text_structure.xml 62.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselMaciejManicki">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Społecznej. Witam członków Komisji oraz przybyłych gości. W dniu dzisiejszym rozpatrzymy pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej i ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /druk nr 1330/.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselMaciejManicki">Jako Komisja otrzymaliśmy zalecenie przedstawienia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie ustawy w drugim czytaniu na 59. posiedzeniu Sejmu w dniach 6-8 października.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PoselMaciejManicki">Chciałem poinformować, że w dniu wczorajszym pani minister Joanna Staręga-Piasek zwróciła się do mnie z prośbą o wyrażenie zgody na zaprezentowanie projektu ustawy oraz o udział w pracach Komisji - w dniu dzisiejszym - dyrektora departamentu panią Krystynę Wyrwicką. Pani minister przedstawiła upoważnienie w tej sprawie. Upoważnienie to zostało podpisane przez pana ministra Longina Komołowskiego. Pani minister Joanna Staręga-Piasek bierze udział w dniu dzisiejszym w spotkaniu dotyczącym osób niepełnosprawnych i zakładów pracy chronionej. Spotkanie to odbywa się właśnie dzisiaj w Poznaniu. Wyklucza to więc obecność pani minister na dzisiejszym posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PoselMaciejManicki">Czy ktoś chciałby zgłosić uwagi do dzisiejszego porządku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselJanChmielewski">Czy będzie można zgłaszać wolne wnioski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselMaciejManicki">Możemy przyjąć tę procedurę.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselMaciejManicki">Poseł Jan Rulewski /niez./:  Chciałbym przypomnieć spotkanie poświęcone ustawom okołobudżetowym, na którym poruszono temat ustawy o zatrudnianiu osób nie-pełnosprawnych. Na tym spotkaniu zostało powiedziane, że rząd przygotowuje inicjatywę dotyczącą tej ustawy. Skoro już coś rozpatrujemy, to chciałbym dowiedzieć się, jak dalece jest przygotowywana ta ustawa?</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PoselMaciejManicki">Myślę, iż to pytanie nie wpływa na porządek obrad, a więc rozumiem, iż został on przyjęty.Proszę przedstawiciela rządu o ustosunkowanie się do tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Chciałabym powiedzieć, iż moje wypowiedzi w tym zakresie uzupełni pani dyrektor Lidiana Pindor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Chcielibyśmy, aby pani dyrektor udzieliła nam konkretnych informacji. O ile mi wiadomo, jest to trzeci projekt dotyczący nowelizacji ustawy o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przyznam, iż nie widzę żadnego sensownego uzasadnienia we wprowadzeniu trybu pilnego przy nowelizacji ustawy o rehabilitacji. Moje pytanie brzmi: czy rzeczywiście konieczny był tryb pilny? Czy nie byłoby łatwiej opracować wspólną nowelizację ustawy? W tym momencie dochodzi do takiej sytuacji, iż każda z Komisji opracowywuje pewien fragment.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Jestem członkiem podkomisji, która zajmuje się nowelą w kwestiach zmniejszenia opłat dla instytucji oświatowych i kulturalnych. Stoimy przed ogromnym dylematem - czy powinniśmy to nowelizować? Czy włączać się w całościowy kształt?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Bardzo proszę o konkretne argumentowanie trybu pilnego ustawy o rehabilitacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMaciejManicki">Problemy proceduralne są bardzo istotne. Sytuacja, w której różne komisje rozpatrują nowelizację tej samej ustawy, może spowodować kolizję pomiędzy rozwiązaniami przyjętymi przez izbę. Moją prośbę kieruję do przedstawiciela Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu. Proszę o to, by zechciał nawiązać kontakt z legislatorem, który pracuje nad innymi projektami nowelizacji ustaw, a które my omawiany w dniu dzisiejszym. To może wykluczyć te kolizje. Proszę, by przedstawiciele rządu zwrócili uwagę na apel pani posłanki Alicji Murynowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoslankaMariaStolzman">Chciałabym się dowiedzieć, czy podkomisja może przyjąć stanowisko w tej sprawie. Przypominam, iż o trybie postępowania zdecydował marszałek Sejmu na wniosek Sejmu. Nie możemy tego zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselMaciejManicki">Komisja w toku swoich prac może zwrócić się - za pośrednictwem marszałka Sejmu - do rządu o odpilnienie projektu ustawy. My, jako Komisja, nie mamy wpływu na tryb, w jakim pracujemy, ponieważ konstytucja oddaje to w ręce rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselJanChmielewski">Uważam, że każdy z nas w ostatnim okresie spotykał się z różnymi grupami osób niepełnosprawnych. Ja uczestniczyłem w trzech spotkaniach, które były niezwykle cenne. Spotkania te dały możliwość zapoznania się z aktualnymi bolączkami środowiska.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselJanChmielewski">Moje wątpliwości kieruję do przedstawiciela rządu. Obecnie powstał środowiskowy projekt ustawy z 25 sierpnia o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Do pełnego konsensu brakowało decyzji Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. W dniu wczorajszym dzwoniłem do nich z zapytaniem, czy wyrażają zgodę, by projekt ten kierunkowo zmierzał ku zmianie ustawy o rehabilitacji? Otrzymałem pismo potwierdzające moją prośbę. Środowisko jest zgodne, a jest to niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselJanChmielewski">Prosiłbym o ustosunkowanie się przedstawiciela rządu do tego, czy możliwe jest wzięcie pod uwagę - przy dalszej pracy - projektu środowiskowego.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselJanChmielewski">Chciałbym się dowiedzieć, czy prezydium Komisji nie zdecydowałoby się na przejęcie tego projektu i zgłoszenie go jako projektu poselskiego. Wszystkie organizacje osób niepełnosprawnych z Dolnego Śląska opowiadają się za tym projektem. Uważam, że projekt ten jest wyrazem środowiska i mógłby być on uszanowany, co odbyłoby się z korzyścią dla całej sprawy. Uważam, iż projekt ten ujmuje w całościowy sposób zagadnienia zmian ustawy o rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselMaciejManicki">Apeluję, abyśmy od samego początku nie burzyli trybu naszej pracy, gdyż podnosimy kwestie merytorczne, dla których znajdziemy miejsce po wprowadzeniu do projektu przez przedstawicieli strony rządowej. Proszę przedstawicieli rządu, by zechcieli zanotować te uwagi, a także odnieść się do tych wątków.