text_structure.xml 654 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Jan Król, Marek Borowski i Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Agnieszkę Pasternak oraz panów posłów Mieczysława Jedonia, Michała Tomasza Kamińskiego i Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Ryszard Wawryniewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Michał Tomasz Kamiński.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">Protokół 53 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm na poprzednim posiedzeniu nie przeprowadził głosowań nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o nowy punkt obejmujący głosowania nad tymi wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że na 52 posiedzeniu Sejm podjął decyzję o odroczeniu dyskusji w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o reformie rolnej i gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Debata nad poselskim projektem ustawy o reformie rolnej i gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawach ustaw: o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi, o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy o zawodzie lekarza oraz tzw. ustawy lustracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdania komisji zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1205, 1212, 1210, 1209.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby w odniesieniu do sprawozdań zawartych w drukach nr 1210 i 1209 Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MaciejPłażyński">Komisja Finansów Publicznych przedłożyła sprawozdanie o pilnym projekcie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1223.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym na podstawie art. 56e regulaminu Sejmu podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MaciejPłażyński">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw: o dodatku rodzinnym oraz o zmianie ustawy o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi. Sprawozdania te zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1198 i 1196.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#MaciejPłażyński">Informuję również, że po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Informacja rządu o interwencji policji w czasie demonstracji w Warszawie w dniu 24 czerwca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że na prośbę prezesa Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 4 obejmującego pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Narodowej polityce rolnej. Odbędzie się ono na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debatę średnią nad raportem Ocena stanu bezpieczeństwa w Polsce, wraz ze stanowiskiem komisji oraz komisyjnym projektem uchwały, oraz debaty krótkie: nad sprawozdaniem komisji o projekcie nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej, a także - w pierwszych czytaniach projektów ustaw: Kodeks karny skarbowy, łącznie z przepisami wprowadzającymi, oraz o Krajowym rejestrze karnym.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że na bieżącym posiedzeniu przeprowadzimy również odroczoną debatę krótką w pierwszym czytaniu projektu ustawy o reformie rolnej i gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad informacjami: w sprawie realizacji przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 i 241 konstytucji oraz o interwencji policji w czasie demonstracji w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#MaciejPłażyński">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarekWikiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z art. 108 ust. 1 regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej jako poseł ziemi radomskiej wnoszę o przeprowadzenie debaty krótkiej nad informacją rządu o interwencji policji w dniu 24 czerwca 1999 r. przeciwko protestującym pracownikom radomskiego „Łucznika” zamiast proponowanych przez Prezydium Sejmu oświadczeń w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarekWikiński">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mieszkańcy Radomia, mieszkańcy ziemi radomskiej, czekają na informację rządu co dalej z ich miejscami pracy. Ludzie chcą wiedzieć, co z nimi dalej będzie. Tego nie da się przedstawić w krótkich oświadczeniach poselskich. Dlatego zwracam się z prośbą do wszystkich klubów parlamentarnych o poparcie mojego wniosku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Poddam wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Było to na Konwencie Seniorów.)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejPłażyński">Poddam pod głosowanie wniosek Prezydium Sejmu. Przyjęcie tego wniosku będzie oznaczało, że utrzymujemy oświadczenia, odrzucenie - że będziemy mieli debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem formy oświadczeń w punkcie: Informacja rządu o interwencji policji, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 395 posłów. Za - 208, przeciw - 174, wstrzymało się 13.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym utrzymujemy w tym punkcie oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MaciejPłażyński">W dniu dzisiejszym po głosowaniach nad wnioskami zgłoszonymi podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MaciejPłażyński">Następnie wysłuchamy informacji w sprawie realizacji przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z przepisów konstytucji oraz przeprowadzimy w tej sprawie dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o: projekcie nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, projekcie ustawy o dodatku rodzinnym, wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób, projekcie nowelizacji ustawy o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi, oraz o stanowiskach Senatu w sprawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi, zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o zawodzie lekarza i zmianie tzw. ustawy lustracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w dniu dzisiejszym będzie pierwsze czytanie projektu rezolucji w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#MaciejPłażyński">Jutro rano, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi w dniu dzisiejszym, rozpatrzymy raport: Ocena stanu bezpieczeństwa w Polsce wraz ze stanowiskiem komisji oraz komisyjnym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#MaciejPłażyński">Następnie wrócimy do dyskusji w pierwszym czytaniu projektu ustawy o reformie rolnej i gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#MaciejPłażyński">Do rozpatrywania pytań w sprawach bieżących i interpelacji przystąpimy po zakończeniu przerwy, to jest o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w dniu jutrzejszym będzie sprawozdanie komisji o projekcie nowelizacji ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#MaciejPłażyński">W piątek rano, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi w dniu jutrzejszym, rozpatrzymy informację rządu o interwencji policji w czasie demonstracji w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektów ustaw: Kodeks karny skarbowy łącznie z przepisami wprowadzającymi oraz o Krajowym rejestrze karnym.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MieczysławJedoń">Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MieczysławJedoń">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących spółdzielczości mieszkaniowej, o godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MieczysławJedoń">- Finansów Publicznych, o godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MieczysławJedoń">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Gospodarki oraz Komisją Małych i Średnich Przedsiębiorstw, o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MieczysławJedoń">- Kultury Fizycznej i Turystyki, o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MieczysławJedoń">- Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komisją Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz Komisją Ochrony Konkurencji i Konsumentów, o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MieczysławJedoń">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących wynagrodzenia osób pełniących funkcje publiczne, a także osób zatrudnionych w niektórych zakładach pracy, o godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MieczysławJedoń">- Polityki Społecznej, o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MieczysławJedoń">- Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#MieczysławJedoń">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#MieczysławJedoń">- Posiedzenie podkomisji stałej do spraw polityki regionalnej odbędzie się dzisiaj o godz. 10 w sali nr 23.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#MieczysławJedoń">Pierwsze spotkanie powołujące Parlamentarny Zespół do spraw Reprywatyzacji odbędzie się w dniu 7 lipca, dzisiaj, o godz. 10 w sali nr 17, w budynku G.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#MieczysławJedoń">- posiedzenie Zespołu Parlamentarnego Chrześcijańskich Demokratów odbędzie się w dniu dzisiejszym, we środę 7 lipca, o godz. 20.30 w sali nr 3 za restauracją w nowym Domu Poselskim;</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#MieczysławJedoń">- Parlamentarny Zespół Przyjaciół Harcerzy zaprasza swoich członków na wyjazdowe spotkanie z harcerzami podczas letniego wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#MieczysławJedoń">Zorganizowane będą trzy spotkania — 15 lipca na polach Grunwaldu, 13 sierpnia w lasach lednickich i 28 sierpnia w Niebrzegowie koło Puław. Zapisy prowadzone są w klubie AWS, w pokoju nr 172. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Głosowania nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu:</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">1) rządowego projektu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 1193),</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MaciejPłażyński">2) poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 736).</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Leszka Balcerowicza oraz pana posła Stanisława Steca, a także przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie tych projektów w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MaciejPłażyński">Poddam te wnioski kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawartego w druku nr 1193, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 406 posłów. Za - 178, przeciw - 222, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawartego w druku nr 736, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Za - 215, przeciw - 167, wstrzymało się 22.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby Sejm, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował rządowe projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MaciejPłażyński">— o podatku dochodowym od osób fizycznych z druku nr 1193;</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MaciejPłażyński">— o podatku dochodowym od osób prawnych z druku nr 1192;</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MaciejPłażyński">— o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z druku nr 1190, do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia, po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#MaciejPłażyński">Proponuję jednocześnie, aby zainteresowane komisje mogły przedstawić opinie w terminie do 31 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1116 i 1155).</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Rokitę.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajmowanie miejsc. Dyskusję proszę toczyć w kuluarach. Dotyczy to również ministrów.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#MaciejPłażyński">Panowie posłowie z lewej i z prawej strony, proszę o zajęcie miejsc, bo pan poseł Rokita nie chce przemawiać, póki nie będzie spokoju na sali.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oczekiwania są minimalistyczne. Chciałbym tylko, żeby posłowie byli zwróceni do mówcy twarzą, a nie plecami. Wcale nie oczekuję aż tego, żeby słuchali.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A członkowie rządu? Proszę zobaczyć.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JanRokita">Panowie posłowie, ja nie jestem od upominania rządu, tylko pan marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę rząd o zajęcie miejsc i słuchanie pana posła Rokity w sprawie dla rządu bardzo ważnej. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanRokita">Dziękuję paniom i panom posłom oraz rządowi, zwłaszcza że mam w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych złożyć Izbie sprawozdanie o ustawie, która, jak państwo wiecie, nosi dość abstrakcyjną nazwę - o działach administracji rządowej - natomiast jest, jak wiadomo, ustawą o organizacji i naprawie struktury wewnętrznej Rady Ministrów. Taki jest sens tej ustawy, dlatego też sprawozdanie dotyczyć będzie kwestii organizacji rządu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JanRokita">Chcę, proszę państwa, powiedzieć o kilku sprawach, które stały się przedmiotem decyzji komisji, a które wydają się istotne do wskazania, niezależnie od tego, że Wysoka Izba otrzymała, rzecz jasna, pisemne sprawozdanie o ustawie w druku nr 1155.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JanRokita">Sprawa pierwsza to kompetencyjny podział Rady Ministrów na poszczególne działy, innymi słowy odpowiedź na pytanie o to, jak zorganizowana ma być od strony kompetencyjnej Rada Ministrów. Chcę w tej sprawie zwrócić uwagę Izby na cztery istotne decyzje, które proponuje komisja. Po pierwsze, komisja proponuje, iżby zlikwidować w dotychczasowym kształcie dział: kultura, i w to miejsce wprowadzić dział, który nazywa się w myśl projektu przedkładanego Izbie: „kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”, a jest w istocie rzeczy pomysłem na nowe czy o nowym charakterze ministerstwo w strukturze rządu polskiego, ministerstwo, które wzięłoby na siebie ciężar odpowiedzialności za podtrzymywanie i rozpowszechnianie polskiej tradycji państwowej i narodowej, ochronę polskiej tradycji, ochronę miejsc pamięci narodowej, pomników zagłady, cmentarzy wojskowych - całą tę sferę działania, za którą państwo jest w najwyższym stopniu odpowiedzialne, z czego jednak, można powiedzieć, po 1989 r. nigdy się dostatecznie nie wywiązywało. A to z tego powodu, że nie było w gruncie rzeczy ministra, instytucji publicznej, takich jakie mają inne cywilizowane narody świata, odpowiedzialnych za to, ażeby istniała państwowa ochrona tradycji narodu i państwa polskiego. Ten nowy dział ma się dość istotnie różnić od działu: kultura, ponieważ jego zadaniem nie ma być - tak jak do tej pory ministerstwa kultury - rozdzielanie pieniędzy pomiędzy poszczególne teatry i muzea, tym bowiem mogłoby się przecież zajmować jakieś ciało społeczne, zresztą wielu postulowało, ażeby takie ciało powstało, a ministerstwo kultury uległo likwidacji. Proponujemy zatem, ażeby ten nowy dział, to nowe w tym przypadku niewątpliwie ministerstwo, stał się poważną instytucją komasującą w swoim ręku całość odpowiedzialności za takie właśnie sfery, jak działalność Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, jak odpowiedzialność za ochronę zbioru archiwalnego, jak odpowiedzialność za konserwację zabytków i tak dalej, i tak dalej. Innymi słowy, w tej materii Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych proponuje pewne istotne, jakościowe przekształcenia.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#JanRokita">Drugi dział, na który chciałbym zwrócić uwagę, to nowy dział, proponowany przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, który nazywamy: „rozwój regionalny”. Państwo zdają sobie doskonale sprawę z tego, że po stworzeniu samorządu wojewódzkiego i po skoncentrowaniu w nim odpowiedzialności za rozwój regionalny istnieje konieczność sformułowania odpowiedzi, gdzie jest umiejscowiony rządowy partner wszystkich szczebli samorządu, a zwłaszcza samorządu wojewódzkiego w kwestiach związanych z rozwojem regionalnym. Gdzie jest ten podmiot, który będzie odpowiedzialny za to chociażby, ażeby Rada Ministrów otrzymywała plany rozwoju regionalnego w poszczególnych sektorach czy też w poszczególnych przedziałach terytorialnych państwa. Gdzie jest ten podmiot, który będzie negocjował z samorządami wojewódzkimi kontrakty regionalne, jakie przewiduje przyjmowany w tych dniach rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju regionalnego. Gdzie wreszcie jest ten podmiot rządowy, który będzie w najbliższych latach coraz ważniejszym partnerem dla Komisji Europejskiej w negocjacjach w sprawach funduszy przedakcesyjnych, a następnie funduszy strukturalnych, które w najbliższych latach coraz większym strumieniem będą napływać do Polski. Jak wiadomo, w tej sprawie udziela się dzisiaj w debatach różnych odpowiedzi. Można powiedzieć, że z grubsza rzecz biorąc istnieją dwie koncepcje kształtowania struktury państwa w tej dziedzinie. Koncepcja sektorowa, w myśl której odpowiedzialność w tej materii ma spoczywać na poszczególnych ministrach (czyli swoje robi minister od szkół, swoje minister od rolnictwa, swoje minister od gospodarki, swoje minister od czegoś jeszcze innego), i koncepcja terytorialna, w myśl której istotnym podmiotem polityki regionalnej są samorządy województwa, a ich partnerem w Radzie Ministrów jest jeden, bardzo istotny minister odpowiedzialny za rozwój regionalny.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#JanRokita">Komisja opowiedziała się bardzo zdecydowanie za tezą o wyższości terytorialnej koncepcji rozwoju regionalnego nad branżową. Koncepcja terytorialna, tzn. taka, która uznaje za podmiot kluczowy dla polityki regionalnej w strukturze państwa samorząd, a nie resortową administrację centralną. W związku z tym proponujemy, aby powstał dział: rozwój regionalny, a premier powierzył któremuś z obecnych albo nowych ministrów kierowanie i nałożył odpowiedzialność za ów rozwój regionalny, a wówczas ów minister, właściwy w tej dziedzinie, stałby się głównym partnerem samorządu terytorialnego w kwestiach rozwoju regionalnego, a co za tym idzie, prowadziłby także negocjacje współpracy z organizacjami zrzeszającymi jednostki samorządu terytorialnego, czyli organizacjami zrzeszającymi gminy, powiaty, a w przyszłości może i województwa. Właśnie ten minister prowadziłby z nimi negocjacje, zawierał umowy, był w pewnym sensie także ministrem odpowiedzialnym za państwową rządową politykę względem jednostek samorządu terytorialnego. To jest w istocie rzeczy nowa propozycja, jeśli chodzi o strukturę administracji centralnej. Jest to propozycja o tyle istotna, że wytycza bardzo zdecydowaną opcję, pewną drogę, sposób myślenia w kwestii metody prowadzenia polityki regionalnej państwa, drogę opierającą się na zasadzie terytorialnej, a nie na zasadzie branżowej, czyli drogę idącą w duchu ustaw decentralizacyjnych, przyjmowanych przez Izbę w ciągu ubiegłego roku.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#JanRokita">Chcę także zwrócić uwagę na dział trzeci: administracja publiczna, w którym komisja proponuje Wysokiej Izbie pewne istotne decyzje. Jak można było zauważyć w ostatnich tygodniach, opinię publiczną, media, świat polityczny tak naprawdę najbardziej interesuje, czy dział: administracja publiczna ma być połączony w ręku jednego ministra z działem: sprawy wewnętrzne, czy też nie. Nie to jest przedmiotem decyzji komisji, a także nie to jest przedmiotem decyzji Wysokiej Izby. Nie wydaje się to notabene sprawą najistotniejszą dla całej tej kwestii. To, co proponujemy, to pewna zupełnie nowa organizacja działu: administracja publiczna. Dział ten bowiem bez względu na to, czy w przyszłości znalazłby się w ręku odrębnego ministra, czy nadal byłby łączony z działem: sprawy wewnętrzne w ręku jednego ministra, powinien zostać z jednej strony dość istotnie rozbudowany, jeśli chodzi o szczegółowość zakresu swojego działania, swoich kompetencji, z drugiej zaś strony powinien zostać inaczej wewnętrznie zorganizowany. Ta rozbudowa polega na tym, iż minister właściwy w tej dziedzinie miałby - zgodnie z propozycją komisji - bardzo sprecyzowaną odpowiedzialność w dziedzinie organizacji struktur administracji publicznej, organizacji urzędów administracji publicznej oraz procedur administracyjnych. Innymi słowy ma się pojawić minister odpowiedzialny za polską politykę administracyjną, której tak naprawdę po 1989 r. nikt prawie nie prowadził, odpowiedzialny np. za to, jak mają być wewnętrznie zorganizowane, etatyzowane, podzielone kompetencyjnie, w jakim stopniu mają być zdecentralizowane urzędy administracji rządowej zarówno na poziomie centralnym, jak i na poziomie terenowym, czyli urzędy związane bezpośrednio z rządem i urzędy administracji rządowej w terenie, czyli urzędy wojewódzkie. Także ten minister (czy ten dział) ma mieć jasno sprecyzowaną pełną odpowiedzialność za prowadzenie jakichkolwiek dalszych przeobrażeń i reform administracyjnych w państwie. Do tej pory, jak wiadomo, historia reform koncentrowała się wokół pełnomocników różnych funkcji doraźnych powoływanych w tej dziedzinie, sporów kompetencyjnych, także o to, kto w istocie rzeczy ma je prowadzić. Komisja proponuje, ażeby tę sprawę rozstrzygnąć raz na zawsze i ażeby w ręce jednego ministra oddać odpowiedzialność za bieżącą obserwację tego, jak zorganizowana jest w Polsce administracja - czy ona dobrze służy obywatelowi, czy nie - żeby było wiadomo, do kogo zwracać się w kwestiach związanych ze złą organizacją takiego czy innego urzędu albo ze złym funkcjonowaniem takiej czy innej administracyjnej procedury. Ale, jak mówię, wewnętrzna organizacja tego działu ma się o tyle zmienić, że zasadniczą część jego funkcji ma przejąć z ministerstwa Główny Urząd Administracji Publicznej, który komisja proponuje powołać od 1 lipca przyszłego roku, czyli od połowy roku 2000, i który powinien stać się profesjonalnym, fachowym, uwolnionym od prawa łupu politycznego organem trwale nadzorującym stan polskiej administracji. Oczywiście urząd ten byłby umieszczony wewnątrz działu i byłby w związku z tym podległy ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#JanRokita">Chodzi natomiast o to, ażeby te sprawy wyłączyć z departamentów dotychczasowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które zresztą w znacznej mierze jest ministerstwem mundurowo-policyjnym. Chodzi o to, ażeby stworzyć na przyszłość profesjonalny urząd, profesjonalną instytucję do tego celu, ponieważ administracja jest takim działem czy takim zakresem państwowej odpowiedzialności, której nie można zostawiać ani politykom, ani tym bardziej policjantom, co w obecnym ukształtowaniu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji często ma miejsce. Innymi słowy, komisja proponuje w tej materii dość daleko idące przekształcenia w tym dziale, które by umożliwiły sprofesjonalizowanie odpowiedzialności za stan polskiej administracji.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#JanRokita">Wreszcie po czwarte, chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na jeden istotny element przekształceń w dziale sprawy wewnętrzne. Komisja mianowicie proponuje, żeby ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych powierzyć pewną szerszą, ponad resortową odpowiedzialność w dziedzinie koordynacji zwalczania przestępczości. Wiadomo, że dzisiaj kwestia bezpieczeństwa obywateli, kwestia bandytyzmu staje się jednym z najbardziej fundamentalnych społecznych problemów, jednym z tych problemów, z którymi kolejne rządy nie do końca umieją sobie poradzić. Diagnoza formułowana przez komisję w tej materii jest taka, że jedną z przyczyn tego jest niedostatek uprawnień koordynacyjnych ministra spraw wewnętrznych w tej dziedzinie. Niedostatek powodujący, że inne ministerstwa w tej materii mogą prowadzić politykę samoistną, że inne służby działające w zakresie odpowiedzialności za bezpieczeństwo czy zwalczające bandytyzm, zwalczające przestępczość, podporządkowane innym ministrom — a są przecież takie służby i w Ministerstwie Finansów, i w innych resortach — są w istocie rzeczy całkowicie wyjęte spod pewnej jednolitej polityki, którą powinien prowadzić jeden minister.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#JanRokita">Niedostateczny stopień tej koordynacji jest, zdaniem komisji, jedną z przyczyn trudności prowadzenia oczekiwanej przez Sejm i formułowanej wielokrotnie w uchwałach Sejmu państwowej polityki w dziedzinie bezpieczeństwa, którą powinien formułować, tak uważamy, minister właściwy do spraw wewnętrznych. Stąd pewna propozycja ekstraordynaryjnego poszerzenia uprawnień tegoż ministra o odpowiedzialność w dziedzinie koordynacji zwalczania przestępczości - bez względu na to, w jakim ministerstwie znajdują się służby odpowiedzialne za walkę o stan praworządności w państwie.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#JanRokita">Proszę państwa, to jest jedna, najbardziej fundamentalna kwestia, która tak naprawdę budziła najwięcej kontrowersji. W owych działach proponujemy jeszcze rozmaite inne drobniejsze przesunięcia - te cztery wydają mi się najbardziej istotne, dlatego pozwoliłem sobie powiedzieć o nich Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#JanRokita">Chcę w swoim sprawozdaniu zwrócić jeszcze uwagę na kilka innych kwestii, które nie dotyczą bezpośrednio struktury organizacyjnej rządu czy struktury organizacyjnej działów administracji rządowej, ale wydają się istotne dla tej nowelizacji. Proszę pozwolić mi powiedzieć bardzo krótko tylko o czterech takich sprawach.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#JanRokita">Po pierwsze, komisja proponuje Izbie, iżby określić jasno, jaki zakres urzędów publicznych ma być bezpośrednio związany z prezesem Rady Ministrów, i wskazać kryteria, wedle których ma nastąpić ten związek.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#JanRokita">Otóż propozycja, którą formułujemy, sprowadza się do takiego oto rozumowania: każdy urząd centralny zajmujący się stosowaniem prawa albo jego egzekucją powinien mieć swojego ministra, który go politycznie nadzoruje i odpowiada za jego pracę przed parlamentem. Nie może być takiego urzędu, za którego pracę nie odpowiadałby żaden minister. Jeśli na przykład poseł czy obywatel chce się dowiedzieć w parlamencie czegoś o funkcjonowaniu danego urzędu, chce złożyć skargę na jego działanie, to musi być wiadomo, który minister jest politycznie odpowiedzialny za tę sprawę. Musi być wiadomo, który minister ma stanąć na tej trybunie i się tłumaczyć z pracy tego urzędu, bez względu na to, gdzie w Polsce jest on ulokowany. Nie ma takiego urzędnika, za którego pracę nie ponosiłby odpowiedzialności któryś z ministrów. Tak być musi, ażeby istniała polityczna odpowiedzialność Rady Ministrów za pracę administracji.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#JanRokita">Ale jest pewien typ urzędów - a mówiąc precyzyjniej, komisja powiada, że są dwa typy urzędów - za które bezpośrednią odpowiedzialność powinien ponosić premier. Czyli jeśli tam się coś źle dzieje, to na tej trybunie, żeby się tłumaczyć, stawać musi bezpośrednio premier. Oczywiście nie mogą to być urzędy byle jakie, to znaczy nie może być tak, że za pracę urzędów niemających fundamentalnego znaczenia dla państwa (czasami ważnych, ale niemających fundamentalnego znaczenia), ma odpowiadać bezpośrednio premier, tak jak to bywało do tej pory, kiedy premier nadzorował, wielokrotnie fikcyjnie, bardzo wielką liczbę błahych urzędów.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#JanRokita">Komisja zatem proponuje, ażeby te urzędy, które będzie nadzorował premier, skoncentrowane były w dwóch grupach i ażeby w obecnej strukturze urzędów centralnych było ich w sumie 8. Pierwsze to te, które są de facto pewnym istotnym narzędziem zwierzchnictwa premiera nad Radą Ministrów i ministrami oraz całą administracją, czyli te, które są bezpośrednim narzędziem władzy premiera nad państwem. Powiadamy, że do tej kategorii należą dzisiaj: Urząd Służby Cywilnej, który tak naprawdę w ręku premiera daje możliwość istotnego wpływania na politykę kadrową w poszczególnych ministerstwach; Urząd Zamówień Publicznych, który ogranicza władzę ministrów nad pieniędzmi publicznymi; Urząd Ochrony Państwa, który winien być źródłem informacji bezpośrednio dla prezesa Rady Ministrów, i po czwarte - w przyszłości, w nieodległej zapewne przyszłości, kiedy będziemy o tej sprawie decydować, aczkolwiek tego jeszcze w tej ustawie nie ma - urząd zajmujący się problematyką kryzysów w państwie i zarządzaniem w sytuacjach kryzysowych. Ten urząd, taki jaki będziemy tworzyć zapewne w nieodległej przyszłości, wedle tej koncepcji miałby zostać związany także z prezesem Rady Ministrów, ale ponieważ go jeszcze nie ma, ta ustawa o tym nie przesądza.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#JanRokita">Typ drugi to urzędy, które nadzorują bezpośrednio pewne bardzo ważne, newralgiczne obszary rynku, zwłaszcza rynku kapitałowego. Są to urzędy, które powinny być niezależne od ministrów resortowych, ponieważ często mają oni bardzo istotne interesy w tych urzędach, w żadnym wypadku nie powinni więc mieć możliwości wydawania im jakichkolwiek politycznych poleceń. Są to takie urzędy, jak:</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#JanRokita">— Komisja Papierów Wartościowych i Giełd;</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#JanRokita">— Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń;</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#JanRokita">— Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów;</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#JanRokita">— Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi;</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#JanRokita">— i Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#JanRokita">Proszę zwrócić uwagę, że każdy z tych urzędów w istocie rzeczy pełni funkcję regulatora i nadzorcy dla bardzo ważnego obszaru rynku, z reguły rynku kapitałowego. Innymi słowy odpowiada, mówiąc ludzkim językiem, za to, ażeby potężnymi transzami publicznych pieniędzy gospodarowano w sposób właściwy, ażeby ich nie rozkradano i żeby nimi gospodarowano w interesie publicznym.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#JanRokita">Uważamy, że w tej dziedzinie jest bardzo ważne, żeby odpowiedzialny za to był bezpośrednio premier.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#JanRokita">Co jeszcze jest bardzo istotne, to to - jest tutaj minister szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - że komisja oczekuje, jeśli Izba taki model zaakceptuje, że prezes Rady Ministrów, z pomocą szefa kancelarii premiera, doprowadzi do faktycznej, a nie tylko iluzorycznej kontroli premiera nad tymi urzędami, doprowadzi do tego, ażeby te urzędy stały się faktycznym, a nie tylko iluzorycznym narzędziem w ręku prezesa Rady Ministrów, a nie kogokolwiek innego. Chodzi o to, ażeby te urzędy zostały bardzo mocno związane z aparatem kancelarii premiera i były skutecznym instrumentem w ręku prezesa Rady Ministrów, nikogo innego, ażeby były istotnym gwarantem ważnej pozycji prezesa Rady Ministrów w państwie.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#JanRokita">O trzech jeszcze sprawach; najpierw o centrum legislacyjnym. Nie będę wracał szczegółowo do tej kwestii, bo mówiłem o niej przy okazji pierwszego czytania projektu tej ustawy. Przypomnę tylko, że komisja podzieliła pogląd wnioskodawców, że centrum legislacyjne jest potrzebne, że tego typu instytucja winna zapewnić lepszą jakość i wyższy standard polskiego prawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#JanRokita">Siedzi tutaj przede mną minister Kazimierz Barczyk, który był inicjatorem powołania takiej instytucji w państwie. Wydaje się, panie pośle, że pańska idea ma szansę w tych dniach się zrealizować, coś spróbujemy zrobić w tej dziedzinie po to, ażeby stopniowo, przy pomocy owej instytucji, polepszać jakość polskiej legislacji, ponieważ jest ona, także jeśli chodzi o legislację rządową, kiepska, o tym wszyscy w Polsce wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#JanRokita">W tej materii jest jeden problem. Komisja mianowicie proponuje, by szczegółowe regulacje w tym zakresie przenieść do ustawy szczególnej, czyli stworzyć odrębną ustawę o Rządowym Centrum Legislacji, podobnie jak funkcjonuje ustawa o Rządowym Centrum Studiów Strategicznych. Wiem, że zostanie zgłoszony wniosek o to, iżby szczegółowe przepisy dotyczące organizacji Rządowego Centrum Legislacji umieścić w tej ustawie, wydaje mi się, że będzie to wniosek racjonalny. Nie ma szczególnego powodu do wracania drugi raz do problematyki Rządowego Centrum Legislacji, powodu, który sprawia, że nie można rozstrzygnąć całości spraw związanych z tą problematyką już teraz, w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#JanRokita">Wreszcie, Wysoka Izbo, na końcu chcę powiedzieć o kwestii, która jest związana z genezą tej ustawy. Nowelizowaliśmy, czy projektowaliśmy zmianę ustawy o działach administracji rządowej nie z innego powodu, tylko z takiego oto, że źle skonstruowane w niej przepisy przejściowe, pracownicze, związane z jej faktycznym wejściem w życie, uniemożliwiały wprowadzenie jej w życie w sposób bezkolizyjny.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#JanRokita">Ostatnia kwestia, która wydaje się być istotna dla tego projektu to ta, że proponujemy cały szereg dobrze już w tej chwili, w moim przekonaniu, przemyślanych przepisów przejściowych i organizacyjnych. Nie będę ich Wysokiej Izbie szczegółowo relacjonował, bo są to przepisy o charakterze przede wszystkim technicznym, które umożliwiają bezkolizyjne, bezkonfliktowe i nie wymagające nadmiernych reorganizacji, o co wielu posłów się martwiło, wprowadzenie w życie tej ustawy i wykorzystanie przez premiera uprawnień, które ta ustawa mu daje. Innymi słowy jeśli te przepisy wejdą w życie, wydaje się, że kosztem stosunkowo niedużych posunięć organizacyjnych można będzie doprowadzić administrację centralną do takiego stanu, w którym ta ustawa będzie mogła być stosowana.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#JanRokita">Chcę podziękować przy okazji tej sprawy Radzie Ministrów, a zwłaszcza Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, bez której pomocy, bez której prawników zwłaszcza, posłowie wnioskodawcy tej części ustawy z pewnością dobrze by nie przygotowali. W tej materii nieocenioną pomoc otrzymaliśmy od rządowych służb prawniczych podległych panu ministrowi Widzykowi.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do projektu ustawy zostały zgłoszone 4 wnioski mniejszości. Pierwszy proponuje, iżby, mówiąc w wielkim skrócie, nie likwidować Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i nie przywracać Ministerstwa Budownictwa czy też działu: budownictwo, z jego rozległymi kompetencjami w dawnym kształcie. Wniosek ten proponuje, ażeby po drobnych korektach w materii zachować stan faktyczny, w którym funkcje o charakterze nadzorczym w dziedzinie budownictwa i architektury znajdowałyby się w jednym dziale: architektura i budownictwo, natomiast funkcje polityczne i gospodarcze, związane z polityką mieszkaniową, wspieraniem budownictwa mieszkaniowego, koncepcjami zagospodarowania przestrzennego, pozostałyby w Urzędzie Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i ażeby ten urząd po pewnych drobnych korektach kompetencyjnych pozostał w kształcie zbliżonym do obecnego. Innymi słowy można powiedzieć, że jest to wniosek mniejszości, który przeciwstawia się zmianom zbędnym, które w istocie rzeczy odwracałyby to, co parę lat temu zostało zmienione. Nie warto co parę lat działać raz w tę, raz w tamtą stronę w tej samej dziedzinie; wtedy państwo się generalnie anarchizuje.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#JanRokita">Drugi wniosek mniejszości, bardzo kontrowersyjny - na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych padł za nim jeden głos, ale wnioskodawca był uparty i przedkładał go - dotyczy likwidacji Komitetu Integracji Europejskiej i działu integracja europejska oraz włączenia go w całości do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, powierzenia w całości tej odpowiedzialności Ministrowi Spraw Zagranicznych. Myślę, że poziom kontrowersyjności tego wniosku zwalnia mnie z obowiązku referowania racji za tym rozwiązaniem i przeciw niemu.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#JanRokita">Trzeci wniosek, na który chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, ponieważ jest on uwikłany w problemy natury politycznej, a ma bardzo duże znaczenie państwowe, dotyczy powierzenia ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych całokształtu odpowiedzialności w dziedzinie promocji zewnętrznej państwa. Jest to wniosek, w myśl którego, gdyby Wysoka Izba go przyjęła, szeroko podzielona w tej chwili odpowiedzialność za zewnętrzną promocję państwa - ta promocja jest w ręku 4 czy 5 ministrów i w efekcie żaden z nich nie wykonuje jej ostatecznie w sposób właściwy - miałaby zostać skoncentrowana w jednym dziale. Efektem ewentualnego przyjęcia przez Wysoką Izbę wniosku mniejszości nr 3 powinno być, i wiem, że by było, wystąpienie przez Radę Ministrów w nieodległym czasie z propozycją utworzenia specjalnej instytucji podległej ministrowi spraw zagranicznych, która zajmowałaby się promocją kultury polskiej, języka i polskiej gospodarki - także na zewnątrz. Wiedzą państwo doskonale, że takie instytucje narody cywilizowane posiadają i że takiej instytucji w Polsce ciągle nie ma. W moim osobistym przekonaniu - choć pewnie nadużywam w tym momencie co nieco funkcji sprawozdawcy komisji, bo mówię przecież o wniosku mniejszości, a nie o istocie sprawozdania - powołanie takiej instytucji jest warunkiem tego, ażeby polski język, polska kultura były obecne poza granicami Polski. Odpowiedzialność w tej materii powinna być jasno i precyzyjnie określona. Bez precyzyjnie określonej odpowiedzialności w tej materii w istocie rzeczy stan, z którym mamy do czynienia od 1989 r., trwać będzie i się nie zmieni. Jestem osobiście wielkim entuzjastą, powiedzmy, polskiego Instytutu Adama Mickiewicza, analogicznego do szeregu instytucji tego typu, które działają w krajach cywilizowanych.</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#JanRokita">Wreszcie wnioski nr 4, 5 i 6, a w istocie rzeczy jest to jeden wniosek, złożony przez samego sprawozdawcę - chodzi o to, iżby ograniczyć prawo łupu politycznego do członków Rady Ministrów i wyłączyć z tego prawa szefów urzędów centralnych, nadając im w przyszłości taki status, jaki dziś ma już sekretarz Rady Ministrów, czyli status odpowiedzialnych przed premierem i powoływanych przez premiera bardzo wysokich urzędników służby cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#JanRokita">Proszę państwa, na zakończenie chciałbym powiedzieć dwa zdania o tej sprawie. Jeśli można użyć ewangelicznej metafory, to koncepcja tej ustawy zmierza w tym kierunku, ażeby urzędy centralne i ich prezesów uczynić solą administracji. Administracja ma być sprawowana przede wszystkim właśnie przez szefów urzędów centralnych i tak naprawdę stan organizacji państwa zależeć będzie od tego, jak będą funkcjonować urzędy centralne i ich szefowie przy tej koncepcji organizacji administracji centralnej. Otóż przy takim założeniu wydaje się rzeczą rozumną, iżby na przyszłość wyłączyć funkcjonowanie urzędów centralnych spod politycznych parytetów, podziałów partyjnych, łupów politycznych, a obsadę prezesów tych urzędów wyłączyć bezpośrednio spod partyjnego nadziału.</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#JanRokita">Przedkładałem ten wniosek, kiedy była tworzona pierwsza ustawa o służbie cywilnej, w czasie poprzedniej koalicji lewicowo-ludowej, lecz wtedy on przepadł. Przedkładam go także dzisiaj, kiedy rządzi koalicja prawicowo-liberalna z taką samą w istocie rzeczy argumentacją. Ograniczanie prawa łupu politycznego w przypadku administracji służy w mojej ocenie zarówno tym, którzy rządzą, jak i tym, którzy są w opozycji.</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#JanRokita">Mając nadzieję na to, że państwo zastanowią się głęboko nad tym wnioskiem mniejszości, z racji obowiązków sprawozdawcy rekomenduję Wysokiej Izbie stanowisko komisji, a nie wnioski mniejszości, żeby nikt mnie nie posądzał o coś innego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność proszę pana posła Andrzeja Szkaradka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Krzysztof Jurgiel, przedstawiając podczas pierwszego czytania omawianej ustawy stanowisko klubu Akcji Wyborczej Solidarność, wyraził pełne poparcie dla proponowanych zmian, a równocześnie zwrócił uwagę na konieczność rozstrzygnięcia w toku prac komisji pewnych bardzo istotnych dla dalszego funkcjonowania państwa dylematów. Pan poseł w imieniu klubu zwrócił uwagę na konieczność przedstawienia przez rząd stanowiska do projektu ustawy. W toku prac komisji dylematy te zostały rozstrzygnięte, także rząd przedstawił swoje stanowisko wraz z autopoprawką.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#AndrzejSzkaradek">Przedkładając stanowisko klubu Akcji Wyborczej Solidarność, pragnę przede wszystkim odnieść się do wprowadzonych w toku prac komisji zmian do pierwotnego tekstu przedłożenia poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AndrzejSzkaradek">Po pierwsze, wprowadzono dział: rozwój regionalny, co stwarza warunki do właściwej koordynacji działań rządu przy wprowadzeniu polityki regionalnej z jednej strony zapewniającej rozwój poszczególnych województw, z drugiej zaś zabezpieczającej interes całości państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AndrzejSzkaradek">Po drugie, doprecyzowano zakres działu: administracja publiczna, przekazując ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej nadzór nad Głównym Urzędem Statystycznym oraz przewidzianym do utworzenia Głównym Urzędem Administracji Publicznej. Pomimo że zgodnie ze stanowiskiem rządu przepis w tym urzędzie ma wejść w życie od połowy 2000 r., już teraz niezbędne jest podjęcie przez rząd oraz Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych prac nad odpowiednią inicjatywą ustawową regulującą działania tego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#AndrzejSzkaradek">Po trzecie, wprowadzono dział: gospodarka przestrzenna i budownictwo, zaliczając do tego działu m.in. sprawy zagospodarowania przestrzennego, geodezji i gospodarki nieruchomościami oraz nadzoru architektoniczno-budowlanego. W sprawie tej zgłoszony został wniosek mniejszości nr 1, w którym proponuje się utworzenie odrębnych działów: Architektura i budownictwo oraz Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa. Propozycję tę, polegającą na rozdzieleniu działań nadzorczych w zakresie budownictwa, geodezji i kartografii, architektury od prac związanych z zagospodarowaniem przestrzennym, uznać należy za uzasadnioną.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#AndrzejSzkaradek">Po czwarte, za celowe uznać należy poszerzenie działu: Sprawy wewnętrzne o koordynację zwalczania przestępczości, w tym gromadzenia i wymiany informacji dotyczących rozpoznania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz ścigania ich sprawców. Regulacja ta jest niezbędna dla zwiększenia bezpieczeństwa naszych obywateli, co jest istotnym punktem programu Akcji Wyborczej Solidarność. Popierając tę regulację, opowiadamy się za tym, by w przyszłości zadania te wykonywał wyodrębniony urząd centralny nadzorowany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Zwiększeniu bezpieczeństwa państwa, także w działaniach poza jego granicami, służyć ma też możliwość podporządkowania ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych jednostek wojskowych, które mogłyby wykonywać zadania w zakresie działu: Sprawy wewnętrzne, a także inne zadania wyznaczone przez prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#AndrzejSzkaradek">Po piąte, przepisy dotyczące wyodrębnienia ze struktury obecnego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej urzędów Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego zostały uzupełnione o zmiany w odpowiednich ustawach: o inspekcji sanitarnej (art. 2), o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i inspekcji farmaceutycznej (art. 4), co umożliwia rozpoczęcie działania przez te urzędy od 1 stycznia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#AndrzejSzkaradek">Po szóste, przesunięcie spraw rybołówstwa morskiego w gestię ministra właściwego do spraw rolnictwa spowodowało konieczność zmian w ustawach: o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej; o rybołówstwie morskim; o dopłatach do oprocentowania do niektórych kredytów bankowych; o administracji rządowej w województwie. Zmiany polegają m. in. na utworzeniu nowej administracji niezespolonej o nazwie: okręgowe inspektoraty rybołówstwa morskiego, które przejmą problematykę rybołówstwa morskiego od dotychczasowych urzędów morskich. Popierając tę zmianę, klub Akcji Wyborczej Solidarność zwraca uwagę, że nie powinna ona skutkować wzrostem zatrudnienia oraz dodatkowymi kosztami.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#AndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Popierając przedstawione zmiany, pragnę zadeklarować w imieniu klubu, że ich wprowadzenie w życie przez rząd koalicji AWS–UW będzie przedmiotem wnikliwej obserwacji posłów AWS, zwłaszcza pracujących w Komisji Spraw Wewnętrznych i Administracji. Posłowie zwracać będą szczególną uwagę na działania rządu odpowiedzialnego za terminowe, oszczędne i efektywne wdrożenie proponowanych rozwiązań, a w szczególności dotyczy to:</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#AndrzejSzkaradek">- zobowiązania prezesa Rady Ministrów do wydania rozporządzeń atrybucyjnych dla poszczególnych ministrów do końca 1999 r.,</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#AndrzejSzkaradek">- wprowadzenia nowej klasyfikacji budżetowej dostosowanej do nowej struktury administracji centralnej tworzonej według działów,</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#AndrzejSzkaradek">- zachowania ciągłości praw pracowniczych i majątkowych w reorganizowanych ministerstwach.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#AndrzejSzkaradek">Na koniec pragnę odnieść się do przedstawionych w sprawozdaniu komisji pozostałych wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#AndrzejSzkaradek">Wniosek nr 2 proponuje wykreślenie działu administracji rządowej - Integracja europejska. Jego przyjęcie spowodowałoby rozproszenie trudnej problematyki integracyjnej i wywołałoby chaos kompetencyjny w rządzie w okresie intensywnych starań o przystąpienie do Unii Europejskiej. Dlatego klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za odrzuceniem tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#AndrzejSzkaradek">Wniosek nr 3 zmierza do umocnienia pozycji ministra właściwego do spraw zagranicznych przez uczynienie go odpowiedzialnym za całokształt zadań związanych z promocją Polski za granicą, a nie - jak przewiduje przedłożenie komisji - tylko przyznanie mu uprawnień koordynacyjnych. Mimo wielu wątpliwości, klub Akcji Wyborczej Solidarność jest przeciw temu wnioskowi.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#AndrzejSzkaradek">I najważniejsze, moim zdaniem, wnioski nr 4, 5 i 6, bardzo szeroko uzasadnił je pan poseł sprawozdawca Rokita, które dotyczą bardzo trudnego i bardzo istotnego zagadnienia - czy kierownicy urzędów centralnych powinni należeć do korpusu służby cywilnej. W tej sprawie w imieniu klubu wyrażam następujący pogląd. Rozwiązanie co do swojej istoty jest słuszne, jednak wobec konieczności budowy praktycznie od podstaw korpusu służby cywilnej jest ono przedwczesne. Najpierw trzeba przecież zbudować korpus fachowych urzędników służby cywilnej w inspektoratach, np. sanitarnych, nadzoru budowlanego i ochrony środowiska, a dopiero potem spośród tych fachowców wyłaniać kierowników inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#AndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedłożenie komisji wraz z wnioskiem mniejszości nr 1, wnoszę o przeprowadzenie drugiego i trzeciego czytania ustawy na obecnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">Tylko od posłów zależy, aby odbyło się trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Lech Nikolski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#LechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed miesiącem, w pierwszym czytaniu omawianej dziś nowelizacji, przemawiając w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zadeklarowałem chęć współdziałania w dalszych pracach nad projektem. Chociaż naszym zdaniem nowelizacja nie była konieczna, by zacząć stosować przepisy ustawy, udzieliliśmy jej poparcia. Uczyniliśmy to w przekonaniu, że jak najszybsze skorzystanie przez rząd z możliwości, jakie daje ta regulacja, może przynieść istotne pozytywne zmiany w sposobie rządzenia Polską. Cieszę się, że w efekcie przeprowadzonych prac z wypowiedzi zarówno posła sprawozdawcy, jak i przemawiającego przede mną posła Szkaradka wynika, że przynajmniej w tej sprawie jest wspólny pogląd, iż ta ustawa jest potrzebna, że jej stosowanie rzeczywiście usprawnia czy może usprawnić sposób rządzenia Polską.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#LechNikolski">W tym miejscu chcę jeszcze raz przypomnieć, że ustawa o działach administracji rządowej, uchwalona przez poprzedni Sejm w 1997 r., miała zacząć obowiązywać od 1 stycznia 1999 r., a jej podstawowymi zaletami jest wzmocnienie roli ustrojowej premiera, umożliwienie większej elastyczności w kształtowaniu struktury rządu, pośrednio też ułatwienie „odchudzania” centralnej administracji i przekazywanie zadań choćby samorządom. Obecna koalicja najpierw przesunęła termin wejścia ustawy w życie na 1 kwietnia br., a potem - co podkreślał pan poseł Rokita, prezentując projekt - umówiła się w nieco dziwaczny sposób, że dopóki nie dokona się jej nowelizacji, dopóty nie będzie ona stosowana. W praktyce oznacza to nic innego jak wstrzymanie się ze zmianami w składzie Rady Ministrów i w podziale zadań wewnątrz Rady Ministrów dopóty, dopóki rząd i koalicja nie uznają, że prawo jest już dobrze przygotowane i są zapewnione warunki działania rządu w nowej sytuacji. Na marginesie: szkoda, że tak ogromną ostrożność w uruchomieniu zmian oraz troskę o jakość prawa rząd i koalicja Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności wykazują dopiero wtedy, gdy rzecz dotyczy ich samych. Szkoda, iż podobnej troski i ostrożności nie wykazywali wówczas, gdy wprowadzali w życie tzw. reformy służby zdrowia, edukacji, samorządową czy też emerytalną. Gdyby wtedy wykazywano taką troskę, na pewno byłoby mniej protestów, strajków i społecznego niezadowolenia.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#LechNikolski">Wysoka Izbo! Jako Sojusz Lewicy Demokratycznej zgłaszaliśmy szereg wątpliwości dotyczących konkretnych proponowanych zmian i trybu prac nad projektem. Jedną z tych wątpliwości była obawa o niedostateczną współpracę rządu z posłami wnioskodawcami i obawa o bierność rządu w pracach nad nowelizacją. Okazało się jednak, mówił o tym zresztą poseł Rokita w imieniu wnioskodawców w pierwszym czytaniu, że projekt został przygotowany w ścisłej współpracy z rządem, komisja w końcu otrzymała nawet nie jedno, a trzy stanowiska, dwie autopoprawki do poprzedniego stanowiska rządu. Cieszę się więc, że ta wątpliwość została rozwiana, jednak do paru elementów będę nawiązywał za chwilę, gdyż nie wszystkie wątpliwości zostały w trakcie prac komisji wyjaśnione, a wręcz pojawiły się nowe. O niektórych mówił pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#LechNikolski">Zacznę od pierwszej grupy spraw, od propozycji powołania nowego rodzaju urzędów administracji centralnej, tzw. centrów, związanych bezpośrednio z premierem i służących mu bezpośrednio. Chodzi tu o zmianę usytuowania Rządowego Centrum Studiów Strategicznych i utworzenie Rządowego Centrum Legislacji. Rząd „udzielił pełnego poparcia obu tym propozycjom”. Niestety, jak to często bywa, poparcia stanowiska rządu Jerzego Buzka odmówili posłowie koalicji AWS - Unia Wolności. W trakcie prac komisji zrezygnowano ze zmian dotyczących Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, a z pomysłu Rządowego Centrum Legislacji został w zasadzie przepis mówiący, że trzeba je powołać i że w tej sprawie potrzebna jest nowa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#LechNikolski">Pan poseł sprawozdawca mówił, że możemy spodziewać się poprawki, która przywróci poprzednie przepisy dotyczące Rządowego Centrum Legislacji. Zobaczymy, jak ta poprawka będzie wyglądała. Natomiast naszym zdaniem, zdaniem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w przypadku Rządowego Centrum Studiów Strategicznych trzeba wrócić do propozycji z pierwotnego przedłożenia i wprowadzić zmianę polegającą na przekształceniu dzisiejszego ministerstwa w jednostkę organizacyjną podległą premierowi i nadzorowaną przez szefa kancelarii premiera. W tej sprawie złożę odpowiednią poprawkę. Nie ma naprawdę żadnych głębszych przesłanek, by instytucja, która w założeniu ma być instytutem badawczym, jednostką naukową, posiadała status ministerstwa. Gdy na jej czele stoi minister, staje się ona samodzielnym bytem politycznym. Formułowane wtedy przez centrum prognozy i opinie traktowane są jako element gry politycznej, a nie jako rzeczywista diagnoza sytuacji społecznej i gospodarczej, diagnoza, nad którą zastanowić się powinien cały rząd, a premier w szczególności. Podporządkowanie tego centrum premierowi daje mu istotny instrument kontroli nad efektami polityki prowadzonej przez poszczególnych ministrów - instrument, którego dzisiaj brakuje, gdyż obecnie prezes Rady Ministrów często sprawia wrażenie osoby, która nie bardzo wie, jakie są skutki działania jej rządu.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#LechNikolski">Problem Rządowego Centrum Legislacji. Jeżeli rzeczywiście zostanie zgłoszona ta poprawka, wrócimy do sprawy. Jeżeli zaś ma to zostać tak, jak jest dzisiaj, że przesądzamy w ustawie jedynie, iż takie centrum ma być, natomiast szczegóły mają się znaleźć w osobnej ustawie, to proponuję: poczekajmy do tej ustawy, bo Sejm też powinien dbać o jakość stanowionego przez siebie prawa i wiedzieć, na co się decyduje. Nie można w tej sprawie kupować przysłowiowego kota w worku. Na razie, dopóki nie zobaczymy szczegółów związanych z Rządowym Centrum Legislacji - którego idei powstania, chcę jeszcze raz powiedzieć, nie mówimy nie - informuję o złożeniu poprawki dotyczącej wykreślenia zmiany 2 w art. 7, który mówi jedynie o idei powołania tegoż centrum.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#LechNikolski">Druga ważna kwestia to liczba i rodzaj urzędów centralnych nadzorowanych bezpośrednio przez premiera. Zgadzam się w pełni z posłem sprawozdawcą, że dzisiaj zbyt dużo tych urzędów podlega premierowi, że trzeba ograniczyć tę listę. Zgadzamy się też z filozofią przyjętą w trakcie prac komisji, że w zasadzie dwie grupy urzędów, o których mówił obszernie poseł sprawozdawca, powinny zostać podporządkowane premierowi. Uważam jednak, że warto rozważyć - przynajmniej jeśli chodzi o drugą grupę, o urzędy obsługujące całość administracji - rozszerzenie listy urzędów podległych prezesowi Rady Ministrów o Główny Urząd Statystyczny. Taka jest zresztą treść drugiej autopoprawki do stanowiska rządu w sprawie tej ustawy i uważam tę autopoprawkę rządu za słuszną. Główny Urząd Statystyczny, dostarczający danych różnym strukturom administracyjnym, powinien być podporządkowany bezpośrednio premierowi, a nie ministrowi ds. administracji.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#LechNikolski">Chcę zasygnalizować, że przynajmniej w gronie posłów SLD pewne wątpliwości budzi też podporządkowanie Wyższego Urzędu Górniczego ministrowi gospodarki - będą o tym mówić koledzy i uzasadniać propozycje w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#LechNikolski">Trzecia grupa spraw, co do których nie do końca jest zgoda (a w tym przypadku powiedziałbym nawet, że potrzeba dalszych wyjaśnień dotyczących tych rozwiązań), to kwestia rozszerzenia zakresu działania ministra właściwego ds. wewnętrznych o problem związany z koordynacją, gromadzeniem danych o przestępczości. I drugi problem, dający praktycznie ministrowi właściwemu ds. wewnętrznych możliwość utworzenia jednostek wojskowych, bez określenia, do czego te jednostki wojskowe i z wyłączeniem ich z sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Nie uważamy tego za najszczęśliwsze rozwiązania, będą o tym szczegółowo mówili koledzy.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#LechNikolski">Po czwarte, problem nowych urzędów centralnych, który też był szeroko omawiany przez posła sprawozdawcę. Zgoda co do idei. Tak, to prawda, ciężar prowadzenia administracji w kraju powinny przejmować na siebie urzędy centralne; powinno temu jednak towarzyszyć kilka koniecznych działań równoległych.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#LechNikolski">Po pierwsze, musi temu towarzyszyć rzeczywiste zmniejszenie liczby pracowników administracji centralnej.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#LechNikolski">Po drugie, musi to być związane z kolejnym etapem przekazywania zadań wojewodom i samorządom.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#LechNikolski">Tak na dobrą sprawę nowelizacja mówi o trzech nowych urzędach centralnych. Pierwszym z nich jest Główny Urząd Administracji Publicznej. Problem z nim podobny jest do tego z Rządowym Centrum Legislacji, choć jakiś tekst projektu ustawy został w czasie prac komisji dostarczony, ale przecież nigdy do końca nie wiemy, czy rzeczywiście ten projekt ostatecznie do nas trafi i czy nad tym projektem będziemy pracować. Problem więc polega na tym, że w tej ustawie sygnalizujemy czy też przesądzamy, że taki urząd ma powstać, natomiast nie przesądzamy, jaki ma być jego kształt. Mówimy o tym tylko i wyłącznie w pewnych intencjach.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#LechNikolski">Dlatego jeszcze raz pod rozwagę Izby i komisji przedkładam propozycję, by do tych spraw wracać wtedy, kiedy pojawią się ustawy, bo też jest pełna zgoda co do tego, że ustawa o działach administracji rządowej nie jest rzeczą wieczną, że życie przynosi nowe okoliczności i że trzeba zapewne będzie ją ciągle zmieniać. Wtedy więc, kiedy pojawią się dojrzałe propozycje, kiedy pojawią się dojrzałe ustawy, wracajmy do tych spraw i możemy, jak sądzę, w tych kwestiach osiągnąć porozumienie.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#LechNikolski">Dwa pozostałe urzędy centralne, które proponuje nowelizacja, są związane z inspekcją sanitarną i z inspekcją farmaceutyczną. Tak na dobrą sprawę tworzy się tu urzędy z jednostek organizacyjnych podporządkowanych dzisiaj ministrowi zdrowia. W tym wypadku sprawa jest teoretycznie prostsza i można te urzędy utworzyć dość szybko. Jest jednak też jedno „ale”. W tej nowelizacji nie przesądzamy, czy przypadkiem nie będzie to nowe zatrudnienie, czy nie zatrudnimy nowych ludzi, a ci którzy się dzisiaj tym zajmują w ministerstwie zdrowia i tak zostaną. Nie ma takiego przepisu w ustawie, który by mówił, że dotychczasowi pracownicy właściwych departamentów stają się automatycznie pracownikami głównych urzędów, mimo że w trakcie prac komisji sygnalizowałem potrzebę wprowadzenia tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#LechNikolski">Następna kwestia to liczba działów administracji rządowej, więc owych klocków, z których można układać kształty nowych ministerstw. Poseł sprawozdawca przedstawił te najistotniejsze rozwiązania. Chcę w tym miejscu wyrazić zadowolenie, że w trakcie prac komisji między innymi na nasz wniosek powstał osobny dział dotyczący spraw polityki regionalnej czy rozwoju regionalnego. Uważamy to za dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#LechNikolski">Jest dzisiaj 31 działów, było ich poprzednio 28. Tak naprawdę zależy od premiera, czy będzie 31 ministerstw, czy mniej. Naszym zdaniem powinno to być mniej niż 31 i mniej niż jest obecnie. Taka jest też filozofia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#LechNikolski">Jest jednak jedna kwestia, która dotychczas uregulowana była w sposób szczególny. W projekcie nowelizacji proponuje się skreślenie jednego z przepisów, który nakazywał łączyć trzy działy w rękach jednego ministra. Chodzi tu o działy budżetu, finansów publicznych i instytucji finansowych. Otóż wykreślenie tego przepisu uważamy za błędne i będziemy postulowali jego przywrócenie.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#LechNikolski">Dzisiejszy stan gospodarki i sytuacja ekonomiczna, a także powszechnie znane informacje o stanie finansów publicznych wymagają, naszym zdaniem, by dalej było to wszystko trzymane w jednym ręku, dlatego będziemy postulowali przywrócenie tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#LechNikolski">I na koniec jeszcze jedna kwestia, o której wspominał również poseł Rokita, składając sprawozdanie z prac komisji. Jest to sprawa powierzenia ministrowi spraw zagranicznych zadania koordynacji promocji Polski za granicą. Jesteśmy przeciwko temu wnioskowi mniejszości, który mówi, by to nie była koordynacja, ale promocja, także z tego powodu, że dziś nic nie wiemy o kształcie przyszłego Instytutu Polskiego. Na to rozwiązanie jest zgoda. My też chcemy, by taki instytut zaczął funkcjonować i by promocja Polski za granicą była lepsza, skuteczniejsza i przynosząca lepsze efekty państwu polskiemu i Polakom, ale dopóki nie znamy szczegółów rozwiązania, to uważamy, że lepszy jest przepis przejściowy, który mówi o próbie koordynowania, a nie wkracza w ciemny obszar przejęcia odpowiedzialności bez posiadania instrumentów, które wykonaniu tego zadania mogą towarzyszyć.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#LechNikolski">Jak informowałem, zgłosimy kilka poprawek dotyczących szczegółów proponowanych rozwiązań. W zależności od tego jak w dalszych pracach komisji Wysokiej Izby będą one traktowane, tak będziemy się ustosunkowywać do całości ustawy. Na koniec chciałbym z tego miejsca poprosić o wyjaśnienie dotyczące sposobu prac nad ustawą. Pan poseł sprawozdawca wspominał o wniosku mniejszości dotyczącym problemu służby cywilnej, chodziło o potraktowanie szefów urzędów centralnych jako funkcjonariuszy służby cywilnej. W samej ustawie pojawił się przepis, który jest, wydaje się, konieczny. Dotyczy on przesunięcia terminu zgłoszenia wniosków o kwalifikacje służby cywilnej do 30 września. Jest konieczny, bo dotychczas termin był ustalony na koniec maja, a do końca maja ta ustawa nie obowiązywała. Moja wątpliwość wynika z tego, że nie znam posła, który by zgłosił poprawkę polegającą na umieszczeniu tego przepisu w ustawie. Nie było w oryginalnym projekcie, pojawił się jako poprawka techniczno - legislacyjna. Jest to, moim zdaniem, nadużycie, które nie powinno mieć miejsca podczas prac nad ustawą. Może się mylę, ale byłbym wdzięczny posłowi sprawozdawcy za wyjaśnienie, który poseł zgłaszał poprawkę polegającą na wprowadzeniu tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#LechNikolski">Na koniec jeszcze raz chciałbym podkreślić, że nasze stanowisko wobec ostatecznej wersji ustawy zależy od dalszych prac nad nią i potraktowania zgłoszonych przez nas poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Andrzej Potocki w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawdą jest, że w toku prac nad ustawą o działach administracji, między innymi na wniosek klubu Unii Wolności, stało się tak, iż ustawa ta nie weszła w życie w przewidzianym uprzednio terminie, lecz prace nad nią były kontynuowane. Między innymi po to wprowadzono kolejne poprawki i zmiany, by zerwać z niedobrą praktyką, która każe uchwalać ustawy, o których wiemy, że są niedobre, a potem liczyć na ratunek w dalszych nowelizacjach, upatrywać go w Senacie, a w ostateczności liczyć na weto prezydenta. Zgadzam się z postulatem prowadzenia prac legislacyjnych w Sejmie w taki sposób, by nie trzeba było takich nadzwyczajnych środków stosować. Temu miało służyć wstrzymanie działania tej ustawy i dalsze prace, zmierzające do tego, by uczynić z niej realne narzędzie obniżenia kosztów administracji centralnej, służące wprowadzeniu porządku. Do tej pory kompetencje były często rozbite i rozdzielone, różni ministrowie odkrywali w swoich resortach departamenty, które powielały działalność departamentów w innych ministerstwach, wreszcie w niektórych urzędach działały komórki, które nigdy niczemu i nikomu nie służyły, dawały tylko zatrudnienie kilkorgu urzędnikom. Porządne zarządzanie polega na tym, że kompetencje są jasno określone i przydzielone, a kontrola nad wykonaniem tych kompetencji sprawowana jest w ramach pewnej hierarchii, nie krzyżuje się, nie przecina, ale ma swój sens, a plenipotencje właściwie rozdzielone. Myślę, że po kilku miesiącach prac nad kolejną nowelizacją ustawy o działach jesteśmy bliscy dzieła, które może stać się narzędziem sprawnego i skutecznego administrowania. Może, ale nie musi, dlatego że żadna ustawa nie jest w stanie zagwarantować, że będzie ipso facto wykonywana w sposób rzetelny i sensowny. Ta ustawa daje dużo swobody przede wszystkim prezesowi Rady Ministrów, w pewnym sensie umacnia jego kanclerską pozycję, oraz ministrom, którym podporządkowane będą kolejne działy. Od tego jacy będą kolejni ministrowie, prezesi Rady Ministrów i kolejne administracje zależeć będzie to, czy ta ustawa stanie się rzeczywistym narzędziem uproszczenia i usensownienia działań administracji centralnej. Jest wiele problemów, które nie zostały rozstrzygnięte, albo zostały rozstrzygnięte naszym zdaniem w sposób niedobry. Są to problemy szczegółowe, nie wpływają one na ocenę całości ustawy, ale mogą spowodować, że efekt pozytywny, którego spodziewaliśmy się, będzie mniejszy niż zakładany.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejPotocki">Wspomniano już tutaj o sprawie RCSS. Otóż oczywiście błędem jest tworzenie osobnego ministerstwa, które jako jedyne nie będzie miało kompetencji władczych i będzie służyło tylko jako recenzent czy superrecenzent działalności innych ministrów. Nie jest to ani czynnik zgody, ani czynnik porządnego zarządzania, i nie jest to też pomoc dla premiera Jerzego Buzka. Zresztą w debacie w komisji, podczas której mówiono o Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, wymieniane było nie nazwisko premiera Jerzego Buzka, ale innego członka Rady Ministrów. Pozwalam więc sobie domniemywać, że całe zamieszanie związane z RCSS to nie spór o strukturę kompetencji rządu, lecz o to, czy konkretnej i wskazanej z imienia i nazwiska osobie należy utworzyć specjalny resort, czy nie. Nie jest to dobra praktyka ani taka, która przynosiłaby chwałę koalicji, w związku z czym mam jednak nadzieję, że w stosunku do wszystkich działów administracji, wszystkich urzędów, które będą powoływane na mocy tej ustawy, będzie się stosować jednakową zasadę - taką, że tworzy się je niezależnie od tego, kto ma sprawować nad nimi władztwo i kto będzie odpowiadał za ich działanie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AndrzejPotocki">Co do Rządowego Centrum Legislacyjnego. Jest to niezwykle istotna instytucja z punktu widzenia jakości stanowionego prawa. Od początku istnienia niezależnie wybieranego Sejmu jest tak, że ok. 80% inicjatyw ustawodawczych to inicjatywy rządowe. Sejm je uchwala, ale rząd przeważnie proponuje kształt prawa i często się zdarza — niezależnie od tego, które partie wchodzą w skład rządowej koalicji — że propozycje opracowywane przez rząd cechuje pewna niechlujność albo niewyczerpywalność zakresu tematów, którym są poświęcone. Praca w Sejmie także nie zawsze jest w stanie doprowadzić do porządnego kształtu legislacyjnego. Ogólnie rzecz biorąc, brak fachowej i rzetelnej komórki zajmującej się jakością legislacji wewnątrzrządowej powoduje, że często później odpowiedzialność spada na ciało parlamentarne. Powołanie Rządowego Centrum Legislacyjnego jest szansą na uniknięcie takich sytuacji. Nawet jeżeli odwołujemy się do przyszłych zapisów, warto stworzyć szansę na to, aby te przyszłe zapisy mogły być wypełnione sensowną treścią.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AndrzejPotocki">Poświęcono tutaj sporo uwagi dyskusjom nad Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Poseł sprawozdawca był uprzejmy nie wyzłośliwiać się nadmiernie nad wnioskiem, który rzeczywiście nie uzyskał takiego poparcia, na jakie zasługiwał. Być może nie jestem w tej sprawie obiektywny, albowiem to ja zgłaszałem ten wniosek poparty przez jednego posła, ale w końcu Kopernik też nie miał gigantycznego poparcia społecznego, kiedy ogłaszał kontrowersyjną tezę o obrocie ziemi wokół słońca. Tymczasem jesteśmy jednym z niewielu krajów Europy ubiegających się o członkostwo w Unii Europejskiej, w którym sprawy integracji europejskiej zostały wyrwane z Ministerstwa Spraw Zagranicznych i rzucone do jakiegoś urzędu, który coraz mniej staje się partnerem dla Unii Europejskiej, jeśli chodzi o negocjacje i kształt naszego przyszłego członkostwa w UE, dlatego że i negocjator jest gdzie indziej, i podstawowe kierunki polityki zagranicznej Polski są określane gdzie indziej. I mam taką obawę, że KIE i Urząd Komitetu Integracji Europejskiej stają się wyłącznie pretekstem do tworzenia sztucznych karier w dziedzinie spraw zagranicznych — sztucznych, dlatego że oderwanych od prawdziwej polityki zagranicznej. Tym skuteczniejsza jest polityka zagraniczna państwa, im bardziej skoncentrowana jest w jednym miejscu. I nie chodzi tutaj o konkretnego ministra, bo ministrowie spraw zagranicznych zmieniali się, zmieniają i zmieniać będą — idzie o porządne działanie, o reguły porządnego działania i nietworzenie sztucznych bytów.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#AndrzejPotocki">Dlatego podtrzymuję i będę podtrzymywał wniosek o to, aby dział: integracja europejska, skreślić, albowiem uważam, że jest on integralnym składnikiem działu: polityka zagraniczna. I nawet jeżeli ten wniosek zostanie przegrany, to przynajmniej w historii zostanie, że jeden człowiek miał na ten temat jakieś sensowne zdanie. Natomiast jeśli chodzi o sprawę promocji polskiej kultury za granicą, to jestem całkowicie przekonany, że wniosek promowany przez posła Rokitę jest wnioskiem słusznym. Ograniczenie uprawnień ministra spraw zagranicznych wyłącznie do koordynacji promocji Polski za granicą to jest powiedzenie, że nie będzie żadnego ośrodka, który odpowiadałby za całokształt prezentacji polskich spraw, polskiej kultury poza granicami naszego kraju. Koordynacja oznacza: żadnego wpływu, awantury o pieniądze, bałagan i brak odpowiedzialności. To jest to magiczne słowo, które oznacza, że nikt nie ponosi za nic odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#AndrzejPotocki">Przychylamy się całkowicie do wniosku, że należy skreślić ten nieszczęsny termin i jasno powiedzieć: ten, kto prowadzi polską politykę zagraniczną, odpowiada za to, jak polskie sprawy są promowane za granicą.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#AndrzejPotocki">Wśród wielu innych budzących wątpliwości problemów chciałbym zwrócić pokrótce uwagę na kwestię działów dotyczących budownictwa, polityki przestrzennej, kartografii. Moim zdaniem w toku prac komisji doprowadzono do pewnego bałaganu w tych sprawach i bałagan ten należy uporządkować. Ponieważ jednak często, jak mówi stare przysłowie, lepsze jest wrogiem dobrego, czyli próby uporządkowania potęgują stan bałaganu, składam w imieniu klubu poprawkę, która przywraca stan poprzedni, czyli przywraca dział: polityka mieszkaniowa i przestrzenna, oraz przyporządkowuje mu, po porządniejszym zdefiniowaniu, mniej więcej te same zadania, co poprzednio. Obecne połączenie z geodezją i kartografią spowoduje jeszcze większy bałagan kompetencyjny i będzie kolejnym zaprzeczeniem celów, które miała realizować ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#AndrzejPotocki">Przychylamy się także do wniosku, że ponieważ sztuczny podział Ministerstwa Finansów na trzy działy, które z samej natury rzeczy muszą być utrzymane razem, jest błędem, należy przywrócić stan z przedłożenia rządowego, w którym i polityka finansowa, i budżet państwa, i instytucje finansowe znajdowały się w jednym ręku. Inaczej doszlibyśmy do najbardziej chyba zabawnego paradoksu w dziejach administracji europejskiej, w którym istniałaby możliwość wyłączenia budżetu z kompetencji Ministerstwa Finansów. To bardzo zabawne. Ciekawe, czy wówczas zostałoby ono przekazane do RCSS? Wtedy byłoby jeszcze zabawniej, tyle że chyba niedobrze ani dla rządu, ani dla państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#AndrzejPotocki">Przychylamy się wobec tego do tej poprawki i liczymy na to, że przedłożenie rządowe zyska poparcie Wysokiej Izby, gdyż wbrew temu, co mówił pan poseł Nikolski, posłowie AWS i Unii Wolności nie odmawiali w komisji swoich głosów przedłożeniu rządowemu. Przynajmniej posłowie Unii Wolności byli przedłożeniu rządowemu wierni i ze zdumieniem obserwowali tworzące się partykularne większości, w których uczestniczyli posłowie innej partii koalicji rządzącej, której - nie powiem, bo nie chcę się tutaj wdawać w polemiki. