PPC / ppc

text_structure.xml 697 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 08)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski, Olga Krzyżanowska i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Renatę Szynalską oraz panów posłów Henryka Dyrdę, Witolda Firaka i Stanisława Ciesielskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Renata Szynalska i pan poseł Henryk Dyrda.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Renata Szynalska i pan poseł Witold Firak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Protokół 105 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że w związku z wygaśnięciem mandatu pana posła Jana Komornickiego postanowiłem - na podstawie art. 132 ust. 1 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu RP - o wstąpieniu na jego miejsce pana Tadeusza Gocia.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Pan poseł zgłosił się do ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Proszę pana posła o zbliżenie się do stołu prezydialnego.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Panie i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Odczytam rotę ślubowania:</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Zebrani siadają)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Pan poseł Tadeusz Goć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełTadeuszGoć">Ślubuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Stwierdzam, że pan poseł Tadeusz Goć złożył ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Porządek dzienny posiedzenia został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm przeniósł z poprzedniego posiedzenia głosowania nad wnioskami w sprawie przyjęcia informacji oraz odrzucenia projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Informuję, że Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw o pracowniczych programach emerytalnych, a także o zmianie ustawy Kodeks celny oraz ustawy Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Kluby parlamentarne przedłożyły propozycje zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">W związku z tym Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">1) skreślić dotychczasowe punkty 4 i 5, dotyczące sprawozdań komisji w sprawie zmian ustaw o stosunku państwa do kościołów, o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o podatku dochodowym od osób prawnych,</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">2) dodać nowe punkty porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">— 1. Głosowania nad wnioskami o:</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">1) przyjęcie informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników,</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">2) odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o działach administracji rządowej,</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">3) odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">4) odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">— Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks celny oraz o zmianie ustawy Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">— Zmiany w składzie osobowym komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje ponadto, aby przeprowadzić pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych w ramach dotychczasowego punktu 8.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Jest sprzeciw, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już po raz drugi w Izbie pojawia się propozycja zdjęcia z porządku obrad zaproponowanego przez Prezydium Sejmu punktu dotyczącego nowelizacji ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, która - zdaniem wielu posłów - w sposób cywilizowany ma m.in. uregulować nabrzmiały problem społeczny dotyczący tzw. niebezpiecznych grup religijnych. Chciałbym prosić pana marszałka i Prezydium Sejmu o zapewnienie, że ten punkt obrad znajdzie się w toku prac nad tzw. ustawami okołokonkordatowymi, bo teraz twierdzi się, że projekt ten jest niezgodny z tymi ustawami, a obawiam się, że w przyszłości nie będzie rozpatrywany, bo okaże się, że nie ma nic wspólnego z materią okołokonkordatową.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Chciałbym uzyskać zapewnienie, że to sprawozdanie, które czeka już kilka miesięcy, będzie rozpatrzone w drugim czytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Pan poseł poniekąd sam odpowiedział na pytanie, dlaczego Prezydium Sejmu zaproponowało tę zmianę. Mianowicie po przeanalizowaniu sprawozdania, a także patrząc na treść zgłoszonych ustaw okołokonkordatowych, widzimy, że mogłoby dojść do pewnych trudności, a w każdym razie do rozstrzygnięć, które mogłyby rzutować na te ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Tak, panie pośle, te ustawy będą rozpatrzone łącznie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Innych sprzeciwów nie ma, a zatem Sejm propozycje Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Informuję, że na podstawie art. 99 ust. 3 regulaminu Sejmu zgłoszono wnioski do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Obecnie wnioski te zostaną zreferowane.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu o sposobach i efektach działań na rzecz zmniejszania bezrobocia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Kształtowanie się sytuacji na rynku pracy, tendencje i struktura bezrobocia w Polsce to problemy, które z racji swej społecznej wagi powinny być przedmiotem stałej cyklicznej analizy i oceny parlamentu. Tej ocenie powinny także podlegać przedsięwzięcia rządu w zakresie przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego negatywnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalając na 94 posiedzeniu 20 listopada 1996 r. nowelizację ustawy dotyczącej bezrobocia, a także przyjmując do wiadomości rządowy program promowania produktywnego zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu uznał, że realizacja zadań wynikających z owych dokumentów powinna stanowić priorytet w działaniach rządu. Uważamy zatem, iż jest w pełni uzasadnione, by Wysoka Izba została zapoznana na obecnym posiedzeniu Sejmu z informacją na temat efektów tych działań. Taka informacja jest istotna także dla całego społeczeństwa, zwłaszcza że problemy dotyczące bezrobocia i jego skutków są jednym z głównych tematów w sondażach różnych ośrodków badań opinii publicznej i przedmiotem ogólnego zainteresowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu wystąpiło o przedstawienie tej informacji na piśmie, w związku z tym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełWacławMartyniuk">Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgadzamy się z tymi propozycjami, które przedstawił pan marszałek, a dokładniej Prezydium Sejmu w porozumieniu z Konwentem Seniorów, by nie poddawać pod głosowanie tego wniosku na obecnym posiedzeniu, pod warunkiem wszakże, iż ta sprawa zostanie wprowadzona pod obrady Wysokiej Izby na następnym posiedzeniu Sejmu. Jest to tak ważna materia, że każdy poseł powinien zapoznać się z pisemną informacją rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Oczywiście postaramy się, żeby rząd przedłożył informację, bo to jest warunek, do przyszłego posiedzenia, aby wtedy to rozpatrzyć. Czyli nie głosujemy, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Obowiązujące dotychczas przepisy ustawy z dnia 10 lipca 1985 r., dotyczące rocznej nagrody z zakładowego funduszu nagród dla pracowników jednostek sfery budżetowej, wymagają modyfikacji zmierzającej do ich uproszczenia i dostosowania do rozwiązań prawnych wprowadzonych w wyniku zachodzących przemian ustrojowych i społecznych.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">W wyniku całościowego ujęcia tej problematyki w ustawie nie zachodzi potrzeba wydania rozporządzeń wykonawczych. Realizacja proponowanych w projekcie ustawy zasad wypłacania nagród następować będzie ze środków na wynagrodzenia, w ramach których wyodrębnia się zakładowy fundusz nagród. Ustawa nie wywoła więc dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów gmin, co ma istotne znaczenie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu bardzo dokładnie wyliczyło czas potrzebny do rozpatrzenia punktów ustalonego już porządku dziennego. Przewiduje się zakończenie obrad w piątek około godz. 23. Zatem wprowadzenie każdego dodatkowego punktu może postawić Prezydium Sejmu przed koniecznością przedłużenia obrad na sobotę. Bardzo bym prosił, aby brać pod uwagę taką ewentualność, decydując się na takie czy inne rozwiązania. Chciałbym poinformować, że negatywne stanowisko Prezydium Sejmu co do następnych propozycji uzupełnienia porządku obrad wynika tylko i wyłącznie z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rocznej nagrodzie dla pracowników jednostek sfery budżetowej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 244 posłów, przeciw - 62, 79 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu w sprawie zagrożeń dla demokracji.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Podczas uroczystości w dniach 1 i 3 maja 1997 r. w wielu miastach Polski doszło do niecodziennych incydentów, które nie tylko zakłóciły pokojowe manifestacje, ale także odkryły budzące społeczny niepokój zjawisko narastającej nietolerancji i brutalizacji życia publicznego w naszym kraju. Zasygnalizowały problem poważnych zagrożeń dla młodej demokracji, kształtowanej z ogromnym wysiłkiem przez wszystkie liczące się siły polityczne w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">W Krakowie podczas uroczystości w miejscu pamięci narodowej zaatakowany został poseł na Sejm RP.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Bezprecedensowy charakter miały zajścia w Paryżu, podczas których obiektem chuligańskich ekscesów nieodpowiedzialnej i agresywnej grupy Polaków stał się prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz towarzyszące mu osoby.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Inspiratorzy i sprawcy tych, a także wielu innych podobnych zajść w kraju pokazali, jak niewiele trzeba, by organizowane legalnie demonstracje z okazji świąt państwowych narażone zostały na zniewagę i niebezpieczeństwo, by mogły przerodzić się w akty wandalizmu i zagrożenia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Nad tymi wydarzeniami nie wolno przejść do porządku dziennego. Nie wolno już ich kamuflować wstydliwym milczeniem. Potrzebne jest zdecydowane i jednoznaczne wyrażenie słów potępienia wobec tych wszystkich, którzy wywołują bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa ludzi, narażają na szwank opinię o Polsce i osłabiają wiarę w zdolność tworzenia przez Polaków demokratycznego ładu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu w sprawie zagrożeń dla demokracji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 208 posłów, przeciw - 108, 81 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu na temat sytuacji finansowej oświaty, zwłaszcza szkół podstawowych, oraz wysokości i sposobu podziału subwencji oświatowej dla gmin na 1997 rok.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Po raz kolejny subwencja oświatowa dla gmin na 1997 r. została rozdzielona niezgodnie z naliczeniem algorytmicznym, a według tzw. progu inflacyjnego. Taki sposób obliczania subwencji nie uwzględnia specyfiki oświatowej w gminach, co powoduje, iż w wielu gminach subwencja oświatowa wystarcza tylko na pobory dla nauczycieli, a w wielu jest nawet na ten cel niewystarczająca. Minister edukacji narodowej wydał w 1997 r. rozporządzenie o wypłacie dodatków mieszkaniowych dla nauczycieli, których to środków nie ma w subwencji oświatowej. Sytuacja ta powoduje, iż w wielu gminach wypłata tych pieniędzy jest niemożliwa. Dlatego w tej sytuacji konieczne jest przeznaczenie środków finansowych z budżetu państwa na wypłatę dodatków mieszkaniowych w gminach”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu wystąpiło o przedstawienie tej informacji na piśmie i w związku z tym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja rządu na temat sytuacji finansowej oświaty, zwłaszcza szkół podstawowych, oraz wysokości i sposobu podziału subwencji oświatowej dla gmin na 1997 rok, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 258 posłów, przeciw - 62, 73 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Unii Wolności wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Złożony przed miesiącem (8 kwietnia 1997 r.) przez Klub Parlamentarny Unii Wolności projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego wprowadza przepisy rozstrzygające o prawnych skutkach małżeństwa zawartego przed duchownym kościoła lub związku wyznaniowego.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Klub Parlamentarny Unii Wolności wnosi o rozpoczęcie procesu legislacyjnego niezwłocznie, by można było uchwalić tę zmianę przed końcem kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Ratyfikowanie konkordatu będzie wymagało zmiany prawa w kierunku przewidzianym w przedstawionym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Podjęcie pracy nad projektem pozwoli na uniknięcie pośpiechu, który ze względu na wagę proponowanych zmian w kodeksie nie powinien mieć miejsca”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Chciałbym poinformować, że projekty ustaw tzw. okołokonkordatowych, do których zalicza się także projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego i inne, zgłosiły również kluby Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Unii Pracy, a także rząd. W ramach toczących się konsultacji postanowiliśmy, że najpierw rozpatrzymy te wszystkie kwestie - po to, aby do pierwszego czytania był gotowy cały blok projektów ustaw, aby można było rozpatrzyć je łącznie. Takie konsultacje odbędą się jutro o godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uwzględniając informacje podane przez pana marszałka, w przekonaniu, że na następnym posiedzeniu Sejmu wszystkie ustawy związane z konkordatem zostaną w końcu poddane pierwszemu czytaniu, proszę o niepoddawanie naszego wniosku pod głosowanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Unii Pracy wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu ustawy o rozpowszechnianiu publikacji stanowiących zagrożenie dla dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Od sierpnia ubiegłego roku czeka na rozpatrzenie złożony przez posłów Unii Pracy projekt ustawy o rozpowszechnianiu publikacji stanowiących zagrożenie dla dzieci i młodzieży (druk nr 2057). Projekt ten jest regulacją szczególną, którą wnosimy w interesie nieletnich. Przewiduje ona ograniczenie dystrybucji publikacji pornograficznych, zachęcających do prostytucji, brutalizujących, podżegających do przemocy, przestępstwa i rasizmu bądź zawierających pochwałę wojny.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Opinia publiczna coraz częściej bulwersowana jest zarówno informacjami o brutalnych aktach przemocy dokonywanych przez nieletnich, jak i szerzącą się prostytucją dziewcząt i chłopców. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. Jedną z nich jest postępujące rozwarstwienie społeczne. Obniżenie poziomu życia wyzwala poczucie frustracji i niezadowolenia. Winą za narastające patologie społeczne wśród młodzieży nie chcemy obarczać wyłącznie środków masowego przekazu. Jednak w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań uważamy, że sceny drastyczne, przemoc, kreowanie postaw nietolerancji, ukazywanie seksu jako rozrywki, a także zachęcanie do prostytucji stało się czymś powszechnym niestety także w publikacjach adresowanych do młodzieży. Trzeba konsekwentnie się temu przeciwstawić. Nie może być aprobaty dla wydawców, którzy działają w myśl zasady, że liczy się tylko wynik ekonomiczny firmy, a ponieważ sceny brutalne, agresja i seks sprzedają się najlepiej, należy je jak najczęściej pokazywać, także najmłodszym odbiorcom.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Zwracamy się więc do Wysokiej Izby, aby poprzez podjęcie prac nad tym projektem zademonstrowała wolę ochrony nieletnich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku klubu...</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Przepraszam, panie marszałku, ale chciałbym prosić o przedstawienie stanowiska Prezydium Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę państwa, na początku mówiłem, że stanowisko Prezydium Sejmu odnośnie do rozszerzenia porządku obrad jest negatywne tylko i wyłącznie ze względów organizacyjnych. Jeżeli państwo sobie tego życzycie, proszę bardzo, będę powtarzał to za każdym razem, ale to jest jedyny powód. W tym przypadku również stało się tak tylko z przyczyn organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełRyszardBugaj">Panie Marszałku! Myślę, że jest to stosowny moment, by wyjaśnić motywację Prezydium Sejmu. Inicjatywa ustawodawcza posłów w sytuacji, kiedy oczekiwanie na wprowadzenie do porządku dziennego obrad przekracza pół roku i jest bezskuteczne, jest właściwie fikcyjna. Jednocześnie niektóre ustawy często wchodzą pod obrady natychmiast nieomal po złożeniu. Chciałbym jednak prosić pana marszałka o odpowiedź, czym kieruje się Prezydium Sejmu, że na jedne punkty nie ma czasu, a na inne jest.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Powinniśmy sobie wreszcie wyjaśnić, że Prezydium Sejmu przed ustaleniem porządku dziennego za każdym razem konsultuje go wstępnie z Konwentem Seniorów, to po pierwsze. Po drugie, także bezpośrednio przed obradami konsultuje go z Konwentem Seniorów. Proszę państwa, to nie jest tak, że Prezydium Sejmu wymyśla jakiś porządek i pomija pewne zasady. Przecież przedstawiciele klubów są na posiedzeniu, wyrażają swoje poglądy i wiedzą, co się dzieje. A zatem myślę, że nie ma przepływu informacji z posiedzeń Konwentu Seniorów do klubów. Obserwujemy zjawisko, że prawie na każde posiedzenie przychodzą inni przedstawiciele niektórych klubów. Chciałbym powiedzieć, że to, o co między innymi zabiegała Unia Pracy, jest przedmiotem posiedzeń jutrzejszego Konwentu Seniorów, zwołanego tylko i wyłącznie po to, aby ustalić priorytety przy rozpatrywaniu projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Chciałbym Wysoką Izbę poinformować, że na dzień dzisiejszy w Sejmie znajduje się około 200 projektów ustaw. Wyliczyliśmy, że jeżeli każde następne posiedzenie przedłużymy dodatkowo o jeden dzień, to możemy rozpatrzyć około 50 projektów ustaw, pod jednym wszakże warunkiem - że ograniczymy debaty w pierwszych czytaniach. A zatem Prezydium Sejmu kieruje się przede wszystkim opinią Konwentu Seniorów i stanem przygotowania sprawozdań przez komisje. To jest za każdym razem brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Spójrzmy, Wysoki Sejmie, jak jest dzisiaj. Prezydium Sejmu trzykrotnie pracowało nad porządkiem obrad, a przed chwilą wprowadziliśmy kilka nowych punktów. A więc bądźmy konsekwentni przede wszystkim w klubach i starajmy się wyrażać wolę na posiedzeniach Konwentu Seniorów. Jeżeli będziemy nadal w taki sposób pracować, to wyniki będą takie jak do tej pory: Prezydium Sejmu przygotowuje pewne problemy, konsultuje, natomiast porządek jest za każdym razem rozszerzany o połowę w stosunku do pierwotnego.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Doskonale rozumiem, panie pośle, pańską troskę. Takich projektów ustaw czekających na rozpatrzenie jest bardzo dużo. Tylko powinniśmy racjonalnie na to popatrzeć i zastanowić się wspólnie, jak do końca przeprowadzić tę działalność. Prezydium Sejmu jest za tym i czyni wszystko, co jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Unii Pracy o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu ustawy o rozpowszechnianiu publikacji stanowiących zagrożenie dla dzieci i młodzieży, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 132 posłów, przeciw - 184, 83 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Unii Pracy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z wynikiem tego głosowania chciałbym zapytać, czy Prezydium Sejmu nie mogłoby rozważyć możliwości skierowania tego projektu do pierwszego czytania na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Wydaje mi się, że regulaminowych przeszkód nie ma, a umożliwiłoby to rozpoczęcie procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu rozważy ten wniosek, jeśli chodzi o możliwość skierowania do komisji. Jeżeli nie będzie takiej możliwości, zaproponuję Prezydium Sejmu, aby ten bardzo ważny punkt wprowadzić na kolejne posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Klub Parlamentarny Unii Pracy wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja wiceprezesa Rady Ministrów, ministra skarbu państwa pana Mirosława Pietrewicza w sprawie wykonania ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa w sprawie nadzoru nad prywatyzacją spółek parterowych (cukrowni).</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„W listopadzie 1996 r. ujawnione zostały nieprawidłowości przy prywatyzacji Cukrowni Opalenica SA w Opalenicy. Posłowie Unii Pracy interweniowali w powyższej sprawie kilkakrotnie w Ministerstwie Skarbu Państwa. Zwrócili się z zapytaniem do tegoż ministerstwa, lecz nie uzyskali wystarczających wyjaśnień. Ministerstwo Skarbu Państwa nie podjęło dotychczas żadnych działań, aby zapobiec wyrządzeniu Cukrowni Opalenica, a tym samym jej pracownikom, rolnikom, plantatorom oraz akcjonariuszom, szkody znacznej wartości. Istotne nieprawidłowości stwierdzone zostały także przy prywatyzacji Cukrowni w Robczycach. Pomimo publicznego zaproszenia do składania ofert nie dokonano wyboru najkorzystniejszej oferty, co naraziło spółkę na znaczną szkodę. Nieprawidłowości te wystąpiły na skutek braku odpowiedniego nadzoru nad procesem prywatyzacji Cukrowni w Robczycach przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Brak publicznych rokowań pozbawia znacznych korzyści zarówno prywatyzowane spółki parterowe, jak i ich akcjonariuszy, pracowników i rolników plantatorów uprawnionych do otrzymania nieodpłatnych akcji tej spółki. W interesie zarówno skarbu państwa, jak i pracowników prywatyzowanych spółek i rolników plantatorów leży upublicznienie procesu prywatyzacji oraz sprawowanie odpowiedniego nadzoru nad tym procesem zarówno przez rady nadzorcze spółek parterowych, jak i spółek cukrowych.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Występujące nieprawidłowości powodują bezpośrednie znaczne szkody majątkowe nie tylko dla akcjonariuszy reprezentujących skarb państwa, ale także dla każdego z uprawnionych do objęcia akcji pracowników i plantatorów. Ochrona słusznych interesów osób, które na skutek przeciągającego się procesu wydania akcji nie mogą na podstawie przepisów Kodeksu handlowego zaskarżyć uchwał działających na szkodę spółki, wymaga niezwłocznego podjęcia działań zapobiegających powstaniu tego typu szkód dla wielu obywateli. Umieszczenie zatem powyższych spraw w porządku obrad jest w pełni uzasadnione troską o prawidłowe zabezpieczenie i ochronę uzasadnionych interesów obywateli — pracowników cukrowni i rolników plantatorów - powiązanych z tymi cukrowniami wieloletnimi umowami kontraktacyjnymi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Z przyczyn czasowych, i tylko czasowych, Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Klubu Parlamentarnego Unii Pracy o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja wiceprezesa Rady Ministrów ministra skarbu państwa pana Mirosława Pietrewicza w sprawie wykonania ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa w sprawie nadzoru nad prywatyzacją spółek parterowych (cukrowni), zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 130 posłów, przeciw - 176, 88 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Klubu Parlamentarnego Unii Pracy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz AWS wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja premiera rządu i prezesa Narodowego Banku Polskiego o wykonaniu „Założeń polityki pieniężnej na 1997 r.” w zakresie wykorzystania rezerw dewizowych państwa ulokowanych poza granicami kraju.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„W przyjętych przez Sejm «Założeniach polityki pieniężnej na 1997 r.» zawarte zostało stanowisko, iż «Narodowy Bank Polski i rząd będą kontynuować działania zmierzające do lepszego wykorzystania rezerw dewizowych». Rezerwy te na koniec zeszłego roku wynosiły blisko 18 mld dolarów. Ponieważ 70% tych rezerw NBP lokuje w papierach wartościowych rządów USA, Niemiec i Francji na ok. 5% w skali rocznej, oznacza to, że państwo polskie, a ściślej NBP, finansuje deficyty budżetowe tych krajów w wysokości 12 mld dolarów. Robi to kraj sam uzależniony od kredytów zagranicznych i zabiegający o dalsze pożyczki uwarunkowane realizacją określonej polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Równocześnie 25% tych rezerw, czyli 4,5 mld dolarów, lokowanych jest na kontach zagranicznych banków komercyjnych, czyli na 4% w skali rocznej. Czyni to kraj, w którym nie ma nisko oprocentowanych kredytów inwestycyjnych dla własnych firm i przedsiębiorstw. Tak więc Polska kredytuje państwa, gospodarki i ludność najbogatszych krajów świata nisko oprocentowanymi kredytami z pieniędzy będących własnością państwa, a wypracowanych przez polską gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Premier rządu i prezes NBP winni w tej sytuacji udzielić parlamentowi niezbędnych wyjaśnień, a w szczególności odpowiedzieć na pytanie, jakie podjęli przez 4 miesiące działania dla realizacji «Założeń polityki pieniężnej na 1997 r.» w zakresie lepszego wykorzystania 18 mld dolarów rezerw dewizowych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Informuję, że Prezydium Sejmu wystąpiło do prezesa Narodowego Banku Polskiego o informację na piśmie i związku z tym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem...</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełWojciechBłasiak">Panie Marszałku! W tej sytuacji wycofujemy nasz wniosek i liczymy na to, że Prezydium Sejmu po otrzymaniu informacji wprowadzi to do porządku dziennego najbliższego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz AWS wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja ministra finansów o przyczynach i skutkach udzielenia licencji na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej Towarzystwu Ubezpieczeniowemu Allianz BGŻ Polska SA i Allianz BGŻ Polska Życie SA z udziałem niemieckiego koncernu ubezpieczeniowego Allianz.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Minister finansów udzielił kilka miesięcy temu licencji na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej Towarzystwu Ubezpieczeniowemu Allianz BGŻ Polska SA i Towarzystwu Allianz BGŻ Polska Życie SA. Stało się to przed 1999 r., kiedy zostaną dopuszczone na polski rynek ubezpieczeniowy zagraniczne towarzystwa ubezpieczeniowe. Jest to faktyczne ominięcie zapisów ustawy ubezpieczeniowej przez wcześniejsze dopuszczenie na polski rynek niemieckiego koncernu ubezpieczeniowego Allianz. Ustawa ta miała dać czas polskim firmom ubezpieczeniowym na przygotowanie się do otwartej konkurencji, m.in. z koncernem Allianz. Decyzję tę minister finansów podjął po serii następujących po sobie upadków firm ubezpieczeniowych — Westy, Westy-Life, Gryfa, Hestii i ostatnio Feniksa. W tej sytuacji minister finansów powinien udzielić Sejmowi niezbędnych wyjaśnień co do motywów i przyczyn swej decyzji oraz jej przyszłych skutków, a w szczególności odpowiedzieć na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">1) W czyim interesie leżało dopuszczenie przed 1999 r. na polski rynek ubezpieczeniowy niemieckiego koncernu ubezpieczeniowego Allianz i to w sytuacji trudności na polskim rynku ubezpieczeń i nieskutecznego nadzoru państwowego nad działalnością firm ubezpieczeniowych?</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">2) Czy wobec trudności kapitałowych PZU dopuszczenie na polski rynek przed 1999 r. silnej konkurencji zagranicznej nie zagrozi również narodowemu ubezpieczycielowi, jakim jest PZU?”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Z przyczyn czasowych Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz AWS o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja ministra finansów o przyczynach i skutkach udzielenia licencji na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej Towarzystwu Ubezpieczeniowemu Allianz BGŻ Polska SA i Allianz BGŻ Polska Życie SA z udziałem niemieckiego koncernu ubezpieczeniowego Allianz, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 134 posłów, przeciw - 216, 44 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz AWS odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#Marszałek">Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz AWS wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja premiera rządu w sprawie bezprawnych działań funkcjonariuszy Policji w dniach 1 i 3 maja 1997 r. wobec uczestników demonstracji organizowanych przez stowarzyszenie Liga Republikańska i Niezależne Zrzeszenie Studentów.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„W dniach 1 i 3 maja br. w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Sosnowcu oraz innych miastach kraju doszło do szeregu przygotowanych ataków policji na manifestacje organizowane przez Ligę Republikańską i NZS. W ich efekcie kilkanaście osób odniosło obrażenia (jedna do dziś znajduje się w szpitalu w Krakowie), kilkadziesiąt zostało zatrzymanych, wielu grożono wnioskami do kolegium do spraw wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Szczególnie na uwagę zasługuje demonstracja w Łodzi. W dniu 1 maja 1997 r. w obecności ministra Leszka Millera doszło tam do pobicia nie tylko uczestników manifestacji, ale również dziennikarzy. 3 maja br. w Krakowie nie dość, że nie dopuszczono przedstawicieli organizacji niepodległościowych do złożenia kwiatów pod pomnikiem Pamięci Narodowej, to jeszcze w brutalny sposób rozpędzono manifestację Ligi Republikańskiej.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Skala działań policji i jej nie uzasadniona okolicznościami brutalność w stosunku do przeciwników obecnej koalicji rządzącej uzasadnia, naszym zdaniem, pilną konieczność udzielenia Sejmowi wyjaśnień przez prezesa Rady Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#Marszałek">Z przyczyn czasowych Prezydium Sejmu nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz AWS o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Informacja premiera rządu w sprawie bezprawnych działań funkcjonariuszy Policji w dniach 1 i 3 maja 1997 r. wobec uczestników demonstracji organizowanych przez stowarzyszenie Liga Republikańska i Niezależne Zrzeszenie Studentów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 81 posłów, przeciw - 264, 50 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz AWS odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#Marszałek">Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Pilne rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie innych ustaw wynika z zawartego w art. 45 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych terminu 30 czerwca 1997 r., do którego minister pracy i polityki socjalnej obowiązany jest określić w drodze rozporządzenia wykazy nieruchomości należące do byłego Zrzeszenia Związków Zawodowych, które stanowić będą wyłączną własność albo przedmiot użytkowania wieczystego NSZZ «Solidarność» lub OPZZ. Dotychczasowy stan prawny uniemożliwia wydanie takiego rozporządzenia. Powołana decyzją ministra pracy i polityki socjalnej Komisja Inwentaryzacyjna składająca się m.in. z przedstawicieli obu central związkowych uznała, iż niezbędne są zmiany prawne regulujące kwestie własności nieruchomości, a następnie dokonanie podziału. Propozycje zmian w tym zakresie zostały przyjęte w projekcie komisyjnym. Zmiany te jednak muszą zostać uchwalone przed 30 czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Nierozpatrzenie projektu ustawy na obecnym posiedzeniu Sejmu uniemożliwi zakończenie procesu podziału majątku związkowego i stanowić będzie nadal przedmiot sporów i kontrowersji szkodzących dialogowi społecznemu w Polsce”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu przewiduje umieszczenie tego sprawozdania w porządku dziennym następnego posiedzenia Sejmu i w związku z tym nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełKrzysztofKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że w tej materii została zgłoszona inna inicjatywa ustawodawcza, proponowałbym, ażeby oba projekty zostały rozpatrzone łącznie na przyszłym posiedzeniu Sejmu, dlatego że wtedy będzie to ujęte z dwóch punktów widzenia, będzie mógł zaistnieć dialog, o którym mówili wnioskodawcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Pan poseł Wiśniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełStanisławWiśniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam sprzeciw wobec wniosku pana posła Króla. Sprawa jest bardzo potrzebna. W tej chwili toczą się negocjacje w ramach komisji, której przewodzi pan minister Manicki. Ten projekt zmiany ustawy jest uzgodniony z kolegami z „Solidarności”. Zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie tego projektu i wpisanie go do porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 262 posłów, przeciw - 81, 51 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej uwzględnił.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Zdrada wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego o poselskim projekcie uchwały dotyczącej jubileuszu 600-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Przeprowadzenie drugiego czytania tego projektu uchwały na 106 posiedzeniu byłoby o tyle korzystne, że w dniu 12 maja przypada święto Uniwersytetu Jagiellońskiego, obchodzone od kilku pokoleń w rocznicę utworzenia uniwersytetu w 1364 r.”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Jerzego Zdrady o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego o poselskim projekcie uchwały dotyczącej jubileuszu 600-lecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 370 posłów, przeciw - 17, wstrzymało się od głosowania 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Jerzego Zdrady przyjął.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Wierchowicz wnosi o skreślenie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Jerzego Wierchowicza o skreślenie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 358 posłów, przeciw - 16, wstrzymało się od głosowania 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Jerzego Wierchowicza przyjął.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Zaborowski wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Przedsiębiorstwo państwowe «Polskie Koleje Państwowe» dla dobrego funkcjonowania musi bardzo pilnie dokonać restrukturyzacji. Nie można jej przeprowadzić bez właściwej ustawy. Każde odkładanie procesu uchwalenia tej ustawy przedłuża zły stan obecny. Tracimy na tym wszyscy. Przedsiębiorstwo PKP naprawdę nie może już czekać”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu - z przyczyn czasowych - nie popiera tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Jana Zaborowskiego o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 54 posłów, przeciw - 261, wstrzymało się od głosowania 86 posłów.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Jana Zaborowskiego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#Marszałek">Pan poseł Piotr Pankanin wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o strażach gminnych.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Jako przedstawiciel wnioskodawców projektu w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych informuję również, że ta z wielkim trudem opracowana ustawa jest pilnie oczekiwana przez środowiska samorządowe”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu popiera ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Piotra Pankanina o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o strażach gminnych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 276 posłów, przeciw - 71, wstrzymało się od głosowania 51 posłów.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek pana posła Piotra Pankanina przyjął.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#Marszałek">Pani poseł Lucyna Pietrzyk wnosi o dodanie punktu porządku dziennego w brzmieniu: Pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie trybu prac nad projektem ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie uzasadnienia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">„Niedostateczna ochrona prawna interesów osób niepełnosprawnych, a w szczególności dotąd nie rozwiązane problemy kształcenia zawodowego, systematycznie zmniejszające się życiowe szanse niepełnosprawnych, zmuszają nas do apelowania o przyspieszenie prac legislacyjnych w tym zakresie. Żywimy nadzieję, że trwające od roku prace nad wyżej wymienioną ustawą zostaną zakończone w bieżącej kadencji Sejmu. Dlatego niezbędne staje się podjęcie w tej kwestii pilnej uchwały zobowiązującej komisje do podjęcia prac nad projektem ustawy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym wyjaśnić, że prace nad nowelizacją tej ustawy zostały już zakończone. Sprawozdanie podkomisji mamy w tej chwili gotowe i na 22 maja jest przygotowane wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Polityki Społecznej, i będziemy gotowi już do końca maja.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Chciałbym w związku z tym prosić, abyśmy mogli w normalnym trybie, zaplanowanym czy zaprogramowanym w pracach Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej, zrealizować to zadanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Czy pani poseł Pietrzyk podtrzymuje swój wniosek?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Poseł Lucyna Pietrzyk: Nie, panie marszałku, wycofuję, dlatego że w uchwale była propozycja, by prace zostały zakończone do 15 czerwca.)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#Marszałek">Stwierdzam, że porządek dzienny 106 posiedzenia zaproponowany przez Prezydium Sejmu, wraz z przyjętymi zmianami, został zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani marszałek Krzyżanowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Zwracam się z prośbą w związku z przyjętymi nowymi punktami porządku dziennego, żeby pan marszałek był uprzejmy przypomnieć Wysokiej Izbie, iż porządek dzienny po przyjęciu wniosków obejmuje pełne trzy dni obrad do godz. 23 i że istnieje możliwość przedłużenia obrad na sobotę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Sekretariat dokonał wyliczeń. Przyjęcie dodatkowych punktów powoduje wydłużenie obrad o około 5 godzin.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#Marszałek">W odpowiedzi na wniosek pani marszałek Krzyżanowskiej chciałbym poinformować, że Prezydium Sejmu w dniu jutrzejszym skonsultuje z Konwentem Seniorów sprawę ewentualnego przedłużenia obrad.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#Marszałek">Obecnie przedstawię propozycje dotyczące trybu rozpatrywania poszczególnych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, proponuje przeprowadzenie:</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#Marszałek">— debat średnich nad informacją o głównych kierunkach polityki zagranicznej Polski oraz w pierwszym czytaniu projektów ustaw dotyczących reformy systemu ubezpieczeń społecznych,</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#Marszałek">— debat krótkich nad sprawozdaniami komisji: o projekcie ustawy o poręczeniach i gwarancjach, o projektach ustaw dotyczących ograniczenia prowadzenia działalności przez osoby pełniące funkcje publiczne, a także w pierwszym czytaniu projektów ustaw o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje wysłuchanie 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół w dyskusjach nad punktami dotyczącymi:</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#Marszałek">— sprawozdań komisji o projektach ustaw: o transporcie kolejowym, o wyższych szkołach zawodowych, o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz o kasach budowlanych, a także,</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#Marszałek">— w pierwszym czytaniu projektów ustaw: o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, o komornikach sądowych i egzekucyjnych oraz o strażach gminnych.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#Marszałek">Nad pozostałymi punktami porządku dziennego Prezydium Sejmu proponuje wysłuchanie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Wolności chciałbym prosić o debatę krótką nad punktem dotyczącym sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o wyższych szkołach zawodowych. Jest to ustawa, która zasadniczo zmienia system wyższego szkolnictwa. Przedstawiam tę prośbę Wysokiej Izbie, ponieważ ograniczenie się tylko do oświadczeń po prostu nie daje możliwości wyrażenia opinii i przedstawienia stanowisk przez poszczególnych posłów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#Marszałek">Czy są jeszcze inne sprzeciwy?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#Marszałek">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Przypominam, że w przypadku projektu ustawy o wyższych szkołach zawodowych Prezydium Sejmu proponowało 10-minutowe oświadczenia klubowe i 5-minutowe dla kół. Pan poseł Król zgłosił propozycję, aby w tej sprawie odbyła się debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#Marszałek">Zgodnie z przyjętą zasadą pod głosowanie poddam propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#Marszałek">Odrzucenie propozycji Prezydium Sejmu oznaczać będzie, że Sejm przyjmuje wniosek pana posła Jana Króla, czyli wyraża zgodę na debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu, aby w debacie nad projektem ustawy o wyższych szkołach zawodowych obowiązywała zasada 10-minutowych i 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu głosowało 278 posłów, przeciw - 73, 31 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm zaakceptował propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#Marszałek">Informuję, że głosowania przeprowadzimy: nad dodanym punktem 1 za chwilę, w czwartek i w piątek rano.</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#Marszałek">Informacji ministra spraw zagranicznych o głównych kierunkach polityki zagranicznej Polski wysłuchamy w czwartek - po głosowaniach, natomiast debatę w tym punkcie przeprowadzimy w piątek - po głosowaniach.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#Marszałek">W czwartek bezpośrednio po wystąpieniu ministra spraw zagranicznych przystąpimy do pierwszego czytania projektów ustaw dotyczących reformy systemu ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#Marszałek">Interpelacje i zapytania rozpatrzymy, jeżeli nic się nie zmieni, w piątek w ostatnim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">Informuję, że w dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Ustawodawczą o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej oraz Komisją Ustawodawczą o godz. 13.15,</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego wspólnie z Komisją Ustawodawczą o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Nadzwyczajnej do zbadania zasadności zarzutów NIK w stosunku do byłych niektórych ministrów współpracy gospodarczej z zagranicą o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Ustawodawczą o godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Ustawodawczą o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#SekretarzPosełRenataSzynalska">— Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Ustawodawczą o godz. 18.30.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Głosowania nad wnioskami o:</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">1) przyjęcie informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników,</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">2) odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o działach administracji rządowej (druk nr 2197),</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">3) odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2112),</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">4) odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kinematografii (druk nr 2264).</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Widzę, że parę osób wyszło z sali. Proszę o powrót z kuluarów.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przechodzimy do rozpatrzenia wniosku w sprawie informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń zbytu produktów wytwarzanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Józefa Jerzego Pilarczyka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wobec wniosku o przyjęcie informacji do wiadomości zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Poddam zatem tę propozycję pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.13" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.14" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.15" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 379 posłów. Za przyjęciem informacji głosowało 183 posłów, przeciw - 128, wstrzymało się od głosowania 68 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.16" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm informację rządu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.17" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przechodzimy do rozpatrzenia wniosku w sprawie odrzucenia komisyjnego projektu ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-58.18" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Mieczysława Czerniawskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-58.19" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-58.20" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.21" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o działach administracji rządowej, zawartego w druku nr 2197, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.22" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.23" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.24" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 378 posłów. Za odrzuceniem głosowało 18 posłów, przeciw - 336, wstrzymało się od głosowania 24 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.25" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.26" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o działach administracji rządowej do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-58.27" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.28" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-58.29" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przechodzimy do rozpatrzenia wniosków w sprawie odrzucenia: poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw; rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-58.30" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał uzasadnień projektów ustaw przedstawionych przez pana posła Andrzeja Urbańczyka i ministra kultury i sztuki pana posła Zdzisława Podkańskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-58.31" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie obu projektów ustaw w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-58.32" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wnioski te poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.33" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie poselskiego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.34" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 2112, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.35" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.36" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.37" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 382 posłów. Za wnioskiem oddano 92 głosy, przeciw - 239, wstrzymało się od głosowania 51 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.38" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.39" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie rządowego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-58.40" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kinematografii, zawartego w druku nr 2264, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.41" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.42" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.43" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 383 posłów. Za wnioskiem oddano 2 głosy, przeciw - 359, wstrzymało się od głosowania 22 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.44" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.45" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw, a także rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o kinematografii do Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-58.46" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono wnioski o skierowanie projektów ustaw dodatkowo do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz do Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-58.47" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął, a wnioski o dodatkowe skierowanie poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-58.48" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-58.49" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zatem poddaję pod głosowanie wniosek o skierowanie projektów ustaw do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-58.50" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektów ustaw dotyczących kinematografii dodatkowo do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.51" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.52" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.53" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 372 posłów. Za wnioskiem padło 25 głosów, przeciw - 311, wstrzymało się 36 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.54" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o dodatkowe skierowanie projektów ustaw odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.55" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o skierowanie projektów ustaw do Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-58.56" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektów ustaw dotyczących kinematografii dodatkowo do Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.57" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.58" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-58.59" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Głosowało 371 posłów. Za wnioskiem padło 9 głosów, przeciw - 329, wstrzymało się 33 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.60" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o dodatkowe skierowanie projektów ustaw odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-58.61" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.62" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zarządzam krótką przerwę, żebyśmy mogli uporządkować salę - tak to nazwijmy.</u>
          <u xml:id="u-58.63" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-58.64" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 11 do godz. 10 min 14)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę państwa o szybkie podejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zawieszenie debat, kuluary są obszerne, można tam wymienić wszystkie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne (druki nr 1652, 1652-A i 2273).</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Wiesławę Ziółkowską.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Udało mi się ten tekst przełożyć na język polski.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę panów posłów o zawieszenie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Już nie chcę wskazywać po imieniu, ale panów posłów z Unii Wolności i innych proszę o zawieszenie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Znaczenie prezentowanej przeze mnie dzisiaj ustawy, przedstawionej w sprawozdaniu zawartym w druku nr 2273, wynika co najmniej z trzech przesłanek.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po pierwsze, obecnie nie wiemy - ani rząd, ani parlament - ile zobowiązań zaciągnął cały sektor rządowy. Tymczasem wymogi zarówno traktatu z Maastricht, jak i Unii Europejskiej ujmują dług publiczny bardzo obszernie, do tego długu publicznego wliczane są całe zobowiązania sektora rządowego.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po drugie, jeżeli nie chcemy doprowadzić do pułapki zadłużeniowej, która w Polsce nie jest zjawiskiem nieznanym, to konieczne jest dokładne monitorowanie i kontrolowanie, a także precyzyjne uregulowanie zasad udzielania gwarancji i poręczeń - tych, które w sposób bezpośredni i pośredni rodzą zobowiązania skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PosełWiesławaZiółkowska">I wreszcie po trzecie, jeżeli przyjmiemy w referendum nową konstytucję, to ta ustawa, o ile zostanie zaakceptowana przez Wysoką Izbę, będzie oznaczała wypełnienie art. 216 tejże konstytucji, który stanowi, że zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowanych przez państwo następuje tylko i wyłącznie w trybie i na zasadach określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Z tych więc powodów ta ustawa zasługuje, naszym zdaniem, na szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Ustawa reguluje udzielanie gwarancji i poręczeń przez skarb państwa, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz inne osoby prawne. Najniższych poręczeń ma prawo udzielać Bank Gospodarstwa Krajowego, tzn. są to poręczenia udzielane małym podmiotom w odniesieniu do relatywnie niedużych pożyczek i kredytów. Bank Gospodarstwa Krajowego ma bowiem prawo do udzielania poręczeń i gwarancji do wysokości nie wyższej niż 1,5 mln ECU, a więc do wysokości nie wyższej niż nieco więcej niż 5 mln zł. Od 1,5 mln ECU do 15 mln ECU, a także w sytuacji, gdy poręczenie nie przekracza 60% kwoty podstawowej pożyczki lub kredytu oraz 60% odsetek, te uprawnienia do udzielania gwarancji i poręczeń ma minister finansów. Natomiast powyżej 15 mln ECU, a także wtedy, kiedy poręczenie lub gwarancja przekracza 60% kwoty podstawowej kredytu lub pożyczki, a także odsetek, uprawnienie do udzielania gwarancji i poręczeń ma Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Ustawa precyzuje, jakiego typu kredyty mogą być gwarantowane i poręczane. W art. 7 jasno jest sprecyzowane, iż poręczenia lub gwarancje mogą być udzielane pod warunkiem, że kredyty przeznaczone zostaną na sfinansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych zapewniających rozwój lub utrzymanie infrastruktury, rozwój eksportu dóbr i usług, ochronę środowiska, wsparcie procesów adaptacyjnych i rozwojowych w prywatyzowanych przedsiębiorstwach, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych będących wynikiem badań naukowych. Ustawa dopuszcza także poręczenia i gwarancje tych kredytów, które służą na zakup materiałów lub wyrobów gotowych, ale tylko wtedy, gdy są one przeznaczone na realizację przedsięwzięć polegających na wykonaniu dóbr inwestycyjnych na eksport o wartości jednostkowej powyżej 10 mln ECU i w cyklu produkcyjnym powyżej 6 miesięcy. Aby uzyskać taką gwarancję czy poręczenie, trzeba jednak spełnić kilka warunków.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Pierwszym, bardzo istotnym warunkiem jest uzyskanie zabezpieczenia na rzecz skarbu państwa na wypadek roszczenia wynikającego z tytułu wykonania obowiązku poręczyciela lub gwaranta.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Warunek drugi to wniesienie opłaty prowizyjnej w wysokości od 0,2 do 2% w zależności od tego, na jak długi czas jest udzielana gwarancja i poręczenie.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Oczywiście te organy, zarówno Rada Ministrów, jak i minister finansów, mogą także udzielać regwarancji. Rada Ministrów, minister finansów, mogą także udzielać poręczeń wykonania zobowiązań wynikających z obligacji emitowanych przez gminy, przedsiębiorstwa i inne podmioty. Aby jednak takie poręczenie wykonania zobowiązania wynikającego z obligacji uzyskać, trzeba spełnić kilka warunków.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po pierwsze, subskrypcja musi mieć charakter publiczny, a termin realizacji praw z tej obligacji nie może być krótszy niż rok od daty emisji.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po drugie, środki pochodzące z emisji obligacji mają być przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych zapewniających rozwój i utrzymanie infrastruktury oraz ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po trzecie, trzeba wnieść opłatę prowizyjną w wysokości 1%.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Do tych poręczeń stosuje się także odpowiednio artykuły zobowiązujące do tego, by poręczenie i gwarancja były przekazywane zawsze z góry, na określony termin, do określonej kwoty. Ponadto, w zależności od tego, do jakiej kwoty to poręczenie jest udzielane, kompetencja należy do Rady Ministrów lub ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Gwarancje naprawiania szkód to kolejny rodzaj gwarancji, przy czym w tym przypadku takiej gwarancji może udzielać tylko Rada Ministrów. Czyli tylko Rada Ministrów na wniosek ministra finansów może udzielić w imieniu skarbu państwa osobom krajowym i zagranicznym gwarancji naprawienia szkód powstałych z dwóch tytułów:</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#PosełWiesławaZiółkowska">— po pierwsze, z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządu terytorialnego, organy administracji państwowej lub podmioty gospodarcze, w których skarb państwa posiada większość udziałów lub akcji, umów związanych z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych,</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#PosełWiesławaZiółkowska">— po drugie, z tytułu wprowadzenia zakazu transferu zysków lub zakazu wymiany waluty narodowej na walutę płatności.</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Gwarancja taka może być udzielona w związku z realizacją na terytorium Polski ważnych przedsięwzięć dotyczących infrastruktury lub ochrony środowiska. Może więc na przykład dotyczyć programu budowy autostrad. Wtedy jednak stawia się warunek: Przewidywany okres zwrotu przy takim przedsięwzięciu nie może być krótszy niż 5 lat. I oczywiście, tak jak przy poprzednich gwarancjach, warunkiem uzyskania tej gwarancji jest wniesienie opłaty prowizyjnej (nie wyższej niż 2%).</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Kolejny rodzaj poręczeń to są poręczenia wypłaty odszkodowań za zniszczone, uszkodzone lub skradzione eksponaty wystawowe. I tutaj też kompetencja należy do Rady Ministrów, na wniosek ministra kultury i sztuki, w imieniu skarbu państwa. Takiego poręczenia udziela się osobom zagranicznym na wypadek zniszczenia, uszkodzenia lub kradzieży nie ubezpieczonych eksponatów, które składają się na wystawę artystyczną organizowaną w Rzeczypospolitej Polskiej, o ile łączna wartość przekracza 7 mln ECU. Rada Ministrów określa w tym przypadku w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki i tryb udzielenia przez skarb państwa poręczeń wypłaty odszkodowań tego typu.</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Kolejny rozdział określa, w jaki sposób należy realizować ewentualne roszczenia wynikające ze zobowiązań podjętych w wyniku udzielonych gwarancji i poręczeń. Są dwa źródła realizowania roszczeń. Jednym jest bezpośrednio budżet państwa, ale ustawa przewiduje jeszcze drugie źródło realizacji roszczeń, a mianowicie w tym celu specjalnie tworząc zasób na majątku skarbu państwa. Na ten zasób składają się akcje i udziały stanowiące własność skarbu państwa. Łączna wartość akcji i udziałów podlegających wyodrębnieniu w danym roku powinna wynosić nie mniej niż 0,5% łącznej kwoty poręczeń i gwarancji udzielonych w roku poprzednim, a łączna wartość akcji składających się na zasób nie może przekroczyć 15% łącznej wartości wszystkich zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji — według stanu na koniec ubiegłego roku. Jest tu więc jakieś zabezpieczenie, aby na ten zasób majątku skarbu państwa nie przekazywać akcji skarbu państw w nadmiernej wysokością. Kolejne zabezpieczenie polega na tym, iż akcje te wyodrębnia Rada Ministrów, na wniosek ministra skarbu państwa, uzgodniony z ministrem finansów. I co więcej, akcje i udziały składające się na zasób nie mogą być zbywane w innym celu i nie mogą być obciążone. Tak więc akcje i udziały składające się na zasób skarbu państwa, który ma służyć finansowaniu ewentualnych roszczeń wynikających z przyjętych przez skarb państwa zobowiązań w wyniku udzielonych gwarancji i poręczeń, są obwarowane wielokrotnie i mogą być wyłącznie skierowane na realizację tychże roszczeń. W momencie zaistnienia takiego roszczenia akcje i udziały składające się na zasób zbywa, na zlecenie ministra skarbu państwa wydane w porozumieniu z ministrem finansów, Bank Gospodarstwa Krajowego. Odkłada się je już w formie gotówkowej na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych skarbu państwa w Banku Gospodarstwa Krajowego, z którego wypłaca się należność z tytułu roszczenia.</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Łączną kwotę, do wysokości której mogą być udzielone przez skarb państwa poręczenia i gwarancje, określa ustawa budżetowa, z tym że należy jasno wyodrębnić, zgodnie z art. 31, kwotę, do wysokości której mogą być udzielone przez skarb państwa gwarancje naprawienia szkód. Ponieważ te gwarancje mogą być w określonych przypadkach, być może rzadkich, dosyć wysokie, w związku z tym jeśli określilibyśmy łączną kwotę, mogłoby się okazać, że limit ten w całości jest wyczerpany właśnie na tego typu gwarancje naprawienia szkód. Na rok 1997 kwota ta w budżecie określona jest w wysokości 4,5 mld zł, tak że z tej ustawy bezpośrednio skutki dla budżetu 1997 r. nie wynikają, dopiero dla następnych budżetów.</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Ustawa ta po raz pierwszy reguluje także udzielanie poręczeń i gwarancji przez niektóre osoby prawne. Osoby prawne są podmiotami samodzielnymi, mogą udzielać gwarancji i poręczeń, robią to w odniesieniu do najróżniejszych kredytów i pożyczek, a także najróżniejszych szkód. Osoby prawne mają do tego oczywiście prawo. Jednak te osoby prawne, w których skarb państwa ma więcej niż 50% udziału, albo te, które korzystają z osób prawnych mających więcej niż 50% swego udziału, a także fundacje i agencje, które korzystają z majątku państwowego, udzielając gwarancji czy poręczenia nakładają zobowiązanie także na ten majątek państwowy. W związku z tym zaistniała bezwzględna konieczność uregulowania trybu udzielania gwarancji i poręczeń przez niektóre osoby prawne, przy czym są to uregulowania znacznie skromniejsze aniżeli w przypadku gwarancji i poręczeń udzielanych bezpośrednio przez skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-60.22" who="#PosełWiesławaZiółkowska">W rozdziale 8 mówimy więc, że do gwarancji i poręczeń udzielanych przez niektóre osoby prawne stosuje się przepis art. 4, który mówi, że gwarancje i poręczenia muszą być określone do z góry podanej kwoty i do z góry określonego terminu. Ponadto stosuje się przepis art. 8, z którego wynika, że gwarancja czy poręczenie wymaga ustanowienia zabezpieczenia na rzecz tejże gwarancji czy poręczenia.</u>
          <u xml:id="u-60.23" who="#PosełWiesławaZiółkowska">W art. 33 jest z kolei zawarta norma ostrożnościowa, która mówi, iż osoba prawna udzielająca gwarancji i poręczenia może tego dokonać, ale do wysokości nie wyższej niż 30% wartości kapitałów lub funduszy własnych, a pojedyncze zobowiązanie nie może być wyższe niż 10% wartości kapitałów czy funduszy. Minister finansów natomiast w indywidualnych przypadkach może wyrazić zgodę na to, aby limity te zostały przekroczone.</u>
          <u xml:id="u-60.24" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Osoby prawne muszą ponadto, zgodnie z kolejnym artykułem, składać sprawozdanie ministrowi finansów (kwartalne) o: liczbie i wartości udzielonych poręczeń i gwarancji, aktualnym stanie należności i zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, podmiotach, na rzecz których oraz za zobowiązania których poręczenia lub gwarancje zostały udzielone, oraz przeznaczeniu kwot objętych poręczeniem lub gwarancją, a także o przebiegu dochodzenia wierzytelności powstałych w związku z wykonaniem udzielonych poręczeń i gwarancji. Te informacje osoby prawne są zobowiązane przekazać Ministerstwu Finansów w terminie 30 dni po zakończeniu kwartału. Osoby prawne mogą to uznać za dodatkową biurokrację albo pewne ograniczenie, ale w świetle podanej na wstępie przeze mnie argumentacji i bezwzględnego wymogu monitorowania długu publicznego jest to obowiązek konieczny, chociażby po to, aby uniknąć takiego przypadku albo takiej wpadki, jaką niewątpliwie były gwarancje i poręczenia udzielane przez Polski Fundusz Gwarancyjny.</u>
          <u xml:id="u-60.25" who="#PosełWiesławaZiółkowska">I końcowe już rozdziały, nieco bliżej precyzujące zasady udzielania gwarancji przez Bank Gospodarstwa Krajowego, który to bank udziela tychże gwarancji i poręczeń z Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Bank ten ma prawo udzielania gwarancji i poręczeń do kwoty 1,5 mln ECU.</u>
          <u xml:id="u-60.26" who="#PosełWiesławaZiółkowska">W Krajowym Funduszu Poręczeń Kredytowych znajdują się środki przekazane z budżetu państwa, głównie określane corocznie w ustawie budżetowej, a także wpływy z inwestycji środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa oraz kwoty odzyskane w drodze dochodzenia wierzytelności powstałych w związku z udzielonymi poręczeniami ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, a także przychody ze sprzedaży akcji i udziałów przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego przez skarb państwa, dywidendy z akcji i udziałów, o których mowa wyżej, darowizny i inne wpływy.</u>
          <u xml:id="u-60.27" who="#PosełWiesławaZiółkowska">W odniesieniu do tej ostatniej regulacji, która określa, co się składa na Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych, zgłoszony jest wniosek mniejszości, w którym proponuje się wykreślić prawo do zwiększania środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych z przychodów z akcji lub udziałów przekazywanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego przez skarb państwa, a więc wtedy wykreśleniu uległyby pkt. 4 i 5 w ust. 2, a także ust. 3 i 4 w art. 35.</u>
          <u xml:id="u-60.28" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Ten zapis budził wiele kontrowersji. W stosunku do niego negatywnie ustosunkowało się także Ministerstwo Skarbu Państwa. Chociaż trzeba powiedzieć, że zdaniem większości posłów nie jest on zapisem niebezpiecznym, ponieważ jest tutaj uregulowanie, które mówi, iż to zasilenie Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych może nastąpić, jeżeli minister skarbu zechce zasilić ten fundusz. On nie musi, lecz może zasilać fundusz, przekazując nieodpłatnie akcje i udziały będące własnością skarbu państwa. Niemniej ten wniosek mniejszości jest zawarty w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-60.29" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Bank Gospodarstwa Krajowego oczywiście udziela gwarancji i poręczeń na określonych zasadach. Tak samo poręczenia i gwarancje są terminowe, do kwoty z góry określonej, przy czym środki z tych gwarantowanych, poręczanych pożyczek mogą być przeznaczone na zakup materiałów oraz surowców do produkcji, a także na inwestycje. Tutaj również Bank Gospodarstwa Krajowego jest zobowiązany do przedstawiania Ministerstwu Finansów kwartalnie informacji w takim samym trybie, w takim samym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-60.30" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Rada Ministrów z kolei przedstawia zbiorcze informacje Sejmowi w terminie właściwym do przedstawienia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za dany rok. Ta informacja powinna zawierać: informację o poręczeniach i gwarancjach udzielonych przez skarb państwa, udzielonych przez niektóre osoby prawne i udzielonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, informację o liczbie akcji i udziałów składających się na zasób, a także informację o wykorzystaniu środków gromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych. Jest tutaj więc niejako podwójny system kontroli - ze strony zarówno Ministerstwa Finansów, jak i parlamentu - narastania procesu zobowiązań wynikających z udzielanych gwarancji i poręczeń, i to nie tylko przez sam skarb państwa, ale także przez inne osoby prawne, które pośrednio, udzielając gwarancji i poręczeń, nakładają na skarb państwa zobowiązanie.</u>
          <u xml:id="u-60.31" who="#PosełWiesławaZiółkowska">W ustawie zawarliśmy także dodatkowe uprawnienie dla Najwyższej Izby Kontroli w celu kontroli prawidłowości udzielania tych gwarancji i poręczeń zarówno w wypadku tego, który ubiega się o gwarancje, jak i tego, który udzieli takiej gwarancji. Wydaje się, że jeżeli ta ustawa będzie sprawnie realizowana, to ryzyko narastania w sposób nie kontrolowany długu publicznego może być w dużym stopniu wyeliminowane. Uprzejmie proszę Wysoką Izbę o przyjęcie przedstawionego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-60.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance sprawozdawczyni.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 36 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pierwszego proszę o zabranie głosu ministra kultury i sztuki pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z upoważnienia Rady Ministrów pragnę zgłosić poprawkę do projektu ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne, polegającą na zmianie brzmienia art. 23 i 57.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">Art. 23 w nowej redakcji otrzymałby brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">1. Minister finansów może udzielić na wniosek ministra kultury i sztuki w imieniu skarbu państwa osobom zagranicznym poręczeń wypłaty odszkodowania z tytułu zniszczenia, uszkodzenia lub kradzieży nie ubezpieczonych eksponatów, których właścicielami lub uprawnionymi posiadaczami są te osoby, jeżeli eksponaty te składają się na wystawę artystyczną organizowaną w Rzeczypospolitej Polskiej, a ich łączna wartość przekracza 7 mln ECU.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">2. Poręczenie jest udzielane na wniosek organizatora wystawy.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">3. Do poręczeń stosuje się przepisy art. 4.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">Art. 57 otrzymałby brzmienie: Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, zachowują moc przepisy wydane na podstawie art. 23 i 23a Prawa budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#MinisterKulturyiSztukiZdzisławPodkański">W uzasadnieniu chciałbym poinformować, że ta zmiana nie powoduje żadnych skutków finansowych, ma na celu jedynie uproszczenie trybu udzielania poręczeń wypłaty odszkodowania oraz usprawnienie procedury w tym zakresie. Dotychczas wszelkie decyzje dotyczące poręczeń za wystawy podejmowała Rada Ministrów na wniosek ministra kultury i sztuki. Ta procedura była dosyć długa, a ogrom różnych ważnych zadań wymaga koncentracji Rady Ministrów na sprawach bardziej złożonych. Ta sprawa, w przekonaniu Rady Ministrów, jest oczywista, prosta. Natomiast minister finansów dowiódł już nieraz, że dobrze broni interesów skarbu państwa. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Zdzisławowi Podkańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Rozpoczynamy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Wiesława Ciesielskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi niezmiernie miło, że mogę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrazić poparcie dla przedłożonego w druku nr 2273 sprawozdania Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej, zawierającego projekt ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełWiesławCiesielski">To bardzo ważna ustawa. Na jej aktualność i znaczenie wskazywaliśmy podczas pierwszego czytania tego tak potrzebnego rządowego przedłożenia. Dzisiaj wyrazić pragnę w szczególności zadowolenie mojego klubu z tego, że wypracowaliśmy w Wysokiej Izbie zasady, warunki i tryb posługiwania się tak ważnymi instrumentami polityki gospodarczej, jakimi są poręczenia i gwarancje.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełWiesławCiesielski">Omawiana ustawa reguluje zasady, ogólne warunki i tryb udzielania poręczeń i gwarancji przez skarb państwa, tworzenia zasobu majątkowego skarbu państwa oraz wykonywania zobowiązań z tych tytułów. Regulacje ustawy odnoszą się również do udzielania poręczeń i gwarancji przez niektóre osoby prawne, a także do udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego poręczeń ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Ustawa definiuje także w art. 2 pkt 3 sześć grup owych niektórych osób prawnych, określając tym samym podmiotowy zakres regulacji. Jako osoby prawne ustawa określa nie będące bankami oraz zakładami ubezpieczeń podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów do udzielania poręczeń lub gwarancji w ramach powierzonych im zadań państwowych lub w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Do tych podmiotów ustawa zalicza:</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełWiesławCiesielski">1) państwowe osoby prawne utworzone w drodze ustawy;</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PosełWiesławCiesielski">2) spółki prawa handlowego, w których akcje bądź udziały stanowiące własność skarbu państwa przekraczają połowę kapitału akcyjnego, zakładowego;</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PosełWiesławCiesielski">3) spółdzielnie, w których wartość udziałów stanowiących własność skarbu państwa przekracza połowę funduszu udziałowego;</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PosełWiesławCiesielski">4) fundacje, których fundatorem jest skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PosełWiesławCiesielski">Podmiotowy zakres ustawy obejmuje również fundacje utworzone przez wyżej wymienione podmioty, a także osoby prawne, w którym akcje bądź udziały stanowiące własność skarbu państwa lub wyżej wymienionych podmiotów przekraczają połowę kapitału akcyjnego, zakładowego lub funduszu udziałowego.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PosełWiesławCiesielski">Za niezwykle ważną normę ustawową mój klub uważa zapis art. 1 pkt 2, stanowiący, iż poręczenia i gwarancje są jedynymi dopuszczalnymi formami, w jakich organy państwa mogą ustanawiać - w drodze umowy - odpowiedzialność majątkową skarbu państwa za zobowiązania innych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PosełWiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Za trafne, wyczerpujące i pełne Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa określenie przedmiotowego zakresu ustawy. Stanowi o tym art. 2, a w nim pkt. 1 i 2 wyszczególniające: poręczenia i gwarancje spłaty kredytów; poręczenia wykonania zobowiązań wynikających z obligacji; poręczenia wypłaty odszkodowania za zniszczone, uszkodzone lub skradzione eksponaty wystawowe; gwarancje naprawienia szkód.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#PosełWiesławCiesielski">Szczegółowe regulacje odnoszące się do tych czterech grup poręczeń i gwarancji zawarte są w rozdziałach 2–5 i art. 3–24. Popieramy te zapisy. W szczególności za niezwykle istotne uważamy następujące regulacje:</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#PosełWiesławCiesielski">1. Określające w art. 3 ust. 1 i 3 kwoty warunkujące możliwość uzyskania poręczenia.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#PosełWiesławCiesielski">2. Stanowiące w art. 3 ust. 3, że gwarancja może być udzielona bankowi zagranicznemu lub zagranicznej instytucji finansowej, jeżeli taki bank lub instytucja udzieliły kredytodawcy gwarancji za kredytobiorcę.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#PosełWiesławCiesielski">3. Zapis art. 4 stanowiący, iż poręczenia i gwarancje są terminowe i udzielane do kwoty z góry oznaczonej.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#PosełWiesławCiesielski">4. Określające w art. 5 wysokość kwoty kredytu objętego poręczeniem lub gwarancją.</u>
