text_structure.xml 658 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz, Donald Tusk i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekBorowski">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekBorowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Elżbietę Radziszewską i panów posłów Bronisława Dutkę, Zdzisława Kałamagę i Arkadiusza Kasznię.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekBorowski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Bronisław Dutka i Arkadiusz Kasznia.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarekBorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Bronisław Dutka i Zdzisław Kałamaga.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarekBorowski">Wyznaczeni posłowie zajęli miejsce przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarekBorowski">Protokół 47. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MarekBorowski">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem Rady Ministrów o uchwalenie dokumentu „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MarekBorowski">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MarekBorowski">Podjąłem również decyzję, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, o uzupełnieniu porządku dziennego o trzecie czytanie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MarekBorowski">Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw: o usługach pocztowych, o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz o zmianie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MarekBorowski">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1377-A, 1439-A i 1447-A.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MarekBorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące przeprowadzenie trzecich czytań tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MarekBorowski">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw: o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa, o ochronie dziedzictwa narodowego oraz o zabytkach, oraz o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MarekBorowski">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1550, 1527 i 1543.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MarekBorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MarekBorowski">Proponuję, aby w przypadku sprawozdania z druku nr 1527 Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MarekBorowski">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MarekBorowski">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1489.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#MarekBorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#MarekBorowski">Grupa posłów Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin przedłożyła projekt uchwały w sprawie wezwania prezesa Zarządu TVP pana Roberta Kwiatkowskiego do podania się do dymisji.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Pierwsza telewizja w Europie.)</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#MarekBorowski">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#MarekBorowski">Jest to zatem, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#MarekBorowski">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego poddam pod głosowanie. Jej przyjęcie oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na zastosowanie w tym przypadku art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania poselskiego projektu uchwały w sprawie wezwania prezesa Zarządu TVP pana Roberta Kwiatkowskiego do podania się do dymisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#MarekBorowski">Głosowało 347 posłów. Za było 132, przeciw - 187, wstrzymało się 28.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#MarekBorowski">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o punkt obejmujący informację dotyczącą szans i zagrożeń dla polskich przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych w świetle ustaleń Traktatu akcesyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#MarekBorowski">Jest to zatem, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#MarekBorowski">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt obejmujący informację dotyczącą szans i zagrożeń dla polskich przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych w świetle ustaleń Traktatu akcesyjnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#MarekBorowski">Głosowało 356 posłów. Za opowiedziało się 99, przeciw - 223, wstrzymało się 34.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#MarekBorowski">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie Informacji rządu RP w sprawie zobowiązań Polski wynikających z Traktatu akcesyjnego, otwierających drogę do likwidacji polskiego złotego i likwidacji polskiej władzy monetarnej w razie ewentualnego przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#MarekBorowski">Jest to zatem, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#MarekBorowski">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt obejmujący tę informację, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#MarekBorowski">Głosowało 358 posłów. Za opowiedziało się 102, przeciw - 245, wstrzymało się 11.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm propozycję uzupełnienia porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#MarekBorowski">Informuję, że po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 8. obejmującego pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę krótką przedłużoną nad informacją ministra zdrowia o sytuacji finansowej służby zdrowia oraz aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach: nad sprawozdaniem komisji o projektach ustaw o ochronie dziedzictwa narodowego oraz o zabytkach, a także w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#MarekBorowski">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#MarekBorowski">Za chwilę rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#MarekBorowski">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#MarekBorowski">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#MarekBorowski">Po zakończeniu dyskusji nad tym punktem porządku dziennego rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd RP ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#MarekBorowski">W godzinach popołudniowych i wieczornych rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw: o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#MarekBorowski">Planowane jest również rozpatrzenie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#MarekBorowski">Przerwy w dniu dzisiejszym i jutrzejszym zostaną zarządzone od godz. 16 do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#MarekBorowski">W dniu jutrzejszym rano rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projektach ustaw o ochronie dziedzictwa narodowego oraz o zabytkach.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#MarekBorowski">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#MarekBorowski">Do rozpatrywania pytań w sprawach bieżących przystąpimy o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#MarekBorowski">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#MarekBorowski">O godz. 17 rozpoczniemy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#MarekBorowski">W bloku głosowań przeprowadzimy trzecie czytania projektów ustaw: o usługach pocztowych, o zmianie ustawy o strażach gminnych, o zmianie ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego oraz o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#MarekBorowski">W bloku głosowań podejmiemy także decyzję w sprawie wniosku Rady Ministrów o uchwalenie dokumentu „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003–2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007–2010”.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#MarekBorowski">Planowane jest również przeprowadzenie trzecich czytań projektów ustaw o zmianie ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju oraz o nasiennictwie.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#MarekBorowski">W godzinach wieczornych przeprowadzimy pierwsze czytania projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy oraz dwóch projektów ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#MarekBorowski">W piątek rano przeprowadzimy głosowania nad punktami rozpatrzonymi wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#MarekBorowski">Planowane jest również przeprowadzenie głosowań nad propozycjami zmian w składzie osobowym Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji oraz zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#MarekBorowski">Po głosowaniach rozpatrzymy informację ministra zdrowia o sytuacji finansowej służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#MarekBorowski">Przypominam, że prezes Rady Ministrów zawiadomił Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi do ratyfikacji: Umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Federalnej Niemiec o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, Umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem federalnym Republiki Austrii o współpracy w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości, a także Umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Królestwa Belgii o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, których ratyfikacja zdaniem rządu nie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#MarekBorowski">Do Komisji Spraw Zagranicznych w ustalonym terminie nie zgłoszono zastrzeżeń do wybranego trybu ratyfikacji tych umów.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#MarekBorowski">Komisja przedłożyła sprawozdania, w których również nie zgłosiła zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#MarekBorowski">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1560, 1561 i 1562.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#MarekBorowski">Zgodnie z art. 120 ust. 4 regulaminu Sejmu informuję o braku zastrzeżeń co do wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji tych umów.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Proszę... Poinformowałem już, że głosowania przeprowadzamy jutro o godz. 17 i w piątek o godz. 9. Niemniej jednak ze względu na to, iż dzisiaj w toku prac w Komisji Ustawodawczej znajdzie się projekt ustawy, która zmienia ustawę o referendum w znanej Wysokiej Izbie kwestii dotyczącej zniesienia zakazu informowania o frekwencji, należy się liczyć z tym, że w dniu dzisiejszym komisja przedstawi sprawozdanie. Ponieważ zapowiedziany został już sprzeciw wobec wprowadzenia do porządku dziennego punktu dotyczącego rozpatrzenia tego sprawozdania, jutro o godz. 9 rano w związku z tym sprzeciwem odbędziemy głosowanie nad wprowadzeniem do porządku dziennego tego sprawozdania; tak że odbędzie się jeszcze jedno głosowanie, jutro o godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#MarekBorowski">Proszę teraz posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#BronisławDutka">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#BronisławDutka">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#BronisławDutka">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#BronisławDutka">- Europejskiej - godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#BronisławDutka">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#BronisławDutka">- Finansów Publicznych - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#BronisławDutka">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#BronisławDutka">- Ustawodawczej - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#BronisławDutka">- Europejskiej - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#BronisławDutka">- do Spraw Kontroli Państwowej - godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#BronisławDutka">- Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny - godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#BronisławDutka">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#BronisławDutka">O godz. 16 w sali klubowej nr 3 nowego Domu Poselskiego odbędzie się posiedzenie Polsko-Węgierskiej Grupy Parlamentarnej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Janowski Gabriel, proszę.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę wyrazić zdumienie; powiem więcej, nawet oburzenie, że oto Wysoka Izba przed chwilą odrzuciła propozycję wprowadzenia do porządku dziennego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, w jakim trybie pan zabiera głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#GabrielJanowski">...debaty na temat zagrożeń dla polskich firm po wstąpieniu do Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, jeżeli wszyscy posłowie będą wyrażali swoje oburzenie i zdumienie, to nie rozpoczniemy debatowania nad porządkiem. Proszę to zawrzeć w oświadczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#GabrielJanowski">To jest tak, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Jest forma oświadczeń, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GabrielJanowski">Rozumiem, ale jest to tak ważna sprawa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, ale tu nie ma nieważnych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#GabrielJanowski">...że myślę, że należy się minuta refleksji panu marszałkowi i Wysokiej Izbie, co uczyniono. I w związku z tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#GabrielJanowski">...zwracam się do wszystkich, by czas, który państwu przysługuje przy wystąpieniach dotyczących ustaw, poświęcili w części tym sprawom związanym z zagrożeniem Polski, a przede wszystkim dla polskich przedsiębiorstw po wstąpieniu do Unii Europejskiej. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#GabrielJanowski">Druga: Panie Marszałku! Dokładnie rok temu z tej trybuny mówiłem, że tworzymy prawo bez należytej staranności i wyobraźni. I faktycznie tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, również i to nadaje się do oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#GabrielJanowski">Więcej; nie chcemy wniknąć w najważniejszy dokument, jakim jest Traktat akcesyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#GabrielJanowski">To jest najlepsze świadectwo naszej odpowiedzialności parlamentarnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekBorowski">Proszę zawrzeć to w oświadczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#GabrielJanowski">Proszę posłów o rzeczywiście głęboką refleksję nad tym, co czynimy dla Polski, jakie jej szkody wyrządzamy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Janowski, pan poseł zna doskonale regulamin i nagminnie go narusza.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Nie, ja bronię Sejmu; regulamin ma być przestrzegany.)</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#MarekBorowski">Ale, panie pośle, pan nie jest jedynym obrońcą Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Chciałbym, żeby pan do mnie dołączył.)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#MarekBorowski">To jest niepotrzebna megalomania, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#MarekBorowski"> Uprzejmie proszę pana posła, żeby pan poseł przestrzegał regulaminu. Są oświadczenia. W oświadczeniach można wszystko powiedzieć, można je następnie wydrukować, są w stenogramie; można zwołać konferencję prasową i poinformować opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Piechociński.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana marszałka, jakie są powody nieumieszczenia po raz kolejny w porządku obrad bardzo ważnej ustawy o transporcie drogowym. Sprawozdanie Komisja Infrastruktury przedłożyła. W tej ustawie są nie tylko niższe kary dla przewoźników, ale przede wszystkim narzędzia dla inspekcji transportu samochodowego i drogowego, aby nie było poważnych zakłóceń, jeśli chodzi o bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Bardzo proszę pana marszałka o wyjaśnienie tych powodów, bo jest totalnie niezrozumiałe nieumieszczenie po raz kolejny w porządku obrad tego tak ważnego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, informuję, że do tego projektu, o czym pan poseł wie, były zastrzeżenia natury konstytucyjnej. Projekt został z powrotem skierowany do komisji. Komisja nie uwzględniła tych zastrzeżeń Biura Legislacyjnego. W związku z tym zwróciłem się o opinię ekspertów pozasejmowych. Po uzyskaniu opinii ekspertów Prezydium wypowie się definitywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Ja chcę zwrócić uwagę, że nie wyciąga pan wniosków z doświadczeń nad ustawami, umownie mówiąc, winietowymi. Wówczas także część ekspertów Biura Studiów i Ekspertyz w stosunku do materii ustawowej zgłosiła bardzo daleko idące uwagi, zastrzeżenia natury konstytucyjnej, a później wstydliwie się z tego wycofała. Jest to po prostu niepokojące, bo to powoduje hamowanie prac legislacyjnych Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to, co pan powiedział, jest nieprawdą. Jeżeli chodzi o ustawę dotyczącą wywłaszczania gruntów, uwagi konstytucjonalistów zostały uwzględnione przez komisję, dzięki temu ustawa trafiła pod obrady i została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! To pan mija się niestety z tym, nad czym wspólnie dyskutowaliśmy, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, naprawdę skończmy tę żenującą dyskusję. Rzecz odbywa się zgodnie z regulaminem i zgodnie z prawem. Nikt tu niczego nie hamuje. Będą opinie prawne, pan poseł je otrzyma i wtedy zobaczymy, jak będziemy dalej procedować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Czy bierze pan na siebie odpowiedzialność za to, że część przewozów ładunków niebezpiecznych jest w tej chwili bez kontroli na polskich drogach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, każdy musi brać odpowiedzialność za swój odcinek działalności. Ja biorę za poprawność prawną, legislacyjną projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MarekBorowski">Przystąpimy za chwilę do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy...</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#MarekBorowski">Pięć minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 22 do godz. 9 min 29)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (druki nr 736 i 1543).</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Elżbietę Romero.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#ElżbietaRomero">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z pracy komisji nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#ElżbietaRomero">Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu 22 lipca 2002 r. skierował rządowy projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do pierwszego czytania, które odbyło się na posiedzeniu 26 lipca 2002 r. Rozpatrywanie projektu ustawy odbyło się w dniu 22 kwietnia 2003 r. po przedstawieniu przez podkomisję nadzwyczajną ds. problematyki społecznej sprawozdania z prac nad przedłożeniem rządowym.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#ElżbietaRomero">Wysoka Izbo! Ustawa o ochronie praw lokatorów, regulująca jakże drażliwe społecznie wzajemne obowiązki i prawa wynajmujących i lokatorów, była powszechnie krytykowana, toczyło się nad jej zapisami wiele publicznych dyskusji, wzbudziła liczne kontrowersje. Jej zapisy krytykowali zarówno właściciele budynków mieszkalnych, jak i lokatorzy. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. uznana została za bubel legislacyjny 2001 r. Niektórymi przepisami w niej zawartymi zajmował się na wniosek rzecznika praw obywatelskich Trybunał Konstytucyjny, orzekając o ich niezgodności z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#ElżbietaRomero">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej dotyczy przedłożenia rządowego nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, tzw. małej nowelizacji. Projekt ten zawiera propozycje dwóch zmian dotyczących przepisów najczęściej krytykowanych. Pierwsza zmiana dotyczy przywrócenia swobody zawierania umów w zakresie ustalania okresu używania lokalu mieszkalnego. Zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym wszelkie umowy o odpłatne używanie lokalu, z wyjątkiem lokalu socjalnego, zawarte na czas krótszy niż 3 lata uważa się za umowy zawarte na czas nieoznaczony. Stan ten jest jedną z przyczyn prowadzących do zahamowania transakcji na rynku wynajmu lokali, bowiem właściciele lokali albo wstrzymują się od ich wynajęcia, albo wynajmują je bez zawierania pisemnych umów. Projektowana nowelizacja jako zasadę przyjmuje, że umowa o odpłatne używanie lokalu może być zawarta na czas oznaczony lub nie oznaczony. Jedynie lokale wchodzące w skład zasobu mieszkaniowego gmin lub jednostek samorządu terytorialnego oddawane byłyby na czas nieoznaczony, z wyjątkiem lokali socjalnych i wynajmowanych na czas pracy. Tę zmianę komisja przyjęła i rekomenduje Wysokiej Izbie w swoim sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#ElżbietaRomero">Druga zmiana zaproponowana przez rząd dotyczy zmiany zasad zawierania ugody. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym wypowiedzenie stosunku prawnego z powodu zwłoki w zapłacie czynszu lub innych opłat za używanie lokalu jest możliwe dopiero wtedy, gdy właściciel zaproponuje niezamożnemu lokatorowi zawarcie ugody w sprawie zapłaty zaległych i bieżących należności. W przedłożeniu rządowym zawarta jest zmiana, która nie właściciela, lecz lokatora zobowiązuje do zaproponowania ugody. Komisja Nadzwyczajna nie przyjęła tej zmiany, proponując rozważenie umieszczenia jej w obecnie konsultowanej społecznie tzw. dużej nowelizacji, uznając, iż przepisy te dotyczą ochrony trwałości tytułu prawnego do lokalu oraz ochrony przed eksmisją. Przyjęła natomiast poprawkę poselską, aby w nowelizowanej ustawie dokonać zmiany będącej konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2002 r. dotyczącą objęciem ochroną przed eksmisją na bruk osób pominiętych w obecnym art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. (są to m.in. bezrobotni, kobiety w ciąży, obłożnie chorzy, emeryci, renciści bezrobotni), których eksmisję orzeczono i jeszcze nie zrealizowano w okresie między 31 grudnia 2000 r. a 10 lipca 2001 r. Komisja uznała, iż nie należy zwlekać z naprawieniem niedopatrzenia legislatorów ze względu na niezwykle doniosłe konsekwencje z punktu widzenia sytuacji życiowej osób zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#ElżbietaRomero">Wysoka Izbo! Komisja Nadzwyczajna po zapoznaniu się z opinią Komitetu Integracji Europejskiej, że nowelizacja nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej jednogłośnie wnosi o uchwalenie załączonego do sprawozdania projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Janik występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#EwaMariaJanik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt zapoznać Wysoką Izbę ze stanowiskiem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zaproponowana przez rząd nowelizacja zawiera zmianę dwóch artykułów w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#EwaMariaJanik">Art. 5 w dotychczasowym brzmieniu nadmiernie ingeruje w swobodę zawierania umów, w szczególności w zakresie czasu, na jaki może być umowa zawarta. Proponowana zmiana przywraca taką swobodę zawierania umów przez właścicieli domów i lokali mieszkalnych w zakresie ustalenia okresu używania lokalu mieszkalnego. Skutkiem tej regulacji powinien być wzrost transakcji na rynku wynajmu lokali, wzrost liczby zawieranych umów, eliminacja wynajmu mieszkań bez umów, a co za tym idzie wzrost wpływów do budżetu państwa z tytułu podatków. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#EwaMariaJanik">Proponowana zmiana treści art. 12 dotyczącego obowiązku zawierania ugody w sprawie zapłaty należności właściciela z lokatorem przed wypowiedzeniem stosunku prawnego, umowy najmu, gdy lokator jest niezamożny i wystąpiła zwłoka w zapłacie czynszu lub innych opłat za używanie lokalu zawiera co prawda słuszną tezę, że inicjatywa zawartej ugody w spłacie zaległości powinna pochodzić od lokatora, który jest dłużnikiem, a nie właściciela mieszkania, lecz w związku z tym, że dotyka bardzo ważnych, a także o ogromnej wrażliwości społecznej spraw wymaga wydaje się głębszego zastanowienia. Skala bezrobocia, stan zubożenia społeczeństwa z jednej strony, a z drugiej bardzo często świadoma, zmierzająca do osiągnięcia maksymalnych zysków polityka prowadzona przez niektórych właścicieli kamienic - w większości biur poselskich o tych właśnie problemach mówią nam interesanci - powoduje, że klub mój uważa, iż w związku z zapowiedzianą dużo pełniejszą, o szerszym zakresie nowelizacją omawianej ustawy artykuł ten powinien być ostatecznie sprecyzowany po przeprowadzeniu konsultacji z organizacjami zrzeszającymi lokatorów oraz organizacjami zrzeszającymi właścicieli domów.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#EwaMariaJanik">Wysoka Izbo! W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2002 r. art. 35 dotychczas obowiązującej ustawy został uznany za niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji, tak więc proponowana już w trakcie prac zmiana tego artykułu w sposób oczywisty jest konieczna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Parchańskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#TadeuszParchański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić opinię na temat sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Projekt ustawy nie spełnia niestety oczekiwań, jeśli chodzi o zmiany w obecnej powszechnie krytykowanej ustawie. Pierwotny projekt rządowy, który wpłynął do Sejmu 19 lipca 2002 r., przewidywał zmiany art. 5 i 12. Ostatecznie po prawie 10 miesiącach pracy podkomisji sprawozdanie zawiera dwie zmiany, a mianowicie w art. 5 i 35. Zmiana art. 5. przyjmuje jako zasadę możliwość zawierania umowy o odpłatne używanie lokalu na czas oznaczony lub nieoznaczony. Obecny stan ograniczający swobodę zawierania umów powodował zahamowania transakcji na rynku wynajmu lokali. Druga zmiana dotycząca art. 35 ust. 1 związana jest z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego i przywraca uprawnienie do przyznania lokalu socjalnego osobom, o których mowa w art. 14 ust. 4, czyli osobom wymagającym szczególnej ochrony.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#TadeuszParchański">Klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem proponowanych zmian, jednak projekt ustawy obecnie rozpatrywany przez Wysoką Izbę nie rozwiązuje wielu zasadniczych problemów. Z informacji przedstawionej w trakcie pierwszego czytania, które odbyło się w lipcu ub.r. na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, przez wiceprezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wynika, że w urzędzie od wielu miesięcy trwały prace nad gruntowną zmianą obecnie obowiązującej ustawy. Zmiana taka była też zapowiadana w rządowym programie „Infrastruktura - klucz do rozwoju”. Taka gruntowna zmiana poddana została licznym konsultacjom, lecz w związku ze znaczną różnicą poglądów różnych środowisk Rada Ministrów nie zajęła się tą dużą zmianą ustawy. W związku z tym Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast zaproponował obecnie rozpatrywaną zmianę małą dającą jedynie większą swobodę zawierania umów najmu. Aż 10 miesięcy trwały prace podkomisji i Komisji Nadzwyczajnej nad tą w końcu niewielką zmianą ustawy, a podstawowe problemy mieszkalnictwa nadal pozostają nierozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#TadeuszParchański">Stan techniczny substancji mieszkaniowej w Polsce systematycznie się pogarsza, a zasoby dekapitalizują się. Jedną z podstawowych przyczyn tego stanu jest brak środków finansowych przynajmniej na odtworzenie wartości tych zasobów. Nierozwiązywanie problemu rewaloryzacji czynszów jeszcze bardziej pogarsza ten stan. Dojdzie w końcu do sytuacji, w której nie tysiące jak obecnie, ale dziesiątki tysięcy kamienic w miastach podlegać będzie rozbiórce z uwagi na zły stan techniczny. Według informacji Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast około 1300 tys. mieszkań wymaga obecnie remontu. Jeżeli w najbliższym czasie nie przeprowadzi się generalnych remontów, to ok. 800 tys. mieszkań trzeba będzie wyburzyć.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#TadeuszParchański">Ustawa z 1994 r. obligowała gminy, aby do roku 2004 stawki czynszowe doszły do poziomu 3% wartości odtworzeniowej budynków. Tymczasem jest to obecnie poziom około 1,1% wartości odtworzeniowej. Według danych Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej średnia stawka czynszów wynosi około 2,15 zł za metr kwadratowy, podczas gdy koszty utrzymania kształtują się na poziomie około 4 zł za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej. W efekcie domy popadają w ruinę. W związku z tym chcielibyśmy się dowiedzieć, czy Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast przygotuje projekt nowej ustawy, która w sposób kompleksowy rozwiąże problemy najmu lokali oraz czy projekt taki zostanie przyjęty przez rząd i skierowany do parlamentu jeszcze w tej kadencji czy też będziemy musieli się zadowolić jedynie obecną, skromną nowelizacją polegającą na korekcie dwóch artykułów dotychczasowej ustawy? Czy w ogóle trwają prace nad nową ustawą? A jeżeli tak, to kiedy możemy się spodziewać ich zakończenia? Na razie, podobnie jak w przypadku wielu innych problemów, mamy niestety do czynienia z odkładaniem rozwiązania tego problemu na bliżej nieokreśloną przyszłość. Jest to kolejny dowód na to, że rząd, który sprawuje władzę już blisko dwa lata, do tej pory nie ma konkretnych programów, choć Sojusz Lewicy Demokratycznej w kampanii wyborczej dwa lata temu twierdził, że jest do rządzenia przygotowany. Jeżeli rząd nadal będzie odkładał rozwiązanie problemów mieszkaniowych, to setki tysięcy chronionych lokatorów mogą wylądować na bruku, ale nie dlatego że nie będą w stanie zapłacić czynszu, ale z powodu zagrożenia ich mieszkań katastrofą budowlaną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Polaczka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie zmiany ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gmin i o zmianie Kodeksu cywilnego. Jak tutaj wspomnieli już pani poseł sprawozdawczyni i mój przedmówca, zasadniczą treścią tej bardzo niewielkiej nowelizacji jest przyjęcie zasady zawierania umów o odpłatne używanie lokalu na czas oznaczony i na czas nieoznaczony, a także doprecyzowanie przepisu, jest to zmiana 2, do art. 35, który został poddany krytyce w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JerzyPolaczek">Chcę przedstawić kilka uwag natury może bardziej ogólnej dotyczącej tej problematyki, dlatego że ta nowelizacja jest nowelizacją śladową, niewielką. Jest rzeczą budzącą poważne zastrzeżenia, iż nowelizacja trafia tu w ramach rządowego projektu programu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” do Komisji Nadzwyczajnej i w tejże komisji ten projekt tkwi przez 10 miesięcy. A przypominam, iż komisją właściwą do rozpatrywania tych propozycji jest przede wszystkim Komisja Infrastruktury. Myślę, że gdyby przyjęto normalny tryb postępowania, dawno już ta nowelizacja weszłaby w życie. Dlaczego to w tym momencie poruszam? Dlatego mianowicie, że w samym uzasadnieniu do projektu rządowego, jeśli chodzi o tę nowelizację, napisano, po pierwsze, że wpływ tejże ustawy na dochody i wydatki budżetu sektora publicznego jest obojętny, po drugie, że brak tutaj bezpośrednich skutków na rynku pracy, po trzecie, że brak bezpośrednich skutków tej nowelizacji dla konkurencyjności zewnętrznej i wewnętrznej gospodarki i że brak tu bezpośredniego wpływu na sytuację i rozwój regionalny. To dlaczego ta ustawa przez 10 miesięcy przeleżała się w Komisji Nadzwyczajnej? Ten czas został w dużej mierze zmarnotrawiony.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#JerzyPolaczek">Ponadto można ponownie zapytać przedstawicieli rządu, jakie rząd będzie przedkładał propozycje nowej ustawy o ochronie praw lokatorów. Tym bardziej że pani poseł sprawozdawczyni stwierdziła, iż obowiązująca ustawa, ta z 2001 r., była - jak to określiła - bublem legislacyjnym. Jest więc pytanie: Dlaczego taka głęboka nowelizacja nie została już wniesiona do Sejmu, nie jest przedmiotem prac stosownych komisji, skoro rząd taką głęboką nowelizację tej ustawy przedłożył? Myślę, że osią tej nowelizacji, osią ustawy o ochronie praw lokatorów jest równowaga przede wszystkim praw i obowiązków i właścicieli, i lokatorów mieszkań. Jaką mamy sytuację wobec tego w praktyce na rynku mieszkaniowym? Taką mianowicie, że, z jednej strony, jak mój przedmówca stwierdził, jest głęboka zapaść na rynku mieszkalnictwa, stoją puste nowe mieszkania, na które nie ma chętnych, z drugiej strony, mamy kilkaset tysięcy mieszkań, które są w opłakanym stanie technicznym. Wcześniej mieliśmy do czynienia z likwidacją tych instrumentów ustawowych, które były adresowane właśnie do właścicieli zamierzających poprawić i zmodernizować własne zasoby mieszkaniowe, zwłaszcza wielorodzinne. Sytuacja na rynku budowlanym jest taka, że w 2002 r. nastąpił spadek o 52% liczby pozwoleń na budowę budynków jednorodzinnych, spadek o 23% liczby pozwoleń na budowę budynków wielomieszkaniowych. Chcę w związku z tym, komentując tę krótką nowelizację, zapytać w tym kontekście: Czy przedstawiciele rządu nie uznają za stosowne, aby poprzeć na przykład dezyderaty, które płyną z komisji, choćby Komisji Infrastruktury, co do możliwości odtworzenia resortu budownictwa, tak żeby problematyka mieszkalnictwa i budownictwa nie była w takim zakresie obecna w polityce rządu jak nowelizacja omawianej ustawy - nowelizacja śladowa i obecność tej problematyki w polityce rządu śladowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić stanowisko klubu wobec zmiany ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z druku nr 736 z 19 lipca 2002 r. i sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej - druk nr 1543.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#LechKuropatwiński">Projekt ustawy dotyczy pakietu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”. W ustawie z 21 czerwca 2001 r. wprowadza się zmiany. I tak w art. 5 wprowadza się zmianę dotyczącą zawarcia umowy. Winno to być zawarte na czas oznaczony lub nieoznaczony, tak żeby nie kolidowało z zajmowaniem lokalu socjalnego. Natomiast w art. 12 mówi się o tym, że jeżeli lokator wykaże, że jego dochody są na poziomie, który umożliwia ubieganie się o lokal socjalny, a zalega z opłatami, winien zwrócić się do gminy o rozłożenie zaległości na raty, przedstawiając propozycję ugody na piśmie w ciągu 14 dni, a gmina wyrazi na to zgodę i zostanie przyjęta propozycja dwustronnie. Tylko proszę zauważyć, że lokator w czasie przyjmowania warunków ugody zostaje niejednokrotnie zwolniony z pracy - bywa tak coraz częściej - i pozostaje dylemat: czy środki, jakie ma, pozostawić na życie, egzystowanie rodziny, czy płacić zaległości rozłożone na raty, a bieżących nie płacić. Tutaj sprawy socjalne muszą być inaczej rozwiązane niż do tej pory, bo w takiej sytuacji nie dojdzie do żadnych rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#LechKuropatwiński">Powstaje dylemat, jak zachować się, gdy są wolne lokale - czy je wydzierżawiać czy ich nie wydzierżawiać i płacić podatki za te lokale do budżetu urzędu. Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że w obecnej chwili, gdy społeczeństwo jest coraz uboższe, niejednokrotnie bez środków do życia, państwo i samorządy gmin winny skierować większe środki niż dotychczas na budownictwo socjalne. Dam przykład: W mieście 120-tysięcznym około 8 tys. rodzin nie płaci czynszów. Jest to dramat. Jest to około 30–40% całego społeczeństwa w danym mieście czy gminie. Każde zawarcie czy niezawarcie umowy na czas oznaczony czy nieoznaczony powoduje niepewność tak dzierżawcy, jak i wydzierżawiającego. Aby w obecnym czasie zaspokoić potrzeby w zakresie budownictwa mieszkaniowego, socjalnego, winno się rozpocząć budowę mieszkań socjalnych o niższym standardzie lub przeprowadzić remonty w pustostanach, których jest wiele. Tylko takie rozwiązania mogą poprawić sytuację mieszkaniowo-socjalną. Dziś bezrobotnych ludzi bez środków do życia winno się zagospodarowywać poprzez tzw. samozatrudnienie pod kontrolą samorządową, a niejednokrotnie zatrudniać przy produkcji materiałów potrzebnych do budownictwa socjalnego. To może w jakimś stopniu rozwiązać te problemy społeczne. Mogę dać przykład prezydenta Włocławka, który stworzył w obecnym trudnym czasie 200-osobową brygadę, aby obniżyć koszty miasta, a jednocześnie rozpocząć remonty i budowę - z całą obsługą - mieszkań socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#LechKuropatwiński">My w Polsce ten problem możemy rozwiązać sami i musimy go rozwiązać. To rząd i państwo ma rozwiązać ten problem. Dziś nadszedł czas naprawy błędów, które popełniły kolejne rządy, myśląc o wstąpieniu do Unii Europejskiej, a zapominając o obywatelu swego państwa.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli problem mieszkaniowy nie zostanie rozwiązany poprzez budownictwo socjalne, to za dwa lata liczba bezdomnych w Polsce wzrośnie kilkakrotnie i bezdomność stanie się plagą narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Klub Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za zmianą ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Gabrielę Masłowską, występujące w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przekazanego Wysokiej Izbie w formie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#GabrielaMasłowska">Nowelizacja wymienionej ustawy ma na celu usprawnienie transakcji na rynku najmu lokali przez zniesienie co najmniej trzyletniego okresu najmu jako kryterium uznawania umowy za zawartą na czas oznaczony. W stanie prawnym tworzonym przez omawianą ustawę umowa o odpłatne używanie lokali może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony bez wiązania stron wymaganiami czasu trwania najmu. W przypadku lokali komunalnych jednostek samorządu terytorialnego umowy mogą być zawierane wyłącznie na czas nieoznaczony, z pewnymi wyjątkami. Stwarza to najemcom poczucie stabilizacji, bezpieczeństwa i należy ocenić taką zmianę pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#GabrielaMasłowska">Warunkiem zawarcia ugody jest pisemne ostrzeżenie o zamiarze wypowiedzenia umowy oraz wykazanie i udokumentowanie dochodów predysponujących do otrzymania z gminy lokalu socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#GabrielaMasłowska">Zastrzeżenia budzi art. 12 ust. 3 ustawy z 2001 r., który ustala na zbyt wysokim poziomie górną granicę miesięcznej spłaty zaległych należności, na poziomie nie wyższym niż miesięczna bieżąca kwota czynszu. Co prawda ta kwota może być w ramach ugody przedmiotem pertraktacji, jednak właściciele dążący do jak najszybszego odzyskania należności będą skłaniali się do żądania kwot maksymalnych dopuszczonych ustawą. Najemcami lokali są najczęściej ludzie mało zamożni. Jeżeli osoba płaci 300 zł czynszu bieżącego i ma zapłacić dodatkowo 300 zł czynszu zaległego, a otrzymuje 800 zł emerytury lub innych dochodów, to pozostały dochód w kwocie 200–300 zł nie umożliwia zaspokojenia podstawowych, elementarnych potrzeb w zakresie wyżywienia, ubrania, leczenia na normalnym, ludzkim, cywilizowanym poziomie. Mniej rygorystyczne raty spłat zaległości pomogłyby wyjść na trwałe z zaklętego kręgu zadłużenia i upokorzenia, dając jednocześnie większą swobodę. Dlatego proponujemy maksymalną granicę rat zaległych na poziomie co najwyżej 20% kwoty miesięcznej raty.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#GabrielaMasłowska">Omawiany projekt nowelizujący ustawę nowelizuje ją fragmentarycznie - chodzi o ustawę z 21 czerwca 2001 r. - i w związku z tym nie spełnia poważnych oczekiwań społecznych. Na przykład art. 19 tej ustawy zrównuje prawa lokatorów i prawa właścicieli w zakresie własności.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#GabrielaMasłowska">Problemem jednak o zasadniczym znaczeniu jest art. 691 § 1 Kodeksu cywilnego, zawarty w rozdziale 5 art. 26 niniejszej ustawy. Obowiązujący od 10 lipca 2001 r. przepis Kodeksu cywilnego znacznie ograniczył krąg uprawnionych osób do zawarcia umowy najmu w razie śmierci najemcy lokalu. Zgodnie z art. 691 § 1 Kodeksu cywilnego do kręgu uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu po śmierci najemcy zalicza się teraz małżonka, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca obowiązany był do świadczeń alimentacyjnych, oraz konkubentów. Pozostałe osoby bliskie, nawet jeśli mieszkały przez wiele lat z najemcą, nie mają prawa do lokalu i to, czy w nim nadal pozostaną, zależy wyłącznie od woli urzędnika czy właściciela. Ani wstępni (rodzice), ani zstępni, (np. wnukowie), ani też rodzeństwo najemcy nie mają prawa do najmu z mocy ustawy. Rodzi to wiele problemów zgłaszanych do biur poselskich przez naszych wyborców, a także podkreślanych w orzecznictwie rzecznika praw obywatelskich, problemów, które nie istniały do tej pory, ponieważ rozwiązania obowiązujące w Polsce przez dziesięciolecia respektowały inne zasady ochrony praw obywatelskich, korzystniejsze dla zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#GabrielaMasłowska">Dlatego Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin opowiada się za jak najszybszą zmianą legislacyjną w tym zakresie - wnosimy tutaj stosowne poprawki - tym bardziej że prace legislacyjne zasadnicze w tym obszarze idą bardzo opieszale. Prosimy więc posłów o bardzo przychylne potraktowanie tych poprawek, rozważenie tego problemu właśnie w trakcie nowelizacji obecnej. Opowiadamy się również za przyjęciem projektu nowelizacji ustawy. Będziemy głosować za jego przyjęciem. Dziękuję. Składam poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#TomaszNałęcz">Za wystąpienie dziękuję, poprawki zatrzymałem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa, występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej pragnę przedstawić nasze stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MichałFiglus">Zdaniem projektodawców ustawy wcześniejsza ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego w nadmierny sposób ingeruje w swobodę zawierania umów pomiędzy stronami. Dotyczy to szczególnie czasu trwania umowy, czyli na jaki okres może być zawarta umowa o odpłatne użytkowanie lokalu.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MichałFiglus">Zgodnie z obowiązującym prawem każdą umowę o odpłatne użytkowanie lokalu, z wyłączeniem lokalu socjalnego, zawartą na czas krótszy niż 3 lata, uważa się za umowę zawartą na czas nieoznaczony. Konsekwencją tych przepisów było szybkie zahamowanie transakcji na rynku nieruchomości, przede wszystkim zaś na rynku wynajmu lokali, ponieważ właściciele lokali wynajmowali je, ale bez zawierania stosownych umów.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MichałFiglus">Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej ważne jest zwrócenie uwagi właśnie na trudności w zawieraniu umów o wynajem lokali, będące konsekwencją nadmiernej ingerencji w swobodny sposób zawierania umów. Dlatego podzielamy pogląd wyrażony w proponowanej nowelizacji ustawy, by umowa o odpłatne użytkowanie lokalu mogła być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. To, naszym zdaniem, w znaczny sposób ułatwi zawieranie umów o wynajem lokali.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#MichałFiglus">Jednak na jeden niepokojący fakt należy, naszym zdaniem, zwrócić uwagę. Po wejściu w życie zaproponowanych zmian ochrona praw lokatorów w wynajmowanych lokalach prywatnych, państwowych i samorządowych innych niż gminne może pozostać czystą fikcją. Nieuczciwy właściciel będzie zawierać z lokatorem umowę na bardzo krótki czas, potem na nowo ustali warunki użytkowania lokalu, mniej korzystne lub podniesie opłaty, w najgorszym wypadku zażąda opuszczenia lokalu. Dlatego też naszym zdaniem trzeba szczególnie na to zwrócić uwagę, by nie dopuścić do patologicznych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#MichałFiglus">W znowelizowanej ustawie jedynie lokale wchodzące w skład zasobu mieszkaniowego gmin - z wyłączeniem lokalu socjalnego lub lokalu związanego ze stosunkiem pracy - byłyby oddawane do użytkowania na czas nieokreślony. Podzielamy tu pogląd projektodawcy, że do zadań gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty w zakresie gminnego budownictwa mieszkaniowego i dlatego ma to być umowa użytkowania na czas nieoznaczony.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#MichałFiglus">Na jeszcze jeden zapis trzeba naszym zdaniem zwrócić uwagę. Zgodnie z ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. wypowiedzenie stosunku prawnego w wyniku zwłoki w zapłacie czynszu lub innych opłat za użytkowanie lokalu jest możliwe dopiero wtedy, gdy właściciel zaproponuje niezamożnemu lokatorowi zawarcie ugody w sprawie zapłaty zaległych i bieżących należności. Przepis ten wywołał wątpliwości dotyczące wysokości dochodów lokatora, która zobowiązuje właściciela do zaproponowania ugody. Dyskusyjny był również zapis, że to właściciel, a nie lokator jest zobowiązany do zaproponowania ugody. W znowelizowanej ustawie zawarcie ugody o spłacie zaległości przechodzi na lokatora.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej proponowane przepisy ustawy przyczynią się do łatwiejszego zawierania umów w zakresie ustalania okresu użytkowania lokalu. Ważne jest też naszym zdaniem doprecyzowanie przepisów obecnie obowiązującej ustawy. Należy się również spodziewać zwiększenia liczby zawieranych umów najmu lokali mieszkaniowych, co w konsekwencji przyczyni się do zwiększenia wpływów do budżetu państwa z tytułu podatków. Z tych też powodów Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej głosować będzie za przyjęciem proponowanych przepisów ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Grabicką występującą w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego przedstawiam oświadczenie dotyczące sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów w mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, druki nr 736 i 1543.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#KrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z 21 czerwca 2001 r. wprowadziła wiele dobrych rozwiązań. W szczególności dobrym rozwiązaniem był obowiązek orzekania przez sądy uprawnień do otrzymania lokalu socjalnego przez osoby, które zasługują na opiekę państwa, przez osoby słabsze, to jest kobiety w ciąży, małoletnich, niepełnosprawnych, obłożnie chorych, emerytów, rencistów i bezrobotnych. Jednocześnie postanowienia tej ustawy w szczególności w art. 5 naruszyły w sposób istotny swobodę zawierania umów, a także postanowienia art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#KrystynaGrabicka">Ustawodawca w przepisie art. 5, kierując się zapewne dobrymi chęciami, wprowadził zakaz zawierania umów o odpłatne używanie lokalu na czas oznaczony - krótszy niż 3 lata. Gdyby jednak zawarto umowę na czas krótszy niż 3 lata, umowę taką należało uważać za zawartą na czas nieoznaczony. Ustawodawca uważał wtedy, że kieruje nim troska o dobro lokatorów, o ich stabilizację życiową. Praktyka pokazała, że zapisy takie są błędne. Prowadzą one do powstawania tzw. szarej strefy i do braku zawierania oficjalnych umów na piśmie, rejestrowanych w urzędach skarbowych, a co za tym idzie, utraty dochodów przez państwo z podatków i opłat skarbowych. Równocześnie właściciele, bojąc się zawierania umów na okres dłuższy niż 3 lata, często nie zawierali tych umów na piśmie, powodując tym samym niepewność u najemców.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#KrystynaGrabicka">W przedstawionym sprawozdaniu zrezygnowano z ograniczeń trzyletnich i przywrócono swobodę zawierania umów w zakresie ustalania okresu, na jaki musi być zawarta umowa, ograniczając się do ingerencji w umowy zawierane przez gminy i inne jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#KrystynaGrabicka">Zmiana taka jest potrzebna i Ruch Katolicko-Narodowy poprze to rozwiązanie. Poprzemy także zmianę w art. 35 ust. 1, która jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2 października 2002 r., który stwierdził niezgodność tego zapisu z konstytucją w zakresie, w jakim wyłącza uprawnienie do lokalu socjalnego osób wymienionych w art. 14 ust. 4 ustawy, jeżeli zostały one objęte orzeczeniem sądowym nakazującym opróżnienie lokalu, wydanym w okresie od 31 grudnia 2000 r. do dnia wejścia w życie ustawy, a orzeczenie to nie zostało wykonane do tego dnia.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#KrystynaGrabicka">Ruch Katolicko-Narodowy przedstawia także poprawkę do art. 14 ust. 1 ustawy, w której proponujemy wprowadzenie prawa do orzekania przez sądy możliwości zapewnienia lokatorowi lokalu spełniającego warunki lokalu socjalnego przez właściciela dotychczasowego lokalu. Poprawka ta dotyczyłaby w ogromnej mierze lokatorów spółdzielni mieszkaniowych, wobec których orzeczono eksmisję, czego całymi latami nie można zrealizować z powodu braku lokali socjalnych w zasobach gminy. Spółdzielnie mieszkaniowe na ogół dysponują lokalami spełniającymi warunki lokalu socjalnego, ale komornicy nie mogą wyeksmitować lokatora do takiego lokalu, gdyż sąd nie orzekł takiej możliwości. Sąd zaś tej możliwości nie orzekł, gdyż nie zezwala mu na to ustawa. W ten sposób koło się zamyka. Spółdzielnie czekają wiele lat na możliwość eksmisji niesolidnych lokatorów, zadłużenia lokatorów rosną. Często nie są one nigdy spłacane, co w efekcie prowadzi do tego, że za takie zadłużenia płacą pozostali zdyscyplinowani członkowie spółdzielni, bo przecież spółdzielnia jest prywatną własnością członków. Przyjęcie tej poprawki pozwoliłoby na eksmisję członków zalegających z opłatami do małych lokali w oczekiwaniu na dostarczenie lokalu socjalnego przez gminę. Pozwoliłoby też na uniknięcie powiększenia zadłużenia przez byłego członka spółdzielni. Składam stosowną poprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Kędziaka występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#TadeuszKędziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#TadeuszKędziak">Nie jest to, jak zapowiadał rząd, głęboka i szeroka nowelizacja ustawy. Projekt tej ustawy nie rozwiązuje problemów lokatorów i właścicieli lokali, szczególnie właścicieli prywatnych. Przedstawione przez Komisję Nadzwyczajną poprawki do art. 5 dotyczącego okresu zawierania umów i art. 35 określającego warunki i uprawnienia do lokalu socjalnego Koło Parlamentarne Ruchu Odbudowy Polski opiniuje pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#TadeuszKędziak">Jak już wspomniałem, są to zmiany nierozwiązujące problemów lokatorów, którym brakuje na czynsz i właścicieli, którzy z tym problemem żyją już od kilkudziesięciu lat.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#TadeuszKędziak">Koło Ruchu Odbudowy Polski oczekuje na zapowiadaną przez rząd głęboką nowelizację przedmiotowej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Pan poseł Krzysztof Jurgiel wyraził chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#TomaszNałęcz">Chciałem zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#TomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#TomaszNałęcz">Proszę pana Jurgiela o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałem zadać dwa pytania. Pytanie pierwsze dotyczy uzasadnienia w punkcie dotyczącym konsultacji społecznych, informacji o przedstawionych wariantach i opiniach. Rząd napisał, że projekt ustawy został poddany konsultacji takich organizacji, jak organizacje zrzeszające lokatorów, organizacje zrzeszające właścicieli domów i mieszkań oraz związki zawodowe. Chciałem zapytać: dlaczego w wypadku większości ustaw - co prawda, to dotyczy Ministerstwa Infrastruktury - nie podaje się właśnie wykazu tych organizacji oraz opinii, jakie zostały przez te organizacje zgłoszone? I ewentualnie jakie były zastrzeżenia. Bardzo proszę pana ministra o to, aby przedstawił wykaz tych organizacji i w skrócie omówił te opinie - czy rzeczywiście nie było żadnych wątpliwości zgłaszanych przez te organizacje.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#KrzysztofJurgiel">Drugie pytanie dotyczy mieszkań budowanych w ramach towarzystw budownictwa społecznego - to jest jakby pytanie dodatkowe do pana wiceprezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Jak obecnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o budownictwo, w ramach towarzystw budownictwa społecznego, lokali mieszkalnych? Czy w roku bieżącym w budżecie państwa i w Banku Gospodarstwa Krajowego są zagwarantowane środki na pożyczki dla gmin czy też innych towarzystw, założonych przez inne jednostki organizacyjne, na realizację tych zadań wynikających z ustawy i z ustawy o towarzystwach budownictwa społecznego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pana ministra Wiesława Szczepańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli można, odniosę się do tych pytań, które najpierw padły w trakcie w dyskusji, a potem do konkretnego pytania pana posła Jurgiela.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WiesławSzczepański">Wielu z państwa posłów mówiło o tym, że zmiana nie spełnia oczekiwań. Szanowni państwo, problem związany z tą ustawą to nie jest problem wynikający z dnia codziennego, jest to problem wynikający z naleciałości 50 lat, a więc od momentu, kiedy do mieszkań prywatnych zostały zakwaterowane osoby prywatne na podstawie tzw. nakazów administracyjnych. Najważniejsze uwagi, jakie budziła ustawa o ochronie lokatorów uchwalona 21 czerwca 2001 r., to przede wszystkim nadmierne ograniczenie podwyżek czynszów - wskazywali na to przede wszystkim lokatorzy - zahamowanie transakcji na rynku wynajmu lokali mieszkalnych poprzez ograniczenie ustawowe umów, dalej, nadmierna ingerencja w swobodę zawierania umów, jak również brak równowagi w relacjach między lokatorami i właścicielami. Chcę powiedzieć, że dwa najważniejsze problemy, które w związku z ustawą były podnoszone, a więc kwestia ograniczenia podwyższania czynszów, jak również kwestia ograniczenia nadmiernej ingerencji w swobodę zawierania umów, jak gdyby same się rozwiązują. Pierwszy poprzez to, iż 2 października ub. r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż niekonstytucyjne jest podwyższanie czynszów zgodnie z art. 9 ust. 3, a więc uwolnił czynsze w zasobach prywatnych do poziomu 3% wartości odtworzeniowej, co dla wielu osób, ok. 600 tys. mieszkańców, wiązało się z tym, iż parę miesięcy po decyzji Trybunału nastąpiło podniesienie czynszów. Jak któryś z panów posłów wspominał, stawki średnie czynszów w Polsce są dzisiaj na poziomie 1,1%, a w niektórych gminach na poziomie 0,7%, a więc nastąpiła czasami kilkukrotna podwyżka czynszów w tych zasobach prywatnych dla osób, które zostały tam skierowane.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WiesławSzczepański">Jeśli chodzi o kwestie nowelizacji ustawy. Szanowni państwo, rzeczywiście ten projekt ustawy, który został przedstawiony państwu, jest krótką, małą nowelizacją. Rząd przygotował w ubiegłym roku nową ustawę o najmie lokali, która była dwukrotnie omawiana na posiedzeniach komitetu Rady Ministrów, ale nie znalazła uznania komitetu z jednego względu - chcieliśmy zachować ochronę lokatorów, jeśli chodzi o podwyżkę czynszu. W związku z tym 9 lipca Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji krótkiej, będący jednym z elementów programu „Infrastruktura - klucz do rozwoju”, a mający na celu odblokowanie na dzień dzisiejszy swobody zawierania umów. Dotyczyło to możliwości pełnej swobody, jeśli chodzi o zawieranie tych umów, a więc uwolnienia rynku nieruchomości - to, o czym państwo wspominali, że w wielu przypadkach pojawiał się czarny rynek, jeśli chodzi o zawieranie umów; umowy nie były podpisywane lub w ogóle nawet nie były rejestrowane w urzędach skarbowych. Chcąc temu zapobiec, zaproponowaliśmy dwie krótkie propozycje nowelizacji, to jest nowelizacji art. 5 odnośnie do umów i nowelizacji art. 12, gdzie chcieliśmy zrównać troszeczkę prawa lokatorów i właścicieli, bo dzisiaj często po prostu jest tak, że właściciel prosi lokatora, który nie płacił, o to, aby ten zawarł z nim ugodę. Chcieliśmy odwrócić role, a więc osoba, która nie płaci, powinna prosić właściciela o to, aby jednak wyraził zgodę na negocjacje z nim, jeśli chodzi o warunki spłaty. Ta druga propozycja - art. 12 - nie znalazła uznania w podkomisji. Rząd przychylił się do tego, aby nad tym artykułem nie debatować, i przenosi to do nowelizacji większej, co do której jesteśmy w tej chwili już gotowi - rząd przygotował projekt tej nowelizacji. Dwukrotnie spotkaliśmy się w szerokim już gronie osób zainteresowanych tą ustawą, bo 8 kwietnia w Ministerstwie Infrastruktury pod wodzą pana premiera Pola takie spotkanie się odbyło - było na nim ok. 60 osób z różnych organizacji społecznych, zaproszone zostały też związki zawodowe i samorządy terytorialne - a drugie takie spotkanie odbyło się w urzędzie mieszkalnictwa w dniu 29 kwietnia. W tej chwili został powołany 16-osobowy zespół roboczy złożony z przedstawicieli tych dwóch środowisk, bo nie trzeba ukrywać, że mamy tu właściwie, jak ktoś powiedział, do pogodzenia ogień i wodę, ponieważ różne są interesy właścicieli i różne są interesy lokatorów. Chcielibyśmy, aby ten zespół pogodził jakoś te interesy obu stron, tak abyśmy w czerwcu mogli przedstawić Radzie Ministrów, komitetowi Rady Ministrów projekt nowelizacji tej ustawy, a potem mogli przekazać go państwu jako parlamentowi do dyskusji - jeszcze w tym roku - wskazując na to, że dwa najważniejsze problemy po prostu już się rozwiązują. Mówię tutaj właśnie o uwolnieniu czynszu do 3% wartości odtworzeniowej dla właścicieli nieruchomości, jak również o swobodzie zawierania umów.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#WiesławSzczepański">Pan poseł Polaczek pyta, dlaczego ta propozycja „przeleżała się” 10 miesięcy w podkomisji. No, rząd chciał przygotować projekt autopoprawki do tej ustawy, w końcu uznaliśmy jednak, że będzie lepiej, jeśli przygotujemy dużą nowelizację, którą, jak powiedziałem, niedługo państwu będziemy mogli przedłożyć.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#WiesławSzczepański">Na czym będą polegały najważniejsze zmiany zawarte w tej nowelizacji. Przede wszystkim na zrównoważeniu praw i obowiązków lokatorów - chcielibyśmy przywrócić to, co kiedyś było zawarte w ustawie o najmie: jakie są obowiązki właściciela, jakie będą obowiązki lokatora, jeśli chodzi o zamieszkiwane mieszkanie. Chcielibyśmy zmienić definicję wskaźnika przeliczeniowego metra kwadratowego. Dzisiaj są to wskaźniki powiatowe, niestety w wielu powiatach się w ogóle nie buduje albo te wskaźniki są coraz mniejsze, co powoduje, że nie można obniżać czynszu, natomiast wartości odtworzeniowe się zmniejszają. Chcemy przejść na wskaźniki wojewódzkie - 32 wskaźniki, tj. 16 miast wojewódzkich i 16 województw. Jednocześnie chcielibyśmy po prostu ograniczyć podwyżkę czynszu przez najbliższe jeszcze 4 lata, mówię tu o wskaźniku powyżej 3%, tak aby ten czynsz do 2009 r. nie mógł przekroczyć 4% wartości odtworzeniowej. Będzie go można podwyższać o 25% rocznie, czyli w roku 2005 będzie to czynsz na poziomie 3,25, w roku 2006 – 3,50, jednakże podniesienie czynszu powyżej 3% wartości odtworzeniowej będzie skutkowało tym, iż właściciel będzie musiał przedstawić uzasadnienie, dlaczego akurat taka podwyżka miała miejsce. Chcielibyśmy również troszeczkę zrównać spółdzielnie z mieszkaniami komunalnymi. Jak wiemy, w spółdzielni nie ma możliwości podnoszenia czynszu, czynsz płacony jest w wysokości ponoszonych kosztów - tam, gdzie uwolnią się lokale objęte umowami najmu, można by było stosować czynsz wolny.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#WiesławSzczepański">Pan poseł Lech Kuropatwiński mówił na temat budowy mieszkań socjalnych. No tak, rzeczywiście, tutaj mamy problem, ponieważ według informacji statystycznych - można to łatwo wyczytać - dzisiaj w Polsce oddaje się o wiele mniej mieszkań niż mamy gmin. Według naszych informacji w roku 2001 wybudowano w Polsce niespełna 2300 mieszkań, w roku 2002, jeśli dobrze pamiętam, 2448. Jeśli powiemy, że gmin mamy ok. 2500, to oznacza, że nie w każdej gminie oddano rocznie jedno mieszkanie socjalne.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#WiesławSzczepański">Jeśli chodzi o kwestię związaną z nieuzasadnionym podnoszeniem czynszu, zmianami umów, o czym mówił tu pan poseł Figlus, to ja bym się tego nie obawiał. Panie pośle, dzisiaj problemem jest to, że w wielu miejscowościach lokale stoją puste, gdyż właściciele boją się wynajmować te mieszkania, zwłaszcza z uwagi na na obecną ustawę i ochronę lokatorów, których nie można wyeksmitować, jeśli ze względu na trudną sytuację rodzinną nie byliby po prostu w stanie płacić czynszu.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#WiesławSzczepański">Jeśli chodzi kwestię związaną z art. 691, a więc o to, komu należy się mieszkanie na wypadek śmierci, można powiedzieć, babci czy dziadka, to chcę podkreślić, że w dniu 21 maja 2002 r. Sąd Najwyższy w sprawie o sygnaturze 3CZP26/02 wyraził w uzasadnieniu pogląd, że obecne przepisy, ograniczając krąg wstępnych, realizują konstytucyjną zasadę ochrony własności. A więc w ocenie sądu należy oceniać konkretne stany faktyczne w zakresie obowiązku alimentacyjnego i ustalać, czy nie mamy do czynienia z nadużyciem prawa przez wynajmującego. Chodzi o to, czy przykładowo w takim mieszkaniu przed śmiercią babci nie zamieszkał bogaty krewny, który ma możliwość uzyskania tego mieszkania. Są to może sporadyczne przypadki, ale chcieliśmy pozostawić to do oceny sądu. Sąd powiedział, że obecne przepisy są zgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#WiesławSzczepański">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Jurgiela, to chciałbym powiedzieć, iż ten projekt nowelizacji - mówimy o krótkiej nowelizacji - sam nie był konsultowany ze społeczeństwem. Dlaczego? Ponieważ te dwa artykuły są wyjęte z ustawy, która miała swój bieg przed komitetem Rady Ministrów, czyli z nowej ustawy o najmie lokali. Ta ustawa była konsultowana dość szeroko, m.in. z organizacjami społecznymi, zrzeszeniami lokatorów i właścicieli, przedstawicielami związków zawodowych, również z przedstawicielami związku miast, gmin. I w tej dużej ustawie o najmie lokali te dwa artykuły były, a więc one uzyskały naszą akceptację. Myśmy tylko wyjęli je z tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#WiesławSzczepański">Natomiast jeśli chodzi o kwestię związaną z towarzystwem budownictwa społecznego, to chciałbym powiedzieć, że w tym roku w budżecie Banku Gospodarstwa Krajowego na KFM-ie mamy ponad 1361 mln zł. Zgodnie z ustawą i rozporządzeniem obecnie, powiedzmy, od 1 maja, będą wydawane promesy dla nowych wniosków złożonych w edycji 2002–2003. Z tym że chciałbym zwrócić uwagę, że jeszcze szereg towarzystw budownictwa społecznego i spółdzielni nie sięgnęło po te pieniądze z edycji 2001–2002, ponieważ mają możliwość wydłużenia do 9 miesięcy czasu na wystąpienie z prośbą o przesunięcie przez bank terminu zawarcia ostatecznej umowy z uwagi na fakt, iż wiele z nich nie potrafi spełnić wymogów kredytowych czy wymogów finansowych, które bank stawia przed TBS-ami jako prywatnymi, konkretnymi osobami czy podmiotami, które starają się o te środki zabiegać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#TomaszNałęcz">Chciałbym spytać panią poseł Romero, czy pragnie zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#TomaszNałęcz">Nie. Pani poseł nie widzi takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#TomaszNałęcz">Po wyczerpujących wyjaśnieniach pana ministra lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#TomaszNałęcz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym (druki nr 1388 i 1500).</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedłożyć sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (druk nr 1500).</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#StanisławStec">Proponowane zmiany nawiązują do ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W ustawie tej zmieniono art. 14 ust. 1 ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, który dotyczył generalnego zwolnienia działkowców i Polskiego Związku Działkowców z podatków. Zwolnienia te w ramach porządkowania prawa podatkowego przeniesiono do ustaw szczegółowych dotyczących poszczególnych podatków. Jednak do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie podatku od nieruchomości nie przeniesiono zwolnienia podmiotowego, zapisując w art. 7 ust. 1 pkt 12 zwolnienie gruntów pracowniczych ogrodów działkowych, które z dniem 1 stycznia 2003 r. są opodatkowane podatkiem rolnym, a nie podatkiem od nieruchomości, i zwolnienie to winno być zapisane w ustawie o podatku rolnym. Natomiast w ustawie o podatku rolnym nie wpisano zwolnienia z podatku rolnego pracowniczych ogrodów działkowych. W związku z tym od 1 stycznia br. ze zwolnienia korzystają tylko ogrody działkowe położone na gruntach klasy V i VI.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#StanisławStec">Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zakłada zwolnienie Polskiego Związku Działkowców z podatku od nieruchomości oraz z podatku rolnego z tytułu użytkowania gruntów w ramach pracowniczych ogrodów działkowych.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#StanisławStec">W art. 1 projektu ustawy proponuje się zmianę w ustawie o pracowniczych ogrodach działkowych polegającą na skreśleniu w art. 14 ust. 2 pkt. 1, gdyż staje się on bezprzedmiotowy po wprowadzeniu zmiany do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dotyczącej zwolnienia budynków położonych na terenach pracowniczych ogrodów działkowych, co wynika z art. 3 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#StanisławStec">W art. 2 projektu ustawy proponuje się zwolnienie Polskiego Związku Działkowców z podatku rolnego z tytułu użytkowania gruntów pracowniczych ogrodów działkowych. Dotychczasowe ustawowe zwolnienie z podatku rolnego dotyczy gruntów klasy V i VI, w związku z tym jeżeli w pracowniczych ogrodach działkowych występują grunty klasy IV, Polski Związek Działkowców winien w poszczególnych gminach złożyć deklaracje o płatności podatku rolnego. Z informacji otrzymanej z Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Pile wynika, że 80% ogrodów na terenie działania okręgowego zarządu z dniem 1 stycznia 2003 r. objęte jest podatkiem rolnym, gdyż na większości terenów działkowych występuje przynajmniej część gruntów klasy IV. Są różnice interpretacyjne między gminami, kto winien składać deklaracje w zakresie podatku rolnego - czy zarząd pracowniczego ogrodu działkowego, czy zarząd okręgowy, czy Zarząd Polskiego Związku Działkowców z siedzibą w Warszawie. Podkreślenia wymaga, że część rad gmin podjęła uchwały o całkowitym zwolnieniu pracowniczych ogrodów działkowych z podatku rolnego oraz z podatku od nieruchomości budynków Polskiego Związku Działkowców.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#StanisławStec">W art. 3 ustawy proponuje się wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podmiotowego zwolnienia Polskiego Związku Działkowców z podatku od nieruchomości, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą. Ponadto zupełnie zmienia się treść art. 7 ust. 1 pkt 12, który otrzymuje brzmienie: budynki położone na terenie pracowniczych ogrodów działkowych, które nie przekraczają norm powierzchni ustalonych w przepisach Prawa budowlanego dla altan i obiektów gospodarczych, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą, są wolne od podatku.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#StanisławStec">Natomiast w art. 4 projektu ustawy zakłada się wejście w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2004 r. Jest to wynik głosowania większości członków Komisji Finansów Publicznych. W sprawozdaniu przedłożony jest wniosek mniejszości, który zakłada, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r. Wejście w życie ustawy z datą wsteczną wnioskodawcy uzasadniają faktem, że ustawy wynikają korzyści dla podatnika i w związku z tym ich zdaniem mogą obowiązywać wstecz. Jest to zresztą zgodne z przedstawioną opinią Biura Legislacyjnego autorstwa doktora Etela. Skutki finansowe przyjęcia projektu ustawy dla wszystkich gmin według szacunkowych wyliczeń przedstawiony przez Polski Związek Działkowców wynoszą: z tytułu podatku od nieruchomości - 1550 tys. zł, a z tytułu podatku rolnego - 2215 tys. zł. Należy jednak podkreślić, że do 31 grudnia 2002 r. dochody te nie występowały, ponieważ, jak stwierdziłem na wstępie, Polski Związek Działkowców i użytkownicy ogrodów działkowych byli zwolnieni z podatku rolnego, z podatku od nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych wnoszę o uchwalenie projektu ustawy zgodnie z przedstawionym sprawozdaniem. Akt ten należy traktować jako korektę ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, gdyż wówczas nie było intencją ustawodawcy nakładanie dodatkowych podatków na działkowców. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej po zapoznaniu się ze sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych, druk nr 1500, wnosi o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Przypomnę, że po wprowadzeniu wyżej wymienionych ustaw został zmieniony jeden z ważniejszych zapisów ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych, nowe brzmienie otrzymał wtedy art. 14 ust. 1 tego aktu prawnego. W efekcie Polski Związek Działkowców - a co za tym idzie, ogrody działkowe oraz milion rodzin polskich działkowców - stracił zwolnienie podmiotowe z podatków i opłat administracyjnych. Wbrew intencjom ustawodawcy, od momentu wejścia w życie ustaw podatkowych, to jest od 1 stycznia 2003 r., działkowcy i Polski Związek Działkowców stali się podatnikiem podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MieczysławJedoń">Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych w swoim sprawozdaniu wniosła o przyjęcie ustawy, która zawiera: po pierwsze, zwolnienie Polskiego Związku Działkowców i jego członków z podatku rolnego z tytułu użytkowania i użytkowania wieczystego gruntów ogrodów działkowych; po drugie, zwolnienie budynków znajdujących się na terenie ogrodów działkowych z podatku od nieruchomości, gdy budynki te nie przekraczają norm powierzchni ustalonych w prawie budowlanym dla altan i obiektów gospodarczych, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą. Komisja w swoim sprawozdaniu wniosła o przyjęcie ustawy, która, niestety, nie zawiera zwolnienia Polskiego Związku Działkowców i działkowców z podatku leśnego.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#MieczysławJedoń">W sprawozdaniu komisji został zawarty również wniosek mniejszości przedstawiony przez wnioskodawców ustawy. Zmienia on brzmienie art. 4, który mówi, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. Zdaniem wnioskodawców artykuł ten powinien mieć inne brzmienie, a mianowicie takie, że ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 2003 r. Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera wniosek mniejszości zgłoszony podczas obrad komisji.