko to spowodowało, że telewizje kablowe, o czym była już tu mowa, zaprzestały reemisji wielu programów, w tym zagranicznych. Również i ja otrzymałem na swoje ręce protesty w tej sprawie od przedsiębiorców, abonentów, a także od przedstawicieli placówek dyplomatycznych zagranicznych, w tym z Niemiec i Francji.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Wysoka Izbo! Powyższe wyjaśnienia wydają się absolutnie wystarczające, by przychylić się do uchwalenia nowelizacji, o której mowa. Warto jednak wspomnieć także o innych aspektach sprawy, które nie są bez znaczenia. Mianowicie poprzedniej ustawie zarzuca się nadal, iż jej przepisy kolidują, po pierwsze, z konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej - w zakresie braku stosownego vacatio legis, z Prawem telekomunikacyjnym - w zakresie ustalenia terminów umów, z ustawą o radiofonii i telewizji - w zakresie spełnienia obowiązku nadawania określonych programów, oraz z Dyrektywą Rady Wspólnoty Europejskiej z 27 września 1993 r. - w zakresie uregulowań dotyczących ustalania opłat na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania. Ustawa zresztą z tych też powodów została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-357.5" who="#AdamStanisławSzejnfeld">W obliczu powyższego, panie marszałku, Wysoka Izbo, bezwzględnie wydaje się uzasadnione, by przyjąć tę nowelizację. W związku z czym w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej oświadczam, że nasz klub będzie głosował za przyjęciem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Sauka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#JacekSauk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#JacekSauk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość w sprawie nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#JacekSauk">W związku ze szczegółowym omówieniem projektu przez posła sprawozdawcę, a także przez moich przedmówców, pozwolę sobie ograniczyć się jedynie do istoty zmiany, to jest do tzw. licencji ustawowej, którą komisja w przedkładanym obecnie projekcie proponuje przywrócić do czasu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#JacekSauk">Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 28 października 2002 r. odebrała operatorom sieci kablowych prawo do tzw. licencji ustawowej. Zapisu tego nie można oczywiście kwestionować, albowiem dostosowuje on nasze prawo do prawa Unii Europejskiej. Problemem stał się jednak krótki okres vacatio legis. Zdaniem operatorów sieci kablowych nie mogli oni w tak krótkim czasie wynegocjować i podpisać takich umów z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, by abonenci nie ponosili zbyt dotkliwych skutków finansowych wprowadzonej zmiany. Operatorzy sygnalizują ponadto, a w tym względzie w jakimś sensie musimy się oprzeć na ich opinii, bo to oni będą realizować ten zapis ustawowy, że może nastąpić duży wzrost opłat abonamentowych. Z drugiej strony, czego sygnały mamy już właściwie w tej chwili, zostanie zubożona oferta programowa, o czym mówił poseł sprawozdawca. Ponadto niewielkie sieci kablowe, o tym trzeba także tutaj wspomnieć, w rodzaju np. sieci osiedlowych, w których opłaty są niższe niż w dużych sieciach, obawiają się po prostu o swoją dalszą egzystencję. Wyrazem tych obaw jest zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego długości vacatio legis, które zdaniem wnioskodawcy jest niewystarczające. A zatem jaką mamy obecnie sytuację? Z jednej strony, co należy moim zdaniem wyraźnie podkreślić, operatorzy sieci kablowych powinni liczyć się z koniecznością negocjowania i zawierania umów już od momentu wejścia w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r., ustawa ta bowiem nałożyła na nich taki obowiązek. Z drugiej strony pozostawiła ona równocześnie licencję ustawową. Taki stan rzeczy, tj. umieszczenie w ustawie dwóch niejako sprzecznych ze sobą zapisów, powodował brak pewności, który z nich należy stosować i, co jest oczywiste, tym samym umożliwiał wybór tego dla siebie korzystniejszego. Sytuację zmieniła dopiero wspomniana już likwidacja licencji ustawowej w ramach dostosowania się do prawa Unii Europejskiej. Tak szybkie jednakże wprowadzenie tej zmiany, o czym wspomniałem, może spowodować skutki, o jakich wcześniej była mowa.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#JacekSauk">W związku z powyższym klub Prawo i Sprawiedliwość skłonny jest poprzeć przywrócenie licencji, jeszcze raz podkreślam, tej zasadniczej sprawy, czyli poprzeć nowelizację ustawy, licencji ustawowej, pomimo iż wprowadza to regres, o czym także była już w tej chwili mowa, przepisów prawnych. Bierzemy jednak w tej naszej decyzji pod uwagę, że czas funkcjonowania przepisu, o którym tu mowa, jest ściśle określony, tj. do momentu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Mamy nadzieję, że czas ten zostanie, szczególnie przez operatorów, właściwie wykorzystany. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę od razu stwierdzić, iż przedłożony projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych znajduje w pełni naszą akceptację. Nie bez znaczenia jest tu aspekt poprawności legislacyjnej tego projektu, a w szczególności wysiłek podkomisji nakierowany na to, aby usunąć jego pierwotne wady. Projekt jako poprawny legislacyjnie konsumuje tym samym w pełni ekspertyzy przedkładane podkomisji podczas prac legislacyjnych. Trzeba podkreślić, iż tych ekspertyz, stanowisk i opinii było wiele, co torowało drogę temu projektowi ustawy i ułatwiało posłom podjęcie prawidłowej decyzji. A że jest ona na „tak”, świadczy poziom akceptacji dla tego projektu w Komisji Kultury i Środków Przekazu. Żaden z posłów nie był mu przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#ZdzisławPodkański">W istocie sprawa sprowadza się do przywrócenia licencji ustawowej zniesionej przez Sejm w nowelizacji z października 2002 r. Wówczas przeważały argumenty, iż obowiązywanie licencji ustawowej jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Co prawda Senat opowiedział się za większym, bo 6-miesięcznym vacatio legis w tej sprawie, ale Sejm nie przychylił się do tego stanowiska. Licencja ustawowa zezwalała m.in. operatorom kablowym na działalność w zakresie nadawania programów telewizji satelitarnych pod warunkiem zapłaty na rzecz uprawnionych twórców i wykonawców wynagrodzenia, choć nie wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania. Organizacje i izby gospodarcze skupiające operatorów sieci kablowych domagały się dłuższego vacatio legis, nie kwestionując przy tym sensu przepisów dostosowawczych do prawa Unii Europejskiej, aby możliwe było wynegocjowanie setek umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania. Zniesienie licencji ustawowej miało ten natychmiastowy skutek, iż poszczególni operatorzy sieci kablowych zaczęli wyłączać kanały telewizyjne oraz poszukiwać ratunku w podwyżkach cen usług. Półroczny już okres bez licencji ustawowej potwierdził bardzo złe prognozy dla tego rynku. Szereg potrzebnych kanałów telewizyjnych na dobre zniknęło z oferty operatorów kablowych. Wiele firm zaczęło mieć z tego tytułu kłopoty finansowe, a część z nich stanęła przed widmem bankructwa. Odnosi się to zarówno do małych podmiotów gospodarczych, np. działających w obrębie jednego osiedla spółdzielczego, jak też do podmiotów dużych. Pewną nadzieję na zmianę przepisów dał wniosek rzecznika praw obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego. Z tego, co wiadomo posłom Komisji Kultury i Środków Przekazu dane w tej sprawie są zbierane i analizowane. Faktem jest jednak, że zniesienie licencji ustawowej spowodowało, iż operatorzy kablowi mieli zaledwie kilka dni na wynegocjowanie i zawarcie wielu umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania. Powodowało to oczywisty zamęt także w kwestii cennika usług abonamentowych i terminu powiadamiania o ich zmianie, a chodziło o miliony gospodarstw domowych. Nie będę tu przytaczał argumentów znanych z pierwszego czytania w Sejmie. Są one oczywiste, były jasno i klarownie wykładane zarówno w toku prac legislacyjnych, jak i w licznych stanowiskach opinii.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#ZdzisławPodkański">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy wprowadza swoisty okres przejściowy na powrotne obowiązywanie licencji ustawowej - do daty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, co będzie miało miejsce 1 maja 2004 r. Oczywiste wydaje się, że ten czas operatorzy kablowi oraz nadawcy i organizacje zbiorowego zarządzania będą mogli wykorzystać zarówno na negocjacje umów, na uporządkowanie kwestii opłat z tytułu prawa autorskiego i praw pokrewnych, jak też na zmianę cenników usług. Ale przede wszystkim ten czas potrzebny jest rozchwianemu i targanemu sprzecznościami rynkowi, aby reguły postępowania stały się jasne i aby nie było sytuacji, iż jedna ze stron uzyskuje w wyniku zmian ustawowych przewagę, która uniemożliwia racjonalne negocjacje. Jest to także czas dany rządowi, który przecież obiecał, iż na przełomie 2002 i 2003 r. prześle do Sejmu dużą nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Sejm w październiku 2002 r. nie przegłosował 6-miesięcznego vacatio legis. Naprawmy teraz wspólnie ten błąd i zacznijmy porządkować sferę prawa autorskiego i praw pokrewnych, sferę, w której zbyt wiele jest sprzecznych interesów, by kompromis przy zielonym stoliku był możliwy.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny PSL nie składa żadnych poprawek i wnosi o uchwalenie ustawy w przedłożeniu komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Dziewulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#ZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawię paniom posłankom oraz panom posłom stanowisko naszego klubu przyjęte wobec sprawozdania Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zamieszczonego w druku sejmowym nr 1348. Nowelizacja ustawy z dnia 28 października 2002 r., poprzez skreślenie art. 24 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, odebrała operatorom sieci kablowych prawo równoczesnego i integralnego z nadawaniem pierwotnym rozpowszechniania utworów nadawanych przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne za wynagrodzeniem. Przestała więc obowiązywać i funkcjonować tzw. licencja ustawowa. Tym samym przyznano nadawcom programów prawo decydowania o zgodzie na ich reemisję, czyli mówiąc potocznym językiem, na wprowadzenie ich programów do oferty sieci telewizji kablowych.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#ZbigniewDziewulski">Zatrzymajmy się jednak na chwilę przy samej licencji ustawowej. Była ona jak najbardziej korzystna dla poszczególnych operatorów telewizji kablowych. Dawała ona operatorom prawo do równoczesnego i integralnego rozpowszechniania, czyli tzw. reemisji programów krajowych i zagranicznych, bez konieczności zawierania umów z poszczególnymi uprawnionymi nadawcami. Reemisja odbywała się jednak za uiszczaniem odpowiedniej opłaty na rzecz ich wynagrodzenia. Dodam tylko, że kwoty te liczone były na kilka, a nawet kilkanaście milionów złotych miesięcznie. Pochodziły one oczywiście z abonamentu płaconego przez blisko 5 mln odbiorców korzystających z usług świadczonych przez operatorów kablowych. Widzimy więc, że problem ten pośrednio, a także bezpośrednio dotyka ogromnej rzeszy naszych rodaków.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#ZbigniewDziewulski">Czym zaskutkowało odebranie tzw. licencji ustawowej? Otóż tym, że operatorzy telewizji kablowych mieli zaledwie kilka dni na wynegocjowanie i zawarcie kilkudziesięciu dla każdej telewizji kablowej umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania. Oczywiste jest więc to, że umowy w większej części były dla operatorów niekorzystne, gdyż mieli oni, jak już mówiłem to wcześniej, zbyt mało czasu na negocjowanie godziwych warunków umów. Otóż przedstawiciele tych organizacji zaproponowali operatorom opłaty na poziomie od 9 do 15% ich obrotu - podkreślam - nie dochodu, ale obrotu. Należy zaznaczyć, iż w realiach polskiej gospodarki już tylko 9% obrotów firm równa się, a czasami nawet i przekracza ich dochód. Dobitnie więc widać, jaki, delikatnie mówiąc, galimatias wprowadziła nowelizacja ustawy z dnia 28 października ub.r.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#ZbigniewDziewulski">Samo ciśnie się na usta pytanie, dlaczego tak się stało. Odpowiedź wydaje się prosta i nad wyraz oczywista. Dostosowujemy bowiem polskie prawodawstwo do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej. Wnioski do wysnucia z tego faktu pozostawiam Wysokiej Izbie, ale pozwolę sobie napomknąć o tym, iż nie są to bynajmniej jedyne takowe zmiany dopasowujące nas do unijnych dyrektyw. Konsekwencje finansowe całokształtu ferworu obecnych przemian związanych z prawem unijnym odczujemy w naszych kieszeniach jeszcze nie raz, i to znacznie dotkliwiej. Niestety, jak ma to miejsce najczęściej, ucierpią na tym najbiedniejsi.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#ZbigniewDziewulski">Co na wprowadzenie tych czasowych zmian ma do powiedzenia nasz rząd oraz organy zajmujące się dostosowaniem polskiego prawa do prawa unijnego? Wydaje mi się, iż łatwo się domyślić. Otóż do niniejszego projektu ustawy sejmowe Biuro Studiów i Ekspertyz sporządziło dwie opinie prawne, w których dowodziło niezgodności projektu z prawem unijnym. Opinię takową wydała również sejmowa Komisja Europejska. Opinia ta była identycznej treści co dwie poprzednie. Nawet rząd pana Leszka Millera pokusił się o sporządzenie swojego stanowiska wobec tegoż komisyjnego projektu ustawy. Jego treści nie będę Wysokiej Izbie przybliżał, ale rząd już we wstępie zaznaczył, iż wyraża swoje negatywne stanowisko wobec projektu, który - przypominam - idzie na rękę operatorom telewizji kablowych i ich abonentom. Nie obeszło się również bez opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Opinia ta jest identyczna jak poprzednie i mimo że niniejsze proponowane przez komisję unormowania miałyby obowiązywać tylko do czasu naszego wejścia do Unii Europejskiej, rząd i członkowie rządzącej koalicji wydają się nieubłagani. No cóż, chciałoby się powiedzieć: siła wyższa. Mówiąc to kiedyś, mieliśmy na myśli opatrzność boską. Obawiam się, że wypowiadając to sformułowanie dziś, mówiąc „siła wyższa”, niektórzy myślą „prawo i dyrektywy Unii Europejskiej”. Tak to już się stało, że nasz rząd nie robi teraz niczego wbrew temu prawu, co jest pewnego rodzaju paradoksem.</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#ZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zważywszy na powyższe, a przede wszystkim na fakt, iż przyjęcie omawianego projektu ustawy na pewno mogłoby zaskutkować dłuższymi negocjacjami i większymi możliwościami dla operatorów, oraz mając, co mówię jako abonent, nadzieję, że przyczyniłoby się to także do niepodnoszenia opłat abonamentowych, chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za przyjęciem sprawozdania Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-363.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Papieża.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#StanisławPapież">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrywana zmiana ustawy, właściwie jej mała nowelizacja, o prawie autorskim i prawach pokrewnych to efekt rozlicznych kontrowersji związanych z niedawnymi nowelizacjami tej ustawy, a mianowicie ustawą z 9 czerwca 2000 r. i ustawą z 28 października 2000 r. Tak się bowiem składa - my mówiliśmy to przy każdej okazji przez cały dotychczasowy okres trwania tej kadencji - że wiele ustaw uchwalanych przez ten i poprzednie parlamenty to wynik rzekomej konieczności dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego i dopiero teraz, po negatywnym dla zwolenników pozostania Polski poza strukturami Unii Europejskiej wyniku referendum akcesyjnego, jest to z nową siłą, na spokojnie analizowane. Zdarzało się przecież w tej kadencji Sejmu wielokrotnie, że lewicowa większość, odczuwająca konieczność udowodnienia sobie i całemu światu swojej europejskości, uchwalała, co popadło, jeśli tylko miało to znamię wymogów Unii Europejskiej czy dostosowania do standardów europejskich. Dopiero teraz, kiedy opadły referendalne emocje, ze zdwojoną siłą dochodzą do głosu interesy rozmaitych grup nacisku i rozpoczynają się rozmaite zabiegi lobbystyczne.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#StanisławPapież">Wspomniane przeze mnie poprzednie nowelizacje ustawy skutkowały zwiększeniem zakresu ochrony praw autorskich w przypadku reemisji audycji w sieciach kablowych, a co za tym idzie - zwiększeniem uprawnień organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, reprezentującymi w pewnej mierze twórców, oraz stacji radiowych i telewizyjnych. Zaproponowana nam nowelizacja, która ma skutkować odwróceniem jednej z tych zmian do czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej, jest odwróceniem tej tendencji - obroną interesu sieci kablowych wobec roszczeń stacji radiowych i telewizyjnych. I tak w naszym przekonaniu należy ją rozpatrywać. Czyj interes należy postawić wyżej: stacji radiowych i telewizyjnych czy sieci kablowych?</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#StanisławPapież">Argumentem przemawiającym za zmianą ustawy ma być rzekome zwiększenie kosztów ponoszonych przez sieci kablowe. Skoro jednak istotnie dochodzi do zwiększenia kosztów, to znaczy, że sieci te nie przestrzegały prawa, bo i tak od 3 lat były one zobowiązane do wypłacania wynagrodzeń za korzystanie z praw autorskich w związku z reemisją programów telewizyjnych i radiowych. Skoro nie przestrzegały prawa, to być może należało ustawę zmienić właśnie tak, by lepiej egzekwować od sieci kablowych te należności.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#StanisławPapież">Inny argument to zmniejszenie oferty programowej. Przyjrzyjmy się tej ofercie. To prawda, że wiele miejsca w sieciach kablowych zajmują programy edukacyjne, przyrodnicze, geograficzne czy obcojęzyczne programy informacyjne, ale coraz bardziej wypierane są one przez rozrywkę, z którą związane są największe koszty, jakie powinny ponosić sieci kablowe z tytułu opłat za prawa autorskie. Niejednokrotnie mamy w tym zakresie do czynienia z rozrywką w najgorszym wydaniu, z emisją programów prezentujących treści pornograficzne, tzw. erotyczne, niewymagających kodowania. Oferta programowa telewizji w sieci kablowej oparta jest na znanym schemacie manipulacyjnym sms, czyli seks, muzyka, sensacja, i w dużej mierze ten mechanizm jest obecny w ofercie programowej tych stacji. Wszystkie ambitne przedsięwzięcia napotykają na wielkie utrudnienia, przeszkody czy to finansowe, czy proceduralne. I tak kiedy w roku bieżącym powstała społeczna telewizja Trwam, kiedy otrzymała koncesję na emisję programu drogą satelitarną i podjęła starania o wejście do sieci kablowych, w wielu największych sieciach zaproponowano jej umieszczenie w najdroższym pakiecie, obok programów o charakterze wyraźnie nihilistycznym czy pornograficznym.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#StanisławPapież">Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji posiada instrumenty mogące służyć do wyeliminowania lub znacznego ograniczenia w mediach elektronicznych prezentacji treści czy to pornograficznych, czy w inny sposób naruszający dobry smak czy tzw. uczucia religijne, a także scen zawierających przemoc i okrucieństwo. Jeśli skorzysta z nich właśnie, może w ten sposób kształtować przyjazny dla człowieka świat mediów. W przypadku sieci kablowych wszelkie usiłowania tego typu wydają się skazane na porażkę z powodu mnogości podmiotów i zróżnicowanej sytuacji prawnej poszczególnych programów wyemitowanych przez te sieci. Nasze środowisko Ligi Polskich Rodzin nie ma szczególnego powodu, nie dostrzega szczególnego społecznego powodu, dla którego należałoby wziąć w obronę te sieci kablowe i ograniczać na ich korzyść interesy nadawców radiowych i telewizyjnych. Dlatego podczas głosowania klub nasz wstrzyma się od głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#DanutaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która weszła w życie na początku bieżącego roku, zaowocowała negatywnymi skutkami m.in. wyłączeniem niektórych kanałów radiowych i telewizyjnych oraz upadkiem małych firm pracujących na rzecz stacji. Wysokie roszczenia wobec operatorów - często bezzasadne - przekroczyły rentowność wielu przedsiębiorstw. W takich warunkach nieuchronna jest podwyżka abonamentu. Poziom opłat z tytułu praw autorskich i praw pokrewnych musi być w sposób jednoznaczny określony w ustawie. Tymczasem powrót do poprzedniej wersji ustawy jest skutkiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o zbyt krótkiej vacatio legis dotyczącej aktualnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#DanutaPolak">Celem obecnej nowelizacji jest wprowadzenie okresu przejściowego do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, a więc powrót do poprzedniej wersji ustawy w zakresie emisji i reemisji programów przez operatorów sieci kablowych. Będzie więc czas na zawarcie nowych umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania. W okresie przejściowym operatorzy sieci kablowych będą mogli korzystać z licencji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych. W tym czasie za konieczne uznajemy usunięcie przepisów niespójnych z ustawą o radiofonii i telewizji, by spełnić wymagania określone w dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#DanutaPolak">Reasumując, projekt poselski zmienia czasowo dwa przepisy: po pierwsze, odstąpienie od procedury arbitrażu przy sporach dotyczących reemisji w sieciach kablowych utworów radiowych i telewizyjnych i po drugie, przywrócenie licencji ustawowej dla operatorów sieci kablowych na rozpowszechnianie utworów, które są równoczesne i integralne z nadawaniem pierwotnym.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#DanutaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Honoraria dla twórców i artystów byłyby znacznie wyższe, gdyby odpowiednie organy kontrolne ograniczyły szarą strefę reprodukcji i dystrybucji utworów muzycznych, filmowych czy książek.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#DanutaPolak">Klub Unii Pracy poprze projekt poselski, dając czas operatorom sieci kablowych na zawarcie nowych umów, ponieważ nie każdego obywatela stać na telewizję cyfrową czy satelitarną. Będziemy więc głosować za nowelizacją omawianej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Skuteckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#JózefSkutecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym odnieść się do projektu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Celem niniejszego projektu jest wprowadzenie na okres przejściowy stanu prawnego, w którym operatorzy kablowi będą mogli nadal korzystać z tzw. licencji ustawowej na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ten okres przejściowy pozwoli na złagodzenie negatywnych skutków zniesienia licencji ustawowej, które pociągają za sobą zubożenie oferty programowej i wzrost ceny, jaką zapłaci odbiorca, równocześnie czyni zadość postulatom, że wprowadzone wcześniej unormowania nie przewidywały odpowiedniej vacatio legis, okresu pozwalającego abonentom omawianego prawa na dostosowanie się do zmian. Omawiany tu projekt ustawy ma również na celu złagodzenie negatywnych skutków dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie nadawania programów telewizyjnych w postaci wzrostu obciążeń finansowych, co może stanowić zagrożenie dla bytu zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#JózefSkutecki">Z jednej strony nikt nie neguje konieczności zapewnienia odpowiedniej ochrony praw autorskich i praw pokrewnych, z drugiej strony koszty tej ochrony nie mogą być zbyt wysokie. W dobie bliskiego wstąpienia Polski do Unii Europejskiej celowe jest również poparcie zmian dostosowujących polskie prawo do prawa wspólnotowego. Podnosi się również, że omawiane zmiany ustawy o Prawie autorskim i prawach pokrewnych wyeliminują niezgodności w omawianej ustawie z innymi aktami prawnymi, w tym zapewnią jej zgodność z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#JózefSkutecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej popiera propozycję zmian w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, pan poseł Tomasz Markowski i pan poseł Piotr Mateja chcieliby zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#TomaszNałęcz">Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#TomaszNałęcz">Zamykam więc listę posłów i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#TomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy kwestii poruszanej w jakimś kontekście w tej dyskusji, czyli tzw. licencji ustawowej i tego, że w momencie uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej licencja ustawowa przestanie obowiązywać. Włączenie tej regulacji po wejściu do struktur europejskich uzasadnia się treścią dyrektywy Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 27 września 1993 r. Należy jednak podkreślić, że art. 10 tej dyrektywy nie zabrania dokonywania reemisji kablowych, w przypadku reemisji prowadzonej na podstawie licencji umownej zawartej z samym uprawnionym. Dlaczego więc zakłada się przymus pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania w przypadku reemisji kablowej, nie pozwalając tym samym na zgodną z prawem europejskim reemisję na podstawie umowy z samym uprawionym z prawa autorskiego?</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#TomaszMarkowski">Drugie pytanie: dlaczego w odróżnieniu od operatorów sieci kablowych organizacje radiowe lub telewizyjne mogą nadawać stosowne programy bez przymusu pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania, a na mocy samej umowy z właściwym podmiotem uprawnionym? Czym uzasadnia się różnicę w proponowanej regulacji odnośnie do tych dwóch kategorii podmiotów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Mateję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PiotrMateja">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#PiotrMateja">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W omawianym projekcie zmiany ustawy o prawie autorskim właściwie chodzi o to, aby tzw. licencja ustawowa dla operatorów kablowych na reemisję programów była możliwa w okresie przejściowym, tzn. do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Mam krótkie pytanie do przedstawiciela rządu: czy grożą nam jakieś reperkusje lub sankcje prawne, polityczne, finansowe czy jakiekolwiek inne ze strony Unii Europejskiej, jeżeli Sejm raczy uchwalić omawiany projekt ustawy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury pana Rafała Skąpskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#RafałSkąpski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję bardzo. Co prawda miałem okazję przedstawiać stanowisko rządu czy argumenty, którymi kierował się rząd, przyjmując takie, a nie inne stanowisko wobec projektu, podczas posiedzenia Komisji Gospodarki, podczas posiedzenia Komisji Kultury i sejmowej podkomisji, ale chętnie podzielę się tymi intencjami, które nam przyświecały, by takie, a nie inne, stanowisko rządu przyjąć. Przy czym od razu panu posłowi Dziewulskiemu pragnę powiedzieć, że w tym wypadku rząd nie musi kusić się - tak pan poseł zechciał to określić, że rząd pokusił się - o zaprezentowanie swojego stanowiska. To jest po prostu nasz obowiązek - rząd zawsze wyraża swoje stanowisko wobec projektów poselskich.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#RafałSkąpski">Panie marszałku, nawiążę do wystąpienia pana posła sprawozdawcy, pana posła Wołowicza, który powiedział, prezentując tę nowelizację, że komisja kultury nie dziwi się, iż rząd ma stanowisko negatywne, bo rzeczywiście to jest regres, to jest cofnięcie się w stosunku do przepisów prawa. Pozwólcie państwo, że i ja powiem, iż rząd nie dziwi się, że i komisja, i Wysoka Izba zreflektowały się, gdyż to właśnie Wysoka Izba odrzuciła poprawkę Senatu wydłużającą do pół roku vacatio legis. I wówczas, kiedy w Senacie była dyskutowana ta poprawka, rząd w osobie ówczesnej sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury pani Aleksandry Jakubowskiej nie zgłaszał sprzeciwu, wręcz odwrotnie - pani minister Jakubowska taką poprawkę Senatu wsparła.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#RafałSkąpski">Podstawą naszej negatywnej opinii jest właśnie to, że ustawa już obowiązuje, mamy w tej chwili siódmy miesiąc obowiązywania tej ustawy. Zakładając nawet, że nie będzie potrzeby kierowania projektu do drugiego czytania, do podkomisji - bo, jak słyszę, chyba nie było żadnych uwag do tego projektu - to jednak jeszcze przecież będzie praca w Senacie, będzie potrzebny czas dla prezydenta na zastanowienie się i czas na ogłoszenie ustawy. I być może owo vacatio legis wcale nie będzie tak długie, jak mogło być kiedyś, może to będą tylko dosłownie 2–3 miesiące przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#RafałSkąpski">Natomiast nikt przecież, panie marszałku, nie broni dzisiaj operatorom kablowym zawierania umów z nadawcami, zawierania umów z organizacjami zbiorowego zarządzania. Przepis ustawy po prostu uniemożliwia nadawanie bez umów, ale wszyscy operatorzy mogą to nadrobić. Tak samo rząd uważał i uważa, że okres vacatio legis rzeczywiście w ustawie jest krótki, natomiast wszyscy zainteresowani wiedzieli znacznie wcześniej - nie tylko z ustawy z 2000 r., z tej nowelizacji podjętej w 2002 r., ale także uczestniczyli jako strony przysłuchujące się, zapraszające, i znali intencje przyświecające przeprowadzaniu nowelizacji - że taki obowiązek zawarcia umów na nich będzie spoczywał. A więc można powiedzieć, że to vacatio legis tylko formalnie było zawiadomieniem, że rzeczywiście taki obowiązek jest.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#RafałSkąpski">Ja chcę jeszcze nawiązać do wypowiedzi pana posła Dziewulskiego. Myślę, że nie należy tutaj mitologizować sytuacji operatorów kablowych. Naprawdę nie sądzę, żeby pan był w stanie przedstawić konkretne przykłady, że któryś z operatorów kablowych musi w ciągu miesiąca czy w skali miesiąca wnosić opłaty w wysokości kilkunastu milionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#RafałSkąpski">Tak samo, niestety, pani poseł Danuta Polak, myślę, nie znajdzie przykładów, że upadły firmy, bo ktoś się zgłosił z roszczeniami. Roszczenia to jeszcze nie jest finał sprawy, to jest tylko oczekiwanie. A więc myślę, że w okresie obowiązywania tej ustawy jeszcze przypadków upadku firm nie było. Tak samo, pani poseł, nie było do tej pory orzeczenia Trybunału. Pani poseł była łaskawa powołać się na to, że było orzeczenie Trybunału w sprawie zbyt krótkiego vacatio legis. Jest tylko wniosek do Trybunału, Trybunał jeszcze nie obradował.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#RafałSkąpski">Podobnie nie ma sprzeczności z ustawą o radiofonii i telewizji, tą ustawą obowiązującą wciąż. Te regulacje w jednej i w drugiej ustawie są regulacjami od siebie niezależnymi.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#RafałSkąpski">Chciałbym jeszcze raz nawiązać do wystąpienia posła Dziewulskiego i potwierdzić, że jest tak, jak powiedział pan poseł Dziewulski. Rząd nie robi nic przeciwko prawu - tak powiedział pan poseł Dziewulski. Natomiast dziwię się, że uznał to pan poseł Dziewulski za paradoks.</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#RafałSkąpski">Pan poseł Papież mówił, że to koalicja rządowa tutaj manipuluje, skraca terminy itd. No, panie pośle, to w Senacie właśnie koalicja ma zdecydowaną większość - około 75% - i z Senatu wyszła ta propozycja, by vacatio legis było 6-miesięczne. Natomiast Wysoka Izba odrzuciła propozycję Senatu - sądzę, że siłami znacznie większej ilości kół, grup poselskich niż tylko koalicyjne.</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#RafałSkąpski">A więc, szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, ja chcę raz jeszcze powiedzieć, iż rząd uważał, że dłuższe vacatio legis w tej ustawie może funkcjonować. Natomiast dziś wydaje nam się, że to cofanie się jest niewłaściwe, że jest to właśnie pewien regres w stosunku do przepisów unijnych. Ale - równocześnie odpowiadam na pytanie pana posła Matei - nie grożą nam, państwu polskiemu nie grożą żadne reperkusje, jeżeli Wysoka Izba raczy tę nowelizację przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł sprawozdawca nie zabiera głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#JanuszWojciechowski">Poprawek nie było, a zatem do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w jutrzejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza (druk nr 1696).</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Wenderlicha, który przedstawi uzasadnienie projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Są decyzje, które Wysoka Izba podejmuje po długich, namiętnych dyskusjach, ale zdarzają się, niestety rzadko, takie sprawy, co do których w zasadzie debata jest ledwie naskórkowa, jest bardzo krótka, żeby nie powiedzieć, że prawie jej nie ma. I tak jest w tym przypadku - gdybyśmy chcieli wieść długie debaty, myślę, że pogrążalibyśmy się w truizmach. Rzecz w tym, iż rok 2004 zamierzyliśmy i zamierzamy ustanowić, ogłosić rokiem Witolda Gombrowicza. Myślę, że na tym polu polski Sejm ma duży dorobek. Zawsze zdarzało nam się wybierać postaci godne, postaci wielkie, takie, co do których potrafiliśmy ponad podziałami politycznymi uzyskać konsens, jeśli chodzi o obranie dla danego roku patrona, że przypomnę prymasa Wyszyńskiego, Jana Kiepurę, wielkiego inżyniera Eugeniusza Kwiatkowskiego, wielkiego budowniczego. Podpowiada pan poseł Samborski, bo sam był w tę debatę i w tę ideę mocno zaangażowany, nazwisko naszego noblisty Reymonta. I mógłbym wieść listę tych wspaniałych, pięknych nazwisk jeszcze długo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#JerzyWenderlich">Myślę, że do panteonu patronów możemy dopisać, Sejm ma szansę dopisać kolejne wielkie polskie nazwisko, właśnie Witolda Gombrowicza. Oczywiście puszczając wodze fantazji, mówiąc o takiej rzeczywistości, która nigdy nie zaistnieje, można stwierdzić, że nawet gdybyśmy przyszłego roku nie ustanowili rokiem Witolda Gombrowicza, to i tak przyszły rok obfitować będzie w wielkie wydarzenia poświęcone temu wielkiemu intelektualiście, wielkiemu literatowi, wielkiej osobowości, bo i w Argentynie, i na Węgrzech, na co szczególnie zwracała uwagę pani posłanka Ciruk, i we Francji - tam już utworzyły się komitety, które czcić będą stulecie urodzin Witolda Gombrowicza, a będzie to pretekst do prezentowania jego twórczości.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#JerzyWenderlich">Debata w komisji była bardzo krótka, bo gdyby rzeczywiście była długa, jak już powiedziałem, byłaby to debata pełna truizmów, pełna rzeczy oczywistych; była więc skondensowana i z taką konkluzją, która zawierała się niemal w aklamacji, choć rzecz jasna poddaliśmy pod głosowanie ten nasz wniosek - i uzyskał on pełną akceptację - aby rok przyszły ogłosić rokiem Witolda Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#JerzyWenderlich">Przedkładamy Wysokiej Izbie projekt o takiej treści: „Z okazji zbliżającej się 100. rocznicy urodzin Witolda Gombrowicza Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uczcić pamięć wielkiego pisarza oraz podkreślić fundamentalną rolę, jaką Jego twórczość odegrała w rozwoju naszej narodowej kultury. Składając hołd wybitnemu artyście i biorąc pod uwagę liczne inicjatywy obywatelskie i samorządowe utrwalające Jego dokonania w świadomości polskiego społeczeństwa, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2004 rokiem Witolda Gombrowicza”.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#JerzyWenderlich">Jest to projekt uchwały przyjęty, zaaprobowany przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, a głęboko wierzę, że już lada dzień, a może jutro, nie będzie to komisyjny projekt, nie będzie to projekt sejmowy, a będzie to uchwała Sejmu Rzeczypospolitej, co przyda dobrego imienia naszej Izbie, a w to głęboko wierzę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#JanuszWojciechowski">Sejm ustalił w tym punkcie 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Barbarę Ciruk, która wystąpi w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#BarbaraCiruk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu SLD mam zaszczyt i, nie ukrywam, prawdziwą przyjemność przedstawić nasze stanowisko w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#BarbaraCiruk">Parafrazując słowa samego pisarza, można powiedzieć, że Gombrowicz wielkim pisarzem był, koniec i bomba, a kto nie wierzy, ten trąba.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#BarbaraCiruk">Witold Gombrowicz to chyba obok Czesława Miłosza jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich XX w. Odegrał niezwykłą rolę w kształtowaniu świadomości i tożsamości narodowej Polaków, choć robił to często (zwłaszcza w swoich powieściach i dramatach) w sposób niekonwencjonalny.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#BarbaraCiruk">Wybitny intelektualista, obywatel świata, wielki Europejczyk, urodzony 4 sierpnia 1904 r. w majątku Małoszyce, tak pisze, z właściwą sobie autoironią, o swoim pochodzeniu: „Pochodzę z rodziny szlacheckiej. Moja rodzina była nieco lepsza pod względem stanu posiadania, urzędów, koligacji od przeciętnej szlachty polskiej, ale nie należała do arystokracji. Nie będąc hrabią, miałem jednak pewną ilość ciotek hrabin, ale te hrabiny nie były w najlepszym gatunku, były, ot, takie sobie”.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#BarbaraCiruk">Gombrowicz, o czym często się zapomina, był z wykształcenia prawnikiem, ale tego zawodu nigdy nie wykonywał. Los rzucał go w różne części świata, ale większą część swego dojrzałego, dorosłego życia (ponad 24 lata) spędził w Argentynie. Tam właśnie opublikował „Transatlantyk”, dramat „Ślub”, tam zaczyna publikować w prasie emigracyjnej swoje słynne „Dzienniki”. Był jeszcze w jego życiu krótki epizod berliński, był stypendystą Fundacji Forda, a potem wyjeżdża do Francji. Do Argentyny już nigdy nie wrócił. We Francji powstają m.in. powieść „Kosmos” i sztuka „Operetka”. We Francji także Witold Gombrowicz umiera i, drodzy państwo, dzisiaj właśnie mijają 34 lata od jego śmierci. Zmarł 24 lipca 1969 r. Ot, taka zbieżność.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#BarbaraCiruk">Jego twórczość była tłumaczona na 28 języków świata. Dzieła Gombrowicza - ja jako polonistka mogę to również powiedzieć - nie są łatwe w odbiorze, ale chyba i twórca to niezwyczajny, bo intelektualista, który nie podawał nigdy treści wprost, na talerzu. On zmusza czytelnika, zmusza odbiorcę do myślenia. Do myślenia przede wszystkim - o czym bardzo często pisze - o granicach wolności wewnętrznej i o zniewoleniu, o boskości, nieograniczonej wszechmocy, o konwenansach i wychodzeniu poza konwenanse, czyli poza formę, co się u niego bardzo często pojawia. W jego literaturze jest ciągła walka sprzeczności: między formą i chaosem, dojrzałością i niedojrzałością, wyższością i niższością, dorosłym i młodym, mądrym i głupim.</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#BarbaraCiruk">Pozwolą państwo, Wysoki Sejmie, że na koniec odwołam się do najbardziej znanej powieści Witolda Gombrowicza, do „Ferdydurke”. W tym wydanym w 1937 r. utworze wychodzi programowa wręcz niechęć twórcy do wszelkiej ideologii i, szerzej, do wszelkiej społecznie usankcjonowanej postawy, czyli maski (to są właśnie słowa klucze u Gombrowicza: maska, gęba, pupa). Posłużę się teraz cytatem z „Ferdydurke”, który to cytat pomimo upływu 66 lat - powtarzam: 66 lat - jest jak najbardziej aktualny i wypisz, wymaluj przystający do naszych dzisiejszych społecznych konfliktów, polemik, często także i w Sejmie, a często także pokazuje nasze zakłamanie i fałsz. Zatem cytuję: „Nazwiska licznych doktrynerów, rozmaite teorie wyskakiwały jak z procy, pędziły do boju nad głowami rozgorączkowanych zmagały się światopoglądy... Endecja! Bolszewizm! Faszyzm! Młodzież katolicka! Rycerze Miecza! Lechici! Sokoły! Harcerze! Czuj duch! Czołem! Czuwaj!... Okazało się, że każda partia polityczna faszerowała ich swoim specjalnym ideałem, a oprócz tego poszczególni myśliciele nadziewali ich swoimi gustami i ideałami, poza tym zaś nadziani byli jeszcze kinem, romansem, gazetą. Zatraciwszy wszelki kontakt z życiem i rzeczywistością, prasowani przez wszystkie odłamy i partie, kierunki i prądy, otaczani fałszem - dawali sami koncert fałszu” (”Ferdydurke”, rok 1937).</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#BarbaraCiruk">Oczywiście klub SLD popiera projekt uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł, również za to, że pani wzbogaciła naszą debatę literacko, stosownie zresztą do przedmiotu naszych obrad. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Ciruk: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Stuligrosza, który wystąpi w imieniu klubu...</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Michała.)</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#JanuszWojciechowski">Michała, przepraszam, źle mam zanotowane. Przepraszam, panie pośle, za przekręcenie imienia.</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Michał Stuligrosz, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MichałStuligrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i wielką przyjemność zaprezentować stanowisko Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska wobec uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MichałStuligrosz">Jak już moi przedmówcy zdążyli zauważyć, w przyszłym roku mija setna rocznica urodzin znakomitego polskiego pisarza Witolda Gombrowicza. 4 sierpnia 1904 r. w majątku Małaszyce pod Opatowem przyszedł na świat jeden z najoryginalniejszych polskich pisarzy XX w. Jak niezwykłym zjawiskiem był dla polskiej literatury Gombrowicz, obrazuje doskonale fakt, że do tej pory badacze jego twórczości nie mogą wskazać mistrzów pisarza ani nawet w składny sposób wyprowadzić jego twórczości z rozwoju literatury polskiej. Gombrowicz zatem pojawił się w literaturze zupełnie niespodziewanie i sprawił, że kolejne pokolenia pisarzy postrzegają go jako swojego przewodnika i uczą się od niego sceptyczno-heroicznej odmiany humanizmu, którą możemy znaleźć na kartach jego dzieł.