text_structure.xml 87.9 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Otwieram posiedzenie Komisji poświęcone problemom ochrony pracy w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Witam członków Komisji oraz wszystkich zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">W parlamencie weszliśmy w tej chwili w okres bilansów, analiz i zestawień prac podjętych przez nas w różnych dziedzinach. Problem warunków życia i pracy jest jednym z najistotniejszych spraw, które są regulowane przepisami prawnymi. Pojęcie to - warunki życia i pracy - kompleksowo dotyczy wszystkich kwestii, które dzisiaj poruszymy.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełBogdanKrysiewicz">W zakresie ochrony pracy w rolnictwie związek z warunkami życia jest najbardziej widoczny. Problemów mamy wiele. Pierwszy z nich to zbyt późne przekazanie materiałów niektórym posłom. Nie każdy z nas miał czas zapoznać się z nimi. Jednak mieliśmy już wielokrotnie do czynienia z raportami i opracowaniami na temat ochrony pracy na wsi.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Chcemy teraz skoncentrować się na określeniu stanu, jaki panuje w sferze nadzoru, koordynacji tego nadzoru oraz działalności kontrolnej.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Celem posiedzenia jest wspólne sformułowanie poglądów na temat ochrony pracy w rolnictwie przez członków naszej Komisji, przedstawicieli Państwowej Inspekcji Pracy oraz przedstawicieli organizacji rolniczych. Chcemy zestawić wszelkie informacje, aby zauważyć, jakie zmiany zachodzą w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PosełBogdanKrysiewicz">W otrzymanych materiałach można znaleźć wiele faktów. Powinniśmy zastanowić się nad nimi. W dyskusji moglibyśmy wówczas odpowiedzieć na pytania, jak skuteczny jest nadzór, czy wystarczająca koordynacja działań i przepisów prawnych w celu zapewnienia dostatecznej ochrony pracy na wsi?</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Być może uda nam się sformułować wnioski pozwalające na podjęcie konkretnych kroków w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała materiał, który traktujemy jako wyjściowy do dyskusji. Proszę, aby pan inspektor uzupełnił informacje dokonując jednocześnie szerszego wprowadzenia do wymiany poglądów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Nie będę powtarzać informacji zawartych w materiale PIP. Chciałbym przed-stawić niektóre kwestie, które bądź nie wynikają bezpośrednio z tekstu, bądź stanowią powiązanie treści, wniosków i propozycji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W naszym opracowaniu przedstawiono państwu ocenę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie, w tym szczególnie w rolnictwie indywidualnym.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Na wstępie pragnę zaznaczyć, że nad zakładami rolnymi w rozumieniu Kodeksu pracy sprawujemy nadzór w pełnym zakresie. Jeżeli zaś chodzi o rolnictwo indywidualne, wchodzimy tam tylko z elementami instruktażu i doradztwa. Nie mamy możliwości kontrolno-władczych wobec tych ostatnich.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Chciałbym podziękować członkom parlamentu za ich zainteresowanie tematem, a szczególnie pani poseł Grzebisz-Nowickiej działającej w Komisji ds. Bezpieczeństwa Rolnictwa Indywidualnego przy Głównym Inspektorze Pracy. W skład Komisji wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej i innych organów.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W 1995 roku po raz pierwszy opracowaliśmy raport o stanie bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie indywidualnym. Był on przedstawiony połączonym Komisjom sejmowej i senackiej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Co roku w Instytucie Medycyny Wsi w Lublinie odbywa się sympozjum poświęcone bezpieczeństwu i higienie pracy w rolnictwie, gdzie omawiana jest problematyka wypadkowości, a w szczególności zdrowotności ludzi mieszkających na wsi. Wielokrotnie sygnalizowaliśmy, że stan ten jest wyjątkowo zły.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Na sympozjach wypowiadane są kontrowersyjne poglądy na temat systemu ochrony pracy w rolnictwie. Nie dopracowaliśmy się jednolitej idei ochrony pracy na wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Wychodząc naprzeciw tym zapotrzebowaniom w ubiegłym roku minister rolnictwa i minister zdrowia, prezes KRUS i kierownictwa innych organizacji rolniczych podpisali wspólne porozumienie dotyczące koordynacji prac i wysiłków w tym zakresie. W ramach tej umowy została stworzona Komisja działająca przy Głównym Inspektorze Pracy, o której już wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Porozumienie dotyczy działań w zakresie problematyki zawodowej, szkoleniach, objęcia rolników indywidualnych nadzorem służby zdrowia. Stwierdzamy bowiem kilkadziesiąt przypadków chorób zawodowych u rolników indywidualnych, kilkaset - w zakładach rolnych. Widzimy, jak wygląda nadzór medyczny nad tą grupą społeczną.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W programie, który przedstawimy wkrótce Radzie Ochrony Pracy zawarliśmy plan szerokiej kontroli zakładów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W ostatnich latach Agencja podjęła intensywnie tematykę ochrony pracy w rolnictwie, zareagowała na wystąpienia Głównego Inspektora Pracy. Zwiększyła się operatywność w zakresie badań lekarskich, szkoleń i służby bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Praktycznie we wszystkich zakładach działają służby bezpieczeństwa i higieny pracy. W wielu z nich działa społeczna inspekcja pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W ocenie wynikającej z prowadzonych przez nas kontroli, generalnie niewiele zmienia się w ochronie pracy w rolnictwie indywidualnym. Dlatego słuszne jest podjęcie tematu przez szerokie gremia.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W Polsce nie istnieją jednoznaczne uregulowania prawne w zakresie bezpieczeństwa pracy. Wczoraj odbyło się posiedzenie Rady Ochrony Pracy, gdzie przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powiedział jednoznacznie, że nie ma wciąż przepisów regulujących postępowanie rolników indywidualnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Wydaje się, iż na tym polu można wiele zrobić, można przybliżyć tę problematykę szerokiej grupie osób. Piszemy o tym również w naszym materiale. W krajach Europy Zachodniej przejmowanie pod nadzór rolnictwa indywidualnego następowało przez wiele lat, np. w Danii - od 1947 do 1968 roku. Tak długo trwały przygotowania do przejęcia kontroli inspekcji pracy nad gospodarstwami indywidualnymi.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Przed nami jest na pewno długi okres przygotowań i nie można osiągnąć podobnego stanu szybko. Działanie wszelkich organów, z którymi współdziałamy należy skoordynować i zaopatrzyć w środki pozwalające na skuteczne objęcie rolnictwa indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Najwięcej wypadków, również śmiertelnych zdarza się w rolnictwie indywidualnym. Za miesiąc gotowy będzie nasz raport, który przedstawi systematycznie problem bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie indywidualnym. Dokonaliśmy w tym celu wielu wizytacji, spotykaliśmy się z rolnikami, uczestniczyliśmy w szkoleniach dla rolników i uczniów szkół o profilu rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W okresie akcji żniwnej ukazało się kilkadziesiąt artykułów w prasie, wiele audycji radiowych i telewizyjnych poświęconych bezpieczeństwu pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Wnioski zawarte w naszym materiale na str. 20 i 21 są wciąż aktualne. Jeżeli nie zrealizujemy choć części z nich, trudno będzie mówić o poprawie warunków pracy na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Sądzę, że pana wprowadzenie odnosi się w dużym stopniu do wniosków końcowych sformułowanych przez Państwową Inspekcję Pracy. Jest to część dyskusji, elementów, które powinny być tu poruszone jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Uważam, iż z tym problemem wiążą się także sprawy dotyczące popularyzacji wiedzy na temat sprawności działania urządzeń używanych w gospodarstwach, dotyczące edukacji i współdziałania z rolnikami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Jako przewodniczący Komisji ds. Bezpieczeństwa Pracy w Rolnictwie Indywidualnym przy Głównym Inspektorze Pracy i wicedyrektor departamentu nadzorującego komórkę pracy BHP w ministerstwie chciałbym powiedzieć kilka słów na temat ochrony pracy w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Wyrażam satysfakcję z faktu, iż Komisja zajęła się takim tematem. Problem jest trudny i złożony. Dał temu wyraz raport Głównego Inspektora Pracy, który we wstępie mówi o złożoności materii w odniesieniu do rolnictwa indywidualnego. To najtrudniejszy obszar, którego nie ogarnęliśmy. Sądzę, że jeszcze wiele czasu przyjdzie nam pracować, aby do tej grupy dotrzeć skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Statystyka jest teraz zatrważająca. Jeśli chodzi o skutki wypadków nastąpiła pewna poprawa w 1991 roku, od 1993 roku rysuje się tendencja spadkowa w liczbie zgłoszonych zdarzeń i w liczbie decyzji uznających zasadność roszczeń rolnika z tytułu wypadku przy pracy. Można sądzić, iż jest to wynik naszego współdziałania z PIP.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">W smutnej statystyce zatrważający jest fakt, że w rolnictwie indywidualnym rośnie liczba wypadków śmiertelnych. Z 286 wypadków w 1993 roku liczba ta wzrosła w 1995 roku do 318 wypadków. Tendencja wzrostowa utrzymuje się.