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#MieczysławJedoń">Obecny stan faktyczny jest następujący. W świetle ustaw podatkowych oprócz terenów zajmowanych przez indywidualne działki opodatkowaniu uległy świetlice służące Polskiemu Związkowi Działkowców do realizacji zadań statutowych, obowiązkiem podatkowym obciążone zostały także prowadzone przez PZD ogródki jordanowskie, działki szkolne, działki dla niepełnosprawnych oraz ogólnodostępne tereny rekreacyjne i spacerowe, podobnie potraktowano tereny służące do organizacji wczasów dla seniorów. Ponadto na samorząd PZD został nałożony obowiązek składania deklaracji podatkowych, termin upłynął w dniu 15 stycznia br., a nadmienię, że nowe opłaty obowiązują od stycznia bieżącego roku. Z informacji, które Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej otrzymał od działkowców, wynika, że ustawy, które miały tworzyć jasne, przejrzyste prawo, służą do działań ocenianych negatywnie pod względem społecznym. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zwracają także uwagę na fakt, że wpływy pochodzące z opodatkowania ogrodów działkowych tylko w minimalnym stopniu zwiększają dochody gmin, które ponadto nie uwzględniły takich wpływów w swoich planach finansowych na rok 2003.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zdaniem Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozostawienie w ustawie niezmienionego brzmienia art. 4, czyli uznanie daty 1 stycznia 2004 r. za początek obowiązywania nowego aktu prawnego, usankcjonuje istnienie przez cały rok 2003 bałaganu prawnego. Jego ofiarami będą w równym stopniu polskie gminy, co ich mieszkańcy, którzy uprawiają działki. Nowelizacja ustawy z wyznaczeniem terminu obowiązywania z mocą od dnia 1 stycznia 2003 r. nie powinna budzić zastrzeżeń, jest to zgodne z opinią prawną sporządzoną przez Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu w sprawie możliwości wprowadzenia zwolnień podatkowych w trakcie roku podatkowego. W swojej ekspertyzie biuro uznało, że jest to dopuszczalne w sytuacji, gdy wprowadzenie zwolnień podatkowych jest działaniem na korzyść podatnika, a efektem zmiany ustawy jest naprawa prawa. Dodatkowo w tym przypadku wchodzi w grę ochrona konstytucyjnej zasady przestrzegania praw nabytych, a zwolnienie z podatków jest prawem, które działkowcy i ich organizacje posiadają od 1946 r. Ponadto pragnę zauważyć, że proponowane zmiany nie są ani nowe, ani rewolucyjne, przeciwnie, mają na uwadze poszanowanie ładu prawnego. Taka postawa wymaga od parlamentu uchwalenia ustawy, dzięki której wyeliminuje się niejasności prawne, zapewni się działkowcom prawo do spokojnego i bezpiecznego wypoczynku, a gminom umożliwi się korzystanie z pracy, jaką wykonuje Polski Związek Działkowców na rzecz społeczności lokalnych. W tym sensie zarówno ustawa, jak i zgłoszony podczas posiedzenia Komisji Finansów Publicznych wniosek mniejszości mają na celu powrót do stanu, jaki obowiązywał do końca 2002 r., czyli przywrócenie zwolnień Polskiego Związku Działkowców i jego członków z podatku od nieruchomości i podatku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jednocześnie będzie głosował za przyjęciem wniosku mniejszości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chlebowskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawię oświadczenie w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#ZbigniewChlebowski">Przedstawiony poselski projekt ustawy zakłada zwolnienie Polskiego Związku Działkowców i jego członków z obowiązku płacenia podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości z tytułu użytkowania działki w pracowniczym ogrodzie działkowym, przy czym warto podkreślić, że zwolnienia te nie dotyczą opodatkowania przedmiotów zajętych na wykonywanie działalności gospodarczej na terenie tychże ogródków. Faktem jest również, że zwolnienia z tych podatków obowiązywały od kilkudziesięciu lat. Warto zatem powiedzieć, z czyjej inicjatywy zmieniono te zasady. Autorem tego był rząd, kiedy w ubiegłym roku przedstawił nowelizację przedmiotowych ustaw, proponując, zdaniem ministra finansów, systemowe zmiany. Otóż Ministerstwo Finansów zaproponowało przeniesienie zwolnienia z ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Jest to zdecydowanie dobre rozwiązanie, bo właśnie w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych powinien być pełen katalog przedmiotów i podmiotów zwolnionych z podatku od nieruchomości, co jest zawarte w odrębnych ustawach, a nie tylko zwolnienia przewidziane dla Polskiego Związku Działkowców i jego członków. Jeśli zwolnienia dotyczą podatku rolnego czy podatku leśnego, to właśnie powinny się one znaleźć w tych ustawach. Jest to słuszny kierunek rozwiązań popierany przez klub Platformy Obywatelskiej. Trzeba jednak stwierdzić, że przy okazji tych zmian rząd pozbawił działkowców dotychczasowych przywilejów. Niniejszy projekt ustawy reguluje zwolnienia podatkowe dla Polskiego Związku Działkowców i jego członków bezpośrednio w cytowanych wyżej ustawach.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#ZbigniewChlebowski">Klub Platformy Obywatelskiej popiera kierunek proponowanych zmian, ale na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych podnosiliśmy zasadnicze kwestie warunkujące poparcie dla tego projektu. Po pierwsze, projekt tej ustawy jest niezgodny z art. 31 regulaminu Sejmu, który mówi, że do projektu ustawy trzeba przedstawić m.in. skutki finansowe oraz wskazać źródła finansowania, jeżeli projekt obciąża budżet państwa czy jednostki samorządu terytorialnego. Pan marszałek Nałęcz wytknął te nieprawidłowości w swoim piśmie skierowanym do posła sprawozdawcy. Po drugie, stanowisko ministra finansów i rządu przedstawione na posiedzeniu komisji było negatywne, bez specjalnego uzasadnienia. Chcemy poznać powody właśnie takiego stanowiska. Po trzecie, zgłaszałem na posiedzeniu komisji poważne zastrzeżenia związane z terminem wejścia w życie tej ustawy i jej obowiązywania. Są to ustawy podatkowe, a grupa posłów proponuje, aby ustawa obowiązywała od 1 stycznia 2003 r., gdy tak naprawdę jest zabronione nowelizowanie ustaw podatkowych w trakcie roku podatkowego. Po czwarte, przyjęcie właśnie wniosku mniejszości, który mówi o tym, aby ustawa działała wstecz, narusza art. 167 konstytucji gwarantujący gminom samodzielność finansową oraz zasadę zachowania odpowiedniej vacatio legis. Po piąte, mając na uwadze brzmienie art. 122 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, stwierdzić należy, iż dochody przyjęte w ww. ustawach, które to ustawy regulują zasady opodatkowania gruntów pracowniczych ogrodów działkowych oraz budynków położonych na ich terenie, mogły być i zostały uwzględnione przez gminy w swoich budżetach na rok 2003. W 2002 r. ustawy zmieniające ustawy podatkowe m.in. właśnie w zakresie dotyczącym ogródków działkowych zostały uchwalone w październiku. Gminy więc miały formalne podstawy do zaplanowania na 2003 r. dochodów pochodzących z opodatkowania Polskiego Związku Działkowców.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#ZbigniewChlebowski">Przedstawione przeze mnie wątpliwości potwierdzają dwie niezależne ekspertyzy Biura Studiów i Ekspertyz i dziwię się, że posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrażają akceptację dla wniosku mniejszości, który zdaniem Biura Studiów i Ekspertyz - w dwóch niezależnych opiniach, raz jeszcze powtarzam - wyraźnie naraża się na bardzo poważny zarzut niekonstytucyjności w odniesieniu do proponowanej zmiany. Skoro klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera wniosek mniejszości, chciałbym w tym momencie zadać pytanie: Kto w takim razie zrekompensuje utracone dochody na przykład gminom i czy gminy nie będą miały prawa zaskarżyć przyjętego wniosku, jeżeli ustawa będzie obowiązywała wstecz od 1 stycznia?</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#ZbigniewChlebowski">Kończąc wystąpienie, panie marszałku, w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej pragnę raz jeszcze wyraźnie podkreślić, iż to właśnie wskutek ubiegłorocznej inicjatywy rządu Polski Związek Działkowców i jego członkowie muszą płacić w 2003 r. podatek od nieruchomości, podatek rolny i podatek leśny. Przyznać też muszę, że po raz pierwszy widzę posłów, zwłaszcza posłów z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, którzy tak zdecydowanie walczą o zniesienie podatków. Apeluję, żebyście panowie w przypadku pozostałych ustaw podatkowych, zwłaszcza w odniesieniu do podatku PIT i CIT, również wykazywali tak daleko idącą determinację. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Szymona Giżyńskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Fakt, iż proponowana nowelizacja ustaw, zwana już potocznie ustawą o działkowcach bądź o ogródkach działkowych, sprowadza się w swojej istocie do jednego wątku - przywrócenia ulg, czyli zwolnień podatkowych - i jest w materii formalnoprawnej nieskomplikowana i oczywista, co potwierdza brak w gruncie rzeczy jakiejkolwiek merytorycznej głosy ze strony Komisji Finansów Publicznych, nie zwalnia mnie jednakowoż od zaszczytnego obowiązku choćby pokrótce przypomnienia w tej sprawie stanowiska Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#SzymonGiżyński">Rządową de facto, a już na pewno rządzącej koalicji autokorektę ubiegłorocznej nowelizacji, przywracającą działkowcom ulgi, przyjęliśmy z ulgą, bo umożliwia ona naprawę błędu, jaki rząd wobec działkowców popełnił; błędu - jak to z oczywistych pobudek łagodnie określił z tej trybuny przedstawiciel rządzącej koalicji - niezamierzonego. My jednak wielkodusznie, ale i sprawiedliwie dodajmy, iż był to przecież błąd, mówiąc językiem sportowego komentarza, niewymuszony.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wielce pozytywny odzew - co potwierdzają relacje z biur poselskich Prawa i Sprawiedliwości wszędzie w Polsce - z jakim spotkało się nasze klubowe stanowisko przedstawione 27 marca w Sejmie podczas pierwszego czytania projektu nowelizacji, dowodzi, iż użyta wtedy argumentacja jest precyzyjna i prawdziwa. Istotnie: przywrócenie działkowcom ulg - zwolnień podatkowych jest aktem elementarnej sprawiedliwości wobec tej ważnej, licznej i reprezentatywnej grupy obywateli naszego kraju. Popieramy tę nowelizację, bo likwiduje ona poczucie krzywdy, przywraca natomiast - zgodnie z oczekiwaniem i życzeniem milionowej rzeszy działkowców - skromną, choć wymierną korzyść materialną i przynosi - co też cieszy i jest bardzo ważne - moralną satysfakcję, a także ponownie honoruje w tym konkretnym przypadku konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości będzie głosował za przywróceniem ulg działkowcom, i to konsekwentnie, zgodnie z zasadą ciągłości, od 1 stycznia 2003 r. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy nad sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym. Można oczywiście różnie oceniać czy komentować to sprawozdanie. Moim zdaniem jest to typowe zapomnienie legislacyjne; tak bym to określił. Można w tym przypadku oczywiście obwiniać o to rząd, że przychodząc z tym projektem, zapomniał o działkowcach. Chcąc być jednak bardzo sprawiedliwym w tej ocenie, trzeba powiedzieć, że zapomnieliśmy o tym wszyscy, bo nie było takiego wniosku. Gdyby bowiem taki wniosek się pojawił, taka poprawka została zgłoszona do tej nowelizacji ustaw podatkowych, to myślę, że dzisiaj można by to komuś przypisać i powiedzieć, że nie było woli politycznej albo nie chciano dostrzec słusznych spraw związanych z tym zwolnieniem czasowo już długo trwającym dla Polskiego Związku Działkowców i dla samych działkowców. Dlatego też w pierwszym czytaniu ośmieliłem się powiedzieć, że ludzką rzeczą jest błądzić, natomiast szatańską jest trwać w tym błędzie. Myślę, że przyznanie się do winy należy przyjąć za dobrą monetę i pozytywnie to ocenić.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JózefGruszka">Kwestia tego spojrzenia. Rzeczywiście tysiące ludzi, którzy pracują, uprawiają ogrody działkowe, mają nie tylko wypoczynek, nie tylko możliwość regeneracji sił na wolnym powietrzu, ale myślę, że przede wszystkim możliwość „podparcia się” owocami swej pracy w tym trudnym okresie transformacji gospodarczej. I to też trzeba dostrzec. Trzeba ludziom w tej biedzie pomóc.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JózefGruszka">Oczywiście może się ktoś dziwić, o czym my rozmawiamy. Poseł sprawozdawca mówił o 4 mln zł obciążeń z tego wynikających. Tak, ale dla tych tysięcy ludzi te 4 mln zł są bardzo ważne. Osobiście znam takie przypadki, gdy rodzina, patrząc na zwykłe 5 zł, mówi, że to jest ogromny majątek. I w tym sensie trzeba tutaj bardzo dobrego spojrzenia, żeby nadal utrzymać zwolnienie działkowców z tego podatku. To jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#JózefGruszka">Oczywiście nie jest nigdy tak, że jeżeli podejmuje się decyzję z jednej strony, to z drugiej strony sprawa jest już rozwiązana. Myślę, że samorządy oczywiście - i to jest jasne - będą musiały stracić te pieniądze, które już wpisały do budżetu, a niektóre mogły jeszcze nie wpisać. Te 4 mln zł to będzie po prostu konsekwencja. Ale ta kwota rozkłada się na wszystkie samorządy gminne w Polsce i myślę, że to jest do udźwignięcia, bo to nie są pieniądze, powiedzmy, tak ważne. Gdyby te 4 mln zł dotyczyły tylko kilku czy kilkunastu samorządów, to byłaby oczywiście wielka sprawa, ale mówimy tutaj przecież o ponad 2,5 tys. samorządów. Statystyczne liczenie nie ma sensu, bo gminy są małe i większe, a ogrody działkowe oczywiście funkcjonują szczególnie w tych średnich, większych i dużych. Mimo wszystko samorządy na pewno będą również patrzyły przez pryzmat obywateli, nad którymi sprawują pieczę, bo wchodzą w skład danej społeczności lokalnej. Myślę, że samorządy nie będą, mimo tych obciążeń, wnosiły protestu, nie będą skarżyły ustawy do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JózefGruszka">Kwestia ostatnia, wniosek mniejszości. Oczywiście jest dobrym prawem i obowiązuje w Polsce to, że ustawy podatkowe w ciągu roku nie powinny być zmieniane. Ośmielam się jednak zwrócić uwagę, że problem byłby wówczas, gdyby zmiany miały pogarszać życie obywateli. Tu akurat sprawy idą w innym kierunku i myślę, że z tego względu należy ten wniosek mniejszości poprzeć. Chodzi o precyzję, a przede wszystkim o to, by ludzie mieli poczucie stabilności. Ważne jest, by dać im trochę nadziei. Bardzo często mówimy tu w tej Izbie, że ludziom nadzieja się należy. I myślę, że w imię właśnie takiego patrzenia na sprawę Polskie Stronnictwo Ludowe będzie ten wniosek popierać.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem sprawozdania wraz z załączonym wnioskiem mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Curyło, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym. W tym wypadku tytuł przedstawionego przez posłów projektu ustawy jest bardzo mylący. Projekt dotyczy bowiem nie jakichś fundamentalnych zmian w ustawie o podatku rolnym, o podatku leśnym czy o podatkach lokalnych; dotyczy on tylko jednego problemu, zwolnienia z tych podatków ludzi posiadających ogródki działkowe i działki rekreacyjne.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli debatujemy nad ustawą o ogrodach działkowych, należy tu powiedzieć, że ludzie ci to głównie emeryci, renciści, ludzie biedni, którzy w transformacji ustrojowej naprawdę płacą bardzo słoną cenę. Ale przy dobrodziejstwie tej ustawy nie możemy mówić, że ogół tych rencistów i emerytów to tylko ludzie biedni. Dobrodziejstwo tej ustawy nie rozgranicza biednych emerytów i rencistów od ludzi bardzo bogatych, którzy nie będą płacić podatków, a niepłacenie podatków jest czymś bardzo a bardzo złym.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MarianCuryło">Sama argumentacja owej ustawy jest bardzo słuszna: Dla emerytów i rencistów posiadanie kilkudziesięciometrowej działki jest czymś bezcennym, jest dobrodziejstwem. W obecnej biedzie, która szczególnie dotyka ludzi w jesieni wieku, taka działka jest miejscem rekreacji i spotkań towarzyskich, a często umożliwia dorabianie do emerytalnego portfela. Mam bardzo duże obawy, czy projekt tej ustawy został wniesiony pod obrady Wysokiej Izby, aby pomóc właśnie tylko tym ludziom.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#MarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ogrody działkowe są często położone na obrzeżach miast, na nieużytkach, ale ludzie swoim heroizmem doprowadzili tę ziemię do stanu „ziemi obiecanej”, przysłowiowej „ziemi obiecanej”. Dla tych ludzi to oaza spokoju, oaza zieleni.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#MarianCuryło">Bardzo dobrze, że w ustawie mówimy o zwolnieniu tych ludzi z podatków. Jednakże nie możemy zapomnieć o ludziach, którzy podszywają się pod emerytów, rencistów, pod ludzi biednych i na terenach nadrzecznych, zalesionych, na wspaniałych terenach prowadzą swoje rajskie życie, swoją sielankę. Dobrodziejstwo tej ustawy zwalnia ich od płacenia podatków. W konsekwencji do budżetów gminnych, biednych budżetów, nie wpływa ta przysłowiowa złotówka, która jest tak potrzebna na utrzymanie administracyjne, utrzymanie szkół, szpitali. Jednakże w całości tej ustawy należy zauważać dobro ogólne. Dla interesu ogółu nie możemy tu mówić o zaniechaniu interesu jednostki.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#MarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej poprze projekt ustawy, mając na celu ulżenie ludziom, którzy są właścicielami tych działek rekreacyjnych, w ich trudnym życiu, w trudnym bytowaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Gabrielę Masłowską, występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawiam opinię w sprawie sprawozdania komisji do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym - druk nr 1500.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#GabrielaMasłowska">Przedłożony projekt ma na celu zwolnienie Polskiego Związku Działkowców i jego członków z obowiązku płacenia podatku rolnego, leśnego i podatku od nieruchomości z tytułu użytkowania działki w pracowniczym ogrodzie działkowym. Ustawa nie przewiduje zwolnień nieruchomości przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej oraz altan przekraczających normy określone w przepisach Prawa budowlanego. Dla osiągnięcia powyższych celów nowelizacja obejmuje trzy ustawy wymienione w tytule. Ponieważ projekt zachowuje zwolnienia przysługujące do końca 2002 r. oraz zmniejsza obciążenia fiskalne działkowców - których zaangażowania w utrzymanie ogrodów i ich roli dla życia wielu rodzin, ludzi w podeszłym wieku, nie można nie docenić - a także likwiduje pewne błędy legislacyjne, posłowie Ligi Polskich Rodzin będą popierać przedłożony projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Chodynickiego, występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym. Zaproponowane zmiany przewidują zwolnienie Polskiego Związku Działkowców i jego członków z obowiązku płacenia podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od nieruchomości z tytułu użytkowania działki w pracowniczym ogrodzie działkowym. Proponowane zmiany mają na celu zachowanie istniejących zwolnień oraz stanu, jaki istniał przez wiele lat, zgodnie z zasadą ochrony praw nabytych. Zmiany te mają na celu jedynie uporządkowanie i ujednolicenie prawa, jego systematyzację, tak by stworzyć podstawę prawną, która pozwoli uniknąć wątpliwości, czy Polskiemu Związkowi Działkowców i jego członkom przysługuje zwolnienie z opłacania wyżej wymienionych podatków.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane zmiany są zgodne z sugestiami Ministerstwa Finansów co do przeniesienia przepisów dotyczących zwolnienia z ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co ma służyć zamieszczeniu całego katalogu zwolnień z podatku od nieruchomości w jednym akcie prawnym. Powyższy projekt ustawy porządkuje istniejący stan prawny, spełnia oczekiwania wielotysięcznej rzeszy działkowców z całej Polski, uspokaja to środowisko. Dlatego też jesteśmy zadowoleni, że w dzisiejszej debacie wszyscy popierają przedstawiony projekt ustawy. A zatem i członkowie Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej będą głosować za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Bożenę Kozłowską, występującą w imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#BożenaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym. Czytając uzasadnienie do omawianych zmian ustawy, należy stwierdzić rzecz bezdyskusyjną, a mianowicie, że proponowane zmiany dotyczą jedynie zwolnień dla Polskiego Związku Działkowców. W tym przypadku podkreśla się „utrwaloną prawnie zasadę”. Zmiana istniejącego stanu prawnego jest konieczna, gdyż łamana jest jedna z podstawowych zasad konstytucyjnych, a mianowicie zasada ochrony praw nabytych. Cytuję dalej: Potrzeba przedmiotowej nowelizacji wynika z niejasności obecnie obowiązujących przepisów, zgodnie z którymi zwolnienie Polskiego Związku Działkowców i jego członków z wyliczonych podatków może być problematyczne. Problematyczne to znaczy konieczne?</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#BożenaKozłowska">Wnioskodawcy mówią o niezgodności obecnych zapisów z konstytucją, ale nie powołują się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Czyżby była to ich własna wykładnia co do zgodności z konstytucją? W uzasadnieniu podaje się także, że proponowane zmiany są zgodne z systemowym ujęciem zwolnień w prawie podatkowym. Dodaje się także, że skutkiem społecznym uchwalenia przez Sejm proponowanej ustawy będzie utrzymanie na dotychczasowym poziomie możliwości funkcjonowania Polskiego Związku Działkowców oraz zrzeszonych w nim członków. Nie mówi się zaś nic o skutkach finansowych, to jest o tym, że do kas samorządowych nie wpłyną określone kwoty. Nie mówi się o tym, że omawiane zwolnienia stanowią nierówność w stosunku do innych działkowców, którzy nie są zrzeszeni w Polskim Związku Działkowców i muszą płacić podatki.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#BożenaKozłowska">Proponowana zmiana jest ukłonem w stosunku do Polskiego Związku Działkowców oraz zrzeszonych w nim członków. Należy jednak zastanowić się nad tym, czy jest nas stać na takie ukłony, kiedy w innych przypadkach podwyższamy podatki bądź ich nie obniżamy. Tego rodzaju ukłony są co najmniej dwuznaczne. Ogrody działkowe powstały na obrzeżach miast, miasteczek i osiedli, dzisiaj bywa, że są również w ich centrach. Ogrody działkowe były i są przedmiotem obrotu nie w pełni prawnie, ale jednak. Ważniejsze jest jednak co innego. W uzasadnieniu pisze się o prawach nabytych. O jakie prawa nabyte chodzi? Czy chodzi o prawa nabyte do darmowego korzystania z własności państwowej przez określoną grupę, gdy każda inna grupa płaci już za wszystko?</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#BożenaKozłowska">Większość działkowców produkuje, bo do tego służą ogródki, zaopatruje w produkty swoją rodzinę, znajomych, nadwyżkę zaś sprzedaje w majestacie prawa. Od chłopa nikt już niczego nie chce kupić, a my wprowadzamy do obrotu na warunkach absolutnie preferencyjnych nową grupę producentów - działkowców. Proponowane zmiany dotyczą także ustawy z dnia 30 października 2000 r. o podatku leśnym. Czyżby działkowcy mieli również i lasy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy stwierdzam, iż w całości popieramy omawiany projekt ustawy. Sam również jestem działkowcem i może trudno mówić na ten temat, ale chcę powiedzieć, że musimy docenić wielki trud osób pracujących w ogródkach działkowych. Nie jest tak, jak tu powiedziała koleżanka, że osoby te produkują z korzyścią warzywa. Gdyby policzyć koszty dojazdu autobusem lub własnym środkiem lokomocji, opłaty za wodę, prąd, z którego trzeba korzystać, koszty materiału nasadzeniowego, nasion, torfu, nawozów, to okazałoby się, że tam nie ma żadnego zysku.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#AndrzejAumiller">Zysk stanowi to, że zyskuje się tam zdrowie, spokój. Dla ludzi, którzy stracili pracę, jest to forma stałego zajęcia, osoby te nie popadają w różnego rodzaju depresje. Trzeba zobaczyć tych działkowców jesienią, kiedy zbierają swoje plony, jak się chwalą, jaką radość widać na ich twarzach. To powoduje, że społeczeństwo, które ma dzisiaj takie poważne trudności, jest w lepszej kondycji, jest zdrowsze. Wielu działkowców nie stać na żadne wakacje, na wczasy. Ogródek działkowy z altaną jest miejscem wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#AndrzejAumiller">W związku z tym popieramy w całości tę nowelizację, ponieważ ona spowoduje, że ogródki przetrwają do lepszych czasów, kiedy bez kłopotu będzie można opłacić różnego rodzaju świadczenia wobec gminy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, pani poseł Krystyna Skowrońska wyraziła chęć zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę panią poseł o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Moje pytania dotyczą wskazywanego przez posłów przeoczenia. Skąd rząd wiedział, wprowadzając w ubiegłym roku zmiany w przepisach ustawy, że wpływy z podatku od działkowców będą wynosiły 4 mln zł, skoro Polski Związek Działkowców nie płacił nigdy takiego podatku? Czy rząd zdaje sobie sprawę, że 2,5 tys. samorządów będzie musiało w tym przypadku dokonać zmian uchwał budżetowych? Ponadto chciałabym znać stanowisko rządu w zakresie mocno tu podkreślanej ochrony praw nabytych. W tym przypadku z niepokojem odbieram przedstawioną interpretację.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę powiedzieć, że na terenie woj. podkarpackiego odbierane są emerytury, które zostały przyznane ze względu na opiekę nad dziećmi specjalnej troski, i łamane są przy tym wszelkie normy w zakresie ochrony praw nabytych. I w tym przypadku nie ma interwencji Wysokiej Izby. W tej sprawie wygłosiłam oświadczenie, jako że chodzi o ochronę praw nabytych osób, które pozostają dzisiaj bez środków do życia, a mają chore dzieci. W związku z tym chciałabym poznać stanowisko rządu w tym zakresie. Mam nadzieję, że interpretacja co do ochrony praw nabytych posłuży również do interpretacji działań rządu w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jana Czekaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JanCzekaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem w trochę nietypowej sytuacji, zabierając dzisiaj głos, bo jak dotąd nie udało się uzgodnić stanowiska rządu w kwestii tej ustawy. Mogę tylko powiedzieć, że minister finansów był przeciw tej nowelizacji. Przedstawialiśmy oczywiście wiele argumentów, uzasadniając nasze stanowisko. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na to, iż w Ministerstwie Finansów opracowywany jest obecnie projekt naprawy finansów Rzeczypospolitej. W ramach tej reformy mamy uporządkować prawo podatkowe, a w zakresie porządkowania prawa podatkowego chcemy zlikwidować znaczną część obowiązujących dzisiaj zwolnień, wyłączeń, gdyż uważamy, iż jest to psucie prawa podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#JanCzekaj">Dyskusja, która się tutaj dzisiaj toczy, a od kilku tygodni trwa na forum komisji i w innych gremiach, dotycząca preferencji podatkowych dla polskiego związku ogródków działkowych, gdyż to w istocie rzeczy o to chodzi, nie o działkowców, daje nam pewien przedsmak tego, jak będzie toczyć się dyskusja na temat likwidacji innych ulg i zwolnień, a takie zmiany zamierzamy wprowadzić. Oczywiście ta argumentacja tutaj była już wielokrotnie przedstawiana, ja nie będę może wchodził w szczegóły. Mówi się, z jednej strony, iż jest to niewielka kwota z punktu widzenia dochodów gmin, ale oczywiście argument ten można odwrócić i powiedzieć tak. Jeżeli pan poseł Stec szacuje, iż łączne obciążenia będą wynosiły czy wynoszą ok. 4 mln zł, czy gdy chodzi o kwotę tego rzędu wielkości, to jeżeli podzielimy to przez milion działkowiczów, to wychodzi na działkowicza kwota 4 zł. Oczywiście dla wielu działkowiczów może to być kwota znacząca, ale nie wyobrażam sobie, żeby tak było. Nie mam zbyt wielkiego doświadczenia, jeśli chodzi o ogródki działkowe, ale chciałem powiedzieć, iż w trakcie ostatniego weekendu miałem okazję być zaproszony na piknik odbywający się w jednym z ogródków działkowych. Otóż obraz, który jest przedstawiany z tej trybuny, zupełnie nie pasuje do tego, co tam zobaczyłem. Tam nie widziałem biednych emerytów i rencistów, którzy, nie wiem, przywożą z domu wodą w butelkach, żeby nie wydać ani grosza. Wręcz przeciwnie. Również altany, które tam są pobudowane, absolutnie nie wskazują na to, że 4 zł obciążenia byłaby to nadmierna kwota dla osób, które ogródki działkowe posiadają.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#JanCzekaj">Padają tutaj słowa o niekonstytucyjności, o prawach nabytych. Chciałem zwrócić uwagę, że w konstytucji nie jest zapisane - ja to już mówiłem - że Polski Związek Działkowców nie powinien płacić podatków. W konstytucji jest zapis, iż obywatele powinni ponosić świadczenia na rzecz państwa na równych zasadach. Oczywiście tych argumentów można by przedstawiać wiele. Myślę, że z punktu widzenia ekonomicznego problem nie istnieje dla działkowców, istnieje prawdopodobnie problem dla Polskiego Związku Działkowców.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#JanCzekaj">Chciałem zwrócić jeszcze uwagę na jedną sprawę. Jeżeli mówimy o konstytucyjności, to osoba, która ma ogródek działkowy, ale nie jest członkiem Polskiego Związku Działkowców, podatki będzie płacić, chyba że traktujemy to jako przymus wstępowania do tejże organizacji. Natomiast jest jedna kwestia. Ponieważ, rozumiem, że bez względu na stanowisko ministra finansów, ta nowelizacja ustawy prawdopodobnie zostanie przegłosowana, w związku z czym chciałbym jeszcze raz apelować, aby termin wprowadzenia ustawy w życie był taki, jaki ustalono na posiedzeniu podkomisji. Powód - jak wiele komplikacji, niepotrzebnych kosztów itd., między innymi spowoduje to konieczność uchylenia wszystkich wydanych osobom fizycznym, użytkownikom działek, decyzji, a w przypadku Polskiego Związku Działkowców zaistnieje konieczność złożenia korekt deklaracji. W przypadku gdy podmioty, które zapłaciły podatek, nie są podatnikami z tytułu innych podatków lokalnych w danej gminie, gmina będzie zmuszona dokonać zwrotu wypłaconej kwoty, gdyż organ podatkowy nie ma możliwości zaliczenia nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych bez wniosków podatników. Będzie zachodziła konieczność przeprowadzenia wielu postępowań podatkowych ze względu na dużą liczbę wydanych decyzji. W Polsce istnieje 5285 pracowniczych ogródków działkowych, co spowoduje oczywiście określony wzrost kosztów poboru podatków. Zwrot wypłaconych kwot i związane z tym dodatkowe koszty i postępowań, i opłat pocztowych spowodują dodatkowe koszty dla gmin itd. W związku z czym apelowałbym, jeżeli ustawa ta zostanie przyjęta przez Sejm, żeby termin wprowadzenia jej w życie był taki, jak zostało to ustalone na posiedzeniu komisji, czyli 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#JanCzekaj">Jeżeli chodzi o wyliczenia, nie przedstawialiśmy tego. Te wyliczenia, które tutaj padają, są wyliczeniami uczynionymi przez posłów. Ja nie uczestniczyłem w nowelizacji tych ustaw w ubiegłym roku, ale tam ze względu na niewielką w istocie rzeczy skalę skutków finansowych, nie byliśmy zobowiązani do ich przedstawienia. Przyjęliśmy, że one są tak niewielkie, że nie było potrzeby ich przedstawiania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#TomaszNałęcz">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby jeszcze coś powiedzieć? Tak.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę pana posła Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałem powiedzieć, że Komisja Finansów Publicznych na swoim posiedzeniu uwzględniła wszystkie sugestie dotyczące treści ustawy, jakie Ministerstwo Finansów przedstawiło, nawet uwzględniła to, żeby nie objąć zwolnieniem podatku leśnego z uwagi na to, że to jest sporadyczna sytuacja, kiedy ten podatek leśny występuje. Natomiast problem, że ta suma, te ponad 4 mln, działa w obydwie strony, to ja się z tym zgadzam. Tylko że, panie ministrze, w praktyce nawet gminy nie wiedziały, kto jest podatnikiem tego podatku, czy Polski Związek Działkowców, czy okręgowy zarząd, czy poszczególne ogrody działkowe, czy poszczególni działkowicze. I w związku z tym biurokracji i papierów, i problemów było więcej niż z tego tytułu efektów. Dlatego jeżeli rząd zaproponuje, w ramach reformy podatków publicznych, zwolnienie, likwidację wszystkich ulg, to oczywiście trzeba będzie to również uwzględnić. Ale już dzisiaj pan minister był uprzejmy powiedzieć, że będzie likwidacja części ulg, a nie wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#StanisławStec">Pan poseł Chlebowski mówił, że ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2000 r. Nie. Ze sprawozdania wynika jednoznacznie, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., a we wniosku mniejszości, co podkreślałem, proponuje się, żeby ustawa weszła w życie od 1 stycznia 2003 r. Problem rekompensaty, utraty 4 mln zł. Jeżeli to podzielimy na kilkanaście tysięcy gmin, które są zaangażowane w sprawy podatku rolnego czy podatku od nieruchomości od ogrodów działkowych, to będą to sumy 100–200 zł, i w związku z tym to nie jest problem rekompensaty, to jest problem oszczędności - jednego wyjazdu służbowego do miasta wojewódzkiego. Myślę, że poseł Skowrońska się zgodzi z tym, że z tego powodu nie potrzeba robić korekty budżetu danej gminy, tym bardziej że - mogę to w pełni potwierdzić - gminy z tego tytułu nie brały wpływów do swoich budżetów na 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#StanisławStec">Jeszcze sprostowanie odnośnie do wypowiedzi pana posła Curyło, który mówił, że tym samym zwalniamy również działki letniskowe i rekreacyjne. Absolutnie nie. Ta ustawa dotyczy tylko pracowniczych ogrodów działkowych. Panie ministrze, wszyscy, jak dotychczas, posiadacze pracowniczych ogrodów działkowych mają te działki na terenie pracowniczych ogrodów, które należą do Polskiego Związku Działkowców. Jeszcze nie znam takiej sytuacji, żeby jakiś ogród działkowy został wyłączony z Polskiego Związku Działkowców. Gdy będzie taka ustawa, a coraz więcej jest takich sugestii, to oczywiście trzeba byłoby zmienić w tym zakresie również ustawę. Natomiast do teraz wszyscy należą do Polskiego Związku Działkowców.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#StanisławStec">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, chciałbym podziękować na koniec klubom za zajęcie stanowiska, generalnie za poparcie projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JerzyCzerwiński">W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego przedstawiam stanowisko na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JerzyCzerwiński">Ruch Katolicko-Narodowy w pełni popiera ideę zawartą w projekcie, tj. zwolnienie działkowców od podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego. Takie zwolnienie obowiązywało w polskim prawie od ponad 50 lat. Niestety, Sejm nowelizując w pośpiechu w październiku ubiegłego roku ustawy podatkowe popełnił błąd i nie uwzględnił zwolnień działkowców z podatków. Z punktu widzenia Sejmu był to błąd, przeoczenie. Inaczej jest, jeśli chodzi o stanowisko rządu - tu nie mamy do czynienia z pomyłką, ale z celowym działaniem. Ewentualne wątpliwości co do rzeczywistych intencji rządu rozwiał jego przedstawiciel w trakcie pierwszego czytania rozpatrywanego projektu ustawy. Stwierdził wtedy, że celem rządu było zniesienie zwolnień od podatków w stosunku do działkowców.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#JerzyCzerwiński">Grupa posłów SLD, chcąc naprawić swój błąd z października 2002 r., nie przejmując się stanowiskiem rządu, złożyła projekt przez nas rozpatrywany. Niestety, w trakcie prac komisji wypaczono kompletnie jego sens. Mianowicie w sprawozdaniu komisji znalazła się data 1 stycznia przyszłego, 2004 r. jako data wejścia w życie tej nowelizacji, a to faktycznie oznacza, że ustawa będzie martwa, bo od 1 stycznia 2004 r. ma wejść w życie gruntowna reforma finansów publicznych, w tym systemu podatkowego. Jedynym sposobem przywrócenia rzeczywistego wpływu przepisów nowelizacji na sytuację działkowców jest przyjęcie wniosku mniejszości o wejściu w życie ustawy od 1 stycznia bieżącego, 2003 r. Dlatego też Ruch Katolicko-Narodowy będzie głosował za wnioskiem mniejszości i za ustawą w ten sposób zmienioną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do mojego wystąpienia sejmowego pragnę dodać, iż z informacji, które Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej otrzymał z Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców wynika, że ustawy, które miały stworzyć jasne, przejrzyste prawo, służą do działań ocenianych negatywnie pod względem społecznym. W rzeczywistości ustawy podatkowe znajdują bowiem zastosowanie w pobieraniu pieniędzy od emerytów, rencistów, bezrobotnych i robotników. Dzieje się to w czasie, gdy w Sejmie trwają prace legislacyjne nad naprawieniem tego prawa. Byłoby nieobiektywne stwierdzenie, że sytuacja taka ma miejsce wszędzie. Są przykłady pozytywne. W 35 miastach, w tym w Pile, Poznaniu, Bytomiu, Trzebiatowie, rady gmin, korzystając z uprawnień nadanych ustawą, przyjęły uchwały, w których zwolniły przedmiotowo ogrody działkowe z podatków: rolnego, leśnego i od nieruchomości. Jednakże trzeba też podkreślić, że są to przypadki sporadyczne.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MieczysławJedoń">Z przykrością stwierdzam, że o wiele więcej jest ilustracji negatywnego wykorzystywania ustaw podatkowych. Przytoczę kilka przykładów takiego postępowania, aby panie i panowie posłowie mogli wyrobić sobie zdanie na temat przyczyny zgłoszenia wniosku mniejszości. Po pierwsze, urzędy gmin podejmują kroki zmierzające do obciążenia Polskiego Związku Działkowców podatkiem od altan. Nie dość, że jest to ściąganie opłat od najuboższych, to gminy prezentują dodatkowo stanowisko, że to związek działkowców jako użytkownik gruntu jest zobowiązany do składania deklaracji i płacenia podatku za altany działkowców. Stan prawny jest jednak inny. To działkowiec jest właścicielem altany, a samorząd Polskiego Związku Działkowców funkcjonuje na zasadzie wolontariatu. Przykładem jest miasto Bydgoszcz.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MieczysławJedoń">W innych przypadkach urzędy gmin żądają od samorządu Polskiego Związku Działkowców przekazania listy działkowców wraz z danymi na ich temat oraz informacjami na temat zajmowanych przez nich altan. Cel to opodatkowanie działkowców. Przykładem jest Kraków.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#MieczysławJedoń">Po trzecie, urzędy gmin interpretują przepisy ustaw podatkowych na nową modłę, ograniczając swoje zadania w tej materii. W konsekwencji tego następuje przeniesienie czynności podatkowo-administracyjnych na samorząd Polskiego Związku Działkowców. Wyraża się to w zobowiązaniu Krajowej Rady PZD lub okręgowych zarządów PZD do składania zbiorczych deklaracji podatkowych. Przykłady tego działania - powiem, że wręcz niespotykanego w innych dziedzinach - dostarczają Kielce, Kraków, Zgorzelec czy Tomaszów Mazowiecki.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#MieczysławJedoń">Reasumując, do kwietnia br. władze poszczególnych gmin albo nie wiedziały o nowych podatkach, albo przerzucały odpowiedzialność na organizację pozarządową. W innych przypadkach dążyły do dodatkowego obciążenia obywateli podatkiem od altan. Ponadto nakładając na organizację pozarządową zadania administracyjne leżące w zakresie obowiązków urzędów gmin, łamie się podstawową zasadę społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#MieczysławJedoń">Przytoczone wyżej przykłady obrazują zamieszanie, jakie wywołało wprowadzenie od 1 stycznia br. ustaw podatkowych w przedmiotowym zakresie. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zwracają także uwagę na fakt, że wpływy pochodzące z opodatkowania ogrodów działkowych tylko w minimalnym stopniu zwiększają dochody gmin. Ponadto gminy nie uwzględniły takich wpływów w swoich planach finansowych na rok 2003.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#TomaszNałęcz">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1489).</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Wojciecha Olejniczaka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić państwu projekt rządowy ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw. Pragnę na wstępie stwierdzić, że obowiązujące przepisy ubezpieczeniowe dla tej grupy zawodowej ciągle wzbudzają ogromne emocje, dyskusje. Toczą się one często w środowiskach nierolniczych i trzeba to podkreślić, że na tejże bardzo trudnej materii chcą i uważają, że znają się wszyscy, a tak naprawdę przepisy o ubezpieczeniu rolników obowiązują w Polsce - te obecne - od kilkunastu lat. Nie będę się zbytnio rozwodził, w jaki sposób funkcjonuje dzisiejszy KRUS, bo ja rozumiem, że panie i panowie posłowie doskonale te przepisy rozumieją. Przejdę więc do meritum, które dotyczy bezpośrednio dzisiejszej nowelizacji ustawy. Chcę podkreślić, że przedstawiony projekt należy traktować jako wstęp do dalszych zmian, które bez wątpienia potrzebne są w całym systemie ubezpieczenia rolników.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WojciechOlejniczak">Dzisiaj podejmujemy pierwszy krok, który ma za zadanie wstępne porządkowanie całego systemu. Myślę, że dyskusja wokół ubezpieczenia społecznego rolników będzie dopiero rozpoczynała się i że zakończy się takimi zmianami, które doprowadzą do tego, że rolnicy będą objęci coraz to lepszym systemem, który będzie w przyszłości coraz lepiej służył właśnie rolnikom. Uważam, że przede wszystkim albo tylko tym rolnikom, którzy bezpośrednio prowadzą działalność rolniczą. Dzisiaj, jak wiemy, kontrowersje wzbudzają również te osoby, które nie bezpośrednio żyją z produkcji rolnej, niemniej ten projekt ustawy już te pewne zależności będzie regulował.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WojciechOlejniczak">I tak, po pierwsze, proponuje się rozszerzenie kręgu osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników o osoby, których pobyt w Polsce ma charakter stały, a także obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Pod pojęciem pobytu stałego należy rozumieć posiadanie wizy lub karty stałego pobytu wydanej w związku z uzyskaniem zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP. Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej objęci zostaną ubezpieczeniem społecznym rolników z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Dotychczas ubezpieczenie społeczne rolników obejmowało wyłącznie tylko obywateli polskich. Automatycznie z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej ten obowiązek będzie rozszerzony, to objęcie zostanie rozszerzone o obywateli również innych krajów Unii Europejskiej. W projekcie zakłada się, że rolnicy muszą być ubezpieczeni w KRUS co najmniej 3 lata, aby móc pozostać w tym systemie, o ile podejmą działalność gospodarczą - to jest ten pierwszy krok ograniczenia. Dziś okres ten wynosi tylko rok.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#WojciechOlejniczak">Domownicy, którzy podejmą działalność gospodarczą, zostaną wyłączeni z systemu ubezpieczenia społecznego rolników. Jednocześnie wprowadzona zostanie zasada, że rolnicy prowadzący podwójną działalność - rolniczą i gospodarczą - którzy z racji dokonywanego wyboru pozostaną w ubezpieczeniu rolniczym, obciążeni zostaną podwójną składką na ubezpieczenie społeczne rolników, mimo iż pozostanie to bez wpływu na wysokość przyszłego świadczenia emerytalno-rentowego. To jest drugi punkt, który ma wprowadzać pewne regulacje, aby jednak ten system stał się bardziej szczelny przede wszystkim właśnie z myślą o rolnikach.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#WojciechOlejniczak">Po trzecie, proponuje się wyłączenie z ubezpieczenia społecznego rolników osób pobierających zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne przyznane na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Są to osoby, które mają zagwarantowane prawo do świadczenia emerytalnego systemu powszechnego. Obecnie takie osoby w przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego są obciążone składką na ubezpieczenie społeczne rolników, mimo iż nie uzyskają w przyszłości żadnych korzyści z tego tytułu. Wyłączenie dotyczyłoby także osób pobierających z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych takie świadczenia, jak zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#WojciechOlejniczak">Po czwarte, przewiduje się wyeliminowanie podwójnego ubezpieczenia przez wyłączenie z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego rolników osób zatrudnionych w wymiarze czasu niższym niż pół etatu.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#WojciechOlejniczak">Po piąte, eliminuje się możliwość pobierania podwójnych świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa z Zakładu Ubezpieczenia Społecznego i z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Analogiczną zasadę zastosowano wobec rolników i domowników, którzy mają ustalane prawo do emerytury lub renty. Wyłączono z możliwości ubezpieczenia się od wypadku przy pracy rolniczej emerytów i rencistów, którzy mają orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji, ponieważ są to osoby wymagające stałej albo długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokojeniu ich podstawowych potrzeb życiowych, a więc tym bardziej nie mogą być zdolne do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#WojciechOlejniczak">W zakresie przyznania i wypłaty świadczeń projekt zakłada następujące zmiany: proponuje się wydłużenie okresu pobierania zasiłku chorobowego przysługującego obecnie przez maksymalnie 180 dni do 540 dni, tj. półtora roku. Z prawa tego będą mogli skorzystać ubezpieczeni rokujący odzyskanie zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w tym okresie. O przedłużeniu okresu zasiłkowego orzekać będzie lekarz-rzeczoznawca kasy lub komisja lekarska kasy II instancji. Wprowadzenie tego rozwiązania pozwoli ograniczyć liczbę krótkookresowych rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy przyznawanych na okres do 1 roku po wyczerpaniu 180-dniowego okresu zasiłkowego. Obecnie renta z tytułu niezdolności do pracy, nazywana rentą inwalidzką, przyznawana jest rolnikowi po 6 miesiącach choroby, podczas gdy w systemie powszechnym po jednym roku i 9 miesiącach, to jest po wyczerpaniu 9 miesięcy zasiłku chorobowego oraz rocznego świadczenia rehabilitacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#WojciechOlejniczak">Po drugie, przewiduje się rozszerzenie katalogu świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników o rolniczą rentę szkoleniową dla rolników, którzy trwale utracili zdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Rolnicza renta szkoleniowa przyznawana będzie w pełnej wysokości na okres 6 miesięcy z możliwością jego wydłużenia o dalsze 30 miesięcy jak w systemie powszechnym. W okresie 6 miesięcy starosta będzie miał obowiązek stwierdzić, czy osoba taka może być przeszkolona w zawodzie umożliwiającym uzyskanie zatrudnienia. Koszty szkolenia i przekwalifikowania zawodowego w trakcie pobierania tej renty pokrywane będą z funduszu prewencji i rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#WojciechOlejniczak">Po trzecie, proponuje się wykluczyć możliwość pobierania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej przez osoby nieubezpieczone. Dotychczas około 30% jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy rolniczej wypłacono osobom najbliższym rolnika, które uległy wypadkowi, pomagając rolnikowi w pracach związanych z prowadzoną przez niego działalnością rolniczą, mimo iż te osoby nie były ubezpieczone w KRUS-ie. Osoby pomagające rolnikowi w pracy rolniczej będą natomiast mogły ubezpieczyć się na wniosek za 1/3 składki kwartalnej na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, i z tego tytułu w razie wypadku będą mogły skorzystać z jednorazowego odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#WojciechOlejniczak">Ponadto w projekcie proponuje się kompleksowe uregulowanie zasad przyznawania i wypłaty jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej bez odwołania się od zasad obowiązujących w szczegółowym systemie powszechnym. Proponuje się również doprecyzowanie definicji wypadku przy pracy rolniczej oraz ograniczenie terminu zgłoszenia wypadku.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#WojciechOlejniczak">Po czwarte, proponuje się zniesienie zaliczania okresu pobierania okresowej renty rolniczej do uprawnień emerytalno-rentowych, ponieważ w tym czasie rencista nie ma obowiązku płacenia składki na ubezpieczenie. Jednocześnie wprowadza się możliwość dobrowolnego ubezpieczenia się w okresie pobierania renty. Osobom, które z takiej możliwości skorzystają, okres pobierania renty zaliczy się zarówno do prawa, jak i wysokości emerytury lub renty.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#WojciechOlejniczak">W zakresie składek na ubezpieczenie społeczne rolników zakłada się następujące zmiany: proponuje się zastosowanie przepisów Ordynacji podatkowej do zapisów dotyczących wymiaru, poboru, dochodzenia oraz umarzania składek. Odpowiednio przeredagowane przepisy Ordynacji podatkowej dla jasności ich zastosowania przeniesione zostały wprost do ustawy lub zostały w niej ściśle określone. Dotychczasowe przepisy ustawy w sposób zbyt ogólny odsyłały w kwestiach składkowych do przepisów podatkowych, zobowiązując jedynie do ich odpowiedniego stosowania, co powodowało problemy interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#WojciechOlejniczak">Po drugie, przewiduje się wprowadzenie zasady, że zwiększona wypadkowość w gospodarstwie rolnym skutkuje podwyższeniem składki na ubezpieczenie. Jeżeli ubezpieczony w okresie kolejnych 12 miesięcy ulegnie więcej niż jednemu wypadkowi przy pracy rolniczej i otrzyma jednorazowe odszkodowanie, podwyższa mu się składkę o 25% na okres kolejnych 4 kwartałów.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#WojciechOlejniczak">Po trzecie, przewiduje się zniesienie dotychczasowej ulgi w opłacaniu składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za domownika, z którym rolnik zawarł umowę, zobowiązując się do przeniesienia własności gospodarstwa na jego rzecz z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty rolniczej. Opłacanie niższej składki za domownika następcę nie powodowało obniżenia wysokości przyszłego świadczenia emerytalno-rentowego. Tak więc zawarcie prywatnej umowy przyrzeczenia przekazania gospodarstwa skutkowało zwiększeniem dotacji budżetowej do systemu, przy czym nie było jakiejkolwiek formy kontroli tego, czy rolnik wykonał przyrzeczenie lub czy następca przejął i prowadził to gospodarstwo rolne.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#WojciechOlejniczak">W zakresie spraw organizacyjnych i finansowych zakłada się następujące zmiany. Proponuje się nadanie funduszom emerytalno-rentowemu, administracyjnemu oraz prewencji i rehabilitacji statusu państwowych funduszy celowych. Proponuje się zlikwidowanie funduszu rezerwowego w celu uniknięcia łączenia środków budżetowych ze środkami funduszu składkowego tworzonego wyłącznie ze składek ubezpieczonych rolników. Dotychczasowe przepisy dopuszczają możliwość udzielania pożyczki funduszowi składkowemu ze środków funduszu rezerwowego. Proponuje się też zwiększenie udziału ubezpieczonych w finansowaniu kosztów prewencji i rehabilitacji prowadzonych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz kosztów administrowania systemem. W tym celu przewiduje się zwiększenie odpisów z funduszu składkowego na fundusz prewencji i rehabilitacji oraz na fundusz administracyjny odpowiednio z 1% do 5% oraz z 4,5% do 9%.</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#WojciechOlejniczak">Przewiduje się zwiększenie nadzoru nad funduszem składkowym przez wprowadzenie do 7-osobowej rady nadzorczej funduszu składkowego 4 przedstawicieli ministrów właściwych do spraw finansów publicznych, rozwoju wsi i zabezpieczenia społecznego. Obecnie rada nadzorcza funduszu składkowego składa się wyłącznie z przedstawicieli związków zawodowych i organizacji rolniczych powołanych do Rady Rolników. Biorąc pod uwagę wysoki udział budżetu państwa w całym systemie ubezpieczenia społecznego rolników, zasadne jest zapewnienie nadzoru nad wszystkimi funduszami KRUS.</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#WojciechOlejniczak">Szanowni Państwo! Chcę podkreślić, że ta sprawa budziła ogrom kontrowersji. Były pewne nieprawidłowości w funkcjonowaniu tego funduszu wskazane przez Najwyższą Izbę Kontroli, dlatego chcemy, żeby była nad tym pełna kontrola ze strony państwa, tak by można było owe nieprawidłowości na bieżąco eliminować. Dotyczyło to przede wszystkim zbyt wysokich kosztów funkcjonowania tego funduszu w postaci choćby wysokich pensji wypłacanych może nie członkom rady, ale pracownikom KRUS. Wielokrotnie były tam wyższe pensje niż np. wśród odpowiednich pracowników na tym samym poziomie w KRUS, nie mówiąc już o innych instytucjach państwowych. Dlatego chcemy poprzez wprowadzenie przedstawicieli tych 3 resortów zapewnić pełną kontrolę nad funkcjonowaniem administracyjnym tego funduszu. Myślę, że wszystkim rolnikom zależy na tym, żeby ich pieniądze, które bezpośrednio wpływają do funduszu składkowego, były jak najlepiej i jak najtrafniej wykorzystywane. Również samo inwestowanie pieniędzy funduszu składkowego budziło ogrom kontrowersji. Już dzisiaj wiemy, że niektóre inwestycje nie były w pełni trafione. Być może wiązało się to też z tym, że nie było tam przedstawicieli ministrów. Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że cały KRUS jest jednak systemem w dużym stopniu, w większym stopniu współfinansowanym, finansowanym przez budżet państwa, więc nie można wyodrębniać w nim instytucji, które będą samodzielnie dysponowały choćby tą częścią rolników, w następstwie dopuszczamy bowiem do takich czy innych nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-84.18" who="#WojciechOlejniczak">Punkt, który mówi o zakresie dostosowania ustawy do postanowień Konstytucji RP, przewiduje upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rozwoju wsi do wydania 5 rozporządzeń regulujących m.in. sposób i tryb orzekania o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, zasady nadzoru nad orzecznictwem lekarskim KRUS, tryb i warunki kierowania na rehabilitację lecznicą, zasady wynagradzania członków rady rolników, szczegółowe zasady gospodarki finansowej kasy oraz nadanie statusu funduszowi składkowemu.</u>
          <u xml:id="u-84.19" who="#WojciechOlejniczak">W projekcie proponowane są też zmiany wynikające z wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 maja 2000 r., który orzekł, że art. 25 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości doliczenia do liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników, od czego zależy wysokość części składkowej emerytury lub renty rolniczej, następujących okresów: odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresów jej równorzędnych albo zastępczych form tej służby przypadających przed dniem 1 stycznia 1999 r., działalności kombatanckiej, działalności równorzędnej z tą działalnością, a także okresów zaliczonych do okresów tej działalności oraz podlegania represjom wojennym i okresu powojennego określonych w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, pełnienia w Polsce zawodowej służby wojskowej oraz pozostawania w stosunku służby w Policji i w formacjach pokrewnych w okresie przed dniem 1 stycznia 1999 r. lub po tej dacie, lecz nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalno-rentowego.</u>
          <u xml:id="u-84.20" who="#WojciechOlejniczak">Chcę państwu także zaprezentować skutki finansowe. Wprowadzone zmiany do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników spowodują z jednej strony ograniczenie wydatków budżetowych, z drugiej strony wzrost wydatków wynikających z realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 maja 2000 r., to jest ok. 78 mln zł rocznie. W rezultacie nastąpi zbilansowanie wydatków. Wydatki z tytułu obowiązku sfinansowania z budżetu państwa zaliczenia okresów działalności kombatanckiej oraz służby wojskowej do wysokości emerytury i renty rolniczej będą jednak systematycznie maleć, ponieważ dotyczą najstarszej populacji emerytów i rencistów. Można się więc spodziewać, że w dłuższej perspektywie zaproponowane w projekcie zmiany będą przynosić systematycznie zwiększające się oszczędności, trudne dziś do precyzyjnego oszacowania. Chcę jednak podkreślić, że zmiany w systemie ubezpieczenia społecznego rolników - jeśli będą eliminowane te osoby, które nie powinny bezpośrednio korzystać z tego ubezpieczenia - będą powodowały, że nastąpi wzrost przychodów, jeżeli chodzi o ZUS. Trzeba więc pamiętać o tym, że budżet jest jeden. Jeżeli będzie więcej osób płacących składki do ZUS, wówczas automatycznie budżet państwa będzie o te kwoty bogatszy, wtedy też - trzeba to podkreślić - niejako procentowy udział dotacji z budżetu państwa dla KRUS będzie stopniowo malał. Pragnę zwrócić uwagę na tę analizę i nie myśleć o funkcjonowaniu ubezpieczenia społecznego rolników tylko i wyłącznie przez pryzmat funkcjonowania KRUS, ale jednak w połączeniu z funkcjonowaniem ZUS, ponieważ systemy te muszą być kompatybilne i będą się łączyły, bo dotyczą one tych osób, które w określonym wieku przechodzą na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-84.21" who="#WojciechOlejniczak">Przedstawiając w imieniu rządu szczegółowy zakres zmian do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, wyrażam przekonanie, że ze względu na ich wagę i znaczenie zostaną one wnikliwie przeanalizowane i przyjęte w przewidzianym trybie prac parlamentarnych. Deklaruję oczywiście udział przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dalszych pracach nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-84.22" who="#WojciechOlejniczak">I na zakończenie jeszcze raz chcę podkreślić, że jest to pierwszy krok w reformowaniu systemu ubezpieczenia społecznego rolników. Pragnę zapewnić wszystkich rolników, że na pewno te działania, które podejmuje dzisiaj ministerstwo rolnictwa i rząd, idą w tym kierunku, żeby system był jak najbardziej szczelny i żeby służył przede wszystkim tylko rolnikom, a nie osobom, które uciekają z ZUS, chcą płacić mniejsze składki.</u>
          <u xml:id="u-84.23" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem do dyspozycji; jeżeli będą pytania, oczywiście służę odpowiedziami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego SLD w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 1489. Nowelizacja omawianej ustawy wynika, po pierwsze, z dostosowania polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej, po drugie, z potrzeby zracjonalizowania zasad podlegania ubezpieczeniu, przyznawania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia, finansowania tego systemu, z potrzeby wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 maja 2000 r., dostosowania przepisów ustawy do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz wprowadzenia rozwiązań obowiązujących już w systemie powszechnym, wynikających z reformy tego systemu, a także z ustawy o finansach publicznych i ustawy Ordynacja podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny SLD popiera zasadnicze rozwiązania tego projektu ustawy. Mamy do kilku rozwiązań zawartych w projekcie swoje uwagi i wątpliwości, którym więcej czasu poświęcimy w trakcie prac nad ustawą w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#TadeuszTomaszewski">Sojusz Lewicy Demokratycznej za zasadne uznaje rozszerzenie kręgu osób podlegających ubezpieczeniu rolników o rolników i przebywających z nimi domowników będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, oczywiście o ile przepisy wspólnotowe dotyczące stosowania systemów zabezpieczenia społecznego nie stanowią inaczej. Dołączona do projektu ustawy opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej stwierdza, że przyjęte rozwiązania odpowiadają wymogom art. 3 rozporządzenia Rady (EWG). Przepis rozszerzający krąg osób podlegających ubezpieczeniu rolników o cudzoziemców wejdzie w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#TadeuszTomaszewski">Rozwiązania zawarte w projekcie rządowym dotyczące racjonalizacji zasad podlegania ubezpieczeniu są zasadne i ograniczają dostęp do systemu osobom prowadzącym jednocześnie działalność rolniczą i gospodarczą. Ograniczenie dostępu połączono jednak z możliwością wyboru ubezpieczenia przez rolników, którzy co najmniej po trzyletnim okresie ubezpieczenia w KRUS podejmą prowadzenie działalności gospodarczej w niewielkim rozmiarze. W trakcie prac należy zastanowić się nad rygorystycznym przepisem dotyczącym obowiązku zgłaszania kasie oświadczenia o pozostawaniu w systemie ubezpieczenia społecznego rolników w ciągu 14 dni od momentu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, podkreślam, w niewielkim rozmiarze.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#TadeuszTomaszewski">Za porządkujące rozwiązania uznajemy wyłączenie z ubezpieczenia społecznego rolników osób pobierających zasiłek przedemerytalny czy świadczenie przedemerytalne oraz wyeliminowanie z podwójnego ubezpieczenia przez wyłączenie z ubezpieczenia obowiązkowego rolników osób zatrudnionych jednocześnie w wymiarze czasu pracy poniżej 1/2 etatu.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#TadeuszTomaszewski">Wyjaśnienia wymaga wyłączenie możliwości ubezpieczenia się od wypadku przy pracy rolniczej emerytów i rencistów, którzy mają orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji. Powszechnie wiadomo, że emeryci i renciści zamieszkali w gospodarstwie rolnym, rodzinnym, wspomagają w pracy rolniczej swoje rodziny. Proszę więc przedstawicieli rządu o wyjaśnienie tego problemu: jak wobec takiej propozycji będą traktowane wypadki przy pracy rolniczej z udziałem emerytów i rencistów zamieszkałych w gospodarstwach rolnych. Pan minister w swoim uzasadnieniu wspominał o możliwości ubezpieczenia się osób niebędących domownikami, a przebywających w gospodarstwach rolnych, kiedy istnieje możliwość dodatkowego ubezpieczenia się od wypadku przy pracy rolniczej. Natomiast sądzę, że ten problem będzie dotyczył znacznej grupy osób, której w tej chwili niejako nie dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Drugi obszar nowelizacji ustawy to rozwiązania w zakresie racjonalizacji zasad przyznawania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia. Propozycje, które nie budzą wątpliwości zdaniem Klubu Parlamentarnego SLD w tym obszarze, to: Przede wszystkim wykluczenie możliwości pobierania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej przez osoby nieubezpieczone; wprowadzając tę zmianę, system eliminuje świadczenie o charakterze poza ubezpieczeniowym, oczywiście nieobjętym składką. Po drugie, uściślenie terminu zgłaszania wypadków w pracy rolniczej do 6 miesięcy. Obecnie zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego roszczenia o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej przedawniają się dopiero po upływie 3 lat. To orzeczenie wynika z nieścisłego zapisu w aktualnie obowiązującej ustawie, stąd mamy taki długi okres od czasu pojawienia się wypadku do jego przedawnienia. Po trzecie, wydłużenie możliwości pobierania zasiłku chorobowego z dotychczasowych 180 do 540 dni. Rozwiązanie to jednocześnie pozwoli ograniczyć liczbę krótkoterminowych rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy. Po czwarte, zastąpienie dotychczasowych dwóch świadczeń z tytułu urodzenia dziecka jednym świadczeniem - zasiłkiem macierzyńskim w takiej samej wysokości jak obecnie dwa świadczenia, przysługującym zarówno matce, jak i ojcu. Po piąte, rozszerzenie katalogu świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników o rentę szkoleniową w pełnej wysokości na okres 6 miesięcy, z możliwością wydłużenia o dalszych 30 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#TadeuszTomaszewski">Wiele niepokoju wśród osób starszych wzbudza zniesienie dotychczasowej obligatoryjności przyznawania wyłącznie renty stałej, jeżeli ubezpieczonemu do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostało nie więcej niż 5 lat. Ta sprawa rzeczywiście może budzić niepokój, zwłaszcza że osoby starsze, schorowane, często jakby pozbawione możliwości szybkiego dotarcia do lekarzy oraz do komisji, mają obawy, że w wieku na 2, 3 lata czy rok przed emeryturą będą musiały gromadzić całą dokumentację, ponownie starać się o stosowne decyzje komisji ewentualnie o rentę; na rok czy dwa przed emeryturą. Sądzę, że ta kwestia powinna być przedmiotem troski w pracach komisji. Podobnie jeśli chodzi o sprawę możliwości uzyskania wypłaty połowy części uzupełniającej w powiązaniu z trudną sytuacją materialną emeryta lub rencisty. Decyzja w tej sprawie ma mieć charakter uznaniowy i ma być podejmowana w trybie wyjątkowym przez prezesa KRUS. Ta wprowadzana wyjątkowość będzie uzależniona od sytuacji materialnej emeryta i rencisty, nie ma jednak tutaj przejrzystych kryteriów, więc będzie miała charakter uznaniowy.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#TadeuszTomaszewski">Panie i Panowie Posłowie! Rządowy projekt nowelizacji omawianej ustawy przewiduje również zmiany w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Trudna sytuacja dochodowa wielu gospodarstw, zwłaszcza o małej powierzchni lub posiadających grunty o niskiej bonitacji, zmusza ich właścicieli do podjęcia dodatkowej działalności pozarolniczej. Przewidywane rozwiązanie, które jest pewnego rodzaju karaniem tej grupy ubezpieczonych w KRUS podwójną składką, budzi wątpliwości. Sądzę, że podwójna składka może występować po przekroczeniu określonej wielkości przychodów wynikających z pozarolniczej działalności gospodarczej. Uważam, że ten problem mimo wszystko trzeba przemyśleć. Nie można traktować jednakowo podwójną składką wszystkich ubezpieczonych, którzy chcą rozpocząć czy rozpoczną działalność pozarolniczą w niewielkim rozmiarze.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#TadeuszTomaszewski">Rozwiązanie nowe, zwiększające składkę na ubezpieczenie, wynikające z wprowadzenia zasady, że zwiększona wypadkowość w gospodarstwie rolnym skutkuje podwyższeniem składki, oczywiście jest uzasadnione i spójne z powszechnym systemem.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Ustawa przewiduje ponadto zwiększenie odpisów z funduszu składkowego na fundusz prewencji i rehabilitacji oraz na fundusz administracyjny, nadanie funduszom KRUS statusu państwowych funduszy celowych, a także poprawę nadzoru na funduszem składkowym poprzez wprowadzenie do składu jego rady nadzorczej przedstawicieli trzech resortów: finansów, rolnictwa i właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Oczywiście to rozwiązanie uznajemy w pełni za uzasadnione, zwłaszcza że ponad 90% tego funduszu stanowi dotacja budżetowa. Mamy jednak wątpliwości co do parytetu w radzie nadzorczej funduszu. W tej chwili ta rada składa się w całości z przedstawicieli Rady Rolników. Oczywiście sądzę, że wszyscy zgodzimy się, iż również przedstawiciele państwa powinni być w niej reprezentowani. Natomiast to, czy parytet powinien być 4 do 3 dla przedstawicieli rządu, na niekorzyść Rady Rolników, budzi nasze wątpliwości. Powinniśmy w trakcie prac jednak znaleźć jakieś inne rozwiązanie, które nie stawiałoby dotychczasowych zarządzających, czyli przedstawicieli Rady Rolników, w tak niekorzystnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#TadeuszTomaszewski">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że nasz klub parlamentarny będzie dalej pracował nad tą ustawą we właściwych komisjach. Pan minister przedstawił również w uzasadnieniu skutki finansowe wprowadzenia tej ustawy. Te skutki finansowe, tak na dobrą sprawę, są określone, jeśli chodzi o wprowadzenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, natomiast pozostałe są w domniemaniu, czyli, krótko mówiąc, jest takie zdanie, że te skutki finansowe, związane z wprowadzeniem orzeczenia Trybunału, zostaną zrekompensowane przez uszczelnienie systemu. Jednak czy na pewno w pierwszym roku funkcjonowania, gdy pojawią się skutki związane z orzeczeniem Trybunału, natomiast rozwiązania systemowe nie będą jeszcze tak skutkowały? W związku z powyższym, czy nie zajdzie potrzeba zwiększenia środków z budżetu państwa na fundusz składkowy?</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#TadeuszTomaszewski">Prosiłbym pana ministra jeszcze o odpowiedź na dwa czy trzy pytania. Mianowicie wspomniał pan w swoim uzasadnieniu, że występowały jakieś nieprawidłowości w wynagrodzeniach pracowników KRUS i że te wynagrodzenia odstają bardzo od innych, na przykład ZUS. Z posiadanych przeze mnie informacji tak nie wynika, przynajmniej na szczeblu oddziałów wojewódzkich czy powiatowych. Natomiast gdyby rzeczywiście występowały w centrali, to bardzo proszę o podanie takich przykładów.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie wspomniał pan, że jest to pierwszy krok w reformowaniu systemu. Kiedy będzie drugi krok i jakie są zamierzenia, jeśli chodzi o ten drugi krok, zwłaszcza jeśli chodzi o płacenie większej składki, za którą szłyby wyższe świadczenia emerytalno-rentowe dla tej grupy ubezpieczonych w KRUS? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zytę Gilowską występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#ZytaGilowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#ZytaGilowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt wypowiedzieć się w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, przedstawionego w druku nr 1489.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#ZytaGilowska">Generalnym celem tego projektu, wedle sformułowania użytego przez pana premiera w piśmie przewodnim, jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. W tym momencie rzecz jest jasna, wiadomo, iż takie dostosowanie musi mieć miejsce, jest niezbędne, konieczne i wskazane.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#ZytaGilowska">Jednocześnie zauważamy, że omawiany projekt ustawy idzie dużo dalej niż wymagałyby tego potrzeby integrowania się polskiego systemu prawa ze standardami europejskimi, idzie dużo dalej w kierunku niekoniecznie zawsze jasnym i klarownym. O czym przede wszystkim mówimy; byłoby dobrze, żebyśmy to sobie tutaj powiedzieli. Mówimy o dość kosztownym, niesłychanie ważnym i niezbędnym dla polskiej wsi systemie zabezpieczenia społecznego, bez którego to systemu większość polskich rolników miałaby trudności z przeżyciem kolejnego miesiąca. Jednocześnie mówimy o systemie, który jest drogi, który jest w 95% finansowany z budżetu państwa, który pochłonie w tym roku, w postaci dotacji z budżetu państwa, 16 mld zł. Jednocześnie mówimy o systemie, który jest na razie szczodry, dotyczy z jednej strony zarówno najbiedniejszych rolników, dla których jest czasami jedynym źródłem utrzymania w czasach, kiedy nie mają wpływów ze sprzedaży płodów rolnych, a z drugiej strony dotyczy również rolników zamożnych, a także bardzo zamożnych, dotyczy nawet latyfundystów.