text_structure.xml 115 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dzień dobry państwu. Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wznawiamy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę państwa, rozpoczynamy drugą turę głosowań na wicemarszałka Senatu. Otwieram dyskusję i proszę o zgłaszanie kandydatur. Pan senator Piesiak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Mam zaszczyt w imieniu Klubu Liberalno-Demokratycznego przedstawić państwu kandydaturę senatora Andrzeja Czapskiego na stanowisko wicemarszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Senator Andrzej Czapski urodził się w roku 1954, ma więc 37 lat. Pochodzi z rodziny rolników. Do dnia dzisiejszego oboje rodzice pracują we własnym gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Jest z wykształcenia ekonomistą. W latach 1972–1976 studiował na Wydziale Handlu Wewnętrznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Pracę zawodową rozpoczął w roku 1978 właśnie jako ekonomista w Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Białej Podlaskiej. Od roku 1987 pracował jako główny księgowy w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w tym mieście. Od 1976 r. działał w diecezjalnym Komitecie Charytatywno-Społecznym w Siedlcach. W 1980 r. współorganizował Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” w tejże spółdzielni mleczarskiej. Do czerwca 1981 r. był przewodniczącym „Solidarności” komisji zakładowej, a następnie przewodniczącym oddziału NSZZ „Solidarność” w Białej Podlaskiej. Jest to oddział Regionu Mazowsze. Po wprowadzeniu stanu wojennego, jak wielu innych działaczy, był internowany.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Żona Krystyna jest położną. Mają trzy córki – najstarsza 12 lat – oraz dziewięcioletniego syna. Chciałbym podkreślić, że senator Andrzej Czapski w poprzedniej kadencji, w której również był senatorem, wykazał się bardzo dużą aktywnością w pracach Senatu. Był członkiem Komisji Gospodarki Narodowej, później był również członkiem Komisji Rolnictwa i w dobry sposób wykorzystał swoje wykształcenie zawodowe, jako ekonomista, na forum tych komisji. Warto jeszcze zaznaczyć, że mimo iż jest człowiekiem młodym, w poprzedniej kadencji wykazał się dużym doświadczeniem i dojrzałością.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SenatorAndrzejPiesiak">W imieniu także pana senatora Andrzeja Czapskiego pragnę państwu przedłożyć oświadczenie pana senatora, że w razie wyboru na stanowisko wicemarszałka Senatu złoży rezygnację ze stanowiska wojewody bialsko-podlaskiego, które aktualnie piastuje.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SenatorAndrzejPiesiak">Bardzo proszę o poparcie tej kandydatury. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Jeszcze pan senator Rejniewicz, zdaje się, chciał zabrać głos. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SenatorMarianRejniewicz">Nazywam się Rejniewicz, jestem senatorem ziemi lubelskiej, desygnowanym przez Konfederację Polski Niepodległej. Nie przyszedłem tutaj do tego pulpitu, żeby zgłaszać jakieś kandydatury. Chciałem powiedzieć zupełnie coś innego.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SenatorMarianRejniewicz">Proszę Państwa! Przed zgłaszaniem kandydatów czuję się w obowiązku zwrócić uwagę państwa na jedną rzecz zasadniczą. Od wczoraj Unia Demokratyczna uczyniła obstrukcję parlamentarną. Wiemy, że Unia Demokratyczna i jej adherenci starają się opóźnić, i nie wiem dlaczego opóźniają i utrudniają wybór trzeciego wicemarszałka. Dlatego zwracam się do państwa sumienia. Wzywam wasze obywatelskie sumienie, żebyście temu zapobiegli. Dajmy sobie spokój z tymi rozgrywkami partyjnymi i z tymi interesami, które nie wiem w jakim celu – i chcę wierzyć, że nie w brudnych celach – są tutaj wysuwane. Proszę państwa, cele tego parlamentu są wyższe, niż nam się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kozłowski: Panie Marszałku protestuję przeciwko takiej insynuacji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Panie senatorze, my mamy w tej chwili kampanię wyborczą i mamy przed sobą wybory wicemarszałków. I te sprawy jeżeli są, to może potem w jakichś wolnych wnioskach, a nie w tej chwili, bo to nam zakłóca...</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Senator Marian Rejniewicz: Ja chciałem tylko powiedzieć jedną rzecz, że każda zwłoka w tej sprawie jest bardzo niekorzystna dla parlamentu. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kozłowski: Proszę zejść z trybuny i proszę pana marszałka odebrać mówcy głos.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo – czy są jeszcze następni kandydaci?</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Jeśli można, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo. Pan senator Wende.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SenatorEdwardWende">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#SenatorEdwardWende">Nie będę się odnosił do tego, o czym mówił mój szanowny przedmówca. Pozwolę sobie tylko podkreślić, że nas w Senacie jest 23 i nie jesteśmy w stanie spełnić roli, którą suponował nam przed chwilą pan senator. Ja nie rozumiem tego zarzutu. I przykro mi, że padł. To jest po prostu nieładne. Pan senator doskonale wie, że nie jesteśmy w stanie przeprowadzić czegoś takiego, jak pan sugerował. A zarzut jest ciężki i myślę, że należałoby go udowodnić, a nie stawiać zarzutów pustych, nie do udowodnienia.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#SenatorEdwardWende">Nie po to tutaj przyszedłem, proszę państwa, i nie chciałbym wprowadzać zadrażnienia, które niestety już w drugim dniu naszego posiedzenia miało miejsce. Niepotrzebne całkowicie. Wprowadzające ferment między nas niepotrzebnie. Powinniśmy być izbą, która się wzniesie ponad podziały polityczne i będzie odpowiadała na pytania, co zrobić, a nie kto to zrobi. Powinniśmy się godzić w tym zakresie, że ważne są sprawy merytoryczne państwa, a nie podziały polityczne w naszej izbie. Taka jest w moim przekonaniu rola Senatu. I oby tak to ukształtowało się w przyszłości, że będziemy się zastanawiali przede wszystkim nad tym, jak w takim zakresie, w jakim to jest możliwe przeprowadzić przez naszą izbę dobre prawo, a nie spierać się na tematy polityczne.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#SenatorEdwardWende">Proszę państwa, ja zgłaszam kandydaturę pana profesora Władysława Findeisena, kandydata Unii Demokratycznej. I pozwolę sobie krótko przedstawić sylwetkę pana profesora Findeisena.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#SenatorEdwardWende">Urodził się 28 stycznia 1926 r. w Poznaniu, wychowywał się w Warszawie. Był żołnierzem Armii Krajowej, brał udział w Powstaniu Warszawskim, a po powrocie z obozu jenieckiego studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#SenatorEdwardWende">Studia ukończył w 1949 r. W 1954 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych, a w l962r. został profesorem. W latach 1966–1967 pracował na uniwersytetach amerykańskich, a w l977r. na uniwersytecie w Austrii. W 1984 r. otrzymał doktorat honoris causa uniwersytetu w Londynie. W roku 1981 został w wyniku wyborów rektorem Politechniki Warszawskiej. Wybrany ponownie na to stanowisko w roku 1984. W roku 1985 został z tego miejsca odwołany z powodów politycznych. Ówczesne władze odwołały pana profesora Findeisena z tego stanowiska. Można jednak powiedzieć z całą pewnością, że nikt w czasie, kiedy profesor Findeisen był rektorem Politechniki Warszawskiej, nikt z tej Politechniki nie został relegowany. Ani profesorowie, ani asystenci.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#SenatorEdwardWende">Pan profesor Findeisen od 197l r. jest członkiem Polskiej Akademii Nauk, a od 1990 r. jej wiceprezesem. W latach 1986–1990 był przewodniczącym Prymasowskiej Rady Społecznej. Był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność”, uczestniczył w obradach plenarnych przy okrągłym stole oraz w negocjacjach podzespołu do spraw nauki. Robił to znakomicie.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#SenatorEdwardWende">Wybrany w czerwcu 1989 r. do Senatu z województwa warszawskiego został w trakcie kadencji przewodniczącym Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej. Należy do Klubu Parlamentarnego „Unia Demokratyczna”. Jest żonaty, ma troje dzieci. Żona Barbara jest polonistką na Uniwersytecie Warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#SenatorEdwardWende">Proszę państwa, z czystym sumieniem rekomenduję pana profesora Findeisena. Chodzi o to, żeby stanowisko wicemarszałka Senatu i członka prezydium Senatu zajął ktoś najlepszy z możliwych kandydatów. Człowiek ten, pan profesor Findeisen, jest człowiekiem całkowicie niezależnym i rozważnym, a do tego, mogę powiedzieć, nieposzlakowanej opinii. I chciałem państwa prosić o poparcie tej kandydatury. Proszę o to nie w sposób konwencjonalny, lecz w pełnym przekonaniu, że proszę o to dla dobra nas wszystkich, dla dobra Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i w efekcie dla naszego kraju. Dziękuję Panie Marszałku!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Czy są jeszcze jakieś kandydatury?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo, pani senator Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Mam wniosek formalny w trybie art. 43 ust. 2 pkt 6. Wnoszę o to, aby na podstawie art. 22 Regulaminu Senatu pan marszałek odesłał sprawę senatora z KPN do powstającej Komisji Regulaminowej, w celu pociągnięcia do odpowiedzialności za zachowanie uchybiające godności senatora. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję. Czy są jeszcze jakieś inne kandydatury? Jeśli nie, to w takim razie zarządzam przerwę na l0 minut. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Aha, przepraszam jeszcze – czy pan senator Czapski wyraża zgodę na kandydowanie?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Czapski: Tak. Wyrażam).</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy pan senator Findeisen wyraża zgodę na kandydowanie?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Senator Władysław Findeisen: Tak, wyrażam).</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Zarządzam l0-minutową przerwę na przygotowanie kart. Proszę o punktualne przybycie.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz.9 min 16 do godz. 9 min 34)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o zajmowanie miejsc. Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do głosowania nad wyborem wicemarszałka Senatu. Przypominam, że na to stanowisko zostały zgłoszone dwie kandydatury, pana senatora Andrzeja Czapskiego i pana senatora Władysława Findeisena.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Głosowanie, zgodnie z art. 46 ust. 5 i 6 Regulaminu Senatu, odbędzie się w ten sposób, że senatorowie–sekretarze wręczą państwu, paniom i panom senatorom, opieczętowane karty do głosowania z wydrukowanymi nazwiskami kandydatów. Na karcie do głosowania każdy z państwa postawi znak „x” w kratkach przy nazwisku kandydata, na którego oddaje swój głos. Oczywiście może też skreślić obydwu kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przypominam, że karty do głosowania wypełnione nieprawidłowo będą uważane za głosy nieważne. Po wypełnieniu kart panie i panowie senatorowie, wywoływani w kolejności alfabetycznej, będą wrzucali karty do urny. Po przeprowadzeniu głosowania zarządzę przerwę po to, aby senatorowie sekretarze obliczyli głosy i sporządzili protokół z głosowania, który będzie stanowił podstawę do ogłoszenia wyników.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Jeśli w tym głosowaniu nie zostanie wybrany wicemarszałek, będziemy musieli zarządzić następną turę głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę panów sekretarzy o rozdanie kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Rozdawanie kart do głosowania)</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy wszyscy z państwa otrzymali już karty? Jeśli tak, to proszę pana senatora–sekretarza Tomasza Jagodzińskiego o odczytywanie kolejno nazwisk senatorów, zaś panie i panów senatorów o wrzucanie do urny kart do głosowania, po wyczytaniu ich nazwisk. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorTomaszJagodziński">Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski,</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Antonowicz,</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jadwiga Bałtakis,</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SenatorTomaszJagodziński">Janusz Baranowski,</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jarosław Marian Barańczak,</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#SenatorTomaszJagodziński">Wacław Bartnik,</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#SenatorTomaszJagodziński">Gerhard Bartodziej,</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#SenatorTomaszJagodziński">Ryszard Janusz Bender,</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zbigniew Błaszczak,</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#SenatorTomaszJagodziński">Anna Bogucka-Skowrońska,</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#SenatorTomaszJagodziński">Waldemar Bohdanowicz,</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#SenatorTomaszJagodziński">Józef Borzyszkowski,</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#SenatorTomaszJagodziński">Tadeusz Brzozowski,</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Celiński,</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#SenatorTomaszJagodziński">August Chełkowski,</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Chmura,</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Chodkowski,</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#SenatorTomaszJagodziński">Piotr Chojnacki,</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#SenatorTomaszJagodziński">Ireneusz Choroszucha,</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Czapski,</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zdzisław Czarnobilski,</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#SenatorTomaszJagodziński">Henryk Czarnocki,</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#SenatorTomaszJagodziński">Marek Czemplik,</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Draus,</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#SenatorTomaszJagodziński">Eugeniusz Dziekan,</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zbigniew Filipkowski,</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#SenatorTomaszJagodziński">Władysław Findeisen,</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#SenatorTomaszJagodziński">Sylwester Gajewski,</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#SenatorTomaszJagodziński">Janina Gościej,</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#SenatorTomaszJagodziński">Eugeniusz Grzeszczak,</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#SenatorTomaszJagodziński">Alicja Grześkowiak,</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#SenatorTomaszJagodziński">Józef Hałasa,</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#SenatorTomaszJagodziński">Krzysztof Horodecki,</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zygmunt Hortmanowicz,</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#SenatorTomaszJagodziński">Edmund Jagiełło,</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#SenatorTomaszJagodziński">Tomasz Jagodziński,</u>
          <u xml:id="u-11.36" who="#SenatorTomaszJagodziński">Ryszard Jarzembowski,</u>
          <u xml:id="u-11.37" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Jesionek,</u>
          <u xml:id="u-11.38" who="#SenatorTomaszJagodziński">Stefan Jurczak,</u>
          <u xml:id="u-11.39" who="#SenatorTomaszJagodziński">Paweł Juros,</u>
          <u xml:id="u-11.40" who="#SenatorTomaszJagodziński">Ryszard Juszkiewicz,</u>
          <u xml:id="u-11.41" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Kamiński,</u>
          <u xml:id="u-11.42" who="#SenatorTomaszJagodziński">Tadeusz Kamiński,</u>
          <u xml:id="u-11.43" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Kaźmierowski,</u>
          <u xml:id="u-11.44" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Edward Kępa,</u>
          <u xml:id="u-11.45" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zbigniew Komorowski,</u>
          <u xml:id="u-11.46" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Kopaczewski,</u>
          <u xml:id="u-11.47" who="#SenatorTomaszJagodziński">Stanisław Kostka,</u>
          <u xml:id="u-11.48" who="#SenatorTomaszJagodziński">Krzysztof Kozłowski,</u>
          <u xml:id="u-11.49" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Kralczyński,</u>
          <u xml:id="u-11.50" who="#SenatorTomaszJagodziński">Wojciech Kruk,</u>
          <u xml:id="u-11.51" who="#SenatorTomaszJagodziński">Józef Kuczyński,</u>
          <u xml:id="u-11.52" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zofia Kuratowska,</u>
          <u xml:id="u-11.53" who="#SenatorTomaszJagodziński">Leszek Lewoc,</u>
          <u xml:id="u-11.54" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Madej,</u>
          <u xml:id="u-11.55" who="#SenatorTomaszJagodziński">Henryk Makarewicz,</u>
          <u xml:id="u-11.56" who="#SenatorTomaszJagodziński">Edmund Maliński,</u>
          <u xml:id="u-11.57" who="#SenatorTomaszJagodziński">Janusz Mazurek,</u>
          <u xml:id="u-11.58" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Musiał,</u>
          <u xml:id="u-11.59" who="#SenatorTomaszJagodziński">Piotr Pankanin,</u>
          <u xml:id="u-11.60" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Pawlik,</u>
          <u xml:id="u-11.61" who="#SenatorTomaszJagodziński">Krzysztof Pawłowski,</u>
          <u xml:id="u-11.62" who="#SenatorTomaszJagodziński">Wiesław Perzanowski,</u>
          <u xml:id="u-11.63" who="#SenatorTomaszJagodziński">Alina Pieńkowska,</u>
          <u xml:id="u-11.64" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Piesiak,</u>
          <u xml:id="u-11.65" who="#SenatorTomaszJagodziński">Krzysztof Piesiewicz,</u>
          <u xml:id="u-11.66" who="#SenatorTomaszJagodziński">Leszek Piotrowski,</u>
          <u xml:id="u-11.67" who="#SenatorTomaszJagodziński">Walerian Piotrowski,</u>
          <u xml:id="u-11.68" who="#SenatorTomaszJagodziński">Franciszek Połomski,</u>
          <u xml:id="u-11.69" who="#SenatorTomaszJagodziński">Kazimierz Poniatowski,</u>
          <u xml:id="u-11.70" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zbigniew Pusz,</u>
          <u xml:id="u-11.71" who="#SenatorTomaszJagodziński">Marian Rejniewicz,</u>
          <u xml:id="u-11.72" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zbigniew Romaszewski,</u>
          <u xml:id="u-11.73" who="#SenatorTomaszJagodziński">Henryk Rossa,</u>
          <u xml:id="u-11.74" who="#SenatorTomaszJagodziński">Michał Rupacz,</u>
          <u xml:id="u-11.75" who="#SenatorTomaszJagodziński">Elżbieta Rysak,</u>
          <u xml:id="u-11.76" who="#SenatorTomaszJagodziński">Dorota Simonides,</u>
          <u xml:id="u-11.77" who="#SenatorTomaszJagodziński">Adam Skupiński,</u>
          <u xml:id="u-11.78" who="#SenatorTomaszJagodziński">Wiktor Stasiak,</u>
          <u xml:id="u-11.79" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jerzy Stępień,</u>
          <u xml:id="u-11.80" who="#SenatorTomaszJagodziński">Henryk Stokłosa,</u>
          <u xml:id="u-11.81" who="#SenatorTomaszJagodziński">Adam Struzik,</u>
          <u xml:id="u-11.82" who="#SenatorTomaszJagodziński">Bolesław Szudejko,</u>
          <u xml:id="u-11.83" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Szafraniec,</u>
          <u xml:id="u-11.84" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Szymanowski,</u>
          <u xml:id="u-11.85" who="#SenatorTomaszJagodziński">Stefan Śnieżko,</u>
          <u xml:id="u-11.86" who="#SenatorTomaszJagodziński">Józef Ślisz,</u>
          <u xml:id="u-11.87" who="#SenatorTomaszJagodziński">Konstanty Tukałło,</u>
          <u xml:id="u-11.88" who="#SenatorTomaszJagodziński">Andrzej Tyc,</u>
          <u xml:id="u-11.89" who="#SenatorTomaszJagodziński">Edward Wende,</u>
          <u xml:id="u-11.90" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zygmunt Węgrzyn,</u>
          <u xml:id="u-11.91" who="#SenatorTomaszJagodziński">Eugeniusz Wilkowski,</u>
          <u xml:id="u-11.92" who="#SenatorTomaszJagodziński">Mieczysław Włodyka,</u>
          <u xml:id="u-11.93" who="#SenatorTomaszJagodziński">Janusz Woźnica,</u>
          <u xml:id="u-11.94" who="#SenatorTomaszJagodziński">Wiesław Wójcik,</u>
          <u xml:id="u-11.95" who="#SenatorTomaszJagodziński">Mieczysław Wyględowski,</u>
          <u xml:id="u-11.96" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Wysoczański,</u>
          <u xml:id="u-11.97" who="#SenatorTomaszJagodziński">Jan Zamoyski,</u>
          <u xml:id="u-11.98" who="#SenatorTomaszJagodziński">Stanisław Żak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy wszyscy z państwa, pań i panów senatorów, oddali głosy?</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Jeśli tak to zarządzam l5-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 9 min. 43 do godz. 9 min 59)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę panów senatorów o zajmowanie miejsc. Wznawiamy obrady.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przedstawiam protokół z głosowania tajnego w dniu 27 listopada 1991 r. w sprawie wyborów wicemarszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej drugiej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">„W głosowaniu tajnym nad wyborem wicemarszałków Senatu Rzeczypospolitej Polskiej drugiej kadencji w piątej turze razem oddano głosów 98, głosów nieważnych 2, wymagana bezwzględna większość głosów wynosi 50.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Powołani przez marszałka Senatu do przeprowadzania głosowania senatorowie Wiktor Stasiak, Leszek Lewoc, Tomasz Jagodziński stwierdzają, że za kandydaturą senatora Andrzeja Czapskiego głosowało 55 senatorów,...</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">... za kandydaturą senatora Władysława Findeisena głosowało 41 senatorów. Wymaganą bezwzględną większość głosów otrzymał senator Andrzej Czapski.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Warszawa, dnia 27 listopada. Podpisano: trzech senatorów sekretarzy”.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wobec wyników głosowania mam zaszczyt stwierdzić, że Senat przyjął uchwałę następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#MarszałekAugustChełkowski">„Senat Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 29 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dokonał wyboru senatorów: Alicji Grześkowiak, Józefa Ślisza, Andrzeja Czapskiego na stanowiska wicemarszałków”.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do drugiego punktu porządku dziennego – wyboru sekretarzy Senatu. Zgodnie z art. 17 ust. 1 i art. 28 Regulaminu Senatu, Senat wybiera ze swego grona 6 sekretarzy, przy czym, o ile Senat nie postanowi inaczej, wybór ten odbywa się łącznie. Stosownie do art. 46 ust. 7 wybór sekretarzy Senatu odbywa się w głosowaniu tajnym.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wysoka Izbo! Zgodnie z tradycją na sekretarzy wybiera się najmłodszych wiekiem senatorów. Dlatego też wnoszę pod rozwagę pań i panów senatorów, by przy zgłaszaniu kandydatów na sekretarzy, przedstawić kandydatury senatorów najmłodszych wiekiem.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o zgłaszanie kandydatów. Proszę bardzo pani senator Bogucka-Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Zgłaszam 6 kandydatów, najmłodszych senatorów wybranych w obecnej kadencji. Według kolejności, to znaczy od najmłodszego. Tak się składa, że każda z tych osób należy do innego klubu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Są to: Wiktor Stasiak z „Solidarności”, Leszek Lewoc z Wyborczej Akcji Katolickiej, Tomasz Jagodziński – niezależny [zdaje się, że tych trzech panów tutaj właśnie siedzi, powołanych przez marszałka–seniora do prowadzenia pierwszego posiedzenia], Marek Czemplik z Unii Demokratycznej, Adam Struzik z PSL Sojusz Programowy i Tadeusz Borowski z Porozumienia Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brzozowski!).</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Brzozowski, tak? Brzozowski. Bardzo przepraszam. Jest to sześciu najmłodszych senatorów obecnej kadencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Ponieważ zgłoszono tutaj, jako kandydatów, sekretarzy prowadzących w tej chwili posiedzenie, to ja poproszę może panów sekretarzy minionej kadencji, pana senatora Pawłowskiego, pana senatora Czapskiego i senatora Piesiaka o zastąpienie naszych sekretarzy. Dziękuję bardzo panom.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Jeżeli nie ma innych zgłoszeń, ogłaszam 10– minutową przerwę w celu przygotowania kart do głosowania. Proszę, czy są jeszcze inne zgłoszenia? Czy głosujemy en bloc, czy głosujemy pojedynczo?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: En bloc.).</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy są propozycje inne? Jeśli nie ma, ogłaszam 10-minutową przerwę na przygotowanie kart. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 10 min. 05 do godz. 10 min 19)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę panie i panów o zajmowanie miejsc. Prosimy o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do głosowania nad wyborem sekretarzy Senatu. Stosownie do art. 46 ust. 5 i 6 Regulaminu Senatu, głosowanie odbędzie się w ten sposób, że senatorowie sekretarze wręczą paniom i panom senatorom opieczętowane karty do głosowania, na których znajdują się nazwiska kandydatów na stanowiska sekretarzy Senatu. Pod nazwiskami senatorów kandydatów, przewidziane będą trzy możliwości wyrażenia swojego stanowiska: za wyborem zgłoszonych kandydatów na sekretarzy, przeciw wyborowi oraz wstrzymanie się od głosu. Na karcie do głosowania każdy z senatorów postawi jeden znak.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przypominam, że karty do głosowania, wypełnione nieprawidłowo, będą uważane za głosy nieważne. Po wypełnieniu kart panie i panowie senatorowie będą w kolejności alfabetycznej wrzucać karty do urny. Po przeprowadzeniu głosowania zarządzę przerwę po to, aby senatorowie sekretarze dokonali obliczenia głosów i sporządzili protokół z głosowania, który będzie stanowił podstawę do ogłoszenia wyników.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę senatorów sekretarzy o rozdanie kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Rozdawanie kart do głosowania)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy już wszyscy z pań i panów senatorów otrzymali karty do głosowania? Czy ktoś jeszcze nie ma? Jeśli wszyscy otrzymali, proszę pana senatora sekretarza Krzysztofa Pawłowskiego o odczytanie kolejno nazwisk senatorów, a panie i panów senatorów o wrzucanie do urny, po wyczytaniu ich nazwisk, kart do głosowania. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski,</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Antonowicz,</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jadwiga Bałtakis,</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Janusz Baranowski,</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jarosław Barańczak,</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wacław Bartnik,</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Gerhard Bartodziej,</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Ryszard Janusz Bender,</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zbigniew Błaszczak,</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Anna Bogucka-Skowrońska,</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Waldemar Bohdanowicz,</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Józef Borzyszkowski,</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Tadeusz Brzozowski,</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Celiński,</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">August Chełkowski,</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Chmura,</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Chodkowski,</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Piotr Chojnacki,</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Ireneusz Choroszucha,</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Czapski,</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zdzisław Czarnobilski,</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Henryk Czarnocki,</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Marek Czemplik,</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Draus,</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Eugeniusz Dziekan,</u>
          <u xml:id="u-17.25" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zbigniew Filipkowski,</u>
          <u xml:id="u-17.26" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Władysław Findeisen,</u>
          <u xml:id="u-17.27" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Sylwester Gajewski,</u>
          <u xml:id="u-17.28" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Janina Gościej,</u>
          <u xml:id="u-17.29" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Eugeniusz Grzeszczak,</u>
          <u xml:id="u-17.30" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Alicja Grześkowiak,</u>
          <u xml:id="u-17.31" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Józef Hałasa,</u>
          <u xml:id="u-17.32" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Krzysztof Horodecki,</u>
          <u xml:id="u-17.33" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zygmunt Hortmanowicz,</u>
          <u xml:id="u-17.34" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Edmund Jagiełło,</u>
          <u xml:id="u-17.35" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Tomasz Jagodziński,</u>
          <u xml:id="u-17.36" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Ryszard Jarzembowski,</u>
          <u xml:id="u-17.37" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Jesionek,</u>
          <u xml:id="u-17.38" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Stefan Jurczak,</u>
          <u xml:id="u-17.39" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Paweł Juros,</u>
          <u xml:id="u-17.40" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Ryszard Juszkiewicz,</u>
          <u xml:id="u-17.41" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Kamiński,</u>
          <u xml:id="u-17.42" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Tadeusz Kamiński,</u>
          <u xml:id="u-17.43" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Kaźmierowski,</u>
          <u xml:id="u-17.44" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Edward Kępa,</u>
          <u xml:id="u-17.45" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zbigniew Komorowski,</u>
          <u xml:id="u-17.46" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Kopaczewski,</u>
          <u xml:id="u-17.47" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Stanisław Kostka,</u>
          <u xml:id="u-17.48" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Krzysztof Kozłowski,</u>
          <u xml:id="u-17.49" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Kralczyński,</u>
          <u xml:id="u-17.50" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wojciech Kruk,</u>
          <u xml:id="u-17.51" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Józef Kuczyński,</u>
          <u xml:id="u-17.52" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zofia Kuratowska,</u>
          <u xml:id="u-17.53" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Leszek Lewoc,</u>
          <u xml:id="u-17.54" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Madej,</u>
          <u xml:id="u-17.55" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Henryk Makarewicz,</u>
          <u xml:id="u-17.56" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Edmund Maliński,</u>
          <u xml:id="u-17.57" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Janusz Mazurek,</u>
          <u xml:id="u-17.58" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Musiał,</u>
          <u xml:id="u-17.59" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Piotr Pankanin,</u>
          <u xml:id="u-17.60" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Pawlik,</u>
          <u xml:id="u-17.61" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Krzysztof Pawłowski,</u>
          <u xml:id="u-17.62" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wiesław Perzanowski,</u>
          <u xml:id="u-17.63" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Alina Pieńkowska,</u>
          <u xml:id="u-17.64" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Piesiak,</u>
          <u xml:id="u-17.65" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Krzysztof Piesiewicz,</u>
          <u xml:id="u-17.66" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Leszek Piotrowski,</u>
          <u xml:id="u-17.67" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Walerian Piotrowski,</u>
          <u xml:id="u-17.68" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Franciszek Połomski,</u>
          <u xml:id="u-17.69" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Kazimierz Poniatowski,</u>
          <u xml:id="u-17.70" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zbigniew Pusz,</u>
          <u xml:id="u-17.71" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Marian Rejniewicz,</u>
          <u xml:id="u-17.72" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zbigniew Romaszewski,</u>
          <u xml:id="u-17.73" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Henryk Rossa,</u>
          <u xml:id="u-17.74" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Michał Rupacz,</u>
          <u xml:id="u-17.75" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Elżbieta Rysak,</u>
          <u xml:id="u-17.76" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Rzeźniczak (nieobecny),</u>
          <u xml:id="u-17.77" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Dorota Simonides,</u>
          <u xml:id="u-17.78" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Adam Skupiński,</u>
          <u xml:id="u-17.79" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wiktor Stasiak,</u>
          <u xml:id="u-17.80" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jerzy Stępień,</u>
          <u xml:id="u-17.81" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Henryk Stokłosa,</u>
          <u xml:id="u-17.82" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Adam Struzik,</u>
          <u xml:id="u-17.83" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Bolesław Szudejko,</u>
          <u xml:id="u-17.84" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Szafraniec,</u>
          <u xml:id="u-17.85" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Szymanowski,</u>
          <u xml:id="u-17.86" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Stefan Śnieżko,</u>
          <u xml:id="u-17.87" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Józef Ślisz,</u>
          <u xml:id="u-17.88" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Konstanty Tukałło,</u>
          <u xml:id="u-17.89" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Andrzej Tyc,</u>
          <u xml:id="u-17.90" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Edmund Wende,</u>
          <u xml:id="u-17.91" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Panie Senatorze, czy pan nie zna mojego imienia?)</u>
          <u xml:id="u-17.92" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Bardzo przepraszam, Edward Wende.</u>
          <u xml:id="u-17.93" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Zygmunt Węgrzyn,</u>
          <u xml:id="u-17.94" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Eugeniusz Wilkowski,</u>
          <u xml:id="u-17.95" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Mieczysław Włodyka,</u>
          <u xml:id="u-17.96" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Janusz Woźnica,</u>
          <u xml:id="u-17.97" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wiesław Wójcik,</u>
          <u xml:id="u-17.98" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Mieczysław Wyględowski,</u>
          <u xml:id="u-17.99" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Wysoczański,</u>
          <u xml:id="u-17.100" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Jan Zamoyski,</u>
          <u xml:id="u-17.101" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Stanisław Żak.</u>