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselMaciejManicki">Poseł Jan Rulewski /niez./:  Ponownie chciałbym wypowiedzieć się w kwestii porządkowej. Chciałbym, by Prezydium Sejmu zechciało koordynować pracę Komisji. Moja propozycja zmierzałaby do tego, ażeby prezydium Komisji zawiadomiło Prezydium Sejmu o projektach dotyczących zagadnienia niepełnosprawnych. Prezydium Sejmu powinno zwrócić się do rządu o uporządkowanie tych spraw. Sądzę, iż dział legislacji nie posiada mocy przerobowej, aby to wszystko koordynować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoslankaAnnaFilek">Proponuję, abyśmy przeszli do rozpatrywania porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselMaciejManicki">Chciałbym zwrócić państwa uwagę, iż w momencie, kiedy przedmiotem pracy jest pilny rządowy projekt, to nie możemy swobodnie rozszerzać materii ustawy. Jesteśmy związani przedłożeniem, w związku z tym nie zawsze i we wszystkich przypadkach możemy rozpatrywać inne projekty ustaw, gdyż można to uczynić tylko w kwestiach, które pozostały objęte przedłożeniem.Prezydium Sejmu nie jest w stanie czegokolwiek koordynować. Jeżeli rząd zdecydował się przesłać przepisy podatkowe w trybie zwykłym, to nie można rozpatrywać tego łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselMaciejManicki">Praca Biura Legislacyjnego jest potrzebna z tej przyczyny, abyśmy nie popełniali błędów w procesie legislacyjnym. Późniejsza dyskusja wykaże, z jakimi wystąpimy wnioskami.Proszę o wysłuchanie przedstawicieli rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Moją wypowiedź rozpocznę od ustawy o pomocy społecznej, gdyż od tego zaczyna się cały projekt i zapisy te wchodzą w system zespołów orzekających.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Zmiana, którą proponuje rząd, wynika z konieczności uściślenia zapisów dotychczas funkcjonujących w ustawie o pomocy społecznej. Proponujemy wprowadzenie zmiany dotyczącej zasiłku stałego dla osób rezygnujących z pracy w celu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. Świadczenie to zostało wprowadzone do ustawy o pomocy społecznej w 1996 r. Podwyższono kryterium uprawniające do tego świadczenia do 200% kryterium ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Druga zmiana dotyczyła drugiego kryterium. Dotychczas było tak, iż prawo do tego miały osoby, które osiągały kryterium nie wyższe niż 100% i stan zdrowia dziecka był orzekany analogicznie jak do wcześniejszej emerytury. W momencie, gdy zniknęłaby wcześniejsza emerytura, to zniknęłyby te kryteria.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Do ustawy o pomocy społecznej, poza kryterium dochodowym, wpisano prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Spowodowało to sytuację, w której pojawiły się olbrzymie trudności w kwalifikowaniu do tego świadczenia. W tej ustawie umieszczony jest zapis, który mówi: "sprawuje bezpośrednią opiekę". W praktyce było tak, że jeżeli osoba spełniała kryterium ustawowe 200% i dziecko posiadało prawo do zasiłku, to to było głównym kryterium uprawniającym. Ideą tego świadczenia było to, by otrzymywały je osoby, które sprawują faktyczną opiekę, aby dzieci mogły pozostawać w środowisku rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Bardzo często dochodziło do takich sytuacji, że dziecko przebywało w domu pomocy społecznej, w tygodniowej placówce rehabilitacyjnej. Osoby nie podejmujące się opieki nad dzieckiem miałyby prawo do tego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Fakt ten spowodował znaczący wzrost świadczeń w stosunku do ubiegłego roku. Pierwsze półrocze tego roku pokazuje, iż jest to dwukrotny wzrost liczby osób korzystających z tego świadczenia. Jeżeli dodam do tego fakt, iż przy prawie do zasiłku pielęgnacyjnego są sytuacje, w których dzieci nie wymagają stałej opieki i pielęgnacji - wtedy też rodzina ma prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Nie jest to jednoznaczne z faktem, że osoba musi zajmować się tym dzieckiem przez cały czas. Istotą tego świadczenia było to, iż osoba ta sprawuje bezpośrednią i stałą opiekę nad dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Ułatwiając proces kwalifikowania, nie popełniając jednocześnie błędów proponujemy wprowadzenie takich zapisów, które precyzyjniej określą - co oznacza fakt niepozostawania w zatrudnieniu? Chcemy, by miało to ścisły związek z tym, by osoba musiała opiekować się dzieckiem. Chodzi tutaj mianowicie o to, że dana osoba jest zdolna do pracy, lecz w celu sprawowania bezpośredniej opieki nad dzieckiem nie podejmuje tej pracy lub rezygnuje z tego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Wprowadzając te zmiany pozostawiamy nie naruszone zasiłki pielęgnacyjne. Precyzujemy sytuacje, w których to świadczenie nie będzie przysługiwało. Jeżeli dziecko przebywa w całodobowym ośrodku rehabilitacyjnym lub innej placówce przez co najmniej 5 dni w tygodniu, to nie będzie przysługiwał zasiłek. Dalsze to: jeżeli współmałżonek danej osoby jest na emeryturze lub rencie, a stan jego zdrowia pozwala na sprawowanie bezpośredniej opieki, to nie ma powodu, by dwie osoby zajmowały się dzieckiem. Są to sytuacje, które chcemy wykluczyć.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">Jednocześnie wprowadzamy zapis, w którym mówimy, że w przypadku dalszych niejasności, a także wątpliwości co do stanu zdrowia dziecka, co pociąga za sobą konieczność sprawowania nad nim opieki - pracownik socjalny będzie mógł wystąpić z wnioskiem do zespołu orzekającego o opinię o zdolności sprawowania opieki. Nie chcemy ograniczać uprawnień osób, które powinny skorzystać z tej formy pomocy. Zależy nam na tym, aby dzieci nie trafiały do instytucji, lecz pozostawały w swoim środowisku rodzinnym. Mam nadzieję, że precyzyjniejsze zapisy pozwolą na to, by pomoc ta została lepiej wykorzystana i trafi do tych osób, które rzeczywiście sprawują tę opiekę.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejKrystynaWyrwicka">W ustawie o rehabilitacji osób niepełnosprawnych nie ma umiejscowionej instytucji, jak orzecznictwo dla dzieci. Nasza propozycja dotyczy wpisania do tej ustawy nowego zadania dla zespołów orzekających opinie. Chodzi nam tutaj o przesłanki, które budzą wątpliwości i niezbędna jest opinia zewnętrzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Pozostaje jeszcze kwestia drugiej zmiany do ustawy o rehabilitacji, a mianowicie zapisu art. 28 tej ustawy. W dniu dzisiejszym mamy wymóg, który spełnia pracodawca, by stać się zakładem pracy chronionej. Musi on zatrudniać co najmniej 20 pracowników oraz legitymować się zatrudnieniem co najmniej 40% osób niepełnosprawnych, w tym 10% osób zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Nie będę mówiła o pozostałych warunkach, ponieważ proponowana materia dotyczy wyłącznie tej pierwszej kwestii dotyczącej spełniania warunku określającego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jest to novum, ponieważ zniesiono warunek legitymowania się stażem prowadzenia przedsiębiorstwa. Fakt iż operujemy wskaźnikami przeciętnymi wprowadza to, że pracodawca musi wylegitymować się 40-procentowym zatrudnieniem niepełnosprawnych, aby otrzymać status zakładu pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Zakłady pracy chronionej licznie powstają. Napływa także dużo wniosków. Najlepszym tego dowodem jest to, iż w ciągu pierwszego półrocza bieżącego roku taki status uzyskało 485 podmiotów gospodarczych. Na koniec czerwca 1999 r. mieliśmy 3447 zakładów pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Jeżeli tempo przyrostu zakładów pracy chronionej będzie podobne, to na koniec roku będziemy mieli ich 3900. Nie muszę mówić, jakie są to konsekwencje dla budżetu państwa, ponieważ jest to powszechnie znane. Rząd zaproponował wprowadzenie warunku, który musiałby spełnić spełnić każdy ubiegający się o taki status. Chodzi tutaj o wylegitymowanie się co najmniej 12-miesięcznym okresem funkcjonowania. W tym co najmniej przez okres 6-ciu miesięcy wykazywał wskaźniki, jakie są zapisane w art. 28 ustawy. Mam nadzieję, że takie rozwiązanie może zmniejszyć wzrost liczbyzakładów pracy chronionej. Chciałabym ustosunkować się do wypowiedzi niektórych posłów.  