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Wiesław Woda w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o działach administracji rządowej, choć jej nazwa brzmi mało zachęcająco, miała stanowić zakończenie rozpoczętej w 1996 roku reformy centrum rządu. Po wprowadzeniu nowych szczebli samorządu od 1 stycznia tego roku miała być także dopełnieniem decentralizacji państwa. Na razie żaden z tych celów nie został osiągnięty. Centrum, wbrew deklaracjom, się rozbudowuje, a podatnicy ponoszą coraz to większe ciężary.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WiesławWoda">Zabierając głos w czasie pierwszego czytania projektu ustawy, zgłosiłem w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wniosek o jego odrzucenie. Jednym z powodów odrzucenia projektu było to, iż nie dołączono stanowiska rządu. Poseł wnioskodawca stwierdził, że poselski projekt jest akceptowany przez rząd, bo podpisali się pod nim posłowie-ministrowie.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WiesławWoda">W kilka dni później, bo już 25 maja, pan premier przesłał do Sejmu stanowisko rządu, w którym napisano, że Rada Ministrów opowiada się za dalszym powiększaniem liczby działów administracji oraz utworzeniem działu polityki regionalnej i Dyrekcji Generalnej Administracji Publicznej. Stwierdzono również, że wątpliwości budzi propozycja podporządkowania ministrom działowym niektórych urzędów centralnych.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WiesławWoda">Rząd udzielił pełnego poparcia poselskiej propozycji, by Rządowe Centrum Studiów Strategicznych usytuować w kancelarii premiera. Niedługo później, bo już 9 czerwca, pan premier przesłał autopoprawkę do stanowiska rządu wobec poselskiego projektu ustawy. W autopoprawce napisano, że Rada Ministrów proponuje odstąpienie od powołania Głównego Urzędu Administracji Publicznej oraz powierzenie prezesowi Rady Ministrów nadzoru tylko nad czterema urzędami centralnymi. Stwierdzono również, że zaproponowane w projekcie ustawy przyporządkowanie ściśle ze sobą powiązanych zakresów do różnych działów administracji rządowej nie sprzyja kreowaniu jednolitej polityki państwa i jej prawidłowej realizacji. I oto 25 czerwca do Sejmu wpływa autopoprawka druga do stanowiska rządu, w której zapisano, że Rada Ministrów aprobuje rozwiązanie, według którego w nadzorze prezesa Rady Ministrów pozostaje 9 urzędów centralnych. Może to świadczyć wyłącznie o tym, że rząd nie ma wyrobionego stanowiska w sprawie reformowania centrum, pomimo że ustawa o działach administracji obowiązuje już ponad 3 miesiące. Niezależnie od tego, z jakich partii tworzony jest rząd, ale czy można mieć pełne zaufanie, jeśli co dwa tygodnie zmienia się stanowisko w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#WiesławWoda">Komisja administracji przedłożyła sprawozdanie uwzględniające niektóre poprawki zgłoszone w czasie pierwszego czytania. Mogę najkrócej powiedzieć, że zmiany poszły w dobrym - naszym zdaniem - kierunku. Komisja zaproponowała utworzenie działu: rozwój regionalny, choć budzi to również wiele emocji, pomimo że nie ma ustawy o polityce regionalnej. Tajemnicą poliszynela jest, że właśnie na politykę regionalną, na wyrównywanie różnic ekonomiczno-cywilizacyjnych między różnymi regionami Polski Polska będzie otrzymywała z funduszy pomocowych w najbliższych latach najwięcej pieniędzy. Koalicyjna kłótnia w tej sprawie jest kłótnią o duże pieniądze, o to, kto będzie nadzorował ich wydawanie. Komisja słusznie zrezygnowała z projektu włączenia Rządowego Centrum Studiów Strategicznych do kancelarii premiera. Uznajemy za niecelowe likwidowanie tej instytucji, która - jak kiedyś ktoś powiedział - jest sumieniem rządu. I dobrze, że takie sumienie jest. Uważamy, że dział administracji: rozwój regionalny należałoby właśnie podporządkować szefowi Rządowego Centrum Studiów Strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#WiesławWoda">Wbrew stanowisku rządu komisja proponuje zapis, że minister właściwy do spraw administracji sprawuje nadzór nad działalnością prezesa GUS oraz prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#WiesławWoda">Zgłaszam poprawkę polegającą na skreśleniu w pkt. 4 zmiany dotyczącej art. 6 i dodaniu w pkt. 27 do nowego art. 33a pkt. 9 w brzmieniu: Główny Urząd Statystyczny. Stosowną poprawkę złożę na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#WiesławWoda">Proponowana w druku sejmowym zmiana pomija milczeniem przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, które ten urząd umiejscawiają jako urząd podporządkowany prezesowi Rady Ministrów. Zresztą w ostatniej, drugiej autopoprawce jest to dziewiąta administracja podległa premierowi.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#WiesławWoda">Sprawozdanie komisji przewiduje likwidację działu: gospodarka morska i utworzenie działu: rynki hurtowe, zgodnie zresztą z przedłożeniem grupy posłów. Mój klub uważa te rozwiązania za złe. Jest to również sprzeczne ze stanowiskiem rządu z 9 czerwca, które ponownie zacytuję: Zaproponowane w projekcie ustawy podporządkowanie ściśle ze sobą powiązanych zakresów do różnych działów administracji rządowej nie sprzyja kreowaniu jednolitej polityki państwa i jej prawidłowej realizacji. Mam tu na myśli obszar: rolnictwo, dział: gospodarka morska. Komisja ustąpiła pod naporem słów krytyki, jakie zgłoszono w czasie pierwszego czytania projektu ustawy, i nie proponuje już podporządkowania Państwowej Inspekcji Pracy ministrowi pracy, tylko utrzymuje podporządkowanie Sejmowi. Uznajemy to rozwiązanie również za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#WiesławWoda">Omawiana ustawa zmienia niektóre inne ustawy, nawet niedawno uchwalone, np. ustawę o służbie cywilnej z 18 grudnia ub. r. Przypomnę, że w listopadzie 1997 r. premier wstrzymał nabór do służby cywilnej, a Sejm po upływie roku uchwalił nową ustawę. Propozycja jej zmiany dotyczy przesunięcia terminu zgłaszania do postępowania kwalifikacyjnego do dnia 30 września. Jest to poprawka konieczna. Tak więc upłynie prawie dwa lata niefunkcjonowania ustawy o służbie cywilnej, choć w ubiegłym roku Urząd Służby Cywilnej zatrudniał przeciętnie 80 osób, a budżet państwa wydatkował na jego utrzymanie 13 610 200 zł. To tylko jeden z przykładów kosztów nieprzemyślanych decyzji, obciążających podatników.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#WiesławWoda">Ustawa o działach miała zwiększyć uprawnienia premiera, dając mu większą swobodę w kształtowaniu gabinetu. Miała usprawnić rządzenie m.in. przez powołanie Centrum Legislacyjnego Rządu. Miała też sprzyjać decentralizacji państwa i przekazywaniu uprawnień i pieniędzy władzy lokalnej. Rodzi się jednak zasadnicze pytanie, czy cele te zostaną zrealizowane wobec braku zgodnego stanowiska koalicji rządzącej, choć - jak powiedziałem poprzednio - zmiany poszły we właściwym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#WiesławWoda">Mój klub uzależnia poparcie projektu ustawy od uwzględnienia niektórych zgłoszonych poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Mirosław Styczeń, Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jako prezes Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego chciałem się dzisiaj skupić tylko i wyłącznie na wsparciu pewnych propozycji i wniosków mniejszości, które zostały zawarte w sprawozdaniu w druku nr 1155, jednak wystąpienia moich przedmówców zmuszają mnie do pewnego akcentu polemicznego, o ile pan marszałek na to pozwoli.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Otóż pan poseł Woda miał zaszczyt wyrazić się, iż stronnictwo, które reprezentował dzisiaj na mównicy, występowało przeciwko tej nowelizacji. Należy ubolewać nad takim stwierdzeniem, ponieważ materiał, nad którym dzisiaj debatujemy, jest projektem poselskim, a nie rządowym. W uzasadnieniu tego projektu czytamy, że celem przedkładanego projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw jest przede wszystkim rozwiązanie problemów związanych z praktyczną aplikacją ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. Usunięcie tych problemów zapewniono poprzez nieznaczne zwiększenie liczby działów (z 28 do 30), tak aby wypełnić cały obszar administracji rządowej oraz w możliwie optymalny sposób ujednolicić problematykę objętą jednym działem. Biorąc pod uwagę nową rolę prezesa Rady Ministrów, odciążono go od zadań związanych z bezpośrednim nadzorem nad większością urzędów centralnych, przekazując je odpowiednim ministrom działowym, zgodnie z ich właściwością.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Proszę państwa, grupa posłów wystąpiła z nowelizacją tej ustawy, ponieważ poprzednia ustawa po prostu nie miała właściwie skonfigurowanych przepisów przejściowych, które praktycznie uniemożliwiały wprowadzenie tej ustawy, wejście jej w życie. To był główny powód. Krótko można by podsumować: projekt został sformułowany dlatego, że tamta ustawa nie do końca była dobra. Teraz przejdę do spraw merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Wysoka Izbo, w imieniu Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego chciałbym bardzo wesprzeć trzy propozycje mniejszościowe. Pierwsza to wniosek mniejszości nr 1. Chodzi o to, aby rozdzielić proponowany przez projekt dział i utworzyć z niego dwa różne działy, jeden pod nazwą: architektura i budownictwo, a drugi: gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa. Pierwszy dział zajmowałby się geodezją, kartografią, gospodarką nieruchomościami, urbanistyką, architekturą, budownictwem i nadzorem architektoniczno-budowlanym. Nad działem tym sprawowałby nadzór minister właściwy ds. architektury i budownictwa. Drugi dział: gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa obejmowałby sprawy zagospodarowania przestrzennego, wspierania budownictwa mieszkaniowego oraz infrastruktury komunalnej. Nadzór nad tym działem sprawowałby minister właściwy ds. gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Ten wniosek jest wart poparcia. Jeśli podczas głosowania w Wysokiej Izbie nie uzyska on większości głosów, staniemy wobec praktycznej konieczności powołania dawnego Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa. Nie wydaje się to celowe, w związku z tym ze wszech miar prosimy o wsparcie tego wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Kolejny wniosek mniejszości, który chciałbym poprzeć, to wniosek mniejszości nr 3. W zapisie druku sejmowego brzmi on bardzo nieefektownie, mówi się tylko o zmianie polegającej na wykreśleniu wyrazu „koordynacji”, ale tak naprawdę wniosek mniejszości nr 3 jest bardzo ważny - mówi o tym, czym mogłaby być właściwie zorganizowana promocja Polski za granicą. Dziś jest to zadanie podzielone pomiędzy pięć resortów. Uważamy, że cały obszar promocji polskiego języka, kultury i gospodarki powinien być w jednej gestii po to, by efektem tej właśnie zmiany była możliwość powołania instytucji godnej promowania Polski poza granicami naszego kraju, promowania Polski jako całości, a nie odrębnie języka, kultury i gospodarki. Powtarzam jeszcze raz - Polski jako jednego organizmu, jednej idei. Coś na wzór poszerzonego Instytutu Goethego, jak w Niemczech, czy Instytutu Francuskiego, jak we Francji, czy wreszcie British Council w Wielkiej Brytanii, czy USIA w Stanach Zjednoczonych. Zasługujemy na to, aby taką instytucję mieć. Jeżeli nie dokonamy tej zmiany, to stracimy szansę na ustanowienie takiego organizmu, który w sposób właściwy będzie mógł polską kulturę, polski język i polską gospodarkę promować. O tym, jak istotne to jest zadanie w naszej narodowej wizji członkostwa w Unii Europejskiej, nie muszę chyba Wysokiej Izby przekonywać.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Chciałbym także w imieniu SKL poprzeć wnioski mniejszości nr 4, 5 i 6. Sprowadzają się one de facto do jednego, chodzi o to, aby szefów urzędów centralnych, z wyjątkiem szefa Urzędu Ochrony Państwa, wyłączyć z bezpośredniego nadziału łupów politycznych partii rządzących. Chodzi o to, aby włączyć ich do korpusu służby cywilnej na podobnych zasadach, jak dzisiaj to ma miejsce w wypadku sekretarza Rady Ministrów. W żadnej mierze taka organizacja nie osłabi roli premiera, natomiast pozwoli na właściwe zorganizowanie administrowania państwem. Tak naprawdę powołanie urzędów centralnych ma to właśnie na celu. Uważamy, że w tym jednym przypadku warto jest odejść od amerykańskiego modelu powyborczego. Szefowie urzędów centralnych powinni być wyłączeni z bieżącej politycznej gry powyborczej.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Prosząc Wysoką Izbę o wsparcie tych właśnie wniosków mniejszości, chciałbym jeszcze wspomnieć o tym, co mieści w sobie ten projekt - zarodek właściwego traktowania kultury i dziedzictwa narodowego. Ta ustawa pozwala nam tworzyć dział kultury i dziedzictwa narodowego w jednym. To oznacza podjęcie przez państwo odpowiedzialności za ochronę i podtrzymywanie dziedzictwa i tradycji narodowej. Dzisiaj, proszę państwa, ta ochrona nie istnieje. Mamy do czynienia z nieskoordynowanymi próbami odrębnej ochrony tego dziedzictwa, a to przez Wojsko Polskie, a to przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, a to przez samorządy czy wreszcie przez instytucje kościelne. Jeśli powołamy taki właśnie dział, jeśli podporządkujemy jednemu ministrowi, to będziemy mieli do czynienia z resortem ochrony Polski jako jednej idei, jednej kultury. Jest to sprawa, drodzy panie i panowie, o fundamentalnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Prosząc o wsparcie całości projektu w imieniu posłanek i posłów Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego i całej Akcji Wyborczej Solidarność, dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Władysław Stępień, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WładysławStępień">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Analiza przygotowanego przez komisję sprawozdania nasuwa refleksję i pytanie. Do czego potrzebne są obecnemu rządowi większe kompetencje? Do czego potrzebne jest wzmocnienie pozycji premiera w sytuacji, kiedy ten rząd ma coraz więcej trudności, problemów, jeśli chodzi o dialog oraz rozstrzyganie problemów, które są mu przypisane ustawowo? Zakładamy, że to jest potrzeba, która ma zapewnić temu rządowi szansę poprawy własnego wizerunku, szczególnie poprawy skuteczności realizacji programu społeczno-gospodarczego, który jest pierwszoplanową sprawą dla społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WładysławStępień">Pan poseł sprawozdawca Rokita powiedział w swoim wystąpieniu, że zmiana przyporządkowania niektórych organizacji i urzędów centralnych dotychczas umocowanych w kancelarii premiera nie wpłynie na destabilizację kadrową oraz na zmianę jakościową urzędników. Mając na względzie prawie dwuletnie doświadczenie wynikające z prac w obecnej kadencji, stwierdzam, że jest dokładnie odwrotnie. Ludzie kompetentni musieli opuścić stanowiska, także osoby przygotowane w specjalnych szkołach do pełnienia funkcji w administracji państwowej, bo nie byli z właściwego namaszczenia. Minister będzie miał większe możliwości i większe szanse manipulowania kadrowego niż w dotychczasowym układzie, w którym konkretna instytucja, konkretny urząd był podporządkowany premierowi, bo premier na takie sprawy ma mniej czasu. Dlatego też nie zgadzam się z tą filozofią i uważam, że praktyka pokazuje co innego. Myślę, że poselski projekt nowelizacji ustawy o działach jest pewnego rodzaju formą dezaprobaty odnośnie do tego, co zrobiła w tym względzie, reformując centrum administracyjne, poprzednia koalicja. Taka jest formuła tego rządu, że wszystko, co zostało zrobione w poprzedniej kadencji, musi być poprawiane, a tym samym następuje opóźnianie co do wdrożenia rozstrzygnięć, które mogłyby uwolnić obecny rząd koalicyjny od wielu bardzo niedobrych działań, takich jak chociażby nieracjonalne gospodarowanie finansami państwa w 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WładysławStępień">Chciałbym przy okazji zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy, nawiązując do autopoprawki do stanowiska rządu z 25 czerwca. W pierwszej wersji rząd nie akceptował podporządkowania kilku centralnych urzędów premierowi, a w drugiej poczuł się przekonany - nieważne przez kogo - i akceptuje 9 centralnych urzędów, przypomnę: Komisję Papierów Wartościowych i Giełd, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Urząd Ochrony Państwa, Urząd Służby Cywilnej, Urząd Zamówień Publicznych, Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń, Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych i Główny Urząd Statystyczny. Pytam pana posła Rokitę: Dlaczego komisja nie uznała propozycji rządowej autopoprawki z 25 czerwca, aby Główny Urząd Statystyczny był w gestii i jurysdykcji premiera? Prosiłbym pana posła sprawozdawcę o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WładysławStępień">Chciałbym zauważyć - sygnalizował tę sprawę pan poseł Nikolski, występując w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej - że jest kilka ważnych struktur życia gospodarczego państwa, które zostały całkowicie pominięte. Chciałbym w imieniu grupy posłów, przy pełnym poparciu mojego klubu, SLD, zgłosić poprawkę, którą za chwilę wręczę panu marszałkowi, w zakresie bardzo ważnej instytucji, którą jest Wyższy Urząd Górniczy. Nigdy w historii funkcjonowania urzędu kontroli polskiego górnictwa nie było tak, by ta struktura podlegała pod któregokolwiek ministra. Zawsze było to umocowane na szczeblu prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WładysławStępień">Należy wziąć pod uwagę dwie podstawowe kwestie.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#WładysławStępień">Po pierwsze, Wyższy Urząd Górniczy nadzoruje i nadzorował ogromny dział gospodarki narodowej, jakim jest górnictwo. Dzisiaj może ta formuła jest nieco inna, bo następują redukcje i likwidacje, ale w dalszym ciągu od sposobu zorganizowania, od sposobu nadawaniu kompetencji i możliwości struktury urzędu górniczego bardzo wiele zależy. Są to bardzo ważne formy oddziaływania na to, co w górnictwie polskim się dzieje, i to we wszystkich rodzajach górnictwa, od węgla do siarki, w tym również w górnictwie skalnym, bardzo zresztą ostatnio dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#WładysławStępień">Kompetencje Wyższego Urzędu Górniczego nie zostały podważane przez posłów, którzy wnosili o zmianę ustawy o działach. Posłowie uznają, Sejm uznaje jego kompetencje i przy każdej okazji je rozszerza. Chciałbym stwierdzić jednoznacznie, że Wyższy Urząd Górniczy swoje kompetencje realizuje we współpracy z trzema ministerstwami: z Ministerstwem Gospodarki, z Ministerstwem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji w zakresie gospodarowania pewnego rodzaju materiałami związanymi z całą techniką strzelniczą i bezpieczeństwem z tym związanym. I teraz stawiamy pytanie. Grupa posłów, którzy znają problemy górnictwa - jestem jednym z nich, z górnictwa siarki, są tu podpisani posłowie z SLD z górnictwa węgla, miedzi i innych rodzajów - stawia pytanie, jak to jest, że w sprawozdaniu komisji proponuje się, aby minister gospodarki nadzorował Wyższy Urząd Górniczy, a Wyższy Urząd Górniczy ma kompetencje kontrolowania niektórych agend Ministerstwa Gospodarki. A co z Ministerstwem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z głównym geologiem, z całą gospodarką zasobami geologicznymi i górniczymi? A co z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji? Wspominałem o tym. Dlatego też uważamy, że nie może być takiego bałaganu kompetencyjnego. Taka propozycja może być uznana za niekonstytucyjną. W związku z powyższym, panie marszałku, Wysoka Izbo, składamy poprawkę, zgodnie z którą w dopisanym przez komisję w sprawozdaniu art. 33a w ust. 1 należy dodać pozycję 9: Wyższy Urząd Górniczy, tak by był on podporządkowany prezesowi Rady Ministrów, podobnie jak 8 innych organizacji centralnych, które komisja uznała za słuszne podporządkować prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#WładysławStępień">Na koniec, ponieważ pan poseł Styczeń, mówiąc w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność, nawiązywał ciągle do systemu amerykańskiego sprawowania funkcji w administracji państwowej, chcę powiedzieć: Panie pośle, chciałbym bardzo, żeby nasi urzędnicy państwowi, szczególnie w ostatnim okresie, dorównywali kompetencjami urzędnikom amerykańskim; być może nie byłoby dzięki temu takich sytuacji, jakie mieliśmy w Komitecie Integracji Europejskiej, w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej, w Ministerstwie Kultury i Sztuki i w Ministerstwie Gospodarki, jeśli chodzi o marnowanie publicznego grosza i bardzo nieracjonalne reprezentowanie Polski w strukturach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#WładysławStępień">Składając poprawkę, chcę podkreślić, że klub SLD będzie głosował za tą poprawką, ponieważ racje są po stronie Wyższego Urzędu Górniczego. Jego funkcja musi być zapewniona tak, aby mógł skutecznie realizować powierzoną misję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Ludwik Dorn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie jestem specjalnym entuzjastą tej ustawy, nie jestem też specjalnym jej krytykiem, bo jeśli ona nawet nie zrobi nic pożytecznego, to nie sądzę, by w jakiejś mierze - przy przyjęciu pewnych poprawek - zaszkodziła. Natomiast mamy tu do czynienia z faktem natury symbolicznej - ta ustawa, która bardzo głęboko interweniuje w strukturę rządu, tak bardzo obchodzi rząd, iż nawet szatniarza z kancelarii premiera nie przysłał, ławy rządowe całkowicie świecą pustką. Tak że nie podzielam jakichkolwiek nadziei na to, że przy tym rządzie z tej ustawy coś będzie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#LudwikDorn">Przechodzę do poprawek, bo można tutaj parę poprawek zgłosić - w imię, po pierwsze, logiki formalnej, po drugie, politycznej logiki związanej ze zdrowym rozsądkiem. Zacznijmy od poprawki związanej z potrzebą przestrzegania logiki formalnej. Mianowicie śródlądowe drogi wodne zostały w tym projekcie przyporządkowane naraz dwu działom: gospodarce wodnej i transportowi. Otóż zapewniam Wysoką Izbę, że chyba żaden członek Wysokiej Izby, a także sama woda w Wiśle nie wie, w jakim zakresie ona płynie działem: gospodarka wodna, a w jakim zakresie płynie działem: transport. I nigdy się nie dowie. W związku z tym dyrektywa dla racjonalnego ustawodawcy, który powinien chylić głowę pod jarzmo rozumności, brzmi tak: jeżeli przeprowadzasz z mocy ustawy rozróżnienia realne między działami administracji rządowej, to nie wprowadzaj z mocy prawa rozróżnień czysto analitycznych, bo będziesz miał większy bałagan niż sobie wyobrażasz. W tej sprawie zgłoszę poprawkę i mam nadzieję, że uzyska ona jak najszersze poparcie.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#LudwikDorn">A teraz przechodzę do poprawek związanych z trzymaniem się logiki politycznej, a dotyczą one wyposażenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych w dodatkowe kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#LudwikDorn">Pierwsza sprawa dotyczy upoważnienia ministra i politycznego ministerstwa do koordynacji, gromadzenia i wymiany informacji operacyjnych pochodzących od służb. Że jakaś instytucja koordynująca gromadzeniem i wymianą jest potrzebna, to nie ulega żadnej wątpliwości i nie było takich wątpliwości także w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Rzecz w tym, że tę słuszną skądinąd ideę obecne ministerstwo realizuje w sposób wyjątkowo wręcz nieszczęśliwy, próbując powołać Krajowe Centrum Informacji Kryminalnej w strukturach politycznych ministerstwa, a odpowiedzialny za to wiceminister działa w sposób wyjątkowo niefortunny, doprowadzając do zakłóceń na polu międzynarodowym - to jest kwestia utraty przez Polskę zastępstwa przewodniczącego Interpolu, wywołując napięcia między służbami, sprzecznie z prawem budżetowym finansując to przedsięwzięcie, no i także tworząc sobie na boku niezalegalizowaną bazę danych.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#LudwikDorn">Trzeba tu bardzo jasno powiedzieć: nie i uniemożliwić ministerstwu powołanie wewnątrz siebie takiej jednostki. To powinna być klasyczna sprawa powołania odrębną ustawą urzędu centralnego. W tej sprawie między komisją administracji a kierownictwem ministerstwa zapadła dżentelmeńska umowa, że kierownictwo ministerstwa będzie w tym kierunku iść, ale po kolejnych wydarzeniach okazało się, że nie ma tam dżentelmenów i respektowanie dżentelmeńskich umów z ludźmi, których jako dżentelmenów w sensie politycznym nie można określić, byłoby dowodem braku jakiejkolwiek roztropności.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#LudwikDorn">I jeszcze jedno. Jeżeli damy to uprawnienie w tej ustawie, to wszystko wskazuje na to, że taka jednostka powstanie wewnątrz politycznego ministerstwa. Jeżeli nie damy, to i tak powstanie jako urząd centralny, bo Polska jest do tego zobowiązana paktem przedakcesyjnym w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej, zawartym z Unią Europejską, i po prostu rząd będzie musiał stworzyć porządną instytucję z porządnym ustawowym umocowaniem prawnym. A jeżeli będzie mógł to zrobić po partacku i w sposób konfliktowy, to tak zrobi. W związku z tym taką możliwość chciałbym uciąć.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#LudwikDorn">I sprawa ostatnia - to ja zgłaszam poprawkę, która uniemożliwi ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych zwierzchnictwo nad jednostkami wojskowymi, przy czym zadania tych jednostek mogą być w myśl tej poprawki wyznaczane przez prezesa Rady Ministrów. Generalnie rzecz biorąc, ci, którzy się tym interesują, wiedzą o co chodzi - chodzi o GROM, o pieścidełko kolejnych ministrów spraw wewnętrznych, i stworzenie takiego umocowania prawnego, które umożliwi nadal figle z tą ulubioną zabawką, skądinąd jednostką potrzebną i wartościową. Tylko forma ustrojowa, w jakiej to zrobiono, jest moim zdaniem nie do zaakceptowania, bo oto mają istnieć jednostki wojskowe, które nie wchodzą w skład sił zbrojnych, a których zadania ma określać prezes Rady Ministrów, czyli nie ustawa.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#LudwikDorn">Otóż bardzo się dziwię, że ta koalicja wybrała taką formę ustrojową, która wręcz się kojarzy z Korpusem Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wiem, że nie takie były intencje, że tutaj nie chciano sobie zadrażniać stosunków z panem ministrem Tomaszewskim, ale dlaczego w tym celu, którego nie rozumiem i nie podzielam, ale wiem, że trzeba być realistą, wybrano formę ustrojową, która w żaden sposób nie daje się obronić. Nie daje się obronić także przed Trybunałem Konstytucyjnym, do którego ten przepis prezydent w sposób oczywisty zaskarży.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#LudwikDorn">Już widzę ministra Kalisza, jak pisze smakowite uzasadnienie wniosku do Trybunału, w którym stwierdza, że prezydent nie pozwoli nikomu, bez względu na jego genealogię, na regenerację, rewitalizację tradycji Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. No, koalicjo, chcecie mieć takie starcie, w którym przegracie, bo Trybunał to po prostu obali, przegracie na gruncie was kompromitującym? Ja w tej sprawie wnoszę poprawkę i mam nadzieję, że także koalicja ją poprze w imię nieponoszenia klęsk sromotnych i niezrozumiałych. Będę oczekiwał z wielkim zainteresowaniem na głosowanie w tej sprawie ze względów natury ustrojowej, ale także ze względu na moją, powiedzmy, ciekawość czysto poznawczą. Jak bowiem można określić operacyjnie, roboczo suwerena danej formacji politycznej? Można powiedzieć tak: suwerenem danej formacji politycznej jest ten, kto w imię swojego osobistego politycznego interesu potrafi powieść tę formację w bój zakończony wedle wszelkiego prawdopodobieństwa sromotną klęską. Jest pytanie, czy suwerenem tej formacji politycznej, jaką jest AWS, jest minister Tomaszewski czy jakieś inne osoby, bo poza zaspokojeniem kaprysu ministra Tomaszewskiego żadnych uzasadnień dla tej nowelizacji nie widzę. To głosowanie w klubie AWS odpowie także na pytanie już czysto polityczne, które nurtuje, jak sądzę, wielu członków AWS, i to wysoko postawionych, a także obserwatorów z zewnątrz. Zwracam się do Wysokiej Izby o poparcie tych wszystkich przedłożonych poprawek i, pozostając w stanie ciekawości poznawczej, kończę i dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaciejPłażyński">Ciekawość będzie niedługo zaspokojona. Chciałem zwrócić uwagę, że pan minister Widzyk jest na sali i przysłuchuje się debacie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, pan poseł Tadeusz Wrona, Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw przewiduje odłączenie z dotychczasowego działu administracji rządowej: mieszkalnictwo i rozwój miast (art. 5 pkt 12 i art. 17) spraw planowania przestrzennego oraz gospodarki nieruchomościami, a także odłączenie z dotychczasowego działu: administracja publiczna (art. 5 pkt 1 i art. 6) spraw budownictwa, architektury, państwowego nadzoru budowlanego oraz geodezji i kartografii, a następnie włączenie wszystkich wyżej wymienionych spraw do nowo utworzonego działu: gospodarka przestrzenna i budownictwo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#TadeuszWrona">Propozycja ta nie jest zasadna z wielu względów. Przede wszystkim sprawy mieszkalnictwa, rozwoju miast i infrastruktury komunalnej oraz planowania przestrzennego i gospodarki nieruchomościami są bardzo ściśle ze sobą związane ze względów merytorycznych. Planowanie przestrzenne rozstrzyga bowiem o przeznaczeniu przestrzeni na różne cele i sposobie jej zagospodarowania, natomiast gospodarka nieruchomościami jest dziedziną, w której następuje realizacja tych rozstrzygnięć. Realizacja rozstrzygnięć w zakresie planowania przestrzennego następuje poprzez przekształcanie przestrzeni pod względem własnościowym, jej wartościowanie, wycenę, racjonalne wykorzystanie oraz realizację celów publicznych i wdrożenie w terenie ładu przestrzennego. Rozdzielenie tych spraw jest w sposób oczywisty niezasadne i nie prowadzi do usprawnienia zarządzania państwem. Z kolei rozwój miast, a w szczególności rozwój budownictwa mieszkaniowego i związanej z nim infrastruktury technicznej, nie może następować w oderwaniu od rozstrzygnięć i odniesień przestrzennych oraz działań prawnych i technicznych związanych z gospodarką nieruchomościami. Tworzą one zatem jeden wspólny system, co powoduje, że powinny zostać zaszeregowane do jednego działu administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#TadeuszWrona">Mieszkalnictwo i rozwój miast i infrastruktura techniczna, planowanie przestrzenne i gospodarka nieruchomościami są to dziedziny związane nierozerwalnie z gospodarką miejską, należącą do kompetencji samorządu terytorialnego. Rozdzielenie tych spraw na szczeblu centralnym utrudni działanie samorządów terytorialnych ze względu na wielość ośrodków dyspozycyjnych w zarządzaniu tymi działami.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#TadeuszWrona">Inwestycje mieszkaniowe i infrastrukturalne, racjonalne wykorzystanie istniejących zasobów mieszkaniowych, rewitalizacja i renowacja obszarów zabudowanych, harmonijny rozwój osiedli ludzkich wymagają kompleksowych procedur, począwszy od planowania przestrzeni, gospodarowania tą przestrzenią, przez pozyskiwanie i przekształcanie nieruchomości, do procesów realizacyjnych. Połączenie tych spraw w jednym dziale, tak jak to ma miejsce obecnie, jest zatem uzasadnione i trudno dopatrzyć się celowości w rozbijaniu tych procedur.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#TadeuszWrona">Propozycja przyjęta przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych w zakresie przedmiotowych spraw budzi wątpliwości w samej komisji, czego dowodem jest pierwszy wniosek mniejszości przekazany wraz z projektem ustawy. Z wnioskiem tym, słusznie konstytuującym działy: architektura i budownictwo oraz gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, korespondują propozycje zawarte w składanej przeze mnie poprawce, z wyjątkiem spraw dotyczących gospodarki nieruchomościami, które we wniosku mniejszości umieszczono w dziale architektura i budownictwo. A zatem wniosek mniejszości nie załatwia sprawy do końca i powinien zostać uzupełniony przez przyjęcie propozycji zmian do ustawy zawartych w niniejszej poprawce, co w praktyce oznacza pozostawienie spraw gospodarki nieruchomościami w dziale gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa. Natomiast propozycja zróżnicowania zagospodarowania przestrzennego i urbanistyki poprzez ich odrębne wymienienie w wykazie spraw należących do danego działu administracji rządowej polega w istocie na nieporozumieniu. Urbanistyka rozumiana jako kształtowanie przestrzeni jest częścią zagospodarowania przestrzennego i nie może być wykazywana odrębnie. Sprawy te są uregulowane jednym aktem prawnym, to znaczy ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Przyjmując zatem pojęcie szersze: zagospodarowanie przestrzenne, należy zrezygnować z wyodrębniania pojęcia: urbanistyka, gdyż mieści się ono w pojęciu szerszym, a wykazanie odrębnych pojęć będzie prowadziło do sporów kompetencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#TadeuszWrona">Z satysfakcją muszę odnotować pojawienie się w sprawozdaniu komisji działu: rozwój regionalny, obejmującego współpracę z organizacjami samorządowymi i jednostkami samorządu terytorialnego oraz opracowywanie projektów i wykonywanie programów rozwoju regionalnego w kraju, a także kontraktów regionalnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu pojawia się w rządzie prawdziwy partner dla samorządu oraz silny ośrodek realnego pobudzania rozwoju, a także gwarant nowej filozofii przeciwstawiającej się układom sektorowym. Realizacja zadań tego działu, przy wykorzystaniu dokonanych zmian ustrojowych, będzie stanowiła nowy etap rozwoju naszego państwa. Z uwagi na zakres i charakter zadań działu proponuję rozszerzyć jego nazwę, tak aby przyjęła brzmienie: rozwój regionalny i współpraca z samorządem terytorialnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Zemke z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanuszZemke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do dwóch kwestii. Kwestia pierwsza, o której mówił pan poseł sprawozdawca - bardzo, myślę, ciekawa - wiąże się z ideą rozszerzania w Polsce służby cywilnej, aż do szczebla szefów urzędów centralnych. Otóż uważam, że jest to dobry pomysł - im będzie mniej polityki w działalności urzędów państwowych, to tym lepiej, jeśli polityka będzie obecna raczej na wyższych szczeblach, to też będzie znacznie lepiej. Natomiast problem polega dzisiaj na tym, że pan poseł zgłosił wniosek w swoim imieniu, a ja sądzę, że działalność obecnego rządu dokładnie przeczy tej filozofii. Nastąpił właśnie podział łupów. Te łupy podzielono niemal, chociaż nie do końca, do szczebla sprzątaczki, i dzisiaj mamy taką sytuację, że na czele urzędów centralnych stoją ludzie, którzy są wyznaczeni głównie wedle kryteriów politycznych. Gdyby przyjąć filozofię, którą pan poseł Rokita przedstawił, a która wydaje się ciekawa - sądzę, że taka filozofia jest w interesie państwa - to trzeba by sobie postawić pytanie, co zrobić z obecnymi szefami urzędów. Czy byłyby rozpisane konkursy, czy też ci nowi szefowie urzędów byliby powoływani wedle kryteriów określonych w ustawie o służbie cywilnej? Gdyby to się miało sprowadzić do takiej wymiany, osobiście byłbym za.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JanuszZemke">Natomiast problem drugi, który pan poseł Dorn już podniósł, jest jednak moim zdaniem problemem natury absolutnie fundamentalnej i ustrojowej. Otóż powstaje pytanie, jakie w warunkach polskich ma uprawnienia i jaki zakres działań powinien być przypisany ministrowi odpowiedzialnemu za sprawy wewnętrzne. Moim zdaniem propozycje, które tutaj przedłożono, zawarte w art. 29 są propozycjami w jednym przypadku do dyskusji, w drugim przypadku nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#JanuszZemke">Jeżeli chodzi o kwestie do dyskusji, to jest to pomysł, idea, by minister spraw wewnętrznych podjął problematykę koordynacji zwalczania przestępczości. Do tego momentu się zgadzam. Uważam, że musi być w Polsce organ, który by odpowiadał za zwalczanie przestępczości. Nie jest rzeczą normalną to, z czym mamy do czynienia dzisiaj, że w tym obszarze funkcjonuje wiele urzędów - bo i Policja, i UOP, i Straż Graniczna, inspekcja celna i inne instytucje - i właściwie nikt tych działań nie koordynuje. Natomiast powstaje pytanie, czy aby wyposażamy tego ministra we właściwe instrumentarium. I tutaj proponuje się, żeby ta koordynacja w szczególności polegała na możliwości gromadzenia i wymiany informacji dotyczących rozpoznania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz ścigania ich sprawców. Tu dotykamy ogromnie ważnej kwestii ustrojowej. Powstaje pytanie, czy nie byłby to super-UOP. Powstaje pytanie, czy nie wracamy do formuły ministerstwa, które było, i do formuły, która nie powinna już istnieć. Powstaje wreszcie pytanie, jak ten zapis ma się do zapisów w ustawach o Policji, o UOP, o Straży Granicznej, o inspekcji celnej, które to ustawy nakazują służbom ochronę danych niejawnych. Ja mam osobiście zasadnicze wątpliwości dotyczące tego, czy jest to remedium. Powiem więcej, jest to pewien wyraz tendencji, niestety, rysującej się od kilku miesięcy, polegającej z grubsza na tym, że niektórzy członkowie obecnego kierownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji mają kłopoty z rozróżnieniem, czy jeszcze pracują w UOP, czy już pracują w cywilnym ministerstwie. Tam jest ciągła dążność do wchodzenia w różne bazy tajnych danych, mamy dużo niepokojących informacji o tym, że oglądane są materiały, które w tym ministerstwie cywilnym znaleźć się żadną miarą nie powinny. Myślę zatem, że sam pomysł, by ktoś te działania koordynował, jest dobry, natomiast instrument, który tutaj się proponuje, z różnych względów budzi zasadnicze wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#JanuszZemke">Kwestia druga. Mówił o tym pan poseł Dorn i złośliwie przyrównał to do Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, odtwarzanego w obecnym ministerstwie. Otóż ja uważam, że propozycja, by ministrowi spraw wewnętrznych mogły być podporządkowane jednostki wojskowe, jest propozycją nie do przyjęcia. Jest ona bowiem sprzeczna z konstytucją, to, jak się wydaje, jest oczywiste, ale także powstaje pytanie merytoryczne, czy tego typu przyporządkowanie miałoby uzasadnienie. Chciałbym zwrócić uwagę na ten zapis. Otóż powodowałby on nie tylko to, że wewnątrz MSW mógłby działać, mając status taki jak jednostki wojskowe, Grom - jak pan poseł Dorn go nazwał: pieścidełko obecnego kierownictwa ministerstwa; tam jest także drugie, to jest Biuro Ochrony Rządu, są to także Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe. Czyli nie tylko te jednostki mogłyby działać, ale można by powoływać inne, bo w zapisie żadnych jednostek z nazwy się nie wymienia. I teraz dochodzimy do, moim zdaniem, kluczowego dylematu, czy funkcje, jakie dzisiaj wykonuje Grom, i funkcje, jakie wykonuje Biuro Ochrony Rządu, rzeczywiście muszą być wykonywane przez jednostki o statusie wojskowym. Osobiście uważam, że nic by się nie stało, gdyby podjęto męską decyzję - gdyby te jednostki zmieniły status i gdyby ludzie, którzy w nich służą, mieli status nie żołnierza, a funkcjonariusza. Myślę, że gdyby przy okazji tej nowelizacji udało się to uporządkować, to byłoby to pożyteczne dla naszego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Maćkałę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TadeuszMaćkała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym poprzeć przynajmniej część wystąpienia posła Stępnia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chodzi o wypowiedź dotyczącą Wyższego Urzędu Górniczego, i również złożyć poprawkę, prawie identycznej treści, aczkolwiek z pewną różnicą; nie wiem, być może nie wszystko pan poseł przeczytał. Otóż chodzi o to, by w art. 1 w zmianie 7 dotyczącej art. 9 w ust. 3 skreślić wyrazy „Wyższego Urzędu Górniczego” i w zmianie 27 - tutaj powtórzę za posłem Stępniem - w nowym art. 33a w ust. 1 dodać pkt 9 w brzmieniu: „Wyższy Urząd Górniczy”. W projektowanym brzmieniu art. 9 ust. 3 ustawy o działach administracji rządowej proponuje się powierzyć ministrowi właściwemu do spraw gospodarki nadzór nad działalnością m.in. Wyższego Urzędu Górniczego. Propozycja ta ze względów merytorycznych budzi zasadnicze wątpliwości. Zakres działania organów nadzoru górniczego, w tym i prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, określają szczegółowo przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy. W szczególności do ustawowego zakresu działania organów nadzoru górniczego należą takie podstawowe sprawy, jak: bezpieczeństwo i higiena pracy oraz bezpieczeństwo pożarowe w zakładach górniczych; gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania; ochrona środowiska w związku z działalnością górniczą, w tym zapobieganie szkodom górniczym; likwidacja zakładów górniczych; wykonywanie zadań organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego w odniesieniu do budownictwa górniczego oraz nadzór nad działalnością w zakresie wydobywania kopalin w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#TadeuszMaćkała">Jak z powyższego wynika, organy nadzoru górniczego wykonują zadania z zakresu przypisanego kilku różnym działom administracji rządowej (można wskazać tu np. dział pracy, środowiska, spraw wewnętrznych czy gospodarki morskiej). Dlatego też ze względu na wskazany wyżej szeroki, interdyscyplinarny zakres działania organów nadzoru górniczego uzasadnione jest to, by nadzór nad Wyższym Urzędem Górniczym, który obsługuje prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, był sprawowany przez prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#TadeuszMaćkała">Powierzenie nadzoru nad organem nadzoru górniczego ministrowi właściwemu do spraw gospodarki nie koresponduje z zakresem przypisanym temu organowi w art. 9 ustawy o działach administracji rządowej. Co więcej, może doprowadzić do kolizji funkcjonowania organu, do którego należą sprawy gospodarki, z zasadą obiektywizmu działania organu nadzoru górniczego w zakresie sprawowanego nadzoru i kontroli nad przedsiębiorcami górniczymi we wskazanych dziedzinach. To świetnie koresponduje z interesami poszczególnych ministrów, o których mówił sprawozdawca, pan poseł Rokita.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#TadeuszMaćkała">Pozwolę sobie tu jeszcze na pewną dygresję, iż istnieje pilny, w mojej ocenie, problem przyporządkowania Wyższemu Urzędowi Górniczemu obecnych kompetencji wojewodów w zakresie kopalin pospolitych. Problemy z tym narastają. Kolizje te mogą wystąpić zwłaszcza w związku z aktualnie realizowanym procesem restrukturyzacji górnictwa węglowego, w toku którego może dojść do sprzeczności w interesach resortu gospodarki i organów nadzoru górniczego na tle ekonomicznych uwarunkowań tej restrukturyzacji i nakładów finansowych niezbędnych do prawidłowego i bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładów górniczych, głównie w trakcie procesów likwidacyjnych takich zakładów.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#TadeuszMaćkała">Na podkreślenie zasługuje również fakt, że całkowicie poza sferą kompetencji ministra właściwego do spraw gospodarki znajduje się szeroki zakres zadań organów nadzoru górniczego, jako organów administracji architektoniczno-budowlanej, oraz nadzoru budowlanego na terenach zamkniętych zakładów górniczych.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#TadeuszMaćkała">Ewentualność powierzenia nadzoru nad Wyższym Urzędem Górniczym ministrowi właściwemu w innych sprawach również nie znajduje merytorycznego uzasadnienia ze względu na wspomniany zakres działania organów nadzoru górniczego, mieszczący się w różnych działach administracji rządowej. Jedynym rozwiązaniem gwarantującym możliwość wykonywania w sposób właściwy i stabilny funkcji nadzoru górniczego jest podporządkowanie nadzoru nad Wyższym Urzędem Górniczym prezesowi Rady Ministrów, co proponuje się w poprawce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek do art. 1 projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej (druk nr 1155). Wnoszę o skreślenie w pkt. 4 - zmianie dotyczącej art. 6 ustawy o działach administracji rządowej - pkt. 6 w ust. 1 w brzmieniu: „statystyki publicznej” oraz w ust. 2 wyrazów „prezesa Głównego Urzędu Statystycznego oraz”, a także o dodanie w pkt. 27 do nowego art. 33a pkt. 9 w brzmieniu: „9) Główny Urząd Statystyczny”.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MieczysławJedoń">W uzasadnieniu stwierdzam, że zgodnie ze sprawozdaniem przedstawionym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej dodawany jest art. 33a, który stanowi, iż prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością administracji rządowej nieobjętej zakresem działów administracji rządowej wykonywanej przez 8 urzędów, m.in. przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi oraz Urząd Zamówień Publicznych. Wyrażam pogląd, iż konieczne jest uzupełnienie tego wykazu i dodanie, że Główny Urząd Statystyczny również podlega prezesowi Rady Ministrów, a nie, jak proponuje się w projekcie, ministrowi właściwemu ds. administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MieczysławJedoń">Proponowana w druku sejmowym zmiana pomija milczeniem przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, które podporządkowują ten urząd prezesowi Rady Ministrów. W przedłożeniu nie dokonano nowelizacji ustawy, do której te zmiany się odnoszą. Myślę, że słusznie, ponieważ wiele względów przemawia za pozostawieniem Głównego Urzędu Statystycznego w gestii prezesa Rady Ministrów. Chcę z tego miejsca przypomnieć, że Rzeczpospolita Polska w umowie stowarzyszeniowej ze Wspólnotami Europejskimi w art. 92 zobowiązała się do współpracy w dziedzinie statystycznej. Współpraca w tej dziedzinie będzie miała na celu rozwój skutecznego systemu statystycznego, zapewniającego szybko i na bieżąco wiarygodne dane statystyczne potrzebne do planowania i kontrolowania procesów reform, a także istotne dla rozwoju prywatnej przedsiębiorczości w Polsce i zagwarantowania poufności danych. Aby tak zakreśloną rolę statystyka oficjalna mogła spełniać, przyjęto w powołanej ustawie pewne mechanizmy gwarantujące jej niezależność i obiektywizm. Chodzi tu w szczególności o to, że program badań statystycznych, tj. określenie tematów i częstotliwości prowadzenia badań oraz rodzajów i terminów dostępności wynikowych informacji statystycznych, jest przyjmowany corocznie, na każdy kolejny rok, rozporządzeniem Rady Ministrów. Projekt tego programu przedstawia rządowi niezależny od Głównego Urzędu Statystycznego organ opiniodawczo-doradczy prezesa Rady Ministrów, jakim jest Rada Statystyki, która rekomenduje badania, ocenia ich realizację oraz formułuje opinie o innych sprawach mających istotne znaczenie dla rozwoju statystyki publicznej. Rada Statystyki składa się z 17 członków, którzy reprezentują interesy głównych odbiorców informacji statystycznych. W radzie są reprezentowane organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, Narodowy Bank Polski, organizacje pracodawców, organizacje społeczne, samorząd zawodowy i gospodarczy, ogólnokrajowe organizacje związkowe oraz eksperci z zakresu nauk społecznych i ekonomicznych. Wykonawcą przyjętego przez Radę Ministrów programu badań statystycznych są służby statystyki publicznej, tj. prezes GUS i dyrektorzy urzędów statystycznych działający jako administracja niezespolona w województwie, których zadaniem jest zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych obliczeń, opracowań i analiz oraz prognoz demograficznych, w tym podstawowych wielkości i wskaźników. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego przedstawia prezydentowi RP, Sejmowi i Senatowi, organom administracji rządowej, Najwyższej Izbie Kontroli, Narodowemu Bankowi Polskiemu oraz jednostkom samorządu terytorialnego wynikowe informacje statystyczne w zakresie, terminach i formach określonych w programie badań statystycznych oraz dokonuje statystycznych porównań międzynarodowych i ogłasza ich wyniki.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MieczysławJedoń">Ustawa o statystyce publicznej określa szczególny tryb powoływania prezesa GUS na określony czas i ustala, że nadzór nad tym centralnym organem administracji rządowej sprawuje prezes Rady Ministrów. Rozwiązanie to Sejm przyjął, kierując się koniecznością uniezależnienia tego organu od wpływów zewnętrznych, a przede wszystkim dla zapewnienia profesjonalnego kierowania badaniami statystycznymi, gwarantującymi obserwację i opis zachodzących zjawisk i procesów. W powołanej ustawie ustalono, że wynikowe informacje statystyczne są powszechnie dostępne na zasadzie równoprawności, równorzędności i równoczesności.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MieczysławJedoń">Powołane wyżej rozwiązania przyjęte w przepisach ustawy o statystyce publicznej tworzą logiczną i spójną całość, są rozwiązaniami systemowymi i zostały wysoko ocenione przez ekspertów z Unii Europejskiej. Rozwiązania polskiej ustawy o statystyce publicznej są postrzegane jako jedne z nowocześniejszych w Europie i są w pełni dostosowane do wymogów funkcjonowania statystyki państwa demokratycznego, są też zalecane jako wzorcowe innym krajom będącym w okresie transformacji ustrojowej.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MieczysławJedoń">W pierwszym projekcie ustawy zakładano, że prezes Rady Ministrów nie sprawuje bezpośrednio nadzoru nad urzędami centralnymi, ale po zmianie, przy przyjętej obecnie konstrukcji, według której są urzędy, które mu podlegają, przede wszystkim Główny Urząd Statystyczny powinien znaleźć się na liście tych urzędów. Rozwiązania dotychczasowe stworzyły szanse statystyce i ona je wykorzystała, o czym najlepiej świadczyć może fakt, że w tej dziedzinie postęp prac integracyjnych przebiega należycie, prace te są najbardziej zaawansowane. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Szymańskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AntoniSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Celem reformy administracyjnej jest stworzenie zdecentralizowanego państwa, w którym podstawową rolę mają odgrywać gminy i regiony. Ustawa o działach powinna ten proces wzmacniać.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AntoniSzymański">Ważną rolę w tych przekształceniach winno odgrywać Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, które powinno monitorować reformę i zarysowywać strategiczne kierunki rozwoju regionów i ewentualnie modyfikować reformy we wszystkich obszarach. Takie dokumenty, jak: „Polska 2000 plus” czy „Strategia Polski 2015”, już zresztą powstały. Tymczasem w niektórych tworzonych koncepcjach nie przewiduje się wzmocnienia tak ważnej roli państwa, jaką jest określanie strategicznych kierunków rozwoju regionalnego. Poszczególne ministerstwa, takie jak: Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych, Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej, urząd mieszkalnictwa, w autarkiczny sposób przypisują sobie rolę kreowania polityki regionalnej państwa. To nie jest dobra i zdrowa sytuacja. Ustawa o działach powinna wzmacniać rolę rządu w dziedzinie planowania strategicznego i regionalnego. Powinna to uporządkować w taki sposób, by z jednej strony była instytucja rządowa, która określa strategię polityki regionalnej państwa, a z drugiej - ministerstwa, które wykonują tę strategię jako resorty funkcjonalne.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#AntoniSzymański">Obecny stan rzeczy jest taki, że Rządowe Centrum Studiów Strategicznych jest spychane z tych pozycji i resorty funkcjonalne w swoich obszarach chcą przejmować planowanie strategiczne, koordynację i wykonywanie polityki regionalnej państwa. Nie można przyjmować takiego rozwiązania, że strategia, koordynacja i wykonanie są sprawą jednego resortu czy nawet odpowiedniego komitetu. Te sprawy trzeba wyraźnie rozdzielić. Musi istnieć instytucja, która jest odpowiedzialna za strategię i koordynację, a oddzielne funkcje powinny być związane z wykonawstwem. Wyraźne jest dążenie resortów do osiągnięcia monopolistycznego wpływu na całokształt strategii, polityki i koordynacji, a nawet środki i decydowanie, co, komu i jak łaskawie dać. Te ambicje są znane tak dawno, jak długa jest kariera biurokracji centralnej. Tak działało państwo za czasów realnego socjalizmu. Ale to właśnie leżało u podstaw krytyki poprzedniej struktury rządowej.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#AntoniSzymański">Spychanie RCSS z funkcji strategicznego resortu i rozparcelowanie polityki regionalnej po resortach niczego dobrego nie przyniesie strukturze rządowej, tym bardziej że RCSS utrzymuje w dziesięciu ośrodkach krajowych swoje biura, które są ważnym przedstawicielem rządu w dziedzinie strategicznego planowania. Biura RCSS są też ważnym koreferentem polityki regionalnej i partnerem rządowym dla sejmików. Zniszczenie tych struktur będących majątkiem instytucjonalnym i merytorycznym poprzez sprowadzenie ich do instrumentalnych narzędzi byłoby wielkim marnotrawstwem. RCSS powinien odegrać wielką rolę w dyfuzji wiedzy o prowadzeniu polityki strukturalnej według zasad i kryteriów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#AntoniSzymański">RCSS poprzez swoje biura może być też koreferentem polityki i roszczeń sejmików. Niedługo ten partner będzie czynił coraz większe naciski na środki, jakie w ramach polityki strukturalnej i pomocowej popłyną z funduszy SAPARD i ISPA. To wspomaganie nie powinno być w gestii resortów funkcjonalnych, one powinny skoncentrować się na zagadnieniach funkcjonalnych, czyli Ministerstwo Rolnictwa powinno dbać o to, aby wspomagać swym potencjałem konkretne przedsięwzięcia, a nie stawać się resortem-mecenasem dla sejmików. Rola strategicznego planowania i programowania powinna być mądrze pojmowana i nie powinna doprowadzić do dominacji Polski resortowej.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#AntoniSzymański">Zgłaszam wniosek o wzmocnienie funkcji Rządowego Centrum Studiów Strategicznych w zakresie strategicznego planowania regionalnego i odpowiedniego uwzględnienia tego w ustawie o działach. Polityka regionalna powinna stanowić oddzielny dział. RCSS powinno odpowiednio te funkcje spełniać. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#JanKról">Ma pan 52 sekundy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym krótkim czasem chciałbym się ograniczyć do zasygnalizowania tylko jednego problemu. W ramach jednej propozycji była koncepcja, aby na czele urzędów centralnych stali przedstawiciele służby cywilnej. Tworzy to pewien dysonans, pewien rozłam w stosunku do koncepcji, że szefami administracji są politycy ponoszący odpowiedzialność polityczną, natomiast w ramach resortów działa służba cywilna od pewnego szczebla. Chciałbym w związku z tym zapytać pana posła sprawozdawcę: Jak z punktu widzenia logiki systemu ta sytuacja by się kształtowała, w szczególności kto odpowiadałby politycznie za działalność kierowników urzędów centralnych, mających status pracowników służby cywilnej? Mówię tu oczywiście o odpowiedzialności politycznej, ale jest również problem odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu. Wydaje mi się, że te kwestie muszą być, panie marszałku, wyjaśnione. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Komorowskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przewiduje zmianę ust. 3 art. 29 ustawy (projekt rządowy) z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej i nadaje mu następujące brzmienie: „Ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych mogą zostać podporządkowane jednostki wojskowe na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Jednostki te mogą wykonywać zadania w zakresie działu spraw wewnętrznych lub inne zadania wyznaczone przez prezesa Rady Ministrów. Jednostki te nie wchodzą w skład sił zbrojnych Rzeczypospolitej”.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#BronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam zasadnicze zastrzeżenia do tego ostatniego zdania, które mówi, że jednostki te nie wchodzą w skład sił zbrojnych Rzeczypospolitej. W obecnym brzmieniu tego przepisu przewiduje się także możliwość podporządkowania jednostek wojskowych na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Jest taka możliwość. Dokładnie chodzi tu o art. 13 ust. 2 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, który dawał i teoretycznie nadal daje KOK (Komitetowi Obrony Kraju) prawo podporządkowania określonych jednostek MSW. Konstytucyjność tego rozwiązania jest powszechnie kwestionowana przede wszystkim przez Radę Legislacyjną i Departament Legislacyjny rządu, które na każdym etapie prac legislacyjnych podkreślają konstytucyjną zasadę jednolitości sił zbrojnych i zwierzchnictwa nad nimi.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#BronisławKomorowski">Powszechnie znana i dyskutowana jest kwestia podporządkowania niektórych jednostek wojskowych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Minister podjął decyzję o likwidacji Jednostek Nadwiślańskich. Pozostały niektóre inne jednostki o charakterze wojskowym, podporządkowane ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, co jednak nie jest rzeczą praktykowaną w normalnych krajach demokratycznych. W demokracji regułą jest, że siły zbrojne, wojsko są podporządkowane ministrowi obrony narodowej, który nad nimi sprawuje kontrolę, również za nie odpowiada i nimi dowodzi. Minister administracji i spraw wewnętrznych dowodzi formacjami uzbrojonymi, ale o charakterze policyjnym.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#BronisławKomorowski">Zwolennicy utrzymania status quo w tym zakresie stracili w świetle przytoczonych wyżej opinii wiele argumentów, a ich pozycja stała się trudna do utrzymania. Na tym tle należy ocenić zapis projektu; poprzez prosty zabieg wyłączenia jednostek wojskowych z sił zbrojnych chce się uzyskać poczucie pozostawania w zgodności z postanowieniami konstytucji. W moim przekonaniu takiej zgodności nie ma i nie będzie. Rozwiązanie takie budzi szereg wątpliwości. Przede wszystkim należy postawić pytanie: Czy takie rozwiązanie może uchodzić za zgodne z konstytucją? Dzięki prostemu zabiegowi legislacyjnemu chce się tu uzyskać efekt wyłączenia części sił zbrojnych spod zwierzchnictwa prezydenta, a także spod władzy i odpowiedzialności ministra obrony narodowej, który realizuje zwierzchnictwo prezydenta nad wojskiem w okresie pokoju. Rozwiązanie to budzi zastrzeżenia także z przyczyn pozakonstytucyjnych. Cały szereg rozwiązań szczegółowych w ustawodawstwie polskim opiera się na pojęciu: siły zbrojne RP. Jako pierwszy z brzegu przykład można tu przytoczyć ustawę z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych RP. Czy żołnierze w jednostkach wyłączonych proponowanym zapisem poza siły zbrojne nie będą objęci działaniem tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#BronisławKomorowski">Ustawa z dnia 30 września 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych mówi w art. 3, że żołnierze zawodowi tworzą kadrę zawodową sił zbrojnych. Pojawia się więc pytanie, jakie przepisy będą regulować służbę żołnierzy zawodowych w jednostkach wyłączonych poza siły zbrojne. Czy będą oni mogli być uznani za żołnierzy zawodowych w rozumieniu obowiązujących przepisów z wszystkimi tego konsekwencjami? Raczej nie, skoro będą pełnić służbę poza siłami zbrojnymi. Co wówczas w sprawach emerytalnych, jeśli ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. dotyczy żołnierzy zawodowych?</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#BronisławKomorowski">Na koniec można wskazać na przepisy ustawy o powszechnym obowiązku obrony. Art. 23 pkt 3a stanowi, że administrowanie rezerwami osobowymi dla celów powszechnego obowiązku obrony obejmuje przeznaczanie do służby wojskowej, służby w obronie cywilnej i służby w jednostkach zmilitaryzowanych. Nie wspomina w żadnym miejscu o służbie w siłach zbrojnych. Więcej, w pkt. 4 powołanego artykułu ustawa stwierdza, że administrowanie rezerwami osobowymi dla celów powszechnego obowiązku obrony obejmuje uzupełnianie sił zbrojnych. W tym świetle, posiłkując się tylko dodatkowo art. 3 tej ustawy, można stwierdzić, że ustawodawca, mówiąc dotychczas o służbie wojskowej, miał na myśli służbę w siłach zbrojnych. Powyższą tezę, że ustawodawca dotychczas zawsze używał zamiennie pojęć: siły zbrojne RP i wojsko, potwierdza porównanie z art. 117 konstytucji, który stwierdza, że zasady użycia sił zbrojnych poza granicami państwa określa ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#BronisławKomorowski">Z definicji zawartych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu sił zbrojnych poza granicami państwa wyraźnie wynika, że jednostki wojskowe stanowią element składowy sił zbrojnych RP. Jaki zatem charakter (wojska czy policji) miałyby jednostki podporządkowane MSWiA?</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#BronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli nawet pominąć argumenty o charakterze konstytucyjno-prawnym, które w mojej opinii mają charakter decydujący, postawione wyżej pytania jednoznacznie wskazują, że ewentualna zmiana musiałaby objąć wiele innych ustaw dotyczących sfery obronności państwa, a tak nie jest. Takiego działania nie widać.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#BronisławKomorowski">W tym stanie rzeczy ewentualna poprawka do art. 1 pkt 23c projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw powinna brzmieć: „c) ust. 3 - skreśla się”. Taką poprawkę wnoszę.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#BronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bywa tak, że lepsze jest wrogiem dobrego. Jeśli trzeba zastosować szczególne rozwiązania umożliwiające funkcjonowanie jednostek podporządkowanych ministrowi spraw wewnętrznych jako jednostek policyjnych, to trzeba znowelizować odpowiednie ustawy. Próba obchodzenia konstytucji poprzez dziwne rozstrzygnięcia ustawowe, które nie regulują tej kwestii także w innych obowiązujących dzisiaj ustawach, wydaje się zabiegiem ryzykownym i nieodpowiednim. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Tomaszewską z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie wyrazić wątpliwość co do przygotowania służb Ministerstwa Spraw Zagranicznych do zajmowania się propagowaniem kultury polskiej za granicą. Zdarzają się sytuacje, że w ambasadzie polskiej nie można się porozumieć w języku polskim. Doświadczyłam tego osobiście w Budapeszcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JanKról">Pan poseł Kazimierz Barczyk z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#KazimierzBarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem szczególnie kilka słów powiedzieć o centrum legislacyjnym rządu, o nowej koncepcji prac legislacyjnych, która w przedłożonym projekcie wraz z poprawką Rady Ministrów - którą oczywiście popieram - konstytuuje nową strukturę.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#KazimierzBarczyk">Pragnę podkreślić, że od kilku dni w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów funkcjonuje już centrum legislacyjne rządu, jest to poszerzony Departament Legislacyjny, Wydział ds. Dostosowania Konstytucji oraz inne struktury, które wypełniają tę nową konstrukcję. Konstrukcję potrzebną, konstrukcję, która w państwie prawa jest podstawowym instrumentem wspomagającym funkcjonowanie i działalność premiera, Rady Ministrów, komitetów Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#KazimierzBarczyk">Jednocześnie w przedłożonym projekcie ustawy, który pan przewodniczący Jan Maria Rokita, tak jak zwykle rzeczowo i zrozumiale dla wszystkich przedstawił, propozycja ta również uzyskuje rangę ustawową, co jest słuszne, konieczne i sprawiedliwe w państwie prawa, co podkreślam. W państwie prawa instrumenty prawne, dobre prawo jest podstawowym narzędziem funkcjonowania władzy publicznej - nie pałka, ale prawo.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czasami pałka.)</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#KazimierzBarczyk">Pałka czasem, w ramach prawa, dla obrony państwa i prawa przed anarchią, dla obrony przed destrukcją. Natomiast zasadniczym instrumentem funkcjonowania państwa prawa jest dobre prawo. Pod tym względem poprzedniej koalicji nie udało się osiągnąć efektu, jeśli chodzi o powołanie centrum legislacyjnego rządu, bo o tym marzył premier Cimoszewicz, nie był w stanie, był za słaby w stosunku do ówczesnych resortowych lobby w ramach koalicji poprzednio rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#KazimierzBarczyk">Przez tę koalicję Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności ta sprawa została zaproponowana jako reformatorskie rozwiązanie. Rozwiązanie, które jest konieczne, ponieważ stan prawny, stan legislacji budzi od wielu lat niepokój prawników i nie tylko prawników. W jakim stopniu te kwestie są rozwiązywane w sposób poważny w naszym państwie - to jest pytanie o odpowiednie prawnicze instytucje pomocnicze dla parlamentu, dla rządu, które są niestety niewystarczające. Propozycje te otwierają drogę do budowy zarówno struktury w kancelarii premiera, jak i budowy rządowego centrum legislacyjnego, instytucji podobnej do Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, co jest w interesie Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#KazimierzBarczyk">Jednakże powstaje takie pytanie, w jakim stopniu prawo i prawnicy oddziałują w Polsce na tworzenie dobrego prawa. Niestety, w tym Sejmie, jak i w poprzednich, ok. 60 posłów to prawnicy. Sejm to jest właściwie „fabryka ustaw”. Gdyby przyrównać jakikolwiek zakład, jakąkolwiek fabrykę z takimi proporcjami specjalistów, którzy mają tworzyć produkt, w stosunku do niespecjalistów, którzy w niej funkcjonują, to pod tym względem ciągle jest źle i odbiegamy od wielu standardów państw europejskich, i nie tylko. Gdyby powiedzieć, że w kopalni 460-osobowej pracuje 60 górników, to wzbudziłoby to śmiech. Gdyby powiedzieć, że w hucie na 460 pracowników jest 60 hutników, też wzbudziłoby to śmiech. Fakt, że jest kilkudziesięciu zaledwie prawników, nikogo za bardzo nie denerwuje, a przecież to jest, jeszcze raz podkreślam, fabryka ustaw Rzeczypospolitej. Źle postawiony przecinek w ustawie powoduje w konsekwencji powstanie setek czy tysięcy sporów wśród obywateli Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#KazimierzBarczyk">Dlatego budowa rządowego centrum legislacji, poprzez ustawę, oraz centrum legislacyjnego rządu, wspomagającego prace premiera i rządu w KPRM, to rzecz fundamentalna dla państwa. Nieprzypadkowo 635 lat temu król Kazimierz Wielki powołał uniwersytet - późniejszy Uniwersytet Jagielloński - z wydziałem prawa, jako głównym, po to, żeby przygotowywać wówczas dobre kadry dla stanowienia prawa, dla służby publicznej. I to dało podwaliny pod rozkwit Polski Piastów i Polski Jagiellonów.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#KazimierzBarczyk">Warto przypomnieć, że w Holandii w centrum legislacyjnym rządu pracuje 300 osób. Ubogie w prawników są nasze departamenty legislacyjne i w Sejmie, i w rządzie. Na 2300 osób zatrudnionych w kancelarii jest zaledwie około 40 prawników, w tym głównie są to prawnicy, którzy pracują w departamencie legislacyjnym. Podobnie jest w Departamencie Legislacyjnym Rządu, który jest „przygotowalnią” projektów dla „fabryki ustaw”. To kolejny tytuł do zadumy i zastanowienia, do refleksji czy wręcz do oburzenia tych, którzy chcą budować państwo prawa, tych, którzy chcą wspierać działania prawne i mieć tutaj w kancelarii odpowiednich pomocników. W administracji państwowej pracuje kilkaset tysięcy urzędników, departamenty prawne w ministerstwach liczą po kilku lub kilkunastu prawników. W modelu amerykańskim na jednego senatora przypada 30 pracowników obsługi, zatrudnia się wielu prawników, w Kongresie - 18. My mamy zazwyczaj jednoosobowe biura poselskie, podzielone na kilka etatów. To jest również i pretekst do tego, żeby podyskutować czy zastanowić się nad tym, jaka jest ranga, zakres i skala obsługi parlamentarzystów, a także rządu przez prawników, przez tych, którzy powinni w państwie prawa, w państwie praworządnym, w państwie 40-milionowym, obsługiwać w tak ważnej kwestii tych, którzy stanowią prawo dobre, słuszne i sprawiedliwe.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#KazimierzBarczyk">Jeśli idzie o przedstawione propozycje, jeśli idzie o powołanie Centrum Legislacyjnego Rządu, z jednej strony uzyskały one naturalne wsparcie rządu, ale, co ważne, również Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów i Krajowej Rady Sądownictwa. Propozycję tę poparł także minister sprawiedliwości, podkreślając potrzebę obsługiwania przez siebie Komisji Kodyfikacyjnej i Prawa Sądowego; podobnie udzieliły wsparcia Krajowa Rada Notarialna i Naczelna Rada Adwokacka.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#KazimierzBarczyk">Z przyjemnością popieram tę propozycję jako jej autor. Walczyłem o nią w ostatnim roku jako sekretarz Komitetu Społecznego Rady Ministrów, uzyskując aprobatę tegoż komitetu i Rady Legislacyjnej. Rząd poparł tę propozycję, wprowadzając ją w czyn w kancelarii premiera od 1 lipca 1999 r., również projekt ustawy o działach przewiduje tę instytucję na szczeblu ogólnopaństwowym, o randze ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-41.11" who="#KazimierzBarczyk">Ale szczególną satysfakcję mam z tego powodu, iż w roku 1980 jako członek Prezydium Krajowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarność” Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości podjąłem podobne działania na rzecz poprawy jakości prawa. Wówczas z mojej inicjatywy zostały powołane Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych i Społeczna Rada Legislacyjna. Zorganizowaliśmy te prace z ponad 100 niezależnymi prawnikami, głównie profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego i kilku innych uniwersytetów, adwokatami, prokuratorami, sędziami, z nestorem polskich prawników, prawie stuletnim dziś profesorem Stefanem Grzybowskim, byłym rektorem UJ na czele. Od roku 1980 do 1992 powstało kilkadziesiąt społecznych projektów ustaw, w tym Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego; w przeddzień stanu wojennego ogłosiliśmy projekt ustawy o prawie prasowym bez cenzury, a także ustawę o Prokuraturze Generalnej, o Sądzie Najwyższym, prawo o ustroju sądów powszechnych, prawo o przedsiębiorstwie, o dostępie do informacji, a także założenia wstępne konstytucji oraz ordynacje wyborcze i założenia ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-41.12" who="#KazimierzBarczyk">Projekty te ukażą się w najbliższym czasie drukiem w Wydawnictwie Sejmowym i będą pomocne, jestem o tym mocno przekonany, w dalszych działaniach legislacyjnych, ponieważ były kanwą wielu prac reformatorskich, których dokonaliśmy w ostatnich 10 latach, w tym 4 reform. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JanKról">Obecnie przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#JanKról">Głos zabierze pan poseł Bogdan Lewandowski. Jako następny zada pytanie pan poseł Władysław Adamski.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trosce o jakość tej fabryki, o której mówił tak interesująco pan poseł Barczyk, chciałbym sformułować kilka pytań do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#BogdanLewandowski">Art. 14 ust. 1 stanowi dział: kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, i obejmuje sprawy rozwoju i opieki nad materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym. Panie ministrze, oczywiście można zrozumieć opiekę nad materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym, ale w jaki sposób spowodować, żeby minister kultury był odpowiedzialny za rozwój tego materialnego i niematerialnego dziedzictwa? Fascynuje mnie to, zwłaszcza w świetle znanej kondycji tego działu.