text_structure.xml 610 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Jan Król i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Elżbietę Radziszewską oraz pana posła Marka Wikińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani posłanka Elżbieta Radziszewska.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">Państwo posłowie zajęli już miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarekWikiński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarekWikiński">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarekWikiński">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zamówieniach publicznych - bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarekWikiński">- Transportu i Łączności - o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarekWikiński">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o reprywatyzacji nieruchomości i niektórych ruchomości osób fizycznych przejętych przez państwo lub gminę miasta stołecznego Warszawy oraz o rekompensatach - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarekWikiński">- Zdrowia - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MarekWikiński">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MarekWikiński">- Finansów Publicznych - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MarekWikiński">- Polityki Społecznej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MarekWikiński">- Integracji Europejskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MarekWikiński">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MarekWikiński">Posiedzenie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji zostanie wznowione w dniu dzisiejszym o godz. 13 w sali nr 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Informuję, że Senat wyraził zgodę na powołanie: pana Leona Kieresa na stanowisko prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, pana Marka Piechowiaka na stanowisko rzecznika praw dziecka, pana Andrzeja Zolla na stanowisko rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym podjąłem decyzję, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejPłażyński">Ślubowanie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MaciejPłażyński">Ślubowanie rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MaciejPłażyński">Ślubowanie rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Informuję, że w związku z nagłą nieobecnością posła sprawozdawcy, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego punktu 9., obejmującego trzecie czytanie projektu ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MaciejPłażyński">Głosowanie odbędzie się na następnym posiedzeniu. Górnicy muszą poczekać dwa tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Ślubowanie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MaciejPłażyński">Sejm za zgodą Senatu powołał pana Leona Kieresa na prezesa Instytutu Pamięci.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MaciejPłażyński">Zgodnie z art. 12 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu prezes Instytutu Pamięci przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków składa przed Sejmem ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany przez Sejm prezes Instytutu Pamięci pan Leon Kieres zgłosił się w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana Leona Kieresa o złożenie ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MaciejPłażyński">Panie posłanki i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#LeonKieres">„Ślubuję uroczyście na powierzonym mi stanowisku prezesa Instytutu Pamięci Narodowej służyć wiernie Narodowi Polskiemu, stać na straży prawa, obowiązki mojego urzędu wypełniać sumiennie, a w postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości. Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej pan Leon Kieres złożył ślubowanie przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Ślubowanie rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Sejm za zgodą Senatu powołał pana Marka Piechowiaka na rzecznika praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MaciejPłażyński">Zgodnie z art. 5 ustawy o rzeczniku praw dziecka przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków rzecznik składa przed Sejmem ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany przez Sejm rzecznik praw dziecka pan Marek Piechowiak zgłosił się w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana Marka Piechowiaka o złożenie ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MaciejPłażyński">Panie posłanki i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarekPiechowiak">„Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków rzecznika praw dziecka dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw dziecka, kierując się przepisami prawa, dobrem dziecka i dobrem rodziny.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarekPiechowiak">Ślubuję, że powierzone mi obowiązki będę wypełniać bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej i służbowej. Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany na rzecznika praw dziecka pan Marek Piechowiak złożył ślubowanie przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Ślubowanie rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejPłażyński">Sejm za zgodą Senatu powołał pana Andrzeja Zolla na rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MaciejPłażyński">Zgodnie z art. 4 ustawy o rzeczniku praw obywatelskich przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków rzecznik składa ślubowanie przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany przez Sejm rzecznik praw obywatelskich pan Andrzej Zoll zgłosił się w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę pana Andrzeja Zolla o złożenie ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MaciejPłażyński">Panie posłanki i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejZoll">„Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków rzecznika praw obywatelskich dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw i wolności obywateli, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejZoll">Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej. Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że powołany na rzecznika praw obywatelskich pan Andrzej Zoll złożył ślubowanie przed Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu uchwały przedstawionego przez wicemarszałka Sejmu pana Jana Króla i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MaciejPłażyński">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 2010, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 395 posłów. Za - 26, przeciw - 344, wstrzymało się 25.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował projekt uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do Komisji Integracji Europejskiej oraz do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji oraz komisyjny projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Juliusza Brauna oraz przedstawiciela komisji pana posła Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#MaciejPłażyński">Sejm przeprowadził dyskusję w pierwszym czytaniu projektu uchwały i podjął decyzję o niezwłocznym przystąpieniu do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#MaciejPłażyński">W drugim czytaniu projektu uchwały zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#MaciejPłażyński">Tekst poprawek został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że w przedstawionym projekcie uchwały komisja wnosi o odrzucenie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznej działalności.</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#MaciejPłażyński">Zgłoszone poprawki poddam pod głosowanie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie związane z poprawką pana posła Urbańczyka. Chciałbym spytać w świetle dyskusji nad sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, dlaczego pan poseł formułuje swoją poprawkę w taki sposób,...</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie dyskusja.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#TadeuszCymański">... który uniemożliwia wniesienie jakichkolwiek uwag i poprawek.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#TadeuszCymański">Dobrze. Chcę powiedzieć, że ustawa o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji pozwala Sejmowi na wniesienie do treści uchwały Sejmu uwag i zastrzeżeń. A przecież sami państwo twierdzicie, że nie wszystko w telewizji jest tak idealne.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#TadeuszCymański">Proponując poprawkę polegającą na tym, że zamiast całej treści jest tylko: Sejm przyjmuje, zamyka pan jakąkolwiek drogę. Czy to jest zgodne z tymi pięknymi zasadami, które państwo głosicie?</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, Sejm zdecyduje.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: To jest techniczne, nie fair, wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 1. wnioskodawca proponuje, aby tekstowi projektu uchwały nadać brzmienie: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji”.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejPłażyński">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 2.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 406 posłów. Za - 204, przeciw - 194, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#komentarz">(Głos z sali: To są wasze metody.)</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznej działalności, w brzmieniu zawartym w druku nr 1924, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 408 posłów. Za - 204, przeciw - 198, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznej działalności.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Ochrony Konkurencji i Konsumentów o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Adama Stanisława Szejnfelda oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawki Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#MaciejPłażyński">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 1. do art. 3 Senat proponuje skreślić pkt 4 stanowiący, że przepisów ustawy nie stosuje się do pomocy udzielanej w odniesieniu do tych kategorii towarów i usług, będących przedmiotem polskiego eksportu, które uzyskują pomoc publiczną w innych krajach, w szczególności zaś w Unii Europejskiej lub jej krajach członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 3, polegającej na skreśleniu pkt. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 168, przeciw - 232, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 2. do art. 31 ust. 3 Senat proponuje, aby w przypadku wydania decyzji, na mocy której udzielono pomocy, na podstawie aktu normatywnego, co do którego zapadło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o jego niezgodności m.in. z konstytucją, organ udzielający pomocy stwierdzał nieważność tej decyzji niezwłocznie po wejściu w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a nie, jak uchwalił Sejm, po ogłoszeniu orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 31 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 4, przeciw - 402.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 3. do art. 31 ust. 6 oraz do art. 32 ust. 4 Senat proponuje, aby decyzja stwierdzająca nieważność decyzji, o której mowa w art. 31 ust. 3, wywoływała skutki prawne po upływie 3 miesięcy od dnia jej uprawomocnienia się, a nie, jak uchwalił Sejm, od dnia doręczenia, oraz aby obowiązek zwrotu otrzymanej pomocy wraz z odsetkami za zwłokę powstawał w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji, a nie, jak uchwalił Sejm, od dnia doręczenia.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 31 ust. 6 oraz do art. 32 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Przeciw - 403, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 4. do art. 32 ust. 3 i 4 Senat proponuje, aby odsetki w przypadku zwrotu otrzymanej pomocy liczone były od dnia powstania obowiązku zwrotu pomocy, a nie, jak uchwalił Sejm, od dnia jej otrzymania.</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 32 ust. 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 2, przeciw - 397.</u>
