PPC / ppc

text_structure.xml 845 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Jan Król, Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek uderza trzykrotnie laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Małgorzatę Ostrowską oraz panów posłów Jacka Szczota, Macieja Rudnickiego i Marka Wikińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Małgorzata Ostrowska i pan poseł Jacek Szczot.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Jacek Szczot i Marek Wikiński.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">Protokół 47 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Przypominam, że upłynęła kadencja dwóch powoływanych przez Sejm członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Powołanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że zgłoszono trzech kandydatów na wakujące stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby Sejm przeprowadził w tej sprawie głosowanie imienne.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MaciejPłażyński">Punkt ten rozpatrzymy jako pierwszy w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MaciejPłażyński">Karty do głosowania są wydawane w dolnej palarni.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MaciejPłażyński">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o broni i amunicji.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 903-A.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MaciejPłażyński">Komisja Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji oraz Komisja Transportu i Łączności przedłożyły sprawozdanie o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o łączności.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MaciejPłażyński">Prosiłbym jednak, żeby troszkę ciszej było na sali.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1048.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, na podstawie art. 56e regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#MaciejPłażyński">Komisja Nadzwyczajna przedłożyła sprawozdanie o rządowym i poselskim projektach ustaw, dotyczących wprowadzenia instytucji separacji małżeńskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1045.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#MaciejPłażyński">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#MaciejPłażyński">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w sprawie uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1010.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#MaciejPłażyński">W punkcie 8 porządku dziennego przewidziane jest pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#MaciejPłażyński">Tej samej problematyki dotyczy komisyjny projekt ustawy o ochronie konsumentów zawarty w druku nr 942.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu dotychczasowego punktu 8 porządku dziennego o pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#MaciejPłażyński">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 964.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#MaciejPłażyński">Poselski projekt nowelizacji tej samej ustawy został paniom posłankom i panom posłom doręczony wcześniej w druku nr 761.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#MaciejPłażyński">Informuję, iż wypełniając wolę Sejmu wyrażoną na poprzednim posiedzeniu, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący powołanie i wybór składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących wynagradzania osób pełniących niektóre funkcje publiczne, a także osób zatrudnionych w niektórych zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że termin zgłaszania kandydatów do pracy w tej komisji upływa w dniu dzisiejszym o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że prezes Rady Ministrów zwrócił się z prośbą o skreślenie z porządku dziennego punktów obejmujących:</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#MaciejPłażyński">- pierwsze czytanie projektu ustawy Prawo telekomunikacyjne;</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#MaciejPłażyński">- informację rządu o stanie przygotowań do zapewnienia bezpieczeństwa państwa w związku z „Problemem Roku 2000”.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, przychylając się do prośby premiera, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowych punktów 6 i 7 dotyczących tych spraw. Projekt ustawy oraz informację rządu rozpatrzymy na kolejnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli chodzi o Prawo telekomunikacyjne, to w związku ze zmianą personalną - jest nowy minister, który chce dobrze przedstawić się Wysokiej Izbie, a jeśli chodzi o „Problem Roku 2000”, to rząd nie przyjął informacji, w związku z tym nie mamy tematu do rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że przychylając się do prośby przedstawiciela wnioskodawcy, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 5 obejmującego sprawozdanie komisji o poselskim projekcie ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debaty krótkie:</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#MaciejPłażyński">- nad sprawozdaniem komisji o projektach ustaw dotyczących wprowadzenia instytucji separacji małżeńskiej;</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#MaciejPłażyński">- w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o grupach producentów rolnych i ich związkach, dotyczących produkcji buraków cukrowych i rynku cukru oraz o umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa łącznie z projektem ustawy o ochronie konsumentów, a także w dyskusji nad informacją rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w pierwszych czytaniach projektów nowelizacji ustaw: o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#MaciejPłażyński">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę...</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#MaciejPłażyński">Jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, pani poseł. Czemu pani poseł się sprzeciwia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AnnaBańkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprzeciwiam się zaproponowanemu przez pana marszałka trybowi pracy nad informacją dotyczącą wdrażania reformy systemu ubezpieczeniowego i nad sytuacją w ZUS. Pan marszałek zaproponował debatę krótką. Osobiście uważam, i nie tylko ja, że powinna być to debata średnia i proszę o przegłosowanie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponuję, aby w punkcie dotyczącym pierwszego czytania projektów ustaw dotyczących regulacji rynku cukru przeprowadzić debatę średnią. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Mamy dwa wnioski. Będziemy głosowali nad wnioskami Prezydium Sejmu, bo wniosek Prezydium był wcześniejszy. W związku z tym poddam oba wnioski pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Nie ma więcej sprzeciwów? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Najpierw jeśli chodzi o długość debaty na temat informacji o sytuacji w ZUS. Pod głosowanie poddam wniosek Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, niech pan poseł wyrobi kartę. Poczekamy trzy minuty na wyrobienie karty.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#komentarz">(Poseł Marian Piłka: Trzeba głosować, póki Jaskiernia nie ma karty.)</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooooo...)</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MaciejPłażyński">Proszę Państwa! Odczytam komunikaty i informacje do końca, a do głosowania wrócimy, jak tylko pan poseł wyrobi sobie kartę.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujmy!)</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MaciejPłażyński">Za chwilę przystąpimy do głosowania imiennego w sprawie powołania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Oczywiście przystąpimy do tego głosowania po głosowaniu nad wnioskami o długość debaty.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MaciejPłażyński">Następnie przystąpimy, w kolejności, do pierwszych czytań projektów ustaw: o grupach producentów rolnych i ich związkach, o produkcji buraków cukrowych i rynku cukru oraz o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach: ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz uchwały w sprawie uruchomienia terminalu odpraw celnych w Koroszczynie.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem rozpatrywanym w dniu dzisiejszym będzie pierwsze czytanie projektów nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MaciejPłażyński">Jutro, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi dzisiaj, przeprowadzimy trzecie czytanie projektu ustawy o broni i amunicji oraz rozpatrzymy projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MaciejPłażyński">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projektach ustaw dotyczących wprowadzenia instytucji separacji małżeńskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie ustanowienia Dnia Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MaciejPłażyński">Po południu rozpatrzymy jeszcze sprawozdanie komisji o pilnym projekcie nowelizacji ustawy o łączności.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MaciejPłażyński">Rozpatrywanie pytań w sprawach bieżących i interpelacji rozpoczniemy bezpośrednio po zakończeniu przerwy, to jest o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym jutro będzie pierwsze czytanie projektu nowelizacji tzw. ustawy lustracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MaciejPłażyński">W piątek rano, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi wcześniej, przystąpimy do rozpatrywania informacji rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w piątek będzie pierwsze czytanie projektów ustaw o umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz o ochronie konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MaciejPłażyński">Już można?</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów w tym czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MałgorzataOstrowska">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MałgorzataOstrowska">- Etyki Poselskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MałgorzataOstrowska">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MałgorzataOstrowska">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MałgorzataOstrowska">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspólnie z Komisją Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MałgorzataOstrowska">- Gospodarki - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#MałgorzataOstrowska">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Regulaminową i Spraw Poselskich - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#MałgorzataOstrowska">- Finansów Publicznych - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#MałgorzataOstrowska">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#MałgorzataOstrowska">- Polityki Społecznej - o godz. 18. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Poddam pod głosowanie wniosek Prezydium Sejmu o debatę krótką nad informacją rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejPłażyński">Odrzucenie tego wniosku będzie świadczyło o tym, że chcą państwo debaty średniej, czyli przychylają się do wniosku pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MaciejPłażyński">Kto jest za debatą krótką w sprawie informacji o sytuacji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 391 posłów. Za - 201, przeciw - 172, wstrzymało się 18.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MaciejPłażyński">Wniosek Prezydium Sejmu został utrzymany, mamy więc debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MaciejPłażyński">Teraz poddam pod głosowanie wniosek o debatę krótką dotyczącą dwóch projektów ustaw: o produkcji buraków cukrowych i rynku cukru oraz o regulacji rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#MaciejPłażyński">Kto jest za wnioskiem Prezydium Sejmu, czyli debatą krótką, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Za - 169, przeciw - 201, wstrzymało się 27.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#MaciejPłażyński">Mamy więc w tym wypadku debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Powołanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (druki nr 961 i 1003).</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że z dniem 3 kwietnia 1999 r. upłynęła kadencja dwóch członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w związku z tym Sejm powoła dwóch nowych członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Lista kandydatów na te stanowiska została doręczona paniom posłankom i panom posłom w druku nr 961.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#MaciejPłażyński">Ustawa o radiofonii i telewizji przewiduje, że członkiem Krajowej Rady może być osoba, która wyróżnia się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#MaciejPłażyński">Opinia Komisji Kultury i Środków Przekazu o zgłoszonych kandydatach została paniom posłankom i panom posłom doręczona w druku nr 1003.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#MaciejPłażyński">Komisja stwierdziła, że przedstawione kandydatury odpowiadają powyższym wymaganiom.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że wszyscy kandydaci na stanowisko członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oświadczyli, że ani nie pracowali i nie pełnili służby dla organów bezpieczeństwa państwa, ani nie byli świadomymi i tajnymi współpracownikami tych organów.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#MaciejPłażyński">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Zawiłę w celu przedstawienia kandydatury pana Juliusza Brauna, zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#MaciejPłażyński">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu grupy posłów, nie tylko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, lecz oczywiście większości posłów tego klubu, mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie osobę pana Juliusza Brauna jako kandydata na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Przepraszam, proszę zająć miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarcinZawiła">Pan Juliusz Braun jest kandydatem, który stawia mnie jako sprawozdawcę w tej szczęśliwej sytuacji, że nie muszę go zbyt długo przedstawiać, gdyż, jak sądzę, jest znany większości Wysokiej Izby, jako że pełnił funkcję posła trzech kadencji Sejmu Rzeczypospolitej. Co istotne, w trakcie swojej pracy w dwóch kadencjach Sejmu pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu, w związku z czym był aktywnym twórcą ustawy regulującej prawo medialne uchwalone przez Wysoką Izbę, i jest - jak sądzę - uznanym ekspertem zarówno w zakresie prawnym, jak i ekonomicznym funkcjonowania rynku mediów.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarcinZawiła">Pan Juliusz Braun był również zawodowym dziennikarzem. Był to czas, kiedy bardzo mocno zaangażował się w sprawy kraju, będąc jednym z twórców „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarcinZawiła">Proszę państwa, przedstawiam kandydaturę człowieka, który, będąc aktywnie zaangażowany w życie kraju, jest jednocześnie fachowcem w zakresie mediów. A co najważniejsze i co na koniec chciałem podkreślić, pan Juliusz Braun w okresie rozpalonych emocji politycznych wokół mediów, w okresie konfliktów politycznych dał się poznać jako człowiek dążący do rozumnego konsensusu, człowiek, który potrafi budować porozumienie. I sądzę, że w dzisiejszych czasach, kiedy istnieją problemy wokół mediów, kiedy stają przed nami nie tylko nowe wyzwania cywilizacyjne w tym zakresie, ale rodzą się też napięcia, ta kandydatura powinna uzyskać państwa poparcie, o co w imieniu posłów ją zgłaszających bardzo państwa proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Urbańczyka w celu przedstawienia kandydatury pana Wiesława Godzica, zgłoszonego przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Syzyfowa praca.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Media elektroniczne to dzisiaj bardzo skomplikowany świat z licznymi odniesieniami do takich dziedzin jak technika, nauki społeczne, życie artystyczne, polityka, w końcu ekonomia. Media to dzisiaj skomplikowany świat i trzeba umieć poruszać się w tym świecie. Nic dziwnego, że społeczne komunikowanie jest dzisiaj dyscypliną naukową. Posłowie, których reprezentuję, skierowali więc swoją uwagę w stronę ośrodków uniwersyteckich, w których nauki społeczne uwzględniają również zagadnienia komunikowania.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#AndrzejUrbańczyk">W Uniwersytecie Jagiellońskim od kilkudziesięciu lat prowadzone są badania nad oddziaływaniem filmu, telewizji na życie społeczne, bada się odbiór dzieł sztuki audiowizualnej. Poprosiliśmy zatem doktora habilitowanego, profesora nauk humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego pana Wiesława Godzica o to, by zechciał przyjąć kandydaturę.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AndrzejUrbańczyk">Profesor Wiesław Godzic jest filmoznawcą, wywodzi się z uznanej szkoły pani profesor Alicji Helman. Jest dziś uznanym specjalistą w zakresie kultury masowej i społecznego komunikowania. Kieruje Zakładem Mediów Audiowizualnych Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przedtem kierował Katedrą Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładał także na Uniwersytecie Łódzkim i Uniwersytecie Śląskim oraz na wielu uczelniach zagranicznych. Kilkakrotnie przebywał na zagranicznych stażach naukowych, badając sytuację mediów, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Norwegii, Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#AndrzejUrbańczyk">Dorobek naukowy profesora Wiesława Godzica obejmuje 110 pozycji, w tym 6 książek i podręczników akademickich poświęconych głównie problematyce filmu i oddziaływaniu mediów audiowizualnych. Profesor Godzic zajmuje się badaniem treści programów telewizyjnych, analizą i interpretacją dzieła filmowego, semiotyką przekazu audiowizualnego oraz zagadnieniami widowni i odbioru dzieła sztuki. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Międzynarodowego Instytutu Komunikowania w Londynie, Amerykańskiego Towarzystwa Badań Filmowych oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Jest członkiem międzynarodowego zespołu badawczego prowadzącego pod auspicjami Europejskiej Fundacji Nauki studia nad zmianami w mediach. Ma także ogromne doświadczenie publicystyczne, jest współpracownikiem czasopism specjalizujących się w zagadnieniach medialnych, ma pokaźny osobisty dorobek publicystyczny oraz doświadczenie organizatorskie.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#AndrzejUrbańczyk">Wysoka Izbo! Gwałtowne zmiany w technikach komunikacyjnych i medialnych oraz rosnący wpływ mediów na kulturę i życie społeczno-gospodarcze wymagają udziału w pracach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji osób z gruntownym i głębokim przygotowaniem merytorycznym w zakresie komunikowania społecznego. Jestem głęboko przekonany, że pan profesor Wiesław Godzic znakomicie pomoże Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji w realizacji swoich ustawowych uprawnień i zadań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana posła Jacka Rybickiego o zabranie głosu w celu przedstawienia kandydatury pana Jarosława Daniela Sellina, zgłoszonego przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ceniąc bardzo doświadczenie, chciałbym jednak - zgodnie z tym, iż Akcja Wyborcza Solidarność jest młoda - zarekomendować państwu kandydaturę Jarosława Sellina na nowego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JacekRybicki">Jarosław Sellin ma 36 lat i od 10 lat zawodowo zajmuje się dziennikarstwem. Jako dziennikarz rozpoczął pracę w roku 1989; był wtedy szefem działu politycznego ogólnopolskiego tygodnika „Młoda Polska”. W 1991 r. zaczęła się jego kariera telewizyjna. Najpierw pracował w telewizji litewskiej - wówczas Litwa wybijała się właśnie na niepodległość - jako realizator programów polskojęzycznych. Po tym doświadczeniu kolejne półtora roku spędził w telewizji publicznej jako dziennikarz informacyjny gdańskiej „Panoramy”, a później także w ogólnopolskich „Wiadomościach”. Przez ponad pół roku kierował też zespołem redagującym gdańską „Panoramę”.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JacekRybicki">W 1993 r., gdy powstawała pierwsza prywatna ogólnopolska telewizja Polsat, Sellin stworzył tam sprawny i rzetelny zespół dziennikarski, który do dziś redaguje w tej telewizji programy informacyjne i publicystyczne. „Informacjami”, głównym programem informacyjnym Polsatu, Sellin kierował przez 5 lat - aż do objęcia funkcji rzecznika prasowego rządu Jerzego Buzka. Tę pracę, jak państwo pamiętacie, Jarosław Sellin wykonywał przez 10 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JacekRybicki">Przypomniałem krótko dotychczasową karierę zawodową Jarosława Sellina, by zwrócić uwagę państwa, że Akcja Wyborcza Solidarność rekomenduje do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji osobę znającą od wewnątrz problemy, zadania i mechanizmy funkcjonowania mediów elektronicznych - zarówno publicznych, jak i prywatnych. Myślę, że to ważne, gdyż w dotychczasowej praktyce rzadko wybierano takich właśnie ludzi do Krajowej Rady Rady Radiofonii i Telewizji, a jak się orientuję, w obecnym jej składzie nie ma ani jednej takiej osoby. Ponadto liczymy, jako Akcja Wyborcza Solidarność, iż Jarosław Sellin ze swoim humanistycznym, historycznym wykształceniem zechce zadbać o to, by tzw. kultura wysoka zajmowała w mediach, zwłaszcza publicznych, poważniejszą niż dzisiaj pozycję.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#JacekRybicki">Ważne jest, proszę państwa, że w swej pracy na rzecz porządku medialnego w Polsce Jarosław Sellin może także sięgnąć do bogatego już zaplecza młodych fachowców, którzy rzeczywistość medialną współtworzą przez ostatnich 10 lat, a więc już - choć może to się niektórym nie podoba - w wolnej, demokratycznej Polsce. Sellin poznał też mechanizmy polityki, funkcjonował w niej bowiem w latach opozycji demokratycznej w Gdańsku, a także ostatnich miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JacekRybicki">To również ważne, gdyż spluralizowana pod względem poglądów jej członków i genezy politycznej Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wymaga nie tylko kompetencji i fachowości, ale również doświadczenia politycznego, przekładającego się w umiejętność zawierania kompromisów. Kompromisów zgodnych nie tylko z interesem państwa, ale także widzów i słuchaczy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JacekRybicki">Klub Akcji Wyborczej Solidarność liczy więc na poparcie pań posłanek i panów posłów oraz głosowanie za kandydaturą Jarosława Sellina na nowego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych kandydatur?</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MaciejPłażyński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, że na stanowiska członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zgłoszono 3 kandydatów, Sejm przeprowadzi w tej sprawie głosowanie imienne.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MaciejPłażyński">Przypominam zasady głosowania imiennego.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#MaciejPłażyński">Zgodnie z art. 113 ust. 5 regulaminu Sejmu głosowanie imienne odbywa się przy wykorzystaniu przygotowanej w tym celu urny. Posłowie kolejno, w porządku alfabetycznym, wyczytywani przez sekretarza Sejmu, wrzucają swoje karty do urny. Otwarcia urny i obliczenia głosów dokonuje 5 sekretarzy Sejmu...</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#MaciejPłażyński">Jeszcze chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#MaciejPłażyński">Wyniki głosowania imiennego ogłoszę na podstawie protokołu przedstawionego przez posłów obliczających głosy.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#MaciejPłażyński">Wyniki głosowania są ostateczne. Nie mogą być przedmiotem dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm powołuje członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#MaciejPłażyński">Na karcie do głosowania należy skreślić nazwisko co najmniej jednego kandydata.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#MaciejPłażyński">Karty bez skreślenia lub nie podpisane będą nieważne.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#MaciejPłażyński">Wynik głosowania zostanie obliczony na podstawie kart ważnych.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#MaciejPłażyński">Muszę zapytać, czy wszyscy z obecnych pań posłanek i panów posłów posiadają karty do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#MaciejPłażyński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#MaciejPłażyński">Do przeprowadzenia głosowania imiennego powołuję następujących sekretarzy Sejmu: pana posła Mieczysława Jedonia, pana posła Eugeniusza Kłopotka, pana posła Zbigniewa Wawaka, pana posła Andrzeja Zapałowskiego i pana posła Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#MaciejPłażyński">Imienną listę posłów odczytywać będzie pani poseł Małgorzata Ostrowska.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#MaciejPłażyński">Pomagać jej będzie pan poseł Jacek Szczot.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#MaciejPłażyński">Proszę posłów wyznaczonych do przeprowadzenia głosowania o zbliżenie się do urny.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#MaciejPłażyński">Proszę panią poseł Małgorzatę Ostrowską o odczytanie nazwisk.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MałgorzataOstrowska">— Adamczyk Franciszek;</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MałgorzataOstrowska">— Adamska-Wedler Elżbieta;</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MałgorzataOstrowska">— Adamski Władysław;</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MałgorzataOstrowska">— Ajchler Romuald;</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#MałgorzataOstrowska">— Anusz Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#MałgorzataOstrowska">— Anuszkiewicz Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#MałgorzataOstrowska">— Arciszewska-Mielewczyk Dorota;</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#MałgorzataOstrowska">— Arkuszewski Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#MałgorzataOstrowska">— Arndt Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#MałgorzataOstrowska">— Balazs Artur;</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#MałgorzataOstrowska">— Balcerowicz Leszek;</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#MałgorzataOstrowska">— Banach Jolanta;</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#MałgorzataOstrowska">— Bańkowska Anna;</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#MałgorzataOstrowska">— Barczyk Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#MałgorzataOstrowska">— Bartosz Waldemar Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#MałgorzataOstrowska">— Barys Elżbieta;</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#MałgorzataOstrowska">— Barzowski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#MałgorzataOstrowska">— Baszczyński Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#MałgorzataOstrowska">— Bentkowski Aleksander;</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#MałgorzataOstrowska">— Berdychowski Zygmunt;</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#MałgorzataOstrowska">— Bergier Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#MałgorzataOstrowska">— Biela Adam;</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#MałgorzataOstrowska">— Bielan Adam Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#MałgorzataOstrowska">— Bielecki Czesław;</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#MałgorzataOstrowska">— Biernacki Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#MałgorzataOstrowska">— Biliński Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#MałgorzataOstrowska">— Blecharczyk Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.27" who="#MałgorzataOstrowska">— Blida Barbara;</u>
          <u xml:id="u-17.28" who="#MałgorzataOstrowska">— Błaszczyk Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.29" who="#MałgorzataOstrowska">— Borowski Bogumił Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.30" who="#MałgorzataOstrowska">— Borowski Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.31" who="#MałgorzataOstrowska">— Borusewicz Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-17.32" who="#MałgorzataOstrowska">— Brachmański Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.33" who="#MałgorzataOstrowska">— Braun Juliusz;</u>
          <u xml:id="u-17.34" who="#MałgorzataOstrowska">— Brejza Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-17.35" who="#MałgorzataOstrowska">— Bryłowski Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.36" who="#MałgorzataOstrowska">— Brzeski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.37" who="#MałgorzataOstrowska">— Brzeski Janusz;</u>
          <u xml:id="u-17.38" who="#MałgorzataOstrowska">— Brzózka Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.39" who="#MałgorzataOstrowska">— Budnik Jerzy Feliks;</u>
          <u xml:id="u-17.40" who="#MałgorzataOstrowska">— Bujak Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-17.41" who="#MałgorzataOstrowska">— Bułka Władysław;</u>
          <u xml:id="u-17.42" who="#MałgorzataOstrowska">— Buzek Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.43" who="#MałgorzataOstrowska">— Byra Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.44" who="#MałgorzataOstrowska">— Cegielska Franciszka;</u>
          <u xml:id="u-17.45" who="#MałgorzataOstrowska">— Cencek Krystyna;</u>
          <u xml:id="u-17.46" who="#MałgorzataOstrowska">— Chmielewski Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.47" who="#MałgorzataOstrowska">— Chojnacki Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.48" who="#MałgorzataOstrowska">— Chrzanowski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.49" who="#MałgorzataOstrowska">— Chrzanowski Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.50" who="#MałgorzataOstrowska">— Chrzanowski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.51" who="#MałgorzataOstrowska">— Ciborowska Danuta;</u>
          <u xml:id="u-17.52" who="#MałgorzataOstrowska">— Ciesielski Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-17.53" who="#MałgorzataOstrowska">— Cieślak Bronisław;</u>
          <u xml:id="u-17.54" who="#MałgorzataOstrowska">— Cieślak Czesław;</u>
          <u xml:id="u-17.55" who="#MałgorzataOstrowska">— Cimoszewicz Włodzimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.56" who="#MałgorzataOstrowska">— Cycoń Marian Adam;</u>
          <u xml:id="u-17.57" who="#MałgorzataOstrowska">— Cygonik Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-17.58" who="#MałgorzataOstrowska">— Cymański Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.59" who="#MałgorzataOstrowska">— Czarnecki Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-17.60" who="#MałgorzataOstrowska">— Czech Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-17.61" who="#MałgorzataOstrowska">— Czepułkowski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.62" who="#MałgorzataOstrowska">— Czerniawski Mieczysław;</u>
          <u xml:id="u-17.63" who="#MałgorzataOstrowska">— Dankowski Bronisław;</u>
          <u xml:id="u-17.64" who="#MałgorzataOstrowska">— Daszkiewicz Edward;</u>
          <u xml:id="u-17.65" who="#MałgorzataOstrowska">— Dąbrowski Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.66" who="#MałgorzataOstrowska">— Dembiński Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.67" who="#MałgorzataOstrowska">— Denysiuk Zdzisław;</u>
          <u xml:id="u-17.68" who="#MałgorzataOstrowska">— Deręgowski Witold;</u>
          <u xml:id="u-17.69" who="#MałgorzataOstrowska">— Długosz Henryk;</u>
          <u xml:id="u-17.70" who="#MałgorzataOstrowska">— Dobrosz Janusz;</u>
          <u xml:id="u-17.71" who="#MałgorzataOstrowska">— Dorn Ludwik;</u>
          <u xml:id="u-17.72" who="#MałgorzataOstrowska">— Drzewiecki Mirosław Michał;</u>
          <u xml:id="u-17.73" who="#MałgorzataOstrowska">— Dyduch Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.74" who="#MałgorzataOstrowska">— Dykty Henryk;</u>
          <u xml:id="u-17.75" who="#MałgorzataOstrowska">— Działocha Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.76" who="#MałgorzataOstrowska">— Działoszyński Karol;</u>
          <u xml:id="u-17.77" who="#MałgorzataOstrowska">— Dziamski Leszek Franciszek;</u>
          <u xml:id="u-17.78" who="#MałgorzataOstrowska">— Dzielski Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.79" who="#MałgorzataOstrowska">— Dziewulski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.80" who="#MałgorzataOstrowska">— Fabisiak Joanna;</u>
          <u xml:id="u-17.81" who="#MałgorzataOstrowska">— Fiedorowicz Czesław;</u>
          <u xml:id="u-17.82" who="#MałgorzataOstrowska">— Filek Anna;</u>
          <u xml:id="u-17.83" who="#MałgorzataOstrowska">— Firak Witold;</u>
          <u xml:id="u-17.84" who="#MałgorzataOstrowska">— Folwarczny Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.85" who="#MałgorzataOstrowska">— Frank Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-17.86" who="#MałgorzataOstrowska">— Frasyniuk Władysław;</u>
          <u xml:id="u-17.87" who="#MałgorzataOstrowska">— Frączek Barbara;</u>
          <u xml:id="u-17.88" who="#MałgorzataOstrowska">— Freyberg Ewa;</u>
          <u xml:id="u-17.89" who="#MałgorzataOstrowska">— Gadzinowski Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.90" who="#MałgorzataOstrowska">— Gajda Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.91" who="#MałgorzataOstrowska">— Gajecka-Bożek Maria;</u>
          <u xml:id="u-17.92" who="#MałgorzataOstrowska">— Gargaś Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.93" who="#MałgorzataOstrowska">— Gawlik Radosław;</u>
          <u xml:id="u-17.94" who="#MałgorzataOstrowska">— Geremek Bronisław;</u>
          <u xml:id="u-17.95" who="#MałgorzataOstrowska">— Giedrojć Roman;</u>
          <u xml:id="u-17.96" who="#MałgorzataOstrowska">— Gintowt-Dziewałtowski Witold Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.97" who="#MałgorzataOstrowska">— Głowacki Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.98" who="#MałgorzataOstrowska">— Godzik Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.99" who="#MałgorzataOstrowska">— Goliński Marian Tomasz;</u>
          <u xml:id="u-17.100" who="#MałgorzataOstrowska">— Goryszewski Henryk;</u>
          <u xml:id="u-17.101" who="#MałgorzataOstrowska">— Góralska Helena;</u>
          <u xml:id="u-17.102" who="#MałgorzataOstrowska">— Górny Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.103" who="#MałgorzataOstrowska">— Grabowska Danuta;</u>
          <u xml:id="u-17.104" who="#MałgorzataOstrowska">— Grabowski Dariusz;</u>
          <u xml:id="u-17.105" who="#MałgorzataOstrowska">— Grabowski Mariusz Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.106" who="#MałgorzataOstrowska">— Graś Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.107" who="#MałgorzataOstrowska">— Gruszka Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-17.108" who="#MałgorzataOstrowska">— Gruszka Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.109" who="#MałgorzataOstrowska">— Grzonkowski Stanisław Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.110" who="#MałgorzataOstrowska">— Gwiżdż Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.111" who="#MałgorzataOstrowska">— Hall Aleksander;</u>
          <u xml:id="u-17.112" who="#MałgorzataOstrowska">— Hausner Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-17.113" who="#MałgorzataOstrowska">— Hayn Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-17.114" who="#MałgorzataOstrowska">— Herman Krystyna;</u>
          <u xml:id="u-17.115" who="#MałgorzataOstrowska">— Hyla-Makowska Barbara;</u>
          <u xml:id="u-17.116" who="#MałgorzataOstrowska">— Ikonowicz Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.117" who="#MałgorzataOstrowska">— Imiołczyk Barbara;</u>
          <u xml:id="u-17.118" who="#MałgorzataOstrowska">— Iwanicki Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.119" who="#MałgorzataOstrowska">— Iwiński Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.120" who="#MałgorzataOstrowska">— Jackowski Jan Maria;</u>
          <u xml:id="u-17.121" who="#MałgorzataOstrowska">— Jacków Mieczysław Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.122" who="#MałgorzataOstrowska">— Jagieliński Roman;</u>
          <u xml:id="u-17.123" who="#MałgorzataOstrowska">— Jakubowska Aleksandra;</u>
          <u xml:id="u-17.124" who="#MałgorzataOstrowska">— Janas Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.125" who="#MałgorzataOstrowska">— Janas Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.126" who="#MałgorzataOstrowska">— Janiak Kazimierz Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.127" who="#MałgorzataOstrowska">— Janik Ewa;</u>
          <u xml:id="u-17.128" who="#MałgorzataOstrowska">— Janik Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.129" who="#MałgorzataOstrowska">— Janiszewski Jacek;</u>
          <u xml:id="u-17.130" who="#MałgorzataOstrowska">— Janiszewski Michał;</u>
          <u xml:id="u-17.131" who="#MałgorzataOstrowska">— Jankiewicz Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.132" who="#MałgorzataOstrowska">— Jankowski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.133" who="#MałgorzataOstrowska">— Jankowski Maciej;</u>
          <u xml:id="u-17.134" who="#MałgorzataOstrowska">— Jankowski Maciej Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.135" who="#MałgorzataOstrowska">— Janowski Gabriel;</u>
          <u xml:id="u-17.136" who="#MałgorzataOstrowska">— Janowski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.137" who="#MałgorzataOstrowska">— Jarmuziewicz Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.138" who="#MałgorzataOstrowska">— Jaros Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.139" who="#MałgorzataOstrowska">— Jaskiernia Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.140" who="#MałgorzataOstrowska">— Jaszewski Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.141" who="#MałgorzataOstrowska">— Jasztal Teresa;</u>
          <u xml:id="u-17.142" who="#MałgorzataOstrowska">— Jedoń Mieczysław;</u>
          <u xml:id="u-17.143" who="#MałgorzataOstrowska">— Jędrzejczak Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.144" who="#MałgorzataOstrowska">— Jurgiel Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.145" who="#MałgorzataOstrowska">— Jurgielaniec Seweryn;</u>
          <u xml:id="u-17.146" who="#MałgorzataOstrowska">— Juśko Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.147" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaczmarek Michał;</u>
          <u xml:id="u-17.148" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaczmarek Seweryn;</u>
          <u xml:id="u-17.149" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaczmarek Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-17.150" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaczyński Jarosław;</u>
          <u xml:id="u-17.151" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaczyński Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.152" who="#MałgorzataOstrowska">— Kalemba Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.153" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaleta Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.154" who="#MałgorzataOstrowska">— Kalinowski Jarosław;</u>
          <u xml:id="u-17.155" who="#MałgorzataOstrowska">— Kałamaga Zdzisław;</u>
          <u xml:id="u-17.156" who="#MałgorzataOstrowska">— Kamiński Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.157" who="#MałgorzataOstrowska">— Kamiński Mariusz;</u>
          <u xml:id="u-17.158" who="#MałgorzataOstrowska">— Kamiński Michał Tomasz;</u>
          <u xml:id="u-17.159" who="#MałgorzataOstrowska">— Kaniewski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.160" who="#MałgorzataOstrowska">— Kapera Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.161" who="#MałgorzataOstrowska">— Karwowski Tomasz;</u>
          <u xml:id="u-17.162" who="#MałgorzataOstrowska">— Kasprzyk Jacek;</u>
          <u xml:id="u-17.163" who="#MałgorzataOstrowska">— Kędra Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-17.164" who="#MałgorzataOstrowska">— Kielian Władysław;</u>
          <u xml:id="u-17.165" who="#MałgorzataOstrowska">— Kiełbowicz Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-17.166" who="#MałgorzataOstrowska">— Kilian Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.167" who="#MałgorzataOstrowska">— Kisieliński Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.168" who="#MałgorzataOstrowska">— Kleitz-Żółtowska Maria;</u>
          <u xml:id="u-17.169" who="#MałgorzataOstrowska">— Klimek Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.170" who="#MałgorzataOstrowska">— Kłak Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-17.171" who="#MałgorzataOstrowska">— Kłopotek Eugeniusz;</u>
          <u xml:id="u-17.172" who="#MałgorzataOstrowska">— Kobielusz Antoni;</u>
          <u xml:id="u-17.173" who="#MałgorzataOstrowska">— Kobylińska Zdzisława;</u>
          <u xml:id="u-17.174" who="#MałgorzataOstrowska">— Kochanowski Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.175" who="#MałgorzataOstrowska">— Kolasiński Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.176" who="#MałgorzataOstrowska">— Komołowski Longin;</u>
          <u xml:id="u-17.177" who="#MałgorzataOstrowska">— Komorowski Bronisław;</u>
          <u xml:id="u-17.178" who="#MałgorzataOstrowska">— Konarski Włodzimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.179" who="#MałgorzataOstrowska">— Kopeć Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.180" who="#MałgorzataOstrowska">— Koralewski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.181" who="#MałgorzataOstrowska">— Kowalska Bronisława;</u>
          <u xml:id="u-17.182" who="#MałgorzataOstrowska">— Kozioł Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-17.183" who="#MałgorzataOstrowska">— Koźlakiewicz Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-17.184" who="#MałgorzataOstrowska">— Kracik Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.185" who="#MałgorzataOstrowska">— Krasicka-Domka Zofia;</u>
          <u xml:id="u-17.186" who="#MałgorzataOstrowska">— Kraus Janina;</u>
          <u xml:id="u-17.187" who="#MałgorzataOstrowska">— Kroll Henryk;</u>
          <u xml:id="u-17.188" who="#MałgorzataOstrowska">— Kropiwnicki Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-17.189" who="#MałgorzataOstrowska">— Król Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.190" who="#MałgorzataOstrowska">— Krutul Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.191" who="#MałgorzataOstrowska">— Krzaklewski Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.192" who="#MałgorzataOstrowska">— Krzyżanowska Olga;</u>
          <u xml:id="u-17.193" who="#MałgorzataOstrowska">— Kubiak Dariusz;</u>
          <u xml:id="u-17.194" who="#MałgorzataOstrowska">— Kufel Zenon;</u>
          <u xml:id="u-17.195" who="#MałgorzataOstrowska">— Kukliński Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-17.196" who="#MałgorzataOstrowska">— Kulas Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.197" who="#MałgorzataOstrowska">— Kurczuk Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-17.198" who="#MałgorzataOstrowska">— Kuroń Jacek;</u>
          <u xml:id="u-17.199" who="#MałgorzataOstrowska">— Langowska Grażyna;</u>
          <u xml:id="u-17.200" who="#MałgorzataOstrowska">— Lassota Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.201" who="#MałgorzataOstrowska">— Leraczyk Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.202" who="#MałgorzataOstrowska">— Lewandowski Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-17.203" who="#MałgorzataOstrowska">— Lewandowski Janusz;</u>
          <u xml:id="u-17.204" who="#MałgorzataOstrowska">— Lewandowski Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.205" who="#MałgorzataOstrowska">— Lewandowski Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.206" who="#MałgorzataOstrowska">— Lewandowski Tadeusz Bernard;</u>
          <u xml:id="u-17.207" who="#MałgorzataOstrowska">— Liberadzki Bogusław;</u>
          <u xml:id="u-17.208" who="#MałgorzataOstrowska">— Libicki Marcin;</u>
          <u xml:id="u-17.209" who="#MałgorzataOstrowska">— Lipowicz Irena;</u>
          <u xml:id="u-17.210" who="#MałgorzataOstrowska">— Liszcz Teresa;</u>
          <u xml:id="u-17.211" who="#MałgorzataOstrowska">— Lityński Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.212" who="#MałgorzataOstrowska">— Łączkowski Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.213" who="#MałgorzataOstrowska">— Łopuszański Jan;</u>
          <u xml:id="u-17.214" who="#MałgorzataOstrowska">— Łoziński Adam;</u>
          <u xml:id="u-17.215" who="#MałgorzataOstrowska">— Łuczak Aleksander;</u>
          <u xml:id="u-17.216" who="#MałgorzataOstrowska">— Łużniak Karol;</u>
          <u xml:id="u-17.217" who="#MałgorzataOstrowska">— Łybacka Krystyna;</u>
          <u xml:id="u-17.218" who="#MałgorzataOstrowska">— Machnik Zygmunt;</u>
          <u xml:id="u-17.219" who="#MałgorzataOstrowska">— Macierewicz Antoni;</u>
          <u xml:id="u-17.220" who="#MałgorzataOstrowska">— Macner Stefan;</u>
          <u xml:id="u-17.221" who="#MałgorzataOstrowska">— Maćkała Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.222" who="#MałgorzataOstrowska">— Madej Jerzy Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.223" who="#MałgorzataOstrowska">— Majewski Wit;</u>
          <u xml:id="u-17.224" who="#MałgorzataOstrowska">— Manicki Maciej;</u>
          <u xml:id="u-17.225" who="#MałgorzataOstrowska">— Maniura Edward;</u>
          <u xml:id="u-17.226" who="#MałgorzataOstrowska">— Mańkowska Ewa;</u>
          <u xml:id="u-17.227" who="#MałgorzataOstrowska">— Marcinkiewicz Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.228" who="#MałgorzataOstrowska">— Marczewski Marian;</u>
          <u xml:id="u-17.229" who="#MałgorzataOstrowska">— Markiewicz Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.230" who="#MałgorzataOstrowska">— Martyniuk Wacław;</u>
          <u xml:id="u-17.231" who="#MałgorzataOstrowska">— Masternak Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.232" who="#MałgorzataOstrowska">— Matusiak Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-17.233" who="#MałgorzataOstrowska">— Matyjek Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.234" who="#MałgorzataOstrowska">— Mazowiecki Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-17.235" who="#MałgorzataOstrowska">— Mazurkiewicz Marek;</u>
          <u xml:id="u-17.236" who="#MałgorzataOstrowska">— Miller Leszek;</u>
          <u xml:id="u-17.237" who="#MałgorzataOstrowska">— Milner Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-17.238" who="#MałgorzataOstrowska">— Miodowicz Konstanty;</u>
          <u xml:id="u-17.239" who="#MałgorzataOstrowska">— Miszczuk Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.240" who="#MałgorzataOstrowska">— Misztal Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-17.241" who="#MałgorzataOstrowska">— Mozolewski Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.242" who="#MałgorzataOstrowska">— Mroziński Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-17.243" who="#MałgorzataOstrowska">— Murynowicz Alicja;</u>
          <u xml:id="u-17.244" who="#MałgorzataOstrowska">— Nieduszyński Witold;</u>
          <u xml:id="u-17.245" who="#MałgorzataOstrowska">— Niemiec Szymon Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.246" who="#MałgorzataOstrowska">— Niesiołowski Stefan;</u>
          <u xml:id="u-17.247" who="#MałgorzataOstrowska">— Niewiarowski Ireneusz;</u>
          <u xml:id="u-17.248" who="#MałgorzataOstrowska">— Nikolski Lech;</u>
          <u xml:id="u-17.249" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowacka Irena Maria;</u>
          <u xml:id="u-17.250" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowaczyk Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-17.251" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowicki Józef;</u>
          <u xml:id="u-17.252" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowina-Konopka Halina;</u>
          <u xml:id="u-17.253" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowina-Konopka Piotr;</u>
          <u xml:id="u-17.254" who="#MałgorzataOstrowska">— Nowok Paweł;</u>
          <u xml:id="u-17.255" who="#MałgorzataOstrowska">— Nycz Kazimierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JacekSzczot">— Okońska-Zaremba Małgorzata;</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JacekSzczot">— Oksiuta Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JacekSzczot">— Olak Wacław;</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#JacekSzczot">— Oleksy Józef;</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#JacekSzczot">— Olewiński Marek;</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#JacekSzczot">— Olszewski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#JacekSzczot">— Olszewski Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#JacekSzczot">— Olszewski Mariusz;</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#JacekSzczot">— Onyszkiewicz Janusz;</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#JacekSzczot">— Oraniec Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#JacekSzczot">— Osiatyński Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#JacekSzczot">— Osik Wiktor;</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#JacekSzczot">— Osnowski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#JacekSzczot">— Ostrowska Małgorzata;</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#JacekSzczot">— Ostrowski Ryszard Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#JacekSzczot">— Otręba Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#JacekSzczot">— Owoc Alfred;</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#JacekSzczot">— Pałubicki Janusz;</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#JacekSzczot">— Pasternak Agnieszka;</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#JacekSzczot">— Pastusiak Longin;</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#JacekSzczot">— Paszczyk Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#JacekSzczot">— Pawlak Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#JacekSzczot">— Pawlak Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#JacekSzczot">— Pawlak Waldemar;</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#JacekSzczot">— Pawlus Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#JacekSzczot">— Pawłowska Regina;</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#JacekSzczot">— Pawłowski Waldemar;</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#JacekSzczot">— Paździor Helmut;</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#JacekSzczot">— Pęczak Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#JacekSzczot">— Pęk Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#JacekSzczot">— Piątkowski Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#JacekSzczot">— Piechota Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#JacekSzczot">— Piechowiak Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#JacekSzczot">— Piekarska Katarzyna Maria;</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#JacekSzczot">— Piela-Mielczarek Elżbieta;</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#JacekSzczot">— Pietrewicz Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#JacekSzczot">— Pilarczyk Józef Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#JacekSzczot">— Pilniakowski Stanisław Alfred;</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#JacekSzczot">— Piłat Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#JacekSzczot">— Piłka Marian;</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#JacekSzczot">— Piotrowski Leszek;</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#JacekSzczot">— Piskorski Paweł;</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#JacekSzczot">— Plewa Sergiusz;</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#JacekSzczot">— Płażyński Maciej;</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#JacekSzczot">— Podkański Lesław;</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#JacekSzczot">— Podkański Zdzisław;</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#JacekSzczot">— Podsiadło Mirosław Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#JacekSzczot">— Pogoda Czesław;</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#JacekSzczot">— Polaczek Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#JacekSzczot">— Poręba Maciej;</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#JacekSzczot">— Poślednik Marian;</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#JacekSzczot">— Potocki Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#JacekSzczot">— Potulski Franciszek;</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#JacekSzczot">— Poznański Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#JacekSzczot">— Pupa Zdzisław;</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#JacekSzczot">— Pusz Sylwia;</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#JacekSzczot">— Puzyna Włodzimierz;</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#JacekSzczot">— Radziszewska Elżbieta;</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#JacekSzczot">— Rak Władysław;</u>
          <u xml:id="u-18.59" who="#JacekSzczot">— Ratman Zygmunt;</u>
          <u xml:id="u-18.60" who="#JacekSzczot">— Rejczak Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.61" who="#JacekSzczot">— Rokita Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.62" who="#JacekSzczot">— Rudnicki Maciej;</u>
          <u xml:id="u-18.63" who="#JacekSzczot">— Rulewski Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.64" who="#JacekSzczot">— Rutkowski Roman;</u>
          <u xml:id="u-18.65" who="#JacekSzczot">— Rybicki Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.66" who="#JacekSzczot">— Rynasiewicz Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.67" who="#JacekSzczot">— Ryszka Czesław;</u>
          <u xml:id="u-18.68" who="#JacekSzczot">— Sas Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-18.69" who="#JacekSzczot">— Sawicki Marek;</u>
          <u xml:id="u-18.70" who="#JacekSzczot">— Schetyna Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.71" who="#JacekSzczot">— Schreiber Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.72" who="#JacekSzczot">— Sekuła Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-18.73" who="#JacekSzczot">— Senkowski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.74" who="#JacekSzczot">— Siekierski Czesław;</u>
          <u xml:id="u-18.75" who="#JacekSzczot">— Siemiątkowski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.76" who="#JacekSzczot">— Sieńko Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.77" who="#JacekSzczot">— Sierakowska Izabella;</u>
          <u xml:id="u-18.78" who="#JacekSzczot">— Sikora Waldemar Mieczysław;</u>
          <u xml:id="u-18.79" who="#JacekSzczot">— Sikorska-Trela Ewa;</u>
          <u xml:id="u-18.80" who="#JacekSzczot">— Skomra Szczepan;</u>
          <u xml:id="u-18.81" who="#JacekSzczot">— Skorulski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.82" who="#JacekSzczot">— Skrzypek Władysław Józef;</u>
          <u xml:id="u-18.83" who="#JacekSzczot">— Słomka Adam;</u>
          <u xml:id="u-18.84" who="#JacekSzczot">— Słomski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.85" who="#JacekSzczot">— Smereczyńska Maria Władysława;</u>
          <u xml:id="u-18.86" who="#JacekSzczot">— Smirnow Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.87" who="#JacekSzczot">— Smolarek Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-18.88" who="#JacekSzczot">— Smoliński Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.89" who="#JacekSzczot">— Sobecka Anna;</u>
          <u xml:id="u-18.90" who="#JacekSzczot">— Sobierajski Czesław;</u>
          <u xml:id="u-18.91" who="#JacekSzczot">— Sobotka Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.92" who="#JacekSzczot">— Sołtysiewicz Marian;</u>
          <u xml:id="u-18.93" who="#JacekSzczot">— Sosnowska Joanna;</u>
          <u xml:id="u-18.94" who="#JacekSzczot">— Sroczyński Roman;</u>
          <u xml:id="u-18.95" who="#JacekSzczot">— Sroka Edmund;</u>
          <u xml:id="u-18.96" who="#JacekSzczot">— Stanibuła Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-18.97" who="#JacekSzczot">— Staniszewska Grażyna;</u>
          <u xml:id="u-18.98" who="#JacekSzczot">— Staręga-Piasek Joanna;</u>
          <u xml:id="u-18.99" who="#JacekSzczot">— Stec Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.100" who="#JacekSzczot">— Stefaniuk Franciszek Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.101" who="#JacekSzczot">— Steinhoff Janusz;</u>
          <u xml:id="u-18.102" who="#JacekSzczot">— Stępień Władysław;</u>
          <u xml:id="u-18.103" who="#JacekSzczot">— Stryjak Cezary;</u>
          <u xml:id="u-18.104" who="#JacekSzczot">— Styczeń Mirosław Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.105" who="#JacekSzczot">— Suchocka Hanna;</u>
          <u xml:id="u-18.106" who="#JacekSzczot">— Swakoń Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.107" who="#JacekSzczot">— Swoszowski Mirosław;</u>
          <u xml:id="u-18.108" who="#JacekSzczot">— Syczewski Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.109" who="#JacekSzczot">— Syryjczyk Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-18.110" who="#JacekSzczot">— Szarawarski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.111" who="#JacekSzczot">— Szczepański Wiesław Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.112" who="#JacekSzczot">— Szczot Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.113" who="#JacekSzczot">— Szczygielski Kazimierz;</u>
          <u xml:id="u-18.114" who="#JacekSzczot">— Szczygieł Mieczysław;</u>
          <u xml:id="u-18.115" who="#JacekSzczot">— Szejnfeld Adam Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.116" who="#JacekSzczot">— Szelwicki Franciszek;</u>
          <u xml:id="u-18.117" who="#JacekSzczot">— Szeremietiew Romuald;</u>
          <u xml:id="u-18.118" who="#JacekSzczot">— Szewc Leszek Marian;</u>
          <u xml:id="u-18.119" who="#JacekSzczot">— Szkaradek Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.120" who="#JacekSzczot">— Szkop Władysław;</u>
          <u xml:id="u-18.121" who="#JacekSzczot">— Szmajdziński Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.122" who="#JacekSzczot">— Szparaga Elżbieta Anna;</u>
          <u xml:id="u-18.123" who="#JacekSzczot">— Szteliga Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.124" who="#JacekSzczot">— Szwed Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.125" who="#JacekSzczot">— Szweda Bernard;</u>
          <u xml:id="u-18.126" who="#JacekSzczot">— Szweda Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-18.127" who="#JacekSzczot">— Szymańczyk Lech;</u>
          <u xml:id="u-18.128" who="#JacekSzczot">— Szymański Antoni;</u>
          <u xml:id="u-18.129" who="#JacekSzczot">— Szymański Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.130" who="#JacekSzczot">— Szymański Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.131" who="#JacekSzczot">— Szynalska Renata;</u>
          <u xml:id="u-18.132" who="#JacekSzczot">— Szyszko Tomasz;</u>
          <u xml:id="u-18.133" who="#JacekSzczot">— Śledzińska-Katarasińska Iwona;</u>
          <u xml:id="u-18.134" who="#JacekSzczot">— Śleziak Czesław;</u>
          <u xml:id="u-18.135" who="#JacekSzczot">— Śmieja Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-18.136" who="#JacekSzczot">— Śnieżek Adam;</u>
          <u xml:id="u-18.137" who="#JacekSzczot">— Tchórzewski Krzysztof;</u>
          <u xml:id="u-18.138" who="#JacekSzczot">— Tomaszewska Ewa;</u>
          <u xml:id="u-18.139" who="#JacekSzczot">— Tomaszewski Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-18.140" who="#JacekSzczot">— Tomczak Witold;</u>
          <u xml:id="u-18.141" who="#JacekSzczot">— Tuszyński Zdzisław;</u>
          <u xml:id="u-18.142" who="#JacekSzczot">— Tworkowski Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.143" who="#JacekSzczot">— Tyczka Antoni;</u>
          <u xml:id="u-18.144" who="#JacekSzczot">— Ujazdowski Kazimierz Michał;</u>
          <u xml:id="u-18.145" who="#JacekSzczot">— Ulicki Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-18.146" who="#JacekSzczot">— Urbańczyk Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.147" who="#JacekSzczot">— Wachowska Urszula;</u>
          <u xml:id="u-18.148" who="#JacekSzczot">— Wagner Marek;</u>
          <u xml:id="u-18.149" who="#JacekSzczot">— Walendziak Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-18.150" who="#JacekSzczot">— Walendzik Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.151" who="#JacekSzczot">— Waniek Danuta;</u>
          <u xml:id="u-18.152" who="#JacekSzczot">— Wasiński Włodzimierz;</u>
          <u xml:id="u-18.153" who="#JacekSzczot">— Wawak Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.154" who="#JacekSzczot">— Wawryniewicz Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-18.155" who="#JacekSzczot">— Wądołowski Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.156" who="#JacekSzczot">— Wełnicki Tomasz;</u>
          <u xml:id="u-18.157" who="#JacekSzczot">— Wende Edward;</u>
          <u xml:id="u-18.158" who="#JacekSzczot">— Wenderlich Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.159" who="#JacekSzczot">— Wędrychowicz Adam;</u>
          <u xml:id="u-18.160" who="#JacekSzczot">— Wiaderny Józef;</u>
          <u xml:id="u-18.161" who="#JacekSzczot">— Wiązowski Waldemar Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-18.162" who="#JacekSzczot">— Widzyk Jerzy Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.163" who="#JacekSzczot">— Wielowieyski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.164" who="#JacekSzczot">— Wierchowicz Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.165" who="#JacekSzczot">— Wikiński Marek;</u>
          <u xml:id="u-18.166" who="#JacekSzczot">— Wilczyńska Zofia;</u>
          <u xml:id="u-18.167" who="#JacekSzczot">— Włodarczyk Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-18.168" who="#JacekSzczot">— Woda Wiesław;</u>
          <u xml:id="u-18.169" who="#JacekSzczot">— Wojtczak Michał;</u>
          <u xml:id="u-18.170" who="#JacekSzczot">— Wojtyła Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.171" who="#JacekSzczot">— Woźnicki Andrzej Maciej;</u>
          <u xml:id="u-18.172" who="#JacekSzczot">— Woźny Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.173" who="#JacekSzczot">— Wójcik Dariusz;</u>
          <u xml:id="u-18.174" who="#JacekSzczot">— Wójcik Marek Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.175" who="#JacekSzczot">— Wójcik Piotr Wojciech;</u>
          <u xml:id="u-18.176" who="#JacekSzczot">— Wójcik Tomasz Feliks;</u>
          <u xml:id="u-18.177" who="#JacekSzczot">— Wrona Tadeusz;</u>
          <u xml:id="u-18.178" who="#JacekSzczot">— Wujec Henryk;</u>
          <u xml:id="u-18.179" who="#JacekSzczot">— Wyrowiński Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.180" who="#JacekSzczot">— Zaborowski Zbyszek;</u>
          <u xml:id="u-18.181" who="#JacekSzczot">— Zaciura Jan;</u>
          <u xml:id="u-18.182" who="#JacekSzczot">— Zając Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.183" who="#JacekSzczot">— Zając Jerzy Grzegorz;</u>
          <u xml:id="u-18.184" who="#JacekSzczot">— Zając Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.185" who="#JacekSzczot">— Zakrzewska Jadwiga;</u>
          <u xml:id="u-18.186" who="#JacekSzczot">— Zakrzewski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.187" who="#JacekSzczot">— Zakrzewski Jerzy;</u>
          <u xml:id="u-18.188" who="#JacekSzczot">— Zalewska Anna;</u>
          <u xml:id="u-18.189" who="#JacekSzczot">— Zapałowski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.190" who="#JacekSzczot">— Zarębski Zbigniew;</u>
          <u xml:id="u-18.191" who="#JacekSzczot">— Zarzycki Wojciech Szczęsny;</u>
          <u xml:id="u-18.192" who="#JacekSzczot">— Zawiła Marcin;</u>
          <u xml:id="u-18.193" who="#JacekSzczot">— Zbrzyzny Ryszard;</u>
          <u xml:id="u-18.194" who="#JacekSzczot">— Zemke Janusz;</u>
          <u xml:id="u-18.195" who="#JacekSzczot">— Zieliński Marek;</u>
          <u xml:id="u-18.196" who="#JacekSzczot">— Zieliński Tadeusz Jacek;</u>
          <u xml:id="u-18.197" who="#JacekSzczot">— Złotowski Kosma;</u>
          <u xml:id="u-18.198" who="#JacekSzczot">— Zych Józef;</u>
          <u xml:id="u-18.199" who="#JacekSzczot">— Żak Piotr;</u>
          <u xml:id="u-18.200" who="#JacekSzczot">— Żelazowski Andrzej;</u>
          <u xml:id="u-18.201" who="#JacekSzczot">— Żelichowski Stanisław;</u>
          <u xml:id="u-18.202" who="#JacekSzczot">— Żurek Bogdan;</u>
          <u xml:id="u-18.203" who="#JacekSzczot">— Żyliński Adam Jacek.</u>
          <u xml:id="u-18.204" who="#JacekSzczot">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MaciejPłażyński">Czy wszyscy z obecnych pań posłanek i panów posłów oddali głosy?</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MaciejPłażyński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MaciejPłażyński">Proszę sekretarzy Sejmu... Jeszcze nie koniec, tak?</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę o oddanie głosów.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MaciejPłażyński">Wszyscy głosowali?</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MaciejPłażyński">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MaciejPłażyński">Proszę sekretarzy Sejmu o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MaciejPłażyński">Jeszcze komunikat, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JacekSzczot">Jeszcze jeden komunikat. Posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka odbędzie się około godz. 17.30 w sali nr 13 bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Regulaminową i Spraw Poselskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach (druk nr 1002).</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Andrzeja Łuszczewskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej pana Artura Balazsa przypadł mi zaszczyt przedstawienia rządowego projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#AndrzejŁuszczewski">Projekt ustawy daje możliwości organizowania rynku produktów rolnych. Jest komplementarny z rządowym programem budowy i rozwoju rynków hurtowych oraz Warszawskiej Giełdy Towarowej, stanowić będzie podstawy ich prawidłowego funkcjonowania i rozwoju. Projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach ma na celu przyczynienie się do systematycznej poprawy zorganizowania rynku produktów rolnych poprzez koncentrację podaży i dostosowanie jej do wymagań rynku pod względem asortymentu, jakości i ilości oraz zwiększenia odpowiedzialności producentów za podejmowane decyzje produkcyjne. Termin „grupa” odnosi się do funkcji realizowanych przez zorganizowanych producentów rolnych, takich jak: planowanie i dostosowanie produkcji do popytu pod względem asortymentu, ilości i jakości; koncentracja podaży, co jest odpowiedzią na mającą miejsce na rynku koncentrację popytu; budowa powiązań rynkowych: grupa - przetwórca - handel, sprzyjających planowaniu i stabilizacji podaży, stabilizacji cen, ograniczeniu liczby pośredników promocji. Termin „grupa” nie jest natomiast określeniem formy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#AndrzejŁuszczewski">W celu realizacji wyżej wymienionych funkcji organizujący się rolnicy mogą wybierać różne formy prawne: spółdzielni, spółek prawa handlowego, zrzeszania, stowarzyszenia. Mimo różnych form prawnych grupy producenckie są organizacjami o podobnych celach i funkcjach, jakie spełniają wobec rynku. Tworzone są z inicjatywy rolników produkujących dany produkt bądź grupę produktów na skalę towarową i są przez nich w pełni kontrolowane. Organizacja grup producentów rolnych w różnych formach prawnych daje możliwości dowolnego wyboru formy prawnej decydującej o sposobie zaangażowania się producentów w jej organizowanie i funkcjonowanie. Szacuje się, że obecnie zarejestrowanych jest około 250 grup producenckich. Najwięcej, bo około 160, w sektorze owoców i warzyw. Przyjęły one różne formy prawne. Ich powstanie wynika z potrzeby inicjatywy samych producentów, jednak ciągle bardzo mała jest liczba zorganizowanych producentów oraz mały jest, w stosunku do potrzeb, udział ich produktów w rynku.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#AndrzejŁuszczewski">Grupy producentów rolnych w założeniach ustawy stają się podstawowym elementem organizacji rynku. Nie można w odniesieniu do grup tworzonych wyłącznie przez samych producentów, w celach określonych w projekcie ustawy, czy związków tych grup stosować tych samych zasad, jakie stosuje się w odniesieniu do przedsiębiorstw komercyjnych. Grupy i związki zrzeszają bowiem wyłącznie producentów rolnych organizujących się w celach i działających na zasadach ściśle określonych w projekcie ustawy. Podstawową zasadą ich działania jest umieszczenie na rynku, sprzedaż produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków, a nie zakup i odsprzedaż z zyskiem. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze trafią do członków w całości jedynie po odliczeniu kosztów danej operacji. Inne cele realizowane przez grupy i ich związki, jak wspólne dostosowanie produkcji artykułów rolnych do warunków rynkowych, poprawa efektywności gospodarowania, planowanie produkcji ze szczególnym uwzględnieniem jej ilości i jakości oraz koncentracja podaży wymagają wspólnych działań i inwestycji w zakresie: przechowywania, magazynowania, przygotowania do sprzedaży produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#AndrzejŁuszczewski">Przedstawione powyżej cechy grupy i sposób jej działania powodują, że grupa nie jest jedną z wielu typowych firm działających na rynku, ale jest swoistym przedłużeniem gospodarstwa rolnika, pozwalającym mu uczestniczyć w dalszych ogniwach obrotu produktami rolnymi i poprzez to poprawiać swoją dochodowość. Konieczność restrukturyzacji rolnictwa, poprawy dochodowości i możliwości rozwojowych gospodarstw produkujących na skalę towarową, harmonizacji prawa polskiego ze wspólnotowym, wymagają działań, których skuteczność została sprawdzona. Jednocześnie charakter produkcji rolnej sprawia, że rolnictwo wszędzie na świecie jest słabszym działem gospodarki w porównaniu z innymi i na swoją restrukturyzację wymaga funduszy z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#AndrzejŁuszczewski">Systemowe wspieranie zorganizowanych grup producentów i ich związków jest jednym ze skuteczniejszych sposobów poprawienia konkurencyjności producentów na rynku i dostosowaniu podaży do popytu. Główną przesłanką tych działań jest uznanie grup producentów rolnych i ich związków jako priorytetowych organizacji w organizowaniu rynku produktów rolnych, a także jako ważnego czynnika takich pożądanych zjawisk, jak:</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#AndrzejŁuszczewski">- produkcyjna i obszarowa restrukturyzacja rolnictwa,</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#AndrzejŁuszczewski">- koncentracja podaży i dostosowywanie jej do popytu,</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#AndrzejŁuszczewski">- wielofunkcyjny rozwój wsi,</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#AndrzejŁuszczewski">- pobudzanie inicjatyw lokalnych,</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#AndrzejŁuszczewski">- tworzenie nowych miejsc pracy,</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#AndrzejŁuszczewski">- obniżenie kosztów działalności rolników,</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#AndrzejŁuszczewski">- niższe ceny dla konsumentów,</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#AndrzejŁuszczewski">- ogólny wzrost zamożności.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#AndrzejŁuszczewski">Jeżeli chodzi o zakres uregulowań ustawowych, to projekt ustawy:</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#AndrzejŁuszczewski">- określa zasady organizowania się producentów rolnych w grupy producentów i ich związki oraz zasady udzielania pomocy ze środków publicznych na ich organizowanie i funkcjonowanie,</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#AndrzejŁuszczewski">- definiuje, kto może być członkiem grupy producentów rolnych - osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne - ukierunkowując tym samym pomoc ze środków publicznych na jej zorganizowanie się i przygotowanie do działania na rynku,</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#AndrzejŁuszczewski">- określa ogólne warunki, jakie muszą spełniać grupa i związek grup, gdy chcą ubiegać się o wsparcie ze środków publicznych w procesie organizowania się i w trakcie funkcjonowania,</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#AndrzejŁuszczewski">- określa zasady tworzenia specjalnego funduszu, którego celem jest zabezpieczenie ciągłości funkcjonowania grupy na rynku,</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#AndrzejŁuszczewski">- umożliwia tworzenie związków grup producentów w celu reprezentowania ich interesów.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#AndrzejŁuszczewski">Ponieważ grupa jest organizacją zbyt słabą, by dobrze wypełniać swoje cele zarówno gospodarcze, jak i lobbystyczne, konieczne jest umożliwienie grupom tworzenia lokalnych, regionalnych i ogólnokrajowych związków skupiających grupy producentów danego produktu bądź produktów pokrewnych.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#AndrzejŁuszczewski">Związki mogą przyjmować formę prawną spółdzielni, rolniczego zrzeszenia branżowego, stowarzyszenia.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#AndrzejŁuszczewski">Projekt ustawy ceduje realizację pomocy ze środków publicznych na Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która określi szczegółowe zasady jej udzielania.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#AndrzejŁuszczewski">Projekt ustawy dokonuje zmiany:</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#AndrzejŁuszczewski">- w Kodeksie cywilnym, dając możliwość bycia stroną w umowach kontraktacyjnych grupom producentów rolnych i ich związkom;</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#AndrzejŁuszczewski">- w ustawie o izbach gospodarczych, dając możliwość utworzenia izb gospodarczych przez grupy producentów rolnych i ich związki oraz przez przedsiębiorców prowadzących działalność przetwórczą lub handlową w zakresie produktów lub grup produktów; głównym celem takich izb powinna być działalność na rzecz dostosowania produkcji, przetwórstwa i handlu do wymogów rynku, w szczególności w zakresie ilości i jakości produktów;</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#AndrzejŁuszczewski">- w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, rozszerzając zadania agencji o wspieranie powstawania i rozwoju grup producentów rolnych i ich związków.</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#AndrzejŁuszczewski">Reasumując, panie marszałku, panie posłanki i panowie posłowie, należy podkreślić, iż w projekcie zakłada się, że ustawa będzie rozwiązaniem ramowym, dotyczącym różnych produktów rolniczych, a także grup organizowanych wyłącznie w celu wspólnego wykorzystywania sprzętu rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#AndrzejŁuszczewski">Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zarówno państwa członkowskie, jak i Wspólnota Europejska wspierają powstawanie nowych oraz doskonalenie działania już istniejących grup i ich związków, szczególnie w odniesieniu do tych terenów i produktów, gdzie rolnictwo jest słabiej rozwinięte. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, czyli debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Marek Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność w sprawie rządowego projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, zawartego w druku nr 1002.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MarekKaczyński">Pragnę państwa poinformować, iż podkomisja nadzwyczajna, której mam zaszczyt przewodniczyć, rozpoczęła pracę nad projektem ustawy o organizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz o rolniczych grupach producenckich i ich zrzeszeniach, zawartego w druku nr 505.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MarekKaczyński">Ponieważ oba projekty znacznie się od siebie różnią, jako podkomisja - po zapoznaniu się z projektami i poselskim, i rządowym - postanowiliśmy poczekać właśnie na projekt rządowy, który dzisiaj trafił do pierwszego czytania, aby móc - jeśli taka będzie decyzja Wysokiej Izby - pracować nad oboma projektami łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Znaczne rozdrobnienie polskiego rynku producentów rolnych stanowi bardzo poważny problem, z którym boryka się polskie rolnictwo. Niezbędne jest zatem zorganizowanie drobnych producentów w grupy, dzięki czemu możliwe będzie dostarczanie na rynek dużych, jednorodnych partii towaru odpowiedniej jakości oraz produktów o wysokim stopniu przetworzenia. Na pokreślenie zasługuje fakt, iż w wyniku zwiększenia skali produkcji maleją jej koszty, a także koszty zbytu. Dzięki funkcjonowaniu w grupie pozycja rolnika powinna ulec wzmocnieniu, a związki producentów powinny stać się silnym partnerem państwa w kreowaniu polityki rolnej. Zmniejszenie kosztów produkcji i zbytu powinno wpłynąć na zmniejszenie ceny produktu, który trafia do konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#MarekKaczyński">Należy tu podkreślić znaczenie grup producenckich na rynku Wspólnoty Europejskiej; cechuje je tam silna i ustabilizowania pozycja. Odgrywają one ważną rolę w zakresie doskonalenia struktury agrarnej, jak również w organizowaniu i funkcjonowaniu rynków poszczególnych produktów rolnych oraz grup tych produktów. Ich działalność przyczyniła się do integracji spółdzielczości wiejskiej, uniezależniła rolników od monopolu dużych hurtowników, a koncentracja podaży wpłynęła na potanienie produktów rolnych i ograniczenie kosztów ponoszonych przez konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prezentowany przez rząd projekt ustawy zawarty w druku nr 1002 określa zasady organizowania się rolników w grupy producentów i ich związki oraz zasady pomocy ze strony państwa.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#MarekKaczyński">W art. 3 projekt ustawy mówi, iż grupą producentów może być spółdzielnia, rolnicze zrzeszenie branżowe, stowarzyszenie, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Wątpliwości budzi pkt 3 w art. 3, gdzie mówi się, że grupa producencka składa się z członków, wspólników lub akcjonariuszy, zwanych dalej członkami grupy, z których żaden nie może mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników. Wydaje mi się, a także zespołowi rolnemu AWS, iż zapis ten nie jest zgodny z Kodeksem handlowym.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#MarekKaczyński">W art. 5, gdzie jest mowa o statucie dla grupy, bardzo ogólnie przedstawione są zasady funkcjonowania grupy i jej członków, jak też dotyczące ich wymagania. Uważamy, że jest to jednak określenie bardzo ogólne i że w tym miejscu ustawa powinna szczegółowo określać zasady i wymagania.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#MarekKaczyński">W art. 8 związki grup producentów zostały określone jako „grupy producentów danego produktu lub grupy produktów”. Związki producentów mają realizować cele nieco dalej idące niż cele grup producenckich, ale my uważamy, że powinny one być realizowane właśnie przez grupy, a dla związków powinno się wyznaczyć cele jeszcze dalej idące. Czy organizowanie i koordynowanie zaopatrzenia w środki do produkcji nie powinno być już celem grupy - w ustawie ten cel wyznacza się związkowi - albo czy przechowywanie i przygotowywanie do obrotu produktów lub grupy produktów oraz ich wstępne przetworzenie przerasta możliwości grup producenckich? Uważamy, że nie, że na przykład wysoki stopień przetworzenia mógłby już być celem grupy producenckiej, a w najgorszym wypadku - związku grup producenckich.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#MarekKaczyński">Art. 10 projektu, który w zasadzie powinien być najważniejszy, gdyż jest w nim określona pomoc finansowa ze środków publicznych, nie precyzuje tej pomocy i tak do końca nie wiadomo, na co może być ona przeznaczona. Mówi się, że jest przeznaczona na współfinansowanie szkoleń i doradztwa oraz ogólne informowanie, nie jest natomiast określony jej zakres, wysokość, nie są określone inne cele, na które pomoc finansowa powinna być, naszym zdaniem - o czym będę dalej mówił - przeznaczona.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#MarekKaczyński">Niezrozumiały jest też do końca art. 12, który nakłada na Izbę Gospodarczą obowiązek działania na rzecz dostosowywania produkcji, przetwórstwa i handlu do wymogów rynku. Wydaje się to oczywiste, po co więc taki zapis?</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#MarekKaczyński">Do projektu ustawy dołączony jest projekt rozporządzenia, którego załącznik zawiera listę produktów i grup produktów, których producenci będą mogli tworzyć grupy producenckie i na produkcje których udzielane będzie wsparcie finansowe.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Jak wspomniałem na wstępie, czytany dzisiaj projekt ustawy jest niezbędny, pilnie potrzebny i już od dawna oczekiwany przez rolników, przez środowiska rolnicze, przez otoczenie rolnictwa. Jednak klub Akcji Wyborczej Solidarność uważa, że projekt zawarty w druku nr 1002 nie zawiera rozwiązań, które wyszłyby naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#MarekKaczyński">Po pierwsze, brak jest w nim zapisu o rejestracji, uznawaniu grup i związków, na przykład przez ministra rolnictwa, bez czego niemożliwe będzie wspieranie grup szczególnie ze środków Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#MarekKaczyński">Po drugie, nie ma zapisu jasno i precyzyjnie określającego sposób, zakres, cele, źródła i wysokość wsparcia finansowego grup producentów rolnych i ich związków.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#MarekKaczyński">Po trzecie, aby grupy producenckie mogły zafunkcjonować w obecnie trudnej ekonomicznie sytuacji rolnictwa, konieczne byłyby zwolnienia podatkowe od dochodów przeznaczonych na tworzenie funduszu, o którym się mówi w projekcie ustawy, działalność statutową, inwestycyjną czy składki na działalność związku.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#MarekKaczyński">Po czwarte, projekt ustawy nie tworzy trwałych powiązań grup producenckich i ich związków w postaci na przykład kontraktacji z zakładami odbiorcami i przetwórcami produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#MarekKaczyński">Po piąte, projekt nie daje możliwości podejmowania działalności przetwórczej, jak też nie uwzględnia zróżnicowania regionalnego. Chodzi tu na przykład o tereny górskie czy inne, gdzie sytuacja jest trudniejsza i ogólne zasady naznaczone dla grup producenckich mogłyby nie spełnić swojej roli.</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#MarekKaczyński">Po szóste, o czym już wcześniej wspominałem, nie ma konkretnego stwierdzenia i uregulowania odnośnie do pomocy finansowej. Natomiast w Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 1760/87 i z późniejszym nr 952/97 z dnia 20 maja 1997 r., rozszerzono zakres i wysokość pomocy udzielanej grupom producenckim i ich związkom. Należy więc stwierdzić, że pomoc Wspólnoty dla organizacji producentów i przetwórców zaliczana jest do jednej z najbardziej udanych europejskich inicjatyw ustawodawczych. Rolnicze organizacje producenckie w Europie zajmują ważną pozycję na rynku produktów rolnych, zajmując się na przykład rozdziałem pomocy finansowej przyznawanej przez Wspólnotę producentom owoców i warzyw, chmielu czy nasion. Udział spółdzielczości w krajach Unii Europejskiej w ogólnej wartości skupu i przetwórstwa produktów rolnych, zaopatrzenia rolników w środki produkcji oraz w ogólnej wartości udzielonych kredytów oscyluje wokół 50%.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#MarekKaczyński">Jeszcze jedna sprawa. W strukturze dystrybucji artykułów rolno-spożywczych - a zwłaszcza w ogniwach hurtu pierwotnego, takich jak giełdy, rynki hurtowe, supermarkety - grupy producenckie i ich związki mogą mieć ogromne, a może podstawowe znaczenie. Mogą one zwiększyć efektywność systemu dystrybucji artykułów rolnych, a także umożliwić wyższy poziom koncentracji produkcji, o czym w projekcie nie wspomina się w ogóle. Aby także w Polsce powstały grupy producenckie, odgrywające taką samą rolę jak w krajach Unii Europejskiej, potrzebna jest większa pomoc państwa niż ta, którą zakłada projekt rządowy. Jeżeli mamy poważnie myśleć o wspieraniu polskiego rolnictwa i przystosowywaniu go do konkurencji z rolnictwem Unii Europejskiej, konieczne jest stworzenie mechanizmów i szczególnych preferencji, które naszemu rolnictwu pomogą wyrównywać dysproporcje i zapóźnienia w stosunku do unijnego.</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwólcie, szanowni państwo, iż wspomnę tu świętej pamięci posła Ryszarda Bondyrę, któremu bardzo na sercu leżało uchwalenie ustawy o grupach producenckich. Chociaż jego projekt idzie zbyt daleko, jeżeli chodzi o rolę państwa w tworzeniu grup producenckich, to na pewno można skorzystać z niektórych zawartych tam rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#MarekKaczyński">W związku z powyższym, w imieniu Klubu Akcji Wyborczej Solidarność zwracam się z prośbą o skierowanie projektu rządowego zawartego w druku nr 1002 do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi celem przeprowadzenia prac nad już później oboma projektami łącznie. Rolnicy i otoczenie rolnictwa czekają od dawna na tak potrzebną ustawę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MaciejPłażyński">O wystąpienie w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proszę pana posła Zenona Kufla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tematem obrad jest rządowy projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach wraz z projektem podstawowego aktu wykonawczego, zawarty w druku nr 1002.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ZenonKufel">W tym miejscu dodać należy, że w Sejmie, aktualnie w podkomisji, trwają prace nad innym projektem ustawy dotyczącym tej problematyki. Jest to klubowy projekt ustawy - klubu PSL - o organizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz o rolniczych grupach producenckich i ich zrzeszeniach z 9 lipca 1998 r., zawarty w druku nr 505.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#ZenonKufel">Ze względu na przygotowywany rządowy projekt ustawy prace podkomisji wyhamowano. Opinia Biura Studiów i Ekspertyz na temat klubowego projektu ustawy nie jest negatywna. Zwraca się w niej co prawda uwagę na nieprecyzyjność określeń i niejasność co do źródeł finansowania i kontroli jego przebiegu. Jednoznacznie negatywne jest natomiast stanowisko rządu. Zarzuca się autorom tej inicjatywy legislacyjnej, że:</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#ZenonKufel">- niewłaściwie próbują w jednej ustawie uregulować organizację rynku producentów rolnych i żywnościowych oraz rolniczych grup producenckich i ich zrzeszeń;</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#ZenonKufel">- niepotrzebnie proponują tworzenie nowej konstrukcji prawnej do tworzenia grup producenckich;</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#ZenonKufel">- zbyt szeroko i ogólnie traktują finansową pomoc państwa;</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#ZenonKufel">- nie uwzględniają wielu podstawowych przepisów regulacji wspólnotowych podejmowanej problematyki;</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#ZenonKufel">- nie wskazują na możliwość utworzenia ogólnokrajowej struktury grup producenckich.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej istotna rola, jaką odgrywają grupy producenckie na rynku Wspólnoty Europejskiej, wymaga uregulowania ustawowego tej problematyki w naszym kraju. Grupy producenckie w Unii Europejskiej stanowią ważny element restrukturyzacji obszarowej i produkcyjnej rolnictwa. Zorganizowanie producentów w Unii pozwoliło na spełnienie kilku podstawowych warunków koniecznych do poprawnego funkcjonowania rynku rolnego, takich jak: koncentracja masy towarowej, konfekcjonowanie towaru, marketing i promocja, informacja, opakowanie, wprowadzenie norm i standardów, planowanie produkcji i wzrost wydajności. Udział zorganizowanych producentów Unii Europejskiej w obsłudze rolnictwa jest bardzo wysoki i w zależności od państw wynosi: w skupie produktów rolnych 25–80%, w zaopatrzeniu w środki produkcji 35–75%, w przetwórstwie produktów rolnych 30–80%. Unia Europejska wspiera powstawanie nowych grup oraz doskonalenie działań grup już istniejących, szczególnie w odniesieniu do tych produktów i terenów, na których rolnictwo jest słabsze, a rolnicy są mało zorganizowani.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#ZenonKufel">W Polsce od około 6 lat trwa proces organizowania się grup producenckich w zakresie różnych produktów rolnych. Z inicjatywą powstania grupy na ogół występują młodzi rolnicy, lepiej wykształceni, zasobniejsi finansowo, gospodarujący na większych obszarach oraz w województwach o znacznej koncentracji określonych produktów rolnych. Według informacji z rynków hurtowych powstało łącznie około 250 grup producenckich, z których około 40–50% podjęło działalność gospodarczą. Najwięcej grup powstało na Lubelszczyźnie. Powstające grupy zrzeszają na ogół producentów jednego rodzaju produktów, np: mleka, ziemniaków, trzody chlewnej, lub grup produktów pokrewnych: owoców i warzyw, zboża. Najczęściej organizują się w grupy producenci owoców i warzyw, trzody chlewnej, ziemniaków i właściciele gospodarstw agroturystycznych. Przyjęły one różne formy prawne: spółdzielni, spółki prawa handlowego, zrzeszenia, stowarzyszenia.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#ZenonKufel">Tworzenie grup producenckich w istniejących warunkach napotyka na szereg problemów, które utrudniają ich powstawanie i funkcjonowanie. Najpoważniejszym z nich jest wybór formy prawnej właściwej dla realizacji zakładanych celów gospodarczych. Inne problemy to: niekorzystny system podatkowy - szczególnie dla formy spółdzielczej; trudności z zawieraniem długoterminowych kontraktów, trudności w uzyskaniu kredytów preferencyjnych oraz brak systemowych rozwiązań w zakresie wspierania powstających i działających już grup producenckich. Występują także inne czynniki hamujące zrzeszanie się rolników w grupy, o charakterze bardziej wewnętrznym, takie jak: słabe zrozumienie mechanizmów gospodarki rynkowej, zbyt mała wiedza o korzyściach wynikających ze wspólnego działania, niechęć do kolektywnych form działania, wynikająca ze złych doświadczeń ojców z pierwszych lat powojennych, a także brak własnych środków finansowych i niechęć do wspólnego rozliczania transakcji oraz ujawniania swoich dochodów.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy o grupach producentów rolnych zdaniem rządu ma skutecznie zastąpić klubowy projekt uregulowania tego problemu, zawarty w druku sejmowym nr 505, w stosunku do którego stanowisko rządowe - przypomnę - było zdecydowanie negatywne. Zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zaproponowane przez rząd rozwiązania nie spowodują oczekiwanego przełomu w rozwoju ilościowym grup producenckich i poprawie ich gospodarczej aktywności. Jeszcze bardziej krytyczne stanowisko zawarto w opinii prawnej Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, stwierdzając, że projekt nie zasługuje na dalszą drogę legislacyjną. Zwraca się tutaj uwagę na błędne postawienie w projekcie ustawy w jednym rzędzie wśród organizacji i osób fizycznych, mających tworzyć grupy producenckie rolników, rolniczych zrzeczeń branżowych, stowarzyszeń, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością czy nawet spółek akcyjnych. Mało precyzyjnie określono w projekcie zasady korzystania ze środków finansowych zgromadzonych w specjalnym funduszu, który tworzony jest z wpłat bezpośrednio zainteresowanych, a więc członków grupy. Wątpliwości budzi wymóg sprzedaży całości wyprodukowanych produktów za pośrednictwem grupy i statutowy obowiązek wypłacania przez grupę producencką zaliczek za dostarczone produkty. Jeżeli w projekcie nie ma mowy, że grupa dokonuje zakupu za określoną cenę, to trudno ponosić za nią odpowiedzialność, za skutki transakcji pomiędzy producentem a odbiorcą produktów.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#ZenonKufel">Projekt ustawy nie przedstawia istotnych nowych rozstrzygnięć prawnych lub finansowych, które są przez rolnictwo najbardziej oczekiwane i które mogłyby wnieść najwięcej do funkcjonowania grup producenckich. Tekst jest bogaty w określenia ogólne, cele powszechnie znane i zawarte w statutach wszystkich organizacji mogących wchodzić w skład grup producenckich. Przyjmowanie ustawy w takim kształcie, bez głębszych poprawek legislacyjnych, wydaje się być mało zasadne. Właśnie w kwestii pomocy finansowej dla grup producenckich ze środków publicznych projekt klubowy zdecydowanie różni się od dzisiaj omawianego. Przewiduje m.in. formy finansowego wsparcia grup i zrzeszeń producentów oraz przedsiębiorstw kontraktujących produkty rolne, zwolnienia podatkowe w podatku dochodowym i od nieruchomości. Wsparcie budżetowe przewidywane jest przy tworzeniu funduszu założycielskiego, refundacji kosztu usług konsultingowych i fakultatywnym wspieraniu produkcji. Być może w projekcie klubowym ustawy zbyt szeroki jest zakres oczekiwanego wsparcia dla grup producenckich ze strony budżetu państwa, ale nie do przyjęcia jest chyba propozycja rządowa zawarta w omawianym projekcie ustawy. Jedyny przypadek finansowego wsparcia grup producenckich ze środków publicznych w bardzo ogólnej formie określony jest w art. 10 projektu i mówi o przeznaczeniu dopłat na szkolenia, doradztwo, wydawanie materiałów informacyjno-szkoleniowych, monitoring rynków rolnych, wyposażenie w środki techniczne. Ogólnikowe określenie poziomu finansowego wsparcia dla grup producenckich może spowodować, że do właściwych adresatów środki dotrą w niewielkim stopniu, a raczej posłużą do realizacji celów pośrednich lub niezwiązanych z grupami producenckimi, co dobitnie podkreślono w opinii prawnej Biura Studiów i Ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, uwzględniając fakt, że w obróbce legislacyjnej znajduje się już wspomniany projekt klubowy, mając na względzie dalece niedoskonałe propozycje rozwiązania problemu grup producenckich i ich związków proponowane przez rząd, głosował będzie za skierowaniem rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 1002 do dalszych prac w komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Unii Wolności głos zabierze pan poseł Jan Wyrowiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Za jedną z szans unowocześnienia polskiego rolnictwa uważa się wzrost poziomu samoorganizacji rolników. Stwarzanie zachęt i ułatwień dla takiej właśnie samoorganizacji powinno stanowić jeden z istotnych elementów polityki rolnej rządu i państwa. Jeżeli porównamy stopień samozorganizowania rolników unijnych i rolników polskich, to spostrzeżemy przepaść. Jest niebotyczna różnica w poziomie organizacji i samoorganizacji rolników unijnych i rolników polskich. Tych pierwszych, czyli rolników unijnych, nie trzeba przekonywać do tego, że działając w grupie, uzyskają niższe ceny zakupu środków produkcji, że działając razem, będą mieli silniejszą pozycję w negocjacjach cen skupu, w negocjacjach z odbiorcami ich produktów, że wreszcie działając w grupie, zmniejszą do minimum marże uzyskiwane przez pośredników, zwiększając tym samym własne dochody. Są różne szacunki, które określają w tej chwili w Polsce możliwość zwiększenia dochodów rolników w zależności od stopnia samoorganizacji - są to poważne kwoty. Tych drugich, czyli rolników polskich, w dalszym ciągu trudno przekonać do tego, aby się samoorganizowali. Wciąż jeszcze w mentalności większości z nich dominuje niechęć do wspólnych działań odziedziczona po części - jak tutaj wspominał pan poseł Kufel - z przykrych doświadczeń płynących z uspółdzielczania wsi polskiej na siłę.