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#BogdanLewandowski">W tym samym ustępie w pkt. 1 mamy sformułowanie: podtrzymywania i rozpowszechniania tradycji państwowej i narodowej. Z tradycją to zawsze były problemy, co wyraził w formie artystycznej reżyser Bareja w głośny filmie „Miś”. I tu również chciałbym uzyskać odpowiedź, panie ministrze. Można oczywiście podtrzymywać, można kultywować tradycję - także państwową i narodową - ale jak ją rozpowszechniać? To jest przecież bardzo istotne postawienie sprawy i nałożenie bardzo poważnego obowiązku. Bardzo bym prosił o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#BogdanLewandowski">Pkt 4 w tym ustępie mówi o działalności twórczej i artystycznej. Czy w związku z tym, że jest to koniunkcja, w projekcie przyjmuje się, iż istnieje jakaś działalność artystyczna, która nie ma charakteru twórczego?</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#BogdanLewandowski">Jeśli chodzi o pkt 5, dotyczący działalności widowiskowej i rozrywkowej, bardzo bym prosił o zdefiniowanie, co ta działalność ma obejmować: jakie widowiska i jaką rozrywkę.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#BogdanLewandowski">Pkt 8 dotyczy polityki audiowizualnej. Jest duże zatroskanie wszystkimi problemami dotyczącymi środków masowego przekazu. Także jest tu duże wyczulenie opinii publicznej, by ten element polityzacji nie wywierał nadmiernego nacisku na wszystko, co łączy się z obywatelskim prawem do informacji. Bardzo proszę o sprecyzowanie znaczenia i zakresu tego, co określa się mianem polityki audiowizualnej.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#BogdanLewandowski">W art. 20 ust. 1 stwierdza się: „Dział oświata i wychowanie obejmuje sprawy: 1) kształcenia, nauczania i wychowania, kultury fizycznej dzieci i młodzieży oraz uzgadniania kwalifikacji w Polsce (...)”. Bardzo bym prosił o odpowiedź, co znaczy określenie „uzgadniania kwalifikacji w Polsce”.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#BogdanLewandowski">Wreszcie art. 29. Posłowie Dorn, Zemke i Komorowski podnieśli sprawę zgodności tej propozycji z konstytucją. Podzielam te zastrzeżenia. Chciałbym prosić pana ministra o odpowiedź, jakie były intencje rządu przy formułowaniu zapisu, zgodnie z którym jednostki wojskowe miałyby być podporządkowane ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Czy rząd dysponuje danymi, które świadczyłyby o tym, że protesty społeczne, które obecnie trwają, mogą przerodzić się w najbliższym czasie w poważny konflikt społeczny? Czy w związku z tym rząd - przygotowując się na taką ewentualność - w ten sposób sformułował ust. 3 w art. 29? Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JanKról">Pan poseł Władysław Adamski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W przeciwieństwie do mojego klubowego kolegi, przedmówcy, mam tylko jedno pytanie. Jest to pytanie szczegółowe. Otóż na liście instytucji podległych nadzorowi i kontroli prezesa Rady Ministrów nie znalazł się Główny Urząd Statystyczny. Chciałbym zapytać: Jakie argumenty legły u podstaw takiej decyzji? Czy przekazanie nadzoru nad Głównym Urzędem Statystycznym pod kuratelę właściwego ministra nie jest de facto obniżeniem rangi Głównego Urzędu Statystycznego? Czy nie jest to świadoma rezygnacja z szerszego wachlarza uprawnień kontrolnych, którymi dysponuje premier, a które na pewno w mniejszym stopniu ma podległy mu minister? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JanKról">Pan poseł Grzegorz Woźny, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw - o czym mówili już moi przedmówcy - jest bardzo potrzebna, konieczna do usprawnienia funkcjonowania struktur rządu. Jest taka pilna potrzeba. Jeżeli rząd po nowelizacji tej ustawy otrzyma większe kompetencje, a premier uzyska silniejszą pozycję, to czy poprawi się skuteczność pracy rządu i premiera? Czy sprawnie i bez zbędnej zwłoki będą podejmowane decyzje? Czy ministrowie nie będą już zajmowali różnych stanowisk w tej samej sprawie? A zdarza się to dzisiaj zbyt często.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#GrzegorzWoźny">Drugie pytanie. Czy premier na podstawie tej ustawy będzie mógł skutecznie reagować na łamanie prawa przez ministrów? Myślę tutaj o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli w sprawie realizacji budżetu państwa oraz spraw związanych z prywatyzacją i innymi działami pracy rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Chmielewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytania do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JanChmielewski">Pierwsze pytanie dotyczy centrum legislacyjnego. Jak duża, według pana posła sprawozdawcy, powinna być to struktura i czy komisja zapoznała się z podobnymi strukturami funkcjonującymi w innych krajach?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#JanChmielewski">Drugie pytanie. Czy wprowadzone zmiany w ustawie o działach pozwalają na przenoszenie pracowników między ministerstwami bez konieczności ich zwalniania z zajmowanych stanowisk? Chodzi o rolę i znaczne przepisów przejściowych w tym projekcie. Nawiązując do swojego wystąpienia podczas pierwszego czytania, pytam: czy komisja rozważała utworzenie działu dla ministra właściwego do spraw rodzinnych, gdyż tak naprawdę to silna rodzina w sposób jednoznaczny przekłada się na silną Polskę.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JanChmielewski">Następne pytanie. Czy wprowadzenie działu: polityka regionalna nie niesie ze sobą zagrożeń, a może wręcz ma umocnić unitarność państwa? Jest to problem często podnoszony na spotkaniach i dlatego warto go oficjalnie wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#JanChmielewski">Ostatnie pytanie. Czy komisja badała zgodność projektu ustawy z konstytucją? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JanKról">Pan poseł Edward Maniura, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#EdwardManiura">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Pytanie, które chciałem zadać, już zadał mój przedmówca. Na kanwie dzisiejszej dyskusji o działach administracji rządowej pragnę zadać panu ministrowi jeszcze jedno pytanie. W związku z decentralizacją państwa nastąpiło przesunięcie kompetencji z poziomu centralnego na poziom nowych województw i powiatów. Czy w związku z tym w przyszłości zmniejszy się zatrudnienie w jednostkach centralnych, czy w bieżącym roku nastąpi wzrost czy spadek etatów administracji centralnej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JanKról">Pan poseł Andrzej Słomski.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AndrzejSłomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Dotyczyć ono będzie polityki regionalnej, tej polityki, która polega na wyrównywaniu różnic ekonomicznych i cywilizacyjnych między różnymi regionami. Na ten cel Polska ma w najbliższych latach otrzymywać pieniądze z funduszy pomocowych, przede wszystkim z Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, czy wie jaka będzie skala tych środków finansowych, ile przewiduje się przeznaczyć na to wyrównywanie różnic, a także wg jakich kryteriów będą te środki rozdzielone? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JanKról">Obecnie głos zabierze pan Jerzy Widzyk sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JanKról">Proszę bardzo panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JerzyWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku chciałbym formalnie zgłosić poprawkę rządu do sprawozdania komisji, jeśli chodzi o Rządowe Centrum Legislacji. Celem tej poprawki jest włączenie do projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw regulacji związanych z utworzeniem Rządowego Centrum Legislacji jako silnego zaplecza legislacyjnego dla Rady Ministrów oraz prezesa Rady Ministrów zapewniającego koordynację prac legislacyjnych prowadzonych przez Radę Ministrów, prezesa Rady Ministrów i inne organy administracji rządowej, umożliwiającego podniesienie pozycji legislatorów poprzez ustawowe uregulowanie kwestii dotyczących tego zawodu. Za takim rozwiązaniem przemawia fakt, że centrum nie będzie kolejnym urzędem, lecz państwową jednostką organizacyjną, nad którą nadzór sprawować będzie, w imieniu prezesa Rady Ministrów, szef kancelarii.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JerzyWidzyk">W przedstawionym projekcie jest zawarta nowelizacja ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów. Włączenie regulacji dotyczących rządowego centrum do tego projektu będzie wiązało je bezpośrednio z całą problematyką uregulowaną w ustawie. Nie istnieje osobna regulacja ustawowa dotycząca funkcjonowania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, jest ona zawarta w wymienionej ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, dlatego należy uznać, że możliwe jest włączenie regulacji dotyczących Rządowego Centrum Legislacji do tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#JerzyWidzyk">Jednocześnie należy wskazać, że prace legislacyjne nad projektem ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw są na tyle zaawansowane, że gwarantuje to ogłoszenie jej w niedalekiej przyszłości, a co za tym idzie - w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów będą mogły zostać podjęte stosowne działania zmierzające do odpowiedniego przygotowania, organizacyjnego i finansowego, nowej jednostki i do tego, że rozpocznie ona działalność z dniem 1 stycznia 2000 r. Chcę powiedzieć, że takie działania w kancelarii premiera zostały już podjęte i mówił o nich przed chwilą pan poseł Kazimierz Barczyk.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#JerzyWidzyk">Proponuje się, aby centrum zapewniało koordynację działalności legislacyjnej Rady Ministrów, prezesa Rady Ministrów i innych organów administracji rządowej, a w szczególności m.in. opracowywało stanowiska prawno-legislacyjne do rządowych projektów aktów prawnych, redagowało Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, opracowywało rządowe projekty aktów prawnych, skierowane do rozpatrzenia przez Radę Ministrów pod względem zgodności z obowiązującym stanem prawa, prawidłowości i wewnętrznej spójności, potrzeby uchylenia lub utrzymania w mocy przepisów dotychczasowych, zgodności z zasadami techniki prawodawczej oraz poprawności językowej.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#JerzyWidzyk">W pozostałych przepisach uregulowano zasady działania centrum, w tym m.in. powoływania i odwoływania prezesa centrum, oraz gospodarki finansowej Rządowego Centrum Legislacji.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#JerzyWidzyk">Składam na ręce pana marszałka tę poprawkę z prośbą, aby została włączona do materiału do dalszych prac parlamentarnych. Mam nadzieję, że ta poprawka usunie wątpliwości zgłaszane przez posła sprawozdawcę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, co umożliwi Sojuszowi głosowanie za przyjęciem nowelizacji ustawy o działach.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#JerzyWidzyk">Jeśli chodzi o pytania, które zostały zgłoszone pod moim adresem, chciałbym powiedzieć tylko tyle, że adresatem tych pytań winien być pan poseł sprawozdawca i nie chcę wchodzić w jego kompetencję. W związku z powyższym pozwolę sobie pozostawić jemu możliwość odpowiedzenia na wszystkie zgłoszone pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JanKról">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Jana Rokitę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem na pytania, które zostały postawione, a przynajmniej postaram się na nie odpowiedzieć, ponieważ, o ile dobrze zanotowałem, niektóre z tych pytań są tego rodzaju, że nie będzie można na nie szczególnie mądrze odpowiedzieć. No ale to przejdźmy do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JanRokita">Chciałbym zacząć od pytania pana posła Jaskierni. Problem politycznej bądź konstytucyjnej odpowiedzialności prezesów urzędów centralnych nie jest związany w żaden sposób z tym, czy ich pochodzenie... czy obsada tych urzędów jest obsadą z łupu politycznego, czy jest obsadą wywodzącą się ze służby cywilnej. Jak wiadomo, gdy idzie o odpowiedzialność konstytucyjną, zakres odpowiedzialności konstytucyjnej regulują przepisy konstytucji i ustawy o Trybunale Stanu i prezesi urzędów centralnych odpowiadają konstytucyjnie, bez względu na to, jak te urzędy są obsadzane, gdy natomiast idzie o odpowiedzialność polityczną, to nawet - co jest pewnym paradoksem stanu obecnego - jeśli obsada tych urzędów jest obsadą polityczną, odpowiedzialności parlamentarnej, czyli politycznej oni nie ponoszą, ponieważ za ich działalność odpowiadają zawsze, z mocy ustawy o Radzie Ministrów i konstytucji, tylko członkowie Rady Ministrów. W związku z tym ten stan rzeczy tak czy owak się nie zmienia. Innymi słowy ten problem nie jest uwikłany w ogóle w rozstrzygnięcie, które mamy tutaj podejmować.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JanRokita">Panu posłowi Nikolskiemu, nieobecnemu, chciałbym uprzejmie powiedzieć, że przepis o przełożeniu terminu naboru do służby cywilnej został wprowadzony do ustawy na wniosek rządu, a nie na wniosek posłów. Nie jestem tego pewien na 100%, ale jeśli mnie moja pamięć nie myli - sprawdzę to jeszcze w protokołach - właśnie na prośbę pana posła Nikolskiego ten wniosek był przedmiotem głosowania na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych i komisja go przyjęła. W każdym razie to był wniosek rządowy, a nie poselski.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#JanRokita">Jeśli chodzi o pytania pana posła Stępnia i pana posła Adamskiego odnośnie do Głównego Urzędu Statystycznego i przyczyn, dla których w projekcie komisyjnym nie jest on bezpośrednio podporządkowany prezesowi Rady Ministrów, odpowiedź jest dość oczywista. Wydawało mi się, że została ona zawarta w moim pierwszym wystąpieniu. Jeśli przedstawiłem ją nie dość dokładnie, postaram się to uszczegółowić, Mianowicie urzędy, które proponujemy podporządkować premierowi, mieszczą się w dwóch kategoriach, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#JanRokita">Po pierwsze, są to urzędy będące narzędziem sprawowania przez premiera nadzoru nad całą administracją, np. Urząd Zamówień Publicznych czy Urząd Służby Cywilnej, po drugie zaś, są to urzędy nadzorujące ważne obszary rynku kapitałowego. Główny Urząd Statystyczny nie mieści się ani w jednej, ani w drugiej kategorii. Uznaliśmy, że jest on bardzo ściśle związany z działem: administracja publiczna, zresztą w bardzo wielu krajach europejskich instytucje rządowej statystyki są powiązane bezpośrednio z administracją, a nie z urzędem premiera. Wydaje mi się, że wpychanie Głównego Urzędu Statystycznego pod nadzór premiera jest zbędne, jest to pewnego rodzaju kwiatek do kożucha.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#JanRokita">Podobnie jest z Wyższym Urzędem Górniczym, tu sprawa jest nawet bardziej ewidentna. W takich sytuacjach zwykle mamy do czynienia z pewnym zjawiskiem, które zawsze z jednej strony mnie bawi, a z drugiej martwi. Mianowicie nie mamy tu do czynienia z jakąkolwiek racjonalną argumentacją, ponieważ Wyższy Urząd Górniczy jest w sposób oczywisty częścią działu: gospodarka, bo górnictwo należy do gospodarki, natomiast mamy do czynienia z argumentacją o randze urzędu. Ilekroć pada argument o randze, wiadomo, że chodzi o oddziaływanie lobbistyczne ze strony tego urzędu, który nie chce być w dziale: gospodarka, ponieważ wie, że dopóki podlega tylko premierowi, nadzór polityczny nad nim jest znikomy, natomiast jeśli znajdzie się w ministerstwie, to nadzór nad nim może być naprawdę roztoczony, a urzędy lubią być całkowicie niezależne, bo wtedy mogą robić, co chcą. Zawsze kiedy pada argument o randze, a na dodatek posłowie stąd i stąd wygłaszają bardzo podobne przemówienia, mające nawet to samo zdanie wewnątrz tekstu, wiadomo, gdzie te przemówienia są napisane i wiadomo, jaki zabawny mechanizm tutaj zachodzi, mechanizm wielokrotnie przeze mnie obserwowany w przypadku administracji. Rozmaite instytucje administracyjne bardzo sprawnie umieją działać w sposób lobbystyczny i ta Izba wielokrotnie miała do czynienia z tego typu sytuacjami. Generalnie uważam, że obowiązkiem polityka jest niepoddawanie się lobbingowi pochodzącemu z poszczególnych urzędów. To nie urząd, lecz polityk sam powinien oceniać, jak urząd powinien być zorganizowany i komu ma podlegać. W tym przypadku, w moim przekonaniu, sprawa jest oczywista. Jeśli ktoś uważa, że górnictwo nie jest częścią gospodarki, to Bóg z nim, w każdym razie jest to pogląd dziwaczny i chyba odosobniony.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#JanRokita">Pan poseł Lewandowski zadał całą grupę pytań. Mam wielki szacunek dla pana posła Lewandowskiego, żywię więc nadzieję, że pan poseł Lewandowski się nie obrazi za to, co powiem, ale to pan poseł rodzajem pytań zmusił mnie jakby do tego rodzaju stwierdzeń. Pytania te, panie pośle, nie należą, niestety, do gatunku pytań mądrych. W związku w tym odpowiedzi na nie muszą być mniej więcej takie, jakie były pytania. Jeśli pan poseł nie wie, co to jest rozpowszechnianie i rozwój tradycji, to podam panu posłowi przykłady. Np. rozpowszechnianiem tradycji są, powiedzmy, konkursy wiedzy historycznej, a rozwojem przez rząd tradycji narodowej czy patriotycznej jest, powiedzmy, finansowanie polskiej kinematografii. Jeśli pan poseł nie odróżnia działalności twórczej od artystycznej i domaga się wyjaśnienia, co to jest działalność twórcza i działalność artystyczna, to na przykład działalnością twórczą jest, panie pośle, tekst Ewy Milewicz w „Gazecie Wyborczej”, a działalnością artystyczną jest „Pasja” Krzysztofa Pendereckiego. To są różne rzeczy, ponieważ artykuł Ewy Milewicz w „Gazecie Wyborczej” nie jest działalnością artystyczną i ona nie jest artystką, natomiast działalność o charakterze kompozytorskim jest wprawdzie działalnością twórczą, ale nosi także charakter artystyczny. Innymi słowy, działalność artystyczna wchodzi w skład działalności twórczej, ale działalność twórcza nie wchodzi w skład działalności artystycznej. Pan poseł się domaga definicji. Wydaje mi się, że są one precyzyjne; staram się przynajmniej, by takie były.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#JanRokita">Podobnie rzecz się ma, gdy idzie o działalność widowiskową i rozrywkową; tego rozróżnienia pan poseł nie rozumie. Działalnością rozrywkową jest na przykład festiwal w Opolu, a działalnością widowiskową jest pokaz ogni sztucznych 31 grudnia na Placu Zamkowym. Są wyraźne różnice między tymi dwiema rzeczami, prawda?</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#JanRokita">Czy mam panu posłowi tłumaczyć dalej, co to jest działalność audiowizualna?</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Polityka audiowizualna.)</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#JanRokita">Polityka audiowizualna, panie pośle, to jest (od: audio, audire, po łacinie — słucham, a video, videre — widzę) polityka w dziedzinie tych rodzajów mediów, które polegają na docieraniu do ludzkiego ucha i oka — czyli: słuch i wzrok; polityka w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#JanRokita">Wreszcie, gdy idzie o art. 20, oczywiście pan poseł ma rację, tam jest błąd literowy. Mianowicie chodzi nie o „uzgadnianie kwalifikacji”, tylko o „uzyskiwanie kwalifikacji”. Ale gdyby pan poseł nie chciał sobie żartować z ustawy, tylko mówić o niej serio, to prawdopodobnie byłby w stanie się tego domyślić.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Z ustawy się domyślać?... To błąd literowy? Merytoryczny, panie pośle, merytoryczny.)</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#JanRokita">To nie jest błąd literowy, zgadzam się z panią poseł; nie literowy, tylko błąd w słowie, rzeczywiście, błąd, który wymaga poprawienia.</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#JanRokita">Jak mówiłem, jakie pytania, takie odpowiedzi, panie pośle. Proszę się nie obrażać.</u>
          <u xml:id="u-57.15" who="#JanRokita">Gdy idzie o pytanie pana posła Woźnego, czy w wyniku uchwalenia tej ustawy - bo tak się da streścić to pytanie, ja tak je w każdym razie zrozumiałem - będziemy mieli lepszy rząd, to jest to pytanie trudne, rzecz jasna, jak pan się domyśla. Należałoby raczej rząd o to pytać niż mnie. Ja mogę wyrazić swój osobisty pogląd: Nie tylko w związku z tą ustawą, ale generalnie, wskutek pewnego nabywania wiedzy, doświadczenia, kompetencji, rząd, który rządzi Polską, z każdym tygodniem i miesiącem staje się rządem lepiej rządzącym i lepszym...</u>
          <u xml:id="u-57.16" who="#komentarz">(Głosy z sali: He, he, he!)</u>
          <u xml:id="u-57.17" who="#JanRokita">I zapewne tak będzie jeszcze przez następne dwa lata. Prawdopodobnie apogeum jakości tego rządu będzie następować krótko przed wyborami parlamentarnymi, bo z biegiem czasu ludzie się uczą, nabywają doświadczeń. Czyli mogę chyba pana posła Woźnego - aczkolwiek na własny tylko rachunek - zapewnić, że być może nie wskutek akurat tej ustawy, ale generalnie wskutek rozmaitych innych okoliczności pan poseł będzie miał szansę, podobnie jak ja, być rządzony przez rząd coraz lepszy każdego tygodnia i każdego miesiąca, przynajmniej przez najbliższe dwa lata do wyborów. Bo co się zdarzy po wyborach..., może powstać znowu rząd gorszy.</u>
          <u xml:id="u-57.18" who="#JanRokita">Pytania pana posła Chmielewskiego. O dziale: rodzina mówiłem dość obszernie w pierwszym czytaniu. Zdaje się, że moje argumenty państwa posłów przekonały, ponieważ ten wniosek przestał być składany. Oczywiście polityka rodzinna jest jednym z kluczowych elementów polityki społecznej państwa i polityki państwa w ogóle. Niemniej jest to klasyczne zagadnienie nienależące do zakresu administracji, tylko do zakresu polityki. W związku z tym uważam, że w tej dziedzinie powinien funkcjonować minister bez teki. Bo dziećmi, rodziną nie da się administrować, tylko trzeba prowadzić pewną politykę, prawda? Więc to jest rzecz poza działowa, a w związku z tym w zakresie działów rodziny nie ma, co nie znaczy, że nie powinna być prowadzona polityka rodzinna, wręcz przeciwnie — powinna być prowadzona. Funkcjonowanie w tej sprawie odrębnego ministra bez teki, formułującego tę politykę, wydaje się bardzo racjonalnym pomysłem, w każdym razie byłbym jego zwolennikiem, nie wiem jak premier.</u>
          <u xml:id="u-57.19" who="#JanRokita">Jeśli chodzi o wielkość centrum legislacyjnego, to, upewniłem się jeszcze w tej sprawie przed chwilą u sekretarza rządu pana ministra Proksy, departament legislacyjny rządu liczy obecnie ok. 40 osób, w tym zaledwie niewiele ponad 20 prawników. To jest żałosna liczba, która uzasadnia też niską jakość legislacji rządowej. Zakładamy, że docelowo w polskich warunkach, żeby znowu nie przesadzać, centrum legislacyjne łącznie z redakcją Dziennika Ustaw powinno liczyć około 100 prawników. W innych państwach jest z reguły znacznie więcej, ale takie są mniej więcej te liczby.</u>
          <u xml:id="u-57.20" who="#JanRokita">Jeśli chodzi o relacje między polityką regionalną a problemem unitarności państwa, to tej relacji chyba nie ma, to znaczy państwo prowadzi politykę regionalną i jeśli jest minister właściwy do spraw polityki regionalnej, to znaczy, że to nie jest państwo o charakterze federalnym, bo jeśli jest państwo o charakterze federalnym, to wtedy rządy krajowe - tak jak w Niemczech - prowadzą politykę regionalną. A więc wydaje mi się, że jeśli istnienie działu: polityka regionalna ma jakieś znaczenie w tej dziedzinie, to wzmacnia raczej unitarność państwa, niż osłabia.</u>
          <u xml:id="u-57.21" who="#JanRokita">Wreszcie w kwestii zgodności ustawy z konstytucją, to na posiedzeniu komisji nie było na ten temat żadnych obiekcji, dopiero dzisiaj w debacie podniesiono takie wątpliwości dotyczące przepisów o siłach zbrojnych. Nie sądzę osobiście, żeby one były niekonstytucyjne, w każdym bądź razie nie istniała potrzeba specjalnych ekspertyz w kwestii zgodności ustawy z konstytucją, ponieważ, jak wiadomo, takie ekspertyzy są robione wówczas, jeśli posłowie w komisji podnoszą takie zarzuty, a takich zarzutów nie było.</u>
          <u xml:id="u-57.22" who="#JanRokita">Z intencją pytania pana posła Maniury, jeśli ją dobrze rozumiem, mogę się solidaryzować duchowo. Pan poseł Maniura pyta, czy po wprowadzeniu tej ustawy nastąpi proces zmniejszania administracji. Otóż sądzę, że związek ustawy z procesem zmniejszania bądź zwiększania administracji jest nikły, dlatego że zmniejszanie administracji jest raczej pewnym wysiłkiem politycznym, który należałoby podjąć. Bardzo szanuję rząd stworzony przez koalicję, z której poglądami i linią polityczną się utożsamiam, niemniej jednak uważam, że w tej dziedzinie akurat rząd wielkich zasług, jak do tej pory, nie ma i politycznej inicjatywy na rzecz zmniejszania administracji nie podjął. Chciałbym, żeby podjął i jeśli pan poseł Maniura będzie mnie wspierał w moich wysiłkach w tej sprawie, to może wspólnie uda nam się coś zrobić.</u>
          <u xml:id="u-57.23" who="#JanRokita">Wreszcie jeśli chodzi o pytanie pana posła Słomskiego o mechanizmy wyrównywania różnic regionalnych, to, niestety, nie należy ono do kwestii związanych z tą ustawą i wymagałoby trochę odrębnego potraktowania. Ponieważ Polska dysponuje sama z siebie stosunkowo niewielkimi funduszami publicznymi na wyrównywanie różnic regionalnych, należy oczekiwać, że kluczowe fundusze na wyrównywanie tych różnic w ciągu najbliższych lat będą przedakcesyjnymi, a potem strukturalnymi funduszami Unii Europejskiej. Jak wiadomo mogą to być fundusze duże, w każdym bądź razie wszystko na to wskazuje, ale sposób ich wykorzystywania będzie oczywiście tylko w pewnym stopniu zależał od rządu polskiego, ponieważ w większości - tak jak we wszystkich krajach Unii Europejskiej - sposób wyrównywania owych różnic będzie regulowany przez Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-57.24" who="#JanRokita">Wreszcie na koniec chciałbym mojemu koledze klubowemu i przyjacielowi posłowi Bronisławowi Komorowskiemu powiedzieć, że wiem, iż zakochał się w mundurach generalskich w czasach, kiedy był wiceministrem obrony narodowej, a potem szefem komisji, i że gotów jest ponieść śmierć męczeńską dla generałów z Ministerstwa Obrony Narodowej, jeśli trzeba będzie. Nie wiem, czy warto, powiem szczerze, nie wiem, czy warto zawsze i wszędzie za wszelką cenę bronić interesu Ministerstwa Obrony Narodowej w kwestii związanej z owymi wojskami podporządkowanymi ministrowi spraw wewnętrznych. Pytanie jest proste: Czy w Polsce mają istnieć pewne poza monowskie oddziały specjalne, które wykonują zadania wskazane przez premiera, czy też z jakichś doktrynalnych względów one nie mogą istnieć? Jestem głęboko przekonany, że mogą istnieć i że nie ma żadnych doktrynalnych powodów, dla których na przykład musimy na siłę zmieniać BOR w jednostkę o charakterze policyjnym tylko dlatego, że jednostka wojskowa, jaką BOR był od samego początku, nie może być podporządkowana ministrowi spraw wewnętrznych. Mój Boże, to jest jakieś straszliwe doktrynerstwo, żeby dokonywać pewnych zabiegów wyłącznie z powodów doktrynalnych. Jest jak jest, przynajmniej dwie jednostki wojskowe w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych funkcjonują — i funkcjonują dobrze, mają zadania wyraźnie inne niż siły zbrojne, myślę o BOR i GROM. Wydaje się, że stworzenie podstaw prawnych do tego poprawnie funkcjonującego stanu rzeczy jest elementem politycznej racjonalności. Nie bardzo wiem, dlaczego miano by to wszystko w tej chwili zmieniać, podważać, przenosić, organizować — są ważniejsze reorganizacje, których warto może w Polsce dokonać.</u>
          <u xml:id="u-57.25" who="#JanRokita">Wydaje mi się, że odpowiedziałem na wszystkie pytania, a przynajmniej się o to starałem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JanKról">Poseł Adamski chyba nie uzyskał odpowiedzi, może pominął pan pana Adamskiego w notatkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanRokita">Pan poseł Adamski pytał o Główny Urząd Statystyczny, jeśli dobrze pamiętam.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Poseł Władysław Adamski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JanRokita">W sprawie Głównego Urzędu Statystycznego ze strony pana posła Adamskiego padło pytanie: Jakie argumenty przemawiały za tym, iżby Główny Urząd Statystyczny nie był podporządkowany premierowi? Czy tak?</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Poseł Władysław Adamski: Tak, ale to było jedno z pytań.)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#JanRokita">A jeszcze jakie były? Przepraszam, nie zanotowałem. Na to odpowiedziałem bardzo wyraźnie. Bardzo przepraszam, panie pośle, proszę mi przypomnieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanKról">Panie pośle, może pan tutaj spocznie.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JanKról">Jeśli chodzi o pana posła Adamskiego, to wiem, że zadawał jedno pytanie, bo wyraźnie to zaznaczył. Nie ma już dodatkowych pytań.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Pytanie było jedno, jeżeli chodzi o zakres, dotyczyło ono w istocie Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast dotknąłem kilku kwestii, między innymi tego, o czym pan poseł Rokita był uprzejmy wspomnieć.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WładysławAdamski">Po drugie: Czy przekazanie właściwemu ministrowi - w ramach jego kompetencji - nadzoru nad Głównym Urzędem Statystycznym nie jest swego rodzaju obniżeniem rangi tej instytucji, nie jest rezygnacją z szerokiego wachlarza instrumentów kontrolnych, które z całą pewnością w większym stopniu przysługują premierowi aniżeli podległemu mu ministrowi?</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WładysławAdamski">Chciałbym jeszcze zwrócić się do pana marszałka z pewnym wnioskiem: Czy mógłby pan spowodować, aby pan poseł Rokita zechciał odpowiadać - bo tu było wiele pytań - w sposób poważny na postawione kwestie i przestał ironizować, a także zachowywać się - muszą to niestety powiedzieć - w sposób trochę bezczelny. Jeżeli pan poseł Rokita jest nieprzygotowany, to niech to powie. Jesteśmy do tego po prostu przyzwyczajeni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanKról">Panie pośle, poseł sprawozdawca jest suwerenny w swojej odpowiedzi. Odpowiedź może się nie podobać, to jest sprawa tych, którzy słuchają. Myślę jednak, że przy dobrej woli słuchaczy, żadnych, że tak powiem, nadużyć ze strony pana posła Rokity nie było.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JanKról">Rozumiem, że pan poseł Lewandowski zaraz zabierze...</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#JanKról">Chwileczkę, w kolejności. Kto jeszcze nie uzyskał odpowiedzi? Pan poseł Słomski - tak?</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Słomski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#JanKról">Proszę bardzo, potem sprostowania i kończymy ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#JanKról">Proszę powtórzyć pytanie, na które pan nie uzyskał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AndrzejSłomski">Powtórzę to pytanie,...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AndrzejSłomski">... bo pan poseł sprawozdawca był łaskaw powiedzieć, że nie dotknąłem materii projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AndrzejSłomski">Chciałbym w takim razie wprost zapytać: Czy będzie istniał dział: polityka regionalna rozwoju regionalnego? A jeśli będzie istniał, to czy istnieje projekt ustawy o polityce regionalnej autorstwa prof. Kuleszy i kiedy rząd przedstawi posłom, Sejmowi ten projekt ustawy o polityce regionalnej? Bez tej ustawy nie wyobrażam sobie sensownej rozmowy na temat polityki regionalnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JanKról">Drugie pytanie to już chyba pytanie do pana ministra, bo pan poseł nie reprezentuje rządu, tylko jest sprawozdawcą.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JanKról">Pan poseł Zemke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanuszZemke">Chciałbym wrócić do bardzo ważnej i bardzo trudnej kwestii merytorycznej, mianowicie dotyczącej statusu BOR i jednostki GROM. Otóż nie ma tu dyskusji co do tego, że potrzebne są takie jednostki i że one działają nieźle. Natomiast jest pytanie, dlaczego te wojskowe jednostki, które przecież w istocie wykonują jednak funkcje policyjne, bo są to funkcje porządkowe, zabezpieczenia i ochrony, nie mogą uzyskać statusu jednostek policyjnych? Skąd ten problem, co stoi na przeszkodzie temu, żeby ci żołnierze zawodowi mieli status funkcjonariuszy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JanKról">Czy pan poseł Rokita chciałby się odnieść do pytań?</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej ostatniej sprawie to pan poseł Janusz Zemke jest ekspertem lepszym ode mnie i, szczerze mówiąc, o odpowiedziach na te pytania mieliśmy też okazję wielokrotnie rozmawiać, a zdanie pana posła jest tu również bardzo istotne dla moich własnych przemyśleń i rozstrzygnięć. Oczywiście Biuro Ochrony Rządu można przekształcić w jednostkę policyjną. Zapewne musiałoby się to odbyć z równoczesną wypłatą całego szeregu funduszy osobom, które przestałyby być żołnierzami i z racji ustaw wojskowych mają zagwarantowane odpowiednie odprawy itd. Pytanie, czy chcemy w tej chwili zrobić przyjemność borowcom, przekształcić biuro i w związku z tym jednorazowo wypłacić im duże sumy - akurat im - w tym momencie. Możemy to zrobić; tak naprawdę taka jest cena tego przekształcenia. Z jednostką wojskową GROM sprawa jest o tyle bardziej skomplikowana, że, jak wiadomo, jest to jednostka, która działa w znacznej mierze za granicą, i to w taki sposób, że buduje pozytywny obraz państwa polskiego. Jako jednostka policyjna mogłaby mieć istotne kłopoty z działaniem na zewnątrz, ponieważ, jak wiadomo, funkcjonariusze policyjni w Polsce nie mogą wykonywać swoich uprawnień na zewnątrz, tylko żołnierze. Mogłyby się więc tutaj pojawić dodatkowe komplikacje. Podsumowując zatem i odnosząc się do tych dwóch argumentów, cała operacja przekształceniowa wydaje mi się, szczerze mówiąc, panie pośle, wątpliwa w tej chwili; wątpię, czy warto ją przeprowadzać. Ale dyskutujmy o tym, to jest niewątpliwie dość ważne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JanRokita">Gdy idzie o rozwój regionalny, o to, co pan poseł Słomski podnosi ponownie, to dalibóg mogę tylko pana posła zapewnić co do tego, jak zamierzam głosować w kwestii rozwoju regionalnego. Zamierzam poprzeć istnienie tego działu w głosowaniu, natomiast co ostatecznie Izba zdecyduje, tego nie jestem w stanie przewidzieć. Stąd nie potrafię odpowiedzieć na pytanie, czy będzie ten dział, czy ostatecznie go nie będzie. Myślę, że pan minister poinformuje Izbę o tym, jaki jest kalendarz prac nad ustawą o rozwoju regionalnym. Z tego, co wiem, to ona - uwzględniając to, że są cztery rozbieżności w pewnych sprawach w Radzie Ministrów - wchodzi chyba jutro...</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzynastego.)</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#JanRokita">... trzynastego wchodzi na posiedzenie Rady Ministrów, czyli możemy się spodziewać, że po wakacjach Izba powinna się do niej zabrać. To jest bardzo ważna ustawa, gdy idzie o zdolność funkcjonowania samorządu wojewódzkiego w przyszłości. Bez tej ustawy samorząd wojewódzki jest atrapą.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#JanRokita">Wreszcie - cóż, pan poseł Adamski chce mnie obrazić.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poseł Władysław Adamski: To pan obraża.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#JanRokita">Od 10 lat funkcjonuję w tej Izbie, jubileusz obchodziłem niedawno, w związku z tym uodporniłem się, panie pośle, i nie czuję się obrażony, nawet jeśli pan poseł chciał powiedzieć z tej trybuny, że Rokita jest idiotą. Nie obraża mnie to. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanKról">Rozumiem, że już pan minister nie musi odpowiadać, ponieważ padła odpowiedź na pytanie, kiedy rząd przedstawi projekt ustawy o polityce regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanKról">Pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JanKról">Sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#BogdanLewandowski">Jestem w trochę niezręcznej sytuacji, gdyż nie formułowałem pytań do pana posła Rokity. Uczyniłem to świadomie, gdyż Wysokiej Izbie dostatecznie dobrze znane są kwalifikacje intelektualne i moralne pana posła Rokity. Pytanie skierowałem pod adresem ministra Widzyka. Chciałbym po prostu uzyskać odpowiedź na pytanie, co pan minister sądzi o tych zapisach ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JanKról">Pan poseł Stępień, też w trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WładysławStępień">W widowisku, które przedstawił, pan poseł Rokita wypaczył zupełnie sens mojej wypowiedzi. Występowałem w imieniu grupy posłów SLD, zgłaszając poprawkę w sprawie poddania Wyższego Urzędu Górniczego jurysdykcji prezesa Rady Ministrów. Pan poseł pozwolił sobie na stwierdzenie, że domyśla się, kto napisał tekst tych wystąpień zarówno z lewej, jak i z prawej strony. Chcę zapewnić pana posła, że tekst poprawki i jej uzasadnienie sformułowałem samodzielnie po wczorajszej już 3 turze dyskusji prowadzonych przez ludzi z SLD, którzy, jak podejrzewam, lepiej znają się na organizacji górnictwa niż pan, panie pośle. To jest poprawka, która nie ma nic wspólnego z pańskimi insynuacjami.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WładysławStępień">W kwestii drugiej wyraził pan pogląd - mam nadzieję, że jest to tylko pański pogląd - że tu chodzi o rangę Wyższego Urzędu Górniczego. Wyraźnie stwierdziłem z trybuny sejmowej, że chodzi o zamieszanie kompetencyjne. Wyższy Urząd Górniczy to kompetencje 3 ministerstw, dlatego podporządkowanie go jednemu ministrowi jest poważnym błędem legislacyjnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#JanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Informacja w sprawie stanu realizacji przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 oraz art. 241 ust. 2 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1103) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 1177).</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Jerzego Widzyka w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JerzyWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 236 ust. 1 konstytucji Rada Ministrów jest obowiązana do przedstawienia w ciągu 2 lat od dnia wejścia konstytucji w życie Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projektów ustaw niezbędnych do jej stosowania. Dlatego też zagadnieniem o fundamentalnym znaczeniu jest prawidłowe i precyzyjne określenie zakresu konstytucyjnego obowiązku wynikającego dla Rady Ministrów z przedmiotowego art. 236 ust. 1 konstytucji. W pierwszej kolejności wymaga wyjaśnienia to, jak należy rozumieć użyte przez ustrojodawcę terminy: „stosowanie konstytucji”, a następnie „ustawy niezbędne do stosowania konstytucji”. Zdaniem rządu ustrojodawca użył w art. 236 ust. 1 konstytucji pojęcia „stosowanie konstytucji” w wąskim, techniczno-prawnym znaczeniu. Chodzi tu zatem o stosowanie konstytucji w sensie stosowania konstytucyjnej normy (zasady) prawnej, stosowanie prawa. Innymi słowy do stosowania konstytucji trzeba wydać ustawę zwykłą, zawierającą ogólne normy prawne drugiego stopnia pozwalające zrealizować w praktyce ogólną normę (zasadę) konstytucyjną i stanowiące podstawę konkretnych aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#JerzyWidzyk">Z kolei termin „ustawy niezbędne” obejmuje dwie kategorie ustaw. Pierwszą stanowią niewątpliwie te ustawy, których wydania wyraźnie wymagają poszczególne przepisy konstytucji. W tym zakresie należy niejako uzupełnić istniejące ustawodawstwo, przedstawiając projekty ustaw, których w obowiązującym systemie prawnym nie ma, jako że do czasu wejścia w życie konstytucji nie było obowiązku ich wydania, uregulowania pewnej materii w ogóle lub uregulowania jej normami rangi ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#JerzyWidzyk">Ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji nie można jednak ograniczyć do wspomnianej kategorii ustaw. Za niezbędne do stosowania konstytucji uznać należy także te ustawy, których wydania konstytucja wyraźnie nie przewiduje, ale ich wydanie jest konieczne do zastosowania norm (zasad) konstytucyjnych nienadających się do samoistnego wprowadzenia, przede wszystkim z uwagi na zbyt generalne z punktu widzenia potrzeb praktyki ujęcie.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#JerzyWidzyk">Ustawy te mają wypełnić swoistą lukę konstrukcyjną, polegającą na braku przepisów „wykonawczych” do konstytucji, pozwalających wdrożyć jej postanowienia w praktyce. Innymi słowy druga kategoria ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji obejmuje ustawy niejako doń wykonawcze, rozumiane jako ustawy, bez których badania pewne ogólne i generalne postanowienia konstytucji nie mogłyby znaleźć zastosowania w praktyce i pozostałyby martwą literą prawa.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#JerzyWidzyk">W załączniku nr 1 do niniejszej informacji zostały zestawione wszystkie projekty ustaw lub nowelizacji ustaw, które zdaniem rządu należy uznać za niezbędne do stosowania konstytucji w rozumieniu art. 236 ust. 1 konstytucji. Rada Ministrów, przyjmując to zestawienie za podstawę prac legislacyjnych, oparła się przede wszystkim na opiniach Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów, wyrażonych w stanowisku Rady Legislacyjnej w sprawie dostosowania ustawodawstwa do wymogów nowej Konstytucji RP z dnia 3 października 1997 r. oraz stanowisku Rady Legislacyjnej w sprawie interpretacji art. 236 ust. 1 nowej Konstytucji RP z dnia 8 kwietnia 1998 r. Uwzględniono także poglądy i opinie formułowane w tym zakresie w licznych dyskusjach, zarówno przez przedstawicieli nauki, jak i praktyków, jak również wyniki dotychczasowych prac legislacyjnych nad dostosowaniem prawa do konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#JerzyWidzyk">Uwzględniając powyższe, należy stwierdzić, że obowiązek z art. 236 ust. 1 konstytucji nie obejmuje wszystkich działań niezbędnych do pełnego dostosowania ustawodawstwa zwykłego do przepisów konstytucji. Poza zakresem tego obowiązku pozostają:</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#JerzyWidzyk">1) zmiany lub uchylenie tych spośród obowiązujących przepisów ustaw zwykłych, które są sprzeczne (niezgodne) z konstytucją;</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#JerzyWidzyk">2) zmiany w ustawodawstwie zwykłym, które nie są niezbędne do stosowania konstytucji w podanym wcześniej rozumieniu, a które stanowią jedynie pożądane przeniesienie norm (zasad) konstytucyjnych do ustawodawstwa zwykłego lub ich rozwinięcie w tym ustawodawstwie;</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#JerzyWidzyk">3) opracowanie nowych ustaw lub nowelizacja ustaw obowiązujących w celu pełniejszej realizacji nie tyle litery, ile ducha, czyli założeń i idei, konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#JerzyWidzyk">Obowiązek przedstawienia Sejmowi ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji Rada Ministrów ma wykonać w określonym w art. 236 ust. 1 terminie, tj. w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie konstytucji. Zgodnie z art. 234 konstytucji ustawa zasadnicza wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, co nastąpiło w dniu 16 lipca 1997 r. w Dzienniku Ustaw nr 78, poz. 483. Konstytucja weszła w życie 17 października 1997 r., a zatem 2-letni termin, o którym mowa w art. 236 ust. 1, upływa 17 października 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#JerzyWidzyk">Należy natomiast wyraźnie podkreślić, że 2-letni termin, o którym mowa w art. 236 ust. 1 konstytucji, nie ma zastosowania do wskazanych wyżej, innych niż opracowanie i przedłożenie Sejmowi ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji, działań podejmowanych w celu dostosowania przepisów ustawodawstwa zwykłego do konstytucji. Co więcej, konstytucja w ogóle nie zakreśliła żadnych ram czasowych, a tym samym wyrażany niejednokrotnie pogląd o rzekomym 2-letnim okresie dostosowawczym całego ustawodawstwa (lub także aktów podustawowych) do konstytucji jest błędny i pozbawiony podstaw prawnych. Pogląd ten nie znajduje, jak wykazano, oparcia w przepisie art. 236 ust. 1 konstytucji i nie może być także wywodzony z postanowień art. 239 ust. 1 ustawy zasadniczej. Ten ostatni przepis nie ustanawia bowiem żadnego okresu dostosowawczego prawa do konstytucji ani też nie ma żadnego wpływu na moc obowiązującą ustawodawstwa przedkonstytucyjnego sprzecznego z konstytucją. W szczególności nie utrzymuje, wbrew wypowiadanym czasem błędnym opiniom, takich przepisów w mocy jeszcze przez dwa lata od wejścia konstytucji w życie i nie zezwala na stosowanie w tym okresie przepisów sprzecznych z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#JerzyWidzyk">Przepis art. 239 ust. 1 dotyczy jedynie kwestii ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z konstytucją ustaw uchwalonych przed dniem jej wejścia w życie, stanowiąc, że w okresie dwóch lat od wejścia w życie konstytucji orzeczenia te nie są ostateczne i podlegają rozpatrzeniu przez Sejm, który może je odrzucić większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Przepis ten jest zatem oparty na założeniu, że orzeczenie o niekonstytucyjności ustawy przedkonstytucyjnej może zapaść w każdym czasie, niezależnie od tego, czy, w jakim czasie i jaki organ podjął inicjatywę zmiany lub uchylenia niekonstytucyjnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#JerzyWidzyk">Powyższe nie oznacza, że wobec braku w konstytucji przepisu nakładającego na Radę Ministrów (lub inne organy, którym przysługuje prawo inicjatywy ustawodawczej) obowiązek dokonania swoistego przeglądu całego ustawodawstwa pod kątem jego zgodności z konstytucją oraz ustalenia okresu, w którym należy w pełni dostosować ustawodawstwo, a także przepisy podustawowe, do konstytucji, nie obowiązują w tym zakresie żadne reguły. Wprawdzie z postanowień konstytucji nie wynika obowiązek usunięcia z polskiego systemu prawnego przepisów ustawowych i podustawowych sprzecznych z konstytucją, ale obowiązek taki wynika z ogólnej i niekwestionowanej zasady dostosowania przepisów niższego rzędu do przepisów wyższej rangi, od której to zasady konstytucja nie wprowadziła przecież żadnego wyjątku. Dlatego też dostosowanie przepisów ustaw zwykłych oraz przepisów podustawowych do konstytucji (uchylenie lub nowelizacja przepisów uznanych za sprzeczne z konstytucją) powinno następować sukcesywnie i możliwie jak najrychlej.</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#JerzyWidzyk">Uwzględniając powyższe, Rada Ministrów w licznych skierowanych do Sejmu rządowych projektach nowelizacji obowiązujących ustaw (wiele z nich zostało już uchwalonych) zaproponowała bezpośrednio stosowne zmiany przepisów sprzecznych z postanowieniami konstytucji lub ich uchylenie, wskazując na charakter tych zmian w uzasadnieniach do tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#JerzyWidzyk">Nałożenie na Radę Ministrów w art. 236 ust. 1 konstytucji obowiązku opracowania i przedstawienia Sejmowi ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji nie może być rozumiane jako wyłączenie lub ograniczenie w tym zakresie inicjatywy ustawodawczej innych uprawnionych podmiotów. Przeciwnie, jak to potwierdziła dotychczasowa praktyka, trud opracowania projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji podjęły także inne podmioty wyposażone w prawo inicjatywy ustawodawczej, zgodnie z art. 118 ust. 2 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#JerzyWidzyk">Rada Ministrów przyjmuje te inicjatywy z uznaniem, jako przejaw zasługującej na niewątpliwe poparcie aktywności uprawnionych konstytucyjnie podmiotów, co może wydatnie przyspieszyć rzeczywiste wejście w życie nowej konstytucji. Inicjatywy te są cenne zwłaszcza w tych obszarach, które tradycyjnie już nie stanowią domeny działań rządu i w których inne podmioty są szczególnie lub bardziej niż rząd predestynowane do opracowania stosownej regulacji ustawowej. Dotyczy to przykładowo prawa wyborczego, które stanowi przedmiot szczególnego zainteresowania posłów i senatorów (klubów parlamentarnych), czy też stanów nadzwyczajnych, w której to dziedzinie stosowne projekty zostały wniesione do laski marszałkowskiej przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego też Rada Ministrów stoi na stanowisku, że w razie opracowania oraz wniesienia przez uprawniony podmiot do laski marszałkowskiej pozarządowego projektu konkretnej ustawy niezbędnej do stosowania konstytucji, z uwagi na tożsamość celu takiej inicjatywy ustawodawczej z celem, który ma realizować wykonanie przez Radę Ministrów konstytucyjnego obowiązku wynikającego z art. 236 ust. 1 konstytucji, rząd nie musi już składać własnej inicjatywy ustawodawczej powielającej niejako inicjatywę pozarządową lub z nią konkurującej. Zdaniem rządu w takich wypadkach realizacja przez Radę Ministrów konstytucyjnego obowiązku wynikającego z art. 236 ust. 1 może polegać na opracowaniu i przedstawieniu Sejmowi stanowiska rządu wobec pozarządowego projektu ustawy. Tylko w razie negatywnej oceny takiego projektu przez Radę Ministrów nadal aktualny pozostaje obowiązek zgłoszenia przez rząd własnej inicjatywy ustawodawczej. W pozostałych przypadkach, tj. gdy Rada Ministrów aprobuje projekt pozarządowy lub aprobuje go z zastrzeżeniami, zgłaszając własne poprawki, należy przyjąć, że Rada Ministrów wypełnia w ten szczególny sposób obowiązek wynikający z art. 236 ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#JerzyWidzyk">W razie aprobaty projektu pozarządowego zgłaszanie własnej inicjatywy przez rząd jest niecelowe i byłoby zbędnym powielaniem inicjatywy innego, konstytucyjnie uprawnionego podmiotu. Jak z powyższego wynika, wypełnienie przez Radę Ministrów obowiązku z art. 236 ust. 1 konstytucji może nastąpić także przez udzielenie przez Radę Ministrów poparcia dla pozarządowego projektu ustawy niezbędnej do stosowania konstytucji w formalnym stanowisku rządu przekazanym na ręce marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#JerzyWidzyk">Obecnie rząd kontynuuje intensywne prace nad 11 projektami ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji i zamierza je przedkładać Wysokiej Izbie sukcesywnie. W załączniku nr 4 do niniejszej informacji został przedstawiony wykaz wszystkich ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji, pozostałych jeszcze do opracowania, nad którymi Rada Ministrów prowadzi obecnie prace, wraz z podaniem przewidywanego terminu przyjęcia każdego projektu oraz przekazania go do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-75.18" who="#JerzyWidzyk">Następną częścią obowiązków są obowiązki nałożone na Radę Ministrów przez art. 241 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotowy artykuł w ust. 2 nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawienia Sejmowi w terminie 2 lat od wejścia w życie konstytucji wykazu umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją. Wykonanie tego obowiązku, analogicznie jak to ma miejsce w odniesieniu do obowiązku z art. 236 ust. 1 konstytucji, wymaga uprzedniego ścisłego wyznaczenia jego zakresu. Sformułowanie art. 241 ust. 2 nasuwa bowiem istotne wątpliwości co do tego, o jakie umowy międzynarodowe chodzi.</u>
          <u xml:id="u-75.19" who="#JerzyWidzyk">Zdaniem rządu nie można opierać się na dosłownym brzmieniu rozważanego przepisu i przyjmować, że Rada Ministrów została zobowiązana do dokonania przeglądu wszelkich wiążących Polskę umów międzynarodowych i do przedłożenia Sejmowi wykazu wszystkich umów międzynarodowych, które zawierają postanowienia niezgodne z konstytucją. Zdaniem Rady Ministrów, uwzględniając przede wszystkim argumentację celowościową, dopuszczalna i przekonująca jest węższa interpretacja art. 241 ust. 2 ustawy zasadniczej, zgodnie z którą obowiązek nałożony na Radę Ministrów odnosi się jedynie do niektórych rodzajów wiążących Polskę umów międzynarodowych, a mianowicie jedynie tych, które zostały z mocy art. 241 ust. 1 przekształcone w umowy ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie. Za taką wykładnią przemawia także fakt zamieszczenia przepisu nakładającego na Radę Ministrów obowiązek przedłożenia Sejmowi wykazu stosownych umów międzynarodowych bezpośrednio po przepisie art. 241 ust. 1 konstytucji, przekształcającym niektóre z tych umów. Porządkując system źródeł prawa, ustrojodawca na mocy art. 241 ust. 1 konstytucji przekształcił bowiem umowy międzynarodowe, o których mowa w tym przepisie, niezależnie od czasu, w którym zostały zawarte, w umowy ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie. Ponadto jeżeli umowy te dotyczą kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 konstytucji, ustrojodawca przyznał im pierwszeństwo przed ustawami, o ile umów tych nie da się pogodzić z ustawami. W ten sposób przekształcone przez ustrojodawcę umowy międzynarodowe zostały włączone do systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego i została określona ich pozycja w hierarchicznie uporządkowanym systemie prawa. W związku z włączeniem ratyfikowanych umów międzynarodowych do źródeł prawa powszechnie obowiązującego i przyznaniem niektórym z nich pierwszeństwa przed ustawami, zachodziła obawa, że niektóre z tych umów zawierają postanowienia niezgodne z konstytucją. W tym stanie rzeczy logiczna i przekonująca jest taka interpretacja art. 241 ust. 2 ustawy zasadniczej, zgodnie z którą przepis ten jest swoistą konsekwencją art. 241 ust. 1 i pełni względem tego ostatniego funkcję służebną, nakazuje mianowicie przedłożyć Sejmowi wykaz nie wszystkich umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją, ale jedynie tych, które zostały z mocy art. 241 ust. 1 przekształcone w umowy ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-75.20" who="#JerzyWidzyk">W celu realizacji omawianego obowiązku prezes Rady Ministrów na podstawie art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów powierzył koordynację prac rządu w tym zakresie ministrowi spraw zagranicznych. Do chwili obecnej, właściwe z uwagi na treść i zakres przedmiotowy obowiązujących umów międzynarodowych, organy administracji rządowej - ministerstwa i urzędy centralne - przygotowały i przekazały do Ministerstwa Spraw Zagranicznych cząstkowe wykazy umów, celem opracowania w tym ministerstwie rządowego dokumentu wypełniającego powołaną normę konstytucyjną. Jak wykazała praktyka, prace te nie zawsze są łatwe do przeprowadzenia, jako że brak jest w Polsce centralnego rejestru umów międzynarodowych. Stosownych rejestrów cząstkowych nie ma także w poszczególnych ministerstwach. Dlatego też przewiduje się, że minister spraw zagranicznych opracuje i przekaże pełny projekt wykazu umów międzynarodowych do uzgodnień międzyresortowych - czy przekazać miał - do połowy czerwca br., a po przyjęciu przez Radę Ministrów, we wrześniu br. zostanie on skierowany do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-75.21" who="#JerzyWidzyk">Trzecim rodzajem obowiązków nałożonych na Radę Ministrów są obowiązki z art. 241 ust. 6 konstytucji. Zobowiązuje on Radę Ministrów do dokonania przeglądu podustawowych aktów normatywnych wydanych przed dniem wejścia w życie konstytucji, a następnie do ustalenia, które z nich wymagają zastąpienia przez rozporządzenia, a które z nich powinny stać się aktami wewnętrznymi w rozumieniu art. 93 konstytucji. Rezultatem tego przeglądu powinno być wystąpienie rządu ze stosowną inicjatywą ustawodawczą, określaną często - z uwagi na zakładaną konwersję jednych aktów prawnych w inne - jako tzw. ustawa konwersyjna.</u>
          <u xml:id="u-75.22" who="#JerzyWidzyk">Określając zakres obowiązku wyrażonego w art. 241 ust. 6 zdanie pierwsze, należy zwrócić uwagę, że nie obejmuje on uporządkowania rozporządzeń. Wobec braku w konstytucji klauzuli derogującej przedkonstytucyjne akty podustawowe należy przyjąć, że rozporządzenia wydane na podstawie norm obowiązujących w chwili ich wydania zachowały moc obowiązującą - tak jak i inne przedkonstytucyjne akty prawne - niezależnie od tego, czy organ, który je wydał, nadal istnieje, lub też czy zachował on kompetencje do wydawania rozporządzeń. Nie ma tu także znaczenia to, czy przepis upoważniający do ich wydania czyni zadość wymaganiom sformułowanym w art. 92 konstytucji, gdyż okoliczność ta może mieć jedynie ewentualne znaczenie przy ocenie dopuszczalności dalszego korzystania z przedkonstytucyjnego przepisu upoważniającego, po wejściu w życie konstytucji. Jest bowiem oczywiste, że przepisy upoważniające, wydane przed wejściem w życie nowej konstytucji, często nie odpowiadają wymogom wynikającym z art. 92 ust. 1 konstytucji, w szczególności nie zawierają „wytycznych dotyczących treści aktu”.</u>
          <u xml:id="u-75.23" who="#JerzyWidzyk">Przedmiotem porządkowania zostały zatem objęte jedynie uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia wydane przez prezesa Rady Ministrów, ministrów, a także inne organy administracji centralnej (rządowej), niezależnie od tego, czy były to uchwały (zarządzenia) wykonawcze, czy też tzw. samoistne.</u>
          <u xml:id="u-75.24" who="#JerzyWidzyk">Obowiązkiem porządkowania nie są natomiast objęte akty terenowej administracji rządowej, które mocą konstytucji zostały przekształcone w akty prawa miejscowego (zgodnie z art. 241 ust. 7 konstytucji).</u>
          <u xml:id="u-75.25" who="#JerzyWidzyk">W rezultacie porządkowania uchwał i zarządzeń Rada Ministrów określi, które spośród nich powinny przybrać formę rozporządzeń, ponieważ zawierają normy powszechnie obowiązujące. Te bowiem uchwały i zarządzenia wymagają zastąpienia ich przez rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień ustawowych. Zdaniem rządu nie chodzi tu zatem, jak to się czasem nieściśle określa, o ustawową konwersję uchwał i zarządzeń w rozporządzenia, czyli opracowanie swoistej ustawy konwersyjnej. Ustawowa konwersja uchwał i zarządzeń w rozporządzenia, bez opracowania nowych ustawowych przepisów upoważniających do wydawania - a gdy zajdzie taka potrzeba, także nowelizowania - takich rozporządzeń, byłaby bowiem zabiegiem chybionym. Nie chodzi przecież o utrzymanie w mocy wspomnianych uchwał i zarządzeń, gdyż pozostaną one w mocy także i po upływie dwuletniego okresu, o którym mowa w art. 241 ust. 6 konstytucji, lecz o stworzenie podstaw prawnych do wydania, a następnie wydanie rozporządzeń w sprawach, które, w świetle konstytucyjnego systemu źródeł prawa, wymagają uregulowania właśnie w drodze rozporządzeń. Oczywiście wspomniane przepisy upoważniające powinny czynić zadość wymaganiom sformułowanym w art. 92 ust. 1 konstytucji i muszą być zamieszczone w nowelach do poszczególnych ustaw. Projekty stosownych ustaw rząd przedstawi Sejmowi w terminie do końca września 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-75.26" who="#JerzyWidzyk">Drugim obowiązkiem Rady Ministrów, sformułowanym w art. 241 ust. 6 konstytucji, jest uporządkowanie pozostałych aktów normatywnych, jeżeli zostały one wydane przed dniem wejścia w życie konstytucji i nie zawierają norm powszechnie obowiązujących, a są skierowane do podmiotów podległych organowi wydającemu akt, tzw. normatywne akty wewnętrzne. Ustalenie, który spośród obowiązujących aktów ma charakter normatywny, nie zawsze jest zadaniem łatwym. Wiele spośród aktów wydawanych w przeszłości przez organy administracji rządowej ma bowiem charakter mieszany. Dlatego też w pierwszej kolejności należy ustalić czy, i w jakiej części, dany akt w ogóle ma charakter normatywny, a dopiero następnie rozstrzygnąć, czy ten akt powinien zostać przekształcony w uchwałę lub zarządzenie w rozumieniu art. 93 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.27" who="#JerzyWidzyk">W toku porządkowania aktów podustawowych są wydzielane te akty, które mają charakter wewnętrzny, tzn. są kierowane do jednostek podporządkowanych organowi wydającemu dany akt. Mogą się wśród nich znaleźć uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia ministrów lub innych organów administracji rządowej inne niż wymagające zastąpienia ich rozporządzeniami. W tej grupie aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym znajdują się oczywiście także uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia ministrów, które spełniają wymagania sformułowane w art. 93 ust. 1 i 2 konstytucji. Nie wymagają one bowiem przekształcenia, jeżeli są wydane na podstawie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-75.28" who="#JerzyWidzyk">Przekształcenia wymagają natomiast te akty normatywne organów administracji rządowej, które mają charakter wewnętrzny, ale nie spełniają warunków wymienionych w art. 93. Są to w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-75.29" who="#JerzyWidzyk">1) akty Rady Ministrów niemające formy uchwały lub akty normatywne innych organów administracji rządowej niemające formy zarządzenia,</u>
          <u xml:id="u-75.30" who="#JerzyWidzyk">2) zarządzenia i uchwały, które nie znajdują podstawy w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-75.31" who="#JerzyWidzyk">Zmiana tych aktów nastąpi na mocy ustawy przekształcającej, konwersyjnej, której stosowny projekt Rada Ministrów wniesie do laski marszałkowskiej w końcu września br. W projekcie tym Rada Ministrów wskaże organ właściwy do wydania aktu oraz treść upoważnienia ustawowego. Na mocy tej ustawy zostaną wydane uchwały lub zarządzenia w rozumieniu art. 93 konstytucji, zastępujące obowiązujące dotychczas akty prawne niespełniające wskazanych wyżej wymogów konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.32" who="#JerzyWidzyk">Do chwili obecnej wszystkie organy administracji rządowej, każdy w zakresie swojej właściwości, dokonały już przeglądów wspomnianych aktów i sporządziły szczegółowe ich wykazy. Wykazy te zostały nadesłane do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, gdzie poddano je weryfikacji. Aktualnie właściwe organy administracji rządowej uzupełniają i korygują wspomniane wykazy oraz proponują brzmienie stosownych upoważnień ustawowych. Na tej podstawie w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zostanie opracowany projekt ustawy, o której mowa w art. 241 ust. 6 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-75.33" who="#JerzyWidzyk">W ocenie rządu prace nad wykonaniem przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 oraz art. 241 ust. 2 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są prowadzone systematycznie, z pełnym zaangażowaniem rządowych służb legislacyjnych oraz przy wykorzystaniu w niezbędnym zakresie opinii i ekspertyz zewnętrznych. W toku prac dostosowawczych rząd w pełni wykorzystuje opinie oraz zalecenia kierunkowe Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. Czynności niezbędne do prawidłowego i terminowego wykonania przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 oraz art. 241 ust. 2 i 6 ustawy zasadniczej są często bardzo trudne i czasochłonne. Wiadomo jest bowiem powszechnie, że w Polsce nie porządkowano systematycznie prawa i nie ma pełnych wykazów aktów normatywnych niepublikowanych oraz wykazu umów międzynarodowych. Jednakże uwzględniając prace już wykonane oraz stopień zaawansowania prac pozostałych jeszcze do wykonania, należy ocenić, że w chwili obecnej nie zachodzi obawa niewykonania przez Radę Ministrów w ciągu dwóch lat od wejścia w życie konstytucji, to jest do dnia 17 października 1999 r., konstytucyjnych obowiązków w zakresie dostosowania prawa do wymogów konstytucji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JanKról">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Kazimierza Działochę w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 16 czerwca br. rozpatrzyła informację rządu o stanie realizacji przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 oraz art. 241 ust. 2 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#KazimierzDziałocha">Po dyskusji i dodatkowych wyjaśnieniach przedstawicieli rządu komisja postanowiła przyjąć informację do wiadomości i w takiej formie rekomendować ją Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#KazimierzDziałocha">Na wstępie przypomnieć należy treść przepisów konstytucji, z których wykonania Rada Ministrów zdaje dzisiaj sprawozdanie Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#KazimierzDziałocha">Art. 236 ust. 1 określa obowiązek Rady Ministrów polegający na opracowaniu i przedstawieniu Sejmowi w ciągu 2 lat od wejścia konstytucji w życie - praktycznie zatem do 17 października br. - projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji. Ze względu na rangę ustaw w systemie źródeł prawa jest to bez wątpienia obowiązek najważniejszy z punktu widzenia realizacji konstytucji. Przepis art. 236 ust. 1, który ten obowiązek ustanowił, wyrósł z nie najlepszych doświadczeń związanych z wdrażaniem do praktyki ustawodawczej norm Konstytucji Marcowej z 1921 r. w oparciu o jej art. 126 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#KazimierzDziałocha">Drugi przepis - art. 241 ust. 6 - określa obowiązek ustalenia przez Radę Ministrów w tym samym dwuletnim terminie, które z uchwał Rady Ministrów oraz zarządzeń ministrów lub innych organów administracji rządowej wydanych przed wejściem w życie konstytucji wymagają zastąpienia ich przez rozporządzenia (dlatego że według zasad nowej konstytucji są aktami powszechnie obowiązującymi i powinny odpowiadać warunkom, jakie stawia rozporządzeniom art. 92 konstytucji), a które z tych aktów rządowych powinny pozostać aktami wewnętrznymi w rozumieniu art. 93 konstytucji lub zostać w nie przekształcone.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#KazimierzDziałocha">Rada Ministrów w wyniku tych ustaleń ma przedstawić Sejmowi projekt stosownej ustawy, która stworzy podstawy prawne do wydania rozporządzeń w miejsce uchwał czy zarządzeń organów rządowych oraz projekt ustawy, która przekształci w zakresie, w jakim to będzie wymagane, akty normatywne organów administracji rządowej wydane przed wejściem w życie konstytucji, jeżeli mają one charakter wewnętrznych przepisów, lecz nie spełniają warunków określonych w art. 93 konstytucji (co najczęściej oznacza, że wydane były bez podstawy prawnej), w akty czyniące zadość wymaganiom tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#KazimierzDziałocha">Trzeci obowiązek Rady Ministrów, określony w art. 241 w ust. 2, polega na przedstawieniu Sejmowi w ciągu 2 lat od wejścia w życie konstytucji wykazu umów międzynarodowych, zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją. Wykonanie tego obowiązku nie wymaga inicjatywy ustawodawczej Rady Ministrów. Ustalenie Rady Ministrów co do niezgodności umów międzynarodowych z okresu sprzed wejścia w życie konstytucji mają, jak słusznie stwierdza się to w informacji rządu, charakter porządkowy. Mogą być jednak podstawą do uruchomienia procedury zwolnienia Rzeczypospolitej Polskiej od zobowiązań z nich wynikających.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#KazimierzDziałocha">Jak powiedziałem, rząd przedstawił Sejmowi do rozpatrzenia informację Rady Ministrów z realizacji ciążących na niej z mocy konstytucji obowiązków. Informacja jest podstawowym, rutynowym instrumentem kontroli Sejmu nad rządem, o którym nie ma mowy wprost w konstytucji, lecz który wynika z samej istoty kontrolnych funkcji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#KazimierzDziałocha">Należy przypomnieć w związku z tym, że przedstawienie Sejmowi informacji, o której mowa, jest następstwem nalegań samego Sejmu pod adresem rządu, głównie opozycji zaniepokojonej od dłuższego czasu stanem wdrażania konstytucji do praktyki politycznej.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#KazimierzDziałocha">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oceniła informację rządu jako rzetelną. Jej pozytywna ocena tłumaczy się w dużej mierze tym, że oparta została na wcześniejszych fachowych analizach i ustaleniach Rady Legislacyjnej - w znacznej mierze, chociaż niezupełnie, także Rady Legislacyjnej poprzedniej kadencji. Jest jednak - na co zwrócono uwagę w dyskusji - informacją wyraźnie spóźnioną. Złożona na ręce marszałka Sejmu w kwietniu br., jest rozpatrywana dzisiaj, niecałe trzy miesiące przed upływem konstytucyjnego terminu, nie może odegrać zatem tej roli, jaką mogłaby, gdyby przedstawiona została Sejmowi po upływie np. jednego roku realizacji postanowień konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#KazimierzDziałocha">W związku z tym należy także przypomnieć, że przedmiotowa informacja rządu jest czymś innym i mniejszym niż niepodjęta praktycznie inicjatywa Rady Legislacyjnej poprzedniej kadencji, zawarta w jej stanowisku z dnia 3 października 1997 r. Rada mając na względzie zakres zadań, jakie wejście w życie nowej konstytucji nakłada na Radę Ministrów, a także stosunkowo krótki termin ich wykonania, proponowała Radzie Ministrów:</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#KazimierzDziałocha">— po pierwsze, przygotowanie i przyjęcie przez Radę Ministrów dwuletniego programu dostosowania ustawodawstwa do wymagań konstytucji;</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#KazimierzDziałocha">— po drugie, powołanie pełnomocnika rządu odpowiedzialnego za koordynację wykonania programu przez poszczególne jednostki administracji rządowej;</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#KazimierzDziałocha">— po trzecie, zapewnienie środków finansowych, które umożliwiłyby nadanie odpowiedniego tempa pracom projektowo-legislacyjnym w poszczególnych dziedzinach prawa.</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#KazimierzDziałocha">Zamiast takiego programu działań służących wykonaniu konstytucyjnych zadań Rady Ministrów, określonych w cytowanych przepisach konstytucji, mamy zatem przedłożoną Sejmowi informację o stanie ich realizacji. Najważniejszą częścią informacji rządu, poza wykładnią treści tych przepisów, o której powiem za chwilę, są 4 załączniki.</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#KazimierzDziałocha">Pierwszy z nich, zatytułowany: „Wykaz projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji w rozumieniu art. 236 ust. 1 konstytucji”, zawiera 28 pozycji takich projektów i ma znaczenie podstawowe dla oceny tego, jak Rada Ministrów rozumie zakres ciążącego na niej z mocy przepisu konstytucji obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#KazimierzDziałocha">Załącznik drugi zawiera ustawy już uchwalone, a niezbędne do stosowania konstytucji. Liczy on 11 pozycji.</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#KazimierzDziałocha">Trzeci wykaz obejmuje 7 projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji i skierowanych do Sejmu. Należy zauważyć, że jeden z tych projektów został w tym czasie - tj. po dacie złożenia informacji - uchwalony. Jest to ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli. Uchwalona została także ustawa o Prokuratorii Generalnej, ustawa wykonawcza do art. 218 konstytucji, lecz, jak wiadomo, po złożeniu weta przez prezydenta Rzeczypospolitej nie została ona przez Sejm uchwalona ponownie.</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#KazimierzDziałocha">Załączniki drugi i trzeci do informacji rządu zawierają akty, które świadczyć mają o tym, w jakim zakresie rząd faktycznie wykonał do chwili obecnej ciążący na nim obowiązek przedstawienia Sejmowi ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji. Twierdzenie to jest prawdziwe pod warunkiem, że należną zasługę przyznamy także innym niż rząd podmiotom inicjatywy ustawodawczej. Ważna ustrojowo ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli uchwalona została z inicjatywy posłów, ustawa o Trybunale Konstytucyjnym - z inicjatywy prezydenta Rzeczypospolitej. Prezydent zgłosił już na początku kadencji także inne projekty ustaw wykonawczych, dotąd nieuchwalonych, do konstytucyjnych postanowień o stanach nadzwyczajnych. Rola rządu w tym przypadku, jak przypomniał to przed chwilą pan minister Widzyk, ograniczyła się do przedstawienia stanowiska rządowego wobec tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#KazimierzDziałocha">Czwarty załącznik do informacji zawiera wykaz projektów niezbędnych do stosowania konstytucji, które wymagają dopiero opracowania i skierowania do Sejmu. W ujęciu informacji to zadanie rządu obejmuje 12 projektów ustaw. Większość tych projektów, co wynika także z informacji, Rada Ministrów ma rozpatrzyć i skierować do Sejmu do końca września bieżącego roku. Może to się rządowi uda, zdąży przed upływem konstytucyjnego terminu, nasuwa się jednak pytanie, czy krótki okres, jaki do tego terminu pozostał, złożoność materii niejednej z planowanych ustaw, czas urlopów pozwolą wywiązać się z danej obietnicy. Nie mówię tego z wyrzutem, lecz z troską o losy konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#KazimierzDziałocha">Wysoki Sejmie! Kluczowym zagadnieniem informacji rządu pozwalającym na ocenę tego, czy rząd dobrze wykonał swój obowiązek wynikający z art. 236 ust. 1, jest przyjęta w informacji wykładnia konstytucyjnej formuły „projekty ustawy niezbędne do stosowania konstytucji”. W tej sprawie rząd przyjął stanowisko Rady Legislacyjnej oparte na przeważającej w doktrynie prawa konstytucyjnego interpretacji treści art. 236 ust. 1. W trakcie dyskusji w komisji za trafne w każdym razie uznano zaliczenie do ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji 2 kategorii ustaw, o których mowa na stronie 2 informacji, o czym mówił pan minister Widzyk.</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#KazimierzDziałocha">Pierwszą stanowią ustawy, których wydania wyraźnie domagają się poszczególne przepisy konstytucji; są to w pierwszej kolejności ustawy, które dotyczą instytucji prawnych nieistniejących dotąd w systemie prawa - dotąd, to znaczy przed uchwaleniem konstytucji - a ustanowionych w nowej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#KazimierzDziałocha">Drugą są ustawy, których wydania konstytucja wyraźnie nie przewiduje, ale ich wydanie jest konieczne do zastosowania norm (zasad) konstytucji nienadających się do samoistnego stosowania przede wszystkim z uwagi na zbyt ogólne, z punktu widzenia potrzeb procesu stosowania prawa, ujęcie. Jeżeli jest inaczej, to znaczy gdy przepisy konstytucji są dostatecznie jasne i dookreślone, podlegają one samoistnemu stosowaniu w rozumieniu art. 8 ust. 2 konstytucji i nie wymagają wydania ustawy, a zatem ogranicza to zakres obowiązku Rady Ministrów, o którym mowa.</u>