          <u xml:id="u-17.102" who="#SenatorKrzysztofPawłowski">Wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy wszyscy z państwa, pań i panów senatorów, oddali już swoje głosy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Ogłaszam 10–minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godz. 10 min 30 do godz. 10 min 42)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wznawiam obrady. Proszę panie i panów senatorów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przedstawiam protokół głosowania tajnego w dniu 27 listopada 1991 r. w sprawie wyboru sekretarzy Senatu Rzeczypospolitej Polskiej drugiej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">„W głosowaniu tajnym nad wyborem sekretarzy Senatu Rzeczypospolitej Polski drugiej kadencji oddano 96 głosów, głosów nieważnych nie było. Senatorowie, powołani przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania, Andrzej Czapski, Krzysztof Pawłowski, Andrzej Piesiak stwierdzają, że za proponowanymi kandydaturami głosowało 95 senatorów, głosów przeciwnych nie było, 1 senator wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Warszawa 27 listopada 1991 roku”. Podpisali wszyscy sekretarze.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Oklaski).</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Poproszę panów senatorów, którzy poprzednio pełnili tę funkcję, o zajęcie miejsc. Dziękuję panom senatorom: Pawłowskiemu, Piesiakowi i Czapskiemu za sekretarzowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wobec wyników głosowania mam zaszczyt stwierdzić, że Senat przyjął uchwałę następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">„Senat Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 17 ust. 1 Regulaminu Senatu dokonuje wyboru senatorów: Tadeusza Brzozowskiego, Marka Czemplika, Tomasza Jagodzińskiego, Leszka Lewoca, Wiktora Stasiaka i Adama Struzika na stanowiska sekretarzy”.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MarszałekAugustChełkowski">Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami obecnie zabierze głos przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej profesor Andrzej Zoll i przedstawi sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę pana profesora, przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Państwowa Komisja Wyborcza przekazała Wysokiemu Senatowi pisemne sprawozdanie dotyczące organizacji i przebiegu wyborów do Senatu w dniu 27 października 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">W dzisiejszym swoim wystąpieniu chciałbym zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na kilka problemów związanych z przebiegiem wyborów oraz z prawem wyborczym. Są to uwagi oparte na doświadczeniu Państwowej Komisji Wyborczej, uzyskanym w czasie prac wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Wydaje się słuszne, że wyodrębniono organy wyborcze, Państwową Komisję Wyborczą i Wojewódzkie Komisje Wyborcze składające się z sędziów. Organy te zostały związane, w każdym razie personalnie, z władzą sądowniczą. To rozwiązanie powinno zapewnić rzeczywistą bezstronność organów przygotowujących i nadzorujących wybory.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Komisje obwodowe wybierane są spośród obywateli przez samorządy terytorialne. Udział w pracach tych komisji jest dowodem zaangażowania obywateli w działania na rzecz dobra publicznego. W tych wyborach, mimo początkowych obaw, tego zaangażowania wystarczyło. Udało się, w zasadzie bez większych trudności, zmobilizować prawie 200 tys. osób do wymagającej rzeczywistego poświęcenia, bardzo trudnej i odpowiedzialnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Uważam, że osobom zatrudnionym w komisjach wyborczych należy się uznanie i podziękowanie za ich pracę.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Słusznie także przepisy prawa wyborczego dały podstawę do powołania biur wyborczych: krajowego i wojewódzkich. Uzyskaliśmy grono wysokiej klasy urzędników wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza wysoko ocenia pracę tych służb. Nie zdziwiła nas więc, choć niewątpliwie dała nam satysfakcję, wysoka ocena organizacji wyborów przekazana Państwowej Komisji Wyborczej przez obserwujących wybory przedstawicieli Rady Europy.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Państwowa Komisja Wyborcza pozwala sobie jednak wyrazić pogląd, że jest rzeczą konieczną i najwyższej wagi jak najszybsze opracowanie nowego prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Wniosek nasz, ze zrozumiałych względów, jest niezależny od politycznych konsekwencji przyjętego w ordynacji systemu wyborczego. System ten jest zresztą zasadniczo różny w wyborach do Sejmu i do Senatu. Należy naszym zdaniem rozważyć opracowanie kompletnej ordynacji wyborczej do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Odwoływanie się do ordynacji sejmowej, przy różnych systemach wyborczych Sejmu i Senatu, prowadziło do wielu trudności interpretacyjnych, a nawet zmuszało Państwową Komisję Wyborczą do swoistej działalności prawotwórczej. Tak wiele było luk, tak wiele niespójności między ordynacją do Senatu, odwołującą się do ordynacji do Sejmu, że w wielu przypadkach powstawały zupełnie zasadnicze problemy.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Jednoznacznego, precyzyjnego uregulowania wymagają prawa wyborcze. W szczególności należy powrócić do problemu domicylu. Łączy się to oczywiście też z rozważeniem kwestii konstytucyjnej. Precyzyjnego uregulowania wymaga także czynne prawo wyborcze naszych rodaków mieszkających za granicą. Skargi na brak tej precyzji docierają do Państwowej Komisji Wyborczej w ilości świadczącej o bardzo dużej wadze tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Poważne zastrzeżenia budzi tryb rejestracji kandydatów, którego podstawą jest poparcie wyrażone przez określoną liczbę wyborców w formie podpisów składanych na odpowiednich arkuszach. Taki tryb jest trudny do weryfikacji. Także weryfikacja i jej przebieg nie zostały w przepisach prawa wyborczego ustalone precyzyjnie. System udzielania poparcia niezbędnego do rejestracji kandydata rodzi pokusę nadużyć. Liczba tych nadużyć stwierdzonych w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu była stanowczo za wysoka. Wydaje się celowe zastąpienie tego trybu rejestracji innym, bardziej zobiektywizowanym i łatwiejszym do weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Konieczne jest wprowadzenie w przyszłym prawie wyborczym zasady, że poszczególne komitety wyborcze ponoszą koszty wynikające z ich decyzji lub decyzji ich kandydatów, np. rezygnacji z kandydowania. Nie ma żadnych uzasadnionych powodów, żeby te koszty, jak się okazuje, bardzo wysokie, ponosił budżet. Konieczność kilkakrotnego drukowania obwieszczeń i innych dokumentów wyborczych, w wyniku rezygnacji z kandydowania, występowała stanowczo zbyt często.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Nie sposób w tym kontekście pominąć w ogóle bardzo wysokich kosztów wyborów, choć dotyczy to przede wszystkim wyborów do Sejmu. Przyjęty system wyborczy zmusił do wprowadzenia kart do głosowania w formie broszur, co zasadniczo powiększyło koszty.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Obowiązujące prawo wyborcze jest wyjątkowo trudne do interpretacji i stosowania. Powodem tych trudności jest brak jasnej koncepcji przyjętego systemu wyborczego oraz zbyt częsta wieloznaczność używanego w ustawie języka.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Państwowa Komisja Wyborcza wydała w okresie poprzedzającym wybory aż osiem kompleksowych wyjaśnień odnoszących się do treści przepisów, a także udzieliła ponad dwieście odpowiedzi na pytania komisji wyborczych, komitetów wyborczych, a także, co jest szczególnie godne podkreślenia, licznych posłów i senatorów, którzy przecież w większym lub mniejszym stopniu byli odpowiedzialni za opracowanie ordynacji i jej uchwalenie w obowiązującej formie.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Charakterystyczne jest również to, że Trybunał Konstytucyjny w tak krótkim czasie aż trzykrotnie uchwalał powszechnie obowiązującą wykładnię prawa wyborczego, ustalając tym samym treść wieloznacznych przepisów. Szczególnie prawo wyborcze musi być czytelne także, a może przede wszystkim dla wyborców. Obecnie obowiązujące tej cechy z całą pewnością nie posiada.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Wiele zastrzeżeń, również w pismach kierowanych do Państwowej Komisji Wyborczej, budziła kampania wyborcza. Nie wydaje się, żeby, generalnie rzecz biorąc, przekraczała ona ramy zwyczajowo przyjętych w takich sytuacjach standardów kultury politycznej.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Wypadkami naruszającymi prawo i szczególnie godzącymi w dobra osobiste lub dobra grup ludności powinny zająć się organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Budzi jednak niepokój brak prawnych zabezpieczeń przestrzegania niektórych reguł kampanii wyborczej. Nie ma w prawie wyborczym sankcji np. w przypadku łamania zakazu publikacji wyników sondaży wyborczych w ostatnim tygodniu przed wyborami oraz prowadzenia kampanii w dniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Prawo wyborcze w sposób trudny do zrozumienia wyłączyło dostęp niektórych komitetów wyborczych do środków masowego przekazu. W ogóle trzeba stwierdzić, że przepisy prawa wyborczego regulujące dostęp komitetów wyborczych do radia i telewizji były wyjątkowo niespójne i niejasne.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Państwowa Komisja Wyborcza przystąpi w najbliższym czasie do przygotowania wariantowych projektów nowego prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Uważamy, że zebrane doświadczenia, a także merytoryczne przygotowanie osób wchodzących w skład komisji zatrudnionych w Krajowym Biurze Wyborczym, pozwolą na szybkie wykonanie tego zadania.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiWyborczejAndrzejZoll">Wysoki Senacie! Państwowa Komisja Wyborcza jest przekonana, że wybory do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 października 1991 r. zostały przeprowadzone zgodnie z prawem i nie są znane Państwowej Komisji Wyborczej fakty mogące być podstawą kwestionowania ich ważności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#komentarz">(Oklaski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję panu profesorowi, przewodniczącemu Państwowej Komisji Wyborczej za przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do trzeciego punktu porządku dziennego: powołanie Komisji Nadzwyczajnej do Rozpatrzenia Sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z Wyborów do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przypominam, że sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Senatu zostało paniom i panom senatorom dostarczone do skrytek w druku nr 1.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Informuję, że powołanie Komisji Nadzwyczajnej do Rozpatrzenia Sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z Wyborów do Senatu wynika z art. 29 ust. 1 regulaminu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Zgodnie z art. 14 ust. 2 regulaminu Senatu Senat wybiera przewodniczącego i członków komisji, przy czym stosownie do art. 46 ust. 7 regulaminu, wybór komisji odbywa się w głosowaniu jawnym.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o przedstawianie kandydatur do składu komisji oraz kandydatury przewodniczącego komisji, co będziemy osobno głosowali. Czy są zgłoszenia?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo, pan senator Jurczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#SenatorStefanJurczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#SenatorStefanJurczak">W imieniu Klubu „Solidarności” chciałem zgłosić kandydaturę pana Janusza Mazurka do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę państwa, dostarczono nam uzgodnioną listę kandydatów do tej komisji, z poszczególnych klubów: pan senator Jarosław Marian Barańczak z PChD, pan senator Jan Chodkowski z PL, pan senator Ryszard Juszkiewicz z KO, senator Józef Kuczyński z SLD, senator Janusz Mazurek z NSZZ „Solidarność”, pan senator Walerian Piotrowski z ZChN, pan senator Marian Rejniewicz z KPN, pan senator Henryk Rossa z POC, senator Stefan Śnieżko z KLD, pan senator Edward Wende z UD, pan senator Mieczysław Włodyka z PSL-SP.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy są jakieś inne kandydatury? Jeśli nie ma, to zarządzam głosowanie nad przedstawionymi kandydaturami. Głosowanie jest jawne. Proszę o włączenie aparatury.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto z państwa jest za, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto się wstrzymał od głosowania? Proszę o naciśnięcie przycisku i podniesienie ręki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o wynik głosowania. 0becnych – 88 senatorów. 86 – za, przeciw – nikt, 2 głosy wstrzymujące. Głosów nie oddanych nie było. (Głosowanie nr 4).</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Stwierdzam, że przedstawieni kandydaci, w liczbie 11 osób, weszli do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">Teraz przystępujemy do wyboru przewodniczącego komisji. Proszę o zgłaszanie kandydatów. Pan senator Bender.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorRyszardBender">Panie Marszałku, pragnę prosić Wysoką Izbę, ażeby przewodniczącym komisji został pan senator Walerian Piotrowski. Sądzę, że jego przygotowanie prawnicze, jego wiedza i praktyka w Senacie pozwala sądzić, że on tą komisją właściwie pokieruje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy są inni kandydaci? Jeśli nie, stwierdzam, że kandydatem na to stanowisko jest pan senator Walerian Piotrowski.