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JanWyrowiński">Panie i panowie posłowie, zauważalne w krajach rozwiniętych gospodarczo tendencje do koncentracji produkcji w gospodarce, w przemyśle daje się również zauważyć w sektorze rolnym. Przy czym trendy integracyjne w tym właśnie sektorze najlepiej rozumieją ci rolnicy, którzy działają w otoczeniu „silnie” wolnorynkowym. Chciałbym - ponieważ podawano tutaj wiele przykładów - powiedzieć co nieco o tym, jak jest w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przeciętna wielkość farmy amerykańskiej to 200 ha. Ponad 90% rolników amerykańskich to członkowie nieomal 700 spółdzielni i ponad 50 stowarzyszeń organizujących wspólną sprzedaż produktów, przetwórstwo i zbyt artykułów spożywczych, a także zaopatrzenie gospodarstw członkowskich w środki produkcji. Farmerzy lub ich związki już od ponad wieku są współwłaścicielami tych ogniw rynku, które stanowią rynki hurtowe i giełdy. Na przykład największa w świecie towarowa giełda produktów rolnych Chicago Board of Trade jest własnością farmerów amerykańskich. Oczywiście były tutaj przykłady europejskie. Rzeczywiście jest tak, że stopień uspółdzielczenia rolnictwa unijnego jest niezwykle wysoki. W całej Unii działa ponad 30 tysięcy spółdzielni, przy czym na różnych rynkach ta aktywność jest różna. Na przykład na rynku mleka 72% sprzedaży odbywa się za pośrednictwem spółdzielni, w Irlandii 100%, czyli cała sprzedaż mleka odbywa się za pośrednictwem spółdzielnie. Można by tutaj podawać przykłady innych rynków. Ten stopień uspółdzielczenia jest oczywiście różny w zależności od poziomu kultury rolnej. Na przykład w Danii, będącej - można powiedzieć - królestwem spółdzielczości, jest on niezwykle wysoki. Przy czym obserwuje się również w tej chwili tendencje do koncentracji spółdzielni. To znaczy w ciągu ostatnich 10 lat w Danii liczba spółdzielni zmalała o 20%, natomiast średni obrót poszczególnych spółdzielni wzrósł o 50%. Czyli zachodzą również procesy koncentracji w ramach związków rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#JanWyrowiński">Szanowni Państwo! Moi przedmówcy wspominali o tym, jak wielką wagę przykłada Unia do grup producenckich. De facto jest to tylko jedna z form wspólnego działania, forma uprzywilejowana z uwagi na to, że ta instytucja może być zasilana środkami pomocowymi. Ustawodawstwo europejskie wspiera głównie te branże i tych rolników, którzy organizują się na rynkach mało wspieranych w ramach wspólnej polityki rolnej. Im mniejszy stopień wsparcia, tym większy stopień zorganizowania i tym większy stopień pomocy. Szczególny stopień zorganizowania poprzez grupy producenckie w Unii występuje na rynku warzyw i owoców. Ten rynek jest szczególnie zorganizowany.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#JanWyrowiński">Panie Posłowie i Panie Posłanki! Na tle tego europejskiego czy amerykańskiego zorganizowania się rolników Polska jawi się tak na dobrą sprawę jako organizacyjna pustynia. Polski rolnik jest w dalszym ciągu samotny w obliczu pośredników, przetwórców, w obliczu rynku. Spółdzielnie i kółka rolnicze, obciążone złą praktyką nieodległej przeszłości, wciąż nie budzą zaufania rolników. Izby rolnicze, powołane zbyt późno, wciąż raczkują. Słabo widoczny jest samorząd branżowy. Obrona rolniczych interesów w zasadzie skupiona jest obecnie w związkach zawodowych, co stało się w pewnym sensie naszą polską specjalnością w tej części Europy. Związki ograniczają się praktycznie wyłącznie do artykułowania żądań i w jakimś sensie są zainteresowane politycznie w tym, żeby istnieć. Natomiast wysiłek związków związany z tworzeniem programów pozytywnych, rozwiązań pozytywnych jest niewielki.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#JanWyrowiński">Szanowni Państwo! Od pewnego czasu określenie „grupa producencka” jest na ustach polityków, działaczy związkowych, działaczy rolnych, przedstawicieli administracji. Wiąże się z tym ogromne nadzieje. Myślę, że trzeba bardzo silnie podkreślić, iż nie jest to złoty środek, który zastosowany w odniesieniu do rolnictwa od razu sprawi, że będzie dobrze. To jest pewien mechanizm, który może owocować w określonym czasie, w określonych warunkach. Pojawiają się nawet nadzieje, że tworzenie tych grup jest możliwe w każdym sektorze rolnictwa, że jest to nawet konieczne i że każdy otrzyma odpowiednie finansowe wsparcie. Nie negując potrzeby wspierania procesów samoorganizowania się rolników w grupy producentów rolnych, trzeba zwrócić uwagę na to, że efekty tego zjawiska, pozytywne efekty, ujawnią się dopiero po kilku lub kilkunastu latach, i to jedynie wówczas, kiedy będzie to realizowane w oparciu o zasady i racje ekonomiczne. Lista korzyści, które będą towarzyszyć istnieniu grup producenckich, jest bardzo długa. Moi szanowni przedmówcy mówili o tym. Myślę, że warto powtarzać, również z tej trybuny, jakie to są korzyści. Pozwolę sobie, panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo konkretnie je wymienić.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#JanWyrowiński">Po pierwsze, jest to redukcja kosztów zaopatrzenia w środki do produkcji, albowiem zakup, czyli pobieranie pieniędzy na inwestycje, pasze, nawozy, środki ochrony roślin, opał, materiały budowlane itd., będzie dokonywany przez rolników we wspólnej ofercie. Zakup dużych partii środków obrotowych spowodować może obniżenie o kilka procent marż handlowych, a przez to cen i wydatków. Kupując duże partie, rolnicy mogą korzystać z kredytu kupieckiego, żądając przesunięcia terminów płatności. Dodatkowym udogodnieniem może być żądanie dostawy zakupionych środków do gospodarstwa oraz ich transport i rozładunek siłami dostawcy, a także żądanie towarów dobrej jakości.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#JanWyrowiński">Druga korzyść, Wysoka Izbo, to upowszechnienie kontraktacji w stosunkach pomiędzy producentem i zakładem przetwórczym i wzmocnienie udziału w ofercie rynków hurtowych, giełd i sieci handlowych.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#JanWyrowiński">Trzecia korzyść to wzmocnienie pozycji negocjacyjnej grup gospodarstw wobec zakładów przetwórczych, jak również wobec handlu jako odbiorców dużych partii dobrej jakości surowca.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#JanWyrowiński">Czwartą korzyść stanowi zwiększenie zdolności finansowej i kredytowej grupy producenckiej w stosunku do jednego gospodarstwa oraz zmniejszenie ryzyka niespłacalności kredytu na cele inwestycyjne. Grupa bowiem wykorzystać może dotacje i nisko oprocentowane kredyty na tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich, rozwijając przetwórstwo. Ze środków własnych oraz preferencyjnych kredytów może zakupić maszyny i urządzenia do mycia, sortowania i pakowania, do tworzenia pewnych standardowych, ściśle określonych jakościowo, partii produktów.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#JanWyrowiński">Kolejna sprawa to minimalizowanie kosztów postępu biologicznego, szansa na gromadzenie wspólnych funduszy używanych do eliminowania ryzyk oraz zarządzania podażą, popytem i cenami w sytuacji zwiększenia zdolności kontrolowania rynku, tworzenie własnych kanałów promocji towarów. I wreszcie wydaje mi się, co jest warte szczególnego podkreślenia, to możliwość wykorzystania krajowych, budżetowych i pozabudżetowych oraz przedakcesyjnych funduszy wsparcia producentów.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Odnosząc się do projektu ustawy, wypowiedziano tu wiele krytycznych uwag w oparciu o ekspertyzę Biura Studiów i Ekspertyz. Pan poseł Kaczyński również przedstawił 6 istotnych zarzutów, z których pierwszy, tj. właśnie brak opisu na przykład procedury rejestracji i tego, w jaki sposób ta organizacja będzie mogła dochodzić swoich praw. Chciałbym również podkreślić bardzo mocno to, że nie wykorzystano szansy na to, aby w maksymalnym stopniu zharmonizować nowe prawo, które proponuje się w tym projekcie, z prawem unijnym. W związku z tą kwestią można sformułować pięć zarzutów. Jeżeli uznać za fakt pozytywny to, że grupa producencka musi być osobą prawną, i proponuje się tutaj różny, oczywiście można na ten temat dyskutować, czy nie zbyt szeroki, repertuar możliwości prawnego organizowania się grup, to wydaje się, że zawężenie kręgu podmiotów mogących założyć grupę producencką wyłącznie do osób fizycznych jest zawężeniem zbyt daleko idącym. W prawie unijnym w obecnie obowiązujących bodajże ośmiu dyrektywach ta sprawa jest postawiona w ten sposób, że również osoby prawne mogą być założycielami grupy producenckiej. To sprzyja integracji pionowej, na przykład grupowaniu się producentów rolnych i istniejących zakładów z otoczenia rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#JanWyrowiński">Dalej. Wydaje się również, w związku z tym, co powiedziałem poprzednio, że proponowana regulacja nie odnosi się do istniejących w prawie europejskim ograniczeń podmiotowych. Lista produktów i grup produktów, wskazana w projekcie rozporządzenia, jest zbyt szeroka. Oznacza ona, że grupę producencką można założyć praktycznie dla każdego rodzaju produktu, również dla tego produktu, który jest wspierany w tej chwili takimi mechanizmami czy instrumentami Agencji Rynku Rolnego, jakie są, ale również tymi, które będą, czyli w formie bezpośrednich dopłat producentom. Jak powiedziałem poprzednio, Wysoka Izbo, w Unii Europejskiej środki pomocowe i wsparcie kieruje się głównie do tych segmentów rynku, które nie są w sposób wyraźny regulowane instrumentami wspólnej polityki rolnej. Kumulacja pomocy i szczupłość środków finansowych przeznaczonych na cele, które w tej chwili możemy realizować, może prowadzić do koncentracji tej pomocy na jednej grupie producentów kosztem innych oraz zabronionego przez prawo europejskie podwójnego finansowania.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#JanWyrowiński">Trzeci zarzut. W przepisach dotyczących grup producenckich działających w krajach członkowskich Unii Europejskiej szczegółowo opisuje się zadania tych podmiotów w zakresie jakości i klasyfikacji produktów. W przypadku jednego z rozporządzeń, rozporządzenia nr 2200, poświęca się temu problemowi 9 artykułów. W projekcie rządowym w trzech artykułach wspomina się jednym lub dwoma słowami o jakości, nie stanowiąc, czym jest produkt dobrej jakości, jakie zobowiązania ciążą na grupie w zakresie sprzedaży produktów dobrej jakości, czy i jakie wymogi co do jakości wykonywać należy wobec zakładów przetwórczych, jakie informacje o jakości i w jaki sposób prezentuje się konsumentom, jak się chroni rynek krajowy itd. W omawianym projekcie ustawy zdawkowo wspomina się o takim zakresie obowiązków, który by dotyczył również sfery jakości produktów oferowanych przez grupę. W art. 2 w dosyć ogólny sposób opisuje się, co może wchodzić w zakres obowiązków osób fizycznych, które mają zamiar stworzyć grupę producencką.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#JanWyrowiński">Wysoka Izbo, czwarty zarzut, który można sformułować, jeżeli chodzi o stopień harmonizacji tej ustawy z prawem europejskim, to taki, że w projekcie nie opisuje się tzw. dyspozycji interwencyjnych, które są obecne w regulacjach Unii Europejskiej. Wydaje nam się, że dobrze byłoby określić, w jakich warunkach i przy zaistnieniu jakich okoliczności grupa producencka może nie wystawić na sprzedaż produktów wytworzonych przez jej członków i jakich skutków finansowych, w przypadku wycofania produktów z rynku, mogą oczekiwać członkowie grupy producenckiej.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#JanWyrowiński">Wreszcie zarzut, który się przejawiał w wypowiedziach moich szanownych przedmówców. Chodzi o bardzo skromny i niedookreślony zapis dotyczący zasad wsparcia finansowego grup producenckich. Można powiedzieć, że art. 10 jest szczytem lakoniczności. Nie precyzuje nawet sposobu aplikowania tego, w jaki sposób to wsparcie będzie realizowane, jak agencja ma to wszystko realizować. Otóż chciałbym powiedzieć, Wysoka Izbo, że formy pomocy, które przewidują rozwiązania unijne, są znacznie szersze od tych, które się proponuje w tym projekcie ustawy. I myślę, że dobre połączenie projektu poselskiego, o którym tutaj wspominano, i rządowego może skutkować wyjściem naprzeciw oczekiwaniom rolników, którzy pragną działać w grupach producenckich.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#JanWyrowiński">I wreszcie może warto byłoby, aby w tej ustawie sprecyzować zasady wsparcia grup producenckich przez środki unijne, a w szczególności przez Sapard. Stoimy wobec konieczności sformułowania 15 takich programów, które będą warunkowały wykorzystanie środków Sapard. Jeden z nich może być programem wspierania grup producenckich i wówczas umocowanie w ustawie zasady wspierania środkami unijnymi tychże grup byłoby, jak mi się wydaje, bardzo wskazane z punktu widzenia interesów i możliwości wykorzystania tych środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że Klub Parlamentarny Unii Wolności, w imieniu którego miałem zaszczyt przemawiać, jest za skierowaniem projektu ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i za podjęciem jak najszybciej prac nad tym projektem w celu doprowadzenia go do większej harmonizacji z prawem unijnym, a także aby w większym stopniu wychodził naprzeciw oczekiwaniom rolników, którzy pragną działać wspólnie na rzecz swoich interesów. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego do projektu rządowego o grupach producentów rolnych i ich związkach.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#StanisławKalemba">Mój klub ma ułatwione zadanie, bowiem 9 lipca ubiegłego roku posłowie naszego klubu złożyli szerszy projekt ustawy o organizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz o rolniczych grupach producenckich i ich związkach. Był on zawarty w druku nr 505. Prezydium Sejmu skierowało ten projekt do pierwszego czytania do dwóch Komisji: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także Małych i Średnich Przedsiębiorstw. 8 września ubiegłego roku odbyło się pierwsze czytanie. Komisje wybrały podkomisję, w której praca trwa, choć jej tempo należy zdecydowanie zwiększyć.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#StanisławKalemba">Obecny projekt rządowy w części organizacyjnej co do celów i chęci jest bardzo zbieżny z naszym projektem poselskim, ale jeżeli chodzi o część ekonomiczną, dotyczącą mechanizmów wsparcia, preferencji podatkowych, to jest ona zdecydowanie gorsza, a bez tych rozwiązań ustawa może być tylko atrapą. Podstawą funkcjonowania rolników w świecie, w najbardziej rozwiniętych krajach, w tym w Unii Europejskiej, jest ich zorganizowanie się - szczególnie w sferze produkcji. Charakter produkcji rolnej - a więc 6–7 razy wolniejszy obrót kapitału, warsztat pod gołym niebem - sprawia, że rolnictwo wszędzie na świecie jest słabszym działem gospodarki w porównaniu z innymi, wymaga dobrego zorganizowania i właśnie wsparcia finansowego przez fundusze zewnętrzne dla umożliwienia jego restrukturyzacji. Systemowe wspieranie grup producenckich i ich związków jest jednym ze skuteczniejszych sposobów poprawiania wskaźników konkurencyjności produktów na rynku. Producenci są podmiotem na rynku, nie powinni więc być przedmiotem nieuczciwej gry, bardzo często wyzysku.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#StanisławKalemba">Unia Europejska, państwa członkowskie wspierają powstawanie nowych oraz doskonalenie już istniejących grup i ich związków - szczególnie w odniesieniu do terenów i działów produkcji słabiej rozwiniętych. Grupy producenckie i ich związki są bowiem uznane za priorytetowe organizacje służące organizowaniu się rynku pierwotnego produktów rolnych. Jest to szczególnie istotne dla polskich rolników. Przecież mamy ponad 2 mln gospodarstw, a średnia powierzchnia wynosi około 8 ha. Stworzenie rolnikom prawnych, ekonomicznych, finansowych możliwości ich zorganizowania w grupy producenckie i związki jest próbą naprawy błędów, które zostały popełnione na początku transformacji, poczynając od 1989 r. Wtedy ustawowe zmiany w sferze spółdzielczości poszły w złą stronę - zamiast jej pomóc, lepiej ją zorganizować w nowej rzeczywistości, rzucono ją bez przygotowania na wolny rynek. I tak na zorganizowaną już spółdzielczość - chodzi o zakup środków do produkcji, zbyt, przetwórstwo - wydano, może nieświadomie, wyrok. Prowadziło to do jej upadku. Udział spółdzielczości w skupie spadł 4-krotnie, czyli do około 15%, a w przetwórstwie 5-, czy 6-krotnie. Niczym tego nie zastąpiono. Rolnik pozostał sam ze swoimi problemami. Nikt nie bilansował jego produkcji, nie planował, nie podpisywał umów - rozbito system kontraktacji umów - nie organizował. Wszystko miała załatwić niewidzialna ręka rynku. I to nie rolnicy są temu winni, tylko po prostu brak interwencjonizmu państwa. To jest nieporównywalne do polityki dotyczącej rolnictwa w Stanach Zjednoczonych. Efekty tego działania w rolnictwie i na wsi - w całej gospodarce - widać.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#StanisławKalemba">Wielką szansą dla naszej gospodarki jest wysoki potencjał produkcyjny rolnictwa. Mamy możliwość produkowania zdrowej, nieskażonej żywności na polskiej, przecież w około 90% prywatnej, ziemi. Mamy nieskażoną ziemię, wspaniałych rolników i własny 40-milionowy rynek. Jest to szansa dla Polski, a także szansa na eksport cenionej za granicą, często wyśmiewanej w Polsce żywności. Grupy producenckie mają pomóc w restrukturyzacji rolnictwa, mają służyć poprawie dochodowości, poprawie możliwości dochodowych gospodarstw towarowych, poprawie jakości żywności. Grupy producentów rolnych i ich związki dają możliwość organizowania rynku produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#StanisławKalemba">Projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego - jak i projekt rządowy - ma na celu przyczynienie się do systematycznej poprawy stopnia zorganizowania się rolników w odniesieniu do towarowej produkcji żywności, rynku produktów rolnych przez koncentrację podaży i dostosowanie jej do wymagań rynku pod względem asortymentu, jakości, ilości, ujednolicenia systemu sprzedaży, promocji, ciągłości dostaw. Zaletą tych grup jest to, że zrzeszają wyłącznie producentów rolnych, że zasadą jest sprzedaż produktów wyprodukowanych przez rolników, a nie ich zakup i odsprzedaż. Uzyskane środki ze sprzedaży trafiają w całości do członków, po odliczeniu kosztów operacji. Ten system umożliwia planowanie, koncentrację, wspólne inwestowanie, eliminuje sezonowość. Jeżeli chodzi o grupy producenckie i ich związki, mają być one niejako przedłużeniem gospodarstwa rolnika, mają pozwolić uczestniczyć w dalszych ogniwach obrotu produktami rolnymi, a przez to służyć poprawie tak niskiej dochodowości.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt tej ustawy jest nie do przyjęcia w części dotyczącej wsparcia, pomocy ze strony państwa - co zostało skromnie zapisane w art. 10 - a więc w rozwiązaniach podatkowych, pomocy na inwestycje, szczególnie te pierwsze, zwolnienie z podatku od nieruchomości czy podatku dochodowego, jeżeli chodzi o zrzeszenia. W obecnej tragicznej sytuacji dochodowej rolników, najgorszej od kilkudziesięciu lat, co potwierdza opinia publiczna oraz badania CBOS z marca tego roku, faktem jest, że dochody rolników zmalały najbardziej, a także zaznacza się największy spadek nominalny w tej grupie społecznej od 1996 r. Rośnie sprzeciw nie tylko rolników, ale społeczeństwa przeciwko finansowemu upośledzeniu rolników. Według tej oceny zarobki rolników powinny wzrosnąć w opinii społecznej o 149% - ta grupa jest na pierwszym miejscu w badaniach opinii - na drugim miejscu są nauczyciele, których zarobki powinny wzrosnąć o 97%, następnie pielęgniarki - 87%. Rząd winien wsłuchać się w opinię społeczeństwa, skoro tak lekceważy się opinię rolników.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#StanisławKalemba">Dlaczego o tym mówię? Otóż skoro po 1989 r. wprowadzono tyle zwolnień i udogodnień podatkowych, systemowych dla wielu podmiotów, w tym zagranicznych, nawet handlowych, supermarketów, podmiotów produkcyjnych, to tym bardziej należą się zachęcające warunki ekonomiczne do organizowania się rolników w grupy, zrzeszenia producenckie. Bez tego będzie tak jak ze średniookresową strategii dla wsi - założenia, cele, kierunki, a brakuje drugiej części, części ekonomicznej. W ten sposób niczego się nie rozwiąże, a tylko daje się kolejne złudne nadzieje.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#StanisławKalemba">Klub oczekuje na przedstawienie przez rząd paktu dla wsi z zasadniczą częścią kompleksowych rozwiązań finansowych. Ta ustawa może być jednym z kilkudziesięciu rozwiązań. Byłoby niewybaczalnym błędem, gdyby propagandowo grupy producenckie i ich związki uznano jako panaceum na większość problemów rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#StanisławKalemba">Jeżeli chodzi o uwagi szczegółowe, to uważamy, że definicję grup producenckich można sformułować w prostszy sposób. Zaproponujemy ją, teraz nie ma na to czasu. Mamy pytanie. Czy w naszych warunkach grupa może dotyczyć tylko jednego artykułu rolnego, czy grup pokrewnych? Następna sprawa. Chodzi tu o ten tak sztywno zapisany wymóg co do konieczności sprzedaży całości, skoro wiadomo, że w warunkach Unii różnie się to kształtuje - 20%, 30% i 50%. Ulgi podatkowe powinny być, jeśli chodzi o tę kwestię, jednoznacznie zapisane - zasady korzystania z dotacji i gwarancji pierwszeństwa, możliwości sprzedaży w ramach interwencyjnego skupu Agencji Rynku Rolnego. Była już tutaj omawiana sprawa rejestracji. Taka rejestracja musi być prowadzona, bo inaczej nic z tego nie wyjdzie. Dotacje z budżetu państwa na zorganizowanie działalności w ciągu pierwszych kilku lat, na pierwsze zainwestowanie. Potrzebne są gwarancje kredytowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Sprawa kontraktacji zarówno poszczególnych członków, jak i grup, zrzeszeń, zakładów przetwórczych. Chodzi o umowy wieloletnie. I oczywiście bez finansowania grup producenckich nie ma mowy o skorzystaniu z tych środków SAPARD, o których mówił mój przedmówca.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#StanisławKalemba">Już podchodzę do zakończenia. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zdecydowanie stawia na rozwinięcie tej formy spółdzielczości. Ona istnieje przede wszystkim tam, gdzie jeden członek ma jeden głos. Mniej tego układu kapitałowego, nie odżegnując się od innych form, ale powinno to wyglądać tak jak m.in. w rozwiniętej gospodarce rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze się stało, że rząd - choć późno, bo 9 miesięcy po projekcie PSL - wspiera w formie projektu ustawy tworzenie grup producenckich i związków. Sądzę, że dla skuteczności powstawania tych grup w trakcie prac rząd wzbogaci ten projekt o niezbędny system finansowo-ekonomiczno-kredytowy.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#StanisławKalemba">Klub PSL opowiada się za skierowaniem ww. projektu do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw i rozpatrzeniem go przez podkomisję razem z projektem Polskiego Stronnictwa Ludowego, w celu jego rychłego uchwalenia przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#StanisławKalemba">Sądzę, że kluby poselskie poprą tę ustawę nie tylko w deklaracjach, jak to się dzieje dzisiaj, ale także podczas głosowania już w drugim czytaniu - inaczej aniżeli miało to miejsce przy ustawie o paliwie rolniczym, kiedy głoszone deklaracje były inne niż wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#StanisławKalemba">Oczekujemy, że odnośnie do grup producenckich rychło, ponad podziałami, uchwalimy tę ustawę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł Halina Nowina-Konopka w imieniu „Naszego Koła”.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przystępując do zastanawiania się nad rządowym projektem ustawy o grupach producenckich, nie sposób nie przypomnieć, kto i kiedy położył tak ogromny nacisk na powstanie i działanie tego rodzaju organizacji. W 1968 r. został ogłoszony drugi plan Mansholta i tam właśnie ten element uznano za niezmiernie ważny. Przypominam, że drugi plan Mansholta został odrzucony jako neomaltuzjański i nieludzki.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Grupy producenckie stanowią ważny element filaru polityki strukturalnej wspólnej polityki rolnej i można je w tym kształcie traktować jak instrument ujarzmiający rolniczy żywioł.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#HalinaNowinaKonopka">Dlaczego używam tak mocnego sformułowania? Otóż, proszę państwa, sama koncepcja tworzenia stowarzyszeń, kółek, związków, spółdzielni i samoorganizowania się wsi jest ze wszech miar słuszna i konieczna. Natomiast w wypadku tego rodzaju rozwiązań mamy możliwość niezwykle skutecznego wpływania na to, jak duża liczba rolników będzie mogła pozostać w swoim zawodzie. W jaki sposób? Bardzo prosty: poprzez pewne przywileje, jakie mają członkowie grup producenckich, a do których nie ma nieograniczonego dostępu. I tu jest pies pogrzebany - nie w tym, że oni mają przywileje, bo jest rzeczą naturalną, że ten, kto tworzy organizację, robi to, aby mieć z tego jakieś korzyści, lecz w tym, że rolnicy nie mają powszechnego dostępu do grup producenckich. Będą równi i równiejsi. Ci, którzy mogą się do tych grup załapać, i ci, którzy nie będą mieli do nich dostępu.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#HalinaNowinaKonopka">Już teraz członkowie grup producenckich, na przykład producenci mleka, utrzymują wyższe ceny sprzedaży swojego produktu niż ci, którzy do tych grup nie należą. I takie przykłady zapewne państwo znacie. Lepszy dostęp do kredytów, do wszelkiego rodzaju pomocy spowoduje, że ci, którzy do tych grup nie będą mogli należeć ze względu, powiedzmy, na to, że mają zbyt małe gospodarstwa czy z jakiegokolwiek innego powodu, nie będą...</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Dlatego proszę pana, że tak jest. Proszę się zapoznać z materiałami.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#HalinaNowinaKonopka">... nie będą mogli nadążyć za tymi, którzy pomoc otrzymują. I to jest właśnie ten zamysł i cel stworzenia grup producenckich, który przyświecał Mansholtowi, a mówił on wyraźnie, że koniecznością jest odejście znacznej liczby rolników od swojego zawodu. O to tu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, natomiast ci, którzy do tych grup nie należą, mogą mieć cały szereg utrudnień. Jakich? Takich, że na przykład nie będzie im wolno przewozić produktów rolnych po drogach publicznych, jeśli te produkty nie będą miały znaku certyfikacji. Nie jest to możliwe? A przecież tak jest w Niemczech. Kto otrzymuje certyfikat na swoje produkty? Zapewne członek grupy producenckiej. Czy jest możliwe, aby taki certyfikat otrzymał ktoś, kto nie jest członkiem? Tak, ale jest to bardzo trudne. To jest sposób na wyeliminowanie tych, którzy do tych grup z jakiegoś powodu nie mogą należeć. Po prostu wolno mu wyprodukować, ale nie ma sposobu na zbycie, ponieważ nie może tego przewieźć. A jeśli chodzi o to, że myśli się u nas o tych rozwiązaniach, to, proszę państwa, 13 kwietnia w Brukseli takie zobowiązanie podjęła pani wiceminister Berak. Po prostu do obrotu produktami żywnościowymi nie będą dopuszczone te produkty, które nie trzymają norm unijnych. To jest właśnie ten certyfikat jakościowy.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#HalinaNowinaKonopka">Myślę, że w tym świetle oglądając tę ustawę, przy jej bardzo dużym stopniu ogólności, przy ogromnej pojemności wprowadzanych możliwych rozwiązań, zastanowimy się, czy ona służy polskiemu rolnikowi, czy służy tym, którzy chcą polskie rolnictwo restrukturyzować. A jeżeli chcą je w ten sposób restrukturyzować, to czy to będzie służyło interesom polskiego rolnictwa? Bo czyjegoś tak, oczywiście. Cały czas chodzi o to, żeby dostosować polskie rolnictwo do wymagań Unii. Te wymagania są oczywiście jasne i państwo je znacie. Polski rolnik jest konkurencyjny dla rolnika europejskiego. Wobec tego prawem silniejszego jest dostosować otoczenie do swoich potrzeb. My jesteśmy tymi słabszymi.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#HalinaNowinaKonopka">Dlatego nie będziemy głosować za tym projektem. Będziemy działać na rzecz rozwiązań samoorganizowania się wsi, ale bezpiecznych dla wsi, takich, które dają równe prawa wszystkim rolnikom, a nie rozwiązań, które uprzywilejowują pewną grupę, pozostałą resztę skazując na degradację, na konieczność odejścia z zawodu, na konieczność przejścia na status gospodarstw utrzymujących się z zasiłku socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MaciejPłażyński">W imieniu Ruchu Odbudowy Polski pan poseł Dariusz Grabowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stan polskiego rolnictwa jest zły, bardzo zły. Perspektywy dla rolnictwa są chyba nawet jeszcze gorsze. W ciągu tych 10 lat, które są za nami, nastąpiło rozwarstwienie wsi, spadek dochodów, pauperyzacja. Jednocześnie na drugim biegunie nastąpiła koncentracja, a właściwie monopolizacja sprzedaży produktów rolnych i monopolizacja zaopatrzenia rolnictwa w środki produkcji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#DariuszGrabowski">Z jednej strony zatem mamy wolne, a właściwie bezwolne konkurencyjnie rolnictwo, a na drugim biegunie mamy zmonopolizowane otoczenie gospodarcze. To wszystko powoduje, że dochody rolnictwa i sytuacja rolników są coraz gorsze. Dlatego potrzebna jest, po pierwsze, całościowa koncepcja polityki rolnej. I tutaj w zupełności zgadzam się z panem posłem Kalembą. Na rolnictwo trzeba patrzeć całościowo, na wieś trzeba patrzeć całościowo. Dzisiaj trzeba patrzeć w perspektywie doraźnej: co trzeba zrobić już, od razu, i w perspektywie tej dłuższej, mając na uwadze horyzont kilkudziesięciu nawet lat, perspektywę całego pokolenia. Niestety takiego punktu widzenia brakuje. I błędem jest, jeśli ktoś, rozmawiając czy przygotowując projekty ustaw dotyczące rolnictwa, czyni to fragmentarycznie, cząstkowo zajmując się poszczególnymi tematami. I błędem jest, jeśli podchodząc do rolnictwa, pomija się kwestię finansową.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#DariuszGrabowski">Pech polega na tym, że w tym projekcie ustawy popełnia się oba te błędy. Jest to rozwiązanie fragmentaryczne, cząstkowe - o tym już była mowa - i jest to rozwiązanie, w którym tak naprawdę nie widać pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#DariuszGrabowski">Kilka uwag szczegółowych do tej ustawy. Sprawa pierwsza, która budzi moje wątpliwości, dotyczy art. 5, ograniczającego swobodę zrzeszania się. Mam wątpliwości, czy jest to zgodne z art. 58 ust. 1 konstytucji. To trzeba wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#DariuszGrabowski">Art. 6 ust. 2 tej ustawy, sformułowany bardzo niejasno, a jednocześnie bardzo ważny - nie chcę go tu cytować, bo szkoda czasu - praktycznie nie daje jasnej wykładni, kto to jest ten producent, na jakich zasadach określane są jego dochody, na jakich zasadach określana jest wielkość środków, którymi dysponuje grupa producencka.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie art. 10, który pozwolę sobie zacytować: „Grupa (...) może otrzymać pomoc finansową ze środków publicznych”. Tylko tyle i aż tyle. Słowo „może” oznacza, że tak naprawdę w ogóle nie wiemy, o jakich środkach mówimy, co praktycznie przesądza o wadze i wartości tej ustawy. Ale nawet jeśliby się znalazły jakieś środki, to takie sformułowanie budzi wątpliwości co do trybu dzielenia tych środków, a związku z tym powstaje obawa, czy nie pojawi się tutaj klucz polityczny i reguły zupełnie nie mające nic wspólnego z interesem samych rolników. I dlatego, by ta ustawa miała w ogóle jakikolwiek sens, naszym zdaniem trzeba, po pierwsze, jasno określić, co to jest grupa producencka, bo przedstawione tutaj sformułowania nie są dostatecznie precyzyjne. Po drugie, trzeba jasno określić, jakie środki zostaną przyznane, o jakich pieniądzach mówimy. Naszym zdaniem to powinny być duże pieniądze. I nie można, że tak powiem, w tle marzyć tylko o środkach z Unii Europejskiej, lecz powinny to być także pieniądze z budżetu państwa, tego państwa.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#DariuszGrabowski">Sprawa trzecia: w tej ustawie powinny być jasne reguły dzielenia tych środków. Tam nie może być sformułowania „może”, tam powinny być kryteria: kiedy, kto, na jakich warunkach te środki dostaje. Uważamy, że rozwiązania zawarte w tej ustawie powinny być połączone z rozwiązaniami dotyczącymi wejścia grup producenckich w posiadanie majątku czy ich uczestnictwa w prywatyzacji majątku zakładów z otoczenia rolnego - czy to będą gorzelnie, czy to będą cukrownie, czy to będą chłodnie. Jeśli taki majątek mamy, to grupy producenckie powinny być dopuszczone do jego prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie sprawa czwarta: ustawa ta powinna także być skoordynowana z ustawą o zwrocie VAT rolnikom. Grupy producenckie to wygodna struktura, umożliwia ona łatwiejszy zwrot VAT i upraszcza procedurę jego zwrotu rolnikom. To powinno w jakiś sposób zostać tu włączone, tak żeby samą ustawę o zwrocie VAT przyspieszyć i żeby ona rzeczywiście dała szanse tym lepszym gospodarstwom. W przeciwnym wypadku, jeśli te warunki nie zostaną spełnione, obawiamy się, że powstanie kolejny papier, by nie powiedzieć - bubel prawny, dokument, który praktycznie nie będzie funkcjonował. A tymczasem sytuacja rolnictwa pogarsza się i trzeba sobie zdawać sprawę, że bez jasnej, mądrej doktryny modernizacji wsi, unowocześnienia rolnictwa Polsce grozi i kryzys społeczny, i kryzys gospodarczy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MaciejPłażyński">Rozpoczynamy wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Ryszard Brejza, Akcja Wyborcza Solidarność, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej części swej wypowiedzi chciałbym ustosunkować się do kontekstu politycznego ustawy, nad jaką w tej chwili debatujemy. Otóż w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy koalicja AWS–UW nie doprowadziła do zawarcia jakichkolwiek porozumień i układów międzynarodowych, które umożliwiłyby napływ do Polski, w niekontrolowany sposób, artykułów i produktów rolnych. Chcę to wyraźnie podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#RyszardBrejza">Koalicja AWS–UW nie robi dzisiaj nic innego, jak to, że wycofuje się stopniowo z niekorzystnych dla polskiego rolnictwa układów zawartych w czasach rządów sprawowanych przez koalicję SLD–PSL. Zawarty przez rząd koalicji SLD–PSL układ z państwami Europy Środkowowschodniej, takimi jak: Czechy, Węgry, Słowacja, znany jako CEFTA, umożliwił z dniem 1 stycznia ubiegłego roku bezcłowy napływ do Polski olbrzymich ilości artykułów i produktów rolnych. Tylko naiwni mogą uważać, że z dnia na dzień można wypowiedzieć lub zmienić umowy międzynarodowe. W prawie obowiązuje zasada ciągłości. Rząd przejął odpowiedzialność polityczną - pragnę to podkreślić - w tym przypadku odpowiedzialność za nie swoje grzechy. Rząd od 1 stycznia ubiegłego roku stopniowo wycofuje się z wybitnie niekorzystnej dla polskiego rolnictwa części zapisów układu CEFTA.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#RyszardBrejza">Przypomnę, że najpierw wprowadzono cła zaporowe na import koncentratów pomidorowych, po kilku miesiącach na kukurydzę, następnie na zboże, półtusze, artykuły mięsne, cukier, a ostatnio, od 1 kwietnia, drastycznie podniesiono cła na jogurty.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#RyszardBrejza">Oczywiście, każdy kij ma dwa końce. W tym miejscu należy także na to zwrócić uwagę. W związku z tymi działaniami inne państwa wprowadzają również podwyższone stawki celne na nasze produkty, w tym produkty rolne. Wspomnę w tym miejscu o wyższych cłach wprowadzonych w Czechach na importowany z Polski cukier. Mówienie dziś rolnikom, tak jak to czynią niektórzy politycy opozycji, że na niemal wszystkie artykuły rolne importowane do Polski powinny być wprowadzone cła zaporowe, przy równoczesnych oczekiwaniach, że inne państwa powinny znieść cła na polskie produkty rolne, jest naiwnością i wręcz nieuczciwością. Przykro jest również, jeżeli rządzącą koalicję ostro za to krytykują ci spośród polityków SLD i PSL, którzy jeszcze wczoraj podpisywali te niekorzystne dla polskiego rolnika umowy, a dziś - jakby dotknięci nagłym zanikiem pamięci - domagają się zamknięcia granic, występując jako obrońcy polskich rolników i polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#RyszardBrejza">Wysoka Izbo! Umęczeni, zdezorientowani, a często oszukiwani rolnicy mają dziś jedno podstawowe pragnienie. Chcą mieć poczucie pewnej minimalnej stabilizacji. Można byłoby powiedzieć, że w dzisiejszych czasach jest to luksus, ale mówimy o trzydziestoprocentowej części narodu, która wielokrotnie dawała dowody swojego patriotyzmu. Polski rolnik chce i musi wiedzieć, jakie warunki powinien spełnić on, a jakie państwo, rząd, parlament, aby sprzedaż produktów rolnych pozwoliła jemu oraz jego dzieciom na godne życie.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#RyszardBrejza">Mówienie, że wolny rynek sam te problemy ureguluje jest - powiedziałbym - zbrodnią. Taką samą, jak przekonywanie, że same dopłaty do Agencji Rynku Rolnego załatwią cały problem. Oba te poglądy są obce Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#RyszardBrejza">Chcemy bronić polskich producentów...</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To widać.)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#RyszardBrejza">... tworząc w Polsce warunki dla funkcjonowania z opłacalną produkcją silnych ekonomicznie gospodarstw zdolnych do konkurencji na międzynarodowym rynku rolnym. Niezbędnym tego warunkiem są zmiany strukturalne oraz wprowadzenie limitów, systemu dopłat do produktów rolnych - dla rolników, a nie dla pośredników.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#RyszardBrejza">Omawiany dziś projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach zmierza właśnie w tym kierunku. Jest jednym z aktów prawnych przygotowywanych przez rząd, a zmierzającym do ustabilizowania sytuacji w polskim rolnictwie. W tej chwili w polskim prawie brak jest regulacji prawnych określających zasady funkcjonowania rynków branżowych w odniesieniu do poszczególnych grup produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#RyszardBrejza">Przyjmując tę ustawę, przyczyniamy się do lepszego dostosowania produkcji rolnej do oczekiwań konsumentów. Wzrośnie rola i znaczenie świadomego samoorganizowania się rolników, a przez to zwiększy się ich współodpowiedzialność za jakość i ilość artykułów rolnych. Wzrośnie znaczenie rolników w obrocie produktami rolnymi. Dobrze, że ustawa zrównuje, obejmując pojęciem „grupa producencka”, różne formy prawne: spółdzielnie, spółki prawa handlowego, zrzeszenia, stowarzyszenia. Do niedawna w Polsce zresztą nieznane było pojęcie grupy producenckiej. Według otrzymanych informacji działa ich około 250. Jest to z pewnością liczba zbyt mała, aby móc odegrać istotną rolę na rynku rolnym. Miejmy nadzieję, Wysoka Izbo, że sytuacja ta w najbliższym czasie ulegnie zmianie. Ale aby tak mogło się stać, musi być przyjęty pakiet następnych kilku ustaw. Należałoby również rozważyć możliwość skuteczniejszego wsparcia finansowego grup producentów i ich związków poprzez wykorzystanie funduszy zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#RyszardBrejza">W tym miejscu pragnę w pełni podzielić wyrażone przez przedmówców uwagi krytyczne dotyczące części finansowej ustawy, którą w dniu dzisiejszym omawiamy. W swoim obecnym brzmieniu art. 10 tej ustawy stwierdza, że grupa może otrzymać pomoc finansową ze środków publicznych. W moim przekonaniu jest to wyraźne ograniczenie, dla którego nie ma żadnego uzasadnienia. Podobnie jest, jeśli chodzi o konieczność planowania wydatków grup jedynie w ramach planu finansowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy zainteresowani utworzeniem grupy producentów spodziewali się większych preferencji i wsparcia finansowego. Biorąc pod uwagę zarówno te oczekiwania, jak i cele wspomnianej ustawy, w trakcie dalszych prac nad nią należałoby stworzyć system zapewniający większe wsparcie finansowe dla grup producentów oraz ich związków.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#RyszardBrejza">Na koniec chciałbym prosić o wyjaśnienie jeszcze jednego problemu, zasygnalizowanego w wystąpieniu pana posła Kalemby. Mianowicie pan poseł przed chwilą z tego miejsca zechciał udzielić wsparcia formie spółdzielczości. Z kolei w złożonym przez PSL projekcie ustawy rozpatrywanym obecnie przez podkomisję jest wsparcie tylko i wyłącznie dla spółki cywilnej, a nie dla spółdzielni. Dobrze byłoby, aby PSL i wobec tego problemu w sposób jednoznaczny określił swoje stanowisko. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JanKról">Przed wystąpieniem pana posła Pilarczyka odczytam wyniki głosowania w sprawie powołania nowych członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Powołanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#JanKról">Ogłaszam wyniki głosowania w sprawie powołania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#JanKról">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#JanKról">Kart nieważnych oddano 4.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#JanKról">Większość bezwzględna obliczona od kart ważnych wynosi 200.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#JanKról">Wszystkie trzy kandydatury skreśliło 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#JanKról">Poszczególni kandydaci otrzymali następujące liczby głosów: pan Juliusz Braun - 258, pan Wiesław Godzic - 160, pan Jarosław Daniel Sellin - 238.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#JanKról">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów powołał pana Juliusza Brauna i pana Jarosława Sellina na członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#JanKról">Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach (druk nr 1002).</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Jerzego Pilarczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że rolnicy nie będą mogli się spodziewać poprawy swojej sytuacji i rozwiązań konstruktywnych dopóty, dopóki w parlamencie dominować będą takie głosy, jak przed chwilą słyszeliśmy, kiedy pan poseł Brejza za wszelką cenę starał się usprawiedliwić bezczynność rządu przez prawie dwa lata. Już niedługo, panie pośle, miną dwa lata i sięganie pamięcią wstecz, do tego, co zrobił źle PSL albo SLD, już niestety jest kompromitacją tego, co się mówi. Trzeba mówić o tym, co się przez dwa lata dla polskiego rolnictwa zrobiło. Chciałbym, panie marszałku, zacytować opinię o poselskim projekcie ustawy o grupach producenckich, jaką 22 września 1998 r. przesłał rząd do parlamentu. Rząd negatywnie ocenia projekt ustawy o organizacji rynku produktów rolnych i żywnościowych oraz o rolniczych grupach producenckich, stwierdzając jednocześnie, iż projekt w tej formie nie może być przyjęty do dalszych prac. Ponadto rząd zobowiązuje Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej do przyspieszenia prac nad prawnym uregulowaniem tego ważnego zagadnienia z uwzględnieniem zasady harmonizacji prawa polskiego z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie pośle, to było 22 września 1998 r. Pański rząd tak mocno się napracował, że dopiero 18 marca 1999 r. w tej tak ważnej sprawie przedłożył kompromitujący, podkreślam: kompromitujący go, projekt ustawy o grupach producenckich. To jest wedle mej opinii bardzo kiepsko, na kolanie odrobiona praca domowa, którą temu rządowi zadali rolnicy 8 lutego przy podpisywaniu protokółu z rozmów. Po ponad miesiącu rząd przedstawia projekt, który praktycznie nic nie daje. Jeszcze 9 marca, po zapowiedziach pana premiera Buzka, miałem nadzieję, że powstaje oto projekt o grupach producenckich, który poprawi konkurencyjność, wyeliminuje pośredników, w znaczny sposób poprawi opłacalność produkcji. Niczego z tego się nie doczekałem. Dzisiaj na dobrą sprawę projekt ten należałoby odrzucić, ale nie namawiam do odrzucenia go, nie zgłaszam takiego wniosku, dlatego że to mógłby być powód do dalszego blokowania pracy nad projektem poselskim, projektem PSL. Jeżeli będziemy używali tego typu metod do rozwiązywania problemów w rolnictwie, to nigdy tych problemów nie rozwiążemy, a rolnictwo będziemy restrukturyzować poprzez upadłość. Komu jest potrzebna ustawa, w której za grupę producencką uznaje się spółdzielnię, spółkę, stowarzyszenie, instytucje, na mocy istniejącego już prawa mogące funkcjonować? Panie i panowie posłowie, czy zwróciliście uwagę na to, że uznając na przykład spółdzielnię czy spółkę za grupę producencką rząd zobowiązuje je do opracowania i przedłożenia, z tym że nie wiadomo komu, statutu grupy producenckiej. Komu ten statut jest potrzebny, kto go będzie zatwierdzał?</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Spółdzielnia spółdzielni.)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Spółdzielnia ma swój statut, spółka ma swój statut. Ale po to, żeby można było uznać spółkę lub spółdzielnię za grupę producencką, musi ona przyjąć jeszcze jeden statut. Wtedy dopiero łaskawie dopuszcza się, że będzie mogła liczyć na preferencje, określone w art. 10, o których wszyscy, łącznie z posłami AWS, krytycznie mówili.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jakie to są preferencje? Szanowni państwo, z tych preferencji rolnicy, spółdzielnie mogą już dzisiaj korzystać. Jest ustawa o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, mówiąca w jednym z punktów, w których są wymienione zadania, że jednym z nich jest też realizowanie innych zadań wynikających z polityki rolnej. Gdyby rząd miał tylko dobre intencje, gdyby chciał uruchomić instrumenty, które by wspierały ważne zadania polityki rolnej, to już bez tej ustawy mógłby to zrobić. Otóż potrzebne są dobre intencje, potrzebne jest zrozumienie, dlatego że rolnictwo nie może być traktowane w bardzo liberalnej gospodarce rynkowej jako podmiot, który skazany jest z góry na przegraną. Wszyscy o tym doskonale wiemy, że rolne gospodarstwa rodzinne, indywidualne trzeba umacniać, że trzeba stworzyć warunki do tego, żeby mogły się one organizować i stawić czoło innym podmiotom działającym na rynku rolnym. Ale w tym kierunku nic się nie robi. Ta ustawa w tym kształcie niczego nie zmienia. W żaden sposób nie zmieni ona pozycji rolnika, gospodarstwa, nawet jeżeli będziemy spółdzielnie nazywać grupą producencką. Myślę, że najwyższy czas, ażeby rząd poważnie zastanowił się nad rozwiązaniami w tej dziedzinie, a pretekst do takiej dyskusji daje klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, przedkładając projekt ustawy o narodowej polityce rolnej. Trzeba wreszcie określić instrumenty, którymi państwo będzie wspomagać rolnictwo, zagwarantuje rolnikowi minimum pewności gospodarowania. Jeżeli wszyscy przedstawiciele rządu unikają jak ognia dyskusji o cenach minimalnych, po których w określonych sytuacjach rząd będzie zobowiązany do kupowania podstawowych produktów rolnych, rolnik nie będzie miał minimum pewności, nie będzie mógł określić stopnia ryzyka podejmowanych decyzji, bo nie wiadomo, o ile w przyszłym roku czy za dwa lata spadnie cena np. żywca wieprzowego czy zbóż: o 5%, o 10 czy o 100%, jak to było w roku bieżącym. Ustalanie cen minimalnych w taki sposób, jak obecnie, powiedziałbym, jest nieodpowiedzialne, gdyż rząd nie ponosi żadnych konsekwencji, w żaden sposób nie jest zaangażowany w obronę cen minimalnych. Mieliśmy dowód na to w ubiegłym roku przy okazji interwencji na rynku zbóż. To samo jest z żywcem wieprzowym; mimo że użyto olbrzymich środków, efektu nie uzyskano. Projekt ustawy o grupach producenckich musi być zupełnie inny, musi dawać minimum gwarancji nie tylko grupom producenckim, ale również wszystkim innym podmiotom, które będą się zajmować produkcją rolniczą.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Otóż tylko i wyłącznie dlatego, żeby nie dać szansy na kolejne blokowanie prac parlamentarnych, nie wnoszę o to, żeby ten projekt odrzucić. Rozumiem, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, mówię to w imieniu posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zgłaszając różne rozwiązania, chcieli przyczynić się do wypełniania tego, o co apelował poprzedni minister rolnictwa, do wypełniania rozwiązaniami średniookresowej strategii rządu AWS-Unia Wolności. Niestety jeżeli w taki sposób, jak projekt ustawy o grupach producenckich, będą traktowane projekty poselskie, to w czasie tej kadencji nie przyjmiemy w tym parlamencie żadnych konstruktywnych rozwiązań dla rolnictwa. Myślę, że sytuacja w najbliższym czasie się zmieni. Wierzę w to, że nowy szef resortu tak pokieruje pracami, żeby rolnicy w niedługim czasie te konkretne rozwiązania otrzymali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd, przedkładając projekt ustawy z druku nr 1002 o grupach producentów rolnych i ich związkach, miał zamiar wzmocnić strukturę gospodarstw rolnych, stworzyć partnera na rynku produktów rolnych. Myślę, że jest to słuszne. Zarazem mam retoryczne pytanie, czemu parlament musiał czekać na ten projekt ponad 9 miesięcy; projekt poselski z druku nr 505 mieliśmy 9 lipca. Mówię to z rozżaleniem, dlatego że jestem członkiem podkomisji nadzwyczajnej zajmującej się tym projektem i byliśmy przekonani wraz z nieżyjącym już Ryszardem Bondyrą, a także kierującym dzisiaj naszą podkomisją panem Markiem Kaczyńskim, że będziemy w stanie przedłożyć Wysokiej Izbie projekt ustawy do drugiego czytania w ciągu maksimum 3 miesięcy. Dzisiaj mamy do czynienia z dużą rozbieżnością ocen. Tamten projekt poselski, prezentowany przez Ryszarda Bondyrę, oceniliśmy jako bardzo roszczeniowy, wymagający ogromnych nakładów, których dzisiaj nie jesteśmy w stanie wygospodarować z budżetu państwa. Byłem przekonany, że będzie to wariant pośredni, wspierający przede wszystkim powstawanie grup producenckich, ale z oprzyrządowaniem finansowym. Uzyskaliśmy w zasadzie coś, co niczemu nie służy. Cieszę się, że zauważyliście to także w koalicji, bo i pan poseł Marek Kaczyński i pan poseł Wyrowiński jednoznacznie się odnoszą do tego, że nie jest to kompletny projekt, który może służyć polskiemu rolnictwu, który będzie to sytuował w układzie konkurencyjnym, przy tworzących się monopolach w odbiorze tego produktu. A jest taka potrzeba. Dzisiaj bowiem nawet najsilniejszy podmiot funkcjonujący samodzielnie w rolnictwie, przy dosyć wysokiej produkcji trzody chlewnej i mleka, nie jest partnerem dla wielu podmiotów skupujących i przetwarzających te produkty. Ale też trzeba zwrócić uwagę na specyficzną mentalność polskich rolników, którzy, kiedy spółdzielczość okazała się przeżytkiem, podobnie jak i inne różnego rodzaju organizacje, które nie najlepiej się spisały, niezbyt dobrze widzą wolę wspólnego działania.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RomanJagieliński">Jedną z zachęt jest preferencja finansowa. Nie musi być ona ogromna, ale nie można poprzestać na zapisaniu tylko na papierze, że będzie to monitoring rynku rolnego, bo przecież to jest obowiązkiem rządu. Z tej trybuny powiedziałem podczas debaty rolnej, i będę podtrzymywał tę opinię, że odpowiedzialności za restrukturyzację polskiego rolnictwa i odnowę wsi z rządu nikt nie zdejmie. Jest to obowiązek rządu, podobnie jak wspieranie odpowiedniej struktury, która ma szanse w przyszłości stanowić układ konkurencyjny, jeśli chodzi o podobne podmioty w Unii Europejskiej. Ten projekt tego nie rozstrzyga. Zgadzam się z moimi przedmówcami, którzy twierdzą, że trzeba go odesłać do prac w komisji, by nie zaprzeczyć idei. Należy jednak nad tym tak popracować, żeby zrobić kompilację tych dwóch projektów, które przysłużą się polskiemu rolnictwu.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#RomanJagieliński">Chciałbym się także odnieść do fabuły politycznej; ten wątek wniósł pan poseł Brejza. Panie pośle, każdy ma określony kierunek myślowy, jeśli chodzi o strategię rozwoju polskiego rolnictwa. Myślę jednak, że strategia prezentowana dzisiaj jest naprawdę zaskakująca i bulwersująca. Bo jak możemy podnieść popyt na polskie artykuły rolne i na tego rodzaju produkty wysoko przetworzone, skoro przedstawiciel rządu publicznie w Brukseli oświadcza, że 98% polskich podmiotów przetwarzających mleko nie spełnia wymogów jakościowych, że bardzo wysoki odsetek przetwórni mięsa wieprzowego, wołowego, ubojni koni, przetwórstwa drobiowego, a nawet przetwórstwa jaj nie spełnia wymogów weterynaryjnych. Przecież to tak, jakbyśmy sami sobie krzywdę robili. Jeśli się o takich sprawach wie, to należy czynić wszystko, żeby jak najszybciej zaszły zmiany na lepsze. Ale nie można o tym publicznie mówić, bo po takim oświadczeniu przedstawiciela polskiego rządu spadnie popyt i w krajach CEFTA, i w krajach Unii Europejskiej, a stosunek obrotu handlowego będzie w dalszym ciągu coraz bardziej niekorzystny dla polskiego rolnictwa, dla producenta.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#RomanJagieliński">Wygląda tak, jakbyście sami sobie robili krzywdę, ale najlepiej doszukiwać się czego innego, tłumaczyć, że to ktoś wam ten problem podrzucił. Nie, nie podrzucił. My mieliśmy bowiem inną koncepcję strategii: przede wszystkim podnosić jakość i od tego nie odstępować. A dzisiaj przecież rząd premiera Buzka odstąpił od tego wymogu przy skupie interwencyjnym trzody chlewnej. Skupujemy nie tylko E, U, P, lecz także trzodę pozaklasową. Jeśli chodzi o mleko, to skupujemy nie tylko mleko w wyborze ekstra, I i II, lecz także w wyborze III, pozaklasowym. Przecież te decyzje zależą już nie od poprzedników, tylko od dzisiejszej koalicji. To samo przecież było, jeśli chodzi o odstępstwo od norm jakościowych zboża.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#RomanJagieliński">Jeśli będziemy ciągle stwarzać sytuacje tego typu, to restrukturyzacji polskiego rolnictwa, która by zmierzała ku dobremu, która by czyniła to rolnictwo konkurencyjne, jeśli chodzi o Unię Europejską, naprawdę nie zrobimy. W dalszym ciągu będziemy popierać tych, którzy złym produktem będą wypierać dobry produkt, i będziemy niszczyć dochodowość tych, którzy mają szansę konkurować w ramach Unii Europejskiej, w ramach Polski. A naszym obowiązkiem jest wspierać tych, którzy mają taką szansę. Innych zaś należy wspierać w ten sposób, żeby dać im szansę trwania, tak by mogli oni wypełnić swój podstawowy obowiązek, wykształcić swoich następców, którzy by byli mobilni na rynku pracy. Między innymi takim instrumentem podniesienia jakości, podniesienia konkurencyjności jest grupa producencka, ale grupa producencka świadomie wspierana przez rząd, samorządy terytorialne i przede wszystkim wkomponowana w całość polityki rolnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chrzanowskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przedstawia dziś Wysokiej Izbie projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach. Ustawa ta jest niezmiernie ważna dla polskich producentów rolnych i ogrodniczych z wielu powodów. Zmiany, jakie zachodzą na polskim rynku żywnościowym, są bardzo dynamiczne. Pełna integracja Polski z Unią Europejską niewątpliwie zwiększy ich tempo. Obecnie obserwujemy, jak zmieniają się zwyczaje konsumentów, którzy przywiązują wagę nie tylko do jakości kupowanego towaru, ale również do jego promocji i dystrybucji. Polscy producenci starają się sprostać nowym potrzebom odbiorców swych produktów. Istnieje jednak wśród nich świadomość zwiększenia konkurencji na rynku detalicznym po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#ZbigniewChrzanowski">Nieograniczony dostęp zachodnich producentów rolnych i ogrodniczych może spowodować upadek wielu rodzimych wytwórców w tej gałęzi gospodarki. By zapewnić konkurencyjność polskich producentów na rynku towarów żywnościowych, należy już teraz skutecznie reagować na potrzeby rynku. Niezbędne jest poprawienie jakości rodzimych produktów, zapewnienie ciągłości dostaw, wprowadzenie efektywnych metod produkcji i przechowywania oraz właściwej promocji. Wszystkie te zmiany łączą się z dodatkowymi kosztami, których poniesienie jest konieczne, by uczynić produkcję opłacalną. Producenci, aby zapewnić dochodowość swych gospodarstw, będą musieli się organizować w grupy producentów. Ustanowienie efektywnej infrastruktury producentów obniży koszty ich produkcji i zwiększy udział w rynku. Rolnicy, tworząc takie grupy, będą mogli czerpać zyski nie tylko z produkcji, lecz także z przechowywania, przetwarzania i sprzedaży własnych produktów. Umożliwi im to bezpośredni dostęp do rynków hurtowych. Fakt ten już dawno został zauważony przez instytucje rządzące innych państw, w tym także członków Unii Europejskiej. Regulacje stosowane w tych państwach mają na celu zwiększenie efektywności i konkurencyjności gospodarstw krajowych, a zwłaszcza stworzenie narzędzi do samoorganizowania się producentów.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że rząd powinien wspierać producentów w rozwijaniu efektywnych producencko-handlowych struktur zorientowanych na zmieniający się rynek żywnościowy w Polsce. Takie struktury zapewnią producentom opłacalne umieszczenie towarów na rynkach wewnętrznych, jak i zagranicznych. Dlatego też z ogromnym zadowoleniem przyjmuję rządowy projekt ustawy o grupach producentów i ich związkach. Sądzę, że jest to bardzo dobra i przyszłościowa inicjatywa, jakkolwiek kryteria tworzenia takich grup zaproponowane we wspomnianym projekcie budzą moje zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#ZbigniewChrzanowski">Jestem rolnikiem, który stara się o utworzenie grupy producentów trzody chlewnej w mojej rodzinnej miejscowości, i jestem świadom trudności, jakie stoją przed rolnikami, którzy podejmują podobne inicjatywy. Idea spółdzielczości wśród rolników została kompletnie zniszczona w czasach PRL. Rolnicy z dużą ostrożnością odnoszą się do kolektywnej formy aktywności gospodarczej. Stąd też moje spostrzeżenie, iż kryteria zaproponowane w projekcie ustawy nie będą miały zastosowania w polskim rolnictwie. Fakt, iż sprawdziły się one w państwach Unii Europejskiej, nie jest w tym wypadku pocieszający, gdyż warunki do tworzenia grup producentów w Polsce są całkowicie odmienne od warunków w krajach unijnych.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#ZbigniewChrzanowski">Ustawa o grupach producentów nie może być schematem, według którego będą tworzone grupy, powinna raczej wskazywać pewne minimalne warunki brzegowe, konieczne, by grupa mogła otrzymać wsparcie od państwa. Warunki te muszą gwarantować, że środki publiczne nie będą marnotrawione. Sądzę, iż grupy producentów mogą być atrakcyjną formą współdziałania polskich producentów, gdy będą one wypełniały względem nich rolę usługową, głównie poprzez umieszczanie ich produkcji na rynku.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#ZbigniewChrzanowski">Głównym zadaniem grupy producentów będzie działalność handlowa, stąd też nie do zaakceptowania jest forma prawna, jaką jest stowarzyszenie. Stowarzyszenie jest podmiotem prawnym, który z reguły nie prowadzi działalności gospodarczej, natomiast stowarzyszenia, które prowadzą działalność gospodarczą, nie wzbudzają zaufania kontrahentów. Nie mogę też zgodzić się z proponowaną w ustawie o grupach producentów rolnych minimalną liczbą członków. Art. 3 pkt 3 mówi, że żaden z członków grupy nie powinien mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu. Wnioskuję z tego, że ustawodawca zakłada minimalną liczbę członków - 5 osób. Doświadczenia krajów Unii Europejskiej dowodzą, że najbardziej efektywne grupy są wtedy, gdy liczą minimum 10 członków. Myślę, że nie było w zamyśle ustawodawcy tworzenie wielkich holdingów producentów. Sądzę, że powinniśmy raczej skupić się na organizowaniu grup, które będą składać się ze średnich i małych gospodarstw rolnych. Zwiększy się w ten sposób ich efektywność i dochodowość.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#ZbigniewChrzanowski">Uważam za nietrafny zapis w projekcie ustawy dotyczący głosowań na walnym zgromadzeniu - w tym wypadku głównym kryterium jest wniesiony kapitał. Sądzę, że lepszym rozwiązaniem byłoby uzależnienie liczby głosów od wielkości sprzedaży dokonanej przez producenta za pośrednictwem grupy. Siła głosów powinna być aktualizowana na każdym walnym zgromadzeniu, jednak w żadnym razie nie powinna przekraczać 10%.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#ZbigniewChrzanowski">Kryterium zawarte w pkt. 4 art. 3 mówiące o tym, że grupa powinna mieć minimum 51% przychodu ze sprzedaży produktów wyprodukowanych w gospodarstwie członków grupy, jest moim zdaniem zbyt niskie. Tak niskie kryterium może doprowadzić do poszukiwania dostawców poza grupą. Z drugiej zaś strony może spowolnić przyjmowanie nowych członków do grupy. Osoby już w niej obecne będą starały się zarabiać na obrocie handlowym towarów wyprodukowanych poza grupą. Myślę, iż pułap ten powinien wynosić około 90%. Dochodzenie do tego pułapu można rozłożyć w czasie na przykład na okres 3 lat, tzn. w pierwszym roku 50%, w drugim - 75% i w trzecim - 90%.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#ZbigniewChrzanowski">Art. 3 pkt 5 określa jakość i ilość produktów dostarczonych przez członków grupy. Kryterium ilościowe proponowane w ustawie budzi moje wątpliwości. Odnosi się to zwłaszcza do regionów Polski, gdzie występują nisze rynkowe na pewne produkty. Grupy producentów zaczynające od niewielkiej wielkości produkcji, na przykład truskawek, mogą stać się w krótkim czasie efektywnymi grupami, co będzie sprzyjać zmianie profilu produkcji na bardziej opłacalną. W art. 5 ust. 1 pkt 1 mówi się o zasadach przyjmowania nowych członków do grupy. Uważam tę regulację za zbędną, a nawet odstraszającą dla wielu potencjalnych członków. Grupa powinna zawierać corocznie umowę kontraktacyjną z członkami. Umowa ta powinna mieć charakter deklaracji dotyczącej sprzedawanej ilości produktu. Od wielkości tej deklaracji powinno być uzależnione członkostwo w grupie, a także wielkość kapitału wnoszonego do spółki. Opłaty za działalność grupy powinny być pobierane przy transakcjach pomiędzy grupą a producentem. Jednak wielkość tych opłat powinna być określona na walnym zgromadzeniu wspólników w oparciu o prognozę kosztów działania grupy przedstawioną przez zarząd. W ustawie powinny być zawarte kryteria tworzenia kapitału założycielskiego spółki. Kapitał ten powinien być wniesiony przez członków założycieli proporcjonalnie do zadeklarowanej wielkości korzystania z usług grupy. Myślę tu o wielkości przechowywanego i sprzedawanego zboża, żywca, owoców itp. Jeśli ustawodawca przyjąłby takie rozwiązania, niepotrzebne wydaje się tworzenie funduszu rezerwowego. Grupa powinna mieć możliwość tworzenia funduszu tylko wówczas, gdy uzna to za stosowne.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#ZbigniewChrzanowski">Pkt. 2 i 3 omawianego przeze mnie art. 5 są bezzasadne; to może być wprowadzone samodzielnie przez grupę bez zbędnej regulacji odgórnej.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#ZbigniewChrzanowski">W projekcie omawianej ustawy zabrakło moim zdaniem rozwiązań, które gwarantowałyby pełną kontrolę producentów nad grupą. Myślę tu o obowiązku powoływania rady nadzorczej spośród członków grupy i określenia długości jej kadencji. Ustawa powinna także zawierać zapisy o kompetencjach zarządu grupy oraz warunkach uczestnictwa w zarządzie. Jestem zdania, że zarówno zarząd, jak i pracownicy grupy nie powinni mieć udziałów w spółce. W zapisach ustawy brakuje również wyraźnego określenia formy wsparcia grup producentów. Myślę, że ustawodawca pragnął zapewnić sobie pewną elastyczność w określaniu form pomocy, lecz zapis bardziej precyzyjny ułatwiłby tworzenie takich grup przez rolników (na przykład określenie, iż pomoc będzie miała formę preferencyjnego kredytu).</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#ZbigniewChrzanowski">Moim zdaniem projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach jest niewątpliwie dobrą inicjatywą rządową, choć zauważam powierzchowne potraktowanie przez ustawodawcę pewnych istotnych kwestii. Jestem przekonany, że projekt tej ustawy zostanie dopracowany w komisjach sejmowych. Mam nadzieję, że ustawa ta stanie się rzeczywistym instrumentem podwyższania dochodów rolników poprzez zwiększanie efektywności ich gospodarstw rolnych. Grupa producentów będzie spełniać rolę usługową w stosunku do swych członków i z tego tytułu będzie czerpać swoje dochody. Większość środków finansowych powinna ona przekazywać bezpośrednio producentowi. Kryteria powinny być takie, aby nie odstraszały rolników od samoorganizowania się, a jednocześnie gwarantowały, że środki finansowe przeznaczone na wsparcie grup z budżetu państwa będę właściwie wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#ZbigniewChrzanowski">Jestem przekonany, że ta ustawa będzie znakomitym mechanizmem służącym zwiększeniu efektywności polskiego rolnictwa, a co za tym idzie - poprawie jego struktury. Zwiększy to też konkurencyjność naszych gospodarstw rolnych, a także przyczyni się do rozwoju obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#ZbigniewChrzanowski">Na koniec pragnę powiedzieć kilka słów jako rolnik. Niewątpliwie ta regulacja spotka się ze sprzeciwem wszelkiego rodzaju pośredników funkcjonujących na rynku rolnym. To oni dzisiaj czerpią ogromne zyski ze środków budżetowych przeznaczanych na rolnictwo. Twierdzę jednak, że środki te powinny trafiać bezpośrednio do producenta. Wtedy będą one spełniały swoją rolę. Z ubolewaniem muszę powiedzieć, że polscy rolnicy zbyt długo musieli czekać na tę ustawę. Mam nadzieję, że posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego nie zepsują tej ustawy, wszak to oni od wielu lat chronią interesy pośredników na rynku rolnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Uśmiałeś się sam z siebie.)</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Taka jest prawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym na początku zadać pytanie panu posłowi Brejzie: Dlaczego rząd, tak dbający o rolnictwo, według pana posła, wydał w styczniu pozwolenie na import 16 tys. ton wieprzowiny, co stanowi aż 40% kontyngentu całorocznego na 1999 r., chociaż w tym miesiącu ceny na żywiec wieprzowy wynosiły 1,80 zł i 2 zł za 1 kg?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#StanisławStec">Nikt nie ma wątpliwości co do potrzeby organizowania w naszym kraju rynku produktów rolnych. Mówił o tym nowy minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Brak prawidłowego funkcjonowania rynku rolnego oraz drastyczny spadek w ostatnim okresie cen realnych na produkty rolne, głównie na żywiec wieprzowy, drobiowy i zboże, były przyczyną protestów rolniczych. Brak zorganizowania się producentów rolnych jest powodem, że odbiorcy dyktują warunki w zakresie:</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#StanisławStec">— po pierwsze, oceny jakości dostarczonych przez rolników produktów rolnych, na przykład mleka, żywca;</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#StanisławStec">— po drugie, wysokości cen na skupowane produkty rolne;</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#StanisławStec">— po trzecie, terminów płatności, które obecnie niestety wydłużają się aż do 180 dni.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#StanisławStec">Z uzasadnienia do rządowego projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach wynika, że ma on na celu przyczynienie się do systematycznej poprawy zorganizowania rynku produktów rolnych przez koncentrację podaży i dostosowanie jej do wymogów rynku pod względem asortymentu, ilości i jakości. Obiektywnie trzeba stwierdzić, że warunki działania zaproponowane w projekcie ustawy dla grup producentów rolnych nie przyczynią się do poprawy zorganizowania rynku produktów rolnych. Środki funduszu przeznaczone na wypłacanie zaliczek członkom grupy za dostarczone produkty mogą być tworzone tylko z wpłat członków.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#StanisławStec">Biorąc pod uwagę bardzo trudne warunki ekonomiczne producentów rolnych, z reguły występujący brak płynności finansowej, wpłaty na fundusz specjalny będą minimalne. Przecież rolnicy aktualnie mają trudności, aby zapłacić rachunek za prąd, paliwo, nawozy, środki ochrony roślin. Skąd mają brać pieniądze na fundusz specjalny? Dlatego musi budzić wątpliwości zaproponowanie bardzo wąskiej pomocy finansowej dla grup i związków, która jest określona w art. 10 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Ale potrzebnej.)</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#StanisławStec">Pomoc finansowa ze środków publicznych według projektu ma być ograniczona do współfinansowania wydatków na szkolenie i doradztwo, informację rynkową, rejestrację i wyposażenie w środki techniczne. To bardzo wąskie wspomaganie.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#StanisławStec">Brak jest zabezpieczenia możliwości korzystania przez grupy i związki z preferencyjnych kredytów na stworzenie warunków koncentracji podaży oraz na uzupełnienie funduszu specjalnego. Również dyskusyjne jest rozwiązanie, aby wydatki na pomoc finansową dla grup i związków ujmowane były w planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która musiałaby zbierać wnioski z całego kraju. Środkami przeznaczonymi na pomoc finansową ze środków publicznych dla grup i związków winny moim zdaniem dysponować urzędy marszałkowskie, które wspólnie z zarządami izb rolniczych poszczególnych województw winny podejmować decyzje o rozmiarach i zakresie udzielanej pomocy. Jeżeli mówimy hasłowo o decentralizacji finansów publicznych, to trzeba to realizować w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Ale nie tą ustawą.)</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#StanisławStec">Również to jest jedna z tych ustaw, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#StanisławStec">W projekcie ustawy brak jest propozycji zwolnień podatkowych dla grup producenckich i ich związków, przynajmniej w pierwszych latach działalności. Mam tu na myśli podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek od nieruchomości. W uzasadnieniu do projektu ustawy stwierdza się, że w Polsce po 1990 r. udział spółdzielczości w skupie produktów rolnych spadł 4-krotnie, w przetwórstwie 5-, 6-krotnie w stosunku do 1989 r., co jest niekorzystne dla rolników i konsumentów. I z tym stwierdzeniem się zgadzam. Trzeba jednak przypomnieć, że jest to wynik działań rządu i parlamentu w stosunku do spółdzielczości po 1 stycznia 1990 r., np. przez słynną ustawę z 20 stycznia 1990 r., która była wotum nieufności dla zarządów spółdzielni i związków spółdzielczych, przez radykalne zmiany warunków kredytowych po 1 stycznia 1990 r., które doprowadziły większość spółdzielczości do pułapek kredytowych i nieraz do bankructwa, przez ograniczenie dla spółdzielczości dostępu do kredytów preferencyjnych, na skup i inwestycje w przetwórstwie oraz przez stworzenie w maju 1990 r. specjalnych warunków podatkowych dla podmiotów tworzonych przez osoby fizyczne. Przez trzy lata te podmioty były zwolnione z podatku dochodowego, a w związku z tym były bardzo dużą konkurencją dla sektora spółdzielczego, i oczywiście nie musiały dokumentować swoich obrotów za pomocą kas fiskalnych.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę potrzebę ustawowego ustalenia warunków działania grup producenckich i ich związków, będę głosował za skierowaniem projektu ustawy do komisji z przekonaniem, że w wyniku prac Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi jej treść zostanie dostosowana do potrzeb i doprowadzi do w miarę szybkiego uregulowania rynku produktów rolnych. Mam również nadzieję, że prezydium Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dopilnuje, żeby ta ustawa w szybkim terminie została rozpatrzona przez komisję rolnictwa i przedłożona Wysokiej Izbie do drugiego czytania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Ewę Sikorską-Trelę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Doświadczenia europejskie wskazują, że działania zespołowe na wsi są jednym z czynników warunkujących rozwój rolnictwa i jego restrukturyzację. Po 1989 r., odkąd zaczęliśmy w Polsce budować gospodarkę wolnorynkową, rolnicy muszą od początku uczyć się prostych mechanizmów wzajemnej współpracy i korzyści z niej płynących. Jest to proces niezmiernie delikatny i powolny, bowiem jeszcze wszyscy mamy w pamięci nie tak odległe lata PRL, kiedy to siłą kolektywizowało się całe wsie, tworząc tzw. spółdzielnie produkcyjne, których członkowie tracili w istocie indywidualną własność i samodzielność. Na szczęście te czasy mamy już za sobą, a Konstytucja RP dostatecznie chroni każdą prywatną własność w Polsce, w tym również ziemię. Nikt już dziś, żadna legalnie wybrana władza, rządowa czy samorządowa, nie może rolnikowi nakazać, jaką powinien mieć formę gospodarowania na swojej własnej ziemi. Z uwagi jednak na swoje rozproszenie, opóźnienie technologiczne, brak kapitału i przeludnienie polska wieś w chwili obecnej jest zagrożona i bez wyraźnego wsparcia oraz ochrony państwa, a także wskazania przez to państwo efektywnych nowych struktur gospodarowania na roli, gospodarstwa wiejskie zbankrutują, a statystyka wskazuje, że aż 27% Polaków utrzymuje się z rolnictwa. Do tego dopuścić nie można, byłoby to wbrew interesowi narodowemu i interesowi chłopskiemu. Dostosowanie rolnictwa do nowych warunków gospodarki w Polsce jest więc ogromnym problemem zarówno ekonomicznym, jak i społecznym. Nie możemy od niego uciekać, musimy zrobić wszystko, by polska wieś stanęła na nogi, by wskazać rolnikom perspektywę i dać im nadzieję. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, iż od trzech lat zmniejszają się dochody z produkcji rolnej w gospodarstwach indywidualnych. Jedynie w roku 1998 zanotowano spadek o 10% realnych dochodów z produkcji rolnej w indywidualnych gospodarstwach w porównaniu z rokiem chociażby 1997. Trzeba zatem pilnie szukać takich form gospodarowania, aby wreszcie praca w rolnictwie stała się dochodowa, trzeba po nowemu zorganizować gospodarstwa wiejskie. Temu celowi niewątpliwie służy przedłożony przez rząd projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach. Na tę regulację prawną rolnicy od dawna czekają, gdyż daje ona pewną nadzieję na poprawę zorganizowania rynku produktów rolnych, podniesienia efektywności gospodarowania, planowania produkcji i zdecydowanie większą szansę na opłacalny zbyt wyprodukowanych towarów.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Grupy producenckie istnieją jako forma wspólnego gospodarowania już od dawna w wielu krajach europejskich, jak: Niemcy, Wielka Brytania czy Francja. Wszędzie się sprawdziły i są trwałą formą gospodarki rolnej na wsiach. W Polsce także w wielu regionach istnieje i dziś w różnej formie organizacyjnej ponad 250 formalnych i nieformalnych grup producentów, jak np. na Podlasiu. Jednak ich rozwój w obecnych warunkach ustawowych praktycznie już się wyczerpał. Głównymi przeszkodami w ich rozwoju jest system podatkowy, brak preferencji, głównie kredytowych, oraz małe zainteresowanie ze strony przemysłu przetwórczego do nawiązywania współpracy. Była o tym mowa na konferencji zorganizowanej 9 marca przez Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Siedlcach w grupie producentów rolnych, a także parlamentarzystów. Obecni na konferencji wnosili, aby w ustawie o grupach producentów rolnych znalazły się następujące rozstrzygnięcia. Po pierwsze - zwolnienie grup producenckich z płacenia podatku dochodowego od prowadzonej działalności. Rolnik indywidualny, sprzedając sam swoje produkty, takiego podatku nie płaci, zorganizowany w grupie producenckiej, musiałby płacić. Po drugie - utworzenie preferencyjnych linii kredytowych na wspólne przedsięwzięcia inwestycyjne grupy producentów. Po trzecie - okres spłaty kredytu musiałby być odpowiednio długi, gdyż w krótszym okresie wysokie raty uniemożliwiałyby bieżący rozwój i funkcjonowanie grupy. Po czwarte - należałoby uprościć procedury poręczeń kredytowych, bowiem banki w chwili obecnej żądają zabezpieczeń niemożliwych do spełnienia przez rolników.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tymczasem w art. 10 projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach zapisano, iż pomoc finansową ze środków publicznych grupa lub związek grup może otrzymać jedynie na współfinansowanie wydatków na szkolenia i doradztwo oraz przygotowanie i kolportaż materiałów informacyjno-instruktażowych, monitoring rynków rolnych i informację rynkową oraz na inne wydatki związane z rejestracją i wyposażeniem w środki techniczne. Uważam, iż jest to stanowczo za mała pomoc państwa, szczególnie na początku, gdy grupy producentów dopiero będą się tworzyły od podstaw, od fundamentów. We wszystkich krajach Unii Europejskiej, gdzie takie grupy istnieją, są one wspierane finansowo. Powstanie grup producentów rolnych jest to przecież forma przekształceń w rolnictwie, a tych nie da się przeprowadzić bez pieniędzy. Rolnictwo wszędzie na świecie jest słabym działem gospodarki w porównaniu z innymi i wymaga funduszy zewnętrznych na restrukturyzację. Mam zatem nadzieję, jako poseł AWS, iż w dalszych pracach nad ustawą zakres pomocy finansowej związanej z powstaniem i funkcjonowaniem grup i związków grup producentów rolnych zostanie poszerzony o dodatkowe możliwości finansowe, o co wnoszę. W art. 3 zostało również zapisane, że grupą producentów może być m.in. rolnicze zrzeszenie branżowe. Uważam, że grupa producencka, zrzeszając producentów jednego artykułu, pełni już funkcję zrzeszenia branżowego. Powstaje pytanie, jak ono będzie się miało do istniejących od okresu międzywojennego, wówczas nazywano je związkami celowymi, np. hodowców bydła, związków branżowych, które w latach osiemdziesiątych pełniły nawet funkcję związków zawodowych rolników, organizacji społeczno-zawodowych broniących interesów producentów.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#EwaSikorskaTrela">Następna uwaga. Czy rolnicy podejmujący pozarolniczą działalność gospodarczą, jak usługi, handel, agroturystyka, będą mogli zrzeszać się w grupy producenckie? Z projektu ustawy wynika, że nie, a ja uważam, iż należałoby stworzyć im taką możliwość. Chcemy przecież przekształcać wieś w kierunku wielofunkcyjnym. Wnoszę zatem, aby do grup producenckich zaliczyć również tych rolników, którzy zrzeszą się w grupy osób pracujących w otoczeniu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#EwaSikorskaTrela">Ponadto zwracam uwagę, iż w przedłożonym przez rząd projekcie ustawy wszystkie produkty stanowiące podstawę do tworzenia grup producenckich zostały potraktowane łącznie. Tymczasem w krajach Unii Europejskiej wyodrębnione są poszczególne rynki, na przykład rynek mleka, wołowiny, wieprzowiny, warzyw i owoców itp. Zwraca na to również uwagę w swojej opinii do projektu ustawy Komitet Integracji Europejskiej. Pytam zatem: czy nie celowe byłoby u nas w czasie przejściowym, kiedy te rynki nie są jeszcze wyraźnie wyodrębnione, potraktować osobno grupy producentów warzyw i owoców i producentów produktów rolnych, na przykład zboża, mleka, mięsa. Te dwie grupy producentów różnią się specyfiką produkcji, sprzedaży i organizacji zbytu.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mimo zgłoszonych przeze mnie uwag, które, mam nadzieję, zostaną uwzględnione w dalszych pracach nad ustawą, popieram przedłożony przez rząd projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, gdyż jest to bardzo wyraźny krok w kierunku restrukturyzacji polskiej wsi. Jest to krok tym cenniejszy, iż pozwala na dobrowolną integrację gospodarstw rolnych, tak aby ich siła i konkurencyjność na rynku była większa i skuteczniejsza. Powstanie grup producentów przyczyni się do uniezależnienia rolników od monopolu dużych hurtowników, a także do wyeliminowania pośredników i uzyskania przez to wyższych cen za własne produkty. Pozwoli na wspólne inwestowanie w maszyny i środki produkcji, a także umożliwi prawne zabezpieczenie dokonywanych transakcji.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#EwaSikorskaTrela">Na koniec życzę wszystkim rolnikom, by wzajemnie sobie pomogli, zakładając grupy producentów. Pamiętajmy: czego nie może zrobić jeden - dwóch lub trzech potrafi. Tego życzę wszystkim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#EwaSikorskaTrela">Wnoszę o przekazanie projektu do dalszych prac w odpowiednich komisjach i jak najszybszego uchwalenia niezbędnej dla rolników ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Seweryna Kaczmarka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SewerynKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska wieś, polskie rolnictwo i jego otoczenie wymagają opracowania i przyjęcia rozwiązań legislacyjnych, które będą sprzyjać przemianom strukturalnym i przyczyniać się do rozwoju obszarów wiejskich. Konieczność ta wynika zarówno z obecnej sytuacji społeczno-ekonomicznej tej części społeczeństwa, która żyje i pracuje na obszarach wiejskich, jak też z perspektywicznie postrzeganych potrzeb związanych z procesem integracji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#SewerynKaczmarek">W tym też kontekście należy postrzegać przedstawiony w druku nr 1002 rządowy projekt o grupach producentów rolnych i ich związkach. Tworzenie takich grup jest niewątpliwą koniecznością. Ich zadaniem powinna być koncentracja podaży, wzmacniająca pozycję producentów rolnych wobec konsolidującego się przemysłu rolno-spożywczego i handlu, podnoszenie jakości produktów, promocja rodzimej produkcji sektora rolnego, unowocześnienie technologii produkcji, obniżka kosztów czy wreszcie przygotowanie polskiego rolnictwa na przyjęcie elementów Wspólnej Polityki Rolnej w ramach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#SewerynKaczmarek">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Otrzymaliśmy do sejmowej debaty materiał składający się z trzech części. Są to: projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, uzasadnienie do projektu oraz projekt rozporządzenia Rady Ministrów do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#SewerynKaczmarek">Projekt rozporządzenia nie budzi specjalnych wątpliwości, ale po zapoznaniu się z projektem ustawy i jej uzasadnieniem odnosi się wrażenie, że kto inny tworzył tekst projektu, a kto inny pisał uzasadnienie, w dodatku nie przejmując się specjalnie zawartą w projekcie treścią. Dla zobrazowania tej smutnej konstatacji przytoczę kilka przykładów. W uzasadnieniu w punkcie „Zakres uregulowań ustawowych” znajdujemy na początku stwierdzenie: „Projekt określa warunki tworzenia grup i ich związków oraz powiązań umowami kontraktacyjnymi grup i związków z odbiorcami produktów”. Natomiast w tekście ustawy najbardziej uważny czytelnik nie doszuka się najmniejszej wzmianki o warunkach tworzenia powiązań kontraktacyjnych grup producentów z odbiorcami. W dalszej części znajdujemy stwierdzenie: „Projekt ustawy proponuje wprowadzenie ekonomicznych zachęt dla zakładów przetwórczych, aby zachęcić je do wiązania się wieloletnimi kontraktami z zorganizowanymi producentami”. Gdzie, w którym miejscu autor uzasadnienia znalazł w ustawie takie propozycje? Nasuwa się podejrzenie, że tekst uzasadnienia odnosi się do całkiem innej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#SewerynKaczmarek">W art. 1 omawianej ustawy zawarte jest stwierdzenie, że ustawa określa zasady pomocy ze środków publicznych w organizowaniu i funkcjonowaniu grup producentów, zaś w art. 10 ust. 1 znajduje się rozwinięcie tych zasad. Ogranicza się ono do zapisu: „Grupa i związek może otrzymać pomoc finansową ze środków publicznych”. Analizując to niezwykle precyzyjne określenie zasad udzielania wsparcia ze środków publicznych, z łatwością możemy ocenić skutki przyjętych rozwiązań dla budżetu państwa. Zawierają się one w przedziale od zera do nieskończoności. Potencjalni beneficjanci tego przejawu hojności mogą z góry założyć, że wsparcie, o którym mowa, będzie jednak bliższe zeru.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#SewerynKaczmarek">W omawianej ustawie obok tak enigmatycznych zapisów, jak wyżej przytoczony, znajdują się również szczegółowe uregulowania dotyczące głównie zapisów statutowych grup producentów oraz obowiązków członków grupy i warunków, jakie muszą spełniać podmioty gospodarcze, aby mogły być uznane za grupy producentów rolnych w rozumieniu ustawy. Pozostaje jednak niezgłębioną tajemnicą, w jaki sposób można będzie w przyszłości zweryfikować stosowanie na przykład przepisu art. 3 pkt 4 traktującego o obowiązku osiągnięcia 51% przychodów ze sprzedaży produktów pochodzących z gospodarstw członków grupy. W obecnym stanie prawnym, przy braku obowiązku ewidencjonowania sprzedaży produktów w obrocie między rolnikami, wyegzekwowanie tak precyzyjnie sformułowanego obowiązku jest nierealne.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#SewerynKaczmarek">Wysoka Izbo! Poseł Pilarczyk wskazał, że 22 września ub. r. prezes Rady Ministrów prof. Jerzy Buzek przesłał do marszałka Sejmu stanowisko rządu w sprawie poselskiego projektu ustawy zawartego w druku nr 505, dotyczącego materii dzisiejszych obrad. W konkluzji tego dokumentu zawarte jest twierdzenie, iż „projekt w tej formie nie może być przyjęty do dalszych prac”. I dalej: „Rząd zobowiązuje Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej do przyspieszenia prac nad prawnym uregulowaniem tego ważnego społecznie zagadnienia, z uwzględnieniem zasad harmonizacji prawa polskiego z prawem unijnym”. Zapowiedziane przez pana premiera przyspieszenie było tak duże, że w wyniku oddziaływania sił bezwładności od przedstawionego projektu ustawy oderwały się jego najistotniejsze treści, przez co cały projekt stracił sens, dla którego miał być uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#SewerynKaczmarek">Wysoka Izbo! W środowisku producentów rolnych istnieje świadomość konieczności organizowania się w grupy producenckie. Dobitnie świadczy o tym fakt powstawania takich podmiotów mimo braku stosownych rozwiązań ustawowych. Ci wszyscy, którzy utworzyli już takie grupy, oraz ci, którzy mają taki zamiar, niecierpliwie oczekują na stosowne zapisy ustawowe pozwalające na zdynamizowanie koniecznych w rolnictwie przemian. Mimo bardzo wielu uwag do przedłożonego projektu, ze względu na potrzebę pilnego uregulowania ustawowego tego problemu wnoszę o skierowanie rządowego projektu o grupach producentów rolnych i ich związkach do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Rynasiewicza z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o grupach producentów rolnych i ich związkach jest kolejną próbą zorganizowania rynku produktów rolnych. Podstawową zasadą, którą, w myśl ustawy, musi kierować się grupa, jest sprzedaż na rynku produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków tejże grupy. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze mają trafiać do członków w całości, oczywiście po odliczeniu kosztów całej operacji. Ustawa stara się sprecyzować zasady dostosowania produkcji artykułów rolnych do warunkach rynkowych, określić planowanie produkcji ze szczególnym uwzględnieniem jej ilości i jakości.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#ZbigniewRynasiewicz">Ważnym zapisem precyzującym, w jakich formach prawnych powinni zrzeszać się rolnicy, jest art. 3 ustawy. Grupą mogą być spółdzielnie, stowarzyszenia, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, kółka rolnicze. Zapisy ustawy precyzują w miarę dokładnie wymagania stawiane statutom grup.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#ZbigniewRynasiewicz">Zbyt mało miejsca poświęcono w ustawie pomocy finansowej udzielanej ze środków publicznych. Brak jest kryteriów i zasad udzielania wsparcia finansowego, czy to w formie dotacji, czy to w formie pożyczek, kredytów. Nie uwzględniono w zapisach ustawowych propozycji ulg podatkowych dla tworzących się grup. Konieczne jest rozpatrzenie propozycji zapewnienia pomocy państwa w formie dotacji mającej na celu wsparcie procesu organizowania się grup producentów rolnych w pierwszych 5 latach funkcjonowania ustawy. Celów, na które ta pomoc powinna być skierowana, na pewno nie wyczerpuje zapis art. 10 zaproponowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#ZbigniewRynasiewicz">Należy sobie zadać również pytanie, w jaki sposób zakłady przetwórcze będą wykorzystywać instrumenty prawne umożliwiające kontaktowanie się tylko z zorganizowanymi producentami. Zbyt nagłe wyeliminowanie z tego procesu rolników indywidualnych może być negatywnie odebrane przez rolników. Potrzebny jest okres przejściowy i mechanizmy ochronne, które pozwolą postawić znak równości pomiędzy przedsiębiorstwami a rolnikami, również zorganizowanymi w grupy producenckie. Przykładem takich działań w tej chwili mogą być działania firmy Hortex.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#ZbigniewRynasiewicz">Kolejna kwestia, pominięta w propozycji rządowej, dotyczy specyfiki i możliwości poszczególnych regionów Polski. Należy w trakcie dalszych prac nad tą ustawą ściślej współpracować z samorządami wojewódzkimi, dla których problem poprawy sytuacji rolnictwa, wykorzystania środków pomocowych na ten cel jest bardzo istotny i w tej chwili, na etapie tworzenia strategii rozwoju poszczególnych województw, poszczególnych regionów, analizowany.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#ZbigniewRynasiewicz">Równocześnie należy stwierdzić, że bez właściwych rozwiązań ustawowych i wsparcia finansowego dla powstających rynków regionalnych, rynków hurtowych możliwości prawidłowego zafunkcjonowania grup producenckich będą mocno ograniczone. Ustawa jest ważnym elementem prac nad poprawą sytuacji ekonomicznej rolników i po uwzględnieniu wielu uwag zgłoszonych podczas dzisiejszej debaty może przynieść wiele dobrego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiktora Osika z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z zadowoleniem przyjmuję fakt, że w Sejmie zaczynamy poświęcać coraz więcej czasu problematyce wsi i rolnictwa. Ale to zainteresowanie sprawami rolnictwa zostało wymuszone niespotykanymi w takiej skali w całym okresie powojennym protestami chłopskimi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WiktorOsik">Dobrze jednak byłoby, żeby przyniosło to jakąś korzyść rolnikom. Oczekują oni bowiem, że Sejm i rząd spowodują poprawę sytuacji ludności wiejskiej. Różnego rodzaju obietnic, jak to rolnicy mówią: młócenia słomy, mają już dosyć.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WiktorOsik">Odpowiedzmy więc sobie na pytania: Czy projekt tej ustawy, jeśli Wysoka Izba go uchwali, poprawi sytuację materialną ludności wiejskiej? Czy ta ustawa wnosi coś nowego, poszerza aktualne możliwości tworzenia i funkcjonowania grup rolników? Dlaczego rząd zdecydował się wnieść projekt ustawy w sytuacji, gdy przy pomocy swoich ludzi w Sejmie zablokował faktycznie prace nad poselskim projektem ustawy o grupach producenckich? Takich pytań można byłoby postawić jeszcze więcej - posłowie je zadawali i będą jeszcze zadawać.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WiktorOsik">Wysoka Izbo! Po dokonaniu analizy tego projektu z przykrością stwierdzam, że nie wnosi on w zasadzie niczego nowego, nie poszerza aktualnych możliwości tworzenia i funkcjonowania grup rolników. Na mocy obecnie obowiązującego prawa mogą być tworzone przez rolników spółdzielnie rolnicze, zrzeszenia branżowe, stowarzyszenia, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne. Obecnie przy rejestracji grupy w sądzie także jest wymagany statut określający zasady jej działania. Przy tym projekt ustawy traktuje grupy producentów rolnych jak normalne podmioty działające w gospodarce rynkowej. Wynika z tego obowiązek rozliczania się w urzędzie skarbowym. Z tą instytucją mają problemy firmy i osoby fizyczne, które płacą już podatek od wielu lat. Stąd też u rolników, którzy dotychczas nie mieli do czynienia z urzędem skarbowym, wzbudza to wielkie obawy. Przy tym jeśli mówimy o sprawach finansowych, to większość preferencyjnych linii kredytowych funkcjonujących w ramach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopuszcza kredytowanie zorganizowanych grup.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#WiktorOsik">Panie i Panowie Posłowie! Czy w projekcie ustawy są jakieś konkretne rozwiązania zachęcające rolników do organizowania się w grupy? Rolnik z natury jest ostrożny i nie przystąpi do organizacji, która ma realizować tylko i wyłącznie szlachetne cele wymienione w art. 2 projektu tej ustawy. Celów tych podano wiele, a wśród nich dostosowanie produkcji do rynku, poprawa efektywności produkcji, planowanie i koncentracja, ochrona środowiska itp.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Bardzo ważne.)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#WiktorOsik">Szczegółowo wymienione są też liczne obowiązki statutowe członków grupy, za których nieprzestrzeganie statut musi określać kary pieniężne lub inne sankcje. Natomiast pomoc finansowa, o której mowa w art. 10, jest stanowczo niewystarczająca, panie pośle Kulas. Współfinansowanie większości określonych tam wydatków przez działające firmy i organizacje umożliwia dotychczasowy stan prawny.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#WiktorOsik">Wysoki Sejmie! Jeśli miałbym się opowiedzieć za uchwaleniem tego projektu ustawy, to powinno z niego wynikać, że państwo rzeczywiście preferuje organizowanie się rolników, a z tym wiąże się przeznaczenie w budżecie środków na współfinansowanie działań grup rolników. Prawdziwe intencje rządu poznamy, gdy zobaczymy np. projekt budżetu państwa na przyszły rok w części dotyczącej rolnictwa. W budżecie powinny znaleźć się środki na inwestycje, doradztwo organizacyjne i ekonomiczne, dostęp do nowoczesnych rynków, giełd itd.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#WiktorOsik">Rolnicy uważają także, że wzorem krajów Unii Europejskiej należy wprowadzić bezpośrednie dotacje do produkcji oraz eksportu artykułów rolnych. Grupy producentów rolnych w początkowym okresie działania powinny korzystać z preferencji podatkowych i uproszczonego sposobu rozliczania się z urzędami skarbowymi. Ustawa powinna też gwarantować, że zagraniczna pomoc ze środków przedakcesyjnych Unii Europejskiej będzie przeznaczona w pierwszej kolejności na przedsięwzięcia grupowe.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#WiktorOsik">Bez tych konkretów ta ustawa będzie jeszcze jednym dokumentem, który może dawać rządzącym poczucie, że coś robią dla rolnictwa, ale samym rolnikom przyniesie kolejne rozczarowania.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#WiktorOsik">Ponieważ klub PSL wyczerpał już swój limit czasu i nie może odpowiedzieć na, moim zdaniem, insynuację posła Chrzanowskiego, że PSL może popsuć projekt rządowy, chcę powiedzieć, że obawy są nieuzasadnione, bo w tym projekcie tak naprawdę nie ma co psuć, bo w zasadzie on niczego nie wnosi. Jeżeli panowie macie uczciwe intencje niesienia pomocy rolnictwu, to udzielcie poparcia temu projektowi poselskiemu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Kuklińskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MirosławKukliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rządowy projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, nad którym dziś toczy się debata, jest swego rodzaju próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom rolników. Dobrze się stało, że sprawa nie ulega przesunięciu w czasie, chociażby z uwagi na fakt przygotowania przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej kompleksowego rozwiązania, jakim ma być Pakt dla wsi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MirosławKukliński">Wszyscy wiemy, w jakim stanie znajduje się dziś polskie rolnictwo. Ostatnie protesty były tego wymownym dowodem. Wracając jednak do projektu ustawy, należy na początku przypomnieć, że po przemianach ustrojowych 1989 r. sukcesywnie zmniejszała się liczba rolników przynależących do różnego typu spółdzielni. Część spółdzielni stopniowo bądź od razu bankrutowała, tracąc swój majątek, z pozostałych rolnicy często występowali, powodując tym ich upadłość. Jak wynika z danych statystycznych, od roku 1990 radykalnie spadł udział spółdzielczości w skupie produktów rolnych, a także w przetwórstwie. Rolnicy zaczęli działać pojedynczo, co oczywiście musi powodować rozproszenie podaży. Natomiast następuje - co można zaobserwować szczególnie w ostatnim okresie - coraz większa koncentracja na rynku popytu. Taki stan powodować musi niekorzystną sytuację zarówno dla rolników, jak i dla konsumentów. Lukę między konsumentem a producentem skrzętnie wykorzystali pośrednicy handlowi. Powstały oczywiście, szczególnie w ostatnim okresie, grupy producentów, którzy widzieli potrzebę powstania takich podmiotów, lecz liczba ich jest wysoce niezadowalająca, ponadto są to głównie producenci sektora owocowo-warzywnego. Grupy producentów rolnych są w Polsce zjawiskiem jeszcze mało znanym, występują jednak dość powszechnie jako element zorganizowanego rynku produktów rolnych w krajach Unii Europejskiej oraz w wielu innych państwach świata.