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#MichałStuligrosz">Gombrowicz trwał w permanentnym sporze ze światem, w którym przyszło mu żyć i tworzyć. Spór ten toczył w obronie swej odrębności, w obronie wizji świata i wyobraźni, dzięki której kreślił kolejne powieści i dramaty. Jego twórczość bez wątpienia jest buntem przeciwko literackim normom i wartościom, przeciwko zunifikowanym i narzuconym regułom życia społecznego oraz przeciwko bezrefleksyjnemu stosunkowi do narodowych tradycji. W tej walce o swój świat ukrył się Gombrowicz pod maską groteski i sarkastycznego humoru, akceptowaną przez większość jego czytelników, ale i wywołującą wrogość innych. Nie zmienia to jednak faktu, że pod tą właśnie maską Gombrowicz stawia fundamentalne pytania o godność i wolność człowieka w otaczającym go świecie. Jedną z najważniejszych wartości w twórczości Gombrowicza jest odkrycie przed czytelnikami, jak bardzo zniewolony jest człowiek, w jakim stopniu jego myśli, uczucia i czyny tkwią we wszechogarniającej formie i systemie społecznych relacji i uwarunkowań. Według Gombrowicza wolność jest niezbywalnym prawem każdego człowieka. Dlatego też zdecydowanie opowiadał się on przeciwko wszelkim zdegenerowanym, antyhumanistycznym systemom, które bezlitośnie i przy użyciu wszelkich metod próbują kształtować ludzi według własnych wyobrażeń i oczekiwań. Jest oczywiste, że głosząc takie poglądy, Gombrowicz nie miał prawa być ulubieńcem systemu, który przez długie lata panował w Polsce. Dla entuzjastów gospodarki planowej, ideologów kierowniczej roli partii i twórców chorobliwej wizji jedności moralno-politycznej narodu Gombrowicz był ucieleśnieniem wszelkiego zła, dlatego też traktowano go niczym zadżumionego, a o to, by jego twórczość zaginęła w mrokach niepamięci, zadbała, na szczęście nie do końca skutecznie, wszechobecna cenzura. Myślę, że nie popełnię wielkiego błędu, zakładając, że wielu pracowników tej ponurej instytucji zawdzięczało swoje miejsce pracy właśnie autorowi „Ferdydurke”. I to jest właśnie prawdziwa gombrowiczowska puenta.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#MichałStuligrosz">Mimo zdecydowanej krytyki systemów totalitarnych Gombrowicz odcinał się od obcego mu anarchizmu. W swoich „Dziennikach” pisał, że wie, czego może żądać od narodu i co może mu dać. Czuje się, jak sam napisał, obywatelem, ale takim, który ma obowiązek obywatelskiego nieposłuszeństwa w sytuacji, kiedy system łamie jego podstawowe prawa.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#MichałStuligrosz">Świadectwem niesłabnącej popularności Gombrowicza są liczne publikacje na jego temat, jakie w ostatnim czasie pojawiły się na rynku wydawniczym. Sztuki Gombrowicza są dzisiaj grane na scenach teatrów w całej Polsce, a spory na temat jego twórczości i postawy literackiej są równie gorące i pasjonujące jak przed laty. Fenomen popularności Gombrowicza polega na tym, że on o tę popularność nie zabiega, nie adoruje nas czułymi słówkami, lecz igra z nami, kpi z nas, pisząc: „Koniec i bomba/A kto czytał ten trąba”. Jednak właśnie w tej kpinie, w tym sztubackim dowcipie, który niejednokrotnie nas uraża, tkwi cały urok Gombrowicza. Za żartami kryje się prawda, która skłania nas do autorefleksji.</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#MichałStuligrosz">Krytycyzm, a czasem nawet złośliwy humor nie razi w twórczości Gombrowicza. Najlepszym przykładem jest Radom, o którym Gombrowicz pisał, że „nie jest poematem nawet o wschodzie słońca”, a mimo to od 10 lat organizowany jest tam Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski, który zamienia to miasto na kilka dni w europejskie centrum teatru i wymiany myśli. Swoją drogą Gombrowicz nigdy za człowieka teatru się nie uważał. Napisał tylko trzy sztuki, a mimo to należy do najwybitniejszych i najbardziej cenionych w kraju i za granicą polskich dramaturgów. Sztuki Gombrowicza tłumaczono na dziesiątki języków i wystawiano w wielu krajach.</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#MichałStuligrosz">Gombrowicza bez wątpienia można nazwać pisarzem klasy światowej. Jego krytyka wymierzona była nie tylko w Polskę i Polaków, ale również w szeroko pojętą kulturę światową, wobec której cywilizowany człowiek jest zdaniem pisarza zbyt słaby. Twórczość Gombrowicza ma uniwersalny wymiar. Jego powieści i sztuki spotykają się z entuzjazmem kolejnych pokoleń miłośników literatury i teatru na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-382.7" who="#MichałStuligrosz">Dobrze się składa, że jubileusz urodzin tego wielkiego pisarza przypada w roku przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Twórczość Gombrowicza wraz z twórczością innych wielkich europejskich pisarzy XX w. należy do naszego wspólnego europejskiego dziedzictwa. Myślę, że nie ma lepszego sposobu, aby uczcić ten jubileusz, niż ogłaszając rok 2004 rokiem Witolda Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-382.8" who="#MichałStuligrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej wyrazić gorące poparcie dla tej uchwały i podziękować wszystkim, których determinacja i upór sprawiły, że Sejm podjął działania mające na celu godne uczczenie jubileuszu urodzin pisarza, który dla polskiej literatury zrobił tak wiele. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-382.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#JanuszWojciechowski">O wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość proszę pana posła Szymona Giżyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wszystko zaczyna się po gombrowiczowsku. Sam pomysł rocznicowej uchwały, a już na pewno uzasadnienie podpisane przez pana posła Jerzego Wenderlicha to zapewne nieświadomy, ale wyborny pastisz prześmiewczego stylu autora „Ferdydurke”. „Pragnie uczcić pamięć wielkiego pisarza oraz podkreślić fundamentalną rolę, jaką jego twórczość odegrała”, „biorąc pod uwagę liczne inicjatywy utrwalające jego dokonania” - czytamy w uzasadnieniu. Za sprawą tego rodzaju panegiryków Gombrowicz ginie od własnej broni. On, zawodowy prześmiewca, staje się ofiarą dokładnie tego, z czego bezlitośnie szydził - snobizmu, sztuczności, owczego pędu. Spotkał Gombrowicza taki sam los, jaki on próbował zgotować na przykład polskiej tradycji romantycznej i naszym narodowym wieszczom, a szyderstwa, jakich im nie szczędził, powróciły do swego autora. Stąd z czystym sumieniem, znów parafrazując „Ferdydurke”, można obwieścić Polsce i całemu światu, iż „Wielki Gombrowicz, będąc wielkim i będąc Gombrowiczem, nie może nie zachwycać nas, a więc zachwyca.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#SzymonGiżyński">Ale w tym wszystkim, ze spokojem na to patrząc, kryje się gdzieś głęboko pewna samego Gombrowicza, rzekłbym, elementarna uczciwość. Przecież to on sam jako człowiek i pisarz, świadomy kreator, sprawca i mistrz wszystkich możliwych do rozpoznania w życiu i w literaturze paradoksów i prowokacji, wręcz zniechęca, nawet ośmiesza śmiałków gotowych przydzielać mu deputatowe koturny i stawiać pomniki. On bowiem, Gombrowicz, który z jednej strony tyle szargał i deptał, z drugiej jednakże jako pisarz stawiał sobie zadania, bardzo skromnie odnosząc sens pisania do autoterapii: „Pisze się po to, żeby się wywnętrzyć” - napisał, a pisarską metodę sprowadzając do podszytego kompleksami paradoksu: „Im mądrzej, tym głupiej” - to z „Dzienników”. I może przekorna odwrotność tej perspektywy jest najwłaściwszą miarą na dzisiaj recepcji pisarstwa „jaśnie panicza”? I być może Gombrowiczowski dorobek, dramat, najlepiej, bo zapewne nieświadomie i bezwiednie, a niekoniecznie wbrew intencjom autora „Operetki”, opisał Sławomir Mrożek, kiedy zauważył, iż „niekiedy twórczość w dziedzinie ducha znakomicie naśladuje naturę, która raczej tworzy to, co tylko da się stworzyć, a nie przede wszystkim to, co by się do czegokolwiek nadawało”.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W powodzi setek, jeśli nie tysięcy Gombrowiczowskich, jak on to sam nazywał, mniemań pojawiają się opinie błyskotliwe, przecież często celne i dowcipne i, dopuśćmy chociaż raz do głosu wyznawców Gombrowicza - niekiedy literacko genialne, mające walor znakomitego towarzyskiego bon motu, na przykład: „Wódka szalenie szkodzi niemowlętom” albo „bez butów chodzi tylko ten, kto butów nie ma”, „kolacja nieunikniona jak księżyc” czy też „on głupio się odezwie, bo głupio wygląda”. Ale tym świetnym literackim fajerwerkom towarzyszą również, i to w obfitości, sądy niestety powierzchowne i pretensjonalne, zacietrzewione i naiwne, mówiąc jednym słowem, po prostu niemądre, no, choćby takie: „Idealizowanie ojczyzny - ojczyzny oczywiście w oryginale małą literą - to tchórzliwa forma patriotyzmu”. Inne: „Polak zwrócony twarzą na Zachód ma mętne oblicze, pełne niejasnych gniewów, niedowierzania, tajemniczych zadrażnień”. Jeszcze inne: „Zło można przezwyciężyć, ale tylko w sobie. Narody świata: czy wciąż wam się zdaje, że Hitler był li tylko Niemcem?” Czy też ważne pisarskie credo: „Nigdy przez 5 minut nie zastanawiałem się nad tym, czy jestem Polakiem czy nie jestem Polakiem i czy jestem pisarzem polskim czy nie jestem pisarzem polskim. A to, czy ja jestem Polak podczas pisania czy jestem Chińczyk, to do mnie nie należy”.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#SzymonGiżyński">No i cóż? W świetle takich, ale i wielu innych podobnych cytatów prowokowane rytuałem rocznicowych obchodów rozstrzyganie dylematu, czy Gombrowicz był obsesyjnym odbrązowicielem czy też rewelatorem narodowej samowiedzy, okazuje się pułapką, grą, która Gombrowiczowi pewnie by się i podobała, ale dla nas, Polaków, obecnej i następnych dekad nie wyczerpuje znamion przydatności. Nie ma dla takiej dyskusji adekwatnych pozaliterackich kontekstów. Zresztą, szanowni państwo, jeżeli podczas tej debaty duch Witolda Gombrowicza gdzieś się tutaj nam przysłuchuje, to mam wrażenie, iż z drwiącym uśmieszkiem patrzy na nas i pyta: Panie i panowie, czy aż tak bardzo mnie nie rozumiecie, że nie wiecie, że ja nie nadaję się, z własnej woli i wyboru, na patrona czegokolwiek?</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Prawa i Sprawiedliwości będą w sprawie uchwały gombrowiczowskiej głosować po gombrowiczowsku, czyli każdy z osobna. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-384.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#JanuszWojciechowski">I proszę pana posła Tadeusza Samborskiego o wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta debata poświęcona jest człowiekowi, który w „Dzienniku” napisał w sposób następujący: „Wiedzcie, że o mnie nie wolno mówić w sposób nudny, zwykły, pospolity. Zabraniam tego stanowczo. Domagam się o sobie słowa odświętnego”.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#TadeuszSamborski">Istotnie Witoldowi Gombrowiczowi, zdaniem moim i Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, który mam zaszczyt reprezentować, należy się słowo odświętne. Mówiąc prościej, należy się święto, o które wnosi się w projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza. Ideę roku Witolda Gombrowicza my, ludowcy, podtrzymujemy i gorąco popieramy. Czynimy to z wielu względów. Ot chociażby nasze programowe umiłowanie chlubnej przeszłości. Jakże bliskie ono jest wskazaniom pisarza, zachęcającego do tego, by porzuciwszy fałszywe i błędne teorie, „zwrócić się do osób, do wielkich osobowości czasu minionego i w przymierzu z nimi odnaleźć we własnych naszych osobach wieczyste źródła polotu, natchnienia, rozmachu i wdzięku”. I mimo tego ukłonu dla przeszłości, jak słusznie podkreślają znawcy przedmiotu, Witold Gombrowicz jest szczególnie aktualnym pisarzem dzisiaj ze względu na nową sytuację w przeddzień naszego wejścia do struktur Unii Europejskiej. W tym kontekście warto zauważyć, iż Gombrowicz uczy nas mądrego dystansu do Europy oraz pomaga nam w ustaleniu właściwej hierarchii w kulturze i cywilizacji, czyli inaczej rzecz ujmując, próbuje poprzez swoją twórczość podpowiedzieć, jak zachowywać się, będąc słabszym, w stosunku do wielkich kultur zachodnich - Francji, Włoch czy Niemiec, nie tracąc własnej godności.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#TadeuszSamborski">Najbardziej aktualnym przewodnikiem spośród dzieł pisarza może być dzisiaj dla nas, Polaków, „Dziennik” Gombrowicza, nowoczesna powieść, która uczy, jak indywidualnie zaistnieć w sytuacjach trudnych, nie tracąc naszej osobowości i nie poddając się załamaniu i depresji. Warto dodać, że Witold Gombrowicz uczy nas mądrego dystansu do siebie i do świata, dystansu połączonego z pewną dozą humoru.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Znawca twórczości Witolda Gombrowicza prof. Jerzy Jarzębski słusznie zauważa, że w twórczości pisarza w rozmaitej formie pojawiają się pytania, które są stale aktualne, zwłaszcza dla nas, Polaków. Jednym z nich jest takie oto pytanie: W jaki sposób obywatele małych narodów mogą uleczyć się z poczucia niższości wobec przedstawicieli narodów wielkich - Niemców, Anglików, Amerykanów, Rosjan, Francuzów - i czy leczyć się z tego w ogóle powinni? Lub inne pytanie: Polskość jako wartość czy polskość jako balast? Choć my, ludowcy, w polskości widzimy wielką wartość i wielki kapitał moralny naszego narodu, to Gombrowiczowska refleksja nad przywarami i wadami narodowymi jest ważnym elementem myślenia o kondycji moralnej Polaków.</u>
          <u xml:id="u-386.4" who="#TadeuszSamborski">Podobnie fascynujący jest Gombrowiczowski dylemat: z jednej strony odnowa indywidualności i autentyczności jednostki, a z drugiej służba ideałom społecznym.</u>
          <u xml:id="u-386.5" who="#TadeuszSamborski">Albo inne, jakże aktualne obecnie pytanie i przeciwstawienie: starzy i młodzi - czyli jakie są ich role w nowoczesnym społeczeństwie i w jaki sposób mogliby ze sobą współdziałać?</u>
          <u xml:id="u-386.6" who="#TadeuszSamborski">Rok 2004 jako rok Witolda Gombrowicza będzie także wyrazem hołdu dla jego życia jako wymownego świadectwa losu polskiego intelektualisty emigranta, który za swą bezkompromisowość i niezależność płacił cenę samotności i niezależności.</u>
          <u xml:id="u-386.7" who="#TadeuszSamborski">Godnym podkreślenia w tej debacie jest fakt, że Gombrowicz pozostaje jednym z najbardziej uniwersalnych twórców w dziejach polskiej kultury, a jego sztuki wystawiane są na największych i najbardziej prestiżowych scenach świata, zaś powieści tłumaczone są na wszystkie najważniejsze języki narodów.</u>
          <u xml:id="u-386.8" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ważnym elementem uzasadnienia naszego poparcia dla omawianego obecnie projektu uchwały jest fakt, iż powstał już Komitet Organizacyjny Roku Gombrowicza pod przewodnictwem pana Janusza Palikota. Jest to znawca i miłośnik twórczości Gombrowicza. Jego pasją jest promowanie twórczości pisarza. Z doświadczeń z przeprowadzania obchodów roku Reymontowskiego wiem, że pasja to wielki czynnik sprawczy, a więc wiem, że pasja pana Janusza Palikota i jego sojuszników w tym dziele sprawi, iż będzie ten rok wielkim wydarzeniem kulturalnym w kraju i poza jego granicami.</u>
          <u xml:id="u-386.9" who="#TadeuszSamborski">Działa już i funkcjonuje skutecznie sekretariat komitetu, kierowany przez panią Elżbietę Olechowską-Zielniewicz. Te nazwiska, znane w środowisku kultury, a zwłaszcza wśród miłośników twórczości pisarza, i pierwsze poczynania komitetu organizacyjnego dają gwarancję sprawnego przeprowadzenia obchodów roku Witolda Gombrowicza i godnego uczczenia jego pamięci. Powołanie tegoż komitetu to przykład trafnych, dobrze przemyślanych działań wyprzedzających kalendarzowe daty. Działania te i osoby, które podjęły się tej pracy, a więc kierownictwo komitetu organizacyjnego wraz z gronem znanych uczonych i animatorów kultury, zasługują na nasze zaufanie i życzliwość.</u>
          <u xml:id="u-386.10" who="#TadeuszSamborski">Z tego względu Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego udziela pełnego poparcia projektowi stosownej uchwały. Jednocześnie gorąco zachęcamy samorządy, instytucje kultury, organizacje społeczne, animatorów życia kulturalnego do włączenia się w realizację programu obchodów i do podejmowania samodzielnych inicjatyw. Szkoły niemające jeszcze swoich patronów zachęcamy do nadawania imienia Witolda Gombrowicza, pisarza, który wniósł swoją twórczością niekwestionowany wkład w kształtowanie narodowej i europejskiej świadomości Polaków. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-386.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Włodzimierza Czechowskiego, który wystąpi w imieniu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WłodzimierzCzechowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#WłodzimierzCzechowski">Wysoki Sejmie! Komisja Kultury i Środków Przekazu wniosła projekt uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#WłodzimierzCzechowski">W imieniu Samoobrony pragnę w pełni i z wielką satysfakcją poprzeć propozycję ogłoszenia roku 2004 rokiem Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#WłodzimierzCzechowski">Gombrowicz - jeden z największych pisarzy XX w. Nie musimy tu używać określenia „ocalić pamięć o nim”, bo jego twórczość jest cały czas żywa. „Gombrowicz jest obok” - powiedział Janusz Głowacki w wywiadzie udzielonym „Polityce”, i to jest prawdziwe. Dramaty Gombrowicza stale są obecne w repertuarach teatrów i błędem byłoby powiedzieć, że tylko naszych polskich, a biografie Gombrowicza cieszą się niebywałym powodzeniem. Właśnie na półkach księgarskich pojawiła się biografia Gombrowicza „Jaśnie Panicz”, Joanny Siedleckiej, czwarte wydanie, proszę państwa - bestseler.</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#WłodzimierzCzechowski">O tym, jak bardzo twórczość Gombrowicza jest aktualna, ważna, rodząca potrzebę stałego jej odczytywania na nowo, świadczy istnienie Międzynarodowego Festiwalu Gombrowiczowskiego, organizowanego już od 1993 r., co 2 lata, w Radomiu. Trzy pierwsze odbyły się pod patronatem Rity Gombrowicz, wdowy po pisarzu. Ten festiwal to impreza o charakterze interdyscyplinarnym, łącząca teatr, naukę, film, muzykę, krytykę i sztuki plastyczne. Towarzyszą mu seminaria prowadzone przez profesorów, dyskusje plenerowe, w których uczestniczą goście z Niemiec, Szwecji, Francji, Włoch, Węgier. W ciągu kilku ostatnich dni wystawiane są spektakle Gombrowicza w wykonaniu zespołów teatralnych, nie tylko polskich, ale francuskich, czeskich. Tam można obejrzeć np. „Operetkę” Gombrowicza w wykonaniu teatru z Budapesztu.</u>
          <u xml:id="u-388.5" who="#WłodzimierzCzechowski">W każdym razie festiwal ten to międzynarodowe wielokulturowe forum wymiany myśli, doświadczeń, interpretacji, a także postawienie problemu odczytania na nowo dzieł Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-388.6" who="#WłodzimierzCzechowski">Ideą ostatniej, piątej edycji w październiku ubiegłego roku, nazwanej „Transatlantyk”, był obraz współczesności pokazany poprzez pojęcia Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-388.7" who="#WłodzimierzCzechowski">Od 2 lat najważniejszy francuski teatr, jedna z najbardziej liczących się scen Europy, scena Komedii Francuskiej w Paryżu, ma w swoim repertuarze „Ślub” Gombrowicza, a główną rolę gra Andrzej Seweryn.</u>
          <u xml:id="u-388.8" who="#WłodzimierzCzechowski">Zważywszy, że mija już 34 lata od śmierci pisarza, a jego dorobek w taki, czy inny sposób stale jest żywy, obecny nie tylko na zakurzonych regałach bibliotecznych. Można powiedzieć, że życie samo zweryfikowało wielkość dzieła Gombrowicza i potwierdziło określenie: jeden z największych pisarzy XX wieku. To zresztą potwierdzałoby to, co mówił sam Gombrowicz: było nas trzech, Witkiewicz, Bruno Schulz i ja. Owo „ja”, jak na Gombrowicza przystało, było napisane wielkimi literami.</u>
          <u xml:id="u-388.9" who="#WłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Samoobrona z pełnym przekonaniem popiera ogłoszenie roku 2004 rokiem Gombrowicza, a komitetowi obchodów życzę, aby utrwalił dorobek tego pisarza w kraju i za granicą. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-388.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Gertrudę Szumską o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#GertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Witold Gombrowicz urodził się 4 sierpnia 1904 r. we wsi Małoszyce. Według dokumentacji korzenie jego rodu znajdujemy aż na Litwie, którą jednak rodzina Gombrowiczów musiała opuścić po powstaniu styczniowym, by osiąść w Sandomierskiem, gdzie przyszedł na świat późniejszy pisarz. Wzrastał on w domu typowym dla przełomu XIX i XX w.: zamożnym, nowoczesnym, sprzyjającym postępowym postawom, filantropijnym i doceniającym prawa swego środowiska społecznego oraz przywiązanym do ziemiańskiej tradycji. Rodzice Gombrowicza byli postrzegani jako mądrzy, twórczy i zacni obywatele, ceniący nade wszystko takie wartości, jak prostota, naturalność, zdrowy rozsądek, talent i wiedza. Od wczesnych lat młody Witold czerpał tę wiedzę z książek, które ze zrozumieniem czytał, a problemy w nich podejmowane stawały się dla niego punktem wyjścia do wielu dyskusji z najbliższymi przyjaciółmi.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#GertrudaSzumska">W 1911 roku w celu zapewnienia swoim dzieciom solidnego wszechstronnego wykształcenia rodzina Gombrowicza przeniosła się do Warszawy. W stolicy Witold Gombrowicz ukończył najpierw gimnazjum św. Stanisława Kostki, a następnie wydział prawa na Uniwersytecie Warszawskim, by kontynuować edukację na studiach filozoficznych i ekonomicznych w Paryżu.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#GertrudaSzumska">Po powrocie do kraju na krótko podjął się aplikatury w sądzie, ale szybko ją porzucił, by poświęcić się pisarstwu. Stał się popularnym publicystą prasowym i recenzentem „Kuriera Porannego”. W tym czasie zyskiwał sobie coraz większy autorytet w warszawskim środowisku literackim. W wieku 30 lat był człowiekiem o ogromnej wiedzy, wszechstronnym wykształceniu, oczytaniu, wielkiej kulturze osobistej i dbałości o elegancję oraz maniery, a jednocześnie człowiekiem, który w potyczkach intelektualnych w sposób bezwzględny, nadzwyczaj szczery, zawsze oponując, dążył do obnażenia fałszu ukrytego w skostniałych formach myślenia i zachowań. Stworzył własną filozofię życiową, która stała się filozofią kultury i sztuki. Dla swoich współczesnych był niejako głosem sumienia, bezlitośnie wytykającym błędy i zakłamania.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#GertrudaSzumska">W latach 1937–1939 powstały trzy jego pierwsze znane utwory: „Ferdydurke”, „Iwona, księżniczka Burgunda” oraz „Opętanie”. W obliczu zbliżającej się II wojny światowej zdecydował się na opuszczenie Polski. Uczynił to 1 sierpnia 1939 r., by już nigdy nie wrócić do swego ojczystego kraju. Na zarzuty, że jego wyjazd był ucieczką, sam odpowiedział w następujący sposób: Jako żołnierz byłbym katastrofą, przysporzyłbym wstydu sobie i wam. Czy myślicie, że jeśli tacy patrioci jak Mickiewicz lub Chopin nie wzięli udziału w walce, to jedynie z tchórzostwa? Czy może raczej dlatego, że nie chcieli się zbłaźnić. I chyba mieli prawo bronić się przed tym, co przekraczało ich siły.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#GertrudaSzumska">Gombrowicz osiadł w Argentynie w Buenos Aires, i przez 10 lat pracował tam jako urzędnik w banku polskim. Instytucja ta była związana z kręgami komunistycznymi w Polsce, które doszły do władzy po zakończeniu wojny. Gombrowicz z tymi władzami i przemianami, jakie zaszły w kraju po wojnie, nie chciał mieć i nie miał nic wspólnego. Nigdy ich nie poparł. Na początku lat 50. powrócił do pisania. Kolejno ukazały się „Ślub” i „Trans-Atlantyk”, w którym pisarz obnażał swoje kłopoty wynikłe z niezrozumienia ducha własnej ojczyzny. Wolał uciec w sarkazm i antypatriotyczną ironię. Następnie powstały „Pornografia” oraz „Kosmos”, w których z sarkazmem odnosił się do wielu pułapek młodości, oraz „Operetka”, która jest jego własnym komentarzem do historii. Oprócz tego Gombrowicz publikował niezliczone ilości wypowiedzi, polemik, listów oraz zapisków.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#GertrudaSzumska">W latach 1953–1956 powstawał „Dziennik”, publikowany potem na łamach paryskiej „Kultury”. W „Dzienniku” pisarz dawał wyraz własnej ekspresji, opisując bogato artystyczno-literackie życie emigracji polskiej. Był związany z emigracyjnymi kręgami liberalizującej paryskiej „Kultury”.</u>
          <u xml:id="u-390.6" who="#GertrudaSzumska">Czy z powodu tego uniwersalistycznego światopoglądu Gombrowicza Ministerstwo Kultury zaproponowało rok 2004 nazwać jego imieniem, czy jest to swoisty ukłon w stronę Unii Europejskiej? Czy wybór właśnie Gombrowicza jest chęcią udowodnienie Europie, że w Polsce byli twórcy uznani w świecie za klasyków, reprezentujący filozofię i sposób myślenia Unii Europejskiej? Czy sarkazm wyrażany w twórczości Gombrowicza wobec polskości był tym motywem, który ministerstwo honoruje w twórczości autora „Trans-Atlantyku”?</u>
          <u xml:id="u-390.7" who="#GertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiedząc, że w Senacie jest rozpatrywana propozycja ogłoszenia roku 2004 rokiem Jana Kochanowskiego, Liga Polskich Rodzin byłaby skłonna poprzeć raczej tę propozycję. Przy całym szacunku do oryginalności artystycznej Witolda Gombrowicza, wolimy raczej piewcę ojczystej mowy z Czarnolasu, Jana Kochanowskiego. Dlatego też klub Ligi Polskich Rodzin wstrzyma się od głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-390.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani wspomniała, że typowe polskie rodziny na początku ubiegłego stulecia były zamożne.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#komentarz">(Poseł Gertuda Szumska: Nie wszystkie.)</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#JanuszWojciechowski">Obawiam się, że jednak więcej było rodzin biednych, mimo wszystko, i niestety, dzisiaj niewiele się zmieniło pod tym względem.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic się nie zmieniło.)</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo pani poseł za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Danutę Polak o wystąpienie w imieniu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#DanutaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza zyskał akceptację posłów Klubu Parlamentarnego Unii Pracy. Setna rocznica urodzin wielkiego powieściopisarza, dramaturga i eseisty jest również okazją do refleksji nad jego dorobkiem, a jest on ogromny: opowiadania, farsy, pamiętniki, dzienniki, powieści i dramaty.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#DanutaPolak">Witold Gombrowicz, z wykształcenia prawnik, ekonomista i filozof, poświęcił się wyłącznie literaturze. Pisarstwo Gombrowicza jest bardzo osobiste, pełne wewnętrznych konfliktów i walki o autentyczność. Gombrowicz uważał, że miarą autentyczności człowieka jest obfitość przemian, do których jest zdolny, a nie stałość cech i poglądów prowadząca do martwoty.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#DanutaPolak">Los podzielił życie Witolda Gombrowicza na dwa odrębne okresy. Pierwszy, spędzony w Polsce, do wybuchu II wojny światowej, i drugi, spędzony w Argentynie, Niemczech i Francji. I właśnie tam, na emigracji, głównym nurtem pisarstwa Gombrowicza była polskość. Jego twórczość narażona była na ostrą krytykę, choć jednocześnie tłumaczono ją na kilkanaście języków obcych. Ponadto Gombrowicz współpracował z paryską „Kulturą”, w której publikował swoje utwory pełne poszukiwań, obsesji i namiętności. Jego apoteoza wolności jednostki miała być antidotum na truizmy lat powojennych. Jednocześnie uważał, że jednostka, walcząc o własne ja, doprowadza świat do absurdu. Twórczość Witolda Gombrowicza przeniesiona na sceny teatru wzrusza, porusza i rozśmiesza widzów, przyczyniając się też do rozwoju narodowej kultury.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#DanutaPolak">Posłowie Unii Pracy, głosując za przyjęciem omawianej uchwały, składają hołd wybitnemu pisarzowi i artyście. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa, który wystąpi w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej pozwolę sobie przedstawić stanowisko koła wobec projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza. Z okazji zbliżającej się setnej rocznicy urodzin pisarza Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uczcić twórczość i podkreślić fundamentalny wkład, jaki wniósł w rozwój kultury polskiej. Młody pisarz posiadał solidne podstawy do wykonywania tego zawodu, a raczej pasji, którą niejako wyniósł z rodzinnego domu. Wychowywany w kulcie oświaty i kultury uzyskał spory kapitał duchowy na dalszą drogę życia. Lata młodzieńcze przyszły pisarz spędził w Warszawie, był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, następnie kształcił się w Paryżu. Jednak szybko okazało się, że prawo nie jest żywiołem przyszłego autora „Ferdydurki”. Na przełomie lat 20. i 30. publikował swoje wypowiedzi na łamach „Kuriera Porannego”. Jego warsztat pisarski jest bogaty. W swoich utworach potrafił być bezwzględny - nie ukrywajmy - nawet złośliwy, ale zawsze szczery, demaskujący i obnażający prawdziwą naturę człowieka. Nieustannie prowokował i swoją pasję rozbudował do ogromnych rozmiarów, stworzył własną filozofię życiową. Był niezwykle przenikliwy i ta cecha pozwoliła mu odkryć naturę ludzką, a jego rozmyślania zawarte w utworach stały się - śmiało można powiedzieć - głosem sumienia nowych czasów.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MichałFiglus">W sierpniu 1939 r. Gombrowicz wyjeżdża do Argentyny i nie był to łatwy okres jego życia. Żył na pograniczy nędzy i pracował w urzędzie. Co zaś wydaje się najważniejsze, w kraju jego nazwisko było zakazane, a na emigracji podejrzane i pozbawione zaufania. W 1953 r. ukazały się jego dwa wielkie dzieła „Ślub” i „Trans-Atlantyk”. W następnej kolejności ukazały się „Pornografia” i „Kosmos” oraz słynna „Operetka”. Publikował też liczne wypowiedzi, polemiki i listy. Znawcy za najwybitniejsze dzieło Gombrowicza uznają „Dzienniki”, które są osobistym pamiętnikiem, zwierzeniem, wyznaniem i wyrazem jego stosunku do Polski. W drugiej połowie lat 50. warunki materialne życia pisarza polepszyły się dzięki temu, że zaczął czerpać pewne korzyści ze swojej popularności. Wtedy też Gombrowicz osiadł we Francji, gdzie zmarł w 1969 r.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Witold Gombrowicz, często w swoich czasach krytykowany za - nazwijmy to - ucieczkę z kraju, jednak przez większość znawców sztuki pisarskiej jest oceniany jako wybitny twórca, myśliciel i artysta, który nie bał się mówić o przywarach i słabościach ludzkich, także swoich, jest przykładem aktywności obywatelskiej na szerokim polu społecznym. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia roku 2004 rokiem Witolda Gombrowicza byłaby niewątpliwie wielkim hołdem złożonym ku jego czci. Uwzględniając powyższe, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosowało za przyjęciem rozpatrywanej przez Wysoką Izbę uchwały. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#JanuszWojciechowski">I jeszcze pan poseł Antoni Stryjewski, który wystąpi w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowe, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Gdy minister kultury rządu Rzeczypospolitej Polskiej - przypomnę: rządu utworzonego przez byłą formację PZPR-owską rządzącą PRL-em przez 45 lat, w tym przez większą część życia Witolda Gombrowicza - zaproponował właśnie osobę Witolda Gombrowicza jako bohatera narodowego roku 2004, uznaliśmy tę propozycję za swoisty chichot historii. Ci, którzy zwalczali Gombrowicza przez całe dziesięciolecia, a to za odmowę powrotu z emigracji do kraju, do tego raju PRL-u, a to za uszczypliwą krytykę wobec niektórych członków nomenklatury partyjnej, np. towarzysza premiera Cyrankiewicza, czy wreszcie za „poglądy dekadenckie” zawarte w jego, Gombrowicza, opowiadaniach, powieściach i sztukach teatralnych, dziś stawiają go na piedestał narodu. Zaprawdę historia potrafi chichotać.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zaprawdę nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji ma uczcić setną rocznicę urodzin pisarza poprzez ustanowienie go patronem i bohaterem roku 2004? Czy Witold Gombrowicz rzeczywiście jest wzorem dla Polaków, zwłaszcza dla młodego pokolenia, wzorem godnym podziwu, uwielbienia i naśladowania? Czy jednak również Witold Gombrowicz może być wzorem Polski dla świata? Pytanie może brzmieć paradoksalnie, gdy uświadomimy sobie, że znany jest w wielu światowych kręgach literatury, kultury, teatru, a nawet filozofii.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wybór ministra kultury naszym zdaniem jest wadliwy. Niech środowiska literackie i teatralne, kultury i filozofii wypełnią przestrzeń swojej pamięci osobą Witolda Gombrowicza. Należy mu się to. Niech zamyślą się po raz kolejny nad jego spuścizną literacką. Należy jej się to. Niech próbują znaleźć piękno w pozostawionych tekstach i dobro w pamięci o czynach człowieczych osoby Witolda Gombrowicza. Należy się nam to. Ale niech Wysoka Izba nie stawia na piedestał narodu człowieka, który mężem stanu i bohaterem narodowym nie był, bo będzie to „dorabianiem gęby” Gombrowiczowi i „upupianiem” narodu.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Witold Gombrowicz w swoim człowieczeństwie i swoim pisarstwie był wielorako ułomny. Życiowych wyzwań do walki ze swoimi własnymi słabościami i z zagrożeniami dla Polski nie podejmował, unikał ich, uciekał od nich. Tym samoupokorzony usprawiedliwiał potem te swoje zaniechania w opowiadaniach, powieściach, dramatach i dziennikach swoistą walką z wzorami cywilizacyjnymi, religijnymi, narodowymi. Witold Gombrowicz właściwie przez całe życie był tym chłopcem z „Pamiętnika z okresu dojrzewania”, z silnym kompleksem niższości, towarzysko upokorzonym, społecznie odrzuconym, widzącym świat jako jedną groteskę i absurd, a zarazem kreujący ten groteskowy i absurdalny świat. Witold Gombrowicz był tym młodym Polakiem z „Trans-Atlantyku”, który bojąc się walki o ojczyznę, pokonuje bezsensownie ocean tradycji, doświadczeń narodu i staje się - czym? - igraszką flirtów i gierek zdegenerowanych typów z obcych ojczyzn. Witold Gombrowicz był tym młodzieńcem w „Ślubnym” śnie - majaku, który sam sobie jest bogiem, czyli bogoburcą, i panem, a który jednocześnie albo właśnie dlatego nie umie wzbudzić w swym sercu miłości do kobiety, nie umie uczcić ojca ani ojczyzny, nie umie dotrzymać przyjaźni.</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Witold Gombrowicz był po prostu dzieckiem epoki. Na swoje nieszczęście dzieckiem przegranym, jak wielu mu współczesnych: Witkacy, Boy, Schulz. Epoki stworzonej przez ideologię i niegodziwych dyktatorów. Epoki, która pogłębiła wielorakie ułomności Witolda Gombrowicza. Epoki, która go przytłoczyła na zawsze.</u>
          <u xml:id="u-396.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska i Polacy potrzebują wielkich wzorów. Naprawdę! W czasach trudnych, w czasach jakby końca świata, potrzebujemy wielkich wzorów, mężów zacnych, ofiarnych i prawych. Takich mamy w skarbnicy narodowych dziejów. Panie ministrze, naprawdę!</u>
          <u xml:id="u-396.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">A co z Witoldem Gombrowiczem? Nie przyprawiajmy mu „gęby”, nie róbmy mu krzywdy. Dość już go ukrzywdziły mroczne idee, majaki, ułomności ludzkie i nomenklatura jedynie słusznej władzy, której pogrobowcy dziś odkryli geniusz Gombrowicza.</u>
          <u xml:id="u-396.8" who="#AntoniStanisławStryjewski">Kończąc, panie marszałku, proszę pana ministra o wycofanie projektu uchwały. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-396.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję. Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#JanuszWojciechowski">Z tym że projekt jest komisyjny, tak że pan minister nie byłby władny go wycofać, bo to nie jest projekt rządowy.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Rafała Skąpskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#RafałSkąpski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#RafałSkąpski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem przede wszystkim podziękować serdecznie posłowi sprawozdawcy, podziękować serdecznie Komisji Kultury, za to, że projekt takiej uchwały pod obrady Wysokiej Izby wniosła.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#RafałSkąpski">Minister kultury zorganizuje rok Gombrowicza. Minister kultury zorganizuje wiele przedsięwzięć w kraju i za granicą, bo Witoldowi Gombrowiczowi, bo Polsce to się należy. Witold Gombrowicz jest dziś niezaprzeczalnym symbolem, odczytywanym bardzo wyraźnie za granicą, coraz wyraźniej, jako wybitny przedstawiciel polskiej kultury. Jest wystawiany na Zachodzie i na Wschodzie. Sam uczestniczyłem we wzruszającym spektaklu na Ukrainie, po ukraińsku, „Iwony, księżniczki Burgunda”.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#RafałSkąpski">Dziękuję za przypomnienie przez pana posła Wenderlicha wielu wybitnych postaci świata kultury, nie tylko mężów stanu, którzy byli patronami poprzednich lat. Minister kultury z satysfakcją przyjmuje, że pomiędzy mężami stanu pojawiają się wybitni twórcy.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#RafałSkąpski">Jan Kochanowski zasługuje, pani poseł, na swój rok. I wierzę, że go będzie miał. Biografia Jana Kochanowskiego pozwala na szczęście dokonać wyboru; i w roku 2004, i w roku 2005 przypadają rocznice śmierci i urodzin na tyle okrągłe, że można jeden z tych dwóch terminów wybrać, jeśliby komuś wadziło to, by patronem roku było dwóch wybitnych Polaków, jak już w przeszłości bywało. Wsłuchałem się i zasłuchałem się w piękne przemówienie pani poseł Szumskiej, ale można po gombrowiczowsku powiedzieć: Kto się wsłuchał, ten trąba - bo to piękne wystąpienie pani poseł zostało zakończone zgrzytem.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#RafałSkąpski">Panie pośle, wielokrotnie rozmawialiśmy o różnych sprawach kultury i znajdowaliśmy wspólne poglądy, panie pośle Stryjewski. Natomiast tu dzisiaj tego poglądu nie znajdziemy. Pan poseł się dziwi. To są poglądy choćby dotyczące sposobu postępowania z dyrektorami instytucji artystycznych we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#RafałSkąpski">Czy Witold Gombrowicz był prześladowany przez cały okres PRL? Ja oczywiście nie jestem adwokatem PRL-u, ale jestem adwokatem prawdy w tym wypadku. „Dzienniki” Witolda Gombrowicza zostały opublikowane przez Wydawnictwo Literackie na początku lat 80. To był PRL. Więcej, to był stan wojenny. Nie przeszkadzało to w wydrukowaniu 10 tomów „Dzienników”.</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#RafałSkąpski">Może być tak, panie pośle, i wierzę głęboko, że Witold Gombrowicz będzie wzorcem dla wielu Polaków, że będzie wspaniałym dowodem wielkości kultury polskiej dla wielu obcokrajowców, którzy poprzez Gombrowicza będą rozumieli wartości kultury polskiej, złożoności kultury polskiej. I wierzę we właściwą decyzję Wysokiej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#JanuszWojciechowski">Czy pan poseł sprawozdawca chce jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, sprawozdawca komisji pan poseł Jerzy Wenderlich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czas nagli. W zasadzie, tak jak powiedziałem, ten wniosek prawie przez aklamację przyjęty był na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#JerzyWenderlich">Jeśli można, chcę w dwóch zdaniach odnieść się do tego, o czym mówiła pani poseł Szumska. Oczywiście myślę, że to jest dość niska kategoria, gdybyśmy chcieli mówić: Ja wolę Kochanowskiego od Gombrowicza. No, to nie jest ta kategoria. Oczywiście myślę, że Kochanowski doczeka się swojego roku. Były takie precedensy, gdy dwie postaci czyniliśmy patronami jednego roku. A jeśli już miałbym sprzyjać tej kategorii, którą zaproponowała pani poseł Szumska, to też wolę wystąpienie w tej sprawie pana posła Giżyńskiego od wystąpienia pani poseł Szumskiej. Wystąpienie pana posła nie było ani adoracyjne wobec Gombrowicza, ani nie miało jakiejś wielkiej admiracji, ale z całą pewnością było bardzo ciekawe, inteligentne. Dlatego sprzyjam takim tonacjom, a nie płaskim porównaniom, o których już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#JerzyWenderlich">Gdy idzie jeszcze o wypowiedź pana posła Stryjewskiego, to, panie pośle, gdy wybieraliśmy właśnie pana posła Ulickiego do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, odżyły demony, czyli też się pojawiały stereotypy; takie babranie się w biografiach, w tym, kto przynależał do PZPR czy nie. Ja akurat nie lubię tego czynić, ale wyszedłem na trybunę. Towarzyszy po każdej stronie jest we właściwych proporcjach, panie pośle. Tak że: Towarzysze wszystkich partii rozłączmy się. I nie mówmy już o tej przeszłości, nie używajmy takich kategorii, bo myślę, że gdyby jeszcze pan dalej wiódł to swoje wystąpienie, bo wystąpienia nie byłyby pięcio-, lecz piętnastominutowe, doszedłby pan do takich konkluzji, że może wadą Gombrowicza jest to, że nie należał do takiej czy do innej organizacji. A jeśli czyni mu pan zarzut z tego, że nie potrafił - tak zapisałem - rozbudzić miłości kobiety, to nie każdy jest utalentowany w tym względzie, panie pośle. Proszę więc Gombrowicza w tych kategoriach również nie rozliczać.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#JerzyWenderlich">To tyle może tych dygresji, nie chciałbym snuć ich dłużej. A gdybym miał złożyć wniosek, to do pana marszałka taki, żebyśmy przeszli od razu do drugiego czytania, o co wnoszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#JanuszWojciechowski">Został zgłoszony wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania, ale również został zgłoszony - na piśmie, co prawda, bo nie ustnie - wniosek pana posła Stryjewskiego o odrzucenie projektu. W związku z czym...</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Panie pośle, niech pan wycofa.)</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym, że został zgłoszony wniosek o odrzucenie projektu uchwały, sprawa wymaga głosowania i to głosowanie nastąpi w jutrzejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Wenderlich: Pan wycofa, panie pośle. No trudno, że nie rozbudzał.)</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę nie nalegać na pana posła. Prawem posła jest zgłaszanie wniosków, obowiązkiem marszałka - poddawać to pod głosowanie, a obowiązkiem Sejmu - głosować. To uczynimy jutro.</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#JanuszWojciechowski">To tyle w tym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-401.8" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. (druk nr 1351) wraz ze stanowiskiem Komisji Skarbu Państwa (druk nr 1484).</u>
