text_structure.xml
58.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 11 maja 1978 r. Komisja Przemysłu Lekkiego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Koperskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- przygotowanie kadr dla nowo uruchamianych zakładów w przemyśle lekkim;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- ocenę stanu przepisów prawnych obowiązujących w resorcie przemysłu lekkiego;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- odpowiedzi na dezyderaty.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Lekkiego z wiceministrem Mirosławą Wąsowicz, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Najwyższej Izby Kontroli oraz ZG Związku Zawodowego Włókniarzy.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Podstawą dyskusji n/t przygotowania kadr dla nowouruchomionych zakładów była informacja opracowana przez Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, którą uzupełniła wiceminister przemysłu lekkiego Mirosława Wąsowicz.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Jak wynika z tych informacji, w latach 1971-1978 w przemyśle lekkim zbudowano 91 nowych zakładów, w tym 30 o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Około 150 zakładów zostało zmodernizowanych. Dzięki temu, warunki pracy dla ok. 250 tys. pracowników resortu zostały wydatnie poprawione.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W celu pełnego wykorzystania stworzonego potencjału produkcyjnego, niezbędne jest zapewnienie odpowiednio przygotowanych pracowników. Do 1971 r. w warunkach obfitości zasobów pracy gospodarowanie nimi miało charakter ekstensywny. Obecnie wobec stałego zmniejszania się rezerw siły roboczej konieczne się stało prowadzenie intensywnej polityki racjonalnego zatrudnienia, polegającej na pełnym wykorzystaniu czynnika ludzkiego w procesie pracy oraz na prawidłowym rozmieszczeniu zasobów ludzkich. Podejmowane są działanie zmierzające do wzrostu i doskonalenia kwalifikacji zawodowych pracowników odpowiadających nowoczesnym technikom i technologiom wytwarzania oraz do pełnego wykorzystania tych kwalifikacji. Dzięki racjonalizacji zatrudnienia uzyskuje się w czynnych zakładach rezerwy siły roboczej, które kierowane są do zakładów nowouruchamianych. Pomocne w tym zakresie są przeprowadzane co roku przeglądy zatrudnienia.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Dzięki podejmowanym działaniom w okresie od 1974 r. udało się wygospodarować w ramach resortu ok. 43 tys. osób dla zakładów nowouruchamianych.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W celu prawidłowego i terminowego naboru pracowników do nowych zakładów resort opracowuje corocznie programy kompletowania załóg, które uzgadniane są i następnie realizowane przez właściwe terenowo wydziały zatrudnienia. Współpraca resortu z wydziałami zatrudnienia układa się na ogół prawidłowo. Coraz częściej jednak występuje zjawisko braku siły roboczej na danym terenie, wynikające z faktu, że zgłaszana w momencie podejmowania decyzji o lokalizacji inwestycji nadwyżka siły roboczej, będąca jedną z podstaw do podjęcia tej decyzji, w chwili uruchomienia zakładów okazuje się dużo niższa niż uprzednio przewidywana. Występuje wtedy konieczność werbowania pracowników z miejscowości okolicznych. Pracownikom tym zapewnić należy dojazd do pracy a często i zakwaterowanie.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Resort przemysłu lekkiego rozwiązuje systematycznie problem poprawy struktury kwalifikacyjnej kadr w oparciu o perspektywiczny plan zapotrzebowania na kadrę opracowany do 1990 r. oraz w oparciu o 5-letnie programy dokształcenia i doskonalenia kadr, które są integralną częścią planów techniczno-ekonomicznych przedsiębiorstw zatwierdzanych i rozliczanych przez konferencje samorządu robotniczego.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Stosowany w resorcie system kształcenia i doskonalenia kwalifikacji zawodowych, zarówno w formach szkolnych, jak i na kursach przynosi konkretne rezultaty. Jak wykazuje analiza porównawcza struktury kwalifikacji kadr w latach 1971-1977, przy ogólnym wzroście zatrudnienia w przemyśle lekkim wynoszącym ok. 10%, znacznie wyższy jest wzrost zatrudnienia pracowników z wykształceniem wyższym (o 55%), z wykształceniem średnim (o 56%) i z wykształceniem zasadniczym zawodowym (o 55%). W końcu 1977 r. na 1000 zatrudnionych ogółem w przemyśle lekkim, przypadało 23 pracowników z wykształceniem wyższym, 140 - z wykształceniem średnim i 254 z wykształceniem zasadniczym zawodowym.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Resort prowadzi 65 przyzakładowych zasadniczych szkół zawodowych, 29 techników, 33 średnie studia zawodowe. Ogółem w szkołach przyzakładowych kształci się 23 tys. uczniów. Dodatkowo w szkołach dla pracujących prowadzonych przez resort oświaty dokształca się 13 tys. pracowników przemysłu lekkiego.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W ostatnich latach występuje niepokojące zjawisko utrudnionego naboru do szkół przyzakładowych, mimo dużych wysiłków ze strony resortu i przedsiębiorstw w zakresie preorientacji zawodowej i działań na rzecz poprawy i modernizacji bazy dydaktycznej. Łącznie w latach 1973-1978 liczba uczniów zmalała o 4 tys. Resort liczy się z tym, że realizacja decyzji rządu w sprawie rozwoju szkolnictwa zawodowego dla rolnictwa i usług, jak też zmniejszające się zasoby siły roboczej spowodują dalszy spadek liczby uczniów w przyzakładowych szkołach resortu. W tych warunkach staje się konieczne zintensyfikowanie dokształcania pracowników już zatrudnionych. Łącznie od 1973 r. liczba pracowników dokształcających się w średnich szkołach zawodowych wzrosła o 3.700 osób.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Prowadzona przez resort polityka szkoleniowa zapewnia dopływ absolwentów szkół zawodowych do przemysłu, co ma zasadniczy wpływ również na dopływ kadr do modernizowanych i nowooddawanych zakładów.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Dzięki przemieszczeniu kadr z zakładów starych do nowych, naturalnie po odpowiednim ich przyuczeniu do obsługi nowej technologii, zaspokoić można jednak tylko część potrzeb kadrowych tych zakładów. Dużą część pracowników trzeba więc przygotować z odpowiednim wyprzedzeniem. Pamiętać bowiem należy, że cykl kształcenia w zasadniczych szkołach zawodowych trwa 2 lata, a w technikach 5 lat, jest więc dłuższy od cyklu inwestycyjnego. Dowodzi to potrzeby wcześniejszego, niż rozpoczęcie budowy zakładu, uruchomienia kształcenia kadr na danym terenie.