          <u xml:id="u-77.23" who="#KazimierzDziałocha">Dyskusyjna, jak zwrócono uwagę w komisji, i zawężająca przedmiotowy obowiązek Rady Ministrów do opracowania projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji jest natomiast teza, że obowiązek ten nie obejmuje zmiany lub uchylenia tych spośród obowiązujących ustaw, które są sprzeczne czy niezgodne z konstytucją. Według informacji ulegają one zmianie lub uchyleniu z mocy samej konstytucji z chwilą jej wejścia w życie. Pogląd ten może być uzasadniony tylko w takiej sytuacji, gdy przepisy ustaw obowiązujących są oczywiście sprzeczne z odpowiednimi przepisami konstytucji dotyczącymi tej samej materii co owe ustawy i w procesie stosowania konstytucji odmówi się ich stosowania na zasadzie lex superior derogat legi inferiori. W przypadkach sprzeczności mniej oczywistych, niepopartych w szczególności orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, konieczna jest interwencja ustawodawcy, którą Rada Ministrów powinna przygotować w ramach wykonania swojego obowiązku wynikającego z art. 236 ust. 1 konstytucji, by przez długi okres nie obowiązywały na przykład przepisy ograniczające konstytucyjne prawo do sądu czy nie utrzymywała się praktyka wydawania aktów wykonawczych do ustaw przez podmioty do tego nieupoważnione konstytucyjnie. Na takim założeniu oparte było stanowisko Rady Legislacyjnej z 1997 r. Informacja rządu bazuje na nieco innej wykładni konstytucyjnej formuły: „ustawy niezbędne do stosowania konstytucji” i jest to dyskusyjne.</u>
          <u xml:id="u-77.24" who="#KazimierzDziałocha">Zgodzić się natomiast należy z innym poglądem zawartym w informacji rządu, chociaż w doktrynie prawa bywa on także kwestionowany, mianowicie że w dyspozycji art. 236 ust. 1 nie mieszczą się zmiany obowiązujących ustaw, których przepisy nie są niezgodne z konkretnymi postanowieniami konstytucji, lecz z jej bardziej ogólnymi zasadami zamieszczonymi głównie w rozdziałach I i II, takimi zatem, jak: zasada przyrodzonej godności człowieka, sprawiedliwości społecznej, społecznej gospodarki rynkowej, równości wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-77.25" who="#KazimierzDziałocha">Zmiany ustawodawstwa służące realizacji naczelnych zasad konstytucji są jak najbardziej pożądane. Wymagają jednak dłuższego czasu, wysiłku wielostronnego, połączonego często z dużymi nakładami finansowymi, i nie mogą być zrealizowane w 2-letnim okresie, o którym jest mowa w art. 236 ust. 1 konstytucji. I tu jest całkowita zgoda komisji wobec stanowiska rządu. Nie może to oczywiście usprawiedliwiać w żaden sposób nieuzasadnionej zwłoki w urzeczywistnianiu naczelnych zasad konstytucji. Ich realizacja w drodze ustawodawczej możliwie najszybszej może przesądzić bowiem o urzeczywistnieniu konstytucji w ogóle, leżącego u jej podstaw systemu wartości, o stopniu jej społecznej akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-77.26" who="#KazimierzDziałocha">Wysoki Sejmie! Na posiedzeniu komisji pojawiła się uzasadniona wątpliwość, czy przyjęte w informacji rozumienie konstytucyjnej klauzuli „projekty ustaw niezbędne do stosowania konstytucji” jako wyznaczającej zakres obowiązków Rady Ministrów zostało wykorzystane poprawnie przy ustalaniu przez Radę Ministrów wykazu takich projektów ustaw w załączniku do informacji. Czy rzeczywiście w wykazie tym uwzględnia się wszystkie projekty ustaw, jakie rząd powinien opracować i przesłać do Sejmu w 2-letnim terminie od wejścia konstytucji w życie? W komisji upomniano się na przykład o to, by wśród takich projektów znalazł się projekt ustawy czy projekty ustaw regulujące prawo obywateli do informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, tj. prawo gwarantowane obywatelom w szerokim zakresie w art. 61 konstytucji. Nie wiadomo także, dlaczego Rada Ministrów nie wzięła na siebie obowiązku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o ustroju działalności samorządów zawodowych i gospodarczych, niezależnie od wszystkich trudności, jakie ta materia stwarza od pewnego czasu, skoro wymaga tego moim zdaniem art. 17 ust. 2 konstytucji, a wszelkie dotychczasowe propozycje rządu, np. te zawarte w projekcie ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej, problemów w istocie nie rozwiązują. Nie wiadomo, dlaczego w rządowym wykazie projektów niezbędnych ustaw nie ma projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, a to w związku z koniecznością realizacji przepisów art. 70 konstytucji, dotyczących częściowej odpłatności za studia w szkołach publicznych wyższych oraz autonomii szkół wyższych, chociaż prace nad taką ustawą, jak wiadomo, MEN prowadzi. Dlaczego nie ma, można dalej pytać, w wykazie rządowym projektu ustawy nowelizującej art. 417–421 Kodeksu cywilnego, ustawy regulującej odpowiedzialność państwa i samorządu terytorialnego za szkoły wyrządzone przez funkcjonariuszy i inne podmioty sprawujące władztwo państwowe, projektu harmonizującego, wobec wątpliwości, jakie ma doktryna, zasady tej odpowiedzialności z szerzej ujętymi zasadami odpowiedzialności za szkody wyrządzone bezprawnymi działaniami władzy publicznej według art. 77 konstytucji. Pytania te można mnożyć, porównując w szczególności wykaz projektów niezbędnych ustaw, zawarty w informacji, z bardziej rozbudowanym zestawem projektów takich ustaw w stanowisku Rady Legislacyjnej z 1997 r. Słusznie natomiast w informacji pominięto konieczne zmiany w ordynacjach wyborczych do Sejmu i Senatu, w ordynacji dotyczącej wyboru prezydenta czy w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Należą one bowiem do materii, które zgodnie z ustaloną od lat praktyką, należą do sfery parlamentarnej inicjatywy ustawodawczej i byłoby rzeczą nieuzasadnioną oczekiwać w tych sprawach inicjatywy rządu.</u>
          <u xml:id="u-77.27" who="#KazimierzDziałocha">W związku z tym należy podkreślić słuszność stanowiska wyrażonego w informacji, że nałożenie na Radę Ministrów szczególnego obowiązku opracowania i przedstawienia Sejmowi projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji nie wyklucza inicjatywy innych uprawnionych podmiotów w zakresie ustawodawczej realizacji konstytucji ani jej nie ogranicza. W informacji Rada Ministrów przyjmuje te inicjatywy z uznaniem i trzeba podzielić zdanie, że aktywność w tym zakresie innych podmiotów prawa inicjatywy ustawodawczej wzbogaca stosunkowo skromny plan zamierzeń rządu. Na poparcie zasługuje także stanowisko rządu, że w razie wniesienia do Sejmu pozarządowego projektu ustawy niezbędnej do stosowania konstytucji Rada Ministrów nie będzie składała w zasadzie własnej inicjatywy ustawodawczej, powielającej, jak to pan minister powiedział, inicjatywę innego podmiotu lub z nią konkurującego, lecz ograniczy się do przedstawienia Sejmowi stanowiska rządu wobec projektu nierządowego. Jest to ważna deklaracja, dlatego że mamy jeszcze w pamięci przypadek, gdy rząd wystąpił do Sejmu z własnym projektem ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli w sytuacji, gdy prace nad projektem takiej ustawy w oparciu o trzy wcześniej zgłoszone projekty poselskie były zaawansowane i konieczność rozpatrzenia dodatkowo projektu rządowego groziła znacznym opóźnieniem zakończenia prac nad tą ważną ustawą. Ostatecznie, jak wiadomo, rząd projekt ustawy wycofał pod wpływem krytycznej oceny komisji sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-77.28" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja nie miała żadnych zastrzeżeń do tej części informacji, która dotyczy tego, w jaki sposób Rada Ministrów zamierza wykonać obowiązek nałożony na nią przez art. 241 ust. 6 konstytucji, polegający na dokonaniu przeglądu podstawowych aktów normatywnych wydanych przed wejściem w życie konstytucji - aktów rządowych - i określeniu, które z nich wymagają zastąpienia przez rozporządzenia, a które powinny stać się aktami wewnętrznymi w rozumieniu art. 93 konstytucji. Należy tylko dobrze życzyć rządowi, by uporał się z tym niełatwym zadaniem i w przepisowym terminie przedstawił Sejmowi odpowiednie projekty ustaw, czyniące porządek z dotychczasową legislacją organów rządowych z punktu widzenia wymagań konstytucyjnej koncepcji źródeł prawa i potrzeb praktyki.</u>
          <u xml:id="u-77.29" who="#KazimierzDziałocha">Natomiast pewne wątpliwości w komisji wzbudził sposób rozumienia przez rząd trzeciego obowiązku nałożonego przez konstytucję na rząd, o którym traktuje informacja. Idzie o wspomniany na wstępie obowiązek przedstawienia Sejmowi w terminie dwóch lat od wejścia konstytucji w życie wykazu umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją. Rząd przyjął pogląd, dokładnie tutaj przed chwilą przez pana ministra zreferowany, że art. 241 ust. 2 konstytucji zobowiązuje go nie do dokonania przeglądu wszystkich umów wiążących Polskę i przedłożenia Sejmowi umów sprzecznych z konstytucją, lecz tylko tych, które z mocy art. 241 ust. 1 przekształcone zostały w umowy ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie, bo z treści ich wynika, że dotyczą spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 konstytucji, dla których konstytucja ustanawia kwalifikowany tryb ratyfikacji. Jest to wykładnia wyraźnie zawężająca przedmiotowy obowiązek Rady Ministrów i moim zdaniem nieuzasadniona, w argumentacji pomija się bowiem literalne brzmienie art. 241 ust. 6 mówiącego o umowach międzynarodowych w ogóle, a nie o określonej ich kategorii. Stanowisko rządu opiera się na argumentacji celowościowej, która - jak wiadomo - nie może przeważać nad wykładnią literalną. Wątpliwa jest także argumentacja rządu odwołująca się do przesłanek wykładni systemowej, miejsca cytowanego przepisu w systematyce przepisów konstytucji. Trudno zatem przyjąć to stanowisko rządu jako uzasadnione. Czy może to stanowisko usprawiedliwiać niewątpliwa trudność, jaką rząd w praktyce napotyka, wykonując przedmiotowy obowiązek, w szczególności w sytuacji braku centralnego rejestru umów międzynarodowych? To jest pytanie o to, jak rząd powinien postąpić, gdy idzie o wykonanie obowiązku wynikającego z przedmiotowego przepisu konstytucji; rozstrzygnie to w jakimś stopniu Sejm, przyjmując rozpatrywaną informację rządu.</u>
          <u xml:id="u-77.30" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zrelacjonowałem problemy, jakie wystąpiły na posiedzeniu komisji w dyskusji nad informacją rządu. Jej przebieg upoważnił sprawozdawcę komisji także do zwrócenia uwagi na wątpliwości i pewne obawy związane z realizacją konstytucji w ramach szczególnych obowiązków Rady Ministrów. Zdaniem komisji jako całości, Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, uzasadniona jest jednak końcowa konkluzja zawarta w informacji rządu, która brzmi: „...uwzględniając prace już wykonane oraz stopień zaawansowania prac pozostałych jeszcze do wykonania, należy ocenić, że w chwili obecnej nie zachodzi obawa niewykonania przez Radę Ministrów w ciągu dwóch lat od wejścia w życie konstytucji, tj. do dnia 17 października 1999 r., konstytucyjnych obowiązków w zakresie dostosowania prawa do wymogów konstytucji”. Jest to stanowisko rządu i jednocześnie podstawowa przesłanka pozytywnej opinii komisji. Wątpliwości, które w czasie dyskusji na posiedzeniu komisji się pojawiły i o których tutaj mówiłem, będą jednak nam towarzyszyć dopóty, dopóki nie minie ten ustalony przez konstytucję dwuletni termin wykonania przez rząd obowiązków, nad którymi dzisiaj debatujemy. Dziękuję uprzejmie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-77.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.32" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wawaka w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#ZbigniewWawak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zanim w imieniu klubu parlamentarnego odniosę się do przedstawionej informacji, chciałbym jednym zdaniem odnieść się do słów pana posła Działochy - trochę niesprawiedliwych jednak dla rządu. Otóż powoływał się on na przypadek - akurat byłem świadkiem, ponieważ pracuję w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka - powołał się on na ustawę o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, o trybie wykonywania tej inicjatywy, i projekt rządowy w tym zakresie, twierdząc, że komisja poddała krytyce ten projekt. O ile wiem, to komisja właściwie nie rozpatrywała tego projektu i krytyka nie polegała na zastrzeżeniach merytorycznych, być może poszczególni posłowie takie zastrzeżenia mieli. Ale komisja uznała...</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Na posiedzeniu komisji.)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#ZbigniewWawak">Było posiedzenie komisji. Komisja uznała, że jest już późno i na tyle zaawansowane są prace w podkomisji, że nie trzeba komplikować prac. Co więcej, komisja uznała - była to wola wspólna, niewyrażona w podjętej uchwale - że projekt rządowy może stanowić punkt odniesienia i materiał pomocniczy w pracach komisji, i tak się też stało. I ta część była niewątpliwie niesprawiedliwa.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#ZbigniewWawak">Nowa konstytucja - niebawem miną dwa lata, jak obowiązuje - weszła w życie, pamiętamy to, niemal miesiąc po ostatnich wyborach parlamentarnych. Tak się stało - dobrze czy źle, chyba dobrze - że prezydent zwołał pierwsze posiedzenie Sejmu już po wejściu w życie konstytucji, zrobił to nieprzypadkowo. Od początku pojawiały się głosy, że te przepisy, które są przedmiotem dzisiejszej debaty, których dotyczy informacja rządu, są szczególnego rodzaju bombą z opóźnionym zapłonem, ponieważ nowa konstytucja rzeczywiście nakłada wiele obowiązków i ustanawia wiele delegacji, których ustawowego wykonania oczekuje się od rządu. Obawiano się, że ta bomba z opóźnionym zapłonem wybuchnie i rzeczywiście - jak to pisze rząd w swoje informacji - może skutkować odpowiedzialnością polityczną i konstytucyjną Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#ZbigniewWawak">Natomiast warto w tym punkcie przypomnieć, że konstytucja spotkała się również z krytyką w odniesieniu do art. 67, 68 - obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego, obywatel ma prawo do ochrony zdrowia. I cóż to za prawo gwarantowane konstytucją, jeśli szczegóły określa ustawa? I wiemy, że ta ustawa może to prawo skonstruować właściwie w dowolny sposób.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#ZbigniewWawak">Było pytanie, czy w ogóle takie... Ale to już jest dyskusja o konstytucji. Wracam do przedmiotu sprawy.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#ZbigniewWawak">Art. 236 nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawienia ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji. Pan poseł sprawozdawca był uprzejmy nie zgodzić się z wykładnią rządu co do zakresu odnośnie do tego, które ustawy są niezbędne - inaczej mówiąc, co do jakiej materii rząd jest zobowiązany przedstawić projekty ustaw w Sejmie - i powołał się na stanowisko Rady Legislacyjnej. Tak się jednak składa, że to nie rząd dokonywał tej wykładni, lecz Rada Legislacyjna, na której czele, jak wiem, stoi nie byle jaki autorytet, bo prezes Trybunału Konstytucyjnego w poprzedniej kadencji, pan prof. Zoll. I to wykładnia autorytetu prawniczego skupionego w Radzie Legislacyjnej jest taka, a nie wykładnia rządu - rządu, ot tak sobie.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale rząd firmuje.)</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#ZbigniewWawak">Jednak to nie jest wykładnia rządu. Rząd z tą wykładnią może się zgadzać lub nie, podobnie jak pan prof. Działocha może się z tą wykładnią zgadzać lub nie.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#ZbigniewWawak">Ponieważ czasu jest niewiele, przejdę do konkluzji, jeśli chodzi o moje stanowisko prezentowane w imieniu klubu. Z satysfakcją odnotowuję, że Rada Ministrów wywiązuje się z obowiązków, które nakłada na nią konstytucja. Obiecujące jest to, że pan minister spraw zagranicznych we wrześniu zapozna Wysoką Izbę z wykazem umów międzynarodowych - dotyczy tego art. 241 ust. 2 - zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją. Rzeczywiście takiego wykazu nie ma. Konstytucja w tym punkcie niewątpliwie proponuje bardzo dobre rozwiązanie. Po pierwsze, będziemy wreszcie mieli taki wykaz, po drugie, będziemy wiedzieli, jaki jest zakres niezgodności z nową konstytucją. Jak widać, termin będzie dotrzymany. W informacji podano termin: do połowy czerwca, jest już lipiec, rozumiem, że rządowe uzgodnienia międzyresortowe już się skończyły.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#ZbigniewWawak">Sądzę, że największy problem stanowi obowiązek wynikający z art. 241 ust. 6. W okresie 2 lat Rada Ministrów ustali, które z uchwał oraz zarządzeń ministrów innych organów wymagają zastąpienia ich rozporządzeniami wydanymi na podstawie upoważnienia ustawy. To jest niewątpliwie największy, najcięższy w tym obszarze obowiązek Rady Ministrów. Cieszę się, że Rada Ministrów stanowczo stwierdza, że nie zachodzi obawa niewykonania przez Radę Ministrów tego obowiązku. A zatem bomba nie wybuchnie.</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#ZbigniewWawak">Warto też powiedzieć - chyba do tej pory nikt z trybuny o tym nie powiedział - w stosunku do jakich materii Rada Ministrów jest obowiązana skierować projekty ustaw jako niezbędne do stosowania konstytucji. Załącznik nr 4 obejmuje dwanaście pozycji. Podane są konkretne terminy dotyczące skierowania do Wysokiej Izby projektów rządowych. Te projekty dotyczą: ustawy o obywatelstwie polskim, ustawy o trybie rozpatrywania petycji, wniosków i skarg, ustawy o minimalnym wynagrodzeniu - jest to niezwykle ważna ustawa; dobrze, że do końca września znajdzie się w Sejmie - ustawa o ochronie lokatorów, ustawa o umowach międzynarodowych, o zasadach pobytu i przemieszczania się obcych wojsk, o kompetencjach organów władzy publicznej, o siłach zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, o referendum lokalnym, o zasadach przystąpienia do międzynarodowych zrzeszeń przez jednostki samorządu terytorialnego, o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania majątkiem skarbu państwa, a także dwunasta ustawa o dostosowaniu aktów normatywnych administracji rządowej do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - ten fragment pracy jest najtrudniejszy. Będzie to również wielkie wyzwanie dla Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#ZbigniewWawak">Panie marszałku, Wysoka Izbo, wbrew oczekiwaniom, a może nadziejom opozycji, bomba więc nie wybuchnie. Z informacji, którą Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność z satysfakcją przyjmuje, wynika, że rząd wywiąże się z tego niezwykle trudnego zadania, jakie nowa konstytucja nałożyła na Radę Ministrów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Zbigniew Wawak z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Wit Majewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informacja rządu dotyczy niezwykle istotnych konstytucyjnych obowiązków Rady Ministrów, które zdaniem uchwalającego konstytucję Zgromadzenia Narodowego miały skrócić faktyczny proces wdrażania norm konstytucyjnych do praktyki Rzeczpospolitej. Ustanowienia art. 236 ust. 1 oraz art. 241 ust. 2 i 6, obligujące rząd do określonych działań, wynikały zarówno z historycznej obserwacji, iż tzw. okres przejściowy, w którym stosowanie norm konstytucyjnych ze względu na brak ustaw konkretyzujących ma tendencje do wydłużania się, a z drugiej strony, iż w państwie prawa, którego obywatele są wyposażeni w skargę konstytucyjną, stan przejściowy z konieczności musi być krótki i prawnie określony. Trudno byłoby mówić o Rzeczpospolitej jako o demokratycznym państwie prawa, gdyby normy konstytucyjne nie mogły być stosowane ze względu na brak konkretyzacji w ustawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WitMajewski">Obowiązek rządu, z którego zresztą rząd zdawał sobie sprawę od samego początku, należy do jego podstawowych konstytucyjnych zadań. Rząd od chwili powołania miał tego pełną świadomość. Natomiast sposób i zakres realizacji tego obowiązku przez rząd pana premiera Jerzego Buzka zdaniem Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej budził i nadal budzi uzasadnione zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WitMajewski">Po pierwsze, rząd przyjmuje dla realizacji tego obowiązku wykładnię zawężającą. Rząd zwalnia się m. in. od konieczności zmian norm ustawowych sprzecznych z konstytucją, powołując się na normę art. 8 ust. 2, iż są one z mocy prawa nieobowiązujące. Mówił już o tym sprawozdawca komisji. Chciałbym też dodać inne argumenty. Otóż w naszej praktyce stosowania prawa zarówno organy wymiaru sprawiedliwości, jak i organy administracji państwowej i samorządu nie są wdrożone do bezpośredniego stosowania konstytucji i w praktyce postępują z reguły tak, że największe znaczenie dla praktyki ma akt, powiedziałbym, ostatni w ogniwie, czyli z normatywnego punktu widzenia akt najniższego rzędu. Dlatego też przyjmowanie, że oto powszechnie w kraju zaczniemy stosować bezpośrednio konstytucję, odmawiając mocy formalnie jeszcze obowiązującym aktom prawnym, tzn. aktom wykonawczym i ustawom, jest ze strony rządu pewną, powiedziałbym, naiwnością. Zobaczymy jak ta praktyka będzie wyglądała po 17 października. Wreszcie pozostawianie pewnych sprzecznych z konstytucją postanowień w obowiązujących aktach prawnych, zwłaszcza w ustawach, będzie powodowało u obywateli określony dyskomfort informacyjny. Myślę, że można by do tej sprawy nawiązać, bo również dzisiejsze wystąpienie pana ministra Widzyka było wygłoszone w tak hermetycznym języku, iż praktycznie obywatel Rzeczypospolitej niewiele mógł wywnioskować, co z faktu upływu terminu 17 października i realizacji obowiązków rządu w zakresie wdrożenia konstytucji bezpośrednio dla praktyki wynika.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardziej istotnym i dyskusyjnym zawężeniem jest pominięcie w procesie dostosowania konkretyzacji norm ustanawiających zasady ogólne, które bez rozwiązań ustawowych pozostają wyłącznie normą programową. O niektórych sprawach była tu już mowa. Ja chciałbym zwrócić uwagę na art. 20, który ma dzisiaj największą chyba doniosłość społeczną i jego skutki praktyczne odczuwamy na co dzień w Rzeczypospolitej, zarówno tutaj przed gmachem Sejmu, jak i rządu.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#WitMajewski">Ustanawia on reguły społecznej gospodarki rynkowej opartej na solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. Tego dialogu i tej współpracy praktycznie - stwierdzamy na co dzień - wyraźnie brakuje, a rząd nie poczuwa się do odpowiedzialności, aby w tym zakresie wydać niezbędne akty ustawowe, chociażby takie, jak, zapowiadane od dawna w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, zbiorowe prawo pracy czy ustawa o Komisji Trójstronnej, która dzisiaj praktycznie cierpi na uwiąd biurokratyczny, funkcjonując na podstawie uchwały rządu, której sam rząd nie honoruje. Do tego katalogu pan poseł sprawozdawca dołączył w imieniu komisji wiele ustaw. Ja chciałbym zwrócić uwagę na artykuł o samorządzie zawodowym, który gdyby dzisiaj był sprawniejszy, być może uniknęlibyśmy konfliktów z wieloma środowiskami zawodowymi, które na co dzień obserwujemy. Rząd tych wszystkich aktów nie zamierza w ramach dostosowania do konstytucji przedkładać.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#WitMajewski">Również sposób realizacji konstytucyjnego obowiązku rządu musi budzić zastrzeżenia. Przypomnijmy w tym miejscu, iż proces dostosowania norm konstytucyjnych rozpoczął się już w poprzedniej kadencji, mimo że konstytucja, jak wiadomo, jeszcze wówczas nie obowiązywała, ale można było, już wówczas, wprowadzając odpowiednie ustawy z odpowiednią datą, rozpocząć proces dostosowawczy, i prace takie rozpoczęto. Wspomniana już tutaj ustawa z wniosku prezydenta o Trybunale Konstytucyjnym czy przepisy Prawa bankowego, które dostosowywały reguły i normy do zasad gospodarki finansami przewidzianych w konstytucji, są dowodem, iż można było i trzeba było proces ten traktować jako zadanie ciągłe. Dzisiaj raczej powinniśmy mówić już o podsumowaniu i efektach tego procesu, natomiast rząd przedłożył cały wykaz ustaw, które dopiero trzeba będzie przygotować, opracować, a przede wszystkim uchwalić i wprowadzić do praktyki.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#WitMajewski">Po wyborach następuje wyraźne spowolnienie procesu dostosowawczego, co sygnalizowaliśmy wielokrotnie z tej trybuny; były też głosy środowisk prawniczych. Przypominamy sobie spotkanie u pana prezydenta z okazji pierwszej rocznicy wejścia w życie konstytucji - był to w zasadzie powszechny ton wystąpień osób zabierających tam głos. Mimo to rząd wszystkie te głosy jakby ignorował, wysuwając datę 17 października i uważając, że zdąży z rozwiązaniem wszystkich problemów, zgodnie z tym, co sobie w tym zakresie jeszcze zaplanował.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#WitMajewski">Ale nawet z przedłożonej informacji wynika, iż rząd zamierza aż 9 z 12 projektów ustaw wymagających skierowania do Sejmu przedłożyć w ostatnim praktycznie możliwym terminie, to jest do końca września br. Wśród tych projektów, których skierowanie do Sejmu zostało wyznaczone na ostatnią godzinę, są między innymi tak istotne, jak o minimalnym wynagrodzeniu, ochronie lokatorów, wymagające konsultacji ze związkami zawodowymi i partnerami społecznymi, dotyczące konkretyzacji kompetencji najwyższych organów państwa w zakresie obronności państwa, a w tej dziedzinie, jak wiadomo, też będą problemy z wyważeniem relacji między uprawnieniami prezydenta i rządu czy, jak tu już wspominałem, kontrowersyjny problem zarządzania majątkiem skarbu państwa, który, jak wiadomo, też do łatwych nie należy. W tym wykazie jest wreszcie cały szereg ustaw, które wymagają konsultacji z samorządami lokalnymi bądź ich reprezentacjami, dotyczących referendum lokalnego i innych spraw związanych z funkcjonowaniem samorządu. Powstaje pytanie, czy w okresie urlopowym, kiedy jeszcze nie ma tych projektów na etapie przedłożenia do konsultacji, można przeprowadzić ten proces, skonsultować, przedłożyć Wysokiej Izbie zgodnie z wymogami odpowiednie projekty. W każdym razie zdaniem mojego klubu niezwykle trudno będzie to zrobić i dotrzymać terminu. Sądząc po sprawności i operatywności funkcjonowania rządu pana premiera Jerzego Buzka, te wątpliwości można mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#WitMajewski">Podobna sytuacja dotyczy realizacji obowiązków wynikających z art. 241 ust. 2 konstytucji w zakresie dostosowującym przepisy aktów wykonawczych administracji rządowej. Tutaj też z jednej strony zaproponowano wykładnię zwężającą, z drugiej zaś znów mamy terminy ustaw porządkujących w końcu września.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#WitMajewski">Wydaje się również, że zagrożony jest proces realizacji art. 241 ust. 6 dotyczący dostosowania umów międzynarodowych, tym bardziej że mamy tu taką zasadę, iż umowy międzynarodowe w określonych terminach trzeba ewentualnie wypowiadać. My na razie będziemy mieli sygnalizację, a przecież uzgodnienie treści umowy z konstytucją wymagałoby jeszcze dalej idących aktów.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#WitMajewski">Chciałbym na zakończenie powiedzieć, że mimo takiego nawału prac i obowiązków, dzisiaj w poprzednim punkcie porządku dziennego rząd dopiero sygnalizował zmiany sposobu funkcjonowania legislacji rządowej i powołanie Rządowego Centrum Legislacji, tzn. że w tym gorącym okresie, kiedy trzeba będzie pracować niezwykle sprawnie, dojdą jeszcze problemy reorganizacyjne. Wydaje się, że to centrum legislacyjne rządu jest właśnie o dwa lata powołane za późno.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#WitMajewski">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Chciałbym powiedzieć, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie będzie stawiał wniosku o odrzucenie informacji rządu, chociaż w jej realność, zważywszy na skuteczność prac rządu pana premiera, trudno wierzyć. Rezerwujemy sobie jednak prawo wyciągnięcia wniosków w przypadku niewykonania przez rząd obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 i 241 ust. 2 i 6 konstytucji zarówno w zakresie odpowiedzialności politycznej, jak i konstytucyjnej. Nie byłbym takim optymistą jak mój przedmówca, że ta bomba uruchomiona z chwilą wejścia w życie konstytucji jest już przez rząd rozbrojona, oby tak było. Natomiast z punktu widzenia Rzeczypospolitej chcielibyśmy, aby zamierzenia Zgromadzenia Narodowego w zakresie szybkiego i sprawnego dostosowania konstytucji były przez rząd i parlament spełnione. Tego zadania rząd parlamentowi nie ułatwia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Majewskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Tadeusz Jacek Zieliński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyjęcie przez Zgromadzenie Narodowe, a następnie zatwierdzenie przez naród w referendum konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. nie zamknęło procesu, który można by określić mianem wysiłku konstytucyjnego, istotnym bowiem elementem tego wysiłku jest dostosowanie prawodawstwa Rzeczypospolitej Polskiej do norm ustawy zasadniczej. Wysiłek konstytucyjny w tym właśnie aspekcie ma dwa wymiary. Jeden o charakterze permanentnym. Byłoby to więc zadanie dla obu Izb parlamentu, dla rządu, dla sygnatariuszy obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, dla prezydenta, by korygować, by przedkładać propozycje korekt w istniejących przepisach. Ważnym organem dokonującym w trybie następczym korekty prawodawstwa w aspekcie konstytucyjnym będzie oczywiście Trybunał Konstytucyjny, również prezydent posiada swoje uprawnienie o charakterze prewencyjnym. I wreszcie wysiłek konstytucyjny może być zrealizowany poprzez jednorazowe, wielkie porządki konstytucyjne, o których dzisiaj mówimy. Konstytucja zobowiązuje bowiem Radę Ministrów, by do 17 października 1999 r. dokonała tytanicznej pracy przygotowania procesu dostosowania prawodawstwa polskiego do ustawy zasadniczej. Najlepiej widać stopień trudności, przed którym staje Rada Ministrów, gdy wskaże się wiele setek wiążących Rzeczpospolitą umów międzynarodowych, które nie były katalogowane przez wiele lat, nie były rejestrowane w centralnym rejestrze, bo taka instytucja nie istnieje. Ogrom tego tytanicznego zadania widać również, gdy wyliczy się 1250 niepublikowanych uchwał Rady Ministrów i blisko 500 zarządzeń prezesa Rady Ministrów. Ale ja nie uważam tego dzieła wielkich konstytucyjnych porządków za niebezpieczny dla rządu balast. Zdaniem Unii Wolności bowiem uchwalenie nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest wielkim osiągnięciem leżącym w interesie obywateli tego państwa i samego państwa, które chce być demokratycznym państwem prawa. Dlatego nie mogę wejść w spór z moim bezpośrednim przedmówcą i koalicyjnym kolegą, w spór, który mówi o bombie rzekomo podłożonej pod Radę Ministrów, i uważam, że niczego nie trzeba rozbrajać, bo też niczego nie podłożono. To oczywisty sposób porządkowania prawa, który wreszcie następuje w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#TadeuszJacekZieliński">Zadaniem rządu jest dokonanie przede wszystkim przeglądu prawodawstwa, a potem przedłożenie Sejmowi projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji; następnie przedłożenie spisu umów międzynarodowych, zawierających przepisy niezgodne z konstytucją; i po trzecie, dwóch projektów ustaw tzw. konwersyjnych, zawierających delegacje ustawowe dla aktów podustawowych, które w świetle systemów źródeł prawa takiej podstawy potrzebują. Trzeba przy tym jednak zaznaczyć, iż postępowanie prowadzone w tym zakresie przez rząd nie musi mieć na celu dostosowania do konstytucji całego prawodawstwa do dnia 17 października 1999 r., gdyż ustrojodawca takiego obowiązku na Radę Ministrów nie nałożył. Trzeba mieć jednak przy tym w pamięci fakt, iż z uwagi na to, że przepisy nowej konstytucji są stosowane wprost, deroguje ona samoistnie przepisy z nią sprzeczne. I tutaj mój klub zgadza się z sentencją zawartą w informacji rządu w tej sprawie. Oczywiście lepiej by było, gdyby prawodawca bądź Trybunał Konstytucyjny expressis verbis dokonywał uchylenia przepisów niekonstytucyjnych. Będzie to jednak postępowanie rozciągnięte w czasie, i to chyba długo jeszcze po dacie 17 października 1999 r., nawet jeśli idzie o prawodawstwo, jak się mówi w informacji, przedkonstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#TadeuszJacekZieliński">Klub Unii Wolności kieruje podziękowania pod adresem rządu za przedłożenie informacji o stanie wypełnienia obowiązków konstytucyjnych, rząd bowiem nie był przez żaden akt prawny do przedłożenia takiej informacji zobowiązany, tym bardziej dobrze się dzieje, że wnioski posłów w tej materii zostały spełnione.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#TadeuszJacekZieliński">Chciałbym odnieść się teraz do problemów, jakie pojawiają się w trzech podstawowych zakresach dostosowania prawa. Rozpocznę od dostosowania umów międzynarodowych do obowiązującej konstytucji. Zajmuję się tym tematem na samym początku, ponieważ konstytucja zakłada prymat umowy międzynarodowej przed ustawą, pod warunkiem oczywiście że jest to umowa międzynarodowa spełniająca przesłanki art. 89 konstytucji. Informacja odnosi się do kontrowersji, jaka powstała - co było też przedmiotem dyskusji - dotyczącej kwestii, czy rząd ma dokonać przeglądu i przedłożyć listę wszystkich umów międzynarodowych w tym aspekcie do 17 października. Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy wczytać się w dyspozycję art. 241 ust. 2 konstytucji, mówiącego, iż Rada Ministrów w ciągu 2 lat od wejścia w życie konstytucji przedstawi Sejmowi wykaz umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z konstytucją. Klub mój stoi na stanowisku, iż rząd przyjął właściwy sposób interpretowania tego przepisu, stosując zasadę wykładni celowościowej, a nade wszystko systemowej, zwracając uwagę na lokalizację tego przepisu w ust. 2, który następuje po ust. 1, zajmującym się umowami ratyfikowanymi za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#TadeuszJacekZieliński">Wynika z tego, że na rządzie leży obowiązek przedłożenia listy umów międzynarodowych, które mają największy ciężar gatunkowy i które wymagają uprzednio wyrażonej zgody w formie ustawy, a więc umów, które zajmują się takimi kwestiami, jak sprawa pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych, wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji, członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej, znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym, spraw uregulowanych w ustawie lub w których konstytucja wymaga ustawy (czytam oczywiście przepis art. 89 konstytucji). Dlatego stoimy na stanowisku, iż podejście zaprezentowane przez rząd w tym przedmiocie jest w zupełności trafne.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#TadeuszJacekZieliński">Zadanie dokonania przeglądu umów międzynarodowych spoczywa oczywiście bezpośrednio na ministrze spraw zagranicznych. Wszystko wskazuje na to, że termin w tej sprawie zostanie przez rząd dotrzymany, a ja przy okazji chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, jakie będą dalsze propozycje jego postępowania w kwestii korekty konstytucyjnej umów międzynarodowych po przedłożeniu Sejmowi listy, o której teraz mówimy.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#TadeuszJacekZieliński">Kwestia dostosowania czy przygotowania ustaw realizujących konstytucję - to drugi obszar. Zadaniem rządu w tym zakresie jest więc dokonanie przeglądu przepisów konstytucji i wyeksplikowanie, jakich norm ustawowych konstytucja się domaga. Konstytucja mówi, iż zadaniem rządu jest przedłożenie projektów ustaw niezbędnych do stosowania konstytucji i wydaje się, że rząd w sposób najzupełniej zasadny zastosował tutaj taką interpretację tego przepisu, mówiącą, iż konieczność wydania ustawy zachodzi wtedy, kiedy jest potrzebna konkretyzacja normy konstytucyjnej. Będzie to miało miejsce w dwóch przypadkach: żądanie konkretyzacji pojawia się wówczas, kiedy przepis konstytucyjny wyraźnie o tym mówi, oraz w sytuacji gdy taką konieczność można wyinterpretować z zespołu norm ustawy zasadniczej.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#TadeuszJacekZieliński">Rząd przedłożył listy ustaw, które jego zdaniem powinny zostać uchwalone, by spełnić wymóg art. 236 ust. 1. Wydaje się, że ta lista jest generalnie trafna. Można by oczywiście tutaj domagać się jej rozszerzenia chociażby o przepisy dotyczące sądownictwa czy szkolnictwa wyższego, jednak chciałbym zwrócić uwagę, że rząd, pisząc tę listę, zajął się przede wszystkim kwestiami o charakterze fundamentalnym.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#TadeuszJacekZieliński">Trzeba zwrócić uwagę - i to, co mówię, kontrastuje z wystąpieniem przedstawiciela opozycji - iż na wniosek rządowy zostały uchwalone ustawy o najwyższej wadze w ramach ustawodawstwa zwykłego, o znaczeniu kluczowym, fundamentalnym. Przypomnę, że została uchwalona ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, ustawa o administracji rządowej w województwie, ustawa o samorządzie powiatowym, ustawa o samorządzie województwa itd. Ta lista jest bardzo długa. Tak że dorobek w zakresie dostosowywania ustawodawstwa do konstytucji z inicjatywy rządowej jest znaczący.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#TadeuszJacekZieliński">Zgadzamy się z rządem co do stwierdzenia, iż zobowiązanie rządu jest wykonane wówczas, kiedy zostaje uchwalona ustawa z inicjatywy innej niż rządowa. Dublowanie inicjatyw oczywiście byłoby stratą czasu.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#TadeuszJacekZieliński">Wreszcie kwestia trzecia - kończę, panie marszałku - kwestia dokonania przeglądu aktów podustawowych. Rada Ministrów ma wyłuskać z ogromu, z ogółu prawodawstwa podustawowego uchwały i zarządzenia administracji rządowej, które posiadają charakter powszechnie obowiązujący. Oczekujemy - taka obietnica znajduje się w informacji - na przedłożenie ustawy, która będzie stanowiła źródło delegacji dla tych aktów. Podobnie jest w odniesieniu do aktów o charakterze wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#TadeuszJacekZieliński">Konkludując, Unia Wolności uważa, iż otrzymaliśmy, w ramach informacji rządowej, dokument kompetentny, przejrzysty, oparty na trafnych przesłankach. Wynika zeń, że Rada Ministrów wywiąże się ze swojego zobowiązania. Dotychczasowy dorobek jest znaczący. Harmonogram prac wskazuje, że otrzymamy wymagane przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#TadeuszJacekZieliński">Biorąc pod uwagę jednomyślną rekomendację Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, w ramach której głosowali jednomyślnie posłowie koalicji i opozycji, Unia Wolności opowiada się za przyjęciem informacji rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Zielińskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Aleksander Bentkowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Absolutnie nie rozumiem, dlaczego pan poseł Majewski ma jakiekolwiek zastrzeżenia i dlaczego opozycja w ogóle kwestionuje to, co zostało zrobione. Przecież musimy pamiętać, iż jeszcze nie tak dawno zapowiadano, że ta konstytucja będzie zupełnie uchylona albo w zasadniczy sposób zmieniona. Przestano o tym mówić, i dobrze. I dopiero wtedy, jak myślę, zaczęto poważnie zastanawiać się, czy wykonywać dyspozycje zawarte w konstytucji i przystosowywać nasze prawo do jej wymogów. Przecież musimy pamiętać i o tym, że jednym z haseł wyborczych koalicji było to, że konstytucja będzie zmieniona bądź uchylona. Wydaje mi się więc, że to, co zostało zrobione, dowodzi, iż odstąpiono od tych zamiarów i, jak myślę, przystąpiono do systematycznego przystosowywania naszego prawa do konstytucji. Jak sądzę, długo będziemy czekać, żeby ktokolwiek odważył się na zmianę tej konstytucji. Nie dlatego, że jest ona tak doskonała - ona jest dobra, z pewnością - tylko dlatego, że po prostu szalenie trudno znaleźć w jednym Sejmie tylu chętnych, by ich liczba wystarczyła do zmiany konstytucji, którzy by mieli jedno zdanie na temat zmian ustawy zasadniczej.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AleksanderBentkowski">Odniosę się tylko do wąskiego fragmentu, do tego, co mnie najbardziej interesuje — do działu: wymiar sprawiedliwości. Dlaczego państwo jak gdyby nie dostrzegacie pewnych koniecznych zmian legislacyjnych, które są niezbędne po to, by wymiar sprawiedliwości mógł funkcjonować w zgodzie z zapisami konstytucji? Wymieniacie tutaj państwo w załączniku wykaz ustaw, których opracowanie i skierowanie do Sejmu jest niezbędne, które są niezbędne po to, żeby nasze prawodawstwo było zgodne z konstytucją. W tym wykazie nie znajduję ustaw niezwykle ważnych, które muszą być uchwalone, takich jak np. ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, co wynika wprost z treści art. 236 ust. 2. Nie ma tutaj nic na temat zmiany Kodeksu postępowania karnego i szeregu ustaw, które doprowadzą do tego, że kolegia karno-orzekające przestaną istnieć, a sprawy o wykroczenia będą rozstrzygane tylko i wyłącznie w sądach.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AleksanderBentkowski">Powinna być ustawa bądź przynajmniej powinny zostać zmienione dwie ustawy, bo jest to niezbędne do tego, aby wykonane zostały dyspozycje konstytucji. Zwracam uwagę państwa, że - prawdę powiedziawszy - wtedy kiedy pracowaliśmy nad konstytucją, nieco inaczej rozumieliśmy treść art. 236. Tutaj pan przewodniczący prof. Mazurkiewicz musi przyznać, że ust. 1 rozumieliśmy dosłownie, że w ciągu dwóch lat prawo zostanie dostosowane do treści konstytucji. Wychodziliśmy z założenia, że z różnych przyczyn przyszły Sejm nie będzie w stanie wykonać tej wielkiej pracy, a rząd nie przygotuje odpowiedniego zestawu ustaw, dlatego wprowadziliśmy dłuższe terminy.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#AleksanderBentkowski">Tak ustalono termin 5-letni na dostosowanie sądownictwa administracyjnego do dwuinstancyjności oraz termin 4-letni na uchwalenie przepisów, które wprowadzą wykroczenia do komisji sądów powszechnych. Wprowadziliśmy tutaj dwa wyraźne zapisy. Natomiast w innych przypadkach uważaliśmy, że ten ogólny zapis ust. 1 art. 236 będzie rozumiany w ten sposób, że wszystkie przepisy ustaw, które wprost bądź pośrednio są sprzeczne z treścią konstytucji, będą zmienione. Myślę, że takie rozumowanie przyjąłby Trybunał Konstytucyjny. Jeżeli się zdarzy, że po upływie 2 lat ktoś wniesie skargę do Trybunału Konstytucyjnego i wskaże, że treść obowiązującej ustawy jest sprzeczna z treścią konstytucji, to Trybunał Konstytucyjny - jak sądzę - przyzna rację skarżącemu, nie Radzie Legislacyjnej, która uważa, że ustawy wprawdzie są sprzeczne, ale mogą sobie istnieć tak długo jak długo nie zostaną zmienione w naturalnym biegu prac legislacyjnych. To jest, jak mówię, przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#AleksanderBentkowski">Natomiast chciałem zapytać pana ministra co sądzi o następnej, bardzo ważnej ustawie o prokuratorii. Ta ustawa nie istnieje, nie została uchwalona, ten projekt już nie istnieje, a ja nie znajduję w katalogu ustaw, które powinno się uchwalić, ustawy o Prokuratorii Generalnej. Myślę, że jeżeli raz nie udało się rządowi, bądź temu Sejmowi, przeforsować projektu, który reguluje tę ważną kwestię, to nie można poprzestać na tym, że ustawa nie została uchwalona. Trzeba opracować nowy, kolejny projekt i zwrócić się z nim do Sejmu, być może tym razem ustawa zostanie uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#AleksanderBentkowski">Reasumując, jakkolwiek Polskie Stronnictwo Ludowe ma pewne wątpliwości odnośnie treści art. 236 ust. 1, wychodzimy z założenia, że jednak należy poprzeć stanowisko rządu, tę ocenę, to sprawozdanie, ponieważ - jak mówię - zrobiono więcej niż się spodziewaliśmy na początku kadencji tego Sejmu. Zrobiono więcej, bo spodziewaliśmy się, że zaczniemy borykać się z różnymi projektami zmian w konstytucji i że ustawy, które są na obrzeżach konstytucji bądź są związane mniej lub bardziej z konstytucją, w ogóle nie będą do niej dostosowane a dyspozycje konstytucji nie będą wykonywane przez Radę Ministrów. Reasumując, ta konstytucja, o tym chyba trzeba powiedzieć, jest konstytucją, która zrodziła się w wielkim trudzie w czasie poprzedniej kadencji i wydaje mi się, że tylko Sejm o lekko lewicowej opcji mógł uchwalić tak prawicową konstytucję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bentkowskiemu z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MarekBorowski">Były już w trakcie dyskusji pewne pytania, na które pan minister Widzyk, zdaje się, chciałby odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MarekBorowski">Są jeszcze dwie osoby zapisane do pytań: pan poseł Marek Mazurkiewicz i pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł Działocha chciałby też jako sprawozdawca zabrać głos na zakończenie.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#MarekBorowski">Panowie posłowie Mazurkiewicz i Jaskiernia podtrzymują chęć zadania pytań? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#MarekBorowski">Innych chętnych nie dostrzegam.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#MarekBorowski">Pan poseł Mazurkiewicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem realizacji przez Radę Ministrów jej obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 i 241 ust. 2 i 6 konstytucji powinien być, jak się wydaje, nie tylko przez Izbę, ale i rząd traktowany jako jeden z najważniejszych problemów prawnych obecnej kadencji Sejmu, który przypada na okres wdrażania konstytucji. Dlatego w związku z poświęceniem tej problematyce wyłącznie oświadczeń klubowych proszę pozwolić mi ograniczyć się do dwóch pytań, do dwu umotywowanych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MarekMazurkiewicz">Pierwsza sprawa, nawiązując do wypowiedzi pana posła Bentkowskiego. Wielu członków tej Izby było członkami Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego uchwalającej konstytucję, więc zaskakujące jest ze strony rządu ograniczenie w dzisiejszej informacji zakresu materii dotyczącej obowiązków regulacyjnych do expressis verbis bardzo wąziuteńko traktowanych kilkudziesięciu szczegółowych odesłań i 22 wyjątków konstytucyjnych dopuszczalnych przez konstytucję na zasadzie wyjątków ustawowych i ograniczenie do tego obowiązku dostosowawczego, choć w ustnej wypowiedzi pan minister pozwolił sobie na barokowy ozdobnik, nie wyciągając z tego już dalszych wniosków rozszerzających.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym, formułując pytanie, zwrócić uwagę, że rząd bagatelizuje tutaj niesłychanie ważny problem konieczności inicjatyw ustawodawczych przede wszystkim rządu w stosunku do tych przepisów ustaw, które nie zostały wprost odesłane expressis verbis w wyjątkach ustawy zasadniczej, ale które zawierają regulacje w sposób ewidentny sprzeczne z przyjętymi zasadami konstytucyjnymi jednoznacznie sformułowanymi, że wspomnę o nienaruszalnej zasadzie wyłączności ustawy dla niektórych materii, które były uprzednio regulowane w trybie rozporządzenia. Trybunał Konstytucyjny nie czeka na nowe regulacje ustawowe i od dnia wejścia w życie konstytucji kwestionuje, jeżeli tylko są odpowiednie skargi - a jest prawo obywatela do skargi sądowej i obrony sądowej - i te akty muszą być korygowane; dotyczy to także niektórych rozwiązań finansowych, gdzie z mocy konstytucji obowiązuje wyłączność ustawy jako źródła prawa. Mówię o tym dlatego, że wysłuchujemy nie po raz pierwszy sprawozdania albo powiedzmy - informacji rządu o procesie wdrażania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, przepraszam, czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MarekMazurkiewicz">Formułuję, to jest właśnie moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MarekBorowski">Ale pan poseł już zmierza do zadania pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chcę tylko zacytować, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MarekMazurkiewicz">Poprzednik pana ministra Widzyka - pan minister Wiesław Walendziak - 7 stycznia 1998 r. bardzo precyzyjnie określił w odpowiedzi na interpelację poselską zakres dostosowywania, zgodny zresztą z opinią Rady Legislacyjnej poprzedniej kadencji, wymieniając na wyrost nawet kilkaset regulacji ustawowych i około 2 tysięcy aktów podustawowych będących przedmiotem prac rządowych, które w najbliższym czasie miały być przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MarekMazurkiewicz">W związku z tym pytanie do pana ministra: Czy ten wielki dorobek jego poprzednika i biura prawnego Rady Ministrów został czy zostanie wykorzystany, bo w obecnej informacji ta sprawa znikła, tak jakby wraz ze zmianą ministra zniknęły inicjatywy rządu. To pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#MarekMazurkiewicz">Natomiast drugie pytanie wiąże się z pewnym nieporozumieniem, które, jak mi się wydaje, tutaj nam zaprezentowano. Chcę przypomnieć - i też zakończę pytaniem, panie marszałku - że art. 8 ust. 2 konstytucji stanowi, iż przepisy konstytucji stosuje się bezpośrednio, art. 7, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa - a konstytucja jest podstawowym prawem - i wreszcie najważniejszy z mojego punktu widzenia i ze względu na pytanie przepis art. 170 ust. 1 konstytucji stanowi, że sędziowie w sprawowaniu swego urzędu podlegają tylko konstytucji oraz ustawom. Czy pan minister, czy wysoki nasz rząd nie dostrzega niebezpieczeństwa, że pomijając w inicjatywach rządowych dostosowanie naszego ustawodawstwa tam, gdzie ono jest wprost sprzeczne z bezpośrednimi regulacjami ustawowymi co do szczegółowych zasad procedury prawnej, ochrony praw obywatelskich, wyłączności ustawy w zakresie ograniczeń wolności obywatelskich i w tych wszystkich ogólnych materiach, które są jednoznacznie skonstruowane, dopuści się do tego, że po krótkim okresie, 2-letnim, stanu ochronnego w odniesieniu do rządu ruszy lawina indywidualnych skarg nie tylko do Trybunału Konstytucyjnego, ale i do sądów? Mamy już przykłady orzeczeń NSA, który, powołując się na przepisy konstytucyjne, stwierdza nieważność określonych postanowień, także ustawowych, jako sprzecznych z konstytucją. Czy wreszcie nie dojdzie do wielkiego kryzysu społecznego związanego z zaimprowizowanymi reformami społecznymi? Czy nie zafundujemy sobie w najbliższym czasie - 17 października będzie za niespełna 4 miesiące - wielkiego stanu niepewności w zakresie obowiązującego prawa i niepewności co do ustawodawstwa? Czy za sprawą przepisu, który nakazuje sędziom stosować konstytucję bezpośrednio i rozważać we własnej wiedzy i sumieniu, czy przepis ustawowy sprzeczny z wyraźną zasadą konstytucyjną może być derogowany przez sędziego, nie zrzucamy przypadkiem na barki sędziów ciężaru ponad siły, wzbudzając zarazem u obywateli obawy co do niepewności prawa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować 5 pytań, odpowiednio do pana ministra i do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#JerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie nawiązuje do kwestii, o której wzmiankował pan poseł Mazurkiewicz, ale sprawa ma zasadnicze znaczenie, stąd będę prosił tutaj pana ministra o jednoznaczną odpowiedź: Kiedy Rada Ministrów doszła do tej konkluzji dotyczącej wąskiego interpretowania art. 236 ust. 1 konstytucji, która zawarta jest w informacji na str. 2? Pan poseł Mazurkiewicz cytował odpowiedź pana ministra Walendziaka na moją interpelację. Odpowiedź rządu w świetle regulaminu i innych aktów prawnych jest oficjalnym stanowiskiem rządu. Nie ulega wątpliwości, że gdy pan minister Walendziak odpowiadał na interpelację, miał na uwadze inną konwencję interpretacji art. 236 ust. 1 konstytucji niż ta, którą obecnie rząd prezentuje. Dlatego też zapytuję, kiedy nastąpiła zmiana stanowiska rządu i dlaczego rząd nie poinformował Izby o tym u progu procesu dostosowawczego? Wystosowałem w tej sprawie, panie marszałku, trzy interpelacje - przez 1,5 roku byliśmy informowani właśnie o tym szerokim zakresie, jakby po to, żeby w ostatniej fazie nagle zmienić reguły gry. Dlatego też zapytuję, jaka jest podstawa tej zmiany i co oznacza w sensie prawnym to, że rząd stosuje tutaj tego typu modyfikacje.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa druga. Rząd stwierdza kategorycznie, że poza zakresem tego obowiązku pozostają zmiany w ustawodawstwie zwykłym, które nie są niezbędne do stosowania konstytucji w podanym wcześniej rozumieniu, a które stanowią jedynie pożądane przeniesienie norm (zasad) konstytucyjnych do ustawodawstwa zwykłego lub ich rozwinięcie w tym ustawodawstwie. Otóż zapytuję: Czy rząd w ten sposób odpowiadając parlamentowi, kieruje się swoim interesem czy też interesem kogoś, kto wąsko interpretuje prawo na korzyść rządu, czy interesem Rzeczypospolitej? Bo wydawać by się mogło, że rząd jest takim szczególnym organem państwowym - zatrudniającym tak znaczące gremium specjalistów - że powinien się czuć zaproszony do podjęcia tego zadania, nawet gdyby miał wątpliwości, czy to jest objęte tym zakresem. Zapytuję: Kto w takim razie ma dokonać tego pożądanego przeniesienia? Czy to ma być tak, że minie dwuletni okres i nikt się nie będzie czuł w państwie zaproszony do tego, żeby to zrobić? Skoro to nie rząd, to może utwórzmy inną instytucję, przenieśmy etaty z rządu do tej instytucji i niech ona to zrobi. Ktoś to jednak powinien podjąć.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa trzecia. Rząd stwierdza, że poza zakresem tego obowiązku pozostają zmiany lub uchylenie tych spośród obowiązujących przepisów ustaw zwykłych, które są sprzeczne, niezgodne z konstytucją. Co więcej, jest tutaj cały wywód, mówiący o tym, że nie dotyczy to tych obowiązujących ustaw, których przepisy uległy zmianie lub uchyleniu z mocy samej konstytucji z chwilą jej wejścia w życie i tym samym są zgodne z konstytucją. „Stosowana zmiana lub skreślenie takich przepisów z ustawy zwykłej jest więc w tej sytuacji zabiegiem jedynie formalno-legislacyjnym i może nastąpić w każdym czasie”. Otóż zapytuję: Skoro to jest zabieg formalno-legislacyjny, to czy urzędnicy z rządu nie czują się zaproszeni do tego, żeby przedstawić, o jakie to formalno-legislacyjne zmiany chodzi i kto to ma zrobić? Te zmiany są tak skromne — są to zmiany tylko formalno-legislacyjne — że najprawdopodobniej rząd nie czuje się zaproszony do tego, żeby to zrobić. Kto to zrobi? — pytam. Przecież w interesie państwa prawnego, w interesie pewności prawnej leży to, żeby doprowadzić do wskazania tych zmian, zaproponować je. Jeśli rząd nie chce zgłosić inicjatywy, to niech poinformuje o tym Sejm. Znajdziemy inny sposób. Ale ktoś to powinien podjąć.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#JerzyJaskiernia">Czwarta sprawa dotyczy tych zmian, które następują z mocy konstytucji. Panie marszałku, problem polega na tym, że ustalenie, co utraciło moc, wymaga poważnej analizy prawnej, a po to jest rząd, po to jest Rada Legislacyjna, żeby ułatwić taką analizę. Sytuacja byłaby zupełnie inna, gdyby rząd przyszedł dzisiaj z informacją dodatkową i powiedział w ten sposób: Oto są te zmiany, te przepisy, które utraciły moc. To jest ich wykaz. Proszę, Wysoka Izbo, albo sami dokonujecie tych zmian, albo niech ktoś inny to zrobi, bo my nie czujemy się zobowiązani do tego w świetle art. 236 ust. 1. Natomiast postawienie Sejmu w takiej oto sytuacji, że się mówi, że coś utraciło moc, ale nie wiadomo co utraciło moc, to jest zachęta do tworzenia niepewności prawnej. W interesie zaś obywateli, Wysoka Izbo, powinno leżeć to, żeby rząd mógł to zrealizować. Dlatego zapytuję jeszcze raz: Czym rząd kierował się, jeśli chodzi o polską rację stanu, przedstawiając Sejmowi tak wąską interpretację?</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#JerzyJaskiernia">Ostatnie, piąte pytanie, panie marszałku. To jest ciekawa sytuacja - i tu trzeba rząd pochwalić - rząd zdaje sobie sprawę z odpowiedzialności politycznej i konstytucyjnej na wypadek niezrealizowania normy konstytucyjnej. Jest tu swoista przewrotność - najpierw się mówi o odpowiedzialności, a później się bardzo zawęża zakres tej odpowiedzialności. Ale zapytuję pana ministra i odpowiednio posła sprawozdawcę, bo sądzę, że komisja przeanalizowała to zagadnienie: Kto w rządzie poniesie odpowiedzialność polityczną w przypadku niedotrzymania tego zobowiązania? Kto w rządzie poniesie odpowiedzialność konstytucyjną w przypadku niedotrzymania tego zobowiązania? Czy chodzi wyłącznie o prezesa Rady Ministrów? Czy chodzi o szefa Kancelarii Premiera, który dziś jest aktywny? Czy chodzi o tych ministrów, którzy ewentualnie powinni podjąć w ramach rządu tę inicjatywę? Jest to delikatny problem, bo inicjatywę ma prawo podjąć tylko rząd, ale przygotowują ją ministrowie.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#JerzyJaskiernia">Bardzo bym prosił o bardzo precyzyjną informację, ponieważ problem odpowiedzialności politycznej i prawnej ma zasadnicze znaczenie i powinniśmy jako Izba dowiedzieć się, kto będzie potencjalnie podmiotem, jeśli chodzi o odpowiedzialność w tym obszarze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Jaskierni.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana Jerzego Widzyka, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JerzyWidzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na samym początku chciałbym bardzo serdecznie podziękować za pozytywną jednomyślną opinię komisji oraz pozytywne w ostatecznych konkluzjach stanowiska wszystkich klubów parlamentarnych. Sądzę, że to bardzo ważne dla rządu, że takie właśnie są konkluzje. Dziękuję również za przedstawienie wszystkich wątpliwości oraz dziedzin, co do których przedstawiciele klubów, a w szczególności pan poseł sprawozdawca, mieli odmienne zdanie od prezentowanego przez rząd. Ponieważ to jest materia bardzo istotna i bardzo ważna dla funkcjonowania naszego państwa, a więc każdy taki głos rząd odczytuje jako głos, który jest podyktowany troską o to, aby przepisy konstytucji były rzeczywiście wprowadzone w życie w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JerzyWidzyk">Jest kilka spraw, które powinienem - tak uważam - poruszyć na samym początku, ponieważ one przewijały się w wypowiedzi pana posła Działochy, w wypowiedzi pana posła Mazurkiewicza, jak również w pytaniach pana posła Jaskierni. Można byłoby to określić jednym słowem jako stwierdzenie, że rząd coś zawęża albo specjalnie stosuje sposób rozumienia, który by miał jakoby zawężać interpretację przepisów konstytucyjnych. Mówiłem o tym w swoim wprowadzeniu, w informacji przedstawianej w imieniu rządu, ale być może było to wyrażone językiem hermetycznym, więc teraz powiem własnymi słowami, że rząd przedstawia informacje stosownie do obowiązku wynikającego z konstytucji. Gdyby zatem ustrojodawca zamierzał nałożyć na Radę Ministrów obowiązek dokonania przeglądu całego ustawodawstwa, wszystkich praw, to tak by napisał. Napisał zaś: ustaw niezbędnych. A więc rząd przedstawia tutaj zdanie dotyczące ustaw niezbędnych - to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#JerzyWidzyk">Po drugie, nie jest to interpretacja wyłącznie rządu - wręcz przeciwnie, rząd opiera się na interpretacji w szczególności Rady Legislacyjnej oraz interpretacji, którą przedstawiali inni specjaliści w tej dziedzinie. Taką właśnie interpretację rząd przyjmuje. W żadnym miejscu rząd nie przyjął swojej jakoby zawężającej interpretacji. A więc stwierdzenia, że właśnie tak się dzieje, są w moim przekonaniu nieupoważnione. Wręcz chciałbym powiedzieć, że w ramach tego obowiązku dostosowania prawa do konstytucji chce się tutaj przedstawić wersję rozszerzającą, a więc kieruje się sprawę na takie tory, że jeszcze coś powinno być, nie jest niezbędne, ale powinno być. Ze stwierdzeniem, że mamy do wykonania rzeczy niezbędne, wynikające z art. 236 ust. 1 konstytucji, oraz że są do wykonania jeszcze następne pożądane i pożyteczne rzeczy, rząd się zgadza - więcej, rząd nad tym pracuje. Być może powinien bardziej to rozgłaszać i dawać więcej przykładów świadczących o tym, że to robi. Te przykłady możemy oczywiście podać. Ta praca w rządzie trwa systematycznie i będzie trwała - to generalne stwierdzenie.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#JerzyWidzyk">Przejdę teraz do wypowiedzi pana posła Działochy dotyczącej poszczególnych punktów. Czy w wykazie ustaw powinny się znaleźć takie, jak np. projekt ustawy dotyczącej prawa obywateli do informacji? Uznajemy - rząd tak uznał - że w tej dziedzinie, dotyczącej art. 61 konstytucji, nie występuje luka prawna czy konstrukcyjna, czyli brak w ogóle ustawodawstwa. Natomiast wymagane są poprawki tego ustawodawstwa, a więc wymagane są zmiany pożądane, ale nie wynikające w istocie z art. 236 ust. 1, a zatem nie znajdują się w tym wykazie.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Działocha był łaskaw poruszyć sprawy związane z art. 17 - o ustroju samorządów. Przeczytajmy ten artykuł. W ust. 1 jest napisane, że w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, a skoro można je tworzyć, to najpierw potrzebna jest decyzja, że takie samorządy się tworzy. Z art. 236 ust. 1 nie wynika konieczność dostosowania tego ustawodawstwa w ramach konstytucji. Wydaje się zatem, że również i ten projekt ustawy nie powinien się znaleźć w wykazie, który został przedstawiony przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#JerzyWidzyk">Co do art. 77 ust. 1, art. 417 (i następne) Kodeksu cywilnego, rząd skierował do Sejmu stosowny projekt ustawy, ale nie uznał, że jest to w rozumieniu art. 236 ust. 1, tylko właśnie w rozumieniu pożądanych zmian, które winny się toczyć w kierunku dostosowania obowiązującego u nas prawa do konstytucji. To jest jeden z tych przykładów.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Działocha mówił o umowach międzynarodowych i o dyskusyjności poglądu dotyczącego umów, które powinny być przedstawione parlamentowi. Rząd zdaje sobie sprawę z dyskusyjności tego poglądu, tak jak to powiedziałem na początku, opieraliśmy się tutaj na opinii Rady Legislacyjnej oraz innych autorytetów w tej dziedzinie. Warto jednak zauważyć, i powiedziałem to w pierwszym moim wystąpieniu, że do tej pory nie było żadnego rejestru umów międzynarodowych. Ten rząd dopiero opracował pierwszy rejestr umów międzynarodowych, obejmujący około 3000 pozycji. Uaktualniono dane dotyczące obowiązywania poszczególnych umów oraz uporządkowano materiały archiwalne. Te prace nadal będą kontynuowane.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Majewski również odnosił się do kwestii zawężania. Już tego wątku podnosił nie będę, ale odnosząc się do art. 20 konstytucji, że społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej, chcę stwierdzić, panie pośle, z całą mocą, że ten rząd realizuje postanowienia tego artykułu konstytucji, w każdym stwierdzeniu, które tutaj jest zawarte, i w każdej przestrzeni, która tutaj została zakreślona. Pan poseł wyrażał takie oczekiwanie, że do 17 października jest niewiele czasu i właściwie dzisiaj powinniśmy podsumowywać działalność, a jeszcze mamy przed sobą tyle pracy. Otóż powiem tak: pewnie nie bez kozery ustrojodawca zapisał termin 17 października, dwuletni, od 17 października 1997 do 17 października 1999. Tak więc wtedy będziemy podsumowywać, a nie 7 lipca. Dzisiaj jesteśmy na jakimś etapie pracy.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#JerzyWidzyk">Co do tego, że jest jeszcze 9 bardzo ważnych ustaw, to chciałbym przypomnieć, że w ubiegłym roku rząd przedstawił ponad 120 różnych projektów. Jeżeli dalej sięgnąć pamięcią, to chcę powiedzieć, że ten rząd otrzymał w spadku od swoich poprzedników 8 projektów ustaw, a rządy koalicji SLD–PSL otrzymały po swoich poprzednikach 53 projekty ustaw. Trudno tutaj zarzucać temu rządowi, jakoby nie wykazywał się działalnością i że tej pracy do wykonania jest bardzo dużo. Jest. Jest ona bardzo trudna, bardzo skomplikowana, ale chcę również zapewnić pana posła, że pomimo tego że członkowie rządu będą na urlopie, to rząd urlopu miał nie będzie, czyli w miesiącach wakacyjnych odbędą się wszystkie cotygodniowe spotkania Rady Ministrów. I dołożymy wszelkich starań, aby zdążyć i żeby wszystkie zaplanowane prace zostały wykonane.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#JerzyWidzyk">O umowach międzynarodowych pozwoliłem sobie przed momentem powiedzieć parę słów. Natomiast jeśli chodzi o postulat, że rządowe centrum legislacyjne winno być powołane dwa lata wcześniej, to ja też tak uważam. Powinien to zrobić rząd pana premiera Cimoszewicza. Tak myślę.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#JerzyWidzyk">Panu posłowi Zielińskiemu chciałbym bardzo serdecznie podziękować za wypowiedź, ponieważ w wielu punktach wyręczył mnie w konieczności wypowiadania zdania rządu, które jest identyczne. Dziękuję za sposób udokumentowania kwestii, które pan poseł był łaskaw poruszyć. Natomiast odpowiadając na zgłoszone przez pana posła pytanie dotyczące dalszego postępowania rządu w kwestii sprzecznych z konstytucją umów międzynarodowych, trzeba stwierdzić, iż są dwa sposoby postępowania, które będą realizowane - renegocjacja lub wypowiedzenie; i nie ma innych.</u>
          <u xml:id="u-97.11" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Bentkowski wyrażał radość wynikającą z faktu, że rząd zajął się dostosowaniem prawa do konstytucji, a nie zamiarami zmiany konstytucji. Muszę zatem stwierdzić, że nie jestem upoważniony do obiecania panu posłowi, że nie będzie próby zmiany konstytucji. Natomiast...</u>
          <u xml:id="u-97.12" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Czyżby rząd miał tu jakieś propozycje?)</u>
          <u xml:id="u-97.13" who="#JerzyWidzyk">Rząd nie ma żadnych propozycji; ale nie mogę tego obiecać. Rozumiem, że jest to decyzja polityczna. Natomiast rząd, mając świadomość sytuacji prawnej, stara się - mam nadzieję, że pozytywna opinia dotycząca informacji to wykazała - ten porządek prawny w naszym kraju wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-97.14" who="#JerzyWidzyk">Również i w tej wypowiedzi występował temat dotyczący rozumienia słowa: niezbędne, zapisanego przecież w konstytucji. Odwołam się natomiast do być może drobnego przykładu, który pan poseł był łaskaw przedstawić; chodzi o to, że zapisane zostały inne okresy np. dla sądów - 5 lat czy dla kolegiów - 4 lata. Ale przecież nie wynikało to z trudności związanych z napisaniem ustaw, ale zapewne z trudności organizacyjnych i finansowych, żeby je wprowadzić. Taka była podstawa zapisania tych dat przez ustrojodawcę w konsekwencji procesu legislacyjnego, w pracach nad konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-97.15" who="#JerzyWidzyk">I wreszcie pytanie pana posła Bentkowskiego odnośnie do ustawy o prokuratorii. Wyrażam przekonanie, że rząd w tej materii niezbędne postanowienia wypełnił - projekt ustawy złożył. Załóżmy, że nie pospieszylibyśmy się i nie przedstawili go tak szybko, tylko złożylibyśmy go dzisiaj. W takim razie obowiązek byłby dopełniony, pan prezydent nie zdążyłby tego odrzucić, czyli wszystko byłoby dobrze. Jeżeli zatem rząd to zrobił 1,5 roku czy rok wcześniej, to nie można uznać, że rząd tego warunku nie dopełnił. Aczkolwiek chcę powiedzieć, że rząd mimo to jeszcze raz przedłoży nowy projekt ustawy o prokuratorii.</u>
          <u xml:id="u-97.16" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Mazurkiewicz - pytania dotyczące ograniczenia zakresu. Jeszcze raz powtórzę, że rząd nie zgadza się z takim sposobem rozumowania i nie opiera tego jedynie na własnych przemyśleniach, ale w szczególności na opinii Rady Legislacyjnej i innych autorytetów w dziedzinie legislacji. A zatem mając świadomość, że prace niezbędne nie wyczerpują zakresu prac pożądanych, pozostajemy przy tym rozumieniu, jakie przedstawiliśmy. Trzeba też powiedzieć, jeśli chodzi o podnoszoną kwestię, że może powstać bałagan, mogą pojawić się olbrzymie perturbacje i trudności. Trybunał Konstytucyjny od 18 października, czy od 17 października, 1997 r. ma możliwość i prawo stwierdzania niezgodności z nową konstytucją ustaw czy przepisów, zanim jeszcze upłynie dwuletni okres, kiedy rząd ma przedstawić projekty niezbędne do stosowania ustawy zasadniczej. Prowadzimy te prace systematycznie. To, o czym w tej chwili mówię, w jakiś sposób zahacza o pytania, które zgłosił pan poseł Jaskiernia, ale odniosę się do tego za moment.</u>
          <u xml:id="u-97.17" who="#JerzyWidzyk">Pan poseł Mazurkiewicz podnosił w drugim pytaniu wątpliwość odnośnie do bezpośredniej sprzeczności ustaw z konstytucją. Wiele na ten temat dzisiaj już powiedziano, m.in. odmienny, a przynajmniej zróżnicowany, pogląd, jak zrozumiałem, wyraził w tej samej materii pan poseł Działocha, który stwierdził, że to, co w sposób oczywisty jest sprzeczne z konstytucją, nie wymaga zaproponowania specjalnej ścieżki legislacyjnej, natomiast to, co stwarza trudności interpretacyjne, powinno zostać poprawione, aby tych wątpliwości interpretacyjnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-97.18" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: A kto o tym decyduje, co jest sprzeczne?)</u>
          <u xml:id="u-97.19" who="#JerzyWidzyk">Szczerze mówiąc, miałem to samo pytanie do pana posła Działochy, ale nie zamierzałem go zadawać z trybuny, tylko po debacie.</u>
          <u xml:id="u-97.20" who="#JerzyWidzyk">Odniosę się do pytań pana posła Jaskierni. Panie pośle, przede wszystkim uważamy, że rozumienie obowiązków w dziedzinie dostosowania prawa do konstytucji przez rząd jest normalne, czyli wynika z zapisów konstytucyjnych, a nie wąskie; normalne, a nie wąskie.</u>
          <u xml:id="u-97.21" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Czy minister Walendziak też tak myślał?)</u>
          <u xml:id="u-97.22" who="#JerzyWidzyk">Zaraz do tego dojdę.</u>
          <u xml:id="u-97.23" who="#JerzyWidzyk">Natomiast pańskie interpelacje - przyznam, że nie zapoznawałem się z nimi w całości, aczkolwiek miałem z nimi do czynienia, jak również z odpowiedziami pana ministra Walendziaka - dotyczyły nie tylko prac niezbędnych, ale w ogóle dostosowania prawa do konstytucji. A więc pańskie interpelacje dotyczyły tych spraw, które rząd musi podjąć w związku z postanowieniami konstytucji explicite - art. 236 ust. 1, art. 241 ust. 2 i 6 - ale również pozostałych spraw, które przecież rząd głównie... To jest moja odpowiedź na część pana następnych pytań - rząd jest odpowiedzialny za dostosowanie tego prawa, rząd tego obowiązku z siebie nie zrzuca. Chcemy tylko, aby było rozróżnienie: są obowiązki, które wynikają z konstytucji, za których niewykonanie premier i ministrowie konstytucyjni mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności, nie szef kancelarii. Premier i ministrowie konstytucyjni, ministrowie odpowiedzialni za to, zgodnie z kompetencjami, mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Ale są też takie prace, które rząd wykona, musi wykonać i wykonuje sukcesywnie, ale za nie rząd czy premier i ministrowie nie zostaną pociągnięci do odpowiedzialności konstytucyjnej. W związku z powyższym to rozróżnienie występuje dzisiaj, natomiast nie występowało we wcześniejszych interpelacjach pana posła, a zatem pan minister Walendziak odpowiadał na całość zadanych pytań, przedstawiając wszystkie te sprawy, które dzieją się w rządzie i dzieją się poza art. 236 ust. 1 i następnymi.</u>