          <u xml:id="u-401.9" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią minister Barbarę Misterską-Dragan, która przedstawi sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-401.10" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu ministra skarbu państwa przedstawiam Wysokiej Izbie przyjęte przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa, sporządzone na dzień 31 grudnia 2001 r. Obowiązek przygotowania i przedstawienia Sejmowi tego sprawozdania wynika z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa. Ustawa ta ustanawia również obowiązek przedstawiania Wysokiej Izbie drugiego sprawozdania o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji. Powyższy dokument został już skierowany do Rady Ministrów i po zaakceptowaniu będzie przedstawiony Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Celem sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa jest przedstawienie informacji o majątku skarbu państwa, jego stanie prawnym, strukturze i wartości na dzień 31 grudnia 2001 r. Mienie to przedstawione zostało w ujęciu rzeczowym, ilościowym i wartościowym, z podziałem na odpowiednie klasy rodzajowe, obejmujące między innymi: dobra kultury narodowej, zasoby archiwalne, zasoby naturalne, grunty, urządzenia i obiekty infrastrukturalne, budynki i budowle, akcje i udziały oraz składniki majątku obrotowego, w tym należności.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Szczegółowe zasady ewidencjonowania oraz zakres zbiorczej ewidencji majątku skarbu państwa określa rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad ewidencjonowania majątku skarbu państwa. Wartość mienia przedstawiona w sprawozdaniu została określona według różnych miar. Dla każdego rodzaju mienia przyjęto indywidualną metodę wyceny. Część majątku, która pozostaje stale własnością państwa, która nie jest przedmiotem obrotu i dla której niemożliwe jest określenie nakładów poniesionych na nabycie, wytworzenie lub odtworzenie, na przykład: złoża kopalin, zasoby naturalne, dobra kultury, nie podlegała wycenie. Pozostałe części majątku wycenione zostały poprzez zastosowanie szacunku wartości odtworzeniowej, wartości księgowej lub wartości rynkowej. I tak:</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość gruntów określono w oparciu o ceny transakcyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, szacunek ekspercki Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz ceny rynkowe,</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość obiektów i urządzeń infrastruktury wyceniono według kosztów poniesionych na ich wytworzenie lub niezbędnych dla ich odtworzenia,</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość składników majątku jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych ustalono według wartości bilansowej,</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość akcji i udziałów w jednoosobowych spółkach skarbu państwa określono według kapitałów własnych, czyli aktywów netto,</u>
          <u xml:id="u-402.7" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość akcji w spółkach notowanych na giełdzie według kursu na dzień 31 grudnia 2001 r.,</u>
          <u xml:id="u-402.8" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość akcji i udziałów w pozostałych spółkach według ich wartości nominalnej lub bilansowej,</u>
          <u xml:id="u-402.9" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość praw do mienia państwowych osób prawnych wyceniono według wartości funduszy własnych tych jednostek,</u>
          <u xml:id="u-402.10" who="#BarbaraMisterskaDragan">- należności z tytułu oddania mienia skarbu państwa do odpłatnego korzystania, leasingu, ustalono według wartości tego mienia pomniejszonej o dokonane spłaty kapitałowe,</u>
          <u xml:id="u-402.11" who="#BarbaraMisterskaDragan">- majątek rzeczowy i należności przejęte przez ministra skarbu państwa po likwidacji podmiotów państwowych i spółek z udziałem skarbu państwa wyceniono według wartości wynikającej z protokołów przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-402.12" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie i Panowie Posłowie! Przyjęcie różnych metod wyceny majątku, a więc szacunku wartości rynkowej, wartości bilansowej, powoduje niemożliwość sumowania. Pomimo to, kusząc się na określenie łącznej wartości, możemy stwierdzić, że wartość majątku skarbu państwa w podmiotach gospodarczych i stanowiących Zasób Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na koniec 2001 r. stanowiła kwotę około 112 mld zł. Wartość ta obejmowała:</u>
          <u xml:id="u-402.13" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość akcji i udziałów skarbu państwa w spółkach - 83,6 mld zł, z czego wartość akcji w 593 jednoosobowych spółkach skarbu państwa stanowiła kwotę 67,8 mld zł, akcji w 87 spółkach, będących w obrocie publicznym - 8,5 mld zł, pozostałych akcji w 1431 spółkach - 7,3 mld zł,</u>
          <u xml:id="u-402.14" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość mienia powierzonego Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, dzisiaj Agencji Rynku Rolnego - 17,3 mld zł,</u>
          <u xml:id="u-402.15" who="#BarbaraMisterskaDragan">- wartość majątku 1563 przedsiębiorstw i jednego banku państwowego - 11 200 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-402.16" who="#BarbaraMisterskaDragan">- grunty skarbu państwa o powierzchni na koniec 2001 r. ponad 12 mln ha, co stanowiło 40% terytorium naszego kraju - około 218 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-402.17" who="#BarbaraMisterskaDragan">Chciałabym zwrócić uwagę, że w porównaniu do roku 2000 wartość akcji i udziałów, które posiada skarb państwa, zmniejszyła się o kwotę 4,8 mld zł, przy czym wartość akcji w spółkach giełdowych zmniejszyła się o kwotę 11 mld zł. Wartość majątku przedsiębiorstw państwowych i banków również uległa zmniejszeniu - z kwoty 27 mld do kwoty 11 mld zł. Główną przyczyną była komercjalizacja dwóch podmiotów: PKP i Zelmer w Rzeszowie.</u>
          <u xml:id="u-402.18" who="#BarbaraMisterskaDragan">W przedkładanym Wysokiej Izbie dokumencie, uwzględniając sugestie posłów i komisji sejmowej, zamieszczono także fragmenty analityczne i dane porównawcze, pozwalające obserwować zmianę rozmiarów, struktury zasobów w czasie oraz niektóre funkcje majątku państwowego. Zastosowane metody wyceny majątku skarbu państwa są takie same jak w przypadku poprzednich sprawozdań, co umożliwia dokonanie analizy porównawczej.</u>
          <u xml:id="u-402.19" who="#BarbaraMisterskaDragan">W tekście przedstawiono najważniejsze informacje o zawartych transakcjach prywatyzacyjnych w roku 2001 i w pierwszej połowie roku 2002. W rozwinięciu zbiorczej informacji o wartości akcji spółek z częściowym udziałem skarbu państwa zaprezentowano ewidencyjną wartość największych pakietów akcji, które posiada skarb państwa. Analogicznie wyspecyfikowano przedsiębiorstwa państwowe o największych funduszach własnych.</u>
          <u xml:id="u-402.20" who="#BarbaraMisterskaDragan">Szerzej niż poprzednio przedstawiono zadania publiczne realizowane przez podmioty należące do skarbu państwa oraz, na ile było to możliwe i właściwe, dotyczące ich programy restrukturyzacji i prywatyzacji uchwalone przez Sejm lub przyjęte przez rząd. Obliczono też wartości rezerw tworzonych w trakcie prywatyzacji dla realizacji celów ustanowionych w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-402.21" who="#BarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Przedstawione sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa obejmuje majątek ponad 8 tys. podmiotów gospodarujących majątkiem państwowym lub w których skarb państwa ma prawa udziałowe. Jest ono rzetelną fotografią, jasno przedstawiającą obraz majątku skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. Zdaję sobie sprawę, że jest to sprawozdanie statystyczne i może spowodować znudzenie w trakcie jego czytania. Jednakże informacyjna rola tego sprawozdania jest ogromna. Zawarte w nim informacje mogą wspomagać organy państwa w decyzjach dotyczących prywatyzacji oraz wykorzystania majątku państwowego i być podstawą do podejmowania decyzji w zakresie gospodarowania mieniem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-402.22" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu ministra skarbu państwa i rządu wnoszę o przyjęcie sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-402.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Zbrzyznego, który przedstawi stanowisko komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#RyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy dokument pod nazwą: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. ujęty jest w druku nr 1351 i skierowany został do Sejmu 26 lutego br. Dokument ten był przedmiotem obrad Komisji Skarbu Państwa w dniu 8 kwietnia br. i tegoż dnia Komisja Skarbu Państwa przyjęła sprawozdanie, które mam przyjemność prezentować w imieniu Komisji Skarbu Państwa. Oprócz sprawozdania, o którym dzisiaj mówimy, zawartego w druku nr 1484, komisja sformułowała swoją opinię na tę okoliczność.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#RyszardZbrzyzny">Rozpatrując rządowy dokument pod nazwą: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r., nie sposób nie zauważyć, że to już jest szóste sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa, oczywiście tym razem ono dotyczy stanu na dzień 31 grudnia 2001 r. Obowiązek corocznego przedkładania Sejmowi takich sprawozdań wynika z ustawy z 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#RyszardZbrzyzny">W dokumencie, który jest przedmiotem dzisiejszej debaty, odstąpiono od podania łącznej wartości mienia skarbu państwa z uwagi na brak addytywności poszczególnych kwot. Nie wyceniano bowiem dóbr kultury narodowej i zasobów naturalnych. Myślę, że byłoby to kosztochłonne i w dużej części nawet niewykonalne, szczególnie jeśli chodzi o dobra kultury narodowej. Myślę, że ta decyzja ze wszech miar podlega uznaniu. Szacuje się, i to wynika z dokumentu, który omawiamy, że wartość gruntu wynosi ok. 218 mld zł, budynków i budowli - 151 mld, należności długoterminowych - 3,17 mld zł, udziałów i akcji - to jest kwota ok. 51 mld; chodzi o wartość nominalną, a jeśli chodzi o inny sposób liczenia, w więc według wartości szacunkowej, jest to kwota 84 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#RyszardZbrzyzny">Dodatkowe informacje dotyczące omawianego sprawozdania podczas prac Komisji Skarbu Państwa były przedstawione przez panią minister Barbarę Misterską-Draga. Pani minister w swoim uzupełniającym wystąpieniu podczas obrad Komisji Skarbu Państwa podkreśliła, że do państwa należy przede wszystkim mienie potrzebne do wykonywania jego funkcji ustrojowych, takich jak obrona, bezpieczeństwa obywateli, administracja. Państwo jest także właścicielem mienia udostępnionego obywatelom i ich organizacjom w celu wspierania ich różnorodnej działalności.</u>
          <u xml:id="u-404.4" who="#RyszardZbrzyzny">Podkreślić także należy, że dokument ten po raz pierwszy, tego do tej pory w poprzednich sprawozdaniach nie było, potraktował dodatkowo sprawę mienia pozostającego w gestii wojewodów, a więc informacja zawarta w sprawozdaniu, tak jak i rozszerzające informacje pani minister, dotyczy tej materii i jest to materia już obszerna. Myślę, że ta wiedza ze wszech miar była potrzebna i komisji, i Wysokiej Izbie, i że będzie tradycją przedstawianie w kolejnych sprawozdaniach szczegółowej informacji na temat tego, co się dzieje z majątkiem, który jest w gestii wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-404.5" who="#RyszardZbrzyzny">Komisja podsumowując dyskusję, która miała miejsce podczas obrad, sformułowała opinię w sprawie sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. Opinia ta zawiera oprócz uwag ogólnych także uwagi dotyczące samego sprawozdania, a także uwagi o charakterze, można powiedzieć, mniej merytorycznym, bardziej redakcyjnym. Na nich nie będę się skupiał, bowiem to są mniej istotne sprawy, ale skupię się na uwagach wynikających z tej opinii, które mają zasadnicze znaczenie dla tego dokumentu i być może dla dokumentów, które będą w przyszłości tworzone na podstawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-404.6" who="#RyszardZbrzyzny">Według opinii sprawozdanie jest tylko częściowym wykonaniem przez ministra właściwego do spraw skarbu państwa obowiązku wynikającego z art. 2 pkt 1 ustawy z 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa, gdzie jest sformułowany następujący obowiązek: „Minister właściwy do spraw skarbu państwa przygotowuje i przedkłada Radzie Ministrów oraz z jej upoważnienia Sejmowi coroczne sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa oraz o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji”. Ustawa nie określa, co jest chyba niedoprecyzowaniem jej treści, w jaki sposób i w jakim czasie minister ma powyższy obowiązek wykonać. Myślę, że to jest uwaga natury ogólnej, także do Wysokiej Izby, jeśli chodzi o tworzenie prawa albo doskonalenie treści tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-404.7" who="#RyszardZbrzyzny">Po drugie, w stosunku do poprzednich sprawozdań formułowano zarzut, iż nie odpowiadają one wymogom przewidzianym w przywołanym uprzednio przepisie ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa, ponieważ nie wskazywały i nie oceniały - ostatnia część przepisu - ekonomicznych, finansowych i społecznych skutków prywatyzacji. A więc znajdujące się w tegorocznym sprawozdaniu stwierdzenie, że sprawozdanie o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji przedkładane jest Sejmowi jako odrębny dokument we właściwym trybie, jest tylko częściowym przyznaniem racji krytykom. Ta zapowiedź może nas uspokaja, ale nie do końca, bowiem naszym zdaniem dokument powinien być dokumentem kompletnym, komplementarnym, zgodnie z przepisem cytowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-404.8" who="#RyszardZbrzyzny">Rodzi się pytanie, czy to jest raport o przekształceniach własnościowych w 2001 r., czy też ocena przebiegu prywatyzacji majątku skarbu państwa w 2001 r.? W całym sprawozdaniu nie ma żadnego bowiem odniesienia do wspomnianych dokumentów, mimo że zostały one opracowane przed jego powstaniem. Tymczasem intencją ustawodawcy było, aby w jednym dokumencie dokonać oceny skutków prywatyzacji na tle ocen odnoszących się do stanu mienia skarbu państwa. Zatem przedstawione sprawozdanie nie czyni zadość tak sformułowanym obowiązkom sprawozdawczym ciążącym na ministrze właściwym do spraw skarbu państwa, stanowi zatem tylko częściowe wypełnienie tego obowiązku i taka jest konkluzja tej części opinii Komisji Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-404.9" who="#RyszardZbrzyzny">Z uwagi na zróżnicowany charakter poszczególnych składników mienia skarbu państwa przyjęto odmienne zasady ich wyceny. Powoduje to brak możliwości sumowania kwot stanowiących wyliczoną w odrębny sposób wartość danego rodzaju mienia. Powoduje to brak możliwości podania łącznej wartości całego mienia skarbu państwa, wyrażonej w jednym mierniku, o czym na samym wstępie mojego wystąpienia mówiłem. Stąd w tablicy pod tytułem „Zestawienie zbiorcze mienia skarbu państwa” brakuje podsumowania, bo tych wielkości nie da się sumować.</u>
          <u xml:id="u-404.10" who="#RyszardZbrzyzny">To sprawozdanie zachowuje formę i układ dokumentu ubiegłorocznego, ale warto zauważyć przy tym, że ten dokument jest dokumentem bardziej komplementarnym, bardziej szczegółowym, o czym za chwilę. Otóż, w kilku rozdziałach, czego do tej pory nie robiono, korzystnie rozszerzono zakres przekazywanych informacji. Dotyczy to np. rozdziału: Grunty skarbu państwa, w którym pojawiły się analizy zmian w rozdysponowaniu gruntów. Rozdział 9: Mienie skarbu państwa powierzono agencjom, w którym znalazły się informacje o zmianach i formach własności i sposobach zagospodarowania zasobów własności rolnej skarbu państwa. Znaczącemu rozszerzeniu uległ również rozdział 11, a więc: Akcje i udziały skarbu państwa, zarówno jeśli chodzi o zakres informacji, jak i sposób ich prezentacji, umożliwiając ocenę zakresu i powodów zmian - np. niespotykane w poprzednich latach zmniejszenie wartości portfela akcji skarbu państwa w spółkach publicznych z 19,89 mld zł, to jest stan na koniec roku 2000 na kwotę 8,5 mld zł - stan na koniec 2001 r., spowodowane w dużej części dokapitalizowaniem akcjami skarbu państwa takich spółek, jak PKO BP, LOT, Silesia SA oraz Huta Stalowa Wola SA.</u>
          <u xml:id="u-404.11" who="#RyszardZbrzyzny">Dokonano także dogłębnej analizy sytuacji przedsiębiorstw znajdujących się w nadzorze założycielskim wojewodów, o czym mówiłem też na wstępie. Tak że mówiąc o uwagach formułujących opinie Komisji Skarbu Państwa na temat przedłożonego przez ministra skarbu państwa dokumentu pod nazwą: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia, mimo uwag, o których przed chwilą mówiłem, mimo także pozytywnych stwierdzeń, należy, konkludując informacje na temat stanowiska Komisji Skarbu Państwa, w sposób jednoznaczny powiedzieć, że opinia, o której przed chwilą mówiłem, w dużej części ją cytowałem, została przyjęta jednogłośnie przez Komisję Skarbu Państwa i stanowisko zawarte w sprawozdaniu Komisji Skarbu Państwa w sprawie sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. też zostało przyjęte w sposób jednogłośny i rekomendacja wynikająca z tego sprawozdania jest jednoznaczna. A zatem Komisja Skarbu Państwa wnosi, by Wysoki Sejm przyjąć raczył dokument z druku nr 1351 do wiadomości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#JanuszWojciechowski">Sejm zdecydował o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Gruszkę, który wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie rządowego dokumentu: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#GrzegorzGruszka">Dziś rozpatrywane sprawozdanie jest czwartym sprawozdaniem sporządzonym przez ministra skarbu, zgodnie z ustawą z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących skarbowi państwa. Szczegółowe zasady ewidencjonowania majątku skarbu państwa, tryb przeprowadzania i zakres danych zawartych w ewidencji zbiorczej określa rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 1999 r. Przedkładane sprawozdanie wykonano według stanu na dzień 31 grudnia 2001 r. w zakresie przewidzianym wyżej wspomnianym rozporządzeniem Rady Ministrów. Jako podstawowe źródła przygotowania sprawozdania należy wymienić: informacje i bilanse ministerstw, urzędów centralnych i wojewodów, informacje i bilanse agencji, którym powierzono mienie skarbu państwa, dane własne ministerstwa oraz dane innych instytucji specjalistycznych, takich jak np. Ośrodek Dokumentacji Zabytków. Mienie skarbu państwa, uwzględniając zakres przedmiotowy uregulowany w rozporządzeniu Rady Ministrów, podzielono na następujące rodzaje, i tak: dobra kultury narodowej; zasoby archiwalne; zasoby naturalne; lasy (w tym obszary leśne i drzewostan); grunty (w tym oddane w trwały zarząd państwowym jednostkom organizacyjnym, będące w dyspozycji agencji państwowych oraz Lasów Państwowych); urządzenia infrastruktury, takie jak drogi, mosty, obiekty budownictwa wodnego śródlądowego i morskiego; budynki i budowle; finansowe składniki majątku trwałego skarbu państwa, w tym akcje i udziały w spółkach prawa handlowego; składniki majątku obrotowego, w tym należności skarbu państwa; rezerwy państwowe gospodarcze, oczywiście bez uwzględnienia rezerw mobilizacyjnych; uprawnienia wynikające z wniesienia wkładu majątkowego do przedsiębiorstw państwowych; uprawnienia w stosunku do innych państwowych osób prawnych, takich jak państwowe szkoły wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe, czy państwowe samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; ustanowione ustawą monopole, w tym szczególnie monopol na gry losowe i zakłady wzajemne.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#GrzegorzGruszka">Sprawozdanie obejmuje mienie skarbu państwa w jego kodeksowym rozumieniu, a więc także uprawnienia wynikające z wkładu majątkowego skarbu państwa w państwowych osobach prawnych. Natomiast - zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów - sprawozdanie nie obejmuje Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba stwierdzić, iż z roku na rok sprawozdanie ma coraz większą wartość i poprawiają się mechanizmy ewidencjonowania majątku skarbu państwa. Został rozszerzony np. zakres przekazywanych informacji. W rozdziale: Akcje i udziały skarbu państwa przedstawiono informację umożliwiającą ocenę zakresu i powodów zmian wartości portfela akcji skarbu państwa w spółkach publicznych. W rozdziale 12.: Przedsiębiorstwa i banki państwowe przedstawiono rzetelnie zbiorczą informację o majątku przedsiębiorstw i banków państwowych w nadzorze ministra skarbu państwa oraz sytuację przedsiębiorstw znajdujących się w nadzorze założycielskim wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-406.4" who="#GrzegorzGruszka">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznając, iż minister skarbu państwa w pełni wywiązał się z nałożonego nań obowiązku przedłożenia sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r., przyjmuje je do wiadomości i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-406.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Rafała Zagórnego o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#RafałZagórny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tak jak pani minister powiedziała, ten materiał jest swego rodzaju fotografią, a trudno jest dyskutować z faktami, więc moja krótka wypowiedź nie będzie dotyczyła tego, co się w tym materiale znajduje, ale raczej tego, co się nie znajduje, a mogłoby się znaleźć. A nie znajdują się tam informacje o tym, jak szybko przebiega prywatyzacja, nie znajduje się tam informacja porównawcza. To nie jest wyrzut do rządu, dlatego że ustawa nie nakłada obowiązku na rząd, aby takie porównanie się znalazło, natomiast sądzę, że ten materiał już dzisiaj i w przyszłości będzie miał sens wtedy, kiedy będziemy mogli porównać poszczególne lata. Ta fotografia miała swój głęboki sens wtedy, kiedy sporządzano pierwsze, drugie, może trzecie sprawozdanie, dlatego że nie mieliśmy pojęcia o tym, czym skarb państwa dysponuje. Dzisiaj bez pewnych materiałów porównawczych, jak zmienia się mienie skarbu państwa - jak było rok temu, jak jest dzisiaj - ten materiał, czy ta dyskusja staje się pewnego rodzaju rytuałem. I to też widać było w wypowiedzi pani minister, dlatego że gdyby porównać tę wypowiedź sprzed roku i dzisiaj, one były prawie identyczne, trudno zresztą, żeby nie były, bo rolą ministra jest przekazać informację o tym materiale i rolą ministra jest powiedzieć, w jaki sposób ten majątek był ewidencjonowany. To, co chcę powiedzieć, ta myśl, która mi przyświeca, jeżeli nie zmienimy w pewien sposób formuły tego materiału - mówię: my, Sejm - to będziemy ten rytuał odbywać rokrocznie i te kilkaset stron będzie dostarczane do Sejmu, tylko sądzę, że pożytek z tego będzie przede wszystkim dla rządu, dla ludzi, którzy się zajmują mieniem skarbu państwa, natomiast dla posłów będzie umiarkowany. Byłoby zdecydowanie lepiej, gdyby nam się udało - powtórzę po raz trzeci i ostatni - uzyskać taki materiał porównawczy. Sądzę również, że warto by się pokusić w przyszłości o to, aby na podstawie tego porównania starać się ocenić, czy majątek skarbu państwa jest zarządzany dobrze, czy źle, albo inaczej: w jakich sferach jest zarządzany dobrze, a w jakich sferach jest zarządzany gorzej, czyli w jakich kawałkach, fragmentach ten majątek przyrasta, a w jakich zostaje deprecjonowany, jego wartość zostaje obniżana. I gdybyśmy starali się w tym kierunku iść w przyszłości, to te dyskusje, sądzę, byłyby zdecydowanie ciekawsze, żywsze, a i rządowi - temu, następnym - więcej by przyniosły, bo płynęłyby z tego materiału i z tej dyskusji jakieś wnioski.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#RafałZagórny">Sądzę więc, deklarując w imieniu Platformy, że będziemy głosować za przyjęciem tego materiału, że powinniśmy zastanowić się nad poszerzeniem w przyszłości tego dokumentu o pewne elementy porównawcze i ocenne. Nie wiem, czy to się da zrobić bez zmiany ustawy, czy też zmiana ustawy jest konieczna, ale zwracam się tutaj do rządu, aby przeanalizować tę propozycję i przeanalizować ją zarówno pod kątem merytorycznym, jak i formalnym, gdyby ona uznana została za godną uwagi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana Marka Suskiego o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawdę powiedziawszy, jak pani minister powiedziała na temat sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa, że jest to lektura dość nudna i nużąca, to nieco się zdziwiłem, bo ja czytałem z dużym zainteresowaniem ten materiał i przyznam się, że nie we wszystkim podzielam pogląd mojego przedmówcy, który mówił, że warto by było robić taką analizę porównawczą, bo tu bardzo wiele tabel właśnie jest w ujęciu nawet kilkuletnim pokazującym tendencje zmian tego, co skarb państwa posiada. Pewnie nie we wszystkich ważnych miejscach takie porównania są, ale rzeczywiście na podstawie wielu tych tabel można sobie wyrobić pogląd, jak zmienia się stan skarbu państwa i pewne procesy można wychwycić. Ale ponieważ pora późna, to może zajmę się tylko kilkoma kwestiami, które zwróciły moją uwagę w tym materiale.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#MarekSuski">Otóż na str. 14 podane są np. wyceny gruntów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, ale nie wiem, czy przypadkiem, czy nie przypadkiem pominięto wszystkie wartości nieruchomości, a jednocześnie w tej samej rubryce ujęto grunty Lasów Państwowych i wymieniono nieruchomości Lasów Państwowych, natomiast nieruchomości Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa umieszczono, ale na stronach dużo dalszych, w innym miejscu. Wydaje mi się, że jeśli przyjęto w tym materiale zasadę, że przy gruntach Lasów Państwowych podaje się też nieruchomości, można było przy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa też te nieruchomości wymienić, bo prawdę mówiąc, do bodajże str. 63 byłem w niepewności, czy też zapomniano o pewnych składnikach mienia skarbu państwa, ale na szczęście udało mi się doczytać do tego miejsca, gdzie one się znalazły.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#MarekSuski">Druga sprawa, jeśli chodzi o rzecz, która zwróciła moją uwagę, to na str. 43 - postaram się to szybko znaleźć - jest taka tabelka mówiąca o gruntach zasobu Państwowego Gospodarstwa Leśnego i z tej tabeli wynika, że w ciągu roku 2001 i 2000 zmniejszyła się ilość o około 62 tys. ha, a na str. 63 w sprawozdaniu Lasów Państwowych ta powierzchnia się zwiększyła. Mam pytanie, skąd wzięła się taka różnica w dwóch tabelkach dotyczących tego samego, tych samych gruntów. W jednym miejscu się zmniejszyło, w drugim się zwiększyło, czyli któraś z tych tabelek nie podaje prawdziwych danych.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#MarekSuski">Następna sprawa, która zwróciła moją uwagę, to jest stan rezerw państwowych mobilizacyjnych i gospodarczych. Jak rozumiem, jest to objęte tajemnicą państwową, ale można było jednak troszkę więcej powiedzieć, np. pokazać choćby te tendencje, czy one się zwiększają, czy zmniejszają, czy wiek tych zapasów, bo są tam też żywnościowe, czy one są odmładzane itd. Coś tu można było więcej powiedzieć, nie łamiąc tajemnicy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#MarekSuski">Jeśli chodzi zaś o rzecz, która wywołała moje bardzo daleko idące zdziwienie, są to udziały w międzynarodowych instytucjach finansowych, to jest na stronie 85 tabela 11.17. I tutaj jest tak: Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycyjnych, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Bank Rozwoju Rady Europy i to są kwoty rzędu 256 mln euro, 7,5 mln dolarów czy też 76 mln euro. W tabeli, która mówi o tytule prawnym do dysponowania akcjami i udziałami w imieniu skarbu państwa jest adnotacja mówiąca o tym, że są to dane Ministerstwa Finansów na podstawie danych Narodowego Banku Polskiego i w tym punkcie jest napisane, że bank i ministerstwo nie dysponują informacjami o danej pozycji, czyli - krótko mówiąc - nieznany jest tytuł prawny do dysponowania akcjami i udziałami w imieniu skarbu państw, jeśli chodzi o tak ogromne środki finansowe. Wydaje mi się, że jest to kwestia, którą należałoby przynajmniej sprawdzić, czy też gdzieś nie zaginęły dokumenty, na podstawie których skarb państwa może tymi udziałami władać. Co najmniej dziwna jest bowiem taka informacja w sprawozdaniu o stanie mienia skarbu państwa, że nie wiadomo, gdzie jest tytuł prawny i co z tego może wynikać, a mogą wynikać z tego konsekwencje nawet bardzo dla nas niekorzystne.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#MarekSuski">Jeśli chodzi o podsumowanie całego materiału, to gdyby go porównywać z poprzednimi, to rzeczywiście powiedziałbym, że jest pewna poprawa, aczkolwiek dopiero po naszych usilnych prośbach z ogromnym, jak widać, opóźnieniem, bo jest to przyjmowanie sprawozdania z roku 2001, a mamy już drugą połowę roku 2003, udało się namówić rząd do złożenia takiego sprawozdania. Jest to wielce pouczające. Nie będę mówił o innych szczegółach, jakichś tendencjach, które się tu rysują na podstawie choćby dochodów niektórych spółek, ale można powiedzieć, że ten materiał jest cenny i daje nam dużą wiedzę, aczkolwiek też mam jedną uwagę, jeśli chodzi np. o podanie gospodarowaniem przychodów, wydatków ze środków specjalnych, które - jak wiemy - przy sprawozdaniu z wykonania budżetu budziły bardzo duże zastrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli, można było w tym sprawozdaniu poświęcić też więcej uwagi tym funduszom specjalnym, środkom specjalnym. Jeśli bowiem są jakieś kontrowersje, to warto by było przyjrzeć się temu bliżej i z taką też prośbą zwracam się do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#MarekSuski">Jeśli chodzi o materiał, oczywiście Prawo i Sprawiedliwość będzie za przyjęciem tego dokumentu do wiadomości, tak jak wnioskowała Komisja Skarbu Państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Burego o wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#JanBury">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zabierając głos w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego na temat sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r., warto nie tyle roztrząsać cały ten ponad 150-stronicowy dokument, ale myślę, że warto przy tej okazji zwrócić uwagę na wiele aspektów związanych z nadzorem, zarządzaniem i stanem aktywów skarbu państwa. Warto popatrzeć także na ekonomiczne, finansowe, społeczne skutki prywatyzacji w Polsce. Mówię: warto, dlatego że po 13 latach doświadczeń prywatyzacyjnych z nadzoru nad majątkiem skarbu państwa trzeba wreszcie może popatrzeć wstecz na skutki ekonomiczne, finansowe, społeczne tych różnych zabiegów i tych decyzji prywatyzacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#JanBury">Myślę, że każdy rok przynosił nowe doświadczenia, wiele refleksji ministrom skarbu i nie nie tylko ministrom skarbu, bo przecież majątek skarbu pozostaje w gestii nie tylko ministrów skarbu, ale także ministrów gospodarki poszczególnych ekip rządowych, finansów, ministrów rolnictwa czy wielu agencji i agend rządowych. To wszystko jest w tym dokumencie, naprawdę dobrym, bo dokument jest przygotowany rzetelnie, bardzo szczegółowo, nawet za bardzo, gdy go czytałem, to w wielu wypadkach sam nie zdawałem sobie sprawy, że ten majątek skarbu państwa jest tak olbrzymi, w wielu aspektach i w wielu dziedzinach, ale ta wiedza jest naprawdę fotograficznie świetnie przedstawiona w tym dokumencie. Jest to rzetelna analiza tego, czym dzisiaj państwo dysponuje w różnych dziedzinach życia, od kultury, poprzez grunty leśne, rolne, dziedzictwo narodowe, dobra różnego rodzaju, kopaliny, ale i majątek skarbu państwa w postaci firm, przedsiębiorstw, dużych jednostek finansowych, ubezpieczeń i banków.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#JanBury">Myślę, że jeśli chodzi o te ostatnie, to od wielu lat zwracają one największą uwagę wszystkich nas, posłów, bowiem przy różnego rodzaju prywatyzacjach było w ostatnich latach wiele chyba niedomówień, nadużyć, bardzo trudnych decyzji. Dlatego wydaje mi się, że być może dobrze byłoby, żeby w przyszłości nie tylko nasza Izba parlamentu, nie tylko NIK, ale żeby jednak nasz parlament uchwalił w końcu ustawę o Prokuratorii Generalnej. Zajmowałaby się ona przypadkami, czasem tymi skrajnymi, skandalicznymi, nadużyć przy prywatyzacji majątku skarbu państwa, takimi jak przypadek Domów Towarowych „Centrum”, jak chociażby PZU, instytucje bankowe. Dzisiaj z niepokojem słyszymy, że np. prywatyzowane niedawno banki polskie, być może za rok, a za dwa na pewno, nie będą już bankami z centralą w Warszawie, Krakowie, tylko być może będą oddziałami banków w Berlinie, Paryżu, Brukseli czy jeszcze gdzieś indziej. A myślę, że tym, którzy prywatyzowali owe banki, nie przyświecało przecież wcale to, że tak szybko pójdą one poza granice Polski.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#JanBury">Trzeba popatrzeć także na majątek prywatyzowany, majątek narodowy poza ministrem skarbu państwa, np. poprzez program NFI. Gdyby chcieć się przyjrzeć skutkom prywatyzacji w NFI, to zobaczymy skutki społeczne. Jest to najczęściej bardzo duże bezrobocie w tych firmach, bo są z nich zwalniane duże grupy robotników, a często też tak naprawdę firmy zarządzające zajmowały się tylko tym, aby pieniądze, które miały te firmy, maksymalnie wyeksploatować, a w końcu w ostatnich latach sprzedawać owe firmy za niewielką kwotę. Takich przykładów jest wiele. Ja u siebie na Podkarpaciu mam takie przykłady firm branży spożywczej, budowlanej czy innej. Widać gołym okiem, jak często kilkusetosobowe załogi topniały do kilkudziesięcioosobowych albo wręcz były likwidowane. To na pewno nie jest powód do radości, dlatego ta refleksja jest nam wszystkim bardzo potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#JanBury">Widać w tym dokumencie także, że trudno się nawet ministrowi skarbu we wszystkim, myślę, połapać, bo jest tak wiele podmiotów nadzorujących majątek skarbu państwa, wykonujących nadzór właścicielski, tak wiele podmiotów rządowych, ale i podległych poszczególnym ministrom, chodzi w szczególności o agencje różnego rodzaju, prywatyzacji, przemysłu, nieruchomości, wojskowa, mienia wojskowego, rynku rolnego. To rzeczywiście olbrzymi konglomerat różnych podmiotów, które nadzorują mienie skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#JanBury">Moim zdaniem dobrze byłoby też wyciągnąć z tego dokumentu taki wniosek, refleksję na przyszłość. Gdy patrzymy chociażby na te ostatnich kilka lat, 2–3 lata, to praktycznie żadnemu rządowi nie udawało się wykonać założonego planu prywatyzacji. Często był on, tak jak w ubiegłym czy w tym roku, na granicy ok. 1/2, 1/3 zaplanowanego majątku sprywatyzowanego. Być może wreszcie trzeba wyciągnąć też taki wniosek, wysnuć refleksję, że docelowo przychodami budżetowymi w najbliższych latach nie powinny być tylko i wyłącznie sprzedaże majątku, ale dywidenda z tego majątku skarbu państwa. Tak jak prywatny właściciel po to posiada firmę, żeby mieć z niej także dywidendę, w postaci swojego zysku, tak też i skarb państwa winien robić wszystko, żeby majątek skarbowy przynosił budżetowi dywidendę. I to powinien być przychód budżetowy w najbliższych latach. Natomiast sprzedawany w ramach prywatyzacji majątek skarbu państwa powinien moim zdaniem być reinwestowany, np. w rozwój gospodarki, w małe i średnie przedsiębiorstwa, w infrastrukturę techniczną. Bo to jest Polsce dziś potrzebne. Myśmy przecież przez ostatnie prawie 13 lat majątek skarbowy de facto przejadali. Nie reinwestowaliśmy tego w konkretne rozwiązania, w małą i średnią przedsiębiorczość, w nowe miejsca pracy, tylko przejadaliśmy, jeśli chodzi o budżet, nasz majątek. A sprzedane można było tylko raz przejeść, tego się więcej nie będzie przejadać.</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#JanBury">Być może trzeba szukać takich rozwiązań, żeby coraz mniejsze mienie skarbu państwa, coraz mniejsza przecież wartość skarbu państwa, tego majątku, była tworzona np. w formule funduszy poręczeń kredytowych, może jakichś funduszy typu venture capital; może w danym regionie, gdzie się zakład sprzedaje, powinny zostawać pieniądze na wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości. Może też trzeba pójść czasem taką drogą - nie tyle chodzi o to, żeby przychód ze sprzedaży trafił do budżetu państwa, ile o to, żeby nastąpiło podniesienie kapitału w niektórych firmach poprzez inwestora, który wchodzi. Taki przykład parę lat temu był w Cukrowni Ropczyce, niemiecki inwestor nie wszedł w taki sposób, że wpłacił za ileś udziałów skarbowi państwa, tylko podniesiono kapitał. De facto firmę wtedy oddłużono, zainwestowano, technologicznie zmodernizowano i dziś jest to jeden z lepszych zakładów cukrowniczych w Polsce. Ale to był jeden z niewielu przykładów takiej właśnie prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#JanBury">Może też warto popatrzeć na majątek skarbu państwa i w ten sposób, że wiele podmiotów zachodnich, które wchodziły do Polski, po dwóch, trzech latach, różnych okresach wakacji podatkowych... Taki przykład dziś jest chociażby w Jarosławiu, pani minister chyba jest on znany. Wszedł tam inwestor francuski i właśnie zamyka zakład, na bruk wylatuje 500 osób. A może popatrzeć, czy on swój pakiet inwestycyjny zrealizował, jeśli tak, to kiedy, i jakie w tym pakiecie prywatyzacyjnym były założenia, pakiet socjalny, pakiet inwestycyjny? Nie może być tak, że po paru latach wycofują się wielkie koncerny i w miastach prowincjonalnych, poza Warszawą, tworzy się jedna wielka pustka. Popatrzmy też na to może w ten sposób, że wiele firm już sprywatyzowanych, np. w Rzeszowie czy w Lublinie, czy na prowincji, w wielu miastach, często po procesie prywatyzacyjnym przenosi swoje centrale do Warszawy, do Poznania, a gdzieś tam tylko zostaje mała fabryka z najgorszą produkcją. Myślę, że warto na to popatrzeć także w taki sposób, bo ten dokument powinien także budzić w nas na przyszłość taką refleksję.</u>
          <u xml:id="u-412.8" who="#JanBury">I ostatnia uwaga; sądzę, że też bardzo istotna. Ciągle różne rządy, prawicowe, liberalne, lewicowe, w Polsce za dużo i zbyt szybko, i czasem przypadkowo, sprzedawały. Sprzedaż majątku narodowego pod presją budżetu jest zawsze sprzedażą nieudolną, tanią i złą. Po to, żeby wykonać dochody z prywatyzacji, często sprzedawano zbyt tanio. I o tym często wiedział ten, kto kupował. To jest zła prywatyzacja. Moim zdaniem trzeba wreszcie określić, po tym chaosie, jaki w Polsce był w zakresie prywatyzacji, które dziedziny, które sektory, które obszary pozostaną docelowo w ciągu 10 czy 20 najbliższych lat, a może na trwałe, w rękach skarbu państwa, które będą rentowne. Oczywiście nie mówię tu o bankach, bo ich już nie mamy de facto. Jest tylko kilka banków raptem, co do których nie wiem, czy w ogóle będą niebawem jeszcze bankami polskimi. Ale myślę, że musimy określić, co będzie w rękach polskich, co będzie majątkiem skarbu państwa, co będzie dla nas docelowo tym, co będzie przynosić do budżetu przychody z dywidendy, na co będziemy mieli swój wpływ. A może trzeba, biorąc pod uwagę te sektory, np. parę jeszcze pozostałych banków, jedną czy drugą ubezpieczeniową firmę, sektor paliwowy, energetyczny, jeszcze resztki przemysłu spirytusowego, cukrowniczego, który w tej chwili też jest w trudnej kondycji, właśnie określić, które zostaną, które będziemy, my jako państwo, także modernizować? Myślę, że na to warto popatrzeć.</u>