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MirosławKukliński">Celem projektu ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach, jak czytamy w uzasadnieniu załączonym do projektu ustawy, jest przyczynienie się do systematycznej poprawy zorganizowania rynku produktów rolnych przez koncentrację podaży i dostosowywanie jej do wymagań rynku pod względem asortymentu, jakości, ilości oraz zwiększenia odpowiedzialności producentów za podejmowane decyzje produkcyjne. Cel szczytny, jednak czy, jeśli chodzi o ten zakres, ustawa wyczerpuje możliwości jego osiągnięcia? Szczególnie w sytuacji, gdy polskie rolnictwo znajduje się w głębokim kryzysie. Pewną nadzieję na powodzenie całości zamierzenia widać w ustawie w art. 10 ust. 1 i 2, w którym jest mowa o tym, że grupa i związek może otrzymać pomoc finansową ze środków publicznych. Pomoc ta jest jednak ściśle określona, na jaki cel ma być przeznaczona. W zasadzie nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że ramy pomocy są bardzo zawężone. Praktycznie sprowadzają się tylko do szkoleń i monitoringu rynków rolnych. Jest to wysoce niewystarczające, biorąc pod uwagę specyfikę dzisiejszego rolnictwa. Należy założyć, że gdyby środki wspierające były większe, szczególnie w pierwszym etapie tworzenia grup producentów, przyczyniłoby się to zapewne do zwiększenia dynamiki powstawania tychże grup. Jednakże moje obawy budzi nie tylko fakt wspierania, ale także inna kwestia, którą spróbuję przynajmniej w skrócie, z obawy na kończący się czas, uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#MirosławKukliński">Grupy i ich związki mają zrzeszać wyłącznie producentów rolnych organizujących się w celach i działających na zasadach ściśle określonych w projekcie ustawy. Zasadą ich działania ma być umieszczanie na rynku produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze trafiają do członków w całości jedynie po odliczeniu kosztów danej operacji. Nie wolno prowadzić zakupu i odsprzedaży z zyskiem, co jest zresztą bardzo słuszne, gdyż w przeciwnym razie ustawa mijałaby się z celem. Krótko mówiąc, projektodawcy zakładają stosowanie innych zasad niż te, które stosuje się w odniesieniu do przedsiębiorstw komercyjnych i do różnego typu innych spółdzielni, jak chociażby spółdzielnie ogrodniczo-pszczelarskie. W tego typu spółdzielniach często zrzeszeni są nie tylko producenci, lecz także inne osoby lub inni producenci. Ponadto z reguły w takich spółdzielniach zasadą jest, aby zakup oraz sprzedaż produktów rolnych czy artykułów konsumpcyjnych lub innego charakteru usługi były po prostu sprzedawane i odsprzedawane. Zatem jest to typowy przejaw firm handlowych.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#MirosławKukliński">Art. 3 ustawy mówi, że grupa producentów może wybierać różne formy prawne, spółki prawa handlowego, zrzeszenia czy też stowarzyszenia. Wracając do swoich obaw, chcę zauważyć, że spółka prawa handlowego, a więc taka jak chociażby wymieniona w art. 3 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy też spółka akcyjna, prowadząc działalność prowadzi również tzw. pełną księgowość. Z czym się to wiąże przy dzisiejszym bardzo skomplikowanym prawie podatkowym nie muszę uzasadniać. Przyjmując zasadę, że grupy i ich związki zrzeszać mają wyłącznie producentów rolnych, tzn. rolników, nie wydaje mi się, aby taki system rozliczeń był dla nich zachętą do tworzenia tego typu spółek. Dziś przeciętny rolnik produkujący żywność praktycznie w ogóle nie ma do czynienia z uproszczoną chociażby formą rozliczania czy ewidencjonowania czegokolwiek. Nie bardzo potrafię sobie wyobrazić, aby można było przekonać rolników do korzystania z dobrodziejstw tej ustawy, a przecież powodzenie jej zależeć będzie od powstawania licznej grupy producentów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#MirosławKukliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, gdy Polska mówi coraz głośniej o przyłączeniu się do krajów Unii Europejskiej, a tym samym dostosowania polskich rozwiązań prawnych do rozwiązań unijnych, nadzieję budzi fakt, że nie musimy szukać rozwiązań nowatorskich, możemy oprzeć własne działania na wzorcach, których skuteczność została już sprawdzona przez innych. Mam nadzieję, że omawiany dziś projekt ustawy, po dopracowaniu go w komisjach, będzie właśnie takim rozwiązaniem. Aby jednak tak się mogło stać, potrzebne są większe zachęty i preferencje dla rolników, którzy zechcą tworzyć grupy producentów rolnych. Zachęty chociażby takie, jak system ulg podatkowych, po spełnieniu ściśle określonych warunków. O tym rozwiązaniu ustawa jednak nie wspomina.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#MirosławKukliński">Żywię nadzieję, że proponowany projekt pobudzi lokalną inicjatywę wśród rolników, przyczyni się być może do obniżenia kosztów ich działalności. Chciałbym, aby był też zachętą do tworzenia nowych miejsc pracy, jak również - aby spowodował obniżenie cen dla konsumentów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Pogodę z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Z dużą uwagą przysłuchiwałem się wystąpieniu pana ministra, który w konkluzji uzasadnienia stwierdził, że omawiany projekt ustawy zmierza m.in. do tego, żeby rolnicy wspólnie użytkowali sprzęt rolniczy. Myślę, że było to duże, daleko idące uproszczenie, bo cel tej ustawy jest zupełnie inny. Nie korzystałem z przedstawionej przez Biuro Legislacyjne Sejmu opinii, oceny tego projektu rządowego, która, jak wiemy, jest negatywna, natomiast udałem się z tymi dwoma projektami na konsultację do rolników. I muszę powiedzieć, panie ministrze, że jest zbieżność poglądów w tym zakresie rolników i Biura Legislacyjnego Sejmu. Myślę, że w ciągu tych 9 miesięcy od przedstawienia projektu poselskiego rząd rozpaczliwie szukał możliwości zaprezentowania swojego projektu i ten projekt, trzeba powiedzieć, jest po prostu nieudolny. Należy zadać pytanie: Komu on bardziej służy - rolnikom czy też rządzącym?</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#CzesławPogoda">Uważam, że dzisiejsza debata wykazała nam, że bezwzględnie jest potrzebna konsolidacja rolników w grupy producenckie, ale w sposób jasno określony, powodujący, że ten problem będzie rozwiązany komplementarnie, łącznie z innymi problemami, jakie występują w tej chwili w rolnictwie. M.in. zapis o funduszu specjalnym, który grupy producenckie miałyby tworzyć, zrozumiałem w ten sposób - i tak rolnicy to zrozumieli - że rząd poszukuje drogi czy też tytułu prawnego do tego, aby ewentualne środki finansowe z Unii Europejskiej czy też środki publiczne, budżetowe na wsparcie polskiego rolnictwa mogły trafić do grup producenckich.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#CzesławPogoda">Myślę, że nie powinniśmy, panie pośle Brejza, wchodzić na łączkę dyskusji politycznej w tym zakresie, bo gdybyśmy poszli pańskim tokiem rozumowania, to musielibyśmy mówić o grupach producenckich rolników ateistów, katolików, ludowców, dzierżawców. Uważam, że nie taki jest cel. My mówimy o tym, aby tworzyć grupy producenckie, aby wieś i rolnictwo mogły sobie samym pomóc. Tutaj ciągle używamy takiego słownego wytrychu, szukając demona na wsi, myśląc o pośrednikach. Moim zdaniem pośrednicy też mają swoje miejsce na rynku, tylko poprzez siłę grup producenckich będziemy mogli w sposób właściwy oddziaływać na pośredników, po to żeby tę decydującą wielkość marży, którą w wypadku danego produktu się uzyskuje, oczywiście otrzymał producent. W związku z tym myślę, że takich sformułowań powinniśmy w tej dyskusji unikać. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JanKról">Lista dyskutantów została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JanKról">Pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kalemba: W trybie art. 109.)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#JanKról">Czyli sprostowanie lub formalny wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Chciałbym sprostować błędnie zrozumiane moje wystąpienie, a jednocześnie odnieść się do wątpliwości pana posła Brejzy. Faktycznie, wypowiedziałem się w tym sensie, że mocno wspieramy formę spółdzielczą grup producenckich i wynika to właśnie z projektu poselskiego (art. 8, 9, 10, 11, 12) - każdą formę grup producenckich, w tym m.in. spółdzielczość, co do pomocy finansowej, wsparcia inwestycyjnego itd. Tak że tutaj nie ma wątpliwości. Nawet gdyby pojawiły się jakieś wątpliwości prawne, o których rozmawialiśmy, to uważam, że w trakcie prac istnieje możliwość wyjaśnienia tego.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#StanisławKalemba">Dodam tylko, że po 1989 r. jedyny projekt, który uratował spółdzielczość - na razie nie ma jego odbudowy, na co oczekujemy - jedyny projekt, jaki był w tej Izbie rozpatrywany i uchwalony, to był projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego. Projektu innego klubu nie było. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanKról">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#JanKról">Rozumiem, że pan poseł nie zapisywał się w celu zadania zapytania? Nie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#JanKról">Zaszło tutaj drobne nieporozumienie, bo również wpisałem pana posła na listę zadających pytania.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#JanKról">Zapisało się 10 posłów do zadania pytania - 11 nawet.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#JanKról">Proszę bardzo, w takim razie pan poseł Grzegorz Kurczuk jako pierwszy, a następnie pan poseł Wojciech Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mieliśmy debatę krótką. Nie wszyscy zdążyli się wypowiedzieć, w związku z czym to, co chciałbym powiedzieć na temat projektu ustawy, zawrę w kilku pytaniach. Zanim je postawię, chcę stwierdzić, że opieram się na zebranych przeze mnie opiniach na temat ustawy, m.in. - choć nie tylko - Krajowego Związku Plantatorów Tytoniu w Lublinie. Otóż zdaniem tej grupy producentów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanKról">Ale może pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#GrzegorzKurczuk">Już, już... Najpierw jedno zdanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JanKról">Przecież nie chodzi o zdanie producentów, ale o pytanie. Może pan je zadać w imieniu producentów. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Już bym skończył, gdyby pan mi nie przeszkadzał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanKról">Nie. Ja proszę o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#GrzegorzKurczuk">Przyjęcie obecnego projektu, właśnie zdaniem tychże producentów, którzy prosili mnie o zadanie pięciu pytań, nie rozwiąże żadnego problemu. Pytania będą co prawda krytyczne, ale - uprzejmie zwracam uwagę - życzliwie krytyczne. Ten projekt, w tym stanie rzeczy, rzeczywiście nie rozwiązuje żadnego problemu - jest to akt prawny, który chyba szybko trzeba będzie nowelizować.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#GrzegorzKurczuk">I pytania; pierwsze do przedstawicieli rządu i pana posła wnioskodawcy. Dlaczego ustawa nie precyzuje zasad rejestracji i uznawania grup producentów? To powinno być zawarte. To pytanie, panie marszałku, wiąże się z wypowiedziami wielu posłów, z obu stron zresztą.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#GrzegorzKurczuk">Pytanie drugie. Dlaczego w projekcie nie ma konkretnych propozycji finansowania grup producenckich? Bez dotacji te grupy przecież nie będą mogły funkcjonować. Jaka jest zatem propozycja co do dalszego kroku i zmiany tej sytuacji?</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#GrzegorzKurczuk">Trzecie pytanie dotyczy art. 10. Tenże art. 10, co prawda, określa, że „Grupa i związek może otrzymać pomoc finansową ze środków publicznych”, ale nie są określone tryb i zasady uzyskiwania tych środków. Nie wiadomo, czy ma być to dotacja podmiotowa, czy przedmiotowa. I dalsza część tego pytania: Kto ma nadzorować wydatkowanie pieniędzy przez grupy producenckie? To oczywiście pytanie do autorów projektu.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#GrzegorzKurczuk">Kwestia czwarta, pytanie czwarte. W Polsce działa dużo prężnych związków branżowych, o tym wiemy. Zatem pytanie: Czy tworzenie nowych, rozdrobnionych związków branżowych - a takimi będą grupy producentów - nie doprowadzi przypadkiem do swego rodzaju chaosu i zbędnego wydawania środków publicznych? Czy to niebezpieczeństwo jest dostrzegane i jak państwo, jako autorzy projektu, chcecie temu przeciwdziałać?</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#GrzegorzKurczuk">Pytanie piąte wiąże się z przepisami Unii Europejskiej. Otóż przepisy Unii dotyczące grup producentów nie są obowiązujące dla wszystkich państw członkowskich, na co zwracam uwagę, a praktyka Unii wykazuje, że grupy te działają odmiennie w poszczególnych krajach, zaś związkami grup są tam najczęściej właśnie związki branżowe. Jakie zatem jest stanowisko państwa, autorów projektu, odnośnie do tej kwestii, wiążącej się z przepisami Unii i ich stosowaniem u nas? Tyle, panie marszałku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JanKról">Pan poseł Wojciech Zarzycki, a następnie pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kiedy rząd zmieni filozofię gospodarczą w rolnictwie, zastąpi filozofię wolnego rynku filozofią rynku regulowanego, kontrolowanego, wysoko subsydiowanego - takiego, jaki występuje w Unii Europejskiej? W uzasadnieniu projektu stwierdza się, że jest on zgodny z prawem Unii Europejskiej, stąd to pytanie. Dlaczego projekt rządowy w żadnej mierze nie zapewnia rozwiązań finansowych podobnych do sprawdzonych regulacji występujących w Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Kiedy będą przedstawione przez rząd projekty komplementarne odnośnie do regulacji rynku rolnego, to jest na przykład dotyczące umów kontraktacyjnych?</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy pan minister może przedstawić mechanizm, regulacje określające ilość grup producenckich, które mogą wystąpić na rynku rolnym - produkcji roślinnej, warzywniczej, zwierzęcej, trzody chlewnej? Bo rozumiem, że ten rynek ma być właśnie tak regulowany, analogicznie do rynku Unii Europejskiej; ma być bardzo zorganizowany, oparty na zasadach partnerskich. Kiedy rząd przedstawi bilans produkcji rolnej, bilans konsumpcji, możliwości eksportowych, wielkości dopuszczalnego importu? Myślę, że jeżeli ta regulacja i ten mechanizm mają zadziałać w odniesieniu do grup producenckich, to trzeba rozpocząć od pewnego bilansu, by stworzyć szanse takiego działania. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Stanibuła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Formalnoprawne powstanie wielu grup producenckich stanowi zaledwie jedną z szans rozwoju rolnictwa w obecnej trudnej sytuacji mieszkańców wsi. Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi. Konsultowałem z rolnikami rządowy projekt ustawy zawarty w druku nr 1002. Rolnicy pytają - i są bardzo zdziwieni i zaskoczeni - dlaczego w taki lakoniczny sposób została zapisana w art. 10 kwestia finansowania grup producenckich w pierwszym etapie, finansowanie powstawania grup producenckich? Czy rząd zna potrzeby rolników i trudności, przed jakimi oni stoją? Panie ministrze, czy pomoc skierowana tylko na doradztwo, szkolenia, monitoring będzie wystarczająca do tworzenia grup? Czy rząd zdaje sobie sprawę z tragicznej sytuacji finansowej rolników? Oni oczekują konkretnego wsparcia finansowego tworzenia grup producenckich. Czy rząd przedstawi - i kiedy - konkretny system finansowy, ekonomiczny, kredytowy? Moim zdaniem jest to niezbędne do tworzenia sprawnie funkcjonujących grup producenckich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JanKról">Pan poseł Eugeniusz Kłopotek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#EugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czytając rządowy projekt ustawy, odnosi się wrażenie, że rząd tak naprawdę niewiele zrozumiał z ostatnich wydarzeń z udziałem rolników, a z danych im obietnic nie zamierza się wywiązać. Czy wynika to tylko ze znanej mizerii budżetowej, czy być może jest głębszy powód, wynikający z powszechnie znanej niechęci do wsi i rolnictwa obecnego ministra finansów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#JanKról">Pan poseł Piotr Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W Unii Europejskiej jednym z celów grup producenckich była realizacja wspólnej polityki rolnej. Kiedy polscy rolnicy-producenci, a także rolnicy w parlamencie, dowiedzą się, jaka jest polska narodowa polityka rolna? Czy ustawa o grupach producenckich będzie dążyć do wsparcia produkcji, czy wsparcia sprzedaży produktów rolnych? W Unii Europejskiej grupy producenckie są dotowane w związku z wycofaniem produktów rolnych. Najważniejsze pytanie: Czy polski rząd przewiduje dotowanie wycofywania własnych produktów rolnych z grup producenckich?</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrKrutul">Następne pytanie. Czy prawdą jest, że tworzenie grup producenckich i jeden z celów: planowanie produkcji, jej ilości, w sposób naturalny wyeliminuje osoby, gospodarstwa słabsze lub gospodarstwa rolne w rejonach słabszych? Jaka będzie - w projekcie ustawy nie jest to określone - minimalna liczba członków grupy producenckiej? Kto będzie określał minimalną ilość danego towaru w danej grupie?</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PiotrKrutul">Kolejne pytanie. Co będzie w przypadku powstania na przykład tysiąca grup producenckich zajmujących się produkcją żywca wieprzowego, które wyprodukują, powiedzmy, 100 tys. ton żywca? Według projektu grupy biorą odpowiedzialność za swoją produkcję. Kto ustali limity produkcyjne dla grup producenckich? Kiedy polscy rolnicy dowiedzą się, ile mają produkować, gdzie, w jakim rejonie? To też, myślę, będzie określać wspólna polityka rolna. Z art. 5 pkt 5 projektu ustawy wynika, co zgodne jest z wymogami Unii Europejskiej, że podmiot może należeć tylko i wyłącznie do jednej grupy producenckiej danego produktu, a w przypadku niedostosowania się do tego ma ponieść określone kary. Jakie to będą kary, w jakiej wysokości i co ma np. zrobić producent rolnik, który obecnie zajmuje się produkcją np. mleka, posiada 30 krów dojnych oraz ma np. 2 hektary uprawy truskawek? Czy będzie musiał zrezygnować z jakiejś dziedziny produkcji?</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PiotrKrutul">Przejdę teraz do ostatniego pytania. Tworzenie się grup producenckich, wspólne użytkowanie maszyn, ich grupowe kupowanie, zaopatrywanie w środki ochrony roślin... Przypominają się lata 60., 70., kiedy naczelnicy, terenowe organy administracji państwowej, obdzielali maszynami, talonami itd. Czy jest to ponownie powrót do tworzenia spółdzielni i kółek rolniczych? Czy przyniesie to zbyt produkcji dla grup producenckich? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę skierować cztery pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StanisławPawlak">Pierwsze wynika z zapisów art. 4 omawianego dzisiaj projektu. W drugim wierszu jest zapis: „przez producentów wyłącznie w celu wspólnego wykorzystywania maszyn i narzędzi służących do uprawy roli” itd. Mam pytanie: dlaczego spółdzielnia albo kółko rolnicze musi zajmować się wyłącznie wspólnym użytkowaniem maszyn, czyli majątku, po to, żeby mogło być grupą producencką? Z czego to wynika?</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#StanisławPawlak">Drugie pytanie chcę sformułować na tle zapisów art. 10, który mówi o pomocy finansowej ze środków publicznych, a jednocześnie na 7 stronie uzasadnienia oceny skutków finansowych dla budżetu państwa jest bardzo krótki zapis: „O wysokości wydatków zadecydują rozwiązania zawarte w odrębnych przepisach”. Chciałbym zapytać w jakich odrębnych przepisach? Czy w przepisach funkcjonujących już dzisiaj? Myślę chociażby o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Czy projekt ten pociągnie za sobą dalsze inicjatywy ustawodawcze, mówiące o rozwiązaniach finansowych? Jeśli tak, to jakie skutki finansowe pociągnie za sobą ten projekt? Czy rząd przeprowadził taką kalkulację i dzisiaj z tej trybuny może nam podać - u progu rozpoczynania prac nad tą ustawą - jakie pieniądze zamierza skierować na jej realizację?</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#StanisławPawlak">Trzecie pytanie dotyczy uzasadnienia na stronie 7 w zakresie powiązania grup i związków z zakładami zajmującymi się przetwórstwem i komercjalizacją. Jest tutaj dosyć lakoniczny zapis, który odnosi się do projektu, ale ja nie dostrzegłem w tym projekcie konkretnych powiązań między grupą lub związkiem a zakładami zajmującymi się przetwórstwem i komercjalizacją. W tej sytuacji chciałbym prosić o wskazanie zapisów, które świadczą o tym, że takie powiązania nastąpią. Jakie konkretnie powiązania będą między zakładami przetwórstwa a grupą lub związkiem tych grup?</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#StanisławPawlak">Na koniec czwarte pytanie, może dosyć retoryczne. Prosiłbym jednak, żeby pan minister nie tyle czerpał z uzasadnienia, co z dodatkowych informacji i odpowiedział co konkretnego przyniesie ten projekt dla rolnictwa, rolników i polskiej wsi, jeżeli zostanie on przez ten parlament uchwalony. Bardzo prosiłbym o wypunktowanie oczywiście plusów, bo o to tylko chyba chodzi. Na co rolnicy mogą liczyć, bo w świetle przepisów dziś omawianych, to nic nowego nie wnosi. Proszę nas przekonać, że przyniesie on dużo pozytywnego dla polskiej wsi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#JanKról">Pan poseł Edward Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#EdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z tym, że poseł Krutul i poseł Pawlak zadali pytania, które miałem też chęć zadać rządowi, odstępuję od ich powtórzenia de facto. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JanKról">Można to było uczynić z miejsca, panie pośle, ale dobrze, że w takim trybie też pan zrezygnował.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Kulas.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę zadać trzy pytania. Grupy producenckie nie są oczywiście odkryciem końca tego wieku. Ale zapytuję, panie ministrze, czy jest coś panu wiadomo, dlaczego w ostatnich 2–3 latach nie doszło do poważnych prac nad uchwaleniem tejże ustawy. Czy w ogóle były takie próby podejmowane? To, że oni nie uchwalili, to wiadomo oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JanKulas">Drugie pytanie. Jak pan minister zapatruje się na współpracę ze związkami zawodowymi - podkreślam: ze wszystkimi związkami zawodowymi - z izbami rolniczymi przy pracy nad tą ustawą. Czy mamy już jakąś konkretną opinię, spostrzeżenia tychże podmiotów rolniczych bardzo ważnych w kontekście tej istotnej ustawy? I trzecie pytanie, ostatnie. Jaką wagę przykłada pan minister, w kontekście ustawy o grupach producentów rolnych, do działalności szkoleniowej, doradczej i promocyjnej i, ewentualnie, jakimi środkami materialnymi te działania będą wsparte? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo ważnym elementem rozwoju rolnictwa w naszym kraju jest rozwój przemysłu rolno-spożywczego na wsi. Rolnicy i konsumenci ponoszą bowiem duże straty finansowe z powodu wysokiej marży u pośredników w handlu i przetwarzaniu produktów rolnych. Czy na podstawie ustawy z druku nr 1002 grupy producenckie mogą prowadzić również działalność przetwórczą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JanKról">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym ważnym projektem chciałbym skierować pięć pytań do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JerzyJaskiernia">Pierwsza grupa pytań dotyczy konsekwencji dla procesu integracji europejskiej. W opinii, którą pan minister Sanecki podpisał w imieniu Komitetu Integracji Europejskiej rząd stwierdza, że projekt odpowiada co do istoty rozwiązaniom występującym w Unii Europejskiej, ale zaznacza, że pełne dostosowanie w tym przedmiocie nastąpi z chwilą zróżnicowania postanowień regulujących działanie tych podmiotów, z uwzględnieniem odrębności rynku poszczególnych produktów rolnych. Chciałbym w związku z tym zapytać, kiedy to zróżnicowanie ma nastąpić? Dlaczego ono nie nastąpiło już w tym projekcie? Jak należy rozumieć zgodność co do istoty, kiedy nie ma zgodności co do szczegółów, a wydaje się, że w tej sprawie właśnie te szczegóły będą odgrywały zasadniczą rolę?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JerzyJaskiernia">Drugie pytanie z tym związane. Rząd stwierdza, znów opieram się na opinii pana ministra Saneckiego, że projekt ten odpowiada celom wspólnej polityki rolnej. Chciałbym zapytać, panie ministrze, o jaką politykę chodzi? Pan zapewne wie o tym, że wspólna polityka rolna jest bardzo krytykowana również w Unii Europejskiej. Zna pan ostatnie wyniki szczytu berlińskiego. Co więcej, na forum Komisji Integracji Europejskiej wielokrotnie mówiliśmy o tym, że Polska ma zastrzeżenia do tej polityki rolnej i jest pytanie, czy powinniśmy na nią oddziaływać. Dlatego też zapytuję, czy do tego fragmentu wspólnej polityki rolnej nie mamy żadnych zastrzeżeń? Czy chcemy przystąpić do Unii bezkrytycznie, czy też chcemy tutaj proponować pewne modyfikacje?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JerzyJaskiernia">Trzecie pytanie. Rząd, jak pan minister Sanecki nas informuje, stwierdza dalej, że uwzględniono priorytety grup i związków działających w Unii Europejskiej. Proszę o wskazanie, o jakie to grupy chodzi, o jakie związki i co one w tej sprawie prezentowały. Wydaje się, że tak ważna teza nie może być potraktowana w sposób tak generalny.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JerzyJaskiernia">Czwarte pytanie, panie marszałku, nawiązuje do uzasadnienia tego projektu, kiedy rząd mówi, że daje to możliwość organizowania rynku producentów rolnych i jest komplementarne z rządowym programem budowy i rozwoju rynków hurtowych oraz Warszawskiej Giełdy Towarowej. Zapytuję, panie ministrze, dlaczego tylko Warszawska Giełda Towarowa jest tutaj uwzględniona? Zapewne znane są panu doświadczenia sandomierskiej giełdy rolno-spożywczej, gdzie jest wielkie zagłębie owocowo-warzywne. Chciałbym zapytać, dlaczego państwo wyróżnili tylko tę giełdę i jaki jest stosunek rządu do innych giełd, zwłaszcza w ważnych zagłębiach rolno-spożywczych, do których zalicza się ziemia sandomierska?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JerzyJaskiernia">I ostatnie pytanie. Tutaj przenoszę to, co usłyszałem na spotkaniu z mieszkańcami Lipnika w woj. świętokrzyskim. Chciałbym zapytać, panie ministrze, ponieważ niewątpliwie ten projekt koresponduje z protestami chłopskimi, już była o tym mowa w szerszym zakresie, czy gdyby doszło do realizacji tego projektu, to mogłoby dojść do zahamowania spadku efektywności produkcji rolnej i ubożenia ludności wiejskiej? Jak pan wie na przestrzeni ostatnich miesięcy ten proces jest bardzo widoczny i w związku z tym chciałbym zapytać, na ile ten instrument może mieć skutek w postaci tego zahamowania, bo o to tutaj chodzi. Zresztą z tym się wiąże, panie ministrze, szersze pytanie: Czy ten projekt, jak rozumiem wynikający z porozumień, był konsultowany ze związkami zawodowymi? Oczywiście można przyjąć, że skoro wynika on z protestów, to automatycznie nic więcej już tu nie trzeba, a jak pan wie, rząd jest zobligowany tam, gdzie związki zawodowe mają ustawowe prawo do konsultacji, zasięgnąć tej konsultacji. Zapytuję: czy w sprawie tego projektu takowa, ustawowo przewidziana, konsultacja została zasięgnięta i jakie są jej rezultaty?</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#JanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Zdzisława Kałamagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mój szanowny przedmówca, poseł Jerzy Jaskiernia, powiedział, że istotę tego wszystkiego Unia akceptuje, natomiast jeśli chodzi o szczegóły, jeszcze nie wiadomo - prawdopodobnie nie. Zważywszy na polskie doświadczenia w tej sprawie, mam pytanie dotyczące sposobu zagospodarowania środków finansowych Unii Europejskiej, które mają być podobno przyznane Polsce na szeroko rozumianą restrukturyzację rolnictwa. Jak rząd jest przygotowany do wykorzystania tych środków? Czy ma klarowną koncepcję ich zagospodarowania? Do kogo one trafią, jeżeli ta ustawa przejdzie - czy do grup producenckich? Według jakich kryteriów te środki będą przyznawane: co będzie dla rządu priorytetem oraz w jakim trybie i na jakich zasadach będzie je przyznawał?</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#ZdzisławKałamaga">Pytanie drugie. Panie Ministrze! Rolnicy polscy nic nie wiedzą o proponowanych zmianach w polityce rolnej rządu, jeżeli ona w ogóle istnieje. Byłem w ubiegłym tygodniu na dwóch spotkaniach z rolnikami i mimo iż nie jest obowiązkiem posła opozycji przedstawianie chociażby tego projektu ustawy, autorytatywnie stwierdzam, że rolnicy autentycznie nic na ten temat nie wiedzą. Mam w związku z tym pytanie, co rząd zamierza zrobić, żeby przede wszystkim powiedzieć rolnikom prawdę o sytuacji w rolnictwie, o wymogach Unii Europejskiej w stosunku do tej branży, przekonać ich chociażby do grup producenckich, które są przedmiotem dzisiejszych obrad parlamentu. Proszę tylko nie odpowiadać, że nie jest to problem rządu, a związków rolniczych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Brejza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#RyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moje wystąpienie w dniu dzisiejszym wywołało nadspodziewanie dla mnie żywe reakcje...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JanKról">Proszę o pytanie, panie pośle, a nie o komentarz czy polemikę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RyszardBrejza">... posłów opozycji. Wiążą się one z tezą dotyczącą prac rządu w zakresie rolnictwa. Czy w związku z tym pan minister potrafi podać przykłady, że rząd bardziej zliberalizował przepisy celne, które funkcjonowały po objęciu władzy przez koalicję AWS-Unia Wolności?</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#RyszardBrejza">Pytanie drugie. Jeden z posłów SLD stwierdził, kierując to pytanie do mnie - a ja w myśl regulaminu nie mam prawa na nie odpowiedzieć, kieruję więc je do pana ministra - że podobno rząd pozwolił na wykorzystanie w 40% kontyngentu zboża...</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie podobno, tylko na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#RyszardBrejza">... na ten rok. Kto, panie ministrze, zawarł umowy umożliwiające sprowadzanie do Polski zboża i czy zostały w tych umowach określone limity, np. kwartalne, miesięczne, zabezpieczające interes polskiego rolnictwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#JanKról">Pan poseł Marian Poślednik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarianPoślednik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Program organizacji rynków hurtowych i giełd do 2000 r., przygotowany przez poprzedni rząd, niedostatecznie uwzględnił potrzebę zorganizowania rynku pierwotnego. Proponowana ustawa o grupach producenckich jest próbą rozwiązania tego problemu. Rozwój grup produkcyjno-marketingowych nastąpi szybciej, jeśli zrzeszeni rolnicy będą mogli sprzedać swoje produkty na zorganizowanym rynku hurtowym. Moje pytanie brzmi: Czy i w jaki sposób rząd zamierza ułatwić grupom producenckim powiązanie z tworzącymi się rynkami hurtowymi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do zadania pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#JanKról">Obecnie proszę o odpowiedź na zadane pytania podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Andrzeja Łuszczewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może odniosę się po kolei do zadawanych pytań. Będzie to nam ułatwiało sprawę, a na końcu ewentualnie odniosę się do całej debaty nad proponowaną ustawą o grupach producenckich i ich związkach.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Kurczuk zadał pytanie, dlaczego nie jest w ustawie zagwarantowany sposób rejestracji grup producenckich. Myślę, że to będzie też odpowiedź na wcześniejsze wątpliwości. W projekcie ustawy wyraźnie podkreślamy, że jeśli chodzi o sposób organizowania się już dzisiaj, to można wykorzystać przepisy prawa, które pozwalają na zorganizowanie się i rejestrację podmiotów chcących funkcjonować na tym rynku. Jak już mówiliśmy, jest ponad 250 różnego rodzaju grup, które w świetle obowiązującego prawa zostały zarejestrowane i funkcjonują. Natomiast ustawa ta przewiduje spełnienie pewnych warunków, na podstawie których te grupy producenckie i następne, które będą powstawały, będą mogły korzystać z określonej pomocy finansowej przyjętej w ustawie, a później w rozporządzeniu Rady Ministrów i programie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictw. To jest jednocześnie odpowiedź na drugie pytanie, które jest związane ze sposobem finansowania. W jaki sposób to ma być finansowane i kto ma nadzorować? Wyraźnie mówimy, że sposób finansowania jak i kontroli... Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie udzielała później pomocy finansowej i dokonywała kontroli; będzie zmieniony, rozszerzony zakres jej działania poprzez możliwość wspierania finansowego działań grup producenckich.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Zarzycki zapytał, dlaczego nie ma rozwiązań, które ułatwiałyby wprowadzanie... w zapisach o kontraktacji. Myślę, że jest to problem, który będziemy generalnie... W ogóle ustawa o kontraktacji powinna powstać, natomiast ustawa o grupach producenckich wyraźnie będzie zbliżała nas do tego, żeby sprawy związane z kontraktacją, powiązaniem zakładów przemysłowych - bo tutaj o to chodzi, żeby odbiorców produktów rolnych związać z rolnikami. Dzisiaj, w pojedynkę funkcjonując, żaden rolnik nie ma takiej możliwości. Jeżeli będzie zorganizowany, to te powiązania będą w zasadzie naturalne; chodzi o to, żeby powiązać rolników, producentów z zakładami przetwórczymi. Co do liczby grup producenckich, które mogłyby funkcjonować, i co do ich regulacji. Proszę państwa, myślę, że problem, z jakim mamy do czynienia, z jakim się borykamy - wielu przedmówców to też wyrażało - to następująca kwestia: po 1989 r. padł pewien system, w którym rolnicy funkcjonowali. Został zdyskredytowany system spółdzielczości, a na to miejsce przez ten czas nie pojawiło się żadne inne zorganizowane prawo, które dałoby możliwość rolnikom funkcjonowania. Rolnik funkcjonujący dzisiaj w pojedynkę na rynku, który jest zorganizowany w Europie, a który musi się zorganizować w Polsce, jest osłabiony i w zasadzie nie ma takiej możliwości konkurencji. Stąd potrzeba - wszyscy, myślę, jednoznacznie to mówimy - ustawy, która pomogłaby w uregulowaniu rynku, a w tym musi być możliwość funkcjonowania, organizowania się rolników. Ustawa o grupach producenckich w tym kierunku wyraźnie zmierza. Jeśli chodzi o liczbę grup producentów, to nie określałbym tego. Grupy producentów określa jakby zakres produktów, wokół których będą powstawały. Chodzi o te wszystkie produkty rolne, w ramach których będą mogły powstawać grupy producenckie. Kwestia liczby raczej będzie szła w kierunku, żeby te mniejsze grupy... Stąd jest ustawa nie tylko o grupach, ale i o możliwości tworzenia szerszej działalności regionalnej, krajowej, żeby mogły być związki tych grup.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#AndrzejŁuszczewski">Regulacja dopuszczalnego importu. Myślę, że tutaj wiążą się ze sobą dwie sprawy, stąd potrzeba dobrze zorganizowanego rynku, w tym grup producenckich. Jednocześnie istnieje potrzeba kontroli granic, dlatego, jak myślę, ta sprawa jest dla rządu ważna. Co do pewnych decyzji, które są realizowane, padają tu zarzuty, że odbywa się to za wolno, ale efekty już są: rynek na granicy zaczyna być regulowany, wprowadzane są kolejne ograniczenia możliwości wpływów. Jest to jednak związane również z przestrzeganiem dwustronnych porozumień, umów międzynarodowych. Dlatego też pan minister Balazs w rozmowach przy podejmowaniu jednej ze swoich pierwszych decyzji mówił o uruchomieniu w trybie pilnym rejestru towarów wpływających do kraju. Myślę, że będziemy szli właśnie w kierunku regulowania dopuszczalności polskiego rynku dla zewnętrznego dopływu artykułów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#AndrzejŁuszczewski">Powtarzają się pytania dotyczące niskiej, a wręcz nieokreślonej jeszcze ilości środków przeznaczonych na finansowanie pomocy. Wiadomo, że ta ustawa będzie właśnie po to przez Sejm uchwalona, żeby stworzyć warunki pomocy finansowej i zachęcić do tego, żeby rolnicy się organizowali. Dlatego uważamy, że określenie tej pomocy będzie uzależnione również od dalszych prac nad budżetem na 2000 r. Jednocześnie mówimy wyraźnie - i to wynika też z głosów panów posłów z opozycji - że rząd nie może zwalać z siebie odpowiedzialności, musi ją wziąć na siebie i ją weźmie. Przygotuje rozporządzenia Rady Ministrów, które będzie określało środki finansowe i sposób ich przekazania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach pomocy dla grup producenckich. Wyraźnie pokazaliśmy, że środki powinny przechodzić właśnie przez tę agencję, która już funkcjonuje i która po prostu ma rozszerzyć możliwości wspierania.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Ale w jakiej wysokości? Ile te środki wyniosą?)</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#AndrzejŁuszczewski">Rozporządzenie Rady Ministrów określi wysokość pomocy. Ja dzisiaj jednoznacznie tego nie stwierdzę. W ustawie mówimy, w jaki sposób to się odbędzie i na pewno ta pomoc zostanie określona.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Może rząd wielkości?)</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#AndrzejŁuszczewski">O tym zaraz.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Krutul w swoich zapytaniach wyraża obawy, że wprowadzenie projektu ustawy jest sprzeczne z interesem słabszych gospodarstw rolniczych z rejonów, w których bieda na wsi jest bardzo odczuwalna, i że ta ustawa doprowadzi do tego, że ich pozycja będzie jeszcze bardziej malała, a w konsekwencji będą eliminowane z rynku. Myślę, że jest wręcz odwrotnie. Ta ustawa pokazuje, że dla polskiego rolnika - w związku z konkurencją, tworzeniem rynku - jedyną szansą jest właśnie możliwość organizowania się. Dlatego nie ma tu nakazu organizowania, nie jest to działalność zmierzająca do ograniczenia rolnikom jakichkolwiek praw, z których mogliby korzystać, lecz wręcz odwrotnie - jest to zachęta, mówiąca, że jeżeli będą organizowali się w grupy producenckie, to będą mieli większe szanse na stawienie czoła konkurencji. To daje na pewno dużo większą łatwość i możliwość funkcjonowania na rynku.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#AndrzejŁuszczewski">Kto będzie ustalał limity produkcji i ustali ewentualne egzekucje oraz kary, jakie wynikają z projektu ustawy? Tu mówimy wyraźnie, że jeżeli chodzi o te warunki, które są wprowadzane w projekcie ustawy o limitowaniu produkcji, to tam nie ma żadnych konkretnych zapisów tego typu. Jest natomiast pewna polityka, która będzie prowadzona w ramach ustawy poprzez uświadamianie - to, o czym mówiliśmy - czyli szkolenie, doradztwo. Tego typu działania grupy będą musiały wprowadzać w ramach swojego funkcjonowania. Jednocześnie też chodzi o to, żeby polityka wszystkich rolników, którzy będą w określonej grupie czy związku grup planowali produkcję, była świadoma, dlatego że musi występować powiązanie wytwarzania produktu, który będzie najbardziej potrzebny, z popytem, który będzie narastał, czy to ze względu na zapotrzebowanie zakładów produkcyjnych, czy też rynku zorganizowanego: hurtowego, giełdy, albo do przerobu, czyli dla przedsiębiorstw. Myślę, że wtedy przygotowanie samych rolników do stosowania takiej właśnie polityki wobec własnych gospodarstw, w których będą wytwarzali określone produkty, będzie dawało im konkretne korzyści, a jednocześnie bezpieczeństwo, że te produkty nie będą pozostawać w ich magazynach, lecz trafią na rynek, tam gdzie będzie można powiązać przetwórstwo, odbiorców z producentami.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#AndrzejŁuszczewski">Kwestia egzekucji, kar. Sądzę, proszę państwa, że to jest wewnętrzna sprawa każdej z tych grup producenckich, dlatego że istotą rzeczy jest to, że grupa, która będzie się organizowała, musi sama sobie ustalać pewne reguły szanowania się nawzajem, że zobowiązania, które będą wynikały z tego, że się zbieramy, że określamy sobie produkcję, że tę produkcję wspólnie będziemy później wprowadzali na rynek - produkty odpowiednio zapakowane, odpowiednio promowane - muszą być stosowane w odniesieniu do wszystkich uczestników, którzy w danej grupie producenckiej funkcjonują i to są zapisy, które wewnętrznie powinny być regulowane.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#AndrzejŁuszczewski">Wspólne użytkowanie maszyn. Myślę, proszę państwa, że to absolutnie nie ma nic wspólnego z jakimkolwiek starym systemem. Mamy doświadczenie. Ludzie, którzy funkcjonują na polskiej wsi, mają doświadczenie, będąc rolnikami, producentami, wiedzą, że wiele maszyn, urządzeń, szczególnie obecnie, jest bardzo drogich. W wypadku mniejszych areałów też nie są one do końca wykorzystywane. Wspólna grupa producencka będzie przyjmowała określony poziom produkcji, określone ilości zasiewów na własnych polach. Musi być też prowadzona ochrona. Myślę, że wtedy będzie też prowadzona polityka idąca w kierunku wspólnego użytkowania maszyn, bo to obniży koszty produkcji, a jednocześnie stworzy możliwości konkurencyjnej ceny na rynku. Taki powinien być kierunek tego typu inicjatyw, bo one mają służyć przede wszystkim usprawnieniu gospodarowania i obniżeniu kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Pawlak zadał pytanie, kto ustali skutki finansowe. Mówiłem o tym już wcześniej, dlaczego art. 10 jest płytki, nie określa ilości środków ani skutków, przynajmniej w tej proponowanej przez nas ustawie. Wyraźnie tu powtarzam jeszcze raz, że sprawy finansowania, sprawy polityki rządu związane z promocją i wsparciem finansowym grup producenckich będziemy starali się zrealizować, wykonać poprzez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#AndrzejŁuszczewski">Jeśli chodzi o przetwórstwo, to już wypowiadałem się o tym wcześniej. Oczywiście uważamy, że jest taka możliwość, żeby grupy producenckie inicjowały tworzenie powiązań z przetwórstwem, ale jednocześnie same też mogą włączać się w budowanie tego typu obiektów, które by służyły do przerabiania własnych produktów. Stąd na pewno trzeba będzie szukać rozwiązań, wsparcia, pomocy dla inicjatyw tworzenia wspólnych chłodni, wspólnych magazynów, w których można by było przygotowywać wyprodukowaną na swoich plantacjach żywność do dalszej dystrybucji. To jest bardzo ważna sprawa, dlatego że te pieniądze, które w tej chwili „uciekają”, bo nie ma innej możliwości, poprzez pośredników, ponieważ rolnicy w pojedynkę nie mogą funkcjonować, zostawałyby w kieszeni rolnika. To pozwoli na podniesienie korzyści materialnych, o których wszyscy tutaj zajmujący się problematyką wsi mówią, a skutki można właśnie odnieść poprzez tego typu działania. Stąd pytanie, które było zadane, odnośnie do możliwości: co konkretnie ten projekt przyniesie polskiemu rolnikowi, czy to będzie odczuwalne, szczególnie tam na dole. Chodzi o to, żeby nie tylko na tej sali zapewniać o tym panie i panów posłów, ale przede wszystkim o to, żeby tam na dole, u rolników, wprowadzać to w życie i żeby to były konkretne zmiany. Uważam, że ta ustawa wychodzi naprzeciw temu, co jest potrzebą chwili. Stąd bardzo wiele pytań na wielu spotkaniach. Pan poseł spotyka się też z przedstawicielami środowisk rolniczych. Wszędzie jest oczekiwanie, jest potrzeba wypełnienia pewnej luki, która powstała. Rolnicy zdają sobie sprawę, że nie mogą funkcjonować w pojedynkę, że jest potrzeba stworzenia pewnego systemu, który będzie ułatwiał im z powrotem zorganizowanie rynku. Chodzi o to, żeby rolnik mógł być na nim partnerem, żeby był widoczny. Stąd ta ustawa na pewno wychodzi temu naprzeciw i będzie temu sprzyjała.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#AndrzejŁuszczewski">Dlaczego tak długo trwały prace nad projektem - zadaje pytanie pan poseł Kulas. Myślę, że w wielu sprawach należałoby przyspieszać i tutaj jako rząd możemy powiedzieć jedno: uważamy, że prace nad tą ustawą powinny być maksymalnie przyspieszone. Długie oczekiwanie na tego typu projekty na pewno źle odbija się na środowisku rolniczym, wiejskim. Myślę, że w tej chwili trzeba się zastanowić, jak przyspieszyć prace, jeżeli Wysoka Izba przyjmie ten projekt do dalszych prac, żeby jak najszybciej zostało to uchwalone.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#AndrzejŁuszczewski">Ocena przez związki zawodowe. Od paru miesięcy mamy stałe kontakty ze związkami zawodowymi. Współpraca odbywała się wcześniej w formie dialogu, w czasie protestów rozmawiano ze związkowcami, którzy je organizowali, m. in. w ramach protokołu podpisanego 8, jak i wcześniejszych rozmów, wcześniejszych deklaracji. Sprawa ustawy o grupach producenckich była bardzo mocno podnoszona przez stronę związkową i była omawiana. Jednocześnie w ramach konsultacji międzyresortowych, zanim została przyjęta przez rząd, trafiła do oceny przez związki zawodowe i taką ocenę z podstawowych central związkowych uzyskaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#AndrzejŁuszczewski">Szkolenie, doradztwo. Te elementy są zapisane, na to też przeznaczamy środki, jest to jeden z ważniejszych problemów, dlatego że kwestia zorganizowania się rolników musi być powiązana z przygotowaniem, z doskonaleniem i przekazywaniem doświadczeń w grupach producenckich, żeby udoskonalać, i to jest jeden z elementów, który będzie bardzo mocno podnoszony, stąd na pewno zostanie zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-94.18" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Misztal zadał pytanie dotyczące tego, czy grupy producenckie będą mogły prowadzić działalność przetwórczą. Na to odpowiedziałem wcześniej. Mamy 5 kolejnych pytań. Nie wiem, czy wszystkie zapisałem. Pytanie pana posła Jaskierni, jak wygląda sprawa oceny tego projektu ustawy, jeśli chodzi o decyzje, jakie zapadają w ramach rozmów z Unią Europejską odnośnie do regulacji poszczególnych rynków produktów rolniczych, np. rynków owoców i warzyw, tytoniu, chmielu. Myślę, że ta ustawa stwarza warunki dla wszystkich grup producenckich w zakresie wszystkich podmiotów, które będą chciały korzystać z pomocy państwa w organizowaniu ich, działających w całym układzie produkcji, którą się zajmują. Natomiast niezależnie od tego trwają prace nad przygotowaniem i regulacją poszczególnych rynków, które będą wymagały szczegółowego określenia co do danego rynku, który byłby przedmiotowy, i to nie jest sprzeczne. Ta ustawa nie może być... chodzi o to, żeby zapisy tej ustawy nie były sprzeczne z regulacjami poszczególnych rynków, które trzeba by było... na pewno trzeba będzie to przygotować, prace trwają, będzie to w najbliższym czasie przedmiotem obrad rządu i myślę, że wkrótce trafi do parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-94.19" who="#AndrzejŁuszczewski">Czy polityka, którą prowadzimy, nie jest sprzeczna z polityką przyjętą przez Unię Europejską, odnoszę się przede wszystkim do tego projektu. Korzystamy z doświadczeń krajów będących członkami Unii Europejskiej i polityki Unii Europejskiej, oczywiście tego typu działania są tam promowane i jest to wychodzenie z naszej strony z inicjatywą, która znajduje pełne zrozumienie i jest realizowana w krajach Unii.</u>
          <u xml:id="u-94.20" who="#AndrzejŁuszczewski">Było pytanie o to, dlaczego w zamieszczonym w uzasadnieniu, o którym mówiłem na wstępie, promując tę ustawę, zapisie odnośnie do powiązań z rynkami hurtowymi wymieniono tylko jedną giełdę towarową. W najbliższym czasie zajmiemy się projektem ustawy o giełdach towarowych, trwają już nad nim prace w parlamencie. Myślę, że w Polsce powinna funkcjonować tak naprawdę jedna giełda. Powinniśmy też to określić. Do tej pory też nie zawsze do końca się dobrze rozumiemy. Giełda bowiem nie oznacza rynku hurtowego. Przedmiotem projektu rządowego, który mówi o budowaniu, rozbudowie rynków hurtowych i dokończeniu prac nad nimi, jest odrębny problem. Chodzi o stworzenie infrastruktury miejsc, w których będzie można obracać faktycznie produktami rolnymi. Giełda zaś to miejsce, gdzie produktu rolnego nie będzie, gdzie handel będzie prowadzony bez tego produktu. I to są te różnice. Dlatego mówi się o Warszawskiej Giełdzie Towarowej jako tej, która nie będzie rynkiem hurtowym, lecz giełdą towarów z prawdziwego zdarzenia. Stąd takie uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-94.21" who="#AndrzejŁuszczewski">Wracając do powiązania kwestii funkcjonowania rynków hurtowych z projektem ustawy o grupach producenckich, chciałbym poinformować, że rząd wyraźnie będzie zmierzał w tym kierunku. Chodzi o rynki hurtowe, na które poszły już duże pieniądze. Myślę, że trzeba jeszcze zainwestować środki, które pozwolą na dokończenie budowy całej infrastruktury miejsc, gdzie będzie można obracać, handlować produktami rolnymi, że trzeba będzie to dokończyć. Program rządowy, który obejmuje w tym roku prace związane z budową czterech rynków, został przyjęty, został już uruchomiony. Środki finansowe na te prace już zostały zarówno z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jak i Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa uruchomione. Są to cztery rynki: rynek warszawski, rynek wrocławski i rynek lubelski i rynek hurtowy w Łodzi. Te rynki...</u>
          <u xml:id="u-94.22" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: A co z giełdą w Sandomierzu?)</u>
          <u xml:id="u-94.23" who="#AndrzejŁuszczewski">Zaraz dokończę. To jest pierwszy etap. Rząd przyjął takie rozwiązania, taka została przyjęta kolejność, że teraz jest załatwiana sprawa tych czterech rynków. W tej chwili rozpoczęliśmy następne prace. Będzie powołany specjalny zespół, który będzie pracował nad przygotowaniem realizacji drugiego etapu programu. Chodzi o dokończenie prac związanych z budową rynków hurtowych. Myślę, że wszystkie rynki, które są brane pod uwagę, w wypadku których jest zaangażowany kapitał, są zainwestowane środki, nie wymagają już tak dużych pieniędzy, jak te, o których tutaj mówiłem, a które potrzebne były, by to zakończyć. Na drugim etapie realizacji tego programu będziemy starali się zarówno przedstawić rozwiązania co do dalszej przyszłości kolejnych rynków, jak też znaleźć formułę powiązania tych rynków, które powstały, na przykład z samorządem. W sumie powstało kilkadziesiąt rynków hurtowych i trzeba też tu szukać formuły, by lokalne władze, władze samorządowe i grupy producenckie powiązać z tymi rynkami lokalnymi. Na dużych rynkach hurtowych, tam gdzie kapitał, który decyduje o polityce i ich kształtowaniu, jest w rękach w dużej części agencji rządowych, też trzeba będzie szukać możliwości - później, gdy rynki te zaczną funkcjonować - odchodzenia od utrzymywania tam wpływów agencji na rzecz zorganizowanych grup producenckich. Na tych rynkach musi funkcjonować polski rolnik, polski producent, bo te rynki po to zostały zbudowane, żeby właśnie w ten sposób regulować obrót i ułatwić handel.</u>
          <u xml:id="u-94.24" who="#AndrzejŁuszczewski">Protesty rolników były związane z bardzo złą sytuacją na polskiej wsi. Czy gdyby projekt ustawy, nad którym dzisiaj debatujemy, był wcześniej przyjęty, to zmieniłoby to obecną sytuację? Czy zahamowałoby to niezadowolenie, które się na polskiej wsi przejawiało w tej fali protestów rolników, jaką niedawno mieliśmy? Wiadomo, że ta ustawa nie rozwiąże wszystkich problemów polskiej wsi, ale jest to jeden z ważniejszych elementów tworzenia w Polsce rynku, a w momencie kiedy będzie funkcjonował rynek, kiedy będziemy mieli możliwości działania na tym rynku, polscy rolnicy na tym najbardziej skorzystają, bo podstawową kwestią jest dla nich sprzedaż produktów, które wytworzą. Sądzę, że będzie to jeden z ważniejszych elementów wprowadzania stabilizacji na polskiej wsi i dążenia do zmiany, odwrócenia tych tendencji, które do tej pory mieliśmy na polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-94.25" who="#AndrzejŁuszczewski">Jeśli chodzi o pomoc, środki finansowe z Unii Europejskiej, to pan poseł Kałamaga pyta, czy w ramach tej ustawy i w ramach prac rządu rozważa się możliwość korzystania z tych środków. Myślę, że na pewno tak. Jednym z głównych priorytetów środków unijnych Sapard jest kwestia pomocy w ramach właśnie grup producenckich. Na pewno będziemy przygotowywali się do tego, aby środki przeznaczone na ten cel w pełni wykorzystać, żeby była możliwość ich wykorzystania.</u>
          <u xml:id="u-94.26" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Poślednik zadał pytanie dotyczące rynków hurtowych, ich powiązania z grupami producenckimi. Już wcześniej na to pytanie odpowiadałem. Oczywiście tak. Rynki hurtowe będą miały rację bytu i będą funkcjonować. Będą naprawdę służyły temu, w co zostały te pieniądze zainwestowane, jeżeli powstanie rynek pierwotny, a rynek pierwotny to są przede wszystkim zorganizowani producenci. Myślę, że to jest zadanie rządu, parlamentu, ludzi odpowiedzialnych, żeby na tych rynkach funkcjonowały polskie podmioty i polscy rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-94.27" who="#AndrzejŁuszczewski">Jest pytanie, które wiąże się z pytaniem zadanym mi przez pana posła Brejzę, odnośnie do pytania, które, jak rozumiem, padło wcześniej. Pojawiało się ono w tej dyskusji w oświadczeniach klubowych, jak i później w wystąpieniach indywidualnych posłów, posła Steca, odnośnie do tego, co rząd zrobił w sprawie kontyngentów, zahamowania napływu żywności z innych krajów. Chodzi tu o zboże, mięso, konkretnie o mięso wieprzowe, o te 16 tys. ton, które miały wpłynąć w styczniu. Dlaczego nie nastąpiło zahamowanie? Odpowiadam jednoznacznie. Umowy obowiązują wszystkich, którzy funkcjonują, niezależnie od tego, czy są podpisane przez ten rząd, czy zostały podpisane wcześniej przez poprzedników. Zwracam uwagę, że przez tę stronę były podpisywane. Nie odnoszę się do tego, czy są złe, czy dobre, tylko mówię - rząd musi realizować zobowiązania wynikające z ich funkcjonowania. Możemy wpływać na to, żeby to zmienić, możemy prowadzić dyskusje, rozmowy, żeby to, co jest dla nas niewygodne, starać się w jakiś sposób naprawić, i jeśli chodzi o kontyngenty, które są wprowadzone na nasz rynek w postaci mięsa, łagodzimy to w ten sposób, że cały ten kontyngent nie może pojawić się wtedy, kiedy dostawcy będą chcieli go sprowadzić, tylko wprowadzamy limitowanie, określając, żeby to było rozłożone równomiernie w ciągu całego roku. W momencie kiedy to wprowadziliśmy, wpłynęło tych 16 tys. ton, natomiast pozostałe kontyngenty są już ograniczone. Ale to wynikało z wcześniejszych umów i przepisów. My to zmieniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-94.28" who="#AndrzejŁuszczewski">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Jeżeli można, odniosę się do tych problemów, które pojawiły się w wystąpieniach klubowych. Większość mówców określała jednoznacznie, że jest potrzeba szybkich prac nad projektem ustawy. Rząd jest przygotowany do tego, żeby proponowany projekt ustawy mógł być uchwalony w jak najszybszym trybie. Jeżeli Wysoka Izba uzna, iż prace komisji powinny szybko przebiegać, to resort rolnictwa zgłasza swoją gotowość do stałej, ścisłej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-94.29" who="#AndrzejŁuszczewski">Natomiast co do sposobu oceny, to starając się odpowiedzieć na te pytania, przedstawiałem m.in. też zasadnicze wątpliwości, które się pojawiały w wystąpieniach pań i panów posłów odnośnie do sposobu finansowania. To jest jeden z kluczowych elementów i na ten temat mówimy wyraźnie, że ta sprawa jest związana z rozporządzeniem, które będzie przygotowane przez Radę Ministrów. Będzie ono dotyczyło współdziałania w tym zakresie z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-94.30" who="#AndrzejŁuszczewski">Wiele wątpliwości w tych wystąpieniach budziła kwestia rejestracji grup producenckich w świetle obowiązującego prawa. Wyraźnie chcę powiedzieć, że termin „grupa” w projekcie tej ustawy wyraźnie odnosi się do funkcji, jaką ma ona do wypełnienia, natomiast to nie jest prawna rejestracja. Dlatego też wyraźnie pokazujemy, że każda grupa rolników producentów, która będzie chciała funkcjonować w zorganizowanej części, może skorzystać z obowiązującego prawa i wybrać taką formę, która będzie dla niej najwygodniejsza. Aby jednak grupa producencka mogła skorzystać z pomocy finansowej, musi spełnić warunki, które zostały określone i zapisane w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-94.31" who="#AndrzejŁuszczewski">Jeżeli panie i panowie posłowie zdecydują o skierowaniu projektu ustawy o grupach producenckich i ich związkach do dalszych prac w komisjach sejmowych, to ja w imieniu ministra rolnictwa deklaruję bardzo zdecydowany udział w tych pracach. Zgłaszam taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-94.32" who="#AndrzejŁuszczewski">Panie marszałku, jeżeli można, to na pozostałe pytania, które zanotowałem, postaram się udzielić odpowiedzi pisemnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.33" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie zadający pytania mają wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę stwierdzić, że na żadne z czterech pytań, które postawiłem, nie uzyskałem merytorycznej odpowiedzi. Dlatego bardzo proszę, panie marszałku, jeśli można, o pisemną odpowiedź na zgłoszone pytania.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#StanisławPawlak">Ponieważ odpowiedzi były lakoniczne i nie dotyczyły meritum poruszonych spraw, chciałbym uzupełniająco zapytać: Z jaką datą rząd zamierza wprowadzić ustawę w życie? W druku, który omawiamy, takiej daty nie ma.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#StanisławPawlak">Wiąże się z tym drugie pytanie: Jakie skutki finansowe pociągnie za sobą ta ustawa? Czy rząd to policzył? Mówi się, że zrobi to agencja restrukturyzacji. Chcę zapytać pana ministra: Czy prawdą jest, że nie przewiduje się środków finansowych na realizację tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#StanisławPawlak">Na koniec ostatnia kwestia, którą już podnoszono. Otóż odpowiadający stale mówią o latach 1993–1997. Czas już z tym skończyć. Sprawa kontyngentu mięsa na ten rok została przez przedstawiciela ministra skarbu omówiona na posiedzeniu komisji rolnictwa. Wynikało z tego, że rząd zapomniał o ustaleniu kwartalnych kontyngentów. Przez styczeń i luty wpłynęło 40% rocznego kontyngentu. Czy to jest prawda, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#StanisławPawlak">Pytam, dlaczego pan, jako przedstawiciel rządu, nie odpowiada merytorycznie, tylko ogólnikowo, szczególnie na temat kontyngentów mięsa, spychając to na lata poprzednie? To już są decyzje tego rządu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: A czy to nie jest merytoryczna odpowiedź?)</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#StanisławPawlak">Namawiam do odpowiedzi merytorycznej, a nie politycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#EugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Zadając pytanie, pozwoliłem sobie na stwierdzenie, że ten projekt ustawy świadczy o tym, że rząd niewiele zrozumiał z ostatnich wydarzeń z udziałem rolników i tak naprawdę nie bardzo wie, jakie zaproponować określone rozwiązania, lub nie za bardzo chce je zaproponować. Ponieważ nie oczekuję pisemnej odpowiedzi, uproszczę moje pytanie: Czy tylko tyle proponujecie, ponieważ więcej nie możecie, czy po prostu nie chcecie? Chodzi mi o zachęty i preferencje dla rolników. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Również nie otrzymałem odpowiedzi na część przedstawionych przeze mnie pytań. Niezależnie od zadeklarowania przez pana ministra, że będzie chciał pisemnie udzielić odpowiedzi, chciałbym powrócić do tych kwestii, na temat których pan minister zechciał mówić, aczkolwiek mówił w sposób niepełny bądź nieprecyzyjny.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa pierwsza - kwestia konsultacji ze związkami zawodowymi. Pan minister stwierdził, że rozmawialiście, kontaktowaliście się, uzyskaliście ocenę. Pytam: Jaka była ta ocena? Jakie stanowisko w tej sprawie zajęły związki zawodowe, w szczególności Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych? I nie chodzi mi tylko o to, czy związek zajął stanowisko, lecz o to, jakie stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: A „Solidarność”?)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#JerzyJaskiernia">Pan poseł Kulas podpowiada: „Solidarność”; bardzo proszę uwzględnić również związek „Solidarność” i inne związki; nie chciałbym w tej chwili prezentować całej listy.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#JerzyJaskiernia">Może wyjaśnię, panie ministrze, o co chodzi. Kiedy wypytywaliśmy pana o środki finansowe, to oczywiście nie po to, żeby pan nam dzisiaj przedstawił precyzyjne dane, bo być może byłoby to przedwczesne, ale żeby pan określił, jaką politykę rząd w tym zakresie prowadzi, o jaki rząd wielkości chodzi. Jeśli chodzi o powiedzenie, że to agencja coś obliczy, to z tego jeszcze nic nie wynika. Bo na wsi jest zainteresowanie, czy opanowanie protestów chłopskich, blokad, było tylko przejawem taktyki ze strony rządu, a im jest spokojniej, tym bardziej się odchodzi od postulatów, czy też rząd rzeczywiście widzi jakieś środki, które chce uruchomić, chociażby w celu wprowadzenia tych instrumentów. I bardzo bym prosił, żeby w tym zakresie wypowiedź rządu była precyzyjna.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa druga. Pytałem pana o Wspólną Politykę Rolną, panie ministrze, nieprzypadkowo, ponieważ jest ona krytykowana i w samej Unii, i podczas rozmów z Unią, które my prowadzimy. Może znów to uszczegółowię, bo być może pytanie nie zabrzmiało w sposób jasny. Jak pan wie, jednym z problemów polskiego rolnictwa jest to, że rolnictwo w Unii Europejskiej jest wysoce dotowane, tworzy się pomost, jeśli chodzi o Rosję, przesyła się tam te wysoko dotowane produkty rolne i tworzy nieuczciwą konkurencję w stosunku do polskiego rolnika. A ludzie na wsi mówią: My chcemy uczciwej konkurencji, a nie konkurencji tego typu, że dotowane rolnictwo europejskie zwycięża z nami nie dlatego, że jest lepsze czy tańsze, tylko dlatego że jest dotowane.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#JerzyJaskiernia">Skoro panowie się powołujecie na Wspólną Politykę Rolną, że odpowiada to celom, to ja zapytuję: którym celom - tym, które my aprobujemy, czy być może tym, których nie aprobujemy? Zmierzając do Unii Europejskiej, chcemy wskazać, jakie są te cele. Dlatego też bardzo bym prosił o rozszyfrowanie, co to znaczy, jeśli chodzi o stanowisko Komitetu Integracji Europejskiej. Pan reprezentuje w tej chwili cały rząd, stąd zwracam się do pana, żeby pan podjął tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#JerzyJaskiernia">Kiedy powołujecie się państwo na priorytety grup i związków działających w Unii Europejskiej, znów pytam: których związków i których grup? Europa jest pluralistyczna. Ja nie znam sytuacji, żeby wszyscy się z czymś zgadzali w Unii Europejskiej. W związku z tym jeśli panowie się powołujecie na to, to proszę sprecyzować, o co tu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#JerzyJaskiernia">I wreszcie sprawa giełdy. Pan minister, mimo moich kilku zachęt, unikał podjęcia sprawy giełdy w Sandomierzu. Wiem, że państwo mówicie o wielkiej giełdzie towarowej, biorąc pod uwagę giełdę porównywalną z londyńską, nowojorską - przepraszam za skalę porównawczą - ale chodzi mi o to, czy zapowiedź tych czterech oznacza likwidację giełd regionalnych, które aktualnie powstały. Czy to oznacza, że giełda sandomierska powinna przepraszać za działalność? Chciałbym, żeby zostało to tu jasno stwierdzone, ponieważ to, co pan dzisiaj powiedział, może wywołać znaczące skutki społeczne.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#JerzyJaskiernia">I, panie marszałku, ostatnie pytanie, które po części kieruję do pana ministra, a po części do pana marszałka. Nie przypominam bowiem sobie, żebyśmy mieli w Sejmie projekt ustawy, i to rządowy, a w tym wypadku obowiązuje przecież szczególna staranność, w którym by nie było przewidziane vacatio legis, na co już zwracał uwagę pan poseł Pawlak. Rząd mówi: Ustawa wchodzi w życie z dniem... i nie ma żadnej propozycji. Dziwię się, panie marszałku, że pan marszałek dopuścił do tego typu sytuacji, jeśli chodzi o obieg parlamentarny, bo my jako posłowie mamy prawo dokonać oceny vacatio legis, które rząd proponuje. A skoro rząd nie proponuje żadnego vacatio legis, i w ogóle nic nie proponuje, to w tej sytuacji uniemożliwia nam ocenę. Pytam o to, panie marszałku, od strony prawno-legislacyjnej, ale być może za tym milczeniem rządu kryje się również jakiś zamysł polityczny, taki, że państwo w ogóle nie wiecie, kiedy to będzie wchodziło w życie. Przecież od tego uzależnione są środki. Nie jest bez znaczenia, czy to będzie wchodziło w życie z dniem 1 września czy z dniem 1 stycznia, bo z tym będą się wiązały środki, które musicie na to skierować. Dlatego też pytam, panie marszałku, dlaczego marszałek Sejmu dopuścił do obiegu parlamentarnego projekt z tak zasadniczą luką, a rząd pytam, dlaczego milczy w sprawie vacatio legis i co się za tym kryje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł pyta o to w dobrym momencie, ponieważ jest to pierwsze czytanie i Wysoka Izba może określić vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Projektodawca powinien dać propozycje, bo my mamy prawo je ocenić.)</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">A projektodawca jest na etapie udzielania odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zastanawia się, w której kadencji.)</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł Ryszard Brejza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#RyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję za udzielenie merytorycznej odpowiedzi na pierwsze pytanie zadane panu ministrowi. Niemniej chciałbym prosić o udzielenie odpowiedzi, również merytorycznej, na drugie pytanie, jakie zadałem. Powtórzę je: Czy pan minister potrafi podać przykłady tego, że rząd zliberalizował jeszcze bardziej przepisy celne, które funkcjonowały po objęciu władzy przez koalicję AWS-Unia Wolności? Chodzi mi o stan prawny istniejący w momencie, w którym koalicja obejmowała władzę.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Pan minister pamięta.)</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#RyszardBrejza">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Oczekiwałem odpowiedzi na zadane pytanie dotyczące art. 10. Sądziłem, że w komentarzu ustosunkuje się pan do kwestii, w jaki sposób rząd widzi rozszerzenie tego artykułu, gdyż, jak powiedziałem, jest on niezwykle lakoniczny. W związku z tym to nawet bulwersuje rolników, rolnicy są z tego niezadowoleni. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#RyszardStanibuła">Po drugie, chciałbym zapytać pana ministra - bo nie ustosunkował się pan do tej kwestii - czy tam właśnie przedstawione zapisy dotyczące doradztwa, monitoringu są wystarczające, jeśli chodzi o finansowanie tych zadań. Oczywiście pytałem również, panie ministrze, czy rząd przedstawi i kiedy, ale konkretnie, system finansowy, ekonomiczny tworzenia podstaw kredytowych dotyczących tworzenia grup producenckich. Wspomniał pan wprawdzie o rozporządzeniu Rady Ministrów, ale w jakim czasie i jaki jest zakres tego rozporządzenia? Chciałbym usłyszeć kilka konkretów. Bo rolników interesują konkretne sprawy, a nie ogólniki, które zostały w tym projekcie ustawy przedstawione. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">I jeszcze poseł Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytałem wprost: Kiedy rząd zmieni filozofię gospodarczą w rolnictwie z filozofii wolnego rynku na rynek regulowany, kontrolowany, wysoko subsydiowany, występujący w Unii Europejskiej? Bo ciągle powołujecie się państwo na to, że jest zgodność projektu z rozstrzygnięciami w Unii Europejskiej. To kiedy te regulacje będą wprowadzone? Kiedy będą przedstawione projekty komplementarne? Nie mogą inaczej funkcjonować grupy producenckie. Pytałem o umowy kontraktacyjne - kiedy rząd przedstawi projekt. Następnie pytałem o to, czy pan minister może przedstawić mechanizm określający ilość grup producenckich, które mogą wystąpić na rynku produkcyjnym poszczególnych artykułów rolnych. Bo jeśli będzie ich za dużo, nie będzie bilansu produkcji, bilansu konsumpcji, możliwości eksportowych, ten rynek nie będzie określony, to okaże się może - tak jak to ma miejsce w wypadku nadprodukcji trzody chlewnej czy też występującej nadprodukcji drobiarskiej - że będą kłopoty dla tych, którzy się zorganizują, bo wyprodukują za dużo. Czy rząd widzi potrzebę kwotowania produkcji, po to żeby te gospodarstwa, które będą zajmować się produkcją, miały określone dochody? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana ministra o ponowne udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli pan minister byłby uprzejmy odpowiedzieć, to ja bym prosił jeszcze o uściślenie pewnej kwestii. Mówił pan o realizacji umów rządowych dotyczących importu mięsa. Jakie to umowy rządowe obligowały do importu? Jakie są zawarte umowy rządowe dotyczące importu masy mięsnej?</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że w wielu punktach te ponowne pytania dotyczą sprawy zasadniczej, tej, która cały czas jest przez Wysoką Izbę podnoszona, to jest kwestii określenia sposobu finansowania. Tak naprawdę istotą proponowanej ustawy jest wsparcie finansowe, zachęta dla rolników, żeby chcieli korzystać właśnie z takiej formuły organizacyjnej. Kolejna kwestia to kwestia terminu, w którym ustawa wejdzie w życie. Ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia, natomiast myślę, że jeśli chodzi o sposób finansowania, to nastąpi to zgodnie z planem finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która w momencie wydania rozporządzenia przez Radę Ministrów będzie mogła, już w tym roku, rozpocząć proces uruchamiania tych rynków. Wtedy można będzie rozpocząć finansowanie tego typu, natomiast najpóźniej od 1 stycznia 2000 r. cały system musi funkcjonować i musimy przewidywać środki finansowe na to w trakcie prac nad budżetem na 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#AndrzejŁuszczewski">Sprawa pytania, które zadał pan poseł Brejza - odnośnie do liberalizacji. Nie odpowiadałem na nie, dlatego że takich przykładów nie mogę przytoczyć.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#AndrzejŁuszczewski">Pan poseł Jaskiernia ponownie zadał pytanie, na które już odpowiadałem. Przedstawiliśmy stronie związkowej ten projekt, który jest tutaj prezentowany, do oceny. Centrale związkowe otrzymały go. Stwierdziłem to, co miało miejsce - że podczas spotkań rozmawialiśmy na ten temat, natomiast pisemnej odpowiedzi i oceny nie uzyskaliśmy w terminie miesiąca, a taki był właśnie okres oczekiwania na ustosunkowanie się. W trakcie rozmów ze stroną związkową dyskutowano na ten temat, wnoszono uwagi - część z nich została uwzględniona. I to jest ta procedura, która miała miejsce.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Żaden związek nie odpowiedział, łącznie z „Solidarnością”?)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#AndrzejŁuszczewski">Żaden.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Widocznie były powody.)</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#AndrzejŁuszczewski">Jeszcze raz podkreślam: co do sprawy sandomierskiego rynku hurtowego, giełdy sandomierskiej - bo taka jest nazwa - wyraźnie powiedziałem, jaka jest w tej chwili procedura. Rząd zatwierdził pierwszy etap prac nad programem umożliwiającym dokończenie budowy rynków hurtowych. W drugim etapie prac, które rozpoczynamy, te rynki będą brane pod uwagę i tutaj nie można powiedzieć, że to nie będzie dokończone, nie będzie miało wsparcia. Takiego sformułowania nie przedstawiłem i nie przedstawię, dlatego że uważam, iż budowa tych rynków powinna być dokończona w ramach drugiego etapu prac nad rynkami hurtowymi, tak by mogły one funkcjonować, działać zgodnie z założeniami.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#AndrzejŁuszczewski">Na pytanie odnośnie do uchybienia, jeśli chodzi o termin wejścia w życie ustawy, jednoznacznie odpowiedziałem, że uważam, iż ustawa powinna wejść w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Z jaką datą rząd chciałby, żeby ustawa weszła w życie?)</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#AndrzejŁuszczewski">To zależy teraz już od parlamentu, kiedy nastąpi ogłoszenie.</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Niech się pan nie ośmiesza!)</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#AndrzejŁuszczewski">Już jednoznacznie to przekazałem - najpóźniej 1 stycznia 2000 r. To jest termin najpóźniejszy, natomiast uważam, że jesteśmy przygotowani na to, żeby po ogłoszeniu ustawy rynki mogły zacząć funkcjonować. Jesteśmy przygotowani na to, żeby w ramach programu finansowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa...</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile to będzie kosztowało?)</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Panie marszałku, w tych warunkach nie można odpowiadać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę umożliwić panu ministrowi udzielanie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Szkoda czasu.)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Odnośnie do pytania, które zadał pan poseł Zarzycki - chodzi o zmianę polityki. Wyraźnie odpowiadam - debata dotyczy projektu ustawy o grupach producenckich i ich związkach. Jest to jeden z elementów wyraźnie związanych z oczekiwanymi zmianami. Jest on przedstawiony w ramach programu rządowego. Jeśli chodzi o kwestię zmiany polityki rządu, czego dotyczyło pana pytanie, to chcę powiedzieć, że nie zmieniamy polityki rządu, natomiast zmieniamy, w ramach tej polityki, którą przyjęliśmy, sytuację na polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#AndrzejŁuszczewski">Sprawa kontraktacji jest przedmiotem rozpoczętych przez rząd prac. Chodzi o przygotowanie ustawowej regulacji odnoszącej się do kontraktacji, jak też kwotowania. Natomiast zapisy, które są w projekcie ustawy, wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom. Proponowane rozwiązania będą umożliwiać powiązania grup producenckich, podpisywanie kontraktacji z przedstawicielami, z przemysłem rolno-przetwórczym.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Panie ministrze, męska odpowiedź: możecie czy nie możecie dać.)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#AndrzejŁuszczewski">Odpowiadam na pytania, które państwo zadali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, zwracam uwagę - z natury rzeczy pan minister jest mężczyzną i to jest męska odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Proszę Państwa! Jeżeli pan marszałek, Wysoka Izba pozwolą, to na resztę pytań, tych szczegółowych, które tutaj zostały pominięte, udzielę odpowiedzi pisemnej. Na te zaś, które dotyczyły spraw związanych z debatą nad projektem ustawy o grupach producenckich, odpowiedziałem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, przepraszam. Ponieważ już kilkakrotnie słyszeliśmy, że są jakieś umowy rządowe dotyczące importu żywności, więc jeśli pan nie jest w stanie powiedzieć w tej chwili, o jakie umowy rządowe chodzi, to też prosiłbym o udzielenie odpowiedzi na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Odpowiedziałem na zadane pytanie o kontyngenty. Te kontyngenty wynikają z pewnych zobowiązań dotyczących dostępu do rynku polskiego dla określonych produktów. Rząd, który reprezentuję, podjął działania, żeby te produkty w ramach tego kontyngentu nie były sprowadzony w ciągu jednego miesiąca czy dwóch, tylko w ciągu całego roku. Stąd limitowanie dostępu poszczególnych...</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 40% już było.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam... Pan poseł zabierał głos w dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Tak, zabierałem.)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#StanisławStec">Panie ministrze, pan powiedział, że rząd podjął decyzję o rozłożeniu na cały rok kontyngentu, ale, jak pan wie, rząd był już zmuszony przyjąć 40% kontyngentu na żywiec wieprzowy na I kwartał. Dlaczego? Bo minister gospodarki w styczniu wydał pozwolenie na import 16 tys. ton wieprzowiny, tj. 37,3% rocznego kontyngentu. W związku z tym jest pytanie w imieniu rolników: Dlaczego, znając tragiczną sytuację na rynku wieprzowiny, nie podjął innej decyzji, np. żeby w I kwartale w ogóle nie realizować tego importu, tylko przełożyć na następne kwartały, nawet na IV kwartał, realizację 40%?</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#StanisławStec">I drugie pytanie. Kraje takie jak Węgry i Czechosłowacja, biorąc pod uwagę, że w IV kwartale nastąpił bardzo duży dotowany import żywca wieprzowego z Unii Europejskiej, wystąpiły do Brukseli, aby Unia Europejska ograniczyła dotowany eksport mięsa wieprzowego do tych krajów, ponieważ to dezintegruje ich rynek rolny. Dlaczego rząd polski w podobnej sytuacji nie wystąpił o to? Wówczas Unia Europejska mogła ograniczyć, jak w przypadku Węgier i Czech, eksport dotowanej żywności - mam na myśli zwłaszcza żywiec wieprzowy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Rozumiem, że to pytanie miało charakter retoryczny.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy pan minister chce jeszcze się do tego ustosunkować?</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie jest przygotowany.)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ponieważ pan minister musi w tej chwili odpowiadać za rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AndrzejŁuszczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wracają pytania, które akurat są oderwane - może niecałkowicie - od projektu ustawy o grupach producenckich. Jeśli chodzi o kwestię bezpieczeństwa, funkcjonowania odpowiednich przepisów, które będą chroniły polski rynek, trzeba to wprowadzać. Ten rząd od samego początku prowadzi intensywne działanie, żeby maksymalnie ograniczać ten właśnie import. I skoro już tak intensywnie opozycja zadaje tutaj pytania do rządu odnośnie do tego, dlaczego nie ograniczył dostępu, to wyraźnie stwierdzam, że ten rząd od samego początku robi wszystko i ogranicza dostęp - wprowadza przepisy, które utrudniają dostęp, wprowadza ograniczenia. Rząd nie mógł wprowadzić kontyngentu w 1998 r.; ten kontyngent funkcjonuje w 1999 r., w styczniu został wprowadzony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">1) rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym (druk nr 986),</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">2) poselskiego projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990).</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Leszka Kawskiego w celu przedstawienia uzasadnienia rządowego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#LeszekKawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#LeszekKawski">Konieczność nowelizacji ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym (DzU nr 98, poz. 473 z późn. zm.) wynika przede wszystkim z dostosowywania jej obecnych zapisów do przepisów obowiązujących w branży cukrowniczej w krajach Unii Europejskiej. Jednocześnie zaproponowane zmiany będą miały wpływ na poprawę obecnej sytuacji w branży cukrowniczej.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#LeszekKawski">Zapisy znowelizowanej ustawy obejmują następujące kwestie: zmianę definicji kwoty B; przydział limitów produkcji cukru bezpośrednio wszystkim producentom cukru; sposób liczenia limitów; uregulowanie kwestii prawa do limitów w przypadku zmiany własności środków produkcji niezbędnych do produkcji cukru; wprowadzenie obowiązku sprzedaży cukru z kwoty C do końca kampanii, w której został wyprodukowany; przekazywanie limitu produkcji cukru producenta, który zaprzestał działalności gospodarczej w zakresie przerobu buraków cukrowych; nieodpłatne dokonywanie cesji limitów produkcji cukru; limitowanie produkcji izoglukozy na terytorium RP.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#LeszekKawski">Zmiana definicji kwoty B wynika z zapisów polskiej listy koncesyjnej do WTO, umożliwiającej jedynie dopłaty do eksportu cukru (z działu 17 taryfy celnej), a nie do cukru zawartego w produktach przetworzonych.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#LeszekKawski">Proponuje się, aby minister właściwy do spraw rolnictwa limity produkcji i sprzedaży cukru ustalał corocznie poszczególnym producentom cukru do dnia 31 października roku poprzedzającego przyszłoroczną kampanię cukrowniczą. Obecnie limity przekazywane są do spółek cukrowych i producentów cukru pozostających poza tymi spółkami. Zmiana ta podyktowana została licznymi skargami, napływającymi ze spółek parterowych, którym limity produkcji ustalały spółki cukrowe. Producenci cukru czuli się pokrzywdzeni tym, że niektóre cukrownie w holdingu były preferowane kosztem pozostałych. Nie zawsze te preferencje wynikały z lepszej efektywności gospodarowania tych producentów. Ponadto po prywatyzacji holdingów nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#LeszekKawski">Dotychczasowy sposób liczenia limitów produkcji cukru jest skomplikowany, mało zrozumiały i oparty na parametrach niemających formalnego udokumentowania - średnim przerobie dobowym buraków i wydatku cukru. Producentom cukru opłaci się prowadzić krótkie, nawet kilkudniowe kampanie cukrownicze, produkować mało cukru, uzyskując przez to lepsze parametry, jak przerób i wydatek, mające wpływ na wielkość limitu. Cukrownia pracująca dłużej i produkująca więcej cukru otrzymuje niższy limit produkcji cukru. Obecne zapisy ustawowe utrudniają również przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji branży cukrowniczej poprzez zamykanie cukrowni wysoce nierentownych. W przypadku zamknięcia cukrowni w ciągu trzech kolejnych lat limit produkcji dla tej cukrowni zmniejszany jest o 1/3. Po tym okresie, zgodnie z obowiązującą metodą liczenia limitów, zostaje on rozdzielony na wszystkie cukrownie działające w kraju. Tak więc plantatorzy wszystkich buraków cukrowych, którzy dostarczali surowiec do zlikwidowanej cukrowni, po trzech latach od jej zamknięcia nie mają żadnych możliwości dostarczania surowca do innych cukrowni. W projekcie proponuje się zmianę metody liczenia limitów, podstawą której jest wielkość produkcji cukru poszczególnych producentów i jej udział w ogólnej produkcji cukru oraz ustalenie jednorazowego wskaźnika, określającego udział produkcji cukru poszczególnych producentów w ogólnej produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#LeszekKawski">Proponowana w projekcie zmiana sposobu liczenia, jak już wielokrotnie podkreślało Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w swoich wystąpieniach, ma na celu przede wszystkim uzdrowienie nienormalnej sytuacji w branży cukrowniczej poprzez, między innymi, możliwość przeprowadzenia restrukturyzacji branży; zaprzestanie prowadzenia fikcyjnych kampanii cukrowniczych w celu uzyskania limitów produkcji cukru; wyliczanie limitów produkcji cukru na podstawie informacji odpowiednio udokumentowanych. Obecnie informacje przekazywane są często telefonicznie do instytutu przemysłu cukrowniczego, a ich rzetelność budzi wiele wątpliwości; stałe przydzielenie limitu produkcji, co jest niezbędne dla podmiotów planujących budżet i inwestycje. Sposób naliczania limitu produkcji cukru musi być jasny i czytelny zarówno dla producenta cukru, jak i plantatorów buraków cukrowych, i taki też, na wzór obowiązujący w Unii Europejskiej, zaproponowało Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w znowelizowanym projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#LeszekKawski">W Unii Europejskiej, wprowadzając ustawę o regulacji cukru, kierowano się przede wszystkim zapewnieniem odpowiedniej rentowności uprawy buraków cukrowych. Oczywiście koszty związane z transportem buraków i ich cena wpływają bezpośrednio na koszt produkcji cukru. Cukrownie powinny funkcjonować i będą konkurencyjne w stosunku do unijnych, jeżeli będą pracowały w rejonach, w których rolnictwo jest w stanie wyprodukować surowiec również po cenach konkurencyjnych. Fakty te nie zostały uwzględnione w latach siedemdziesiątych podczas budowy cukrowni w rejonach bez tradycji uprawy buraków cukrowych oraz naturalnych warunków glebowych. Cukrownie o dużym potencjale mocy przerobowych, pozbawione wystarczającej ilości surowca, nie są w stanie prowadzić kampanii 85-, czy 90-dniowych. Dużym paradoksem jest więc transport buraków z okolic Wrocławia do cukrowni znajdujących się w dawnych województwach rzeszowskim i lubelskim.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#LeszekKawski">Wbrew temu, co podnoszą w swoich wystąpieniach zwolennicy obecnego sposobu liczenia limitów produkcji cukru, nie ma on najmniejszego wpływu na obniżenie kosztów produkcji ani nie sprzyja prowadzeniu przez cukrownie racjonalnej polityki rozwojowej. Wysiłki cukrowni, zmierzające do powiększenia dobowych przerobów buraków, realizowane bez mała przez prawie wszystkich producentów cukru, jak również w przypadku prowadzenia fikcyjnych kilkudniowych kampanii, mają niestety ścisły związek jedynie z naliczaniem limitów produkcji cukru. Stosowanie w dalszym ciągu tej zasady nie sprzyja zwiększeniu produktywności majątku trwałego cukrowni ani restrukturyzacji branży, polegającej na eliminowaniu z przerobu cukrowni nieefektywnych, nie posiadających odpowiedniej bazy surowcowej i wreszcie źle zarządzanych.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#LeszekKawski">Obecny sposób wyliczania limitu produkcji przyczynił się w dużej mierze do pogłębienia i tak bardzo trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej producentów cukru, uniemożliwił bowiem przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji branży. Część cukrowni, aby nie stracić limitu, prowadzi fikcyjne kampanie, a ich jedynymi dochodami jest zysk ze sprzedaży limitów.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#LeszekKawski">Producenci cukru, aby otrzymać limit produkcji i sprzedaży cukru, obowiązani będą do składania stosownych wniosków najpóźniej do dnia 31 sierpnia roku poprzedzającego przyszłoroczną kampanię cukrowniczą. Wniosek taki powinien zawierać informacje niezbędne do uznania wnioskodawcy jako producenta cukru. Kwestia ta nie była uregulowana do tej pory w obowiązujących zapisach ustawowych. Dotychczas producenci cukru nie byli zobowiązani do przekazywania do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej informacji dotyczących podstawowych danych niezbędnych do ustalania limitów produkcji cukru, nie przekazywali również informacji o zmianie statusu prawnego przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#LeszekKawski">Proponowane przepisy będą regulowały także prawo do przyznawania limitu produkcji cukru w razie zmiany własności środków produkcji niezbędnych do produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#LeszekKawski">Obowiązek sprzedaży cukru wyprodukowanego w danej kampanii cukrowniczej w kwocie C do końca tej kampanii ma na celu, przy braku monitoringu rynku cukru, stworzenie możliwości pełnego rozliczenia produkcji cukru w kwocie A i C w okresie kampanijnym, jak również przeciwdziałanie tworzeniu się zapasów cukru w kwocie C u producentów cukru.</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#LeszekKawski">Producenci cukru, którzy nie sprzedadzą wyprodukowanego w danej kampanii cukrowniczej cukru w kwocie C do końca tej kampanii, zobowiązani będą do wnoszenia opłat sankcyjnych w wysokości 100% wartości niesprzedanego cukru, licząc po cenie minimalnej ustalonej przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#LeszekKawski">Zmiana zapisu dotyczącego przekazywania limitu produkcji cukru producenta, który zaprzestał działalności gospodarczej w zakresie przerobu buraków cukrowych, ma na celu zapewnienie ciągłości kontraktacji plantatorom, którzy dostarczali surowiec do tego producenta cukru.</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#LeszekKawski">W projekcie znalazł się również zapis mówiący o tym, że dokonywanie cesji limitów produkcji cukru (lub ich części) pomiędzy producentami cukru i spółkami cukrowymi nie powinno powodować żadnych roszczeń finansowych. Producenci cukru nie mogą czerpać nieuzasadnionych zysków ze sprzedaży przydzielonego im limitu. Niewykorzystany przez danego producenta limit produkcyjny powinien być nieodpłatnie zbywany innej cukrowni lub spółce cukrowej. Zapobiegnie to nieuzasadnionemu i wielce kontrowersyjnemu przepływowi limitów pomiędzy cukrowniami.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#LeszekKawski">Wprowadza się również limitowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskie produkcji izoglukozy, produktu wytwarzanego głównie z kukurydzy i zboża, ponieważ stanowi ona poważną konkurencję dla cukru wyprodukowanego z buraków cukrowych. Izoglukoza jest stosowana głównie jako słodzik, a więc wysoka jej produkcja wiązałaby się z drastycznym zmniejszeniem obszaru uprawy buraków cukrowych, a tym samym i produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-122.17" who="#LeszekKawski">Limitowanie produkcji izoglukozy będzie polegało na ustalaniu corocznie w terminie do dnia 1 października roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy przez Radę Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw rolnictwa, kwoty produkcji izoglukozy. Minister właściwy do spraw rolnictwa będzie przydzielał limity produkcji izoglukozy na wniosek zainteresowanych jej producentów.</u>
          <u xml:id="u-122.18" who="#LeszekKawski">Za wprowadzenie na rynek krajowy izoglukozy ponad ustalone limity produkcji producenci będą płacić opłaty sankcyjne.</u>
          <u xml:id="u-122.19" who="#LeszekKawski">Wysoka Izbo! Przedłożony rządowy projekt nowelizacji ustawy regulującej rynek cukru jest zgodny z zapisami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej. Jedynym wyjątkiem, jak zostało zaznaczone w uzasadnieniu do tego projektu, jest utrzymanie w okresie przejściowym zapisu dotyczącego eksportu cukru z kwoty C w wyrobach przetworzonych, w których udział przekracza 20%. Odstępstwo to jest niezbędne w celu podniesienia konkurencyjności eksportu polskich wyrobów, w których zawarty jest cukier. Pozostanie on w polskim prawodawstwie do czasu wprowadzenia pełnych zasad unijnych. Wejście w życie ustawy nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-122.20" who="#LeszekKawski">Wysoka Izbo! Ze względu na wagę regulowanych tu kwestii, które będą mieć bezpośredni wpływ na poprawę funkcjonowania rynku cukru, proszę Wysoką Izbę o skierowanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-122.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Pupę w celu przedstawienia uzasadnienia poselskiego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#ZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu grupy 34 posłów mam zaszczyt przedłożyć Wysokiej Izbie projekt ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990).</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#ZdzisławPupa">Rolnictwo, a w szczególności jego sytuacja prawna, jest dzisiaj przedmiotem powszechnej dyskusji i troski. Wskutek wieloletniego zaniedbania tego sektora gospodarki doszło do sytuacji, w której dochody rodzin rolniczych są o połowę niższe niż średnie dochody mieszkańców miast. Spowodowało to nieuchronne napięcia społeczne, mające wyraz w chłopskich protestach. Badania opinii publicznej wykazały, że Polacy na ogół uznają racje protestujących, choć nie zawsze zgadzają się z ich formą. Rolnicy domagali się m.in. zapewnienia im opłacalności produkcji rolnej w podstawowych sektorach. Państwo udzieliło doraźnej pomocy rolnikom, głównie poprzez uruchomienie dotacji do cen skupu żywca wieprzowego. Związki społeczno-zawodowe zawarły porozumienie z rządem, na mocy którego prowadzone mają być dalsze prace nad określeniem sytuacji prawnej i ekonomicznej rolników.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#ZdzisławPupa">W tym miejscu należy stwierdzić z ubolewaniem, że w Polsce brakuje uregulowań prawnych, które dawałyby rolnikom prawo do opłacalnej produkcji i uzyskiwania dochodów zapewniających odpowiedni standard życia. Konstytucyjna zasada: wszyscy są wobec prawa równi, na którą powoływali się niektórzy przywódcy protestów rolniczych, nie ma tu oczywiście zastosowania. Wręcz przeciwnie, zrównanie rolników z innymi przedsiębiorcami wobec prawa ekonomicznego oznacza traktowanie gospodarstwa rolnego jak każdej innej firmy produkcyjnej. Tymczasem wiadomo, że krajowe rolnictwo nie może być wystawione na wolną konkurencję na rynku światowym. Od wielu lat systematycznie światowe wolnorynkowe ceny żywności spadają. Zagrożeniem są zarówno produkty rolne, uzyskiwane w krajach o niskich kosztach własnych i sprzyjających warunkach naturalnych, jak i dotowana żywność produkowana w krajach wysoko rozwiniętych. Dopuszczenie produktów rolnych po tak niskich cenach na rynek wewnętrzny nie jest możliwe, gdyż nieuchronnie doprowadziłoby to do bankructwa wielu gospodarstw. Aby chronić swoje rolnictwo kraje rozwinięte ustanawiają ceny podstawowych, strategicznych produktów rolnych na odpowiednio wysokim poziomie. Stosuje się odpowiedni do tego system ochrony celnej rynku wewnętrznego. Niezależnie funkcjonuje system dopłat bezpośrednich do działalności rolniczej. W efekcie podtrzymuje się krajowe rolnictwo, co jest niezbędne ze względów strategicznych, socjalnych, kulturowych, krajobrazowych i ochrony środowiska. Wielokrotnie stwierdzano, że obecny kształt polskiego rolnictwa jest największą przeszkodą ekonomiczną i prawną w naszej gospodarczej integracji z Unią Europejską. Wydaje się, że w ostatnich kilku latach sytuacja ta nawet się pogorszyła.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#ZdzisławPupa">Restrukturyzacja rolnictwa postępuje bardzo powoli. Dochodowość produkcji rolnej spada, pogłębia się ukryte bezrobocie na wsi. Podstawą do wyjścia z tej kryzysowej sytuacji musi być przede wszystkim ustanowienie dobrego prawa, na podstawie którego krajowe rolnictwo mogłoby się restrukturyzować pod odpowiednią ochroną. Formalnie do ustanowienia takiego prawa zobowiązuje nas ratyfikowany przez Polskę Układ Europejski, ustanawiający stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, spisany w Brukseli 16 grudnia 1991 r. i obowiązujący formalnie od 1 lutego 1994 r. Stwierdza on: „Strony uznają, że istotnym warunkiem wstępnym integracji gospodarczej Polski ze Wspólnotą jest zbliżenie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa Polski do ustawodawstwa istniejącego we Wspólnocie. Polska podejmie wszelkie starania w celu zapewnienia zgodności jej przyszłego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty”.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#ZdzisławPupa">Konieczność uregulowania sytuacji prawnej rolnictwa wynika więc z umowy międzynarodowej, a zatem jest prawem w Polsce. Potrzebne są dwojakiego rodzaju unormowania prawne.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#ZdzisławPupa">Po pierwsze, trzeba rozwiązań o charakterze ustrojowym, które ustanowią zasadę nowoczesnej polityki rolnej państwa i ogólne sposoby jej realizacji. Krótko mówiąc, na wzór traktatu z Maastricht, który dla Unii Europejskiej stanowi akt rangi konstytucyjnej, trzeba uznać, że rolnictwo wyjęte jest spod reguł wolnej gry rynkowej i podlega szczególnej ochronie. Takie ustalenia powinny być następnie odpowiednio uwzględniane w budżecie państwa. Legitymacją dla zapisania takich rozwiązań systemowych mogą i powinny być odpowiednie porozumienia społeczne.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#ZdzisławPupa">Po drugie, potrzeba rozwiązań o charakterze branżowym dotyczących rynków strategicznych produktów rolnych, jakimi są przede wszystkim cukier, zboża konsumpcyjne, mleko i mięso wołowe. Instrumentami ekonomicznymi regulacji i stabilizacji tych sektorów powinny być: ustalanie odpowiednich cen minimalnych skupu przy ścisłym limitowaniu produkcji oraz równoległa ochrona celna rynku krajowego. Sektory innych produktów rolnych powinny być chronione stosownie do ich miejsca w rolnictwie i wyżywieniu narodu.</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#ZdzisławPupa">Cukier jest produktem o szczególnym znaczeniu żywnościowym, tradycyjnie traktowanym jako strategiczny. Z drugiej strony buraki cukrowe mają wyjątkowe znaczenie rolnicze. Z tych dwóch powodów produkcja buraków cukrowych i cukru podlega w Europie najściślejszej ochronie. Buraki cukrowe są tam najbardziej opłacalną uprawą polową. Różnica między ceną wewnętrzną a światową cukru jest większa niż dla jakiegokolwiek innego produktu rolnego.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#ZdzisławPupa">Formalnie rzecz biorąc, rynek cukru w Polsce posiada już swoje prawo branżowe. Uchwalona 26 sierpnia 1994 r. ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym była pierwszym aktem tej rangi w zakresie rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego. Jak sama jej nazwa wskazuje, dotyczyła ona dwóch oddzielnych, choć mocno związanych zagadnień: miała uregulować produkcję i obrót cukrem oraz usprawnić prywatyzację sektora cukrowniczego. Dzisiaj można powiedzieć, że w obu przypadkach nie spełniła pokładanych w niej nadziei.</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#ZdzisławPupa">Część rynkowa tamtej ustawy wzorowana była z grubsza na przepisach europejskich, w szczególności na rozporządzeniu Rady nr 1785 z 1981 r. z późniejszymi zmianami. Wprowadzono więc wyznaczanie rocznych krajowych kwot produkcji cukru. Wyróżniono tu kwotę A, przeznaczoną na zaopatrzenie rynku wewnętrznego, i kwotę B, która mogła być eksportowana przez producentów z dopłatami rekompensującymi niższe od krajowych ceny światowe. Kwoty te rozdzielano między producentów cukru w postaci tak zwanych limitów. Cukier wyprodukowany poza tymi limitami miał być obowiązkowo eksportowany bez dopłat.</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#ZdzisławPupa">Ustalono także minimalną cenę zbytu, poniżej której nie wolno wprowadzać cukru na rynek krajowy. Tak kwoty, jak i ceny minimalne ustalane były corocznie przez Radę Ministrów. Niewielkie pozornie zmiany tego mechanizmu w stosunku do uregulowań europejskich skutkują dzisiaj ogromną nadwyżkę cukru i załamanie się jego cen. Ustawa cukrowa z 1994 r. po prostu nie funkcjonuje. Główna wada tamtej regulacji to brak zapisów ustawowych dotyczących zasad, na których oparte ma być wyznaczenie kwot, limitów i cen. Zapomniano, jak się dziś wydaje, o tym, czemu ta regulacja ma służyć. A cel tej regulacji powinien być następujący: po pierwsze, utrzymanie i ustabilizowanie produkcji buraka cukrowego w kraju, przy bardzo niskich cenach światowych cukru; po drugie, zapewnienie konsumentom stabilnej podaży tego artykułu po rozsądnych cenach; dopiero na końcu, jako konsekwencja tych dwóch pierwszych założeń, zapewnienie opłacalności produkcji przetwórcom buraka, a więc cukrowniom. Kolejność celów w ustawie z 1994 r. została odwrócona.</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#ZdzisławPupa">To pod naciskiem przemysłu cukrowniczego w ostatnich latach wyznaczano zbyt wysokie kwoty i limity produkcji. Rosnące zapasy nie dadzą się dziś sprzedawać na rynku krajowym po ustalonej na mocy ustawy cenie minimalnej. Producenci, a nawet Agencja Rynku Rolnego, pospiesznie sprzedają cukier za bezcen i ze stratą, a co najgorsze, jawnie łamiąc przy tym prawo.</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#ZdzisławPupa">Rolnikom, plantatorom buraka cukrowego nie przyznano w ustawie z 1994 r. żadnych skutecznych praw. Zobowiązano tylko zarządy cukrowni do przeprowadzania konsultacji w sprawie cen skupu buraka cukrowego z organizacjami reprezentującymi plantatorów. Ustawa nie zobowiązywała jednak cukrowni do spełnienia postulatów rolników. W efekcie realna cena płacona rolnikom za buraki wciąż spadała.</u>