          <u xml:id="u-12.57" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.58" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 5. do art. 41 ust. 1 Senat proponuje skreślić powołanie w tym przepisie na art. 27 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-12.59" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.60" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.61" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 41 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.62" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.63" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.64" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 3, przeciw - 396.</u>
          <u xml:id="u-12.65" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.66" who="#MaciejPłażyński">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-12.67" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-12.68" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Annę Bańkowską i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.69" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.70" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-12.71" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.72" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1941.</u>
          <u xml:id="u-12.73" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.74" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie zabezpieczenia społecznego w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1941, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.75" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.76" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.77" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 403 posłów. Za - 393, przeciw - 10.</u>
          <u xml:id="u-12.78" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-12.79" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Głosowania nad poprawkami Senatu do ustawy Prawo własności przemysłowej (druki nr 1849 i 1948).</u>
          <u xml:id="u-12.80" who="#MaciejPłażyński">Na 80. posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Czesława Sobierajskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.81" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.82" who="#MaciejPłażyński">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w punkcie 17. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-12.83" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach: 1. do art. 1 ust. 1 pkt 1; 3. do art. 6 ust. 3 i polegającej na skreśleniu ust. 2; 19. do tytułu III oraz polegającej na skreśleniu działu III; 31. do art. 232 ust. 1; 33. do art. 238, polegającej na skreśleniu ust. 2; 34. do art. 240; 37. do art. 265, polegającej na skreśleniu pkt. 9; 41. do art. 271 ust. 2, polegającej na skreśleniu pkt. 5; 42. do art. 274 ust. 1, Senat proponuje wyłączyć spod regulacji ustawy stosunki w zakresie nazw handlowych oraz postępowania przedrejestracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-12.84" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.85" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-12.86" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.87" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 3., 19., 31., 33., 34., 37., 41. i 42., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.88" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.89" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.90" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 178, przeciw - 224, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.91" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.92" who="#MaciejPłażyński">W 2. poprawce do art. 3 ust. 1 pkt 2, art. 40, art. 246 ust. 3 oraz art. 252 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.93" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.94" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.95" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 3 ust. 1 pkt 2, art. 40, art. 246 ust. 3 oraz art. 252 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.96" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.97" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.98" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna - 197. Za - 4, przeciw - 388, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.99" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.100" who="#MaciejPłażyński">Poprawkę 3. Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.101" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach: 4. polegającej na skreśleniu art. 7 oraz 5. do art. 8 ust. 3 i polegającej na skreśleniu ust. 2 Senat proponuje wyłączyć spod regulacji ustawy projekty racjonalizatorskie.</u>
          <u xml:id="u-12.102" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.103" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-12.104" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 4. i 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.105" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.106" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.107" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 388, przeciw - 18.</u>
          <u xml:id="u-12.108" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.109" who="#MaciejPłażyński">W 6. poprawce do art. 9 Senat proponuje, aby przedstawiciele organizacji społecznych nie mogli występować przed organami wymiaru sprawiedliwości na podstawie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-12.110" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.111" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.112" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.113" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.114" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.115" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 385, przeciw - 13, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.116" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.117" who="#MaciejPłażyński">W 7. poprawce do art. 22 ust. 3 Senat proponuje, aby nie ograniczać w czasie - do 5 lat - wynagrodzenia twórcy wynalazku, wypłacanego w częściach.</u>
          <u xml:id="u-12.118" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.119" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.120" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 22 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.121" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.122" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.123" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 394, przeciw - 8, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.124" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.125" who="#MaciejPłażyński">W 8. poprawce do art. 63 ust. 1, art. 95 ust. 2, art. 105 ust. 2, art. 153 ust. 1 oraz art. 221 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.126" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.127" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.128" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 63 ust. 1, art. 95 ust. 2, art. 105 ust. 2, art. 153 ust. 1 oraz art. 221, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.129" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.130" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.131" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 3, przeciw - 398, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.132" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.133" who="#MaciejPłażyński">W 9. poprawce do art. 68 ust. 1 Senat proponuje, aby umożliwić osobie trzeciej korzystanie z wynalazku, przed upływem 3 lat od uzyskania patentu, m.in. gdy wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach.</u>
          <u xml:id="u-12.134" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.135" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.136" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 68 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.137" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.138" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.139" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 395 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za - 5, przeciw - 387, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.140" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.141" who="#MaciejPłażyński">W 10. poprawce do art. 69 ust. 1 pkt 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.142" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.143" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.144" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 69 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.145" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.146" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.147" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Przeciw -399, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.148" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.149" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach 11. do art. 70 ust. 1, polegającej na skreśleniu ust. 2, oraz 25. do art. 155 ust. 1 Senat proponuje, aby import towarów wytworzonych według wynalazku lub oznaczonych znakami towarowymi nie stanowił naruszenia patentu lub prawa ochronnego na znak towarowy, jeżeli towary te zostały uprzednio zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu na terytorium państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o utworzeniu strefy wolnego handlu.</u>