          <u xml:id="u-97.24" who="#JerzyWidzyk">Odpowiedzią na pozostałe pytania pana posła, to znaczy drugie i trzecie, jest to, co powiedziałem przed momentem, że rząd czuje się odpowiedzialny i tę odpowiedzialność ukazuje w swoich pracach, myślę o tych ilościach aktów prawnych, które przez rząd przechodzą i które są kierowane do Sejmu. W bardzo wielu uzasadnieniach ustaw znajdują się zapisy, że te zmiany powodują dostosowanie prawa do wymogów konstytucji. Tak więc rząd przyjmuje tę odpowiedzialność i będzie, o czym mogę zapewnić, konsekwentnie działał.</u>
          <u xml:id="u-97.25" who="#JerzyWidzyk">Jeśli chodzi o wykaz wszystkich rozporządzeń i aktów prawnych, które zdaniem rządu powinny być zmienione - to czwarte pytanie pana posła, nie zanotowałem całości, ale pan poseł pytał o wykaz, jaki powinien być dzisiaj przedstawiony na posiedzeniu Sejmu - to jest pytanie, jaka byłaby waga tego wykazu, skoro i tak sąd każdą konkretną sprawę rozpatruje indywidualnie i nie ma tu nic do rzeczy, czy ta sprawa jest czy nie w wykazie rządowym, czy ma podlegać zmianie czy nie. Jeżeli przepis nie będzie zmieniony do momentu, kiedy sprawa znajdzie się w sądzie, to sąd rozpatrzy tę sprawę indywidualnie. O odpowiedzialności już mówiłem. Mam nadzieję, że odpowiedziałem na wszystkie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-97.26" who="#JerzyWidzyk">Na zakończenie chciałbym sformułować pewną konkluzję. Zgodnie z uwagami, które w tym punkcie obrad Sejmu były kilkakrotnie zgłaszane na tej sali, rząd uważa, że jest to jedno z najpoważniejszych zadań, jakie zostały nałożone na rząd, i traktuje je z wielką powagą. Staramy się w pracach rządu nadać tym zadaniom odpowiednią rangę oraz konsekwentnie pilnować upływającego czasu, aby nie było żadnego zagrożenia co do niewywiązania się rządu z obowiązku nałożonego przez konstytucję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi Widzykowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Działochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabiorę głos w trzech sprawach, które nie zajmą dużo czasu. Dwie pierwsze są w istocie sprostowaniami wypowiedzi kierowanych pod moim adresem. Szkoda, że nie ma pana posła Wawaka, chciałbym bowiem wypowiedzieć się w sprawie bomby z opóźnionym zapłonem, jakby spisku przeciwko rządowi z zastosowaniem bomby. Ponieważ nie chciałbym brać udziału w żadnym takim spisku, powiem krótko, tak jak pan poseł Zieliński. Przepisy, o których dzisiaj mówimy, to nie była żadna bomba. Zdaniem Komisji Konstytucyjnej i Zgromadzenia Narodowego to była gwarancja, że konstytucja nie pozostanie na papierze, że w najważniejszym procesie, jakim jest proces ustawodawczy, będzie się urzeczywistniała w praktyce. Te przepisy, wzorem wielu innych współczesnych konstytucji świata, były pomyślane właśnie w tym celu. Było to także wyciągnięcie wniosków, nauki płynącej z nieudanych gwarancji konstytucji marcowej z 1921 r. Wspomniałem, że był tam art. 126, który nakładał obowiązek dostosowania ustawodawstwa do nowej konstytucji w bardzo krótkim terminie, o połowę krótszym, jednorocznym, ale obowiązek ten nie był wyraźnie adresowany do żadnego organu, żadnego podmiotu, jak tutaj w naszym przypadku - do rządu, dlatego nie spełnił on swojej roli. Uchwalając art. 236 ust. 1, miano na uwadze właśnie to, by konstytucja zaistniała w praktyce, by w każdym razie znalazła swoje dalsze rozwinięcie w obowiązującym ustawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#KazimierzDziałocha">Uwaga druga dotyczy również wypowiedzi pana posła Wawaka, który najczęściej mnie nie rozumie, mianowicie przypisał mi on kwestionowanie w całości wykładni klauzuli konstytucyjnej o ustawach niezbędnych dla stosowania konstytucji, wykładni przyjętej w informacji rządu. Nie, absolutnie nie, nie mógłbym tak uważać chociażby z tego względu, że gdzieś tam u początku tej wykładni było moje zdanie. Kwestionowałem tylko jeden z trzech elementów, które rząd przytaczał jako ograniczające zakres jego obowiązków (art. 236 ust. 1). Pod tym względem, chociaż sprawa dla pana ministra Widzyka była jakby niezrozumiała, moje zdanie pokrywa się w istocie z tym, co powiedział tutaj pan poseł Jaskiernia. Nie można w każdej sytuacji ograniczyć się do konkluzji, że jeżeli ustawa jest sprzeczna z konstytucją, to z momentem wejścia w życie konstytucji zostaje ona uchylona. To może mieć miejsce w bardzo klarownych sytuacjach, na przykład gdy konstytucja wyznacza dla jakiegoś organu pięcioletnią kadencję, a ustawa jeszcze przewiduje kadencję czteroletnią. Wówczas żaden organ, w każdym razie z naczelną Radą Państwa, nie ośmieli się zastosować przepisu ustawowego, lecz zastosuje konstytucję. Są jednak sytuacje wątpliwe, kiedy przepis konstytucji nie do końca jest określony i przepis ustawy też może być różnie interpretowany. Nie mamy tak bardzo ugruntowanej pozycji prokonstytucyjnej - nawet wśród sędziów, a co dopiero wśród urzędników państwowych - by zdać się na działanie zasady samoistnego stosowania konstytucji, by powiedzieć tylko na tej podstawie, że dany przepis nie obowiązuje, że obowiązuje wprost konstytucja, w szczególności jeżeli przepis jest sprzeczny z konstytucją. To nie jest takie proste. Tutaj oczekiwana jest - i potrzebna - ingerencja ustawodawcy dla jasności praktyki, dla procesu stosowania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#KazimierzDziałocha">Ostatnia sprawa dotyczy problemu nie najważniejszego w przedstawionej informacji. Chodzi o wykonanie art. 241 ust. 2. Powiedziałem: nie najważniejszego, bo chciałbym przypomnieć losy tego przepisu, to, jak on się znalazł w konstytucji. Przepis ten znalazł się w konstytucji na wyraźne, bardzo uparte żądanie senatorów „Solidarności” w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Sceptycy mieli wątpliwości co do tego, czy rzeczywiście jest to zadanie do wykonania w takim zakresie, w jakim senatorowie Komisji Konstytucyjnej tego żądali. No, i dzisiaj stoimy przed pewnymi trudnościami natury praktycznej. Nie możemy jednak, panie pośle Zieliński, będąc jurystami, będąc prawnikami, stawiać wykładni celowościowej ponad wykładnię literalną. Przecież to jest podstawowy błąd rozumowania prawniczego. Wykładnia celowościowa pociąga za sobą najgorsze skutki dla prawa, a z wykładni systemowej, na której się także wspiera, też niewiele wynika.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#KazimierzDziałocha">Proszę zauważyć, jak jest skonstruowany art. 241. To jest worek, w którym jest wiele przepisów przejściowych. Tam nie ma jednej materii ułożonej według jednej prawnej myśli przewodniej. Gdyby tak było, to moglibyśmy z wykładni systemowej wyciągać taki wniosek, jaki wyciągnęli tutaj panowie. Jednak ten przepis nie jest tak zbudowany, by z wewnętrznego porządku tego przepisu, w szczególności z kolejności ust. 1 i 2, wyciągać taki wniosek, jaki wyciągnęli panowie. Tego nie da się zrobić, tym bardziej że w ust. 1 jest powiedziane o umowach międzynarodowych uznanych za ratyfikowane za uprzednią zgodą Sejmu, a w ust. 2 powiedziane jest o umowach w ogóle. Jeżeli ten przepis jest ważny, jeżeli twórcy konstytucji wiedzieli, co czynią, wprowadzając go do tekstu, to trzeba powiedzieć, że są umowy nie tylko ratyfikowane w trybie kwalifikowanym, ale i w trybie zwykłym. Są także umowy nieratyfikowane. Jeżeli dobrze się przyjrzymy, to okaże się - znam taki przykład, teraz jednak nie mogę się nim posłużyć, ponieważ nie pamiętam - że można znaleźć w tych umowach takie przepisy, które figurują jeszcze w rejestrze, przepisy, które są ewidentnie sprzeczne z obowiązującą konstytucją. Chodzi tutaj nie tylko o umowy ratyfikowane w szczególnym trybie. Także te inne należałoby przejrzeć, jeżeli już taki przepis w konstytucji się znalazł i taki obowiązek na Radę Ministrów nałożono; także dla dobra tej konstytucji, jej pełnej realizacji. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#MarekBorowski">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka wnosi, aby Sejm przyjął informację w sprawie stanu realizacji przez Radę Ministrów obowiązków wynikających z art. 236 ust. 1 oraz 241 ust. 2 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druki nr 1000 i 1195).</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią posłankę Annę Bańkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych przedstawić sprawozdanie dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - druk nr 1195.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AnnaBańkowska">Grupa posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej w dniu 18 marca 1999 r. wniosła projekt zmiany ustawy o emeryturach i rentach, który został zawarty w druku nr 1000. Inicjatywa miała na celu zmianę podstawy stanowiącej kryterium zmniejszania lub zawieszania świadczeń emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach zmieniła od 1 stycznia br. na niekorzyść emerytów i rencistów warunki zawieszalności świadczeń emerytalno-rentowych. W ustawie bowiem obowiązującej od stycznia przyjęto zasadę, że podstawą do zmniejszania należnej emerytury i renty lub jej całkowitego zawieszania jest osiągany przychód z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#AnnaBańkowska">Zdaniem posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, inicjatorów zmiany, przyjęcie przychodu jako podstawy do zawieszania świadczeń jest krzywdzące, nie odpowiada bowiem rzeczywistym wpływom, rzeczywistym dochodom osiąganym przez emerytów z tytułu działalności zarobkowej. W szczególnie niekorzystnej sytuacji przepis ten sytuuje osoby prowadzące działalność gospodarczą, bo w tym wypadku przychód stanowi właściwie wartość sprzedaży i zupełnie nie odpowiada rzeczywistym dochodom. Dochody te są zawsze dużo niższe od przychodu, i to nie tylko z powodu podatków, ale i z uwagi na koszty uzyskania właśnie tego przychodu. Praktycznie przepis, który obowiązuje od stycznia, powoduje brak możliwości pobierania emerytury lub renty przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą pozarolniczą, to jest m.in. przez osoby wykonujące właśnie działalność gospodarczą i wolne zawody.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#AnnaBańkowska">Dlatego też posłowie zaproponowali powrót do regulacji prawnej obowiązującej do dnia 31 grudnia 1998 r., zawartej w do grudnia obowiązującej ustawie o rewaloryzacji emerytur i rent. Nowelizacja, którą zaproponowała grupa posłów, miała polegać na zastąpieniu przychodu rzeczywistym dochodem z działalności powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego jako kryterium do zawieszania lub zmniejszania wymiaru emerytur i rent. Przyjęcie proponowanego rozwiązania miało oznaczać, że osoby prowadzące działalność pozarolniczą, a będące emerytami lub rencistami, miały od nowa uzyskać prawo do pobierania świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#AnnaBańkowska">Przypomnę, że obecnie graniczny przychód powodujący zmniejszenie świadczenia - jest to zapisane ustawowo 70% przeciętnego wynagrodzenia za kwartał poprzedni - wynosi od 1 czerwca 1119 zł. Jeśli chodzi o zawieszenie, ta graniczna kwota, którą może uzyskać emeryt lub rencista, żeby nie stracić prawa do emerytury, wynosi 2078 zł, co odpowiada 130% przeciętnego wynagrodzenia. Obecnie obowiązujące przepisy działają w taki sposób, że emeryt lub rencista, który prowadzi działalność gospodarczą, jeśli osiągnie wartość sprzedaży, podkreślam, powyżej 2078 zł, nie ma prawa do świadczenia, nawet gdyby z tytułu tej sprzedaży nie uzyskał ani grosza dochodu własnego. Czyli jeśli obrót, przychód przekroczy kwotę 2078 zł, nie ma prawa do świadczenia. Jeśli ten obrót, czyli przychód ze sprzedaży, wyniesie powyżej 1119 zł, już ma zmniejszaną emeryturę lub rentę, nawet gdyby nie uzyskał, znów podkreślę to, w danym miesiącu ani grosza rzeczywistego dochodu. Ten stan rzeczy należało zdaniem posłów inicjatorów zmienić.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#AnnaBańkowska">12 maja marszałek skierował ustawę do komisji. Pierwsze czytanie ustawy odbyło się 15 czerwca br. i efektem tej pierwotnej pracy było powołanie podkomisji. Podkomisja w składzie 5 posłów rozpatrywała projekt ustawy w dniach 15 i 22 czerwca. W toku prac podkomisji posłowie wysłuchali stanowiska strony rządowej. Rząd był przeciwny powrotowi do terminu „dochód” jako kryterium zawieszalności świadczenia. Argumenty rządu przeciwko dochodowi, czyli powrotowi do sytuacji obowiązującej do końca ubiegłego roku, wynikały z oceny praktyki obowiązującej właśnie w tym okresie. Rząd twierdził, że w odniesieniu do pracowników i osób pracujących na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia termin „dochód” stosowany był jako dochód brutto, to jest bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu. Wynikało to zdaniem rządu z jednakowego traktowania kwot przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru składki, podstawy wymiaru świadczenia i kwot do zawieszalności, czyli wszędzie tam przyjmowano dochód brutto. Natomiast w odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w drodze wykładni do końca ubiegłego roku przyjęto zasadę, że dochód to przychód pomniejszony o koszty uzyskania. Osoby te składały oświadczenia, które były następnie konfrontowane z danymi urzędów skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#AnnaBańkowska">Wskutek, przypomnę, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego przyjęto pod koniec roku zasadę, że w odniesieniu do wszystkich grup zawodowych dochód to przychód pomniejszony o koszty uzyskania tego przychodu, czyli wszyscy równo. Dokonano ponownego rozliczenia świadczeń za 1996 i 1997 rok i na tych zasadach został rozliczony również dochód 1998 r. Można powiedzieć tak: są trudności prawne co do tego, żeby dochód przyjąć za kryterium zawieszalności emerytury, po pierwsze, dlatego że niemożliwe jest ustalenie dochodu dla osób opłacających podatek ryczałtowy lub w formie karty podatkowej, albowiem osoby te nie prowadzą ewidencji dochodu. Ponadto rząd twierdzi, że przyjęcie kryterium dochodu napotyka duże trudności techniczne, albowiem nie ma możliwości konfrontacji dochodów, które w oświadczeniu wykazują osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, z dochodem wykazanym w urzędach skarbowych. Nie ma możliwości zgrania tych dwóch oświadczeń. Po drugie, są trudności w przeniesieniu na grunt rozliczania tej zawieszalności zasad odliczania kosztów uzyskania przychodu, obowiązujących w ustawie podatkowej. Na przykład gdy prawo do emerytury powstało w połowie miesiąca, a wynagrodzenie pracownika w okresie, gdy był emerytem, było niższe od kosztów uzyskania przychodu, nie ma możliwości posługiwania się pojęciem „dochód”.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#AnnaBańkowska">Kolejna sprawa, na którą chcę zwrócić uwagę, która argumentuje późniejsze nasze stanowisko - rząd uważa, że są wyjątkowe trudności w przeniesieniu na ten właśnie grunt zawieszalności sposobu odliczania kosztów uzyskania przychodu. W sytuacji np. gdy emeryt ma straty, ustawa podatkowa dopuszcza odliczanie tych kosztów w okresach przyszłych, natomiast ZUS przyjmował: masz stratę, traktujemy to tak, jakbyś uzyskał dochód w wysokości zero. Dlatego też - wsłuchując się w argumenty o trudnościach technicznych i o tym, że rząd cały czas dążył do tego, żeby we wszystkich wymiarach w ustawie o emeryturach i rentach w systemie ubezpieczeń społecznych stosować jednakowe kryterium, jednakową podstawę, którą miał być przychód - podkomisja zaproponowała rozwiązanie inne niż wnioskodawcy, takie, które zdaniem członków podkomisji w pełni zapewnia osiągnięcie celu, do jakiego zmierzali inicjatorzy, posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Zaproponowano mianowicie, aby warunkiem do zawieszania albo zmniejszania emerytury lub renty wobec osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą był przychód, ale ten, który stanowi podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne. Osoby - emeryci i renciści - prowadzące działalność gospodarczą zgodnie z art. 9 ust. 4 i 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych objęte są dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym. A z kolei zgodnie z art. 18 ust. 8 podstawę wymiaru składki dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi kwota dobrowolnie przez nie zadeklarowana, ale nie niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia. Obecnie ta minimalna podstawa wynosi 959 zł z groszami. A więc minimalna podstawa wynosi 60% przeciętnego wynagrodzenia, a dochód czy przychód, który można uzyskać - ten, od którego zaczyna się cokolwiek dziać z prawem do emerytury i renty - wynosi 70% przeciętnej płacy, czyli ponad - jak już powiedziałam - 1100 zł. A zatem jeśli przyjęliśmy, że przy rozliczaniu prawa do emerytury lub renty kryterium będzie przychód, który stanowi podstawę do ubezpieczenia, i jeśli ktoś zadeklaruje tę składkę od najniższej podstawy, podstawa ta nigdy nie będzie wyższa od dochodu, od którego zaczyna się zmniejszanie świadczenia, czyli jest to zapis całkowicie bezpieczny dla emerytów. Przyjęcie zaproponowanego rozwiązania, jak ustalili to członkowie podkomisji z rządem i ZUS w dniu 22 czerwca, w praktyce oznaczać będzie następujące sytuacje - pozwolę sobie tutaj zobrazować to na kilku przykładach.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#AnnaBańkowska">Pierwszy: emeryt lub rencista prowadzący działalność gospodarczą, który zadeklarował chęć objęcia swojej działalności dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym i zadeklarował składkę od minimalnej podstawy, w świetle proponowanego przepisu nigdy nie będzie miał zmniejszonego świadczenia, bez względu na to, jaki przychód uzyska. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#AnnaBańkowska">Drugi: emeryt lub rencista, który zadeklarował składkę od podstawy powyżej 70% przeciętnej płacy, a do 130% przeciętnej płacy, będzie miał zmniejszone świadczenie tylko na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#AnnaBańkowska">Trzecia sytuacja, która może się zdarzyć: emeryt lub rencista, który zadeklarował składkę od podstawy powyżej 130% przeciętnej płacy, będzie musiał zawiesić swoje świadczenia, jeśli taką ma podstawę do obliczania składki.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#AnnaBańkowska">I czwarta sytuacja, najbardziej wymagająca wyjaśnień: emeryt lub rencista, który prowadzi działalność gospodarczą, nie chce być ubezpieczony dobrowolnie z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego, w związku z tym siłą rzeczy nie zgłosi do ZUS przychodu stanowiącego podstawę do obliczenia składki. On się nie chce ubezpieczyć. Co wtedy będzie się z nim działo? Otóż ZUS będzie przyjmował a priori, że dochód czy przychód tej osoby z tej działalności gospodarczej odpowiada najniższej podstawie do naliczania składki, czyli że jego przychód jest równy 60% przeciętnego wynagrodzenia. W świetle proponowanego przepisu jego emerytura i renta, bez względu na to, jakie uzyskuje on przychody, nigdy nie będzie zawieszona, ponieważ nie zadeklarował on składki w żadnej wysokości, a będzie domniemanie, że jego przychód wynosi nie więcej niż 60% przeciętnej płacy. I właśnie to rozwiązanie dotyczące czwartego przypadku musi być rozwinięte w rozporządzeniu. Chciałabym prosić pana ministra, żeby z tej trybuny zadeklarował, iż te problemy, tak jak ustaliliśmy, znajdą się w rozporządzeniu, bo inaczej tworzylibyśmy prawo księżycowe. Proszę o deklarację, że w przypadku, jeśli ktoś nie jest ubezpieczony, będzie się zakładało, iż podstawa do zawieszalności jest równa 60% przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#AnnaBańkowska">I jeszcze jedna sprawa. Jest to rozwiązanie, które, jeśli Sejm zechce je przyjąć, będzie miało moc obowiązującą od 1 stycznia 1999 r. Co to oznacza? Oznacza to, że ZUS będzie musiał odwiesić zmniejszone lub przywrócić zawieszone świadczenia. Kiedy emeryt otrzyma tę kwotę wyrównującą zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia? Otóż może ją otrzymać najpóźniej do lutego 2000 r. Rozliczenia dotyczące zawieszalności następują za okres roczny, a zatem najpóźniej do lutego te pieniądze muszą dotrzeć do emerytów.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#AnnaBańkowska">Wysoka Izbo! W dniu 23 czerwca Komisja Nadzwyczajna do rozpatrywania projektów ustaw związanych z ubezpieczeniami społecznymi jednomyślnie - bez głosów sprzeciwu i bez wstrzymujących się - przyjęła rozwiązanie zaproponowane przez podkomisje, które szczegółowo omówiłam, zawarła w sprawozdaniu w druku nr 1195 i przedkłada Wysokiej Izbie do akceptacji. Dlatego też w imieniu Komisji Polityki Społecznej wnoszę do pań i panów posłów o przyjęcie nowelizacji bardzo potrzebnej emerytom i rencistom prowadzącym działalność gospodarczą i wprowadzającą spokój w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Annie Bańkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, ogłaszam teraz przerwę do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Panie marszałku, są dwa trzyminutowe oświadczenia. Skończmy ten punkt przed przerwą.)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#MarekBorowski">Ale przecież można to zrobić teraz. Jest przerwa - można iść na posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: O 17 mamy górników.)</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Lityński: Tylko trzyminutowe wystąpienia.)</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#MarekBorowski">Ale ja widzę kartki, które pan poseł trzyma w ręku, i sądzę, że to nie jest wystąpienie na 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: Tego wszystkiego nie będę czytała.)</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#MarekBorowski">Ile osób mamy zapisanych do tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Cztery.)</u>
          <u xml:id="u-102.10" who="#MarekBorowski">Cztery, ale jeszcze jest przedstawiciel rządu...</u>
          <u xml:id="u-102.11" who="#MarekBorowski">Dobrze, otwieram tę debatę, ale bardzo proszę naprawdę krótko. Rozumiem, że jest poparcie dla projektu, ale proszę nie rozwijać tutaj wszystkich wątków.</u>
          <u xml:id="u-102.12" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Ewa Tomaszewska z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozdział II ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określa warunki zawieszenia bądź zmniejszania wysokości świadczeń w sytuacji uzyskiwania przez emerytów i rencistów dochodów z pracy. Regulacja obowiązująca do końca ubiegłego roku operowała pojęciem „dochód”. Zmiana określenia na „przychód” wskutek wniosku resortu finansów dla spójności terminologii finansowej, powiązana ze wzrostem kwot limitów tak, by nie pogorszyć sytuacji świadczeniobiorców, wprowadzona do ustawy z dnia 30 grudnia 1998 r. nie miała na celu dyskryminowania żadnej z grup podejmujących aktywne działania dla poprawy swej sytuacji ekonomicznej w okresie uzyskania prawa do emerytury lub renty. W szczególności nie miała na celu pogorszenia sytuacji osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#EwaTomaszewska">Bazując na zobowiązaniu rządu do zawarcia w przepisach wykonawczych dookreślenia przychodu na użytek tej ustawy Wysoka Izba uchwaliła ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w dobrej wierze. Brak tej tak oczekiwanej regulacji spowodował niezawinione straty w dochodach wielu rodzin emeryckich prowadzących działalność gospodarczą. Tam, gdzie emeryt uzyskiwał niewielki dochód wymagający poniesienia istotnych kosztów, został wbrew intencjom Wysokiej Izby za swą aktywność gospodarczą ukarany zawieszeniem świadczeń. Uzyskanie dodatkowych dochodów w wysokości 200 czy 300 zł mogło spowodować całkowite zawieszenie wypłaty emerytury wynoszącej ok. 700 zł. Taki stan prawny wymaga pilnej zmiany. Stanowisku temu dałam wyraz w oświadczeniach poselskich jeszcze przed wniesieniem projektu ustawy nowelizującej, koniecznego do dokonania niezbędnej zmiany ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#EwaTomaszewska">Projekt ustawy doprecyzowujący sens przychodów w rozumieniu przedmiotowej ustawy nie tylko koryguje tę ustawę na przyszłość, ale poprzez ustalenie na 1 stycznia 1999 r. daty nadającej moc ustawie umożliwia naprawienie skutków dotychczasowej nieprecyzyjnej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#EwaTomaszewska">Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera w całej rozciągłości projekt ustawy przedłożony przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Tomaszewskiej.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł Annę Filek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje nowa ustawa emerytalna, która scaliła 11 ustaw traktujących o sprawach zaopatrzenia emerytalno-rentowego i zreformowała system. Zmiany dotyczyły również ograniczania lub zawieszalności świadczeń. Przyjęto jako kryterium, od wysokości którego zależy ograniczanie lub zawieszenie świadczeń, przychód w rozumieniu prawa podatkowego, a nie - jak poprzednio miało to miejsce - dochód. Aby nie zmniejszać możliwości zarobkowych emerytów i rencistów, podniesiono progi przychodów, po przekroczeniu których stosuje się ograniczenie lub zawieszenie świadczeń. Ten sposób zrekompensowania negatywnych skutków zmiany progu odniesienia z dochodu na przychód zdał egzamin w stosunku do pracowników, ponieważ ich koszty uzyskania są niewielkie i stałe w ciągu roku, natomiast całkowicie zawiódł w stosunku do emerytów i rencistów prowadzących działalność pozarolniczą, których koszty uzyskania są często wyższe od dochodów.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AnnaFilek">Poselski projekt ustawy zawarty w drukach nr 1000 i 1195 wniesiony przez posłów klubu SLD definiuje w dodawanym ust. 1a art. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pojęcie przychodu w odniesieniu do emerytów i rencistów prowadzących działalność pozarolniczą jako przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Taka definicja przychodu pozwala emerytom i rencistom na dalsze prowadzenie działalności pozarolniczej bez konieczności zawieszania świadczeń. Mając na uwadze interes emerytów i rencistów, jak również doceniając rolę pozarolniczej działalności emerytów i rencistów w ożywieniu rynku usług, klub SLD będzie głosował za powyższą zmianą.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Filek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MarekBorowski">Teraz wystąpi pan poseł Jan Lityński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ moje poprzedniczki bardzo wnikliwie opowiedziały historię, jak i zanalizowały sens prawny proponowanej zmiany przepisów i sens prawny aktualnego stanu przepisów, pozostaje mi tylko przyłączyć się w imieniu mojego klubu do poparcia zmiany tego przepisu i wyrażenie nadziei, że wejdzie on jak najszybciej w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu Lityńskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Brzózka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Również klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera nowelizację ustawy. Nowelizacja ta uściśla pojęcie dochodu w odniesieniu do emerytów i rencistów prowadzących działalność pozarolniczą. Przyjęcie takiego rozwiązania, jakie zaproponowano w sprawozdaniu komisji, rozwiewa wątpliwości; jest to rozwiązanie korzystniejsze od obowiązującego dotychczas. Ważne jest również to, że ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia, ale z mocą od 1 stycznia br. Nowelizacja pozwoli więc wielu emerytom na prowadzenie działalności i pobieranie jednocześnie świadczenia w pełnym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#StanisławBrzózka">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego występuję, popiera zaproponowaną nowelizację i głosować będzie za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Brzózce z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan Piotr Kołodziejczyk podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PiotrKołodziejczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ pani poseł sprawozdawca i przedstawiciele klubów bardzo obszernie przedstawili materiał będący przedmiotem uregulowania, chciałbym powiedzieć tylko, że rząd rzeczywiście, tak jak mówiła na początku pani poseł sprawozdawca, wyraził stanowisko negatywne wobec projektu zawartego w druku nr 1000, niemniej w uzasadnieniu tego stanowiska zawarł pewną informację o kierunku prowadzonych przez siebie prac i o ich efektach, a przedmiot tych prac znajduje się w tej chwili w fazie uzgodnień międzyresortowych. Podkomisja przyjęła te rozwiązania i tę argumentację, projekt opracowany przez komisję w dniu 23 czerwca spełnia wszystkie wymogi zawarte w projekcie rządowym, stąd rząd popiera te rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PiotrKołodziejczyk">Oczywiście jest też kwestia, o której mówiła pani poseł Bańkowska, że trzeba rozwiązać jeszcze problem będący przedmiotem delegacji ustawowej. Jeśli to rozwiązanie ustawowe zostanie przyjęte, minister pracy zamierza wydać rozporządzenie, zgodnie z którym w przypadku niezgłoszenia się do ubezpieczenia będzie przyjęte domniemanie, że deklarowany dochód, na poziomie minimalnym, stanowi 60% podstawy wymiaru na ubezpieczenie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PiotrKołodziejczyk">Rząd popiera więc proponowany projekt, proponowane rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MarekBorowski">W tej zgodnej atmosferze zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#MarekBorowski">Teraz ogłaszam przerwę do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 25 do godz. 17)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przedłożyła sprawozdania o:</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu w Olsztynie,</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">- poselskim projekcie ustawy o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprawozdania komisji zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1226 i 1225.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym - po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów - marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby wysłuchał w debatach nad tymi punktami porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm obie propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Punkty te rozpatrzymy jako ostatnie w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rodziny o rządowym projekcie ustawy o dodatku rodzinnym (druki nr 862 i 1198).</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Antoniego Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AntoniSzymański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu dwóch sejmowych komisji: Komisji Rodziny oraz Komisji Polityki Społecznej, mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o dodatku rodzinnym (druk sejmowy nr 1198).</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#AntoniSzymański">Projekt dotyczy 190 mln zł zapisanych w budżecie państwa na dodatki rodzinne. Należy wyjaśnić, że kwota ta była pierwotnie planowana na powszechne odliczenia podatkowe na trzecie i każde następne dziecko w roku bieżącym. Ponieważ nie udało się wprowadzić tego projektu, zdecydowano o przekazaniu tej kwoty rodzinom w formie jednorazowego dodatku rodzinnego. Rozwiązanie to zatem należy traktować jako przejściowe, przed wdrożeniem prorodzinnych rozwiązań w systemie podatkowym, będące wstępem do rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#AntoniSzymański">Rząd w swoim projekcie zaproponował, aby dodatek rodzinny przysługiwał rodzinom i osobom samotnie wychowującym dzieci na trzecie i każde następne dziecko, pod warunkiem jednak, że przysługuje im zasiłek rodzinny na podstawie ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. Rząd uzasadniał, że tego rodzaju rozwiązanie zawęża co prawda krąg uprawnionych do dodatków rodzinnych do rodzin z większą liczbą dzieci, ale wynika to z uznania, że sytuacja materialna tych rodzin jest najtrudniejsza. Przyjęcie proponowanych rozwiązań spowoduje, że pomoc dla uprawnionych do dodatku będzie bardziej znacząca.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#AntoniSzymański">W dyskusji wskazano, że dodatek rodzinny stanowi świadczenie jednorazowe, a zatem najłatwiejsze i najtańsze będzie wykorzystanie istniejącego i sprawdzonego systemu wypłaty zasiłków rodzinnych. Rozwiązanie to ułatwi ustalenie liczby uprawnionych do zasiłku, a do jego kontroli wykorzystane zostaną instytucje funkcjonujące w systemie zasiłków rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#AntoniSzymański">Kwota dodatku wynosiłaby 137 zł na jedno dziecko, a jej wypłata nastąpiłaby we wrześniu br., a więc w okresie natężonych wydatków związanych z rozpoczęciem roku szkolnego. Będzie zatem stanowić liczące się wsparcie dla budżetów rodzin i osób samotnie wychowujących troje i więcej dzieci. Skutkami ustawy objętych zostanie w skali kraju ok. 1 550 tys. dzieci, a łączne skutki budżetowe tego rozwiązania wyniosą 190 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#AntoniSzymański">Podczas dyskusji w komisjach zgłoszono poprawkę, zgodnie z którą dodatek rodzinny przysługiwałby na trzecie i następne dzieci, i to bez względu na kryterium dochodowe, jak proponuje się w projekcie rządowym, lecz na zasadzie powszechności. Wnioskodawca argumentował, że projekt taki stanowi rozwiązanie prorodzinne, nie mając charakteru socjalnego, o co pierwotnie chodziło. Panie i panowie posłowie z dwóch sejmowych komisji w głosowaniu opowiedzieli się za rozwiązaniami proponowanymi przez rząd: za rządowym projektem ustawy głosowało 29 posłanek i posłów, przeciw głosował 1 poseł, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#AntoniSzymański">W imieniu sejmowych Komisji Rodziny oraz Komisji Polityki Społecznej rekomenduję Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy o jednorazowym dodatku rodzinnym, zawarty w druku sejmowym nr 862. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Urszulę Wachowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#UrszulaWachowska">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność odnieść się do projektu ustawy o dodatku rodzinnym, przedstawionego w druku nr 862. Przedstawiony projekt ustawy przyjmujemy z akceptacją, ponieważ będzie on stanowił wsparcie dla ubogich rodzin wielodzietnych. Nie ma on jednak pełnego charakteru polityki prorodzinnej, o którą usilnie zabiega Akcja Wyborcza Solidarność. U podstaw polityki prorodzinnej, w rozumieniu AWS, leży uznanie przez państwo, że każda rodzina, a szczególnie rodzina zdrowa, samodzielna, jest podstawową i niezastępowalną instytucją społeczną, której głównym zadaniem jest przyjęcie i wychowanie następnego pokolenia, zaś obowiązkiem państwa jest wspieranie rodziny w realizowaniu tych zadań i stwarzanie jej warunków do samodzielności i rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#UrszulaWachowska">Pierwszym etapem w formułowaniu programu polityki prorodzinnej było opracowanie raportu o stanie polskich rodzin. Rodzinę polską zastaliśmy w słabej kondycji materialnej i społecznej. Wiedza o stanie polskich rodzin, jaką zdobyliśmy dzięki raportowi, pozwoliła sformułować projekt polityki prorodzinnej, który czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów. Dążąc do wzmocnienia rodziny, przeprowadzono już pewne zmiany legislacyjne - ten parlament odrzucił weto prezydenta, co pozwala chronić życie dzieci nienarodzonych. Dążąc do wzmocnienia rodziny, wprowadziliśmy do polskiego prawa instytucję separacji małżeńskiej. Wprowadzono także do programów szkolnych przedmiot przygotowanie do życia w rodzinie, aby poprzez właściwy system wychowania i edukacji w szkole i w rodzinie spopularyzować właściwe wzorce życia rodzinnego i aby przygotować młodych ludzi do obowiązków matki i ojca. Z wspomnianego raportu o sytuacji polskich rodzin wynika, że - obejmując władzę - zastaliśmy sytuację tragiczną dla przyszłości narodu. Polskę dotyka bowiem katastrofalny niż demograficzny. Cóż będzie, jeśli go nie powstrzymamy? Nie ma przecież takiego kraju, który mógłby się rozwijać gospodarczo przy stagnacji demograficznej. Społeczeństwo starzejące się potrzebuje opieki zdrowotnej i społecznej, potrzebuje emerytur i rent, nie tworzy dochodu narodowego. Tylko młodzi ludzie mogą tworzyć dochód narodowy. Ten, kto zamierza osiągnąć rozwój gospodarczy, musi zadbać o to, aby w kraju miał miejsce wzrost demograficzny. W Polsce obserwujemy brak zastępowalności pokoleń. Średnia liczba dzieci rodzonych przez kobietę wynosi 1,5, a zastępowalność pokoleń zapewnia dopiero współczynnik dzietności na poziomie 2,1. Wobec katastrofalnego niżu demograficznego oraz postępującego kryzysu rodziny, jaki zastaliśmy, Akcja Wyborcza Solidarność formułuje i zabiega o politykę prorodzinną państwa i oczekuje wsparcia zarówno ze strony rządu, jak i pozostałej części parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#UrszulaWachowska">Dodajmy dla jasności, że polityka prorodzinna jest zdecydowanie czym innym niż polityka socjalna. Polityka socjalna, czyli wsparcie dla ubogich, musi być uzupełnieniem polityki prorodzinnej, ale nie może jej zastąpić. Nie zapobiega ona biedzie, nie chroni przed patologią, tylko pomaga w sytuacji patologii i biedy. Często nawet, jak uczą doświadczenia innych krajów, prowadzi do wyuczonej bierności, do bezradności rodzin i w konsekwencji ciągle poszerza sferę biedy. Natomiast polityka prorodzinna ma na celu tworzenie warunków dla rozwoju i trwania każdej rodziny, szczególnie zdrowej i samodzielnej. Wspomaga rodzinę nim dotknie ją bieda, nie dopuszcza do niej, daje samodzielność i utrzymuje rodzinę w dobrej kondycji ekonomicznej i moralnej. Taka rodzina, takie społeczeństwo jest celem AWS. Zamierzamy to osiągnąć poprzez politykę prorodzinną.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#UrszulaWachowska">Jeszcze raz zwracam się, głównie do naszych koalicjantów, ale także do pozostałych klubów poselskich, o wsparcie rozwiązań prorodzinnych, szczególnie chodzi o prace nad projektem ustawy podatkowej. Tu, w parlamencie muszą zapaść decyzje polityczne sytuujące je w sferze polityki ekonomicznej i finansowej. Państwo, poprzez odpowiednie instrumenty polityki ekonomicznej, finansowej i społecznej, powinno osiągnąć wymagany wskaźnik przyrostu naturalnego, a następnie dać rodzinom możliwość odpowiedniego wychowania i wykształcenia swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#UrszulaWachowska">Z inicjatywy AWS zostały już wprowadzone pewne zmiany prawne na rzecz osób wychowujących dzieci. Osoby przebywające na urlopie wychowawczym lub pobierające zasiłek macierzyński zostały objęte systemem ubezpieczeń społecznych, a składkę na ich ubezpieczenie w 100% pokrywa państwo. Na mocy ustawy z 21 maja 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podniesiono zasiłek porodowy z 15 do 20% podstawy wymiaru, a wysokość zasiłku wychowawczego osób wychowujących więcej niż dwoje dzieci zrównano z zasiłkiem osób samotnie wychowujących dziecko, to jest podniesiono niemal o 200 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#UrszulaWachowska">Reforma edukacji również wpisuje się w politykę prorodzinną, dając możliwość wyboru szkoły, upodmiotawiając rodziców. Dzieci z rodzin wiejskich będą miały znacznie łatwiejszy dostęp do wykształcenia. Gimnazja wiejskie swoim poziomem dorównają najlepszym szkołom w Polsce. Chcielibyśmy wyrównać wieloletnie zaniedbania poprzez materialne wsparcie powszechnej edukacji. W wyniku rozporządzenia ministra edukacji przeznaczono 8 325 tys. zł na podręczniki szkolne dla dzieci z rodzin będących w trudnych warunkach materialnych. Dziś właśnie jest uchwalany jednorazowy dodatek rodzinny w wysokości 137 zł, który ma być wypłacony we wrześniu br. wraz z zasiłkiem rodzinnym na każde trzecie i następne dziecko. Państwo przeznacza na ten cel 190 mln zł. Mamy nadzieję, że dodatek ten choć częściowo pomoże rodzinom wyposażyć dzieci na nowy rok szkolny. Dlatego wnoszę o przejście do trzeciego czytania projektu ustawy o dodatku rodzinnym jeszcze na bieżącym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej panią posłankę Jolantę Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny SLD zostaje postawiony, chyba jak większość posłów, w sytuacji, o której trudno powiedzieć, żeby dawała możliwość wyboru. Nie sposób bowiem tej ustawy nie poprzeć, ale z drugiej strony trudno nie mieć przy tym świadomości, iż nie tylko nie rozwiązuje ona skutecznie i na trwałe problemu wyrównywania dochodów, lecz także próbuje zaspokajać potrzeby jednej grupy biednych niestety kosztem pozostałych biednych.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JolantaBanach">Oto bowiem w piśmie z 30 czerwca 1999 r. skierowanym do sejmowej Komisji Rodziny sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej informuje, że braki w budżecie pomocy społecznej wynoszą około 620 mln zł, co zresztą wcześniej sygnalizowali posłowie SLD, zarówno kilka tygodni temu w związku z rządową informacją o sytuacji w pomocy społecznej, jak i przy konstruowaniu budżetu. Wówczas koalicja odrzuciła, niestety, wszystkie nasze wnioski o zwiększenie nakładów na zasiłki z pomocy społecznej, co oznaczało niemożliwość sfinansowania świadczeń fakultatywnych, a nawet obligatoryjnych. Ośrodki pomocy społecznej otrzymały kwoty o 30% niższe niż w ubiegłym roku, domy pomocy społecznej - o 23% realnie mniej; nie przewidziano żadnych środków na jednostki interwencji kryzysowej; niewystarczające okazały się nakłady na zespoły orzekające itd. Na zasiłki i pomoc w naturze mamy w tym roku mniej o 7,6%. I to jest dopiero przyczyna prawdziwych dramatów. Ośrodki pomocy społecznej - pisze minister pracy - wydają decyzje, które w swoim uzasadnieniu zawierają stwierdzenie o braku środków na wypłatę świadczeń i obligatoryjnych, i fakultatywnych. Oczywiście te decyzje są zaskarżane i uchylane. Liczba korzystających z zasiłku okresowego spadła z 959 tys. w zeszłym roku do 297 tys. w tym roku, w sytuacji gdy wzrosła - uwaga! - o 20% liczba świadczeniobiorców pobierających tego rodzaju zasiłek z powodu bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#JolantaBanach">W kontekście tej rzeczywiście katastrofalnej sytuacji w pomocy społecznej - nieuruchomienie i utrzymywanie przez osiem miesięcy rezerwy celowej na jednorazowe wypłaty dodatków rodzinnych wydaje się nieporozumieniem z kilku powodów.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: To jest inna rezerwa.)</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#JolantaBanach">Po pierwsze, niedobór 500 mln zł na zasiłki powoduje, że w dziewiątym miesiącu otrzymają pomoc, być może, te rodziny, które wcześniej jej nie dostały, bo nie było pieniędzy w pomocy społecznej. Nie będą to więc dla tych rodzin dodatkowe środki, ale będzie to część tych, które przymusowo dla nich „zaoszczędzono” przez osiem miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#JolantaBanach">Po drugie, kryterium uprawniające do dodatku rodzinnego, takie samo jak w przypadku zasiłku rodzinnego, wynosi 50% średniego wynagrodzenia i jest wyższe od kryteriów przyznawania świadczeń z pomocy społecznej. W pięcioosobowej rodzinie, na przykład, dodatek rodzinny zostanie przyznany przy dochodach na jedną osobę w wysokości 799 zł, a świadczenie z pomocy społecznej - od 1 czerwca br. - przy dochodach nie większych niż 236 zł na osobę. I oczywiście nie byłoby w tym nic zdrożnego, gdyby wystarczało środków i na pomoc społeczną, i na dodatki rodzinne, czyli dla tych, którzy mają 799 zł miesięcznie, ale i dla tych, którzy mają tylko 236 zł miesięcznie na osobę, a dla tych właśnie nie starcza; 500 mln nie starcza.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#JolantaBanach">Opisana sytuacja oznacza natomiast, że strumień wcale pokaźnych kwot skierowany zostanie także do rodzin o dochodach na osobę ok. 800 zł - bez uwzględnienia zasiłków rodzinnych, bo po uwzględnieniu zasiłków rodzinnych to jest oczywiście wyższa kwota - jeżeli wychowuje się w nich co najmniej troje dzieci, z pominięciem jednak rodzin mniej licznych, ale o niższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#JolantaBanach">Trudno zatem uwierzyć w szczerość apeli premiera Balcerowicza o racjonalne wydatkowanie środków na cele socjalne, skoro sam rząd inicjuje niekoniecznie efektywne wykorzystanie mizernych przecież kwot. Nie jest bowiem zrozumiałe zabieranie bardziej biednym, tym o dochodach do 236 zł na osobę, aby dodać mniej biednym, żyjącym na poziomie 799 zł brutto.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#JolantaBanach">Jeszcze bardziej nieefektywny sposób wydatkowania dużych pieniędzy zostanie uruchomiony za chwilę, jeśli zostanie wprowadzona w życie rządowa propozycja ulg na drugie i kolejne dzieci. Kwota 539 mln zł w 2000 r. i 880 mln zł w 2001 r. trafi także do rodzin bogatych. Również do mojej rodziny - z tytułu posiadania trójki dzieci. Ja tych pieniędzy nie chcę.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#JolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając przedstawiony sposób przyznawania dodatku rodzinnego, musimy mieć świadomość, że poza tą formą świadczenia pozostawiamy 31% małżeństw z jednym dzieckiem, żyjących poniżej minimum socjalnego - jako minimum socjalne przyjęto kwotę równą ok. 50% średniego wynagrodzenia - 47% rodzin z dwójką dzieci i 45% rodziców samotnie wychowujących dzieci. Razem w rodzinach, do których nie trafi dodatek rodzinny, wychowuje się 3 336 071 dzieci.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#JolantaBanach">Wysoka Izbo! Pozostaje zatem pytanie, dlaczego - pomimo tylu zastrzeżeń - klub parlamentarny nie będzie przeciwny uchwaleniu ustawy o dodatku rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Właśnie. To byłoby straszne.)</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#JolantaBanach">Ano dlatego, że - jak powiedziałam na wstępie - w tej sprawie nie ma większego wyboru. Sejm przesądził w ustawie budżetowej ustanowienie rezerwy celowej na dodatki, zanim pojawił się projekt propozycji podziału tej sumy. Tak więc nieprzyjęcie dzisiaj ustawy, w lipcu, spowodowałoby niemożność wypłacenia we wrześniu kwot związanych z wydatkami na artykuły szkolne, a być może całkowite niewykorzystanie tej rezerwy celowej ku zadowoleniu ministra finansów. A ministrowi finansów oczywiście przyjemności robić nie będziemy.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#JolantaBanach">Nasuwa się pytanie, dlaczego, wyrażając tyle obaw, SLD nie zaproponował rozwiązań niwelujących te obawy. Otóż zaproponowaliśmy. Wcześniej niż rząd wnieśliśmy - w dniu 29 grudnia 1999 r. - projekt podwyższenia zasiłków rodzinnych na trzecie i każde następne dziecko, proponując wykorzystanie istniejącego już systemu zasiłków rodzinnych i wprowadzenie trwałego, niejednorazowego rozwiązania. Wysokość podwyżki zasiłków rodzinnych zamknęłaby się kwotą około 190 mln zł. Niestety, skierowany 5 stycznia br. projekt ustawy nie doczekał się rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#JolantaBanach">Wobec powyższego, popierając ten projekt ustawy, apeluję, abyśmy w końcu otrzymali ze strony rządu propozycję kompleksowego programu polityki rodzinnej, z czytelnym, priorytetowym systemem wspierania rodziny: albo zasiłkami rodzinnymi, albo systemem podatkowym, ale wówczas uzupełnianym odpowiednim zasilaniem zewnętrznym. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Zbigniewa Leraczyka o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#ZbigniewLeraczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera rządowy projekt ustawy o dodatku rodzinnym, zawarty w druku nr 862. W budżecie państwa znajduje się 190 mln zł na wypłatę wyżej wymienionego dodatku. Dodatek ten ma być przyznany rodzinom na trzecie i każde kolejne dziecko w wysokości 137 zł i wypłacony we wrześniu br. razem z zasiłkiem rodzinnym, a więc tym, którym ten zasiłek przysługuje. Jest to jednorazowy dodatek rodzinny, czyli ma on charakter doraźny.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#ZbigniewLeraczyk">Unia Wolności popiera i będzie popierała rozwiązania prorodzinne. Mamy nadzieję, że rząd przygotuje dobrze skonstruowaną propozycję docelowych działań prorodzinnych tak, aby w przyszłości nie trzeba było uciekać się do rozwiązań doraźnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Stanisława Brzózkę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu posłów PSL odnieść się do projektu ustawy o dodatku rodzinnym. Koalicja AWS–UW w podpisanej umowie dotyczącej powołania wspólnego rządu założyła, że w okresie 6 miesięcy od jej podpisania rząd przedstawi propozycje korzystnych dla rodzin zmian w podatku dochodowym. Rodzina miała być obiektem szczególnej troski rządu. Mając to na uwadze, sejmowa Komisja Rodziny zainspirowała prace nad podatkiem prorodzinnym. Słała kolejne dezyderaty i wnioski do premiera, ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie rozszerzenia zakresu świadczeń na rzecz rodziny - między innymi zwiększenia świadczeń przysługujących kobietom w ciąży i wychowującym dziecko. Niestety, bez rezultatu. Ustawa w sprawie zwiększenia wymiaru urlopu macierzyńskiego nie doczekała się trzeciego czytania. Natomiast raport o stanie polskiej rodziny z całą ostrością wykazał spadek pozycji materialnej rodziny, spadek wskaźnika dzietności poniżej odtwarzalności pokoleń, zmniejszanie się liczby zawieranych małżeństw przez osoby między 20 a 30 rokiem życia, brak dostatecznych środków osłonowych i ochronnych dla rodzin wielodzietnych. Deficyt mieszkań, ograniczanie opieki przed- i pozaszkolnej, pogłębiające się bezrobocie zmuszają niejednokrotnie młode rodziny do ograniczania potomstwa, a nawet całkowitej rezygnacji z niego.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#StanisławBrzózka">Zdaniem posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego potrzebny jest w Polsce pilnie spójny system pomocy rodzinie obejmujący również rodzinę wiejską, w której sytuacja jest szczególnie trudna. W tej sprawie powinna być zgoda wszystkich sił politycznych. Ustawa, którą dziś omawiamy, dotyczy niestety tylko jednorazowego dodatku rodzinnego, który obejmowałby trzecie i każde kolejne dziecko w rodzinach uprawnionych do otrzymywania zasiłków rodzinnych. Świadczenie to jest więc adresowane do rodzin wielodzietnych o niskich dochodach. Przyjęte zostały takie same kryteria wiekowe i dochodowe, jakie obowiązują w przypadku zasiłków rodzinnych. Proponowana jednorazowa wypłata miała wynosić pierwotnie 165 zł na każde uprawnione dziecko, ostatecznie rząd wyliczył, że wystarczy pieniędzy na wypłatę po 137 zł. Będzie to skromna pomoc dla wielu rodzin, które w tym roku szczególnie nie mogą skorzystać ze świadczeń pomocy społecznej z powodu braku środków. Omówiła to już szczegółowo pani poseł Banach.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#StanisławBrzózka">Popierając projekt ustawy o dodatku rodzinnym, mamy świadomość, że nie rozwiązuje on trudnych problemów tysięcy polskich rodzin potrzebujących pomocy, że jest to świadczenie jednorazowe, które może jedynie doraźnie złagodzić trudną sytuację materialną. Oczekujemy nadal od rządu obiecanych, długofalowych, systemowych rozwiązań dotyczących ochrony polskiej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#StanisławBrzózka">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za uchwaleniem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią posłankę Annę Sobecką o zabranie głosu w imieniu „Naszego Koła”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o dodatku rodzinnym jest kolejnym przykładem przywiązania rządu do polityki socjalnej w wydaniu PRL. Rząd do tej pory nie przyjął założeń polityki prorodzinnej i nie rozumie, że rodziną stoi Rzeczpospolita, że silna ekonomicznie i zdrowa moralnie rodzina jest podstawą wszelkiej pomyślności, a słaba - przyczyną wszelkich klęsk, jakie mogą nas spotkać. Konkretnie ten przykład ustawy o dodatku rodzinnym świadczy o tym, jak niechętny jest rząd rozwiązaniom prorodzinnym. Z raportu o sytuacji polskich rodzin wiemy, że 80% dzieci - licząc od trzeciego i kolejnych - żyje w rodzinach wielodzietnych poniżej granicy ubóstwa. To znaczy, że 20% tych dzieci znajduje się poza tą granicą. Ale z tych 20% aż 40% przekracza tę sztucznie przyjętą granicę nieomal o symboliczną złotówkę. A więc te rodziny w rzeczywistości też są biedne. Formalizm będący jednak konsekwencją myślenia kategoriami socjału nie pozwala na przyznanie dodatku, o którym mówimy, tym właśnie rodzinom. Gdyby nie irracjonalny sprzeciw wobec polityki prorodzinnej, dodatek ten mógłby wspomóc każde trzecie i kolejne dziecko w każdej rodzinie. Demagogiczne argumenty przeciwników polityki prorodzinnej sugerują, że wtedy dodatek ten trafiłby także do bogatych rodzin wielodzietnych. Bogatych rodzin wielodzietnych jest tak mało, że nie wpłynęłoby to w sposób znaczący na wysokość tego dodatku. Poza tym wiele rodzin bogatych z pewnością nie odebrałoby tego dodatku i z honorem przekazało je na inne cele społeczne.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#AnnaSobecka">Posługując się tymi argumentami, wylewamy dziecko z kąpielą. Pozostawiamy pewną część dzieci będących w trudnej sytuacji materialnej poza prawem do dodatku rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#AnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chociaż nie jest to zgodne z polityką prorodzinną w rozumieniu „Naszego Koła”, będziemy jednak głosować za przyznaniem jednorazowego dodatku rodzinnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zgłosili się pani i pan poseł do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Annę Bańkowską z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AnnaBańkowska">Pani poseł Wachowska chwali ten projekt. Ja muszę powiedzieć, że moim zdaniem jest to fałszywa pomoc.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Teraz są pytania.)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#AnnaBańkowska">Chwali pani również politykę socjalną tego rządu, ja nie, bo, po pierwsze: Czy państwo z koalicji i rządu wiecie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do kogo pani chce skierować pytanie, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Właśnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AnnaBańkowska">Kieruję je do pana ministra Kapery, a równocześnie przemawiam do świadomości posłów koalicji rządzącej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zgodnie z regulaminem może pani tylko zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AnnaBańkowska">Pytanie: Czy pan minister wie, że dzieci z rodzin zastępczych nie mają z czego żyć, że w Bydgoszczy od dawna nie otrzymują jakiegokolwiek wsparcia - obligatoryjnego, zgodnego z prawem? Czy pan wie, że zarząd Bydgoszczy musiał zaciągnąć kredyt na to, żeby przekazać pieniądze rodzinom zastępczym, w porozumieniu z wojewodą kujawsko-pomorskim, który rozkłada ręce i mówi, że tych pieniędzy nie ma, i obiecuje, że ściągnie je z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#AnnaBańkowska">Drugie pytanie. Kiedy rząd, właśnie poprzez urząd wojewódzki, odda zarządowi Bydgoszczy pieniądze przeznaczone na cele, które nie z budżetu miejskiego powinny być finansowane, a wyasygnowanie ich było niezbędne, żeby wesprzeć rodziny zastępcze? Czy i kiedy zacznie się w tym kraju przekazywanie pieniędzy na ten cel na bieżąco? W moim przekonaniu kochacie państwo trzecie i kolejne dziecko tylko dla propagandy, a inne, osierocone, cierpią za tych rządów niedostatek.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#AnnaBańkowska">Trzecie pytanie. Jeśli są pieniądze, to dlaczego nie ma środków na pomoc społeczną? I dlaczego myśleliście o pomyśle takim, żeby dawać pieniądze na każde trzecie i kolejne dziecko bez względu na kryterium dochodowe, w tym również, na siłę, przekazywać pieniądze na trzecie dziecko pani poseł Banach?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#AnnaBańkowska">Czwarte. Jeśli są pieniądze w budżecie, to dlaczego nie podwyższyć kryteriów przy udzielaniu pomocy społecznej i przy wypłacie zasiłków? Wtedy pomożemy najbardziej potrzebującym.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#AnnaBańkowska">Piąte. Czy rząd i AWS uważają, że te pieniądze, ten jednorazowy zasiłek to jest powód do waszej satysfakcji? Za te pieniądze, w moim głębokim przekonaniu, szczęścia nikomu nie dacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Kulasa z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po pierwsze - takie pytanie mi się kojarzy - czy to prawda, że za rządów SLD-PSL zaostrzono kryteria pomocy społecznej...</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Akurat.)</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#JanKulas">... i w ten sposób pozbawiono wiele tysięcy rodzin właśnie zasiłków z pomocy społecznej?</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Możecie podnieść.)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#JanKulas">Czy tak było, czy tak nie było? Myślę, że warto to przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#JanKulas">Drugie pytanie, jeśli można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">A kogo pan pyta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanKulas">To jest pytanie albo do pana ministra, albo do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JanKulas">Drugie pytanie. Czy dobrze zrozumiałem panią poseł Banach, która mówiła tu o jakichś oszczędnościach ze środków z tytułu pomocy społecznej w kontekście dodatku rodzinnego?</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Poseł Jolanta Banach: Tak, dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#JanKulas">Czy dobrze pamiętam, że dodatki rodzinne są jednak specjalną rezerwą celową i że z tego tytułu została przygotowana ta ustawa i jest omawiany w tej chwili ten projekt?</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#JanKulas">Trzecie pytanie. W jakim sensie ustawa o dodatku rodzinnym wpisuje się jednak jako istotny element w politykę prorodzinną?</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#JanKulas">I ostatnie pytanie. Panie ministrze, chciałbym zapytać, jakie działania podejmuje rząd, aby pozyskać dodatkowe środki na pomoc społeczną, bo padają tu pytania i uwagi. Ale jak znam zaangażowanie pana ministra w te sprawy, to nie wyobrażam sobie, aby nie podejmowano żadnych działań. A więc jakie inicjatywy i działania są podejmowane, aby jednak zwiększyć środki na pomoc społeczną? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Nadmiar jest, panie pośle. Pieniędzy jest full. Nie zalega się z wypłatami zasiłków.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Kazimierza Kaperę.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ale całą prawdę i tylko prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Głos z sali: W imię Ojca i Syna.)</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">To też się przyda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#KazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że na modlitwę też jest czas, choć może akurat nie w tym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#KazimierzKapera">Chciałem odpowiedzieć na pytania zadane przez panią poseł Bańkowską. Bardzo skrzętnie zanotowałem wszystkie uwagi, pytania skieruję osobiście do Ministerstwa Pracy, ponieważ to jest właściwa droga. W tym wypadku pełnomocnik rządu nie jest odpowiednim przekaźnikiem. Chciałbym natomiast - dziękując za uwagi - ustosunkować się do tego, że problem Bydgoszczy nie jest odosobniony. W tej chwili trwają rozmowy z Ministerstwem Finansów, aby w ramach przydziału środków zwiększyć je w formie dotacji tam, gdzie powstały nieprawidłowości, chociażby związane z przekazywaniem środków.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#KazimierzKapera">Teraz sprawa poszukiwania pieniędzy na zwiększenie pomocy socjalnej - tu chciałem się ustosunkować do pytania pana posła Kulasa. To nie jest oderwana sprawa, bo już od początków bieżącego budżetu i przy jego konstruowaniu podnosi się te kwestie. Nie mogę odpowiedzieć wprost, czy uda się wygospodarować jakieś dodatkowe środki. Odpowiadając natomiast na zarzut, że pieniądze, które zostały jak gdyby zablokowane w ustawie budżetowej jako środek celowy, mogły czy powinny być wcześniej uruchomione... One nie mogły być wcześniej uruchomione, ponieważ taki jest zapis. Zgadzam się z panią...</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Na pomoc społeczną jest za mało. Ustawowo za mało.)</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#KazimierzKapera">Tak, oczywiście, zgadzam się z tym wszystkim. I tak samo jak państwo, ja również stoję w szeregu tych osób, petentów jak gdyby, poszukujących rozwiązań i środków dla rodzin, szczególnie rodzin wielodzietnych. Dlaczego rodziny wielodzietne? Wielokrotnie już mówiono, że począwszy od trzeciego dziecka w rodzinie, zdecydowanie pogłębiają się niedobory finansowe. W 65% przypadków rodziny z trzecim dzieckiem nie osiągają minimum socjalnego. W związku z tym na początku drogi tej reformy przyjęto zasadę, że podzielimy środki między tych, którym są one najbardziej potrzebne. To nie znaczy, że nie widzimy całej rodziny, wszystkich rodzin, którym powinniśmy dać pieniądze. Bo dopiero gdy upodmiotowimy wszystkie dzieci, będziemy mogli mówić o polityce prorodzinnej. Tak samo i to pierwsze dziecko... Zgadzam się z tym, że 31% rodzin z jednym dzieckiem rzeczywiście popada w tarapaty finansowe. I dlatego też wypowiedź pani poseł Anny Sobeckiej była bardzo jednoznaczna: że czasami przekroczenie o złotówkę, dwie, trzy - może już przesadzam w tym momencie - likwiduje możliwość otrzymania środków przez rodzinę, która ma kilkoro dzieci. Dlatego też, proszę państwa, żeby podsumować tę dyskusję, informuję, że jest to pierwszy krok. Dokładnie, państwo, jesteście zorientowani, że były proponowane inne rozwiązania na początku ubiegłego roku. Te rozwiązania nie znalazły akceptacji, wyrażającej się chociażby we wspólnym głosowaniu, w związku z tym przyjęto rozwiązanie, które jest tymczasową reakcją na problemy. Natomiast w tej chwili przygotowywane są kolejne propozycje rozszerzenia tego. Wiadomo, że w projektach ustawy podatkowej problematyka rodzinna jest w ten sposób traktowana. Oczywiście wszystko będzie zależało od tego, jaką ostateczną formę Wysoka Izba nada tym projektom. Chodzi o to, aby już ostatecznie określić proces, który będzie kształtował politykę prorodzinną państwa realizowaną z roku na rok.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#KazimierzKapera">Jeżeli chodzi o jeszcze jedno pytanie dotyczące tego, kiedy wreszcie ukaże się jakiś zwięzły, strategiczny dokument odnoszący się do polityki prorodzinnej, to odpowiedź brzmi: jest to kwestia najbliższych tygodni. Dokument w tej chwili jest po ostatecznych uzgodnieniach międzyresortowych, ma być przyjęty przez Radę Ministrów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Przepraszam, chciałabym przedstawić sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do pytań nie ma sprostowań.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Panie marszałku, chodzi o pewną nieścisłość w wypowiedzi pana ministra.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AnnaBańkowska">Pan minister powiedział, że pani poseł Sobecka słusznie zauważyła, że przepisy są takie, że gdy ktoś o złotówkę przekroczy kwotę przyjętą jako kryterium, to nie dostanie świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#AnnaBańkowska">Panie Ministrze! Przepisy tak nie brzmią. Jest przewidziane tak zwane miękkie lądowanie w tych ustawach, a zatem jeśli ktoś o niedużą kwotę przekroczy granicę dochodu, to otrzyma zasiłek o tę kwotę niższy. Tak naprawdę wygląda nasze prawo. Tak że nie wprowadzajcie, państwo, w błąd społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: To nie było regulaminowe sprostowanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję za wyjaśnienie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Antoniego Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#AntoniSzymański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Najpierw chciałbym wyrazić satysfakcję jako sprawozdawca dwóch połączonych komisji, Komisji Rodziny oraz Komisji Polityki Społecznej, że wszystkie kluby poparły to rozwiązanie, aczkolwiek z wieloma zastrzeżeniami.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#AntoniSzymański">Druga sprawa dotyczy tego, że mam wrażenie, iż w tej dyskusji mylono budżet pomocy społecznej z zupełnie innym budżetem, celowym, który został wydzielony w ramach budżetu państwa i na który przeznaczono kwotę 190 mln zł na specjalne dodatki rodzinne. Mam wrażenie, że nasi słuchacze, szczególnie w radio, czy czytelnicy mogliby odnieść wrażenie, że przekazując 190 mln zł na dodatki rodzinne, pozbawiamy pomoc społeczną pewnej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Dokładnie tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#AntoniSzymański">Takiej sytuacji nie ma. Gdyby tak było, jak mówią panie posłanki z SLD, to można by również toczyć dyskusję o tym, dlaczego aktualnie w systemie podatkowym są przewidziane pewne odpisy, dlaczego jest dziesiątki rozmaitych funduszy celowych, dlaczego z tamtych pieniędzy się nie zrezygnuje po to, aby zabezpieczyć potrzeby pomocy społecznej. Ja, a myślę, że również Komisja Rodziny - mówię to, mając co do tego pewność, ponieważ wczoraj obradowała sejmowa Komisja Rodziny - a mam przekonanie, że i Komisja Polityki Społecznej, nie chcielibyśmy zabierać z jednej pozycji i przekazywać na inną. Ale, panie posłanki, tych kwot nie zabrano, to są zupełnie inne pozycje, to była rezerwa celowa.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#komentarz">(Poseł Jolanta Banach: To, co pan mówi, to jest formalizm.)</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#AntoniSzymański">Sytuacja w dziedzinie pomocy społecznej jest mi dobrze znana. W dniu wczorajszym przygotowywaliśmy dezyderat - dzisiaj z panią posłanką Banach zgodnie to opracowaliśmy - do rządu w tej sprawie. Również uważam, że sytuacja pomocy społecznej jest trudna. Debata w Sejmie na ten temat zbliża się. Będzie na to poświęcony czas. Natomiast dzisiaj mówiliśmy o jednym szczególnym rozwiązaniu. To rozwiązanie dotyczy pomocy w formie jednorazowego dodatku rodzinnego. To właśnie tę pracę wykonaliśmy. Dobrze, że zgodnie nad tym pracowaliśmy. Mam nadzieję, że pieniądze te trafią do rodzin tak jak planujemy, czyli we wrześniu.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#AntoniSzymański">Natomiast co do kwestii pomocy społecznej, to m.in., jak powiedziałem, Komisja Rodziny w dniu dzisiejszym wystosowała dezyderat w tej sprawie. Ja osobiście skierowałem dwie interpelacje i zapytania poselskie. Tak że jeżeli ktoś twierdzi, że tylko posłowie SLD w tej sprawie monitują rząd, że nie znamy tej sytuacji, to powiadam: znamy dramatyzm sytuacji i oczekujemy - jeśli chodzi o zasiłki obligatoryjne i fakultatywne przyznawane w ramach w pomocy społecznej, sytuację rodzin zastępczych - że będzie poprawa. Ale osobiście jestem przeciwny temu, żeby z tych 190 mln zł zabierać na pomoc rodzinom zastępczym. Te pieniądze na rodziny zastępcze, na zasiłki obligatoryjne i fakultatywne muszą się znaleźć w innych miejscach, nie może to godzić w dobro i potrzeby rodziny.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#AntoniSzymański">Pan poseł Kulas zapytał, czy tylko nasza koalicja i nasz rząd ma kłopoty, jeżeli chodzi o pomoc społeczną. Powiem więc, że przypominam sobie dwa fakty. Otóż poprzednia koalicja, wtedy kiedy zaczynała rządy, zmieniła rozporządzenie o pomocy dla kobiet ciężarnych i matek wychowujących dzieci - są to sytuacje właściwie najtrudniejsze - w ten sposób, że ilość zasiłków radykalnie ograniczono, jak również zmieniono w pewnym momencie kryteria uprawniające do pomocy, na czym duża liczba rodzin w najtrudniejszej sytuacji, w tym rodzin wielodzietnych, rzeczywiście straciła. Ale te kłopoty, które miały miejsce 3–4 lata temu, nie usprawiedliwiają niedoszacowania budżetu w tym roku i musimy jako koalicja rządowa zrobić wszystko, aby potrzeby wynikające z zadań pomocy społecznej respektować i zrealizować w roku bieżącym. Wiem, że klub Akcji Wyborczej Solidarność, również jego prezydium, działania w tym kierunku podejmuje. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Jeśli są takie kiepskie kryteria, to dlaczego tego nie realizujecie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Tak to bywa, kiedy jedna i druga strona wychodzi poza przedmiot... Ja czasem lubię posłuchać.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 kwietnia 1999 r. (sygn. akt K.33/98) w sprawie niezgodności z Konstytucją RP art. 11 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz art. 15 pkt 2 lit. a i lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób (druki nr 1153 i 1199).</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Markiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając zaszczyt występować w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, chcę na początku zapewnić, że dla wszystkich jej członków autorytet Trybunału Konstytucyjnego jest niepodważalny, a w jego orzeczeniach szukamy wiedzy o prawie i ustroju. Muszę to powiedzieć w sytuacji dość kłopotliwej, gdy w imieniu komisji rekomenduję Wysokiej Izbie odrzucenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Kto wie, czy nie jest to ostatnia rekomendacja w dwuletnim okresie przewidzianym przez konstytucję, kiedy to Sejm jeszcze ma prawo odrzucenia orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MarekMarkiewicz">Referuję stan spraw po długiej dyskusji w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, gdzie różne opinie się ścierały, a dotyczyły one konkretnej ustawy, ale także ustrojowego problemu granic suwerenności parlamentu w działaniach na obrzeżu wolności i praw konstytucyjnych, których ograniczenie może nastąpić zgodnie z konstytucją, ale kryteria tych ograniczeń w istocie wynikają już nie tyle z konstytucji, ile ze standardów wyznaczonych właśnie przez Trybunał Konstytucyjny. Rzecz w istocie dotyczy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#MarekMarkiewicz">Tu muszę powiedzieć to, co jest oczywiste, że ustawa została uchwalona przez Sejm na wniosek posłów poprzedniej koalicji i na tym kończy się polityka w tej sprawie, dlatego że do dziś zwolenników i przeciwników tej ustawy dzielą zupełnie inne niż polityczne kryteria, taki sam jest rozkład głosów i opinii w stosunku do omawianego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#MarekMarkiewicz">Ustawa ta, znowelizowana art. 143 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej, choć w tej części nie dotyczy to sprawy, w art. 11 zamieszczonym w rozdz. 2, obejmującym krajowy zarobkowy przewóz osób pojazdami samochodowymi nie będącymi taksówkami, przewiduje, że zezwolenia udziela się, jeżeli właściciel przedsiębiorstwa, a w przypadku osoby prawnej i członkowie organu zarządzającego nie byli karani za przestępstwa karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w ruchu lądowym, przeciwko zdrowiu i życiu oraz przeciwko mieniu lub dokumentom, co dotyczy także kierowców, zaś w rozdz. 3, dotyczącym zarobkowego przewozu osób taksówkami, powiada, że zezwolenia udziela się, jeżeli właściciel przedsiębiorstwa, w przypadku osoby prawnej, członkowie organu zarządzającego oraz zatrudnieni kierowcy nie byli karani za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu lądowym, przeciwko zdrowiu i życiu oraz przeciwko mieniu lub dokumentom. Nowelizacja, o której wspomniałem, w tym zapisie pominęła z zakazów obejmujących taksówkarzy skazanie za występki karne skarbowe. To jest jedyna różnica. Jak z tego widać, ustawa w stosunku do taksówkarzy oraz tych, którzy nie są nimi, lecz prowadzą zarobkowy transport, wprowadza wymóg niekaralności, najogólniej mówiąc, to pierwszy punkt sporu.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#MarekMarkiewicz">W art. 15, a więc dotyczącym taksówkarzy, przewiduje się ponadto, że zezwolenia udziela się, jeżeli przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy oraz zatrudnieni kierowcy nie pozostają w innym stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, a więc wprowadza się zakaz udzielania zezwoleń tzw. drugoetatowcom, co było przedmiotem wielu wystąpień taksówkarzy, a niegdyś było niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#MarekMarkiewicz">Te przepisy ustawy zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego rzecznik praw obywatelskich we wniosku z 24 września 1998 r., wnosząc, by wskazane przeze mnie przepisy Trybunał uznał za naruszające zasady wyrażone w art. 22 i 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#MarekMarkiewicz">Wskazać tu muszę, że chodzi w opinii rzecznika praw obywatelskich o naruszenie zasady wolności gospodarczej, wyrażonej w art. 22 konstytucji, przewidującym, że ograniczenie wolności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes społeczny. Zważyć należy, co także było przedmiotem dyskusji, że przepis ten mieści się w rozdz. 1 konstytucji pt. „Rzeczpospolita”, nie zaś w rozdz. „Prawa i wolności obywatelskie”.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#MarekMarkiewicz">Po drugie, art. 65 ust. 1 mieszczący się już w rozdziale dotyczącym praw i wolności obywatelskich powiada: Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca i pracy. Wyjątki określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#MarekMarkiewicz">Ów art. 31 ust. 3 jest to szczególny przepis konstytucyjny, który powiada, a jest to istotą sprawy, którą pozwalam sobie referować Sejmowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie - co zaznaczono w poprzednio cytowanych przepisach - i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności innych osób. Ograniczenia te, jak mówi konstytucja, nie mogą naruszać istoty wolności i praw.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#MarekMarkiewicz">Rzecznik praw obywatelskich uznał, że cytowane przeze mnie przepisy i ograniczenia są dyskryminujące wobec osób, które nie spełniają wymogów określonych w ustawie, przez co naruszają ogólną zasadę wolności działalności gospodarczej, wyrażoną w ustawie o działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 Konstytucji RP - napisał rzecznik praw obywatelskich - wolność gospodarcza jest jedną z podstaw ustroju politycznego i gospodarczego Rzeczypospolitej, dla jej ograniczenia nie wystarczy więc akt rangi ustawy. Ograniczenie może nastąpić tylko ze względu na ważny interes publiczny, przy założeniu, że wolność gospodarcza, a więc i wolność wykonywania zawodu w sytuacji posiadania do tego odpowiednich warunków i innych kwalifikacji stanowi generalną zasadę.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#MarekMarkiewicz">Rzecznik praw obywatelskich podnosi pewną kolizję postanowień ustawy z wymogami Kodeksu karnego, w którym przewiduje się kary dodatkowe w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności bądź prowadzenia pojazdów mechanicznych - kary, które orzeka sąd, rozstrzygając w konkretnym przypadku. Tu zaś do dyspozycji w istocie organu samorządu ustawodawca przekazuje niemalże automatyczną władzę owego pozbawiania kwalifikacji do prowadzenia samochodów w każdym przypadku, które jest pochodną skazania w procesie karnym.</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#MarekMarkiewicz">Co do zakazu pracy owych dwuetatowców rzecznik praw obywatelskich wypowiedział opinię, że są to postanowienia skierowane przeciwko konkurencyjnej w stosunku do prowadzących działalność zawodową taksówkarzy, dla których działalność taka jest głównym źródłem utrzymania, grupie wykonujących zawód taksówkarza w czasie wolnym od innej pracy, co nie powinno mieć miejsca, tym bardziej że sprzeczne jest z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która tego typu barier nie przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-142.12" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie rzecznik praw obywatelskich odwołał się do postanowień Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej polityki zatrudnienia. Stanowisko rzecznika praw obywatelskich poparł prokurator generalny, szczególnie odnosząc się do tych aspektów kolizji, jak twierdzi, postanowień ustawy z wymogami prawa karnego.</u>