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#ZytaGilowska">Odnosząc się do kwestii szerokości obowiązywania tego systemu, pozwalam sobie w imieniu Platformy Obywatelskiej sugerować konieczność wprowadzenia działań rzeczywiście racjonalizujących. My do tej kwestii będziemy się odnosili w trakcie prac nad omawianym projektem ustawy w komisjach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#ZytaGilowska">Żeby to, co mówię, nie brzmiało gołosłownie, pozwolę sobie państwu przypomnieć, że na ogólnie szacowany, czy też ogólnie rozumiany system rentowy wydajemy w Polsce 6% PKB - 4% PKB to jest finansowanie rent udzielanych przez ZUS, 2% PKB to jest system KRUS-owski.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#ZytaGilowska">Pan minister rolnictwa był uprzejmy przed chwilą powiedzieć słusznie, iż powinniśmy zmierzać do kompatybilności obydwu tych systemów - systemu ZUS-owskiego i KRUS-owskiego. Na razie o kompatybilności mowy być nie może, bo przykładowo najniższe możliwe składki wnoszone do ZUS przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, a więc przez osoby pracujące na własny rachunek, wynoszą od kwietnia tego roku 470 zł miesięcznie, w tym: ubezpieczenie emerytalne - 260,64 zł miesięcznie, ubezpieczenie chorobowe - 32,71 zł miesięcznie, rentowe - 173,58 zł, co daje razem kwotę prawie 470 zł miesięcznie. Jeśli dołożymy do tego konieczność uiszczania składek na ubezpieczenia zdrowotne przez osoby pracujące na własny rachunek, poza rolnictwem, w wysokości 142,35 zł, to otrzymujemy kwotę 610 zł miesięcznie. Bardzo często mówimy o osobach, które są też biedne, podobnie jak biedni są w przeważającej części polscy rolnicy. Osoby, które pracują na własny rachunek i które nie mogą uciec od tych składek. Równocześnie w systemie KRUS-owskim przeciętna składka wynosi 73,30 zł miesięcznie, a więc jest ośmiokrotnie niższa. To jest problem, przed którym, panie i panowie posłowie, stoimy, żeby z jednej strony obniżać koszty pracy, a więc obniżyć składki ZUS-owskie, z drugiej strony - na tyle racjonalizować system wypłacania rent i emerytur w ramach Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, żeby nie naruszyć należnych praw rolników biednych i bardzo biednych, ale równocześnie nie doprowadzić do załamania finansów państwowych, a także przynajmniej unikać powstawania jawnych dyskryminacji w traktowaniu podatników z różnych sektorów.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#ZytaGilowska">Ciekawmy wątkiem proponowanej nowelizacji są roszady organizacyjne. Najwyższa Izba Kontroli wielokrotnie zwracała uwagę na potrzebę i możliwość uznania funduszu składkowego za państwowy fundusz celowy w takim stopniu, jak inne fundusze, których w Polsce mamy, niestety, aż za wiele, co otworzyłoby drogę do regulowania gospodarki finansowej kasy, a także funduszy, którymi ta kasa zarządza, poprzez rozporządzenie wydane do art. 22 ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#ZytaGilowska">Dzisiaj, godzinę temu, Komisja Finansów Publicznych przyjęła stanowisko w sprawie wniosków NIK do obowiązującego ustawodawstwa, wniosków wskazujących na potrzebę zmian wielu przepisów, uzupełnienia innych przepisów. W ramach tego wykazu, który NIK nam przedstawił, a który przyjęliśmy do wiadomości, bo przecież znakomita większość argumentów NIK była oczywista dla każdego, jest właśnie potrzeba objęcia gospodarki finansowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i funduszy zarządzanych przez tę kasę jednolitym systemem nadzoru i kontroli, jednolitym systemem. O tej jednolitości mowy nie ma i najwyraźniej nie będzie. Jeżeli projekt, który w tej chwili omawiamy, zakłada, iż fundusz składkowy będzie miał inny status, jakiś inny, to automatycznie nie możemy uznać, że cała gospodarka finansowa kasy, a także gospodarka finansowa funduszy, którymi ta kasa zarządza, będą takim jednolitym systemem objęte. Więcej nawet, zauważamy ze zdziwieniem, że rośnie liczba ciał, które w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego funkcjonują - obok rady rolników pojawia się rada nadzorcza, przewidziana specjalnie dla funduszu składkowego - innymi słowy jedna rada na drugiej, jedna na drugiej - to jest sowietologia stosowana. Co chcemy przez taką sowietologię osiągnąć? W sytuacji, gdy system jest w 95% finansowany ze środków budżetu państwa, powinien on być maksymalnie przejrzysty, jawny, klarowny, powinien być po prostu transparentny.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#ZytaGilowska">W imieniu Platformy Obywatelskiej nie występuję ani przeciwko systemowi KRUS, ani przeciwko próbom racjonalizacji, zresztą niesłychanie nieśmiałym, tylko występuję przeciwko zaprowadzeniu takich reguł gospodarki finansowej w KRUS i funduszach, którymi ten KRUS zarządza, że uniemożliwiają one klarowną ocenę tego, co tam się dzieje, czynią gospodarkę finansową tego systemu nietransparentną. Więcej, w ramach tej niskiej transparentności projekt przewiduje dla prezesa kasy władzę iście gubernatorską.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#ZytaGilowska">Mam, panie ministrze, pytanie: Jakimi - tu podaję jako przykład - kryteriami ma kierować się prezes kasy, wykonując ewentualne uprawnienie przewidziane w nowym brzmieniu art. 55 ust. 1: „Prezes kasy może przyznać emeryturę, rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną rolnikowi lub domownikowi lub członkom rodziny zmarłego rolnika lub domownika, mimo niespełnienia, wskutek szczególnych okoliczności, warunków określonych w ustawie”. Co to znaczy: mimo niespełnienia, wskutek szczególnych okoliczności? Jest to bardzo ogólne sformułowanie.</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#ZytaGilowska">Innego rodzaju sformułowanie, przepis dalej: „Prezes kasy może emerytowi lub renciście, któremu na skutek niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej wypłata części uzupełniającej świadczenia została zawieszona w całości, przyznać jednak prawo do wypłaty 50% tej części na czas określony, jeżeli istnieją szczególne przeszkody w zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej”. Obydwa te przepisy brzmią wyjątkowo nieprecyzyjnie i sytuują się w innych zupełnie obszarach niż te wskazywane przez pana ministra, a zatem zamiar racjonalizacji całego systemu, nadania mu bardziej precyzyjnych ram, trybu i zasad. Nie rozumiemy również dlaczego nie Rada Ministrów i nie w drodze rozporządzenia, jak to stanowi obecnie art. 61 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tylko minister właściwy do spraw rozwoju wsi, jak proponuje to projekt, w drodze zarządzenia ma nadawać status Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Obecny stan prawny jest taki, iż statut nadaje Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Proponowany stan ma być taki, iż minister właściwy do spraw rozwoju wsi nadaje statut kasie w drodze zarządzenia. Zgodnie przecież z art. 93 ust. 1 konstytucji zarządzenia mają charakter wewnętrzny. Czy to oznacza, że kasa w jakimś sensie stanie się częścią ministerstwa rolnictwa, czy jej fundusze staną się funduszami celowymi, a więc tak czy owak będą jednak poza budżetem, a jeden stanie się czymś ekstra; dla tego czegoś ekstra przewidujemy ekstra rady nadzorcze, ekstra system nadzoru, ekstra system gospodarowania. To wszystko, mamy wrażenie, jest nieklarowne, nieprecyzyjne i nie stwarza nadziei na zapewnienie, na zagwarantowanie, iż reguły gospodarowania w kasie będą wystarczająco surowe i oszczędne, a także przejrzyste dla zainteresowanych, w tym dla zainteresowanych posłów.</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#ZytaGilowska">Podczas prac nad projektem ustawy budżetowej na ten rok usiłowaliśmy dowiedzieć się czegokolwiek o funduszu składkowym, usłyszeliśmy w odpowiedzi: nie potrzeba, fundusz składkowy jest samowystarczalny i rządzi się swoim prawami. To albo ten system jest finansowany przez państwo, ale wówczas obywatele i posłowie mają prawo uzyskiwać informację, co tam się dzieje, albo nie. Na którąś z tych wersji trzeba się zdecydować.</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#ZytaGilowska">W imieniu Platformy Obywatelskiej deklaruję, iż podczas prac w komisjach sejmowych będziemy wnosili poprawki zmierzające do uszczelnienia tego systemu, a także składam wniosek, iżby obok Komisji Polityki Społecznej i Rodziny projekt tej ustawy przekazać do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#TomaszNałęcz">O zabranie głosu poprosił pan minister Wojciech Olejniczak.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przepraszam, że w tym trybie, ale chciałbym wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WojciechOlejniczak">Szanowna Pani Poseł, Pani Profesor! My nie wprowadzamy dodatkowo żadnego ciała. Rada Nadzorcza z funduszu składkowego funkcjonuje, a ona składa się wyłącznie z rolników. My chcemy, żeby część członków tejże rady nadzorczej funduszu składkowego była delegowana przez ministra, żeby można było to lepiej kontrolować - i co do tego jesteśmy zgodni. Oczywiście, patrząc na ten projekt ustawy i analizując go, trzeba mieć na uwadze, jakie przepisy obowiązują dzisiaj. Na pewno to jest pierwszy etap i pierwszy krok do tego, żeby te przepisy uszczelniać i na podstawie jak gdyby całości dopiero wtedy można wysnuć wnioski, bo nie można mówić, że my dzisiaj wprowadzamy możliwość, aby prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego mógł w wyjątkowych sytuacjach podejmować działanie. Te przepisy są jak gdyby przepisami, które jednak w pewnym stopniu uszczegółowiają to, co jest dzisiaj, obecnie, więc jest to, jeszcze raz podkreślam, krok w kierunku uszczelnienia tych przepisów, być może jest to krok jeszcze niewystarczający, co ja wielokrotnie podkreślałem i potwierdzałem. Jeżeli zaś chodzi o przygotowanie tego projektu, co nastąpiło kilka miesięcy wcześniej, dzisiaj jeszcze te uwarunkowania zmieniają się. Wiemy, że trwa dyskusja na temat reformy finansów publicznych i rozumiem, że przy okazji tej reformy postulaty, o których mówiła pani poseł, pani profesor, zostaną również uwzględnione; chodzi o to, żeby ten system rzeczywiście służył rolnikom, co do tego jesteśmy zgodni, ale chciałbym, żeby tu było zrozumienie dla tych działań, które my dzisiaj wprowadzamy. Nie rozszerzamy, nie powiększamy kompetencji, nie powodujemy większych skutków finansowych dla budżetu, jednak je ograniczamy, być może w niewystarczającym stopniu, co do tego się zgadzam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, w stosunku do którego Rada Ministrów zadeklarowała, że ma na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. Zdaniem Prawa i Sprawiedliwości celem polityki państwa wobec wsi musi być doprowadzenie do wyrównania poziomu życia i wskaźników cywilizacyjnych w mieście i na wsi. Polityka taka powinna być realizacją rozłożonego na wiele lat planu, w którym zostaną połączone posunięcia o charakterze ekonomicznym w sferze oświaty i kultury, a także w sferze socjalnej oraz ubezpieczeń społecznych. W przededniu referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej rolnictwo polskie absorbuje znaczny odsetek ogółu czynnych zawodowo, co różni je od większości krajów zachodnich. W okresie transformacji ustrojowej rolnictwo umożliwia dużej liczbie osób utrzymanie się, wchłania tę część siły roboczej, która utraciła pracę w innych sektorach gospodarki i w konsekwencji zapobiega generowaniu bezrobocia. Państwo wzięło na siebie obowiązek gwarantowania emerytur rolniczych. Liczba ubezpieczonych w KRUS wynosi ponad półtora miliona osób. Jest ona mniejsza od liczby gospodarstw rolnych, bowiem niektórzy rolnicy są objęci systemem ZUS z racji zatrudnienia poza rolnictwem. Zakres oferowanych świadczeń zbliżony jest do zakresu występującego w systemie pracowniczym. W kompleksie systemu zabezpieczenia społecznego tej grupy ludności mieszczą się pomoc społeczna, różnorodne dodatki, świadczenia lecznicze oraz zdecydowana większość świadczeń na rzecz rodziny. Różna jest natomiast wysokość niektórych świadczeń kształtujących się niekiedy na poziomie znacznie niższym w porównaniu z systemem powszechnym. Dotyczy to zwłaszcza emerytur i rent oraz zasiłków chorobowych. Dotacja z budżetu państwa na ten cel w 2003 r. wynosi 16 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#KrzysztofJurgiel">Sam system rolniczego ubezpieczenia społecznego powstał w 1978 r. i był administrowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Objął wówczas wszystkich rolników posiadających gospodarstwa przekraczające powierzchnię 0,5 ha. Warunkiem uzyskania emerytury było opłacanie składek, sprzedaż produktów o wartości powyżej 15 tys. zł (średnia płaca w 1978 r. właśnie tyle wynosiła), przekazanie gospodarstwa państwu lub spadkobiercom oraz osiągnięcie przez mężczyzn 65, a przez kobiety 60 lat. Ponadto były przyznawane renty inwalidzkie, rodzinne i różne zasiłki. Przed 1978 r. rolnicy nie byli objęci systemem ochrony społecznej. W celu realizacji postanowień ustawy z 1990 r., która wprowadziła do systemu radykalne zmiany, powołano nową instytucję - Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Oddzielono całkowicie system rodzinnego ubezpieczenia społecznego od pracowniczego. Ubezpieczenie społeczne podzielone zostało na świadczenia krótkoterminowe i ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W 1996 r. weszła nowelizacja polegająca na tym, że rolnicy pracujący na własny rachunek zostali objęci rolniczym ubezpieczeniem społecznym. Obecnie obowiązujący system, który, tak jak wspomniałem, kształtował się kilkanaście lat, zapewnia ochronę socjalną znacznej części ludności rolniczej. Od dawna, czyta się to w prasie, dyskutuje się w różnych gremiach, postuluje się, aby poddać system wnikliwej ocenie i zastanowić się, jakie można by wprowadzić zmiany, ale zmiany, które nie ograniczą dochodów ubezpieczonych rolników. Rząd dzisiaj, jak powiedział pan minister, z niejasnych dla mnie względów przedstawił tylko wycinkową nowelizację projektu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zresztą większość ustaw w tym Sejmie rząd przedstawia w sposób wycinkowy i ciągle mówi o kompleksowym rozwiązywaniu zadań, lecz, niestety, nie przedstawia w tym zakresie odpowiednich projektów.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#KrzysztofJurgiel">W przedłożonym dzisiaj projekcie ustawy rząd proponuje 7 grup zmian, uzasadniając to potrzebą zracjonalizowania zasad podlegania ubezpieczeniu, przyznawania wypłaty świadczeń z ubezpieczenia oraz finansowania systemu. Wprowadzając zmianę polegającą na rozszerzeniu kręgu osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników o cudzoziemców będących rolnikami lub domownikami pracującymi w gospodarstwie rolnym, których pobyt w Polsce ma charakter określony w projekcie, rząd nada ustawie charakter ustawy dostosowującej nasze prawo do prawa Unii Europejskiej. Takie działanie rządu oraz dalszy proces legislacyjny wyłączający z prac nad ustawą Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Finansów Publicznych nie pozwoli na jej dogłębną ocenę podczas prac w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#KrzysztofJurgiel">Podstawowe zmiany w ustawie dotyczą ograniczeń dostępu do systemu. Rząd nie przedstawił w uzasadnieniu oceny dotychczasowego funkcjonowania systemu. Ograniczenia zaproponowane przez rząd dotyczą w szczególności: pozbawienia prawa do ubezpieczenia w KRUS domowników podejmujących prowadzenie działalności gospodarczej; wyłączenia z ubezpieczenia społecznego rolników osób pobierających zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne; wyłączenia z ubezpieczenia społecznego rolników osób korzystających po ustaniu stosunku pracy ze świadczeń z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych; wyłączenia możliwości ubezpieczenia się od wypadków przy pracy rolniczej emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#KrzysztofJurgiel">W zakresie zasad przyznawania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia ograniczenia dotyczą: wykluczenia możliwości pobierania jednorazowego odszkodowania przez osoby najbliższe ubezpieczonego rolnika; zastąpienia dotychczasowych dwóch świadczeń z tytułu urodzenia dziecka, a mianowicie jednorazowego zasiłku i zasiłku macierzyńskiego, jednym świadczeniem, zasiłkiem macierzyńskim; zaostrzenia zasad w zakresie orzecznictwa o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym; ograniczenia przyznawania renty stałej na rzecz okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; zniesienia zaliczania lat pobierania okresowej renty rolniczej do okresu uprawniającego do świadczeń emerytalno-rentowych; pozbawienia prawa do wypłaty renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy przez rok od odzyskania zdolności do pracy, jeżeli uprawniony zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej; zaostrzenia kryteriów wypłacania części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej finansowanej w całości z budżetu państwa; ograniczenia wysokości renty rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#KrzysztofJurgiel">W zakresie składek na ubezpieczenie społeczne rolników projekt przewiduje opłacanie składek w podwójnej wysokości przez rolników prowadzących równolegle z działalnością rolniczą także pozarolniczą działalność gospodarczą - oczywiście to dodatkowo obciąża rolników - zwiększenie składki za zwiększoną wypadkowość w gospodarstwie rolnym, zlikwidowanie ulgi w opłacaniu składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za domownika następcę.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#KrzysztofJurgiel">Projekt likwiduje fundusz rezerwowy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zwiększa się udział ubezpieczonych w finansowaniu systemu. Proponuje się bowiem zwiększenie odpisów z funduszu składkowego na fundusz prewencji i rehabilitacji oraz fundusz administracyjny. Pozwoli to na ograniczenie dotacji z budżetu państwa do systemu. Tworzy się nowe fundusze, państwowe fundusze celowe.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#KrzysztofJurgiel">Projekt ustawy słusznie wprowadza wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2000 r. zmiany, które umożliwią doliczenie do liczby lat ubezpieczenia okresów, po pierwsze, odbywania czynnej służby wojskowej, po drugie, działalności kombatanckiej i, po trzecie, pełnienia zawodowej służby wojskowej oraz pozostawania w stosunku służby w policji.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#KrzysztofJurgiel">W uzasadnieniu do projektu ustawy rząd napisał, że projekt ustawy był konsultowany z kilkunastoma organizacjami rolniczymi, że część uwag zgłoszonych przez organizacje była niezasadna, w związku z tym nie zostały uwzględnione. Dlaczego rząd nie wykazał tych rozbieżności w uzasadnieniu do ustawy. Zwracam się z prośbą do pana ministra o wymienienie instytucji, z którymi był konsultowany projekt, oraz przedstawienie stosunku rządu do tych rozbieżności. Pozwoli to na poznanie prawdziwego stanowiska strony społecznej wobec ustawy. Rząd nie przedstawił też analizy skutków finansowych wprowadzanych zmian. Lakoniczne stwierdzenie, że wzrost wydatków z funduszu emerytalno-rentowego rolników z tytułu obowiązku realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego w wysokości około 78 mln zostanie zbilansowany zaproponowanymi w projekcie zmianami, wskazuje na to, że rząd celowo nie przedstawił prognozy finansowej co do obciążenia rolników.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#KrzysztofJurgiel">Reasumując, klub Prawo i Sprawiedliwość stwierdza, że przedłożony Sejmowi projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, po pierwsze, ma na celu ograniczenie ilości środków finansowych przeznaczonych na cele społeczne w rolnictwie, po drugie, wpłynie ujemnie na dochody rolników, po trzecie, pogorszy sytuację materialną rodzin rolniczych, po czwarte, w wielu przypadkach zwiększy wysokość składki na ubezpieczenia, po piąte, likwiduje w części funkcje pomocy społecznej dla rolników, jaką spełnia system, i wreszcie ograniczy kapitał przeznaczony dla wsi, i to w bardzo złej sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#KrzysztofJurgiel">W raporcie „Polska wieś”, wydanym przez Fundację na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, stwierdza się, że przy niskich dochodach z produkcji rolnej, kurczących się możliwościach znalezienia zatrudnienia poza rolnictwem ze względu na rosnące bezrobocie w miastach bardzo ważnym źródłem dochodów wiejskich rodzin stały się renty i emerytury rolnicze. Podtrzymują one egzystencję setek tysięcy drobnych gospodarstw rolnych. Rządowy projekt ustawy ogranicza te dochody, co doprowadzi do dalszego zubożenia wsi.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#KrzysztofJurgiel">Klub Prawo i Sprawiedliwość wnosi o skierowanie projektu ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i do Komisji Finansów Publicznych oraz o przygotowanie ekspertyz dotyczących wpływu przyjętych rozwiązań na dochody rolników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Mioduszewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JózefMioduszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JózefMioduszewski">Na wstępie chciałbym podziękować marszałkowi Sejmu, że uwzględnił wniosek Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego o dokonanie pierwszego czytania tej ustawy na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Wstępnie projekt ten był przekazany do Komisji Europejskiej do pierwszego czytania, a jak wynika z uzasadnienia pana ministra, owszem, znajduje się w tym projekcie nowelizacji ustawy element, mały element dostosowania do prawa unijnego, natomiast zakres nowelizacji jest szeroki i istotny i pod innymi względami.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#JózefMioduszewski">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zasadniczo jest usatysfakcjonowany i zgadza się z jednym twierdzeniem z uzasadnienia tej ustawy, a mianowicie że finanse dotyczące tej ustawy są zbilansowane i nie spowoduje to zarówno zwiększenia środków finansowych, jak i zmniejszenia finansowania. Jeśli chodzi o uszczelnienie systemu, to oczywiście też Polskie Stronnictwo Ludowe w pełni z tym się zgadza, bo dotychczas nie było dobrze, skoro z uprawnienia do ubezpieczenia społecznego rolników korzystali nierolnicy; formalnie po zakupie tego hektara czy innej niewielkiej ilości gruntów ornych, ziemi mieli uprawnienia do korzystania z tego systemu. Również prowadzenie działalności na własny rachunek jest to sprawa dosyć kontrowersyjna. Jeśli to jest działalność na szeroką skalę, na wielką skalę, to oczywiście zapis dotyczący wprowadzenia karencji nie rocznej jak dotychczas, lecz 3-letniej jest właściwy. Natomiast wątpliwości budzi fakt podwójnego zwiększenia składki, które tu poseł Tomaszewski określił jako karę. W systemie ubezpieczenia społecznego nie powinno się stosować żadnych kar, natomiast to zwiększenie rzeczywiście należy traktować jako karę, jako że w ślad za tym nie idzie żadne zwiększenie świadczeń emerytalnych. Rolnik, który będzie w takim przypadku opłacał podwójną składkę, później nie będzie miał uprawnień do innych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JózefMioduszewski">Zgadzamy się z zapisami dotyczącymi uszczegółowienia i racjonalizacji prawa w zakresie windykacji składek, w zakresie, można powiedzieć, kwalifikacji zdrowotnej, wypadkowej i rehabilitacyjnej. Rzeczywiście te szersze przepisy są tutaj potrzebne. W pozostałych zapisach znajdujemy jednak dużo pewnego rodzaju nieprawidłowości i są zapisy, które naszym zdaniem tak brzmieć nie powinny. Ale nad tymi zapisami będziemy dyskutować na posiedzeniach komisji, będziemy je uzgadniać i myślę, że w miarę możliwości merytorycznie dojdziemy do ich rozstrzygnięcia. Jak czas pozwoli, to ja na niektóre te zapisy zwrócę uwagę.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#JózefMioduszewski">Ale nasz niepokój budzi nie to, co jest w tej ustawie zapisane, tylko to, co w tej ustawie jeszcze nie jest zapisane, a może być wprowadzone, bo jest rzeczą znaną i praktykowaną w parlamencie, że projekt rządowy ma określone zapisy, a później nawet nie tyle w formie autopoprawek rządowych co inicjatyw poselskich rząd popiera niektóre zapisy i mogą być one zupełnie inne niż te projektowane. Dlatego pozwolę sobie zapytać pana ministra, czy prawdą jest, że w tej chwili w rządzie trwają prace - zresztą pan minister powiedział, że to jest pierwszy krok - czy te następne kroki idą w kierunku zwiększenia składki na ubezpieczenie społeczne, jej zróżnicowania. Powszechnie jest bowiem znana sprawa, że Bank Światowy proponuje Polsce podnieść składki na ubezpieczenie rolnicze o 100% dla tych wszystkich rolników, którzy będą korzystać z dopłat do produkcji z Unii Europejskiej. Dotychczas jeśli minister finansów miał plan uzdrowienia finansów, to niektórzy wprost mówili, że jednym ze środków jest zmniejszenie świadczeń, jednym słowem: zmniejszenie dotacji do KRUS, a to mogłoby nastąpić poprzez zmniejszenie świadczeń bądź też zwiększenie składek. Zmniejszyć świadczenia w tym systemie jest dosyć trudno, dlatego że one i tak niekorzystnie odbiegają od świadczeń zusowskich, które też są niewysokie. Dla przykładu, wczoraj nawet „Puls biznesu” podał, że najniższa renta w systemie zusowskim w Polsce to 883 zł, a renta rolnicza (jak odtąd będzie się nazywać), czyli dotychczasowa inwalidzka renta rolnicza, wynosi 663 zł, a więc o 220 zł mniej. Stąd też zmniejszenie tych świadczeń jest wprost niemożliwe. Ale zwiększenie składek możliwe jest zawsze. Stąd nasz niepokój, czy to zwiększenie składek nastąpi i kiedy ono może nastąpić. I czy zmieni się dotychczasowy system zusowski? Trwają prawdopodobnie w rządzie prace nad zmianą podporządkowania KRUS-u - z dotychczasowego podporządkowania ministrowi rozwoju wsi na podporządkowanie ministrowi gospodarki i zabezpieczenia społecznego. Jaka jest w tym prawda i na ile rząd będzie popierał poprawki poselskie, jeśli w trakcie obrad do tego projektu będą zgłaszane?</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#JózefMioduszewski">Pan poseł Jurgiel przytaczał tutaj zastrzeżenia co do konsultacji społecznych. Rzeczywiście te konsultacje społeczne formalnie się odbyły i w uzasadnieniu mówi się krótko, że większość wniosków wynikających z konsultacji została uwzględniona, a nieuzasadnione wnioski projektodawca uznaje za niezasadne. Ciekawe, jakie to wnioski były niezasadne? Ja myślę, że dla przykładu nie zmiana 18. do art. 19, w której proponuje się zwiększyć dotychczasowy wymóg podlegania ubezpieczeniu ze 100 kwartałów do 120. W dotychczasowym art. 19 mówi się, że emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: mężczyzna ukończył 65 lat, a kobieta 60, i podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 100 kwartałów - tak było dotychczas - z uwzględnieniem art. 20, w którym mówiło się, że okresy sprzed ubezpieczenia pracy w rolnictwie się zalicza. Natomiast w nowelizacji ustawy mówi się: „podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez 120 kwartałów” - bez dodatku: „z uwzględnieniem art. 20”. Gdybyśmy przyjęli, gdyby Sejm przyjął zapis tej ustawy w takiej formie, to przez okres najbliższych 5 lat nie byłyby w ogóle przyznawane emerytury rolnicze, dlatego że po prostu system funkcjonuje krócej niż 120 kwartałów.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#JózefMioduszewski">Druga sprawa: mówi się o ujednoliceniu w pewnym sensie ubezpieczenia kruzowskiego z zusowskim. Myślę, że tu projektodawca wyszedł z założenia, że powietrze wiejskie jest zdrowsze i kobiety na wsi powinny pracować, muszą pracować 30 lat, a nie, jak w systemie zusowskim, 25. Stąd też myślę, że pan minister nie będzie się upierał i że ten zapis w trakcie prac nad ustawą zostanie zmieniony.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#JózefMioduszewski">Sprawa jest bardzo dyskusyjna, ba, wręcz aspołeczna, jeśli chodzi o fundusz składkowy. Fundusz składkowy w tej ustawie został nadmiernie obciążony, bo na fundusz administracyjny z funduszu składkowego proponuje się odpis w wysokości 9%. Przypomnę, że w dotychczasowych ustawach ten odpis wynosił 4,5%, przy czym obligatoryjnie z funduszu składkowego 4,5%, natomiast z funduszu emerytalno-rentowego zmniejszony został na 3,5%, ale faktycznie, jak w tym roku, z tego funduszu odprowadza się tylko 2,2%. Stąd też jest nadmierne zwiększenie obciążenia funduszu składkowego, m.in. na fundusz administracyjny, na fundusz prewencji, na opłacanie zasiłków chorobowych o jeden rok dłużej - dotychczas było 180 dni, teraz się proponuje możliwość przedłużenia jeszcze o 360 dni. Ale, proszę państwa, Wysoki Sejmie, trzeba mieć tę świadomość, że zasiłek chorobowy w systemie kruzowskim wynosi 6 zł dziennie. I tu przenosi się ciężar wypłaty dotychczasowej renty krótkookresowej na zasiłek chorobowy z systemu składkowego. To jest krzywdzące zarówno dla funduszu składkowego, jak też dla rolników i wręcz odbiegające od systemu zusowskiego. No, pada też i takie pytanie, czy w systemie ZUS również poza tymi 180 dniami przewiduje się możliwość przedłużenia wypłaty zasiłku chorobowego o 360 dni. Sądzę, że takich pomysłów nie ma i one są niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#JózefMioduszewski">Dalej. Pan poseł Tomaszewski wyraził wątpliwość, czy takie ukształtowanie rady nadzorczej funduszu składkowego będzie właściwe, a mianowicie że będzie 4 przedstawicieli rządu i 3 przedstawicieli rolników. W taki sposób to oczywiście ten fundusz też nie będzie państwowy, ale praktycznie parapaństwowy, pod nadzorem państwa. Jeśli chodzi o dotychczasowe nieprawidłowości, no to one były. Ale to nie znaczy, że jak są wypadki lotnicze, to nie możemy latać samolotami, czy jak są wypadki komunikacyjne, to nigdzie niczym nie jeździć. No, trzeba nieprawidłowości usunąć, ale nie należy wylewać, jak się to mówi, dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#JózefMioduszewski">I jeszcze jedna sprawa związana z tą nowelizacją. Widzę, że czas mija, więc, panie marszałku, krótko. W ramach nowelizacji tej ustawy poczyniono pół kroku w kierunku wzmocnienia pozycji prezesa Rady Ministrów. Dotychczas w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników był zapis, że prezesa KRUS-u powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek ministra do spraw rolnictwa i gospodarki żywnościowej, obecnie - do spraw rozwoju wsi, w porozumieniu z Radą Rolników. W nowelizacji przewiduje się, że prezesa KRUS-u powołuje się na wniosek właściwego ministra, po zasięgnięciu opinii Rady Rolników, ale odwołuje, bez zasięgania żadnej opinii, bez wniosku, sam premier. To chyba nie jest zgodne z zasadą, że powoływanie i odwoływanie powinno odbywać się w tym samym trybie. Tak więc albo cały krok do przodu, albo żadnego. No tutaj, ja sądzę, powinna być decyzja.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#JózefMioduszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podzielamy pogląd, że tej ustawie, tak jak wyraził się pan minister Olejniczak, trzeba wnikliwie się przyjrzeć i merytorycznie ją przeanalizować.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#JózefMioduszewski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego deklaruje prace nad tą ustawą, przy czym, przy całej sympatii dla pani poseł Gilowskiej, sądzę, że włączanie tego projektu do prac wielu komisji przedłuży prace nad tą ustawą. Stąd też będziemy głosować za skierowaniem tej ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny i Komisji Rolnictwa. Natomiast nie będziemy głosować za skierowaniem projektu tej ustawy do innych komisji. Dziękuję bardzo. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wojtkowiaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#TadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany w przedstawionym projekcie są podyktowane koniecznością wprowadzenia poprawek i uzupełnień w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i skonkretyzowania zasad podlegania ubezpieczeniu, przyznawania i wypłacania świadczeń z tytułu ubezpieczenia i finansowania systemu oraz potrzebą dostosowania przepisów ustawy do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, do powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, do ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o finansach publicznych, ustawy Ordynacja podatkowa, a także wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#TadeuszWojtkowiak">W projekcie przewiduje się rozszerzenie kręgu osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników o cudzoziemców rolników, których pobyt w Polsce ma charakter stały, lub domowników pracujących w gospodarstwie rolnym, jak to określa w art. 1 zmiana 1 lit. a. Przepis ten wejdzie w życie po ewentualnym wejściu Polski do Unii Europejskiej. Proponuje się dodanie ust. 1a, który mówi, że ubezpieczenie obejmuje obywateli, o których mowa w ust. 1 pkt 3, jeżeli przepisy Unii Europejskiej dotyczące stosowania systemu zabezpieczenia społecznego nie stanowią inaczej.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#TadeuszWojtkowiak">W art. 1 w zmianie 3 do art. 5a proponuje się uszczelnienie systemu poprzez ograniczenie dostępności do niego osób, dla których działalność rolnicza nie stanowi jedynego źródła utrzymania. W związku z tym rolnikom prowadzącym działalność gospodarczą ogranicza się możliwość wyboru między ubezpieczeniem w ZUS i w KRUS. Przepis wyeliminuje przedsiębiorców, którzy, szukając oszczędności, nabywali lub dzierżawili ziemię tylko w celu uniknięcia płacenia znacznie wyższej składki ubezpieczeniowej w ZUS. Rolnicy po trzech latach, nie jak dotychczas po roku, będą mogli korzystać z ubezpieczenia się w KRUS i tylko w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w niewielkim rozmiarze, która jest opodatkowana według przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym. Do tej pory zapis umożliwiał nieuzasadnione korzystanie z ubezpieczenia przez osoby mające niewiele wspólnego z działalnością rolniczą. Zmiana ta dotyczyć będzie również osoby mającej status domownika. Domownikiem, jak wiadomo, jest osoba stale pracująca w gospodarstwie bez wynagrodzenia, bliska rolnikowi, za którą ten płaci składkę, gdyż dla niego pracuje. Jeśli osoba taka podejmie prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek, utraci status domownika i zostanie pozbawiona prawa do ubezpieczenia w KRUS. Proponuje się również wprowadzenie obowiązku złożenia w kasie oświadczenia o pozostaniu w systemie KRUS w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pozarolniczej działalności. Jeżeli rolnik tego nie zrobi i nie dopełni warunków dotyczących opodatkowania działalności gospodarczej, z mocy prawa zostanie objęty systemem powszechnym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#TadeuszWojtkowiak">W art. 1 pkt 4 proponuje się wyłączenie z ubezpieczenia osób, które pobierają zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne przyznane na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Osoby te mają zagwarantowane prawo do świadczenia emerytalnego z ZUS-u. Obecnie płacą składkę do KRUS-u, mimo że z tego tytułu nie uzyskują żadnych korzyści. W artykule tym chodzi o wyeliminowanie podwójnego ubezpieczenia. Przepis dotyczyć będzie osób jednocześnie zatrudnionych w wymiarze czasu pracy niższym niż pół etatu oraz osób korzystających po ustaniu stosunku pracy z zasiłku chorobowego lub rehabilitacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#TadeuszWojtkowiak">Projekt wprowadza zmianę eliminującą świadczenia o charakterze poza ubezpieczeniowym nieobjęte składką. Wykluczy to możliwość pobierania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej przez osobę nieubezpieczoną, tj. osobę najbliższą ubezpieczonemu rolnikowi, która ulega wypadkowi, pomagając rolnikowi podczas prac związanych z prowadzeniem działalności rolniczej (art. 1 pkt 8), a nie wszystkich zdarzeń losowych, jakie mogą przydarzyć się członkom rodziny rolnika, tym bardziej że definicja wypadków przy pracy rolniczej obejmuje o wiele więcej zdarzeń niż w systemie powszechnym dla innych grup zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#TadeuszWojtkowiak">Art. 1 pkt 9 doprecyzowuje definicję wypadku przy pracy rolniczej. Proponuje się, aby za wypadek przy pracy rolniczej było uznawane to zdarzenie, które miało związek z pracą rolniczą, a nie tylko z miejscem, w którym nastąpiło. Proponuje się również uściślenie terminu zgłoszenia wypadku przy pracy rolniczej, ograniczając termin zgłoszenia tego wypadku do sześciu miesięcy. Przepis ten ma zdyscyplinować rolników do zgłoszenia zdarzenia w takim terminie, aby było możliwe ustalenie faktycznych okoliczności zdarzenia. Określenie „bez zbędnej zwłoki”, które jest zapisane w poprzedniej ustawie, powoduje w praktyce, że odszkodowanie z tytułu wypadku przedawnia się dopiero z upływem trzech lat, zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego, i utrudnia ustalenie wiarygodnych i faktycznych okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#TadeuszWojtkowiak">Zmieni się również możliwość pobierania zasiłku chorobowego - proponuje się wydłużenie tego okresu z 180 dni do 540 dni. O jego przedłużeniu będzie orzekał lekarz rzeczoznawca kasy lub komisja kasy w II instancji. Proponowane zmiany są zbliżone do obowiązujących w systemie powszechnym, gdzie renta inwalidzka jest przyznawana po roku i dziewięciu miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#TadeuszWojtkowiak">W art. 1 pkt 13 proponuje się połączenie dwóch świadczeń z tytułu urodzenia dziecka i wypłacanie ich jako jednego świadczenia, w tej samej wysokości: jednorazowego zasiłku i zasiłku macierzyńskiego, tym samym podmiotom - matce lub ojcu dziecka (małżonkom). Zmienia się również nazwę rolniczej renty inwalidzkiej na: renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy. Art. 1 w pkt. 20 i 22 wprowadza następującą kategorię stanu zdrowia: całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważać się będzie ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego prowadzenia działalności rolniczej. W kontekście prawa do renty proponuje się odstąpienie od zasady kontrolowania z urzędu - ewentualne przedłużenie będzie dokonywane na udokumentowany wniosek zainteresowanego, jeżeli nie nastąpiła poprawa stanu zdrowia. Proponowane zmiany w zakresie orzecznictwa o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym adaptują zasady obowiązujące w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#TadeuszWojtkowiak">Przewiduje się rozszerzenie katalogu świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników o rentę szkoleniową dla rolników, która będzie przyznawana w pełnej wysokości, część składkowa i uzupełniająca, na okres 6 miesięcy z możliwością wydłużenia o 30 miesięcy - w gestii starosty będzie leżało stwierdzenie, czy skierowana osoba może być przeszkolona w zawodzie umożliwiającym uzyskanie zatrudnienia. Jeśli starosta nie stwierdzi takiej możliwości, rolnik otrzyma rentę rolniczą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Osoby, które pozbyły się swojego warsztatu pracy w sposób trwały i przekazały gospodarstwo rolne, a nie znalazły pracy po uzyskaniu zdolności do pracy, i otrzymywały świadczenia rentowe, co nie jest zgodne z celem wypłaty renty, która powinna przysługiwać z tytułu niezdolności do pracy, przez jeden rok pozbawia się renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy po odzyskaniu tej zdolności.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#TadeuszWojtkowiak">Obecna nowelizacja przewiduje również zniesienie warunku zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej przez emerytów i rencistów rolnych dla uzyskania prawa do wypłaty dodatku pielęgnacyjnego oraz zwiększenie udziału ubezpieczonych w finansowaniu systemu, to jest kosztów prewencji i rehabilitacji prowadzonej przez KRUS oraz kosztów administrowania, odpowiednio z 1% do 5% oraz 4,5% do 9%. Ma to ograniczyć dotację budżetową do systemu, a zarazem zwiększyć udział ubezpieczonych w finansowaniu systemu, tak aby wszystkie wydatki osobowe finansowane były z funduszu administracyjnego. I tu się nasuwa pytanie, czy rząd zamierza zrównać składki płacone do KRUS ze składkami płaconymi do ZUS? Jeżeli tak, to kiedy i czy nie od razu po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej? Dotychczas finansowanie tych wydatków rozłożone było na dwa fundusze - administracyjny oraz prewencji i rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#TadeuszWojtkowiak">Przewiduje się nadanie funduszom KRUS: emerytalno-rentowemu, prewencji i rehabilitacji i administracyjnemu statusu państwowych funduszy celowych zdefiniowanych w ustawie o finansach publicznych oraz zwiększenie nadzoru nad funduszem przez ministrów: finansów, rolnictwa i do spraw zabezpieczenia społecznego. Obecnie rada nadzorcza składa się wyłącznie z przedstawicieli związków zawodowych i organizacji rolniczych powołanych do Rady Rolników (art. 1 pkt 64).</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#TadeuszWojtkowiak">Następnie, Trybunał Konstytucyjny, rozpoznając sprawę z wniosku rzecznika praw obywatelskich, orzekł, że art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu rolników jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości doliczenia do liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu rolników, od którego zależy wysokość części składkowej emerytury lub renty rolniczej, następujących okresów: odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresów jej równorzędnych albo zastępczych form tej służby przypadających przed dniem 1 stycznia 1999 r.; działalności kombatanckiej, działalności równorzędnej z taką działalnością, a także okresów zaliczanych do okresów tej działalności oraz podlegania represjom wojennym i okresu powojennego określonym w przepisach ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz o niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego; pełnienia w Polsce zawodowej służby wojskowej oraz pozostawania w stosunku służby w Policji oraz w formacjach pokrewnych w okresie przed dniem 1 stycznia 1999 r. lub po tej dacie, lecz nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Do tej pory są pomijane w wymiarze części składkowej emerytury rolniczej okresy działalności kombatanckiej i uczestnictwa w ruchu oporu oraz okresy pełnienia służby, za które nie jest płacona składka ubezpieczeniowa, mimo że we wszystkich pozostałych systemach traktowane są te okresy jako składkowe i mają wpływ na prawo do świadczeń oraz na wysokość emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#TadeuszWojtkowiak">W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników poziom emerytury lub renty inwalidzkiej tworzą dwie części: składkowa i uzupełniająca, ustalone stosownie do treści art. 25 i 26 ustawy. Faktyczne wpływy ze składek ubezpieczeniowych opłacanych przez rolników stanowią ok. 5% całego funduszu, natomiast pozostałe 95% dofinansowuje dotacja z budżetu państwa. Pominięcie w art. 25 ust. 2 ustawy okresów traktowanych we wszystkich innych systemach jako składkowe stanowi nieuzasadnione odstępstwo od zasady równego traktowania podmiotów charakteryzujących się tą samą cechą istotną. Mimo że inwalidzi rolnicy znajdują się w podobnej sytuacji jak inni inwalidzi, to nie są w sytuacji tożsamej i ustawowe uregulowanie ubezpieczenia społecznego rolników odrębnym aktem wyraźnie wskazuje na specyfikę sytuacji faktycznej rolników, która skłoniła ustawodawcę do odmiennego uregulowania zasad emerytalno-rentowych w odniesieniu do tej kategorii uprawnionych, podobnie jak w odniesieniu do pracowników innych specyficznych działów, na przykład górników i nauczycieli. Obowiązujący w Polsce system emerytalno-rentowy nie zakłada w pełni jednakowych warunków nabywania uprawnień do emerytury i renty oraz zasad korzystania z tych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#TadeuszWojtkowiak">Projektowana ustawa nie spowoduje ujemnych skutków finansowych, jak czytamy w uzasadnieniu, w zakresie wzrostu wydatków budżetu państwa na system ubezpieczenia społecznego rolników. Nieunikniony wzrost wydatków związany właśnie z wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, szacowany na 78 mln zł rocznie, zbilansowany zostanie zaproponowanymi w projekcie zmianami, natomiast wydatki z tytułu obowiązku zaliczenia okresów działalności kombatanckiej oraz służby wojskowej do wysokości emerytury i renty rolniczej będą systematycznie maleć, ponieważ dotyczą najstarszej populacji emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-96.14" who="#TadeuszWojtkowiak">Projektowana ustawa nie wpłynie w sposób zasadniczy na rynek pracy, choć można się spodziewać, że pewna grupa rolników i domowników zrezygnuje z prowadzenia działalności gospodarczej z powodu zbyt dużego obciążenia składką na powszechne ubezpieczenie społeczne. Te koszty, przy tej biedzie i braku finansowania w gospodarstwach rolnych, obciążą jednak głównie rolników.</u>
          <u xml:id="u-96.15" who="#TadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona RP uważa, że podczas prac w komisjach należy rozważyć sprawę dodatkowych propozycji zmian ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Propozycje zmian dotyczą art. 5a poprzez dodanie ust. 1a w następującym brzmieniu: „Nie dotyczy to młodych rolników, którzy po raz pierwszy rozpoczynają działalność rolniczą po ukończeniu szkoły”. W uzasadnieniu można to tłumaczyć w ten sposób, że ustawa w art. 5a ma wprowadzić zasadę, iż prawo do pozostawania w ubezpieczeniu społecznym rolników będzie miał rolnik, który zarejestruje działalność pozarolniczą, a legitymować się będzie przynajmniej 3-letnim stażem ubezpieczenia. Należy wprowadzić odstępstwo od tej zasady dla młodych rolników, którzy pierwszy raz rozpoczynają działalność rolniczą po ukończeniu szkoły średniej bądź wyższej. Umożliwi to młodym ludziom, wykształconym rolnikom, związanie się z pracą na roli. Jednocześnie, niejednokrotnie wykorzystując zdobytą wiedzę i umiejętności, podejmować będą oni pracę dodatkową, nie płacąc wysokich składek na ZUS, na który jeszcze nie zarobili. W związku z tym należy wprowadzić postulowany zapis.</u>
          <u xml:id="u-96.16" who="#TadeuszWojtkowiak">Szkoda, że my, posłowie, nie mamy ekspertyz na temat proponowanej nowelizacji. Dziś o godz. 11 odbywało się spotkanie rady KRUS. Również o tej porze odbywało się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Debatując na ten temat, nie wiemy, dlaczego taki pośpiech i ten sam termin tych spotkań.</u>
          <u xml:id="u-96.17" who="#TadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona RP wnosi o przekazanie projektu ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i w trakcie prac komisji przedstawi dodatkowe uwagi i poprawki do zaproponowanej zmiany ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Murzyna występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#LeszekMurzyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1489). W uzasadnieniu do projektu ustawy napisano, że konieczność tych zmian podyktowana jest potrzebą zracjonalizowania zasad podlegania ubezpieczeniu, przyznawania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia, finansowania systemu.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#LeszekMurzyn">Wysoka Izbo! Projekt zmian dotyczy systemu ubezpieczeń społecznych rolników. Nim ustosunkuję się do zaproponowanych zmian, pragnę przedstawić kilka liczb, które uwydatnią rangę i znaczenie systemu w życiu wsi. Otóż dotacje brutto do KRUS w 2003 r. (do świadczeń emerytalno-rentowych, ubezpieczeń zdrowotnych, zasiłków rodzinnych) wyniosą ok. 15,4 mld zł. Znacznie przekraczają dochody z działalności rolniczej wszystkich rolników indywidualnych w Polsce, które można oszacować na ok. 12 mld zł (ok. 15 mln ha fizycznie przeliczeniowych przy użyciu średniego wskaźnika bonitacji gleb 0,8 daje właśnie te 12 mln ha przeliczeniowych; z kolei prezes GUS ogłosił, że roczne dochody z 1 ha przeliczeniowego wynoszą 1030 zł) - wszystkich, to jest tych, którzy są ubezpieczeni w KRUS i płacą składki, i tych, którzy są wyłączeni, bo podlegają przepisom ZUS. Właściciele gospodarstw opłacający składki KRUS to niespełna 60% ogółu rolników, toteż ich łączne dochody z działalności rolniczej wynoszą 9 mld zł, w najlepszym przypadku 10 mld zł rocznie, czyli stanowią zaledwie 60–65% równowartości dotacji brutto do KRUS. Jeżeli te liczby nie przemawiają dostatecznie do wyobraźni, to dodam, że w przypadku ok. 60% właścicieli gospodarstw ich średni miesięczny dochód nie osiąga kwoty zasiłku dla bezrobotnego. Zaledwie 10% rolników osiąga dochody na poziomie parytetowym. Te liczby powinny uzmysłowić, jak ważnej i skomplikowanej materii dotyczy ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#LeszekMurzyn">Projekt zawiera kilka rozsądnych zmian, jak na przykład propozycja wypłacania jednego łącznego zasiłku macierzyńskiego w miejsce dotychczasowych dwóch. Generalnie jednak ogół zaproponowanych zmian grozi dekompozycją systemu, mianowicie godzi w rodzinny charakter ustawy.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#LeszekMurzyn">Jak wiadomo, prowadzenie, praca i organizacja indywidualnego gospodarstwa rolnego oparte są na uczestnictwie członków rodziny rolnika, zarówno ubezpieczonych w KRUS, jak i nieubezpieczonych (dzieci, emerytowani rodzice, wyłączeni z powodu podlegania przepisom ZUS). Obecna ustawa uwzględnia tę specyfikę rodzinnego warsztatu, m.in. poprzez przyznawanie prawa do świadczeń powypadkowych. Tymczasem w projekcie zakłada się pozbawienie członków rodziny rolnika prawa do świadczeń powypadkowych. W uzasadnieniu zmianę tę tłumaczy się eliminacją świadczeń o charakterze poza ubezpieczeniowym nieobjętych składką. Jest to błędne uzasadnienie, gdyż świadczenia powypadkowe nieubezpieczonych członków rodziny rolnika finansowane są przez fundusz składkowy i wkalkulowane są w składkę na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie; mają zatem jak najbardziej ubezpieczeniowy charakter.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#LeszekMurzyn">Dalej, pod pretekstem uszczelnienia systemu, który ma polegać na ograniczeniu dostępu do niego osób, dla których działalność rolnicza i praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi jedynego ani głównego źródła utrzymania, proponuje się pozbawić domowników rolnika praw do ubezpieczenia w KRUS w przypadku podjęcia pozarolniczej działalności gospodarczej. Kim są domownicy rolnika? To w 80–90% przyszli następcy oczekujący przejęcia gospodarstwa. Przez wiele lat, nim doczekają się jego przejęcia, ich potencjał osobowy nie jest w pełni wykorzystany. Najczęściej obarczeni są już obowiązkiem utrzymania własnej rodziny. Teraz działalność pozarolnicza pomaga im w uzyskaniu środków niezbędnych nie tylko do utrzymania rodziny - część środków inwestują w gospodarstwo, które w przyszłości przejmą. A zatem zmiana, zdaniem Ligi Polskich Rodzin, nie powinna pozbawić możliwości korzystania z taniego ubezpieczenia w KRUS domowników - następców rolnika w przypadku prowadzenia przez ich działalności pozarolniczej.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#LeszekMurzyn">Wysoka Izbo! Liga Polskich Rodzin pragnie podkreślić, że możliwość kontynuacji ubezpieczenia w KRUS przez rolników i domowników jest ważnym narzędziem sprzyjającym aktywizacji gospodarczej polskiej wsi. Oczywiste jest, że należy uszczelnić dostęp do tego ubezpieczenia, jeśli chodzi o osoby niebędące rolnikami. Prawo do tego ubezpieczenia powinni mieć rolnicy i domownicy rzeczywiście pracujący w gospodarstwie.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#LeszekMurzyn">Niezwykle kontrowersyjna jest propozycja podwyższenia składki na ubezpieczenia osobom, które w okresie kolejnych 12 miesięcy ulegną więcej niż jednemu wypadkowi przy pracy rolnej skutkującemu wypłatą jednorazowego odszkodowania. Kiedy się wypłaca jednorazowe odszkodowanie wypadkowe? Wówczas, gdy poszkodowany w żaden sposób nie przyczynił się do powstania wypadku. Jeżeli jeszcze uwzględnimy, że za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, a więc niezależną od woli rolnika, to propozycja ta stanowi formę karania tych rolników, którzy zgłaszają się po świadczenia powypadkowe więcej niż jeden raz w roku, mimo że na te sytuacje nie mieli wpływu. Nasuwa się pytanie, czemu służy ubezpieczenie wypadkowe; to jedno. A po drugie, inne systemy ubezpieczeniowe podwyższają składki tym osobom, które same przyczyniły się do wypadku. Zdaniem Ligi Polskich Rodzin zasadę różnicowania składki należy oprzeć na innych kryteriach - podwyższyć składki np. tym osobom, które łamią zasady bezpiecznej pracy. Zagrożenie płaceniem wyższej składki powinno służyć zapobieganiu wypadkom, a nie karaniu.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#LeszekMurzyn">Kilka miesięcy temu było głośno o nieprawidłowościach w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników, ujawnionych w materiałach pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli. Przyczyn tych nieprawidłowości po części upatrywano w nieprecyzyjnych regulacjach dotyczących gospodarki finansowej w ustawie z 20 grudnia 1990 r. Czy propozycje zmian usuwają te nieprecyzyjne regulacje? Nie, a wręcz komplikują jeszcze bardziej i tak już mocno skomplikowane zapisy w tej kwestii. Jedną z dotychczasowych nieprawidłowości jest to, że wysokość składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, z których tworzony jest fundusz składkowy, ustala Rada Rolników. Wysokość zaś świadczeń realizowanych z funduszu ustala z kolei minister rolnictwa na wniosek Rady Rolników. Nadzór nad samym funduszem sprawuje Rada Rolników poprzez wyłonioną ze swojego grona radę nadzorczą funduszu. Nieuregulowana jest należycie rola ministra rolnictwa w sprawowaniu nadzoru nad funduszem. Co się proponuje? Wprowadzenie kolejnego, czwartego organu w procesie podejmowania decyzji i nadzoru nad funduszem składkowym. Z proponowanego bowiem nowego brzmienia art. 76a ustawy wynika, że nadzór nad funduszem składkowym pełni rada nadzorcza funduszu składkowego. Co oznaczają te propozycje? To, że nie usuwają dotychczasowych nieprawidłowości - jeden czynnik ustala wysokość składki, drugi wysokość świadczenia, jeszcze inny pełni nadzór. Wprowadza się dodatkowy organ, który powodować będzie jedynie wzrost kosztów systemu. Jego nadzór będzie iluzoryczny, gdyż wysokość składek i świadczeń będzie ustalał kto inny, zaś proponowany skład rady nadzorczej mocno ograniczy rolę i kompetencje Rady Rolników. Nastąpi też zbiurokratyzowanie nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#LeszekMurzyn">Tych kilka uwag wskazuje dobitnie, że propozycja jest nieprzemyślana, niedoprecyzowana, stanowi raczej zbiór różnych postulatów obliczonych na oszczędności budżetu. Przyjęcie jej w tej formie zagraża spójności obecnego systemu ubezpieczeń społecznych rolników, który wymaga oczywiście radykalnych reform, ale reform w większym stopniu uwzględniających specyfikę warsztatu pracy rolnika i jego rodziny oraz zwiększenia roli samorządu w funkcjonowaniu KRUS. Szukanie oszczędności w systemie ubezpieczeń społecznych nie może być realizowane przez deformację systemu i być celem samym w sobie.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#LeszekMurzyn">Kończąc, chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin proponuje skierować projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1489).</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#AndrzejAumiller">Konieczność wprowadzenia zmian oraz uzupełnień do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników została podyktowana występowaniem wielu nieprawidłowości w systemie i naszym przyszłym członkostwem w Unii Europejskiej. Rząd w nowelizacji zaproponował zracjonalizowanie zasad dotyczących tego, kto podlega ubezpieczeniu w KRUS, sposobu finansowania systemu ubezpieczeń rolników oraz przyznawania i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia. Warto tu zaznaczyć, że uchwalona kilkanaście lat temu ustawa wzorowała się właściwie na systemie niemieckim. W Niemczech jest oddzielny system ubezpieczenia rolników, oddzielny system ubezpieczenia wolnych zawodów, jest również taki system, jak nasz - ZUS-owski. W związku z tym warto go podtrzymać, nie krytykować go, jedynie poprawiać.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W zakresie zasad ubezpieczenia społecznego rolników projekt przewiduje rozszerzenie kręgu osób podlegających temu ubezpieczeniu o takie, których pobyt w Polsce ma charakter stały, a także o obywateli państw Unii Europejskiej, jeśli się w niej znajdziemy. Proponuje się również uszczelnienie systemu poprzez ograniczenie możliwości wyboru między ubezpieczeniem w ZUS i KRUS w przypadku rolników prowadzących jednocześnie działalność rolniczą i pozarolniczą działalność gospodarczą oraz całkowite pozbawienie tej możliwości domowników. Wyłącza się z ubezpieczenia społecznego rolników osoby pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenia przedemerytalne przyznane na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Chodzi tu o osoby posiadające gospodarstwa rolne od 1 do 2 ha przeliczeniowych, mające zagwarantowane prawo do pracowniczego świadczenia emerytalnego. Nowelizacja ogranicza możliwość ubezpieczenia na wniosek w przypadku rolników i domowników podlegających ubezpieczeniu powszechnemu jedynie do ubezpieczenia dającego prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej czy rolniczej choroby zawodowej. Wyeliminowana została dotychczasowa możliwość pobierania podwójnych świadczeń, z ZUS i KRUS, z tytułu choroby i macierzyństwa. Wydłużony zostaje okres pobierania zasiłku chorobowego z 6 miesięcy do półtora roku przez ubezpieczonego rokującego odzyskanie zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w tym okresie.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#AndrzejAumiller">Dla Klubu Parlamentarnego Unii Pracy bardzo ważną zmianą jest propozycja rozszerzenia katalogu świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników o rolniczą rentę szkoleniową dla rolników, którzy trwale utracili zdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, na okres 6 miesięcy, z możliwością wydłużenia o dalsze 30 miesięcy. Szczegółowo omawiał to pan minister i moi przedmówcy. Nowelizacja wyklucza możliwość pobierania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej przez osoby nieubezpieczone. Chodzi tu o to, że ubezpieczenie ma dotyczyć ochrony z tytułu wykonywania działalności zawodowej, a nie wszystkich zdarzeń losowych, jakie się mogą przydarzyć członkom rodziny ubezpieczonego rolnika. Doprecyzowano też definicję wypadku przy pracy rolniczej, by uznawane za nie było zdarzenie mające związek z tą pracą. Zostały zaostrzone kryteria wypłacania części uzupełniającej świadczenia emerytalno-rentowego finansowanego w całości z budżetu państwa w przypadku niezaistnienia prowadzenia działalności rolniczej. Ograniczono je wyłącznie do przypadków szczególnych.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#AndrzejAumiller">Bardzo ważną, długo oczekiwaną zmianą jest wprowadzenie przepisów stanowiących wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 maja 2000 r., dotyczącego możliwości doliczenia do liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników, od której zależy wysokość części składki emerytalnej lub renty rolniczej, następujących okoliczności: odbywania czynnej służby wojskowej, działalności kombatanckiej oraz pełnienia w Polsce zawodowej służby wojskowej, a także pozostawania w stosunku służby w Policji oraz formacjach pokrewnych, lecz nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalno-rentowego.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Projekt ten traktujemy jako zapowiedź zmian, które powinny być wprowadzone, ale racjonalnie, bo skoro system ten wymaga tak wielkich środków budżetowych, to muszą być one dokładnie adresowane, z uwzględnieniem wielkości gospodarstwa i przychodów rolników. Nasz klub parlamentarny opowiada się za skierowaniem projektu do prac w Komisjach Polityki Społecznej i Rodziny oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Roman Jagieliński, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chcę stwierdzić, że przyjmujemy z nieukrywanym, ale zarazem niepełnym zadowoleniem projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i innych ustaw. Niepełnym chociażby z tego względu, że projekt nie rozstrzyga problemu ubezpieczenia według założeń, nad którymi dyskutujemy od kilku lat. To, co jest przedmiotem tej ustawy, na pewno jest w części zasadne, chociaż najtrudniejsza do rozstrzygnięcia będzie dla nas, parlamentarzystów, sprawa Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Myślę, że nowelizacja w tym zakresie idzie zbyt daleko, ograniczając władztwo rolników, a prawdą jest, że zostało to wywołane publikacjami prasowymi w następstwie pewnej kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Według mojej oceny, jak znam funkcjonowanie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i funduszu składkowego, nie do końca moglibyśmy zgodzić się co do tych zastrzeżeń, które wtedy zostały podniesione. Oczywiście jeśli popatrzymy na poziom płac pracowników KRUS w funduszu składkowym - a właśnie to był główny zarzut - to możemy stwierdzić, że zostały tam przyjęte niestosowne zasady, gdyż jest duże zróżnicowanie płac. Znam ten problem z bezpośrednich kontaktów z pracownikami KRUS i myślę, że do niedawna jedynym mankamentem funkcjonowania kasy była nierówność płacowa w tym obszarze, konkretnie nieporównywalność tych wynagrodzeń do tego, co jest w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#RomanJagieliński">Na pewno na rzecz tej ustawy przemawia potrzeba uszczelnienia systemu, gdyż już niejednokrotnie byliśmy informowani o tym, że w momencie potrzeby przypisania się do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, przez ten okres... Chodzi o tych, którzy występują w tzw. samozatrudnieniu. Były także przypadki podejmowania działalności na własny rachunek z zatrudnianiem pracowników, gdy przypisywano się do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Myślę, że problemy w zakresie świadczeń powypadkowych, które zostały podniesione przez moich przedmówców, też wymagają rozwiązania, ale nie może dochodzić do ograniczenia możliwości wypłaty tych świadczeń na rzecz domowników, gdyż sytuacja społeczna, a przede wszystkim dochodowa polskich rolników jest niezwykle trudna.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#RomanJagieliński">Gdybyśmy mieli popatrzeć ogólnie na system ubezpieczeniowy, to możemy stwierdzić, że wieś polska przetrwała trudny okres transformacji dzięki temu ubezpieczeniu. To, co udało nam się w tej transformacji, to właśnie ten obszar zabezpieczenia - bardzo skromnego, ale zarazem namacalnego i potwierdzonego regularnymi przelewami czy też wypłatami z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. To podtrzymuje poziom funkcjonowania polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#RomanJagieliński">Ja byłem przekonany, że jeśli już robimy tę nowelizację, a ciągle się mówi o potrzebie szukania pieniędzy, oszczędności, to stworzymy szansę na zróżnicowanie wysokości składki. Odnoszę od razu ten punkt do potrzeby stworzenia takich warunków... Są przecież rolnicy, którzy, niestety, bardzo nisko oceniają swoje dochody, jest to zresztą potwierdzane wieloma statystykami. Można byłoby obniżyć im poziom składki, żeby mogli ją regularnie opłacać, bo dzisiaj ta nieregularność jest spowodowana po prostu niewydolnością finansową wielu właścicieli gospodarstw rolnych, a nie tym, że nie chcą płacić. Oczywiście później występuje problem z rozliczeniem, gdy jest przypadek chorobowy czy przejście na emeryturę, bardzo często, nawet idąc na załatwienie tej sprawy przez pracowników KRUS, trafiamy na trudności prawne, niemożliwe do rozwiązania. Tego typu podejście byłoby zdecydowanie korzystniejsze jeśli chodzi o przyszłe zabezpieczenia socjalne rolników.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#RomanJagieliński">Na drugim biegunie jest na pewno znacząca grupa rolników, którzy mają wyższe dochody niż przeciętne w rolnictwie, i oni mogliby płacić tę składkę zdecydowanie na wyższym poziomie, na zasadzie nawet dobrowolnego wprowadzenia tego poziomu składki z gwarancją, że będą mieli wyższe świadczenia, przede wszystkim wyższe świadczenia emerytalne. Zresztą w związku z tą ustawą można by też rozwiązać problem trzeciego filaru ubezpieczenia emerytalnego po to, by też móc wprowadzić dobrowolność dodatkowej składki dla rolników, by nie musieli oni poszukiwać innych funduszy emerytalnych, które nie zawsze są wiarygodne, a wiarygodność Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego została zdecydowanie potwierdzona. Wtedy mielibyśmy możliwość wygospodarowania pewnych środków finansowych, co doprowadziłoby do obniżenia subwencji czy dotacji zapisywanej w ustawach budżetowych i oczywiście stworzyłoby lepszą atmosferę wokół polskiego obszaru rolnego, gdyż do tej pory każdy minister finansów, który chce podjąć dyskusję na temat restrukturyzacji polskiego rolnictwa, twierdzi, że brakuje na to środków, dlatego że zbyt duża subwencja zasila Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Z drugiej jednak strony jest ten amortyzator, który pozwala nam na ograniczenie protestu związanego z ogromnym bezrobociem, i oczywiście trzeba jeszcze dodać, że jest to amortyzator, który stwarza szansę na podtrzymanie wegetatywne wielu rolników i wielu gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#RomanJagieliński">Chciałbym też odnieść się do problematyki, która jest ukrywana i która nie była podnoszona przez żadnego z moich przedmówców. Chodzi o problem zatrudnienia pracowników w rolnictwie. Są dobre doświadczenia zachodnioeuropejskie, z których wynika, że jedna firma ubezpieczeniowa związana z rolnictwem ubezpiecza i tych, którzy są właścicielami, i tych, którzy pracują. Próby takiej nowelizacji były podjęte w roku 1996, zostały one zaniechane ze względu na nierówność wypłacania zasiłków chorobowych, gdyż w tamtym projekcie stwarzaliśmy szansę - na zasadzie dobrowolnego wyboru - zatrudnionym pracownikom w rolnictwie... możliwość szybszego, czyli skróconego terminu, wypłacania zasiłków chorobowych. Tej inicjatywy w tym projekcie nie ma. Chciałbym aby ci, którzy będą nadal pracować nad projektem już w podkomisji, wzięli pod rozwagę, czy nie należałoby tego wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#RomanJagieliński">I ostatni akapit, panie marszałku, chciałbym poświęcić funduszowi składkowemu, a przede wszystkim radzie nadzorczej. Jeszcze raz do tego wracam, abyśmy nie próbowali robić czegoś takiego, że wszystko będzie administrowane przez układ administracji państwowej, a przede wszystkim przez ministra finansów, który zawsze chciałby mieć wgląd w to, co i jak się dzieje. Chcę powiedzieć, że nawet niezależnie od tego wglądu nie zawsze wszystko dobrze się dzieje. Jeśli tutaj brakuje zaufania do rolników, to stwierdzam, że niesłusznie. Gdyby bowiem był odpowiedni statut nadany funduszowi składkowemu, to na pewno nie byłoby tych odchyleń w wysokości wpłat. Chciałbym zaproponować Wysokiej Izbie w imieniu własnym, a także koła poselskiego, żeby zdecydowanie rozważyć umocnienie się reprezentacji rolników w radzie nadzorczej, a nie tylko 3-osobowa reprezentacja plus reprezentanci ministerstw. Jeśli oczywiście mówimy o ministerstwie właściwym, które nadzoruje Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, to jest to zasadne, ale pod warunkiem że to będzie w dalszym ciągu minister właściwy do spraw rozwoju wsi, a nie - jak ostatnio często słyszymy - że może to być minister finansów, a najlepiej byłoby, gdyby to było jeszcze pod nadzorem ministra pracy i polityki społecznej, co - wydaje mi się - nie jest najlepszym pomysłem, jeśli chodzi o intencję, z tego chociażby względu, że nikt nie zna problemów rolnych tak jak minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#DonaldTusk">Zgłosili się posłowie do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#DonaldTusk">Proszę, pan poseł Ryszard Maraszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#RyszardMaraszek">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Moje pytania odnoszą się do art. 1 projektu ustawy. Panie ministrze, czy nie lepiej byłoby w zmianie 3. uzależnić ubezpieczenie rolnicze osób prowadzących działalność gospodarczą od rodzaju działalności, a nie od opodatkowania podatkiem zryczałtowanym? Chodzi o stworzenie możliwości opłacania składek w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego osobom prowadzącym m.in. gospodarstwa agroturystyczne, które opłacają podatek na zasadach ogólnych, a zapobiec temu, by z ubezpieczenia rolniczego korzystały osoby, które prowadzą działalność całkowicie niezwiązaną z rolnictwem.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#RyszardMaraszek">Druga wątpliwość dotyczy zmiany 8. lit. b. Chodzi o to, czy w dodawanym ust. 1a rodzeństwo ma spełniać warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej po zmarłym rolniku czy po swoich rodzicach. Czy nie trafniej byłoby, panie ministrze, dopisać: „po osobie zmarłej”? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Tadeusz Kędziak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#TadeuszKędziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie dotyczy art. 5a. Zmiany w tym artykule mają spowodować uszczelnienie systemu przez ograniczenie dostępu do ubezpieczenia w KRUS osobom, które oprócz prowadzenia gospodarstwa rolnego prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem zryczałtowanym. Panie ministrze, w moim przekonaniu jest to rozszczelnianie... znaczy doszczelnianie przez rozszczelnianie. W związku z tym, żeby zrozumieć zmianę zaproponowaną przez rząd, chciałbym zapytać pana ministra: Jaka jest liczba osób prowadzących działalność gospodarczą równolegle z działalnością rolniczą? Z jakich grup zawodowych wywodzą się te osoby? Jak pan minister uzasadnia pozostawienie tym osobom uprzywilejowania, polegającego na ubezpieczeniu w KRUS? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Piotr Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw pytanie do pana marszałka. Panie marszałku, czy mam rozumieć, że nieskierowanie tego projektu ustawy do Komisji Europejskiej jest początkiem właściwie obranego kierunku? Chodzi o to, czy kolejne ustawy, które też będą dotyczyły rolników, będą kierowane do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a nie tylko do Komisji Europejskiej. Jeżeli tak, to jest to naprawdę dobra kolejność i myślę, że posłowie pracujący w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi będą procedować nad ustawami dotyczącymi rolnictwa, a nie tylko Komisja Europejska. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PiotrKrutul">Drugie pytanie do pana ministra. Panie ministrze, ilu polskich rolników, którzy obecnie są w KRUS, „wypadnie” z KRUS na mocy właśnie tej ustawy, czyli ilu mniej więcej osób będzie to dotyczyć: 1000, 2000, 20 tys., 50 tys.? Jeżeli zaś „wypadną”, to czy prawdą jest - bo jest taki fundusz SAPARD, który jest jakby antyunijny, czyli przeciwko integracji, bo polscy rolnicy nie korzystają z tego - że aby skorzystać z SAPARD-u, trzeba należeć do KRUS? Tak więc, jeżeli „wypadnie” dużo rolników z KRUS, to nie będą oni mogli skorzystać z SAPARD-u, z którego nie korzystają, ale wiadomo, dlaczego. I pytanie dalej idące, ponieważ następnym punktem naszego posiedzenia są dopłaty bezpośrednie: Czy prawdą jest, że nie ma jeszcze regulaminu specjalnego, który ma określić, którzy rolnicy będą mogli skorzystać z dopłat bezpośrednich? Czy prawdą jest, że może być wpisana w regulaminie specjalnym przynależność do KRUS, aby skorzystać z dopłat bezpośrednich? - funkcjonują bowiem takie mity.