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W roku bieżącym program przyjęć absolwentów szkół wynosi zgodnie z potrzebami - 27,800 osób, z tego absolwentów szkół wyższych - 1409. Tymczasem zgodnie z rozdziałem dokonanym przez Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych resort otrzyma tylko ok. tysiąca absolwentów szkół wyższych. Tak więc rysuje się niedobór ok. 400 osób. Ponadto otwartą sprawą jest kierowanie do pracy w przemyśle lekkim absolwentów niektórych kierunków uniwersyteckich, przy jednoczesnym niedoborze absolwentów wyższych uczelni technicznych i ekonomicznych. Podkreślić też trzeba, że absolwenci szkół wyższych niechętnie podejmują pracę w resorcie przemysłu lekkiego ze względu na mniej korzystne warunki płacowe w stosunku do innych gałęzi gospodarki, jak też trudności mieszkaniowe. Względy te rzutują również ujemnie na dopływ wykwalifikowanych robotników z zasadniczych szkół zawodowych, zwłaszcza podległych resortowi oświaty, absolwenci tych szkół nie związani tak mocno z przemysłem lekkim szukają gdzie indziej pracy leniej płatnej i prowadzonej nie w systemie wielozmianowym.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Istotnym problemem przy kompletowaniu załóg dla nowych zakładów jest zapewnienie przyjmowanym pracownikom odpowiednich warunków socjalno-bytowych. W latach 1971-1975 na inwestycje socjalno-bytowe wydatkowano 2.250 mln zł. Wybudowano z tego 32 żłobki, 47 przedszkoli, 56 obiektów wczasowych i kolonijnych, 3 obiekty kulturalno-oświatowe, 5 obiektów sportowych, 47 stołówek,12 ośrodków zdrowia. W roku 1978 przewiduje się przekazanie do użytku dalszych 29 obiektów socjalno-bytowych. 16 inwestycji zaplanowanych na ten rok będzie mieć kompletne zaplecze socjalne.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Ogółem dla odpowiedniego zabezpieczenia i przygotowania kadr dla nowych i modernizowanych zakładów oraz zapewnienia wzrostu kwalifikacji pracowników resort podejmuje działanie polegające na:</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">- dalszej racjonalizacji zatrudnienia, poszukiwaniu rezerw celem przemieszczenia ich do nowych obiektów;</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">- uściśleniu współpracy resortu i zjednoczeń z urzędami wojewódzkimi dla pełnej i terminowej realizacji przez władze terenowe programów przyjęć do pracy;</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">- dalszym rozwoju usług i świadczeń socjalno-bytowych;</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">- intensyfikowaniu szkolenia zawodowego w systemie kursowym i przywarsztatowym;</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">- szkoleniu instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz mistrzów;</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">- szkoleniu rezerwowych kadr na stanowiska kierownicze;</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">- modernizacji wszystkich programów szkolenia dla potrzeb przemysłu lekkiego; prace te prowadzone są wspólnie z resortem oświaty i wychowania.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Uwagi i wnioski zespołu poselskiego, który wizytował Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Warmia” w Kętrzynie, Łomżyńskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Narew”, Zambrowskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego, Fabrykę Dywanów w Białymstoku oraz Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego w Siedlcach i budujący się Zakład Konfekcji Dziewiarskiej w Bielsku Podlaskim, przedstawiła poseł Stanisława Świderska (PZPR). W skład zespołu wchodzili ponadto posłowie: Marian Cieślak (ZSL), Krystyna Franiak (PZPR), Zdzisław Kwieciński (PZPR) oraz Janina Młynarczyk (PZPR): W trakcie wizytacji zespół koncentrował uwagę na tym w jaki sposób odbywa się kompletowanie załóg dla wizytowanych obiektów, jakie działania podejmowane są w zakładach dla pełnego wykorzystania czasu pracy, poprawy jej organizacji, zmniejszenia fluktuacji oraz absencji. Zespół badał również czy z odpowiednim wyprzedzeniem przeprofilowuje się szkoły resortu oświaty dla potrzeb nowo budowanych zakładów przemysłu lekkiego, jak terenowe wydziały zatrudnienia zabezpieczają planowy nabór pracowników oraz czy stworzona została baza hotelowa zabezpieczająca zakwaterowanie pracownikom zwerbowanym z dalszych odległości.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Zespół stwierdził, że we wszystkich wizytowanych zakładach podejmowane są różne formy szkolenia i przygotowania do zawodu pracowników, jak też zabezpiecza się kadrę kierowniczą. Jednakże żaden z wizytowanych zakładów nie dysponuje dostateczną bazą mieszkaniową, hotelową, nie ma odpowiedniej ilości miejsc w żłobkach i przedszkolach nie zapewnił zgodnej z potrzebami bazy zbiorowego żywienia oraz nie rozwiązał sprawy dowozu załóg do pracy.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">I tak np. nowo budowany zakład w Mrągowie (należący do ZPO „Warmia” w Kętrzynie) ma być oddany do użytku w listopadzie br. W celu zabezpieczenia pełnego docelowego zatrudnienia „Warmia” adaptowała jeden z budynków oraz wybudowała pawilon dla szkolenia nowej załogi. Mimo trudnych warunków lokalowych szkolenie przeprowadzane jest sprawnie i rokuje dobre przygotowanie przyszłej załogi.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">W celu złagodzenia trudności mieszkaniowych zorganizowano hotel robotniczy, w którym zakwaterowano 100 dziewcząt. Natomiast władze terenowe nie przychodzą zakładowi z pomocą w rozwiązywaniu problemu mieszkaniowego. Uzyskane 3 mieszkania w Kętrzynie oraz 4 w Mrągowie nie zapewniają warunków dla zatrudnienia kadr kierowniczych.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">W zakładzie jest duża fluktuacja kadr. Rocznie odchodzi ok. 1/4 stanu załogi. Jedną z przyczyn tego są wysokie opłaty za wynajmowane prywatnie przez pracowników kwatery, zdarza się nawet, że miejscowa ludność wypowiada pracownikom mieszkanie w okresie letnim ze względu na oczekiwanych turystów. Zakład ma duże trudności z dowozem pracowników. Mimo zmiany czasu kursowania środków masowej komunikacji, rozkłady jazdy nie są zgodne z godzinami rozpoczynania i kończenia pracy w zakładzie.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">W Zakładach „Warmia” były możliwości rozbudowy bazy produkcyjnej. Nasuwa się więc wniosek w sprawie słuszności podjęcia decyzji o budowie nowego zakładu w Mrągowie. Gdyby „Warmia” została zmodernizowana można by i zwiększyć produkcję i wygospodarować środki na poprawę warunków socjalno-bytowych załogi.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Drugi wizytowany Zakład Przemysłu Bawełnianego (”Narew” w Łomży) jest jednym z najmłodszych przedsiębiorstw tej branży i charakteryzuje się nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi i technologicznymi. W celu zabezpieczenia kwalifikowanych kadr utworzono przy tych zakładach zasadniczą szkołę, w której kształci się ogółem 254 uczniów. W zakładach tych rozbudowane jest również szkolenie kursowe. Pracownicy wysyłani są też na szkolenie za granicę. Stworzone więc zostały warunki dla dobrego przygotowania fachowego załogi.