Rzeczywiście istnieje kilka projektów zmian do ustawy o rehabilitacji. Na większość tych zmian strona rządowa nie miała wpływu, ponieważ była to inicjatywa poselska. Nie podejrzewam, aby doszło do zdublowania. Chcę powiedzieć, iż projekt głębszych zmian w ustawie o rehabilitacji jest przygotowywany, w związku z tym istnieje propozycja rządowa dotycząca zwolnień dla zakładów pracy chronionej z dniem 1 stycznia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Nowy projekt, który jest w końcowej fazie uzgodnień, przewiduje dotacje dla przedsiębiorstw, które zatrudniają określony odsetek osób niepełnosprawnych. Projekt ten nie przewiduje przyznawania statusu zakładom pracy chronionej, a więc można byłoby powiedzieć, iż zakładem pracy chronionej będzie ten zakład, który spełni co najmniej warunek zatrudnienia 50% osób niepełnosprawnych, w tym połowa osób ze znacznym inwalidztwem. Przedsiębiorstwa zatrudniające osoby niepełnosprawne zostaną podzielone na 6 kategorii.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaPracyiPolitykiSocjalnejLidianaPindor">Chciałabym także odnieść się do wypowiedzi pana posła Jana Chmielewskiego. Oczywiście, istnieje projekt społeczny. Podkomisja, która została wyłoniona w ramach Komisji Budżetu i Finansów, dysponuje tymi materiałami. Sądzę, iż nie dojdzie do dublowania rozwiązań. Jeżeli parlament rozpatrzy projekt ustawy, to i tak nie wejdzie to szybciej aniżeli 1 stycznia 2000 r. Przepis art. 28 obowiązywałby do czasu wejścia w życie drugiej noweli związanej z dotowaniem zatrudnienia osób niepełnosprawnych u pracodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Chciałabym zwrócić uwagę na pewien istotny przepis tej ustawy. W art. 1 w pkt. 3 zostaje wprowadzony groźny skutek.  Mamy rodzinę, w której ojciec pracuje, a matka zajmuje się dzieckiem ze względu na jego stan zdrowia. Osoba ta otrzymuje zasiłek, który świadczy o tym, że dochody rodziny nie są zbyt wysokie. Dochodzi do zwolnienia grupowego lub innego z przyczyn pracodawcy. Fakt utraty pracy skutkuje nie tylko utratę wynagrodzenia za pracę w budżecie rodzinnym, lecz także zasiłku. Zapis pkt. 3 doprowadza do takiej sytuacji. Stanowisko w tej sprawie zostało przekazane rządowi przez NSZZ "Solidarność". Jest to stanowisko negatywne i zarazem informuje, jakie skutki może rodzić taki zapis. Oczekuję wyjaśnienia. Mam nadzieję, że dojdzie do zmiany zapisów, tak aby uniknąć sytuacji, która spowoduje w przypadkach utraty zatrudnienia z przyczyn niezależnych od danej osoby, utratę prawa do zasiłku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselStefanMacner">Dlaczego rząd w druku 1330 wprowadził art. 28 zawierający odmienną problematykę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoslankaAnnaFilek">Chciałabym uzyskać odpowiedź na wypowiedzi moich przedmówców, gdyż moja wypowiedź będzie miała inny charakter.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoslankaAnnaFilek">Poseł Jan Rulewski /niez./:  Zmiana ta jest niezwykle istotna w sensie werbalnym, ponieważ odchodzimy od zasady, że komisje ujęte w ustawie o zatrudnieniu i rehabilitacji wydają orzeczenia. Wprowadzamy na ich barki nowy obowiązek - wydawania opinii. W moim przekonaniu pojęcia te nie są bliskoznaczne, ponieważ orzeczenie jest formą decyzji, a opinia jest czymś, co może być uwzględnione, lecz nie musi.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoslankaAnnaFilek">Pierwsza wątpliwość - czy opinia będzie decyzją, od której będzie można się odwoływać, czy też opinia ta będzie materiałem pomocniczym dla ośrodków pomocy społecznej w gminie, na podstawie której będą wydawane decyzje o przyznaniu zasiłku?</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PoslankaAnnaFilek">Druga wątpliwość - jak należy rozważać sytuację, w której opinia będzie mówiła, że potrzebna jest opieka, a ośrodek pomocy społecznej podejmie odmienną decyzję? Co się wtedy stanie?</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PoslankaAnnaFilek">Trzecia wątpliwość. Wydaje mi się, iż to świadczenie jest jednym z najważniejszych świadczeń mających charakter pozaubezpieczeniowy, ponieważ sam zasiłek jest oskładkowany i wlicza się do systemu ubezpieczeniowego. Komisje orzekające o stopniu nie-pełnosprawności w gruncie rzeczy wydawały decyzje, lecz miały one charakter informacyjny. Decyzje nie tworzyły skutków.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PoslankaAnnaFilek">W tym przypadku opinia ta - jeżeli będzie miała charakter decyzji - rodzi natychmiastowe skutki finansowe w postaci świadczenia oskładkowanego ze strony instytucji pomocy społecznej lub ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PoslankaAnnaFilek">Mój pogląd jest następujący - nie możemy oddać tego komisjom orzekającym. Bardziej wiążąca jest opinia o stanie zdrowia dziecka. Wydaje mi się, iż działania rządu mają na celu likwidowanie patologii. W tym przypadku byłaby istotna ekspercka opinia, a w moim przekonaniu, może wydać to orzecznik. Instytucja ta istnieje w prawie ubezpieczeniowym. To on powinien wystawiać decydującą opinię, czy dane dziecko wymaga opieki. Zaświadczenia - ze względu na opiekę nad członkiem rodziny - przedstawia lekarz.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PoslankaAnnaFilek">Skłaniam się do poglądu, iż taka opinia nie powinna być wystawiana przez komisję orzekającą, lecz powinno się to znaleźć w gestii orzecznika.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PoslankaAnnaFilek">Kolejny pogląd i wątpliwość dotyczy drugiej ustawy, w której mówi się, że możliwość uzyskania statusu zakładu pracy chronionej następuje po spełnieniu odpowiednich warunków, np. zatrudnianie przez 6 miesięcy osób niepełnosprawnych. Dlaczego tylko 6 miesięcy, a nie cały rok?</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PoslankaAnnaFilek">Jest jeszcze poważniejsza wątpliwość. Zapis ten jest restrykcyjny dla pracodawców, gdyż powiada on, iż na rok wstrzymujemy tworzenie zakładów pracy chronionej, mimo iż mogą spełnić wszystkie kryteria. Jest to korzystne dla występujących już nieprawidłowości i może spowodować konserwowanie istniejącego stanu.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PoslankaAnnaFilek">Zapis ten blokuje wejście tego zakładu przez jeden rok. Pytanie - czy niepełnosprawni wytrzymają w tym zakładzie przez rok? Osoby nie mogą korzystać z funduszu rehabilitacji, mogą porzucić tego pracodawcę. Nie można akceptować tego pomysłu, gdyż "zamraża" on powstawanie zakładów pracy chronionej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanChmielewski">Analizując druk 1330 nasunęła mi się następująca refleksja.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJanChmielewski">W ustawie o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych nie istnieje zapis dotyczący matek opiekujących się niepełnosprawnymi dziećmi. W trakcie opiniowania tej ustawy zostały zgłoszone protesty. Efektem tych protestów było wprowadzenie poprawki do ustawy o pomocy społecznej, o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obecnie dochodzi do próby wprowadzenia zaostrzeń, czego środowisko nie przyjmuje z zadowoleniem.