          <u xml:id="u-142.13" who="#MarekMarkiewicz">Przedstawiciel Sejmu przed Trybunałem Konstytucyjnym, upoważniony do obrony ustawy, po wcześniejszej debacie w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawił przed Trybunałem całą historię ustanowienia tej ustawy, pochodzącej, jak powiedziałem, z wniosku poselskiego, ale popieranego przez ówczesny rząd. Co ciekawsze, obecny resort transportu także uznaje zasadność owych warunków wprowadzonych przez ustawę.</u>
          <u xml:id="u-142.14" who="#MarekMarkiewicz">Przed komisjami, które pracowały nad projektem tej ustawy, stanęły dwa w istocie pytania wskazujące na pewien ustrojowy czy ideologiczny charakter sprawy. Pierwsze to pytanie, czy w ogóle wprowadzać koncesje czy zezwolenia dla osób prowadzących zarobkowy transport drogowy. Ta dyskusja trwała najdłużej. Tu rząd wypowiedział się jednoznacznie, że przewozy nieregularne wykonywane przez przewoźników, w momencie kiedy mają charakter zarobkowy, powinny być objęte zezwoleniem przede wszystkim dlatego, że chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa przewozów. Tu rząd wyraźnie odwołał się do celu ustawy i ograniczeń w niej wprowadzonych, mianowicie bezpieczeństwa pasażerów. Rząd także powoływał się już w trakcie prac nad ustawą, co referował przedstawiciel Sejmu przed Trybunałem Konstytucyjnym, na to, że w krajach Unii obowiązuje dyrektywa nr 9626 z dnia 2 kwietnia 1996 r. wprowadzająca podobne, a nawet dalej idące zakazy dotyczące osób objętych tą ustawą. Wreszcie między posłami doszło do bardzo gorących dyskusji na temat właśnie owych zakazów. Jedni twierdzili, że nie powinno się wprowadzać takich zakazów, gdyż one łamią powszechną i konstytucyjną zasadę wolności gospodarczej, podczas gdy drudzy powiadali, jak np. poseł Szarawarski, że w miarę upływu czasu, w miarę porządkowania sytuacji można zmieniać i rygory ustawowe dotyczące tych regulacji, natomiast dzisiaj w miejsce braku regulacji trzeba wprowadzić choćby takie, które przywrócą w miarę normalny stan i poczucie bezpieczeństwa pasażera.</u>
          <u xml:id="u-142.15" who="#MarekMarkiewicz">W materiałach dotyczących owej ustawy i jej przygotowania wielokrotnie powtarzały się opisy działania mafii taksówkarskiej, złych konsekwencji rozluźnienia wcześniejszych rygorów dotyczących taksówkarzy i osób prowadzących zarobkowy transport - rygorów niegdyś respektowanych czy wymaganych przez zrzeszenia transportowe bądź uchylonych w roku 1988 szczegółowych dla tej profesji przepisów. Ciekawe jest to, że przed prezentacją opinii Sejmu przed Trybunałem Konstytucyjnym pojawiła się dość szczególna forma opinii prawnej Biura Studiów i Ekspertyz, sprowadzająca się do dwóch zdań: Wniosek rzecznika jest trafny. Uzasadnienie wniosku jest przekonywające i wyczerpujące, dlatego też uznałem za niecelowe jego przytaczanie i szczegółowe omawianie. Innych opinii na ten temat nie przedstawiono.</u>
          <u xml:id="u-142.16" who="#MarekMarkiewicz">Przed Trybunałem Konstytucyjnym w imieniu Sejmu jego pełnomocnik odwołał się do orzecznictwa Trybunału, które dzieli się na 2 fazy: z okresu przedkonstytucyjnego i po wydaniu nowej konstytucji. Pierwsze orzeczenie w przedmiotowej materii Trybunał wydał 12 lutego 1991 r., w którym, na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów konstytucyjnych, stwierdził: Działalność gospodarcza ze względu na jej charakter, a zwłaszcza bliski związek zarówno z interesami innych osób, jak i interesem publicznym, może podlegać różnego rodzaju ograniczeniom w stopniu większym niż prawa i wolności o charakterze osobistym bądź politycznym.</u>
          <u xml:id="u-142.17" who="#MarekMarkiewicz">Linia orzecznicza Trybunału zmieniała się. Już w roku 1995 - a zasada ta była powtarzana w kolejnych orzeczeniach, aż do obecnego roku - Trybunał zajął stanowisko: Staranność ustawodawcy do ograniczenia praw i wolności obywatelskich w sferach dotyczących życia osobistego, rodzinnego była niewątpliwie adekwatna i proporcjonalna do istoty zagrożeń, dla zapobieżenia wystąpienia których są stworzone oraz konieczne.</u>
          <u xml:id="u-142.18" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie Trybunał wprowadził triadę wymogów dla parlamentu, ograniczających jego swobodę wkraczania w pole wolności i praw obywatelskich. Pojawiło się to już w orzeczeniu z 26 kwietnia 1995 r., kiedy Trybunał nakazał parlamentowi zadanie sobie zawsze trzech pytań: Czy wprowadzona regulacja ustawodawcza jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez nią skutków? Czy regulacja jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego, z którym jest powiązana? Czy efekty wprowadzonej regulacji pozostaną w proporcji do ciężarów nakładanych na obywatela? Wszelako zawsze w trakcie ostatnich 9 lat Trybunał konsekwentnie podkreślał, że zakres oraz stopień reglamentacji ochronnej i gwarancyjnej zależy od suwerennej decyzji władzy ustawodawczej; wszak w tych granicach wyznaczanych przez kolejne orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-142.19" who="#MarekMarkiewicz">Istotą sprawy w tym wypadku jest treść postanowień, na które powoływał się rząd i posłowie w procesie tworzenia tej ustawy, który to problem istnieje do dzisiaj. Jest nim Dyrektywa Rady Europy nr 96/26 z dnia 29 kwietnia 1996 r., przyjęta przez wszystkie kraje Unii Europejskiej, które uczyniły to, zważywszy, że reguły dostępu do zawodu operatora transportu drogowego powinny traktować o nienagannej reputacji, sytuacji finansowej i kompetencjach zawodowych operatorów. Wszystkie kraje Unii Europejskiej zostały w części normatywnej tej dyrektywy zobowiązane - a powtórzono to w następnej, wydanej dwa lata później - do tego, by wprowadzić następujące zasady. Przedsiębiorstwa zainteresowane przyznaniem im statusu operatora transportu drogowego powinny mieć, po pierwsze, dobrą reputację, po drugie, dobrą sytuację finansową, wreszcie wymagane kompetencje zawodowe. Państwa Unii zaś określą warunki, które muszą być spełnione przez przedsiębiorstwa założone na terytorium ich spełnienia. Przy tym do ich podstawowych obowiązków - jak mówi dyrektywa - należy orzeczenie, że wymóg dobrej reputacji nie jest spełniany lub przestał być spełniany, jeżeli osoba fizyczna lub osoby, od których oczekuje się spełniania tego wymogu na mocy § 1,</u>
          <u xml:id="u-142.20" who="#MarekMarkiewicz">— po pierwsze, oskarżone zostały o popełnienie poważnego przestępstwa kryminalnego, włączając w to wykroczenia o charakterze gospodarczym (dyrektywa nie mówi o rodzaju przestępstw ani o ich umyślności);</u>
          <u xml:id="u-142.21" who="#MarekMarkiewicz">— po drugie, zostały uznane za niezdolne do wykonywania zawodu operatora drogowego na podstawie którejkolwiek z obowiązujących reguł;</u>
          <u xml:id="u-142.22" who="#MarekMarkiewicz">— wreszcie po trzecie, oskarżone zostały o popełnienie poważnych powtarzających się wykroczeń, nie występków, przeciw obowiązującym regułom, które dotyczą płac, towarowego i pasażerskiego transportu drogowego, przy czym dyrektywa mówi, a obowiązuje ona do dzisiaj wszystkie kraje Unii i obowiązywać będzie te, które do Unii przystąpią, że w przypadkach, o których mowa, a które przed chwilą przedstawiłem, wymóg dotyczący dobrej reputacji pozostaje niespełniony aż do czasu rehabilitacji lub innych działań przynoszących identyczny skutek stosowny do właściwych przepisów krajowych. Są to, nie muszę mówić, bardzo daleko idące nakazy, które zobowiązały się wprowadzić do swego ustawodawstwa wszystkie kraje Unii.</u>
          <u xml:id="u-142.23" who="#MarekMarkiewicz">Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 26 kwietnia podzielił opinię rzecznika praw obywatelskich, uznając, że wskazane przeze mnie przepisy są niezgodne z art. 22 i art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jako że wprowadzają nadmierne ograniczenie w zakresie korzystania z wolności działalności gospodarczej oraz wolności wyboru i wykonywania zawodu.</u>
          <u xml:id="u-142.24" who="#MarekMarkiewicz">Trybunał Konstytucyjny odwołał się w tym orzeczeniu i przywołał w uzasadnieniu obowiązującą parlament zasadę owej triady, którą przed chwilą przedstawiłem, a mianowicie wymogu uznania, że: środki zastosowane przez prawodawcę muszą być w stanie doprowadzić do zamierzonych celów; muszą być niezbędne do ochrony interesu, z którym są powiązane; wreszcie ich efekty muszą pozostawać w proporcji do ciężarów nakładanych na obywatela. Trybunał Konstytucyjny uzasadniając swoje stanowisko użył pięciu argumentów.</u>
          <u xml:id="u-142.25" who="#MarekMarkiewicz">Po pierwsze, stwierdził, że kwestionowane przepisy wprowadzające ograniczenie działalności gospodarczej nie znajdują dostatecznego uzasadnienia w żadnej z konstytucyjnych wartości, a zatem, konkluduje Trybunał Konstytucyjny, nastąpiło tu użycie nadmiernego środka w stosunku do zakładanego ustawą celu.</u>
          <u xml:id="u-142.26" who="#MarekMarkiewicz">Po drugie, Trybunał podzielił argumentację rzecznika praw obywatelskich dotyczącą relacji między restrykcjami wprowadzonymi w ustawie a wymogami, które przewiduje Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-142.27" who="#MarekMarkiewicz">Po trzecie, co najciekawsze, Trybunał Konstytucyjny powiada, że w jego ocenie żadna z osób, do której odnoszą się wzmiankowane ograniczenia, nie pełni funkcji ani nie wykonuje zawodu związanego ze sprawowaniem władzy publicznej, a także nie pełni zawodu zaufania publicznego, a tylko ten fakt mógłby w jakimś stopniu uzasadniać warunek niekaralności za wymienione kategorie przestępstw, choć w uzasadnieniu nie ma odwołania do podstawy takiego stanowiska ustrojowego, konstytucyjnego bądź ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-142.28" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie, po czwarte, Trybunał nie znajduje podstaw do ograniczenia wolności działalności gospodarczej osób, które pozostają już w innym stosunku pracy w pełnym wymiarze godzin, gdyż byłoby to sprzeczne - tu Trybunał podzielił stanowisko rzecznika praw obywatelskich - z wymogami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przyznaje także Trybunał Konstytucyjny rzecznikowi praw obywatelskich rację, że zakaz owej pracy dla dwuetatowców łatwo można obejść, sprawdzając zatrudnienie np. na 9/10 etatu, co podsuwa w swym wniosku rzecznik praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-142.29" who="#MarekMarkiewicz">Według Trybunału Konstytucyjnego, i to jest argument piąty, jako podstawę wprowadzonego ograniczenia można by przyjąć względy bezpieczeństwa, ale Trybunał nie znajduje takich podstaw, choć trzeba przyznać, na co wskazywali przeciwnicy tego orzeczenia, nie wskazuje, z jakich powodów.</u>
          <u xml:id="u-142.30" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie w ostatecznym argumencie Trybunał przyznał, że prawo międzynarodowe chroni zasadę swobodnego wyboru zatrudnienia, powołując się na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz Konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy. W komisji doszło do istotnego podziału stanowisk, jako że przeciwnicy orzeczenia wskazali, zaczynając od końca, że owe akty międzynarodowe obowiązują także państwa Unii Europejskiej, które przyjęły na siebie stosowanie owej dyrektywy, więc samo to nie jest dla tych państw przynajmniej przeszkodą.</u>
          <u xml:id="u-142.31" who="#MarekMarkiewicz">Przeciwnicy stanowiska Trybunału stwierdzili, że spór w istocie nie dotyczył dopuszczalności ograniczeń, bo przecież konstytucja je dopuszcza w cytowanych przeze mnie artykułach i w art. 31 ust. 3, wszelako problem polega na tym, czy spór leży w granicach suwerenności parlamentu; w istocie w ocenie stanów, które ustawodawca chce regulować, wkracza się na pole praw i wolności obywatelskich. W uzasadnieniu Trybunału Konstytucyjnego pojawia się to, na co zwracają uwagę jego przeciwnicy, zjawisko, w którym Trybunał odwołuje się do konstytucyjnych wartości, których ta ustawa nie chroni w sposób należyty, wszelako nie odwołuje się Trybunał do celów ustawy, które legły u podstaw wydania kwestionowanych przepisów. Powiada tylko, że kwestionowane przepisy, wprowadzające ograniczenie działalności gospodarczej, nie znajdują dostatecznego uzasadnienia w żadnej z konstytucyjnych wartości, z czego by wynikało, że są zbędne bądź niedopuszczalne. Natomiast w drugim zdaniu Trybunał, zdaniem przeciwników, mówi, że nastąpiło użycie nadmiernego środka w stosunku do zakładanego ustawą celu. Gdzie w takim razie szukać środka, który nie byłby nadmierny? W uzasadnieniu Trybunału - co stwierdzają jego przeciwnicy - znaleźć go nie sposób. W istocie ocena sprowadza się już nie do oceny prawa, tylko do oceny celów społecznych ustawy, które ustawodawca chciał osiągnąć. Tu jest największa różnica pomiędzy Sejmem, który ten cel sprecyzował, a Trybunałem, który nie odwołuje się do materiałów, które legły u podstaw tej ustawy, a nawet ich nie przytacza. Jeżeli bowiem wyraźnym celem prezentowanym przez posłów i rząd było bezpieczeństwo pasażerów, wymóg dobrej reputacji i profesjonalizmu przewoźników, to trzeba by wskazać - mówią przeciwnicy orzeczenia - w którym miejscu pojawiła się owa nadmierność zakazów, a w którym momencie byłyby one jeszcze, nie ma tu tego słowa, mierne bądź wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-142.32" who="#MarekMarkiewicz">Po drugie, jeżeli Trybunał Konstytucyjny uznaje trafność poglądów rzecznika na temat relacji postanowień prawa karnego i tej ustawy, mówiąc, że jeżeli sąd nie uzna, to ustawodawca nie może tego czynić, to faktycznie można powiedzieć, że - zdaniem przeciwników tego orzeczenia - nakładają się na siebie dwie materie. W prawie karnym mamy do czynienia ze środkiem prawnokarnym, który pełni rolę kary uznanego przez sąd pozbawienia prawa wykonywania określonego zawodu lub działalności, w tejże ustawie natomiast ma charakter wyraźnie prewencyjny, nie odnoszący się do konkretnych zdarzeń, a nawet do konkretnego powodu skazania, ale do pewnej gwarancji bezpieczeństwa, którą, w wypadku zawodu taksówkarza i kierowcy, muszą spełniać osoby, które nie naruszały, z różnych powodów, prawa.</u>
          <u xml:id="u-142.33" who="#MarekMarkiewicz">Po trzecie, mówili przeciwnicy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego: cóż to jest za sfera ocen, która się dokonuje w uzasadnieniu tego orzeczenia. Czy wymogiem wyłącznym, a jeżeli tak, to skąd płynącym, jest funkcjonowanie zawodu - jak pisze Trybunał - zaufania publicznego, gdy jednocześnie Trybunał nie kwestionuje, że zawód kierowców wykonujących transport zarobkowy jest ważny społecznie. Wreszcie w żadnej części Trybunał nie rozważa, na jakiej przesłance oparł w swoim orzeczeniu opinię o tym, że względy bezpieczeństwa w tym rozstrzygnięciu nie mogły być jego podstawą, albowiem - jak czytamy w uzasadnieniu, a podkreślali to zwolennicy odrzucenia orzeczenia - Trybunał pisze: „Jednakże kryterium, za pomocą którego wyodrębniono spośród powyższego kręgu osób te, którym nie zostało udzielone zezwolenie, jest kryterium czysto formalnym, nieuzasadniającym twierdzenia, że tylko te osoby zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji ze względu na zakładane zmęczenie. Jak słusznie podnosi wnioskodawca, kryterium to jest łatwe do obejścia”.</u>
          <u xml:id="u-142.34" who="#MarekMarkiewicz">Przeciwnicy tego stanowiska powiadają, że trudno, by o innych osobach w ustawie rozstrzygał Sejm, skoro poświęcona ona była tylko kierowcom, a nie żołnierzom, woźnicom czy innym uczestnikom ruchu, także wpływającym na jego bezpieczeństwo. Po drugie, przeciwnicy wskazali na fragment uzasadnienia, w którym Trybunał stwierdza, iż zawartego w kwestionowanym przepisie ograniczenia wolności gospodarczej nie można uzasadniać względami ważnego interesu publicznego, ponieważ nie ma uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że tylko poddana temu ograniczeniu kategoria osób jest zagrożeniem dla bezpieczeństwa na drogach. Argument ten znakomicie daje się odwrócić, ale pokazuje, że w istocie spór dotyczy nie prawa, lecz tylko różnych ocen stanu bezpieczeństwa na drogach, dokonywanych z jednej strony przez Sejm, z drugiej strony przez Trybunał, jednak bez uzasadnienia. Ten brak uzasadnienia wytyka Sejmowi Trybunał Konstytucyjny, ale rodzi to - zdaniem przeciwników tego orzeczenia - pytanie: gdzież ma się znajdować uzasadnienie celów i zakresu przyjętych restrykcji? Wszak ustawa zawiera tylko zapisy normatywne, a Trybunał w ani jednym słowie uzasadnienia nie odwołał się do materiałów poprzedzających wydanie tej ustawy, w których wyrażano wyraźniej stanowisko rządu i posłów wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-142.35" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie, i to jest może koronny argument przeciwników tego orzeczenia, owa dyrektywa obowiązująca w krajach Unii Europejskiej doprowadzić może do sytuacji, w której orzeczenie uchylające zapisy ustawowe będzie tylko czasowe, gdyż za chwilę Sejm będzie musiał, zgodnie z regułami Unii, wprowadzić to samo ograniczenie w myśl postanowień owej dyrektywy. Ostatnim już, pozamerytorycznym, związanym z tą ustawą zastrzeżeniem, było pytanie ustrojowe. Otóż, do laski marszałkowskiej złożono w tej chwili kilkanaście ustaw, w których Sejm wkracza na pole zastrzeżonych wolności i praw obywatelskich, na przykład: w projekcie Unii Wolności, dotyczącym prawa spółdzielczego, jest co najmniej pięć przepisów, które na to pole wkraczają, zresztą dla dobra innych obywateli, przewidując na przykład wywłaszczenie gruntów, na których wybudowano budynki spółdzielcze. Takich przykładów można by podać więcej.</u>
          <u xml:id="u-142.36" who="#MarekMarkiewicz">Zwolennicy orzeczenia w zasadzie odwołują się do argumentacji rzecznika praw obywatelskich, podkreślając, że w wypadku owych kierowców i taksówkarzy nie mamy do czynienia z żadnym specyficznym zawodem, w którym należałoby szukać dodatkowych ograniczeń. Natomiast wartością szczególną nade wszystko jest wolność gospodarcza, której ograniczać się nie powinno, tym bardziej że mogłoby to kolidować z intencjami ustawodawcy wyrażonymi w prawie karnym, gdzie te same restrykcje, które wprowadza tutaj prewencyjnie ustawa, oddaje się jedynie do decyzji sądu. Spór zatem miał charakter ustrojowy, a także praktyczny - muszę to zreferować - w istocie nie doprowadził do przewagi jednego czy drugiego stanowiska. Trzeba dla sprawiedliwości powiedzieć, że w komisji nie znalazła się większość głosów dla wyrażenia pozytywnej opinii o tym orzeczeniu, tak się te głosy w Sejmie podzieliły.</u>
          <u xml:id="u-142.37" who="#MarekMarkiewicz">Co jest najciekawsze w tej sprawie - bardziej chodzi tu chyba o zasadę niż o konkretne rozstrzygnięcia, gdyż w trakcie screeningu prowadzonego w okresie przedakcesyjnym do Unii już się pojawił problem owej dyrektywy, wymogów, które zobowiązywać będą Polskę na tym polu i na innych, dotyczących transportu - podkreśla to znaczenie owego argumentu płynącego z dyrektywy. Z drugiej strony, ustawa przekazuje do decyzji samorządów sprawy limitowania zezwoleń i ich wydawania, w związku z tym pojawia się kolejny decydent, który może decydować o ostrości stosowania tych zakazów bądź nie. Wreszcie, trzeba powiedzieć, że odwoływano się do prawa międzynarodowego, które przytoczył tu rzecznik praw obywatelskich, zadając pytanie, w jaki sposób jego postanowienia w tej i w podobnych sprawach wiązać się będą z zasadami, które przyjmują państwa Unii, często obok - i tu rzecznik ma rację - ogólnych postanowień Paktu Praw Człowieka i Obywatela, Deklaracji Praw Człowieka ONZ i innych.</u>
          <u xml:id="u-142.38" who="#MarekMarkiewicz">W tym stanie rzeczy, Wysoki Sejmie, przedstawiam stanowisko Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przesądzające o negatywnym rozpatrzeniu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wraz z rekomendacją odrzucenia tego orzeczenia Trybunału, podkreślając jednocześnie, że w dyskusji tej nie było żadnych sporów o charakterze politycznym, o charakterze innym niż merytoryczny. W istocie sprawa cały czas dotyczyła rozstrzygnięć konkretnej ustawy i granic suwerenności parlamentu, określanych czy zacieśnianych w tym orzeczeniu przez Trybunał Konstytucyjny. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-142.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi za bardzo krótkie przedłożenie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Śmieję w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność pragnę przedstawić stanowisko w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 kwietnia tego roku (sygn. akt K. 33/98). Przypomnę, że w orzeczeniu tym Trybunał stwierdził niekonstytucyjność art. 11 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz art. 15 pkt 2 lit. a i lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób ze względu na sprzeczność z art. 22 i art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji, a to z uwagi na to, że te przepisy ustawy wprowadzają nadmierne ograniczenia w zakresie korzystania z wolności działalności gospodarczej oraz z wolności wyboru i wykonywania zawodu. Zaskarżone przez rzecznika praw obywatelskich przepisy uzależniają uzyskanie zezwolenia na prowadzenie krajowego zarobkowego przewozu osób od niekaralności, ujętej właśnie w przepisach art. 11 i art. 15 wspomnianej wyżej ustawy. Różnica stanowisk odnośnie do przepisów przytoczonych powyżej dotyczy katalogu przestępstw, od sprawy karalności których uzależnia się uzyskanie takiego zezwolenia. Trybunał Konstytucyjny uznał, że zawartego w kwestionowanych przepisach ograniczenia wolności gospodarczej nie można uzasadniać względami ważnego interesu publicznego. Dalej Trybunał wywodzi, że wzmiankowane ograniczenia nie odnoszą się do osób sprawujących władzę publiczną, a zatem wykonujących zawód związany z zaufaniem publicznym, ten zaś fakt mógłby uzasadnić wymóg niekaralności. Jawi się jednak od razu pytanie, czy wyłącznie ten fakt. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wymóg niekaralności przy ocenie dotyczącej uzyskania zezwolenia jest nadmierny.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KrzysztofŚmieja">Wysoki Sejmie! W dyrektywach Unii Europejskiej, a zwłaszcza w dyrektywie nr 97/26 stwierdza się, że problem doboru środka, od którego uzależnia się uzyskanie zezwolenia na przewóz osób, jest wyłącznie domeną ustawodawcy, ustawodawca zaś, dokonując doboru kryteriów, bierze pod uwagę różne, istotne dla danego państwa okoliczności. Stąd też warunki, od których uzależnia się uzyskanie zezwolenia, są zróżnicowane i mogą wiązać się także z niekaralnością, bezpieczeństwem w ruchu drogowym, jak to jest zresztą w wielu krajach europejskich, a właściwie we wszystkich prawie krajach wspólnotowych. Dlatego też nasz klub uznał, że przytoczone przez ustawodawcę w przypadku tej konkretnej ustawy warunki są właściwe - wymaga tego dobra reputacja przewoźnika, bezpieczeństwo w komunikacji, nakazują to wymogi ruchu międzynarodowego. Można by wspomnieć o pewnych utrudnieniach związanych z tym ruchem, które dotknęły właśnie polskich przewoźników w roku ubiegłym, kiedy to w Niemczech postawiono wymóg niekaralności i kiedy trzeba było wypełnić stosowne deklaracje.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#KrzysztofŚmieja">Reasumując, klub Akcji Wyborczej Solidarność podziela stanowisko Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, bardzo szczegółowo przedstawione przez pana posła sprawozdawcę, wyrażające negatywną opinię co do tego orzeczenia, i wnosi o odrzucenie orzeczenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Pawła Jankiewicza o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PawełJankiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem, o którym rozmawiamy, jest problemem ściśle prawniczym, chociaż niewątpliwie dotyczy żywotnych interesów dosyć dużej grupy przedstawicieli szlachetnego zawodu - transportowców. Z uwagi na to, że pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo zanalizował stronę prawną, pominę tę sferę i skupię się tylko na podkreśleniu kilku spraw, którymi kierował się Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zajmując takie, a nie inne stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PawełJankiewicz">Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, o którym mowa, dotyczące grupy transportowców - umówmy się, że jest to piękne słowo, powszechnie używane w tym zawodzie - rozgranicza dwie sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PawełJankiewicz">Pierwsza sytuacja dotyczy uzależnienia udzielenia zezwolenia na prowadzenie krajowego zarobkowego przewozu osób pojazdami samochodowymi niebędącymi taksówkami od niekaralności właściciela przedsiębiorstwa, a w przypadku osoby prawnej - od niekaralności członków organu zarządzającego za niektóre przestępstwa. Także przepisy uzależniają zatrudnienie kierowców w takim przedsiębiorstwie od spełnienia wymogu niekaralności. Przepisy te uzależniają też udzielenie zezwolenia od faktu skazania w przeszłości za wymienione przestępstwa kierowcy i przedsiębiorcy prowadzącego zarobkowy przewóz osób taksówkami, którzy osobiście wykonują te przewozy.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PawełJankiewicz">Druga sytuacja, którą należy wyodrębnić, jeśli chodzi o kwestionowane przepisy, dotyczy uzależnienia udzielenia zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na zarobkowym przewozie osób taksówkami od niepozostawania kierowcy i przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy w innym stosunku pracy w pełnym wymiarze godzin.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PawełJankiewicz">Trybunał Konstytucyjny, analizując te stany, doszedł do wniosku, iż nastąpiło naruszenie przez ustawodawcę kilku zasad konstytucyjnych, przede wszystkim zasady wolności działalności gospodarczej, zasady wolności wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Stosując w swoim orzecznictwie ugruntowaną zasadę proporcjonalności przy badaniu tego rodzaju relacji pomiędzy przepisami konstytucyjnymi a innymi normami, Trybunał doszedł do wniosku, iż waga interesu publicznego, oczywiście z punktu widzenia zasady proporcjonalności, któremu ma służyć zróżnicowanie sytuacji adresatów normy, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów naruszonych przez nierówne traktowanie podmiotów podobnych. Jest to dosyć istotne podkreślenie tego przez Trybunał Konstytucyjny, który w następnym fragmencie podkreśla dosyć wyraźnie, iż również stosując zasadę proporcjonalności, należy zwracać uwagę na adekwatność celów i środków.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PawełJankiewicz">Pozwólcie państwo, że zacytuję fragment orzeczenia Trybunału: „Trudno jest znaleźć cel, którego osiągnięciu służyłby obligatoryjny zakaz udzielania zezwoleń wymienionym w kwestionowanych przepisach kategoriom osób ze względu na ich wcześniejszą karalność, cel, którego nie można by osiągnąć innymi środkami i który byłby na tyle ważny, aby w takim stopniu ograniczyć zasadę wolności gospodarczej”. W tym wypadku Trybunał Konstytucyjny doszedł do wniosku, iż „nastąpiło tu użycie przez ustawodawcę nadmiernego środka w stosunku do zakładanego ustawą celu”.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#PawełJankiewicz">Trybunał Konstytucyjny podkreśla również, że ta adekwatność miałaby miejsce wówczas, gdyby osoba, a właściwie grupa osób, których dotyczą te przepisy, wykonywała zawód związany ze sprawowaniem władzy publicznej bądź też zawód zaufania publicznego. W takiej sytuacji postawienie wymogu niekaralności - jako wymogu dodatkowego i wymogu, nazwijmy to, szczególnego - byłoby rzeczywiście adekwatne. Pamiętajmy, że w sytuacji, o której mówimy, zarówno w stosunku do jednej, jak i do drugiej grupy przedstawicieli zawodu transportowego mamy do czynienia z identycznym katalogiem kwalifikacji, powiedzmy, zawodowych, profesjonalnych. A więc chodzi zarówno o umiejętności fizyczne i cechy psychiczne, jak i o przejście odpowiednich badań, odbycie określonego szkolenia, zdanie określonego egzaminu. To wszystko jest wspólne, a różne jest tylko podejście do tej części szczególnej.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#PawełJankiewicz">Wreszcie, jeśli chodzi o wymogi płynące z dyrektyw Unii Europejskiej, to tutaj Trybunał podkreśla bardzo wyraźnie, że „podnoszony w dyrektywach państw Unii Europejskiej warunek dobrej reputacji, jakiemu powinien podlegać przewoźnik, nie może budzić wątpliwości, jednak wymaga starannego wyważenia interesu publicznego i prywatnego oraz doboru proporcjonalnego środka dla zrealizowania zamierzonego celu”.</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#PawełJankiewicz">Biorąc pod uwagę wszystkie te kwestie, rozważając zarówno cel ustawy, jaki w zasadach stanowi konstytucja, jak i rozwiązania ustawowe w przepisach kwestionowanej ustawy, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozwala sobie dołączyć się do poglądu wyrażonego przez Trybunał Konstytucyjny i będzie głosować przeciwko odrzuceniu tego orzeczenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Godzika w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JerzyGodzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności zgadza się z sentencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 kwietnia 1999 r., stwierdzającego niezgodność z konstytucją art. 11 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz art. 15 pkt 2 lit. a i lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania krajowego drogowego przewozu osób. Nasz klub konsekwentnie opowiada się za niepodważaniem wyroków Trybunału Konstytucyjnego, tym bardziej że w tym przypadku w pełni zgadzamy się z merytorycznym uzasadnieniem. Uważamy, iż niekonstytucyjność podważonych przepisów została udowodniona w sposób niebudzący wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JerzyGodzik">Po pierwsze, uzależnienie udzielania zezwoleń na prowadzenie krajowego zarobkowego przewozu osób pojazdami niebędącymi taksówkami od niekaralności właściciela przedsiębiorstwa, a w przypadku osoby prawnej - od niekaralności członków organu zarządzającego za przestępstwa karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w ruchu lądowym, przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko mieniu i dokumentom, a ponadto uzależnienie zatrudniania w takim przedsiębiorstwie kierowców od spełnienia takich samych warunków nie tylko narusza konstytucję, ale również zaufanie do Wysokiej Izby. Dalsze poszerzenie zakresu tego ograniczenia o kierowców taksówek, zmniejszając jedynie katalog przestępstw o przestępstwa karne skarbowe, jest również całkowicie nieuzasadnione. Zachodzi pytanie, dlaczego Wysoka Izba tak wybiórczo potraktowała akurat te, a nie inne zawody. Przecież zawód sprzedawcy, kolejarza oraz setki innych zawodów są równie odpowiedzialne i chcielibyśmy być pewni, że wykonujące je osoby są godne naszego zaufania. Myślę, że uzasadnienie prawne dokonane przez Trybunał jest jasne i trudno się z nim nie zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#JerzyGodzik">Po drugie, przepis uzależniający udzielenie zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na zarobkowym przewozie osób taksówkami od niepozostawania kierowcy i przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy w innym stosunku pracy w pełnym wymiarze godzin również, jak wykazał to Trybunał, nie da się obronić troską o dobro klienta. Dla osoby postronnej jest to już typowy przepis, który miałby ograniczać konkurencję, z tym tylko pytaniem, czy ograniczałby nieuczciwą konkurencję. Jak udowodnił to Trybunał, odpowiedź na to pytanie jest również negatywna. Jeśli i ta odpowiedź jest negatywna, to pozostaje tylko jeden wniosek: że przepisy zakwestionowane w orzeczonym wyroku są zbędne i z wyrokiem należy się zgodzić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Bentkowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zazwyczaj zgadza się w całej rozciągłości z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego. Uważamy, że do tak wysokiego sądu należy mieć szacunek. Niemniej jednak w związku z tą sprawą rodzą się pewne wątpliwości, które postaram się państwu przedstawić. Trybunał Konstytucyjny rozstrzygał problem sprowadzający się do prostej kwestii, czy taksówkarzem, bo o to najczęściej chodziło, może być osoba karana za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, za przestępstwa skarbowe i podatkowe, czy w końcu za poważne przestępstwa komunikacyjne. Sejm stanął na stanowisku, że nie powinna mieć prawa do wykonywania zawodu przed zatarciem skazania. Ktoś może powiedzieć, że jest to profesja mniej ważna, ale ludzie bardzo często powierzają taksówkarzowi swoje życie, zdrowie. Pasażer musi ufać, że jest to nie tylko sprawny fizycznie i technicznie kierowca, ale także uczciwy człowiek. Trybunał Konstytucyjny spojrzał na to od strony czysto formalnoprawnej. Odczytał bardzo dokładnie treść art. 31 ust. 3 konstytucji, który określa przypadki, kiedy można ograniczyć prawa innego obywatela i stwierdził, że nie zachodzą wymienione tam przesłanki, bo nie można tu mówić o naruszeniu bezpieczeństwa czy porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#AleksanderBentkowski">Trzymajmy się przykładu, że osoba karana zechce wykonywać zawód taksówkarza. Wydaje mi się, że Trybunał Konstytucyjny odniósł się do tego zbyt formalnie, a jednocześnie w swoim orzeczeniu popadł w pewną niekonsekwencję, bo jednocześnie stwierdził, że należy przyznać rację dyrektywom Unii Europejskiej. Chodzi o to, że zawód transportowca, taksówkarza może wykonywać tylko osoba o dobrej reputacji. Proszę mi teraz powiedzieć, w jaki sposób można określić tę dobrą reputację? Oczywiście, chociażby na podstawie wywiadu policyjnego. Przedstawiciel Unii Wolności bardzo mocno akcentował naruszenie pewnych praw obywatelskich, zwłaszcza swobody wykonywania zawodu. Czy zastanawialiście się jednak państwo nad tym, że poprzez ogólne pojęcie tzw. dobrej reputacji wprowadzamy olbrzymią dowolność, uznaniowość? Krótko mówiąc, jeżeli zmienimy tę ustawę według zaleceń Trybunału Konstytucyjnego i w miejsce niekaralności wpiszemy wymóg dobrej reputacji, to powstaną najróżniejsze komisje określające, kto ją ma, a kto nie, a w najlepszym razie skończy się na tym, że takie zaświadczenie będzie wystawiał miejscowy dzielnicowy. Nie wiem, czy to jest lepsze. W tym i w poprzednim parlamencie dbaliśmy o to, żeby do ustaw wpisywać jak najmniej przepisów, które niosą cechy uznaniowości, ponieważ zawsze ktoś będzie od kogoś zależny, a w tej sytuacji wszystko będzie zależało od takiego czy innego spojrzenia na starającego się o koncesję.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#AleksanderBentkowski">Wydaje mi się, że Trybunał Konstytucyjny z jednej strony wytknął wszystkie wady takiego rozwiązania, a z drugiej strony nie powiedział nic, jednego słowa o tym, jak ten problem rozwiązać, jak wpisać wymóg dobrej reputacji do ustawy o wykonywaniu tego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#AleksanderBentkowski">Warto też na końcu powiedzieć o tym, że taką propozycję rozwiązania zaproponowała korporacja taksówkarzy, którzy najlepiej wiedzą, że w ich zawodzie źle się dzieje. Wiedzą, że tworzą się w tych zawodach - i my też wiemy, tylko nie staramy się o tym mówić - najróżniejsze mafie, najróżniejsze ugrupowania, które okupują co lepsze miejsca, wyłudzają od ludzi większe należności, też w ramach wolnego rynku. Już kończę, panie marszałku. Oni to zaproponowali następujące rozwiązanie. Powiedzieli, że to da szansę wprowadzenia jakiegoś porządku w tym zawodzie, właściwego doboru ludzi. Przedstawiali nam przykłady. Mówili, że zdarzają się takie sytuacje: Człowiek wychodzący prosto z kryminału, po odbyciu 7-letniego wyroku za zbrodnię, w ciągu miesiąca musiał uzyskać koncesję i zaczął uprawiać zawód taksówkarza, chociaż był skazany za ciężkie pobicie ze skutkiem śmiertelnym. To był jeden z licznych przykładów, jakie przedstawiali sami taksówkarze, mówiąc, że są bezbronni. Każdy, kto chce wykonywać zawód... A co do tego potrzeba? Zdany kurs prawa jazdy i nic więcej. Czy sądzicie, że taka przesłanka, którą myśmy wprowadzili w ustawie, za sugestią tych, którzy najlepiej wiedzą, co się w ich środowisku dzieje, rzeczywiście tak bardzo narusza prawo?</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#AleksanderBentkowski">Zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego trzeba pozostawić swobodę naszym kolegom posłom; niech każdy zdecyduje we własnym sumieniu, jak ustosunkować się do tego orzeczenia Trybunału. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi (druki nr 1129 i 1196).</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Czesława Siekierskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Gospodarki przedkładam sprawozdanie dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi (druki nr 1129 i 1196).</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#CzesławSiekierski">Rządowy projekt nowelizacji wyżej wymienionej ustawy marszałek Sejmu zgodnie z regulaminem Sejmu skierował w dniu 20 maja br. do Komisji Gospodarki do pierwszego czytania. Komisja Gospodarki przeprowadziła pierwsze czytanie oraz rozpatrzyła projekt tej ustawy na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 1999 r. Zaproponowany zakres nowelizacji ustawy z dnia 2 grudnia 1993 r. o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi wynika z konieczności dostosowania dotychczas obowiązujących przepisów prawa do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#CzesławSiekierski">Nowelizacja ta obejmuje ust. 3 art. 17 ustawy o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi z dnia 2 grudnia 1993 r. W dotychczas obowiązującej ustawie art. 17 ust. 3 brzmi: „W przypadku stwierdzenia dokonywania obrotu towarami i technologiami lub ich wykorzystania w sposób niezgodny z warunkami określonymi w certyfikacie importowym, pozwoleniu wywozu lub przywozu albo naruszający wymogi, o których mowa w art. 2, minister gospodarki zobowiązuje odpowiedni podmiot do przywrócenia wymaganego stanu w określonym terminie, nie przekraczającym miesiąca, a po bezskutecznym upływie tego terminu może wydać decyzję o przepadku towaru lub technologii na rzecz skarbu państwa”. Nowe brzmienie art. 17 ust. 3 jest następujące: „W przypadku stwierdzenia dokonywania obrotu towarami i technologiami lub ich wykorzystywania w sposób niezgodny z warunkami określonymi w certyfikacie importowym, pozwoleniu wywozu lub przywozu albo naruszający wymogi, o których mowa w art. 2, minister właściwy do spraw gospodarki zobowiązuje odpowiedni podmiot do przywrócenia wymaganego stanu w określonym terminie, nie przekraczającym miesiąca, a po bezskutecznym upływie tego terminu może wystąpić do sądu - powtarzam: do sądu - o wydanie orzeczenia w sprawie przepadku towaru lub technologii na rzecz skarbu państwa”.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#CzesławSiekierski">Zgodnie z obowiązującą obecnie ustawą minister gospodarki może wydać decyzję o przepadku towaru lub technologii na rzecz skarbu państwa. Jest to sprzeczne z art. 46 konstytucji, który stanowi, że: „Przepadek rzeczy może nastąpić (...) tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu”.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#CzesławSiekierski">Panie i Panowie Posłowie! Nowelizacja tej ustawy dostosowuje jednocześnie jej przepisy do ustawy o działach administracji rządowej z dnia 4 września 1997 r. Zmiany te mają typowo porządkowy charakter i sprowadzają się do zastąpienia wyrazów „minister gospodarki” wyrazami „minister właściwy do spraw gospodarki”. Te nowe uaktualnienia zgodne z ustawą o działach administracji rządowej przewidziane są także dla innych ministerstw, których ta ustawa dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#CzesławSiekierski">Warto wskazać jeszcze jedną zmianę. Otóż art. 15 ust. 3 w dotychczasowej ustawie brzmiał: „Minister gospodarki, w porozumieniu z ministrem finansów, może określić, w drodze rozporządzenia, miejsca odpraw celnych właściwe dla przywozu lub wywozu niektórych towarów lub technologii, wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 1 ust. 2”. A po nowelizacji art. 15 ust. 3 otrzymuje brzmienie: „Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, może określić, w drodze rozporządzenia, urzędy celne właściwe dla przywozu lub wywozu niektórych towarów lub technologii, wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 1 ust. 2”. Zmiana ta wynika z wprowadzonego nowego Kodeksu celnego.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#CzesławSiekierski">Zaprezentowane zmiany można określić jako nowelizację minimalną czy nowelizację formalną, bo są to wyłącznie dostosowania wynikające z rządów ustawy zasadniczej, a także obowiązującej ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#CzesławSiekierski">Panie i Panowie Posłowie! Istnieje pilna potrzeba, aby w ramach przygotowania Polski do integracji ze strukturami Unii Europejskiej, szczególnie w zakresie przejmowania jej dorobku prawnego, przygotować i przyjąć w Polsce ustawę, która wprowadzałaby do naszego prawa rozwiązania zawarte w rozporządzeniu Unii Europejskiej dotyczące kontroli eksportu towarów i technologii podwójnego zastosowania. Jestem przekonany, że przedstawiciel kierownictwa Ministerstwa Gospodarki poinformuje Wysoką Izbę o zaawansowaniu prac w tym obszarze naszych dostosowań do prawodawstwa unijnego. Nasze członkostwo w NATO i niedalekie przystąpienie do Unii Europejskiej wymagają przyjęcia przez Polskę standardów obowiązujących w tych organizacjach również w zakresie kontroli eksportu, importu, tranzytu towarów i technologii, objętych listami kontrolnymi w międzynarodowych porozumieniach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Pielę-Mielczarek w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cel nowelizacji, a więc zgodność z konstytucją i zgodność z ustawą o działach administracji rządowej nowelizowanej ustawy, jest dla nas jasny i klub SLD w pełni popiera ten kierunek zmian. Art. 46 w Konstytucji RP, który tutaj przytoczył pan poseł Siekierski, brzmi: „Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu”. Jednakże naszym zdaniem zapis tych intencji, zawarty w sprawozdaniu Komisji Gospodarki, jest niejasny, dopuszczający w zmianie 5 lit. b dwoistość postępowania: po pierwsze, postępowanie administracyjne, w wyniku którego minister właściwy do spraw gospodarki wydaje decyzję, zobowiązującą odpowiedni podmiot do przywrócenia wymaganego stanu i po drugie, postępowanie karne skarbowe dotyczące przepadku rzeczy. Jest to, naszym zdaniem, odwrócenie kolei rzeczy, bo najpierw musi w postępowaniu karnym zostać udowodnione przestępstwo, w którym każdy oskarżony ma prawo do obrony i winę należy mu udowodnić, a dopiero w wyroku skazującym można orzec karę dodatkową przepadku rzeczy. Podstawą skazania jest dotychczasowy art. 18 ustawy, który przewiduje w ust. 3 możliwość orzeczenia przepadku towaru lub technologii na rzecz skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Ponieważ Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się w postępowaniu w sprawach karnych skarbowych proponuję następujący zapis zmiany 5 lit. b: Minister właściwy do spraw gospodarki w przypadku naruszenia wymogów, o których mowa w art. 2, zobowiązuje odpowiedni podmiot do ich spełnienia w określonym terminie, nie przekraczającym miesiąca. Taką poprawkę składam, panie marszałku, wnioskując o przekazanie tej poprawki i projektu nowelizacji do Komisji Gospodarki celem ponownego przeanalizowania tej sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Klimka w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym odnieść się do omawianego projektu o zasadach szczególnej kontroli obrotów za granicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi. Głównym celem wprowadzenia nowelizacji tej ustawy jest dostosowanie jednego z jej przepisów do przepisów konstytucji. Chodzi o art. 17 ust. 3, który w swoim pierwotnym brzmieniu mówi, że w przypadku stwierdzenia dokonywania obrotu towarami i technologiami lub ich wykorzystywania w sposób niezgodny z warunkami określonymi w certyfikacie importowym, pozwoleniu wywozu lub przewozu albo naruszający wymogi określone w przepisach odrębnych lub umowach międzynarodowych, które Polska musi respektować, minister współpracy gospodarczej z zagranicą, aktualnie minister gospodarki, zobowiąże odpowiedni podmiot do przywrócenia wymaganego stanu w określonym terminie, nie przekraczającym miesiąca, a po upływie bezskutecznym tego terminu może wydać decyzję o przepadku towaru lub technologii na rzecz skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JanKlimek">Art. 46 konstytucji mówi natomiast, że przepadek rzeczy może nastąpić tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu, a nie decyzji ministra. Chodzi o dostosowanie przepisu tej ustawy do przepisów prawa unijnego, w którym te kwestie są uregulowane w ten sposób, że przepadek towarów i technologii może nastąpić w takich przypadkach tylko na podstawie orzeczenia sądu, a nie na podstawie decyzji ministra. W państwach unijnych te sprawy uregulowane są precyzyjnie i Polska musi te standardy spełniać.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#JanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam jedną uwagę. Ta uwaga moja związana jest z oświadczeniem Komitetu Integracji Europejskiej, jakoby przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa unijnego, prawa Unii Europejskiej. Myślę, że to jest nieprawdziwe, ponieważ, jak mi wiadomo, od 1994 r. w Unii Europejskiej funkcjonuje rozporządzenie w sprawie kontroli eksportu towarów i technologii. W połowie roku 1998 rozporządzenie to zostało zmienione i od stycznia tego roku obowiązuje jego nowy tekst.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#JanKlimek">Jak mi również wiadomo, resort gospodarki przygotowuje całkiem nowy tekst ustawy dopasowujący polskie regulacje prawne do prawa unijnego. Prace te mogą być zakończone do roku 1999. W związku z tym ustawa, o której dziś mówimy, może ulec zmianie i trzeba będzie do niej powrócić. Stosowne wyjaśnienia być może uzyskamy od pani minister. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stworzenie systemu kontroli obrotu z zagranicą strategicznymi towarami i technologiami to ważny obowiązek państwa, dlatego kiedy analizujemy działania w tym zakresie, należy stwierdzić, że widzimy tu wyraźny postęp. Należy choćby wspomnieć właśnie te działania, które miały miejsce po roku 1990 w związku z istotnym otwarciem Polski na rynki światowe, istotnym przepływem i towarów, i technologii. Pierwsze uregulowania w tym zakresie to wspomniana tutaj ustawa z 2 grudnia 1993 r. o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi. Ustawa ta weszła w życie w marcu 1994 r. i w sposób istotny zbliżyła nas do rozwiązań i standardów, które w tym zakresie obowiązują w krajach Europy Zachodniej i nie tylko. Kolejne rozwiązanie najwyższej rangi to jedna z pierwszych ustaw przyjętych przez ten parlament. Myślę tu o przyjętej 11 grudnia 1997 r. ustawie o administrowaniu i obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym. To wszystko pozwoliło na to, byśmy stali się członkami wielu międzynarodowych porozumień w zakresie przestrzegania reżimów kontrolnych w sferze obrotu towarami i technologiami. Istnieje wreszcie potrzeba - o czym mówiłem tutaj ja i na co wskazywali także inni posłowie - doprowadzenia, w związku z naszym wejściem do NATO, wchodzeniem do Unii, do przyjęcia rozwiązań prawnych, które obowiązują w Unii Europejskiej, aby można je było przenieść na nasz, polski grunt w formie ustawy. Dlatego też, według tych informacji, które mamy - sądzę, że powie o tym także pani minister - są prowadzone prace w resorcie Ministerstwa Gospodarki, które pozwolą na przeniesienie rozwiązań unijnych w zakresie kontroli obrotu towarami i technologiami na grunt polski.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#CzesławSiekierski">I tylko w tym kontekście patrząc na proponowane zmiany - które mają wyraźnie porządkowy charakter: dostosowują obecnie obowiązującą ustawę do wymogów ustawy zasadniczej, która nałożyła obowiązek dostosowania prawa w określonym czasie do rozwiązań zawartych w konstytucji, a także do ustawy o działach administracji - uważamy, że ta drobna nowelizacja jest niezbędna, tym bardziej że są prowadzone prace nad nową ustawą, w której to podjęto by się rozwiązania ustawowego tego zagadnienia w sposób całościowy, zgodnie ze standardami, które obowiązują w Unii, ale także w państwach NATO.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#CzesławSiekierski">Dlatego też Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tej ustawy, mając świadomość, że prace nad nową ustawą są prowadzone. Niemniej chcę podkreślić, że nasze osiągnięcia w zakresie przestrzegania tych międzynarodowych reżimów kontrolnych są istotne i nie odbiegają od wymogów międzynarodowych porozumień, co jest ważne, dlatego że przestrzeganie tych reżimów pozwala na to, abyśmy mogli stać się odbiorcami najnowocześniejszych technologii, które warunkują rozwój i szybki postęp, jeśli chodzi o stronę techniczną, technologiczną naszych przekształceń, które są bardzo istotne dla całokształtu naszego rozwoju cywilizacyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki panią minister Annę Skowrońską-Łuczyńską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim u końca tej debaty chciałam z dużym zadowoleniem stwierdzić, że procedowanie nad projektem rządowym skierowanym do parlamentu w połowie maja już dziś dobiega końca i rzeczywiście jest to bardzo krótki termin. Wprawdzie nowelizacja jest krótka i akceptowana przez wszystkie kluby, jako że sprowadza się de facto tylko do dostosowania przepisów ustawy do konstytucji i do ustawy o działach, niemniej ten pośpiech, w jakim zadziałał tu Sejm, jest naprawdę bardzo dobrze przez rząd przyjmowany. I dziękuję za to.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Odniosę się do paru kwestii poruszonych tu przez panią poseł Pielę-Mielczarek i do pytań stawianych przez pana posła Klimka. Oczywiście tę poprawkę, którą pani poseł zgłaszała, będziemy rozważać w komisji i tutaj się do tego ustosunkuję już formalnie. Po takim wstępnym rozeznaniu, dokonanym ad hoc, w tej chwili, wydaje mi się jednak, że pani poseł o tyle nie ma racji, że przepadek mienia, o którym jest mowa w nowelizowanym artykule, nie jest traktowany jako kara dodatkowa, a więc może on być stosowany również w sytuacji, gdy nikt nie popełnił przestępstwa. Może bowiem być taka sytuacja, że na terenie Polski może się znaleźć towar podwójnego zastosowania, o którym tutaj mowa, albo być eksportowany niezgodnie z zasadami tej ustawy i stwarzać jakieś poważne niebezpieczeństwo, a nikt nie popełnił przestępstwa i nie może tu być mowy o karze dodatkowej. W takich przypadkach jednak zachodziłaby potrzeba orzeczenia przepadku tego przedmiotu. To jest moja pierwsza taka ocena, oczywiście rozeznamy to jeszcze głębiej i wtedy się do tego wniosku ustosunkuję.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Co do pierwszego środka służącego do naprawienia stanu niezgodnego z ustawą, tj. możliwości żądania przywrócenia wymaganego stanu, stanu zgodnego z tą ustawą, to oczywiście chodzi o nie tak naganny stan czy nie tak niebezpieczny, aby był konieczny przepadek mienia, stąd on jako lżejszy jest pierwszy wymieniany, a następnie dopiero przepadek mienia. Ale to jest rzecz, jak mówiłam, do ponownego rozważenia w komisji.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Odpowiadając panu posłowi Klimkowi, a także nawiązując do wystąpienia pana posła sprawozdawcy Siekierskiego, powiem, że Ministerstwo Gospodarki przygotowuje merytoryczną nowelizację tej ustawy. Chcemy, aby znalazła się ona w Sejmie w IV kwartale br. Będzie to dostosowanie polskich regulacji do zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Istotnie bowiem jest ten przedmiot regulowany prawem Unii Europejskiej, i to niedawno zmienionym, bo od połowy 1995 r. obowiązywało tam rozporządzenie Rady ustanawiające zasady kontroli eksportu, określające cały system kontroli eksportu. Po dwóch latach ten system kontroli eksportu podlegał przeglądowi i wobec stwierdzonych pewnych niedostatków, które ujawniły się w praktyce, został w 1999 r. jeszcze wzmocniony.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Jest potrzeba, aby przynajmniej część tych zasad - te które mogą być do polskiego systemu prawnego wprowadzone przed naszym członkostwem w Unii - została wdrożona, i nie dlatego że akurat w Unii taki system obowiązuje. Sprawa bezpieczeństwa, a więc również obrotu towarami o podwójnym zastosowaniu, przestaje być sprawą wewnętrzną poszczególnych krajów, również Polski. Tak naprawdę to jest jeden z filarów polityki bezpieczeństwa europejskiego, bezpieczeństwa światowego. A Polska jest przecież jednym z krajów, które w pełni włączają się w starania o to bezpieczeństwo. Dowodem tego jest uczestnictwo Polski właściwie we wszystkich porozumieniach dotyczących nieproliferacji i bezpieczeństwa w tym zakresie. Stąd potrzeba takich zmian merytorycznych wprowadzanych do ustawy. Jak mówiłam, w IV kwartale zostaną one skierowane do Wysokiej Izby. Tyle mam w tej sprawie do powiedzenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł sprawozdawca, jak rozumiem, nie chce zabrać głosu?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Poseł Czesław Siekierski: Jedno zdanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca Czesław Siekierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#CzesławSiekierski">Co do kwestii zgodności proponowanych zmian z rozwiązaniami unijnymi, to nie musimy w tej chwili dokonywać wszystkich zmian, dlatego że mamy na to czas. Termin osiągnięcia stanu gotowości przystąpienia Polski do Unii Europejskiej został określony przez rząd Polski na dzień 1 stycznia 2003 r. i do tego momentu mamy czas na dokonywanie zmian w swoim ustawodawstwie. Jeśli, tak powiedziała pani minister, jesienią będziemy mieli projekt nowej ustawy, to w pełni będzie to zgodne z całym procesem dostosowywania naszego prawa, będzie czas na wprowadzenie tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#CzesławSiekierski">Druga uwaga. Myślę, że ta propozycja pani poseł wymaga analizy i dyskusji w komisji. Pewnie zwrócimy się też do Biura Studiów i Ekspertyz o uwagi w tym zakresie. Będzie to przedmiotem prac naszej komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Gospodarki w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi (druki nr 1185 i 1205).</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Pietrewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi, zawartym w druku nr 1185.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MirosławPietrewicz">Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu wymienionej przeze mnie uchwały Senatu wnosi pod adresem Wysokiego Sejmu, aby raczył przyjąć osiem z przedstawionych poprawek, a dwie poprawki odrzucił. Pozwolę sobie krótko przedstawić, na czym one polegają i dlaczego proponujemy ich przyjęcie bądź odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 1, to ma ona charakter legislacyjny. Chodzi tutaj o to, aby w art. 2 w pkt. 4 skreślić słowa „zwanej dalej „ustawą”, albowiem w dalszej części tekstu jeszcze tylko jeden raz ustawodawca powołuje się na ustawę o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#MirosławPietrewicz">W związku z tym jesteśmy za przyjęciem również poprawki nr 7, w której Senat proponuje, aby po wyrazach „w ustawie” dodać słowa „wymienionej w art. 2 pkt 4”. W ten sposób nie ma potrzeby zastępowania całej nazwy ustawy wyrazem: ustawą, który potem byłby wykorzystywany w dalszych częściach.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#MirosławPietrewicz">Poprawka nr 2, dotycząca art. 3 ust. 1 pkt 3, ma również charakter legislacyjny. Chodzi o jaśniejsze sformułowanie, może bardziej zrozumiałe dla odbiorcy, a więc i ułatwiające stosowanie ustawy. Komisja Finansów Publicznych proponuje przyjąć tę poprawkę Senatu.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#MirosławPietrewicz">Poprawka nr 3, do art. 3 ust. 1 pkt 5, polega na skreśleniu wyrazów „położonej w tej samej lub innej gminie”, po to, aby nie było wątpliwości, iż chodzi tutaj o gminę sąsiednią, a nie o każdą inną gminę, w której ewentualnie można by było, zgodnie z tekstem przyjętym przez Sejm, odtwarzać budynek bądź obiekt, na który zaciągnięto kredyt tzw. powodziowy.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 4a, to polega ona na słusznym, zdaniem Komisji Finansów Publicznych, rozszerzeniu uprawnień poszkodowanych powodzian do uzyskania kredytu w wysokości 100% wartości kosztorysowej przeznaczonej na remont - nie tylko całego budynku mieszkalnego, ale również części budynku. Taka sama jest intencja poprawki nr 4b, z tym że chodzi tutaj o kredyt nie na remont, a na odtworzenie - nie tylko całego budynku, ale również części budynku. Uważamy te poprawki za słuszne i cenne.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#MirosławPietrewicz">W poprawce nr 5 Senat proponuje zmianę legislacyjną, mianowicie aby wyrazy „kwoty, o których” zastąpić wyrazami „kwotę, o której”. Oczywiście proponujemy to przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#MirosławPietrewicz">W poprawce nr 6 Senat proponuje zmianę art. 5 ust. 1 pkt 3, polegającą na rozszerzeniu opisu treści, mianowicie na dodaniu, że chodzi o oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym i że redyskonto weksli przyjmowanych dotyczy weksli przyjmowanych od banków. Otóż zdaniem Komisji Finansów Publicznych jest to niepotrzebne dodawanie słów, które właściwie nic nowego nie wnoszą. Mianowicie oprocentowanie kredytu redyskontowego ustalane jest przez bank centralny zawsze w stosunku rocznym, nie ma więc potrzeby dodawania sformułowania, że w stosunku rocznym. Ponadto redyskonto weksli dotyczy właściwie tylko banków, tj. banki przedstawiają weksle do redyskonta w banku centralnym, i stopa procentowa, właśnie redyskontowa, jest podstawą do określania maksymalnego wskaźnika oprocentowania kredytu, jaki mogą pobierać banki, aby uzyskać dopłaty do tego oprocentowania. Dlatego właśnie, jeszcze raz przypominam, proponujemy odrzucenie tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 7, wspomniałem już, że pozostaje ona w łączności z poprawką nr 1 i ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#MirosławPietrewicz">Poprawka nr 8 dotyczy art. 6 ust. 4 i polega na dodaniu słów: „lub przepisów odrębnych”. Komisja Finansów Publicznych proponuje jej przyjęcie, uważając, że można dodać te słowa - jeżeli można tak powiedzieć - z ostrożności procesowej. Aczkolwiek analiza przepisów dokonana w Biurze Legislacyjnym Sejmu nie wykryła istnienia innych odrębnych przepisów, które pozwoliłyby również na skorzystanie z tych dopłat, na wszelki wypadek - a nuż istnieją - można wprowadzić zaproponowany przez Senat dopisek.</u>
