text_structure.xml 23.3 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 4 min. 43 po poł.).</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezydent Ministrów Wincenty Witos, Wiceprezydent Ministrów Ignacy Daszyński, Minister Spraw Zagranicznych Eustachy Sapieha, Minister Spraw Wewnętrznych Leopold Skulski, Minister Skarbu Władysław Grabski, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Maciej Rataj, Minister Aprowizacji Stanisław Śliwiński, Minister Poczt i Telegrafów Władysław Stesłowicz, Minister b. dzielnicy pruskiej Władysław Kucharski, Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych Juljusz Poniatowski, Minister Pracy i Opieki Społecznej Edward Pepłowski, Kierownik Ministerstwa Zdrowia Publicznego Witold Chodźko, Kierownik Ministerstwa Kultury i Sztuki Jan Heurich, Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego Tomasz Wilkoński.)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Podsekretarze Stanu: W Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Dębski i Stefan Dębrowski, w Ministerstwie Sprawiedliwości Jan Morawski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 180 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciwko niemu zarzutów. Protokół 181 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają posłowie Szymczak i Pużak. Listę mówców prowadzi poseł Pużak.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta)</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Staszyńakiego i tow. z Klubu N. Z. L. do pp. Ministrów:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzpSzymczak">Kolei i b. Dzielnicy Pruskiej w sprawie kolejki wązkotorowej z Dobrego do Mątew.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacją p. Bigońskiego i tow. z N. Ch. K. R. do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasiłków dla wdów i sierot w Małopolsce.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Tabaczyńskiego i tow. i ze Zw. L. N. do p. Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie stawisk i gospodarki rybnej w powiecie oświęcimskim w Małopolsce.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Moraczewskiego i tow. do p. Prezydenta Ministrów i p. Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie ambasadora polskiego w Waszyngtonie.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Narcyza Potoczka i tow. z P. S. L. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie niezwalniania od czynnej służby żołnierzy kawalerzystów, artylerzystów i podoficerów, urodzonych w latach od 1889 do 1895.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Krężla i tow. z Klubu P. S. L. do Rządu w sprawie nakładania kontyngentów i rekwizycji paszy.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Nowickiego i tow. z N. P. R. do pp. Ministrów Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i b. Dzielnicy Pruskiej w sprawie dalszej germanizacji Pomorza przez osoby duchowne.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Webera i tow. z Klubu N. P. R. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i b. Dzielnicy Pruskiej w sprawie ograniczenia nadmiernych zysków Centrali skór w Poznaniu.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja p. Anusza i tow. do p. Ministra Spraw Wojskowych w sprawie nadużyć w patronacie poborowym w Piotrkowie, popełnianych przez urzędnika wojskowego XI rangi Feliksa Różańskiego i sierżanta Konrada Wilkońskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja pp. Farbsteina, Grünbauma i tow. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Pracy i Opieki Społecznej w sprawie nieprawnego postępowania urzędów paszportowych na prowincji.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzpSzymczak">- Interpelacja p. Sokolnickiej i tow. ze Zw. L. N. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie gwałtów dokonywanych w Borysławiu przez partje socjalistyczne z okazji t. zw. strajku powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacja pp. Hartglasa, Grünbauma i tow. do p. Prezydenta Ministrów i p. Ministra Skarbu w sprawie odszkodowania ofiarom gwałtów i morderstw, popełnionych przez wojska generała Bułak-Bałachowicza na ludności żydowskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzpSzymczak">Interpelacje te odeślę p. Prezydentowi Ministrów na drodze regulaminem przepisanej.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzpSzymczak">Przystępujemy do pierwszego punktu porządku dziennego: Głosowanie nad Ustawą Konstytucyjną, ewentualnie dalsza rozprawa. (Druk nr. 1883).</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzpSzymczak">Do porządku dziennego prosił o głos p. Matakiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PMatakiewicz">Wysoki Sejmie! W imieniu Polskiego Stronnictwa Katolicko - Ludowego mam zaszczyt złożyć następujące oświadczenie: Trwając na stanowisku potrzeby Senatu, Klub Polskiego Stronnictwa Katolicko-Ludowego wychodzi z założenia, że Senat powinien mieć nie mniejszy autorytet, jak Sejm,</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Głos: Jeszcze większy!)