          <u xml:id="u-64.15" who="#PosełWiesławCiesielski">5. Precyzujące cele lub kierunki przeznaczenia kredytu objętego poręczeniami lub gwarancjami, co znajduje odzwierciedlenie w art. 7.</u>
          <u xml:id="u-64.16" who="#PosełWiesławCiesielski">Warto w tym miejscu podkreślić, że do tych kierunków ustawa zalicza finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych zapewniających: rozwój lub utrzymanie infrastruktury, rozwój eksportu dóbr i usług, ochronę środowiska, wsparcie procesów adaptacyjnych i rozwojowych w prywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych, będących wynikiem badań naukowych lub prac badawczo-rozwojowych. Mówiła o tym pani przewodnicząca Ziółkowska.</u>
          <u xml:id="u-64.17" who="#PosełWiesławCiesielski">6. Zawarty w art. 10 zapis warunkujący skuteczność poręczenia lub gwarancji wniesieniem opłaty prowizyjnej.</u>
          <u xml:id="u-64.18" who="#PosełWiesławCiesielski">7. Ujęte w art. 13 ograniczenie poręczeń do zobowiązań wynikających tylko z takich obligacji, których emisja następuje przez publiczną subskrypcję, zaś termin realizacji praw z tych obligacji nie jest krótszy niż rok od daty emisji.</u>
          <u xml:id="u-64.19" who="#PosełWiesławCiesielski">Wysoka Izbo! Z zadowoleniem witamy zawarte w rozdziale 6, to znaczy w art. 25–28, zasady tworzenia zasobu majątkowego przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez skarb państwa, a także regulacje odnoszące się do ustalania limitu i wykonywania zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielanych przez skarb państwa. Te ostatnie regulacje zawiera rozdział 7 i art. 29–31.</u>
          <u xml:id="u-64.20" who="#PosełWiesławCiesielski">Na uwagę zasługuje także art. 45, zobowiązujący ministra finansów do prowadzenia ewidencji: należności i zobowiązań skarbu państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, niektórych osób prawnych z analogicznego tytułu, a także Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu poręczeń udzielonych ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Za właściwy dla relacji między władzą ustawodawczą a wykonawczą uważamy też art. 46, zobowiązujący rząd do corocznego przedstawiania Sejmowi informacji o udzielonych poręczeniach i gwarancjach, liczbie i wartości akcji bądź udziałów składających się na zasób, a także o wykorzystaniu środków gromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych skarbu państwa w Banku Gospodarstwa Krajowego.</u>
          <u xml:id="u-64.21" who="#PosełWiesławCiesielski">Popieramy także zawarte w art. 48–56 zmiany w obowiązujących dotąd przepisach. Są one determinowane regulacjami merytorycznymi niniejszej ustawy. Za właściwe uważamy także 30-dniowe vacatio legis określone w art. 59.</u>
          <u xml:id="u-64.22" who="#PosełWiesławCiesielski">Odnosząc się do wniosków mniejszości, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrazić negatywną opinię co do ich zasadności. Uważamy, że skreślenie w art. 35 ust. 2 pkt. 4 i 5 prowadzić będzie do niepożądanego uszczuplenia środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Podobne zastrzeżenia wiążą się z drugim wnioskiem mniejszości, z tym że zwracam uwagę, iż w ust. 3 w art. 35 zapisana jest norma fakultatywna.</u>
          <u xml:id="u-64.23" who="#PosełWiesławCiesielski">Jest też problem, na który w końcowej części pragnę zwrócić uwagę. Otóż nie ukrywam, że zostaliśmy zaskoczeni poprawką zgłoszoną przez ministra kultury i doprawdy trudno w tym momencie odnosić się do niej merytorycznie. Zwłaszcza poprawka odnosząca się do art. 57, jeśli dobrze zrozumiałem pana ministra, polega na skreśleniu bardzo ważnego passusu, mianowicie passusu odnoszącego się do ewentualnej niesprzeczności z art. 23 i 23a Prawa budżetowego. Uważam to za bardzo poważną poprawkę. Żałuję, że nie znalazła ona swojego przedłożenia zarówno w trakcie prac podkomisji, jak i na forum komisji. W tej sytuacji nie czuję się upoważniony do poparcia tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-64.24" who="#PosełWiesławCiesielski">Biorąc powyższe pod uwagę, proponujemy przejście do trzeciego czytania. Taki wniosek stawiam. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-64.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Wiesławowi Ciesielskiemu.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Kazimierza Adamskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełKazimierzAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko do rządowego projektu ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne (druki nr 1652, 1652-A i 2273).</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełKazimierzAdamski">Rządowy projekt ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne wszedł w decydującą fazę obrad nad nim w Sejmie i ma szansę stać się prawem obowiązującym w chwili, gdy w gospodarce kraju zachodzą głębokie przemiany gospodarcze. Szkoda tylko, że od wniesienia projektu ustawy do laski marszałkowskiej do dnia dzisiejszej debaty upłynął już ponad rok. Uchwalenie tego projektu ustawy przez Wysoką Izbę będzie dalszym krokiem w kierunku oddzielenia bieżącej gospodarki finansowej państwa, związanej z otrzymywaniem dochodów z podatków i innych pieniężnych świadczeń oraz pokrywaniem wydatków organów i innych instytucji państwowych realizujących zadania państwa, od majątkowej gospodarki finansowej państwa, związanej z otrzymaniem dochodów z państwowej własności i z wydatkami zwiększającymi wartość majątku będącego własnością państwa.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PosełKazimierzAdamski">Zasadniczym celem ustawy jest generalne uregulowanie problemu gwarancji i poręczeń, za które bezpośrednio odpowiada skarb państwa. Uważamy, że w projekcie ustawy rozstrzyga się w sposób całościowy podstawy kwestii kompetencyjnych i proceduralnych, granice zaciągania tego rodzaju zobowiązań przez państwo oraz odpowiedzialności instytucji uczestniczących w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PosełKazimierzAdamski">Projekt ustawy podejmuje bardzo istotne zagadnienia, takie jak:</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PosełKazimierzAdamski">— poręczenia i gwarancje spłaty kredytów i pożyczek zaciągniętych przez osoby krajowe w bankach i zagranicznych instytucjach finansowych,</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PosełKazimierzAdamski">— poręczenia spłaty zobowiązań przedsiębiorstw, gmin i innych osób prawnych z tytułu emisji obligacji,</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#PosełKazimierzAdamski">— poręczenia wypłaty odszkodowań za zniszczone lub skradzione eksponaty wystawowe,</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#PosełKazimierzAdamski">— poręczenia gwarancji naprawienia szkód,</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#PosełKazimierzAdamski">— poręczenia udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#PosełKazimierzAdamski">Dokument ten jest wbrew pozorom bardzo obszerny, lecz dzięki dokonaniu w nim syntetycznych zapisów ustawowych jest dość klarowny i zrozumiały. Zasadniczy cel ustawy, tj. uporządkowanie problematyki udzielania poręczeń i gwarancji tworzących dług publiczny, został osiągnięty. Projekt jest dość dobrze zsynchronizowany z pakietem ustaw regulujących tzw. centrum gospodarcze, a zwłaszcza z ustawą o urzędzie ministra skarbu państwa. Reguluje w sposób całościowy przedstawione kwestie proceduralne i kompetencyjne związane z udzielaniem poręczeń i gwarancji, jak również określa zakres odpowiedzialności poszczególnych podmiotów uczestniczących w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#PosełKazimierzAdamski">W czasie wystąpień przed Wysoką Izbą podczas pierwszego czytania tego projektu koledzy z mojego klubu i z innych klubów zgłaszali szereg wątpliwości i zarzutów dotyczących m.in. nieprecyzyjności zapisów, nadmiernej elastyczności czy możliwości obchodzenia przepisów zawartych w projekcie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#PosełKazimierzAdamski">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisja Ustawodawcza, do których po pierwszym czytaniu projekt ustawy został skierowany, część tych wątpliwości i zarzutów wyeliminowały. Obecny projekt zawiera szereg innych pozytywnych zmian w stosunku do projektu przedstawionego Wysokiej Izbie w pierwszym czytaniu. Zmiany te zostały szczegółowo omówione przez sprawozdawcę połączonych komisji panią poseł Wiesławę Ziółkowską. Zmiany te Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego akceptuje.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#PosełKazimierzAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni docenia potrzebę rozwiązania kwestii poręczeń i gwarancji udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne. Przyjmując ten punkt widzenia, stoimy na stanowisku uchwalenia ustawy. Uważamy, że w tym projekcie ustawy, w kształcie nadanym mu przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą, zasadnicze problemy są dobrze rozwiązane. W związku z powyższym posłowie mojego klubu będą głosować za projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#PosełKazimierzAdamski">Na zakończenie chcę się krótko odnieść do dwóch wniosków mniejszości. Szczegółowo i rzetelnie przedstawiła je pani przewodnicząca Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, występując jako poseł sprawozdawca, a więc ze względu na napięty porządek debaty powtarzać tego nie będę. Informuję tylko, że stoimy na stanowisku, by obydwa wnioski mniejszości odrzucić. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kazimierzowi Adamskiemu.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Osiatyńskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełJerzyOsiatyński">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Klub Parlamentarny Unii Wolności udziela pełnego poparcia projektowi ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne w zapisie, który został przedstawiony w sprawozdaniu komisji. To jest projekt ustawy od bardzo dawna oczekiwany, można wyrazić żal, że jest spóźniony. Jest to ważna ustawa, która porządkuje finanse publiczne, która pozwala na usunięcie dotowania przedsiębiorstw poprzez przyznawanie im poręczeń lub gwarancji, o których od początku wiadomo, że nie zostaną spełnione. To był długi proces - proces, który w istocie zaczął się jeszcze w 1990 i 1991 r. Stopniowo próbowano zapanować nad strumieniem gwarancji i poręczeń przyznawanych żywiołowo, często bez żadnego rachunku ekonomicznego, gwarancji, które rok czy półtora roku później okazały się ukrytymi subsydiami, za które potem skarb państwa musiał płacić. Szło to najpierw przez wewnętrzne regulaminy Ministerstwa Finansów, potem rozporządzenia ministra finansów, zarządzenia Rady Ministrów, wreszcie dzisiaj mamy projekt ustawy - spóźnionej, na szczęście już bliskiej uchwalenia, bardzo ważnej.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełJerzyOsiatyński">Na czym polega podstawowa konstrukcja tej ustawy, istota tej ustawy? Otóż polega ona na tym, że w każdym przypadku, jeżeli kwota poręczenia zobowiązuje skarb państwa w wysokości większej niż 60% udzielonego kredytu, taka decyzja musi być podjęta przez Radę Ministrów, nie może być podjęta przez ministra finansów. To jest ograniczenie dotyczące progu udziałowego: jeżeli jest więcej niż 60%, to nie może być jednoosobowa decyzja ministra finansów, za taką decyzję odpowiada Rada Ministrów. I drugie ograniczenie - kwotowe. Jeżeli kwota poręczenia jest większa niż określony pułap - pułap, który przyjęto w tej ustawie to 15 mln ECU, trzeba bowiem pamiętać, że tutaj wchodzą w rachubę także poręczenia dla kredytów zagranicznych, stąd jest te 15 mln ECU - wtedy także wymagana jest decyzja Rady Ministrów. Nie minister finansów, ale Rada Ministrów musi podjąć decyzję o udzieleniu lub nieudzieleniu takiego poręczenia.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełJerzyOsiatyński">Z tego punktu widzenia muszę powiedzieć, że złożony dzisiaj wniosek pana ministra kultury jest zupełnym zaskoczeniem. Może świadczyć o tym, że Rada Ministrów w istocie nie wie, jaki projekt przyjmuje i jaka jest istota projektu ustawy, za którym Rada Ministrów do tej pory opowiadała się na posiedzeniach połączonych komisji. To, co tutaj pan minister Podkański proponuje, to przecież są stuprocentowe gwarancje, które - na przykład jeżeli chodzi o wystawiane obiekty będące przedmiotem ubezpieczenia - z powodzeniem mogą być wyższe niż 15 mln. I w tych sprawach ma podejmować decyzje nie Rada Ministrów, ale minister finansów. To jest złamanie kręgosłupa tej ustawy. Przecież możemy z powodzeniem wyobrazić sobie, że za chwilę będziemy mieli innych ministrów, którzy przyjdą z takim samym wnioskiem. Powtarzam jeszcze raz, że istotą tych wszystkich rozwiązań, rozwiązań, które najpierw były regulowane rozporządzeniem Rady Ministrów, a teraz projektem ustawy, jest to, że jeżeli wchodzi w rachubę udzielenie poręczenia powyżej 60% albo też powyżej określonej kwoty, to w tych wszystkich przypadkach stanowisko musi zająć Rada Ministrów. To musi być decyzja na odpowiedzialność Rady Ministrów. Dlatego wypowiadamy się przeciwko poprawce zgłoszonej przez pana ministra Podkańskiego i jesteśmy za tym, aby Izba zechciała przyjąć rozwiązania, które zostały przedstawione w sprawozdaniu połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PosełJerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na koniec jeszcze kwestia związana z wnioskiem mniejszości. Mam wrażenie, że nastąpiło tutaj pewne nieporozumienie. Otóż w art. 35 mamy taką oto regulację, że minister skarbu państwa może w celu zasilenia Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych przekazać aktywa, wkłady lub akcje, których właścicielem jest skarb państwa. Otóż w gruncie rzeczy nic nie stoi na przeszkodzie, ilekroć minister skarbu państwa będzie chciał to zrobić, aby to zrobił w ustawie budżetowej. Aby takie zasilenie nastąpiło - zgodnie z tym, o czym tu przed chwilą mówił pan poseł Adamski z PSL. Chodzi o to, żeby ta ustawa była szczelna. Jeżeli natomiast otwieramy tutaj taką furtkę, to intencje stają się zupełnie niejasne. Po co w trakcie roku budżetowego ministrowi skarbu potrzebna jest możliwość przekazywania takich aktywów, poza ustawą budżetową i poza kontrolą Sejmu? Stąd biorą się wnioski mniejszości o skreślenie ust. 2 w art. 35, który dotyczy wpływów określonych w pkt. 4 i 5 - przychodów ze sprzedaży akcji lub udziałów przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego przez skarb państwa w trybie ust. 3; dywidendy z akcji lub udziałów, o których mowa w pkt. 4. Z tym wiążą się oczywiście ust. 3 i 4. Wobec tego w gruncie rzeczy należy tu mówić o jednym wniosku mniejszości, a nie o dwu wnioskach mniejszości, dlatego że to są sprawy ze sobą związane. Właśnie ze względu na konieczność takiego uszczelnienia gospodarowania finansami publicznymi opowiadamy się za tym, żeby przyjąć wniosek mniejszości. Zwracamy się do koleżanek i kolegów z pozostałych klubów poselskich, aby ten wniosek mniejszości zechcieli poprzeć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Osiatyńskiemu.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pan posła Ryszarda Faszyńskiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełRyszardFaszyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Gwarancje i poręczenia są bardzo ważnym instrumentem, który ułatwia dostęp do kredytów, do środków inwestycyjnych, wspiera rozwój gospodarki. Gwarancje i poręczenia są oczywiście ważne przede wszystkim tam, gdzie są one najmniejsze, gdzie dotyczą małych i średnich przedsiębiorstw, takich przedsiębiorstw, którym trudno jest bez gwarancji uzyskać kredyt.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełRyszardFaszyński">Poręczenia i gwarancje nie mogą być jednak pomysłem na przenoszenie ryzyka z bardzo ryzykownych operacji gospodarczych na skarb państwa. Ich udzielanie musi być bardzo dokładnie kontrolowane. Zdaniem Unii Pracy te same procedury kontrolne, o które zabiegaliśmy w wypadku ulg podatkowych, muszą dotyczyć poręczeń i gwarancji. Dotychczas nikt nie kontroluje, nikt nie może kontrolować procesu udzielania gwarancji. Minister finansów skierował ankietę do instytucji regionalnych, do agencji rządowych w celu zorientowania się w skali udzielanych gwarancji. Takich ankiet skierowano 61, ale zwrócono tylko 34. Ledwo połowa tych instytucji uważała za celowe poinformowanie ministra finansów o skali udzielonych gwarancji. Projekt ustawy, który dzisiaj omawiamy, zmusza te instytucje do poddania swojej działalności w tym zakresie kontroli.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełRyszardFaszyński">Dotychczas mieliśmy dużo bardzo podejrzanych poręczeń, bardzo podejrzanych gwarancji. Tak jak mówił przed chwilą pan poseł Osiatyński, w rzeczywistości z góry było wiadomo, że te gwarancje będzie musiał pokryć skarb państwa. Prasa szeroko pisała o problemach, stratach, jakie poniósł Polski Fundusz Gwarancyjny, ale przecież naprawdę to te straty poniósł skarb państwa, budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełRyszardFaszyński">Ważną zasadą związaną z tym problemem jest generalna zasada poręczeń do 60%. To powoduje, że - poza decyzjami podjętymi przez Radę Ministrów - zawsze podmiot, który korzysta z gwarancji, część odpowiedzialności musi wziąć na siebie.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełRyszardFaszyński">Ustawa zawiera procedurę kontrolną. Jest to bardzo ważne i potrzebne nie tylko dlatego, że w nowej konstytucji znajdują się zapisy limitujące dług publiczny, ale także dlatego, że obowiązek przedstawiania takich informacji rządowi, parlamentowi, a więc pośrednio i opinii publicznej - stanowi hamulec w wypadku prób wykorzystywania tych instrumentów niezgodnie z ich przeznaczeniem.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PosełRyszardFaszyński">Kolejną sprawą wiążącą się z poręczeniami i gwarancjami jest skuteczność egzekwowania wierzytelności, które powstały z tytułu wykonania takich umów. W tym zakresie ustawa odsyła do procedur egzekucyjnych w administracji. Ale administracja musi te procedury wdrażać i wykonywać, a jak dotąd przy każdym sprawozdaniu z wykonania budżetu mamy bardzo dużo zastrzeżeń co do skuteczności, co do zaangażowania rządu w egzekwowanie tych wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PosełRyszardFaszyński">Projekt ustawy, który przedłożył rząd, zawierał bardzo dużo delegacji. Wówczas, w pierwszym czytaniu, mówiłem, że projekt pozwala w zasadzie rządowi zmienić tę ustawę, pozwala ją napisać niemalże od nowa drogą rozporządzeń. Bardzo dobrze się stało, że liczba tych delegacji została znacznie ograniczona.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PosełRyszardFaszyński">Jeśli chodzi o poprawkę przedłożoną dzisiaj w imieniu rządu, to ona po prostu łamie konstrukcję tej ustawy. To jest poprawka, która jest wzięta z projektu rządowego, gdzie delegacje były szerokie, gdzie minister finansów mógł bardzo dużo. Prace w komisji zmierzały do tego, żeby to uściślić, żeby to ograniczyć. Dzisiaj rząd znowu proponuje wyłom w procedurze udzielania gwarancji. To jest zawsze gwarancja 100% i gwarancja, której minimalny poziom wynosi 7 mln ECU. Minimalny poziom to jest jedna z najwyższych kwot, jakie znajdują się w tej ustawie. W tym zakresie Unia Pracy uważa za niedopuszczalne, aby taką decyzję mógł podjąć organ niższy niż Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PosełRyszardFaszyński">Oczywiście ta poprawka ma swój refleks w art. 57. Ta druga poprawka jest związana z pierwszą, ponieważ ta poprawka jest sprzeczna z zasadami, które nawet dotąd obowiązują. Jeżeli tą ustawą mieliśmy uporządkować system poręczeń i gwarancji, to poprawka idzie dokładnie w odwrotnym kierunku - ona go destabilizuje nawet bardziej, niż jest obecnie. Tak więc Unia Pracy opowie się za odrzuceniem poprawki przedstawionej przez ministra Podkańskiego.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PosełRyszardFaszyński">Jeśli chodzi o wniosek mniejszości, rację ma pan poseł Osiatyński, kiedy mówi, że można to robić w ustawie budżetowej. Ale, zdaniem Unii Pracy, jakkolwiek jest to duża ostrożność, jest to sprzeczne z racjonalnością gospodarowania, ponieważ umieszczenie tych środków w ustawie budżetowej oznacza ich zamrożenie na cały rok budżetowy. Naszym zdaniem możliwość przekazania tych aktywów jest bezpiecznikiem, który jest umieszczony po to, aby system poręczeń i gwarancji w trakcie roku nie mógł się zawalić, aby w przypadku konieczności interwencyjnego dofinansowania aktywami można to było zrobić. Ale nie ma sensu trzymać cały rok takich aktywów zamrożonych. To nie jest dobre gospodarowanie, jeżeli się duże środki na wszelki wypadek na długo zamraża. Tak długo przynajmniej, dopóki tych środków nie mamy w nadmiarze. W związku z tym uważamy, że należy uchwalić ustawę w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu komisji. Będziemy głosować za uchwaleniem ustawy, przeciwko poprawce rządu i przeciwko wnioskowi mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Ryszard Faszyński.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Wojciecha Błasiaka o zabranie głosu w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”. Następnym mówcą będzie pan poseł Zbigniew Zysk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełWojciechBłasiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Poręczenia i gwarancje skarbu państwa powinny i mogą stać się szczególnie ważnym instrumentem polityki przemysłowej polskiego państwa. Mogą i powinny być wykorzystywane zarówno na szczeblu centralnym, jak i w polityce regionalnej. Ich zaleta polega bowiem na tym, że mogą stymulować rozwój gospodarczy, a przemysłowy w szczególności, bez angażowania pieniędzy z budżetu i bez wyzbywania się majątku skarbowego. Właśnie majątek skarbu państwa jest zasobem, pod zastaw którego można i należałoby takich poręczeń i gwarancji udzielać. Tak udzielane gwarancje i poręczenia mogą i powinny być udzielane dla rozwoju preferowanych w polityce przemysłowej sektorów, przede wszystkim takich, które maksymalnie i głęboko przetwarzają rodzime surowce i produkty wyjściowe, opierając się na własnej myśli badawczej, również takich, które aktywizują eksport w wybranych kierunkach, tworzą dużo miejsc pracy, w tym szczególnie innowacyjnej i rozwijają własną myśl techniczną, no i oczywiście takich, które rozwijają infrastrukturę.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełWojciechBłasiak">Tak być może i powinno. Ale do tego potrzebne jest spełnienie co najmniej dwóch warunków. Po pierwsze, potrzeba instytucji skarbu państwa, której nie ma, a po drugie, trzeba aktywnej polityki przemysłowej, której też nie ma. Po blisko czterech latach rządów tej koalicji nie ma instytucji skarbu państwa, chociaż jest Ministerstwo Skarbu Państwa. Nie ma skarbu państwa, który by wyodrębniał i strukturyzował gospodarczo zasoby skarbowe w postaci majątku, akcji i udziałów oraz w formie pieniężnej. Nie ma skarbu państwa, który gospodarowałby zasobami skarbowymi, sprzedając jedne, ale inwestując w inne dziedziny. Nie ma nawet oddzielenia zasobów skarbu państwa od strumieni podatkowo-budżetowych. Jak był jeden worek budżetowy, w którym mieszają się oba te elementy, umożliwiając na przykład przejadanie dochodów z prywatyzacji, tak jest nadal. Oddzielenie budżetu od skarbu, aby budżet służył celom służb publicznych i usług publicznych od oświaty po armię, a skarb państwa wyłącznie gospodarce, jest naszym zdaniem wyjściowym rozwiązaniem instytucjonalnym.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełWojciechBłasiak">Po blisko czterech latach rządów tej koalicji nadal okazuje się, że najlepszą polityką przemysłową jest brak polityki przemysłowej. Kiedyś ta teza była oficjalnie głoszona, dzisiaj jest tylko po cichu praktykowana.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PosełWojciechBłasiak">Ponieważ nie mamy skarbu państwa ani polityki przemysłowej, poręczenia oraz gwarancje państwa nie mogą być skutecznym narzędziem polityki gospodarczej. Poręczenia i gwarancje są w istocie poręczeniami i gwarancjami budżetu i parabudżetu i są instytucjonalnie związane z Ministerstwem Skarbu Państwa, co wywołuje biurokratyzację ich udzielania bez analizy ich efektywności, nawet czysto finansowej. Ponieważ nie ma programów polityki przemysłowej, to kryteria ich udzielania były i są bardziej polityczno-towarzyskie niż merytoryczne. W normalnej sytuacji istnienia polityki przemysłowej i skarbu państwa rząd powinien ogłaszać swoiste przetargi na swe gwarancje i poręczenia dla realizacji konkretnych programów, a nie poszczególni urzędnicy oceniać zgłoszenia według bezprogramowych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PosełWojciechBłasiak">W tej sytuacji więc projekt ustawy o poręczeniach i gwarancjach skarbu państwa, którego nie ma, dla programowych priorytetów przemysłowych, które też nie istnieją, nie może z zasady wnieść cokolwiek jakościowo nowego do praktyki już istniejącej, a realizowanej za pomocą instrukcji, zarządzeń i rozporządzeń w Ministerstwie Finansów. Dlatego też to, co mówiłem przy pierwszym czytaniu tego projektu ustawy, że jest to tylko swoista synteza w formie ustawy dotychczasowych praktyk Ministerstwa Finansów, w pełni podtrzymujemy.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PosełWojciechBłasiak">Ten projekt ustawy jest wadliwy w sposób strukturalny. Powód jest obiektywny: brak w nim instytucji skarbu państwa i nie ma oddzielenia budżetu, którym powinno zawiadywać Ministerstwo Finansów, od skarbu czy zasobów skarbowych, którymi powinno zawiadywać wyłącznie ministerstwo skarbu realizujące programy gospodarcze, zwłaszcza przemysłowe, tworzone w Ministerstwie Gospodarki przy współudziale reprezentacji podmiotów gospodarczych i samorządowych. Konsekwencją tego braku jest tworzenie Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, czyli swoistego nowego parabudżetu. Ale może jest jeszcze powód subiektywny, a mianowicie to, że Ministerstwo Finansów nadal chce decydować dość samowładnie o udzielanych gwarancjach i poręczeniach, jest to bowiem realnie bardzo duży obszar władzy gospodarczej, zwłaszcza że kryteria udzielania takich poręczeń i kredytów nie wynikają z programów polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PosełWojciechBłasiak">Jeśli chodzi o sprawy bardziej szczegółowe, chcę zwrócić uwagę na rozdz. 9, poświęcony nowemu parabudżetowi Ministerstwa Finansów o nazwie Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych. Jest to instytucja, dzięki której wyprowadzi się z budżetu państwa kolejny strumień pieniędzy, zarządzany poza rygorami kontroli budżetowej. Z tego punktu widzenia poprzemy wszystkie wnioski mniejszości i zrobimy to tylko z tego powodu. Na dodatek w ustawę wpisano z góry upatrzonego monopolistę w postaci Banku Gospodarstwa Krajowego. Nasuwa się pytanie: Jakież to szczególne powody nakazały ustanowić nowy monopol i czemuż jest to akurat ten bank? Dlaczego w ten sposób de facto omija się ustawę o zamówieniach publicznych i co na to Urząd Zamówień Publicznych?</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PosełWojciechBłasiak">Co zaś do sprawy rozdz. 5, który tutaj jest omawiany w związku ze zgłoszoną autopoprawką rządu, chcę tylko powiedzieć, że naszym zdaniem sprawa ubezpieczania wystaw artystycznych nie jest sprawą skarbową, tylko budżetową. I to powinno być rozwiązywane przez ministerstwo kultury. Jeśli Rada Ministrów ma się zajmować ubezpieczaniem wystaw artystycznych, to może lepszym wykorzystaniem jej czasu pracy byłoby zwiedzanie tych wystaw.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PosełWojciechBłasiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Na koniec chciałbym powiedzieć, że struktura tego projektu ustawy jest wadliwa, co, naszym zdaniem, czyni go niemożliwym do przyjęcia. Tak skonstruowana ustawa nie będzie służyła rozwojowi gospodarczemu, a będzie bardziej sprzyjać marnotrawstwu środków publicznych i mnożyć urzędniczą biurokrację. Nie jest to regulacja wnosząca coś jakościowo nowego w stosunku do istniejących praktyk Ministerstwa Finansów. Dlatego, przy całym szacunku dla wielkiego wysiłku komisji budżetowej i osobiście pani przewodniczącej, chcemy jeszcze raz przypomnieć, że bez powołania instytucji skarbu państwa i prokuratorii generalnej nie dokonamy kluczowych regulacji instytucji naszego życia gospodarczego, w tym również instytucji poręczeń i gwarancji udzielanych przez skarb państwa, a bez aktywnej polityki przemysłowej będziemy nadal spychani na peryferie gospodarcze Europy.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Wojciech Błasiak.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Zbigniewa Zyska o zabranie głosu w imieniu Koła Parlamentarnego „Porozumienie Prawicy”. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełZbigniewZysk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Porozumienie Prawicy, mając na uwadze poważny przyrost w ostatnim okresie potencjalnych zobowiązań skarbu państwa z tytułu poręczeń i gwarancji udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne, przyrost, który ma znaczny wpływ na stan finansów publicznych, w pełni docenia potrzebę uchwalenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełZbigniewZysk">Nie kwestionowane są cele, dla których opracowano projekt ustawy, tj.:</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełZbigniewZysk">— poręczenia i gwarancje spłaty kredytów i pożyczek zaciągniętych przez osoby krajowe w bankach oraz zagranicznych instytucjach finansowych,</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PosełZbigniewZysk">— poręczenia spłaty zobowiązań gmin, przedsiębiorstw i innych osób prawnych z tytułu emisji obligacji (mamy nadzieję, że gminy wykorzystają te właśnie poręczenia i gwarancje),</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PosełZbigniewZysk">— gwarancje naprawienia szkód,</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PosełZbigniewZysk">— poręczenia wypłat odszkodowań za zniszczone, uszkodzone lub skradzione eksponaty muzealne,</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PosełZbigniewZysk">— poręczenia udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PosełZbigniewZysk">Udzielanie tych poręczeń i gwarancji ujęte jest w kilku zasadach określających:</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PosełZbigniewZysk">— podmiot uprawniony do udzielania poręczeń i gwarancji, tj. Radę Ministrów i ministra finansów,</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#PosełZbigniewZysk">— kwotę poręczenia przekraczającą 1,5 mln ECU i objęcie poręczeniem jedynie spłaty kredytu,</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#PosełZbigniewZysk">— ograniczenie poręczenia do określonego w umowie poręczenia zakresu ryzyka,</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PosełZbigniewZysk">— ustalenie odpłatności za poręczenie i gwarancje,</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#PosełZbigniewZysk">— ustalenie podziału ryzyka pomiędzy skarb państwa i kredytodawcę — przyjęcie, iż skarb państwa będzie z reguły udzielał poręczeń do 60% kwoty kredytu,</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#PosełZbigniewZysk">— ustalenie kwot w corocznie uchwalanej ustawie budżetowej, do wysokości których będą mogły być udzielane poręczenia i gwarancje budżetowe,</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#PosełZbigniewZysk">— ustalenie listy przedsięwzięć finansowanych kredytem, którego spłata będzie mogła być objęta poręczeniem, w tym: rozwój infrastruktury (tu uwaga, że nie jest dookreślone, której infrastruktury; możemy mówić o infrastrukturze technicznej, społecznej, brakuje tu wyjaśnienia, na której miałoby się to koncentrować), ochrona środowiska, rozwój eksportu dóbr i usług, wsparcie procesów adaptacyjnych i rozwojowych w prywatyzowanych przedsiębiorstwach, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych i technologicznych będących wynikiem badań naukowych lub prac rozwojowo-badawczych.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#PosełZbigniewZysk">Cenne jest załączenie do omawianego projektu ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa aktów wykonawczych określających procedurę i nakładających na pożyczkobiorcę obowiązek opracowania projektów i wielu opracowań finansowych uzasadniających zaciągnięcie kredytu, a jednocześnie umożliwiających podjęcie właściwej decyzji o poręczeniu lub gwarancji spłaty tego kredytu przez skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#PosełZbigniewZysk">Porozumienie Prawicy jako wadę tego projektu dostrzega adresowanie go wyłącznie do dużych podmiotów gospodarczych, szczególnie przedsiębiorstw państwowych. W ocenie Porozumienia Prawicy z tych poręczeń i gwarancji nie będą korzystały małe i średnie przedsiębiorstwa, które również chcą uczestniczyć i mieć szansę na uczestniczenie we wzroście eksportu dóbr oraz usług przez nie wytwarzanych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Będą, panie pośle. Jest zupełnie odwrotnie. Czuję, że popełniłam jakiś błąd w sprawozdaniu; może niezbyt jasno to powiedziałam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jasno sformułowałam w swoim sprawozdaniu, iż jeden z rozdziałów mówi o poręczeniach udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych do wysokości 1,5 mln ECU. Są to właśnie poręczenia udzielane dla kredytów i pożyczek zaciąganych przez małe podmioty gospodarcze i tu procedura uzyskania takiej gwarancji, poręczenia, jest o wiele prostsza i łatwiejsza. Jest to taka regulacja, która ma znacznie ułatwić małym podmiotom gospodarczym uzyskanie poręczeń i gwarancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł sprawozdawcy za wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że chciałby się pan odnieść do wystąpienia pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełZbigniewZysk">Pani Poseł! Projekt jakby zakłada skoncentrowanie tych poręczeń i gwarancji tylko w Banku Gospodarstwa Krajowego, natomiast małym i średnim przedsiębiorstwom chodzi o możliwość korzystania z dobrodziejstw tej ustawy w wielu bankach funkcjonujących w miejscach, w których istnieją poszczególne firmy. Tamto rozwiązanie niepotrzebnie to komplikuje; stwarza i spiętrza trudności w uzyskaniu poręczeń i gwarancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę o zabranie głosu w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy nowoczesny kraj, w szczególności taki, który znajduje się w fazie ekspansji gospodarczej, a takim krajem jest przecież Polska, w takich sprawach, jak gwarancje i poręczenia, musi mieć daleko idące uregulowania. Stąd Nowa Demokracja w pełni popiera ustawę, nad którą dzisiaj, już w końcowej fazie, debatujemy. Uważamy, że ta ustawa, jak każda, ma pewne usterki, ale na tym etapie jest ona dobra. Na pewno pomoże ona w ekspansji gospodarczej, a także, o czym przed chwilą dyskutowano, stwarza dla małych firm, dla małych podmiotów gospodarczych duże możliwości uzyskania poręczeń, gwarancji. Trudno się dziwić, że poręczenia te są skupione właśnie w Banku Gospodarstwa Krajowego, dlatego że państwo musi mieć nad nimi kontrolę. Porównując podobne ustawy w innych państwach, szczególnie europejskich, można by bowiem debatować jeszcze i w tej chwili, czy ta ustawa nie idzie zbyt głęboko, czy te gwarancje, poręczenia ze strony skarbu państwa nie są za duże. Ale, generalnie rzecz biorąc, państwo, a szczególnie struktura gospodarcza naszego kraju, takiej właśnie ustawy potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Nowa Demokracja w pełni popiera przedłożoną ustawę. Nie poprzemy natomiast wniosków mniejszości, które, jak sądzę, zostały skonstruowane w dobrej intencji, ale naszym zdaniem nadmiernie komplikują materię prawną ustawy.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Trudno nam się odnieść do zgłoszonych dzisiaj autopoprawek rządu, tym bardziej że zahaczają one o szeroko rozumianą sferę kultury. Dlatego prawdopodobnie, jeżeli chodzi o te autopoprawki rządu, chociaż w pewnym stopniu są one na marginesie przedkładanej ustawy, ale mają również pewne znaczenie gospodarcze, wstrzymamy się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Reasumując, Nowa Demokracja z dużym zadowoleniem wita fakt, że ustawa już w niedługim czasie może zacząć funkcjonować z korzyścią zarówno dla państwa, jego gospodarki, jak i społeczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Osiatyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełJanŚwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie należy podkreślić, że tak oczekiwany przez podmioty gospodarcze, eksporterów oraz władze samorządowe projekt ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa oraz niektóre osoby prawne dosyć długo czeka na zakończenie prac legislacyjnych. Już minął rok z górą od zgłoszenia przez rząd tego projektu, mija 8 miesięcy od pierwszego czytania i dobrze się stało, że na dzisiejszym posiedzeniu możemy rozpatrywać sprawozdanie połączonych komisji o projekcie ustawy o poręczeniach i gwarancjach (druk nr 2273).</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełJanŚwirepo">Uważam, że projekt ustawy przedstawiony przez komisje jest dobry i w sposób jednoznaczny ustala reguły i kompetencje związane z udzielaniem poręczeń i gwarancji. Komisje na swoich posiedzeniach nie wprowadziły istotnych zmian do projektu rządowego, są to raczej zmiany uściślające. Jedną z nich jest zmiana w art. 10 ust. 4 dotyczącym opłaty od gwarancji, o której mowa w art. 3 ust. 3. Według tej zmiany od gwarancji udzielonych bankom zagranicznym lub zagranicznym instytucjom finansowym pobiera się opłatę prowizyjną w wysokości od 0,1% do 1%, a nie, jak w wypadku pozostałych podmiotów - od 0,2% do 2%. Wprawdzie w art. 11 mówi się, że Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb udzielania przez skarb państwa poręczeń i gwarancji spłaty kredytów oraz ustali warunki i tryb pobierania opłaty prowizyjnej, niemniej daje to możliwość pewnej swobody interpretacji co do wysokości prowizji. Świadczy o tym załączony do projektu ustawy projekt rozporządzenia, z którego wynika, że najniższa opłata prowizyjna za poręczenia lub gwarancje spłaty kredytu wynosi 0,5% - a więc już nie 0,2 i nie 0,1 - w odniesieniu do okresu kredytowania do 1 roku, 1% wtedy, gdy okres kredytowania trwa od 1 roku do 3 lat, 1,5% w okresie kredytowania od 3 do 5 lat i 2% w okresie dłuższym niż 5 lat. Uważam, że wielkość prowizji sięgająca 2% jest zbyt wysoka, dlatego oczekuję tu od pani poseł sprawozdawcy wyjaśnienia, czym kierowały się komisje pozostawiając propozycje rządowe mimo uwag zgłoszonych w pierwszym czytaniu oraz dlaczego w wypadku banków zagranicznych ta prowizja jest niższa i nie przekracza 1%.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełJanŚwirepo">Duże były oczekiwania eksporterów w związku z zapisem art. 7 ust. 2, według którego poręczenia lub gwarancje mogą także dotyczyć kredytu na zakup materiałów lub wyrobów gotowych przeznaczonych na realizację przedsięwzięć polegających na wykonaniu dóbr inwestycyjnych o wartości powyżej 10 mln ECU i cyklu produkcyjnym powyżej 6 miesięcy. Dziś, gdy spada eksport naszych usług inwestycyjnych, a rośnie eksport wyrobów kooperacyjnych i konsumpcyjnych, możliwości korzystania z gwarancji lub poręczeń na zakup materiałów będzie miało tylko niewiele dużych przedsiębiorstw. Pozostali eksporterzy będą nadal mieli problemy z uzyskaniem kredytów na zakup materiałów. Zgłaszano ten problem w trakcie pierwszego czytania, wnosząc o zmniejszenie kwoty jednostkowej kontraktu, a także skrócenie czasu realizacji kontraktu, gdyż wartość usług wykonywanych obecnie jest mniejsza i są one wykonywane w krótszym czasie. Oczekuję informacji od pani poseł sprawozdawcy, dlaczego przyjęto rozwiązania przedstawione przez stronę rządową. Myślę, że to ugruntowałoby moje przekonanie o potrzebie głosowania za przyjęciem tej ustawy, która jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PosełJanŚwirepo">Ustosunkowując się do wniosków mniejszości, uważam, że dotyczą one tej samej sprawy; odrzucenie jednego z nich jest równoznaczne z odrzuceniem drugiego.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Osiatyński: To jest jeden wniosek, poprawiony.)</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PosełJanŚwirepo">Tak, to jest jakby jeden wniosek.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PosełJanŚwirepo">Według mnie przyjęcie tych wniosków znacznie zmniejszyłoby zasoby Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, dlatego będę głosował za ich odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#PosełJanŚwirepo">Mam nadzieję, że rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania przez skarb państwa poręczeń i gwarancji umożliwi pełne wykorzystanie tego funduszu dla dobra eksportu, a także prowadzenia inwestycji w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury, wdrażania nowych rozwiązań technicznych i technologicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Osiatyńskiego z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jest to ostatni z posłów zgłoszonych do debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełJerzyOsiatyński">Jeszcze raz chciałbym prosić panią marszałek i szanownych państwa o uwagę w sprawie wniosku mniejszości. Przecież to jest tak, że naprawdę nie ma związku pomiędzy decyzją w ustawie budżetowej przyznającą akcje i udziały a tym, kiedy te akcje i udziały zostaną przez ministra skarbu przekazane. Jest tu podobnie jak ze środkami budżetowymi. Przecież w ustawie budżetowej też przyznajemy środki w styczniu albo w grudniu, kiedy ustawa budżetowa jest uchwalana, a są one przekazywane sukcesywnie w lutym, kwietniu, październiku itd. To samo może dotyczyć akcji, udziałów. Patrząc na tę kwestię z tego punktu widzenia, mam wrażenie, że wypowiedź kolegi Faszyńskiego jest nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełJerzyOsiatyński">Można zapytać: Dlaczego Unia Wolności tak bardzo angażuje się w sprawę tego wniosku mniejszości? Co tam takiego jest? Otóż jest, proszę państwa, pewna szczelina, która będzie utrudniała procesy prywatyzacyjne. Dlaczego, w jakich sytuacjach - pytamy sami siebie - minister skarbu będzie chciał uciekać z akcjami i udziałami po to, żeby w roku budżetowym przekazać je na ten fundusz? Dlaczego ta decyzja nie może być przedmiotem debaty sejmowej i być przyjęta razem z ustawą budżetową? Jaki to będzie miało wpływ na procesy prywatyzacyjne?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełJerzyOsiatyński">Pani Poseł Sprawozdawco! Panie i Panowie! Za chwilę, w punkcie 8 dzisiejszego porządku obrad, będziemy się zajmowali reformą ubezpieczeń społecznych. Jeden z projektów tych ustaw przewiduje, że to jest pewna blokada różnych innych zakusów na majątek produkcyjny, wprowadzona po to, żeby go zabezpieczyć na cele restrukturyzacji funduszu rent i emerytur, systemu emerytalnego. I oto otwieramy tutaj szczelinę, żeby część tego majątku jednak na ten cel nie poszła. To są nasze obawy. To jest prośba do koleżanek i kolegów, żeby jednak kojarzyć klamkę z drzwiami.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełJerzyOsiatyński">I wreszcie, w związku z tymi stwierdzeniami, które tutaj padały, chciałbym przestrzec przed być może nadmiernymi oczekiwaniami w stosunku do tej ustawy. To niewątpliwie jest bardzo ważna ustawa, ale myślę, że by naprawdę uporządkować system zarządzania długiem publicznym, powinniśmy się zwrócić do rządu i do ministra finansów m.in. o to, żeby zintegrować departamenty, które obsługują zadłużenie zagraniczne i zadłużenie krajowe, żeby nie dochodziło do podejmowania różnych decyzji, które są często konfliktowe, żeby nie powiedzieć skandaliczne, kiedy każdy z tych departamentów, niezależnie jeden od drugiego, zaciąga pożyczki i nie wie lewica, co robi prawica. Oczywiście to także wymaga z naszej strony dalszej pracy związanej z nowelizacją ustawy budżetowej, ale to już jest zupełnie odrębna sprawa. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jerzy Osiatyński z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Poseł Władysław Adamski: Czy można zadać pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Adamski, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełWładysławAdamski">Chciałbym zadać kilka pytań. Pierwsze, natury ogólnej, do pani poseł sprawozdawcy. Jak dalece ustawa jest skorelowana, pani poseł, z prawem państw Unii Europejskiej, w jakim stopniu ta korelacja jest wymagana? Jak głęboko, mówiąc inaczej, skarb państwa w krajach takich, jak dajmy na to Niemcy czy Francja - to jest pytanie natury ogólnej - wchodzi w układ gwarancyjny i czy granica ta jest zakreślona na podobnym jak u nas, analogicznym obszarze, czy też jest znacznie mniejsza lub większa?</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełWładysławAdamski">I następne pytanie, do przedstawicieli rządu. Proszę o wyjaśnienie, czy udzielane dotychczas poręczenia i gwarancje były kontrolowane pod kątem zasadności, także pod kątem ewentualnych strat. Z tego, co udało mi się ustalić, Najwyższa Izba Kontroli nie zajmowała się programowo tego typu analizą. Pytam więc przedstawiciela rządu: Czy państwu są chociaż znane wnioski z tego obszaru? Pytam o to, gdyż wydaje mi się, że niezmiernie istotne jest wykorzystanie tych doświadczeń właśnie przy omawianej dzisiaj materii ustawowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę dwa pytania skierować do pani minister lub do pani poseł Ziółkowskiej, sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Pierwsze pytanie: Czy nie należy zastanowić się nad zmniejszeniem minimalnej kwoty jednostkowej kontraktu lub poręczeń do na przykład 500 tys. ECU z 1,5 mln ECU, jak jest w projekcie? To dałoby moim zdaniem większe szanse małym podmiotom i firmom. Na obecnym etapie rozwoju naszej gospodarki jest to istotne dla tych słabych jeszcze podmiotów, które nie bardzo dobrze się jeszcze poruszają w obrębie naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Pytanie drugie: Dlaczego poręczeń tych może udzielać tylko Bank Gospodarstwa Krajowego? A co z innymi bankami, które, jak sądzę, również mają duże możliwości? Czy to już jest tak sztywno tutaj ustalone i tak musi być, czy możemy dać szanse jeszcze innym bankom? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie ma więcej pytań, proszę bardzo o zabranie głosu podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów panią Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Może zacznijmy od tych pytań, które w pewien sposób wprowadzają te elementy, o których potem szerzej chciałabym powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">A zatem: Dlaczego - a było to pytanie podnoszone przez kilku dyskutujących tu panów posłów - tylko Bank Gospodarstwa Krajowego jest tutaj wskazany jako ten, który gromadzi informacje i zarządza Krajowym Funduszem Poręczeń Kredytowych?</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Bank Gospodarstwa Krajowego jest — zgodnie z jego statutem — bankiem skarbu państwa, bankiem rządu. Ma zatem bardzo specyficzny statut, jeśli chodzi o układ bankowości. Bank ten może wykonywać zadania niejako zlecone przez administrację rządową. Bank jednak nie działa sam. BGK nie jest bankiem, który wyłącznie udziela poręczeń. Jest to bank, który współpracując z innymi bankami, udostępnia możliwość udzielania tych poręczeń innym bankom bezpośrednio zaangażowanym we współpracę z klientem. Natomiast on sam udziela regwarancji tej umowy kredytowej, która została zawarta między przedsiębiorcą a bankiem obsługującym przedsiębiorcę. I to jest wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">W Banku Gospodarstwa Krajowego gromadzimy środki i gromadzimy informacje. Natomiast on, współpracując z innymi bankami, prowadzi całą akcję poręczeń. Już obecnie w Banku Gospodarstwa Krajowego działa fundusz poręczeń kredytowych. Możemy na podstawie posiadanych zestawień i sprawozdań wskazać, że BGK współpracuje w sprawach udzielania poręczeń kredytowych z 21 bankami, a łącznie z 546 placówkami, w których można doprowadzać do zawarcia umowy kredytowej, a taka umowa może korzystać następnie z poręczenia czy gwarancji z obecnie istniejącego funduszu poręczeń kredytowych. Tę akcję w przyszłości będzie można rozszerzyć.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o obecny stan zaawansowania tej akcji, to bank udzielił 59 poręczeń na łączną kwotę 23,1 mln zł. Mówię to tylko tytułem informacji, aby wskazać, że nie jest to scentralizowanie samej operacji kredytowej w Banku Gospodarstwa Krajowego. Jest to tylko scentralizowanie informacji i scentralizowanie środków, które służą potem, poprzez zarządzanie, wykorzystaniu przez inne banki.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Stanibuła zapytuje, czy nie należałoby zmniejszyć minimalnej kwoty jednorazowego poręczenia, zmienić tej granicy, przy której może działać Bank Gospodarstwa Krajowego. Pół miliona ECU to jest jednocześnie dużo i mało. Przy większych projektach firm indywidualnych, małych i średnich przedsiębiorstw te 0,5 mln ECU zbyt ogranicza, zwłaszcza kiedy chodzi o projekty inwestycyjne. Stąd po rozpoznaniu obecnych wystąpień szukaliśmy takiej kwoty, która pozwala na dość powszechne prowadzenie akcji regwarancji, ale jednocześnie nie stanowi hamulca, to znaczy pozwala zrealizować pewien projekt. Z tych analiz wynika, że właśnie 1,5 mln ECU to taka kwota, która nie hamuje działalności inwestycyjnej i jednocześnie pozwala na dosyć szerokie rozwinięcie akcji regwarancji.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pytanie następne, które padło przed chwilą, dotyczyło tego, jak dalece ustawa skorelowana jest z rozwiązaniami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Zgodnie z przyjętą praktyką i procedurą przygotowywania projektów ustaw ta ustawa także była przedmiotem analizy pod tym kątem i zyskała pozytywną opinię naszych organów zajmujących się badaniem zgodności prawa polskiego z prawem unijnym. Uznano, że jest ona zgodna z zasadami obowiązującymi w Unii.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Rozwiązania przyjęte w Unii, jeśli chodzi o to zagadnienie, są różne. Z reguły jednak istnieją wyodrębnione instytucje parabankowe bądź banki, które zajmują się udzielaniem regwarancji czy udzielaniem poręczeń i gwarancji w imieniu rządu na wybrane projekty, na wybrane cele. Tam także obowiązują pewne pułapy przy udzielaniu tych gwarancji, a także jeśli chodzi o skalę zaangażowania środków, które mogą być objęte gwarancją. Trzeba przyznać, że nasze 60% jest to dosyć wysoki pułap, normalnie partycypacja uczestniczącego jest nieco wyższa, najczęściej wynosi 50%. Właśnie te 60% jest po to, ażeby można było rozszerzać działalność kredytową dla naszych przedsiębiorstw, żeby ułatwiać im dokonywanie przekształceń inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Najwyższa Izba Kontroli kilkakrotnie badała zasady, według których minister finansów udzielał gwarancji i poręczeń. Jest to badanie, które dokonywane jest bądź to w sposób wyodrębniony, tak też było, bądź corocznie przy okazji wykonywania ustawy budżetowej. Nie były kwestionowane w tych badaniach NIK ani zastosowane procedury, ani celowość podjętych działań, podjętych decyzji, aczkolwiek trzeba przyznać, że ryzyko ich podejmowania w niektórych sytuacjach jest bardzo znaczne.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">W tej chwili ogólna kwota gwarancji i poręczeń, jakie zostały udzielone, wynosi 29,6 mld zł. Chciałabym o tej kwocie powiedzieć, gdyż ona uzmysławia, jak duże jest obciążenie skarbu państwa tymi zobowiązaniami, które nie zawsze są oczywiście zapadalne, czasami jednak zdarza się, że stają się zapadalne, kiedy dłużnik z różnych powodów bądź to opóźnia wywiązywanie się z obowiązku spłaty zaciągniętego kredytu, bądź to, niestety, całe przedsięwzięcie okazuje się chybione i dłużnik wkracza w postępowanie upadłościowe bądź ugodowe i wtedy ciężar obsługi tego długu przechodzi na budżet. Z tym się wiąże ta dyskusja, to, co przedstawiła szeroko pani poseł sprawozdawca i o czym mówił pan poseł Osiatyński, kwestia tworzenia zasobu Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych dotychczas był wspomagany niejako środkami płynnymi, czyli zasobem pieniężnym corocznie wskazywanym w ustawie budżetowej. I tak ma być zgodnie z tą ustawą, iż pułap, do którego udzielamy gwarancji i poręczeń, będzie zakreślony w ustawach budżetowych. Zachodzi jednak konieczność wygenerowania środków na ewentualną spłatę poręczenia czy gwarancji w wypadku, gdy dłużnik nie może się ze swego obowiązku wywiązać. W tym celu trzeba zbudować zdolność Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych nie tylko do obsługi bieżącej, ale do ewentualnego zaciągnięcia kredytu. Dlatego też w art. 35 projektu ustawy przewidziany jest zapis właśnie o tym, że minister skarbu państwa może, jeśli taka będzie jego wola, ulokować posiadane akcje lub udziały w Krajowym Funduszu Poręczeń Kredytowych jako materialny zasób, dzięki któremu zwiększy się zdolność tegoż funduszu do zaciągnięcia kredytu i spłaty zobowiązania, jeśli wymagalność zobowiązania przypada w ciągu roku. I to pierwsza przesłanka, która skłoniła do zaproponowania rozwiązania, jakie jest zapisane w art. 35 ust. 2 pkt 4. Można też sobie wyobrazić, i to było jak gdyby konsekwencją zapisu w art. 35 ust. 2 pkt 5, że Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych prowadzi normalną obsługę finansową akcji i udziałów zdeponowanych przez ministra skarbu i tak jak każdy, kto prowadzi taką obsługę, może z tego tytułu uzyskiwać odpowiednie przychody finansowe, choćby dywidendy z akcji i udziałów. Proponowano, aby te dodatkowe środki były magazynowane jako zasób kapitałowy Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. W ten sposób stawałby się on instytucją materialnie, kapitałowo silną, mogącą wspierać nie tylko te gwarancje i poręczenia, które będą musiały być załatwiane w ciągu najbliższych lat - już zostały podjęte decyzje o ich istnieniu - ale również akcje gwarancji i poręczeń, o których mówi ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Nie jest proste i oczywiste przekazywanie akcji lub udziałów przez ministra skarbu (w formie akcji i udziałów, a nie ich równowartości) Krajowemu Funduszowi Poręczeń Kredytowych za sprawą ustawy budżetowej, ponieważ ustawa budżetowa, po pierwsze, obowiązuje rok, a po drugie, jak panie posłanki i panowie posłowie wiedzą, niechętnie dokonuje się nowelizacji ustawy budżetowej - to dosyć sztywny, zamknięty układ jednorocznego planu dochodów i wydatków państwa - i źle jest widziane w sferach gospodarczych, a także w sferach międzynarodowych, aby w ciągu roku podejmować takie działania. Te operacje kapitałowe nie do końca się w tym planie dochodów i wydatków pieniężnych mieszczą. Nadto takie gospodarowanie poprzez ustawę budżetową akcjami i udziałami skarbu państwa nie byłoby do końca zgodne z inną ustawą, na mocy której minister skarbu państwa gospodaruje akcjami i udziałami, mianowicie ustawą o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. I to jest następna przesłanka rozwiązania zaproponowanego w art. 35 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Sądzę, że obawa, iż stworzono jak gdyby dodatkową furtkę do wykorzystywania majątku prywatyzowanych przedsiębiorstw na jeszcze inne cele niż związane z prywatyzacją jest tutaj nie do końca uzasadniona. Chodzi bowiem o to, że te ewentualne przychody czy też akcje i udziały skarbu państwa sprywatyzowanych przedsiębiorstw byłyby w tym przypadku bez wątpienia wykorzystywane na podtrzymanie tendencji rozwojowych i zwiększenie możliwości rozwojowych przedsiębiorstw polskich i polskich podmiotów. Ale nie tylko przedsiębiorstw, również gmin, a wszyscy wiemy, że ich rozwój należałoby wspierać na różne możliwe i dopuszczalne sposoby.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Dlatego bardzo bym prosiła państwa posłów o poparcie rozwiązań zapisanych w art. 35, tak formułowanych, jak w sprawozdaniu obu komisji, które przygotowywały projekt ustawy na dzisiejsze czytanie.</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o wątpliwości podnoszone przez pana posła Świrepo, to chciałam powiedzieć, że owo zróżnicowanie opłat za udzielanie poręczeń bądź gwarancji spowodowane jest następującym tokiem rozumowania.</u>
          <u xml:id="u-90.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pozostawiam panu, panie pośle, do oceny, czy tok rozumowania jest słuszny.</u>
          <u xml:id="u-90.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Chodzi o to, aby za każdym razem inwestor, polski przedsiębiorca, miał mniej więcej taką samą skalę obciążeń kredytowych bez względu na to, czy bankiem, w którym zaciągnął kredyt, jest bank krajowy, gdzie stopa oprocentowania wynika z polityki Narodowego Banku Polskiego, gdzie nie ma ryzyka kursowego, bo rzecz dzieje się w złotych. I to jest jak gdyby jeden układ. W drugim układzie kredyt pochodzi z zagranicy, bank polski występuje jako pośrednik. Przyjmuje i zazwyczaj nalicza on wtedy wszelkie koszty, które wynikają, po pierwsze, z tego, że musi się rozliczać ze swoim zagranicznym kontrahentem, po drugie, iż musi mieć odpowiednie ubezpieczenie ujęte w kwocie prowizji na ewentualne ryzyka kursowe. I regwarancja udzielana wtedy przez skarb państwa jest regwarancją, która jest jeszcze jednym kosztem ponad normalny poziom. Stoimy na stanowisku, że ta nadwyżka, którą i tak oba banki wliczą sobie w koszty obsługi kredytu, nie może być tak duża, żeby stymulowała nadmierny wzrost kosztu. Stąd propozycja zróżnicowania opłat.</u>
          <u xml:id="u-90.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Oczywiście wskazana w ustawie propozycja zróżnicowania określa jak gdyby górne progi. Natomiast układ, niejako cennik, tych poręczeń i gwarancji dlatego proponuje się ustalić w rozporządzeniu Rady Ministrów, żeby można było dostosowywać ceny usługi do zmian, jakie będą zachodziły na rynku finansowym i do ewentualnych zmian w stopie oprocentowania kredytów. I to jest kolejna sprawa, o której, wydaje mi się, należałoby powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-90.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Chciałabym wyjaśnić jeszcze jedną sprawę, chodzi o wątpliwość pana posła Faszyńskiego dotyczącą strat budżetu z tytułu działalności funduszu gwarancyjnego. Mianowicie mamy do czynienia z sytuacją, kiedy nie było strat budżetu, natomiast były straty skarbu państwa, ponieważ właśnie te operacje były operacjami na akcjach i udziałach przedsiębiorstw państwowych. Stąd nasze dążenie do tego, aby i ta sprawa była możliwie dobrze wyjaśniona w ustawie i znajdowała się w sprawozdaniach, które będziemy Wysokiej Izbie przedkładać łącznie ze sprawozdaniami z wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-90.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli pani pozwoli, pani marszałek, to w imieniu tych, którzy mieli zaszczyt współpracować z państwem przy nadawaniu ostatecznego kształtu tej ustawie, chciałabym serdecznie podziękować za cierpliwość i wyrozumiałość. Czasami bowiem bardzo trudno było nam dojść do rozwiązań, które uwzględniałyby nasze doświadczenia bieżące i pewne nieprzewidywalne działania w przyszłości. Jednak mam nadzieję, że powstały zapisy, które pozwalają oczekiwać, iż ta ustawa z instytucji gwarancji i poręczeń faktycznie uczyni instrument dostępny wszystkim zainteresowanym i przyczyni się do dalszego wzrostu gospodarczego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Osiatyński.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeszcze pytanie do pani minister, tak?</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Osiatyński: Tak, pytanie do pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJerzyOsiatyński">Pani Marszałek! Do pani minister mam następujące pytania. Po pierwsze, czy prawdą jest, że środki, które zostaną przekazane na Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych, nie będą mogły być wykorzystane, zgodnie z przedłożeniem rządowym zawartym w druku nr 2281, na pokrycie kosztów związanych z reformą systemu ubezpieczeń społecznych?</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJerzyOsiatyński">Po drugie, czy rząd nadal podtrzymuje swoje zapowiedzi, że środki z prywatyzacji mienia skarbu państwa będą wykorzystane, poza reformą systemu ubezpieczeń społecznych, na cele reprywatyzacji, na cele wyrównania świadczeń dla sfery budżetowej, na kilka innych celów? Czy nie jest tak, że łączna suma środków na te wszystkie cele, na które mają być wykorzystane środki stanowiące zasób skarbu państwa, jest w istocie jakieś 2,5 raza większa niż wartość tego zasobu skarbu państwa? A zatem, czy nie jest prawdą, że tutaj dodajemy sobie do listy tych różnych zobowiązań jeszcze jedną pozycję, czyniąc każdą z tych pozycji oddzielnie w gruncie rzeczy nierealistyczną? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pani minister byłaby uprzejma odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak pan poseł Osiatyński niewątpliwie doskonale wie, faktem jest, że rząd przedłożył ustawy - i znajdują się one w różnej fazie prac i wdrażania - które mówią o tym, iż pewne części przychodów z prywatyzacji mają być przeznaczone na rozmaite cele społeczne i ekonomiczne. Wśród tych celów trzy sprawy społeczne, czyli reprywatyzacja, wypłaty rekompensat dla pracowników sfery budżetowej i dla emerytów za lata 1991, 1992, 1993 (za niedopłacenie świadczeń bądź niewyrównywanie wynagrodzeń) są przedmiotem prac Wysokiej Izby. Rozpoczęło się również czytanie programu reform emerytalnych, gdzie jest propozycja, aby środki pochodzące z prywatyzacji, inaczej, niż to było dotychczas, wchodziły w cały układ programu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Dotychczas, co było wielokrotnie krytykowane, przychody z prywatyzacji pojawiały się jako dochód budżetu państwa. Propozycja rządu zmierza w tym kierunku, aby przychody prywatyzacyjne stały się środkami, które mają zmniejszać ogólne zadłużenie skarbu państwa, a wygospodarowane z tego tytułu uwolnione środki, bo zmniejszony dług państwa powoduje konieczność zaangażowania dużo mniejszych środków na jego obsługę, były przeznaczane na wsparcie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w części, która będzie niezbędnym uzupełnieniem wówczas, kiedy rozpocznie się budowa drugiego i trzeciego filara. To jedno działanie. Z tego punktu widzenia patrząc, nie widzę sprzeczności między ustawą prezentowaną dzisiaj a ustawą dotyczącą rozwiązań emerytalnych, ponieważ i w tym przypadku, i w przypadku ustawy emerytalnej środki z prywatyzacji mają być przeznaczone na zmniejszenie ciężaru długów skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Natomiast sprawą zupełnie innej natury jest kwestia oszacowania, ile warte są środki trwałe, które pozostały nam do prywatyzacji. Tutaj nie ma dobrego oszacowania, w takim sensie, że każde, i o tym pan poseł Osiatyński doskonale wie, jest oszacowaniem, które dokonywane było pod pewnymi warunkami. Pod pewnymi warunkami lat temu 3 oszacowano wartość księgową tego majątku. Od tego czasu, gdyby nic się nie zmieniło, wartość księgowa wzrosła, ponieważ wzrosły ceny dóbr trwałego użytku. Jednak coraz częściej o tym, jakie są przychody z prywatyzacji, tak naprawdę wcale nie decydują zapisy księgowe, tylko układ na rynku. Jeżeliby przyjąć, że rok ubiegły, 1996, ma być podstawą naszej decyzji na temat tego, jak się ma wartość księgowa do wartości rynkowej, to można by powiedzieć, że tego majątku mamy jeszcze bardzo dużo, ponieważ tak naprawdę wycena pierwotna była oparta o dochody księgowe i okazała się zaniżona prawie o 1/3 w stosunku do tego, co zyskano z prywatyzacji w roku 1996. Ponieważ zainteresowanie inwestorów zagranicznych prywatyzacją, czyli nabywaniem elementów majątku państwowego, z jednej strony, a z drugiej strony również wzbogacanie się naszych inwestorów krajowych rośnie, należy liczyć się z tym, że tych zasobów wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Chciałabym zwrócić uwagę jeszcze na jedno, że w żadnym z zapisów art. 35 ustawy nie istnieje obligo absolutne - iż minister skarbu państwa musi tej operacji dokonać. Może jej dokonać w sytuacji, w której albo Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych znajduje się w sytuacji obliga spełnienia pewnych funkcji, jakie wynikają z obowiązków gwarancji i poręczenia, albo też wówczas, kiedy, na podstawie takich czy innych rozliczeń rynkowych, okaże się, że bardziej korzystne, bardziej wskazane w czysto biznesowym rozliczeniu jest zachowanie tych akcji i udziałów po to, aby można je było zbyć na rynku w późniejszym okresie, a nie sprzedawać wtedy, kiedy dyktuje to przymus zapadalności takiego czy innego zobowiązania. To jest odpowiedź uczciwa, której mogę panu posłowi udzielić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Wiesławę Ziółkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na większość pytań również do mnie skierowanych pani minister odpowiedziała, więc pozwolę sobie ustosunkować się króciutko do dwóch kwestii, jednej moim zdaniem zadziwiającej, a okazuje się, że to zdziwienie nie tylko u mnie można było zauważyć, ale również u większości wypowiadających się, mianowicie chodzi o poprawkę rządową zgłoszoną z tej trybuny. Muszę powiedzieć, że ta poprawka jest kuriozalna. Ona łamie całą konstrukcję ustawy, bo przecież w tej ustawie z góry się zakłada, że wszędzie tam, gdzie jest gwarancja czy poręczenie 100-procentowe, decyzje podejmuje Rada Ministrów. Przecież to mogą być olbrzymie kwoty pieniędzy obciążające podatników. Nie wiem, co to za odpowiedzialność Rady Ministrów, jeśli proponuje tego typu poprawki. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełWiesławaZiółkowska">Po drugie, w uzasadnieniu do tej poprawki czytam: ma ona na celu uproszczenie trybu udzielania poręczeń i wypłaty odszkodowań ze środków budżetu państwa za zniszczenia, uszkodzenia itd., a więc usprawnienie procedury. Toż przecież wtedy kiedy ma być 100-procentowa gwarancja na kilkanaście milionów ECU, nie jest sprawą ważną uproszczenie procedury. Wręcz odwrotnie, to procedura musi być taka, żeby gwarantowała to, że po prostu nie wypłacimy z pieniędzy podatników tychże odszkodowań. Rządowi powinno zależeć raczej na doprecyzowaniu procedury, a nie na jej upraszczaniu. Muszę powiedzieć, że to jest kuriozalna poprawka rządowa. Sądzę, pani marszałek, że możemy ją śmiało rozstrzygać podczas głosowania nad ustawą.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełWiesławaZiółkowska">I jeszcze do jednej sprawy chciałabym się króciutko odnieść. Pan poseł Błasiak przedstawił tutaj swoją rewolucyjną koncepcję prokuratorii generalnej. Skrytykował w czambuł ustawę i wyszedł. Szkoda, że pan poseł Błasiak nie miał możliwości, że tak powiem, uzyskania takiej większości parlamentarnej, żeby tę koncepcję prokuratorii generalnej zrealizować. Wtedy rzeczywiście ta ustawa musiałaby być spójna z ustawą o prokuratorii generalnej, ale obecna ustawa jest spójna z ustawą o ministrze skarbu państwa i nie mogła być inna, to po pierwsze. Po drugie, pan poseł Błasiak mówi, że minister finansów nie powinien, że tak powiem, udzielać gwarancji czy poręczeń, tylko raczej powinien oglądać wystawy, a minister kultury powinien udzielać tych gwarancji i poręczeń. No, to już jest, muszę powiedzieć, kuriozalne rozumowanie, bo oznacza, że w gruncie rzeczy panu posłowi Błasiakowi nie chodzi w ogóle o finanse publiczne. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiała sprawozdawca komisji pani poseł Wiesława Ziółkowska.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">W związku z wyrażoną przez panią poseł sprawozdawcę opinią, że przegłosowanie poprawki jest możliwe bez odsyłania jej do komisji, proponuję, żebyśmy do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpili w dniu jutrzejszym rano.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o transporcie kolejowym (druki nr 1530 i 2266).</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Gawina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełTadeuszGawin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac połączonych komisji nad rządowym projektem ustawy o transporcie kolejowym. Prace nad projektem tej ustawy trwały w komisjach i podkomisji rok. Sprawozdanie zostało zamieszczone w druku sejmowym nr 2266 i doręczone posłom.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełTadeuszGawin">Nim jednak przejdę do merytorycznego omówienia projektu ustawy zamieszczonego w sprawozdaniu, chciałbym wszystkim rodzinom ofiar oraz rannym poszkodowanym w wypadku kolejowym w podstargardzkim Reptowie przekazać wyrazy współczucia.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PosełTadeuszGawin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wypadki i katastrofy w transporcie grupowym, obejmując jednorazowo większą grupę pasażerów, zwracają szczególną uwagę społeczeństwa. Mniej uwagi poświęca się wypadkom w transporcie indywidualnym, chociaż w sumie wypadki te są tragiczniejsze w skutkach. Podczas ostatniego weekendu na naszych drogach zginęło około 70 osób i mało kto o tym wie. Wszystkie wypadki, a w szczególności grupowe, winny być dokładnie przebadane, aby wnioski z tych badań mogły posłużyć do podejmowania odpowiednich działań, zabezpieczających w przyszłości przed podobnymi zdarzeniami.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PosełTadeuszGawin">Wysoka Izbo! Projekt ustawy o transporcie kolejowym, nad którym dzisiaj debatujemy, przewiduje w rozdziale 5 powołanie głównego inspektora kolejnictwa, będącego centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach nadzoru technicznego nad eksploatacją linii kolejowych, pojazdów szynowych i bezpieczeństwem ruchu kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#PosełTadeuszGawin">Zadania głównego inspektora i sposób ich realizacji określają art. 35–41. Między innymi do zadań tych należy udział w badaniach wypadków kolejowych w celu wyjaśnienia ich przyczyn oraz podejmowanie działań na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#PosełTadeuszGawin">W przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia ruchu kolejowego lub zagrożenia bezpiecznego przewozu osób i rzeczy główny inspektor w drodze decyzji administracyjnej - art. 38 ust. 2 - wstrzymuje ruch lub wprowadza ograniczenia na części linii kolejowej.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#PosełTadeuszGawin">Aby przewozy w transporcie kolejowym były maksymalnie bezpieczne, w art. 13 zobowiązujemy zarząd kolei w ust. 1 oraz przewoźnika kolejowego w ust. 2 do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji - odpowiednio, na budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego oraz na każdy typ eksploatowanego pojazdu szynowego. Świadectwa te wydawał będzie główny inspektor kolejnictwa, po przedstawieniu wyników badań przeprowadzonych w jednostkach organizacyjnych upoważnionych przez ministra transportu i gospodarki morskiej do ich prowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#PosełTadeuszGawin">Przez szerokie omówienie zapisów ustawy dotyczących bezpieczeństwa ruchu kolejowego chcę podkreślić wolę rządu i Sejmu czuwania nad bezpieczeństwem przewożonych transportem kolejowym pasażerów oraz mienia.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#PosełTadeuszGawin">Wysoka Izbo! Projekt ustawy o transporcie kolejowym, zgodnie z art. 1, reguluje zasady i warunki eksploatacji linii kolejowych, zarządzania nimi oraz wykonywania na nich przewozów, a także eksploatacji pojazdów szynowych. Przedłożona w projekcie ustawa zastępuje obowiązującą obecnie ustawę o kolejach z 2 grudnia 1960 r. Projekt ten nie tylko nowelizuje istniejącą ustawę, ale wręcz rewolucjonizuje funkcjonowanie transportu kolejowego w Polsce. Przede wszystkim, zbliżając nasz kraj do ustawodawstwa Unii Europejskiej, konsumuje zapisy kilku dyrektyw Rady Unii Europejskiej odnoszących się do transportu kolejowego. I tak dyrektywa nr 91/440 z 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju wspólnotowych kolei i zarządzania infrastrukturą krajowej sieci kolejowej oraz użytkowania jej wymaga od państw członkowskich, do grona których aspirujemy, oddzielenia (w art. 6) działalności przewozowej od zarządzania infrastrukturą kolejową. Art. 10 ust. 6 i 7 projektu ustawy o transporcie kolejowym decyduje o sposobie rozdzielenia tych działalności.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#PosełTadeuszGawin">W art. 58 zobowiązuje się podmioty gospodarcze prowadzące w dniu wejścia w życie ustawy działalność w zakresie zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych do rozdzielenia tych rodzajów działalności do dnia 31 grudnia 1998 r. Rozdzielenie tych działalności powinno, zgodnie z art. 10 ust. 6, nastąpić poprzez utworzenie odrębnych jednostek organizacyjnych bądź podmiotów gospodarczych prowadzących jedną z tych działalności.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#PosełTadeuszGawin">Każda z tych działalności, to jest zarządzanie liniami kolejowymi oraz wykonywanie przewozów kolejowych, podlega koncesjonowaniu. Zasady koncesjonowania transportu kolejowego, obowiązki koncesjonariuszy oraz wymogi, jeśli chodzi o otrzymanie koncesji, określa rozdz. 4 projektu ustawy. Przy formułowaniu zapisów rozdz. 4 o koncesjonowaniu transportu kolejowego komisje wzięły pod uwagę zapisy dyrektyw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#PosełTadeuszGawin">Przytoczone zapisy projektu ustawy stwarzają warunki do demonopolizacji transportu kolejowego w Polsce w zakresie zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów. Ustawa ta, łącznie z ustawą Prawo przewozowe oraz ustawą o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”, stwarza warunki konkurencji w transporcie kolejowym. Aby konkurencyjność w transporcie kolejowym mogła w pełni zaistnieć, w art. 10 ust. 1–5 zobowiązuje się zarząd kolei do udostępniania linii kolejowych przewoźnikom kolejowym. Udostępnienie linii kolejowej następuje na podstawie umowy, a w przypadku przewoźnika zagranicznego udostępnienie następuje, jeżeli tak stanowi umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną. Spory dotyczące zawarcia i wykonywania umów rozstrzyga sąd gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#PosełTadeuszGawin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiana ustawa w art. 5 dzieli linie kolejowe na dwie kategorie. Pierwsza kategoria to linie o państwowym znaczeniu, których wykaz jest ustalany przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii zarządu kolei. Przy ustalaniu wykazu linii kolejowych o państwowym znaczeniu bierze się pod uwagę kryteria gospodarcze, społeczne, obronne lub ekologiczne. Linie te utrzymywane są ze środków zarządu kolei, a inwestycje na tych liniach, zgodnie z art. 21 ust. 1, są finansowane z budżetu państwa. Budżet państwa pokrywa także koszty utrzymania linii kolejowych zaliczanych do linii o państwowym znaczeniu ze względów obronnych. Druga kategoria to linie kolejowe o lokalnym znaczeniu. Koszty utrzymania oraz inwestycje dotyczące tych linii finansowane są przez zarządy kolei. Mogą też być dofinansowywane, zgodnie z zapisem art. 21 ust. 6, z innych źródeł. Mamy nadzieję, że - tak jak to jest w Unii Europejskiej - dla zabezpieczenia transportu regionalnego samorządy włączą się do współfinansowania na swoim terenie transportu kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#PosełTadeuszGawin">Przewoźnik kolejowy wykonujący przewozy pasażerskie otrzyma z budżetu państwa dotację przedmiotową z tytułu stosowania cen urzędowych oraz na wyrównanie utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych ulg w krajowych przewozach pasażerskich.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#PosełTadeuszGawin">Wysoka Izbo! Oprócz spraw, które wcześniej przedstawiłem, projekt ustawy obejmuje zagadnienia związane z usytuowaniem drzew i krzewów, wykonywaniem robót ziemnych oraz stawianiem budynków i budowli w sąsiedztwie linii kolejowych. W przypadku konieczności usunięcia drzew i krzewów utrudniających widoczność sygnałów i pociągów lub eksploatację urządzeń kolejowych odpowiedni organ administracji wydaje decyzję. Usunięcie drzew i krzewów następuje za odszkodowaniem, którego wysokość ustala się w drodze umowy stron, o czym mówi art. 43.</u>