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana senatora Piotrowskiego na przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej. Proszę o naciśnięcie przycisku „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest za wybraniem pana senatora Piotrowskiego, proszę o naciśnięcie przycisku „za”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest przeciw? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto się wstrzymał od głosowania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o wynik. Obecnych – 88, 81 głosów – za, przeciw – 1, 6 głosów wstrzymujących się. Nie głosujących – nie było. (Głosowanie nr 5).</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wobec wyniku głosowania nad wyborem przewodniczącego komisji stwierdzam, że Senat wybrał senatora Waleriana Piotrowskiego przewodniczącym Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wobec wyników głosowania nad powołaniem Komisji Nadzwyczajnej do Rozpatrzenia Sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z Wyborów do Senatu oraz nad wyborem przewodniczącego tej komisji stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Senatu w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#MarszałekAugustChełkowski">„Art.1. Powołuje się Komisję Nadzwyczajną do Rozpatrzenia Sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z Wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w składzie: przewodniczący – senator Walerian Piotrowski, członkowie senatorzy: Jarosław Marian Barańczak, Jan Chodkowski, Ryszard Juszkiewicz, Józef Kuczyński, Janusz Mazurek, Marian Rejniewicz, Henryk Rossa, Stefan Snieżko, Edward Wende i Mieczysław Włodyka.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#MarszałekAugustChełkowski">Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia”.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wyczerpaliśmy dotychczasowy porządek. Przystępujemy do rozpatrzenia wniosków, które zostały złożone. Wniosek pierwszy – pana senatora Piotrowskiego w sprawie zmiany regulaminu…</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#komentarz">(Senator Leszek Piotrowski: Leszka Piotrowskiego!)</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#MarszałekAugustChełkowski">... Leszka Piotrowskiego w sprawie zmiany regulaminu [druki państwo otrzymali]. Senatu dotyczącej art. 16 ust. 2 i 3, zmieniającej minimalną liczbę członków klubu z 11 do 7. Czy są pytania w tej sprawie i uwagi?</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Andrzejewski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Panie, Panowie!</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Od razu pierwsza kwestia merytoryczna, która dotyczy naszego regulaminu, stawia przed nami, jako przed Senatem drugiej kadencji, podstawowe pytanie: czy niektóre kwestie, dotyczące legislacji, stanowienia prawa zarówno w wymiarze pozaparlamentarnym, jak i tym, który dotyczy struktury organizacji funkcjonowania naszej izby; czy te zagadnienia legislacji mają być rozstrzygane ad hoc, doraźnie, czy też z poszanowaniem zasady konsyliacji, przestrzegania form przewidzianych dotychczas regulaminem, z wysłuchaniem zdania komisji, które najpierw powinny się zapoznać z tym zagadnieniem, ewentualnie po przeprowadzeniu debaty.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Sprawa jest dosyć istotna wbrew pozorom, bo art. 16 naszego regulaminu jest prawem. I mamy oto wniosek, żeby ad hoc, bez wysłuchania komisji, bez skierowania tego w trybie, który regulamin przewiduje dla działań legislacyjnych Senatu, dzisiaj podjąć uchwałę legislacyjną o zmianie obowiązującego regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Oczywiście można, ale jednocześnie jest to już pewien sygnał rozpoznawczy co do tego, jaką drogę pracy wybierzemy.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Art. 16 w ust. 2 mówi, że Konwent Seniorów tworzą – marszałek, wicemarszałkowie oraz senatorowie przedstawiciele działających w Senacie klubów parlamentarnych, które skupiają co najmniej 11 senatorów. Rozumiem, że wniosek zmierza do tego, żeby obniżyć tę liczbę do wysokości takiej, która pozwoli jednemu z klubów, albo paru klubom, wydelegować swojego przedstawiciela do Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Ale to nie jest decyzja ad hoc. Jest to uregulowanie prawa powszechnie obowiązującego, regulaminu, który jest normą powszechną, a nie tylko podporządkowaną akurat liczebności jednego z klubów.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Czy rzeczywiście ta liczba 11 jest liczbą optymalną? Mam wątpliwości i głosując nad tym, jaka to ma być liczba, powinniśmy się zapoznać z opinią Komisji Regulaminowej, Komisji Inicjatyw i Praw Ustawodawczych, bo tego wymagają inne przepisy regulaminu, które tu mają posiłkowo zastosowanie. Wymienię art. 60 czy 61, który mówi, w jakiej kolejności i po jakim zakresie działań rozpoznawczych, prawo jest uchwalane. Ma to zastosowanie do tego prawa, które jest naszym prawem wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Wreszcie problem ust. 3. Czy rzeczywiście ta liczba jedenastu członków klubu uniemożliwia klubom, które liczą mniej niż jedenastu senatorów, wydelegowanie przedstawiciela do Konwentu Seniorów? Wydaje mi się, że tego typu teza byłaby nieuzasadniona wobec brzmienia ust. 3 art. 16, który mówi, że kluby o mniejszej liczbie członków mogą delegować wspólnego przedstawiciela do Konwentu Seniorów, jeśli łącznie skupiają co najmniej jedenastu senatorów.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Do czego zmierzam? Otóż do tego, do czego zmierzałem w toku całej pierwszej kadencji tego Senatu, podczas licznych swoich wystąpień, a mianowicie do tego, żebyśmy z pełną świadomością stosowali obowiązujące przepisy, a nie dokonywali rozstrzygnięć ad hoc. Żeby szanować reguły gry i mieć świadomość tych reguł. A więc gdybyśmy mieli dzisiaj głosować, to musielibyśmy jednocześnie zdeprecjonować brzmienie art. 47, 48, 60 i 61, które dotyczą działań legislacyjnych. Gdyby wywiązała się dyskusja, jestem gotów zabierać głos i mówić o każdym z tych przepisów. Mamy tutaj licznych prawników. Wydaje mi się, że jeśli ten wniosek będzie podtrzymany, jeżeli będziemy chcieli dyskutować na ten temat, będzie czas na komplementarne uwzględnienie stosowania tych przepisów naszego regulaminu, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">W związku z tym – przechodzę do konkluzji – celowe wydaje mi się postawienie wniosku, żeby rozpoznać tę propozycję na następnym posiedzeniu, po zajęciu stanowiska przez Komisję Regulaminową i Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Przekazać ją nowo wybranym komisjom, aby zajęły stanowisko i znalazły optymalne rozwiązanie co do liczby senatorów w klubie, którzy mogą odrębnie, nie zaś wspólnie, delegować przedstawiciela do Konwentu Seniorów. I dopiero wówczas, po zasięgnięciu opinii komisji, zadecydować uchwałą o zmianie Regulaminu Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję panu senatorowi. Pan senator Bender, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorRyszardBender">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#SenatorRyszardBender">Jest chrześcijańska zasada, która mówi: in dubiis libertas in necessariis unitas. Pierwszy człon tej zasady został już wyrażony. Są wątpliwości i każdy z nas je przedstawia. Tak samo i w naszym klubie, w klubie ZChN. Chciałbym natomiast podnieść wagę drugiego członu w konieczności, jaka ma dzisiaj miejsce: aby była jedność. Jeśli odłożylibyśmy to, nie będziemy mieć możliwości szybkiego powołania Konwentu Seniorów. A przecież on jest potrzebny, bo wiele przepisów regulaminu mówi, że musi być inicjatywa konwentu.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#SenatorRyszardBender">W związku z tym prosiłbym Wysoką Izbę, ażebyśmy tę zasadę in necessariis unitas zastosowali w tym wypadku i jednak kontynuowali, a nie odraczali na następne posiedzenie. Nie wiem, czy to wyjdzie na następnym posiedzeniu, mimo że pan senator Andrzejewski z naszego klubu jest optymistą. Prosiłbym jednak o głosowanie nad tym wnioskiem dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#SenatorRyszardBender">I druga sprawa. Nie chciałbym, żebyśmy wyglądali, my, to znaczy nasz Klub ZChN, na tych, którzy są syci. Rzeczywiście obecnie liczymy jedenaście osób, ale są kluby mniej liczne i w związku z tym ta liczba 7 jest chyba jakoś wypośrodkowana. Ona da możliwość bezpośredniego, nie zaś przez przedstawicieli, uczestniczenia jeszcze innym klubom w naszym konwencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Czy są jeszcze jakieś głosy na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Na ten temat?).</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak, na temat zasady głosowania. Proszę bardzo, pan senator Wende. Ale czy to dotyczy art. 16?</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Nie, nie liczebności, innej poprawki w tym samym artykule. Dotyczy również pośrednio sprawy konwentu, natomiast nie liczby senatorów.)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorEdwardWende">Chodzi mi o to, że gdybyśmy już dokonywali zmiany regulaminu, żeby wyjaśnić może pkt 4 ppkt 5, który brzmi: „Konwent Seniorów wykonuje swe zadania przez przedstawienie Senatowi propozycji powierzenia funkcji przewodniczących komisji i ich zastępców”. Wydaje mi się, że żeby w tym przepisie wszystko było jasne, powinno być dodane – po wysłuchaniu członków komisji czy po ustaleniu tego [czy zgłoszonych] przez komisję. Chodzi o to, że z tego przepisu nie wynika, czy to konwent ma narzucić przewodniczących komisji i ich zastępców, czy najpierw musi się ukonstytuować komisja i konwentowi zaproponować swoich przewodniczących i zastępców. Wydaje mi się, że skoro komisja ma pracować sprawnie, to nie może być to z góry narzucone przez Prezydium Senatu, przez konwent, tylko powinno być ustalone i przedstawione Senatowi po wysłuchaniu zainteresowanych członków komisji. Wydaje mi się, że nie może być inaczej. W przeciwnym razie można by interpretować ten przepis w taki sposób, że Konwent Seniorów, który otrzyma listę zgłoszonych do określonej komisji kolegów senatorów i koleżanek, wybierze z tej listy przewodniczącego i zastępców i przedstawi Senatowi. Oczywiście to będzie głosowane. Ale mnie się wydaje, że kolejność powinna być taka: najpierw głosowałoby się nad wyborem przewodniczących i ich zastępców w ukonstytuowanej komisji, której pierwsze posiedzenie zwoła marszałek Senatu, a następnie ta komisja, ze swojego grona, wybierze kandydatów na przewodniczącego i zastępców. I następnie konwent przedstawi to do przegłosowania Senatowi. Taka kolejność byłaby dla nas korzystniejsza i chyba zgodna z zasadami demokracji i, że tak powiem, suwerennością komisji senackich. Żebyśmy my mogli jednak jako członkowie tych komisji decydować w pewnym zakresie o tym, kto będzie naszym przewodniczącym i zastępcą. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w tej sprawie? Pan senator Leszek Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SenatorLeszekPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#SenatorLeszekPiotrowski">Nie zgadzam się z moim szanownym przedmówcą. Uważam, że przepis jest zupełnie jasny. Mówi o tym, że wśród kompetencji Konwentu Seniorów jest przedstawianie Senatowi propozycji. Panie Senatorze, ktoś musi – co wynika z innych przepisów – przedstawić propozycję Senatowi, który wybiera komisje i przewodniczącego komisji. Przepis jest więc zupełnie jasny, oczywisty. W konwencie niczego się nie przesądza, tylko przygotowuje propozycje dla Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś głosy na ten temat? Pani senator Bogucka-Skowrońska, proszę bardzo. Czy można tutaj poprosić? Pani chciała z miejsca, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Po prostu chciałam poprzeć tutaj wywody prawne kolegi senatora Piotra Andrzejewskiego. Musimy mieć świadomość, że zmieniając dzisiaj regulamin, dopuszczamy się precedensu złamania treści tego regulaminu. Zdaję sobie sprawę z tego, że są pewne racje nadrzędne i mój głos jest, tak samo jak głos kolegi Andrzejewskiego, pewną przestrogą przed kontynuowaniem tego typu praktyk.