          <u xml:id="u-412.9" who="#JanBury">I ostatnia rzecz, bardzo istotna. Proszę państwa, lata 1997–2001 to okres szalonej prywatyzacji banków w Polsce, końcówka tego już była w latach 2000–2001. Myślę, że każdy, kto dzisiaj obserwuje rynek finansowy, wie, że te prywatyzacje może dały dochody budżetowi, ale dzisiaj te banki robią wszystko, żeby polskie, drobne, rodzinne, średnie, małe firmy w tych bankach już nie miały czego szukać. Te banki czyszczą sobie portfele, zaśmiecając z reguły dzisiaj portfele BGŻ, BGK, PKO BP, bo gdzieś te firmy polskie muszą iść. A w tych bankach, dziś sprywatyzowanych, najlepiej się opłaca robić interesy na obligacjach skarbu państwa, na obsłudze samorządów, dużych podmiotów państwowych, szpitali; tam, gdzie są poręczenia, często samorządu lub skarbu państwa. To są proste pieniądze. A nam trzeba właśnie tych, które będą także ryzykować w sprawach gospodarki i rozwoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-412.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Piotra Kozłowskiego o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP w sprawie sprawozdania Komisji Skarbu Państwa dotyczącego rządowego dokumentu: Sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r., zawartego w druku nr 1351. Wiele spraw czy nawet wszystkie kwestie związane ze sprawozdaniem zostały poruszone na posiedzeniu komisji i wnikliwie analizowane, dlatego też nie będę szczegółowo ich omawiał.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#PiotrKozłowski">Chciałbym natomiast po raz kolejny zwrócić uwagę na sprawę prywatyzacji majątku narodowego. 12 lat temu społeczeństwo polskie wiązało duże nadzieje z przekształceniami własnościowymi. Niestety w wyniku złej czy nawet korupcyjnej prywatyzacji dzisiaj ponad 20% społeczeństwa pozostaje bez pracy, a tym samym bez środków do życia. Sytuacja finansowa spółek skarbu państwa jest zła. Natomiast bardzo dobrze się mają prezesi i członkowie rad nadzorczych tych spółek, które niejednokrotnie służą jako przechowalnie kadr partyjnych. Taka sytuacja jest naganna. Uważamy, że nadzór właścicielski powinien być o wiele lepszy.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#PiotrKozłowski">Wracając jednak do samego sprawozdania, należy podkreślić fakt, który podniesiono podczas prac w komisji. Chodzi mianowicie o to, że sprawozdanie pod względem technicznym jest o wiele lepiej sporządzone od zeszłorocznego. Do kilku spraw, np. jeśli chodzi o sposób wyceny gruntu, można by mieć zastrzeżenia, co jednak znacząco nie wpływa na całe sprawozdanie, które jest dość czytelne.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#PiotrKozłowski">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Samoobrony jest za przyjęciem omawianego sprawozdania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Bogdana Pęka o wystąpienie w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Można by określić wystąpienie mojego przedmówcy: mowa moja była krótka. No, ale dobre i to. Zaiste temat, przed którym staje Wysoka Izba, związany ze stanem mienia skarbu państwa - a pośrednio także powinien to być moment na głębszą refleksję nad przebiegiem procesów prywatyzacji - jest tematem szczególnym; i jak zwykle są to późne godziny nocne, przy zerowym zainteresowaniu mediów i szczątkowym zainteresowaniu posłów. Tak to jakoś dziwnie się dzieje od lat, mówię to z pełnym przekonaniem, bowiem tym tematem zajmuję się już III kadencję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#BogdanPęk">A zatem jeżeli mamy poważnie mówić o tym zagadnieniu, to na wstępie trzeba powiedzieć, pani minister, że jak słusznie zauważył pan poseł sprawozdawca, ten wasz dokument nie wypełnia wymogu ustawowego, albowiem brak w nim ekonomicznych, finansowych i społecznych skutków prywatyzacji. Sam raport o stanie mienia skarbu państwa jest tylko częścią obrazu. Kluczową kwestią jest ocena, jaki był skutek makroekonomiczny przeprowadzonej dotąd prywatyzacji. W takim poważnym uproszczeniu można by powiedzieć, że przez ostatnie kilkanaście lat sprzedaliśmy ok. 2/3 dającego się sprzedać majątku narodowego i w zamian za to uzyskaliśmy poważne dochody budżetowe, które w prawie żadnej mierze nie zostały zainwestowane w rozwój, w restrukturyzację, tylko, mówiąc nieco wulgarnie, przejedzone w tym wspólnym worku budżetowym. Jest to typowy przykład rabunkowej polityki polityki przekształceniowej i prywatyzacyjnej. I co gorsza, zmieniają się rządy, lata płyną, a ta zasada, że prywatyzacja w polskim wydaniu, abstrahując od kwestii aferalnych, których było niemało, służy głównie uzupełnianiu dochodów budżetowych... Takim najbardziej skandalicznym, szczytowym okresem był rok 1999, za rządów pana premiera Buzka, kiedy to uzyskano ze sprzedaży majątku narodowego 27 mld zł, sprzedając głównie system finansowy, a więc banki i znaczną część PZU, a potem zostawiono budżet państwa z niedoborem, z dziurą budżetową rzędu 80 mld, co stało się przyczyną bardzo poważnych napięć i czego skutki odczuwamy do dziś.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#BogdanPęk">Pani minister, Liga Polskich Rodzin, którą mam zaszczyt reprezentować, nie może zaakceptować tego sprawozdania, albowiem brak odniesienia do ekonomicznych, finansowych i społecznych skutków prywatyzacji w wydaniu rządu pana Leszka Millera, a może nawet w jakimś pewnym rachunku ciągnionym, jest brakiem, który sprawia, że nie ma wystarczającego obrazu, który mógłby być jakimś punktem do realnej oceny tej sytuacji. To musi być uzupełnione. Chciałbym, żeby pani minister powiedziała, w jakim terminie ten materiał dotrze do posłów, gdyż on jest kluczowy. Powinna się również odbyć na ten temat bardzo poważna debata.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#BogdanPęk">Jeżeli chodzi o kwestie zawarte w sprawozdaniu, to rzeczywiście pod względem formalnym jest to materiał dość dobrze uporządkowany i jeżeli miałbym o nim powiedzieć jakieś pozytywne słowo, to to, że jest, bo przez długi czas nie mogliśmy się doprosić sporządzenia takiego rzeczywiście w miarę obiektywnego raportu.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#BogdanPęk">Natomiast do pewnej kwestii pozwolę sobie odnieść się w sposób szczególny. Jest to tabela zawarta na str. 50 - szacunkowa wartość gruntów skarbu państwa. Otóż z jednej z poprzednich tabel wynika, że w rękach skarbu państwa znajduje się 40% gruntów państwa polskiego czy narodu polskiego, szerzej mówiąc. Łączna powierzchnia według tego wyliczenia wynosi nieco ponad 12 mln ha i szacunkowa wartość została określona na mniej więcej 218 mld zł. To jest chyba żart. Jeżeli 40% gruntów Polski wartych jest 218 mld zł, co jest odpowiednikiem mniej więcej jednorocznego budżetu państwa, to jest to po prostu żart. To jest żart. Bardzo chętnie kupię hektar lasu za 9 tys. zł, względnie hektar gruntów za 3 tys. zł, mówimy tu oczywiście o gruntach, a nie o nieużytkach czy gruntach VI albo V klasy.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Nie tylko pan, ja też kupię, inni z Unii Pracy też.)</u>
          <u xml:id="u-416.6" who="#BogdanPęk">Nie tylko ja, jak tu posłowie podpowiadają.</u>
          <u xml:id="u-416.7" who="#BogdanPęk">Jest to, że tak powiem, nieporozumienie, które powoduje zaciemnienie obrazu i dyskredytuje realną wartość polskiej ziemi, która staje się w tym bardzo gorącym okresie, przed akcesją do Unii Europejskiej, przedmiotem poważnego sporu, a w przyszłości, jak sądzę, masowej spekulacji. Musimy zacząć się cenić tak normalnie.</u>
          <u xml:id="u-416.8" who="#BogdanPęk">Pewnym brakiem jest także wymienienie tylko jednego banku, Banku Gospodarstwa Krajowego, a wszak w rękach polskich pozostaje jeszcze PKO BP, jeśli się nie mylę, Bank Pocztowy, BGŻ z pakietem większościowym jeszcze chyba też, nawet większościowy pakiet Banku Ochrony Środowiska także znajduje się w rękach polskich, więc to są bardzo poważne kwestie, zwłaszcza że sprawa sprzedaży systemu bankowego, delikatnie mówiąc, wychodzi nam dzisiaj bokiem, o czym tu już wspomniano. Po prostu system światowy funkcjonuje tak, jak funkcjonuje i o tym wie każde dziecko na świecie. Nie chcieli tego słuchać kolejni rządzący, gdy mówiliśmy o tym z trybuny sejmowej, przy czym ja mówiłem to wielokrotnie, że nie jest prawdą, że nieważne, czyje są banki, byle były dobrze zarządzane, albowiem bez dobrej woli i racjonalnej polityki inwestycyjnej, kredytowej banków nie ma możliwości rozwoju gospodarczego. Dzisiaj widać wyraźnie, że agendy obcych banków w Polsce prowadzą politykę, która uniemożliwia rozwój gospodarczy albo wręcz celowo zmierza się do taniego przejmowania polskiej własności poprzez odmowę kredytowania w decydującym momencie bądź szukanie, podawanie bardzo trudnych czy niemożliwych do realizacji warunków.</u>
          <u xml:id="u-416.9" who="#BogdanPęk">Kwestia wtórna, która pojawia się w dzisiejszej debacie, a o której warto powiedzieć, to jest kwestia nadzoru właścicielskiego, która wiąże się, i widać to wyraźnie, a jeszcze wyraźniej byłoby widać, gdyby druga część wymogu ustawowego została przez Ministerstwo Skarbu Państwa wypełniona, a mianowicie że pomimo kilkunastu lat prywatyzacji, dramatycznych debat w tej Izbie, wielu prokuratorskich dochodzeń, aferalnych prywatyzacji, nie dopracowaliście się nadal żadnego racjonalnego systemu nadzoru właścicielskiego. A zatem stawiam bardzo poważny zarzut, że zmiana systemowa, która polegała na przejęciu nadzoru właścicielskiego nad mieniem skarbu państwa wyłącznie przez Ministerstwo Skarbu Państwa, nie tylko kwestii nie uporządkowała, ale wręcz wyszła, że tak powiem... w rezultacie spowodowała działanie odmienne od założonego. Nadzór właścicielski w tamtej formie, sprawowany przez różne instytucje nadzoru właścicielskiego, rozproszone, był słaby, a teraz jest żaden, o czym świadczą działania wielu spółek, które nie są w pełni czy w ogóle nie są kontrolowane przez ministerstwo, a decyzje nieodwracalne mogą być jedynie obserwowane, podawane do publicznej wiadomości i ewentualne działania mogą się sprowadzać do zmian personalnych w radach nadzorczych czy w zarządach, natomiast systemowego nadzoru nie ma. Przywoływana już tutaj kwestia instytucji, do której nie dopuszczono, mianowicie Prokuratorii Generalnej pomyślanej jako urząd będący wentylem bezpieczeństwa dla złych wycen, wszak złe, nieuczciwe wyceny są największą plagą polskiej prywatyzacji i brak odpowiedzialności za to wszystko, a dzisiaj do tego jeszcze mamy takie przypadki, że, jak donoszą media, jeden z bohaterów szczególnie negatywnych, o którym prasa pisała „Kawalec grosza”, ma być jednym z dyrektorów do spraw prywatyzacji PZU, a więc ostatniej poważnej instytucji finansowej w Polsce... Jeżeli będzie prowadzona tego typu polityka kadrowa, to należy przewidzieć, że również obsada tego ministerstwa może w przyszłości przy zmianie władzy politycznej napotkać bardzo poważne problemy natury prawnej.</u>
          <u xml:id="u-416.10" who="#BogdanPęk">Kończąc, chcę powiedzieć, że polska prywatyzacja jest nadal zła, choć nie jest już tak fatalna, jak była w poprzedniej kadencji, gdy osiągnięto apogeum nieuczciwości, nierzetelności i wręcz totalnej głupoty prywatyzacyjnej, że sam mechanizm nie uległ poprawie systemowej na tyle, żeby ta prywatyzacja wreszcie zaczęła służyć poprawie efektywności gospodarowania, że efekt sumaryczny prywatyzacji jest, niestety, głęboko negatywny. Nikt tego nie kontroluje, nie przedstawia się ciągnionego rachunku i unika się jak ognia podawania wyliczalnych, ekonomicznych, finansowych i społecznych skutków prywatyzacji, do czego narzędzia ma jedynie rząd Rzeczypospolitej i ewentualnie Najwyższa Izba Kontroli w jakiejś części, która zresztą jest jedynym organem mającym jeszcze jakiś w miarę pozytywny wpływ, niestety, post factum. Oceniając ten raport, a także, po części, bo nie można tego rozpatrywać w oderwaniu, działania prywatyzacyjne tego rządu, którego filozofia prywatyzacji tak naprawdę nie uległa zmianie, że wspomnę tylko haniebną zupełnie prywatyzację STOEN-u warszawskiego...</u>
          <u xml:id="u-416.11" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Ale planu nie wykonaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-416.12" who="#BogdanPęk">Wykonanie planu, panie pośle, to jest inna kwestia. Prywatyzacja planowana to znaczy ustalamy, że tyle a tyle miliardów mamy dostarczyć. Skutek jest odwrotny od zamierzonego, kończy się oczywiście dramatem polegającym na zaniżeniu cen, wymuszaniu przez inwestorów niskiego poziomu zakupu pakietu akcji większościowego, niedopilnowaniu transakcji od strony merytorycznej, formalnej.</u>
          <u xml:id="u-416.13" who="#BogdanPęk">Jeszcze jedną kwestię na koniec chciałbym zasugerować pani minister. Mianowicie na pewno możecie, a nie robicie tego, w ramach nadzoru właścicielskiego kontrolować wykonywanie zobowiązań inwestycyjnych i pracowniczych, być może także plantatorskich w sprawach dotyczących prywatyzacji rolniczych. Tego nie kontrolujecie i dlatego inwestorzy, zwłaszcza zachodni, którzy z jednej strony nie płacą w Polsce podatków, udając, że nie osiągają zysków, zyski te transferując, rozbestwili się do tego stopnia, że notorycznie nie wykonują zobowiązań, które podpisali w umowach kupna sprzedaży. Jak wiadomo może to być podstawa do unieważnienia całości lub części transakcji bądź do obciążenia bardzo dużymi karami umownymi. Gdybyście państwo zaczęli to wreszcie robić, jak sądzę, opinia o prywatyzacji, a także o tym rządzie mogłaby się znacznie poprawić.</u>
          <u xml:id="u-416.14" who="#BogdanPęk">Liga Polskich Rodzin nie może głosować pozytywnie, za przyjęciem tego sprawozdania z uwagi na bardzo poważny brak, a także niektóre merytoryczne niedoróbki tego raportu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-416.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Andrzeja Aumillera o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko wobec sprawozdania Komisji Skarbu Państwa w sprawie rządowego dokumentu - sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2001 r. Właściwie to jest musztarda po obiedzie, bo dzisiaj powinniśmy mówić o 2002 r. co najmniej, a nie o 2001, a poza tym nie mamy sprawozdania o ekonomicznych aspektach prywatyzacji. Tutaj poseł Pęk mówił o tych sprawach i trudno się teraz do tego odnieść. Możemy przypuszczać, czuć coś, natomiast nie mamy tego sprawozdania. Pani minister co prawda nam obiecała, że takie coś rząd przygotowuje i wtedy może się odbyć rzetelna debata, ale też powiedziałbym historyczna.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W dniu 8 kwietnia odbyło się posiedzenie komisji sejmowej, na której rozpatrywaliśmy sprawozdanie o stanie skarbu państwa, było to już szóste sprawozdanie przygotowane przez ministra skarbu. Materiałem przedstawionym w sprawozdaniu zajmował się też Klub Parlamentarny Unii Pracy i ocenił go jako bardzo czytelny, zawierający wiele analiz i ocen. W sprawozdaniu zaprezentowano według nas cały zasób mienia będącego własnością skarbu państwa, pokazano mienie w układzie rodzajowym, a także w zestawieniu zbiorczym. W układzie zbiorczym mienie obejmuje: dobra kultury, zasoby archiwalne, zasoby naturalne, jak wody podziemne, lecznicze, kopaliny, wody powierzchniowe, lasy państwowe, parki narodowe oraz żywe zasoby morza. Sklasyfikowane mienie obejmuje również grunty skarbu państwa, obiekty infrastruktury, mienie powierzone agencjom, organom władzy państwowej, przedsiębiorstwa i banki państwowe. I tu mała dygresja, warto, żeby kolega Pęk też wiedział o tym, że sprzedaż banków to był jeszcze jeden zły interes. Otóż te banki państwowe udzielały państwowym przedsiębiorstwom kredytów, które nie były wycenione przy sprzedaży banków. Kiedy banki stały się prywatne czy obce, zapukały do drzwi państwowych przedsiębiorstw i zaczęły żądać spłaty kredytu i wtedy dostawały akcje, udziały tych przedsiębiorstw - i tu jest dopiero przekręt XX wieku naszej prywatyzacji banków. Ale myślę, że jeszcze kiedyś do tego tematu wrócimy i wyciągniemy, kto był temu winien?</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#AndrzejAumiller">Koleżanki i Koledzy Posłowie! Sprawozdanie prezentuje także mienie w układzie podmiotowym, czyli wskazano osoby i podmioty zarządzające mieniem skarbu państwa. Po raz pierwszy w sprawozdaniu przedstawiono przedsiębiorstwa w gestii wojewodów, po prostu widzimy, co się z tymi przedsiębiorstwami dzieje.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#AndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy uważa, że pewnym, może pewnym, a może dużym, mankamentem sprawozdania jest brak wyceny takich składników majątku, jak: dzieła sztuki, eksponaty muzealne czy zasoby naturalne i wody. Najwyższy czas wyliczyć wartość zasobów naturalnych, dodając również wartość środowiska naturalnego do majątku skarbu państwa. Państwa Unii Europejskiej mogą dziś powiedzieć, ile kosztuje ich restytucja środowiska naturalnego. Dzisiaj już nie mamy mienia skarbu państwa w postaci fabryk, ale mamy jeszcze w dużej mierze nieskażone środowisko naturalne. Chyba zdajemy sobie sprawę, jak czyste środowisko podnosi wartość sprzedawanych usług turystycznych czy sanatoryjnych. Oceniono wpływy z turystyki w Polsce na 15,5 mld dolarów. Musimy też zacząć wreszcie wyceniać wartość naszego środowiska naturalnego, bo żadne sanatoria, żadne ośrodki wypoczynkowe nie powstaną w zatrutym środowisku. A muszę powiedzieć, że Europa ma już to środowisko zmienione, nienaturalne, w którym się tak nie wypoczywa, jak w naturalnym.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#AndrzejAumiller">Co tu jeszcze miałem do powiedzenia? A no właśnie - Klub Parlamentarny Unii Pracy wysoko ocenia sprawozdanie, które w skondensowanej postaci przekazuje nam wiedzę, co dzieje się w polskiej gospodarce, a wiedza ta, choć historyczna, jak powiedziałem 2001 r., jest bardzo przydatna każdemu posłowi. Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem sprawozdania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#JanuszWojciechowski">Są jeszcze pytania.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#JanuszWojciechowski">Pani posłanka Aldona Michalak zgłosiła się jako pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#AldonaMichalak">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Koleżanki i koledzy Posłowie! Z informacji przedłożonej Wysokiej Izbie, niestety troszkę zdezaktualizowanej, wynika, str. 90, pozwólcie, że zacytuję, iż nadal wiele przedsiębiorstw ulega likwidacji ze względów ekonomicznych albo upada. I z zestawienia 12.5 wynika, że wraz z postępami prywatyzacji i komercjalizacji wśród działających przedsiębiorstw państwowych wzrasta udział podmiotów słabych ekonomicznie, nierentownych, zwłaszcza w grupie przedsiębiorstw w nadzorze wojewodów, i takich, których zadłużenie przewyższa wartość aktywów. Pozwolę sobie przytoczyć przykład, który niestety potwierdza powyższe zdanie. Dotyczy on braku sprawowania rzetelnego nadzoru właścicielskiego przez wojewodę mazowieckiego Leszka Mizielińskiego. Dotyczy to stołecznego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego, w skład którego wchodzi znany zapewne Wysokiej Izbie słynny Dom Meblowy „Emilia”, którym od listopada 2001 r. do połowy kwietnia br. zarządzał niejaki Jan Gąsiorek postawiony na to stanowisko przez wojewodę mazowieckiego. Funkcjonowała tam również trzyosobowa rada nadzorcza, również powołana przez wojewodę mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#AldonaMichalak">Wskutek prośby pracowników tego przedsiębiorstwa o interwencję w lutym br. i po analizie dostarczonych mi kopii dokumentów złożyłam doniesienie do prokuratury rejonowej o działalności na szkodę przedsiębiorstwa czynionej przez Jana Gąsiorka z jednoczesnym powiadomieniem o tym wojewody i rządu. W dniu 26 lutego prokuratura wszczęła dochodzenie, określając działalność Jana Gąsiorka jako przestępstwo o wielkich rozmiarach, to jest art. 296 § 2 i 3 Kodeksu karnego, na wstępną kwotę 16 mln zł na koniec 2002 r. Na dzień dzisiejszy, w mojej ocenie, z moich informacji wynika, iż jest to kwota 50 mln zł. Pragnę powiadomić Wysoką Izbę, iż na koniec 2001 r. w bilansie przedsiębiorstwa zanotowano wynik dodatni, plus 1600 tys. zł, tj. stan, w jakim zarządca objął przedsiębiorstwo. Na koniec ub.r., czyli w 2002 r., wynik ten wynosi: strata netto minus 15 mln zł. Oto do czego można doprowadzić w ciągu roku kwitnące przedsiębiorstwo.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak rządzicie.)</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#AldonaMichalak">Niestety, mimo podjętych przeze mnie czynności w celu ochrony interesu skarbu państwa, funkcjonariusz administracji państwowej wojewoda mazowiecki Leszek Mizieliński zignorował moje zarzuty, moją troskę, i zaakceptował przestępczą działalność zarządcy do dnia 14 kwietnia br., kiedy to rozwiązał z nim umowę bez żadnych konsekwencji dyscyplinarnych. W związku z tym, iż wojewoda obejmuje swym nadzorem jeszcze ponad 200 przedsiębiorstw, a wczoraj zgłosili się do mnie pracownicy następnego przedsiębiorstwa z podobnymi zarzutami wobec wojewody zwracam się do rządu z następującym pytaniem. Jakie konsekwencje zostaną wyciągnięte wobec wojewody mazowieckiego za brak nadzoru właścicielskiego nad majątkiem skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#AldonaMichalak">I drugie pytanie: czy rządowi znane są przypadki poniesienia odpowiedzialności przez osoby sprawujące nadzór właścicielski nad majątkiem skarbu państwa? Dotyczy to zarówno wojewodów, jak i ministrów. Proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałbym zadać trzy krótkie pytania. Pierwsze pytanie. Minister skarbu państwa w poprzedniej kadencji sprzedał Domy Towarowe „Centrum” za rażąco niską cenę. Według NIK zaniżenie ceny wynosiło co najmniej 85 mln zł. Czy rząd obecnej kadencji podjął starania o unieważnienie tej haniebnej transakcji?</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#WiesławWoda">Drugie pytanie: jaka jest kondycja gospodarcza Krajowej Spółki Cukrowej wobec zbliżającej się kampanii cukrowniczej? Za półtora miesiąca rozpocznie się skup buraków cukrowych. Czy wobec tego ta cukrownia będzie w stanie wywiązać się z zapłat za dostarczony surowiec?</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#WiesławWoda">Trzecie pytanie: jak długo będzie obowiązywał zakaz sprzedaży gruntów państwowych w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie rekompensat dla zabużan? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Mariana Janickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Pani Minister! Przykro mi, że na zakończenie koalicji tego rządu muszę po raz trzeci zadawać pytanie dotyczące sytuacji w fabryce Wagon w Ostrowie Wielkopolskim. Właściwie nigdy nie dostałem ani ustnej, ani pisemnej odpowiedzi. W związku z tym ponawiam pytanie: w jaki sposób skarb państwa pełni funkcje nadzorcze i właścicielskie w firmie, w której posiada tylko 25% swoich udziałów? Ale 25% udziałów przy tym potencjale zakładu to jednak odpowiedzialność za parędziesiąt milionów złotych. W fabryce tej dzieją się rzeczy niepokojące. Na pewno znana jest państwu sytuacja, jak postępują właściciele - wyprzedaż części majątku, podejrzenia, aresztowania przez Centralne Biuro Śledcze i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W związku z tym zadaję pytanie: co na to skarb państwa, który jest właścicielem 25%?</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#MarianJanicki">Jeżeli byłyby zyski, rozumiem, że skarb państwa by zyskiwał, a jeżeli będą straty, czy skarb państwa będzie ponosił straty? To po pierwsze. A po drugie, jaki jest wtedy sens nie sprzedać tego? Bo jeżeli jest tak, że dysponujemy 20%, ale przepraszam, nie możemy niczego zrobić, bo nie mamy większościowego pakietu, to po co te 20% mieć? Chyba po to, żeby był członek rady nadzorczej z ramienia skarbu państwa i pobierał odpowiednie wynagrodzenie. W związku z tym chciałbym, aby była także współodpowiedzialność za tę sytuację, za to, co się tam dzieje, ministra skarbu, chociażby w tych 20%.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#MarianJanicki">Czy pani minister może podać chociaż trzy przypadki, które miały miejsce w Polsce, kiedy minister skarbu nałożył na przykład kary, unieważnił umowy prywatyzacyjne ze względu na to, że inwestor nie wywiązał się ze wcześniejszych zobowiązań. Chodzi o to, o czym mówił poseł Pęk. Na pewno takiej decyzji... Prasa ciągle pisze, że są zobowiązania, ktoś się nie wywiązuje. Czy pani by mogła podać przykład, że zerwaliście, poszliście do sądu, wygraliście, odebraliście? Konkretne przykłady. Bo to, że na tle prywatyzacji było wiele afer, to my wiemy. Z powodu tych afer wielu ludzi powinno zająć miejsce wiadomo gdzie: po prostu w więzieniach, w kryminale - i to też dobrze wiemy. Tylko my tego po prostu nigdy nie egzekwujemy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#JanuszWojciechowski">Chciałbym jeszcze dołożyć dwa własne krótkie pytania do pani minister. Pierwsza sprawa była już w pytaniach sygnalizowana: Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. Dlaczego rząd i de facto Ministerstwo Skarbu Państwa tak się wzbraniają przed powołaniem tej instytucji? Wcześniej, w poprzedniej kadencji, kiedy ustawa była uchwalona, były zastrzeżenia natury konstytucyjnej, ale ostatnio projekt poselski - mam akurat tę powinność być reprezentantem wnioskodawców - nie zawierał żadnych uchybień konstytucyjnych, bo było to badane, zresztą takie zarzuty nie były podnoszone. To prosta zasada antykorupcyjna, zasada wielu oczu, że jednak dobrze, jeśli ktoś spojrzy na poważną transakcję przed jej realizacją z pewnego dystansu, po to żeby unikać takich rażących błędów, jakie się w przeszłości zdarzały. Kontrola NIK jest przeprowadzana ex post, też było to wspomniane, i często jest to już żal nad rozlanym mlekiem, a przy tych większych transakcjach chodziłoby tylko o opiniodawczą rolę prokuratorii, która by wskazywała na pewne uchybienia proceduralne czy jakieś rażące błędy na przykład w wycenie. To jest jedna kwestia, taka instytucjonalna - prokuratoria.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#JanuszWojciechowski">I druga sprawa. Nawet jeśli nie byłoby prokuratorii, to od wielu lat Najwyższa Izba Kontroli zgłaszała postulat weryfikacji wycen, żeby wprowadzić system obiektywnej, niezależnej weryfikacji wycen prywatyzowanego majątku, tak aby to wszystko nie opierało się na świętej wierze w to, co przygotują firmy doradcze. Czy coś się w tym zakresie zmieniło? Bo był jakiś dziwny, dla mnie osobiście niezrozumiały opór przed wprowadzeniem takiego systemu. Od razu mówię, że nie chodzi o to, aby jeszcze raz każdą wycenę kosztownie przeprowadzać, ale aby jakieś niezależne grono eksperckie przynajmniej powierzchownie oceniło, czy metoda jest dobrze dobrana, czy te wielkości w wycenie pozostają w jakichś granicach rozsądku. Dzięki takiemu systemowi uniknęlibyśmy rażących, oczywistych już na pierwszy rzut oka nieprawidłowości w wycenach jak przy Domach Towarowych „Centrum”, w przypadku których ktokolwiek by na to wcześniej popatrzył, to by widział, że szykuje się coś bardzo niekorzystnego dla skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#JanuszWojciechowski">Chciałbym w tych dwóch kwestiach usłyszeć odpowiedź. Czy jest szansa, że coś się zmieni w stanowisku Ministerstwa Skarbu Państwa w tych dwóch kwestiach: w sprawie prokuratorii generalnej i w sprawie systemu weryfikacji wycen?</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#JanuszWojciechowski">Można prosić panią minister o odpowiedzi, tak?</u>
          <u xml:id="u-425.5" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, pani minister Barbara Misterska-Dragan, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć na pytania, na które pozwoli mi czas i wiedza, a jeżeli chodzi o pytania szczegółowe, obiecuję, że odpowiedzi na nie zostaną na pewno przekazane w formie pisemnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#JanuszWojciechowski">Przepraszam, pani posłanka Michalak od razu zaznaczyła, że życzy sobie pisemnej odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ja będę mieć również pytanie do posłów, którzy zadawali pytania, do pana posła Janickiego i do pana posła Wody, ponieważ są to jednak pytania szczegółowe, czy również... Pytania te dotyczyły wyceny Domów Towarowych „Centrum”, kondycji Krajowej Spółki Cukrowej, jak również fabryki Wagon w Ostrowie Wielkopolskim.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#komentarz">(Głos z sali: W Ostrowie.)</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">W Ostrowie Wielkopolskim, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ta sprawa wymaga rzeczywiście zastanowienia się, bo problem jest dosyć szczegółowy.</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Nieznany?)</u>
          <u xml:id="u-428.5" who="#BarbaraMisterskaDragan">On jest znany, ale ja myślę, że będzie bardziej konkretnie i szerzej przedstawiony w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-428.6" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Ja czekam już od paru miesięcy.)</u>
          <u xml:id="u-428.7" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ale, panie pośle, ja dopiero pierwszy raz o tym słyszę. Ja już pana sama pytam, czy będzie pan tak uprzejmy i wyrazi zgodę, żebyśmy przedstawili to w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-428.8" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Po efektach nas poznacie - było takie powiedzenie. Po efektach, pani minister.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JanuszWojciechowski">Jest deklaracja pani minister, że odpowie pisemnie na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Ale mnie efekty interesują, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Efekty będą wkrótce.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Chciałbym teraz dostać odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Nie mogę teraz mówić o efektach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#JanuszWojciechowski">Muszę z pełną powagą przyjąć to, co pani minister mówi. Trudno po takie przykłady sięgnąć, aczkolwiek problem, który pan poseł postawił, jest ważny. Ja go podzielam, ale też przyjmuję deklarację pani minister, że pisemna odpowiedź będzie na pewno pełniejsza i bardziej wyczerpująca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Chciałabym więc odnieść się do wszystkich uwag, które były adresowane do ministra skarbu państwa. Na początku chciałabym jeszcze raz odnieść się do wypowiedzi pana posła sprawozdawcy, do tego, co przewijało się w wypowiedziach kilku posłów.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ponieważ minister skarbu państwa, interpretując zapis art. 2 pkt 1 ustawy, gdzie wyraźnie wskazuje się, że minister przygotowuje i przedkłada Radzie Ministrów i Sejmowi coroczne sprawozdania o stanie mienia skarbu państwa oraz o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji... Interpretujemy to w ten sposób, że są to sprawozdania, czyli liczba mnoga, jak również, ponieważ jest łącznik „oraz”, że mamy jedno sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa i drugie sprawozdanie o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji. Takie sprawozdanie zostało złożone do Rady Ministrów, wkrótce zostanie przysłane do parlamentu i będzie przedmiotem debaty. Taka jest nasza interpretacja zapisów art. 2 pkt 1 ustawy o zasadach wykonywania uprawnień ministra skarbu państwa, bo ustawodawca wyraźnie wskazał: „sprawozdania”, a nie „sprawozdanie”.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Pan poseł Zagórny zwrócił uwagę, że sprawozdanie o stanie mienia skarbu państwa nie zawiera pewnych informacji porównawczych. Zgadzam się z tym, chociaż staraliśmy się, tam gdzie to jest możliwe, wzbogacić treść tego sprawozdania o informacje, które dotyczą lat obrotowych poprzednich okresów, czyli kilku lat wstecz. Są takie obszary, co do których nie posiadamy informacji i nie będziemy ich posiadać co roku, jako że informacje dotyczące zasobów archiwalnych, dóbr kultury są inwentaryzowane raz na trzy lata. I raz na trzy lata jest taka informacja. Biorąc pod uwagę tę przeszkodę, która istnieje, uznajemy ją dlaczego? - dlatego że koszty inwentaryzacji, a efekty i wartość tej treści informacyjnej powodują to, że jednak opłaca się przyjmować, by te dane były podawane nie co roku, a raz na trzy lata. My jesteśmy otwarci na sugestię Komisji Skarbu Państwa, żeby przyjmować wszelkie uwagi parlamentu, żeby to sprawozdanie miało większą wartość poznawczą. Na pewno odbędzie się na ten temat debata, jako że misja rządu przyjmuje, że do roku 2006 własność publiczna będzie stanowiła 10–15% produktu krajowego brutto, czyli to stawia rząd przed pewnym zapytaniem, żeby wyspecyfikować, jaka to będzie własność, żeby dążyć już do pewnego modelu sprawozdania finansowego, jak również, panie marszałku, to jest przedmiotem dyskusji w kontekście prokuratorii generalnej. Minister skarbu państwa nie zrezygnował ani nigdy nie powiedział, że jest przeciw prokuratorii generalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#JanuszWojciechowski">No, jak to? Przecież jest stanowisko rządu, pani minister...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ale mówię teraz o podejściu ministra skarbu państwa, o naszym stanowisku, które jest wypracowywane przy nadzorze właścicielskim, wskazywaliśmy m.in. rozwiązania prokuratorii generalnej, pytanie jest tylko, czy zaczynamy już w roku 2004, czy w roku 2006, kiedy zmniejszy się udział własności publicznej. I ta kontrola, nadzór zaczyna spełniać troszeczkę inną funkcję.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: To jakieś kuriozum, że inne jest stanowisko rządu, inne ministra.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#JanuszWojciechowski">Nie, nie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ja mówię o stanie obecnym, o dzisiaj, stanowisko nie byłoby przedstawiane dzisiaj, a obecnie minister skarbu państwa pracuje nad nowym modelem nadzoru właścicielskiego. I tu chciałabym też wyjaśnić, ponieważ było dużo uwag i pytań w związku z nadzorem właścicielskim, że opracowany został nowy model nadzoru właścicielskiego, który uwzględnia rozwiązania Komisji Papierów Wartościowych, zasady, praktyki korporacyjne zostały wprowadzone dla spółek publicznych, był on przedmiotem dyskusji w komisji skarbu, w parlamencie. Dyskutowaliśmy na ten temat, szukając rozwiązań, żeby nadzór właścicielski był efektywny, skuteczny i transparentny, żeby w radach nadzorczych zasiadały osoby, które reprezentują skarb państwa, o odpowiednich kompetencjach, doświadczeniu, przygotowaniu merytorycznym, znajomości branży. I takie zasady zostały wprowadzone w naszym modelu. Pewne elementy nowego nadzoru właścicielskiego już zostały wprowadzone w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji, gdzie jest większościowy udział, gdzie zarząd w spółkach z udziałem skarbu państwa, które powstały w wyniku komercjalizacji, wybierany jest przez radę nadzorczą w postępowaniu konkursowym i musi przedłożyć odpowiednie dokumenty, których zakres określa rozporządzenie Rady Ministrów. Już są pewne kroki podejmowane w celu wprowadzenia takiego nadzoru właścicielskiego. Nowy model nadzoru właścicielskiego wyraźnie nakłada pewne obowiązki informacyjne na spółki. Nakłada obowiązek współpracy z audytorem, jako że to audytor przedstawia członkom Rady Nadzorczej wiarygodne informacje o sytuacji ekonomicznej, o sytuacji finansowej spółki. I zmierzamy w tę stronę, żeby ten nowy model został jak najszybciej przyjęty, jest on teraz jeszcze dyskutowany w układach międzyresortowych i wkrótce znowu trafi na posiedzenie rządu i będzie przedmiotem dyskusji. Myślę, że wrócimy również do parlamentu, do komisji skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Pośle Suski! Ja naprawdę nie miałam na myśli pana, mówiąc o tym, że ten raport jest nudny, bo ja jestem przekonana, że pan go przeczytał, bo ja też go czytałam kilkakrotnie, parokrotnie...</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Parę razy.)</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">To jest rzeczywiście, jak powiedziałam, bagaż informacji, które są bardzo bogate, wiarygodne, co jest istotne, i przydatne.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#BarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o pytania szczegółowe, to nie chciałabym teraz o tym rozmawiać ani polemizować, bo nie zgadzam się co do tych stron 43, 63, ale ja proponuję, ponieważ było kilka uwag szczegółowych, że my w tej sprawie napiszemy. Dlaczego? Bo strona 63 pokazuje tylko te grunty, które są przewidziane pod autostrady. Nie pokazuje wszystkich gruntów Lasów Państwowych, tak że...</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Strony 43 i 44.)</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#BarbaraMisterskaDragan">Myślę, że napiszemy wyjaśnienia na ten temat, tutaj notujemy skrzętnie wszelkie uwagi dotyczące tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-436.7" who="#BarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o plan prywatyzacji, była taka refleksja pana posła Burego.</u>
          <u xml:id="u-436.8" who="#BarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! W okresie 12 lat prywatyzacji czy w latach 1991–2002 przychody z prywatyzacji stanowiły kwotę 73 mld zł. Z tego 97% zostało przekazane do budżetu. Tak naprawdę dopiero od roku 2000 część tych środków pozostaje w gestii ministra skarbu państwa i może być przeznaczona na restrukturyzację, na modernizację, na pomoc publiczną dla przedsiębiorstw, dla spółek skarbu państwa. Jest to o tyle ważne, że jak wskazaliśmy w naszym raporcie, to są 1563 przedsiębiorstwa państwowe, z czego ponad 50% jest postawionych w stan upadłości, w stan likwidacji. Jeżeli zatem mówimy o prywatyzacji, to jest pytanie, czy prywatyzować czy wcześniej restrukturyzować, przygotować spółkę do prywatyzacji, a to wymaga zaangażowania środków. Tak że zastanawiamy się również nad tym, w jakim kierunku powinno zmierzać podejście dotyczące przychodów z prywatyzacji, mając na uwadze to, że jest to przychód, który wpływa do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-436.9" who="#BarbaraMisterskaDragan">Pan poseł Pęk zwrócił uwagę na wycenę gruntów. Uwaga jest słuszna. Uwaga jest słuszna, tylko że każda wartość będzie taka, jakiej metodologii użyjemy do wyceny tej ilości hektarów. Metodologia wyceny została przedstawiona w naszym sprawozdaniu o stanie mienia skarbu państwa. Nie przyjęliśmy wartości godziwej, żeby wycenić te grunty na koniec roku 2001, czyli takiej, jaką dałby kupujący, który chce to kupić na rynku od sprzedającego. Przyjęliśmy takie ceny, jakie są stosowane przy wycenach przez Agencję Własności Rolnej przez rzeczoznawców, a rzeczoznawca może wycenić tę samą nieruchomość w różny sposób i takie przypadki również mamy w praktyce, ponieważ wycena wielu nieruchomości, wielu obiektów trafia również do ministra skarbu państwa. To jest słuszne. Zastanawialiśmy się nad tym, czy w tym roku nie powołać rzeczoznawcy, który dokona wyceny wartości gruntów. Powstało pytanie, kto pokryje koszty. Są to bardzo wysokie koszty, ponieważ jest to duża ilość hektarów, położonych w różnych miejscach, w różnych cenach, o różnych przeznaczeniach. I uznaliśmy, że pozostaniemy w tym roku przy tej samej metodologii wyceny. Będzie to porównywalne z latami poprzednimi, ale nie jest to wartość godziwa. To nie jest wartość, po której dzisiaj możemy sprzedać grunty, które stanowią 40% gruntów w Polsce. Tak nie możemy do tego podchodzić. To jest wartość, która została ustalona na podstawie tych cen, które przyjęliśmy jako podstawę do wyceny, a informacja jest w sprawozdaniu. W sprawozdaniu pokazujemy Wysokiej Izbie, jak kształtują się ceny w poszczególnych województwach, które przyjęliśmy do wyceny tych nieruchomości. Tak że można przy znajomości rzeczy stwierdzić, porównać, jaka jest cena godziwa, a jaka cena jest przyjęta w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-436.10" who="#BarbaraMisterskaDragan">Mówiąc o bankach, nie zapomniałam o tym, że są banki z udziałem skarbu państwa. Jest jeden bank - BGK, który jest traktowany jako bank państwowy, i miałam go na myśli, mówiąc o przedsiębiorstwach państwowych i bankach państwowych. Mamy banki, które są spółkami skarbu państwa, nie pominięto w sprawozdaniu o stanie mienia skarbu państwa informacji o ewidencji, o wartości akcji, jakie są w tych bankach. Zostało to wykazane, tak jak wszystkie inne spółki skarbu państwa, tam gdzie są spółki jednoosobowe z udziałem skarbu państwa bądź spółki z większościowym udziałem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-436.11" who="#BarbaraMisterskaDragan">Jeżeli chodzi o zobowiązania pozacenowe, Wysoka Izbo, ponieważ ten temat wracał, chciałabym tutaj podkreślić, że rzeczywiście Ministerstwo Skarbu Państwa bardzo gorliwie analizuje wykonanie zobowiązań pozacenowych. Nie można zerwać umowy prywatyzacyjnej, która już jest zawarta, bo są za to określone kary, które będzie pokrywał skarb państwa, ale są w umowach przewidziane określone zobowiązania pozacenowe, dotyczące czy to inwestycji, czy spraw pracowniczych, czy know-how, które ma ponieść inwestor. Jest to analizowane, jest to monitorowane na bieżąco. Ponieważ w jednym z pytań chodziło o to, żebym wymieniła kilka przypadków, to również przekażemy je na piśmie. Pokażemy takie przypadki, w których rzeczywiście stwierdziliśmy naruszenie umowy, niewykonanie zobowiązań pozacenowych. Praktyka jest taka, że odpowiada za to dyrektor delegatury, który na bieżąco ma obowiązek monitorować wykonanie zobowiązań pozacenowych, w sprawach spornych trafia to do ministra skarbu państwa, gdzie powoływany jest zespół, który to analizuje; jeżeli rzeczywiście jest to niewykonanie zobowiązań pozacenowych, trafia to do sądu.</u>
          <u xml:id="u-436.12" who="#BarbaraMisterskaDragan">W wielu umowach jest zawarte zobowiązanie do powołania audytora, biegłego rewidenta, który ma sprawdzić prawidłowość wywiązania się z zobowiązań pozacenowych. I taki raport biegłego rewidenta również trafia do ministra skarbu państwa. Tak że nie możemy tutaj uznać stwierdzenia, że nie ma kontroli. Ta kontrola istnieje. Tylko że ta kontrola jest może prowadzono po fakcie i trzeba się zastanowić w wielu przypadkach, czy w nowych umowach prywatyzacyjnych nie negocjować takich warunków z inwestorem, żeby w trakcie, wcześniej kontrolować wywiązywanie się z zobowiązań pozacenowych i monitorować na bieżąco - nie po trzech latach, po dwóch latach, tylko np. już po roku.</u>
          <u xml:id="u-436.13" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Może przykłady pani poda, żeście odebrali majątek.)</u>
          <u xml:id="u-436.14" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ja podać mogę, podam, panie pośle, naprawdę, dostanie pan na piśmie informację, może nie żeśmy odebrali majątek, tylko żeśmy obciążyli karą umowną. Bo z umowy wynika, że inwestor ponosi określoną karę umowną. Czasami jest to kara umowna w wysokości nieponiesionych nakładów inwestycyjnych, do których się zobowiązał. Przedstawię taką informację pisemnie na pewno.</u>
          <u xml:id="u-436.15" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: To nic nie zmieni. Niech płaci karę.)</u>
          <u xml:id="u-436.16" who="#BarbaraMisterskaDragan">Dobrze. Teraz uzupełnił pan swoje pytanie. Rozumiem, że interesuje pana skuteczność.</u>
          <u xml:id="u-436.17" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Tylko.)</u>
          <u xml:id="u-436.18" who="#BarbaraMisterskaDragan">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-436.19" who="#komentarz">(Głos z sali: To są bzdury.)</u>
          <u xml:id="u-436.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Marian, zmęczony jesteś.)</u>