          <u xml:id="u-98.15" who="#PosełTadeuszGawin">Zarząd kolei, zgodnie z art. 12 projektu ustawy, jest zobowiązany do utrzymania eksploatowanych linii kolejowych w stanie zapewniającym sprawny i bezpieczny przewóz osób i rzeczy, regularność i bezpieczeństwo ruchu kolejowego, ochronę środowiska, ochronę przeciwpożarową, ochronę mienia na obszarze kolejowym oraz zachowanie wymagań sanitarnych i weterynaryjnych. Przytoczyłem zapis tego artykułu po to, aby wszystkich tych, którzy uważają, że ochrona środowiska nie jest w tej ustawie dostatecznie uwzględniona, przekonać, że zapisy tej ustawy chronią środowisko.</u>
          <u xml:id="u-98.16" who="#PosełTadeuszGawin">Dla ochrony mienia i porządku na obszarze kolejowym zarząd kolei, zgodnie z art. 48, może utworzyć straż ochrony kolei. Zasady działania straży ochrony kolei określa rozdział 7 niniejszego projektu ustawy. Dla skutecznego podejmowania interwencji przez funkcjonariuszy straży ochrony kolei ustawa wyposaża ich w niezbędne do tego środki i uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-98.17" who="#PosełTadeuszGawin">W zakresie uprawnień straży ochrony kolei zgłoszono trzy wnioski mniejszości, które powinny być głosowane łącznie. Wnioski mniejszości rozwiewają wątpliwości co do możliwości interweniowania przez funkcjonariuszy straży ochrony kolei w pociągach i w pojazdach szynowych.</u>
          <u xml:id="u-98.18" who="#PosełTadeuszGawin">Wysoka Izbo! Podsumowując sprawozdanie połączonych komisji, można wysnuć następujące stwierdzenia:</u>
          <u xml:id="u-98.19" who="#PosełTadeuszGawin">Po pierwsze, ustawa o transporcie kolejowym w obecnym zapisie przybliża nas do członkostwa w Unii Europejskiej, ponieważ uwzględnia dyrektywy tejże Unii.</u>
          <u xml:id="u-98.20" who="#PosełTadeuszGawin">Po drugie, demonopolizuje transport kolejowy w Polsce w zakresie zarządzania infrastrukturą i wykonywania przewozów kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-98.21" who="#PosełTadeuszGawin">Po trzecie, zobowiązuje zarządy liniami kolejowymi do udostępnienia przewoźnikom kolejowym infrastruktury do wykonywania przewozów.</u>
          <u xml:id="u-98.22" who="#PosełTadeuszGawin">Po czwarte, określa zasady finansowania transportu kolejowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-98.23" who="#PosełTadeuszGawin">Po piąte, powołuje głównego inspektora kolejnictwa do czuwania nad bezpieczeństwem w transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-98.24" who="#PosełTadeuszGawin">Po szóste, wprowadza reguły rynkowe do funkcjonowania transportu kolejowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-98.25" who="#PosełTadeuszGawin">Chciałbym tu zrobić dygresję, że w Europie obserwujemy tendencję do uwalniania wszelkich rodzajów transportu. Mamy wolny transport drogowy i morski, wolny dostęp. Mamy ogłoszone w ubiegłym roku wolne niebo. Wydaje się, że bliski jest czas, kiedy zostanie ogłoszona w Europie decyzja o wolnych torach.</u>
          <u xml:id="u-98.26" who="#PosełTadeuszGawin">Mając powyższe na uwadze, z upoważnienia Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej wnoszę o przyjęcie przez Sejm ustawy o transporcie kolejowym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-98.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Andrzeja Szarawarskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zanim przedstawię stanowisko mojego klubu odnośnie do projektu ustawy o transporcie kolejowym, pragnę w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przekazać wyrazy serdecznego współczucia wszystkim ofiarom i rodzinom ofiar tragicznego wypadku kolejowego w Reptowie. Mamy nadzieję, że rozwiązania przyjęte w tej ustawie będą stanowić skuteczne narzędzie zapobiegające podobnym tragediom w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę następnie wyrazić głębokie zadowolenie z powodu zakończenia prac nad kolejnym projektem ustawy regulującej funkcjonowanie transportu kolejowego. Sprawozdanie połączonych komisji należy widzieć na nieco szerszym tle reform przeprowadzanych w sektorze transportu kolejowego. Warto przypomnieć niektóre dotychczasowe dokonania legislacyjne w tym zakresie, uchwalone przez Wysoką Izbę, a będące logicznym następstwem przyjętej przez rząd polityki transportowej.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Dla określenia docelowego programu działania różnych gałęzi transportu w Polsce opracowany został i przyjęty przez rząd dokument „Polityka transportowa państwa”. Stanowi to pierwszą w resorcie transportu od początku zmian ustroju politycznego i gospodarczego kraju spójną próbę określenia docelowego kształtu systemu transportowego kraju, dostosowanego do wymogów gospodarki rynkowej i nowych warunków współpracy gospodarczej w Europie. Bezpośrednio z założeń polityki transportowej w odniesieniu do transportu kolejowego wynika potrzeba zmian prawnych, określających zasady funkcjonowania tej gałęzi transportu, przechodzącej obecnie w Polsce bardzo głęboki proces restrukturyzacji. Przypomnę, że Wysoka Izba wykonała już część prac legislacyjnych, przyjmując m.in. gruntowną nowelizację ustawy Prawo przewozowe oraz uchwalając ustawę o przedsiębiorstwie „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Nowelizacja ustawy Prawo przewozowe, dokonana przez Sejm 2 września 1994 r., wprowadziła wiele zmian polegających na uregulowaniu kwestii związanych z nakładaniem na przewoźnika obowiązku wykonywania zadań przewozowych zgodnie z rozporządzeniem Unii Europejskiej nr 1893 z 1991 r. oraz na przyznaniu kolei praw ustanawiania taryf na przewozy pasażerskie i towarowe, z wyjątkiem cen biletów jednorazowych i miesięcznych na przejazdy pociągami osobowymi oraz ustanawiania taryf na przewozy węgla z kopalń dla energetyki zawodowej i komunalnej, a także rud żelaza importowanych dla zaopatrzenia hutnictwa. Za wyżej wymienione usługi przewozowe obowiązują ceny urzędowe, które ustala minister transportu i gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem finansów, na podstawie ustawy o cenach.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Ustawa o przedsiębiorstwie „Polskie Koleje Państwowe” uchwalona przez Sejm 6 lipca 1995 r. w swoich podstawowych zapisach określiła m.in. zasady finansowania PKP z budżetu państwa, stworzyła kolei możliwość odstąpienia od zasady służby publicznej narzucanej PKP przez państwo na rzecz stosunków umownych państwo–kolej, władze lokalne–kolej. Daje również ministrowi transportu i gospodarki morskiej uprawnienia do wydzielania z PKP jednostek organizacyjnych lub zorganizowanych części mienia tego przedsiębiorstwa w celu stworzenia odrębnych przedsiębiorstw państwowych lub wnoszenia ich do spółek, także oddawania mienia do odpłatnego bądź nieodpłatnego korzystania. Stwarza to możliwość przekazania zbędnego mienia nieodpłatnie na rzecz skarbu państwa, gminy lub państwowej jednostki organizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt ustawy o transporcie kolejowym, przyjęty przez Komisje: Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Ustawodawczą, który obecnie Wysoka Izba rozpatruje, jest więc kolejnym projektem aktu prawnego z tzw. pakietu ustaw kolejowych. Niedawno trafił do Wysokiej Izby jeszcze jeden projekt ustawy - poselski projekt ustawy o restrukturyzacji przedsiębiorstwa PKP. Przyjęcie tych ustaw stworzy czytelną podstawę prawną do funkcjonowania i przekształcania transportu kolejowego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Wysoka Izbo! Dotychczas obowiązująca ustawa o kolejach z 2 grudnia 1960 r. nie odpowiada obecnym i perspektywicznym wymogom gospodarki rynkowej. W związku z tym, iż ta ustawa opierała się na założeniu istnienia jednej państwowej kolei publicznej w kraju, regulacje w niej zawarte odnosiły się przeważnie do technicznych elementów funkcjonowania kolei w systemie transportowym kraju, bez uwzględnienia kolei jako podmiotu gospodarczego zdolnego konkurować na rynku, i to zarówno w układzie międzygałęziowym jak i wewnątrz tej gałęzi transportu.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Wspomniana ustawa dzieliła również koleje na koleje użytku publicznego i niepublicznego, co wynikało z monopolistycznej pozycji przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe”. Konieczność zmiany tej ustawy wynikała także z faktu przyjęcia przez Radę Unii Europejskiej dyrektyw wprowadzających zasady koncesjonowania przewozów kolejowych, udostępniania oraz odpłatności za udostępnianie linii kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Przedkładany Wysokiej Izbie w sprawozdaniu komisji projekt ustawy o transporcie kolejowym pozwoli na stworzenie rynku przewozów kolejowych dzięki umożliwieniu powoływania nowych podmiotów gospodarczych zajmujących się transportem kolejowym. Będzie też sprzyjał pośrednio dalszej restrukturyzacji przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe”.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt ustawy reguluje cały szereg zagadnień bardzo ważnych dla transportu kolejowego, takich jak:</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#PosełAndrzejSzarawarski">1) eksploatacja linii kolejowych zapewniająca bezpieczeństwo ruchu i bezpieczeństwo przewozu osób i rzeczy, a także ochronę środowiska naturalnego,</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#PosełAndrzejSzarawarski">2) finansowanie transportu kolejowego, z uwzględnieniem finansowania z budżetu państwa,</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#PosełAndrzejSzarawarski">3) koncesjonowanie działalności dotyczącej prowadzenia linii kolejowych i prowadzenia przewozów kolejowych,</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#PosełAndrzejSzarawarski">4) nadzór techniczny nad utrzymaniem i eksploatacją linii kolejowych oraz nad bezpieczeństwem ruchu kolejowego,</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#PosełAndrzejSzarawarski">5) ochrona mienia i porządku na obszarze kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Art. 4 wprowadza definicje pojęć występujących w projekcie ustawy, w tym zwłaszcza takich, jak zarząd kolei, linia kolejowa czy udostępnianie linii kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt ustawy potwierdza przyjęty w ustawie o PKP podział linii kolejowych na linie o znaczeniu państwowym, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów według kryteriów gospodarczych, społecznych, obronnych i ekologicznych, oraz na linie o znaczeniu lokalnym.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Rozdział 2 projektu ustawy, dotyczący eksploatacji linii kolejowych i pojazdów szynowych, określa przepisy i warunki techniczne dla linii kolejowych oraz dla pojazdów szynowych, zapewniające bezpieczeństwo ruchu oraz bezpieczeństwo przewozu osób i rzeczy. Zapewnia też warunki do ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt normuje również stosunki między zarządami kolei w przypadku łączenia linii kolejowych oraz ich odpłatnego udostępniania przez zarząd kolei w drodze umowy przewoźnikom posiadającym koncesje na prowadzenie przewozów kolejowych. Zarząd kolei zobowiązany jest w szczególności do udostępniania linii kolejowych przewoźnikowi, na którego, zgodnie z przepisami prawa przewozowego, nałożony został obowiązek wykonywania przewozu.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W zakresie finansowania transportu kolejowego projekt ustawy przewiduje, że inwestycje dotyczące linii kolejowych o państwowym znaczeniu będą finansowane z budżetu państwa, a koszty utrzymania tych linii finansowane będą ze środków zarządu kolei, z wyjątkiem kosztów utrzymania linii o znaczeniu wyłącznie obronnym, które finansować będzie budżet państwa. Ze środków własnych finansowane będą również inwestycje i utrzymanie innych linii niż te o państwowym znaczeniu. Przewoźnik wykonujący przewozy pasażerskie będzie również otrzymywał z budżetu państwa dotację przedmiotową określoną w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Prawdziwym przełomem w dotychczasowych regulacjach dotyczących transportu kolejowego są przepisy zawarte w rozdziale 4, odnoszące się do koncesjonowania transportu kolejowego, które praktycznie demonopolizują zarówno rynek przewozów kolejowych, jak i prowadzenie linii kolejowych. Przepisy te, poprzez określenie uwarunkowań technicznych, ekonomiczno-finansowych oraz prawnych dla podmiotów starających się o uzyskanie koncesji, dają rękojmię należytego wykonywania działalności objętej wnioskiem koncesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt ustawy po raz pierwszy jednolicie reguluje problematykę dotyczącą nadzoru technicznego nad utrzymaniem i eksploatacją linii kolejowych oraz nad bezpieczeństwem ruchu kolejowego przez wprowadzenie instytucji głównego inspektora kolejnictwa jako centralnego organu administracji państwowej, powoływanego i odwoływanego przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Do zadań głównego inspektora kolejnictwa należy w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#PosełAndrzejSzarawarski">— kontrola warunków technicznych i spełniania wymagań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu i przewozu osób i rzeczy,</u>
          <u xml:id="u-100.24" who="#PosełAndrzejSzarawarski">— udział w badaniach wypadków kolejowych w celu wyjaśnienia ich przyczyn,</u>
          <u xml:id="u-100.25" who="#PosełAndrzejSzarawarski">— podejmowanie działań na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa w kolejnictwie. Jak ważne jest to zagadnienie, świadczą skutki tragicznych wypadków kolejowych — śmierć ludzi i ogromne straty materialne.</u>
          <u xml:id="u-100.26" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Główny inspektor kolejnictwa w razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub bezpieczeństwa przewozu osób i rzeczy może wstrzymać ruch lub wprowadzić ograniczenia na części linii kolejowych, może także wyłączyć z eksploatacji pojazd szynowy, jeżeli pojazd ten nie spełnia określonych wymagań technicznych. Decyzje głównego inspektora kolejnictwa podlegają natychmiastowemu wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-100.27" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Projekt ustawy daje także możliwość tworzenia przez zarząd kolei straży ochrony kolei. Zgodę na jej utworzenie wydaje w drodze decyzji administracyjnej minister transportu i gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji. Do zadań tej służby należy przede wszystkim ochrona życia, zdrowia i mienia klientów kolei, kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym. Straż ochrony kolei zobowiązana jest do współdziałania na obszarze kolejowym. Tak więc klub nasz będzie popierał rozwiązania zawarte w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-100.28" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Będziemy udzielać wsparcia procesowi przekształcania kolei i porządkowania transportu także przy konstruowaniu ustawy budżetowej, uważamy bowiem, że ten najekologiczniejszy rodzaj transportu powinien być bardziej wspomagany przez państwo. Będziemy głosować za przyjęciem projektu ustawy, opowiemy się również za przyjęciem obu wniosków mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Andrzej Szarawarski.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Stanisława Wójcika o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełStanisławWójcik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Omawiamy dzisiaj rządowy projekt ustawy o transporcie kolejowym zawarty w druku nr 1530. Komisje: Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Ustawodawcza przedstawiły sprawozdanie i wniosły uwagi, a także przedstawiły wnioski mniejszości. Dotychczas obowiązująca ustawa o kolejach, z grudnia 1960 r., nie przystaje już do obecnej rzeczywistości i nie tworzy również perspektyw na przyszłość. Proponowany projekt łamie dotychczasowy monopol PKP w transporcie kolejowym i dopuszcza inne podmioty do prowadzenia działalności w zakresie transportu kolejowego. Problemy nadzoru technicznego nad eksploatacją linii kolejowych oraz bezpieczeństwem ruchu kolejowego reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”. Dostosowanie konstrukcji ustawy do wymogów gospodarki rynkowej, a także do rozwiązań aktualnie obowiązujących w krajach Unii Europejskiej wymaga przestrzegania rozwiązań zawartych w następujących dokumentach:</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełStanisławWójcik">Po pierwsze, jest to dyrektywa nr 440/91 z lipca 1991 r. o rozwoju kolei w krajach Unii Europejskiej; po drugie. rozporządzenie nr 1893/91 z 20 czerwca 1991 r. w sprawie zadań państw członkowskich w zakresie służby publicznej w transporcie kolejowym, drogowym i żegludze śródlądowej; po trzecie, dyrektywa nr 95/18 z dnia 19 czerwca 1995 r. o koncesjonowaniu przedsiębiorstw kolejowych; po czwarte, dyrektywa nr 95/19 z dnia 19 czerwca 1995 r. o przyznawaniu dostępu do infrastruktury kolejowej i opłatach za ten dostęp.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełStanisławWójcik">W świetle ustawy o PKP minister transportu i gospodarki morskiej w ramach ogólnego nadzoru nad PKP sprawuje również nadzór techniczny nad eksploatacją linii kolejowych i bezpieczeństwem ruchu kolejowego. Zgodnie z założeniami projektu ustawy zadania w tym zakresie wykonywać będzie centralny organ administracji rządowej - główny inspektor kolejnictwa. Powołuje go prezes Rady Ministrów na wniosek ministra transportu i gospodarki morskiej. Głównemu inspektorowi będzie przysługiwało prawo utrzymywania ruchu na części linii kolejowej w razie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub bezpiecznego przewozu osób i rzeczy. Pozwoliłem sobie zacytować ten fragment z projektu ustawy, dotyczący zadań głównego inspektora kolejnictwa, ponieważ także ostatni tragiczny wypadek, jaki miał miejsce na kolei w poniedziałek, w szczególny sposób uzmysławia nam, że transport kolejowy musi być traktowany priorytetowo i odpowiednio zabezpieczony. Rachunek ekonomiczny nie może być najważniejszym kryterium w tej dziedzinie gospodarki. Kolej w świetle badań statystycznych jest jednym z bezpieczniejszych środków transportu. Jednak nie można pozwolić na dalszy spadek nakładów na transport kolejowy, dlatego że prowadzi to do dekapitalizacji infrastruktury, a w dalszej konsekwencji do zagrożeń bezpieczeństwa. Nie będę tu cytował, ile i jak inwestują nasi partnerzy w Unii Europejskiej. Niektórzy z nas mieli możność wysłuchania tego wczoraj w telewizji. Wniosek jest oczywisty. Nie można dopuścić do dalszej degradacji transportu kolejowego. Według opinii pełnomocnika rządu do spraw integracji europejskiej występujące w projekcie ustawy różnice w zakresie unormowania dostępu przewoźników do sieci oraz infrastruktury kolejowej w stosunku do odpowiednich regulacji prawa europejskiego nie są sprzeczne z postanowieniami art. 56 Układu Europejskiego. Zgodnie z art. 56 pkt 3 Układu Europejskiego warunki wzajemnego dostępu do rynków odnośnie do transportu śródlądowego będą przedmiotem specjalnych umów transportowych, które zostaną zawarte przez strony po wejściu w życie układu.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełStanisławWójcik">Art. 56 pkt 5 układu postanawia, że strona polska jest zobowiązana do stopniowego dostosowania swojego ustawodawstwa w zakresie transportu śródlądowego do ustawodawstwa obowiązującego we wspólnotach. Zobowiązanie to nie wymaga od strony polskiej pełnego przyjęcia rozwiązań wspólnotowych, lecz jedynie osiągnięcia zbieżności niezbędnej przy liberalizacji i wprowadzaniu ułatwień we wzajemnym dostępie do rynków przewozowych stron.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełStanisławWójcik">Pełnomocnik rządu stwierdza w konkluzji, że proponowany projekt ustawy o warunkach wykonywania transportu kolejowego nie jest sprzeczny z prawem europejskim i postanowieniami Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PosełStanisławWójcik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za uchwaleniem ustawy o transporcie kolejowym. Będziemy również głosowali za przyjęciem wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#PosełStanisławWójcik">Ofiarom wypadku, który miał miejsce w poniedziałek pod Szczecinem, i ich rodzinom, chciałbym w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego złożyć wyrazy szczerego współczucia. Serdecznie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Wójcik.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jana Króla o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełJanKról">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chcę się przyłączyć do wyrazów współczucia dla rodzin ofiar katastrofy kolejowej, jaka miała miejsce, ponieważ rzeczywiście była to poważna katastrofa. Jednak trzeba mieć świadomość - mimo to - że transport kolejowy należy do bezpieczniejszych, że równocześnie w ostatni weekend zginęło 70 osób na drogach. To daje pewną skalę porównawczą, jeśli chodzi o bezpieczeństwo poszczególnych środków transportu. Z dużą satysfakcją przeczytałem informację, że na przykład w zeszłym roku tylko jedna osoba uległa wypadkowi śmiertelnemu w związku z przewozami kolejowymi. To pokazuje, jak rzeczywiście jest bezpieczny i w pewnym sensie przyszłościowy transport kolejowy.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełJanKról">Ta ustawa to jest kolejny, jak koledzy już mówili, ważny krok w kierunku unowocześnienia struktury organizacyjnej i stworzenia nowych ram prawnych w celu, mam nadzieję, zdynamizowania przewozów kolejowych pasażerskich i towarowych na terenie naszego kraju. Ta ustawa to również poważny krok w kierunku przyszłości, tzn. w kierunku sytuacji, która chyba nas czeka, kiedy w momencie stowarzyszania się z Unią Europejską po prostu będziemy mieli do czynienia z dosyć swobodnym ruchem pociągów pomiędzy poszczególnymi krajami, a międzynarodowi przewoźnicy czy przewoźnicy innych państw i narodów będą obecni również na terenie naszego kraju i z wzajemnością oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PosełJanKról">Ta ustawa, po pierwsze, rzeczywiście tworzy warunki prawne do zdemonopolizowania transportu kolejowego, co nie oznacza — tutaj od razu można uspokoić dużą część opinii publicznej — że PKP zniknie z powierzchni ziemi. Otóż nic takiego się nie stanie. PKP będzie — może pod inną nazwą, ale też chyba to nie wchodzi w grę — przez długi czas, nawet trudno przewidzieć jaki, podstawowym przewoźnikiem w transporcie kolejowym. Natomiast rzecz polega na tym, żeby inne podmioty gospodarcze uzyskały prawo do przewozów kolejowych. To prawo zarówno do zarządzania liniami kolejowymi, jak i do wykonywania przewozów będzie uzyskiwane w drodze koncesji. Co do tego chyba też wątpliwości nie ma. Ważną sprawą jest to — reguluje to ustawa i chciałbym na to zwrócić uwagę — że w zasadzie uznaniowość przyznawania koncesji będzie sprowadzona do minimum, tzn. każdy podmiot gospodarczy, który spełni warunki przewidziane w ustawie, będzie miał możliwość uzyskania koncesji. Te warunki oczywiście nie są takie proste, ponieważ mamy do czynienia z bardzo odpowiedzialnym i poważnym rodzajem przewozów, natomiast rzecz polega na tym, że uznaniowość będzie sprowadzona do minimum. Również ważne jest to, że w sprawie finansowania przewozów kolejowych wszystkie podmioty zajmujące się tą działalnością będą jednakowo traktowane. Przede wszystkim jeżeli chodzi o dopłaty do przewozów pasażerskich, to wszyscy przewoźnicy kolejowi będą otrzymywali dotację z budżetu państwa z tytułu stosowania cen urzędowych na te przewozy, a także na wyrównanie utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych ulg w krajowych przewozach pasażerskich. Nie można przewoźnika obciążać odpowiedzialnością za decyzje parlamentu czy rządu, np. co do cen urzędowych, w sytuacji gdy ceny nie pokrywałyby kosztów prowadzonych usług.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PosełJanKról">Inne bardzo ważne sprawy to bezpieczeństwo przewozów, odpowiedni stan linii kolejowych i bezpieczeństwo pasażerów. Z tym jest ostatnio nie najlepiej, szczególnie jeżeli chodzi o przewozy pasażerskie na liniach drugorzędnych, nie obsługiwanych za pomocą pociągów typu intercity czy ekspresowe. Stworzenie jak gdyby na nowo parapolicyjnej formacji, która zajmowałaby się bezpieczeństwem pasażerów, ma w założeniu autorów projektu ustawy wzmocnić bezpieczeństwo ludzi w czasie przejazdów kolejami. Dotyczy to również mienia kolejowego i porządku na obszarach kolejowych. Podobna rola powinna przypadać głównemu inspektorowi kolejnictwa, który ponosiłby odpowiedzialność za bezpieczeństwo ruchu kolejowego od strony technicznej.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PosełJanKról">W debacie dotychczas nie ma kontrowersji, ale nie oznacza to, że ich nie było w trakcie wcześniejszych prac, przede wszystkim w podkomisji. Były bardzo poważne kontrowersje, dlatego nieco dłużej trwały prace nad projektem ustawy, ale trzeba z satysfakcją powiedzieć, że w drodze uzgodnień z rządem i za pomocą wielu nowych zapisów udało się je przezwyciężyć.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PosełJanKról">Bardzo poważne kontrowersje wywołała sprawa odpowiedzialności za ochronę środowiska. Pojawił się problem, kto ma płacić za ewentualne szkody powstałe w wyniku prowadzenia przewozów kolejowych czy określone działania na obszarach zielonych położonych wzdłuż linii kolejowych, oraz powstała kwestia, w jaki sposób określać ewentualne stawki związane z ustawianiem na terenach przykolejowych zasłon odśnieżnych, sadzeniem żywopłotów czy utrzymywaniem pasów przeciwpożarowych. Udało się znaleźć kompromis i przyjąć nowoczesne rozwiązanie. Strony będą miały możliwość ustalenia w umowie wysokości opłat czy odszkodowań z tytułu działalności prowadzonej przez zarządy kolei. Gdyby okazało się, że nie ma możliwości takiego rozwiązania tej kwestii, wysokość odszkodowań, z zastosowaniem zasad przewidzianych przy wywłaszczaniu nieruchomości, określałby organ administracji rządowej. A więc jest zabezpieczenie na wypadek gdyby strony nie mogły się dogadać.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#PosełJanKról">Powstaje pytanie, na które w zasadzie nie mamy odpowiedzi, a które jest interesujące z punktu widzenia pewnych zachodzących w Polsce procesów gospodarczych: Czy znajdą się chętni do uruchomienia działalności polegającej albo na zarządzaniu liniami kolejowymi, albo na prowadzeniu przewozów kolejowych? Otóż poza dyskusją pozostaje to, że ustawa ta stwarza takie możliwości i warunki; zobaczymy, jak to zacznie funkcjonować w praktyce. Jedno jest pewne, że ustawa ta jest również pewnym instrumentem wymuszającym na Polskich Kolejach Państwowych realizację dalszego procesu restrukturyzacji tego przedsiębiorstwa po to, by mogło stawić czoło konkurencji, która, mamy nadzieję, pojawi się w wyniku wejścia w życie tego aktu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#PosełJanKról">Klub Parlamentarny Unii Wolności udziela poparcia przedłożonemu sprawozdaniu, wyrażając jednocześnie poparcie dla dwóch wniosków mniejszości zgłoszonych w trakcie prac komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jan Król.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Tadeusza Moszyńskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełTadeuszMoszyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! O pozytywach tej ustawy mówili poseł sprawozdawca i posłowie występujący przede mną. Unia Pracy również wyraża pozytywną opinię dotyczącą całości ustawy. Chciałbym jednak podzielić się z państwem kilkoma wątpliwościami.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełTadeuszMoszyński">Otóż uchwalając ustawę, zawsze powinniśmy przewidywać jej skutki. O pozytywnych skutkach, które ustawa może przynieść, mówiono już tu wielokrotnie. Chciałbym się skupić na dwóch sprawach: skutkach tej ustawy, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo, i skutkach, jeżeli chodzi o obciążenie budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PosełTadeuszMoszyński">Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo, to oprócz współczucia skierowanego do ludzi, których dotykają skutki katastrof kolejowych, mamy jak gdyby trochę magicznej wiary w to, że zapisami rozstrzygniemy te sprawy. Gdyby tak było, to kwestię bezpieczeństwa załatwiałby art. 12, który zobowiązuje zarząd kolei do utrzymania eksploatowanych linii kolejowych w stanie zapewniającym sprawny i bezpieczny przewóz osób i rzeczy, regularność itd. Trudno nie przychylić się do pewnej opinii, którą wypowiedział jeden z moich poprzedników, że to nie zapisy, lecz pieniądze decydują tak naprawdę o bezpieczeństwie nie tylko w ruchu kolejowym, lecz również w każdym innym, i, oczywiście, odpowiedzialność ludzi.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PosełTadeuszMoszyński">Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na dosyć niejasną sprawę bezpieczeństwa podróżnych. Jak już wspomniałem, zarząd kolei jest zobowiązany do utrzymania eksploatowanych linii kolejowych w stanie zapewniającym sprawny i bezpieczny przewóz osób, rzeczy itd., natomiast nie jest on zobowiązany do dbałości o mienie podróżnych, o ich zdrowie i ich życie. Takiego zobowiązania zarząd kolei nie ma. Mimo to art. 48 stanowi, że zarząd kolei może wystąpić o zgodę na utworzenie straży ochrony kolei, przy czym w uzasadnieniu mówi się, że chodzi tu tylko o duży zarząd kolei. Straż ochrony kolei zgodnie ze zobowiązaniem zawartym w art. 12 powinna chronić linie komunikacyjne przed wszelkiego rodzaju działaniami, które mogłyby spowodować niebezpieczeństwo na torach czy na liniach. Ale jednocześnie zarząd kolei, który występuje o zgodę na utworzenie straży ochrony kolei, ma do czynienia z art. 49, który określa, że do podstawowych zadań takiej straży należy ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, a po przyjęciu poprawek czy wniosków mniejszości, które zresztą popieramy — również w pociągach i innych pojazdach szynowych. Straż ochrony kolei jest zatem zobowiązana do ochrony życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, a także w pojazdach, czyli w tym wypadku w pociągach. Ponieważ zarząd kolei nie ma obowiązku troski o osoby, o mienie i zdrowie osób przewożonych pociągiem — określamy to jako zadanie podstawowe straży ochrony kolei — wynika z tego, że wnioskodawca czy ci, którzy opracowywali ten projekt, jak gdyby nie do końca zdecydowali się, czy to zarząd kolei ma czuwać nad bezpieczeństwem podróżnych czy przewoźnik. Moim zdaniem, obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa pasażerom spoczywa na przewoźniku... z tego rozumiem, że nie tylko na przewoźniku, ale również na zarządzie kolei. Szkoda, że nie zostało to sformułowane expressis verbis, że obowiązkiem zarządu kolei jest również troska o bezpieczeństwo podróżnych — sformułowano, że tylko troska o linie kolejowe. Jest pewne rozdarcie między tym a Prawem przewozowym. Myślę, że można to było sformułować bardziej precyzyjnie.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PosełTadeuszMoszyński">Tak a propos funkcjonariuszy straży kolei, jednym z wymogów, które im stawiamy, jest posiadanie nienagannej opinii. Ponieważ z delegacji, którą dajemy ministrowi transportu, który określi szczegółowe warunki, jakim powinni odpowiadać funkcjonariusze straży, chyba nie wynika, że również będzie mógł określić, od kogo tę opinię będzie można uzyskać, co to znaczy „nienaganna opinia”, a przede wszystkim jaka ma być procedura zbierania tej opinii i jaki ma być krąg osób zainteresowanych, podejrzewamy, że będzie to zupełnie pusty zapis, który będzie bardzo trudny do wyegzekwowania, bardzo trudne będzie określenie, co to znaczy ta nienaganna opinia i od kogo tę opinię będziemy uzyskiwać.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PosełTadeuszMoszyński">Drugie nasze zastrzeżenie to sprawa finansów. Otóż, jak już tutaj wielokrotnie wspomniano, jeżeli chodzi o dotacje do przewozów pasażerskich, to pozostaną na tym samym poziomie. Jeżeli chodzi o dotacje na inwestycje, też pozostaną na tym samym poziomie. Zwiększają się natomiast inne wydatki. W uzasadnieniu napisano: „... wdrożenie ustawy o transporcie kolejowym w przedstawionym kształcie pociągnie za sobą dodatkowe skutki dla budżetu państwa ponad te, które dotychczas budżet państwa ponosił na podstawie ustawy budżetowej”. I tego dotyczy zasadnicza wątpliwość. Przypominam, że ustawa była skierowana do Sejmu w lutym 1996 r. Podane koszty działalności Głównego Inspektoratu Kolejnictwa i koszty utrzymania 648 km linii państwowych wyłącznie ze względów obronnych, to w sumie będzie około 13 mld zł, tak napisano w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PosełTadeuszMoszyński">Chciałbym zapytać, czy to są nowe złote, czy stare złote. Bo jeżeli to są nowe złote, to zdecydowanie będziemy głosować przeciwko tej ustawie. Jeżeli to są stare złote - chociaż nie bardzo rozumiem, z jakiego powodu miałyby się znaleźć stare złote - to oczywiście 13 mld zł nie jest sumą, o którą będziemy kruszyć kopie i będziemy głosować za wprowadzeniem tej ustawy. Jeżeli ta wątpliwość zostanie wyjaśniona, to Unia Pracy będzie głosować za przyjęciem przedstawionego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Tadeusz Moszyński.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę o zabranie głosu w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o transporcie kolejowym jest dawno oczekiwany nie tylko ze względu na czas, ale przede wszystkim dlatego że ustawa ta reguluje w sposób kompleksowy problem ewentualnych i potrzebnych przemian strukturalnych w naszym transporcie żelaznym. Jest bowiem oczywiste, że przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe jest zdecydowanym monopolistą i równocześnie jest przedsiębiorstwem niejako w dalszym ciągu pozostającym w innej epoce. Tak więc przysłowie, że z PKP jeszcze nikt nie wygrał czy że jest to państwo w państwie, ma - że tak powiem - dużo racji. Dlatego też ustawa, która w art. 1 wyraźnie stwierdza, że reguluje zasady i warunki eksploatacji linii kolejowych, zarządzania nimi oraz wykonywania na nich przewozów, a także eksploatacji pojazdów szynowych, jest bardzo potrzebnym krokiem, krokiem w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Oczywiście - bo były pytania o to - ustawa ta musi być kompatybilna z ustawą Prawo przewozowe. Tutaj jest właśnie ta kwestia, którą poruszał jeden z posłów, mianowicie odpowiedzialności przewoźnika. To jest regulowane w innej ustawie, a więc byłoby to już nadmierne rozszerzanie zakresu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Problem koncesji. Tak się złożyło, że w ostatnim okresie zaczynają dominować w naszym państwie koncesje. Generalnie Nowa Demokracja nie popierałaby tego, gdyby nie to, że sprawy koncesjonowania są uregulowane tutaj w ustawie, a nie mają być uregulowane w ewentualnych zarządzeniach wykonawczych. Równocześnie jest to regulowane w sposób dość symetryczny, w sposób szczegółowy, tak że nie istnieje możliwość - przynajmniej w świetle tych zapisów ustawy - manipulowania sprawami koncesji.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Wreszcie, aktualna nie tylko ze względu na ostatnią katastrofę, zasada bezpieczeństwa. Jest spora szansa, że po wprowadzeniu tej ustawy w życie — a nie liczymy tu na cud, bo to jest kwestia co najmniej 2–3 lat, by warunki eksploatacji, warunki przewozów w znaczącym stopniu się poprawiły — nastąpi poprawa warunków bezpieczeństwa. Jest również problem głównego inspektora kolei, który nie będzie odpowiedzialny za stan, ale będzie niezależnym kontrolerem. Jest to ujęte prawidłowo w kategoriach prawnych. Inspektor nie będzie podlegał ministrowi czy też naczelnemu dyrektorowi, obecnie prezesowi PKP. To jest również krok w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PosełEugeniuszJanuła">Generalnie rzecz biorąc, Nowa Demokracja popiera propozycję przyjęcia tego projektu ustawy. Prace nad nim trwały blisko rok, bo 26 kwietnia 1996 r. rząd skierował projekt tej ustawy do Sejmu. Sądzimy, że ta ustawa w znaczący sposób pomoże w rozwikłaniu pewnego rodzaju węzła gordyjskiego, jakim jest sprawa dotychczasowego stanu i majątku PKP. Trzeba bowiem również powiedzieć, że na mocy tej ustawy będą mogły powstawać nowe podmioty w dziedzinie przewozów i eksploatacji, co na pewno przyczyni się do większej elastyczności w naszych przewozach na drogach żelaznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że ma to być pytanie?</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełJanŚwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje pytanie do strony rządowej dotyczy zapisu art. 5, podziału linii na linie o państwowym znaczeniu i linie o lokalnym znaczeniu. Wiadomo, że te pierwsze nie ulegają likwidacji, natomiast te drugie tak. Na terenie woj. gorzowskiego likwiduje się ze względów ekonomicznych dosyć dużą liczbę linii kolejowych. Czy likwidacja tych linii, szczególnie tam, gdzie usytuowane są duże jednostki wojskowe, jest konsultowana z MON? Dotyczy to na przykład linii kolejowej Międzyrzec-Sulęcin-Rzepin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełWładysławAdamski">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Interesuje mnie, panie pośle, kwestia działalności inspektoratu bezpieczeństwa kolejowego. Interesuje mnie sprawa zorganizowania i funkcjonowania tego podmiotu, przede wszystkim jej wymiar finansowy. Przecież w tym momencie pojawi się możliwość uzyskania koncesji przez nowe podmioty gospodarcze, które będą zainteresowane przewozami kolejowymi, i choćby w zakresie monitoringu, nadzoru prawidłowości działania tych podmiotów, zadania są dość szerokie. Chciałbym zapytać więc o finansową stronę tego przedsięwzięcia. Ustawę oczywiście popieram, ale zdaję sobie zarazem sprawę z tego, że kwestie finansowe, aczkolwiek pozostają w tle pewnych rozwiązań organizacyjnych, które przeważają w całości materii ustawowej, jednak nie są bez znaczenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie, proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej pana Tadeusza Szozdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o wątpliwości podniesione przez panów posłów Moszyńskiego i Janułę, a dotyczące zasady bezpiecznego przewozu osób i regulacji zawartych w art. 12 i 49 ustawy o transporcie kolejowym, to chciałbym powiedzieć, że w naszym przedłożeniu, rządowym, takich regulacji nie było. Ta regulacja zawarta została dopiero we wniosku mniejszości; jak rozumiem, Wysoka Izba w przeważającej większości ją popiera.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Dlaczego nie było tych zapisów w naszych regulacjach? Dlatego że zakładamy, iż w przyszłości — teraz jeszcze tak nie jest, ale w przyszłości tak być powinno — zarząd kolei i przewoźnik to będą dwa odrębne podmioty gospodarcze. Wpisanie tego typu obowiązku, żeby odpowiedzialność za bezpieczeństwo podróżnych w pojazdach szynowych i w wagonach spoczywała na zarządzie kolei, może rodzić pewne wątpliwości co do słuszności tej idei, bowiem to są dwa zupełnie odrębne podmioty. Przewoźnik kolejowy wykupuje — czy wykupywał będzie — drogę przewozu w zarządzie kolei, a to przewoźnik właśnie (o czym panowie posłowie mówili) z mocy Prawa przewozowego ma zapewnić bezpieczny przewóz osób. I art. 15 Prawa przewozowego, proszę państwa, upoważnia ministra transportu i gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji do określenia, w drodze rozporządzeń, przepisów porządkowych związanych z bezpieczeństwem przewozu osób. Tak że ta kwestia jest ustawowo regulowana. Ponadto chciałbym powiedzieć, że cały rozdz. 6 ustawy Prawo przewozowe zawiera liczne zapisy regulujące kwestie odpowiedzialności przewoźnika za właściwe wykonywanie przewozu osób, i to leżało u podstaw stanowiska rządu w tej kwestii. Jednakże rozumiejąc wagę sprawy i troskę o właściwe zabezpieczenie przewozu osób, o bezpieczny przewóz osób i ich bagażu, ich mienia, nie zgłaszamy sprzeciwu w zakresie tej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Pan poseł Świrepo podniósł sprawę art. 5 tej ustawy — linii o państwowym znaczeniu i pozostałych linii w aspekcie likwidacji tych linii. Otóż nie ma takiego założenia, że tylko linie o państwowym znaczeniu będą funkcjonować w ramach polskiej sieci kolejowej. To jest zupełnie odrębna sprawa, są przepisy, które te kwestie regulują, i nie ma automatyzmu, powiedziałbym, że linia o lokalnym znaczeniu powinna być zlikwidowana. Mogę powiedzieć, że na dzisiaj większość spośród 8–9 tys. linii o lokalnym znaczeniu, tych, które nie znalazły się w wykazie linii o państwowym znaczeniu, funkcjonuje normalnie i tylko niewielka ich część może podlegać likwidacji. Oczywiście likwidacja odbywa się dopiero wówczas, kiedy nie jest prowadzony ruch kolejowy na tych liniach, to jest warunek sine qua non, i jest cały system uzgodnień i konsultacji przed podjęciem takiej decyzji przez zarząd kolei, po wyrażeniu zgody przez ministra transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Podniesiony przez posła Moszyńskiego problem skutków finansowych. Oczywiście, panie pośle, jeżeli się mówi o miliardach, to chodzi o stare złote. Natomiast w uzasadnieniu, które pan poseł przytaczał, jest zapis: 5,6 mln zł na działalność Głównego Inspektoratu Kolejnictwa i 7,4 mln zł na finansowanie linii wyłącznie ze względów obronnych, tych linii liczących ponad 600 km. A więc razem to jest 13 mln nowych złotych na oba te cele.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Korzystając z okazji, chciałbym z tej wysokiej trybuny w imieniu resortu transportu przekazać wyrazy głębokiego współczucia rodzinom ofiar i poszkodowanym w wypadku kolejowym w Reptowie w woj. szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Chciałbym również, korzystając z okazji, podziękować wszystkim posłom, którzy pracowali w podkomisji powołanej do pracy nad tą ustawą, jak również wszystkim paniom i panom posłom pracującym w Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz w Komisji Ustawodawczej. Dzięki tej pracy ta ustawa, jak sądzę, przybrała tak dobry kształt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Moszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełTadeuszMoszyński">Panie ministrze, moja wątpliwość pogłębiła się, ponieważ w uzasadnieniu, które posiadam, koszty działalności Głównego Inspektoratu Kolejnictwa określone są w wysokości 5663 mln zł, a koszty utrzymania linii państwowych - 7342 mln zł. Jeżeli zatem jest to w starych złotych - chodzi o 13 mld zł - to nie jest to suma, o którą będziemy kruszyć kopie, ale jeżeli to są nowe złote, to są to horrendalne pieniądze. Poza tym dlaczego w lutym 1996 r. miałoby to być podane w starych złotych, panie ministrze? Przecież obowiązywały nowe złote.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przeprosić za ten błąd zawarty w uzasadnieniu, które ponad rok temu było skierowane do prac. W rzeczywistości chodzi o - raz jeszcze chcę to podkreślić - 5,6 mln nowych złotych na działalność Głównego Inspektoratu Kolejnictwa i 7,4 mln zł na finansowanie linii zaliczonych do linii o państwowym znaczeniu wyłącznie ze względów obronnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Moszyński: 13 mln zł?)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Tak, 13 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Gawina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełTadeuszGawin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiem na niektóre pytania zgłoszone w debacie nad ustawą o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełTadeuszGawin">Jeśli chodzi o pytanie o to, czy będą chętni na dzisiaj do wykonywania przewozów kolejowych, odpowiem że ustawa w art. 2 mówi, że przepisu ustawy nie stosuje się do linii tramwajowych, do dróg szynowych służących do transportu wewnątrzzakładowego w obszarze zamkniętym i nie mających połączenia z liniami i bocznicami kolejowymi, do dróg szynowych na obszarze górniczym - kopalń odkrywkowych oraz zwałowisk odpadów, do transportowych urządzeń linowych i linowo-terenowych oraz do wyciągów narciarskich. Poza PKP w Polsce funkcjonują inne linie kolejowe, choćby linie górnicze czy linie piaskowe. One już dzisiaj przymierzają się do tego, aby mogły korzystać z infrastruktury, którą posiada kolej, aby na tej infrastrukturze mogły być wykonywane przewozy. Czyli już na dzień dzisiejszy są chętni do skorzystania z zapisów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PosełTadeuszGawin">Było również pytanie odnoszące się do tego, że w ustawie brak jest zapisów precyzujących odpowiedzialność zarządu liniami kolejowymi; chodzi o dbałość o mienie i troskę o pasażerów. Zapisy dotyczące tej materii są zawarte w Prawie przewozowym, dlatego też nie uważaliśmy za słuszne, aby transponować przepisy z Prawa przewozowego do ustawy o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PosełTadeuszGawin">Czy funkcjonariusz straży ochrony kolei będzie musiał mieć sprawdzoną nienaganną opinię i w jaki sposób będzie to wykonywane? Chcę tutaj przytoczyć zapis art. 48 ust. 5, który mówi, że minister transportu i gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji określi w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki, jakim powinni odpowiadać funkcjonariusze straży ochrony kolei. A zatem w tym rozporządzeniu, mam nadzieję, zostaną określone te sprawy, które zgłosił kolega poseł.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PosełTadeuszGawin">Było też pytanie, które dotyczyło skutków finansowych z tytułu utrzymania linii obronnych i inspektoratu kolejnictwa. Proszę państwa, inspektorat kolejnictwa jest naczelnym organem rządowym i jako taki będzie finansowany z budżetu państwa. Natomiast nie jest to organ, który tylko konsumuje środki, on będzie wytwarzał środki.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PosełTadeuszGawin">W art. 41 ust. 1 mówimy, że: „Czynności związane z wykonywaniem zadań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, są odpłatne. Odpłatne są również czynności związane z wykonywaniem zadań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt. 3 i 4, o ile polegają one na wykonywaniu specjalistycznych badań i pomiarów”. A art. 36 ust. 1 pkt 1 mówi, że: do zadań głównego inspektora należy w szczególności „wydawanie świadectw, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2”. Świadectwa te będą wydawane na wszystkie pojazdy, na wszystkie urządzenia i budowle, które służą bezpieczeństwu ruchu kolejowego. Sądzę, że z tego tytułu będą dość znaczne przychody do budżetu państwa. Art. 36 ust. 1 pkt 3 mówi, że do zadań tych należy też „kontrola spełniania warunków, określonych przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 3 i 4 oraz art. 19 ust. 1”. Art. 7 ust. 3 mówi, że: „Minister transportu i gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i warunki prowadzenia ruchu na liniach kolejowych”, a ust. 4 — że: „Minister transportu i gospodarki morskiej, w porozumieniu z ministrem gospodarki, określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne eksploatacji pojazdów szynowych”. Do zadań głównego inspektora należy również kontrola pojazdów szynowych.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#PosełTadeuszGawin">Tak więc wszystkie kontrole wymagające — jak jest zapisane w art. 41 ust. 1 — specjalistycznych badań i pomiarów będą podlegały opłatom. I art. 41 ust. 2 mówi, że: „Opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa”. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał poseł sprawozdawca Tadeusz Gawin.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o wyższych szkołach zawodowych (druki nr 1612 i 2268).</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Włodzimierza Sitka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełWłodzimierzSitek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 29 sierpnia ub. r. Sejm na 87 posiedzeniu odbył pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wyższych szkołach zawodowych. W wyniku decyzji Wysokiej Izby projekt ten został skierowany do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje te na wspólnym posiedzeniu w dniu 12 września ub. r. wyłoniły podkomisję, która odbyła 8 posiedzeń. W dniach 8 i 9 kwietnia br. podkomisja złożyła sprawozdanie. Wynikiem dyskusji w połączonych komisjach jest sprawozdanie zawarte w druku nr 2268. Do sprawozdania dołączono 4 wnioski mniejszości. Omówię je dokładnie przy omawianiu artykułów, których one dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PosełWłodzimierzSitek">Ustawę stosuje się do państwowych wyższych szkół zawodowych, a także do niepaństwowych wyższych szkół zawodowych, jeśli jej przepisy lub przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej. Wyższe szkoły zawodowe stanowią część systemu szkolnictwa wyższego, a pod względem organizacyjnym i finansowym stanowić mają samodzielne jednostki posiadające osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PosełWłodzimierzSitek">Podstawowym systemem wyższych studiów zawodowych są studia dzienne. Ustawa dopuszcza, jeśli tak będzie zapisane w statucie uczelni zawodowej, również studia wieczorowe i zaoczne - inaczej niż było to w przedłożeniu rządowym, gdzie nie przewidywało się studiów zaocznych. Studia zaoczne wprowadzone zostały w trakcie prac podkomisji. Istnienie studiów zaocznych w wyższych szkołach zawodowych budziło wiele kontrowersji również w trakcie prac połączonych komisji. Ich efektem są dwa wnioski mniejszości zgłoszone do art. 5 ust. 3. Art. 5 ust. 3 mówi, że plan studiów dziennych w uczelni zawodowej przewiduje co najmniej 2200 godzin zajęć dydaktycznych. We wniosku mniejszości nr 1 proponuje się, aby plan analogicznych studiów wieczorowych i zaocznych obejmował nie mniej niż 80% godzin zajęć dydaktycznych na studiach dziennych. Natomiast we wniosku mniejszości nr 2 autor proponuje, aby plan studiów zawodowych zaocznych i wieczorowych nie mógł przekraczać 1500 godzin zajęć dydaktycznych. Chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że zaproponowany w tym wniosku mniejszości przepis nie określa dolnej granicy liczby godzin na studiach wieczorowych i zaocznych. Może to prowadzić do dalszego ich zmniejszania, a w efekcie do obniżenia poziomu wykształcenia absolwentów kończących studia wieczorowe i zaoczne.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PosełWłodzimierzSitek">Państwową uczelnię zawodową tworzy, znosi i łączy Rada Ministrów na wniosek ministra edukacji narodowej. Wniosek ten musi być zaopiniowany przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego i Komisję Akredytacyjną Wyższego Szkolnictwa Zawodowego. Podobne opinie wymagane są przy udzielaniu zezwolenia, odmowie udzielenia zezwolenia lub cofnięciu zezwolenia założycielowi niepaństwowej uczelni zawodowej przez ministra edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PosełWłodzimierzSitek">Tworzy się nowe ciało kolegialne, tj. Komisję Akredytacyjną Wyższego Szkolnictwa Zawodowego, która została wyposażona w nowe na gruncie naszego szkolnictwa funkcje akredytacyjne, polegające m.in. na kontroli programów nauczania i jakości ich realizacji. Kadencja komisji trwa cztery lata. Jej członkowie są powoływani przez ministra edukacji narodowej, w porozumieniu z Radą Główną Szkolnictwa Wyższego, w 2/3 spośród osób zatrudnionych na stanowiskach profesorów w uczelniach funkcjonujących na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym, profesorów państwowych i niepaństwowych uczelni zawodowych, członków Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz w 1/3 spośród przedstawicieli stowarzyszeń naukowych, zawodowych, twórczych i organizacji pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#PosełWłodzimierzSitek">Uczelnia zawodowa może uzyskiwać środki finansowe m.in. z budżetu państwa, budżetu gminy lub związków gmin, czesnego (ale tylko w przypadku uczelni niepaństwowych), darowizn, zapisów i spadków oraz środki płynące z ofiarności publicznej. Państwowa uczelnia zawodowa otrzymuje z budżetu państwa: dotacje na finansowanie lub dofinansowanie działalności dydaktycznej, dotacje na pomoc materialną dla studentów oraz dotacje na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji budowlanych. Dotacje te może również otrzymać uczelnia niepaństwowa. Wielkość tych dotacji określa minister edukacji narodowej po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Nadzór nad uczelniami zawodowymi w zakresie zgodności działania z przepisami ustawowymi i statutem sprawuje minister edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#PosełWłodzimierzSitek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustrój uczelni zawodowych będzie się różnił od ustroju uczelni podlegających ustawie o szkolnictwie wyższym. Podstawową różnicą jest pojawienie się drugiego obok senatu organu kolegialnego państwowej uczelni zawodowej, tj. konwentu. Przewiduje się też wspólne posiedzenia senatu i konwentu. Do wyłącznej kompetencji wspólnego posiedzenia konwentu i senatu należy m.in.: uchwalanie statutu państwowej uczelni zawodowej, ustalanie ogólnych kierunków rozwoju państwowej uczelni zawodowej, a także zatwierdzanie rocznych sprawozdań rektora. Wspólnym posiedzeniem konwentu i senatu kieruje przewodniczący konwentu, który nie może być pracownikiem państwowej uczelni zawodowej. W skład konwentu wchodzą: przedstawiciele organów państwowych i samorządu terytorialnego, przedstawiciele instytucji i stowarzyszeń naukowych, zawodowych i twórczych, przedstawiciele organizacji pracodawców, przedstawiciele uczelni, z którymi uczelnia zawodowa współdziała, a także rektor, kanclerz, prorektorzy i przedstawiciele pozostałych pracowników uczelni.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#PosełWłodzimierzSitek">Art. 33 dotyczy kompetencji konwentu państwowej uczelni zawodowej. Do najważniejszych należy: zatwierdzanie rozmiarów kształcenia oraz kierunków i (lub) specjalności zawodowych, wyrażanie zgody na zawieranie umów o współpracy z podmiotami gospodarczymi, opiniowanie planów działalności finansowej, nabycia i zbycia mienia, przyjęcia darowizny, spadku lub zapisu, przystąpienia do spółki lub innej organizacji gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#PosełWłodzimierzSitek">Do kompetencji senatu należy m.in.: uchwalanie planów działalności finansowej, wybór i odwołanie rektora i prorektorów, wybór i odwołanie kanclerza, zatwierdzanie ramowych programów nauczania, ustalanie zasad i trybu przyjmowania na studia, ocena działalności dydaktycznej i badawczej jednostek organizacyjnych oraz ocena działalności rektora.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#PosełWłodzimierzSitek">Organem jednoosobowym państwowej uczelni zawodowej jest rektor. Jest on przełożonym wszystkich pracowników i studentów uczelni. Rektora wybiera senat spośród osób posiadających tytuł naukowy lub stopień naukowy i stanowisko profesora. Rektor może przekazać kanclerzowi bezpośrednie zwierzchnictwo nad pracownikami nie będącymi nauczycielami akademickimi państwowej uczelni zawodowej. Kanclerz kieruje administracją i gospodarką państwowej uczelni zawodowej, a w szczególności podejmuje decyzje dotyczące mienia i gospodarki państwowej uczelni zawodowej w zakresie zwykłego zarządu, podejmuje decyzje finansowe, za które odpowiada przed rektorem i senatem, dba o przestrzeganie prawa oraz bezpieczeństwo i porządek na terenie państwowej uczelni zawodowej. Jak widać, uprawnienia kanclerza są znacznie większe niż dyrektora administracyjnego uczelni podlegającej ustawie o szkolnictwie wyższym. Posłowie połączonych komisji, przyznając znaczne uprawnienia kanclerzowi, nie podzielili zawartego w przedłożeniu rządowym poglądu, że kanclerz powinien być drugim obok rektora organem jednoosobowym państwowej uczelni zawodowej. Nie znalazł uznania również pogląd, że kanclerza wybiera i odwołuje konwent. Ustalono natomiast, że kanclerza powołuje i odwołuje senat po zaopiniowaniu przez konwent, a także że za swoje decyzje finansowe kanclerz odpowiada przed rektorem i senatem.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#PosełWłodzimierzSitek">Ustawa nie określa arbitralnie podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni ani trybu jej tworzenia, znoszenia i przekształcania, pozostawiając tę materię do regulacji statutowej. Wynika to z faktu, że struktura uczelni powinna zależeć od typu uczelni, a także od fazy rozwoju szkoły. Zapisy art. 48 są bardzo ważne dla niepaństwowych uczelni zawodowych. Przepis zawarty w tym artykule mówi, że przepisy działu IV dotyczące ustroju i organizacji uczelni zawodowych stosuje się odpowiednio do niepaństwowych uczelni zawodowych w zakresie nie uregulowanym przez ich statuty, co oznacza, że niepaństwowa wyższa szkoła zawodowa nie musi mieć ustroju i organizacji takiej jak zapisana w niniejszej ustawie dla państwowej uczelni zawodowej, a fakt ten zależy od założyciela, który zgodnie z art. 17 ust. 1 nadaje statut niepaństwowej uczelni zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#PosełWłodzimierzSitek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dział V ustawy poświęcony jest pracownikom uczelni zawodowych. W przedłożeniu rządowym przewidziano, że nauczyciele akademiccy uczelni zawodowej będą tylko pracownikami dydaktycznymi, bez obowiązku prowadzenia badań naukowych, stąd też wyższy niż w ustawie o szkolnictwie wyższym wymiar minimalnego i maksymalnego pensum dydaktycznego. Problem, czy nauczyciele akademiccy państwowej uczelni zawodowej mają być tylko pracownikami dydaktycznymi czy też mogą być również pracownikami naukowo-dydaktycznymi, wywołał szeroką dyskusję wśród posłów połączonych komisji. Przeważył pogląd tych posłów, którzy uważali, że jeśli w art. 3 ust. 3 mówi się, że uczelnia zawodowa może prowadzić badania oraz wdrażać nowe rozwiązania i innowacje, to mogą być w niej zatrudnieni pracownicy naukowo-dydaktyczni. Spowodowało to dodanie ust. 2 w art. 49 w brzmieniu: „W państwowej uczelni zawodowej, w przypadkach określonych w art. 3 ust. 3, mogą być zatrudniani pracownicy naukowo-dydaktyczni”.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#PosełWłodzimierzSitek">W związku z tą dyskusją zgłoszony został wniosek mniejszości nr 3, polegający na skreśleniu cytowanego wyżej ust. 2 w art. 49. Przyjęcie tego wniosku przywróci stan jak w przedłożeniu rządowym i sprawozdaniu podkomisji, to znaczy, że nauczyciele akademiccy zatrudnieni w państwowych uczelniach zawodowych są pracownikami dydaktycznymi.</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#PosełWłodzimierzSitek">Nauczyciele akademiccy są zatrudniani na stanowiskach profesora, wykładowcy i asystenta. W ustawie zaproponowano jedno, odmiennie niż w ustawie o szkolnictwie wyższym, stanowisko profesora. Umożliwi to ubieganie się o to stanowisko zarówno osobom posiadającym najwyższe kwalifikacje akademickie, to jest tytuł naukowy, jak też osobom posiadającym stopień naukowy doktora i doświadczenie zdobyte poza szkolnictwem wyższym. W art. 51 określono wymagania konieczne do zajmowania stanowiska profesora, wykładowcy i asystenta. Wszyscy nauczyciele akademiccy państwowej uczelni zawodowej są zatrudniani na podstawie umowy o pracę.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#PosełWłodzimierzSitek">Statut niepaństwowej uczelni zawodowej może ustanowić inne niż określone w art. 49 i 50 stanowiska pracownicze oraz odmiennie uregulować prawa i obowiązki pracowników, jednakże w sposób nie naruszający przepisów prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#PosełWłodzimierzSitek">Większość przepisów dotyczących studiów i studentów zawiera rozwiązania jednakowe dla państwowych i niepaństwowych uczelni zawodowych. Jedną z nielicznych różnic jest zapis art. 75. Art. 75 ust. 1 stwierdza, że studentowi studiów dziennych państwowej uczelni zawodowej przysługuje prawo do pomocy materialnej ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa. Natomiast ust. 2 tego artykułu mówi, że analogiczne prawo „może być przyznane” studentowi studiów dziennych niepaństwowej uczelni zawodowej. Tutaj został zgłoszony wniosek mniejszości nr 4. Proponuje się w nim zrównanie praw stypendialnych studentów państwowej i niepaństwowej uczelni zawodowej poprzez skreślenie ust. 2 i zastąpienie w ust. 1 wyrazów: „studiów dziennych państwowej uczelni” wyrazami: „studiów dziennych państwowej i niepaństwowej uczelni”. Pozostałe przepisy rozdziału VI: Studia i studenci są analogiczne do odpowiednich przepisów ustawy o szkolnictwie wyższym.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#PosełWłodzimierzSitek">Na uwagę Wysokiej Izby zasługuje przepis art. 88, zmieniający ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Zmiana polega na dodaniu w art. 23 ust. 3a w brzmieniu: „Kościelne osoby prawne mają prawo zakładać i prowadzić wyższe szkoły zawodowe na zasadach określonych w ustawie o wyższych szkołach zawodowych”. Przepis ten umożliwia Kościołowi katolickiemu tworzenie wyższych szkół zawodowych na podstawie zezwolenia udzielonego przez ministra edukacji narodowej, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Komisji Akredytacyjnej Wyższego Szkolnictwa Zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-122.17" who="#PosełWłodzimierzSitek">Art. 91 dotyczy niepaństwowych uczelni zawodowych kształcących wyłącznie na poziomie studiów zawodowych. Uczelnie te tworzone są na podstawie niniejszej ustawy. Dotyczy to również wniosków o utworzenie takiej uczelni złożonych na zasadach i w trybie ustawy o szkolnictwie wyższym i nie rozpatrzonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Natomiast w wypadku wniosku o przedłużenie zezwolenia na prowadzenie niepaństwowej uczelni kształcącej wyłącznie na poziomie studiów zawodowych stosuje się przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym, jednak nie dłużej niż przez 36 miesięcy, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Wydłużenie tego okresu z 12 miesięcy, jak proponowała podkomisja, do 36 miesięcy wynika z faktu, że posłowie członkowie połączonych komisji uznali argumenty przedstawicieli szkół niepaństwowych, iż 12 miesięcy to okres zbyt krótki, choć zdania w tej sprawie były podzielone.</u>