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Fluktuacja kadry w zakładzie jest bardzo wysoka, wyższa od średniej w branży. Zakład nie dysponuje stołówką bazą wypoczynkową, a przyzakładowy żłobek i przedszkole nie pokrywają zapotrzebowania na miejsca w tych placówkach. Zbyt częste są w zakładzie zmiany kadry kierowniczej. Władze terenowe nie przychodzą z pomocą w rozwiązywaniu problemu mieszkaniowego oraz dowozu pracowników do pracy. Trudności zakładu przedstawiciele władz wojewódzkich tłumaczą brakiem na tym terenie tradycji pracy w przemyśle lekkim. Jest to województwo typowo rolnicze. Z wizytacji tego zakładu nasuwa się wniosek, że działalność inwestycyjna nie może polegać przede wszystkim na tworzeniu nowych miejsc pracy, lecz na odtwarzaniu i modernizacji potencjału wytwórczego zlokalizowanego w rejonach o ustalonych tradycjach przemysłowych.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">W Zambrowskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego, istniejących przeszło 20 lat, osiągnięto dzięki modernizacji postęp w zakresie techniczno-organizacyjnym oraz poprawę warunków pracy. Modernizacja zakładu przyczyniła się również do wygospodarowania rezerw siły roboczej, które umożliwiły pokrycie zapotrzebowania na kadry w rozbudowanych oddziałach. Zespół szkół zawodowych przygotowuje kadry kwalifikowanych robotników dla potrzeb zakładu, kształci również pracowników z wykształceniem średnim.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Zakład ma jednak trudności z zatrudnieniem pracowników z wykształceniem wyższym. Mimo fundowania stypendiów, brak jest chętnych kandydatów, czego przyczyną jest m.in. niedobór mieszkań dla nich. Zakład zatrudnia przede wszystkim młode dziewczęta, które nie mając w swoim mieście możliwości założenia rodziny (na tym terenie brak jest zakładów zatrudniających męską siłę roboczą) masowo opuszczają pracę. Drugą przyczyną fluktuacji jest powrót do pracy w gospodarstwie rolnym, który nasilił się po uchwaleniu ustawy o zabezpieczeniu emerytalnym rolników.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Mimo podjętych wcześniej decyzji dotyczących szkolenia i naboru kadr dla Fabryki Dywanów w Białymstoku, rysują się już trudności w kompletowaniu załogi. Technologia produkcji dywanów jest na tym terenie czymś zupełnie nowym, stąd konieczność dostatecznie wczesnego przeszkolenia pracowników, aby mogli oni podjąć po oddaniu zakładu do eksploatacji, co przewidziane jest w połowie br. Na tym terenie konkurencyjne dla Fabryki Dywanów są budujące się zakłady telewizji kolorowej oraz wyrobów futerkowych, które zapewniają pracownikom korzystniejsze warunki. Miejscowy wydział zatrudnienia stwierdził, że nie ma warunków dla zapewnienia w fabryce dywanów pełnego zatrudnienia. Na marginesie trudności tej fabryki stwierdzić można, że często władze lokalne, kierując wąskimi kategoriami potrzeb własnego terenu, podejmują nie do końca przemyślane decyzje o budowie zakładów, choć na ich terenie nie ma tradycji pracy w danej branży, nie zabezpieczone są w pełni kadry, nie rozwiązane są sprawy mieszkaniowe, socjalne, transportowe.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">W znajdującym się w budowie Zakładzie Konfekcji Dziewiarskiej w Bielsku Podlaskim posłowie zetknęli się z tymi samymi trudnościami jakie występowały w innych wizytowanych obiektach, a dotyczyły mieszkań, żłobków, przedszkoli itp. Należy sądzić, że zakłady w Bielsku Podlaskim będą miały jednak mniejsze kłopoty z zapewnieniem zatrudnienia, ponieważ na tym terenie jest nadwyżka siły roboczej, głównie kobiet.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Główne wnioski, jakie wysuwa zespół w wyniku wizytacji to:</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">- w celu zabezpieczenia kadr dla przemysłu lekkiego należy stale dostosowywać kierunki szkolenia zawodowego zasadniczego, średniego i policealnego oraz wyższego do zmieniających się potrzeb i kierunków rozwoju przemysłu na danym terenie;</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">- niezbędne jest szybsze osiąganie efektów wynikających z modernizacji zakładów, polegających przede wszystkim na zmniejszeniu zatrudnienia;</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">- podejmować należy bardziej skuteczne działania dla zmniejszania czasu nieprzepracowanego poprzez poprawę organizacji pracy, dyscypliny pracy, ograniczanie nadmiernej fluktuacji;</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">- dążyć trzeba do poprawy warunków pracy oraz socjalno-bytowych, zwłaszcza budować hotele robotnicze, mieszkania, żłobki, przedszkola; niezbędne jest, aby władze terenowe udzielały zakładom w tym zakresie wydajniejszej pomocy.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Uwagi zespołu poselskiego, który wizytował Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Delia” w Zamościu, Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego: „Mera” w Biłgoraju oraz „Jarlan” w Jarosławiu przedstawił poseł Bronisław Cieniewski (PZPR): W skład zespołu wchodzi ponadto posłowie: Kazimierz Fortuna (ZSL), Edward Głodowski (ZSL), Bronisław Jurkiewicz (PZPR) oraz Maria Olczyk (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Zespół poselski stwierdził, że w wizytowanych zakładach były opracowane harmonogramy naboru i szkolenia przyszłych pracowników. Różnie są jednak one realizowane.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Delia” w Zamościu były rozbudowywane w latach 1973-1974. Termin zakończenia tej inwestycji przewidziany był na koniec 1974 r. Szkolenie załogi rozpoczęło się w czerwcu 1974 r. Kadra fachowa napływać miała również z zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, jednakże ilość absolwentów była ograniczona. Podjęte zostało szereg działań mających na celu zapewnienie dopływu kadr kwalifikowanych na różnych poziomach wykształcenia.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Poważnym problemem dla tego zakładu jest wysoka fluktuacja załogi. Np. w 1976 r. przyjęto 581 pracowników, a zwolniono 489, w 1977 r. 360 zostało przyjętych, natomiast zwolnionych - 394.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">Podstawowe przyczyny zwalniania się pracowników to zmiana miejsca zamieszkania, porzucenie pracy, sprawy rodzinne, brak zainteresowania wykonywaną robotą, przejście do pracy w innym zakładzie. Z każdym odchodzącym pracownikiem przeprowadzano rozmowy.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Mera” w Biłgoraju powstałe w 1973 r. do dnia dzisiejszego są stale przebudowywane i modernizowane. Kwalifikacje pracowników tego zakładu systematycznie wzrastają, prowadzi się różnorodne formy ich szkolenia. W roku ub. przedsiębiorstwo zajęło I miejsce w branżowym konkursie podnoszenia kwalifikacji. Nadal jednak w zakładzie tym zbyt mało jest pracowników z wykształceniem wyższym. Starając się o ich napływ, zakład nie szczędzi środków na stypendia fundowane.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Wskaźnik fluktuacji ulega zmniejszeniu, jednakże odchodzenie od pracy jest w tym zakładzie problemem bardzo istotnym. W celu stworzenia warunków stabilizujących załogę niezbędne byłoby poprawienie sytuacji mieszkaniowej. Obecnie oczekuje na mieszkanie ponad 500 rodzin. Kilkaset dziewcząt zatrudnionych w zakładzie dojeżdża lub zamieszkuje na stancjach. W Biłgoraju brak jest odpowiedniej ilości miejsc pracy dla mężczyzn, co powoduje trudności w osiąganiu stabilizacji życiowej przez dziewczęta zatrudnione w „Merze”. Dziewczęta te mimo dobrych warunków pracy i niezłych zarobków opuszczają zakład, szukając możliwości założenia rodziny w innym mieście.