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PiotrKrutul">I pytanie kolejne: Jaka jest sytuacja prawna funduszu składkowego? Mówił bowiem o tym przed chwilą poseł Jagieliński. Czy prawdą jest, że są tam rzeczywiście pewne nieścisłości związane z Najwyższą Izbą Kontroli? Kto personalnie jest odpowiedzialny za tę sytuację: czy przewodniczący Rady Rolników, czy przewodniczący rady nadzorczej czy prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, czy minister nadzorujący prezesa KRUS?</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PiotrKrutul">I ostatnie pytanie. Czy prawdą jest, że - mówił o tym pan poseł Mioduszewski - Bank Światowy jakby zachęca polski rząd do obniżenia finansowania KRUS z budżetu państwa o 3 mld zł - o czym również pisała prasa - chociażby przy kształtowaniu budżetu na rok 2003? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#DonaldTusk">Poseł Benedykt Suchecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#BenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wokół KRUS narosło wiele mitów, przyczyniły się do tego media, przyczynili się ci, którzy nie mają z tym systemem nic wspólnego. Rolnikom absolutnie nie jest potrzebna jałmużna; za godziwą, ciężką pracę należy im się godziwa emerytura. Nie z winy rolników dysparytet dochodów na niekorzyść rolnictwa jest jak 40, a może nawet niżej - do 100. Rolnicy nie mają nic przeciwko temu, by płacić wyższe składki KRUS-owskie, pod warunkiem że tego dysparytetu nie będzie. Ale nie może być tak, jeśli chodzi o kogoś, kto kupił 1, 2 czy 3 ha piasku, którego w ogóle nie uprawia i prowadzi działalność pozarolniczą, niezwiązaną w ogóle z rolnictwem. Mam zatem również pewne wątpliwości i pytania. Po pierwsze: Czy będzie po nowelizacji ustawy weryfikacja tych przypisanych do KRUS działalności pozarolniczych? I czy przewidziane jest zróżnicowanie składki na KRUS w przypadku prowadzenia gospodarstwa 5-, 50- czy 300-hektarowego, gdy nowa ustawa, którą wprowadziliśmy, będzie obowiązywała? Czy przewidziane jest poszerzenie składu rady KRUS, by znaleźli się tam przedstawiciele różnych działów gospodarki związanych z rolnictwem, na przykład producenci owiec i inni? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#DonaldTusk">Poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania do pana ministra. Emerytury przed 1991 r. naliczane były w innym systemie i obliczono je od wysokości sprzedaży produktów rolnych przez to gospodarstwo. Ponad 50% emerytur jest jeszcze z tego okresu. Jaka jest obecnie najniższa i najwyższa emerytura z tego okresu? I jak szacunkowo zmieni się ona w stosunku do obecnie proponowanej w nowelizacji tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#RyszardStanibuła">Drugie pytanie, które już tu padało dzisiaj, ale powtórzę. Czy prawdą jest, że ubezpieczenia społeczne rolników mają być wyłączone z budżetu ministerstwa rolnictwa, a włączone do resortu ministra gospodarki? Czy w ten sposób poprawimy system ubezpieczenia rolników? Jak właściwie te kwestie wyglądają w rządzie? Gdyby pan był uprzejmy przedstawić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Grzegorz Górniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do pana ministra. Czy nowelizacja tej ustawy i podniesienie składki dla rolników, przerzucanie na nich kosztów utrzymania KRUS, nie ma na celu zaoszczędzenia przez rząd ok. 3 mld zł? Jak to się ma do tego, że KRUS utrzymywał bankruta, TUW Warszawa, dopłacając do niego rokrocznie ok. 7 mln zł? Ostatnie pytanie: Ile wyniosła dotacja z KRUS dla związków zawodowych? Jaka suma rokrocznie była przeznaczana dla związków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#DonaldTusk">Poseł Czesław Marzec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#CzesławMarzec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Czy w art. 1 pkt 8 ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw nie należy doprecyzować terminu „zgłoszenie wypadku bez zbędnej zwłoki”? Uważam, że jest on mało precyzyjny. Czy nie należałoby na przykład podać liczby dni, np. 30?</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#CzesławMarzec">Czy w zmienionym art. 15 ustawy nie należy doprecyzować, że w wypadku ubezpieczonych rodziców dziecka, którzy nie są małżonkami, pierwszeństwo do zasiłku ma matka, oraz określić, w jakim terminie przysługuje on ojcu, jeśli matka nie pobierze zasiłku? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#DonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Wojciecha Olejniczaka.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pytania zostały zadane również w trakcie wystąpień klubowych. Postaram się na wszystkie kwestie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł pyta, czy osoba, która prowadzi bezpośrednio agroturystykę, może być ubezpieczona w KRUS. Czy ta nowelizacja ustawy taką osobę wyeliminuje? Chcę podkreślić: Nie, ta nowelizacja ustawy nie wyeliminuje żadnej osoby, która dzisiaj jest ubezpieczona w KRUS-ie i prowadzi działalność agroturystyczną, oczywiście w rozumieniu działalności agroturystycznej, czyli takiej, która odbywa się przy prowadzeniu gospodarstwa, czyli jest to do 5 pokoi. Powyżej 5 pokoi rolnik, który prowadzi działalność agroturystyczną, staje się przedsiębiorcą i oczywiste jest, że wtedy podlega ubezpieczeniu w ZUS, płaci inne podatki.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie: Ile osób dzisiaj prowadzi działalność gospodarczą i podlega ubezpieczeniu w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego? Jest to około 50 tys. osób. Co z tymi osobami stanie się po wejściu w życie tej ustawy? Ustawa oczywiście wprowadzi jedną zasadniczą zmianę, mianowicie te osoby będą zobowiązane do płacenia podwójnej składki w KRUS bądź do zrezygnowania z KRUS i przeniesienia się do ZUS. To jest to uszczelnianie, o którym we wcześniejszym wystąpieniu mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Krutula: Ilu rolników wypadnie z KRUS po wejściu w życie tej ustawy? Ten projekt ustawy nie zakłada wypadnięcia z KRUS żadnego rolnika. Nie ma tu żadnego takiego przepisu, który takie skutki by powodował. Chcę również pana posła poinformować, że przepisy, jeżeli chodzi o funkcjonowanie programu SAPARD, są zmieniane właśnie w takim kierunku, aby rolnicy, którzy nie podlegają ubezpieczeniu w KRUS, a podlegają ubezpieczeniu w ZUS, również mogli już skorzystać z programu SAPARD. Rozwiązania te wychodzą więc naprzeciw oczekiwaniom pana posła Krutula. Chodzi o to, żeby z dobroci Unii Europejskiej, z funduszy Unii Europejskiej mogli skorzystać wszyscy rolnicy, którzy funkcjonują na polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#WojciechOlejniczak">Panie pośle, jeżeli chodzi o to, czy rząd w projektach, w planach i propozycjach, które będą dotyczyły funkcjonowania dopłat bezpośrednich po wejściu Polski do Unii Europejskiej, przewiduje, że rolnicy, którzy nie płacą na KRUS, lecz płacą na przykład na ZUS, nie będą mogli dostać dopłat bezpośrednich, chcę poinformować, że oczywiście takich propozycji nikt w ministerstwie rolnictwa ani w rządzie nie zakłada. Wszyscy rolnicy, wszystkie osoby, które uprawiają ziemię w Polsce, będą mogły dostać dopłatę bezpośrednią. Panie pośle, z dużą troską pan występuje o fundusze unijne, bardzo mnie to cieszy. Niemniej chcę rozwiać wątpliwości pana posła.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie: Kto jest odpowiedzialny za nieprawidłowości - bo tak to Najwyższa Izba Kontroli w swoim sprawozdaniu określiła, że w KRUS czy w funduszu składkowym były pewne nieprawidłowości - kto jest za to odpowiedzialny? Oczywiście najbardziej odpowiedzialne są te osoby, które bezpośrednio prowadzą działalność; prowadzą, nie nadzorują, lecz zarządzają funduszem składkowym. Prezes KRUS i rada nadzorcza KRUS zostali zobowiązani przez Najwyższą Izbę Kontroli do przedstawienia propozycji, których celem będzie ograniczenie możliwości dalszych nieprawidłowości w funduszu składkowym. Według naszej wiedzy takie rozwiązania zostały przedstawione zarówno przez prezesa, jak i radę nadzorczą. Nieprawidłowości, jakie były, zostają powoli wyeliminowane. Rzeczywiście chodzi tu głównie o to - podkreślałem to - że osoby zatrudniane w funduszu składkowym zarabiały dużo więcej niż osoby zatrudnione na przykład w innych działach w KRUS. Pragnę wszystkich poinformować, że te nieprawidłowości zostały obecnie wyeliminowane.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Suchecki pyta, czy rząd przewiduje różnicowanie składek. Chcę podkreślić, że w tym projekcie ustawy o tego typu rozwiązaniach na razie nie ma mowy. Jeszcze raz podkreślam, że trwają w rządzie prace, które mają na celu również wprowadzenie pewnych regulacji tego typu. Jest to związane, jak myślę, również z tym, że planujemy reformę finansów publicznych i tam pewne sprawy mogą być uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie: Kto dzisiaj jest w radzie KRUS? Odpowiedź jest jednoznaczna. Również związki branżowe mają swoich przedstawicieli w radzie KRUS, nie ma tu więc ograniczenia tylko i wyłącznie do związków zawodowych, bo również związki branżowe, czyli przedstawiciele hodowców, nie tylko owiec, ale i z innych branż, są w radzie KRUS. Tych regulacji nie zmieniamy.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Stanibuły dotyczyło najniższej i najwyższej emerytury i tego, czy zostaną tą ustawą wprowadzone jakiekolwiek zmiany. Chcę podkreślić, że ten projekt ustawy takich regulacji nie przewiduje. Jeśli chodzi o pytanie, ogólne rzecz biorąc, niedotyczące tego projektu ustawy, o to, czy trwają prace i czy jest możliwość przeniesienia ciężaru nadzoru z ministra rolnictwa i rozwoju wsi na inne ministerstwo - w tym wypadku chodziło o ministerstwo pracy - to chcę powiedzieć, że jak dotąd rząd takiego stanowiska nie przedstawił. Nie ma takiego projektu. W omawianym projekcie o takich regulacjach nie ma mowy. Chciałbym jednak sprostować to, co powiedział pan poseł Stanibuła. To nie minister rolnictwa i rozwoju wsi jest dysponentem tychże środków, lecz dysponentem jest budżet, Wysoki Sejm. Bezpośrednio w ustawie budżetowej są zapisane kwoty przewidziane na funkcjonowanie KRUS.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie o podobnym charakterze postawił pan poseł Górniak: Czy wynikiem nowelizacji mają być oszczędności dla budżetu? Pan poseł wymienił kwotę 3 mld zł. Chcę podkreślić, że nie. Nowelizacja tej ustawy, przedstawiona Wysokiemu Sejmowi, nie ma przynieść takich oszczędności. Ta ustawa absolutnie nie ma takiego zadania.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł zadał pytanie: Jaką dokładnie kwotę przeznaczył KRUS na działalność związków zawodowych? Jeszcze raz chcę podkreślić, że KRUS nie przeznacza żadnych pieniędzy na działalność związków zawodowych. KRUS ma pewne fundusze na przeciwdziałanie wypadkom, na informowanie rolników na temat funkcjonowania KRUS, ale nie są to dotacje wprost dla związków zawodowych. Są to dotacje dla tych instytucji, które realizują zadania zlecone przez KRUS.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#WojciechOlejniczak">Dzisiaj nie dysponuję analizą, na podstawie której mógłbym powiedzieć, czy KRUS finansuje bezpośrednio związki zawodowe. Odpowiedź jest jedna - nie. KRUS nie może finansować i nie finansuje bezpośrednio funkcjonowania związków zawodowych. Zdarza się oczywiście, panie pośle, że związki zawodowe wykonują zadania zlecone, których wykonanie ogłasza KRUS. Zgłaszają się związki zawodowe, wygrywają propozycję, kierowaną przez KRUS do różnych instytucji. I wtedy rzeczywiście zdarza się, że związki zawodowe realizują zadania KRUS.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Marzec zapytał, czy byłoby warto doprecyzować niektóre przepisy zawarte w projekcie. Odpowiedź jest jednoznaczna - tak, panie pośle. Myślę, że w toku prac sejmowych te przepisy, które można doprecyzować, zostaną doprecyzowane.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#WojciechOlejniczak">To są szczegółowe odpowiedzi na pytania, które zostały zadane. Myślę, że te odpowiedzi wyjaśniają również wątpliwości i kwestie poruszone w pytaniach panów posłów i pani poseł, którzy zabierali głos w ramach wystąpień klubowych. Panie marszałku, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#DonaldTusk">Pytanie, które zostało skierowane do marszałka przez pana posła Piotra Krutula, traktuję jako rzadką, ale tym milszą, pochwałę dla marszałków. Oczywiście przekażę te słowa panu marszałkowi Borowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#DonaldTusk">Marszałek Sejmu w trybie art. 97 ust. 3 regulaminu Sejmu kieruje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 1489, do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 (druki nr 1405 i 1499).</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych przedłożyć sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#StanisławStec">W czasie prowadzonych negocjacji dotyczących naszego członkostwa w Unii Europejskiej w obszarze rolnictwa bardzo ważnym zagadnieniem był problem dopłat bezpośrednich. Najpierw rozstrzygano w negocjacjach kwestię korzystania z dopłat bezpośrednich na początku członkostwa, a później decydowano o ich poziomie. W Kopenhadze wynegocjowano wielkości dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 na poziomie: 55%, 60% i 65% stawek unijnych.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#StanisławStec">Podwyższenie dopłat bezpośrednich ponad poziom podstawowy wynoszący 25% w 2004 r. będzie mogło być sfinansowane ze środków Unii Europejskiej oraz ze środków budżetu krajowego. Oznacza to, że dopłaty bezpośrednie w latach 2004–2006 będą się składały z następujących elementów: w 2004 r. - 20%, w 2005 r. - 30% i w 2006 r. - 35% - poziomu dopłat Unii Europejskiej, które będą finansowane z I filara Wspólnej Polityki Rolnej, finansującego poziom podstawowych dopłat.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#StanisławStec">Wynegocjowano możliwość podwyższenia dopłat do wysokości: 36% w 2004 r., 39% w 2005 r. i 42% w 2006 r. - poziomu podstawowego w Unii Europejskiej, finansowanego z części środków przeznaczonych na rozwój wsi, to jest z II filara Wspólnej Polityki Rolnej, oraz wynegocjowano możliwość podwyższenia dopłat do 55% w roku 2004 r., 60% w 2005 r. i 65% w 2006 r. - poziomu dopłat w Unii Europejskiej ze środków budżetu krajowego.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#StanisławStec">Ponadto w Kopenhadze ustalono, że w roku 2007 dopłaty bezpośrednie będą mogły być podwyższone w oparciu o środki krajowe o 30% w stosunku do poziomu podstawowego, dzięki czemu 100% poziomu dopłat można by osiągnąć w 2010 r., czyli po 7 latach od akcesji.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#StanisławStec">Przewidywane transfery do polskiego rolnictwa w latach 2004–2006 w ramach płatności bezpośrednich w milionach polskich złotych przedstawiają się następująco:</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#StanisławStec">- dopłaty podstawowe z I filara Wspólnej Polityki Rolnej - od 2448 mln zł w 2004 r. do 3698 mln zł w 2006 r., czyli razem 9275 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#StanisławStec">- po uzupełnieniu z II filara wraz ze środkami krajowymi współfinansującymi II filar będzie to od 3576 mln zł w 2004 r. do 4480 mln zł w 2006 r., czyli razem 12 097 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#StanisławStec">- gdy dofinansujemy z budżetu krajowego do poziomu wynegocjowanego w Kopenhadze, to wartość dopłat bezpośrednich w 2004 r. będzie wynosiła 5812 mln zł, a w 2006 r. - 7379 mln; razem 19 772 mln. Z powyższego wynika, że z polskiego budżetu na uzupełnienie dopłat bezpośrednich do poziomu - w 2004 r. - 55% trzeba przeznaczyć 2236 mln, w 2005 r. do poziomu 60% trzeba przeznaczyć z budżetu 2530 mln, w 2006 r. do poziomu 65% trzeba przeznaczyć 2899 mln. Razem z budżetu krajowego trzeba przeznaczyć 7665 mln zł. Ponadto na współfinansowanie drugiego filara przeznaczonego na dopłaty bezpośrednie z budżetu krajowego trzeba przeznaczyć, uzupełniając, 563 mln w ciągu 3 lat. W toku negocjacji akcesyjnych rząd polski podjął decyzję o zastosowaniu dopłat bezpośrednich według systemu uproszczonego. System ten będzie funkcjonował przez pierwsze trzy lata członkostwa, z możliwością przedłużenia o następne dwa lata, czyli w takim przypadku mógłby funkcjonować do 2008 r. włącznie. Biorąc pod uwagę fakt, że prace nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej w Komisji Europejskiej zmierzają do wprowadzenia uproszczonego systemu płatności bezpośrednich, oddzielonych od produkcji, to system ten może pozostać na trwałe jako obowiązujący. W obowiązującym na najbliższe trzy lata w naszym kraju uproszczonym systemie dopłat bezpośrednich będą następujące stawki: podstawowa stawka dopłaty do każdego hektara użytków rolnych w gospodarstwie - odpowiadająca 25%, 30%i 35% krajowej kwoty podzielonej przez całkowity uprawniony obszar użytków rolnych w Polsce, stawka dodatkowa dopłaty powierzchniowej do upraw, które w Unii Europejskiej objęte są dopłatami bezpośrednimi, to są zboża, kukurydza paszowa, oleiste, wysokobiałkowe, len, strączkowe, tytoń, chmiel i ziemniaki skrobiowe, i stawka dodatkowa dopłaty powierzchniowej do powierzchni paszowej wykorzystanej w produkcji zwierzęcej, która w Unii Europejskiej jest objęta dopłatami bezpośrednimi, czyli w produkcji bydła, owiec, mleka; dotyczy to upraw roślin przeznaczonych do żywienia zwierząt w plonie głównym oraz powierzchni łąk i pastwisk. Dopłaty dodatkowe do powierzchni finansowane są ze środków na rozwój wsi, drugi filar, oraz ze środków krajowych. Z opłat dodatkowych wyłączone będą powierzchnie upraw, które w Unii nie otrzymują wsparcia, jak ziemniaki inne niż skrobiowe, buraki cukrowe oraz warzywa i owoce. Aby wyliczyć wsparcie na jedno gospodarstwo, trzeba znać powierzchnię użytków rolnych ogółem, powierzchnię zajętą uprawą produktów roślinnych objętych dopłatami Unii Europejskiej oraz powierzchnię paszową łąk i pastwisk plus powierzchnię upraw na pasze zielone w plonie głównym. Według danych ministerstwa rolnictwa opublikowanych w biuletynie specjalnym wartość dopłat na 1 hektar użytków rolnych: do wszystkich użytków może wynosić w 2004 r. - 160 zł, w 2006 r. - 238 zł, dodatkowe dopłaty do obszarów wykorzystywanych na produkcję roślin objętych dopłatami w 2004 r. - 282 zł, w 2006 r. - 284 zł, natomiast do powierzchni paszowej w 2004 r. - 181 zł, w 2006 r. - 279 zł. Na podstawie tych danych można wnosić, że maksymalna dopłata na 1 hektar użytków rolnych może wynosić od 623 zł w 2004 r. do 801 zł w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#StanisławStec">Uproszczony system dopłat bezpośrednich ma zapewnić pełniejsze wykorzystanie środków finansowych, jakie Unia stawia do dyspozycji, oraz tych środków, które będą przeznaczane z budżetu krajowego. W tym systemie nie ma obowiązku odłogowania części gruntów, a dopłaty do powierzchni łąk i pastwisk nie będą przez okres trzech lat uwarunkowane koniecznością posiadania bydła i owiec. Natomiast musi funkcjonować system ewidencji gospodarstw oraz system ewidencji działek.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#StanisławStec">Celem omawianej uchwały Sejmu jest zobowiązanie rządu RP, aby w projektach budżetów na 2004 r. i 2006 r. zapewnił środki finansowe na dopłaty bezpośrednie gwarantujące wraz ze środkami Unii Europejskiej dopłaty dla rolników uprawnionych do poziomu: w 2004 r. - 55%, 2005 r. - 60% i 2006 r. - 65%. Środki z budżetu krajowego przeznaczone na uzupełnienie dopłat bezpośrednich dla polskich producentów rolnych winny być zabezpieczone w budżecie w części 32 w oddzielnej pozycji: Dopłaty bezpośrednie. W sprawozdaniu Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych przedstawia się również dwa wnioski mniejszości. 1. wniosek mniejszości wzywa Radę Ministrów do przeprowadzenia reformy finansów publicznych, reformy systemu podatkowego oraz przyjęcia rozwiązań sprzyjających rozwojowi finansowemu, aby możliwe było przyjęcie w pełni pomocy finansowej w Unii Europejskiej. W 2. wniosku mniejszości zakłada się, aby od roku 2007 dopłaty bezpośrednie stanowiły równy poziom dopłat obowiązujących w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na zabezpieczenie wynegocjowanego poziomu dopłat bezpośrednich dla polskich producentów rolnych zwraca się szczególną uwagę na spotkaniach z rolnikami poświęconych dyskusji o aktualnych problemach wsi oraz o warunkach naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Dlatego też w imieniu Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych wnoszę o przyjęcie projektu uchwały w wersji przedłożonej w sprawozdaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#DonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#DonaldTusk">Głos zabierze poseł Stanisław Stec, SLD.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie realizacji przez rząd RP ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczącego dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#StanisławStec">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pełni popiera projekt uchwały zmierzającej do zapewnienia w budżecie krajowym środków na uzupełnienie dopłat bezpośrednich dla polskich rolników. Realizacja dopłat bezpośrednich na poziomie wynegocjowanym w Kopenhadze może przyczynić się do poprawy rentowności produkcji rolnej, co umożliwi nie tylko funkcjonowanie gospodarstw rolnych, ale także stworzy możliwości konkurencji na rynkach wewnętrznych oraz rynkach zewnętrznych. Niezapewnienie uzupełnienia dopłat bezpośrednich z budżetu krajowego spowoduje, że nie będzie możliwości poprawienia rentowność produkcji, a tym samym stworzenia warunków do konkurowania z rolnikami Unii Europejskiej. Po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej do polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich w latach 2004–2006 z budżetu Unii może trafić ok. 7,2 mld euro, czyli ponad 29 mld zł. Oznacza to, że każdego roku polska wieś może otrzymać ok. 9,6 mld zł, czyli ponad dwukrotnie więcej niż wyniosły wydatki budżetu państwa na całe rolnictwo, bez KRUS-u, w 2002 r. Jeżeli do tego dodamy wydatki krajowe, to wówczas środki postawione do dyspozycji polskiego rolnictwa i wsi wyniosą prawie trzykrotnie więcej niż w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#StanisławStec">Środki Unii Europejskiej poza dopłatami bezpośrednimi będą przeznaczone: na interwencję na rynku rolnym - 860 mln euro, na działania na rzecz rozwoju wsi - 2,3 mld euro, w tym dopłaty dla gospodarstw działających w niekorzystnych warunkach (jest to od 136 do 452 zł na 1 ha), wsparcie dla gospodarstw niskotowarowych (rocznie około 1250 euro), dostosowanie do standardów unijnych gospodarstw (800 zł na 1 ha), wcześniejsze przejście na emeryturę w wieku powyżej 55 lat, na wsparcie grup producentów oraz na zalesianie. Ponadto na sektorowy program operacyjny obszarów wiejskich przeznacza się 1,2 mld zł w ciągu 2–3 lat. W ramach tego sektorowego programu operacyjnego będą dofinansowane: wsparcie inwestycyjne w gospodarstwach rolnych, pomoc dla młodych rolników, scalanie gruntów, wspieranie alternatywnych dochodów, rozwój infrastruktury technicznej w środowisku wiejskim oraz poprawa warunków przetwórstwa artykułów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu SLD składam jedną formalną poprawkę, aby słowo „zobowiązuje” zastąpić „wzywa Radę Ministrów” z jednoczesną prośbą do pana marszałka, aby z tego powodu nie odsyłać projektu uchwały do komisji, gdyż problem jest znany i nie wymaga dodatkowych opinii. Sejm, moim zdaniem, nie powinien zobowiązywać, lecz wezwać Radę Ministrów do określonych działań.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#StanisławStec">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem projektu uchwały wraz ze zgłoszoną poprawką. Dziękuję za uwagę i przedkładam poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Zyta Gilowska, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#ZytaGilowska">Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt wypowiedzieć się w sprawie sprawozdania Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 (druki nr 1405 i 1499).</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#ZytaGilowska">Już w trakcie pierwszego czytania zwracałam w imieniu klubu Platforma Obywatelska uwagę na fakt, że jest to uchwała a nie ustawa. Uchwała nie stanowi podstawy prawnej dla rządu, by tę dotację umieścił w projekcie budżetu na 2004 r. W rezultacie ambiwalentnego stosunku rządu nie mamy rozeznania w ewentualnych źródłach finansowania nowego wydatku. Stanie się to, mam nadzieję, wydatek obligatoryjny, a kwoty wymagane na ten cel w budżecie państwa są pokaźne, szacowane przez specjalistów na niespełna 2 mld zł w 2004 r., 2100 mln w 2005 r. oraz 2,5 mld w 2006 r. Kwoty są znaczne, zobowiązanie rządowe zostało przedstawione obywatelom i w rezultacie ustaliliśmy w czasie pierwszego czytania, że możemy osiągnąć jeden dość ważny skutek, a mianowicie nakłonić rząd do klarownej deklaracji intencji i do sformułowania stabilnego stanowiska. Mieliśmy po prostu nadzieję na otrzymanie jednoznacznych informacji.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#ZytaGilowska">W imieniu rządu wypowiadał się wiceminister finansów pan Ryszard Michalski. Stwierdził między innymi, że w Kopenhadze uzyskaliśmy prawo do określania wielkości dopłat bezpośrednich dla własnych rolników, to jest prawo poszerzania tych dopłat o środki rządowe. Następnie pan minister stwierdził, iż rząd nie zajął jeszcze stanowiska w tej mierze i dodał, cytuję: Ja pamiętam dokładnie tę noc z 13 na 14 grudnia. Wtedy rzeczywiście w ferworze wypowiedzi pan premier stwierdził, że mamy właśnie to bardzo ważne osiągnięcie, że rolnicy nasi dostaną te maksymalne kwoty: 55%, 60% i 65%. Bardzo interesujące jest sformułowanie użyte przez pana ministra, iż: premier w ferworze wypowiedzi stwierdził. Pozostaje w takim razie pytanie, w jakim momencie debaty nad kwestią ewentualnego dofinansowania z budżetu państwa poziomu dopłat dla rolników ponad kwoty wynegocjowane twardo w Kopenhadze, na jakim etapie rozważania tej kwestii znajdujemy się obecnie? Można czasami odnieść wrażenie, że teraz Sejm znajduje się w ferworze. Pan premier zapoczątkował ferwor, a my w tym ferworze trwamy dalej, ponieważ uroczyście uchwalamy, że rząd ma się tym zająć, nawet więcej, w istocie apelujemy do rządu.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#ZytaGilowska">Proszę łaskawie panie i panów posłów o zwrócenie uwagi na fakt, iż najwięcej sensu ma wniosek mniejszości, pierwszy wniosek mniejszości, który brzmi: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wzywa Radę Ministrów do przeprowadzenia reformy finansów publicznych, reformy systemu podatkowego oraz przyjęcia rozwiązań sprzyjających rozwojowi gospodarczemu, aby możliwe było przyjęcie w pełni pomocy finansowej Unii Europejskiej. Reszta jest zbiorem pobożnych życzeń, ale trwamy w nadziei, że rząd się jednoznacznie zdeklaruje, że wypełni zobowiązania, które złożył rolnikom po powrocie z Kopenhagi, i że będziemy mieli projekty ustaw, które to ustawy będziemy w Wysokiej Izbie omawiać i uchwalać, tak iżby znalazła się podstawa prawna dla umieszczenia stosownych wydatków w projekcie budżetu na 2004 r. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Krzysztof Jurgiel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Europejskiej oraz Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 (druk nr 1499).</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#KrzysztofJurgiel">Wysoka Izbo! Polskie rolnictwo w porównaniu z unijnymi ma strony pozytywne, mocne, ale też i słabe, negatywne. Strony pozytywne to zasoby ziemi oraz liczba osób pracujących w rolnictwie. Zasoby ziemi rolniczej mamy duże i na ogół zachowane w dobrym stanie. Duża jest liczba osób pracujących w rolnictwie, co wynika z rozdrobnionej struktury agrarnej i utajonego bezrobocia na wsi. Na wsi występuje korzystna struktura wieku i względnie dostateczne przygotowanie do zawodu rolniczego. Bardzo niska jest u nas opłata, niestety, za pracę w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#KrzysztofJurgiel">Słabe strony polskiego rolnictwa - przechodzę tutaj do omówienia projektu uchwały - dotyczą zwłaszcza kapitału i organizacji. Główną jednak cechą negatywną jest dotkliwy brak kapitału, co wiąże się bezpośrednio z dopłatami. Miała na to i nadal ma wpływ bardzo zła sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych w całym prawie okresie polskiej transformacji. Podstawową tego przyczyną są bardzo niekorzystne relacje cen produktów rolnych sprzedawanych przez rolników do cen zakupu środków produkcji i towarów spożywczych, a także usług. Prowadzi to oczywiście do drastycznego braku środków pieniężnych na przebudowę i pokrycie kosztów utrzymania gospodarujących rodzin. Od lat nie jest odtwarzana wartość środków trwałych, nakłady na produkcję maleją, a duży odsetek rolników prowadzących gospodarstwa mniejsze, niemających dochodów ubocznych popada w strefę biedy.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#KrzysztofJurgiel">Od lat kolejne rządy powtarzają, że szansą dla polskiego rolnictwa jest, czy było, jego objęcie Wspólną Polityką Rolną po akcesji do Unii Europejskiej. W ramach tej polityki można by było, zdaniem rządu, zasilić polskie gospodarstwa rolne w tak dramatycznie niezbędne środki finansowe w postaci dopłat bezpośrednich, jak również funduszy strukturalnych, które umożliwią modernizację i restrukturyzację rolnictwa i obszarów wiejskich. W roku 1998, a więc w momencie rozpoczęcia właściwych negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej, Polska liczyła na objęcie polskiego rolnictwa standardowym systemem dopłat bezpośrednich, co miało znacznie zwiększyć średni poziom wsparcia naszego rolnictwa mierzony wskaźnikiem PSE.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#KrzysztofJurgiel">Wiadomo, że po ewentualnym wejściu Polski do Unii Europejskiej nastąpi wzrost kosztów produkcji w rolnictwie. Zatem w wielu gospodarstwach niedysponujących odpowiednimi zasobami pieniężnymi pogłębiać się będą trudności finansowe, ponieważ zwiększone nakłady i wydatki będą z opóźnieniem rekompensowane potencjalnym wzrostem dochodów. W takiej sytuacji niezmiernie ważne było objęcie polskich rolników systemem pełnych dotacji bezpośrednich, co w poszczególnych gospodarstwach mogło zniwelować skutki wzrostu kosztów produkcji rolniczej. Korzyści dla polskiego rolnictwa miały wynikać głównie z objęcia go Wspólną Polityką Rolną Unii Europejskiej. Kwotę dopłat bezpośrednich szacowano na ok. 14,3 mld zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#KrzysztofJurgiel">A co mamy dzisiaj? W wyniku negocjacji prowadzonych przez rząd Leszka Millera Polska uzyskała zgodę sumarycznie na niepełne wysokości dopłat bezpośrednich. Wynoszą one mianowicie, mówił o tym poseł sprawozdawca, w roku 2004–55% poziomu dopłat pełnych, w roku 2005–60%, a w 2006 r. - 65% poziomu obowiązującego w obecnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Na wielkość dopłat składają się środki przewidziane w budżecie Unii Europejskiej na dopłaty bezpośrednie, środki uzyskane w rezultacie przesunięcia z funduszy na rozwój wsi oraz ewentualne dopłaty z budżetu krajowego.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#KrzysztofJurgiel">Poselski projekt uchwały, jeśli chodzi o realizację przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej, w swoich postanowieniach zobowiązuje Radę Ministrów, aby w projektach budżetu na lata 2004–2006 w pozycji: Rolnictwo zapewniła środki finansowe na dopłaty bezpośrednie dla rolników uprawnionych gwarantujące wraz ze środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej dopłaty odpowiednio w latach 2004–2006 w wysokości od 55% do 65% poziomu dopłat pełnych.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#KrzysztofJurgiel">Zdaniem Prawa i Sprawiedliwości wyżej wymieniona uchwała ma charakter typowo polityczny. Niejednoznaczne stanowisko rządu podczas prac komisji wynikało zapewne z nieodległego terminu referendum. Rząd nie popierał w pełni projektu powyższej uchwały, twierdząc, że przeprowadzana jest reforma finansów publicznych. Zapowiadana reforma finansów publicznych może wpłynąć na zmianę stanowiska rządu podczas prac nad budżetem na lata 2004–2006, a więc wyżej wymieniona uchwała może nie zostać zrealizowana. Klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem pierwszego wniosku mniejszości, o którym mówiła pani poseł Zyta Gilowska, a więc dotyczącego konieczności przeprowadzenia reformy finansów publicznych, a także za przyjęciem przedstawionego przez grupę posłów projektu uchwały, gdyż przemawia za tym racja stanu, racja polskiego rolnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Kalinowskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarówno w polskim społeczeństwie, jak i wśród reprezentantów społeczeństwa w naszym parlamencie są zwolennicy członkostwa Polski w Unii Europejskiej, są też oczywiście przeciwnicy. Dzisiaj można powiedzieć, że wydaje się, iż tych pierwszych, zwolenników jest więcej, ale oczywiście rozstrzygający będzie wynik referendum. Wśród zwolenników miałem osobiście możliwość obserwować postawy zamykania obszarów za wszelką cenę i dążenia do członkostwa Polski w Unii za wszelką cenę. Nie było to dobre, utrudniało osiąganie jak najlepszych wyników w negocjacjach. Wśród przeciwników z kolei można było obserwować postawy, które można by określić: nie, bo nie. Ja rozumiem jednych i drugich, ale najważniejsze jest to, żebyśmy się starali, zwłaszcza dzisiaj, poszukiwać kompromisów w sprawach najważniejszych dla przyszłości polskiej gospodarki, dla polskiego rolnictwa, kompromisów również w sprawach dotyczących pełnego zakresu dopłat bezpośrednich, bo przecież to nie jest tak naprawdę kwestia zwiększenia dochodów rolników, ale zadbania o to, żeby ceny żywności w Polsce nie wzrastały, zadbania o to, żeby każdy Polak miał dostęp do produkowanej w Polsce żywności wysokiej jakości i w odpowiedniej cenie. Dopłaty bezpośrednie są rekompensatami dla rolników po to, żeby właśnie ceny żywności nie wzrastały, żeby nie docierał na nasz rynek produkt zewnętrzny, żeby nasi rolnicy mogli produkować i otrzymywać godziwe dochody.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będąc w koalicji rządzącej, uczestnicząc w negocjacjach, jako PSL często byliśmy krytykowani przez tych, którzy za wszelką cenę chcieli zamykać obszary i znaleźć się w Unii, ale byliśmy też krytykowani przez tych, którzy są tego przeciwnikami. Cóż, na tym polega demokracja. Dzisiaj twierdzę, że jednak dobrze się stało, iż byliśmy w tej koalicji, dobrze, że braliśmy udział w negocjacjach, bo dzięki temu możemy teraz powiedzieć, że w przypadku wielu bardzo ważnych obszarów negocjacyjnych wynik jest dobry, możemy nawet powiedzieć, że jest lepszy niż w przypadku porównywalnych obszarów, jeśli chodzi o warunki wynegocjowane przez pozostałe państwa kandydujące.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#JarosławKalinowski">Pozwolę sobie bardzo krótko je przedstawić. Przepływ kapitału. Były spory w rządzie, były spory między ministrem rolnictwa a ministrem spraw zagranicznych, ale wygrał rozsądek; mamy dziś najdłuższe okresy przejściowe i najlepiej spośród wszystkich państw kandydujących zabezpieczone sprawy ziemi, to, aby nasza ziemia, polska ziemia była przede wszystkim własnością polskich rolników. Mamy poczucie satysfakcji, gdyż zamknięcie tego obszaru zostało dopełnione ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego, co było bardzo ważnym wydarzeniem w naszym parlamencie. Inny obszar, o którym trzeba wspomnieć, to jest klauzula ochronna naszego rynku rolnego. Żadne z 9 państw kandydujących wraz z nami do członkostwa nie wynegocjowało takiej klauzuli. Mamy tę klauzulę. Był to wynik naszej determinacji. W sytuacji, kiedy nasz rynek rolny będzie zagrożony nadmiernym importem, Polska będzie mogła stosować instrumenty ochrony ograniczające napływ produktów żywnościowych na nasz rynek rolny.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#JarosławKalinowski">Jest jeszcze jeden obszar, chodzi o kwotę hurtowej produkcji mleka. Wielokrotnie dyskutowaliśmy na ten temat. Trzeba też powiedzieć, że kwota hurtowa, którą wynegocjowaliśmy - to jest ta ilość mleka, którą polscy rolnicy produkują, dostarczają do przetwórstwa, jest to przetwarzane - jest wyższa od łącznej kwoty hurtowej, zsumowanej kwoty hurtowej wynegocjowanej przez pozostałe 9 państw. Nie zdarzyło się w historii rozszerzeń Unii Europejskiej, aby jakieś państwo kandydujące uzyskało kwotę hurtową znacząco wyższą niż poziom bieżącej produkcji i przetwarzania mleka. Dzisiaj w Polsce poziom przetwarzania to 7,2 mln ton. Wynegocjowaliśmy kwotę hurtową na poziomie 8,5 mln ton plus 400 tys. ton rezerwy. Jest to 1800 tys. ton rezerwy, możliwość rozwoju produkcji i pokrywania naszego wewnętrznego popytu przez naszą rodzimą produkcję, możliwość restrukturyzacji również naszego sektora mleczarskiego. Oczywiście, także sprawa dopłat bezpośrednich. Dopłaty bezpośrednie od początku negocjacji budziły najwięcej emocji. Kiedy Unia proponowała nam poziom 25-procentowy, pojawiały się głosy ważnych przedstawicieli, również naszego rządu, że 25% to jest więcej niż zero. W naszej opinii, w opinii wielu ekspertów owe 25%, gdyby na tym się skończyło, byłoby to mniej niż zero, bo według ekspertów, według analityków tak naprawdę dopiero poziom 60% pozwala na sprostanie konkurencji. Stąd nasza propozycja, ażeby przesunąć część środków z filaru drugiego do pierwszego. Łącznie przez 3 lata daje to już poziom prawie 40-procentowy, do tego mamy możliwość wynegocjowaną w Kopenhadze uzupełnienia z własnych środków do poziomu średnio 60% dopłat bezpośrednich stosowanych w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak mówiłem przed chwilą, dopłaty bezpośrednie to tak naprawdę nie są dopłaty do dochodu rolnika, to są dopłaty do wszystkich konsumentów niezależnie od tego, czy mieszkają w mieście, czy na wsi. Jeżeli tych dopłat nie będziemy stosować, to albo w Polsce będą musiały wzrosnąć ceny żywności, albo na nasz rynek będzie napływała tańsza żywność z importu, co spowoduje jeszcze większe bezrobocie i jeszcze większe problemy w gospodarce. Dlatego, będąc już w opozycji, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie i projekt ustawy, bo dopiero ustawa w pełni gwarantuje, że będzie uzupełnienie dopłat przez pierwsze 3 lata członkostwa, ale i projekt uchwały, który dzisiaj jest w Wysokiej Izbie omawiany, a który zobowiązuje rząd do zapewnienia w kolejnych budżetach poziomu dopłat na poziomie wynegocjowanym w Brukseli.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#JarosławKalinowski">Chcę podziękować wszystkim klubom, które poparły projekt tej uchwały. Apeluję o jego poparcie. Ale pragnę zwrócić się też do rządu, przede wszystkim do pana premiera, żeby w sposób naprawdę jednoznaczny wyraził deklarację rządu, iż poziom dopłat stosowany w odniesieniu do polskiego rolnictwa będzie taki jak poziom wynegocjowany w Kopenhadze. I lepiej niech ta deklaracja padnie dziś, niech padnie jutro przed głosowaniem nad tą uchwałą, bo po referendum może się okazać, że już będzie za późno.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście skoro jesteśmy tego autorami, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w całej rozciągłości popiera przedłożenie Komisji Europejskiej dotyczące projektu uchwały o pełnym zakresie dopłat dla polskiego rolnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Łączny, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o poselskim projekcie uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej, dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#JanŁączny">Przedstawiony Wysokiej Izbie przez grupę posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego projekt uchwały jest kolejną próbą złagodzenia negatywnych nastrojów społecznych na wsi po popełnionych karygodnych błędach negocjacyjnych, także z udziałem przedstawicieli PSL. O takich celach zaproponowanej uchwały wyraźnie mówią jej autorzy w uzasadnieniu, cytuję: Przyjęcie tej uchwały będzie miało również korzystny wpływ na uspokojenie nastrojów społecznych na wsi, a także, jak sądzimy, będzie miało wpływ na wynik referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#JanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z taką argumentacją autorów uchwały Samoobrona nie może się zgodzić. My jesteśmy za tym, aby problem wysokości dopłat bezpośrednich dla rolnictwa został rozwiązany w realny sposób, aby do poprawy nastrojów na wsi nie dochodziło tylko w wyniku uchwały, ale w wyniku rzeczywistego zagwarantowania dopłat w wysokości zadeklarowanej przez premiera Leszka Millera w Kopenhadze. Uchwała sejmowa jest tylko formą deklaracji niemającej mocy zobowiązującej rząd do wypełnienia jej zapisów. Ale bez względu na to klub Samoobrony będzie głosował za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#JanŁączny">Chciałbym przypomnieć tylko ustawy, które nie zostały zrealizowane. Myślę tutaj o tzw. ustawie 203, dla pielęgniarek - to kieruję do uśmiechających się tutaj posłów. Również ta uchwała, mówię z całą odpowiedzialnością, nie gwarantuje nam spełnienia oczekiwań polskich rolników, które zapewniałoby poprawę czy też sprawiałoby, że w pewnym stopniu moglibyśmy dorównać ekonomicznie rolnikom Unii Europejskiej. Innym przykładem jest również podatek od pojazdów, który został wliczony w cenę paliwa. Miały być drogi; wiemy, co mamy.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#JanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Samoobrona będzie domagać się rzeczywistego zagwarantowania wysokości dopłat dla rolników na poziomie 55% w 2004 r., 60% w 2005 r., 65% w 2006 r. W tym celu złożyliśmy w lutym br. projekt ustawy o finansowaniu przez polski budżet dopłat bezpośrednich dla rolników. Powtarzam: w lutym br. Samoobrona złożyła projekt o finansowaniu przez polski budżet dopłat bezpośrednich dla rolników. Oczywiście ustawa, która może realnie zabezpieczać wysokość dopłat dla rolników, napotkała bariery proceduralne. Pan wicemarszałek Tomasz Nałęcz, wykorzystując art. 34 ust. 2 pkt. 2–5 regulaminu Sejmu, zwrócił się do przedstawiciela wnioskodawców przewodniczącego Andrzeja Leppera o uzupełnienie uzasadnienia w następujących kwestiach, cytuję: Uzasadnienie projektu ustawy powinno przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana, wskazywać różnice pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym, a także przedstawiać skutki gospodarcze, społeczne, finansowe i prawne oraz wskazywać źródła finansowania proponowanych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#JanŁączny">Panie Marszałku Nałęcz! Jest pan profesorem uniwersytetu, ale nie wolno panu kpić z polskich ciężko pracujących rolników. Pan jako człowiek wykształcony powinien wiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#JanŁączny">…że nie można wskazywać różnicy między projektem i czymś, co do tej pory nie istnieje, natomiast nad sprawą skutków społecznych, gospodarczych i finansowych powinien zastanowić się premier Miller, ogłaszając z Kopenhagi swój podobno wielki sukces.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#JanŁączny">My, zgłaszając projekt ustawy, chcemy, aby ten sukces polskiego premiera dotarł także do polskich rolników. Nie dopuścimy do tego, aby polski premier ze stolicy innego państwa rzucał słowa na wiatr. W imię dobra Polski i polskich rolników nie dopuścimy do tego, aby po raz kolejny polskie społeczeństwo było bezkarnie oszukiwane. Nasz projekt ustawy ma realnie zabezpieczyć realizację przedstawionych przez Leszka Millera złożonych deklaracji, chyba że te deklaracje były socjotechnicznym wybiegiem mającym zdobyć przychylność rolników w sprawie wstąpienia do Unii.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#JanŁączny">Jeśli porówna się kwoty, które mają być przeznaczone na dopłaty bezpośrednie, 5,8 mld zł, z kwotami, które są niezbędne do tego, aby rolnicy rzeczywiście uzyskali 55% wysokości dopłat, 8,1 mld zł, to „sukces” kopenhaski Leszka Millera był świadomym wprowadzeniem rolników w błąd. Ten błąd teraz trzeba naprawić; brakujące 2,2 mld zł rząd musi przeznaczyć na dopłaty bezpośrednie. Temu służy nasz projekt ustawy. Środki na ten cel powinny pochodzić z 11 dotychczasowych form pomocy wspierania rolnictwa. Nie należy tylko dopuścić do tego, aby środki z likwidowanych obecnie form pomocy dla rolnictwa zostały rolnikom odebrane.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#JanŁączny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chociaż zdajemy sobie sprawę, że ta uchwała niczego polskim rolnikom nie zagwarantuje, nie zmusi rządu Leszka Millera do realizacji obiecanek z Kopenhagi, będziemy głosować za jej przyjęciem. Jednocześnie deklaruję, że rzucane nam pod nogi kłody proceduralne nie zablokują naszej determinacji w dążeniu do wniesienia pod obrady Wysokiej Izby projektu ustawy, bo tylko ustawa może wymusić na rządzie realizację jego własnych obietnic. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Piotr Krutul, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy zabierałem głos w poprzednim punkcie, chwaliłem pana marszałka, natomiast teraz pragnę nie pochwalić, panie marszałku. Bo w tym samym czasie na posiedzeniu Komisji Europejskiej odbywa się pierwsze czytanie ustawy dotyczącej dopłat bezpośrednich. My się więc zajmujemy tylko uchwałą, natomiast Komisja Europejska w tym samym czasie zajmuje się ustawą na ten temat. Uważam, że tutaj akurat Prezydium Sejmu nie bardzo proponuje porządek, ale, panie marszałku, nadal z sympatią do pana pragnę powiedzieć, że idzie to w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PiotrKrutul">Pan poseł występujący poprzednio zawarł stwierdzenie o sukcesie kopenhaskim. Ja pragnę tylko zacytować jedno zdanie z „Rzeczpospolitej” z 23 grudnia, autorstwa pana Jędrzeja Bieleckiego: Żaden istotny polski postulat nie został w Kopenhadze spełniony. Koniec rokowań z Unią miał służyć tylko propagandzie. Odsyłam do „Rzeczpospolitej”.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PiotrKrutul">Panie Ministrze Kalinowski! Zgadzam się, że ta uchwała Sejmu, która, jak pani poseł Gilowska powiedziała, jest tylko uchwałą niewiążącą rządu, jest potrzebna - pytanie, komu. Rolnikom nie jest potrzebna. Jest potrzebna PSL-owi, żeby 10 maja opowiedzieć się za integracją z Unią Europejską. I taka jest prawda. Nie jest potrzebna rządowi, bo rząd, jak pan poseł mówił, wzywa itd., chyba żeby parlament zmusił rząd pana premiera Millera czy panów ministrów, żeby było to dofinansowanie. Pragnę zadać rządowi pytanie: jakie jest stanowisko rządu, a zwłaszcza nie pana Millera, bo pan Miller może obiecywać i nie dotrzymuje słowa, ale pana wicepremiera, ministra finansów w sprawie właśnie tej uchwały? Czy będzie realizowana, czy nie? Teraz pytanie odnośnie do... Pan minister Kalinowski powiedział: swobodny przepływ kapitału, że jest wielki sukces 12 lat. Panie ministrze, przecież te 12 lat może być po 3 latach zmienione, zmniejszone, czyli może być tak, że będzie po 3 latach swobodny przepływ kapitału i ta ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego będzie zaskarżona przez samorządy terytorialne. I może być tak, że przed wejściem w życie 16 lipca ona będzie znowelizowana przeciwko polskim rolnikom, a w interesie cudzoziemców, którzy chcą nabyć ziemię. Już nie mówiąc o ziemiach zachodnich, które cały czas są w trudnej sytuacji, że Niemcy mogą przejąć i to Günter Verheugen potwierdził.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PiotrKrutul">Odnośnie do klauzuli ochronnej. Pan się myli, panie ministrze, co do klauzuli ochrony, ponieważ klauzula ochrony... Na wniosek rządu holenderskiego zostało to wpisane do traktatu akcesyjnego. Po co? Po to, żeby nie było dopłat bezpośrednich w Polsce. Pragnę to wytłumaczyć. Cytuję pana Jacka Saryusza-Wolskiego: Po kryzysie rządowym w Holandii wymyślono jeszcze klauzule ochronne, za pomocą których, przy braku postępów kandydatów, można będzie ich pozbawić niektórych unijnych dobrodziejstw. Jeżeli nie zrobimy IACS, nie będzie tych dopłat bezpośrednich, tej jałmużny, o której mówimy. Natomiast to nie są klauzule ochronne wynegocjowane przez nasz rząd, to są środki ochronne, a jest różnica między klauzulami ochronnymi a środkami ochronnymi.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PiotrKrutul">Pan powiedział o kwotach hurtowych mleka. Mleczarze się śmieją z tej kwoty hurtowej, ponieważ chcieliśmy 13,5 mln ton, a wynegocjowaliśmy 9. Będziemy importerem netto mleka, będziemy sprowadzać z Unii Europejskiej, bo tam jest nadwyżka 15 mln, a my będziemy mieli tylko 8,5 mln i nie jest to żaden sukces. Pan zabrał 1,5 mln ton z kwoty bezpośredniej, a dał 500 tys. na kwotę hurtową.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PiotrKrutul">Teraz pytanie, panie ministrze. Pan powiedział na posiedzeniu komisji rolnictwa 12 listopada 2002 r. cytuję: Nierówne warunki wsparcia, takie, jakie zostały, niestety, przyjęte w Kopenhadze. Po raz drugi polskie rolnictwo było sprzedane. Raz w Układzie Europejskim w 1992 r., drugi raz 13 grudnia 2002 r. Nierówne warunki wsparcia, cytuję pana. Mówię w tej chwili o propozycjach Unii Europejskiej. Niskie dopłaty bezpośrednie, które żeśmy otrzymali, niskie limity produkcji oznaczają duży napływ towarów rolnych z Unii Europejskiej na nasz rynek. Tak będzie, Unia Europejska zaleje dotowaną żywnością nasz rynek i ceny żywności wzrosną, panie ministrze, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#PiotrKrutul">Jeszcze jedno zdanie, o którym nic się nie mówi, rząd nie chce przedstawić polskim rolnikom prawdy o negocjacjach związanych z VAT. VAT będzie wzrastał - na maszyny, urządzenia rolnicze z 0 do 22%. Wzrośnie materiał siewny, pasze itd., z 0 do 7%. I czy prawdą jest to, co powiedział pan minister Kalinowski: „Z wyliczeń Ministerstwa Finansów wynika, że gdyby wprowadzić podatek VAT na środki produkcji rolnej, to rolnicy zapłaciliby ok. 2,5 mld zł, to jest więcej, niż rolnicy uzyskaliby dzięki dopłatom bezpośrednim”. Czyli z jednej strony mówimy o jałmużnie 25% dopłat z Unii Europejskiej, proszę bardzo, rolnicy dostają, ale z drugiej kieszeni fiskus, ministerstwo wyjmuje ten VAT na materiały rolne, na maszyny, urządzenia rolnicze, czyli de facto rolnik straci na tym. To jaki to jest sukces w stanowisku negocjacyjnym? Jeżeli już mówimy o tej uchwale, to proszę bardzo, przegłosujmy ustawę Sejmu, i dobrze by było, żeby najpierw przegłosować nie uchwałę Sejmu, która nie ma mocy wiążącej, ale najpierw przegłosujmy ustawę Sejmu dotyczącą wzrostu 55, 60, 65%. Pytam się, dlaczego tylko 55%? Dlaczego nie 100%? Dlaczego polscy rolnicy nie mogą mieć równych warunków konkurencji? I przyznajmy się do tego. Polscy rolnicy nie będą mieli równych warunków konkurencji po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Przykładowo gdyby Adam Małysz startował z 1/4 belki, a nie z całej belki, mógłby konkurować z Hannavaldem? Nie mógłby. Tak samo polscy rolnicy po przyjęciu takich warunków, po przegłosowaniu w referendum, niestety, będą mieli gorsze warunki i nie będą w stanie konkurować z rolnictwem Unii Europejskiej. A ta uchwała Sejmu niestety nie dopomoże polskim rolnikom, żeby mogli konkurować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#DonaldTusk">W trybie sprostowania pan poseł Kalinowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania. Powinniśmy się trzymać faktów, a faktem jest, że dzisiejszy poziom przetwórstwa mleka w Polsce to jest 7200 tys. ton. To jest fakt i tego nie można zakwestionować.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Leży na półkach.)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#JarosławKalinowski">7200 tys. ton. Żadne państwo, które przystępowało do Unii Europejskiej wcześniej, przy poprzednich rozszerzeniach, nie uzyskało kwoty hurtowej wyższej niż poziom produkcji z okresu przedczłonkowskiego. Wynegocjowaliśmy, i w Kopenhadze zostało to jednoznacznie zatwierdzone, kwotę hurtową 8,5 mln ton plus 416 tys. rezerwy restrukturyzacyjnej, czyli w sumie 1700 tys. ton ponad dzisiejszy poziom produkcji i przetwarzania. Mleczarze siedzą na sali i kiwają głowami, tak że nie jest prawdą, że się śmieją...</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiwają.)</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#JarosławKalinowski">...bo mają prawie 2 mln...</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Rezerwy.)</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#JarosławKalinowski">...2 mln rezerwy, panie pośle. To nie tylko kwestia mleka, o której pan mówił. Mówił pan o tym, komu ta uchwała ma służyć. Nie wierzy pan w to, że ta uchwała może odnieść jakikolwiek skutek. Oczywiście, wiemy, co to jest uchwała, ale Sejm jest władny i podejmuje uchwały. Zaproponowaliśmy tę uchwałę i to parlament tę uchwałę przyjmuje, zobowiązując rząd do wypełnienia tego, co zostało w Kopenhadze wynegocjowane.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#JarosławKalinowski">Apeluję do pana posła o więcej wiary, pomimo tych wszystkich problemów, jakie w Polsce mamy i złej opinii o naszym parlamencie. Proponuję większą wiarę w to, że jednak możemy w tym parlamencie coś pozytywnego zrobić. Ta wiara powinna tkwić przede wszystkim w posłach i w panu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#JarosławKalinowski">Szanowni państwo, nie będę się odnosił do innych postawionych kwestii. Oczywiście nigdy nie mówiłem, że wyniki, które osiągnęliśmy w Kopenhadze, to jest sukces. Mówiłem, że jest to wynik na miarę uwarunkowań, i wewnętrznych, krajowych, o których wspominałem dzisiaj, i na miarę uwarunkowań zewnętrznych, wynik dobry, który daje szansę podjęcia konkurencji. Mówiłem też, że Unia nie była hojna w Kopenhadze, ale jednak w kilku obszarach udało nam się znacznie te wyniki poprawić. Taka jest prawda. Nigdy nie mówiłem, że przed polską gospodarką, przed polskim rolnictwem będą róże usłane i że wszystkie problemy będą rozwiązane. Mówiłem, i dzisiaj to powtarzam, że pierwszy okres członkostwa dla polskiego rolnictwa i dla sektora rolnego będzie bardzo trudny, ale wierzę, że te warunki negocjacji, a przede wszystkim mądre decyzje rządu, nie wiem, czy tego, następnego, wierzę, że na pewno, ale i parlamentu sprawią, że wzmocnimy pozycję wejściową naszej gospodarki i naszego rolnictwa i że sprostamy temu wyzwaniu, które przed nami stoi. Pierwszy okres będzie trudny, ale wierzę, że, tak jak w wielu historycznych momentach, polska wieś i polskie rolnictwo sprostały wyzwaniu, tak i teraz temu wyzwaniu sprostamy. A zaletą Wspólnej Polityki Rolnej jest to, że ona gwarantuje, po pierwsze, dochody producentom rolnym na poziomie nie niższym niż osobom pracującym poza rolnictwem w danym regionie. I drugi, równoległy cel, gwarantuje dostęp konsumentom do żywności wysokiej jakości, ale po odpowiedniej cenie. Co to znaczy: po odpowiedniej cenie? Po odpowiedniej, tak że każdego stać na to, żeby tę żywność mógł kupić. Po to są dopłaty bezpośrednie i dlatego mówiłem, że o dopłatach trzeba mówić nawet nie w kontekście wzrostu dochodów, a w kontekście niepodwyższania cen żywności czy rekompensaty dla rolników za niepodwyższanie cen żywności.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#JarosławKalinowski">Mamy, czy mieliśmy, bardzo twardych partnerów. W relacjach gospodarczych nie ma sentymentów. Strona unijna bardzo twardo walczyła o swoje interesy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę nie wykraczać poza tryb sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JarosławKalinowski">Już ostatnie zdanie. To też się pojawiło w wystąpieniu, zdanie adresowane do mnie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#JarosławKalinowski">Panie Pośle! Panie Marszałku! Panie pośle, trzeba wiedzieć, że dzisiaj siła nabywcza złotego jest znacząco wyższa, siła nabywcza jednego euro w Polsce jest znacząco wyższa od tej siły w państwach Unii Europejskiej. Na tej podstawie Unia postawiła nam ten próg, którego już nie mogliśmy przekroczyć. Być może gdyby było większe wsparcie kilku ugrupowań, przynajmniej w Polsce, gdyby była większa solidarność wśród państw kandydujących, większy jeszcze upór, być może by się udało to przekroczyć, ale nikomu innemu wyższego poziomu dopłat uzyskać się nie udało. Natomiast nam się udało w kilku obszarach osiągnąć najwyższe, najlepsze efekty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#DonaldTusk">Za chwilę pan poseł Krutul w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#DonaldTusk">Chciałem tylko, tytułem informacji, powiedzieć panu posłowi, że Niemcy wydali na przygotowania narciarskie 5 razy więcej niż Polacy, a Adam Małysz i tak dał radę.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Gdyby Polska przekazała z budżetu państwa 40 mld euro na rolnictwo, polscy rolnicy... byśmy ślepo głosowali za Unią Europejską, naprawdę, ślepo, gdyby. Niestety nie przekazali 42 mld, mamy 2 mld. Ja tylko jedno sprostowanie, panie ministrze. Tydzień po Kopenhadze pan minister wydał jedno oświadczenie, cytuję ze strony internetowej ministerstwa rolnictwa: „Oświadczam, że nie wyraziłbym zgody i nie zaakceptował wyników negocjacji, gdyby dodatkowe zapisy dotyczące możliwości rewizji kwoty mleka miały zostać zamieszczone w dokumencie podsumowującym wyniki szczytu w Kopenhadze”. W Traktacie akcesyjnym czytamy jedno zdanie: „Podział na dostawy hurtowe jest zbyt indywidualny, zostanie skorygowany przed przystąpieniem na podstawie faktycznych wielkości w roku 2003”. Ta kwota, o której pan mówi, 8,5 mln, może być tylko 7200 tys. I to jest prawda o negocjacjach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Panie marszałku, muszę sprostować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DonaldTusk">Ze względu na wagę spraw przymknę oko na nadużywanie trybu sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle, ale krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JarosławKalinowski">Tak, to jest mój tekst, rzeczywiście pojawiły się dodatkowe zapisy. Na ten temat pytał pan premiera również w pierwszej debacie po Kopenhadze. Ale po tej debacie również na skutek mojej interwencji pojawiła się interpretacja tegoż zapisu autorstwa i komisarza Verheugena, i komisarza Fischlera. Tylko w przypadku, kiedy w naszym roku referencyjnym będzie zarejestrowanych więcej producentów i sprzedawców bezpośrednich niż mamy wynegocjowane, a to jest 460 tys. ton, że będzie więcej chętnych do sprzedaży bezpośredniej niż 460 tys. ton, mogą nastąpić pewne przesunięcia. Natomiast z tego, co mi wiadomo w kwocie sprzedaży bezpośredniej mamy zarejestrowane jakieś kilka procent tego, co mamy możliwe, tak że nie ma możliwości dokonania tych przesunięć.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Zapis jest.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#JarosławKalinowski">Oczywiście, obawy trzeba mieć, trzeba dmuchać na zimne, dlatego z taką determinacją i przed Kopenhagą, i w Kopenhadze, i po Kopenhadze domagałem się tych interpretacji, które wyjaśniają do końca wszelkie wątpliwości, choć pewne pozostaną i życie zweryfikuje. Ale mimo wszystko wierzę, że akurat w tym obszarze osiągnęliśmy sukces.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Andrzej Aumiller, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Europejskiej oraz Finansów Publicznych o poselskim projekcie uchwały o przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 (druk nr 1405).</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AndrzejAumiller">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Unii Pracy i Unia Pracy jest za członkostwem Polski w Unii Europejskiej, dlatego będziemy głosować za przyjęciem uchwały, która pozwala rządowi rekompensować rolnikom koszty produkcji, by nie następował duży wzrost cen żywności, a w konsekwencji import dotowanej żywności z państw Unii Europejskiej. Uchwała powinna również uspokoić nastroje i wątpliwości co do rentowności naszej, rodzimej produkcji rolniczej. Mówiono, że uchwała nie ma takiej mocy jak ustawa. Uchwała zobowiązuje również Sejm do czuwania nad jej realizacją i tylko jego stabilność i konstytucyjna kadencyjność dają gwarancje realizacji uchwały. Nie ma chyba na tej sali posła, który podnosząc rękę za uchwałą głosowałby za budżetem nieuwzględniającym tej uchwały. To jest oczywiste. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Ryszard Chodynicki, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w przedmiocie realizacji przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej ustaleń Traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej dotyczących dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006. Problem dopłat bezpośrednich w rolnictwie budził chyba największe emocje podczas negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Polscy rolnicy chcieliby, co jest w pełni zrozumiałe, skorzystać jak najszybciej i możliwie z pełnej, czyli stuprocentowej pomocy ze środków finansowych Unii Europejskiej. Zgodnie z podpisanym traktatem stuprocentowe dopłaty będą możliwe jednak dopiero w 2013 r., czyli za 10 lat. W wyniku trudnych i żmudnych negocjacji dopłaty z funduszy Unii Europejskiej są w 2004 r. na poziomie 25%. Biorąc pod uwagę bardzo trudną sytuację ekonomiczną polskiej wsi, zagwarantowana pomoc finansowa na poziomie 25% w ograniczony sposób zmieni stan budżetu polskich rolników. Stąd też inicjatywę podwyższenia dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006 ponad poziom podstawowy odpowiednio do wysokości maksymalnej 55, 60 i 65% poziomu stawek unijnych należy ocenić pozytywnie. Problem jednak w tym, skąd zdobyć pieniądze na pokrycie wyższych dopłat. Trzeba jednak pamiętać, że środki budżetowe pochodzą od podatników, a więc aby więcej dać, trzeba więcej wziąć. Czy będzie na to zgoda społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#RyszardChodynicki">Jak wiadomo możliwości wydatkowania z budżetu państwa są bardzo ograniczone. Zapewnienie wyższych dopłat dla rolników w najbliższych trzech latach będzie skutkowało ogromnym obciążeniem budżetu krajowego, a co za tym idzie obciążeniem całego społeczeństwa. Wszyscy chcielibyśmy, aby polskie rolnictwo ożyło i szybko dorównało standardom unijnym. Trzeba jednak mieć na uwadze również inne ważne dla społeczeństwa dziedziny naszej gospodarki, bez których trudny byłby rozwój rolnictwa, a które też wymagają ogromnych nakładów finansowych, chociażby np. producenci nawozów mineralnych i pestycydów, maszyn rolniczych, materiałów budowlanych, a, jak wiadomo, aby budżet korzystnie spełnił swoje zadanie, pozyskane środki budżetowe trzeba rozdysponowywać racjonalnie. Inicjatywa projektodawców uchwały jest zachęcająca, ale tak poważne dopłaty z budżetu państwa mogą spowodować ogromne perturbacje. Dlatego też należy mieć na uwadze, aby dopłaty do rolnictwa nie odbyły się kosztem innych sektorów i były wygospodarowane bez ujemnych skutków w innych ważnych społecznie i gospodarczo dziedzinach. Przypomnę, że powyższy projekt uchwały był rozpatrywany i został zaakceptowany przez Komisję Europejską i Komisję Finansów Publicznych. Sprawozdania wymienionych komisji zawierają również wnioski mniejszości. Jeden zobowiązuje Radę Ministrów do przeprowadzenia reformy finansów publicznych, reformy systemu podatkowego oraz przyjęcia rozwiązań sprzyjających rozwojowi finansowemu, aby możliwe było przyjęcie w pełni pomocy finansowej Unii Europejskiej, i to jest bardzo słuszny wniosek. Drugi wniosek mniejszości jest bardziej restrykcyjny dla budżetu, bo przewiduje od 2007 r. dopłaty w wysokości równej dopłatom obowiązującym w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej, uznając potrzebę stworzenia zbliżonych warunków gospodarowania rolników polskich i zapewnienia im warunków konkurencyjności w Unii Europejskiej, popiera podstawowy tekst projektu uchwały i będzie głosowało za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Robert Luśnia, Ruch Katolicko-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu dwóch kół poselskich, Ruchu Katolicko-Narodowego i Ruchu Odbudowy Polski, mam przyjemność przedstawić nasze stanowisko, jeżeli chodzi o uchwałę zapewniającą tak naprawdę to, czego rząd za czasów wicepremiera Kalinowskiego rolnikom zapewnić nie był w stanie. Stąd też nie dziwi brak jego podpisu pod projektem uchwały, bo gdyby pan wicepremier Kalinowski tak naprawdę był w stanie w Kopenhadze cokolwiek zagwarantować rolnikom i tak jak się wielce przechwalał, czego tam nie osiągnął, to dzisiaj tej uchwały, panie premierze, nie musielibyśmy robić, bo to już dawno byłoby wiadome. A jak widać wówczas rząd potrzebował dużo propagandy unijnej. I tak jak to już wcześniej zostało tutaj powiedziane tak naprawdę ta uchwała jest potrzebna tylko i wyłącznie PSL, bo jak widać tych pieniędzy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#RobertLuśnia">Pytanie do przedstawiciela Ministerstwa Finansów, czy w dniu, w którym pan wicepremier Kalinowski chwalił się z Kopenhagi, że rolnicy dostaną 55, 60 i 65% rząd te pieniądze miał zagwarantowane? A jeżeli miał, to po co ta uchwała, bo taka jest smutna rzeczywistość. My jak najbardziej tę uchwałę będziemy popierali. Złożyliśmy również podczas pierwszego czytania wniosek mniejszości, żeby ta uchwała mówiła także o tym, co będzie po roku 2006, bo niestety po roku 2006 rozwarstwienie będzie jeszcze większe, nie będą możliwe dopłaty z budżetu. Dlatego też uważamy, że czas najwyższy i pora, by przystąpić do renegocjacji traktatu akcesyjnego i warunków dla polskiego rolnictwa, nie daj, Panie Boże, w Unii Europejskiej, tak żeby od roku 2007 warunki polskich rolników były równe z warunkami innych rolników obecnej „piętnastki”. Uważamy, że to, tak samo jak bezpieczeństwo, na lata 2004–2006 należy polskiemu rolnikowi zagwarantować i że rząd powinien o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#RobertLuśnia">Pamiętamy również o tym już dzisiaj ze względu na przyszłość, która nas czeka, nie daj, Panie Boże, od maja 2004 r. Holandia publicznie głośno mówi, że nie dostaniemy nawet centa z budżetu unijnego dopóty, dopóki polski system wymiaru sprawiedliwości nie będzie dopasowany do standardów europejskich. Po to są klauzule ochronne. Holandia to dzisiaj zapowiada. Tylko wszyscy ci, którzy noszą znaczki z napisem „tak” w klapach, nie chcą tego społeczeństwu powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#RobertLuśnia"> A bez wątpienia następnego dnia po referendum będzie się mówiło: być może cokolwiek dostaniecie, szanowni Polaczkowie. Tak będzie się pewnie komisarz Verheugen o nas wyrażał, skoro już dzisiaj mówi, że ziemie zachodnie są niemieckie. Bo tak należy odczytać wypowiedź pana komisarza Verheugena przedstawioną w obecności prezydenta Rzeczypospolitej, który nawet na to nie zareagował, że obywatelom Niemiec przysługuje prawo roszczenia do terenów zachodnich w Polsce. Ani prezydent, ani premier, ani nikt z rządu w Polsce na to nie zareagował. To są skutki poddania się tak w Kopenhadze, jak i w Atenach.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#RobertLuśnia">I na koniec. Z całym szacunkiem, popierając tęże inicjatywę i głosując w tej sprawie, chcę powiedzieć: Panie premierze Kalinowski, 11 mln litrów mleka w Polsce to nie jest 7 tys. ton...</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Milionów.)</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#RobertLuśnia">...7 mln ton, tak jak pan mówi. Wystarczy sięgnąć do rocznika statystycznego, publikowanego rokrocznie przez Główny Urząd Statystyczny, i dostarczanego każdemu posłowi, żeby wiedzieć, ile ta liczba wynosiła. A za rok 2001 to było 8,6 mln ton mleka wyprodukowanego w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: No, muszę jeszcze raz.)</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ale teraz będę przestrzegał już bardzo kategorycznie zasady, że ma to być tryb sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Kalinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bardzo wyraźnie dwukrotnie mówiłem o kwocie hurtowej produkcji mleka, a nie globalnej produkcji mleka w Polsce. W roczniku statystycznym, na który pan się powoływał, znajdzie pan odpowiednie zapisy, które wskazują, że w roku 2001 i w roku 2002 poziom przetwórstwa mleka w Polsce to jest 7200 tys. ton. Wynegocjowana kwota hurtowa mleka, czyli mleka, które można przetworzyć w polskim przemyśle, mleka wyprodukowanego przez polskich rolników, wynosi 8,5 mln ton. Wiem, że pan mówi o innych punktach, czyli o globalnej produkcji, ale ja mówiłem o produkcji i przetwarzaniu w sposób jednoznaczny. Oczywiście jedni są za tym, drudzy są przeciw temu, ale realnie podchodząc, panie pośle, do problemu: być albo nie być w Unii Europejskiej, trzeba wiedzieć, że nawet jeżeli w referendum, trzeba trzeźwo na to spojrzeć, nie będzie odpowiedniej frekwencji - choć lepiej, żeby była i żeby wynik był pozytywny, w mojej ocenie - to decyzja będzie podjęta w parlamencie. Wszystko wskazuje na to, że Polska będzie w Unii Europejskiej i dlatego PSL było w koalicji i czyniło wszystko, żeby warunki na miarę możliwości wewnętrznych i zewnętrznych poprawić. A to, że jesteśmy za to krytykowani, to cóż - za pracę dla Polski często jest się krytykowanym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Poseł Szczepan Skomra: Prawdziwa cnota krytyk się nie boi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#DonaldTusk">Chce pan sprostować źle zrozumianą pańską wypowiedź, rozumiem? Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Luśnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze Kalinowski! Nie mówiłem o danych za rok 2002, ponieważ Główny Urząd Statystyczny tych danych jeszcze nie opublikował i nie wiem, skąd pan z taką pewnością, z taką...</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Pierwszy.)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#RobertLuśnia">Ale pan mówił o 2002 r. Nie wiem więc, skąd pan z taką pewnością i łatwością o tym mówi. Czyni pan to chyba tylko i wyłącznie po to, żeby mamić opinię publiczną nieprawdziwymi danymi.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Zakończył się rok referencyjny, i to rolnicy wiedzą.)</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To rolnicy wiedzą...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#DonaldTusk">Zapisali się posłowie do pytań.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#DonaldTusk">Poseł Piotr Krutul.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dajcie spokój!)</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Daj se spokój, Piotr.)</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Powinni czytać te gazety...