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Ustalając poprzedni regulamin Senat dbał o to, żeby ze względu na potrzeby doraźne nie zmieniać regulaminu. I dlatego właśnie w artykule dotyczącym uchwał Senatu, tj. w art. 62, odwołuje się wręcz do stosowania odpowiednio przepisów działu 9, który mówi o inicjatywie ustawodawczej, bo to jest jakby swego rodzaju inicjatywa ustawodawcza co do prawa wewnętrznego, i skierowania do zaopiniowania przez Komisję Regulaminową. Bo oczywiście w tej chwili ten przepis, który chcemy zmieniać, jest dla nas jasny, ale podobne propozycje mogą dotyczyć przepisów bardzo skomplikowanych i trzeba wtedy badać logikę całego aktu, jakim jest uchwała Senatu. Stąd te przepisy proceduralne zostały wprowadzone w regulaminie, które blokują jak gdyby możność jego doraźnej zmiany. My oczywiście możemy głosować ten wniosek, ale będzie to złamanie dotychczasowej uchwały Senatu i musimy po prostu zdawać sobie z tego sprawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SenatorAlicjaGrześkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#SenatorAlicjaGrześkowiak">Trudno mi się zgodzić z tak daleko idącą analogią, na jaką powołała się pani senator Skowrońska. Chciałabym tylko powiedzieć, że regulamin jest wewnętrznym prawem. Jest prawem naszym, które my tworzymy i ma inne cechy niż ustawy, które w ramach prac legislacyjnych Wysoki Senat podejmuje. W związku z tym ta analogia, o której mówi pani senator, jest zbyt daleko idąca. To jednak od woli Senatu zależy każdorazowo prawo parlamentarne izby, której ono dotyczy. Dlatego też naprawdę nie widzę powodów, dla których trzeba byłoby, gdybyśmy chcieli własne prawo, to które nas wszystkich obowiązuje, kierować na przykład do komisji inicjatyw i traktować to jako inicjatywę ustawodawczą. Uważam, że zachowany został zwyczaj, nie zaś złamane nasze prawo regulaminowe, pewien zwyczaj, który polega na tym, że nieco wcześniej zgłasza się propozycje zmiany regulaminu. Nie wchodzę w to, jaka jest treść tych propozycji. Wczoraj były zaproponowane zmiany, dzisiaj dyskusja nad nimi i głosowanie. Uważam to z punktu widzenia prawnego za zupełnie prawidłowe, a zatem nie podzielam racji, które wyraziła pani senator Skowrońska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Ad vocem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Wende…</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ad vocem, panie senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Zaraz udzielam głosu. Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Panie Marszałku! Nie stosowałam żadnej analogii. Powołałam się wprost, właśnie konkretnie, na przepis art. 62 ust. 2, który mówi: do postępowania w sprawie uchwał, a zmiana regulaminu to jest uchwała, stosuje się odpowiednio przepisy działu 9, a w dziale 9 nie ma żadnego przepisu, który by pozwalał na rozpoznanie natychmiast, tylko jest wprowadzona właśnie cała ta procedura. Chciałam tylko powiedzieć, że analogiczną argumentację przedstawił wczoraj w sprawie wniosku o jawność głosowania pan senator Walerian Piotrowski, wiceprzewodniczący poprzednio działającej Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze inne głosy? Pani senator Grześkowiak, potem pan senator Wende. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Wende.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SenatorEdwardWende">W związku ze stanowiskiem pana senatora Leszka Piotrowskiego chciałem zapytać, popierając swój wniosek poprawki w tym zakresie, żeby przepis był całkowicie jasny, kto Konwentowi Seniorów zgłasza kandydatów na przewodniczących? Czy sam konwent, czy klub, czy komisje?</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kluby.)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#SenatorEdwardWende">Ale to też nie wynika z tego przepisu. Możemy się zastanowić, czy komisja składa takie wnioski konwentowi, czy klub składa. Ale to powinno być zapisane, żeby było jasne, bo na przykład panowie uważacie, że klub albo konwent, albo komisja, a ja mogę być przeciwnego zdania – że na przykład konwent narzuca komisjom swoich kandydatów. I mnie się wydaje, że to po prostu powinno być zapisane jednoznacznie, że albo kluby zgłaszają kandydatów na przewodniczących komisji i ich zastępców, albo same komisje. Mnie się wydaje, że ta druga możliwość jest znacznie bardziej rozsądna, ponieważ to komisje będą z tymi przewodniczącymi pracowały, nie zaś kluby. I mnie się wydaje, że sama komisja, po ukonstytuowaniu się, powinna wytypować w stosunku do Konwentu Seniorów Senatu swoich kandydatów na przewodniczących, następnie Konwent to przedstawia Senatowi i wszystko jest w porządku. I mnie się wydaje, że już nie ma o czym mówić. Jeżeli pan senator Piotrowski przekona mnie, że to jest źle, to ja wycofam swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Czarnocki, proszę bardzo. Proszę państwa, jeśli nie ma już istotniejszych uwag, to po prostu przegłosujemy propozycję. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#SenatorHenrykCzarnocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#SenatorHenrykCzarnocki">Prawo prawem, a życie życiem. Przestańmy polemizować. Zgłaszam wniosek formalny o przegłosowanie. Wiemy, jak była zrobiona ordynacja wyborcza. Wiemy, co się z tym łączy. Łączenie małych grup w kluby 11-osobowe spowoduje tarcia, zgrzyty. Nie o to nam chodzi. Mamy pracować dla dobra naszej ojczyzny. Nie zaczynajmy od polemiki. Od stanowienia prawa, regulaminów jesteśmy my. Nie opierajmy się na tym, co niejednokrotnie będziemy musieli zmieniać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Poproszę jeszcze pana senatora Findeisena, który wcześniej się zgłaszał. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SenatorWładysławFindeisen">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#SenatorWładysławFindeisen">Wydaje mi się, że spór jest trochę formalny. Wydaje mi się, że jest consensus na tej sali co do tego, że ten przepis trzeba zmienić i że stan obecny wymaga tego, ażeby kluby 7-osobowe miały swoich przedstawicieli w Konwencie Seniorów. Ale chyba nic nie stoi na przeszkodzie, żeby nie łamiąc reguł zmieniania regulaminu, pan marszałek zaprosił na posiedzenie Konwentu Seniorów także przedstawicieli 7-osobowych klubów, bo przecież w Konwencie Seniorów nie dokonuje się głosowania, tylko dyskutuje sprawy na zasadzie porozumienia i consensusu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy pan senator Leszek Piotrowski chce się ustosunkować do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#SenatorLeszekPiotrowski">Proszę Wysokiego Senatu! Ja podtrzymuję swój wniosek i przyłączam się do wypowiedzi tych osób, które rozszerzyły uzasadnienie przeze mnie podane. Szczególnie podobała mi się ta wypowiedź, gdzie była mowa o tym, że nie można być formalistą, gdy chodzi o przyspieszenie, usprawnienie naszych prac, a w istocie to zmniejszenie wymaganej liczby członków klubu zmierza do usprawnienia naszej pracy już od następnego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, jeżeli nie ma istotnych zmian, które by wniosły nowe elementy do tej dyskusji, to chciałbym przeprowadzić głosowanie w dwóch sprawach. Czy wychodzimy z zasady, że zmieniamy dzisiaj ten przepis, a jeżeli tak, to wtedy głosujemy nad wnioskiem pana senatora Piotrowskiego. Bo jednak ta pierwsza sprawa była tutaj kwestionowana i chciałbym, żeby Senat wyraził swoje stanowisko co do tego, czy dzisiaj tę decyzję podejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Walerian Piotrowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Wydaje mi się, że nie trzeba przeprowadzać dwóch głosowań. Skoro został zgłoszony jasno określony wniosek z propozycją merytoryczną odpowiedniej zmiany regulaminu, to myślę, że możemy głosować ten wniosek od razu pozytywnie lub negatywnie. Nie potrzeba wstępnego głosowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Jest jeden wniosek merytoryczny, dotyczący zmiany, i jest drugi wniosek, formalny. Najpierw głosuje się wniosek formalny. Tak że to, co zaproponował pan marszałek, jest z punktu widzenia prawidłowości słuszne. Bo był wniosek formalny o odroczenie, zgodnie z regulaminem, merytorycznego głosowania do następnego posiedzenia, po spełnieniu przesłanek regulaminowych, o których mówiła zresztą pani senator Skowrońska, w pełni odnosząc się do tekstu regulaminu. W związku z tym trzeba najpierw poddać pod głosowanie – reprezentuję taki pogląd, zgodnie z regulaminem, dopóki jeszcze go jako tako szanujemy – wniosek formalny, a później dopiero wniosek merytoryczny, bo taka jest kolejność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo. Czy są jakieś inne uwagi na ten temat? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorJerzyChmura">Proszę państwa, jest jeszcze jedna przeszkoda, aby merytorycznie rozpatrywać ten wniosek. Mianowicie przeszkodą tą jest niespełnienie warunków z art. 32 regulaminu: nie było tego w porządku obrad i nie dostaliśmy w terminie przewidzianym w ust. 2, druków. Jeżeli ma być to objęte porządkiem obrad na wniosek złożony przez senatora na początku obrad, na początku posiedzenia, wymaga to zgody Senatu. A więc przegłosowania najpierw, tak jak pan marszałek projektował, czy w ogóle rozpatrywać tę kwestię, a dopiero później merytorycznie. Tak że ja popieram to zdanie, że jest konieczne głosowanie wstępne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak chcieliśmy zrobić. Proszę państwa, proponowałbym jednak, żebyśmy przegłosowali najpierw sprawę formalną, czy mamy głosować dzisiaj, tak jak to przedstawił też w formalnym wniosku pan senator Andrzejewski, a potem jeżeli Senat wyrazi zgodę, to przegłosujemy wniosek pana senatora Piotrowskiego.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę nacisnąć przycisk z napisem „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto z państwa, z pań i panów senatorów, jest za tym, ażeby sprawę rozpatrzyć dzisiaj?</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o wynik. Głosowało 91 senatorów, 52 było za, 28 przeciw, 11 się wstrzymało. (Głosowanie nr 6).</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przystępujemy do następnego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto z pań i z panów senatorów jest za przyjęciem proponowanej uchwały o zmianie regulaminu Senatu, zgodnie z propozycją pana senatora Leszka Piotrowskiego? Proszę nacisnąć przycisk z napisem „obecny”.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-53.11" who="#MarszałekAugustChełkowski">Kto się wstrzymał? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.12" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o wyniki. Obecnych było 85 senatorów. Za propozycją głosowało 59 senatorów, przeciw – 8, 18 wstrzymało się od głosowania. (Głosowanie nr 7).</u>
          <u xml:id="u-53.13" who="#MarszałekAugustChełkowski">A zatem stwierdzam, że propozycja pana Leszka Piotrowskiego przeszła.</u>
          <u xml:id="u-53.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze raz proszę sprawdzić, suma wyników głosujących nie jest zgodna).</u>
          <u xml:id="u-53.15" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę? Suma wyników? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorEdwardWende">Panie Marszałku, chodzi o to, że przed chwilą na tablicy z napisem „obecni” była pozycja 91. Nikt, jak zauważyłem, nie wyszedł z sali. Dlatego zastanawiam się, jak się to stało, że jest o 6 głosów mniej, niż było przedtem. Chyba ktoś nie głosował, ale to znowu nie wynika z tablicy świetlnej, bo napisane jest, że głosowali wszyscy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Są wydruki, Panie Senatorze, jeden i drugi, i przedstawimy…</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Na wynik to nie wpływa).</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: No, to cuda się jakieś dzieją, w takim razie. Chyba ktoś nie nacisnął przycisku „obecny”)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Senator Tomasz Jagodziński: Po prostu… przepraszam, jeśli można…)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#SenatorTomaszJagodziński">Mogę wyjaśnić panu senatorowi Wende. Po prostu pięciu senatorów, pięciu czy sześciu, nie nacisnęło przycisku „obecny”. W ten sposób nie jest odnotowane na tablicy, że ktoś nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo. Kto ma jeszcze jakieś uwagi? Jeśli nie, to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorEdwardWende">Pozwalam sobie przypomnieć o moim wniosku, aby do pkt 5 w art. 16 dodać słowa: „po wysłuchaniu propozycji komisji”. Ja uważam, że komisji, ponieważ to komisje będą pracowały z tymi przewodniczącymi i one powinny mieć głos decydujący. Kluby uzgodnią sobie skład komisji. Natomiast przewodniczących komisji i zastępców powinni przynajmniej uzgadniać członkowie komisji. Tak mi się wydaje. Czyli mój wniosek zmierza do tego: przedstawienie Senatowi propozycji powierzenia funkcji przewodniczących komisji i ich zastępców po wysłuchaniu propozycji komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dobrze. Czy będziemy to też głosować? Panie Senatorze, dotychczas, w zwyczaju poprzedniej kadencji było tak, że mimo iż tego nie było w regulaminie, to Senat, Prezydium Senatu, marszałek, zawsze prosił o opinię i kandydatów komisji i wniosek był zgodny z tymi przedstawianymi kandydaturami. I nie wiem, czy to w tej chwili musimy też zmieniać. Czy jest to niezbędne? Ale jeżeli pan senator podtrzymuje, to poddam wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Panie Marszałku, to służy wyłącznie jednej rzeczy. Służy temu, że sytuacja będzie całkowicie jasna. I uprawnienia komisji będą znane. Po prostu tylko o to chodzi, nic więcej, nikomu to w niczym nie wadzi.