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJanChmielewski">W uzasadnieniu podano, iż w 1999 r. nastąpił znaczny wzrost liczby osób ubiegających się o przyznanie stałego zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJanChmielewski">Chciałbym dowiedzieć się, jaki liczbowo jest ten wzrost, czy może ktoś porównać liczbę zasiłków do przyznanych wcześniejszych emerytur.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselJanChmielewski">Chodzi mi o to, by środowisko nie odczuło, że szuka się oszczędności w społeczności dotkniętej nieszczęściem. Bardzo ważnym elementem jest przekazywanie zespołowi do spraw orzekania stopnia niepełnosprawności, uprawnień wiążących do wydawania opinii w sprawie konieczności sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Dobrze wiemy, że powiatowe zespoły posiadają narzędzia i środki, ażeby wydawać, z całą odpowiedzialnością, takie opinie. Z orientacji wiadomo, iż zespoły te są zawalone sprawami i mogą mieć trudności w IV kwartale.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselJanChmielewski">Czy naszym zamierzeniem jest to, żeby wydłużył się czas orzekania? Pomoc społeczna posiada wypróbowany aparat orzecznictwa. Czy w związku z tym musimy tworzyć nowy? Budzi to moje wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PoselJanChmielewski">Jeżeli chodzi o artykuł dotyczący zakładów pracy chronionej, to budzi on mniejsze zastrzeżenie. Mówiliśmy o tym, iż w całokształcie nowelizacji powinno znaleźć się obostrzenie powstawania zakładów pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PoselJanChmielewski">Całe środowisko akceptuje ten sposób myślenia, lecz problem jest następujący: nie chodzi o utrudnianie powstawania zakładów pracy chronionej, lecz o egzekwowanie. Chodzi o to, by odebrać status zakładów pracy chronionej w trybie pilnym tym, którzy nie spełniają warunków.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PoselJanChmielewski">Ustawa ta spowoduje pewne spowolnienie. Zaistniała taka sytuacja, że system ten musi być obostrzony. Należałoby to rozpatrzyć w całokształcie, ażeby zrozumieć ten element. Nie dysponuję projektem rządowym, dlatego też zaznaczam, iż projekt środowiskowy zawiera wszystkie elementy.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PoselJanChmielewski">Zaznaczam, iż podkomisja finansów publicznych rozpatruje tylko ten wycinek, który jest związany z ulgami podatkowymi. Powiedzieliśmy, iż tryb jest niewłaściwy, ponieważ najpierw powinna zaistnieć nowelizacja ustawy o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a dopiero później powinny powstać zwolnienia podatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Moje pytanie będzie dotyczyło art. 3. Chciałabym się dowiedzieć, jakiej ustawy dotyczy ten artykuł. Szczerze przyznam, iż nie wiem, czy artykuł ten odnosi się do ustawy o pomocy społecznej, czy też ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Proszę wyjaśnić mi uzasadnienie opisane na str. 2. Jakie są zamiary ustawodawcy? Państwo zapisaliście, iż zamiarem ustawodawcy i istotą tej formy pomocy było umożliwienie sprawowania osobistej opieki i pielęgnacji nad dzieckiem. Zamiar taki zaistniał już wcześniej, lecz został on zlikwidowany z dniem 1 stycznia 1999 r. Teraz do tego powracamy. Ten fakt doprowadza do niejasności i nie wiadomo, co jest zamiarem rządu.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">W swojej pierwszej wypowiedzi prosiłam o argumenty uzasadniające zmianę dotyczącą art. 28. Nie neguję, iż zmiana ta jest potrzebna, natomiast proszę uzasadnić mi, dlaczego w całym projekcie nowelizującym, gdzie zajmujemy się odmienną materią, nagle dostrzegamy zakłady pracy chronionej.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych zgodnie z istniejącą ustawą podejmuje decyzje o powołaniu zakładów pracy chronionej. Nie jest tak, jak mówił pan poseł Jan Chmielewski, że zapis ten będzie doprowadzał do tego, iż będzie można odbierać tytuł zakładu pracy chronionej, lecz będzie chodziło o nadawanie tego tytułu po roku funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Jest to problem, nad którym Sejm poprzedniej kadencji mocno się zastanawiał. Zastanawiano się, czy przeznaczać czas na funkcjonowanie zakładu, który powstanie wtedy, kiedy będzie posiadał środki z PFRON, gdyż inaczej nie będzie w stanie zafunkcjonować. Środki z PFRON przeznaczone są do stworzenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. To wszystko jest regulowane rozporządzeniem i wiceminister pracy i polityki socjalnej posiada tego typu uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Zapisem tym powodujemy, iż zostaje powołany do życia najnormalniejszy w świecie zakład pracy, który musi funkcjonować 12 miesięcy i zatrudnić odpowiednią liczbę osób, wykazać się innymi rzeczami, a dopiero wtedy może ubiegać się o status zakładu pracy chronionej. Może się okazać, iż w dobie obecnego bezrobocia będzie to nieosiągalne. Boję się, by nie doprowadziło to do likwidacji tego, co już istnieje, a także samej idei ustawy. Nie jest zwolenniczką tego, by zakłady pracy chronionej powstawały "jak grzyby po deszczu", lecz nie chciałabym, aby doszło do całkowitej likwidacji. Proszę o odpowiedź - czego dotyczy art. nr 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoslankaJolantaBanach">Sądzę, iż treść ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych byłaby rozstrzygająca w tej sprawie. Proszę panią dyrektor, by zechciała zapewnić mnie o tym, że nie ma w ustawie o zasiłkach pielęgnacyjnych zapisu, który przyznaje prawo do zasiłku pielęgnacyjnego z powodu niemożności prowadzenia samodzielnej egzystencji przez dziecko. Jeżeli coś takiego istnieje, to ta nowelizacja jest sprzeczna z ustawą o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych. Jeżeli dojdzie do takiej sprzeczności, to czy nie prościej byłoby zmienić przepisy o zasiłkach pielęgnacyjnych, a zwłaszcza rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczącego wykazów stanu zdrowia, na które przysługuje zasiłek pielęgnacyjny. Nie mam wątpliwości, że w tym rozporządzeniu jest mowa o niemożności samodzielnej egzystencji. Wskazywałoby to na fakt, iż zasiłek pielęgnacyjny jest przyznawany nie z powodu zwiększonych kosztów utrzymania dziecka chorego, lecz także z tego powodu, iż dziecko nie jest zdolne do wykonywania normalnych czynności.