          <u xml:id="u-122.18" who="#PosełWłodzimierzSitek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za uwagę. Jednocześnie proszę Wysoką Izbę, aby w miarę możliwości prace nad tym projektem ustawy mogły przebiegać tak, abyśmy jeszcze podczas tego posiedzenia Sejmu mogli przejść do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan minister chce zabrać głos. Zgodnie z regulaminem Sejmu istnieje możliwość udzielenia głosu członkowi Rady Ministrów na jego prośbę.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu ministra edukacji narodowej pana Jerzego Wiatra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pozwalam sobie zabrać głos jeszcze przed rozpoczęciem debaty nad tym punktem porządku dziennego, by wyrazić wdzięczność obu komisjom za przedstawiony obecnie projekt ustawy. Jak już poseł sprawozdawca stwierdził, projekt ten odbiega w pewnych istotnych elementach od przedłożenia rządowego. Stwierdzam, że akceptujemy propozycje zawarte w przedstawionym projekcie. Kiedy miałem zaszczyt występować z tej trybuny w czasie pierwszego czytania, powiedziałem, że nie uznajemy, iż projekt rządowy całkowicie przesądzi o wszystkich kwestiach. Czekaliśmy na prace w Izbie, na ulepszenie tego projektu, i tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Chciałbym wyrazić uznanie dla wielkiego wkładu pracy Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. To rzeczywiście jest w tej chwili lepszy projekt. Nie chcę przez to powiedzieć, że wyjściowy projekt nie był dobry, ale w tej chwili mamy z pewnością do czynienia z projektem lepszym, odpowiadającym na różnego rodzaju zastrzeżenia. Projekt ten ma pełne poparcie rządu.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Kraj czeka na decyzje Wysokiej Izby w tej sprawie. Mamy w tej chwili około 10 wniosków złożonych z poszczególnych ośrodków, oczekujących aktywnie, mających przygotowane rozwiązania dotyczące stworzenia państwowych wyższych szkół zawodowych. Nie mamy możliwości, nie mamy zamiaru powołać tak wielkiej liczby tych szkół jeszcze w tym roku. Gdy ustawa wejdzie w życie, jeśli Wysoka Izba ją uchwali, chcemy uruchomić nie więcej niż 5 takich szkół w pierwszej kolejności, kierując się kryteriami racjonalnymi, a więc wybierając te propozycje, które są najlepiej przygotowane - także z punktu widzenia zaangażowania lokalnych środków. Jest to sprawa ogromnie ważna. Powiem o jednym aspekcie. Polska ciągle ma model szkolnictwa wyższego taki, że jest ono skoncentrowane w nielicznych ośrodkach. Tylko w 25 ośrodkach znajdują się państwowe wyższe uczelnie. To zaledwie połowa województw. Co więcej, na 110 niepublicznych wyższych uczelni 83 działają w tych samych 25 ośrodkach, a jedynie 27 w ośrodkach, gdzie nie ma państwowych szkół wyższych. Ustawa, którą Wysoka Izba teraz rozpatruje, stworzy możliwość rozszerzenia sieci szkół wyższych, dotarcia do ośrodków, które tych szkół bardzo potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Mówiliśmy już dawno o tym, że wyczerpują się możliwości zwykłego zwiększania liczby studentów. W tym roku w państwowych wyższych uczelniach przyjęto o 6% więcej studentów niż w roku ubiegłym. To postęp, ale postęp za mały. My potrzebujemy wyższych szkół zawodowych, by rozszerzyć możliwości kształcenia, a młode pokolenie Polaków tych możliwości potrzebuje i pragnie.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Z tych wszystkich względów, raz jeszcze dziękując komisjom za wykonaną pracę, zwracam się do Wysokiej Izby o uchwalenie projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał minister edukacji narodowej pan Jerzy Wiatr.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo panią poseł Krystynę Łybacką o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Marian Michalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełKrystynaŁybacka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych z druku nr 1612 został umotywowany przez wnioskodawców, czyli przez stronę rządową, trzema głównymi przesłankami: ekonomiczną, społeczną i organizacyjną. Trudno nie przyznać racji poglądowi, iż warunkiem powodzenia wszelkich procesów transformacyjnych i niezbędnym wymogiem rozwoju każdego państwa jest nowocześnie wykształcone społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełKrystynaŁybacka">W ostatnich latach w Polsce dokonał się widoczny wzrost liczby studiujących. Odbyło się to ogromnym wysiłkiem uczelni państwowych, niekiedy, co przyznać trzeba ze smutkiem, kosztem jakości kształcenia, szczególnie na studiach niestacjonarnych. Nadal jednak współczynnik scholaryzacji plasuje nas na jednym z ostatnich miejsc wśród krajów rozwiniętych. Rosnąca liczba wyższych szkół niepublicznych nie jest, niestety, ofertą dla każdego chcącego studiować. Ów brak bazy edukacyjnej na poziomie wyższym ma uzupełnić właśnie projektowana sieć wyższych szkół zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełKrystynaŁybacka">Liczba studiujących to tylko jeden z mierników poziomu wykształcenia społeczeństwa. Innym aspektem jest dostosowanie formuły kształcenia do zmian zachodzących zarówno na światowym, jak i na polskim rynku pracy. Wymaga to większego niż dotąd powiązania wiedzy teoretycznej z praktyką oraz wyposażenia absolwentów w umiejętność elastycznego reagowania na potrzeby regionalnego rynku pracy. W większości krajów Europy Zachodniej do takiej właśnie roli przygotowują absolwentów wyższe szkoły zawodowe. Nie ma zatem żadnych powodów, by tych sprawdzonych już wzorców nie móc zastosować również w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełKrystynaŁybacka">Istnieje wreszcie trzeci, niezwykle ważny czynnik uzasadniający potrzebę tworzenia uczelni zawodowych. Jest nim zamysł co do ich lokalizacji. Mają one powstawać głównie poza ośrodkami akademickimi. Powinno to z jednej strony obniżyć indywidualne koszty kształcenia, z drugiej zaś - uaktywnić w procesie zwiększania oferty edukacyjnej władze samorządowe, dla których bardzo często perspektywa osiągnięcia statusu miasta akademickiego jest niezwykle istotnym zagadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełKrystynaŁybacka">Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt występować, podziela stanowisko wobec wszystkich wymienionych przeze mnie przesłanek, które legły u podstaw ustawy o wyższych szkołach zawodowych. Nie byliśmy jednak wolni od pewnych zastrzeżeń i uwag krytycznych, zgłaszanych przez panie i panów posłów w trakcie pierwszego czytania projektu ustawy. Nurtował nas na przykład problem drożności na linii między kształceniem na poziomie licencjackim a magisterskim. Pytaliśmy o przyczyny, dla których wyższe szkoły zawodowe nie mogłyby powstawać na zasadzie afiliacji przy danej uczelni akademickiej. Niepokoiła nas ogromnie relacja pomiędzy wprowadzanym ustawą nowym organem kolegialnym, jakim jest konwent, i tradycyjnie występującym w uczelniach senatem. Odpowiedzi na te kwestie i środki zaradcze usuwające wątpliwości próbowaliśmy znaleźć poprzez aktywną współpracę koleżanek i kolegów, posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pracach zarówno podkomisji, jak i na forum połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełKrystynaŁybacka">Z pewną satysfakcją dziś stwierdzamy, iż projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych przedstawiony w sprawozdaniu zawartym w druku nr 2268 ma kształt wyraźnie udoskonalony w stosunku do pierwotnego projektu rządowego. Ta satysfakcja, Wysoka Izbo, jest tym większa, że przed chwilą ten sam pogląd wyraził minister edukacji narodowej pan profesor Jerzy Wiatr.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełKrystynaŁybacka">Pan poseł Sitek, sprawozdawca komisji, szczegółowo przedstawił Wysokiej Izbie wprowadzone zmiany i zreferował przebieg prac połączonych komisji. Ja jedynie chciałabym zasygnalizować te spośród wprowadzonych zmian, które zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zasługują na szczególną uwagę. Do spraw ważnych należy wspomniany już wcześniej przeze mnie model kształcenia, przygotowujący absolwentów do umiejętnego dostosowywania się do zmieniających się potrzeb rynku pracy. Dlatego właśnie uważamy, że dokonana w art. 3 projektu zmiana, polegająca na wprowadzeniu zapisu o kształceniu nie tylko, jak chciał projektodawca, w zakresie danej specjalności, ale także w ramach kierunków kształcenia, pozwala na stworzenie szerszej bazy wiedzy podstawowej ułatwiającej ewentualną konieczną zmianę profilu umiejętności zawodowych absolwenta.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PosełKrystynaŁybacka">Za niezwykle istotny Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa zapis art. 4 projektu głoszący, że podstawowym systemem studiów uczelni zawodowej są studia dzienne. Waga tego zapisu jest wieloaspektowa. Po pierwsze, jest to kwestia zwiększenia dostępności studiów zawodowych, gdyż ust. 3 tego samego artykułu stanowi, że studia dzienne w państwowej uczelni zawodowej są bezpłatne. Po drugie, taki zapis czyniący studia dzienne podstawą wyższych studiów zawodowych skutecznie, mamy nadzieję, będzie zapobiegał obserwowanym w uczelniach praktykom zmniejszania limitu naboru na studia bezpłatne przy jednoczesnym, często nieuzasadnionym zwiększaniu liczby przyjęć na płatne studia wieczorowe i zaoczne.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełKrystynaŁybacka">W trosce o jakość kształcenia w wyższych szkołach zawodowych w trakcie prac w komisjach dodano nowy art. 5 regulujący zarówno czas trwania studiów, jak i niezbędne minimum godzin dydaktycznych. Ewentualne studia w systemie wieczorowym i zaocznym nie mogą oznaczać zmniejszenia zakresu czy zmiany poziomu kształcenia. Dlatego właśnie Sojusz Lewicy Demokratycznej popierać będzie pierwszy wniosek mniejszości stawiający uczelni zawodowej warunek, iż plan analogicznych studiów wieczorowych i zaocznych ma przewidywać nie mniej niż 80% zajęć dydaktycznych planowanych dla studiów dziennych.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PosełKrystynaŁybacka">Interdyscyplinarny charakter kształcenia w wyższej szkole zawodowej nie może oznaczać, iż szkoły te nie będą integralną częścią systemu szkolnictwa wyższego w Polsce. Musi zatem istnieć możliwość ewentualnej kontynuacji edukacji w uczelni akademickiej. Kwestię tę reguluje art. 79. Jednakże pełną realizację treści art. 79 można uzyskać jedynie dbając o bardzo wysoki poziom kadry nauczającej w wyższej uczelni zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PosełKrystynaŁybacka">Mają to ułatwiać wprowadzone dodatkowo przez komisje zapisy, które Sojusz Lewicy Demokratycznej w pełni popiera. Jednym z nich jest dodanie do podstawowych zadań uczelni możliwości prowadzenia badań, drugim zaś treść art. 8 stanowiącego, że uczelnie zawodowe współdziałają z uczelniami funkcjonującymi na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym, w szczególności przez zawieranie umów dotyczących zapewnienia właśnie owego wysokiego poziomu kształcenia w zakresie przedmiotów podstawowych oraz rozwoju naukowego pracowników. Traktowanie kształcenia zawodowego jako części systemu szkolnictwa wyższego ma także być zapewnione przez szerokie kompetencje Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i jednoczesne wprowadzenie nowego ciała kolegialnego, jakim będzie Komisja Akredytacyjna Wyższego Szkolnictwa Zawodowego, która spełniając funkcje akredytacyjne będzie oceniała programy nauczania oraz jakość kształcenia. Zarówno kompetencje, jak i skład komisji regulują szczegółowo zapisy art. 29 i 30, wypracowane również w trakcie prac połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PosełKrystynaŁybacka">Wysoka Izbo! Uczelnie zawodowe mają działać w ścisłym związku z otoczeniem gospodarczym i społecznym. Swoistym ogniwem łączącym uczelnie z regionem i jego rynkiem pracy ma być ciało kolegialne złożone m.in. z przedstawicieli organów państwowych i samorządowych oraz przedstawicieli organizacji pracodawców, zwane konwentem. Sojusz Lewicy Demokratycznej z zadowoleniem przyjmuje rozwiązania dotyczące relacji między senatem a konwentem wypracowane w trakcie prac komisji, istotnie różne od zawartych w przedłożeniu rządowym. Rozwiązania te zachowując sens konwentu nie odbierają zwyczajowych kompetencji senatowi, a tym samym nie pogłębiają pewnego dualizmu w formach zarządzania uczelniami działającymi w tym samym obszarze szkolnictwa wyższego. W trakcie dokonywanych zmian nie zawsze uwzględniono naturalne konsekwencje wprowadzonych poprawek, np. prawo do zwiększania wynagrodzeń regulowane art. 59 winien posiadać senat jako organ uchwalający plan działalności finansowej, a nie organ kolegialny, jakim jest konwent. Zatem zgłaszam poprawkę tej treści do art. 59 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#PosełKrystynaŁybacka">Wysoka Izbo! Do art. 49 traktującego o pracownikach uczelni zawodowej wprowadzono ust. 2 dopuszczający zatrudnianie pracowników naukowo-dydaktycznych. Ten dodany ustęp przeczy, niestety, zróżnicowaniu uczelni zawodowych i uczelni akademickich w dotychczasowym znaczeniu. Dlatego Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie popierał wniosek mniejszości nr 3 wnoszący o skreślenie owego dodanego ustępu. Natomiast - informuję o tym z przykrością - nie będziemy popierali wniosku mniejszości nr 4 domagającego się zrównania praw do pomocy materialnej z budżetu państwa studentów państwowych i niepaństwowych uczelni zawodowych. Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa, że ust. 2 i 3 art. 75, stanowiące o możliwości udzielania pomocy materialnej z budżetu państwa studentom niepaństwowych szkół zawodowych, są w aktualnej sytuacji finansowej państwa jedynym realnym zapisem ustawowym.</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#PosełKrystynaŁybacka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielu przedstawicieli władz samorządowych, społeczności lokalnej, a przede wszystkim potencjalni studenci czekają niecierpliwie na ustawę o wyższych szkołach zawodowych. Dlatego dziękując Wysokiej Izbie za uwagę, informuję, że klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprze projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Krystyna Łybacka.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Mariana Michalskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełMarianMichalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podniesienie poziomu wykształcenia i pełne wykorzystanie potencjału intelektualnego Polski uznać należy za bardzo ważny czynnik rozwoju kończącego się XX wieku, decydujący o przyszłym miejscu naszego państwa na mapie Europy i świata. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu przemawiam, skończył się czas refleksji i snucia prognoz, a nadszedł czas przyspieszonych działań w obszarze edukacji na poziomie wyższym. Opowiadamy się i opowiadać się będziemy za zrównoważeniem szans edukacyjnych młodzieży na wszystkich poziomach kształcenia bez względu na środowisko i miejsce zamieszkania. Szczególnego znaczenia u progu XXI w. nabiera jednak kształcenie na poziomie wyższym, o czym świadczy m.in. rosnące zainteresowanie młodzieży tym poziomem wykształcenia. Zjawisko to należy uznać za pozytywne. Wskaźnik skolaryzacji w tej mierze stawia Polskę na odległej pozycji wśród państw zachodnich. Uważamy również, że troska edukacyjna państwa wyrażać się musi m.in. w inwestowaniu w rozwój nowych form kształcenia nie tylko na poziomie akademickim, lecz też na poziomie inżynierskim i licencjackim - oczywiście w ścisłej więzi z zapotrzebowaniem obecnego, środowiskowego lub regionalnego, rynku pracy w ujęciu prospektywnym.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełMarianMichalski">Projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych (druk nr 2268), przedłożony przez połączone komisje, wychodzi właśnie naprzeciw wyżej wymienionym potrzebom, o czym mówiliśmy już podczas pierwszego czytania. Główny akcent co do realizacji przyszłej ustawy jest położony na przygotowanie specjalistów na potrzeby praktyki gospodarczej i społecznej. Nowy system kształcenia wyższego zawodowego, oparty na odrębnej ustawie, znajduje pełne poparcie ze strony klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, tym bardziej że proponowany nowy model kształcenia będzie stanowił część systemu szkolnictwa wyższego oraz będzie umożliwiał kontynuację nauki na uzupełniających studiach magisterskich.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełMarianMichalski">Wysoka Izbo! Podstawy funkcjonowania przyszłego systemu wyższych szkół zawodowych w sposób wyczerpujący przedłożono w zapisach rozdz. 1: Przepisy ogólne. Art. 1–19 w tym rozdziale wyraźnie precyzują, do jakich form kształcenia będzie stosowana ustawa. Jej zapisy dotyczą wyższych szkół państwowych, niepaństwowych, zaocznych i wieczorowych, a nawet w pewnym stopniu szkół wyższych pionu wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełMarianMichalski">Ponieważ tego rodzaju uczelnie tworzone będą przede wszystkim w rejonach, gdzie nie ma szkolnictwa akademickiego, oraz będą adresowane do młodzieży o małym i średnim standardzie materialnym, stąd bardzo istotnym zapisem jest art. 4 ust. 3, który zakłada, że studia prowadzone w systemie dziennym w państwowej uczelni zawodowej będą bezpłatne. Możliwości drożności kształcenia studentów oraz zapewnienie poziomu kształcenia w zakresie przedmiotów i rozwoju naukowego pracowników są też uwzględnione w projekcie zapisu w art. 8.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełMarianMichalski">Zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego znaczącej rangi przyszłej uczelni państwowej nadaje treść projektowanego zapisu art. 10, z którego wynika, że państwową uczelnię zawodową tworzy, znosi i łączy Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PosełMarianMichalski">Klub mój w pełni rekomenduje również m.in. treść zapisów rozdz. 2, a nade wszystko dział 3, proponujący utworzenie Komisji Akredytacyjnej Wyższego Szkolnictwa Zawodowego, która czuwać będzie nad prawidłowym rozwojem i jakością kształcenia na danym kierunku i specjalności zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PosełMarianMichalski">Do nowatorskich zapisów zaliczamy również propozycję powołania kolegialnego organu uczelni zawodowej, jakim będzie konwent. Udział w konwencie przedstawicieli władz samorządowych, państwowych, stowarzyszeń naukowych, zawodowych i twórczych oraz przedstawicieli uczelni akademickich, z którymi uczelnia zawodowa będzie współpracowała, przyczyni się do wytworzenia ścisłej więzi środowiska regionu i potrzeb z profilem kształcenia oraz ułatwi rozwiązywanie m.in. problemów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PosełMarianMichalski">Generalna polityka rozwoju uczelni i jej funkcjonowanie należeć będą do wspólnych kompetencji konwentu i senatu.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#PosełMarianMichalski">Analogicznie jak w obecnym systemie szkolnictwa wyższego część zadań i obowiązków w zakresie ustroju uczelni zawodowej i jej organizacji określać będzie jej statut.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#PosełMarianMichalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponieważ moi przedmówcy odnieśli się do innych jeszcze kwestii projektu ustawy, klub mój odniesie się tylko do wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#PosełMarianMichalski">Wniosek pierwszy dotyczy planu studiów zaocznych i wieczorowych. Wnioskodawcy proponują, aby plan studiów zawodowych wieczorowych i zaocznych stanowił aż 80% godzin zajęć dydaktycznych planowanych dla studiów dziennych. Ponieważ w art. 5 ust. 3 proponuje się, aby plan studiów dziennych w uczelni zawodowej przewidywał co najmniej 2200 godzin zajęć dydaktycznych, zatem gdyby Wysoka Izba przyjęła wniosek pierwszy, wówczas studenci zaoczni i wieczorowi odbyć musieliby 1760 godzin zajęć dydaktycznych w ciągu trzech lat. W przeliczeniu na jeden tydzień dydaktyczny dawałoby to około 20 godzin, zaś gdyby zajęcia były w cyklu co dwa tygodnie, należałoby odbyć aż 40 godzin. Zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego i wielu nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia ze studentami w systemie zaocznym, takiego systemu studiów wieczorowych i zaocznych nie zdoła wprowadzić żadna nowo utworzona uczelnia zawodowa. Należy zwrócić uwagę, że odniesiono się tylko do minimalnego limitu siatki godzin dydaktycznych, chociaż może być on szerszy.</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#PosełMarianMichalski">Skłonni jesteśmy zarekomendować wniosek nr 2, który określa górny limit obowiązujących zajęć dydaktycznych w wysokości 1500 godzin. Taki zapis zapewnia pewne bezpieczeństwo ekonomiczne związane z odpłatnością za tego typu studia. Natomiast nad właściwym dla danego kierunku studiów limitem, zgodnie z zapisami projektu ustawy, czuwać będzie przecież komisja akredytacyjna i senat wyższej szkoły zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#PosełMarianMichalski">W odniesieniu do pozostałych dwóch wniosków mniejszości rekomendację klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego uzyska tylko wniosek nr 3.</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#PosełMarianMichalski">Szukając kompromisu w projekcie zapisów wniosków mniejszości nr 1 i 2, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego przedkłada Wysokiej Izbie projekt poprawki do art. 5. W artykule tym w ust. 3 proponujemy dodać drugie zdanie w brzmieniu: „Plan analogicznych studiów wieczorowych i zaocznych przewiduje nie mniej niż 1500 i nie więcej niż 1700 godzin zajęć dydaktycznych planowanych dla studiów dziennych”.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#PosełMarianMichalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, biorąc pod uwagę duże zainteresowanie wielu województw tworzeniem wyższych szkół zawodowych w oparciu o projektowany akt prawny, wnosi o przejście do trzeciego czytania jeszcze na obecnym, 106 posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Marian Michalski.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jako ostatniego przed przerwą proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Dołowego - w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełKrzysztofDołowy">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, o którym mówimy, czyli projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych, jest dość szczególny. Mianowicie reguluje on powstanie nowego rodzaju szkół wyższych, innego pionu szkolnictwa wyższego. Mogłoby budzić bardzo poważne wątpliwości, dlaczego ten pion nie współgra lub nie zawsze współgra z akademickimi szkołami wyższymi, gdyby nie to, że rząd otwarcie deklaruje, iż jest to eksperyment, iż zostaną nim objęte - jak się planuje - 4 szkoły wyższe zawodowe, iż nie jest to na razie system obliczony na dłuższy czas, a spodziewana jest w ciągu najbliższych 2, 3 lat gruntowna reforma ustawy o szkolnictwie wyższym, która z pewnością zajmie się również wyższymi szkołami zawodowymi. Skoro więc jest to eksperyment i to eksperyment ograniczony, należy przyjąć to, co Unia Wolności zawsze mówiła, że najważniejsze są aspiracje środowisk lokalnych. Jeżeli w jakimś mieście wojewódzkim zbierze się grupa entuzjastów i zapragnie mieć dla swoich dzieci wyższą szkołę zawodową, to ustawa nie powinna kolidować z takimi dążeniami lokalnymi. W związku z tym klub Unii Wolności gorąco popiera stworzenie takiej możliwości dla tych środowisk, które będą tego pragnąć.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełKrzysztofDołowy">O wadach i zaletach tej ustawy mówili już moi przedmówcy, wobec tego skoncentruję się na sprawach bardziej ogólnych. Tym, co niepokoi środowisko naukowe i środowisko szkół wyższych, jest fakt, że w tym projekcie nie rozważa się spraw finansowych. Jeżeli bowiem ta sama suma pieniędzy zostanie podzielona na większą liczbę szkół - w tym wypadku mają przecież powstać szkoły zawodowe - to renomowane uczelnie akademickie, które już dzisiaj nie wiążą końca z końcem, znajdą się w jeszcze trudniejszej sytuacji. Moglibyśmy wówczas, patrząc z punktu widzenia całego państwa, zadać pytanie, czy jest to rozwiązanie właściwe. Słyszeliśmy już w tej Izbie bardzo wiele zapewnień o inwestowaniu w człowieka, o inwestowaniu w przyszłość, tylko nigdy nie przełożyło się to na inwestowanie w budżet szkolnictwa wyższego i nauki. Tak więc nauczeni długoletnim doświadczeniem, pracownicy wyższych uczelni akademickich obawiają się, że taka ustawa może w konsekwencji pogorszyć warunki ich bytu.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełKrzysztofDołowy">Mamy nadzieję, że rząd poważnie potraktował swój własny projekt i - chociaż nie wspomina o tym - powiększy odpowiednio sumę pieniędzy przeznaczoną na szkoły wyższe, uwzględniając przynajmniej te nowo zakładane szkoły wyższe. Problem jest bowiem taki - rzeczywiście jest taniej, gdy student ma szkołę wyższą blisko swojego miejsca zamieszkania, ale studiowanie w uczelni akademickiej w dużym mieście ma dodatkowe plusy związane z kulturą, muzeami, teatrami, kinami, znacznie żywszym życiem akademickim, co zwykle wpływa bardzo dobrze, stymulująco na rozwój młodego człowieka. Skoro myślimy o przyszłości całego systemu, to warto również inwestować w szkoły akademickie, budować choćby akademiki, aby mogły studiować również osoby z małych miasteczek.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełKrzysztofDołowy">Teraz przejdę do wniosków mniejszości. Zacznę od wniosku mniejszości nr 4, przeciwko któremu mają głosować kluby koalicji rządowej. Dotyczy on stypendiów dla studentów szkół niepublicznych. Otóż wydaje się nam, że szkoły niepubliczne stanowią ważną część oferty edukacyjnej, zajmują istotne miejsce na tworzącym się rynku usług edukacyjnych. Oczywiście nie wszystkie są dobre, ale część z nich to szkoły bardzo dobre, toteż pozbawianie tych studentów uprawnień do otrzymywania stypendiów, skoro później Rzeczpospolita będzie czerpać korzyści z tych wykształconych ludzi - choćby z racji podatków, które na nich nałoży, czy z powodu ich odkryć, pracy, którą wykonają - nie jest właściwe. Rzeczpospolita będzie miała dzięki nim korzyści, a nie chce dać studentom szkół niepublicznych stypendiów. Nasz klub uważa, że jest to głęboko niesprawiedliwe i niesłuszne.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PosełKrzysztofDołowy">Jeśli chodzi o kontrowersję związaną z wnioskami mniejszości nr 1 i 2, chciałbym przypomnieć sedno sprawy. Otóż wyższe szkoły zawodowe mają zamiar - wbrew oryginalnej koncepcji rządowej - prowadzić studia wieczorowe i studia zaoczne. Studia wieczorowe to inna nazwa odpłatnych studiów dziennych, więc, przyjmując do wiadomości stosowaną praktykę, mamy mniejsze wątpliwości, natomiast studia zaoczne w ramach zredukowanego systemu budzą nasz niepokój, gdyż jest to bardzo często sposób na swoiste kupowanie dyplomów za wątpliwej jakości edukację. Komisji są znane przypadki szkół zawodowych, które dają państwowe w gruncie rzeczy dyplomy licencjatów po zaledwie kilkuset godzinach zajęć dydaktycznych. Przypominam, że w szkołach akademickich trzeba zaliczyć od 2200 do 2600 godzin zajęć dydaktycznych, by otrzymać dyplom licencjata. Oczywiście słuszniej byłoby, gdybyśmy wprowadzili jakąś miarę osiągnięć studenckich, czyli gdyby owa komisja akredytacyjna również wprowadziła egzaminy państwowe - dopiero po ich zdaniu można byłoby uzyskać tytuł licencjata - ale nie stanie się to szybko. Wobec tego w komisji powstał zamysł, aby stworzyć formalne kryterium, jakim byłoby 80% zajęć na studiach wieczorowych i zaocznych - po to by nie było mowy o kupowaniu dyplomu. Jednak pojawiły się takie głosy, że przecież studia zaoczne mogą korzystać z nieco innych technik uczenia niż w klasycznej dziennej uczelni. Mogą być wykłady zarejestrowane na kasetach wideo, mogą być też stosowane inne metody, w związku z tym mogłoby być mniej godzin. Oczywiście zwykle jest to przykrywka dla marnej jakości nauczania - ale nie zawsze, to trzeba przyznać.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PosełKrzysztofDołowy">Dlatego u nas w klubie, po ostrej dyskusji, postanowiliśmy w art. 5 ust. 3 wprowadzić poprawkę inną niż te, które obejmują wnioski mniejszości nr 1 i 2. Zamiast tych dwóch poprawek proponujemy w drugim zdaniu następujący zapis... Pierwsze zdanie mówi o tym, że jest 2200 godzin na studiach dziennych. Drugie zdanie mówiłoby, że plan studiów wieczorowych i zaocznych musi obejmować ten sam zakres treści programowych jak plan odpowiednich studiów dziennych. Formalnie rzecz biorąc, nie ma tutaj zapisu liczby godzin, ale plan musi obejmować ten sam zakres. Sposób rozwiązania tego pozostawiamy wyższej uczelni. Umożliwi to natomiast komisji akredytacyjnej egzekwowanie od studentów - mam nadzieję - opanowania tego samego zakresu materiału.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#PosełKrzysztofDołowy">Oczywiście znaczna część z posłów naszego klubu jest za wnioskiem mniejszości nr 1. Zdecydowanie jesteśmy przeciwni temu, żeby zapisać to tak, jak jest we wniosku mniejszości nr 2, że nie może być więcej niż 1500 godzin. To znaczy, ile może być - 15 godzin za studia zaoczne i wieczorowe? Zdecydowanie jesteśmy przeciwni wnioskowi mniejszości nr 2. Popieramy wnioski mniejszości nr 3 i 4. Natomiast poddamy pod rozwagę Izby naszą wersję wniosku dotyczącego art. 5 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#PosełKrzysztofDołowy">Proszę państwa, w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt powiedzieć, że nasz klub poprze ustawę o wyższych szkołach zawodowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Krzysztof Dołowy.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Do dalszej części debaty nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Ogłaszam przerwę w obradach do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 02 do godz. 16 min 04)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kontynuujemy debatę nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o wyższych szkołach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie zabierze głos pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Posłowie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy co najmniej z trzech istotnych powodów popierali i popierają ideę utworzenia państwowego systemu kształcenia zawodowego na poziomie wyższym. Uważamy bowiem, po pierwsze, że ten rodzaj kształcenia powinien stanowić istotny element systemu szkolnictwa wyższego. Powinny być wykorzystane predyspozycje młodych ludzi otwartych na innowacyjność, nadążających za przemianami rewolucji technologicznej, odpowiadających na potrzeby rynku pracy. Po drugie, wyższe szkoły zawodowe we wszystkich rozwiniętych krajach przygotowują kadry na potrzeby nowoczesnej gospodarki. W Polsce są one także niezbędne, aby sprostać zachodzącym przemianom społecznym i gospodarczym. O tym, jak duże jest na nie zapotrzebowanie, świadczy najlepiej rozwój niepaństwowych wyższych szkół zawodowych, są one jednak dostępne tylko dla młodzieży, która może ponieść koszty kształcenia, płacić często dość wysokie czesne. I tu pojawia się trzeci, z punktu widzenia Unii Pracy najistotniejszy argument. Państwowe wyższe szkoły zawodowe stworzą możliwość zdobycia wyższego wykształcenia przez tych, których nie stać ani na płacenie czesnego, ani na opłacenie kosztów utrzymania z daleka od domu rodzinnego. Powstanie tych szkół w rejonach zacofanych sprzyjać będzie wyrównywaniu szans startu życiowego młodzieży, pochodzącej z rodzin niezamożnych. Są to zatem działania na rzecz powstrzymania pogłębiającego się, nie tylko w wymiarze edukacyjnym, podziału na Polskę A i Polskę B. Są one szansą dla tych zacofanych regionów, gdzie procent ludzi z wyższym wykształceniem wynosi nie 7, ale często 4 lub 5%. Jest to zatem, w naszym rozumieniu, oferta postępu cywilizacyjnego dla tych regionów.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysoka Izbo! Wszyscy odczuwamy satysfakcję z tego, że w ostatnich latach wzrósł w Polsce współczynnik skolaryzacji. Nie możemy jednak zapominać, że postęp ten dokonał się w znacznej mierze w wyniku przerzucenia kosztów kształcenia z państwa na obywateli. Wraz z rosnącą liczbą studentów malały realne nakłady na pomoc materialną dla studentów. W konsekwencji spowodowało to zarówno proporcjonalny spadek liczby stypendystów, jak i wysokości średniego stypendium. W praktyce zaś drzwi uczelni zostały zamknięte dla gorzej sytuowanych osób, zwłaszcza pochodzących z miejscowości oddalonych od ośrodków akademickich.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Przedłożenie rządowe, jak zresztą mówił o tym pan minister Wiatr, było w wielu punktach nie dopracowane, nie dawało jasnych odpowiedzi, konkretnych rozstrzygnięć. Do tych problemów, które budziły największe obawy, na pewno należy sposób finansowania tych szkół, poziom kształcenia oraz możliwość pozyskania dla nich kadry. Istniała także obawa o zachowanie autonomii i możliwości dalszego rozwoju wyższych uczelni niepaństwowych.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Musimy sobie zatem odpowiedzieć, czy udało nam się podczas pracy w komisji rozwiać wszystkie te obawy, uzyskać odpowiedź na te pytania. Musimy powiedzieć wyraźnie, że jeśli chodzi o sposób finansowania wyższych szkół zawodowych, nie uzyskaliśmy gwarancji. Wprawdzie zgodnie z projektem ustawy uczelnia wyższa zawodowa może uzyskiwać środki finansowe zarówno z budżetu państwa, jak i gminy, może też uzyskiwać środki finansowe z innych tytułów, na przykład z działalności gospodarczej czy badawczo-doradczej, zasadniczo jednak obowiązek finansowania spoczywa na budżecie państwa. Projekt nie daje żadnych gwarancji, że znajdzie się szerszy strumień finansowania przeznaczony na uruchomienie, wyposażenie i utrzymanie - z reguły bardzo kosztowne - wyższych szkół zawodowych. W tym kontekście aktualne pozostają obawy środowisk akademickich, że utworzenie tych szkół spowoduje obniżenie i tak już drastycznie niskiego poziomu finansowania obecnego szkolnictwa i bieda, która jest obecnie dzielona na 120 uczelni, będzie dzielona na co najmniej 180.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Tutaj nie mogę się zgodzić z panem posłem Dołowym, który twierdził, że to jest projekt eksperymentalny, że powstanie zaledwie kilka takich szkół. Panie pośle, pan minister Wiatr wyraźnie mówił o tym w pierwszym czytaniu — około jedna trzecia studentów, wtedy kiedy osiągniemy współczynnik skolaryzacji 30–35%, to będą właśnie studenci wyższych szkół zawodowych. Potrzebny jest na to naprawdę znaczny strumień finansowania i powinien on być przewidziany w budżecie państwa.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym, Wysoka Izbo, podzielić się pewną generalną refleksją. Jeżeli większy współczynnik skolaryzacji i ekspansja szkolnictwa wyższego mają być strategicznym celem polityki rządu, to muszą zostać stworzone finansowe podstawy ich realizacji. Tymczasem mimo przyjętej rezolucji - o czym pamiętamy - o nakładach na szkolnictwo wyższe decyduje co roku minister finansów. Potrzebny jest program dochodzenia do poziomu finansowania odpowiedniego do zamierzonych celów, by nie były to decyzje podejmowane w cyklach corocznego uchwalania budżetów.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Klub Unii Pracy nie podziela także optymizmu wyrażonego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, że wyższe szkoły zawodowe mogą być utrzymane w znacznej części przez samorządy. Nie podzielamy tego optymizmu z prostej przyczyny, znamy bowiem trudności budżetowe wielu gmin po przejęciu szkół podstawowych. Nie uważamy też, że kształcenie zawodowe to kształcenie tańsze niż akademickie, wręcz przeciwnie. Wprawdzie czas trwania studiów jest znacznie krótszy, ale jeżeli ma to być rzetelna oferta edukacyjna, to trzeba pamiętać, jak kosztowna jest nowoczesna aparatura, laboratoria i cała infrastruktura związana z tym typem kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Uważamy, że istotnym elementem dbania o jakość kształcenia zarówno w prywatnych, jak i państwowych wyższych szkołach zawodowych jest stawianie pewnych barier jakościowych - mówiła o tym także pani poseł Łybacka. Nie tylko zwiększyliśmy współczynnik skolaryzacji, ale i obniżyliśmy poziom kształcenia. Obawy, że wyższe szkoły zawodowe będą właściwie technikami ze zmienionym szyldem, zostały w jakiejś mierze rozwiane poprzez powołanie do życia Komisji Akredytacyjnej Wyższego Szkolnictwa Zawodowego, która wraz z Radą Główną Szkolnictwa Wyższego określać będzie warunki, jakie powinna spełniać uczelnia zawodowa, aby utworzyć kierunek lub specjalność zawodową. Dlatego też w trosce o poziom tych szkół nasz klub opowie się przeciw trzeciemu wnioskowi mniejszości. Uważamy bowiem, że wyższa szkoła zawodowa, bez względu na to, czy jest to szkoła państwowa, publiczna, samorządowa, prywatna czy jakakolwiek inna, powinna posiadać własną kadrę naukowo-dydaktyczną. Jeżeli tego postulatu nawet w dalszej perspektywie nie będziemy chcieli spełnić, to powstanie szkolnictwo ułomne. Szkoły, które będą wyłącznie realizowały proces dydaktyczny, a nie będą prowadziły badań naukowych, w gruncie rzeczy nie będą wyższymi uczelniami, w których oba te procesy są naszym zdaniem nierozłączne.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Komisja akredytacyjna ma także określić wymagania kadrowe, oceniać programy nauczania oraz jakość kształcenia. Jak pamiętamy, problem kadry, która ma być zatrudniona w państwowych wyższych szkołach zawodowych, budził także jedno z istotnych zastrzeżeń zgłaszanych w czasie pierwszego czytania. Nadal uważamy, że trudno będzie wysokością płac, jaką mogą oferować uczelnie wyższe, przyciągnąć kadrę z doświadczeniem i umiejętnościami, takimi jak: marketing, zarządzanie, informatyka. Pozostaje mieć nadzieję, że udział w składzie konwentu przedstawicieli zarówno organów samorządowych, instytucji, stowarzyszeń, a przede wszystkim organizacji pracodawców stworzy nadzieję na mobilizację środowisk lokalnych i przyczyni się do korzystniejszej oferty płacowej.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W toku prac nad projektem środowiska uczelni niepublicznych obawiały się, że rozwój tego typu szkół państwowych ograniczy autonomię uczelni niepublicznych. Ale zarówno przedstawiciele resortu, jak i posłowie dokładali starań, aby w projekcie ustawy określić pewną specyfikę i odrębność tychże szkół.</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jeszcze chciałabym krótko odnieść się do zgłaszanych wniosków mniejszości. Klub Unii Pracy opowie się za poparciem pierwszego wniosku mniejszości, ponieważ uważamy, że studia odbywane w trybie wieczorowym i zaocznym nie powinny być znacznie gorszej jakości niż studia dzienne. To muszą być studia porównywalne. Chociaż propozycja złożona przez pana posła Dołowego wydaje się także tutaj dla nas do przyjęcia, ponieważ nie chcemy doktrynalnie utrudniać prowadzenia tych studiów, to jednak nie możemy zgodzić się na to, że to są studia, że tak powiem, w ogóle odbywane jedynie formalnie.</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Tak więc chciałabym na zakończenie powiedzieć, że Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy o wyższych szkołach zawodowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Izabeli Jarudze-Nowackiej z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Leszka Smykowskiego z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to za klub, panie marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełLeszekSmykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widzę, że pojawiają się głosy zainteresowanych, więc wyjaśniam, że Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” składa się z członków KPN — Obóz Patriotyczny i Nowej Polski i jest formalnie uznawany przez władze Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełLeszekSmykowski">Pozwolę sobie odmienić nieco konwencję wypowiedzi i w dyskusji o wyższych szkołach zawodowych przede wszystkim ustosunkować się do wniesionych wniosków mniejszości i dopiero później, w drugiej części, ogólnie do całego projektu.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PosełLeszekSmykowski">Myślę, że w zasadniczym zrębie główne założenia tej ustawy zostały przedstawione przez posła sprawozdawcę i moich przedmówców. Nie mógłbym dodać tutaj niczego nowego. Sądzę, że bardziej istotna jest ocena naszego klubu dotycząca całości ustawy.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PosełLeszekSmykowski">Jeżeli chodzi o poprawki wniesione do art. 5, o dwa pierwsze wnioski mniejszości dotyczące określenia pewnych standardów nauczania, jeżeli chodzi o studia wieczorowe i zaoczne, to myślę, że bardziej trafny i zasadny jest wniosek pierwszy, który wyraźnie określa sztywny warunek 80% godzin zajęć dydaktycznych zapewnianych na studiach dziennych. Sądzę, że dopóki nie sformułowano precyzyjnych kryteriów oceny wiedzy studentów w wyższych szkołach zawodowych, nie ma egzaminów państwowych, nie działa jeszcze komisja akredytacyjna, ten formalny wymóg zorganizowania przez uczelnie tak wysokiej liczby godzin zajęć dydaktycznych jest zasadny, chociaż w jakimś sensie zasadna była również dyskusja na posiedzeniu komisji, bardzo zresztą interesująca, o tym, czy studenci pracują siedzeniem czy głową. Wydaje mi się, że trzeba by przyznać rację zwolennikom zarówno jednej, jak i drugiej opinii i stwierdzić, że student siedząc na zajęciach pracuje nie tylko siedzeniem, ale również głową. Wobec braku tych standardów nauczania ważne jest, by odsiedział też tę adekwatną liczbę godzin na studiach wieczorowych i zaocznych. A zatem, reasumując, będziemy głosowali za pierwszą poprawką, natomiast przeciwko drugiej.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PosełLeszekSmykowski">Jeżeli chodzi o trzeci wniosek mniejszości, dotyczący art. 49, to tutaj chodzi głównie o to, czy wyższe szkoły zawodowe mają prawo do prowadzenia samodzielnych badań naukowych. Sądzę, że trzeba by tutaj wyraźnie powiedzieć, że jeżeli chcemy mówić o pełnym, komplementarnym układzie kształcenia na uczelniach wyższych, to nie możemy odmówić wyższym szkołom zawodowym prawa do prowadzenia samodzielnych badań, ponieważ właśnie dzięki prowadzeniu tych badań pojawia się bardzo interesujące pole współpracy między uczelniami akademickimi i uczelniami typu wyższego. Jest to szansa zaistnienia również na rynku naukowym, mimo że wyższe szkoły zawodowe przede wszystkim mają zapewnić większy zakres kształcenia praktycznego. Uważam, że jest istotne kształcenie praktyków przydatnych w naszym życiu gospodarczym, jednak niewłaściwe, złe byłoby skasowanie w tej ustawie prawa wyższych uczelni zawodowych do prowadzenia swoich własnych badań naukowych. Dlatego też nie podzielamy stanowiska przedstawionego w trzecim wniosku mniejszości, które sprowadza się do wykasowania tego prawa. Będziemy głosowali przeciwko temu wnioskowi.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#PosełLeszekSmykowski">Jeżeli chodzi o czwarty wniosek mniejszości, dotyczący art. 75 i prawa studentów zarówno uczelni niepaństwowych, jak i wyższych uczelni państwowych do korzystania z pomocy stypendialnej organizowanej z budżetu państwa, to uważamy, że jest jak najbardziej zasadne, aby tą pomocą stypendialną objąć zarówno jednych, jak i drugich. Jest to prawo wszystkich młodych ludzi do równego startu, do tego, by państwo nasze nie tylko z nazwy było demokratyczne, ale by ta zasada równego startu przekładała się na konkretne zapisy prawne, na konkretne możliwości. W związku z tą kwestią wyrażamy duże zdziwienie z racji stanowiska klubów konstruujących koalicję rządową. Chciałbym zapytać panów posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego i SLD, gdzie podział się państwa egalitaryzm społeczny, to schlebianie najuboższym warstwom naszego społeczeństwa. Te dążenia do stworzenia równych szans pozostają tylko w sferze deklaracji, jeżeli się mylę, to państwo mają okazję jutro podczas głosowania nad tym projektem udowodnić, że rzeczywiście te wasze uwagi na temat prawa wszystkich do równego startu są właściwe. Wystarczy tylko głosować za rozszerzeniem tych uprawnień stypendialnych zarówno na studentów uczelni państwowych, jak i niepaństwowych.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PosełLeszekSmykowski">Teraz może kilka słów ogólnie o projekcie. Dziwi mnie i budzi pewien opór ta chęć żonglowania współczynnikiem scholaryzacji. Widzę, że wielu przedmówców, a także pan minister Wiatr, bardzo chętnie operuje tym współczynnikiem. Ja natomiast nie chcę, aby rzecz dotyczyła tylko dyskusji nad współczynnikiem scholaryzacji, nad żonglerką współczynnikami. Chodzi generalnie o stworzenie nie zmistyfikowanej rzeczywistości: nie chodzi o to, by zwiększyć liczbę osób z dyplomem uczelni wyższej, lecz chodzi przede wszystkim o to, by uczelnie wyższe dawały odpowiednio wysoki stopień przygotowania zawodowego, zapewniały status zawodowy osobom, które je kończą, by osoby te miały szansę startu w wyścigu o pracę. I pozwólcie państwo, że wyrażę to w ten sposób: ta dyskusja nad współczynnikiem scholaryzacji przypomina mi po części tę wielką dyskusję, jaką swego czasu Władysław Gomułka prowadził z tej trybuny sejmowej na temat wyższości kur sowieckich, radzieckich nad kurami kapitalistycznymi, żonglując wskaźnikami nośności tych właśnie kur. Wydaje mi się, że nie powinniśmy się bawić w żonglerkę współczynnikami, ale dążyć do tego, by kończenie uczelni wyższych w Polsce owocowało tym, że nasi absolwenci będą mieli szansę walki o swoje miejsca pracy na rynku nie tylko w Polsce, ale również poza granicami naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#PosełLeszekSmykowski">Mimo zgłoszonych zastrzeżeń, mimo wyrażonych wątpliwości sądzimy, że po tych wielu korektach obecny projekt jest do przyjęcia, chociaż w naszej ocenie rozmija się trochę z naszą koncepcją. My w pierwszym naszym stanowisku wyraziliśmy swoje zdanie, uważając, że funkcjonowanie wyższego szkolnictwa zawodowego i szkół akademickich powinna regulować jedna ustawa - ustawa o szkolnictwie wyższym. Skoro jednak tak się nie stało, skoro są dwie ustawy, cieszymy się, że wskutek prac w podkomisji i w połączonych komisjach te projekty są bardziej komplementarne, bardziej przystają do siebie - to wpłynęło na zmianę naszego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#PosełLeszekSmykowski">W związku z tym w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” chcę państwa zapewnić, że będziemy głosować za tym projektem i zgodnie z naszym stanowiskiem przedstawionym wcześniej w sprawie tych czterech wniosków mniejszości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Leszek Smykowski, Federacyjny Klub Parlamentarny na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie w imieniu Koła Parlamentarnego BBWR wystąpi pan poseł Zbigniew Pietrzykowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ministerstwo Edukacji Narodowej wnosi, by Wysoki Sejm uchwalić raczył ustawę o wyższych szkołach zawodowych. Ustawa ta zdaniem ministerstwa jest niezbędna do przeprowadzenia reform systemu edukacji w Polsce. Negatywną opinię o tym pomyśle wyrażają konsekwentnie uczelnie państwowe i niepaństwowe oraz Rada Główna Szkolnictwa Wyższego. Ich zdaniem ustawa o wyższych szkołach zawodowych nie jest potrzebna, a jej ewentualne uchwalenie przyniesie wątpliwe korzyści edukacji narodowej. Rozwój wyższego szkolnictwa zawodowego w Polsce, dokonujący się na podstawie istniejącej ustawy o szkolnictwie wyższym, jest niekwestionowanym sukcesem. W ciągu ostatnich 5 lat powstało ponad 100 niepaństwowych wyższych szkół zawodowych - bez żadnej pomocy, a tylko za zgodą Ministerstwa Edukacji Narodowej. Szkoły te nie obciążają budżetu, zaspokajają zapotrzebowanie społeczne, likwidują bezrobocie zarówno wśród młodzieży, jak i nauczycieli. Już dziś obejmują one ponad 20% studentów. Kilkadziesiąt wniosków o utworzenie nowych uczelni oczekuje na rozpatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Ministerstwo Edukacji Narodowej, tworząc państwowe szkoły zawodowe, chce, by uczelnie niepaństwowe miały konkurencję. Konkurencja ma polegać na tym, że szkoły państwowe będą finansowane z budżetu, a szkoły niepaństwowe z czesnego studentów. Biorąc pod uwagę środki przeznaczane z budżetu na istniejące uczelnie państwowe, widać, że konkurencja ta będzie tak zdrowa jak jej pomysł. Argument za bezpłatnością studiów jest naiwny. Za naukę aktualnie studiujących w szkołach państwowych płacimy w formie podatków wszyscy, a za naukę w szkołach niepaństwowych płacą dodatkowo sami studiujący. Powszechnie wiadomo, że odsetek studiującej młodzieży jest w Polsce niski, co plasuje nas na odległym miejscu wśród krajów rozwiniętych. Tak więc prawdziwy problem stanowi podniesienie wskaźnika scholaryzacji przy ograniczonych środkach budżetowych. Nowa ustawa tego problemu nie rozwiąże. Doprowadzi ona do likwidacji wielu szkół niepaństwowych - liczba zlikwidowanych szkół będzie większa niż liczba nowo utworzonych szkół państwowych.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Liczbę studiującej młodzieży w Polsce można zwiększyć bez wprowadzania ustawy o wyższych szkołach zawodowych, zezwalając na tworzenie filii i punktów konsultacyjnych przez istniejące już uczelnie. Wymaga to wykreślenia jedynie jednego zdania z obowiązującej ustawy o szkolnictwie wyższym. Propozycje te zgłaszają zarówno uczelnie państwowe, jak i niepaństwowe. Niektóre uczelnie państwowe, łamiąc ustawę pod presją lokalnych środowisk, propozycje te realizują. Filie i punkty konsultacyjne mogą być obsługiwane przez nauczycieli akademickich uczelni macierzystych. Daje to gwarancję jakości kształcenia i dwustopniowy system nadzoru - przez uczelnię macierzystą i ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Nowa uczelnia zawodowa musi mieć własne minimum kadrowe - co najmniej 4 profesorów i 6 adiunktów. Stanowi to istotny problem w rozwoju szkolnictwa zawodowego. Już dzisiaj wnioski o utworzenie uczelni zawodowych są opiniowane negatywnie przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego - prawie zawsze ze względu na brak minimum kadrowego. Jeśli komisja akredytacyjna, która ma powstać, ustali niższe wymagania kadrowe, to trzeba będzie wrócić do dowcipów z lat siedemdziesiątych. Pozwolicie państwo, że później je opowiem. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Zbigniew Pietrzykowski z koła BBWR.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problemem, który należy poruszyć w dyskusji nad przedstawionym projektem ustawy, nie jest to, czy zajęcia będą prowadzone w systemie zaocznym, wieczorowym czy dziennym. Jest to problem ważny, ale w gruncie rzeczy drugorzędny. Tak naprawdę problem jest inny. Istnieje mianowicie potrzeba powołania w Polsce - może nie dziesięciu od razu - sieci państwowych szkół wyższych, dlatego że szkolnictwo wyższe, jak dotąd, ma w znaczącym stopniu charakter wyspowy. Tylko wielkie metropolie mają takie uczelnie. Co prawda pojawiają się, niemalże jak grzyby po deszczu, niepubliczne szkoły wyższe, ale są to często uczelnie, które - mówiąc językiem pewnego polityka - działają na pograniczu prawa. Egzemplifikuję to tym, że niektóre z nich powstały bez zasięgania opinii Rady Głównej - i zwracam na to uwagę pana ministra. Tak więc nie można uznać, że państwowe wyższe szkoły zawodowe są antidotum na rozwijającą się sieć uczelni niepublicznych. Jednak są one niezbędnym czynnikiem zarówno w kategoriach sprawiedliwości społecznej, a więc zapewnienia warunków do równego startu, jak i konieczności uzupełnienia sieci szkolnictwa wyższego w tej przysłowiowej Polsce powiatowej, która, miejmy nadzieję, już niedługo wróci.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Poszczególne zapisy w zasadzie nie powinny budzić wątpliwości. Jak powiedział minister w swoim przemówieniu, w trakcie prac komisyjnych projekt ustawy w znacznym stopniu poprawiono. Jest to dobry projekt. Pewne wątpliwości może budzić, ale jest to dyskusyjne, kwestia zatrudniania pracowników będących nauczycielami akademickimi. Chodzi o to, czy muszą to być wyłącznie pracownicy naukowo-dydaktyczni, czy mogą też być pracownicy wyłącznie dydaktyczni. Powinniśmy nawiązywać do pewnych trendów, które występują w całym rozwiniętym świecie. Na uczelniach zachodnich, również w college'ach, bo to jest porównywalne, nie wszyscy pracownicy mają status pracowników naukowo-dydaktycznych, a więc sytuacje mogą być zróżnicowane, zamienne.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Wreszcie kwestia stypendiów. Stypendia na całym świecie są po to, żeby umożliwić równy start. To jest kwestia nie tylko ustawy o wyższych szkołach zawodowych, ale również wielu innych ustaw, które powinny system stypendialny w naszym kraju zbudować na solidnych podstawach, które muszą mieć oparcie w skromnym przecież budżecie państwa. Oczywiście stypendia mogą i powinny po pewnym czasie się zwrócić, bo są inwestycją w materię ludzką. Kwestia wysokich kwalifikacji, które studenci, w przyszłości absolwenci, powinni nabyć, są pewnym zwrotem pracy na rzecz gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Reasumując, Nowa Demokracja popiera projekt ustawy, a także zgłoszony wcześniej wniosek, żeby prace nad tą ustawą zakończyć na obecnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Eugeniuszowi Janule z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Zieliński ma pytanie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytanie do pana posła sprawozdawcy, ewentualnie do pana ministra edukacji. Dotyczy ono zakresu przedmiotowego tej ustawy, co jest określone w art. 1, a w odniesieniu do niepaństwowych szkół wyższych — w ust. 2: „Ustawę stosuje się do niepaństwowych wyższych szkół zawodowych, jeżeli jej przepisy lub przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej”. W związku z tym artykułem i art. 88 chciałem zapytać, czy ta ustawa swoim reżimem obejmuje też wyższe seminaria teologiczne lub duchowne, bo to jest niejasne. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Adamski, proszę, i za chwilę pan poseł Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wątpliwości wiążą się z art. 48 - na kanwie tego artykułu chciałbym zadać pytanie. Artykuł ten mówi, że niepaństwowa wyższa szkoła zawodowa nie musi mieć ustroju i organizacji takiej, jak zapisana w niniejszej ustawie dla państwowych uczelni zawodowych, gdyż zależy to od założyciela. Chciałbym zapytać, czy dowolność w tym zakresie nie wpłynie na poziom nauczania, czy względy komercyjne nie przeważą nad edukacyjnymi, chociażby na pewnym etapie funkcjonowania takiej szkoły. Czy istnieje takie ryzyko? W jaki sposób będzie prowadzony nadzór w tym zakresie, monitoring, jeśli chodzi o Ministerstwo Edukacji Narodowej i podległe mu instytucje? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytanie do pana ministra. Jak dalece system szkolnictwa wyższego jest w stanie zagwarantować kadry w związku z taką możliwością dynamicznego rozwoju szkolnictwa zawodowego? Pytanie to stawiam dlatego, że obserwuję - a statystyki to potwierdzają - gwałtowne starzenie się kadry akademickiej, przy jednoczesnym deficycie młodych pracowników nauki. W tym pytaniu, panie ministrze, jest zarazem zarzut właśnie dotyczący polityki finansowej, materialnej wobec przyszłych wykładowców w szkołach wyższych zawodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Jaruga-Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ja w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym wyjaśnić panu posłowi Pietrzykowskiemu, że Rada Główna Szkolnictwa Wyższego dała w końcu pozytywną opinię do projektu, który rozpatrywała Wysoka Izba. Z wieloma zastrzeżeniami, ale jednak była to opinia pozytywna. To pierwsze stwierdzenie.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Po drugie, panie pośle, różnica między wyższymi szkołami niepublicznymi i wyższymi szkołami państwowymi ma być taka, że właśnie ci, którzy nie mają środków na opłacenie czesnego, będą mogli korzystać ze środków budżetowych. Różnica jest więc dosyć istotna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec tego proszę o zabranie głosu pana ministra edukacji narodowej Jerzego Wiatra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim odpowiem na zadane pytania i na niektóre głosy w debacie, chciałbym wyrazić podziękowanie wszystkim klubom i większości wypowiadającym się w imieniu kół za poparcie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Mówiłem już przedtem, jak ważna to jest ustawa; zacznę może od odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Jeśli idzie o pytanie pana posła Zielińskiego, dotyczące tego, czy omawiana ustawa obejmuje swoim zasięgiem seminaria duchowne, to, w moim rozumieniu, obejmuje jedynie wtedy, kiedy seminarium duchowne ubiegałoby się o uznanie go za wyższą szkołę zawodową. Ponieważ seminaria duchowne o tego rodzaju status prawdopodobnie nie będą występowały, wobec tego jest oczywiste, iż nie obejmuje ich ta ustawa. Natomiast gdyby, teoretycznie biorąc, na podstawie istniejącego obecnie seminarium duchownego chciano zorganizować wyższą szkołę zawodową, to w ramach tych rozstrzygnięć ustawowych podlegałaby ona tej ustawie. Jak jednak wiadomo, w wypadku niepublicznych szkół zawodowych istnieje 36-miesięczny okres, kiedy uzyskują one uprawnienia na podstawie dotychczas obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Na pytanie pana posła Adamskiego, dotyczące dowolności - jak pan poseł był to uprzejmy określić - powstawania szkół niepublicznych i kontroli jakości ich pracy przez MEN, chcę powiedzieć - na podstawie dotychczasowego doświadczenia wyniesionego z pracy opartej na obecnie obowiązującej ustawie - iż ta dopuszczona przez ustawę różnorodność form organizacyjnych szkół niepublicznych nie prowadzi do dowolności, a zwłaszcza nie prowadzi do utraty przez władze państwowe, przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, możliwości nadzoru nad ich jakością. W ramach obecnie istniejącej ustawy minister edukacji narodowej ma znacznie poważniejsze uprawnienie w stosunku do szkół niepublicznych, dla szkół tych potencjalnie groźniejsze niż uprawnienie, które minister edukacji narodowej ma w stosunku do państwowych szkół wyższych działających w Polsce. Minister edukacji narodowej może bowiem, po spełnieniu ustawowych warunków, a więc po zasięgnięciu opinii Rady Głównej, cofnąć zezwolenie na funkcjonowanie szkoły niepublicznej. Takiego uprawnienia minister nie ma w stosunku do szkół państwowych. W tym wyraża się troska o to, by nie było tutaj jakichś zjawisk patologicznych. Czy takie zjawiska występują? Prowadzimy nadzór nad pracą tych szkół. Są one nowe, więc siłą rzeczy trudno mieć do końca wyrobione zdanie, jak będą się rozwijały. Niejednokrotnie spotykamy się ze zjawiskami budzącymi niepokój i wówczas zwracana jest uwaga. Gdybym jednak miał ocenić całościowo te 110 szkół niepublicznych, to generalnie biorąc, powiedziałbym, że jest to bardzo udane przedsięwzięcie i nie ma powodu do jakichś uogólniających obaw. Owszem, są pojedyncze wypadki, w których konieczna jest interwencja, ale w moim przekonaniu nie powinny one prowadzić do tak nadmiernie zgeneralizowanych sądów. W każdym razie Ministerstwo Edukacji Narodowej i posiada instrumenty, i realizuje nadzór nad jakością funkcjonowania tych szkół, niekiedy podejmując decyzje, które nie budzą entuzjazmu kierownictw szkół o słabszych wynikach. Przy okazji chcę powiedzieć, że teza zawarta w wystąpieniu pana posła Januły, iż niektóre szkoły niepubliczne powstały bez opinii Rady Głównej, jest w pewnym sensie prawdziwa. U zarania szkół niepublicznych, ale tylko u ich zarania, czyli w roku 1990/1991, w pojedynczych wypadkach ówczesny minister edukacji narodowej wydał zezwolenie szkole niepublicznej, nie zasięgnąwszy opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, w szczególności dotyczy to Mazowieckiej Szkoły Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu. Jest to jednak wydarzenie dość odległe w czasie. Już od dawna żadna szkoła niepubliczna nie została uznana bez zasięgnięcia przez ministra edukacji narodowej opinii Rady Głównej. Nie przeczy to faktowi - co powiem, wychodząc poza tę uwagę - że wielokrotnie było tak w okresie mojego urzędowania, iż decyzja ministra była pozytywna mimo negatywnego stanowiska Rady Głównej, ale nigdy nie podejmowałem decyzji, nie zasięgnąwszy uprzednio opinii tej rady, a ustawa zobowiązuje mnie jedynie do tego.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Pytanie pana posła Rulewskiego, jak dalece jesteśmy w stanie zapewnić wyższym szkołom zawodowym kadrę, jest pytaniem fundamentalnym. Zgadzam się bowiem z panem posłem, że ogromną bolączką istniejącego szkolnictwa wyższego jest niedostatek kadr i ich starzenie się. W związku z tym wyższe szkoły zawodowe są istotnym elementem pozyskiwania kadr bez obniżenia kryteriów kadr akademickich w szkolnictwie wyższym. Na czym polega dylemat? Wiadomo, że wykształcenie pełnowartościowego profesora trwa co najmniej 20 lat, licząc od momentu rozpoczęcia studiów przez kandydata do godności profesorskiej. Dlatego też płacimy dzisiaj cenę nie za błędy ostatnich paru lat, ale za błędy popełniane jeszcze w latach siedemdziesiątych, bo tak mniej więcej się to przedstawia. A owoce dzisiaj prowadzonej polityki - mam nadzieję, że pobudzającej rozwój kadry naukowej - będziemy zbierali w następnym dziesięcioleciu. Co wobec tego możemy zrobić natychmiast? Istnieją pomysły i czasami pojawiają się one również w Sejmie, by obniżyć wymagania w stosunku do kadr szkolnictwa wyższego, poluzować wymogi w stosunku do habilitacji itd. Ja się temu kierunkowi myślenia stanowczo sprzeciwiam. Myślę, że mam w tej sprawie poparcie znacznej większości tej Izby. Równocześnie jednak istnieje potrzeba pozyskiwania kadr. Otóż wyższe szkoły zawodowe stwarzają tę możliwość. Ktoś, kto nie może być profesorem na uniwersytecie czy politechnice, bo nie ma tytułu, nie ma habilitacji itd., ale jest dobrym fachowcem i może bardzo wiele nauczyć, może być profesorem w wyższej szkole zawodowej. To jest pewna forma pozyskania kadr wykładających, dydaktycznych, kształcących studentów, nie kosztem szkolnictwa wyższego. I sądzę, że właśnie ze względu na deficyt kadr, jeśli chodzi o nauczycieli akademickich, to rozwiązanie powinno być pozytywnie przyjmowane.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Chcę jeszcze powiedzieć o kilku sprawach związanych z debatą.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Pani poseł Jaruga-Nowacka już sprostowała informację pana posła Pietrzykowskiego, dotyczącą rzekomo negatywnej opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Rada sformułowała negatywne opinie wobec wcześniejszego projektu, tego, który nie trafił do Wysokiej Izby, właśnie w znacznej mierze z uwagi na stanowisko Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. W stosunku do tego projektu, który wpłynął do Sejmu, stanowisko rady było pozytywne, choć zawierało również określone zastrzeżenia, zostały one zresztą w dużej mierze wzięte pod uwagę w komisji. Tak więc pan poseł miał informację niedokładną.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Chcę też sprostować informację, jakoby w szkołach niepublicznych studiowało ponad 20% studentów. W szkołach niepublicznych studiuje ok. 16% studentów - to jest dużo, ale trzymajmy się liczb. Jeżeli już mówimy o szkołach niepublicznych, to zdecydowanie nie zgadzam się z opinią pana posła Pietrzykowskiego, że powstawanie wyższych szkół zawodowych ma się odbywać kosztem szkół niepublicznych i że w wyniku powstawania tych szkół będzie tak, jak pan poseł powiedział, że więcej zamknie się szkół niepublicznych niż otworzy wyższych szkół zawodowych. Przeczy temu przede wszystkim to, o czym wspominałem przed przerwą, a mianowicie geografia wyższego szkolnictwa zawodowego. Chcemy zakładać wyższe szkoły zawodowe w miejscowościach, w których nie ma wyższych uczelni, w tym także nie ma albo jest niewiele wyższych szkół niepublicznych. W konsekwencji to, co realnie będzie miało miejsce, to nieodbieranie studentów szkołom niepublicznym, lecz stworzenie możliwości studiowania w miejscach, w których dzisiaj studiować nie można. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Po drugie, napływ młodzieży do szkół wyższych jest tak duży, że jest pole do działania i dla szkół niepublicznych, i dla wyższych szkół zawodowych w systemie państwowym. Oczywiście, tak jak powiedziała pani poseł Jaruga-Nowacka, wyższe szkoły zawodowe tworzone przez państwo, nie pobierające opłat za studia i w tym sensie bezpłatne, stwarzają większe możliwości studiowania tej młodzieży, której nie stać na ponoszenie kosztów czesnego w szkołach niepublicznych. Ja oczywiście wiem, tak samo jak wszyscy w Wysokiej Izbie, że nic nie jest za darmo i że bezpłatna nauka jest finansowana z podatków podatników. To jest oczywiste. Tylko kiedy mówimy, że to a to jest bezpłatne, to mamy na myśli, że nie ponosi kosztów tego bezpośrednio ten, kto określone świadczenie otrzymuje - na przykład w tym wypadku kosztów studiowania. I upierałbym się przy poglądzie, że jest ważne, żeby dla dużej części młodzieży stwarzać możliwości studiowania bez konieczności płacenia czesnego.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Pan poseł Smykowski polemizował z, jak to nazwał, żonglerką wskaźnikiem scholaryzacji. Pojęcie „wskaźnik scholaryzacji” mnie także językowo raziło, zwłaszcza zanim zostałem ministrem edukacji, bo to jest język urzędowy. Po 15 miesiącach urzędowania już może nieco do tego języka się przyzwyczaiłem, ale też nie do końca. Przecież panu posłowi Smykowskiemu nie chodzi o język, bo to określenie łatwo byłoby zastąpić; można byłoby nie mówić: wskaźnik skolaryzacji, tylko: odsetek młodzieży studiującej, bo dokładnie o to chodzi. Natomiast czy to jest żonglerka statystyką bez znaczenia? Nie. To jest bardzo prosty, ale ogromnie istotny dla przyszłości naszego kraju i szans młodego pokolenia problem: czy w Polsce ma studiować 22% młodzieży w wieku 19–24 lata, jak to jest obecnie, czy ma studiować 35%, jak to jest w krajach Unii Europejskiej, czy też 12%, jak to było w kraju 8 lat temu. Jeżeli sobie uświadomimy, o co tu chodzi, to trzeba powiedzieć, że o dwie sprawy. W aspekcie ludzkim chodzi tu o to, ile naszych młodszych rodaczek i rodaków będzie miało możliwość zaspokojenia swoich aspiracji edukacyjnych, zdobycia wykształcenia, co stworzy lepsze szanse życiowe. To w aspekcie indywidualnym. A w aspekcie narodowym — w jakim stopniu Polska będzie stwarzała szanse wykorzystania talentów, które tkwią w naszym społeczeństwie, ile z tych talentów będzie marnowanych. To nie jest żonglerka. Natomiast zgadzam się z panem posłem Smykowskim, że to nie może się odbywać kosztem jakości, tylko że nie ma żadnego związku między jakością kształcenia w naszych przodujących uczelniach a tworzeniem bądź nietworzeniem wyższych szkół zawodowych. Czy poziom uprawiania nauki i wykładów w Uniwersytecie Jagiellońskim czy w Uniwersytecie Warszawskim, w Akademii Medycznej w Zabrzu, w Politechnice Warszawskiej czy w Politechnice Poznańskiej, w tych najwspanialszych naszych uczelniach, spadnie z tego powodu, że w Gorzowie Wielkopolskim, w Nowym Sączu czy w Bełchatowie powstanie wyższa szkoła zawodowa? Tu nie ma żadnego związku. Podkreślam, że powinniśmy robić dwie rzeczy równocześnie: dbać o wysoki poziom nauki i w konsekwencji wysoki poziom nauczania w naszych akademickich uczelniach, zwłaszcza tych przodujących, co powinno mieć wpływ na całość, na wyrównywanie do poziomu wyższego, a równocześnie powinniśmy budować szeroko strukturę wyższego szkolnictwa zawodowego, nie po to, żeby gonić za abstrakcyjnym wskaźnikiem statystycznym, tylko po to, żeby zrealizować to, co się za tym wskaźnikiem kryje. Bo za tym wskaźnikiem kryje się pragnienie młodych ludzi uzyskania wykształcenia i interes narodu i państwa, aby Polska była krajem ludzi wykształconych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panowie posłowie, w tym momencie już nie ma miejsca na polemikę, chcę tylko zwrócić uwagę...</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Poseł Leszek Smykowski: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Smykowski pragnie sprostować, tak?</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Smykowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełLeszekSmykowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Dziękuję, że pan minister tak tę kwestię ujął. Moją intencją przede wszystkim było to, by wskazać na tzw. kompleks polski, tzn. na to, że cały czas próbujemy gonić za abstrakcyjnymi współczynnikami, próbujemy w Europie Zachodniej upatrywać zwierciadła, w którym mamy się przeglądać. W mojej wypowiedzi chodziło przede wszystkim o to, abyśmy swoje działania kierowali przede wszystkim do tych współobywateli, dla których daną ustawę przygotowujemy i taka intencja mną powodowała. Chodzi o to, żebyśmy mniej oglądali się na to, jak patrzą na nas inni, ale przede wszystkim starali się zwracać uwagę na to, jak patrzą na nas współobywatele, czy nasze propozycje, nasze działania w pełni trafiają w ich zapotrzebowanie, w ich odczucia. Natomiast dziękuję, że w pozostałej części wypowiedzi odczytał pan właściwie moje intencje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: W trybie pytania, bo nie otrzymałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Pan minister odpowiadając na moje pytanie stwierdził, że jego zdaniem seminaria nie podlegają tej ustawie, ponieważ dotychczas nie miały one takiego statusu. Chcę powiedzieć - stąd moje pytanie jest nadal aktualne - że w tej kadencji uchwaliliśmy 5 ustaw, w których jest mowa o seminariach teologicznych. Dotyczy to kościołów mniejszościowych, które korzystają z podstawowego przywileju, jeśli chodzi o wyższą szkołę zawodową, a mianowicie nadają licencjaty. Są to indywidualne przywileje, wpisane do poszczególnych ustaw wyznaniowych, i w związku z tym sprawa jest niejasna. Dlatego proponuję poprawkę, którą przedłożę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł pytania jednak nie zadał.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Jacek Zieliński: Mogłem zadać pytanie: Co pan minister na to?)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Prosiłbym jednak unikać tego, bo to był pewien rodzaj polemiki.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Ja też mam pytanie do pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W bardzo interesującym wystąpieniu pana ministra Wiatra chciałbym jeszcze dostrzec jedną kwestię i prosić o odpowiedź na następujące pytanie. Otóż w pracach połączonych komisji w pewnej fazie pojawił się problem, czy w tych szkołach mogą być zatrudnieni pracownicy naukowo-dydaktyczni, a więc ci, którzy również prowadzą prace naukowe. W polemice, która się wówczas wywiązała, pojawiła się koncepcja, że te szkoły są przeznaczone do celów dydaktyki. Inne szkoły - do tworzenia nauki, a to może być tylko wyjątek od reguły.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Otóż chciałbym, panie ministrze, zadać pytanie: Czy to jest założenie modelowe, to znaczy, czy w założeniu rządu i pańskiej strategii w tym zakresie te szkoły powinny się w zasadzie ograniczyć do nauczania na wyższym poziomie zawodowym, ale nie powinny aspirować do prowadzenia badań naukowych, a więc w perspektywie dążyć do uzyskania statusu uniwersytetu czy innego typu wyższej uczelni, czy też uważa pan, że gdyby wzmacniały się one kadrowo, to taka perspektywa byłaby możliwa? Chcę po prostu znać intencję rządu w tej sprawie, bo to niewątpliwie będzie rzutowało również na kwestię, jak na te uczelnie należałoby patrzeć w dłuższej perspektywie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym spytać pana ministra, jakie konsekwencje finansowe dla budżetu państwa spowoduje przyjęcie wniosku mniejszości nr 4. Myślę, że to jest istotne wtedy, kiedy mamy podejmować decyzje. Jak pan minister słyszał, stanowisko klubu w tej kwestii było zróżnicowane. Jak zatem ministerstwo szacuje koszty, które spowodowałoby przyjęcie tego wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym także spytać, jak ministerstwo odnosi się do wniosków mniejszości nr 1 i 2. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy jeszcze są pytania?</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proponowałbym, żeby na tym pytania zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpocznę może, odwracając kolejność zadanych pytań, od pytań, które zadała pani poseł Jaruga-Nowacka. Pytanie pierwsze: Jakie są konsekwencje przyjęcia wniosku mniejszości nr 4? W moim rozumieniu nie budżetowe, ponieważ wniosek ten - jeżeli zostanie przyjęty - rozciągnie prawo ubiegania się o pomoc stypendialną również na studentów szkół niepublicznych. Z przyjęcia tego wniosku nie wynika automatycznie, że w budżecie państwa zostaną zwiększone sumy przeznaczone na pomoc stypendialną. Te same sumy będą dzielone między większą zbiorowość studentów. To jest moja odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Oczywiście w przyszłości, gdyby Sejm - uchwalając ustawę budżetową na 1998 r. i uwzględniając fakt, że również studenci szkół niepublicznych mają prawo ustawowe do pomocy stypendialnej - uznał, że takie rozszerzenie populacji uprawnionych do pomocy stypendialnej powinno pociągnąć za sobą przeznaczenie na tę pomoc większych kwot, to Sejm jest władny to wszystko zrobić - rzecz prosta w ramach tych dylematów, przed którymi zawsze stoimy uchwalając budżet, ponieważ pieniądze przyznane na coś, to są pieniądze, które nie zostają przyznane na coś innego. Ale w chwili obecnej, jeżeli Wysoka Izba przyjmie wniosek mniejszości nr 4, będzie to po prostu oznaczało, że te same pieniądze zostaną podzielone pomiędzy większą liczbę studentów.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące wniosku mniejszości nr 1, to uważam, że wniosek ten jest uzasadniony i zwracam się do Wysokiej Izby o poparcie go, ponieważ zasadne jest to, żeby określić w ustawowy sposób minimalne wymagania dotyczące szkolnictwa wieczorowego i zaocznego.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Natomiast muszę powiedzieć, że mam trudności, jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie dotyczące wniosku mniejszości nr 3. Gdyby wniosek ten, dotyczący wymienionych w ustawie pracowników naukowo-dydaktycznych, został przyjęty, oznaczałoby to powrót do pierwotnego stanowiska rządowego, zmodyfikowanego w pracach komisyjnych. Sądzę jednak, że to, co się dokonało podczas prac komisji, a więc wprowadzenie kategorii pracowników naukowo-dydaktycznych, jest rozwiązaniem godnym uwagi i z tego powodu nie opowiadam się za przyjęciem tego wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#MinisterEdukacjiNarodowejJerzyWiatr">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Jaskierni dotyczące pracy naukowej, to odłożyłem tę sprawę, ponieważ wiąże się ona z kwestią pracowników naukowo-dydaktycznych. Trzeba tu odróżnić to, czego byśmy chcieli, od tego, czego będziemy wymagali. Oczywiście biorąc pod uwagę chęci, pragnienia, byłoby dobrze, gdyby w wyższych szkołach zawodowych była prowadzona praca naukowa. Stąd taki sposób mojej odpowiedzi na pytanie pani poseł Jarugi-Nowackiej, dotyczące wniosku mniejszości nr 3. Intencją tej ustawy jest jednak to, by powstawały takie szkoły, które w odróżnieniu od akademickich szkół wyższych mogą nie prowadzić pracy badawczej. Mogą nie prowadzić - nie znaczy: nie mogą prowadzić; nie znaczy to także, że na prowadzenie pracy naukowej w tych szkołach będziemy patrzyli niechętnie. Trzeba jednak pamiętać, że różnica między wyższą szkołą zawodową a uczelnią akademicką polega na tym, że nie rozwijający badań naukowych nauczyciel akademicki na uniwersytecie czy na politechnice nie ma perspektyw - uczelnia akademicka ma ustawowy obowiązek prowadzenia badań naukowych; to znaczy, że nauczyciele akademiccy mają obowiązek prowadzenia takich badań, a budżet uczelni musi być konstruowany tak, żeby znajdowały się w nim pewne środki na badania itd. Tego wszystkiego, zgodnie z intencją tej ustawy, nie będziemy wymagali od wyższej szkoły zawodowej, bo jej celem nie jest, w odróżnieniu od uczelni akademickiej, rozwijanie nauki. Natomiast jeżeli szkoła taka będzie prowadziła badania w pewnych dziedzinach, to należy to ocenić jak najlepiej. Upierałbym się jednak przy tym, że nie należy zacierać pewnej istotnej różnicy między wyższymi szkołami zawodowymi a uczelniami akademickimi. Różnica polega na tym, że to, co stanowi ustawowy obowiązek uczelni akademickich, tzn. obok dydaktyki również praca naukowo-badawcza, nie jest ustawowym obowiązkiem wyższej szkoły zawodowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Włodzimierza Sitka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełWłodzimierzSitek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister tak wyczerpująco odpowiedział na pytania - również na te, które były do mnie skierowane, że chciałbym tylko jeszcze odnieść się jednym zdaniem do czwartego wniosku mniejszości, który był tu wielokrotnie podnoszony zarówno w wystąpieniu pana posła Dołowego, jak i pana posła Smykowskiego.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełWłodzimierzSitek">Otóż większość posłów Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej kierowała się tym, o czym tu już pan minister mówił, że rzeczywiście na pomoc materialną dla studentów jest określona suma i jeśli zwiększymy liczbę studentów uprawnionych, to ta suma się nie zwiększy, czyli spadnie wysokość stypendiów. To jest jedna sprawa. Druga sprawa to jest to, że studenci niepaństwowych szkół, tych, które działają pod rządami ustawy o szkolnictwie wyższym, nie mają takich uprawnień - a więc to też byłaby pewna nierówność.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełWłodzimierzSitek">Natomiast jeśli chodzi o pytanie pana posła Zielińskiego, to ja bym tutaj odpowiedział bardziej zdecydowanie niż pan minister: że rzeczywiście nie obejmuje to wyższych seminariów duchownych; w moim przekonaniu na pewno.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PosełWłodzimierzSitek">Panie Marszałku! Wpłynęło pięć co prawda poprawek, ale one nie są zbyt skomplikowane, dlatego też apelowałbym, żeby, jeśli jest to możliwe, nie odsyłać projektu ponownie do komisji, tylko po sporządzeniu zestawienia poprawek przystąpić do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, w związku z pańską ostatnią prośbą skonsultowałem te poprawki. Rzeczywiście kilka poprawek jest prostych, ale są także poprawki, nad którymi - zdaniem naszego legislatora - trzeba jednak chwilę się zastanowić. Intencja jest w każdym razie taka, żeby tę ustawę uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W gruncie rzeczy byłoby najlepiej, gdyby jutro, a może nawet dzisiaj, udało się komisji zebrać, choćby na krótko, i wtedy z całą pewnością nie byłoby problemu z przegłosowaniem tego albo jutro, albo w piątek rano.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Sitek: Dzisiaj wieczorem.)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Zaciura: Mogę oświadczyć się w tej sprawie?)</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Uzgodniliśmy z panem przewodniczącym Komisji Ustawodawczej, że jeżeli będzie decyzja powtórnego skierowania do komisji celem rozpatrzenia poprawek, to jutro o godz. 13.30 możemy się spotkać i przygotujemy to do głosowania na piątek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, myślę, że to będzie rozsądne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Zaciura: Innych terminów nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgodnie z tym, co ustaliliśmy przed chwilą, Prezydium Sejmu proponuje ponownie skierować projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych (druki nr 1817 i 2271).</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Joannę Staręgę-Piasek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych (druk nr 2271) i dwóch innych ustaw, mianowicie ustawy o pomocy społecznej i ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu głównie w związku ze zmianami ustawy o zasiłkach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Pozwolę sobie przejść do zreferowania poszczególnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 1 konsumuje zapisy ustawy o uchodźcach i formułuje zapis, że uprawnienia do zasiłków rodzinnych mają nie tylko osoby zameldowane na pobyt stały w Polsce, ale również uchodźcy, jeśli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. Ma to charakter porządkujący, albowiem ustawa o uchodźcach takie obligacje nałożyła na inne, później wchodzące ustawy.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 2 zawiera dwie dosyć istotne sprawy.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Jedna to utrzymanie kryterium dochodowego na poziomie 50% przeciętnego wynagrodzenia i, co dosyć ważne, wprowadzenie 12-miesięcznego okresu zasiłkowego, od 1 czerwca do 31 maja. Dotychczas był okres półroczny, w gruncie rzeczy zbyt duża częstotliwość załatwiania niekoniecznie niezbędnych papierów i weryfikacji sytuacji, która się nie zmieniała. Pochłaniało to zbyt dużo czasu bardzo wielu podmiotom wypłacającym zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Druga sprawa dotyczy uprawnień dla rolników i wprowadza bardzo trudną, zresztą we wszystkich ustawach socjalnych, kwestię - ustala 2 ha przeliczeniowe jako wartość odpowiadającą 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. To jest sprawa szersza, nie będę nad tym zbyt długo się zatrzymywała, ale problemem jest to, że w prawie każdej ustawie dotyczącej świadczeń socjalnych, tam gdzie pojawiają się kryteria dochodowe, są różne kryteria związane z uprawnieniami osób prowadzących gospodarstwo rolne. Następny zapis jest nowy. Mówi o tym, że sumuje się dochody rodzin utrzymujących się z gospodarstwa rolnego oraz innych pozarolniczych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 3 do art. 3. Nie będę tego szczegółowo referowała. Sporo czasu poświęcono na staranne przygotowanie tej zmiany. Problem polega na tym, żeby wymienić wszystkie dochody, które brane są pod uwagę przy ustalaniu kryterium 50-procentowego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na głowę w gospodarstwie domowym. Ponieważ bardzo wiele podmiotów wypłaca zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne, jest bardzo potrzebna dobra, pełna, jasna lista tych dochodów. Pozwolę sobie nie wymieniać wszystkich dochodów. Było to poddane bardzo szerokiej konsultacji przedstawicieli wszystkich podmiotów wypłacających. Wymienia się 16 źródeł dochodu. Jeśli byłyby jakieś szczegółowe pytania, to o tym powiem.</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 4 jest dosyć istotna. Dotychczas w ustawie traktowało się jako rodzinę osoby pozostające w faktycznym związku, a więc też konkubinat. W praktyce okazało się, że ustawowy zapis nie był trafny. W tej chwili między innymi dlatego, że jest bardzo wiele podmiotów wypłacających i bardzo trudno byłoby zakładom pracy ustalać faktyczny stan, nieco inaczej definiujemy rodzinę - jako osoby formalnie pozostające we wspólnocie rodzinnej. W zmianie 4 do art. 4 nadajemy nowe brzmienie ust. 2. Jest to dosyć ważne, wprowadzamy bowiem definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Będzie to miało swoje konsekwencje, ponieważ według dalszych zapisów ustawowych osoba samotnie wychowująca dziecko uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego ma wyższy zasiłek rodzinny o 100%.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Lit. b w zmianie 4 dotyczy rzeczy mało istotnych, o charakterze technicznym. Nie będę się w nie zagłębiała.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Cały art. 5, który otrzymuje nowe brzmienie, i art. 6 - czyli zmiany 5 i 6 - dotyczą sytuacji, kiedy bądź zwiększa się lub zmniejsza liczba członków rodziny, bądź zwiększa się lub zmniejsza dochód, kiedy traci się któreś ze źródeł dochodu lub pozyskuje się inne źródło dochodu; mówi się tu, w jaki sposób uprawniony do zasiłku ma o tym powiadomić organ wypłacający zasiłek, i od kiedy po zawiadomieniu przysługuje mu zasiłek. To jest dosyć jasno, w analogiczny sposób we wszystkich ustępach obu artykułów zapisane. Zasadniczo nie zmienia się to w stosunku do poprzedniego zapisu, a jedynie precyzuje się zapis tam, gdzie się pojawiały dotychczas kłopoty interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-165.10" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 7, a także zmiany 8, 12 i 13 to konsekwencje zmiany ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, dotyczące wprowadzenia innego orzecznictwa rentowego, innego orzecznictwa pozarentowego niż obowiązywało dotychczas. Te wymienione przeze mnie poprawki konsumują zmiany w innych ustawach, tak by nazewnictwo używane w tej nowelizowanej ustawie było analogiczne do używanego w już znowelizowanych ustawach i nie budziło wątpliwości. Również pozwolę sobie zbyt dokładnie się tym nie zajmować, gdyż te ustawy były bardzo niedawno przez Wysoką Izbę przyjmowane i, jak sądzę, pozostają jeszcze w pamięci wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-165.11" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">W zmianie 8 lit. b jest ta poprawka, o której mówiłam, a mianowicie że osobie samotnie wychowującej dziecko zasiłek rodzinny przysługuje w podwójnej wysokości, jeśli dziecku przysługuje zasiłek pielęgnacyjny. Chcę powiedzieć, bo prawdopodobnie mogą paść takie pytania, gdzie komisja widziała możliwość zwiększenia środków na dwukrotnie wyższy zasiłek dla pewnej - trudnej w tej chwili do policzenia i dlatego nie posługuję się tutaj wielkościami - liczby osób. Trudno określić tę liczbę, bo jest tu parę krzyżujących się kryteriów i znowu jesteśmy w takiej sytuacji, że nie mamy znikąd dobrej informacji na ten temat, ani z GUS, ani z ministerstwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-165.12" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Pytanie o to, skąd będą środki. Odpowiedź na to pytanie zawarta jest w zmianie 10 do art. 14. Otóż wydaje się, że osoby, które przebywają w domach pomocy społecznej i korzystały ze świadczeń w tych domach, coraz lepszych w ciągu ostatnich lat, które dotychczas miały prawo do zasiłku pielęgnacyjnego i ten zasiłek pielęgnacyjny otrzymywały zgodnie z kryteriami - tzn. zaliczone do I i II grupy i te osoby, które ukończyły 75 rok życia - nie powinny dostawać dodatkowo zasiłków pielęgnacyjnych, ponieważ mają wystarczającą, pełną opiekę, również pielęgnacyjną, w domach pomocy społecznej. Mówię o tym tak dosyć wyraźnie dlatego, że spowoduje to pewne kłopoty i zostanie przyjęte z niezadowoleniem przez osoby, którym zasiłek zostanie zabrany. Zawsze bowiem kiedy komuś coś się odbiera, nie budzi to radości. Ale jeśliby w jakikolwiek sposób używać pojęcia sprawiedliwości społecznej - której nie ma, jest to pewna idea, do której możemy dążyć, ale jej nie osiągniemy - to mieści się ona w tym umownym pojęciu.</u>