          <u xml:id="u-436.21" who="#BarbaraMisterskaDragan">Pan poseł Aumiller wnosił o to, żeby...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle... przepraszam, ja mam prośbę do pana posła Janickiego.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, aczkolwiek porusza pan sprawy ważne, to jednak spontaniczność pańskich wypowiedzi z ław może trochę wykracza poza normy tej sali. Bardzo więc proszę o powstrzymanie się od tych komentarzy. Pan poseł na pewno otrzyma odpowiedź pisemną od pani minister. Ja pamiętam o deklaracji pani minister i też będę egzekwował jej spełnienie.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Pan poseł Aumiller wnosił o to, aby w sprawozdaniu o stanie mienia skarbu państwa pojawiło się oszacowanie wartości dzieł sztuki, eksponatów muzealnych, zasobów naturalnych, środowiska naturalnego. I to jest cenna uwaga, tylko że zastanawialiśmy się nad tym, czy taka wycena jest możliwa, bo stanęliśmy tu przed problemem wyceny zasobów naturalnych. I było podstawowe pytanie - jaki jest cel wyceny. Bo jeżeli następuje sprzedaż, to inaczej podchodzimy do wyceny danego aktywu, a inaczej, jeżeli jest to wycena dla celów ewidencji. I ponieważ rzeczywiście taka wycena jest trudna, czasami nawet niemożliwa, odstąpiliśmy od tego, przyjmując założenie, że jeżeli mamy podaną ilość dzieł sztuki, eksponatów muzealnych, mamy podane informacje dotyczące zasobów naturalnych, to jest to informacja bardzo wiarygodna, informacja cenna. Ale jeżeli będzie taka wola parlamentu, żeby jednak przymierzyć się do tej wyceny, to są to dodatkowe koszty, które trzeba będzie ponieść. I na pewno jest to unikatowa wycena, bo nikt takiej wyceny dzisiaj nie przeprowadza - nie wiadomo, czy to wycena historyczna, czy wycena odtworzeniowa, czy wycena według cen sprzedaży przewidywanych, które można byłoby uzyskać, gdyby dany aktyw sprzedać.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o weryfikację wycen prywatyzacyjnych, każda praca, którą przygotowuje doradca prywatyzacyjny, musi być odebrana. Ta praca jest odbierana też przez zespół ekspertów zewnętrznych, którzy to oceniają. Oceniają metodologię wyceny, oceniają, czy ona jest adekwatna do wartości danego majątku, i oceniają efekty wyceny, czy one rzeczywiście są prawidłowym miernikiem wartości danego kontraktu, danego przedsiębiorstwa, które jest prywatyzowane.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">I to jest, mogę zapewnić dzisiaj, przedmiotem bardzo dokładnej kontroli ze strony ministra skarbu państwa, tym bardziej że zdajemy sobie sprawę, iż podmioty są w bardzo trudnej sytuacji i nieraz wartość, która zostaje wyceniona przez rzeczoznawcę, nie jest nawet wartością księgową danego podmiotu - jest poniżej wartości księgowej. Dlatego zwracamy na to szczególną uwagę, żeby następowała weryfikacja wycen prywatyzowanego majątku skarbu państwa, ale zdajemy sobie również sprawę, że każda wycena jest subiektywna. Tak że najważniejszą kwestią przy wycenie, która jest szczególnie brana pod uwagę, jest cel prywatyzacji - czy ten cel prywatyzacji pozwoli spełnić zamierzenia, które zostały przewidziane w danym, konkretnym przedsiębiorstwie.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Ja dziękuję za uwagę. Jeżeli nie odpowiedziałam na jakiekolwiek pytania szczegółowe, zapewniam, że będzie odpowiedź pisemna, a jeżeli pominęłam jakąkolwiek informację, to stawiam się do dyspozycji jeszcze, żeby uzupełnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo pani minister.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#JanuszWojciechowski">Ten cel prywatyzacji - już też o to nie pytałem. Jeśli coś się zmieniło, to bardzo się cieszę, bo też był podnoszony wielokrotnie zarzut, że w umowach prywatyzacyjnych czy w przygotowaniach do prywatyzacji nie określa się precyzyjnie celów i w związku z tym trudno jest potem zweryfikować, czy cele zostały osiągnięte, bo te cele nie były sprecyzowane. Jeśli się zmieniło coś w tym zakresie, to jest to bardzo pozytywny sygnał. Natomiast co do prokuratorii generalnej, to ja pamiętam stanowisko rządu - ono było takie, że prokuratoria jest potrzebna, ale przedwczesna jest ta propozycja.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Barbara Misterska-Dragan: Tego nie powiedziałam.)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#JanuszWojciechowski">Nie, nie, pani tego nie powiedziała, ale to jest zawarte w pisemnym stanowisku rządu. Otóż może to jest trochę przewrotne stanowisko, bo prokuratoria jest tym bardziej potrzebna, im więcej majątku jest w rękach skarbu państwa. Im będzie mniej tego majątku, tym mniej paląca będzie potrzeba ustanowienia prokuratorii. I tu sugestia - bo pewnie ta sprawa będzie wracać, z całą pewnością będzie wracać - żeby rząd od tej strony też spojrzał na ten problem, by potem się nie okazało, że propozycja już jest spóźniona, bo tak się skurczył majątek skarbu państwa, że już nie ma czego pilnować.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: W zeszłej kadencji była już ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#JanuszWojciechowski">Była ustawa, z tym że były wątpliwości konstytucyjne, została zawetowana. W tej chwili jest nowy projekt, który nie daje żadnych podstaw do konstytucyjnych zarzutów. To zostało sprawdzone. No, ale to jest temat oczywiście na inną debatę.</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Nie Trybunał odrzucił jako niezgodną, tylko prezydent zawetował.)</u>
          <u xml:id="u-439.7" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Z ostrożności procesowej.)</u>
          <u xml:id="u-439.8" who="#JanuszWojciechowski">Tak. Ale wszystkie wątki, co do których zarzuty stawiał prezydent, w nowym projekcie zostały usunięte i w związku z tym są podstawy do przyjęcia naprawdę dobrej ustawy. Namawiam rząd, żeby się nad tym jeszcze raz głęboko zastanowił, bo stanowisko rządu będzie miało duże znaczenie w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-439.9" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-439.10" who="#JanuszWojciechowski">Aha, przepraszam, jeszcze pan poseł sprawozdawca ma głos - pan poseł sprawozdawca Ryszard Zbrzyzny.</u>
          <u xml:id="u-439.11" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#RyszardZbrzyzny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#RyszardZbrzyzny">Chciałbym się odnieść do dwóch kwestii, które przewijały się podczas dyskusji. O jednej mówiła już pani minister - mianowicie chodzi o potrzebę, wynikało to z dyskusji, dokonania wyceny zasobów naturalnych. I chciałbym bronić tutaj stanowiska skarbu państwa już jako inżynier górnik i jako ekonomista, bo akurat tę materię dobrze znam. Zadałbym sobie tutaj pytanie - a jakimi metodami dokonać wyceny zasobów naturalnych? Czy mamy wycenić zasoby geologiczne, czy zasoby przemysłowe? Zasoby przemysłowe zmieniają się wraz z opłacalnością wydobycia, która jest uwarunkowana kosztami, a jednocześnie cenami, które można uzyskać ze sprzedaży. A więc są to wielkości płynne i myślę, że trudne do uchwycenia. A może dokonać wyceny - zakładając, że zasoby naturalne będą eksploatowane - mnożąc przez opłaty eksploatacyjne w przypadku każdej z kopalin, które są zdefiniowane, ustalane poprzednio przez Ministerstwo Gospodarki, a teraz inny resort?</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#RyszardZbrzyzny">A więc, broniąc stanowiska Ministerstwa Skarbu Państwa polegającego na tym, że nie da się wycenić, dodam, że potrzebna jest ewidencja, potrzebna jest informacja na temat zasobów naturalnych. Z taką filozofią osobiście się zgadzam i śmiem twierdzić, że kolejne informacje, które będziemy uzyskiwać w ramach kolejnych informacji o stanie mienia skarbu państwa, w kolejnych latach, będą uwzględniały oczywiście zmiany w zasobach. Zmiany mogą być in plus, a także in minus. In plus, bo może nastąpią jakieś nowe odkrycia, będziemy mieli więcej nafty czy gazu, a może jeszcze jakiegoś innego minerału. Ale trzeba uwzględniać fakt, że rokrocznie wydobywamy po kilkadziesiąt, a w sumie kilkaset milionów ton różnych kopalin. I to też są elementy, które wpływają na wartość zasobów. I to jest pierwsza kwestia, o której chciałem dwa słowa powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#RyszardZbrzyzny">Kolejna sprawa, jak gdyby w odpowiedzi na zachowanie pana posła Suskiego. Bo pan poseł Suski widocznie nie zauważył, że my dzisiaj mówimy o stanie mienia skarbu państwa na dzień 30 grudnia 2001 r., a nie 2002 r., i ironiczne podteksty typu: tak rządzicie, myślę, byłyby na miejscu, gdybyśmy mówili o stanie mienia skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2002 r. I przypomnę akurat ten wątek dotyczący mienia, które jest pod nadzorem założycielskim wojewodów. To się wiąże z odpowiedzią oczywiście na tę wątpliwość, która była przekazana przez panią poseł Michalak, że źle się dzieje z mieniem nadzorowanym przez wojewodów. Otóż chciałbym powiedzieć, że wojewodowie w roku 2001, podkreślam: w roku 2001, w sumie, w całej Rzeczypospolitej, pod nadzór założycielski przejęli tylko jedno nowe przedsiębiorstwo, skomercjalizowali tylko 8, w skali całej Rzeczypospolitej, skomunalizowali tylko jedno przedsiębiorstwo, skomercjalizowali z konwersją wierzytelności tylko jedno przedsiębiorstwo, a prywatyzacja, przede wszystkim prywatyzacja o charakterze bezpośrednim, a więc leasing pracowniczy - 63 przedsiębiorstwa, sprzedaż - 23, a z aportem - 14. A więc zasoby skarbu państwa, gdzie organem założycielskim są wojewodowie, praktycznie nie zmieniły się w sposób znaczący. A więc zmieniły się tylko w sposób znaczący w tej części, która dotyczy likwidacji. Zlikwidowano 43 przedsiębiorstwa, upadłości poddano 44, razem 87 przedsiębiorstw - to stanowi ponad 10% wszystkich zasobów, które są w nadzorze właścicielskim wojewodów. I teraz od razu jest odpowiedź na pytanie czy wątpliwość, którą wyraziła pani poseł Michalak. Otóż gdyby w roku 2001 skomercjalizowano większą ilość przedsiębiorstw, gdyby w roku 2001 sprywatyzowano różnymi ścieżkami, dopuszczalnymi ustawą, większą ilość przedsiębiorstw, to powiem, że nie byłoby tyle kłopotów w roku 2002 i kolejnych latach. A więc nie byłoby tyle upadłości, nie byłoby tyle likwidacji, które następowały w kolejnych latach. I to są te uwagi, o których musiałem powiedzieć ze względu na to, że my nie jesteśmy z dzisiejszą dyskusją w roku 2002 czy 2003, tylko dokładnie 31 grudnia 2001 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Pytanie mam... Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#JanuszWojciechowski">Sprostowanie?</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#JanuszWojciechowski">Był pan poseł uczestnikiem dyskusji, więc być może coś rzeczywiście wymaga tego.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym sprostować. Pan poseł sprawozdawca Zbrzyzny mnie nie zrozumiał. Ja o tym materiale wyrażałem się raczej pochlebnie, mówiąc, że jest to ciekawe, lepiej zrobione niż w roku ubiegłym. A uwaga dotycząca tego, jak pan powiedział, jak rządzicie, odnosiła się do wypowiedzi pani Michalak, która mówiła o przez nią wskazywanych - nie wiem, ile jest w tym prawdy - nadużyciach związanych z prywatyzacją i nadzorem pana Mizielińskiego, który obecnie jest wojewodą i jest z SLD. Zatem moja uwaga była jak najbardziej zasadna.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#MarekSuski">Natomiast jeszcze mam prośbę do pani minister, żeby pamiętała o tym tytule prawnym do dysponowania akcjami i udziałami mienia skarbu państwa w bankach zagranicznych. Na to nie uzyskałem odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#JanuszWojciechowski">Komisja Skarbu Państwa wnosi o przyjęcie sprawozdania z druku nr 1351.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#JanuszWojciechowski">Tradycyjnie brak sprzeciwu będzie oznaczał, że Sejm przyjął wniosek komisji.</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#JanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu. Nikt sprzeciwu nie zgłaszał.</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie sprawozdanie zostało przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#JanuszWojciechowski">Niezależnie od wątpliwości dotyczących samej prywatyzacji - jest ich wiele - to przyjęcie dowodzi, i była o tym mowa w dyskusji, że sprawozdanie jako dokument zostało pozytywnie ocenione.</u>
          <u xml:id="u-443.7" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-443.8" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję resortowi za jego przygotowanie.</u>
          <u xml:id="u-443.9" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druk nr 1466) wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (druk nr 1553).</u>
          <u xml:id="u-443.10" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Tadeusza Matusiaka w celu przedstawienia sprawozdania o stosowaniu tej chyba najstarszej polskiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-443.11" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#TadeuszMatusiak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Wypełniając zobowiązanie wynikające z ustawy z dnia 24 marca, jak już pan marszałek zauważył, 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, niniejszym mam przyjemność przedstawić stan zrealizowanych w 2002 r. zadań ministra spraw wewnętrznych i administracji, które zostały szczegółowo zaprezentowane w sprawozdaniu ministra z realizacji w 2002 r. ustawy z 24 marca 1920 r. Ten akt prawny wprowadza wymóg uzyskania zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji na nabycie nieruchomości w pewnych wypadkach i przez określone podmioty. Ustawa zawiera ponadto regulacje umożliwiające nabywanie nieruchomości bez konieczności uzyskania zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#TadeuszMatusiak">Wysoka Izbo! Wymóg uzyskania zezwolenia odnosi się do osób fizycznych oraz osób prawnych będących cudzoziemcami w rozumieniu przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, które zamierzają nabyć prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego na podstawie każdego zdarzenia prawnego.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#TadeuszMatusiak">Najczęściej występującym sposobem nabycia nieruchomości jest złożenie oświadczeń woli przez dwie strony, czyli czynność prawna w postaci umowy. W tym wypadku własność na nabywcę przechodzi przez fakt zawarcia ważnej umowy, która pod rygorem nieważności musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Z prawnego punktu widzenia mogą to być umowy sprzedaży, darowizny, dożywocia, zamiany, polecenia, oddania gruntu w użytkowanie wieczyste, zniesienie współwłasności, zasiedzenie, przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności. Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca może być także skutkiem jednostronnej czynności prawnej, np. może to się odbyć mocą testamentu. Podstawą nabycia mogą być również orzeczenia sądowe lub administracyjne. Przepisy ustawy nie mają natomiast w żadnym razie zastosowania do czynności prawnych ustanawiających ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomościach, takich jak użytkowanie, zastaw czy hipoteka, oraz umów o charakterze zobowiązaniowym, typu dzierżawa czy też najem.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#TadeuszMatusiak">Zezwolenia, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy, wydawane są przez ministra spraw wewnętrznych i administracji za zgodą ministra obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych również takowej zgody musi udzielić minister rolnictwa i rozwoju wsi. Zgody te udzielane są w formie decyzji administracyjnych; tym samym podlegają rygorom prawnym wynikającym z ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Zezwolenia wymaga również nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium RP, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#TadeuszMatusiak">Szanowni Państwo! Przypadki, w których nabycie nieruchomości w Polsce nie wymaga zezwolenia, zostały określone w art. 7 oraz art. 8 ust. 1 ustawy. Przypadki te dotyczą m.in.:</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#TadeuszMatusiak">- nabycia przez cudzoziemca samodzielnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali,</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#TadeuszMatusiak">- nabycia nieruchomości przez cudzoziemca zamieszkującego w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 5 lat od dnia uzyskania karty stałego pobytu,</u>
          <u xml:id="u-444.7" who="#TadeuszMatusiak">- nabycia przez cudzoziemca będącego małżonkiem obywatela polskiego i zamieszkującego w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 2 lata od uzyskania karty stałego pobytu nieruchomości, które w wyniku nabycia będą stanowić wspólność ustawową małżonków,</u>
          <u xml:id="u-444.8" who="#TadeuszMatusiak">- nabycia przez cudzoziemca nieruchomości, jeżeli w dniu nabycia jest on uprawniony do dziedziczenia ustawowego po zbywcy nieruchomości, a zbywca nieruchomości jest jej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem co najmniej lat 5,</u>
          <u xml:id="u-444.9" who="#TadeuszMatusiak">- nabycia przez osobę prawną na jej cele statutowe nieruchomości niezabudowanych, których łączna powierzchnia w kraju nie przekracza 0,4 ha na obszarze miast.</u>
          <u xml:id="u-444.10" who="#TadeuszMatusiak">Wysoka Izbo! Ustawa nie określa przesłanek, jakimi powinien kierować się minister spraw wewnętrznych i administracji, udzielając cudzoziemcowi zezwolenia na nabycie nieruchomości. Wykształciły się w Rzeczypospolitej Polskiej poprzez rozpatrywanie sprawozdań z realizacji ustawy o nabyciu nieruchomości przez cudzoziemców. Tak więc to jest głównie praktyka. Przy rozpatrywaniu indywidualnych wniosków osób fizycznych o wydanie zezwolenia minister spraw wewnętrznych i administracji uwzględnia więzi łączące cudzoziemca z Polską, a w szczególności posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia, zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim, stałe zamieszkiwanie w Polsce na podstawie karty stałego pobytu, pełnienie funkcji członka kadry kierowniczej przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego, prowadzenie na terenie Polski działalności gospodarczej zgodnie z zasadami określonymi w ustawie Prawo działalności gospodarczej. Natomiast przy rozpatrywaniu wniosków osób prawnych minister spraw wewnętrznych i administracji uwzględnia prowadzenie w Polsce działalności gospodarczej na podstawie przepisów prawa polskiego. Zezwolenia zatem mogą otrzymać spółki handlowe z siedzibą w Polsce - na uzasadnione potrzeby prowadzonej działalności, podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą prowadzące działalność w zakresie drobnej wytwórczości - na potrzeby prowadzonego w Polsce przedsiębiorstwa, podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą prowadzące w Polsce działalność gospodarczą zgodnie z prawem polskim.</u>
          <u xml:id="u-444.11" who="#TadeuszMatusiak">Szanowni Państwo! Minister spraw wewnętrznych i administracji na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy przed wydaniem decyzji w sprawie zezwolenia może żądać dokonania sprawdzenia, czy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia dla obronności państwa, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także czy będzie ono zgodne z interesem państwa. Niezależnie od powyższego minister spraw wewnętrznych i administracji może skierować do innych organów prośbę o wyrażenie opinii w danej sprawie. Głównie dotyczy to ministra środowiska, ministra finansów, ministra skarbu państwa oraz lokalnych organów administracji samorządowej i rządowej. Opinie tych organów, mimo że nie są wiążące dla ministerstwa, są bardzo pomocne przy rozpatrywaniu konkretnych wniosków, pozwalają bowiem dokładnie zanalizować sytuację w wnioskodawcy, pozwalają również ocenić zgodność nabycia nieruchomości przez cudzoziemca z interesem państwa oraz słusznym interesem społecznym, a w rezultacie podjąć, mam nadzieję, zawsze optymalną decyzję w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-444.12" who="#TadeuszMatusiak">Szanowni Państwo! Decyzja administracyjna w sprawie zezwolenia oparta jest na uznaniu administracyjnym. Uznanie administracyjnie nie oznacza dowolności w decydowaniu. Minister nie narusza praw podmiotowych wynikających z innych przepisów czy rozstrzygnięć innych organów państwa. W wykonywaniu ustawowych kompetencji minister spraw wewnętrznych i administracji kieruje się prawem, a wykonując prawo, nie tylko przestrzega jego litery, ale także uwzględnia cele, które ma to prawo realizować.</u>
          <u xml:id="u-444.13" who="#TadeuszMatusiak">Wysoka Izbo! W 2002 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał łącznie 2224 zezwolenia, w tym 1595 zezwoleń na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 4884,1 ha. Osoby prawne otrzymały 1223 zezwolenia na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 4781,6 ha, natomiast osoby fizyczne - 372 zezwolenia na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 102,4 ha. Spośród zezwoleń na nabycie nieruchomości 109 dotyczyło nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 411,7 ha. Osoby fizyczne uzyskały 55 zezwoleń dotyczących łącznie nieruchomości rolnych o powierzchni prawie 51 ha, osoby prawne zaś - 54 zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych. Powierzchnia tych nieruchomości wynosiła 361 ha.</u>
          <u xml:id="u-444.14" who="#TadeuszMatusiak">Było 179 zezwoleń na nabycie lokali użytkowych oraz mieszkalnych położonych w strefie nadgranicznej. Osoby prawne otrzymały 58 zezwoleń, a osoby fizyczne - 121 zezwoleń. Wydano 450 zezwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości w Polsce - 440 zezwoleń w spółkach posiadających nieruchomości o powierzchni 8922,3 ha oraz 10 zezwoleń w spółkach będących właścicielami lokali mieszkalnych i użytkowych. W ramach zezwoleń na nabycie akcji bądź udziałów cudzoziemcy uzyskali 33 zezwolenia w spółkach posiadających nieruchomości rolne. Łączna powierzchnia tych nieruchomości wynosiła 671,6 ha. Łącznie zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców dotyczyły 1083,4 ha.</u>
          <u xml:id="u-444.15" who="#TadeuszMatusiak">W 2002 r. MSWiA wydało 267 decyzji o odmowie udzielenia zezwoleń na nabycie nieruchomości, lokali, akcji i udziałów. Jeśli chodzi o przyczyny wydawania decyzji odmownych, główne przyczyny, to było to niewykazanie przez cudzoziemca okoliczności uzasadniających jego silne oraz trwałe związki z Polską, niedostarczenie przez cudzoziemca materiału dowodowego umożliwiającego ustalenie okoliczności faktycznych dających podstawę do wydania zezwolenia, negatywne stanowisko ministra rolnictwa oraz rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-444.16" who="#TadeuszMatusiak">Wysoki Sejmie! Na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy od 1 stycznia 1999 r. prowadzony jest rejestr nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców bez zezwolenia w przypadkach określonych w art. 8 ust. 1 ustawy oraz rejestr nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców na podstawie wymaganych zezwoleń, o których mowa w art. 1 ust. 1 oraz w art. 3e ust. 1 i 3 ustawy. Wpisu do rejestru dokonuje się na podstawie wpisu aktu notarialnego, w wyniku którego cudzoziemiec nabył lub też objął nieruchomość, udziały lub akcje w spółce będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, odpisu prawomocnego orzeczenia sądu, mocą którego nastąpiło nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, oraz odpisu wpisu do rejestru handlowego, mocą którego nastąpiło nabycie lub też objęcie udziałów lub akcji przez cudzoziemca.</u>
          <u xml:id="u-444.17" who="#TadeuszMatusiak">W roku 2002 zarejestrowano następujące transakcje nabycia przez cudzoziemców na podstawie zezwolenia prawa własności lub prawa wieczystego użytkowanej nieruchomości. Było to 1701 nieruchomości gruntowych o powierzchni łącznej 2455,7 ha, 100 nieruchomości rolnych o powierzchni 185,7 ha, 149 lokali. Łącznie powierzchnia tych lokali wynosiła 76 784,1 m2. Ponadto na podstawie zezwoleń cudzoziemcy nabyli akcje i udziały w spółkach będących właścicielami lub też użytkownikami wieczystymi 197 nieruchomości. Powierzchnia tych nieruchomości wynosiła 1020,1 ha. Bez obowiązku uzyskiwania zezwolenia cudzoziemcy nabyli 369 nieruchomości gruntowych - powierzchnia tych nieruchomości wynosiła 98,2 ha - 56 nieruchomości rolnych o powierzchni 17,1 ha, 494 lokale o łącznej powierzchni 42 248,8 m2.</u>
          <u xml:id="u-444.18" who="#TadeuszMatusiak">Z danych zgromadzonych w rejestrach wynika, iż w roku 2002 zarejestrowano następujące transakcje nabycia przez cudzoziemców prawa własności lub prawa wieczystego użytkowania nieruchomości, zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia jak i bez obowiązującego ubiegania się o to zezwolenie:</u>
          <u xml:id="u-444.19" who="#TadeuszMatusiak">- 2070 nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 2554 ha, w tym 156 nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 202,8 ha,</u>
          <u xml:id="u-444.20" who="#TadeuszMatusiak">- 643 lokali o łącznej powierzchni 119 032 m2.</u>
          <u xml:id="u-444.21" who="#TadeuszMatusiak">W związku z faktem, iż zezwolenie ważne jest jeden rok od dnia jego wydania, a wyłącznie od stron transakcji zależy, kiedy dojdzie do zawarcia aktu notarialnego (często nabycie nieruchomości dokonywane jest w następnym roku kalendarzowym), dane dotyczące liczb zezwoleń w danym roku kalendarzowym nie pokrywają się z danymi dotyczącymi dokonywanych transakcji. Ponadto nie każde zezwolenie skutkuje faktycznym nabyciem nieruchomości przez cudzoziemca, gdyż strony mogą odstąpić od zamierzonej transakcji.</u>
          <u xml:id="u-444.22" who="#TadeuszMatusiak">Szanowni Państwo! Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne. O nieważności nabycia nieruchomości przez cudzoziemca orzeka sąd cywilny na żądanie właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wójta (może to być burmistrz, prezydent miasta), starosty, marszałka województwa lub wojewody albo na żądanie ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz każdej osoby mającej w tym interes prawny. Powództwo o stwierdzenie nieważności nabycia nieruchomości przez cudzoziemca może wnieść również prokurator.</u>
          <u xml:id="u-444.23" who="#TadeuszMatusiak">W 2002 r.wpłynęło powództwo w sprawie 8 aktów notarialnych zawartych z naruszeniem przepisów ustawy. W 5 sprawach doprowadzono do stanu zgodnego z przepisami ustawy, natomiast w 3 sprawach nie zakończono postępowania wyjaśniającego w roku sprawozdawczym.</u>
          <u xml:id="u-444.24" who="#TadeuszMatusiak">Wysoka Izbo! Skalę zainteresowania cudzoziemców inwestowaniem w sektor nieruchomości obrazują w wieloletniej perspektywie zagregowane dane, z których wynika, że na przestrzeni 13 lat, w latach 1990–2002, cudzoziemcy uzyskali 18 202 zezwolenia na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 34 165 ha. Powierzchnia ta stanowi ok. 0,001% ogólnej powierzchni naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-444.25" who="#TadeuszMatusiak">Z kolei na nabycie lub objęcie akcji lub udziałów w spółkach handlowych będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości w okresie ostatnich 7 lat wydano zezwolenia dotyczące 40 457 ha, w tym w roku 2002 wydano 440 zezwoleń dotyczących 8922 ha.</u>
          <u xml:id="u-444.26" who="#TadeuszMatusiak">Ponadto informuję, że w latach 1990–2002 wydane zostały 2033 decyzje odmowne, przy liczbie ok. 19 tys. zezwoleń. Decyzje negatywne stanowią zatem ok. 10% wszystkich decyzji.</u>
          <u xml:id="u-444.27" who="#TadeuszMatusiak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zezwolenia na nabycie nieruchomości, jak i prowadzone rejestry stanowią skuteczną kontrolę zawieranych z cudzoziemcami transakcji. Przedstawiając Wysokiej Izbie sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy z 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zwracam się z uprzejmą prośbą o jego przyjęcie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-444.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#JanuszWojciechowski">Cieszę się, że pan minister w swoim wystąpieniu zaznaczył, że uznaniowość to nie jest to samo co dowolność. Nagminnie są u nas mylone te dwa pojęcia. Pan minister to rozróżnił. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Sejm ustalił w debacie nad tym punktem 10-minutowe... a nie, przepraszam, jeszcze pan poseł Wiesław Woda oczywiście, jako sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Minister spraw wewnętrznych i administracji przesłał marszałkowi Sejmu doroczne sprawozdanie z realizacji w 2002 r. ustawy z 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Marszałek Sejmu przesłał Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych sprawozdanie celem przygotowania projektu stanowiska. Bardzo obszerne, bo liczące 116 stron sprawozdanie spełnia wymogi ustawy i daje pełny obraz skali sprzedaży nieruchomości cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#WiesławWoda">W 2002 r. minister wydał 2224 zezwolenia na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców. Zezwolenia te można podzielić na 4 grupy.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#WiesławWoda">Po pierwsze, minister wydał 1595 zezwoleń na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości o łącznej powierzchni 4884 ha, z czego 1223 zezwolenia na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 4781 ha przez osoby prawne oraz 372 zezwolenia na nabycie przez osoby fizyczne nieruchomości o powierzchni nieruchomości 103 ha.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#WiesławWoda">Po drugie, minister wydał 109 zezwoleń na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 111 ha.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#WiesławWoda">Po trzecie, minister wydał 179 zezwoleń na nabycie lokali o łącznej powierzchni 149 tys. m2.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#WiesławWoda">Po czwarte, wydał 450 zezwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielami bądź użytkownikami wieczystymi nieruchomości o łącznej powierzchni 8922 ha.</u>
          <u xml:id="u-446.6" who="#WiesławWoda">Pragnę zwrócić uwagę na czwartą grupę zezwoleń, ponieważ szacując powierzchnię nieruchomości sprzedanych cudzoziemcom, najczęściej nie uwzględnia się tej formy zbycia nieruchomości. Mówię o tym, mając w pamięci głośną sprawę przemysłowych tuczarń, które od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nabyły firmy zagraniczne, produkując trzodę w warunkach naruszających zasady ochrony środowiska. Okazało się później, że nabycie nieruchomości nie nastąpiło drogą kupna całych nieruchomości, lecz drogą nabycia akcji i udziałów.</u>
          <u xml:id="u-446.7" who="#WiesławWoda">W 2002 r. minister wydał 267 decyzji, w których odmówił udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców. Przyczyny wydania takiej decyzji można podzielić na 3 grupy.</u>
          <u xml:id="u-446.8" who="#WiesławWoda">Po pierwsze, wnioskodawcy nie byli w stanie wykazać trwałych i silnych związków z Polską.</u>
          <u xml:id="u-446.9" who="#WiesławWoda">Po drugie, brak dostatecznego materiału dowodowego.</u>
          <u xml:id="u-446.10" who="#WiesławWoda">Po trzecie, negatywne stanowisko ministra rolnictwa i rozwoju wsi bądź ministra obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-446.11" who="#WiesławWoda">Liczba zezwoleń wydanych w 2002 r. na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości wskazuje na istotne tendencje wzrostowe. Należy powiedzieć, że liczba ta wzrosła o ok. 20% w stosunku do roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-446.12" who="#WiesławWoda">Cudzoziemcy oprócz nieruchomości nabywanych na podstawie zezwolenia nabyli również nieruchomości, na których nabycie nie było potrzebne uzyskanie zezwolenia. Minister prowadzi rejestr nieruchomości nabytych przez cudzoziemców na podstawie zezwolenia oraz rejestr nieruchomości nabytych bez wymaganych zezwoleń. Nabycie niektórych nieruchomości przez cudzoziemców może zgodnie z ustawą o nabywaniu nieruchomości nastąpić bez zezwolenia ministra. W 2002 r. cudzoziemcy nabyli bez zezwolenia nieruchomości o łącznej powierzchni 17 ha. Badanie legalności zawartych aktów notarialnych wykazało, że 8 aktów zostało zawartych z naruszeniem przepisów prawa.</u>
          <u xml:id="u-446.13" who="#WiesławWoda">Kontrole nad decyzjami administracyjnymi ministra spraw wewnętrznych i administracji pełni Naczelny Sąd Administracyjny.</u>
          <u xml:id="u-446.14" who="#WiesławWoda">Minister zgodnie z przysługującym mu upoważnieniem wydał 63 promesy. Promesy wydawane przez ministra wynikają z tego, że procedura wydawania zezwoleń jest skomplikowana i czasochłonna. Cudzoziemcy ubiegający się o wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości w Polsce składają wnioski o wydanie promesy. Największe zainteresowanie cudzoziemców nieruchomościami obserwuje się w województwach mazowieckim, wielkopolskim, śląskim i zachodniopomorskim. Jeśli chodzi o narodowość cudzoziemców starających się o uzyskanie zezwolenia, to największą stanowią Niemcy, którzy uzyskali 503 zezwolenia, następnie Holendrzy - 301, wreszcie Finowie - 22 i Szwedzi - 83. Ciekawym zjawiskiem jest nabywanie nieruchomości przez Skandynawów, a zwłaszcza obywateli Finlandii.</u>
          <u xml:id="u-446.15" who="#WiesławWoda">Jeśli chodzi o nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości rolnych, to należy powiedzieć, że minister wydał 109 zezwoleń na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 411 ha. W województwie śląskim cudzoziemcy nabyli 94 ha, wielkopolskim - 66, podlaskim - 61, a zachodniopomorskim - 54.</u>
          <u xml:id="u-446.16" who="#WiesławWoda">Nie do końca mogę się zgodzić z wyrażoną w sprawozdaniu opinią, jakoby przyczyny nielegalnego obrotu ziemią wynikały z nieznajomości polskiego prawa oraz różnorodności regulacji prawnych. Nie mogę się zgodzić z tym stwierdzeniem, ponieważ ministerstwo wydało w różnych językach informatory, w których dokładnie przedstawiono procedury i obowiązujące w tej materii prawo. Każdy, kto chciał zapoznać się z odpowiednimi przepisami, mógł to uczynić, korzystając z tychże informatorów. Nie przekonuje również argument mówiący o różnorodności regulacji. Komisja zwraca uwagę, że ustawa o nabywaniu nieruchomości jest jednym z najstarszych aktów prawnych obowiązujących w Polsce. Mimo licznych zmian wprowadzonych w niej na przestrzeni ponad 80 lat można powiedzieć, że prawo w tej materii jest bardzo stabilne.</u>
          <u xml:id="u-446.17" who="#WiesławWoda">Myślę, że należy powiedzieć wprost, że nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców z ominięciem przepisów prawa wynika raczej z chęci ominięcia złożonej procedury niż z nieznajomości przepisów. Chcę również zauważyć, iż są to nieliczne przypadki, ale należy stwierdzić, że skala tego zjawiska nie jest do końca znana - zwracali na to uwagę niektórzy członkowie komisji.</u>
          <u xml:id="u-446.18" who="#WiesławWoda">Pragnę również przypomnieć stanowisko komisji wyrażone przy okazji rozpatrywania sprawozdania z realizacji w 2001 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, analizując to sprawozdanie, wyraziła zaniepokojenie napływającymi sygnałami o nielegalnym obrocie nieruchomościami z udziałem cudzoziemców. Ta opinia jest wciąż aktualna. Procesy, które obecnie mają miejsce, świadczą o tym, że dochodzi do łamania przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W drugim punkcie opinii komisja zwróciła uwagę na brak instrumentów prawnych pozwalających rejestrować umowy dzierżawy i hipoteki na rzecz cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-446.19" who="#WiesławWoda">Pragnę zwrócić uwagę, że istnieją prawne instrumenty ochrony ziemi przed niekontrolowanym nabywaniem jej przez cudzoziemców. Do instrumentów tych należy przede wszystkim ustawa o nabywaniu nieruchomości. Zauważyć należy, że wynegocjowane warunki akcesji Polski do Unii Europejskiej przewidują istnienie okresów przejściowych. W zakresie nabywania nieruchomości rolnych przez cudzoziemców okres ochronny będzie obowiązywał przed 12 lat, natomiast w zakresie pozostałych nieruchomości - przez 5. Kolejnym prawnym instrumentem ochrony ziemi przed niekontrolowanym nabywaniem przez cudzoziemców jest przyjęta ostatnio ustawa o ustroju rolnym państwa. Należy przypomnieć, że gospodarstwo rodzinne będzie mogło mieć powierzchnię nieprzekraczającą 300 ha, zaś nabywca będzie mógł kupić grunty rolne od agencji o powierzchni nieprzekraczającej 500 ha.</u>
          <u xml:id="u-446.20" who="#WiesławWoda">Kończąc, wnoszę w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych obradującej w dniu 24 kwietnia sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych z realizacji w roku 2002 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Komisja bardzo mocno akcentuje potrzebę eliminacji przykładów łamania prawa przy nabywaniu nieruchomości. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi. Sejm wysłucha w tym punkcie porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-447.2" who="#JanuszWojciechowski">Jako pierwszy wystąpi pan poseł Wojciech Domaradzki w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-447.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#WojciechDomaradzki">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest za przyjęciem sprawozdania przedłożonego Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#WojciechDomaradzki">Na wstępie należy pozytywnie ocenić formę, w jakiej zostało przedłożone Wysokiej Izbie omawiane sprawozdanie. Sprawozdanie zostało skonstruowane w sposób przystępny, a zarazem logiczny, dzięki czemu ułatwia odbiorcy zapoznanie się z jego treścią. Dodać należy również, że przedłożone sprawozdanie stanowi swoisty komentarz do omawianej przez nas ustawy, co tym bardziej wpływa na jego pozytywną ocenę. Taka forma umożliwia nam przeprowadzenie dogłębnej analizy przepisów ustawy, dzięki czemu zawarte w nich rozwiązania stają się bardziej zrozumiałe i przystępne. Sprawozdanie jest bardzo obszerne i w sposób całościowy omawia problematykę związaną z nabywaniem przez cudzoziemców nieruchomości w Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże najistotniejszą wartością sprawozdania jest oczywiście jego zawartość merytoryczna, dzięki której mamy możliwość zapoznania się z szeregiem interesujących danych. W sposób szczególnie interesujący przedstawiono w sprawozdaniu skalę nabywania nieruchomości w Polsce przez cudzoziemców na podstawie zezwoleń ministra spraw wewnętrznych i administracji. W ubiegłym roku zostało wydanych 1595 zezwoleń w tej sprawie, obejmujących łącznie powierzchnię 4884,123 ha. Znamienne jest to, że większość decyzji została wydana na rzecz osób prawnych. Różnica ta jest szczególnie istotna, jeśli weźmiemy pod uwagę łączną powierzchnię nieruchomości objętych zezwoleniami. W przypadku osób fizycznych jest to tylko nieco ponad 100 ha (dokładnie 102,429 ha), natomiast w przypadku osób prawnych - 4781,694 ha.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#WojciechDomaradzki">W świetle tej informacji niezwykle ciekawie przedstawiają się dane dotyczące nabywania nieruchomości rolnych. Jak wynika ze sprawozdania, w ubiegłym roku zostało wydanych 109 zezwoleń na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości o charakterze rolnym. Łączna powierzchnia nabytych nieruchomości objętych zezwoleniami wyniosła niewiele ponad 400 ha. Jak wynika z przedstawionego zestawienia, osoby fizyczne uzyskały 55 zezwoleń, natomiast osoby prawne - 54. Z porównania przedstawionych wyżej danych można wywnioskować, że większość nieruchomości nabywanych jest przez osoby prawne, co wiąże się z ich inwestycjami w naszym kraju. Natomiast powierzchnia nabywanych nieruchomości rolnych stanowi niecałe 10% całkowitej powierzchni nieruchomości objętych zezwoleniami.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#WojciechDomaradzki">Równie interesująco przedstawia się zestawienie, w którym zawarto dane dotyczące liczby zezwoleń wydanych w latach 1990–2002. Jak wynika z analizy tego zestawienia, ubiegły rok charakteryzował się największą powierzchnią nieruchomości objętych zezwoleniami, w przeciwieństwie do liczby zezwoleń, która nie odbiegała znacząco od liczby zezwoleń wydanych w latach poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#WojciechDomaradzki">Sama ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie określa przesłanek, jakimi powinien kierować się minister spraw wewnętrznych i administracji, udzielając zezwolenia na nabycia nieruchomości przez cudzoziemca. Niemniej wykształciły się one w praktyce stosowania ustawy i - co ważne - zostały zaaprobowane przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przy okazji rozpatrywania wcześniejszych sprawozdań z realizacji przedmiotowej ustawy. Tak więc w przypadku rozpatrywania indywidualnych wniosków osób fizycznych o wydanie zezwolenia minister spraw wewnętrznych i administracji uwzględnia więzi łączące cudzoziemca z Polską. Do przesłanek tych zaliczyć można między innymi: posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia, zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim, stałe zamieszkiwanie w Polsce na podstawie karty stałego pobytu, pełnienie funkcji członka kadry kierowniczej przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym, prowadzenie na terenie Polski działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku wniosków składanych przez osoby prawne minister spraw wewnętrznych i administracji uwzględnia prowadzenie działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę powyższą przesłankę, zezwolenie mogą otrzymać: spółki handlowe z siedzibą w Polsce - w przypadku uzasadnionej potrzeby wynikającej z prowadzonej działalności; podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą prowadzące działalność w zakresie drobnej wytwórczości - na potrzeby prowadzonej w naszym kraju działalności; podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą posiadające w Polsce, na mocy zezwolenia właściwego ministra, przedstawicielstwo lub oddział - na swoje potrzeby. Dodać należy, że wnioski zarówno osób fizycznych, jak prawnych, niespełniających przedstawionych powyżej warunków, uwzględniane są tylko w szczególnych przypadkach. Przesłanką mającą wpływ na wydanie pozytywnej decyzji w takim przypadku może być prowadzenie w Polsce na przykład działalności kulturalnej lub charytatywnej. Zaprezentowane wyżej przesłanki powinny skłaniać Wysoką Izbę do akceptacji sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#WojciechDomaradzki">Reasumując powyższe rozważania, należy podkreślić, że dane zaprezentowane w sprawozdaniu dają podstawę do pozytywnej oceny realizacji w 2002 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Będąca przedmiotem naszej debaty ustawa gwarantuje więc realizację podstawowego celu, jakim jest kontrola w Polsce obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-448.6" who="#WojciechDomaradzki">Wobec powyższego wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o przyjęcie sprawozdania przez Wysoką Izbę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-448.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Kazimierza Plocke o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedstawić nasze stanowisko do sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w roku 2002 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druk nr 1466).</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#KazimierzPlocke">Należy zaznaczyć, że wspomniana ustawa była nowelizowana pięciokrotnie, w latach: 1996, 1997, 1998, 2001 i 2002. Przeprowadzone nowelizacje miały za zadanie dostosowanie naszego prawa do prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#KazimierzPlocke">W ustawie o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie określono warunków i kryteriów, jakie muszą spełniać cudzoziemcy, ażeby uzyskać zezwolenie ministra spraw wewnętrznych i administracji na nabycie nieruchomości, nieruchomości rolnych, lokali, akcji, udziałów w firmach położonych na terenie Polski. W tym względzie minister spraw wewnętrznych i administracji ma swobodę w podejmowaniu ostatecznych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#KazimierzPlocke">Przedłożone Wysokiej Izbie sprawozdanie składa się z dwóch części. W części pierwszej zostały opisane: warunki nabywania nieruchomości przez cudzoziemców; rejestry nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców; skala zainteresowania cudzoziemców nabywaniem w Polsce nieruchomości; działania dotyczące legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów bądź akcji. Ustawa precyzyjnie określa, że nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców wymaga zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji, przy akceptacji ministra obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych - zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-450.4" who="#KazimierzPlocke">Jak wynika z przedłożonego raportu, w 2002 r. cudzoziemcy uzyskali 1595 zezwoleń na łączną powierzchnię 4884,1 ha w odniesieniu do nieruchomości. Natomiast w przypadku nieruchomości rolnych wydano 109 zezwoleń na łączną powierzchnię 411,7 ha. W odniesieniu z kolei do lokali wydano łącznie 179 zezwoleń, które dotyczyły łącznej powierzchni 149 201 m2. Natomiast w roku 2002 cudzoziemcy uzyskali 450 zezwoleń ministra spraw wewnętrznych i administracji na nabycie akcji lub udziałów w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-450.5" who="#KazimierzPlocke">Z przedstawionych danych wynika, że liczba wydanych zezwoleń kształtuje się na poziomie roku 2001, co oznacza, że Polska nie jest jeszcze atrakcyjnym krajem, jeżeli idzie o inwestowanie. W tej dziedzinie mamy jeszcze wiele do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-450.6" who="#KazimierzPlocke">W roku 2002 minister wydał 267 decyzji odmawiających udzielenia zezwolenia na nabycie lokali, nieruchomości, akcji bądź udziałów, co stanowi ok. 8% ogółu wydanych zezwoleń we wspomnianym roku 2002.</u>