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoslankaJolantaBanach">Jeżeli powstawałaby sprzeczność, to nie możemy dokonywać zmiany ustawy o pomocy społecznej, tylko powinniśmy powrócić do przepisów regulujących przyznawanie zasiłku pielęgnacyjnego. Proszę mi powiedzieć, czy rozporządzenie to do dzisiaj nie jest znowelizowane, że oprócz wykazów stanu zdrowia, na które przysługuje zasiłek pielęgnacyjny zawiera także pozostawienie lekarzowi rozstrzygnięcie faktu otrzymania zasiłku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoslankaAnnaFilek">Moje uwagi dotyczą art. 1. Podobnie jak pani posłanka Jolanta Banach uważam, że nie jest dobrze, jeżeli my wprowadzamy podwójne i nikomu niepotrzebne orzecznictwo. Jest jasno powiedziane, iż dziecko otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny i nie ma potrzeby, by wprowadzać dodatkowe weryfikacje. Takie jest moje zdanie. Nie wiem, czy dobrze rozumiem, lecz problem sprowadza się do tego, by osoba, która pracuje, a posiada rentę - nie mogła w momencie rezygnacji z pracy pobierać tego zasiłku. Wydaje mi się, iż tak to skutkuje. To chciałabym wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoslankaAnnaFilek">Jeżeli mąż jest inwalidą, to żona, która zrezygnowała z pracy i opiekuje się dzieckim inwalidą, a także mężem, musi iść do pracy, gdyż nie może otrzymać zasiłku, a ciężko jest skazywać tego inwalidę na opiekę nad dzieckiem. Gdy zapiszemy, że osoby te otrzymują rentę lub emeryturę, to nikt nie będzie wdawał się w szczegóły. To jest kuriozum. Rentę może otrzymać mężczyzna po dwóch zawałach i nie będzie w stanie podnosić ciężko chorego dziecka. Uważam, iż ciężko nad tym dyskutować. Jestem przeciwko takim rozwiązaniom.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoslankaAnnaFilek">Chciałabym się wypowiedzieć w sprawie zmian do ustawy o rehabilitacji. Chodzi mi o art. 28. Prawdą jest to, co powiedzieli moi koledzy, iż artykuł ten w żaden sposób nie odnosi się do ustawy, którą my rozpatrujemy. Prawdą jest również to, że mamy dość ciężką historię, jeżeli chodzi o zakłady pracy chronionej. Propozycje ministerstwa idą zbyt daleko, a środowisko nie chce się na to zgodzić. Środowisko to przygotowało konkurencyjny projekt, który powinniśmy rozpatrzyć na następnym posiedzeniu i przyjąć jako projekt komisyjny.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoslankaAnnaFilek">Należy wyjść naprzeciw sprawom budżetu i stwierdzić, iż mamy do czynienia ze zjawiskiem lawinowego powstawania zakładów pracy chronionej. Nie jest tak, jak mówiła pani posłanka Alicja Murynowicz, iż przyznanie statutu zależy od pełnomocnika do spraw osób niepełnosprawnych. Ustawa jest sformułowana w ten sposób, iż jest to sprawa obligatoryjna. Jeżeli przedsiębiorstwo spełnia dwa warunki, to jest to tylko formalność. Z tych względów opowiadam się za tym, by rozpatrzyć to na posiedzeniu tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselMaciejManicki">Pozwolę sobie zamknąć pierwszą turę dyskusji. Chciałbym zadać dwa pytania. Czy projekt tej ustawy został opiniowany w trybie określonym przepisami ustawy o organizacjach pracodawców i ustawy o związkach zawodowych? Jeżeli takie były opinie, to dlaczego w uzasadnieniu do projektu nie znalazł się fragment dotyczący konsultacji i opinii, jakie w toku tych konsultacji zostały otrzymane? Chciałem zwrócić uwagę na przepis art. 31 ust. 3 regulaminu Sejmu, który mówi, iż uzasadnienie powinno przedstawiać również wyniki przeprowadzonych konsultacji oraz informować o opiniach, w szczególności jeżeli obowiązek zaciągania takich opinii wynika z przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselMaciejManicki">Nie ulega żadnej wątpliwości, że materia tej ustawy jest materią, która powinna podlegać zaopiniowaniu w myśl wymienionych przeze mnie ustaw. Niezależnie od tego można to wszystko konsultować szerzej, lecz z tych ustaw wynika obowiązek zasięgania opinii. Proszę o odpowiedź w tych dwóch sprawach. Nie ukrywam, iż odpowiedź ta będzie miała wpływ na moje późniejsze wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Moją wypowiedź rozpocznę od odpowiedzi na pytania pana posła Macieja Manickiego. Mimo tego, iż projekt ten jest rozpatrywany w trybie szybkim, to nie wymaga on konsultacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMaciejManicki">Czy pani zdaniem projekt ten nie wymagał konsultacji? Rozumiem, że był konsultowany. Pozostawiam tę sprawę, lecz proszę mi powiedzieć, dlaczego w uzasadnieniu nie przedstawiono wyników opinii? Jakie były te opinie? Mam tutaj na myśli trzy najważniejsze podmioty: NSZZ "Solidarność", OPZZ, Konfedrację Pracodawców Polskich. Przypominam, iż te trzy organizacje zostały wskazane przez ustawodawców do wyrażania opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Nie została uwzględniona sytuacja bezrobotnego współmałżonka. W formule proponowanej przez NSZZ "Solidarność" powstała pewna furtka, z której można korzystać. Jeżeli ktoś traci pracę, a później prawo do zasiłku i jest bezrobotny przez okres 3-4 lat, to czy możemy zakładać, iż osoba ta może opiekować się dzieckiem, gdy w tym czasie druga osoba będzie poszukiwać pracy. Utrzymujemy w ten sposób stan, w którym obie osoby, z racji tego, iż posiadają niepełnosprawne dziecko, pobierają zasiłek z pomocy społecznej, co może ograniczać aktywność. W związku z tym pozostawiliśmy ten zapis nie zgadzając się na to, że będzie trwało to bezterminowo. To jest główna rozbieżność.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Powracając do pytań, które pojawiły się na dzisiejszym posiedzeniu, to chciałam powiedzieć, iż charakter świadczenia jest taki, iż jest to świadczenie, które zastępuje świadczenia z innych systemów. Mówimy, iż osoba taka nie ma prawa do renty lub emerytury i rezygnuje z zatrudnienia, a także z okresu, w którym wypracowuje sobie świadczenie, ponieważ zajmuje się niepełnosprawnym dzieckiem. Rezygnacja ta łączy się z tym, iż w czasie, kiedy ona opiekuje się dzieckiem, pomoc społeczna bierze na siebie zobowiązania zapewnienia jej pewnej ciągłości w tym czasie i przy tym świadczeniu. Instytucja ta opłaca jej składkę na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne. Jak wiadomo, losy dzieci niepełnosprawnych są różne i nie mówimy, iż świadczenie to będzie przyznane na zawsze. W momencie, gdy osoba ta z różnych względów przestaje opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym, to kończy się świadczenie, lecz ma tę świadomość, iż ciągłość składkowa pozostała zachowana i spokojnie może powrócić na rynek pracy. Jest to osobiste świadczenie zastępujące świadczenia z innych systemów. Świadczenie to abstrahuje od innych świadczeń, takich jak zasiłki okresowe, które uzupełniają dochód. Ze względu na charakter tego świadczenia takie są jego ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Poruszano temat - czy dobrze, że wprowadzone zostały zespoły orzekające i jak to się odnosi do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Chciałabym powiedzieć, iż rozporządzenie to pozostało w nie zmienionej formie i określa ono stany chorobowe, nie mówiąc o głębokości tej choroby. Jeżeli mamy alergię, to jest ona bardzo różna, ponieważ objawia się ona np. katarem siennym, a wymaga to opieki. Dziecko, które posiada prawo do zasiłku pielęgnacyjnego, może znajdować się w różnym stanie zdrowotnym. Bardzo często są to normalnie funkcjonujące dzieci, uczeszczające do szkół i nie wymagające stałej opieki.