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dlaczego zadaję te pytania? Zadaję je, ponieważ nie mamy innej możliwości zadawania tych pytań w mediach publicznych. Jest to jedyna możliwość, by posłowie mogli zapytać rząd o sprawy traktatu akcesyjnego. Jedyna możliwość. Panowie z lewej strony macie możliwość mówić o tym, natomiast my nie mamy tej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PiotrKrutul">I pytanie do pana ministra. Panie ministrze, ja rzeczywiście z troską pytam o dopłaty bezpośrednie, ponieważ chcę, żeby rolnicy znali prawdę. Również jestem rolnikiem z Podlasia i wiem, jakie są zagrożenia dla Podlasia, dla naszych rolników. Pytam: Kiedy będzie znany regulamin specjalny, który określi, jakie warunki polski rolnik będzie musiał spełnić, aby dostać dopłaty bezpośrednie? Kiedy polski rolnik dowie się tego, ponieważ - nie wiem dlaczego - w traktacie akcesyjnym nie ma regulaminu specjalnego określającego, jakie warunki polski rolnik musi spełniać, żeby otrzymywać dopłaty bezpośrednie? Drugie pytanie: Czy prawdą jest, że hasło: drugi filar, o którym mówimy, te pieniądze na gospodarstwa, te 1250 euro, jest przede wszystkim sloganem, a możliwości wykorzystania tego filaru są bardzo małe? Czy prawdą jest, że to powiedział pan minister rolnictwa, kiedy był w polskim parlamencie?</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PiotrKrutul">Sprawa następna. Co będzie po 5 latach? Mówimy o 3 latach, jeśli chodzi o dopłaty bezpośrednie w systemie uproszczonym, o przedłużeniu tego okresu o 2 lata, ale co będzie po 5 latach? Ile polskich gospodarstw rolnych, które nie będą spełniały wymogów Unii Europejskiej w zakresie weterynarii, wymogów fitosanitarnych itd., wypadnie z listy gospodarstw uprawnionych do dopłat bezpośrednich? Ile polskich gospodarstw? I pytanie dalej idące. Co te gospodarstwa będą robiły wówczas? Co te gospodarstwa będą robiły w latach 2006, 2007 itd.? Gdzie ci rolnicy pójdą? Do miasta nie pójdą, bo nie będzie po co. Jeżeli nie zbudujemy IACS-u, a pan Franz Fischler, komisarz unijny do spraw rolnictwa, wyraźnie powiedział: w 2007 r. lub w 2008 r. dopiero możecie zrobić IACS, taki jaki jest wymagany w Unii Europejskiej, jeżeli nie zrobimy tego, to czy prawdą jest, że klauzule ochronne mogą nas pozbawić nawet tego jednego euro z dopłat bezpośrednich, o których mówimy? I teraz pytanie szczegółowe, bo dostaliśmy dzisiaj... Chodzi o Komisję Europejską, takie referendum, dopłaty bezpośrednie. Pytam już konkretnie: Czy trzeba mieć przynajmniej jedną krowę lub jedną kozę i jedną owcę, żeby otrzymywać tzw. dopłaty dodatkowe przeznaczone na użytki zielone i pastwiska? Czy tak musi być? Jeżeli musi być, to czy prawdą jest, że muszą być budynki inwentarskie? Jeżeli nie będzie budynków inwentarskich, nie będzie krowy, to czy polski rolnik dostanie to czy nie? Jeżeli będą wnioski, bo to jest bardzo ważne pytanie, dotyczące większego obszaru niż obszar bazowy, czyli 9,5 mln ha - będzie to przykładowo 11 mln - to co wówczas zrobi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Czy będzie to dofinansowywać? I ostatnie pytanie. Skąd Unia Europejska weźmie pieniądze na dopłaty bezpośrednie dla polskich rolników, jeżeli już w traktacie akcesyjnym jest zarezerwowana kwota 44 mld euro na rolnictwo w latach 2007–2013 i przewidziano, że Francuzi dostaną 9 mld euro? Skąd Unia Europejska weźmie pieniądze dla polskich rolników?</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Nie martw się o Unię.)</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PiotrKrutul">Nie będzie tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Nie martw się o Unię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#DonaldTusk">Przypominam, że rozpatrujemy bardzo precyzyjny projekt uchwały i pytania powinny dotyczyć nie całej tematyki europejskiej, tylko projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: W sprawie dopłat bezpośrednich.)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#DonaldTusk">Projektu uchwały. Myślę, że pan poseł jest świadomy treści uchwały.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#DonaldTusk">Pan poseł Aleksander Grad, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do rządu. Właściwie już teraz rozpoczynają się prace nad budżetem na rok 2004. Z jednej strony, wiadomo, że by zrealizować tę uchwałę, trzeba wskazać źródła sfinansowania większych dopłat bezpośrednich już w 2004 r. Z drugiej strony wiadomo, że rząd dopiero w ciągu 4 miesięcy po akcesji ma się wypowiedzieć, z których instrumentów wsparcia polskiego rolnictwa zrezygnuje, a które pozostawi jako nasze narodowe, na co ma być zgoda również Unii Europejskiej. W związku z tym jak pogodzić te jakby rozbieżne terminy, bo aby zapewnić środki finansowe na rok 2004, trzeba wcześniej podjąć decyzję, co będzie w dalszym ciągu finansowane, a co nie, żeby również na to szukać pieniędzy, jaki będzie poziom finansowania Agencji Rynku Rolnego w celu jej działania na poszczególnych rynkach.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AleksanderGrad">W związku z tym jest pytanie: Kiedy rząd przedstawi jasny i klarowny wykaz pozycji finansowych, budżetowych, które to pozycje nie będą utrzymywane w latach następnych i z tego będą oszczędności na sfinansowanie, i kiedy otrzymamy taką właśnie informację? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Andrzej Liss.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AndrzejLiss">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do pana ministra: Na jakim etapie zaawansowania jest przygotowywany system IACS?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#AndrzejLiss">Czy jest prawdą, że jeżeli nie zostanie uruchomiony system IACS, nie będzie żadnych dopłat bezpośrednich? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Adam Ołdakowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ciągle mnie trapi takie zapytanie - bo się mówi: 55%, 60%, 65% stawki Unii Europejskiej: panowie posłowie, co to jest za stawka? Mnie z każdego wyliczenia wychodzi, że to jest poniżej 25% stawki, jaka obowiązuje w Unii Europejskiej. I taką przyjmujmy, nie oszukujmy społeczeństwa, bo zapomina się o plonie referencyjnym, że to jest do plonu referencyjnego wynoszącego 3 tony. Zgadza się, że może w całej Polsce ten plon jest taki, ale są regiony, gdzie zbiera się 6 i więcej ton z hektara, i dlatego tu jest wielkie nieporozumienie pod tym względem.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#AdamOłdakowski">Po drugie, jeżeli budżet państwa będzie dopłacał 15% do dopłat rolniczych, to trzeba doliczyć to do składki do Unii Europejskiej, bo przecież do innych państw dopłaca całkowicie budżet Unii Europejskiej, a my przyjmujemy sobie, że tu składkę nam obniżono i tego nie bierzemy pod rachubę. Jeżeli my dopłacamy z własnego budżetu do dopłat rolniczych, to te 15% trzeba doliczyć do tej składki płaconej do Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Dziewulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#ZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Posłowie! Wiemy o tym, iż pan minister Grzegorz Kołodko oznajmił, iż poziom dopłat będzie uzależniony od sytuacji polskich finansów i od projektu budżetu. Wiemy również o tym, że Polska zostanie obciążona - już została - nowymi składkami, i nie zanosi się na to, aby pieniędzy w przyszłym roku w budżecie było więcej. Dlatego też jestem więcej niż pewny, że będzie problem z realizacją dopłat na takim poziomie, o jakim mówi rząd. Rząd robi to po to, aby dalej rozpowszechniać swoją prounijną propagandę i nakłaniać rolników do głosowania za integracją z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Pytanie, panie pośle!)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#ZbigniewDziewulski">Będzie i pytanie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#ZbigniewDziewulski">A gdy już dojdzie do tego tak upragnionego przez większość rządzących faktu, rolnikom będzie powtarzało się starą śpiewkę, którą tak dobrze wszyscy znamy: że nie ma pieniędzy, że jest ciężka sytuacja, że trzeba spłacać dług, że gospodarka stoi i w wyniku tego rząd nie może zagwarantować wcześniej obiecanych dopłat. W rezultacie przyczyni się to do jeszcze większego pogorszenia sytuacji na polskiej wsi i wyparcia z rynku polskich rolników przez unijnych farmerów.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#ZbigniewDziewulski">Pytam więc, z jakich instrumentów zamierza skorzystać rząd w celu pełnego, 100-procentowego zagwarantowania rolnikom dopłat oraz skąd będą pochodziły pieniądze na wspomniane dopłaty. I czy prawdą jest, że działki rolnicze niemające 20 m szerokości nie będą brane pod uwagę w dopłatach? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#DonaldTusk">Poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Omawiany jest projekt uchwały, który, jak sądzę, uzyska poparcie Izby. Dzisiaj Komisja Europejska pozytywnie zaopiniowała przedstawiony przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego projekt ustawy o dopłatach z budżetu w poszczególnych latach do 55, 60 i 65%. Ale, panie ministrze, to wszystko jest wynikiem braku jednoznacznego stanowiska rządu, na które rolnicy oczekują. Gdyby takie stanowisko było, uważam, że tej dyskusji byśmy nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#StanisławKalemba">I w związku z tym pytanie: Czy rząd zajął już takie stanowisko, czy zajmie stanowisko? I pytanie: Kiedy? Bo ono jest niezbędne przed referendum.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#StanisławKalemba">Panie ministrze, jakie jest dzisiaj stanowisko rządu, bo jest ono tutaj bardzo istotne. Nie tylko chodzi o to, żeby uchwałą wymuszać czy nawet ustawą, ale w tej aktualnej trudnej sytuacji finansowej jest bardzo istotna rola rządu, a te wielkości zostały mocnym głosem przekazane polskim rolnikom i społeczeństwu z Kopenhagi. Wymaga to więc potwierdzenia przez rząd, czy jest stanowisko, a jeśli nie, to kiedy ono będzie. I tu proszę o jednoznaczną odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Krzysztof Jurgiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ja chciałem zadać pytanie dotyczące opłacalności produkcji rolnej. Chciałem zapytać rząd, czy rząd ma przygotowane analizy, czy przeprowadzał analizy opłacalności produkcji rolnej właśnie przy 25-procentowych dopłatach? Wiemy, że to był ten moment wyjściowy, później po usilnych zabiegach ministra Kalinowskiego uzyskano z drugiego filaru część środków, a następnie występuje możliwość przyznania tych środków z budżetu państwa w następnych latach. Chciałem zapytać, czy przy tych różnych procentach będzie opłacalność produkcji. Czy w przypadku braku tych środków rząd ma plan jakichś działań związanych z polityką rolną w tym zakresie? Bo trzeba przecież przypomnieć, że dzisiaj rano rozpatrywaliśmy ustawę o KRUS-ie, mówiąc w skrócie, w wyniku wprowadzenia której rząd zabiera rolnikom kilka miliardów złotych. Czy ktoś w rządzie analizuje opłacalność produkcji rolnej i co będzie z tymi produktami, które nie znajdą nabywców? Czy będzie też interwencyjny skup tych produktów?</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#KrzysztofJurgiel">I drugie pytanie dotyczy strategii związanej z rolnictwem, która jest opracowana w ramach „Narodowego planu rozwoju”. Na jakim etapie są prace związane właśnie ze strategią dotyczącą rolnictwa? Chodzi mi o przygotowanie gmin, a także rolników do korzystania ze środków pomocowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jan Łączny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JanŁączny">Panie ministrze, byliśmy przed chwilą świadkami ożywionej dyskusji dotyczącej wielkości produkcji mleka, limitów, kwot. Moje pytanie dotyczy tego, czy środki, które będą do wykorzystania w celu unowocześnienia przetwórstwa mleka, będą środkami wystarczającymi. Proszę mi powiedzieć, czy pańskim zdaniem wymogi, jakie będą musiały spełniać polskie mleczarnie, spowodują... może inaczej: Ile mleczarni będzie mogło spełniać te wymogi, bo tutaj widzę wielkie zagrożenie, nie zagrożenie w postaci produkcji mleka, ale zagrożenie dotyczące możliwości przerobu mleka, spowodowane nieprzygotowaniem wielu mleczarni w Polsce do spełniania wymogów stawianych przez Unię Europejską? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Benedykt Suchecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#BenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dopłaty budzą olbrzymie emocje wśród rolników, wśród producentów rolnych. Nie można się zresztą dziwić rolnikom, bo wielokrotnie zawodzili się na określonych deklaracjach. Uważam, że te dopłaty, które były zapowiedziane, po prostu muszą być realizowane. Stąd też bardzo dobrze, że dzisiaj rozpatrywana uchwała będzie przyjęta i że pracujemy również nad ustawą o dopłatach. Ponieważ jednak występują pewne niejasności odnośnie do wielkości dopłat, mam zatem pytanie do resortu, czy przed referendum w najbliższym czasie znajdzie się jakaś konkretna ulotka, która dotrze do każdego rolnika, do każdego producenta rolnego, z wielkościami dopłat do określonego gospodarstwa, tak by rolnik mógł sobie wyliczyć, na jaką sumę może liczyć. I również bardzo dobrze, że padło tu to, że te dopłaty to są dopłaty również do konsumentów, a więc do wszystkich innych zatrudnionych w innych działach gospodarki narodowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Mieczysław Aszkiełowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Premierze Kalinowski! Ja powiem tak: żeście przyjechali z Kopenhagi, żeście powiedzieli, że 55% żeście przywieźli dopłat bezpośrednich dla rolników. Jak się okazało tymczasem, to nie ma tych 55%, tylko 25 i trzeba przesunąć fundusze strukturalne na 15% i dopłata z budżetu państwa też musi wynosić 15%. To jakie 55 zostało przywiezione z Kopenhagi? No, przecież nie oszukujcie, mnie przynajmniej, jako rolnika, bo akurat jestem rolnikiem.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#MieczysławAszkiełowicz">Czy to prawda, panie ministrze, że jeżeli do 30 września tego roku nie wejdzie program IACS, czy możemy mówić o dopłatach? A jestem przekonany, że w terenie program IACS do końca września nie wejdzie. I teraz tak. Mówimy o dopłatach bezpośrednich. Czy to jest prawda, że idziemy w kierunku obniżenia produkcji rolnej, czy zwiększenia produkcji rolnej? Moim zdaniem idziemy w kierunku obniżenia produkcji rolnej. Bo pan przewodniczący Komisji Europejskiej powiedział w ten sposób, że mamy nadwyżkę produkcji rolnej i musimy obniżyć produkcję rolną. I to wszystko się robi, bo utrudnia się gospodarstwom rolnym rozwijanie się i zwiększanie produkcji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Robert Luśnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Aczkolwiek obawiam się, że jest pan za młody i za krótko ministrem, żeby odpowiedzieć na pytanie... to bardziej pasowałoby do premiera Kalinowskiego, który uchylił nam tutaj dzisiaj w swojej wypowiedzi, a raczej w sprostowaniach, rąbka tajemnicy, skąd się wzięło 25%, a mianowicie z siły nabywczej złotego i z siły nabywczej zarobków Polaków.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Euro, euro.)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#RobertLuśnia">Euro. No, złotego do euro i po przeliczeniu zarobków Polaków, czyli już mamy definicję, dlaczego polski rolnik może dostać 25%. Z tego wniosek, rozumiem, że w roku 2006 siła nabywcza będzie wynosić 35%, a jak podał Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, siła nabywcza w 2040 r. to będzie aż 80% siły nabywczej innych obywateli Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#RobertLuśnia">Panie ministrze, czy w związku z tym to oznacza, że tego rodzaju relacje co najmniej do roku 2040 będą funkcjonowały w stosunkach Polska - Unia Europejska, jeżeli chodzi o polskie rolnictwo? Na jakim poziomie - czy jest pan w stanie stwierdzić - będą dopłaty dla polskiego rolnika w roku 2007?</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#RobertLuśnia">Panie marszałku, tutaj pozwolę sobie zwrócić uwagę, że to wniosek mniejszości mówi o latach następnych, nie tylko do roku 2006, więc jest to jak najbardziej... W jakiej perspektywie czasowej rząd, który przecież osiągnął tak wielki sukces w Kopenhadze, ciężkimi negocjacjami premiera Kalinowskiego, potwierdzonym później jeszcze większym sukcesem w Atenach, to w którym roku rząd gwarantuje polskiemu rolnikowi osiągnięcie dopłat w wysokości równej dopłatom w Unii Europejskiej? Niech pan minister będzie uprzejmy powiedzieć to tak tu Wysokiej Izbie, jak opinii publicznej i wszystkim rolnikom w Polsce, którzy z niecierpliwością czekają na informację, kiedy to będzie im tak dobrze jak w Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Ajchler jeszcze, tak?</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#RomualdAjchler">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja mam takie pytanie w związku z tą dzisiejszą debatą. Jest opracowanych wiele ulotek. Zresztą padła taka propozycja już ze strony jednego z moich przedmówców co do dopłat z Unii Europejskiej do polskiego rolnictwa. Uważam, że nie ma lepszego przykładu, niż taki, który by na żywym materiale wskazywał te dopłaty, wskazywał wielkość do jednego hektara. Obecnie w terenie jest wielu pracowników pracujących w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Czy nie warto by było, panie ministrze, wykorzystać jeszcze tych kilku dni, które pozostały i skorzystać z wiedzy tychże pracowników, po to, aby oni wyjechali w teren i na konkretnym przykładzie gospodarstwa w miejscowości x wskazali, jakie to wielkości, jakiego rzędu, będą rolnicy mogli uzyskiwać. Ani przez chwilę nie wierzę w to, że nie będzie dopłat z budżetu krajowego. To jest po prostu zwyczajnie niemożliwe i powiem dlaczego. Pan poseł Krutul i wszyscy ci, którzy jesteście przeciwko Unii, wiecie to i znacie to: Polsce się nie opłaca nie dopłacić rolnikom tych 20% z własnego budżetu. Po prostu się nie opłaca. Bo jeżeli te środki z budżetu nie zostaną uruchomione, to one nie zostaną w kraju. Po prostu nie zostaną wykorzystane i będą musiały być zwrócone. Nie stać nas na to, panie pośle. Pan dobrze o tym wie, ale świadomie pan o tym nie mówi. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#RomualdAjchler">Panie marszałku, mam taką uwagę. Zwracam się do pana posła Luśni, ale nie ma go tutaj. Ja bym prosił, panie pośle Luśnia, żeby pan nie oceniał ministra, zanim jeszcze udzieli odpowiedzi na pańskie pytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Wojciech Olejniczak, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pytań zostało zadanych sporo. Pytania te nie wszystkie dotyczą tejże uchwały, dotyczą całości polityki rolnej, nie tylko Unii Europejskiej, ale polityki rolnej prowadzonej przez państwo polskie. Chcę podkreślić, że rząd wczoraj zajął stanowisko w sprawie przedstawionej uchwały w dniu dzisiejszym podczas posiedzenia plenarnego Sejmu. To jest stanowisko popierające projekt tej uchwały, czyli tutaj odpowiedź jest jednoznaczna.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli zaś chodzi o realizację tej uchwały przez rząd, to ona nastąpi, ale to może nastąpić przy planowaniu budżetu państwa na 2004 r. Rząd jest zobowiązany do tego, żeby do 30 września roku poprzedzającego przedstawić projekt budżetu i w tymże projekcie budżetu znajdą państwo zapewne zapisy odnoszące się do realizacji tejże uchwały. Oczywiście intencją rządu jest to, aby projekt tej uchwały w pełni zrealizować. Jest to uzależnione - o tym trzeba powiedzieć - od przygotowywanej reformy finansów publicznych państwa. Panie i panowie posłowie będą mieli możliwość uchwalania ustaw, zatem regulowania również tej propozycji, która wyjdzie od rządu. Dyskusja wokół pieniędzy na dopłaty bezpośrednie wiąże się również z innymi kwestiami, które zostały tutaj poruszone. Ale na wstępie chciałbym zaprotestować w związku z wystąpieniem pana posła Jurgiela, który w sposób nieodpowiedzialny, w sposób kłamliwy powiedział, że przed chwilą zakończyliśmy dyskusję na temat nowelizacji ustawy o KRUS, w związku z którą rząd proponuje zabranie z systemu 3 mld zł. Jest to kłamstwo, nie ma takich zapisów i nie ma takiej intencji w przedstawionej Wysokiemu Sejmowi przez rząd ustawie. Rozumiem, że pan poseł wycofa się z tego.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli zaś chodzi o pytania zadawane bezpośrednio przez panów posłów - najpierw pytanie, kiedy będzie znana pełna regulacja, w jaki sposób będą przyznawane dopłaty bezpośrednie w polskim rolnictwie, dla polskich rolników. Wiemy już, że rząd przyjął stanowisko, iż będzie to system uproszczony. Dzisiaj trwają w ministerstwie rolnictwa prace nad przygotowaniem projektu - nie regulaminu, nie wewnętrznej jakiejś regulacji, ale projektu ustawy. Ustawa będzie regulowała to, w jaki sposób pieniądze będą trafiały do rolników, będą w tej ustawie zawarte wszystkie przepisy i wszystkie obwarowania, łącznie z tymi, o których mówił pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#WojciechOlejniczak">Czy rolnik będzie mógł dostawać dopłaty bezpośrednie np. do produkcji zwierzęcej, jeżeli nie będzie posiadał krowy. No, panie pośle, odpowiedź jest taka, że jeżeli nie posiada bydła, to trudno, żeby dostawał dopłatę do produkcji zwierzęcej. Tak że tutaj są oczywiście pewne rozbieżności w rozumowaniu i w myśleniu co do całego systemu funkcjonowania dopłat bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Krutula, kolejne - skąd Unia Europejska weźmie pieniądze na dopłaty bezpośrednie w Polsce. Oczywiście w trakcie negocjacji Unia Europejska, zapewniając nam poziom dopłat na określonym poziomie, uwzględniła możliwości finansowe. To pytanie jest bardziej skierowane, jak gdyby bezpośrednio, do przedstawicieli Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Grada, jak pogodzić te terminy, o których już wcześniej wspomniałem. Ta odpowiedź, w sposób systematyczny, już została panu przedstawiona. Oczywiście w budżecie państwa na rok 2004 będzie uwzględniona też forma pomocy budżetowej ze strony państwa polskiego - mam na myśli dopłaty bezpośrednie, ale również politykę, którą będzie prowadził rząd także po wejściu Polski do Unii Europejskiej, politykę rolną z wykorzystaniem pieniędzy budżetu państwa polskiego. I tutaj oczywiste jest, że jest intencją ministra rolnictwa, jest intencją rządu, aby polityka rolna w Polsce była prowadzona również w oparciu o polski budżet. Dotyczyć to będzie na pewno kredytów preferencyjnych dla polskiego rolnictwa, dotyczyć to może również innych kwestii związanych choćby z funkcjonowaniem doradztwa rolniczego. Ten termin graniczny to jest oczywiście 30 września.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Lissa - podobne pytania padały też z ust innych posłów - co się stanie, jeżeli nie powstanie system IACS, jeśli system nie zadziała w pełni - czy wtedy polscy rolnicy będą otrzymywali dopłaty bezpośrednie, czy ich nie będą otrzymywali. Ja chcę podkreślić jednoznacznie: system uproszczony nie opiera się o funkcjonowanie pełnego systemu IACS, więc tutaj to jakby nie stanowi aż takiego problemu. Ale oczywiście rząd stoi na stanowisku... robi wszystko, żeby system IACS w pełni funkcjonował zgodnie z datami, które zostały przedstawione, i panowie posłowie o tym doskonale powinni wiedzieć. Do 30 września agencja restrukturyzacji ma posiadać akredytację polską już jako agencja płatnicza i to jest data - rozumiem, że tutaj panowie posłowie troszeczkę te daty pomylili - od której agencja zacznie ubiegać się o akredytację unijną. Na razie te terminy nie są zagrożone.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#WojciechOlejniczak">Jeżeli chodzi o pytanie i dyskusję bezpośrednio wokół wielkości limitów produkcyjnych wynegocjowanych w Kopenhadze - czy wynegocjowanych tak naprawdę oczywiście wcześniej, a po ich podpisaniu w Kopenhadze - to ja rozumiem, że te wątpliwości zostały w pełni wyjaśnione przez pana premiera Kalinowskiego. Ja chciałbym tylko dodać w odniesieniu do tych panów posłów - nie ma pana posła Luśni, ale on tutaj zabiegał o to i jak gdyby nie mógł bardzo tego zrozumieć - chciałbym podkreślić, może wyjaśnić, że produkcja mleka w Polsce, które jest spożywane na potrzeby własne, obejmuje m.in. spożycie mleka czy zużycie mleka w produkcji cieląt. Wypijają po prostu, panie pośle Luśnia, cielaki mleko i trudno, żeby liczyć to do mleka, które jest sprzedawane. I tak również będzie - i tego Unia Europejska nam nie zabroni - każdy rolnik, który będzie chciał produkować mleko na potrzeby własne, do zużycia we własnym gospodarstwie, dowolną ilość mleka będzie mógł produkować. I tutaj, panowie posłowie, pragnę zwrócić uwagę na ten istotny, zrozumiały nie dla wszystkich fakt.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Dziewulskiego, czy poziom dopłat będzie uzależniony od sytuacji budżetu państwa. No, panie pośle, to już tak jest, że nie ma w Polsce budżetu - ja już to mówiłem dzisiaj wcześniej, podczas wystąpienia - li tylko KRUS-u, nie ma budżetu ZUS-u, nie ma budżetu ministra rolnictwa, nie ma budżetu ministra finansów i nie ma budżetu ministra edukacji narodowej, tylko jest jeden budżet, budżet państwa polskiego, i w miarę możliwości i dochodów tego budżetu można pieniędzmi dysponować. Ale jeszcze raz podkreślam, intencją tego rządu jest to, żeby ta uchwała została zrealizowana, czyli żeby polscy rolnicy po wejściu Polski do Unii Europejskiej otrzymali dopłaty w wysokości 55%.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Kalemby - ja rozumiem, że już pan poseł uzyskał odpowiedź. Rząd w stosunku do tej uchwały zajął stanowisko i zamierza ją w pełni realizować.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Jurgiela - ja już tutaj powiedziałem o tych 3 mld zł, przekłamaniu czy wręcz kłamstwie - czy rząd prowadzi analizy opłacalności produkcji. No, panie pośle, oczywiste jest, że instytucje podległe ministrowi rolnictwa prowadzą pełne analizy opłacalności produkcji rolnej. Chcę podkreślić, że każde wsparcie polskiego rolnika w postaci dopłat bezpośrednich od 25% plus to, co będzie możliwe z funduszy strukturalnych... tutaj jak gdyby też o tym troszeczkę zapominają ci panowie posłowie, którzy pytają, czy będzie możliwość dofinansowania do 30% z polskiego budżetu. Ja pragnę zwrócić uwagę, że część tych pieniędzy będzie pochodziła z funduszy strukturalnych, a więc też z budżetu unijnego. I czy te pieniądze, ja zadaję to pytanie, będą wpływały na opłacalność produkcji rolniczej? Tak jak powiedział pan prezes Kalinowski, dopłaty bezpośrednie jest to forma swoistej rekompensaty wymyślona w Unii Europejskiej niejako w zamian za niskie ceny, ceny, które są utrzymywane na niskim poziomie, produktów rolnych, po to, żeby konsumenci nie płacili zbyt dużo. Trzeba również pamiętać o tym, że świat nie kończy się na Unii Europejskiej, że są inne mocarstwa, które produkują bardzo dużo żywności, i trzeba pamiętać o tym, że Polska po wejściu do Unii Europejskiej będzie wzmocniona również w zakresie ochrony przed tymi producentami rolnymi, którzy produkują w Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie, w Rosji i w wielu innych krajach. A więc, panie pośle, Francja, Niemcy - ja bym chciał tylko to podkreślić, być może panowie posłowie nie wiedzą o tym - to są kraje członkowskie, które należą dzisiaj do Unii Europejskiej. Tak że tylko zwracam na to uwagę, to trzeba wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#WojciechOlejniczak">Pytanie pana posła Łącznego: Czy rząd przewiduje jeszcze działania w ramach pomocy tym firmom czy mleczarniom, spółdzielniom przetwórstwa mleczarskiego, czy również firmom z branży nie tylko mleczarskiej, ale choćby mięsnej? Oczywiście takie działania już dzisiaj są, wiele spółdzielni mleczarskich albo większość korzysta z preferencyjnego kredytowania. Rząd stara się wychodzić naprzeciw spółdzielniom mleczarskim. Jestem przedstawicielem mleczarstwa, mogę to podkreślić. To jest zwiększanie limitów, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom mleczarni, tak żeby mleczarnie mogły wziąć więcej pieniędzy, niż było to wcześniej, kilka lat temu, projektowane. To są również programy unijne, program SAPARD. O tym też trzeba mówić, że dzisiaj z programu SAPARD rolnicy jeszcze póki co nie korzystają w takiej ilości, jak byśmy sobie tego wszyscy życzyli, ale częstokroć dzieje się tak na skutek wprowadzenia określonych zapisów, nie przez ten rząd, a jeszcze przez poprzedni rząd, w trakcie przygotowywania, projektowania programu SAPARD. Dzisiaj to powoli jest eliminowane. Trzeba pamiętać o tym, że z programu SAPARD doskonale i w dużym stopniu korzystają właśnie spółdzielnie mleczarskie. Są to miliony euro, które trafiają do rolników - bo właścicielami spółdzielni mleczarskich są właśnie rolnicy. Trzeba pamiętać, że wsparcie z Unii Europejskiej dla rolnika będzie nie tylko w postaci dopłat bezpośrednich, ale również będzie pochodziło z funduszy strukturalnych. Jeżeli nie byłoby tych funduszy strukturalnych, to, panie pośle, bez względu na to, czy Polska wejdzie do Unii Europejskiej, czy nie, to i tak mleczarnie musiałyby się unowocześniać, musiałyby się dostosowywać do wymogów nie tylko Unii Europejskiej, ale do wymogów konsumenta, w tym również konsumenta polskiego. Wszystkim Polakom zależy bowiem na tym, żeby mleko było produkowane w jak najlepszych warunkach u rolnika, żeby mleko było produkowane i przerabiane w jak najlepszych warunkach również w spółdzielniach mleczarskich. Co do tego wśród nas też chyba nie ma rozbieżności. Należy się cieszyć z tego, że również jest zrozumienie dla tej sprawy w Unii Europejskiej i że pieniądze na te cele napływają.</u>
          <u xml:id="u-177.12" who="#WojciechOlejniczak">Kolejne pytanie pana posła Sucheckiego odnośnie do przekazywania informacji z zakresu wiedzy o Unii Europejskiej, po to żeby rolnicy wiedzieli, w jakim stopniu i jak skorzystają choćby z dopłat bezpośrednich czy z funduszy strukturalnych. Pragnę poinformować, i to się wiąże również z pytaniem pana posła Ajchlera, że oczywiście rząd uważa, iż przedstawiciele, pracownicy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa powinni czynnie uczestniczyć (mam nadzieję, że tak się dzieje i w coraz większym stopniu będzie się działo) w spotkaniach z rolnikami, żeby podzielić się wiedzą dotyczącą Unii Europejskiej, żeby rolnicy jak najwięcej na integracji z Unią Europejską skorzystali. Z tej trybuny już o tym mówiłem podczas prac nad projektem ustawy - już dzisiaj ustawą - o ustroju rolnym. Chodzi o to, że na integracji z Unią Europejską mają skorzystać wszyscy rolnicy. I skorzystają. Nie tylko ci, którzy zagłosują za wejściem Polski do Unii Europejskiej - a wierzę, że będzie ich większość - ale również ci, którzy z różnych powodów, również pod presją różnych polityków, zagłosują niestety przeciw. Z dobrodziejstwa Wspólnej Polityki Rolnej skorzystają wszyscy. O tym, szanowni państwo, należy pamiętać. Dlatego materiały przygotowywane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, materiały przygotowane przez instytucje podległe ministrowi, instytucje podległe rządowi idą w tym kierunku, żeby nie były to materiały tylko nawołujące do udziału w referendum, ale żeby to były materiały, które pozostaną w domach polskich rolników, w domach Polaków, które będą służyły jako informacja, w jaki sposób skorzystać z dobrodziejstwa, jakie niesie jednak Wspólna Polityka Rolna. Cieszy mnie bardzo również to, że coraz więcej rolników na spotkaniach właśnie dopytuje się, jak będą funkcjonowali, w jaki sposób sięgnąć po dopłaty bezpośrednie i jak z tych dopłat skorzystać. Cieszy mnie, panie pośle Aszkiełowicz, że także pan poseł jest tym zainteresowany i się dopytuje. Zaręczam panu, że tak jak każdemu rolnikowi staramy się te wszystkie informacje przedstawić, tak również informacje o tym, w jaki sposób pana gospodarstwa, pan sam osobiście skorzysta na integracji z Unią Europejską, zostaną panu posłowi przedstawione, jeżeli tylko pan będzie chciał i dociekał tego.</u>
          <u xml:id="u-177.13" who="#komentarz">(Głos z sali: To i tak niewiele.)</u>
          <u xml:id="u-177.14" who="#WojciechOlejniczak">Poda pan informacje, jakie pan ma struktury zasiewów, i może pan nawet sam to sobie wyliczyć i dowiedzieć się.</u>
          <u xml:id="u-177.15" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: I zaraz będzie za Unią.)</u>
          <u xml:id="u-177.16" who="#WojciechOlejniczak">I zaraz będzie pan poseł za Unią, tylko trzeba tak...</u>
          <u xml:id="u-177.17" who="#WojciechOlejniczak">Mam jeszcze odpowiedź na pytanie jednego z panów posłów. Pan poseł Łączny wygłosił tutaj oświadczenie - nie wiem, czy to miało być zapytanie, czy nie, w każdym razie ja to zrozumiałem w tej formie, w jakiej postaram się przedstawić - że oto pan premier Miller z panem premierem Kalinowskim z Kopenhagi mówili coś do polskiego społeczeństwa, pańskie ugrupowanie na to nie będzie zezwalało, nie ma na to pozwolenia. Chcę podkreślić tylko, panie pośle, że trzeba naprawdę spokojnie myśleć również o wypowiadanych... czy brać pod uwagę stan dzisiejszy. Ja dzisiaj rano słyszałem słowa wypowiedziane przez pańskiego przywódcę, pana Leppera. Pan mówił: pana Millera, ja mówię: pana Leppera. A powinno się mówić: pana premiera Leszka Millera i pana posła Andrzeja Leppera. Dzisiaj pan poseł Andrzej Lepper wygłosił takie oto słowa z Brukseli do Polaków za pośrednictwem radia publicznego. Niektórzy posłowie utyskiwali, że nie mają do tego radia dostępu. Okazuje się, że mają. Ja jako minister jeszcze ani razu w radiu publicznym nie zabierałem głosu. Pana posła Leppera już wielokrotnie słyszałem. Nie mam o to wcale pretensji, niemniej pan poseł Lepper z Brukseli dzisiaj oznajmił, że bardzo mu się tam podoba, że jest tam bardzo ładnie, że jest tam wiele ciekawych budynków, że przez najbliższy tydzień będzie musiał się zapoznawać ze wszystkimi korytarzami, ale jak się zapozna... Tak powiedział: że jest tak dużo korytarzy, że tydzień by zajęło zajmowanie się tym. A więc, panie pośle, naprawdę trzeba brać też pod uwagę, że z tego dobrodziejstwa, jeśli chodzi o korytarze brukselskie, już dzisiaj korzystają również posłowie, którzy są w Klubie Parlamentarnym Samoobrona; nie tylko posłowie, którzy są, okazuje się, za wejściem Polski do Unii Europejskiej, ale i ci, którzy są przeciw. Rozumiem, że po referendum wszyscy razem będziemy prowadzili takie działania, żeby jak najlepiej przygotować polskich rolników do skorzystania z dobrodziejstw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-177.18" who="#WojciechOlejniczak">I pan poseł Luśnia. Nie ma pana posła, pan poseł obiecał, że będzie oglądał nas w telewizji. Panie pośle, powiem tak: naobrażał pan poseł, naobrażał i wyszedł. To, że ja jestem za młody, że może za mało wiem... Panie pośle, to choćby, że jestem młodszy od pana, nie świadczy, że jestem gorzej wykształcony. Jak się patrzy na pana CV i na moje, to różnica pomiędzy wykształceniem średnim a wykształceniem wyższym w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego jest to różnica, myślę, nawet spora. Tak że, panie pośle, zawsze trzeba ugryźć się w język; jak się chce kogoś obrazić, to trzeba pomyśleć, jakim się jest człowiekiem, ile lat się miało, kiedy zaczynał pan poseł biznesy, które doprowadziły pana do tego, że jest pan najbogatszym posłem na tej sali, i jak pan tego dokonał, ile pan miał lat wtedy, kiedy prywatyzował pan „Herbapol”, kiedy inne działania w biznesie pan prowadził, które doprowadziły pana w taki czy w inny sposób do tej Izby. Panie pośle, kij ma zawsze dwa końce i trzeba pamiętać, że drugi koniec czasami się odwraca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jurgiel w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co prawda nie mam przygotowania w młodzieżówkach komunistycznych i takiego stylu nie będę używał...</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wiesz, co mówisz.)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#KrzysztofJurgiel">Wiem, co mówię. Chciałbym odnieść się do wystąpienia pana ministra i nie będę używał takich słów jak pan minister. Chcę przypomnieć...</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest żadne sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#KrzysztofJurgiel">...że w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym podano, że nieunikniony wzrost wydatków z funduszu emerytalno-rentowego rolników z tytułu obowiązku realizacji wyroku wyniesie 78 mln zł, ale w odniesieniu do kilkunastu pozycji, gdzie zwiększa się obciążenia dla rolników, gdzie pozbawia się ich uprawnień, rząd nie był już w stanie podać takiego dokładnego szacunku. Korzystając z Internetu i wnioskując z różnych wypowiedzi ministrów, stwierdzam z całą stanowczością, że rząd planuje pozbawienie z tego funduszu około 7 mld zł w ramach reformy finansów publicznych. Z tych szacunków, które są mi dostępne, wynika, że ta ustawa ma mieć wpływ na około 3 mld zł, i w ten sposób to powiedziałem. Pan minister może sobie myśleć inaczej, ale jest to moje zdanie i je podtrzymuję. Być może podczas prac komisji zostanie przedstawiona szczegółowa kalkulacja i zobaczymy, jak to będzie wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#KrzysztofJurgiel">Panie ministrze, pan próbuje atakować wszystkich posłów. Niech pan się zajmie korupcją w swoim ministerstwie, związaną z wdrażaniem systemu IACS...</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#KrzysztofJurgiel">…z zagospodarowaniem nieruchomości, które są wynajmowane na te cele, gdzie koszt remontu wydzierżawianej nieruchomości przekracza jej wartość. I niech pan, proszę pana, zajmie się tym, co do pana należy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#DonaldTusk">Ja bardzo proszę następnych posłów, aby nie nadużywali trybu sprostowania, tak jak to zrobił przed chwilą pan poseł Jurgiel.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, jak rozumiem, pan poseł Ołdakowski w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#DonaldTusk">Nie, panie pośle, nie udzielam panu głosu do zadania pytania. Wchodzi w grę tylko tryb sprostowania, jeśli został pan źle zrozumiany.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Ja zgłaszam potrzebę odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#DonaldTusk">Jest pan wystarczająco długo posłem, żeby wiedzieć, że bardzo często posłowie nie są usatysfakcjonowani odpowiedziami ministrów, nie mamy na to wpływu. Proszę założyć, proszę mi zaufać, że wielokrotne powtarzanie tego samego pytania w niczym nie poprawia jakości odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Dostanę od pana ministra na piśmie?)</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#DonaldTusk">Z reguły ministrowie odpowiadają na pytania zadawane na piśmie i sądzę, że także pan minister nie zawiedzie.</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#DonaldTusk">Pan poseł Luśnia w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#DonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania: rzeczywiście powiedziałem, że jest pan za młody stażem w ministerstwie, żeby pamiętać z pozycji bycia wiceministrem, co się działo w Kopenhadze.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#RobertLuśnia">Panie marszałku, a teraz do pana. Był pan świadkiem wypowiedzi pana ministra Olejniczaka i nie zareagował pan. I mam o to żal do pana, ponieważ zdawałoby się, że inwektywy personalne nie powinny mieć miejsca w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Ale to pan rozpoczął tę debatę, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#RobertLuśnia">W związku z tym, panie marszałku, pozwolę sobie poinformować pana Olejniczaka, iż rzeczywiście w odróżnieniu od pana, aparatczyka partyjnego, ja przez aparat partyjny PZPR byłem relegowany ze studiów z powodów politycznych i za wyrok polityczny. To tyle dla pana informacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Teraz można skończyć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#DonaldTusk">Panie ministrze, nie udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wojciech Olejniczak: Ale w trybie sprostowania do poprzedniej wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#DonaldTusk">Panie ministrze tryb sprostowania przysługuje posłom zabierającym głos w debacie.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Jednych pan dopuszcza, drugich nie.)</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#DonaldTusk">Nie, o tym decyduje prowadzący marszałek. Informuję też pana posła, który zwraca mi uwagę regulaminową, że tryb zabierania głosu przez ministrów dotyczy wyłącznie członków Rady Ministrów, a nie sekretarzy i podsekretarzy stanu.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym się ustosunkować tylko do dwóch spraw. Pan poseł Krutul stwierdza, że ta uchwała nie jest potrzebna rolnikom. Chcę powiedzieć, że jest potrzebna. Byłem na kilku spotkaniach z rolnikami, oni prosili o taką uchwałę, prosili o zapewnienie. Dzięki niej m.in. wczoraj polski rząd przyjął stanowisko w sprawie dopłat z budżetu. Może jesteśmy na innych spotkaniach z rolnikami - oczywiście ja w Wielkopolsce, a pan u siebie, więc jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#StanisławStec">Muszę powiedzieć, iż nie można twierdzić, że stawki podatku VAT zabiorą całe dopłaty bezpośrednie. Pan dobrze wie, że wynegocjowano 4-letni okres przejściowy na utrzymanie 3-procentowej stawki na towary dla producentów rolnych i świadczone dla nich usługi, że jest 3% na nieprzetworzone produkty rolne, 22% tylko na maszyny, ciągniki rolnicze i materiały budowlane. Wszyscy podatnicy podatku od towarów i usług, a szczególnie rolnicy, którzy będą inwestować, to znaczy kupować materiały budowlane i ciągniki, są na pewno na tyle świadomi, że przejdą na zasady ogólne i odliczą w pełni naliczony VAT. W związku z tym VAT nie jest kosztem dla podatnika podatku od towarów i usług, tylko dla tego, kto wybierze zwolnienie, czyli kto ma obroty poniżej 10 tys. euro. Oczywiście może wybrać zwolnienie nawet przy mniejszych obrotach, może być podatnikiem podatku od towarów i usług. W związku z tym nie można twierdzić, że te stawki VAT zabiorą rolnikowi dopłaty bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#StanisławStec">Pan poseł Luśnia był uprzejmy powiedzieć, że od 2007 r. nie będzie można stosować dopłat bezpośrednich z budżetu. W materiałach, które desygnuje jeden i drugi minister rolnictwa, w biuletynie specjalnym „Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej”, jest zaznaczone, że od 2007 r. dopłaty bezpośrednie z polskiego budżetu mogą wynosić nawet 30%, co dałoby taką możliwość, iż mielibyśmy dopłaty bezpośrednie równe dopłatom w Unii w 2010 r., oczywiście jeżeli budżet będzie miał takie możliwości finansowe.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#StanisławStec">Na koniec chciałbym bardzo podziękować poszczególnym posłom występującym w imieniu klubów za poparcie projektu uchwały. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#DonaldTusk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawkę do przedłożonego projektu uchwały, proponuję, aby Sejm przystąpił do głosowania po doręczeniu paniom i panom posłom zgłoszonej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#DonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#DonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#DonaldTusk">Głosowanie odbędzie się w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych (druki nr 1097 i 1503).</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Piosika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#StanisławPiosik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu połączonych Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Społecznej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, druki nr 1097 i 1503.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#StanisławPiosik">Wysoki Sejmie! Marszałek Sejmu na podstawie art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii Prezydium skierował w dniu 21 listopada 2002 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Społecznej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej do pierwszego czytania. Podczas pierwszego czytania komisje powołały podkomisje, które procedowały nad tym projektem, aby przedstawić sprawozdanie. Podkomisja, której byłem członkiem, po rozpatrzeniu na posiedzeniach w dniach 19 grudnia 2002 r., 7 stycznia, 12 i 26 lutego oraz 12 marca 2003 r. senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych przedłożyła sprawozdanie o tym projekcie połączonym komisjom, to jest Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Społecznej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Komisje te na posiedzeniach w dniach 19 grudnia 2002 r., 26 marca oraz 9 kwietnia 2003 r. przyjęły sprawozdanie, które mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie. Omówię teraz najważniejsze zmiany tego projektu senackiego.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#StanisławPiosik">W art. 1 w ust. 2 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie: „Izby sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych określonych w art. 11 ust. 1 ustawy oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych”. Ust. 3 otrzymuje brzmienie: „Izby wydają raporty, analizy i opinie w sprawach określonych ustawami”. Wprowadzony po art. 7 nowy art. 7a określa szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania kontroli w jednostce kontrolowanej; w dotychczasowych uregulowaniach prawnych ich brakowało. Są to przepisy, które precyzują m.in. termin rozpoczęcia kontroli, jej zakres, obowiązek zapewnienia warunków do przeprowadzenia kontroli przez kierownika jednostki kontrolowanej, przypadki wyłączenia inspektora z czynności kontrolnych, obowiązki jednostki kontrolowanej wobec inspektora kontroli, a także zasady sprawdzania wykonania wniosków pokontrolnych. Przepis ustala siedmiodniowy termin powiadomienia jednostki kontrolowanej o kontroli kompleksowej. Następna zmiana dotycząca art. 8 zobowiązuje jednostkę kontrolowaną do sporządzania lub zlecania sporządzania niezbędnych do kontroli odpisów i wyciągów z dokumentów, a także jej pracowników do składania inspektorowi wyjaśnień ustnych i pisemnych. W art. 9 nakłada się na kierownika jednostki kontrolowanej, który odmawia podpisania protokołu, obowiązek złożenia w ciągu 3 dni pisemnego wyjaśnienia z podaniem przyczyn odmowy, a na inspektora - obowiązek odnotowania tego faktu w protokole. W następnym artykule prezes izby przekazuje organom dokonującym podziału środków subwencji i dotacji celowych informację o stwierdzonych nieprawidłowościach. W kolejnym artykule, czyli dodawanym art. 10a, określa się procedury w kontekście wyników działalności nadzorczej w odniesieniu do powtarzających się nieprawidłowości i zagrożeń niewykonania ustawowych zadań w jednostce samorządu terytorialnego. Kolegium izby decyduje o sporządzeniu raportu, w drodze uchwały, oraz wyznacza członka kolegium odpowiedzialnego za przygotowanie projektu raportu; określa jego zakres i termin. Określa się także termin wniesienia zastrzeżeń do raportu przez jednostki samorządu terytorialnego - 30 dni od dnia jego otrzymania. Ostateczną decyzję podejmuje kolegium w odrębnej uchwale, która może oddalić wniesione zastrzeżenia lub je uwzględnić. Przyjęty raport prezes izby przekazuje odpowiednim organom oraz ogłasza go w systemie teleinformatycznym. W art. 11 w ust. 1 mówi się o tym, że w zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy ich związków w sprawach: procedury uchwalania budżetu, budżetu i jego zmian, zaciągania zobowiązań, zasad i zakresu przyznawania dotacji, podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, oraz absolutorium. W art. 12 w dodawanym ust. 4 mówi się o tym, że w przypadku wszczęcia postępowania nadzorczego przez regionalną izbę obrachunkową w sprawie uchwały budżetowej organów stanowiących jednostki samorządu terytorialnego i wskazania nieprawidłowości ujawnionych podczas kontroli, a także wskazania sposobu i terminu ich usunięcia zawieszeniu ulega bieg 30-dniowego terminu związanego ze stwierdzeniem nieważności ustawy budżetowej, określonego w przepisach o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Wskazanie nieprawidłowości oraz sposobu i terminu ich usunięcia zawiesza bieg 30-dniowego terminu określonego w art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim na okres nie dłuższy niż 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#StanisławPiosik">W kolejnym artykule, czyli art. 13, upoważnia się regionalne izby obrachunkowe do wydawania, na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, opinii o możliwości spłaty kredytu, pożyczki lub wykupu papierów wartościowych. Zadania regionalnych izb obrachunkowych, polegające na wydawaniu opinii o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań z zakresu administracji rządowej, sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań publicznych z zakresu zadań administracji rządowej wykonywanych na podstawie porozumień z organami administracji rządowej oraz o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych dotyczących zadań publicznych wynikających z porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego, nie są skorelowane z obowiązkami sporządzania takich sprawozdań przez jednostki samorządu terytorialnego. W praktyce przepisy te nie są wykonywane i w związku z tym skreślono pkt. 6 i 7 oraz częściowo pkt. 5 w art. 13. W art. 14 dodaje się pkt 2 w brzmieniu: „komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych”. W art. 15 określa się kryteria i zasady powoływania kolegium oraz jego skład, a także zasady powoływania i odwoływania członka kolegium. Kolegium regionalnej izby obrachunkowej tworzą: prezes izby jako przewodniczący kolegium oraz pozostali członkowie kolegium. Obowiązującą zasadą jest powoływanie członka kolegium przez prezesa Rady Ministrów na wniosek prezesa izby, zgłoszony po uzyskaniu pozytywnej opinii kolegium izby, przyjętej w głosowaniu tajnym, w obecności co najmniej połowy jego składu. Połowę składu kolegium izby mają stanowić członkowie powoływani spośród kandydatów zgłoszonych do kolegium przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Członkowie kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i funkcji kontrolnych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom. W pkt. 8 określa się, kto może zostać członkiem kolegium. Konsekwencją tego artykułu jest nowy art. 15a, który wprowadza zasadę wyłaniania kandydatów na członków kolegium w drodze konkursu, ogłaszanego w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym. Określa się w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki przeprowadzania konkursu na członków kolegium izby. Przepis zobowiązuje ministra właściwego do spraw administracji publicznej, tzn. nakłada na niego w szczególności obowiązek określenia terminu, w jakim nastąpi ogłoszenie konkursu, terminu zgłaszania kandydatów, etapów postępowania konkursowego, wzoru ogłoszenia o konkursie, a także składu komisji konkursowej. W skład komisji konkursowej wchodzi prezes izby oraz dwóch członków kolegium izby, wybranych przez to kolegium zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy jego składu. Kolegium izby opiniuje przedstawione przez prezesa izby kandydatury, realizując zasadę, że połowę składu kolegium powinni stanowić kandydaci zgłoszeni przez jednostki samorządu terytorialnego. Analogicznie w art. 16 i 16a określone zostały zasady oraz tryb powoływania w drodze konkursu prezesa izby, a także jego odwołania. Powołania dokonuje prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, po przeprowadzeniu konkursu na prezesa izby, na warunkach określonych w rozporządzeniu. Kandydata na prezesa izby wybiera, w drodze konkursu, kolegium izby. Wyboru członków kolegium do komisji konkursowej dokonuje to kolegium zwykłą większością głosów, w obecności przynajmniej połowy jego składu. Kolegium izby, do której wybierany jest prezes, ogłasza w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym konkurs na stanowisko prezesa w terminie 60 dni przed upływem jego kadencji. Kadencja prezesa izby trwa 6 lat, licząc od daty jego powołania. Odwołania prezesa regionalnej izby obrachunkowej także dokonuje prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Odwołanie następuje w formie decyzji, doręczanej wraz z uzasadnieniem osobie, której decyzja dotyczy. Na decyzję przysługuje odwołanie w postaci skargi do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od jej doręczenia. W przypadku odwołania prezesa izby albo ustania pełnienia przez niego funkcji z innego powodu kolegium właściwej izby ogłasza konkurs na stanowisko prezesa izby w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji o odwołaniu lub - w przypadku ukarania karą wykluczenia ze składu kolegium - od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, albo od dnia zaistnienia powodów, o których mowa w wyżej wymienionych artykułach. Te dwa artykuły wprowadzają kluczową ideę proponowanej nowelizacji, zasadę 6-letnich kadencji prezesów izb, tak samo jak w przypadku samorządowych kolegiów odwoławczych.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#StanisławPiosik">Po 9 latach działalności regionalnych izb obrachunkowych wykształciło się znaczne grono doświadczonych fachowców, których umocnienie w myśl proponowanych przepisów rozstrzygnie się jakby od nowa w nowych uregulowaniach prawnych. Ze względu na czysto ludzki punkt widzenia wprowadzono więc przepis, który po upływie kadencji albo po odwołaniu prezesa izby w związku ze złożoną rezygnacją stwarza możliwość zatrudnienia go jako etatowego członka kolegium izby, w której pełnił funkcję prezesa albo w której był zatrudniony przed objęciem stanowiska prezesa, z pominięciem postępowania konkursowego.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#StanisławPiosik">W art. 17 doprecyzowuje się kompetencje prezesa izby oraz kolegium izby. Prezes izby między innymi: reprezentuje izbę na zewnątrz, jest przełożonym pracowników izby, opracowuje regulamin organizacyjny, przedkłada właściwemu ministrowi po przyjęciu przez kolegium izby roczne sprawozdanie z wykonania budżetu oraz sprawozdanie z działalności kontrolnej i informacyjno-szkoleniowej, występuje z wnioskiem do prezesa Rady Ministrów o powołanie i odwołanie zastępcy prezesa, wyznacza składy orzekające i ich przewodniczących, zwołuje posiedzenia kolegium izby, ogłasza konkurs na stanowiska członków kolegium.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#StanisławPiosik">Do wyłącznej właściwości kolegium izby należą sprawy określone w przepisach art. 18 ust. 1 ustawy. Ustęp ten w lit. a i b rozszerza w proponowanym projekcie ustawy istniejący już katalog wyłącznych uprawnień o uchwalenie regulaminu organizacyjnego izby oraz o opiniowanie kandydatów na prezesa izby i członków kolegium. Posiedzenie kolegium izby zwołuje prezes izby w razie potrzeby, nie rzadziej niż raz na kwartał, a na pisemny wniosek co najmniej połowy członków kolegium - w ciągu 14 dni od terminu złożenia wniosku. Posiedzeniu kolegium przewodniczy prezes izby, a w przypadku jego nieobecności zastępca prezesa lub wyznaczony przez prezesa członek kolegium. Wszystkie rozstrzygnięcia i opinie kolegium w sprawach objętych ustawą są wydawane w formie uchwały podpisanej przez przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#StanisławPiosik">Pośród wprowadzonych w art. 20, 21, 23, 25, 26 zmian, które mają charakter doprecyzowujący, na wyróżnienie zasługuje przepis art. 23 ust. 2, który zabrania członkom kolegium oraz pracownikom r.i.o. być członkami organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych kolegiów odwoławczych oraz być w stosunku pracy w jednostkach, o których mowa. Przepis ten ma na celu stworzenie jednoznacznie czystej sytuacji, by nie umożliwiać powstawania podejrzeń o stronniczość, nie wywoływać braku zaufania do państwowego organu kontroli. Niewielki odsetek pracowników znajduje się obecnie w takiej dwuznacznej sytuacji. Problem ten zostanie jednoznacznie uporządkowany.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#StanisławPiosik">W art. 25 w dodatkowym ust. 2 pozaetatowym członkom kolegium izby, którzy ulegli wypadkowi w czasie wykonywania obowiązków wynikających z zapisów ustawy lub w związku z ich wykonywaniem, przyznaje się takie same uprawnienia, jakie wynikają ze stosunku pracy. Nowelizacja umożliwia więc skorzystanie z praw wynikających z ustawy o gwarantowanych świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, bez względu na to, czy podstawą wykonywania przez nich pracy jest nawiązanie z nimi stosunku pracy na podstawie powołania, umowy o pracę, czy też wykonują oni pracę bez nawiązania stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#StanisławPiosik">Omawiana nowelizacja przewiduje zmianę zasad wynagradzania prezesa izby, wiceprezesa izby oraz etatowych członków kolegium. Propozycja nowych uregulowań jest zawarta w art. 26a ust. 6, który mówi, że wynagrodzenie zasadnicze prezesa izby, zastępcy prezesa oraz etatowych członków kolegium stanowi wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. Wysokość wynagrodzenia zróżnicowana jest ze względu na staż i pełnioną funkcję oraz liczbę jednostek nadzorowanych przez daną regionalną izbę obrachunkową. To prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady wynagradzania prezesa izby, zastępcy prezesa, etatowych członków kolegium izby, zasady wynagradzania pozostałych pracowników izby oraz wymagane kwalifikacje w zakresie wykształcenia i praktyki zawodowej, zasady ustalania ryczałtu, diet i zwrotu kosztów podróży pozaetatowych członków kolegiów izb. Prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia wielokrotność kwoty bazowej, o której wcześniej mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#StanisławPiosik">W ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie znowelizowanej ustawy regionalne izby obrachunkowe ogłoszą w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym konkursy na stanowiska prezesów regionalnych izb obrachunkowych, a w ciągu 6 miesięcy regionalne izby obrachunkowe dostosują swoją strukturę i regulaminy do wymogów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#StanisławPiosik">W okresie przejściowym prezes izby, zastępcy prezesa oraz etatowi i pozaetatowi członkowie kolegium nawiązują stosunek pracy na podstawie dotychczasowych przepisów, czyli pozostają zatrudnieni bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#StanisławPiosik">Znowelizowana ustawa o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 23 w zakresie dotyczącym art. 26a ust. 6–8, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#StanisławPiosik">Projekt ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-185.14" who="#StanisławPiosik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisja do Spraw Kontroli Państwowej wnoszą, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 58 do godz. 17 min 07)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#TomaszNałęcz">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#TomaszNałęcz">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1564.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#TomaszNałęcz">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#TomaszNałęcz">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#TomaszNałęcz">Dodany punkt rozpatrzymy dzisiaj w godzinach wieczornych.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#TomaszNałęcz">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#TomaszNałęcz">Sejm przed przerwą wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Piosika.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Kałamagę, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poseł sprawozdawca przedstawił szczegółowo wszystko to, co jest wspólnym dorobkiem Senatu jako wnioskodawcy i połączonych sejmowych komisji: Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Nie powtarzając więc zapisów zawartych w omówionej nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrazić przekonanie, że nowy ustrój regionalnych izb obrachunkowych, bo tak to trzeba nazwać, będzie dobrze służył nie tylko samej izbie, ale przede wszystkim organom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#ZdzisławKałamaga">Twierdzę tak dlatego, że nowelizacja wprowadza konkurs na stanowisko i kadencyjność prezesa regionalnej izby obrachunkowej i powoduje jego większy wpływ na ustalenie składu kolegium, podobnie jak to ma miejsce na przykład w samorządowych kolegiach odwoławczych czy innych ważnych dla funkcjonowania samorządu i państwa organach. To winno podnieść rangę i atrakcyjność tej ważnej funkcji tak w odbiorze opinii publicznej, jak i w samych samorządach, a przede wszystkim przyczynić się do wyłonienia najlepszych, najlepiej merytorycznie przygotowanych i najbardziej doświadczonych ludzi, niepowiązanych, czyli nieświadczących pracy w samorządach, bo to jest zapisane w ustawie, którzy będą stali na straży przestrzegania przez samorządy terytorialne obowiązującego prawa. Takie właśnie zapisy wyeliminują, taką mam nadzieję, podejrzenie o stronniczość czy, jak to czasami bywało, niewłaściwe wykonywanie obowiązków miedzy innymi w zakresie kontroli czy interpretacji jej wyników.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#ZdzisławKałamaga">Drugim, według oceny mojego klubu, ważnym zagadnieniem uregulowanym w tej nowelizacji są zasady postępowania nadzorczego w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego, nieuregulowane w ustawie w dotychczasowym brzmieniu, na co zwracał swego czasu uwagę Trybunał Konstytucyjny. Samorządowcy dopominali się, i to zapisaliśmy w tej nowelizacji, aby można było dokonać w przypadku uchwały budżetowej sprostowania nieprawidłowości wskazanej przez izbę bez konieczności zwoływania sesji nadzwyczajnej w tej sprawie. Teraz w celu sprostowania często oczywistych rachunkowych pomyłek organ samorządu nie będzie musiał zwoływać radnych na specjalną sesję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#ZdzisławKałamaga">Te i inne zmiany pozwalają stwierdzić, że przedmiotowa nowelizacja niewątpliwie usprawni działania regionalnych izb obrachunkowych i wpłynie na skuteczność wykonywanych zadań ustawowych. Z tego też powodu Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej akceptuje sprawozdanie połączonych komisji w sprawie zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zawarte w druku nr 1503. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską, występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#TeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko dotyczące senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych - druk nr 1097.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#TeresaPiotrowska">Wysoki Sejmie! Regionalne izby obrachunkowe utworzone zostały jako organy nadzorujące i kontrolujące jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki finansowej i zamówień publicznych. Prowadzą działalność informacyjną i szkoleniową w sprawach budżetu samorządów. Nie są one elementem systemu organizacyjnego samorządu terytorialnego, ale specjalnie powołaną instytucją państwową sprawującą kontrolę zewnętrzną nad tymi jednostkami. Idea wprowadzenia w Polsce regionalnych izb obrachunkowych pojawiła się wraz z uchwaloną w 1990 r. ustawą o samorządzie terytorialnym. Z postanowień art. 86 tej właśnie ustawy wynikało, że organem nadzoru nad gminami w zakresie spraw budżetowych jest regionalna izba obrachunkowa. Wypełnienie tego zapisu nastąpiło w październiku 1992 r. po uchwaleniu ustawy o izbach obrachunkowych, które dzisiaj podejmujemy się nowelizować. Dokonywane na przestrzeni lat zmiany regulacji ustawowych dotyczących ich funkcjonowania nie wprowadzały zasadniczych zmian w ich kształcie. Regionalne izby obrachunkowe i ich działalność była przedmiotem zainteresowania instytucji europejskich. Badano dostosowanie polskiego prawa w tym zakresie do norm Unii Europejskiej. Oceniono bardzo pozytywnie zarówno ustrój, jak i funkcjonowanie izb obrachunkowych. Zadajemy sobie zatem pytanie: Dlaczego podejmujemy się zmiany tej ustawy? Czy zmiany proponowane przez senatorów Sojuszu Lewicy Demokratycznej są tak ważne i tak niezbędne, że zajmujemy się tym projektem właśnie teraz? Niepokój autorów projektu nowelizacji wzbudził fakt, że kompetencje i pozycja prezesa pozostają w zasadzie bez zmian od początku działania izb, tj. od 1993 r. Nie podkreślono tylko albo nie chciano zwrócić uwagi na fakt, że regionalne izby obrachunkowe zachowały w minionej dekadzie zdumiewającą stabilność personalną.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#TeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Trudno jest w warunkach demokratycznego państwa dyskutować z zasadą kadencyjności. Jednak w niektórych dziedzinach administracji publicznej kadencyjność wcale nie jest najlepsza. W ustroju demokratycznym wprost chroni się stabilną pozycję niektórych stanowisk, np. praca nad realizacją ustawy o służbie cywilnej, niestety, ciągle pozostawiająca wiele do życzenia, to choćby sprawa dyrektorów generalnych urzędów centralnych czy urzędów wojewódzkich. Niech mi będzie wolno zwrócić uwagę, że we Francji, na rozwiązaniach której wzorowano się wprowadzając w 1992 r. ustawę o izbach obrachunkowych, stanowisko prezesa nie podlega kadencyjności. Dlatego uzasadnienie senatorów mówiące o nowoczesnych standardach administracji jest tylko zwykłą zasłoną dymną. Trzeba powiedzieć wprost: chodzi o kilkunastu prezesów regionalnych izb obrachunkowych, których nie można usunąć, bo wypełniają swoje obowiązki, nie naruszają prawa, nie można ich zwyczajnie odwołać, a co najważniejsze - nie są z tzw. klucza politycznego. Można powiedzieć, że jest to zamach polityczny na instytucję, która dotąd od polityki i polityków była daleka. Teraz Sojusz Lewicy Demokratycznej przez swoich senatorów postanowił regionalne izby obrachunkowe zwyczajnie przewietrzyć. Obyśmy, co się nam niestety często zdarza, nie zepsuli tego, co jest dobre i dobrze w naszym państwie funkcjonuje. Obyśmy nie upolitycznili instytucji, która polityczną być nie powinna. Oby zaproponowane w projekcie konkursy były autentycznymi konkursami i pozbawione były politycznego zabarwienia i politycznych nacisków.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#TeresaPiotrowska">Wysoki Sejmie! W wyniku prac podkomisji komisji kontroli państwowej i komisji samorządu terytorialnego na podkreślenie i uwagę zasługują następujące merytoryczne zmiany. Po pierwsze, doprecyzowanie zakresu nadzoru regionalnych izb obrachunkowych. Po drugie, uregulowanie ustawą zasad przeprowadzania kontroli przez izby, które dotąd zawarte były zarówno w ustawie, jak i rozporządzeniu jako akcie do niej wykonawczym. Po trzecie, upoważnienie izb do sporządzania raportów, na podstawie których obywatele i organy jednostek samorządu terytorialnego będą informowane o powtarzających się nieprawidłowościach i zagrożeniach niewykonania zadań ustawowych przez jednostki samorządu terytorialnego. Na podkreślenie zasługuje fakt, że raporty te mają być opracowywane nie tylko w oparciu o wyniki działalności kontrolnej izb, ale również działalności nadzorczej i opiniodawczej, a także, po czwarte, proponowane ustawowe zawieszenie biegu 30-dniowego terminu na badanie uchwał w przypadku wskazania w badanej uchwale nieprawidłowości oraz sposobu i terminu ich usunięcia. Powyższa regulacja umożliwi dochowanie terminów wyznaczonych na usunięcie wskazanych nieprawidłowości przy jednoczesnym zachowaniu ustawowego terminu badania uchwały przez kolegia regionalnych izb obrachunkowych. Projekt włącza do przepisów ustawy zasady prowadzenia konkursu na członka kolegium. Regulacje w ww. zakresie były dotąd zawarte wyłącznie w rozporządzeniu wykonawczym. Poza tym projekt wprowadza bardziej precyzyjne regulacje w zakresie ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez pracowników regionalnych izb obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#TeresaPiotrowska">Klub Poselski Platformy Obywatelskiej poprze proponowane zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych w kształcie zaproponowanym przez połączone Komisje: Do Spraw Kontroli Państwowej oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, przedstawione w druku nr 1503. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#MarekKuchciński">Wysoki Sejmie! Główną przesłanką, jaka legła u podstaw tworzenia początkiem lat 90. regionalnych izb obrachunkowych, było zapewnienie niezależności nadzoru nad samorządami terytorialnymi od struktur administracji rządowej, choć nie było tu pełnej konsekwencji, bo część nadzoru, słabiutkiego zresztą, pełni do dziś wojewoda, a prezesów regionalnych izb obrachunkowych i samorządowych kolegiów odwoławczych powołuje premier. I choć wzorowane na modelu francuskim izby w Polsce mają szersze aniżeli w krajach zachodnich uprawnienia, bo nie tylko kontrolują, ale jednocześnie nadzorują działalność samorządów terytorialnych - w tym wypadku nadzór oznacza tutaj wkraczanie władcze, ingerowanie w sfery działalności danej jednostki samorządowej, gdy kontrola jest jedynie sprawdzaniem stanu aktualnego i porównywaniem go ze stanem prawnym, czyli zgodnością z prawem oraz dokonywaniem oceny, to tutaj mamy do czynienia z pewnymi nowymi sytuacjami, bowiem obecnie omawiany projekt zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych w odniesieniu do sposobu i przedmiotu prowadzonych kontroli oraz w odniesieniu do uprawnień inspektorów kontroli i jednocześnie obowiązków pracowników w kontrolowanych samorządach nie idzie na tyle wystarczająco daleko, byśmy uznali, że te propozycje są godne do przyjęcia w całości proponowanych zmian. Jednocześnie w projekcie proponowane są zmiany trybu powoływania prezesa i członków kolegium regionalnych izb obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#MarekKuchciński">Wysoki Sejmie! Każda zmiana ustaw regulujących działanie organów państwa powinna zmierzać do lepszego i sprawniejszego działania tychże organów. Dziś mamy sytuację, gdy administracja państwowa wymaga wielu działań naprawczych. Szczególnie celem naprawy powinno być przywrócenie kontroli czynników konstytucyjnie i politycznie odpowiedzialnych za funkcjonowanie administracji i nadzór nad samorządem, szczególnie gdy mówimy o sprawach finansowych. Dziś samorządy są w wyjątkowo w niedogodnej sytuacji. Z jednej strony bowiem kontrola nad nimi jest słaba i nie zawsze skuteczna, a jednocześnie wieloraka, rozproszona jak gdyby i często powielająca się, ponieważ jest kilka instytucji: Najwyższa Izba Kontroli omawiane izby regionalne, samorządowe kolegia odwoławcze, wojewoda, ostatnio urzędy kontroli skarbowej zajmują się samorządami, co wskazuje na potrzebę uporządkowania podziału zadań, nadzoru, kontroli, sprawozdawczości pomiędzy tymi instytucjami.