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Wszystkie wypadki są oczywiście tragiczne, ale najbardziej przeraża fakt, że w tej liczbie wypadków coraz więcej jest udziałem dzieci wiejskich. W 1993 roku mieliśmy 430 wypadków, w 1994 roku - 755, zaś w 1995 roku - 973.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Musimy zwrócić szczególną uwagę na ten element. Statystyka ta dotyczy dzieci poniżej 15 roku życia. W tej grupie największą część stanowi młodzież do 10–11 lat.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">W szkołach leśnych wszystkich szczebli został wprowadzony jako obowiązkowy przedmiot Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie. W wielu szkołach przedmiot jest już prowadzony. W ramach praktycznej nauki zawodu położono największy nacisk na tworzenie nawyku u młodych ludzi do stosowania bezpiecznych metod pracy. W przyszłości powinno to procentować.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Wśród przyczyn wypadków można wymienić trzy podstawowe grupy, które od lat się nie zmieniają: pierwsza z przyczyn, najczęściej wypadków śmiertelnych to przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środek transportu w ruchu. Aż 116 wypadków wśród 318 wypadków śmiertelnych w 1995 roku miało taką właśnie przyczynę.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Drugi powód to upadek z wysokości - 48 wypadków, trzeci powód to uderzenie i pochwycenie przez części ruchome maszyn i urządzeń - 25 wypadków w 1995 roku.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">W pierwszej i trzeciej grupie znów zarysowała się tendencja zwyżkowa.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">W Komisji ds. Bezpieczeństwa Pracy w Rolnictwie Indywidualnym doszliśmy do wniosku, że na szczeblu centralnym - poza rozlicznymi inicjatywami - mamy niewielką skuteczność oddziaływania na sytuację w terenie. Dlatego minister rolnictwa zwrócił się do wojewodów, aby na wzór tej Komisji stworzyć komisje na szczeblu województw. Do dziś, jeśli mamy pełne dane, takie komisje pracują w 11 województwach.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Na ostatnim posiedzeniu ustaliliśmy, że naszą Komisję podzielimy na grupy problemowe i każda zajmie się pewnym wycinkiem tematyki. Usprawni to prace i poprawi skuteczność.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#PrzedstawicielMinisterstwaRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKarolChojnacki">Niezwykle ważną sprawą jest szeroka profilaktyka. Jest to zadanie przypisane ustawowo Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Stąd temat ten mogliby najlepiej przedstawić obecni dziś reprezentanci Kasy. Tutaj legitymujemy się rzeczywistymi osiągnięciami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Prosiłbym, aby w naszej dyskusji zachować pewną konwencję rozpoczętą przez pana inspektora Celedę. Powinniśmy podejmować wszystkie wątki, które doprowadzą do wniosków, czy należy pracować nad nowymi uregulowaniami prawnymi, które będą lepiej obligować do rozwiązywania problemów.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Sądzę, że istnieje potrzeba dokonania zmian w ustawie. Część z nich wynika ze zmiany Kodeksu pracy. Jednak w ten sposób rozpoczęlibyśmy proces analizy przepisów ustawowych. Musimy zorientować się, jakiego rodzaju zmiany są jeszcze konieczne.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Ocena sytuacji, skutków finansowych pomaga nam zwymiarować problem. Z uwagi na dramatyczne dane w raporcie powinniśmy rozwiązać kilka spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Problemem bezpieczeństwa pracy zajmujemy się na tyle, na ile pozwalają nam środki pochodzące ze składek rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Statystyka wypadków lekkich ulega wciąż obniżeniu. Z ponad 56 tys. w 1991 roku ich liczba spadła do 39 tys. w 1995 roku. Wzrasta natomiast liczba wypadków śmiertelnych. W 1994 roku takich wypadków było 316, zaś w 1995 roku - 318. W obecnym roku utrzymuje się podobna tendencja. Najtragiczniejsze są wypadki z udziałem dzieci.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Każdy wypadek niesie za sobą ogromną ludzką tragedię. Staramy się na miarę naszych możliwości prowadzić działania zmniejszające liczbę wypadków. Po pierwsze jest to edukacja i prewencja. Rocznie przeprowadzamy szkolenia ponad 50 tys. rolników. Są one finansowane z funduszu prewencji i rehabilitacji. Zabezpieczamy pomoce naukowe, takie jak filmy, broszury i szkolenia na turnusach w centrach rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Na temat przyczyn największej liczby wypadków powstało 8 filmów. Wyświetlamy je w naszych lokalach przy okazji załatwiania innych spraw przez rolników. Uważamy, że film najbardziej przemawia do wyobraźni tych osób.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Po drugie staramy się oddziaływać na środki produkcji i maszyny rolnicze. Poza stosowaniem się do instrukcji obsługi pozostaje sprawa konstrukcji tych urządzeń. Każdy wypadek jest szczegółowo analizowany. Jeśli wina leży po stronie maszyny prowadzimy tzw. działanie regresowe. Starmy się dochodzić wypłaty odszkodowania przez firmę produkującą wadliwe urządzenie.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Nasze działania kierowane są także do konstruktorów maszyn i środków produkcji, aby w projektach uwzględniano zasady bezpieczeństwa pracy. W tym roku braliśmy udział w targach Polagra, gdzie wręczyliśmy pierwsze znaki bezpieczeństwa KRUS dla maszyn, które okazały się bezpieczne w obsłudze. Podkreślamy w ten sposób fakt, że maszyna odpowiada wymaganiom rolnika.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Na tych targach przyznaliśmy po raz pierwszy wyróżnienia targowe dla wyrobów, które zwiększają bezpieczeństwo maszyny. Takich wyróżnień przyznaliśmy dotychczas pięć. Sądzimy, że nasze działanie doprowadzi do wzrostu zainteresowania produkcją bezpieczną.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Jeżeli nasze starania okażą się już nieskuteczne i do wypadku dojdzie, staramy się zapewnić rolnikowi rehabilitację. W czasie pobytu w centrum rehabilitacyjnym prowadzimy rozmowy mające na celu wskazanie na przyczynę wypadku i metody pracy bezpiecznej. Wszystkie przypadki prezentowane są innym pacjentom, co ma na celu uświadomienie różnych niebezpieczeństw podczas pracy w gospodarstwie. Nauka na błędach okazuje się skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Kasa rejestruje wszystkie wypadki. Jednak posiadane środki nie pozwalają nam na szerokie szkolenie. Dotychczasowe działania zaspakajają tylko niewielką część potrzeb w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Szkoły rolnicze otrzymują od nas bezpłatnie wszystkie wyprodukowane pomoce naukowe. Młody człowiek, które rozpocznie wkrótce pracę w rolnictwie powinien posiadać dostateczną wiedzę na temat ochrony pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#ZastępcaprezesaKasyRolniczegoUbezpieczeniaSpołecznegoStanisławJaniak">Można mówić o liczbach wypadków ogólnie, jednak nas interesują przede wszystkim rolnicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Liczymy, że nasze działania będą służyć całej wsi i kolejne metody szkolenia dotrą do wszystkich rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Pan prezes zwrócił uwagę na bardzo ważny element - skala oddziaływania jest ograniczona liczbą ubezpieczonych. Jeżeli problemem mamy zająć się poważnie i skutecznie, musimy położyć nacisk na stworzenie warunków pozwalających objąć maksymalnie szeroką grupę osób.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Musimy sobie odpowiedzieć dzisiaj na pytanie, czy istniejące przepisy i formy działania są wystarczające, abyśmy mogli powiedzieć, że w dużej mierze opanujemy sytuację? Prawdopodobnie nie wszystkie możliwości zostały wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Proszę o kolejne wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Chciałem poinformować państwa, że minister pracy - zgodnie z obowiązkiem ustawowym - przedstawia Radzie Ministrów ocenę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy. Ocena ta jest uzgadniana ze wszystkimi ministrami i wojewodami, również z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej i Państwową Inspekcją Pracy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">W ocenie takiej poruszane są również sprawy związane z bezpieczeństwem pracy w rolnictwie. Także we wnioskach pojawiają się uwagi na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Nie będę omawiać sytuacji w rolnictwie. Szczegóły znajdują się w materiale przedstawionym Radzie Ministrów. 14 sierpnia br. sprawą zajmował się Komitet Społeczno-Polityczny RM, zaś 3 września rząd przyjął dokument. Zawarte w nim wnioski chciałbym państwu przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej zajmuje się głównie sytuacją w zakładach pracy, jednak 53 tys. wypadków przy pracy w rolnictwie jest zjawiskiem na tyle poważnym, że musimy - wspólnie z Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - przedstawić go Radzie Ministrów. Dlatego też powstał odrębny rozdział informujący o sytuacji w rolnictwie indywidualnym.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Nie będę powtarzać danych, ale zwrócę uwagę na fakt, iż w europejskiej klasyfikacji działalności w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie - bo taka kategoria tam istnieje - odnotowano 292 choroby zawodowe. Grupa znajduje się na 4 miejscu po edukacji, ochroną zdrowia i przemysłem.