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">W takim przypadku rodzic ma prawo do zasiłku pielęgnacyjnego z innego powodu, np. wymaga specjalnego żywienia itd. Podejmowaliśmy próby pewnych zmian. Pozostawiliśmy zapis mówiący, że "inne stany chorobowe", a tym samym otworzyliśmy furtkę. Nie chcę oceniać, lecz pozostaje praktyka lekarska. Otrzymaliśmy informacje z ośrodków pomocy społecznej. Bardzo często wiemy, ile to kosztuje, jest to dodatkowy tytuł, ażeby wejść w inny system, nawet jeżeli nie jest to uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Padło tutaj stwierdzenie, iż opinie powinien wydawać lekarz orzecznik. Jest to pewien problem, gdyż lekarz orzecznik orzeka do celów rentowych. W tym przypadku nie mówimy o rencie. Generalnie bliżej jest do zespołu do spraw orzekania, gdyż orzekają one do celów nierentowych. Istnieją martwe zapisy, które mówią, iż zespół taki orzeka na rzecz pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Co oznacza orzecznictwo na rzecz pomocy społecznej? Orzecznictwo takie jest gorsze niż opinia, gdyż jest to wskazanie, iż dana osoba ma prawo do pomocy społecznej. Stąd też mówimy o opinii do domu pomocy społecznej. Chcemy zapobiegać takim sytuacjom, w których gmina nie może zapewnić usług, a często w domach pomocy społecznej pojawiają się niekoniecznie niesprawne osoby.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Ten sam powód i pobudki kierowały nami przy opinii zespołu orzekającego. To nie jest decyzja, gdyż ostateczna decyzja należy do kierownika ośrodka pomocy społecznej. Kierownik ten nie w każdym przypadku będzie zwracał się o opinię do zespołu orzekającego. Jeżeli w toku wywiadu stwierdzi, iż dziecko wymaga opieki, to nie będzie on prowadził weryfikacji i odbierał tego świadczenia ani nie będzie pytał zespołu orzekającego. Jest mu to potrzebne w sytuacji, kiedy zgadza się dochód, a dziecko ma prawo do zasiłku pielęgnacyjnego. Matka może twierdzić, iż będzie się opiekowała dzieckiem, lecz wszyscy wiedzą, że ono jednak nie wymaga opieki. Zaświadczenie to jest materiałem pomocniczym w toku dowodowego postępowania. Tylko w sytuacjach wątpliwych kierownik będzie występował po opinię, jednak i tak ostateczna jest jego decyzja. Od takiej decyzji można się odwołać.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Chciałabym odpowiedzieć na pytanie dotyczące liczby. W ubiegłym roku 20 tys. 299 rodzin korzystało z tego typu świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Przez lata obserwowaliśmy pewien systematyczny wzrost osób korzystających z tego świadczenia, natomiast ten rok i te zmiany pokazały, iż był to nagły i drastyczny wzrost. Chcę państwu powiedzieć, iż w roku 1996 było to 11 tys. rodzin, w 1997 r. było to 14 tys., a już w 1998 r. - 20 tys. W I półroczu 1999 r. mamy 43 tys. osób uprawnionych do tego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Chcę państwu powiedzieć, iż świadczenie to jest antymotywujące do podejmowania opieki nad dzieckiem w momencie, gdy nie było składki na ubezpieczenie, gdyż wtedy powstawał pusty okres. Jeżeli osoba rezygnowała z pracy, by zająć się dzieckiem, a ono umierało, to potem pozostawał pusty okres w okresie składkowym. Składka ta posiada pewną formułę motywującą, gdyż są to pewne gwarancje i zabezpieczenie na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Jednak tym wytłumaczeniem nie można specjalnie uzasadnić aż dwukrotnego wzrostu liczby osób korzystających z tego świadczenia. Mówię już tylko o I półroczu tego roku, porównując z rokiem ubiegłym. Pytano o to, co oznaczają art. 3 i 4. Artykuły te mają charakter przejściowy. W art. 4 mówimy o tym, iż osoby, które otrzymują to świadczenie, będą weryfikowane przez pracownika. Zapisane jest także, że jeżeli osoby nie spełnią kryteriów zapisanych w nowej ustawie, to tylko przez trzy miesiące posiadają prawo do tego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Art. 3 łączy się ze składką, o której mówiłam, i z sensem opłacania tej składki. Jeżeli przez jakiś okres będziemy opłacali tę składkę, a dana osoba nie ma okresu składkowego z tego powodu, to w konsekwencji będzie ona klientem pomocy społecznej na innym świadczeniu. Samo opłacanie składki niczego jej w przyszłości nie zapewni, gdyż nie nabędzie uprawnień z jakiegokolwiek systemu ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzedstawicielkaMPiPSLidianaPindor">Dodam tylko, dlaczego zajęliśmy się jedną ustawą, a nie dwiema odrębnymi. Niejednokrotnie było tak, iż jedna ustawa dotyczyła konkretnej materii i wprowadzała zmiany do innych ustaw. Zmiana dotyczyła jednego artykułu tej ustawy. Dlatego strona rządowa zdecydowała się nie robić kolejnego projektu zmiany do ustawy o rehabilitacji dotyczącego wyłącznie zapisu do art. 28.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielkaMPiPSLidianaPindor">Kolejna kwestia dotyczy pomocy finansowej. Na dzień dzisiejszy można powiedzieć - po analizie wniosków, które wpływają do biura pełnomocnika, że większość pracodawców ubiegających się o status spełnia warunek funkcjonowania przez pewien okres na rynku pracy, gdyż prowadzą działalność od kilku lub nawet kilkunastu lat.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzedstawicielkaMPiPSLidianaPindor">Jeżeli chodzi o tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy i refundowanie kosztów tworzenia tych miejsc - mam tutaj na myśli art. 26 ustawy o rehabilitacji - to w przepisie wykonawczym też jest wymóg, że może uzyskać wzrost kosztów tworzenia nowego miejsca pracy taki pracodawca, który legitymuje się  działalnością gospodarczą przez okres przynajmniej 12 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzedstawicielkaMPiPSLidianaPindor">Dlaczego te 12 miesięcy? Uważamy, iż w ten sposób pracodawca uwiarygodnił się, gdyż pokaże nam wyniki swojej działalności.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzedstawicielkaMPiPSLidianaPindor">Pomoc finansowa kierowana do pracodawcy posiadającego status zakładu pracy chronionej przez PFRON, w formach, które określa art. 32 ustawy, ma miejsce wtedy, kiedy pracodawca przez pewien okres czasu legitymuje się już statusem zakładu pracy chronionej i te okresy są różne - rok lub dłużej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselMaciejManicki">Przechodzimy do kolejnej tury pytań.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselMaciejManicki">Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące moich pytań, to przyjmuję do wiadomości, iż zostały przeprowadzone konsultacje, natomiast faktem jest, iż uzasadnienie nie zawiera wyników tych konsultacji, a jest to regulaminowym obowiązkiem. W tej sytuacji mogę poinformować, iż na podstawie art. 56a regulaminu Sejmu wystąpię do marszałka Sejmu, by po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu zwrócił Radzie Ministrów pilny projekt ustawy w celu uzupełnienia, gdyż uzasadnienie dołączone do projektu jest niekompletne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Chciałabym powrócić do problemu osób tracących pracę. Nie chodzi o to, aby przez cały czas jedna osoba była bezrobotna, a druga sprawowała opiekę nad dzieckiem i brała zasiłek. Należy dać środki tej rodzinie, w której, nie z winy jedynej zatrudnionej tam osoby, nastąpiła utrata pracy. Trzeba umożliwić takiej rodzinie dostosowanie się i podjęcie działań, aby mogła ona powrócić na rynek pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Jeżeli przyjmiemy, iż osoba zwolniona z pracy może się zająć dzieckiem, to druga osoba, która dotychczas zajmowała się dzieckiem musi podjąć poszukiwania pracy. Osoba ta wypadła z rynku pracy, dlatego też może mieć trudności z uzyskaniem pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Należałoby zmienić ten artykuł w taki sposób, by przewidzieć okres dostosowawczy. Nie chodzi o to, aby osoby otrzymywały dodatkowe świadczenia, nie wykazując zainteresowania jakąkolwiek pracą zawodową i samodzielnym zdobywaniem środków na przeżycie dla rodziny.