          <u xml:id="u-12.150" who="#MaciejPłażyński">Z poprawkami tymi łączy się poprawka 30. do art. 228, w której Senat proponuje, aby prawo z rejestracji nie rozciągało się na działania dotyczące kopii chronionej topografii, układów scalonych wytworzonych przy użyciu takiej kopii, a także wyrobów zawierających takie układy, polegające na ich oferowaniu lub dalszym obrocie nimi, jeżeli zostały one uprzednio zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przez uprawnionego lub za jego zgodą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium państwa, z którym Polska zawarła umowę o utworzeniu strefy wolnego handlu.</u>
          <u xml:id="u-12.151" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.152" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.153" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 11. do art. 70 ust. 1, polegającej na skreśleniu ust. 2, 25. do art. 155 ust. 1 oraz 30. do art. 228, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.154" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.155" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.156" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 156, przeciw - 248, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.157" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.158" who="#MaciejPłażyński">W 12. poprawce do art. 72 ust. 2 Senat proponuje, aby w razie uzyskania korzyści z wynalazku przez jednego ze współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych miał prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z 1/2 tych korzyści, a nie, jak uchwalił Sejm, 1/4.</u>
          <u xml:id="u-12.159" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.160" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.161" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu do art. 72 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.162" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.163" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.164" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 388, przeciw - 9, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.165" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.166" who="#MaciejPłażyński">W 13. poprawce do art. 81 Senat w dodawanym ust. 2 proponuje, aby w przypadku gdy wykonawca prac udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazków zawartych w przekazanych wynikach prac i jeżeli strony nie postanowiły inaczej, wykonawca prac miał prawo do dodatkowej zapłaty w wysokości 5% efektów uzyskanych z korzystania z wynalazku w pierwszych pięciu latach korzystania.</u>
          <u xml:id="u-12.167" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.168" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.169" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu do art. 81, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.170" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.171" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.172" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 400, przeciw - 2, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.173" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.174" who="#MaciejPłażyński">W 14. poprawce do art. 82 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby Urząd Patentowy mógł udzielić licencji przymusowej, m.in. gdy jest to konieczne dla zabezpieczenia ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, a dany lek jest dostępny dla społeczeństwa w niedostatecznej ilości lub jakości albo nadmiernie wysokich cenach.</u>
          <u xml:id="u-12.175" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.176" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.177" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki Senatu do art. 82 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.178" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.179" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.180" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 395, przeciw - 7, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-12.181" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.182" who="#MaciejPłażyński">W 15. poprawce do art. 94 Senat proponuje dodać ust. 2 stanowiący, że wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-12.183" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.184" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.185" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu do art. 94, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.186" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.187" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.188" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 3, przeciw - 400, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.189" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.190" who="#MaciejPłażyński">W 16. poprawce do art. 107 ust. 1 i 2 oraz art. 114 ust. 1 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.191" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.192" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.193" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki Senatu do art. 107 ust. 1 i 2 oraz art. 114 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.194" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.195" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.196" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 3, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.197" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.198" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach: 17. do art. 108 ust. 2 oraz 18. do art. 114 ust. 2 Senat proponuje, aby zgłoszenie wzoru przemysłowego oprócz rysunku mogło zawierać nie tylko fotografie, lecz również próbki materiału włókienniczego, a także aby próbki materiału włókienniczego jako część opisu ochronnego wzoru przemysłowego stanowiły część składową świadectwa rejestracji.</u>
          <u xml:id="u-12.199" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.200" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.201" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.202" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 17. do art. 108 ust. 2 oraz 18. do art. 114 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.203" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.204" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.205" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 5, przeciw - 395, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.206" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.207" who="#MaciejPłażyński">Poprawkę 19. Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.208" who="#MaciejPłażyński">W 20. poprawce do art. 120 ust. 3 Senat proponuje dodać pkt 3 definiujący pojęcie znaków towarowych powszechnie znanych.</u>
          <u xml:id="u-12.209" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.210" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.211" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki Senatu do art. 120 ust. 3, polegającej na dodaniu pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.212" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.213" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.214" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 2, przeciw - 398, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.215" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.216" who="#MaciejPłażyński">Poprawki Senatu: 21. do art. 132 ust. 13 i polegająca na skreśleniu pkt. 1, 23. do art. 132 ust. 2, 24. do art. 132 polegająca na skreśleniu ust. 3, 56. do art. 306 oraz 61. do art. 311 dotyczą rejestracji znaków identycznych lub podobnych w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych.</u>
          <u xml:id="u-12.217" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.218" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.219" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.220" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 21., 23., 24., 56. i 61., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.221" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.222" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.223" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 147, przeciw - 256, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.224" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.225" who="#MaciejPłażyński">W 22. poprawce do art. 132 ust. 1 pkt 4 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.226" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.227" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.228" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 22. poprawki Senatu do art. 132 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.229" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.230" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.231" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 1, przeciw - 401, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.232" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.233" who="#MaciejPłażyński">Poprawki Senatu 23., 24. i 25. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.234" who="#MaciejPłażyński">W 26. poprawce do art. 155 ust. 3 Senat proponuje umożliwić uprawnionemu sprzeciwić się dalszej dystrybucji towarów z prawem ochronnym na znak towarowy, jeżeli przemawiają za tym uzasadnione względy, a w szczególności jeżeli po wprowadzeniu do obrotu zmieni się lub pogorszy stan towarów, a nie - jak uchwalił Sejm - jeżeli uprawniony ma ku temu prawnie uzasadnione powody.</u>
          <u xml:id="u-12.235" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.236" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.237" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 26. poprawki Senatu do art. 155 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.238" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.239" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.240" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 146, przeciw - 247, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.241" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.242" who="#MaciejPłażyński">W 27. poprawce do art. 160 Senat proponuje, aby osoba, która prowadząc działalność każdego rodzaju, a nie tylko - jak uchwalił Sejm - lokalną, używała w dobrej wierze oznaczenia zarejestrowanego następnie jako znak towarowy na rzecz innej osoby, miała prawo używać go nadal bezpłatnie w zakresie nie większym niż dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-12.243" who="#MaciejPłażyński">Senat proponuje jednocześnie, aby prawo to przysługiwało jednak takiej osobie w okresie nie dłuższym niż 1 rok od daty zawiadomienia jej przez osobę, na rzecz której przyznane zostało prawo ochronne na znak towarowy.</u>