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">W grupie rolnictwa, leśnictwa i łowiectwa wskaźnik na 100 tys. zatrudnionych wynosi 125. W Polsce wskaźnik ten wynosi nieco mniej - 117 chorób na 100 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">W naszym materiale przedstawiliśmy także dane dotyczące działalności w resortowym ośrodku szkolenia kadr i usług socjalnych Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Informowaliśmy też o pracach badawczych prowadzonych przez instytuty, m.in. Instytut Przemysłu Cukrowniczego w Warszawie i Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Wśród 15 wniosków końcowych naszego materiału zatwierdzonego przez Radę Ministrów znajduje się jeden, który w tym gronie nie wzbudzi wątpliwości. Wynika on z danych dotyczących rolnictwa indywidualnego. Brzmi on następująco: „Dla uzyskania poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych niezbędne jest udzielenie Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego pomocy merytorycznej i organizacyjnej.”</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Sądzę, że gdyby nawet Państwowa Inspekcja Pracy objęła swoim nadzorem gospodarstwa indywidualne, co byłoby bardzo trudne do zrealizowania przy potencjale osobowym PIP, to minister pracy musiałby się zastanowić, czy może się to odbyć kosztem zmniejszenia kontroli w innych podmiotach gospodarczych?</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Ważne są jeszcze trzy sprawy. W resorcie wydaje nam się, że w odniesieniu do podmiotów gospodarczych rolnictwa Kodeks pracy powinien równie silnie oddziaływać, jak w pozostałej części.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">System badań i certyfikacji sprzętu dla rolnictwa jest istotnym polem do ogarnięcia. Znaczna część wypadków na wsi jest wynikiem wadliwego funkcjonowania lub użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych. Wymaga to rozszerzenia potencjału jednostek zdolnych do wydawania certyfikatów.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">W Dzienniku Ustaw nr 28 rozszerzono listę o maszyny niebezpieczne, typu pilarki. Gdyby więcej wyrobów rolniczych posiadało certyfikat bezpieczeństwa, służyłoby to zmniejszeniu liczby wypadków w gospodarstwach.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Chcę jeszcze poinformować państwa, że minister edukacji narodowej w porozumieniu z ministrem pracy wykonał już delegację art. 237.2 działu 10 Kodeksu pracy, w wyniku czego powstał program kształcenia w zakresie bezpieczeństwa pracy we wszystkich szkołach zawodowych. Zainteresowanym mogę dostarczyć ów program. Obejmuje on elementy prawa pracy, technologii, ekologii i żywienia.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejJerzyKowalski">Program ten jest wiążący dla wszystkich szkół. Mam nadzieję, że przyszłe pokolenie pracowników rolnych będzie lepiej przygotowane do bezpiecznej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Rozpoczynamy teraz dyskusję. Zgłosiła się do niej pani poseł Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">W jednej z wypowiedzi pojawiło się stwierdzenie o malejącej liczbie wypadków w rolnictwie. Mój pogląd na ten temat wiąże się z zapaścią w polskim rolnictwie. Maleje dynamika pracy rolniczej ugoruje wiele hektarów gruntów ornych, spada zużycie rolniczych środków produkcji.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">O chłopskiej biedzie nieustannie mówią z trybuny sejmowej nasi koledzy z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Przy każdej debacie oddawałam należne honory Państwowej Inspekcji Pracy za wkroczenie na wieś. Wypadki w rolnictwie zdarzają się inaczej niż gdziekolwiek. Zdarzają się niepostrzeżenie, nie jest hala fabryczna, lecz pole, łąka, a świadkami jest najbliższa rodzina. Znikoma jest więc siła oddziaływania wypadku, zanika funkcja edukacyjna.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">W takich dramatycznych sytuacjach utrudniona jest jeszcze pomoc lekarska, ponieważ do przychodni lub szpitala trzeba jechać długo i daleko, nie ma w pobliżu lekarza lub innego pracownika służby zdrowia. Możliwość interwencji jest czasami sprowadzona do zera.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Słabość wiejskiej opieki medycznej powoduje też dużą liczbę chorób zawodowych na wsi. Już nie wspomnę o potwornych wypadkach z udziałem małych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Czy w takim razie przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy uważa, że parlament jest w stanie podjąć działania, które otworzą pole dla PIP do szerszej interwencji w rolnictwie indywidualnym? Czy można to uczynić przez zwiększenie ilości wysoko kwalifikowanej kadry inspektorów pracy - za czym się opowiadam - czy też poprzez wprowadzenie innej kategorii pracowników PIP?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Ze względu na doświadczenie i dorobek Państwowej Inspekcji Pracy jest ona jedyną instytucją, która może udzielić rolnikom pomocy. KRUS ma inne zadania i obejmuje inny krąg osób.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Czy na podstawie konwencji przywołanych w materiale istnieje potrzeba stworzenia w Polsce własnego systemu ochrony pracy w rolnictwie? Czy takie pomysły już powstały?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Jeżeli rolnik jest osobą samozatrudniającą się, to znajduje się poza obszarem regulacji prawnych dotyczących prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Czy przygotowuje się projekt ustawy dotyczącej ochrony pracy w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Z informacji, które posiadam wynika, że najbardziej niebezpiecznym narzędziem na wsi jest piła tarczowa. Jest ona pozbawiona osłon i zabezpieczeń. Czy powstają jakieś materiały lub programy szkoleniowe oddziałujące na świadomość rolników, które mówiłyby o niebezpieczeństwie pracy przy użyciu piły?</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Chciałabym uzyskać odpowiedź na moje pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W imieniu Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej chciałabym wyrazić ogromne zadowolenie z faktu podjęcia przez Komisję Polityki Społecznej tematu ochrony pracy w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Nie będę zgłaszać pytań, ponieważ mam możliwość zadawania ich bezpośrednio w instytucjach. Pragnę zgłosić kilka wniosków.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Najpierw chcę zgodzić się z tezą materiału PIP i moimi przedmówcami, że stan bezpieczeństwa pracy w rolnictwie - mimo zwiększonego wysiłku w ostatnich 3 latach - jest wciąż wysoce niezadowalający. Potwierdzają to liczby wypadków w rolnictwie, a szczególnie wypadków śmiertelnych.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Musi nas skłonić do skuteczniejszego działania fakt, że procentowo większy jest udział wypadków na wsi niż osób zatrudnionych w rolnictwie. 28% to wypadki w rolnictwie, zatrudnienie sięga natomiast 27%.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Działania w tym zakresie muszą być realizowane z większą intensywnością, a także powinny być podejmowane nowe. Należy je prowadzić jednocześnie w kilku obszarach. Chcę zatrzymać się nad czterema z nich.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Pierwszy obszar to likwidacja przyczyn wypadków. Tutaj można było zrobić więcej niż zrobiono. Mamy możliwość wyegzekwowania od producentów wytwarzania bezpiecznych maszyn. Zwracano na to uwagę wielokrotnie. Mówił o tym Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i inni.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Czy stosowane mechanizmy nie powinny być zmienione, ulepszone, także od strony prawa? Nie można dopuścić do wypuszczania na rynek urządzeń niebezpiecznych. Nie mamy już do czynienia z głodem na rynku. Nie każda maszyna musi znaleźć się w sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Instrument ten znajduje się w naszym ręku. Możemy nim skuteczniej zadziałać. Powinniśmy go wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Drugi obszar to szeroko rozumiana edukacja. Nie chodzi tylko o szkolenia prowadzone przez KRUS, Związek i PIP. Edukacja powinna dotyczyć też szkół podległych resortowi edukacji. Postulowaliśmy wielokrotnie, aby taki przedmiot wprowadzić do programu nauczania.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Doświadczenia kilku lat dowodzą, że mamy rację i nasze postulaty są słuszne. Nauczać bezpiecznej pracy trzeba w szkołach każdego typu - podstawowych, średnich i wyższych. Nawet jeśli przedmiot pojawiał się w szkole wyższej, był traktowany po macoszemu.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Jeżeli wyrazimy zgodę na taki poziom nieświadomości, będzie zdarzać się coraz więcej wypadków, a budżet państwa będzie za te szkody płacić. W grę wchodzą biliony złotych.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Kolejny rodzaj to edukacja przy użyciu telewizji. Mówiliśmy o tym wielokrotnie. Na potrzeby kółek rolniczych, kół gospodyń wiejskich itp. powstały filmy, ale dostępne są wciąż w niedostatecznie szerokiej skali.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Telewizja powinna emitować krótkie filmy, nawet trzyminutowe, raz na tydzień lub rzadziej, pokazujące główne zagrożenia i sposoby ich uniknięcia. Telewizory są prawie w każdym domu. Filmy takie mogą okazać się ogromnie skutecznym środkiem likwidacji przyczyn wypadków.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Edukacja tego typu przyda się również ludziom w mieście. Krąg odbiorców byłby szeroki.