          <u xml:id="u-165.13" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">W art. 14 jest tylko jedno zastrzeżenie, że zasiłek pielęgnacyjny przysługuje tym rodzinom, które płacą za dziecko będące w domu pomocy społecznej, za osobę będącą w domu pomocy społecznej lub placówce wychowawczo-opiekuńczej. Zakładamy, że jeżeli rodzina pokrywa koszty utrzymania, to zasiłek pielęgnacyjny jej się należy. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje również za te miesiące, w których osoba będąca w domu pomocy społecznej nie przebywa w tymże domu powyżej 2 tygodni.</u>
          <u xml:id="u-165.14" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Z nowych rzeczy, o których chciałam wspomnieć, w zmianie 9, dotyczącej art. 14 ust. 4, przedłużamy prawo do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego z 20 do 24 lat dla osób, które pobierają naukę w szkole. Nasza komisja dostała wiele listów, gdyż bardzo często osoby niepełnosprawne czy osoby chore, np. na celiakię, miały duże trudności, tracąc zasiłek pielęgnacyjny w wieku 20 lat, kiedy kontynuowały naukę bądź w szkołach zawodowych, bądź w szkołach wyższych.</u>
          <u xml:id="u-165.15" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">O zmianach 12 i 13 już mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-165.16" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 14, dotycząca art. 20, ma wyłącznie charakter techniczny: wymieniamy tutaj wszystkie podmioty, czyli porządkujemy troszkę ten enumeratywny rejestr podmiotów wypłacających zasiłki rodzinne i zasiłki pielęgnacyjne. Również mała, porządkująca jest zmiana dotycząca art. 20 ust. 2 — chodzi o środki pomocy społecznej; zamieniamy tutaj określenie „wypłacają” na „realizują”. W ustawie jest zapis, że ośrodki pomocy społecznej zasiłek rodzinny mogą wypłacać w formie rzeczowej, co jest dosyć ważne i wtedy nie pasuje źle użyte słowo „wypłacają”, a jedynie „realizują”.</u>
          <u xml:id="u-165.17" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiany 17, 18, 19, 20 w gruncie rzeczy precyzują pewne niejasności, które się pojawiły, nie wnoszą specjalnie nic nowego.</u>
          <u xml:id="u-165.18" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 22 dotyczy art. 28. W proponowanym zapisie mówi się, że zasiłek rodzinny i pielęgnacyjny wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do zasiłku, jednak nie dłużej niż za okres jednego miesiąca wstecz. Jest to też zmiana proponowana pod wpływem praktyki, bardzo często bowiem roszczenia w sprawie zasiłku sięgały kilku, czasami kilkunastu miesięcy. Podmioty wypłacające nie były do tego przygotowane. Tę kwestię porządkujemy: nie dłużej niż jeden miesiąc wstecz od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.</u>
          <u xml:id="u-165.19" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Dosyć ważna dla osób indywidualnie opłacających składki na ubezpieczenie jest zmiana dotycząca art. 33a. Nowy zapis mówi, iż osobom indywidualnym, opłacającym składki na ubezpieczenie społeczne, zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne mogą na ich wniosek być wypłacane przez pomniejszenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Ogranicza to niepotrzebne operacje finansowe i wydaje się zasadne, gdyż urealnia ten zapis i przybliża go do codziennej praktyki.</u>
          <u xml:id="u-165.20" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Tyle jeśli chodzi o ustawę o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Między innymi w konsekwencji tych zmian nowelizowane są jeszcze trzy ustawy, w tym ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Do tej ustawy jest jedna zmiana, która mówi o tym, że nienależnie pobrane zasiłki rodzinne lub pielęgnacyjne, w razie braku możliwości ich spłacenia, mogą być potrącone z innych świadczeń, które wypłaca ZUS.</u>
          <u xml:id="u-165.21" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej dotyczy w paru miejscach właśnie konsekwencji zmiany ustawy o zasiłkach rodzinnych, a w kilku innych wprowadza pewne uporządkowanie w kwestii przepisu, który był poprzednio nowelizowany. Jak panie i panowie posłowie pamiętają, przy okazji nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu pewne świadczenia dla niektórych osób zostały przesunięte i znalazły się w obszarze pomocy społecznej. Myślę tu o okresowym zasiłku gwarantowanym. Pojawiły się wówczas pewne niejasności, a to z kolei wymagało wyjaśnienia. Stąd definicja osoby samotnie wychowującej dziecko zawarta w art. 2a ust. 1 pkt 1a - chodzi o osobę gospodarującą z dzieckiem pozostającym pod jej opieką i na jej wyłącznym utrzymaniu, z wyłączeniem otrzymywanych alimentów. Dalej, art. 2a ust. 1 pkt 4 wprowadza to, o czym już wcześniej mówiłam - inne nazewnictwo w związku ze zmianą ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-165.22" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 2 odnośnie do tej ustawy to zmiana techniczna. Co do zmiany 3, to chodzi tu o następujący problem. Po wprowadzeniu renty socjalnej szalenie ważne okazało się uzupełnienie, iż renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, bo zgłaszały się po nią osoby, które nie ukończyły 18 roku życia. Tymczasem intencja była taka, że chodzi o osoby, które są niepełnosprawne od urodzenia i dostają rentę socjalną po ukończeniu 18 roku życia jako pewien substytut wynagrodzenia za pracę, której z racji stanu zdrowia nie mogą podjąć.</u>
          <u xml:id="u-165.23" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 4 jest techniczna, nieistotna. Zmiana 5 to nadrobienie pewnego uchybienia. Mianowicie jeśli chodzi o gwarantowany zasiłek okresowy czy też rentę socjalną, nie było jednoznacznie uregulowane, jak traktować pobierającego te świadczenia w kontekście uprawnień związanych ze świadczeniami zdrowotnymi. W zmianie 5 to porządkujemy. Podobnie jest w wypadku zmiany 8, która jest dosyć ważna. Dotyczy to osób, które pobierają zasiłek stały z tej racji, że opiekują się niepełnosprawnym dzieckiem, i osób pobierających zasiłek gwarantowany. Ten okres jest tutaj liczony jako okres nieskładkowy i uwzględniany w systemie emerytalnym. To jest dosyć ważne dla dalszych losów tychże osób.</u>
          <u xml:id="u-165.24" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 9, dotycząca art. 43 ust. 2a i ust. 6, wiąże się m.in. - szczególnie ust. 6 - z tym, że chodzi tu, jak powiedziałam, o osoby pobierające okresowy zasiłek gwarantowany. W systemie świadczeń, w ramach zasiłku dla bezrobotnych, świadczenie to może być przyznawane nie na cały miesiąc, tylko na część miesiąca, z odpowiednio zweryfikowaną jego wysokością. W ramach pomocy społecznej takiej możliwości nie było; wszystkie świadczenia miały swój wymiar miesięczny. W momencie kiedy w różnych okresach miesiąca kobiety samotnie wychowujące dziecko z urzędu pracy przechodzą do ośrodka pomocy społecznej, trzeba było tę sprawę wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-165.25" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Tyle jeśli chodzi o zmianę ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-165.26" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmieniana jest także ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Zmiana 1, dotycząca art. 2 ust. 2 pkt 2, wiąże się z tym, że przepisy wykonawcze - jeśli się nie mylę, bo tutaj chyba w tej chwili mogę popełnić błąd - uregulowane rozporządzeniem Rady Ministrów zdjęły z ministra pracy obowiązek ogłaszania wysokości hektara przeliczeniowego, zamykając sprawę tego obowiązku na poziomie prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Przedtem prezes Głównego Urzędu Statystycznego przekazywał informacje ministrowi, a minister je ogłaszał. Ten ostatni człon decyzji, tj. decyzja ministra pracy, został odcięty i jest propozycja, ażeby te dwa 2 ha przeliczeniowe, które praktycznie przestały istnieć jako przeliczeniowe, zamienić na 2,6 ha, ustalonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Jest to równowartość owych 2 ha przeliczeniowych. Mówię tutaj o ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. I tego dotyczy zmiana 1 w pkt. a i b. W pkt. c jest jednoznaczny zapis, który mówi o tym, że bezrobotnymi ubiegającymi się o pracę, a nie tylko bezrobotnymi, są osoby, które korzystają z zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej. Nie są one traktowane jako bezrobotne, lecz jako bezrobotne ubiegające się o pracę, kiedy zmienia się sytuacja i pracę mogą podjąć.</u>
          <u xml:id="u-165.27" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zmiana 2 ma charakter czysto techniczny.</u>
          <u xml:id="u-165.28" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Art. 5, 6, 7, 8 i 9 to przepisy przejściowe, w których określa się, że prawo do zasiłku rodzinnego ustala się po raz pierwszy na okres od 1 września do 31 maja, a nie od 1 czerwca. Jest to asekuracyjne z naszej strony. Mamy dzisiaj prawie połowę maja, nie wiemy, jak będzie w Senacie, co z podpisem prezydenta, może być tak, że 1 września ustawa jeszcze nie będzie obowiązywała i chodzi o to, żeby nie tworzyć tutaj niejasnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-165.29" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">W art. 7 mówi się, że zasiłki pielęgnacyjne wypłacane emerytom i rencistom z tytułu ukończenia 75 roku życia lub zaliczenia do I grupy inwalidów stają się z mocy prawa dodatkami pielęgnacyjnymi. Tam znika określenie I grupy inwalidzkiej i znikają zasiłki pielęgnacyjne, stając się dodatkami pielęgnacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-165.30" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Obligacja dla ministra dotyczy ogłoszenia - co jest bardzo ważne wbrew pozorom - jednolitego tekstu. Jest to bardzo ważne właśnie ze względu na wielość podmiotów wypłacających. Trzeba ułatwić osobom wypłacającym te świadczenia dobrą orientację w zmianach.</u>
          <u xml:id="u-165.31" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">I art. 9, który mówi, że od 1 września wchodzą w życie zmiany w ustawie o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych, poza zapisami dotyczącymi podwyższonych świadczeń dla matek samotnie wychowujących dziecko, które wchodzą w życie od 1 stycznia 1998 r. Art. 3 i 4, czyli zmiany do ustawy o pomocy społecznej i ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, wchodzą w życie od dnia ogłoszenia ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uchwalona przez Sejm 1 grudnia 1994 r. ustawa o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych wprowadziła od 1 marca 1995 r. nową formułę wypłaty zasiłków rodzinnych. W miejsce świadczeń ubezpieczeniowych wprowadzono świadczenia o charakterze socjalnym, a więc uzależnione od sytuacji dochodowej w rodzinach. Dziś, po dwóch latach funkcjonowania tego rozwiązania, można odpowiedzialnie stwierdzić, że zdało ono egzamin. W trakcie stosowania ustawy stwierdzono jednak wiele technicznych i legislacyjnych niejasności. Bardzo często pojawiały się znaczące trudności w interpretacji określonych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Komisja Polityki Społecznej, odpowiadając na liczne sygnały pracodawców oraz urzędów i instytucji wypłacających zasiłki, przygotowała nowelizację przedmiotowej ustawy. Dziś rozpatrujemy w drugim czytaniu sprawozdanie połączonych komisji o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Oto najważniejsze i popierane przez Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej zmiany merytoryczne w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">1. Enumeratywne wymienienie dochodów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego, co czyni przepis ten przejrzystym i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PosełTadeuszTomaszewski">2. Wydłużenie okresu, na jaki ustala się prawo do zasiłków, z 6 do 12 miesięcy. Takie rozwiązanie pozwoli na ograniczenie wielu procedur biurokratycznych. Nowy art. 5 ust. 1 stanowi, że prawo do zasiłku ustala się od miesiąca, w którym powstało to prawo, a nie od miesiąca, w którym ustalono prawo do zasiłku. Takie rozwiązanie jest korzystne dla uprawnionych do zasiłku i odzwierciedla rzeczywisty stan rodziny i jej sytuację dochodową.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PosełTadeuszTomaszewski">3. Wydłużenie okresu, z którego przyjmuje się dochód do ustalania prawa do zasiłków rodzinnych, z 6 do 12 miesięcy. Ta regulacja ułatwi w znaczący sposób dokumentowanie dochodów przez wnioskodawców oraz bardziej równomiernie rozłoży różnice w dochodach rodzin. Ustawa nakłada na uprawnionych do pobierania zasiłku obowiązek powiadomienia organu wypłacającego zasiłek o zmniejszeniu się liczby członków rodziny oraz uzyskaniu nowego źródła dochodu. Jest to rozwiązanie oczekiwane i popierane zwłaszcza przez organy wypłacające zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PosełTadeuszTomaszewski">4. Wprowadzenie zasiłku rodzinnego o podwójnej wysokości na dziecko uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego i wychowywane przez osobę samotną.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PosełTadeuszTomaszewski">5. Przedłużenie okresu, przez jaki może być pobierany zasiłek pielęgnacyjny na dziecko zaliczane do inwalidów I i II grupy, z 20 do 24 lat życia - pod warunkiem, że dziecko to uczy się w szkole.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PosełTadeuszTomaszewski">6. Wprowadzenie możliwości weryfikacji oświadczeń o dochodach składanych przez osoby ubiegające się o zasiłki rodzinne, co zawiera art. 24 a ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#PosełTadeuszTomaszewski">7. Wprowadzenie na użytek ustawy rozwiązania, z którego wynika, że miesięczny dochód z 2 ha przeliczeniowych jest równy kwocie odpowiadającej 50% przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-167.10" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Ustawa w art. 4 ust. 4 bierze pod uwagę istniejące przypadki, kiedy nie wszyscy mieszkają razem, i stwarza podstawę prawną do tego, by także te osoby mogły dostać zasiłek.</u>
          <u xml:id="u-167.11" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W art. 14a ust. 1 i 2 określa się natomiast sytuacje, w których zasiłek nie przysługuje, mimo że uprawnieni spełniają kryteria ustawowe - chodzi o pobyt w domu pomocy społecznej, domu dziecka i innych placówkach opiekuńczo-wychowawczych, jeżeli odpłatności za pobyt nie ponoszą rodzice.</u>
          <u xml:id="u-167.12" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Art. 7 ustawy wprowadza regulację, zgodnie z którą przyznaje się bez konieczności wydawania decyzji dodatki pielęgnacyjne z mocy prawa emerytom i rencistom z tytułu ukończenia 75 roku życia lub zaliczenia do inwalidów I grupy.</u>
          <u xml:id="u-167.13" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wypłata zasiłków pielęgnacyjnych będzie następować od momentu powstania prawa do zasiłku, a nie - jak dotychczas - od momentu zgłoszenia - jednak nie dłużej niż jeden miesiąc wstecz.</u>
          <u xml:id="u-167.14" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Przy okazji nowelizacji ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych wprowadza się w ustawach o pomocy społecznej, o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz zaopatrzeniu pracowników i ich rodzin kilka nie budzących kontrowersji zmian mających charakter porządkujący i uściślający.</u>
          <u xml:id="u-167.15" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy zawartego w druku nr 2271, przeciw wszystkim trzem wnioskom mniejszości - oczywiście wnioskom mniejszości w obecnym kształcie.</u>
          <u xml:id="u-167.16" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wnioski mniejszości nr 2 i nr 3 również mają - można powiedzieć - charakter techniczny. I jeśli w trakcie dzisiejszego czytania wnioskodawcy wniosą określone poprawki, to ewentualnie jesteśmy skłonni rozważyć inne stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-167.17" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o wniosek mniejszości nr 1, który różnicuje wysokość zasiłku na trzecie i kolejne dziecko, to klub nasz uważa, że głęboką reformę zasiłków rodzinnych, jako ważnego elementu polityki prorodzinnej państwa, należy przygotować kompleksowo w ustawie o świadczeniach na rzecz rodziny. Stoimy na stanowisku, że zróżnicowanie wysokości zasiłku nie powinno wynikać z liczby dzieci, lecz powinno się tu uwzględniać dochody rodzin i zróżnicowane koszty wychowania dzieci w poszczególnych fazach życia — na przykład do 7 lat, 7–15 i powyżej 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-167.18" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W tym miejscu chciałbym się zwrócić z prośbą do pana ministra o przedstawienie skutków finansowych dla budżetu przy założeniu, że wniosek mniejszości nr 1 wejdzie w życie od 1 września 1997 r. i że nie będzie poprawki wnioskodawcy. Chciałbym też wiedzieć, jak bardzo zaawansowane są prace nad ustawą o świadczeniach na rzecz rodziny i w jakim kierunku przewiduje się reformę zasiłków rodzinnych. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-167.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Tadeusz Tomaszewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bolesława Machnio z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Komisja Polityki Społecznej i Komisja Ustawodawcza przedkładają Wysokiej Izbie komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych zawarty w druku nr 1817.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełBolesławMachnio">Obszerne sprawozdanie z proponowanych zmian w ustawie podstawowej z dnia 1 grudnia 1994 r. przedłożyła w imieniu wyżej wymienionych komisji pani poseł Joanna Staręga-Piasek. Mnie zaś przypadł zaszczyt wyrażenia stanowiska w sprawie proponowanych zmian w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełBolesławMachnio">Wspomniana ustawa weszła w życie 1 marca 1995 r., zaś przepisy art. 13 ust. 3–8 obowiązują dopiero od 1 marca 1997 r. Podstawowym celem nowelizacji tej ustawy jest usunięcie szeregu nieprecyzyjnych sformułowań poszczególnych jej artykułów.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PosełBolesławMachnio">W proponowanych zmianach zdefiniowany został dochód rodziny. Od wysokości tego dochodu uzależnione jest przyznanie zasiłku. Niezbyt fortunny był zapis dotyczący krótkiego, zaledwie półrocznego, okresu, na jaki zasiłek był przyznawany. Dlatego też w zmianie pierwszej do art. 2 nadawane jest nowe brzmienie ust. 2, w którym prawo do zasiłku ustala się na okres 12 miesięcy, od 1 czerwca do 31 maja roku następnego.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PosełBolesławMachnio">W tymże art. 2 po ust. 5 dodaje się ust. 6 i 7. Ust. 6 precyzuje, że miesięczny dochód uzyskany z 2 ha przeliczeniowych jest równy kwocie odpowiadającej 50% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1. Ust. 7 stanowi, że dochód rodziny utrzymującej się z gospodarstwa rolnego i innych pozarolniczych źródeł sumuje się. Ustawa z dnia 1 grudnia 1994 r. tych zapisów nie precyzowała.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proszę pozwolić na kilka zdań dygresji związanej z art. 2 i jego nowym ust. 6, mówiącym o gospodarstwie rolnym o powierzchni 2 ha przeliczeniowych. Zdaniem moim, wyliczenie to mogłoby mieć zastosowanie, ale dopiero wtedy, gdy rolnicy za sprzedane płody rolne będą otrzymywać cenę, która w pełni pokryje koszty produkcji i da przynajmniej kilkuprocentowy zarobek.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#PosełBolesławMachnio">By nie przedłużać wypowiedzi, dam przykład, jaki podali wyborcy na spotkaniu, które odbyło się w dniu 6 kwietnia 1997 r. w Czarnolesie. Sołtys wsi, który zbiera raty podatku, opowiedział, jak poszedł do rolnika posiadającego 15 ha i zapytał go, czy zapłaci całą ratę, czy część. Rolnik poprosił o zaczekanie i poszedł do domu zapytać matkę, czy już otrzymała emeryturę i czy mu ją da, to zapłaci podatek.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#PosełBolesławMachnio">Będzie mi bardzo trudno głosować za tym ustępem nowelizowanej ustawy, szczególnie w tym okresie, kiedy przeważająca część rolników żyje nie z pieniędzy uzyskanych za wyprodukowane i sprzedane towary; żyją oni i produkują, bo babcia i dziadzio mają emeryturę. Emerytura jest podstawowym źródłem dochodu wielu gospodarstw, a nie ciężka, mozolna praca rolników. Mimo tej dygresji i stwierdzenia tych bardzo przykrych faktów wierzę, że polscy rolnicy, w tym parlament i rząd, stworzą takie warunki polskiemu rolnictwu, że chłopi będą żyć z pracy, podstawą utrzymania rodziny i rozwoju gospodarczo-rolnego będzie praca rąk i pieniądze uzyskane za wytworzone produkty rolne, a nie emerytura, jak już wspominałem, babci i dziadzia.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#PosełBolesławMachnio">Jestem także za pierwszym wnioskiem mniejszości, który bardzo dokładnie precyzuje wzrost zasiłku na pierwsze i drugie dziecko, a także na każde następne. Koleżanki i koledzy z Klubu Parlamentarnego PSL będą głosować za tym wnioskiem i kwotami w nim wymienionymi, uznajemy bowiem, że te 29,10 zł i 36 zł miesięcznie nie są na utrzymanie dzieci; są one drobnym upominkiem dla rodziców, przypominającym im że dziecko wychowują nie tylko na potrzeby rodziny, jej rozwoju, ale także aby wskrzesić w nim miłość do ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#PosełBolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie może udzielić poparcia wnioskowi mniejszości nr 3, szczególnie chodzi o lit. e, w której zawarte jest następujące zdanie: „nie przekracza dochodu z pracy w rolnictwie nieuspołecznionym z 2,6 ha ustalonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, na podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy w takim gospodarstwie”. W związku z powyższym proponuję, by w projekcie ustawy zawartym w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej z dnia 10 kwietnia 1997 r. w art. 4 w zmianie 1 lit. a odnoszącej się do art. 2 ust. 1 pkt 2 w lit. d pozostawić wyrazy: „2 ha przeliczeniowych, ustalonego przez ministra pracy i polityki socjalnej”, nie wprowadzać natomiast wyrazów: „2,6 ha ustalonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego”. Treść zawartą w ust. 1 lit. b proponuję wykreślić, a lit. c pozostawić.</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#PosełBolesławMachnio">Pragnę stwierdzić, że przyjęcie w projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych za podstawę hektara fizycznego w wysokości 2,6 nie jest możliwe. Każdy kto ma choć cień wiedzy o klasie gleb, wie, że na I klasie gruntów rolnych można uprawiać najbardziej wymagającą roślinę i jej zbiór będzie satysfakcjonował rolnika, a na gruntach klasy V i VI, choćby rolnik posmarował glebę masłem, wiele roślin nigdy nie urośnie, np. pszenica i żadna z roślin warzywnych. Gleby klasy V i VI, a szczególnie VI klasy, powinny zostać zalesione, i to drzewostanem iglastym. Dlatego posłowie Klubu Parlamentarnego PSL będą głosować za utrzymaniem zapisu, że do wyliczeń ww. zasiłków za podstawę będzie brane gospodarstwo rolne nie o powierzchni 2 ha fizycznych, ale przeliczeniowych, ten zapis, o którym mówił pan prezes GUS, dotyczy bowiem wymiaru podatku, a nie omawianych zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#PosełBolesławMachnio">Chciałbym jeszcze, jeśli byłoby to możliwe, zgłosić wniosek, że nowelizowana ustawa o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych powinna wprowadzić zmiany do ustawy o pomocy społecznej. Wniosek ten brzmi następująco: W art. 2a ust. 1 dodać pkt 10 w brzmieniu: „specjalistycznych domach pomocy społecznej - oznacza to specjalistyczny ośrodek o zasięgu krajowym...”, który jest stworzony z myślą o okresowym pobycie, który wspomaga osoby chore i niepełnosprawne w uzyskaniu możliwości samodzielnej egzystencji. W art. 20 ust. 1, 2, 3, 6, ust. 7 pkt. 1, 2, 3, 4 i ust. 8 po wyrazie: „społecznej” dodać wyrazy: „w tym specjalistyczne”.</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#PosełBolesławMachnio">Ograniczenie czasu wystąpienia nie pozwala mi na dalsze omawianie poszczególnych zmian w ustawie o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#PosełBolesławMachnio">Kończę stwierdzeniem, że Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego przemawiałem, udzieli pełnego poparcia wyżej wymienionemu projektowi ustawy i będzie głosować za jej przyjęciem wraz z omawianymi poprawkami. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bolesławowi Machnio z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rulewskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności, w imieniu którego przemawiam, uważa inicjatywę grupy posłów z grona Komisji Polityki Społecznej, którą tak dobitnie przedstawiła posłanka Staręga-Piasek, za konieczną i pożyteczną. Konieczną dlatego, że precyzuje się pewne niejasne pojęcia, chociażby takie jak co to jest dochód, co to jest osoba samotnie wychowująca dzieci. Konieczną również dlatego, że w projekcie dyscyplinuje się beneficjantów zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych przez wprowadzenie obowiązku składania w odpowiednim czasie oświadczeń o zmianie sytuacji materialnej. Dyscyplinuje się również inne urzędy i pracodawców w zakresie składania stosownych oświadczeń. Pracodawcom pozwala się wystąpić z wnioskiem do ZUS o wydanie decyzji w sprawie ustalenia wysokości zasiłku bądź w ogóle przyznania uprawnienia do świadczenia zasiłkowego. Powiedziałbym również, że inicjatywa ta jest pożyteczna. Pożyteczna w tym zakresie, że grupa posłów uznała, iż za pomocą tej ustawy można usunąć pewne nisze biedy czy też ubóstwa. I tutaj dostrzegamy, że pomocy socjalnej w wyniku tej inicjatywy dozna osoba samotnie wychowująca dziecko, jeśli ono jest niepełnosprawne, a jeśli chodzi o samą osobę niepełnosprawną, o ile kalectwo powstało w okresie upoważniającym do pobierania zasiłku, przedłuża się to do lat 24.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełJanRulewski">Na tym właściwie można by zakończyć wystąpienie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności. Jednakże stwierdziliśmy w trakcie prac nad tymi projektami ustawy bierność rządu, polegającą na tym, że rząd nie przedstawił - a była ku temu okazja - rysu polityki dotyczącej dzieci, a w szczególności rodziny. Uważamy, że rząd powinien to przedstawić z kilku powodów. Chociażby z tego względu, że w sierpniu Sejm postawił rządowi zadanie przygotowania kompleksowego programu polityki prorodzinnej. Powiem więcej, że dzięki spolegliwości posła Wielowieyskiego, człowieka wrażliwego na te sprawy, niewątpliwie fachowca, opozycja zgodziła się na żądanie koalicji przesunąć termin na koniec grudnia, choć uważała, że powinno być to rozstrzygnięte w trakcie debaty budżetowej. Teraz jest maj, czyli minęło parę miesięcy od czasu, gdy uchwaliliśmy budżet, w którym nie ma elementów polityki prorodzinnej. Mało tego, gdy przystępuje się do koncypowania nad nowym budżetem na rok 1998, nadal tego programu polityki prorodzinnej nie ma. Podkreślam ten fakt, tym bardziej że w czasie tej debaty nie towarzyszy nam obecność przedstawiciela specjalnego urzędu w postaci pełnomocnika do spraw kobiet i rodziny. Tu są znaki zapytania co do funkcjonalności tego urzędu. Są jednak i inne powody, dla których zarzucamy rządowi bierność. Chociażby fakt, że Polska jest przedmiotem obserwacji ze strony międzynarodowych organizacji, m.in. ONZ i UNICEF. Badając sprawy praw dziecka UNICEF dostrzegł problem ubóstwa dzieci. UNICEF dostrzegł fakt, że dzieci zwłaszcza z rodzin wielodzietnych, a więc tych obdarzonych trzecim i kolejnym dzieckiem, są najbardziej poszkodowane w wyniku przemian ustrojowych. Wprawdzie nie jest to tylko zjawisko polskie, ale Polska tutaj nie należy do tych państw, które mogą się szczycić tym, że potrafiły te dzieci uchronić przed przemianami. Rząd zobowiązał się, że przedstawi informację, a nawet, jak się wydaje, narodowy plan ochrony dzieci. Mimo że od tego czasu upłynęło parę lat, takiego programu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełJanRulewski">Ale wreszcie fakty. Może fakty przemówią do wrażliwości rządu, a również koalicji, bo przecież pan poseł Tomaszewski przemawiający w imieniu SLD też nie zarysował jakiegoś programu polityki wrażliwości na ubóstwo dzieci - nie na wszystkie dzieci, ale na dzieci ubogie. A jest ich liczba niemała - 900 tys. dzieci, głównie z rodzin obdarzonych więcej niż dwójką, żyje poniżej minimum egzystencjalnego, co oznacza, że na osobę przypada tam najniższe świadczenie rentowe, czyli poniżej 2800 tys. starych złotych. Co szóste dziecko w tych rodzinach nie ma własnego łóżeczka. O tym też trzeba pamiętać, gdy rozmawiamy o ustawie o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz innych ustawach o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PosełJanRulewski">Dodam więcej: Zjawisko to o tyle jest groźniejsze, że te strefy ubóstwa bynajmniej nie są rozłożone równomiernie w całym kraju. Zresztą posłowie z PSL to podkreślają - ubóstwo w szczególności przejawia się na wsi; tam infrastruktura jest rozproszona, trudny dostęp do szkoły czy do placówki opieki zdrowotnej podraża koszty egzystencji, a czasem ten dostęp jest wręcz uniemożliwiony. Tak że problem ubóstwa to nie jest tylko problem zabezpieczenia materialnego; to jest zdaniem Unii Wolności przede wszystkim problem dostępu do edukacji, dostępu do placówki zdrowia. Mówimy to dlatego, że obawiamy się zjawiska samoodtwarzania się, powtarzania się zjawisk degradacyjnych. I co do tego jesteśmy, powtarzam, zgodni z widzeniem tych spraw przez opinię międzynarodową.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PosełJanRulewski">Jest jeszcze pewna matematyczna wielkość, która te fakty dokładnie ilustruje. Mianowicie budżet państwa mimo wzrostu produktu globalnego przeznacza coraz mniej na zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne. Wskazuje to, że lewica, a zwłaszcza posłanki i posłowie z SLD, nie przywiązują dużej wagi do problemu biedy i nędzy dzieci, których zauważamy coraz więcej żebrzących na naszych ulicach.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PosełJanRulewski">Właśnie z tych powodów Klub Parlamentarny Unii Wolności - niewątpliwie zaniepokojony paraliżem decyzyjnym, paraliżem w sferze inicjatyw ze strony koalicji, ze strony urzędu pełnomocnika - zgłasza wniosek, zgodnie z którym przy kolejnym (powyżej drugiego) dziecku zasiłek należy zwiększyć o ok. 25%.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PosełJanRulewski">Jesteśmy również zwolennikami pewnej dyscypliny budżetowej i dlatego zgłaszam autopoprawkę do naszego wniosku, a mianowicie żeby to podwyższenie zasiłku weszło w życie począwszy od 1 stycznia 1998 r., czyli gdy już będzie obowiązywał nowy budżet.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PosełJanRulewski">Nadto z lektury ustawy wynika konieczność zwrócenia się do posłanki sprawozdawczyni pani Staręgi-Piasek, czy nie uważałaby za stosowne, by wprowadzić trzy zmiany. A mianowicie żeby, idąc tropem pana posła Machnio, zapisać w ustawie o pomocy społecznej występowanie specjalistycznych domów pomocy społecznej, które zajmują się opieką nad niepełnosprawnymi, nad kobietami samotnymi, a więc chodzi o zjawiska o charakterze dysfunkcji społecznej. Uważamy też, że ponieważ jest tam zapis, zgodnie z którym zasiłek rodzinny, uzyskany oczywiście po pewnej decyzji, obejmuje okres wstecz nie dłuższy niż jeden miesiąc... Wiemy, jak pogmatwane są sprawy matrymonialne Polaków, i może się zdarzyć - a zdarza się to często - że stosowne dokumenty mogą być przedstawione urzędowi po dwóch, trzech, czterech miesiącach, a nawet po roku od momentu, gdy narodziło się czy przybyło dziecko, jeśli mamy na uwadze również osoby opiekunów. I wtedy te rodziny z racji różnych powikłanych losów, czasem z braku właściwych dokumentów, czasem też w wyniku opieszałości urzędników (choć to zdarza się rzadziej) są poszkodowane. Dlatego proponujemy, aby okres wstecz, jeśli chodzi o prawo do zasiłku, był dłuższy niż miesiąc, by wynosił przynajmniej trzy miesiące.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#PosełJanRulewski">Wreszcie uważamy, że znalazła się tam chyba pewna nieścisłość. Otóż w zakresie zasiłków pielęgnacyjnych, tj. w zmianie 9, art. 14 ust. 3 pkt 1, przypisuje się publicznym placówkom opieki zdrowotnej obowiązek wydawania orzeczeń. Orzeczenia wydają raczej instytucje o charakterze administracyjnym bądź wyższym. Tam należałoby, naszym zdaniem, zapisać słowo „stwierdzenie”.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PosełJanRulewski">Wracając zaś do głównego nurtu dyskusji, podkreślamy, że chcemy, aby nasz głos w tej debacie był wyłomem w dotychczasowym traktowaniu dzieci wyłącznie jako petentów oczekujących na coraz bardziej malejący zasiłek czy to rodzinny, czy pielęgnacyjny, żeby stał się on zaczynem właściwej polityki prorodzinnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Janowi Rulewskiemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pan poseł Rulewski wyraził ubolewanie, że w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie wykazałem wrażliwości, jeśli chodzi o sytuację dzieci żyjących w ubóstwie. Chciałbym tylko zacytować moją wypowiedź, i to będzie jednocześnie sprostowanie: Stoimy na stanowisku, że zróżnicowanie wysokości zasiłków nie powinno wynikać z liczby dzieci, lecz powinno się tu uwzględniać dochody rodzin i zróżnicowanie kosztów wychowania dziecka w poszczególnych fazach rozwoju życia. Po drugie, oskarżył pan koalicję rządową, że jej decyzje wpłynęły na obniżenie wartości zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. Przypomnę tylko, że te zasiłki nie były waloryzowane w latach 1992 i 1993. Stanowiły wówczas 13,2% (1992 r.) i 10,8% (1993 r.) przeciętnego wynagrodzenia. Dopiero nowelizacja w 1994 r. sprawiła, iż ta wartość stanowi 14,4%–14,1% wynagrodzenia w 1996 r. Może to są jakieś porównania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu panią poseł Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy jest w mało komfortowej sytuacji, wypowiadając się w sprawie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, ponieważ mamy w tej sprawie zupełnie, ale to zupełnie odmienny pogląd. Otóż zdaniem Unii Pracy zmiany powinny ewoluować w kierunku systemu podatkowego, stopniowo obejmując też rolników czy osoby osiągające dochód z pracy rolniczej. Opowiadamy się od początku swego istnienia, aczkolwiek nie jest to przecież historia sięgająca Adama i Ewy, za obniżeniem podatków dla średnio i mało zarabiających, za wprowadzeniem ulg podatkowych, które zastąpiłyby różnego rodzaju dodatki, poprzez obniżenie podstawy opodatkowania lub zmniejszenie podatku o określoną kwotę.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Niezmiennie opowiadamy się za modelem akumulacyjnym, tzn. takim, w którym rodzina kieruje określone środki na swoje cele i korzysta z rodzinnych ulg podatkowych. Tę metodę stosuje wiele bogatych krajów o gospodarce rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">To system podatkowy, zdaniem Unii Pracy, powinien wpływać na sytuację rodzin wielodzietnych, rodzin o najniższych dochodach, gdyż to system podatkowy powinien zawierać instrumenty prorodzinne. A nasze państwo, jak dotąd, nie prowadzi skutecznej polityki ani prorodzinnej, ani podatkowej. Truizmem jest przypominanie, jak państwo może pomagać rodzinie - czy to poprzez stosowane ulgi, odliczenia w podatku dochodowym od osób fizycznych, czy w różny inny sposób. A tymczasem mamy w Polsce najniższy od zakończenia drugiej wojny światowej przyrost naturalny, najniższą liczbę urodzeń.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Rozpatrywany projekt nowelizacji ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych nie wprowadza - zdaniem Unii Pracy - rozwiązań, które zmieniałyby dotychczasową politykę państwa wobec rodziny. Dzisiejszemu rozpatrywaniu zmiany ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych powinna towarzyszyć debata nad kondycją polskich rodzin. Taka debata miała wszakże odbyć się w końcu roku, który minął. Chodzi jednak o to, by to była rzetelna debata z pogłębioną analizą, a nie dyskusja nad zbiorem przestarzałych raportów poszczególnych resortów, zebranych w jednej okładce, tak jak się to już raz odbyło, co kontentowało chyba tylko autorów zbioru i osobę prezentującą. Ani Sejm, ani rząd - i to samokrytycznie muszę przyznać - nie stworzyły programu pomocy rodzinie, a krajowy plan działań na rzecz dzieci w Polsce przeniesiony pewnie będzie do haseł wyborczych. Dawno, dawno temu, bo 28 września 1994 r., podczas pierwszego czytania projektu ustawy, którą dziś zmieniamy, rząd przez swego przedstawiciela awizował rozbudowanie sfery świadczeń rzeczowych skierowanych do rodziny. A jaka jest rzeczywistość, każdy widzi - to posłowie Komisji Polityki Społecznej wzięli się za poprawianie ustawy, chociaż nie tworzy ona systemu.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Powszechne ubożenie społeczeństwa spowodowało, że gwałtownie wzrosła liczba rodzin wymagających finansowego wsparcia, a tę trudną sytuację swoich rodzin najdotkliwiej odczuwają dzieci, które zawsze i wszędzie są ofiarami zmian systemowych, a których aspiracje i szanse życiowe w ten sposób znacznie maleją bądź nigdy nie zostaną zrealizowane. Tymczasem jednak, wbrew prezentowanej tu przed chwilą przez pana posła Tomaszewskiego statystyce, coraz mniej osób znajdujących się w sferze ubóstwa pobiera świadczenia w postaci zasiłków rodzinnych, mimo iż to do nich, najbardziej potrzebujących, są one adresowane. Po szczegółowe dane odsyłam do tego samego materiału, którym posługiwał się pan poseł, to jest do materiału Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu i wymienionej tam pani Ireny Topińskiej oraz jej pracy pt. „Redystrybucyjne efekty polityki społecznej”. Otóż obok ograniczania liczby rodzin uprawnionych do zasiłków rodzinnych zmniejszeniu ulega udział wydatków na ten cel w budżecie państwa, systematycznie spada udział w produkcie krajowym brutto, a będzie się też obniżać wartość zasiłków w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia. I żaden to system ani też realna pomoc.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">W naszej koncepcji na problem pomocy rodzinie jest też taki pomysł. Pomoc pieniężną warto koncentrować w najważniejszych fazach życia rodziny, a więc przed i po urodzeniu dziecka, przed pójściem do szkoły, w razie choroby czy niepełnosprawności. Dlatego też bez zastrzeżeń poprzemy wydłużenie do 24 roku życia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Nie dotyczy to wprawdzie wielkiej liczby osób, ale cieszymy się, że dzięki temu np. około 100 studentów z celiakią czy około 1000 z fenyloketonurią skończy bezpiecznie studia. Nie zgadzamy się z zasadą wypłacania zasiłków rodzinnych w jednakowej wysokości na każde dziecko. Równa kwota na każde dziecko nie jest elementem polityki prorodzinnej przy ujemnym przyroście naturalnym, nie stanowi realnej pomocy dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej. Poprzemy zatem wniosek mniejszości w tej sprawie, choć absolutnie nie satysfakcjonują nas zupełnie symboliczne kwoty. Opowiadamy się jednak za rozwiązaniem prorodzinnym, choćby to wejście miało być odłożone w czasie.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Nie mamy zastrzeżeń do zasady ustalania prawa do zasiłku na okres 12 miesięcy, zaś trzeci wniosek mniejszości przypomniał nam konstytucyjny przepis o sprawiedliwości społecznej. Otóż w tej i w wielu innych ustawach posługujących się kryterium dochodowym stosuje się różne mierniki oceny materialnej rodziny utrzymującej się z działalności pozarolniczej - dochody w złotych na jednego członka rodziny - oraz rolniczej - dochody według hektarów przeliczeniowych. Jest to podział obywateli pod względem prawnym niezgodny z zasadą sprawiedliwości społecznej. Dlatego tak często mówimy o zrównaniu praw i obowiązków, np. podatkowych, świadczeń emerytalnych, różnych grup społecznych, rolniczych, mundurowych. Ale to taka ogólna refleksja na kanwie tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Ten komisyjny projekt zmiany ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych omawiałam z przewodniczącymi kół oraz z członkami Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Toruniu i wówczas podnoszono sprawę pomocy materialnej w postaci zasiłku rodzinnego w podwójnej wysokości dla osób samotnych. Otóż moi adwersarze w tej dyskusji uznali, że zasiłek w podwójnej wysokości należałoby przyznać każdej rodzinie, zwłaszcza wielodzietnej z dzieckiem niepełnosprawnym, oczywiście jeżeli spełnione jest kryterium dochodowe, a nie tylko osobie samotnie wychowującej takie dziecko. To byłby pierwszy sygnał, że rodziny takie są otoczone większą troską ze strony państwa.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Inne wątpliwości dotyczyły wyłączenia z dochodów osoby samotnie wychowującej dziecko alimentów - art. 2 ustawy o pomocy społecznej - ale to wynikało z niezrozumienia definicji osoby samotnej i zostało, myślę, skutecznie wyjaśnione. Otóż Klub Parlamentarny Unii Pracy nie będzie przecież stawiał przeszkód w uchwaleniu tej ustawy - bo zawiera ona wiele potrzebnych zmian, a jesteśmy członkami Komisji Polityki Społecznej i nie będziemy się odżegnywać od własnego autorskiego projektu. Konsekwentnie jednak będziemy dążyć do koordynacji polityki świadczeń społecznych oraz ulg i zwolnień podatkowych, z uwzględnieniem zasiłków rodzinnych, licząc również na odpowiedź pana ministra pracy tu reprezentowanego na te pytania, które dotyczyły systemu pomocy rodzinie, krajowego programu na rzecz dzieci, a także różnych innych spraw, których już nie będę powtarzać, bo czas mój się kończy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł Krystynie Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Burskiego z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełRyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem Komisji: Polityki Społecznej i Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych mam zaszczyt wypowiedzieć się w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” oraz Związku Zawodowego „Kontra”.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełRyszardBurski">Generalnie należy stwierdzić, że dyskutowany dzisiaj projekt ustawy nowelizującej jest bardziej dojrzały, odpowiada potrzebom i realiom dnia dzisiejszego. Zawiera regulacje uściślające i precyzujące, ale także zmiany merytoryczne. W wyniku debaty w dniu 27 września 1996 r., było to pierwsze czytanie, podczas prac połączonych komisji wprowadzono szereg istotnych poprawek i uproszczeń, które korzystnie wpłynęły na ogólny kształt omawianego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełRyszardBurski">Przechodząc do szczegółowego omawiania projektu, chciałbym odnieść się do kilku najważniejszych według posłów mojego klubu kwestii występujących w omawianym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PosełRyszardBurski">Po pierwsze, propozycja zmiany okresu pobierania zasiłku z 6 miesięcy do 12 miesięcy jest trafna i właściwa. Praktyka udowodniła, że okres półroczny jest zbyt krótki. Ponadto obliczanie dochodu uprawniającego do zasiłku będzie mniej skomplikowane, ponieważ podstawą uprawniającą do świadczenia byłaby przypadająca na 1 osobę w rodzinie kwota nie przekraczająca 50% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#PosełRyszardBurski">Po drugie, w art. 2 w ust. 3 używa się pojęcia „stałe” w odniesieniu do źródła dochodu utraconego, które wyłącza się przy ustalaniu prawa do zasiłku. Wydaje się to zbędne i mylne, jako że nie wszystkie dochody, od których zależy prawo do zasiłku rodzinnego, wyszczególnione w projektowanym art. 3 mają charakter stały.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#PosełRyszardBurski">Po trzecie, za pozytywny uznajemy zapis, że utrata każdego z tych źródeł dochodu skutkuje jego wyłączeniem przy ustalaniu prawa do zasiłku. Chodzi o to, że w takiej sytuacji następuje obniżenie dochodu, a tym samym może zaistnieć okoliczność spełnienia wymogów przyznania świadczenia. Mówi o tym proponowany art. 6, który reguluje również kwestię ponownego ustalania prawa do zasiłku w przypadku uzyskania nowego źródła dochodu.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#PosełRyszardBurski">Po czwarte, w art. 13 określa się wysokość zasiłku rodzinnego, podwyższając jego nominalną wartość z 21 zł do 29 zł i 10 gr na każde dziecko i na małżonka. Jest to zapis nie honorujący rodzin wielodzietnych i dlatego będziemy głosować za przyjęciem wniosku mniejszości nr 1, w którym przewiduje się przyznanie na każde kolejne dziecko 36 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#PosełRyszardBurski">Po piąte, kontrowersyjny, budzący wątpliwości jest zapis w proponowanym ust. 6 w art. 2 odnoszący się do dochodu z 2 ha przeliczeniowych, który ma być równy kwocie odpowiadającej 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. By świadczenie zostało przyznane, dochód ten nie może przekraczać wspomnianej 50-procentowej granicy. Korzystniejszy i bardziej rozsądny wydaje się zapis proponowany we wniosku mniejszości nr 3 i ten wniosek będziemy popierali - zwłaszcza po jego dzisiejszej weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#PosełRyszardBurski">Po szóste, za pozytywną uznajemy zmianę ust. 1 w art. 28 polegającą na wypłacaniu zasiłku od momentu powstania prawa do tego zasiłku, a nie jak dotychczas - od momentu ustalenia prawa do zasiłku. Chodzi o to, iż powstanie prawa to moment, w którym dana osoba spełni wymogi ustalone w ustawie, natomiast złożenie wniosku i wydanie decyzji przez właściwy organ to potwierdzenie tego prawa w stosunku do tej osoby i przyznanie określonych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#PosełRyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skromne podnoszenie wysokości zasiłku na kolejne dzieci w rodzinie nie rozwiąże nam problemu obserwowanego niżu demograficznego, spadku dzietności w polskich rodzinach, którego skutki będą odczuwalne w drugim dziesięcioleciu następnego wieku.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#PosełRyszardBurski">W przekonaniu posłów Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” należy w system podatkowy wpisać mechanizmy prorodzinne. Ponadto pomoc rodzinom o niskich dochodach powinna mieć charakter zarówno finansowy, jak i rzeczowy. Zdajemy sobie sprawę, że zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne są tylko fragmentem tej polityki, którą określa się mianem polityki prorodzinnej, a właśnie takiej polityki, prorodzinnego systemu podatkowego brakuje w polityce rządu obecnej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#PosełRyszardBurski">Reasumując. Posłowie Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” będą głosowali za przyjęciem wniosków mniejszości i w konsekwencji za przyjęciem omawianego komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych, choć ze względu na wielość poprawek omawiany projekt winien być skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej celem ich przedyskutowania i uporządkowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Ryszardowi Burskiemu z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę pana posła Eugeniusza Janułę o zabranie głosu w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Z uznaniem należy powitać inicjatywę grupy posłów, inicjatywę, która zmierza do nowelizacji ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Z uznaniem również dlatego, że generalnie w systemie polityki społecznej, mimo wielu reform, mimo wielu ustaw, praktyczne działania są rozproszone. Powinniśmy wziąć przykład z jakiegoś solidnego kraju, nie chcę powiedzieć jakiego, gdzie system, który teoretycznie jest podzielony z uwzględnieniem problemów ubezpieczeń, opieki społecznej i wreszcie zaopatrzenia, ujęty jest w solidne ramy ustawowe. Oczywiście pomoc społeczna powinna docierać tam, gdzie system zaopatrzeniowy i ubezpieczeniowy dotrzeć nie może, a problem zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych znajduje się w pewnym sensie na pograniczu systemu zaopatrzeniowego i systemu pomocy społecznej, ale na pograniczu - i to sprawiło, że obecna ustawa i zarządzenia wykonawcze do niej stanowią system bardzo nieszczelny. Ta inicjatywa zmierza przede wszystkim do uszczelnienia systemu, definiując szereg pojęć i umożliwiając klasyfikację prawną. W związku z czym - miejmy nadzieję - do czasu reformy całokształtu polityki społecznej ta ustawa - mimo że w pewnym sensie epizodyczna - będzie dobrze funkcjonowała, dając rodzinom, które potrzebują, pewne środki na zaopatrzenie oraz na zapomogi w trudnych sytuacjach życiowych. Odnosząc się do całokształtu ustawy, Nowa Demokracja popiera zawarty w projekcie ustawy zapis.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Jeżeli chodzi o wnioski mniejszości, kontrowersyjny jest wniosek nr 1, bo wprowadzając zapis innych świadczeń na trzecie i kolejne dziecko, proponuje on pewną gradację. Jest to, można powiedzieć, odwrócony zapis podobnej ustawy z Chin ludowych. Problem nie w tym. Słusznie pani poseł sprawozdawca mówiła o zasadzie sprawiedliwości społecznej, że to raczej idea, niedościgniona idea, ale nie znaczy to, że nie powinniśmy próbować do niej dotrzeć. Jednak zasada ta powinna inaczej funkcjonować. Każda rodzina powinna mieć po prostu tyle dzieci, ile jest w stanie utrzymać. Utrzymanie dzieci to przede wszystkim zadanie rodziny, która, oczywiście, powinna być również podmiotem polityki społecznej, a ewentualne wtrącanie się państwa - bo są posłowie, którzy krzyczą przeciwko wtrącaniu się państwa w sprawy rodzinne - w tę sferę również państwo nie powinno specjalnie ingerować. Toteż tego wniosku mniejszości poprzeć nie możemy. Natomiast popieramy generalnie - jak już powiedziałem - całą ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Eugeniuszowi Janule z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Miżejewskiego z Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełCezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne PPS generalnie popiera komisyjny projekt ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Nad tym projektem nasi przedstawiciele pracowali w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełCezaryMiżejewski">Chciałbym się w tym wystąpieniu skupić na kilku wątpliwościach. Pierwsza z nich dotyczy wniosku mniejszości nr 1, który zgłosił pan poseł Rulewski. Pomijam kwestię, czy rzeczywiście wysokość zasiłku rodzinnego powinno się różnicować w taki sposób, ponieważ jest to problem jakby na inną dyskusję. Niemniej jednak chciałbym zapytać obecnego tu pana ministra Nawackiego o to, czy wprowadzenie takiego systemu, czyli wprowadzenie wyższych świadczeń na trzecie i kolejne dziecko, nie spowoduje tego, że rodziny wielodzietne z uwagi na dochód „wypadną” z obszaru działania pomocy społecznej. Jest to jest ważne pytanie, które powinniśmy przedyskutować.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PosełCezaryMiżejewski">Druga wątpliwość, która była już zgłaszana przez pana posła Rulewskiego, dotyczy uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego w wypadku dzieci poniżej 16 roku życia. Wprowadziliśmy tu zapis mówiący o orzeczeniu publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Do tej pory wydawało mi się, że w tym wypadku mówiliśmy o czymś bardziej „miękkim”, bo to orzeczenie, które tu zresztą wypełniamy treścią: orzeczenie dla celów rentowych i pozarentowych, jest jakby innego rodzaju, natomiast my mówiliśmy tu o pewnej decyzji, pewnym zaświadczeniu. W związku z tym prosiłbym bardzo panią poseł sprawozdawcę... W tej chwili już nie jestem w stanie powiedzieć, czy było to zapisane świadomie, czy też jest to pewna pomyłka. Proponuję tu jednak poprawkę — zastąpienie słowa „orzeczenie” słowem „stwierdzenie”.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PosełCezaryMiżejewski">Trzecia wątpliwość dotyczy art. 3 w zmianie 8 - obowiązku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych objęcia ubezpieczeniem i wydawania legitymacji ubezpieczeniowych osobom pobierającym zasiłki okresowe gwarantowane, zasiłki stałe i rentę socjalną z pomocy społecznej. Wycofuję w tej chwili ten wniosek mniejszości i składam na nowo ukształtowaną poprawkę. Będziemy o niej dyskutować podczas prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PosełCezaryMiżejewski">Kolejny element, który budzi wątpliwości, dotyczy budżetu. Otóż w grudniu 1996 r., kiedy „przenosiliśmy” osoby pobierające zasiłki okresowe, gwarantowane wówczas jeszcze zasiłki dla bezrobotnych, do pomocy społecznej, przenieśliśmy pewne środki z Funduszu Pracy, niemniej jednak nie przenieśliśmy środków na zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne. Teraz ten brak może spowodować radykalne zmniejszenie środków pomocy społecznej, de facto świadczeń fakultatywnych. W związku z tym ten problem należy rozwiązać w dwojaki sposób: albo zdecydować, żeby wypłacanie zasiłków rodzinnych wchodziło w ciężar składek na ubezpieczenie społeczne, albo też jasno określić, że zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne do końca tego roku wypłacane są przez urzędy pracy, ponieważ w innym wypadku możemy spowodować poważne skutki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PosełCezaryMiżejewski">Na koniec kwestia podnoszona przez posłów PSL, dotycząca hektarów fizycznych i przeliczeniowych. Myślałem, że już na etapie prac nad projektem porozumieliśmy się co do tego, a teraz widzę, że powstają nowe wątpliwości. Panie ministrze, w związku z tym pytam o to, jak wreszcie z tym jest, ponieważ kwestia ta nie dotyczy tylko ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - w ustawie o zasiłkach rodzinnych czy w ustawie o pomocy społecznej także mamy dokładnie te same kryteria, te same hektary przeliczeniowe, fizyczne. Obawiam się, że w końcu dojdzie do olbrzymiego bałaganu, ponieważ w tej chwili poprawiamy to tylko w ustawie o zatrudnieniu, zamieniamy hektary przeliczeniowe na fizyczne, a zostawiamy takie zapisy, jeśli chodzi o pomoc społeczną i zasiłki rodzinne. Czy jest wreszcie jasne stanowisko rządu co do tego, w jaki sposób to uregulować?</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#PosełCezaryMiżejewski">Pozwalam sobie przekazać poprawki i mam nadzieję, że szczegółowo omówimy je w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Opęchowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełWiesławOpęchowski">Panie marszałku, jeżeli pan marszałek pozwoli, to chciałbym wycofać wniosek mniejszości nr 3, ponieważ byłem jego autorem, natomiast zgłosić poprawkę, która jest merytorycznie identyczna, natomiast uwzględnia uwagi Departamentu Zatrudnienia Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, które uściślają te zapisy. Zamiast tego wniosku mniejszości zgłaszam poprawkę do art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wniosek mniejszości nr 3 został więc wycofany.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełWładysławAdamski">Popieram oczywiście projekt ustawy o zmianie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Mówię to na wstępie, aby nie było żadnych wątpliwości w tym względzie. Natomiast chciałbym zapytać o konsekwencje finansowe przyjęcia ustawy. Nie chodzi mi przy tym o odpowiedź, skąd będą te środki - o tym mówiła pani poseł sprawozdawca. Pani poseł wskazywała na pozbawienie zasiłku pielęgnacyjnego osób przebywających w domach pomocy społecznej. Chodzi mi o pewne szacunki ogólnie w wymiarze finansowym. Prosiłbym może przedstawicieli rządu o pełną informację w tym zakresie. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełWładysławAdamski">Kolejna rzecz dotyczy propozycji zgłoszonej przez pana posła Rulewskiego, co do której - w przeciwieństwie do generalnego pozytywnego stosunku do całej ustawy - mam pewne wątpliwości, na zresztą podobnym podłożu jak w pierwszym wymiarze. Propozycja ta polegała na zwiększeniu zasiłku rodzinnego o 25%, licząc od trzeciego dziecka. Czy pan minister może nam powiedzieć, co oznaczałoby to dla budżetu, jakie konsekwencje finansowe by rodziło? Wydaje mi się, że pewne informacje co do tego, jak zasiłek jest wypłacany, jaka jest struktura rodzin, państwo posiadają, i chyba nie jest to trudne do wyliczenia. Taka informacja dla Wysokiej Izby, która ma zdecydować o bardzo ważnej społecznie ustawie, ma znaczenie niebagatelne, ponieważ pozwoli na poznanie całego przekroju spraw w tym zakresie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Lesława Nawackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przystąpię do ustosunkowania się do kwestii szczegółowych, a zwłaszcza pytań bezpośrednio adresowanych do przedstawiciela ministra pracy, chciałbym rozpocząć od kilku sprostowań i wyjaśnień natury ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Pierwsza kwestia natury ogólnej to miejsce w systemie polityki rodzinnej państwa ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Otóż przesadą jest — odnoszę się tutaj przede wszystkim do wypowiedzi pana posła Rulewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności — przypisywanie ustawie o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych roli podstawowego źródła zabezpieczenia dochodów rodzin żyjących w ubóstwie, zwłaszcza rodzin wielodzietnych. Nie ulega wątpliwości, że ze wszystkich badań, nie tylko instytucji międzynarodowych, ale także badań prowadzonych ze względu na potrzeby polityki społecznej przez polskie ośrodki naukowe, wynika, że w okresie transformacji relatywnie najwięcej tracą rodziny wielodzietne, a w dalszej kolejności inne grupy społeczno-zawodowe, w tym także świadczeniobiorcy systemu ubezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Generalnie jednak chciałbym powiedzieć, że gdy ustawa o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych została uchwalona - przypomnę, w grudniu 1994 r. - stanowiła wyraźną zapowiedź ewolucyjnych przekształceń w polityce rodzinnej państwa na rzecz dzieci. Nigdy nie powiedzieliśmy, że wprowadzając tę ustawę chcemy poprzestać na tej formie pomocy dla rodzin wielodzietnych. Poruszaliśmy tę sprawę, a teraz przybiera to już bardzo konkretny wymiar i znaczenie ze względu na zamknięcie prac w rządzie nad programem polityki prorodzinnej. Chcemy skonstruować ustawę o świadczeniach na rzecz rodziny, która kumulowałaby rozproszone dotąd w systemie polityki socjalnej państwa świadczenia adresowane do rodzin wielodzietnych, tyle że trochę inaczej, niż jest to ujęte we wniosku mniejszości podtrzymywanym przez sporą grupę posłów, wziąwszy pod uwagę znaczenie klubów poselskich, w których imieniu się wypowiadali.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Nie ulega wątpliwości - wynika to także z badań instytucji międzynarodowych, a przyjmijmy, że one są autorytatywne też w odniesieniu do polskiej biedy - i wszyscy chyba wiemy to dokładnie, a zwłaszcza ci, którzy mają na utrzymaniu dzieci, że koszty ich utrzymania są bardziej zależne od faz życia dzieci, od tego, czy dziecko jest małe, chodzi do szkoły podstawowej, ponadpodstawowej czy studiuje, niż od tego, ile dzieci jest w rodzinie. Toteż w ustawie o świadczeniach na rzecz rodziny chcielibyśmy pójść w kierunku różnicowania pomocy dla dzieci, uzależniając to od fazy życia dziecka, a więc do 4 lat, w wieku od 4 do 6 lat, w wieku szkolnym (okresu szkoły podstawowej) itd., różnicując kwotę tego zasiłku właśnie od tej fazy, poczynając od najniższego zasiłku dla dziecka nowo narodzonego, a kończąc na relatywnie wyższym zasiłku dla dziecka w fazie życia tuż przed dorosłością, a zwłaszcza dziecka studiującego lub uczącego się w szkole ponadpodstawowej. Tak więc chciałbym otwarcie powiedzieć, że my jako rząd nie upatrujemy w tej nowelizacji ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych żadnego zasadniczego przełomu w polityce i widomego znaku, że nastąpiła jakaś radykalna poprawa w działalności na rzecz rodziny. Głównie ten przełom upatrujemy w przyjęciu programu dotyczącego polityki rodzinnej państwa oraz w ustawie o świadczeniach na rzecz rodziny, która ma być właśnie ustawą zamykającą zapoczątkowany przyjęciem ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych proces nadania socjalnego charakteru świadczeniom adresowanym do rodziny, a więc kierowania pieniędzy nie do wszystkich rodzin z tytułu posiadania dzieci, a do rodzin relatywnie najbardziej potrzebujących pomocy, gdy brać pod uwagę jej rzeczywiste potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Kwestia o zasadniczym znaczeniu, która tutaj się pojawiła, to kwestia finansów, które byłyby potrzebne w razie zaaprobowania tej poprawki mniejszości. Chciałbym powiedzieć, że po podwyższeniu zasiłku rodzinnego na trzecie i kolejne dziecko od 1 września 1997 r., a więc tak jak zakłada to poprawka mniejszości, z kwoty 29 zł i 10 gr do 36 zł, przy przyjęciu założenia, że liczba dzieci trzecich i następnych pozostaje na nie zmienionym poziomie - tzn. że, jak szacujemy, tych dzieci będzie ok. 2,5 mln - skutek finansowy przyjęcia powyższej propozycji w okresie od 1 września 1997 do 1 czerwca 1998, a więc do terminu waloryzacji stawki zasiłku rodzinnego, wyniesie ok. 160 mln zł, a w okresie od 1 czerwca do 31 grudnia - 140 mln zł. A zatem od momentu wprowadzenia powyższej regulacji do końca 1998 r. ten dodatkowy koszt wyniósłby ok. 300 mln zł. W skali jednego roku budżetowego koszt ten wyniósłby ok. 240 mln zł. Przyjmując jednak, że nastąpi wzrost liczby dzieci uprawnionych do zasiłku rodzinnego w 1997 r. o ok. 14% - a to jest uprawniony szacunek, jeśli się weźmie pod uwagę badanie trendu z lat ubiegłych - wówczas dodatkowy skutek w roku 1998 za 12 miesięcy wyniósłby 260 mln. Łącznie zatem do 31 grudnia byłaby to kwota 340 mln. Kwota ta oczywiście byłaby skutkiem powielanym w każdym roku kalendarzowym, byłaby to kwota ekstra, ponad to, co się w bieżącym roku przewiduje przy wypłacie zasiłków rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Chciałbym powiedzieć także i to, że w roku 1997 uprawnionych do otrzymywania zasiłków rodzinnych było ok. 8,5 mln osób, a wydatki budżetowe z tego tytułu wynosiły ok. 2,9 mld zł. Można zatem powiedzieć, że przyjęcie poprawki mniejszości spowodowałoby wzrost tych wydatków o 8–10% kwoty globalnej.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Sporo zamieszania wywołało niezrozumienie do końca, jak sądzę, treści poprawki we wniosku mniejszości dotyczącym art. 4, a konkretnie zmiany 1 do art. 2 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Myślę, że jesteśmy tu ofiarami swoistego dążenia do doskonałości, ponieważ w moim przekonaniu intencja wniosku mniejszości nie ma charakteru zmiany merytorycznej, lecz techniczny, redakcyjny. W związku z tym nanoszenie kolejnych poprawek spowoduje już tym razem zmiany merytoryczne, które z całą pewnością nie byłyby zbieżne z intencją projektodawcy.</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Sprawa hektarów przeliczeniowych i różnych kryteriów odnoszących się do osób prowadzących gospodarstwa rolne była przedmiotem niedawnego badania konstytucyjności tych rozwiązań na tle ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych przez Trybunał Konstytucyjny. Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że Trybunał Konstytucyjny badał wielość kryteriów odnoszących się do prawa korzystania z systemu świadczeń socjalnych dla rolników indywidualnych i w zróżnicowaniu tych kryteriów w ustawach nie dopatrzył się niekonstytucyjności takiej regulacji prawnej. Problem odnoszenia się do hektarów przeliczeniowych przy konstruowaniu prawa rolników indywidualnych do świadczeń socjalnych jest problemem bardzo starym. To jest problem polegający na możliwości przeliczania dochodów z gospodarstw rolnych na złotówki, zwłaszcza w sytuacji kiedy mamy do czynienia z osobą ubiegającą się o świadczenie socjalne, która prowadzi działalność o mieszanym charakterze, tzn. częściowo jest zatrudniona jako pracownik, a częściowo prowadzi gospodarstwo rolne. Bez zastosowania umownego kryterium porównywania tych dochodów z liczbą hektarów nie da się ustalić kwoty dochodu w takich rodzinach. To jest główny cel i główny sens konstruowania tego rodzaju przepisów. Że one są niedoskonałe? — no są one niedoskonałe, tak jak cały, jak sądzę, system ustalania dochodów w gospodarstwach rolnych. Jesteśmy tutaj nie tyle sprawcą, co ofiarą braku przejrzystych zasad ustalania dochodów, a na tym tle danin publicznych, jeśli chodzi o osoby prowadzące gospodarstwa rolne.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">O skutkach finansowych wniosku mniejszości mówiłem. Teraz chciałbym się skoncentrować na kwestiach dotyczących prac nad tą ustawą i jej zbieżności lub nie z kierunkami działania rządu. Tu znowu taka dygresja w kierunku pana posła Rulewskiego, który zarzucił rządowi bierność w zakresie konstruowania regulacji prawnych sprzyjających polityce rodzinnej państwa. Otóż akurat przy tej ustawie zarzutu bierności, jak sądzę, nie da się rządowi do końca skutecznie udowodnić, ponieważ staraliśmy się, zarówno formułując propozycje pozytywne jak też różnego rodzaju opinie dodatkowe, o maksymalne przyspieszenie trudnych, bo dotyczących wielowarstwowej materii prac Komisji Polityki Społecznej. W tym miejscu chciałbym, korzystając z okazji, przekazać podkomisji kierowanej przez panią poseł Joannę Staręgę-Piasek, a także całej Komisji Polityki Społecznej wyrazy podziękowania za wnikliwe i bardzo dogłębne przewentylowanie wszystkich propozycji dotyczących niezbędnych nowelizacji. Przypomnę, że wbrew pozorom te nowelizacje porządkują sferę regulacji prawnych nie tylko w zakresie świadczeń dotyczących zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, ale w niezbędnym stopniu synchronizują bardzo skomplikowany stan powiązań wzajemnych pomiędzy systemem pomocy społecznej, systemem świadczeń socjalnych w formie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych i systemem świadczeń wypłacanych na mocy ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Kwestią, która wymagałaby ustosunkowania się, jest także wejście w życie przepisów tej ustawy i przepisów, które dotyczą zbiegu różnego rodzaju uprawnień. Staraliśmy się w tej ustawie wykorzystać także poglądy Trybunału Konstytucyjnego, który badał konstytucyjność niektórych przepisów ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych, i z całą mocą chciałbym podkreślić, że nie dopatrzył się on naruszenia przepisów konstytucyjnych przez regulację tej ustawy, w tym także, co chciałbym powtórzyć, przepisów regulujących kryteria dochodowe osób prowadzących gospodarstwa rolne.