          <u xml:id="u-124.13" who="#ZdzisławPupa">Nie lepiej sprawdziła się część prywatyzacyjna ustawy z 1994 r. Prywatyzacji i restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego miało służyć utworzenie czterech spółek cukrowych, zwanych potocznie holdingami. Akcje tych spółek, będące własnością skarbu państwa, miały zostać sprzedane, tak się jednak nie stało. Dzisiaj wszyscy wiedzą, że była to koncepcja chybiona. Holdingów nie sprzedano, nie udało się im także zrestrukturyzować cukrownictwa. Ministerstwo Skarbu Państwa próbuje dzisiaj innej metody prywatyzacji, dzieląc holdingi na mniejsze grupy regionalne.</u>
          <u xml:id="u-124.14" who="#ZdzisławPupa">Ustawa z 1994 r. w części prywatyzacyjnej przewidywała także nieodpłatne zbycie części akcji cukrowni należących do skarbu państwa plantatorom buraka i pracownikom cukrowni. Do dzisiaj i ta część starej ustawy nie została wykonana.</u>
          <u xml:id="u-124.15" who="#ZdzisławPupa">W wyniku splotu tych wszystkich okoliczności, to jest załamania się rynku cukru i opóźnienia prywatyzacji, skarb państwa, plantatorzy i pracownicy cukrowni poniosą ogromne straty. Wartość aktywów prawie wszystkich cukrowni katastrofalnie spadła, za tym idzie spadek wartości ich akcji. Prywatyzacja grupowa może tylko nieznacznie złagodzić te szkody.</u>
          <u xml:id="u-124.16" who="#ZdzisławPupa">Przedkładany Wysokiej Izbie projekt ustawy nie zmienia uregulowań ustawy z 1994 r. w zakresie prywatyzacji. Proces prywatyzacji cukrownictwa powinien być dokończony na podstawie starej ustawy cukrowniczej, z uwzględnieniem nowej grupowej strategii opracowanej w Ministerstwie Skarbu Państwa. Prywatyzacja przemysłu cukrowniczego jest kluczem do rozwiązania wielu problemów, także dotyczących odbudowy rynku cukru. W zakresie prywatyzacji cukrownictwa nie tyle prawo było złe, co jego realizacja. Nadzór właścicielski nad cukrownictwem należał i wciąż należy do skarbu państwa, trzeba go jak najszybciej oddać w ręce prywatne.</u>
          <u xml:id="u-124.17" who="#ZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy o produkcji buraka cukrowego, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru zmienia lub zasadniczo poprawia praktycznie wszystkie uregulowania tzw. ustawy cukrowej z 1994 r. Autorzy projektu uznali, że nowelizacja tamtej ustawy mija się z celem. W zakresie regulacji rynku cukru przedkładają Wysokiej Izbie konstrukcję prawną pełną i zamkniętą, zgodną co do litery i ducha ze sprawdzonymi europejskimi rozwiązaniami.</u>
          <u xml:id="u-124.18" who="#ZdzisławPupa">Obecnie przejdę do omówienia treści projektu przedkładanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-124.19" who="#ZdzisławPupa">Rozdział I, zatytułowany „Przepisy ogólne”, zawiera w art. 1 wykaz definicji stosowanych w tekście projektu. Na uwagę zasługuje inna niż poprzednio, zgodna z przyjętą w Europie, definicja kwot produkcyjnych cukru. Wyjaśnienia wymaga także określenie „plantatora” jako posiadacza gruntu rolnego, kontraktującego buraki cukrowe, co na gruncie naszego prawa oznacza także dzierżawcę lub w ogóle użytkującego ziemię rolniczo, a niekoniecznie jej prawnego właściciela. Podobnie „producentem cukru i izoglukozy” jest „posiadacz” urządzeń do ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-124.20" who="#ZdzisławPupa">Art. 2 zawiera wykaz fundamentalnych zasad obrotu cukrem. Należy do nich zakaz sprzedaży cukru na rynku krajowym poniżej urzędowej ceny minimalnej brutto i obowiązek wyeksportowania bez dopłat cukru wyprodukowanego ponad limity przyznane producentom.</u>
          <u xml:id="u-124.21" who="#ZdzisławPupa">Rozdział II: „Organizacje i instytucje”, zawiera definicje samorządowych i rządowych organów odpowiedzialnych za realizację instrumentów regulacji rynku cukru. Wprowadza się tam obligatoryjną przynależność plantatorów buraka cukrowego i producentów cukru do odpowiednich lokalnych i krajowych organizacji. Rozwiązania w zakresie samorządu plantatorów wzorowane są tu już na istniejących przepisach dotyczących izb rolniczych, a samorządu producentów - odpowiednio izb gospodarczych. Samorządy branżowe plantatorów i cukrowników utworzyć mają komitet do spraw cukru - samorządową branżową platformę porozumiewawczą, organ doradczy Rady Ministrów w zakresie regulacji rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-124.22" who="#ZdzisławPupa">Dla dokonywania regulacji rynku cukru proponuje się utworzenie państwowej jednostki organizacyjnej zwanej Krajowym Biurem Cukru. Długa lista zadań biura, wymieniona w art. 6 projektu, uzasadnia potrzebę jego utworzenia. Biuro ma szczegółowo monitorować rynek cukru co do wielkości obrotu, kosztów produkcji buraka cukrowego, kosztów przetwórstwa, kosztów magazynowania i innych wielkości ekonomicznych, których znajomość jest konieczna dla sprawowania kontroli nad rynkiem. Jest to zadanie obszerne, skomplikowane, specjalistyczne i bardzo odpowiedzialne. Ponadto Krajowe Biuro Cukru gromadzi środki na dotowanie eksportu cukru, na interwencyjne zakupy cukru i na magazynowanie cukru, a także odpowiednio wydatkuje te środki. Krótko mówiąc, nie tyle interweniuje na rynku, ile praktycznie realizuje całość operacji kontrolnych i finansowych zapewniających jego regulację zgodnie z ustawą. Autorzy projektu wyszli z założenia, że tylko wyspecjalizowana jednostka będąca pod nadzorem samorządowej branżowej reprezentacji specjalistów może takim zadaniom podołać. Jak pokazuje praktyka ostatnich lat, ani rząd, ustalając za duże kwoty produkcyjne, ani jego Agencja Rynku Rolnego, która miała monitorować rynek i odpowiednio reagować na jego zakłócenia, tych zadań wykonać nie umiały. Czas więc oddać uprawnienia decyzyjne i wykonawcze w ręce organizacji i instytucji branżowych, które najlepiej zadbają o wykonanie regulacji, gdyż są bezpośrednio beneficjentami nowego prawa.</u>
          <u xml:id="u-124.23" who="#ZdzisławPupa">W rozdziale III: „Ceny”, określono zasadniczy mechanizm ekonomiczny regulacji rynku cukru. Wprowadza się przede wszystkim cenę minimalną skupu buraka cukrowego. Zgodnie z projektem ma ona uwzględniać koszty produkcji buraka i marżę plantatora, zapewniając mu odpowiedni dochód rolniczy. Z kolei cena minimalna zbytu cukru uwzględnia koszty transportu, koszty przetwórstwa i marżę przetwórcy. Tylko taka konstrukcja kosztowa ceny cukru zapewnić może ochronę rodzimej produkcji buraka cukrowego i stabilizację krajowego rynku. Pamiętajmy, że korzyści dla sektora cukru wynikające z takiego ustalania cen okupione są gorzkim warunkiem, koniecznością żelaznego limitowania produkcji i eksportowania wszelkich nadwyżek po nieopłacalnych cenach światowych.</u>
          <u xml:id="u-124.24" who="#ZdzisławPupa">Przedkładany projekt ustawy określa wyraźnie zasady, jakim podlega ustalanie wyżej wspomnianych cen oraz wysokości rekompensat kosztów magazynowania cukru. Zupełny brak określenia tych zasad w ustawie z 1994 r. był jedną z przyczyn konfliktów pomiędzy plantatorami a producentami oraz między całym sektorem cukrowniczym a rządem.</u>
          <u xml:id="u-124.25" who="#ZdzisławPupa">Rozdział IV pt. „Kwoty i limity” dotyczy sposobu i zasad ustalania wielkości produkcji cukru i izoglukozy w skali kraju, a także ich przenoszenia na poszczególnych producentów i w końcu na plantatorów. Nowością są procedury wnioskowania o wyznaczenie limitu produkcji dla producentów, zasady obliczania tych limitów i stosowania ich. Projekt uwzględnia kryzysową sytuację sektora w tym zakresie. Dla producentów cukru buraczanego proponuje się więc trzyletni okres przejściowy, w którym uzyskają oni możliwość zwiększania efektywności swoich mocy przetwórczych. Po upływie tego okresu „karencji” limity mają być wyznaczane na podstawie wielkości produkcji z ostatnich 5 lat i następnie ustabilizowane. Takie rozwiązanie ma między innymi dostarczyć gwarancji zwrotu z inwestycji potencjalnym inwestorom.</u>
          <u xml:id="u-124.26" who="#ZdzisławPupa">Rozdział V pt. „Opłaty i dopłaty” określa system instrumentów ekonomicznych, stabilizujący rynek cukru. Wprowadza się tam między innymi mechanizm refundowania kosztów magazynowania cukru, co ma zapewnić równomierną podaż tego artykułu na rynek. Prawo do zwrotu kosztów magazynowania otrzymają ci producenci, którzy prowadzą rejestry zapasów i przekazują je do Krajowego Biura Cukru. W ten sposób możliwe staje się uzyskanie kontroli nad rzeczywistym stanem krajowych zapasów tego produktu.</u>
          <u xml:id="u-124.27" who="#ZdzisławPupa">Projekt nie przewiduje wypłacania rekompensat za magazynowanie firmom obracającym cukrem, jak ma to miejsce w Unii Europejskiej. Jest to różnica uzasadniona tym, że w kraju mamy ogólnie zbyt wielu pośredników w handlu cukrem, co jest niekorzystne dla plantatorów, przetwórców i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-124.28" who="#ZdzisławPupa">W dalszej części projekt określa sposób rekompensowania producentom różnicy pomiędzy cenami cukru krajowymi a światowymi, w przypadku jego eksportu. Wprowadza też rygor eksportu bez dopłat, jeżeli chodzi o nadwyżki cukru wytworzone przez producenta ponad wyznaczone dla niego limity. Określa sankcje finansowe za wprowadzenie cukru na rynek krajowy poza limitami produkcji.</u>
          <u xml:id="u-124.29" who="#ZdzisławPupa">Projekt przewiduje ponadto przyznawanie dopłat dla przedsiębiorstw zużywających cukier - z kwot przeznaczonych na rynek wewnętrzny - do produkcji chemicznej, technicznej lub do produkcji wyeksportowanych artykułów żywnościowych. Rozwiązanie takie zapobiegnie importowaniu przez tych przedsiębiorców taniego cukru z rynku światowego.</u>
          <u xml:id="u-124.30" who="#ZdzisławPupa">Rozdział VI pt. „Przepisy przejściowe i końcowe” dotyczy zmian w innych ustawach oraz terminu wejścia ustawy w życie. Obliguje też ministra gospodarki do wpisania cukru na listę artykułów, których obrót wymaga posiadania koncesji. To rozwiązanie ma przede wszystkim umożliwić zachowanie kontroli nad obrotem cukrem, czyli skuteczne monitorowanie i bilansowanie rynku krajowego.</u>
          <u xml:id="u-124.31" who="#ZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu grupy 34 posłów wnioskodawców przedłożonego projektu, zwróciłem się do Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej o opinię w sprawie zgodności jego przepisów z prawem Unii Europejskiej w przedmiotowej dziedzinie. Opinia ta jest pozytywna w przypadku dwunastu na trzynaście analizowanych uregulowań szczegółowych. Zastrzeżenia komitetu dotyczą jedynie okresu wyznaczania limitu produkcji izoglukozy, który w Unii jest sześcioletni, a w omawianym projekcie roczny. W tym przypadku przypominam, że izoglukoza, czyli syrop fruktozy pochodzenia zbożowego, produkowana jest w Polsce dopiero od początku bieżącego roku i obecnie nie ma żadnych podstaw do ustalania limitów produkcji tego produktu na okresy wieloletnie.</u>
          <u xml:id="u-124.32" who="#ZdzisławPupa">Chcę tutaj podkreślić, że zaproponowane w projekcie mechanizmy regulacji rynku cukru nie stanowią kopii rozwiązań europejskich. Panujący obecnie kryzys w cukrownictwie nie sprzyja przeprowadzeniu pełnej regulacji na wzór bogatych krajów europejskich. Wiele przepisów nie da się wprowadzić z powodów ekonomicznych i społecznych. Nie da się na przykład ustanowić interwencyjnej ceny cukru i obowiązku skupowania cukru przez agencję rządową po takiej cenie, dopóki z rynku krajowego nie zostanie usunięta ogromna, bliżej nikomu nieznana a oceniana na co najmniej pół miliona ton nadwyżka cukru. Co do źródeł finansowania wszelkich wymienionych w projekcie ustawy elementów regulacji rynku cukru, widać wyraźnie, że koszty regulacji nie obciążą budżetu państwa. Fundusze na dopłaty eksportowe pochodzą np. od plantatorów i przetwórców, środki na magazynowanie cukru wliczone są w jego cenę brutto. Koszty działalności organizacji samorządowych plantatorów buraków cukrowych i producentów cukru na wszystkich szczeblach, a także samorządowego Komitetu do spraw Rynku Cukru, ponoszą ich członkowie. Krajowe Biuro Cukru także ma się samofinansować, chyba że otrzyma zadania rządowe i odpowiednie środki na ich realizację.</u>
          <u xml:id="u-124.33" who="#ZdzisławPupa">Podsumowując, mam chyba prawo twierdzić, że przedłożony projekt ustawy, jako całościowy i zgodny z europejskimi standardami, może być wzorem dla innych ustaw sektorowych, na jakie czeka nasze rolnictwo. Chodzi tu zwłaszcza o regulacje dotyczące produkcji i cen mleka, mięsa wołowego i zbóż. Taki pakiet ustawy powinien być jak najszybciej przygotowany i uchwalony. Rolnictwo nasze wciąż bowiem oczekuje na rozwiązania systemowe.</u>
          <u xml:id="u-124.34" who="#ZdzisławPupa">Proszę Wysoką Izbę o skierowanie poselskiego projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przeprowadzenia dalszych prac nad projektem i przygotowania go do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 6 do 91 minut, to jest debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Dembińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarianDembiński">Wysoki Sejmie! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym w imieniu klubu AWS przedstawić stanowisko dotyczące dwóch prezentowanych dzisiaj projektów ustaw: rządowego i poselskiego. Między tymi projektami istnieją różnice wynikające zarówno z innego zakresu nowelizacji, jakie są w nich proponowane, jak i ze sposobu potraktowania w szczegółach sprawy funkcjonowania Agencji Rynku Rolnego. Agencja obecnie podlega znacznej restrukturyzacji, a tym samym zadania w zakresie regulacji rynku cukru będą inaczej ustawione w strukturze jej nowych zadań; inaczej jest to wpisane w projekt poselski.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#MarianDembiński">Projekt poselski dotyczy głównie zmiany sposobów organizacji rynku cukru; rynku zdezorganizowanego nie tylko, trzeba przyznać, wskutek błędnej polityki celnej ostatnich lat, ale również, a może nawet przede wszystkim, wskutek funkcjonowania do tej pory, przez okres pięciu lat, bardzo złej ustawy napisanej przez poprzednią koalicję w 1994 r. Zawarte w poprzedniej ustawie rozwiązania w tym zakresie nie sprawdziły się i obowiązkiem sprawców tej ustawy była jej nowelizacja już kilka lat temu. To właśnie tamta ustawa, funkcjonująca tyle lat, wprowadziła totalny bałagan na rynku cukru; ustanawiając holdingi jako podmioty mające usprawniać funkcjonowanie rynku cukru, spowodowała, że nie kto inny, tylko holdingi ten bałagan potęgowały.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#MarianDembiński">Nowa ustawa, mówię o ustawie poselskiej, wnosi ważne rozwiązania, niefunkcjonujące do tej pory w polskim ustawodawstwie i w polskiej gospodarce, jeżeli chodzi o segment rynku cukru. Polega to na tym, że proponuje się utworzenie samorządu plantatorów buraków cukrowych, Krajowego Związku Producentów Cukru oraz Komitetu do spraw Rynku Cukru, będącego w zamyśle ustawodawcy ciałem nadzorującym realizację zadań Krajowego Biura Cukru. Powołanie Krajowego Biura Cukru jest zupełnym novum w polskich warunkach. W mojej, i nie tylko w mojej, ocenie jest to bardzo potrzebne rozwiązanie. Bardzo szkoda, że powstaje tak późno. Właśnie Krajowe Biuro Cukru przejmie w dużej części zadania holdingów cukrowych, których holdingi do tej pory nie realizowały i z tych zadań się nie wywiązały. W związku z tym, że rozwiązania te funkcjonują w Unii Europejskiej i przez wiele lat skutecznie się sprawdziły uważam, że ich zastosowanie nie powinno być dyskusyjne.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#MarianDembiński">Osobną natomiast sprawą jest, czy Krajowe Biuro Cukru powinno funkcjonować samodzielnie, czy ma być wpisane w struktury Agencji Rynku Rolnego, podlegającej, jak mówiłem wcześniej, restrukturyzacji. Jeżeli tak, to wtedy Krajowe Biuro Cukru powinno być wpisane, w tych nowych strukturach, w strukturę agencji cukru, ale sama idea powinna zostać zachowana. Unormowania prawne zawarte w projektach rządowym i poselskim tylko w części - tu już wyrażam krytykę - odpowiadają pozytywnie na pytanie stawiane przez rolnika producenta. Trudno znaleźć tu odpowiedź na pytanie, jakie gwarancje opłacalnej produkcji będzie miał rolnik i czy będzie miał wpływ na limity produkcji cukru, a tym samym buraków cukrowych. Dla rolników, ale również dla polskiej gospodarki, jest to kwestia zasadnicza i najwyższej wagi. Jeżeli mamy możliwość stworzenia nowej ustawy w miejsce nieudolnej, wadliwej, złej, to musimy i powinniśmy zadbać o te interesy, a tym samym zadbamy o interes Polski. Dlatego, w mojej ocenie, nie jest dobry zapis w art. 11 projektu poselskiego, mówiący o przypisaniu producentom cukru możliwości zbywania prawa przyznanych im limitów w całości lub w części innym producentom cukru, co się ma dziać z pominięciem zgody plantatorów. Stawia to rolników w pozycji przedmiotu, a nie podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#MarianDembiński">Wiele zła w polskim rolnictwie bierze się właśnie stąd, że decyzje w sprawach dotyczących rolników zapadają bez ich udziału, bez udziału samych zainteresowanych. Według mojej oceny jest to najważniejsza wada tej ustawy. Przyjęcie tego rozwiązania stwarza niebezpieczeństwo utraty kontroli nad sposobem limitowania produkcji przez polskich rolników oraz odpłynięcia limitów do spółek cukrowych, działających w innych rejonach Polski, właściwie bez wiedzy i zgody plantatorów przypisanych do tej cukrowni, a po wejściu Polski do Unii Europejskiej może stworzyć zagrożenie odpłynięcia tych limitów w inne regiony Europy. Przed tym chciałbym przestrzec. Zaproponowane w projekcie rządowym rozwiązanie dotyczące zbycia limitów cukru jest, według mojej oceny, w tej części lepsze, ale nie zabezpiecza w sposób należyty interesów polskich producentów.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#MarianDembiński">Chciałbym jednak pochwalić w jednym miejscu zapis projektu rządowego odnoszący się do sprawy przydziału limitów. Chodzi o obwarowanie przymusem wykonania umów kontraktacyjnych zawartych z producentem. Takim obowiązkiem byłby objęty nowy właściciel limitu. Daje to gwarancje, że te limity nie odpłyną, jak mówiłem wcześniej, gdzieś poza teren działalności cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#MarianDembiński">W rozdziale IV projektu poselskiego w części dotyczącej kwot cukru mówi się tylko o kwotach A i B. Znaczyłoby to, że tzw. kwota C jest w tej noweli zlikwidowana. Poseł sprawozdawca o tym mówił, rozmawialiśmy wcześniej na ten temat - jest to sprawa, która z pozoru mogłaby się wydawać bardzo ważna, gdyż w sposób przejrzysty przedstawia sytuację na rynku cukru, jak również w sposób bardziej prawidłowy ustawia relacje pomiędzy rynkiem wewnętrznym i eksportem nadwyżek. Należy jednak pamiętać, że utrzymanie kwoty C chroni interes plantatora, zmusza również producenta cukru do obniżenia kosztów produkcji. Można powiedzieć, że powoduje zdrową konkurencję pomiędzy poszczególnymi producentami cukru, a dla konsumentów oznacza obniżenie na rynku jego ceny, zwiększa również konkurencyjność polskiego cukru na rynkach zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#MarianDembiński">Oceniając poselskie propozycje, jeżeli chodzi o przydział limitu produkcji A i B, chciałbym zwrócić uwagę, że w tym sposobie przydziału, w tym rozwiązaniu daje się preferencje cukrowniom, które wykorzystały ułomność ustawy z 1994 r. i - o czym poseł sprawozdawca obszernie mówił - prowadziły intensywne kilkudniowe kampanie po to, żeby się wykazać swoją produkcją dobową, a następnie przyznane im limity sprzedawały innym. Jest to, w mojej ocenie, druga ułomność poselskiego projektu. Projekt rządowy jest w tym miejscu lepszy, gdyż zakłada stosowanie procentowego wskaźnika określonego jako średni udział produkcji cukru danego producenta w ogólnej produkcji cukru w pięciu kolejnych, ostatnich kampaniach. Jest przez to bardziej obiektywny w ocenie sprawności organizacyjnej, możliwości produkcyjnych każdej ze zrzeszonych cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#MarianDembiński">Trzecim ważnym problemem jest kwestia produkcji izoglukozy i limitów tej produkcji. Wiadomo, że jest to zagadnienie bardzo ważne i że powinno być w komisjach szczegółowo omówione. Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: Jakie zagrożenia dla producentów buraków cukrowych - uprawy w tej chwili może najbardziej opłacalnej ze wszystkich rolniczych upraw - stanowi produkcja izoglukozy wytwarzanej z pszenicy bądź kukurydzy? Ile generalnie na tym stracą, a może zyskają polscy producenci? Rozwiązania tej kwestii są w jednej i drugiej ustawie bardzo ostrożne i znacznie ograniczają produkcję izoglukozy. Poselska ustawa jest bardzo restrykcyjna i limit produkcji określa na poziomie 3 tys. ton, podczas gdy jeden zakład zajmujący się tylko i wyłącznie wytwarzaniem izoglukozy, znajdujący się na Dolnym Śląsku w Bielanach, ma produkcję 10-krotnie większą. Myślę, że od tego problemu nie uciekniemy, dlatego że produkcja izoglukozy będzie trwała jeśli nie w Polsce, to za granicami kraju. Jeżeli jakieś podmioty będą potrzebowały nie cukru, ale właśnie słodzików do soków i innych artykułów spożywczych, w których izoglukoza jest łatwiejsza do zastosowania, to ten import i tak będzie - będzie importowana izoglukoza.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#MarianDembiński">Bardzo ważne w ustawie poselskiej są zapisy dotyczące restrykcji wobec podmiotów, które sprowadzają i sprzedają cukier po cenie dumpingowej. Sankcje wprowadzane w tej ustawie są bardzo poważne. Uważam, że są spóźnione, ale ważne, że w tej chwili takie działanie jest podjęte. Ma to na celu ukrócenie polsko-polskiej konkurencji prowadzonej przez kilka ostatnich lat przez wszystkie nasze cukrownie.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#MarianDembiński">Uważam, że źle się stało, iż projekty rządowy i poselski nie zawierają nic, co dotyczyłoby kwestii prywatyzacji cukrowni, a na co wszyscy liczyliśmy. Myślę o prywatyzacji cukrowni, która mogłaby być prowadzona w taki sposób, jakiego oczekują producenci, pracownicy - o prywatyzacji z udziałem większościowym producentów buraków cukrowych i pracowników. Pocieszam się, że taka możliwość zostanie stworzona w trakcie prac w komisjach. Przypomnę, że te żądania powtarzają się od wielu lat, a jednocześnie taki model własności funkcjonuje w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#MarianDembiński">Obecne problemy polskiego cukrownictwa przenoszą się w skutkach finansowych na rolników. To rolnicy kredytują działalność cukrowni. Według mnie mają niezbywalne prawo do przejęcia udziałów zarówno w części ustawowej, to znaczy dotyczącej bezpłatnych 15%, notabene do tej pory nie zostało to zrealizowane, jak i zapewnienia im udziałów większościowych, za które rolnicy mogliby płacić towarem w okresie późniejszym. Przypominam, że takie rozwiązania funkcjonują w Unii Europejskiej, gdzie przemysł cukrowniczy jest traktowany jako strategiczny dla gospodarki narodowej. Jestem przekonany, że w taki sam sposób powinien być traktowany w Polsce. Tylko własność, tylko pakiet własnościowy daje gwarancję, że w Polsce będzie produkowany cukier - z polskich buraków.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#MarianDembiński">Chciałbym na koniec powiedzieć, że poselski projekt ustawy jest bardzo pozytywnie oceniany - nad podziw pozytywnie - przez Komitet Integracji Europejskiej, jako wyjątkowo współgrający z ustawodawstwem Unii Europejskiej. Projekt rządowy tak dobrej oceny nie ma.</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#MarianDembiński">Reasumując, uważam, że parlament w końcu - po pięciu latach bezczynności - otrzymuje bardzo dobry materiał do pracy. Jest nadzieja, że w wyniku prac w komisjach sejmowych powstanie nowa duchem, z nowatorskimi rozwiązaniami, ustawa służąca polskim rolnikom i polskiej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-126.14" who="#MarianDembiński">W imieniu AWS zwracam się do pań i panów posłów o poparcie wyżej wymienionych projektów ustaw i o skierowanie ich do komisji do dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Jerzego Pilarczyka o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w odniesieniu do rządowego i poselskiego projektów ustaw dotyczących regulacji rynku cukru i przekształceń własnościowych w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł Dembiński wyraził radość, że po pięciu latach zostają przedłożone projekty ustaw.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Ale po pięciu latach bezczynności.)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Otóż chcę wyrazić ubolewanie, że po półtorarocznym okresie rządów Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności podjęto próbę wprowadzenia poprawek do ustawy, która w moim przekonaniu była pierwszą, pionierską, panie pośle Dembiński, ustawą ograniczającą niczym nieograniczony wtedy liberalizm wprowadzony w polskiej gospodarce, w tym również niczym nieograniczony liberalizm w stosunku do rolnictwa i rynku rolnego. Przyznaję, że ta ustawa nie do końca działa precyzyjnie. Niemniej jednak jeżeli ona nie działa precyzyjnie, to przede wszystkim dlatego, że rząd - ten rząd - nie chce wykorzystać wszystkich przepisów i wszystkich możliwości tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Oba projekty skupiają się przede wszystkim na regulacji rynku cukru. Niewątpliwie jest on niezmiernie ważny i dlatego może na początek skupię się na tej części ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych, która dotyczy przekształceń własnościowych, albowiem są one bardzo ważne dla przyszłości polskiego przemysłu cukrowniczego. I w tym kontekście plantatorskim i kontekście cukrowniczym, ale również i w wymiarze ekonomicznym, finansowym, bowiem prywatyzacja sektora cukrowniczego nie jest bez znaczenia dla dochodów budżetu państwa. Otóż wydaje mi się, że w dużej mierze prywatyzacja przewidziana w ustawie z 1994 r. była hamowana. Domyślam się, przypuszczam, że była hamowana celowo, ażeby nie realizować tej koncepcji, która w ustawie była przewidziana.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Mówi pan o koalicji PSL–SLD.)</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Dzisiaj, panie pośle Dembiński, bez uruchomienia prywatyzacji rządowej, prywatyzacja polskiego przemysłu cukrowniczego dokonała się w Polsce tylnymi drzwiami. I w mojej ocenie bardzo wielu osobom, podmiotom czy instytucjom zależało na tym, żeby prywatyzację opóźniać po to, żeby wszystkie te cukrownie, większość tych cukrowni, które dziś są już prywatne, bez akceptacji rządu czy bez konieczności wymagania akceptacji rządu, były już sprywatyzowane.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie pośle Dembiński!</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Dziękuję, że mnie pan tak wyróżnia.)</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj w polskim przemyśle cukrowniczym jest trzech inwestorów niemieckich, dwóch inwestorów angielskich, jeden inwestor duński i rząd w tej sprawie nie zajmował stanowiska. Nie musiał, bo prywatyzacja odbywała się tylną furtką. Poprzez upadłość. I nie wiem, panie pośle Dembiński, czy ten scenariusz prywatyzacji przemysłu cukrowniczego poprzez upadłość nie jest realizowany w dalszym ciągu.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: A kto w Klecinach doprowadził do upadłości, jak nie pan?)</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">W Śląskiej Spółce Cukrowej, panie pośle, odbyło się spotkanie, na którym przedstawicielka ministra skarbu oraz ministra rolnictwa poinformowała Śląską Spółkę Cukrową, izby rolnicze, związki rolnicze, że decyzja w sprawie prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej jako pierwsza w Polsce zostanie podjęta w październiku. Cukrownicy, plantatorzy, izby rolnicze wyraziły obawę, że do października wiele cukrowni Śląskiej Spółki Cukrowej może nie doczekać. Jeżeli mówić o marnotrawstwie czasu, to trzeba powiedzieć, że faktycznie nasz rząd mógł w końcówce swojego urzędowania w 1997 r. podjąć decyzję o prywatyzowaniu. Jednakże nie wykorzystał tego czasu i tu trzeba przyznać się do tego błędu. W 1997 r. decyzje prywatyzacyjne mogły być już podjęte, ale rząd Akcji Wyborczej Solidarność, Unii Wolności, wiedząc o tym - na posiedzeniu komisji rolnictwa przyznawaliśmy się do tego, że powinniśmy w 1997 r. te decyzje podjąć - po półtora roku decyzji nie podjął i zapowiada, że przez najbliższe pół roku też nie podejmie. W chwili obecnej niesamowicie potrzebne są decyzje w zakresie prywatyzowania. Niezależnie jakie one będą, spory o to, czy to ma być prywatyzacja holdingowa, grupowa czy pojedynczych cukrowni są sporami drugorzędnymi. W moim przekonaniu chodzi o to, żeby prywatyzacja odbywała się bez udziału rządu, państwa.</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#JózefJerzyPilarczyk">I w związku z tym w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej apeluję, aby decyzje w sprawie prywatyzacji spółek cukrowych, przemysłu cukrowniczego podejmować jak najszybciej, nie wdając się w dywagacje polityczne, kto ile jest winien. Myślę, że wybory są takim dobrym czasem. Wyborcy wówczas oceniają pod względem politycznym kto rządził dobrze, a kto źle. Myślę, że również i dzisiejsza dyskusja oraz przygotowywanie projektów nie zostało pozbawione wpływów inwestorów, którzy już znajdują się na krajowym rynku cukrowniczym. To oni podpowiadają posłom, które z rozwiązań będzie najlepsze dla obszaru, na którym w przyszłości będą działać, bo zdaje się, że wielu z nich już ma wyznaczone obszary, na których w przyszłości będą prowadzić działalność produkcyjną w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zarówno propozycja rządowa, jak i poselska, dużo czasu i miejsca poświęcają podziałowi kwot. To jest przedmiot sporu. Również w poprzedniej kadencji ta sprawa podzieliła parlament - nie pod względem politycznym, a regionalnym. Podejrzewam, że spór ten będzie się toczył przy tych nowelizacjach również w tej Izbie. Proszę tylko zawsze pamiętać, że za tym sporem stoją inwestorzy i widzą swoje interesy. Sojusz Lewicy Demokratycznej jest za koniecznością nowelizacji tej ustawy, niemniej jednak może z innych powodów niż przedstawione w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym wyrazić opinię, dlaczego regulacja rynku cukru nie sprawdziła się do tej pory. Nie sprawdziła się dlatego, że ustalający limit produkcji cukru w kwocie A, czyli rząd, nie ponosi konsekwencji za byle jakie, albo, delikatnie mówiąc, niestaranne ustalenie kwoty A, czyli globalnej produkcji na rynek krajowy. Nie pomagają informacje, interwencje, że kwota A jest za duża. Dzisiaj widać doskonale, że po kolejnych ustalanych kwotach, zbyt wysokich, na rynku znajduje się, co jest zresztą przez rząd potwierdzane, około 400 tysięcy ton cukru, głównie z kwoty A, na co nie ma pokrycia w popycie. W związku z tym proponuję - tego nie ma ani w jednym, ani w drugim projekcie - ażeby konsekwencją dla ustalonej przez rząd kwoty A był obowiązek wykupu kwoty A przez Agencję Rynku Rolnego, jeżeli nie znajdzie ona nabywców, bo to będzie oznaczało, że rząd źle ustalił kwotę A. Musi być taki zapis, żeby doprowadzić do precyzyjnego działania tej ustawy. Jeżeli ustala się producentom limitowanie, to musi mieć ono pokrycie w możliwościach zbytu kwoty A; dzisiaj takiej możliwości nie ma. Oczywiście takiego zapisu można by było nie wprowadzać, gdyby rząd z własnej woli chciał ograniczyć kwotę A i urealnić ją do ilości, którą wchłonie rynek.</u>
          <u xml:id="u-128.15" who="#JózefJerzyPilarczyk">Następna sprawa dotyczy dopłat do eksportu. Ani w jednym, ani w drugim projekcie na ten temat się nie mówi. Projekt poselski mówi tylko, że dopłaty do eksportu będą pokrywane ze środków gromadzonych przez plantatorów i producentów cukru. Chciałbym poinformować, że możliwości zawarte w dotychczas obowiązującej ustawie są wykorzystywane w 30%. Nie są wykorzystywane możliwości kwotowe, jeśli chodzi o wartość subwencji czy dopłat do eksportu cukru. Dotychczas obowiązująca ustawa przewiduje, że do 7% wartości wprowadzonego na rynek cukru może stanowić dopłata do jego eksportu. Również w ramach WTO mamy ograniczony limit, ile możemy dopłacić do eksportu cukru i ten ustalony w protokołach WTO limit wykorzystujemy w 30%. Wystarczy, żeby rząd zechciał swoją decyzją zwiększyć ilość środków gromadzonych na dopłatę do eksportu. A powinien to zrobić w sytuacji, kiedy cukier tanieje na rynku krajowym. Wprowadzenie więc górnej granicy, czyli 7% wartości odpisu na fundusz promujący eksport, w żadnym razie nie odbije się na cenach detalicznych cukru ani na wskaźniku inflacji, czego tak bardzo się obawia pan wicepremier Balcerowicz. Gdyby rząd właściwie rozumiał sytuację cukrownictwa, to swoją decyzją mógłby doprowadzić do wyraźnej poprawy opłacalności eksportu. Tylko po prostu trzeba tego chcieć, trzeba chcieć taką decyzję podjąć. W imieniu klubu popieramy rozwiązania proponujące regulowanie limitu izoglukozy, która w Polsce jest produkowana faktycznie od niedawna. Niemniej jednak w projekcie poselskim z tą regulacją posunięto się tak daleko, że nawet w ustawie proponuje się ustalić limit produkcji izoglukozy bez uwzględnienia nawet możliwości produkcyjnych, jakie już w Polsce w tym zakresie istnieją. W związku z tym uważam, że na pewno należałoby limitować tę produkcję, niemniej jednak limity powinna ustalać... tak jak w przypadku cukru... Dlaczego cukier jest limitowany przez Radę Ministrów, a izoglukoza przez ustawę? - przynajmniej w tym pierwszym roku.</u>
          <u xml:id="u-128.16" who="#JózefJerzyPilarczyk">Również wydaje mi się nieporozumieniem ustalanie kwoty na izoglukozę 1 października, a przydzielanie limitu producentom 15 grudnia, który to limit ma obowiązywać od 1 stycznia. Producenci izoglukozy, którzy głównie produkują izoglukozę z pszenicy, z kukurydzy, muszą wiedzieć, jak przynajmniej pod względem surowcowym przygotować się do najbliższego okresu produkcyjnego. W związku z tym ustalanie 15 grudnia limitu produkcyjnego izoglukozy na następny rok jest nieporozumieniem i trzeba ten termin odpowiednio wydłużyć.</u>
          <u xml:id="u-128.17" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na pewno nad projektem poselskim, który jest dość śmiały, jeśli chodzi o zakres uprawnień plantatorów, będzie dyskusja w czasie prac komisji. Może rząd też w tej sprawie zajmie jakieś stanowisko, bo mamy nową jakość, nową wartość, powiedziałbym, dla rolników bardzo cenną, że to rząd będzie ustalał minimalne ceny skupu buraków. Dla plantatorów jest to dobra wiadomość, ale przy takim rządzie wcale nie ma gwarancji, że ta cena usatysfakcjonuje rolników. Tym bardziej że w projekcie ustawy państwo posłowie nie ustaliliście konsekwencji dla podmiotów, które nie będą stosowały ceny minimalnej na buraki. A więc może to być kolejny martwy zapis, jeżeli faktycznie nie będziemy potrafili go wyegzekwować.</u>
          <u xml:id="u-128.18" who="#JózefJerzyPilarczyk">Generalnie można powiedzieć, że propozycje nowelizacji idą w dobrym kierunku. Pragnie się poprawić rozwiązania, które już do tej pory funkcjonowały, lecz niezbyt może były precyzyjne. Niemniej jednak w mojej ocenie, w ocenie posłów klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej istniejące obecnie przepisy mogłyby funkcjonować dużo lepiej, gdyby faktycznie rząd zechciał wykorzystywać te możliwości, które już daje ustawa. W każdym razie chciałbym zadeklarować nasz merytoryczny udział w pracach nad obydwoma projektami ustaw, aczkolwiek i w jednym, i w drugim projekcie wiele zapisów budzi nasze wątpliwości i zastrzeżenia. Myślę, że w trakcie obrad komisji wyjaśnimy te uwagi i przyjmiemy rozwiązania takie, które będą mogły być szybko zastosowane w celu poprawy sytuację przede wszystkim w przemyśle cukrowniczym, a dyskusja dzisiejsza i dyskusja w trakcie obrad komisji przyczyni się do szybszych, niż się planuje, decyzji ministra skarbu w zakresie prywatyzacji przemysłu cukrowniczego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Wujca w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności i w swoim, chciałbym się odnieść przede wszystkim do projektów ustaw, ale po wystąpieniu posła Pilarczyka chciałbym również nawiązać do pewnej historii ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych. Ustawę uchwaliliśmy w 1994 r. Mówię: uchwaliliśmy, chociaż Klub Parlamentarny Unii Wolności był bardzo krytyczny w stosunku do projektu ustawy, zwłaszcza do części dotyczącej utworzenia holdingów. Poseł Pilarczyk dokonał pewnego podsumowania, tylko że zrzucił całą odpowiedzialność na obecną koalicję, która przecież nie uchwalała tej ustawy. Wprawdzie mówił o tym, że są ukryte rezerwy w tej ustawie, ale zbyt wyraźnie ich nie wskazał.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#HenrykWujec">Panie Pośle! Przede wszystkim ustawa została uchwalona w 1994 r. i obowiązywała w czasie funkcjonowania koalicji SLD–PSL, do 1997 r., czyli przez 3 lata, tak więc można było wykorzystać tę ustawę zarówno do regulacji rynku cukru, jak i do dokonania przekształceń własnościowych. Spróbujmy zobaczyć, co zostało zrobione w tym czasie. Jeśli chodzi o przekształcenia własnościowe, nic nie zostało zrobione. Ustawa zablokowała to. Przestrzegaliśmy w czasie debaty parlamentarnej, że ta ustawa zablokuje przekształcenia własnościowe i skończy się to zapaścią na rynku cukrowym i jeśli chodzi o funkcjonowanie cukrowni. I mamy tę zapaść. Problem ten przedstawiał minister w imieniu rządu, prezentował to poseł Pupa, który mówił o tym, jaką mamy sytuację w tej chwili na rynku cukrowym. Później rzeczywiście nastąpił okres, w którym koalicja Unii Wolności i AWS odpowiadała za funkcjonowanie państwa i gospodarki. Chodzi tu o półtora roku.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#HenrykWujec">Ubolewam, że te zmiany przyszły za późno. Powinniśmy to zrobić wcześniej. Jest to nasz błąd. Dobrze, że chociaż w tym momencie - i tutaj rzeczywiście coś nowego się dzieje - pojawił się ten projekt ustawy oraz projekt poselski. Tu jest ukłon w kierunku posłów AWS, w szczególności posła Pupy, który wczoraj zorganizował specjalną konferencję dla zaprezentowania projektu poselskiego. Jest to słuszny ruch. Ale jeśli chodzi o skutki tej ustawy, to proszę nie uderzać się w nasze piersi, tylko w swoje własne.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#HenrykWujec">Spójrzmy, jak się kształtowały kwoty A, o których mówił pan poseł. W latach 1995/1996 kwota A wynosiła 1 500 tys. ton, w latach 1996/1997 — 1 630 tys. ton, czyli w tym czasie koalicja SLD–PSL podwyższyła kwotę A, chociaż wiadomo, że kwota ta była już za wysoka, a spożycie cukru malało. W latach 1997/1998 — to też były decyzje jeszcze tamtej koalicji — wyniosła ona 1 630 tys. ton. Nadwyżki więc stopniowo narastały. Doszło w tej chwili do sytuacji, o której mówił pan poseł Pilarczyk, że mamy 400 tys. ton cukru, z którym mamy problemy ze zbyciem.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#HenrykWujec">Jest to istotna sprawa i chociaż się to skumulowało w wyniku błędów poprzedniej koalicji, to sądzę, że musimy wziąć za to odpowiedzialność, nie możemy tej sytuacji tak zostawić. I tu jest pytanie do rządu: Jak rząd przewiduje, w jaki sposób dokonać zbycia tej kwoty cukru? Jakie kroki rząd podejmie, co przedsięweźmie, bo przecież tego cukru nie można tak zostawić, bo to doprowadzi do całkowitej zapaści na rynku cukrowym. Bierzemy więc za to odpowiedzialność, ale proszę zwrócić uwagę na to, jak się to kształtowało w latach, kiedy koalicja SLD–PSL sprawowała rządy.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#HenrykWujec">Poseł Pilarczyk mówił, że teraz wprowadza się prywatyzację tylnymi drzwiami. Mówiliśmy o tym, że jeśli nie będzie prywatyzacji, to będzie się to wprowadzać tylnymi drzwiami. Jeżeli bowiem się nie umożliwi przeprowadzania naturalnych procesów prywatyzacyjnych, to będzie to właśnie tak dokonywane. Wtedy różne spółki zagraniczne będą wymuszać tę prywatyzację. I tak się teraz dzieje. Z tym że, o ile wiem, nareszcie zostały podjęte decyzje dotyczące utworzenia grup regionalnych i według zapewnień Ministerstwa Skarbu Państwa w tym roku będzie dokonywana prywatyzacja według tychże grup. Tak więc tutaj sprawy ruszyły, już nie stoimy w miejscu. Zostało podpisane porozumienie pomiędzy ministrem skarbu i ministrem rolnictwa dotyczące podziału na grupy regionalne i rozpoczął się proces prywatyzacji. Zostały powołane firmy, które mają przygotować się do prywatyzacji, oczywiście przeprowadzanej w drodze przetargu, mam nadzieję, bo innej sobie nie wyobrażam. Tak więc tutaj został zrobiony pewien ruch. Niemniej jednak chciałbym uzyskać informację od rządu, jak to naprawdę wygląda, czy w tym roku należy się spodziewać całkowitej prywatyzacji, częściowej, w jakich grupach regionalnych, w których holdingów w pierwszej kolejności będzie przeprowadzana prywatyzacja.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#HenrykWujec">Nadzieje związane z tamtą ustawą, która była wprowadzona w 1994 r. - zakładam, że dobre nadzieje - nie zostały spełnione. I to jest przestroga dla naszej Izby - nadzieja, że wprowadzimy tak doskonałe przepisy, iż uregulują one do końca funkcjonowanie rynku cukru, jest płonna. Nawet gdybyśmy przygotowali najlepszą ustawę, to wkrótce okaże się, że są luki - zresztą będę mówił o tych lukach - które potem będą wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#HenrykWujec">Niewątpliwie najlepiej byłoby starać się maksymalnie urynkowić te procesy. Nie możemy tego jednak zrobić, dlatego że jesteśmy w pewnym otoczeniu, jesteśmy w trakcie procesu integracji z Unią Europejską, gdzie jest regulowany rynek cukru i my stosujemy te same, podobne metody.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#HenrykWujec">Mamy podział na odpowiednie kwoty: A, B, C, i teraz jeszcze bardziej dostosowujemy naszą sytuację do takiej, jakiej od nas wymagają partnerzy z Unii Europejskiej. No i to jest oczywiście dobry proces.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#HenrykWujec">Chciałbym jeszcze przytoczyć dane porównawcze dotyczące sytuacji, jaka jest na rynku i w produkcji buraków cukrowych w Polsce i w Niemczech. To jest dość ciekawe porównanie, dlatego że to nasz sąsiedni partner. Sądzę, że warto zwrócić uwagę na niektóre kwestie. Otóż powierzchnia uprawy buraków cukrowych jest podobna, w tysiącach hektarów. My mamy 405 tys. ha, Niemcy mają 515 tys. ha. Ale jeśli chodzi o produkcję cukru, to my produkujemy, w kwocie A, 1 630 tys. ton, oni - 2 600 tys. ton, w kwocie B: my - 110 tys. ton, oni - 80 tys. ton. Proszę, panie pośle, zwrócić uwagę na to, że oni wykorzystują kwotę B w mniejszym zakresie, niż nawet my to czynimy. Produkcja cukru na jednego mieszkańca w związku z tym jest bardzo podobna, ale już produkcja cukru na jednego zatrudnionego w przemyśle cukrowniczym jest radykalnie różna. U nas jest to 70 ton, podczas gdy w Niemczech - 540 ton. To jest dystans, jaki nas dzieli od tamtego przemysłu. Nie będę przytaczał jeszcze innych danych, ale już to, co powiedziałem, pokazuje, jak długa droga czeka nas w restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego. I rzeczywiście zablokowanie tego w ostatnim okresie odbiło się bardzo negatywnie na sytuacji tego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#HenrykWujec">Teraz przejdźmy do rządowego projektu ustawy. Ten projekt ustawy - jak już było słusznie powiedziane - wprowadza limitowanie izoglukozy, co jest konieczne, dlatego że izoglukoza pojawiła się nie tylko na naszym rynku, ale i na innych rynkach, i jest konieczne wprowadzenie pewnego rodzaju regulacji. Ale też sądzę, że trzeba uwzględnić to, iż będzie się ona coraz częściej pojawiać na rynku i całkowite jej zablokowanie byłoby niesłuszne. Już w tej chwili zaczyna ona wypierać częściowo cukier nie tylko na naszym rynku, ale i na rynkach zagranicznych. Biorąc pod uwagę to, że produkowana jest również z naszego naturalnego produktu, z pszenicy, zauważmy, że to też jest kwestia, która powinna być uwzględniona, i wymagałoby starannej analizy, co jest korzystne, jaki zakres tego limitu jest korzystny. Taka analiza powinna być przez stronę rządową dokonana.</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#HenrykWujec">Jeśli chodzi o same zapisy, niewątpliwie słuszne jest to, że należy zlikwidować te paradoksy produkcyjne, fikcyjne kampanie, o których tu była wcześniej mowa. Tylko że to też trzeba robić dosyć ostrożnie. Przede wszystkim, jeśli się ma te limity, to każdy zakład jest nastawiony na ten limit. Również producenci i plantatorzy buraka cukrowego. Tych zmian trzeba więc dokonać dość ostrożnie, bo można też bardzo zaszkodzić. Na przykład w tym przedłożeniu rządowym, jeśli się uważnie temu przyjrzeć: ponieważ bierze się pod uwagę średni udział produkcji cukru, to bierze się pod uwagę całą produkcję cukru danego producenta, czyli bierze się pod uwagę kwoty A, B i C, a więc w pewnym sensie premiuje się tych, którzy nadużywali i produkowali w kwocie C swój własny cukier. Oni teraz dostaną premię. Nie karę, tylko premię. Dlatego też poddałbym pod rozwagę następujące propozycje. Czy nie należałoby wprowadzić w tym miejscu zapisu, że, owszem, średni udział, ale dodać: „w kwocie A”, i odpowiednio w zapisach ustawy wprowadzić, na przykład w art. 1 w zmianie 5, uzupełnienie ust. 2 c pkt 2 lit. c, tak by zapis brzmiał: „wielkości produkcji cukru w kwocie A”, a nie tak, jak jest tam podane generalnie. To więc wymaga analizy.</u>
          <u xml:id="u-130.12" who="#HenrykWujec">Ponadto jeśli wprowadzimy zmiany tych limitów, to czy wprowadzać je akurat w tym momencie, kiedy jest to pewne zaskoczenie? Przecież ani ci producenci, ani plantatorzy nie powinni być zaskakiwani. Może więc dać pewne dłuższe vacatio legis. Tutaj nie ma go. Jest tylko półroczne. To też jest rzecz do rozważenia. Sądzę zresztą, że komisja będzie się nad tym uważnie zastanawiać, dlatego że projekt poselski ma tutaj inne regulacje i na pewno będzie trzeba szukać jakiegoś rozwiązania, które jest pośrednie pomiędzy tymi dwiema propozycjami.</u>
          <u xml:id="u-130.13" who="#HenrykWujec">Zapis nowego ust. 3a w art. 4 w zmianie 5 lit. c przedłożenia wprowadza skomplikowany system przejmowania limitów, jeżeli producent zaprzestanie produkcji cukru. Nie wskazano mechanizmów, jak wykreowana będzie decyzja ministra, w jaki sposób inni producenci cukru dowiedzą się, że jakiś producent cukru zaprzestał działalności gospodarczej w zakresie produkcji cukru. Co będzie, jeżeli przejmujący zobowiąże się do przejęcia plantatorów i ze zobowiązania się nie wywiąże? Czy taka decyzja jest decyzją administracyjną, a jeśli tak, to czy można się od niej odwołać i czy jest zaskarżalna do NSA? Czy nie prościej byłoby przyjąć, że jeżeli producent cukru zaprzestał działalności gospodarczej w zakresie produkcji cukru - to pojęcie trzeba oczywiście zdefiniować - to w tej sytuacji jego limit przepada i plantatorów przejmują inne zakłady? W związku z tym projekt rządowy wymaga jeszcze starannego przejrzenia i ustalenia, jak np. będzie regulowana sprawa ustalania przez ministra limitów produkcji cukru dla producentów cukru. Czy to będzie decyzja indywidualna? Czy to będzie decyzja w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego i w związku z tym jaka będzie możliwość zaskarżania tej decyzji? Czy też będzie to decyzja zbiorowa i w związku z tym będzie inna regulacja? Tak że projekt rządowy niewątpliwie jest pewnym porządkowaniem rynku cukru, ale wymaga jeszcze pracy w komisji i jesteśmy oczywiście zdania, że należy go skierować do komisji do dalszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-130.14" who="#HenrykWujec">Przy okazji chciałbym Wysokiej Izbie poddać pod rozwagę jedną istotną rzecz. W projekcie rządowym proponuje się wprowadzanie limitów już teraz inaczej - nie holdingi będą to ustalać, tylko minister rolnictwa będzie podejmował decyzje dotyczące wielkości limitów dla poszczególnych producentów. A czy nie należałoby się zastanowić, dalej idąc: Czy to właściwie nie plantator jest właścicielem limitu? Czy to nie plantator jest właścicielem kwoty cukrowej? Czy nie należało wprowadzić takiej regulacji, zgodnie z którą plantator jest dysponentem tej kwoty? On wtedy, zmieniając swojego producenta, będzie również przenosił swoją kwotę. Zatem w ten sposób zrobilibyśmy bardzo istotny ruch w kierunku plantatorów, tych najważniejszych, którzy tutaj są w najtrudniejszej sytuacji. Nie mam tu gotowej propozycji, ale poddaję pod rozwagę, że tego typu regulacja na pewno, jak sądzę, byłaby korzystnie przyjęta przez plantatorów. Byłby to ruch we właściwą stronę.</u>
          <u xml:id="u-130.15" who="#HenrykWujec">Teraz przejdę do projektu poselskiego, przygotowanego przez posłów AWS, prezentowanego przez posła Zdzisława Pupę. W projekcie poselskim ważne jest to, że wprowadza się takie organizacje, jak Krajowy Związek Plantatorów Buraków Cukrowych, Krajowy Związek Producentów Cukru - i właśnie te związki będą podmiotami regulacji rynku cukru w Polsce. No, jest to bardzo śmiała propozycja. W czasie tej konferencji poddawałem pod dyskusję, i nad tym trzeba się zastanowić, w jaki sposób zapewnić tutaj zgodność z konstytucją, która gwarantuje wolność zrzeszania się. Czy tworzenie takiego obowiązkowego związku nie będzie przedmiotem zaskarżenia ze względu na konstytucję, ze względu na to, że ustawodawca nie może wprowadzić tego typu regulacji? Trzeba to więc zrobić tak, żeby te decyzje były bez zarzutu. Ja uważam, że w sumie wprowadzenie tego typu regulacji jest korzystne, dlatego że ci najbardziej zainteresowani będą wtedy podejmować decyzje i sądzę, że na pewno potrafią się dogadać między sobą, bo to leży w ich interesie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-130.16" who="#HenrykWujec">Istotną kwestią związaną z tym projektem jest oczywiście - zwracano na to uwagę - niezgodność z prawem międzynarodowym, to znaczy nadal jest koncesjonowanie... nadal są dopłaty do eksportu cukru zawartego w produktach przetworzonych. To jest niezgodne z naszą umową z WTO. Wymaga to pewnie zmiany, dlatego że w projekcie rządowym też tego nie ma. Tutaj rząd zrezygnował z dotowania naszego eksportu cukru w produktach przetworzonych. Możemy, według projektu rządowego, kwotę C odnosić do tych produktów, w których jest cukier, ale nie jest to z kwoty B, z tej kwoty dotowanej.</u>
          <u xml:id="u-130.17" who="#HenrykWujec">Jest również istotne, jeżeli chodzi o samorządność, że w tym projekcie ustawy mówi się o tym, że zasady gospodarki finansowej samorządu plantatorów ustala minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej. To też chyba za bardzo wchodzi w możliwości samorządowe, zbytnio ogranicza działalność samorządów.</u>
          <u xml:id="u-130.18" who="#HenrykWujec">I teraz sprawa bardzo istotna, czyli powołanie Komitetu do spraw Rynku Cukru oraz Krajowego Biura Cukru. Zwracam uwagę, że tutaj trzeba działać bardzo ostrożnie. Powstały holdingi cukrowe. Jaki mamy rezultat? Ja widzę np., że w Zamościu pojawiły się dobre samochody, które są użytkowane przez zarząd tego holdingu, radę nadzorczą itd. Jest to w pewien sposób korzystne, bo się podniósł standard samochodów jeżdżących po Zamościu. Ale nie widać na razie jakichś specjalnych korzyści - poza tym, że są biurka, etaty, samochody. Czy tworzenie Krajowego Biura Cukru z jego oddziałami nie spowoduje powstania kolejnej biurokracji, która jest bardzo kosztowna? Przypominam, że ostatnio są wyraźne tendencje do tego, żeby podnosić wysoko płace różnych dyrektorów, zarządów, prezesów itd. Jeszcze ograniczenia nie wprowadziliśmy. A więc takie niebezpieczeństwo jest. I to są duże koszty. Zatem sądzę, że jeśli chodzi o krajowy Komitet do spraw Rynku Cukru, jest to dobre rozwiązanie, natomiast stworzenie oddzielnego Krajowego Biura Cukru nie jest zasadne. Powinna być oddzielna sekcja w ramach Agencji Rynku Rolnego. To już istnieje, działa, ma swoje oddziały, które powinny być do tego wykorzystane. Nie trzeba tworzyć nowej biurokracji. Sądzę, że w tym kierunku należy działać, jeżeli chodzi o projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-130.19" who="#HenrykWujec">Mówiłem o tym wcześniej w swoim wystąpieniu, że nawet przy najstaranniejszej pracy zawsze jest niebezpieczeństwo, że w tych projektach ustaw znajdą się rozwiązania, które będą wykorzystane do tego, żeby inaczej interpretować tę ustawę. Mówi się tutaj o tym, żeby zapewnić koniecznie cenę minimalną. Ale w art. 8 ust. 5 ustawy mówi się o tym, żeby w transakcjach handlowych realizowanych przez producentów była ustalona cena zbytu brutto i żeby ona się odnosiła do jakości standardowej cukru. Otóż to pojęcie jakości standardowej nie jest zdefiniowane, łatwo więc sobie wyobrazić taką sytuację, że cena minimalna dla jakości standardowej nigdy nie będzie używana, a potem cukier będzie zbywany już po cenach niższych, tak jak się to teraz dzieje, chociaż cena minimalna przecież powszechnie obowiązuje. Tak że jeśli chodzi o ten projekt ustawy, sądzę, że jeszcze nad nim trzeba będzie pracować, żeby zlikwidować te luki.</u>
          <u xml:id="u-130.20" who="#HenrykWujec">Generalnie jestem zdania - reprezentuję tu Klub Parlamentarny Unii Wolności - że oba projekty należy skierować do Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, ale z takim zamiarem, żeby pracując nad tymi projektami ustaw, starać się stworzyć rozwiązania, które zapewnią lepsze warunki funkcjonowania na rynku plantatorów i producentów cukru, ale jednocześnie nie będą blokować procesów prywatyzacyjnych, gdyż, tak jak powiedział poseł Pilarczyk - zgadzam się z nim i cieszę się z tego stwierdzenia - ta prywatyzacja powinna się odbyć jak najwcześniej, ponieważ będzie ona w tej chwili zbawieniem dla naszego rynku. Jeżeli dalej te procesy będą się odwlekać, wtedy będziemy mieli bardzo trudną sytuację i będziemy musieli podejmować działania nadzwyczajne. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Po przerwie przystąpimy do dalszego procedowania nad przedmiotowym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 11 do godz. 17 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu... Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 3 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym oraz poselskiego projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Leszka Kawskiego i pana posła Zdzisława Pupę oraz rozpoczął dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kontynuujemy debatę.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nie wziąłem pod uwagę, że nie wszyscy posłowie mogą być wprowadzeni w temat, bo prowadziłem obrady do przerwy.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Gruszkę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata prowadzona w Wysokiej Izbie na temat regulacji rynku cukru i przekształceń własnościowych w przemyśle cukrowniczym (druk nr 986, projekt rządowy) i produkcji buraka cukrowego i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990, projekt poselski) tak naprawdę winna nosić nazwę - a właściwie sprowadzać się do pytania - czy cukrownictwo w Polsce będzie istniało w roku 2000?</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JózefGruszka">Wypowiadający się przede mną w imieniu klubów posłowie z wielką troską mówili o sytuacji panującej na rynku cukru, a właściwie w przemyśle cukrowniczym w Polsce. Oczywiście, były również słowa krytyki pod adresem ustawy, która została uchwalona przez Sejm w 1994 r. Pan poseł Wujec w imieniu Unii Wolności krytykował tamtą, do dzisiaj obowiązującą, ustawę. Ja jednak chcę powiedzieć, że klub Unii Wolności w tamtym czasie bardzo przysłużył się jakości tej ustawy, dlatego że z tej palety przekształceń własnościowych przyjętych w tej ustawie usunięto ministerstwo rolnictwa właśnie za sprawą Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#JózefGruszka">Kontynuując dzisiejszą debatę, chciałbym powiedzieć, że sytuacja w przemyśle cukrowniczym jest fatalna. Ceny cukru spadają z miesiąca na miesiąc. Kondycja finansowa cukrowni jest beznadziejna. Tak w największym skrócie można powiedzieć o sytuacji w branży. Czy jednak producenci buraków mają się lepiej? Jak wygląda opłacalność produkcji surowca? Otóż tutaj sytuacja wygląda również niewesoło. Na zapłatę za dostarczone jesienią 1998 r. buraki w niektórych cukrowniach rolnicy oczekują do dzisiaj i do dzisiaj jej nie otrzymali. Produkcja buraków zapewnia minimalną zyskowność. Jednak wydłużony termin zapłaty niweczy tę pozytywną stronę i produkcja buraków staje się nieopłacalna.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#JózefGruszka">Produkcja cukru w naszym kraju w 1998 r. przekroczyła 2 mln ton. Jest to trzeci z kolei rok dość dobrych wyników. Nie przynosi to jednak zadowolenia ani producentom buraków, ani też cukrownikom. Obserwujemy praktyki sprzedaży cukru przez producentów po cenie niższej niż minimalna. Zła kondycja ekonomiczna zmusza cukrownie do takich praktyk. Czy jednak te działania nie są działaniami na bardzo krótką metę? Wydaje się oczywiste, że jeśli nie nastąpi przełom w tym zakresie, to straty, jakie ponosi przemysł cukrowniczy, będą trwałe, a co gorsza - będą nieodwracalne.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#JózefGruszka">Dlatego też dzisiejsza debata być może stworzy możliwość uratowania zarówno produkcji buraka cukrowego, jak również przemysłu cukrowniczego w naszym kraju. Dzisiaj mamy przed sobą dwa projekty: rządowy - mówiący o nowelizacji ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w cukrownictwie, i poselski - o produkcji buraka cukrowego i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru. Niby jedna materia, a rozwiązania diametralnie różne, jeżeli chodzi o rozwiązania regulacji rynku cukru. Musimy się zdecydować, w jakim kierunku mamy iść.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#JózefGruszka">Rozwiązania zawarte w projekcie rządowym nowelizują funkcjonującą dziś ustawę. Projekt rozszerza zakres regulacji na produkt wytwarzany przez przemysł cukrowniczy, jakim jest izoglukoza, która w pewnych warunkach zastępuje cukier. To rozszerzenie jest konieczne. Ustawa o regulacji rynku cukru winna zabezpieczyć opłacalność zarówno uprawy buraka cukrowego, jak również produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#JózefGruszka">W celu udoskonalenia obowiązującej ustawy opracowana regulacja musi zawierać następujące elementy:</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#JózefGruszka">1. Ochronę zewnętrzną rynku krajowego, która winna polegać na wprowadzeniu ceny progowej możliwej do uzyskania przez wprowadzenie obok stałej stawki celnej również zmiennej opłaty granicznej, ponieważ tym elementem polityki celnej można sterować precyzyjnie w zależności od cen cukru na rynku światowym;</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#JózefGruszka">2. Ochronę rynku wewnętrznego:</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#JózefGruszka">a) limity produkcji cukru - powstają pytania, czy mają to być limity dla producentów cukru, czy też limity dla producentów surowca, czyli buraków cukrowych, co byłoby nowością. To drugie rozwiązanie wydaje się być ciekawsze, ponieważ dzisiaj istnieje spór, czy limit dla producentów cukru ma być liczony od możliwości dobowych produkcji cukrowni, czy też od potencjału produkcji buraka na danym terenie. Rozwiązanie idące w kierunku kwot cukrowych przekazywanych plantatorom wydaje się być bardziej racjonalne i godzące obydwie strony, czyli i producentów buraka, i cukrowników;</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#JózefGruszka">b) cena minimalna - należałoby ją zastąpić ceną interwencyjną. Cena ta uwzględniałaby cenę surowca przy określonym wydatku cukru, koszt transportu, skupu buraków cukrowych, koszt przeróbki oraz koszt magazynowania;</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#JózefGruszka">c) określenie wielkości kwoty produkcji cukru A i B. Wielkość kwoty B eliminującej ryzyko niewyprodukowania kwoty A w przypadku wystąpienia nieurodzaju, która może być wyeksportowana z zastosowaniem dopłat eksportowych... Koszty dopłat są ponoszone zarówno przez plantatora, jak i przemysł cukrowniczy;</u>
          <u xml:id="u-133.12" who="#JózefGruszka">d) musi być bardziej szczelny system kontrolujący stosowanie ustawy przez podmioty funkcjonujące w ramach niniejszej ustawy; nie do pomyślenia jest działanie eksportowe polegające na eksportowaniu dokumentów, funkcjonowaniu dopłat, a cukier pozostaje w kraju i psuje krajowy rynek.</u>
          <u xml:id="u-133.13" who="#JózefGruszka">Propozycja zmiany dotyczącej związków rolniczych, aby producenci nie musieli uzgadniać ceny surowca ze związkami, a jedynie zasięgali opinii, jest nie do przyjęcia. Godzi w interes plantatorów. Nie jest zgodna z ustawą o związkach społeczno-zawodowych rolników.</u>
          <u xml:id="u-133.14" who="#JózefGruszka">Propozycja swobodnego obrotu limitami cukru wygląda również bardzo niepokojąco i należy ją odrzucić, idąc w kierunku limitu dla plantatorów buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-133.15" who="#JózefGruszka">Analizując projekt poselski zawarty w druku nr 990, trzeba stwierdzić, że przedstawiona tam regulacja jest bardziej złożona. Ponadto stwarza konieczność powoływania kolejnych struktur biurokratycznych, co wydaje się co najmniej dyskusyjne. Zawiera jednak także pozytywne strony i dlatego należy się jej przypatrzeć bardzo wnikliwe. Przekazując do komisji obydwie propozycje, należy też zastanowić się nad tym, co należałoby zrobić i w jak szybkim tempie, żeby uratować zarówno producentów buraka, jak i przemysł cukrowniczy w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-133.16" who="#JózefGruszka">Jest oczywiście taki element, o którym należałoby przy okazji zagospodarowania rynku cukru wspomnieć. Jest to kwestia wykorzystania cukru przez Polski Związek Pszczelarski. Ta sprawa od kilku lat jest nieuregulowana. Myślę, że warto się zastanowić z jednej strony nad tym, w jaki sposób ten nadmiar cukru sprzedać, a z drugiej strony nad tym, jak pomóc pszczelarzom. Można by tutaj zastanowić się nad obniżeniem ceny. Myślę, że wtedy produkcja miodu w Polsce rozwijałaby się we właściwym kierunku, a dochód, który osiągają z tego pszczelarze, byłby bardzo dobry.</u>
          <u xml:id="u-133.17" who="#JózefGruszka">Pojawiają się informacje ze strony rządu, a ściślej ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa, o szybkiej sprzedaży cukrowni. To jest problem, który należałoby dzisiaj postawić. Nie wiem, czy nie jest on w tej debacie najważniejszy. Z informacji tych wynika, że różne koncerny zagraniczne chcą rozszerzyć swój stan posiadania w Polsce. Działania idące w kierunku szybkiej sprzedaży cukrowni są usprawiedliwiane koniecznością dokapitalizowania branży. Czy chcemy wyciągnąć wnioski wynikające z praktyki działających potentatów, takich jak Nord Zucker czy Sud Zucker? Właścicielami tych potężnych koncernów cukrowych w Niemczech są plantatorzy buraków. Czy ma iść w obce ręce jeden z ostatnich już przemysłów spożywczych w Polsce? Jeżeli już tak ma być, to dlaczego tak szybko trzeba się zdecydować na sprzedaż 51% akcji, najchętniej inwestorom zewnętrznym? Jeżeli tak bardzo jest potrzebny kapitał do ratowania przemysłu cukrowniczego w naszym kraju, to czy inwestor pasywny, posiadający do 30% kapitału, jest nie do przyjęcia? Takie rozwiązanie wydaje się możliwe do zastosowania i tak powinniśmy zrobić, żeby nie zmarnotrawić dorobku naszych ojców. Przecież plantatorzy w ciągu kilku lat mogliby spłacić produkowanym surowcem, czyli burakami, akcje, i wtedy ten sektor bezpiecznie mógłby funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-133.18" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak już powiedziałem, sytuacja na rynku cukru jest bardzo trudna. Uszczelnienie regulacji jest bardzo potrzebne. Od pracy parlamentu, od pracy nas wszystkich zależeć będzie to, czy cukrownictwo w naszym kraju, ten rodzimy przemysł, się obroni.</u>
          <u xml:id="u-133.19" who="#JózefGruszka">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przekazaniem obu projektów ustaw do komisji w celu prowadzenia dalszych prac legislacyjnych. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Piotra Krutula o zabranie głosu w imieniu Naszego Koła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rozpatrujemy w dniu dzisiejszym drugi już projekt ustawy z pakietu ustaw rolniczych złożonych przez rząd pana premiera Jerzego Buzka, zawarty w druku nr 986. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym jest długo oczekiwany przez środowiska plantatorów buraka cukrowego, a także przez producentów cukru.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PiotrKrutul">Mam zaszczyt w imieniu Koła Parlamentarnego „Nasze Koło” przedstawić nasze negatywne stanowisko do projektu rządowego, jak również wyrazić nasze zdecydowane poparcie dla poselskiego projektu ustawy o produkcji buraka cukrowego i cukru buraczanego oraz regulacji krajowego rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PiotrKrutul">Naszym zdaniem rządowy projekt ustawy był przygotowywany pod dyktando kapitału zachodniego, a ściślej zachodniego przemysłu cukrowniczego. Uzasadnienie jest następujące. Zgodnie z tym projektem ustawy wprowadza się nowe limity produkcji, które premiowałyby cukrownie słabe, małe, ale również te, które w ostatnich latach nie podejmowały inwestycji. Wejście w życie tej ustawy spowodowałoby nieuchronny upadek oraz likwidację dobrych, dużych cukrowni (zgodnie z tokiem myślenia rządu - za ich trud, dostosowanie ilości i wielkości produkcji oraz dokonane inwestycje). Przykłady - proszę bardzo. Jedyna cukrownia w północno-wschodniej Polsce - cukrownia łapska straciłaby część limitu w kwocie A w wysokości ok. 15 tys. ton. Przy tak ograniczonym limicie produkcja cukru trwałaby przez około 30 dni, tj. miesiąc. Rachunek ekonomiczny jest prosty: ta cukrownia nie miałaby żadnych szans, by konkurować na rynku krajowym, i musiałaby zostać zlikwidowana lub postawiona w stan likwidacji i upadłości.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PiotrKrutul">Czy według rządu na tym ma polegać restrukturyzacja przemysłu cukrowniczego i całego przemysłu przetwórczego? Co przedstawiciele ministerstwa rolnictwa powiedzą rolnikom plantatorom buraków cukrowych, którzy z obecnego poziomu 8,7 tys. ha upraw mają zejść poniżej 4 tys. ha? Co ma uprawiać przeszło 4 tys. plantatorów rolników w rejonie najbiedniejszym w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PiotrKrutul">Jeszcze raz powtórzę: wejście w życie tego rządowego projektu ustawy spowoduje upadłość dużych cukrowni, m.in. cukrowni w Łapach, jedynej cukrowni w rejonie północno-wschodniej Polski. Czy mamy się stać skansenem, realizując program tzw. Zielonych Płuc Polski czy Europy? Tylko co zrobić z rolnikami i z mieszkańcami tych terenów? Dlaczego cukrownie z terenów wschodnich, zrzeszone w holdingu lubelsko-małopolskim, miałyby ponieść największe straty, a skorzystałyby cukrownie będące poza holdingami, te, które są związane z prywatnym kapitałem zagranicznym? Czy to ma być działanie w interesie Polski czy obcego kapitału - likwidowanie tego, co polskie, a popieranie tego, co niemieckie, angielskie czy duńskie? A gdzie zapis w ustawie o cenach minimalnych buraków cukrowych, cenach minimalnych cukru gwarantujących opłacalność produkcji?</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#PiotrKrutul">W uzasadnieniu do projektu rządowego ustawy czytamy, że jej zmiana wynika przede wszystkim z konieczności dostosowania jej do przepisów Unii Europejskiej. Takie działania świadczą już obecnie o podporządkowaniu się polskiej gospodarki i polityki rolnej interesom Unii Europejskiej. Jest to polityka antypaństwowa, antychłopska i antynarodowa.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodzę do omówienia poselskiego projektu ustawy, zawartego w druku nr 990. Ten projekt ustawy jest zgodny z oczekiwaniami polskich rolników - powtarzam: polskich rolników. Jest popierany przez związki plantatorów buraków cukrowych, grupy producenckie, o których mówiliśmy przed południem, izby rolnicze i inne samorządy rolnicze. Wprowadza on m.in. określenie kwoty produkcji A i B cukru, mechanizm ustalania limitów produkcji dla producentów cukru w oparciu o aktualną efektywność posiadanych mocy produkcyjnych, mechanizmy ustalania cen minimalnych na buraki cukrowe oraz ceny minimalnej cukru gwarantujących opłacalność produkcji buraków cukrowych dla rolników oraz powołuje Agencję Rynku Cukru.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#PiotrKrutul">Poselski projekt ustawy wprowadza również obowiązek zrzeszania się plantatorów buraka cukrowego i producentów cukru oraz przewiduje utworzenie Komitetu ds. Rynku Cukru i powstanie samorządu plantatorsko-producenckiego, który jest niezbędny - powtarzam: niezbędny, aby regulacja rynku cukru się powiodła.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#PiotrKrutul">I na zakończenie, reasumując moje wystąpienie, w imieniu Koła Poselskiego „Nasze Koło” wnoszę o odrzucenie projektu rządowego w pierwszym czytaniu, jak również oświadczam, że głosować będziemy za przekazaniem poselskiego projektu ustawy do komisji sejmowych celem dalszych prac. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Dariusza Grabowskiego o zabranie głosu w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem pełen uznania dla staranności i pewnej nawet elegancji projektu poselskiego. Przebija z niego troska o interes plantatorów, o polskie cukrownictwo. Korzystnie wypada pod tym względem w porównaniu z projektem rządowym. Jest może dobre takie zestawienie, to, że dostajemy oba projekty razem, możemy bowiem porównać jakość pracy rządu i jakość pracy parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#DariuszGrabowski">Natomiast chciałbym zwrócić uwagę, że istota sprawy dotyczącej cukrownictwa, sedno sprawy, diagnoza choroby jest nieco inna. Wzmiankowano tutaj o tym, ale myślę, że trzeba to postawić zupełnie jasno i jednoznacznie. Otóż dzisiaj i plantatorzy, i cukrownie są w tarapatach. To był pewien proces, jeśli chodzi o doprowadzanie ich do tego stanu. To nie była przypadkowa rozgrywka, to jest pewna strategia. Co jest na końcu w odniesieniu do tej strategii? Na końcu w odniesieniu do tej strategii jest oczywiście kwestia prywatyzacji cukrownictwa, bo kwestia ta rozwiązuje jednocześnie problem tego, kto kontroluje, jak kontroluje i jakie osiąga korzyści z polskiego rynku cukrowego. Dzisiaj widać już wyraźnie, że sprawa prywatyzacji cukrownictwa rozstrzygnie się, czy rozstrzyga się, na naszych oczach. Czy rozstrzygnie się zgodnie z interesem Polski, plantatorów i nawet konsumentów? Śmiem wątpić. To, co już się zaczęło i co wyraźnie widać, to wykup cukrowni przez kapitał zagraniczny. Ten proces, uważam, zostanie przyśpieszony w związku ze zbliżającą się upadłością szeregu cukrowni. Co więcej - część starych cukrowni oczywiście powinna być zlikwidowana, a to jak gdyby ułatwi, uprości sytuację. Jeśli nastąpi przejęcie większościowego, kontrolnego pakietu przez koncerny zagraniczne, to w ślad za tym może iść oczywiście stopniowe ograniczanie polskiej produkcji cukru, import cukru do Polski, likwidowanie plantacji, bankructwo plantatorów, zamykanie cukrowni. To jest oczywiście skrajnie czarny scenariusz, ale on jest absolutnie realny z tego względu, że nadprodukcja cukru w świecie jest ogromna, dotacje do cukru także są ogromne i jedynym problemem dla firm cukrowych jest znajdowanie rynków zbytu, a nie rozważanie, w którą stronę skierować ekspansję inwestycji. I tak na dzień dzisiejszy wygląda ta sprawa - to, czego powinniśmy się obawiać. Dlatego z naszego punktu widzenia, z punktu widzenia Ruchu Odbudowy Polski, projekt poselski, który jest oryginalny i wartościowy, ma rację bytu tylko o tyle, jeżeli na początku rozwiąże się w nim kwestie prywatyzacji cukrowni i przesądzi, że kontrolny pakiet w cukrownictwie zostanie w rękach kapitału polskiego, a przede wszystkim plantatorów cukru. Tym bardziej że mamy bardzo złe doświadczenia. Przypomnę, co się stało z chmielarzami. Plantatorzy chmielu są dzisiaj praktycznie - żeby użyć żargonu - wykończeni. Importuje się półprodukt, koncentrat chmielu i wielkie browary - przecież produkcja piwa gwałtownie w Polsce wzrosła - w ogóle nie są zainteresowane kontraktowaniem chmielu. To samo stanie się z cukrem, tylko stanie się to w zupełnie inny sposób, mianowicie prawdopodobnie zlikwiduje się także cukrownie. I dlatego z naszego punktu widzenia podstawowym elementem tej ustawy powinny być zapisy, które stwierdzają, że plantatorom stwarza się preferencyjne warunki wykupu udziałów w prywatyzowanych cukrowniach, przejmowania pakietu kontrolnego i oczywiście ratalnego bądź preferencyjnego - albo przy pomocy państwa - spłacania tych wykupywanych akcji. I tylko pod takim warunkiem ten projekt będzie rzeczywiście spełniał intencje pomysłodawców, w przeciwnym wypadku niestety polskie cukrownictwo zostanie zniszczone. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Były to wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie chcę się powtarzać odnośnie do problemów, które poruszył przedstawiciel klubu AWS pan poseł Dembiński, i swoje wystąpienie rozpocznę od przedstawienia pewnych faktów. W 1994 r. upadła wrocławska cukrownia Klecina, a limity rozeszły się tu bardzo szeroko. To jeden fakt. Drugi fakt - obecnie na terenie trzech województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego, działa 17 cukrowni nadzorowanych przez holding Śląska Spółka Cukrowa z siedzibą w Łosiowie na Opolszczyźnie. Za ubiegły rok obrachunkowy liczony od 1 października 1997 r. do 30 września 1998 r. cukrownie Śląskiej Spółki Cukrowej łącznie wygenerowały deficyt na poziomie przekraczającym 30 mln zł, czyli 300 mld starych złotych. Ten deficyt nadal się powiększa. W minionym okresie rozliczeniowym 6 na 17 cukrowni uzyskało niewielki dodatni wynik finansowy, choć wielu specjalistów sądzi, że jest to raczej efekt odpowiednich zabiegów księgowych niż rzeczywistości stricte ekonomicznej. W cukrowniach całego kraju katastrofalnie narasta zadłużenie. Podwoiło się ono w ciągu ostatnich 3 lat, a większość cukrowni utraciła zdolność kredytową.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JanChmielewski">Istotny jest fakt, że zgodnie z obowiązującym od 1994 r. prawem producenci nie mogą sprzedawać na rynek wewnętrzny cukru poniżej ustalanej przez Radę ceny minimalnej. Obecnie cena minimalna - jeżeli do ceny za tonę netto, czyli 1710 zł, dodamy 7% VAT i 2% podatku na wspomaganie eksportu - kształtuje się w wysokości 1866 zł za tonę. W handlu detalicznym jednak spotykamy cukier wyprodukowany - nie tylko przez Śląską Spółkę Cukrową, ale i inne - w bieżącym sezonie po cenach poniżej ceny minimalnej netto. Obecnie niektóre cukrownie holdingów sprzedają cukier przez pośredników w cenie nawet około 1200 zł za tonę. Nic dziwnego, że zapaść finansowa tego przemysłu pogłębia się, skoro wyroby sprzedaje się poniżej kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#JanChmielewski">Jestem przekonany, podobnie jak cukrownicy, że winę za powstałą sytuację przypisać należy złej polityce gospodarczej prowadzonej wobec tego sektora, a realizowanej na przestrzeni wielu lat w skali państwa. To trzeba zmienić. Faktem jest, że obecna nadwyżka zapasów cukru w kraju, ponad potrzeby wewnętrzne, wynosi około 300 tys. ton, co ma wpływ na cenę rynkową. Cukrownicy zwracają też uwagę na brak skutecznej ochrony przed konkurencyjnym importem.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#JanChmielewski">Swego czasu w oświadczeniu odnoszącym się do przemysłu cukrowniczego podkreślałem, że zarządzanie tą częścią gospodarki powierzono przecież konkretnym ludziom, przyznając im określone uposażenia, a oczekując w zamian mądrego gospodarowania, sprawnego i efektywnego zarządzania, przeprowadzenia restrukturyzacji oraz dbałości o tę część naszego wspólnego majątku narodowego. Powołano holdingi, które w imieniu skarbu państwa miały skutecznie nadzorować i efektywnie zarządzać cukrowniami. Niestety, oprócz negatywnych uwarunkowań makroekonomicznych do krytycznego stanu cukrowni przyczyniło się właśnie złe zarządzanie, brak chęci kadry kierowniczej do poszukiwania optymalnych rozwiązań. Trudno się temu dziwić, bo pensje prezesów cukrowni i zarządów w niewielkim stopniu zależą - albo jak widać nie zależą - od efektów ekonomicznych kierowanych przez nich podmiotów gospodarczych. Musi dojść zatem do pewnych zmian ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#JanChmielewski">Oczywiście temat skutecznego zarządzania majątkiem narodowym w tym sektorze wymaga szczegółowych dyskusji we właściwych komisjach sejmowych. Ale zmiany są niezbędne i konieczne, zwłaszcza że cukrownictwo to nie tylko zakłady pracy. Jest to splot interesów i oczekiwań ludzi, samorządów lokalnych, rolników, konsumentów i dlatego sprawa ta powinna się znaleźć w centrum uwagi władz regionalnych, centralnych, a przede wszystkim - i dobrze się stało - naszego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#JanChmielewski">Rząd i posłowie przedstawili projekty zmian ustawowych, z których po odpowiednim przepracowaniu powinny wyniknąć rozwiązania korzystne dla tej branży. Bo przecież nikogo nie trzeba przekonywać, że w wielu przypadkach cukrownia jest jedynym większym zakładem pracy w mieście czy osadzie, jest żywicielem setek rodzin pracowników, ustabilizowanym, w miarę pewnym rynkiem zbytu płodów rolnych, źródłem poważnych dochodów gminy z podatków. Złe zarządzanie jest tragedią dla społeczności lokalnej i budzi pewien społeczny niepokój. I to, myśląc o tym sektorze i o ustawach, musimy także brać pod uwagę. Wydaje mi się, że odpowiednia troska o ten sektor, wprowadzenie właściwych zmian, poprawa zarządzania - to wszystko, jeśli nie polepszy sytuacji, to na pewno powstrzyma zapaść.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#JanChmielewski">Chciałbym w pewnym skrócie przedstawić wyniki moich dyskusji z przedstawicielami różnych środowisk, którym serdecznie dziękuję. Otóż pojawiły się pewne oczekiwania związane z przekształceniami własnościowymi w tym sektorze. Są też oczekiwania co do przyszłych inwestorów. Przyszły inwestor powinien być zobowiązany do uruchomienia w każdej zamykanej cukrowni innego rodzaju działalności gospodarczej, by dać gwarancje zatrudnienia ludziom oraz utrzymania dochodów gmin i podatków. Powinien być zobowiązany do zachowania miejsc pracy na obecnym poziomie. Powinien być zobowiązany do niezmniejszania kontraktacji płodów rolnych w stosunku do obecnych wielkości. Inwestorzy powinni być obligatoryjnie zobowiązani do skupowania płodów rolnych od drobnych producentów. Należałoby od nich również oczekiwać, że będą wspierali kapitałowo i organizacyjnie powstawanie grup producenckich, łączących wielu drobnych i średnich posiadaczy ziemi, mających wieloletnie stosowne umowy. Absolutnie uważam, że powinien obowiązywać zakaz wykupu ziemi w Polsce - bezpośrednio czy pośrednio - przez przyszłych inwestorów cukrownictwa i nakaz kontraktacji buraków cukrowych tylko u polskich producentów rolnych. Przyszli inwestorzy powinni być zobowiązani do wprowadzenia nowych technologii, ale przedmiotem importu powinny być tylko te elementy - maszyny i urządzenia - których nie można wyprodukować w kraju. Także ważne jest, aby odpowiednio przygotowana kadra kierownicza mogła współuczestniczyć w zarządzaniu tymi zakładami. Z punktu widzenia polskiej racji stanu istotne jest, aby była pewna równowaga w pochodzeniu kapitału zagranicznego, jeżeli już dojdzie do tego, że musi w Polsce zainwestować w ten przemysł: według pewnej specyfikacji, na określonych warunkach, a nie tak - powiedzmy - bardzo spontanicznie. Gwarantuje to powstawanie konkurencji sprzyjającej polskiemu konsumentowi oraz odsuwa groźbę - chcę to podkreślić - podporządkowania naszej gospodarki jednemu krajowi, niezależnie od tego, jak by ten kraj się nazywał. Dlatego też polską racją stanu jest, aby inwestorem był kapitał międzynarodowy, niekoniecznie związany z polityką konkretnego państwa i niekoniecznie tylko w zakresie cukrownictwa, ale szeroko rozumianego przemysłu rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#JanChmielewski">To jest oczywiście materiał do pewnej dyskusji, przemyślenia, do wypracowania wspólnego stanowiska sił społecznych i politycznych. Uważam, że podstawowych środków finansowych potrzebnych do dogłębnej restrukturyzacji zarówno technicznej, jak i technologicznej cukrownictwa powinien dostarczyć rynek wewnętrzny w postaci przede wszystkim odpowiednio kształtujących się cen sprzedaży cukru. Wymaga to odpowiedniej ceny minimalnej na rynku wewnętrznym oraz zastosowania ochrony rynku przed napływem taniego, dotowanego cukru przede wszystkim z krajów Unii Europejskiej. Przekształcenia własnościowe musi poprzedzić restrukturyzacja branży oraz poprawa jej kondycji finansowej. Prywatyzacja w obecnych warunkach może spowodować bowiem praktycznie wyprzedaż majątku narodowego za niewielkie pieniądze i oczywiście głównie kapitałowi zagranicznemu. Część rolnictwa związana z produkcją buraków cukrowych wymaga szybkiego unowocześnienia w celu uzyskania plonów oraz jakości surowca na poziomie zbliżonym do krajów Unii Europejskiej. Podstawowym źródłem zasilania kapitałowego tego sektora powinny być cukrownie stosujące odpowiednio wyższe ceny skupu buraków. Państwo, uważam, powinno dotować postęp biologiczny, produkcję w kraju nasion o odpowiednio wysokich parametrach.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że producenci cukru słusznie czują się pokrzywdzeni tym, że niektóre cukrownie w holdingu były preferowane kosztem pozostałych i nie zawsze wynikało to z większej efektywności gospodarowania. Faktem jest, że obowiązujący sposób obliczania limitów produkcji cukru jest dość skomplikowany i oparty na uśrednionych parametrach. Świadczy to o tym, że opłacalne są krótkie kampanie cukrownicze, produkowanie małych ilości cukru, uzyskiwanie przez to lepszych parametrów mających wpływ na wielkość limitu - a w wielu wypadkach jest to niesłuszne, a nawet szkodliwe dla plantatorów, a przez to dla rodzin. I tu chciałbym podkreślić, że na przykład cukrownia Ziembice przedłużyła cykl pracy w zeszłym roku, dzięki czemu uratowała bardzo wielu plantatorów i bardzo konkretnie pomogła rodzinom. Dlatego wnoszę o skierowanie projektów do dalszych prac legislacyjnych i szybkie wypracowanie optymalnych rozwiązań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Seweryna Kaczmarka z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#SewerynKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Istniejąca od 1994 r. ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w cukrownictwie wraz z upływem czasu wykazywała swoją nieskuteczność, szczególnie w dziedzinie regulacji rynku cukru. W chwili obecnej mamy rozregulowany rynek, dramatyczną sytuację cukrowni, co znajduje swoje odzwierciedlenie również w sytuacji gospodarstw rolnych związanych z tym przemysłem.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#SewerynKaczmarek">Wszystko, co najgorsze, jest jednak jeszcze przed nami, gdyż większość cukrowni - prawie wszystkie - nie ma w obecnej sytuacji szans na uzyskanie kredytów skupowych. W związku z tym będą one zalegały z opłatami za dostawę surowca w nadchodzącej kampanii, co spowoduje pogorszenie sytuacji na wsi i kolejny wybuch niezadowolenia społecznego na jesieni tego roku. Nie wydaje się, aby do rozpoczęcia kampanii sytuacja miała ulec gwałtownej poprawie, ponieważ narosłe zadłużenie jest niemożliwe do spłacenia w krótkim, na przykład jednorocznym okresie. Również nierealne zdają się być nadzieje na zakończenie prywatyzacji tego sektora do końca września tego roku, co mogłoby spowodować istotną poprawę w dostępie cukrowni do kredytów.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#SewerynKaczmarek">Wysoka Izbo! Oprócz przyczyn zewnętrznych kryzysu cukrowego - wzrostu zapasów światowych cukru, gwałtownego spadku cen światowych cukru i innych produktów cukrowniczych, np. melasy, wysłodków - do załamania rynku wewnętrznego i kryzysu w cukrowniach przyczyniły się bardzo mocno wady obecnych uregulowań, a wśród nich najbardziej:</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#SewerynKaczmarek">- zły system ustalania kwot produkcji cukru - kwota A powinna odpowiadać wewnętrznemu spożyciu pomniejszonemu o import cukru, a od lat znacznie je przekracza;</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#SewerynKaczmarek">- brak rozwiązań w zakresie skutecznej ochrony rynku wewnętrznego przed importem tanich i dotowanych nadwyżek cukru z innych krajów - chodzi o skuteczne stosowanie mechanizmu dopłat wyrównawczych;</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#SewerynKaczmarek">- zawężenie pojęcia ceny minimalnej cukru do ceny stosowanej przez producentów cukru zamiast objęcia nią wszystkich podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#SewerynKaczmarek">Problemy, jakie ujawniły się przy okazji stosowania ustawy:</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#SewerynKaczmarek">- możliwość manipulowania danymi koniecznymi do ustalania limitów produkcji na poszczególne podmioty, co można rozwiązać przyjmując łatwo weryfikowalne parametry (np. całkowita produkcja cukru w latach ubiegłych) i zamrażając udział procentowy producentów w ogólnych kwotach produkcyjnych;</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#SewerynKaczmarek">- omijanie przepisu o cenie minimalnej;</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#SewerynKaczmarek">- przerzucanie nie sprzedanego cukru z kwoty A na następne lata obrachunkowe, łatwe do wyeliminowania przez odejmowanie nie sprzedanego cukru z limitu A od limitu na następny rok obrachunkowy;</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#SewerynKaczmarek">- pojawienie się groźby wprowadzenia na rynek produktów zastępczych, takich jak cukier płynny, lub substytutów, np. izoglukozy.</u>
          <u xml:id="u-141.11" who="#SewerynKaczmarek">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Żaden z przedstawionych projektów nie eliminuje w pełni istniejących do tej pory mankamentów. Rządowy projekt zmiany w dotychczasowej ustawie nie rozwiązuje problemów związanych z ceną minimalną ani nie wprowadza mechanizmów ochrony rynku przed subsydiowanym cukrem z zewnątrz. Zawiera przy tym warunki nie do spełnienia. Poselski projekt nowej ustawy, mimo przyjęcia wzorców Unii Europejskiej, jest niespójny, niedopracowany. Wymaga wiele czasu i wielu poprawek w celu uzyskania spójności i wyeliminowania luk prawnych.</u>
          <u xml:id="u-141.12" who="#SewerynKaczmarek">W obecnej sytuacji najbardziej logiczne byłoby dopracowanie rządowego projektu zmian w istniejącej ustawie i natychmiastowe ich uchwalenie, a następnie dalsza praca nad projektem poselskim z udziałem ekspertów z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-141.13" who="#SewerynKaczmarek">Wysoki Sejmie! Mimo że zaproponowana przez grupę posłów ustawa o produkcji buraka cukrowego i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru w wielu miejscach istotnie zbliża się do uregulowań stosowanych w Unii Europejskiej, to wprowadzenie jej w obecnej lub w zbliżonej do obecnej formie doprowadziłoby do powiększenia chaosu na rynku cukru. Byłoby to w szczególności skutkiem: ogromu nowych pojęć, nie zawsze precyzyjnie określonych; wielu nowych instytucji samorządowych i rządowych, powstających w krótkim okresie; niejasnego sposobu ustalenia limitu cukru, nie wiadomo dlaczego liczonego na dwa różne sposoby w ciągu czterech lat od wejścia w życie ustawy - patrz art. 10 ust. 4 i 5; nowych opłat i dopłat o nieznanych skutkach rynkowych - art. 17.</u>
          <u xml:id="u-141.14" who="#SewerynKaczmarek">Do uzyskania prawidłowego kształtu przedłożonej ustawy niezbędna jest ciężka praca przy współudziale ekspertów Unii Europejskiej, gdyż ta ustawa powinna wprowadzać nas bezboleśnie w nowe warunki funkcjonowania po połączeniu ze wspólnym unijnym rynkiem rolnym.</u>
          <u xml:id="u-141.15" who="#SewerynKaczmarek">Konieczna jest zmiana terminu wejścia w życie ustawy, gdyż limity na kampanię 1999/2000 zostały już ustalone i nie można ich zmieniać ze względu na to, że cukrownie zakontraktowały już odpowiednie do przyznanych limitów ilości buraków, a plantatorzy posiali już buraki na polach.</u>
          <u xml:id="u-141.16" who="#SewerynKaczmarek">Reasumując, obecny projekt ustawy zauważa problemy w sposób dużo szerszy i bliższy wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej (CAP), wygląda jednak jak napisana na brudno pierwsza wersja do dalszej dyskusji. I tak powinien zostać potraktowany, w przeciwnym razie zmarnowanych zostanie wiele sił i energii, gdyż w obecnej wersji nie ma on szans na prawidłowe funkcjonowanie. Aby nowa ustawa mogła w pełni zadziałać, potrzebne jest, niestety, znaczne jej rozbudowanie i uporządkowanie tematyczne. Wprowadzenie ustawy w kształcie zbliżonym do obecnego nie przyspieszy ani odrobinę procesu regulacji. Z doświadczenia wiadomo, że szybciej można dopracować ustawę i wprowadzić ją w życie w kształcie umożliwiającym prawidłowe funkcjonowanie, niż poprawić dopiero co uchwaloną ustawę. Poprzednia ustawa z 1994 r. była poprawiana tylko raz, mimo oczywistych błędów, a na dodatek w kierunku nieprzybliżającym ani o krok osiągnięcia zakładanych celów.</u>