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#MarekKuchciński">Wysoki Sejmie! Celem Prawa i Sprawiedliwości jest doprowadzenie w przyszłości do utworzenia jednej, silnej, sprawnej i skutecznej instytucji kontrolnej i nadzorczej. Dziś zdajemy sobie sprawę, że jest to niemożliwe. Ale z drugiej strony samorządy pracują w ciągłej niepewności finansowej. Nie otrzymują bowiem wystarczających środków na realizację zadań, do jakich są ustawowo zobowiązane, i sytuacja ta wymaga naprawy. Obecnie omawiana ustawa jedynie częściowo wypełnia luki i wychodzi naprzeciw owym potrzebom. Z tego punktu widzenia można zadać pytanie o sens takiej cząstkowej nowelizacji. Trzeba tu wyraźnie i wprost zapytać: Czy kryją się za tym plany polityczne Sojuszu Lewicy Demokratycznej? Bo jeżeli w uzasadnieniu mowa jest w pierwszej kolejności o potrzebie zmian w przepisach dotyczących prezesa izby oraz kolegium, dalej o jego wynagrodzeniu, a dopiero w dalszej kolejności o usprawnieniu kontroli, a są to jedynie częściowe zmiany. Dlatego też tak mizerna nowelizacja budzi nasze poważne wątpliwości. Przyznać jednak trzeba, że proponuje się kilka zmian wartych poparcia, jak choćby ustalenie trybu postępowania kontrolnego, czego do dziś nie ma i co spowodowało niedostateczną standaryzację działań regionalnych izb obrachunkowych, czy zakaz łączenia pracy w RIO z funkcją członka władz samorządowych czy kolegiów odwoławczych, czy zatrudniania w kontrolowanych jednostkach samorządowych. Wątpliwość pojawia się jednak przy wprowadzeniu zasady kadencyjności prezesa izby, o czym już pani poseł wcześniej mówiła, oraz nieetatowych członków kolegium. Mają być oni wybierani na 6 lat. Nie widać zwłaszcza wystarczającej potrzeby zmiany w tym zakresie i znów wypada zapytać, dlaczego na 6 lat? Czy związane to jest z najbliższymi politycznymi planami Sojuszu Lewicy Demokratycznej?</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#MarekKuchciński">Kolejna wątpliwość pojawia się co do zasady wybierania prezesa izby. Ma być on wybierany w drodze konkursu. Jest to chyba najważniejsza zmiana w omawianym dziś projekcie ustawy, bowiem to prezes nadaje kierunek pracy RIO i ważne jest, aby w żadnym momencie nie stał się on narzędziem polityki mającej zasadniczy wpływ na pracę samorządów. Prawo i Sprawiedliwość jest generalnie za konkursami w administracji rządowej, z wyjątkiem służb typu policja, straż pożarna. Jednakże doświadczenie ostatnich lat wskazuje, że sposób obsadzania stanowisk z konkursu okazał się w gruncie rzeczy w wielu przypadkach fikcją. Zbyt często stosowano tzw. ustawianie konkursów. Dlatego też zmuszeni jesteśmy do podwójnego analizowania każdych propozycji Sojuszu Lewicy Demokratycznej związanych z polityką personalną. Wysoka Izbo, Sojuszowi Lewicy trzeba po prostu patrzeć na ręce!</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#MarekKuchciński">Proponowany sposób wyboru prezesa nasuwa liczne uwagi. Czy właściwe jest dopuszczenie do konkursu osoby spoza regionalnych izb obrachunkowych? Czy nie jest to zbytnie otwarcie i czy znów nie kryją się za tym zakusy polityczne? Czy nie lepiej, jeżeli ma być to konkurs, wybierać prezesa spośród wszystkich pracowników izby spełniających stosowne kryteria, na przykład spośród inspektorów kontroli czy długoletnich pracowników wydziałów informacji, analiz i szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#MarekKuchciński">Co do kadencyjności członków kolegium, nawet nieetatowych, nasuwa się wątpliwość ze względu na obawę o zachwianie stabilności całej regionalnej izby obrachunkowej, tam gdzie nieetatowi członkowie działają, bo nie we wszystkich izbach tak jest. Wielu z nich to rzeczywiście wybitni eksperci i kadencyjność może spowodować ich odejście.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#MarekKuchciński">Ponadto wydaje się wskazane uściślenie niektórych zapisów proponowanej ustawy. I tu, panie marszałku, Wysoki Sejmie, w imieniu Prawa i Sprawiedliwości zgłaszam następujące poprawki:</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#MarekKuchciński">W art. 15 w ust. 8 proponujemy ograniczyć możliwość wyboru na członka kolegium do osób pracujących w jednostkach samorządów terytorialnych, a nie związanych jedynie z funkcjonowaniem.</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#MarekKuchciński">W art. 16 ust. 4 proponujemy zwiększyć zakres, poszerzyć skład komisji wybierającej czy przesłuchującej kandydatów na prezesów izby o profesorów uniwersyteckich czy też samodzielnych pracowników naukowych stosownych wydziałów, stosownych zakładów prawa publicznego delegowanych przez rektorów uczelni. Uważamy bowiem, że kandydat na to stanowisko powinien oznaczać się dobrą znajomością teoretyczną prawa administracyjnego, którą to wiedzę najlepiej zweryfikuje profesor uniwersytecki z tej dziedziny. Ponadto udział pracownika naukowego podniesie prestiż takiej komisji, a połączenie praktyków z teoretykami powinno również dać pozytywne rezultaty. Sam skład komisji - tylko członkowie kolegium - mógłby w niektórych przypadkach być stronniczy względem poszczególnych kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-193.11" who="#MarekKuchciński">Proponujemy również zmianę w art. 7. Wydaje się, że wejście w życie ustawy powinno nastąpić w okresie późniejszym niż proponowane 3 miesiące, i tutaj proponujemy 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-193.12" who="#MarekKuchciński">I takie poprawki w imieniu Prawa i Sprawiedliwości zgłaszam panu marszałkowi, wnioskując o odesłanie projektu do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych jest niewątpliwie bardzo ważnym aktem i w związku z tym chciałbym podzielić swoje wystąpienie na dwie części, a mianowicie odnoszącą się do kwestii proceduralnych w tej ustawie i do treści merytorycznych. Ale zanim do tego przejdę, chciałbym podziękować panu posłowi Piosikowi, sprawozdawcy, który w sposób niezwykle rzeczowy przedstawił sprawozdanie z prac komisji, wcale niełatwych, bo ja zamierzam w dalszym ciągu wykazać także pewne luki.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JózefZych">A więc jeżeli chodzi o procedurę, żeby nie zajmować czasu, chciałbym poinformować pana marszałka i Wysoką Izbę, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zgłasza 11 poprawek legislacyjnych. Muszę przyznać, że projekt senacki nie został dostatecznie potraktowany z punktu widzenia legislacyjnego, o czym świadczą i prace w komisjach, i dalsze uwagi. Ponadto chciałbym także zwrócić uwagę, że niektóre przepisy są tak instrukcyjne, że właściwie trzeba byłoby zastanowić się, czy w przyszłości takie przepisy powinny znaleźć się w samej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JózefZych">Przechodząc jednakże do części merytorycznej, chciałbym zwrócić uwagę na pewne propozycje zapisów, przykładowo jeżeli chodzi o charakter członkostwa. Otóż w art. 15 w ust. 4 proponuje się zapis, że członkostwo w kolegium izby ma charakter etatowy lub pozaetatowy. Wysoki Sejmie, charakter członkostwa nie może być uzależniony od tego, czy jest etatowy czy pozaetatowy. Charakter to zupełnie inne zagadnienie, natomiast tu chciano podkreślić jedną rzecz, że w składzie izby mogą być członkowie, którzy są zatrudnieni etatowo i pozaetatowo. A zatem przepis ten niewątpliwie powinien być tutaj rozważony i zmieniony.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#JózefZych">Drugie zagadnienie. Bez względu na to, czy to jest znowelizowane, czy pozostało w ustawie, zapis, jaki spotykamy w art. 15 w ust. 7: „Członkowie kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i funkcji kontrolowanych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom.” żywcem wzięto z jedynego przepisu, mianowicie odnoszącego się do sędziów, że oni są niezawiśli w zakresie orzekania. I proszę państwa, na dobrą sprawę, jeżeli ktokolwiek chciałby mi wyjaśnić, na czym polega niezawisłość i niezależność przy przeprowadzaniu kontroli wtedy, kiedy można wnosić zastrzeżenia, odwołania, odmawiać podpisywania itd., to jest fikcja. Jakoś tak się u nas teraz utarło, że każdy chciałby być niezawisły i nie podlegać żadnej kontroli. To nawet pewnie można by na domowe stosunki przenieść, że mąż też chciałby być niezawisły i żona, tylko niewiele z tego wszystkiego wynika. A więc ja myślę, że przy tworzeniu aktów prawnych trzeba się zastanawiać, czy to ma jakiekolwiek odzwierciedlenie i jest możliwe do zrealizowania, czy to jest jednak pewnego rodzaju fikcja.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#JózefZych">Następnie mamy tu rzecz, która, niestety, nie znajduje uzasadnienia w naszym Kodeksie pracy, jeżeli chodzi o stosunki pracy. Proszę zwrócić uwagę, że w art. 16a ust. 3, gdzie jest mowa, zacytuję: „Decyzję o odwołaniu, wraz z uzasadnieniem, doręcza się zainteresowanemu. Na decyzję o odwołaniu zainteresowanemu służy prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Wniesienie skargi wstrzymuje odwołanie ze stanowiska”. No, nie znajdujemy takiej ochrony w Kodeksie pracy. Jeżeli pracownikowi wypowiedziano umowę o pracę, zwolniono go dyscyplinarnie itd., to on odwołuje się do sądu, ale to nie wstrzymuje przecież wykonania, czyli termin biegnie. A zatem to by był ewenement i on nie znajduje żadnego uzasadnienia. Mój klub wnosi tutaj o zmianę tego przepisu i w poprawce powinno być, jeżeli to ma się znaleźć, że nie wstrzymuje oczywiście odwołania.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#JózefZych">Kolejny przepis, mianowicie art. 16a ust. 6: „Po upływie kadencji prezesa izby albo po odwołaniu prezesa w związku ze złożoną rezygnacją pozostaje on etatowym członkiem kolegium”. Wysoki Sejmie, odwołanie w Kodeksie pracy ma swoją odpowiednią treść i określenie. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem stosunku pracy. Powstaje pytanie, jak to się dzieje, że to ma być wyjątek w stosunku do wszystkich innych pracowników i jeżeli go się odwołuje, to odwołuje się go ze stanowiska, a on pozostaje nadal pracownikiem. To może być uregulowane, że się go odwołuje, zachowuje się wszystkie reguły wynikające z Kodeksu pracy w odniesieniu do stosunku pracy i to można uregulować, że on będzie nadal pracownikiem, bo zawiera się z nim umowę o pracę w określonym trybie, na określonych warunkach, ale nie można naruszać generalnej zasady, jaka obowiązuje w naszych stosunkach pracy.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#JózefZych">Następna sprawa. Przepraszam, panie marszałku, już kończę, ale jest jeszcze jedna istotna kwestia, mianowicie mamy również przepis, że nie można powierzyć wykonywania czynności, o których mowa w art. 1 ust. 2a... Kto, izba obrachunkowa miałaby swojemu szefowi, zastępcy, głównemu księgowemu zlecić pracę? Bo jeżeli jest mowa, że nie można zlecić, to w stosunku... Gdyby był zapis, że nie mogą podejmować jakiejkolwiek czynności w tych jednostkach, to byłoby zupełnie co innego, bo taki zakaz odnosi się do osób, a jeżeli mówimy, że nie można zlecić, to kto, do kogo może się to odnosić? Ten przepis również budzi bardzo poważne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego generalnie popiera ten projekt, ale wobec licznych wątpliwości i poprawek zgłoszonych na piśmie, które przedkładam panu marszałkowi, uważa, że nie ma innego wyjścia, niż zwrócenie, skierowanie go przez Sejm do komisji i ponowne przyjrzenie się niektórym przepisom. Chodzi o jedno, Wysoki Sejmie, żeby skończyły się te narzekania na zewnątrz, ze wszystkich stron, że Sejm nie potrafi tworzyć, że to prawo jest bałaganiarskie, nie chcę już przytaczać innych określeń. Powinniśmy więc dbać, dopóki jest taka możliwość, żeby te przepisy były rzeczowo przygotowane, również w sensie legislacyjnym. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisku w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych (druk nr 1503).</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#TadeuszSzukała">W omawianym projekcie wprowadzone zostały 24 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#TadeuszSzukała">Poprawki od 1. do 6. dotyczą zakresu sprawowania kontroli oraz spisywania protokołu pokontrolnego. Często zdarza się tak, iż wystąpienie pokontrolne jednostka kontrolowana otrzymuje po 3 lub 4 miesiącach od dnia podpisania protokołu, co budzi wiele zastrzeżeń jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto w art. 9 ust. 3 jednostka kontrolowana ma określony 30-dniowy termin na udzielenie odpowiedzi na otrzymane wystąpienie pokontrolne. Moim zdaniem, należy również określić termin dla organu kontrolnego.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#TadeuszSzukała">Poprawki od 7. do 10. dotyczą zakresu działalności nadzorczej i wydawania opinii.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#TadeuszSzukała">Poprawki od 11. do 14. dotyczą składu kolegium izby, jej powołania w formie konkursów - bardzo ważne jest, żeby te osoby były dokładnie wybrane - oraz odwołania tych osób.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#TadeuszSzukała">Poprawki od 15. do 24. dotyczą zakresu prac izby.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#TadeuszSzukała">Należy postawić pytanie: Dlaczego zamiarem ustawodawcy - co pojawiło się dopiero na etapie przyjmowania sprawozdania podkomisji - jest nierówne w stosunku do obecnych prezesów i etatowych członków kolegium traktowanie pozaetatowych członków kolegiów, powołanych na podstawie dotychczasowych przepisów, którzy sumiennie wykonywali swe funkcje? Czyżby dotychczasowi etatowi członkowie kolegium byli niewygodni z powodu faktycznej niezawisłości lub finansowej niezależności od prezesów - wynagrodzenie ryczałtowe bez żadnych premii oraz nagród - i należałoby ich ukarać?</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Reasumując, klub Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej, w imieniu którego mam zaszczyt wystąpić, będzie głosował za przyjęciem tych poprawek. Zważywszy na to, iż ustawa ta jest bardzo ważna dla poprawy funkcjonowania naszego państwa, będziemy głosować za skierowaniem jej do dalszych prac w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Tomczaka, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WitoldTomczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat proponuje Sejmowi wprowadzenie zmian w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych w czasie, gdy znaczna liczba samorządów terytorialnych informuje o niebezpiecznym poziomie swojego zadłużenia i o pustych samorządowych kasach. Zmiany w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych proponowane są w sytuacji, gdy samorządu często nie stać na zasiłki oraz pomoc socjalną dla członków swojej wspólnoty. Rozważania o wysokości zarobków prezesa RIO mamy podjąć w sytuacji, gdy samorządy nie są w stanie dopomóc konającej w długach samorządowej służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#WitoldTomczak">Wysoki Sejmie, złemu zarządzaniu publicznym groszem w gminie, w powiecie oraz w samorządnym województwie miały, jak obiecywano, zapobiegać właśnie izby obrachunkowe, tworzone podobno z najlepszej klasy fachowców, głównie rekomendowanych przez Unię Wolności. Izby te powstały na mocy ustawy z roku 1992, wielokrotnie potem modyfikowanej. Dzisiaj widzimy wyraźnie, że żadna z tych modyfikacji nie doprowadziła do skuteczniejszej kontroli tworzenia i realizacji samorządowych budżetów. Żadna modyfikacja ustawy nie poprawiła samorządowej dyscypliny budżetowej, nie udoskonaliła sposobu przeprowadzania zamówień publicznych, nie jest wreszcie znany żaden szczególny przypadek postępowania dyscyplinarnego z wniosku właściwego organu izby obrachunkowej, zakończonego wyeliminowaniem konkretnego działacza z dalszej gry o samorządowe pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#WitoldTomczak">Wydawać by się mogło, że w sytuacji powszechnego zadłużenia samorządów, korupcji - także na szczeblu samorządowym - autorzy kolejnej zmiany ustawy o izbach obrachunkowych skoncentrują swoją aktywność legislacyjną właśnie na tej materii, od której zależy poprawa dyscypliny samorządowych budżetów oraz sytuacja materialna członków, tworzących samorządową wspólnotę, zależy także - gdyby autorzy projektowanej zmiany byli konsekwentni w propagandowych molestowaniach - ewentualna absorpcja brukselskich srebrników. Niestety, przedłożona Wysokiej Izbie kolejna modyfikacja ustawy o RIO, zaproponowana przez senacką większość z SLD, dotyczy głównie sposobu wyłaniania prezesa izby, kadencyjności sprawowania tej funkcji, świadczeń dla nieetatowych członków kolegium, wreszcie mnożnikowego systemu wynagradzania prezesa izby, zastępcy prezesa oraz etatowych członków kolegium. Brakuje po prostu stołków do obsadzenia swoimi, a dotychczasowi prezesi trzymają się nieźle - oto główny powód proponowanych w ustawie zmian. Owszem, jest jeszcze w projektowanej zmianie mowa o możliwościach prawnego zabezpieczenia posad dla kilkunastu byłych prezesów izb obrachunkowych, gdyby po upływie 6-letniej kadencji jakoś nie znaleźli dla siebie godnej posady. Czy nie są to zbyteczne obawy, skoro już teraz przy projektowaniu systemu apanaży argumentuje się ich wysokość koniecznością pozyskania najlepszych fachowców? Po cóż zatem tworzenie prawnej ochronki, swoistej przechowalni dla tych wybitnych postaci? A może będą to postaci wybitne inaczej, wymagające właśnie dozgonnej, niemałej pomocy socjalnej z budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#WitoldTomczak">W ocenie rządu RP, zarówno przedstawiony zakres, jak i kierunek proponowanych rozwiązań, zasługuje na pozytywną ocenę, a jakże. Jeszcze raz rząd daje przykład niezwykłej dbałości i troski o prawne uregulowanie piastowanych posad i związanych z nimi wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#WitoldTomczak">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, zaskakujące jest rozwiązanie, jakie twórcy przedłożonej Sejmowi zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych proponują wprowadzić w dotychczasowym art. 16, notabene jasnym i czytelnym, ale niezapewniającym w szybki sposób wolnej posady dla swoich. Propozycja senacka, wychodząc temu na przeciw, zmierza nawet do wprowadzenia ograniczenia w kompetencjach prezesa Rady Ministrów. Należy ufać, że autorom zmian w ramach walk frakcyjnych nie chodziło o ograniczenie kompetencji obecnego premiera. Ale nie dlatego moim zdaniem jest to pomysł zły, że będzie - być może - ograniczał kompetencje obecnego, nieudolnego premiera, ale jest zły, ponieważ każdego prezesa Rady Ministrów usiłuje sprowadzić do roli marionetki przy powoływaniu prezesa izby obrachunkowej.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#WitoldTomczak">Kluczową rolę projektowana zmiana ustawy przewiduje dla członków kolegium izby obrachunkowej oraz dla komisji konkursowej, bowiem najpierw proponuje się Wysokiej Izbie jeden z najbardziej nieetycznych, bo zakamuflowany sposób wyłaniania kandydata na prezesa izby w drodze konkursu. Nawet nie ma tu mowy o kandydatach, jest mowa wyłącznie o kandydacie, którego następnie właściwy minister administracji i spraw wewnętrznych ma przedstawić premierowi do zaklepania. Dlaczego jedynego kandydata na prezesa izby obrachunkowej ma wybierać gremium, dla którego wybrany prezes, tak chcą przecież dalej pomysłodawcy zmiany ustawy, ma pełnić przez 6 lat wdzięczną rolę kierownika, w rozumieniu kodeksu pracy? Czy tak wybrany swój prezes ma być w myśli autorów senackiego przedłożenia wyłącznie dekoracją w biurze izby obrachunkowej? Czy projektowana ustawowa forma powołania i potem związane przez 6 lat z piastowanym stanowiskiem prezesa wynagrodzenie mnożnikowe ma tylko zabezpieczyć czyjeś interesy? Czyje interesy usiłuje się w ten sposób zabezpieczyć, czy zadłużonych samorządów, formalnie prawnie chronionych, czy raczej towarzystwa trzymającego władzę tym razem samorządową? Dlaczego konkurs na kadencyjne stanowisko prezesa izby obrachunkowej miałaby organizować właśnie grupa, dla której w najwyższym stopniu będzie ważne, kto zasiądzie w gabinecie prezesa na okres 6 lat? Dlaczego takiego konkursu, jeśli już, nie mógłby organizować np. szef służby cywilnej? Dlaczego to aż ustawa musi zagwarantować, że konkurs ma doprowadzić do wyłonienia tylko jednego kandydata, z którym premiera ma tylko zapoznać właściwy minister? Czy w ten sposób jednak nie ograniczy się ustawowej kompetencji prezesa Rady Ministrów polegającej na sprawowaniu nadzoru nad samorządem terytorialnym? Czyżby pomysł ten wynikał z perspektywicznego myślenia wyłącznie o dzieleniu doli, nawet wtedy, gdy na jakiś czas przyjdzie władzę oddać? A jak wiemy z doświadczeń, jeśli chodzi o oddanie władzy, nie trwa to dłużej niż cztery lata, więc z sześcioletnią kadencją można by przeczekać do następnego rozdania. Jest to zatem bardzo zły pomysł, jeśli chodzi o państwo polskie, aby wiązać premierowi ręce i to aż na okres 6 lat. Zupełnym nieporozumieniem jest proponowanie zapisu o trybie odwoławczym dla niezadowolonych kandydatów na prezesa izby, którzy przepadli w konkursie. Taki zapis to kwiatek do kożucha, pozornie tylko wprowadzający sądową kontrolę pracy komisji konkursowej.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#WitoldTomczak">Projekt milczy na temat działu analiz, na temat inspektorów, czyli rzeczywistych mrówek regionalnych izb obrachunkowych; o ich apanażach wspomniana nowela milczy. Bywa, że inspektorzy, którzy rzetelnie pracują i wskazują imiennie winnych nadużyć w budżetach samorządu, są za to karceni.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#WitoldTomczak">Z przykrością stwierdzam, że przedłożony Wysokiej Izbie projekt zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych nie ma na celu usprawnienia działania tych izb. Z tego względu klub Ligi Polskich Rodzin wnosi o odrzucenie projektu zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt, by w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych z druku nr 1503.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Omawiany dzisiaj senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych zawiera propozycje wprowadzenia istotnych zmian w ustroju regionalnych izb obrachunkowych. Wspomniane propozycje ukierunkowane są m.in. na zmianę sposobu wyłaniania prezesa izby oraz na kwestie związane z funkcjonowaniem izby. Podstawowe proponowane zmiany zawarte w przedmiotowym projekcie ustawy zmierzają do wprowadzenia kadencyjności prezesa izby i zasad wybierania na wspomnianą funkcję w drodze konkursu, a także zasad wynagradzania prezesa i jego zastępcy oraz etatowych członków kolegium. Rozwiązanie to uznajemy za zasadne, służące zapewnieniu wysoko wykwalifikowanej kadry i w związku z tym również wzmocnieniu jakości działania regionalnych izb obrachunkowych. Ponadto projektodawcy proponują objęcie nieetatowych członków kolegium świadczeniami przewidzianymi z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w odrębnych przepisach, jak również doprecyzowanie zasad, przepisów dotyczących postępowania nadzorczego w zakresie uchwał budżetowych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Klub Parlamentarny Unii Pracy w pełni popiera zaproponowane zmiany.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#JanOrkisz">Niniejszy projekt zawiera także inne propozycje, nie mniej istotne dla funkcjonowania regionalnych izb obrachunkowych, które np. dają możliwość dokonywania przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego sprostowań nieprawidłowości wskazanych przez izbę bez konieczności zwoływania sesji nadzwyczajnych. Proponowaną zmianę przyjmujemy z zadowoleniem, gdyż ograniczy ona wydatki ponoszone przez samorządy terytorialne gmin, powiatów i województw oraz może przyczynić się do sprawniejszego funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego również w kwestii usuwania ewentualnych nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#JanOrkisz">Zmiana zaproponowana w art. 23 ustawy rozszerza zarówno zakres przedmiotowy, jak i podmiotowy regulacji zawartej w tym przepisie. Nowelizacja wprowadza zakaz łączenia pracy wykonywanej w regionalnych izbach obrachunkowych ze stosunkiem pracy wykonywanej w jednostkach podlegających kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych prowadzonych przez izby. Proponowana zmiana zmierza w kierunku wyeliminowania sytuacji, które mogą wywołać podejrzenia o stronniczość i niewłaściwe wykonywanie powierzonych obowiązków, m.in. w zakresie kontroli. Na uwagę naszego klubu zasługuje również propozycja objęcia prezesa izby, zastępcy prezesa izby oraz etatowych członków kolegium mnożnikowym systemem wynagrodzenia. System ten od 1 stycznia 1999 r. funkcjonuje w odniesieniu do samorządowych kolegiów odwoławczych, jest sprawdzony i może zostać również wykorzystany w przypadku regionalnych izb obrachunkowych. Niewątpliwy wpływ na funkcjonowanie regionalnych izb obrachunkowych może mieć także wprowadzenie w życie propozycji regulacji dotyczących postępowania kontrolnego.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unia Pracy oświadcza, że zarówno przedstawiony zakres, jak i kierunek proponowanych rozwiązań zasługują na pozytywną ocenę i poparcie naszego klubu. Przede wszystkim za słuszną należy uznać propozycję wprowadzenia kadencji prezesa regionalnej izby obrachunkowej. Zaznaczenia wymaga fakt, że polskie prawo konstytuuje wiele funkcji, które obejmowane są przez wysoko wykwalifikowane osoby na okres ustawowo określonej kadencji. W związku z powyższym wydaje się, że wprowadzenie rozwiązania wskazującego na kadencyjność prezesa izby przy określeniu czasu wspomnianej kadencji w sposób analogiczny do przyjętego w odniesieniu do samorządowych kolegiów odwoławczych należy uznać za uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#JanOrkisz">Reasumując, należy stwierdzić, iż senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych został oceniony przez nasz klub jako zasadny i potrzebny. Uważamy, że wejście w życie propozycji zawartych w projekcie powinno usprawnić działania regionalnych izb obrachunkowych i wpłynąć na skuteczność wykonywanych przez organy nadzoru istotnych zadań ustawowych. Biorąc pod uwagę wcześniej omawiane fakty, Klub Parlamentarny Unia Pracy poprze sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej przedłożone w druku nr 1503. Do poprawek zgłoszonych w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego przez pana posła Józefa Zycha nasz klub ustosunkuje się po przedłożeniu dodatkowego sprawozdania połączonych komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w debacie nad senackim projektem ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MichałFiglus">Zdaniem projektodawcy nadrzędnym celem proponowanego projektu ustawy jest dokonanie zmian w przepisach dotyczących pełnienia funkcji prezesa izby obrachunkowej poprzez wprowadzenie kadencyjności tej funkcji oraz zasady wybierania prezesa izby w drodze konkursu, a także zmian w zakresie wynagradzania prezesa, jego zastępcy i członków kolegium. Projekt ustawy dostosowuje również zasady funkcjonowania izb obrachunkowych w obszarze przeprowadzania postępowania kontrolnego do wymogów konstytucyjnych, a także szczegółowo objaśnia przepisy dotyczące postępowania nadzorczego w zakresie uchwał budżetowych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Projektowana ustawa rozszerza obszar podmiotów, które mogą pełnić funkcję prezesa regionalnej izby obrachunkowej i dlatego wprowadza zasadę wyłaniania prezesa w drodze konkursu. Projekt ustawy zakłada trwanie kadencji prezesa przez 6 lat, a po upływie pierwszej kadencji mógłby on zostać zatrudniony jako etatowy członek kolegium izby, ale tylko w przypadku istnienia wolnego etatu.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#MichałFiglus">Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej istotnym zapisem projektu ustawy jest zapis o wyborze kandydata na prezesa regionalnej izby obrachunkowej w drodze konkursu. Kandydat na prezesa izby miałby być wybierany przez przedstawicieli kolegium izby, w której miałby pełnić funkcję prezesa. Wnioski o powołanie lub odwołanie kandydata na prezesa izby składać miałby minister właściwy do spraw administracji publicznej, ostateczną zaś decyzję o powołaniu lub odwołaniu prezesa izby podejmowałby prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#MichałFiglus">Nowelizacja ustawy precyzuje również zasady postępowania nadzorczego w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego. Dotychczasowa regulacja nie była kompleksowa, a nowelizacja to właśnie czyni. Istotne zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej jest również dokonanie zmian w zakresie zadań izby, prezesa izby oraz kolegium izby. Polegać to ma przede wszystkim na zmniejszeniu zadań izby. Wynika to z konieczności dostosowania przepisów do obowiązującego stanu prawnego. Zadania izb, takie jak: wydawanie opinii o sprawozdaniach z wykonania planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej, sprawozdania z wykonania planów finansowych zadań publicznych z zakresu administracji rządowej, wykonywanych na podstawie porozumienia z organami administracji rządowej, oraz sprawozdania z wykonania planów finansowych zadań publicznych nie są skorelowane z obowiązkiem jednostek samorządu terytorialnego sporządzania właśnie takich sprawozdań, dlatego też w praktyce przepisy te nie są wykonywane. Zmiana w zakresie zadań prezesa izby ma jedynie charakter porządkujący. Do zadań prezesa izby dodano te zadania, których obowiązek wykonania wynika z innych przepisów tej ustawy lub wiążą się one z omawianą dziś nowelizacją ustawy, tj.: nadawanie regulaminu organizacyjnego izby, występowanie z wnioskami do prezesa Rady Ministrów o powołanie, odwołanie lub zmianę charakteru zatrudnienia członka kolegium.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej najistotniejszą zmianą w nowelizacji ustawy jest zakaz łączenia pracy wykonywanej w regionalnych izbach obrachunkowych z funkcją członka organu jednostek samorządu terytorialnego lub samorządowego kolegium odwoławczego oraz w podmiotach kontrolowanych przez izby obrachunkowe.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#MichałFiglus">Biorąc pod uwagę porządkujący oraz precyzujący zadania i uprawnienia charakter nowelizacji ustawy, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej głosować będzie za przyjęciem sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Dorotę Kwaśniewską występującą w imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polskiego Bloku Ludowego mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie zmiany ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Projekt ustawy zakłada m.in. wprowadzenie kadencyjności funkcji, wybieranie prezesa izby w drodze konkursu, zmiany w zakresie zasad wynagradzania prezesa, jego zastępców oraz etatowych członków kolegium. Wymieniłam kwestie, do których chciałabym się w imieniu koła ustosunkować i podzielić z Wysoką Izbą wątpliwościami, jakie nasunęły nam się po przestudiowaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#DorotaKwaśniewska">Wprowadzenie kadencyjności w pełnieniu funkcji prezesa izby uważamy za rozwiązanie, które w znaczny sposób przyczyni się do uspokojenia pracy w wymienionej instytucji oraz wprowadzi pewien element stałości, który, mamy nadzieję, będzie skutkował prawidłowym działaniem regionalnych izb obrachunkowych. Ustrzeże to tę tak ważną instytucję od koniunkturalnych nacisków i zawirowań politycznych. Projekt przewiduje, że kadencja prezesa izby będzie trwała 6 lat. Okres na tyle długi, że osoba pełniąca tę funkcję będzie miała czas na wprowadzenie planów, z którymi przyjdzie do komisji konkursowej. Dowodem tego, iż projektodawcy mają zamiar odpolitycznienia tej instytucji, niech będzie kolejne rozwiązanie proponujące obsadzenie stanowiska prezesa izby w drodze konkursu. Szczegółowe warunki przeprowadzenia konkursu mają zostać określone rozporządzeniem ministra właściwego do spraw administracji.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#DorotaKwaśniewska">W jednym ze zdań uzasadnienia czytamy: Zdaniem projektodawcy zmiana zasad wynagradzania jest jednym z niezbędnych warunków niezawisłości działania członka kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i kontrolnych. Ten punkt uzasadnienia świadczy o niskim poziomie identyfikacji pracowników regionalnych izb obrachunkowych z ich celami, o czym zdają się mieć wiedzę projektodawcy. W państwie prawa niemoralne jest uzależnianie niezawisłości w działaniu członka kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i kontrolnych od wysokości pensji. Tego typu zachęty do obiektywnej pracy należy eliminować, gdyż mają jednoznaczny demoralizujący charakter, prowokując brak obiektywizmu, np. w czasie kontroli. Jesteśmy zdania, że pracownicy regionalnych izb obrachunkowych winni być dobrze opłacani, ale zdecydowanie sprzeciwiamy się takiej oto motywacji, że jeśli będą zarabiać mało, to ich niezawisłość w działaniu pozostaje pod znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#DorotaKwaśniewska">Zgodnie z proponowanymi zmianami dotyczącymi sposobu naliczania wynagrodzeń według systemu mnożnikowego dla prezesa regionalnej izby obrachunkowej, zastępcy prezesa oraz etatowych członków kolegium wprowadzenie nowego systemu będzie skutkowało finansowo dla budżetu państwa. Wysokość dodatkowych kosztów oszacowano na poziomie 179 tys. Należy zaznaczyć także inny element zastosowania systemu mnożnikowego, a mianowicie to, iż jest on oparty na kwocie bazowej na poziomie roku 2002, którą wnioskodawcy opisali jako kwotę 1600 zł. Tymczasem kwota bazowa w IV kwartale 2002 r. zgodnie z komunikatem prezesa GUS wynosiła 1862 zł i była wyższa od podanej przez wnioskodawców o ponad 16%. Zgodnie z tym skutki dla budżetu państwa wzrosną o taki sam procent i będą wynosiły nie 179 tys., ale 208. Przyjmując takie tempo wzrostu kwoty bazowej, należy zaznaczyć, że wynagrodzenia osób, które miałaby regulować ta ustawa, rosłyby w tempie nieproporcjonalnym do skali inflacji i jawnie niesprawiedliwie w stosunku do innych grup zawodowych. Uważamy, że tego typu regulacja płac jest przedwczesna i nie odzwierciedla kondycji polskiej gospodarki, a raczej stoi w sprzeczności z jej obecnym stanem.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#DorotaKwaśniewska">Na uwagę zasługuje także zmiana wprowadzająca zawieszenie biegu 30-dniowego terminu do stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej w razie wskazania nieprawidłowości w uchwale przez regionalną izbę obrachunkową i terminu ich usunięcia. Rozwiązanie to daje jednostkom samorządu terytorialnego możliwość dokonania sprostowania nieprawidłowości wskazanych przez izbę bez konieczności zwołania sesji nadzwyczajnych. Ułatwi to w zdecydowany sposób działalność samorządów w tym zakresie i sprawi, iż samorządy nie będą ponosić dodatkowych kosztów w przypadku pomyłek, które będzie można poprawić po wskazaniu wad przez izbę obrachunkową.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#DorotaKwaśniewska">Ważną kwestią, którą reguluje proponowana zmiana ustawy, jest ustawowy zakaz łączenia pracy wykonywanej w regionalnych izbach obrachunkowych z funkcją członka jednostki samorządu terytorialnego lub samorządowego kolegium odwoławczego, jak również zatrudnienie w podmiotach kontrolowanych przez izbę. Rozwiązanie to po wprowadzeniu w życie uniemożliwi swego rodzaju rozdwojenie w przypadkach kontrolowania samego siebie lub jednostki, z którą jest się związanym zawodowo.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Parlamentarne Polskiego Bloku Ludowego poprze zmiany proponowane w ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Na początek pytanie zasadnicze: Po co uchwala się projekty ustaw i kiedy należy ustawę już funkcjonującą nowelizować? Odpowiedź jest oczywista. Nowelizację należy uchwalić wtedy, gdy pojawiają się nowe warunki, nowe, nieistniejące wcześniej stany rzeczywiste, których nie przewidywała pierwotna treść ustawy. I tak rzeczywiście jest. W materii, którą ustawa reguluje, a jest to, ogólnie mówiąc, kontrola i nadzór nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego, pojawiły się nowe fakty; pojawią się także być może w najbliższej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JerzyCzerwiński">Po pierwsze, od kilku miesięcy działają jednoosobowe organy wykonawcze w polskich gminach: wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Należałoby oczekiwać wzmocnienia jednoznacznego ukierunkowania działalności kontrolnej regionalnych izb obrachunkowych w tym kontekście. Ale projekt nowelizacji o tym milczy.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JerzyCzerwiński">Po drugie, euroentuzjaści już zacierają ręce i dzielą pieniądze, które mają jakoby wpłynąć do Polski z Unii Europejskiej po dniu akcesji, np. w postaci funduszy strukturalnych. Beneficjentami znacznego procentu tych środków będą samorządy terytorialne. Ich wydawanie przez samorządy powinno być odpowiednio kontrolowane przez wyspecjalizowane i kompetentne instytucje, czyli przez regionalne izby obrachunkowe. Ale projekt nowelizacji tej sfery nie obejmuje. Wreszcie, po trzecie, zapowiadana jest wielka reforma finansów publicznych, w tym zasadnicza zmiana sposobu finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Ale projekt tej zbliżającej się rewolucji nie zauważa. Brak też w nim innych przepisów, które powinny się pojawić z racji zmian wprowadzonych innymi ustawami. Tyle o tym, czego w projekcie nie ma; teraz o tym, co jest.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozpatrywany przez nas projekt nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych ma dwie warstwy: personalną i kompetencyjną. O ile w projekcie pierwotnym, senackim, z druku nr 1097, dominowała warstwa personalna, o tyle po pracach podkomisji i połączonych komisji te dwie warstwy zostały bardziej zrównoważone. W projekcie senackim dominowały przepisy dotyczące sposobu powoływania członków kolegium i prezesa izby, trybu przeprowadzania konkursów, kadencyjności itp. Mniej uwagi poświęcono kompetencjom izby i realizowanym przez nią procedurom. Sprawozdanie komisji na szczęście zawiera więcej przepisów precyzujących zadania, kompetencje, tryb pracy izby. Powróćmy więc do pierwotnego pytania: Po co senatorowie sformułowali pierwotny projekt noweli z druku nr 1097? Po co zmieniać coś, co dobrze funkcjonuje? Bo chyba większości tej sali obcy jest pogląd, że regionalne izby obrachunkowe funkcjonowały źle. Wręcz przeciwnie, akurat mija 10 lat od momentu ich powołania i przez cały ten czas stanowiły one stabilny element w strukturze organów państwa, dobrze wypełniały swoją rolę i w znaczącym stopniu przyczyniły się do sukcesu reformy samorządowej w demokratycznej Polsce. Regionalne izby obrachunkowe w ciszy i spokoju wypełniały swoje zadania. Nie trafiały na czołówki serwisów informacyjnych i pierwsze strony gazet z powodu afer, nadużyć, skandali. Więcej, izby oparły się naciskom politycznym, dorobiły się stabilnej, apolitycznej kadry, wysoko wykwalifikowanych i kompetentnych urzędników. Po co więc to zmieniać? Po co „naprawiać” dobrze działający mechanizm? Odpowiedź jest tylko jedna, mówiąc potocznie - skok na stanowiska. Rządząca obecnie koalicja, reprezentowana w przeważającej większości w Senacie, chce upolitycznić regionalne izby obrachunkowe. Wprowadza kadencyjność prezesów izb, a po pracach komisji - także kadencyjność nieetatowych członków kolegiów. W ten sposób chce uchwycić władzę, polityczną kontrolę nad izbami, a tym samym również nad nadzorowanymi przez nie samorządami.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ruch Katolicko-Narodowy sprzeciwia się próbom upolitycznienia regionalnych izb obrachunkowych. Sprzeciwiamy się zamachowi na apolityczność i niezależność jednej z nielicznych instytucji, która utrzymała - w powszechnym odczuciu - wysoką ocenę swojej fachowości i kompetencji. Mówiąc wprost, sprzeciwiamy się psuciu polskiego państwa. Dlatego też składamy na ręce pana marszałka odpowiednie poprawki mające usunąć z projektu te zapisy z określonej przeze mnie warstwy personalnej tekstu, które najbardziej ingerują w niezależność i apolityczność regionalnych izb obrachunkowych. Co do przepisów z warstwy kompetencyjnej projektu, nie mamy zastrzeżeń. Dlatego też swoje głosowanie nad całością ustawy Ruch Katolicko-Narodowy uzależnia od przyjęcia zgłoszonych przez nas poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Pan poseł Andrzej Otręba wyraził chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#TomaszNałęcz">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#TomaszNałęcz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Otrębę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AndrzejOtręba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa wzbudziła wiele wątpliwości, również moich, niektóre jej zapisy, chciałem w związku z tym zadać kilka pytań. Pierwsze pytanie dotyczy poprawki nr 11, propozycji zmian w art. 15 ust. 8. W pkt. 4 czytamy, kto może być członkiem kolegium i mamy tu zapis, że powinien on posiadać co najmniej 4-letni staż pracy w jednostkach związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego lub finansów publicznych. Otóż moja wątpliwość jest taka: Jakie to będą jednostki związane z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego, kto będzie określał, że to jest akurat ta jednostka? Na przykład samorząd ma kilka procent w jakiejś spółce, to czy będzie można ją zaliczyć do jednostek związanych z funkcjonowaniem samorządu, czy też nie? Chodzi o to, żeby potem nie było wątpliwości, jeśli osoby te będą się powoływały na taki staż pracy. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#AndrzejOtręba">Po drugie, w ust. 9, który dotyczy odwołania członka kolegium, i tutaj w ust. 3 mamy zapis: członka odwołuje się w przypadku stwierdzenia powtarzającego się naruszania prawa podczas wykonywania obowiązków lub uchylania się od ich wykonania. Co to znaczy: powtarzające się naruszanie prawa - dwa razy, trzy razy, pięć razy - czy też uchylanie się od tych obowiązków? To jest, myślę, bardzo nieprecyzyjne i chciałem, żeby to określić. Kolejna sprawa, to samo dotyczy również odwołania prezesa, którego się odwołuje w podobnych przypadkach, czyli jeśli prezes narusza prawo: raz naruszy, dwa. Kto będzie oceniał wielokrotność tego naruszenia, tym bardziej że prezesowi przysługuje odwołanie od wniosku do sądu, jeśli chodzi o odwołanie go z funkcji, i może powiedzieć, że on tylko właściwie naruszył dwa razy, a powtarzające się naruszenie to jest sześć razy na przykład, prawda? Wreszcie moja wątpliwość dotycząca poprawki 14., w art. 16a ust. 6: Po upływie kadencji prezesa izby albo po odwołaniu prezesa w związku ze złożoną rezygnacją pozostaje on etatowym członkiem kolegium. Dlaczego proponujemy taki zapis? Był 6 lat, miał kadencję, skończył kadencję i po prostu odchodzi z tej izby, a on jakby automatycznie pozostaje członkiem kolegium. To tyle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#TomaszNałęcz">Rozumiem, że były to pytania do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Piosika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#StanisławPiosik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Obowiązkiem posła sprawozdawcy jest przedstawić rzetelnie informacje na temat sprawozdania, które miał zaprezentować w imieniu połączonych komisji. W związku z tym moim zadaniem było tylko i wyłącznie przekazanie tego sprawozdania na podstawie prac, jakie zostały przeprowadzone w tych komisjach. Z przykrością muszę powiedzieć, że członkami nie tylko Komisji ds. Kontroli Państwowej, ale i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej nie byli tylko członkowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, byli to również członkowie różnych klubów poselskich. Również członkami podkomisji nie byli członkowie tylko jednego klubu, lecz była to reprezentacja poszczególnych klubów. Z przykrością muszę powiedzieć, że nikt nie miał absolutnie żadnego złego planu działania. Zależało nam na tym, aby ten senacki projekt ustawy, nad którym procedowaliśmy bardzo długo i w podkomisji, i w komisji... A to po to, aby prawo, które jest uchwalane przez Wysoką Izbę, było konkretne, rzeczowe i legislacyjne. Na tym nam po prostu zależało. Nikomu nie zależało na tym, aby cokolwiek upolitycznić. Była możliwość w trakcie prac podkomisji i komisji, aby te pytania, które koledzy sprawozdawcy w imieniu poszczególnych klubów składali, aby te sprawy wyjaśnić. Nie będę ustosunkowywał się do poprawek, ponieważ myślę, że komisja nad nimi się pokłoni, że komisja rzetelnie do tego tematu podejdzie, a przede wszystkim chodzi o to, żeby była dobrze sprawowana kontrola i nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego, gdyż wiemy, że zmieniliśmy ordynację wyborczą odnośnie do wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów, likwidując poszczególne zarządy.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#StanisławPiosik">Jeśli chodzi o pytania, które zostały zadane przez pana posła Otrębę, chcę powiedzieć, że komisja dość długo zastanawiała się nad tym, czy odwołany prezes powinien zostać członkiem kolegium, czy nie. Zdecydowała większość, komisja tak zagłosowała, aby ustępujący prezes stał się członkiem kolegium, a to dlatego, że zależało nam na tym, aby ludzie, którzy mają odpowiednie kwalifikacje, którzy pracowali dość długo w regionalnych izbach obrachunkowych... żeby o nich nie zapominać, żeby po prostu zostali w tych konkretnych izbach. Jeśli chodzi o odwołanie członka kolegium, to chcę powiedzieć, że zależy nam na tym, aby powtarzające się nieprawidłowości... Teraz pytanie, co rozumiemy przez pojęcie „powtarzające się nieprawidłowości”, ile ma ich po prostu być, czy jedna, czy dwie, czy trzy? Uważam, że warto byłoby tutaj doprecyzować, żeby była jasność i klarowność sprawy, żeby nie było żadnych domysłów, tylko żeby w ustawie wyraźniej ten problem zapisać.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#StanisławPiosik">Kto może być członkiem kolegium? W przedstawionym sprawozdaniu obu połączonych komisji zaprezentowałem, kto może być członkiem kolegium. Jeżeli tych warunków nie spełnia, to niestety członkiem kolegium być nie może i udziału w konkursie również brać nie może. To tyle, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#StanisławPiosik">Chciałem bardzo serdecznie podziękować wszystkim koleżankom posłankom i kolegom posłom za tę debatę. Myślę, że poprawki, które państwo zgłosiliście, przyczynią się do utworzenia jeszcze lepszych przepisów zarówno pod względem rzeczowym, jak i legislacyjnym. Chyba nam wszystkim zależy na tym, aby kontrole i nadzór, jaki sprawują regionalne izby obrachunkowe nad jednostkami samorządu terytorialnego, były o wiele, wiele lepsze. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym i poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (druki nr 784, 988 i 1508).</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wojciecha Jasińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WojciechJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym i poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (druki nr 784 i 988). Komisja i podkomisja pracowały nad tymi ustawami dość długo. Wynikało to z niektórych powodów organizacyjnych, ze zgłoszenia oprócz projektu rządowego także projektu poselskiego. W pracach brali udział przedstawiciele wnioskodawców, Narodowego Banku Polskiego, głównie Komisji Nadzoru Bankowego, środowiska banków spółdzielczych, Związku Banków Polskich, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Komisja dążyła do tego, aby możliwie szeroko uwzględnić stanowiska wszystkich zainteresowanych stron, aby ta ustawa uwzględniała w jak najlepszym stopniu interes banków spółdzielczych oraz możliwości ich dalszego rozwoju. Rząd uzasadniał proponowane przez siebie zmiany dążeniem do usprawnienia funkcjonowania sektora bankowości spółdzielczej, co ma doprowadzić do realnej poprawy pozycji sektora tej bankowości oraz jakości usług finansowych świadczonych przez banki. Grupa posłów z Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, która jest wnioskodawcą projektu poselskiego, stwierdzała, że wniesiony przez nich projekt ustawy jest odpowiedzią na rządowy projekt, który, zdaniem projektodawców, nie rozwiązuje istotnych problemów w pracy banków spółdzielczych. Pozwolę sobie omówić podstawowe zmiany, których wprowadzenie zakłada omawiany projekt.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WojciechJasiński">Projekt ustawy zmniejsza liczbę banków zrzeszających z 12 do 3. Wynika to z przeprowadzonego na podstawie ustawy z 7 grudnia 2000 r. procesu łączenia się banków zrzeszających. W rezultacie tego powstały trzy spółdzielcze grupy bankowe. Z grupy banków zrzeszających wyłączony został Bank Gospodarki Żywnościowej. Projekt rozszerza katalog osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji Banku Gospodarki Żywnościowej stanowiących własność skarbu państwa. Jest to uwzględnienie wniosku rzecznika praw obywatelskich. Ten krąg poprzednio był mniejszy, tutaj jest dosyć istotnie poszerzony. Projekt ustawy przewiduje poszerzenie terenu działalności, obszaru działania wszystkich banków spółdzielczych. Dotychczas bank spółdzielczy może działać na obszarze powiatu, w którym znajduje się jego siedziba, oraz powiatu, w którym ma placówki wykonujące podstawowe czynności bankowe. Według projektu banki spółdzielcze posiadające fundusze własne pomiędzy 1 mln a 5 mln euro mogą prowadzić działalność na obszarze województwa, na terenie którego mają siedzibę, a także na terenie innych powiatów, jeśli tam mają te placówki podstawowe. Jeśli chodzi o banki mniejsze, bo takie są, stan ich został pozostawiony w dotychczasowym kształcie, a oczywiście te banki, które mają kapitały własne powyżej 5 mln euro, mogą prowadzić działalność na terenie całego kraju. Wynika to już z ustaleń Prawa bankowego, są to w zasadzie pełnoprawne banki. Jeśli fundusze banku obniżą się poniżej, odpowiednio, 1 mln i 5 mln euro, bank jest zobowiązany zawiadomić o tym Komisję Nadzoru Bankowego. Jest to novum. Komisja może ograniczyć wówczas zakres działalności banku związany z wysokością funduszy własnych. Chodzi tutaj o bezpieczeństwo działania banku przede wszystkim dla klientów.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WojciechJasiński">Projekt ustawy rozszerza dostępny bankom spółdzielczym katalog czynności bankowych o potwierdzanie gwarancji bankowych, poręczeń bankowych, udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich oraz rozliczenia i umarzanie pieniądza elektronicznego. To jest oczywiście tylko dla banków o funduszach ponad 1 mln euro. Jest to istotne poszerzenie katalogu czynności bankowych, które mogą prowadzić banki spółdzielcze. Projekt ustawy likwiduje obligatoryjne zrzeszenie się banków spółdzielczych w związkach rewizyjnych. Tu w komisji były bardzo różne zdania, zresztą tego problemu dotyczy pierwszy wniosek mniejszości, który proponuje wykreślenie tej możliwości. Komisja przyjęła takie rozwiązanie. Przedstawiciele w istocie banków mocno podnosili ten problem, że bank i tak musi poddawać się badaniom finansowym i łączenie rewizji spółdzielczej wynikającej z Prawa spółdzielczego i badania finansowego wynikającego z przepisów Prawa bankowego jest drogie, bo trzeba robić i to, i to. Natomiast często oferowanie tego wyłącznie przez związki rewizyjne nie jest należytej jakości. Tak jak to jest w dotychczasowym stanie prawnym banki spółdzielcze mogą wypowiadać umowę zrzeszenia w banku zrzeszającym. Jednak ze względu na ochronę interesów klientów oraz bezpieczeństwo wkładów projekt przewiduje, że banki spółdzielcze, które mają zamiar wypowiedzieć umowę zrzeszenia, będą musiały to zgłosić Komisji Nadzoru Bankowego. W przypadku gdyby wypowiedzenie miało doprowadzić do naruszenia prawa, interesów klienta lub bezpieczeństwa zgromadzonych środków, komisja może zalecić podjęcie działań zmierzających do usunięcia tych nieprawidłowości, z możliwością zastosowania sankcji określonych w art. 138 Prawa bankowego. Może powiem także o jednym przypadku, ale istotnym, nieuwzględnienia w pracach komisji propozycji wnioskodawców, mianowicie komisja odrzuciła zawartą w projekcie rządowym propozycję dotyczącą możliwości utworzenia przez banki spółdzielczego zrzeszenia skonsolidowanego. Jest to istotna zmiana w stosunku do tego, co było w propozycjach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WojciechJasiński">Projekt ustawy prezentowany w sprawozdaniu przewiduje możliwość zachęcania banków do konsolidacji oraz do zwiększania funduszy własnych. Mogą być na to przeznaczone środki Funduszu Rozwoju Banków Spółdzielczych, które były zgromadzone w Banku Gospodarki Żywnościowej, i środki po umorzonych obligacjach restrukturyzacyjnych serii D. Przewiduje się też możliwość zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych 75% dochodów banków spółdzielczych uzyskanych z operacji z członkami tych banków, pod warunkiem że banki przekażą na zwiększenie funduszu zasobowego nie mniej niż 90% zysku. Dotyczy to tylko banków najmniejszych, o funduszach poniżej 1 mln euro. Jest zgłoszony do tego także wniosek mniejszości. Projekt przewiduje też możliwość zwolnienia nie tylko banków spółdzielczych, ale wszystkich banków z utrzymywania rezerwy obowiązkowej do kwoty 2 mln zł do dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej oraz 1 mln 200 tys. zł do dnia pełnego członkostwa Polski w Unii Gospodarczej i Walutowej. Zwolnienie to dotyczyłoby tych banków, które co najmniej 85% zysku do podziału przeznaczą na zwiększenie funduszy własnych, tzn. funduszu zapasowego w banku państwowym lub w banku spółki akcyjnej czy w oddziale banku zagranicznego, a funduszu zasobowego w bankach spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#WojciechJasiński">To są, Wysoka Izbo, najistotniejsze zmiany w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych. Mam obowiązek dodać, że w opinii Komitetu Integracji Europejskiej zgodność z prawem Unii Europejskiej dwóch ostatnich zmian została zakwestionowana. W drugiej, dzisiaj przedstawionej opinii komitet nieco łagodzi swoje stanowisko. Twierdzi, że jest możliwe rozwiązanie tego problemu poprzez wprowadzenie do projektu odwołania się przy stosowaniu kwestionowanych w opinii środków do ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Mimo tych opinii mam zaszczyt rekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie przedłożonego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Aldonę Michalak występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AldonaMichalak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu SLD mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim, który powstał z dwóch projektów ustaw, rządowego i poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#AldonaMichalak">Sojusz Lewicy Demokratycznej widzi potrzebę zmian ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r., szczególnie z powodu konieczności zwiększenia funduszy własnych banków spółdzielczych do kwoty 1 mln euro do dnia 31 grudnia 2007 r., który to warunek został wynegocjowany z Unią Europejską i jest jednym z elementów traktatu akcesyjnego. W związku z tym, iż wystąpiła rozbieżność w zmienianej ustawie - okres dochodzenia przez banki spółdzielcze do kwoty 1 mln euro był ustalony na dzień 31 grudnia 2010, tj. o 3 lata później, niż to uzgodniono ze stroną europejską - banki spółdzielcze zostały zmuszone do intensyfikacji działań w zakresie zwiększania swych funduszy własnych.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#AldonaMichalak">Sojusz Lewicy Demokratycznej nie może nie dostrzegać ogromnej roli, jaką odgrywają banki spółdzielcze zarówno w sektorze finansowym, jak i w obszarze życia społecznego Polski, a szczególnie obszarów wiejskich. Liczba członków banków spółdzielczych to 2,5 mln osób, w tym około 70% stanowią rolnicy. Spółdzielczy sektor bankowy odgrywa pierwszoplanową rolę w gospodarce społecznej. Działalność tych wyjątkowych podmiotów, jakimi są spółdzielnie i ich specyficzna odmiana - banki spółdzielcze, nie jest nastawiona przede wszystkim na zysk, ale na zaspokajanie istotnych ze społecznego punktu widzenia potrzeb. Dlatego też nie można ich zaliczyć ani do sektora publicznego, ani do sektora prywatnego. Według przygotowanego przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej planu działań na rok 2003 to w ramach sektora gospodarki społecznej rozwijana jest przedsiębiorczość, która jest jednym z priorytetów polityki zatrudnienia w wielu krajach Unii Europejskiej. W ocenie SLD banki spółdzielcze, których w Polsce jest 606, a posiadają łącznie ponad 3 tys. placówek, w większości są dobrze zarządzane, mają wymagane kapitały oraz nowoczesne technologie, co w efekcie przynosi im pozytywne wyniki finansowe. Pomimo iż są instytucjami finansowymi, nie są odczłowieczone, ponieważ zawsze są bardzo blisko klienta, znają go i oceniają nie tylko poprzez pryzmat wymogów scoringu. W ubiegłym roku nie było ani jednej upadłości banku spółdzielczego, co wskazuje, iż po okresie błędów i wypaczeń sytuacja się ustabilizowała. Koszty działalności i oferta cenowa tego sektora również są niższe niż w pozostałych bankach komercyjnych. Jednakże wymóg uzupełnienia funduszy do kwoty 1 mln euro do dnia 31 grudnia 2007 r. dotyczy około 72% banków, gdyż na dzień dzisiejszy tylko 172 banki, tj. 28%, spełniają go. Można powiedzieć, iż 5 lat to jest dość długo, ale dla tych, którzy tego warunku nie spełniają, czas biegnie dużo szybciej. Ponadto w okresie stagnacji gospodarczej, przy dużym ryzyku zewnętrznym, niełatwo będzie wielu tym podmiotom odłożyć jako fundusze własne wymagane kwoty. Przecież w Polsce PKB na jednego Polaka stanowi 40% dochodów jednego Europejczyka, tj. znacznie mniej aniżeli w innych krajach europejskich. Uwzględniając jednakże szczególne wartości i cele realizowane przez banki spółdzielcze, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera zmiany zaakceptowane przez Komisję Finansów Publicznych, które zostały również uzgodnione przez wszystkie zainteresowane strony, tj. Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski, no i oczywiście banki spółdzielcze. Zapisy zawarte w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych prowadzą do zwiększenia konkurencyjności tych banków na rynku usług finansowych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#AldonaMichalak">W kontekście powyższej pozytywnej oceny przez klub SLD projektu ustawy, który pogodził dwa projekty, rządowy i poselski, zdumienie i zaniepokojenie budzi negatywna jego ocena przez Komitet Integracji Europejskiej. Otóż w opinii KIE częściowe zwolnienie z podatku dochodowego banków spółdzielczych w celu ułatwienia im zwiększenia funduszy własnych jest niedopuszczalną pomocą publiczną, a sformułowanie, iż ma to obowiązywać do momentu uzyskania kwoty 1 mln euro, czyli najdłużej do dnia 31 grudnia 2007 r., jest zbyt ogólnikowe i jest to moment nieokreślony. W opinii prof. Szpringera, również w mojej ocenie jako członka sejmowej Komisji Finansów Publicznych, byłego pracownika PKO Banku Polskiego, moment jest dostatecznie precyzyjnie określony, ponieważ ustawa przewiduje harmonogram dochodzenia do wymaganego poziomu tych funduszy, a także dotyczy tylko dochodów pochodzących z operacji z członkami tych banków. Należy więc podkreślić, że ten warunek pomocy został określony bardzo precyzyjnie, a nawet restrykcyjnie. Tak wyrażane stanowisko Komitetu Integracji Europejskiej powoduje nieprzychylne dla ustawy artykuły prasowe, a w konsekwencji stwarza nieprzychylny klimat dla jednego z ostatnich uczestników rynku bankowego ze 100-procentowym udziałem kapitału polskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#AldonaMichalak">Niezrozumiałe jest także podejście polskiego Komitetu Integracji Europejskiej do niezwykle ważnych problemów polskiej gospodarki i polskiej racji stanu, tym bardziej że Komitet Integracji Europejskiej w opinii dodatkowej z dnia 7 maja 2003 r., która dotarła do posłów w dniu dzisiejszym, proponuje uzupełnienie przedmiotowej zmiany o odwołanie się do ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, co usunie zawarte w poprzedniej opinii wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#AldonaMichalak">Następny zarzut KIE: naliczanie rezerwy obowiązkowej, w tym ewentualne odliczenia, ma zastosowanie tylko do krajów strefy euro nawet po wejściu do Unii Europejskiej - mija się z prawdą, albowiem w opinii Narodowego Banku Polskiego po wejściu Polski do Unii Europejskiej, chociaż nie będzie jeszcze członkiem Unii Walutowej i Gospodarczej, to Narodowy Bank Polski jako bank centralny kraju z derogacją będzie wchodził w skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych, o czym traktuje art. 4 traktatu. Z faktu tego będzie wynikała potrzeba dostosowania m.in. instrumentów polityki pieniężnej do praktyki Europejskiego Banku Centralnego, m.in. w zakresie rezerwy obowiązkowej. I tak stosownie do rozporządzenia nr 2818/98 EBC z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie rezerwy obowiązkowej wymagana rezerwa obowiązkowa będzie podlegała pomniejszeniu o kwotę 100 tys. euro bez jakichkolwiek dodatkowych warunków.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#AldonaMichalak">Klub SLD popiera przedkładany projekt ustawy zawarty w druku nr 1508, a jednocześnie zgłasza poprawkę uściślającą zapis art. 42. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł. Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską, występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego i poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (z druków nr 784 i 988) oraz wobec sprawozdania Komisji Finansów Publicznych w tejże materii z druku nr 1508.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#KrystynaSkowrońska">Chciałabym rozpocząć od wyrażenia podziękowania dla pana posła Jasińskiego za takie przeprowadzenie pracy w podkomisji stałej do spraw systemu bankowego i rynku kapitałowego, które, jak mi się wydaje, umożliwiło wypracowanie projektu nowelizacji będącego kompromisem rozwiązań legislacyjnych z projektu rządowego i projektu poselskiego przedłożonego przez Platformę Obywatelską, który miałam zaszczyt przedkładać Sejmowi, reprezentując wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#KrystynaSkowrońska">Przedkładając dzisiaj Wysokiej Izbie wypracowany w komisji finansów konsensus dotyczący nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, musimy mieć świadomość, że regulacje dotyczą sektora banków spółdzielczych - sektora posiadającego chlubną 140-letnią tradycję, wypełniającego misję pomocy polskiemu rolnictwu oraz ludności, która głównie zamieszkuje w małych miejscowościach i na wsi. Nisza rynkowa, którą obsługują banki spółdzielcze, została im przyporządkowana już w latach sześćdziesiątych i kontynuowana była w latach następnych, kiedy to regulacjami ustawowymi obsługę ludności w miastach i rzemiosła w zasadzie przyporządkowano Powszechnej Kasie Oszczędności, a obsługę rolnictwa i ludności na wsi przyporządkowano bankom spółdzielczym. Interwencjonizm państwowy na rynku bankowym do roku 1989 nie pozwalał bankom, w tym również bankom spółdzielczym, na stosowanie zasad gospodarki rynkowej, którymi rządziły się inne państwa w Europie i na świecie.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#KrystynaSkowrońska">Banki polskie od roku 1989 były podmiotami, poprzez które dokonywana była redystrybucja środków pochodzących w zasadzie z budżetu, i to państwo miało wpływ na możliwość kreowania wyników finansowych tych podmiotów poprzez system dopłat m.in. do działalności kredytowej. Pamiętamy bowiem okres oprocentowania kredytów w wysokości 1,2% lub 3%, zaś oprocentowania lokat bankowych od 5 do 9% w stosunku rocznym. Okres ten nie pozwalał bankom na rozwój, na zwiększanie funduszy własnych i na wypracowywanie zysków, które pozwalałyby bankom na ich rozwój bez potrzeby sterowania ich sytuacją finansową przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#KrystynaSkowrońska">Dzisiaj, w nowej sytuacji ekonomiczno-prawnej, poprzez kolejne nowelizacje ustawy dotyczące sektora banków spółdzielczych ten sektor wygląda zupełnie inaczej. W wystąpieniu pani poseł Michalak było wiele liczb dotyczących rynku, który obsługuje bank spółdzielczy, dotyczących liczby placówek. Pozwolę sobie może trochę inaczej przedstawić ten rynek:</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#KrystynaSkowrońska">- to przeszło 600 banków spółdzielczych ze 100-procentowym kapitałem polskim; jak wspomniano, to ponad 3 tys. placówek;</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#KrystynaSkowrońska">- to około 6% udziału aktywów w rynku bankowym;</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#KrystynaSkowrońska">- to najniższy wskaźnik kredytów nieregularnych, w tym przeterminowanych i straconych, bo kształtują się one na poziomie od 3 do 3,5% obliga kredytowego, gdy wskaźnik ten banki komercyjne posiadają na poziomie około 15%;</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#KrystynaSkowrońska">- to ogromna rzesza członków - moje liczby są trochę inne: około 2600 tys., nie 2500 tys., ale to duża liczba - którzy są udziałowcami banków i podejmują decyzje o dalszym kierunku rozwoju tych podmiotów;</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#KrystynaSkowrońska">- to około 10 mln klientów, którymi są głównie rolnicy i podmioty prowadzące działalność gospodarczą;</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#KrystynaSkowrońska">- to pomoc dla indywidualnego rolnika poprzez udzielanie kredytów preferencyjnych, nawet od kwoty 360 zł - tak, takich kredytów, niewielkich i pracochłonnych w obsłudze, udzielają banki spółdzielcze, bo polska wieś jest biedna, rolnik zaciąga nawet tak niewielki kredyt, a bank duży nie jest zainteresowany udzielaniem tego rodzaju kredytów, gdyż są one bardzo pracochłonne i nisko rentowne.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę przypomnieć, że sektor banków spółdzielczych w Unii Europejskiej ma również ogromne znaczenie. Na rynku polskim udział sektora w rynku bankowym to około 6%, w Unii Europejskiej w 2000 r. udział sektora banków spółdzielczych to 17% i rzesza około 38 mln członków.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#KrystynaSkowrońska">Ważne jest zatem, aby regulacja ustawowa dotycząca sektora banków spółdzielczych była regulacją dobrą, umożliwiającą bankom spółdzielczym dobre działanie w interesie klientów i członków, a także dającą możliwość bycia dobrymi i konkurencyjnymi podmiotami na rynku europejskim po wejściu Polski do Unii Europejskiej, które wspierałyby rozwój regionalny, gdyż środki miejscowego pochodzenia będą akumulowane na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-217.13" who="#KrystynaSkowrońska">W pracach Komisji Finansów Publicznych odrzucone m.in. zostały regulacje dotyczące uregulowań w zakresie reprezentowania właścicieli w radzie nadzorczej banku zrzeszającego przez pracowników banków spółdzielczych zrzeszonych w banku zrzeszającym do wysokości 1/5 jego składu. Zdecydowanie odrzucono taką propozycję, uznając, iż bank winien być zarządzany dobrze i profesjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-217.14" who="#KrystynaSkowrońska">Odrzucono proponowane w projekcie rządowym:</u>
          <u xml:id="u-217.15" who="#KrystynaSkowrońska">- wprowadzenia Spółdzielczego Zrzeszenia Skonsolidowanego, gdyż argument za jego wprowadzeniem był w zasadzie następujący: bank należący do zrzeszenia skonsolidowanego odpowiada jako poręczyciel za zobowiązania pozostałych banków zrzeszenia skonsolidowanego w stosunku odpowiadającym wielkości posiadanych przez niego funduszy własnych, w sumie funduszy ogółem zrzeszenia skonsolidowanego,</u>
          <u xml:id="u-217.16" who="#KrystynaSkowrońska">- a także gwarancję płynności płatniczej, skonsolidowane sprawozdanie finansowe, wyliczenie limitów koncentracji kredytów i innych wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-217.17" who="#KrystynaSkowrońska">W tym przypadku, odrzucając projekt zapisu dotyczącego konsolidacji, uwzględniono opinię banków spółdzielczych oraz ich reprezentanta, Krajowego Związku Banków Spółdzielczych. Nowe trzy zrzeszenia w miejsce dotychczasowych dwunastu, tj. dziewięciu banków regionalnych i trzech banków zrzeszających, są dopiero w budowie i same muszą umacniać swoją pozycję finansową, a także tzw. ryzyko zbiorowej odpowiedzialności za nietrafione kredyty przenosiłoby się wprost na dobry, dynamicznie działający Bank Spółdzielczy. Nowelizacja tej ustawy zasadniczo była potrzebna z jednego powodu - zmiany art. 42, gdyż minister właściwy do spraw skarbu państwa ustalił, w rozporządzeniu, krąg osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia 15% akcji BGŻ, powiększony o pracowników BGŻ i banków spółdzielczych zatrudnionych przed datą przekształcenia BGŻ w spółkę akcyjną. Skorygowano też, że przy wyliczeniu wysokości należnych akcji nie będzie uwzględniane stanowisko, jakie zajmował pracownik, a jedynie staż pracy. Jest to zmiana 16. w art. 1 nowelizowanej ustawy oraz nowy zapis w art. 5.</u>
          <u xml:id="u-217.18" who="#KrystynaSkowrońska">Część poprawek wprowadzona w trakcie pierwszego czytania została uwzględniona w komisji. M.in. w art. 3 jest zawarta propozycja zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych 75% dochodów banków uzyskanych w wyniku operacji z własnymi członkami, do czasu zwiększenia funduszy własnych do równowartości 1 mln euro. Przepis miałby zastosowanie dopiero w roku podatkowym 2004. W art. 6 dotyczącym zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim proponuje się zwolnienie wszystkich banków z rezerwy obowiązkowej pod warunkiem przeznaczenia 85% zysków na fundusz zapasowy w banku państwowym lub na fundusz zasobowy w banku spółdzielczym.</u>