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Szczególnie nieludzkie było zmienianie przepisów w ten sposób, by krzywdzić osobę, którą los dotknął poważnie i jest ona jedyną osobą zarobkującą w rodzinie. Musi być przewidziany okres przystosowawczy taki, by ktoś, kto chce znaleźć pracę, mógł otrzymać szansę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselMaciejManicki">Prosiłbym, aby państwo w swoich wypowiedziach zechcieli formułować wnioski. Przypominam, iż znajdujemy się w procedurze pierwszego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Nasza Komisja posiada stałą podkomisję do spraw pomocy społecznej. Wydaje mi się, iż celowe byłoby skierowanie tego projektu do tej podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Nie otrzymałam odpowiedzi na pytanie - jaką ustawę nowelizuje art. 3?</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Jeżeli art. 3 nowelizuje ustawę o pomocy społecznej, to artykuł ten powinien znaleźć się od razu po art. 1, a nie po art. 2. Wywołało to u mnie zdziwienie.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Jeżeli przyjmiemy zapisy art. 3 i 4, to czy nie dojdzie do niekonstytucyjnego odebrania praw nabytych. Proszę zwrócić uwagę, że w art. 4 zachowujecie prawo do zasiłku stałego osobom, które już nabyły to prawo, tylko przez 90 dni, pomijając drobny szczegół, że art. 5 mówi o wejściu w życie ustawy - 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Nie zgadzam się z argumentacją zamieszczenia art. 28. Problem ten nie powinien być załatwiony w tej ustawie, gdyż jest to zupełnie inna materia. Nie zgadzam się, aby było to opracowywane w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PoslankaAlicjaMurynowicz">Chciałabym powiedzieć, iż obecny art. 28 oprócz stopnia zatrudnienia zawiera także sporo innych rzeczy, które należy spełnić, by mogły je uznać służby medyczne, sanitarne. Na stworzenie zakładu pracy chronionej przeznaczane są spore nakłady. To nie powstaje z dnia na dzień. Rozumiem pewne zabezpieczenie w 12-miesięcznym funkcjonowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselStanislawSzwed">Propozycja rządu jest oczywista, gdyż wszyscy zgodnie chcemy ograniczyć wypływ pieniędzy z budżetu państwa, by nie wpływały w nieuzasadnione ręce.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselStanislawSzwed">Kolejnym przypadkiem jest lawinowe powstawanie zakładów pracy chronionej, a chcemy to w jakiś sposób ograniczyć. Pozostaje kwestia - w jaki sposób do tego dojdziemy? Pani posłanka Anna Filek powoływała się na pewien przykład. Przypomnę, iż w naszym kraju są trzy miliony rencistów. Na pewno w tych grupach znajdziemy osoby, które spokojnie mogłyby się opiekować inną osobą. Musimy znaleźć taki sposób, aby ograniczyć wypływ pieniędzy z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselStanislawSzwed">Zapis art. 28 w tej ustawie jest niefortunny. Rozumiem, iż jeżeli na okres przejściowy chcemy zahamować rozwój zakładów pracy chronionej, to jest to pewien cel, lecz nie rozwiązuje problemu, gdyż znajduje się on zupełnie gdzie indziej. Można skierować to w tym kierunku, że wprowadzimy ustawę, która będzie później nowelizowana.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselStanislawSzwed">Myślę, iż rozsądnym rozwiązaniem jest skierowanie tego projektu do podkomisji stałej do spraw pomocy społecznej. Jest to wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselStefanMacner">Moje pytanie kieruję do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselStefanMacner">W uzasadnieniu zapisano, iż wzrost wyniósł 100% - chodzi tutaj o świadczeniobiorców. Ilu jest naciągaczy? Chciałbym to wiedzieć, ale chciałbym się także dowiedzieć, czy robimy to dla nieuczciwych osób.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PoselStefanMacner">O ile zmniejszy się liczba tych osób po wprowadzonej nowelizacji? Jaka jest skala zjawiska i czy posiadamy dobre rozeznanie? Z danych wynika, iż 20 tys. osób naciągnęło pomoc społeczną.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PoselStefanMacner">Poseł Jan Rulewski /niez./:  Interesuje mnie zapis dotyczący zakładów pracy chronionej. Mam tutaj na myśli 12-miesięczny staż, gdyż oznacza to niemożność korzystania z środków, które wynikają z przepisów i są świadczone w zakładach.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PoselStefanMacner">Moje pytanie - czy nie należałoby inaczej podejść do tej ustawy? Opowiadam się za zaostrzeniem kryteriów dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych. Formuła, że tylko 10% zatrudnionych posiada pierwszą i drugą grupę niepełnosprawności - jest formułą łagodną. Czy nie należałoby podnieść warunków dotyczących większej liczby zatrudniania osób ze znacznym i umiarkowanym inwalidztwem? Te kryteria zbliżają do wiarygodności, podczas gdy lekki stan może wzbudzać niejasności.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PoselStefanMacner">Może dojść do takiej sytuacji, że cała Polska stanie się zakładem pracy chronionej, gdyż liczba 3 mln rencistów odpowiednio rozrzuconych po zakładach stworzy taką sytuację. Niejeden rencista jest zatrudniony w kilku zakładach pracy fikcyjnie. To wszystko powodować, iż zjawisko to może się zwiększać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Projekt ten budzi sporo kontrowersji w kwestiach zasadniczych i trudno to rozstrzygnąć. Część pytań, które chciałam zadać, została wyczerpana przez moich przedmówców. Chciałabym zasygnalizować tylko pewne problemy.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Chodzi mi o sprecyzowanie funkcji zasiłku pielęgnacyjnego. Jaką funkcję ma on pełnić w kontekście zapisów tej ustawy? Jakie były intencje ustawodawcy przy wprowadzaniu zasiłku stałego?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Odchodząc od emerytur, które nie wymagały żadnych warunków i wprowadzając zasiłek stały ustawodawca miał na celu motywację do rezygnacji z zatrudnienia tylko i wyłącznie w celu sprawowania opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym po to, aby wyeliminować oddawanie tych dzieci do domów pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Wprowadzając zapis pkt. 3 praktycznie przekreślamy intencje ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Kolejny problem - w jaki sposób będą rozwiązywane kolizje pomiędzy stanowiskiem lekarza a opinią zespołu orzekającego. Wątpliwość pana posła Jana Rulewskiego ma znaczenie zasadnicze. W jaki sposób będą odbywały się odwołania i kto będzie weryfikował opinie zespołów orzekających?