          <u xml:id="u-164.11" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 9, Senat proponuje pewną zmianę merytoryczną w art. 10. Polega ona na tym, aby uprawnienie do odzyskania przez Bank Gospodarstwa Krajowego należnych mu do dnia wejścia w życie przepisów niniejszej ustawy opłat oraz prowizji, było warunkowane istnieniem odpowiednich odrębnych przepisów prawnych. Otóż sytuacja wygląda w ten sposób, że pierwsze działania Banku Gospodarstwa Krajowego po powodzi w 1997 r. były podejmowane na podstawie uchwały Rady Ministrów, która to podstawa, jak wiadomo, wraz z uchwaleniem konstytucji Rzeczypospolitej w październiku 1997 r. przestała mieć moc prawną. W związku z tym udzielone wcześniej kredyty, a także związane z nimi prowizje oraz dopłaty nie mogłyby zostać usankcjonowane tą ustawą w brzmieniu zaproponowanym przez Senat. Uważamy, że Bank Gospodarstwa Krajowego i inne banki mają słuszne prawo do uzyskania prowizji i dopłat do kredytów udzielonych w tym właśnie czasie, przed wejściem w życie konstytucji. Dlatego też sformułowanie przyjęte przez Sejm jest właściwsze. Stąd propozycja odrzucenia poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-164.12" who="#MirosławPietrewicz">W poprawce nr 10 dotyczącej art. 11, który ustanawia, iż ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, Senat proponuje dodać: „i ma zastosowanie, z wyjątkiem art. 4, również do kredytów, o których mowa w art. 1, udzielonych przed dniem jej wejścia w życie”. Jest to poprawka merytoryczna. Komisja Finansów Publicznych uznaje słuszność tej poprawki i rekomenduje jej przyjęcie przez Wysoki Sejm. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedstawiam opinię o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi (druki nr 1185 i 1205). Projekt rozpatrywanej ustawy został przedstawiony Sejmowi w druku nr 839 i reguluje zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielonych przez banki na usuwanie skutków powodzi, które miały miejsce począwszy od lipca 1997 r. Powódź z lipca 1997 r. spowodowała znaczne zniszczenia w substancji mieszkaniowej. W sierpniu 1997 r. na podstawie nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego uruchomiono program pomocy dla właścicieli uszkodzonych lub zniszczonych mieszkań i domów. Powodzie w kwietniu i lipcu 1998 r. spowodowały zniszczenia i uszkodzenia w około 12 tys. budynków i mieszkań. W tej sytuacji zaszła potrzeba uruchomienia pomocy w formie polegającej na zastosowaniu dopłat do środków z budżetu państwa do oprocentowania kredytów komercyjnych umożliwiających kredytobiorcom płacenie odsetek w wysokości 2% w stosunku rocznym. Uchwalenie koniecznej z punktu widzenia Prawa budżetowego i uzasadnionej społecznie ustawy o stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi jest ważną regulacją prawną w dziedzinie problematyki związanej z usuwaniem skutków powodzi i pomocą państwa dla powodzian. Do przyjętej przez Sejm 20 maja ustawy Senat proponuje wprowadzenie 10 poprawek, które są przedstawione w druku nr 1185. Zdaniem Senatu zaproponowane poprawki mają na celu doprecyzowanie przepisów oraz poprawienie czytelności ustawy.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#KrzysztofJurgiel">Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera stanowisko Komisji Finansów Publicznych w zakresie przyjęcia i odrzucenia poprawek, a mianowicie proponuje przyjęcie ośmiu poprawek oraz odrzucenie dwóch: nr 6 i 9. Argumenty przedstawił pan poseł sprawozdawca Pietrewicz, nie będę więc ich powtarzał. Zatem podtrzymujemy stanowisko Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnośnie do sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi. Zaproponowane przez Senat poprawki nie zmieniają w sposób istotny treści i założeń rozpatrywanej ustawy, mają w większości charakter legislacyjny w celu doprecyzowania przepisów ustawy. Ważna jest poprawka nr 4 uwzględniająca możliwość kredytowania odtworzenia części budynku mieszkalnego. Treść przyjęta przez Sejm mogłaby być różnie interpretowana. Na uwagę zasługuje też poprawka nr 10, która zakłada, że dopłaty do oprocentowania kredytów dotyczą również kredytów udzielonych na podstawie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, choć żeby skorzystać z przepisów omawianej ustawy, umowy zawarte między kredytobiorcami a bankiem muszą ulec zmianie, ponieważ ta ustawa zakłada korzystniejsze warunki dla kredytobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#StanisławStec">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował zgodnie z zasadami przyjętymi przez Komisję Finansów Publicznych, czyli poprze osiem poprawek Senatu oraz odrzucenie dwóch. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poprawek Senatu do ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi (druk nr 1185).</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm 22 czerwca skierował uchwałę Senatu w powyższej sprawie do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia. Pan poseł sprawozdawca w sposób jasny i dokładny przedstawił stanowisko komisji przyjęte na posiedzeniu w dniu 30 czerwca. Nie nadużywając cierpliwości ani pana marszałka, ani Wysokiej Izby, chciałbym powiedzieć, że w całej rozciągłości zgadzamy się z decyzjami, które podjęła Komisja Finansów Publicznych, postanawiając przyjąć 8 spośród 10 poprawek. Wydaje się, że spełnia się stara zasada, iż lepsze jest wrogiem dobrego i dlatego też decyzje, które podjęła Komisja Finansów Publicznych, służą lepszemu doprecyzowaniu rozwiązań zapisanych w ustawie o dopłatach do kredytów bankowych na usuwanie skutków powodzi. Te skutki są jeszcze ogromne i dlatego rozwiązanie to jest bardzo oczekiwane przez poszkodowanych. Jeśli wcześniej przybierze to kształt gotowej ustawy, będzie to bardzo precyzyjna pomoc dla tych, których ta katastrofa dotknęła.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#JózefGruszka">Dlatego, panie marszałku, Wysoki Sejmie, jeszcze raz chciałbym podkreślić, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych w przedmiotowej sprawie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (druki nr 1211 i 1212).</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#ZbigniewSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Zdrowia rekomendujące przyjęcie uchwały Senatu, która zapobiegnie wystąpieniu luki czasowej w działaniu prawa. Otóż ZUS i KRUS powinny do 30 czerwca br. stworzyć bazy danych pozwalające na rozdzielenie składki na ubezpieczenia zdrowotne zgodnie z przynależnością osób ubezpieczonych do danej kasy chorych, ale nie były w stanie dotrzymać tego terminu. Wysoki Sejm przed trzema tygodniami przedłużył ten termin, zmieniając brzmienie art. 169c ust. 2 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Senat zatwierdził poprawkę Sejmu przedłużającą termin dla ZUS i KRUS do końca roku, ale podjął tę decyzję w dniu 1 lipca, a więc został przekroczony dzień 30 czerwca, w którym wygasa przepis przejściowy. A zatem był zmuszony podjąć uchwałę, która zapobiega wystąpieniu luki czasowej w działaniu prawa; trwałaby ona bowiem od 1 lipca do dnia podpisania ustawy nowelizującej przez prezydenta. W związku z tym nie byłoby regulacji prawnej rozstrzygającej w tym czasie o sposobie przekazywania składki na ubezpieczenia zdrowotne właściwym kasom, a w konsekwencji nastąpiłoby zahamowanie w przekazywaniu im należnych kwot.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#ZbigniewSzymański">Przedkładana Wysokiemu Sejmowi poprawka Senatu rozstrzyga, iż środki finansowe przekazane właściwym kasom chorych w okresie od 1 lipca br. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy zalicza się na poczet kwot przewidzianych w planie finansowym sporządzonym przez pełnomocnika rządu ds. powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#ZbigniewSzymański">Komisja Zdrowia podczas swego posiedzenia w ubiegłym tygodniu uznała konieczność wprowadzenia omawianej poprawki i rekomenduje Wysokiej Izbie jej uchwalenie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią poseł Zofię Krasicką-Domkę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wobec poprawki Senatu wniesionej do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, przyjętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 51 posiedzeniu w dniu 18 czerwca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Do tekstu omawianej ustawy po art. 1 Senat dodał art. 1a w następującym brzmieniu: „Środki finansowe przekazane właściwym kasom chorych w okresie od 1 lipca 1999 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy zalicza się na poczet kwot przewidzianych w planie finansowym sporządzonym przez pełnomocnika rządu do spraw wprowadzenia ubezpieczenia zdrowotnego”. Pozwolę sobie przypomnieć, że ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, uchwalona przez Sejm 18 czerwca br., dotyczy przesunięcia terminu z 30 czerwca na 31 grudnia br., a więc wydłużenie okresu potrzebnego na rzetelne przygotowanie przez ZUS i KRUS bazy danych pozwalających na rozliczenie pobranych składek na ubezpieczenia zdrowotne zgodnie z przynależnością osób ubezpieczonych do odpowiedniej kasy chorych, jak zapisano w art. 26 ust. 4. Równocześnie art. 169 ust. 2 określa mechanizm rozdysponowania składek na ubezpieczenia zdrowotne na podstawie planu finansowego sporządzonego przez pełnomocnika rządu w okresie przejściowym, to jest do 30 czerwca br. Przyjęcie poprawki, w której Senat proponuje dodanie art. 1a, zapobiega powstaniu luki czasowej w obowiązywaniu uregulowań prawnych omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przekazać naszą akceptację dla uchwalenia poprawki Senatu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Alfreda Owoca o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#AlfredOwoc">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę stwierdzić, że posłowie SLD podtrzymują negatywne stanowisko wobec nowelizowanej ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. W naszym przekonaniu jest to nowelizacja, która konsumuje w istocie bałagan i nieprzygotowanie do wprowadzenia ubezpieczeń zdrowotnych. Używając języka medycznego: jest to leczenie paliatywne - przesuwamy czas rozliczeń, tworząc patologie w gospodarce finansowej kas chorych w bieżącym roku, to jest w pierwszym roku niezwykle ważnym społecznie, również dla rodzących się ubezpieczeń zdrowotnych. Przyjęcie tej nowelizacji stworzy sytuację, że kasy nie będą wiedziały precyzyjnie, jakimi środkami dysponują, bo każde szacunki będą zawsze: około, gdyby, żeby, mniej lub bardziej. Na pewno nie można będzie prowadzić nie tylko skutecznej, ale stosownej i właściwej egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#AlfredOwoc">Dodatkowo, panie marszałku, pragnę w imieniu klubu SLD powiedzieć o naszych wątpliwościach natury formalnej. Otóż poza tym, że propozycja Senatu jest plastrem, jak go określiliśmy w języku medycznym, to w naszej ocenie, w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, stanowi przekroczenie uprawnień Senatu, bo poprawka wychodzi poza materię omawianej ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Są to nasze wątpliwości, które w moim przekonaniu powinny, dla dobra sprawy i czystości funkcjonowania Izby, zostać wyjaśnione. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią posłankę Elżbietę Radziszewską o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałabym przedstawić stanowisko mojego klubu odnośnie do poprawki wprowadzonej przez Senat. Już zostało powiedziane, że w ustawie o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym podstawowa poprawka dotyczy przesunięcia terminu z dnia 30 czerwca 1999 r. na koniec roku, po to, by dać czas na stworzenie odpowiedniej bazy danych, która by pozwalała na rozdzielenie pobranej składki na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z przynależnością osób ubezpieczonych do danej kasy chorych. Poprawka senacka zawarta w art. 1a precyzuje, co dziać się będzie w terminie od 30 czerwca do czasu wprowadzenia niniejszej poprawki do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Ponieważ mamy taką sytuację czasową a nie inną, klub Parlamentarny Unii Wolności poprawkę dotyczącą dodania art. 1a poprze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera nowelizację ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym z dnia 18 czerwca 1999 r. oraz poprawkę Senatu z druku nr 1211 w brzmieniu zaproponowanym w art. 1a, dlatego że te przedłożone poprawki usprawniają mechanizm przekazywania środków finansowych kasom chorych. Nasz klub poprze każdą propozycję nowelizacji służącą dobru pacjenta, a szczególnie poprawie funkcjonowania obecnej opieki zdrowotnej. Jednak muszę stwierdzić z niepokojem, że zmiany wprowadzane w wymienionej ustawie przez obecną koalicję pogorszyły funkcjonowanie służby zdrowia w czasie wprowadzania reformy.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym podkreślić, że jednym z najważniejszych warunków rozwoju naszego społeczeństwa jest dobry stan zdrowia każdego człowieka, zdrowie rodziny. Dlatego państwo powinno tworzyć właściwe warunki do ochrony zdrowia każdego człowieka i całego społeczeństwa. Taki obowiązek na państwo nakłada art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Do realizacji tych zadań niezbędna jest właściwa opieka zdrowotna, zorganizowana w ramach polityki zdrowotnej państwa oraz ciągła potrzeba monitorowania stanu zdrowia naszego społeczeństwa. Dlatego też Klub Parlamentarny PSL, w imieniu którego występuję, zwraca się do rządu o pilne i skuteczne podjęcie koordynacji zadań i obowiązków nałożonych na instytucje i organy odpowiedzialne za realizację polityki zdrowotnej państwa, a szczególnie wprowadzonej reformy opieki zdrowotnej. Reforma ma służyć społeczeństwu, a obecnie tak nie jest. Powinna gwarantować wszystkim obywatelom równy i powszechny dostęp do opieki medycznej, a także tworzyć lepsze warunki do poprawy stanu zdrowia naszego społeczeństwa. Jednak tak się nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#RyszardStanibuła">W obecnie wprowadzanej reformie są szczególne bariery, dostęp do usług medycznych i właściwy poziom tych świadczeń są ograniczone, zwłaszcza dla mieszkańców wsi i małych miast. Dlatego w obszarach wiejskich i małych miastach stan zdrowia mieszkańców pogarsza się, a tam szczególnie należy zwrócić uwagę na poprawę warunków mających wpływ na stan zdrowia oraz eliminowanie i wczesne wykrywanie głównych zagrożeń zdrowotnych. Taki stan zdrowia naszego społeczeństwa, jaki jest obecnie, nadumieralność mężczyzn w wieku produkcyjnym, liczne, rozszerzające się choroby nowotworowe i układu krążenia oraz ciągle niedoskonały system prawny i chaos wprowadzanych reform, ciągłe nowelizacje ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, budzi poważny niepokój całego społeczeństwa. Traktowanie przez rząd protestujących pielęgniarek i położnych również napawa niepokojem i obawami o przyszłe funkcjonowanie państwa, szczególnie w związku z oczekiwaniami społecznymi dotyczącymi aktualnej reformy ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#RyszardStanibuła">Dlatego wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL o pilną debatę w Sejmie na temat funkcjonowania wprowadzonej reformy zdrowia i ubezpieczeń zdrowotnych, a także systemu funkcjonowania poszczególnych jednostek podległych resortowi zdrowia i samorządom wojewódzkim, w tym funkcjonowania nadzoru nad kasami chorych. Składam ponownie wniosek do rządu i Wysokiej Izby o pilną kompleksową nowelizację ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Opracowanie ustawy o ochronie zdrowia przez rząd i przedłożenie tej ustawy Wysokiej Izbie jeszcze w tym roku to jest pilna potrzeba, to konieczność. Uważam, że w takiej ustawie można by określić zadania i kompetencje poszczególnych działów, jednostek z zakresu ochrony zdrowia i obecnie wprowadzonej reformy zdrowia, a właściwie należycie skoordynować te wszystkie działania jednostek zdrowia. Taka właśnie ustawa, wydaje mi się, byłaby niezbędna i pilnie potrzebna. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o zawodzie lekarza (druki nr 1186 i 1210).</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Śmieję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#KrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na posiedzeniu w dniu 1 lipca tego roku Komisja Nadzwyczajna ds. zmian w kodyfikacjach zajęła się rozpoznaniem poprawek Senatu zgłoszonych w uchwale z dnia 18 czerwca 1999 r. do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o zawodzie lekarza.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#KrzysztofŚmieja">Uchwała Senatu zawiera 3 poprawki. Poprawka pierwsza dotyczy art. 1 i polega na zaostrzeniu proponowanej w art. 157a sankcji poprzez dodanie kary pozbawienia wolności do lat 2. A więc Senat proponuje następującą sankcję za czyn przewidziany w art. 157a § 1: karę grzywny, karę ograniczenia wolności albo karę pozbawienia wolności do lat 2.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#KrzysztofŚmieja">Poprawka druga Senatu polega na zastąpieniu w art. 26 ust. 3 ustawy o zawodzie lekarza - byłby to art. 2 pkt 1a ustawy nowelizującej - wyrazu „Osoby” wyrazami „Dzieci poczęte, osoby”. Zatem przepis art. 26 ust. 3 po uwzględnieniu tej poprawki brzmiałby następująco: „Dzieci poczęte, osoby ubezwłasnowolnione, żołnierze służby zasadniczej oraz osoby pozbawione wolności nie mogą uczestniczyć w eksperymentach badawczych”.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#KrzysztofŚmieja">Poprawka trzecia Senatu zmierza do skreślenia pkt. 2 w art. 2, w którym przewidziane były ograniczenia w zakresie badań przednarodzeniowych.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#KrzysztofŚmieja">Komisja Nadzwyczajna po rozpoznaniu tych poprawek postanowiła rekomendować ich przyjęcie Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Śmieję w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#KrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o przyjęcie sprawozdania komisji. Mój klub popiera wszystkie trzy poprawki, uznając, iż godzą one rozwiązania przyjęte w pierwotnym projekcie przedłożonym Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Elżbietę Pielę-Mielczarek w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt występować, nie poprze pierwszej i drugiej poprawki Senatu, poprze natomiast poprawkę trzecią.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W poprawce pierwszej Senat zaostrzył karę za nowy rodzaj przestępstwa wprowadzony kilka tygodni wcześniej przez Sejm, to jest za uszkodzenie ciała dziecka poczętego lub rozstrój zdrowia zagrażający jego życiu. Byliśmy przeciwni wprowadzeniu tego rodzaju przestępstwa do Kodeksu karnego. Jesteśmy przeciwni zaostrzeniu sankcji karnej za to przestępstwo. Naszym zdaniem, a także zdaniem znacznej części środowiska lekarskiego i organizacji kobiecych ten przepis jest pułapką dla lekarzy, którzy ze względu na własną karierę zawodową, a także presję środowiska będą wstrzymywali się od badań prenatalnych lub też, co gorsza, badań rutynowych.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#ElżbietaPielaMielczarek">W poprawce nr 2 do art. 26 ust. 3 ustawy o zawodzie lekarza Senat dodaje słowa: „dzieci poczęte”, rozszerzając kategorię „podmiotów nie mogących uczestniczyć w eksperymentach badawczych”. Uzupełnienie ust. 3 ww. artykułu pozostaje w całkowitej sprzeczności z ust. 2, w którym mówi się, iż kobiety ciężarne mogą uczestniczyć w eksperymentach badawczych pozbawionych ryzyka lub związanych z niewielkim ryzykiem. Trzeba też zwrócić uwagę na fakt, iż płód nie jest uczestnikiem eksperymentu. Może najwyżej, wraz z matką, być jego podmiotem. Z powyższych względów poprawkę Senatu, jako naszym zdaniem błędną legislacyjnie, należy odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Poprawka nr 3 dotyczy skreślenia w art. 2 nowelizowanej 20 maja ustawy o zawodzie lekarza pkt. 2. Tej kompromitującej decyzji dotyczącej ograniczenia badań prenatalnych Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej był przeciwny, uważając wprowadzenie ograniczeń badań prenatalnych za dalszy ciąg histerii antyaborcyjnej. Senat, pod wpływem licznych głosów środowisk naukowych i lekarskich, a także protestów organizacji kobiecych i, co nie jest bez znaczenia, możliwości weta prezydenckiego, decyzję tę zmienił. Decyzję Senatu Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprze, uznając za podstawowe prawa kobiety ciężarnej, po pierwsze: prawo do wiedzy, czy dziecko urodzi się zdrowe, po drugie: prawo do samodzielnej decyzji, czy chce urodzić dziecko chore. Badania prenatalne w naszym kraju corocznie wykonuje ok. 1600 kobiet, a winno wykonywać ok. 40 tys. kobiet, bo tyle z tzw. grupy ryzyka rodzi dzieci. W krajach europejskich prawo nie zakazuje badań prenatalnych, a w niektórych z nich wręcz je zaleca dla kobiet ciężarnych po 35 roku życia.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Uchwała Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z 28 maja br., wyrażając głębokie zaniepokojenie nowelizacją ustawy o zawodzie lekarza, stwierdza: „Diagnostyka prenatalna nie jest eksperymentem medycznym. Wskazania diagnostyki prenatalnej weszły na świecie w skład reguł postępowania klinicznego i stanowią osiągnięcia w zakresie profilaktyki chorób”. Przychylając się w pełni do tej opinii, będziemy za skreśleniem art. 2 nowelizowanej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Pawła Bryłowskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PawełBryłowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić nasze stanowisko dotyczące uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o zawodzie lekarza.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PawełBryłowski">Duża część problematyki zawarta w tej ustawie wzbudziła duże zainteresowanie w różnych środowiskach, począwszy od środowiska medycznego, poprzez zainteresowane tym rodziny, osoby, które w przeszłości zetknęły się ze sprawą badań prenatalnych, i wszystkich tych, którzy kwestią tą się interesowali jako niezmiernie ważną dla naszej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PawełBryłowski">Większość członków klubu Unii Wolności w toku prac sejmowych popierała w głosowaniu w trzecim czytaniu projektu ustawy wnioski mniejszości idące przede wszystkim w kierunku zaniechania zmian w ustawie o zawodzie lekarza. Było tak z powodu nieuzasadnionego ograniczenia możliwości badań prenatalnych przez, jak się wydaje, mimowolne zakwalifikowanie ich do kategorii eksperymentu medycznego. Prowadziło to praktycznie do zablokowania tych badań, które przecież służą ustaleniu stanu zdrowia dziecka poczętego i mają na celu również udzielenie tak jemu, jak i matce pomocy w ramach najlepszej wiedzy medycznej. Nie było i nie ma podstaw do podejrzewania, że badania te stanowić mogą „przykrywkę” dla praktyk przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PawełBryłowski">W tej sytuacji Unia Wolności wita z zadowoleniem poprawkę Senatu nr 3 i wykreślenie z treści ww. ustawy zapisu w art. 2 pkt. 2, deklarując, że głosować będziemy zgodnie z propozycją pań i panów senatorów.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PawełBryłowski">W pkt. 2 uchwały Senatu chodzi o dodanie w art. 26 ust. 3 ustawy o zawodzie lekarza wyrazów: „dzieci poczęte”, co powoduje wyłączenie możliwości wykonywania eksperymentów medycznych z ich udziałem, podobnie jak ma to miejsce wobec osób ubezwłasnowolnionych, żołnierzy służby zasadniczej oraz osób pozbawionych wolności, czyli takich ludzi, w przypadku których może istnieć ryzyko nieetycznego lub przestępczego wykorzystania ich sytuacji osobistej. Umieszczenie w tej grupie płodu ludzkiego, czyli dziecka poczętego, wydaje się zbyt daleko posuniętą ostrożnością w stosunku do przedstawicieli świata medycznego. Tym bardziej, że zgodnie z przepisem art. 26 ust. 2, za własną zgodą kobiety ciężarne, a tym samym znajdujące się w ich łonie dzieci, po zakończeniu szeregu skomplikowanych procedur, mogą uczestniczyć tylko w takich eksperymentach badawczych, które są pozbawione ryzyka lub wiążą się z nim w bardzo niewielkim stopniu. Zmiana ta, naszym zdaniem, niepotrzebnie ogranicza praktykowane przecież od lat działania nauki służące badaniom dla dobra zdrowia i życia ludzkiego. Ponadto ustawa uchwalona przez Sejm nie dotyczyła przepisów art. 26 ustawy o zawodzie lekarza, tym samym więc ingerencja Senatu w jego treść nie mieściła się w uprawnieniach tej Izby parlamentu Rzeczypospolitej. W tym stanie rzeczy nie powinno się za tą poprawką głosować i nasz klub jej nie poprze.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PawełBryłowski">W związku z poprawką nr 1, klub UW uważa, że Senat nadmiernie podwyższył sankcje za przestępstwo przewidziane w art. 157a kodeksu karnego. W poprzednio obowiązujących przepisach, nieujętych w nowym Kodeksie karnym, zagrożenie karą za takie samo przestępstwo było identyczne, jak w ustawie uchwalonej przez Sejm. Uważamy, że było ono odpowiednie do czynu zabronionego i proporcjonalne do katalogu kar w innych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#PawełBryłowski">Mając powyższe na uwadze, klub nasz, wyrażając zadowolenie z powrotu do normalności w kwestii badań prenatalnych, głosować będzie za nieodrzucaniem pkt. 3 i odrzuceniem pkt. 1 i 2 uchwały Senatu RP. Dziękuję bardzo państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pana posła Aleksandra Bentkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Muszę zacząć od tego, że zdarzają się nam pomyłki, odwagą jest przyznanie się do nich. Przyznaję, że pomyliliśmy się. Ulegliśmy zbyt natarczywym sugestiom, które przekonały nas, że diagnostyka prenatalna to eksperyment medyczny, że jest to bezpośrednie zagrożenie dla kobiety, że to szkodzi, a nie służy dobru matki czy dziecka. Prawdopodobnie tylko i wyłącznie z tego powodu wielu naszych kolegów głosowało za wprowadzeniem tego zakazu. Dzisiaj bogatsi w doświadczenia, a także zaopatrzeni we właściwe opinie przyznajemy, że ci, którzy głosowali za wprowadzeniem tego, popełnili błąd. Z satysfakcją przyjmujemy więc poprawkę Senatu, będziemy za nią głosować.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#AleksanderBentkowski">Natomiast dwie pozostałe poprawki są już nieco bardziej kontrowersyjne, to znaczy mniej kontrowersyjne, bo dotyczą mniejszego problemu, ale nie tak jednoznaczne. Jeśli chodzi o zwiększenie kary w art. 157a, o artykuł, który został wprowadzony do Kodeksu karnego, który brzmi: kto powoduje uszkodzenie ciała dziecka poczętego lub rozstrój zdrowia, zagrażający jego życiu podlega - w pierwszej wersji - karze grzywny lub ograniczenia wolności. Nie jest tak, jak mówił mój poprzednik na tej mównicy, że takie zagrożenie jest właściwe dla systemu kar w Kodeksie karnym, bo wyraźnie różni się ono od tego, co zawarto nawet w tym rozdziale. Chociażby w art. 157 § 2 Kodeksu karnego za lekki rozstrój zdrowia spowodowany takim czy innym czynem jest przewidziana kara grzywny, ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności do dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#AleksanderBentkowski">Jeżeli uważaliśmy, że w Kodeksie karnym należy wprowadzić takie zagrożenie w odniesieniu do lekkiego rozstroju zdrowia, to czy nie należy takiego samego zagrożenia wprowadzić odnośnie do uszkodzenia ciała dziecka poczętego lub rozstroju zdrowia zagrażającego jego życiu? Ze względu na zgodność z systemem kar przyjętych w Kodeksie karnym należy uzupełnić art. 157a, dodając do katalogu kar, jakie przewiduje ten artykuł, oprócz kary grzywny i kary ograniczenia wolności, także karę pozbawienia wolności do lat 2.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#AleksanderBentkowski">Jeśli chodzi o drugą poprawkę, uważamy, iż nie jest to poprawka udana. W tym wypadku Senat poszedł za daleko i dlatego nie będziemy popierali tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne (druki nr 1184 i 1209).</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ludwika Dorna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w sprawie stanowiska Senatu wobec nowelizacji ustawy zwanej w skrócie ustawą lustracyjną. Połączone komisje wnoszą, aby Wysoki Sejm zaproponowaną przez Senat poprawkę raczył przyjąć. Bardzo krótko przedstawię - bo poprawka jest niedługa i nie było w tym wypadku większych kontrowersji - jakie były motywacje połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#LudwikDorn">Uchwalona przez Sejm nowelizacja dotyczyła art. 33 ust. 1 i zmieniła go w tym sensie, iż nie tylko - jak dotąd - sąd, rzecznik i jego zastępcy, ale też upoważnieni pracownicy Biura Rzecznika Interesu Publicznego mają wstęp do pomieszczeń, w których przechowywane są akta ważne ze względu na ich rolę w lustracji. Senat zaproponował poprawkę zmierzającą do tego, by wstęp upoważnionych pracowników rzecznika był możliwy w zakresie określonym przez rzecznika. Można powiedzieć, iż jest to pewna nadwyżka informacji, która nie wnosi nic nowego, gdyż - jak argumentowano na posiedzeniu komisji - i tak upoważniający określa zakres upoważnienia. Ponieważ jednak zarówno rzecznik interesu publicznego, który tę ustawę będzie realizował, jak i, w imieniu rządu, pan minister Pałubicki opowiadali się za tą poprawką, połączone komisje również za nią się opowiedziały, mając na uwadze to, że nie może ona zaszkodzić. Jeżeli coś się powtórzy bardziej dobitnie, to może cierpi na tym pewna estetyka tekstu prawnego, ale sens na tym nie cierpi. Można zatem tę poprawkę przyjąć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Andrzeja Szkaradka o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić stanowisko w sprawie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne. Sejm zmienił zapis art. 33 ustawy, który poszerza grono osób upoważnionych przez rzecznika do wstępu do pomieszczeń, w których przechowywane są istotne materiały dowodowe potrzebne do procesu lustracyjnego. Rzecznik ma prawo wiedzieć i sprawdzić na miejscu, czy otrzymał wszystkie potrzebne dokumenty, i co do tego nie ma wątpliwości. Sam ze swoimi zastępcami nie zdoła tego sprawdzić. Senat słusznie jednak uznał, że rzecznik interesu publicznego, udzielając pełnomocnictwa, ma określać jego zakres - udzielając pełnomocnictwa w konkretnej sprawie. Klub Akcji Wyborczej Solidarność zgadza się z argumentami Senatu, dotyczącymi ograniczenia dostępu do materiałów zawierających informacje niejawne, stanowiące tajemnicę państwową, wynikającymi z ustawy o ochronie informacji niejawnej. Klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Zemke w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanuszZemke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że nie jest tajemnicą, iż mój klub do entuzjastów tej ustawy nie należy. Uważamy, że ta ustawa ma cały szereg mankamentów. No ale lustracja się toczy, i jak się toczy, to trzeba robić wszystko, żeby ustawę niedoskonałą doskonalić. Uważamy zatem, że idea, by rzecznik - nie tylko sam rzecznik, ale także upoważnieni pracownicy rzecznika - miał dostęp do materiałów tajnych, jest dobra. Lustracja bowiem wygląda dzisiaj tak, że rzecznik interesu publicznego, który pełni de facto funkcję prokuratora, przekazuje do sądu wyłącznie te materiały, które dostarczają mu upoważnieni ministrowie. Ponieważ lustracja dotyczy już dzisiaj 23 tysięcy osób, nie ma, rzecz jasna, takiej fizycznej możliwości, by rzecznik osobiście sprawdził, czy minister spraw wewnętrznych, minister obrony narodowej, minister sprawiedliwości i szef UOP rzeczywiście przekazują rzecznikowi te materiały, które się w archiwach zachowały. Dlatego też narodziła się idea, by uprawnienia do kontroli i weryfikacji tych materiałów w imieniu rzecznika przekazać także pracownikom biura rzecznika. Rzecz wydawała się stosunkowo prosta, ale często bywa tak, że rzeczy pozornie proste, jak im się bliżej przyjrzeć, okazują się nie takie proste. Jeżeli bowiem pracownicy biura rzecznika mieli mieć wgląd w materiały, to powstało oczywiście pytanie, czy we wszystkie materiały, czy też jednak należałoby tutaj wprowadzić pewne ograniczenia. Po dyskusji oceniamy, że ta propozycja Senatu jest chyba nieco lepsza, aczkolwiek, jak się wydaje, idzie w tym samym kierunku, w którym szła propozycja Sejmu. Dzisiaj będzie, wedle nowego zapisu, tak, że pracownicy biura rzecznika będą mieli prawo wglądu w materiały, ale w materiały dotyczące tych osób, w związku z którymi rzecznik ich do tego upoważni, i w te materiały, które im rzecznik wskaże do lustracji. Otóż my uważamy, że być może, ochroni to pracowników; że jakby uprzedzi to pewne pokusy, jakie się mogą pojawiać w procesie lustracji, mianowicie pokusę, by nie tylko zapoznawać się z materiałami dotyczącymi lustracji i konkretnej osoby, ale także by zapoznawać się z nimi przy okazji przeglądania, czy aby czegoś tam nie ma. Ponieważ wydaje się, że uściślenie Senatu pozwala właśnie na to, by z jednej strony pracownicy mieli wgląd w materiały tajne, z drugiej jednak strony - by ten zakres był w upoważnieniu dosyć wyraźny, by ten zakres zakreślał rzecznik, mój klub, klub SLD, poprze tę poprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak stwierdzili moi przedmówcy, poprawka ta nie budzi większych kontrowersji. Istotą wiarygodności procesu lustracji jest taki dostęp instytucji odpowiedzialnych za jego wykonanie, a w szczególności rzecznika interesu publicznego wraz z jego współpracownikami, by zminimalizować bądź wykluczyć możliwość jakiejkolwiek manipulacji politycznej, polegającej na możliwości nieujawnienia lub nieumożliwienia dostępu do wszystkich materiałów niezbędnych, a będących w dyspozycji służb specjalnych, zwłaszcza dopóki nie zostaną one przejęte - myślę o materiałach do roku 1990 - przez Instytut Pamięci Narodowej. Tak więc co do tej poprawki, jak powiedziałem, nie ma większych kontrowersji. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za tą poprawką. Jednakże korzystając z okazji, w związku z informacjami prasowymi, jakie docierają do posłów, pragnę zadać pytanie panu ministrowi Pałubickiemu co do innej kwestii, także w istotny sposób łączącej się z przeprowadzanym obecnie procesem lustracji, a mianowicie co do dokumentów odkrytych w jednej z komend warszawskich, a dotyczących Wydziału III, opozycji w okresie PRL. Czy jest w tej chwili ta kwestia uregulowana w taki sposób, że przejmowanie owych dokumentów przez Urząd Ochrony Państwa będzie gwarantowało, iż dokumenty te zostaną w sposób szczególny zewidencjonowane, sklasyfikowane, iż jakiekolwiek zabiegi brakowania nie przyjdą nikomu do głowy i czy rzecznik interesu publicznego będzie miał bieżący wgląd podczas przejmowania w te materiały, bowiem, jak słyszymy, ilość tych materiałów wzrasta? Na początku miały być 24 worki, teraz już słyszymy o liczbie ponad 100 worków. Dochodzą nas ponadto informacje, że są to materiały o szczególnym znaczeniu z uwagi na to, że mają zawierać nie całe akta, teczki personalne, lecz jedynie najważniejsze dokumenty z poświadczonymi własnoręcznymi podpisami zobowiązaniami o współpracy bądź pokwitowaniami odbioru. Wydaje się, że jest to sprawa bardzo istotna i że przejęcie tych dokumentów powinno się odbyć w sposób niebudzący jakichkolwiek kontrowersji, a opinia publiczna, a już parlament w szczególności powinny uzyskać na ten temat wyczerpującą precyzyjną informację. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#MarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu ministra - członka Rady Ministrów koordynatora służb specjalnych pana Janusza Pałubickiego.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Odpowie na pytania...)</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#MarekBorowski">Tak, to na pewno, ale może pan minister chce jeszcze coś dodać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanuszPałubicki">Jeżeli chodzi o stosunek do proponowanej przez Senat zmiany, to rząd jest za tym rozwiązaniem, ale ponieważ komisje i wszyscy przedstawiający sprawę również byli, więc wydaje mi się, że nie ma już w ogóle sensu o tym mówić.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JanuszPałubicki">Natomiast odpowiadając na to pytanie, informuję, że worków jest ok. 200. Przejęcie już nastąpiło. Dostęp do materiałów ze względu na to, że są kompletnie niezewidencjonowane i trudno nawet określić, jaki jest ich pełny rozrzut merytoryczny, jest możliwy tylko w ramach zbiorowych wejść do tego pomieszczenia. Wykluczony jest dostęp do nich pojedynczych osób. Materiał ten musi ulec wysuszeniu i odgrzybieniu. Znajduje się on w częściowo zapieczętowanych workach, więc sukcesywne najpierw przeprowadzanie oczyszczenia i wysuszenia, a później wprowadzanie do materiałów będzie następowało w takich warunkach, w których do przygotowywanych materiałów rzecznik interesu publicznego, jeżeli będzie sobie życzył, będzie miał dostęp. Już na tym etapie był informowany o możliwościach obejrzenia tego, ale nikt w tej chwili jeszcze nie jest w stanie ocenić pełnego znaczenia tego materiału. Są tam na pewno materiały po Służbie Bezpieczeństwa i po Urzędzie Bezpieczeństwa. Ich rozrzut czasowy jest dość duży, bo są tam na przykład rzeczy zabrane podczas rewizji w latach pięćdziesiątych, a równocześnie są i karty rejestracyjne współpracowników Służby Bezpieczeństwa z lat osiemdziesiątych. Oprócz tego są rzeczy o mniejszej wartości - powielone instrukcje i materiały o takim charakterze, że były produkowane w co najmniej kilkunastu, jeśli nie kilkudziesięciu egzemplarzach. Jeżeli ten proces się zakończy, to materiały te będą służyły do weryfikacji luk w katalogu centralnym. Gdyby okazało się, że z powodu niszczenia materiałów w katalogu centralnym są braki, to te materiały będą służyły do rozbudowania kartoteki odtworzeniowej w części centralnej.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JanuszPałubicki">Jeżeli chodzi o sposób, w jaki je znaleziono, to na podstawie przeglądu dotychczasowej korespondencji, od roku 1990, stwierdzam, że Policja pisemnie informowała o materiałach do wzięcia i że każdorazowo materiały te były protokolarnie zabierane. Ostatnie z nich, o bardzo małym znaczeniu, tzw. materiały o charakterze mobilizacyjnym, zabrano chyba w 1994 r. Materiały, które teraz zostały odnalezione, nie zostały zgłoszone do zabrania. Należy więc uznać, że w swoim czasie przygotowywano je do zniszczenia, ponieważ były zapakowane podobnie jak materiały znalezione w MSW po likwidacji Służby Bezpieczeństwa, kiedy to znaleziono kilkaset worków różnych materiałów wyjętych z kartoteki, blokując ostatni transport, który miał je wywieźć do zniszczenia. Moim zdaniem ta sytuacja jest bardzo podobna - te materiały miały być raczej zniszczone. Nieznany jest powód, dla którego do tego nie doszło, ale wiele do myślenia musi dawać stan, w jakim te materiały przez tyle lat leżały i to, że nie zostały one zgłoszone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że ta odpowiedź jest niesatysfakcjonująca, tak?</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Zemke: Pan minister nie odpowiedział na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#MarekBorowski">No tak, ale zdaje się, że było to pytanie pana posła Pęka, tak?</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Zemke: ... na zadane pytanie...)</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#MarekBorowski">Ale pan poseł zadał to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Zemke: To ja zadałbym dodatkowe pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#MarekBorowski">No to proszę je powtórzyć, a pan poseł Pęk za chwilę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanuszZemke">Panie Ministrze! Nie chcę się tutaj wypowiadać na temat materiałów, ale miałbym pewne pytanie. Precyzyjne pytanie do pana ministra jest takie: kto dzisiaj jest gospodarzem tych materiałów? Czy gospodarzem jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, czy też Urząd Ochrony Państwa? Myślę, że to jest dosyć ważna sprawa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#BogdanPęk">Panie Ministrze! Czy ta sprawa została zgłoszona do prokuratury? Bo wskazuje to na pewne znamiona przestępstwa. Ewentualnie, czy prokuratura się tym zainteresowała i czy w tej części, która mogłaby dotyczyć popełnionego przestępstwa, jest wdrożone jakieś postępowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JanuszPałubicki">Materiały znajdują się w Urzędzie Ochrony Państwa, w archiwum Urzędu Ochrony Państwa.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JanuszPałubicki">Co do ewentualnego postępowania o charakterze karnym czy ścigania, to w tej chwili można stwierdzić, że nie ma to znamion przestępstwa. Ma cechy przygotowań do przestępstwa, ale przygotowania do takiego przestępstwa, czyli do zniszczenia dokumentów, nie są karane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MarekBorowski">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jerzego Madeja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przypadł mi zaszczytny obowiązek przedstawienia projektu rezolucji Sejmu RP w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, który to projekt wraz z uzasadnieniem znajduje się w druku nr 1119 z 7 maja 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#JerzyStanisławMadej">Proszę państwa, przypomnę, że kilka miesięcy temu odbyła się debata ekologiczna, w czasie której posłowie omawiali różne aspekty problematyki ekologicznej, a hasłem tej debaty był zrównoważony rozwój państwa. W wyniku debaty Sejm podjął rezolucję skierowaną do rządu, a dotyczącą opracowania strategii zrównoważonego rozwoju państwa do roku 2025. Była to oczywiście data dość perspektywiczna, niemniej sama problematyka jest bardzo ważna - w tej chwili na świecie mniej się już mówi o ochronie środowiska, a więcej o zrównoważonym rozwoju, w którym ochrona środowiska odgrywa bardzo istotną rolę.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#JerzyStanisławMadej">Jeżeli mówimy o ochronie, a właściwie o zanieczyszczeniu środowiska, w tym - powietrza, to jednym z podstawowych źródeł tego zanieczyszczenia jest energetyka. W Polsce jest to szczególnie widoczne, gdyż nasza energetyka - jak wiadomo - oparta jest na węglu kamiennym, a zwłaszcza węglu brunatnym. Ponad 65% produkcji energii pierwotnej opiera się na tych surowcach energetycznych i dlatego zanieczyszczenie powietrza, nie tylko, ale przede wszystkim powietrza, przekracza znacznie to, co się dzieje w wielu krajach. Toteż sprawa wprowadzenia tego, co w tej chwili nazywa się odnawialnymi źródłami energii, a kiedyś nazywało się niekonwencjonalnymi źródłami energii, jest bardzo istotna i znajduje odbicie w wielu działaniach. Zresztą Polska jest sygnatariuszem wielu porozumień i konwencji dotyczących ochrony powietrza, zmniejszania zanieczyszczeń emitowanych do powietrza, a właśnie w tych konwencjach stawia się pewne warunki zmniejszenia, ograniczenia emisji lub sprowadzenia emisji do poziomu sprzed lat kilku czy kilkunastu. W największym stopniu ta redukcja emisji dotyczy zanieczyszczeń emitowanych przez energetykę.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#JerzyStanisławMadej">Tak więc problem energetyki odnawialnej ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony chodzi przede wszystkim o zmniejszenie zanieczyszczeń emitowanych do powietrza, ale z drugiej strony powołujemy się na zasadę zrównoważonego rozwoju, która - przypomnę - polega na tym, żeby tak zaspokajać potrzeby społeczeństwa, by nie naruszać możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń. To znaczy, że wszystkie zasoby środowiska - różnego rodzaju zasoby żywe, przyrodę, wodę, powietrze i kopaliny - musimy tak wykorzystywać, żeby starczyło ich dla następnych pokoleń. A generalnie, całe środowisko powinniśmy zostawić jeżeli nie w lepszym stanie, to w każdym razie w nie gorszym niż ten, którym dysponujemy. Na tym polega problem energetyki i odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#JerzyStanisławMadej">Jak wiemy, odnawialnych źródeł energii jest sporo. Najczęściej mówiąc o nich, myślimy o energii wodnej, energii wiatrowej, energii słonecznej, a teraz jeszcze coraz częściej mówi się o energii wód geotermalnych i o energii biomasy, przy czym chodzi głównie o spalanie biomasy. Wydawałoby się, że samo spalanie biomasy, którą najczęściej są różnego rodzaju odpady drewna, a w naszych warunkach może to być również słoma, której mamy niewykorzystaną ogromną ilość, nie jest korzystne dla środowiska. Spalanie powoduje emisję pewnych zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza dwutlenku węgla, ale dwutlenek węgla jest absorbowany przez rośliny, tak że w pewnym sensie powstaje obieg zamknięty. W ten sposób nie dodajemy dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń pochodzących z surowców kopalnych, takich jak ten nasz nieszczęsny węgiel kamienny i węgiel brunatny.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#JerzyStanisławMadej">Ta sprawa była już uświadamiana znacznie wcześniej, bo w tym dokumencie, który wszyscy doskonale znamy, jakim jest polityka ekologiczna państwa, przyjęta przez Sejm w 1991 r., w rozdziale dotyczącym racjonalizacji gospodarki energetycznej jest zapisane, że będą tworzone warunki do korzystania z niekonwencjonalnych źródeł energii (geotermia, małe stopnie i elektrownie wodne oraz urządzenia wykorzystujące energię słońca, wiatru i biogaz). Tak więc ta sprawa nie jest nowa, o czym świadczą nasze akty prawne, i ma już ponad 8 lat. Również w ustawie Prawo energetyczne są zapisy mówiące o tym, by zastępować energię konwencjonalną energią odnawialną. Ale same zapisy, proszę państwa, nie wystarczą, gdyż trzeba je jeszcze wprowadzać w życie, a z tym wprowadzaniem w życie jest znacznie gorzej, niż by to się wydawało. Polityka wprowadzania odnawialnych źródeł energii była przez rząd realizowana, przy czym była to krótkookresowa strategia rozwoju sektora energetycznego, a przede wszystkim rząd skoncentrował się na działaniach zmierzających do zróżnicowania źródeł zasilania przez wprowadzanie gazu ziemnego w miejsce węgla kamiennego. Trzeba jednak pamiętać, że choć produkcja energii pochodzącej z gazu jest znacznie czystsza niż produkcja energii z węgla kamiennego, to nie jest to odnawialne źródło energii. Po prostu jest to inna kopalina, z której korzystając, zmniejszamy zanieczyszczenie środowiska. Natomiast naruszamy czy wykorzystujemy te zasoby surowców energetycznych, nie bardzo myśląc o przyszłych pokoleniach.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#JerzyStanisławMadej">Pomimo tej polityki, którą można by nazwać nawet w skrajnym przypadku nieprzychylną w stosunku do odnawialnych źródeł energii, w Polsce nastąpił spontaniczny rozwój energetyki odnawialnej - zarówno w sferze instytucjonalnej, społecznej, jak i technologicznej. Pierwszym takim towarzystwem o najdłuższym stażu było Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych, dołączyły kolejno: Polska Asocjacja Geotermalna, Polskie Towarzystwo Energetyki Słonecznej, Polskie Towarzystwo Energetyki Wiatrowej i wreszcie w 1999 r. Polskie Towarzystwo Biomasy. Nastąpił też spontaniczny rozwój technologii w energetyce odnawialnej. Tak więc już w tej chwili podstawy technologiczne są. Brakuje jeszcze odpowiednich warunków - zarówno prawnych, jak i finansowych - do rozwoju tejże energetyki w szerokim zakresie.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#JerzyStanisławMadej">Natomiast co dzieje się, proszę państwa, jeśli chodzi o energetykę odnawialną w Unii Europejskiej? Pierwsza deklaracja została przyjęta w 1994 r. w Madrycie. Ta deklaracja stwierdzała, że państwa Unii Europejskiej przyjmują jako polityczny cel strategiczny osiągnięcie 15-procentowego udziału energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznym w roku 2010. Okazało się jednak, że te pierwsze założenia były zbyt optymistyczne. W związku z tym w listopadzie 1997 r. została przyjęta Biała Księga Komisji Europejskiej pod tytułem „Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii”. Ta księga potwierdza ostatecznie, że kluczową korzyścią wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Unii Europejskiej jest wzrost bezpieczeństwa energetycznego; w tejże Białej Księdze przewiduje się 12-procentowy udział odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym Unii w 2010 r. I od stycznia 1997 r. obowiązuje w Unii dyrektywa o jednolitym rynku energii elektrycznej, która zawiera zapisy odnoszące się do promocji produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. W kwietniu 1999 r. Komisja Europejska przygotowała dokument roboczy „Odnawialne źródła energii a wewnętrzny rynek energii elektrycznej”.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#JerzyStanisławMadej">Tak to wygląda, proszę państwa, w Unii Europejskiej. U nas w Polsce w tej chwili szacuje się - to są szacunki przybliżone - że udział energetyki odnawialnej w całkowitej produkcji energii wynosi około 1,5%. Niepokojące jest to, że wprawdzie to było kilka lat temu, bo w roku 1995, niemniej w założeniach polityki energetycznej Polski do roku 2010 autorzy, którzy pochodzili z ówczesnego Ministerstwa Przemysłu i Handlu, napisali: „Zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii pierwotnej poprzez rozwój źródeł energii odnawialnej nie ma i nie będzie miało znaczenia wobec niewielkiego ich potencjału i rozproszenia, po kosztach porównywalnych z innymi rodzajami energii”.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#JerzyStanisławMadej">Proszę państwa, przyjęcie takiego założenia w 1995 r., powtarzam: cztery lata temu, odbiło się zresztą na polityce energetycznej państwa i rzeczywiście od tego czasu udział energii odnawialnej praktycznie nie wzrósł w całym naszym bilansie energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#JerzyStanisławMadej">Natomiast powstaje pytanie, jakie są możliwości tego naszego udziału. Zgodnie z wariantem optymistycznym kilkanaście czy w ciągu 50 lat kilkadziesiąt procent całej produkcji energii może być oparte na odnawialnych źródłach energii. Są to oczywiście, jak powiedziałem, w tej chwili takie bardzo optymistyczne szacunki. Natomiast według bardzo realistycznych szacunków udział ten może dochodzić do 10% w ciągu najbliższych 20 lat. Ale po to, żeby to osiągnąć, to trzeba w końcu tę politykę energetyczną państwa opracować i przede wszystkim tę politykę energetyczną państwa realizować.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#JerzyStanisławMadej">Dlatego ten nasz projekt rezolucji, który przedstawiamy do rozpatrzenia i przyjęcia Wysokiemu Sejmowi, mówi w zasadzie o czterech punktach, które powinna podjąć Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#JerzyStanisławMadej">Pierwszy to jest przyjęcie zobowiązania do osiągnięcia, w perspektywie średnio- i długoterminowej, określonego udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym państwa. Jak już cytowałem, w Unii Europejskiej jest to 12% w ciągu najbliższych kilkunastu lat. Oczywiście, jak powiedziałem, nie znaczy to, że Polska ma zadeklarować te 12%, ale jakiejś deklaracji od nas to wymaga.</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#JerzyStanisławMadej">Drugi punkt: opracowania w terminie do końca 1999 r. strategii rozwoju energetyki odnawianej w Polsce, wraz z programem działań krótko-, średnio- i długoterminowych, zapewniających odpowiedni wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-208.14" who="#JerzyStanisławMadej">Z tym wiąże się trzeci punkt: zharmonizowania strategii rozwoju energetyki odnawialnej z polityką energetyczną i polityką ekologiczną państwa.</u>
          <u xml:id="u-208.15" who="#JerzyStanisławMadej">Te dwa punkty ze sobą się wiążą, bo znowu przypomnę, że z tej rezolucji, w której Sejm wezwał rząd do opracowania strategii zrównoważonego rozwoju państwa, wynika konieczność nowelizacji czy może opracowania całkiem nowej polityki ekologicznej państwa. Jednym z elementów tej polityki ekologicznej będzie polityka energetyczna państwa i w ramach tych dwóch polityk, czyli polityki ekologicznej i polityki energetycznej, powinna zmieścić się właśnie strategia wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.</u>
          <u xml:id="u-208.16" who="#JerzyStanisławMadej">I wreszcie czwarty punkt: stworzenia warunków prawnych i finansowych do aktywnego uczestnictwa podmiotów gospodarczych, samorządów, organizacji pozarządowych oraz osób fizycznych w rozwoju energetyki odnawialnej, z uwzględnieniem specyfiki tego sektora, opierającego się głównie na instalacjach małych i rozproszonych. Chodzi o to, że, jak wykazuje praktyka, szczególnie w zakresie energetyki wodnej, czy wiatrowej, czy słonecznej, sama produkcja energii jest już tania, tylko inwestycje w tym zakresie niestety są bardzo kosztowne. W związku z tym w początkowym okresie koszt produkcji energii ze źródeł odnawialnych jest wyższy niż z tych źródeł konwencjonalnych. W związku z tym ze strony rządu, ze strony władz potrzebne będą właśnie decyzje dotyczące pewnego rodzaju preferencji, ułatwień kredytowych, po to, żeby można było te inwestycje zrealizować, a potem w miarę dalszego rozwoju oczywiście te preferencje będą coraz mniej potrzebne, bo ta energetyka będzie już samowystarczalna.</u>
          <u xml:id="u-208.17" who="#JerzyStanisławMadej">I wreszcie ostatnie zdanie tej rezolucji jest takie, że Sejm deklaruje udział w pracach nad stworzeniem warunków prawnych, sprzyjających rozwojowi energetyki odnawialnej, a także w pracach nad opracowaniem projektu ustawy o wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-208.18" who="#JerzyStanisławMadej">To ostatnie zdanie projektu rezolucji, proszę państwa, bierze się stąd, że w kilku krajach jest po prostu oddzielna ustawa na temat odnawialnych źródeł energii. Właśnie w tej ustawie są obowiązki, ale i uprawnienia producentów energii ze źródeł odnawialnych i w związku z tym możliwe jest jej szerokie wykorzystanie, możliwy jest dalszy rozwój tej energetyki. I jeżeli taka inicjatywa powstanie, niekoniecznie w rządzie, może poza rządem czy w organizacjach zrzeszających producentów energii ze źródeł odnawialnych, to wtedy posłowie, a szczególnie członkowie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, deklarują pomoc przy opracowaniu takiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-208.19" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiając projekt rezolucji, który naszym zdaniem jest bardzo oczywisty, proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tego projektu i o w miarę możliwości szybkie przeprowadzenie drugiego i trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Zofię Krasicką-Domkę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność w odniesieniu do projektu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych (druk nr 1119).</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Wiele statystyk podaje, że w połowie przyszłego stulecia społeczeństwa mogą stanąć przed poważnym globalnym problemem energetycznym związanym z wyczerpywaniem się zasobów nośników energii konwencjonalnej. Aby zapobiec temu czarnemu scenariuszowi, już teraz należy podejmować działania upowszechniające wykorzystanie energii odnawialnej jako alternatywy wspierania i uzupełniania konwencjonalnych źródeł i prowadzące do stopniowego ich zastępowania.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">W tym miejscu pozwolę sobie przypomnieć definicję zrównoważonego rozwoju ustaloną przez ONZ w 1987 r. Definicja ta określa, że zrównoważony rozwój jest to trwały rozwój, służący do zaspokojenia potrzeb bieżących bez ponoszenia ryzyka, że przyszłe pokolenia nie będą mogły zaspokajać swoich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">Minione pokolenia, mimo braku definicji zrównoważonego rozwoju, bardzo trafnie gospodarowały. Współcześnie obserwuje się intensywne, dość barbarzyńskie spalanie paliw kopalnianych w celu wytwarzania energii, prowadzące do wyczerpywania nieodnawialnych zasobów ziemi, magazynowanych przez miliony lat. Nieuniknionym produktem ubocznym tego spalania jest emisja gazów szklarniowych z wszystkimi tego konsekwencjami dla klimatu ziemi.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#ZofiaKrasickaDomka">Energie odnawialne mają wiele zalet: nie zanieczyszczają środowiska, są niewyczerpywalne, mogą występować we wszystkich formach - jako energia cieplna, elektryczna czy paliwa do transportu. Obecnie udział odnawialnych źródeł energii: słonecznej, wiatrowej, geotermalnej, wodnej oraz biomasy w bilansie paliwowo-energetycznym świata wynosi około 18%. W 1996 r. eksperci Światowego Kongresu Energii Odnawialnej w Denver przyjęli prognozę, zgodnie z którą w roku 2070 udział odnawialnych źródeł energii będzie wynosił od 60% (scenariusz pesymistyczny) do 80% (według scenariusza optymistycznego).</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#ZofiaKrasickaDomka">Niebagatelną rolę do odegrania w zakresie bezpieczeństwa energetycznego w oparciu o demonopolizację mają źródła energii odnawialnych.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#ZofiaKrasickaDomka">Na element bezpieczeństwa energetycznego kraju pragnę zwrócić szczególną uwagę Wysokie Izby. Przez to bezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć pewność w utrzymywaniu ciągłości w zaopatrzeniu kraju w energię i paliwa w różnych sytuacjach losowych, jak też w stymulowaniu przez mechanizm rynkowy niskich kosztów i cen energii dla odbiorców końcowych. Miałoby to kapitalne znaczenie dla każdej rodziny polskiej, która systematycznie ma obciążany budżet domowy wskutek wzrastających z roku na rok cen energii. Ten aspekt ekonomiczny, poza innymi walorami energii odnawialnej, pragnę podkreślić z całą mocą.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#ZofiaKrasickaDomka">Największy potencjał teoretyczny, czyli zasoby, i praktyczny w Polsce mają: energia słoneczna, energia biomasy, energia geotermalna, a w dalszej kolejności energia wodna i wiatrowa. Pozwolę sobie zatrzymać się nad problemem energii geotermalnej, opierając się na pracach naukowych Polskiej Akademii Nauk, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią w Krakowie, pracach naukowych mających już praktyczne zastosowanie w woj. małopolskim, prowadzonych przez zespół naukowy pana prof. Juliana Sokołowskiego.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#ZofiaKrasickaDomka">Biorąc pod uwagę zasoby energii geotermalnej na niżu polskim w prowincji centralno-europejskiej (około 32,4 mld ton paliwa umownego), jak też w regionie Sudetów, można założyć powstanie w całym kraju systemów geotermalnych dających zatrudnienie dla około półtora miliona osób w Polsce. Podkreślam, że w skali makro daje to perspektywę rozwiązania problemu bezrobocia, szczególnie w obszarach wiejskich, a w konsekwencji zagospodarowania energii geotermalnej można się spodziewać dużego rozwoju gospodarczego w najbliższym półwieczu w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#ZofiaKrasickaDomka">Najogólniej mówiąc, na obszarach o najkorzystniejszych warunkach geotermalnych, rozpoznanych badaniami geofizycznymi oraz za pomocą wierceń poszukiwawczych w tych miejscach, można zbudować zakłady geotermalne, które będą dostarczać energię cieplną na potrzeby budynków mieszkalnych, gospodarczych, a także na potrzeby związane z działalnością rolniczą, czego przykładem jest gmina Szaflary na Podhalu czy Pyrzyce na północy Polski. Bardzo ekonomicznym systemem wykorzystania energii geotermalnej jest program kaskadowy, który umożliwia przy wykorzystaniu wymienników cieplnych zagospodarowanie tej energii do suszenia produktów rolnych, zasilania chłodni przeznaczonych do przechowywania płodów rolnych, ogrzewania szklarni, hodowli ciepłolubnych ryb i raków, a także do celów balneologicznych, hydroterapii oraz w celach rekreacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, najmocniej przepraszam, ale zmuszony jestem prosić, by pani zakończyła już wystąpienie konkluzją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Już zmierzam do...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MarekBorowski">Nie, pani poseł, bo zaglądam pani przez ramię i widzę, że jest to jeszcze dość spore opracowanie, tak że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Dla każdego, kto rozumie doniosłość rozwiązań na rzecz zrównoważonego rozwoju, pozostaje nadzieja na pozyskiwanie zwolenników, a rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych może być istotnym elementem opracowania krajowej strategii z planem działania wpisanym na trwałe do krajowej polityki energetycznej i ekologicznej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MarekBorowski">O, i ja dziękuję pani poseł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sieńkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim podejmiemy decyzję o przyjęciu rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, niezwykle ważne jest, by spojrzeć z pewnej dalekiej perspektywy na wiek obecny i rozkwit jego imponującej cywilizacji. Nikt nie jest w stanie zaprzeczyć osiągnięciom człowieka tego kończącego się, ostatniego stulecia drugiego milenium cywilizacji nowożytnej, ale każdy sukces ma swoją cenę. Wiek XX przechodzi do historii ludzkości jako okres najdotkliwszej dewastacji środowiska przyrodniczego, rujnującej w postępie geometrycznym niezachwiany porządek natury towarzyszący człowiekowi od tysięcy lat. Koszty, jakie przyjdzie nam ponieść za cywilizacyjny sukces wieku XX, są dziś nie do przecenienia. Eksploatacja naturalnych bogactw ziemi nastąpiła ze zbyt dużym impetem, by być spokojnym o pokolenia naszych wnuków i prawnuków. Naszym moralnym i obywatelskim obowiązkiem jest dziś takie sprawowanie kontroli nad procesem rozwoju ludzkości, co zresztą w ostatnich latach zaczyna obowiązywać w postępowym świecie coraz powszechniej, by pokolenia następne mogły żyć na naszej planecie bez zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#JanSieńko">Dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powietrza i wody są w wielu miejscach świata przekraczane w sposób bezprzykładny. Pomimo ratyfikacji przez głównych trucicieli szeregu umów i konwencji międzynarodowych postęp w zakresie powstrzymywania procesu dewastacji środowiska naturalnego jest możliwy tylko i wyłącznie w wyniku niezwykle świadomego działania kreującego i wykorzystującego wszelkie najlepsze i dobrze sprawdzone instrumenty, zarówno administracyjno-prawne jak i ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#JanSieńko">Dziś, gdy nasze ambicje sięgają wejścia w szeregi krajów Unii Europejskiej, spojrzenie na sprawy ochrony środowiska przybrać winno formę nadzwyczajnej powagi. Nie zawsze, niestety, służby publiczne potrafią właściwie ocenić metody i sposoby, którymi powinien posługiwać się kraj końca XX w., by sprostać wymogom właściwie pojętego zrównoważonego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#JanSieńko">W ocenie przedstawionej kilka tygodni temu przez goszczącego w Polsce dyrektora XI Dyrektoriatu Generalnego Unii Europejskiej polski rząd nie docenia ochrony środowiska, która traktowana jest przez Unię jako jedna z głównych płaszczyzn, na jakiej ma się odbywać dostosowanie prawa polskiego do standardów europejskich. Istotnie, podkreślają to także szefowie ministerstwa ochrony środowiska; nie do przyjęcia jest fakt, iż sprawami integracji z Unią w tym zakresie zajmuje się w ministerstwie zaledwie kilka osób, włączając w to także stażystów.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#JanSieńko">Transpozycja ekologicznego acquis communautaire do prawa polskiego powinna być dokonywana przez pryzmat obecnego obrazu polskiej energetyki - sektora gospodarki, który najbardziej warunkuje proces degradacji środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#JanSieńko">Dominującym paliwem energetycznym był i nadal pozostaje w Polsce węgiel. W zużyciu energii pierwotnej jego udział kształtuje się na poziomie 73%. W strukturze zużycia energii finalnej stanowi aż 37%, co porównując ze średnią europejskich krajów OECD (8,7%), jest wielkością wprost zastraszającą. Jeżeli uwzględnimy jeszcze fakt, iż elektroenergetyka opiera się na węglu w ponad 98%, a elektrownie wodne stanowią około 1%, obraz ten musi budzić niepokój zarówno strategów polskiej gospodarki, jak i ekologów. Choć w latach 1990–1998 dokonał się w Polsce poważny proces uzdrawiania polskiej atmosfery, to jednak w dalszym ciągu należymy do niechlubnej czołówki Europy pod względem emisji CO2, SO2, NOx oraz pyłów. Sytuacja ta zmusza nas do gruntownej przebudowy obecnego systemu energetycznego, polegającej na częściowym wyeliminowaniu węgla jako praktycznie jedynego nośnika energii. Dlatego należy zmienić strukturę zużycia energii i przyspieszyć tę najczystszą, najwygodniejszą jej formę, jaką są odnawialne źródła energii. Zgodnie z szacunkami autorów „Założeń polityki energetycznej Polski do roku 2010” zwiększenie o 10% całkowitego zapotrzebowania na energię pociągnie za sobą wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 40%. Potrzeby energetyki zawodowej na węgiel kamienny, wynikające z tego scenariusza, będą kształtowały się w 2010 r. na poziomie 64 mln ton rocznie. A zgodnie z „Informacją w sprawie zapotrzebowania energetyki zawodowej na węgiel kamienny” według Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej wzrosną one do 2020 r. o 12 mln. I nawet jeśli założymy poziom udziału gazu ziemnego w strukturze wytwarzania energii na 17%, w dalszym ciągu będzie istniało niebezpieczeństwo wystąpienia deficytu, nie wspominając o trwałym uzależnieniu się od zagranicznego dostawcy.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#JanSieńko">Wysoka Izbo! Do roku 2010 mamy jeszcze 10 pełnych lat. Przy zdecydowanej polityce, zgodnej z wyzwaniami, jesteśmy w stanie wytworzyć realny i trwały rynek energetyki odnawialnej, który właściwie ukształtowany i wypromowany może zabezpieczyć już w pierwszej dekadzie XXI w. co najmniej 10% energii, a 20 lat później osiągnąć poziom 25–30%. Dlatego bardzo ważną sprawą jest praca w tym zakresie oraz realizacja różnych podpisanych umów międzynarodowych, jak chociażby Białej Księgi czy konwencji klimatycznej w Rio de Janerio albo wreszcie protokołu z Kioto.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mając głęboką świadomość konieczności przejawienia troski o naszą planetę i o przyszłe pokolenia, nie wolno nam dzisiaj, w dobie doskonale rozwiniętych technologii, zaprzepaścić szansy rozwoju tych najczystszych form generowania energii, jakimi są źródła odnawialne. Dlatego Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu przemawiam, w całej rozciągłości popiera treści rezolucji i będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Sieńce.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz pana posła Mariana Cyconia z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarianAdamCycoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, pragnę wyrazić na wstępie zadowolenie mojego klubu z faktu, że energetyka odnawialna stała się przedmiotem debaty sejmowej, a także nadzieję, że nie będzie to debata zamykająca ten temat na zbyt długo. Na pozór mogłoby się wydawać, że problem wykorzystania odnawialnych źródeł energii, który jest przedmiotem dyskutowanego projektu rezolucji Sejmu, jest w obecnej chwili trochę „nie w tempo” i nie na czasie. Prawdopodobnie trudno byłoby wybrać stosowny czas na dyskusję nad nim, przede wszystkim dlatego, że jest on niesłusznie postrzegany jako mało znaczący na tle zjawisk towarzyszących rozwojowi demokracji, prowadzonych reform ustrojowych, ich kosztów finansowych i społecznych. Można nawet zauważyć, że problem ten spychany jest w obszar zdominowany przez różnie odbieranych ekologów czy zielonych, uparcie i nie zawsze akceptowanymi środkami walczących o wartości i zjawiska nie do końca rozumiane przez pozostałą część społeczeństwa. Dotychczasowe dokonania na polu wykorzystania odnawialnych źródeł energii w naszym kraju trudno również uznać za pasmo spektakularnych sukcesów. Niewielka liczba przedsięwzięć tego typu, swoista ich akcyjność, spore koszty i długi okres amortyzacji nakładów na prawie zawsze prototypowe rozwiązania i technologie sprawiają, że częściej takie zjawiska można zaliczać do kategorii propagandowej niż do kategorii dokonań gospodarczych. Wydaje się, że decydującą przyczyną takiej sytuacji jest wytworzony w poprzednich dziesięcioleciach swoisty monopol energetyki paliwowej mocno wrośniętej w rzeczywistość naszego kraju i wielu innych krajów Europy i świata.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MarianAdamCycoń">Jednak energetyka odnawialna jest istotną alternatywą ekologicznych kosztów energetyki paliwowej, ograniczonej wielkości zapasów surowców energetycznych, a także coraz częściej postrzegana jest jako czynnik umożliwiający uzyskanie istotnego stopnia niezależności od importu surowców energetycznych z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MarianAdamCycoń">Przyjęta przez kraje OECD w 1994 r. tzw. deklaracja madrycka wzywa te kraje, by do roku 2010 udział energii ze źródeł odnawialnych stanowił 15% produkcji energii ze wszystkich źródeł. Dla porównania warto przytoczyć, że obecnie kraje Unii produkują ok. 5,5% energii w oparciu o źródła odnawialne, a w naszym kraju odsetek ten wynosi obecnie 1,5%. Jest to wystarczający powód do bezzwłocznego rozpoczęcia procesu doganiania choćby końcówki tego peletonu.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#MarianAdamCycoń">Potencjał odnawialnych źródeł energii w naszym kraju szacowany jest na poziomie 4–17% obecnego zużycia energii w ciągu roku. Potencjał ten leży głównie w rozwoju dużej i małej energetyki wodnej, w energetyce geotermalnej, słonecznej, spalaniu biomasy oraz w energetyce wiatrowej. Pomimo sporej rozbieżności w szacunkach uzasadnia to tezę, że źródła odnawialne mogą i powinny w istotny sposób zwiększyć swój udział w bilansie energetycznym Polski. Może to być również elementem wypełniania podjętych zobowiązań międzynarodowych w zakresie zmniejszania emisji szkodliwych dla zdrowia i środowiska. Nie można wreszcie pominąć faktu, że pomimo zapewne znacznych kosztów technicznych i technologicznych spowoduje to zmniejszenie nakładów na ochronę środowiska, a przez to poprawi w znacznym stopniu atrakcyjność turystyczną Polski, pozwoli na powstanie wyspecjalizowanych w produkcji urządzeń i wdrażaniu technologii organizacji gospodarczych, mających szanse na eksport swoich produktów i usług do krajów rozpoczynających dopiero takie procesy.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#MarianAdamCycoń">Energetyka odnawialna ma jednak przed sobą sporo barier do pokonania. Jedną z nich jest bariera uwarunkowań prawnych, w których odbywa się jej wdrażanie. Druga z nich to sytuacja w zakresie kształtowania cen energii. Wyższe koszty wytworzenia energii wiatrowej, słonecznej czy powstałej ze spalania biogazu, wymagające od 30 do nawet 90% dofinansowania, nie są rekompensowane symbolicznymi stawkami opłat za emisję dwutlenku węgla ze źródeł nieodnawialnych. Czyni to energię produkowaną z węgla znacznie tańszą i nie pozwala konkurować na rynku producentom energii odnawialnej. Istnieje tu oczywiście problem społecznej akceptacji ceny, lecz można go pokonać przez skuteczną politykę subwencjonowania i kredytowania przedsięwzięć w zakresie źródeł odnawialnych.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#MarianAdamCycoń">Trzecia kwestia. Należy wspomnieć o uwarunkowaniach instytucjonalnych, dotyczących rozwoju energetyki niekonwencjonalnej. Problematyka ta rozdzielona decyzyjnie pomiędzy ministerstwa gospodarki, ochrony środowiska, rolnictwa i finansów nigdzie nie stanowi obszaru działań o istotnym zainteresowaniu i znaczeniu. Postulaty środowisk i organizacji skupiających specjalistów i producentów energii odnawialnej jednoznacznie stwierdzają brak instytucjonalnego zogniskowania tej problematyki.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#MarianAdamCycoń">Pragnę w imieniu mojego klubu wyrazić pełne poparcie dla projektu rezolucji i zapewnić, że Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie popierał wszystkie inicjatywy mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego oraz zasadę zrównoważonego rozwoju gospodarki i społeczeństwa na sprawdzonych i realizowanych w świecie zasadach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Stanisław Żelichowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, popiera projekt rezolucji Sejmu, tak jak inne kluby, w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, zaproponowany przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, uzasadniony przez posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#StanisławŻelichowski">Nie chciałbym, panie marszałku, powtarzać tych argumentów, które tutaj już dzisiaj padły, podzielam je, natomiast chcę wskazać na dwa dosyć istotne problemy, które mogą stanowić o utrudnieniu w realizacji tej rezolucji czy celów zakładanych przez rezolucję.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#StanisławŻelichowski">Przykładowo podam, że w ostatnich latach na mocy decyzji i rządu, i parlamentu podjęliśmy olbrzymie zadanie mające na celu zastąpienie w naszym kraju, gdzie tylko się da, energii uzyskiwanej z węgla energią uzyskiwaną z oleju opałowego. Społeczeństwo uwierzyło nam, że takie działanie jest w interesie państwa. W ostatnich dniach minister finansów przez podniesienie akcyzy, przez podniesienie VAT o blisko 60% zwiększył cenę tej energii. I dziś wyborcy przed tym moim wystąpieniem pytają mnie tak: panie pośle, a jakie pan nam da gwarancje, że jeśli zaczniemy budować wiatraki, urządzenia piętrzące wodę, wykorzystujące biomasę, energię słoneczną itd., to, jak już to zbudujemy, ktoś nie zrobi takiego samego ruchu, jaki zrobił z olejem opałowym. Powinienem nawet wnieść do rezolucji uwagę, że zobowiązujemy rząd do przeanalizowania tej decyzji ministra finansów. Nie robię tego, żeby nie utrudniać sprawy, natomiast uważam, że komisja ochrony środowiska powinna tym się zająć, ponieważ nie mamy żadnych argumentów, by przekonać społeczeństwo, że to, co się stało, nie będzie ponowione na innej płaszczyźnie, że nie będzie tak, iż ktoś włoży znaczne środki, a te środki nie zostaną efektywnie wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#StanisławŻelichowski">I druga sprawa. Myślę, że wykorzystanie energii odnawialnej jest niezmiernie potrzebne. Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam wszystkim, że wprawdzie rozwój bez energii jest niemożliwy, ale jednocześnie nie każda energia jest bezpieczna dla społeczeństwa. Przed wojną, w tych samych granicach, mieliśmy około 5 tys. różnego rodzaju urządzeń wytwarzających, wykorzystujących energię odnawialną - młyny, wiatraki itd. Dziś czeka nas olbrzymie zadanie, żeby uzyskać chociażby taki stan, jaki był w okresie przedwojennym. W związku z tym stoimy przed następnym olbrzymim wyzwaniem, gdyż energia odnawialna będzie tylko wtedy wykorzystana, jeżeli w kraju będzie wysoki wzrost gospodarczy. Przecież nasza energetyka zawodowa zainwestowała potężne środki, często były to środki uzyskane dzięki kredytom, i dziś, żeby spłacić te kredyty, trzeba sprzedać prąd. Jeżeli nie będziemy mieli takiego wzrostu gospodarczego, jaki był w ostatnich latach - 7% - jeśli to będzie wzrost 3-procentowy, to tego prądu się nie sprzeda. Nastąpi zadłużenie zakładów i kółko będzie się zwijało. W związku z tym warunkiem realizacji celów, które zakłada rezolucja, jest również wysoki wzrost gospodarczy. Myślę, że będzie to wspólnym celem naszych działań.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#StanisławŻelichowski">Ten wniosek, który złożył pan poseł sprawozdawca - o przejście do drugiego czytania - chciałbym złożyć również w imieniu mojego klubu. No a potem do trzeciego czytania. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Żelichowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Janinę Kraus z Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Potrzeba przyjęcia przez Sejm dyskutowanej rezolucji jest dla Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna sprawą bezdyskusyjną. Jest to sprawa ważna i pilna. Problemem natomiast jest to, czy przygotowany przez komisję ochrony środowiska projekt w dostatecznym stopniu oddaje istotę rzeczy, czy zalecenia dla rządu są dostatecznie sprecyzowane i czy w związku z tym projekt rezolucji powinien zostać przyjęty bez zastrzeżeń. O ile odpowiedź koła KPN - Ojczyzna na pierwsze pytanie jest w zasadzie pozytywna, to sprawa odpowiedzi na dwa pozostałe pytania budzi jednak pewne wątpliwości. Wynikają one generalnie ze zbyt eufemistycznie wyrażonej w projekcie rezolucji dezaprobaty Sejmu dla marginalizowania, a w praktyce nawet blokowania sprawy rozwoju energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#JaninaKraus">Według obowiązujących dotychczas założeń polityki energetycznej do roku 2010 udział odnawialnych źródeł energii w strukturze paliwowej energii pierwotnej w Polsce w 1993 r. wynosił około 1,3%, łącznie z importem energii elektrycznej netto. Na rok 2010 przewidywany był wzrost udziału tych źródeł do 2,5%, ale problem właściwie na tym się kończył. Jedynie w punkcie poświęconym projektom badawczym można było znaleźć informację mówiącą o preferencjach dla kierunków badań w zakresie rozwoju racjonalnych technologii pozyskiwania energii odnawialnej i niekonwencjonalnej, w tym jądrowej i geotermalnej.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#JaninaKraus">Rząd zignorował uchwałę Sejmu zobowiązującą go do opracowania do końca marca 1998 r. założeń polityki energetycznej do 2020 r., w tym bilansu paliwowo-energetycznego. Tymczasem można było liczyć, że właśnie w ramach tych prac problem zwiększenia wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych zostanie uwzględniony, przynajmniej w zakresie odpowiadającym tendencjom rysującym się w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#JaninaKraus">Według Dyrektoriatu Generalnego do Spraw Energii Komisji Europejskiej, który wyraził swoje stanowisko w opracowaniu pt. „Problemy energii w Europie do 2020 r.”, tym właśnie tendencjom powinny odpowiadać założenia polityki energetycznej, w tym bilans. Z polskiego punktu widzenia istotne znaczenie mają zawarte w tym opracowaniu stwierdzenia, które mówią, że odnawialne źródła energii i węgla nie powinny być postrzegane jako konkurencyjne, lecz uzupełniające się wzajemnie w konkurencji z gazem i energią nuklearną.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#JaninaKraus">W latach 1993–2020 przewiduje się tam, w zależności od wariantowych scenariuszy, wzrost produkcji elektryczności w ramach ogólnego przyrostu 418 831 i 502 045 gigawat z biomasy 16 497 i 38 713 gigawat - mówię o rozpiętościach występujących w zakresie tych scenariuszy - w zakresie ogniw paliwowych z 4250 do 10 240 gigawat, a ze źródeł odnawialnych z 29 006 do 47 545 gigawat, w tym hydro - z 16 918 do 17 138 gigawat. W wyniku tego spodziewany jest wzrost udziału odnawialnych źródeł energii z obecnych 5% do ok. 10–15% w 2020 r. Do tego roku przewiduje się też, że energia tego pochodzenia będzie większa od uzyskanej ze wszystkich innych źródeł energii pierwotnej.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#JaninaKraus">W tym kontekście niepokojące jest dla nas to, że w opracowanych ostatnio przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne „Kierunkach rozwoju krajowego systemu elektroenergetycznego do roku 2020” problem energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych został ograniczony z jednej strony do elektrowni wodnych, opartych na przepływie naturalnym - Ciechocinek: 166 megawat - a z drugiej, już bez żadnego rozpracowania, ujęty w ramach energii elektrycznej wytwarzanej w oparciu o paliwa jądrowe, potraktowanej jako „obszar do zagospodarowania także przez odnawialne źródła energii lub technologie tradycyjne oparte na węglu lub gazie, które po zastosowaniu nowych rozwiązań technicznych i technologicznych, mimo wzrostu potencjału wytwórczego, nie zwiększą emisji, w szczególności SO2 i CO2, ponad limity przyjęte w prognozie”.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#JaninaKraus">Ten obszar, przy wariancie uwzględniającym jedynie zmniejszenie emisji SO2, jest zerowy i dopiero w przypadku wariantu przewidującego zmniejszenie emisji zarówno SO2, jak i CO2 uzyskuje poważniejsze wartości rzędu 213 petadżuli. O możliwościach wykorzystania wiatraków, wód geotermalnych, ogniw fotoelektrycznych, małych elektrowni wodnych, słomy, odpadów, niektórych roślin przemysłowych, w tym także do produkcji paliw płynnych, w ogóle nie ma mowy.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#JaninaKraus">Jeśli weźmie się pod uwagę znaczenie właściwego wykorzystania tych źródeł dla poprawienia bilansu płatniczego i podniesienia efektywności procesów restrukturyzacyjnych na wsi, a z drugiej strony także fakt, że inwestycje w tym zakresie są bardzo kosztowne i zasadniczy postęp w tej dziedzinie wymaga znacznego usprawnienia finansowania działalności drobnych przedsiębiorców, to takie lekceważące traktowanie tych spraw jest, w naszym przekonaniu, niedopuszczalne. Przy tej okazji ujawniają się też negatywne skutki cedowania przez rząd swoich uprawnień programowo-regulacyjnych z zakresu polityki energetycznej na spółki prawa handlowego, takie jak Polskie Sieci Elektroenergetyczne lub Państwowa Agencja Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Rezolucja na pewno by zyskała, gdyby powstała we współpracy z Komisją Gospodarki. Przedmiot rezolucji jest bowiem elementem polityki energetycznej państwa, a ta jest domeną Ministerstwa Gospodarki, a w Sejmie - przede wszystkim Komisji Gospodarki. Mając świadomość, że rezolucja jest niedoskonałym instrumentem oddziaływania Sejmu na rząd, będziemy ją popierać. Popieramy też wniosek o przejście do drugiego i trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MarekBorowski">W związku z troską wszystkich zabierających głos o przyspieszenie prac nad tą rezolucją, chciałem poinformować, że przy rezolucjach nie ma trzeciego czytania, będzie więc nawet szybciej.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#MarekBorowski">Zgłosił się jeszcze sekretarz stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa pan Radosław Gawlik.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#RadosławGawlik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Rząd przygotował stanowisko wobec projektu rezolucji Sejmu RP w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, które chciałem państwu przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#RadosławGawlik">Wiodącą zasadą polityki ekologicznej naszego państwa jest przyjęta w konstytucji zasada zrównoważonego rozwoju, której nadrzędnym kryterium jest takie prowadzenie polityki działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, niedoznające uszczerbku możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne, jak i przyszłe pokolenia. Z tego względu wszelkie działania gospodarcze muszą uwzględniać potencjalne skutki dla środowiska. Oznacza to nie tylko instalowanie urządzeń ochronnych, lecz przede wszystkim takie kształtowanie rozwoju, aby zminimalizować negatywne oddziaływanie przemysłu paliwowo-energetycznego. Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł niekonwencjonalnych traktowane jest jako istotny komponent zrównoważonego rozwoju i zapisane zostało jako jeden z priorytetów polityki ekologicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#RadosławGawlik">Trwają obecnie prace nad projektem nowej polityki ekologicznej. W ramach nowelizacji zostaną zaproponowane mechanizmy wzmacniające rolę odnawialnych źródeł energii w gospodarce energetycznej państwa. Rząd popiera wszelkie działania zmierzające do zwiększenia produkcji tego rodzaju energii. O takim podejściu świadczy m.in. wykorzystanie nieobligatoryjnej delegacji, zawartej w art. 9 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne i wydanie przez ministra gospodarki rozporządzenia z dnia 2 lutego 1999 r. w sprawie obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła ze źródeł niekonwencjonalnych oraz zakresu tego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#RadosławGawlik">Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dało wyraz swemu poparciu dla szerszego stosowania odnawialnych źródeł energii, m.in. poprzez umieszczenie wspierania przedsięwzięć w tym zakresie na liście programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#RadosławGawlik">Jest oczywiste, że rozwój energetyki odnawialnej musi znaleźć odzwierciedlenie w założeniach polityki energetycznej państwa do roku 2020. Założenia takie zostały przyjęte w aktualnie prowadzonych pracach nad tym dokumentem. Priorytet realizacyjny powinny mieć takie zadania, które kojarzą efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, m.in. szerokie wykorzystanie alternatywnych źródeł energii. Jednocześnie należy zauważyć, że dokument, jakim są założenia polityki energetycznej, który należy przygotować w związku z ustawą Prawo energetyczne i który rząd, zgodnie z ustawą, ma obowiązek przedłożyć Sejmowi, jest dokumentem kierunkowym, po przyjęciu przez Sejm, dla wszelkich działań w obszarze szeroko pojętego sektora energii, w tym opracowywania gminnych planów zaopatrzenia w media energetyczne z optymalnym wykorzystaniem niekonwencjonalnych źródeł energii. W związku z powyższym nieuzasadniona wydaje się propozycja zawarta w rezolucji i jej uzasadnieniu, że krajowa strategia wykorzystania energii z odnawialnych źródeł, opracowana do końca roku 1999, powinna wyprzedzać dokument podstawowy, jakim są założenia polityki energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#RadosławGawlik">Ogólne podstawy prawne rozwoju źródeł niekonwencjonalnej energii zostały już utworzone m.in. poprzez nowelizację Prawa energetycznego, wprowadzoną ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa. Nowelizacja ta przyznaje gminom niespotykane dotychczas prawo decydowania o korzystaniu z własnych źródeł energii i wykorzystaniu sprzyjających warunków lokalnych dla rozwoju energetyki niekonwencjonalnej, w tym m.in. małej energetyki wodnej, utylizacji odpadów komunalnych i wykorzystaniu przy tym biogazu do produkcji ciepła i energii elektrycznej. W efekcie poprawi to stan lokalnego środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#RadosławGawlik">Należy jednak uwzględnić aspekt ekonomiczny, osiągnięcie bowiem liczącego się udziału energii ze źródeł niekonwencjonalnych w bilansie energetycznym kraju, o co apeluje wiele instytucji i organizacji proekologicznych, a także przedstawiciele Sejmu i Senatu RP, wymaga finansowego wsparcia, którego nie przewiduje budżet państwa. Należy mieć na uwadze, że aktualne koszty produkcji energii ze źródeł niekonwencjonalnych są wyższe od kosztów energii wytwarzanej w klasycznych źródłach energetyki zawodowej, o czym była także tutaj mowa.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#RadosławGawlik">Za interesującą w tym względzie należy uznać przestawioną w projekcie rezolucji Sejmu RP deklarację udziału w pracach nad projektem ustawy o wykorzystaniu energii odnawialnej. Otwarta jednak pozostaje kwestia zabezpieczenia odpowiednich środków finansowych na realizację słusznej koncepcji dotyczącej wzrostu i dynamicznego rozwoju wykorzystania energetyki odnawialnej i doprowadzenia jej do poziomu zbliżonego do założeń Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MarekBorowski">Zgłosił się jeszcze przedstawiciel komisji pan poseł Madej.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Trudno się nie zgodzić z wypowiedziami kilku moich przedmówców: pani posłanki Kraus, pana posła Żelichowskiego czy pana ministra Gawlika. Z tym że chcę powiedzieć, iż komisja też zdawała sobie sprawę z tego, że oczywiście rezolucja nie rozwiązuje wszystkich problemów związanych ze wzrostem wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, natomiast stanowi jakąś formę dopingu, tak bym to nazwał, dla rządu. Boję się nawet użyć słowa „nacisku” i mówię „dopingu”. Mam na myśli dopingowanie rządu do tego, żeby te zagadnienia znalazły odbicie w pracach, a szczególnie w polityce energetycznej. Pierwszy punkt projektu rezolucji mówi właśnie o tym zobowiązaniu, żeby przynajmniej została podana jakaś granica. To nie musi być te 12%, które przyjęła Unia Europejska, tylko żeby to było kilka procent - to, co jest możliwe do zrealizowania, ale żeby ta granica została określona.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#JerzyStanisławMadej">Tak samo to, o czym mówił przed chwilą pan minister Gawlik. Nie chodzi o wyprzedzenie, nie chodzi o to, żeby strategia wykorzystania energetyki odnawialnej wyprzedzała politykę energetyczną. Wyraźnie piszemy o tym, żeby strategia rozwoju energetyki odnawialnej była zharmonizowana z polityką energetyczną i polityką ekologiczną państwa. Oczywiście te elementy są ze sobą ściśle związane.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#JerzyStanisławMadej">Również jeśli idzie o współpracę, to tu się zgadzam z panią posłanką Kraus co do tego, że współpraca z Komisją Gospodarki powinna być w tym zakresie rzeczywiście znacznie szersza, ale powiedziałbym w ten sposób: Brałem udział w kilku właśnie takich konferencjach energetycznych, szczególnie państw Morza Bałtyckiego, i tam nie było akurat nikogo z parlamentarzystów z Komisji Gospodarki. Nie wiem, czy zaproszenia nie dochodzą, czy komisja może jest mniej zainteresowana. Natomiast ja w ostatnim okresie brałem udział w trzech takich konferencjach. Ostatnia konferencja odbywała się kilka miesięcy temu w Rydze i na niej były właśnie omawiane problemy energetyki państw rejonu Morza Bałtyckiego, ze szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii. Wynikiem tego było między innymi to, że to komisja ochrony środowiska z własnej inicjatywy wystąpiła z takim projektem rezolucji. Jestem natomiast przekonany, że będziemy egzekwować od rządu, wspólnie już z Komisją Gospodarki, realizację tej rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#JerzyStanisławMadej">Jeszcze ostatnia uwaga do tego, o czym mówił pan minister Gawlik, a mówił o kosztach. Zdajemy sobie z tego sprawę. Nie mamy złudzeń, że nagle zaczniemy wprowadzać odnawialne źródła energii. Zdajemy sobie sprawę z tego, jakie są koszty właśnie tych inwestycji. Nie koszty już produkcji, tylko koszty inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#JerzyStanisławMadej">Ale, proszę państwa, panie ministrze, mówimy o zrównoważonym rozwoju. Zrównoważony rozwój ma trzy elementy: ekonomiczny, ekologiczny i społeczny. Te trzy elementy musimy oczywiście wyważyć. Nie możemy powiedzieć, że decyduje wyłącznie czynnik ekologiczny i że wprowadzamy odnawialne źródła energii bez względu na koszty, ale nie możemy również powiedzieć, że jedyny jest właśnie czynnik ekonomiczny, a nie ma znaczenia czynnik ekologiczny i czynnik społeczny. Na tym polega zrównoważony rozwój. I mam nadzieję, że nie tylko polityka energetyczna, ale również polityka ekologiczna i cała nasza polityka będą uwzględniały zasadę zrównoważonego rozwoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MarekBorowski">Proszę mi wybaczyć małą refleksję, ale, słuchając pana posła, w wyobraźni słyszałem głos pana ministra Gawlika sprzed lat, kiedy nie był jeszcze ministrem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#MarekBorowski">Padł wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu rezolucji?</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#MarekBorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#MarekBorowski">Do głosowania nad projektem rezolucji przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu w Olsztynie...</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#MarekBorowski">Zdaje się, że już jest inny tytuł.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#MarekBorowski">Dobrze, pierwotny był taki.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu w Olsztynie (druki nr 1173 i 1226).</u>