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dobrze. Czy są jeszcze jakieś uwagi na ten temat? Pan senator Leszek Piotrowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#SenatorLeszekPiotrowski">Ponieważ pan senator Edward Wende podtrzymał swój wniosek, a ja zgłaszałem wniosek przeciwny, podtrzymuję zarówno ten wniosek przeciwny, jak i jego uzasadnienie. Ten dodatek do omawianego przepisu jest całkowicie zbędny. Dziękuję bardzo, ich składów przygotowuje i przedstawia Senatowi Komisja Regulaminowa i Spraw Senackich”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy składa pan senator jakiś wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#SenatorJanuszMazurek">Wydaje mi się, że za wcześnie jest dzisiaj głosować. To trzeba rozważyć. Nie wiem, czy tak ad hoc możemy o tych sprawach decydować. Rozumiem, że sprawa limitu – 11 czy 7– jest to sprawa pilna. Jest wiele kwestii do rozważenia, jeśli chodzi o zmianę regulaminu Senatu. Składam wniosek, żeby tej kwestii dzisiaj nie rozważać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#SenatorJerzyStępień">Na wszelki wypadek, gdyby doszło do tego dzisiejszego głosowania, chciałbym zwrócić uwagę na rzecz następującą. Mianowicie Prezydium Senatu pełni funkcję administracyjną, natomiast Konwent Seniorów jest ciałem politycznym, więc w gruncie rzeczy jest oczywiste, że jeśli Konwent Seniorów ma proponować przewodniczących komisji, to w intencji tego przepisu jest, aby układy polityczne decydowały o tym – z uwagi na to, że Konwent Seniorów jest polityczny – żeby one decydowały niejako o rozdziale funkcji przewodniczących. W związku z tym wniosek pana senatora Wende zmierza do zmiany filozofii tego przepisu. I na to chciałem zwrócić uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Bender, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Sądzę, że są tutaj dwa przeciwne wnioski. Czy ktoś chciałby składać jakiś trzeci wniosek, który by coś nowego wnosił? Proszę bardzo, pan senator Kępa.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Senator Janusz Mazurek: Mazurek.)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przepraszam – Mazurek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#SenatorRyszardBender">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#SenatorRyszardBender">Przegłosowaliśmy sprawę. Chyba jest klarowna, komentarze to wykazały, więc wracanie do spraw zupełnie szczegółowych zmieniłoby nasze stanowisko wyrażone w głosowaniu. Uważam, że sprawa jest zamknięta, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#SenatorJanuszMazurek">Chciałem jeszcze zwrócić uwagę panów senatorów na treść art. 14 ust. 3: „wnioski w sprawie powołania i rozwiązania komisji, a także ustala...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak. Pan senator Madej jeszcze chciał coś dodać.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Bender: Konwent wskazuje kandydatów.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Madej, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorJerzyMadej">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#SenatorJerzyMadej">Po przedstawieniu stanowiska pana senatora Stępnia uważam, że powinniśmy przegłosować wniosek zgłoszony przez pana senatora Wendego, żeby rzeczywiście dodać tam słowa: „po wysłuchaniu komisji”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie szkodzi).</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Senator Ryszard Bender: Szkodzi, bo Konwent Seniorów ma decydować).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę państwa, zamykam dyskusję i przystępujemy do głosowania nad tym, czy tę zmianę wprowadzamy, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy coś nowego w tej sprawie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#SenatorJanuszBaranowski">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#SenatorJanuszBaranowski">Chciałem zwrócić uwagę, że nasz regulamin wymaga zmian nie tylko w tym punkcie i trzeba czym prędzej doprowadzić do ukonstytuowania się naszych komisji. Przegłosowaliśmy jedną rzecz. Jeżeli zaczniemy dzisiaj dyskutować na temat poszczególnych punktów, to nie wyjdziemy za tydzień. Proponuję, żeby zamknąć dyskusję, żeby przeprowadzić głosowanie i przejść do następnego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, zarządzam… ale czy pani...</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Chciałbym jednak przeprowadzić głosowanie, ale proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Uważam, że ta zmiana nie była wprowadzona w ogóle do porządku dziennego i nie ma potrzeby głosowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak, nie była wprowadzona do porządku dziennego. Czy pan senator Wende zgadza się? Panie Senatorze, bo jeżeli zachowamy zwyczaje, jakie były dotychczas, a ja ze swej strony deklaruję, że takie zwyczaje zachowamy, to może nie głosowalibyśmy tego dzisiaj, a wprowadzilibyśmy to z innymi zmianami, z udziałem Komisji Regulaminowej, jeżeli pan senator zgodziłby się na to. Proszę o...</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Oczywiście, że się zgadzam, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś zgłoszenia? Pani senator Kuratowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#SenatorZofiaKuratowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#SenatorZofiaKuratowska">W dniu wczorajszym na ręce pana marszałka – otrzymaliśmy to wszyscy – wpłynął list od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczący sprawy najważniejszej dla naszego kraju, mianowicie sprawy dymisji rządu. W końcowym fragmencie tego listu pan prezydent zwraca się do pana marszałka, pisząc: „Liczę na pańskie zrozumienie oraz poparcie mojego stanowiska i przedstawienie go Wysokiej Izbie”. Chodziło o odroczenie dymisji rządu.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#SenatorZofiaKuratowska">Wydaje mi się, że Senat jako izba wyższa parlamentu, chociaż bezpośrednio nie uczestniczy w przyjmowaniu bądź odrzucaniu wniosku o dymisje rządu, powinien na ten temat przynajmniej wymienić opinie, a marszałek Senatu powinien sprawę tę przedstawić Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#SenatorZofiaKuratowska">Wnoszę, ażeby dzisiaj, jeszcze teraz, przynajmniej 10 minut, jeśli nie więcej, nowo wybrany Senat drugiej kadencji przeznaczył tej, jak powtarzam najważniejszej sprawie dla naszego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Proszę państwa, to jest list, który otrzymałem wczoraj od pana prezydenta i przekazałem go Wysokiej Izbie do rozważenia. Nie włączyłem tego do porządku dziennego, ponieważ sądziłem, że może będzie lepiej najpierw omówić to w prezydium i na spotkaniu konwentu. Ale jeżeli Wysoka Izba uważa, że należy dzisiaj zająć stanowisko, proszę bardzo: Pan senator Walerian Piotrowski…To było tylko wyjaśnienie mojego stanowiska…Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Prosiłbym, żeby pan marszałek zakończył poprzedni punkt porządku obrad i przeprowadził głosowania, które wynikają z dyskusji i zgłoszonych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Nie ma wniosków.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Rozumiem, ale przecież nie było głosowania nad zmianą regulaminu).</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Nie trzeba, bo pan senator Wende wycofał wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorWalerianPiotrowski">W nawiązaniu do wypowiedzi pani senator Kuratowskiej chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że w dniu dzisiejszym toczyły się rozmowy pana marszałka Sejmu z panem prezydentem, a także z panem premierem Bieleckim i my nie znamy ani treści i przebiegu tych rozmów, ani nie znamy decyzji, jakie tam ewentualnie podjęto. Dlatego nasza debata w tej sprawie mogłaby utrudnić rozwiązanie polityczne tego problemu. Sądzę, że powinniśmy ten problem pozostawić, przyjmując list pana prezydenta do wiadomości, do czasu gdy pan marszałek Sejmu ujawni przebieg tych rozmów lub wynikną z nich jakieś decyzje polityczne, do których podjęcia właściwy będzie Sejm. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Chciałem tylko jeszcze poinformować Wysoką Izbę, że w rozmowie z panem prezydentem stwierdziłem, że sprawy rządu są głównie przedmiotem zainteresowania Sejmu i dlatego Senat prawdopodobnie w pierwszej kolejności nie będzie chciał zabierać głosu. Czy pani marszałek podtrzymuje to? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#SenatorZofiaKuratowska">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#SenatorZofiaKuratowska">Nawet mi nie chodzi o to, żeby poszczególni senatorowie wypowiadali się, czy dymisja ma być przyjęta i kiedy. Tylko chodziło mi o to, że jednak – mimo że nie bierzemy udziału w procesie decyzyjnym, mimo tego że, jak słusznie pan senator Piotrowski powiedział, toczą się na ten temat rozmowy pomiędzy prezydentem, marszałkiem Sejmu i premierem– wydaje mi się, dla szacunku dla tej izby i powagi tego ciała, należałoby przynajmniej poinformować na ten temat Wysoką Izbę. A nie tylko zostawić tak ważny dokument w skrzynkach senatorów. pana senatora Waleriana Piotrowskiego, że właśnie z tej racji pismo pana prezydenta wymaga przestudiowania, przemyślenia. Oprócz tego przecież dzisiaj trwają rozmowy pana marszałka Sejmu Wiesława Chrzanowskiego. Niewykluczone, że i pan marszałek Senatu zechce odbyć jakąś rozmowę. Dlatego byłoby przedwczesne, i może zbyt pobudzające emocje nas wszystkich, rozpatrywanie dzisiaj tej kwestii. Tym bardziej, jak powiedziała pani senator Kuratowska, w ciągu 10 minut. To byłoby rzeczywiście z naszej strony czymś, co mogłoby zostać źle odebrane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Andrzejewski, jak się zdaje, tak?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wende!)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Wende.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Senator Edward Wende: Przepraszam, że się upomniałem, ale pan marszałek już mi udzielił głosu).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#SenatorEdwardWende">Proszę państwa, ja to rozumiem zupełnie inaczej. I jednak nie zgadzam się z panem senatorem Benderem, ponieważ prezydent wysłał list do naszego marszałka 26 listopada, czyli wczoraj. Wiedział, że dzisiaj będzie rozmawiał i z premierem, i z marszałkiem Sejmu, a pomimo to zwrócił się do nas z prośbą o poparcie swojej inicjatywy rządowej. I w ostatnim akapicie tego listu jest napisane: „Liczę na pańskie zrozumienie oraz poparcie mojego stanowiska i przedstawienie go Wysokiej Izbie”. Mnie się wydaje, że prezydentowi zależy na poparciu Senatu właśnie i wsparciu jego starań o utrzymanie rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#SenatorEdwardWende">Tak czytam list prezydenta. I myślę, że nie ma żadnego zagrożenia dla debaty, którą dzisiaj prowadzi prezydent, w sytuacji gdybyśmy wyrazili poparcie dla stanowiska prezydenta, o które się do nas zwraca. Więc jeżeli prezydent się do nas zwraca… my możemy oczywiście odmówić, ale prośba jest jednoznaczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, pan senator Bender, potem pan senator Wende.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#SenatorRyszardBender">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#SenatorRyszardBender">Pismo ma oczywiście ogromną wagę, ale przyłączyłbym się do zdania członka naszego klubu,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Proszę państwa, najpierw trzeba sięgnąć do porządku obrad i usytuować to w jakimś porządku, żeby nie popaść w pewien chaos. A zwłaszcza nie wolno nam ulec – jako ciału o określonych, ustawowych kompetencjach – presji temperatur politycznych. Mamy być stabilizatorem państwa, a nie terenem starć grup politycznych w danym momencie.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">W związku z tym wracam do uporządkowania hierarchii tego wniosku. Porządek obrad przewiduje zwykle wolne wnioski. Rozumiem, że pani senator w ramach wolnych wniosków jest uprawniona do złożenia propozycji, aby w ramach porządku, czyli w ramach pozycji „wolne wnioski” zająć się kwestią listu prezydenta. Wyjaśnić charakter tego listu i na tyle, na ile jest to możliwe, zająć stanowisko. To jest pierwsza kwestia. I rozumiem to jako wniosek o uzupełnienie porządku obrad o pozycję, która jest stała: wolne wnioski. W ramach wolnych wniosków jest propozycja przedyskutowania tej kwestii. To jest pierwsza kwestia i wydaje mi się, że nie ma przeszkód, żeby uczynić zadość temu życzeniu.