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Kwestia przepisów, które dotyczyć będą wejścia w życie poszczególnych rozwiązań tej ustawy, jest ze wszech miar godna poparcia. Chcielibyśmy bardzo, żeby proces prac legislacyjnych w parlamencie, zwłaszcza po wyjściu projektu z izby poselskiej, był na tyle sprawny, by rzeczywiście ta ustawa, z odpowiednim vacatio legis, mogła wejść w życie w takim momencie, aby nowe przepisy obowiązywały od 1 września. To ułatwi nam pracę nad budżetem roku 1998 i pozwoli przygotować cały system pomocy społecznej, służb zatrudnienia oraz innych podmiotów zajmujących się wypłatą zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych do trudnego zadania, wynikającego z dość gruntownej zmiany tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Gdybym miał, Wysoki Sejmie, scharakteryzować jednym zdaniem rekomendowaną dzisiaj przez połączone komisje sejmowe inicjatywę poselską, to powiedziałbym, że nowelizacja ta zamyka pierwszy etap prac związanych z reformowaniem systemu świadczeń na rzecz rodziny. Ustawa ta powinna ugruntować system świadczeń socjalnych kierowanych do rodziny i przygotować przedpole dla ustawy o świadczeniach socjalnych na rzecz rodziny, która to ustawa powinna z jednej strony zróżnicować strumień świadczeń płynących do rodzin wielodzietnych, a z drugiej strony zwiększyć efektywność zarówno świadczeń pieniężnych, jak też pomocy pozapieniężnej, świadczonej przez szeroki system organów państwowych na rzecz rodziny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Widzę, że są pytania.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Borek, pan poseł Tomaszewski, pan poseł Rulewski - proszę bardzo w tej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełRomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Każde zwiększanie świadczeń socjalnych na pewno wiąże się ze skutkami finansowymi. Pan minister powiedział przed chwilą o tzw. świadczeniach na rzecz rodziny, które są opracowywane przez rząd. Chciałbym spytać: czy ta ustawa, o której pan minister wspominał, ma realne szanse wejścia w życie za działalności tego parlamentu? To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełRomanEdwardBorek">Pan minister wymienił skutki finansowe związane z wprowadzeniem ewentualnej poprawki pana posła Rulewskiego. W tej chwili została zgłoszona poprawka pani poseł Wilczyńskiej, niosąca jeszcze większe skutki finansowe dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełRomanEdwardBorek">W związku z powyższym chciałbym spytać: czy na dzień dzisiejszy, przy istniejących zapisach ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych, gdybyśmy nie wprowadzili poprawki pana posła Rulewskiego, a wprowadzili świadczenia na rzecz rodziny - gdyby uczynić to za działalności tego parlamentu - to skutki finansowe dla budżetu państwa wzrosną, zmaleją czy zostaną takie same?</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełRomanEdwardBorek">Drugie pytanie - odnośnie do tego, o czym pan minister wspominał. Dyskutowaliśmy na posiedzeniach podkomisji i komisji o tych hektarach fizycznych i przeliczeniowych. Chciałbym, żeby pan minister jednym zdaniem sprecyzował: czy wprowadzenie poprawki rządowej zmieniającej hektary przeliczeniowe na fizyczne zmniejszy rzeszę pobierających świadczenie socjalne, to znaczy zasiłki rodzinne, czy też nie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan poseł Tomaszewski nie chce zabrać głosu?</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Dziękuję uprzejmie, to samo pytanie już było zadane.)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Rulewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zacząć jednak od króciutkiego sprostowania. Pan minister zarzucił nam, Klubowi Parlamentarnemu Unii Wolności, przywiązywanie nadmiernej wagi do sprawy regulowania polityki prorodzinnej za pomocą zasiłków. Wyraźnie powiedziałem, że to ma stanowić zaledwie zaczyn dyskusji o polityce prorodzinnej, choć wszyscy tutaj obecni na sali posłowie zgodzili się — w sierpniu, wrześniu, październiku ubiegłego roku — że, jak mówi uchwała Sejmu, w tworzeniu programu polityki rodzinnej należy kierować się pewnymi szczegółowymi zasadami, np. mechanizmy prorodzinne w systemie podatkowym i w systemie zasiłków rodzinnych powinny uwzględniać sytuację demograficzną kraju. Niewątpliwie trzecie i czwarte dziecko w jakiś sposób wpływa na sytuację demograficzną.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełJanRulewski">A teraz przechodzę do pytania. Pan minister, zresztą sprowokowany przez posła Adamskiego, przedstawił dość, wydaje mi się, rzetelne rachunki dotyczące tego, jakie skutki finansowe wywołuje wniosek mniejszości podwyższający zasiłek na trzecie i czwarte dziecko. Jednocześnie pan minister zgłosił propozycję zróżnicowania zasiłku ze względu na okres, powiedzmy, dojrzewania dziecka. Chciałbym w związku z tym zapytać, czy koncepcja rządu, którą pan łaskawie i uprzejmie nam przedstawił, pociąga za sobą jakieś skutki finansowe, czy też nie? A jeśli nie pociąga - bo tak to zrozumiałem - to może to oznaczać, że rząd będzie zabierał zasiłki niektórym osobom bądź będzie je zmniejszał. Czy właściwie rozumiem pańską koncepcję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Miżejewski, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli ktoś jeszcze chce zadać pytanie, to proszę, żeby się zgłosił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełCezaryMiżejewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zadałem pytanie dotyczące związku między propozycją pana posła Rulewskiego a ewentualnym niespełnieniem kryteriów umożliwiających korzystanie z pomocy społecznej. Czy nie ma tutaj kolizji? Nie otrzymałem odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma więcej zgłoszeń, a zatem proszę pana ministra Nawackiego o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpocznę jednak od pytania pana posła Rulewskiego, bo jest ono najbardziej zasadnicze. Źle mnie pan poseł zrozumiał, a może niezbyt wyraźnie relacjonowałem koncepcję rządu, która ma znaleźć odzwierciedlenie w projekcie ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny. Otóż oczywiście nie jest możliwe skonstruowanie bardziej wyraźnej - bo nie powiedziałbym: zadowalającej - bardziej skutecznej polityki prorodzinnej wykorzystującej zasiłki właśnie w ramach nowej ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny bez uwzględnienia tego, że będą dodatkowe koszty. W przeciwnym razie mielibyśmy rzeczywiście do czynienia z sytuacją, której rząd nie przewiduje - musielibyśmy po prostu zabrać określonej grupie te zasiłki po to, żeby dać je w zwiększonym wymiarze mniejszej liczbie osób. Nie, takiego zamiaru nie ma.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">I teraz odpowiadam na pytanie dotyczące ewentualnej skali porównawczej. Proszę tylko wziąć pod uwagę to, że moje informacje będą dotyczyły projektu ustawy znajdującego się wciąż jeszcze w gestii ministra pracy, a więc nie znanego rządowi. Według szacunków ministerstwa pracy wdrożenie projektowanych rozwiązań dotyczących zwiększenia zasiłków rodzinnych, uzależnienia wysokości tych zasiłków od faz życia dziecka — przy czym minimum byłoby to, co jest obecnie kwotą zasiłku — wraz z wprowadzeniem zalążka służb socjalnych w urzędach gminnych, a więc z odpowiednim zwiększeniem zatrudnienia w tych urzędach (chodzi o służby, które zajmowałyby się wypłatą świadczeń socjalnych nie mających charakteru świadczeń uzależnionych od tradycyjnych badań potrzeb, które charakteryzują pracę służb socjalnych) — oznaczałoby koszt rzędu 10–14 bln starych złotych. To jest koszt zwiększony w stosunku do wszystkich środków skumulowanych, które dzisiaj są kierowane w ramach systemu szeroko pojętego ubezpieczenia społecznego oraz pomocy społecznej w stosunku do kobiet w ciąży i wychowujących małe dzieci, a także do rodziny. Jeśli chodzi wobec tego o skalę porównawczą, to rzeczywiście skutki finansowe tej poprawki stanowią tylko ułamek zwiększonych środków, które przewidujemy w tej ustawie. Jednak szczerze powiedziawszy, analiza poprawki zgłoszonej w formie wniosku mniejszości przez pana posła Rulewskiego rzeczywiście wymaga rozważenia, jaki wpływ będą miały te zwiększone kwoty zasiłków rodzinnych na trzecie i następne dzieci w rodzinie na uprawnienia do zasiłku z pomocy społecznej. Chcę powiedzieć, że kwota zasiłków wypłacanych rodzinie z pomocy społecznej jest nieporównywalnie wyższa od kwoty zasiłku rodzinnego, więc obawiam się, że przy dokładnej symulacji skutków finansowych wprowadzenia tego prostego uzależnienia kwoty zasiłku od liczby dzieci w rodzinie może powstać sytuacja, kiedy rodziny wielodzietne, znajdujące się relatywnie w najtrudniejszej sytuacji, korzystające z systemu pomocy społecznej, zostaną jej pozbawione poprzez otrzymanie zasiłków rodzinnych w zwiększonej wysokości — po postu kryterium dochodowe zostanie przekroczone w sposób radykalny.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Borka, to sądzę, że postaramy się to udowodnić podczas prac na forum komisji. Poprawka, która miała poprawić definicję dochodów z ha w gospodarstwach rolnych, miała charakter techniczny, redakcyjny, nie miała charakteru merytorycznego, a więc nie chodziło tu ani o poprawienie, ani o utrudnienie sytuacji dochodowej osób posiadających gospodarstwo rolne i ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, co chciałem bardzo kategorycznie potwierdzić.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Jakie będą koszty ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny, mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Kiedy ta ustawa będzie?)</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejLesławNawacki">Jeśli chodzi o datę wejścia w życie ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny... Kalendarz prac parlamentarnych jest, jak sądzę, na tyle napięty, że ustawa powinna trafić do Sejmu najpóźniej w czerwcu. Mogę odpowiedzialnie powiedzieć, że gdyby ta ustawa uzyskała aprobatę w wyniku uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji ze związkami zawodowymi, to jest na tyle przygotowana (w najbliższych dniach zostanie przekazana do konsultacji), że mogłaby w czerwcu - po podjęciu decyzji w końcu maja lub na początku czerwca przez rząd - trafić do parlamentu i przy dobrej woli parlamentu byłaby szansa na jej uchwalenie jeszcze w toku prac obecnego parlamentu. Ale zależy to od innych ważnych rozstrzygnięć, a więc trudno mi w tej chwili powiedzieć, jakie rzeczywiste szanse - biorąc pod uwagą możliwości prac parlamentarnych - należałoby dać tej ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Staręga-Piasek jeszcze ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Staręga-Piasek: Jestem sprawozdawcą komisji.)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przepraszam, chciałem pani udzielić głosu, tylko zrozumiałem, że pani jeszcze chce o coś zapytać.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Lesławowi Nawackiemu, a proszę sprawozdawczynię komisji panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Staręga-Piasek: Chciałam się tylko przypomnieć...)</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przepraszam za to nieporozumienie. Przejąłem z marszu od marszałka Borowskiego prowadzenie i nie wiedziałem, że pani jest sprawozdawczynią. Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padły tutaj pytania pod moim adresem. Chciałam tylko na niektóre - ze względu na czas, który poświęciliśmy tej ustawie - odpowiedzieć, szczególnie na te, które będą dalej rozpatrywane w czasie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Zgadzam się z kwestią, którą podnieśli pan poseł Rulewski i pan poseł Miżejewski. Jeśli chodzi o zmianę 9, dotyczącą art. 14 ust. 3 — rzeczywiście to nie jest orzeczenie przez publiczny zakład opieki zdrowotnej, a stwierdzenie stopnia niepełnosprawności i w związku z tym uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego, tym bardziej że dalej jest delegacja dla ministra zdrowia, która mówi, że „szczegółowe zasady, warunki oraz tryb nadawania lekarzom uprawnień do wydawania zaświadczeń...”, a tym samym od razu rozstrzyga, że to nie jest formuła orzekania, a orzekanie musiałoby rodzić cały system odwoławczy i wydaje się to niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Natomiast nie zgadzam się z uwagą krytyczną, iż prawo do zasiłku powinno obowiązywać na jeden miesiąc wstecz, a nie na trzy. Na przykład jest waloryzacja świadczenia i teraz nie wiadomo, czy świadczenie ma być w wysokości starej, czy w wysokości nowej. Wydaje się, że osoba, która ma stosunkowo niskie dochody — bo 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę to nie są wysokie dochody — ma świadomość tego, że może z takiego świadczenia skorzystać. Zresztą to jest też zadanie dla służb socjalnych, żeby dopilnowały, by dostatecznie wcześnie dana osoba z tego skorzystała. Natomiast przedłużenie tego do pół roku, roku czy trzech miesięcy dla podmiotów wypłacających może prowadzić do pewnego bałaganu, który wcale nie będzie dobrze służył świadczeniobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PosełJoannaStaręgaPiasek">Dziękuję bardzo za wszystkie uwagi. Niestety, wbrew oczekiwaniom, poprawek jest dość dużo, z czego niektóre się znoszą. Jutro o godz. 11 odbędzie się posiedzenie połączonych komisji: Komisji Ustawodawczej i Komisji Polityki Społecznej i wtedy się nad nimi zastanowimy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, czy są jeszcze dodatkowe pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, o ile wiem, jest ich 20. W związku z tym Prezydium Sejmu proponuje, aby ponownie skierować projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej oraz do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę, propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym wyczerpaliśmy ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe (druki nr 2198 i 2263).</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Szczygielskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu połączonych komisji: Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej przedstawić sprawozdanie zawarte w druku nr 2263 do wyjściowego druku nr 2198, rekomendując Wysokiemu Sejmowi, aby zechciał uchwalić załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Przedmiotem mojego wystąpienia jest komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Zakres nowelizacji ustawy z 1 marca 1996 r. jest wąski i w praktyce dotyczy wyłącznie zmiany terminów. Zanim przedstawię uzasadnienie proponowanych zmian terminów, jak sądzę, syntetycznie ukażę tło regulowanej materii.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Otóż obowiązujące ustawy - ustawa o samorządzie terytorialnym z 8 marca 1990 r., przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym z 10 maja 1990 r. i ustawę o podziale kompetencji pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej z 17 maja 1990 r. oraz przepisy ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości z 29 kwietnia 1985 r. - w sposób jednoznaczny określają, iż realizacja i finansowanie zadań w zakresie komunalnej infrastruktury technicznej stanowi zadanie własne gmin. Przywołać należy również przepisy ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych z 2 lipca 1994 r., gdzie w art. 4 ustawodawca zapisał, iż zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej jest zadaniem własnym gminy, a przecież trudno sobie wyobrazić budownictwo mieszkaniowe bez kosztownego przygotowania uzbrojonego terenu. Źródłem finansowania owych ustawowo określonych zobowiązań gminy powinny być budżety gmin oraz przy określonym poziomie udziału budżetów gmin, zgodnie z art. 21 ustawy o finansowaniu gmin z 10 marca 1993 r. - budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Drugim systemowym źródłem wsparcia wysiłku finansowego gminy w zakresie budownictwa mieszkaniowego, w tym także w sferze uzbrojenia terenu, mogłyby być środki Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, zgodnie z dyspozycją art. 18 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa z 26 października 1996 r. Przy czym, mimo że nie jest to dotacja, lecz kredyt, wysokość środków będących w dyspozycji tego funduszu, zakres celów i zasady, w oparciu o które może zostać udzielony kredyt, powodują, że aktualnie to źródło finansowania jest mało przydatne.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Obserwowany współcześnie proces regresu budownictwa mieszkaniowego jest spowodowany między innymi wysokimi kosztami uzbrojenia terenu, stąd zdaniem komisji niezbędna jest określona partycypacja budżetu państwa, jeśli chodzi o pobudzenie budownictwa. Przedkładana nowelizacja dotyczy jednakże specyficznego segmentu problemu mieszkaniowego. Ustawa z 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991–1995 (tzw. specustawa Glapińskiego) stanowi zobowiązanie państwa do udzielenia pomocy finansowej kandydatom z tzw. zamrażarek albo bezpośrednio, w formie rekompensaty (po spełnieniu określonych warunków — mówi o tym pozostawiony w mocy przepis art. 7 tej ustawy), albo w formie wsparcia dotacyjnego, wsparcia gmin w wypadku zbrojenia działek przeznaczonych dla tych kandydatów, którzy zdecydują się na ich zakup w przetargu ograniczonym, w celu samodzielnej realizacji budowy mieszkania (art. 8 ustawy). I na realizację tego zobowiązania została zarezerwowana w obecnym budżecie kwota 90 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Pojawia się jednak problem i obecna nowelizacja, dzisiaj omawiana, ma go usunąć. Mianowicie, co można zrobić, jeśli na terenie danej gminy znajdują się jeszcze kandydaci, którzy wybrali wariant nabycia gruntu (a nie rekompensatę), a gmina nie zdążyła do 31 grudnia 1995 r. podjąć stosownej uchwały o ustaleniu wielkości gruntu przeznaczonego na zaspokojenie ich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Można bowiem przyjąć hipotezę, że mogło się zdarzyć, iż 31 grudnia 1995 r. pojawili się kandydaci, złożyli odpowiednie wnioski, lecz rady gmin nie zdążyły ich rozpatrzyć i podjąć stosownej uchwały. Z tych też względów proponowana zmiana w art. 1 ustawy z 1 marca 1996 r. o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, polegająca na skreśleniu wyrazów „do 31 grudnia 1995 r.”, stwarza wszystkim gminom możliwość rozwiązania tego problemu. Gminy będą miały możność podjęcia uchwał stanowiących podstawę do ubiegania się o dotację celową na przygotowanie uzbrojonych terenów, przy czym, co oczywiste, podtrzymane są wszystkie dotychczasowe warunki ustawy, to znaczy, że kandydaci powinni byli złożyć te wnioski do 31 grudnia 1995 r. Oczywiście obowiązuje także zasada, że należy reinwestować uzyskane korzyści z tytułu wykorzystania zbrojnych terenów na rozwój budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Zmiana druga, polegająca na przedłużeniu terminu występowania do wojewodów z wnioskiem o udzielenie dotacji z 30 września 1996 r. na 30 września br., jest konsekwencją zmiany pierwszej. Jeżeli bowiem dajemy szansę wszystkim gminom na podjęcie stosownych uchwał, to należy dać tym gminom także szanse na możliwość ubiegania się o dotacje celowe.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#PosełKazimierzSzczygielski">W trakcie prac komisji pojawiły się pytania o termin 30 września w sytuacji, w której w art. 1 nie oznaczono żadnego terminu. Może powstać wtedy ewentualność, że gmina podejmuje uchwałę na przykład 30 października, a wnioski można składać do 30 września.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Komisje uznały, iż gminy mają pełne rozpoznanie istniejących zobowiązań i brak ich stanowiska przed rozpoczęciem pracy nad budżetem poszczególnych gmin, lecz także państwa, oznacza rezygnację (lub brak przesłanek) z wykorzystania wymienionej dotacji.</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Z obowiązku sprawozdawcy chciałbym przedstawić Wysokiej Izbie fakt - a czynię to również z tego powodu, iż w kuluarach ten problem był podnoszony - że był analizowany inny wariant nowelizacji, polegający na skreśleniu wszystkich terminów zapisanych w ustawie z 1 marca 1996 r. W praktyce oznaczałoby to, iż wszędzie tam, gdzie znajdują się kandydaci z tzw. zamrażarek, którzy zechcą w trybie omawianej ustawy wystąpić o nabycie działki pod budowę domu, gminy po spełnieniu opisanych czynności będą mogły wystąpić o dotację celową.</u>
          <u xml:id="u-199.11" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Przesłanką dla wnioskodawcy był tragiczny stan budownictwa i niezbędna wszelka pomoc państwa w tym zakresie. Komisje większością bodajże 1 głosu (w tej chwili nie mam tej relacji) nie podzieliły tego poglądu. Nie zgłoszono przy tym wniosku mniejszości. Argumentacja przeciwko tej koncepcji, czyli otwarciu wszystkich terminów, wsparta negatywnym stanowiskiem rządu, opierała się na następujących przesłankach. Zarówno ustawa z 1 marca 1996 r., jak i ustawa wyjściowa z 1991 r. mają charakter epizodyczny, a nie systemowy. Otwarcie wszystkich terminów oznacza kontynuację niedobrej koncepcji regulacji specjalnej. Drugi argument był następujący: Powstanie w ten sposób nierówność poszczególnych gmin wobec państwa. Nawet niewielka liczba kandydatów stwarza możliwość ubiegania się o dotacje, przy nie rozpoznanej skali rzeczywistych potrzeb gminy. Uznano przy tej okazji, iż istnieje pilna potrzeba opracowania ustawy systemowej, która by tę ewentualną pomoc państwa dla gmin wsparła. Argument trzeci, który był przesłanką dla odrzucenia tego wniosku, to nierówność samych kandydatów z zamrażarki. Ścieżka rekompensat kończy się bowiem w 1997 r., zgodnie z utrzymanym w mocy przepisem art. 7 ustawy z 1991 r., natomiast przy przyjęciu tej propozycji, czyli otwarciu w ustawie z 1 marca 1996 r. wszystkich terminów, nie będzie terminów zakończenia. Czyli mielibyśmy nierówność sytuacji samych kandydatów z zamrażarek - ci, którzy wystąpili na ścieżce rekompensat, kończą swój los w 1997 r., natomiast ci, którzy chcieliby wystąpić o działki, mieliby otwarty termin w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-199.12" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Komisje rekomendują zatem przedłożenie z druku nr 2263, wnoszą o uchwalenie ustawy. Przy czym z uwagi na terminy zawarte w projekcie wnoszę o przejście do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jako pierwszego proszę pana posła Tadeusza Bilińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełTadeuszBiliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełTadeuszBiliński">Napotykamy obecnie wiele trudności w intensywnym rozwijaniu budownictwa mieszkaniowego. Spośród wielu barier często już na pierwszym miejscu w wielu środowiskach wymienia się barierę gruntów budowlanych, szczególnie pod skoncentrowane budownictwo jedno- i wielorodzinne. Ustawa z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991–1995, powszechnie zwana specustawą, dała podstawy do wspomagania z budżetu państwa inwestycji infrastrukturalnych podejmowanych przez gminy w celu zrealizowania zobowiązań względem kandydatów do spółdzielni zarejestrowanych w tzw. zamrażarkach, zamierzających kupić na warunkach preferencyjnych działkę budowlaną w ramach ograniczonego przetargu. W związku z niewywiązywaniem się wielu gmin ze zobowiązań względem kandydatów, z niewykonywaniem zaplanowanych zadań inwestycyjnych Sejm wobec trudności znowelizowania ustawy (specustawy) uchwalił w dniu 1 marca 1996 r. nową ustawę o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, która przedłużyła do końca 1997 r. możliwość dofinansowania z budżetu państwa realizowania inwestycji infrastrukturalnych, w oparciu o uchwały gmin podjęte przed 31 grudnia 1995 r. Rok szybko minął i stoimy przed tym samym problemem. Nie wszystkie zaplanowane zadania inwestycyjne zostały wykonane, a tym samym nie zostały zrealizowane wszystkie zobowiązania względem kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełTadeuszBiliński">Jednocześnie gminy krytycznie oceniły utrzymywanie warunku uprawniającego do skorzystania z dotacji jedynie przez gminy, których rady do 31 grudnia 1995 r. podjęły odpowiednie uchwały w sprawie przeznaczenia gruntów pod budownictwo mieszkaniowe dla kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych. Dlatego też w przedłożonej Sejmowi noweli ustawy odstąpiono od tego warunku. Warunek ten, jeszcze obowiązujący w wypadku wielu kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych, jest bardzo krzywdzący. Nie mogą oni, a chcieliby, podjąć się budowy domu jednorodzinnego, nie mają bowiem możliwości pozyskania po cenach preferencyjnych gruntu budowlanego. Należy podkreślić, że gminy niekiedy nie miały w odpowiednim czasie odpowiednich warunków lub nie były przygotowane do podjęcia odpowiednich uchwał. Oczywiście nigdy ta sytuacja nie zależała od kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełTadeuszBiliński">Dotychczasowe dofinansowywanie inwestycji infrastrukturalnych w minionych latach korzystnie wpływało, choć nie zawsze racjonalnie, na budownictwo mieszkaniowe. Możliwość uzyskania dotacji celowej na przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i jednorodzinne skłoniło wiele gmin do podjęcia się zadań inwestycyjnych w zakresie uzbrojenia terenów i przeznaczenia na ten cel odpowiednich środków własnych. W ten sposób przygotowano wiele terenów pod budownictwo mieszkaniowe - ocenia się obecnie, że na co najmniej 30 tys. mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PosełTadeuszBiliński">Zaprzestanie udzielania pomocy państwa w pokrywaniu części kosztów przygotowania terenów pod budownictwo mieszkaniowe, przy braku innych atrakcyjnych instrumentów, byłoby równoznaczne z ograniczeniem inwestycji infrastrukturalnych, a może nawet w niektórych gminach z zaprzestaniem uzbrojenia nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Ponoszenie bowiem pełnych kosztów budowy infrastruktury technicznej dla bardzo wielu gmin jest zupełnie niemożliwe, a na pewno mało atrakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PosełTadeuszBiliński">Wysoki Sejmie! Zdaniem Parlamentarnego Klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej propozycja zawarta w przedłożeniu Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej jest trafna. W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe (druk nr 2263) oraz o niezwłoczne przystąpienie do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Bilińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Andrykiewicza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełJanAndrykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, poprze rozwiązanie zaproponowane przez Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisję Ustawodawczą. Uważamy, że gminy mają prawo podejmować uchwały do końca funkcjonowania tej ustawy, a praktycznie do 30 września 1997 r. Jest jednak faktem, że warunkiem podejmowania tych uchwał jest zamieszkiwanie czy zgłoszenie do spółdzielni mieszkaniowej zapotrzebowania przez kandydatów, którzy są w tzw. zamrażarkach. W wielu gminach, niestety, nie ma takich kandydatów. W gminach wiejskich, w gminach oddalonych od centrów, gdzie było budownictwo spółdzielcze, takich kandydatów po prostu nie ma i gminy te nie mają możliwości korzystania z tych środków. Stąd też, w ocenie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, otwarcie terminów i w nieskończoność zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych w ten sposób, czyli realizacja infrastruktury, byłoby niesprawiedliwe dla wielu gmin. Widzimy jednak konieczność przygotowania ustawy, która obejmie wszystkich chętnych do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, a są takie potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełJanAndrykiewicz">Uważamy, że w tej chwili ceny działek w Polsce są zbyt wysokie, szczególnie w atrakcyjnych miejscach Polski (np. w okolicach wielkich miast sięgają one już 1 mln starych złotych i więcej za metr kwadratowy). Jest to znacząca bariera. Trwają końcowe prace nad ustawą o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, która pozwoli przeznaczyć więcej gruntów, dotychczas rolnych, na cele budownictwa mieszkaniowego, bez płacenia środków na fundusz ochrony gruntów rolnych i leśnych. A więc gdyby w tych warunkach sprząc to z rozwiązaniami pozwalającymi na wspomaganie gmin w zakresie uzbrajania działek, rozwiązywałoby to w jakiejś mierze problem mieszkaniowy i docelowo stwarzało szansę na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Musimy pamiętać, że ciągle co najmniej 1,5 mln polskich rodzin nie ma własnego mieszkania, że jest to palący problem dla bardzo wielu młodych polskich małżeństw, i dlatego to rozwiązanie traktujemy jako małą cegiełkę w systemie rozwiązywania potrzeb mieszkaniowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Andrykiewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Marcina Zawiłę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełMarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub również popiera zaproponowaną nowelizację ustawy. Popiera także propozycję przejścia do trzeciego czytania, z całą świadomością tego, że przedłużamy istnienie ustawy, która była z jednej strony bardzo krytykowana, z drugiej strony jednak - chciałem zwrócić na to uwagę - stała się popularna. Gminy z wielkim trudem nauczyły się przygotowywać wnioski, nauczyły się też kierowania własnych środków finansowych na zbrojenie terenów. Nie muszę nikogo na tej sali przekonywać o tym, jak ważny jest problem braku uzbrojonych terenów mieszkaniowych. Sądzę, że, tak jak zostało to zapisane w założeniach polityki mieszkaniowej, doczekamy się propozycji kompleksowego rozwiązania problemu wpływania na podaż działek budowlanych. Wymaga to odrębnych regulacji ustawowych i prawnych, jednak ich początku, a nawet pomysłu takich regulacji, dotychczas w Wysokiej Izbie nie widziałem.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełMarcinZawiła">W związku z tym powtarzam stanowisko klubu: Proponujemy przejście do trzeciego czytania i popieramy tę nowelizację. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Marcinowi Zawile.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Beatę Świerczyńską z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Przedłożony projekt ustawy w jakimś sensie przedłuża na następne lata obowiązywanie rozwiązań w końcu periodycznej, prowizorycznej specustawy z dnia 4 października 1991 r. Myślę, że trzeba się bardzo poważnie zastanowić nad tym, czy jest to właściwa propozycja, a to z kilku powodów. Otóż NIK w raporcie z funkcjonowania tamtej ustawy bardzo krytycznie odniósł się do jej efektów. To nie jest tak, że z dobrodziejstw tej ustawy korzystali przede wszystkim kandydaci czekający w tzw. zamrażarkach. Z dobrodziejstw tej ustawy korzystało znacznie więcej osób, niekoniecznie do tego uprawnionych. Konsekwencją było to, że koszt rekompensaty w postaci dotacji budżetowej na uzbrojenie działek dla kandydatów do spółdzielni mieszkaniowej na jednego kandydata wynosił 11 tys. zł (podaję w nowych złotych), a gdy to obowiązywało, było to 110 mln zł. To przerażająca suma, jeśli pomyśli się o tym, że gmina również dołożyła finansową cegiełkę, jeśli chodzi o zaspokojenie roszczeń tegoż kandydata. Dlaczego tak się działo, to dokładnie opisano w raporcie NIK.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Rozumiem, że w tak trudnej sytuacji mieszkaniowej wszelkie zwiększanie wydatków z budżetu państwa na cele mieszkaniowe i związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych mogą się wydać celowe, ale musimy sobie wreszcie zadać pytanie, jaka ma być efektywność wykorzystania tych środków. Jeśli taka, jak w specustawie, to naprawdę trudno bez zastrzeżeń popierać projekt komisyjny. Popieraliśmy co prawda tę ustawę, która przedłużała działanie specustawy, ale wtedy była zupełnie inna sytuacja. Był to rok, w którym rozpoczynano wdrażanie programu czynszowego budownictwa. Było bardzo mało środków w Krajowym Funduszu Mieszkaniowym na kredytowanie po cenach subwencjonowanych uzbrojenia terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Obawialiśmy się o te skromne środki, o to, że nie wystarczy na to, żeby budować mieszkania. Dziś sytuacja jest zupełnie inna. Środki w Krajowym Funduszu Mieszkaniowym nie są wykorzystane, a jeśli, to w minimalnym zakresie. Jest też odpowiednia ustawa z 1993 r. o finansowaniu gmin i gmina może wystąpić do wojewody z wnioskiem o udzielenie jej dotacji na wykonywanie zadań własnych. Wojewoda może przyznać gminie środki również na uzbrojenie terenów, oczywiście poza tą linią kredytową, którą do dyspozycji gmin przeznaczył Krajowy Fundusz Mieszkaniowy.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Powstaje bardzo poważne pytanie: Czy jest sens otwierać na nowo rozwiązania nieefektywne i prowizoryczne? Nie wiem. Jeżeli gminy nie zdążyły do 1995 r. podjąć uchwał, to może dlatego, że nie są tym zainteresowane bądź nie chciały; miały czas. Dzisiaj przedłużamy ten okres podejmowania uchwał do 1997 r. i w gruncie rzeczy przedłużamy okres obowiązywania źle funkcjonujących rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Myślę, że klub Unii Pracy wyrazi swoje stanowisko wobec tej ustawy w głosowaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Beacie Świerczyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Pietrzykowskiego, koło BBWR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie koła BBWR nie wnoszą żadnych uwag i zastrzeżeń do proponowanej nowelizacji ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, uznając jej słuszność i mając na względzie często techniczny charakter proponowanych zmian. Równocześnie proponujemy przejście do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Pietrzykowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Zyska, Porozumienie Prawicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991–1995 określiła kilka kwestii. Ustaliła ona m.in., że kandydaci do spółdzielni mieszkaniowych, objęci listami prowadzonymi przez wojewodów lub zarejestrowani w spółdzielniach mieszkaniowych, którzy do końca 1990 r. zgromadzili wymagane wkłady mieszkaniowe, są pełnoletni, nie posiadają samodzielnego mieszkania itd. mogą... I właśnie — co mogą? Po pierwsze, mogą wystąpić o rekompensatę. Wtedy wyraźnie zapisano, że osoby uprawnione do rekompensaty, o której mowa w ust. 1, mogą składać wnioski o jej wypłacenie do końca 1995 r. Takie było ustalenie zawarte w tej ustawie, czyli ten jeden jedyny termin dotyczył wypłat rekompensat. Natomiast w wypadku, kiedy kandydat decydował się wystąpić o działkę, w zasadzie nie miał określonego tego terminu. Była mowa o tym, że kandydat, który nie zamierza podjąć rekompensaty, może wystąpić do gminy o sprzedaż lub oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste na warunkach określonych w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełZbigniewZysk">Posłowie już tej kadencji Sejmu w ustawie o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe zapisali, że zarządy gmin rozpatrzą do 31 grudnia 1997 r. wnioski o sprzedaż lub oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste złożone do zarządu gminy do dnia 31 grudnia. To my, już w tej kadencji, narzuciliśmy ten sztuczny termin. Nie przypominam sobie, czym się wtedy kierowaliśmy, przyjmując go, natomiast termin ten został zapisany. Dzisiaj zgłaszają się osoby, które znają ustawę z 1991 r., i twierdzą, że skoro nie zawierała ona określonego terminu, to one po prostu czekały na to, kiedy gminy przygotują te tereny, kiedy je uzbroją, tak by można było przystąpić do przetargu. Ludzie ci nie występowali o rekompensaty i spokojnie czekali. Dzisiaj okazuje się, że praktycznie po rekompensaty wystąpić już nie mogą, bo minął termin. Z tej ustawy wynika, że jeśli do dnia 31 grudnia 1995 r. nie wystąpili oni o sprzedaż lub oddanie w wieczyste użytkowanie gruntu, to również nie będą mogli się ubiegać o ten grunt. Część osób została więc po prostu za burtą. Rozumiem argumenty, że nie można w nieskończoność ciągnąć tej niesprawiedliwej metody dotowania części gmin, przeznaczania dla nich pieniędzy na uzbrajanie gruntów, a gminy po sąsiedzku nie mogą z tego przywileju korzystać. Skoro tak, to może poszukajmy takiej drogi, to nie ciągnijmy po prostu sztucznie - poprzez wydłużanie tego terminu... A przynajmniej tym wszystkim ludziom, którzy nie wystąpią o grunty, przydzielmy rekompensatę w wysokości ustalonej wcześniej, i ten problem, jeśli chodzi o kandydatów do 1990 r. - rozwiążmy. Przedłużamy termin, w którym rzeczywiście gminy będą mogły wystąpić do wojewody o nowe środki na uzbrajanie, ale jakby do podmiotów, czyli do kandydatów, którzy na to rozstrzygnięcie czekają, nie wracamy.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełZbigniewZysk">Jeszcze jedna uwaga. Pytałem o to również panią prezes urzędu mieszkalnictwa w interpelacji. Dobrze, rozwiązujemy w jakiś sposób problem kandydatów, którzy zgromadzili pełen wkład i osiągnęli pełnoletność do 1990 r. A co z pozostałymi? Co z tą ogromną liczbą osób, które w tzw. zamrażarkach tkwią, to znaczy z tymi, które 18 lat nie skończyły w 1990 r., a wkłady miały bądź nie. Przypomnę tu sprawę przedpłat na samochody. Te co do sztuki zostały wyliczone i z budżetu państwa rekompensaty wypłacone będą. Z odpowiedzi na moją interpelację wynika natomiast, że rząd praktycznie nie widzi potrzeby rozstrzygania tych spraw, nie widzi żadnego problemu - ludzie ci mają książeczki, kiedyś tam przyjdzie na nich czas i w jakiś sposób swoje problemy mieszkaniowe rozwiążą.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełZbigniewZysk">Żeby jednak od czegoś zacząć, złożę poprawkę zmierzającą do tego, aby właśnie ten zapis mówiący o wnioskach zgłoszonych do 31 grudnia, wzięty jakby z powietrza, bo nie wynikający z ustawy z grudnia 1991 r. - skreślić. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Zyskowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma więcej osób zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu wiceprezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast panią Stanisławę Mizdrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obowiązujące przepisy, przytoczone przez posła sprawozdawcę, faktycznie jednoznacznie stanowią, że realizacja i finansowanie zadań w zakresie komunalnej infrastruktury technicznej jest zadaniem własnym gmin. Oznacza to praktycznie, że inwestor bezpośredni zobowiązany jest do budowy przyłącza, a uzbrojenie — budowa sieci wodociągowo-kanalizacyjnych, cieplnych i innych — należy do gminy. Dla części gmin realizacja tych ustawowych zadań okazuje się, z uwagi na możliwości finansowe, bardzo trudna, a nawet nierealna. Ustawa z 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991–1995 oraz o zmianie niektórych ustaw, a także ustawa z 1 marca 1996 r. o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, mając na celu rozładowanie kolejki mieszkaniowej z tzw. zamrażarek, pozwoliły — począwszy od 1993 r. — przeznaczać z budżetu państwa corocznie określone środki do dyspozycji wojewodów na pomoc dla gmin w zakresie uzbrajania działek.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Dotacje przeznaczane przez budżet państwa na ten cel wynosiły w roku 1993 — 155 mln zł, w 1994 r. — 90 mln zł, w 1995 r. — 90 mln zł, w 1996 r. — 55 mln zł, a w ustawie budżetowej na 1997 r. przeznaczono na ten cel 90 mln zł. Oceniając efekty omawianej pomocy w ostatnich latach, chciałam podkreślić, że możliwość skorzystania z dotacji celowej spowodowała zainteresowanie szeregu gmin pozyskiwaniem i przygotowaniem terenów pod budownictwo mieszkaniowe oraz wprowadzaniem tego typu zadań do gminnych planów inwestycyjnych i wygospodarowaniem na ten cel własnych środków. Pragnę również podkreślić, że warunkiem udzielenia dotacji celowej jest zobowiązanie gminy do przeznaczenia spodziewanych korzyści na dalsze nabywanie i wyposażanie terenów w urządzenia komunalne i sieci uzbrojenia. W wyniku działania tych ustaw szereg gmin podejmuje realizację infrastruktury technicznej, angażując także środki własne oraz pochodzące z innych źródeł. W wyniku zaleceń dotyczących montażu finansowego środków z dotacji ze środkami własnymi gmin oraz pochodzącymi z innych źródeł na ten cel dodatkowo przeznaczono blisko 200 mln zł w roku 1993, 155 w 1994 r., 161 w 1995 r. i 137 mln zł w 1996 r. Łącznie z dotacją na uzbrojenie terenów przeznaczono więc na uzbrojenie od 192 mln zł w 1993 r. do 350 mln zł w 1996 r. Pozytywnym zjawiskiem towarzyszącym wspieraniu z budżetu realizacji uzbrojenia terenów - obok zwiększania liczby zadań inwestycyjnych związanych z przygotowaniem terenów dla budownictwa mieszkaniowego, zwiększania potencjału wykonawczego — jest przeciwdziałanie bezrobociu, a zwłaszcza możliwość zatrudnienia przy tych pracach pracowników niewykwalifikowanych bądź o niskich kwalifikacjach.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">W ostatnim okresie wiele gmin informowało o ograniczeniach lub braku możliwości skorzystania z pomocy państwa przy uzbrajaniu terenów, w związku z zapisem art. 1 ust. 1 ustawy z 1 marca 1996 r. uprawniającym do skorzystania z dotacji jedynie te gminy, których rady do 31 grudnia 1995 r. podjęły uchwałę o ustaleniu wielkości gruntów przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych. Proponowana nowelizacja ustawy umożliwi jeszcze w bieżącym roku skorzystanie ze środków budżetowych tym gminom, które we wskazanym terminie nie zdążyły podjąć stosownej uchwały lub w których zabrakło gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe w ramach podjętych wcześniej uchwał. Rząd proponuje jednak, aby mając na uwadze praktyczną możliwość skorelowania terminów występowania z wnioskiem o dotacje oraz podjęcia przez gminy uchwał określających wielkości gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, w tym na zaspokojenie potrzeb kandydatów, ustalić termin podejmowania przez gminy uchwał na 31 sierpnia 1997 r. Jednocześnie pragnę poinformować Wysoką Izbę, że - w związku z ustaleniami Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów o potrzebie kontynuowania po 1997 r. wspierania z budżetu państwa przygotowywania przez gminy terenów pod budownictwo mieszkaniowe - podjęte zostały w Urzędzie Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast prace nad odpowiednimi uregulowania prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Odpowiadam zatem na wnioski państwa posłów złożone w toku dzisiejszej debaty. Uważamy, że przygotowanie nowych uzbrojonych i wyposażonych w infrastrukturę techniczną terenów ma podstawowe znaczenie dla ożywienia budownictwa mieszkaniowego. Dlatego też rząd popiera propozycje zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani prezes Stanisławie Mizdrze.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy są pytania do pani prezes?</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na razie nie ma, może jeszcze się pojawią.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie sprawozdawcę komisji pana posła Szczygielskiego...</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#komentarz">(Poseł Beata Świerczyńska: Ja mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka pragnie zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanka Świerczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Mam pytanie: Czy ustawa o finansowaniu gmin z 10 grudnia 1993 r. pozwala gminom na wystąpienie do wojewody o dotację celową z budżetu państwa na uzbrojenie terenów, czy też nie? Czy jedyną możliwością występowania o dotacje jest właśnie ustawa, którą nowelizujemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pani prezes chciałaby odpowiedzieć? - bo to jest pytanie do pani.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan poseł sprawozdawca może na to pytanie odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł też ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Zysk: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Zysk, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeśli pytanie, to prosiłbym zaadresować, do kogo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełZbigniewZysk">Panie Marszałku! Myślałem, że pani prezes ustosunkuje się do tezy, którą postawiłem w swojej wypowiedzi: Czy rząd rozpatrywał taką możliwość, aby właśnie po zamknięciu terminu dotowania infrastruktury terenów dla osób, które nie wystąpiły do 31 grudnia 1995 r. ani o zakup działki, ani o rekompensatę, przywrócić termin i ten problem załatwić? Powiedzieć, że skoro nie chcemy kontynuować sprawy łożenia na infrastrukturę, bo kończymy w pewnym terminie, to pozostałym osobom z tzw. zamrażarek (można ustalić ich liczbę poprzez biura wojewodów) wypłacić rekompensaty, i przynajmniej ten rozdział zamknąć. Czy to było rozważane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy jeszcze są jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę zatem panią prezes o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwym adresatem pytania pani poseł Świerczyńskiej byłby chyba minister finansów. Natomiast z naszej oceny wynika, że jest to jedyna ustawa, na podstawie której gminy mogą uzyskiwać dotacje na uzbrojenie terenu.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Skonsultuję tę sprawę z ministrem finansów i jeżeli się mylę, to osobiście skoryguję swój błąd.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastStanisławaMizdra">Rozważamy, jak postąpić wobec kandydatów, którzy znajdują się jeszcze w tzw. zamrażarkach, i myślę, że rozwiązania tej sprawy będą możliwe do zaprezentowania Wysokiej Izbie do końca czerwca tego roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Szczygielskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Jeśli pani prezes pozwoli, to chciałbym zacytować art. 21 ust. 1 ustawy o finansowaniu gmin: Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe, zwane dalej dotacjami, na dofinansowanie następujących zadań własnych gmin. I jest pkt 1: inwestycje realizowane przez gminy. To jednoznacznie określa, że mogą być udzielane dotacje. Jest zastrzeżenie w artykule następnym, który mówi, że do 50% inwestycji. Jest tak, tylko jest kwestia wielkości tego dofinansowania. Oczywiście minister finansów, jeśli zechce, to potwierdzi lub zaprzeczy.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Natomiast jeśli chodzi o ustawę o niektórych formach popierania budownictwa, to uprzejmie informuję, że na podstawie art. 18, bodajże pkt 3, nie ma możliwości udzielenia - jak już mówiłem wcześniej - kredytu, dlatego że tam jest możliwość udzielenia kredytu na zadanie związane z ustawą, a ustawa o TBS mówi o określonym zakresie funkcjonowania. W związku z tym jest to jedyna w tej chwili ścieżka finansowania, jeśli chodzi o infrastrukturę, tego typu zadań, o których mówimy przy tej ustawie. Panią poseł odsyłam do ustawy o niektórych formach popierania budownictwa - art. 18. Tam jest zastrzeżenie, że chodzi o zadania związane z tą ustawą, a ta ustawa mówi o finansowaniu w ramach TBS z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Chciałbym na chwilę wrócić do uwag pana posła Zyska.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Otóż uprzejmie informuję, że nowelizujemy ustawę z 1 marca 1996 r. i tam otwieramy ten termin dotyczący art. 1. Natomiast pan poseł zechciał się odnieść do ustawy poprzedniej, już w tej chwili, oprócz art. 7, nie istniejącej, która mówi o rekompensatach. Chciałbym wskazać, że w art. 8 mówi się o rekompensatach odwołując się do art. 7, który mówi, że do 31 grudnia 1995 r. można składać wnioski o rekompensaty, i naszym zadaniem było zgranie tych terminów w ustawie z 1 marca, dlatego że byłoby dość dziwne, że można występować o rekompensaty do 31 grudnia 1995 r., natomiast o grunt w terminie nie oznaczonym. I to jest kwestia równości prawa kandydatów z tzw. zamrażarek w stosunku do tych dwóch opcji - tu 1995 r. i tu 1995 r. Wprawdzie w ustawie matce z 1991 r. tego terminu nie ma, ale jest odniesienie do art. 7, który mówi, że ci, którzy nie skorzystali z rekompensat, występują do 31 grudnia 1995 r. Stosuje się to odpowiednio.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Chciałbym również podnieść kwestię pewnej sprawiedliwości. Otóż chcę zwrócić uwagę, że oprócz kandydatów z tzw. zamrażarek, którzy mają jednak możliwość otrzymania rekompensat i uczestniczenia w przetargu ograniczonym ustnym, są osoby, które twierdzą, że jeśli ktoś nie dostał się na listę kandydatów w zamrażarce, to jest poza systemem. Jest niesprawiedliwe, że tym nagle sterujemy, dajemy pomoc państwa dla jednej grupy ludzi, natomiast ci, którzy nie mają szansy na otrzymanie mieszkania, takiej pomocy nie mają.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#PosełKazimierzSzczygielski">Jeśli rozważamy tę kategorię sprawiedliwości, o której mówił tutaj przedstawiciel PSL poseł Andrykiewicz, to chciałbym również na to zwrócić uwagę. Natomiast wracając jeszcze do wniesionych poprawek, chcę powiedzieć, że komisja podejmowała ten temat i podczas głosowania — nawet nie wiem, czy pan poseł wówczas był — taki wariant odrzuciła. Z obowiązku posła sprawozdawcy mówiłem, że taki termin otwarcia tematu wszystkich terminów został zgłoszony. Komisja przegłosowała, że nie, i z taką rekomendacją całego projektu przyszedłem do państwa jako poseł sprawozdawca. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Świerczyńska. Czy to jeszcze pytanie?</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Poseł Beata Świerczyńska: Czy mogę jeszcze coś wyjaśnić, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Beata Świerczyńska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Panie marszałku, chciałabym coś wyjaśnić. Szanowny poseł sprawozdawca raczył podważyć moją tezę, że z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego mogą skorzystać również gminy w wypadku realizacji innych zadań niż związane z ustawą. W związku z tym odsyłam do pkt. 7 i 9, w których mówi się, na co przeznacza się środki funduszu, oraz o tym, że w rozporządzeniu ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa - w porozumieniu z ministrem finansów - może być określone również przeznaczenie tych środków na realizację uzbrojenia terenów. Jest to dokładnie napisane: innych zadań związanych z realizacją 1.7. I w ten sposób to można interpretować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Zysk jeszcze. Też sprostowanie, jak rozumiem, bo czas pytań już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełZbigniewZysk">Panie Marszałku! Powiedziane było rzeczywiście, że nie wracamy do ustawy z 1991 r., ale, panie pośle, chcę przypomnieć, że ustawa z 1991 r. określiła termin składania wniosków o rekompensaty do 31 grudnia 1995 r. Ta ustawa nie narzucała żadnego terminu składania wniosków o wystąpienie o sprzedaż gruntu lub o oddanie tego gruntu w wieczyste użytkowanie. To jest prawda. Natomiast w ustawie z 1 marca 1996 r., chcę zwrócić na to uwagę, powiedzieliśmy, że kto do 31 grudnia 1995 r. nie wystąpił o zakup gruntu albo oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie, nie będzie miał już prawa o to wystąpić. Złapaliśmy tutaj w pułapkę wielu kandydatów spełniających te warunki. Dlatego wystąpiłem o uchylenie tego terminu i otworzenie nowej furtki do dyskusji. Jeśli chcemy zakończyć sprawę terminu związanego z dotowaniem gmin, jeśli chodzi o infrastrukturę, to podejmijmy może w trybie pilnym prace nad nową ustawą i powiedzmy, że zamykamy sprawę dotowania gmin na infrastrukturę, a wypłacimy rekompensaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, ale pan uprawia w tej chwili polemikę. To już jest pozaregulaminowe, bo tu żadnego pytania nie było. Proszę mnie jednak traktować jako stróża regulaminu i nie narażać mi się.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Jest ta jedna poprawka, ale bardzo skomplikowana, i pan poseł sprawozdawca jest za tym, żeby ją skierować do komisji.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedstawionego projektu ustawy dosyć zasadniczą poprawkę, proponuję w imieniu Prezydium Sejmu, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani prezes za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o kasach budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (druki nr 1053 i 2272).</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Jasińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełWładysławJasiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu czterech połączonych komisji: Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o kasach budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe - druki nr 1053 i 2272. Prace nad tym projektem trwały ponad 23 miesiące w podkomisji oraz na 7 posiedzeniach połączonych komisji. Projekt w swej istocie, jak wynika z czasu trwania prac w komisjach, wywoływał spore kontrowersje. W tym samym okresie podjęto decyzję o powołaniu kas mieszkaniowych w oparciu o propozycje rządowe; mimo wielu podobieństw racje projektu poselskiego nic nie tracą na swej aktualności.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełWładysławJasiński">W latach dziewięćdziesiątych wyraźnie wzbogacił się rynek materiałów budowlanych. Nie idzie z nim w parze rozwój budownictwa. Od kilku lat ilościowe wskaźniki budownictwa spadają. Z analizy faktów wynika, w czym zgodni są eksperci, że brak jest aktywnego systemu finansowego wspierania budownictwa mieszkaniowego. Po kilku miesiącach funkcjonowania ustawy o kasach budowlanych udzielających kredytu kontraktowego potwierdzają się opinie o słabości tego systemu. Syntetycznym wyrazem tego jest fakt, że od listopada ub. r. powołano do życia kasy mieszkaniowe tylko w jednym banku PKO BP i zawarto do 30 kwietnia br. 23 400 umów o kredyt kontraktowy. Po 1 stycznia br. wycofano wpłaty z 1400 rachunków - to jest 7% umów ogółem. Oczywiście po prostu dane te potwierdzają, że system ten w istocie nie jest do końca zamknięty, nie jest szczelny.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełWładysławJasiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W świetle ostatnio prezentowanych danych rynek mieszkaniowy cechuje, po pierwsze, brak 1500 tys. mieszkań dla nowych rodzin - z tego 1/3 to rodziny młode. Na remonty oczekuje blisko 3,5 mln mieszkań, z tego prawie 1 mln to mieszkania niemal w tragicznym stanie. To duże zadania; bez wzmocnienia finansów przeznaczonych na budownictwo nie da się ich zrealizować. Kasy oszczędnościowo-budowlane to rozwiązanie, które, gdy będzie wdrożone, może tę lukę wypełnić za pomocą nowoczesnych środków.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełWładysławJasiński">Istotą tego rozwiązania jest, po pierwsze, powołanie odrębnej instytucji finansowej w formie spółki akcyjnej, działającej w oparciu o przepisy projektowanej ustawy i ustawy Prawo bankowe. Jego istotę określają zapisy rozdz. 1 art. 1–6. Zapisy zawarte tam gwarantują maksymalne bezpieczeństwo. W tym m.in. kasy są zwolnione z obowiązku odprowadzania rezerw obowiązkowych istniejących w ramach systemu bankowego. Po drugie, celowe wkłady mieszkaniowe i przyznane premie są przeznaczone na kredyty na cele mieszkaniowe, zgodnie z enumeracją zadaniową zwartą w art. 8. Pragnę podkreślić, że kierunki te są całkowicie zgodne z ustawą o kredytach mieszkaniowych z projektu rządowego. Kredyty na cele mieszkaniowe udzielane są na podstawie umów docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe, których treść, podstawowe wymogi określone są w art. 9.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PosełWładysławJasiński">Tym, co wyróżnia gospodarkę finansową kasy, jest umowa o cenie oszczędności, cenie kredytu oraz ustawowej wysokości marży, która nie może przekraczać 3 punktów procentowych. Jest to rozwiązanie, które jest podobne do rozwiązań stosowanych w tego typu instytucjach, jest to rozwiązanie, w którym marża jest znacznie niższa od marży w systemie bankowym. Wysokość kredytu nie może przekraczać wysokości sumy oszczędności i premii wraz z oprocentowaniem. Okres oszczędności nie może być krótszy niż 2 lata (art. 12 ust. 2).</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PosełWładysławJasiński">Po trzecie, określenie zasad wspierania przez państwo docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe. Premia udzielana jest corocznie do wysokości 30% zgromadzonych środków w danym roku, przy czym nie może ona przekraczać kwoty stanowiącej iloczyn 3 m2 powierzchni użytkowej i ceny 1 m2 budynku mieszkalnego ustalanej dla obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok, za który naliczana jest premia mieszkaniowa. A więc wzorowane jest to na dotychczasowym rozwiązaniu.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PosełWładysławJasiński">W art. 15 są określone pewne ustawowe rygory korzystania z premii. Artykuł ten w ust. 4 daje też Radzie Ministrów prawo do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków i trybu udzielania premii mieszkaniowej, a także jej zwrotu oraz trybu rozliczeń kasy z budżetem państwa z tytułu udzielonej premii.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PosełWładysławJasiński">Art. 16 określa obowiązki prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, dając mu pewne możliwości kontrolowania działalności kas i rozliczania w systemie jak gdyby zadaniowym wykonanych zadań budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PosełWładysławJasiński">Rozdział 4 zawiera zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe. Pierwsze dwie zmiany dotyczą ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W istocie uniemożliwiają one uzyskanie podwójnych korzyści osobom płacącym podatek dochodowy. Trzecia ma charakter porządkujący. Czwarta umożliwia organom skarbowym kontrolę wypłat premii poprzez zobowiązanie kas do składania corocznie do 28 lutego sprawozdań imiennych zawierających informacje o stanie oszczędności i o wysokości premii.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#PosełWładysławJasiński">W art. 18 wprowadza się preferencje dla kas z tytułu zobowiązań wobec Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. W świetle tego artykułu zobowiązanie to wynosi tylko 0,1% sumy aktywów bilansowych oraz gwarancji i poręczeń ważonych ryzykiem, a więc mniej więcej 25% przeciętnych zobowiązań wszystkich pozostałych instytucji bankowych, z wyjątkiem 3 banków, które mają także preferencyjne zobowiązania wobec Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#PosełWładysławJasiński">Art. 19, ostatni, zawiera deklarację o 3-miesięcznym okresie vacatio legis, z wyjątkiem art. 17, dotyczącego podatków, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#PosełWładysławJasiński">Sprawozdanie prezentuje 3 wnioski mniejszości. Pierwszy wniosek, dotyczący art. 8 i polegający na skreśleniu pkt. 3, oznacza wyłączenie możliwości kredytowania zakupu gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Drugi i trzeci wniosek mniejszości rozszerzają preferencje związane z korzystaniem z premii oszczędnościowych: w pierwszym przypadku dla osoby fizycznej, która po upływie 7 lat mogłaby przeznaczyć swoje oszczędności na inne cele niż określone w art. 8; w drugim przypadku w razie śmierci małżonka, inwalidztwa I i II grupy osoba oszczędzająca mogłaby także korzystać z premii.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#PosełWładysławJasiński">Rozumiem, że z uwagi na swój charakter wnioski mniejszości nie uzyskały akceptacji połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#PosełWładysławJasiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu połączonych komisji wnoszę o uchwalenie projektu ustawy zgodnie z treścią druku nr 2272. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-227.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Jasińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Najpierw przeczytam informację.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jako pierwszego proszę pana posła profesora Tadeusza Bilińskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełTadeuszBiliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt poselski ustawy o kasach budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe od samego początku - jak już poseł sprawozdawca powiedział - budził wielkie emocje i kontrowersje. Może dlatego, że został przyjęty projekt rządowy ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego i została uchwalona ustawa, na mocy której wprowadzono w życie instytucję kasy mieszkaniowej, a może dlatego, że wprowadzenie kas budowlanych w życie prowadziło do dużych obciążeń budżetu państwa bez ewidentnie szybkich efektów.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełTadeuszBiliński">Większość kwestii w czasie prac legislacyjnych została wyjaśniona. Wprowadzono wiele zmian. Pozostały jednak wątpliwości odnośnie do samych założeń systemu oraz skutków jego wprowadzenia w życie. Pozostała też krytyczna ocena projektu poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PosełTadeuszBiliński">Przedstawienie i omówienie wszystkich wątpliwości związanych z rozwiązaniami prawnymi ustawy w krótkim wystąpieniu jest oczywiście niemożliwe, a może nawet niecelowe w świetle wystąpienia posła sprawozdawcy. Dlatego też ograniczę się tylko do przedstawienia kilku uwag ogólnych i złożenia poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PosełTadeuszBiliński">Wysoki Sejmie! Twierdzenie, że kasa budowlana w koncepcji poselskiej jest drogą do intensyfikacji budownictwa mieszkaniowego, do przełamania kryzysu, do szybkiego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych młodych małżeństw, jest nieporozumieniem, jeśli nie wprowadzeniem w błąd społeczeństwa czy posłów.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PosełTadeuszBiliński">Po pierwsze, nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że pieniądze gromadzone w kasie budowlanej, uzyskiwane premie finansowe z budżetu państwa, zaciągnięte kredyty będą w całości czy co najmniej w przeważającej części kierowane na budownictwo mieszkaniowe, a nie na remont mieszkania, jego przebudowę, modernizację czy też na kupno istniejącego już mieszkania lub na przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Ponadto na podstawie pierwszych doświadczeń funkcjonowania kas mieszkaniowych - choć zdajemy sobie sprawę, że jest ich jeszcze zbyt mało, aby wyciągać zasadnicze, wiążące wnioski dla odpowiednich decyzji - można stwierdzić, że klientami są przede wszystkim osoby, które już mają zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, które myślą o zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych swoich dzieci czy nawet wnuków, już dzisiaj przewidując długi okres oszczędzania, 5 lat i więcej. Widoczna jest również grupa osób zainteresowanych pozyskaniem środków na polepszenie warunków mieszkaniowych poprzez modernizowanie mieszkania, podwyższenie jego standardu czy nawet powiększenie powierzchni dzięki nadbudowie lub rozbudowie. Oczywiście, te wszystkie działania są potrzebne, nawet konieczne, ale nie prowadzą one do budowy kolejnych mieszkań lub tylko częściowo prowadzą do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ludzi młodych, bez mieszkań i bez środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#PosełTadeuszBiliński">Po drugie, jeśli młode małżeństwo, bo przecież o tę grupę społeczeństwa przede wszystkim nam chodzi, przystąpi do kasy oszczędnościowo-budowlanej z deklaracją wpłacania co miesiąc określonej kwoty, na przykład 200 zł, to zgodnie z obliczeniami autorów projektu dopiero po 7 latach będzie dysponowało kwotą na bardzo skromne mieszkanie, a w rok później uzyska mieszkanie, na ogół już o powierzchni nie odpowiadającej potrzebom. Gdzie tu występuje szybkie zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych młodych ludzi? Czy to nie jest czasami przykład klasycznego zamrożenia środków finansowych osób fizycznych i środków budżetu państwa na wiele lat bez efektów budownictwa mieszkaniowego lub z bardzo małymi efektami? Tymczasem z wprowadzeniem kas budowlanych w życie wiąże się bardzo duże, praktycznie trudne do jednoznacznego określenia, obciążenie budżetu państwa. Szczególnie co najmniej w pierwszych 5–7 latach wzrasta każdego kolejnego roku.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#PosełTadeuszBiliński">Wielkość obciążenia budżetu zależeć będzie od wielu parametrów - od liczby osób oszczędzających, od średniej wysokości comiesięcznych wpłat, a także od ceny 1 m2 powierzchni użytkowej mieszkania i oczywiście od wysokości inflacji.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#PosełTadeuszBiliński">Według szacunków Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast łączne obciążenie budżetu państwa w okresie siedmiu lat - od 1999 r. począwszy do 2005 r. włącznie - czyli w okresie dwóch najbliższych kadencji Sejmu, wyniesie:</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#PosełTadeuszBiliński">— w wariancie minimum co najmniej 5,4 mld zł, czyli 54 bln zł dawnych,</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#PosełTadeuszBiliński">— w wariancie maksimum co najwyżej 42,6 mld zł, czyli co najwyżej 426 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#PosełTadeuszBiliński">Szacunki autorów projektu są znacznie niższe, nie przekraczają 50 bln zł, choć i te są różnie interpretowane. Niezależnie więc od założeń, od podejścia do problemu, obciążenie budżetu państwa jest bardzo duże.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#PosełTadeuszBiliński">Jeśli jednak autorzy projektu wdrażania kas budowlanych mogą sobie pozwolić na zminimalizowanie obciążeń budżetu państwa wypłatami dla oszczędzających z tytułu premii, to na pewno tak postąpić nie może rząd. Sądzę, że tak postąpić nie może także Sejm.</u>
          <u xml:id="u-229.12" who="#PosełTadeuszBiliński">Rząd powinien przewidzieć możliwość wystąpienia maksymalnych wielkości obciążenia budżetu. I to jest prawidłowością, i to ponad wszelką wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-229.13" who="#PosełTadeuszBiliński">Niewypłacanie premii, nawet w części, jest niemożliwe. Odłożenie w czasie, na potem, niczego nie rozwiązuje, lecz wręcz grozi kompromitacją rządu. Co gorsza, z tego systemu nie można się wycofać, ograniczyć jego działania. Nie można przecież zawieść społeczeństwa. Nie mogą się przecież powtórzyć problemy z książeczkami mieszkaniowymi, których brzemię nadal odczuwa społeczeństwo i budżet państwa. Natomiast wysokość deficytu budżetowego jest już limitowana konstytucyjnie i nie można dzisiaj sobie powiedzieć, że jakoś tam będzie.</u>
          <u xml:id="u-229.14" who="#PosełTadeuszBiliński">Wysoki Sejmie! Bardzo duże obciążenie budżetu państwa ograniczy, a może nawet zahamuje rozwój budownictwa czynszowego. Środki corocznie przewidywane w budżecie państwa na mieszkalnictwo są limitowane. W znaczącej części, 70–80%, są przewidywane na realizację zobowiązań zaciągniętych w minionych latach, jak wykup nie spłaconych odsetek, premie gwarancyjne, rekompensaty itp. Tak że niewiele zostaje na wspomaganie budownictwa czynszowego, inwestycji infrastrukturalnych. Jakże trudno co roku uwzględnić w budżecie państwa środki finansowe na Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, to jest na budownictwo czynszowe, w wysokości 1,5–2 bln zł, gdy tymczasem premie dla oszczędzających w kasach budowlanych wynosić będą już w pierwszych latach co najmniej 3–5 bln zł, a później znacznie więcej. Dalsze więc obciążanie budżetu zobowiązaniami wypłacania premii uniemożliwi rozwój budownictwa czynszowego, a co najmniej je ograniczy. Tymczasem w uchwalonych przez Wysoką Izbę założeniach polityki mieszkaniowej państwa w okresie transformacji społeczno-gospodarczej przyjęto, że w rozwiązaniu problemu mieszkaniowego nacisk należy położyć na budownictwo czynszowe, socjalne, a nie własnościowe. W założeniach przewidziano 65% środków na budownictwo czynszowe, 35% na budownictwo własnościowe.</u>
          <u xml:id="u-229.15" who="#PosełTadeuszBiliński">Mając na uwadze przedstawione uwagi krytyczne w odniesieniu do systemu kas budowlanych, nie ma w zasadzie argumentu za wprowadzeniem w życie drugiego systemu oszczędnościowo-kredytowego wspomagającego budownictwo własnościowe. Wręcz przeciwnie - uwzględniając niebezpieczeństwa wynikające z ewentualnego wprowadzenia w życie systemu kas budowlanych, wnioskujemy, że jest to nie tylko niewskazane, ale i niecelowe. Przeogromne, stale wzrastające obciążenie budżetu, ograniczające, a nawet eliminujące budownictwo czynszowe, osłabiające polski system bankowy, przy braku odpowiednich, bardzo rygorystycznych systemów kontroli przy wykorzystywaniu różnych preferencji może doprowadzić do destrukcji budżetu budownictwa, do niezwykłych utrudnień w prowadzeniu polityki mieszkaniowej państwa zgodnie z przyjętymi założeniami.</u>
          <u xml:id="u-229.16" who="#PosełTadeuszBiliński">W licznych negatywnych stanowiskach rządu jest wiele bardzo krytycznych uwag do projektu ustawy. Uważamy, że jedna z nich jest szczególnie trafna i pozwolę sobie ją przytoczyć: Omawiany projekt nie zawiera w sobie praktycznie żadnych zapisów, które chroniłyby interes budżetu państwa przed nadmiernymi i nieproporcjonalnymi w stosunku do innych form wspierania budownictwa mieszkaniowego wydatkami. I dalej: Projekt nie zawiera również rozwiązań zmierzających do zdyscyplinowania zarówno kas budowlanych, jak i samych uczestników celowego oszczędzania w korzystaniu z przewidywanej pomocy udzielanej ze środków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-229.17" who="#PosełTadeuszBiliński">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w świetle przedstawionego stanowiska krytycznie ocenia poselski projekt ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe. Jeśli jednak stanowisko klubu nie zostałoby podzielone przez Wysoką Izbę, to w celu złagodzenia skutków budżetowych, ochrony interesów państwa, a także wyeliminowania nieścisłości mogących prowadzić do nieprawidłowości, a nawet do zjawisk patologicznych, wnosimy o uwzględnienie poprawek, które w formie pisemnej składam na ręce pana marszałka. Wobec braku czasu proszę zwolnić mnie z ich przedstawienia i omówienia.</u>