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Zaplecze socjalne w przedsiębiorstwie prezentuje dobry poziom. Jedynie zbyt małą ilością miejsc dysponuje hotel robotniczy.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Wizytacja zakładu pozwoliła na wysunięcie pewnych ogólniejszych wniosków. I tak np. w przedsiębiorstwie obserwuje się wzrost absencji chorobowej, który nie może być uzasadniany jedynie pogarszaniem stanu zdrowotnego załogi. Załoga, głównie młodzież, pracuje bowiem w dobrych warunkach, ma zapewnioną właściwą opiekę lekarską. Wydaje się, że wpływ na wzrost absencji chorobowej ma wprowadzenie 100-procentowej odpłatności za okres choroby łącznie z niedzielą, oraz zwiększenie limitu opieki nad dzieckiem z 30 do 60 dni.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Na znaczną płynność kadr w przemyśle lekkim ma również wpływ fakt, że przepisy, w myśl których pracownik porzucający pracę nie może w innym zakładzie uzyskać wyższego zaszeregowania, nie mają zastosowania do pracowników przyjmowanych na przyuczenie do zawodu i pracujących w akordzie. Pracownicy po odbyciu przyuczenia otrzymywać muszą stawkę osobistego zaszeregowania zgodną z taryfikatorem kwalifikacyjnym a to nie zawsze oznacza stawkę niższą od otrzymywanej w poprzednim miejscu pracy.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Pracownik w akordzie natomiast niejednokrotnie osiąga zarobki dwu lub trzykrotnie wyższe niż w poprzednim miejscu pracy. Różnorodność tabel płac w poszczególnych resortach również nie daje zakładom możliwości stosowania przepisów w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Dla Zakładu Przemysłu Dziewiarskiego „Jarlan” w Jarosławiu, przyjęto dwie podstawowe formy szkolenia kadry: w innych przedsiębiorstwach tej branży oraz we własnym ośrodku. Kadrę kierowniczą uzyskuje się bezpośrednio z Politechniki Łódzkiej, albo z innych przedsiębiorstw przemysłu dziewiarskiego. Istotnym zagadnieniem w zakładzie zarówno w okresie kompletowania załogi, jak i obecnie jest zapewnienie pracownikom stabilizacji życiowej. Do tego niezbędne jest rozwiązanie spraw dojazdu do pracy oraz mieszkań.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Zakład rozbudował szeroko szkolenie przywarsztatowe.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">W porozumieniu z wydziałem oświaty zwiększono ilość klas dziewiarskich w Technikum Odzieżowym i Zasadniczej Szkole Zawodowej w Jarosławiu. Od 1974 r. przy Technikum Odzieżowym działa Technikum Zaoczne, do którego uczęszcza wielu pracowników „Jarlanu”. Jest to podstawowe źródło rekrutacji technologów i mistrzów.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">Fluktuacja kadr w Zakładzie jest znaczna. Powodują ją takie czynniki jak trudne warunki dojazdu, korzystniejsze propozycje z innych zakładów, powrót do gospodarstwa rodziców. Ponieważ zakład zatrudnia dużą ilość młodych kobiet, opuszczają one pracę po zawarciu małżeństwa, jak też na długie urlopy macierzyńskie. Dla zrekompensowania odpływu kadr podejmuje się działania na rzecz dopływu nowych pracowników.</u>
<u xml:id="u-1.58" who="#komentarz">W wyniku przeprowadzonej wizytacji zespół stawia przed resortem i zjednoczeniami branżowymi dwa podstawowe postulaty:</u>
<u xml:id="u-1.59" who="#komentarz">- dla zapewnienia ciągłości dopływu nowych kadr i ich stabilizacji resort powinien wspólnie z administracją terenową, na terenie której pracują zakłady przemysłu lekkiego, rozważyć sposoby szybszego rozwiązania problemu mieszkań dla pracowników;</u>
<u xml:id="u-1.60" who="#komentarz">- resort również wspólnie z władzami terenowymi uregulować musi sprawę dowozu pracowników do zakładu pracy poprzez uruchomienie nowych linii dojazdowych, względnie uruchomienie zakładowych tras dowozu w ruchu zamkniętym.</u>
<u xml:id="u-1.61" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełMarianCieślak">W wizytowanym przez posłów Zakładzie Odzieżowym w Mrągowie widać dużą troskę o wygląd i estetykę. Mimo, iż zakład nie należy do nowych w przemyśle lekkim, hale produkcyjne są zadbane, panuje w nich ład i porządek. Przeciwieństwem może być Zakład Przemysłu Bawełnianego w Łomży, niedawno uruchomiony, w którym jednak panuje nieład, bałagan. Źle to świadczy o załodze i kierownictwie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełMarianCieślak">W wielu nowo uruchamianych zakładach przemysłu lekkiego znaczną część zatrudnionych stanowią ludzie rekrutujący się ze środowiska wiejskiego. Ludzi tych nie tylko trzeba przyuczyć do zawodu, lecz również podnosić ich poziom kulturalny.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełMarianCieślak">Na przykładzie budowy Fabryki Dywanów w Białymstoku, czy Zakładu Odzieżowego w Bielsku Podlaskim można było stwierdzić, że patriotyzm władz lokalnych przesłania czasami ogólne interesy. Władze miejscowe starając się usilnie o lokalizację na ich terenie zakładów przemysłowych, nie liczą się z trudnościami z zapewnieniem kadr dla tych zakładów. Zastrzeżenia też budzi polityka inwestycyjna. Czy słuszne np. jest danie do rąk zupełnie „surowej” załodze wysokospecjalistycznych maszyn importowanych z Japonii?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełTadeuszStasiak">Problem czy rozbudowywać przemysł lekki w tradycyjnych ośrodkach, czy też na zupełnie „dziewiczym terenie” budzi wiele kontrowersji. Wydaje się jednak, że trzeba stosować oba kierunki działania. Na terenach o dużych tradycjach przemysłowych powinno się istniejące zakłady modernizować, natomiast na terenach nowych uruchamiać trzeba nowe zakłady, by zapewnić równomierny rozwój gospodarczy kraju. Dostatecznie wcześnie trzeba jednak wtedy podejmować odpowiednie działania, aby stworzyć zakładom warunki dobrego rozwoju.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełTadeuszStasiak">Władze terenowe na ogół podejmują usilne starania o decyzje lokalizacyjne, natomiast później zapal ich ostyga i nie przychodzą zakładom z obiecywaną pomocą. Stąd wniosek, że należałoby rozważyć możliwość stosowania sankcji w stosunku do takich władz terenowych, które nie przejawiają do końca odpowiedzialności za swoje zobowiązania.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełTadeuszStasiak">Bardziej prognostycznie należałoby planować politykę inwestycyjną. Np. szkolenie kadr dla nowo uruchamianych zakładów rozpoczyna się gorączkowo przygotowywać dopiero wtedy, gdy decyzja lokalizacyjna została już podjęta. Pozostaje wtedy niewiele już czasu. Nie wolno nam zapominać, że problem ten wystąpi jeszcze ostrzej wtedy, gdy już obowiązywać będzie 10-latka. Inwestycje powinny być przewidywane w perspektywie przynajmniej 5–10 lat, by odpowiednio wcześnie podejmować działania na rzecz organizacji szkolenia, dojazdów, kwater itp.