          <u xml:id="u-12.244" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.245" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.246" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 27. poprawki Senatu do art. 160, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.247" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.248" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.249" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 388, przeciw - 13, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.250" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.251" who="#MaciejPłażyński">W 28. poprawce do art. 189 oraz do art. 192 ust. 5 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.252" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.253" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.254" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 28. poprawki Senatu do art. 189 oraz art. 192 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.255" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.256" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.257" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.258" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.259" who="#MaciejPłażyński">W 29. poprawce do art. 213 ust. 1–3, art. 215, art. 227 oraz art. 231 ust. 1 i 2 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-12.260" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.261" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.262" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki Senatu do art. 213 ust. 1–3, art. 215, art. 227, art. 231 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.263" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.264" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.265" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 2, przeciw - 394.</u>
          <u xml:id="u-12.266" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.267" who="#MaciejPłażyński">W 32. poprawce do art. 233 ust. 2 Senat proponuje, aby opłata jednorazowa za zgłoszenie mogła być również uiszczona w ciągu 1 miesiąca od daty doręczenia wezwania Urzędu Patentowego.</u>
          <u xml:id="u-12.268" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.269" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.270" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 32. poprawki Senatu do art. 233 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.271" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.272" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.273" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 144, przeciw - 250, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.274" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.275" who="#MaciejPłażyński">W 35. poprawce do art. 264 Senat w nowym brzmieniu artykułu proponuje, aby na prawomocne orzeczenie Urzędu Patentowego, kończące postępowanie w sprawie, a rażąco naruszające prawo, prezes Urzędu Patentowego, prokurator generalny oraz rzecznik praw obywatelskich mogli wnieść skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-12.276" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.277" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.278" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 35. poprawki Senatu do art. 264, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.279" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.280" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.281" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 3, przeciw - 395, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.282" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.283" who="#MaciejPłażyński">W 36. poprawce do art. 265 pkt 8 Senat proponuje, aby Urząd Patentowy rozpatrywał w trybie postępowania spornego sprawy o stwierdzenie bezzasadności zmiany warunków korzystania z oznaczenia geograficznego, a nie, jak uchwalił Sejm, wniosku o dokonanie takich zmian.</u>
          <u xml:id="u-12.284" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.285" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.286" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 36. poprawki Senatu do art. 265 pkt 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.287" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.288" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.289" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 1, przeciw - 396.</u>
          <u xml:id="u-12.290" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.291" who="#MaciejPłażyński">Poprawkę 37. Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.292" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 38. do art. 266 ust. 1 Senat proponuje zmianę o charakterze legislacyjnym, polegającą na zmianie powołania. Jednocześnie Senat w dodawanym ust. 1a proponuje, aby w kwestii kosztów postępowania spornego stosować odpowiednio przepisy obowiązujące w postępowaniu cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-12.293" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.294" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.295" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 38. poprawki Senatu do art. 266 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.296" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.297" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.298" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 3, przeciw - 399, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.299" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.300" who="#MaciejPłażyński">W 39. poprawce do art. 267 oraz art. 268 Senat proponuje zmianę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.301" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.302" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.303" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki Senatu do art. 267 oraz art. 268, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.304" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.305" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.306" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Przeciw - 403, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.307" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.308" who="#MaciejPłażyński">W 40. poprawce do art. 270 ust. 1 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.309" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.310" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.311" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 40. poprawki Senatu do art. 270 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.312" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.313" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.314" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 390 posłów. Większość bezwzględna - 196. Za - 1, przeciw - 388, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.315" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.316" who="#MaciejPłażyński">W 43. poprawce do art. 274 ust. 1 Senat proponuje, aby ekspert orzekał jednoosobowo, a nie, jak uchwalił Sejm, samodzielnie, chyba że przewidziane jest orzekanie w większym składzie ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-12.317" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.318" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.319" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 43. poprawki Senatu do art. 274 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.320" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.321" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.322" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 1, przeciw - 398, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.323" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.324" who="#MaciejPłażyński">W 44. poprawce do art. 275 ust. 3 pkt 2 Senat proponuje, aby do zadań kolegium ekspertów należało ustalanie zasad podziału środków z funduszu nagród, a nie, jak uchwalił Sejm, udziału ekspertów w nagrodach z tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-12.325" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.326" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.327" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 44. poprawki Senatu do art. 275 ust. 3 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.328" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.329" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.330" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 1, przeciw - 398, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.331" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.332" who="#MaciejPłażyński">W 45. poprawce do art. 276 ust. 3 Senat proponuje zmianę polegającą na skreśleniu powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-12.333" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.334" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.335" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 45. poprawki Senatu do art. 276 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.336" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.337" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.338" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna - 196. Za - 2, przeciw - 388, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.339" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.340" who="#MaciejPłażyński">W 46. poprawce do art. 277 ust. 1 Senat proponuje, aby w uzasadnionych przypadkach aplikacja ekspercka, na wniosek pracownika zaopiniowany przez przełożonego, mogła być skrócona do 1 roku i 6 miesięcy, a nie, jak uchwalił Sejm, 1 roku i 5 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-12.341" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.342" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.343" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 46. poprawki Senatu do art. 277 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.344" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.345" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.346" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Przeciw - 397.</u>