          <u xml:id="u-229.18" who="#PosełTadeuszBiliński">Kończąc, chciałbym jednak podkreślić, że nawet pełne uwzględnienie propozycji zmian w projekcie ustawy nie gwarantuje racjonalnego i skutecznego wydatkowania środków publicznych na budownictwo mieszkaniowe. Przychylamy się do stanowiska rządu i uważamy, że przed ewentualnym wprowadzeniem kolejnego systemu wspomagania budownictwa własnościowego nieodzowne jest wnikliwe przeanalizowanie obecnie prowadzonej polityki mieszkaniowej, w świetle zaakceptowanych przez Wysoką Izbę założeń polityki mieszkaniowej państwa w okresie transformacji społeczno-gospodarczej, przyjętej w 1995 r. Tylko pełna analiza dotycząca całej sfery mieszkaniowej daje podstawę do wprowadzenia kolejnych instrumentów wspomagania budownictwa mieszkaniowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">A, właśnie pan skończył. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Biliński: Dziękuję i przepraszam za przedłużenie.)</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nic nie mówiłem, to komputer, powoływałem się na komputer.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy to wszystko to są poprawki?</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Biliński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Tylu jeszcze nie było.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu profesorowi Tadeuszowi Bilińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Andrykiewicza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełJanAndrykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe jak żadna inna wywołała w parlamencie wiele kontrowersji. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego z obawą obserwował opóźnienie, naszym zdaniem celowe, prac nad ustawą. Wszystkim znana jest tragiczna sytuacja mieszkaniowa milionów polskich rodzin, 1,5 mln rodzin nie ma własnego mieszkania, bardzo duża liczba użytkowanych mieszkań wymaga pilnych prac remontowych. Głównym powodem wielu negatywnych ocen kas budowlanych była promocja kas mieszkaniowych. Powstał dylemat, czy zakres wspierania budownictwa mieszkaniowego i remontów proponowany przez kasy mieszkaniowe jest wystarczający. W ocenie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego nie jest wystarczający choćby dlatego, że nie obejmuje premiowaniem oszczędzania osób nie płacących podatku dochodowego, na przykład rolników, a jest to przeszło 2 mln rodzin. Faktem jest, że w trakcie dotychczasowego funkcjonowania ustawy założono tylko 23 tys. rachunków. W stosunku do potrzeb jest to zdecydowanie za mało.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełJanAndrykiewicz">Ułomności te likwiduje ustawa o kasach budowlanych. Traktuje wszystkich oszczędzających jednakowo. W kasach mieszkaniowych korzyści z oszczędzania są tym większe, im wyższe są dochody i płace, podatki płacone przez oszczędzającego. Dla Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego nie jest argumentem obawa przed zbyt wysokimi wydatkami budżetu państwa na wspieranie oszczędzania. W chwili obecnej budżet państwa wydaje kwotę około 5 mld nowych złotych rocznie na cele budownictwa. Najważniejsze pozycje to wykup odsetek od kredytów zaciągniętych na cele budownictwa spółdzielczego - około 1 mld - i premie gwarancyjne dla posiadaczy książeczek mieszkaniowych - też jest to kwota około 1 mld zł. Obydwie te pozycje będą w najbliższym czasie malały, nie ma więc żadnych przesłanek przemawiających za tym, że środków tych nie należy przeznaczyć na premie dla oszczędzających w kasach budowlanych. Zaletą tego systemu jest przeznaczenie premii bezpośrednio na cele budowlane, dopisywanie ich po prostu do rachunku. Także inne założenia kas budowlanych są bezpieczniejsze dla oszczędzających i systemu prowadzenia kas.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełJanAndrykiewicz">Przez 2 lata obserwowaliśmy swoistą batalię zwolenników i przeciwników kas budowlanych. Po szczegółowym przeanalizowaniu wszystkich zapisów ustawy Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za uchwaleniem ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe. Będziemy głosowali przeciwko wnioskom mniejszości. Klub nie zgłasza poprawek do tej ustawy. Nie podzielamy także obaw zgłoszonych przez pana prof. Bilińskiego w trakcie jego wystąpienia. Jest przecież faktem, że w ostatnich latach rokrocznie spada procentowo udział środków przeznaczonych na budownictwo w wydatkach budżetu państwa. Stąd też przeznaczenie większych środków dla oszczędzających w systemie kas budowlanych rozwiąże jednak problemy wielu polskich rodzin. Być może znacząca część tych środków zostanie przeznaczona na remonty, ale czy to źle, skoro stan techniczny wielu polskich mieszkań jest tragiczny? Trudno też mówić, że za pieniądze zaoszczędzone w ramach kas budowlanych będzie można podnosić standard, rozbudowywać. Najczęściej będzie to prosta wymiana okna, które przegniło, drzwi, które się zużyły, wymiana elementarnego wyposażenia mieszkań. Tak się dzieje na przykład w systemie kas budowlanych w Niemczech. Przy znaczniejszych wydatkach w przypadku młodych małżeństw - oczywiście po dłuższym oszczędzaniu - te środki pozwolą na uzyskanie mieszkania, też w miarę skromnego. Nie obawiajmy się tego, że polskie rodziny zaczną powszechnie oszczędzać w ramach systemu kas budowlanych. Państwo powinno ten system oszczędzania wspierać stosownie do zakresu, w jakim będą zakładane rachunki, uwzględniając to, jak będą zaspokajane potrzeby mieszkaniowe polskich rodzin. Stąd też Klub Parlamentarny PSL z pełnym przekonaniem opowie się za przyjęciem tej ustawy, podkreślając, że dobrodziejstwem dopisu premii z budżetu państwa obejmie ona także rolników, mieszkańców wsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Janowi Andrykiewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Marcina Zawiłę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełMarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chciałbym powtarzać historii uchwalania tej ustawy, bo rzeczywiście jest ona wyjątkowo długa. Mój klub świadom wszystkich skutków, które ta ustawa niesie, świadom też obciążeń - obciążeń dla budżetu - które mogą z niej wyniknąć, rozważał tę sprawę bardzo wnikliwie. Pierwszym punktem naszych rozważań był obecny stan budownictwa. Znajdujemy się w momencie, kiedy nakłady, wszystkie wskaźniki, o których mówili moi przedmówcy, spadają. Problem braku mieszkań staje się problemem bardzo istotnym wobec jednoczesnego rozbudzenia apetytów deklaracjami politycznymi, które wcześniej zbyt pochopnie padały.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełMarcinZawiła">Druga sprawa: analizowaliśmy system, zadając kilka podstawowych pytań. Pan prof. Biliński mówił, że potrzebny jest nam jeden system. Można się zastanowić, czy jeden monopolistyczny system, powiązany dość sztywno z jednym funduszem, z jednym bankiem, jest dobrym rozwiązaniem. Czy przypadkiem wprowadzenie konkurencyjności nie spowodowałoby zwiększenia chęci do oszczędzania? Czy konkurowanie systemów nie wprowadzi zdrowych rozwiązań - tak jak konkurowanie w ogóle na rynku finansowym czy na rynku banków. Jednocześnie istniejąca dotychczas ulga podatkowa, ta duża ulga podatkowa, została w sposób znaczący ograniczona. Pozbawiliśmy jej część ludzi pod hasłami obrony biednych przed bogatymi, co w moim przekonaniu i w przekonaniu mojego klubu jest po prostu nieprawdą. Ograniczyliśmy liczbę tych ludzi, którzy zdecydowali się ponieść olbrzymi osobisty wysiłek na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Powstała tu pewna luka. Myślę, że ustawa i ten pomysł, tę lukę jakoś wypełnia.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełMarcinZawiła">Czy jest to system autorski? Czy jest to system nowy, który powstał nagle dziś i spada na nas. Otóż nie. System kas budowlanych jest systemem funkcjonującym w Europie. Czy budżet wytrzyma obciążenie? Jak wygląda sytuacja budżetu wobec tych wydatków?</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełMarcinZawiła">Chciałbym przypomnieć tej Izbie, że przez cztery lata decydowaliśmy tu o olbrzymich obciążeniach budżetu i one po prostu przechodziły. Zdecydowaliśmy się, na przykład, zasilić Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, przy naszym poparciu, który dysponując olbrzymią kwotą finansową, praktycznie od dwóch lat nie uruchomił środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PosełMarcinZawiła">Proszę państwa, będziemy dyskutowali o paliwach rolniczych - olbrzymim skutku finansowym dla budżetu państwa, długoletnim. Pytanie: czy przypadkiem wprowadzenie systemu, który budżet w sposób stały zmuszałby do finansowania podmiotowego poszczególnych osób oszczędzających na cele mieszkaniowe, nie jest systemem lepszym?</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PosełMarcinZawiła">Klub Parlamentarny Unii Wolności poprze przedstawiony projekt. Jeżeli są obawy dotyczące szczelności systemu, jeżeli w poprawkach zgłoszonych znajdą się uwagi, które mogłyby wywołać szereg wątpliwości, również w trakcie pracy komisji - na przykład wydatki na inne cele niż cele mieszkaniowe byłyby usuwane - jesteśmy skłonni nad tym pracować. Wydaje mi się, że potrzeba chwili wymaga, aby ten projekt poprzeć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Marcin Zawiła.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Beatę Świerczyńską z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Dzisiejsza debata z wielu względów jest bardzo ważna. Nie tylko dlatego, że decydujemy w niej o tym, jakie będzie zaangażowanie i zobowiązanie budżetu państwa na najbliższe 7 lat, ale również dlatego, że w gruncie rzeczy zdajemy w tej chwili egzamin z tego, czy nauczyliśmy się czegoś do tej pory na błędach, które popełniały zarówno rządy pod kierownictwem Unii Wolności, jak i obecna koalicja rządząca. W wypowiedziach dotychczasowych jakoś tej pokory i refleksji nie widzę. Mam bardzo poważne obawy, czy ten egzamin zdamy.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Dlaczego o tym mówię? Klub Unii Pracy wielokrotnie, w każdej debacie mieszkaniowej podkreślał, że dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa, dla rozwiązania tego nabrzmiałego problemu - który przecież nie jest problemem wszystkich polskich rodzin, ale jest problemem znaczącej ich większości - jest ważne nie tylko to, ile środków z budżetu państwa zostanie przeznaczone na tak zwane ogólne cele mieszkaniowe, ale kto będzie beneficjentem tych środków i w jakim zakresie.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Wielokrotnie podkreślaliśmy, że polityka państwa zmierzająca przede wszystkim do rozwoju budownictwa własnościowego i zaspokajania potrzeb właścicieli mieszkań - pomijająca te grupy, te 70% polskich rodzin, które nie są w stanie gromadzić oszczędności, a spośród nich 14% rodzin, które mają dochody poniżej minimum egzystencji - prowadzi donikąd. Bo nie może dokądkolwiek prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Dlaczego? Rozsądna polityka mieszkaniowa, tak jak każda polityka gospodarcza i społeczna, nakazuje wspieranie tych grup i koncentrowanie środków na zaspokojeniu potrzeb tych grup społecznych, które nie są w stanie w sposób samodzielny tych potrzeb zaspokoić.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#PosełBeataŚwierczyńska">A jeśli to dotyczy potrzeb mieszkaniowych, to nie jest już sprawa tylko społeczna, lecz sprawa całej gospodarki, sprawa już w niedalekiej przyszłości przełamania ogromnej, kolosalnej bariery w rozwoju całej polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#PosełBeataŚwierczyńska">I co? Mieszkania własnościowe nam są potrzebne - tak? Owszem, potrzebne są i wspieramy je, w tej chwili wszystkimi możliwymi środkami z budżetu państwa, ale bez dostępu większości ludzi, tych 70% polskich rodzin, do mieszkań o czynszach regulowanych nie będzie mowy o mobilności siły roboczej, nie będzie mowy o rozwiązaniu problemu bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Dzięki między innymi staraniom Unii Pracy Sejm w uchwale o polityce mieszkaniowej państwa w okresie transformacji przyznał priorytet dla budownictwa czynszowego, ale to, że go przyznał, to jeszcze nie wszystko; trzeba to jeszcze zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#PosełBeataŚwierczyńska">A dziś co? Dziś stajemy przed ustawą, która w żaden sposób nie pasuje do tego systemu polityki mieszkaniowej, którą wspólnie tutaj wypracowaliśmy; rozbija tę politykę mieszkaniową. Znowu dotacje z budżetu państwa będą szły do wszystkich - do tych, którzy przede wszystkim z nich mogą korzystać, a więc mają największe zasoby finansowe.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Proszę państwa, ocenialiśmy projekt ustawy bardzo wnikliwie. Badaliśmy systemy wspierania w innych krajach Zachodniej Europy, również te zakładające oszczędzanie w kasach mieszkaniowych dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Proszę państwa, nie znaleźliśmy tam takiego rozwiązania, jakie proponuje się nam tutaj. I w ogóle nie znaleźliśmy w krajach Europy Zachodniej, do której zmierzamy, żadnego rozwiązania polegającego na tym, ażeby bez względu na poziom dochodów, na to, czy ktoś wpłaca pieniądze w postaci podatku do budżetu państwa, rozdawać po prostu pieniądze wszystkim, którzy założą rachunek w danej kasie. Takiego rozwiązania nigdzie nie spotkaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#PosełBeataŚwierczyńska">W Niemczech, w systemie niemieckim z premii gwarancyjnej może skorzystać tylko i wyłącznie bardzo wąska grupa osób o bardzo niskich dochodach, to znaczy o dochodach na poziomie 50% średniej krajowej. U nas tymczasem takie możliwości otwiera się dla wszystkich; dla tych, którzy mają już 5 willi, i dla tych, którzy osiągają dochody na poziomie 200 mln miesięcznie. Trzeba to wyraźnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#PosełBeataŚwierczyńska">A te środki przecież komuś zostaną zabrane; zostaną zabrane w postaci podatków tym ludziom, którym nie zechcieliście państwo kilka miesięcy temu obniżyć podatków. Mówię o ludziach osiągających niskie i średnie dochody. Nie było na to pieniędzy. A teraz są pieniądze na to, żeby rozdać je ludziom bogatym. I nie oni najwięcej skorzystają, bo system kas mieszkaniowych jest taki i to wspomaganie jest po to, ażeby zachęcić ludzi do tego, ażeby w początkowym okresie oszczędzania, w całym okresie oszczędzania, zrezygnowali z dużej stopy procentowej oprocentowania depozytów. Potem zostanie to wyrównane w formie nisko oprocentowanego kredytu, ale bez tej dotacji państwa wszystko to nie byłoby opłacalne, w kasach tych w ogóle nikt by nie oszczędzał. Skoro dzisiaj mówimy o tym, że jesteśmy rozczarowani, jeśli chodzi o kasy rządowe, to nie my twierdziliśmy, że kasy mieszkaniowe rozwiążą problem mieszkaniowy. W systemach polityki mieszkaniowej innych państw kasy mieszkaniowe służą temu, by człowiek zebrał podstawowy wkład uprawniający go do ubiegania się o kredyt komercyjny. Niestety, w Polsce jest bardzo mało rodzin, które będą w stanie nie tylko oszczędzać w tych kasach, ale również potem uzyskać taki kredyt. Myślę, że w związku z tym wpływ tego projektu ustawy na zwiększenie popytu mieszkaniowego nie będzie znaczący, lecz minimalny.</u>
          <u xml:id="u-235.11" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Unia Pracy zastanawiała się w toku prac w komisjach, czy można poprawić ten projekt. Doszliśmy do wniosku, że nie można. Dlaczego? Ponieważ projekt ten nie powołuje jakichś specjalnych kas mieszkaniowych, system jest taki sam, jak w rządowych kasach mieszkaniowych. Jest to system kontraktowy: ja kredytuję ciebie, bo nie rezygnuję z moich odsetek od depozytów, ty potem kredytujesz mnie, bo dajesz mi niższe oprocentowanie kredytu. System jest zatem dokładnie ten sam. Problem polega na tym, że kasy te wprowadzają nowy instrument dotowania, pomocy państwa. Jest to instrument fatalny i kompletnie wadliwy. Przerabialiśmy to już w poprzednim ustroju, kiedy rozdawano wszystkim po równo, tylko tak się jakoś dziwnie działo, że korzystali z tego „po równo” tylko najsilniejsi. Jeśli się rozdaje wszystkim, to dziś skorzystają tylko najsilniejsi ekonomicznie.</u>
          <u xml:id="u-235.12" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Kolejną bardzo istotną sprawą jest to, że instrument państwa, który będzie skierowany tylko do określonych kas, zaburzy konkurencję na rynku kas mieszkaniowych, ponieważ preferuje jeden typ kas. O tym, kto będzie te kasy prowadził, też już zdążyliśmy się dowiedzieć, m.in. niemiecka Schwabisch Hall, która od kilku lat zabiega o uchwalenie tej ustawy. Pytam: Dlaczego pieniądze polskich podatników, którzy na ogół nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych, mają trafić do niemieckiej kasy? Ta kasa wypracuje bowiem zyski, ale dzięki czemu? Dzięki temu, że wpłyną do niej pieniądze z bardzo wysokich podatków. A czy tak bardzo skorzystają oszczędzający? Nie - tylko niektórzy, i to tacy, którzy w bardzo krótkim okresie będą mogli te środki wycofać i dostać kredyt. Każde dłuższe oszczędzanie powoduje bowiem straty dla oszczędzającego i staje się nieopłacalne. Ten sam mechanizm, jaki jest w kasach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-235.13" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Szanowni Państwo! Klub Unii Pracy nie ma wątpliwości, że nie można tego robić, zwłaszcza wtedy, kiedy w Polsce nie buduje się mieszkań dla rodzin o niskich i średnich dochodach. Nie można powiększać tej krzywdy. Nic tego nie usprawiedliwia. Nie może być tak, że transformując gospodarkę od 8 lat, robimy to kosztem tych właśnie grup społecznych. Naprawdę zrobiliśmy już bardzo wiele dla instytucji finansowych, dla zamożnych rodzin. Teraz najwyższy czas, aby zająć się tymi, którzy naszej pomocy naprawdę potrzebują, i tym, co w przyszłości przyniesie nam wszystkim korzyści polegające na tym, że usuniemy bariery rozwojowe dla całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-235.14" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Mam do posłów bardzo gorący apel. Wiem, że trudno oprzeć się tak silnemu lobbingowi, jakiemu zostaliście poddani. Ale jednocześnie wierzę, że kondycja posła Rzeczypospolitej jest tak dobra, iż będzie się on jednak kierować interesem społecznym, decydując o tak ważnych kwestiach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-235.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Beacie Świerczyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Pietrzykowskiego z BBWR.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Poseł Beata Świerczyńska: Przepraszam, nie wykorzystałam czasu, jeszcze chciałabym dodać...)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Trudno, jeśli ma pani coś jeszcze do dodania, to proszę powiedzieć. Pan poseł Pietrzykowski jest dżentelmenem znanym w kraju i za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Przepraszam, panie marszałku. Powiedziałam wyraźnie, że nasze stanowisko jest nieprzychylne, ale ponieważ wcześniej spodziewaliśmy się, że może z innych klubów padnie wniosek o odrzucenie, a w tej chwili mam świadomość, że nie padł, składam wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Zbigniewa Pietrzykowskiego o zajęcie miejsca na mównicy i wygłoszenie swoich racji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Koła Parlamentarnego BBWR popierają proponowany projekt ustawy. Ponieważ program kas mieszkaniowych nie odpowiada rzeczywistym finansowym możliwościom przeciętnej polskiej rodziny, tym większą nadzieję pokładamy w programie wprowadzenia w Polsce kas budowlanych. Kasy mieszkaniowe nie sprawdzają się, niestety, jako instrument umożliwiający rzeczywisty dostęp do mieszkań szerokim rzeszom średnio zamożnych Polaków. Oszczędzanie w nich jest nieopłacalne dla osób o małych i średnich dochodach ze względu chociażby na niepewność oprocentowania zaciągniętego w przyszłości kredytu czy relatywnie małej kwoty, którą będzie można dysponować po trzyletnim okresie oszczędzania. Kwoty, która może okazać się w chwili zaciągnięcia kredytu niewystarczająca na zakup nawet stosunkowo małego mieszkania. Należy mieć nadzieję, iż kasy budowlane choć trochę przyczynią się do tego, że mieszkania w Polsce staną się bardziej dostępne. Mieszkanie dostępne to takie, na które z budżetu domowego można przeznaczyć do 30% wpływów - wliczywszy w to zarówno koszt obsługi kredytu, jak i bieżącą eksploatację mieszkania: czynsze, opłaty itp. Czy będzie to możliwe po wprowadzeniu programu kas budowlanych? Niewątpliwie ustawa, którą Wysoki Sejm, mam nadzieję, przyjmie, otworzy drogę do własnego mieszkania wielu obywatelom. Kasy, które powstaną, będą udzielały kredytów kontraktowych, których warunki będą znane od początku kredytobiorcom; zagwarantowana będzie również premia mieszkaniowa wypłacana rokrocznie przez budżet. Obciążenia budżetu z tego tytułu nie powinny być aż tak wielkie, jak mogłoby się to z początku wydawać. Przecież wzmożony popyt na mieszkania będzie napędzał koniunkturę w gospodarce narodowej. Przykłady innych krajów, zwłaszcza Niemiec, Czech, Słowacji czy ostatnio także Węgier, dowodzą, że kasy budowlane mają odnieść sukces.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Na koniec chciałbym przedstawić kilka szczegółowych uwag. Odnośnie do wniosków mniejszości proponujemy odrzucenie wniosku pierwszego i przyjęcie wniosku drugiego i trzeciego. Odnośnie do art. 9 ust. 1 pkt 2 w aktualnych warunkach ekonomicznych naprawdę trudno jest określić, jaką kwotę docelowo chcemy zaoszczędzić. Mieszkanie dziś warte 2 tys. zł za m2 za 2–3 lata może kosztować nawet dwa razy tyle, i kwota, która zostanie zadeklarowana, może nie wystarczyć nawet na połowę powierzchni mieszkania, które oszczędzający miał zamiar kupić. Sugerujemy zatem możliwość wprowadzenia klauzul waloryzujących, pozwalających na podwyższenie sumy wymienionej w umowie w taki sposób, aby wystarczyła ona na takie mieszkanie, jakie oszczędzający chciał kupić. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Pietrzykowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Zyska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełZbigniewZysk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Truizmem jest mówienie, że budownictwo mieszkaniowe może być kołem zamachowym gospodarki. Tak samo jak truizmem jest mówienie, że problem mieszkaniowy rozwiążemy bez środków budżetowych państwa. Musimy je zaangażować. Oczywiście prawdą jest, że takie... w jaki system budownictwa te środki zaangażujemy... Wydaje mi się jednak, że problemu budownictwa mieszkaniowego nie rozwiążemy dopóty... Wśród kandydatów, którzy jeszcze tkwią w tzw. zamrażarkach, funkcjonuje przekonanie, że przyjdzie na nich dobry czas i dobre państwo czy też dobre spółdzielnie wybudują im mieszkania. Wydaje mi się, że te oczekiwania trzeba kiedyś wygasić.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełZbigniewZysk">O problemach związanych z udostępnianiem gruntów pod budownictwo mieszkaniowe również tutaj mówiliśmy. Pozostaje sprawa zasilania finansowego, kredytów. Mamy ustawę o kasach mieszkaniowych, dzisiaj mówimy o kasach budowlanych, jakby drugim projekcie konkurencyjnym do tego, który już obowiązuje. Porozumienie Prawicy opowie się za przyjęciem tego projektu jako uzupełnienia pewnej oferty kierowanej do ludzi, którzy zechcą na własny rachunek, zaciągając również kredyt, wybudować swój dom, swoje mieszkanie, czy wyremontować jakiś opuszczony lokal, zaadaptować strych itd. Jest to również tworzenie czegoś nowego i wydaje mi się, że nie można się w tym dopatrywać jakichś złych rzeczy czy złych tendencji.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełZbigniewZysk">Chciałbym odeprzeć te argumenty, które padały na tej sali, że system jest tak zaprojektowany, że nie da się go wyhamować, że może on doprowadzić do takiej sytuacji, iż nadmiernie będzie drenował budżet państwa. Proszę państwa, nie przewiduję takiej sytuacji, że dla własnego kaprysu ludzie zaczną gromadzić środki w kasach budowlanych. Dlaczego dla własnego kaprysu? Przecież w art. 15 wyraźnie zapisaliśmy, że osoba fizyczna oszczędzająca w kasie jest obowiązana do zwrotu uzyskanych w okresie oszczędzania premii wraz z odsetkami ustawowymi, jeżeli wycofa środki zgromadzone na rachunku w kasie lub przeznaczy je na inne cele niż określone w umowie. Proszę państwa, nie wyobrażam sobie takiej sytuacji, że po uchwaleniu tej ustawy 20 mln dorosłych ludzi pójdzie i założy rachunki w kasach budowlanych. Po co? Tylko po to, żeby je mieć i żeby liczyć na premię, której nigdy nie uzyskają? Nie. Osoba, która nie ma możliwości finansowych, aby wybudować mieszkanie albo je zakupić, będzie oczekiwała właśnie na mieszkanie czynszowe. I dobrze, że jest również system budowy tych mieszkań, że przeznacza się na nie środki i trzeba oczekiwać, że to budownictwo ruszy. Nie widzę jednak tutaj żadnego niebezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#PosełZbigniewZysk">Mówi się również, że premia mieszkaniowa przysługuje osobie fizycznej wyłącznie na jednym rachunku docelowego oszczędzania, czyli ten, który się czuje na siłach, aby wybudować dom albo kupić mieszkanie, może założyć tylko jeden rachunek. Nie może ich założyć wiele i oczekiwać, że z premii gwarancyjnej uzyska jakieś nadmierne korzyści, które wykorzysta na cele nie zawsze związane z budownictwem mieszkaniowym.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#PosełZbigniewZysk">Skłaniam się także do tego szacunku, który zakłada, że kwoty dopłat z budżetu państwa zamkną się w granicach nie przekraczających 50 bln starych złotych, ale wydaje mi się, że i tak te kwoty nijak się mają do rachunku ciągłego, który można byłoby wykonać: co da rozwój budownictwa mieszkaniowego, co się stanie, jeśli ruszy budowa mieszkań czynszowych, jeśli zacznie się budować nowe budynki, wykorzystując czy to kasy mieszkaniowe, czy kasy budowlane itd. Ile dodatkowych środków wpłynie do budżetu z tytułu wzrostu produkcji materiałów budowlanych, produkcji budowlano-montażowej czy produktów związanych z wyposażaniem mieszkań?</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#PosełZbigniewZysk">Nie podzielamy podnoszonych tu obaw i Porozumienie Prawicy będzie głosować za przyjęciem tego projektu jako projektu konkurencyjnego wobec ustawy o kasach mieszkaniowych. Jeśli ten system jest dla przeciętnego człowieka bardziej wiarygodny, bardziej zrozumiały - ponieważ te dopłaty będą wpływały na jego konto i będzie on w każdej chwili znał stan swojego konta łącznie z premiami z tytułu oszczędzania i będzie chciał korzystać z tych kas budowlanych - powinniśmy mu te warunki stworzyć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zbigniewowi Zyskowi.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Eugeniusz Januła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie będę specjalnym odkrywcą, jeżeli powiem, że sytuacja mieszkaniowa w naszym kraju jest zła. Jesteśmy praktycznie na przedostatnim miejscu, bo na ostatnim jest Albania, jeżeli chodzi o liczbę gospodarstw domowych w przeliczeniu na samodzielne mieszkania. Sytuacja ta, niestety, nie poprawia się, mimo że przyrost demograficzny w ostatnich latach jest relatywnie mniejszy. To wszystko skłania do tego, żeby — może nie na zasadzie „tonący brzytwy się chwyta” — zastosować w szeroko rozumianej polityce mieszkaniowej środki nie tyle nadzwyczajne, ile ratunkowe.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Oczywiście, rząd opracował pewien program polityki mieszkaniowej, w którym się akurat ta ustawa nie mieści, ale realizacja jest, niestety, ze względów finansowych rozłożona na wiele lat. Tymczasem sytuacja pogarsza się, bo w miarę upływu czasu substancja mieszkaniowa, w szczególności ta z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych starzeje się zarówno technicznie, jak i moralnie. I niedługo nastąpi okres, w którym trzeba będzie wielkie sumy przeznaczać na remont zarówno wielkich bloków z wielkiej płyty, jak i mniejszych budynków. I to będzie problem, z którym przyjdzie może nie nam, ale naszym następcom zmierzyć się już za kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Z drugiej strony trzeba wyraźnie powiedzieć, że olbrzymia część naszego społeczeństwa jest biedna. I dlatego też otrzymanie mieszkań w modelu akumulacyjnym jest dla tej przeważającej części społeczeństwa, która mieszkań nie ma, po prostu niemożliwe. Z pewnych symulacji wynika jasno, że tylko około 8 do 12% potrzebujących, szacunki są tu nieco różne, może w szeroko rozumianym modelu akumulacyjnym, również przy pewnej pomocy, kredytach itd., itd. mieszkanie sobie zafundować. Cała reszta jest skazana na przysłowiowy garnuszek państwowy, a zapomnieć nie można, że mieszkanie jest jednym z trzech dóbr podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Stąd też z dużą ostrożnością, ale z zainteresowaniem witamy inicjatywę grupy posłów. Ta ustawa jest w znacznym stopniu równoległa do ustawy rządowej. Ta ustawa daje pewne nowe możliwości i stąd warto się nią zainteresować. Mówię oczywiście w ostrożny sposób, bo dalecy jesteśmy od euforii niektórych posłów, jeżeli chodzi o zachwyty nad tą ustawą. Dlatego że ona ma, przynajmniej w obecnym brzmieniu, pewne dosyć istotne mankamenty. Mianowicie, po pierwsze, ta ustawa w obecnym zapisie nie daje żadnych gwarancji, że pieniądze gromadzone w kasach budowlanych będą przeznaczane przedmiotowo właśnie na budownictwo mieszkaniowe. Po drugie, ta ustawa nie jest w obecnym etapie wkomponowana w politykę mieszkaniową państwa. Takich mankamentów ustawy jest więcej i gdybym miał więcej czasu, postarałbym się je wymienić.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PosełEugeniuszJanuła">Ze względu jednak na głód mieszkaniowy znaczącej części ludności, który w dalszym ciągu w Polsce istnieje, należy tę ustawę potraktować poważnie, biorąc pod uwagę, że znaczna część zapisów może przyczynić się w istotny sposób w następnych latach do jego obniżenia, i biorąc pod uwagę mizerotę budżetów domowych dużej części naszego społeczeństwa. Państwo nie może - podkreślam - nie może przerzucać całości kosztów utrzymania mieszkań na barki społeczeństwa. Państwo jest zobowiązane pomóc. Oczywiście, trzeba teraz znaleźć racjonalne metody pomocy państwa dla potrzebujących mieszkań. I uważamy, że właśnie ta ustawa jest jednym z segmentów, bo na pewno nie całością, systemu, który powinien w szeroko rozumianej polityce mieszkaniowej funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PosełEugeniuszJanuła">Generalnie, Nowa Demokracja w ostrożny, jak powiedziałem, sposób popiera przedłożony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeszcze pan poseł Piotr Ikonowicz, Polska Partia Socjalistyczna, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełPiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W okresie Polski Ludowej często zżymaliśmy się, często śmialiśmy się z absurdalnie wydłużających się kolejek mieszkaniowych. Dopiero po 20, 30 latach oszczędzania obywatele PRL mogli mieć swoje M ileś. I chcę powiedzieć, że teraz bardzo wielu z nas wspomina te czasy z rozrzewnieniem. Bo wprawdzie po 20, 30 lat, ale jednak na coś czekano. Dzisiaj, w okresie transformacji ustrojowej, kolejki mieszkaniowe zlikwidowano, ale nie poprzez likwidację rosnących potrzeb społeczeństwa, lecz poprzez redukcję budownictwa mieszkaniowego prawie do zera. Nie jest to rozwiązanie, którego oczekuje polskie społeczeństwo. I nie jest tym rozwiązaniem program wdrożony przez rząd dotychczas. Jest bowiem pytanie: W jaki sposób można od rządu otrzymać dużo pieniędzy? W prosty sposób: wchodząc do kas mieszkaniowych. A jaki jest warunek otrzymania od rządu dużej sumy pieniędzy? Po prostu trzeba być bogatym - biednym nie dają. Trzeba być bogatym i wpłacić dużą kwotę, na przykład 120 mln, do kasy mieszkaniowej, aby dostać lekką ręką - nie na potrzeby mieszkaniowe, ale na każde inne potrzeby, łącznie z popijawą - 50 mln zł. Aby osiągnąć ten cel, trzeba być bogatym. Ponieważ przeciętny obywatel do kasy mieszkaniowej nie wpłaci nawet porównywalnej sumy, może oszczędzać w kasach budowlanych. Przeciętny obywatel to oczywiście nie znaczy obywatel najuboższy. I bardzo chciałbym, żeby dzisiaj budżet państwa i ten parlament stać było na przyjęcie rozwiązań tak egalitarnych i tak socjalistycznych, jakie proponowała tu przed chwilą posłanka Unii Pracy. Niestety jeszcze tak nie jest, a atakowanie jednego rozwiązania - realnego, choć umiarkowanego - przedstawiając drugie, lepsze, radykalniejsze, ale zupełnie nierealne, w istocie nie prowadzi do większego zaspokojenia potrzeb społecznych, lecz do tego, że będziemy mieli rację na pustyni mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PosełPiotrIkonowicz">W bieżącym budżecie wydatki na budownictwo mieszkaniowe uległy dalszemu obniżeniu — do czego zdążyliśmy się już przyzwyczaić — o 12%. Udział wydatków na cele mieszkaniowe w naszym produkcie krajowym brutto wynosi niespełna 1%, konkretnie — 0,9%. Ponieważ Polska aspiruje do Unii Europejskiej, chciałbym zaznaczyć w tym miejscu, iż przeciętny poziom tych wydatków w Unii Europejskiej, liczonych od oczywiście niebotycznie wyższego PKB, wynosi 4–6%. Co oznacza to, że państwa Unii Europejskiej, państwa gospodarki rynkowej wydają takie kwoty? To oznacza, że w tych państwach nie obowiązuje funkcjonujący dziś niestety w Polsce, przynajmniej do tej chwili, dogmat, że budżet państwa nie subsydiuje programu mieszkaniowego — ogólnospołecznego, szerokiego, dostępnego masowo programu mieszkaniowego. Budżet państwa jest skłonny subsydiować obecny system kas mieszkaniowych, ponieważ jest to system elitarny i jego główną zaletą, podkreślaną zresztą na posiedzeniu połączonych komisji przez przewodniczącego Bilińskiego, jest to, że angażuje niewielkie środki budżetowe, gdyż tak mało jest zamożnych obywateli, którzy są w stanie z tego systemu skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PosełPiotrIkonowicz">Żeby pokazać, jak potencjalnie wielką szansą są kasy budowlane, powiem dla porównania, że przez ostatnie 18 miesięcy do rządowych kas mieszkaniowych zapisało się zaledwie 23 400 osób, tymczasem do kas budowlanych na Słowacji i w Czechach zapisało się prawie milion ludzi, i to w krótszym okresie, jednego tylko 1996 r. Warunkiem skutecznego funkcjonowania wszelkich kas mających zaspokajać potrzeby mieszkaniowe obywateli jest ich masowość, w przeciwnym razie będzie to kolejny trik polegający na obdarowywaniu ludzi, którzy najmniej tych podarunków potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#PosełPiotrIkonowicz">Chcę powiedzieć, że bardzo się cieszę z postawy klubów prawicowych, bardzo się cieszę z postawy Unii Wolności, która po raz pierwszy - jak sądzę - na tej sali opowiedziała się za złamaniem dogmatu, który sama wprowadziła, a który tak gorliwie obecny rząd, przynajmniej w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego, pielęgnuje - dogmatu, że budżet i państwo nie dopłacają do budownictwa. Otóż nie ma nic ważniejszego niż rozwój budownictwa mieszkaniowego, i to właśnie z tych względów, o których mówiła posłanka Świerczyńska - ze względu na nadchodzący wyż demograficzny, ze względu na konieczność przemieszczania się ludzi do dużych miast w poszukiwaniu pracy, wreszcie ze względu na to, że mieszkanie nie jest jeszcze jednym towarem: mieszkanie jest potrzebą, dobrem, od którego zależy życie i szczęście obywateli, możliwość założenia rodziny, możliwość godnego życia.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#PosełPiotrIkonowicz">Ile ten system będzie kosztował? Pan poseł Biliński powiada, że będzie kosztował za dużo albo że nie wiadomo ile. Chciałbym więc, panie pośle Biliński, zadać panu proste pytanie - czy za dużo, czy nie wiadomo ile? A jeżeli nie wiadomo, to dlaczego? Otóż znam kompetentne wyliczenia uzgadniane z ministerstwem budownictwa, z których wynika, że wpłaty, które rozpoczną się w 1999 r., początkowo będą niższe niż kwota z tytułu obniżenia wydatków na budownictwo w bieżącym budżecie w porównaniu z budżetem roku ubiegłego. I jeżeli pan poseł Biliński twierdzi, że to jest za dużo, a jednocześnie twierdzi, że nie wie, to w świetle tych danych wolę wierzyć, że nie wie. Dlatego, a także z różnych innych przyczyn, jak najbardziej społecznych i egalitarnych i jak najbardziej opartych o konstytucyjną zasadę sprawiedliwości społecznej, wolę dla ludzi bez mieszkań zrobić tyle, ile można w ramach kas mieszkaniowych, niż nic. I dlatego tę ustawę popieramy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Piotrowi Ikonowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski, pytanie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełWładysławAdamski">Mam pytanie i prosiłbym o odniesienie się przez przez pana ministra finansów, jeśli to jest możliwe, do tej kwestii, aczkolwiek gdyby pani minister Barbara Blida także zechciała wyrazić swoje zdanie, nie byłoby to pozbawione sensu.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PosełWładysławAdamski">Otóż, panie ministrze, pytanie jest takie: Bank prowadzący kasę budowlaną może lokować oszczędności osób fizycznych i premie w obligacjach państwowych, a po pewnym czasie banki będą sprzedawać te obligacje budżetowi po cenach wolnorynkowych. Czy zatem pana zdaniem nie będzie to typowe zarabianie na budżecie państwa?</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PosełWładysławAdamski">I kolejne pytanie, związane w dużym stopniu z pierwszym. Dlaczego premie są wypłacane w okresie oszczędzania, a nie z chwilą przystąpienia do realizacji zadania inwestycyjnego? Ostatnie pytanie, na jakie chciałbym otrzymać od pana odpowiedź, jest tego typu: Jak Ministerstwo Finansów widzi zabezpieczenie przed równoległym korzystaniem z różnych preferencji? Tyle, jeśli chodzi o pytania kierowane do pana.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#PosełWładysławAdamski">Mam też jedno pytanie do pana posła sprawozdawcy: Panie pośle, czy w świetle tej ustawy można się zabezpieczyć przed otwieraniem rachunków przez osoby pracujące w szarej strefie? Chodzi o to, że wówczas osoba taka nie tylko że nie odprowadza podatku, ale na dodatek mogłaby korzystać z pełnych premii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Świrepo, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam takie króciutkie pytanie. Czy może pani powiedzieć, ile procent mieszkań w Niemczech buduje się korzystając z pomocy kas mieszkaniowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Świerczyńska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Pierwsze pytanie do posła sprawozdawcy. Proszę mi powiedzieć - jako że cały czas promotorzy tej ustawy powołują się na to, że odwzorowujemy system niemieckich kas mieszkaniowych, zresztą nie jest to prawdziwe twierdzenie - jaki jest udział procentowy puli kredytów mieszkaniowych udzielanych przez kasy mieszkaniowe w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PosełBeataŚwierczyńska">I pytanie do pana ministra Pazury: Czy osoby, które już skorzystały z pomocy państwa w postaci premii gwarancyjnych, w postaci ulgi podatkowej, będą mogły skorzystać jeszcze w tej chwili dodatkowo z premii mieszkaniowej na mocy tej ustawy? Czy osoby niepełnoletnie, powiedzmy, niemowlęta w wieku 3 miesięcy będą korzystały również z dobrodziejstw premii gwarancyjnej? Czy osoby, które nie wykazują żadnych dochodów, będą mogły korzystać z premii gwarancyjnej? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Z niepokojem wysłuchałem pytań skierowanych do pani minister. Pani minister nie jest upoważniona do występowania w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego, ale jest obecny podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan Ryszard Pazura. Oczywiście jeśli pani minister Blida zechce zabrać głos, to jako członek rządu ma zawsze takie prawo, ale chcę wyjaśnić, że upoważniony przez rząd do wystąpienia w tej sprawie jest pan minister Ryszard Pazura.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Rozpocznę od odpowiedzi na pytania, bo to wiele moim zdaniem wyjaśnia. Najpierw odpowiem na ostatnie pytania, pytania pani poseł Świerczyńskiej. Wszyscy mogą według tej ustawy skorzystać z premii, niezależnie od tego, czy zabezpieczyli już swoje potrzeby mieszkaniowe, czy nie, czy korzystali już z ulg i odliczeń, umorzeń z lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, wykupów w latach dziewięćdziesiątych, umorzeń, które to rozwiązania przecież państwo także przyjmowali, które naszym zdaniem były sensowne. Oczywiście można te rachunki otwierać dla wszystkich domowników, można otwierać, w naszym przekonaniu, w różnych kasach, w różnych terminach. Żadnych zabezpieczeń tu nie ma. Jednym słowem wszystko płynie. Przepraszam, że tak powiedziałem, ale tak rzeczywiście jest.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Świrepo, to także odpowiedź jest bardzo prosta: za kredyt z kasy mieszkaniowej w Niemczech nikt mieszkania ani domu nie wybudował. Dlaczego? Bo jak się patrzy na przeciętne źródła finansowania, zaspokojenia potrzeby mieszkaniowej, to nie pamiętam teraz procentów, ale składają się na to, po pierwsze, środki własne, po drugie, kredyt hipoteczny zawsze występuje, po trzecie, kredyt komercyjny, po czwarte, kredyt z kasy mieszkaniowej. Tak więc odpowiedź też jest bardzo prosta. Jest to tylko jeden z instrumentów i to naprawdę ważony, czym - to później powiem. Tak że odpowiedź jest taka, że jest to instrument wspomagający, ale nie tak, że finansuje całość. Mieliśmy takie opracowanie dotyczące struktury finansowania, to co najmniej cztery tytuły tam wchodziły - cztery źródła finansowania.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Pan poseł Adamski zadał niezwykle celne pytania. To, że projektanci tej ustawy, autorzy, przewidują ograniczenia w inwestowaniu środków przez kasy - to jest w ogóle słuszne - w pewne papiery; powinny inwestować przede wszystkim w skarbowe papiery, w te, które charakteryzują się niską skalą ryzyka, a więc nie w akcje spółek na przykład notowanych na giełdzie warszawskiej czy na innych giełdach w przyszłości. To jest słuszne. Natomiast rozumiem podtekst tego pytania - przepraszam, może źle to odczytuję - on jest następujący: autorzy myślą sobie tak - do dnia 31 maja państwo ma dostarczyć pieniądze kasom, a tymczasem państwo pozyskuje te pieniądze w odpowiednich, uregulowanych ustawami terminach od podatników i nie może być tak, że to samo państwo na drugi dzień zaprosi kasę do kupienia papierów najwyżej oprocentowanych i najpewniejszych, jeśli chodzi o rynek papierów, poza akcjami, które, jak mówię, są obarczone dużym ryzykiem. Odpowiedź jest bardzo prosta. Jest to bardzo prosta gra. To jest dobry biznes, tylko nie dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Skomentuję to jeszcze dodatkowo. Przecież nie może być tak, że państwo pobiera podatki w określonych ratach i terminach, ma ono jednak wypłaty na termin i to są kwoty niebagatelne. To musi być rozłożone w czasie, jeśli już, to musi być płynne. Bo tak samo płynność kas jest ważna, jak płynność budżetu państwa. Ta druga, sądzę, że jest ważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Nie wiem, czy udzieliłem odpowiedzi, ale tak to odczytuję. Tak więc rozwiązanie pozornie jest prawidłowe. Ale jeśli doda się te zobowiązania wobec państwa i te terminy, to wydaje się, że jest to interes w jedną stronę.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Drugie pytanie jest też bardzo zasadne. Otóż tu jest tak: w gruncie rzeczy to jest gra między kasą a budżetem państwa. Tu oszczędzający mało się liczy, dlatego że oszczędzający ma memoriałowo dopisywane pieniądze do swego rachunku. Natomiast pieniędzmi budżetowymi gra kasa. To ja chcę mieć taki bank. To jest dobry bank, ale nie dla państwa. Dlatego to pytanie także jest zasadne, kiedy mają być uruchamiane, w jakim systemie. To jest cała procedura, jak sądzę. To nie jest takie proste.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Być może dopisywanie wprost do rachunków ma sens, ale jednocześnie muszą być rygory, że to rzeczywiście pójdzie na te cele i że to będzie załatwione zgodnie z odpowiednimi procedurami.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Odpowiedź na trzecie pytanie: niestety, można korzystać; jeśli chodzi o tę ustawę, wszystko jest dopuszczalne. Nie liczy się, czy kiedyś skorzystałem, nie liczy się, czy równolegle korzystam z ulg w innym systemie - jak będę miał dużo pieniędzy, to wpłacę i do kas mieszkaniowych, i do PKO SA pójdę, i do kas budowlanych, gdy zostaną otwarte, też cząstkę wpłacę, bo mi się to po prostu opłaca. A za to wszystko nie zapłaci żaden wyimaginowany budżet - sam też zapłacę, podatnik zapłaci.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Oczywiście jest to niedopuszczalne. System ten musi być uporządkowany. Innymi słowy stwierdzam, że nie ma tu żadnych zabezpieczeń i rzeczywiście można korzystać z równoległych preferencji.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Pani Marszałek! Chciałbym wrócić do stanowiska rządu i uprzejmie poinformować, że wczoraj Rada Ministrów po raz kolejny zajmowała się tym problemem; dzisiaj pan premier podpisał odpowiedni list do pana marszałka i stanowisko rządu zostało przesłane, ale rozumiem, że nie dotarło ono do państwa, bo ze względu na termin nie mogło dotrzeć.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">W związku z tym, żeby po prostu skrócić swoją wypowiedź, rozpocznę od reasumpcji stanowiska rządu, a później, jeśli będzie trzeba, rozwinę to stanowisko. Reasumpcja jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-253.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Rząd uważa za niezasadne proponowanie społeczeństwu dwóch systemów oszczędzania, opartych na różnych założeniach, gdyż prowadzi to po prostu do niejednakowego potraktowania podatników, obywateli, to znaczy tych, którzy zaczęli oszczędzać bądź korzystali z innych preferencji, i tych, którzy wchodzą w nowy system preferencji. To grozi po prostu seriami przewodów sądowych, w których podsądnym będzie państwo, dlatego że każdy z zainteresowanych może wykazać różnice.</u>
          <u xml:id="u-253.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Różnice polegają nawet na tym, kiedy się wpłaci; żeby skorzystać z ulg, trzeba zapłacić dzisiaj. Z ulgi korzystam po rozliczeniu rocznym. Tutaj jest inny rachunek: ja płacę mniej, bo i tak będę to miał.</u>
          <u xml:id="u-253.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Szereg elementów może być także absolutnie podważonych z punktu widzenia równości obywateli wobec prawa. Nie może być zróżnicowanych systemów promowania oszczędności, jeśli chodzi o oszczędności celowe, nie o komercję, nie o to, co robią banki - bo banki mogą to robić - ale o to, co robi państwo. Muszą być stworzone jednolite warunki, w których obywatel po prostu dokonuje wyboru - albo w to wchodzi, albo nie.</u>
          <u xml:id="u-253.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Dalszy ciąg stanowiska jest następujący: jeśli dochodzi się do wniosku, że wdrażany system kas mieszkaniowych nie spełnia oczekiwań, na przykład co do głębokości jego preferencji czy co do jego powszechności i wymaga zmian, to droga jest chyba prosta. Trzeba obowiązującą ustawę z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego zmienić tak, aby z pomocy państwa mogli korzystać ci, których parlament uzna za predestynowanych do korzystania z pomocy państwa. W przekonaniu rządu to powinni być mało i średnio zarabiający. Wychodzimy z założenia, że wyżej uposażeni są już promowani: dotychczas za pośrednictwem odliczeń od podstawy, a od 1 stycznia odliczeń od podatku dochodowego, mimo że ta forma preferencji jest może nieco niższa w wypadku tych najwyżej zarabiających. Rząd zajmuje następujące jednoznaczne stanowisko: System oszczędzania na cele mieszkaniowe powinien być jednolity dla wszystkich, którzy oczywiście spełniają określone kryteria dochodowe. Umotywowanie tego jest następujące: Gdy w grę wchodzą środki publiczne, może korzystać z nich każdy, kto spełnia kryteria, a jeśli chodzi o warunki pomocy, to muszą być zaoferowane równe, bo inaczej po prostu bylibyśmy w niezgodzie z jedną z podstawowych zasad konstytucyjnych. W związku z powyższym rząd jest otwarty, biorąc pod uwagę dyskusję, oceny, obserwacje, doświadczenia, chociaż krótkie; jesteśmy otwarci na promowanie, ale jednolitego systemu oszczędnościowo-kredytowego, którego założenia jednak - o czym bardzo dobitnie mówił pan prof. Biliński - muszą uwzględniać realne możliwości finansowe państwa w najbliższych 7 latach. Nietrudno je przewidzieć.</u>
          <u xml:id="u-253.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Możliwy jest realny wzrost wydatków, ale w pewnych granicach. Po przekroczeniu pewnych granic nie da się tego finansować. Pozwolę sobie wobec tego, po tych debatach i po rozmowie z szefem, na sformułowanie komentarza dotyczącego tylko reasumpcji stanowiska rządu.</u>
          <u xml:id="u-253.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Komentarz jest następujący: Chcielibyśmy prosić, żeby parlament dalej pracował nad tymi rozwiązaniami, ale żebyśmy przyjęli wspólnie pewne założenia. Założenia są następujące: Pierwsze - musi to być jednolity system dla Polaków. Drugie założenie powinno być takie: Nie możemy pójść znowu na całość. A ta całość polega na tym, że naprawdę nie wszyscy wymagają pomocy państwa. Ustawa musi sformułować jasne, przejrzyste kryteria dochodowe. Powyżej pewnego dochodu państwo po prostu nie powinno wchodzić z pomocą. Nie ma takiej potrzeby, żeby ta pomoc była automatyczna. Są rozwiązania w tym zakresie dość daleko idące. Mam na myśli rozwiązania podatkowe. Są one wystarczające. Innymi słowy, ustawa ta musi się zaczynać od tego, że formułuje wyraźne, zdecydowane kryterium dochodowe. Ustawa ta musi relatywizować wysokość premii. Jeśli zdecydujemy się na taką formę pomocy, to musi być ona powszechna, i ci, którzy skorzystali już z ulg za 1996 r., w tę formę pomocy bez żadnego uszczerbku muszą wejść; musi ona mieć takie zabezpieczenie. Ale premia musi być relatywizowana do skali inflacji.</u>
          <u xml:id="u-253.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Ochrona oszczędności jest tutaj taka: 30% to jest znacznie powyżej inflacji, to jest realna pomoc bardzo duża. Ale na państwie ciąży 30%. A co ciąży na kasie? 3%. To jest relacja 1:10. Na taką „równowagę”: budżet państwa a podmioty, kasy, nikt się nie może zgodzić. Dla państwa to nie jest biznes, może jest to biznes dla kas. Jest to kolejna ważna kwestia — relatywizujmy tę pomoc do skali, stopnia inflacji. Dzisiaj te 30%, być może, jest zasadne, ale jutro chyba nie. Zabezpieczmy płynne finansowanie budżetu. Chciałbym do autorów tego projektu powiedzieć tak: My troszczymy się o jedną stronę, druga strona ma te same problemy. Budżet państwa nie robi nic innego niż to, co robi każdy inny podmiot. Na ogół bardzo trudno jest utrzymać płynność budżetu państwa w I półroczu, ponieważ w pierwszych miesiącach następuje rozliczenie podatków, szczególnie dochodowych, za rok ubiegły. Wtedy właśnie gramy — są to duże pieniądze — na rynku kapitałowym. Czy jeszcze mamy za 50 bln sprzedać papiery rządowe? A co to znaczy? Na koszty obsługi długu ma to zasadniczy wpływ. Gdybyśmy w I półroczu mieli zwiększyć wydatki o te 40 czy ileś bilionów starych złotych, to musielibyśmy podnieść rentowność papierów rządowych. A na czym polega rentowność tych papierów? Te koszty musi pokryć podatnik, czyli ta druga strona. Budżet państwa może zatem to finansować, ale systematycznie, tak jak finansuje inne cele. Musi tu istnieć równowaga.</u>
          <u xml:id="u-253.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Powstaje pytanie, które można zaliczyć do serii założeń: Czy jako państwo mamy każdemu, niezależnie od jego sytuacji majątkowej i dochodowej, pomagać jednakowo? Otóż nie, nikt tego nie robił i Polska też nie powinna. Należy pomagać biednym, bo to jest podstawowa potrzeba, ale nie tym, którzy sami sobie mogą pomóc. A więc prawdopodobnie kryteria pomocy, kryteria dochodowe, muszą być co najmniej dwa. Jeśli chodzi o te założenia i o to, co mówił pan poseł Adamski na temat zabezpieczeń przeciwdziałających możliwości korzystania przez jednych i tych samych z kilku źródeł, to sądzę, że trzeba podjąć taką dyskusję, należy bowiem oceniać to, co wprowadzono, i co po tym czasie ma rzeczywiście niewielki zakres. Chcielibyśmy do takiej dyskusji namawiać.</u>
          <u xml:id="u-253.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Jeśli chodzi o nasz podstawowy argument, dlaczego... Nie jesteśmy przeciwni rozmowie, dyskusji i przyjęciu powszechnego, jednolitego systemu w tym zakresie, ale nie chodzi tu o tę ustawę, dlatego że nie da się tego sfinansować. Mówię o tym z całą odpowiedzialnością. Przekazaliśmy państwu przy założeniach projektodawców rachunki symulacyjne, z których wynika, że w 3 roku funkcjonowania tego systemu powoduje to przyrost wydatków budżetu państwa od 1,2 mld zł do 1,6 mld zł, a w 5 czy 6 roku to się potraja. Nie ma zatem szans na sfinansowanie tego; takiego skoku wydatków nie uda się sfinansować bezinflacyjnie. Trzeba przy tym jeszcze pamiętać, że ciągle mamy problem deficytu budżetowego. To trzeba sfinansować. Innych argumentów już nie będę podawał.</u>
          <u xml:id="u-253.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Reasumując, jesteśmy otwarci na dyskusję, natomiast musimy w niej przyjąć pewne wstępne założenia, których nie da się obejść. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-253.22" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przepraszam, w jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Nowicki: Mam pytania.)</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełRomanNowicki">Mógłbym zadawać panu ministrowi bardzo wiele pytań, ale ograniczę się do dwóch, ponieważ nie chciałbym przedłużać tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PosełRomanNowicki">Pierwsze pytanie, proszę mi wybaczyć pewną, być może, niezręczność tego pytania, ale chciałbym pana ministra zapytać, czy pan czytał ostatnią wersję ustawy, o której dzisiaj mówimy? Chciałbym, panie ministrze, powiedzieć, że uwagi ministra finansów w zakresie, o którym pan mówił, w większości zostały przyjęte. Chciałbym panu powiedzieć również, że nie jest prawdą, iż nie ma zabezpieczeń wmontowanych w ostatnią wersję ustawy. Nie można korzystać z różnych kas, nie można korzystać jednocześnie z ulg. Minister finansów prosił, żeby spisy tych, którzy korzystają z kas, były robione co roku i przekazywane do urzędów skarbowych. Taki zapis został wprowadzony, a więc proszę nie dezinformować opinii publicznej oraz posłów.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PosełRomanNowicki">Drugie pytanie, konkretne. Panie ministrze, czy pan jest w stanie dziś nam odpowiedzieć, czy przez stronę rządową został zrobiony rachunek, ile kasy wniosą do budżetu. Proszę wiedzieć o tym, że pieniądze, które się pojawiają na rynku w postaci kredytów na remonty oraz kredytów na inwestycje, coś robią na tym rynku, że ludzie, którzy wejdą do kas, nie będą mogli korzystać z ulg remontowych i z ulg inwestycyjnych. A więc suma, którą budżet wypłacił - 20 bln zł - na te sprawy, tym razem się zmniejszy. Czy resort może nam dzisiaj przedstawić drugą stronę rachunku? - bo jak zwykle zachowuje się tak jak główny księgowy, przedstawia jedną stronę i niezupełnie prawdziwą. Czy jest druga strona? Proszę nam ją pokazać. Jaka jest symulacja wpływów do budżetu w związku z tą sprawą w ciągu najbliższych pięciu lat? Proszę też bilionami operować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan minister chciałby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Jeśli pan poseł Nowicki pozwoli, to cały rząd czytał ostatni projekt. Również minister Pazura go czytał, a nasza ocena tego projektu i tych zmian - w skrócie ją przedstawię - jest następująca.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">W toku prac legislacyjnych, w których uczestniczyło Ministerstwo Finansów, projekt uległ - zwłaszcza w ostatniej fazie - pewnej ewolucji pozytywnej, ale pomimo wprowadzonych poprawek nie możemy zmienić stanowiska w stosunku do tego projektu, nie do problemu. Mówiłem w reasumpcji, że jesteśmy otwarci na wypromowanie systemu. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Po pierwsze, w przedstawionej formule pomocy nie przewiduje się żadnej korelacji między wysokością dochodów gospodarstw domowych a wielkością należnej premii, o czym wspominałem. To co pani poseł Świerczyńska tak mocno wyeksponowała, a co nam się wydaje słuszne, że nie można wszystkim — „kotlet raz”.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Po drugie, proponuje się każdemu oszczędzającemu premię mieszkaniową, praktycznie w stałej wysokości - 30% oszczędności wniesionych w roku poprzednim - i ta wysokość nie pozostaje w żadnym związku z malejącą stopą inflacji. Jest to rachunek w jedną stronę. Przypomnę, że wszystkie systemy, które studiowaliśmy pod tym względem, były zmieniane, były elastyczne. Niemcy zmieniali to wiele razy po wojnie.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Po trzecie, dalej oceniamy, że ustawa zawiera bardzo niekorzystne z punktu widzenia budżetu państwa zasady rozliczeń: budżet państwa - kasy oszczędnościowe, o czym też wspominałem. Nie możemy zgodzić się na akumulację wydatków w pierwszym, najtrudniejszym okresie dla finansów państwa. Nie możemy przyjąć tego jako wydatku sztywnego, to musi być elastyczne. Ta ustawa nie chroni przed wielokrotnym udzielaniem pomocy, a ustawy podatkowe takich zabezpieczeń nie mają, panie pośle. Mówię to z całą odpowiedzialnością. Przyjdę do kasy mieszkaniowej, a jednocześnie odliczę sobie od dochodu te same wydatki i jeszcze wezmę ulgi na remont mieszkania, którego nie ma. Taka jest, niestety, brutalna prawda, że tych zabezpieczeń nie ma. Mógłbym jeszcze mnożyć niektóre oceny.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Duży postęp, przyznaję, został dokonany w ramach tych zabezpieczeń, ale to nie chroni, niestety, budżetu państwa. I tu tkwi niebezpieczeństwo, nie w samym problemie, bo być może przyjęcie formuły pomocy na rachunki indywidualne z budżetu państwa jest mądrzejsze niż odliczenie, ale w określonych granicach. Jeśli chodzi o pytanie odnoszące się do zabezpieczeń, to niestety taka jest prawda. Przepisy nasze ani ustawa tego nie czynią. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, rozumiem, że ściśle w formie pytania albo sprostowania, a nie polemiki.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Nowicki: Nie, przepraszam, ale straciłem cierpliwość.)</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Takie przyjęliśmy zasady.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełRomanNowicki">Przepraszam uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PosełRomanNowicki">Panie ministrze, może pan nie jest przygotowany, ale nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, jakie są wpływy do budżetu państwa. Pieniądze na rynku coś robią. Otóż nasze ścisłe symulacje, które panu przedstawię, wykazują, że te wpływy są znaczące, a w czwartym roku nadwyżka wpływów do budżetu państwa nad wydatkami, płynąca z uruchomienia kas budowlanych, jest ewidentna, jeżeli się to policzy po raz pierwszy w rachunku ciągnionym. Pewną słabością pracy Ministerstwa Finansów jest brak rachunków rozległych ciągnionych. I wtedy tylko mówimy: musimy dać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan minister chciałby jeszcze odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Rzeczywiście zapomniałem o tym problemie. Ale pan poseł wybaczy, podatek dochodowy z kas mieszkaniowych, bo o to tu chodzi...</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Nowicki: Nie tylko, nic nie będzie się budować...)</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Dobrze, nie tylko. Będzie się budować. A czy się nie buduje? Muszę skorygować te opinie, które tu padały, że w Polsce się nie buduje. Nie. Statystyka jest taka, że się nie buduje. Otóż jest rekordowa liczba budów w Polsce. Po wojnie tego nie było. I taka statystyka też jest. Dlaczego nie ma ich w statystyce? Bo chodzi o podatki, gminy często nie chcą oddawać do użytku itd., bo jest ciągła ulga podatkowa. Przecież wszyscy o tym wiedzą. A czy to jest takie złe, że się buduje? Nie, nie jest złe.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRyszardPazura">Podatek dochodowy dla budżetu państwa nie jest tym źródłem, którym się upajamy. Zdajemy sobie sprawę, że kasy przyniosą, oczywiście, podatek dochodowy. Tylko to jest z tych pieniędzy, które podatnikom odbierzemy w formie podatków, skierujemy w formie premii do kas i 40% (38% dzisiaj, 36% w przyszłym roku) odbierzemy od tych dochodów, które kasa w formie inwestycji kapitałowych od tych środków uzyska. I to jest wszystko. Ale my takie inwestycje jako państwo także potrafimy robić.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#komentarz">(Poseł Roman Nowicki: To nie jest wszystko, ale rezygnuję, bo widzę, że pan minister nie jest przygotowany.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, to jest jednak polemika, proszę więc bardzo tylko w formie pytań albo sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Jasińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PosełWładysławJasiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie i Panowie Posłowie! Ze względu na oszczędność czasu ograniczę się do kilku uwag ogólnych. W imieniu połączonych komisji jako sprawozdawca ogromnie dziękuję za dyskusję, uwagi krytyczne i 15 poprawek zgłoszonych przez posła Bilińskiego - będzie okazja do ich przedyskutowania. Myślę, że niektóre uwagi zgłoszone w formie ogólnej przez posła Bilińskiego rzeczywiście wymagają komentarza. Być może nie wszyscy, mimo dwuletniej dyskusji i udziału większości dyskutujących w pracach podkomisji bądź połączonych komisji, są przekonani. Projekt budził wątpliwości, ale wydaje się, że teraz zawiera znaczne, jak się dotychczas nam wydawało, zabezpieczenia interesu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PosełWładysławJasiński">Z niepokojem wysłuchałem interpretacji ministra Pazury. Jako podatnik bałbym się złożyć oświadczenie podatkowe w formie PIT i skorzystać w świetle tej ustawy z ulgi mieszkaniowej, remontowej, z dopłat czy preferencji budżetowej do lokaty w kasach budowlanych. Jeśli muszę złożyć (albo bank w moim imieniu) informację do izby skarbowej uporządkowaną w systemie NIP, to wydaje się, że wykrycie takiego nadużycia jest bardzo proste. Nie wierzę w to, żeby systemy softwerowe nie gwarantowały takiej identyfikacji. Ja jako obywatel Jasiński nie zaryzykuję takiej gry, w imię tego, że jestem obywatelem. Myślę, że postąpi tak 90% czy 99% obywateli w trosce o własne imię i obawiając się konsekwencji naruszenia dyscypliny rozliczenia budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#PosełWładysławJasiński">Następna rzecz, która budzi wątpliwości, to zakres tej ustawy. Dyskutowaliśmy o tym na posiedzeniach podkomisji i połączonych komisji; przypominałem na początku, że było 7 posiedzeń, bardzo często przerywanych ze względów proceduralnych. Był to problem dyskutowany do końca, ale jeśli dzisiaj mówimy, że wszyscy rzucą się na kasy, by ściągnąć dodatkowe pieniądze, to pytam z tego miejsca, dlaczego nie rzucili się wszyscy, tylko 23 400 osób, na kasy mieszkaniowe i dzisiaj 1400 osób zrezygnowało z tego. Czy jest tak dużo pieniędzy, żeby rzeczywiście można było je uruchomić, czy po prostu jest to system, który w przeciwieństwie do dotychczas obowiązującego mógłby poszerzyć sferę ludzi, którzy mogą, nawet przez 7 lat, jak mówił poseł Biliński, mieć nadzieję na zdobycie mieszkania, nawet niepełnowymiarowego, ale mieć nadzieję, nie tak jak dzisiaj, gdy 30 lat rodzina oszczędza dla dziecka i przez 30 lat nie ma szans na mieszkanie? I to jest ta nadzieja.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#PosełWładysławJasiński">Jeśli zwiększylibyśmy potencjalny rynek mieszkaniowy o 20–30%, rynek byłby bardziej czytelny także w kontekście tych, którym można nie dać, albo tych, którym trzeba zaoferować mieszkanie socjalne, a dzisiaj w niektórych wystąpieniach uznano, że jedynie mieszkanie socjalne stanowi antidotum. Nie rozumiem tego. Uważam, że w gospodarce rynkowej, do której zmierzamy, zasada indywidualizacji premii budżetowej jest czytelna i daje gwarancję właściwego rozliczenia.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#PosełWładysławJasiński">W świetle zgłoszonych uwag wydaje mi się, pani marszałek, że muszą zająć się tym połączone komisje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Poseł Beata Świerczyńska: Pan poseł sprawozdawca zapomniał...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełWładysławJasiński">Jeszcze słowo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PosełWładysławJasiński">Bardzo przepraszam poseł Świerczyńską. Przykro mi, ale nie jestem w stanie dokładnie odpowiedzieć. Postaram się w trzecim czytaniu, jeśli do niego dojdzie, odpowiedzieć na to na tej sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">W formie sprostowania. Otóż nie mówiłam, że jedynym antidotum są mieszkania socjalne - mówiłam o mieszkaniach czynszowych i o czynszach regulowanych. Proszę więc tego nie mylić z mieszkaniami socjalnymi w rozumieniu ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Dla ułatwienia poszukiwania odpowiedzi powiem, że zamówiłam odpowiednią ekspertyzę, jest ona do wglądu w Biurze Studiów i Ekspertyz. Odpowiedź jest bardzo prosta: zaledwie 11%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł chce jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Jasiński: Jedno zdanie, dosłownie jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełWładysławJasiński">Nie miałem akurat na myśli wystąpienia pani poseł Świerczyńskiej, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska: Pytanie do posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pytanie do pana posła sprawozdawcy, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">Pan poseł sprawozdawca zaprzeczał, mówił, że jakoby nie można łączyć ulgi uzyskiwanej z tytułu uczestnictwa w kasie mieszkaniowej z ulgą z tytułu uczestnictwa w kasie budowlanej. Czy taka ulga nie mogłaby być wykorzystywana choćby w ten sposób, że w kasie budowlanej wszyscy członkowie rodziny nie będący płatnikami podatku mogliby korzystać z ulgi budowlanej? Taką możliwość widzę na pierwszy rzut oka. To pierwsze moje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">A drugie pytanie: Czy w samej ustawie są jakiekolwiek zabezpieczenia - już nie budżetu państwa, ale korzystającego z kasy, wpłacającego tam pieniądze - przed zmianą umowy, przed zmianą warunków korzystania z kasy na niekorzyść samego oszczędzającego? Bo widzę tu tylko jeden niezbywalny warunek tej umowy, mianowicie tę różnicę w oprocentowaniu. Wszelkie inne warunki umów, łącznie z warunkami umożliwiającymi zmianę umowy, mają być precyzowane przez regulaminy wydawane przez kasę. Czy wobec tego jest wykluczone to, że kasa dla pozyskania pieniędzy w pierwszym okresie da np. korzystne warunki umowy, po czym zmieni je na niekorzyść oszczędzającego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PosełWładysławJasiński">Odpowiadając na to, o co pani poseł pytała, odwołam się do projektu. Ta umowa jest oczywiście umową docelowego oszczędzania - tak została tutaj nazwana - i zawarte w art. 9 szczegółowe warunki tej umowy są w zasadzie podpisywane przez obie strony. Praktycznie rzecz biorąc, poza warunkami dotyczącymi wysokości oprocentowania oszczędności, czyli lokat, tych po prostu przymusowych oszczędności, i ceny kredytu, za którą ewentualnie obowiązany może go kupić z uwzględnieniem 3-procentowej marży jako granicy obowiązkowej, innych zabezpieczeń nie ma. Czy jednak to niebezpieczeństwo istnieje, skoro podpisujący tę umowę ma do wglądu regulamin kasy, który musi być dostarczony? Niemniej to jest sprawa, którą rzeczywiście w toku prac trzeba wyjaśnić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks celny oraz o zmianie ustawy Prawo celne (druk nr 2313).</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Macieja Leśnego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ustawa z 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny jest jedną z projektowanego pakietu ustaw, które mają uregulować sprawę obrotu z zagranicą — mówiliśmy o tym już wielokrotnie. Nierozerwalną częścią tego pakietu są ustawy dotyczące problematyki środków ochronnych, postępowań antysubwencyjnych i antydumpingowych oraz administrowania obrotem z zagranicą towarami i usługami.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Przygotowane w 1995 r. projekty ustaw w powyższym zakresie były opracowane jeszcze przed przyjęciem Polski do Światowej Organizacji Handlu i ratyfikowaniem tej umowy. Konieczne jest zatem dostosowanie przedmiotowych projektów ustaw do wymogów WTO, a także harmonizacja polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej. Stąd też wynika potrzeba modyfikacji przedłożeń rządowych z 1995 r. dotyczących wyżej wymienionej problematyki. Przypomnę, że są to ustawy już po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Z uwagi na fakt, iż wszystkie ustawy regulujące problematykę obrotu z zagranicą powinny wejść w życie z tą samą datą, rząd proponuje przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy Kodeks celny z dnia 1 lipca 1997 r. na 1 stycznia 1998 r., co umożliwi przyjęcie i uchwalenie ustaw okołokodeksowych na dzień 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Z powyższych względów proponuje się zmianę zapisu art. 298 ustawy Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Ustawa Kodeks celny reguluje przede wszystkim sprawy procedur celnych, pozostawiając uregulowania dotyczące innych zagadnień obrotu towarowego z zagranicą do rozstrzygnięć w tzw. ustawach okołokodeksowych — jest to taka nazwa robocza. Z tych względów uzasadnione jest, aby ustawa Kodeks celny uchylała ustawę Prawo celne tylko w tym zakresie, który reguluje sama. Konieczne jest zatem pozostawienie w mocy tych przepisów ustawy Prawo celne do czasu uregulowania właściwymi ustawami. Dotyczy to następującej problematyki:</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— udzielania, zmieniania, cofania i odmowy udzielania na przywóz i wywóz w obrocie towarowym z zagranicą;</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— ustanawiania zakazów kontyngentów ograniczających oraz czasowych ograniczeń w przywozie i wywozie towarów;</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— zasady i tryb postępowań ochronnych antydumpingowych i antysubwencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Niniejszy projekt ustawy wprowadza modyfikację art. 297 w celu uniknięcia powstania luki prawnej, jaką spowoduje wejście w życie Kodeksu celnego bez pozostałych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-277.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Uchylenie z dniem 1 lipca 1997 r. przepisów ustawy Prawo celne uchyli jednocześnie:</u>
          <u xml:id="u-277.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— podstawy prawne do udzielania, zmieniania, cofania i odmowy udzielania przez ministra gospodarki pozwoleń na przywóz i wywóz w obrocie towarowym z zagranicą na towary, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji (m.in. są to alkohole, benzyna i broń); to będą również towary, na których wywóz lub przywóz są ustanowione czasowe ograniczenia lub kontyngenty, oraz towary, którymi obrót jest dokonywany na podstawie umów międzynarodowych przewidujących rozliczenia w jednostkach rozrachunkowych stosowanych w handlu zagranicznym, a także wywóz dokumentacji naukowo-technicznej;</u>
          <u xml:id="u-277.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— delegacje do ustanawiania zakazów kontyngentów ograniczających oraz czasowych ograniczeń w przywozie i wywozie towarów;</u>
          <u xml:id="u-277.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— stracą moc wszystkie stosowane dotychczas regulacje ograniczające w eksporcie i imporcie wydane na podstawie wyżej wymienionych delegacji, a więc obrót z zagranicą będzie mógł się odbywać na niczym nie skrępowanych zasadach, na przykład to oznacza przywrócenie prawa do importu starych samochodów, nieograniczony wywóz złomu, niemożność eksportu do Unii Europejskiej wyrobów tekstylnych, bowiem brakuje w naszym ustawodawstwie przepisów dotyczących kontyngentów dostępu do tego rynku;</u>