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełTadeuszStasiak">W przypadku modernizacji zakładu należałoby wcześniej poinformować jakie zmiany w technice i technologii wytwarzania przewiduje się dla zakładu. Jest to niezbędne, aby ludzie mogli się przyuczyć (dotyczy to nawet starej, doświadczonej kadry), przystosować psychicznie do nowych warunków pracy. W przeciwnym wypadku adaptacja do nowych maszyn spowoduje obniżenie zarobków i zniechęcenie załogi.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PosełTadeuszStasiak">W zakładach przemysłu lekkiego pracuje przeważająca ilość kobiet. Nie zapewniając dobrych warunków pracy i socjalno-bytowych młodym matkom, nie wyeliminujemy jednej z głównych przyczyn fluktuacji kadr. Przyjąć i konsekwentnie przestrzegać należy zasadę, że w rozbudowywanym czy nowo budowanym zakładzie żłobek jest nie mniej ważny niż zaplecze techniczne. W sytuacji, kiedy w związku z priorytetami przyznanymi rolnictwu, część pracowników będzie odpływać z przemysłu na wieś, tym więcej wysiłku należy dołożyć, aby zachęcić do pracy i utrzymać w zakładach przemysłu lekkiego młode kobiety.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełJadwigaDymała">67% kobiet w ogólnym stanie zatrudnienia przemysłu lekkiego świadczy o wadze inwestycji socjalnych w tym przemyśle.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełJadwigaDymała">Z zadowoleniem należy skwitować, że w zakładach przemysłu lekkiego zwiększa się ilość kadr z wykształceniem wyższym.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełStanisławWróbel">Z pewnością dla zapewnienia stabilizacji kadr w zakładach przemysłu lekkiego niezbędne jest zapewnienie mieszkań, żłobków, hoteli robotniczych, dobrych warunków dojazdu itp. Niemniej niezbędne jest jednak dbanie o ład i porządek w zakładach, o rozwój życia kulturalnego, sportu i turystyki, o dostarczenie pracownikom wygodnych, estetycznych ubrań roboczych itd. Chodzi bowiem o wykorzystanie wszystkich możliwości zachęty do podejmowania pracy w danym zakładzie. Jak wiele można zrobić w tym zakresie świadczą przykłady takich zakładów jak np. „Novita” w Zielonej Górze, czy fabryka Nici Syntetycznych „Odra”. Zatrudnieni są w tych zakładach głównie ludzie młodzi, których utrzymują w tej pracy stworzone tam ogólne warunki. Okazuje się więc, że nie tylko same zarobki są decydujące. W zakresie tworzenia tego typu zachęt wiele zdziałać można na drodze bezinwestycyjnej. Potrzebna jest pomysłowość i dobra wola kierownictw zakładów oraz czynników polityczno-społecznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełEdwardGłodowski">Zakłady „Mara” w Biłgoraju osiągają duże efekty w przygotowywaniu nowej załogi. W ub. roku zajęły nawet I miejsce w konkursie podnoszenia kwalifikacji kadr. Dlaczego więc w zakładach tych jest tak duża fluktuacja. Podstawowa przyczyna tkwi chyba w tym, że zakłady te zatrudniają głównie młode kobiety. W Biłgoraju nie ma innego przemysłu poza lekkim, stąd też dziewczęta wyjeżdżają, gdyż ich mężowie, nie mogliby na tym terenie znaleźć zatrudnienia Jest to bardzo istotny życiowy problem.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełEdwardGłodowski">Tak duża fluktuacja kadr, jaka występuje w wizytowanych zakładach przemysłu lekkiego powoduje straty nakładów wydatkowanych na szkolenie kadr, przede wszystkim fluktuacja dotyczy pracowników z wykształceniem podstawowym, przyuczonych do zawodu.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełEdwardGłodowski">Pracownicy wizytowanych zakładów jako jeden z czynników skłaniających do odchodzenia z pracy, wymieniają trudności surowcowe. Rzutują one bowiem na ciągłość procesu produkcyjnego, na rytmiczność pracy.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełEdwardGłodowski">Niektóre Zakłady wizytowane były w okresie ostatnich lat po raz drugi. Pozwala to na dokonywanie porównań, świadczących o pozytywnych zmianach zachodzących w przemyśle lekkim. Podnoszą się kwalifikacje załóg, podnosi się jakość produkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJolantaMorawska">Aby zwiększyć nabór do szkół przyzakładowych, udostępnić trzeba uczącym się większą ilość miejsc w internatach. Nie chodzi nawet o budowę internatów przez resort, ale o lepszą gospodarkę miejscami w internatach na danym terenie. Musimy pamiętać, że absolwenci szkół przyzakładowych są bardziej związani i z macierzystym zakładem, w mniejszym stopniu odchodzą do innej pracy niż absolwenci szkół pozaresortowych.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJolantaMorawska">Resort ma trudności z zatrudnieniem pracowników z wyższym wykształceniem o różnych specjalnościach. Nawet absolwenci kierowani do pracy w zakładach tego przemysłu bardzo szybko odchodzą z nich. Poprzez stypendia fundowane należałoby bardziej wiązać studentów z przyszłym miejscem pracy, przy czym dobierać trzeba kandydatów rokujących utrzymanie w tym zawodzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełCzesławWilczyński">Zapewnienie 250 tys. pracowników przemysłu lekkiego lepszych warunków pracy dzięki modernizacji i budowie nowych zakładów - to duże osiągnięcie resortu.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełCzesławWilczyński">Wiele zastrzeżeń budzi przygotowanie zawodowe uczniów szkół zawodowych. Powinno im się wdrożyć takie umiejętności, aby w drugim roku nauki byli już w stanie osiągać ok. 80% normy przewidzianej na danym stanowisku roboczym. Poprawi to i samopoczucie ucznia, i zmniejszy trudności jakie jego osoba sobą powoduje dla mistrza.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełCzesławWilczyński">Więcej uwagi zwrócić należy na ubiór pracowników, a przede wszystkim uczniów szkół zawodowych. W wielu zakładach przemysłu lekkiego widzi się szare, monotonne sylwetki, podczas gdy robotnicy powinni być ubrani w estetyczne, barwne stroje.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełCzesławWilczyński">Zbyt często jeszcze nie w pełni realizowane są umowy stażowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełBronisławCieniewski">Na posiedzeniu kolegium Zjednoczenia Przemysłu Bawełnianego stwierdzono, że w roku ub. odeszło z pracy 1500 ludzi z wykształceniem wyższym i średnim.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełBronisławCieniewski">Zawodowe szkoły włókiennicze mają trudności z naborem. Zawsze uchodziły one za mniej atrakcyjne od innych szkół zawodowych. Obecnie liczyć się należy z coraz bardziej zmniejszającą się ilością kandydatów. Trzeba więc dokładać wysiłku, aby wypracować taki system zachęt w tych szkołach, aby przyciągały one młodzież.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełBronisławCieniewski">Szerokie są w tej dziedzinie możliwości. Obejmują one zarówno poprawę atrakcyjności warunków nauczania (stypendia, pomoce naukowe, umundurowanie itp.), jak wprowadzenie ceremoniału szkolnego, rytuału pasowania na pracownika przemysłu lekkiego. Każda branża przemysłu lekkiego ma swoją specyfikę. Jednakże zbyt duże są między branżami różnice w systemach obsługi (w branży bawełnianej np. pracownik obsługuje kilkanaście krosien, a w branży włókien technicznych - 4 krosna). Pewne ujednolicenie systemów obsługi jest konieczne, czemu sprzyjać powinien postęp w unowocześnianiu zakładu.