          <u xml:id="u-12.347" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.348" who="#MaciejPłażyński">W 47. poprawce do art. 279 ust. 1 i 8 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.349" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.350" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.351" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 47. poprawki Senatu do art. 279 ust. 1 i 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.352" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.353" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.354" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna - 196. Za - 2, przeciw - 388, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.355" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.356" who="#MaciejPłażyński">W 48. poprawce do art. 280 ust. 4 Senat proponuje, aby ekspert nie mógł, a nie, jak uchwalił Sejm, nie powinien występować w roli biegłego sądowego w zakresie, w którym orzeka.</u>
          <u xml:id="u-12.357" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.358" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.359" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 48. poprawki Senatu do art. 280 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.360" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.361" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.362" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 397, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.363" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.364" who="#MaciejPłażyński">W 49. poprawce do art. 282 ust. 3 i 4 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.365" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.366" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.367" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 49. poprawki Senatu do art. 282 ust. 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.368" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.369" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.370" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 387 posłów. Większość bezwzględna - 194. Przeciw - 386, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.371" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.372" who="#MaciejPłażyński">W 50. poprawce do art. 291 ust. 2 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.373" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.374" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.375" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 50. poprawki Senatu do art. 291 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.376" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.377" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.378" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 386 posłów. Większość bezwzględna - 194. Za - 4, przeciw - 382.</u>
          <u xml:id="u-12.379" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.380" who="#MaciejPłażyński">W 51. poprawce do art. 294 pkt. 6 i 12 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.381" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.382" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.383" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 51. poprawki Senatu do art. 294 pkt. 6 i 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.384" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.385" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.386" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna - 198. Przeciw - 393, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.387" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.388" who="#MaciejPłażyński">W 52. poprawce do art. 297 ust. 2 Senat proponuje, aby także uprawniony z patentu, którego prawo zostało naruszone, miał prawo do zadośćuczynienia na swoją rzecz.</u>
          <u xml:id="u-12.389" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.390" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.391" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 52. poprawki Senatu do art. 297 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.392" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.393" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.394" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 379, przeciw - 20, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.395" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.396" who="#MaciejPłażyński">W 53. poprawce do art. 299 ust. 1 Senat proponuje, aby bieg przedawnienia rozpoczynał się od dnia, w którym uprawniony dowiedział się nie tylko o naruszeniu swego prawa, ale także o osobie, która naruszyła patent.</u>
          <u xml:id="u-12.397" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.398" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.399" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 53. poprawki Senatu do art 299 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.400" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.401" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.402" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 2, przeciw - 394, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.403" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.404" who="#MaciejPłażyński">W 54. poprawce do art. 301 Senat proponuje, aby w razie unieważnienia patentu nabywca, licencjobiorca albo inna osoba, na rzecz której uprawniony dokonał odpłatnego rozporządzenia, mógł żądać zwrotu wniesionej zapłaty, a nie - jak uchwalił Sejm - miał prawo do otrzymania zwrotu wniesionej zapłaty.</u>
          <u xml:id="u-12.405" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.406" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.407" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 54. poprawki Senatu do art. 301, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.408" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.409" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.410" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 4, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.411" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.412" who="#MaciejPłażyński">W 55. poprawce do art. 301 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.413" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.414" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.415" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 55. poprawki Senatu do art. 301, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.416" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.417" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.418" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 2, przeciw - 394, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.419" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.420" who="#MaciejPłażyński">W 57. poprawce do art. 309 ust. 3 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.421" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.422" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.423" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 57. poprawki Senatu do art. 309 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.424" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.425" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.426" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 133, przeciw - 263, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.427" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.428" who="#MaciejPłażyński">W 58. poprawce do art. 309 ust. 3 Senat proponuje skreślić wyrazy „mimo należytej staranności wnioskodawcy”.</u>
          <u xml:id="u-12.429" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.430" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.431" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 58. poprawki Senatu do art. 309 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.432" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.433" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.434" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 1, przeciw - 400, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.435" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.436" who="#MaciejPłażyński">W 59. poprawce do art. 309 ust. 3 Senat proponuje, aby okres, w którym organ celny zwalnia towar, mógł być, na wniosek, przedłużony jedynie w przypadku nierozstrzygnięcia przez sąd wniosku o wydanie zarządzenia tymczasowego w terminie zapewniającym możliwość dostarczenia go przez wnioskodawcę organowi celnemu.</u>
          <u xml:id="u-12.437" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.438" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.439" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 59. poprawki Senatu do art. 309 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.440" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.441" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.442" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 392 posłów. Większość bezwzględna - 197. Za - 1, przeciw - 390, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.443" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.444" who="#MaciejPłażyński">W 60. poprawce do art. 309 ust. 6 Senat proponuje, aby wywóz poza polski obszar celny zatrzymanych towarów z umieszczonym na nich podrobionym znakiem towarowym, w stanie niezmienionym, dopuszczalny był jedynie przy zaistnieniu nadzwyczajnych okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-12.445" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.446" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.447" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 60. poprawki Senatu do art. 309 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.448" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.449" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.450" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 390 posłów. Większość bezwzględna - 196. Za - 5, przeciw - 383, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.451" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.452" who="#MaciejPłażyński">W 62. poprawce do art. 315 ust. 2 Senat proponuje, aby sprawca podlegał grzywnie w wypadku mniejszej wagi, a nie, jak uchwalił Sejm, jeżeli sprawca działał nieumyślnie.</u>