          <u xml:id="u-450.7" who="#KazimierzPlocke">W naszym przekonaniu ta sytuacja wymaga analizy i w przyszłości należy ją zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-450.8" who="#KazimierzPlocke">Na uwagę zasługuje fakt, iż w roku 2002 do rejestrów nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub przejętych przez cudzoziemców wpłynęło 8 aktów notarialnych zawartych niezgodnie z obowiązującym prawem. Z tego 5 spraw uregulowano po przeprowadzeniu określonych prawem działań, a w 3 przypadkach jest prowadzone postępowanie wyjaśniające. Powyższe oznacza, że ustawa z 24 marca 1920 r. jest dobrze stosowana, gwarantuje właściwą kontrolę obrotu nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-450.9" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W naszym najgłębszym przekonaniu musimy być zainteresowani inwestowaniem z udziałem kapitału zewnętrznego. Inwestorzy zagraniczni muszą mieć poczucie sprzyjającego klimatu oraz stabilności prawa i przejrzystości procedur, zwłaszcza przy nabywaniu nieruchomości. W ostatnich latach podjęto wiele działań, ażeby zmieniać świadomość naszych rodaków, by emocje, podawanie nieprawdziwych danych nie były przedkładane ponad racje ekonomiczne i statystyczne.</u>
          <u xml:id="u-450.10" who="#KazimierzPlocke">Z przedstawionych danych statystycznych wynika, że cudzoziemcy najchętniej nabywali nieruchomości położone w woj. mazowieckim, wielkopolskim, śląskim, zachodniopomorskim i warmińsko-mazurskim. Struktura kapitałowa była następująca: kapitał niemiecki uzyskał 503 zezwolenia, kapitał holenderski - 301 zezwoleń. Małe zainteresowanie jest ze strony kapitału fińskiego, szwedzkiego i duńskiego, co wymaga rzetelnej analizy i podjęcia skutecznych działań, by tę strukturę poprawiać w przyszłości. Jestem posłem z Pomorza Gdańskiego i mogę stwierdzić, że inwestowanie w nasz region z udziałem kapitału zagranicznego jest zadaniem, które musimy wspólnie podejmować. Tylko inwestowanie powoduje restrukturyzowanie gospodarki naszego kraju i tworzenie nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-450.11" who="#KazimierzPlocke">Natomiast w drugiej części przedłożonego sprawozdania zostały opisane dane statystyczne w odniesieniu do wydanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji zezwoleń oraz rejestrów nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców. Analiza sprawozdań ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji ustawy z 24 marca 1920 r. pozwala stwierdzić, że na obecnym etapie obrót nieruchomościami z udziałem cudzoziemców jest pod kontrolą państwa polskiego. Z pewnością duży wpływ na sprzedaż nieruchomości rolnych cudzoziemcom będzie miała obowiązująca od 16 lipca 2003 r. ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-450.12" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platforma Obywatelska zwraca się do ministra spraw wewnętrznych i administracji o uregulowanie problematyki obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców tak, aby opracować spójną procedurę sprzedaży nieruchomości cudzoziemcom, by nie trzeba było zasięgać opinii: w zakresie budownictwa i gospodarki przestrzennej - ministra infrastruktury, w zakresie rozwoju regionalnego - ministra gospodarki, w zakresie nieruchomości rolnych skarbu państwa - ministra rolnictwa i rozwoju wsi, w zakresie wydawania zezwoleń na nabycie pakietów akcji - Komisji Nadzoru Bankowego. Uważamy, że te kwestie winny być przypisane ministrowi spraw wewnętrznych i administracji.</u>
          <u xml:id="u-450.13" who="#KazimierzPlocke">Bardzo ważną sprawą w procesie obrotu ziemią z udziałem cudzoziemców jest przygotowanie przez ministra spraw wewnętrznych i administracji procedur uniemożliwiających wpisanie do księgi wieczystej nabywcy bez uprzedniego sprawdzenia, czy proces nabycia nieruchomości został przeprowadzony zgodnie z prawem. W analizowanym raporcie minister spraw wewnętrznych i administracji wskazuje na przyczyny nielegalnego obrotu ziemią, a mianowicie: 1) nieznajomość polskiego prawa, 2) różnorodność regulacji prawnych. Z raportu nie dowiadujemy się, jaka jest skala ww. zjawiska i jak minister spraw wewnętrznych i administracji zamierza przeciwdziałać tym tendencjom, by w przyszłości po akcesji Polski do Unii Europejskiej uniknąć negatywnych skutków nielegalnych działań. Wreszcie z raportu nie dowiadujemy się, w jakim stopniu nielegalne działanie dotyczy obywateli polskich, a w jakim cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-450.14" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! Z przedstawionego sprawozdania - str. 71 - wynika: „Pozbawienie kontroli państwa w tej materii mogłoby stworzyć realne zagrożenie zaistnienia na szerszą skalę procederu prania brudnych pieniędzy, którego jedną z rozwiniętych form jest legalizowanie wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł poprzez nabywanie nieruchomości”. Skoro ten zapis znalazł się w raporcie, to wobec tego pytam pana ministra: Czy pański resort ma wiedzę na ten temat, czy też w roku 2002 problemu tego nie było? Zasadnym wydaje się pytanie, czy resort ma pełną kontrolę nad przepływem pieniędzy za przeprowadzone transakcje sprzedaży nieruchomości cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-450.15" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W konkluzji, Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej stwierdza, że złożone sprawozdanie zostało sporządzone w oparciu o przepisy ustawy. Jednocześnie oczekujemy od pana ministra odpowiedzi na postawione przez nasz klub pytania i po ich uzyskaniu zdecydujemy o poparciu przedłożonego Wysokiej Izbie sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Piotra Krzywickiego o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PiotrKrzywicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozpatrujemy dzisiaj sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Ustawa jest bardzo leciwa, bo pochodzi aż z 1920 r. Z tego wynika, że i naszym przodkom, którzy budowali wolną II Rzeczpospolitą nieobce były dylematy, które towarzyszą nam w przededniu wejścia do Unii Europejskiej. Ustawa stworzona 83 lata temu działa dobrze do dzisiaj, ale teraz, z chwilą wejścia do Unii Europejskiej ustawa straci dużo ze swojego znaczenia. Tak musimy uregulować nasze sprawy, by polska ziemia była chroniona przed spekulacją i nieuzasadnioną wyprzedażą, a z drugiej strony, by prawo nie utrudniało rozwoju gospodarczego, inwestycji zagranicznych, kontaktów Polski ze światem.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#PiotrKrzywicki">Zgodnie z art. 1 ustawy, nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia, które wydawane jest przez ministra spraw wewnętrznych i administracji za zgodą ministra obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych - również za zgodą ministra rolnictwa. Zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji wymaga również nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącą właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#PiotrKrzywicki">Nabyciem nieruchomości w rozumieniu ustawy jest nabycie prawa własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego na podstawie każdego zdarzenia prawnego. Natomiast przepisy ustawy nie mają zastosowania do czynności prawnych, ustanawiających ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomościach, jak np. użytkowanie, zastaw, hipoteka oraz umów o charakterze zobowiązaniowym, np. dzierżawa czy najem. I tutaj jest pewien problem, ponieważ przez te instytucje, poza kontrolą organów państwa, cudzoziemcy mogą wchodzić we władanie określonych nieruchomości. Nie twierdzę, że jest źle, jeżeli cudzoziemcy posiadają nieruchomości w Polsce, natomiast państwo powinno zdawać sobie sprawę ze skali tego zjawiska. W 2002 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 2224 zezwolenia na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości w Polsce, z czego 1595 dotyczyło nabycia ziemi o łącznej powierzchni 4 884 ha. 109 zezwoleń dotyczyło nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 411 ha. Cudzoziemcy nabyli jednak sporo lokali użytkowych i mieszkalnych o łącznej powierzchni 149 201 m, a dotyczy to przecież tylko strefy nadgranicznej, nie całej Polski.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#PiotrKrzywicki">Ważnym przepisem jest art. 8 ustawy, który ogranicza zakres podmiotowy i przedmiotowy. Są tutaj opisane sytuacje, kiedy cudzoziemiec nie musi mieć zezwolenia. W tym miejscu mam pytanie do pana ministra: czy urząd panu podległy orientuje się w skali korzystania z tego przepisu? Ile nieruchomości w oparciu o ten przepis trafiło w ręce cudzoziemców? Natomiast pewną demagogią jest stwierdzenie zawarte w raporcie, że w okresie ostatnich 13 lat cudzoziemcy uzyskali zezwolenia MSWiA na nabycie nieruchomości o powierzchni stanowiącej zaledwie 0,11% ogólnej powierzchni Polski. Wiadomo przecież, że dane te należy odnosić do ziemi, która jest w obrocie, którą można kupić, sprzedać, a nie do ogólnej powierzchni Polski. Operowanie takim porównaniem sugeruje, że ministerstwo lekceważy problem nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, nad którym przecież sprawuje pieczę - mam nadzieję, że tak nie jest. Polski rynek nieruchomości wciąż nie jest porównywalny z rynkami państw Unii Europejskiej. Zasoby kapitałowe podmiotów pochodzących z tych krajów znacznie przekraczają możliwości finansowe Polaków i polskich firm. I w tym tkwi problem. Dlatego państwo polskie również i w tym zakresie powinno przygotować się do integracji z Unią Europejską, a MSWiA w szczególności powinno się włączyć w ten proces. Takim elementem przygotowywania się jest m.in. ustawa o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności, opracowana przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wiesława Wodę o wystąpienie tym razem w imieniu klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w debacie nad sprawozdaniem ministra z realizacji w 2002 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, chcę podkreślić, że moje ugrupowanie przywiązuje dużą wagę do gospodarki nieruchomościami, a zwłaszcza do ich zakupu przez cudzoziemców. Dość powszechna jest jednak opinia o zagrożeniu wykupem przez cudzoziemców nieruchomości szczególnie na terenach zachodnich i północnych. Sprawozdanie jak gdyby tego nie potwierdzało, niemniej jednak z taką opinią pewno większość z nas się zetknęła.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#WiesławWoda">Sprawozdanie zawiera rozdziały przypominające obowiązujący stan prawny, tryb udzielania zezwoleń, pokazuje skalę zainteresowania cudzoziemców nabywaniem nieruchomości w Polsce, zawiera również dane statystyczne. Można więc stwierdzić, że spełnia wymogi stawiane ustawą.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#WiesławWoda">W minionym roku, o czym już poprzednio wspominałem, wydano 2224 zezwolenia na łączną powierzchnię 4888 ha, z tego 109 dotyczących nieruchomości rolnych o powierzchni 411 ha. Jest to, o czym też wspominałem, znaczący, bo sięgających 20% przyrost. Sprawozdanie nie jest tajnym dokumentem, co powoduje, że korzystają z niego różne osoby i wyrażają różne opinie. W „Rzeczpospolitej” z 22 kwietnia można przeczytać, że cudzoziemcy nie wykupują polskiej ziemi, a ocena nabywania przez cudzoziemców nieruchomości, zwłaszcza rolnych, jest bardzo zróżnicowana. Pozwolę sobie przytoczyć dwie opinie z tego samego dziennika. Kierownik Obszaru Badań Regionalnych i Integracji Europejskiej pan Marcin Nowicki z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową uważa, że problem kupowania polskiej ziemi przez cudzoziemców jest niepotrzebnie podgrzewany. Zdaniem dr Barbary Fedyszak-Radziejowskiej z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk Polsce powinno zależeć na tym, żeby cudzoziemcy nabywali jak najmniej polskiej ziemi. Posłom z klubu PSL zdecydowanie bliższa jest ta druga opinia. Jesteśmy przeciwni wyprzedaży - po mniejszym bądź większym kawałku - polskiej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#WiesławWoda">W minionym roku cudzoziemcy uzyskali 450 pozwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości w Polsce o powierzchni prawie 9 tys. ha, z tego w spółkach posiadających nieruchomości rolne o łącznej powierzchni ponad 670 ha. I może nie są to wielkości szokujące, ale jeśli przyjrzymy się, co na tych terenach się dzieje, to dla nikogo nie może to być obojętne. Otóż już dziś amerykański koncern Shmithfield Foods posiada w Polsce 24 fermy. W większości obiektów prowadzona produkcja sprzeczna jest ze zrównoważonym rozwojem i ochroną środowiska. Nabywcy tych nieruchomości prowadzą szkodliwą dla środowiska i rolnictwa gospodarkę. Takie są wyniki kontroli. Takich nabywców polskiej ziemi w Polsce nie chcemy.</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#WiesławWoda">Ważnym zadaniem organów państwowych musi być badanie legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji. W 2002 r. do rejestru wpłynęło 8 aktów notarialnych zawartych z naruszeniem przepisów ustawy. W pięciu sprawach doprowadzono do stanu zgodnego z prawem, natomiast w trzech sprawach prowadzone jest postępowanie wyjaśniające. Minister w swoim sprawozdaniu stwierdza, że nabycie przez cudzoziemca nieruchomości wbrew przepisom ustawy jest nieważne, a o tym orzeka sąd. Znana jest opinii publicznej sprawa nielegalnego nabycia w okolicach Szczecina ok. 20 tys. ha i choć od dłuższego czasu toczy się w tej sprawie postępowanie, to ciągle nieznany jest wyrok sądu. Może pan minister zechce poinformować Wysoką Izbę o tej sprawie, na jakim etapie jest postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-454.5" who="#WiesławWoda">Do Sejmu należy kontrola polityki państwa w zakresie obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców poprzez przejęcie bądź odrzucenie sprawozdania ministra. Podane przeze mnie przykłady istotnych nieprawidłowości wskazują na potrzebę uważnego monitorowania występujących zjawisk i angażowania odpowiednich służb na etapie zakupu nieruchomości, a następnie w okresie ich użytkowania, by się nie okazało, że kraj nasz ponosi nieodwracalne straty poprzez prowadzenie szkodliwej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-454.6" who="#WiesławWoda">Z dniem 1 stycznia 1999 r. nałożono na ministra obowiązek prowadzenia rejestrów nabytych lub objętych przez cudzoziemców nieruchomości. Rejestry są prowadzone zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów. Należy zwrócić uwagę na brak instrumentów prawnych pozwalających rejestrować umowy dzierżawy i hipoteki na rzecz cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-454.7" who="#WiesławWoda">Ważną rolę w obrocie nieruchomościami spełnia notariusz. Do jego obowiązków zalicza się czuwanie nad należytym zabezpieczeniem praw i interesów stron czynności notarialnej. Notariusz powinien udzielić stronom wszechstronnych i rzetelnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności prawnej w zakresie zgodności z przepisami. Minister wydał informatory w różnych językach obcych i istnieje możliwość uzyskania promesy na nabycie nieruchomości. Wreszcie fakt, że umowy przygotowują najczęściej wyspecjalizowane kancelarie prawne, może dowodzić, że przypadki naruszania prawa są świadomą i celową działalnością. Konieczna jest więc kontrola zawartych aktów notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-454.8" who="#WiesławWoda">W trakcie negocjacji o przyjęcie Polski do Unii Europejskiej przedstawiciele Polskiego Stronnictwa Ludowego zwracali zdecydowaną uwagę, by po przystąpieniu do Unii nie nastąpiła wyprzedaż nieruchomości znajdujących się na terytorium Polski. Udało się wynegocjować, że ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców będzie obowiązywać przez dalszych 12 lat. Mamy nadzieję, że w tym czasie uda się zagospodarować grunty rolne, a ich ceny zbliżą się do cen obowiązujących w krajach Unii. Dzięki konsekwentnym staraniom klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego udało się również, iż Wysoka Izba uchwaliła ustawę o ustroju rolnym państwa. Niektóre kraje członkowskie Unii wprowadziły różne ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, nie może więc dziwić fakt, że i u nas będą obowiązywać ograniczenia w obrocie nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-454.9" who="#WiesławWoda">Ustawa nie wszystkim się podoba, ale niektóre opinie są kuriozalne. Oto w jednym z poważnych tygodników, z bieżącego zresztą tygodnia, ukazał się artykuł „Wara od ziemi. Ustawa o ustroju rolnym wywłaszcza mieszkańców miast i nie służy rolnikom”. Pani redaktor, jeżeli pani słucha tej dyskusji, dawno minął czas, gdy warszawiacy jeździli zagospodarowywać Bieszczady. Zapewniam panią, że może pani kupić polską ziemię, jeżeli zechce pani na niej gospodarować.</u>
          <u xml:id="u-454.10" who="#WiesławWoda">Posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiadają się za przyjęciem sprawozdania, choć domagamy się bardzo rzetelnej kontroli zawieranych aktów notarialnych oraz kontroli wykorzystywania nabytych nieruchomości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-454.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Stanisława Zadorę o przedstawienie stanowiska klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#StanisławZadora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiając stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin w dyskusji sejmowej nad corocznym sprawozdaniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu ziemi przez cudzoziemców, trzeba nam, posłom Wysokiej Izby, wyjść z podstawowego obszaru aksjologicznego dającego oparcie decyzjom administracyjnym w sprawach zezwoleń na nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców. Obszar ten określa m.in. pojęcie interesu państwa. My, posłowie Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin, którego stanowisko mam zaszczyt prezentować, interes państwa widzimy jako instytucjonalną emanację interesu narodu składającego się z obywateli naszego narodu, interes, który przekracza perspektywę jednego czy kilku pokoleń Polaków i jest przez nas postrzegany w kategorii dziedzictwa narodowego. Te podstawy naszego stanowiska przedstawialiśmy szerzej w trakcie ubiegłorocznej dyskusji nad sprawozdaniem ministra administracji i spraw wewnętrznych z realizacji ustawy z 1920 r. za rok 2001.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#StanisławZadora">Ubiegłoroczna dyskusja parlamentarna w powyższej kwestii rzuciła szersze światło na sprawę nabywania ziemi przez cudzoziemców. Aspektem szczególnie interesującym z punktu widzenia polityki interesu narodowego jest nielegalne nabywanie polskiej ziemi. Przypomnę tylko nielegalny zakup 20 tys. ha w woj. zachodniopomorskim. Problemem braku dostatecznej, całościowej kontroli przez państwo w obszarze rejestru dzierżaw, hipotek, zastawu zajęła się w ubiegłym roku sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych. Przypomnę tu, iż Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zobowiązała ministra spraw wewnętrznych i administracji do przedłożenia w terminie do końca lipca 2002 r. odpowiednich propozycji zmian legislacyjnych, które pozwoliłyby ująć problem całościowo.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#StanisławZadora">Zgadzamy się ze stwierdzeniami opisanymi w rozdziale o przyczynach nielegalnego obrotu ziemią, gdzie minister ponownie wymienia wśród tych przyczyn takie, jak różnorodność regulacji prawnych w tym zakresie. Zadziwia nas, panie ministrze, używanie tej samej argumentacji także i w tym roku. A to, że ustawa z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie reguluje całej problematyki obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców, a to, że kancelarie prawne podpowiadają cudzoziemcom sposoby omijania obowiązujących nakazów uzyskiwania zezwoleń. Dyskutowaliśmy o tych samych przyczynach nielegalnego obrotu ziemią w roku ubiegłym i na posiedzeniach komisji, i na posiedzeniach Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#StanisławZadora">Mamy też świadomość, że w tym samym czasie rodziły się projekty, w tym rządowy, o ustroju rolnym, mające zabezpieczyć słuszne interesy polskich rolników, szczególnie zaś tych na ziemiach odzyskanych, a także zapobiegać spekulacyjnemu obrotowi ziemią rolną, co leży w obszarze najżywotniejszych interesów państwa polskiego. Ustawa wchodzi w życie, lecz brak jej rozporządzeń resortowych ministra spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#StanisławZadora">Dziękując w tym miejscu posłom komisji rolnictwa, trzeba postawić pytanie o rzeczywiste intencje rządu. O co tutaj chodzi? Czy o słuszne interesy nasze, Polaków?</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#StanisławZadora">Analizując sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zauważamy, że skala nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w roku 2002, jeśli chodzi o liczbę zezwoleń wydawanych przez ministra, jest porównywalna z liczbą takowych zezwoleń wydanych w roku 2001. Zwiększyła się natomiast o ok. 1250 ha wielkość powierzchni nieruchomości nabytych przez cudzoziemców, z 3620 ha w 2001 r. do 4884 ha w roku 2002. Wśród cudzoziemców, którzy nabyli nieruchomości w roku 2002, ponad 75% stanowią osoby prawne, a pozostałe ponad 20% - osoby fizyczne. Wydano też w omawianym okresie, tj. w ciągu 2002 r., 179 zezwoleń na nabycie lokali mieszkalnych i użytkowych o łącznej powierzchni 149 201 m2, co stanowi znaczący spadek w stosunku do roku 2001, kiedy to cudzoziemcy nabyli 225 305 m2 lokali mieszkalnych i użytkowych. Najwięcej tych lokali nabyli cudzoziemcy w woj. śląskim, tj. 33 179 m2.</u>
          <u xml:id="u-456.6" who="#StanisławZadora">Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji informuje Wysoką Izbę o tym, że w 2002 r. największe zainteresowanie cudzoziemców przejawiało się w zakresie nabywania akcji lub udziałów w spółkach posiadających nieruchomości rolne w Polsce. Tutaj nastąpiła bardzo wyraźna, bo o 20%, zwyżka udzielonych zezwoleń. Powierzchnia nieruchomości spółek objętych zezwoleniami na nabycie akcji i udziałów to ogółem 8922 ha w roku 2002, przy 6490 ha w roku 2001. Tutaj stawiamy pytanie konkretyzujące ten sposób nabywania nieruchomości przez cudzoziemców: Czy powierzchnia wynikająca z nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w formie akcji i udziałów jest wliczona w całkowitą powierzchnię nieruchomości nabytych przez cudzoziemców za okres 2002 r. i jaką część tej powierzchni stanowi?</u>
          <u xml:id="u-456.7" who="#StanisławZadora">Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji zawiera także dane dotyczące rejestrów nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców. Ten obowiązek na mocy ustawy z 24 lipca 1998 r. trwa od 1 stycznia 1999 r. Celem rejestrów jest badanie legalności umów, w tym także tych, które nie wymagają ustawowego zezwolenia. Można odnieść wrażenie, że rejestry w obrębie ustawy z 1998 r. są prawidłowo prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-456.8" who="#StanisławZadora">Wrócę tu jednak do istoty naszej ubiegłorocznej dyskusji komisyjnej, kiedy to zobligowaliśmy ministra Janika do działań legislacyjnych idących w kierunku objęcia całości transakcji, także tych wykraczających poza obszar ustawy z 24 marca 1920 r. oraz ustawy z 24 lipca 1998 r. Niepokoje dotyczące procederu nielegalnego obrotu ziemią przy udziale cudzoziemców podnoszono też podczas kwietniowych posiedzeń Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Odpowiedzi udzielane przez ministra Matusiaka o trudnościach z wykrywaniem nabywania nieruchomości przez cudzoziemców przy pomocy podstawionych obywateli polskich nie mogą zyskać naszego zrozumienia, gdyż transakcje takie są z istoty swej transakcjami zawieranymi w złej wierze i stąd nie mogą być kiedyś uznane za legalne. Rząd polski nie może przytaczać tak płytkiej argumentacji.</u>
          <u xml:id="u-456.9" who="#StanisławZadora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę niewywiązanie się ministra spraw wewnętrznych z nałożonych przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych w roku 2002 zobowiązań, a dodając zadziwiającą opieszałość ministra w sprawie resortowego rozporządzenia do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin, wykonując swe sejmowe uprawnienie oceny polityki państwa w sprawach obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców, wnioskuje o odrzucenie przedłożonego sprawozdania, co niniejszym w imieniu mego klubu czynię. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Mariana Janickiego o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w roku 2002 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz stanowiska Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (druk nr 1553), która wnosi o przyjęcie sprawozdania z druku nr 1466 wobec niewniesienia uwag.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#MarianJanicki">Klub mój w całej rozciągłości podziela stanowisko komisji o przyjęciu sprawozdania. Obowiązek corocznego sprawozdania wynika z art. 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. Zadaniem ustawy jest kontrola obrotu nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców, w większości przypadków wymaga to zgody ministra w formie decyzji administracyjnej i jak każda decyzja administracyjna podlega wszystkim rygorom prawnym, włącznie z Kodeksem postępowania administracyjnego, ustawą o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Osoby niezadowolone z decyzji ministra, osoby fizyczne czy prawne, mogą złożyć skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#MarianJanicki">Tryb tej ustawy zobowiązuje także do tego, że corocznie minister spraw wewnętrznych i administracji musi składać informację komisji administracji oraz podlega to kontroli Sejmu, co dzisiaj czynimy.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#MarianJanicki">Ministerstwo na podstawie obowiązującej ustawy ma prawo żądać przedstawienia dowodów i informacji niezbędnych do rozpatrzenia wniosku, żądać dokonania sprawdzenia, czy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia obronności państwa, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także czy będzie ono zgodne z interesem państwa.</u>
          <u xml:id="u-458.4" who="#MarianJanicki">Musi być także zgoda ministra obrony narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych również zgoda ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Muszę powiedzieć odwrotnie, że nie podzielam tych opinii i wątpliwości moich kolegów, mówiących, że jest to duża skala zainteresowań cudzoziemców nabywaniem nieruchomości w Polsce i że to budzi nasze obawy i lęki. Prawda jest taka, że ta ustawa budziła obawy i lęki także w 1920 r. Dlatego była inicjatywa tej ustawy, tak jak pan marszałek powiedział, jest to jedna z ustaw, która obowiązuje ponad 83 lat, ale rzeczywistość jest trochę inna i my jako Unia Pracy w tym zakresie patrzymy inaczej. Po pierwsze, uważamy, że przedłożona przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji informacja jest bardzo profesjonalna i rzetelnie przygotowana; jest bardzo obszerna, wraz z załącznikami liczy 116 stron i właściwie wszystko z niej wynika.</u>
          <u xml:id="u-458.5" who="#MarianJanicki">Trzeba sobie powiedzieć, że my jesteśmy zainteresowani obrotem ziemią, a także dostępnością jej dla cudzoziemców, szczególnie tych, którzy są związani z Polską, którzy przyznają się do tego, że łączą ich więzy krwi z Polską czy zgodzili się na małżeństwo z Polakami. Uważamy, że nawet ministerstwo powinno być bardziej otwarte w tym zakresie, nie mówiąc o tym, że w okresie 10 lat, zgodnie z zapisem art. 5... i tutaj chciałbym, żeby pan minister mi odpowiedział na pytanie. W art. 5a jest stwierdzenie: w okresie 10 lat od dnia wydania zezwolenia minister właściwy do spraw wewnętrznych dokonuje kontroli w zakresie przestrzegania warunków określonych w zezwoleniu. W przypadku stwierdzenia wykorzystania zezwolenia wbrew przepisom ustawy minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdza nieważność decyzji o zezwoleniu. Pytanie, czy kiedykolwiek państwo stwierdziliście i cofnęliście taką decyzję, te warunki, przecież my dobrze orientujemy się, inna jest kwestia, że ministerstwo corocznie wyraża zgodę, wydaje decyzje, a jeśli chodzi o ilość zawieranych i kupowanych aktów, w przypadku których dochodzi do podpisania, jest ich dużo mniej i faktycznie tych gruntów nabywanych jest stosunkowo dużo, i to jest też niezmiernie ważne w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-458.6" who="#MarianJanicki">Proszę państwa, nie przedstawiłem informacji dotyczących obszarów, gruntów, decyzji, albowiem oprócz tego bardzo obszernego sprawozdania, o którym powiedziałem, szczegółowo przedstawił to minister. Koledzy i koleżanki także cytowali, w związku z tym nie będę powtarzać tego, o czym mówiliśmy. W związku z tym dziwię się panu przewodniczącemu posłowi Wodzie, który tutaj wyrażał wiele wątpliwości i obaw, stwierdził, że są istotne nieprawidłowości i nieraz dało się jakby zauważyć szkodliwą działalność. Sądzę, że ta praktyka właśnie obowiązywania tej ustawy ponad 83 lata, proszę państwa, przekreśla jakby te wszystkie nasze obawy. No bo czym innym jest mówienie o tym, co może być potencjalnie, od tego, co jest, co nie znaczy, że jako Unia Pracy jesteśmy za eliminowaniem jakichkolwiek zjawisk, które powodują nadużycia, czy omijanie obowiązywania tej ustawy. Ale tutaj wyraźnie widać, ż Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji czuwa, że kontroluje napływające akty notarialne. Świadczy o tym fakt, że w jakiś sposób na 8 przypadków w 5 przypadkach doprowadzono do zgodności z przepisami; w tych 3, w których jeszcze nie doprowadzono, po prostu toczy się postępowanie i sądzę, że ministerstwo tutaj wyegzekwuje.</u>
          <u xml:id="u-458.7" who="#MarianJanicki">Proszę państwa, bardzo często używamy takiego sformułowania: interes narodu to także interes naszych obywateli. Chciałem tylko wspomnieć taką sprawę. Czy ktoś mnie pyta, czy sprzedam sobie samochód, czy nie? Jestem właścicielem, sprzedaję. Czy my do końca nie wierzymy, przepraszam, tak z perspektywy czasu, będziemy w Unii, to prawodawstwo wejdzie, po iluś latach dopuścimy do obrotu, to jest zawsze, proszę państwa, kupujący i sprzedający. Jeżeli kupujący i sprzedający, jeżeli będzie tak, że Polak na tym zarobi, więc te opory są, ale opory i lęki mieliśmy zawsze jako Polacy, dlatego ten okres przejściowy; cieszymy się, zaakceptowaliśmy to, że jesteśmy jednym z nielicznych krajów, który właściwie okres przejściowy zakupu gruntów, już normalne obroty, kiedy wstąpimy do Unii Europejskiej, ma wyjątkowo wydłużony, nie mówiąc o tym, że ustawa ostatnio uchwalona, za którą osobiście też głosowałem, bo tutaj Polskie Stronnictwo Ludowe jako byłych koalicjantów popierałem, ale także miałem w wielu punktach wątpliwości, bo te warunki, które stworzyła, powiem otwarcie, jakby nie stymulują obrotu. Słyszałem takie opinie także w swoim środowisku, że niektórzy koledzy tak w tej ustawie zapisali, żeby właściwie tylko rolnicy między sobą dokonywali obrotu, a pozostali aby jakby nie tworzyli konkurencji, nie rywalizowali, bo proszę państwa, w gospodarce rynkowej, z którą mamy do czynienia, istnieje zasada rynku podaży i popytu. To jest rzeczą oczywistą, że jeżeli ja mam grunt i ktoś będzie chciał kupić ode mnie hektar, jak nie będę miał kupca, to ten grunt będzie miał bardzo niską wartość, a jeżeli, przepraszam, na ten hektar będę miał 30 kupców, to ja będę dyktował, za ile im sprzedam. Będę bogatszy, a jak bogatszy obywatel, to bogatsze państwo. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-458.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Michał Figlus wystąpi w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym odnieść się do sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2002 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Warto podkreślić, że transformacja ustrojowa w Polsce spowodowała wzrost zainteresowania inwestorów zagranicznych naszym krajem, w tym napływem kapitału zagranicznego, który lokowany jest w szczególności w nieruchomościach. Pojawiają się obawy społeczeństwa polskiego przed masowym wykupem przez obcy kapitał polskiej ziemi. Ustawa z dnia 24 marca 1920 r. nie zakazuje nabywania przez cudzoziemców nieruchomości w Polsce, ale wprowadza pewne ograniczenia. Zgodnie z powyższą ustawą nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Wydawane ono jest przez ministra spraw wewnętrznych i administracji za zgodą ministra obrony narodowej, a w przypadku zakupu nieruchomości rolnej za zgodą ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Zezwolenia wymaga też nabycie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#MichałFiglus">W rozumieniu ustawy nabyciem nieruchomości jest nabycie prawa własności nieruchomości lub prawa wieczystego. Przy rozpatrywaniu wniosków o wydanie zezwolenia minister spraw wewnętrznych i administracji, udzielając zezwolenia dla osób fizycznych, uwzględnia m.in. więzi łączące cudzoziemca z Polską. I tak w szczególności bierze się pod uwagę: posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia, zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim, stałe zamieszkanie w Polsce na podstawie karty stałego pobytu, prowadzenie na terenie Polski działalności gospodarczej oraz pełnienie funkcji członka kadry kierowniczej przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym. Natomiast przy rozpatrywaniu wniosków osób prawnych o wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości, w szczególności mogą je otrzymać spółki handlowe z siedzibą w Polsce, podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą, które prowadzą działalność na potrzeby prowadzonego w Polsce przedsiębiorstwa, oraz podmioty gospodarcze z siedzibą za granicą posiadające w Polsce przedstawicielstwo lub oddział.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#MichałFiglus">Wspomnę tylko o zasadniczych wynikach funkcjonowania ustawy w 2002 r., gdy minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 2224 zezwolenia na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości w Polsce, z tego 109 zezwoleń na nabycie nieruchomości rolnych. Cudzoziemcy uzyskali 179 zezwoleń na nabycie lokali użytkowych oraz mieszkalnych. W ubiegłym roku cudzoziemcy uzyskali 450 zezwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości w Polsce. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał 267 decyzji odmawiających udzielenia zgody na nabycie nieruchomości, lokali, akcji i udziałów. Decyzje odmowne były uwarunkowane nieuzasadnieniem silnych więzów cudzoziemca z Polską, niedostarczeniem przez cudzoziemca materiału dowodowego, uniemożliwiając tym samym ustalenie podstaw do wydania zezwolenia lub negatywne stanowisko ministra rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-460.3" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analizując sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji przedmiotowej ustawy, można stwierdzić, że obrót nieruchomościami z udziałem cudzoziemców nie powinien stwarzać w społeczeństwie polskim poczucia zagrożenia związanego z masowym wykupem ziemi. Dane w sprawozdaniu jasno obrazują, że obrót nieruchomościami jest dynamiczny, ale jednocześnie stworzenie systemu zezwoleń pozwala maksymalnie kontrolować zawieranie z cudzoziemcami transakcji. Ponadto pragnę przypomnieć, że Wysoka Izba uchwaliła w dniu 3 lutego 2001 r. nowelizację ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-460.4" who="#MichałFiglus">Biorąc pod uwagę w szczególności zobowiązania, jakie Polska podjęła, podpisując układ stowarzyszeniowy ze Wspólnotami Europejskimi, omawiane sprawozdanie zostało skierowane do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Nie wniesiono żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-460.5" who="#MichałFiglus">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej również popiera powyższe sprawozdanie i będzie głosować za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-460.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#JanuszWojciechowski">Czy pan... a jeszcze są pytania, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Kalemba chce zadać pytanie i pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#StanisławKalemba">Wysoka Izbo! Mimo że pora późna, to pozwolę sobie jednak zadać panu ministrowi pytanie. Czy pana zdaniem nie lekceważy się w mediach, przekazując różne informacje, tego, że jednak duża ilość gruntów może w krótkim czasie zostać wykupiona przez cudzoziemców? A zadaję to pytanie na podstawie raportu z działalności Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa z 2002 r. Najpierw mówi się o tym, że od początku działalności agencja sprzedała cudzoziemcom 747 ha. No i dobrze. Ale dalej: według szacunkowych danych podmioty z kapitałem zagranicznym od początku działalności do 2002 r. zakupiły z zasobów agencji 39 tys. ha - podmioty z kapitałem zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#StanisławKalemba">Następna informacja. Cudzoziemcy dzierżawią ok. 114 ha nieruchomości samych zasobów skarbu państwa, podmioty z udziałem kapitału zagranicznego - 60 tys. Czyli w sumie jest to ok. 214 tys. ha. I teraz panie ministrze, tu nie ma już dokładnej ewidencji, bo taki obowiązek co do podmiotów już nie istnieje, jeżeli chodzi o Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, ale zgodnie z traktatem akcesyjnym, to mówię z pełną odpowiedzialnością, ta ilość, która jest tu szacunkowo wymieniona, ona w ciągu kilku lat, no, może się zmienić, zgodnie z tym, że o ile są podmioty z kapitałem, mogą to przekazać osobom fizycznym; zalicza się okres dzierżawy od początku i po 3 czy 7 latach już mogą przejąć to na własność. Tak wynika z traktatu akcesyjnego. Czy jednak nie wynika z tego, że lekceważymy problem nabywania - w zbyt łatwy sposób - przez cudzoziemców naszych użytków rolnych? Tu jest przykład tylko z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, obecnie Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, a co w obrocie innym? Przecież wiadomo, że jest proceder podstawiania ludzi na przetargach itd. Jak pan minister by do tego się odniósł? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#JanuszWojciechowski">I pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście to sprawozdanie przedstawione przez ministerstwo dokumentuje pewien ruch administracyjny, który się dokonywał w minionym roku w zakresie obrotu ziemią - ruch administracyjny w ministerstwie. Ale mamy świadomość czy mamy takie odczucia - takie głosy dochodzą ze wszystkich stron - że ta ziemia nam ucieka z rąk, z rąk polskich. I możemy oczywiście mieć tak frywolne podejście do własności ziemi, jak pan poseł Janicki, nie chciałbym być jednak świadkiem bycia posłem bez ziemi w wykonaniu pana Janickiego w przyszłości, bo to nam grozi i jemu.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#komentarz">(Poseł Marian Janicki: Panie pośle, jak będziemy mieli takich obywateli jak pan, to zawsze będziemy do tyłu, bo pan nic nie sprzeda.)</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Niemniej chciałbym się odnieść w pytaniach do tego sprawozdania i do wiedzy ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie ministrze, jaka jest przewidywana skala potencjalnych przekształceń własnościowych w odniesieniu do użytkowników wieczystych - obcokrajowców? Pamiętam, że gdy była debata o ziemi czy w sprawie referendum co do sprzedaży ziemi polskiej, to padały liczby, chociażby publikowane w raporcie Instytutu Spraw Publicznych. To były wielkości rzędu 1200 tys. ha - że taki areał powierzchni Polski jest w rękach obcokrajowców na zasadzie użytkowania wieczystego. Nie do końca zdementowano te liczby, nie wiemy do końca, jakie naprawdę one są. Ale tutaj pan poseł Kalemba mówił przede mną o kilkuset tysiącach hektarów. Rozrzut jest duży, niemniej zarówno kilkaset tysięcy, jak i milion kilkaset tysięcy to są ogromne połacie, które w miarę postępu czasu i akcesji w Unii Europejskiej bezpowrotnie przejdą, i to w dosyć prosty sposób, bo mocą prawa, w ręce obcokrajowców.</u>