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Trzeci obszar to koordynacja działań. Powołana w ub.roku Komisja ds. Bezpieczeństwa Pracy w Rolnictwie Indywidualnym przyczyniło się do lepszej koordynacji. Jej praca jest odbierana dobrze w terenie, choć nie wszędzie. Wszystko zależy od nastawienia władz samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Koordynacja dotyczy nie tylko działań „na dole”, lecz także instytucji centralnych. Do szerszej kontroli mogłyby się włączyć Państwowa Inspekcja Handlowa i szereg agend kontrolnych, które powinny wesprzeć wysiłki Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Poszczególne resorty mogą uruchomić własne instrumenty, aby przeciwdziałać zagrożeniom, które stworzyła gospodarka wolnorynkowa. Chodzi o ilość stosowanych pestycydów, o liczbę sprowadzanych z zagranicy starych maszyn itp.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Wielokrotnie podnoszono kwestię ustanowienia listy robót i czynności, których nie wolno wykonywać dzieciom. W dalszym ciągu takiego wykazu nie ma. Wypadkowość wśród dzieci jest ogromna. Staramy się zapobiegać i szkolić, ale fakty mówią same za siebie. Dzieci są wykorzystywane do wielu prac, które wiążą się z dużym ryzykiem, co kończy się czasami nawet śmiercią dziecka.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W następnym obszarze możemy zrobić najwięcej jako posłowie. To prawo. W imieniu Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych podnoszę tę sprawę już od 1991 roku.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Z naszej inspiracji Rada Ochrony Pracy określiła najważniejsze kierunki działania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie indywidualnym. Wtedy też domagałam się reaktywacji społecznej inspekcji pracy. Mówię o tym przez kolejne kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W dalszym ciągu sprawa nie znalazła rozwiązania. Należy zastanowić się, jak stworzyć warunki prawno-organizacyjne i ekonomiczne do utworzenia instytucji przedłużającej działanie Państwowej Inspekcji Pracy na wieś, tam gdzie zdarza się wypadek?</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Pojawiła się już koncepcja wybrania pilotażowo stu gmin, w których działałyby społeczne inspekcje pracy. Kiedyś pracowało 7,5 tys. społecznych inspektorów pracy. Byli oni wyposażeni w niezbędną wiedzę i uprawnienia. Finansowano ich ze środków Związku, ale wszystko skończyło się w 1990 roku.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Teraz potrzebujemy nowych podstaw prawnych. Chciałabym mówić na ten temat ostatni raz. Rozwiązanie tej kwestii byłoby dużym krokiem naprzód w poprawie warunków pracy na wsi.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Społeczna inspekcja pracy powinna być elementem systemu kontroli i nadzoru w rolnictwie. Jestem przekonana, że poprawi to bezpieczeństwo pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Prosiłabym o spisanie wniosków, które zostały zgłoszone na ten temat w debatach plenarnych, aby zorientować się, co z tego zostało zrealizowane, a co należy powtórzyć we wnioskach z dzisiejszego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Po wypowiedzi pani poseł widać, że współpraca z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej będzie owocna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Chciałam dodać do wypowiedzi pani poseł Grzebisz-Nowickiej informację o ustawie o społecznej inspekcji pracy. Z mocy obowiązującego prawa jest ona związana ze związkami zawodowymi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">W Sejmie odbyło się spotkanie zorganizowane przy współpracy z Państwową Inspekcją Pracy, gdzie na temat przyszłego usytuowania społecznej inspekcji pracy wypowiadali się przedstawiciele głównych central związkowych.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">30 września zostanie zakończona praca zespołu, który przygotowuje projekt ustawy o społecznej inspekcji pracy. Musimy zastanowić się, czy będzie to inicjatywa Komisji Polityki Społecznej, czy posłów zasiadających w Radzie Ochrony Pracy.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Dotychczas dwukrotnie rozpatrywaliśmy w Sejmie sprawozdanie Głównego Inspektora Pracy. Wysłuchanie trzeciego sprawozdania przewidziane jest na 95 posiedzenie Sejmu w dniu 19 grudnia br.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">W gestii pana przewodniczącego leży wynegocjowanie przesunięcia tego terminu na wcześniejszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Będziemy interweniować u Marszałka Sejmu, aby przyspieszyć termin dyskusji nad sprawozdaniem PIP. Chcemy doprowadzić do większej aktualności rozpatrywania tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">W odniesieniu do wniosków, pragnę dodać, że zawsze staramy się spisywać wszystkie wnioski i nadawać im określony bieg. Pod koniec tego posiedzenia spróbujemy sformułować pewne wnioski i powołać zespół lub podkomisję, która opracuje propozycje działań koniecznych do wcielenia w życie.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Sądzę, że grupa posłów, którzy od dawna interesują się problematyką ochrony pracy w rolnictwie może włączyć się do prac podkomisji. Jestem przekonany, że osiągniemy w ten sposób pożądany efekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJanRulewski">Chciałbym zauważyć, że nasza dzisiejsza dyskusja jest nieco zawieszona w próżni z uwagi na niepełne uczestnictwo, jak też na niepełną możliwość skorzystania z informacji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJanRulewski">W takiej dyskusji nie powinno zabraknąć przedstawicieli rolników. Nie chodzi mi o polityków i instytucje rolnicze. Udział reprezentantów gmin lub sołtysów mógłby wprowadzić wiele elementów informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełJanRulewski">Materiały, którymi dysponujemy mają charakter wielkiej, zbyt ogólnej syntezy. Nie pozwalają nam zorientować się, w czym tkwi waga problemu?</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełJanRulewski">Otrzymaliśmy materiały Państwowej Inspekcji Pracy. Wiemy już teraz, że ma ona ograniczone możliwości kontroli w rolnictwie indywidualnym. Pierwsze działania podjęła rok temu, dlatego iż z naszej inicjatywy zatrudniono tam dodatkowo 60 inspektorów pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełJanRulewski">Materiały są bardzo uogólnione. Mamy 2 mln gospodarstw indywidualnych, to o 500 tys. więcej niż innych podmiotów gospodarczych. Dodajmy do tego kilkadziesiąt spółek i organizacji działających na wsi, to okaże się, że raport PIP jest wyjątkowo szczupły w odniesieniu do liczb.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełJanRulewski">Charakter pracy na wsi jest bardzo złożony. Gdyby nas wysłano do pracy w gospodarstwie, popełnialibyśmy znacznie więcej błędów niż rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełJanRulewski">Najważniejszy jest fakt, że rolnik musi dysponować znacznie szerszą wiedzą niż przeciętny pracownik w zakładzie produkcyjnym. Musi obsługiwać kilkanaście maszyn i urządzeń. Dotyczy to zarówno transportu, środków chemicznych, obróbki, przeróbki, jak i napraw elektrycznych. Rolnik prowadzi więc małą fabrykę.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełJanRulewski">Tak szerokiej wiedzy nie jest on w stanie posiąść samodzielnie. Edukacja jest niezbędna i nie dotyczy to tylko czasu nauki w szkole. Wiedza taka musi być aktualizowana chociaż raz na dwa lata.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełJanRulewski">Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawiła żadnych materiałów. Statystyka może być odbierana dwojako - albo jako postęp, albo jako kompletny upadek.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełJanRulewski">Jako członek Rady Ochrony Pracy mogę, na podstawie moich doświadczeń, powiedzieć że tam, gdzie jest dużo wypadków ciężkich i śmiertelnych zdarza się mnóstwo wypadków lekkich. Gospodarstwo to nie jest kopalnia, nie zgłasza się lekkich uszkodzeń ciała, ponieważ bieżąca praca nie pozwala na odrywanie się od roli.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełJanRulewski">Znaczne oddalenie punktów opatrunkowych lub lekarza również wpływa na brak adnotacji o drobniejszych wypadkach. Jeśli rolnik stwierdzi, że rana nie jest groźna, nie zgłosi jej do ubezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PosełJanRulewski">Możemy stwierdzić bez pomyłki, że liczba wypadków ogółem jest większa. Fakt, iż KRUS nie posiada pełnych danych na ten temat napawa nas obawą.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PosełJanRulewski">W mieście można oddzielić zakład pracy od miejsca zamieszkania, przez co łatwiej określić liczbę wypadków przy pracy. Na wsi obie dziedziny pokrywają się. Czy KRUS dysponuje definicją wypadku?</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PosełJanRulewski">Dopiero wówczas można określić, co stanowi wypadek przy pracy w rolnictwie. Nie wiem też, jak to oddziałuje na system ubezpieczeniowy. Jakie są warunki ubezpieczenia wypadkowego?</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PosełJanRulewski">Czy rolnik wpłacając składki na swoje ubezpieczenie jest poinformowany o warunkach tego ubezpieczenia?</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#PosełJanRulewski">Konieczne jest oczyszczenie naszego pola informacyjnego, zdefiniowanie zakresu, aby móc wreszcie przejść do stawiania wniosków.