          <u xml:id="u-12.453" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.454" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.455" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 62. poprawki Senatu do art. 315 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.456" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.457" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.458" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 146, przeciw - 251, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.459" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.460" who="#MaciejPłażyński">W 63. poprawce do art. 317 ust. 1 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.461" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.462" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.463" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 63. poprawki Senatu do art. 317 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.464" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.465" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.466" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 3, przeciw - 393, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.467" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.468" who="#MaciejPłażyński">W 64. poprawce do art. 319 Senat proponuje zmianę polegającą na powołaniu się w tym przepisie na cały art. 313.</u>
          <u xml:id="u-12.469" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.470" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.471" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 64. poprawki Senatu do art. 319, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.472" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.473" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.474" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 2, przeciw - 397, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.475" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.476" who="#MaciejPłażyński">W 65. poprawce do art. 322 pkt 4 dotyczącego zmian w Kodeksie postępowania cywilnego Senat proponuje, aby w sprawach własności przemysłowej pełnomocnikiem uprawnionym do wniesienia kasacji mógł być rzecznik patentowy, mający wykształcenie prawnicze.</u>
          <u xml:id="u-12.477" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.478" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.479" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 65. poprawki Senatu do art. 322 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.480" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.481" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.482" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 383, przeciw - 12, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.483" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.484" who="#MaciejPłażyński">W 66. poprawce do art. 323 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.485" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.486" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.487" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 66. poprawki Senatu do art. 323, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.488" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.489" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.490" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 382 posłów. Większość bezwzględna - 192. Za - 14, przeciw - 365, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-12.491" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.492" who="#MaciejPłażyński">W 67. poprawce Senat proponuje skreślić art. 324 dotyczący nowelizacji ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, który dodaje przepis art. 31, stanowiący m.in., że ustawa nie narusza praw przysługujących na podstawie przepisu dotyczącego ochrony własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-12.493" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.494" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.495" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 67. poprawki Senatu polegającej na skreśleniu art. 324, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.496" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.497" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.498" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 147, przeciw - 253, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.499" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.500" who="#MaciejPłażyński">W 68. poprawce do art. 325 pkt 2, dotyczącego art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Senat proponuje wyrazy „minister pracy i polityki społecznej” zastąpić wyrazami „minister właściwy do spraw pracy i zabezpieczenia społecznego”.</u>
          <u xml:id="u-12.501" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.502" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.503" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 68. poprawki Senatu do art. 325 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.504" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.505" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.506" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 2, przeciw - 397, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.507" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.508" who="#MaciejPłażyński">W 69. poprawce do art. 325 pkt 2, dotyczącego art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Senat proponuje, aby osoby uprawnione, o których mowa w tym przepisie, mogły wnieść od orzeczenia sądu rewizję nadzwyczajną do Sądu Najwyższego, jeżeli orzeczenie rażąco narusza prawo lub interes Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.509" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.510" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.511" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 69. poprawki Senatu do art. 325 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.512" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.513" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.514" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.515" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.516" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach: 70. do art. 329 ust. 4 oraz 71. do art. 331 Senat proponuje, aby wniesione opłaty od zażaleń, a nie - jak uchwalił Sejm - tylko od odwołań podlegały zwrotowi.</u>
          <u xml:id="u-12.517" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.518" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-12.519" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.520" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 70. do art. 329 ust. 4 oraz 71. do art. 331, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.521" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.522" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.523" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 2, przeciw - 393, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.524" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.525" who="#MaciejPłażyński">W 72. poprawce Senat w dodawanym art. 332a proponuje, aby znak towarowy zarejestrowany w kraju lub za granicą na rzecz państwowych central handlu zagranicznego, państwowo-spółdzielczych central handlu zagranicznego lub ich następców prawnych podlegał w Polsce i za granicą przeniesieniu na rzecz producenta, jeżeli był używany do oznaczania w sposób ciągły wytwarzanych przez niego wyrobów przez okres co najmniej 10 lat przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-12.526" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.527" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.528" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 72. poprawki Senatu, polegającej na dodaniu nowego artykułu po art. 332, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.529" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.530" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.531" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 155, przeciw - 234, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-12.532" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.533" who="#MaciejPłażyński">W 73. poprawce do art. 337 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, a nie - jak uchwalił Sejm - z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem art. 196–205, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-12.534" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.535" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.536" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 73. poprawki Senatu do art. 337, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.537" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.538" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.539" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 392 posłów. Większość bezwzględna - 197. Przeciw - 391, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.540" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.541" who="#MaciejPłażyński">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-12.542" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 2026).</u>