          <u xml:id="u-464.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie ministrze, proszę mi powiedzieć, jaka jest skala nabywania ziemi i lokali mieszkalnych przez obcokrajowców, na które to nabywanie oni nie musieli uzyskiwać zezwolenia MSWiA i w związku z tym nie znaleźli się, nie zostali ujęci w tym sprawozdaniu? Tu jest wiele takich punktów mówiących o tym, że cudzoziemcy nie muszą się ubiegać o zezwolenie i nabywają dobra ziemskie, i nimi obracają. A więc jaką ma świadomość ministerstwo, wiedzę, jeśli chodzi o wielkość tego procesu, tego procederu?</u>
          <u xml:id="u-464.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dalej, panie ministrze, polskie placówki dyplomatyczne w niektórych krajach, chociażby w Stanach Zjednoczonych, w Izraelu, donoszą o tym, że intensyfikuje się ruch ubiegania się o przywrócenie obywatelstwa polskiego przez obywateli tychże państw, którzy to obywatele w przeszłości zrzekli się tego obywatelstwa lub je utracili. I znowu - oni również jako dwu-, a niekiedy trójpaństwowcy mogą się, po uzyskaniu obywatelstwa, ubiegać o nabywanie polskiej ziemi. Jaka jest już dziś, po kilku latach tej transformacji, skala nabywania przez wielopaństwowców, wielopaszportowców polskiej ziemi? Bo oni potem też wchodzą z tą ziemią w obieg gospodarczy i już jako obywatele sprzedają poza kontrolą MSWiA ziemię obcokrajowcom czy obcym firmom.</u>
          <u xml:id="u-464.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">To są pytania, na które po prostu nie mogłem znaleźć odpowiedzi w tym raporcie, bo te sprawy niby są poza kontrolą Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji i poza obszarem działania ustawy z 24 marca 1920 r. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Tadeusza Matusiaka.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#TadeuszMatusiak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie! Szanowni Panowie Posłowie! Jak się spodziewałem, pytań było wiele. Pytania te były różne, w tym bardziej konkretne. Były również takie pytania, które nie do końca zrozumiałem, ale o tym może troszkę później.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#TadeuszMatusiak">Zaczynając od pierwszej wypowiedzi, pana posła sprawozdawcy, którym był pan Wiesław Woda...</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#TadeuszMatusiak">Może najpierw uwaga ogólna. Jeśli chodzi o ilość transakcji dotyczących nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, to zauważa się pewien związek chociażby z rozwojem gospodarczym naszego kraju. Jeżelibyśmy popatrzyli na statystykę z lat ubiegłych, to okazałoby się, że im ten rozwój był wyższy, tym transakcji nabywania nieruchomości przez cudzoziemców było więcej. Jeżeli w naszym kraju działo się, nazwijmy to, nie najlepiej, to również i te tendencje zdecydowanie ulegały zmianie czy osłabieniu. To jest pierwsza uwaga ogólna.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#TadeuszMatusiak">Druga dotyczy tej ustawy, która, jak tu zauważono, jest ustawą wiekową, z 1920 r. Otóż Rada Ministrów przyjęła już projekt nowelizacji tejże ustawy i mam nadzieję, że jeżeli on jeszcze nie trafił do Sejmu, to w najbliższym czasie trafi i wszystkie te sprawy, które były do tej pory regulowane w sposób, nazwijmy to, uznaniowy przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, będą miały dość ścisłe regulacje, a więc ta uznaniowość będzie w sposób maksymalny... Mówię oczywiście o projekcie, bo Wysoka Izba na pewno włoży swój wkład pracy w uchwalenie tej ustawy i ta ustawa będzie o wiele bardziej doskonałym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#TadeuszMatusiak">Teraz przechodzę do pytań, które zostały mi zadane.</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#TadeuszMatusiak">Pan poseł sprawozdawca zasugerował, że kolejny raz... może nie kolejny raz, ale tutaj używamy takiego stwierdzenia, że z powodu czy z przyczyn nieznajomości prawa te transakcje są zawierane w sposób nieprawidłowy. Oczywiście my bazujemy na tym, czego się dowiadujemy bądź od osób fizycznych, bądź od osób prawnych, które w ten sposób tłumaczą swoje nie do końca zgodne z prawem poczynania przy nabywaniu nieruchomości. Tłumaczą, że nieznajomość prawa wynika ze skomplikowanych przepisów. Chociażby pojęcia spółek czy spółki kontrolowanej przez cudzoziemca i obrotu udziałami, akcjami w świetle art. 3e są to zagadnienia, wydaje mi się, jednak trudne - trudne nawet dla profesjonalistów, bo w dużej części przecież firmy te obsługują profesjonaliści i niestety tego rodzaju pomyłki również tam się zdarzają. Nie chciałbym tutaj sugerować, że być może w jakiejś części jest to świadoma próba obejścia prawa, aczkolwiek sądzę, że i takowych przypadków nie należy wykluczyć.</u>
          <u xml:id="u-466.6" who="#TadeuszMatusiak">Co do nielegalnego obrotu nieruchomościami, wszelkich tego rodzaju spraw, są stosowne instytucje w kraju i jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, to oczywiście te wątpliwości są wyjaśniane przez te instytucje. Chodzi o instytucje związane z obrotem finansowym, instytucje również związane z wszelkiego rodzaju działaniami. My zasięgamy zawsze opinii tych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-466.7" who="#TadeuszMatusiak">Może dwa słowa powiem na temat zarzutu pana posła - to trochę może nie po kolei - Stanisława Zadory z Ligi Polskich Rodzin, który w zdecydowany sposób stwierdził, że sprawozdanie przedstawione przez ministra spraw wewnętrznych i administracji nie może być przyjęte, ponieważ ma wiele usterek. Z drugiej strony zarzucił, że minister spraw wewnętrznych i administracji nie wykonał ustawowego obowiązku wydania rozporządzenia do ustawy. Ja zrozumiałem, że chodzi tu o ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Pozwoliłem sobie przejrzeć tę ustawę. Kolejny raz ją przeglądałem, troszkę pamiętałem ją, i nie widzę żadnej delegacji dla ministra spraw wewnętrznych i administracji, by wydawał jakiekolwiek rozporządzenie. Jeszcze raz to sprawdzimy, ale sądzę, że raczej się nie pomyliłem.</u>
          <u xml:id="u-466.8" who="#TadeuszMatusiak">Było również pytanie o to, czy powierzchnie nabywane w drodze objęcia akcji i udziałów są wliczone do naszych statystyk. Chciałbym zwrócić uwagę, że wszelkiego rodzaju informacje, których chyba pan poseł chciałby zasięgnąć, znajdują się na str. 8 naszego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-466.9" who="#TadeuszMatusiak">Pan Kazimierz Plocek, Platforma Obywatelska, pytał o skalę nielegalnych działań...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#JanuszWojciechowski">Chodziło o pana posła Plocke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#TadeuszMatusiak">Tak, chodzi o pana posła Plocke. Mówił o uregulowaniu procedur, uproszczeniu, nielegalności. Sądzę, że to uregulowanie procedur, jeśli chodzi o uproszczenia, nastąpi wraz z przyjęciem przez Wysoki Sejm nowej ustawy, którą wnieśliśmy do laski. Już chyba w tej chwili trafiła ona do Sejmu. Sądzę więc, że te procedury będą uregulowane. Jeśli chodzi o pranie brudnych pieniędzy, bo zrozumiałem, że takowy zarzut również padł, że być może takie zjawisko występuje, to oczywiście tego rodzaju działalność kontroluje generalny inspektor informacji finansowej. Sądzę, że te czynności są wykonywane w odpowiedni sposób, i mam nadzieję, że nie ma tego rodzaju działalności, która byłaby niezgodna z prawem. Staramy się raczej ograniczyć wszelką tego rodzaju działalność.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#TadeuszMatusiak">Dużo mówiło się tu na temat tzw. sprawy szczecińskiej. Muszę znaleźć odpowiednią notatkę, bo jest to ważna kwestia, wielokrotnie już tutaj poruszana. Chciałbym zauważyć, że z informacji - bo tę kwestię też pilotowaliśmy, była ona w kręgu naszych zainteresowań - uzyskanych w Prokuraturze Okręgowej w Szczecinie, a także w Sądzie Okręgowym w Szczecinie, które to organy prowadzą postępowanie w niniejszej sprawie, wynika, że na terenie Pomorza ma miejsce proceder polegający na zakładaniu przez cudzoziemców - w większości ci cudzoziemcy są obywatelami Niemiec - spółek z udziałem podstawionych obywateli polskich, którzy formalnie są większościowymi udziałowcami tychże spółek. Proceder ten polegał na tym, że obywatele Niemiec nakłaniali obywateli polskich do poświadczenia nieprawdy w postaci notarialnych umów spółek w celu umożliwienia niemieckim wspólnikom nabycia w Polsce nieruchomości. Dotyczyłoby to nabycia nieruchomości z pominięciem ograniczeń ustawy z 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Za fikcyjny udział w przedmiotowych spółkach obywatele polscy otrzymywali wynagrodzenie. Często były to osoby bezrobotne lub też osoby przymuszane groźbą chociażby utraty pracy do wspomnianego wyżej poświadczenia. W działaniach tych brał udział adwokat, który w dniu zawarcia umowy spółki sporządzał oświadczenie o zrzeczeniu się praw i obowiązków wynikających z posiadanych udziałów w spółce przez obywatela polskiego na rzecz udziałowca - w tym przypadku chodziło o obywatela niemieckiego - które to oświadczenie było podpisywane przez strony umowy w jego obecności i stanowić miały potwierdzenie nieistnienia spółki polsko-niemieckiej pomimo jej zawiązania, a następnie zarejestrowania w sądzie. Oświadczenia te stanowić miały gwarancję, iż obywatele polscy nie będą wysuwać żadnych roszczeń co do zysków spółki, co do jej majątku. Z formalnego punktu widzenia oświadczenia te nie miały żadnej mocy wiążącej, a zatem przedmiotowe spółki w chwili zawierania umów kupna nieruchomości nie należały formalnie do cudzoziemca w rozumieniu przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Oficjalnie zatem nieruchomości nabywane były przez podmioty polskie, jednak niezaprzeczalnym faktem jest, iż były to spółki utworzone tylko w celu ich nabycia, aby ominąć konieczność uzyskania zezwolenia ministra na ich nabycie. Należy jednak wyraźnie stwierdzić, iż udowodnienie, że obywatele polscy byli jedynie figurantami - chyba kiedyś używało się takiego pojęcia jak słup, no ale niech będzie „figurantami” - możliwe jest w sytuacji, gdy ci obywatele sami to oświadczą i przyznają się, że ich udział w spółce był fikcyjny.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#TadeuszMatusiak">W tej sprawie wiosną 2001 r. zapadł wyrok. Jesienią 2001 r. Prokuratura Okręgowa w Szczecinie wniosła od wyroku apelację, która chyba jeszcze do tej pory nie została rozpatrzona. No i w zasadzie to jest tyle. My tę sprawę będziemy kontrolować. Tego rodzaju przykładów jest wiele. Trudno mi powiedzieć, ale na pewno skoro zaistniał ten przykład, to tych przykładów być może jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#TadeuszMatusiak">Pan Krzywicki, Prawo i Sprawiedliwość, mówi... ja mu chciałbym odpowiedzieć, że nabywanie nieruchomości bez zezwolenia w trybie... Nie wiem, czy... Nie ma pana Krzywickiego, to być może... Odpowiadać, panie marszałku?</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie!)</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#TadeuszMatusiak">Dobrze, to pozwolę sobie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#JanuszWojciechowski">Generalnie chętnie byśmy wszyscy widzieli taką możliwie maksymalną zwięzłość odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#TadeuszMatusiak">A więc nabywanie nieruchomości bez zezwolenia w trybie art. 8 ust. 1 nie oznacza, iż przejście nieruchomości w ręce cudzoziemców nie jest monitorowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Takie transakcje są rejestrowane przez ministerstwo i badane, czy zostały przeprowadzone zgodnie z przepisami ustawy. Dane te są podane na str. 63 oraz 64 sprawozdania. Zwolnienie z uzyskania zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji nie oznacza wszak wyłączenia stosowania ustawy - tak chciałbym tutaj zauważyć.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#TadeuszMatusiak">Mam kłopot z odpowiedzią na pytanie pana Stanisława Stryjewskiego, bo nie wiem, czy do końca wszystko zrozumiałem, i naprawdę będę musiał przeanalizować zapis, o co dokładnie tutaj chodziło. Pytanie było i dość złożone, i odnosiło się do tak wielu zdarzeń... Nie rozumiem, co się kryło pod pojęciem „wielonarodowościowi obywatele”, bo jeżeli ktoś posiada paszport polski i, przykładowo, paszport niemiecki, to - jeżeli posiada paszport polski - w świetle naszego prawa on jest Polakiem. Ale spróbujemy zanalizować wszystkie te problemy, które były zawarte w pytaniach pana posła Stryjewskiego, i postaram się w sposób wyczerpujący odpowiedzieć na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#TadeuszMatusiak">Pan Stanisław Kalemba - czy nie lekceważy się... czy duża ilość ziemi może być wykupiona przez cudzoziemców? Czy nie lekceważę? No, sądzę, że te obecne przepisy, które w tej chwili wchodzą w życie, spowodują szalone trudności w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Myślę, że one spowodują być może nawet nadmierne utrudnienie, jeśli chodzi o możliwości nabywania nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#TadeuszMatusiak">W zasadzie to jest chyba większość pytań, na które tutaj starałem się odpowiedzieć i które zostały zadane.</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#TadeuszMatusiak">Poseł Janicki, Unia Pracy - chodzi o pewnego rodzaju kontrolę, która obowiązywałaby, którą minister spraw wewnętrznych i administracji jest zobowiązany - może przeprowadzić przez okres 10 lat. Chciałem zauważyć, że ten przepis obowiązuje praktycznie od 2001 r. Ja nie posiadam w tej chwili statystyk na temat tego rodzaju działalności ministra spraw wewnętrznych i administracji, ale oczywiście to sprawdzimy.</u>
          <u xml:id="u-470.5" who="#TadeuszMatusiak">Przepraszam za chaotyczność moich odpowiedzi, ale materia jest dość złożona, pytania też były różne, nie zawsze wiążące się do końca ze sprawozdaniem, które było przeze mnie prezentowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-470.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł sprawozdawca nie ma potrzeby zabierania głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#JanuszWojciechowski">Ponieważ był wniosek o odrzucenie projektu ustawy... przepraszam, sprawozdania, wniosek ten zostanie poddany pod głosowanie w bloku głosowań, już w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#JanuszWojciechowski">Przed rozpoczęciem następnego punktu ogłoszę 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-471.5" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, przepraszam bardzo, ale siedzę tutaj bez przerwy prawie 5 godzin.</u>
          <u xml:id="u-471.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Za dużo 5 minut.)</u>
          <u xml:id="u-471.7" who="#JanuszWojciechowski">Nawet 3 minuty. Za chwilę wrócę.</u>
          <u xml:id="u-471.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A może pan marszałek udzieli mi głosu i ja wygłoszę w tym czasie? Będzie krócej.)</u>
          <u xml:id="u-471.9" who="#JanuszWojciechowski">Ale to byłoby nieregulaminowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 0 min 42 do godz. 0 min 46)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#JanuszWojciechowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej (druki nr 1728 i 1812).</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji, panią posłankę Zofię Grzebisz-Nowicką. Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac nad rządowym projektem ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej. Celem proponowanej ustawy jest dostosowanie obecnie obowiązujących przepisów dotyczących weterynaryjnej kontroli granicznej do wymogów prawa Unii Europejskiej. Ustawa ta ma z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zastąpić regulacje zawarte w rozdziale 3. ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej. Przypomnę, że rozdział ten zawiera obecnie obowiązujące przepisy dotyczące zapobiegania przenoszeniu z zagranicy i za granicę chorób zakaźnych zwierząt. Przepisy te jednak z chwilą uzyskania naszego członkostwa w Unii Europejskiej będą niewystarczające, niekompletne i nieodpowiadające wymaganiom weterynaryjnej kontroli granicznej obowiązującej we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Chodzi tu głównie o wprowadzenie takich mechanizmów kontrolnych, które służyć będą zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowia ludzi i zwierząt przy przywozie spoza Unii Europejskiej oraz przewozie przez terytorium krajów członkowskich Wspólnoty zwierząt i produktów zwierzęcych. Z tych to głównie powodów zachodzi konieczność uchwalenia nowej ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie i Panowie Posłowie! Marszałek Sejmu skierował rządowy projekt ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej w dniu 27 czerwca 2003 r. do Komisji Europejskiej do pierwszego czytania. Odbyło się ono w dniu 8 lipca, w wyniku czego wyłoniono podkomisję nadzwyczajną do dalszej pracy nad tym projektem ustawy. Podkomisja, której miałam zaszczyt przewodniczyć, z udziałem przedstawicieli rządu, Biura Legislacyjnego, Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu oraz zaproszonych ekspertów z zainteresowanych instytutów i jednostek organizacyjnych bardzo wnikliwie przeanalizowała wszystkie uwagi i propozycje zgłoszone w toku prac legislacyjnych nad tym projektem ustawy. Wszystkie te poprawki, które miały na celu dopracowanie proponowanej ustawy pod względem merytorycznym, prawno-legislacyjnym i redakcyjnym, uwzględniliśmy. Naniesione poprawki można podzielić na trzy grupy. Pierwsza grupa to poprawki merytoryczne i prawno-legislacyjne. Oto najważniejsze z nich. Doprecyzowaliśmy regulacje prawne dotyczące urzędowego lekarza weterynarii i właściwej władzy uprawnionej do jego wyznaczenia na terytorium Polski. Doredagowaliśmy w tym celu w art. 1 dwa nowe ustępy: ust. 2, który stanowi, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą są właściwy minister do spraw rolnictwa i główny lekarz weterynarii, oraz ust. 3, który stanowi, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej urzędowymi lekarzami weterynaryjnymi są, po pierwsze, powiatowy lekarz weterynarii, po drugie, graniczny lekarz weterynarii w przypadku urzędowego lekarza weterynarii w granicznym posterunku kontroli. Konsekwencją tych poprawek było naniesienie kilkunastu poprawek w poszczególnych artykułach proponowanej ustawy, doprecyzowujących przepisy dotyczące m.in. tego, jakie czynności weterynaryjnej kontroli wykonuje graniczny lekarz weterynarii, jakie zaś powiatowy i wojewódzki lekarz weterynarii. Omawiam tę kwestię tak szczegółowo, gdyż była ona najbardziej kontrowersyjna i najtrudniejsza do uregulowania w tej ustawie. Udało się jednak osiągnąć konsensus. Przeredagowany został także art. 1 proponowanej ustawy. Określa on zasady przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej zwierząt i produktów wprowadzanych z państw trzecich na jedno z terytoriów wymienionych w załączniku do ustawy. W załączniku zaś wyszczególnionych jest 25 państw członkowskich Unii Europejskiej, gdyż ustawa ta wejdzie w życie z chwilą uzyskania naszego członkostwa w Unii Europejskiej, to znaczy 1 maja 2004 r. Wtedy właśnie będzie 25 państw członkowskich, w tym Polska. Trzeba też podkreślić, że kontroli weterynaryjnej poddawana będzie każda przesyłka produktów lub zwierząt wprowadzana z państw trzecich na terytorium naszego kraju. Reguluje to art. 4. Graniczny lekarz weterynarii jest uprawniony na mocy art. 5 do wglądu do dokumentów towarzyszących przesyłce zwierząt lub produktów. Może on także nakazać kwarantannę zwierząt lub izolację zwierząt, w zależności od stwierdzonego ryzyka, w stacji kwarantanny.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Art. 7 stanowi, że organ celny odmówi dopuszczenia dowolnego obrotu przesyłki zwierząt lub przesyłki produktów, jeśli przesyłka ta nie została poddana weterynaryjnej kontroli granicznej lub nie spełnia wymagań przywozowych. Natomiast art. 9, co chciałam podkreślić, zabrania przywozu lub przewozu przesyłek zwierząt lub produktów stwarzających groźbę rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Kilka artykułów projektowanej ustawy określa szczegółowo, jakie wymogi powinna spełniać przesyłka zwierząt lub produktów, kto i w jaki sposób dokonuje kontroli weterynaryjnej, jaka obowiązuje w tym względzie procedura, jakie warunki powinny spełniać składy celne lub magazyny, stacje kwarantanny, środki transportu. Artykuły te regulują też wiele innych kwestii związanych z przywozem i przewozem zwierząt lub produktów.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Druga grupa poprawek naniesionych do rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 1728 to poprawki polegające na wykreśleniu zbędnych w tym projekcie ustawy przepisów, gdyż znajdują się one w innych aktach prawnych lub w innych miejscach tego samego projektu. Z tego właśnie powodu wykreśliliśmy: w art. 1 pkt od 1 do 3, w art. 2 pkt. 3 i 4, w art. 10 w ust. 4 pozostawiliśmy tylko słowa: „przepisów ust. 3 pkt 2 nie stosuje się do słomy i siana”, pozostałe zostały wykreślone. W art. 14 skreśliliśmy ust. 2, w art. 15 w ust. 2 pkt. od 1 do 7, w art. 44 ust. 2, 3 wraz z pkt. od 1 do 14, ust. 4 wraz z pkt. od 1 do 3 i ust. 5. Skreślono także art. 45 i art. 51.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Trzecia grupa poprawek to poprawki redakcyjne, porządkujące, uściślające i inne doskonalące projektowaną ustawę. Nie widzę potrzeby szczegółowego ich omawiania, zwłaszcza o tak późnej porze.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chciałam natomiast podkreślić, że wszystkie poprawki merytoryczne, prawno-legislacyjne i redakcyjne wniesione do rządowego projektu ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej Komisja Europejska przyjęła na posiedzeniu w dniu 22 lipca 2003 r. i przedstawia Wysokiej Izbie projekt ustawy w sprawozdaniu zawartym w druku sejmowym nr 1812. Komisja wysłuchała także oświadczenia przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, że projekt tej ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Wnoszę zatem w imieniu Komisji Europejskiej, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył przedłożony projekt ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Sejm zdecydował o wysłuchaniu w tym punkcie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Michalskiego, który wystąpi w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Jerzy Michalski jest proszony na mównicę. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#JerzyMichalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej. Podstawowym założeniem projektowanej ustawy jest implementacja w sposób kompletny i precyzyjny przepisów regulujących procedury kontrolne i narzędzia administracyjne w ramach przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#JerzyMichalski">W projektowanej ustawie będą wprowadzone odpowiednie mechanizmy kontrolne służące zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowia ludzi i zwierząt przy przywozie spoza Wspólnoty oraz przewozie przez terytorium krajów Unii zwierząt i produktów zwierzęcych. Niezależnie od konieczności wprowadzenia do krajowego systemu prawa rozwiązań prawnych przyjętych w Unii Europejskiej w zakresie określanym jako weterynaryjna kontrola graniczna obowiązujące przepisy są niewystarczające, niekompletne i nie odpowiadają wymaganiom występującym podczas kontroli granicznej.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#JerzyMichalski">Obowiązujące obecnie przepisy nie odpowiadają potrzebie zapewnienia sprawnego i bezkolizyjnego przepływu produktów. Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej procedury weterynaryjnej kontroli granicznej powinny, a nawet muszą, być zgodne z procedurami obowiązującymi we wszystkich państwach członkowskich. Dlatego też implementacja prawa unijnego nie może dokonać się w drodze nowelizacji obowiązującej ustawy, lecz konieczne jest opracowanie nowej ustawy w zakresie weterynaryjnej kontroli granicznej.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#JerzyMichalski">Ze względów legislacyjnych, jak również merytorycznych tylko nowy akt prawny o randze ustawy gwarantuje pełną implementację przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie: 1) zasad przywozu zwierząt i produktów zwierzęcych, 2) przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, 3) przeprowadzania kontroli weterynaryjnej w składach celnych, wolnocłowych i magazynach znajdujących się w wolnych obszarach celnych.</u>
          <u xml:id="u-476.4" who="#JerzyMichalski">Zgodnie z art. 2 projektowanej ustawy są określone podstawowe pojęcia, to jest: przywóz, graniczny posterunek kontroli, kontrola dokumentów, produkt, przesyłka, osoba odpowiadająca za przesyłkę oraz inne niezbędne podstawowe pojęcia zgodne z obowiązującą dyrektywą. Projektowana ustawa stanowi, iż wszystkie przesyłki wprowadzane na terytorium Unii Europejskiej podlegają weterynaryjnej kontroli granicznej, z wyjątkiem określonych w art. 3. Ustawa bardzo szczegółowo określa, skąd dopuszcza się przywóz produktów i zwierząt oraz wymóg zastosowania kwarantanny. Określa, gdzie się ma odbywać kwarantanna oraz wymagania, jakie stawiane są w przepisach Unii Europejskiej, aby te miejsca mogły być zatwierdzone.</u>
          <u xml:id="u-476.5" who="#JerzyMichalski">Końcowe artykuły projektowanej ustawy regulują kwestie kompetencji poszczególnych organów w ramach dokonywania weterynaryjnej kontroli granicznej, a także kwestie opłat za dokonywanie czynności kontrolnych oraz sankcje karne, jakie można nałożyć w przypadkach naruszeń przepisów ustawy. Wszystkie wymienione zmiany są niezbędne w polskim systemie prawnym, aby Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej miała pewność przeprowadzania takich samych kontroli granicznych, jak na całym obszarze Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-476.6" who="#JerzyMichalski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za projektem ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej, zawartym w sprawozdaniu Komisji Europejskiej, przedstawionym przez panią poseł sprawozdawcę Zofię Grzebisz-Nowicką. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-476.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tomasza Tomczykiewicza o wystąpienie w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#TomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o granicznej kontroli weterynaryjnej. Ustawa określa zasady przewozu i przywozu zwierząt i produktów, przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, kontroli weterynaryjnej w składach celnych. Reguluje również kwestie pobierania opłat i pokrywania kosztów związanych z przeprowadzaniem weterynaryjnych kontroli w wymienionych wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#TomaszTomczykiewicz">Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że głównym założeniem projektu ustawy jest pełna implementacja przepisów regulujących procedury kontrolne i administracyjne w ramach przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, które obowiązują we wszystkich państwach Unii Europejskiej. Jest to jedna z pierwszych ustaw w Polsce, która w tak znaczącym stopniu została dostosowana do dyrektyw Komisji Europejskiej, a charakter jej zapisów został dostosowany do jednolitej terminologii obowiązującej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#TomaszTomczykiewicz">Sprawy związane z przeprowadzeniem weterynaryjnej kontroli granicznej w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej mają wpływ na pozostałe państwa Wspólnoty, jeżeli takie jest przeznaczenie przesyłki. Dlatego sprawne i zunifikowane zasady kontroli oraz jednolite procedury będą chronić rynek całej Wspólnoty przed zagrożeniami, jakie niesie ze sobą przepływ towarów i zwierząt. Stąd też wynika ogromny nacisk, jaki Komisja Europejska kładzie na materię weterynaryjnej kontroli granicznej i dąży, by przepisy były niemal identyczne we wszystkich państwach członkowskich. Dotychczasowe przepisy ustawy z 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej były niekompletne i nie odpowiadały wymogom przeprowadzania kontroli granicznej towarów i zwierząt. Regulacje prawne dotyczące tej kwestii były bardzo skąpe, zawarte w rozdziale 3 wspomnianej ustawy. Niespójność w poprzednio obowiązujących przepisach była często wymieniana jako istotny czynnik hamujący integrację rynków krajowego z unijnym.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#TomaszTomczykiewicz">Wydaje się, że projekt nowej ustawy regulujący tę materię zapewni sprawny, bezpieczny i bezkolizyjny przepływ towarów pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Kontrola graniczna powinna chronić nas przed zagrożeniem epidemiologicznym i epizootycznym. Do tego stanowiska przychyla się również Komisja Europejska i dlatego w ustawie mamy przepisy chroniące nas przed przesyłkami niewiadomego pochodzenia. Zgodnie z nim organ celny może odmówić dopuszczenia do wolnego obrotu przesyłki zwierząt lub produktów, jeżeli przesyłka ta nie została poddana weterynaryjnej kontroli granicznej lub przeprowadzona kontrola wykazała, że przesyłka ta nie spełnia wymagań przewozowych.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#TomaszTomczykiewicz">Ustawa ta nakłada na posterunki graniczne obowiązek informowania o opuszczeniu przez przesyłki granicy właściwych władz państwa członkowskiego Unii Europejskiej za pośrednictwem elektronicznego systemu wymiany informacji ANIMO. Przyczyni się to do szybkiego przepływu informacji oraz zwiększy bezpieczeństwo obywateli. Wartym odnotowania jest również fakt, że w trakcie prac nad projektem zostały przeprowadzone konsultacje społeczne, m.in. z organizacjami społeczno-zawodowymi rolników, organizacjami pracodawców, Krajową Izbą Lekarsko-Weterynaryjną. Wszystkie te podmioty pozytywnie zaopiniowały projekt, wnosząc do niego nieznaczne poprawki. Daje to podstawy, by sądzić, że uchwalenie tej ustawy nie będzie wzbudzać kontrowersji osób, które tę ustawę będą w praktyce realizować.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#TomaszTomczykiewicz">Uchwalenie ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej jest niezbędne w polskim systemie prawnym, aby po naszym przystąpieniu do Unii Europejskiej polskie prawo było jednolite z unijnym, a tym samym doprowadzi do przeprowadzenia takich samych kontroli granicznych na całym obszarze Unii Europejskiej. Dlatego też Klub Poselski Platformy Obywatelskiej będzie głosować za uchwaleniem niniejszej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-478.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#JanuszWojciechowski">W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość wystąpi pan poseł Szymon Giżyński.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rządowy projekt ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej przynosi regulacje prawne - pilne, konieczne i z dawna oczekiwane. Rzeczony projekt zgodnie z zamierzeniami rządu ma zastąpić rozdział 3: Zapobieganie przenoszeniu z zagranicy i za granicę chorób zakaźnych zwierząt, ustawy z 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej. Tę ustawę nowelizowaliśmy na przełomie 2002 r. i 2003 r. i wówczas była stanowcza okazja na legislacyjną modernizację także całości spraw weterynaryjnej kontroli granicznej. Tak się nie stało i rząd, świadom przecież skutków zaniedbania i opóźnienia, tłumaczy to, zresztą nie do końca przekonująco, koniecznością przedłożenia projektu ustawy całkowicie nowej, co zajmuje kilka bitych, początkowych stron uzasadnienia. Uzasadnienie to - także w częściach merytorycznych - jest zresztą bardzo obszerne, nawet drobiazgowe. Trzeba podkreślić, że partie agitacyjno-propagandowe ustępują pola sumiennym komentarzom, przywodząc na myśl uszczegółowione i poszerzone zapisy ustawy z 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dostosowawczy charakter ustawy - chodzi o dostosowanie naszego prawa do przepisów Unii Europejskiej - obejmuje następujące zakresy prawne: przywóz zwierząt i produktów, przeprowadzanie weterynaryjnej kontroli granicznej oraz kontroli weterynaryjnej w składach celnych i wolnocłowych, a także w magazynach znajdujących się w wolnych obszarach celnych. Projektem ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej rządzi ponadto zasada, iż każda przesyłka zawierająca produkty lub zwierzęta, pochodząca z państwa trzeciego i wprowadzana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej poddawana jest weterynaryjnej kontroli granicznej, za co odpowiada graniczny posterunek kontroli.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#SzymonGiżyński">Rząd w uzasadnieniu zapewnia, iż bliźniaczo podobne do naszej ustawy rozwiązania przyjęły lub przyjmą wszystkie pozostałe państwa członkowskie, gdyż sprawy związane z przeprowadzeniem weterynaryjnej kontroli granicznej w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej mają wpływ na pozostałe, jeżeli takie jest miejsce przeznaczenia przesyłki - to cytat z uzasadnienia. Wprowadzenie w życie ustawy, a tym samym kompletne dostosowanie prawa weterynaryjnego do standardów unijnych, ma skutkować pełnym otwarciem rynków wspólnot europejskich dla polskich hodowców i producentów żywności.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#SzymonGiżyński">Jednakże powodzenie prac legislacyjnych to tylko jeden - choć bardzo ważny - aspekt polskich przygotowań do pełnego i wartościowego z punktu widzenia naszych interesów gospodarczych dostępu do europejskich rynków żywnościowych i uczestnictwa w nich. Nie mniej istotne są szeroko rozumiane umiejętności i możliwości sprawnego zarządzania i nadzoru w obszarze weterynarii, a to szwankuje, choćby ze strony nadzoru Głównego Inspektoratu Weterynarii nad punktami weterynaryjnej kontroli granicznej. Ponadto Główny Inspektorat Weterynarii nie ma, jak dotąd, dobrych połączeń w systemie informatycznym i zbiera dane o imporcie i tranzycie bodaj tylko raz w miesiącu. Wciąż nie działa zainstalowany w placówkach weterynaryjnej kontroli granicznej system informatyczny ANIMO, a przygraniczne weterynarie zgłaszają istotne braki w wyposażeniu w sprzęt techniczny służący do kontroli żywych zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-480.4" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ten cząstkowy i z przyczyn obiektywnych krytyczny opis instytucjonalnego wymiaru weterynaryjnej kontroli granicznej dopełnia całości jej obrazu obok - co oczywiste - strony legislacyjnej, która pozostając zasadniczym tematem obrad Wysokiej Izby, sprowadza się, jak zwykle, do prezentacji politycznych stanowisk. Zatem Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość głosowanie za projektem ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej odnosi do jej dostosowawczego charakteru i wymiaru techniczno-organizacyjnego. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-480.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Stanisław Kalemba wystąpi w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec sprawozdania Komisji Europejskiej o omawianym rządowym projekcie ustawy z druku nr 1812.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#StanisławKalemba">Podstawowym założeniem projektowanej ustawy jest wdrożenie do polskiego systemu prawnego obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej przepisów regulujących procedury kontrolne i narzędzia administracyjne w ramach przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej. Chodzi tu o wprowadzenie odpowiednich mechanizmów kontrolnych służących zapewnieniu bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i zwierząt przy przywozie spoza Wspólnoty oraz przewozie przez jej terytorium zwierząt i produktów zwierzęcych. Przepisy projektowanej ustawy mają stanowić wierne odzwierciedlenie regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej w zakresie weterynaryjnej kontroli granicznej, przede wszystkim dyrektyw Rady 91/496 i 97/78.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#StanisławKalemba">Art. 1 ustawy określa zasady przeprowadzania kontroli weterynaryjnej zwierząt i produktów wprowadzanych z państw trzecich na terytorium jednego z wymienionych w załączniku państw, zwane dalej terytorium Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#StanisławKalemba">Art. 2 projektowanej ustawy definiuje podstawowe pojęcia, takie jak przywóz, graniczny posterunek kontroli, kontrola dokumentów, tożsamości i fizyczna, produkt, przesyłka, osoba odpowiedzialna za przesyłkę oraz inne niezbędne do zrozumienia prawidłowej interpretacji dalszych przepisów ustawy, tak aby były one zgodne z terminologią, jaką posługują się w tej kwestii dyrektywy. Projektowana ustawa stanowi, iż wszystkie przesyłki wprowadzane na terytorium Unii Europejskiej podlegają weterynaryjnej kontroli granicznej, zastrzegając jednak kilka wyjątków.</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#StanisławKalemba">Art. 3 projektowanej ustawy wyłącza spod weterynaryjnej kontroli granicznej niektóre zwierzęta, zgodnie z dyrektywą 91/496, a art. 33 wymienia szczegółowo produkty, które jej nie podlegają. Zgodnie z przepisami wspólnotowymi art. 7 pozwala organom celnym odmówić dopuszczenia przesyłki do wolnego obrotu, jeżeli nie została poddana weterynaryjnej kontroli granicznej lub kontrola ta wykazała, że dana przesyłka nie spełnia stosownych wymagań. W art. 10 określone są dokumenty, jakie winny towarzyszyć przesyłce, oraz sposób, w jaki winna być ona oznakowana przy przybyciu do granicznego posterunku kontroli. Określa także szczegółowo, skąd dopuszczalny jest przywóz produktów i zwierząt. Ust. 4 niniejszego artykułu stanowi natomiast delegację dla ministra właściwego do spraw rolnictwa do szczegółowego określenia w drodze rozporządzenia warunków i sposobu przeprowadzania tej kontroli tak, aby ona była zgodna z warunkami stawianymi przez prawo Unii Europejskiej. Art. 11 i 12 określają warunki, na jakich dopuszcza się przewóz przesyłek produktów i zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-482.5" who="#StanisławKalemba">Art. 17 poświęcony jest problemowi kwarantanny zwierząt. Określa on, gdzie ma się ona odbywać, w jakich miejscach mogą być umieszczone stacje kwarantanny oraz określa wymagania, jakie stawiają przepisy Unii Europejskiej, aby miejsca te mogły być zatwierdzone.</u>
          <u xml:id="u-482.6" who="#StanisławKalemba">W artykułach od 22. do 27. mamy określone, jakich przesyłek dotyczą produkty przeznaczone do składów celnych, składów wolnocłowych lub magazynów w wolnych obszarach celnych. Art. 30 reguluje z kolei kwestie związane z przedsiębiorcami zaopatrującymi środki transportu morskiego w komunikacji międzynarodowej w produkty przeznaczone do spożycia przez pasażerów i załogę. Końcowe artykuły regulują kwestię kompetencji poszczególnych organów w ramach dokonywania weterynaryjnej kontroli granicznej, a także kwestię opłat za dokonywanie czynności kontrolnych oraz sankcje karne, jakie można nałożyć w przypadku naruszenia przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-482.7" who="#StanisławKalemba">W imieniu klubu informuję Wysoką Izbę, że będziemy głosowali za przyjęciem przedstawionego sprawozdania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Alfreda Budnera o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#AlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu odnośnie do sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej z druków nr 1728 i 1812.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#AlfredBudner">Rozumiemy potrzebę uchwalenia tej ustawy i nie chcę wzorem moich poprzedników wymieniać jej poszczególnych punktów ze względu chociażby na późną porę. Przeraża nas natomiast służalczy charakter tej ustawy wobec Unii Europejskiej, w jaki sposób bowiem będzie zapewniony interes Polski, gdy nieuczciwy importer z Unii Europejskiej będzie chciał przewieźć zwierzęta chore. Nie liczmy tak bardzo na uczciwość lekarzy z Unii Europejskiej, ponieważ w zasadzie nie będziemy mieli żadnego wpływu na to, co z Unii Europejskiej będzie do nas przyjeżdżało. Przykładów takiej nieuczciwości mamy dosyć dużo. Co będzie, jeżeli zwierzę będzie pochodziło z kraju trzeciego, a będzie miało skombinowane świadectwo pochodzenia wystawione przez lekarza z Unii Europejskiej? To takie dwie sprawy, na które zwracamy uwagę. Jednakże uważamy, że ustawa jest potrzebna i pomimo tych uwag projekt poprzemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Andrzeja Fedorowicza o wystąpienie w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin chcę wygłosić kilka uwag do omawianego projektu zawartego w sprawozdaniu Komisji Europejskiej. Otóż po głębszym zapoznaniu się z tym sprawozdaniem i po zasięgnięciu opinii granicznych lekarzy weterynarii nasuwa się kilka uwag co do tego projektu. Ustawa z naszego punktu widzenia jest niezbędna. Naród polski powiedział Unii Europejskiej: tak; w konsekwencji musi więc przyjąć prawo obowiązujące w Unii, a staniemy się państwem granicznym wobec państw Wschodu, czyli głównie na granicy wschodniej będziemy dokonywali tychże badań.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#AndrzejFedorowicz">Są sugestie z naszej strony, aby pan minister rozważył ewentualne wprowadzenie autopoprawek. I tak: w słowniczku w art. 2 w pkt. 7 wyraźnie brakuje określenia. Do tej pory brzmi on tak: Kontrola fizyczna zwierząt - sprawdzanie zwierząt, obejmujące pobieranie próbek od zwierząt i przeprowadzanie badań laboratoryjnych tych próbek, a jeśli jest to wymagane - dokonywanie dodatkowych czynności kontrolnych podczas kwarantanny. Nasuwa się tutaj niewątpliwie konieczność dodania wyrazu: sprawdzanie, badanie zwierząt. Samo obmacywanie czy oglądanie zwierzęcia jest badaniem, już nie mówimy nawet o badaniu temperatury. Te czynności: i oglądanie, i macanie, i badanie temperatury, są niewątpliwie badaniem, więc należałoby dodać ten jeden chociażby wyraz.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#AndrzejFedorowicz">Dalej. Należałoby również w słowniczku, zamiast dopisywania odnośników, jeśli chodzi o pełne nazwy dyrektyw Unii Europejskiej, pomieścić, wprowadzić po prostu zapis: Prawo Unii Europejskiej - akty prawne wydane w Unii Europejskiej w tym zakresie. I uniknęlibyśmy dodatkowych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#AndrzejFedorowicz">Wydaje mi się również, aby lekarz graniczny miał łatwiejszą pracę, zwłaszcza że na naszej granicy będą się te odprawy odbywały, że jest sensowne, żeby w punktach granicznych był pomieszczony wykaz zwierząt i rzeczy, które podlegają kontroli weterynaryjnej.</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#AndrzejFedorowicz">Sugerujemy także, aby w art. 11 wyjaśnić funkcję wyrazu: pozwolenie. W prawie, w przepisach Unii Europejskiej nie znajduje się taki zapis, chodzi o odnośne słowo w tym względzie; zwracają także na to uwagę lekarze graniczni, którzy mówią wprost, że na przesyłki, które spełniają wymogi weterynaryjne, lub ich nie spełniają, jest wydawane świadectwo przekroczenia granicy, na podstawie którego możliwy jest wjazd lub odrzucenie przesyłki.</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#AndrzejFedorowicz">W art. 35, w którym mówi się o wydaniu decyzji, bo oczywiście rozumiemy, że lekarz weterynarii jest również instytucją, czytamy na dzień dzisiejszy, że jeżeli kontrola graniczna wykaże, że przesyłka zwierząt nie spełnia warunków określonych w przepisach ustawy, po złożeniu wyjaśnień przez osobę odpowiedzialną za przesyłkę, graniczny lekarz weterynarii wydaje decyzję w sprawie. I tu proponujemy, aby pan minister wprowadził autopoprawkę, dodając wyrazy „na piśmie”, chociażby dlatego że już w następnym punkcie jest wyraźnie napisane, że lekarz wprowadza informację do bazy danych. A zatem ta decyzja powinna naszym zdaniem być wydana na piśmie; chyba że mówimy o przepisach ogólnych, gdzie wszystkie decyzje są wydawane na piśmie, ale też nie zostało to w projekcie tej ustawy zapisane.</u>