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełBronisławCieniewski">Praca na 3 zmiany w niemałym stopniu wpływa na niechęć do podejmowania pracy w zakładach przemysłu lekkiego. Rozwiązać sprawę można by poprzez zrekompensowanie pracy na trzecią zmianę odpowiednimi bodźcami. materialnymi.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PosełBronisławCieniewski">Praktyka pokazuje, że niektóre, słuszne z punktu widzenia socjalnego, ustalenia przynoszą ujemne efekty. Dotyczy to m.in. przyznawania zasiłku chorobowego również za wolne soboty i dni świąteczne. Po wprowadzeniu tego przepisu wzrosła absencja chorobowa. Nie należy też rygorystycznie stosować blokady zatrudnienia. Niektóre zakłady mają w związku z tym trudności z przygotowywaniem nowych kadr, które muszą zastąpić pracowników zwolnionych z pracy w zakładzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełDobromiłaKulińska">W informacji resortu zawarte jest m.in. stwierdzenie, że wybudowanie jednego czy dwóch hoteli robotniczych nie rozwiązuje problemu zakwaterowania robotników w nowych zakładach pracy. Można zgodzić się z tym, że nie załatwi to problemu w skali resortu, ale stanowi przynajmniej częściowe rozwiązanie dla poszczególnych zakładów pracy. Zakłady produkcji obuwia w Będzinie nie wybudowały co prawda hotelu robotniczego a tylko zaadaptowały na ten cel istniejące baraki, a jednak pozwoli to na poprawę sytuacji mieszkaniowej części pracowników tego zakładu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełDobromiłaKulińska">Kiedy Komisja omawiała na jednym ze swych posiedzeń problemy dochodzenia nowo uruchomionych zakładów do planowanych zdolności produkcyjnych, stawiano Będzińskie Zakłady Obuwia jako przykład nietrafionej decyzji. Występowała tam jeszcze przed rokiem duże fluktuacja kadr, nierytmiczność produkcji. Obecnie stan ten uległ widocznej poprawie, zdołano opanować problemy zatrudnienia, stan załogi zwiększył się o ponad 100 osób. Gdyby jeszcze zakład uzyskał większą ilość mieszkań dla pracowników, oraz zapewnił lepsze warunki socjalno-bytowe, to poprawa ta byłaby jeszcze bardziej ewidentna. Jest to potwierdzenie, że każde działanie kolektywne wsparte pomocą władz terenowych przynosi efekty.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełDobromiłaKulińska">Działania resortu mające na celu przyśpieszenie adaptacji zawodowej pracowników są skuteczne. Opierają się one na szerokim programie. Przykładem takiego działania mogą być wspomniane już Będzińskie Zakłady Obuwia.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełKazimieraGrzegorczyk">Zapewnić trzeba odpowiednie warunki dla praktycznej nauki zawodu uczniów zasadniczych szkół zawodowych, przemysłu lekkiego. Uczniowie ci już w drugim roku nauki zatrudniani są na oddziałach produkcyjnych, ale np. w przędzalniach nie ma wydzielonych maszyn dla nauki zawodu. Wykorzystuje się więc dla tych celów maszyny obsługiwane normalnie przez robotników, którzy zobowiązali się do opieki nad uczniem i nauczenia go obsługi. Robotnicy ci niechętnie podejmują takie obowiązki, gdyż powodują one obniżenie normy, zwalnianie tempa pracy. Należałoby przyznawać pewną rekompensatę tym pracownikom.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełZofiaŁęgowik">Przytoczone w informacji resortu dane dotyczące wzrostu wykwalifikowanych kadr potwierdzają, że działania w tym zakresie przynoszą pozytywne rezultaty. W dalszej pracy na tym odcinku uwzględniać trzeba lepiej niż dotychczas potrzeby nowouruchamianych zakładów i poprzeć w tym względzie wnioski wskazujące na konieczność głębszego zainteresowania tymi problemami zarówno resortu jak i władz terenowych.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełZofiaŁęgowik">Badania wykazują, że istnieje ścisły związek pomiędzy organizacją pracy, warunkami socjalno-bytowymi a stabilnością kadr. Opracowane są wprawdzie tzw. programy humanizacji pracy, ale realizacja ich opóźnia się. Many również, na szczęście tylko sporadycznie, przypadki zwalniania wartościowych pracowników, albo wykorzystywania ich w sposób niewłaściwy, bez zbadania możliwości zatrudnienia zwalnianych pracowników w innym zakładzie przemysłu lekkiego na danym terenie. Jako przykład można podać, że w zakładach przemysłu jedwabniczego „Miranda” w Turku po likwidacji trzeciej zmiany część zwolnionych pracowników podjęła pracę za granicą, podczas gdy inne zakłady przemysłu lekkiego na tym terenie odczuwały niedobór rąk do pracy.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełZofiaŁęgowik">Więcej uwagi przywiązywać trzeba do przyśpieszania procesów mechanizacji i automatyzacji pracy, zwłaszcza w starych zakładach.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PosełZofiaŁęgowik">Budowa nowych zakładów przemysłu lekkiego nie może przesłaniać istotnego problemu, o którym mówiła poseł St. Świderska, tj. odtwarzania starych zakładów, zwłaszcza na terenach, gdzie istnieją wieloletnie tradycje pracy w przemyśle lekkim.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PosełZofiaŁęgowik">Znaczne rezerwy wyzwolić można również poprzez doskonalenie organizacji pracy. Przykładem takiego działania mogą być Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego w Łodzi, które po zastosowaniu nowej organizacji pracy rozwiązały trudności w zatrudnieniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Szeroka dyskusja przeprowadzona na posiedzeniu wykazała dużą zbieżność wniosków poselskich z kierunkami przyjętymi przez resort. W dalszym konsekwentnym działaniu na rzecz doskonalenia systemu zatrudnienia w nowouruchamianych zakładach przemysłu lekkiego uwzględniać trzeba szereg istotnych spraw. Zaliczyć należy m.in. do nich bardziej przemyślane podejmowanie decyzji o budowie nowych zakładów, doskonalenie geografii rozmieszczenia przemysłu, aby uniknąć powstawania trudności, na które wskazywali w dyskusji posłowie.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Rozszerzać trzeba również zakres umów pomiędzy władzami terenowymi i przemysłem. Świadczenia terenu na rzecz przemysłu powinny być znacznie większe. Prawidłowy rozwój poszczególnych zakładów stwarza bowiem poszczególnym regionom możliwości rozwiązania wielu problemów gospodarczych i społecznych.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Modernizacja przemysłu decyduje z jednej strony o poprawie warunków pracy, czyni tę pracę lżejszą, a z drugiej strony, pozwala zwalniać pewną ilość pracowników. Toteż działania modernizacyjne podejmować trzeba szczególnie intensywnie na tych terenach, które odczuwają deficyt rąk do pracy. Badania wykazują, że wiele nowoczesnych zakładów pracy, dysponujących wysoką techniką zatrudnia znacznie większą ilość pracowników niż przewidują to normy zatrudnienia dla danego zakładu. Wskazują na to dane porównawcze z innych krajów. Należałoby przeprowadzić bardziej wnikliwą analizę w tym zakresie i konsekwentniej egzekwować obowiązek zwalniania nadwyżki siły roboczej.