          <u xml:id="u-12.543" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło proponowane zmiany w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-12.544" who="#MaciejPłażyński">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-12.545" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, pan poseł Martyniuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu...</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę mówić głośniej, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo bym prosił, żeby uzupełnić...</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Głośniej!)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WacławMartyniuk">... zmiany w komisjach sejmowych w części dotyczącej Komisji Obrony Narodowej o nazwiska trzech posłów: pana posła Kazimierza Chrzanowskiego, pana posła Jerzego Dziewulskiego i pana posła Witolda Firaka. Jednocześnie bardzo przepraszam pana marszałka i Wysoką Izbę, że teraz to składamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Chodzi o dołączenie tych posłów do składu Komisji Obrony Narodowej. Jeszcze raz niech ich pan wymieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WacławMartyniuk">Pan poseł Kazimierz Chrzanowski, pan poseł Jerzy Dziewulski i pan poseł Witold Firak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Chodzi o skład Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Janiak: Konwent musi to zaopiniować.)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, pan poseł Janiak w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#KazimierzJaniak">Ponieważ zawsze było w zwyczaju, że opiniował to Konwent Seniorów, proponuję, żeby odłożyć dzisiaj to głosowanie i żeby skład komisji sejmowych został ponownie zaopiniowany przez Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#KazimierzJaniak"> Taki wniosek zgłaszam w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność. Chodzi o procedurę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">A czy możemy przegłosować zmiany bez zmian w składzie Komisji Obrony Narodowej?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie...)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Janiak: Konwent musi zaopiniować, i to w głosowaniu tajnym.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MaciejPłażyński">Po to, żeby była możliwość pracy w pełnym składzie przez 2 tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MaciejPłażyński">Głosowanie byłoby nad całością, ale bez proponowanej przez pana zmiany, bo nie wiemy, czy nie zmieniły się parytety w tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem wniosek pana Janiaka, żeby odłożyć głosowanie nad zmianami w komisjach sejmowych na następne posiedzenie, i osobiście się z tym zgadzam. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Ale jest szereg zmian, dobrze by było, żeby komisje pracowały w zmienionych składach przez 2 tygodnie. W związku z tym, panie pośle, czy pan może zmienić swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KazimierzJaniak">Panie Marszałku! Tylko w tym zakresie, który dotyczy Komisji Obrony Narodowej, bo Konwent Seniorów tego nie opiniował. Natomiast wszystkie inne zmiany, które miały mieć miejsce w komisjach sejmowych, zostały zaopiniowane przez Konwent Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Niech pan się zgodzi, no cóż to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Zgodnie z dobrym zwyczajem, który na tej sali panuje, proszę pana marszałka o ogłoszenie...</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WacławMartyniuk">Przepraszam najmocniej, będę mówił głośniej.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Zgodnie ze zwyczajami, które panują na tej sali, bardzo bym prosił pana marszałka o ogłoszenie 3 minut przerwy i zwołanie Konwentu Seniorów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejPłażyński">W takim razie 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MaciejPłażyński">O godz. 10.20 przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 15 do godz. 10 min 22)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MaciejPłażyński">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, przekładamy ten punkt porządku dziennego na następne posiedzenie Sejmu. Za dwa tygodnie będziemy głosowali nad zmianą w składach osobowych komisji.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JanKról">Rozumiem, że państwo posłowie zmieniają miejsca swojej lokalizacji, więc proszę tego dokonać.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o senackim projekcie ustawy o repatriacji (druki nr 1204 i 1867).</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#JanKról">Proszę przenieść dyskusje w kuluary.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Czarneckiego.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#JanKról">Jest pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#JanKról">Proszę, panie pośle, o zreferowanie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam wielki zaszczyt przedstawić dziś projekt prawa, który zyskał już potoczne miano ustawy repatriacyjnej. Dzisiejsza debata nad przedłożonym przez połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Łączności z Polakami za Granicą senackim projektem ustawy o repatriacji ma wymiar historyczny i moralny. Oto bowiem parlament Rzeczypospolitej przedstawia opinii publicznej w Polsce i Polakom rozsianym po świecie gotową ustawę gwarantującą powrót, przyjazd na stałe do ojczyzny wszystkim naszym rodakom, którzy wywiezieni wbrew własnej woli znaleźli się na bezkresnych obszarach dawnego Związku Radzieckiego.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#RyszardCzarnecki">Długo oczekiwano na takie właśnie prawo. Jego nieuchwalenie było swoistym grzechem zaniechania poprzednich parlamentów. Od tej pory III Rzeczpospolita staje się dobrą matką dla wszystkich swoich dzieci, także tych, dla których PRL była macochą, także tych, którym nie dane było znaleźć się między Odrą a Bugiem na obecnym terytorium państwa polskiego, a którzy swoją polskość zaświadczali w najtrudniejszych warunkach - w stepach Kazachstanu, w tajgach Syberii, w sowieckich łagrach - za to tylko, że byli Polakami, że przyznawali się do polskich korzeni, naszej narodowej tożsamości, wiary i tradycji, wywożono ich tysiące kilometrów od domów znajdujących się na ziemi lwowskiej i żytomierskiej, wileńskiej i grodzieńskiej, z bliższych i dalszych kresów Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#RyszardCzarnecki">Projekt ustawy o repatriacji jest moralnym zadośćuczynieniem dla wszystkich Polaków, którzy nieraz daleko od Polski zawsze z Polską byli związani. Jest również praktycznym zaproszeniem przez Rzeczpospolitą do naszego kraju dla każdego rodaka, który zechce żyć w Polsce. Projekt zawiera szereg konkretnych propozycji ułatwień dla przyszłych repatriantów: w nauce języka polskiego, w szkole i studiach, znalezieniu mieszkania, opiece lekarskiej i socjalnej. To jedna, w moim głębokim przekonaniu, z najważniejszych ustaw przyjmowanych przez parlament Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#RyszardCzarnecki">Pierwsze czytanie projektu ustawy repatriacyjnej odbyło się jesienią ubiegłego roku. Z inicjatywą tą wystąpił Senat RP, który - od czasów II Rzeczypospolitej - zajmuje się w sposób szczególny Polakami poza granicami kraju. Był to jeden z trzech projektów ustaw stanowiących cały pakiet. Poza projektem dotyczącym repatriacji był tam jeszcze projekt ustawy o obywatelstwie i Karta Polaka. Swoje propozycje przedstawił również rząd. Rada Ministrów jednakże wystąpiła z jednym projektem, który zawierał rozwiązania zarówno dotyczące obywatelstwa polskiego, jak i powrotu Polaków do macierzy. Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Łączności z Polakami za Granicą po pierwszym czytaniu w Sejmie wyłoniły specjalną 9-osobową podkomisję. Miałem zaszczyt jej przewodniczyć. Odbyła ona przeszło 10 posiedzeń i przedłożyła połączonym komisjom kompromisowe projekty ustaw o obywatelstwie polskim i o repatriacji. W dniu wczorajszym Sejm olbrzymią większością głosów przyjął zasadniczą nowelizację ustawy obywatelskiej. Jej podstawą stały się rozwiązania z projektu rządowego, przy wykorzystaniu jednak szeregu propozycji senackich i poselskich. Wspominam o tym, ponieważ należy tamtą ustawę odczytywać w kontekście dyskutowanej dzisiaj ustawy repatriacyjnej. Szereg bowiem rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o obywatelstwie polskim dotyczy Polaków na Wschodzie, a im właśnie poświęcona jest naprawiająca dotychczasowe krzywdy naszych rodaków na terenie dawnego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich ustawa repatriacyjna. Jej podstawą stał się projekt senacki, z uwzględnieniem wszak szeregu ważnych, istotnych propozycji rządowych i poselskich. Warto w tym kontekście przypomnieć, że w ubiegłym roku po raz pierwszy w budżecie państwa znalazła się - może za skromna w stosunku do potrzeb, ale jednak istotna - kwota 10 mln zł przeznaczonych na potrzeby repatriantów. A więc państwo polskie nie tylko mówi o tej sprawie, lecz również podejmuje konkretne działania. Aby jednak nie były one doraźne, trzeba ustawy. Dziś przedstawiam ją parlamentowi, licząc na jej uchwalenie w trybie najpilniejszym, jak się tylko da.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#RyszardCzarnecki">Warto podkreślić dość wyjątkową chyba w naszym Sejmie polityczną zgodę wokół tej sprawy. Zgodne, często jednogłośne decyzje na posiedzeniach komisji i podkomisji, a jestem głęboko przekonany, że po trzecim czytaniu także na sesji plenarnej, świadczą o jednym: w kwestii repatriacji cichły polityczne waśnie i spory. Jest to zresztą zgodne z oczekiwaniami naszego społeczeństwa, które jednoznacznie pozytywnie - widać to w badaniach opinii publicznej - odbiera sprawę przyjazdu do Polski na stałe naszych rodaków z Kazachstanu czy Syberii. Za tę wyjątkową parlamentarną jedność chciałem dziś z tego miejsca podziękować wszystkim klubom i kołom poselskim. Robiliśmy to wspólnie z myślą o tych, którzy nieraz parę tysięcy kilometrów od Wisły i Odry na nasze wspólne decyzje oczekiwali w napięciu.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ideowy wymiar tej ustawy zawarty jest w preambule do projektu mówiącej, że: powinnością państwa polskiego jest umożliwienie repatriacji Polakom, którzy pozostali na Wschodzie, a zwłaszcza w azjatyckiej części byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i na skutek deportacji, zesłań i innych prześladowań narodowościowych lub politycznych nie mogli w Polsce nigdy się osiedlić. Dziś tę powinność w imieniu państwa realizują parlamentarzyści wykonując mandat dany przez naród.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#RyszardCzarnecki">Projekt definiuje, kim jest repatriant. Uznaliśmy, że jest to osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe. Aby sprecyzować w pewnym sensie rozciągliwe pojęcie polskiego pochodzenia, uznaliśmy, że osoba taka musi wykazać swój związek z polskością oraz że co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo oboje pradziadków było narodowości polskiej; podkreślam: oraz, a więc i to, i to. Również za osobę polskiego pochodzenia uznano kogoś, kto deklaruje narodowość polską a posiadał w przeszłości obywatelstwo polskie lub co najmniej jedno z jego rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków posiadało obywatelstwo polskie. Przy czym przynależność do narodu polskiego potwierdza się, zdaniem ustawodawcy, przez pielęgnowanie polskich tradycji i zwyczajów.