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PMatakiewicz">... a zatem składać się z członków wybranych przez powszechne głosowanie, a nie mianowanych. Z tych też powodów Klub Polskiego Stronnictwa Katolicko - Ludowego nie jest w możności głosować za art. 36 projektu Ustawy Konstytucyjnej w jego obecnem brzmieniu, a zwracając uwagę Wysokiej Izby na zgłoszony przez członka naszego klubu p. Franciszka Maślankę do laski marszałkowskiej wniosek o zmianę art. 36 projektu Ustawy Konstytucyjnej, stawiamy wniosek o odesłanie art. 36 i 35 projektu Ustawy Konstytucyjnej do Komisji Konstytucyjnej, a zaniechania na razie głosowania nad niemi, co jednak nie może przeszkodzić głosowaniu nad dalszemi artykułami projektu Ustawy Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PMatakiewicz">Proszę o przyjęcie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Dubanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PDubanowicz">Wysoka Izbo! Jako sprawozdawca Komisji Konstytucyjnej przychylam się do wniosku zgłoszonego przez kolegę Matakiewicza.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Różne okrzyki na lewicy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Barlicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PBarlicki">Stawiam wniosek, ażeby sprawę głosowania nad projektem Konstytucji odroczyć aż do zupełnego wyczerpania rozprawy szczegółowej nad rozdziałem V projektu Konstytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad temi dwoma wnioskami. Pierwszy wniosek p. Matakiewicza żąda, aby art. 36, a w związku z tem art. 35 odesłać do komisji. Proszę Posłów, którzy są za tym wnioskiem, aby powstali z miejsc. Biuro ma pewne wątpliwości, musi zatem nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem posła Matakiewicza, aby weszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem: „nie”.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#Marszałek">Rezultat głosowania jest następujący: za wnioskiem odesłania art. 35 i 36 do komisji głosowało posłów 194, przeciw 100. Zatem wniosek przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem p. Barlickiego o usunięcie głosowania z dzisiejszego porządku dziennego aż do ukończenia rozprawy nad rozdziałem V Konstytucji. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem p. Barlickiego, aby powstali z miejsc.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Głos: Tamten wniosek wyklucza obecny)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#Marszałek">Niekoniecznie.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(P. Osiecki: Jeśli art. 35 i 36 zostaną zmienione, to pociągnie to za sobą szereg zmian w następnych artykułach.)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#Marszałek">To się dopiero pokaże przy poszczególnych artykułach. W każdym razie jesteśmy teraz w trakcie głosowania i nie możemy teraz dyskutować. Biuro znów ma pewne wątpliwości co do wyniku głosowania, musi nastąpić zatem głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem p. Barlickiego, żeby weszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem: „nie”.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#Marszałek">Rezultat głosowania następujący: za wnioskiem posła Barlickiego o odroczenie dalszego głosowania nad Konstytucją głosowało posłów 170, przeciw 174. Zatem wniosek upadł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PNiedziałkowski">Proszę o głos w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#Marszałek">W jakiej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PNiedziałkowski">Chcę zwrócić uwagę na formalną stronę wyniku głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Niedziałkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PNiedziałkowski">Pozwolę sobie zwrócić uwagę na to, że wobec wyniku ostatniego głosowania znajdujemy się formalnie w położeniu bez wyjścia, bo właśnie następne artykuły po dwóch odesłanych do Komisji, to są te artykuły, których rozstrzygnięcie z jakiegokolwiek bądź stanowiska przypuszcza zadecydowanie o artykułach 35 i 36.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Głos: Wcale nie)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PNiedziałkowski">Byłoby więc rzeczą niemożliwą i bez precedensu, żeby można głosować przed rozstrzygnięciem artykułów, wyrwanych z konstytucji. Stawiam wniosek formalny o reasumcję uchwały.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Wrzawa)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Nad tą sprawą już głosowaliśmy, zatem nie można o tem dyskutować — może Pan zabrać głos przy następnych artykułach.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Posłowie na lewicy zaczynają bić w pulpity)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#Marszałek">Ostrzegam Posłów, którzy biją w pulpity, że wykluczę ich na 5 posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Na lewicy wrzawa, bicie w pulpity i gwizdania. Głosy na prawicy: Żydowski koncert. Majufes. P. Załuska: Co na to pan Daszyński? P. ks. Okoń: Precz z Senatem!)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#Marszałek">Stwierdzono, że posłowie Lieberman i Perl mimo ostrzeżenia biją w pulpity. Wykluczam ich na pięć posiedzeń. Proszę wyjść z sali.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Na lewicy krzyki, bicie w pulpity i gwizdanie trwa dalej)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#Marszałek">Ostrzegam Panów, że to nie koniec.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity i gwizdanie trwają dalej)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#Marszałek">Wykluczam na przeciąg pięciu posiedzeń p. Moraczewskiego za gwizdanie.