          <u xml:id="u-141.17" who="#SewerynKaczmarek">Proponuję przekazanie ustaw zawartych w drukach nr 986 i 990 do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę. Poprawki pragnę złożyć na ręce pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Wyrowińskiego z klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To m.in. dlatego ustawodawstwo, które dotyczy rolnictwa, stanowi 40% acquis communautaire, że najtrudniej uregulować rynek, i wszystkie uregulowania, które wiążą się ze wspólną polityką rolną, prowadzą do tego, żeby, że tak powiem, okiełznać rynek.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Pan poseł Krutul wystąpił tutaj z dosyć rewolucyjną tezą, mianowicie poparł projekt, który jest bliższy rozwiązaniom unijnym niż projekt rządowy. Chyba był, jak podejrzewam, nieświadom tego, co mówił, bo rzeczywiście ten projekt poselski, który przygotowała grupa posłów pod dowództwem pana posła Pupy, w sposób, że tak powiem, najbardziej doskonały zbliża uregulowania rynku cukrowego w Polsce do uregulowań unijnych. To jest pierwsza tego rodzaju ustawa. I od razu stykamy się chociażby z takim problemem jak biurokracja. W Unii, żeby funkcjonowała wspólna polityka rolna, istnieje armia urzędników, która kontroluje właśnie ten cały nieszczęsny rynek. Armia urzędników. I to, co panowie proponujecie w tej ustawie, jest oczywiście dopiero namiastką tego, co będzie w Polsce, jeżeli wspólna polityka rolna będzie u nas funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#JanWyrowiński">Według bardzo skromnych szacunków potrzeba co najmniej kilkunastu tysięcy urzędników, żeby instrumenty wspólnej polityki rolnej w Polsce były stosowane w całym zakresie, w jakim są w tej chwili stosowane w Unii Europejskiej. Kilkunastu tysięcy urzędników. To jest ta cena, którą oczywiście trzeba zapłacić, bowiem projekt rządowy... Ta propozycja nowelizacji tej nieszczęsnej ustawy - bo zauważcie państwo również, że ustawa cukrowa, ta w tym niedobrym kształcie, która w tej chwili funkcjonuje, była pierwszą bardzo niedoskonałą próbą czy pierwszym krokiem w kierunku ustawy pana posła Pupy, tak na dobrą sprawę. Okazało się, że ta ustawa daje tyle możliwości obejścia i wszyscy pracują nad tym, jak ją obejść, wszyscy, i zarządy cukrowni, i plantatorzy itd., wszyscy kombinują, jak to obejść, żeby wyjść na swoje, czyli wyprodukować jak najwięcej cukru. Efekt tego jest taki, szanowni państwo, że mamy w tej chwili w magazynach - jak już wszyscy państwo posłowie przede mną mówili - bardzo dużo cukru. Niektórzy mówią, że 300 tys. ton, inni - 400 tys. ton, a inni - 500 tys. ton. Słyszałem, że jest taka opinia, iż jest milion ton cukru w magazynach - polskiego cukru. Być może nie w całości, być może tam fragment rzeczywiście jest takiego, który się... I to jest podstawowy problem. Państwo posłowie doskonale również wiecie, że w tej chwili można kupić cukier na giełdzie, o której dzisiaj tutaj wspominałem, tej, która jest własnością farmerów amerykańskich, Chicago Bolt of Trade, po 188 dolarów za tonę. Jest to oczywiście cukier, który głównie pochodzi z trzciny cukrowej, dlatego że produkcja tego cukru jest znacznie tańsza i to jest ten efekt. Doskonale państwo również wiecie, że w tej kampanii, która minęła, produkcja tony cukru w Polsce kosztowała średnio 1600 zł, czyli 400 dolarów trzeba było włożyć w samą produkcję tony cukru. Jest to więc 2 razy więcej niż cena cukru, który jest w tej chwili w sprzedaży na giełdzie amerykańskiej.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: A w Unii Europejskiej?)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#JanWyrowiński">Panie pośle, zaraz wrócimy do Unii. Ja nie jestem takim, jak pan doskonale wie, zdecydowanym liberałem w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#JanWyrowiński">Wiemy również o tym - to są doniesienia z ostatnich dni - że na przykład Brazylia w ciągu 10 lat zwiększyła produkcję cukru o 100%. To znaczy, że od 1989 r. do 1999 r. produkcja cukru w Brazylii zwiększyła się z 8 mln ton do 19 mln ton. I w tej chwili cała nadwyżka cukru na rynku światowym to jest kilkanaście milionów ton wolnego cukru, do sprzedaży. Chciałbym w związku z tym odnieść się do stwierdzenia nieobecnego tutaj pana posła z ROP, pana posła Grabowskiego, jakoby ktoś w Polsce stał za tym, żeby doprowadzić do takiej sytuacji, jaka jest w tej chwili - że była jakaś strategia, która doprowadziła do takiego stanu rzeczy. (Ten stan rzeczy też państwo posłowie opisali: To jest praktycznie „bryndza” we wszystkich cukrowniach polskich. Powiem więcej: również i w tych zagranicznych mamy problemy. Sugarpol musiał w tej chwili, jako zresztą jedyny, z tego, co wiem, renegocjować umowy kontraktacyjne i obniżyć je z poziomu 95 zł do bodajże 88 zł średnio za tonę buraka. Tam jest konkretny właściciel i on doszedł do wniosku, że tak dalej po prostu być nie może, w związku z tym, że są takie zapasy itd.) Otóż, szanowni państwo, to jest moim zdaniem zbyt daleko idąca insynuacja. Wszyscy wiemy o tym, że Unia Europejska postawiła na buraki cukrowe, i będą one w Unii Europejskiej produkowane co najmniej przez następne 6 lat. A to dlatego, że Wspólna Polityka Rolna, czyli Agenda 2000, przyjęta w Berlinie, w tej sprawie jest dosyć jednoznaczna. I to jest oczywiście pewien luksus. To może za mocno powiedziane: luksus czy ekstrawagancja. To jest pewna decyzja, która prowadzi do tego, że burak cukrowy, mimo że cukier z niego uzyskiwany jest znacznie droższy i wymaga znacznie większego wysiłku producenta... W związku z tym Polska też nie ma się czego obawiać, jeżeli chodzi o perspektywy swoich plantacji, swoich plantatorów.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#JanWyrowiński">Pan poseł Grabowski mówił o tym, że kapitał itd. Panie i panowie posłowie, słyszałem taką argumentację bodajże w 1993 r. czy w 1994 r., kiedy dyskutowaliśmy tutaj o prywatyzacji plantacji tytoniu. Sądzę, że w tej chwili sytuacja polskich plantatorów tytoniu nie jest najgorsza, mimo tych apokaliptycznych prognoz, które szczególnie panowie posłowie z PSL tutaj rozsnuwali: że padną, że nie będzie itd. Czytałem ostatnio „Tytoń polski” w związku ze sprawą tych zamrożonych, będących w depozycie akcji należnych plantatorom, których oni nie mogli odebrać dlatego, że upłynęły pewne terminy. To była relacja z narady z plantatorami, którą obecni właściciele jednej z dużych fabryk organizowali w bardzo sympatycznych warunkach. Panie pośle Gruszka, proszę się nie śmiać, sądzę, że nie jest najgorzej z plantatorami tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: Ale to jest tylko jedna strona.)</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#JanWyrowiński">Raczej nie narzekają. Sądzę, że znacznie gorzej będzie z plantatorami polskich buraków cukrowych, tych, którzy obecnie podpisali umowy kontraktacyjne z państwowymi cukrowniami po cenach, które w tej chwili już są cenami księżycowymi, dlatego że stosując elementarny rachunek ekonomiczny, cena 95 czy 100 zł za tonę buraka to jest moim zdaniem po prostu myślenie życzeniowe. Każdy elementarnie wykształcony ekonomista to powie, panowie, że tak się sprawy mają. Decyzje, które podejmują w tej chwili, moim zdaniem...</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kalemba: Poczekajmy do przyszłego roku.)</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#JanWyrowiński">Nie, panie pośle. Decyzje dotyczące cen kontraktacyjnych buraków pogłębiają, że tak powiem, tragiczną sytuację polskich cukrowni. Obniża się ich cenę i powoduje to, że trzeba będzie je sprzedać za znacznie mniejsze pieniądze niż można by uzyskać. Podstawowy błąd, który zrobiono w okresie od 1994 r., był taki, że nie zdecydowano się szybciej na prywatyzację. Nie zdecydowano się szybciej na prywatyzację, tylko przeciągano sprawę z różnych powodów. To co się stało, panie i panowie posłowie, doświadczenie holdingów przemysłowych jest takim, powiedziałbym, namacalnym dowodem tego, że polityka sektorowa realizowana poprzez tworzenie tego rodzaju koncernów po prostu nie zdała egzaminu, okazała się klapą, potężną klapą. Sytuacja polskich cukrowni jest tego namacalnym dowodem. I nikt mnie już więcej nie przekona, że warto tego rodzaju instytucje, którymi państwo będzie kierowało, tworzyć. Sytuacja cukrowni jest tego najlepszym moim zdaniem dowodem.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#JanWyrowiński">Panie i panowie posłowie, myślę sobie tak: rzeczywiście jest taka potrzeba, bo jeżeli chcemy wejść do Unii, to musimy to instrumentarium wspólnej polityki rolnej, które Unia posiada, do naszego rolnictwa wdrożyć. Sądzę, że projekt poselski rzeczywiście jest bliski tym rozwiązaniom. Musimy mieć tego świadomość. Musimy mieć również świadomość ceny, jaką trzeba zapłacić (wzrost biurokracji itd.), i mówić trzeba o tym również otwarcie.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#JanWyrowiński">Powiedziałbym, że to już jest ostatni dzwonek, a podejrzewam, że to już jest po dzwonku nawet, jeżeli chodzi o sytuację, o kondycję ekonomiczną polskich cukrowni. Ona jest fatalna. Panie i panowie posłowie o tym doskonale wiecie, o tym tutaj mówiono. Praktycznie nie ma w tej chwili w Polsce cukrowni, która nie miałaby straty netto. Możliwość zaciągania kredytów skupowych jest właściwie zerowa i ja naprawdę nie wiem, jak to wszystko będzie wyglądało. Jedyna nadzieja w nowym ministrze rolnictwa, który na posiedzeniu komisji wykazał się dużą powściągliwością i konkretnością.</u>
          <u xml:id="u-143.13" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tak, powtarzam jeszcze raz, ta ustawa, którą uchwaliliśmy w 1994 r., była ustawą, że tak powiem, obejściową. Wszyscy pracowali nad tym, jak ją obejść. To było prawo, które deprawowało tych, do których miało mieć zastosowanie. I tego musimy być świadomi. W związku z tym żeby rynek był uregulowany, to musi być uregulowany policyjnie, zdecydowanie, co do kilograma, tak na dobrą sprawę. Rozwiązania, które proponują panowie posłowie, jak gdyby w tym kierunku zmierzają, bowiem tak rzeczywiście jest, ten tabun urzędników Unii pilnuje, żeby co do kilograma się wywiązać ze wszystkich tych specyficznych wymagań, które wynikają z takiego, a nie innego rozwiązania na tym regulowanym rynku.</u>
          <u xml:id="u-143.14" who="#JanWyrowiński">Ponieważ buraki już zostały zasiane... tzn. umowy kontraktacji zostały podpisane, buraki jeszcze nie zasiane, ale sezon 1999/2000 już praktycznie jest zorganizowany. Mówimy w zasadzie już tylko o sezonie 2001. Nasze dywagacje dotyczą tamtej sytuacji. Niewiele już odwrócimy w tej sprawie. Musimy mieć świadomość złożoności sytuacji, musimy mieć świadomość konieczności wprowadzenia tych wszystkich rozwiązań, które nas czekają w związku z wejściem do Unii Europejskiej i musimy mieć świadomość tego, że powinniśmy w kraju produkować tylko tyle, ile jesteśmy w stanie zjeść, tak na dobrą sprawę. Rynek poza krajem jest tak wymagający i tak pełny, że praktycznie bez ogromnych pieniędzy na tym rynku się nie znajdziemy.</u>
          <u xml:id="u-143.15" who="#JanWyrowiński">Panie marszałku, na tym chciałbym zakończyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi i przychylam się do ostatniej kwestii wypowiedzianej przez pana posła. Tylko żebyśmy wszyscy jedli ten swój cukier.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Cieślaka z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#CzesławCieślak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym na wstępie powiedzieć, że całkowicie się zgadzam z punktem widzenia pana posła Wyrowińskiego. Gdyby prywatyzacja polskich cukrowni nastąpiła dużo wcześniej, 4 czy 5 lat temu, to dziś przynajmniej w 50% zakładów produkcja byłaby wygaszona i w ogóle nie mielibyśmy w Polsce problemu z cukrem. Myślę, że właściciele cukrowni, którzy mają koncerny w swoich rodzimych krajach, na pewno by wystarczająco zaopatrzyli w cukier polskie społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#CzesławCieślak">Panie Marszałku! Cukier krzepi - tak brzmiało hasło w Polsce przed II wojną światową. Rosły areały uprawy buraków, rolnicy uzyskiwali dobre dochody, cukrownie prosperowały doskonale. Dziś mimo funkcjonującej od 5 lat ustawy cukrowej problem producentów i plantatorów nie tylko nie został rozwiązany, ale znacznie wzrósł. Wiele cukrowni znajduje się w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej. Plantatorzy buraków cukrowych dawno już zapomnieli, że uprawa buraków cukrowych pozwalała uzyskać niezły dochód ze sprzedaży korzeni buraków i sporą ilość karmy dla bydła. Zapomnieli zwłaszcza ci, z którymi cukrownie nie odnowiły umów kontraktacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#CzesławCieślak">Co spowodowało, że ustawa nie zafunkcjonowała? Myślę, że jedną z przyczyn jest brak ochrony polskiej gospodarki rolnej. Bardzo wysoki import subwencjonowanego cukru, zarówno z Unii Europejskiej jak i z Czech, duży import produktów żywnościowych, do których produkcji używany jest cukier, spowodował ograniczenie popytu na polski cukier. Dopłaty eksportowe wynikające z funkcjonowania ustawy cukrowej okazały się zbyt niskie, by móc konkurować z cenami cukru proponowanymi przez państwa Unii. Wysokość subwencji i warunki oferowane przez firmy zachodnie eliminowały nasz cukier z różnych rynków, także z rynków wschodnich. Faktem jest, iż ustawa cukrowa, w miarę nowoczesna, praktycznie nie zafunkcjonowała, jeśli chodzi o kilka paragrafów. Dlatego wskazane jest, by Sejm znowelizował ją w takim stopniu, by lepiej służyła cukrowniom i plantatorom buraków cukrowych. I na pewno można by w tym miejscu zgodzić się z panem posłem Wyrowińskim, że cukrownie różnymi sposobami odchodziły od tego limitu produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#CzesławCieślak">Naprzeciw temu problemowi wychodzi rządowy projekt ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. Jest on jednak niedopracowany. Przedstawiany jest dzisiaj Wysokiemu Sejmowi także poselski projekt ustawy o produkcji buraka cukrowego, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru. Obydwa projekty mają na celu doprowadzić do poprawy sytuacji na rynku cukru. O ile projekt rządowy zmierza do ożywienia istniejącej ustawy z 1994 r., o tyle poselski projekt wybiega znacznie dalej. Poselski projekt ustawy zawiera pozytywne elementy, ale także przewiduje regulację rynku cukru poprzez jego zinstytucjonalizowanie i zbiurokratyzowanie. Odbiera się kompetencje Agencji Rynku Rolnego, tworzy się Krajowy Związek Plantatorów Buraków Cukrowych, Krajowy Związek Producentów Cukru, Komitet ds. Cukru, Krajowe Biuro Cukru. Istnieje także możliwość tworzenia odpowiednich struktur terenowych. O dziwo, w uzasadnieniu projektu w pkt. 5 czytamy: „nie przewiduje się żadnych wydatków budżetowych”. Oznacza to, że utrzymanie wszystkich tych instytucji przejmą na siebie plantatorzy i producenci cukru. I znowu trzeba by tu przytoczyć wypowiedź posła Wyrowińskiego dotyczącą kilkunastu tysięcy biurokratów, ale biurokratów na utrzymaniu rządu; dziś proponuje się nam - na utrzymaniu producentów i plantatorów.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#CzesławCieślak">Jest też z przedstawionego projektu korzyść. Zmniejszy się bezrobocie, odpowiedni ludzie zajmą eksponowane stanowiska z odpowiednio wysokim uposażeniem, oczywiście kosztem plantatorów. W projekcie tym nie przewiduje się też rządowych subwencji do eksportu. Dopłaty do eksportu cukru mają wygospodarować także producenci i plantatorzy. Stwierdza się, że ustawa przyspieszy prywatyzację cukrowni (czytaj: przejęcie wszystkich przez kapitał zagraniczny), jakby nie zauważając, że znaczna liczba cukrowni jest już w rękach korporacji zagranicznych. Nie przewiduje się w prywatyzacji większego udziału pracowników i plantatorów. Ograniczona jest także rola związków plantatorów jako ciała doradczego. Śmiem twierdzić, iż nie na taki projekt czekają plantatorzy i producenci.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#CzesławCieślak">Konkludując. Życzę, by w pracach komisji sejmowych z przedstawionych projektów powstała nowa ustawa, która pozwoliłaby przywrócić właściwe znaczenie hasłu: cukier krzepi - nie tylko konsumentów, lecz także plantatorów i producentów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Wądołowskiego z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#StanisławWądołowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt zabrania głosu w imieniu Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego na temat projektów ustaw dotyczących produkcji i przerobu buraka cukrowego. Przemysł cukrowniczy jest nie tylko jedną z najważniejszych, ale także jedną z najbardziej wartościowych branż polskiego przemysłu rolno-spożywczego. Wartość rynkową państwowych cukrowni można dzisiaj szacować na 2, 4 mld zł. Polskie cukrownie są na niezłym poziomie technicznym, a jakość wytwarzanego cukru jest zadowalająca i nie ustępuje w zasadzie produkcji zachodnioeuropejskiej. W pewnych obszarach Polski przemysł cukrowniczy decyduje o gospodarczym obliczu regionu. Jednak polskie cukrownie są zbyt małe i zbyt rozdrobnione w stosunku do cukrowni światowych i europejskich. Jeśli przemysł ten ma być konkurencyjny w konfrontacji z przemysłem zachodnioeuropejskim, to muszą następować procesy koncentracji produkcji prowadzące do obniżki jej kosztów, związane ze wzmocnieniem kapitałowym wybranych jednostek. Na przykład Cukrownia Kluczewo SA w woj. zachodniopomorskim może wyprodukować 60 tys. ton cukru, a jej limit wynosi tylko 38 tys. ton i przewiduje się dalsze zmniejszanie limitu tej kwoty. To odbija się na producentach buraka i na cukrowni, której potrzebna jest pomoc. Takich cukrowni w Polsce jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#StanisławWądołowski">Polski przemysł cukrowniczy, tak jak przemysł w większości krajów europejskich, jest pod silną kontrolą państwa. Rząd ustala wielkości produkcji w podstawowych kwotach A i B, cenę minimalną oraz stawkę cła na cukier z zagranicy. Parametry te determinują funkcjonowanie tego przemysłu. W konsekwencji rynek cukru jest niezwykle silny i nieuregulowany. Jednocześnie istnieje de facto jeden ośrodek decyzyjny. Jeśli chodzi o interesy plantatorów buraka oraz cukrowni, zakładów przemysłowych, są naciski na ministra rolnictwa, który określa parametry rządowi, ten zaś ponosi skutki takich decyzji, które spadają na ministra skarbu oraz pośrednio na ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#StanisławWądołowski">Wysoki Sejmie! Jeszcze do niedawna polski przemysł cukrowniczy był branżą wysoko zyskowną z perspektywami rozwojowymi, jednak od 1996 r. w szybkim tempie narastały zjawiska kryzysowe - już w 1997 r. zanotowano straty, a w roku bieżącym mogą one sięgnąć 500 mln zł. Wartość polskich cukrowni przed prywatyzacją może się obniżyć o 30–40% wartości rynkowej. Natomiast rynek cukru został zupełnie rozregulowany. Wiele cukrowni do dziś nie uregulowało zobowiązań wobec banku, co może doprowadzić do ich bankructwa. Przyczyną tych wszystkich problemów jest nadwyżka cukru na rynku krajowym przy równoczesnym dramatycznym spadku cen światowych, co uniemożliwia wyeksploatowanie tej nadwyżki, której przyczyną jest zła polityka polegająca na określaniu owych trzech parametrów sterujących: przede wszystkim wielkości produkcji, a także ceny minimalnej oraz stawki celnej. Dotyczy to polityki wszystkich kolejnych rządów wobec przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#StanisławWądołowski">Wysoki Sejmie! Jeżeli w ciągu najbliższych tygodni, a nawet dni, nie zostaną podjęte określone działania, w pełni realne jest niebezpieczeństwo nierozpoczęcia kampanii przez 20–40% cukrowni. To może doprowadzić do zawirowań społecznych na wsi, a w konsekwencji do zniweczenia planów prywatyzacyjnych tego sektora. Owe działania muszą iść w dwóch kierunkach:</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#StanisławWądołowski">1) maksymalnego zaawansowania procesów prywatyzacyjnych, a wówczas zapewne banki będą zainteresowane finansowaniem tych cukrowni we wrześniu,</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#StanisławWądołowski">2) szybkiego przywrócenia równowagi na rynku cukru zapewniającej choćby minimalną opłacalność produkcji.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#StanisławWądołowski">Wszystkich kosztów nie mogą ponosić rolnicy będący producentami buraków. Są to trudności, które natychmiast trzeba rozwiązać. Aby nie powtórzyła się ta sytuacja, konieczne jest ustanowienie nowego prawa regulującego rynek cukrowy. Można i należy w tym zakresie wykorzystać 40-letnie pozytywne doświadczenia krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#StanisławWądołowski">Przedłożony Wysokiej Izbie poselski projekt ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990) jest aktem prawnym wprowadzającym ład i porządek na polski rynek buraków i cukru, odpowiada potrzebom regulacyjnym polskiego rynku, a co najważniejsze wprowadza instytucje regulujące ten niezwykle ważny dla polskiego rolnictwa sektor rynku. Oba projekty - rządowy i poselski - zostały szeroko omówione przez wnioskodawców. Uważam, iż należy skierować je do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi celem dopracowania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zenona Kufla z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ moi klubowi koledzy odnieśli się do ogólnych założeń rynku cukru, w swoim wystąpieniu ograniczę się do zasygnalizowania kilku wątpliwości, na które natrafiłem w obu projektach nowelizacji ustawy cukrowej, zawartych w drukach nr 986 i 990, i propozycji ich rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#ZenonKufel">W obu projektach rozszerza się regulację ustawową na produkt będący konkurentem cukru, jakim jest izoglukoza. Zastanawiające jest, dlaczego definicje izoglukozy zawarte w obu projektach różnią się tak znacznie. Według projektu rządowego jest to produkt zawierający w stanie suchym co najmniej 41% fruktozy. Według projektu poselskiego jest to produkt zawierający w stanie suchym co najmniej 10% fruktozy. Wyjaśnienia wymaga, jakie konsekwencje niesie zmiana procentowego udziału fruktozy w izoglukozie. Dzisiejsza dyskusja pozwala stwierdzić, że zapewne będą zabiegi o limitowanie także izoglukozy, w związku z tym na pewno pojęcie to wymaga doprecyzowania i uściślenia.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#ZenonKufel">Proponowany zapis w art. 3 ust. 3 projektu rządowego, który brzmi: „Producenci cukru, którzy nie sprzedadzą wyprodukowanego cukru w kwocie C w terminie określonym w ust. 2 - a więc do końca kampanii - są zobowiązani do wnoszenia opłat sankcyjnych w wysokości 100% wartości niesprzedanego cukru, licząc po cenie minimalnej” itd., określa tam tę cenę. Zapis ten jest rygorystyczny i mało zasadny. Łatwo przecież wyobrazić sobie sytuację, gdy po bardzo udanej kampanii w kraju znajduje się pewna ilość cukru w kwocie C. W następnym roku na przykład na skutek klęski żywiołowej czy anomalii pogodowych plony buraka i zawartość cukru będą niskie, w następstwie czego nie zostanie wyprodukowana kwota A. Ostatnio taki przypadek miał miejsce w kampanii 1994–1995, kiedy wyprodukowano cukru znacznie poniżej kwoty A. W takim przypadku projekt rządowy zmusza do wyeksportowania polskiego cukru do 30 września po to, by po 30 września sprowadzić brakujący cukier na spożycie krajowe. Rozwiązanie zawarte w projekcie poselskim jest bardziej racjonalne, gdyż wydłuża termin eksportu o jeden kwartał.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#ZenonKufel">Kolejna kwestia: proponowany sposób ustalenia limitów w projekcie rządowym jest niejasny, gdyż za podstawę wybrano lata 1993–1997, a nie 1994–1998. Pamiętajmy, co tu przytaczano, że limit na kampanię 1999–2000 jest już rozdzielony. Ponadto projekt rządowy nie zawiera okresu przejściowego, dlatego w tym zakresie projekt poselski jest korzystniejszy, gdyż zawiera 3-letni okres przejściowy. Problem jest o tyle istotny, gdyż zmiana sposobu naliczania kwoty wpływa na jej wielkość. Z zestawienia porównawczego naliczonej kwoty A dla 10 cukrowni woj. kujawsko-pomorskiego wynika, że stosunek sumy limitów liczonych według projektu rządowego za lata 1993–1997 do sumy liczonej według obowiązującej ustawy daje wzrost o 3,9%, jednakże zróżnicowanie między cukrowniami jest duże i waha się w granicach 74–124,6%.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#ZenonKufel">Kolejna kwestia. W art. 4 ust. 2d projektu rządowego zawarto wymóg złożenia oświadczenia, że producent cukru jest właścicielem środków niezbędnych do produkcji cukru. Czy intencją rządu w tym przypadku jest wprowadzenie dla cukrowni zakazu leasingowania? Propozycja zawarta w projekcie poselskim jest bardziej racjonalna, gdyż mówi o posiadaniu środków produkcji. Winniśmy mieć tu na względzie, że w polskim przemyśle cukrowniczym na rok 1998 leasingowano 8% środków trwałych.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#ZenonKufel">W moim odczuciu projekt poselski jest bardziej dojrzały, wprowadza procedury i instytucje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania rynku cukru, zbliżone do procedur i instytucji występujących w Unii Europejskiej. Wątpliwości jednakże budzi w tym projekcie zapis dotyczący cen. W moim odczuciu cena winna być powiązana z wymogami jakościowymi, a więc z zakwalifikowaniem do odpowiedniej kategorii w ramach polskiej normy. Ponadto występuje brak możliwości interpretacji zapisów ustawy dotyczących na przykład zmiany nazewnictwa, nowych produktów lub nowej technologii. Wykładnię mógłby na wniosek Krajowego Biura Cukru określać minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#ZenonKufel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem przekonany, że skierowanie obu projektów: ustawy i nowelizacji ustawy cukrowej do właściwych komisji pozwoli na usunięcie występujących w obowiązującej ustawie niedoróbek, na co z niecierpliwością oczekują plantatorzy i cukrownie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Poślednika z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MarianPoślednik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cukrownictwo polskie niezmiennie przeżywa niepowodzenia spowodowane trudnościami w zbywaniu cukru, którego światowe zapasy rosną, a konsumpcja maleje. Problem ten znany jest w Polsce od kilku lat. Głośne dyskusje, jak zapobiec przewidywanemu kryzysowi naszego cukrownictwa, miały już miejsce na początku lat dziewięćdziesiątych. Toczyły się one w środowiskach plantatorsko-produkcyjnych, rządowych i sejmowych. Efektem tych debat było uchwalenie przez Sejm ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MarianPoślednik">Ustawa ta miała uporządkować rynki producentów buraków cukrowych, produkcji cukru i przekształcenia własnościowe przemysłu cukrowniczego w sposób umożliwiający dostosowanie naszego cukrownictwa do konkurencyjnego rynku europejskiego, gwarantując naszą tam obecność po integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#MarianPoślednik">Po 5 latach funkcjonowania tej ustawy nie osiągnięto, niestety, oczekiwanego efektu i problem istnieje nadal. Cukrownie polskie są ciągle przestarzałe technologicznie, co sytuuje je daleko za cukrowniami krajów Unii Europejskiej. Na przykład średnia produkcja cukru przypadająca na 1 cukrownię w Polsce wynosi ok. 27 tys. ton, a w Unii Europejskiej 100 tys. ton. Z 1 ha plantacji buraków cukrowych w Unii Europejskiej uzyskuje się 8–11 ton cukru, w Polsce - 4–5 ton. W równie niepokojącym stopniu odstają nasze cukrownie od europejskich w zakresie zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Cukrownie polskie ponoszą coraz większe straty. Ceny za buraki cukrowe nie satysfakcjonują plantatorów. Sytuacja taka jest efektem zaniechania prywatyzacji. Holdingi cukrowe nie spełniły oczekiwań. Wystawiają podatnikom gorzki rachunek za funkcjonowanie uchwalonej głosami PSL–SLD ustawy z 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#MarianPoślednik">Czas więc najwyższy naprawić te zaniedbania. Celowi temu ma służyć zaproponowany przez grupę posłów AWS projekt ustawy o produkcji buraków cukrowych i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru. Proponowana ustawa zawiera niezbędne mechanizmy regulacyjne limitujące produkcję cukru w sposób cywilizowany gospodarczo i gwarantujące gospodarcze istnienie producentom buraków cukrowych i cukru. Najlepszym argumentem za przyjęciem tej ustawy jest włączenie w procesy regulacyjne instytucji samorządowych, to jest związku plantatorów buraków cukrowych i związku producentów cukru. Nie ulega wątpliwości, że proponowane samorządowe instytucje producenckie będą skuteczniej wdrażać i kontrolować wszystkie przewidziane w ustawie mechanizmy regulacji rynku cukru. Samorządy te powinny jednak zrzeszać swoich członków na zasadzie dobrowolności, a nie obowiązku. Odpowiadałoby to bardziej idei samorządności. Jeśli pójdziemy tropem intencji wnioskodawców ustawy dążących do ograniczenia wpływu urzędników państwowych na dziedziny objęte regulacjami tej ustawy, kontrowersyjny wyda się pomysł utworzenia nowej rządowej instytucji pod nazwą Krajowe Biuro Cukru. Proponowane zadania tego biura mogłaby realizować Agencja Rynku Rolnego, która powinna bardziej intensywnie zająć się tą problematyką. Zaoszczędzi to wydatków z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#MarianPoślednik">Ustawa jest więc godna poparcia i należy jej projekt skierować do komisji.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#MarianPoślednik">Do dalszych prac legislacyjnych należy też skierować rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, choć sprowadza się on do poprawek starej, złej ustawy, ograniczających się tylko do zagadnień produkcji cukru i nie uwzględnia problemu produkcji buraków cukrowych. Modyfikacja tej ustawy będzie potrzebna głównie w zakresie przekształceń własnościowych w tym przemyśle. Właśnie problematyka przekształceń własnościowych w cukrowniach wymagać będzie szczególnego zainteresowania rządu i ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#MarianPoślednik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem posłem z Wielkopolski, z byłego woj. leszczyńskiego, znanego z wysokiej kultury rolnej. Problemy gospodarcze rolnictwa dotyczą u nas większości społeczeństwa. Nasz region należy do pracowitych i gospodarnych. Właśnie u nas, w byłym woj. leszczyńskim, w latach 1991–1993 zostało sprywatyzowanych, w drodze leasingu, pięć leszczyńskich cukrowni: w Gostyniu, Miejskiej Górce, Kościanie, Wschowie i Górze. Średni udział kapitałowy plantatorów w tych cukrowniach wynosi powyżej 17%. Rolnicy plantatorzy wykupili te akcje za swoje pieniądze. Cukrownie te należą obecnie do najlepszych w Polsce. Trzy spośród pięciu zdobyły kapitał zagraniczny, dzięki czemu unowocześniły swoją technologię oraz znacznymi nakładami inwestycyjnymi poprawiły warunki ochrony środowiska. Zrobiono więc już to, co większość cukrowni państwowych zamierza zrobić w przyszłości. Oby im się to udało jak najprędzej.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#MarianPoślednik">Pozostaje jednak problem pozbawienia plantatorów leszczyńskich cukrowni nieodpłatnego nabycia akcji. Rolnicy za akcje musieli płacić, a w przypadku cukrowni Gostyń plantatorzy nie dysponują w ogóle udziałami. Ten rodzaj prywatyzacji, to znaczy leasingowy, nie uprawnia bowiem do takich preferencji. Ani tzw. stara ustawa prywatyzacyjna z dnia 13 lipca 1990 r., ani nowa ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych nie przyznaje prawa nieodpłatnego nabycia akcji pracownikom i plantatorom spółek leasingowych. Prawo takie posiadają oni w przypadku dysponowania przez skarb państwa akcjami w spółkach własnych lub w spółkach z udziałem skarbu państwa. Grupom tym przysługuje wtedy prawo bezpłatnego nabycia akcji w ilości do 15% akcji należących do skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#MarianPoślednik">Ten brak równości prawa krzywdzi plantatorów rolników, którzy słusznie czują się oszukani. W tej sytuacji potrzebna jest więc nowelizacja ustaw: ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. Nowelizacje tych ustaw powinny zawierać uregulowania przyznające rekompensaty rzeczowe lub finansowe uczestnikom prywatyzacji leasingowej porównywalne do przyznanych uczestnikom prywatyzacji z kapitałowym udziałem skarbu państwa. Jest to bardzo ważny problem, który nie powinien być lekceważony. Jak bowiem kończy się lekceważenie rolników, widzieliśmy podczas niedawnych protestów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Muszę się ustosunkować do krótkiej wypowiedzi pana posła z Wielkopolski. Mianowicie holdingi nie obciążają podatników, gdyż nie są finansowane z budżetu. Natomiast zgadzam się z tym, że nie spełniają swoich zadań. Jednak szefów holdingów obecna koalicja zmieniła w grudniu 1997 r., a zatem to już nie idzie na konto poprzedniej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#StanisławStec">Celem nowelizacji ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym winno być przede wszystkim zabezpieczenie opłacalności uprawy buraka cukrowego i produkcji cukru. Aktualnie opłacalność produkcji cukru jest ujemna, co doprowadza do bardzo dużych trudności finansowych w przemyśle cukrowniczym. Sytuacja ta budzi zaniepokojenie wśród rolników, gdyż nie wszyscy otrzymali należności za dostarczone jesienią 1998 r. buraki. Niepokój budzi zakładane przez niektóre cukrownie zniesienie ceny ze zbiorów 1999 r. oraz regulowanie należności za dostarczone buraki w ratach. Zaniepokojenie rolników problemem kryzysu przemysłu cukrowniczego jest zasadne, gdyż w budżecie producentów rolnych sprzedaż buraków ma bardzo duże znaczenie. Ponadto uprawa buraków cukrowych, inaczej niż w wypadku rzepaku, realizowana jest na podstawie umowy kontraktacyjnej, co zapewnia częściową gwarancję i stabilizację plantatorom. Dlatego, moim zdaniem, oprócz nowelizacji ustawy niezbędne są decyzje rządu w sprawie interwencji na rynku cukru przez wykup za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego części niesprzedanego cukru z kwoty A. Obecnie zadłużenia cukrowni wzrastają, co jest niebezpiecznym zjawiskiem w przededniu prywatyzacji. To niebezpieczeństwo dotyczy zarówno plantatorów, jak i skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#StanisławStec">Aby zagwarantować opłacalność uprawy buraka cukrowego i produkcji cukru, ustawa o rynku cukru winna zawierać elementy ochrony zewnętrznej rynku krajowego oraz elementy ochrony rynku wewnętrznego. Ochrona zewnętrzna rynku krajowego winna polegać, moim zdaniem, na wprowadzeniu tzw. ceny progowej, możliwej do uzyskania przez zastosowanie stałej stawki celnej i zmiennej wielkości opłat granicznych zależnej od światowych cen cukru. Natomiast ochronę rynku wewnętrznego można, moim zdaniem, uregulować m.in. przez następujące elementy:</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#StanisławStec">- przy określeniu limitów produkcji cukru dla producentów cukru należy uwzględniać potencjał bazy surowcowej, czyli wielkość kontraktacji;</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#StanisławStec">- należy rozważyć zastąpienie ceny minimalnej ceną interwencyjną cukru, która winna uwzględniać cenę surowca, koszt transportu i skupu, koszt przerobu buraków i magazynowania cukru pomniejszony o dochód ze sprzedaży melasy;</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#StanisławStec">- przy prywatyzacji cukrowni minister skarbu winien uwzględniać interesy plantatorów przynajmniej na równi z interesami skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#StanisławStec">Ponadto niezbędne jest, aby wielkość produkcji cukru w kwocie A przeznaczona na spożycie na rynku krajowym odpowiadała rzeczywistemu poziomowi spożycia, a kwota B - wielkości, która może być wyeksportowana z zastosowaniem dopłat eksportowych oraz zabezpieczająca przed ryzykiem niewyprodukowania kwoty A w przypadku wystąpienia nieurodzaju. Rząd winien zdecydować się na dopłaty do eksportu produktów rolnych, w tym cukru, gdyż jest to, moim zdaniem, jedyne rozwiązanie do czasu, gdy kraje Unii Europejskiej oraz Węgry, Czechy i Słowenia nie zaprzestaną subsydiowania sprzedaży na zewnątrz produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uwzględniając potrzebę nowelizacji ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, będę głosował za skierowaniem omawianych projektów do dalszych prac w komisjach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Misztala z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polityka rolna wielu państw, w tym także Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej, uwzględnia specjalną ochronę upraw buraka cukrowego jako niezwykle korzystnych dla ziemi. Jednocześnie wysokie ceny skupu buraka cukrowego (a w konsekwencji - cukru) zapewnić mają plantatorom buraka cukrowego wysokie dochody, które odgrywają zasadniczą rolę w ekonomice gospodarstw zajmujących się polową produkcją roślinną (produkcja buraka w Unii jest na przykład ponaddwukrotnie bardziej opłacalna niż produkcja pszenicy, przy cenie tej ostatniej zbliżonej do cen w Polsce). Dlatego też państwa prowadzące nowoczesną, protekcjonistyczną politykę wobec swojego rolnictwa, dążą do jak najdalej idącego limitowania produkcji izoglukozy, a także innych zamienników cukru, takich jak inulina.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#StanisławMisztal">W Polsce nie obowiązuje obecnie limitowanie produkcji izoglukozy. Wiadomo jednak, że już istnieją instalacje przemysłowe, które po niewielkich modyfikacjach umożliwiłyby produkcję 60 tys. ton izoglukozy rocznie. Dlatego też zagadnienie regulacji rynku izoglukozy w powiązaniu z rynkiem cukru wymaga szybkiego rozwiązania. Do laski marszałkowskiej złożono w końcu 1998 r. poselski projekt ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru, zwanej potocznie ustawą buraczaną. Projekt ten przewiduje obowiązek bilansowania krajowej produkcji cukru i izoglukozy, kwotowanie ich produkcji, wprowadzenie systemu koncesjonowania produkcji i obrotu tymi artykułami oraz wprowadzenie innych mechanizmów kontroli rynku. Izoglukozę zdefiniowano w tym projekcie tak samo, jak w odpowiednich przepisach europejskich, tzn. jako syrop izomeryzowanej glukozy o zawartości ponad 10% fruktozy w suchej masie. Trzeba tu wspomnieć o tym, że eksperci unijni współpracujący z grupą roboczą twórców projektu radzili, by w nowej ustawie, definiując izoglukozę, przyjąć zawartość fruktozy 5% i tym bardziej jeszcze ograniczyć jej konkurencję z cukrem buraczanym. Więcej informacji na temat izoglukozy przekaże Wysokiej Izbie w czasie bieżącej debaty mój kolega klubowy poseł Szymon Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt nowelizacji obowiązującej obecnie ustawy cukrowej z dnia 26 sierpnia 1994 r., zawarty w druku nr 986, wywołał głębokie niezadowolenie wielu przedstawicieli sektora cukrowniczego. W projekcie tym określono izoglukozę jako syrop o zawartości ponad 41% fruktozy w suchej masie. Oznaczałoby to, że produkcja izomeryzowanego syropu glukozowego, tanio wytwarzanego z importowanej kukurydzy, zawierającego do 41% fruktozy i stanowiącego niemal bezpośredni zamiennik cukru buraczanego, miałaby nie podlegać żadnym ograniczeniom. Inny zapis mówiący o tym, że produkcja izoglukozy, ale tej ponad 41-procentowej, miałaby być ograniczona początkowo do 3 tys. ton, nie ma tu żadnego znaczenia dla katastrofalnych skutków uchwalenia takiego przepisu. Należy więc jak najszybciej wprowadzić limitowanie produkcji izoglukozy w Polsce według poselskiego projektu ustawy buraczanej, by nie dopuścić do dowolnej konkurencji między tym produktem a cukrem buraczanym, w której przegrani będą polscy rolnicy i polski przemysł cukrowniczy. Wiadomo, że podobne luki prawne w USA doprowadziły swego czasu do spadku produkcji buraka cukrowego o 60%, a stosunkowo niedawno na Węgrzech - o 20%.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#StanisławMisztal">Wyrażam zatem poparcie dla projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru autorstwa grupy posłów Akcji Wyborczej Solidarność. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Deręgowskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WitoldDeręgowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawione dzisiaj pod obrady Sejmu projekty ustaw nowelizujące ustawę z 1994 r. o regulacji krajowego rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym budzą nadzieję, że proponowane zmiany pozwolą prawidłowo ustalić limity produkcji cukru dla poszczególnych producentów oraz rozwiązać wiele innych problemów głęboko nurtujących producentów buraka, sytuację na tym rynku. Pozwolą także na prywatyzację sektora cukrowniczego, a tym samym na dopływ kapitału niezbędnego dla jego modernizacji i unowocześnienia. Bez dopływu tego kapitału przegramy konkurencję w Europie. Jest to ostatni dzwonek, jak powiedział jeden z posłów, aby przyspieszyć prywatyzację cukrowni. Inaczej będziemy świadkami upadłości polskiego rynku cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WitoldDeręgowski">Modernizacja sektora cukrowniczego leży w interesie państwa, konsumentów i samych producentów, aby produkować taniej i być konkurencyjnym na rynku krajowym i międzynarodowym. Producenci cukru w Polsce wnoszą liczne i uzasadnione uwagi do obu projektów ustaw, które winny być uwzględnione, jeśli chcemy, aby nowa ustawa była lepsza od poprzedniej. One muszą być uwzględnione w trakcie prac roboczych w komisji, wraz z uwagami i propozycjami zgłaszanymi podczas dyskusji przez posłów oraz tych, których ta ustawa ma dotyczyć.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WitoldDeręgowski">Wszyscy mamy świadomość, że przede wszystkim kością niezgody był i będzie system naliczania limitów produkcji cukru dla producentów. Generalnie w całym światowym przemyśle cukrowniczym byt i rozwój cukrowni opiera się na produkcji cukru w limicie A na spożycie wewnętrzne. Były i będą toczone batalie o sposób naliczania tego limitu, który dla jednych będzie korzystny, dla innych niekorzystny. Dlatego słuszne wydaje się ustalenie limitów zaproponowanych w projekcie rządowym, tj. uzależnienie ich od udziału w rynku poszczególnych producentów cukru. Nie można przecież dalej tolerować systemu naliczania limitów, który nie uwzględnia faktycznie posiadanego zaplecza surowcowego oraz osiąganych w przeszłości wielkości produkcji cukru. Cukrownia jest fabryką, która nie produkuje, a tylko uzyskuje cukier z buraków i wykazuje, gdzie tego cukru najwięcej się rodzi - a rodzi się najwięcej tam, gdzie polski rolnik uprawia buraki cukrowe i posiada w tym zakresie największą wiedzę, gdzie występuje największa kultura upraw. Nie mogą być dłużej tolerowane sytuacje, że wysokie fikcyjne limity A otrzymują cukrownie, które nie mają zaplecza surowcowego i handlują limitem A, a na dodatek, żeby się utrzymać, sprowadzają buraki z odległych rejonów, za co w cenie zapłaci konsument i podatnik. Można by na temat przyznawanych limitów A i B mówić jeszcze dużo, ale sporo powiedzieli już o tym moi przedmówcy.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#WitoldDeręgowski">Roczne spożycie krajowe cukru w Polsce nie przekracza 1500 tys. ton i to winny uwzględniać zapisy nowej ustawy, aby uregulować rynek cukrowy w Polsce i nie dopuszczać do powstawania nadwyżek, których nie można zagospodarować i wyeksportować. Proponuję, aby w nowej ustawie znalazł się zapis uniemożliwiający zbycie przyznanego limitu innym producentom, a więc handel tym limitem. Będzie to zabezpieczenie dla tych cukrowni, które posiadają od wielu lat własną bazę surowcową buraków cukrowych, a otrzymują niski limit.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#WitoldDeręgowski">W nowej ustawie nie powinny być utrzymane stare, złe mechanizmy stabilizujące rynek cukru, bo się nie sprawdziły - tego oczekują producenci cukru. Niektórzy w dyskusji mówili, że nowa ustawa również nie ureguluje w pełni tego rynku. W trakcie prowadzonych w komisji prac nad ustawą winniśmy zrobić wszystko i przewidzieć, aby były to przepisy najlepiej regulujące ten rynek w odniesieniu do przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#WitoldDeręgowski">Zabierający przede mną głos w dyskusji szeroko omówili słabe strony zapisów obu projektów ustaw, nie będę więc tego powtarzał. Wierzę, że podczas prac w komisji zostaną one uwzględnione i powstanie ustawa na miarę oczekiwań całego przemysłu cukrowniczego i producentów buraków, dostosowana do zapisów układu stowarzyszeniowego Polski ze Wspólnotą Europejską. Będę głosował za odesłaniem obu projektów do prac w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska jako sygnatariusz umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską zobowiązała się do stopniowego wprowadzania wspólnotowego dorobku prawnego. W dorobku tym jednym z największych osiągnięć jest prawodawstwo określające Wspólną Politykę Rolną, opierającą się na dwóch fundamentalnych założeniach: zapewnieniu rolnikom opłacalności produkcji rolnej w najważniejszych jej sektorach oraz zapewnieniu konsumentom stabilnego zaopatrzenia w podstawowe artykuły spożywcze po rozsądnych cenach.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#KrzysztofJurgiel">Rynek cukru pierwszy w Polsce miał być w pełni uregulowany na sposób europejski tzw. ustawą cukrową z 1994 r. Zdaniem większości izb rolniczych, a także plantatorów buraków cukrowych całkowite zignorowanie w tym uregulowaniu prawnym interesów rolniczych na rzecz holdingów doprowadziło do zakłócenie równowagi między podażą a popytem na rynku cukru oraz do spadku jego cen poniżej poziomu opłacalności dla prawie wszystkich cukrowni. Ponadto wadliwa konstrukcja prawno-ekonomiczna ustawy każe cukrowniom ustalać z plantatorami ceny skupu buraków cukrowych, podczas gdy Rada Ministrów ustala cenę cukru wyprodukowanego z tych buraków prawie rok później. Podczas dzisiejszej debaty dotyczącej regulacji rynku cukru rozpatrujemy dwa projekty ustaw: poselski (druk nr 990) i rządowy (druk nr 986). Oba projekty - rządowy i poselski - przewidują nie tylko zmianę w sposobie określania dopuszczalnej kwoty cukru, lecz także limitowanie produkcji izoglukozy. Projekt rządowy poprawia dotychczasowe rozwiązania, zmieniając przede wszystkim metody liczenia limitu produkcji cukru. Natomiast projekt poselski zakłada uchylenie ustawy z 1994 r. i wprowadza nowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnioskodawcy projektów ustaw szczegółowo omówili proponowane rozwiązania dotyczące regulacji rynku cukru. Pozwolę sobie przedstawić kilka uwag i wątpliwości co do projektu rządowego. Moim zdaniem wprowadzenie zasady ustalania limitów produkcji na bazie udziału danej cukrowni w całkowitej produkcji cukru w latach 1993–1994 oraz na przełomie roku 1997 i 1998 oznaczałoby:</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#KrzysztofJurgiel">1) promowanie cukrowni, które niezależnie od przyznanych kwot A i B w ubiegłych latach produkowały nadmierne ilości cukru, destabilizując rynek cukru;</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#KrzysztofJurgiel">2) dyskryminowanie cukrowni, które podjęły inwestycje, zwiększając wartość środków trwałych i powiększając zdolność przerobową.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#KrzysztofJurgiel">Z analizy wynika, że największe straty poniosą duże cukrownie. Cukrownia Łapy w woj. podlaskim straciłaby limit A w wysokości ok. 15 tys. ton. W tych latach Cukrownia Łapy miała najniższą produkcję w ramach swojej działalności po 1980 r. Spowodowane to było niedostateczną ilością surowca do przerobu. Dzięki podjętym różnorodnym działaniom systematycznie rozwijała się baza surowcowa. Ilość buraków cukrowych skupionych od plantatorów z rejonu działania cukrowni wystarcza w pełni na wykonanie limitów produkcji cukru A i B, wynikających z wyliczeń według dotychczasowej ustawy. Jest to według obowiązującej obecnie ustawy łącznie A + B ok. 41 tys. ton. Przyjęcie lat, w których produkcja była znacznie niższa od ustabilizowanego poziomu, jako bazy do określenia limitu produkcji byłoby moim zdaniem niewłaściwe. Cukrownia Łapy jest jedną z największych i najnowocześniejszych cukrowni w Polsce. Przy trwającej przeciętnie kampanii w polskim przemyśle cukrowniczym 70–80 dni powinna produkować 50–60 tys. ton cukru. Tymczasem limit produkcji cukru, jaki mogłaby otrzymać Cukrownia Łapy w przypadku wprowadzenia zmian, wyniósłby dla kwoty A ok. 24 tys. ton. Nie ma potrzeby wykazywania żadnego rachunku ekonomicznego, aby stwierdzić, że przy takim limicie produkcji nie ma szans na funkcjonowanie zakładu, nie mówiąc już o rozwoju i konkurencyjności. Oznacza to również konieczność ograniczenia upraw buraka cukrowego z 8700 ha obecnie do ok. 4800 ha. Poszkodowa w wyniku proponowanych zmian będzie nie tylko Cukrownia Łapy, stracą także inne cukrownie, np. Ropczyce, Glinojeck, Kluczewo, Sokołów, Przeworsk, Krasnystaw. Najwięcej na zmianach skorzystałyby cukrownie związane z prywatnym kapitałem zagranicznym. Projekt rządowy, nie licząc zagadnienia ustalania limitu produkcji cukru, nie obejmuje szeregu koniecznych rozwiązań, które postulowali plantatorzy buraków cukrowych i producenci cukru.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o produkcji buraka cukrowego i cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990) wniesiony przez grupę posłów moim zdaniem odpowiada potrzebom przemysłu cukrowniczego. Jako zgodne z oczekiwaniami plantatorów buraków cukrowych, producentów cukru i pracowników należy odnotować proponowane unormowania odnośnie do: określenia kwot produkcji cukru (kwoty A i B); wprowadzenia mechanizmu ustalania limitu produkcji cukru w oparciu o aktualną efektywność posiadanych mocy produkcyjnych; wprowadzenia mechanizmu ustalania cen minimalnych na buraki cukrowe oraz ceny minimalnej cukru gwarantujących opłacalność produkcji buraka cukrowego dla rolników i zapewnienia odpowiedniej marży producentom cukru, co zagwarantuje konsumentom stabilizację podaży i cen cukru; powołania Krajowego Biura Cukru. Wprowadzenie obowiązku zrzeszania się plantatorów buraka cukrowego i producentów rolnych oraz utworzenie Komitetu do spraw Rynku Cukru umożliwi powołanie samorządu plantatorsko-producenckiego, który jest niezbędny, aby powiodła się regulacja rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#KrzysztofJurgiel">Przy okazji uchwalania tej ustawy i zmian w poprzedniej należałoby uznać limity produkcyjne cukru za aktywa przedsiębiorstwa spółki, za wartość niematerialną i prawną podlegającą wycenie i mającą ogromny wpływ na wartość przedsiębiorstwa spółki jako całości, wprowadzając odpowiednie zapisy do ustawy o rachunkowości. Jest to szczególnie ważne u progu restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#KrzysztofJurgiel">Zdaniem przedstawicieli organizacji pracowniczych i plantatorów oczekiwana prywatyzacja cukrowni jest odwlekana w czasie i jeżeli nie będzie przeprowadzona przed przyszłą kampanią skupu, to większość dużych cukrowni nie będzie w stanie wykupić od plantatorów surowca, chyba że uczyni to rząd. Zakładając, że prywatyzacja cukrownictwa będzie przeprowadzona szybko i prawidłowo, to i tak bez uregulowań ustawowych dających podstawę do utworzenia na szczeblu krajowym samorządu plantatorsko-cukrowniczego i Komitetu do spraw Rynku Cukru są małe szanse na właściwe funkcjonowanie tej branży.</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#KrzysztofJurgiel">Do rozpatrywanych dzisiaj projektów ustaw Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu przedstawiło opinie prawne zawierające szereg krytycznych uwag o proponowanych rozwiązaniach dotyczących regulacji rynku cukru w zakresie zgodności z prawem Unii Europejskiej. Myślę, że podczas prac komisji wątpliwości zostaną rozwiane, a błędy usunięte.</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę jeszcze raz zwrócić uwagę na znaczenie społeczne przedłożonej przez grupę posłów ustawy, polegające na tym, że jako pierwsza spośród uregulowań dotyczących rolnictwa zmierzać będzie do zagwarantowania plantatorom dochodu z produkcji rolnej, a tym samym skutecznie wprowadzi w życie podstawową zasadę europejskiej Wspólnej Polityki Rolnej. Z drugiej strony docelowo zapewni konsumentom stabilną podaż cukru po stabilnych cenach. Prawa tych stron gwarantowane będą ustawą. Samorząd sprawował będzie kontrolę nad rynkiem i nadzorował pracę własnych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#KrzysztofJurgiel">Zgodnie z zasadami przyjętymi w Unii Europejskiej wszelkie instrumenty regulacji rynku przewidziane w przedłożonym projekcie ustawy, a także te, które mogą być wprowadzone później, finansowane mają być z opłat wnoszonych przez producentów, handlowców i konsumentów. Regulacja rynku cukru proponowana w przedłożonym projekcie ustawy ustabilizuje warunki ekonomiczne w przemyśle cukrowniczym. Czytelne i stabilne rozwiązania w zakresie wyznaczania krajowych kwot produkcyjnych, a następnie limitów produkcyjnych dla przedsiębiorców posiadających techniczne środki przetwórstwa, spowodować powinny przerwanie długiego okresu stagnacji procesu prywatyzacyjnego. Inne efekty to:</u>
          <u xml:id="u-159.12" who="#KrzysztofJurgiel">1) zwiększenie dochodów skarbu państwa poprzez prywatyzację,</u>
          <u xml:id="u-159.13" who="#KrzysztofJurgiel">2) rozpoczęcie modernizacji przemysłu cukrowniczego,</u>
          <u xml:id="u-159.14" who="#KrzysztofJurgiel">3) zapewnienie sektorowi konkurencyjności na rynku światowym w perspektywie integracji,</u>
          <u xml:id="u-159.15" who="#KrzysztofJurgiel">4) umożliwienie stabilnej współpracy plantatorów i silnych przetwórców na zasadzie wieloletnich kontraktów,</u>
          <u xml:id="u-159.16" who="#KrzysztofJurgiel">5) zwiększenie udziału plantatorskiego w strukturze kapitału akcyjnego przedsiębiorstw cukrowych.</u>
          <u xml:id="u-159.17" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponuję przekazanie projektu poselskiego do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Sporo już mówiono o polityce i generaliach gospodarczych w naszym przemyśle cukrowniczym, więc w swoim wystąpieniu chciałbym się ograniczyć do trzech szczegółowych uwag do rządowego projektu ustawy z druku nr 986.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#StanisławKopeć">I tak w pkt. 3 - chodzi o art. 1 przedstawionego projektu ustawy - pozostawiono sformułowanie, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia corocznie ustala limity krajowej produkcji cukru i izoglukozy.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#StanisławKopeć">W art. 1 pkt 4, dotyczącym zmiany brzmienia, art. 3 ust. 1 ustawy pozostawiony jest bez zmian i zawiera stwierdzenie, iż w kwocie C liczone są wyroby przetworzone, w których udział cukru przekracza 20%. Otóż przepisy te, a szczególnie cały art. 3 ustawy w proponowanym brzmieniu, nasuwają jednak pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#StanisławKopeć">Po pierwsze - wskazuje się zresztą na to w opinii przekazanej z Komitetu Integracji Europejskiej - w krajach Unii Europejskiej coroczne wielkości kwot A i B ustalane są raz na 6 lat, a nie corocznie. Jakie są zatem przesłanki, że w Polsce takie rozporządzenie musi być wydawane każdego roku?</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#StanisławKopeć">Po drugie - o czym jest mowa we wskazanej powyżej opinii komitetu, jak również wie o tym projektodawca ustawy, ponieważ pisze o tym w uzasadnieniu - w stosownym rozporządzeniu obowiązującym w prawie Unii Europejskiej przy ustalaniu wielkości cukru nie bierze się pod uwagę ilości cukru w wyrobach przetworzonych, również w nadwyżce ujmowanej w kwocie C.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#StanisławKopeć">W uzasadnieniu do przedkładanego projektu ustawy znajduje się stwierdzenie: „Odstępstwo to jest niezbędne w celu podniesienia konkurencyjności eksportu polskich wyrobów, w których jest zawarty cukier”, oraz że przepis ten „pozostanie w polskim prawodawstwie do czasu wprowadzenia pełnych zasad unijnych”. Te informacje zawarte są jednak tylko w uzasadnieniu, nie są natomiast nawet sygnalizowane w zapisach ustawowych. Ponadto w art. 3 ust. 2 ustawy proponuje się przyjęcie zapisu: „Cukier z kwoty C, wyprodukowany w czasie kampanii cukrowniczej danego roku (w tym również i w wyrobach), powinien być sprzedany do końca kampanii, w której został wyprodukowany”. Natomiast w ust. 3 tego artykułu, w którym ustanawia się opłaty sankcyjne, odnoszące się do regulacji z ust. 2, mowa jest tylko o niesprzedanym cukrze, ale już nie o wyrobach przetworzonych, które przecież również mogą nie zostać sprzedane. Rozumiem, że właśnie o przyjęcie takiej konstrukcji przepisu występuje projektodawca.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#StanisławKopeć">Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że art. 2 przedkładanego projektu zmiany ustawy zawiera propozycję, żeby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Należy zatem zapytać, czy projektodawca również zakłada, że sankcje określone w projektowanym brzmieniu art. 3 ust. 3 mają dotknąć producentów cukru, którzy wyprodukowali go w czasie kampanii cukrowniczej roku 1998/1999? Czy nie mielibyśmy tu do czynienia z działaniem przepisu prawnego wstecz?</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#StanisławKopeć">Druga uwaga dotyczy art. 1 pkt. 5a omawianego projektu, w którym proponuje się dokonać zmiany brzmienia art. 4 ustawy. Limity określające kwoty A i B, ustalane corocznie przez ministra właściwego do spraw rolnictwa, miałyby być określone w stosunku do każdego producenta cukru, a nie - jak to jest w obecnych przepisach - w stosunku do spółek produkujących. W uzasadnieniu projektodawca wskazuje, że: „Zmiana ta została podyktowana licznymi skargami napływającymi ze spółek parterowych, którym limity produkcji ustalały spółki cukrowe. Producenci cukru czuli się pokrzywdzeni tym, że niektóre cukrownie w holdingu były preferowane kosztem pozostałych. Nie zawsze te preferencje wynikały z lepszej efektywności gospodarowania tych producentów”.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#StanisławKopeć">Wobec przedstawionej argumentacji dotyczącej projektowanej zmiany wskazanego przepisu, wydaje się, że właściciel spółek cukrowych winien przede wszystkim rozważyć kwestię dokonania stosownych zmian w gremiach zarządzających i nadzorczych holdingów. Proponowane rozwiązanie jest bowiem zaprzeczeniem idei działania producentów cukru w holdingu. Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że coroczne ustalanie przez ministra limitów produkcji cukru każdemu z producentów, nawet tym będącym w holdingu, rzutuje również na proponowane nowe brzmienie ust. 3 i 3a art. 4. Dodanie do ust. 3 zdania: „Praw do przyznanych limitów nie mogą zbywać producenci cukru, którzy zaprzestali działalności gospodarczej w zakresie produkcji cukru”, i w konsekwencji tego propozycja przyjęcia rozwiązań zawartych w ust. 3a - potwierdzają sugestię, że należy rozważyć sens istnienia holdingów.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#StanisławKopeć">I wreszcie uwaga trzecia, dotycząca art. 1 pkt 9 projektu ustawy. Ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym została uchwalona 26 sierpnia 1994 r. W przyjętym wówczas brzmieniu w art. 10 ust. 2 sformułowanie „po uzgodnieniu z...”, które obecnie przedkładany projekt ustawy postuluje zastąpić sformułowaniem „po zasięgnięciu opinii”, brzmiało „po konsultacjach z...”. Konsekwencją przyjętego w 1994 r. brzmienia omawianej ustawy był brak dalszego rozwinięcia tego zapisu. Ustawodawca nie musiał regulować spraw związanych z przeprowadzaniem konsultacji czy kwestii wynikających z ewentualnych rozbieżności stanowisk rzeczoznawców, ponieważ istotny był sam fakt odbycia takich konsultacji, a nie ich merytoryczny przebieg czy rezultat. Efektem takiego zapisu było ustalenie ceny minimalnej buraka cukrowego przy skupie jako oferty producenta cukru.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#StanisławKopeć">Przepis art. 10 ust. 2 omawianej ustawy o regulacji rynku cukru - należy domniemywać, że taka była intencja ustawodawcy - miał jedynie stworzyć warunki do wystarczająco wczesnego przekazania producentom buraków cukrowych istotnego dla nich - ale zwróćmy uwagę, że nie jedynego - wskaźnika opłacalności tej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#StanisławKopeć">W marcu 1995 r. został wniesiony do Sejmu projekt zmiany niektórych przepisów ustawy, w tym właśnie brzmienia art. 10 ust. 2. Uzasadniając wówczas tę zmianę, argumentowano, że dotychczasowa praktyka obowiązywania zmienionej ustawy dowodzi potrzeby dokonania takiej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#StanisławKopeć">Ustawą z 20 listopada 1996 r. zapis ten został zmieniony na obowiązujący obecnie.</u>
          <u xml:id="u-161.13" who="#StanisławKopeć">Po kolejnych dwóch latach obowiązywania tego zapisu ustawowego ponownie zgłaszana jest propozycja zmiany jego brzmienia - właściwie de facto proponuje się powrót do wersji pierwotnej. Uzasadniając proponowaną zmianę brzmienia tego przepisu, obecni projektodawcy tym razem wskazują w uzasadnieniu, iż „obecny zapis (...) bardzo często nie był realizowany. Producenci cukru w bardzo wielu przypadkach nie byli w stanie tych cen uzgodnić w określonym przez ustawę terminie, ze względu na brak uzyskania porozumienia z poszczególnymi związkami zawodowymi rolników i społeczno-zawodowymi organizacjami rolników”.</u>
          <u xml:id="u-161.14" who="#StanisławKopeć">Otóż art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników stanowi, że organizacje rolników, reprezentując potrzeby oraz interesy zawodowe i społeczne rolników indywidualnych, „uczestniczą w ustalaniu warunków kontraktacji oraz cen skupu i sprzedaży produktów rolnych” oraz norm i zasad klasyfikacji tychże produktów; te same uprawnienia przysługują związkom zawodowym. Ust. 2 tegoż artykułu stanowi, że uprawnienia, o których mowa w ust. 1, organizacje rolników realizują przez udział w negocjacjach w wymienionych sprawach. Zatem obecność przedstawicieli organizacji zawodowych i związkowych rolników przy konkretnych już ustaleniach interesujących ich cen kontraktacji jest ustawowo zagwarantowana. W związku z tym, w świetle powyższej konstatacji, wydaje się być uzasadniona opinia, iż ust. 2 art. 10 w ogóle może zostać wykreślony z omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-161.15" who="#StanisławKopeć">Reasumując, opowiadam się za skierowaniem obu projektów, poselskiego - który oceniam jako bardzo wartościowy, choć może kosztowny - oraz rządowego do odpowiednich komisji celem dopracowania i przygotowania sprawozdania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kaczyńskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Bardzo trudno jest mówić po wystąpieniach tylu świetnych przedmówców, którzy już właściwie poruszyli całą problematykę. Ja chcę odnieść się generalnie i ogólnie do wielu spraw i przedstawić swój punkt widzenia. Chciałbym także na wstępie powiedzieć, iż również poruszę sprawę Cukrowni „Łapy”. Nie umawialiśmy się z poprzednimi posłami, którzy tę sprawę poruszali, ale tak się składa, że po prostu wszyscy pochodzimy z terenu, gdzie jest ta cukrownia, i dlatego wszystkim - i posłowi Krutulowi, i posłowi Jurgielowi, i mnie - bardzo leży na sercu sprawa tej cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MarekKaczyński">Dobrze się stało, iż w dniu dzisiejszym trafiły pod obrady Sejmu dwa projekty ustaw. Pierwszy dotyczy nowelizacji ustawy cukrowej z 26 sierpnia 1994 r. Drugi to projekt poselski, który ma na celu szerszą regulację produkcji buraków cukrowych, jak też krajowego rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MarekKaczyński">Z przykrością trzeba stwierdzić - mówiło o tym wielu przedmówców - że obecna sytuacja większości polskich cukrowni, a co za tym idzie producentów buraków cukrowych, jest bardzo trudna. Okazało się, że ustawa z 26 sierpnia 1994 r., która miała na celu wprowadzenie elementarnych instrumentów ekonomicznych regulacji, jakimi były krajowe kwoty produkcji cukru A i B, podział ich na limity dla spółek cukrowych, ustalenie ceny minimalnej zbytu cukru, a przede wszystkim prywatyzację sektora, zafunkcjonowała w bardzo małym zakresie. Sprywatyzowanych zostało tylko kilka cukrowni, od 3 lat notuje się nadprodukcję cukru i ciągły spadek cen. I to w zasadzie również było przyczyną działania lobby cukrowniczego i zgody poprzedniego rządu - wymuszono zwiększenie produkcji ponad potrzeby, ponad wcześniej ustalone limity. Już wcześniej o tym mówiono, te wysokości, te kwoty były podawane. Obecnie prawie wszystkie cukrownie płacą za to, ponosząc straty.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#MarekKaczyński">W świetle obowiązującej ustawy nie ma możliwości sprawowania odpowiedniej kontroli nad rynkiem cukru przez samorząd producencko-plantatorski. Plantatorzy pozbawieni są właściwie wszelkich praw, które powinny im przysługiwać. Cena minimalna narzucana administracyjnie jest praktycznie nie do osiągnięcia. Można mnożyć wady i niedociągnięcia obecnie obowiązującej ustawy. W świetle tego, co powiedziałem, i co pokrywa się z wystąpieniami przedmówców, istnieje konieczność bardzo szybkiej zmiany ustawy.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rządowy projekt nowelizacji ustawy cukrowej jest moim zdaniem nie do przyjęcia przede wszystkim z tego względu, iż godzi w interesy dużych i dobrych cukrowni. Chcę po raz kolejny tutaj w dniu dzisiejszym przytoczyć przykład Cukrowni „Łapy”, która w świetle zamierzeń projektu rządowego ma stracić 14,5 tys. ton z obecnie posiadanego limitu. Ma stracić limit - z 41 tys. ton do około 26 tys. ton. Uważam, że jest to nieuzasadnione. Sposób naliczania zaproponowany w projekcie rządowym na podstawie produkcji z 5 lat, od 1993 r. do 1997 r., jest po prostu niesprawiedliwy. Tak się akurat stało, że Cukrownia „Łapy”w okresie 1993/1994 miała dołek wynikający z różnych przyczyn. Natomiast zupełnie inna była sytuacja wcześniej, inna sytuacja jest już od trzech lat, kiedy nawet na 50 tys. ton można uzyskać surowiec z rejonu działania tej cukrowni, nie trzeba przywozić - tak, jak pan minister mówił - buraków z innych regionów kraju. Produkcją buraka cukrowego zajmuje się 4,5 tys. gospodarstw. Można oczywiście dywagować, że jest to może za dużo, że trzeba byłoby bardziej skoncentrować ilość gospodarstw produkujących buraki cukrowe w tym regionie. Jeżeli doszłoby do obcięcia limitu do proponowanej wielkości 26 tys. ton - tak, jak mówili moi przedmówcy - oznaczałoby to niemożność funkcjonowania ekonomicznego tejże cukrowni. Również jest to o tyle dziwne, że wymieniane przez posła Jurgiela cukrownie na wschód od Wisły tracą limity, a cukrownie z udziałem kapitału zagranicznego limity zyskują.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#MarekKaczyński">Panie ministrze, stawiam pytanie w tym momencie: dlaczego tak ma się dziać? Konkretnie na przykładzie Cukrowni „Łapy” chciałbym się dowiedzieć, dlaczego taki limit został określony dla tej cukrowni w projekcie ustawy rządowej? Czym to było uzasadnione? Uważam, że sytuacja nie została rozpoznana rzetelnie i do końca i należałoby ją ponownie przeanalizować.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#MarekKaczyński">Jeżeli chodzi o projekt rządowy, to w moim mniemaniu brakuje tutaj pewnych elementów dostosowania do wymogów Unii Europejskiej, jak też brak jest warunków do powstawania samorządu plantatorsko-producenckiego. Projekt ten nie reguluje zagadnień z zakresu ochrony celnej krajowego rynku cukru, co także moim zdaniem mogłoby mieć pewne odniesienie w ustawie. W tym miejscu chciałbym podkreślić, że wymieniane ogromne problemy polskiego przemysłu cukrowniczego są spowodowane jednak także brakiem dostatecznej ochrony granic. Nad tym przede wszystkim trzeba by się było bardzo mocno w tej chwili zastanowić i podjąć szybkie, zdecydowane działania. Bo może się okazać, że nawet najlepsza ustawa, którą parlament opracuje i uchwali nie zaradzi złu, jeżeli będzie to dziurawe sito, jeżeli uregulujemy to wszystko korzystnie i dobrze wewnątrz, a cukier będzie napływał z zagranicy. Tak więc tutaj apel i do pana ministra, i do całego rządu, aby tym problemem jak najszybciej się zająć.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#MarekKaczyński">Projekt poselski, zawarty w druku nr 990, wprowadza wiele korzystnych rozwiązań. Szczególnie na podkreślenie zasługuje stworzenie warunków do powstawania samorządu plantatorsko-producenckiego, jak też moim zdaniem bardzo ważnego mechanizmu, który zasługuje także na podkreślenie, czyli wprowadzenie rozwiązania, które pozwoli ustalać limity produkcji dla cukrowni, oparte na i wynikające z aktualnej efektywności posiadanych przez cukrownie mocy produkcyjnych. Nie chodzi tu - również chciałbym jeszcze raz się odnieść do słów pana ministra - o fikcyjne czy kilkudniowe, czy średnie dobowe przeroby. Być może takie sytuacje miały gdzieś indziej miejsce, ale jeszcze raz podkreślam, że nie wszędzie, że chyba jest to zbytnie uogólnienie.</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sytuacja finansowa cukrownictwa jest bardzo trudna, odsetki od kredytów i zobowiązań cukrowni narastają, banki żądają spłat, cukier w dalszym ciągu sprzedawany jest poniżej kosztów produkcji. To jest właśnie ten obraz, uogólnienie tego obrazu. Dlatego oczekiwana prywatyzacja, odwlekana w czasie, po prostu zastanawia i dziwi. I jeżeli nie będzie ona przeprowadzona jak najszybciej - były nadzieje, że może przed tegoroczną kampanią, ale w tej chwili już raczej nie ma na to szans, były takie zapewnienia ze strony ministra skarbu podczas rozmów prowadzonych w lutym, jak również w styczniu; okazuje się, że nie - to grozi to tym, że rolnicy w wielu cukrowniach nie będą otrzymywać zapłaty za buraki. Chciałbym także znać zdanie pana ministra na ten temat. Trzeba byłoby podjąć chyba jakieś nadzwyczajne środki, bo może dojść do sytuacji naprawdę bardzo trudnych.</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#MarekKaczyński">Chciałbym również podkreślić pewien fakt. Otóż wiele wystąpień moich znakomitych przedmówców miało często charakter polityczny. Uważam, że sytuacja i rolnictwa, i omawianego dzisiaj sektora cukrowniczego jest tak trudna, że naprawdę należałoby odejść jednak od tych ocen politycznych, skupić się na kwestiach merytorycznych i stworzyć swoiste lobby rolnicze, aby właśnie w tych kwestiach okazać jak największą skuteczność. Przychylam się także bardzo stanowczo do wprowadzenia w ustawie zapisu, aby należne czy przypadające na daną cukrownię limity produkcji przydzielać poszczególnym plantatorom, o czym mówił pan poseł Wujec. Taki sposób, moim zdaniem, byłby najkorzystniejszy i najlepiej zabezpieczałby interesy plantatorów. Nawet w przypadku rezygnacji z przysługującego limitu rolnik-plantator mógłby np. odstąpić czy odsprzedać swój limit sąsiadowi czy innemu rolnikowi w ramach tej samej cukrowni. Rozwiązanie to, moim zdaniem, zabezpieczałoby daną cukrownię przed wyprowadzeniem limitu poza jej teren.</u>
          <u xml:id="u-163.10" who="#MarekKaczyński">Jeszcze raz na koniec chciałbym podkreślić i przypomnieć wcześniejsze pytania i poznać zdanie pana ministra na temat obecnej sytuacji, to znaczy sytuacji, która nastąpi po kampanii. Czy będzie komu zapłacić plantatorom za dostarczone buraki, jeżeli taki jest stan finansowy cukrowni? Czy koncepcja dokapitalizowania słabych ekonomicznie cukrowni przez wcześniej prywatyzowane jest realna do spełnienia, bo takie zapewnienia się pojawiały w deklaracjach przedstawicieli ministra skarbu, ale nigdzie takich zapisów nie widziałem, były to deklaracje ustne. Nie wiem, czy one są realne, czy takie sytuacje będą miały miejsce.</u>
          <u xml:id="u-163.11" who="#MarekKaczyński">W związku z koniecznością znalezienia optymalnych i jak najszybszych rozwiązań bardzo trudnych problemów cukrownictwa, uważam, iż oba projekty - i rządowy, i tym bardziej poselski - powinny zostać skierowane do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, aby jak najszybciej znaleźć najlepsze rozwiązania dla polskiego przemysłu cukrowniczego. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-163.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Wiktora Osika z klubu SLD o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie mam pewności, czy rozpatrywane dzisiaj dwa projekty ustaw, zwanych potocznie ustawami cukrowymi, poprawią sytuację w polskim cukrownictwie i poprawią sytuację rolników uprawiających buraki cukrowe. Dobrze jednak, że tym problemem się zajmujemy, ale szkoda, że dość późno, bo obecna ustawa ma rzeczywiście liczne braki. Otóż branża cukrownicza jest doskonałym przykładem paradoksów istniejących w polskim rolnictwie. Im wydajniej się w rolnictwie pracuje, im więcej produkuje, tym większe są kłopoty, tym gorsza sytuacja finansowa producentów.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WiktorOsik">Rolnictwo i przemysł spożywczy sukcesywnie są niszczone przez klęski urodzaju. Niedawno z powodu nadwyżek wieprzowiny, z powodu dużej jej produkcji, niepotrzebnego importu i likwidacji eksportu straty ponieśli hodowcy trzody chlewnej, a kłopoty ma też przemysł mięsny.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WiktorOsik">Plantatorzy buraków cukrowych stanowią kolejną grupę rolników, których byt został zagrożony. Natomiast cukrownie z powodu nadmiernych zapasów cukru popadają w coraz większe kłopoty. Wiele z nich jest w takiej sytuacji, że ich byt jest zagrożony i tylko od banków zależy, czy i kiedy ogłoszą one bankructwo. Wyrażamy więc opinię, że zapaść branży jest tak wielka, iż bez wsparcia rządu wiele państwowych cukrowni nie przetrwa tego roku. I taka sytuacja jest po udanej ubiegłorocznej kampanii. Plantatorzy buraków byli w ubiegłym roku postrzegani jako ci, którzy wiedzą, na czym stoją. Umowy kontraktacyjne podpisywane z cukrowniami dawały pewność, że będzie zbyt na buraki, i rolnicy znali wcześniej cenę. Ale ten czas już się kończy. Miniony rok skończył się spadkiem rentowności cukrowni o 9%, a w holdingu lubelskim - o 11,6%. Spowodowane to zostało nadmiarem cukru na rynku. Tak się stało, mimo że istnieje uchwalona w 1994 r. ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WiktorOsik">Czy sytuacja jest taka zła, bo tak zła jest ta ustawa, czy też brakuje koordynacji i kontroli? Zapisy w ustawie cukrowej są, ale tak naprawdę nie przestrzega się ich, nikt nie sprawdza, nie kontroluje, jak one są wprowadzane w życie. Stąd też bierze się nadmiar cukru na rynku. Dodatkowo napływa na nasz rynek cukier z importu, głównie z Czech i Słowacji. Przy tym jest to często nasz cukier, eksportowany tylko na papierze.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#WiktorOsik">Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Jeśli będziemy tak wykonywali ustawy, jeśli będzie taki brak kontroli, to nie pomogą kolejne, chociażby najlepsze, ustawy.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#WiktorOsik">Kolejna sprawa to prywatyzacja. Moim zdaniem nie jest najlepiej, że właścicielem holdingów cukrowych jest minister skarbu, a nie minister rolnictwa, który powinien lepiej czuć i rozumieć ten sektor. Na temat ministra skarbu mój klub już się wypowiadał, a nie tylko nasz klub, bo głosy krytyki słychać także z rządzącej koalicji. Jest tak, że jaki właściciel, taka gospodarka. Minister skarbu podjął działania mające na celu prywatyzację tego przemysłu. Jednak opieszałość, z jaką to robi, w dodatku przy braku jakiejkolwiek polityki rolnej, braku strategii, kontroli w tej branży, sprawia, że prywatyzować się będzie pewnie bankruta. Widmo bankructwa cukrowni kładzie się cieniem na zamierzoną prywatyzację. Czeka nas wyścig z czasem. Może być tak, że bankructwo będzie się przeplatać z prywatyzacją. Nie wszyscy chyba sobie uświadamiają fakt, że w przypadku upadłości tylko jednej cukrowni źródło utrzymania może stracić nawet 20 tys. osób, bo liczyć trzeba pracowników cukrowni, plantatorów buraka cukrowego i ich rodziny. Stąd też prace nad tymi ustawami powinny przebiegać bardzo szybko, a rząd powinien nadrabiać stracony czas.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#WiktorOsik">Ostatnia kwestia - produkcja izoglukozy. W tej sprawie posłowie mają stanowczo za mało informacji. Podaje się nam, że w Polsce się nie produkuje izoglukozy i że nie jest ona stosowana w polskich produktach. Czy w związku z tym jest w ogóle potrzeba uruchamiania tej produkcji w Polsce i stosowania izoglukozy w naszych produktach? Chciałbym wiedzieć, czy - a jeżeli tak, to kiedy - i w jakich ilościach ma ona być produkowana oraz kto jest zainteresowany uruchomieniem jej produkcji. Ponadto: Na ile produkcja izoglukozy wpłynie na zmniejszenie uprawy buraka cukrowego oraz na produkcję cukru? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Szymona Niemca o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#SzymonJózefNiemiec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu 8 stycznia 1998 r. Komitet Integracji Europejskiej przekazał na ręce pana Marka Komorowskiego, byłego sekretarza stanu w kancelarii premiera i byłego sekretarza Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, skrajnie negatywną opinię o zgodności projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym z prawem europejskim, wyrażoną na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej. Tę negatywną opinię otrzymał do wiadomości pan Leszek Kawski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Mimo tej opinii dzisiaj Wysoki Sejm, szanowne panie posłanki i panowie posłowie, w druku nr 986 otrzymał zły projekt. Projekt ten jest konkurencyjny w stosunku do poselskiego projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego i regulacji przemysłu cukrowniczego (druk nr 990). O tym projekcie Komitet Integracji Europejskiej w dniu 22 marca 1999 r. wydał bardzo pozytywną opinię.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#SzymonJózefNiemiec">O obowiązku przyjmowania przez Sejm prawa zbliżającego nas do Unii Europejskiej nie muszę Wysokiemu Sejmowi przypominać. A o różnicach między obydwoma projektami należałoby mówić wiele. Mam nadzieję, że w dyskusji Sejm dokładnie i wnikliwie je przeanalizuje.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#SzymonJózefNiemiec">Chciałbym się skoncentrować tylko na jednym aspekcie projektu z druku nr 986; chodzi o wprowadzanie na polski rynek tylnymi drzwiami prostego zamiennika cukru, tj. izoglukozy. Na wstępie można zadać sobie pytanie: Komu zależy na tym, aby poprzez wprowadzenie izoglukozy zmniejszyć i tak bardzo niskie dochody polskich producentów buraków cukrowych? Komu zależy, aby produkcja cukru w Polsce zmniejszyła się o kilkadziesiąt procent, tak jak na przykład w Stanach Zjednoczonych? Aby zrozumieć zagrożenie, proszę Wysoki Sejm o kilka minut uwagi. Przedstawię - wcześniej zasygnalizował to już mój kolega klubowy pan poseł Misztal - co to jest izoglukoza i dlaczego wprowadzając na rynek 41-procentową izoglukozę, a nie 10-procentową, tak jak w Unii Europejskiej, uderza się bezpośrednio w polskiego chłopa, producenta buraków i w polskie cukrownictwo.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#SzymonJózefNiemiec">Wysoki Sejmie! Izoglukoza jest to produkt w postaci syropu, stanowiący w zasadzie roztwór fruktozy w wodzie. Otrzymuje się go przez zwykłą izomeryzację syropu glukozy. Ten ostatni zaś można łatwo otrzymać ze skrobi za pomocą prostych i tanich metod, w szczególności w drodze zastosowania biotechnologii. W typowym procesie technologicznym można uzyskać izoglukozę, która zawiera do 42% fruktozy w suchej masie. Dalsze przetwarzanie tego produktu metodą chromatografii może prowadzić do uzyskania syropu izoglukozy o zawartości do 52% fruktozy w suchej masie. Produkt podstawowy, a mianowicie izoglukoza o zawartości 42% fruktozy w suchej masie, charakteryzuje się jednak słodkością odpowiadającą 87% słodkości sacharozy, a więc także cukru białego buraczanego czy trzcinowego. Zatem dodanie 13-procentowej sacharozy do izoglukozy daje produkt równoważny płynnemu cukrowi buraczanemu w większości zastosowań spożywczych. Izoglukoza stanowi więc bezpośredni substytut cukru buraczanego i musi być wspólnie z nim bilansowana na rynkach krajowych i zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#SzymonJózefNiemiec">Jeśli chodzi o projekt poselski przedstawiony w druku nr 990, to wyrażam poparcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Kurczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Reprezentuję Lubelszczyznę, gdzie tysiące rodzin rolniczych żyje z uprawy buraka cukrowego; stąd i zainteresowanie problemem, ustawą, ale też, nie ukrywam, niepokoje. Rozumiem, że celem projektu, który się nam dzisiaj przedstawia, powinno być przede wszystkim zapewnienie rentowności przemysłu cukrowniczego. Myślę, że chodzi nie tylko o zwiększenie produktywności, ale też o zachowanie produkcji rolniczej w poszczególnych regionach, a to się wiąże, przecież wszyscy o tym wiemy, z zapewnieniem, po pierwsze, zatrudnienia i godziwego standardu życia rolnikom, po drugie, z ustabilizowaniem rynku i po trzecie, z zagwarantowaniem konsumentom regularnych dostaw po możliwych do zaakceptowania przez nich cenach. Tak rozumiejąc, zgadzając się z tym, podchodzę pozytywnie do przedstawionego projektu i będę go popierał. Nie powtarzając licznych wypowiedzi, tez i stwierdzeń, które tu padły, chciałbym podzielić się kilkoma wątpliwościami, zdaję się, że jedynie na to czas mi pozwala.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#GrzegorzKurczuk">Po pierwsze, system regulacji rynku cukru powinien zapewnić opłacalność rodzimej produkcji przy wykorzystaniu kilku uzupełniających się wzajemnie instrumentów - podkreślam: instrumentów rynkowych. Pierwszym z tych instrumentów są cła importowe, które, jak wiemy, powinny skutecznie oddzielić rynek wewnętrzny od napływu taniego cukru z zagranicy, stanowiąc niezbędną osłonę dla producentów krajowych. Mam pytanie do pana ministra, co zamierzacie państwo uczynić, by tak było? Proszę wybaczyć, że pytam o to w tym momencie, ale kilkakrotnie składałem interpelacje w tych sprawach, jak również z tej mównicy podnosiłem te tematy w pytaniach w sprawach bieżących, przyznam jednak, że z nikłym odzewem. Proszę wykorzystać dzisiejszą okazję i być może rozwiać te nasze wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#GrzegorzKurczuk">Drugi element, podchodząc do tych instrumentów rynkowych, to przewijający się tutaj ciągle problem kwot produkcji cukru, które powinny skłaniać, w moim przekonaniu, producentów do utrzymania takich rozmiarów produkcji, by mieściły się w jakichś racjonalnych granicach obejmujących tak potrzeby rynku wewnętrznego, jak i niezbędne rezerwy na wypadek nieprzewidzianych okoliczności. Ale o tym, że ustalenie kwot produkcji musi być poprzedzone wnikliwą analizą, o czym tutaj koledzy posłowie mówili, wszyscy wiemy, ponieważ przekroczenie ustalonych kwot produkcji, o czym też wiemy, powoduje drastyczne obniżenie opłacalności produkcji, a to ma miejsce dzisiaj w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#GrzegorzKurczuk">A zatem, nie powtarzając wielu kwestii, chcę stwierdzić, że opowiadam się tylko za takim systemem regulacji rynku cukru, który powiąże cenę za buraki z ceną minimalną na cukier, przy czym cena minimalna winna być ceną gwarantowaną przez rząd i popieram propozycję, o której tutaj szerzej już mówiono. W przypadku źle ustalonego limitu produkcji cukru na kraj lub ceny minimalnej, co też dzisiaj ma miejsce, agencja rządowa, w moim przekonaniu, powinna być zobowiązana do jego skupu w sytuacji, gdy cena na rynku krajowym spadnie poniżej ceny minimalnej ustalonej przez rząd. Tego typu rozwiązania, o których mówili również moi poprzednicy, są stosowane w unijnym systemie regulacji, który zapewnia opłacalność produkcji cukru oraz gwarantowane dochody dla plantatorów.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#GrzegorzKurczuk">I teraz może dwie, trzy konkretne uwagi dotyczące samego projektu ustawy o regulacji cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#GrzegorzKurczuk">Pierwsza uwaga dotyczy art. 3 ust. 3, w którym mowa o zbyciu kwoty C. Otóż nie można się zgodzić z propozycją zmiany, której celem jest jedynie karanie opłatami sankcyjnymi, tak to odczytuję, producentów cukru. Moje pytanie pod adresem pana ministra, z prośbą o uprzejmą odpowiedź, czy nie lepiej będzie zastosować rozwiązanie podobne do unijnego, gdzie zezwala się na przeniesienie na następny sezon pewnej ilości z kwoty C lub B? Cukier ten jest traktowany na tych samych zasadach, jak cukier z bieżącej kampanii i jest zazwyczaj liczony jako pierwsza transza w nowym sezonie.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#GrzegorzKurczuk">Druga uwaga do art. 4 ust. 2 dotyczy sposobu naliczania limitu produkcji cukru. Otóż proponowana nam zmiana, w moim przekonaniu, jak i osób z branży cukrowej i z plantatorami, z którymi to konsultowałem, godzi w interes, tak trzeba to powiedzieć, największych producentów cukru i uprzywilejowuje małe cukrownie, co wydaje się niezgodne z tendencjami, jakie mają miejsce w Europie. Przypomnę, że polskie cukrownictwo czeka nieuchronnie proces restrukturyzacji, w którym jednym z podstawowych zadań będzie proces koncentracji produkcji. Taka zmiana zresztą będzie konieczna również ze względów technicznych i ekonomicznych, i one to wymuszą. Dla poparcia tej tezy, o której przed chwilą powiedziałem, mogę podać, jakie ujemne skutki może wywołać naliczenie limitów produkcji w 5 największych cukrowniach w naszym kraju według propozycji Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Mam przy sobie te dane, a dotyczą one następujących cukrowni: Ropczyce, Krasnystaw, Glinojeck, Chełmża, Łapy. Oczywiście nie będę odczytywał tych danych, bo byłoby to zbyt drobiazgowe, ale moje pytanie do pana ministra, też z prośbą o odpowiedź, brzmi: Dlaczego tak właśnie państwo to proponujecie, dlaczego uderza się w największych producentów?</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#GrzegorzKurczuk">Problem ostatni, lokalny. Nie mógłbym tym nie zakończyć i o tym nie powiedzieć. Otóż z wyliczeń dotyczących limitu, w drobiazgi nie będę się wdawał, wychodzi, że lubelski holding, czyli wschodnia Polska i częściowo południowa, traci na tym słynnym limicie, o którym tu mowa, ok. 28 tys. ton, inne regiony nie tracą albo nawet zyskują. Dlaczego tak ma być, szanowni państwo? Dlaczego znowu, pytam głośno, uderza się w Polskę B, która i tak niestety przoduje w liczbie bezrobotnych i niższych dochodach, o innych kwestiach nie wspomnę. Uprzejmie proszę o odpowiedzi na te pytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orańca z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#JanOraniec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pragnę przedstawić kilka uwag do przedstawionych projektów: rządowego i poselskiego, zawartych w drukach nr 986 i 990.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#JanOraniec">Po pierwsze, ustawa cukrowa powinna w daleko idącym stopniu odpowiadać prawu stosowanemu w Unii Europejskiej. Po co tworzyć prawo, które za chwilę będziemy zmieniać, gdyż nie odpowiada standardom Unii Europejskiej, i to na dodatek w trakcie prowadzenia negocjacji akcesyjnej?</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#JanOraniec">Po drugie, jeżeli decydujemy się na stosowanie cen minimalnych na rynku cukru, to muszą one obowiązywać wszystkich - i producentów, i hurtowników, i agencje rządowe, żeby nie powtórzyła się historia z roku ubiegłego, gdy Agencja Rynku Rolnego sprzedała kilkanaście tysięcy ton cukru poniżej ceny minimalnej ustalonej przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#JanOraniec">Po trzecie, nie ma potrzeby tworzenia nowych instytucji zarządzających rynkiem cukru, ale za to należy gruntownie przebudować sposób interwencji realizowany przez Agencję Rynku Rolnego. Można przecież w strukturze Agencji Rynku Rolnego stworzyć departament cukru z dużymi uprawnieniami decyzyjnymi. Nie ma sensu rozbudowywać biurokracji, ale nie można też tolerować działań sprzecznych z interesem krajowych producentów, jak na przykład sprzedaż cukru poniżej ceny minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#JanOraniec">Po czwarte, limity produkcji cukru powinny zostać przydzielone cukrowniom na kilka lat. Jeżeli chodzi o metodologię ich obliczania, powinno się tego dokonać na podstawie udziału w produkcji kwot A i B w okresie obowiązywania obecnej ustawy cukrowej. Realizacja sposobu naliczania kwot w wersji Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej doprowadzi do nagradzania tych cukrowni, które w przeszłości produkowały duże ilości kwoty C, czyli psuły rynek. Rady nadzorcze dawały zarządom nagany za takie działania, a dziś ci, którzy stosowali się do wymogów prawa, będą ukarani zmniejszeniem limitów, a ci, którzy łamali prawo, będą nagradzani.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#JanOraniec">Jeszcze jedno. Dziwnym trafem przyjęcie sposobu naliczania kwot w wersji ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej ogranicza znacznie produkcję - o ok. 50 tys. ton - w jednej spółce cukrowej, jest to spółka lubelsko-małopolska, a powoduje jej wzrost w innych spółkach, takich jak poznańsko-pomorska spółka cukrowa czy śląska spółka cukrowa.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#JanOraniec">Po co przedłużać niejasny i podatny na nieformalne działania system, jeśli można jedną decyzją zamknąć niepotrzebne spory i dyskusje. Nie twórzmy jako parlament warunków do naginania prawa.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#JanOraniec">Po piąte, za bardzo ważny należy uznać problem izoglukozy. W wielu krajach w ogóle się jej nie produkuje, na przykład w Austrii. W innych krajach podlega to ścisłemu limitowaniu, z górnym progiem zawartości fruktozy w suchej masie na poziomie 10%. W przypadku gdy pozostawimy zaproponowany poziom 41% zawartości fruktozy w suchej masie, stworzymy cukrowi konkurencję na rynku, którą nie będą obowiązywać żadne limity produkcji. Na dodatek będzie ona realizowana z niepolskich surowców, takich jak kukurydza, lub z roślin przynoszących bardzo niskie dochody, są to zboża o bardzo niskiej jakości. Poziom 10% suchej masy jest w tym przypadku dużo bezpieczniejszy, oczywiście w połączeniu z kwotowaniem produkcji.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#JanOraniec">Wobec powyższych uwag wnoszę o skierowanie obu projektów do dalszych prac w komisjach sejmowych w celu ich dopracowania. Ponieważ moi przedmówcy poruszali kwestię prywatyzacji, chciałbym zadać panu ministrowi trzy krótkie pytania odnośnie do prywatyzacji cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#JanOraniec">Pierwsze pytanie. Jaką metodą i dla jakich inwestorów strategicznych, polskich czy zagranicznych, zamierza sprywatyzować Ministerstwo Skarbu Państwa przemysł cukrowniczy, który jest na progu bankructwa?</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#JanOraniec">Drugie pytanie. Czy Ministerstwo Skarbu Państwa zdąży przed rozpoczęciem nowej kampanii cukrowniczej sprywatyzować przemysł cukrowniczy? Jak widzi pan minister prywatyzację cukrowni, które nie mają płynności finansowej? W Polsce takie cukrownie stanowią ok. 90%.</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#JanOraniec">I trzecie pytanie. Na jaką pomoc finansową, chodzi na przykład o kredyty preferencyjne i obrotowe, mogą liczyć te cukrownie, które nie zostaną sprywatyzowane do rozpoczęcia kampanii cukrowniczej? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Borowskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do zabrania głosu w debacie nad projektem ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego oraz o regulacji krajowego rynku cukru (druk nr 990) skłoniła mnie, członka sejmowej Komisji Integracji Europejskiej, konkluzja końcowa zawarta w opracowanej przez Biuro Studiów i Ekspertyz opinii co do zgodności omawianego projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej. Pozwolę sobie zacytować jedno zdanie: Podsumowując, należy stwierdzić, że - systemowo - przepisy projektu zbliżają prawo polskie do prawa Unii Europejskiej, jednak poszczególne rozwiązania, poprzez nieścisłości - powtarzam: nieścisłości - w ich przeniesieniu do projektu z rozporządzeń wspólnotowych powodują, że projekt nie jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">W załączonym do projektu ustawy piśmie z dnia 10 marca 1999 r. skierowanym do marszałka Sejmu RP, a wystosowanym w imieniu wnioskodawców stwierdzono w ramach krytyki wstępnej opinii legislacyjnej opracowanej w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Sejmu odnośnie do omawianego projektu: Wnioskodawcy dysponują opiniami prawnymi w tej sprawie, a także szczegółowymi opiniami ekspertów na temat zgodności projektu ustawy z uregulowaniami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Niemniej żadnych ze wspomnianych opinii nie dołączono do druku nr 990.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Czuję się w obowiązku ponownie przypomnieć szanownym paniom i panom posłom, że w dniu 19 marca br. Wysoka Izba podjęła uchwałę w sprawie zmiany regulaminu Sejmu RP, dodając m.in. w art. 31 tego regulaminu pkt 7 w brzmieniu: Projekt ustawy winien zawierać oświadczenie o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej albo o stopniu i powodach niezgodności z tym prawem, albo oświadczenie, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Z przykrością stwierdzam, że opinii takiej brak przy projekcie z druku nr 990. Za taką nie mogę uznać cytowanego pisma z dnia 10 marca 1999 r. Apeluję zatem do posłów wnioskodawców o zastanowienie się, czy cytowane uprzednio nieścisłości, które powodują niezgodność projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej, nie powinny zostać usunięte w pierwszej kolejności, gdyż w warunkach realizowanego aktualnie screeningu, którego zakończenie przewiduje się na listopad br., marnotrawstwem wydaje się tworzenie ustawy niezgodnej z acquis communautaire.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Pozwolę sobie zapoznać państwa z informacją wewnętrzną o posiedzeniu Komisji Integracji Europejskiej z dnia 21 kwietnia 1999 r., a to z tytułu wniosku, jaki nasuwa się i do tego projektu ustawy. Pełnomocnik rządu ds. negocjacji w sprawie członkostwa Polski w Unii Europejskiej sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Kułakowski przedstawił stan negocjacji akcesyjnych po zakończeniu konferencji na szczeblu wiceministrów w dniu 19 kwietnia 1999 r. w Brukseli, podczas której zamknięto obszar: Statystyka. Główny negocjator podkreślił, że zamknięcie dwóch kolejnych obszarów: Telekomunikacja oraz Ochrona konsumentów i zdrowia, podczas kolejnej sesji 19 maja 1999 r. jest prawie pewne. Natomiast minister Jan Kołakowski przedstawił stan screeningu, którego zakończenie przewidywane jest w listopadzie br., oraz harmonogram składania kolejnych stanowisk przez państwa kandydujące. J. Kołakowski podkreślił znaczenie współpracy głównych negocjatorów państw kandydujących odbywających stałe robocze konsultacje”. I tu właśnie nasuwa się konkluzja: Czy posłowie wnioskodawcy zdają sobie sprawę z faktu, że tylko przy zgodności prawnej projektowanej ustawy z prawem Unii Europejskiej możliwe będzie staranie się o środki przedakcesyjne na dofinansowanie wdrożenia tej ustawy w życie, i być może uzyskanie ich, a o potrzebnych pieniądzach słyszę przez cały czas debaty? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Jerzego Jaskiernię z klubu SLD o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Toczymy bardzo ważną dyskusję, ponieważ problemy przemysłu cukrowniczego to nie tylko kwestia producentów, konsumentów, to zagadnienie, które oddziałuje na sytuację społeczną poważnych obszarów, również okręgu, który ja reprezentuję. Mam na myśli nie tylko cukrownię „Włostów”, ale i inne zakłady, które są z przemysłem cukrowniczym związane. Chciałbym w związku z tym sformułować, panie marszałku, Wysoka Izbo, kilka tez, które będą powiązane z pytaniami skierowanymi do rządu, do autorów projektów, ponieważ nurtuje mnie to, w jakim stopniu realizacja projektu ustawy utrzymana w tym duchu - chodzi o ustawę, którą dzisiaj rozpatrujemy - mogłaby wyjść naprzeciw tym trudnościom, które są sygnalizowane.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa pierwsza dotyczy zbytniego rozdrobnienia polskich cukrowni nie tylko w stosunku do standardów światowych, ale również standardów europejskich. Jest z tym związana teza, że w wyniku konfrontacji z przemysłem zachodnioeuropejskim muszą następować procesy koncentracji produkcji prowadzące do obniżenia kosztów produkcji, związane ze wzmocnieniem kapitałowym wybranych jednostek. Szacuje się, że z 74 cukrowni za 3 lata powinno działać 40–50, a za 5 lat 30–35. Chciałbym zapytać, jaki jest stosunek rządu do tej obserwacji. Czy rząd zgadza się z taką prognozą i jaki instrument ustawowy mógłby się przyczynić do koncentracji w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#JerzyJaskiernia">Druga sprawa, podnoszona w trakcie konsultacji, które prowadziłem, przygotowując się do dzisiejszej debaty, dotyczy braku jednolitego ośrodka decyzyjnego. Naturalny antagonizm między interesami plantatorów buraków oraz cukrowni, zakładów przemysłowych podsyca fakt, że parametry sterujące proponuje rządowi minister rolnictwa, sprawa zaś skutków takich a nie innych decyzji w tym zakresie spada na ministra skarbu państwa bądź pośrednio na ministra finansów. Chciałbym zapytać, czy rząd potwierdza tę obserwację. Czy rzeczywiście istnieje jednolity ośrodek decyzyjny? Czy tutaj występuje pełna koordynacja międzyresortowa? Czy jednak podporządkowanie tego przemysłu innemu ministrowi niż ten, który odpowiada za produkcję rolną, nie tworzy określonych napięć? I jak z tego punktu widzenia te projekty mogłyby oddziaływać?</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#JerzyJaskiernia">Trzecia sprawa dotyczy kwestii zyskowności tej branży. Jeszcze dwa lata temu była to branża wysokozyskowna, ze znakomitymi perspektywami rozwojowymi. Od 1996 r. w szybkim tempie nasilały się zjawiska kryzysowe. Lata 1996/1997 ze znaczną stratą zakończyły dwa holdingi, a cała branża zanotowała wynik netto -230 mln zł. W sezonie 1997/1998 było już zupełnie źle. Nie tylko wszystkie holdingi, ale i wszystkie cukrownie odnotowały straty, a łączny wynik netto branży wyniósł -400 mln zł. Obecnie strata może sięgnąć 500 mln zł. Chciałbym w tym kontekście zapytać rząd - bo wielokrotnie wystosowywałem w tej sprawie interpelacje i sądzę, że panowie ministrowie to potwierdzą - z czego wynika brak reakcji na tę sytuację? Czy to są jakieś procesy obiektywne, których się nie da zaplanować, czy jest to kwestia nacisków społecznych, czy jest to kwestia braku koordynacji interesów? Jak to się dzieje, że branża, która jeszcze niedawno była zyskowna, z dnia na dzień, z miesiąca na miesiąc, na naszych oczach zaczyna przynosić straty i wpada w pułapkę, bo jeśli mówimy dziś o potrzebie prywatyzacji, komercjalizacji, to przecież zaniża się wartość tych zakładów. Może dojść do tego, że w perspektywie kilku lat ta wartość będzie wręcz symboliczna. Chciałbym zapytać, jakie należałoby tu widzieć interpretacje tego faktu. Oczywiście, jest to problem obniżki ceny światowej cukru - z 300 dolarów do 200 - to jest jedno ze źródeł. Ale czy nie jest to również kwestia niefrasobliwej polityki w odniesieniu do wielkości produkcji, do tych kwot A i B? Dlatego też zapytuję, czy istnieją tu jakieś obiektywne kryteria? Czy brano pod uwagę te wszystkie konsekwencje? Czy te decyzje podejmowano w wyniku nacisku społecznego - a jest tu konflikt interesów - czy też były jakieś inne przyczyny, które do tego stanu doprowadziły?</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#JerzyJaskiernia">Wreszcie czwarta sprawa, panie marszałku, wiąże się z kwestią szacunków nadwyżki cukru, która może wystąpić. Rząd, jednostki badawcze mówią tu o 300–400 tys. ton. Z mojej konsultacji wynika, że są to dane zaniżone. Mówi się, że ten wskaźnik może się kształtować: w 1995 r. - 188 tys. ton nadwyżki, 1996 r. - 558 tys. ton, 1997 r. - 112 tys. ton, 1998 r. - 100 tys. ton, łącznie - 958 tys. ton, co może oznaczać 50% przewidywanej produkcji cukru w następnej kampanii. Może to spowodować, że połowa tego cukru znajdzie się w magazynach cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, czy jest to prawidłowa analiza? A jeśli jest prawidłowa, jakie mogą być konsekwencje tego stanu rzeczy? Czy one mogą być jakoś powstrzymane? Czy one mogą być jakoś zmienione?</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#JerzyJaskiernia">Wreszcie ostatnia kwestia. Mówiło się tu wiele o sprawie integracji europejskiej, mówił o tym mój przedmówca, pan poseł Borowski. Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu - w kontekście Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, o której mówiliśmy tu zresztą dzisiaj rano, przy okazji innej ustawy dotyczącej wsi - jak się cała ta sprawa ma do Wspólnej Polityki Rolnej? W Komisji Integracji Europejskiej - mówię to jako wiceprzewodniczący komisji - stykamy się często z taką oto sprawą: my mówimy o potrzebie dostosowania się Polski do Unii Europejskiej, do prawa Unii Europejskiej; pan poseł Borowski mówił tu o acquis communautaire. Ale słyszymy też, że być może trzeba zmienić Wspólną Politykę Rolną. Czy dostosowanie się do tej polityki oznacza tylko sprawy pozytywne, czy też niesie niebezpieczeństwa? Czy my musimy tych niebezpieczeństw doświadczać? Czy jesteśmy do tego zmuszeni? Czy nie możemy prosić o okres dostosowawczy? Czy mogą być jakieś instrumenty, które nam pomogą powstrzymać tę sytuację, zwłaszcza że w wielu innych dziedzinach dotowane rolnictwo Unii Europejskiej, transportowane pomostem do Rosji, stwarza konkurencję dla naszych rolników. Dlatego też chciałbym zapytać, z tego punktu widzenia, co rząd zamierza zrobić?</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Kończę refleksją następującą: jest projekt poselski, ten z druku nr 990, który jest mi osobiście bliższy, bo sądzę, że bardziej jednak odpowiada również dyrektywom Unii Europejskiej (mam na myśli rozporządzenie Rady EWG nr 1785/81 i inne). Chciałbym się jednak upewnić, czy mamy tu do czynienia z dwoma konkurencyjnymi modelami, czy też te modele można „pożenić”, a przede wszystkim - czy rząd widzi możliwość skutecznego rozwiązania problemu, bo w istocie jest bez znaczenia, kto inicjuje te projekty. Istotne jest to, czy powstrzymamy - nie waham się użyć, panie marszałku, tego terminu - katastrofę grożącą nam w tej branży, która jeszcze niedawno kwitła, a która obecnie znajduje się w stadium mogącym wywoływać znaczące niepokoje społeczne na tych obszarach, na których produkcja buraka i produkcja cukru ma istotne znaczenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Ciesielskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polski rynek cukru nie istnieje. Niskimi cenami degradowane są finanse polskiego przemysłu cukrowniczego. Połowa z istniejących cukrowni nie rozpocznie nadchodzącej kampanii cukrowniczej, a za buraki cukrowe zebrane z ponad 370 tys. ha rolnicy mogą nie otrzymać należnych im pieniędzy. Jesień w przemyśle cukrowniczym grozi wybuchem niepokojów społecznych. Narosły ogromne niesprzedawalne zapasy cukru, mamy do czynienia z niezwykle bulwersującym omijaniem i nieprzestrzeganiem obowiązującego prawa.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WiesławCiesielski">Zasadniczą przyczyną skumulowania się w obrocie krajowym ogromnych zapasów cukru, ogółem szacowanych dzisiaj na około 650 tys. ton, a na 30 września br. nawet na około 950 tys. ton - które to zapasy wywołały tegoroczne drastyczne załamanie się cen na krajowym rynku cukru - jest wadliwie regulująca ten rynek ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, a w szczególności błąd, że ustawą tą nie powołano - chociażby wzorem art. 40 rozporządzenia Rady EWG nr 1785/81 - żadnego organu doradczego Rady Ministrów wiarygodnie opiniującego jej działania na rynku cukru, polegające na corocznym ustalaniu, w drodze rozporządzenia, na wniosek ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej kwot produkcji cukru (A i B). Rada Ministrów, ulegając koniunkturalnym interesom różnych grup nacisku, poprzez kampanie lat 1997/1998 aż do 1999/2000 - mimo dochodzących z rynku wyraźnych sygnałów o odkładaniu się niesprzedawalnych zapasów cukru - powiększała corocznie ustaloną na kampanie 1994/1995 i 1995/1996 krajową kwotę produkcji cukru w ilości 1,5 mln ton. W tych latach kwota ta zapewniała równowagę rynkową. Obecnie mówimy o jej powiększeniu o 130 do 150 tys. ton. Rada Ministrów, podejmując decyzję o ustalaniu corocznie kwot produkcji A, nie uwzględniała również zauważalnego spadku spożycia cukru w Polsce do ok. 36 kg rocznie na 1 mieszkańca oraz mniejszego, niż się spodziewano, jego zużycia technicznego. Nie uwzględniała również potencjalnego importu cukru, wynikającego z obowiązku stosowania preferencyjnych ceł wwozowych - 0,17 EURO, ale nie mniej niż 40% - na kontyngent importowy cukru określony umową GATT w ilości ok. 50 tys. ton rocznie. Rada Ministrów, podejmując decyzję o ustalaniu corocznie kwot produkcji cukru, dawała wiarę mitom o konieczności produkowania jak największych jego ilości w celu uzyskania po wejściu do Unii Europejskiej wysokich kwot A i B, mimo że powszechnie znano uregulowania zawarte w rozporządzeniu Rady EWG, o którym już wspominałem, oraz w rozporządzeniu Komisji EWG nr 1443/82 stanowiącym o tym, że cukier i izoglukoza produkowane w Unii mogą być komercjalizowane jedynie w ilościach ustalonych kwotami A i B, gdzie kwota A odpowiada krajowemu spożyciu cukru, kwota B zaś stanowi rezerwę zaopatrzeniową dla rynku krajowego lub jest przeznaczona na dotowany eksport. Rada Ministrów zatem winna bez zbędnej zwłoki - wzorem Unii - interweniować na rynku, wykupując po cenie minimalnej nadmierne zapasy cukru i finansując tę operację ze środków budżetowych, lub też wykupić je za papiery dłużne, np. obligacje cukrowe notowane na rynku obligacji z prawem ich zamiany na akcje prywatyzowanych cukrowni albo 3-letnim terminem wykupu, a nabyty cukier np. wyeksportować ze stratą. Jeżeli natomiast realizuje się rozwiązanie proponowane przez spółki cukrowe, to pomysł ten zmniejszy wpływy z prywatyzacji holdingów o różnicę pomiędzy ceną ewidencyjną zapasów a ich skorygowaną wartością netto mierzoną na dzień prywatyzacji. Szacunkowa wartość strat, jakie skarb państwa poniesie w wyniku tej operacji, to co najmniej 300 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po sprawnie przeprowadzonej interwencji na rynku cukru, likwidującej na trwałe jego nadmierne zapasy, należy bez zbędnej zwłoki ustanowić nowe prawo regulujące rynek w sposób zgodny z rozwiązaniami stosowanymi w Unii Europejskiej. Podstawą tego prawa powinna być jego zgodność z traktatem z Maastricht stanowiącym m.in., że rolnictwo Wspólnoty Europejskiej wyjęte jest spod reguł wolnej gry rynkowej i podlega szczególnej ochronie, a zatem w przeciwieństwie do obszarów wolnej gospodarki wymaga szczególnie starannych i licznych siłą rzeczy regulacji prawnych. Taką regulacją może być omawiany dzisiaj projekt poselski. Projekt ma na celu uregulowanie rynku cukru i izoglukozy w związku z nadprodukcją cukru w Polsce, niezwykle dużym spadkiem jego cen i spadkiem opłacalności jego produkcji. Przedmiot projektowanej ustawy jest objęty regulacjami prawnymi Unii Europejskiej, w tym w szczególności postanowieniami przywołanych przeze mnie rozporządzeń Rady EWG.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#WiesławCiesielski">W stosunku do obowiązującej obecnie tzw. ustawy cukrowej, pod której rządami doszło do upadku branży cukrowniczej, przedłożony Sejmowi projekt wprowadza istotne zmiany gwarantujące poprawność regulacji rynku, chroniących przed odkładaniem się niesprzedawalnych zapasów cukru. Projekt nie przewiduje żadnych wydatków budżetowych w związku z wprowadzeniem proponowanych mechanizmów regulacji rynku cukru. Przeciwnie, regulacja ta i związana z nią stabilizacja warunków ekonomicznych w sektorze cukrowniczym przyniesie zwiększenie dochodów skarbu państwa chociażby z tytułu prywatyzacji. Ponadto omawiany projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zatem jeżeli europejskie rynki cukrowe od wielu lat doskonale funkcjonują - w harmonii z interesami producentów buraków cukrowych, producentów cukru i jego konsumentów - pod wielokrotnie przemyślanymi rządami cytowanych wyżej unijnych rozporządzeń, to, aby uzyskać w Polsce ten sam efekt, należy natychmiast albo stowarzyszyć się z Unią, albo wprowadzić dostosowane do polskich warunków mądre, nowe prawo cukrowe. Innego wyjścia nie ma. To jest recepta na powodzenie rządowej interwencji na polskim rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#WiesławCiesielski">Zatem wnoszę o skierowanie poselskiego projektu ustawy o produkcji buraków cukrowych, cukru buraczanego i regulacji przemysłu cukrowniczego do stosownych komisji w celu podjęcia dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JanKról">Zakończyliśmy wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#JanKról">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#JanKról">Pan poseł Wiesław Woda. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z nadwyżką cukru chciałbym skierować pytanie tej samej treści do obu wnioskodawców. W żadnym bowiem z dwóch projektów nie znalazłem jakiejkolwiek wzmianki o wykorzystaniu cukru na preferencyjnych warunkach, o jego sprzedaży pszczelarzom. A więc pytam: czy dostrzegają panowie możliwość, by ustawowo uregulować zaopatrzenie pszczelarzy w cukier, nawet gdyby to powodowało pozorną stratę? Mam tu na przykład na myśli sprzedaż cukru z kwoty C. O roli pszczół w rolnictwie nie będę mówił, bo jest to sprawa oczywista. Wysoki import miodu jest jedną z przyczyn spadku hodowli pszczół i znacznych strat w rolnictwie. Część nadwyżek cukru powinno się zagospodarować w pszczelarstwie, a pszczoły spłacą to wielokrotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra: jak pana zdaniem wygląda uchwalona w 1994 r. ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach w przemyśle cukrowniczym? Tylko zasygnalizuję, że wtedy - i była gorsza sytuacja w cukrowniach niż jest dzisiaj - byliśmy importerem cukru. Ilość uprawy buraków spadała, cukrownie były przygotowane w zasadzie do przejęcia przez zagraniczne firmy. W ciągu kilku lat cukier staniał 2,5-krotnie. W 1990 roku za jedną pensję można było kupić 100 kg cukru, w 1993 roku - 250 kg. Taki był mechanizm. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#StanisławKalemba">Pytanie drugie: kiedy plantatorzy i pracownicy otrzymają bezpłatne akcje, które aktualnie znajdują się w sejfach Ministerstwa Skarbu Państwa? Mimo że jest to Ministerstwo Skarbu Państwa, na pewno pan minister ma na ten temat informacje.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#StanisławKalemba">Trzecie pytanie: dlaczego w przekształceniach własnościowych w tym strategicznym przemyśle czwarty producent cukru w Europie (na pewno znajdujący się w pierwszej dziesiątce na świecie) nie korzysta z ofert, jakie są. A wiem, że są, ponieważ też prowadziłem takie rozmowy, w których firmy zagraniczne wykazywały zainteresowanie, żeby wejść nawet z tym pasywnym udziałem 30%. Dlaczego się z tego nie korzysta? Moim zdaniem gdyby tylko była taka wola, to i w ramach kapitału polskiego można restrukturyzować tę branżę.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#StanisławKalemba">Sprawa następna: jak ministerstwo wyobraża sobie negocjacje, jeżeli chodzi o członkostwo w Unii Europejskiej i dojście do kwot produkcji A i B? Tutaj podam przykład, że Francja w zasadzie 50% produkcji przeznacza na zaopatrzenie własne, 50% - na eksport.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#StanisławKalemba">Pytanie kolejne: czy pan minister nie uważa, że mimo iż się proponuje zapisy, aby przekazywanie tych limitów produkcji między producentami odbywało się na zasadach bezpłatnych - przecież tego się nie da uniknąć, tego nikt nie jest w stanie skontrolować, jak podmioty między sobą będą to załatwiały - trzeba to nazwać po imieniu - nie byłoby bardziej prawidłowe, żeby jednak niewykorzystany limit był zwracany temu, kto ten limit przydziela. Wtedy byłoby to prostsze. Uważam, że tak powinno być. Chodzi o to, co było już poruszane, a mianowicie żeby nareszcie plantator był podmiotem w tym procesie. Czy nie korzystniejsze byłoby przekazanie limitów produkcji buraka bezpośrednio plantatorom? A później producenci cukru. W zasadzie tu by był właściwy początek tego ogniwa - plantator, on by był podmiotem i od niego by się rozpoczynało.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#StanisławKalemba">Czy, jeżeli chodzi o sytuację finansową, to zdaniem pana ministra jednak ustalanie przez Radę Ministrów cen minimalnych cukru odgrywa dużą rolę, jeżeli chodzi o opłacalność - w kontekście tego, że w odniesieniu do cen żywności (aczkolwiek cukier może troszeczkę inaczej wygląda po tym załamaniu) jednak ceny minimalne decydują o rentowności? Czyli można trochę sterować wynikami ekonomicznymi.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#StanisławKalemba">Pytanie ostatnie. Czy w tych rozwiązaniach, w projektach jest zapewnione to, że podmiot zagraniczny, otrzymując limit z ministerstwa, nie będzie mógł z niego korzystać, jeśli chodzi o producentów tej firmy, ale poza granicami Polski? Jeżeli nie, to należałoby tutaj zastosować bardzo bezpieczne zapisy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JanKról">Pan poseł Józef Gruszka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Trzy krótkie pytania. Prywatyzacja cukrowni jest jednym z elementów tej dzisiejszej debaty i musi dziwić fakt nieobecności ministra skarbu podczas tej debaty. Dlatego pytania kieruję do pana.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#JózefGruszka">Pierwsze pytanie. Jak rząd Rzeczypospolitej Polskiej widzi prywatyzację sektora cukrowniczego? Czy w filozofii prywatyzacji rząd widzi tylko możliwość na zasadzie sprzedaży większościowego pakietu akcji, czyli powyżej 50%, czy też wchodzi w grę pakiet pasywny, na przykład 30%? I czy do tego pakietu pasywnego mieliby prawo plantatorzy, którzy przez kilka lat spłaciliby akcje surowcem? Wtedy, wobec uzyskania akcji bezpłatnie, mogliby się stać liczącym się partnerem.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#JózefGruszka">Ostatnie pytanie. Jak pan widzi, panie ministrze, możliwość ulokowania kwot produkcyjnych w kieszeniach plantatorów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JanKról">Pan poseł Wojciech Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Powodzenie rozwiązań proponowanych w obu omawianych projektach zależne będzie od zapowiadanych przekształceń własnościowych. A sytuacja ekonomiczna w przemyśle cukrowniczym jest bardzo podobna do bardzo dramatycznej sytuacji dochodowej rolników.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pytanie. Dlaczego rząd, przygotowując sektor przetwórstwa cukrowniczego do prywatyzacji, sprzedaży cukrowni podmiotom, inwestorom strategicznym, zagranicznym, oferuje do sprzedaży pakiety akcji kontrolnych, to jest 51%, nie uwzględniając zdecydowanego udziału plantatorów polskich? Czy nie powinien to być 30-procentowy pakiet akcji, jako wyraz polskiej racji stanu? Jakie jest stanowisko resortu rolnictwa w tej sprawie? Jakie będą losy limitów buraczanych po wykupie przez podmioty zagranicznych inwestorów i jak są one zabezpieczone, by nie były przemieszczone na teren kraju podmiotu zagranicznego? Czy resort rolnictwa ma rozeznanie, ile cukrowni z 17 z holdingu Śląskiej Spółki Cukrowej zostanie po prywatyzacji, sprzedaży za 2 lata, jeśli potwierdzi się opinia, że cały holding tej spółki będzie kupiony przez jeden podmiot zagraniczny? Jaka alternatywa będzie stworzona dla załóg likwidowanych cukrowni i plantatorów?</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I ostatnie pytanie: Kiedy minister skarbu państwa i zarząd holdingu Śląskiej Spółki Cukrowej wywiążą się z funkcji właścicielskich i spowodują, że plantatorzy buraków związanych z Cukrownią „Wieluń” otrzymają zapłatę za dostarczone w roku ubiegłym buraki? Dotychczas otrzymali 1/4 zapłaty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Misztal, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#StanisławMisztal">Pierwsze: Dlaczego pomimo skrajnie negatywnej opinii Komitetu Integracji Europejskiej o zgodności z prawem europejskim projektu ustawy zawartego w druku nr 986 został on przedstawiony Wysokiej Izbie?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#StanisławMisztal">Drugie: Polityka rolna Unii Europejskiej zakłada otoczenie specjalną ochroną plantatorów buraków cukrowych, uprawa buraków jest bowiem poważnym źródłem dochodów rolników. Dlaczego więc projekt ustawy z druku nr 986 wprowadza na polski rynek izoglukozę, i to do 41% bez limitu, produkowaną głównie z importowanej kukurydzy, kosztem dochodów polskich rolników i przemysłu cukrowniczego?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#StanisławMisztal">Trzecie: Brak limitu na produkcję izoglukozy swego czasu w USA i na Węgrzech doprowadził do znacznego spadku produkcji buraków cukrowych - np. w USA aż o 60%. Polski rolnik wymaga szczególnej pomocy państwa, w tym ochrony uprawy buraków cukrowych i przemysłu cukrowniczego. Czy projektodawcy ustawy z druku nr 986 konsultowali się z rolnikami i przedstawicielami sektora cukrowniczego przed przedłożeniem jej Wysokiej Izbie?</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#StanisławMisztal">I jeszcze dwa pytania do pana posła Zdzisława Pupy, przedstawiciela wnioskodawców projektu z druku nr 990.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#StanisławMisztal">Pierwsze: Jaką opinię o projekcie ustawy wydał Komitet Integracji Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#StanisławMisztal">Drugie: Miód, jak wykazały badania naukowe, ma szereg właściwości leczniczych - czy istnieje możliwość korzystania z tańszego cukru dla pszczelarzy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Oraniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JanOraniec">Panie Ministrze! Mam pytanie dotyczące art. 2 pkt 3 z poselskiego projektu ustawy. Czy cukier z limitu C, który powinien być wyeksportowany do końca roku - tak mówi dyrektywa Unii - bez dopłat, może być sprzedany po cenach obowiązujących na rynku światowym, bo w tym projekcie nie jest to zaznaczone?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#JanKról">Czy pytanie jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Oraniec: Do poselskiego...)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#JanKról">Do projektu poselskiego, czyli do pana posła Pupy.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#JanKról">Obecnie głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pan Leszek Kawski, który ustosunkuje się do pytań i debaty.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#LeszekKawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw postaram się odpowiedzieć na szczegółowe pytania zadane w tej chwili, a później odniosę się do kilku kwestii poruszanych w wypowiedziach podczas debaty nad projektami ustaw.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#LeszekKawski">Pan poseł Woda pyta, czy nie można by pozwolić sprzedawać cukru dla pszczelarzy z kwoty C. Jednoznacznie odpowiadam, że z kwoty C absolutnie nie można, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby tak jak do tej pory minister rolnictwa wydawał zgodę na sprzedaż po niższej cenie niż cena minimalna cukru z rezerw państwowych. Nic nie stoi na przeszkodzie, co roku to realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#LeszekKawski">Pan poseł Kalemba zadał kilka pytań. Pierwsze: jak oceniam, jak rząd ocenia ustawę z 1994 r. Ona powstała w określonych warunkach, funkcjonowała przez kilka lat. Jak ją oceniam? Myślę, że o naszej ocenie świadczy to, że przymierzamy się do jej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#LeszekKawski">Kiedy będą akcje dla plantatorów? Proszę państwa, na to pytanie nie potrafię szczegółowo odpowiedzieć. Jest to pytanie, które skierujemy do Ministerstwa Skarbu Państwa z prośbą o szybką odpowiedź w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#LeszekKawski">Dlaczego nie korzysta się czy też nie chce się skorzystać w procesie prywatyzacji z pasywnego inwestora, jakim również mógłby być plantator buraka cukrowego? Proszę państwa, wszyscy wiemy o tym, że prywatyzacja „ruszyła”. Zakłada się w tej prywatyzacji zbycie 51% akcji holdingu, czyli inwestor aktywny będzie miał większościowy pakiet akcji. Proszę państwa, dlaczego nie pasywny? Myślę, że lepiej na to pytanie umiałby odpowiedzieć minister skarbu. Natomiast z mojego punktu widzenia, proszę państwa, temu sektorowi jest potrzebna dogłębna restrukturyzacja. Jeżeli mówimy, że pasywnym inwestorem ma być plantator buraka cukrowego - jaka jest dzisiaj sytuacja polskiego rolnika, doskonale wiemy - i ma swoje udziały spłacać dostawami buraka cukrowego przez kilka lat (można to ustalić: 5, 10, 15 lat), to wiemy, że dopływ środków finansowych będzie bardzo mały i długotrwały. Uwzględniając dzisiejszą sytuację polskiego cukrownictwa i polskiego rolnika, nie daje to szans naprawdę dobrej restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#LeszekKawski">Jak wyglądają przygotowania do negocjacji? Chcę państwu powiedzieć, że jest powołany specjalny zespół roboczy, który przygotowuje odpowiednie stanowisko negocjacyjne. Oczywiście będziemy zabiegać o jak największą kwotę cukrową, a także kwotę B, czyli dla eksportu.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#LeszekKawski">Pytanie pana posła Kalemby dotyczyło bezpłatnych cesji. Czy one są zasadne? Czy nie będzie się nadal kryło pod tym hasłem przekazywanie tych cesji za pieniądze? Do tej pory w ustawie, która obowiązywała, nie było to w ogóle uregulowane. W tej chwili mówimy, że mogą to być tylko cesje bezpłatne. I o tym, oczywiście, będzie informowany minister rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#LeszekKawski">Pytanie, które się powtórzyło kilkakrotnie: Czy nie lepiej byłoby przekazać kwoty cukrowe bezpośrednio plantatorom buraka cukrowego? Proszę państwa, był to bardzo ważki problem podnoszony również na posiedzeniu KERM. Na wniosek ministra finansów odbyły się na ten temat specjalne rozmowy. Powiem państwu, że nigdzie na świecie nie jest tak, że kwota cukrowa jest przypisana plantatorowi buraka cukrowego, aczkolwiek zarzuca tutaj wiele osób, że właśnie tak jest w Niemczech. Proszę państwa, oczywiście, że tak jest, ale nie jest to uregulowane ustawowo. Zgodnie z rozporządzeniami Unii Europejskiej kwoty cukrowe dzieli się na kraje, a w poszczególnych krajach minister rolnictwa przyznaje kwotę cukrową producentowi cukru. Jak to jest, że w Niemczech kwotę cukrową ma plantator buraka cukrowego? Ano w długim okresie czasu powstały bardzo silne związki branżowe: związek plantatorów, związek producentów cukru; usiedli do jednego stolika i plantatorzy wynegocjowali to, że kwotę cukrową - tak jak minister rolnictwa przyznaje producentowi cukru - producent cukru przydzielił plantatorowi. Jeszcze raz jednak podkreślam, że nie jest to rozwiązanie ustawowe, natomiast jest to porozumienie międzybranżowe między plantatorami buraka cukrowego a producentami cukru. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby takie rozwiązanie było w Polsce. Chcę państwu powiedzieć, że osobiście wystosowałem list do plantatorów, związków plantatorów we wszystkich cukrowniach w Polsce, apelując o to. Prędzej czy później bowiem trzeba się będzie zrzeszyć także po to, by móc wynegocjować jak najlepsze warunki w konfrontacji z producentami cukru. Apelowałem o to, żeby już dziś pomyśleć o zawiązaniu jednej wielkiej organizacji plantatorów buraka cukrowego bez względu na to, jaką opcję reprezentują.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#LeszekKawski">Czy można przekazać limit za granicę? Wielu ludzi ma co do tego poważne obawy. Dzisiaj w związku z prywatyzacją jest ogromne zainteresowanie podmiotów zagranicznych tym sektorem. Chodzi o to, czy w takim przypadku nie stanie się tak, że inwestor zagraniczny, niemiecki, angielski, francuski, który tu wejdzie, rzeczywiście zaprzestanie kupowania buraków od ich plantatorów w Polsce, a będzie je ściągał z zagranicy. Proszę państwa, jest to absolutnie niemożliwe, jeśli chodzi o prawo unijne, kwotę cukrową przyznaje się dla danego kraju. Jeszcze raz mówię: Jeśli inwestor zamknie cukrownię, to limit produkcji cukru otrzyma ten producent, który przejmie plantatorów buraka cukrowego z obszaru zamkniętej cukrowni. Jest to zagwarantowane w naszym rządowym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#LeszekKawski">Pan poseł Gruszka pyta, jak rząd widzi prywatyzację, czy tylko pakiet większościowy, czy może być prywatny, plantatorski. Na to pytanie, panie pośle, już odpowiedziałem. Mówiłem również o tym, jak widzę przydzielenie kwot plantatorom.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#LeszekKawski">Pan poseł Zarzycki pyta, czy rolnicy nie powinni mieć 30%. Chcę powiedzieć, że resort rolnictwa zabiegał o to, aby rolnikom stworzyć możliwość zakupu większej ilości akcji. Oczywiście zgodnie z ustawą rolnikom przysługuje 15%, pracownikom - 15%, 51% ma otrzymać inwestor; zostaje 19% w rękach skarbu państwa, z tego 5% przeznaczono na reprywatyzację, 14% pozostaje. I zabiegamy o to, aby stworzyć preferencyjne warunki zakupu tych akcji, w pierwszej kolejności przez plantatorów buraka cukrowego. Takie wnioski do ministra skarbu zostały zgłoszone.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#LeszekKawski">Padło również pytanie, ile cukrowni pozostanie po 2 latach, chodziło o śląski holding. Myślę, że można to rozszerzyć i zadać pytanie, ile cukrowni zostanie po 2 latach w całym kraju. Proszę państwa, dzisiejsze analizy ekonomiczne świata i Europy pokazują, że aby cukrownia mogła mieć jak najlepsze wyniki ekonomiczne, aby była jak najbardziej efektywna, jej limit powinien wynosić minimum 100 tys. ton cukru. Jeżeli w Polsce produkujemy 2 mln ton, to sami możemy znaleźć odpowiedź na to, ile cukrowni - nie mówię o roku czy o 3 bądź 5 latach, lecz o perspektywie kilkunastu czy kilkudziesięciu lat - pozostanie. O tym zadecydują, proszę państwa, inwestorzy, ale to dzisiaj jest ta szansa, by w rozmowach z potencjalnymi inwestorami wynegocjować sobie jak najlepszy pakiet socjalny, pakiet plantatorski i pakiet inwestycyjny. To dzisiaj rozpoczną się takie negocjacje i musimy zadbać o to, aby w związku z zamykaniem cukrowni ludzie nie tracili pracy, żeby była tam możliwość stworzenia innej produkcji. Oczywiście plantator buraków cukrowych, jeszcze raz podkreślam, nic na tym nie straci, bo limit produkcji cukru otrzyma producent, który przejmie tych plantatorów, pokaże ministrowi rolnictwa zawarte z nimi umowy kontraktacji.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#LeszekKawski">Kiedy plantatorzy z Wielunia otrzymają zapłatę za buraki? Trudno mi na to pytanie, panie pośle, odpowiedzieć. Mogę panu posłowi powiedzieć tylko tyle, że chciałbym wierzyć, iż stanie się to jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#LeszekKawski">Pan poseł Misztal pyta - kwestia ta pojawiała się również w wypowiedziach innych posłów w czasie debaty - dlaczego projekt niezgodny z ustawodawstwem unijnym, a taka jest opinia Komitetu Integracji Europejskiej, znalazł się w Sejmie. Chciałbym państwu jednoznacznie odpowiedzieć, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej mówiąca o niezgodności z prawem unijnym dotyczy tylko i wyłącznie jednego zapisu w nowelizowanej przez nas ustawie, a mianowicie tego, że cukier z kwoty C może być eksportowany również w produktach przetworzonych. Tylko tego jednego zapisu dotyczy niezgodność i mówiliśmy o tym wyraźnie zarówno na forum KERM, jak i rządu. Co do tego, to rząd zgodził się z argumentacją, że do 2002 r. przewidujemy okres przejściowy dla sektora cukierniczego, stwarzamy mu taką preferencję i możliwości zakupu z kwoty C na eksport, dlatego że widzieliśmy ogromne zagrożenie, jeśli chodzi o mniejsze zużycie cukru krajowego. Gdyby takiego zapisu nie było, biorąc pod uwagę ceny światowe cukru, widzieliśmy duże zagrożenie, że sektor tego przetwórstwa kupowałby cukier za granicą i mimo najwyższych ceł, jakie można by zastosować, płaciłby tzw. podatek warunków; jeśliby wywoził ten cukier w produktach przetworzonych, to cło zostałoby mu zwrócone. Tylko z tego względu zgodziliśmy się na ten jeden zapis niezgodny z prawodawstwem unijnym, ale, jak mówię, tylko i wyłącznie na okres przejściowy.</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#LeszekKawski">Również wiele emocji budziła sprawa izoglukozy. Skąd ona się w ogóle wzięła w zapisach ustawowych? Pan Miształ podkreśla, że taki zapis jest tylko w rządowym projekcie, ja przypominam, że sprawa regulacji izoglukozy jest również w projekcie poselskim. Myślę, że pan poseł Pupa odda tutaj sprawiedliwość, bo konsultowaliśmy ze sobą również projekt poselski. W tym pierwotnym projekcie nie było w ogóle zapisu o izoglukozie, to po rozmowach z nami przekonano się, że ten zapis w tej ustawie powinien się znaleźć. Dlaczego, proszę państwa, dzisiaj ta sprawa jest nieuregulowana? Wiecie, że na rynku polskim firma Cargill jest przygotowana do produkcji izoglukozy. Jeżelibyśmy tego nie unormowali, po prostu mogliby produkować. Wprowadzamy kwotowanie tej produkcji właśnie po to, żeby kontrolować rynek izoglukozy w Polsce. Mamy wyniki analiz ekonomicznych, które mówią, że opłacalność izoglukozy jest w tym momencie wielkości rzędu 40 tys. ton. Jeżeli wprowadzamy limity mniejsze, jest to jakby sygnał ochrony polskiego producenta buraka cukrowego. Oczywiście są różnice w projektach, w naszym projekcie jest zapis dotyczący izoglukozy o stężeniu 41%, w poselskim - 10%, ale chcę państwu powiedzieć, że naprawdę mimo wielkich ostrzeżeń, apeli, nie ma najmniejszego znaczenia, ile to jest. Jesteśmy gotowi zapisać, że może być 10 czy 5, po prostu trzeba o jednym wiedzieć. Jeżeli mówimy w naszym projekcie o izoglukozie o stężeniu 40%, to wiemy, że skoro produkuje się ją o stężeniu 10%, czyli przy limicie 2 czy 3 tysięcy będzie jej 4 razy więcej na rynku. Jeżeli mówimy o izoglukozie o stężeniu 10%, będzie jej tyle, bo po prostu w takim stężeniu się ją produkuje. Jeżeli uważamy, że ma to ogromne znaczenie, to nie widzę żadnych przeszkód, żeby zmienić to w naszym zapisie do 10%.</u>
          <u xml:id="u-191.15" who="#LeszekKawski">Na pytanie, czy projekt był konsultowany z plantatorami, związkami zawodowymi odpowiadam: tak.</u>
          <u xml:id="u-191.16" who="#LeszekKawski">A teraz jeszcze kilka pytań, które pojawiły się w trakcie debaty i były skierowane bezpośrednio do mnie, jak również kilka ocen. Pan poseł Deręgowski powiedział, że największy spór będzie dotyczył naliczania limitów w obu ustawach, w naszej nowelizowanej, jak również w projekcie poselskim. Proszę państwa, to prawda, rzeczywiście będzie to największy problem, zresztą widzieliśmy, że posłowie szczególnie z woj. podlaskiego zabiegali o cukrownię Łapy, a jeszcze inni posłowie dopytywali się szczególnie o holding lubelski, że ten w konsekwencji na nowym liczeniu limitów straci około 30 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-191.17" who="#LeszekKawski">Proszę państwa, nie chciałbym się odnosić do poszczególnych, pojedynczych cukrowni. Sprawą rządu, sprawą ministra rolnictwa jest patrzenie na cały kraj. Chcemy raz uregulować sprawę naliczania limitów. Dziś tworzy się fikcyjne kampanie. Cukrownie są po kontroli PISiPAR. Mam już wyniki, wczoraj położono mi je na biurku. Są cukrownie w których kampanię prowadziło się 3 dni, 7 dni - czy o to nam chodzi? To jest właśnie ten największy problem, który nie pozwala zrestrukturyzować polskiej branży cukrowniczej, bo sprawa polega na tym, żeby produkować, sztucznie uruchamiać kampanię po to, żeby mieć przyznany ten limit, a później oczywiście nim handlować i z tego w miarę dobrze sobie żyć. Nie o to chodzi. Mówimy o tym, że nieefektywne cukrownie powinniśmy zamykać.</u>
          <u xml:id="u-191.18" who="#LeszekKawski">Pan poseł Kopeć pyta, jak to jest z tym ustalaniem kwot. W Unii Europejskiej robi się to raz na 6 lat, a u nas co roku. Oczywiście tylko i wyłącznie z tego powodu, że u nas co roku zmieniały się te kwoty. Dlatego teraz proponujemy, żeby był to stały wskaźnik. I rzeczywiście, kiedy ten stały wskaźnik zafunkcjonuje, będzie można ustalać kwoty cukru dla poszczególnych producentów - myślę, że również raz na 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-191.19" who="#LeszekKawski">Pan poseł Kaczyński pyta, dlaczego akurat Łapy otrzymały taki mały limit, czy była przeprowadzona głęboka analiza w wypadku tej cukrowni, czy nie powinna ona otrzymać większego limitu. Tutaj powtórzę swoją odpowiedź sprzed chwili. Proszę państwa, gdybyśmy analizowali sytuację każdej cukrowni po kolei, szczegółowo - robiliśmy takie analizy - to okazałoby się, że wojewodowie, izby rolnicze, posłowie z danego terenu i rolnicy twierdziliby, że ta właśnie cukrownia jest najważniejsza i musi mieć ona największy limit. Dlaczego ta w Łapach ma akurat taki mały limit? Jest to konsekwencja tego, że produkowała mało. Co roku ustalało się limit na podstawie odpowiednich wskaźników. Przy tym nie ukrywajmy - najbardziej efektywna produkcja będzie tam, gdzie uprawia się buraki cukrowe. Jeżeli dzisiaj do holdingu lubelskiego wozi się buraki z południa, spod Wrocławia, to jestem przekonany o tym, że każdy inwestor - czy polski, czy zachodni, to nie ma znaczenia - kiedy zacznie liczyć koszty, nie utrzyma tylu cukrowni, tylko utrzyma jedną, która będzie miała zdecydowanie większy limit. Musi być przy tym odpowiedni areał buraków; do tej cukrowni będą zwożone buraki tylko z tego właśnie terenu. Nikt nie będzie jeździł daleko i nie będzie kupował buraków gdzieś na zachodzie, bo będzie to po prostu nieopłacalne.</u>
          <u xml:id="u-191.20" who="#LeszekKawski">Powtarzało się to w wystąpieniach wielu państwa posłów - sprawa importu. Jak my chronimy polski rynek, przecież dzisiaj ten sektor, ta branża jest w bardzo ciężkiej sytuacji, wiele cukrowni znajduje się już właściwie w fazie upadłości, a tymczasem nie chronimy polskiego rynku. Proszę państwa, jest to jakiś absurd. Jeżeli prześledzicie państwo ostatnie dane dotyczące importu cukru do Polski, to są to śladowe, naprawdę śladowe ilości. Chcę powiedzieć, że do dnia dzisiejszego wpłynęło do Polski niespełna 700 ton.</u>
          <u xml:id="u-191.21" who="#LeszekKawski">Czy podejmujemy tutaj jakieś kroki w celu ochrony polskiego rynku cukrowego. Podejmujemy — znieśliśmy preferencje dla Czech i Słowacji. Ale trzeba zawsze jedno mieć na względzie: takie zniesienie preferencji oczywiście z drugiej strony pociąga za sobą restrykcje. I już dzisiaj to mamy, bo również Słowacy wprowadzili zdecydowanie większe cło na cukier, a tam eksportowaliśmy bardzo dużo cukru. Tak że przy wprowadzaniu ceł trzeba naprawdę głęboko się zastanowić, czy czasami nie będzie więcej straty niż pożytku z tego powodu. W każdym razie preferencje zostały wycofane, cła w tej chwili wynoszą 40% — minimum 17 ECU na 1 kg, jest to prawie 0,80 zł w odniesieniu do każdego kilograma plus transport. Dzisiaj ten import do Polski jest więc na pewno nieopłacalny, i to wynika z danych — jak mówię, wpłynęło do nas niespełna 700 ton. A przypominam, że w latach ubiegłych importowano do Polski dużo, dużo więcej cukru: w roku 1998 — 16,5 tys. ton, a w latach poprzednich po kilkadziesiąt tysięcy ton.</u>
          <u xml:id="u-191.22" who="#LeszekKawski">Jaki będzie stan polskiego cukrownictwa po 30 września, czyli po prywatyzacji. Niektórzy posłowie pytali jeszcze szczegółowo, jaki będzie stan tych ostatnich grup regionalnych, które pozostaną przy holdingach, czy one nie znajdą się w gorszej sytuacji, bo do tych sprywatyzowanych wejdzie kapitał. Może będzie to kapitał zachodni, który od razu podniesie kapitał poszczególnych cukrowni, a te, które pozostaną, będą w gorszej sytuacji. To są szczegóły prywatyzacyjne, o których bardzo dobrze mógłby państwa poinformować minister skarbu. Ja tylko chciałbym państwu powiedzieć, że z prywatyzacji pierwszych grup regionalnych, a ma się zakończyć ta prywatyzacja do 30 września, tak przewiduje minister skarbu, z harmonogramów, które zostały przedstawione przez holdingi, 30% uzyskanych środków będzie przeznaczona na dokapitalizowanie ostatniej grupy po to, żeby stworzyć im równe szanse w przyszłej kampanii.</u>
          <u xml:id="u-191.23" who="#LeszekKawski">Pan poseł Osik mówił o tym, że cukier jest przywożony z Czech i Słowacji. Mówiłem już o tym. Czy jest w Polsce produkowana izoglukoza? Proszę państwa, według mojej wiedzy obecnie nie produkuje się izoglukozy w Polsce, aczkolwiek jest firma, o tym też już mówiłem, przygotowana do tego, że może w każdej chwili taką produkcję w Polsce rozpocząć.</u>
          <u xml:id="u-191.24" who="#LeszekKawski">Pan poseł Niemiec mówił o tej skrajnie negatywnej opinii Komitetu Integracji Europejskiej o rządowym projekcie. Już to mówiłem, dotyczy to naprawdę tylko i wyłącznie jednego zapisu. A w konkluzji pan poseł powiedział, że o poselskim projekcie jest bardzo dobra opinia. Pan poseł Borowski, tak, jak pamiętam, powiedział, że w komisjach rozmawiano o tym, że nie wszystkie zapisy są zbieżne z prawem unijnym. I rzeczywiście. Również resort przygotował stanowisko dla rządu, który będzie zajmował się tym, myślę, na najbliższej Radzie Ministrów. Mówimy o tym, że jeżeli chodzi na przykład o ustalanie limitów, to jest to niezgodne z prawem unijnym, natomiast niektóre inne zapisy, m.in. dotyczące magazynowania, są zbieżne, ale nie do końca.</u>
          <u xml:id="u-191.25" who="#LeszekKawski">Pan poseł Kurczuk pyta o instrumenty rynkowe związane z utrzymaniem dochodowości rolników. Jako jeden z nich wskazał cła importowe. Panie pośle, o cłach już było powiedziane. Druga sprawa: czy cena minimalna cukru nie powinna być powiązana z ceną za buraki. Chcę panu posłowi powiedzieć, że w holdingach i w wielu cukrowniach w Polsce już w negocjacjach między plantatorami a producentami doszło do tego, że cena za buraki jest powiązana z ceną minimalną cukru. Takie mechanizmy już w tej chwili występują. Dalej. Czy nie byłoby lepiej, według pana posła, żeby była możliwość przenoszenia kwoty C na następną kampanię, na następny sezon? Wprowadziliśmy ograniczenie, że należy wyeksportować kwotę C do końca kampanii. A wzięło się to stąd, proszę państwa, że na przełomie kampanii jest zmiana ceny minimalnej - u nas czasami są to skoki dosyć spore, i wielu, nie chciałbym tu użyć brzydkiego słowa, przenosząc tę kwotę C, ma możliwość sprzedawania jej natychmiast po wyższej cenie, czasami i z kwoty A, dlatego też wprowadziliśmy, tylko i wyłącznie dlatego, to ograniczenie.</u>
          <u xml:id="u-191.26" who="#LeszekKawski">Dlaczego uderza się w najlepszych producentów przy nowym sposobie naliczania limitów?</u>
          <u xml:id="u-191.27" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Kurczuk: W największych.)</u>
          <u xml:id="u-191.28" who="#LeszekKawski">Proszę?... w największych producentów przy nowym sposobie naliczania limitów. Myślę, panie pośle, że już po części odpowiedziałem na to pytanie. Nie chcę się ustosunkowywać, jeszcze raz mówię, do poszczególnych cukrowni, pojedynczych cukrowni czy nawet holdingu. Minister rolnictwa, rząd patrzy na całą Polskę i na całą branżę.</u>
          <u xml:id="u-191.29" who="#LeszekKawski">Pan poseł Oraniec stwierdził, że cena minimalna cukru powinna obowiązywać wszystkich, nie tylko producentów, ale również hurtowników, wszystkich pośredników. Chcę powiedzieć, że wówczas nie byłaby to cena minimalna, a byłaby to cena urzędowa. Ceny urzędowe w Polsce, państwo wiecie o tym, nie obowiązują. Nowy system naliczania kwot premiuje cukrownie, które produkowały kwotę C. I oczywiście się z tym zgadzam. A o co nam w konsekwencji, proszę państwa, tak naprawdę chodzi? Chodzi nam o to, żeby w Polsce można było jak najwięcej tych buraków uprawiać i później oczywiście w kwocie C je eksportować. A więc nie możemy patrzeć na producentów - w tym przypadku akurat cukru, patrzmy, co się za tym kryje. Nam chodzi o producentów buraków cukrowych. I ci, którzy produkowali dużo kwoty C, dzisiaj będą mieli większe limity. Ale o to nam chyba, proszę państwa, chodziło.</u>
          <u xml:id="u-191.30" who="#LeszekKawski">Zostały również postawione trzy pytania szczegółowe, dotyczące prywatyzacji. Jeszcze raz podkreślam, że o wszystko, co dotyczy prywatyzacji, zapytamy ministra skarbu i udzielimy państwu odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-191.31" who="#LeszekKawski">Padło jeszcze pytanie, na jaką pomoc kredytową mogą liczyć niesprywatyzowane cukrownie. Już powiedziałem, że 30% środków uzyskanych z prywatyzacji pierwszych grup zostanie przekazanych na dokapitalizowanie ostatniej grupy regionalnej, która będzie prywatyzowana. I oczywiście, jestem o tym przekonany, te cukrownie będą mogły korzystać z kredytów preferencyjnych, które dzisiaj również są, kredytów skupowych.</u>
          <u xml:id="u-191.32" who="#LeszekKawski">Pan poseł Jaskiernia pyta, czy podzielam pogląd, że będzie mniej cukrowni. Zdecydowanie podzielam ten pogląd. Myślę, że wszyscy jesteśmy przekonani o tym, iż - oczywiście w perspektywie długiego czasu - tych cukrowni w Polsce zostanie mniej. Ale co pozwala właśnie na taką restrukturyzację? Ano sprawa nowego naliczania limitów. To jest podstawowy instrument. Dzisiaj, tak jak mówię, sposób naliczania limitów nie pozwala w ogóle na restrukturyzację, bo każdy chociaż na trzy dni uruchamia tę kampanię, żeby ten limit mieć, móc nim handlować. Nie o to przecież chodzi.</u>
          <u xml:id="u-191.33" who="#LeszekKawski">Dlaczego dzisiaj dochodzi do zapaści cukrownictwa właściwie z dnia na dzień? Myślę, że nie możemy mówić, że to, co dzisiaj mamy w branży cukrowniczej, to efekt ostatniego miesiąca, półrocza czy roku. Jest to sprawa, która nabrzmiewała od kilku lat. Im gorzej, proszę państwa, tym szybciej to narasta i coraz wyraźniej to widać. Dlatego dzisiaj możemy to widzieć w ten sposób, że to ostatni czas decyduje o tym, iż taka właśnie zapaść w cukrownictwie następuje. Ja mówię, że jest to efekt kilkuletni.</u>
          <u xml:id="u-191.34" who="#LeszekKawski">Pan poseł przedstawił również własną analizę powstania na polskim rynku nadwyżki cukru, że to 95, później 96, 97 itd. Proszę państwa, to jest duży problem, jaka dzisiaj jest ta nadwyżka cukru na rynku. Z wypowiedzi państwa posłów wynikało, że prawie każdy z was miał inną informację na temat tego, jaka jest ta nadwyżka. Chcę powiedzieć, że my pod koniec ubiegłego roku poprosiliśmy wszystkie cukrownie w Polsce o to, żeby rzetelnie przedstawiły nam nadwyżki w cukrowniach. Proszę państwa, po zbilansowaniu okazało się, że tej nadwyżki jest tylko 78 tys. ton. Dlaczego temu nie wierzyć? Podpisali się dwaj członkowie zarządu, prezes, wiceprezes czy jeszcze jedna osoba. Kiedy rozmawiam z nimi, oczywiście chodzi tu o rozmowy, powiedziałbym, kuluarowe, to oni mówią, że ta nadwyżka jest większa. Zwróciliśmy się ponownie do nich, do Gospodarczej Izby Cukrowniczej, o to, aby rzetelnie nam przedstawiono, jaka jest ta nadwyżka cukru na rynku. I z ostatnich wyliczeń cukrowników wynika, że jest to ok. 340 tys. ton. Ta nadwyżka, proszę państwa, też nie wzięła się w ostatnim roku. Jest to efekt narastania jej od kilku lat.</u>
          <u xml:id="u-191.35" who="#LeszekKawski">Pan poseł Jaskiernia pytał również o sprawę integracji z Unią Europejską, jak tutaj wyglądają sprawy branży cukrowniczej. Chcę powiedzieć, że w programie partnerstwa dla członkostwa w Unii Europejskiej cukier i branża cukrownicza są uznane za priorytet, aczkolwiek branża cukrownicza nie wymaga nakładów w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, gdyż jest branżą samofinansującą się. I taką ma być również w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-191.36" who="#LeszekKawski">Myślę, że odpowiedziałem na wszystkie pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JanKról">Ja też myślę, że pan odpowiedział na wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JanKról">Zdaniem pana posła Gruszki nie odpowiedział pan na jego pytanie.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JanKról">Na które pytanie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JanKról">Może pan minister tu bliżej usiądzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pan minister mnie źle zrozumiał. Jeśli chodzi o wariant z pakietem pasywnym, to po prostu moje pytanie dotyczyło tego, żeby sprzedać pakiet pasywny, a obok tego udostępnić akcje rolnikom. O to pytałem, a to nie było jednoznaczne, że tym pakietem pasywnym mieli zostać obdzieleni rolnicy. Stąd moje stwierdzenie, że co do pieniędzy, które na dzisiaj są potrzebne, które trzeba włożyć, żeby cukrownia mogła dalej funkcjonować, mogła się rozwijać, to mnie się wydaje, że te 30% by starczyło, a dalej rolnicy mogliby za nabyte akcje płacić, powiedzmy, burakami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#JanKról">Pan poseł Zarzycki, według kolejności.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#JanKról">Tutaj było widocznie jakieś nieporozumienie, a nie brak odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jestem w podobnej sytuacji. Pytałem o stanowisko ministra rolnictwa w sprawie pakietu kontrolnego 51%. Czy to nie może być poniżej 50%? Trzeba mieć świadomość, że przy usytuowaniu sprzedaży pakietu kontrolnego na poziomie 51% cukrownictwo za kilka lat będzie w rękach kapitału zagranicznego. Jakie jest stanowisko ministra rolnictwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanKról">Pan poseł Oraniec, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#JanKról">Następnie pan poseł Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanOraniec">Panie ministrze, chcę jeszcze wrócić do ceny minimalnej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JanKról">Na jakie pytanie nie otrzymał pan odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JanOraniec">Zacytuję moją wypowiedź: Jeżeli decydujemy się na stosowanie cen minimalnych na rynku cukru, to muszą one obowiązywać wszystkich, i producentów, i hurtowników, i agencje rządowe, żeby nie powtórzyła się historia z roku ubiegłego, gdy Agencja Rynku Rolnego sprzedała kilkanaście tysięcy ton cukru poniżej ustalonej przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia ceny minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JanOraniec">Czy była taka cena minimalna ustalana przez Radę Ministrów i kogo ona obowiązywała?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanKról">Pan poseł Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam do pana ministra prośbę o odpowiedź na piśmie na moje pytania. Chodziło mi o wprowadzenie izoglukozy na polski rynek bez limitu oraz o konsultacje z rolnikami i przedstawicielami sektora cukrowniczego przed przedłożeniem ustawy Wysokiej Izbie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanKról">Panie pośle, jeżeli pan minister odpowie tutaj, na tej sali, to w stenogramie będzie pan miał pisemną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie ministrze, jeśli można, o odniesienie się jeszcze do tych pytań, co do których posłowie uznali, że nie otrzymali odpowiedzi albo nastąpiły jakieś nieporozumienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#LeszekKawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pytania jeszcze raz zadane przez panów posłów Gruszkę i Zarzyckiego, to oczywiście dotyczą one prywatyzacji i myślę, że szczegółowej odpowiedzi udzieliłby minister skarbu. Natomiast padło pytanie, jak widział to minister rolnictwa. Chcę więc powiedzieć, że minister rolnictwa w rozmowach z ministrem skarbu i z rządem dążył do tego - i o to wnosił - żeby rolnicy w prywatyzowanych cukrowniach mogli mieć jak największy udział w akcjach. Przepis ustawowy mówi o 15%. Wnosiliśmy do ministra skarbu o to, żeby z pozostałych 19%, z czego 5% jest na reprywatyzację, 14% udostępnić rolnikom - również na preferencyjnych warunkach. Natomiast jeżeli chodzi o inną możliwość sprzedania akcji, to decyzje prywatyzacyjne już zapadły. Prywatyzacja rozpoczęła się i myślę, że teraz każdy wniosek państwa czy kogokolwiek o wstrzymanie tej prywatyzacji lub dotyczący innych rozwiązań może rzeczywiście spowodować to, o czym państwo mówiliście - że może dojść do tego, że cukrownie nie będą już mogły zaciągnąć kredytów na nową kampanię i nie będą miały czym płacić producentom buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#LeszekKawski">Pan poseł Oraniec zapytał, kogo obowiązuje cena minimalna. Zgodnie z ustawą cukrową cena minimalna obowiązuje producentów cukru, nikogo więcej. A więc Agencja Rynku Rolnego, sąd czy bank, który przejmuje za długi cukier, pośrednik, hurtownik mogą już sprzedawać po cenie dowolnej. Oczywiście wątpliwości wielu, nie tylko państwa posłów, ale również innych, budzi to, że Agencja Rynku Rolnego jako agencja rządowa - a rząd ustala cenę minimalną - nie powinna sprzedawać poniżej tej ceny. Chcę państwu zakomunikować, że w roku ubiegłym agencja chciała sprzedać cukier nie schodząc poniżej ceny minimalnej, ale w trzech kolejnych przetargach nie było chętnych na ten cukier. Agencja sprzedawała cukier z zapasów państwowych, musi rotować te zapasy. W związku z tym, że upływał termin przydatności do spożycia, była ona zmuszona po trzech kolejnych przetargach obniżyć cenę cukru, bo wszyscy wiemy, nie jest to tajemnica poliszynela, że na polskim rynku w tej chwili cukier można kupić taniej. Gdyby cena minimalna, jeszcze raz powtarzam, miała obowiązywać wszystkich, byłaby to cena urzędowa, a takich cen w Polsce nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#LeszekKawski">Panu posłowi Misztalowi odpowiadałem, ale jeszcze raz to powiem, jeżeli trzeba, odpowiem na piśmie. Projekt rządowy, zanim wpłynął do państwa, był rozpatrywany przez rząd i oczywiście był konsultowany ze związkami zawodowymi i z plantatorami buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#LeszekKawski">Izoglukoza, skąd się wzięła w zapisach ustawowych? Ano stąd, że widzimy zagrożenie: w przypadku nieuregulowania tego ustawowo mogłaby się pojawić w Polsce produkcja izoglukozy na ogromną skalę. Wtedy musielibyśmy przyznać limit produkcji izoglukozy kosztem limitu produkcji cukru i ucierpiałoby na tym, nie powiem - ilu, bo to zależy od tego, jaka byłaby to kwota, plantatorów buraka cukrowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#JanKról">Myślę, że wypowiedź jest wystarczająca, będzie ona jutro w stenogramie, panie pośle, a moc prawną ma taką samą, jak odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#JanKról">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Zdzisława Pupę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#ZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan marszałek pozwoli, że odniosę się w kilku słowach do debaty, która miała tutaj miejsce, na temat projektu ustawy z druku nr 990 i do wątpliwości, które zgłaszali panowie posłowie. Między innymi pan poseł Wujec wyrażał wątpliwość, czy tworzenie związków zawodowych plantatorów buraka cukrowego i producentów cukru jest zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, czy nawet jest mowa o przymusie, tak jakby ustawa nakazywała tworzenie związków zawodowych. Chcę powiedzieć jedno: istnieje już ustawa o izbach rolniczych, która mówi, że do izby rolniczej należą wszyscy płatnicy podatku rolnego. Jest to analogia do zapisów tej ustawy - skoro ustawa o izbach rolniczych jest zgodna z konstytucją, mam nadzieję, że te zapisy również będą z nią zgodne.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#ZdzisławPupa">Wiele wątpliwości budziła sprawa rozrostu biurokratycznego, tak to zostało sformułowane w czasie debaty. Chcę powiedzieć, że można byłoby uniknąć tworzenia Komitetu ds. Rynku Cukru, gdyby rozwiązania systemowe były w pakiecie ustaw i generalnie załatwiały sprawę problemów wsi polskiej, rolnictwa, a celem tego pakietu powinna być ochrona dochodów rolnika i przetwórni. Wtedy rolę tego komitetu mogłaby przejąć Agencja Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#ZdzisławPupa">Na dzień dzisiejszy Agencja Rynku Rolnego takiej roli nie pełni, wobec powyższego konieczne jest uregulowanie zaproponowane w projekcie ustawy przez wnioskodawców, których reprezentuję.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#ZdzisławPupa">Pan poseł Borowski zwrócił uwagę na opinię co do zgodności projektu ustawy z ustawodawstwem Unii Europejskiej. Mówiłem o tym w swoim wystąpieniu. Przekazałem panu posłowi Borowskiemu materiały, które świadczą o tym, że jest opinia Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#ZdzisławPupa">Odpowiadając panu posłowi Misztalowi na pytanie dotyczące opinii Komitetu Integracji Europejskiej, chcę powiedzieć, że opinia KIE dotycząca tego projektu ustawy jest pozytywna. Tylko w odniesieniu do pkt. 9 Komitet Integracji Europejskiej zwraca uwagę na pewne niezgodności. Wnioskodawcy proponują, aby Rada Ministrów corocznie ustalała limit kwoty izoglukozy, natomiast we Wspólnocie Europejskiej te kwoty ustalane są na okres 6 lat. Jest to jedyna, minimalna rozbieżność na 13 punktów, które zostały omówione przez Komitet Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#ZdzisławPupa">Była mowa o tym, że ta ustawa jest zbliżona do ustawodawstwa Unii Europejskiej. Ja również poruszałem ten problem w swoim wystąpieniu. W Unii Europejskiej rolnictwo zostało wyłączone z reguł wolnej gry rynkowej. Problem polega na tym, że w Polsce od dłuższego czasu mówi się o wolnej grze rynkowej w rolnictwie, natomiast w Unii Europejskiej rynek jest hermetyczny, szczelny i w jakiś sposób dba o interes swojego producenta, czyli rolnika. Unia Europejska w sposób szczególny, wyjątkowy dba o interes rolnika. U nas praktycznie rynek jest rozchwiany, nie kontroluje i nie monitoruje ani produkcji, ani nadmiernego importu z zagranicy. Ustawa zgłoszona przez wnioskodawców to reguluje.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#ZdzisławPupa">Pan poseł Woda i pan poseł Misztal zwrócili uwagę na sprawę pszczelarstwa. Rzeczywiście kwestia ta jest bardzo istotna. Wydaje mi się, że obok proponowanej ustawy trzeba będzie w sposób szczególny przyjrzeć się problemom pszczelarstwa. To są poważne problemy. Niedawno odbyła się konferencja i było zorganizowane posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat pszczelarstwa. Te problemy również powinny być uregulowane w ustawie, by pszczelarze mogli się zaopatrywać w tani cukier.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#ZdzisławPupa">Jeśli chodzi o pytanie zadane przez pana posła Orańca dotyczące kwoty C, to chcę powiedzieć, że kwota C w całości powinna być wyeksportowana za granicę. Jest to zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej. Za produkcję w kwocie C odpowiedzialność ponoszą bezpośrednio cukrownie.</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#ZdzisławPupa">Poruszono tu również sprawę izoglukozy w odniesieniu do projektu wnioskodawców. Wspomniał o tym pan minister Kawski, a także pan poseł Szymon Niemiec, który poświęcił swoje wystąpienie właśnie problemom izoglukozy. Chcę powiedzieć, że zgadzam się z tym, co zaproponował pan poseł Niemiec, mianowicie aby koncentracja w roztworze izoglukozy nie była tak wysoka, jak to zostało zaproponowane w projekcie rządowym. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#JanKról">Do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie rządowego projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#JanKról">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#JanKról">Przedstawiciel wnioskodawców poselskiego projektu ustawy wnosi o skierowanie tego projektu wyłącznie do komisji rolnictwa. Do rozstrzygnięcia tej sprawy również przystąpimy w trakcie jutrzejszego bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 965).</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pana Sławomira Najnigiera w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw była pierwszą regulacją w nowych warunkach społeczno-ekonomicznych, która wyrażała zasadniczą zmianę w podejściu do rozwiązań problemów mieszkaniowych. Ustawa ta wprowadziła do polskiego systemu wspierania mieszkalnictwa wiele nowych instytucji, z których wszystkie eksponują podstawowy warunek powodzenia reformy sektora mieszkaniowego - wolę zaspokajania potrzeb mieszkaniowych przez samych zainteresowanych, czyli obywateli, oraz ich samorządy.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#SławomirNajnigier">Można różnie oceniać dotychczasowe funkcjonowanie tej ustawy. Gdyby sukces ustawy mierzyć liczbą oddanych przez towarzystwa budownictwa społecznego mieszkań czy liczbą otwartych rachunków w kasach mieszkaniowych, bilans 3-letniego obowiązywania tej ustawy należałoby uznać za niezadowalający. Należy jednak zwrócić uwagę, że te 3 lata to okres w tym sektorze zbyt krótki dla sformułowania ostatecznych ocen.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#SławomirNajnigier">Z obserwacji praktyki stosowania tej ustawy można wyciągnąć jeden wniosek: większość zaproponowanych rozwiązań idzie w dobrym kierunku. Można przedstawić dokładniejszą analizę tej tezy, jednak chciałbym zwrócić uwagę na dwa fakty. Towarzystwa budownictwa społecznego, jak potwierdza praktyka, mają przed sobą dużą przyszłość. Do końca ub. r. zatwierdzono statuty 150 TBS i złożono 29 wniosków. Według stanu na dzień dzisiejszy jest 165 TBS. Rośnie też liczba mieszkań na wynajem i spółdzielczych lokatorskich mieszkań budowanych z wykorzystaniem kredytu z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Według stanu na dzień 31 grudnia roku ubiegłego z Krajowym Funduszem Mieszkaniowym zawarto umowy o kredyt na budowę 5900 mieszkań, w trakcie rozpatrywania były wnioski o kredyt na budowę kolejnych 5560 mieszkań. Według prognozy KFM pod koniec 1999 r. finansowana w tym systemie będzie budowa 14 400 mieszkań, a w roku 2000 liczba mieszkań podwoi się.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#SławomirNajnigier">Ponadto ustawa dała podstawę funkcjonowania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy staje się w tej chwili podstawowym narzędziem oddziaływania państwa na rynek mieszkaniowy, a mówiąc precyzyjniej - na tę jego część, która dotyczy rynku na wynajem. A zatem wydaje się celowe, aby fundusz ten w przyszłości przejmował nowe zadania. Prezentowany przeze mnie rządowy projekt nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego idzie w tym kierunku i jest wyrazem przekonania, że właśnie ten kierunek postępowania jest właściwy.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładany projekt obejmuje trzy zasadnicze grupy zmian mających na celu:</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#SławomirNajnigier">— po pierwsze, rozszerzenie dotychczasowej działalności Krajowego Funduszu Mieszkaniowego o nową formę aktywnego wspierania mieszkalnictwa, tj. o kredytowanie inwestycji gmin w infrastrukturę towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu;</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#SławomirNajnigier">— po drugie, dostosowanie przepisów ustawy do realiów dnia codziennego, w szczególności w zakresie towarzystw budownictwa społecznego. Doświadczenia Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, inwestorów oraz Banku Gospodarstwa Krajowego zebrane w ciągu ostatnich lat uzasadniają konieczność wprowadzenia korekt w dotychczasowych przepisach;</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#SławomirNajnigier">— po trzecie, dostosowanie przepisów ustawy do wymogów Konstytucji RP i ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, a także doprecyzowanie niektórych dotychczasowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#SławomirNajnigier">Jeśli chodzi o pierwszą grupę zmian, to nowelizacja ustawy umożliwi zaciąganie przez gminy preferencyjnych kredytów ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego na uzbrojenie terenu pod wszelkiego rodzaju budownictwo mieszkaniowe. Dotychczasowe brzmienie ustawy zezwalało Krajowemu Funduszowi Mieszkaniowemu na udzielanie preferencyjnych kredytów na infrastrukturę techniczną jedynie pod budownictwo czynszowe i spółdzielcze lokatorskie. Zmiana ta motywowana jest koniecznością zrównoważenia popytu na mieszkania z ich podażą. W warunkach polskich bardzo ograniczony jest dostęp do terenów wyposażonych w infrastrukturę techniczną. Dotychczas stosowane rozwiązanie propodażowe - bezpośrednie dotacje z budżetu państwa dla gmin na przygotowanie gruntów pod budownictwo mieszkaniowe - zakończyło już swój byt. Wspomniane dotacje, przyznawane na podstawie ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991–1995, a także ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, były z założenia rozwiązaniem tymczasowym. Dlatego też proponujemy zastąpienie dotacji nowym instrumentem. Niska efektywność dotychczasowych instrumentów i wykorzystania środków budżetowych została potwierdzona wynikami kontroli Najwyższej Izby Kontroli m.in. z 1995 r. Już w 1995 r. NIK wskazywał na fakt, że gminy przeznaczały znaczną część dotacji celowej na dofinansowanie bieżących prac infrastrukturalnych, w tym na modernizację istniejącej infrastruktury, a nie na pozyskiwanie i przygotowywanie nowych terenów budowlanych. W ten sposób zatem chcemy dzięki pomocy państwa doprowadzić do wzrostu podaży uzbrojonych gruntów, a w efekcie mieszkań. Jest to o tyle pilne, że wszelkie badania potwierdzają rosnący popyt na uzbrojone grunty. Kredyt, który mógłby być udzielony na uzbrojenie gruntów z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, jest kredytem preferencyjnym. Przewiduje się, że kwota kredytu nie będzie przekraczać 70% kosztów przedsięwzięcia. Kredyt będzie spłacany w okresach miesięcznych. Oprocentowanie kredytu będzie zmienne i nie będzie wynosić więcej niż wysokość stopy redyskonta weksli NBP. W praktyce może to oznaczać efektywne oprocentowanie na poziomie połowy rynkowego oprocentowania kredytów.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#SławomirNajnigier">Proponowane rozwiązanie - zastąpienie dotacji instrumentem kredytowym - jest rozwiązaniem rynkowym i bardziej efektywnym. Pozwoli na lepsze kierowanie środków budżetowych: będą one trafiały tam, gdzie istnieje rzeczywista potrzeba. Nowe rozwiązanie jest adresowane przede wszystkim do tych gmin, które są aktywne, które mają wizję i wolę prowadzenia polityki mieszkaniowej na swoim terenie. Gminy te są gotowe zaangażować większe środki własne.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wśród zmian mających prowadzić do realizacji pozostałych celów, o których wspomniałem, należy wymienić przede wszystkim:</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#SławomirNajnigier">- po pierwsze, umożliwienie kasom mieszkaniowym i Krajowemu Funduszowi Mieszkaniowemu lokowania nadwyżek finansowych w listy zastawne emitowane przez banki hipoteczne na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Zmiana ta umożliwi również zaliczanie wpływów z tych inwestycji do przychodów kas i Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Zmiana ta ma służyć przede wszystkim tworzeniu stałej bazy zasobnych inwestorów instytucjonalnych dla listów zastawnych, które w przyszłości mają się stać podstawowym instrumentem refinansowania banków hipotecznych;</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#SławomirNajnigier">- po drugie, umożliwienie Bankowi Gospodarstwa Krajowego uznania hipoteki na kredytowanej nieruchomości wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej i cesji należnych czynszów za wystarczające zabezpieczenie spłaty kredytu udzielonego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Obecnie wymagane jest zabezpieczenie w wysokości 130% kwoty kredytu, co jest istotną barierą w uzyskaniu kredytu dla większości TBS;</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#SławomirNajnigier">- po trzecie, umożliwienie TBS spłaty kredytu zaciągniętego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego nie tylko z czynszów pobieranych za lokale mieszkalne, jak wymaga tego ustawa w dotychczasowym brzmieniu, ale także z innego rodzaju przychodów;</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#SławomirNajnigier">- po czwarte, umożliwienie wynajęcia lokalu mieszkalnego w zasobach TBS także osobom, które posiadają tytuł prawny do innego lokalu, ale w innej miejscowości. Intencją tej zmiany jest przede wszystkim zwiększenie mobilności siły roboczej. W dotychczasowym brzmieniu ustawy takiej możliwości nie ma.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#SławomirNajnigier">- po piąte, doprowadzenie do zgodności zasad udzielania kredytów ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego z wymogami wynikającymi z przepisów konstytucji - wymogami formalnymi, w szczególności dotyczącymi konstruowania upoważnienia ustawowego i zawartości przepisów wykonawczych do ustaw.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#SławomirNajnigier">Część zmian - i to jest szósta grupa zmian - dotyczy drobnych korekt, które mają poprawić przejrzystość ustawy i skuteczność obowiązujących rozwiązań legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na zakończenie przedstawić przewidywane skutki finansowe dla budżetu państwa. Ta nowelizacja spowoduje oczywiście dodatkowe wydatki z budżetu państwa. Rozszerzenie funkcji Krajowego Funduszu Mieszkaniowego o udzielanie preferencyjnych kredytów na budowę infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu będzie wymagało stabilnego dotowania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Zostały sporządzone długoterminowe prognozy tego zasilania. Przewiduje się, że uruchomienie programu wspierania infrastruktury technicznej będzie wymagało dodatkowego zasilania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego w środki budżetowe do roku 2006. Zakładamy, że po tym okresie spłata bieżących odsetek oraz rat kapitałowych pozwoli na generowanie kredytu bez dodatkowej pomocy ze strony państwa. Łączne wydatki Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, wyliczone na podstawie szacunkowego zapotrzebowania gmin na środki inwestycyjne w tym okresie, nie powinny przekroczyć w ciągu 7 lat kwoty 1,5 mld zł, a zatem nie są to kwoty duże. W roku bieżącym istnieje możliwość sfinansowania wydatków na wspieranie rozwoju infrastruktury technicznej w ramach środków przewidzianych już w budżecie państwa na zasilanie Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. A zatem przyjęcie tej ustawy nawet w dniu dzisiejszym pozwoli bez dodatkowych dotacji na rozpoczęcie działania tego programu.</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiłem paniom i panom posłom zakres zmian proponowanych przez rząd w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Mam nadzieję, że te argumenty przekonają Wysoką Izbę o potrzebie ich uchwalenia. W imieniu prezesa Rady Ministrów zwracam się z uprzejmą prośbą o przyjęcie projektu i skierowanie go do właściwych komisji sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JanKról">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#JanKról">Proszę pana posła Andrzeja Chrzanowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AndrzejChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Raduje się dusza moja, ile razy na tej sali jest mowa o budownictwie mieszkaniowym. Ale nie dlatego się raduje, że co rusz są wspaniałe rozwiązania pomagające temu budownictwu, ale dlatego, że to oznacza, iż ono jeszcze nie całkiem umarło, czyli jeszcze istnieje. Nie będę się odnosił, z braku czasu, do zmian techniczno-redakcyjnych. Uważam, że one są konieczne w tym projekcie ze względu na zmianę innych ustaw. Od razu przejdę do pewnych spraw merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#AndrzejChrzanowski">Art. 18 pkt 1. Chciałbym zwrócić uwagę na nieścisłość, różnicę pomiędzy tymże art. 18 pkt 1 a uzasadnieniem, bowiem artykuł ten w tym punkcie wprowadza zamiast pojęcia budowy lokali mieszkalnych pojęcie przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego mającego na celu budowę lokali mieszkalnych, natomiast w uzasadnieniu jest mowa o tym, że ta zmiana ma charakter redakcyjny. Zwracam uwagę na fakt, że pojęcie przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego kryje za sobą znacznie szerszą treść niż pojęcie budowy lokali mieszkalnych, przedsięwzięcie inwestycyjno-budowlane składa się bowiem z zadań inwestycyjnych. Podstawowym zadaniem czy podstawowymi zadaniami tego przedsięwzięcia oczywiście może być budowa lokali mieszkalnych, ale oprócz tego mogą być inne zadania, które potrzebne są może nie tyle dla budowy lokali, ile dla funkcjonowania tych lokali. Od razu mówię, że nie podejrzewam tutaj absolutnie woli ukrycia treści tego przez autorów, ponieważ dalej w art. 19 jest bardzo dokładnie cała sprawa tego przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego wyjaśniona, niemniej zwracam uwagę, że jest pewna sprzeczność pomiędzy wyjaśnieniem a proponowanym zapisem.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#AndrzejChrzanowski">W art. 18 pkt 3 właściwie dokonano skreślenia sformułowania: realizowanemu na zasadach określonych w ustawie. W ten sposób poszerzono krąg beneficjentów może nie tyle korzystających bezpośrednio w wymiarze finansowym na końcu tej ścieżki proceduralnej ze zmian, które tu są wprowadzone, ale gmina ma w tym przypadku szersze spektrum wykorzystania kredytu. Muszę powiedzieć, że jest to niewątpliwie element, który można uznać za element pomocy dla budownictwa mieszkaniowego. Ale oczywiście nie jest to element pomagający np. w obniżeniu kosztów tego budownictwa w odniesieniu do ostatniego ogniwa w procesie inwestycyjno-budowlanym inwestora, użytkownika. Niemniej jednak w tej sytuacji, w jakiej aktualnie znajdują się gminy, jest to element, który można nazwać elementem pomocy dla budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#AndrzejChrzanowski">Skreśla się art. 18 pkt 7. Można uznać za zasadne wykreślenie wykorzystania kredytów m.in. na remonty i modernizację lokali mieszkalnych na wynajem. I tu uważam, że jeżeli odbyłoby się to na zasadzie pewnej zamiany, czyli coś za coś, wykreślenie tych remontów, modernizacji i jednocześnie wprowadzenie właśnie tego szerszego spektrum wykorzystania kredytów przez gminy, to jest to absolutnie zmiana zasadna. Mam jednak pewne obawy, mianowicie pan minister wspomniał o tym, że gminy, wykonując remonty, modernizując lokale mieszkalne, wykorzystują pieniądze z najmu lokali użytkowych. I w tych gminach, gdzie lokali użytkowych jest tyle, że przynoszą określony zysk z najmu, by pokryć koszty remontu i modernizacji lokali mieszkalnych, sprawa jest prosta. Obawiam się tylko, że w tych gminach, w których sytuacja jest inna, a więc gdzie tych lokali użytkowych jest za mało i dochody w związku z tym są za niskie, może dochodzić np. do szybkiego pozbywania się lokali, które wymagają daleko posuniętych remontów, remontów kapitalnych za może nie przysłowiową złotówkę, ale za bardzo niskie ceny, co spowoduje nabywanie lokali komunalnych przez osoby finansowo do tego nieprzygotowane (nieprzygotowane w sensie eksploatacji lokali w zakresie remontu), a to z kolei może doprowadzić do degradacji technicznej obiektów.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#AndrzejChrzanowski">Dalej jest skreślenie art. 21, co jest zupełnie zasadne, ponieważ wszystko to jest zawarte w art. 19. Cała treść przeniesiona została do art. 19.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#AndrzejChrzanowski">W art. 28 dodaje się ust. 1 pkt 1a, gdzie rzeczywiście jest mowa o tym, że to jest właściwie konsekwencja art. 18 i 19, ponieważ poszerzono spektrum wykorzystania kredytu przez gminę, ale kiedyś te kredyty trzeba będzie zwrócić. W związku z tym może się okazać, że w dotychczasowych rozliczeniach ta spłata przy obecnym czynszu jest niemożliwa. Oczywiście zastosować trzeba pozostawiony ust. 2, gdzie mowa jest o 4-procentowym progu w odniesieniu do wartości technicznej mieszkania. Jest to oczywiście konsekwencja art. 18 i 19, ale mam tu pewne wątpliwości, którymi chciałbym się podzielić. Wątpliwości te dotyczą TBS. Jestem bardzo wdzięczny panu ministrowi, że nie mówił o tej ustawie z euforią, ponieważ mam wątpliwości co do natury TBS. Otóż kiedy TBS wprowadzano, kiedy je rozpowszechniano, mowa była o tym, że TBS ma wypełnić pewną pustkę pomiędzy budownictwem indywidualnym i własnościowymi mieszkaniami spółdzielczymi a mieszkaniami dla ludzi najuboższych, mieszkaniami socjalnymi. Mówiono o tym, że TBS są dla tych specjalistów, którzy są potrzebni, aby funkcjonowało miasto. Oczywiście rozumiem, że nie chodzi tutaj o wybitnych specjalistów, o wybitne jednostki, bo raczej wątpię, żeby mieszkały w zasobach TBS. Oferuje się im wtedy znacznie lepsze rozwiązania. Mówiono o tym, że będzie to raczej młoda kadra, że będą to ludzie młodzi. I rzeczywiście dla takich ludzi mieszkania te są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#AndrzejChrzanowski">Jeżeli więc mówimy o włączeniu do kredytów również zagadnień związanych z infrastrukturą komunalną i jednocześnie mówimy o tym, że można podwyższać czynsze do 4%, to bardzo proste wyliczenie świadczy o tym, że jeśli przyjmiemy, iż koszt budowy 1 m2 wynosi 2 tys. zł - ja szacuję to bardzo skromnie, opierając się oczywiście na wskaźnikach odtworzeniowych ogłaszanych przez wojewodów, i to dla województw, gdzie budownictwo jest tanie; jeżeli przyjmiemy, że mieszkanie średniej wielkości ma 60 m2 - nie sądzę, ażeby u schyłku XX wieku 60 m2 było dużym mieszkaniem, bo nastąpiły pewne przewartościowania w pojęciach dotyczących wielkości mieszkań - to mamy w tym przeliczeniu 4-procentowym 400 zł na miesiąc. Jeżeli do tego doliczymy jeszcze media: ciepłą wodę, ogrzewanie, to jesteśmy gdzieś w okolicy 600–700 zł miesięcznie. Jest to oczywiście sam czynsz, bez prądu, bez gazu, bez telefonu; czynsz, w moim przekonaniu, za wysoki dla ludzi, dla których te TBS były tworzone. Dlatego też mam pewne obawy, czy w pewnym momencie nie nastąpi zaczopowanie możliwości płacenia czynszów przez znaczną liczbę osób, głównie młodych.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#AndrzejChrzanowski">Następna moja wątpliwość. O tym się nie mówiło albo się mówiło w kuluarach, ale sądzę, że czas najwyższy wreszcie to wyartykułować z trybuny sejmowej, choć wiem, że będę miał przeciwników, jeżeli chodzi o to stwierdzenie. Otóż po 30 latach kredyt zostaje spłacony. Oczywiście kredytowanie jest do 70%, to wiemy. A zatem po 30 latach kredyt i odsetki zostają spłacone. Kto spłaca? Oczywiście najemca. Jeżeli teraz do tej spłaty najemcy dodamy jeszcze sponsorów, którzy figurują w ustawie jako partycypujący w kosztach budowy, to dojdą dodatkowe pieniądze na spłatę kosztów budowy. I pojawia się pytanie: Czy nie czas pomyśleć o wprowadzeniu modyfikacji, nowelizacji do tej umowy, która pozwalałaby - bo dotychczas nie było to możliwe - na przekazanie prawa własności, może po 30 latach, może po 15 latach, najemcom? Oczywiście z uwzględnieniem i wysokości kredytowania, i spłaty tego kredytu, i partycypacji, i - co nie ulega wątpliwości - także preferencyjności tego kredytu. Wszystko to można by wziąć pod uwagę. Czas o czymś takim pomyśleć.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#AndrzejChrzanowski">I jeszcze art. 30, który jest także pozytywną zmianą, ponieważ rzeczywiście mogą się zdarzyć sytuacje, że ktoś jest potrzebny w danym mieście, ale z tego powodu, że posiada już prawny tytuł do innego lokalu, nie może otrzymać tego w TBS. Zmiana jest więc ze wszech miar uzasadniona. Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że trochę boję się sformułowania: „w pobliżu miejsca położenia zasobów towarzystwa”. Nie jestem przeciwnikiem sformułowań ostrych, podawania liczby kilometrów, bo zawsze się może okazać, że ten jeden kilometr uniemożliwia wynajem lokalu, ale czy nie będzie tutaj pewnych nadużyć, czy nadinterpretacji - tak bym raczej powiedział - w stosunku do tego sformułowania?</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#AndrzejChrzanowski">Zgłosiłem wprawdzie pewne uwagi, niemniej jednak uważam, że zaproponowane przez rząd zmiany w ustawie poprawią jej funkcjonowanie. Stwierdzam, że Akcja Wyborcza Solidarność będzie głosowała za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Chrzanowskiemu z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Blidę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozszerzenie zakresu działania ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego o możliwość udzielania kredytów z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego na uzbrojenie terenu pod budownictwo mieszkaniowe - nie tylko budownictwo TBS, ale również budownictwo mieszkaniowe w ogóle - jest naturalną konsekwencją zniesienia dotacji, jakie miały miejsce, czy też były przewidziane w budżecie państwa jeszcze w 1997 r. i szczątkowo w 1998 r. A więc przechodzimy w ten sposób do wspomagania gmin w przygotowywaniu terenów pod budownictwo mieszkaniowe, co notabene jest dzisiaj największą przeszkodą w rozszerzaniu budownictwa mieszkaniowego, w wydawaniu większej ilości pozwoleń. Ta zmiana jest więc bardzo potrzebna. Potrzebne są również tereny uzbrojone. Natomiast musimy sobie zdawać również sprawę z tego, że konsekwencją przyjęcia tego rozwiązania będzie zabieganie o to, by w ustawie budżetowej na rok 2000 znalazły się stosowne środki, które będą przeznaczone z budżetu państwa dla Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, żeby mógł on tę zapisaną w ustawie delegację wykonać.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#BarbaraBlida">Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznego poprą to rozwiązanie, mimo iż - przypomnę - w komisjach sejmowych trwają również prace nad projektem ustawy, który ma na celu jednak utrzymanie pod pewnymi warunkami czy wprowadzenie od nowa dotacji dla gmin na przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe, aby bardziej zachęcić je do formułowania lokalnych strategii mieszkaniowych i inwestowania w budownictwo mieszkaniowe (dzisiaj jest wiele gmin, które nie będą jeszcze mogły skorzystać nawet z preferencyjnego kredytu, jakim będzie kredyt z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, oprocentowany np. w wysokości 50% stopy redyskonta). Niezależnie jednak od tego, że w komisjach sejmowych prowadzone są prace nad tym projektem, poprzemy to rozwiązanie zaproponowane w nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#BarbaraBlida">Natomiast dyskusyjne są według nas dwa punkty. Otóż jest mowa o tym, że jeżeli suma czynszów za najem lokali eksploatowanych przez TBS i zysków nie wystarcza na pokrycie kosztów eksploatacji i remontów budynków oraz na spłatę kredytów, towarzystwo jest obowiązane wystąpić do właściwej rady gminy o podniesienie stawek czynszu. Pan poseł Chrzanowski mówił o tym, że ten czynsz, który już dzisiaj nie jest niski, będzie w takim przypadku dość wysoki. Oczywiście nie może przekroczyć tego określonego 4-procentowego progu wartości odtworzeniowej, ale będzie rósł szybciej aniżeli np. czynsz regulowany i ustalany przez radę gminy dla zasobów komunalnych. Ja bym się tego obawiała - sądzę, że będzie miejsce na dyskusję o tym w komisjach - ponieważ przyjmując bezkrytycznie taki zapis, godzilibyśmy się jakby na to, żeby TBS nie panował czasem nad kosztami realizacji budynku. Ja bardzo bym się bała takiego bezkrytycznego sformułowania, jakie zaproponowano w ustawie. Trzeba będzie pomyśleć również o tym, w jaki sposób zmusić Towarzystwo Budownictwa Społecznego do tego, by pilnowało, mówiąc żargonem budowlanym, kosztów na budowie. Dzisiaj do mnie dociera wiele informacji o marnotrawstwie, jakie ma miejsce podczas realizacji budynków TBS, podczas realizacji tego typu budownictwa. A więc sądzę, że powinniśmy również wprowadzić tu taki zapis, który będzie w jakiś sposób dyscyplinował TBS. To będzie najłatwiejsze zadanie. Nie będzie się panowało nad kosztami, nikt nie będzie sprawdzał kosztorysu wykonawcy, wykonawca zdecyduje się na najdroższe materiały, najdroższą robociznę, inspektorów nadzoru... - wśród młodej kadry jeszcze nie mamy niestety dobrych - i te wszystkie koszta będzie się usiłowało zrzucić potem na barki lokatorów, co nie byłoby dobre.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#BarbaraBlida">Dyskusyjny również jest zapis, że TBS może wynająć lokal mieszkalny w swoich zasobach gospodarstwu domowemu, którego członek posiada tytuł prawny do lokalu w innej miejscowości. Oczywiście ustawa o TBS również mówiła o tym, że realizowane przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego mieszkania mają zapewnić dach nad głową ludziom, którzy w nowych warunkach ustrojowych, w nowych warunkach gospodarczych będą zmuszeni migrować za pracą. Jest jednak pewne ale. Należy bowiem usiłować spojrzeć też w drugą stronę. Mamy wciąż w Polsce niedostatek mieszkań i będzie on istniał jeszcze przez wiele, wiele lat. Trudno tu wyznaczać kilometry - jak powiedział pan poseł Chrzanowski - ale są aglomeracje, w których praktycznie jedna miejscowość zazębia się z drugą. Mam okazję wysłuchiwać posłów czy innych ludzi, którzy przyjeżdżają z różnych części Polski, np. na Śląsk, i mówią: jak ty się w tym rozeznajesz, bo my nie wiemy, gdzie się kończy jedno miasto, a zaczyna drugie. To jest budownictwo realizowane przy bardzo dużym zaangażowaniu środków z budżetu państwa. Obawiam się, żebyśmy takim zapisem znowu nie wsparli pewnych patologii. Oczywiście, trzeba stworzyć odpowiednie warunki dla tych, którzy będą migrowali za pracą. Ale czy w jakiś sposób nie trzeba będzie na wszelki wypadek zabezpieczyć się ustawowo, tak aby ci ludzie nie czerpali dodatkowych zysków z wynajmu mieszkań, które również wybudowano przy pomocy państwa, np. mieszkają w lokalu komunalnym, a teraz po raz drugi będą korzystali z mieszkania TBS-owskiego. Oczywiście my tego zapisu nie dyskwalifikujemy, ale uważamy, że jest on dyskusyjny. Należałoby na to spojrzeć z różnych stron i spróbować zaproponować taką formułę, która by jednak w pierwszej kolejności zabezpieczyła interesy tych ludzi, którzy czekają na mieszkania i nie mają możliwości uzyskania swojego pierwszego dachu nad głową, a potem dopiero można by poprzez TBS udostępnić mieszkania ludziom, którzy już gdzie indziej mają tytuł prawny do mieszkania, i to mieszkania także wybudowanego za środki z budżetu państwa. Ponieważ nie chcielibyśmy doprowadzić do czegoś takiego, że są ludzie zawsze zdani tylko i wyłącznie na siebie, którzy muszą za swoje ciężko zarobione pieniądze organizować sobie dach nad głową, i są tacy, którzy w każdych warunkach zawsze korzystają wyłącznie z pomocy budżetu państwa. W tym przypadku mogłoby dojść do wynaturzenia, ponieważ korzystaliby z tego podwójnie.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#BarbaraBlida">Chciałabym tylko odnieść się jeszcze do uzasadnienia, jakie pan prezes Urzędu Mieszkalnictwa dołączył do projektu nowelizacji. Na stronie 2 jest tam takie zdanie: „Wdrożenie tej formy wspierania mieszkalnictwa stanowi realizację zapisów średniookresowej strategii sektorowej „Gospodarka przestrzenna, nieruchomości, budownictwo mieszkaniowe”, która została kierunkowo przyjęta na posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów w dniu 29 czerwca 1998 r.”. Chciałabym w tym momencie i z tego miejsca poprosić, ażeby rząd zechciał przedstawić ową średniookresową strategię również Wysokiej Izbie. Skoro w czerwcu ub. r. strategia ta została pozytywnie zaopiniowana przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, sądzę, że nic nie powinno stać na przeszkodzie, ażeby Wysoka Izba mogła również nad nią popracować, gdyż na razie pracujemy nad rozwiązaniami wyrywkowymi. Dobrze, że są chociaż te wyrywkowe pomysły, ale prosiłoby się - ponieważ już niedługo upłyną dwa lata, za chwilę będziemy mieć czerwiec 1999 r. - ażeby ten parlament mógł także popracować nad strategią średniookresową i przyjąć tę strategię dla budownictwa mieszkaniowego, tym bardziej że nad budownictwem mieszkaniowym zbierają się po raz kolejny czarne chmury w postaci zapowiedzianej przez pana premiera Balcerowicza likwidacji preferencyjnej stawki VAT, zniesienia ulg w podatku dochodowym dla szeroko pojętych form realizacji budownictwa mieszkaniowego, remontów. Myślę, że tym bardziej powinniśmy poznać tę średniookresową strategię, ażeby w przypadku kiedy coś się likwiduje, wiedzieć, co w takim razie rząd proponuje nam w zamian. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarekBorowski">Wystąpiła pani poseł Barbara Blida z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Szczygielskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#komentarz">(Skrzypnięcie na mównicy)</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#KazimierzSzczygielski">Wada techniczna, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Tego się nie da naprawić, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KazimierzSzczygielski">Nie da się naprawić...</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żeby Wysoka Izba nie myślała, że takie zazębianie się przestrzenne, o którym mówiła pani minister Blida, występuje tylko na Górnym Śląsku, to tak jest np. również w Trójmieście.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#KazimierzSzczygielski">Ja jednak, wracając do naszego przedłożenia rządowego, chciałbym stwierdzić taki oto fakt, iż jest to kolejna ustawa, nad którą w tej chwili parlament pracuje, z całego pakietu mieszkaniowego, przygotowanego czy opracowanego, czy przyjętego podczas poprzedniej kadencji. Wynika to z wielu względów. Sądzę, że jednym z nich jest zmiana wielu związanych z tym pakietem ustaw, zmiana systemu zarządzania, ale również fakt, że czas upływa i w związku z tym niektóre narzędzia należy doskonalić. Unia Wolności opowiada się za ideą rozwiązań przedstawionych przez rząd i to poparcie chciałbym zaakcentować w takich sześciu punktach, uwzględniając jednak pewne elementy refleksji, nawet krytycznej w stosunku do niektórych elementów przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#KazimierzSzczygielski">Pierwsza uwaga, niezwiązana konkretnie z samym projektem przedłożenia, ale z jego otoczeniem, dotyczy rozszerzenia na gminy - to zresztą państwo posłowie przede mną mówili - jako również korzystające z KFM. I tutaj, o czym powiedziała również pani poseł Blida, mamy sytuację, że jednocześnie pracujemy nad poselskim projektem posła wnioskodawcy, pana posła Jankowskiego, mówiącym o udzielaniu dotacji. Tu jest problem decyzji, czy na naszym rynku prawnym mogą być dwa narzędzia służące temu samemu celowi - z jednej strony rozszerzenie możliwości korzystania z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego na uzbrojenie terenu, a z drugiej ustawa, która miałaby funkcjonować w charakterze dotacji. Źródło zasilania jest to samo - to jest i tu, i tu budżet. A ja nie jestem takim optymistą jak pan minister, że będzie tak dobra sytuacja czy tak dużo środków budżetowych, iż pozwoli to z nadmiarem sfinansować te dwie ścieżki. W związku z tym jakąś decyzję będziemy musieli tutaj podjąć.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#KazimierzSzczygielski">Druga kwestia, związana właśnie z tą skalą środków, to jest rozszerzenie listy celów, o których mowa w projekcie. Chcę tu przypomnieć, że wielkość kwot - to jest też problem strategiczny - które mogą być lokowane w listach zastawnych, rodzi pytanie, czy rzeczywiście będzie taki nadmiar środków w Krajowym Funduszu Mieszkaniowym. Czy ta nowelizacja spowoduje normalną, oczywistą możliwość lokowania w listach zastawnych, czy rzeczywiście będzie taki nadmiar wolnych środków? Przypomnę regularne dyskusje, w których mówiono, że przy dynamice TBS-ów i być może dynamice zapotrzebowania gmin na środki na uzbrojenie terenów, przy pewnej mizerii finansowej samorządów może się okazać, że tych wolnych środków nie ma. Rozumiem, że konieczne jest stworzenie możliwości prawnej, ale moje pytanie wiąże się z realną oceną sytuacji: czy rzeczywiście uzyskamy taką nadwyżkę wolnych środków, która umożliwi zrealizowanie tego zadania. Stąd też rodzi się pytanie do pana ministra, na ile trafna jest prognoza dynamiki rozwoju TBS-ów i na ile trafna jest prognoza zasilania budżetowego, z tą prognozą, że po 2006 r. korzyści ze zwrotu sfinansują następne zadania. Nie mam podstaw, by twierdzić, iż jest to prognoza nietrafna, ale jednak ta wątpliwość, dotycząca dość długiego okresu przed nami, jest przesłanką tego mojego pytania.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#KazimierzSzczygielski">Trzecia kwestia. Projekt ustawy uzależnia powodzenie finansowania mieszkalnictwa od powiązania krajowego funduszu z ustawą o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Wiemy, że ta ustawa nie nabrała, delikatnie mówiąc, dostatecznego rozmachu - mówię o ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych - i jeśli tak jest, że brakuje tego rozmachu, to może byłoby dobrze, gdyby rząd przyjął takie rozwiązanie, żeby jednocześnie pomyśleć o nadaniu tej ustawie rozmachu i żeby wzmocnić siłę tej instytucji finansowej poprzez nowelizację ustaw o działalności ubezpieczeniowej, o funduszach inwestycyjnych, o funduszach emerytalnych, o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych - tak żeby instytucja listów zastawnych, banków hipotecznych była na tyle silna, by emitowane czy lokowane w KFM środki nie były jednymi z nielicznych, które tam się znajdą; wtedy można też akceptować pewne ryzyko odnośnie do środków na tej lokacie.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#KazimierzSzczygielski">Mam też wątpliwość związaną z zabezpieczeniem, o którym pan minister mówił, zabezpieczeniem kredytu poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości, w związku z którą zaciągnięto kredyt. To jest oczywiście postęp w stosunku do obecnego rozwiązania, kiedy to jest 130%, co często właściwie czyni branie kredytu czymś pozbawionym sensu, ale chcę przypomnieć, że jest pewną normą w krajach Zachodu to, iż wierzytelności gminy... iż gmina zapewnia dostateczne zabezpieczenie tego kredytu i dodatkowe ustanowienie hipoteki - a może to być trudne - na nieruchomości, którą budujemy przy pomocy tego kredytu, jest jakby ponadnormatywnym zabezpieczeniem. Może więc należałoby z tego zrezygnować, to mogłoby spowodować większą płynność, jeśli chodzi o korzystanie ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Przy tej okazji można też zapytać - niejako w konfrontacji z wymogiem ponadnormatywnego zabezpieczenia - o los hipoteki ustawowej. To się może wiązać z kwestią bezpieczeństwa pożyczania i ustanawiania hipoteki na nieruchomości kredytowanej.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia czwarta, już tutaj podnoszona, mianowicie projektowane, nazwijmy to, urealnienie czynszów w TBS. Z jednej strony jest prawdą, że występują zachowawcze działania niektórych gmin w zakresie stawek czynszu, nie tylko w odniesieniu do TBS, ale w ogóle w odniesieniu do czynszów regulowanych, jednakże jest też druga strona medalu - właśnie ta, że może to być metoda kosztowa, inaczej mówiąc, wysokość czynszu może być ustalana przy dość marnotrawnym systemie zarządzania przez TBS. Nawet jeśli to jest TBS, który jest w całości podmiotem gminnym ustanowionym przez gminę, spółką gminy, to także może się zdarzyć, że będzie to wariant kosztowy.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#KazimierzSzczygielski">Piąta sprawa - to też jest dylemat, pani minister Blida tutaj mówiła o tym - mianowicie zwiększenie mobilności siły roboczej. De facto ta ustawa - mówię o segmencie TBS - miała między innymi zapewnić możliwość większej mobilności siły roboczej. Jednakże jest faktem, że może być tak, iż ta bliska odległość może rodzić, i to aż w dwóch płaszczyznach, naturalną tendencję do podnajmowania własnego mieszkania, uzyskiwania źródła dochodu, którym można sobie sfinansować pobyt tej mobilnej siły roboczej, pobyt fachowca w pobliskim mieście. I jest oczywiście pewna instytucja - tak zwane miejscowości sąsiednie - ale jest ona nieprecyzyjnie określana. Tutaj ta ochrona - chodzi o godzinny dojazd - nie zawsze jest precyzyjna. Odległość też nie zawsze jest dobrą miarą. Jest to rzeczywiście problem do rozważenia, nawiasem mówiąc, nie jedyny, ponieważ problem miejscowości sąsiedniej już występuje w naszym ustawodawstwie.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#KazimierzSzczygielski">Jest jeszcze druga kwestia z tym związana. Z jednej strony mamy obowiązek gminy, obowiązek zaspokajania potrzeb, zaspokajania głodu mieszkaniowego, a z drugiej strony - problem mobilności. To oczywiście jest kwestia do rozważenia, ale, otwierając w ten sposób możliwość wprowadzania osób z zewnątrz do zasobu TBS, eliminujemy możliwość wynajmowania lokali mieszkańcom w danej miejscowości. Jest to problem do rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#KazimierzSzczygielski">Po szóste, chciałbym zauważyć, iż według mnie coraz wolniej proceduje się, z tendencją do zastopowania prac, nad ustawą o kasach oszczędnościowo-budowlanych. Jeśli moja hipoteza jest trafna, to być może należało już przy tej okazji, przy okazji prac nad tą ustawą, spróbować zarysować kierunki pewnej unifikacji, jeśli taka jest wola rządu i, być może, w przyszłości Wysokiej Izby. Jeśli moja hipoteza nie jest poprawna, to rozumiem, że ten szósty postulat nie jest aktualny. Ale gdyby tak było, że występuje tendencja do pewnej unifikacji tych dwóch systemów, to może warto byłoby podnieść ten problem przy okazji prac nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-215.11" who="#KazimierzSzczygielski">Reasumując, Unia Wolności popiera ten projekt i sądzę, że skierowanie go do dwóch komisji, do Komisji Finansów Publicznych, ponieważ jest to duży wysiłek budżetowy, i do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, może być dobrą propozycją. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Szczygielskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w sprawie zmiany ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i o zmianie niektórych ustaw, pozwolę sobie na stwierdzenie, że z tej trybuny chyba nie wygłoszono jakiejkolwiek opinii przeciwnej budownictwu mieszkaniowemu. Wielu polityków w swoich kampaniach wyborczych zapewniało, że rozwiąże problem braku mieszkań. Tymczasem rzeczywistość dla wielu rodzin jest dramatyczna, odmienna od deklarowanej.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WiesławWoda">Rządowe Centrum Studiów Strategicznych w informacji o najważniejszych zjawiskach i tendencjach w gospodarce w 1998 r. stwierdziło, że „coraz trudniejsza jest sytuacja mieszkaniowa rodzin średnio i gorzej sytuowanych, a także ludzi młodych, gremialnie wchodzących na rynek pracy. Poziom budownictwa mieszkaniowego pozostaje niezmiernie niski, nadal zbliżony do uzyskiwanego w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych. Równocześnie obecnie w Polsce brakuje około 1,5 mln mieszkań, a deficyt potencjalny, to jest uwzględniający przeciętne warunki mieszkaniowe w krajach Unii Europejskiej, przekracza 2 mln. Podstawową przyczyną tego stanu pozostaje dysproporcja między dochodami ludności a cenami nabycia czy nawet wynajęcia mieszkania. Od kilku lat przeciętne wynagrodzenie netto w gospodarce narodowej stanowi równowartość 0,55–0,7 m2 powierzchni użytkowej w nowym budownictwie. W tej sytuacji zwalnianie tempa wzrostu siły nabywczej gospodarstw domowych oznacza, że problem mieszkaniowy w Polsce będzie się nadal zaostrzał”. I zaostrza się. Oto bowiem GUS odnotował, iż w I kwartale tego roku oddano do użytku 12 656 mieszkań, czyli o 26,3% mniej niż w I kwartale minionego roku.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#WiesławWoda">A co rząd na te zjawiska? Jakie są decyzje i propozycje? Oto minister gospodarki rozporządzeniem z 21 października i 3 grudnia ub. r. drastycznie podwyższył opłaty za przyłączenie budynków mieszkalnych do sieci energetycznej. Według prasy w poniedziałek KERM rozważał projekt decyzji podwyższenia podatku VAT na materiały budowlane. Ponadto inwestorzy systematycznie niepokojeni są zapowiedzią likwidacji ulg budowlanych. I wreszcie z własnych doświadczeń mogę powiedzieć, że uzyskanie pozwolenia na budowę i odbiór domu jednorodzinnego to droga przez mękę. Czy to są działania popierające budownictwo mieszkaniowe? Czy tak ma wyglądać polityka prorodzinna? Gdy zrobimy krok do przodu, to następnie robimy trzy wstecz.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#WiesławWoda">A jak wygląda sytuacja mieszkańców budynków zakładowych? Zresztą o tym już z tej trybuny była mowa. Prawo pozwala przedsiębiorstwom na sprzedaż ich mieszkań, domów i całych osiedli wraz z mieszkańcami. Mieszkańcy ci nie mają pierwszeństwa w wykupie. Przyznano je tylko lokatorom mieszkań komunalnych. Upadające państwowe przedsiębiorstwa, nie bacząc na to, że lokatorzy oferują wykupienie mieszkań, sprzedają budynki osobom prywatnym. Osoby te zakładowe budynki często kupują za grosze, ale mieszkania w nich chcą odsprzedać po znacznie wyższych cenach. Oto syndyk upadającego „Prefabetu” w Łagiszy koło Będzina sprzedał 85 mieszkań w dwóch blokach wraz z lokatorami studentowi za 135 tys. zł. Przedsiębiorczy student zaoferował mieszkańcom wykupienie mieszkań za 365 tys. zł. Tak więc lokatorów mieszkań zakładowych sprzedaje się jak inwentarz. Sytuacja ta powinna być pilnie uregulowana, kieruję więc pytanie do pana ministra: Jak i kiedy ministerstwo tę sprawę zamierza uregulować?</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#WiesławWoda">Tymczasem dziś rozpatrujemy chyba nie rozwiązujące wszystkich problemów propozycje zawarte w ustawie, którą na wstępie wymieniłem.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#WiesławWoda">Odnosząc się do niektórych projektów, trzeba zauważyć, iż szereg tych propozycji ma charakter zmian porządkowych, dostosowujących zasady kredytowania budownictwa mieszkaniowego do przepisów innych ustaw, np. o Narodowym Banku Polskim czy o działach w administracji.