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#PosełJanRulewski">Jestem przeciwnikiem obciążania dodatkowymi zadaniami Państwową Inspekcję Pracy. Chodzi o 2 mln indywidualnych gospodarstw rolnych. Składki na ubezpieczenie płaci ok.1,4 mln rolników. To mniej więcej tyle, ile mamy innych podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#PosełJanRulewski">Podstawowym czynnikiem stymulującym wypadkowość powinien być system ubezpieczeniowy, a nie system kontroli. PIP nie jest w stanie objąć kontrolą wszystkich zakładów pracy, a co dopiero taką liczbę gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#PosełJanRulewski">Czy możemy podwoić wysiłki Państwowej Inspekcji Pracy i dodać do tego poradnictwo? Nie. Być może rozwiązaniem jest nowelizacja Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych. Jestem gotów podnieść rękę za przyznaniem KRUS dodatkowych środków budżetowych na ten cel. Musiałbym jednak wiedzieć, komu i czemu miałyby one służyć.</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#PosełJanRulewski">Pani poseł Grzebisz-Nowicka mówiła, że maszyny rolnicze są niebezpieczne. Ja natomiast twierdzę, iż rolnictwu potrzebny jest inny system zabezpieczenia maszyn - jeśli nie założy się osłony, to urządzenie nie będzie pracować w ogóle. Nie wystarczy przestrzegać, trzeba wymóc bezpieczne zachowanie.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#PosełJanRulewski">Być może Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Rolniczych powinna dofinansować producentom takich rozwiązań wytwarzanie maszyn nowego typu?</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#PosełJanRulewski">Istnieją i powstają izby rolne. W moim województwie bydgoskim mamy ich 80%. Być może to one powinny otrzymać środki na zorganizowanie szkoleń?</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#PosełJanRulewski">Przyjrzyjmy się zachowaniom rolników na drogach. Ich pojazdy są nieoznakowane, w złym stanie technicznym. Nie wiem, czy najlepszym rozwiązaniem są mandaty. Może skuteczniejsze byłoby odbieranie karty rowerowej, czy innego dokumentu do czasu, aż rower lub wóz zostaną wyposażone w światła. Dotyczy to również kombajnów i ciągników.</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#PosełJanRulewski">Wypadki z udziałem środków transportowych stanowią duży odsetek wśród ogólnej liczby wypadków. Każde działanie zapobiegawcze zmniejszy ich liczbę.</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#PosełJanRulewski">Najistotniejszą rolę Państwowej Inspekcji Pracy widzę w miejscu, gdzie konstruowane i produkowane są urządzenia i maszyny rolnicze. Piły tarczowe powinny posiadać konieczne zabezpieczenia i nie mogą być droższe od pił bez zabezpieczenia. Dotyczy to też prasy. Nie można jednocześnie podawać i naciskać przycisk uruchamiający maszynę.</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#PosełJanRulewski">Proszę zauważyć, że problem będzie się sam rozwiązywać, o ile będzie on zekonomizowany. Dzisiaj struktura podatkowo-ubezpieczeniowa na wsi jest niekorzystna. Rozwiązaniem są ulgi inwestycyjne, ale rolnik nie płaci podatku. Co tu odpisywać?</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#PosełJanRulewski">Elementów ekonomizowania wsi jest więcej i w moim przekonaniu rolnik traci z powodu nieuwzględnienia go w systemie podatkowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Dziękujemy za poszerzenie kręgu pytań, jakie powinny znaleźć swoje odpowiedzi w trakcie dyskusji. Proszę, aby teraz wypowiedziała się pani minister Duczkowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Chciałabym kontynuować wątki poruszone przez panią poseł Grzebisz-Nowicką, panią poseł Sienkiewicz i pana posła Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Trzeba wielkiej mobilizacji sił i środków, aby wpłynąć na ugruntowanie pozytywnych zachowań rolników w dziedzinie ochrony pracy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Nie wystarczy doprowadzić do produkcji bezpiecznych maszyn, lecz konieczny jest nawyk bezpiecznej pracy. Chodzi o to, aby rolnik nie zdejmował osłony w pilarce, aby przed uruchomieniem ciągnika spojrzał, czy z tyłu nie stoi dziecko itd.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Chciałabym powiedzieć, co można zrobić już teraz, niemal bez inwestycji, żeby w długim czasie wyrobić nawyk do bezpiecznej pracy.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Najpierw krótka uwaga. Nie znam statystyk i danych w tym zakresie, ale sądzę, iż zachowania i efekt szkoleń zależą od poziomu wykształcenia rolników. 1,8% rolników posiada wyższe wykształcenie, kolejne 17% - pełne średnie, a 30% - zasadnicze zawodowe i podstawowe pełne. Reszta, czyli połowa rolników w Polsce nie ukończyła nawet szkoły podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Wypadkowość jest wyższa w tej ostatniej grupie. To oni sami przerabiają maszyny nie znając się zupełnie na tym, sami majstrują przy urządzeniach elektrycznych.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Co może tu zrobić Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej? Pierwsza sprawa to programy edukacyjne. Szkoły ministra rolnictwa będą zaopatrzone w przyszłym roku szkolnym w nowe programy od pierwszych klas, a w tej chwili w niektórych szkołach dodano już przedmiot bezpieczeństwo i ochrona pracy w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Na wniosek ministra rolnictwa w Ministerstwie Edukacji Narodowej rozpoczyna pracę zespół międzyresortowy, który zajmie się kształceniem młodzieży wiejskiej. Największy problem dotyczy kształcenia w szkołach podstawowych na wsi. Poziom jest bardzo niski i zdarza się, że do szkoły średniej egzamin zdaje 5 uczniów z całej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Zespół może zdecydować, aby - w przypadku gdy nie ma oddzielnego przedmiotu - szkolenie uczniów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzić na lekcjach wychowawczych. Będzie to z pożytkiem dla najmłodszych. Wyrobi się w nich nawyk do bezpiecznego zachowania w gospodarstwie, na drodze.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Przyznam rację pani poseł Grzebisz-Nowickiej, że edukacyjną funkcję powinna pełnić także telewizja. Mogłyby to być 3-minutowe filmy pokazujące bezpieczną obsługę maszyn i inne właściwe zachowania.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">W wielu województwach pracują zespoły, przez które można prowadzić nadzór nad szkoleniem rolników.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Od jesieni minister rolnictwa rozpoczyna szkolenie kierowników zakładów w zakresie praktycznej nauki zawodu. 193 szkoły posiadają swoje gospodarstwa do nauki zawodu. W oparciu o nie prowadzimy kurs zarządzania gospodarstwem, a w ramach zajęć odbywa się wykład z zakresu bezpieczeństwa i ochrony pracy. Przyszli kierownicy zakładów otrzymują wiedzę pozwalającą w późniejszej pracy wymóc na rolnikach bezpieczne zachowania.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Na wniosek Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej minister może uznać tę problematykę jako priorytetowe zadanie i zlecić jego wykonanie ośrodkom doradztwa rolniczego. Wtedy ośrodki te otrzymają środki na zadania zlecone, za co zorganizują kursy dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Jeśli o czymś mówi się bez przerwy, to można w sporym procencie uzyskać sukces. Dotyczy to też tematyki bezpieczeństwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Podam przykład izb rolniczych. Przez ostatnie parę miesięcy upowszechniamy ideę izb i ludzie poszli do wyborów, izby są powoływane, choć oczywiście nie dotyczy to wszystkich regionów i wyborców.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Centrum Doradztwa Rolniczego w Poznaniu może powielić materiały propagandowe. Broszury należy rozprowadzać po wszystkich placówkach i gospodarstwach na wsi.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Trzeba skorzystać z doświadczeń wszystkich organizacji społecznych i politycznych. One mają kontakt ze społecznościami lokalnymi. Problem leży w koordynacji działań.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Działalność powinna być prowadzona wielotorowo. Sądzę, że największe trudności będziemy mieć z adresatem, który najczęściej ulega wypadkom - ze źle wykształconym rolnikiem, który nie czyta, nie szuka wiedzy, który z przyzwyczajenia robi wiele rzeczy źle.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejKatarzynaDuczkowska">Być może kanał przepływu informacji przez dzieci i młodzież przyczyni się do upowszechnienia wiedzy z zakresu bezpieczeństwa pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Moja organizacja ma zapisane w statucie jako jeden z celów poprawę warunków życia ludzi mieszkających na wsi. Cieszę się więc, że mogę uczestniczyć w dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">W oparciu o niektóre liczby chciałbym podzielić się moimi refleksjami.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Znaczna część wypadków śmiertelnych wynika z faktu, iż w środowisku wiejskim nie można udzielić szybko pomocy medycznej osobie rannej. Słaby jest dojazd do punktu służby zdrowia, nie ma telefonów itp.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Jestem również posłem i dlatego pozwolę sobie na kilka słów polemiki. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przedstawiła liczbę 54 tys. wypadków ogółem. Przedstawiciel Kasy mówił, że część z nich nie podlegała ubezpieczeniu, omawiał strukturę przyczyn. Oznacza to, że KRUS ma dobre rozeznanie w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Trzeba się zastanowić, jak można zapobiegać tak ogromnej liczbie wypadków. Z materiałów, iż proponowane są już pewne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">W grupie wypadków śmiertelnych zwraca uwagę wysoka liczba porażeń prądem elektrycznym. Dyskutowaliśmy na ten temat. Moja organizacja czynnie uczestniczy w działaniach podejmowanych przez Radę Ochrony Pracy, Państwową Inspekcję Pracy i inne instytucje.