          <u xml:id="u-227.14" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Grażynę Langowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#GrażynaLangowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#GrażynaLangowska">Otóż wczoraj odbyło się posiedzenie komisji, na którym przeprowadziliśmy dyskusję nad projektem rządowym z druku nr 1173. Projekt ten wpłynął wprawdzie niedawno, 14 czerwca, ale dyskusja na temat tego zagadnienia, tego istotnego wydarzenia, zwłaszcza dla Warmii i Mazur, toczyła się w środowiskach akademickich naszego regionu, także w ramach kontaktów między komisją, przedstawicielami rządu i trzema uczelniami z naszego miasta, już od dłuższego czasu, zarówno w tej kadencji Sejmu jak i w poprzedniej kadencji, i sytuacja dojrzała do tego, by podjąć ważne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#GrażynaLangowska">Debata nad rządowym przedłożeniem przebiegała bez większych zgrzytów. Okazało się, że obecni na niej przedstawiciele wszystkich trzech klubów, w tym Sojuszu Lewicy Demokratycznej, nie wnieśli tu istotnych zastrzeżeń. Jedyną, wspólnie uzgodnioną zmianą, którą do rządowego projektu wprowadziła komisja jednogłośnie, była zmiana tytułu, o czym pan marszałek był łaskaw wspomnieć. Tytuł w przedłożeniu komisyjnym jest teraz inny, mianowicie jest to ustawa o utworzeniu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Automatycznie przenosi się to na art. 1, który brzmi: „Tworzy się z dniem 1 września w 1999 r. - a zatem w roku bieżącym - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, zwany dalej uniwersytetem”. To są wszystkie zmiany, które obecni na posiedzeniu komisji posłowie, zarówno członkowie komisji jak i goście, czyli członkowie wielu innych komisji, w tym z naszego regionu, wnieśli.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#GrażynaLangowska">Ponieważ głos zabierał zarówno przedstawiciel rządu, obecny tutaj pan minister, jak i goście, przedstawiciele trzech uczelni, zatem publicznie na posiedzeniu komisji podano cały szereg informacji, istotnych zwłaszcza dla naszego regionu, dla Warmii i Mazur, dlatego też pokrótce je przypomnę.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#GrażynaLangowska">Otóż tak jak wspomniałam na początku, ta inicjatywa nie zrodziła się dzisiaj, już od wielu lat dojrzewała w środowiskach intelektualnych, naukowych, akademickich, uczelnianych naszego regionu. I oto rząd postanowił dać tę szansę naszemu regionowi, który ją potrafił wykorzystać. Wszystkie te środowiska doszły do porozumienia. I tak projekt ustawy stanowi, że trzy podmioty, trzy uczelnie będą wchodziły w skład nowego uniwersytetu, to jest Akademia Rolniczo-Techniczna im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie oraz Warmiński Instytut Teologiczny w Olsztynie. W ten sposób tworzy się nowa jakość - uniwersytet. Uniwersytet, który przeszedł wszelkie ogniowe próby. Rada Główna Nauki 25 marca jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała projekt utworzenia tego uniwersytetu wraz z całym materiałem temu towarzyszącym, z przedłożoną nową strukturą, z rozwiązaniami dotyczącymi wszystkich problemów organizacyjnych, a także finansowych.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#GrażynaLangowska">Uniwersytet Warmii i Mazur będzie dużym uniwersytetem, o dużym potencjale intelektualnym. 2700 pracowników będzie stanowiło zaplecze naukowo-administracyjne, w tym 1600 nauczycieli akademickich, pośród których jest 400 profesorów lub doktorów habilitowanych. Na 10 wydziałów, które znajdą się w strukturze uniwersytetu, 5 ma pełne prawa akademickie - to stanowi podstawę do uznania uniwersytetu za autonomiczny. Stawia to zatem ten nowy uniwersytet na Warmii i Mazurach w szeregu innych uczelni, ważnych, z tradycjami. Tak jest ze względu na wniesiony przez wszystkie trzy podmioty potencjał intelektualny, naukowy kadry akademickiej.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#GrażynaLangowska">Jeżeli chodzi o te dwie uczelnie wymienione przeze mnie - Akademię Rolniczo-Techniczną oraz Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Olsztynie, nie było specjalnie pytań, są to uczelnie dość powszechnie znane. Natomiast padały pytania ze strony jednego z posłów z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, jak wygląda status trzeciego podmiotu, którym jest Warmiński Instytut Teologiczny. Ponieważ na posiedzeniu komisji był obecny, uczestniczył jako zaproszony gość, przedstawiciel kurii metropolitalnej Warmii ksiądz biskup Jacek Jezierski, także profesor tej uczelni - instytutu warmińskiego, przedstawił on, a także posłowie z tego regionu niezbędne informacje o tej jednostce, która wejdzie w skład nowego uniwersytetu. I tak uniwersytet wzbogacony zostanie o nowy wydział, wydział teologiczny - to wynika z nowej struktury - który oczywiście będzie miał nieco inny statut niż pozostałe wydziały, o czym już wspomniałam, tak jakby sumarycznie. Taki status i taka formuła zastosowane przez rząd w jego przedłożeniu to nie jest sprawa zupełnie nowa. Powiela ona już istniejące doświadczenie w praktyce tego Sejmu, bowiem na podstawie tej samej formuły powstał Uniwersytet Śląski. Zatem te wątpliwości...</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Opolski.)</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#GrażynaLangowska">Przepraszam - Opolski. Naturalnie. Te wątpliwości, sądzę, zostały rozwiane. Dodatkowe wyjaśnienia, które zostały złożone przez przedstawiciela kurii warmińskiej metropolitalnej biskupa Jezierskiego dotyczyły zasady erygowania tego wydziału i tak są trzy podstawy prawne, które stanowią fundament do takiego usytuowania wydziału i wniesienia tego wiana przez Warmiński Instytut Teologiczny - to jest oczywiście ustawa o szkolnictwie wyższym, prawo konkordatowe, a także prawo kościelne. Mowa tutaj o Kodeksie kanonicznym. Dokładnie chodzi o 816 kanon, który stanowi, że wydziały teologiczne są erygowane przez Stolicę Apostolską. Wyjaśniał również przedstawiciel kurii biskup Jezierski, że aktualnie w tej chwili nuncjusz papieski Józef Kowalczyk, zresztą też olsztynianin, przebywa aktualnie w stolicy i finalizowana jest umowa stron, tzn. strony rządowej i strony kościelnej. Osobą, która będzie podpisywała już przygotowany i uzgodniony kształt umowy stanowiącej integralną część tego aktu prawnego jest prymas Polski, ale oczywiście w jego imieniu uczestniczył we wszystkich negocjacjach, spotkaniach, uzgodnieniach przedstawiciel kurii warmińskiej biskup Jezierski w imieniu arcybiskupa metropolity.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#GrażynaLangowska">Zatem wydaje się, że te wątpliwości, które tam były sygnalizowane, zostały rozwiane, skoro jednogłośnie ta ustawa w takim kształcie została przez komisję przyjęta. Jeżeli chodzi ponadto o taką wiedzę, którą chcieli mieć posłowie, a która dotyczyła potencjału intelektualnego, naukowego Warmińskiego Instytutu Teologicznego, również i ta została zaprezentowana podczas posiedzenia komisji. Otóż instytut warmiński jest osadzony w tradycji naszego regionu. Zgodnie z opinią Rady Głównej Nauki spełnia te wszystkie wymogi. Jak wynika z informacji przedłożonej przez biskupa, ten wydział będzie wkrótce, po sfinalizowaniu tych wszystkich działań, po uchwaleniu ustawy - tak również wynika z opinii Rady Głównej Nauki - miał prawo do przeprowadzania przewodów doktorskich samodzielnie. Do tej pory, jeżeli chodzi o ten właśnie stopień doktorski, odbywało się to pod naukowym patronatem Akademii Papieskiej w Krakowie. Ponadto warto jeszcze zaznaczyć, że uniwersytet, jeżeli chodzi o ambitne cele, będzie, co podkreślano, zwracał szczególną uwagę na tworzenie odpowiednich warunków do kształcenia osób niepełnosprawnych. Takie są oczekiwania tego środowiska. Z licznych badań wynika, że region ten jest dotknięty tym problemem społecznym; jest to istotny problem, który ujawnia się na różnych płaszczyznach. Poza tym ten nowy region, nowa jednostka administracyjna, jest bardzo rozległy, niezbyt zamożny - i jest to próba wyrównania różnic cywilizacyjnych, trzeba sobie powiedzieć prawdę, przez stworzenie tego rodzaju szansy młodzieży, tej, która będzie się kształciła na tych 10 wydziałach; znacznie zmniejszą się koszty, które będą ponosiły rodziny, zarówno na pozostałych wydziałach, jak i na wydziale teologicznym. Z wypowiedzi przedstawiciela kurii wynikało, że gros studentów to będą świeccy. Oczywiście będą też alumni, ale z dotychczasowych doświadczeń wynika potrzeba kształcenia również specjalistów od nauczania religii w szkołach, a także w wielu innych dziedzinach. Bardzo obszerny materiał, taki dodatkowy, dla osób szczególnie zainteresowanych, został przedłożony przez rektora elekta i każdy z członków komisji miał możliwość wglądu do tego materiału.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#GrażynaLangowska">Może warto jeszcze dodać, w związku z uwagami, które tu padały, że Warmiński Instytut Teologiczny wnosi w wianie również majątek. Znaczny majątek, w bardzo dobrym stanie, a mianowicie kompleks budynków w Ornecie. Zostało to zawarte w tej właśnie umowie. Ten obiekt został obejrzany. Ponadto, poza tym konkretnym majątkiem, obiektami braniewskimi, ważne jest także to, że uczelnia, Warmiński Instytut Teologiczny, wnosi również innego rodzaju dobro. W tymże ośrodku uczelnianym jest mianowicie bardzo dobrze zorganizowana, bogata, interesująca biblioteka, z takimi zasobami, które będą dostępne dla wszystkich studentów nowego uniwersytetu, bo przecież wydział będzie jego integralną częścią; księgozbiór przede wszystkim historyczny, dotyczący dziejów regionu, a także teologiczny, do dyspozycji, co jest rzeczą bardzo ważną, w pięknym budynku. Archidiecezja posiada także archiwum o dużej wartości naukowej, o dużym znaczeniu dla środowiska; w jego zbiorach jest rocznik naukowy „Studia warmińskie” w kilkudziesięciu tomach. Środowisko teologiczne Olsztyna, zarówno osoby kościelne, jak i świeckie, otwarte jest na współpracę interdyscyplinarną, co deklarował biskup Jezierski, i te kontakty i współpraca na polu nauki są faktem.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#GrażynaLangowska">Utworzenie tego uniwersytetu jest wydarzeniem historycznym. Mam nadzieję, że zarówno środowiska naukowe, jak i młodzież przysłuchują się tej naszej krótkiej debacie i że utworzenie tego uniwersytetu we wrześniu - co jest konieczne, żeby inauguracja mogła się odbyć w październiku, bo to wynika z określonych procedur - stanie się faktem przy zgodnej postawie wszystkich klubów parlamentarnych, bo taką zaprezentowały one w czasie debaty na posiedzeniu komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#MarekBorowski">Proszę i zabranie głosu pana posła Kazimierza Janiaka w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#KazimierzJózefJaniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z radością stwierdzam, że przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska klubu Akcji Wyborczej Solidarność, dotyczącego ustawy o powołaniu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#KazimierzJózefJaniak">Jestem, drodzy państwo, pracownikiem Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, i choć jestem posłem ze Słupska - to informacja dla pana posła Urbańczyka - to jestem związany z tym środowiskiem. Te działania, które zostały podjęte przez środowisko akademickie miasta Olsztyna, dają dziś szansę nie tylko zafunkcjonowania tej wyższej uczelni, ale i przekształcenia miasta akademickiego, jakim do tej pory był Olsztyn, w miasto uniwersyteckie.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#KazimierzJózefJaniak">Chciałbym z tej trybuny podziękować tym wszystkim, którzy wnieśli ogromny wkład w tworzenie, w budowę tego uniwersytetu. Chciałbym tutaj podziękować przede wszystkim panu ministrowi Mirosławowi Handkemu, który od samego początku swojego urzędowania wspierał inicjatywę powołania tego uniwersytetu, jak również panu ministrowi Zdradzie, przewodniczącemu zespołowi, który wypracował ostateczny kształt tego uniwersytetu i o którym, jako poseł sprawozdawca, częściowo wspominała pani poseł Langowska, przedstawiając to wszystko, co było omawiane podczas prac komisji. Jednocześnie chciałbym podziękować rektorom uczelni, które tworzą ten uniwersytet, w szczególności panu Góreckiemu, rektorowi elektowi, który swoją jasną i twórczą myślą wniósł wiele pomysłów, by ten uniwersytet stał się, jak do tej pory, bezprecedensowym w Polsce, to znaczy by na tym uniwersytecie mogły znaleźć się zarówno kierunki humanistyczne, kierunki rolnicze, kierunki techniczne, jak i kierunki teologiczne.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#KazimierzJózefJaniak">Powstanie tego uniwersytetu jest nobilitacją dla całego środowiska Warmii i Mazur, dla tego regionu. Myślę i wierzę głęboko, że powołanie uniwersytetu będzie przyczyniać się do podnoszenia poziomu kształcenia studiującej tam młodzieży, a jednocześnie będzie stwarzać warunki i możliwości podjęcia kształcenia w regionie, w którym jest dotkliwe bezrobocie, gdzie średnia stopa wynagrodzenia jest daleka od średniej krajowej. Dlatego też jest to szansa stworzenia możliwości podjęcia studiów zarówno dziennych, jak i zaocznych na wielu kierunkach na dziesięciu wydziałach, które zostaną powołane na tym uniwersytecie.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#KazimierzJózefJaniak">Chciałbym jeszcze dodać, że faktem jest, iż uniwersytet, w którego skład będzie wchodzić Warmiński Instytut Teologiczny, bierze swoje tradycje również z pierwszej wyższej uczelni w historii Warmii i Mazur - Wyższego Seminarium Duchownego im. kardynała Stanisława Hozjusza. Dlatego też ta integracja całego olsztyńskiego środowiska akademickiego jest tym większa i, jak myślę, godna naśladowania przez inne środowiska akademickie w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#KazimierzJózefJaniak">Za utworzeniem uniwersytetu przemawia fakt położenia geograficznego samego miasta wojewódzkiego, dziś już województwa warmińsko-mazurskiego, jak również to, że region ten, dzięki uniwersytetowi, poprzez jego działanie, kształcenie, jak również poprzez promowanie kultury polskiej i upowszechnianie kultury europejskiej, będzie mógł oddziaływać na kraje przygraniczne. Mam tu na myśli obwód kaliningradzki, ale również ścisłe kontakty środowiska akademickiego Olsztyna chociażby ze środowiskami akademickimi Litwy.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#KazimierzJózefJaniak">Drodzy Państwo! Wszystkie problemy i wątpliwości zostały rozwiane podczas prac komisji, o czym również mówiła pani poseł Langowska.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#KazimierzJózefJaniak">Myślę, że ten uniwersytet, powołany w 10 rocznicę odzyskania przez Polskę wolności, będzie żywym pomnikiem tego, co na ziemiach dawnych Prus Wschodnich będzie stanowić o tożsamości kultury polskiej; będzie wzmacniać ten region swoją siłą naukową, intelektualną, a także tym, co zawsze przypisane jest edukacji - mam tu na myśli misję wychowawczą. Dlatego też w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność popieram inicjatywę powołania do życia tego uniwersytetu. Życzę, by wszyscy pracownicy mieli radość i satysfakcję z pełnionej służby i pracy w tej placówce uniwersyteckiej. Młodzieży życzę, by radość studiowania i poznawania świata była ich udziałem i dumą, że studiują na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. A nam wszystkim życzę takich decyzji, by mogły powstawać placówki wyższe w naszym kraju, gdyż edukacja i kształcenie naszej młodzieży to jedna z nielicznych, a właściwie jedyna szansa wychodzenia polskiego społeczeństwa z kryzysu, jakim jest bezrobocie, które dotyka wiele polskich rodzin. Bez inwestycji w młodzież, bez inwestycji w kapitał ludzki, który jest największym kapitałem na tym świecie, niestety nie rozwiążemy naszych problemów gospodarczych, obojętnie kto by podejmował się ich rozwiązania - czy to z lewej strony tej sali, czy z prawej. Za zrozumienie tej sytuacji chciałbym wszystkim serdecznie podziękować i zachęcić do poparcia projektu tej ustawy w głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Janiakowi, który wystąpił w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Tadeusz Iwiński w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę wyrazić pełne poparcie dla projektu utworzenia uniwersytetu w Olsztynie. Mamy do czynienia z ukoronowaniem wielu lat starań środowisk naukowych regionu, kolejnych władz administracyjnych, środowisk politycznych - mieliśmy tu i mamy do czynienia z działaniem ponad podziałami - a także kolejnych ministrów, również ministra Jerzego Wiatra i obecnego ministra Mirosława Handkego. Dołączam się także do uznania dla działań pana ministra Zdrady.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#TadeuszIwiński">Od 1991 r. Olsztyńskie Forum Naukowe, kierowane przez wybitnego uczonego profesora Tadeusza Krzymowskiego, podejmowało konkretne działania, żeby doprowadzić do utworzenia tej uczelni. Były rozmaite nowatorskie w polskich warunkach pomysły, w tym pomysł - za którym sam optowałem - zupełnie unikalny, żeby stworzyć uniwersytet na bazie instytutów Polskiej Akademii Nauk poprzez strukturę różnych szkół. To się nie udało. Może szkoda, ale to nie jest istotne. Obecne rozwiązanie jest równie nowatorskie. Po raz pierwszy w polskich warunkach mamy do czynienia z ideą połączenia uczelni humanistycznej, technicznej, a także teologicznej. Myślę, że jeżeli chodzi o dwa pierwsze człony - łączenie uczelni humanistycznej i technicznej - to może być to wzór dla wielu innych placówek, takich jak w Bydgoszczy, w Rzeszowie, w Kielcach.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#TadeuszIwiński">Oczywiście niektóre zapisy zawarte w projekcie ustawy mogłyby znaleźć się w statucie uczelni, a nie w ustawie, ale to są drobiazgi. Zrozumiały pośpiech sprawił też, że w uzasadnieniu tej ustawy zamiast o Litwie, pisze się o Łotwie, a w pewnej argumentacji wspomina się, że nie będą wymagane dodatkowe środki na utworzenie uniwersytetu, po czym za chwilę mówi się, że potrzeba dodatkowo 711 tys. zł, w tym 472 tys. zł w związku z włączeniem Warmińskiego Instytutu Teologicznego w struktury uniwersytetu. Chcę jasno powiedzieć, że się opowiadamy za tą triadą. Są jednak dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#TadeuszIwiński">Najistotniejsze jest to, o czym wspominano, że powstanie jeden z najsilniejszych prawdopodobnie uniwersytetów w Polsce, taką mamy nadzieję: ponad 23 tys. studentów, ponad 140 profesorów belwederskich (sam mam zaszczyt być jednym z nich w tym środowisku), około 270 doktorów habilitowanych.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#TadeuszIwiński">Jest to duży region, czwarty co do wielkości w Polsce, minimalnie ustępujący lubelskiemu, najrzadziej zaludniony w kraju. Do tej pory młodzież, która chciała udawać się do innych uniwersytetów, musiała pokonywać ogromne odległości - do Białegostoku, Gdańska czy Warszawy; tak już nie będzie, może zostawać na miejscu. Wreszcie jest to region o największym w Polsce bezrobociu, i to rosnącym. Bezrobocie na Warmii i Mazurach 1 stycznia wynosiło 19%, dzisiaj jest powyżej 21%. Inwestycja w ludzi jest najlepszą bronią, jeśli chodzi o przygotowanie tej młodzieży do przyszłej działalności. Klub SLD popiera zatem w pełni tę inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#TadeuszIwiński">Minister Zdrada mówił wczoraj na posiedzeniu komisji, a dzisiaj nawiązała do tego pani poseł Langowska, że jest to projekt ustawy wzorowany na ustawie o utworzeniu Uniwersytetu Opolskiego. Sięgnąłem więc dzisiaj, niestety za późno - może z powodu mojego lenistwa, choć myślę, że nie należę do osób najbardziej leniwych w tym Sejmie - do ustawy z 10 marca 1994 r., na mocy której tworzył się z syntezy Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Instytutu Teologiczno-Pastoralnego odnośny uniwersytet.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#TadeuszIwiński">Oczywiście między ówczesną a obecną sytuacją różnice są nieuchronne, bo w tzw. międzyczasie m.in. został ratyfikowany konkordat, który w art. 15 gwarantuje Kościołowi prawo do swobodnego zakładania i prowadzenia szkół wyższych, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów, oraz kładzie nacisk na to, że status prawny wydziałów teologii katolickiej na uniwersytetach państwowych regulują umowy między rządem RP a Konferencją Episkopatu Polski. I projekt ustawy o Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w pełni pozytywnie wykorzystuje te zapisy konkordatu, np. w art. 4. Ale w ustawie opolskiej, jeśli mogę ją w skrócie tak nazywać - a wydaje się, że należy zachowywać spoistość i konsekwencję w tej mierze - po pierwsze, stwierdza się, że mienie wszystkich jednostek wchodzących w skład uniwersytetu, czyli w tym wypadku WSP i Instytutu Teologiczno-Pastoralnego, staje się mieniem uniwersytetu, podczas gdy w projekcie olsztyńskim do mienia uniwersytetu zalicza się jedynie własność ART i WSP, pomijając majątek Warmińskiego Instytutu Teologicznego. Po drugie, w ustawie opolskiej koszty związane z utrzymaniem i funkcjonowaniem obiektów użytkowanych przez Wydział Teologiczny są pokrywane przez Kościół katolicki, podczas gdy w projekcie olsztyńskim akcentuje się, iż tak się ma dziać jedynie w odniesieniu do remontów i inwestycji, uniwersytet zaś ma pokrywać koszty bieżącego utrzymania i funkcjonowania. Czyli brakuje tu konsekwencji. Oczywiście zgodnie z art. 15 ust. 3 konkordatu państwo może rozważyć udzielanie pomocy finansowej odrębnym wydziałom teologicznym i być może tak się powinno stać w tym wypadku, ale jest to już zupełnie inna sprawa. I proponowana poprawka, którą chciałbym zgłosić, nie wyklucza takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#TadeuszIwiński">Dlatego zgłaszam w imieniu klubu SLD dwie krótkie poprawki. Po pierwsze, w art. 5 ust. 1 nadaje się brzmienie: „Mienie obejmujące własność i inne prawa majątkowe Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie i Warmińskiego Instytutu Teologicznego w Olsztynie staje się mieniem uniwersytetu z dniem jego utworzenia”.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#TadeuszIwiński">Proponuje się też dodanie ust. 1a: Składniki mienia Warmińskiego Instytutu Teologicznego w Olsztynie, o którym mowa w ust. 1, określa umowa z art. 4 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#TadeuszIwiński">Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na pewną kwestię. Wspominała o tym pani poseł Langowska, ale będę wdzięczny, jeśli pan minister Zdrada zechce nas poinformować, na jakim etapie znajdują się prace, kiedy można się spodziewać podpisania umowy przez rząd z Konferencją Episkopatu Polski. Jestem przekonany, że arcybiskup Kowalczyk, który wielokrotnie, także w rozmowach ze mną, wykazywał ogromne zainteresowanie dla powstania Uniwersytetu Olsztyńskiego, dołoży tu wszelkich starań, bo bez ustalenia w umowie statusu prawnego wydziału teologii uniwersytetu wydział ten praktycznie nie będzie mógł powstać. Byłbym więc wdzięczny za najświeższe informacje.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#TadeuszIwiński">Poprawka druga. W art. 6 ust. 2 po wyrazach: „Kościół Katolicki” stawia się kropkę i skreśla pozostałą część zdania.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#TadeuszIwiński">Na zakończenie, panie marszałku, raz jeszcze chciałem w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD wyrazić zdecydowane poparcie dla projektu utworzenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#TadeuszIwiński">Myślę, że - co rzadko się zdarza - może to być wspólny sukces polityków, a przede wszystkim uczonych. Najważniejsze jednak, że będzie to stanowiło ukoronowanie aspiracji młodzieży, tej biednej młodzieży, i powstanie uniwersytetu zapewni, że sito, mam nadzieję, nie będzie gubiło więcej diamentów, a to się przecież zdarzało także w tym regionie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę o przekazanie poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Żylińskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#AdamJacekŻyliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, mam zaszczyt wyrazić pełne poparcie dla rządowego projektu ustawy o utworzeniu uniwersytetu w Olsztynie. Czynię to z tym większą satysfakcją, że urodziłem się i wychowałem na Warmii i Mazurach. Trzecią kadencję burmistrzuję w jednym z największych miast tego regionu. Jestem absolwentem WSP, uczelni, która wejdzie w skład nowego uniwersytetu, a lokalne starania o utworzenie uniwersytetu zawsze obserwowałem z dużą uwagą i wiarą, że zostaną uwieńczone pełnym sukcesem. Moje przekonanie o powodzeniu działań zmierzających do uczynienia z Olsztyna miasta uniwersyteckiego brało się stąd, że jak w niewielu dziedzinach naszego życia, w tym wypadku dostrzegałem wyjątkową konsekwencję w postępowaniu miejscowych elit: kolejnych wojewodów, parlamentarzystów, pracowników naukowych olsztyńskich uczelni, przedstawicieli mediów. Olsztyński uniwersytet to znakomity przykład, jak wiele można zrobić w atmosferze zgody społecznej, trwającej w tym przypadku blisko 10 lat. To zjawisko niezwykłe, ale jednocześnie obligujące wszystkie środowiska regionu Warmii i Mazur do dalszych cierpliwych, wieloletnich działań, by uniwersytet w Olsztynie zyskiwał na renomie i równał do innych ośrodków uniwersyteckich w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#AdamJacekŻyliński">Unikając powtarzania sformułowań, które padły w wystąpieniach posłanek i posłów z innych klubów, ograniczę się do stwierdzenia, że społeczeństwo woj. warmińsko-mazurskiego, regionu o najwyższym wskaźniku bezrobocia w kraju, przyjęcie ustawy przez Wysoką Izbę potraktuje jako wielkie wyzwanie i kredyt zaufania udzielony przez polski rząd i parlament. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, w pełni popiera inicjatywę władz regionu Warmii i Mazur, wyrażoną w rządowym projekcie ustawy, zawartym w druku nr 1173, o utworzeniu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Nowo powstała uczelnia uniwersytecka przybliży i umożliwi studiowanie młodzieży tego regionu, i nie tylko, w tym młodzieży wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za uchwaleniem ustawy. Chciałbym serdecznie pogratulować władzom trzech uczelni, które potrafiły się dogadać i rzeczywiście stanowią wzór. Jako poseł woj. świętokrzyskiego pragnę, żeby niedługo w tej Izbie była dyskusja i żeby została uchwalona ustawa o powołaniu uniwersytetu świętokrzyskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MarekBorowski">Zabierze jeszcze głos pan Jerzy Zdrada - podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JerzyZdrada">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stoi przed decyzją o wielkim znaczeniu dla całego systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, dla rozwoju nauki i kultury. Tworzony jest nowy uniwersytet. Stało się to możliwe dzięki podjęciu przed kilku laty przez olsztyńskie środowiska akademickie pięknej inicjatywy uniwersyteckiej, wspartej aktywnie przez władze wojewódzkie i samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JerzyZdrada">Ministerstwo Edukacji Narodowej w tych zamierzeniach widzi dowód naukowej odpowiedzialności, dobrze ocenionych możliwości oraz potrzeb środowiska akademickiego oraz całego regionu.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JerzyZdrada">Gratuluję olsztyńskiemu środowisku realizacji planów. Cieszę się, że przez ponad rok miałem możność pracy z rektorami olsztyńskiej uczelni, z gronem ich współpracowników oraz z reprezentantami władz państwowych i kościelnych nad przygotowaniem struktury uniwersytetu oraz projektów aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#JerzyZdrada">Ustawa zawiera w moim przekonaniu to, co jest dla powstania uniwersytetu w Olsztynie niezbędne i celowe. Nie widzimy w tej ustawie żadnych przepisów, które mogłyby być przeniesione do statutu. Przepisy dotyczące spraw majątkowych uwzględniają obecny stan prawny i o tyle nie przystają do sytuacji, kiedy tworzony był uniwersytet w Opolu - na ten stan prawny zresztą powołał się pan poseł Iwiński - toteż poprawkę uważamy za merytorycznie zbędną. Pragnę zwrócić uwagę, że strona kościelna wnosi do majątku uniwersytetu obiekt w Ornecie, o którym była tutaj już szeroko mowa.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#JerzyZdrada">Na obecnej sesji Sejmu Rzeczypospolitej zapadną decyzje, dzięki którym 1 września tego roku uniwersytet otworzy swe bramy przed młodzieżą akademicką. Jest faktem symbolicznym, że w tym dniach Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie obchodzi 50-lecie założenia, a Wyższa Szkoła Pedagogiczna - 30-lecie pracy. Obie państwowe uczelnie z satysfakcją mogą twierdzić, że dobrze się Polsce zasłużyły. Dziś dobiega kresu zaszczytna misja trzech olsztyńskich uczelni - dwóch obchodzących jubileusz oraz Warmińskiego Instytutu Teologicznego.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#JerzyZdrada">Nie będę ukrywał, że z faktem utworzenia uniwersytetu Ministerstwo Edukacji Narodowej wiąże poważne nadzieje. Powstaje przecież uczelnia akademicka w pełni autonomiczna, o strukturze nieznanej innym uczelniom tego typu. Mamy nadzieję, że przykład Olsztyna dotyczący przekształcania potencjału akademickiego będzie wzorem dla innych środowisk.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#JerzyZdrada">W nowym uniwersytecie będzie miejsce na harmonijną współpracę dydaktyki i nauki na kierunkach humanistycznych i przyrodniczych, na teologii i fizyce, w naukach rolniczych i technicznych. Nowy uniwersytet będzie miał bardzo dobre warunki rozwoju i poszerzania oferty edukacyjnej oraz zakresu badań naukowych. Uniwersytet będzie miał bowiem 10 wydziałów (wszystkie z prawem doktoryzowania), w tym 5 wydziałów będzie miało uprawnienia habilitacyjne, a służyć to będzie kształceniu młodzieży, rozwojowi nauki i kultury oraz społeczno-gospodarczemu rozwojowi tego pięknego regionu - ziemi warmińsko-mazurskiej. A zatem służyć będzie najlepiej pojętemu dobru Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł sprawozdawca Grażyna Langowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#GrażynaLangowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem winna pewne wyjaśnienie, bo z wypowiedzi pana posła Iwińskiego wynikało, jakoby tutaj dokonało się swego rodzaju nadużycie, że strona kościelna i także część posłów powoływały się na doświadczenia Uniwersytetu Opolskiego. Chciałam przypomnieć, że w czasie debaty w komisji pan poseł Zaciura miał wątpliwości, czy taki zapis... Ja o tym wspominałam, być może nie dość precyzyjnie się wyraziłam, więc chciałam to doprecyzować. Otóż w art. 4 ust. 2 jest mowa o tym, iż status prawny Wydziału Teologii ureguluje umowa między Konferencją Episkopatu Polski a rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a zakres nadzoru Kościoła katolickiego nad Wydziałem Teologii określi umowa oraz statut uczelni, tymczasem z innego artykułu wynika, że ta umowa jest jakby w trakcie finalizowania się i wątpliwość była tego typu: czy jest możliwe - tak to pan poseł Zaciura formułował - żebyśmy uchwalili tę ustawę - a stanie się to rychło, mam taką nadzieję - przed sfinalizowaniem tej umowy. I padło wyjaśnienie podczas tej debaty, że tak właśnie było i taka praktyka została przyjęta, zaakceptowana przez obie strony podczas tworzenia Uniwersytetu Opolskiego. I to było to, do czegośmy się odnosili.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#GrażynaLangowska">Przy okazji, jeżeli chodzi o mienie uczelni, chcę powiedzieć, że informacja o tym kompleksie braniewskim została podana.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#GrażynaLangowska">Wtedy państwo nie mieliście zastrzeżeń, jeśli chodzi o to wiano Warmińskiego Instytutu Teologicznego. Mówiłam na ten temat, oczywiście w oparciu o przedstawione materiały. Informacja na temat tego, czy ta umowa się sfinalizuje, także była podana, i to nie tak dawno, bo wczoraj biskup Jezierski na ten temat się wypowiadał podczas posiedzenia komisji, w tej chwili nuncjusz Kowalczyk, arcybiskup, znany przecież panu posłowi z wielokrotnych pewnie spotkań w trakcie finalizowania tej umowy rządowo-kościelnej... Te informacje właściwie wszystkie podano. Stąd też jestem zaskoczona właśnie taką interpretacją, że pan sprawdził i że było inaczej. Nie mogło być inaczej. Był inny stan prawny. Teraz jest tak, że mienie, o którym mówimy, również jest uwzględnione w tekście tej umowy, której kształt zarówno rządowi, jak i Kościołowi jest znany, i w tej chwili te działania mają także miejsce w Watykanie. Nuncjusz reprezentuje przecież Stolicę Apostolską i tekst tej umowy jest w tej chwili tam poddawany ostatecznej prawnej obróbce. Tak że było dokładnie tak, jak to przedstawiłam w sprawozdaniu, nie wykroczyłam poza tę materię, niczego tutaj nie zmieniłam. Wątpliwości dotyczyły tylko tego.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#GrażynaLangowska">Jeśli chodzi o kwestie majątkowe, nie było to specjalnie przedmiotem jakiejkolwiek kontrowersji na posiedzeniu komisji. Teraz jesteśmy zaskoczeni, że przy tej zgodności państwo wnosicie te właśnie poprawki. Ale oczywiście jest to prawo każdego posła, każdego klubu na tym etapie prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#MarekBorowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (druki nr 1017 i 1225).</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Sasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KazimierzSas">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Przypadł mi w udziale zaszczyt złożenia w imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży sprawozdania z pierwszego czytania zawartego w druku nr 1017 projektu ustawy o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie nowej nazwy, mianowicie nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#KazimierzSas">Przypomnę, że 9 lutego 1998 r. Senat Wyższej Szkoły Pedagogicznej, rektor tej szkoły prof. dr hab. Feliks Kiryk skierował do rządu, do ministra edukacji narodowej inicjatywę w sprawie zmiany nazwy Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Z różnych powodów, które pan minister Jerzy Zdrada wyjaśni, posłowie podjęli inicjatywę ustawodawczą, o której wspomniałem, i 15 marca projekt ustawy z druku nr 1017 został złożony do laski marszałkowskiej. Marszałek Sejmu w dniu 7 kwietnia przekazał projekt do sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży celem rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#KazimierzSas">Projekt ustawy jest rzeczywiście bardzo krótki, składa się z dwóch artykułów, ale mimo że te dwa artykuły są jednoznaczne, to jednak była wokół nich ożywiona dyskusja, sprowadzająca się do interpretacji pojęć: „nadanie nazwy” czy „zmiana nazwy”. Powiem o tym później, teraz zaś chciałbym Wysokiej Izbie przedstawić powody merytoryczne tej poselskiej inicjatywy zawartej w druku nr 1017. Otóż Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie istnieje 53 lata i pozostaje najstarszą uczelnią spośród powołanych w 1946 r., nieprzekształconych w uniwersytety wyższych szkół pedagogicznych (takie przekształcenia wyższych szkół pedagogicznych w uniwersytety miały miejsce w Opolu, Szczecinie, Katowicach i Gdańsku). Wśród tych uczelni krakowska WSP zajmowała od początku poczesne miejsce, gdyż najwcześniej osiągnęła taki rozwój kadry, który umożliwił jej uzyskanie praw uczelni akademickiej. Tu przypomnę, że stopnie magisterskie uczelnia nadawała od 1954 r., stopnie doktora od 1959 r., natomiast stopnie doktora habilitowanego od 1967 r. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie spełniała od lat sześćdziesiątych rolę uczelni matki w stosunku do innych wyższych szkół pedagogicznych, organizując filie w Rzeszowie i Kielcach oraz wspomagając swymi absolwentami rozwój kadry w Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej w Warszawie oraz Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze. Uczelnia aktualnie kształci ponad 12 tys. studentów w trybie pełnych studiów magisterskich i licencjackich, obejmuje ponad tysiąc słuchaczy studiami podyplomowymi, kilkudziesięciu studiami doktoranckimi, otwierając się również na kształcenie studentów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#KazimierzSas">W nauczaniu w systemie dziennym, zaocznym, wieczorowym i eksternistycznym obejmującym słuchaczy z całej Polski uczestniczy 764 nauczycieli akademickich, w tym 118 profesorów i doktorów habilitowanych, 290 adiunktów i 190 asystentów. Poprawia się wyraźnie, mimo dużych obciążeń dydaktycznych kadry, pozycja naukowa poszczególnych wydziałów i instytutów, sytuujących się w skali Komitetu Badań Naukowych w kategoriach B i C. Szczególnie wysoką rangę uzyskały instytuty: matematyki, filologii polskiej i historii. Kontynuowana jest współpraca naukowa z ośrodkami uniwersyteckimi zza zagranicy, m.in. z uniwersytetami w Brukseli, Florencji, Freiburgu, Lwowie, Klagenfurcie, Pradze i Skopie — żeby wymienić najważniejsze. Co roku odbywa zagraniczne staże naukowo-badawcze i szkoleniowe 45 osób.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#KazimierzSas">W ciągu 53 lat istnienia Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie wykształciła ponad 45 tys. nauczycieli, wypromowała 745 doktorów i 90 doktorów habilitowanych. Od 1976 r. Senat nadał 12 osobom godność doktora honoris causa WSP w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#KazimierzSas">Uczelnia spełnia sformułowane przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego warunki w odniesieniu do uczelni ubiegających się o przyznanie im statusu akademii. Myślę tu o uchwale nr 140/97 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 23 października 1997 r. Również Rada Główna Szkolnictwa Wyższego uchwałą nr 320/98 z dnia 22 października roku 1998 pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o zmianie nazwy Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i nadaniu uczelni nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Decyzję tę potwierdził przewodniczący Rady Głównej prof. Andrzej Pelczar w piśmie do sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży z maja 1999 r. Również Kolegium Rektorów Szkół Wyższych w Krakowie odniosło się życzliwie do starań władz uczelni o przekształcenie jej w akademię. Wyższa Szkoła Pedagogiczna jest jedyną w Krakowie uczelnią akademicką o niejako zdeprecjonowanej obecnie przez wiele szkół, zwłaszcza prywatnych, nazwie. Mamy bardzo wiele wyższych szkół zawodowych, mamy państwowe wyższe szkoły zawodowe, różnego rodzaju szkoły biznesu i marketingu.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#KazimierzSas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pozwolę sobie powrócić do dyskusji na wczorajszym posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, gdzie poczyniono uwagi do art. 1, a później obecny tu pan minister Jerzy Zdrada, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, w imieniu rządu sformułował wniosek o zmianę zapisu art. 1. Pan minister Zdrada utrzymywał, iż rząd na posiedzeniu w czerwcu br. wyraził pogląd, że zmiana nazwy WSP im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie jest w pełni uzasadniona i oczekiwana przez środowisko akademickie uczelni. Wynika to z faktu, iż Wyższa Szkoła Pedagogiczna zmienia nazwę tylko w części, będzie to Akademia Pedagogiczna tego samego imienia, a więc nie nadaje się tej uczelni zupełnie nowej nazwy. W konkluzji wypowiedzi minister wnosił, aby w tytule poselskiego projektu ustawy fakt zmiany nazwy uczelni został uwzględniony, czyli tytuł brzmiałby: projekt ustawy o zmianie nazwy WSP w Krakowie na Akademię Pedagogiczną im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Przedstawiciele posłów wnioskodawców, wśród nich ja, nie podzielali tego poglądu, wyjaśniając, iż jest różnica między tym, gdy komuś lub instytucji, jak w tym przypadku, zmienia się imię, a tym, że komuś nadaje się nazwę, tytuł, dystynkcje, jakbyśmy to jeszcze innymi synonimami określili. Chodziło nam o podniesienie rangi uczelni, właśnie przez „nadanie nazwy”, a nie poprzez „zmianę nazwy”. Ta semantyczna interpretacja, która ma również pewną, jak powiedziano, cechę emocjonalną, historyczną, była poddana głosowaniu. Za wnioskiem ministra Zdrady nikt się nie opowiedział, szesnastu posłów było przeciw, dwu posłów wstrzymało się od głosu. Konkluzja - wniosek upadł. W głosowaniu finalnym nad przyjęciem poselskiego projektu ustawy wszyscy obecni na posiedzeniu posłowie, a było ich osiemnastu, jednomyślnie zaaprobowali ten projekt. Dodam, iż Komitet Integracji Europejskiej pismem z dnia dzisiejszego, 7 lipca b.r., do przedłożonego sprawozdania sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży nie wnosi uwag, jako że ten projekt nie jest objęty regulacją czy prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#KazimierzSas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Jako poseł sprawozdawca, poseł z Małopolski, co poczytuję sobie za zaszczyt, i jako absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie gorąco rekomenduję Wysokiej Izbie w imieniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przyjęcie niniejszego projektu ustawy z druku nr 1017 z nadzieją na jego pozytywne przegłosowanie na obecnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił, że w tej debacie będą prezentowane 5-minutowe wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MarekBorowski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Andrzej Szkaradek z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#AndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera projekt ustawy o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie nazwy Akademia Pedagogiczna imienia Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i z satysfakcją będzie głosował za jej przyjęciem. Krótko tylko w uzasadnieniu chcę zaznaczyć, iż Wyższa Szkoła Pedagogiczna imienia Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie istnieje pięćdziesiąt dwa lata i jest najstarszą spośród powołanych w 1946 r. wyższych szkół pedagogicznych. Posiada rozwiniętą i ustabilizowaną kadrę naukowo-dydaktyczną, prowadzi badania naukowe i w efektywny sposób realizuje zadanie: rozwój kadry naukowej. Zmiana nazwy na akademię będzie potwierdzeniem stanu faktycznego rozwoju uczelni, wysokiej jakości kształcenia i rozwoju badań naukowych. Nowa nazwa uczelni będzie w pełni adekwatna do jej profilu naukowego i dydaktycznego. Ta uczelnia dobrze przysłużyła się Małopolsce i całej Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Cieślaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#BronisławCieślak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu i z upoważnienia mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, z satysfakcją i przyjemnością pragnę zadeklarować poparcie dla idei tego projektu ustawy. Na nadanie zaszczytnej nazwy Akademii Pedagogicznej imienia Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie działająca dziś w moim mieście Wyższa Szkoła Pedagogiczna pracowała długo, rzetelnie i owocnie. Powstała w 1946 r., jak już podkreślali moi przedmówcy, jest najstarszą tego typu uczelnią w Polsce. Pozostała konsekwentnie wierna swemu powołaniu, służbie polskiemu nauczycielowi i polskiej szkole. Ma ogólnokrajową rangę. Tradycyjnie przyciąga swą opinią na studia młodzież z różnych, często bardzo odległych od Krakowa miejscowości i niejako w drugą stronę wysyła swych absolwentów, wysoko kwalifikowanych nauczycieli bardzo wielu specjalności, w najróżniejszych kierunkach. W znacznym stopniu współdecydując zatem pośrednio o cywilizacyjnym awansie wielu prowincjonalnych miejscowości i regionów kraju.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#BronisławCieślak">W oparciu o doświadczenia i kadrę krakowskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej urodziły się jej młodsze siostry, uczelnie w Rzeszowie, Kielcach, a nawet najbardziej odległym z tych miast - w Zielonej Górze. 745 wypromowanych w krakowskiej szkole doktorów z trudem pomieściłoby się w tej sali, w której siedzimy. Dla dziesiątków tysięcy nauczycieli, którzy uzyskali w niej kwalifikacje, sali w Polsce nie ma, to znaczy takiej sali, w której spotkaliby się wszyscy razem. Są za to oni oczywiście w tysiącach sal, szkolnych klas gdzieś w całej Polsce. Ale ważniejsza być może od ilości jest w tej dyscyplinie jakość. Krakowska szkoła wedle wszystkich znanych mi opinii, z rządową włącznie, gwarantuje wysoki poziom kształcenia i uzyskiwanych kwalifikacji. Słynie z wprowadzania nowatorskich metod kształcenia i dydaktyki głównie na kierunkach humanistycznych, ale tu także przecież rodziła się sławna potem w Polsce nowoczesna szkoła dydaktyki matematycznej. Dziś głośny i ceniony w Polsce stał się program „To lubię” - nowoczesna metoda poznawania języka ojczystego i lektury opracowana w Zakładzie Dydaktyki Instytutu Filologii Polskiej. Szczególną troską uczelni stał się rozwój pedagogiki specjalnej, służącej ludziom, którzy bez tych metod mieliby utrudniony kontakt z normalnym życiem. Praktycznie zatem już teraz na wszystkich kierunkach posiada realnie Krakowska Wyższa Szkoła Pedagogiczna pełne uprawnienia akademickie - promocji doktorów, doktorów habilitowanych.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#BronisławCieślak">I wreszcie sprawa formuły ustawy. Nadać nazwę czy zmienić nazwę? I ja przychylam się do formuły projektu poselskiego, choć sprawa jest subtelna i niuansowa, bardziej psychologiczna niż merytoryczna. Ale nawet jeśli tak, to formuła o nadaniu nazwy oznacza w podtekście nowy start, nową jakość, a także oczywiście nowe zobowiązania tej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#BronisławCieślak">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w głosowaniu poprze zatem ten projekt, w tej liczbie ze szczególną serdecznością moi koledzy posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej z Krakowa. Jako sąsiad tej szkoły, także przed kilku laty jej współpracownik przez krótki czas deklaruję to z osobistą dodatkową wspomnianą na wstępie przyjemnością. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Cieślakowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, w pełni popiera inicjatywę poselską z druku zawierającego projekt ustawy o nadaniu Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wszystkie przesłanki wskazują na trafność tej inicjatywy. Ogromny dorobek naukowy, wspaniała kadra dydaktyczna, współpraca z wieloma ośrodkami naukowymi za granicą stawiają tę uczelnię pośród uczelni tego typu na najwyższym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Osobiście odczuwam wielką satysfakcję jako absolwent tej uczelni. Wyrażam wielką radość i składam najserdeczniejsze gratulacje i życzenia społeczności mojej uczelni, mojej akademii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Pawlakowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kracik również chciałby zabrać głos, tak?</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo. Pan poseł nie zgłosił się wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Tak jest, zgłosiłem się w ostatniej chwili, jako że wracam z Krakowa. Nie byłem tam po to, żeby sprawdzać, jaki jest stan Wyższej Szkoły Pedagogicznej albo stan przygotowań do zostania akademią.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chcę jednak powiedzieć, że po wczorajszym pierwszym czytaniu tego projektu w Komisji Edukacji i Młodzieży w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie stan jest podniosły i wszyscy są pełni nadziei, że parlament raczy spełnić oczekiwania szkoły. Cieszę się, że mój przedmówca jest jednym z ponad 50 tys. absolwentów tej uczelni. Cieszę się również, że regulamin sejmowy pozwala w takich wypadkach, kiedy prace studialne rządu nad trzyzdaniowym projektem trwają prawie rok, podjąć posłom taką inicjatywę i ten proces przyspieszyć. A rzecz jest o tyle istotna nie dlatego, iż mamy już siedlecką Akademię Pedagogiczną, ale z takich względów, że ustawa o wyższych szkołach zawodowych na rynku edukacyjnym może wywołać wątpliwości, czy wyższa szkoła pedagogiczna o takim, jak do tej pory statusie, nie mogłaby zostać pomylona z trzysemestralnymi wyższymi szkołami zawodowymi. Przyznanie statusu akademii jest więc oddaniem sprawiedliwości tej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#StanisławKracik">Myślę, że dobrze się stało, że członkowie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży nie podzielili wniosku przedstawiciela rządu, aby wprowadzona zmiana polegała jedynie na zmianie nazwy, bo taki był sens tej poprawki, a nie na nadaniu tytułu akademii pedagogicznej, przy zachowaniu dotychczasowego imienia. Zmienić nazwę, to tak jak zmienić adres, nadanie statusu akademii jest czymś daleko bardziej prestiżowym, lepiej odpowiada oczekiwaniom, jeśli chodzi o docenienie dorobku tej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#StanisławKracik">Myślę, iż fakt, że pod projektem poselskim podpisali się posłowie wszystkich klubów, spowoduje, że w Senacie nie będzie większych problemów. Studenci, profesorowie i rektorzy tej uczelni czekali zbyt długo, żebyśmy dzisiaj mogli zawieść ich nadzieję. Mam nadzieję, że jej nie zawiedziemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy panu posłowi Kracikowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#MarekBorowski">Pan minister Zdrada, tak?</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pan Jerzy Zdrada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JerzyZdrada">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z pewnymi argumentami polemicznymi, które przedstawił pan poseł sprawozdawca i inni posłowie, pragnę podkreślić, że rząd Rzeczypospolitej Polskiej w pełni uznaje zasadność zmiany, względnie nadania, nazwy Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JerzyZdrada">Na posiedzeniu komisji przedstawiłem stanowisko rządu, które zawiera właśnie tego rodzaju terminologię, do czego byłem zobowiązany. Myślę, że w argumentacji moich polemistów jest dzisiaj nieco mistyki, ale pragnę stanowczo podkreślić, że rząd nie ma wątpliwości, że nowa nazwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie jest w pełni uzasadniona i oczekiwana przez środowisko akademickie, że będzie ona potwierdzeniem stanu faktycznego, rozwoju uczelni, wysokiej jakości kształcenia, rozwoju badań naukowych. Nowa nazwa uczelni będzie w pełni adekwatna do jej profilu naukowego i dydaktycznego. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich: pani Zofia Krasicka-Domka, pan Jacek Kasprzyk, pan Jan Chmielewski i pan Andrzej Smoliński.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#MarekBorowski">Czy ktoś jeszcze? Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#MarekBorowski">Zamykam na tym listę mówców i proszę o wygłoszenie oświadczenia panią Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniach 29–30 czerwca bieżącego roku miałam zaszczyt i przyjemność uczestniczyć w Forum Podkarpackim w Iwoniczu-Zdroju, zorganizowanym przez pana posła Andrzeja Kozioła z Akcji Wyborczej Solidarność. Konferencja poświęcona była problemom związanym z sieroctwem społecznym dzieci w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Dyskutanci wykazali dużą wrażliwość i ogromne zatroskanie o przyszłość i ocalenie dzieciństwa, o miejsce w społeczeństwie zranionych najmłodszych, pozbawionych warunków rozwoju psycho-fizycznego w normalnej rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">Postawiono pytanie o to, jakie formy zastępcze rodziny są optymalne. Państwowy dom dziecka, najbardziej tradycyjny, raczej będzie zachowany dla tych dzieci, które nie kwalifikują się do adopcji. Jednakże opinia publiczna krytycznie ocenia funkcjonowanie państwowych domów dziecka, przychylając się do innych form opiekuńczo-wychowawczych, których celem jest zastąpienie funkcji rodziny. Taką formę stanowi rodzina zastępcza, rodzinne domy dziecka, rodziny terapeutyczne lub przeprowadzona adopcja. Ze względów ekonomicznych najdroższą formą jest państwowy dom dziecka. Na przykład w rodzinnym domu dziecka koszt utrzymania wychowanka jest prawie o połowę niższy. Nie do przecenienia z punktu widzenia rozwoju osobowości dziecka, rozwoju sfery emocjonalnej i więzi uczuciowych staje się mała grupa opiekuńczo-wychowawcza.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">Sporo uwagi poświęcono niezwykle istotnej sprawie, a mianowicie losowi wychowanków, którzy w wieku 18 lat opuszczają państwowy dom dziecka, otrzymują pewną pomoc finansową, a poza tym idą w życie samotnie. W tradycyjnej rodzinie polskiej rodzice, na miarę swych możliwości, wspomagają swoje dzieci, nawet dorosłe, zarówno materialnie jak i psychicznie. Wychowankowie domu dziecka są pozbawieni umocowania w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#ZofiaKrasickaDomka">Uczestnicy podkarpackiego forum zwracają się do parlamentarzystów o rozwiązanie następujących umocowań prawnych. Po pierwsze, wychowankowie domów dziecka winni korzystać z preferencji w uzyskaniu mieszkania komunalnego. Po drugie, pracodawcy winni korzystać z pewnych ulg z racji zatrudnienia wychowanka domu dziecka. Ta idea koresponduje z przesłaniem Ojca Świętego Jana Pawła II, przytaczanym na konferencji: Czyńmy tak, aby nikomu w ojczyźnie nie brakło dachu nad głową i chleba na stole. Nie ulega wątpliwości, że dla młodego człowieka - wychowanka domu dziecka posiadanie mieszkania i zatrudnienie to sprawy niezwykle istotne w starcie życiowym.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#ZofiaKrasickaDomka">Duże wrażenie na uczestnikach konferencji zrobiło odczytanie wypowiedzi byłych wychowanków domów dziecka. Zacytuję: Korzenie tkwią w dzieciństwie. Jesteśmy inni od tych, którzy mieli miłość, jakiej my nie zaznaliśmy. Jeśli człowiek nie ma przystani, to brak mu siły utrzymać się na powierzchni. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym uczestniczyłem w proteście pielęgniarek w byłym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Częstochowie. Protestujące kobiety - przedstawicielki najbardziej popularnego zawodu pielęgniarskiego - wyrażają swoją dezaprobatę zarówno co do działań rządu, jak i polskiego parlamentu. Kobiety są oburzone, że od kilku miesięcy protestują i protestują bez żadnego efektu. To środowisko nie domaga się krociowych zarobków, jakie mają szefowie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, gdzie średnia zasadniczego wynagrodzenia wynosi od 3 do 23 tys. zł. One zarabiają od 6 do 8 starych mln zł i pracę swoją uznają za źle opłacaną.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JacekKasprzyk">88% ankietowanych respondentów popiera protest pielęgniarek. Niestety, minister zdrowia nie potrafi skutecznie, do końca, rozmawiać z tym środowiskiem, nie potrafi odpowiedzieć, czy słuszne postulaty tego środowiska zostaną uwzględnione, czy też to środowisko będzie pozostawione samemu sobie, bez opieki i pomocy.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JacekKasprzyk">Z tego miejsca apeluję do koalicji rządzącej o podjęcie stosownych działań, aby rząd Rzeczypospolitej Polskiej, minister zdrowia reprezentujący ten rząd, zechciał w sposób poważny i odpowiedzialny potraktować problemy tego środowiska, aby polskie kobiety nie musiały sięgać po ostateczne środki, gdyż one nie dorównują w konkurencji górnikom, hutnikom i innym środowiskom, po prostu domagają się słusznie należnych im praw oraz zrealizowania wcześniejszych ustaleń i obietnic. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Osoby niepełnosprawne pragną być i są pełnoprawnymi, nierzadko bardzo aktywnymi członkami społeczeństwa. Warunkiem podtrzymywania ich aktywności, przydatności w społeczeństwie oraz poczucia wartości osobistej jest umożliwienie im w normalnych warunkach egzystencji - leczenia, nauki, pracy i wypoczynku. Obecnie zagadnienia i problemy osób niepełnosprawnych w wielu wypadkach sprowadzane są tylko do sfery działań pomocy społecznej, co jest także moim zdaniem nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#JanChmielewski">Kwestia pomocy społecznej jest tylko jedną z części szerokiej problematyki osób niepełnosprawnych, do której należą: leczenie, rehabilitacja, zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny i pomocniczy, zatrudnienie, rekreacja, komunikacja, informacja, bariery architektoniczne i inne. Pomoc społeczna nie powinna zastępować rozwiązań systemowych w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych. Może je jedynie uzupełniać. Problemy osób niepełnosprawnych powinny być uwzględniane w działalności wszystkich urzędów i instytucji.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#JanChmielewski">Podczas wojewódzkiego spotkania integracyjnego z okazji Światowego Dnia Inwalidy, zorganizowanego we Wrocławiu przez Oddział Wojewódzki Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem i Wrocławski Sejmik Osób Niepełnosprawnych oraz podczas spotkania organizacji pozarządowych TOP '99 we Wrocławiu przyjęto między innymi takie wnioski jak: Po pierwsze, faktem jest, że pewna część osób niepełnosprawnych musi posługiwać się sprzętem ortopedycznym i pomocniczym w celu umożliwienia samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb. Dlatego konieczne i pilne jest przywrócenie bezpłatnej naprawy sprzętu ortopedycznego osobom niepełnosprawnym, przyjęcie takich limitów kosztów zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny i pomocniczy, które zapewnią dobrą jakość, niezawodność i funkcjonalność dostosowaną do możliwości osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#JanChmielewski">Należy zmniejszyć ograniczenia w stosowaniu rehabilitacji leczniczej, dostosowując ją do rzeczywistych potrzeb pacjenta, umożliwiając właściwe leczenie usprawniające osobom niepełnosprawnym i chorym wymagającym kompleksowej rehabilitacji. Należy ukierunkować działanie kas chorych tak, aby zakłady lecznicze, ośrodki rehabilitacyjne, zakłady produkujące sprzęt ortopedyczny mogły w pełni zaspokajać potrzeby zdrowotne osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#JanChmielewski">Uważam, że starostwa powinny posiadać aktualne spisy osób niepełnosprawnych, a w powiatowych centrach pomocy rodzinie powinny być zatrudnione osoby znające bardzo dobrze problematykę osób niepełnosprawnych lub należy przeszkolić zatrudnionych już pracowników odpowiednio w dziedzinie rehabilitacji medycznej, zawodowej i społecznej.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#JanChmielewski">Należy położyć nacisk na działalność profilaktyczną przeciwdziałającą powstawaniu wad i schorzeń u dzieci i młodzieży; przywrócić wcześniejsze emerytury dla rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych; utrzymać uprawnienia i przywileje finansowe zakładów pracy chronionej, a w szczególności ulgi podatkowe. Walcząc z patologiami w tym sektorze, należy prowadzić kompleksowe kontrole zakładów pracy chronionej oraz zakładów mających stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych dofinansowywane przez PFRON, w zakresie prawidłowości zatrudnienia i warunków pracy osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#JanChmielewski">Na zakończenie chcę powiedzieć, iż uważam, że należy poszerzyć działalność inspekcji pracy i służb bhp w zakresie zapobiegania wypadkom w pracy, które są obecnie przyczyną znacznej ilości niepełnosprawności. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Smolińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AndrzejSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od wielu lat trwają dyskusje na temat budowy samorządu gospodarczego, jednak podejmowane wielokrotnie w środowiskach biznesu inicjatywy nie potrafiły przebić się przez barierę osobistych ambicji i uprzedzeń. Silna reprezentacja polskich przedsiębiorców powinna być partnerem dla rządu do wspólnych działań i szansą na stymulowanie rozwoju polskiej gospodarki. Teraz w dobie przygotowań do przystąpienia Polski do Unii Europejskiej jest to konieczność i wyzwanie naszych czasów.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#AndrzejSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od ponad roku mamy do czynienia ze spontaniczną oddolną inicjatywą budowy struktur samorządu gospodarczego w postaci powstających w poszczególnych regionach naszego kraju sejmików gospodarczych. Sejmiki powstające w wyniku porozumienia organizacji przedsiębiorców i pracodawców są bardzo cenną inicjatywą, której nie wolno zaprzepaścić. W regionie warmińsko-mazurskim, który reprezentuję w Sejmie, inicjatywa ta została podjęta w grudniu ub. r. W ciągu kilku miesięcy powołano sejmik gospodarczy, który skupia 35 silnych organizacji przedsiębiorców z całego naszego regionu. Informacje o jego powstaniu stymulowały jednoczenie się indywidualnych przedsiębiorców. Zaczęły powstawać rady gospodarcze, stowarzyszenia przedsiębiorców, izby gospodarcze i przemysłowo-handlowe, a ich celem stało się przede wszystkim zaistnienie w sejmiku gospodarczym organizacji przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#AndrzejSmoliński">Panie i Panowie Posłowie! Sejmik gospodarczy to szansa na jednoczenie środowiska biznesu ponad podziałami politycznymi. W sejmiku warmińsko-mazurskim przy wyborze marszałka, wicemarszałków i osób należących do rady decydowały wyłącznie względy merytoryczne, w tym przypadku osiągnięcia gospodarcze. Sejmik działa od 2 miesięcy i już teraz może pochwalić się wieloma osiągnięciami. Nie można tego zaprzepaścić i dlatego uważam, że Ministerstwo Gospodarki powinno nawiązać współpracę z sejmikami gospodarczymi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas dzisiejszej debaty o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw zwróciłem się do uczestniczącego w debacie pana ministra Widzyka z kilkoma pytaniami dotyczącymi trzech art.: 14, 20 i 29. Ku mojemu zdumieniu na powyższe pytania odpowiedział jednak nie minister Widzyk, lecz sprawozdawca komisji pan poseł Rokita. Widocznie trudno czasami wyjść z roli ministra. Jednak „odpowiedział” to zbyt dużo powiedziane. Pan poseł uznał za stosowne obrazić się i nie udzielić odpowiedzi albo też szyderczo kwitować pytania. Panie pośle Rokita, szydzić też trzeba umieć, a wiedza w tej dziedzinie jest wręcz niezbędna. Ponieważ regulamin nie pozwolił mi odnieść się do słów pana posła Rokity, chciałbym to uczynić w poselskim oświadczeniu. Nie uzyskałem żadnej odpowiedzi na temat powodów, przyczyn, przesłanek, którymi kierował się rząd, chcąc podporządkować ministrowi spraw wewnętrznych jednostki wojskowe. Jeżeli chodzi o art. 20, początkowo pan poseł Rokita próbował właściwie stawiać znak równości między terminem „uzgadniać” a „uzasadniać”, i dopiero reakcja Izby spowodowała zmianę jego stanowiska. Najwięcej uwagi poświęcił art. 14, próbując poddać pewnej własnej interpretacji przytoczone przeze mnie sformułowania. Otóż odpowiadając na postawione przeze mnie kwestie, pan poseł Rokita odpowiedział, cytuję: „Na przykład rozpowszechnianiem tradycji są, powiedzmy, konkursy wiedzy historycznej, a rozwojem przez rząd tradycji narodowej czy patriotycznej jest, powiedzmy, finansowanie polskiej kinematografii”. Myślę, że słowo „powiedzmy” nie jest najlepsze dla aktów normatywnych. Tego rodzaju odpowiedzi dotyczyły także innych kwestii, które podnosiłem. A więc wyjaśnień zapisów dotyczących działalności twórczej i artystycznej oraz ich ochrony. Otóż może panu posłowi Rokicie nie wiadomo, że relacje między zbiorami twórców i artystów nie są tożsame, że każdy artysta jest twórcą, ale nie każdy twórca jest artystą. Podobnie też trzeba sprecyzować w ustawie, czym jest działalność widowiskowa i rozrywkowa i na czym polega polityka audiowizualna. Pan poseł Rokita wykazuje niezwykłą odporność na argumenty logiczne. W polemice z posłem Adamskim usiłował dowieść, że wie lepiej, ponieważ od 10 lat zasiada w Sejmie. Gratuluję dobrego samopoczucia. Trudno jednak oprzeć się zdziwieniu, że po tak długim doświadczeniu parlamentarnym panu posłowi Rokicie obce są podstawy logiki prawniczej, nie wie on na przykład, co to jest koniunkcja.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#BogdanLewandowski">Na koniec jeszcze jedna uwaga. Panie pośle Rokita, jest pan uznanym autorytetem w dziedzinie arogancji. Można powiedzieć, że gdyby arogancja potrafiła śpiewać, byłby pan dzisiaj pierwszym tenorem w La Scali. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#MarekBorowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest do 8 lipca 1999 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 31)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>