          <u xml:id="u-277.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">— przepisy regulujące zasady i tryb postępowań ochronnych, antydumpingowych i antysubwencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-277.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">W związku z tym proponuje się utrzymanie w mocy tylko tych artykułów ustawy Prawo celne, które regulują powyższe kwestie. Z tych względów proponuje się zmianę dotychczasowego brzmienia art. 297 ustawy Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-277.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">W związku z propozycją przesunięcia terminu wejścia w życie ustawy Kodeks celny równocześnie zaistniała potrzeba zmiany zapisów art. 80 aktualnie obowiązującej ustawy Prawo celne. Proponowana zmiana umożliwi stosowanie nowych zasad reguł pochodzenia w relacjach z Unią Europejską, EFTA i CEFTA, zgodnie z deklaracją Polski na forum międzynarodowym. Z dniem 1 stycznia 1997 r. kraje stowarzyszone z Unią Europejską zadeklarowały przyjęcie w swoich umowach o strefach wolnego handlu z Unią Europejską nowego protokołu 4, dotyczącego reguł pochodzenia, stwarzającego m.in. możliwość rozwijania ściślejszych powiązań kooperacyjnych między krajami stowarzyszonymi z Unią Europejską, a tym samym rozszerzenia zakresu udzielonych wzajemnie preferencji na pozostałe kraje tej grupy. Zasady te również zostały rozciągnięte na wszystkie umowy z krajami EFTA i CEFTA. Wymienioną możliwość szerokiej współpracy stwarza, zaproponowana w protokołach dodatkowych reguł pochodzenia, zasada tzw. kumulacji diagonalnej, czyli paneuropejskiej; jednocześnie z tego rodzaju kumulacją nierozerwalnie jest związana zasada tzw. niezwracania ceł od komponentów nie pochodzących. Obecnie obowiązująca ustawa Prawo celne, a zwłaszcza jej art. 80, uniemożliwia wprowadzenie w życie wymienionej drugiej zasady, a tym samym uniemożliwia przyjęcie do stosowania całego protokołu 4 - chciałem tutaj dodać, że na częściowe stosowanie przepisów protokołu 4 nie zgadza się Unia Europejska - a także identycznych protokołów z EFTA i CEFTA. Problemy te rozwiązują dopiero przepisy ustawy Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-277.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">W związku z proponowanym przesunięciem daty wejścia w życie tej ustawy i niemożliwością precyzyjnego wydzielenia w Kodeksie celnym przepisów, które regulują powyższą materię, wydaje się, że znacznie lepszym rozwiązaniem jest zmiana tylko jednego artykułu obecnie obowiązującej ustawy Prawo celne. Z powyższych względów proponuje się zmianę brzmienia art. 80 ust. 1 ustawy Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-277.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Proponowane zmiany do ustaw regulujących zagadnienia celne pozwolą na synchronizację zafunkcjonowania przepisów Kodeksu celnego i tzw. ustaw okołokodeksowych, co w konsekwencji przyczyni się do większej stabilności warunków działania podmiotów gospodarczych. Jednocześnie zmiany te zapewnią podmiotom prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie standardów światowych — Światowej Organizacji Handlu, Unii Europejskiej — wyrównując ich pozycję konkurencyjną na rynku międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-277.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Zastosowanie już od 1 lipca 1997 r. nowych zasad określania pochodzenia towaru stworzy możliwości ściślejszych powiązań kooperacyjnych na dogodniejszych warunkach poprzez szersze korzystanie z wzajemnie udzielonych preferencji celnych stref wolnego handlu, a także pozwoli na to, by polskie podmioty gospodarcze znajdowały się wewnątrz, a nie na zewnątrz strefy, z której to podległości wynikają określone korzyści. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Czajczyńskiego, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Jarosław Kurzawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PosełStanisławCzajczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałbym przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks celny oraz o zmianie ustawy Prawo celne. Przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy Kodeks celny z dnia 9 stycznia 1997 r., projektowane w ustawie o zmianie ustawy Kodeks celny oraz zmianie ustawy Prawo celne, słuszne jest z następujących względów. Po pierwsze, istnieją okoliczności wskazujące na fakt późniejszego, niż zakładano, przygotowania projektów ustaw o środkach i postępowaniach ochronnych dla towarów tekstylnych i odzieżowych, o środkach i postępowaniach ochronnych przed nadmiernym przywozem z zagranicy, o środkach i postępowaniach antydumpingowych, o środkach i postępowaniach antysubwencyjnych, o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami. Wynika to z konieczności uwzględnienia w tych ustawach standardów WTO i Unii Europejskiej w tym zakresie. Konieczność modyfikacji wyżej wymienionych projektów ustaw w stosunku do przedłożenia rządowego z 1995 r. spowodowana jest tym, że praktyka Światowej Organizacji Handlu wskazuje, że poszczególne kraje, a także Unia Europejska, które notyfikowały swoje legislacje w zakresie postępowań ochronnych wobec towarów przywożonych z zagranicy, przygotowały je jako 4 odrębne akty prawne. Wynikało to z faktu, że każda z 4 proponowanych ustaw różni się od siebie przedmiotem, trybem oraz rodzajem środków i stosowanych procedur. Praktyka WTO w tym zakresie nie została w pełni uwzględniona w projekcie ustawy przedłożonym 31 maja 1995 r., gdyż dopiero 1 lipca 1995 r. Polska została przyjęta do WTO i ratyfikowała podpisane wcześniej umowy. Należy zwrócić także uwagę, że zapis w zmianie 1 do art. 1 projektu ustawy stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie na wypadek, gdyby nie uchwalono wyżej wymienionych projektów ustaw okołokodeksowych. Zapis ten bowiem umożliwia wejście w życie Kodeksu celnego bez względu na uchwalenie lub nie ustaw towarzyszących.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PosełStanisławCzajczyński">Po drugie, przeniesienie terminu wejścia w życie Kodeksu celnego jest uzasadnione, jeśli się weźmie pod uwagę również interes jednostek gospodarczych. Chodzi tu o umożliwienie zaznajomienia się z przepisami wykonawczymi do ustawy. Prace nad tymi aktami dobiegają końca, jednakże mamy wątpliwości, czy w obecnej sytuacji istnieje realna możliwość, ażeby podmioty gospodarcze zapoznały się ze szczegółowymi zasadami funkcjonowania nowych rozwiązań. O tym mówiliśmy podczas prac w komisjach i podczas pracy nad Kodeksem celnym. Chcieliśmy, ażeby Kodeks celny wszedł w życie z dniem 1 stycznia, jednak stało się tak, że komisja zdecydowała, żeby to było w lipcu, i to jest po prostu fatalne w sensie zapisu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#PosełStanisławCzajczyński">Po trzecie, za szczególnie istotny uważam zapis w art. 2 projektu ustawy. Ten lapidarny zapis umożliwi polskim podmiotom gospodarczym korzystanie z preferencji wynikających z umów międzynarodowych dotyczących reguł pochodzenia. Nowe zasady określenia tych reguł dzięki wprowadzeniu omawianego zapisu stworzą dodatkowe możliwości w zakresie współpracy gospodarczej z krajami integrującymi się w obszarach Unii Europejskiej, CEFTA i EFTA. Będzie to jeden z elementów sprzyjających rozwojowi naszego eksportu do wyżej wymienionych krajów, szczególnie w zakresie przerobu uszlachetniającego i kooperacji przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#PosełStanisławCzajczyński">W świetle zgłoszonych przeze mnie argumentów proszę Wysoką Izbę o przekazanie projektu ustawy do komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Stanisław Czajczyński.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Jarosława Kurzawę o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pani poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PosełJarosławKurzawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właściwie przystąpiliśmy do debatowania nad ustawą bardzo prostą, jeżeli chodzi o meritum. Musimy rozstrzygnąć kwestię bardzo istotną, a mianowicie naprawić pewien błąd, który może zostać popełniony. Mianowicie wejście w życie ustawy Kodeks celny z dniem 1 lipca w sytuacji, kiedy nie mamy jeszcze ustaw okołokodeksowych, pozbawiłoby polski rynek ochrony. W związku z tym zapis w art. 1, w którym mówi się o przeniesieniu terminu wejścia w życie ustawy z dnia 1 lipca 1997 na 1 stycznia 1998 r., nie wymaga, jak sądzę, komentarza, jest potrzebny. Zapis art. 1 — mówię w tej kolejności ze względu na ważność poszczególnych zapisów — daje też pewną możliwość też zabezpieczenia się na przyszłość, gdyby proces legislacyjny się przedłużył.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PosełJarosławKurzawa">Art. 2 jest właściwie konsekwencją zapisu w zmianie 2 do art. 1. Przesunięcie wejścia w życie Kodeksu celnego na rok 1998 odebrałoby podmiotom polskim pewne przywileje, które wynikają z umów międzynarodowych, i sądzę, że jest to bardzo słuszne, aby w tym okresie przejściowym do momentu, kiedy zacznie obowiązywać kodeks, takie rozwiązania wprowadzić. W tej chwili głęboko zastanawiam się nad ewentualnym dalszym procedowaniem nad tą ustawą. Sądzę, że ustawa jest tak jasna i tak konieczna, tak oczywista, iż stawiam wniosek o przejście do drugiego czytania nad tym projektem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Jarosław Kurzawa.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Skowrońską-Łuczyńską w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Danuta Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy jest rzeczywiście krótki, jej uchwalenie jest konieczne, z góry więc powiem, że Unia Wolności popiera przyjęcie tej ustawy. Niemniej chcę powiedzieć, że okoliczności, które sprawiają, iż projekt takiej ustawy musiał wpłynąć do Sejmu, są wręcz zawstydzające. Otóż 1 lipca ma wejść w życie Kodeks celny, a ma wejść w życie już o pół roku później, aniżeli zakładano i o pół roku później, aniżeli deklarowano choćby wobec OECD, o członkostwo której ubiegaliśmy się, a Kodeks celny był jednym z warunków przyjęcia nas do tej organizacji.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">Kiedy podejmowano prace nad Kodeksem celnym, było oczywiste, że równocześnie z tą ustawą muszą wejść w życie przepisy dotyczące udzielania, zmieniania i cofania pozwoleń na przywóz oraz wywóz w obrocie z zagranicą, ustanawiania kontyngentów ograniczających oraz czasowych ograniczeń w przywozie i wywozie towarów, a także zasady i tryb wszelkich postępowań ochronnych, antydumpingowych, antysubwencyjnych i dotyczących ilości przywożonych towarów. Było to jasne zarówno dla rządu, jak i dla komisji, która nad tym pracowała.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">I oto niedługo ma wejść w życie Kodeks celny, natomiast tamtych ustaw nie ma, wobec czego od 1 lipca 1997 r. do Polski można by wwozić na przykład broń, każdy mógłby wwozić, bez jakichkolwiek ograniczeń, alkohol, stare samochody itd., itd. Polska stałaby się najbardziej liberalnym i niczym nie chronionym krajem pod względem obrotu z zagranicą. A stało się tak z winy rządu.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">Kiedy uchwalaliśmy Kodeks celny i odbywało się ostatnie jego czytanie (tzn. poprawek Senatu), pytałam rząd, kiedy wniesie autopoprawki do ustaw okołocelnych, o których mówię, gdyż było już wtedy wiadomo, że są one nieodpowiednie, by pracować nad nimi. Wówczas to obecny wiceminister gospodarki powiedział: Chciałbym Wysoką Izbę poinformować, że spodziewamy się autopoprawki rządu, ponieważ ustawa o tzw. ochronie rynku zgodnie z wymaganiami Światowej Organizacji Handlu musi być przepracowana i zostanie zaprezentowana Wysokiej Izbie w postaci czterech odrębnych ustaw dotyczących postępowania w sprawie tekstyliów, andydumpingowego, antysubwencyjnego i ochrony przed nadmiernym przywozem. Według informacji, którą jako przewodniczący (bo wówczas obecny wiceminister gospodarki był przewodniczącym komisji) otrzymałem od strony rządowej w lutym, będzie można podjąć prace nad tymi czterema ustawami. Otóż mamy maj i projektów jak do tej pory w Sejmie nie ma.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#PosełAnnaSkowrońskaŁuczyńska">Uważam, że jest to wręcz oburzające. Oczywiście termin wejścia w życie Kodeksu celnego trzeba przesunąć. Niemniej sytuacja, w jakiej do tego dochodzi, jest alarmująca i pozwoliłam sobie o tym powiedzieć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Anna Skowrońska-Łuczyńska.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę panią poseł Danutę Polak o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PosełDanutaPolak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponowana w druku nr 2313 nowelizacja dotyczy dwóch ustaw: Kodeksu celnego i Prawa celnego. Niezależnie od wymienionych ustaw przewiduje się uchwalenie ustaw okołokodeksowych, które wejdą w życie 1 stycznia 1998 r. Wszystkie ustawy regulujące problematykę obrotu z zagranicą powinny wejść w życie z tą samą datą. Dlatego przesunięcie terminu wejścia w życie Kodeksu celnego z dnia 1 lipca 1997 r. na dzień 1 stycznia 1998 r. jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PosełDanutaPolak">W związku z proponowaną zmianą terminu istnieje konieczność zmiany przepisów art. 80 ustawy Prawo celne. Zgodnie zresztą z deklaracją Polski na forum międzynarodowym. Zmiana wymienionego artykułu przyczyni się do większej stabilności warunków działania podmiotów gospodarczych w oparciu o standardy światowe. Szersze też będzie korzystanie z wzajemnie udzielonych preferencji celnych w strefach wolnego handlu.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PosełDanutaPolak">Wszystkie kraje stowarzyszone z Unią Europejską zobowiązały się do rozwijania ściślejszych powiązań kooperacyjnych i rozszerzenia zakresu preferencji na pozostałe kraje tej grupy. Zasady te zostały również rozciągnięte na wszystkie umowy z krajami EFTA i CEFTA.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#PosełDanutaPolak">Proponowane zmiany w omawianych ustawach są zgodne z prawem Unii Europejskiej. Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy jest za ich nowelizacją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiała pani poseł Danuta Polak.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Znajdujemy się pod przysłowiową ścianą, jako Izba. I oczywiście przedłożone tutaj przez rząd ustawy nie tylko powinniśmy, ale musimy uchwalić. Mają one charakter typowo regulacyjno-dostosowawczy. Ale z drugiej strony stan, w jakim się znajdujemy, obrazuje nam, że od tej zjednoczonej gospodarczo i politycznie Europy ciągle nas dzieli bardzo duża przestrzeń, jeżeli musimy w pewnym sensie takie karkołomne prawnie sztuczki wykonywać.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Jest rzeczywiście karygodne, że na czas nie przygotowano odpowiednich ustaw. I trzeba wziąć pod uwagę również określony wydźwięk, bo przecież wiadomość o sytuacji, w której się znaleźliśmy, rozniesie się również w Europie. I miejmy nadzieję, że rząd wyciągnie z tego dla siebie należyte wnioski i na drugi raz nas podobnym kociokwikiem nie poczęstuje.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Oczywiście Nowa Demokracja popiera zgłoszony już wcześniej wniosek o bezzwłoczne przejście do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan poseł Świrepo, pan poseł Czajczyński.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałek! Panie Ministrze! Sejm tej kadencji będzie jeszcze pracował tylko do sierpnia. Jaka jest szansa opracowania nowych ustaw okołokodeksowych, aby mogły być one uchwalone jeszcze przez ten parlament? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Czajczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PosełStanisławCzajczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponieważ w trakcie debaty padł wniosek o przejście do drugiego czytania, w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałem zweryfikować nasze stanowisko i poprzeć ten wniosek. Wycofuję wniosek o przesłanie projektu ustawy do komisji i wnoszę o przejście do drugiego czytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy jeszcze pytanie?</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PosełWładysławAdamski">Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze, czy nowe przepisy będą faktycznie w pełni analogiczne do norm prawnych Unii Europejskiej? To pytanie nie jest banalne w żadnym wymiarze, ponieważ chodzi o to, czy zachowana będzie tutaj zasada podobieństwa i tożsamości z tymi przepisami, i jak w świetle tego będzie usytuowany okres dostosowawczy Polski do Unii Europejskiej, czyli okres ochrony własnego rynku i wzmocnienia rodziny producentów przed tym momentem ostatecznej integracji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie ministrze, o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z pokorą przyjmuję wszystkie słowa krytyki, które padają w tej Izbie, tym bardziej bolesne, że jeżeli chodzi o słowa, które wypowiedziała pani poseł Skowrońska-Łuczyńska, padły one z ust osoby, która naprawdę dużym trudem i wielką starannością doprowadziła do tego, że przygotowywaliśmy projekt kodeksu nie przez pięć lat, tylko przez dwa.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Sprawa jest niezwykle skomplikowana. Przedłożenie rządowe dotyczyło trzech ustaw złożonych dokładnie w tym samym momencie. Wszyscy ci państwo posłowie, którzy brali udział w ustanowieniu kodeksu, wiedzą, że bez mała do ostatniego dnia zachodziły tak poważne zmiany, iż praca nad przedłożeniem rządowym z 1995 r. nie miała żadnego sensu. W międzyczasie wyrosła również Unia, zmieniły się niektóre kryteria WTO, zostały one doprecyzowane.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Odpowiadając panu posłowi Janule, chciałem powiedzieć, że gdyby dzisiaj Unia Europejska próbowała wejść do Światowej Organizacji Handlu, to by nie weszła, dlatego że pewne rozwiązania, które są stosowane w Unii, według dzisiejszego kryterium i rozumienia prawa WTO nie mogłoby być zaakceptowane bez istotnych zmian. Również Niemcy, gdyby aplikowały dzisiaj do członkostwa w Unii Europejskiej, nie weszłyby do niej ze swoimi rozwiązaniami. To oczywiście nie jest wytłumaczenie. Jesteśmy jednak o dwa lata mądrzejsi, a życie zmieniło w tym czasie tak wiele, że po prostu trzeba było to wszystko zrobić.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Jest mi strasznie przykro, że muszę prosić państwa o wybaczenie w imieniu rządu, ale wydaje mi się, że lepiej przełknąć tę czarę goryczy, aniżeli dopuścić do zupełnego bezhołowia - przepraszam za kolokwializm, pani marszałek - na granicach od 1 lipca.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">W odniesieniu do kwestii opóźniania się czterech ustaw, chcę powiedzieć, że my byliśmy prawie gotowi z projektami tych ustaw. Mamy projekty przygotowane przez zespół prawników renomowanej kancelarii prawniczej, tyle że nie dopilnowaliśmy tego, aby w stosownym trybie znalazły się one w Sejmie. Ja sam nie wiedziałem o tym, że nie istnieje coś takiego jak przedłożenie poselsko-rządowe i przez kilka miesięcy byłem przekonany, mając już gotowe pakiety ustaw, że trzeba to zrobić inaczej. Mamy je, powiadam, pracujemy nad nimi, usiłując przygotować je tak, aby były jak najbardziej znośne.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Problem nasz polega na tym, że ustawodawstwo Unii Europejskiej, które powinniśmy zaadaptować, oparte jest o inną doktrynę prawną. W Unii Europejskiej nie istnieje coś takiego jak Kodeks postępowania administracyjnego, który w Polsce reguluje podstawowe dziedziny życia. I tak naprawdę to cały problem, również przy przygotowaniu Kodeksu celnego, polegał na tym, aby ustawodawstwo Unii tak dopasować do polskiego prawa, aby nie wzbudzało to nie tylko emocji, lecz również niezrozumienia co do jakości stosowania. I te same problemy mamy z tymi czterema ustawami, które w tej chwili przygotowujemy. Na dzisiaj są one gotowe w 98, 99% i chcielibyśmy je jeszcze w tym miesiącu przedłożyć Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Mamy nadzieję, że właśnie dzięki tym ustawom doprowadzimy do tego, że nasz rynek będzie bardziej chroniony. Nie bez powodu proponujemy Wysokiej Izbie zmianę ustawy Prawo celne, dlatego że Unia Europejska, która jest powodem zmiany tego prawa - co chcę przypomnieć - początkowo była organizacją gospodarczą nakierowaną na ochronę własnego producenta i własnego rynku. Pomimo ściślejszego politycznego powiązania państw między sobą ta podstawowa zasada nie została zmieniona. Gdyby Polska nie zastosowała się do przyjętych procesów regulacji, znalazłaby się - mimo podpisanego już układu stowarzyszeniowego - poza obszarem beneficjów wynikających ze wspólnych deklaracji. Dlatego też wnosimy o to, aby dokonano modyfikacji ustawy Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Może tu paść pytanie, dlaczego tak późno. Pani poseł Skowrońska-Łuczyńska była uprzejma przypomnieć, że pierwotnie proponowany przez rząd termin wejścia w życie ustawy Kodeks celny ustalony był na 1 stycznia 1997 r. Brał się on z przeświadczenia, być może zbyt ambitnego, że roczny termin na przygotowanie kodeksu jest wystarczający, wszak propozycje składaliśmy w maju 1995 r. Życie pokazało, że materia ustawy jest tak ważna, iż przez przypadek udało się uchwalić - w cudzysłowie oczywiście - kodeks z istotną wadą prawną. Ta wada polegałaby na tym, że trzeba by dokonywać karkołomnych sztuczek, aby pozwolić zachować tzw. prawa nabyte. Stąd też termin styczniowy wydaje się być optymalny.</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMaciejLeśny">Jeszcze raz dziękuję za głosy, które padły, a zwłaszcza za stosunek wszystkich klubów do przedłożenia rządowego, w szczególności zaś za propozycję, aby można było przejść do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie ministrze, w związku z pytaniem pana posła Adamskiego, kiedy jest możliwe przesłanie projektu przez rząd, chciałam tylko przypomnieć, że jeżeli pierwsze czytanie nie odbędzie się w maju, to praktycznie nie mamy możliwości uchwalenia tego w tej kadencji, biorąc pod uwagę pierwsze czytanie, drugie czytanie, potem Senat i ewentualny powrót z Senatu. Niestety, rzeczywiście jest bardzo mało czasu.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">W dyskusji zgłoszono wniosek, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do drugiego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy zatem do drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks celny oraz o zmianie ustawy Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby zabrać głos w drugim czytaniu?</u>
          <u xml:id="u-296.8" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-296.9" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w dniu jutrzejszym rano.</u>
          <u xml:id="u-296.10" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.11" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do ostatniego punktu porządku dziennego, naturalnie w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-296.12" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (druki nr 2164 i 2299).</u>
          <u xml:id="u-296.13" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Cezarego Miżejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełCezaryMiżejewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej przedstawić sprawozdanie o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PosełCezaryMiżejewski">Projekt ustawy zgłoszony przez Komisję Polityki Społecznej miał przede wszystkim na celu uporządkowanie i uzgodnienie przepisów dwóch ustaw, które znalazły się w kolizji w kwestii uprawnień zakładowych organizacji związkowych. Ta oczywista sprzeczność stała się również przedmiotem wniosku Wolnego Związku Zawodowego „Sierpień '80” do Trybunału Konstytucyjnego i nie ma żadnych wątpliwości, że Trybunał podzieliłby zdanie związku zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PosełCezaryMiżejewski">W trakcie pierwszego czytania uznano, iż przygotowana nowelizacja ma zostać rozszerzona o inne niezbędne zmiany porządkujące stan prawny w zakresie prawa związkowego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz sporów zbiorowych. Osobną kwestią jest nowe uregulowanie dotyczące zwrotu majątku związkowego, które - mamy nadzieję - w sposób ostateczny rozwiąże problemy dotyczące podziału majątku trwałego po byłym Zrzeszeniu Związków Zawodowych, a tym samym zamknie etap niezwykle konfliktogennego procesu rewindykacji.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#PosełCezaryMiżejewski">Wysoka Izbo! Projekt zawarty w druku nr 2299 zawiera 4 zmiany o istotnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#PosełCezaryMiżejewski">Pierwszą i podstawową zmianą jest uzgodnienie zapisów art. 27 i 30 ustawy o związkach zawodowych z art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Aż nazbyt widoczna sprzeczność zapisów obu ustaw, z których jedna stwierdzała, iż regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych ustala pracodawca w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, zaś druga przewidywała możliwość jednostronnego ogłoszenia regulaminu przez pracodawcę w przypadku braku porozumienia ze związkami zawodowymi, wymagała rozwiązania dwóch kwestii. Z jednej strony, wyraźnego uzgodnienia zapisów, z drugiej zaś, podjęcia decyzji, czy proces ten ma odbywać się w drodze dialogu i porozumienia, czy też dyktatu jednej strony. Komisja wybrała dialog.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#PosełCezaryMiżejewski">Druga zmiana zawarta w art. 1 pkt. 1b nowelizacji dotyczy sprecyzowania uprawnień zakładowych organizacji związkowych w państwowych jednostkach sfery budżetowej - prawa do uzgadniania z pracodawcą zasad podziału środków na wynagrodzenia. Ta kwestia była szczególnie widoczna m. in. w szkołach wyższych, gdzie dochodziło do licznych konfliktów i kontrowersji spowodowanych niejasnymi zapisami ustawy związkowej. Warto pamiętać, że ustawa o związkach zawodowych w swej podstawowej postaci funkcjonuje w kształcie sprzed całościowej zmiany Kodeksu pracy. Proponowane brzmienie art. 27 ust. 3 powinno definitywnie rozstrzygnąć i przeciąć dotychczasowe spory.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#PosełCezaryMiżejewski">Trzecia zmiana zawarta w art. 3 reguluje po raz pierwszy w polskim ustawodawstwie problematykę zatrudniania i wynagradzania mediatorów. Wydaje się, że zaproponowane przez komisję rozwiązania, przewidujące możliwość zwolnienia od pracy mediatora na okres mediacji - nie przekraczający jednak 30 dni - oraz zasady określenia wysokości wynagrodzenia mediatorów i ponoszenia kosztów mediacji, są akceptowane zarówno przez pracodawców, jak i przez pracobiorców.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#PosełCezaryMiżejewski">Czwarta zmiana zawarta w art. 1 pkt. 3 oraz art. 5, dotycząca podziału majątku po byłym Zrzeszeniu Związków Zawodowych - jak wynika z przedstawionej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej dokumentacji — została uzgodniona na forum komisji inwentaryzacyjnej, w skład której wchodzą przedstawiciele zarówno OPZZ, jak i NSZZ „Solidarność”. Zmiany te mają na celu umożliwienie dyspozycji art. 45 ustawy o związkach zawodowych, czyli podziału nieruchomości pomiędzy centrale związkowe. Polega to kolejno na uregulowaniu prawa własności lub wieczystego użytkowania nieruchomości pozostających w użytkowaniu OPZZ, następnie określeniu, w ciągu 14 dni od wejścia w życie ustawy, przez ministra pracy i polityki socjalnej wykazu tych nieruchomości. Ostatnim krokiem będzie określenie w drodze rozporządzenia, do 31 sierpnia 1997 r., wykazu nieruchomości, które stanowić będą wyłączną własność lub przedmiot wieczystego użytkowania OPZZ i NSZZ „Solidarność”. Dodatkowym elementem będzie uwzględnienie w podziale nakładów poniesionych na nieruchomości poczynionych przez byłe Zrzeszenie Związków Zawodowych. Rozwiązanie to jest wyjątkowo klarowne i tylko niechęć do rozwiązania problemu majątku związkowego, tylko zła wola uwarunkowana kampanią wyborczą może spowodować próby opóźnienia tego procesu.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#PosełCezaryMiżejewski">Akceptacja rozwiązań przyjętych przez komisję zapobiegnie eskalacji konfliktów i niepotrzebnemu jątrzeniu problemu, który możemy rozwiązać już dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#PosełCezaryMiżejewski">Z zapisami dotyczącymi podziału majątku związkowego związane są propozycje dotyczące ustawy z dnia 25 października 1990 r. oraz przekształcenia Funduszu Wczasów Pracowniczych, funkcjonującego na wyjątkowo niejasnych zasadach, w rynkowy podmiot gospodarczy, zaś kwestia jego podziału zostanie rozstrzygnięta, gdy strony dojdą do porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-297.10" who="#PosełCezaryMiżejewski">Wysoka Izbo! Projekt ustawy zawiera również szereg zmian, które doprecyzowują zapisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, a które w opinii pracodawców i pracobiorców rodziły rozliczne wątpliwości interpretacyjne. Proponujemy tutaj uregulowanie kwestii zmian w stanie zatrudnienia - czy w przypadku zwiększenia powyżej lub zmniejszenia stanu zatrudnienia poniżej 20 zatrudnionych tworzy się lub znosi fundusz świadczeń socjalnych. Rozwiązujemy kwestię funduszu przy podziale, łączeniu i komercjalizacji przedsiębiorstw, precyzujemy kwestie wypłaty świadczenia urlopowego. Precyzujemy również możliwość przeznaczenia środków ze sprzedaży budynków zakładowych na utrzymanie pozostałych zasobów mieszkaniowych, a nie wyłącznie na fundusz socjalny.</u>
          <u xml:id="u-297.11" who="#PosełCezaryMiżejewski">Wysoka Izbo! Wszystkie zaprezentowane w komisyjnym projekcie ustawy zmiany i propozycje zasługują na poparcie pań posłanek i panów posłów. Dlatego też w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej wnoszę o przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz zmianie innych ustaw w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Janusza Lemańskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PosełJanuszLemański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w tym posłowie Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedstawiony w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej, zawarty w druku nr 2299.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#PosełJanuszLemański">Przedstawione propozycje zmian obecnie obowiązujących przepisów oceniamy jako bardzo potrzebne i uzasadnione. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej sygnalizowali już wcześniej potrzebę skorelowania przepisów regulujących funkcjonowanie zakładowych funduszy świadczeń socjalnych. Przedstawiona przez połączone komisje propozycja usuwa rozbieżności w ustawie o związkach zawodowych oraz w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, które przysparzały problemów w stosowaniu prawa w tym zakresie. Jednocześnie usuwane są drobne, co prawda, ale dolegliwe nieścisłości w przepisach. Warto tu wymienić doprecyzowanie dotyczące terminu wypłacania świadczenia urlopowego przez pracodawców, którzy zatrudniając mniej niż 20 pracowników, rezygnują z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#PosełJanuszLemański">Przypomnę w tym miejscu, że świadczenie urlopowe, wprowadzone z inicjatywy posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, od 1 stycznia br. ma charakter obligatoryjny dla wspomnianych pracodawców, a jego wysokość równa jest kwocie odpowiedniego dla pracownika odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Kwota odpisu podstawowego wynosi w 1997 r. 351 zł, natomiast kwota odpisu podwyższonego, dotycząca pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych, wynosi 469 zł. Nie są to kwoty zbyt duże, ale niewątpliwie pomogą zorganizować wypoczynek urlopowy.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#PosełJanuszLemański">Proponowana przez połączone komisje zmiana polega na sprecyzowaniu obowiązku pracodawcy, obecnie wywodzonego w drodze interpretacji, że świadczenie to powinno być wypłacone nie później niż w przeddzień rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego lub jego części nie krótszej niż 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#PosełJanuszLemański">Niejako przy okazji poprawiamy w ustawie o związkach zawodowych przepisy - oparte na dawno już uchylonej ustawie o zakładowych systemach wynagradzania - normujące uprawnienia związków zawodowych w zakresie dotyczącym zasad wynagradzania, regulaminów nagród i premiowania oraz zasad podziału środków na wynagrodzenia w jednostkach sfery budżetowej. Zmiany te systematyzują i ujednolicają kompetencje związków zawodowych dotyczące reprezentowania zbiorowych interesów pracowników wobec pracodawcy. Dostosowują one przepisy zarówno ustawy o związkach zawodowych, jak i ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych do generalnych norm określonych znowelizowanym Kodeksem pracy, który obowiązuje od 1 czerwca ubiegłego roku.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#PosełJanuszLemański">Istotną częścią proponowanej nowelizacji jest udoskonalenie przepisów dotyczących podziału majątku byłego Zrzeszenia Związków Zawodowych. W toku czynności związanych z realizacją art. 45 ustawy o związkach zawodowych okazało się, jak bardzo skomplikowany jest stan prawny nieruchomości mających podlegać podziałowi. Stan ten praktycznie uniemożliwia wykonanie delegacji zawartej w tym przepisie, skierowanej do ministra pracy i polityki socjalnej. Propozycje połączonych komisji rozwiązują te problemy. Nastąpi, po pierwsze, uporządkowanie sytuacji prawnej nieruchomości podlegającej podziałowi, a po drugie, doprecyzowane zostają same przepisy ów podział regulujące.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#PosełJanuszLemański">Trzeba tu nadmienić, że wprowadzenie zmian proponowanych w sprawozdaniu komisji jest wyjątkowo pilne zarówno ze względu na terminy zawarte w obecnie obowiązujących przepisach, jak i terminy zapisane w przepisach proponowanych.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#PosełJanuszLemański">Popieramy również propozycję połączonych komisji, która ułatwi rozliczenia wynikające z ustawy o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego. Przyjęcie tej propozycji umożliwi wydanie rozporządzenia wykonawczego do ustawy „rewindykacyjnej”, co ciąży na Radzie Ministrów, a co w obecnym stanie prawnym jest mocno skomplikowane.</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#PosełJanuszLemański">Przedstawiony w sprawozdaniu projekt ustawy zawiera również przepisy porządkujące sytuację, w jakiej funkcjonuje Fundusz Wczasów Pracowniczych. Jest to szczególnie istotne, bowiem dalsza działalność tej instytucji w oparciu o ustawą sprzed blisko 10 lat jest bardzo utrudniona. Zmiana formy organizacyjnej Funduszu Wczasów Pracowniczych w spółkę prawa handlowego, a więc formę właściwą dla prowadzenia działalności gospodarczej w warunkach rynkowych, umożliwi lepsze wypełnienie jego funkcji oraz rozwój. Trzeba tu nadmienić, że w obecnym stanie prawnym pozyskanie istotnych środków na inwestycje bardzo tej instytucji potrzebne, na przykład w postaci długoterminowego kredytu inwestycyjnego jest praktycznie niemożliwe, a bez inwestycji funduszowi grozi wręcz wypadnięcie z rynku i upadłość.</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#PosełJanuszLemański">Celowa jest również zmiana przepisów regulujących zasady pracy mediatorów w rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Sprawa ich wynagradzania i zwalniania z pracy zawodowej nie była uregulowana od samego początku. Powodowało to istotne utrudnienia w tej jakże ważnej służbie. Propozycje zawarte w sprawozdaniu połączonych komisji eliminują prowizoryczne rozwiązania w tym zakresie, do których musiał się uciekać minister pracy i polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-299.10" who="#PosełJanuszLemański">Reasumując, zwracam się z prośbą do Wysokiej Izby o poparcie proponowanego projektu ustawy, przejście do trzeciego czytania i uchwalenie ustawy na obecnym posiedzeniu, za czym klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-299.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Janusz Lemański.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PosełJanŚwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego ze zrozumieniem przyjmuje kolejną nowelizację ustawy o zakładowym funduszu świadczeń pracowniczych oraz ustawy o związkach zawodowych. Transformacja gospodarcza stwarza coraz to inne problemy społeczne, które wymagają rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PosełJanŚwirepo">Naszym zdaniem pilnej nowelizacji wymagają na przykład dosyć restrykcyjne przepisy dotyczące pracodawców, którzy są zobowiązani do przekazywania w ściśle określonych terminach środków pieniężnych na specjalne konta funduszu socjalnego. Każde nieterminowe przekazanie tych środków, a zdarza się to dosyć często z powodu braku płynności finansowej poszczególnych przedsiębiorstw, powoduje to, że pracodawca musi odprowadzać 40-procentowy podatek, gdyż koszt ten jest w tym wypadku nie uzasadniony. Zamrożenie na specjalnych kontach dosyć dużych kwot funduszu socjalnego negatywnie wpływa na płynność finansową przedsiębiorstw. Ubolewamy nad tym, że tak rozszerzona w stosunku do projektu nowelizacja nie obejmuje tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PosełJanŚwirepo">Projekt komisyjny, zgłoszony w druku nr 2164, dotyczył jedynie niewielkich zmian w ustawie o związkach zawodowych - chodzi o zapis, że ustalenie zasad wykorzystania funduszu świadczeń socjalnych odbywa się zgodnie z regulaminem, który musi być uzgodniony ze związkami zawodowymi - oraz zmian w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, gdzie następuje doprecyzowanie zasad wypłat tzw. świadczenia urlopowego.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#PosełJanŚwirepo">Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (druk nr 2299) znacznie rozszerza zakres zmian proponowanych w tym projekcie. Z tego powodu ulega zmianie tytuł ustawy i obecnie brzmi on: ustawa o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#PosełJanŚwirepo">Zgodnie z tym projektem dokonano znaczących zmian w ustawie o związkach zawodowych. Dodano zapis, że zakładowy system wynagrodzeń i związany z nim regulamin nagród i premiowania są ustalane i zmieniane za zgodą organizacji związkowej.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#PosełJanŚwirepo">Pozytywnie oceniamy zmianę 3, która precyzuje podział majątku pomiędzy OPZZ a NSZZ „Solidarność”; jednocześnie zwalnia się ten podział z opłat sądowych.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#PosełJanŚwirepo">Z zadowoleniem przyjmujemy zmiany ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Dotychczasowe przepisy nie precyzowały warunków wynagradzania mediatorów oraz sposób pokrywania kosztów mediacji.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#PosełJanŚwirepo">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnie zwrócić uwagę, że proponowane w art. 6 zmiany mówiące o utworzeniu z Funduszu Wczasów Pracowniczych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są dosyć śmiałe i radykalne. Przyjęcie proponowanych rozwiązań spowoduje to, że tak znana i zasłużona instytucja, jaką jest Fundusz Wczasów Pracowniczych, przestanie istnieć, a usługi będą świadczone zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#PosełJanŚwirepo">Mamy nadzieję, że proponowana nowelizacja zostanie pozytywnie przyjęta przez związki zawodowe. Świadczy o tym brak wniosków mniejszości. Dzisiaj jednak otrzymaliśmy pismo NSZZ „Solidarność”, podpisane przez wiceprzewodniczącego Jacka Rybickiego, w którym związki te nie wyrażają zgody na proponowane rozwiązania. Uważamy, że problemy te powinny być już załatwione w komisji inwentaryzacyjnej. Dlatego klub nasz będzie głosował za przyjęciem tej ustawy w wersji przedstawionej przez komisje. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-301.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Burskiego z Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PosełRyszardBurski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Występując w debacie nad sprawozdaniem Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, wypowiadam się w imieniu Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PosełRyszardBurski">Kwestie, które stanowią treść przytoczonej wyżej nowelizacji, należałoby podzielić na trzy segmenty tematyczne.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#PosełRyszardBurski">Pierwszy segment dotyczy oceny stanu faktycznego z historycznego i faktologicznego punktu widzenia. Otóż w 1985 r. Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych — jedynej centrali związkowej — przekazano środki pieniężne zabrane z rachunków Centralnej Rady Związków Zawodowych w kwocie 332 666 902 starych złotych, które obecnie stanowią realną wartość 15 315 984 zł. OPZZ objęło we władanie 16 nieruchomości wraz z wyposażeniem. Otrzymało majątek ruchomy oraz środki pieniężne zabrane z kont innych central związkowych, w tym „Solidarności”, w kwocie 657 927 777 zł. Dzisiaj stanowi to realną wartość 30 290 994 zł. Do tej pory OPZZ nie rozliczyło się z dóbr, które objęło 12 lat temu. Trzeba podkreślić fakt, iż do dnia dzisiejszego brak jest rozwiązań prawnych dotyczących podziału majątku branżowego i Funduszu Wczasów Pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#PosełRyszardBurski">Drugi segment dotyczy istoty, trybu i charakteru całego procesu, którego celem było dokonanie podziału tematycznego majątku. Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych przekazano majątek zrzeszenia związków zawodowych w 1985 r. Na mocy art. 45 ustawy o związkach zawodowych majątek miał ulec podziałowi pomiędzy ogólnokrajową organizację międzyzwiązkową i ogólnokrajowy związek zawodowy reprezentatywny dla pracowników większości zakładów na zasadzie porozumienia do 30 września 1991 r. W razie niezawarcia porozumienia Rada Ministrów miała wydać stosowne rozporządzenie. Do porozumienia nie doszło. Rozporządzenie nie zostało wydane.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#PosełRyszardBurski">Następnie art. 45 ustawy o związkach zawodowych znowelizowano w maju 1996 r. Owa nowelizacja polegała na zastąpieniu słowa „majątek” pojęciem „nieruchomości wraz z wyposażeniem”, co znakomicie zawężyło obszar sporu. Nieruchomość i wyposażenie byłego Zrzeszenia Związków Zawodowych mają otrzymać po połowie OPZZ i „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#PosełRyszardBurski">Obecnie art. 45 jest przedmiotem kolejnej nowelizacji, a w art. 5 omawianego projektu nowelizacji dokonuje się uwłaszczenia OPZZ jako jedynego użytkownika wieczystego. Tłumaczenie, że aby podzielić, należy najpierw uwłaszczyć, jest tłumaczeniem obliczonym na zmylenie przeciwnika. Przecież jeśli już mamy uwłaszczać, to należałoby uwłaszczyć obie strony sporu i problem własności podziału byłby rozwiązany. To Komisja Rewindykacyjna powinna ustalić, co, w jakiej kolejności i dla kogo staje się przedmiotem uwłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#PosełRyszardBurski">W świetle powyższego nie można się zgodzić na zawężenie podziału jedynie do nieruchomości oraz trybu tego podziału. Miałby być dzielony cały majątek po Zrzeszeniu Związków Zawodowych, którego użytkownikiem było OPZZ i ono przez użytkowanie czerpało konkretne korzyści. Tak więc projektowana nowela zawiera korzystne rozwiązania jedynie dla OPZZ.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#PosełRyszardBurski">I segment trzeci, dotyczący Funduszu Wczasów Pracowniczych. Od 1988 r. Fundusz Wczasów Pracowniczych jest jednostką organizacyjną OPZZ. Należy podkreślić, że majątek funduszu był gromadzony przez członków związków. Jednak włada nim jedynie OPZZ. Majątek ten m.in. stanowi kilkaset obiektów typu socjalnego. Obecnie projekt nowelizacji zakłada uwłaszczenie jedynie OPZZ poprzez wniesienie majątku funduszu do spółki prawa handlowego, którego jedynym udziałowcem będzie właśnie OPZZ. Piękny manewr, tylko że taka regulacja narusza zasadę równości związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#PosełRyszardBurski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mając powyższe na uwadze, dostrzegając także słuszność niektórych zapisów w omawianym projekcie, mając jednakże świadomość konsekwencji społecznych w fazie realizacji tego projektu w razie jego przyjęcia, posłowie Federacyjnego Klubu Parlamentarnego na Rzecz Akcji Wyborczej „Solidarność” nie będą mogli udzielić poparcia omawianemu projektowi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał pan poseł Ryszard Burski.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę o zabranie głosu w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę, że jest późna pora, a materiał merytoryczny przedłożenia został w zasadzie wyczerpany, pozwolę sobie, podobnie jak inne ugrupowania, stwierdzić, że Nowa Demokracja popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z druku nr 2164 oraz z druku nr 2299. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że w formie zapytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PosełWładysławAdamski">Tak, do pana ministra mam pytanie w tym zakresie materii, który dotyczy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PosełWładysławAdamski">Panie ministrze, czy zmiany przepisów dotyczących funduszu świadczeń socjalnych eliminują całkowicie nieścisłości w ustawie o związkach zawodowych? Czy w ramach konsultacji ze związkami zawodowymi udało się osiągnąć na tej płaszczyźnie pełen konsensus, a interpretacja w tym wypadku norm prawnych jest jednoznaczna bez względu na to, według jakiej optyki jest ona oceniana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania przed wystąpieniem pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Skoro nie ma, proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pana Macieja Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zacznę może od odpowiedzi na pytanie pana posła Adamskiego. Przede wszystkim chciałbym stwierdzić, że nowelizacja, która jest w tej chwili proponowana, w całości usuwa wszelkie rozbieżności pomiędzy ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych i ustawą o związkach zawodowych. Również trzeba nadmienić, jak to słusznie zauważył pan poseł Lemański, że doprowadzono również do pełnego skorelowania tych przepisów, zawartych w wymienionych przeze mnie przed chwilą ustawach, z przepisami Kodeksu pracy. W tej chwili wszystkie stosunki pomiędzy związkami zawodowymi reprezentującymi zbiorowe interesy pracowników a pracodawcami będą regulowane dokładnie w ten sam sposób, tą samą techniką i w oparciu o te same zasady.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Chciałbym jednocześnie powiedzieć, że jeśli chodzi o uzgodnienia ze związkami zawodowymi, to, myślę, że najlepszym wyrazem tychże uzgodnień był fakt, że na posiedzeniu połączonych Komisji: Polityki Społecznej i Ustawodawczej oraz na wcześniejszym posiedzeniu podkomisji sejmowej, przy udziale przedstawicieli obu central związkowych, te przepisy zostały przyjęte niemalże z aplauzem. To znaczy, można powiedzieć, że nie budziły one absolutnie żadnych wątpliwości i nie było żadnych rozbieżności. To tyle, jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie pana posła Adamskiego.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Natomiast odnosząc się do pozostałych kwestii podniesionych w dyskusji, jeśli pani marszałek pozwoli, będę musiał odnieść się do poprawek, które zostały zgłoszone na piśmie ze względu na charakter tej debaty. Będę musiał jednakże zająć Wysokiej Izbie, mimo że tak nielicznie reprezentowanej, trochę czasu.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Rozpocznę może od kwestii, które poruszył pan poseł Burski, a które są w istocie odzwierciedleniem pisma, jakie skierował pod adresem szanownych pań posłanek i panów posłów zastępca przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pan Jacek Rybicki. Otóż pierwsza kwestia, jaka została podniesiona, to kwestia przejęcia przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zarówno środków pieniężnych — jak stwierdza się w tym piśmie — zabranych z rachunków CRZZ w kwocie 332 666 tys. zł — podaję w zaokrągleniu, druga zaś to objęcie we władanie 16 nieruchomości wraz z wyposażeniem.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Tutaj muszę powiedzieć, że jeśli chodzi o fakty, to te stwierdzenia te fakty oddają. Tylko trzeba zwrócić uwagę na następujące kwestie. Po pierwsze, jeśli chodzi o nieruchomości, które zostały przejęte czy przekazane — tak trzeba by było to formułować — Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych, to w istocie to nie są nieruchomości w rozumieniu Kodeksu cywilnego. To nie są nieruchomości, na których można dokonywać jakiegokolwiek podziału, dlatego że były to nieruchomości stanowiące własność wcześniej skarbu państwa, później — gmin w procesie komunalizacji, które były przekazane związkom zawodowym w użytkowanie zwykłe — nie w zarząd, jak to się mylnie w niektórych tezach tych wystąpień pojawia, a w użytkowanie zwykłe. Użytkowanie zwykłe nie jest formą, która umożliwia dokonanie podziału, dlatego że użytkowanie zwykłe albo jest, albo go nie ma. Można je wygasić, można je przyznać nowemu podmiotowi, ale nie można w żaden sposób przekazać, bo ono nie jest prawem, które może, w odróżnieniu na przykład od użytkowania wieczystego czy prawa własności, podlegać przekazaniu, zbyciu bądź — co za tym idzie — podziałowi. Stąd też operacja, która proponowana jest w nowelizacji, polegająca na tym, że najpierw trzeba nadać wszędzie tam, gdzie jest użytkowanie zwykłe, prawo do użytkowania wieczystego, a następnie dokonać podziału. Natomiast nie można nadać prawa do użytkowania wieczystego osobie, która nie ma we władaniu, która nie ma w użytkowaniu zwykłym danej nieruchomości, bo inaczej stanowiłoby to naruszenie praw tzw. osób trzecich. I dlatego właśnie taką formułę przyjęto. Muszę powiedzieć, że w tej części czytam z dużym zaskoczeniem pismo pana przewodniczącego Rybickiego, dlatego że nie kto inny jak przedstawiciele Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” uczestniczący w pracach komisji inwentaryzacyjnej, komisji, która pracuje w oparciu o consensus i parytet, w pełni uzgodnili treść zapisów, jakie zostały przyjęte najpierw przez podkomisję, a po posiedzeniu podkomisji zgłosili jeszcze jedną uściślającą poprawkę, którą otrzymałem faksem już w dniu posiedzenia podkomisji, ale już po jej posiedzeniu, i tę poprawkę również połączone komisje uwzględniły. W żaden sposób nie pozwala ona domniemywać, że nie będzie w ślad za przeprowadzoną operacją uwłaszczenia dokonana następnie operacja podziału tego majątku. Dodano w ostatnim ustępie art. 5 wyrazy: będącego następnie przedmiotem podziału, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1. Cytuję z pamięci; mogę się mylić co do słów, ale sens sformułowania był na pewno taki.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Nie rozwijając dalej tej kwestii, mogę, odnosząc się do tej poprawki, powiedzieć — zresztą podejrzewam, że odpowiedzią na to pismo jest po części poprawka zgłoszona przez pana posła Wita Majewskiego — że w istocie porządkuje ona ten stan prawny, w wyniku którego środki przekazywane NSZZ „Solidarność” były waloryzowane w oparciu o ustawę zwaną rewindykacyjną, czyli ustawę o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, natomiast środki przekazane Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych tej waloryzacji nie podlegały i zostały przekazane, w 1985 r., co prawda, 12 lat temu, w nominale takim, w jakim zostały przejęte w roku 1981. A więc tę kwestię też można było doregulować i jak rozumiem taka jest intencja zgłaszanej przez pana posła Wita Majewskiego poprawki.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Przechodząc jeszcze do kwestii podziału majątku, trzeba przypomnieć, że art. 45 w brzmieniu przed nowelizacją ostatnio dokonaną mówi o podziale majątku byłego Zrzeszenia Związków Zawodowych. Słowo „byłego” tam nie występuje, ale jest oczywiste, że chodzi o podział majątku byłego Zrzeszenia Związków Zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Chcę posłużyć się następującą argumentacją. Otóż w roku 1992, a w zasadzie już nawet w roku 1991 i w roku 1992 pracował zespół do spraw podziału majątku byłej CRZZ, kierowany przez ówczesnego wiceministra pracy pana Andrzeja Bączkowskiego. Prace tego zespołu nie zostały uwieńczone powodzeniem, ponieważ sprawy były tak zawiłe — również ze względu na te procesy prawne, które teraz w sprawozdaniu komisji proponujemy przeprowadzić — że po prostu ta operacja nie mogła się powieść; i ona się nie powiodła. Ale wówczas już ustalono, w ramach prac właśnie tego zespołu, współczynniki podziału majątku pomiędzy zainteresowane centrale związkowe. I mogę powiedzieć, że jeśli chodzi o relacje pomiędzy tymi współczynnikami, pomiędzy OPZZ a NSZZ „Solidarność” — podkreślam: relacje ustalone w 1992 r. w ramach prac zespołu do spraw podziału majątku byłych związków zawodowych — to one się kształtowały jak 100:265. Przy czym 100 dla „Solidarności”, 265 dla OPZZ — w oparciu o te zasady, które tam w ramach konsensusu - i na to są dokumenty - zostały ustalone.</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">A trzeba pamiętać też o tym, że o ile majątek związków zawodowych przejęty przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych czy przekazany Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych wynosił w 1985 r. według bilansu na dzień 31 marca 1985 r. ok. 2445 mln zł, to 1 888 300 tys. zł (w zaokrągleniu) był to majątek w postaci nieruchomości wraz z ich wyposażeniem. Natomiast resztę, czyli kwotę ok. 550 mln zł stanowiły środki pieniężne, na różnych zresztą kontach (na kontach ZAG, czyli zarządów administracyjno-gospodarczych, na kontach Zarządu Administracji Budynków, w lokatach po byłej Centralnej Radzie Związków Zawodowych). W związku z tym relacja między majątkiem w postaci nieruchomości, wraz z ich wyposażeniem, czy udział tego majątku w całości majątku po Centralnej Radzie Związków Zawodowych przekraczał nieco 77%. I teraz jeśli powiemy, że połowa z 77% to na pewno jest więcej, niż 100/365 z całości majątku, niewątpliwie będziemy mieli rację. Będziemy mieli rację nawet o tyle, że ten podział, który został zaakceptowany przez Sejm — przecież my powtarzamy tę samą dyskusję, którą ćwiczyliśmy tu na tej sali i na posiedzeniach komisji — o ile dobrze pamiętam, w czerwcu ub. r., to podział tego majątku w taki właśnie sposób, jak to Wysoki Sejm zaaprobował (notabene przypomnę: na wniosek obecnego tutaj pana posła Rulewskiego, któremu trzeba oddać honor, że zdecydował się na zainspirowanie rozwiązania, które rzeczywiście może przeciąć ten nabrzmiały problem). To wówczas właśnie postanowiono, że podział pół na pół majątku w postaci nieruchomości odzwierciedla te wskaźniki i te wszystkie prace, które były wcześniej prowadzone. Dlatego ja naprawdę jestem i tym wystąpieniem pana przewodniczącego Rybickiego, i sposobem jego przekazania (bo przecież w posiedzeniach podkomisji i w posiedzeniach komisji brał udział przedstawiciel związku zawodowego „Solidarność”) i zaskoczony, i — muszę powiedzieć — również w pewien sposób zaniepokojony.</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">I teraz kwestia następna: Fundusz Wczasów Pracowniczych. Błędnie tu się mówi, że nowelizacji ulega ustawa o Funduszu Wczasów Pracowniczych. Ona nie ulega żadnej nowelizacji, ona po prostu zostaje skreślona w tych propozycjach, jakie są zawarte w sprawozdaniu komisji. I słusznie, bo jest to ustawa z 1988 r., która w żaden sposób nie przystaje do reguł gospodarki rynkowej. I to trzeba rozwiązać. Ta sprawa abstrahuje zupełnie od podziału majątku związków zawodowych. Bo tak na marginesie, jeśliby w ogóle chcieć podzielić, to pierwszy ruch, jaki by trzeba było wykonać, to uchylić tę ustawę, bo pod rządami tej ustawy jest to majątek niepodzielny.</u>
          <u xml:id="u-309.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Dysponuję w tej chwili pismem, jakie przewodniczący OPZZ skierował właśnie do pana przewodniczącego Rybickiego, w którym to piśmie sprawa Funduszu Wczasów Pracowniczych jest poruszana. Myślę, że cytat będzie tu najbardziej na miejscu, dlatego że wypowiada się w tej sprawie centrala związkowa; nie powinien wypowiadać się w tej sprawie minister pracy i polityki socjalnej. Cytuję: „Przechodząc do pytania zawartego w piśmie pana przewodniczącego, dotyczącego podziału majątku Funduszu Wczasów Pracowniczych, muszę jednoznacznie stwierdzić, że OPZZ jest zdecydowanie przeciwne takiemu podziałowi. Nadmieniam tu, że byliśmy skłonni rozpatrywać sprawę podziału udziałów w spółce, do której wniesiony zostałby majątek FWP, o czym informuję na tle wystąpienia pod naszym adresem przez sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej Macieja Manickiego, chociaż uważam, że wystąpienie to przekraczało poza jego kompetencje jako przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej”.</u>
          <u xml:id="u-309.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Tutaj przerwę na momencik ten cytat, bo chciałem powiedzieć, że rzeczywiście skierowałem pod adresem przewodniczących obu central związkowych, pod adresem przewodniczącego Wiadernego i przewodniczącego Jacka Rybickiego, w dniu 3 kwietnia 1997 r. pismo, w którym proponowałem oto, aby centrale rozważyły możliwość podziału Funduszu Wczasów Pracowniczych, ale podziału rozumianego w taki sposób, że fundusz nadal jest zwartą instytucją, a podziałowi podlegają udziały w spółce. Niech to będzie wspólny podmiot gospodarczy obu central związkowych, a nie podzielony podmiot gospodarczy. Bo powiem otwarcie: podział tego podmiotu gospodarczego to jest jego nieubłagana i nieodwracalna upadłość. Nie da się podzielić, wyrwać majątku, podzielić tej substancji w taki sposób, żeby to się nie skończyło upadłością tej firmy. A ja mogę powiedzieć jedno, że ta firma już wiele wstrząsów przeżyła. Ona już praktycznie była na krawędzi upadłości i dzisiaj taki ruch po prostu by ją dobił.</u>
          <u xml:id="u-309.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Dlatego proponowałem — cytuję teraz ze swojego pisma: „Gdyby takie rozwiązanie było dwustronnie akceptowane, należałoby dokonać transformacji Funduszu Wczasów Pracowniczych jako przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego z obecnej postaci w wartość wyrażoną kapitałem w spółce. Akcje (udziały) wynikające z tej transformacji podlegałyby odpowiedniemu podziałowi pomiędzy NSZZ «Solidarność» i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych”. I taką ofertę w dniu 3 kwietnia, jak powiedziałem, przedstawiłem przedstawicielom czy przewodniczącym obu central związkowych. Odpowiedź z „Solidarności” nadeszła bardzo szybko — nie ma zgody na taką współwłasność, chcemy fizycznego podziału majątku FWP. Do tego z przyczyn w mojej ocenie oczywistych nie powinniśmy dopuścić, co zresztą wynika również z dalszej części pisma przewodniczącego OPZZ do pana Rybickiego. Tu wracam do cytatu: „Natomiast podział majątku FWP jest dla OPZZ poza dyskusją. Podział ten prowadziłby bowiem do takiego zakłócenia działalności FWP, które niechybnie spowodowałoby jego upadłość, a pomijając nawet straty materialne z tego tytułu, muszę pamiętać, że FWP jest jednostką organizacyjną OPZZ zatrudniającą tysiące pracowników, dającą pracę i utrzymanie im i ich rodzinom. Zwracam również uwagę pana przewodniczącego, że FWP działa jako jednostka organizacyjna OPZZ od 1988 r. i jako taka nie może być przedmiotem podziału, o którym mowa zarówno w obecnej, jak i poprzedniej wersji art. 45 ustawy o związkach zawodowych”.</u>
          <u xml:id="u-309.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Oczywiście pismo jest w każdej chwili do dyspozycji pań i panów posłów, ale nie chcę już tego wydłużać. Może jeszcze jeden cytat: „Tylko wysiłek i praca samego FWP, jego kadry i pracowników oraz działania OPZZ doprowadziły do tego, że dzisiaj ten majątek nie tylko że w stosunku do stanu z 1998 r. nie został uszczuplony, a wręcz odwrotnie, został istotnie powiększony. A chyba nie oczekuje pan przewodniczący, że OPZZ wyrazi zgodę, aby podzielić się z NSZZ «Solidarność» nie tylko tym, co przejął po wcześniej działających związkach zawodowych, ale i tym, co sam wypracował w ramach swoich struktur organizacyjnych”. Tyle cytatów z pisma przewodniczącego OPZZ.</u>
          <u xml:id="u-309.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Mogę powiedzieć jedno. Było to przedmiotem dyskusji na posiedzeniu podkomisji i na posiedzeniu połączonych komisji, w którym brali udział, podkreślam, przedstawiciele obu zainteresowanych central związkowych. Sprawa była na tyle jasna i oczywista, przedstawiona w sposób tak jasny i zrozumiały, że nie budziło to najmniejszych kontrowersji na posiedzeniu tych komisji. Powiem tylko, że połączone komisje przyjęły projekt tej ustawy bez wniosku mniejszości, bez głosu przeciwnego, przy jednym, o ile pamiętam, głosie wstrzymującym się. To też świadczy o rozpoznaniu tej sprawy przez wysokie komisje.</u>
          <u xml:id="u-309.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Teraz muszę przejść jeszcze do kilku kwestii poruszonych w dostarczonych na piśmie poprawkach proponowanych przez pana posła Króla. Otóż te poprawki w dużej części jak gdyby korespondują z tym, o czym pisał pan przewodniczący Rybicki, o czym mówił pan poseł Burski, tyle tylko, że poprawki te - oczywiście siłą rzeczy w tej sytuacji prawdopodobnie projekt będzie musiał być skierowany na posiedzenie komisji - po pierwsze, są niespójne, po drugie, są napisane językiem, który trudno jest określić mianem legislacyjnego, po trzecie, zawierają ewidentne wręcz błędy. Bo czytamy na przykład: nakłady poczynione na nieruchomościach, o których mowa w ust. 1, utracone bez winy OPZZ, podlegają podziałowi jak w ust. 1. O co chodzi? Jaka jest intencja tego przepisu? Otóż intencja prawdopodobnie jest taka, że jeśli coś bez winy OPZZ zostało utracone, a były tam poniesione nakłady, które są możliwe do odzyskania w toku postępowania w ramach ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, to nakłady te mają ulegać podziałowi. Taki sam przepis, tylko znacznie doskonalszy, jest w wersji komisyjnej. Bo co oznacza ten przepis? Że jeśli nieruchomości były utracone z winy OPZZ, to wtedy nie będą podzielone, tylko te utracone bez winy OPZZ. Nie wiem, czy taka jest intencja pana posła Króla, którego tutaj nie ma, ale to czytam w przepisie, który proponuje.</u>
          <u xml:id="u-309.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Następnie jest na przykład przepis: OPZZ do czasu dokonania podziału, o którym mowa w art. 45 ust. 3, sprawuje nieodpłatnie zarząd zwykły nad majątkiem, o którym mowa w art. 45 ust. 1. Totalne nieporozumienie. Przecież ustawa o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości wyraźnie mówi, kto może sprawować zarząd - wyłącznie jednostka państwowa nie posiadająca osobowości prawnej nad majątkiem skarbu państwa i jednostka komunalna nie posiadająca osobowości prawnej nad majątkiem komunalnym. Nie ma innej instytucji zarządu. To będzie albo użytkowanie zwykłe, albo wieczyste, albo własność. A tu się mówi, że zarząd ma być sprawowany, i to nieodpłatnie. Takich przykładów mógłbym podać bardzo wiele, ale myślę, że będzie na to czas w komisji.</u>
          <u xml:id="u-309.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Jeśli Wysoka Izba pozwoli, chciałbym zarekomendować - oczywiście po, jak domniemywam, pracach komisji - przyjęcie ustawy w brzmieniu proponowanym przez połączone komisje. Chcę również stwierdzić, że jeśli chodzi o poprawkę zgłoszoną przez pana posła Wita Majewskiego, to ona współgra z całością tej ustawy. Jeśli zaś chodzi o pozostałe uwagi i propozycje, to będą one jednak musiały być przedmiotem bardzo wnikliwej analizy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pan Maciej Manicki.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Słucham, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: W związku z wypowiedzią pana ministra chciałem zadać pytania.)</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełJanRulewski">Panie ministrze, oczywiście my jako Unia Wolności również wpisujemy się w ten proces podziału, tylko mamy pewne wątpliwości. Stąd moje pytania.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PosełJanRulewski">Pierwsze. Czy ta ustawa nie budzi wątpliwości, zwłaszcza po stronie samorządów, które stały się właścicielami bądź zarządzają mieniem przejętym w wyniku procesu komunalizacji, mieniem związkowym?</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PosełJanRulewski">Drugie. Panie ministrze, twierdzi pan, że OPZZ miał użytkowanie zwykłe, ale fakty dowodzą, że pełnił wszystkie funkcje właścicielskie poprzez nawiązywanie umów, oczywiście bardzo zyskownych, z innymi podmiotami gospodarczymi oraz poprzez działalność inwestycyjną i poprzez oficjalne - może mniej prawne, ale oficjalne - przedstawianie się jako właściciel.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PosełJanRulewski">Trzecie. Panie ministrze, czy FWP, który mimo że posiada lepszą kondycję, niż miał w latach 80., ale w sumie jest zrujnowany gospodarką, i był pod zarządem czy użytkowaniem zwykłym OPZZ, nie należałoby wpierw zsanować, a dopiero później przekształcić w strukturę zgodną z Kodeksem handlowym?</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PosełJanRulewski">I wreszcie czwarte pytanie, które wiąże się z tymi zagadnieniami. Jak pana zdaniem należy rozwiązać problem roszczeń majątkowych wysuwanych przez: NSZ, Związek Plastyków Polskich i Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, które to organizacje społeczne również są wpisane w proces rewindykacji, a do tej pory nie uzyskały nawet zwykłej odpowiedzi na pytanie, co z ich majątkiem przejętym w stanie wojennym przez rząd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan minister chciałby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiem po kolei na pytania postawione przez pana posła Rulewskiego. Pierwsze, problem ustawy o samorządach. W mojej ocenie nie ma tutaj żadnego istotnego problemu, jest tylko problem techniczny. Chciałem bowiem zwrócić uwagę na to, że Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych jako organizacja działająca od 1984 r. spełnia wymogi określone w przepisie, który był kontrowersyjny, ale został przez Wysoką Izbę przyjęty. Chodzi tu o przepis, który mówi, że jeśli ktoś był użytkownikiem obiektu w dniu 5 grudnia 1990 r., to ma wszelkie podstawy po temu, żeby ubiegać się o wieczystą dzierżawę. Ta ustawa rozwiązuje sprawę, tyle tylko że nie w długotrwałych procesach sądowych, które i tak są przesądzone, ale niejako z mocy prawa. Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na sytuację tych nieruchomości. Otóż grunty były własnością skarbu państwa, a później gminy, natomiast wszystkie naniesienia zostały wybudowane przez związki zawodowe. Nie było takich sytuacji, żeby ktoś przejął od skarbu państwa budynek, bo budynki były wybudowane z nakładów związkowych. Właśnie te budynki podlegają podziałowi. Ten błąd, który zrobiliśmy parę miesięcy temu w art. 45 ust. 1, właśnie był wynikiem abstrahowania od tej sytuacji, że nieruchomość to jest grunt plus naniesienie na nim, jeśli naniesienie takie występuje. Nie jest natomiast nieruchomością sam budynek. Budynek jest tylko naniesieniem. Naniesieniem, które zawsze jest własnością tego, kto jest właścicielem bądź wieczystym użytkownikiem gruntu. A zatem tutaj gminy w żaden sposób nie zostają pokrzywdzone, nie są traktowane inaczej, niż przewidują to przepisy powszechnie obowiązujące. Zwolnienie dotyczy tylko pierwszej rocznej opłaty. Potem wszystkie opłaty związane z wieczystym użytkowaniem użytkownicy będą już musieli ponosić.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Użytkowanie zwykłe a funkcje, jakie wykonywało Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w tych obiektach — te funkcje, jak je pan poseł określił, w istocie właścicielskie; inwestycje, dzierżawy itd. Po pierwsze, wszystkie te obiekty, jak już wcześniej mówiłem, powstały w wyniku inwestycji związków zawodowych, wcześniej — Centralnej Rady Związków Zawodowych. Powiem inaczej: jeszcze wcześniej, w 1946 r. — Komisji Porozumiewawczej Związków Zawodowych, następnie Zrzeszenia Związków Zawodowych, następnie Zrzeszenia Związków Zawodowych, które zostało dookreślone swoją własną nazwą, bo to nie jest oficjalna nazwa Centralna Rada Związków Zawodowych. Formalna, oficjalna nazwa to Zrzeszenie Związków Zawodowych. Także tutaj oczywiście inwestycje były prowadzone. Były to albo inwestycje o charakterze odtworzeniowym — jest zresztą obowiązkiem użytkownika dbać o to, aby substancja nie ulegała pogorszeniu — albo inwestycje, które wykraczały, czasem nawet bardzo, poza utrzymanie substancji majątkowej. Rozumiem jednak, że jeśli ktoś zarządza długo takim na przykład obiektem jak sanatorium „Bałtyk” w Kołobrzegu, to dba o to, żeby to sanatorium miało klientów, również komercyjnych, takich, którzy za to zapłacą. A więc zrobiono inwestycje w postaci basenu, w postaci kortów tenisowych. Uważam że to nie były złe działania, bo one przysparzały wyłącznie majątku, o którym już zresztą było wiadomo, że będzie podlegał podziałowi, bo przecież te inwestycje zrobiono po 1991 r., czyli po wejściu w życie przepisu, który zakładał podział tego majątku.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Jeśli chodzi o dzierżawy, to w żadnym wypadku firmy, które wynajął minister pracy i polityki socjalnej — bo tutaj w ramach prac komisji inwentaryzacyjnej minister pracy i polityki socjalnej pod, można powiedzieć, pełnym nadzorem tej komisji, przecież ta komisja w końcu akceptowała postępowanie przetargowe na firmy, które dokonywały tej wyceny... W jednym tylko przypadku zostało stwierdzone przekroczenie zarządu zwykłego przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. Dotyczy to obiektu w Dziekanowie, którego sprzedaż w drodze leasingu rozpoczęto wprawdzie przed wejściem w życie ustawy zakazującej przekraczania zwykłego zarządu, ale sfinalizowano już po wejściu w życie tej ustawy. Jest to oczywiście problem, który rozstrzyga art. 45 ust. 2, który mówi, że czynności prawne przekraczające zakres zwykłego zarządu są z mocy prawa nieważne. Ta transakcja po prostu nie miała w myśl prawa miejsca i wszystko, co jest z nią związane, podlega odwróceniu. Oczywiście jeśli Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych przekroczyło ten zarząd, a ta osoba prawna, której zbyło ten majątek, będzie z tego tytułu rościła określone pretensje — to pod adresem OPZZ i będzie tutaj, podejrzewam, normalny proces sądowy o wyrównanie w tym przypadku szkód. Nie jest to jednak sprawa dla ministra pracy, bo dla ministra pracy ten majątek nie został sprzedany. W myśl przepisów prawa on nie został sprzedany i podlega podziałowi. To tyle o tych funkcjach „właścicielskich”.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Co do Funduszu Wczasów Pracowniczych. Pan poseł raczył powiedzieć, że jest to zrujnowany majątek, który raczej powinien podlegać sanacji. Nie zgodzę się ze słowem „zrujnowany”, ale jest to na pewno majątek — tak, panie pośle — wymagający sanacji. Problem polega na tym, jak to zrobić. Jak to zrobić w tej sytuacji prawnej, w której praktycznie nic nie można zrobić. Proszę się bowiem postawić w sytuacji banku, do którego Fundusz Wczasów Pracowniczych zwraca się z prośbą o długoletni kredyt inwestycyjny. Nie krótki kredyt obrotowy, który można szybko spłacić, tylko długoletni kredyt inwestycyjny. Kto udzieli firmie mającej taką podstawę prawną kredytu? Przecież z tym się wiąże takie ryzyko, że jest to praktycznie niemożliwe. Brak środków na inwestycje powoduje, że jeśli Fundusz Wczasów Pracowniczych miałby mieć nadal taką strukturę, to niedługo nie będzie nawet o czym rozmawiać. Po prostu ten majątek zostanie na tyle zamortyzowany, że wypadnie z rynku. A jak wypadnie z rynku, to będzie jego upadłość. I to jeszcze ponad 2 tys. pracowników straci pracę. Już 5 tys. ludzi w tej firmie w latach 1991–1993 straciło pracę. I dlatego też uważam, że to działanie zasługuje tutaj na wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: OPZZ poręczy.)</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Nie wiem, czy pan by przyjął jako bankowiec poręczenie Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, ale...</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: 20 lat użytkował...)</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Kolejna sprawa. NZS Plastycy Polscy i Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Brak choćby odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-313.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Panie pośle, to jest niemożliwe w obowiązującym stanie prawnym. Przecież nie po to zmieniliśmy w zeszłym roku ustawę rewindykacyjną, która dotyczy, tak jak pan poseł słusznie powiedział, nie tylko związków zawodowych, ale i organizacji społecznych, które utraciły majątek, aby można było wnosić — nie ma już klauzuli czasowej — do społecznej komisji rewindykacyjnej o wszczęcie postępowania. Jeśli podstawowe wymogi prawne zostaną przez te organizacje spełnione i prawo to dopuści, to oczywiście będą wszczęte postępowania. I na tych samych zasadach, co związkom zawodowym, zostanie zwrócony z waloryzacją, (31 marca br. wynosiła 10 000 400%). Wskaźnik przeliczeniowy jest 1040.</u>
          <u xml:id="u-313.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Powiedziałbym jeszcze jedno: można zwlekać, oczywiście można nawet odrzucić ten projekt ustawy. Tylko powiem o paradoksie. Jeśli ta ustawa zostanie odrzucona, to minister pracy i polityki socjalnej, tak jak stanowi prawo, w terminie do 30 czerwca wykona ciążące na nim obowiązki. Ale co będzie podlegało wówczas podziałowi majątku pomiędzy centrale związków zawodowych? Nie 16 obiektów, o których pisze w swoim piśmie pan Rybicki. Tak na marginesie powiem, że w grę wszedł 17 obiekt, bo firmy wynajęte przez ministra pracy znalazły jeszcze kamienicę związkową w Warszawie - 83 mieszkania. Notabene skarb państwa i gmina bezprawnie sprzedawały te mieszkania lokatorom. Okazało się, że nie było tytułu prawnego, a sprzedaże nastąpiły. Z 83 mieszkań ok. 30 mieszkań sprzedano - niektóre z nich wielokrotnie zostały sprzedane. Jak teraz odwracać wszystkie zaszłości z lat poprzednich?</u>
          <u xml:id="u-313.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Jak powiedziałem, jeśli minister pracy będzie musiał wykonać obecnie obowiązujący przepis, to podziałowi podlegają dwie nieruchomości: ów przeze mnie wspomniany Dziekanów i nieduży obiekt wczasowy w Mielnie. Żadnej innej z tych nieruchomości podzielić się nie da.</u>
          <u xml:id="u-313.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Te procesy długo trwają. Związki zawodowe bezpowrotnie straciły bardzo ładny, dobry i cenny ośrodek w Sopocie, wart na dzisiejsze pieniądze ok. 5–6 mln zł. Związki zawodowe bezpowrotnie straciły w wyniku prawomocnej decyzji budynek w Katowicach. Jeśli ktoś nie wie, jak wygląda budynek związkowy w Katowicach, to powiem obrazowo, że to jest mniej więcej połowa budynku Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ile może być wart ten obiekt, będę wiedział po wycenie, którą lada dzień od firm wyceniających otrzymam. Ale zaryzykuję twierdzenie, że to jest wartość rzędu 30, może więcej niż 30 mln nowych złotych. Te nieruchomości zostały stracone. Został stracony obiekt w Krakowie — jeszcze decyzją ministra Kiszczaka został odebrany związkom zawodowym. Już się nie da wrócić do tej sytuacji. Zdaje się, że minister Kiszczak zwrócił obiekt prawomocnym właścicielom sprzed wojny. Pełną opinię na ten temat będę miał lada dzień. Związki zawodowe straciły ośrodek w Zatrzebiu, odebrany przez jedną z gmin warszawskich, budynek kinoteatru w Białymstoku. Można jeszcze czekać. Zagrożony jest w tej chwili budynek w Kielcach i budynek w Koszalinie. Zagrożona jest perła w koronie związkowej — „Bałtyk” w Kołobrzegu. Za chwilę być może nie będzie w ogóle już co dzielić.</u>
          <u xml:id="u-313.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejMaciejManicki">Możemy jeszcze z tymi sprawami zwlekać. W każdym razie absolutnie do tego nie namawiam, a wręcz odwrotnie, należy tę sprawę jak najszybciej przeciąć i załatwić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej pan Maciej Manicki.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm ponownie skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#SekretarzPosełStanisławCiesielski">Zebranie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej odbędzie się w dniu 8 maja 1997 r. o godz. 8 w sali kolumnowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Informuję, że zgłosił się pan poseł Grzegorz Figura z Unii Wolności w celu złożenia oświadczenia poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełGrzegorzFigura">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj mija dwudziesta rocznica zamordowania krakowskiego studenta Stanisława Pyjasa, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Z przykrością stwierdzam, że pomimo iż znane są przyczyny śmierci i wiadomo, że sprawcami tej zbrodni byli funkcjonariusze służby bezpieczeństwa, do dzisiaj nie wyjaśniono tej sprawy. Do dzisiaj nie wykryto sprawców.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PosełGrzegorzFigura">Zbliża się również dwudziesta rocznica śmierci innego krakowskiego studenta, Stanisława Pietraszki, człowieka, który po śmierci Stanisława Pyjasa zgłosił się do prokuratury i złożył zeznania mogące doprowadzić do ujęcia zabójców Stanisława Pyjasa. Niedługo po tym utracił życie w do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#PosełGrzegorzFigura">Na początku tej kadencji zwróciłem się do prokuratora generalnego z interpelacją o wyjaśnienie przyczyn śmierci Stanisława Pietraszki. Liczyłem na wznowienie śledztwa i wykrycie sprawców śmierci. Mija 20 lat od tych tragicznych wydarzeń. Dwóch studentów krakowskich uczelni, pochodzących z Żywiecczyzny, utraciło życie.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#PosełGrzegorzFigura">Apeluję do władz, aby podjęły skuteczne działania w celu wyjaśnienia okoliczności tych wydarzeń i wykrycia sprawców. To należy się rodzinom zamordowanych, ich przyjaciołom, mieszkańcom Żywiecczyzny i całej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zarządzam przerwę w obradach do dnia 8 maja 1997 r. do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 07)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>