          <u xml:id="u-217.19" who="#KrystynaSkowrońska">Do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych w przedmiocie omawianej nowelizacji załączona została opinia sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pani prof. dr hab. Danuty Hübner stwierdzająca w pkt. V-VIII i X i ostatecznie w konkluzji w pkt. XI, że projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej w zakresie stosowania pomocy publicznej. Ze stanowiskiem Komitetu Integracji Europejskiej można polemizować, a świadczą o tym m.in. opinie takich autorytetów, jak pana prof. Włodzimierza Szpringera ze Szkoły Głównej Handlowej i Uniwersytetu Warszawskiego, który stwierdza m.in., że: „względy restrukturyzacji sektora banków spółdzielczych same w sobie mogą stanowić wystarczające uzasadnienie pomocy publicznej” oraz że sam fakt ustalenia zwolnienia lub ulgi podatkowej nie może być kwestionowany, jeżeli ma mocne oparcie w systemowych koncepcjach polityki strukturalnej. Ulgi i zwolnienia mogą się natomiast zawierać w definicji pomocy publicznej, gdy mają charakter selektywny. Wtedy muszą być spełnione wymagania proceduralne przewidziane dla notyfikacji pomocy publicznej, obecnie - w ustawie o dopuszczalności pomocy publicznej dla przedsiębiorców, po akcesji Polski do Unii Europejskiej - w art. 87–89 traktatu Wspólnot Europejskich, podjęcie zaś próby oceny propozycji zwolnienia lub ulgi podatkowej powinno się opierać na dorobku legislacji i orzecznictwa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.20" who="#KrystynaSkowrońska">Nadto i inne opinie prawne świadczą, iż: „w dyrektywach unijnych dopuszczona została możliwość wydawania przez ustawodawców krajowych odmiennych uregulowań niż unijne ze względu na rolę i status wybranych instytucji kredytowych”. Jest to opinia sporządzona przez panią prof. Małgorzatę Zalewską ze Szkoły Głównej Handlowej z dnia 8 października 2002 r., zlecona przez Biuro Studiów i Ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-217.21" who="#KrystynaSkowrońska">W tym miejscu warto również powiedzieć o stanowisku z dnia dzisiejszego, jakie przedłożyło KIE, w godzinach południowych, w którym mówi się o pomocy publicznoprawnej, o możliwości rozwiązania problemu zgodności z prawem unijnym zapisów projektowanej nowelizacji, wydaje się, iż niepotrzebnej. W tym zakresie oczekuję od pana ministra odpowiedzi, czy niewystarczająca jest notyfikacja pomocy publicznoprawnej określona w innych ustawach i czy powtórzenie jest elementem koniecznym dla wypełnienia obowiązku zgodności z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-217.22" who="#KrystynaSkowrońska">Klub Poselski Platformy Obywatelskiej ma nadzieję, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej i wymienione przeze mnie wcześniej opinie będą przedmiotem szczegółowej analizy komisji finansów podczas posiedzenia, na którym będą omawiane poprawki do ustawy nowelizującej zgłoszone w trakcie drugiego czytania. Klub Poselski Platformy Obywatelskiej poprze zgłoszone wnioski mniejszości: wniosek 2. dotyczący zwolnienia z zapłaty podatku od dochodów z operacji z członkami oraz wnioski 3. i 4. zwalniające wszystkie banki z utrzymywania w Narodowym Banku Polskim rezerw obowiązkowych odpowiednio do wysokości 500 lub 300 tys. euro. Dotychczasowa rezerwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł, myślałem, że pani już konkluduje. Czy pani sobie zdaje sprawę, o ile pani przedłużyłem czas wystąpienia? Gdyż wystąpienie jest 5-minutowe, a przedłużyłem już o 8 minut. Tak że prosiłbym już o konkluzję i umożliwienie wystąpień kolegom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#KrystynaSkowrońska">Jedno zdanie. Mam nadzieję, panie marszałku, że przyspieszenie spowoduje... Ja również występuję w innym punkcie porządku, tak że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#TomaszNałęcz">Ale pani poseł, bardzo proszę, są granice tolerancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#KrystynaSkowrońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#KrystynaSkowrońska">Panie marszałku, zbliżam się do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#TomaszNałęcz">Nie, nie, pani poseł, już pani się zbliżyła do końca. Proszę o konkluzję i o zakończenie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KrystynaSkowrońska">Dotychczasowa rezerwa to 4,5% obliga depozytów, gdy w krajach Unii Europejskiej rezerwy obowiązkowe to poziom 2% obliga depozytów. Mam nadzieję, że w Wysokiej Izbie proponowana zmiana, nowelizacja znajdzie poparcie posłów. Dziękuję serdecznie, panie marszałku. Dziękuję również za wyrozumiałość.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję za wypowiedź. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Jasińskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WojciechJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” pan minister Hausner stwierdził, naszym zdaniem słusznie, że banki, duże banki w Polsce raczej czują się elementem globalnego systemu finansowego, niż pełnią rolę w stosunku do gospodarki, taką jaką powinny pełnić banki w tradycyjnym tego słowa znaczeniu - służenia gospodarce kredytem, rozpoznawania potrzeb w tym względzie. No tak to w Polsce jest, że szczególnie duże banki zagraniczne stosują procedury w dużej mierze zagraniczne, że zdolność kredytowa polskich podmiotów jest oceniana według procedur, według przepisów obowiązujących w bankach zagranicznych. Zdarza się nawet tak, że zdolność kredytowa przedsiębiorstw, potencjalnych kredytobiorców, nie jest określona według ich standingu finansowego nawet dobrego, tylko przez pryzmat standingu Polski jako państwa na rynkach międzynarodowych. Krótko mówiąc, jeśli jest nawet najlepsze przedsiębiorstwo o pełnej zdolności kredytowej, to ono musi być oceniane gorzej ze względu na gorszą ocenę Polski. Tak to często bywa. Polskie podmioty gospodarcze mają utrudniony dostęp do kredytu. Szczególnie utrudniony dostęp mają drobny przemysł i rolnictwo, gdzie same koszty manipulacyjne kredytu są zbyt wysokie, aby kredyt można uzyskać, gdzie pracownicy oceniający zdolność kredytową w ogóle nie są w stanie ocenić w sposób właściwy zdolności kredytowej tych właśnie drobnych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WojciechJasiński">Stąd też Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość widzi wielką rolę dla banków spółdzielczych. Banki niewielkie, znające rynek, będące na tym rynku dłużej, poprzez często osobiste kontakty, znajomości, w tym dobrym tego słowa znaczeniu, podkreślam, mogą w sposób właściwy ocenić zdolność kredytową, szybko służyć niezbędnym kredytem. Trzeba powiedzieć, że w stosunku do stanu sprzed 10 lat, gdy wiele banków spółdzielczych niewłaściwie zrozumiało wymogi gospodarki rynkowej i było na krawędzi bankructwa, obecna sytuacja banków spółdzielczych jest nieporównanie lepsza, tzw. złe kredyty są znacznie niższe, banki są zarządzane dobrze. Stan bezpieczeństwa dużej części banków spółdzielczych jest nieporównanie lepszy niż to było kiedyś. I w tym miejscu szczególnie trzeba pomóc bankom spółdzielczym w przystosowaniu się do funkcjonowania na trudnym rynku, zwłaszcza po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Trzeba się liczyć z tym, że wejdą na rynek także mniejsze banki, że nastąpi poszerzenie konkurencji, ale trzeba dać im możliwość, aby na tym rynku mogły z powodzeniem konkurować, aby mogły obsługiwać szczególnie drobny przemysł i rolnictwo, aby mogły być jednym ze źródeł, jednym ze sposobów kreowania wzrostu gospodarczego w Polsce. Stąd też te zabiegi, te propozycje, które zmierzałyby do poprawy kondycji finansowej, możliwości finansowych banków spółdzielczych, a przez to umacniania ich pozycji, zwiększania ich możliwości konkurowania, cieszą się naszym poparciem i będziemy te propozycje popierać. Fakt, że zmniejsza się choćby ilość banków zrzeszających, świadczy o tym, że ta koncentracja jest niezbędna, że zrzeszenia będą silniejsze gospodarczo, będą tutaj mogły ze sobą współpracować, a właśnie w tej konwencji działają banki w całej Unii Europejskiej. Ważne jest także to, co wynika z ustawy - są podejmowane kroki, które mają promować ewentualne łączenie się małych banków spółdzielczych, bo pewnie te wszystkie banki nie zdołają uzyskać tych środków w takiej ilości, by to im umożliwiało tę współpracę.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WojciechJasiński">Stąd też Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt ustawy, będzie głosował za, z tym że wnosimy wspólnie z Platformą Obywatelską stosowne poprawki, które, mam nadzieję, Komisja Finansów Publicznych rozpatrzy. Uważamy też, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej jest błędna. Często odnoszę wrażenie, proszę Wysokiej Izby, że Komitet Integracji Europejskiej, nie tylko w tych sprawach - a także inne polskie organy, które zajmują się współpracą z Unią - bardziej spełnia w stosunku do polskich organów funkcje nadzorczą niż prezentuje mocno polskie interesy na terenie Unii. Tak to się jakoś nam układa. Wydaje się, że Komitet Integracji Europejskiej powinien tutaj za wszelką cenę zmierzać do opinii, która prezentowałaby w tym względzie wszelkie możliwości rozwiązań na tak, aby tych wszystkich propozycji rozwiązań można było ewentualnie bronić przed atakami ze strony Unii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kubika występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego składam oświadczenie w sprawie rządowego i poselskiego projektów ustaw o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Przedstawione projekty przewidują regulację dotyczącą usprawnienia funkcjonowania sektora bankowości spółdzielczej w Polsce. Regulacja ta ma na celu realną poprawę pozycji sektora bankowości spółdzielczej oraz jakości usług finansowych świadczonych przez banki spółdzielcze na rzecz poprawy obsługi społeczności lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#JanKubik">Projektowane zmiany przewidują wymóg posiadania minimalnego poziomu funduszy własnych przez instytucje kredytowe na okres przejściowy do końca 2007 r. Ponadto wprowadza się zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych 75% dochodów banków spółdzielczych uzyskanych w wyniku operacji z członkami tych banków do czasu uzyskania przez te banki zwiększenia sumy funduszy własnych do poziomu nieprzekraczającego równowartości 1 mln euro. Powyższe zwolnienie z podatku dochodowego odnosi się do banków spółdzielczych, które nie spełniały dotychczas wymogu dotyczącego posiadania określonej sumy funduszy własnych, a ponadto przekazały na zwiększenie funduszu zasobowego co najmniej 90% wypracowanego zysku netto. Zwolnienie podatkowe w podatku dochodowym powinno być w całości przeznaczone na zwiększenie funduszy własnych banków spółdzielczych, o ile uzasadnieniem stosowania takiej pomocy publicznej ma być wykonanie zobowiązania Polski wynikającego z traktatu akcesyjnego.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JanKubik">Wprowadzone zmiany dotyczą też nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim. Nieco inne znaczenie ma wprowadzenie zmiany przewidującej zwolnienie banków spółdzielczych z obowiązku utrzymania rezerwy obowiązkowej, o której mowa w art. 38 ust. 2 ustawy. Zwolnienie dotyczy tych banków, które co najmniej 85% zysku przekażą na zwiększenie funduszu zapasowego w bankach spółdzielczych. Projektowane rozwiązanie nie zakłada, że uzyskane w ten sposób przez banki środki z tytułu przewidzianego zwolnienia z obowiązku utrzymania rezerwy obowiązkowej zostaną wykorzystane tylko w celu zwiększenia funduszu zapasowego lub zasobowego, a nie generalnie zwiększenia konkurencyjności danego banku na rynku.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#JanKubik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Sułka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#LeszekSułek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona chciałbym się ustosunkować do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o rządowym i poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#LeszekSułek">Zawarte w projekcie ustawy uregulowania dotyczą banków spółdzielczych funkcjonujących zarówno w ramach zrzeszeń banków zrzeszających, jak i poza nimi. Wprowadzone zmiany obejmą również klientów indywidualnych, hurtowych oraz samorządowych wyżej wymienionych banków poprzez zaoferowanie im szerszego katalogu świadczonych usług finansowych. Uregulowania będą miały istotny wpływ na sytuację i rozwój regionalny poprzez zwiększenie roli banków spółdzielczych w procesie aktywizacji rolnictwa i gospodarki w porozumieniu z samorządami powiatowymi i wojewódzkimi, w tym również poprzez wprowadzenie nowych instrumentów wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. W ustawie zniesiono większość ograniczeń ustawowych, z wyjątkiem tych, które uwzględniają bezpieczeństwo sektora bankowości spółdzielczej, ochronę klienta, ochronę państwa oraz jednolite traktowanie wszystkich banków zrzeszających.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#LeszekSułek">Przepis art. 1 ust. 2 projektu ustawy przewiduje, iż „usamodzielnione” banki spółdzielcze posiadające fundusze własne wyższe niż równowartość 5 mln euro byłyby dodatkowo objęte zakresem obowiązywania uregulowań zawartych w art. 5a, 11, 13 i art. 15 ustawy. Rozszerzenie w projekcie ustawy przepisów dotyczących składu rady nadzorczej oraz sposobu składania oświadczenia woli w imieniu banku spółdzielczego również na „usamodzielnione” banki spółdzielcze przyczyni się do zapewnienia odpowiedniego poziomu zarządzania sektorem spółdzielczym jako specyficzną instytucją finansową. Trzeba tu wziąć pod uwagę specyfikę oraz zadania, jakie realizuje bank zrzeszający, w tym przede wszystkim nie tylko prawo, ale i obowiązek kontroli zgodności działania zrzeszonych banków spółdzielczych z przepisami obowiązującego prawa.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#LeszekSułek">Projekt ustawy w art. 20 ust. 1 wprowadza ograniczenie możliwości wchodzenia do rad nadzorczych banków zrzeszających większej niż 1/5 składu reprezentacji pracowników banków spółdzielczych, w tym również prezesów banków spółdzielczych. Obecna sytuacja, w której pracownicy podmiotów kontrolowanych w przeważającej reprezentacji wchodzą w skład rady nadzorczej organu mającego istotny wpływ na pracę organu kontrolującego, jest dalece niebezpieczna ze względu na to, iż prowadzi ona do osłabienia mechanizmów kontroli wewnętrznej, a w konsekwencji również przyczynia się do powstawania poważnych zagrożeń w funkcjonowaniu tych instytucji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#LeszekSułek">Zapisy art. 22a i 22b przyczynią się do usprawnienia zasad gospodarki finansowej banków spółdzielczych należących do zrzeszenia oraz wzmocnią pozycję spółdzielczego zrzeszenia skonsolidowanego w procesie ubiegania się o dystrybucję strukturalnych środków pomocowych z Unii Europejskiej. Projekt w tym zakresie zawiera delegację dla Komisji Nadzoru Bankowego do określenia w drodze uchwały szczegółowych zasad ustalania wysokości funduszy własnych banków będących uczestnikami spółdzielczego zrzeszenia skonsolidowanego oraz fakultatywnego określenia szczegółowych zasad wyliczania dla zrzeszenia norm i limitów koncentracji kredytów i wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#LeszekSułek">Propozycja zapisu rozdziału 3a wzoruje się na rozwiązaniach przyjętych w Europie, gdzie częścią wykonywanej działalności statutowej jest kontrola sytuacji zrzeszonych w bankach spółdzielczych oraz zagrożeń wynikających z działalności finansowej. Czynności podejmowane w tym zakresie mają działanie z jednej strony dyscyplinujące akcjonariuszy, z drugiej zaś pozwalają kontrolować sytuację ekonomiczną banków i w razie potrzeby na bieżąco zasilać je potrzebnymi środkami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#LeszekSułek">W art. 23 w ust. 1 następuje zmiana brzmienia zdania drugiego zgodnie z postulatami środowiska bankowości spółdzielczej - chodzi o określenie zasad oraz terminów dokonywania przez banki spółdzielcze zmiany dotychczasowego zrzeszenia na inne w przypadku połączenia się ze sobą banków zrzeszających.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#LeszekSułek">Proponowane w art. 31 wydłużenie okresu powoływania prezesów banków spółdzielczych na zasadach określonych w art. 12 ustawy z 2 lat na 3 lata wynika z konieczności zapewnienia realizacji przepisu dotyczącego powoływania zarządów banków spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#LeszekSułek">Propozycja zmiany w art. 35 ust. 1 ma na celu doprecyzowanie zasad wykorzystania przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny środków pieniężnych, o których mowa w art. 32 pkt 1 i art. 33 ust. 1, 3 i 4, na cele związane z udzielaniem pomocy finansowej bankom spółdzielczym.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#LeszekSułek">Mając na uwadze konieczność zagwarantowania, iż wykorzystanie przez banki spółdzielcze pomocy uzyskanej od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego będzie miało na celu realizację określonych w ustawie zadań, dokonuje się nowelizacji art. 36 ust. 2 ustawy, tak aby bank ten w okresie korzystania z pomocy mógł dokonywać wypłaty 10% dywidendy, przeznaczając pozostałą część nadwyżki bilansowej na zwiększenie funduszu zasobowego.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#LeszekSułek">Banki spółdzielcze, będące instytucjami finansowymi prowadzącymi swoją działalność wyłącznie w oparciu o polski kapitał, skupiające i aktywizujące w ramach swojej działalności tysiące członków spółdzielców, właściwie miliony, można powiedzieć, oczekują od rządu Rzeczypospolitej Polskiej jednoznacznego, wyraźnego uznania ich wiodącej roli w procesie społeczno-gospodarczego rozwoju społeczności lokalnych oraz ich misji w kreowaniu rozwoju finansowej obsługi małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#LeszekSułek">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej popiera sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym i poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, jednocześnie wnosząc, aby przyjąć zmianę art. 6 do art. 39a w brzmieniu: Banki pomniejszają kwotę naliczonej rezerwy obowiązkowej o kwotę stanowiącą równowartość 500 tys. euro (i dalej bez zmian).</u>
          <u xml:id="u-229.12" who="#LeszekSułek">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej przedkłada równocześnie projekt poprawek do niniejszego projektu ustawy i wnosi o przekazanie go do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Hatkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w kwestii projektów ustaw o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WitoldHatka">Z bankowością spółdzielczo-rolniczą byłem związany przez ostatnie 12 lat i była to nadzieja mego życia. Pewno dlatego będzie mi trudno ustrzec się emocji.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WitoldHatka">Jestem posłem ziemi, na której trwale w sercach pokoleń wyryto dzieło pracy organicznej. W tamtych czasach, kiedy nie było Polski na mapie Europy, z chłopskiej chaty wyszedł mąż nieprzeciętny, królem czynu nazwany - ksiądz Wawrzyniak. Oto w zaborze niemieckim powołał sieć polskich spółdzielczych banków. I tak rzetelnie prowadził swoje dzieło, że zatrzęsła się niemiecka marka w pruskich bankach. Mając takie polskie zaplecze finansowe, lud z Wielkopolski i Kujaw zdolny był podjąć walkę z junkrami i hakatą pruską, a następnie w zrywie powstania wielkopolskiego odbudować niepodległe państwo polskie. I rozwijało się państwo polskie, a w nim bankowość spółdzielcza. Po nawałnicy niemiecko-bolszewickiej nastały trudne czasy poczucia pogwałconego prawa narodu do samostanowienia o sobie, pogwałconego prawa suwerenności narodowej, społecznej i ekonomicznej. Po 1989 r. przemawiający tu poseł porwał do czynu pracy organicznej tysiące rolników, w tym wiele wdów, które tak Polskę kochały, że nie żałowały wdowiego grosza, aby powrócić do idei księdza Wawrzyniaka. I powstało dzieło bez precedensu, perła pracy organicznej - Wielkopolski Bank Rolniczy. Nikomu innemu tylko nam się udało powołać to dzieło rzetelne, tak jak rzetelne są ręce rolnika, czarne i poorane. Te ręce Polski nie okradały, te ręce Polskę broniły i żywiły. Właśnie wtedy, 12 lat temu, w narodzie było dość siły do twórczego działania i twórczej pracy, a rolnicy jako jedyni rzucili ziarno troski o dom ojczysty. Ale znaleźli się ludzie oderwani od narodu, posiadający duszę bez treści, obojętną, niebezpieczną i szkodliwą. Dzisiaj z tej trybuny ja, poseł, z wielką goryczą kieruję słowa do prezesów Narodowego Banku Polskiego - Gronkiewicz-Waltz i Leszka Balcerowicza i biurokratów z nadzoru bankowego. Nikt nie jest w stanie naprawić krzywd ludziom pracy organicznej, którym odebrano nadzieję życia na ojczystej ziemi i podejmowania twórczych czynów, a jedyną zapłatą stała się obmowa, która jest najplugawszym rodzajem skrytobójstwa. Nikt nie jest w stanie naprawić krzywd. I dopowiem: Jak się nie ma polskich korzeni, a celem jest „zaknutowanie” czynów Polaków w imię bez legalnej Europy, by założyć fundamenty pod Polskę klęski moralnej, ekonomicznej i finansowej. I to wam się udało z udziałem kilku rządów i parlamentów. I tak zginęło tysiąc placówek banków spółdzielczych, które wypełnił obcy kapitał.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#WitoldHatka">Liga Polskich Rodzin jest ugrupowaniem politycznym, które od początku swojego istnienia staje w obronie polskiej własności. Stąd też nie jest nam obojętne, co będzie działo się z bankami spółdzielczymi, które swoimi korzeniami sięgają właśnie kas Stefczyka i banków księdza Wawrzyniaka. To jedyna grupa instytucji finansowych w Polsce, o której można powiedzieć dzisiaj, że jest polską własnością - ta drobina. Z tego też powodu wymagałaby ona szczególnej pielęgnacji. A tu w uzasadnieniu projektu zmian przedłożonych przez rząd czytamy, że jednym z założeń, jakie przyświecały pracom nad nowelizacją, było stworzenie warunków dokapitalizowania banków zrzeszających banki spółdzielcze i BGŻ przez inwestorów zewnętrznych, co w tłumaczeniu na język polski oznacza sprzedaż obcemu kapitałowi tej resztki polskiej własności.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#WitoldHatka">Panie i Panowie Posłowie! Nie ten kierunek. Liga Polskich Rodzin jest zdecydowanie przeciwna takim działaniom. Uważamy, że na bazie banków spółdzielczych i banków zrzeszających banki spółdzielcze można odbudować polską bankowość. Należy tylko ułatwić ich rozwój. A to możemy uczynić tylko jako państwo suwerenne, niezależne od obcych dyrektyw. Dlatego też zgadzamy się z wnioskiem mniejszości, która proponuje, aby wszystkie banki spółdzielcze były zwolnione z zapłaty części podatku dochodowego z operacji ze swymi członkami, a nie tylko te o najniższym kapitale własnym.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#WitoldHatka">Natomiast w kwestii wniosku mniejszości dotyczącego ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, art. 6 przedłożenia, Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin uważa, że należałoby iść dalej, że zasadne byłoby wprowadzenie takiego zapisu, aby uprawnionymi do korzystania ze zwolnienia z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej były tylko i wyłącznie banki posiadające 100% polskiego kapitału, co przyczyniłoby się do ich wzmocnienia. Nie widzimy powodu, dla którego obcy kapitał miałby być dofinansowywany przez polskich obywateli, a zyski z tego tytułu transferowane zagranicę.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#WitoldHatka">Pod obrady Wysokiej Izby został przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, o którym cerber interesów unijnych w Polsce, czyli sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej, wypowiedział się negatywnie: przedłożony projekt jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. Pytam więc panie i panów posłów: Czy odważycie się uchwalić akt prawny niezgodny z wytycznymi Brukseli? Czy zechcecie pomóc polskim bankom, a tym samym polskiej gospodarce?</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#WitoldHatka">Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin poprze tylko niektóre poprawki wniesione przez mniejszość. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Chodynickiego, który wystąpi w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie proponowanego projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Przedstawiony projekt zmiany ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających ma na celu zakończenie etapu poprawy całego systemu bankowości spółdzielczej i przygotowanie go do aktywnego działania i rozwoju w warunkach narastającej konkurencji na jednolitym rynku europejskim, który jest oparty na zasadzie swobodnego przepływu kapitału, usług i towarów. Zmierzamy w kierunku optymalnego wykorzystania już istniejących potencjałów kapitałowych, technologicznych i kadrowych.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#RyszardChodynicki">Czynnikiem wyznaczającym granice, w jakich banki spółdzielcze mogą rozwijać swoją działalność, a równocześnie określającym ich pozycję na rynku finansowym, jest przede wszystkim rozmiar posiadanych funduszy własnych. Suma tych funduszy w sektorze bankowym jest niska w porównaniu z zasobami kapitałowymi banków zachodnich, dlatego jest to podstawowy problem naszego systemu bankowego, przesądzający o jego słabości i określający jego niekorzystną pozycję we współzawodnictwie z silnymi bankami zagranicznymi. Należy podkreślić, że tworzenie dużych i silnych grup kapitałowych zrzeszających banki spółdzielcze daje możliwość lepszego działania i rozwoju banków słabych kapitałowo oraz wyznacza kierunki działań zmierzających do sprostania wymogom konkurencji występującej na rynku bankowym. Należałoby tu zwrócić uwagę na to, że liczba banków zrzeszających powinna być ograniczona, ponieważ tworzenie kolejnych przy istniejącym potencjale może doprowadzić do rozdrobnienia posiadanych funduszy własnych, nawet przy zachowaniu wymogów kapitałowych wynikających z ustawy Prawo bankowe, co nie sprzyja zasadzie powstawania silnych i konkurencyjnych banków o dużym kapitale własnym. W tym aspekcie nowelizacja art. 2 pkt 2 ustawy polegająca na znacznym ograniczeniu liczby banków zrzeszających jest zmianą korzystną.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wprowadzenie przepisu art. 5 ust. 1a i 1b znacznie zwiększa zakres działalności banków spółdzielczych poprzez rozszerzenie terytorialnego zasięgu działania dużych banków na obszar województwa lub kraju. Dotychczas mogły one działać jedynie na obszarze jednego województwa lub kilku powiatów, niezależnie od wielkości kapitałowej. Zmiana ta znacznie wzmocni sektor bankowości spółdzielczej. W nawiązaniu do powyższych zmian rozszerzono także katalog czynności bankowych. Według dotychczasowego brzmienia art. 6 ustawy banki spółdzielcze mogły rozwijać akcję kredytową oraz udzielać gwarancji i poręczeń tylko podmiotom zamieszkującym lub prowadzącym działalność gospodarczą na obszarze jednego lub kilku powiatów. Projektowane zmiany umożliwiają dużym bankom spółdzielczym prowadzenie działalności na obszarze województwa lub nawet całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#RyszardChodynicki">W kontekście nowelizacji art. 35 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających należałoby poruszyć sprawę jednej z funkcji, jaką spełnia Bankowy Fundusz Gwarancyjny - chodzi o funkcję pomocową. Zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, istnieje możliwość uzyskania pomocy przez banki znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej. Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym określa szczegółowo warunki uzyskania takiej pomocy. Jest to działanie prewencyjne, które zapobiega upadłości banku, należy zatem się zastanowić, czy tylko słabe banki powinny móc korzystać z takiej pomocy. Dlaczego banki z dobrymi wynikami są pozbawione tej formy, zważywszy na fakt, że pożyczki udzielane jako pomoc dla banków są tańsze niż te, które występują na rynku bankowym? Udzielanie przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny pomocy finansowej bankom spółdzielczym w ramach posiadanych środków, o których mowa w art. 32 pkt 1 i art. 33 ust. 1, 3 i 4, jest celowe, jednakże stan tych środków może okazać się niewystarczający, dlatego też należałoby się zastanowić nad rozszerzeniem zakresu pomocy dla banków w ramach środków posiadanych przez fundusz.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obowiązujący art. 42 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających stanowi o przekazaniu osobom uprawnionym przez ministra właściwego do spraw skarbu państwa 15% akcji Banku Gospodarki Żywnościowej SA, tymczasem nowelizacja wprowadza ograniczenie do 15% przekazywanych akcji. Taki zapis, naszym zdaniem, jest korzystny dla banku, ponieważ stwarza możliwość pozyskania większych kapitałów, zaś osoby uprawnione mogą otrzymać mniej nabywanych nieodpłatnie akcji Banku Gospodarki Żywnościowej SA niż gwarantował im obecny przepis art. 42. Istotny jest fakt, że proponowana jest również nowelizacja art. 2 pkt 4 wyżej wymienionej ustawy, rozszerzająca obecny katalog osób uprawnionych. Proponowany zapis umożliwia nabycie nieodpłatnych akcji przez grono osób, które w myśl aktualnie obowiązującego stanu prawnego nie posiadały takich praw. Ważne jest także to, aby nie zostały pominięte osoby, które wniosły swój wkład pracy w państwowo-spółdzielczy BGŻ SA, czyli aby miały one możliwość nabycia nieodpłatnych akcji tego banku.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#RyszardChodynicki">Wprowadzenie art. 40a i 40b do ustawy o Narodowym Banku Polskim jest z punktu widzenia banków bardzo korzystne. Niewątpliwie może to stanowić ogromną pomoc finansową dla banków, niemniej jednak trzeba zastanowić się nad ewentualnymi konsekwencjami wynikającymi nie tylko ze zwiększenia odpowiednich funduszy banków, ale także z możliwości wykorzystania tej sytuacji do silniejszej konkurencji na rynku bankowym. Wyznaczenie progów kwotowych w związku z obowiązkiem utrzymania rezerwy obowiązkowej jest bardzo korzystne dla banków posiadających wysokie stany środków, o których mowa w art. 38 ust. 2 ustawy o Narodowym Banku Polskim. Warto zwrócić uwagę na inną możliwość, jaką można byłoby zastosować wobec banków - chodzi tu o ewentualne obniżenie przez Narodowy Bank Polski wysokości stawek stóp procentowych odnoszących się do naliczania wysokości odprowadzanej przez banki rezerwy obowiązkowej. Należałoby się zastanowić, czy taka sytuacja nie byłaby bardziej korzystna. Zmniejszenie kosztów związanych z odprowadzaniem niższych rezerw obowiązkowych jest także formą pomocy i może stanowić przesłankę do przeznaczania części zysku na odpowiednie fundusze własne banku.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#RyszardChodynicki">Podsumowując, należy stwierdzić, że polityka podatkowa ani przepisy o tworzeniu rezerw nie sprzyjają gromadzeniu przez bank funduszy własnych. W tej sytuacji priorytetem staje się podjęcie wszelkich niezbędnych kroków w celu złagodzenia problemów występujących w tej dziedzinie, chodzi tu zwłaszcza o zmianę rozmieszczenia zasobów kapitałowych w obrębie sektora bankowego w drodze wykreowania dużych banków poprzez konsolidację istniejących zasobów. Ponadto istotne jest również tworzenie warunków ułatwiających szybkie uzupełnienie przez banki funduszy własnych z osiąganych zysków, podobnie ważny jest fakt korzystania ze źródeł umożliwiających finansowanie nakładów na dalsze modernizowanie i usprawnianie pracy wszystkich banków.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#RyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej opowiada się za zapisami omawianego aktu prawnego i będzie głosowało za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wojciecha Mojzesowicza o wystąpienie w imieniu koła Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mówimy o ustawie o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim. Myślę, że moi poprzednicy powiedzieli wszystko, co dotyczy banków. Ja chciałbym dodać do tego, żeby wszyscy, którzy decydują, zauważyli, po co one są. Chcę wyraźnie powiedzieć, że bezrobocie, które się szerzy, że możliwość kredytowania, kredytowania rolnictwa, przygotowanie kadry... Bo przecież banki spółdzielcze, które dzisiaj istnieją, to jest zasługa kadry, która tam pracuje, i w dużej mierze przygotowanych rolników, członków rad nadzorczych, którzy uznali, że to są ich banki. Te banki świadczą usługi, które trudno zastąpić usługami banków komercyjnych. Te banki podjęły inicjatywę i bardzo często są one jedynym organizmem gospodarczym działającym w środowiskach, z których my się wywodzimy - w środowiskach wiejskich, małych miasteczek. Te banki współpracują z urzędami gminy, obsługują i kredytują rolnictwo, ponoszą koszty kredytowania bardzo drobnego klienta. To przecież jest koszt, o wiele łatwiej jest dać kredyt 3–4 miliony, 10 milionów, to jest prostsze, a pieniądze są większe. Te banki dają po 2–3 tysiące, prowadzą wiele operacji, bardzo kosztownych operacji, bo przy każdym kredycie muszą być te same procedury, tego wymaga nadzór bankowy. Zatem myślę, że w tej trudnej sytuacji banki spółdzielcze, które pozostały, dają szansę na rozwój i dopływ krwi, to znaczy pieniędzy do działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WojciechMojzesowicz">Chcę też powiedzieć, panie i panowie, że dzisiaj, w tej trudnej sytuacji, w większości tylko i wyłącznie banki spółdzielcze, których my, jako członkowie, jesteśmy współwłaścicielami... Dzisiaj doprowadziliśmy do tego, że te banki spółdzielcze mimo trudnej, niekorzystnej sytuacji powodują przejmowanie i kredytowanie rolnictwa. Rolnik i mały przedsiębiorca w małym mieście idzie do takiego banku i bardzo szybko uzyskuje ten kredyt. Większość kredytów... Mimo szybkich decyzji to jest kwestia wiarygodności tego, kto bierze kredyt, i znajomości tego, kto ten kredyt od banku otrzymuje. To są rzeczy, których bardzo mało w Polsce się zakorzeniło, bo w niewielu działach gospodarki nam się udało. Jestem przekonany, że ustawa, nad którą dzisiaj Wysoki Sejm obraduje - analizujemy to wszystko - wychodzi naprzeciw temu, co dzieje się w bankach spółdzielczych. Nie ukrywam, że mamy bardzo częste kontakty z kierownictwem, z prezesami banków spółdzielczych, z radami nadzorczymi. Jest obawa, że bardzo ciężka praca przez lata przy restrukturyzacji, koszty... Wbrew temu, co się mówi - bo rada nadzorcza zawsze kojarzy się z tym, że dostaje się tam duże pieniądze... Chcę wszystkim przypomnieć, a szczególnie nadzorowi bankowemu, prezesowi Narodowego Banku Polskiego i oczywiście panu ministrowi finansów, że w radach nadzorczych banków spółdzielczych ludzie - wbrew powszechnej dzisiaj tezie kapitalizmu, iż wszędzie trzeba zarabiać - pracują za darmo.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#WojciechMojzesowicz">I co jeszcze? Ostatnio bardzo poprawiło się przygotowanie do rad nadzorczych ludzi, którzy kierują tymi bankami, którzy nadzorują to, co się w tych bankach dzieje. Bardzo często albo prawie zawsze członkowie rad nadzorczych łączą pracę w małych przedsiębiorstwach, w rzemiośle, w gospodarstwie z nadzorowaniem banków spółdzielczych, i bardzo dobrze to wychodzi. Muszę powiedzieć wbrew temu, co powiedział tu jeden z panów posłów, że ludzie się nawzajem znają, to jednak ta znajomość nie przeradza się w coś negatywnego, tylko w coś bardzo pozytywnego.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Jasiński: Ale ja tak powiedziałem. Nie wbrew temu...)</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#WojciechMojzesowicz">Oczywiście, w coś bardzo pozytywnego. To powoduje, że banki spółdzielcze mogą w ten sposób się rozwijać. A przy bankach spółdzielczych poprzez kredytowanie rozwija się i rolnictwo, i działalność gospodarcza, oczywiście dziś kulejąca jeszcze, ale ta ustawa - jestem o tym przekonany - wiele zmieni i będzie bardzo pomocna. Chcę też powiedzieć, że Koło Parlamentarne Polski Blok Ludowy poprze wnioski mniejszości do art. 3 i art. 6. Bardzo dziękuję za to, ale rzadko w naszym Sejmie zdarza się, żeby wszyscy mieli podobne zdanie. Natomiast z przykrością muszę stwierdzić, że mamy taką instytucję, która też żyje z polskiego podatnika, i niezależnie od tego, czy wszyscy w Sejmie mamy podobne zdanie - nie tylko dlatego, że się zgadzamy, ale dlatego, że mamy rację - to musi tę swoją konkluzję... Myślę, że pan minister Pietras powinien się wstydzić tego, że bez głębszej analizy podpisuje... Tu czytam: „W konkluzji stwierdzam, że projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej”. Czy naprawdę? To chyba jest ksero i tylko... bo trzeba było się tam dopisać. Uważam to za skandaliczne. Każdy z członków rządu, a pan minister Pietras powinien o tym wiedzieć, że jeżeli Komisja Finansów Publicznych - w której są różne poglądy na to: od liberalnego do ludowego - przedkłada to, jeżeli to jest praca całego parlamentu, to myślę, że minister rządu albo powinien się z tym zgodzić, albo powinien podać się do dymisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JanuszWojciechowski">Są jeszcze dwaj posłowie chcący zadać pytania: pan poseł Zbigniew Krutczenko i pan poseł Stanisław Stec. Czy jeszcze ktoś? Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Zbigniew Krutczenko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#ZbigniewKrutczenko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z ostatnią konkluzją pana posła Mojzesowicza mam pytanie w zasadzie skierowane do pana marszałka: Czy w związku z otrzymaniem dwóch w znacznej mierze różnych opinii do ustawy o bankach spółdzielczych i bankach zrzeszających - opinii z Komitetu Integracji Europejskiej oraz opinii innych ekspertów - nie byłaby konieczna obecność przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej w celu udzielenia wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania. W tej chwili bowiem zostajemy praktycznie bez... Były dwie różne opinie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JanuszWojciechowski">I pan poseł Stanisław Stec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam dwa pytania pośrednio związane z ustawą. Banki spółdzielcze twierdzą, że nie mają praktycznie zysku, wręcz dokładają do oprocentowania, do kredytowania kredytami preferencyjnymi, z uwagi na to, że w ustawie jest poziom, na jakim mogą być oprocentowane te kredyty w stosunku do redyskonta weksli. Jak wiadomo, gdy redyskonto było wyższe, to 1,15 czy 1,25 stanowiło wyższą kwotę, wyższą marżę, gdy zaś redyskonto jest niższe, to oprocentowanie powoduje, że marża jest bardzo niska. Występowałem w tej sprawie w interpelacji. Rząd przygotowuje pewne zmiany w stosunku do kredytów obrotowych, lecz chce pozostawić bez zmian kredyty inwestycyjne. Jakie jest stanowisko pana ministra w przypadku tej sprawy, aby ją rozwiązać i aby nie było takiej sytuacji, by bank zaczął się wycofywać z kredytowania kredytami preferencyjnymi rolników i przemysłu rolno-spożywczego? To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#StanisławStec">Kolejne pytanie. Banki spółdzielcze, i słusznie, są bardzo zainteresowane obsługą dopłat bezpośrednich, które będą pochodziły z budżetu krajowego i z budżetu unijnego. Na jednym ze spotkań w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi twierdzono, że we wnioskach rolników o dopłaty bezpośrednie będzie podawany numer konta, które rolnik posiada. Czy potwierdzi pan to, że rolnik sam będzie podawał numer konta w banku, za którego pośrednictwem będzie otrzymywał dopłaty bezpośrednie? Jeżeli bowiem tak, to nasze ewentualne działania na rzecz specjalnego zapisu w ustawie, żeby odbywało się to za pośrednictwem banków spółdzielczych, byłyby niepotrzebne; wystarczyłoby wówczas, żeby banki spółdzielcze zainteresowały się tym, by rolnicy w większości zakładali rachunki w tych bankach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Andrzeja Sopoćkę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejSopoćko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie zacząć - zanim odpowiem na szereg pytań, które tutaj zostały zadane - nie tyle od deklaracji, ile od stwierdzenia, które - mam nadzieję - dowodnie zostanie poparte naszymi propozycjami czy też wspólnie wypracowanymi w komisji. Otóż banki spółdzielcze należą, powiedziałbym, w tej chwili do kluczowego, a więc najbardziej ogniskującego zainteresowanie Ministerstwa Finansów, obszaru systemu bankowego. Przyczyna jest następująca: polski przemysł, a przede wszystkim ten przemysł, który rodzi się po etapie transformacji, to przemysł małych, co najwyżej średnich przedsiębiorstw. Tak jest na świecie, że małemu odpowiada mały; małemu przedsiębiorstwu odpowiada mały bank. Czy możemy bowiem liczyć na to, że małe banki będą kredytowały wielkie przedsiębiorstwa? Tak więc małe przedsiębiorstwa są naturalnym partnerem po stronie instytucji niefinansowych. Przedsięwzięcia zatem, które wspiera rząd, mają za zadanie, po pierwsze, chronić, a, po drugie, wzmocnić sektor bankowy. Jeśli chodzi o wzmacnianie sektora bankowego, to trzeba powiedzieć, że zwiększanie funduszy własnych banku nie jest działaniem, które ma za zadanie nałożyć jakieś szczególne ciężary; jest przecież odwrotnie. Jedna złotówka funduszy własnych to jest - teoretycznie przynajmniej - 12 zł zwiększenia akcji kredytowej; oczywiście pod warunkiem zgromadzenia odpowiednich pasywów, czyli po prostu oszczędności. Im silniejsze kapitałowo są banki, tym większa możliwość kredytowania tych przedsiębiorstw, tych jednostek gospodarczych, które są nadzieją na odrodzenie wzrostu polskiej gospodarki. Dlatego też w swoich wyliczeniach czy w porównaniach z wnioskami mniejszości chcemy podkreślić to, co promujemy; nie ma żadnych intencji fiskalnych, że z punktu widzenia przychodów państwa coś jest lepsze niż we wnioskach mniejszości czy gorsze. Zależy nam po prostu na tym, żeby jak najszybciej wzrosły kapitały banków spółdzielczych. Oczywiście do rozsądnego poziomu czy też do poziomu takiego, który nie będzie budził obiekcji ze strony Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#AndrzejSopoćko">Zaraz przejdę do problemu Unii Europejskiej, bo jest następna sprawa, która - rozumiem, że mogą być rozbieżności - mianowicie dotyczy kwoty rezerwy obowiązkowej. W tej kwestii jest konsensus z Narodowym Bankiem Polskim. Ministerstwo Finansów - proszę nie traktować tego jako jakiegoś wybiegu dyplomatycznego - uważa, że w polityce monetarnej Narodowy Bank Polski powinien mieć pełną swobodę. Ta polityka monetarna może być krytykowana przez Ministerstwo Finansów, i jest, ale nigdy nie krytykowaliśmy jej samodzielności. Toteż w kwestii rezerwy obowiązkowej, która jest elementem polityki monetarnej, a częściowo także polityki ostrożnościowej prowadzonej przez bank centralny wobec całego sektora, uważamy, że nie powinniśmy jako rząd akceptować inicjatyw, które ten konsensus podważają.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#AndrzejSopoćko">Trzecia sprawa dotyczy opinii Komitetu Integracji Europejskiej. Po tych dokumentach, które zostały Wysokiemu Sejmowi przesłane, informowaliśmy się, jakie były intencje, jakie były przesłanki. Myślę, że w sumie najważniejszy jest oczywiście zawsze ostatni dokument. Chodzi tutaj o troskę o to, żeby te rozwiązania, które zostały wprowadzone w postaci ulg podatkowych, nie stały się takim zagrożeniem dla systemu banków spółdzielczych, że Unia Europejska podejmowałaby działania będące następstwem - w ich interpretacji przynajmniej - niespełnienia wymogów związanych z pomocą publiczną, a w szczególności jej notyfikacją. Pomijam kwestię interpretacji. Nie chciałbym w tej chwili także przytaczać różnych opinii w tej materii, ale sądzę, że taki problem może istnieć.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#AndrzejSopoćko">Jak państwo dobrze wiecie, często nie wystarczy mieć dobre argumenty, trzeba często te argumenty w sposób czytelny, jednoznaczny, rozwinięty i dobrze przygotowany przedstawić. Obawy Komitetu Integracji Europejskiej były takie, że ten sposób udzielania pomocy bankom spółdzielczym, który spełnia wszystkie podstawowe wymogi... Po pierwsze, jest jasno określony beneficjent; po drugie, jest to czasowe; określa także sposób, w jaki dojdzie się do zakończenia prowadzenia tej pomocy publicznej. Sądzimy, że wobec tego jest to problem do wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#AndrzejSopoćko">Uważam, że słusznie poseł Skowrońska podjęła sprawę, że pomoc publiczna jest regulowana przez odrębną ustawę. W tych warunkach można się zastanowić, czy rzeczywiście potrzebne byłyby zapisy, które specjalnie wymagają wprowadzenia takich regulacji także w ustawie o bankach spółdzielczych. Jestem przekonany, że przedstawiciele Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej przedstawią swoje oceny w tej materii. Na tym tę sprawę chciałbym zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#AndrzejSopoćko">Dwa pytania postawił poseł Stec. Ja w tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć na oba. Pierwsze dotyczyło kredytów preferencyjnych według stawek, które zostały określone, i trudności, jakie mają banki spółdzielcze, żeby pokryć koszty związane z pozyskaniem pieniędzy i obsługą, a jednocześnie wywiązaniem się z tak określonych warunków kredytowania. To, jak myślę, powinno być z nami też, ale przede wszystkim z ministerstwem rolnictwa ustalone. Absolutnie się nie uchylamy od tego.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#AndrzejSopoćko">Jeszcze raz chciałbym odwołać się do deklaracji, że naszą troską jest to, żeby te banki spółdzielcze były, bo byłoby, powiedziałbym, nie w porządku mówić o rozwijaniu polskiej przedsiębiorczości poprzez rozwiązania w sektorze bankowym i jednocześnie próbować przykręcić kurek bankom spółdzielczym.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#AndrzejSopoćko">Kolejna sprawa. Co do obsługi opłat bezpośrednich, o ile wiem, nie została rozstrzygnięta jeszcze kwestia, jak to się będzie odbywało. Sądzę, że oferta banków spółdzielczych jest aktualna, powinna zostać rozważona. Wiadomo, że są inne, ze strony, można powiedzieć, konkurencyjnych instytucji. To jest sprawa do odpowiedzi, która, jak sądzę, może nie w tak bardzo krótkim czasie, ale w czasie, jaki potrzebny będzie na sformułowanie samej procedury wypłat bezpośrednich, zostanie udzielona. Sądzę, że w tej sprawie powinny toczyć się także - tak bym powiedział - społeczne dyskusje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Jasińskiego, sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WojciechJasiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WojciechJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękując wszystkim, którzy mają swój udział w pracy nad tym, aby ta ustawa przybrała taki kształt, jaki ona ma, to znaczy zarówno ministerstwu, przedstawicielom banku, jak i posłom, nie tylko z komisji, ale i tym, którzy w to swoją pracę, swoje serce włożyli, chciałbym wyrazić, po pierwsze, nadzieję, że uchwalona ustawa - mam nadzieję, że zostanie uchwalona, a jeśli z poprawkami, to niewielkimi - będzie służyła dobrze zarówno polskim bankom spółdzielczym, jak i rozwojowi gospodarczemu.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WojciechJasiński">Pragnę także wypowiedzieć apel do Komitetu Integracji Europejskiej, aby swoje opinie jednak bardziej wyważał, bo czasu, uważam, było na to dosyć dużo. Także z tego, co tu zostało powiedziane, można wnosić, że w istocie Narodowy Bank Polski uważał, że jest to zgodne; ministerstwo też. Trzeba stwierdzić, że nie tylko szwankuje pewna współpraca na linii bank - ministerstwo, ale także wewnątrz rządu. Uważam, że Komitet Integracji Europejskiej za bardzo się sytuuje jako sędzia nad wszystkimi, a chyba za mało jest pewnej woli współpracy i takiego działania, które by sprzyjało tym dobrze pojętym interesom gospodarki polskiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#JanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie dnia 26 lipca 1999 r. (druki nr 1461 i 1564).</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią posłankę Danutę Grabowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#DanutaGrabowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#DanutaGrabowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone Komisje: Finansów Publicznych oraz Spraw Zagranicznych, w imieniu których mam zaszczyt występować, w dniu 6 maja odbyły swoje posiedzenie. Przedmiotem obrad był projekt ustawy zawarty w druku sejmowym nr 1461 o ratyfikacji konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie w dniu 26 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#DanutaGrabowska">Wysoka Izbo! Komisje jednogłośnie rekomendują przyjęcie projektu ustawy i argumentują tę potrzebę między innymi następującymi przesłankami: po pierwsze, konwencja została podpisana w 1999 r. i ratyfikowała ją strona libańska, do jej wejścia w życie konieczna jest ratyfikacja ze strony Polski, po wtóre, nasze kraje łączą dobre stosunki bilateralne, nawiązane jeszcze pod koniec II wojny światowej, kiedy władze Libanu przyjmowały polskich uchodźców, wreszcie po trzecie, obroty handlowe między naszymi krajami i rysujące się możliwości rozwoju stosunków gospodarczych są również pozytywnymi elementami tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#DanutaGrabowska">Wysoka Izbo! Potrzeba zawarcia umowy podatkowej została szczegółowo opisana w uzasadnieniu projektu ustawy, w związku z tym nie ma potrzeby powtarzania tych argumentów. Pragnę zwrócić uwagę szanownych państwa na staranność opracowania dokumentu, gdyż w stosunkach polsko-libańskich jest to pierwsza tego typu umowa. Proszę również zwrócić uwagę na fakt, iż konwencja zawiera klauzulę narodową, to znaczy równego traktowania, stanowiącą, że obywatele jednego państwa nie będą poddani w drugim państwie opodatkowaniu.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#DanutaGrabowska">W związku z rozwijającymi się stosunkami dwustronnymi istnieje potrzeba zawarcia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowa umożliwi wymianę dóbr, kapitałów i osób. Ważną rzeczą jest również fakt, iż konwencja zapewnia wymianę informacji podatkowych, a to jest głównym instrumentem zapobiegającym uchylaniu się od opodatkowania. W związku z tym wysokie komisje wnoszą do Izby o przyjęcie bez poprawek tekstu tej ustawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Błaszczyka, który przedstawi stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#BogdanBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dnia 26 lipca 1999 r. została podpisana w Bejrucie Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Umowa będzie sprzyjać wymianie dóbr, kapitałów i osób. Stworzy ona w dwustronnych stosunkach sytuację prawną, dzięki której dochód osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę na obszarze jednego państwa, a osiągany na obszarze drugiego państwa będzie w wielu wypadkach opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu, jak to ma miejsce w sytuacji bezumownej.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#BogdanBłaszczyk">Wyeliminowanie podwójnego opodatkowania jest niezbędnym warunkiem zacieśnienia dwustronnych stosunków gospodarczych i kulturalnych, które w ostatnich latach bardzo dynamicznie się rozwijają. Konwencja, której tekst został uzgodniony z zainteresowanymi resortami, nie pociąga za sobą żadnych zobowiązań finansowych skarbu państwa ani nie powoduje konieczności zmian w obowiązującym ustawodawstwie. Konwencja jest adresowana zarówno do organów państwa, jak i do podmiotów prywatnych. Do jej wykonywania nie są potrzebne specjalne środki prawa krajowego. Przepisy w niej zawarte ustalają jasne i precyzyjne zasady unikania podwójnego opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#BogdanBłaszczyk">Ratyfikacja konwencji zapewni jej miejsce w systemie prawa polskiego i możliwość bezpośredniego stosowania jej przepisów. Konwencja podlega ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, gdyż art. 10, 11 i 12 konwencji określają stawki podatkowe. Stanowi to, zgodnie z art. 217 konstytucji, dziedzinę, w przypadku której konstytucja wymaga ustawy. Nadzór nad realizacją konwencji będzie sprawował minister finansów. Jej zapisy będą miały zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw i osób fizycznych uczestniczących w dwustronnych stosunkach między Polską a Libanem oraz do organów polskiej administracji podatkowej, stosujących postanowienia konwencji w polsko-libańskich stosunkach gospodarczych i kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#BogdanBłaszczyk">Wejście w życie konwencji nie powoduje konieczności dokonywania zmian w ustawodawstwie wewnętrznym, ponieważ postanowienia konwencji nie odbiegają od obowiązującego ustawodawstwa. Należy zaznaczyć, że polskie ustawodawstwo w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych przewiduje odrębne zasady opodatkowania na podstawie umów międzynarodowych. W związku z tym mój klub, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, będzie głosował za przyjęciem ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie dnia 26 lipca 1999 r. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Edwarda Płonkę o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#EdwardPłonka">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska w sprawie przedłożonego Wysokiej Izbie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie w dniu 26 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#EdwardPłonka">Podwójne opodatkowanie związane jest głównie z uzyskiwaniem dochodów za granicą i ma miejsce wtedy, gdy podmiot mający osobowość prawną lub osoba fizyczna na podstawie aktualnych przepisów podatkowych zobowiązuje się do uiszczania podatków dotyczących tego samego podmiotu, za ten sam okres, w co najmniej dwóch krajach. Tego rodzaju opodatkowanie najczęściej może wiązać się z podatkiem dochodowym i majątkowym. Prawo do ściągania tych podatków mogą sobie rościć kraje, w których znajdują się siedziby osób prawnych, a także kraje, w których mają miejsce zamieszkania osoby fizyczne uzyskujące dochody.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#EdwardPłonka">Najwięcej umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Polska podpisywała z innymi krajami w latach 70. ubiegłego stulecia. Skutki podwójnego opodatkowania mogą wywierać wpływ na osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, budżet i gospodarkę narodową jako całość. Każde podwójne opodatkowanie jest niekorzystne z gospodarczego punktu widzenia, prowadzi do zahamowania międzynarodowych stosunków gospodarczych, a także stanowi istotną barierę zapobiegającą powstawaniu przedsiębiorstw międzynarodowych oraz przepływowi kapitałów.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#EdwardPłonka">Podwójne opodatkowanie osób fizycznych i przedsiębiorstw zmniejsza ich zyski. Z punktu widzenia gospodarki budżetowej podwójne opodatkowanie jest źródłem dochodów każdego z krajów ściągających podatki, lecz jednocześnie różnicuje ono zdolność konkurencyjną obciążonych podmiotów. W obecnych realiach gospodarczych świata coraz widoczniejsza staje się tendencja do wzajemnego przenikania się kapitałów międzynarodowych. Przejawia się ona między innymi w rozwoju światowych giełd towarowych i pieniężnych, a także rozszerzaniu sieci zagranicznych filii i oddziałów wielu międzynarodowych koncernów oraz mniejszych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#EdwardPłonka">Republika Libanu jest krajem należącym do grupy krajów eksporterów kapitału inwestycyjnego. Część tego kapitału funkcjonuje także w obrocie na polskim rynku funduszy inwestycyjnych. Z prawnego punktu widzenia podwójne opodatkowanie w skali międzynarodowej stanowi rezultat kolizji przepisów podatkowych dwóch lub większej liczby krajów. Każde z państw partnerów wymiany międzynarodowej traktuje podatek jako istotne źródło dochodów budżetowych. Ten fakt musi jednak zostać zawsze zrównoważony rozsądnymi przepisami podatkowymi, niekrępującymi rozwoju gospodarczego kraju.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#EdwardPłonka">W związku z tym w celu zrównania interesów podatkowych i szans rozwoju międzynarodowej współpracy gospodarczej między Republiką Libanu a Rzecząpospolitą Polską zaistniała konieczność podpisania tej konwencji. Jest to zarazem pierwsza umowa tego rodzaju pomiędzy Polską a Libanem. Choć dla Polski w tej chwili strategicznymi partnerami handlowymi są najbliżsi sąsiedzi, a także państwa Unii Europejskiej, nie można lekceważyć szans na rozwój wymiany handlowej z państwami niekiedy dla nas bardzo egzotycznymi i odległymi kulturowo, ale atrakcyjnymi gospodarczo. Jednym z takich krajów jest właśnie Republika Libanu.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#EdwardPłonka">Od momentu zakończenia w 1991 r. trwającej 16 lat wyniszczającej wojny domowej kraj ten stara się odbudować i umocnić swoją suwerenność polityczną, społeczną i gospodarczą mimo stacjonujących tam wciąż obcych wojsk. Polska jest otwarta na świat i zagranicznych inwestorów. Jest pełnoprawnym uczestnikiem międzynarodowej wymiany dóbr, usług, siły roboczej i kapitału. Istnieje jeszcze ogromna rezerwa polskiego potencjału eksportowego, który w tej chwili nie jest wykorzystywany. Bez wątpienia dotyczy to także wymiany handlowej z krajami takimi, jak Republika Libanu. Ocenia się, że państwo to może stać się dla Polski w przyszłości bardzo atrakcyjnym partnerem w zakresie wymiany handlowej i współpracy przemysłowej. Przedmiotowy projekt ustawy dostosowuje polsko-libańskie dwustronne stosunki podatkowe do aktualnej sytuacji wolnorynkowej w zakresie wzajemnych kontaktów gospodarczych, obecnego stanu wymiany dóbr i usług oraz przepływu siły roboczej i kapitału.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#EdwardPłonka">Platforma Obywatelska zawsze opowiada się za wszelkimi inicjatywami ustawodawczymi prowadzącymi do uwolnienia ogromnego potencjału przedsiębiorczości, który tkwi w Polakach, a który jeszcze w małej części nie został wykorzystany. Niestety, nadal potrzebne są bardziej zdecydowane działania w kierunku uproszczenia procedur i obniżenia obciążeń podatkowych stanowiących jedną z istotniejszych barier w rozwoju przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#EdwardPłonka">Klub Poselski Platformy Obywatelskiej opowiada się za przyjęciem przez Wysoką Izbę przedmiotowego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Libanu w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatku od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie w dniu 26 lipca 1999 r. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Adama Lipińskiego o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AdamLipiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polsko-libańska wymiana handlowa, a tego dotyczy omawiany projekt ustawy o ratyfikacji konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, jest niewielka nawet wobec naszej wymiany z krajami kontynentu azjatyckiego (wynosi to tylko 0,91% naszego eksportu i tylko 0,02% importu do krajów azjatyckich). Stosunki gospodarcze z Libanem mają mieć charakter marginalny, stąd też ocena tego projektu powinna mieć przede wszystkim wymiar polityczny i na tym chciałbym się skoncentrować.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#AdamLipiński">Liban jest państwem w pełni suwerennym. Po wkroczeniu wojsk syryjskich jest pod protektoratem swojego potężnego sąsiada, co oznacza wybory pod nadzorem armii syryjskiej i represjonowanie opozycji, tolerowanie zbrodniarzy wojennych. Co więcej, Syria nie uznaje niepodległości Libanu, uważa ją za część swojego kraju, nie prowadzi z Libanem stosunków dyplomatycznych, nie istnieje ambasada Syrii w Bejrucie itd. Na terenie Libanu do dziś stacjonują wojska syryjskie, chodzi choćby o północ Libanu i o Dolinę Bekka. Przyjęło to formę regularnej okupacji wojskowej z patrolami wojsk syryjskich na ulicach i z władzą wojskowych. Działa też wszechpotężna tajna policja syryjska. Tymczasem Syria zaliczana jest przez Stany Zjednoczone do krajów wysokiego ryzyka, tzw. osi zła, popierających i aprobujących terroryzm. Owa aprobata ma także miejsce w Libanie. Dotyczy to m.in. tolerowania działalności organizacji Hezbollah. Rząd libański mimo nacisków ze strony Stanów Zjednoczonych odmówił zablokowania kont Hezbollahu po 11 września, argumentując, że jest to legalnie działająca partia, która posiada swoje przedstawicielstwo parlamentarne, fundacje, organizacje, telewizję itd. Dodam, że dysponuje ona także olbrzymimi składami broni, w tym artylerią i bronią rakietową. Co więcej, rząd w Bejrucie nie panuje nad całością kraju. Południe znajduje się całkowicie pod władzą i kontrolą Hezbollahu. Kraj jest więc niestabilny, nie w pełni suwerenny, bezradny wobec terroryzmu i poddany protektoratowi Syrii. Rząd nie panuje nad całością obszaru swojego kraju.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#AdamLipiński">Oczywiście jest to smutna prawda. Przykro mi, że to muszę mówić z tej mównicy. Wiem, że ten kraj walczy o to, żeby się wybić na nieodległość. Wiem, że jest to trudna walka, niemniej są to gołe fakty, które musimy brać pod uwagę. Czy więc niewielkie korzyści związane z ułatwieniami w wymianie dóbr, kapitału i osób mogą zasłonić te fakty? Nie sądzę i nie powinniśmy tego ukrywać. Czy zwiększenie kontaktów handlowych z krajem tak niestabilnym jest dla Polski bezpieczne? Czy Polska jest na to przygotowana? I wreszcie, co jest najważniejsze w tym - zwracam się tutaj z pytaniem do rządu - czy nie grozi to poszerzeniem obszaru szarej strefy w handlu międzynarodowym? Od odpowiedzi na te pytania uzależnione będzie stanowisko naszego klubu w sprawie głosowania nad ustawą o ratyfikacji konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Libańską. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Leszka Świętochowskiego o wystąpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#LeszekŚwiętochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić oświadczenie w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie dnia 26 lipca 1999 r. Współpraca gospodarcza pomiędzy Polską a Libanem obecnie jest dość skromna i marginalna, mając na uwadze dosyć niewielkie potencjały naszych gospodarek w ujęciu gospodarek międzynarodowych. Dlatego należy uczynić wszystko, co jest możliwe, usunąć przeszkody i stworzyć warunki, aby w krótkim czasie zwielokrotnić nasze obroty handlowe, uwzględniając oczywiście nasze interesy i mając na uwadze nasze potencjały.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#LeszekŚwiętochowski">Dlatego Polskie Stronnictwo Ludowe popiera zawarcie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowa na pewno będzie sprzyjać wymianie kapitału, osób czy wszelkiego rodzaju dóbr, a możliwości współpracy istnieją. Potencjalnie na pewno mogą być one jeszcze znacznie większe w przypadku normalizacji szczególnie sytuacji politycznej u partnera, szczególnie w takich sektorach gospodarki, jak np. paliwowo-energetycznym czy szeroko rozumianej infrastrukturze technicznej, czy turystyce. Szczególnie ten sektor ma bardzo duże możliwości do wykorzystania, jeśli chodzi o nasz kraj, jak również i o partnera, o którym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#LeszekŚwiętochowski">Syntetycznie ujmując omawiany projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską należy zauważyć, że:</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#LeszekŚwiętochowski">Po pierwsze, unikanie podwójnego opodatkowania dotyczy podatków od dochodu od osób prawnych, jak również od osób fizycznych i od majątku (np. podatki od nieruchomości). Czyli podatki są płacone tam, gdzie znajdują się nieruchomości, tam, gdzie jest wytwarzane dane dobro; może być nawet obciążanie zysków tego przedsiębiorstwa kosztami zarządu, oczywiście przy szczegółowych uzgodnieniach.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#LeszekŚwiętochowski">Po drugie, istota i treść konwencji w zdecydowanej części opiera się na modelowej konwencji OECD, w związku z tym nie ulega wątpliwości, że niezależnie od bieżącej sytuacji politycznej należy wychodzić w porozumieniach międzynarodowych znacznie do przodu i widzieć to, co w krótkim czasie - przy obecnej normalizacji politycznej, szczególnie tego rejonu, którego dotyczą omawiane stosunki - może mieć co i rusz to większe znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#LeszekŚwiętochowski">Po trzecie, konwencja zapewnia również wymianę informacji podatkowych i zapobiega uchylaniu się od płacenia podatku.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#LeszekŚwiętochowski">Po czwarte, konwencja usuwa kolizję przepisów podatkowych pomiędzy naszymi krajami. Podwójne opodatkowanie i uchylanie się od opodatkowania rodzi negatywne skutki zarówno dla gospodarki i budżetów krajów stron, ale również dla przedsiębiorstw i osób fizycznych, szczególnie w dłuższej perspektywie czasu. Stworzenie zbliżonych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie w okresie globalizacji gospodarek i globalizacji procesów wytwarzania, jest naszym obowiązkiem, tak aby polskie przedsiębiorstwa mogły funkcjonować i skutecznie konkurować w tej globalnej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#LeszekŚwiętochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana umowa normuje kwestie podatkowe, które mają charakter ciężarów publicznych, i zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej ta przesłanka uzasadnia konieczność ustawowej zgody na ratyfikację konwencji przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Polskie Stronnictwo Ludowe zgody takiej udziela i będzie głosować za przyjęciem ustawy. Mamy nadzieję, że konwencja ta przyczyni się do zdynamizowania stosunków gospodarczych polsko-libańskich, bo stosunki polityczne między naszymi krajami, pomimo dosyć złożonej wewnętrznie sytuacji w różnych okresach, od czasu II wojny światowej były poprawne. Myślę, że mając na uwadze szczególnie tę perspektywę, bardzo niskie obecnie obroty, jak również tę złożoną sytuację polityczną, konwencja na pewno umożliwi nam pokonanie tych barier w znacznie szybszym stopniu. Dlatego Polskie Stronnictwo Ludowe poprze tę ustawą bez zastrzeżeń popierającą konwencję. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Mariana Kwiatkowskiego o wystąpienie w imieniu Klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie dnia 26 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MarianKwiatkowski">Przedmiotem powyższej konwencji jest regulacja dwustronnych stosunków podatkowych pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libanu, przy wykorzystaniu modelowej konwencji podatkowej OECD.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#MarianKwiatkowski">Ratyfikacja konwencji jest zgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Jest ona swoistym novum w gospodarczych i prawnych relacjach między Polską a Libanem. Precyzuje, jakie przedmioty i na jakich zasadach będą opodatkowane w jednym lub w drugim państwie. Stwarza ona w dwustronnych stosunkach sytuację prawną, dzięki której dochód osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę na obszarze jednego państwa, a osiągających go na obszarze drugiego państwa będzie w wielu przypadkach opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu, jak to miało miejsce dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MarianKwiatkowski">Wyeliminowanie podwójnego opodatkowania jest niezbędnym warunkiem zacieśnienia dwustronnych wzajemnych stosunków gospodarczych, kulturalnych, handlowych i innych. Wejście w życie konwencji nie powoduje konieczności dokonywania zmian w ustawodawstwie wewnętrznym, gdyż postanowienia konwencji nie odbiegają od obowiązującego ustawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#MarianKwiatkowski">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej udzieli poparcia projektowi ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana marszałka Aleksandra Małachowskiego o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Klub Unii Pracy popiera przedstawiony projekt. Chcę powiedzieć, że Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania jest bardzo solidnie przygotowana. Bardzo dobre jest uzasadnienie, które nakreśla stosunki gospodarcze polsko-libańskie, te stosunki, na tle których mogłyby rodzić się zobowiązania podatkowe, nie są to bardzo rozbudowane stosunki ekonomiczne, ale są tu przedstawione rzetelnie. Polska jest raczej eksporterem niż importerem. Są omówione skutki wejścia w życie konwencji, są omówione wszystkie te sprawy, których międzynarodowy obrót prawny wymaga. Dlatego też Unia Pracy, jak już powiedziałem na początku, popiera tę konwencję i uważamy za celowe ratyfikowanie jej przez prezydenta Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Figlusa, który wystąpi w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej w sprawie przedłożonego Wysokiej Izbie projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Konwencja została podpisana w Bejrucie w dniu 26 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MichałFiglus">Koło poselskie, które reprezentuję, wyraża pełną aprobatę zarówno dla omawianego projektu, jak i dla samego faktu, iż coraz częściej nasze państwo podpisuje konwencje o unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobieganiu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku. Podpisywanie tego typu umów jest ze wszech miar korzystne, ponieważ likwiduje zjawisko podwójnego opodatkowania i pozwala tym samym na rozszerzenie wzajemnej współpracy i wymiany gospodarczej, a ponadto wpływa na zacieśnienie przyjaznych stosunków między umawiającymi się państwami.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#MichałFiglus">Podwójne opodatkowanie związane jest głównie z uzyskiwaniem dochodów za granicą i ma miejsce wtedy, gdy dany podmiot zobowiązany jest do uiszczenia podatków za ten sam okres w co najmniej dwóch krajach. Tego rodzaju opodatkowanie najczęściej wiąże się z podatkiem dochodowym i majątkowym. Roszczenia z tytułu tychże podatków mogą podnieść kraje, w których znajduje się siedziba osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej lub miejsce zamieszkania osób fizycznych uzyskujących dochody. Najwięcej umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Polska podpisała w latach 70. ubiegłego stulecia.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#MichałFiglus">Niedawno Polska podpisała konwencję o unikaniu podwójnego opodatkowania z kilkoma państwami europejskimi, a mianowicie z Królestwem Danii, Belgii i Niderlandów. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu przyjęliśmy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Chile.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#MichałFiglus">Skutki podwójnego opodatkowania są zróżnicowane z punktu widzenia osób fizycznych i przedsiębiorców. Podwójne opodatkowanie jest niekorzystne, ponieważ zmniejsza ich dochody i wpływa na obniżenie ich konkurencyjności. Inaczej sprawa wygląda z punktu widzenia budżetów państw. Podwójne opodatkowanie zwiększa dochody tych państw. Jednakże we współczesnym świecie należy dążyć do unikania podwójnego opodatkowania, które jest wynikiem kolizji przepisów podatkowych różnych krajów.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#MichałFiglus">Z Republiką Libańską prowadzimy coraz szerszą współpracę gospodarczą. Co prawda nie można jeszcze mówić o ekspansji gospodarczej, ale widać już wyraźnie ożywienie dwustronnych kontaktów gospodarczych, co przejawia się w wizytach i rewizytach przedstawicieli sektora przemysłowo-handlowego obu państw. Również stosunki polityczne polsko-libańskie są dobre. Ta dobra współpraca trwa już od 1944 r., kiedy to władze libańskie udzieliły gościny uchodźcom polskim byłego Związku Radzieckiego, którzy przybyli wraz z oddziałami armii gen. Władysław Andersa.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#MichałFiglus">Ratyfikacja przedmiotowej konwencji wpłynie korzystnie na rozwój kontaktów dyplomatycznych, gospodarczych, naukowych i kulturalnych, a ponadto stworzy się sytuację prawną, dzięki której dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę na obszarze jednego państwa i osiągany w drugim państwie będzie w wielu przypadkach opodatkowany tylko w jednym państwie, a nie w obydwu, jak to ma miejsce w obecnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej wyraża głęboką nadzieję, że obniżenie obciążeń podatkowych i likwidacja podwójnego opodatkowania przyczyni się do zwiększenia inwestycji i obrotów handlowych, a co za tym idzie, do rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu gospodarczego obydwu krajów. Mając na uwadze pozytywne aspekty projektu ustawy, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej opowiada się za przyjęciem przez Wysoką Izbę przedmiotowego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Sławomira Dąbrowę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#SławomirDąbrowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłosiłem się do zabrania głosu, ponieważ pan poseł Adam Lipiński w swoim ciekawym wystąpieniu postawił pytanie: Czy przypadkiem korzyści, które Polska może odnieść wiążąc się tą konwencją z Libanem, nie są mniejsze niż ewentualne szkody czy niedogodności, które mogłyby z tego wyniknąć? Inni posłowie zabierający głos udzielili właściwie odpowiedzi na to pytanie, podkreślając pozytywne strony związania się Polski tą umową. Ze swej strony chciałbym dodać następujące stwierdzenia. Chociaż wiele słuszności czy wiele prawdziwych stwierdzeń było zawartych w wystąpieniu pana posła, to jednak musimy pamiętać, że Liban jest suwerennym krajem, członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, uznawanym przez wszystkie czy prawie wszystkie inne państwa, do nich należy również Polska. Liban jest krajem, z którym zawarliśmy szereg umów i zawieramy nowe. Jedną z nich jest rozpatrywana dzisiaj w kontekście ratyfikacji umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Podobnie postępują inne państwa, wychodząc z założenia, że zawieranie umów jest ważnym elementem umacniania państwowości partnerów, tak więc w żadnej mierze nie osłabia ono pozycji Libanu na arenie międzynarodowej, a przeciwnie - umacnia ją, również w stosunku do Syrii, o czym mówię, ponieważ fragment wystąpienia pana posła był poświęcony stosunkom między Syrią a Libanem. Zresztą, skoro już o tym mówimy, to Stany Zjednoczone krytykują Syrię, a nie krytykują Libanu i właściwie dalekie są od krytykowania Libanu, raczej dążą do umocnienia pozycji rządu libańskiego, w tym w stosunku do Syrii.