          <u xml:id="u-486.6" who="#AndrzejFedorowicz">Natomiast Komisja Europejska w ogóle nie wzięła pod uwagę, tak mi się wydaje, opinii, o którą prosiła, a którą miała załączoną. Chodzi o opinię biura, które zwraca uwagę, że ustawa zgodnie... w projekcie tak było napisane, że nie spowoduje żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa. Otóż jest to oczywista nieprawda, ponieważ, po pierwsze, trzeba będzie zlikwidować istniejące punkty kontroli granicznej, które dzisiaj istnieją, czyli redukcja do około 11. Wiąże się to z redukcją personelu fachowego i pozostałych. Wprowadzenie systemu Amino również spowoduje dodatkowe koszty, są to komputery, obsługa, i wyposażenie punktów, które nie będą przynosiły dochodu, bo w tych punktach będzie mały ruch, według opinii specjalistów będzie to 10–15% obecnego stanu. Tak więc te punkty nie będą mogły same się finansować. Czyli koszty będą poniesione zarówno osobowe, jak i finansowe i w tym względzie jest nieprawda zapisana w uzasadnieniu, że ta ustawa nie rodzi skutków dla budżetu, bo rodzi. Mimo wszystko ustawa jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-486.7" who="#AndrzejFedorowicz">Jak powiedziałem na początku, Liga Polskich Rodzin tę ustawę poprze, apelując do pana ministra o wprowadzenie autopoprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Sztwiertnię o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#JanSztwiertnia">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o weterynaryjnej kontroli granicznej, druk sejmowy nr 1728 i po pracach Komisji Europejskiej - nr 1812.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#JanSztwiertnia">Przedstawiony projekt ustawy dostosowuje obecnie obowiązujące przepisy do wymogów prawa Unii Europejskiej. Określa zasady przywozu zwierząt i produktów zwierzęcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej oraz kontroli weterynaryjnej w składach celnych, magazynach, wolnych obszarach celnych oraz kontroli działalności związanej z zaopatrzeniem środków transportu morskiego komunikacji międzynarodowej w produkty niespełniające wymagań przewozowych. Projekt reguluje także kwestie opłat za dokonywanie czynności kontrolnych oraz sankcje karne, jakie można nałożyć w przypadku naruszenia przepisów ustawy. Ustawa dostosowuje w szczególności przepisy w zakresie weterynaryjnej kontroli granicznej do dyrektywy Rady 91/496 z dnia 15 lipca 1991 r. oraz dyrektywy Rady 97/78 WE z dnia 18 grudnia 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#JanSztwiertnia">Kierując się koniecznością dokładnej implementacji prawa Unii Europejskiej w zakresie weterynaryjnej kontroli granicznej, przedstawiono nowy projekt ustawy, który zastąpi regulacje zawarte w rozdziale 3: Zapobieganie przenoszeniu z zagranicy i za granicą chorób zakaźnych zwierząt, ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz Inspekcji Weterynaryjnej. Art. 2 ustawy definiuje podstawowe pojęcia, takie jak: przywóz, posterunek graniczny kontroli, kontrola dokumentów, produkt, przesyłka, osoba odpowiedzialna za przesyłkę oraz inne niezbędne do jednolitej interpretacji przepisów ustawy tak, by były one zgodne z terminologią, jaką posługuje się w tej dziedzinie prawo Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#JanSztwiertnia">Projektowana ustawa stanowi, że każda przesyłka produktów lub zwierząt wprowadzona na terytorium Unii z państw trzecich podlega weterynaryjnej kontroli granicznej, z wyjątkiem zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, przewożonych lub przenoszonych w celach niehandlowych. Zgodnie z przepisami wspólnotowymi art. 7 pozwala organom celnym odmówić dopuszczenia przesyłki do wolnego obrotu, jeżeli przesyłka nie została poddana weterynaryjnej kontroli granicznej lub przeprowadzona kontrola wykazała, że przesyłka ta nie spełnia wymagań przywozowych. Art. 10 określa dokumenty, jakie winny towarzyszyć przesyłce, oraz sposób, w jaki winna być oznakowana przy przybyciu do granicznego punktu kontroli w celu jej identyfikacji. Ust. 5 tego artykułu stanowi delegację dla ministra właściwego ds. rolnictwa do szczegółowego określenia, w drodze rozporządzeń, warunków i sposobu przeprowadzenia weterynaryjnej kontroli granicznej tak, aby była ona zgodna z wymogami prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#JanSztwiertnia">Art. 11 projektowanej ustawy określa warunki, jakie muszą być spełnione, aby przewóz przesyłek produktów mógł być realizowany. Podobne określenie zawiera art. 12 dotyczący przewozu przesyłek zwierząt. Art. 13 określa przypadki, w jakich lekarz weterynarii nie dopuszcza do przewozu przesyłki zwierząt oraz jeżeli przesyłka spełnia wymagania przewozowe, jakie wystawiane są dokumenty przez granicznego lekarza weterynarii potwierdzające kontrolę graniczną. Art. 17 poświęcony jest problemowi kwarantanny zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#JanSztwiertnia">Wysoki Sejmie! Z uwagi na ograniczony czas nie sposób jest omówić całej ustawy, co zresztą zostało dokonane przez posła sprawozdawcę. Stąd podsumowując, chciałbym stwierdzić, że projektowana ustawa dostosowuje przepisy w zakresie weterynaryjnej kontroli granicznej do wymagań Unii Europejskiej, zwiększa bezpieczeństwo żywnościowe kraju i państw członkowskich Unii Europejskiej, a także ułatwia przepływ towarów wewnątrz Unii. Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada się za uchwaleniem niniejszej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#JanuszWojciechowski">Zanim pan minister zabierze głos, to, panie ministrze, będę miał jedno pytanie do pana. Ta ustawa niewątpliwie jest potrzebna. Jest starannie napisana nawet pod względem prawniczym, co z uznaniem stwierdzam, i wychodzi naprzeciw wielu postulatom, np. w zakresie kontroli granicznej i weterynaryjnej, bo o tym w raportach NIK wielokrotnie była mowa i o transporcie zwierząt. Otóż pytanie moje dotyczy tego, czy jest możliwa taka skuteczna egzekucja tego przepisu? W związku z tymi historiami w transporcie zwierząt, jeśli chodzi o tranzyt, Polska jest krytykowana za to, że transporty nie spełniają standardów humanitarnych. I w art. 35 jest, bardzo potrzebny moim zdaniem, przepis o możliwości wydania decyzji w sprawie udzielenia zwierzętom schronienia, ich żywienia i pojenia, jeśli to niezbędne, także leczenia i umieszczenia w stacji kwarantanny lub w izolacji. Jak ten pkt 1 będzie wykonywany w praktyce, czy będzie taka możliwość; chodzi o określenie miejsca, gdzie miałoby być to schronienie, żywienie, pojenie, czy w stacjach kwarantanny, czy w jakichś innych obiektach? To jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#JanuszWojciechowski">I drugie, idąc w ślad za pytaniem chyba pana posła Fedorowicza, czy to rzeczywiście nie powoduje kosztów, bo te stacje kwarantanny trzeba będzie urządzić? Nie wiem również, czy graniczna kontrola weterynaryjna będzie w stanie wykonać nałożone na nią zadania w obecnej obsadzie kadrowej. Pamiętam raport NIK na ten temat, który wskazywał, że siły kadrowe inspekcji są zbyt szczupłe; żeby ta kontrola graniczna była skuteczna, musi być po prostu liczniejsza, mocniejsza kadrowo. I czy w kontekście tej ustawy rzeczywiście bez pewnych kosztów uda się to zrobić?</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę może od pytań pana marszałka i wątpliwości, które zawarł w tych pytaniach. Otóż, po pierwsze, posterunki kontroli granicznej, bo tak zgodnie z ustawą, one się nazywają, są organizowane już w oparciu o aktualnie obowiązującą ustawę weterynaryjną i program dostosowania granic realizowany pod nadzorem ministra spraw wewnętrznych i administracji przy udziale wojewodów, Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Celnej, Straży Granicznej. Ten program jest w chwili obecnej realizowany, dlatego też, biorąc pod uwagę, że ustawa wchodzi w życie z dniem członkostwa w Unii Europejskiej, stan przed wejściem w życie ustawy będzie już taki, który w zasadzie spełni wszystkie wymogi zawarte w tej ustawie. Tak więc konsekwencje finansowe w tej ustawie nie są określane, bowiem z dniem wejścia w życie ustawy granice muszą już być przygotowane do tego, żeby zafunkcjonowała ta ustawa. Chodzi więc o wprowadzenie, bo w ustawie zawieramy tylko i wyłącznie informacje o tym, jakie konsekwencje wprowadza ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jeśli zaś chodzi o cały program dostosowania granic, jest on w tej chwili realizowany. Są to oczywiście zarówno konsekwencje finansowe, jak również konsekwencje związane z dostosowaniem posterunków kontroli granicznych do wymogów tej ustawy, ale również do przepisów już aktualnie obowiązujących i dokumentów, które w tym zakresie są przygotowane. Tak więc posterunki kontroli granicznej będą musiały spełniać wszystkie warunki, m.in. również art. 35, ażeby zwierzętom można było na czas kontroli granicznej udzielić schronienia, w tym czasie je żywić, poić, a jeżeli to niezbędne, również i leczyć. Te posterunki kontroli granicznej muszą być wyposażone w takie pomieszczenia, w których te zwierzęta mogłyby przebywać w czasie niezbędnym do przeprowadzenia tej kontroli. Jeżeli graniczny lekarz weterynarii zarządzi kwarantannę, to posterunki kontroli granicznej muszą być również wyposażone w miejsce kwarantanny lub posterunek kontroli granicznej musi mieć podpisaną umowę z podmiotem znajdującym się w pobliżu tego posterunku i musi zagwarantować możliwość przeprowadzenia takiej kwarantanny. To wszystko w tej chwili jest przygotowywane, realizowane.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pragnę poinformować, że docelowo na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, którymi będą granice Polski, ma funkcjonować 11 punktów czy posterunków kontroli granicznej, z czego 3 morskie, 1 lotniczy i 7 lądowych. Można powiedzieć, że dwa już są w tej chwili gotowe. Cały harmonogram przygotowania granic wygląda w ten sposób, że ostatnie przejścia, tj. Gdynia i port lotniczy, oddane zostaną w październiku. Tak więc od 1 listopada na granicach rozpoczęte będzie wdrażanie procedur obowiązujących na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, procedur zgodnych już z tą ustawą, aczkolwiek ta ustawa wchodzi, tak jak powiedziałem, z dniem członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">W związku z wątpliwościami wyrażanymi w wypowiedziach niektórych posłów chciałbym podkreślić, że ta ustawa dotyczy tylko i wyłącznie weterynaryjnej kontroli granicznej na granicy Unii Europejskiej, akurat na odcinku Polski, zaś wszystkie regulacje dotyczące przemieszczenia zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego w ramach Unii Europejskiej uregulowane zostaną innymi przepisami. One w tej chwili jeszcze w polskim prawie nie istnieją, ale następna ustawa, która zostanie skierowana do Sejmu, która w zasadzie już jest przygotowana, to ustawa o warunkach weterynaryjnych obrotu zwierzętami i towarami pochodzenia zwierzęcego wewnątrz Unii Europejskiej. Tak więc jeśli chodzi o obawy pana posła Budnera, że jakiś nieuczciwy lekarz weterynarii z Unii Europejskiej dopuści na teren Polski zwierzęta chore czy zwierzęta, które nie nadają się do obrotu, to ureguluje odrębna ustawa. Tak że akurat nie ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Co do obaw pana posła Fedorowicza dotyczących na przykład kontroli fizycznej, o której mowa w art. 2 pkt 7, to pragnę zwrócić uwagę na to, że kontrola w weterynaryjnym posterunku granicznym polegać będzie na kontroli dokumentów, kontroli tożsamości i kontroli fizycznej zwierząt. I tu kwestia może nie merytoryczna, panie pośle, kwestia sporu, czy słowo „sprawdzanie” znaczy tyle samo co badanie. Czyli to jest problem bardziej tłumaczenia słów z języka angielskiego niż problem merytoryczny. Nie chcę wdawać się w polemikę, czy słowa zawarte w tym punkcie, czyli: sprawdzanie zwierząt, są lepsze od: badania zwierząt. W każdym razie w nomenklaturze unijnej zostało to tak określone i tak zostało to przetłumaczone - to tłumaczenie zostało potwierdzone przez ekspertów, którzy sprawdzali tę ustawę. Nie widzę też potrzeby, ażeby dopisywać w słowniczku definicję, co to jest prawo Unii Europejskiej, ponieważ w zasadzie w tej ustawie odnosimy się jasno do regulacji, które obowiązują w Unii Europejskiej. Stąd też Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu, jak również wcześniej Rządowe Centrum Legislacji nie widziało takiej potrzeby, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej też nie widzi takiej potrzeby, ażeby definiować, co to znaczy prawo europejskie. Zresztą również w prawodawstwie unijnym akurat w takim przypadku nie ma takich ogólnych definicji, odnośników, mówi się o konkretnym przepisie prawnym, o konkretnej dyrektywie czy o konkretnym rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Kwestia, czy powinien być sporządzony wykaz zwierząt i rzeczy, które podlegają weterynaryjnej kontroli granicznej. Weterynaryjnej kontroli granicznej podlegają wszystkie zwierzęta, z wyjątkami, o których mowa w tej ustawie. Wyjątki dotyczą np. zwierząt domowych towarzyszących podróżnym, jak i produktów pochodzenia zwierzęcego, które stanowią bagaż czy służą do użytku osobistego podróżnego. Natomiast wszystkie inne produkty pochodzenia zwierzęcego, jak i wszystkie inne zwierzęta podlegają weterynaryjnej kontroli granicznej. Nie ma więc powodu, żeby dodatkowo mówić o wykazie czy tworzyć wykaz zwierząt i rzeczy, które podlegają kontroli.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł również wnosił uwagę do art. 11 odnoszącego się do warunków dopuszczenia przewozu przesyłek. Pragnę zwrócić uwagę, że w ust. 1 w pkt 2 mówi się o tym, że przewóz przesyłek jest dopuszczalny, jeżeli na ten przewóz zostało wydane pozwolenie urzędowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na pierwsze miejsce wprowadzenia przesyłki na terytorium Unii Europejskiej. A to pozwolenie wydaje się, jeżeli - i o tym mówi ust. 3 - przesyłce towarzyszą świadectwa weterynaryjne lub inne dokumenty, w razie potrzeby poświadczone tłumaczenie tych świadectw lub dokumentów, i przesyłka została poddana kontroli dokumentów i kontroli tożsamości w granicznym posterunku kontroli właściwym ze względu na miejsce przedstawienia przesyłki. A więc wtedy mówimy o przewozie i wtedy wystarczy tylko pozwolenie urzędowego lekarza weterynarii. Nie jest konieczna wtedy procedura obowiązująca przy wwozie na teren Unii Europejskiej, prowadzona na granicznym posterunku weterynaryjnym. Oczywiście decyzje mające charakter decyzji administracyjnych wydawane są na piśmie. Tak więc mówią o tym przepisy ogólne i nie widzę potrzeby, ażeby w każdym przypadku, kiedy mówimy o wydanych decyzjach, potwierdzać to na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pytał pan poseł również o koszty. Mówiłem już o tym, że te koszty są ponoszone przed wejściem w życie tej ustawy, w tej chwili łącznie z systemem Animo, łącznie z kosztami dotyczącymi prac budowlanych, jak i wyposażenia posterunków weterynaryjnej kontroli granicznej. Jest to realizowane, zapisane w polskim budżecie jako współfinansowanie programów i zadań realizowanych w ramach programu PHARE. Tak więc środki pochodzą z rezerwy celowej zawartej w budżecie na 2003 r., przeznaczonej na dostosowanie m.in. weterynaryjnych punktów kontroli, posterunków kontroli granicznej.</u>
          <u xml:id="u-490.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">To tyle wyjaśnień, panie marszałku. Na koniec chciałbym podziękować przede wszystkim pani poseł Grzebisz-Nowickiej, przewodniczącej podkomisji i sprawozdawczyni komisji, bo, chcę na to zwrócić uwagę, bardzo solidnie i szczegółowo podeszła do analizy tego projektu rządowego. Tak więc, wbrew pozorom, każdy artykuł, każdy ustęp był przeanalizowany przy udziale ekspertów, przy udziale również Biura Legislacyjnego. Cały ten projekt był też konsultowany po pierwszym przepracowaniu przez podkomisję z ekspertami Unii Europejskiej i do każdego przepisu zostały sporządzone tabele zgodności.</u>
          <u xml:id="u-490.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Unii Europejskiej...)</u>
          <u xml:id="u-490.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">Potwierdzam, że również Urząd Komitetu Integracji Europejskiej potwierdził zgodność wszystkich przepisów tej ustawy z prawem Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł Grzebisz-Nowicka jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Z wielką uwagą wysłuchałam wszystkich wystąpień klubowych i chciałabym bardzo serdecznie podziękować za wyrażenie woli politycznej poparcia tego projektu. Chciałabym także podziękować panu ministrowi za bardzo ścisłą współpracę, bo bez tego nie byłoby możliwe dopracowanie w tak krótkim czasie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Do tego, co był uprzejmy powiedzieć pan minister Pilarczyk, szczególnie w odniesieniu do wystąpienia i uwag zgłoszonych przez pana posła Fedorowicza w imieniu Ligi Polskich Rodzin, chciałabym dopowiedzieć jeszcze, że do projektu tej ustawy są dołączone projekty aktów wykonawczych. Ich nie ma w tym sprawozdaniu, które ja prezentowałam, one są w tym pierwszym projekcie, z druku nr 1728. I w tych projektach są szczegółowo wyjaśnione sprawy, o które pan poseł pytał. Jest to projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej przesyłek zwierząt i przesyłek produktów. Dalej, są trzy projekty załączników. Pierwszy dotyczy sposobu przeprowadzania kontroli dokumentów przesyłek zwierząt, drugi - sposobu przeprowadzania kontroli tożsamości i kontroli fizycznej przesyłek zwierząt, trzeci - sposobu przeprowadzania kontroli fizycznej przesyłek. Tam wszystko bardzo szczegółowo jest zaprojektowane i na tym też właśnie polega ta solidność w przypadku tego projektu ustawy, co chciałabym podkreślić z całą mocą i dużą satysfakcją.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Jeśli chodzi o wszystkie te uwagi, które dotyczyły tego, że Komisja Europejska czegoś nie wzięła pod uwagę. Pan minister już był uprzejmy wyjaśnić wszystko bardzo solidnie. Studiowaliśmy, pytaliśmy ekspertów. Odbyły się cztery posiedzenia podkomisji. Nawet się odbyła konsultacja z ekspertami Komisji Europejskiej w Brukseli, o czym wspominał pan minister Pilarczyk.</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Bardzo serdecznie dziękuję. A ponieważ nie zostały zgłoszone poprawki do projektu zaprezentowanego w imieniu Komisji Europejskiej, wnoszę, panie marszałku, abyśmy jutro w bloku głosowań - gdyby to było możliwe - przeszli do trzeciego czytania. Tak jak bowiem wszyscy koledzy posłowie podkreślali, jest to ustawa bardzo potrzebna, bardzo oczekiwana, a także byliśmy za nią trochę krytykowani przez tych, którzy przyjeżdżali na kontrolę do nas, i musieliśmy się jako Polska tłumaczyć. Zatem to by także wyszło naprzeciw temu, żeby się wszyscy dobrze przygotowali do akcesji. A naprawdę żeby tę ustawę wdrożyć, też trzeba będzie ogromnego wysiłku i dobrego przygotowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani prośba będzie uwzględniona nawet w nadmiarze, bo nie jutro, a dzisiaj już przegłosujemy tę ustawę w trzecim czytaniu, czyli jeszcze szybciej.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, nie pozostaje nic innego jak przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy, co nastąpi właśnie w dzisiejszym już bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-493.4" who="#JanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-493.5" who="#JanuszWojciechowski">Pozostały jeszcze oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-493.6" who="#JanuszWojciechowski">Zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia tychże oświadczeń. Na liście są cztery osoby: pan poseł Józef Skowyra, pani posłanka Alicja Lis, pani posłanka Gertruda Szumska i pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-493.7" who="#JanuszWojciechowski">Innych zgłoszeń nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-493.8" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie zamykam listę posłów zgłoszonych do oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-493.9" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Józefa Skowyrę jako pierwszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#JózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 22 lipca 2003 r. w Sejmie wygłosiłem oświadczenie, jak to na podstawie fałszywych doniesień na LPR Prokuratura Rejonowa w Pile z pełną świadomością nadużywa prawa i wszczęła dochodzenie przeciwko mojej osobie. Dotyczyło to list poparcia kandydatów na posłów w wyborach do Sejmu w 2001 r. Prokuratura Rejonowa w Pile naruszyła art. 234 i 235 Kodeksu karnego oraz art. 46 pkt 2 oraz art. 96 i 98 Ordynacji wyborczej do Sejmu. W dniu 23 lipca 2003 r. wygłosiłem drugie oświadczenie w Sejmie dotyczące spraw niewyjaśnionych przez Prokuraturę Rejonową w Pile i braku właściwego nadzoru ze strony prokuratury nadrzędnej.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#JózefSkowyra">W związku z licznymi moimi pismami skierowanymi do prokuratur oraz Centralnego Biura Śledczego, w świetle zebranych materiałów, jak również informacji udzielonych przez świadków stwierdzam, co następuje:</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#JózefSkowyra">Szefowa Prokuratury Rejonowej w Pile Maria W.R., będąca w małżeństwie z Włodzimierzem R. - recydywistą. Dokonał on w tym czasie następujących przestępstw: W Tarnowcu, gmina Tarnówko, woj. pilskie, działał w warunkach przestępstwa ciągłego; będąc upoważnionym na mocy rozporządzenia ministra finansów z dnia 20 grudnia 1991 r. i umowy z regionalną Agencją Rynku Rolnego w Poznaniu do wystawiania dokumentów dotyczących przyjmowania pszenicy i żyta w ramach interwencyjnego skupu zbóż, poświadczył nieprawdę w 26 dowodach dostaw co do osób sprzedających oraz co do ilości skupionych zbóż; to jest czyn z art. 266 § 1 dkk w związku z art. 58 dkk. W Czechyniu, gmina Wałcz, przywłaszczył powierzone mu drzewo w ilości 66,85 m3 o wartości 9250,62 zł oraz pieniądze w kwocie 2500 zł, czyli o łącznej wartości 11 750,62 zł na szkodę spółki z o.o. Rasman-Gril w Pile, a to jest czyn z art. 204 § 2 dkk. W Nowym Brzeźnie podczas kontroli drogowej użył jako autentycznego podrobionego dokumentu prawa jazdy, a to jest czyn z art. 265 § 1 dkk. W Pile i Dobrzycy, będąc zobowiązanym na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Pile do zajmowania się sprawami majątkowymi upadłej Pilskiej Spółdzielni Pracy Remontowo-Budowlanej w Pile, przy ul. Kossaka 123 jako syndyk masy upadłościowej, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, nadużył udzielonych uprawnień i nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku w zakresie prawidłowego gospodarowania, czym wyrządził w jej mieniu szkodę w wysokości 90 588,55 zł, a to jest czyn z art. 1 § 2d ustawy o ochronie obrotu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#JózefSkowyra">W tym czasie, kiedy był ścigany listami gończymi, żona jego, szefowa Prokuratury Rejonowej w Pile, Maria W. R. dokonuje sprzedaży wspólnego domu w Dobrzycy 39, gmina Szydłowo, koło Piły, w celu uniknięcia konfiskaty mienia. Jako prokurator powinna zabezpieczyć hipotekę własnego domu w Dobrzycy na konto dokonanych przestępstw swojego męża recydywisty. Czy jest prawdą, że w czasie, gdy jej mąż był ścigany listami gończymi, spotykała się z nim w celu ustalenia wspólnej taktyki? Czy do spotkań z mężem wykorzystywała służbowy samochód marki „Polonez”? Czy sprawdzono jej bilingi wszystkich telefonów i przesłuchano kierowców? Dlaczego do chwili obecnej szefowa Prokuratury Rejonowej w Pile Maria W. R. zgodnie z Kodeksem rodzinnym nie zwróciła zagrabionego mienia przez jej męża. Pytam pana dr. Grzegorza Kurczuka, prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości: Czy taka osoba może pełnić funkcję szefa prokuratury?</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#JózefSkowyra">Policja, przeszukując zabudowania brata szefowej Prokuratury Rejonowej w Pile Jerzego W., zamieszkałego w Dzierżążnie Wielkim, zabezpieczyła m.in. 9 samochodów. Wśród tych pojazdów 3 pochodziły z kradzieży. Z informacji, które otrzymałem, wynika, że działał on w grupie przestępczej Dłużaka, jego sąsiada w Dzierżążnie Wielkim. Grupa ta zajmowała się kradzieżami, rozbojami, a nawet morderstwami (morderstwo leśniczego). Następnie w dniu 3 lipca 2002 r. brat jej Jerzy W. spowodował, że żona jego Krystyna W. uciekła przed nim, wyskakując z okna pierwszego piętra i doznając złamań, i przebywała w szpitalu, w którym założono jej gips. Aby potwierdzić, czy jest to prawdą, należy sprawdzić ośrodki służby zdrowia w okolicy, które udzieliły jej pomocy medycznej. Nasuwa się następne pytanie: Czy brat jej nie usiłował dokonać morderstwa na swojej żonie przy użyciu broni myśliwskiej, którą posiada? Czy policja zabrała mu broń, a następnie po pewnym czasie oddała? Czy przebywał w szpitalu psychiatrycznym? Dlaczego prokuratura nie postawiła zarzutów bratu szefowej Prokuratury Rejonowej w Pile Marii W. R. usiłowania popełnienia morderstwa na żonie Krystynie W.?</u>
          <u xml:id="u-494.5" who="#JózefSkowyra">Bratanek szefowej Prokuratury Rejonowej w Pile Marii W. R. w dniu 19 kwietnia 2003 r. w Dzierżążnie Wielkim, gmina Wieleń, działając wspólnie i w porozumieniu jeszcze z trzema osobami, pobił Rafała L. kopiąc go, uderzając pięściami po całym ciele, powodując ciężkie obrażenia ciała, na skutek których Rafał L. zmarł.</u>
          <u xml:id="u-494.6" who="#JózefSkowyra">Mieszkańcy Dzierżążna Wielkiego są przestraszeni, że mordercy są na wolności, ponieważ Sąd Rejonowy w Trzciance i Sąd Okręgowy w Poznaniu nie wyraziły zgody na ich aresztowanie. Pytają mieszkańcy, jak to się stało, że szefowa Prokuratury Rejonowej w Pile ma takie układy i jest nie do ruszenia, przecież razem z nią mieszkali w Dzierżążnie Wielkim. Co jeszcze musi się wydarzyć, aby wrażliwość pana ministra pobudziła go do podjęcia konkretnych działań, które by ukróciły swawolę Prokuratury Rejonowej w Pile? Zadziwiająca ignorancja w tej sprawie prokuratury nadrzędnej, która także posiada te informacje, może doprowadzić do jeszcze większego skorumpowania. Dalszy ciąg w poniedziałek. Materiały dowodowe są na mojej stronie internetowej www.skowyra.div.pl. Proszę kliknąć na dokumenty. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Alicję Lis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#AlicjaLis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie złożyć oświadczenie w imieniu własnym i posła Wojciecha Domaradzkiego, ponieważ rzecz dotyczy środowiska, w którym żyjemy.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#AlicjaLis">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie ziemi jarosławskiej wyrażają swój olbrzymi niepokój związany ze skutkami nie zawsze przemyślanej prywatyzacji, prywatyzacji za wszelką cenę. Otóż w Jarosławiu od roku 1933 funkcjonowały Zakłady Przemysłu Cukierniczego „San”. Produkowane pieczywo trwałe o bardzo dobrej jakości i stosunkowo przystępnej cenie cieszyło się bardzo dużym powodzeniem u odbiorców w kraju, Europie, a nawet w krajach północnoafrykańskich. W latach siedemdziesiątych zakłady te zatrudniały prawie 1500 pracowników. Nie było żadnych trudności ze zbytem produkcji. W roku 1994 rozpoczęto proces prywatyzacji ze znikomym udziałem skarbu państwa, akcjonariatu pracowniczego i angielskiej firmy United Biscuits. Obiecywano pracownikom przysłowiowe złote góry, przeprowadzono częściową modernizację zakładu, nastąpiła także częściowa redukcja zatrudnienia, ograniczono wielkość i asortyment produkcji.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#AlicjaLis">Zakończyła się karencja podatkowa dla tej firmy, więc odsprzedała ona prawa własności francuskiemu koncernowi Danon, w skład którego wchodzi LU Polska SA. Nastąpiła dalsza redukcja zatrudnienia. W chwili obecnej załoga liczy około 460 pracowników. Obecnie LU Polska SA powiadomiła zdumionych pracowników, że od 1 stycznia 2004 r. zamierza produkcję ciastek skoncentrować tylko w zakładzie w Płońsku. LU Polska uzasadnia taką decyzję spadkiem zapotrzebowania na pieczywo cukiernicze oraz niewykorzystaniem mocy produkcyjnej w zakładzie jarosławskim. Oznacza to zwolnienie załogi, w większości kobiet oraz jedynych żywicieli rodziny.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#AlicjaLis">W powiecie jarosławskim jest zarejestrowanych ponad 11 tys. bezrobotnych, co daje wskaźnik bezrobocia ponad 18%. Nie ma żadnych szans na to, by zwolnieni z pracy ludzie mogli nawet po ewentualnym przekwalifikowaniu znaleźć pracę. Pracownicy pytają więc, kto za taką decyzję odpowiada. Przecież klienci nadal szukają wyrobów cukierniczych, tyle że nie spod znaku LU Polska, ale spod znaku ZPC „San” Jarosław. Dlaczego tak się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#AlicjaLis">W Jarosławiu może dojść do niepokojów społecznych o nieprzewidywalnej skali. Pracowników likwidowanego zakładu popierają prawie wszyscy dorośli ponad 42-tysięcznego miasta. Jeszcze jest czas, by pomóc zdesperowanej załodze. Oczekujemy na reakcję rządu i odpowiedź na pytanie, w jakim zakresie może on pomóc tym pracownikom. Kiedy położy się kres takiej prywatyzacji, w wyniku której miejsc pracy ubywa, a nie przybywa? Brak pracy to przyczyna wielu rodzinnych tragedii. Ludzie pytają coraz częściej: Jak to jest, niby mamy polskiego prezydenta, polski Sejm, polski rząd, a faktycznie rządzi nami obcy kapitał? Jak długo tak jeszcze będzie? Takie i podobne pytania stawiają posłom na Sejm zdesperowani ludzie. Oczekujemy więc odpowiedzi rządu na te pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Gertrudę Szumską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#GertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin pragnę złożyć oświadczenie w sprawie wizyty w Polsce holenderskiego statku-kliniki aborcyjnej „Langenort”. Statek ten od 18 czerwca przebywał na polskich wodach terytorialnych, a od 22 czerwca do 4 lipca w porcie we Władysławowie.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#GertrudaSzumska">Pragnę zacząć od wyrażenia naszego stosunku do ochrony życia poczętego. Nie zgadzamy się ze światopoglądem przyświecającym felietonistce „Gazety Wyborczej” Kindze Dunin, dla której - cytuję: „Najwyższą wartością nie jest życie ludzkie, lecz brak cierpienia, a człowiek zaczyna się wtedy, gdy jest zdolny odczuwać ból, czyli około 24 tygodnia ciąży” - koniec cytatu. Obce jest nam twierdzenie Rebecki Gomper, liderki Kobiet na Falach, że: życie ludzkie zaczyna się wtedy, gdy zdecyduje o tym matka. Dla nas, Wysoka Izbo, życie ludzkie jest wartością samą w sobie i tej wartości zawsze będziemy bronić. Człowiek zaczyna się od chwili poczęcia, a nie od chwili, kiedy to komuś jest wygodne. Zabicie poczętego dziecka nie jest wyłącznie sprawą jego matki, ale również, a nade wszystko sprawą tego dziecka, ponieważ jest to już nowe życie, nowa istota, która nie jest niczyją własnością, lecz oddzielnym bytem. I tak samo jak każdy z nas ma prawo żyć.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#GertrudaSzumska">Wysoka Izbo! Wpłynięcie do katolickiego kraju statku aborcyjnego było kpiną z obowiązującego w Polsce prawa, której niemal bezczynnie przyglądały się polskie władze. Wystarczyło uznać załogę „Langenort” za persona non grata, by oszczędzi polskiemu społeczeństwu wątpliwego zaszczytu goszczenia morderców. Niestety, władze tego nie uczyniły. Za nielegalne wpłynięcie do portu nie nałożono na statek aresztu, lecz jedynie karę finansową w wysokości 20% możliwej do zażądania sumy. Takie były działania Kapitanatu Portu we Władysławowie, podległego administracji rządowej. Służby celne, również podległe rządowi, nie skonfiskowały znajdujących się na statku nielegalnych w Polsce i przeterminowanych środków wczesnoporonnych, lecz zaledwie je zaplombowały. Obowiązkiem władz jest zapobieganie przestępstwom. Z tego zadania służby celne się nie wywiązały. Plomby były zrywane podczas rejsów, nie wiadomo, czy na wodach międzynarodowych, czy jeszcze na polskich. Przewodnicząca Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny Wanda Nowicka mówiła w jednym z wywiadów, iż: kobiety - jeśli lekarze uznają, że kwalifikują się do zabiegu - zabierane będą z portu na wody eksterytorialne, gdzie podana zostanie im pigułka RU486. Zatem istniało podejrzenie zamiaru popełnienia czynu prawnie zabronionego, a prokuratura nawet nie postawiła zarzutu. W dniu wypłynięcia statku trwało jeszcze postępowanie przygotowawcze. Nie zadziałała również Straż Graniczna. Pucki prokurator powiedział polskiej Agencji Prasowej, że: gdyby podczas kontroli Straż Graniczna zauważyła coś niepokojącego, może wszcząć własne dochodzenie. Straż Graniczna nie wszczęła dochodzenia, zatem nie wydał się jej niepokojący gabinet przystosowany do zabiegów aborcyjnych ani środki wczesnoporonne.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#GertrudaSzumska">Statek cumujący w państwowym porcie był chroniony przez prywatnych ochroniarzy oraz przez polską Policję i Straż Graniczną. Pilnujący szczegółowo sprawdzali wszystkich wchodzących na teren statku. Wpuścili jednak nauczycielki z dziećmi kolonijnymi, którym umożliwiono wizytę i oglądanie fotela ginekologicznego. Nikt nie pociągnął do odpowiedzialności nauczycielek, nikt nie był odpowiedzialny za wpuszczenie dzieci na teren stoczni rybackiej, gdzie odbywały się prace remontowe i gdzie należało nosić odzież ochronną. Policja i Straż Graniczna nie interweniowały, gdy jeden z ochroniarzy spowodował zwichnięcie ręki młodego człowieka protestującego przeciw wizycie statku. Zachowały bierność, kiedy działacze Antyklerykalnej Partii Postępu „Racja” pobili kijami od transparentów pikietujących członków Młodzieży Wszechpolskiej. To wszystko pokazuje, że polskie służby państwowe zamiast bronić życia, broniły przestępców. Policjanci z Władysławowa mówili nieoficjalnie, że: w tym kociołku miesza góra. Może to oznaczać, że owe działania i zaniechania polskich służb dokonywane były na polecenie najwyższych polskich władz. Jest wielką tragedią, że władze narodu obracają się przeciwko jego dzieciom. Trzeba jednak z dumą powiedzieć, że całej tej prowokacji sprzeciwili się synowie i córki narodu polskiego. Setki osób z całej Polski, głównie młodych, było czynnie zaangażowanych w obronę nienarodzonych. Działacze Młodzieży Wszechpolskiej i Ligi Polskich Rodzin nieustannie pikietowali statek aborcyjny, poświęcając temu własne wakacje. Okoliczni mieszkańcy wsparli protestujących posiłkiem i użyczeniem schronienia. Dziękuję im oraz wszystkim osobom i organizacjom, również kaszubskim, które wraz z nami broniły życia. Ze strony części mediów spotkały protestujących oskarżenia o niedemokratyczne zachowanie. Wierzę, że polskie społeczeństwo nie dało się zwieść tej propagandzie. Olbrzymią radość sprawiła nam reakcja społeczności lokalnej Władysławowa, gdzie rada miejska jednoznacznie potępiła wizytę statku.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#GertrudaSzumska">Wysoka Izbo! 60 lat temu, po wizycie Schlezwig-Holstein, przepisy aborcyjne były Polakom narzucane przez okupanta hitlerowskiego. Oby wizyta „Langenort” nie sprawiła, że prawo do zabijania będzie nam dyktowane przez okupantów z Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Antoni Stryjewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zacznę od pytania. Czy panie i panowie uznaliby za normalną ekspresję artystyczną, nieskrępowaną wolność wyrażania swoich talentów twórczych i prowokacji artystycznych oto taki widok: gwiazda Dawida, wykonana z brązu, z marmuru, z naklejonym na niej zdjęciem narządów rozrodczych człowieka albo zwierzęcia; albo obraz lub plakat, na którym znowu ta sama gwiazda Dawida albo słowa hebrajskie zapisujące imię Boga „Jestem, który jestem” z rozciągniętym na ich tle ciałem nagiej kobiety, mężczyzny albo współżyjących par homoseksualnych?</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Pytam się profesorów: Poprzęckiej, Baraniewskiego, Gryglewicza, Kozłowskiego, Piotrowskiego, Turowskiego, pytam się pana Frasyniuka, pana Geberta, oni bowiem na łamach „Gazety Wyborczej” w dniu 24 lipca 2003 r. wyrazili swoje oburzenie z powodu skazania przez Sąd Rejonowy w Gdańsku artystki Doroty Nieznalskiej za złamanie prawa karnego w zakresie obrazy uczuć religijnych nie tylko katolików, ale szerszych kręgów ludzi wierzących w Chrystusa. Ja taką profanację gwiazdy Dawida czy imienia Boga uznałbym tak samo za nienormalność, niegodziwość i naruszenie polskiego prawa konstytucyjnego i kodeksowego, jak uznaję za takie działanie i dzieło Doroty Nieznalskiej.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czy może państwo autorzy publicznych protestów, którzy tak walczycie o wolność ekspresji artystycznej w kalaniu symboli chrześcijańskich, uważacie, że kalanie gwiazdy Dawida to już jednak ksenofobia, antyjudaizm, barbarzyństwo, ciemnogród, średniowiecze?</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę oświadczyć, że uważam za haniebną zarówno taką twórczość artystyczną, która łamie prawo i narusza godność człowieka w jego wierze i symbolach, które czci, jak i taką obronę artystycznej niegodziwości, posuniętą do wywierania nieuprawnionego i bezprawnego nacisku na niezawisły sąd, oraz napuszczanie na polskie władze, a właściwie na państwo polskie i naród polski obcych, chociażby w postaci instytucji Unii Europejskiej. Ja jako człowiek, jako Polak, jako katolik i jako poseł Najjaśniejszej Rzeczypospolitej nie wyrażam zgody na takie postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Wzywam wszystkie uprawnione instytucje państwa polskiego, sądy i trybunały oraz wszystkich ludzi sprawiedliwych do obrony godności ludzi i ich praw, do poszanowania wiary, wartości i symboli religijnych oraz narodowych.</u>
          <u xml:id="u-500.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Wzywam wszystkie uprawnione instytucje państwa polskiego, sądy i trybunały oraz wszystkich obywateli do obrony niezawisłości tychże polskich sądów i trybunałów tak, by stały na straży prawa konstytucyjnego i kodeksowego, w tym także w zakresie ochrony uczuć religijnych.</u>
          <u xml:id="u-500.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Wzywam wreszcie środowiska kultury i sztuki, by nie dopuszczały do degeneracji twórczości artystycznej, godzącej w dobra duchowe narodu.</u>
          <u xml:id="u-500.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">A autorom protestu, profesorom zacnych polskich uniwersytetów i kombatantom tzw. opozycji okrągłostołowej przypominam: Tam gdzie swawola zastępuje wolność, tam gdzie prawo i instytucje jego kreowania oraz egzekwowania chronią gwałt na ludzkiej godności i wierze albo podpadają pod dyktat niegodziwców, tam nie tylko nie ma demokracji, tam równiejsi urządzają piekło już na ziemi.</u>
          <u xml:id="u-500.8" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dlatego wzywam was: Nie urządzajcie nam - w naszej ojczyźnie - piekła. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#JanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#JanuszWojciechowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję wszystkim posłom.</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#JanuszWojciechowski">Poza panem posłem Stryjewskim nie ma już nikogo. To jest najlepszy dowód pańskiej pracowitości dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-501.5" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-501.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 2 min 12)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>