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Korzystając z okazji, chciałem powiedzieć, że jestem za potraktowaniem tego tylko i wyłącznie w ramach wolnych wniosków i niezajmowaniem oficjalnego stanowiska w postaci uchwały. Możemy wymienić poglądy na ten temat. Natomiast w ramach ustawowych kompetencji powinniśmy bardzo pilnować naszego „niezaangażowania w doraźne kwestie” tam, gdzie Senat nie powinien ingerować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#SenatorJerzyStępień">Proszę państwa, chciałbym się przyłączyć do wniosku pana Andrzejewskiego i pana senatora Piotrowskiego. Najpierw musimy zdecydować, czy powinno się to znaleźć w porządku dziennym. A później chciałbym jeszcze parę słów powiedzieć na ten temat, gdyby taki punkt w porządku dziennym się znalazł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo, senator Zdzisław Czarnobilski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#SenatorZdzisławCzarnobilski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#SenatorZdzisławCzarnobilski">Z szacunku dla pana prezydenta oraz szacunku dla sprawy, chciałbym, żebyśmy dzisiaj nie przeprowadzali dyskusji na ten temat, a tylko przyjęli do wiadomości to pismo. I stawiam wniosek formalny, przeciwny, żeby nie umieszczać w porządku naszego dzisiejszego posiedzenia sprawy dyskusji na temat pisma pana prezydenta do Senatu. Bardzo proszę o przyjęcie tego do wiadomości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję, pan senator Walerian Piotrowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Proponuję, żeby pan marszałek i Wysoka Izba zechciała uzupełnić porządek dzisiejszych obrad o punkt: „Odczytanie pisma prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do pana marszałka”. W ten sposób ten ważny dokument stanie się częścią dzisiejszego posiedzenia. Ale równocześnie wnoszę, byśmy nie prowadzili dyskusji, także w wolnych wnioskach, nad treścią tego dokumentu. Chodzi o sprawę zasadniczej wagi państwowej i bez znajomości przebiegu dzisiejszych rozmów jakiekolwiek nasze wypowiedzi mogą być albo zbędne, albo mogą szkodzić tej trudnej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#SenatorWalerianPiotrowski">Dlatego też proszę, by ograniczyć się dzisiaj do odczytania tego dokumentu. Dyskutowanie pisma prezydenta Rzeczypospolitej w sprawie utworzenia rządu i w sprawie niekonstytucyjnego stanowiska naszej izby jest problemem tak ważnym, że nie może być dyskutowane w wolnych wnioskach. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. Pan senator Stępień jeszcze przedtem zgłaszał się… i potem pana poproszę. Pan senator Stępień, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak, dziękuję bardzo. Proszę państwa, czy jeszcze… Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#SenatorEdwardWende">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#SenatorEdwardWende">W odniesieniu do wypowiedzi pana senatora Waleriana Piotrowskiego chcę powiedzieć jedno. Prezydent może się zgłaszać do izby parlamentu – Senatu, Sejmu – w każdym czasie. I debata nasza na ten temat, czy umieścimy list prezydenta w porządku dziennym czy nie, uwłacza nie tylko nam, ja myślę. Uważam, że taki list, który prezydent do nas skierował, w każdym razie powinien zostać odczytany. My możemy na temat tego listu nie dyskutować, ale zgodnie z wolą prezydenta prosiłbym, żeby pan marszałek odczytał ten list w obecności całego Senatu. I mnie się wydaje, że to jest to minimum, które my musimy w tej chwili zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dobrze. Proszę państwa czy są jakieś... Proszę?</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Senator Zofia Kuratowska: Taka była mniej więcej intencja mojego wystąpienia.)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Taka była intencja wniosku pani senator. Dobrze. Ja to przekazałem państwu do wiadomości natychmiast. I w takim razie może poproszę pana sekretarza o odczytanie listu pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy wszyscy państwo zgadzają się na to? Nie ma głosów przeciwnych?</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę o odczytanie listu pana prezydenta do Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#SenatorTomaszJagodziński">„Warszawa, dnia 26 listopada 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#SenatorTomaszJagodziński">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#SenatorTomaszJagodziński">Szanowny Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#SenatorTomaszJagodziński">Przebieg kampanii wyborczej oraz wyniki wyborów pokazały jak wielkie jest zróżnicowanie polityczne naszego społeczeństwa. Także, jak duży jest obszar niechęci do polityki i polityków. Myślę, że czas się nad tym zastanowić, wyciągnąć wnioski. Powinny je sformułować wszystkie siły polityczne, także parlament, rząd i prezydent.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#SenatorTomaszJagodziński">Parlament rozpoczął pracę. Przed nim ogrom zadań. Dzieło tworzenia. Przede wszystkim konstytucji. Obowiązująca – ma stalinowski rodowód. Wiele nowelizacji pozbawiło ją precyzji. Ostatnie dni dowiodły, jak bardzo jest ona niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#SenatorTomaszJagodziński">Rada Ministrów pracuje. Realizuje bieżące pilne zadania. Z niektórych partii wychodzą sygnały i naciski. Padają głosy, by już teraz gabinet Jana Krzysztofa Bieleckiego podał się do dymisji. Premier w wyborach parlamentarnych uzyskał największą akceptację. Wspomniane ataki są przedłużeniem przedwyborczej kampanii. Państwo wymaga ciągłości rządzenia.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#SenatorTomaszJagodziński">Rada Ministrów realizuje trudne reformy, przeprowadza prywatyzację i podejmuje walkę z recesją. Opracowuje program zmniejszenia bezrobocia i poprawy bezpieczeństwa obywateli.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#SenatorTomaszJagodziński">Nowy gabinet, aby zmierzyć się z trudną materią rządzenia, potrzebuje czasu. Zanim powstanie nowy rząd, trzeba rządzić. Nikt nie może pracować pod presją. O dalszym losie tego rządu zadecyduje parlament. Zgodnie z konstytucją parlament powoła rząd nowy, ale na to trzeba również czasu. Nie można tu czynić kroków pochopnych. Trzeba działać z rozwagą.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#SenatorTomaszJagodziński">Żadna z partii nie wygrała wyborów. Niektóre mogą nawet mówić o porażce. Potrzebny jest kompromis. Zanim sformułujemy program mający poparcie wielu partii politycznych, pracujmy spokojnie, stabilnie. Tylko większość parlamentarna zapewnić może trwałość rządowi, ale większość znacząca. Umożliwi ona realizację programu. Pozwoli to zyskać społeczną akceptację dla rządowych poczynań. Bez tego nie osiągniemy stabilizacji.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#SenatorTomaszJagodziński">Zwróciłem się do pana premiera Jana Krzysztofa Bieleckiego o nieskładanie dymisji. Liczę na Pańskie zrozumienie oraz poparcie mojego stanowiska i przedstawienie go Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#SenatorTomaszJagodziński">Łączę wyrazy szacunku.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#SenatorTomaszJagodziński">Lech Wałęsa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo. I sądzę, że wyczerpaliśmy ten punkt porządku.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo, pani senator Bogucka-Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Chciałam złożyć oświadczenie osobiste. Chciałam tylko przypomnieć treść art. 44 regulaminu, który mówi, że jeżeli prezydent przybyłby osobiście, to udziela mu się głosu poza kolejnością, kiedy tego chce.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">Uważam, że na temat ujawnienia listu od prezydenta nie powinno być kiedykolwiek później jakichkolwiek dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#SenatorAnnaBoguckaSkowrońska">I mam taką prośbę, abyśmy szanowali tradycje poprzedniego Senatu i aby listy od prezydenta kierowane do marszałka były przedstawiane Senatowi – z uwagi na rangę osoby, która te listy kieruje – osobiście przez pana marszałka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Dziękuję bardzo, ale pozwolę sobie zauważyć, że przekazałem natychmiast wszystkim państwu do wiadomości ten list. I tutaj nie robiłem tajemnic w stosunku do izby.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Czy są w tej chwili jeszcze jakieś inne wolne wnioski?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Wyczerpaliśmy porządek naszego posiedzenia i pozostaje nam jeszcze ustalenie kilku spraw. Mianowicie terminu przyszłego posiedzenia, na którym musimy już uformować, powołać komisje senackie. Proszę wszystkich państwa o zgłaszanie się do poszczególnych komisji, wpisywanie się na listę komisji. I w przyszłym tygodniu, w czwartek albo w piątek… Były takie propozycje, żeby to w piątek zrobić. Nie wiem, czy jeden dzień nam wystarczy, czy nie trzeba będzie przedłużać. Gdybyśmy więc w czwartek zaczęli, to proszę jednak na wszelki wypadek rezerwować sobie piątek. Gdybyśmy w piątek to robili, to rezerwowalibyśmy sobotę w razie czego.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Senator Ryszard Bender: W piątek.)</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">W piątek tak? W piątek. Czy zaczynamy o godzinie 9.00, państwo wieczorem w czwartek przyjeżdżają, czy zaczynamy o godzinie 11?</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: O 9.00 w piątek.)</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#MarszałekAugustChełkowski">O godzinie 9.00 w piątek. Nie ma sprzeciwu, tak?</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Głosy z sali: O 10, o 11!)</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę państwa, jeżeli w ciągu jednego dnia mamy sprawę załatwić, to musimy zacząć o odpowiedniej porze, bo wtedy nie będą państwo wracali popołudniowym pociągiem. Tak więc prosiłbym, żeby to uzgodnić.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę bardzo, pan senator Kralczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#SenatorAndrzejKralczyński">Panie Marszałku, ja bym jednak proponował rozpoczęcie naszych obrad w czwartek, a nie w piątek, po to aby w piątek ewentualnie już je zakończyć. Dziękuję. czy w czwartek, czy w piątek. Kto z państwa jest za…</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Senator Walerian Piotrowski: Ja w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#SenatorAndrzejKralczyński">Proszę bardzo pan senator Walerian Piotrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak, przegłosujemy w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Bender: Tak, piątek nas zdopinguje, krócej będziemy rozważać.)</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">Proszę państwa, poddam sprawę pod głosowanie. Rozstrzygniemy sprawę w głosowaniu. Pan senator Madej jeszcze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#SenatorJerzyMadej">Panie Marszałku, Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#SenatorJerzyMadej">Przypominałem to w pierwszej kadencji Senatu i przypomnę w drugiej. Senatorowie zostali wybrani po to, żeby pracować, a nie żeby załatwić sprawę w jeden dzień. I dlatego proponuję, żebyśmy zrobili posiedzenie Senatu w czwartek, a jeżeli zajdzie potrzeba, przedłużyli je na piątek. Przed nami jest wiele pracy i nie załatwimy tego w godzinach od 8 do l6. To jest trochę inna praca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Tak. W takim razie poddam pod głosowanie:</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MarszałekAugustChełkowski">Panie Marszałku, proponuję, żebyśmy tej kwestii nie dyskutowali i nie głosowali. To należy do pana marszałka i do Prezydium Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarszałekAugustChełkowski">Jeśli jest inny wniosek, to proszę bardzo. Czy jest inny wniosek?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, marszałek przecież decyduje…)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MarszałekAugustChełkowski">W każdym razie proszę przygotować się na czwartek. W razie czego, jeżeli prezydium zmieni termin, to wtedy zmienilibyśmy…. I wtedy w czwartek – godzina l0, bo w piątek to chciałbym, żebyśmy wcześniej zaczynali. O godzinie l0 w czwartek.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MarszałekAugustChełkowski">Przedmiotem naszego posiedzenia będzie przede wszystkim powołanie komisji. Proszę dzisiaj, teraz zaraz, Prezydium, czyli państwa wicemarszałków, a o godzinie l5 Konwent Seniorów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#MarszałekAugustChełkowski">Zamykam posiedzenie.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>