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Podpisaliśmy ze Stowarzyszeniem Elektryków Polskich porozumienie, w ramach którego zostanie przeszkolonych kilkanaście tysięcy rolników. Chcemy, aby zdobyli kwalifikacje elektryka wiejskiego. Chodzi o naprawę prostych urządzeń, sieci domowej itp.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Jeśli za naprawy elektryczne biorą się wszyscy, to skutki widoczne są w liczbach wypadków.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Myślę, że materiały, które otrzymaliśmy powinny być przez posłów wykorzystane. Mówię np. o rozdziale pt. Inspekcja pracy w rolnictwie - przykłady z krajów europejskich. Moglibyśmy wykorzystać doświadczenia europejskie na naszym gruncie.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Chciałbym podziękować Głównemu Inspektorowi Pracy na przyłączenie Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych do pracy nad omawianymi zagadnieniami poprzez porozumienie, o którym już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego powiedział o inicjatywie nadawania znaku bezpieczeństwa KRUS dla niektórych urządzeń dla wsi. Uważam, że można połączyć ten pomysł z nadawaniem znaku niebezpieczeństwa. Publiczne ogłoszenie nazw najbardziej niebezpiecznych maszyn mobilizowałoby do usunięcia wad przez producentów.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Można też zgłosić do Agencji Restrukturyzacji Rolnictwa prośbę, aby nie dawała kredytów na produkcję tych niebezpiecznych maszyn.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Podpisuję się pod propozycją zakończenia dyskusji nad liczbami w statystyce wypadków. Jednak nie mogę zgodzić się z opinią, iż przyczyną wypadków może być spadek zużycia środków technicznych i ugory. Nie jest to dobry argument.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Popieram panią poseł Grzebisz-Nowicką, która mówiła o wykorzystaniu telewizji do celów edukacyjnych. Gdyby tylko 10% programów ideologicznych zastąpić filmami instruktażowymi na temat bezpieczeństwa pracy, mielibyśmy znacznie mniej wypadków.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Prezydium Komisji może wystąpić w imieniu nas wszystkich do kierownictwa telewizji o emitowanie takich audycji. Negatywny przykład pokazany w telewizji może powstrzymać pewien procent ludzi od lekkomyślnego działania.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Nie mogę się zgodzić z panem posłem Rulewskim, który stwierdził, iż posiedzenie nie ma sensu, ponieważ brakuje na sali rolników. Są rolnicy i znamy ich opinie. Poza tym nie jest konieczna obecność każdej grupy, o której mówi się w Sejmie. O prawie drogowym musielibyśmy dyskutować z kierowcami, o narkomanii - z przedstawicielami narkomanów itp.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Uważam, że forma dzisiejszego posiedzenia jest dobra i podkreślam ten fakt jako poseł i prezes KZRKiOR.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Cieszę się, że pomyślano o świetnym rozwiązaniu sprawy edukacji uczniów i młodzieży w szkołach. Jest to dobry pomysł, ale nie koniecznie najlepszy. Skuteczniejsze okazuje się szkolenie na stanowisku pracy, w gospodarstwie. Trudno teoretycznie wykształcić bezpieczne zachowania. Czy każdy uczeń będzie wiedział, jak pracuje sieczkarnia?</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychJanuszMaksymiuk">Jeśli na realizację tego zamysłu ma pójść dużo pieniędzy, to radzę przerzucić je do szkoleń rolników w miejscu pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Jako członek Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest pan naszym gościem. Członkowie naszej Komisji przyzwyczaili się do kontrowersyjnych wypowiedzi pana posła Rulewskiego. Nie oznacza to, że pan poseł chce komuś zaszkodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Ad vocem. Chodziło mi o to, że radość wynikająca ze spadku liczby wypadków na wsi jest pozorna. Wynika to ze spadku potencjału polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Chcę dodać jeszcze kilka słów na temat telewizji. Pan przewodniczący W. Pawlak występuje w telewizji często, ale zazwyczaj mówi o sukcesach lub o Ochotniczej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Z inicjatywy posłów została przeprowadzona nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, gdzie w obowiązkach telewizji zapisano, iż musi prowadzić edukację obywatelską, w tym promocję zdrowia i zapobieganie uzależnieniom.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełKrystynaSienkiewicz">Przy sprawozdaniu z działalności Rady ani jeden poseł i senator nie upomniał się o realizację tego obowiązku. Teraz możemy tylko żałować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełStefanCeranka">Najistotniejsze sprawy zostały już poruszone. Jednak zastanawiam się, czy dzisiejsze spotkanie może zmienić istniejący stan?</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełStefanCeranka">Dotychczas odbywały się seminaria, debaty, pracują zespoły, mówimy, że nie ma nowych uregulowań prawnych, ale ich nie zmieniamy itp. Liczba wypadków rośnie.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełStefanCeranka">Dla mnie istotna jest długofalowe działanie zmierzające do poprawy sytuacji cywilizacyjnej polskiej wsi. Teraz załatwia się tylko bieżące potrzeby, na to znajdą się środki. Nie myślimy o przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełStefanCeranka">Mówiłem o tym wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełStefanCeranka">Na początek trzeba zrobić to, co nie wymaga inwestycji. W oświacie nie trzeba dodatkowych godzin lekcyjnych. Minister edukacji powinien skierować do szkół podstawowych pismo, w którym podkreśli, że każdą wolną chwilę należy poświęcić na uświadomienie dzieciom zagrożeń w czasie pracy. Nauczyciel w szkole wiejskiej spotyka się też z rodzicami, może z nimi porozmawiać. To nie kosztuje. Jedynym wydatkiem są pomoce naukowe.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełStefanCeranka">Czy odpowiednie instytucje zajmujące się bezpieczeństwem pracy na wsi nie mogą zwrócić się do samorządów, które też odpowiadają za bezpieczeństwo swoich mieszkańców, aby powołały u siebie społecznego inspektora BHP?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełStefanCeranka">Taki inspektor na co dzień będzie kontrolować gospodarstwa. Środki są tu niewielkie.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełStefanCeranka">Doradztwo rolnicze też powinno zająć się szkoleniami w tym zakresie. Nigdy nie widziałem, aby rozdawano rolnikom jakieś ulotki informacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Mówiłem, iż celem naszego spotkania jest doprowadzenie do sformułowania wniosków, które stworzą koncepcję zmian. Jeśli do tej pory odbywały się spotkania nie kończące się konkluzjami, to nie nasza wina. Z wielu wypowiedzi wynika, że istnieje potrzeba wykazania inicjatyw legislacyjnych. Będziemy zmierzać w tym kierunku. Na zakończenie naszego posiedzenia powołamy zespół lub podkomisję, która podejmie najpilniejsze tematy, zaś później zajmie się następnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełMichałKowalczyk">Dwukrotnie pani poseł Sienkiewicz mówiła, że wypadkowość wśród dzieci jest duża. Stwierdzono, że należy szkolić dzieci i młodzież.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełMichałKowalczyk">Czy istnieją wyniki badań nad strukturą tych wypadków? Jakie są przyczyny wypadków z udziałem dzieci? Czy winne są same dzieci, czy też bezmyślne dorosłe osoby? Czy szkolenie nie powinno dotyczyć właśnie rodziców?</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełMichałKowalczyk">Małe dziecko z reguły nie jest winne wypadkowi. Pani minister powiedziała, że należy wytworzyć u rolników nawyk bezpiecznego postępowania. Zacząć można od dzieci, ale przede wszystkim trzeba objąć szkoleniami dorosłych. Czy któryś rodzic będzie słuchać porad dziecka? A jaka jest wina dziecka, jeśli najeżdża na nie ojciec jadący pod wpływem alkoholu?</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełMichałKowalczyk">Wśród zgłoszonych wypadków 1710 nie zostało uznanych do ubezpieczenia, ponieważ spowodowane były pod wpływem alkoholu. Czy mają państwo świadomość, ile spośród pozostałej części wypadków stało się z powodu spożycia alkoholu?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełMichałKowalczyk">Chcąc tworzyć nawyk bezpiecznego zachowania należy pamiętać, że wypadki z powodu złego stanu urządzeń też są wynikiem postępowania ludzi. Sama maszyna nie powoduje zazwyczaj wypadku, lecz człowiek ją obsługujący.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełMichałKowalczyk">Następny procent wypadków to zła organizacja pracy. To także czynnik ludzki. 91% zdarzają się z winy człowieka. Tu trzeba położyć nacisk.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PosełMichałKowalczyk">Pan poseł Rulewski mówił o dodatkowych zabezpieczeniach. Pomysłowość ludzka nie zna granic. Aby ułatwić sobie pracę rolnik zablokuje przycisk, podłoży cokolwiek, spowoduje spięcie itd.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PosełMichałKowalczyk">Najważniejszy jest nawyk bezpiecznej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJózefMioduszewski">Sądzę, że nie można dzisiejszego tematu rozpatrywać w kategoriach wpływu na spadek wypadkowości na wsi. Jeśli nawet będziemy debatować nad tym 3 dni w Sejmie, liczba wypadków od tego nie spadnie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełJózefMioduszewski">Problem jest skomplikowany i prostych recept nie ma. Próbował je dawać pan poseł Rulewski, ale niestety nie ma takich.