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity i gwizdanie wzmaga się. P. ks. Okoń powtarza wielokrotnie okrzyk: Precz z Senatem!)</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#Marszałek">Wykluczam na pięć posiedzeń p. ks. Okonia za hałasowanie.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie i dzwonienie na lewicy)</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#Marszałek">Poseł Rudziński kopie w pulpit, wykluczam go na pięć posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#komentarz">(Wrzawa jak poprzednio trwa dalej)</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#Marszałek">Posłowie Klemensiewicz i Grünbaum bili pięściami w pulpity, wykluczam ich na pięć posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#komentarz">(Po chwili wrzawa ucicha: Głos: Odpoczynek)</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#Marszałek">Proszę P. Sekretarza o stwierdzenie, kto został wykluczony.</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#komentarz">(Wrzawa, krzyki, bicie w pulpity i gwizdanie wybuchają na nowo)</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#Marszałek">Poseł Żuławski kopie nogami w pulpit, wykluczam go na pięć posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#komentarz">(Wrzawa jak wyżej trwa dalej)</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#Marszałek">Poseł Szczerkowski gwiżdże, wykluczam go na pięć posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity i gwizdanie trwają dalej. Okrzyki: Precz z Senatem!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#komentarz">(dzwoni kilkakrotnie. Wrzawa ucicha)</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Ponieważ Klub Pol. Str. Lud. postawił wniosek o odroczenie posiedzenia na pół godziny w celu naradzenia się, odraczam posiedzenie do godz. 6 min. 10.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Przerwa od godz. 5 min. 40)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Po przerwie godz. 7.45)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#komentarz">(dzwoni)</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#Marszałek">Posiedzenie otwieram na nowo. Do wniosku formalnego głos ma p. Kiernik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PKiernik">Wysoki Sejmie! Art. 35 i 36 projektu konstytucji zostały odesłane do komisji. Wniosek o odesłanie do komisji dalszych artykułów rozdziału o władzy ustawodawczej i o władzy wykonawczej nie uzyskał większości tej Wysokiej Izby. Ponieważ jednak artykuły te od 37 dalej dotyczę władzy ustawodawczej i wykonawczej, przeto pozostają w bezpośrednim związku z art. 35 i trzeba dać klubom możność porozumienia się co do związku, zachodzącego między tym artykułem, a artykułami, któreby miały być ewentualnie głosowane. Wobec przesądzenia wniosku kol. Barlickiego o odesłanie reszty do komisji, nie przesądzamy tej sprawy i proponujemy, aby ze względu na poprzednio przytoczone motywy Izba rozpoczęła dziś głosowanie nad rozdziałem IV, t. j. nad rozdziałem o sądownictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PCzapiński">Proszę o głos w sprawie tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Czapiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PCzapiński">Wysoki Sejmie! Popieramy wniosek kol. Kiernika; protestowaliśmy przeciw dalszemu głosowaniu nad artykułami, przesądzającymi już sprawę senatu. Ale jeśli się proponuje tutaj głosowanie nad artykułami, które nie pozostają w związku z senatem, oczywista rzecz, że przeciw temu głosowaniu nie wystąpimy i dlatego do wniosku kol. Kiernika się przyłączamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Nikt już głosu nie żąda. Proszę tych Posłów, którzy są za wnioskiem p. Kiernika, aby powstali z miejsc. Biuro ma wątpliwość, czy jest większość, zatem musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę tych Posłów, którzy są za wnioskiem p. Kiernika, aby przystąpić do głosowania nad rozdziałem o sądownictwie, by weszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem: „nie”.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Głosowanie się rozpoczyna.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(P. Klemensiewicz: Wyrzuć Pan swego prywatnego szpicla)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Nie mogę posła Klemensiewicza przywołać do porządku, bo on już dziś nic należy do naszego grona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PBarlicki">Proszę o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem posła Kiernika głosowało 169 posłów, przeciw 174. Zatem wniosek w każdym razie upadł bez względu na 10 posłów wykluczonych.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PBarlicki">Proszę o głos w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Barlicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PBarlicki">Wysoka Izbo! Regulamin nasz opiewa, że poseł, który ma być wykluczony z posiedzeń plenarnych, ma być trzykrotnie uprzedzony o tem. Tymczasem p. Marszałek, nie uprzedziwszy należycie nikogo, samowolnie zupełnie wykreślił posłów z listy, niezgodnie z regulaminem. Nie mając nawet możności ogłoszenia tego Izbie, pan Marszałek uciekł się do nowego sposobu oznajmiania tego, mianowicie rozsyła do wydalonych listy, co wzbudziło niesłychane niezadowolenie i potępienie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Słusznie postąpił)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PBarlicki">Wobec takiego postępowania pana Marszałka, niezgodnego z regulaminem, zakładamy najenergiczniejszy protest.