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Dyskusja potwierdziła, że obserwujemy duży postęp w zakresie przygotowania wykwalifikowanych kadr do pracy w przemyśle lekkim, zwłaszcza w nowouruchamianych zakładach produkcyjnych. Resort ma opracowany program działania w tym zakresie. Program ten powinien być teraz jeszcze rozpatrzony w kontekście wprowadzanej obecnie reformie oświaty. Jednym z celów tej reformy jest lepsze dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb naszej gospodarki. Niezbędne jest zatem opracowanie bilansu siły roboczej dla resortu z rozbiciem na poszczególne branże.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Resort szkolnictwa wyższego bardziej dostosowywać powinien kierunki kształcenia do potrzeb poszczególnych dziedzin gospodarki. Zatrudnianie w przemyśle lekkim osób z wykształceniem humanistycznym, nie daje dobrych rezultatów, traktują oni bowiem tę pracę często jako przejściową.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Resort powinien porozumieć się z Politechniką Łódzką, ażeby przy naborze kandydatów na kierunki kształcące dla przemysłu lekkiego, w większym stopniu uwzględniała kandydatów z terenów, gdzie istnieje rozwinięty przemysł lekki. Naturalnie kandydaci ci muszą spełniać wymagane warunki kwalifikacyjne, wyróżniać się w pracy w zawodzie, w nauce, w pracy społecznej.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Nadal jeszcze wysoka jest fluktuacja kadr w przemyśle lekkim. Jedną z podstawowych przyczyn tego stanu rzeczy jest brak mieszkań. Istnieje pilna potrzeba przyśpieszenia budowy domów robotnika. Resort nie ma opracowanego programu w tym zakresie. Zastanowić należałoby się nawet, czy Komisja nie powinna wystąpić z wnioskiem, ażeby budowę domów robotnika zaliczyć do planów budownictwa mieszkaniowego. Stosowane obecnie szeroko dowożenie robotników do pracy, nie daje gwarancji poprawy stabilizacji kadry. Ludzie ci przyjeżdżają do pracy zmęczeni, a obecną swoją sytuację traktują, jako przejściową.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Wiele ciekawych spostrzeżeń i uwag zgłoszono w toku dyskusji, co do sposobu popularyzacji pracy w przemyśle lekkim. Dobre metody wypracowane przez niektóre zakłady powinny być szerzej wykorzystywane.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Istotne znaczenie dla zahamowania fluktuacji kadr ma stała poprawa warunków socjalno-bytowych pracowników. Tym problemom, jak wskazywano w dyskusji, nie zawsze poświęca się dostatecznie wiele uwagi.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Uporządkowania wymagają niektóre problemy zakładów spółdzielczych. Są bowiem wśród nich takie, które dublują pracę przemysłu kluczowego, wykonują je w znacznie gorszych warunkach technicznych, przy wyższych wskaźnikach zatrudnienia. Należałoby przeprowadzić gruntowną analizę sytuacji w tym zakresie i eliminować te zakłady spółdzielcze, które pracują nieekonomicznie i absorbują nadmierną ilość rąk do pracy.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Uwagi i wnioski posłów powinny być wnikliwie rozpatrzone przez resort i uwzględnione w toku dalszych prac nad doskonaleniem systemu przygotowania kadr dla nowo uruchamianych zakładów w przemyśle lekkim.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Komisja postanowiła opracować opinię w oparciu o przebieg obrad.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja dokonała oceny stanu przepisów prawnych obowiązujących w resorcie przemysłu lekkiego. Podstawą dyskusji była informacja opracowana przez Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, którą omówiła wiceminister Mirosława Wąsowicz.</u>
<u xml:id="u-13.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W ramach ogólnokrajowego systemu porządkowania prawa, w Ministerstwie Przemysłu Lekkiego przeprowadzono generalną kodyfikację przepisów prawnych resortowych i branżowych. W wyniku tych prac, które przebiegały zgodnie z harmonogramem resortowego zespołu kodyfikacyjnego oraz zespołów kodyfikujących w poszczególnych branżach, dokonano kompleksowej weryfikacji wszystkich aktów prawnych oraz nakreślono kierunki przyszłej działalności.</u>
<u xml:id="u-13.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W efekcie przeprowadzonej weryfikacji przepisów prawnych ilość aktów prawnych w resorcie zmniejszyła się z 758 do 226, obecnie. Wyniki prac kodyfikacyjnych w branżach resortu doprowadziły do zmniejszenia ilości aktów prawnych przeciętnie o 50%.</u>
<u xml:id="u-13.15" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Realizacja programu porządkowania prawa przyniosła pozytywne rezultaty, utrzymano w mocy tylko te akty prawne, które są aktualnie niezbędne dla prawidłowego zabezpieczenia działalności resortu i podległych mu jednostek organizacyjnych oraz ukierunkowano zakres i metody przyszłej regulacji prawnej.</u>
<u xml:id="u-13.16" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Ustalono, że działalność prawotwórcza w resorcie może być dokonana tylko w przypadkach:</u>
<u xml:id="u-13.17" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">— gdy akt prawny wyższego rzędu zawiera normę odsyłającą do uregulowania jej przez akt niższego rzędu;</u>
<u xml:id="u-13.18" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">- gdy unormowanie aktu wyższego rzędu wymaga wprowadzenia przepisu o charakterze szczegółowym, dostosowanym do potrzeb jednostek podporządkowanych;</u>
<u xml:id="u-13.19" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">- gdy przedmiot uregulowania dotyczy zagadnień o dużej randze i z reguły o długotrwałym znaczeniu.</u>
<u xml:id="u-13.20" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Analizując stan przepisów prawnych resortowych i branżowych dotyczących zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy, jakości produkcji i kooperacji przemysłowej wiceminister M. Wąsowicz stwierdziła, że zabezpieczają one obecnie realizację aktualnych zadań wykonywanych przez przemysł lekki. Konsekwentne przestrzeganie obowiązujących norm powinno zapewnić osiągnięcie systematycznej poprawy działalności wszystkich służb resortu. Nie należy upatrywać przyczyn występujących jeszcze nieprawidłowości w niedostatku, bądź wadliwości tych norm, ale raczej w niekonsekwentnym ich przestrzeganiu. Nie oznacza to, że niepotrzebna jest działalność w zakresie dalszego doskonalenia systemu prawa, wprowadzania nowych rozwiązań prawnych, które skuteczniej będą służyć realizacji aktualnych zadań przemysłu.</u>
<u xml:id="u-13.21" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Doceniając potrzebę stałego doskonalenia systemu prawa i bieżącego dostosowywania norm do aktualnych potrzeb praktyki podjęto w resorcie szereg środków mających służyć realizacji tych celów.</u>