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełJózefMioduszewski">Mówiono już, że nawet najlepsze zabezpieczenia maszyn można wyeliminować. Rolnicy posługują się jeszcze starymi urządzeniami sprzed 50 lat. Ich sprawność będzie obniżona. Ciągniki pracują w gospodarstwach przez 10–12 lat, roczna sprzedaż traktorów wynosi ok. 3%. Ile czasu musi upłynąć, aż wszyscy zakupią nowoczesne ciągniki z zabezpieczeniami?</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełJózefMioduszewski">Wskazywano tu na wiele przyczyn wypadków. Jedną z najgroźniejszych jest alkohol. Często statystyki nie odzwierciedlają tej tragicznej sytuacji. Nie wiadomo, ile wypadków spowodowali pijani rolnicy. Wielu rolników pracuje na niezabezpieczonych maszynach, ale ten sam człowiek, który stanie przy maszynie po pijanemu spowoduje wypadek.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełJózefMioduszewski">Współzależność wielu dziedzin życia na wsi jest czasami trudna do przewidzenia. Wszystko jest powiązane i wpływa jedno na drugie. Należy dostrzec te zależności i wykorzystać tę wiedzę przy likwidowaniu skutków wypadków w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełJózefMioduszewski">Pan poseł Rulewski krytykował Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jestem pewien, że Kasa rozszerzy swoją działalność w zakresie bezpieczeństwa pracy na wsi. Leży to w zakresie jej obowiązków, a poza tym także w jej interesie.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełJózefMioduszewski">Zmniejszenie liczby wypadków jest korzystne też dla samych rolników. Im więcej wypadków, tym większe składki na ubezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełJózefMioduszewski">Duża śmiertelność wiąże się z warunkami pracy. Zdarza się, że rolnik będąc sam na polu ulegnie wypadkowi. Brak szybkiej pomocy doprowadza do zgonu. Czasami znajduje się go po kilku godzinach.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełJózefMioduszewski">Sądzę, że nie uda nam się dzisiaj rozwiązać problemów ochrony pracy w rolnictwie. Nie ma cudownych leków na przewlekłe choroby. Działania muszą być stopniowe i systematyczne.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PosełJózefMioduszewski">Jestem także zwolennikiem powołania zespołu lub podkomisji, która przeanalizuje poszczególne elementy i propozycje z dzisiejszego i wcześniejszych posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PosełJózefMioduszewski">Największy nacisk należy położyć na prewencję, choć wiem, że jest to raczej syzyfowa praca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełIgnacyPółćwiartek">Jestem zwolennikiem poglądów, które wyraziła dziś pani poseł Grzebisz-Nowicka. Krążymy wokół tego tematu już od długiego czasu. Jednak nie znaleźliśmy rozsądnego rozwiązania. Sytuacja ekonomiczna na wsi jest bardzo trudna, a wszelkie unowocześnienie i zapewnienie bezpieczeństwa pracy polega na zaangażowaniu środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełIgnacyPółćwiartek">Pani poseł Sienkiewicz słusznie zauważyła, że wypadkowość w rolnictwie związana jest ze spadkiem produkcji rolnej. Oznacza to spadek dochodowości, a więc rolnik nie może zainwestować w swoje gospodarstwo. Przy prawidłowej relacji ekonomicznej można byłoby wyeliminować wiele przyczyn wypadków.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełIgnacyPółćwiartek">Nie wystarczą społeczni inspektorzy pracy i oświata. Jedyne wyjście to poprawa sytuacji ekonomicznej wsi.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełIgnacyPółćwiartek">Rolnika nie stać na zatrudnienie najemników. Musi zatrudniać przy pracach w gospodarstwie dzieci i resztę rodziny.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełIgnacyPółćwiartek">Przede wszystkim musimy zabezpieczyć opłacalność produkcji rolnej, a zapewni to poprawę bezpieczeństwa pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na ważną grupę w rolnictwie - na dzierżawców. Ostatnio ok. 3 mln hektarów ziemi Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa zostało przekazanych dzierżawcom. Nie obejmuje ich żadna służba ochrony pracy czy społeczni inspektorzy pracy. Nasze organizacje zawodowe również nie docierają wszędzie.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Ten dział rolnictwa otoczony jest tylko w części działaniami Państwowej Inspekcji Pracy. Jednak instytucja ta nie może objąć swoją kontrolą wszystkich nowych gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa powołała służbę bezpieczeństwa i higieny pracy w swoich zakładach, działa tam też wiele naszych organizacji związkowych i wypadkowość przy pracy zmniejszyła się znacznie.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Nie ma tu porównania z sytuacją w gospodarstwach dzierżawionych. W sierpniu br. miał miejsce straszny wypadek w gospodarstwie rybackim jeziorowym w województwie bydgoskim. Utonęło 4 rybaków. Nie mieli na sobie kamizelek ratunkowych i nie zdołali dopłynąć do brzegu.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">W województwie elbląskim zginęło w ub. roku dwóch traktorzystów, ponieważ nie mieli osłon na wale przekaźnika mocy. Przykładów można mnożyć więcej.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Jako związek zawodowy chcemy włączyć się do porozumień zawartych między Głównym Inspektorem Pracy a prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W ramach nadzoru majątkowego Agencji należy pomóc w rozwiązywaniu problemów dzierżawców. Trzeba ich wyszkolić.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegPracownikówRolnictwaLechKochański">Należy uczynić wszystko, aby nowe przepisy Kodeksu pracy były impulsem do polepszenia stanu bezpieczeństwa i higieny pracy na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJanuszLemański">Chciałem odnieść się do propozycji premiowania bezwypadkowej pracy. Komercyjne firmy ubezpieczeniowe żądają zaświadczenia o stanie zdrowia klienta. Jeżeli w rodzinie były przypadki ciężkich chorób, jak nowotwory, zdarzyły się samobójstwa, to klient nie zostanie ubezpieczony.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełJanuszLemański">Chcę się dowiedzieć, w jaki sposób ubezpiecza się rolników? Czy firma ubezpieczeniowa mieści się w jakimś lokalu w gminie, gdzie przychodzą rolnicy? Czy też inspektor ubezpieczeniowy udaje się po kolei do każdego gospodarstwa i stwierdza stan bezpieczeństwa i higieny pracy?</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełJanuszLemański">Czy może on na miejscu stwierdzić, czy instalacja elektryczna jest w prawidłowym stanie, czy gnojownik jest osłonięty klapą itp.?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełJanuszLemański">Jeśli nie stwarzamy żadnych rygorów ubezpieczenia, to czego wymagać?</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełJanuszLemański">Być może pewnym wyjściem jest zwalnianie z części składki za bezwypadkowość w poprzednim roku? Jest to jedna z propozycji, ale przecież można się nad nią zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełJanuszLemański">Mówiono tu o biedzie na wsi. Miałem okazję oglądać na Podkarpaciu maszyny, którymi posługują się rolnicy. Znaczna ich część produkowana jest domowym sposobem z różnych elementów innych urządzeń. Ważne jest, aby działało, a nikt nie myśli o bezpieczeństwie pracy.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PosełJanuszLemański">Chciałem kupić do skansenu wóz drewniany. Przeszliśmy przez wiele gospodarstw i nie udało nam się go kupić, ponieważ wszystkie wozy są wciąż w użyciu.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PosełJanuszLemański">Pługi mają drewnianą konstrukcję z blachą zamiast lemiesza. O jakiej technice my tu mówimy?</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PosełJanuszLemański">Myślę, że obowiązek kontroli nie może spoczywać na Państwowej Inspekcji Pracy. Nie będzie to skuteczna metoda. Być może będą nią bodźce ubezpieczeniowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Mówiąc o ubezpieczeniu realizowanym przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego należy pamiętać, że może być ono porównywane z ubezpieczeniem pracowniczym. Jest to więc ubezpieczenie obowiązkowe, a nie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektorJerzyKowalski">Chciałbym nawiązać do wątku dotyczącego edukacji społecznej. Jeżeli na tej sali mamy zamiar znaleźć pewne rozwiązania, powinniśmy wziąć pod uwagę wszystkie argumenty.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#DyrektorJerzyKowalski">Nie możemy powiedzieć, że będziemy szkolić dzieci, a nie mówimy o dorosłych. Te działania powinny być prowadzone równolegle.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#DyrektorJerzyKowalski">Wszelkie wątki wiążą się z pieniędzmi. We wszystkich znanych mi systemach ubezpieczeń działają fundusze prewencyjne. KRUS też taki fundusz posiada. Wróciłem teraz z Bydgoszczy, gdzie na targach prezes KRUS ustanowił nagrodę dla wyrobu bezpiecznego. Mechanizmy powinny być wzmacniane, należy je wzbogacać.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#DyrektorJerzyKowalski">Biednemu rolnikowi należy pomagać, dawać mu środki na zakup zwykłej maski ochronnej itp.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#DyrektorJerzyKowalski">Wrócę na chwilę do sprawy telewizji. Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej zna tę kwestię dobrze. Telewizja jest spółką akcyjną i nic za darmo nie nada.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#DyrektorJerzyKowalski">Z funduszy prewencyjnych ZUS i PZU zrobiliśmy 10 filmów jeszcze przed przekształceniem telewizji w spółkę. Minister zwrócił się do prezesa telewizji o wyemitowanie tych filmów. Puszczono je 3 razy w programie „Kawa czy herbata?”