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#WiesławWoda">Istotnym elementem jest umożliwienie kasom mieszkaniowym i Krajowemu Funduszowi Mieszkaniowemu inwestowania środków w listy zastawne emitowane przez banki hipoteczne, co jest elementem praktycznej realizacji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#WiesławWoda">Ważne jest to, że przewiduje się uruchomienie preferencyjnego kredytu na infrastrukturę techniczną towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu. Umożliwienie gminom zaciągania takiego kredytu powinno zmniejszyć jedną z barier rozwoju budownictwa mieszkaniowego, jaką jest obecnie ograniczona podaż terenów budowlanych. Istotne jest także to, że kredyt ten dotyczy przygotowania terenów pod wszystkie formy budownictwa mieszkaniowego, a nie, jak to do tej pory jest zapisane, tylko na cele realizowane na zasadach określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#WiesławWoda">Mimo że proponowane zmiany w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego z dnia 26 października 1995 r. są istotne, jednakże nie zaspokajają oczekiwań inwestorów społecznego budownictwa mieszkaniowego. Wysokość kredytu pokrywająca nie więcej niż 70% kosztów budowy mieszkania powoduje w praktyce, że pozostałe 30% pokryć muszą kandydaci do TBS albo członkowie spółdzielni. Aby więc otrzymać mieszkanie o powierzchni 50 m2 młoda rodzina musi wyłożyć kwotę ok. 35 tys. zł, a następnie oprócz czynszu spłacać kredyt zaciągnięty na budowę w granicach 250 zł miesięcznie. Taki poziom obciążeń powoduje, iż oferta pomocy państwa w dostępie do mieszkania jest adresowana do ludzi o wyższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#WiesławWoda">Po piąte, należałoby rozważyć, czy system kredytowania przez Krajowy Fundusz Mieszkaniowy budownictwa spółdzielczego lokatorskiego i na wynajem w TBS powinien być identyczny. Jeżeli wkład mieszkaniowy w spółdzielni wynosi 30% kosztu mieszkania, to dyskusyjne staje się utrzymanie zapisów art. 20 ustawy, dotyczących braku możliwości przekształcenia tego mieszkania we własnościowe. Zniesienie tego zastrzeżenia mogłoby przecież być korzystne z punktu widzenia dochodów Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, gdyż przyspieszona spłata kredytów zaciągniętych przez przedsiębiorców zwiększałaby dochody funduszu, a tym samym zmniejszyłoby się obciążenie budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#WiesławWoda">Wątpliwości budzi proponowany zapis ust. 1a w art. 28, który zobowiązuje TBS do wystąpienia do właściwej rady gminy z wnioskiem o podniesienie stawek czynszu regulowanego do odpowiedniego poziomu. Nie wiadomo jednak, co należy czynić, jeśli rada gminy w części lub w całości nie uwzględni wniosku TBS.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#WiesławWoda">Kończąc wystąpienie, wyrażam nadzieję, że rząd w projekcie budżetu państwa na rok 2000 zaplanuje znaczne wyższe środki finansowe oraz że wycofa się z niektórych pomysłów zwiększających koszty budownictwa mieszkaniowego. Budownictwo mieszkaniowe powinno stać się kołem zamachowym gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#WiesławWoda">Wnoszę o skierowanie projektu ustawy do komisji z nadzieją, że tam zostanie on poprawiony i wzbogacony zapisami o nowych formach popierania budownictwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Wiesław Woda z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#MarekBorowski">Dwie osoby zgłosiły chęć zadania pytań - pani poseł Ewa Tomaszewska i pan poseł Krzysztof Jurgiel. Pani poseł Blida też? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Blida: Nie, ja nie mam pytania. Chciałabym sprostować pewną nieścisłość w wypowiedzi pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#MarekBorowski">Jeśli w trybie sprostowania, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Chciałabym tylko wyjaśnić jedną kwestię, ponieważ pan poseł Woda odniósł się do mieszkań zakładowych. Tą kwestią zajmie się w najbliższym czasie, mam nadzieję, Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, do której wpłynął mój wniosek. Natomiast nieprawdą jest, że nie ma ustawowej regulacji, która nakazywałaby przyznanie pierwszeństwa w zakupie mieszkań zakładowych aktualnym lokatorom. Otóż ustawa o gospodarce nieruchomościami z 21 sierpnia 1997 r., która, jak napisane jest w art. 1, określa zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność skarbu państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego, w art. 34 ustala hierarchię, kto jest uprawniony, kto ma pierwszeństwo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#BarbaraBlida">A więc, po pierwsze, ten który ma roszczenia - w przypadku mieszkań zakładowych tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#BarbaraBlida">Po drugie, były właściciel - również tego przypadku nie ma, jeżeli chodzi o mieszkania zakładowe.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#BarbaraBlida">I po trzecie, najemca lokalu mieszkalnego. A więc jest pierwszeństwo dla aktualnego najemcy, natomiast faktycznie ta zasada od ponad roku nie jest przestrzegana i jest to sprawa patologiczna, która została skierowana również do Najwyższej Izby Kontroli, do prokuratury. Mam nadzieję, że minister skarbu państwa, który odpowiadał na poprzednim posiedzeniu Sejmu na zapytanie poselskie w tej kwestii, również stosownie się zachowa, ponieważ nie jest przestrzegane prawo w przypadku majątku skarbu państwa, jeżeli chodzi o mieszkania zakładowe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Ewa Tomaszewska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zapytać, czy w związku z rozmiarami niedoboru mieszkań i potrzebą inwestowania w tę gałąź gospodarki brano pod uwagę możliwość wykorzystania do tego celu funduszy emerytalnych. Na emeryturę oszczędza się przez ok. 30 lat, po których upływie istnieje konieczność odzyskania środków finansowych na wypłatę świadczeń. Podobny okres jest rozsądnym okresem spłat kredytu mieszkaniowego. W krajach Ameryki Łacińskiej, Argentynie, Chile, Meksyku wykorzystano tę koncepcję z powodzeniem, aktywizując zarazem całą gospodarkę. Realizacja tego rozwiązania wymagałaby oczywiście nowelizacji ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Krzysztof Jurgiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że ta forma budownictwa mieszkań na wynajem realizowanego przez towarzystwa budownictwa społecznego sprawdziła się i jeśli chodzi np. o Białystok, mamy już na ukończeniu, dzięki Krajowemu Funduszowi Mieszkaniowemu, prawie tysiąc mieszkań. Natomiast nie mając możliwości zabrania głosu w dyskusji, chciałbym zadać panu ministrowi pięć pytań.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie pierwsze. Czy zdaniem pana ministra ustawodawca nie powinien wprowadzić do treści ustaw o podatkach dochodowych od osób fizycznych i prawnych ulg podatkowych z tytułu partycypacji w kosztach budowy mieszkań czynszowych i kaucji wpłacanej przez najemców? Do takich ulg mają prawo lokatorzy budowanych z udziałem kredytu z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego spółdzielczych mieszkań lokatorskich.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie drugie. Czy nie należy umożliwić partycypacji w kosztach budowy nie tylko osobom trzecim, ale również przyszłym najemcom?</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie trzecie. Czy w projekcie zmian nie powinno znaleźć się miejsce na zapis o możliwości kredytowania ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego do wysokości 50% kosztów mieszkań socjalnych budowanych przez gminy?</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie czwarte. Czy w związku z malejącą inflacją i niższym poziomem kosztów kredytu nie należy rozważyć możliwości zwiększenia poziomu kredytowania do 80% kosztów budowy mieszkań czynszowych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego?</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#KrzysztofJurgiel">Pytanie piąte. Czy nie należy przewidzieć możliwości wykorzystania wpłacanej kaucji na budowę mieszkań polegającej na jej przyjmowaniu w czasie procesu inwestycyjnego, tzn. przed odbiorem i zasiedleniem, np. gdy inwestycja jest zaawansowana w 10%? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MarekBorowski">Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pan Sławomir Najnigier, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#SławomirNajnigier">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W tej dyskusji zostało zadanych wiele pytań, w mniejszym stopniu dotyczących tematu, który jest w tej chwili przedmiotem obrad, bardziej polityki mieszkaniowej. W szczególności padło pytanie, czy moglibyśmy podyskutować o średniookresowej strategii sektorowej - gospodarka przestrzenna, nieruchomości, budownictwo mieszkaniowe - bądź o innych dokumentach rządowych. Takie dokumenty w najbliższym czasie zostaną przyjęte. To, że upłynęło tyle czasu, wiąże się z jedną sprawą. Otóż rząd doszedł do wniosku, że należy przyjrzeć się całemu systemowi podatkowemu, który w wielu przypadkach jest skomplikowany, zbiurokratyzowany, który zawiera wiele rozwiązań wymagających korekty. Stąd, ponieważ nie było tych uzgodnień w zeszłym roku, dyskusja o podatkowych instrumentach wspierania budownictwa mieszkaniowego, które muszą być rozstrzygnięte na tle całości systemu podatkowego. Brak tych rozstrzygnięć spowodował, iż dokumenty dotyczące polityki mieszkaniowej nie zostały jeszcze formalnie przyjęte. Mam nadzieję, że w ramach pakietu podatkowego równocześnie zostanie rozpatrzony, a tak to jest planowane, pakiet mieszkaniowy. Również w tym pakiecie będą rozstrzygnięcia dotyczące VAT, dotyczące w przyszłości kształtu ulg mieszkaniowych. Co do meritum sprawy, w wypadku TBS, budownictwa społecznego, mamy do czynienia z nowym zupełnie zjawiskiem, zjawiskiem dynamicznym. Otóż można zgodzić się z wieloma uwagami państwa, które tu zostały zgłoszone. Wydaje mi się, że powinniśmy bardzo elastycznie rozmawiać na temat szczegółowych rozwiązań. Na przykład obawa, iż prawo wynajmowania w zasobach społecznych mieszkań przez osoby, które posiadają tytuł prawny do mieszkania, może być przedmiotem nadużyć, uważam, jest uzasadniona. W projekcie rządowym dobrych zabezpieczeń przed nadużyciami nie ma. Z całą pewnością istnieje problem kontroli kosztów, o czym mówił pan poseł Chrzanowski. Myślę, że jest problem kontroli w ogóle, ponieważ zaczynamy zbierać również negatywne doświadczenia funkcjonowania TBS. Znane są przykłady nadużywania tej nazwy do działalności, której ustawa właściwie nie zakazuje, ale nie było to intencją ustawy. TBS nie mogą zastępować komercyjnego developera i nie mogą być płaszczykiem dla normalnej działalności komercyjnej, bo nie taka była intencja ustawodawcy. Natomiast jednej sprawy chciałbym bronić. To ma być program wspierania budownictwa na wynajem, a zatem budownictwa czynszowego. I chciałbym powiedzieć, że nie zgadzam się z tymi opiniami - a padło to w przynajmniej trzech wypowiedziach - które zmierzają de facto do zmiany istoty tego programu. A zatem, po pierwsze, prawo czy możliwość zakupu mieszkania w przyszłości - pan poseł Chrzanowski mówił o 30 latach - de facto jest rozpoczęciem rozmiękczania programu na wynajem, który jeszcze tak naprawdę w dużej skali nie zaistniał. Może jak będziemy mieli 500 tys. mieszkań społecznych, powinniśmy powrócić do tego problemu. Takie kraje jak Francja rozpatrywały tę kwestię dopiero po nasyceniu, można powiedzieć, po spełnieniu tego programu w skali dużej, w skali istotnej, po zaspokojeniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych. Stąd propozycja, aby stworzyć spółdzielniom możliwość przekształcenia lokatorskiego prawa we własnościowe, jest w gruncie rzeczy inną formą podyktowaną tą samą intencją.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#SławomirNajnigier">W warunkach, kiedy mamy bardzo ograniczone środki finansowe, trzeba wyraźnie rozgraniczyć środki wspierania budownictwa własnościowego od środków wspierania budownictwa na wynajem. W tej chwili w warunkach polskich zmiana, czy zachęcanie do zmiany, charakteru tego programu oznacza, iż program w intencjach adresowany do osób średniozamożnych staje się ukrytą formą sponsorowania budownictwa własnościowego. A zatem propozycja, aby umożliwić przyszłym najemcom finansowanie nawet 30% kosztów mieszkania w budownictwie społecznym de facto preferuje osoby o dużych zasobach finansowych. Badania wyraźnie pokazują, że w Polsce w tej chwili polaryzują się, i to dramatycznie, warunki mieszkaniowe. Dlatego musimy raczej myśleć, jak pomóc tym, którzy w warunkach rynkowych nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#SławomirNajnigier">Co do rozwiązań szczegółowych, myślę, że będziemy mieli okazję rozmawiać na ten temat w komisji. Natomiast chciałbym powiedzieć jeszcze o sprawach bardziej generalnych. Myślimy o tym, i to jest odpowiedź dla pani poseł Tomaszewskiej, aby w przyszłości powiązać Krajowy Fundusz Mieszkaniowy z szeroko rozumianym sektorem finansowym. Bank Gospodarstwa Krajowego przed wojną emitował na przykład obligacje gwarantowane przez budżet państwa. Takie projekty mamy przygotowane. Myślę, że na ten temat będziemy mogli rozmawiać. Oznaczałoby to emisję obligacji Banku Gospodarstwa Krajowego, ale obligacji zasilających Krajowy Fundusz Mieszkaniowy. Natomiast z kolei po stronie sektora ubezpieczeń czy sektora bankowego należałoby odpowiednio skorygować ustawy, aby spluralizować podmioty, które mogłyby nabywać te obligacje i powiązać infrastrukturę techniczną i budowę nieruchomości, w tym wypadku czynszowych, z rynkiem kapitałowym. Takie rozwiązanie jest możliwe. Wstępnie przewidujemy, że emisja takich obligacji mogłaby się odbyć w roku 2000. Na razie Krajowy Fundusz Mieszkaniowy wykazuje nadwyżkę, ale myślę, że w tym roku zostanie ona w znacznym stopniu zredukowana.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#SławomirNajnigier">Kwestia przyszłości ulg podatkowych. Pan poseł Jurgiel sugerował rozszerzenie ulg. Myślę, że ta sprawa powinna być rozstrzygnięta w ramach pakietu podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#SławomirNajnigier">Sprawa umożliwienia finansowania mieszkań socjalnych. W ramach dyskusji nad pakietem mieszkaniowym widzimy potrzebę rozważenia kwestii finansowania czy współfinansowania z budżetu państwa mieszkań socjalnych. Mówimy o socjalnym programie mieszkaniowym, natomiast myślę, że pana intencją było współfinansowanie mieszkań komunalnych. Jeżeli to jest intencją, to odpowiem w ten sposób. Program budownictwa społecznego w wypadku gmin jest wymierzony przeciwko budownictwu komunalnemu, realizowanemu bezpośrednio przez gminy. Dzieje się tak z bardzo prostego względu. Otóż gmina, posiadając dane zasoby finansowe, dużo lepiej je wykorzysta, wchodząc w budownictwo społeczne, a nie bezpośrednio w budownictwo komunalne. A zatem w stosunku do nowych zasobów wydaje się, że budownictwo społeczne jest dużo lepszym rozwiązaniem perspektywicznym, tym bardziej że w niektórych miastach różnica między czynszem w TBS a czynszem komunalnym kształtuje się jak 1 do 2. A zatem te różnice, które są jeszcze istotne, z czasem będą się zacierały. Co więcej, czynsze komunalne będą bliższe TBS, a nie odwrotnie. A zatem jeśli idzie o stare zasoby przede wszystkim powinniśmy myśleć o programie wspierania remontów rozumianych nie tylko jako termomodernizacja, jako program uzupełniający, i to może być pierwsze rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#SławomirNajnigier">Drugie rozwiązanie to jest socjalny program mieszkaniowy, czyli swego rodzaju budownictwo na wynajem w postaci pensjonatów socjalnych. Taki projekt ustawy jest przygotowany, czeka na rozstrzygnięcia o charakterze makroekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#SławomirNajnigier">Sprawa zwiększenia kwoty, w której fundusz mieszkaniowy może partycypować w kosztach przedsięwzięcia. Na razie nowelizacja z 1997 r., polegająca na zwiększeniu wskaźnika z 50% do 70%, spowodowała olbrzymie zainteresowanie tym programem. Obecnie nie tylko Białystok jest w trakcie realizacji kilkuset mieszkań. W wielu miastach te sprawy również są tak zaawansowane. Wydaje mi się, że parametry, które obowiązują, są wystarczające. Być może w przyszłości trzeba będzie myśleć o zniesieniu takiej ukrytej formy wspierania, polegającej na umorzeniu 10% wartości kredytu w chwili oddania budynku do użytkowania. W tej chwili wydaje się, że mamy za małe doświadczenia, aby w sposób istotny to poprawiać. Przyjęty parametr -70%, jak się wydaje, jest parametrem optymalnym i dostatecznie interesującym TBS i spółdzielnie, aby z tego korzystały. A zatem po wnikliwych rozważaniach postanowiliśmy nie rekomendować rządowi zmian w tym zakresie. W tej ustawie tego nie ma. Generalnie można powiedzieć, że będzie to wymagało systematycznej obserwacji. Jest to zjawisko żywe. W przyszłości być może nasz stosunek do tej sprawy będzie się zmieniał.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#SławomirNajnigier">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że wszystkie kluby poparły ideę tej ustawy. Mam nadzieję, że prace nad nowelizacją ustawy zostaną zakończone możliwie szybko, jak powiedziałem wcześniej: w tym roku, bez dodatkowego zasilania z budżetu państwa. Istnieje możliwość szybkiego rozpoczęcia realizacji tego programu. A zatem jeszcze w tym roku mogą być udzielone preferencyjne kredyty na rozbudowę infrastruktury technicznej, pod warunkiem wszakże, że ta ustawa zostanie przyjęta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Woda: Zadałem pytanie i nie otrzymałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MarekBorowski">Proszę powtórzyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Zadałem następujące pytanie: Jakie rząd zamierza podjąć działania w sprawie niedopuszczenia do nieprawidłowości w sprzedaży mieszkań w budownictwie zakładowym, a więc sprzedaży mieszkań z lokatorami, bez zaoferowania pierwszeństwa nabycia tych mieszkań lokatorom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#SławomirNajnigier">Panie pośle, tę odpowiedź otrzyma pan na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych ustaw do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (druki nr 938 i 1009).</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Adamskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Regulaminowej i Sprawa Poselskich mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji dotyczące zmian w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WładysławAdamski">Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że proponowane zmiany mają w zasadzie charakter techniczny i formalny, toteż zostały przez komisję przyjęte jednomyślnie. Wynikają one z wprowadzonej na początku roku reformy administracyjnej kraju. Jak państwo wiecie, do tej pory poseł miał prawo uczestniczenia w posiedzeniach rad gmin oraz w sesjach sejmiku samorządowego. Od początku roku powstało nowe ciało samorządowe, jakim jest rada powiatu. Chodzi przede wszystkim więc o to, aby stworzyć posłowi również możliwość brania udziału w obradach tego gremium, to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#WładysławAdamski">Druga zmiana ma charakter już naprawdę czysto techniczny. O ile bowiem do tej pory w myśl przepisów ustawy mówiliśmy o sejmiku samorządowym, to teraz mówi się o sejmiku samorządowym województwa. Chciałbym jednak jeszcze dodać, że jedyną kontrowersją, jaka powstała na posiedzeniu komisji, było to, czy proponowane zmiany przedłożyć państwu jako osobną nowelizację - zresztą mającą charakter cząstkowy - czy też poczekać do całościowego zmienienia ustawy. Informuję bowiem państwa, że komisja pracuje właśnie nad takim przedłożeniem, przygotowując zmiany ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w zakresie przede wszystkim dostosowania tych przepisów do przepisów konstytucyjnych. Mam nadzieję, że za kilka miesięcy będziemy mogli je w Sejmie przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#WładysławAdamski">Szanowni Państwo! W imieniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich wnoszę o przyjęcie przedłożonych propozycji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych - albo krótszych - oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przykład dał sprawozdawca.)</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MarekBorowski">Tak, przykład sprawozdawcy jest do naśladowania.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Romana Rutkowskiego o zabranie głosu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#RomanRutkowski">Panie Marszałku! Myślę, że się dostosuję do pańskiej sugestii, żeby nie przekroczyć czasu, który poświęcił tutaj poseł sprawozdawca. Faktycznie nowelizację tę można określić jako doraźną, wynikającą z przeprowadzenia reformy administracyjnej naszego kraju i wprowadzenia trzech szczebli, trzech organów samorządu terytorialnego. Nowelizacja ta uporządkuje zapisy art. 22 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, albowiem dotychczas poseł czy senator miał prawo uczestniczyć w sesjach sejmiku samorządowego oraz mógł uczestniczyć - w zasadzie trzeba by to powiedzieć w czasie teraźniejszym, albowiem jeszcze nowelizacji nie wprowadziliśmy - oraz może uczestniczyć w sesjach rad gmin. Tutaj poprzez stosowne zapisy nowelizacji zostanie to uporządkowane i posłowi, i senatorowi zostanie nadane prawo. Jest oczywiste, że poseł czy senator, jeżeli ma czas, ochotę albo - i tak zapewne najczęściej jest - jeżeli waga czy tematyka omawianych spraw wymaga obecności danego parlamentarzysty, to w takich wypadkach powinien mieć prawo i powinien uczestniczyć w sesjach różnych organów jednostek samorządu terytorialnego, właściwych dla okręgu, z którego został wybrany, lub właściwych ze względu na siedzibę jego biura - tutaj mogą być od tego odstępstwa. Aczkolwiek wydaje mi się, że w nowelizowanym ust. 1 art. 22 należałoby użyć jednak liczby mnogiej: poseł ma prawo uczestniczyć w sesjach sejmików województw - tak jak jest dalej - rad powiatów i rad gmin, albowiem obecne - na razie - okręgi wyborcze bardzo często zostały rozdzielone pomiędzy trzy czy nawet - w skrajnym wypadku - cztery województwa, a rozdzielenie pomiędzy dwa nowe województwa też nie jest odosobnione. Poza tym dochodzi jeszcze tutaj wzgląd na siedzibę biura posła, które też może być poza - i to dość daleko czasami - okręgiem, z którego został wybrany. Myślę, że ta drobna poprawka nie spowoduje opóźnienia, nie trzeba tego odsyłać do komisji. W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność opowiadam się za przyjęciem tej doraźnej nowelizacji, aczkolwiek, jak już poseł sprawozdawca powiedział, jest przygotowywana kompleksowa nowelizacja tej ustawy i gdyby nie było tej doraźnej nowelizacji, na pewno ta zmiana weszłaby w skład nowelizacji kompleksowej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Rutkowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł Danutę Ciborowską o zabranie głosu w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#DanutaCiborowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ze względu nie tylko na późną porę, ale nade wszystko na to, że moi koledzy przedmówcy wyczerpali praktycznie argumenty przemawiające za nowelizacją ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w zakresie art. 22, pozwolę sobie jedynie na następujące stwierdzenie. Otóż klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznaje nowelizację ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w zakresie art. 22 za konieczną i w głosowaniu poprze sprawozdanie komisji zawarte w druku nr 1009. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł Ciborowskiej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Madeja z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zastanawiam się właśnie, czy jednak nie wykorzystać tego czasu, który mi przysługuje, tych 5 minut, ale nie będę dokuczał panu marszałkowi ani wszystkim obecnym na sali posłom.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JerzyStanisławMadej">Chcę natomiast zwrócić uwagę na jedną sprawę. Zgadzając się oczywiście z tym wszystkim, co powiedzieli moi przedmówcy - że jest to doraźna nowelizacja, która dotyczy jednego tylko artykułu - chcę zwrócić uwagę na to, o czym zaczął już mówić pan poseł Rutkowski w swoim wystąpieniu. Otóż w tym artykule jest taki zapis, który był i który nowelizujemy, że „poseł ma prawo uczestniczyć w sesjach sejmiku województwa, rad powiatów i rad gmin właściwych dla okręgu wyborczego, z którego został wybrany, lub właściwych ze względu na siedzibę biura posła”, i jest następny ustęp, o tym, że warunki do realizacji praw posła i senatora, o których mowa w tym właśnie ustępie, „zapewniają przewodniczący sejmiku województwa oraz przewodniczący rad powiatów i gmin”.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JerzyStanisławMadej">Zwrócę tu uwagę na to, o czym właśnie wspomniał pan poseł Rutkowski, że w wyniku reformy administracyjnej, zmiany podziału administracyjnego okręgi wyborcze znalazły się w dwóch, trzech, a nawet w skrajnym przypadku w czterech województwach. Gdyby teraz poseł zaczął domagać się tego prawa do uczestniczenia we wszystkich sesjach sejmiku, rad gmin i powiatów, i gdyby wyegzekwował jeszcze, że warunki realizacji tego prawa mają zapewnić przewodniczący sejmiku województwa, przewodniczący rad powiatów i gmin, to wszyscy przewodniczący rad gmin, powiatów i województw z tych trzech województw musieliby uzgadniać terminy posiedzeń, tak żeby poseł mógł być obecny na tych wszystkich posiedzeniach. Oczywiście, jest to sytuacja z dziedziny science fiction i jestem przekonany, że nie będzie miała zastosowania w życiu, ale pisząc, wprowadzając poprawki, należy się zawsze zastanawiać, jakie skutki mogą one wywrzeć.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JerzyStanisławMadej">Niemniej jednak w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chcę państwa zapewnić, że nie będziemy domagali się nowych poprawek w tym zakresie, natomiast będziemy popierali tę nowelizację przedstawioną przez sprawozdawcę pana posła Adamskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Madejowi.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Józef Zych - Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rzecz jasna, popierając nowelizację artykułu 22, chciałbym jednak zwrócić uwagę na pewną niekonsekwencję. Mianowicie sądzę, że ta poprawka w pkt. 1 powinna kończyć się w następujący sposób: że „poseł ma prawo uczestniczyć w sesjach sejmików województwa, rad powiatów i rad gmin właściwych dla okręgu wyborczego, z którego został wybrany”, bez tego „lub właściwych ze względu na siedzibę biura”.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JózefZych">Proszę zwrócić uwagę, że w art. 23 mówi się o tym, iż poseł może realizować swoją działalność terenową w wybranym okręgu lub okręgach wyborczych. Przed chwilą była o tym mowa. Tak jest w przypadku, na przykład, posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, którzy wykonują swoje obowiązki na terenie kilku okręgów. Powstaje teraz problem. Na tle dotychczasowej praktyki - co dopuszcza również ust. 5 art. 23 - posłowie i senatorowie mogą tworzyć biura. Znam takie przypadki, kiedy posłowie mieli po 8 biur poselskich; jedni nazywali je biurem i filiami, inni nazywali je biurami. Jeżeli poseł ma 2, 3 biura, powstaje pytanie, które biuro ma decydować o tym, że ma prawo uczestniczyć. A zatem należałoby dostosować to ściśle do art. 23, bo z ust. 5 wynika jednoznacznie, że posłowie i senatorowie mają prawo, bo przysługuje im ryczałt na pokrycie kosztów związanych z funkcjonowaniem biur, na zasadach i w wysokości określonych. A więc gdyby chodziło o jedno biuro, to byłby użyty zupełnie inny zwrot i byłoby zapisane, że posłowi i senatorowi przysługują koszty pokrycia działalności biura, a nie: biur. Gdyby było: biur, to musiałoby być w liczbie mnogiej w odniesieniu do posłów i senatorów. Czyli to wymaga jednak dostosowania do art. 23 i wtedy sprawa będzie oczywista. To jest problem pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#JózefZych">Chciałbym podkreślić, że oczywiście ta nowelizacja jest przecież tylko niczym innym, jak zapisem uprawnienia o charakterze pewnej deklaracji. Oczywiście sankcyjność jest, po drugiej stronie, bo jest obowiązek zapewnienia tego udziału. Niemniej jednak nie sądzę, aby były takie sytuacje. Potwierdza to dotychczasowa praktyka - właśnie sejmiki, rady zabiegają o to, żeby posłowie i senatorowie uczestniczyli. A więc wydaje się, że jest to przepis słuszny, ale bardziej teoretyczny aniżeli praktyczny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Józefowi Zychowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W związku z tym, że dyskusja miała bardzo krótki przebieg, również moje wystąpienie podsumowujące nie będzie dłuższe.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WładysławAdamski">Pan poseł Rutkowski był uprzejmy zgłosić poprawkę i przedstawił uzasadnienie. Oczywiście do tej pory mieliśmy 49 okręgów wyborczych. Wraz ze zmianą granic województw również sytuacja uległa pewnej zmianie - i to uzasadnienie było przede wszystkim na tym oparte.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#WładysławAdamski">Z kolei pan poseł Madej niejako z drugiej strony przedłożył nam argumenty. Nie będę ich powtarzał. Myślę, że w głosowaniu będziemy mogli sprawę rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#WładysławAdamski">Natomiast nie wiem, czy dobrze zrozumiałem pana posła Zycha. Rozumiem, że to były pewne uwagi. Nie zostały one przedłożone w formie poprawki? Zatem, panie pośle, ponieważ, jak wspomniałem na wstępie, komisja regulaminowa pracuje akurat nad kompleksową nowelizacją, po prostu postaramy się te uwagi skonsumować w trakcie naszych dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano, po dostarczeniu posłom tekstu poprawki.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie (druki nr 991 i 1010).</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji, pana posła Lecha Nikolskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#LechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przedstawiam sprawozdanie z prac nad projektem uchwały, którego pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#LechNikolski">Komisja dokonała korekt, zmian w tekście projektu uchwały dostarczonym posłom w druku nr 991. Po pierwsze, uznano, że właściwszą formą będzie nie uchwała, lecz rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#LechNikolski">W wyniku autopoprawki wniesionej w imieniu posłów wnioskodawców zmieniono także sam główny postulat, w którym doprecyzowano, że chodzi o uruchomienie tego terminalu zgodnie z postulatem zawartym w dezyderacie z dnia 6 stycznia br. sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Podtrzymano kolejny zapis w projekcie tej uchwały, mówiący o zobowiązaniu rządu do przedstawienia informacji na ten temat na pierwszym posiedzeniu Sejmu po opublikowaniu rezolucji. I wreszcie wprowadzono nowe sformułowanie, które jest powtórzeniem jednego z postulatów wspomnianego przeze mnie wcześniejszego dezyderatu komisji. Sejm apeluje w nim, by rząd podjął zdecydowane działania w celu pociągnięcia winnych nieprawidłowości i nadużyć, do jakich doszło przy lokalizacji i realizacji inwestycji terminalu w Koroszczynie, do odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#LechNikolski">Tyle zmian wniosła do projektu uchwały Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, która jednocześnie rekomenduje Wysokiej Izbie uchwalenie tego projektu. Wnosi o uchwalenie, stojąc na stanowisku zajętym we wcześniejszych pracach, do których, uzasadniając w imieniu komisji taką a nie inną konkluzję, jestem zmuszony nawiązać. Otóż Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zajmowała się również wcześniej tą sprawą. Pod koniec listopada głośne, bulwersujące opinię publiczną stały się wypowiedzi różnych przedstawicieli rządu: i w centrali, i terenowych przedstawicieli administracji rządowej, nie zawsze ze sobą zbieżne i spójne. Dotyczyły one tego, że inwestycja ta jest zła, że nie spełnia wymogów, że nie spełnia warunków, że grozi różnymi patologiami, i zamiarem rządu jest niewykorzystywanie jej do pierwotnie przeznaczonych celów. W wyniku tych informacji Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych odbyła posiedzenie, o którego zwołanie między innymi i ja wnioskowałem. Na tym posiedzeniu komisja nie uzyskała wystarczających informacji o takiej a nie innej postawie urzędów państwowych. Potwierdziło się natomiast to, że opinie i informacje wewnątrz rządu na ten temat są sprzeczne.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#LechNikolski">Komisja kontynuowała prace poprzez specjalnie powołany zespół roboczy, który przygotował projekt dezyderatu i przedstawił go komisji, po czym praktycznie bez głosu sprzeciwu, bo głosów przeciwnych tekstowi dezyderatu nie było, komisja przyjęła go i skierowała do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#LechNikolski">Zasadniczą konkluzją tego dezyderatu było zwrócenie się z prośbą o ponowne przeanalizowanie decyzji dotyczącej niewykorzystywania na potrzeby towarowych odpraw celnych terminalu w Koroszczynie i zwrócenie się do rządu o jak najpilniejsze uruchomienie terminalu przy praktycznie jednym warunku do uzupełnienia, co komisja uznała za konieczne. Warunek dotyczył wzięcia odpowiedzialności przez jedną z policyjnych służb państwowych za porządek i bezpieczeństwo na terenie terminalu. Z dezyderatem tym komisja zwróciła się do prezesa Rady Ministrów 6 stycznia br. i nie ma co ukrywać - trzeba to powiedzieć - że projekt uchwały, który się w tej sprawie pojawił, jest konsekwencją nieuzyskania jakiejkolwiek odpowiedzi na ten dezyderat przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych. Można więc też powiedzieć, że rezolucja, o której dzisiaj mówimy i o której uchwalenie w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wnoszę, jest także konsekwencją regulaminową, do której Wysoka Izba może się uciec, domagając się odpowiedzi na postulat, który zgłosiła do władzy wykonawczej, do rządu.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#LechNikolski">Ale poza tym regulaminowym aspektem cała sprawa ma też oczywiście aspekt merytoryczny. Tu ponownie zechcę się odwołać do wcześniejszych prac komisji ujętych w dezyderacie, podczas których komisja uznała, że różnego rodzaju zarzuty czy też postulaty dotyczące tego obiektu są przesadzone czy nieco przesadzone, by delikatnie powiedzieć, i nie potrzebne są aż tak drastyczne zmiany, by obiekt mógł pełnić tę funkcję, do której został przeznaczony.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#LechNikolski">Zwróciliśmy uwagę, że obiekt - choć dziwnie to jakoś brzmi - jest obiektem budowanym przez trzy koalicje i pięć rządów, że pochłonął ogromne środki budżetowe, że tylko z budżetu na 1998 r. wydatkowano na ten cel 50 mln zł, że wreszcie wiele spraw, o których publicznie można było usłyszeć, a które dotyczyły nieprawidłowości, nadużyć czy też potrzeby dogłębnej kontroli realizacji tej inwestycji, jest wyjaśnianych w przewidziany dla tych spraw sposób, na drodze dochodzenia prokuratorskiego, kontroli przeprowadzanej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Zwracaliśmy też uwagę na to, że właśnie te kontrole nie powinny być tylko doraźne, ustalające skalę ewentualnych nieprawidłowości czy nadużyć, ale powinny być też przy realizacji przyszłych tego typu inwestycji wskazówką, jak należy postępować, jak należy dochodzić do różnego rodzaju uzgodnień, by środki publiczne były dobrze wydawane, bo dobre wydawanie środków publicznych jest, jak sądzę, troską każdego z posłów zasiadających w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#LechNikolski">Inne zarzuty dotyczące przydatności tego obiektu zdaniem komisji są do rozstrzygnięcia w ramach regulaminu wewnętrznego obsługiwania terminalu i nie wymagają aż tak dramatycznie wysokich nakładów inwestycyjnych i zmian, o których dość często można było usłyszeć. Sprawa ciągnie się długo i pojawiały się też różne inne wypowiedzi. W dniu, kiedy odbywało się pierwsze czytanie na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, można było przeczytać w jednym z dzienników wypowiedź prezesa Głównego Urzędu Ceł, który mówił, że według niego rząd ma w tej sprawie inne koncepcje, że nie chce wykorzystywać tego obiektu, że chce wybudować podobny obiekt kilka kilometrów dalej na dotychczasowym przejściu granicznym lub w innym, dogodniejszym miejscu, nowy terminal, bo poprawienie tego, który został wybudowany, wymagałoby dużych nakładów finansowych. Powołał się zresztą pan prezes w swojej wypowiedzi na ustalenia kontroli NIK - że NIK potwierdził jego opinię w tej sprawie. Niestety, a może na szczęście, następnego dnia ukazała się depesza PAP - mam ją przed sobą - która zaczyna się od zdania, że rzecznik NIK zdementował wypowiedź prezesa Głównego Urzędu Ceł, iż nie można otworzyć terminalu w Koroszczynie, bo Najwyższa Izba Kontroli zażądała w wystąpieniu pokontrolnym dokonania takich zmian, które kosztowałyby skarb państwa miliony złotych. Nie wnosiliśmy o żadne zmiany, które powodowałyby wydatki z budżetu państwa. W wystąpieniu pokontrolnym, które zostało skierowane do prezesa GUC, nie ma żądania zmian w budowie terminalu i urządzeniach do monitoringu ruchu na drodze łączącej Koroszczyn z granicą. Znowu mieliśmy więc do czynienia z klasycznie sprzeczną wypowiedzią czy z klasycznie sprzeczną zapowiedzią tego, co ma nastąpić, co ustala czy proponuje organ kontrolny w państwie. Z takimi sprzecznymi wypowiedziami w tej całej sprawie mieliśmy wielokrotnie do czynienia, ale nie chciałbym ich Wysokiej Izbie w tej chwili przytaczać. Jeśli pojawią się w tej sprawie pytania, to jestem gotów udzielić na nie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#LechNikolski">Kończąc, chciałbym jeszcze raz zwrócić się w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o przyjęcie projektu rezolucji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Jerzego Barzowskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JerzyBarzowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność stanowisko wobec poselskiego projektu uchwały w sprawie uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie (druk nr 991). Akcja Wyborcza Solidarność z niepokojem obserwuje to, co dzieje się wokół terminalu w Koroszczynie. Idea budowy terminalu w rejonie przejścia granicznego w Kukurykach była uzasadniona. Obecne bowiem przejście nie spełnia podstawowych wymogów związanych z pracą służb celnych zarówno pod względem wyposażenia technicznego, jak i warunków pracy. Jednak wszystkie główne decyzje podjęte w tej sprawie budzą poważne wątpliwości od strony rozwiązań technicznych i procedury administracyjnej. Usytuowanie terminalu w odległości około 4,5 km od granicy musi budzić poważne wątpliwości, szczególnie jeżeli weźmie się pod uwagę fakt, iż na drodze celnej dwukrotnie dochodzi do skrzyżowania dróg - raz z drogą krajową, drugi z wojewódzką. W jednym przypadku droga przebiega nad drogą celną, w drugim - pod drogą celną. Jest to z pewnością doskonałe udogodnienie dla drobnego przemytu niezależnie od zabezpieczeń, jakie na drodze celnej są czy będą usytuowane. Również projekt techniczny samego terminalu wydaje się niedoskonały. W miejscu odpraw dochodzi bowiem do bezpośredniego kontaktu wjeżdżających i wyjeżdżających. Jest to również okoliczność, która może sprzyjać drobnemu przemytowi. Do dnia dzisiejszego nie wynegocjowano i nie podpisano umowy co do warunków ewentualnych wspólnych odpraw celnych ze stroną białoruską, co było zakładane przy budowie terminalu. Wszystkie te fakty świadczą o bardzo dużych zaniedbaniach, nieprawidłowościach i nadużyciach. Decyzje w tych sprawach zapadały w latach 1993–1997, co powoduje, że obecny rząd ma niesłychanie trudne zadanie, jeśli chodzi o podjęcie ostatecznego rozstrzygnięcia. Niemniej trzeba je podjąć.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JerzyBarzowski">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność chce pomóc swojemu rządowi w tej sprawie. Uważamy, że pomimo przedstawionych wątpliwości trzeba terminal uruchomić. Budżet państwa poniósł zbyt duże nakłady na tę inwestycję i nie może się teraz wycofać bez sprawdzenia funkcjonowania terminalu. Trzeba też wziąć pod uwagę aspekt społeczny. Miejscowa ludność oczekuje na miejsca pracy, które w tym rejonie Polski są bardzo potrzebne. Terminal gwarantuje pracę kilkuset osobom. Żeby jednak mieć możliwość oceny, czy właściwie funkcjonuje terminal, należy uruchomić doskonały system monitorowania. Jak się wydaje, będą potrzebne na to dodatkowe środki. Trzeba też ustalić bardzo precyzyjnie sposób, w jaki będą funkcjonowały część budżetowa w połączeniu z częścią komercyjną, ponieważ na styku z komercją powstaje najwięcej wątpliwości. Na to kładziemy największy nacisk. W trakcie prac zespołu dane mi było zapoznać się z tajnymi materiałami dotyczącymi realizacji tej inwestycji. Chcę stwierdzić, że wiele wątków i różnych powiązań łączących się z wykonywaniem tej inwestycji wymaga wyjaśnienia. Akcja Wyborcza Solidarność w sposób zdecydowany będzie się domagała od rządu, aby w sposób czytelny i szybki doprowadził do końca toczące się postępowania karne i skarbowe i pociągnął winnych do odpowiedzialności. Jest to warunek bezwzględny, aby przedstawiciele rządu Jerzego Buzka nie byli utożsamiani z nieprawidłowościami i nadużyciami związanymi z tą inwestycją. Dlatego też w trosce o dobro społeczne i poszanowanie mienia państwowego oraz w nadziei, że uruchomienie terminalu przyczyni się do usprawnienia odpraw celnych na przejściu granicznym w Kukurykach, Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność będzie popierał przygotowany przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych projekt rezolucji zawarty w druku nr 1010. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Barzowskiemu z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Hayna z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#RyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chciałbym najpierw jednoznacznie stwierdzić, że klub nasz popiera ideę i treść proponowanej rezolucji, która wzywa rząd do jak najszybszego uruchomienia terminalu odpraw celnych w Koroszczynie, niezwłocznego wyjaśnienia Wysokiej Izbie powodów opieszałości w tym zakresie oraz pociągnięcia do odpowiedzialności osób winnych nieprawidłowości, do jakich doszło w związku z całą tą sprawą. To jest poza wszelkim sporem.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#RyszardHayn">Przy okazji jednak chciałbym zwrócić uwagę na kilka aspektów całej tej sprawy, afery czy jak tam kto określa. Od ponad pół roku problem uruchomienia terminalu jest przedmiotem bulwersujących opinię publiczną dyskusji, publikacji, programów radiowych, telewizyjnych, wreszcie debat tutaj w tej Izbie, m.in., o czym już tu moi poprzednicy mówili, kilku posiedzeń Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Od pół roku mamy nienormalną w państwie rządnym i rządzonym sytuację. Oto posłowie, dziennikarze, lokalna opinia publiczna, ba, nawet wielu członków rządu mówią jedno, a Główny Urząd Ceł, właściwie jego prezes, drugie. I nie ma nikogo, kto by ten węzeł gordyjski przeciął. Specjalny Międzyresortowy Zespół ds. Zagospodarowania Granicy Państwowej nie może zdecydować się na zajęcie stanowiska, na posiedzeniach Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych zaś słyszymy, że trudno jest przekonać pana prezesa. Mówił tak ostatnio na przykład pan minister Borusewicz. Rodzi się więc pytanie: kto tu rządzi? Czy nad panem prezesem Głównego Urzędu Ceł nie ma w tym kraju żadnej zwierzchności? Jest to zdaniem posłów naszego klubu ewidentny przykład niedowładu decyzyjnego w rządzie, za co odpowiada przede wszystkim jego szef, czyli premier. Przy okazji. Pełni obrazu nieporadności rządu dają odpowiedzi na indywidualne interpelacje posłów w kwestii terminalu w Koroszczynie - co kolejny reprezentant rządu odpowiada, to inna odpowiedź. Świadczy to o braku jakiejś koordynacji, co najmniej. Inny aspekt tej sprawy to traktowanie Sejmu, a właściwie jego komisji, przez rząd. Otóż Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po kilku posiedzeniach na temat Koroszczyna, po analizach dokumentów, wizji lokalnej z udziałem grupy członków sformułowała 6 stycznia br. dezyderat do prezesa Rady Ministrów w sprawie jak najszybszego uruchomienia terminalu na potrzeby towarowych odpraw celnych. Mówił tu o tym już poseł sprawozdawca. Dziś mija 3,5 miesiąca od tamtej daty, a odpowiedzi jak nie ma, tak nie ma. Czy trzeba lepszego przykładu lekceważenia przez rząd naszej Izby? Przypomnę, że regulaminowy termin odpowiedzi minął 8 lutego. Muszę powiedzieć, że oburzenie takim traktowaniem parlamentu wyrażają nie tylko posłowie opozycyjni. Sądzę, że marszałek Sejmu powinien przypomnieć komu trzeba o wzajemnych relacjach i obowiązkach rządu wobec Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#RyszardHayn">Sprawa Koroszczyna ma też, jak to prezentował pan poseł sprawozdawca, konkretny wymiar ekonomiczny. Poniesiono ogromne nakłady, głównie z budżetu państwa: blisko 200 mln zł wyniosły koszty całkowitej inwestycji do tej pory, z tego 50 mln zł wydatkowano jeszcze w roku ubiegłym. Spore kwoty idą miesięcznie na utrzymanie tego obiektu, na funkcjonowanie tego obiektu widma w takim stanie, żeby się nie rozleciał. Rodzi się pytanie retoryczne: kto za to płaci? Ano budżet państwa. Budżet, który cierpi na chroniczny brak pieniędzy na rozmaite zadania o ogromnym ciężarze gatunkowym, jak chociażby niedostatek środków na ochronę zdrowia. A przecież pozostaje zupełnie na uboczu, nikt o tym jeszcze nie mówił, sprawa utraconych zysków. Ja tu już nie będę mówił o zyskach inwestorów prywatnych, ale skarbu państwa, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio z podatków od działalności gospodarczej na terenie terminalu. Prawdę mówiąc, kwoty takie nie zostały jeszcze wyliczone, ale przecież są policzalne, i sądzę, że będą niemałe. A tymczasem prezes Głównego Urzędu Ceł zapowiada, o czym też już była tu mowa, starania o dalsze 20 mln zł na modernizację i poprawę warunków na odległym o 4 km przejściu granicznym w Kukurykach (do którego bardziej pasowałaby nazwa Kurniki ze względu chociażby na wygląd i warunki tamtejszej placówki - zainteresowanym służę aktualnymi zdjęciami). Do tego należy dołożyć 12 mln zł nie zapłaconych za roboty wykonane przez kilka przedsiębiorstw z Mazowsza (i nie tylko). Firmy te nie są dziś w stanie spłacać zaciągniętych na budowę terminalu specjalnych kredytów. Znalazły się w trudnej sytuacji, co z pewnością zaowocuje zwolnieniem pewnej grupy osób. Mówi się o liczbie 1000 osób. Natomiast uruchomienie terminalu może dać zatrudnienie kolejnym pracownikom - może tysiącowi, może kilkuset, jak już mówił mój poprzednik - z dotkniętego znacznym bezrobociem regionu.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#RyszardHayn">Niereformowalne, jak się wydaje, stanowisko prezesa Głównego Urzędu Ceł i bezradność rządu pozwalają postawić tezę o niegospodarności przynoszącej szkodę skarbowi państwa. I jest to kolejny aspekt rezolucji - odpowiedzialność ze stosownego przepisu Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#RyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To tylko kilka aspektów problemu pod tytułem: terminal w Koroszczynie. Obserwując rozwój sytuacji, można odnieść wrażenie, że komuś niezwykle mocno zależy na tym, by warunki odpraw celnych pozostały na tak prymitywnym poziomie obsługi jak dotąd, żeby dziennie zamiast np. 3000 pojazdów nadal odprawiać ok. 1000. Kolejne życzenia Głównego Urzędu Ceł były przecież sukcesywnie spełniane: odgradzający płot, wysoki na 4 metry, kamery telewizji przemysłowej, oświetlenie, stałe rozgraniczenie stanowisk odpraw itd. Mimo to pogląd Głównego Urzędu Ceł pozostaje niezmienny. Powiadają, że jeśli nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Tylko pozostaje pytanie: które i czyje? Czy komuś zależy na tym, by nie zarabiać legalnie na Koroszczynie, lecz by nadal można było zarabiać nielegalnie, wykorzystując beznadziejne warunki odpraw (zresztą odpraw, które odbywają się, jak usłyszałem, po białoruskiej stronie granicy)? Nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć, choć może właściwe służby państwa powinny zainteresować się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RyszardHayn">... tą sprawą i udzielić jasnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#RyszardHayn">Sekundę, panie marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#RyszardHayn">Wyniki zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli wskazują, że miały miejsce różne nieprawidłowości przy budowie terminalu, jednak nie uzasadniają one rezygnacji z uruchomienia obiektu.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#RyszardHayn">Kończąc więc, pozwalam sobie jeszcze raz stwierdzić, że posłowie Klubu Parlamentarnego SLD popierają rezolucję zawartą w druku nr 1010, oczekują jak najszybszego uruchomienia terminalu i niezwłocznego poinformowania Wysokiej Izby o całości problemu, jak również ustalenia i ukarania osób winnych nieprawidłowości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Haynowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Paweł Bryłowski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PawełBryłowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności wypowiedzieć się w tej trudnej sprawie poselskiego projektu uchwały dotyczącego uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie w woj. lubelskim.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PawełBryłowski">Tak w pierwotnym projekcie uchwały, jak i w tekście sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych z prac nad tym dokumentem znajduje się wezwanie pod adresem rządu RP, w pierwotnym projekcie - o niezwłoczne, w drugiej wersji - o jak najszybsze uruchomienie tego obiektu.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PawełBryłowski">W sprawie tej, jak dotąd, Sejm nie zna stanowiska rządu, co zaś do dalszych losów terminalu - zbyt wiele jest jeszcze znaków zapytania. Sprawa nabiera dodatkowego wydźwięku nie tylko dlatego, że od wielu miesięcy zajmuje nie tylko lokalną opinię publiczną, ale również z uwagi na widoczny kontrast pomiędzy słabością infrastruktury tego rodzaju obiektów na wschodniej granicy Polski a zewnętrznym i wewnętrznym obrazem terminalu w Koroszczynie.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PawełBryłowski">Tak pod względem warunków pracy dla służb celnych, jak i warunków dla ludzi przewożących przez granicę towary, pomiędzy aktualnie czynnym miejscem odpraw celnych w Kukurykach a tym, czym dysponuje Koroszczyn, jest taka różnica, że trudno te obiekty ze sobą porównywać. Wydaje się, że wszystko przemawia za Koroszczynem, jakby naszą wizytówką na przyszłej, jak myślę, granicy Unii Europejskiej na wschodzie.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#PawełBryłowski">W sprawie tej wypowiadała się już wcześniej Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, która w dezyderacie nr 10 z 6 stycznia br., adresowanym do prezesa Rady Ministrów, domagała się z jednej strony dokładnego rozliczenia procesu uzgodnień, założeń użytkowych i sposobu wykonania terminalu oraz energicznych działań organów ścigania w sprawie domniemanych czynów przestępczych popełnionych jakoby w różnych fazach inwestowania, z drugiej zaś strony podnosiła, iż szereg możliwych i koniecznych, jej zdaniem, do wykonania i niezbyt skomplikowanych robót i działań organizacyjnych uczyniłby Koroszczyn dogodnym miejscem dla potrzeb towarowych odpraw celnych dla transportu samochodowego.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#PawełBryłowski">Z posiadanych przez nas wszystkich informacji wynika, że powołany został ministerialny - w Ministerstwie Finansów - zespół, który przeprowadził analizę ekonomiczną inwestycji terminali na drogowych przejściach granicznych. Zespół ten, jak nas poinformowano, oszacował wariantowo koszty, jakie należałoby ponieść w przypadku rezygnacji z otwarcia terminalu w Koroszczynie, oraz konieczne do poniesienia koszty w przypadku jego otwarcia. Ostateczną decyzję w tej sprawie ma podjąć wspominany już tutaj Międzyresortowy Zespół ds. Zagospodarowania Granicy Państwowej działający pod przewodnictwem wiceprezesa Rady Ministrów, ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Janusza Tomaszewskiego. Mam nadzieję, że również na skutek działań poselskich, w tym również takich jak dzisiejsza debata nad projektem rezolucji, decyzja w tej sprawie zapadnie możliwie szybko, a podjęta będzie z należytą rozwagą.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#PawełBryłowski">Co do treści projektu uchwały, zmienionej w toku prac komisji na mniej kategoryczną, ale zdecydowanie artykułującą przekonanie o konieczności otwarcia terminalu, uważam, że powinny się w niej znaleźć również i inne wnioski komisji. Skoro bowiem komisja ta decyduje się wnosić o wypełnienie swojego postulatu dotyczącego jak najszybszego uruchomienia terminalu, powinno się wziąć w projekcie rezolucji pod uwagę inne uwarunkowania wskazane we wspomnianym już poprzednio dezyderacie komisji, jak np. rozdzielenie części komercyjnej od budżetowej, warunki ochrony i zabezpieczenia przez stosowne służby samego obiektu, jak i dróg dojazdowych.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#PawełBryłowski">W związku z powyższym żałować należy, że nie zażądano w czasie prac komisji wskazanego wyżej wyliczenia finansowego skutków decyzji o zaniechaniu lub dokończeniu prac w terminalu. Wobec deklarowanego już zaawansowania tych prac podjęcie decyzji w kwestii rozważanej dzisiaj rezolucji nie powinno być nadmiernie odciągnięte w czasie. Sejm zaś, podejmując uchwałę, miałby więcej danych do podniesienia kategorycznych wniosków pod adresem rządu w przedmiotowej sprawie. Wobec niemożliwości podniesienia takich wniosków z powodu drugiego już czytania rezolucji niebawem zapadnie rozstrzygnięcie. W sprawie tej jest ono konieczne nie tylko z uwagi na wielkie natężenie krytyki, jaka podnosi się nie tylko na terenie, gdzie usytuowany jest terminal. Najgorsze jest niepodejmowanie decyzji w takiej sytuacji, kiedy każdy dzień, każde przedłużanie sprawy powoduje nowe koszty.</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#PawełBryłowski">W związku z tym posłowie Unii Wolności głosować będą zgodnie z własnym przekonaniem, biorąc pod uwagę potrzeby i korzyści, jakie powinno przynieść dokończenie i uruchomienie tej inwestycji na naszej wschodniej granicy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Bryłowskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła marszałka Franciszka Jerzego Stefaniuka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Bryłowski powiedział, że zabiera głos w trudnej sprawie. Sprawa jest rzeczywiście trudna, tylko warto na wstępie zadać pytanie, dla kogo trudna i dlaczego trudna. Chciałbym bowiem powiedzieć, że gdyby wcześniej ludzie sprawujący stanowiska państwowe wypełniali swoje obowiązki z troską o interes państwa, Wysoka Izba nie musiałaby procedować dziś nad tą rezolucją wzywającą rząd do jak najszybszego uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie. Warto przypomnieć, że uruchomienie, otwarcie terminalu i oddanie go do użytku planowane było na 22 lipca 1998 r. Ta data okazała się bardzo fatalnym terminem, ponieważ, jak powiedział ówczesny wojewoda bialskopodlaski, premier w tym czasie nie mógł być obecny, więc termin uroczystego otwarcia inwestycji odłożono. Ale od tego czasu zaczęły się dziać rzeczy dziwne.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otóż trwa proces mnożenia powodów. Przypomnę, wtedy nie było problemów, jeśli chodzi o otwarcie, teraz zaczęły dziać się takie rzeczy; mnoży się coraz więcej powodów, jednocześnie naraża się budżet państwa na dalsze wydatki i koszty bieżące. Nawet pan poseł Barzowski dał się złapać na haczyk i dziś próbował mówić o niektórych sprawach, że jest trudna sytuacja, że może nastąpić bezpośredni kontakt wjeżdżających i wyjeżdżających. Panie i panowie posłowie, skupcie się na pewnej kwestii, bo tu się chce wprowadzić w błąd widza, słuchacza, opinię społeczną. Co może kierowca wyjeżdżający z Polski przekazać kierowcy wjeżdżającemu do naszego kraju?</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Nowaczyk: Dolary...)</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Albo odwrotnie: Co kierowca z tamtej strony, przyjeżdżający z Białorusi, może przekazać kierowcy, który na Białoruś jedzie? Przecież on tam był, mógł tę sprawę załatwić.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Rzecz co najmniej dziwna - powołujemy się na brak korelacji z autostradą, która ledwie że jest na papierze, a terminal stoi. Jeżeli obecnie rząd ma niesłychanie trudną sytuację, jeśli chodzi o podjęcie decyzji, to chciałbym rządowi pomóc i przypomnieć, że nieuruchomienie terminalu samochodowego w Koroszczynie powoduje następujące skutki, przypomnijmy sobie sytuację: utrzymywanie się kolejek na wjazd i wyjazd z kraju. W 1992 r. były tam 5-kilometrowe kolejki, a w 1997 r. kolejki tirów miały nawet 50 km, były takie przypadki. Nikt się nad tym nie rozczulał. Obecnie trwa kryzys rosyjski, ale sprawa wraca. Obecnie są 10-kilometrowe kolejki. Brak kontroli wyjazdu, odprawa odbywa się po stronie białoruskiej. Czy można to nazwać kontrolą? Kontrola wjazdu polega wyłącznie na kontroli osób i dokumentów. Brak szczegółowej kontroli towarów z tytułu braku wag, ramp; nie ma warunków, możliwości przeprowadzenia kontroli, a zdaniem służb celnych, które tam odprawiają towar, są one w stanie skontrolować tylko 3–5% towarów wjeżdżających do Polski, na nasz rynek. Panie prezesie Paczocha, pan się tym nie przejmuje, że w tej chwili nie ma odprawy, że 60% towarów, które są odprawiane na wschodniej granicy, przejeżdża przez Kukuryki, przez dziką granicę! Pan się tym nie przejmuje! Tu nie ma nadużycia! Nie ma strat w budżecie państwa! Wymyśla się coraz nowe problemy. Pytam: Komu na tym zależy? Rok trwa ten proceder. Nie będę się podniecał sprawą. Panie marszałku, przepraszam za podniesiony głos. Natomiast ekonomiści, oprócz pana prezesa Paczochy, liczą i twierdzą, że koszty utrzymania, miesięczne straty budżetu państwa wynoszą dziś ok. 5 mln zł, straty budżetu państwa z tytułu na dziko działającego przejścia granicznego, bo innego określenia nie mam. Jak trzeba będzie, to uzasadnię.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wszyscy wiemy, że w wyniku oddania terminalu zdecydowanie poprawią się warunki pracy wszystkich służb granicznych, a tu nie chodzi tylko o służby celne, choć służb celnych przede wszystkim, ale o służby weterynaryjne, sanitarne, fitosanitarne, o Straż Graniczną. Jest to obiekt przygotowany dla wszystkich służb, które uczestniczą w odprawach towarów. Czy nikomu nie zależy na zwiększeniu dochodów budżetu państwa, warto by o to zapytać. Nie ma słów. Warto by zwrócić uwagę na to, o czym już powiedział jeden z przedmówców. Istnieje możliwość odprawienia czterokrotnie większej liczby samochodów w ciągu doby, ponieważ terminal ma przepustowość powyżej 4 tys. samochodów na dobę. W największych szczytach odprawiano zaledwie 1000 samochodów. Dziś trzeba zapytać pytanie: Komu zależy na tym, by nie uruchomić terminalu - będę mówił dosadnie - przemytnikom czy państwu? Jest to rzeczywiście trudna sytuacja, ale jeżeli mówimy o nadużyciach, to trzeba powiedzieć wszystko. Trzeba powiedzie, że w Świecku terminal o podobnych parametrach budowany w latach 1994–1996 kosztował w złotówkach bezwzględnych tyle samo, co terminal w Koroszczynie, który był budowany w latach 1996–1998. Jeśli weźmie się pod uwagę inflację, to jest prawie o połowę tańszy.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera rezolucję w całości, jesteśmy nawet za jej rozszerzeniem. Mam nadzieję, że ostatni akapit, który mówi: „Sejm wzywa rząd, by podjął zdecydowane działania w celu pociągnięcia winnych nieprawidłowości i nadużyć, do jakich doszło przy lokalizacji i realizacji inwestycji terminalu w Koroszczynie, do odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej”.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Mam nadzieję - i stawiam pytanie w tej sprawie - że rząd spowoduje szacunkowe wyliczenie strat powstałych z tytułu nieterminowego uruchomienia terminalu odpraw celnych w Koroszczynie i pociągnie do odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej winnych spowodowania tych strat. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#MarekBorowski">Do zadania pytań zapisało się siedmioro posłów. Odczytam nazwiska posłów. Są to posłowie: Tomaszewska, Maniura, Kaniewski, Bergier, Nowaczyk, Rulewski i Stec.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#MarekBorowski">Czy są jeszcze chętni?</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł Woda jest chętny.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#MarekBorowski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Tomaszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zapytać pana prezesa Głównego Urzędu Ceł, czy dokonano szczegółowej analizy różnicy kosztów budowy nowego terminala w Koroszczynie w stosunku do usunięcia wadliwych rozwiązań obecnego terminalu? Czy istnieje możliwość korzystania z tego terminalu mimo jego niewłaściwej lokalizacji względem granicy i planowanego przebiegu autostrady? Jak przedstawia się sprawa ustalenia odpowiedzialności za niewłaściwe decyzje w tym zakresie? Częściowo wypowiedź pana posła Bryłowskiego była już odpowiedzią, ale chciałabym usłyszeć bardziej szczegółowe informacje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#EdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać pięć pytań skierowanych zarówno do posła sprawozdawcy, jak i do pana ministra i prezesa Głównego Urzędu Ceł.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#EdwardManiura">Pytanie pierwsze: Czy uzgodniono formalnie lokalizację terminalu w Koroszczynie ze służbą graniczną i Głównym Urzędem Ceł? Wydaje mi się, że to są podstawowe kwestie, które powinny być dokonane na etapie lokalizacji.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#EdwardManiura">Pytanie drugie: Czy była przeprowadzona - jak donosiła prasa w listopadzie ubiegłego roku - kontrola UKS Lublin i czy to prawda, że blisko 50% środków budżetowych przekazanych na tę inwestycję zostało wydanych niezgodnie z przepisami Prawa budżetowego?</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#EdwardManiura">Pytanie do pana ministra: Czy w przypadku braku uzgodnień, o których wspomniałem, można uznać tę inwestycję za nielegalną choćby tylko z punktu widzenia Prawa budowlanego, braku odpowiednich uzgodnień?</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#EdwardManiura">Kolejne pytanie: Czy lokalizacja tego terminalu jest skorelowana z projektowanym przejściem autostradowym A-2? Wiem, że to jest sprawa bardzo odległa, ale powinno być w tej sprawie zbieżne stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#EdwardManiura">Kolejne pytanie: Jakie środki potrzebne są do zakończenia budowy terminalu wraz z odpowiednim zabezpieczeniem, które zostało wskazane w różnych kontrolach?</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#EdwardManiura">I ostatnie pytanie: Czy takie rozwiązanie lokalizacyjne, z którym mamy do czynienia zarówno w Koroszczynie, jak i w wypadku terminalu w Świecku są powszechnie stosowane na świecie? Chodzi tutaj o kwestię oddalenia od granicy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kaniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania kieruję zarówno do pana prezesa, jak i do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#ZbigniewKaniewski">Pierwsza sprawa. Sejmowa Komisja Gospodarki, zajmując się problematyką ochrony rynku wewnętrznego, zwróciła uwagę na sytuację w Koroszczynie na początku ubiegłego roku. Trwała korespondencja między przewodniczącym sejmowej Komisji Gospodarki i prezydium, Głównym Urzędem Ceł, wykonawcą, wojewodą, wszystkimi świętymi, którzy w tej sprawie mieli coś do powiedzenia w związku z przygotowaniem do otwarcia. Jeszcze później, niż mówił pan marszałek Stefaniuk, uzyskaliśmy odpowiedzi Głównego Urzędu Ceł, wskazujące na późniejszy termin otwarcia, i nic nie wskazywało na to, że nagle zapadnie decyzja o nieuruchomieniu terminalu. Pytam zatem pana prezesa: panie Paczocha, co tak ważnego i istotnego się nagle pojawiło, że pomimo wielomiesięcznej korespondencji między sejmową Komisją Gospodarki a pańskim urzędem, nagle zapadła decyzja o nieuruchomieniu terminalu, chociaż przez kilka miesięcy korespondencja wskazywała na to, że otwarcie będzie przesuwane w czasie. To jest zasadnicza różnica w podejściu do sprawy.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#ZbigniewKaniewski">Sprawa druga. Współpracujemy ze sobą, panie prezesie, jeśli chodzi o tekstylia i obuwie, od wielu miesięcy. Wspieram pańskie działania na rzecz zwiększenia liczby etatów dla celników z rezerwy Rady Ministrów i zwiększenia środków budżetowych na służby celne, żeby były lepiej wyposażone i lepiej pracowały, lepiej dbały o interes państwa i ochronę rynku wewnętrznego. Czy zatem nie jest też tak, że po prostu zabrakło nagle środków i etatów na uruchomienie tego terminalu? Czy nie jest tak, że rząd z góry to założył, być może wcześniej, albo być może zapomniał o tym, że taki terminal ma być otwarty, bo nie było pieniędzy na służby celne w budżecie państwa na rok bieżący, zwłaszcza że nominalnie te środki zostały zmniejszone w stosunku do roku ubiegłego? Skąd zatem rząd miał mieć środki zagwarantowane w budżecie państwa na uruchomienie terminalu? Czy była to gra celowa, czy było to zapomnienie? Prosiłbym o odpowiedź w tej sprawie, zwłaszcza, panie prezesie Paczocha, że - jak poinformował wczoraj na posiedzeniu zespołu trójstronnego ds. przemysłu lekkiego pan Pogorzelski, pański dyrektor - na skutek wzmożonej kontroli w wyniku działań społecznych tylko w ciągu pierwszych tygodni marca do budżetu państwa wpłynął dodatkowo 1 mln zł z tytułu prawidłowo prowadzonych odpraw celnych. Ile pieniędzy by dodatkowo wpłynęło, gdyby celnicy, korzystając z tego sprzętu technicznego, który jest na przejściu w Koroszczynie, prześwietlili całe to towarzystwo, które ciągnie towary do Polski w ramach podwójnego fakturowania? To są ogromne pieniądze, panie prezesie. Myślę, że wtedy rząd nie martwiłby się o to, skąd wziąć pieniądze na te 100 etatów, one po prostu szybko by wpłynęły.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#ZbigniewKaniewski">Sprawa następna. Być może jest to pytanie do pana posła sprawozdawcy, który zajmował się tą sprawą, i do pana prezesa. Czy są jakieś niewykonane przez wykonawcę zalecenia Głównego Urzędu Ceł, odnoszące się do wybudowanego obiektu? Gdy zajmowałem się tą sprawą, uzyskiwałem dokumenty stwierdzające, że wszystkie zalecenia wykonawca wykonywał. Być może jest inaczej, prosiłbym o odpowiedź w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#ZbigniewKaniewski">Kolejne pytanie. Czy prawdą jest, że takie a nie inne usytuowanie tego terminalu związane jest z warunkami geologicznymi, jakie panują w tamtym rejonie? I ostatnie pytanie. Jakie straty poniósł do tej pory budżet państwa z tytułu nieuruchomienia terminalu? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bergier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że budowa terminalu w Koroszczynie przejdzie do historii inwestycji w naszym kraju. W swoim pytaniu chciałbym w związku z tym zapytać o przeszłość i o przyszłość. W pytaniu o przeszłość, które kieruję do przedstawiciela sprawozdawcy i do przedstawiciela rządu, pytam: Co było najpoważniejszym błędem w tej inwestycji, co sprawiło, że cały kraj musi o niej tak długo i z taką boleścią mówić? I pytanie o przyszłość - do przedstawiciela rządu: Kiedy i w jakim czasie można oczekiwać, że przejście graniczne terminal zostanie otwarte? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowaczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam następujące pytanie: Ile wynoszą dzienne koszty utrzymania tego obiektu, terminalu? Do tej pory, codziennie, sumarycznie... Jakie koszty poniósł budżet państwa na bieżące utrzymanie od daty tzw. jego oddania? Pan poseł Kaniewski mówił o sprawie dochodów z działalności sprawnie funkcjonujących służb urzędu celnego. O ile się orientuję, działalność służb urzędu celnego to swego rodzaju samospłata. Jest to inwestycja wysoko rentowna dla budżetu państwa. Pan poseł, pan marszałek Stefaniuk mówił wyraźnie, jakiego typu są to zjawiska na granicy wschodniej. Zadaję sobie pytanie i prosiłbym bardzo, aby pan minister... pan prezes był łaskaw odpowiedzieć. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, której jestem członkiem, kilkakrotnie ten temat omawiała, a ja w ogóle nie wiem, czy pan premier Buzek jest o tym wszystkim poinformowany. Zadaję pytanie oficjalne: Jaka jest gwarancja, że pan premier Buzek zapozna się z rezolucją sejmową, która dzisiaj jest omawiana i która będzie uchwalana?</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WojciechNowaczyk">A do pana prezesa Paczochy mam pytanie natury moralnej. Czy za miarę swego sukcesu pan prezes uzna fakt niedopuszczenia do uruchomienia terminalu w Koroszczynie, czy pan wolałby, by za historyczny sukces pana prezesa uznać to, że doprowadził do uruchomienia tego terminalu?</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#WojciechNowaczyk">Panie marszałku, widzę, że jest obecny na sali obrad pan wiceprezes NIK, który prowadził kontrolę. W pewnym okresie, podczas posiedzeń komisji sejmowej, nie mógł podać pełniejszych wyników, mówił tylko o wynikach wstępnych, prosiłbym więc bardzo, aby pan marszałek pozwolił, aby pan prezes NIK był uprzejmy nas poinformować o stanie wiedzy NIK na dzień dzisiejszy. Myślę, że byłoby to bardzo dobre uzupełnienie całokształtu tego obrazu historycznego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie jednak zacząć od pewnego wprowadzenia. Koroszczyn to duża sprawa, duża afera - to raz. Kostrzyń, uruchomiony trzy lata temu przy pomocy dwóch premierów, przeznaczony od odbarczenia Słubic, również nadużyć w Słubicach... Świecka - przepraszam... dzisiaj świeci pustkami, zasięg odpraw jest ograniczony. Szosy, które miały też odbarczyć tę poznańską, świecką - świecą pustkami. To jest moim zdaniem druga sprawa - pusty Kostrzyń. I trzecia sprawa. W Bydgoszczy w zeszłym roku też miał być oddany nie terminal wprawdzie, ale miejsce poważnych odpraw - niewykonane. W związku z tym, panie marszałku, przechodzę już do pytania skierowanego jednak do pana ministra spraw wewnętrznych i administracji. Czy istnieje jakikolwiek nadzór inwestycyjny, w porozumieniu oczywiście z Głównym Urzędem Ceł? Bo ja mam takie przekonanie, że władza administracyjna jest jakby poza kontrolą, że jej wszystko wolno. No bo to jest wojewoda, to jest inwestor, nad wojewodą jest minister spraw wewnętrznych i administracji, poważna władza. Zatem ta władza jak gdyby nie jest kontrolowana, bo ona jest najważniejszą władzą i z natury nie pozwala się kontrolować. Stąd to pytanie o nadzór inwestycyjny, który korygowałby to w trakcie realizacji inwestycji, który by sprawdzał, czy i gdzie powstają błędy. Błędy to w końcu jakby zjawisko naturalne, ale dlaczego Polska dowiaduje się o nich w momencie, gdy wszystkie wstęgi zostały już przecięte, jak to miało miejsce między innymi w Koroszczynie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Gdy Komisja Finansów Publicznych zaproponowała zwiększenie dochodów z cła w budżecie na rok 1999, był ostry protest ze strony GUC i ministra finansów, a członkom Komisji Finansów Publicznych marzyła się tylko poprawa efektywności pracy służb celnych. W związku z tym mam pytania do pana prezesa Paczochy, które się bezpośrednio wiążą z dzisiejszym tematem. Jakie działania podejmuje pan prezes, aby ograniczać patologie w zakresie zaniżania wartości celnych, a także zjawisko nienakładania ceł i nieopodatkowywania importowanych towarów? Drugie pytanie. Kiedy służby celne zabezpieczą bieżącą informację o ilości importowanych produktów, informację niezbędną do podejmowania decyzji w zakresie ochrony rynku rolnego, i jak długo można tolerować to, że informację taką otrzymujemy po 3 miesiącach? I trzecie pytanie. Jak pan prezes skomentuje stwierdzenie przedstawicieli Komisji Europejskiej, że obecnie nie mają oni zaufania do polskich służb celnych i granicznych i wątpią, czy w przyszłości te służby będą efektywnie pobierać podatek i cło na granicy Unii? Podaję te informacje za „Rzeczpospolitą”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ jestem członkiem komisji administracji i od początku śledzę prace związane z tą sprawą, chcę skierować dwa pytania do pana prezesa Paczochy i, jeżeli pan marszałek pozwoli, jedno do pana prezesa NIK.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WiesławWoda">Pytania do pana prezesa Paczochy. Czy widzi pan prezes możliwość alternatywnej lokalizacji przejścia granicznego, skoro dochodzi do zalania terenu? Myślę, że w czasie ostatniej pańskiej wizyty mógł pan stwierdzić, że jest to po prostu teren zalewowy. Drugie pytanie. Dlaczego na posiedzeniu międzyresortowego zespołu do spraw zagospodarowania przejść granicznych prezentował pan odmienne stanowisko niż pozostali członkowie tego zespołu? Czy pozostali członkowie to ludzie przypadkowi i niekompetentni, skoro po prostu prezentowali diametralnie inne stanowisko niż pan? Takie stwierdzenie padło na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WiesławWoda">I pytanie do pana prezesa NIK. Na ostatnim posiedzeniu komisji stwierdził pan, że są już ostateczne ustalenia kontroli NIK, ale one jeszcze nie uprawomocniły się - miało się to stać w poniedziałek. Czy wobec tego są to już ustalenia prawomocne i czy może pan je podać w syntetyczny sposób? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MarekBorowski">To już wszystkie pytania, teraz przechodzimy do odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#MarekBorowski">Najpierw pan Piotr Kownacki, wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PiotrKownacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania pana posła Nowaczyka i pana posła Wody, chciałbym poinformować, co następuje. Otóż istotnie wczoraj upłynął termin zgłaszania zastrzeżeń do wystąpień pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli skierowanych do prezesa Głównego Urzędu Ceł i komendanta głównego Straży Granicznej. Nie wpłynęły takie zastrzeżenia, należy zatem przyjąć, że nie zostały one zgłoszone w terminie, a więc już nie będą mogły być rozpoznane, jeśli wpłyną po terminie, gdyż procedura ustalona w ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli nie dopuszcza takiej możliwości. W związku z tym w najbliższym czasie Najwyższa Izba Kontroli przedstawi informację zbiorczą o wynikach tej kontroli - oczywiście zostanie ona przekazana Wysokiemu Sejmowi. Na podstawie tych wystąpień, które zostały skierowane, ustalenia kontroli, najkrócej rzecz ujmując, są następujące.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#PiotrKownacki">Po pierwsze, budowa czy też lokalizacja tych obiektów terminalu w Koroszczynie została ustalona poza zasięgiem terytorialnym drogowego przejścia granicznego, co oznacza naruszenie przepisu stosownego rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia zakresu obowiązków organów zobowiązanych do utrzymania przejść granicznych - to jest bardzo długi tytuł, w każdym razie to rozporządzenie nie dopuszcza takiej właśnie lokalizacji. Naruszona została również obowiązująca w owym czasie ustawa o planowaniu przestrzennym. Pomimo że ta inwestycja była w dużym stopniu finansowana ze środków budżetowych, nie zostały opracowane ani prawidłowo zatwierdzone, a tym samym nie zostały zatwierdzone, założenia techniczno-ekonomiczne tej inwestycji, co rzutowało na sposób jej finansowania. Ponieważ tutaj w toku debaty pytano o legalność z punktu widzenia prawa budowlanego, uprzejmie informuję, że w styczniu br. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego przeprowadził w tym zakresie kontrolę, nie stwierdzając naruszeń w zakresie pozwoleń na budowę.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#PiotrKownacki">Patrząc na sprawę od strony finansowej, Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia zabezpieczenie czy też stwierdza brak właściwej dbałości o interes skarbu państwa w umowach zawieranych pomiędzy ówczesnym wojewodą bialskim a inwestorami części komercyjnej. W naszym przekonaniu wojewoda w stopniu niedostatecznym zabezpieczył interes skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#PiotrKownacki">Konkluzja Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie uruchomienia terminalu jest taka, iż należy go uruchomić z dwóch podstawowych powodów. Niezależnie od tych wszystkich nieprawidłowości, które stwierdziliśmy, terminal został wybudowany kosztem już 110 mln zł z budżetu państwa, są zaciągnięte zobowiązania, wykonane są prace za kwotę ponad 20 mln zł, które muszą być spłacone i to jest jeden powód. Drugi to są warunki odpraw celnych, odbywających się obecnie na przejściu drogowym Kukuryki-Kozłowiczy. W kierunku przyjazdowym do Polski to się odbywa w Kukurykach. W kierunku wyjazdowym - na terenie Białorusi w Kozłowiczy, gdzie nie ma żadnych, nawet elementarnych warunków do dokonywania tych odpraw. Zatem porównanie stanu obecnego z tym, który jest możliwy do osiągnięcia w Koroszczynie, również skłania Izbę do wniosku, iż należy ten terminal uruchomić.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#PiotrKownacki">Ponadto w toku kontroli Izba zdecydowała o skierowaniu zawiadomień do prokuratury o stwierdzeniu zdarzeń noszących znamiona przestępstw. I takie zawiadomienia są kierowane.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#PiotrKownacki">To w największym skrócie tyle, co miałem do powiedzenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana Bogdana Borusewicza, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ było pytanie dotyczące ewentualnych kosztów różnych wariantów, różnych możliwości, chcę powiedzieć, że minister finansów oszacował wariantowo koszty trzech różnych możliwości. Wariant pierwszy, dokończenie budowy terminalu z uwzględnieniem wniosków GUC - 50 mln 300 tys. zł - zamykałby się łączną kwotą 160 mln 300 tys. zł. Przy założeniu, że oczywiście 110 mln zł zostało wydanych.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#BogdanBorusewicz">Wariant II. Dokończenie budowy terminalu z uwzględnieniem wniosków GUC i wykupem części komercyjnej obiektu, to jest 50,3 mln zł oraz koszt wykupu. Łączy koszt - 160,3 mln zł oraz koszt wykupu części komercyjnej, czyli dodatkowo kilkadziesiąt milionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#BogdanBorusewicz">Wariant III. Dokończenie budowy terminalu jako obiektu tymczasowego z uwzględnieniem wniosków GUC oraz budowa nowego przejścia granicznego. Łączny koszt wyniósłby 360 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#BogdanBorusewicz">Teraz o kosztach, które poniosłaby Straż Graniczna. Potrzebne byłyby dodatkowo 84 etaty i 2 samochody. Łączny koszt - 2140 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#BogdanBorusewicz">Odpowiedź na pytanie: Czy budowę terminalu można uznać za nielegalną? Na to odpowiedział już pan prezes NIK - nie można jej uznać za na nielegalną. Gdybyśmy uznali za nielegalną, to musielibyśmy ten terminal rozebrać. Jestem przeciwnikiem rozebrania tego terminalu.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#BogdanBorusewicz">Sprawę nadzoru inwestycyjnego poruszył pan poseł Rulewski, porównanie Kostrzyna z Koroszczynem - akurat nie znam Kostrzyna, więc trudno mi porównywać, co prawda nazwy są podobne. Nadzór inwestycyjny i inwestycje prowadzi wojewoda. Nadzór oczywiście to służby wojewody. Dopiero pan prezes Paczocha w ubiegłym roku wydał dwie decyzje: o uzgodnieniach inwestycji na przejściach granicznych i o wymaganiach wobec siedzib placówek administracji celnej, które regulują, jak to ma wyglądać. Wcześniej nie było tego.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Był brak nadzoru. Nie można było sprawdzić.)</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#BogdanBorusewicz">W związku z tym były też te problemy.</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#BogdanBorusewicz">Jaka jest gwarancja, że premier Buzek zapozna się z rezolucją i kiedy będzie decyzja?</u>
          <u xml:id="u-273.9" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Nowaczyk: Uważnie.)</u>
          <u xml:id="u-273.10" who="#BogdanBorusewicz">Zapewniam pana posła, że się zapozna uważnie z rezolucją. Na pewno się zapozna przed najbliższym posiedzeniem Rady Ministrów, ponieważ na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów zapadnie ostateczna decyzja co do losów Koroszczyna.</u>
          <u xml:id="u-273.11" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Nowaczyk: W głosowaniu jawnym czy tajnym?)</u>
          <u xml:id="u-273.12" who="#BogdanBorusewicz">Nie wiem, jaki w tej chwili obowiązuje regulamin rządu. Myślę, że jest głosowanie jawne, tak jak poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-273.13" who="#BogdanBorusewicz">Mam nadzieję jednak, że do głosowania nie dojdzie i ta decyzja zostanie podjęta w drodze consensusu. A sprawa musi być poruszona na posiedzeniu rządu, ponieważ zespół do zagospodarowania przejść granicznych nie doszedł do ustaleń. Dwukrotnie się zbierał, ale do ustaleń nie doszło. W związku z tym ta zwłoka i rząd musi podjąć decyzję. Taka jest procedura. W najbliższy wtorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi Borusewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu prezesa Głównego Urzędu Ceł pana Janusza Paczochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanuszPaczocha">Panie Marszałku! Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! Otrzymałem bardzo dużą liczbę pytań. Proszę mi pozwolić wybrać i wyróżnić jedno, ponieważ ma ono wyraźnie charakter osobisty i od niego pragnę zacząć. Chodzi o pana posła Nowaczyka i pytanie: W jakiej formie poczuje się usatysfakcjonowany moralnie - czy wtedy, kiedy dojdzie do uruchomienia tego obiektu, czy wtedy, kiedy dojdzie do nieuruchomienia? Uznałem, że to pytanie mogę potraktować jako pierwsze, bo dla mnie jest najważniejsze. Otóż chcę oświadczyć panu posłowi, że w styczniu zeszłego roku, obejmując to stanowisko, miałem pełną świadomość, że to jest miejsce pracy dla sapera. Pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem, kierując się tym, co stwierdziłem na podstawie informacji podwładnych, było zarządzenie kontroli doraźnej właśnie tego typu obiektów. Wyniki tej kontroli doraźnej były jednoznaczne: sprawa terminali tak lokalizowanych, oddalonych od granicy, tak konstruowanych, jeżeli chodzi o mieszanie się części komercyjnej z urzędową, ruchu wjazdowego z ruchem wyjazdowym, musi być w polskiej administracji celnej definitywnie sprawą terminalną. W związku z tym wydałem te dwie decyzje, o których przed chwilą poinformował pan minister Borusewicz, i to jest moją miarą sukcesu moralnego.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanuszPaczocha">Przy okazji, wydając te dwie decyzje, przesądziłem, że w następnych obiektach granicznych w Dorohusku i Hrebennem już tego typu obiekty nie powstaną; procesy przygotowawcze zostały zatrzymane. Powodem do dumy jest więc dla mnie właśnie to, że możemy otwarcie powiedzieć posłom, posłankom i opinii publicznej, iż takie błędy już nie mają prawa się powtórzyć, ponieważ wyraźnie ustanowiono, że każde następne uzgodnienie musi być podpisane przez organ celny - prezesa Głównego Urzędu Ceł, który poniesie pełną, stuprocentową odpowiedzialność za ewentualną błędną decyzję uzgodnieniową lub odmawiając uzgodnienia nie dopuści do jakiejkolwiek następnej patologii. Jako urzędnik państwowy sądzę, że w tym okresie, w roku 1998, znacznie więcej czasu i wysiłku poświęciłem na wyprostowanie tej patologii niż na pilnowanie stołka.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#JanuszPaczocha">Teraz postaram się już kolejno ustosunkować do szczegółowych pytań, jakie tutaj padły. Przepraszam najmocniej, będę się starał dochować chronologii wszędzie tam, gdzie zdążyłem zanotować zarówno nazwisko, personalia posła, jak i treść pytania, w miarę precyzyjnie.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#JanuszPaczocha">Pani poseł Tomaszewska pytała o różnicę kosztów budowy i usunięcia ewentualnych mankamentów. Nie zasłaniając się faktem, że inwestorem są tutaj służby wojewody - administracja celna jedynie zasiedla obiekty graniczne i z nich korzysta - mogę powiedzieć, gdyż posiadam pewną ograniczoną wiedzę na ten temat, że niewykonane do dzisiaj wnioski administracji celnej są szacowane w przybliżeniu, w zależności od tego, kto szacuje, na kwotę 20–30 mln zł. To byłyby te koszty usunięcia mankamentów, które dla nas, dla administracji celnej, są fundamentalne. Jeżeli chodzi natomiast o koszty budowy obiektu, to proszę to porównać z kwotami, jakie tu już wymieniono. Obiekt wybudowano za 110 mln zł, a nie - jak ktoś błędnie podał - 200 mln; wojewoda ma jeszcze niezapłacone rachunki na 20 mln zł za wykonane roboty. To jest mniej więcej koszt wybudowania tego typu obiektu. Twierdzę jednak, że gdyby powstawało normalne pełnoprofilowe przejście graniczne na granicy, wtedy koszty budowy obiektu granicznego można byłoby znacznie zredukować, ponieważ największym elementem kosztów tego typu terminalu są ogromne płyty postojowe i specjalnie chroniona droga dojazdowa. Gdyby lokalizowano go na granicy, nie byłoby problemu drogi - ani kosztu jednostkowego, ani utrzymania i chronienia. Jeżeliby wybudowano przejście graniczne o odpowiedniej ilości peronów odprawowych, nie byłoby problemu potężnych płyt postojowych, które są najdroższe, bo muszą mieć dużą wytrzymałość i są swoistą przechowalnią kolejek. Kolejka jest albo na drodze, albo na takiej płycie postojowej. Żeby nie było kolejki, musi być odpowiednia liczba celników i odpowiednia do potrzeb liczba miejsc odprawowych.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#JanuszPaczocha">Jak przebiega wyciąganie konsekwencji w związku z tym, co się już stało? Największe nieprawidłowości powstały przy budowie pierwszego tego typu obiektu, w Świecku. Do dzisiaj trwa postępowanie prokuratorskie, muszę więc powiedzieć, że rozstrzygnięcie tego problemu jest we właściwych rękach i ubolewam, że tak długo trwa. Jeżeli chodzi o drugi taki obiekt, zaprojektowany przez tego samego projektanta, właśnie ten w Koroszczynie, to po kontroli Urzędu Kontroli Skarbowej w Lublinie, jesienią zeszłego roku zostały skierowane stosowne wnioski w tej sprawie i teraz trwa postępowanie prokuratorskie. Do tego możemy dodać dzisiejszą najnowszą informację od pana wiceprezesa Kownackiego, że i NIK skieruje stosowne wnioski. A więc ta sama konkluzja: organy ścigania muszą się tym problemem zająć. I mój do tego komentarz (mogę sobie na to w tym momencie pozwolić): dobrze by było, żeby następne obiekty graniczne nie powstawały po to, żeby mieli zajęcie prokuratorzy. Następne obiekty już nie mogą być połączone z tego typu patologiami. Musimy wyraźnie powiedzieć: dość.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#JanuszPaczocha">Jeszcze jedna uwaga, czysto terminologiczna. Otóż, szanowni państwo, wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni do używania słowa „terminal”. Tymczasem pojęcie to jest pojęciem potocznym, nie funkcjonuje ani w prawie celnym, ani w przywoływanych tu rozporządzeniach Rady Ministrów czy ministra spraw wewnętrznych. Mówimy o drogowym przejściu granicznym lub innym, o zasięgu przejścia granicznego; „terminal” jest określeniem potocznym.</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Maniura pytał o szczegółowe kwestie dotyczące dopełnienia formalności uzgodnieniowych, lokalizacyjnych. Pan wiceprezes Kownacki, sądzę, częściowo już zainteresowanie pana posła zaspokoił, ale uznaję za właściwe postawienie kropki nad „i”, korzystając wprost z wystąpienia pokontrolnego NIK. Tak jak pan wiceprezes powiedział, a ja to niniejszym potwierdzam, uznaję za właściwe niewystępowanie do NIK z jakimikolwiek uwagami do tego wystąpienia pokontrolnego. Oznacza to, że w terminie miesięcznym powinienem zająć stanowisko wobec wniosków pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli i tak się stanie. Ale w tym właśnie protokole - a jest to dokument jak najbardziej obiektywny, nie powołuje się na informacje moich podwładnych, którzy może chcieliby się postawić w lepszym świetle - Najwyższa Izba Kontroli jest dla nas niekwestionowanym autorytetem z zewnątrz kontrolującym poczynania administracji celnej, również tutaj krytycznie ocenione.</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#JanuszPaczocha">Cytuję jedno zdanie: Ustalono, że na etapie udzielania wskazania lokalizacyjnego (czyli rok 1993) dla tej inwestycji nie dopełniono (wtedy chodziło o Centralny Urząd Planowania) dyspozycji art. 38 ust. 2 ustawy o planowaniu przestrzennym. Konkretnie - Centralny Urząd Planowania nie zasięgnął opinii organów Straży Granicznej i organów administracji celnej. To rok 1993. Następnie rok 1994: decyzja lokalizacyjna wojewody i naruszenie przytaczanego tu rozporządzenia Rady Ministrów z 1991 r. w sprawie obowiązków organów zobowiązanych do utrzymywania przejść granicznych. Rok 1995: koncepcja architektoniczna obiektu - w ogóle nie przedłożona do uzgodnienia administracji celnej. Oznacza to naruszenie tegoż samego rozporządzenia Rady Ministrów z 1991 r. Od siebie dodaję jeszcze jeden fakt z roku 1996: projekt budowlany - a więc już zwieńczenie całego dzieła, „od pomysłu do przemysłu” - nie ma formalnego uzgodnienia zastrzeżonego dla organu celnego. Nie istnieje uzgodnienie formalne ani dyrektora Urzędu Celnego, bo jest organem, ani ówczesnego prezesa Głównego Urzędu Ceł, który jest również organem. Owszem, jest sporo opinii, stanowisk cząstkowych różnych departamentów GUC, różnych komórek organizacyjnych Urzędu Ceł, Urzędu Celnego w Białej Podlaskiej, ale trzeba kategorycznie stwierdzić, że nie dopełniono formalnego wymogu uzgodnienia na odpowiednim szczeblu z organem do tego upoważnionym, jak przesądza o tym rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#JanuszPaczocha">Dlatego pozwoliłem sobie wcześniej powiedzieć, że uznaję swoje posunięcia z 1998 r. za definitywnie kończące tego typu błędy i niegospodarności.</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#JanuszPaczocha">Jeżeli chodzi o wyniki kontroli Urzędu Kontroli Skarbowej, mogę je ujawnić, a przy okazji sprostować informację pana posła z powołaniem się na relacje prasowe. Jest pewna niekonsekwencja, niewiarygodność przekazów prasowych, więc uściślam: ponieważ ta kontrola odbywała się w 1998 r., dotyczyła środków zaangażowanych do końca 1997 r. Jest tam jasne stwierdzenie, że wówczas około 36% zaangażowanych środków budżetu państwa zostało wydatkowanych niezgodnie z przeznaczeniem, czyli z naruszeniem dyscypliny budżetowej. Niemalże dosłowna cytata z ustaleń.</u>
          <u xml:id="u-275.10" who="#JanuszPaczocha">Czy lokalizacja tego obiektu, tego terminalu, jest skorelowana z autostradą A2? Jeżeli pan poseł pozwoli, nawiążę tu również do pytania i stanowczej wypowiedzi pana marszałka Stefaniuka, bo pan marszałek z kolei użył określenia, że przecież „autostrada na papierze”. Uważam, że mogę te dwie sprawy połączyć. Otóż, szanowni panowie, abstrahując od tego, że każdy z nas życzyłby sobie, aby układ autostrad w Polsce nie był „na papierze”, faktem jest, że kiedy wznosi się tak duży obiekt graniczny, należy rozwiązać nie tylko te problemy, które widać na drodze wiodącej do Kukuryk. Na te problemy, które mamy dzisiaj z natężeniem ruchu - wiadomo, że z powodu kryzysu rosyjskiego mamy pewne obniżenie - trzeba spojrzeć z pewną perspektywą. I teraz jaką? Dla mnie jest to perspektywa bardzo konkretna, ponieważ z upoważnienia Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Lublinie konkretne biuro projektowe przysłało prezesowi Głównego Urzędu Ceł dokument do uzgodnienia: przebieg autostrady A-2 na odcinku od węzła w Dobryniu do granicy państwa, dosłownie kilkaset metrów od istniejącego przejścia granicznego w Kukurykach. I właśnie w tym dokumencie uzgodnieniowym na jednym ze schematów jest zaprezentowane pełnoprofilowe drogowe przejście graniczne w konkretnie ustalonej odległości od rzeki Bug i w bezpośrednim sąsiedztwie przejścia drogowego w Kukurykach - jak łatwo się domyśleć, przewidziano wykonanie tam stosownego nasypu. A więc w perspektywie, jak życzyliby sobie tego kierowcy, najbliższych lat powstanie autostrada i na niej przejście graniczne. A zatem dotychczasowe wydatkowane środki bez korelacji mogą zasłużyć na miano niegospodarności, nieprzewidywalności w perspektywie, która jest do przewidzenia.</u>