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#SławomirDąbrowa">Na marginesie chcę powiedzieć, że za kilka czy kilkanaście dni Wysoka Izba będzie rozpatrywała również umowę o konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania z Syrią, gdyż kilka dni temu na połączonym posiedzeniu Komisja Finansów Publicznych i Komisja Spraw Zagranicznych zaaprobowały podobną umowę z Syrią. Oznacza to, że w naszym podejściu, powiedzmy, do zawierania umów, a w szczególności umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, kierujemy się bardzo praktycznymi względami, przede wszystkim zaś dążeniem do ułatwienia sytuacji naszym eksporterom do wymienionych państw, gdyż oni najwięcej skorzystają na tej umowie.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#SławomirDąbrowa">Na końcu pozwolę sobie wreszcie zwrócić uwagę pań posłanek i panów posłów na art. 27 rozpatrywanej konwencji, który przewiduje obowiązek wymiany informacji między państwami stronami, w tym takich informacji, które zapobiegną uchylaniu się od opłacania podatków, zapobiegną również oszustwom podatkowym. Odpowiadając więc na bardzo konkretne już pytanie pana posła, postawione w końcowej części wystąpienia, chcę powiedzieć, iż - zdaniem strony rządowej - zawarcie tej umowy raczej właśnie ograniczy szarą strefę, a w żadnym przypadku nie będzie stanowiło ułatwienia dla jej istnienia czy poszerzania się. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#JanuszWojciechowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej (druki nr 738 i 1321).</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu połączonych Komisji: Finansów Publicznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego do produkcji rolnej (druk nr 738).</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#JózefGruszka">Sejm na posiedzeniu w dniu 28... Przepraszam, Sejm na 28. posiedzeniu, 30 sierpnia 2002 r., zgodnie z regulaminem Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia. Do prac nad projektem ustawy prezydium Komisji Ustawodawczej wyznaczyło przedstawicieli komisji. Komisje: Finansów Publicznych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpatrzeniu projektu na posiedzeniach 17 września i 5 grudnia zeszłego roku oraz 13 lutego br. wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#JózefGruszka">Swoje stanowisko do poselskiego projektu rząd przedstawił 19 lipca 2002 r., zwracając w nim uwagę na kilka punktów, które - zgodnie z opinią - były do poprawienia przez komisję pracującą nad tym projektem, w tym przypadku były to dwie połączone komisje. Również do reprezentowania rządu Rada Ministrów wyznaczyła ministra finansów. Komisja, aby łatwiej i szerzej prowadzić dyskusję, wybrała podkomisję, która szczegółowo „przepracowała” projekt, również uwagi rządu i załączyła swoje sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#JózefGruszka">W dniu 5 grudnia połączone komisje obradowały nad projektem i w zasadzie doszły do jednolitego wniosku, natomiast pod koniec rozpatrywania projektu została oczywiście zgłoszona uwaga odnośnie do tego, jak projekt będzie funkcjonował w 2003 r., skoro budżet państwa został już uchwalony. I to jest prawda, że po jednej stronie wpływy odliczone - przepraszam za takie sformułowanie - od dochodów państwa z tytułu bonów paliwowych, które obecnie funkcjonują, zostały tak zapisane, natomiast po stronie wydatków nie było tej kwoty i komisja podzieliła zdanie, że mogłyby nastąpić trudności w realizacji zwrotu tego podatku w roku 2003. I dlatego dopiero 13 lutego komisje podjęły decyzję o przedstawieniu sprawozdania. Wracając jednak niejako do początku, komisje uznały, że stanowisko rządu w sprawie samego tytułu ustawy jest słuszne, trzeba to zmienić i dlatego ustawa przedstawiana w sprawozdaniu otrzymała tytuł: o dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#JózefGruszka">Ustawa nie jest długa, zawiera 12 artykułów. W art. 1 ustawa określa zasady dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym. Dotacja ta jest określana dalej jako dotacja przysługująca podatnikom, którzy w roku podatkowym prowadzą gospodarstwo rolne, mówi o tym art. 2. Art. 3 określa, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia ustala roczną stawkę dotacji na 1 ha użytków rolnych i oczywiście przedkłada to w projekcie ustawy budżetowej. W art. 4 określa się wysokość dotacji jako iloczyn powierzchni użytków rolnych i wielkości, którą określiła Rada Ministrów, a następnie uchwalił Sejm. Oczywiście jest tu zastrzeżenie, które mówi o tym, że nie są w tym uwzględniane grunty kl. VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione, niewykorzystywane do celów produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#JózefGruszka">W art. 5 określa się, co winien zawierać wniosek, ponieważ dotacja jest przyznawana na wniosek zainteresowanego kierowany do urzędu gminy. Tu również doprecyzowanie, że wniosek ten jest wolny od opłat. Art. 6 mówi o terminie składania wniosku. Termin ten jest określony na 30 kwietnia każdego roku. Decyzje wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta w ciągu 14 dni po otrzymaniu wniosku. Oczywiście jest wyjątek, kiedy ta sprawa dotyczy złożenia wniosku w innym terminie, wtedy ta kwestia ulega zmianie. Wypłata dotacji jest zadaniem zleconym gminie z zakresu administracji rządowej. Na realizację tego zadania gmina otrzymuje dotację celową z budżetu państwa. Art. 9 uchyla bony paliwowe, które funkcjonują do tego momentu, bony te ulegają likwidacji. Kolejna kwestia to odniesienie do ustawy o zamówieniach publicznych i informacjach niejawnych. I ostatni artykuł mówi o tym, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#JózefGruszka">Chcę powiedzieć, wiernie przedstawiając sprawozdanie połączonych komisji, że było wiele wątpliwości, które rząd wyjaśniał, współpracując z połączonymi komisjami. Jedna z tych wątpliwości dotyczyła tego, czy rolnik nadal będzie mógł otrzymywać te dotacje, kiedy Polska wejdzie do Unii Europejskiej. Oczywiście, odpowiedź ministra finansów w tym zakresie brzmiała, że te dotacje również zostały wpisane do katalogu korzyści, które mają być realizowane po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! W imieniu połączonych komisji wnoszę o uchwalenie załączonego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej. Połączone komisje zgodnie ze stanowiskiem rządu do przedłożonego projektu z dnia 23 lipca 2002 r. zaproponowały zmianę tytułu ustawy na ustawę o dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#StanisławStec">Celem projektu poselskiego jest zastąpienie dotychczasowych rozwiązań zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług w art. 40a-40h dotyczących możliwości stosowania bonów paliwowych wydawanych podatnikom podatku rolnego, jako częściowy zwrot za wartość akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego zużywanego do produkcji rolnej. Dlatego też w projekcie omawianej ustawy w art. 9 uchyla się przepisy dotyczące możliwości wydawania bonów paliwowych. Zaniechanie wydawania bonów paliwowych na rzecz dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym, przyznawanych na wniosek rolnika przez wójta, burmistrza gminy, wynika z kosztów dystrybucji bonów oraz trudności rolników, jeśli chodzi o ich realizację. Część sprzedawców oleju napędowego nie jest zainteresowana zapłatą za paliwo bonem paliwowym z uwagi na okres rozliczania bonów w ramach podatku od towarów i usług przez odliczenie od podatku należnego. Jak wiadomo, w poprzednim roku wydłużyliśmy okres zwrotu podatku naliczonego i w związku z tym sprzedawcy oleju napędowego wolą gotówkę niż odliczenie podatku naliczonego od podatku należnego.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#StanisławStec">Ponieważ podobnie jak przy bonach paliwowych Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, będzie ustalała roczną stawkę dotacji na 1 ha użytków rolnych, uwzględniając założenia ustawy budżetowej na dany rok oraz obowiązującą stawkę podatku akcyzowego od oleju napędowego, w związku z tym trzeba stwierdzić, że projekt ustawy nie powoduje dodatkowych skutków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#StanisławStec">Wyjaśnienia wymaga w czasie procesu legislacyjnego opinia sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej, który stwierdza, że poselski projekt ustawy jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. W opinii stwierdza się, że projekt ustawy nie może być rozpatrywany w świetle przepisów wspólnotowych, które dotyczą stricte opodatkowania podatkiem akcyzowym od olejów mineralnych, w tym także dopuszczalnych zwolnień częściowych lub całkowitych z podatku akcyzowego od olejów zużywanych do produkcji rolnej w myśl art. 8 ust. 2 dyrektywy Rady Europy z 1992 r. w sprawie ujednolicenia struktury podatków akcyzowych od olejów mineralnych, gdyż zdaniem Komitetu Integracji Europejskiej regulacje dotyczą dotacji dla producentów rolnych, a tym samym jest to pomoc publiczna, która podlega ocenie pod kątem zgodności z odpowiednimi regulacjami wspólnotowymi.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#StanisławStec">Należy jednak podkreślić, że projekt ustawy jest zgodny z treścią wydania specjalnego Biuletynu Informacyjnego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pt. „Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej”. W tym biuletynie stwierdza się, że w ramach pomocy państwa udzielanej w oparciu o środki przewidziane w budżecie dopłaty do oleju napędowego będą utrzymane jako pomoc istniejąca. O formach pomocy realizowanej z budżetu państwa dla polskich rolników należy powiadomić Komisję Europejską w ciągu 4 miesięcy od dnia akcesji, a komisja ta ma 3 lata, aby się wypowiedzieć, czy to jest zgodne, czy nie z zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej. W związku z tym myślę, że ta sprawa opinii Komitetu Integracji Europejskiej zostanie wyjaśniona jeszcze w dalszej części procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#StanisławStec">Natomiast w imieniu klubu SLD chcę złożyć poprawkę do projektu ustawy, związaną z art. 2., 5., 6., aby dotacja przysługiwała nie tylko podatnikom podatkom rolnego, ale także dzierżawcom, którzy płacą podatek rolny w czynszu dzierżawnym, a na podstawie zapisów obowiązującej ustawy, przyznającej bony paliwowe tylko podatnikom podatku rolnego, są pozbawieni możliwości korzystania z tych uprawnień. Dotyczy to np. w woj. wielkopolskim dzierżawców Fundacji Kórnickiej, to jest około 5 tys. ha, oraz dzierżawców gruntów, którymi dysponują plebanie katolickie. Płacą one podatek rolny, a nie mają ciągnika, nie mogą skorzystać z bonów paliwowych, więc dzierżawcy są pozbawieni tych bonów.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#StanisławStec">W związku z tym, panie marszałku, pozwolę sobie tę poprawkę złożyć. Myślę, że będzie ona rozpatrzona przez połączone komisje. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Krystynę Skowrońską i przedstawienie stanowiska klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej (druki nr 738 i 1321).</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#KrystynaSkowrońska">Wysoka Izbo! Projekt poselski zmierza do wprowadzenia nowego rozwiązania systemu dopłat z budżetu do działalności rolniczej - stosowania dotacji. Dotychczasowe rozwiązania dotyczące dopłat do produkcji przez wydawanie bonów paliwowych stanowiących środek płatniczy na zakup oleju napędowego wprowadzono na podstawie zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, ustawy o zamówieniach publicznych oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych. Rolnikom, posiadaczom ciągników rolniczych, według powyższej ustawy wydawano bony i wydaje się do dzisiaj bony paliwowe. W 2001 r. limit na 1 ha fizyczny w II półroczu to kwota 11,20 zł. W 2002 r. i 2003 r. limit roczny to kwota 44,80 zł na 1 ha fizyczny powierzchni gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#KrystynaSkowrońska">Zapisy powyższej ustawy były krytykowane przez rolników, gdyż bony paliwowe przyznawane były po spełnieniu dwóch kryteriów. Po pierwsze, rolnikowi, po drugie, rolnikowi, który posiadał ciągnik rolniczy. Wiemy, jak wygląda polska wieś. Wiemy, że rodzice, przekazując dzieciom gospodarstwa, nie zawsze przekazywali im maszyny, traktując ich posiadanie jako zabezpieczenie na tzw. czarną godzinę. Dotychczasowy tryb wydawania bonów to zaświadczenie wydawane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a odbiór bonów następował w banku spółdzielczym. Prowizja dla banku to kwota 0,4%. Limit dopłaty do 1 ha ustalała rokrocznie Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#KrystynaSkowrońska">Przedłożony projekt poselski jest w istocie rozwiązaniem, które postuluje polska wieś: określa podmioty uprawnione - rolników, dodatkowo doprecyzowuje podstawę przyznawania świadczenia, precyzyjnie określa tryb wydawania decyzji w sprawie dopłaty do 1 ha jako zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego. Dopłaty wypłacają gminy i jest to zadanie zlecone gminie z zakresu administracji rządowej, a prowizja dla gminy jest określona w kwocie nie wyższej niż 1% łącznej kwoty dotacji wypłacanych w danej gminie.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#KrystynaSkowrońska">Aby nie wprowadzać zamieszania dotyczącego terminu wejścia w życie ustawy, w trakcie prac nad projektem ustawy dokonano poprawek w dacie wprowadzenia ustawy z pierwotnie proponowanego 1 stycznia 2003 r. na 1 stycznia 2004 r. Można uznać, że ustawa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej chcę zadać następujące pytania: Jakie jest stanowisko rządu w sprawie dopłat do rolnictwa obecnie i po akcesji Polski do Unii Europejskiej? Jakie środki planowane są na ten cel na rok 2004 i na lata następne? Jaka jest kwota dopłat budżetowych do wydawanych bonów paliwowych w 2003 r., a jakie dopłaty dla rolnictwa z budżetu były w latach 2001–2002 poprzez wydawane bony paliwowe?</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#KrystynaSkowrońska">Niewątpliwie należy uznać, że środki w formie dopłaty do rolnictwa zmniejszają koszty produkcji. Można uznać, że w tym zakresie spełnione są w Polsce warunki pomocy dla rolnictwa, które w krajach Unii Europejskiej realizowane są w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, a dokładniej w ramach wspólnego rynku produktów rolnych. Uznając za zasadne zmiany, o które postulują rolnicy, dotyczące trybu wydawania, i że rząd znajdzie środki na ten rodzaj wsparcia, Platforma Obywatelska poprze projekt powyższej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Mężydłę, który wystąpi w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej. Zwolnienia z podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolniczej są powszechnie stosowane w krajach Unii Europejskiej nie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, lecz z krajowych środków budżetowych w celu zmniejszenia kosztów produkcji artykułów żywnościowych, aby poprawić ich konkurencyjność na wspólnym rynku europejskim. W poszczególnych krajach Unii Europejskiej stosuje się różne rozwiązania tego zwolnienia: w Hiszpanii i w Danii - bony paliwowe, W Wielkiej Brytanii, Belgii i Holandii - paliwo rolnicze bez akcyzy, specjalnie barwione i znakowane markerem, w Niemczech i Szwecji - ulgi w podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#AntoniMężydło">Przepisy unijne, a konkretnie Dyrektywa 92/81, pozwalają stosować całkowite lub częściowe zwolnienie lub redukcje stawek podatku akcyzowego państwom członkowskim, jeżeli odbywa się to pod kontrolą skarbową. Konieczność konkurowania naszych producentów rolnych na wspólnym rynku europejskim, ale i na rynkach światowych wymusza stosowanie podobnych form obniżania kosztów produkcji. Obecnie taką formą zwolnienia z tego podatku akcyzowego jest system bonów paliwowych. Kwestia bonów paliwowych jest uregulowana w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w rozdziale 4 w art. 40a do 40h i w rozdziale 4a. Te uregulowania prawne są w pełni zgodne z prawem unijnym i mogą być stosowane niezależnie od innych dozwolonych form dotacji lub subwencji, gdyż są stosowane pod kontrolą skarbową, a bony jako środek płatniczy są bezpośrednio przeznaczone na zakup paliwa. Jednak ten system bonów paliwowych w początkowym okresie stosowania nie sprawdził się. Rolnicy narzekali na trudności w realizacji bonów paliwowych na małych wiejskich stacjach paliwowych. Z kolei właściciele tych stacji mieli trudności w odzyskaniu środków finansowych za sprzedane paliwo za bony paliwowe, gdyż przy niewielkiej sprzedaży innych produktów na tych stacjach wartość podatku naliczonego, w skład którego wchodziła wartość bonów paliwowych, znacznie przekraczała wartość podatku należnego. Stacje te były w ten sposób zmuszane do kredytowania rolników i budżetu państwa, tracąc niejednokrotnie płynność finansową.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#AntoniMężydło">W sprawie tego paraliżu posłowie pisali interpelacje, sam też byłem autorem takiej interpelacji, oraz toczyła się dyskusja na sali plenarnej Sejmu w ramach pytań w sprawach bieżących. Ministerstwo Finansów reprezentowane przez panią minister Irenę Ożóg przychylało się wtedy do takiego rozwiązania, które jest zaproponowane w omawianym dzisiaj poselskim projekcie ustawy, to znaczy do systemu dotacyjnego, który polegałby na zryczałtowanym zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej jako dotacji celowych z budżetu państwa realizowanych bezpośrednio przez gminy. Jednak w międzyczasie w związku z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, polegającą na dodaniu w art. 21 ust. 6a pkt 1, która weszła w życie z dniem 1 października 2002 r., pojawiła się możliwość odzyskiwania przez sprzedawców kwot, na które opiewają bony paliwowe i nie zostały zrealizowane w odliczeniu podatku należnego. Taka możliwość nie jest obligatoryjna, ale jest realizowana przez urzędy skarbowe na dobrze umotywowane wnioski sprzedawców oleju napędowego za bony paliwowe. W związku z tym nie obserwujemy dzisiaj tego zjawiska związanego z trudnościami w realizowaniu bonów paliwowych na małych stacjach benzynowych. Można więc uznać, że te najbardziej dokuczliwe wady bonów paliwowych zostały usunięte, czego wyrazem jest fakt, że skutków tych wad dzisiaj nie obserwujemy. System bonów ma też inne wady, jak konieczność gromadzenia przez sprzedawców paliw tych bonów jako dokumentów skarbowych przez okres 5 lat czy wysokie koszty emisji ze względu na stosowane zabezpieczenia. Ma on też zalety, jak trudności w podrobieniu bonów paliwowych czy też to, że za bony jako środek płatniczy można kupić tylko paliwo legalnie sprzedawane na stacjach paliw, eliminując możliwość przeznaczenia tych środków na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z ostatnią opinią UKIE z dnia 14 marca br. w sprawie omawianego dzisiaj projektu ustawy, podpisaną przez Jarosława Pietrasa, i niepokojącymi informacjami zawartymi w tej opinii, że po przystąpieniu do Unii Europejskiej zgodnie z traktatem akcesyjnym po uchwaleniu tej ustawy dotacje rekompensujące koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym mogłyby być realizowane tylko w ramach przyznanych nam dopłat bezpośrednio z budżetu krajowego przeprowadziłem szerokie konsultacje z przedstawicielami samorządu rolniczego, rolnikami, sprzedawcami paliw i urzędnikami urzędów gminnych jako osoba prowadząca w imieniu Prawa i Sprawiedliwości tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#AntoniMężydło">W związku z tymi niepokojącymi zastrzeżeniami UKIE wszystkie te środowiska opowiedziały się za utrzymaniem systemu bonów paliwowych jako systemu, który daje naszemu rolnictwu lepsze szanse konkurowania nie tylko na rynku europejskim produktów żywnościowych, ale i światowym. W trakcie tych konsultacji wskazano również na inne wady obecnego i proponowanego w omawianym projekcie systemu zwolnienia z podatku akcyzowego. Najpoważniejszą wadą jest to, że omawiane rozwiązania nie obejmują faktycznych użytkowników, np. dzierżawców jako płatników podatku rolnego, tylko właścicieli jako podatników podatku rolnego, oraz to, że system bonów paliwowych jest niesprawiedliwy w stosunku do tych rolników, którzy nie mają zarejestrowanego ciągnika rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tymi wnioskami składam następujące poprawki.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#AntoniMężydło">W poprawce 1. wnosimy o odrzucenie w całości proponowanego projektu ustawy według sprawozdania połączonych komisji. W poprawce 2. na wypadek gdyby poprawka 1. nie przeszła proponujemy, aby w całym tekście ustawy według druku nr 1321 wyrazy „podatnik podatku rolnego”, zastąpić wyrazami „płatnik podatku rolnego”.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#AntoniMężydło">Reasumując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za odrzuceniem projektu ustawy według sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej, ponieważ jej przyjęcie mogłoby pozbawić polskie rolnictwo 600 mln zł dotacji po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Józef Gruszka wystąpi tym razem jako poseł prezentujący stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić stanowisko w odniesieniu do poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#JózefGruszka">Projekt zmierza do polepszenia pomocy rolnikom w zakresie obniżenia kosztów produkcji. Tak trzeba to określić. Na dzisiaj funkcjonują bony paliwowe, ale trudności, które istnieją przy zakupie oleju są nagminne i one stały się przyczyną zgłoszenia propozycji innych rozwiązań. Oczywiście można mówić, że to są bzdury, że to jest nieprawda, natomiast trzeba patrzeć na życie, na to, jak to funkcjonuje. Ja oczywiście znam nowelę, znam to, co wpisaliśmy w noweli do ustawy o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym, ale jeśli chodzi o to, jak to jest na co dzień stosowane, to wygląda to zupełnie inaczej, dlatego że małe stacje w dalszym ciągu nie chcą realizować bonów paliwowych. Możemy mówić, że to jest nieprawda, możemy się przekomarzać, ale myślę, że Wysoka Izba, panie i panowie posłowie, uczestniczy w spotkaniach z rolnikami. Niezależnie od przynależności, od podziałów politycznych wszyscy się spotykamy i wszyscy mamy swoje własne spojrzenie na ten obszar.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#JózefGruszka">Sprawa kolejna. Bony paliwowe wymagały od rolnika, ażeby posiadał ciągnik. Myślę, że jeżeli będziemy chcieli zmniejszać koszty, to przy obecnych cenach sprzętu rolniczego trzeba będzie w dalszym ciągu wracać do usług rolniczych. Jest to dział, który zaczyna dopiero funkcjonować. Myślę, że zakłady usługowe wcale nie powstają w ten sposób, że w każdej gminie jest co najmniej jeden, ale one się pojawiają. Bony paliwowe jak gdyby uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, dlatego że zwrot akcyzy w formie gotówkowej będzie uniezależniony od tego, kto to pole będzie uprawiał. Właściciel będzie mógł regulować rachunek bez względu na to, kto te prace prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#JózefGruszka">Kwestia kolejna, która się pojawia: dla mnie też jest zaskoczeniem opinia pana ministra Pietrasa. W ostatnim stanowisku Komisji Integracji Europejskiej załączonym do tego projektu, który każdy z pań i panów posłów otrzymał, widzimy, że rzeczywiście są tu pewne rzeczy pomylone. Sądzę, że pan minister Pietras delikatnie rozminął się z prawdą. Sam zamawiałem w sejmowym Biurze Studiów i Ekspertyz opracowania w tej materii i widzimy, że w krajach Unii Europejskiej funkcjonuje pomoc w tym zakresie. Oczywiście bez względu na to, czy to jest pomoc w formie inaczej kształtującej się ceny oleju, czy to są bony paliwowe, jak pan poseł Mężydło był uprzejmy powiedzieć, np. w Hiszpanii, to tam funkcjonuje, to jest przecież pomoc dla rolników i nie można, naszym zdaniem, powiedzieć, że pomoc dla rolników w tym zakresie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#JózefGruszka">Również - powtórzę to raz jeszcze - w trakcie prac nad tym projektem pytaliśmy zarówno ministra rolnictwa, jak i ministra finansów, czy ta pomoc jest wpisana w katalog korzyści. Połączone komisje otrzymały odpowiedź od przedstawiciela ministra finansów, który powiedział nam wprost, że jest to wpisane w katalog korzyści. Zresztą w biuletynie informacyjnym ministra rolnictwa pt. „Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej” też na ten temat są jednoznaczne wypowiedzi. Zatem nie ma tu sporu. Ja rozumiem, że niektórzy posłowie są tą informacją zdegustowani czy po prostu wręcz zawiedzeni, i nie dziwię się temu, że w trosce o te 650 mln, przynajmniej przewidziane w roku 2003, zajmują takie stanowisko, ale dodatkowe poprawki zostały już zgłoszone i myślę, że będziemy mogli na kolejnym posiedzeniu również o to zapytać ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#JózefGruszka">I kwestia ostatnia: sądzę, że tak trzeba popatrzeć na kwestię tych 650 mln zł. To był ten rok, w którym mieliśmy w budżecie 650 mln wydatkowane na bony i 30 mln na ich wydanie. Co prawda nie do końca ta suma została spożytkowana, ale powinniśmy mieć nadzieję, że w przyszłym roku ta suma się zwiększy, że minister finansów, a właściwie cały rząd, przedstawiając projekt ustawy budżetowej na 2004 r., tę sumę zwiększy - zobaczymy tylko o ile.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym oświadczyć, że będziemy głosowali za przyjęciem sprawozdania. Oczywiście panowie posłowie składają jeszcze poprawki, nad którymi będziemy się zastanawiać, ale na pewno będziemy głosowali za tą ideą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Waldemara Borczyka o przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej. Polskie rolnictwo jest w bardzo trudnej sytuacji dochodowej. Tego prostego faktu nie trzeba już chyba nikomu szczególnie uzasadniać. Parytet dochodów ludności rolniczej w porównaniu z utrzymującymi się z innej działalności jest dramatycznie niski, obecnie nawet nie dorównuje 40%.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WaldemarBorczyk">W takiej sytuacji obowiązkiem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej jest podejmowanie działań, by tak trudna sytuacja ludności wiejskiej uległa poprawie. Projekt ustawy złożony przez grupę posłów idzie w dobrym kierunku. Metody obniżania kosztów produkcji rolnej poprzez obniżenie cen paliw używanych w rolnictwie stosują zarówno kraje Unii Europejskiej, takie jak: Francja, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Szwecja, jak i największe mocarstwo gospodarcze świata Stany Zjednoczone. Jeśli dopłaty do paliw używanych w rolnictwie stosują kraje, w których dotacje do produkcji rolnej są bardzo wysokie, to tym bardziej w Polsce rolnictwo powinno dostać znaczące wsparcie w tym zakresie. Zaproponowany przez grupę posłów projekt ustawy przewidywał zwrot części podatku akcyzowego, by w ten sposób obniżyć cenę paliwa rolniczego. Rozwiązanie to niewiele różni się od stosowanych obecnie bonów paliwowych dla rolników, choć były i są bardzo wielkie kłopoty z realizacją tych bonów.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WaldemarBorczyk">Dlaczego z takim trudem podchodzimy do całkowitego zwolnienia z podatku akcyzowego oleju napędowego używanego w rolnictwie? Już z tej trybuny Samoobrona właśnie to proponowała, kiedy była rozmowa czy debata na temat bonów paliwowych. Wszystkie dotychczasowe rozwiązania tę kwestię traktowały raczej jako zapomogę socjalną, a nie działanie rzeczywiście obniżające koszty produkcji. W zaproponowanym przez grupę posłów projekcie socjalny charakter zwolnień był podtrzymany i jest tak do dzisiaj. Zwolnienie z części akcyzy uzależnione jest od ilości hektarów i jakiegoś współczynnika, który byłby każdorazowo ustalany prawdopodobnie w zależności od możliwości budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#WaldemarBorczyk">Nie zwrócono uwagi na to, że w tym względzie nie są to pieniądze z budżetu tylko pieniądze z kieszeni rolników. Rolnicy najpierw tę akcyzę w oleju napędowym muszą zapłacić. Jeśli rolnik kupi olej napędowy na przeprowadzenie prac w polu, to zwrot zapłaconego podatku akcyzowego powinien otrzymać w tak trudnej sytuacji w całości. W takim kierunku powinny być prowadzone prace ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#WaldemarBorczyk">Jeszcze bardziej w kierunku socjalnym poszła Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W sprawozdaniu komisji ustawę o zwrocie podatku akcyzowego zmieniono na ustawę o dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym. Projekt przedstawiony w sprawozdaniu komisji oprócz wzmocnienia socjalnej roli dopłat do paliwa rolniczego wprowadza dodatkową biurokrację i uzależnia otrzymanie tej rekompensaty od decyzji wójta, burmistrza czy też prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#WaldemarBorczyk">W art. 6 ustawy ust. 2 sprawozdania komisji zapisano: „Decyzję o przyznaniu dotacji wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wniosku”.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#WaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rolnicy są producentami żywności, dobra niezbędnego każdemu z nas, a więc Sejm nie może traktować rolników jak obywateli drugiej kategorii, którym będzie przydzielał każdorazowo jakąś jałmużnę.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#WaldemarBorczyk">Jeśli chcemy wprowadzić zdrową gospodarkę w rolnictwie, taką samą jak w innych cywilizowanych krajach, również w krajach Unii Europejskiej, to wprowadzajmy takie same zasady zwolnień podatkowych. W działalności pozarolniczej nie ma żadnych rekompensat i dotacji wyliczanych za pomocą współczynników, na przykład w zamian za zapłacony podatek VAT. Jeśli komuś należy się zwrot podatku VAT, to go otrzymuje w pełnym wymiarze. Wobec rolników stosuje się jakieś współczynniki i przeliczniki oderwane całkowicie od rzeczywistości i poniesionych kosztów i jeszcze uzależnia się to od decyzji administracyjnej. A jeśli wójt czy burmistrz uzna, że rolnik z jakichś powodów pozaprodukcyjnych nie powinien otrzymać dotacji, to pomimo poniesionych kosztów na zakup paliwa, to on takiej dotacji nie otrzyma. To chyba w ogóle jest jakaś paranoja. Rolnicy to ludzie o bardzo dużym poczuciu własnej godności, nawet najbiedniejsi, i nie chcą od nikogo jałmużny, chcą tylko sprawiedliwego prawa i sprawiedliwych dochodów za swoją ciężką pracę.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#WaldemarBorczyk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej składam wniosek o przekazanie tego projektu do ponownego rozpatrzenia przez komisję i taką jego zmianę, nad którą będziemy wspólnie pracować, aby spełniał rolę ustawy o charakterze gospodarczym, a nie o charakterze jałmużny socjalnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanuszWojciechowski">I proszę o zabranie głosu pana posła Krutula, który wystąpi w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin chciałbym przedstawić nasze stanowisko, naszego klubu, w sprawie poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej z druku nr 738, z dnia 27 lutego 2002 r. I na początku chciałbym powiedzieć to, co mówiłem w pierwszym czytaniu, że ten projekt ustawy nie służy polskim rolnikom. Podtrzymuję to, podobnie jak Prawo i Sprawiedliwość, że będziemy wnosić, i wnoszę, o odrzucenie tego projektu ustawy w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PiotrKrutul">Uzasadnienie. Na dzień dzisiejszy rząd Rzeczypospolitej Polskiej ma pełne prawo ustawowe, żeby zwracać całą akcyzę zawartą w cenie oleju napędowego polskim rolnikom, tylko nie ma woli politycznej. I pan minister finansów, i Rada Ministrów, i pan premier Leszek Miller, poseł na Sejm, nie chcą tego zrobić, ponieważ mówią, że nie ma pieniędzy w budżecie. Co proponuje Polskie Stronnictwo Ludowe i pan poseł Józef Gruszka? Ano proponują rzecz następującą - zamieńmy bony paliwowe, które są gwarancją, które będą również po, nie daj Boże, wejściu Polski do Unii Europejskiej, na socjal, czyli na pomoc socjalną, której nie będzie po wejściu Polski do Unii Europejskiej. I, panie pośle Gruszka, ostrzegam z tej trybuny - kto weźmie odpowiedzialność za pozbawienie polskich rolników 650 mln rocznie na bony paliwowe? Może być więcej, proszę bardzo. Jeżeli tu jest przedstawiciel rządu, to niech powie, że rząd deklaruje w roku 2004 dopłaty, o których mówiliśmy przed południem, dopłaty bezpośrednie do 55–65%. Ale jeżeli nie ma pieniędzy na dopłaty, to jaka jest gwarancja, że będą pieniądze na socjal, czyli na osłonę socjalną dla polskich rolników - nie bony paliwowe?</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#PiotrKrutul">I tu się zgadzam - rzadko się zgadzam, ale się zgadzam - z Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej, z Jarosławem Pietrasem, który mówi na str. 2 rzecz następującą: proponowany w projektowanej ustawie system jest całkowicie odmienny od systemu bonów paliwowych obowiązujących na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym, jaki został przedstawiony Komisji Europejskiej wraz ze stanowiskiem negocjacyjnym Polski z 20 listopada 2002 r. Jeżeli to jest niezgodne, nie ma żadnych szans, panie pośle, żeby socjal został wciśnięty po 1 maja 2004 r. Czyli panowie zabieracie polskim rolnikom tę jałmużnę, o której pan poseł Borczyk mówił - zabieracie tę jałmużnę.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PiotrKrutul">Teraz pytanie, na jakiej podstawie? Każdy opiera się na stanowisku biuletynu informacyjnego „Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej”. Tak, ale biuletyn tylko mówi: dopłaty do oleju napędowego, a diabeł tkwi w szczegółach. Jakie są to szczegóły? Proszę bardzo. Otóż stanowisko rządu co do zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego z dnia 19 lipca mówi wyraźnie: jest to niezgodne z Unią Europejską. I nie chcę, żeby to była taka ustawa, jak ustawa o biopaliwie, którą pan prezydent jaśnie panujący zawetował. Oczywiście nie rozmawia z Ligą Polskich Rodzin, która ostrzegała: słuchajcie, to jest bubel. Również ta ustawa jest bublem i nie chciałbym, żeby po raz kolejny była sytuacja taka, że będziemy mieli weto pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#PiotrKrutul">Czy było porozumienie z wójtami, burmistrzami, ze Związkiem Gmin Wiejskich? Ja również byłem 10 lat wójtem, burmistrzem, i twierdzę, że to jest niekorzystne dla wójtów i burmistrzów - wydanie decyzji, od której służy odwołanie dla polskiego rolnika. I teraz może być taka sytuacja, że Ministerstwo Finansów wyda rozporządzenie, zalecenie dla wójtów, burmistrzów: wydawanie decyzji jest uzależnione od... I tu cytuję ze str. 4 tego stanowiska rządu: może być taka sytuacja, że rolnik musi mieć kwalifikacje zawodowe, rolnik musi wykazać, że gospodarstwo rolne ma odpowiednią żywotność ekonomiczną, musi być spełnione tzw. wymaganie dotyczące ochrony środowiska, warunków sanitarnych dla zwierząt itd. 40–50% gospodarstw rolnych wypadnie z tego, panie pośle Gruszka. W związku z tym pragnę powiedzieć tak: Zostawmy bony paliwowe, jakie są. Zobaczymy, co będzie 8 czerwca, ale dajmy możliwość polskim rolnikom. I nieprawdą jest to, co wmawia lewa strona i PSL, że źle są realizowane bony paliwowe. Naprawdę bony paliwowe są dobrze realizowane. Została zmieniona ustawa i była pani minister Ożóg mówiła, że nie ma już problemów z realizacją. Dlaczego teraz nie podtrzymujecie argumentów, tak jak podtrzymywaliście w pierwszym czytaniu, co do kosztu tych bonów paliwowych? Ja nie słyszałem od posła sprawozdawcy czy od posła Gruszki, kiedy mówił w imieniu PSL, że 15 mln będzie się tracić. Już tego argumentu nie podawaliście. A to jest żaden argument, bo 15 mln zł z budżetu państwa na wytwórnię papierów wartościowych to jest naprawdę zbyt mała kwota.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#PiotrKrutul">Na zakończenie - jeszcze w ramach pytań będę pytał - pragnę oświadczyć i ostrzegam Polskie Stronnictwo Ludowe, że bierzecie na siebie pełną odpowiedzialność - już nie mówię o SLD - za to, że polscy rolnicy utracą tę jałmużnę, o której mówił poseł Samoobrony. Liga Polskich Rodzin popiera, choć rzadko popieramy, Prawo i Sprawiedliwość i będziemy również głosować za odrzuceniem tego projektu ustawy w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Andrzeja Aumillera o przedstawienie stanowiska klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zawsze mam szczęście po szanownym koledze Krutulu występować i tak mi on namiesza, że człowiek by prawie uwierzył w to, co mówi, a tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#AndrzejAumiller">Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej (druk nr 738).</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#AndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Przedmiotem poselskiego projektu ustawy jest ustanowienie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego używanego do produkcji rolniczej, a właściwie - po zmianach w komisjach - określenie zasady udzielania dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego używanego w gospodarstwie rolnym, co ma zastąpić powszechnie krytykowany system bonów paliwowych. Niektórzy posłowie, moi przedmówcy, go skrytykowali, z wyjątkiem dwóch kolegów przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#AndrzejAumiller">Wzrost stawek podatku akcyzowego oraz włączenie podatku drogowego w cenę oleju napędowego spowodowały znaczny wzrost cen jednego z głównych, podstawowych środków produkcji we współczesnym rolnictwie, tj. paliwa. Gwoli sprawiedliwości należy uznać racje rolnicze - przecież ciągniki, kombajny, samojezdne maszyny rolnicze większość czasu pracy poruszają się poza drogami publicznymi albo całkowicie poza nimi, np. maszyny stacjonarne, a obciążenie podatkiem drogowym paliwa stosowanego w tych maszynach jest bezzasadne. Dlatego projekt przewiduje zwracanie podatnikom podatku rolnego w formie dotacji podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#AndrzejAumiller">W art. 4. została określona wysokość dotacji przysługującej podatnikom podatku rolnego, obliczona jako iloczyn powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie rolnym i obowiązującej stawki dotacji należnej na 1 ha. Stawkę roczną dotacji ustala Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, uwzględniając założenia ustawy budżetowej na dany rok oraz obowiązującą stawkę podatku akcyzowego od oleju napędowego o zawartości siarki powyżej 0,05% do 0,2% włącznie. Przy obliczeniu kwoty dotacji należnej podatnikowi podatku rolnego wyłącza się grunty klasy VIz i grunty niewykorzystane na cele rolnicze oraz grunty zadrzewione i zakrzewione lub na których zaprzestano produkcji rolnej. O dotację występuje z wnioskiem na piśmie podatnik podatku rolnego do 30 kwietnia danego roku. To nie jest żadna biurokracja, tylko jeśli się korzysta z dotacji, trzeba o tę dotację wystąpić i złożyć wniosek.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! W przypadku stwierdzenia przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) niewykorzystywania gruntów na cele rolnicze wydaje on decyzję o zmniejszeniu dotacji o kwotę przypadającą na powierzchnię tych gruntów. Uważamy, że to zachęca do składania nierzetelnych oświadczeń i wniosków. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy składam poprawkę, która będzie brzmiała: wydaje on decyzje o zwrocie całej nienależnie pobranej dotacji, łącznie... wraz z odsetkami w wysokości wyliczonej jak dla zaległego podatku, jak to stanowi ust. 4 art. 6.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Wydaje się, że pozostał jeszcze jeden problem do rozwiązania, mianowicie sprawa dzierżawy ziemi przez rolnika od osób fizycznych czy prawnych, poza Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa. Powstaje pytanie: Kto dostanie dotację - ten, kto płaci podatek rolny, czy ten, kto faktycznie uprawia ziemię? Mój przedmówca, poseł Stanisław Stec, przedstawił przypadki z Wielkopolski, i dobrze, że zaproponował poprawki rozwiązujące ten problem. Warto jeszcze powiedzieć, jakie mamy korzyści. Dla budżetu - jest to zaprzestanie używania oleju opałowego przez rolników, bo oni z niego korzystają. Ale proszę pamiętać, że minister finansów przygotowuje rozporządzenie, na podstawie którego będzie zwracany podatek akcyzowy tym, którzy będą kupowali olej opałowy i udowodnią, że zużyli go do celów ogrzewczych, a nie, powiedzmy, komunikacyjnych. Druga korzyść - o czym również wspominał poseł sprawozdawca - to jest rozwój, jak ja to nazywam, międzysąsiedzkich zespołów maszynowych. To jest pozytywny kierunek dla naszego rolnictwa, które będzie się integrowało z rolnictwem unijnym, i to jest obniżenie kosztów, bo dziś nie jest pora na to, żeby każdy miał kombajn, ciągnik, czy maszyny samojezdne. System bonów paliwowych uniemożliwia tworzenie się takich zespołów międzysąsiedzkich.</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#AndrzejAumiller">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Unii Pracy poprze projekt po wprowadzeniu niezbędnych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Michała Figlusa o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym odnieść się do poselskiego projektu ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego w produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MichałFiglus">Omawiany projekt ustawy określa zasady udzielania dotacji rekompensującej koszty oleju napędowego zużywanego w gospodarstwie rolnym, reguluje zasady i tryb udzielania wskazanych wyżej dotacji, określa podmioty uprawnione i procedurę. Polskie rolnictwo, czego wszyscy mamy świadomość, przeżywa obecnie wielką zapaść. Omawiane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom rolników i są jedną z form ich wsparcia - w moim przekonaniu znikomą - z jakiej korzysta rolnictwo państw unijnych. Rolnik, który nabywa paliwo do maszyn i pojazdów rolniczych, płacąc za paliwo, płaci podatek akcyzowy i drogowy, co w sposób istotny wpływa na wzrost kosztów produkcji rolnej. Należy zauważyć, że maszyny i pojazdy rolnicze do produkcji rolnej rzadko są użytkownikami dróg publicznych. Większość czasu pracy te urządzenia przebywają na polu, przy uprawie. Omawiane dopłaty przyczynią się do polepszenia bytu polskiego rolnika i sprawią, że stanie się on bardziej konkurencyjny. Należy postawić tu sobie pytanie, czy nie można zrobić więcej w tym zakresie i oprócz dania tej dotacji np. obniżyć ceny paliwa przeznaczonego do produkcji rolniczej o zawarty w nim podatek drogowy.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#MichałFiglus">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej, które reprezentuję, będzie głosować za przyjęciem omawianego projektu ustawy, gdyż w moim przekonaniu przewidziane w nim rozwiązania zmierzają we właściwym kierunku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi i proszę teraz o zadanie pytań, bo są jeszcze dwa zgłoszenia: pan poseł Piotr Krutul i pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki. Zgłasza się jeszcze pan poseł Mężydło.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JanuszWojciechowski">Czy ktoś jeszcze? Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#JanuszWojciechowski">W taki razie zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Piotr Krutul jako pierwszy zgłoszony.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawiciela rządu: Jaka jest gwarancja rządu, że w przyszłym roku będą zwiększone fundusze na bony paliwowe z tych 650 mln chociażby do 800 mln zł? Czy można to nazwać - jak mówił pan poseł Gruszka - opowiadaniem bajek dla polskich rolników na dobranockę? Bo mamy godz. 21. I pytanie następujące: Czy przez okres 2 lat obowiązywania ustawy o bonach paliwowych nie doszło do przerejestrowania ciągników, czy jest to taki problem, którego nie można by załatwić w ustawie obowiązującej? Myślę, że trzeba to powiedzieć. Czy przedstawiciel rządu zgadza się ze stanowiskiem Komitetu Integracji Europejskiej, tzn. z panem Pietrasem, w sprawie właśnie tego stanowiska, o którym mówiłem wcześniej, że jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej? To po pierwsze, a po drugie, po wejściu Polski do Unii Europejskiej polscy rolnicy utracą dotacje, ponieważ ma to charakter socjalny.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#PiotrKrutul">I ostatnie pytanie: Czy rząd zna stanowisko samorządu rolniczego, czyli Krajowej Izby Rolniczej, w tej sprawie, a także czy zna stanowisko Związku Gmin Wiejskich w wyżej wymienionej sprawie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie ministrze, czy pan minister może potwierdzić, że dziś stosowane bony paliwowe będą utrzymywane w roku przyszłym i kolejnych latach? Czy w traktacie europejskim jest zapis mówiący o możliwości stosowania takich rozwiązań, jak proponuje to Polskie Stronnictwo Ludowe, czyli chodzi o zwrot akcyzy? Czy może być tak, że jeśli przyjmiemy ten projekt ustawy, to wydatki na rzecz rolnictwa mogą być wyższe niż obecnie w przypadku stosowania bonów paliwowych? Czy prawdą jest, że 1/3 rolników nie jest dziś objęta formą stosowania bonów paliwowych? Jeśli tak, to przeciwnicy tego projektu skazują właśnie tych ludzi na to, że nie będą mogli otrzymywać tej pomocy, korzystając z takiego rozwiązania jak dzisiaj bony paliwowe. Co stoi na przeszkodzie, żeby wielkość zwrotu była nie mniejsza niż zawarta w bonach paliwowych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#JanuszWojciechowski">I pan poseł Antoni Mężydło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania zarówno do posła sprawozdawcy, jak i do przedstawiciela rządu. Najpierw może do pana posła sprawozdawcy. Panie pośle, informacja, którą otrzymaliśmy od podsekretarza stanu, pana Pietrasa, została dostarczona do skrytek podczas ostatniego posiedzenia Sejmu. Od razu też zwróciłem się do posłów z Polskiego Stronnictwa Ludowego jako wnioskodawców tego projektu ustawy i chyba nawet rozmawiałem wtedy z panem posłem, mówiąc, że istnieje zagrożenie, że te dopłaty będą mogły być realizowane tylko w ramach dopłat bezpośrednich, które mamy wynegocjowane z Unią Europejską. Pan wtedy potwierdził: no tak, ale kto nam będzie te dopłaty bezpośrednie realizował tak bezwzględnie, a tak względnie za te bony to być może częściowo będą realizowane te dopłaty bezpośrednie. Ale jest jeszcze jedna kwestia: Co będzie po 7 czy 10 latach, kiedy już te dopłaty z budżetu krajowego nie będą realizowane, a nadal będzie chodziło o to, żebyśmy mieli równe warunki konkurowania z rolnictwem europejskim? To powinno być uwzględnione. Dlatego też mam pytanie: Jak pan w ciągu tych kolejnych lat, nawet jeżeliby rząd nie zrealizował tych dopłat bezpośrednich, jak zapowiadał, zapowiadał to nawet sam premier, że one będą realizowane... Jak pan to pogodzi z warunkami równej konkurencji, czyli z konkurencyjnością naszych produktów żywnościowych na rynku europejskim? Mówił pan, że nieprawdą jest, że dzisiaj nie ma trudności na małych stacjach paliwowych z nabywaniem paliwa...</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówię, że są...)</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#AntoniMężydło">Pan mówi, że są, a ja twierdzę, że nie. Ja rozmawiałem... Ze względu na te niepokoje, które 2 tygodnie temu pojawiły się w związku z tym pismem, konsultowałem się - jak już tutaj mówiłem - z właścicielami tych małych stacji benzynowych. Muszę panu powiedzieć, że z jednej wiejskiej stacji pod Włocławkiem miałem wyliczenie całkowitej sprzedaży z ubiegłego roku i właściciel tej stacji musiał ograniczać tę sprzedaż. Tylko w marcu tego roku sprzedał czterokrotnie więcej niż podczas całego roku ubiegłego, ze względu na to, że wypraktykował ten zwrot bezpośredni za bony, które nie mogły być zrealizowane w postaci odliczenia podatku należnego, bo miał za dużo bonów paliwowych, i okazuje się, że to jest do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#AntoniMężydło">Dlatego, jeżeli tu już mówimy, przedstawiciele Polskiego Stronnictwa Ludowego mówią tu o tym, że 1/3 jest nieobjętych bonami paliwowymi, to tak. Ta ustawa ma wady. System bonów paliwowych ma pewne wady. Ale to jest kwestia tylko zmiany tej ustawy, która już obowiązuje. Czyli trzeba zlikwidować zapis o posiadaniu ciągnika, czyli wykreślić akurat dwa ustępy w ustawie, jak również trzeba zmienić, jak już mówiłem, „podatnika” na „płatnika”, bo podatnikiem jest właściciel, natomiast płatnikiem może być dzierżawca. To jest następna poprawka. I chyba to wystarczy. Już mamy dokładnie to samo, co realizuje ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#AntoniMężydło">Czy pan jest zwolennikiem takiego rozwiązania? Pytam teraz pana posła sprawozdawcę. Czy pan byłby za takim rozwiązaniem? Będziemy mieli wszystko, bez tych zagrożeń, przed którymi nas tu przestrzega UKIE. To jest bardzo zasadne.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#AntoniMężydło">Muszę panu powiedzieć, że byłem podczas pierwszego czytania za i Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości opowiadał się za tym projektem ustawy, bo rzeczywiście wydawało nam się to sensowne. Natomiast zagrożenia takie, jakie to niesie, to, że polskie rolnictwo po przystąpieniu do Unii Europejskiej straci co najmniej 650 mln zł dotacji, to jest poważne zagrożenie. W wypadku, kiedy rząd wywiązałby się ze swoich zobowiązań, co do których składał publicznie przyrzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#AntoniMężydło">Mam jeszcze jedno pytanie. Przecież sam pan twierdzi - w uzasadnieniu państwo wnioskodawcy twierdzicie - że dyrektywy Unii Europejskiej wymagają, żeby można było korzystać z tych zwolnień z podatku akcyzowego, kontroli skarbowej. A niech pan pokaże w swoim projekcie ustawy, gdzie jest ta kontrola skarbowa. Bony paliwowe są realizowane przez urzędy skarbowe, bo bony są właśnie takim środkiem płatniczym, który ma obowiązek kontrolować urząd skarbowy. To jest różnica. Dodaje się to do podatku naliczonego.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#AntoniMężydło">Mam jeszcze pytanie do przedstawiciela rządu. Skoro takie jest stanowisko UKIE, to czy rząd w osobie przedstawiciela ministerstwa rolnictwa nadal jest zwolennikiem tego projektu ustawy, a nie poprawiania ustawy o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym, w której jest zawarty system bonów paliwowych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JanuszWojciechowski">Trochę pan osłabił moją czujność i zadawał pan pytanie, które przeszło w drugie wystąpienie. No ale dobrze.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo o udzielenie odpowiedzi pana ministra Piotra Sawickiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PiotrSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na wstępie skomentować stanowisko rządu do projektu ustawy. To stanowisko pochodzi z 19 lipca 2002 r. Popiera ono poselski projekt ustawy, wskazując jednocześnie, iż omawiany projekt ustawy musi być dopracowany w trakcie dalszych prac Sejmu, łącznie ze zmianą tytułu ustawy, co, jak rozumiem, zostało wykonane. W tej opinii zawarta jest również konkluzja, że w ocenie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej nie można uznać, że pomoc publiczna będąca przedmiotem opiniowanego projektu ustawy jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PiotrSawicki">Z dwóch opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, które państwo posłowie przytaczali w trakcie swoich wystąpień, wynika, że ta wada nie została usunięta, że tutaj mamy dalej problem. Na czym ten problem polega? Polega na tym przede wszystkim, że w tej ustawie zapisany jest system dotacji de facto do powierzchni gospodarstwa, a nie do paliwa. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że intencją projektodawców jest skompensowanie kosztów podatku akcyzowego zawartego w cenie paliwa, jednak kryterium przyznania dotacji jest tylko i wyłącznie powierzchnia gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#PiotrSawicki">W związku z tym, jeżeli będziemy analizować to od strony formalnej, dojdziemy do wniosku, że tak naprawdę to są dopłaty zależne od powierzchni gospodarstwa i to przyznawane w systemie innym niż ten, w którym mają być realizowane dopłaty kompensujące częściowo różnicę pomiędzy systemami dopłat obowiązującymi w Polsce i w Unii Europejskiej do poziomów: 55%, 60% i 65%. Natomiast w tym przypadku mamy de facto do czynienia z dopłatami do powierzchni gospodarstwa. Oczywiście pośrednio ma to kompensować wydatki na paliwo, a w szczególności zawartą w cenie oleju napędowego akcyzę. Tak więc na tym polega problem. Jakie są tego konsekwencje? Konsekwencje mogą być takie, że ten system dopłat zostanie potraktowany jako system, który funkcjonuje w ramach dopłat do limitów: 55%, 60% i 65%. Mówię o tym z całą otwartością dlatego, że stwierdza to UKIE w swoim stanowisku.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#PiotrSawicki">Padło pytanie, czy będzie legalne dotowanie rolnictwa poprzez zwrot akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego po akcesji do Unii Europejskiej. Otóż tak, będzie legalne, dlatego że ten system został notyfikowany Unii Europejskiej. Unia Europejska ma co prawda 4 miesiące na ustosunkowanie się do tego problemu, ale tak jak już tutaj w trakcie wystąpień państwo posłowie podkreślali, to jest system stosowany w krajach Unii Europejskiej, nie jest to żadna egzotyka. Polska nie będzie w tym przypadku traktowana inaczej. Taka konkluzja jest zawarta w piśmie pana ministra Jarosława Pietrasa, skierowanym 14 marca do zastępcy szefa Kancelarii Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Taka jest odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#PiotrSawicki">W konkluzji zachęcam do bardzo starannej analizy tego problemu podczas prac w komisji, które będą się toczyły, a przede wszystkim rekomendowałbym bardzo staranne wsłuchanie się w opinię Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, który, zgodnie ze swoimi kompetencjami, zajmuje się tymi sprawami i ma znakomite rozeznanie na temat wszystkich możliwych konsekwencji takiego czy innego rozwiązania legislacyjnego. To oczywiście nie znaczy, że gdyby zastosować w tej ustawie dodatkowe kryterium, jakim jest zużycie paliwa przez rolnika, to ten system dotacji mógłby funkcjonować. Takie mamy obecnie przekonanie. Powtarzam jeszcze raz, że jedynym kryterium, jakie zastosowano odnośnie do dotowania rolnictwa, jest powierzchnia gospodarstwa. To nie wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#PiotrSawicki">Jeżeli chodzi o odpowiedź na pytania, które państwo zadali w trakcie debaty, to na pytanie najważniejsze: czy system dotowania paliwa zużywanego przez rolników będzie funkcjonował po akcesji do Unii Europejskiej, odpowiedź brzmi: tak, będzie funkcjonował.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#PiotrSawicki">Pytano o to, czy może być więcej pieniędzy w budżecie na ten cel, na dotacje do paliwa. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że budżet może na cele wspierania rolnictwa wydatkować określoną kwotę pieniędzy. Ta kwota nie zależy od tego, z jakiego tytułu pieniądze są kierowane do rolnictwa, bo tytułów może być wiele. Chodzi natomiast o to, że w budżecie jest określona kwota pieniędzy, którą wyznacza bezpieczeństwo finansów publicznych, możliwości pożyczkowe budżetu państwa itd.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#PiotrSawicki">W związku z tym na pewno pojawi się w trakcie konstruowania budżetu na rok 2004 problem wyboru: jakie zastosować formy wsparcia w odniesieniu do rolnictwa oraz do których sektorów, segmentów te kwoty skierować. Rozumiem, że jednym z celów będzie zwrot akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego, słuszne jest bowiem stanowisko, że rolnicy tę akcyzę płacą. Czy rząd zgadza się ze stanowiskiem UKIE, które zostało przedstawione? Kompetencją Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej jest zabieranie głosu w imieniu rządu na tematy związane z akcesją Polski do Unii Europejskiej, z interpretacją zawartych w tym traktacie przepisów. Tak że to stanowisko należy uznać za miarodajne. To tyle. Gdybym jeszcze miał uzupełnić swoją odpowiedź, jestem do państwa dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł sprawozdawca Józef Gruszka również zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł sprawozdawca chciałem się bardzo krótko odnieść do uwag przedstawionych przez panią i panów posłów. Oczywiście z tego względu, że zostały złożone poprawki, będziemy dalej pracować nad sprawozdaniem dotyczącym poselskiego projektu. W pierwszym zdaniu chcę powiedzieć, że na pewno słuszne są poprawki tych panów posłów, którzy mówią o tym, że trzeba doprecyzować kwestie dzierżawców i z drugiej strony płatników podatku, którzy mogą wypełnić to, co mogłoby zostać nieszczelne. Każda poprawka idąca w kierunku uszczelnienia rozwiązania ustawowego na pewno jest bardzo pożądana. Chcę powiedzieć, że jeżeli idzie o dążenie do zwrotu akcyzy, tu nie ma zapisu tylko intencyjnego. Nie jest określone, jaka to ma być wielkość. Jest wpisane wprost: rząd w każdym budżecie się do tego odniesie. Tak sprawa wyglądała do tej pory również w przypadku bonów. To rząd określał tę wielkość. Natomiast, jeśli chodzi o kwestię bezpieczeństwa funkcjonowania tego systemu, to sprawa wygląda w ten sposób. Ludzie związani z rolnictwem. Myślę, że Polskie Stronnictwo Ludowe jest partią, która podstawową bazę swoich wyborców ma na wsi i na pewno intencją naszą jest to, żeby ten system był jak najlepszy, a nie jak najgorszy. Broń Boże, nie można powiedzieć tak, że chcemy pozbawić rolników dotacji, bo to ograniczałoby nasze spojrzenie. Ja dziękuję kolegom posłom za troskę, jaką się tutaj kierowali, bo myślę, że chodzi o to, żeby ten system był dobry, a nie zły, i mogę tylko kolegom podziękować. Odnośnie do tego, co pan minister był uprzejmy mówić, jeżeli idzie o kwestię wyjścia z takim rozwiązaniem, które mogłoby być pozbawione bezpośredniego określenia dotacji. Myślę, że na kolejnym posiedzeniu połączonych komisji również powstanie kwestia dookreślenia wielkości paliwa na hektar; przecież to jest czwarty projekt ustawy. W poprzednich robiliśmy badania - i Instytut Gleboznawstwa, i Instytut Nawożenia, i Instytut Ekonomiki Rolnictwa takie opracowania robił. Średnia jest wyliczona i możemy powiedzieć, że jeżeli rząd podpowiada, że należałoby taki zapis zrobić, to myślę, że nie ma problemu. Można się tylko zastanowić, w jakiej to zrobić formie. Natomiast, panie pośle Mężydło, ja jeżdżę po terenie, chcę też zrealizować bony, które, biorąc pod uwagę gospodarstwo moich dzieci, posiadam. I powiem wprost: Może te stacje, które pan obserwuje, do których pan dociera, funkcjonują w ten sposób, że sprzedają za te bony paliwowe...</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Mężydło: Dostają zwrot z urzędów skarbowych.)</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#JózefGruszka">Zaraz, zaraz, ale sprzedają, ja mówię, sprzedają paliwo, czyli wydają paliwo na bony paliwowe, tak się umówmy, że to jest lepsza formuła. Natomiast ja powiem wprost, z tego co ja obserwuję, a obserwuję kilka województw, m.in. wielkopolskie, łódzkie, powiedzmy, zachodniopomorskie, dolnośląskie, naprawdę na jeden powiat przypada jedna stacja, która wydaje paliwo za bony. Panowie, dobrze, możecie się ze mną sprzeczać, ja pozostanę przy swoim, wy przy swoim. Nawet bym może próbował panów zaprosić na własny koszt, może byśmy wycieczkę zrobili, przejechali się na mój koszt, nie na koszt Sejmu, i popatrzyli...</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja pokażę....)</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#JózefGruszka">Nie, ale ja mówię, fizycznie jak to funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To już wiadomo.)</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#JózefGruszka">Myślę, że możliwość istnieje, bo powiedziałem, że ja ją też widzę. Natomiast jeszcze kwestia, którą tutaj poruszał również pan poseł Borczyk, ażeby iść w kierunku zwrotu jak największej ilości akcyzy. Pracując nad poprzednimi projektami, szczególnie w III kadencji, gdzie autorem projektu, powiedzmy, był też poseł z PSL-u, na dzisiaj już świętej pamięci, gdzie wszyscy się zgadzali, nawet niedługo by ślubowali nad trumną, że będą głosować za tym projektem, jak doszło do głosowania w Wysokiej Izbie, sprawa wyglądała zupełnie inaczej. Tam pokazywaliśmy, jak w latach to ma być rozciągnięte. Okazało się, że chcieliśmy nie 100%, bo 100% zwrotu sami jako wnioskodawcy uważaliśmy, że to jest nie do osiągnięcia, po prostu patrząc na gospodarkę, bo przecież musimy patrzeć, z jednej strony, na oczekiwania, bardzo słuszne z drugiej strony, ale również na to, ile budżet może w ten obszar pieniędzy włożyć. Pokazywaliśmy 75% zwrotu akcyzy, na to potrzeba by ponad 2 mld zł. Dzisiaj mamy 650 mln na 2003 r. I proszę nie sugerować, szanowny kolego, szanowny pośle - mówię tu do kolegi Piotra - że poseł Gruszka jest opowiadaczem bajek. Naprawdę mi to ciężko idzie, ja bajek nie potrafię opowiadać. Natomiast to jest sugestia, że może być, ale przecież my Wysokiej Izbie nie nakazujemy, my oczekujemy od rządu, żeby po prostu ta stawka, tak to nazwijmy umownie, roczna podwyższała się z roku na rok i mamy taką nadzieję. Natomiast ja naprawdę nie chciałem sugerować, żeby tutaj zachęcać kogoś, szczególnie rolników, mówiąc nieprawdę. Myślę, że od strony kolegi posła taki zarzut nie padł, ale ja mówię o tym prawieniu bajek na dobranoc, naprawdę nie miałem takiej intencji i proszę tego tak nie odbierać. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, w związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#JanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#JanuszWojciechowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#JanuszWojciechowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. Na liście mam trzy osoby: pan poseł Tadeusz Szukała, pan poseł Tadeusz Wojtkowiak i pan poseł Stanisław Dulias.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#JanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chce się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-291.8" who="#JanuszWojciechowski">Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-291.9" who="#JanuszWojciechowski">Zamykam listę posłów wygłaszających oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-291.10" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Miesiąc kwiecień jest miesiącem pamięci narodowej ofiar II wojny światowej. W miejscowości Pustków k/Dębicy, w pobliżu mojego miejsca zamieszkania, w obozie zagłady we wzniosłej uroczystości, która odbyła się 30 kwietnia, udział wzięli parlamentarzyści, władze samorządowe, delegacje z pobliskich szkół oraz byli więźniowie tego obozu. Było to wzruszające przypomnienie tragedii tamtych czasów, mordowania niewinnych ludzi. Żołnierze polscy ofiarnie walczyli na wszystkich frontach w obronie ojczyzny, przelewając krew i ponosząc znaczne straty. Przed pomnikiem została odprawiona msza święta, delegacje złożyły wieńce kwiatów, uroczyście oddano cześć ofiarom II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#TadeuszSzukała">W rozmowie z kombatantami i wyborcami o ostatnich działaniach wojsk polskich w Iraku pojawia się wniosek, że w tej wojnie Polska po raz pierwszy w historii odniosła korzyści finansowe. W wyniku działań wojennych został obalony rząd Iraku, kraj został zbombardowany, nowego rządu jeszcze nie ma, ale podział zysków następuje i zysk przypada również Polsce. Z rozmów z wyborcami wynika, że współpraca militarna ze Stanami Zjednoczonymi w zakresie działań wojennych w przyszłości przyniesie Polsce więcej takich korzyści. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tadeusza Wojtkowiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#TadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w swoim oświadczeniu chciałbym poruszyć bardzo bulwersującą sprawę, dotyczącą ostatnich wydarzeń w Łodzi. Otóż chodzi o zamordowanie przez rodziców czwórki dzieci, tzw. bliźniąt i dwójki noworodków. Zwłoki tych dzieci znaleziono w mieszkaniu w szczelnie zamkniętych beczkach. Matka tłumaczyła, iż w tych beczkach przechowuje brudną bieliznę, jednak rzeczywistość była zupełnie inna. Dzieci nie żyły już od dłuższego czasu i nikt tego nie zauważył. Różne urzędy uznały tę sprawę za niepokojącą, jednak nikt nie zareagował w konkretny sposób. Urzędy i instytucje wypełniały tylko obowiązki w swoim zakresie, sporządzały określone dokumenty i przekazywały sprawę dalej. Jak długo już nie żyły te dzieci, dokładnie nie wiadomo. To określi zakład medycyny sądowej.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#TadeuszWojtkowiak">W momencie wykrycia tejże zbrodni różne urzędy i instytucje zaczęły prześcigać się w zapewnianiu, że nie popełniły błędu, nie zaniedbały swojej pracy. Rodzice tychże dzieci mieli ograniczoną władzę rodzicielską, mieli też ustanowionego kuratora. Pani kurator odwiedzała rodziców regularnie, ale po dwóch latach zastawała ciągle drzwi zamknięte. Sąd rodzinny prosił o ustalenie miejsca pobytu dzieci i ich rodziców także policję, jednak ta odpowiadała, że ich miejsce pobytu jest nieznane. Dziećmi interesowała się także szkoła. Dwa lata temu bliźniaki nie stawiły się do szkoły 1 września. Wysyłano monity, a w ostateczności pismo na policję. Policja poinformowała, iż rodzina nie zamieszkuje pod wskazanym adresem. Z tymi tłumaczeniami nie zgadza się jeden z mieszkańców kamienicy. Uważa, że on tę rodzinę widywał, podczas gdy urzędy jej nie widziały. Przyznaje jednak, że pytał się matki, gdzie podziały się jej dzieci. Ta odpowiadała, że były chore, więc je oddała do domu dziecka. O nic więcej nie pytał, gdyż, jak twierdzi, to nie jego sprawa.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#TadeuszWojtkowiak">Przerażający jest fakt, iż tej sytuacji zwyciężyła chyba rutyna. Od strony formalnej wszystko się zgadza, jednak w momencie, gdy kuratorzy zauważyli, że sprawa jest niepokojąca, może powinni zacząć działać nierutynowo. Każdy urząd tłumaczy się, aby nie brać odpowiedzialności za zaistniałą sytuację, a życia dzieci nikt nie przywróci. Umarły, a nikt ich zniknięcia nie zauważył. Chociaż widziano niepokojącą sytuację, to nikt specjalnie się nie przejął. Bulwersujące jest jednak to, że życie ludzkie można sprowadzić do spraw tak błahych, że można papierami i dokumentami wytłumaczyć. W całej administracji zawieruszyło się życie czwórki dzieci i właściwie nie można mieć do nikogo pretensji, gdyż każdy robił to, co do niego należało.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#TadeuszWojtkowiak">Reasumując można stwierdzić: czy człowiek żyje, czy też nie i tak nikogo to nie obchodzi, gdyż każdy robi tylko to, co musi i nic poza tym.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#TadeuszWojtkowiak">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JanuszWojciechowski">Podzielam pański niepokój z powodu tej sytuacji, bo rzeczywiście państwo okazało się porażająco niesprawne, w tym jego instytucje. Przez kilka lat nikt nie był w stanie stwierdzić, że dzieci nie żyją.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#JanuszWojciechowski">To było ostatnie... Nie, przepraszam, jeszcze pan poseł Stanisław Dulias. Przepraszam, panie pośle. Oczywiście jest pan na liście.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#StanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miesiąc maj, tak aktywny i piękny, jeśli chodzi o przyrodę, dla Polski i Polaków wiąże się z wieloma historycznymi rocznicami, o których warto wspomnieć i wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#StanisławDulias">W maju kończyły się zwycięskie walki o przyłączenie ziem do macierzy. W maju 1919 r. wojska powstańcze Wielkopolski podporządkowały się dowództwu Wojska Polskiego. Z 2 na 3 maja 1921 r. Wojciech Korfanty zrezygnował z funkcji komisarza plebiscytowego i ogłosił się dyktatorem zwycięskiego powstania śląskiego. 3 maja 1791 r. uchwalona została przez Sejm Czteroletni konstytucja jako przejaw dążeń do naprawy Rzeczypospolitej. Była to pierwsza w Europie i druga na świecie ustawa zasadnicza. Niestety, uchwalono ją za późno.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#StanisławDulias">Wysoka Izbo! Trudno oprzeć się tu refleksjom i obawom, zadumie. Stoimy dzisiaj przed historyczną decyzją, której skutki, następstwa mogą okazać się wieloletnie, a może i nieodwracalne.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#StanisławDulias">W 1945 r. 8 i 9 maja podpisano kapitulację Niemiec kończącą największą wojnę w historii świata. Wojna, która pociągnęła za sobą miliony ofiar z wielu krajów Europy i świata, miała być ostrzeżeniem, w szczególności dla nas Polaków. Nigdy więcej wojny. W maju przypada 68. rocznica śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego, twórcy niepodległej Polski. Dnia 12 maja 1935 r. zmarł w wieku 68 lat - teraz mamy 68. rocznicę - marszałek i naczelnik państwa polskiego, twórca Legionów Polskich kojarzony z wymarszem ku wolności politycznej i gospodarczej naszej ojczyzny. Można westchnąć, brak nam dzisiaj takiego wodza. Kolejne ważne daty, o których należy wspomnieć, to 11 i 18 maja 1944 r. - zdobycie przez 2 Korpus Polski Monte Cassino pod dowództwem generała Władysława Andersa, symbol bohaterstwa i odwagi.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#StanisławDulias">Te wspomniane oraz wiele innych rocznic obligują nas do refleksji i wniosków, które powinniśmy wyciągnąć dzisiaj, podczas tegorocznego maja, również pięknego, tak jak wiele tych rocznicowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wygłoszenie oświadczenia i przypomnienie tych rzeczywiście ważnych rocznic historycznych.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#JanuszWojciechowski">To było ostatnie z oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym pozostaje mi jedynie ogłosić przerwę w obradach do jutra, do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#JanuszWojciechowski">Dobranoc. Dziękuję wszystkim państwu posłom za wytrwanie do końca dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 45)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>