<u xml:id="u-13.22" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Koreferat podkomisji przedstawił poseł Kazimierz Fortuna (ZSL): Podkomisja przy opracowywaniu tematu skupiła swoją uwagę na dwóch zagadnieniach. Po pierwsze - jak przebiega w resorcie porządkowanie aktów prawnych i usprawnienie procesu tworzenia prawa. Po drugie - na ocenie stanu branżowych przepisów prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, jakości produkcji i kooperacji.</u>
<u xml:id="u-13.23" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W resorcie powołany został zespół kodyfikacyjny zajmujący się porządkowaniem przepisów prawnych. W wyniku prac kodyfikacyjnych poważnie ograniczono ilość wydawanych aktów prawnych. Do prac przy porządkowaniu prawa zostały zaangażowane również służby prawne zjednoczeń, central a nawet niektórych wielkich przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-13.24" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Dotychczasowe wyniki prac kodyfikacyjnych podkomisja ocenia pozytywnie. Jednakże mimo znacznego zmniejszenia ilości i uporządkowania aktów prawnych, nadal niektóre zagadnienia reguluje zbyt wiele przepisów. Wskazuje to na potrzebę prowadzenia systematycznych corocznych weryfikacji.</u>
<u xml:id="u-13.25" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Słuszne są przyjęte przez zespół kodyfikacyjny zasady, że wszelkie resortowe akty prawne muszą być parafowane przez zespół prawny MPL oraz, że przeprowadzać się będzie okresowe weryfikacje aktów prawnych. Przestrzeganie tych zasad będzie prowadziło do zapewnienia zgodności wydawanych przepisów z obowiązującym stanem prawnym ogólnym i resortowym, zgodności wydawanych aktów prawnych z aktami wyższego rzędu, do ograniczenia ilości nowo wydawanych aktów, uchylenia lub scalenia poprzednio wydanych oraz do kompleksowego unormowania danego zagadnienia w jednym akcie prawnym.</u>
<u xml:id="u-13.26" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Zasady socjalistycznego prawodawstwa nakazują, aby każdy akt normatywny wydany w resorcie podawał podstawę prawną uzasadniającą jego wydanie. Nieprzestrzeganie tej zasady powodowało nadmiar aktów wydawanych przez poszczególne jednostki organizacyjne resortu.</u>
<u xml:id="u-13.27" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Dążyć należy do tego, aby nowo wydawane akty prawne były publikowane oraz dbać o to, by po każdej weryfikacji ogłaszać w Dzienniku Urzędowym MPL aktualny stan przepisów. W celu zabezpieczenia ciągłego doskonalenia prawa i przestrzegania praworządności niezbędne jest posiadanie obsługi prawniczej na wysokim poziomie. Konieczna jest też systematyczna a nie akcyjna praca resortu ze służbą prawną.</u>
<u xml:id="u-13.28" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Komisja powinna w roku przyszłym również przeprowadzić ocenę stanu prawa w resorcie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dalsze porządkowanie resortowych aktów prawnych.</u>
<u xml:id="u-13.29" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Jak wynika z informacji resortu regulacja prawna z zakresu bhp nie wymaga obecnie uzupełnienia czy też aktualizacji, a niedomagania wynikają nie z wadliwości norm prawnych, lecz z ich niepełnego przestrzegania. Nie podano jednak w materiałach jak przyjęto system kontroli przestrzegania i realizacji tych norm. Tego typu ujęcie jest nieprecyzyjne.</u>
<u xml:id="u-13.30" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Większość obowiązujących aktów prawnych dotyczących bhp zostało wydanych z mocy ustawy o bhp. Jednakże ustawę tę uchylił Kodeks pracy. Zdaniem podkomisji sprawa ta wymaga rozważenia. Podkreślić należy także różny stopień szczegółowości i różny zakres tematyczny branżowych aktów prawnych. Podkomisja uważa za wskazane, by na jednym z posiedzeń Komisji ocenić realizację przepisów z zakresu bhp.</u>
<u xml:id="u-13.31" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Zdaniem resortu metody i sposoby regulacji prawnej zagadnień związanych z programem poprawy jakości produkcji w jednostkach podporządkowanych MPL nie budzą w zasadzie zastrzeżeń. Podkomisja, ogólnie zgadza się z tym stwierdzeniem, jednakże zwraca uwagę na konieczność dokonania analizy tych aktów i oceny stopnia ich realności. Budzić może wątpliwość również stopień szczegółowości i zakres tematyczny aktów prawnych w poszczególnych zjednoczeniach.</u>
<u xml:id="u-13.32" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Podkomisja bliżej nie analizowała problematyki działalności kooperacyjnej ze względu na trwające prace nad tym tematem w resorcie. Należy powrócić do tego tematu w roku przyszłym. Analizując stan regulacji prawnej spraw kooperacji wewnątrzresortowej należałoby również objąć taką analizą kooperację w ujęciu międzyresortowym.</u>
<u xml:id="u-13.33" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Podkomisja proponuje, aby ponadto Komisja w bieżącym roku zbadała realizację ustawy z 1973 r. o zasadach tworzenia i podziału zakładowego funduszu nagród oraz zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego jak też dokonała oceny realizacji przepisów prawnych w zakresie jakości przy okazji rozpatrywania merytorycznego tych problemów; niezbędne byłoby też zanalizowanie stanu obsługi prawnej w resorcie.</u>
<u xml:id="u-13.34" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Działalność resortu na polu porządkowania przepisów prawnych zasługuje na pozytywną ocenę. Ograniczenie ilości obowiązujących aktów prawnych jest tym ważniejsze, że nadmierna ich ilość utrudnia wnikliwe zapoznanie się z nimi. Stan znajomości przepisów nie jest w naszym kraju najlepszy. Resort powinien podjąć działania zmierzające do sprawdzenia jaka jest znajomość przepisów prawnych w podległych mu jednostkach i jak są one realizowane w praktyce.</u>
<u xml:id="u-13.35" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Zapoznając się z materiałami resortu odnosi się wrażenie, że niektóre zjednoczenia mają zbyt dużą ilość przepisów prawnych. Dotyczy to zwłaszcza przepisów dotyczących bhp oraz jakości. Należy sprawy te uporządkować. Należy również zabezpieczyć pełną realizację tych przepisów.</u>
<u xml:id="u-13.36" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Wydawane przepisy prawne muszą być zgodne z obowiązującymi aktami wyższego rzędu.</u>
<u xml:id="u-13.37" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Zaproponowane w koreferacie posła Fortuny tematy do planu pracy Komisji zostaną wzięte pod uwagę.</u>
<u xml:id="u-13.38" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Komisja postanowiła opracować opinię w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-13.39" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W kolejnym punkcie obrad Komisja przyjęła odpowiedzi ministra przemysłu lekkiego i ministra przemysłu maszynowego na dezyderat w sprawie części zamiennych oraz od ministra przemysłu chemicznego na dezyderat w sprawie zaopatrzenia Ministerstwa przemysłu Lekkiego w surowce i produkty chemiczne.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>