          <u xml:id="u-275.11" who="#JanuszPaczocha">Gdyby to samo powtórzyć z punktu widzenia pesymisty - perspektywa 10 lat. Pracuje obiekt albo w Kukurykach - ten krytykowany, może warto na 10 lat w ograniczonym zakresie go zmodernizować, lub pracuje obiekt w Koroszczynie - też koszty poniesione, ale i tak autostrada powstanie, a na niej docelowy obiekt graniczny. Zatem należy w tej perspektywie również ocenić środki wydane w najbliższych miesiącach lub latach: czy jest to właściwe gospodarowanie groszem publicznym, czy nie, czy można w tym wypadku przy tym niekończącym się paśmie pomyłek zmniejszyć, ograniczyć marnotrawstwo środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-275.12" who="#JanuszPaczocha">Ten problem, panie pośle, panie marszałku, stoi przed nami z całą ostrością, ponieważ w najbliższym czasie muszę to uzgodnić. Muszę odpowiedzieć: tak lub nie. I publicznie oświadczam, że to uzgodnienie jest trudne, ponieważ przesądzilibyśmy w najbliższej perspektywie o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niech się pan też odniesie do nieodprowadzanych towarów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanuszPaczocha">Panie marszałku, proszę się nie niepokoić. Dosyć skwapliwie notowałem wszystkie pytania. Teraz jedynie skupiłem się na pytaniu pana posła Maniury i zechciałem nawiązać do jednego z pańskich. Uważam, że właściwie je połączyłem. Również i przede mną stoi dylemat, jak teraz uzgadniać tego typu przedsięwzięcie, kiedy wiadomo, że aby obiekt w Koroszczynie skorelować z autostradą, trzeba go połączyć z węzłem, trzeba go skomunikować z przejściem granicznym, trzeba wybudować dodatkowy wiadukt nad autostradą lub pod autostradą i trzeba kolejny odcinek ekstra drogi zabezpieczyć przed przestępstwami. A zatem ponieważ to byłoby jednak robione za pieniądze publiczne, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, co tutaj jest gospodarnością w perspektywie roku i w perspektywie 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JanuszPaczocha">Następne pytanie pana posła Maniury jest chyba powtórzeniem pytania pani poseł Tomaszewskiej, bo padło pytanie: ile potrzeba jeszcze pieniędzy na dokończenie. Podałem, że to są szacunki: w zależności od tego, kto szacuje, wynoszą około 20–30 mln, żeby spełnić wymagania administracji celnej, których raczej nie wypadałoby tutaj deprecjonować, ponieważ są wypracowane na podstawie naszych bolesnych doświadczeń na podobnym obiekcie w Świecku. Te wymagania przygotowywali celnicy praktycy Urzędu Celnego w Białej Podlaskiej i specjalnie do tego oddelegowani celnicy ze Świecka. A więc nie są to pobożne życzenia prezesa.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JanuszPaczocha">I ostatnie pytanie pana posła Maniury: czy tego typu obiekty - terminale - oddalone od granicy, są typowym rozwiązaniem? Z całą odpowiedzialnością oświadczam, że jest to rozwiązanie nietypowe, niespotykane. Dwa takie obiekty, konkretnie Świecko i Koroszczyn, są dla nas problemem, ponieważ tymi obiektami zajmuje się prokurator. Wiemy, że w pierwszym obiekcie dochodzi do szeregu patologii, których zakres trudno ograniczyć, posiadając tego typu obsadę etatową i tego typu wyposażenie. Skala obrotu, skala towarów tam przemieszczanych, ilość osób, które tam są odprawiane, powodują właśnie zagęszczenie tych patologii. Powołam się na konkretny dokument, jeżeli chodzi o rozwiązanie europejskie, ponieważ sprawdzaliśmy, czy są w tej materii jakiekolwiek dyrektywy Unii Europejskiej. Sprawdzaliśmy również w poszczególnych administracjach celnych największych państw Zachodniej Europy. Uzyskaliśmy następujące odpowiedzi i potwierdzenia. Jeżeli chodzi o takie państwa jak Francja, Niemcy, Wielka Brytania, na moje zapytania w zeszłym roku otrzymałem konkretne, kompletne dokumentacje techniczne przejść granicznych funkcjonujących w Unii Europejskiej, rekomendowanych mi jako najbardziej sprawdzające się w praktyce. Są to przejścia, które w niczym nie przypominają tych, o których tutaj mówimy. I jeszcze jedna informacja - przy tym sprawdzaniu ustaliliśmy, że Konferencja Państw Bałtyckich zajęła stanowisko w tej sprawie - chodzi o ustalenia rundy tallińskiej z 1997 r. - i właśnie z dokumentów Konferencji Państw Bałtyckich pochodzą te najtwardsze stwierdzenia, którymi się posługiwałem jesienią zeszłego roku, że musi być na tego typu obiekcie koniecznie odseparowany ruch osobowy od towarowego, że musi być odseparowana część wjazdowa i wyjazdowa przejścia granicznego, ponieważ ten styk powoduje największe patologie. I o to właśnie z całą mocą teraz zabiegamy.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Kaniewski pytał się, co takiego nagłego stało się w 1998 r., że doszło do wyraźnej, zauważalnej zmiany stanowiska. Po części już odpowiedziałem. Po objęciu stanowiska i po otrzymaniu informacji, szczególnie od celników związkowców, o problemach z opanowaniem żywiołu przemytniczego na największych przejściach granicznych zarządziłem kontrolę doraźną na 6 obiektach granicznych, tych największych. Wyniki tej właśnie kontroli doraźnej spowodowały, że zostały przygotowane konkretne dane i informacje. Nawiasem mówiąc, ten protokół również został przekazany do wiadomości nadzorującego mnie ministra finansów, pana premiera Buzka, i również do inspekcji celnej. Wtedy właśnie doszło do bezpośrednich roboczych kontaktów z komendantem Straży Granicznej, wymiany informacji, poglądów, danych operacyjnych dotyczących obiektu w Koroszczynie, odtworzenia historii tej inwestycji i przedłożenia tych informacji za pośrednictwem wicepremiera Tomaszewskiego panu premierowi Buzkowi i podjęta została decyzja o wstrzymaniu realizacji tego obiektu. A więc w wyniku tego procesu decyzyjnego, który tu panu posłowi opisałem, nastąpiła oficjalna zmiana stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#JanuszPaczocha">Kwestia braku środków i kwestia możliwości, jakie w tej chwili ma administracja celna - w jaki sposób można by ten problem od tej strony rozwiązać? Administracja celna w wariancie - bo mamy możliwość zastosowania dwóch wariantów... Administracja celna w przypadku obiektu w Koroszczynie ma następujący problem w tym roku budżetowym: otóż jeżeli porówna się obiekt, bo wielkościowo jest porównywalny z tym w Świecku, nie tylko ze względu na osobę autora projektu, okaże się, że w Świecku w tym oddziale celnym pracuje 250 celników, a na przejściu granicznym w Kukurykach 100. A zatem gdyby miało dojść do uruchomienia obiektu, obsadzenia wszystkich stanowisk i podjęcia próby sprostania wyzwaniu w pełnym tego słowa znaczeniu i wymiarze, to administracja celna z rezerwy etatowej Rady Ministrów musiałby otrzymać 150 etatów. Tych etatów w tej chwili nie mamy, ale Rada Ministrów ma pole manewru. To stwierdzenie, na które w tej chwili sobie pozwoliłem, jest stwierdzeniem prezesa Głównego Urzędu Ceł, pokazuje pewną możliwość. Nie twierdzę, bo nie było takiego uzgodnienia i nie mam takiego przyzwolenia od pana premiera, aby móc teraz tymi etatami tutaj słownie dysponować...</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#JanuszPaczocha">Kwestia zwiększenia wpływów, bo zainwestowane środki zwrócą się, powinny się zwrócić w postaci uzyskanych wpływów. Otóż przede wszystkim muszę wyjaśnić, że w razie uruchomienia tego obiektu lub zmodernizowania przejścia w Kukurykach zwiększyłaby się liczba dokonywanych tam odpraw, ale ostatecznych, większa liczba procedur celnych byłaby tam przeprowadzana, a to oznacza, że doszłoby do geograficznego przemieszczenia uzyskiwanych przez nas wpływów. Na przejściu w Kukurykach w tej chwili 60% odpraw to tranzyt, a zatem te towary zmierzają albo na inną granicę pod osłoną karnetu TIR, albo jest to przekaz do innej naszej placówki wewnętrznej, gdzie dochodzi do odprawy ostatecznej według starego prawa celnego - bo do tego większość osób jest jeszcze przyzwyczajona - a dopuszczenia do obrotu według Kodeksu celnego. A więc czy cło będzie pobrane w punkcie granicznym, czy w naszej placówce celnej wewnętrznej, to będzie pobrane, pobierzemy to samo cło, tylko w innym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ale samochody giną po drodze.)</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#JanuszPaczocha">Panie pośle, pozwoli pan, że zareaguję bezpośrednio na tę dodatkową informację. Owszem, mieliśmy takie problemy na początku lat dziewięćdziesiątych i było to nagminne. Między innymi z drogi dojazdowej do obiektu w Świecku uciekło ponad 3 tys. tirów. To ma swoją wymowę. Co prawda, część się potem znalazła, tylko kto wie, czy z całym towarem. Są dalej podejmowane próby przełamania tych barier tam zastosowanych. W roku 1997 i 1998, a szczególnie od 1998 r. pod rządami nowego Kodeksu celnego, kiedy mamy pełną możliwość zabezpieczenia długu celnego, są to pojedyncze, sporadyczne przypadki, jest to ewidentny margines. I w tej materii właśnie pana posła Rulewskiego próbuję, usiłuję uspokoić.</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#JanuszPaczocha">Ostatnie pytanie pana posła Kaniewskiego, które zarejestrowałem, dotyczyło warunków geologicznych, które być może... Pytanie było: Czy prawdą jest, że one przesądziły o takiej, a nie innej lokalizacji? Panie pośle, z odpowiedzialnością za każde użyte słowo oświadczam, że według wszystkich posiadanych dokumentów - a prosiłem o bardzo wnikliwe sprawdzenie tego faktu - twierdzę, że nie istnieją żadne miarodajne ekspertyzy znane osobom urzędowym w administracji celnej przesądzające o tym, że dany obiekt nie mógł być posadowiony gdzie indziej. A zatem były to opinie rozpowszechniane w mediach przede wszystkim przez przedstawicieli strony komercyjnej. Dlatego tak z całą mocą to podkreślam, ponieważ każdy brzeg rzeki - a mam na myśli wodę stuletnią - jest terenem zalewowym. Ale każdy brzeg rzeki, jak wszyscy dobrze wiemy, jednak jest wyzwaniem dla drogowców, którzy wznoszą tam swoje drogi i mosty. Tak jest na każdej rzece. Podam konkretny przykład. W tym roku kończy się inwestycja budowy podobnego co do wielkości obiektu granicznego na Nysie Łużyckiej w Olszynie. Tam jest podobny problem i dlatego posadowiono obiekt o podobnej powierzchni na gigantycznych rozmiarów nasypie i w ten sposób poprzez inwestycję jednorazową rozwiązano problem lokalizacji. A więc, gdyby tak spróbować zacytować praktyków budowlańców, nie ma takich warunków geologicznych, które nie pozwoliłyby zagęścić terenu i wykonać nasypu pod konkretny obiekt inżynierski, związany z drogą, mostem, przyczółkiem mostu, autostradą, czy poszerzonego nasypu dla wykonania obiektów granicznych, np. drogowego przejścia granicznego.</u>
          <u xml:id="u-277.9" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Bergier zadał bardzo konkretne i trudne dla mnie pytanie, co było największym błędem przy wykonywaniu tego obiektu. Muszę spróbować zważyć to, co jest mi wiadome, i rozdzielić to na dwa wyraźne stwierdzenia. Po pierwsze, wszystko to, co potwierdziła kontrola Najwyższej Izby Kontroli, mianowicie sam proces decyzyjny, który doprowadził do tego, co mamy. To był największy błąd - błąd systemowy. Wśród tych dokumentów roboczych w Ministerstwie Finansów przypomniano i to, że wtedy, kiedy dany obiekt wznosi się dla konkretnej służby, to żeby w takim razie nie było tego typu nieporozumień, kto kogo w danym miejscu urządza, najlepiej jest, kiedy ten obiekt jest wznoszony przez tę służbę dla siebie. Sama sobie może zaszkodzić, popełniając pewne błędy. W całej Unii Europejskiej za wszystkie obiekty graniczne odpowiadają tam miejscowe administracje celne. W Polsce jest tak - i to jest to rozwiązanie polskie systemowe - że obiekty graniczne wznoszą i utrzymują wojewodowie dla administracji celnej i dla straży granicznej. To jest błąd systemowy. I drugi błąd, który tutaj potrafię precyzyjnie nazwać, to jest właśnie nierozdzielenie części wjazdowej i wyjazdowej ruchu importowego i eksportowego w tego typu obiekcie granicznym. Pan marszałek Stefaniuk zadał retoryczne pytanie, a cóż takiego mogą sobie przekazywać kierowcy. Panie marszałku, z całą powagą oświadczam, że mogą i przekazują bardzo dużo. Ale żeby moja wypowiedź nie była instruktażem dla przemytników, bardzo chętnie w rozmowie indywidualnej podam panu konkretne szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-277.10" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Nowaczyk zadał pytania, na które, jak twierdzę, w pełni odpowiedział pan minister Borusewicz. W związku z tym nie widzę tutaj miejsca dla siebie.</u>
          <u xml:id="u-277.11" who="#JanuszPaczocha">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Rulewskiego, to są konkretne kwestie postawione przy okazji rozpatrywania tego problemu. Postaramy się odpowiedzieć indywidualnie.</u>
          <u xml:id="u-277.12" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-277.13" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Stec zadał pytania - takie mam wrażenie - jak najbardziej dotyczące administracji celnej, ale niezwiązane wprost z tym problemem, o którym tutaj dzisiaj rozmawiamy. Dlatego, jeżeli cierpliwość pana marszałka i zgromadzonych osób pozwoli, pokrótce odpowiem, zdając sobie sprawę z tego, że moja wypowiedź nie może przekroczyć pewnych ram czasowych, a więc jedynie w pewnym uproszczeniu. Co do kwestii działalności prezesa i wysiłków całej administracji celnej, aby ograniczyć oszustwa celne i doprowadzić do tego, żeby większa część towarów, które do tej pory były przemycane, czyli wwożone z ominięciem administracji celnej, była jednak clona, to chcę oświadczyć, że jest to nasz obowiązek ustawowy i na tym się skupiają wszystkie nasze starania, między innymi chodzi o przemysł tekstylny. Podano już konkretne przykłady zaostrzenia kursu, ostrego działania, które przynosi pewne efekty. Najważniejsze są te działania, które są podejmowane w tej chwili i wymagają ogromnego wysiłku, w tym również finansowego, ale są już spóźnione. To jest problem kompleksowej komputeryzacji. Ostatnie 4 lata były okresem w naszej administracji celnej straconym. Trzeba było przyznać się do tego, że nie mamy kompleksowej komputeryzacji, a w tej chwili już przyjęto studium wykonalności przygotowane przez ekspertów Unii Europejskiej co do możliwości wykorzystania systemu komputerowego oferowanego przez agendę ONZ, konkretnie przez UNKTAD. Jeszcze w tym roku rozpoczniemy pilotażowe wdrażanie tego w takich obiektach, jak urząd celny na warszawskim lotnisku „Okęcie”, centrala i urząd celny w Katowicach. Ten pilotaż będzie finansowany ze środków pomocowych i ze środków przeznaczonych na bieżące koszty pokrywane przez administrację celną. Pełne wdrożenie tego systemu to jednak jest wysiłek co najmniej dwuletni. To jest fundamentalna rzecz, aby celnicy otrzymali narzędzie, które pozwoli im skutecznie zwalczać wszelkie oszustwa celne. Jeżeli między celnikami na różnych przejściach granicznych nie ma codziennego przepływu informacji o odprawianych towarach, o wartościach celnych, to działają oni dużo wolniej i mniej skutecznie. Poza tym, ponieważ w grę wchodzi również możliwość korumpowania celnika, system komputerowy zapewni, że celnik dokonujący odprawy będzie niejako przypisany do tej odprawy. Następuje autoryzacja odprawy, udokumentowane jest każde posunięcie wraz z tym, kto ją przeprowadził. A zatem w wypadku stwierdzenia różnic przy powtórnych kontrolach celnych u przedsiębiorców czy na drogach będzie można z łatwością zidentyfikować osobę, która była odpowiedzialna za oszustwo celne popełnione przy czynnej pomocy skorumpowanego celnika. Dlatego te wymagania techniczne, o których tutaj mówię, są najważniejsze, jeżeli chodzi o ograniczenie oszustw celnych, i to między innymi jest warunek naszej akcesji do Unii Europejskiej. Wszelkie deklaracje polityczne mogą właśnie napotkać na barierę, jeżeli Unia Europejska stwierdzi, że nie jesteśmy w stanie w sposób sprawny pobierać dochodów z ceł, które mają się stać dochodami własnymi Unii Europejskiej. Tak więc musimy być skomputeryzowani, musimy zastosować taryfę unijną, musimy umieć stosować unijne procedury tranzytowe. Administracja celna temu wyzwaniu musi sprostać przed akcesją. Trzeba w określonym czasie i przy poniesieniu określonych wydatków sprostać temu wyzwaniu, a to się przede wszystkim sprowadza do komputeryzacji służb celnych.</u>
          <u xml:id="u-277.14" who="#JanuszPaczocha">Jeżeli chodzi o poślizg w dostępie do informacji o tym, co jest importowane - chodzi szczególnie o towary wrażliwe, których lista ciągle się zmienia; to są towary akcyzowe, to jest przemysł lekki, to są produkty rolne - to muszę przypomnieć, że administracja celna ma jeszcze jeden mankament, też związany z komputeryzacją. Dopóki nie będzie systemu komputerowego, będziemy się spóźniali z informacją o towarach. Kopie wszelkich zgłoszeń celnych są przekazywane administracji zajmującej się statystyką, do wojewódzkich urzędów statystycznych. Jest to agregowane na poziomie centralnym przez instytucję wynajmowaną przez Główny Urząd Statystyczny. Te informacje po zagregowaniu i obróbce statystycznej są dostępne dla administracji celnej, tak jak dla każdych innych agend rządowych. Nie mamy w związku z tym własnych szybkich wiarygodnych informacji. Skomputeryzowanie odpraw celnych powoduje, że informacja, obrobiona statystycznie w placówce, w oddziale, w urzędzie w Polsce, jest dostępna w każdym przekroju statystycznym dla każdego zainteresowanego o każdej porze dnia i nocy, jest udostępniana natychmiast dla celów roboczych, bieżących administracji celnej. To też będzie dodatkowy, na pewno nie uboczny, produkt pełnej komputeryzacji administracji celnej. Tak więc w tej chwili są opóźnienia, ponieważ dane agreguje nie administracja celna, lecz administracja statystyczna. Obieg dokumentów jest tak długi. Dlatego m.in. minister gospodarki utyskuje, że jego reakcje na pewne patologie oraz uruchamianie procedur ochronnych są z tego powodu spowolnione.</u>
          <u xml:id="u-277.15" who="#JanuszPaczocha">Pan poseł Woda zadał pytanie, jaka lokalizacja byłaby lepsza, optymalna, biorąc pod uwagę problem terenów zalewowych. Troszkę się powtórzę. W związku z tym, że istnieje możliwość wykonania nasypu, i taki nasyp będzie wykonany w ciągu autostrady, można tego typu obiekt graniczny posadowić bezpośrednio na granicy. Przywrócimy niejako właściwe miejsce drogowemu przejściu granicznemu, bo jak sama nazwa wskazuje, ma być ono położone na granicy państwa i ma służyć przekraczaniu granicy, a nie być przedmiotem współfinansowania, a następnie robienia biznesu przez część komercyjną i urzędową. Dobra współpraca biznesu z administracją powinna polegać na dobrym, terminowym, uczciwym wpłacaniu podatków, ceł, świadczeń, danin publicznych na rzecz budżetu. Na przejściu granicznym mają się dokonywać tylko i wyłącznie odprawy celne, ma wykonywać swoje zadania Straż Graniczna.</u>
          <u xml:id="u-277.16" who="#JanuszPaczocha">Jeśli chodzi o pytanie związane z wypowiedziami przedstawicieli administracji celnej, w tym również i moimi, na posiedzeniach reaktywowanego międzyresortowego zespołu ds. zagospodarowania granicy państwowej, to z mojej strony może paść tylko jedno konkretne wyjaśnienie, że jest to zespół powołany zarządzeniem prezesa Jerzego Buzka. Jest to zespół opiniodawczy premiera i to jest właściwe forum, aby były tam ujawniane różne, często rozbieżne, stanowiska i by na tej podstawie dochodzono do kompromisowych ustaleń, do konsensusu i przedstawiano opinie premierowi. Jeżeli w danej materii nie da się sformułować jednoznacznej, zbieżnej opinii, wtedy, tak jak w tym przypadku, pan premier Tomaszewski, szef tego zespołu, przedkłada członkom Rady Ministrów i Radzie Ministrów dwa alternatywne rozwiązania tego samego problemu. A zatem nie ma w tym nic dziwnego, że na właściwym forum ścierają się poglądy. Jednak nie tylko ścierają się poglądy, ale dochodzi do bardzo ważnych ustaleń w tej materii. Otóż na podstawie dwóch wydanych przeze mnie w zeszłym roku decyzji o siedzibach placówek administracji celnej i o uzgodnieniach co do tego typu inwestycji na forum tegoż właśnie zespołu postanowiono, że po zebraniu podobnych opinii, stanowisk innych służb pracujących na granicy zespół ten dokona ich obróbki i na tej podstawie powstaną zalecenia, które będą wiążące dla wszystkich wojewodów. W ten sposób wprowadzi się kolejne zabezpieczenie przed ewentualnymi dalszymi zagrożeniami.</u>
          <u xml:id="u-277.17" who="#JanuszPaczocha">Na tym wyczerpałem odpowiedzi na pytania, które zdołałem zanotować. Mam wrażenie, że na zdecydowaną większość pytań odpowiedziałem dostatecznie jasno i wyczerpująco oraz że nie umknęły mi żadne pytania. Jeżeli tak się zdarzyło, to oczywiście jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowaczyk, proszę.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł nie uzyskał odpowiedzi na pytanie?</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Nowaczyk: Tak, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#MarekBorowski">To proszę powtórzyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dowiedzieliśmy się, że pan marszałek Stefaniuk zostanie dopuszczony do szczególnych tajemnic celnych. Co prawda na stronie, ale musi nas to zadowolić. Nie otrzymałem odpowiedzi na następujące pytanie: Jakie są dzienne koszty utrzymania tego nieoddanego, niefunkcjonującego faktycznie terminalu w Koroszczynie? Chodzi o koszty dzienne i sumaryczne od daty jego uruchomienia. Nie otrzymałem, nie słyszałem takiej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WojciechNowaczyk">I następne pytanie. W świetle opinii NIK i rezolucji, która będzie podjęta, mam wątpliwości. Czy pan minister Borusewicz byłby w stanie potwierdzić, czy faktycznie ostatnią instancją jest rząd pana premiera Buzka, jeśli chodzi o podjęcie ostatecznej decyzji, że ten terminal winien być uruchomiony. Mnie się wydaje, że trzeba tu rozstrzygnąć, czy ważniejsze są straty, jakie ponosi skarb państwa, czy ewentualne błędy formalne związane z lokalizacją tego terminalu. Myślę, że opinia publiczna powinna o tym się dowiedzieć możliwie jak najwcześniej i że w tym zakresie powinno być określone, wyraźnie wyartykułowane stanowisko rządu. Bardzo bym prosił o odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stefaniuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Ja w trybie sprostowania pojęć, ponieważ pan prezes mówił, że nie rozdzielono części wjazdowej od wyjazdowej. Kwestionowana jest ta droga, a tam nie ma innej drogi, tylko ta właśnie droga, którą w tej chwili jeżdżą w jedną i w drugą stronę pojazdy, samochody ciężarowe. Tak że tam nie ma mowy o żadnej innej drodze. Natomiast najbardziej kwestionowana jest lokalizacja, chcę to stwierdzić, bo ja, panie marszałku, właśnie stamtąd jestem - lokalizacja na pierwszym suchym gruncie od przejścia granicznego. Panie prezesie, jeśli chodzi o pańskie stwierdzenie, że nie istnieje żadna miarodajna ekspertyza wskazująca, że ten obiekt mógł być gdzie indziej, że nie mógł być akurat tam, blisko granicy, gdzie w tej chwili od dwóch miesięcy stoi woda, stoi lustro wody, jest to teren bagienny, to ja chcę powiedzieć, że nie ma miarodajnej opinii ekspertów, że po tej Izbie nie można jeździć samochodem - a nie można jeździć, każdy to przyzna. I jeżeli pan twierdzi, że eksperci, budowlańcy mówią dziś, że nie ma takich warunków geologicznych, by nie można było wznieść inwestycji na jakimkolwiek terenie, to też pozwolę sobie - może złośliwie, może nie - stwierdzić, że na terenie, na którym stoi pałac kultury, można by zrobić jezioro. Tylko jakim kosztem? Nie mogę jednak zrozumieć pańskich decyzji, pańskiego myślenia, chociaż zacząłem kojarzyć trochę pański tok rozumowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarekBorowski">To bardzo obiecujące.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MarekBorowski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#MarekBorowski">Wobec tego poprosimy sprawozdawcę, który tu już czeka.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nikolski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#LechNikolski">W dyskusji poruszono rzeczywiście wiele wątków, skierowano też do mnie bezpośrednio wiele pytań. Postaram się do tych wszystkich problemów jeszcze ustosunkować, choć od razu też powiem, że myślałem, iż sam dezyderat i prace komisji są Wysokiej Izbie może bardziej znane, bo wiele wątków powielało to, co w komisji już wielokrotnie przerabialiśmy, łącznie z zapoznawaniem się z dokumentacją kontroli NIK, nie tyle tej bieżącej, bo do niej jeszcze nie mieliśmy przecież dostępu, tak jak i dzisiaj nie mamy, opieramy się tylko na oświadczeniach, ile z całą dokumentacją dotyczącą kontroli terminalu w Świecku, z całą dokumentacją, którą nam udostępniono - obszerną i bogatą, chcę to powiedzieć - dotyczącą realizacji tej inwestycji, jak również z owymi „tajnościami”, o których ktoś tutaj wspominał, z wizytacją na miejscu, z wieloma rozmowami dotyczącymi tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#LechNikolski">Ponieważ przedmówca też zaczął od tego, że w tym miejscu stoi dalej lustro wody, w którym się można przeglądać, to przypomnę, że ja już o tej sprawie też kiedyś mówiłem czy przywołałem Zygmunta Glogera, który w jednym ze swoich dzieł napisał, że w okolicach Kukuryk nad Bugiem można spotkać nimfy, które potrafią zauroczyć człowieka. Odnoszę wrażenie, że pan prezes jest jednym z tych ludzi, którego nimfy tam spotkały, wciągnęły i trzymają dalej, i wypuścić z tego miejsca nie chcą, bo dzisiaj usłyszałem w wielu poruszonych przez pana wątkach dużo, powiedziałbym, niekonsekwencji...</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W trakcie inwestycji te nimfy się pokazywały.)</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#LechNikolski">Być może. Być może pokazywały się również innym. O tym za chwilę także będę chciał powiedzieć. Proszę o odrobinę cierpliwości. Wszyscy, którzy w tej sprawie zabierają głos, są już naprawdę dostatecznie cierpliwi.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#LechNikolski">Chciałbym wrócić do problemu lokalizacji. Ale zanim powiem o tym słów parę, chciałbym stwierdzić, że ja też jestem trochę zdezorientowany, bo ile razy się tą sprawą zajmowaliśmy, to za każdym razem praktycznie pracowaliśmy z innym przedstawicielem rządu. Mam nadzieję, że dzisiaj pan minister Borusewicz jest przedstawicielem rządu, panie marszałku, bo ostatnio na posiedzeniu komisji mieliśmy okazję pracować z panem ministrem, i że to jest ten właściwy przedstawiciel. Jak powiedziałem, za każdym razem mamy z kim innym do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#LechNikolski">Ale wracam do problemu lokalizacji: zła, dobra, jak to wybrać i kiedy, w tej sprawie podejmowano różne decyzje. Oczywiście mogą tu być różne zdania. Pozwolę sobie zacytować zdanie pana prezesa Paczochy w piśmie przesłanym w sierpniu br. przewodniczącemu czy też na adres prezydium Komisji Gospodarki... zaraz odnajdę ten cytat, żeby być dosłownym. Otóż pan prezes podkreślał, że korzystna lokalizacja terminalu przy samym przejściu granicznym eliminuje potrzebę tworzenia szczelnej drogi dojazdowej, pod tym względem terminal w Świecku odbiega najdalej od prawidłowego wzorca, terminale w Olszynie i Koroszczynie posiadają m.in. według przedstawicieli urzędów celnych w Rzepinie i Białej Podlaskiej rozwiązania wymuszone złymi warunkami gruntowymi, lecz z lepszym usytuowaniem i zabezpieczeniem drogi dojazdowej.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#LechNikolski">Rozumiem, że to też jest jakaś odpowiedź, pan prezes mówi, że nie ma żadnych analiz, sam cytuje jakieś analizy, które przedkłada też komisji sejmowej. Tak więc albo są te analizy, albo ich nie ma. No, gdzieś tu jest różnica zdań. Zresztą tak na marginesie, w tej samej informacji - mówimy tu przecież o przejściu granicznym, które dzisiaj funkcjonuje - to obecnie funkcjonujące przejście pan prezes ocenia w ten sposób: występują w nim bardzo trudne warunki pracy służb celnych, brak jest zadaszeń nad większością pasów odpraw, nie ma kanału, brak parkingu dla samochodów ciężarowych, rampy do rozładunku, magazynu celnego, brak sprzętu do dokonywania odpraw celnych. Dzisiaj pan prezes mówi, że na tym przejściu można oczywiście pracować, a to jest opis tego przejścia z pisma kierowanego do Sejmu przez pana prezesa. Nie do końca to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#LechNikolski">Było pytanie, czy dokonywano w tej sprawie uzgodnień. O kilku aspektach tej sprawy mówił pan prezes Kownacki. Chcę zacytować pismo ostatniego wojewody bialsko-podlaskiego, który poinformował mnie przed posiedzeniem komisji w listopadzie, że lokalizację terminalu ustalono na podstawie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej pod koniec 1995 r. Powyższa koncepcja uzyskała pozytywne uzgodnienia Urzędu Celnego w Terespolu, Urzędu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej itd. Chcę powiedzieć, że w kwietniu ub. r. pytałem o ten terminal ministra administracji i spraw wewnętrznych, pana wicepremiera Tomaszewskiego. W odpowiedzi na moją interpelację uzyskałem następującą informację: Podczas procesu inwestycyjnego prowadzone były stosowne uzgodnienia z odpowiednimi służbami granicznymi, koniec cytatu. Tak więc jeżeli wicepremier twierdzi, że prowadzone były konkretne uzgodnienia, to rozumiem, że one były prowadzone, bo mam szacunek do zdania czy do odpowiedzi na interpelację poselską, którą przekazuje wicepremier.</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#LechNikolski">Padło też pytanie pani poseł Tomaszewskiej o winnych nieprawidłowości. Chcę od razu powiedzieć, że komisja w tej sprawie miała od początku jasne stanowisko, mówiące, że jeżeli są nieprawidłowości, to jest konkretna droga prawna i można ją uruchomić. Mówił przed chwilą o tym pan prezes NIK. Komisja sejmowa, Sejm nie poczuwa się tutaj do tego, by w tej sprawie wyrokować, natomiast jest uprawniony, by wypełniać swoje funkcje kontrolne wobec rządu. I dlatego komisja analizowała sam fakt tej inwestycji, jej przydatności, potrzeby, wreszcie porównywała go z istniejącymi obecnie warunkami. Nie zajmowaliśmy się tymi sprawami, bo one nie mają bezpośredniego związku z samą przydatnością inwestycji. Proszę wybaczyć to porównanie, ono oczywiście nie do końca jest stosowne, ale to jest trochę tak, jakby właściciele spółdzielni czy też zarząd spółdzielni mieszkaniowej nie chcieli wpuścić do wybudowanego obiektu mieszkańców, ponieważ Franek i Maniek ukradli gdzieś taczkę piasku. Mówię, może to jest trochę niestosowne porównanie, ale tak to się ma do sprawy. Jeśli są winni, to oczywiście trzeba ich ukarać, są do tego odpowiednie procedury.</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#LechNikolski">I jeszcze co do uzgodnień i różnych spraw związanych z samą lokalizacją, poruszonych przez pana prezesa Kownackiego, ale nie tylko. Otóż komisja jednoznacznie stwierdziła, że wymagania stawiane tej inwestycji, szczególnie przez służby celne, ulegały zmianom, tzn. nie były stałe. To nie było tak, że postawiono na początku jakieś wymagania, jakieś warunki, że trzeba któryś fragment tej inwestycji zrealizować w takiej a nie innej formule, ale te wymagania zmieniały się stale. Praktycznie do samego końca można było mówić o stawianiu kolejnych wymagań, o podnoszeniu poprzeczki.</u>
          <u xml:id="u-283.10" who="#LechNikolski">Pan prezes Kownacki podjął natomiast kwestię bardzo istotną, mówiąc o niezgodności lokalizacji tej inwestycji, samej inwestycji z rozporządzeniem Rady Ministrów z 1991 r. Rzeczywiście, to rozporządzenie stwierdza, że teren przejścia granicznego jest ustalany przez wojewodę w porozumieniu z miejscowym szefem czy właściwym szefem straży granicznej i właściwym szefem urzędu celnego. I oto wśród materiałów, które komisja otrzymała, analizując tę sprawę, był również materiał z 1996 r. - od razu tu mówię - w którego jednym z punktów jest też stwierdzenie, że terminal samochodowy z chwilą jego uruchomienia wraz z drogą zakładową będzie stanowił część terytorium drogowego przejścia granicznego w Kukurykach. Kwestia ta zostanie uregulowana zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych z dnia 5 października 1991 r. Mamy tu zatem do czynienia z zapowiedzią, że będzie to włączone w skład przejścia granicznego. Pod tymi uzgodnieniami podpisali się także właściwi przedstawiciele komendy głównej straży granicznej i urzędu celnego. Można więc powiedzieć, że awizowano, że tak się stanie, a potem wycofano się z tego stanowiska. Pytanie jest więc takie: Czy właściwe - i takie były oczekiwania komisji, jeśli chodzi o kontrolę NIK - czy wystarczające są w tej sprawie przepisy prawne i co zrobić w sytuacji, kiedy awizuje się chęć uzgodnienia czy przyrzeka się chęć uzgodnienia, podpisując konkretne protokóły, a kiedy dochodzi do faktu tego uzgodnienia czy tego porozumienia, to się tego nie dokonuje? Być może powinien się w tych rozporządzeniach pojawić ktoś, kto jest rozjemcą, ktoś, kto rozstrzyga tego typu spory. To być może jest rzeczywiście potrzebne, by do takich sytuacji nie dochodziło. To, co mówiłem, było też trochę odpowiedzią na ten problem, który poruszył pan poseł Maniura, pytając o formalne uzgodnienia z cłem i strażą graniczną. Jak mówię, miejscowa straż graniczna, miejscowy urząd celny - tak to jest w rozporządzeniu, tak to jest wymagane w rozporządzeniu, i te instytucje tych uzgodnień dokonywały.</u>
          <u xml:id="u-283.11" who="#LechNikolski">Kontrola UKS - o tym już była mowa; jeśli chodzi o te 50%, jak tu ktoś powiedział, które zmarnowano, to już sam pan prezes prostował, że to jest jednak kwota znacznie niższa. Zresztą te kwoty pojawiają się w różnej wysokości, w zależności od tego, który przedstawiciel rządu odpowiada na interpelację w tej sprawie. Można to wszystko sprawdzić w odpowiedziach na interpelacje, naprawdę padają tam różne kwoty. Podobnie jak w różnych wypowiedziach padają różne informacje na temat związków tego terminalu z autostradą. Spotkałem się już z odpowiedzią, że jest to położone za blisko autostrady, w związku z czym uniemożliwia to rozbudowę parkingów, taka odpowiedź też jest w tej sprawie. Inna odpowiedź innego urzędnika państwowego, że jest to za daleko od linii autostrady, w związku z czym nie bardzo wiadomo, co z tym robić. Tymczasem tej autostrady nie ma i to nie są takie perspektywy, o jakich mówił tu pan prezes. Tu odsyłam do innego ministerstwa - w materiale przekazanym posłom przez ministra transportu i gospodarki morskiej autostrada na tym terenie jest przewidziana na 2015 r., w optymistycznej prognozie, panie prezesie. W związku z czym to nie jest 5, 10 lat, to nie jest rok, o którym pan mówił, tylko to jest perspektywa znacznie dalsza i znacznie szersza. Wszyscy zapewne chcielibyśmy, żeby była bliższa, ale pana argumentacja: zrobimy coś, kiedy zostanie wybudowana autostrada, oznacza rzeczywiście odesłanie tego w nie wiadomo jak daleką przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-283.12" who="#LechNikolski">O warunkach geodezyjnych mówiłem na posiedzeniu komisji. Prezentowałem zresztą świeże zdjęcie dotychczasowego przejścia. Rzeczywiście zalane jest do dzisiaj wodą, więc nie wiem, jak wysoki musiałby być ten nasyp i ile by kosztowała budowa pod górę jakiejś drogi, bo tam naprawdę jest bardzo dużo wody.</u>
          <u xml:id="u-283.13" who="#LechNikolski">Straty skarbu państwa. Zwracaliśmy się oczywiście z prośbą o opinię, jakie mogą być straty skarbu państwa w związku z tą sprawą. Krajowa Izba Gospodarcza poinformowała nas, że według jej szacunków te straty mogą wynosić ok. 7 mln zł miesięcznie. Podkreślam, że chodzi o szacunki związane zapewne z wizją tego obiektu, który pracuje pełną parą, czyli na pełnych obrotach. Niemniej jednak dzisiaj ocenia się, iż utrzymywanie tego obiektu, jeśli on nie działa, kosztuje budżet państwa 200 tys. zł miesięcznie; użytkownicy części komercyjnej mówią, że ich koszty są o połowę mniejsze - ok. 100 tys. miesięcznie. Tak czy owak, można powiedzieć, że 200 tys. miesięcznie to jest mniej więcej tyle, ile trzeba było wydać od tego listopada, więc... Jest to kwota, którą w pierwszym odruchu rząd zdecydował się przekazać na pomoc uchodźcom z Albanii. Tyle mniej więcej trzeba wydać w ciągu tych kilku miesięcy na to, by utrzymywać obiekt, który nie pracuje, gdzie te koszty w jakiejś mierze mogą się zwracać, prędzej, czy później; sądzę, że prędzej.</u>
          <u xml:id="u-283.14" who="#LechNikolski">Pan poseł Stefaniuk pytał o intencje dotyczące ostatniego akapitu rezolucji mówiącego o pociągnięciu do odpowiedzialności winnych nieprawidłowości i nadużyć, do jakich doszło przy lokalizacji i realizacji inwestycji. Rozumiem, że dotyczy to całości realizacji inwestycji, całości prac związanych z tą inwestycją do momentu jej oddania. Wszyscy, jak rozumiem, oczekujemy, że będzie ona uruchomiona; wiele rzeczy trzeba sprawdzić. Prosiłbym tylko i o to apeluję - bo staram się to robić - by nikogo nie obwiniać pochopnie i nikomu nie odmawiać dobrych intencji w całej tej sprawie. Moim zdaniem w tej kwestii nie należy pochopnie stawiać zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-283.15" who="#LechNikolski">Były też pytania, co się stało w ciągu tego krótkiego czasu, przez te kilka miesięcy 1998 r., że tak raptownie zmieniło się zdanie. Rzeczywiście można by tak powiedzieć, ja też dysponuję... Otrzymaliśmy dokumenty zawierające informacje. Jeszcze pod koniec września odpowiednie departamenty Głównego Urzędu Ceł informują wojewodę, że uzgodniono przebieg ogrodzenia części komercyjnej i budżetowej, zgodnie z zaleceniami prezesa GUC. Sam prezes Głównego Urzędu Ceł w piśmie do wojewody stwierdza, że to już trzeba otworzyć, że owszem, ma on jeszcze jakieś zastrzeżenia, ale poniesiono już tyle nakładów, że te zastrzeżenia są może zbyt kosztowne, że w ogóle popiera tę inwestycję i jest zainteresowany jej pilnym otwarciem. Natomiast na pytanie, które także zadaliśmy, co się stało w tym czasie, co się zmieniło, pan prezes powiedział, że nic się nie zmieniło, a on tak odpowiadał wojewodzie ze względów kurtuazyjnych. No, przepraszam, kurtuazja jest pożądana, tylko ta kurtuazja okazała się nieco kosztowna, panie prezesie. Zresztą pan zapewne pamięta, że jak zadałem innym razem panu to pytanie, to odpowiedział pan, że wtedy prowadził pan podwójną grę, czy jakoś inaczej pan to określił; zostawmy to, bo nie dotyczy to już samej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-283.16" who="#LechNikolski">Dziękując wszystkim posłom, którzy w tej sprawie zabrali głos i którzy w imieniu swoich klubów generalnie poparli projekt tej rezolucji, chcę powiedzieć, że przy okazji omawiania tej kwestii można było wiele wyjaśnić i wiele rzeczy może się przydać w przyszłości. Praktycznie wszyscy zabierający głos w debacie opowiedzieli się za projektem. Jak rozumiem, również pan poseł Bryłowski z Unii Wolności, który powiedział, że posłowie Unii Wolności głosować będą zgodnie z własnym sumieniem. Głęboko wierzę, że nie zapomną przy tym o ważnym dokumencie programowym Unii Wolności dotyczącym rozwoju ściany wschodniej, w którym o tym terminalu również była mowa. Wierzę, że ci posłowie będą o tym pamiętać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Nikolskiemu.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Poseł Ewa Tomaszewska: W trybie sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#EwaTomaszewska">Otóż intencja mojej wypowiedzi została niewłaściwie zrozumiana. W swoim pytaniu o odpowiedzialność za niewłaściwe decyzje nie sugerowałam, że to niegospodarność w trakcie procesu inwestycyjnego jest przyczyną nieuruchamiania obiektu. Chodziło mi o niezależne, równoległe działanie mające na celu właściwą dbałość, jeśli chodzi o gospodarowanie groszem publicznym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MarekBorowski">Jak to miło usłyszeć sprostowanie zgodne z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#komentarz">(Poseł Edward Maniura: Panie marszałku, też w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#EdwardManiura">Króciutko w trybie sprostowania. Moja wypowiedź będzie dotyczyła tej kwoty. Nie powiedziałem, że 50%, powiedziałem: blisko 50%. Panie pośle sprawozdawco, ponad 36% to jest prawie połowa. To jest mimo wszystko duża kwota, jeżeli bierzemy pod uwagę ponad 100 mln zł. To jest jednak bardzo duża kwota, a pan starał się ją pomniejszyć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze są zgłoszenia.)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#MarekBorowski">Zaraz, jeszcze pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bergier, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do posła sprawozdawcy. Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, co było najpoważniejszym błędem w trakcie tej inwestycji. Może sformułuję je łatwiej: Czy popełniono błędy podczas realizacji tej inwestycji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle sprawozdawco, do pana.)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł sprawozdawca spróbuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#LechNikolski">Pani poseł, dokładnie o tym mówiłem, myślę więc, że w tej sprawie mamy takie same poglądy. Natomiast, panie pośle, mówiłem o tych 50% i odniosłem to do sytuacji, w której pan prezes sam sprostował informację o tej kwocie. Nie widzę więc z mojej strony chęci umniejszenia pana wypowiedzi czy podanych przez pana danych. Mogę sięgnąć, jest to w którejś odpowiedzi podpisanej przez pana prezesa Paczochę, który podaje bodajże 12,4 mln jako środki, które zostały użyte niezgodnie z przeznaczeniem, co, jak rozumiem, nie znaczy, że zostały użyte poza tym obiektem, ale zostały użyte niezgodnie z przeznaczeniem w realizacji tej inwestycji. 12,4 mln, co w wypadku 99 mln na realizację tej inwestycji, według moich obliczeń, nie daje 36%, ale nie chcę, byśmy teraz to liczyli, bo to można policzyć potem.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#LechNikolski">Natomiast jeśli chodzi o pytanie o największy błąd w realizacji tej inwestycji. Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, bo, jak powiedziałem, jest to sprawa trzech koalicji, pięciu rządów, błędy były na każdym etapie i w każdym momencie, można by powiedzieć. Są to błędy formalne, nie błędy polegające na zmianie filozofii. Można powiedzieć, że dzisiaj służby celne mają inne podejście do problemu zagospodarowania granicy państwowej niż miały poprzednio. Czy mam prawo ganić za to te służby? Mogę mieć w tej sprawie inny pogląd: że poprzednie podejście, moim zdaniem, było słuszne, że granica państwowa nie powinna być zagospodarowywana, tak jak mówi pan prezes, tylko i wyłącznie przez Główny Urząd Ceł i Straż Graniczną, bo one są do ochrony tej granicy, a nie do jej zagospodarowywania. Przy tej granicy muszą żyć i mieszkać ludzie, ci ludzie muszą tam pracować. Ważne jest z każdego punktu widzenia, czy ta kolejka, o której mówił pan prezes, stoi na płycie postojowej, czy pod domami mieszkańców okolicznych miast i wsi. To jest ważne. I być może wszystko polega tylko na tym, kto ma decydować o tym, jak ma wyglądać zagospodarowanie granicy państwowej. Skoro pan pyta o największe błędy, to odpowiem, że podstawowa decyzja o budowie tego obiektu, o włączeniu go do inwestycji centralnych zapadła na posiedzeniu międzyresortowej komisji do spraw zagospodarowania granicy państwowej w 1996 r. Dopiero po decyzji podjętej przez tę komisję, w której uczestniczyli: ówczesny prezes Głównego Urzędu Ceł, ówczesny komendant Straży Granicznej i wszyscy odpowiedzialni ministrowie, przeznaczono na tę inwestycję środki z rezerwy celowej budżetu państwa, a potem wpisano to do inwestycji centralnych i wydatkowano środki przewidziane przez parlament w budżecie. Decyzja o niezagospodarowaniu tej inwestycji, o jej niewykorzystaniu zapadła poza międzyresortową komisją, ponieważ ta międzyresortowa komisja, o której dzisiaj była mowa, została powołana dopiero w grudniu ubiegłego roku. I ona dopiero wyjaśnia błędną, moim zdaniem i zdaniem komisji, decyzję podjętą wcześniej w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MarekBorowski">Do głosowania nad projektem uchwały, która tymczasem stała się rezolucją, przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#MarekBorowski">Biorąc pod uwagę to, co tu się działo, i godzinę, i zaangażowanie państwa, obiecuję, że Prezydium Sejmu dopilnuje tego, by - jeśli rząd wykona tę rezolucję - wszyscy państwo zapisani zostali zaproszeni na otwarcie jako honorowi goście.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak nie?)</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#MarekBorowski">Jak nie, to nie. Tak więc ten temat zakończyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego i rządowego projektów ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druki nr 761 i 964).</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca w celu przedstawienia uzasadnienia poselskiego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Celem poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk nr 761) jest ustawowe określenie stawki zero podatku od towarów i usług na ciągniki, maszyny rolnicze wraz z częściami zamiennymi, przyczepy rolnicze do ciągników, nawozy sztuczne, nawozy wapniowe i nawozy wapniowo-magnezowe, otręby i pasze przemysłowe oraz sznurek do maszyn rolniczych. Określenie stawki zero na środki do produkcji rolnej jest niezbędne w związku z tym, że na podstawie art. 50 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym upoważnienia dla ministra finansów dotyczące ustalenia stawki zero na niektóre towary i usługi wygasają z dniem 5 lipca br. Zgodnie z art. 217 Konstytucji RP nakładanie podatków, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych następuje w drodze ustawy. Dlatego projekt poselski o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zmierza do ustanowienia stawki zero na zakupione przez rolników surowce do produkcji rolnej w drodze ustawy. Projekt nie zakłada przedłużenia upoważnienia dla ministra finansów do ustalenia stawki zero na surowce do produkcji rolnej, gdyż zdaniem wnioskodawców jest to niezgodne z cytowanym właśnie art. 217 konstytucji i nie zapewnia trwałości rozwiązań producentom rolnym. W przypadku upoważnienia ministra finansów do zastosowania stawki zero na niektóre towary może to być uznane za rozwiązanie niekonstytucyjne, poza tym minister finansów może uzależniać swoje decyzje od przebiegu realizacji budżetu państwa, co będzie wpływać na destabilizację ekonomicznych warunków działań gospodarstw rolnych. Poselski projekt ustawy o określonym podatku od towarów i usług na surowce do produkcji rolnej według stawki zero nie zakłada terminu jej obowiązywania, ponieważ wnioskodawcy uwzględniają założenia przyjęte przez rząd w dniu 3 listopada 1998 r., że z dniem 1 stycznia 2000 roku podatkiem od towarów i usług będą objęte produkty rolne nieprzetworzone, a od 1 stycznia 2001 roku również surowce do produkcji rolnej, oczywiście o stawce obniżonej. W związku z tym należy przyjąć, że rząd w najbliższym czasie przedłoży niezbędny projekt ustawy, tak aby Sejm mógł uchwalić ustawę o objęciu produkcji rolnej podatkiem od towarów i usług przynajmniej z 3-miesięcznym vacatio legis. Okres ten jest niezbędny dla zapoznania producentów rolnych z zasadami funkcjonowania podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę znaczenie projektu ustawy dla rolników i producentów rolnych, wnoszę o skierowanie go do Komisji Finansów Publicznych celem rozpatrzenia. Jednocześnie chciałbym przeprosić Wysoką Izbę za pewne błędy maszynowe w uzasadnieniu do projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MarekBorowski">Mam tu w scenariuszu napisane: dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Jeszcze nie.)</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#MarekBorowski">No tak napisali, pewnie coś wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#MarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jana Rudowskiego w celu przedstawienia uzasadnienia rządowego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym uwzględnia niezbędne zmiany związane z upływającymi terminami upoważnień dla ministra finansów do wprowadzenia stawek obniżonych i zwolnień od podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, zmiany w zakresie klasyfikacji statystycznych stosowanych w naliczaniu podatku od towarów i usług, a także zmiany wprowadzone ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JanRudowski">Z dniem 5 lipca br. wygasa upoważnienie dla ministra finansów do ustalania stawki podatku VAT w wysokości 0% na niektóre towary i usługi. W przypadku nieprzedłużenia tego terminu stracą moc obowiązującą przepisy wprowadzające stawkę 0% m.in. na następujące towary i usługi: podstawowe środki produkcji dla rolnictwa, w tym maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze, ciągniki rolnicze, nawozy sztuczne, pestycydy i pasze przemysłowe; wyroby medyczne, wyroby ortopedyczne i rehabilitacyjne, wózki inwalidzkie; usługi transportu międzynarodowego, usługi związane z obsługą statków, usługi ratownictwa morskiego. Wygaśnięcie stawki 0% oznacza podwyższenie opodatkowania niektórych towarów i usług do stawek określonych w ustawie z 8 stycznia 1993 r., to znaczy do wysokości 7 i 22%. Spowodowałoby to znaczne skutki inflacyjne, nieprzewidziane w ustawie budżetowej na 1999 r. Ponadto dalsze stosowanie stawki 0% jest konieczne ze względu na zobowiązania międzynarodowe do stosowania takiej stawki w niektórych rodzajach działalności związanych z eksportem. W tej sytuacji istnieje konieczność przedłużenia obowiązywania przepisu upoważniającego ministra finansów do ustalania stawki 0% na niektóre towary i usługi przy jednoczesnej zmianie konstrukcji tego przepisu w taki sposób, aby to upoważnienie spełniało wymogi określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trzeba przy tym zaznaczyć, iż w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 września 1998 r. (sygn.akt U. 1/98) stwierdzono, że obniżenie stawek podatkowych w stosunku do określonych w ustawie nie narusza art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#JanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istotnym problemem jest również brak możliwości stosowania od 1 lipca 1999 r. dotychczasowych klasyfikacji statystycznych dla towarów i usług. W okresie od 1 lipca 1997 r. do 30 czerwca br. Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług stosuje się równolegle z Systematycznym Wykazem Wyrobów oraz Klasyfikacją Wyrobów i Usług. Od 1 lipca br. w statystyce, ewidencji i dokumentacji, rachunkowości, urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej będzie mogła być stosowana tylko Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług. Zgodnie z treścią art. 54 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku wprowadzenia nowych klasyfikacji towarów i usług minister finansów w porozumieniu z prezesem Głównego Urzędu Statystycznego zobowiązany jest do ogłoszenia załączników do ustawy z uwzględnieniem nomenklatury wynikającej z nowej klasyfikacji. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że obecnie nie ma możliwości dokładnego przejścia z dotychczas stosowanych symboli statystycznych dla towarów (według Systematycznego Wykazu Wyrobów) i usług (według Klasyfikacji Usług) na symbole wynikające z Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Ponadto przygotowywana jest obecnie obszerna nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów w zakresie dotyczącym określenia Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, co dodatkowo uniemożliwia sporządzenie odpowiedniego zestawienia.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#JanRudowski">Zastosowanie nowej klasyfikacji bez możliwości dokładnego przełożenia dotychczasowych symboli statystycznych na symbole PKWiU spowodowałoby dla niektórych towarów i usług przypadkowe, niczym nieuzasadnione, podwyższenie lub obniżenie opodatkowania VAT oraz zniesienie zwolnień podatkowych. Należy przy tym podkreślić, że w przypadku, gdy symbole i nazwy towarów w PKWiU nie będą w pełni zgodne z symbolami i nazwami wyrobów określonymi w SWW, akt prawny wydany na podstawie upoważnienia zawartego w art. 54 w ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług zostanie uchylony przez Trybunał Konstytucyjny jako rażąco naruszający delegację ustawową, albowiem akt wykonawczy do ustawy zmieni w sposób istotny wysokość opodatkowania podatkiem VAT.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#JanRudowski">W tej sytuacji zastosowanie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w systemie podatkowym wymaga opracowania nowych definicji zakresu preferencji podatkowych państwa, gdzie znajdą się niektóre grupowania PKWiU przetłumaczone wprost z SWW, niektóre grupowania z wyłączeniem pewnych produktów oraz niektóre produkty z grupowań nieobjętych dotychczas preferencjami. Istnieje więc potrzeba opracowania dość obszernej bazy danych o zakresie preferencyjnych stawek podatkowych lub - w przypadku zaistnienia takiej możliwości - zgrupowania rozproszonych preferencji do dużych grup produktów, co umożliwi nowy, wyrazisty dla podatników obszar preferencji; byłby on nadto jednoznacznie zdefiniowany w nowej, przygotowywanej przez ministra finansów ustawie o podatku od towarów i usług, której wejście w życie - jak się zakłada - nastąpiłoby z dniem 1 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#JanRudowski">Do czasu odpowiedniego przygotowania zakresu przedmiotowego preferencji podatkowych (obniżenie stawek, zwolnienia podatkowe), które byłyby uchwalone przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, proponuje się wydłużenie okresu stosowania dotychczasowych klasyfikacji statystycznych dla celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego do końca 2000 r. Ułatwi to podatnikom prawidłowe obliczenie podatku VAT oraz pozwoli uniknąć przypadkowego podwyższania lub obniżania stawek podatkowych oraz likwidacji zwolnień podatkowych od 1 lipca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#JanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponadto proponowany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług przedłuża inne upoważnienia dla ministra finansów - z jednoczesnym ich przeredagowaniem, mającym na celu dostosowanie do wymogów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - dotyczące możliwości stosowania zwolnień od podatku VAT oraz ustalania obniżonej stawki 7%. Przedłużenie tych upoważnień wiąże się z przygotowywaniem nowej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, uwzględniającej: dyrektywy Rady Unii Europejskiej w sprawie podatku VAT oraz podatku akcyzowego; wymogi Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przygotowywany akt prawny jest bardzo obszerny i wymagać będzie wielomiesięcznych prac rządu i parlamentu ze względu na konieczność przeanalizowania skutków gospodarczych, społecznych i budżetowych, pełnego dostosowania przepisów podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego do wymogów dyrektyw Rady Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#JanRudowski">Najpoważniejsze problemy, wymagające szczegółowych analiz, dotyczyć będą podwyższania niektórych stawek podatkowych dla takich towarów, jak:</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#JanRudowski">- wydawnictwa książkowe i prasowe: aktualnie stosowana stawka 0%, powinna być stawka obniżona 7%,</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#JanRudowski">- środki produkcji dla rolnictwa: aktualnie stawka 0%, powinny być stosowane bądź stawka obniżona, bądź stawka podstawowa na niektóre środki produkcji rolnej, czyli stawka 22%,</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#JanRudowski">- mieszkania w budownictwie wielorodzinnym: aktualnie 0%, powinna być stosowana stawka obniżona, czyli 7%,</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#JanRudowski">- sprzęt rehabilitacyjny dla osób niepełnosprawnych: aktualnie stawka 0%, powinna być również stosowana stawka obniżona,</u>
          <u xml:id="u-295.12" who="#JanRudowski">- towary dla dzieci: aktualnie stawka obniżona 7%, powinna być stosowana stawka podstawowa 22%,</u>
          <u xml:id="u-295.13" who="#JanRudowski">- materiały budowlane: aktualnie stawka 7%, powinna być stosowana stawka 22%.</u>
          <u xml:id="u-295.14" who="#JanRudowski">Istotnym problemem będzie również zniesienie zwolnień z podatku VAT dla usług komunalnych, usług w zakresie kultury i sztuki oraz niektórych usług prawniczych, np. usługi z zakresu prawa rodzinnego, prawa pracy, prawa spadkowego, obrotu gospodarstwami rolnymi.</u>
          <u xml:id="u-295.15" who="#JanRudowski">Jednorazowe usunięcie wszystkich różnic w opodatkowaniu podatkiem VAT spowodowałoby bardzo poważne skutki gospodarcze i społeczne. W związku z tym zakłada się stopniowe usuwanie tych różnic. W zakresie niektórych towarów i usług prawdopodobnie będzie konieczne zwrócenie się do organów Unii Europejskiej w sprawie wyrażenia zgody na przejściowe stosowanie w Polsce odstępstw od wymogów dyrektyw Rady Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-295.16" who="#JanRudowski">W projektowanej ustawie o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym uwzględnia się również zmiany niezbędne w związku z wejściem w życie ustawy z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, która wprowadza nowe nazewnictwo odpowiednich kierowników resortów, tak aby ustawa o podatku od towarów i usług w pełni była dostosowana do tej ustawy. Projektowana przez rząd ustawa ma charakter formalny, nie wywołuje skutków budżetowych. Jednocześnie pragnąłbym zapewnić Wysoką Izbę, iż ta nowelizacja jest determinowana wyłącznie tym, że istotne dla nas daty przypadają 1 lipca i 5 lipca, bo w tych dniach bądź wygasają dotychczasowe upoważnienia do stosowania stawki zerowej, stawki obniżonej bądź do stosowania zwolnień podatkowych, bądź też wygasa możliwość stosowania dotychczasowych klasyfikacji. I tylko z tego powodu rząd zdecydował się na przekazanie tak fragmentarycznej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-295.17" who="#JanRudowski">Biorąc pod uwagę to, że prace nad ustawą o podatku od towarów i usług z reguły wywołują wiele emocji, mam nadzieję, że przykład nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie dotyczącym zwrotu VAT dla podróżnych, osób nie mających miejsca zamieszkania w Polsce nie jest przykładem, który należałoby tu w pełni wykorzystywać, ale rzeczywiście pokazuje to, na ile zmiany w tej ustawie wymagają długotrwałych prac. Stąd też oddzielenie tej zmiany formalnej, o charakterze wyłącznie porządkującym, zabezpieczającej system przed niebezpiecznymi wstrząsami, powoduje, że taki fragmentaryczny projekt został skierowany. Natomiast w toku prac rządowych bardzo zaawansowane jest przygotowanie kolejnej nowelizacji, w której zawarte są rozwiązania, o których wspomniał pan poseł sprawozdawca, dotyczące wprowadzenia podatku od towarów i usług dla rolnictwa. Istotnie rząd 3 listopada przyjął stanowisko, w którym określił swoją strategię w zakresie rozwiązania tego bardzo ważnego problemu. Przygotowany jest projekt ustawy, który realizuje pierwszy etap, w którym wprowadzone by było opodatkowanie nieprzetworzonych artykułów rolnych obniżoną, dodatkowo wprowadzoną stawką, aby dodatkowo zminimalizować skutki również cenowe, stawką 3-procentową. Będzie to pierwszy etap, który w ocenie rządu powinien być realizowany w ciągu 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-295.18" who="#JanRudowski">Równocześnie wprowadzony zostanie tzw. zryczałtowany zwrot podatku od towarów i usług dla rolników. Jest to bardzo ważna nowelizacja, która, mam nadzieję, zostanie przeprowadzona w taki sposób, aby system mógł być stosowany od 1 stycznia 2000 r. Istotnie jest tak, jak powiedział pan poseł sprawozdawca, że wymagać to będzie odpowiedniego przygotowania przede wszystkim uczestniczących w tym systemie po raz pierwszy rolników, ale również istotnego przygotowania administracji podatkowej. Mam również nadzieję, że prace, które będą się toczyły w parlamencie, będą pracami o charakterze merytorycznym, z tym że zakładamy, iż dyskusja będzie na pewno szersza i będzie wymagało to poświęcenia nieco więcej czasu pracy niż w wypadku prac nad zmianami wyłącznie o charakterze formalnym.</u>
          <u xml:id="u-295.19" who="#JanRudowski">Kolejny etap prac, który również dobiega wkrótce końca, polegać będzie na przygotowaniu pełnej regulacji w postaci dwóch ustaw - ustawy o podatku od towarów i usług i odrębnej ustawy o podatku akcyzowym. Tu również pragnąłbym zapewnić Wysoką Izbę, że takie rozłożenie w czasie powodowane jest tylko i wyłącznie tym, że rząd jest aktualnie po dokonaniu przeglądu polskiego prawa w zakresie prawa podatkowego, porównania polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej. Screening dwustronny odbywał się w dniach 6 i 7 kwietnia. W wyniku tego przeglądu można powiedzieć, jakie jeszcze problemy pozostały do przedstawienia i jak należy konstruować polskie stanowisko negocjacyjne w tej sprawie. Stąd też Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że należałoby przygotować projekt kompleksowej regulacji, który zawierałby już takie rozwiązania w obrębie docelowego systemu podatkowego, które byłyby zgodne z przyjętym stanowiskiem negocjacyjnym. Dlatego też projektujemy, iż to stanowisko negocjacyjne przygotowane będzie w połowie czerwca i również w połowie czerwca łącznie ze stanowiskiem negocjacyjnym Rada Ministrów będzie przyjmowała projekty tych dwóch ważnych ustaw. Wobec tego, że są to akty całościowe, przewidujemy, iż prace nad tymi ustawami będą trwały dłuższy czas. Stąd też przewidujemy, że wejście w życie tych regulacji nastąpiłoby z dniem 1 stycznia 2001 r., mimo to że wpłynęłyby one do Wysokiej Izby w połowie czerwca.</u>
          <u xml:id="u-295.20" who="#JanRudowski">W tych projektach zakładamy realizację kolejnych etapów wdrażania podatku od towarów i usług w zakresie rolnictwa i rybołówstwa. Dlatego został przyjęty taki kalendarz prac i stąd ta zmiana, która ma wyłącznie charakter formalny, porządkujący, nie wywołujący skutków budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-295.21" who="#JanRudowski">Ustalone w przedłożonym projekcie rządowym terminy dotyczące wydłużenia stosowania niektórych upoważnień zakładają, iż w tym czasie, czyli do końca roku 2000, nastąpią podstawowe rozstrzygnięcia, które są oczekiwane zarówno przez podatników, jak i przez całe społeczeństwo w zakresie stosowania stawek podatku od towarów i usług na najważniejsze towary i wyroby szczególnie tam, gdzie do tej pory stosowane były stawki preferencyjne.</u>
          <u xml:id="u-295.22" who="#JanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładając projekt tej cząstkowej zmiany, mam nadzieję, iż w toku prac Komisji Finansów Publicznych będzie okazja przedstawienia szczegółowych harmonogramów i szczegółowego poinformowania Komisji Finansów Publicznych o przebiegu przeglądu mającego na celu porównanie polskiego prawa podatkowego z prawem Unii Europejskiej, tak aby Komisja Finansów Publicznych miała pełny obraz, podejmując decyzję w sprawie dyskutowanego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos pan poseł Zbigniew Rynasiewicz z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie dwóch projektów ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym: poselskiego, zawartego w druku nr 761, i rządowego, zawartego w druku nr 964.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#ZbigniewRynasiewicz">Z dniem 5 lipca 1999 r. wygasa upoważnienie dla ministra finansów do ustalania stawki podatku VAT w wysokości 0% na niektóre towary i usługi. Problem ten próbuje się rozwiązać w dwu projektach ustaw: poselskim i rządowym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązuje Sejm do objęcia ustawą problematyki stosowania stawek zaniżonych, aktualnie uregulowanych w innych aktach prawnych. Projekt poselski nie zmierza, jak to wynika z jego uzasadnienia, jedynie do przeniesienia z rozporządzenia do ustawy listy towarów, które korzystają już z opodatkowania stawką zerową. Zmieniono w projekcie brzmienie stosowanych przepisów rozporządzenia. Chodzi tutaj o załącznik nr 4, co mogłoby doprowadzić do objęcia stawką zerową innych towarów niż określone dotychczas w rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#ZbigniewRynasiewicz">Zgodnie z poz. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia stawką 0% objęte są maszyny, urządzenia i narzędzia rolnicze oraz dla gospodarki leśnej, a zgodnie z lit. d projektu są to maszyny i urządzenia rolnicze i dla gospodarki fermowej. Jest to przykład wskazujący na to, że w projekcie proponuje się modyfikację obowiązującej listy towarów objętych stawką zerową. Zasygnalizowane rozbieżności pomiędzy projektem a rozporządzeniem prowadzą do zmiany listy towarów i usług objętych opodatkowaniem preferencyjnym, a co za tym idzie, zmiany w dochodach z tego podatku trafiających do budżetu. Należy na ten fakt zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#ZbigniewRynasiewicz">Również upoważnienie ministra finansów do ustalania w drodze rozporządzenia rodzaju nawozów sztucznych wapniowych i magnezowych nie wyczerpuje art. 92 ust. 1 ani art. 217 konstytucji, który wymaga, aby jedynie w ustawie w sposób całościowy i jednoznaczny rozstrzygać o stawkach podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#ZbigniewRynasiewicz">Projekt poselski zawęża stosowanie stawek zerowych do listy towarów związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Autorzy projektu nie proponują żadnych rozwiązań w zakresie pozostałych towarów i usług dotychczas objętych stawką zerową. Przypomnę, że chodzi m.in. o aparaty dla słabo słyszących, urządzenia do zapisywania i odczytywania tekstów w alfabecie Braille'a, wózki inwalidzkie, sprzedaż towarów do wolnych obszarów celnych czy też usługi związane z ratownictwem morskim.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#ZbigniewRynasiewicz">Należy jednak stwierdzić, że projekt poselski uwzględnia ten problem, że zwraca się w nim w sposób szczególny uwagę na sytuację związaną z obrotem maszynami i urządzeniami rolniczymi. Z tego tytułu należy w dalszych pracach Komisji Finansów Publicznych posiłkować się propozycjami zawartymi w tymże projekcie.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#ZbigniewRynasiewicz">W pewnym stopniu część wymogów, które należałoby spełnić ze względu na zapisy konstytucyjne, uwzględnia projekt rządowy, w którym proponuje się przedłużyć do 31 grudnia roku 2000 upoważnienie dla ministra finansów do ustalania stawki zerowej na niektóre towary i usługi i jednocześnie zmienić konstrukcję przepisu w ten sposób, aby spełniał wymogi określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, o czym wspomniałem przed chwilą. W projekcie rządowym przesuwa się również na 31 grudnia roku 2000 termin dostosowania klasyfikacji statystycznych towarów i usług stosowanych przy poborze podatku VAT do symboli i nazw wynikających z Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług skorelowanej z Polską Scaloną Nomenklaturą Towarową Handlu Zagranicznego, obowiązującymi jako standardy klasyfikacyjne, zgodnie z przepisami ustawy o statystyce publicznej.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#ZbigniewRynasiewicz">Projekt rządowy nie usuwa wszystkich różnic w opodatkowaniu, jak również posiada pewne błędy legislacyjne. Jest w pewnym stopniu pełniejszy w stosunku do projektu poselskiego, bowiem stara się pełniej rozwiązać problemy wynikające z wygaśnięcia z dniem 5 lipca 1999 r. upoważnienia dla ministra finansów do ustalenia stawek podatku VAT w wysokości 0%, objąć tym szerszy zakres towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#ZbigniewRynasiewicz">Jak wspomniałem wcześniej, ze względu na to, że projekt poselski w sposób jak gdyby docelowy - mówił o tym poseł Stec - ustawowy stara się zapisać zwolnienia stosowane do maszyn i urządzeń rolniczych czy też importowanych nawozów sztucznych, w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność, jak również swoim własnym pragnę poprzeć zaproponowaną przez rząd nowelizację zawartą w druku nr 964 i poselską zawartą w druku nr 761. Wnoszę o podjęcie dalszych prac nad oboma projektami w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Rynasiewiczowi z AWS.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnośnie do poselskiego i rządowego projektów ustaw o zmianie ustaw o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Podstawowym celem złożonych projektów ustaw jest stworzenie możliwości stosowania stawki zerowej oraz 7-procentowej podatku od towarów i usług na niektóre produkty i usługi.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#StanisławStec">Poselski projekt ustawy związany jest tylko z surowcami do produkcji rolnej, zgodnie z art. 217 Konstytucji RP zakłada się tu ustalenie stawki zerowej na surowce do produkcji rolnej w drodze ustawy. Faktem jest, że - tak jak mówił pan minister - w swoim wyroku z dnia 1 września 1998 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że obniżenia stawek ustalonych w ustawie może po prostu dokonywać minister, może to być przez niego regulowane, ale nie dotyczy to określania stawek zerowych.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#StanisławStec">Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług przedłuża upoważnienie dla ministra finansów do stosowania obniżonych stawek podatku od towarów i usług na niektóre produkty i usługi oraz jednocześnie zakłada, że minister właściwy do spraw finansów publicznych, wydając rozporządzenie o obniżeniu stawki do zera lub do 7%, uwzględnia założenia ustawy budżetowej oraz przebieg realizacji budżetu państwa. Z tego upoważnienia można by wnioskować, że ustalone w rozporządzeniu ministra finansów stawki 0% na surowce do produkcji rolnej, sprzęt rehabilitacyjny dla osób niepełnosprawnych i towary dla dzieci mogą być w ciągu roku zmieniane, gdy minister finansów stwierdzi, że wpływy do budżetu z tytułu podatku od towarów i usług nie następują zgodnie z założeniami.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#StanisławStec">Ponadto w projekcie rządowym w art. 50 ust. 1 proponuje się zapis: „Minister właściwy do spraw finansów publicznych w okresie do 31 grudnia 2000 r. w drodze rozporządzenia może obniżać stawki podatku do wysokości 0% lub 7% dla niektórych towarów i usług”. To jest zupełnie inne brzmienie, niż było dotychczas w art. 50 ust. 1 pkt 1, który upoważniał ministra finansów do ustalenia list towarów i usług, do których stosuje się stawkę 0%, czyli nie do obniżenia, tylko do stosowania stawki 0%. Mam nadzieję, że nie tylko dla osób zawodowo związanych z podatkami jest to zasadnicza różnica.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na stronie 3 uzasadnienia do projektu rządowego stwierdza się, że w celu dostosowania opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dyrektywy Rady Unii Europejskiej przewiduje się w przyszłości podwyższenie stawek na środki do produkcji rolnej, towary dla dzieci i materiały budowlane do 22%. Natomiast w załączonej opinii Komitetu Integracji Europejskiej stwierdza się, że art. 12 ust. 3 Szóstej Dyrektywy Rady EWG przewiduje dopuszczenie stosowania przez państwa Unii jednej lub dwóch stawek obniżonych. W związku z tym powstaje pytanie: dlaczego już obecnie mówimy o podwyższeniu stawek podatku od towarów i usług na środki do produkcji rolnej, towary dla dzieci i materiały budowlane do wysokości 22%, jeżeli generalnie mówimy, że w przyszłości podatki będą obniżane?</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#StanisławStec">Jeszcze jeden problem. W rządowym projekcie ustawy brak propozycji, kiedy ustawa ma wejść w życie, a winna wejść w życie przed 5 lipca 1999 r. W związku z tym nasuwa się pytanie, dlaczego projekt rządowy wpłynął dopiero w marcu oraz dlaczego projekt poselski był przechowywany od października ubiegłego roku? Przecież proces legislacyjny i ogłoszenie zmiany ustawy winno nastąpić przed 5 lipca, a to jest tylko trochę ponad 2 miesiące na prace w Sejmie, w Senacie i na podpis pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę znaczenie tych projektów ustaw dla tych, którzy korzystają ze stawki 0%, to znaczy dla rolników, dla dzieci, dla osób niepełnosprawnych, wnioskuję, aby oba projekty ustaw przekazać do Komisji Finansów Publicznych i klub będzie za tym głosował, z jednoczesną prośbą w interesie podatników - którą, mam nadzieję, skieruje Prezydium Sejmu - żeby w Komisji Finansów Publicznych zbyt długo te projekty nie były rozpatrywane. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Stecowi z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Jerzy Koralewski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JerzyKoralewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności dotyczące dwóch projektów ustaw: poselskiego z druku nr 761 i rządowego z druku nr 964 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Ponieważ projekt rządowy w istocie całkowicie obejmuje proponowane zmiany zawarte w projekcie poselskim, odniosę się tylko do propozycji rządowych. Oczywiście istnieje różnica w ideologii obu projektów, czyli rzecz w tym, czy ma to być rozwiązanie ustawowe czy przedłużenie upoważnień. Sądzę jednak, że rozstrzygnie to komisja, a potem Izba. Projekt ten, wprawdzie bardziej kompleksowy od poselskiego, jest spóźniony o kilka co najmniej miesięcy. Od dawna było przecież wiadomo, że z dniem 5 lipca br. wygasa upoważnienie dla ministra finansów do ustalenia stawki podatku VAT w wysokości 0% na niektóre towary i usługi. Tym bardziej rząd miał na to czas, że jak sam pan minister stwierdził, jest to ustawa fragmentaryczna, a nie kompleksowa. Do tego dnia, to znaczy do 5 lipca, pozostało zaledwie 2 i pół miesiąca. W tym czasie Sejm, Senat i prezydent muszą to podjąć, aby zdążyć na czas. W tej sytuacji tracą moc przepisy wprowadzające stawkę 0 przede wszystkim na: podstawowe środki do produkcji rolnej, jak maszyny, nawozy sztuczne, pestycydy itd.; urządzenia dla inwalidów słuchu, wzroku i ruchu; sprzedaż towarów do wolnych obszarów celnych na terenie lotnisk i portów; usługi transportowe międzynarodowe i usługi nabywane za środki pomocowe z zagranicy. Oczywiste jest, że w tej sytuacji bez nowelizacji ustawy z dniem 5 lipca br. wzrośnie opodatkowanie wyżej wymienionej grupy towarów i usług do 7 lub 22%, co oczywiście wywoła znaczne negatywne skutki inflacyjne, nieuwzględnione w przyjętym przez Wysoką Izbę budżecie na bieżący rok. Oczywiście nie do pominięcia są tutaj skutki społeczne.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#JerzyKoralewski">W tej sytuacji, jak sądzę, Sejm nie ma innego wyjścia, jak proponowane zmiany przyjąć, tym bardziej że od 1 lipca nie można stosować dotychczasowej klasyfikacji statystycznej. Nie bez znacznego zdumienia przeczytałem w uzasadnieniu projektu rządowego, że: „nie ma możliwości dokładnego przełożenia obecnie stosowanych symboli statystycznych dla towarów i usług (klasyfikacja SWW/KU) na symbole wynikające z Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług”. Przecież i ten termin, 1 lipca, był rządowi od dawna znany, a teraz w nowelizacji rząd życzy sobie przedłużenia tego czasu o przeszło półtora roku. Dziś nie ma możliwości? Skąd się więc one pojawią później, w tym czasie przewidzianym przez rząd? Ja na to odpowiedzi nie mam.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JerzyKoralewski">W powyższej sytuacji Klub Parlamentarny Unii Wolności wnosi o przekazanie obu projektów ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym do Komisji Finansów Publicznych w celu, jak sądzę, szybkiego ich opracowania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Stefaniuka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do obu projektów ustaw - poselskiego i rządowego - o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, chcę stwierdzić, że projekt rządowy ustawy niejako konsumuje treść zawartą w projekcie poselskim. W związku z ustawowo kończącym się upoważnieniem ministra finansów do ustalania obniżonej lub zerowej stawki podatku VAT na niektóre towary i usługi, omawiane projekty przedłużają to upoważnienie do 31 grudnia 2000 r. W projekcie określa się możliwość dalszego objęcia stawką zerową przede wszystkim podstawowych środków produkcji dla rolnictwa, m. in. maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych i dla gospodarki leśnej, ciągników i sprzętu transportu rolniczego, nawozów i środków chemicznych, wapna, nawozów wapniowych, pasz przemysłowych, a także usług transportu międzynarodowego, sprzedaży towarów do wolnych obszarów celnych oraz aparatów i urządzeń należących do grupy szczególnych wyrobów medycznych. Nieuchwalenie omawianej nowelizacji ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym spowodowałoby podrożenie objętej obecnie zerowym podatkiem VAT produkcji, a tym samym miałoby wpływ na pogłębienie inflacji. Nie trzeba już chyba w tym miejscu uzasadniać, jakie miałoby to odniesienie w tym momencie do sytuacji w całym rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrażam stanowisko popierające inicjatywę związaną z obu projektami, a tym samym wnoszę o skierowanie ich do Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski oraz rządowy projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-304.7" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich, a mianowicie państwo posłowie: Gajecka-Bożek, Tomaszewska, Ciborowska, Sieńko, Chmielewski oraz Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-304.8" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-304.9" who="#MarekBorowski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-304.10" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Maria Gajecka-Bożek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MariaGajeckaBożek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobiega końca czwarty miesiąc wdrażania reformy ochrony zdrowia, reformy, na którą wszyscy czekali, zarówno pacjenci jak i pracownicy służby zdrowia. Miało być dobrze, bardzo dobrze - pieniądz miał iść za pacjentem, miał być wolny wybór lekarza, dobrzy lekarze mieli zarabiać więcej. To liczba pacjentów zapisanych do danego lekarza miała decydować o jego wynagrodzeniu. A jak to wygląda obecnie? Zadowoleni są jedynie pracownicy ministerstwa zdrowia oraz pracownicy kas chorych. Według ich oświadczeń wszystko przebiega prawidłowo, reforma jest wdrażana należycie, pacjenci ponoć dzwonią, że są bardzo zadowoleni. Do naszych biur poselskich zgłaszają się jednak ludzie chorzy, przewlekle chorzy, w oczach których widać strach, ogromny strach, co z nimi dalej będzie. Boją się odezwać, aby nie stracić możliwości dalszego leczenia. Pacjenci leczący się w innych województwach muszą mieć zgodę macierzystej kasy. Otrzymują ją po wielu godzinach pukania do kilkunastu drzwi z komentarzem, że jest to po raz pierwszy i ostatni, bo u nas też są lekarze, którzy się na tym znają. Tylko jak w trakcie długiej, czasami latami trwającej choroby można zmienić lekarza prowadzącego? I to jest właśnie ten wolny wybór lekarza.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#MariaGajeckaBożek">Na telefoniczną interwencję poselską w Śląskiej Kasie Chorych usłyszałam, że wszystko jest objęte tajemnicą handlową, że jeżeli napiszę, to może otrzymam odpowiedź. Podałam nawet numer legitymacji poselskiej, ale pani z drugiej strony nie raczyła podać swojego nazwiska, bo kierownictwo wydało zakaz przedstawiania się. Tylko że w tym konkretnym przypadku młody ciężko chory człowiek nie mógł czekać na wymianę korespondencji. Po to budowano Centrum Zdrowia Dziecka, Centrum Matki Polki, aby mogły się tam leczyć dzieci z całego kraju wymagające bardzo wysokiej klasy specjalistów. Dziś Centrum Zdrowia Dziecka nie ma pieniędzy na leki, na wynagrodzenia dla pracowników. A rzecznik prasowy pani minister Knysok oświadcza w ogólnopolskiej telewizji w dniu 14 kwietnia: „Reformy się uczymy, a nauka kosztuje. Musimy ponieść ten koszt”. Źle się dzieje, panie i panowie posłowie, jeżeli nauka urzędników kosztuje zdrowie i życie ludzkie.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#MariaGajeckaBożek">Miała być równość podmiotów. Proszę mi wytłumaczyć różnicę w cenie za 1 punkt w stomatologii od 5 do 7 groszy. I o dziwo, te wyższe stawki otrzymują gabinety prywatne. A przecież lekarskie badanie stomatologiczne, instruktaż higieny jamy ustnej, który nie wymaga żadnego sprzętu, przeprowadza się w państwowym i prywatnym gabinecie, tylko każdemu z tych gabinetów kasa chorych płaci inaczej.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#MariaGajeckaBożek">W jednej z kas chorych na higienę szkolną przyznano na jednego ucznia 18 zł rocznie, tj. miesięcznie 1,5 zł. Na jeden etat pielęgniarki szkolnej przypada 750 dzieci. Na terenach wiejskich są to niejednokrotnie 3–4 szkoły. Daje to kwotę 1125 zł. Po opłaceniu podatku, ubezpieczeń, pielęgniarka otrzyma netto 700 zł. A gdzie fundusze na zakup strzykawek, igieł, środków czystości potrzebnych do wykonywania szczepień ochronnych?</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#MariaGajeckaBożek">Jeżeli nie będziemy populacji dzieci i młodzieży szczepić w granicach 95–98%, to za kilka lat będą widoczne bardzo niekorzystne efekty. Wtedy też poniesiemy znacznie większe koszty leczenia.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#MariaGajeckaBożek">Kasy chorych bardzo niechętnie wykupują usługi rehabilitacyjne i to za bardzo niską cenę. Na przykład jeden kompleksowy zabieg rehabilitacyjny w Publicznym ZOZ Rehabilitacyjno-Leczniczym dla dzieci w Zgorzelcu kosztuje 3,60 zł. Dzieci ze schorzeniami neurologicznymi wymagają długotrwałej rehabilitacji i, aby była ona skuteczna, winna być kompleksowa, systematyczna, ciągła i wczesna. Kto za to zapłaci? Rodzice? Najczęściej w tych rodzinach ze względu na stan zdrowia dziecka matka nie pracuje. Owoce tego też będziemy zbierać za kilka lat. I to jest, proszę państwa, polityka prorodzinna w wydaniu rządzącej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#MariaGajeckaBożek">A teraz tylko bardzo krótko o zarobkach pracowników ochrony zdrowia. W wielu zespołach opieki zdrowotnej odebrano pracownikom premię motywacyjną, co obniżyło ich dochody o 5–25%. W wyniku tej decyzji lekarz z drugim stopniem specjalizacji o 20-letnim stażu pracy otrzymał w lutym netto 750 zł.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#MariaGajeckaBożek">Według oświadczenia pani minister Knysok od 1 kwietnia br. ma obowiązywać całodobowa dostępność do lekarza pierwszego kontaktu. Jeden z ZOZ w Wielkopolsce rozwiązał ten problem, płacąc lekarzowi za godzinę dyżuru 1 zł. Proszę mi znaleźć fachowca, już nawet nie wysokiej klasy, który będzie pracował godzinę za jedną złotówkę. Przecież korzystając przez kilka minut z ogólnie dostępnej toalety płacimy 1 zł.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#MariaGajeckaBożek">Wiele zespołów opieki zdrowotnej nie wypłaciło trzynastej pensji, bojąc się brać pożyczkę z kas chorych. Te ZOZ, które z tej pożyczki skorzystały, piszą do biur poselskich - służę takimi listami - że po potrąceniu 1/8 kontraktu nie wystarczy już w kwietniu na uposażenia dla pracowników, nie mówiąc o jakichkolwiek innych zakupach.</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#MariaGajeckaBożek">Dokąd więc zmierza obecna sytuacja? Przestańmy w tej dziedzinie politykować. Zajmijmy się chorym pacjentem, bo za kilka miesięcy może być już za późno. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz panią poseł Ewę Tomaszewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniach 26–28 marca 1999 roku odbyła się w Częstochowie na Jasnej Górze IX Ogólnopolska Konferencja pt. „Polityka prorodzinna samorządu terytorialnego. Pomoc społeczna w okresie reformy państwa”, zorganizowana przez Stowarzyszenie Liga Krajowa we współpracy z Komisją Krajową NSZZ „Solidarność” i Polską Federacją Stowarzyszeń Rodzin Katolickich.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#EwaTomaszewska">Chciałabym przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko uczestników tej konferencji.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#EwaTomaszewska">Rodzina jest wspólnotą najbardziej naturalną, powszechną i pierwotną w stosunku do jakiejkolwiek innej wspólnoty, w tym wspólnoty samorządowej. Tak jak rodzina ma oczywiste zadania społeczne, tak i społeczeństwo ma wiele powinności wobec rodziny. Samorząd każdego szczebla powołany jest do organizowania i zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców według posiadanych kompetencji. Samorząd terytorialny nie może panować nad rodzinami, lecz im służyć i pomagać. Fundamentalnym celem państwa i samorządu powinno być umacnianie ekonomiczne rodziny i umacnianie jej trwałości.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#EwaTomaszewska">Zdaniem uczestników konferencji należy:</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#EwaTomaszewska">1) poprzez działania rządu i parlamentu przyspieszyć działania na rzecz pełnej realizacji polityki prorodzinnej państwa zgodnie z programem AWS i umową koalicyjną AWS–UW, w tym godnej płacy rodzinnej, prorodzinnych rozwiązań w systemie podatkowym, ustawowego uznania pracy wychowawczej matki w domu i jej opłacanie;</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#EwaTomaszewska">2) podjąć pilne prace mające na celu zmianę w systemie pomocy społecznej po reformie administracyjnej państwa;</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#EwaTomaszewska">3) wzmocnić rolę i znaczenie Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie w aspekcie poszerzania kompetencji i wzrostu nakładów finansowych na ich działalność;</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#EwaTomaszewska">4) gromadzić dane umożliwiające analizę zaspokajania potrzeb rodziny w formie raportu o stanie rodziny na szczeblu gminy i powiatu oraz powołać na różnych szczeblach samorządu komisje ds. rodziny lub rady ds. rodziny;</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#EwaTomaszewska">5) tworzyć warunki do powstawania instytucji - organizacji pozarządowych wspierających rodzinę;</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#EwaTomaszewska">6) wzmóc wysiłki ze strony rządu oraz organizacji samorządowych celem systematycznego szkolenia działaczy samorządowych w zakresie nowych zadań, w tym szczególnie problemów rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#EwaTomaszewska">7) usprawnić pracę zespołów ds. orzekania w przypadku osób niepełnosprawnych, by ich działalność prowadzona była jak najbliżej człowieka;</u>
          <u xml:id="u-307.11" who="#EwaTomaszewska">8) dążyć do takiego zorganizowania i egzekwowania pracy, aby umożliwić rodzinie godne życie, wychowanie dzieci i wypoczynek niedzielny i świąteczny w duchu chrześcijańskich korzeni i narodowych tradycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MarekBorowski">Teraz pani poseł Danuta Ciborowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#DanutaCiborowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy, jak myślę, w szkole uczyliśmy się o inkwizycji i to nie tylko na lekcjach historii. Jeśli dobrze pamiętam - mam nadzieję, że dobrze pamiętam - wzmianki o niej pojawiały się także na wielu innych przedmiotach. Posługując się informacją zawartą w Encyklopedii Powszechnej, śmiem przypomnieć, że inkwizycja była swoistą instytucją policyjno-sądową Kościoła katolickiego, trwała ponad 14 wieków, ostatecznie zniesiono ją dopiero w 1859 r. Działała w większości krajów europejskich, stosując bezwzględny system szpiegostwa, denuncjacji, tortur i kar, m.in. palenie na stosie, często przy udziale władz świeckich. Tyle w skrócie z Encyklopedii Powszechnej.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#DanutaCiborowska">Wysoki Sejmie! Zdawałoby się, że powyższe metody działania odeszły w przeszłość i nigdy już nie wrócą. Niestety, mam co do tego - ja i wielu rozmówców, którzy ze mną na ten temat wymieniali poglądy - poważne wątpliwości. Otóż działania i decyzje niektórych przedstawiciele obecnej koalicji samorządowej w Olsztynie wskazują, że historia niewiele ich nauczyła, a jeżeli już, to za nic mają wnioski z niej wypływające. A wszystko zaczęło się od lekcji języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 33 w Olsztynie, której tematem była ballada Adama Mickiewicza „Pani Twardowska” i, co się z nią wiąże, rozmowa z dziećmi na temat cyrografu, zaprzedania duszy, wszak uczynił to pan Twardowski w tej balladzie. W ślad za tym dzieci pisały pracę, która miała być podstawą do rozmowy na kolejnej lekcji o tym, co jest najwyższą dla człowieka wartością. Wszystko odbyłoby się zgodnie z planem i nie byłoby afery, gdyby jedna z prac nie „wpadła” w ręce uczącej w szkole religii pani katechetki. Owa pani w szybkim tempie o zajściu zawiadomiła wiceprezydent Olsztyna panią Joannę Kuryło - na marginesie, jeszcze do niedawna nauczycielkę i przewodniczącą regionalnej sekcji oświaty związku zawodowego „Solidarność”. Chociaż każdy inny nauczyciel w takiej sytuacji najpierw podjąłby rozmowę z panią od polskiego, a dokładniej - z koleżanką od polskiego, a gdyby nie uzyskał satysfakcjonującego wyjaśnienia, poinformowałby o swoich odczuciach dyrektora szkoły. Taką drogę służbową - przede wszystkim logika nakazuje takie postępowanie - zakłada również statut szkoły, który postępowaniem pani katechetki został złamany. Jeżeli do tego dodam, że dyrektor szkoły jest pracodawcą tejże właśnie pani katechetki, wnioski nasuwają się same.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#DanutaCiborowska">Co działo się dalej w tej sprawie, można sobie wyobrazić na podstawie publicznych wypowiedzi osób, w tym owych dwóch pań, o których już tu wspominałam, a które za punkt honoru przyjęły wyrzucenie nauczycielki z zawodu. Liczni mieszkańcy Olsztyna, przedstawiciele środowiska oświatowego, którzy kontaktowali się ze mną w tej właśnie sprawie, określali ją mianem „polowania na czarownice” i inkwizycji. I, Wysoka Izbo, były to najdelikatniejsze ze stwierdzeń. Tych mniej delikatnych, niewątpliwie jest to zrozumiałe, nie przytoczę tutaj w Wysokiej Izbie. A byłoby, stwierdzam, jeszcze wiele do powiedzenia. Te były najdelikatniejsze. W obronie nauczycielki, dotychczas, do tej lekcji ocenianej wysoko, lubianej przez uczniów i rodziców, wystąpiły dzieci, rodzice, nauczyciele oraz dyrektor szkoły pani Hanna Baszyńska. Podkreślam to z całą mocą - w jej obronie wystąpiła również dyrektor szkoły pani Hanna Baszyńska, ma to znaczenie w późniejszym biegu wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#DanutaCiborowska">Kuratorium oświaty, a dokładniej wizytatorzy kuratorium oświaty badający tę sprawę nie stwierdzili błędów w przygotowaniu lekcji, ani też błędów nadzoru pedagogicznego w szkole i uznali, że temat należy zakończyć tak, jak został zaplanowany. Wydawało się, że problem został rozwiązany i zamknięty. Niestety, kolejny akt tego przedstawienia rozegrał się na posiedzeniu zarządu miasta Olsztyna, na którym decydowano o powierzeniu funkcji dyrektora m. in. w szkole podstawowej nr 33. Obok dwóch innych kandydatów była również dotychczasowa pani dyrektor, wspomniana już przeze mnie Hanna Baszyńska.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#DanutaCiborowska">Pani dyrektor Hanna Baszyńska to osoba w środowisku szanowana i ceniona za jedne z najwyższych kwalifikacji i talent do zarządzania szkołą w przeróżnych warunkach i różnych sytuacjach. Ceniona za mądrość pedagogiczną i wychowawczą, wielokrotnie nagradzana. W styczniu br., a więc 3 miesiące temu, jako dyrektor szkoły otrzymała ocenę szczególnie wyróżniającą. Pragnę tutaj poinformować, że jest to najwyższa ocena pracy nauczycielskiej i dyrektorskiej. W dniu 7 kwietnia 1999 r., kilkanaście dni temu, kandydaturę pani Baszyńskiej pozytywnie zaopiniowała Komisja Edukacji Rady Miejskiej Olsztyna. Przy 3 kandydatach głosy rozłożyły się w sposób następujący. 5 - pani Hanna Baszyńska, 3 - inna kandydatka, 0 - inna kandydatka.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#DanutaCiborowska">Zarząd miasta, nie biorąc jednakże pod uwagę żadnego z tych argumentów, jedynie pod wpływem nacisków m. in. pani wiceprezydent Olsztyna, podkreślam, jeszcze do niedawna również nauczycielki, i przewodniczącej sekcji oświaty związku zawodowego „Solidarność”, stanowisko dyrektora szkoły powierzył osobie, która nie kandydowała do funkcji w tej szkole, a tam gdzie kandydowała, otrzymała, podkreślam, jeden głos poparcia. I jak mówią wtajemniczeni, cytuję: Diabelskie cyrografy to prawdziwy powód odrzucenia kandydatury Hanny Baszyńskiej na dyrektora największego gimnazjum w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#DanutaCiborowska">Wysoki Sejmie! Ze smutkiem na koniec chcę zadać retoryczne pytanie. Jak tu nie wierzyć w twierdzenie, że historia lubi się powtarzać? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Sieńko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z próbą wplątania mojej skromnej osoby w kampanię oskarżeń kierowanych pod adresem premiera Jerzego Buzka oświadczam, co następuje:</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#JanSieńko">Moja wypowiedź na powiatowym zjeździe Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej w Lęborku dotyczyła atmosfery, jaka powstała wokół ustawy lustracyjnej. Przywoływałem fakt kolportowania różnych list współpracowników SB z kręgów politycznych. Nie było moją intencją formułowanie podejrzeń i oskarżeń wobec pana premiera, lecz jedynie zwrócenie uwagi na wykorzystywanie możliwości, jakie daje ustawa lustracyjna do walki politycznej i kampanii propagandowej. Moja wypowiedź miała na celu ostrzeżenie opinii publicznej, w tym członków mojej partii, przed tego typu akcjami. Tekstu zamieszczonego na łamach lęborskiej „Lewicy” nie autoryzowałem. Uważam, że nawet w sposób luźny nie oddaje on głównych wypowiedzianych przeze mnie myśli.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#JanSieńko">Odnoszę jednakże wrażenie, że prawa strona sceny politycznej dopiero po oświadczeniu posła Karwowskiego przejrzała na oczy, jaki to knot legislacyjny wyszedł z Sejmu Rzeczypospolitej, a nerwowe zachowania posłów, szczególnie Kazimierza Janiaka, Jana Króla, z mojego województwa, z listy krajowej, pozwalają mi powiedzieć, że ta gęsta atmosfera pomówień, plotek, która przecież nie powstała dziś, ale którą żywi się polityka w Polsce od wielu lat, została zauważona wtedy, kiedy boleśnie ugodziła czołowego przedstawiciela ich obozu politycznego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z satysfakcją jako członek sejmowej Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw chciałbym poinformować, że we Wrocławiu podjęte zostały bardzo konkretne działania w celu utworzenia bardzo potrzebnego lokalnego funduszu pożyczkowego pod roboczą nazwą Wrocławski Fundusz Pożyczkowy. Grupę inicjatywną przedsięwzięcia reprezentują przedstawiciele takich instytucji, jak Urząd Miejski we Wrocławiu - Wydział Inicjatyw Gospodarczych, Stowarzyszenie - Forum Małych i Średnich Firm - Dolny Śląsk, Wrocławska Agencja Rozwoju Regionalnego SA, Agencja Rozwoju Regionalnego SA Nowa Ruda, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Biuro Terenowe we Wrocławiu ds. Usuwania Skutków Powodzi, Biuro Pełnomocnika Wojewody Dolnośląskiego ds. Usuwania Skutków Powodzi. Zaproszono także przedstawiciela urzędu marszałka sejmiku dolnośląskiego. Fundusz ma być trwałym instrumentem finansowego wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw i ma na celu, po pierwsze, wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości Wrocławia i innych gmin dolnośląskich, po drugie, odbudowanie potencjału ekonomicznego małych i średnich przedsiębiorstw dotkniętych skutkami powodzi, pozyskiwanie zewnętrznych środków finansowych, szkolenie i doradztwo na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw, co jest bardzo ważne m.in. z uwagi na konieczność zwiększania ich konkurencyjności w stosunku do firm z innych państw europejskich. Wśród źródeł finansowania funduszu wymienia się dotacje rządowe i samorządowe, środki z programów pomocowych i zwroty z tytułu udzielonych pożyczek. Według zamierzeń fundusz będzie udzielał pożyczek na współfinansowanie inwestycji odtworzeniowych, inwestycji tworzących miejsca pracy, inwestycji rozwojowych oraz spłatę oprocentowania kredytu bankowego, co jest niezmiernie ważne, zwłaszcza dla małych przedsiębiorstw. Uważam, że fundusz wzmocni pozycję ekonomiczną przedsiębiorców, a co się z tym wiąże, powiatów i całego województwa dolnośląskiego.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#JanChmielewski">Jako jedna z osób współuczestniczących w pracach na rzecz utworzenia lokalnego funduszu pożyczkowego jestem przekonany, że jego powstanie przyniesie wymierne korzyści przyszłym partnerom funduszu z województwa dolnośląskiego, to jest gminom, instytucjom finansowym, bankom i organizacjom samorządu gospodarczego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnią sobotę, 17 kwietnia 1999 r., odbyła się w Krynicy konferencja pod hasłem „Przyszłość uzdrowisk polskich”, w której uczestniczyli parlamentarzyści, przedstawiciele rządu i przedstawiciele uzdrowisk. Początki wdrażania reformy ochrony zdrowia przyniosły sporo zamieszania i niedociągnięć. Niezbędna staje się rzetelna informacja w mediach na temat lecznictwa uzdrowiskowego w miejsce dezinformacji występującej jesienią ub. r., wywołującej duży niepokój w społeczeństwie. Były to półprawdy o odpłatności i o upadaniu polskich uzdrowisk. Z kilkudziesięciu zakładów lecznictwa uzdrowiskowego obecnie 26 funkcjonuje jako jednoosobowe spółki skarbu państwa, znane dotychczas jako państwowe przedsiębiorstwa uzdrowiskowe. Proces przekształceń został przeprowadzony w wyniku przyjęcia stosownych kierunków reformy. Tak więc po 50 latach zakłady lecznictwa uzdrowiskowego funkcjonują w formie przedsiębiorstw państwowych o uregulowanym statusie prawnym, co ma niezwykle istotne znaczenie w systemie gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Z dniem 1 stycznia 1999 r. finansowanie lecznictwa uzdrowiskowego przejęły kasy chorych na zasadzie kontraktów, a pieniądze kierowane są w ślad za pacjentem. W I kwartale br. były realizowane skierowania wystawiane przez lekarzy w ubiegłym roku, co umożliwiło zachowanie ciągłości funkcjonowania zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. W wyniku dotychczasowych negocjacji podpisane zostały kontrakty na kwotę łączną 190 mln zł - są to dane z marca br. - co stanowi około 60% zaplanowanej w budżetach regionalnych kas chorych kwoty wynoszącej około 350 mln zł. Stąd wynika spadek obłożenia łóżek w lecznictwie uzdrowiskowym i związane z tym zaniepokojenie w odniesieniu do jego przyszłości. Odpłatność wynosząca 5 zł za osobodzień nie stanowiła przeszkody w I kwartale, bowiem w większości obiektów sanatoryjnych był komplet kuracjuszy. Czyli obecnie, od II kwartału, jest po prostu mniej skierowań. W tym miejscu należy wyjaśnić, że żadnych opłat nie pobiera się od dzieci leczonych w uzdrowiskach ani od dorosłych skierowanych do szpitali sanatoryjnych. Niezrozumiałe jest ograniczenie w umowach kas chorych świadczeń ambulatoryjnych, które są bardzo istotnym elementem lecznictwa uzdrowiskowego, dla osób przebywających w uzdrowisku na własny rachunek.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">Na konferencji wiele głosów w dyskusji, w tym Sekcja Krajowa Uzdrowisk Polskich NSZZ „Solidarność”, domagało się szybkich renegocjacji między kasami chorych i świadczeniobiorcami, aby unormować to, co zostało zachwiane. Niezbędne są: rzetelna informacja w mediach o zasadach i możliwościach lecznictwa uzdrowiskowego, promocja uzdrowisk i leczenia uzdrowiskowego przez wszystkie szczeble samorządów oraz uregulowanie prawne spraw uzdrowisk, które stworzą szanse ich rozwoju. Dotyczy to z pewnością nowelizacji ustawy o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym z 1966 r., z wykorzystaniem rozwiązań ustawy z 1922 r., co niewątpliwie przyczyniłoby się do stworzenia takiego systemu, który chronił uzdrowiska przed degradacją oraz zapewnił im dynamiczny rozwój w okresie międzywojennym. Rządowy projekt jest przygotowany i mam nadzieję, że wkrótce trafi do laski marszałkowskiej. Z kolei samorządy oczekują na ustawę o gminach uzdrowiskowych, która powinna być kompatybilna z projektem o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">W nowej rzeczywistości, twierdzono, musi nastąpić uproszczenie procedur, jeśli chodzi o leczenie sanatoryjne, a pacjent sam powinien zadecydować, kiedy, gdzie i na jak długo ma jechać i ile dodatkowo zapłacić za miejsce w jedno-, czy wieloosobowym pokoju. W starym systemie władza wszystko to wiedziała „najlepiej”. Zapisana ustawowo rada kas chorych będzie oceniać pracę kasy chorych, a także będzie mianować dyrektora kasy chorych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MarekBorowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 44)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>