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Wrzawa na lewicy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Szkoda, że p. poseł Barlicki przedtem nie powiedział, o co mu chodzi. Jego interpretacja regulaminu nie jest słuszna. Wykluczenie może nastąpić według art. 60, a nie tylko według 59. Posłowi wykluczonemu z listy służy prawo odwołania się do Izby na piśmie i nad tem się głosuje bez rozprawy, moja decyzja nie jest więc ostateczna (Na lewicy wrzawa). Muszę spełnić obowiązek, żeby tu porządek utrzymać, i wszystko, co będzie w mojej mocy, zawsze będę spełniał.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Na prawicy i w centrum żywe oklaski. Na lewicy wrzawa, bicie w pulpity, dzwonienie, gwizdanie i t. d.)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Jest wniosek o imienne głosowanie nad art. 37 i 38 (Ponowna wrzawa, bicie w pulpity, dzwonienie i gwizdanie na lewicy) oraz poprawkami. (Woźni wnoszą tablicę i ustawiają ją przy Prezydjum. Sekretarz piszę na niej: „Głosowanie imienne nad art. 37, poprawka 2). Kto jest za tym wnioskiem zechce powstać. Wniosek jest poparty przez dostateczną ilość członków.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#komentarz">(Wrzawa. Posłowie z lewicy, a następnie i z prawicy przybiegają do stołu prezydjalnego)</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">Zawieszam posiedzenie na kwadrans.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Przerwa od godz. 8)</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#komentarz">(Po przerwie o godz. 8 min. 45)</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Posiedzenie otwieram na nowo. Jesteśmy przy art. 37.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#komentarz">(Na lewicy wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie, dzwonienie)</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#Marszałek">Nie głosujemy osobno nad poprawką pierwszą, tylko nad drugą. Jest wniosek o imienne głosowanie dostatecznie poparty. Proszę Panów Sekretarzy zbierać kartki nad poprawką drugą do art. 37.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#komentarz">(Na lewicy wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie, dzwonienie trwają dalej)</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#Marszałek">Kto głosuje za poprawką odda kartki z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#komentarz">(Sekretarze zbierają kartki)</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#Marszałek">Proszę tych Posłów, którzy chcą głos oddać, ażeby przyszli do trybuny. Zapytuję, czy wszyscy oddali kartki.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#komentarz">(Po chwili)</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#Marszałek">Zapytuję po raz ostatni, czy każdy poseł oddał swoją kartkę.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#komentarz">(Po chwili)</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#Marszałek">Ogłaszam, że głosowanie zakończone. Proszę Panów Sekretarzy obliczyć głosy.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie trwa w dalszym ciągu. Po przeliczeniu głosów wrzawa ucicha)</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#Marszałek">Zanim sam zabiorę głos w sprawie głosowania, udzielam w sprawie formalnej głosu p. Janowi Dębskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PJanDębski">W imieniu P. S. L. i N. P. R. mam zaszczyt oświadczyć co następuje. Ze względów zasadniczych, a nie ze względu na prowadzenie burdy, obydwa te kluby od początku postawiły wniosek o odroczenie głosowania nad artykułami konstytucji, w których mowa o Senacie. Niestety intencja tych klubów nie była doceniona zarówno przez prawicę, jak i przez lewicę; przypomnę np., że klub „Wyzwolenie” głosował w jednem z głosowań razem z prawicą. Stanowisko to uniemożliwiło nam pracę, uniemożliwiło głosowanie i dlatego w Ostatniem głosowaniu klub nasz wstrzymał się od głosowania i nie złożył kartek w imiennem głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Co do samego głosowania muszę oświadczyć, że oddano kartek tylko 158 Posłowi Haraszowi wyrwał poseł Dreszer koszyk z kartkami i wskutek tego głosowanie nie mogło się odbyć prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie, dzwonienie)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Głosowanie wskutek tego jest niekompletne.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Wrzawa trwa w dalszym ciągu, bicie w pulpity, gwizdanie)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#Marszałek">Za to wykluczam posła Dreszera na 5 posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Za mało. Oklaski na prawicy i w centrum. Na lewicy wrzawa, bicie w pulpity, gwizdanie, dzwonienie trwają dalej)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#Marszałek">Odraczam posiedzenie do wtorku o g. 4. Porządek dzienny będzie ogłoszony na piśmie. Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 9 m. 15 wieczorem)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>