</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoslankaMariaKleitzZoltowska">Kolejna wątpliwość - w trzecim paragrafie występują trzy przesłanki, na podstawie których można pozbawić prawa do stałego zasiłku, tj. renta i zdolność do zapewnienia dziecku stałej, osobistej opieki i pielęgnacji. Z praktyki wiadomo, że można nie być zdolnym do opieki. Stan zdrowia rencisty nie wyklucza opieki nad dzieckiem, lecz często jest tak, iż on nie chce podjąć tej opieki, Każdy, kto miał do czynienia z tymi problemami, wie, iż jest tak często, że rodzina - poza matką niepełnosprawnego - nie zajmuje się nim. Kto w takim przypadku będzie ustalał zgodność osoby do opieki? Jeżeli dojdzie do takich ustaleń, to kto go zmusi? Nad zapisem art. 3 należy się głęboko zastanowić, aby nie przekreślić intencji tej ustawy. Podejrzewam, iż decyzje z rezygnacji z zatrudnienia i korzystanie z zasiłku stałego wynikały z tego, iż jest to postawa warta poparcia i akceptacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoslankaAnnaFilek">Wydaje mi się, iż art. 3 powinien się powoływać na macierzyste założenie, gdyż nie wiadomo, jakiej ustawy on dotyczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselMaciejManicki">Zgłoszono wniosek o skierowanie problemu do podkomisji. Jest tylko jeden problem, że podkomisja nie ma przewodniczącego. Bezpośrednio po zamknięciu posiedzenia Komisji prosiłbym o zebranie się podkomisji. Przypomnę skład: Krzysztof Anuszkiewicz, Jolanta Banach, Anna Bańkowska, Jan Chmielewski, Jan Lityński, Ewa Mańkowska, Maria Stolzman. Przewodniczącą tej podkomisji była pani poseł Joanna Staręga-Piasek. Prosiłbym, ażeby ministerstwo - na następnym posiedzeniu - udostępniło pisma, w których zasięgało opinii dotyczących tego tematu. Interesują mnie także odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselStefanMacner">Chciałbym się dowiedzieć, czy w pracach podkomisji występuje "rehabilitacja"?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselMaciejManicki">Zakres podkomisji do spraw pomocy społecznej nie jest określony. Nie było innych wniosków, tylko ten wniosek możemy rozpatrywać, chyba że pan poseł zgłosi wniosek o powołanie podkomisji w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Pan poseł pytał o skalę zjawiska "naciągaczy". Nie chciałabym nikogo oceniać. Są to pewne prawa, które zbyt szeroko objęła ustawa. Nie pojawiły się osoby, które coś wykorzystały, tylko miały prawo. Dziecko miało prawo do zasiłku. Mogło być tak, że było ono sprawne i chodziło do szkoły, lecz dzieci te pojawiły się w ośrodku i otrzymały świadczenie. Nie chciałabym mówić, że ktoś naciągał. Próbujemy naprawić fakt zbyt szerokich uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Trudno jest mi określić skalę tego zjawiska. Tutaj w części pojawiają się osoby, które tracą prawo do wcześniejszych emerytur. Myślimy w kryteriach ustawowych. Monitorujemy system przyznawanych świadczeń, a więc bezpośrednio z ośrodków pomocy społecznej. Z decyzji, które są wydawane i są uchylane, wiadomo, że niemała jest skala tego zjawiska. Bardzo trudno jest udowodnić, że osoba nie sprawuje bezpośredniej opieki. To jest główny problem. Pomoc społeczna boryka się z olbrzymimi brakami finansowymi. Część z tych świadczeń jest nie wypłacalna lub wypłacana w późniejszym terminie, gdyż nie ma środków. Nie zawsze i w pierwszej kolejności środki trafiają do tych, którzy tego najbardziej potrzebują. Jest to pewne wyostrzenie kryteriów i uprawnień. Generalnie dzieci, które wymagają opieki - nic nie stracą. 90-dniowe vacatio legis jest okresem dla wycofania się tych osób, które powinny szukać pracy, gdyż nie sprawują opieki nad dzieckiem. Być może te trzy miesiące to zbyt krótki okres. Wydaje się, iż jeżeli poszerzymy ten zapis, to także powinniśmy ograniczyć czas, w którym pobierano by to świadczenie.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Kolejne pytanie - czy to znaczy, że będziemy weryfikowali prawo do zasiłków pielęgnacyjnych? Otóż - nie. Zespół orzekający nie ma takich uprawnień. Lekarz orzeka uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Zespół orzekający w sytuacjach wątpliwych stwierdzałby konieczność sprawowania opieki - czy dziecko przy obecnym stanie zdrowia wymaga stałej opieki? Drugą rzeczą, którą by stwierdzał zespół, są możliwości sprawowania opieki.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Nie jest tak, że my zmuszamy rencistę czy emeryta do opieki nad dzieckiem. Jeżeli on nie może spełniać tej opieki, to nikt go do tego nie zmusi. Mówimy o tej grupie rencistów, która może się opiekować dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PrzedstawicielkaMPiPSKrystynaWyrwicka">Odrębnym problemem jest fakt, w którym ktoś może się opiekować, a nie chce. Część z tych osób, które nie chciały się opiekować takim dzieckiem, płaci alimenty, bądź tego nie robi, gdyż uciekła przed odpowiedzialnością lub przed tym, co ją spotkało.  Duża grupa, która otrzymuje to świadczenie, to osoby samotne. Chciałabym wierzyć w umiejętności pracowników pomocy społecznej. Całościowo tego nie wyeliminujemy. Powracam do tych niefortunnie zapisanych artykułów. W części mają one charakter merytoryczny, a w części charakter przejściowy, gdyż mówią, że "po wejściu w życie nie opłacamy...". Oznacza to, iż nie odbieramy tego tym, którym już opłacamy składkę. Po dniu wejścia w życie ustawy weryfikujemy te składki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselStefanMacner">Nie wiem, lecz chyba zostałem źle zrozumiany. Jeśli przez kilka lat skala zjawiska nie wzrasta, to możliwe, że nie daliśmy ludziom, którzy potrzebowali, tej pomocy państwowej. Teraz skala poszła do góry. W uzasadnieniu mówicie, że "proponowane rozwiązania nie spowodują dodatkowych skutków dla budżetu państwa, mogą być tylko oszczędnością". Nie ma co oszczędzać na ludzkiej krzywdzie, gdyż może istnieje potrzeba dawania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselAntoniSzymanski">Przed posiedzeniem Komisji pytałem pracowników pomocy społecznej o opinię. Ich ocena jest jednoznaczna, że tak liberalne kryteria bardzo zachęcają do korzystania ze świadczeń. Według ich oceny nastąpi wzrost tych danych. Szereg pracowników pomocy społecznej potwierdziło ten fakt, że osoby, które bezpośrednio nie zajmują się dzieckiem, pobierają świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Wiadomo, że środki, które należy uruchomić, aby zapewnić dziecku opiekę w zakładzie zamkniętym, są znacznie wyższe aniżeli środki, które są przeznaczone dla matki opiekującej się dzieckiem. Myślę o dzieciach wymagających stałej opieki i pielęgnacji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PoslankaEwaTomaszewska">Chciałabym, abyśmy - myśląc o racjonalnym spożytkowaniu pieniędzy z budżetu - brali pod uwagę wszelkie aspekty oraz skutki działań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselMaciejManicki">Czy możemy przystąpić do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselMaciejManicki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwów, to uznam, iż Komisja postanowiła skierować projekt do podkomisji stałej do spraw pomocy społecznej. Nie stwierdzam sprzeciwów. Przechodąc do wolnych wniosków, chciałbym prosić Komisję, aby zechciała zaakceptować zmianę w składzie osobowym podkomisji, która ma zająć się sprawą azbestu. Przypomnę, iż taką podkomisję przyjęliśmy na poprzednim wspólnym posiedzeniu z Komisją Gospodarki. W tej sprawie uzyskałem zgodę przewodniczącego Komisji Gospodarki. Chodzi o zmianę mojej osoby na pana posła Stefana Macnera. Obaj jesteśmy z SLD.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselMaciejManicki">Jeżeli Komisja nie wnosi sprzeciwu, to przyjmujemy zmianę w składzie podkomisji. Nie słyszę sprzeciwów.  Zamykam posiedzenie Komisji Polityki Społecznej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>