. Nie można było pokazać tych filmów przed „Wiadomościami”, ponieważ wtedy wchodzi reklama proszków do prania i dezodorantów.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#DyrektorJerzyKowalski">Jeżeli chcemy, aby filmy o bezpieczeństwie pracy na wsi zostały wyemitowane, musimy przeznaczyć na to dużo pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#DyrektorJerzyKowalski">Minister pracy nie może wykupić czasu antenowego ze środków, które posiada. Nie mamy funduszu ochrony pracy, choć ubiegaliśmy się o niego.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#DyrektorJerzyKowalski">Wracając do edukacji, oglądam czasami w niektórych kanałach telewizji satelitarnej programy o wypadkach w życiu domowym i w pracy. Pokazuje się też zagrożenia w gospodarstwie rolnym. Zapamiętałem film, kiedy rolnik czyścił prasę bez wyłączenia silnika i prasa wciągnęła go. Film był ostry i bardzo sugestywny.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#DyrektorJerzyKowalski">Jeśli widziało to nawet 2% rolników, to wyłączy na pewno ciągnik przed taką pracą.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#DyrektorJerzyKowalski">Tego typu programy działają świetnie na wyobraźnię.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#DyrektorJerzyKowalski">Od wielu lat staramy się znaleźć wyjście, aby dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym nauczyć bezpiecznych zachowań. Nawyk ten musi powstać w dzieciństwie. Można wyprodukować właściwą zabawkę, np. grę planszową, na której pokaże się niebezpieczeństwa podczas pracy. Dzieci zapamiętają te niebezpieczeństwa i będą wiedziały, że trzeba je unikać w życiu.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#DyrektorJerzyKowalski">Pomyślmy o wsparciu takich propozycji. Wiele gier komputerowych ogłupia dzieci, a przecież można wykorzystać komputer do nauki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Oczywiście takie pomysły powinny zostać zrealizowane. Być może takiej gry nie kupi prywatna osoba, ale kupią je szkoły i przedszkola. Technika pojawia się tam coraz częściej i należy ten fakt wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Wyrabianie nawyku u młodych ludzi powinniśmy postawić na pierwszym miejscu wśród naszych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">W dotychczasowej dyskusji wiele osób mówiło o edukacji dzieci, zauważono, iż wpajanie wiedzy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy trzeba zaczynać jak najwcześniej.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Pan dyrektor słusznie zauważył, że nie stać nas na pokazywanie filmów prewencyjnych w najdroższym czasie antenowym, ale programy rolnicze są oglądane przez wieś. Można w nich przekazywać wiedzę na ten temat. Nie powinny to być pogadanki, lecz sugestywny obraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełHelmutPaździor">Wspominano tu, iż do akcji należy włączyć samorządy. Jestem mocno związany z tą działalnością. Samorządy stosują przekaz informacji w postaci gazetek lokalnych. Pojawiają się w nich działy BHP. Można tam pokazywać autentyczne wypadki, aby dać do myślenia czytelnikom.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełHelmutPaździor">Myślę, iż samorząd włączy się chętnie w propagowanie bezpiecznej pracy w rolnictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Na zakończenie dyskusji o głos poprosił pan inspektor Celeda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Pan poseł Mioduszewski powiedział, że nie ma prostych rozwiązań tej kwestii. Wszyscy powinniśmy zdać sobie z tego sprawę.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">W 1953 roku, od kiedy rejestruje się wypadki przy pracy, przy 6 mln zatrudnionych mieliśmy 2003 wypadki śmiertelne. Obecnie przy zatrudnieniu 12 mln mamy ich 600–700 rocznie. Porównywanie jedynie do wyników poprzedniego roku nieco zamazuje rzeczywisty obraz.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Chciałbym ustosunkować się najpierw do pytań pani poseł Sienkiewicz. Pytała pani, co sądzimy o objęciu przez nas rolnictwa indywidualnego. Nie od nas to zależy. Nadzorujemy 1.300.000 zakładów, nie nadzorujemy 2 mln innych podmiotów gospodarczych. Są to tzw. samozatrudniający się, czyli w większości rolnicy indywidualni. Dochodzi do tego 2 mln gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Nawet jeśli będziemy zatrudniać cztery razy więcej inspektorów, nie damy rady skontrolować wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Nie rzecz tylko w kontroli. Jest ona potrzebna, ale musimy utworzyć inne mechanizmy, np. ekonomiczne. W naszym materiale zawarliśmy 10 wniosków końcowych. Jeśli tylko 5 z nich zostałoby zrealizowanych, sytuacja poprawiłaby się znacząco.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Wniosek: radykalnej poprawy wymaga system opieki zdrowotnej. Nie ma żadnego systemu i śmiertelne wypadki zdarzają się w dużym procencie dlatego, że nie udzielono na czas pierwszej pomocy. W rolnictwie indywidualnym mamy tysiące chorób zawodowych. Rozwiązanie tylko tego problemu spowodowałoby poprawę. Można wtedy podjąć działalność profilaktyczną.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Pani poseł Grzebisz-Nowicka wspomniała już o Konwencji Praw Dziecka. Polska była jej inicjatorem. Na świecie obowiązują zakazy pracy dla dzieci. Rozwiązania prawne nie przyniosą poprawy, konieczne są bodźce ekonomiczne. Jednak Polska nie wprowadziła zakazu pracy dla dzieci 8–10-letnich.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Wprowadzenie zakazu nie oznacza, że na wsi wszyscy zaczną to respektować. Jednak przez edukację i szkolenia można doprowadzić do poprawy sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Dania pracowała nad systemem ochrony pracy w rolnictwie przez 21 lat. Polska nie uczyni tego od razu. Proste rozwiązania nic nie zmienią.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Pan poseł Rulewski pytał, czy możemy przedstawić model bezpiecznej pilarki. Tak, ale to nic nie zmieni. Rolnik zdejmie osłonę i tak. Jakoś sobie poradzi.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Zabezpieczenia są potrzebne, jednak działania muszą być ze sobą powiązane. Nie wystarczy jeden element.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Państwowa Inspekcja Pracy przywiązuje wielką wagę do edukacji. Jednak zbyt proste jest takie rozwiązanie, kiedy każdy nauczyciel może mówić o bezpieczeństwie pracy. Mogę państwu pokazać wnioski z kontroli, z których wynika, że nauczyciel przekazując błędną informację powodował w świadomości uczniów spustoszenie. Jeśli mówił on o spawaniu, a nie wiedział, że jest spawanie autogeniczne, elektryczne, tlenowe itd, to nie mógł powiedzieć o właściwych zabezpieczeniach.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Musimy mieć świadomość takich faktów.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraPracyRyszardCeleda">Chcę podziękować za chęć powołania zespołu, który zajmie się konkretnymi sprawami. Jeżeli praca tego zespołu zostanie wprowadzona stopniowo w życie, to możemy tylko wspierać państwa i pomagać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Nasze posiedzenie może okazać się skuteczne, mimo że pan poseł Rulewski twierdzi, że na sali zabrakło rolników. Wiemy, że tu nie ma prostych rozwiązań. Jednak nie mówiąc o jakichkolwiek rozwiązaniach sankcjonuje się stan obecny, a w tej dziedzinie stan jest alarmujący.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Wypowiedzi niektórych z państwa były oględne, ale wynika z nich dramat. Sądzę, że wszyscy jesteśmy zgodni co do tego, że należy stworzyć system ochrony pracy w rolnictwie. Za stan w tej dziedzinie nie będzie odpowiedzialny jeden człowiek. Nie może to być też jedno ministerstwo. Sprawa ma szeroki wymiar i ogromne znaczenie. Wymaga koordynacji i współpracy wielu podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Chcemy stworzyć chociaż zarys systemu ochrony pracy w rolnictwie. Posłużą temu wnioski zgłoszone w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Dziękuję za aktywny udział w posiedzeniu przedstawicielom wszystkich instytucji i posłom.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Merytorycznie cenne wypowiedzi będą podstawą do sformułowania wniosków.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Komisja Polityki Społecznej ma pewien dług w stosunku do Państwowej Inspekcji Pracy. Wynika on z nowelizacji Kodeksu pracy. Zostanie powołana podkomisja, która zajmie się szybkim przeprowadzeniem koniecznych zmian. Weźmie też na siebie obowiązek zapoznania się ze wszystkimi wnioskami z dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Dziękuję za udział kolegom z Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Po opracowaniu wstępnych wniosków zwrócimy się do poszczególnych instytucji o opinie i uwagi. Zdecydujemy, jakie elementy dotyczą kwestii legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Spróbujemy przeprowadzić rozmowy z osobami, które są odpowiedzialne za realizację tego tematu.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Propozycja składu podkomisji: panowie posłowie J. Rulewski, St. Kowalczyk i R. Borek. Jeżeli ktoś z państwa wyrazi chęć współpracy z podkomisją, będziemy wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Na jutrzejszym posiedzeniu oficjalnie przyjmiemy skład podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Chciałabym prosić, aby wnioski wypracowane przez podkomisję zostały przyjęte na wspólnym posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Dziękuję za tę inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełBogdanKrysiewicz">Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>