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#RyszardCzarnecki">Dowodami potwierdzającymi polskie pochodzenie mogą być dokumenty państwowe polskie lub kościelne, jak również dokumenty dawnego ZSRR, o ile wykazują wpis o narodowości polskiej. Warto podkreślić, że repatriacja, co oczywiste, oznacza nabycie obywatelstwa polskiego również przez dzieci repatriantów, przy czym jeśli ukończyły one 16 lat muszą wyrazić na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#RyszardCzarnecki">Jednocześnie projekt ustawy jednoznacznie definiuje, kiedy nie może nastąpić nabycie obywatelstwa przez repatriację. Dzieje się to m.in. w sytuacji, gdy z wnioskiem repatriacyjnym wystąpiłyby osoby, które w latach 1944–1957 repatriowały się z Polski do ZSRR na teren np. Ukraińskiej czy Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a takich przypadków wniosków o wizę repatriacyjną czy powrotną niejako w ostatnim czasie mieliśmy nie tak mało. W tych przypadkach nie będzie biletu powrotnego i nie muszę chyba tłumaczyć dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#RyszardCzarnecki">Wiza repatriacyjna, zgodnie z art. 9, może być wydana osobie polskiego pochodzenia, lub jej potomkowi, która do 1991 r. zamieszkiwała na stałe w azjatyckiej części byłego Związku Radzieckiego. Konkretnie chodzi tu o Armenię, Azerbejdżan, Gruzję, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenię, Uzbekistan oraz azjatycką część Federacji Rosyjskiej. Zostawiamy tu jednak furtkę dla naszych rodaków zamieszkałych w europejskiej części byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#RyszardCzarnecki">Otóż Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, określić, z jakich jeszcze nowych państw powstałych na gruzach Związku Radzieckiego lub jakich części obecnej Rosji można ubiegać się o repatriację, przy czym szczególnie dotyczyć by to miało Polaków dyskryminowanych ze względów religijnych, narodowościowych lub politycznych. Aby nie była to przeprowadzka w ciemno, repatrianci muszą mieć zapewnione w Polsce mieszkanie i źródła utrzymania. I to ten projekt gwarantuje. W grę wchodzi tu pomoc, formalnie potwierdzona, samorządów terytorialnych (dotychczas dźwigających w pojedynkę, za co im chwała, ciężar repatriacji) oraz osób prywatnych. Te potwierdzenia mogą składać również osoby prywatne. Nie dotyczy to osób, którym przysługują w Polsce uprawnienia emerytalne lub rentowe, nie muszą one bowiem mieć sformalizowanego poświadczenia zapewnienia utrzymania na okres 12 miesięcy, aby uzyskać wizę repatriacyjną.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#RyszardCzarnecki">Warto też dodać, że projekt przewiduje ułatwienia w zezwoleniu na pobyt w Polsce dla małżonków repatriantów, niebędących obywatelami polskimi.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#RyszardCzarnecki">Oczywiście, zakładając pomoc gmin, osób fizycznych i organizacji pozarządowych, państwo polskie nie jest w myśl ustawy Piłatem umywającym ręce od problemu repatriacji. Przeciwnie. Rzeczpospolita zapewnia następującą pomoc finansową dla repatriantów i ich rodzin:</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#RyszardCzarnecki">1) pokrycie kosztów przejazdu koleją (np. z Kazachstanu do miejsca osiedlenia w Polsce) oraz pokrycie kosztów przewozu mienia,</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#RyszardCzarnecki">2) jednorazową pomoc w wysokości dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia na każdego członka rodziny, na zagospodarowanie i bieżące utrzymanie,</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#RyszardCzarnecki">3) pokrycie kosztów nauki niepełnoletnim,</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#RyszardCzarnecki">4) zwrot kosztów remontu lub adaptacji lokalu.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#RyszardCzarnecki">Środki te mogą być częściowo wypłacone już przez konsulów Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli naszych rodaków nie stać na założenie środków na przyjazd do Polski. Ponadto nasze służby dyplomatyczne mogą pokryć koszty uczestnictwa w kursie nauki języka polskiego w obecnym kraju osiedlenia. Również w Polsce kursy takie będą bezpłatne (z punktu widzenia repatriantów), podobnie jak zakwaterowanie z tym związane, wyżywienie i koszty dojazdu.</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#RyszardCzarnecki">Poszczególne instrumenty pomocy finansowej państwa dla repatriantów będą uruchamiane w terminie bądź 2 miesięcy od nabycia obywatelstwa, bądź, w wypadku remontów, do 2 lat, przy czym proszę się nie przerażać tym długim czasem - to jest rozwiązanie korzystne dla repatriantów, ponieważ nie nakazuje wykorzystania tych środków pospiesznie, tylko w sposób bardziej zaplanowany, do 2 lat, a więc można z nich skorzystać po miesiącu czy po paru miesiącach, a można właśnie po tych 2 latach.</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#RyszardCzarnecki">Osobną formą pomocy finansowej państwa jest, co bardzo ważne, wspieranie gmin. Dotacje celowe samorządom przyznaje wojewoda, a ich wysokość zależeć będzie od wysokości nakładów poniesionych przez gminę na zapewnienie lokalu mieszkalnego.</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#RyszardCzarnecki">Aby zapewnić repatriantom pracę, projekt ustawy przewiduje możliwość zwrotu przez gminę pracodawcy części kosztów z tytułu:</u>
          <u xml:id="u-29.21" who="#RyszardCzarnecki">1) wynagrodzenia, nagrody i składki na ZUS,</u>
          <u xml:id="u-29.22" who="#RyszardCzarnecki">2) wyposażenia stanowiska pracy,</u>
          <u xml:id="u-29.23" who="#RyszardCzarnecki">3) szkolenia zawodowego repatrianta.</u>
          <u xml:id="u-29.24" who="#RyszardCzarnecki">Pomoc ta obowiązywać będzie w ciągu 5 lat od chwili, gdy repatriant stał się obywatelem polskim. Samorząd może refundować koszty pracodawcom przez okres 2 lat, pod warunkiem gwarancji zatrudnienia repatrianta przez 4 lata. Podobnie ma się rzecz z refundacją kosztów na wyposażenie miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-29.25" who="#RyszardCzarnecki">Jeżeli natomiast repatriant nie jest w stanie znaleźć pracy, nie ma takich kwalifikacji, gmina może zwrócić potencjalnemu pracodawcy koszty szkolenia lub przekwalifikowania w kwocie trzykrotnego średniego miesięcznego wynagrodzenia, pod warunkiem zatrudnienia repatrianta przez co najmniej 2 lata. Oczywiście tutaj chodzi o uniknięcie sytuacji, gdy potencjalny nieuczciwy pracodawca zatrudniłby naszego rodaka na przykład z Kazachstanu, po czym bardzo szybko by go wyrzucił z pracy. Projekt ustawy tę możliwość praktycznie likwiduje. Środki na aktywizację zawodową znajdą się w specjalnym wydzielonym budżecie wojewody.</u>
          <u xml:id="u-29.26" who="#RyszardCzarnecki">Aby ułatwić repatriantom znalezienie godnych warunków mieszkaniowych i pracy, ustawa przewiduje krajową ewidencję lokali mieszkalnych i źródeł utrzymania dla przyjeżdżających. Przy czym ważna uwaga: to dotyczy wyłącznie sytuacji, w której gminy zapraszają, nie wskazując z nazwiska danej osoby, a więc nie na zasadzie kontraktów prywatnych, już wcześniej ustalonych, tylko zgłaszają gotowość przyjęcia jakiejś polskiej rodziny. Wówczas ten bank informacji o mieszkaniach i pracy funkcjonuje. Ich ewidencję prowadzić będzie minister właściwy do spraw wewnętrznych. Konsulowie natomiast prowadzić mają rejestry wniosków repatriacyjnych oraz wniosków o wydanie zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - mówię o tym łącznie, ponieważ mogą się zdarzyć i będą się zdarzały sytuacje takie, że np. żona potencjalnego repatrianta czy małżonek nie jest narodowości polskiej, i wtedy wizę repatriacyjną otrzymuje właśnie nasz rodak, natomiast zezwolenie na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jego małżonek.</u>
          <u xml:id="u-29.27" who="#RyszardCzarnecki">Centralne środki finansowe na repatriację pochodzić mają z rezerwy celowej budżetu państwa. Jej podział określi rząd specjalnym rozporządzeniem. To z tej puli kierowane będą pieniądze do dyspozycji wojewodów, starostów i gmin na zadania wcześniej już przeze mnie opisane.</u>
          <u xml:id="u-29.28" who="#RyszardCzarnecki">Repatriantów dotyczyć będą również te same co innych obywateli ustawowe reguły dotyczące zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-29.29" who="#RyszardCzarnecki">Ważny jest też zapis o możliwości uznania za repatrianta osoby, która już nabyła polskie obywatelstwo po przyjeździe np. z Kazachstanu. To dotyczy tych osób, które już zdążyły się repatriować. Gdyby nie ten zapis to praktycznie ominęłaby ich prawdopodobnie pomoc, która będzie się należeć repatriantom, którzy przyjadą do Polski wtedy, kiedy ustawa będzie obowiązywała. Taka osoba, czyli repatriant, który już uzyskał obywatelstwo polskie, musi złożyć odpowiedni wniosek w ciągu 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy, a więc do końca przyszłego roku. Prawo, Bogu dzięki, działa wstecz w tym przypadku, na szczęście także w przypadku gmin ma działać, jeżeli tę ustawę uchwalimy. Gminom będą zrefundowane z rezerwy celowej budżetu państwa koszty poniesione na lokale mieszkalne z zasobów komunalnych. Dotyczy to samorządów, które w tym zakresie udzieliły pomocy repatriantom po 15 maja 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-29.30" who="#RyszardCzarnecki">Tak ma być. Warto jednak przypomnieć, jak było. Dotychczas w ciągu 10 lat III Rzeczypospolitej sprowadzono niespełna 2 tys. repatriantów. W tym czasie Niemcy zdołali przesiedlić do Republiki Federalnej Niemiec ponad 600 tys. Wszystkich chcących wyjechać wzięli również Czesi, choć przyznajmy, że było ich tam znacznie mniej niż Polaków czy Niemców. Wyjechało także sporo Rosjan i Ukraińców, choć nie była to akcja zorganizowana przez ich państwa. Konsekwentną, idącą w dziesiątki tysięcy akcję repatriacyjną prowadzi Izrael. Na tym tle wysiłki Rzeczypospolitej przedstawiają się skromnie, w zasadzie na granicy - mówiąc językiem teologii - grzechu zaniechania. Dodam, że mówimy tu o samym procesie repatriacji, chociaż należy powiedzieć wyraźnie, iż nasze państwo przeznaczyło i przeznacza spore środki np. na kolonie letnie dla polskich dzieci z Kazachstanu, na pensje dla nauczycieli polskich - w tej chwili jest ich ok. 30 w Kazachstanie - którzy tam uczą języka polskiego, zresztą nieraz w makabrycznie trudnych warunkach. Państwo polskie ponosi stałe koszty przyjazdu do Polski naszych, zwykle starszych, rodaków na Boże Narodzenie czy Wielkanoc. Ja te informacje dedykuję wszystkim przeciwnikom repatriacji, którzy mówią o wielkich kosztach. A jeżeli się zastanowią, stwierdzą, że, przeprowadzając zorganizowaną akcję repatriacji, właśnie tych kosztów związanych z koloniami, przyjazdami na święta, również wyjazdami nauczycieli, od razu unikniemy. A więc bardzo proszę, aby przeciwnicy repatriacji unikali - w tym przynajmniej zakresie - demagogii.</u>
          <u xml:id="u-29.31" who="#RyszardCzarnecki">Dotychczas ciężar repatriacji spoczywał nie na instytucjach państwa, lecz na samorządach. Ponad 350 gmin zaprosiło rodaków z Kazachstanu, zapewniając im mieszkania i - przynajmniej w pierwszym okresie - pracę. Działo się to - i chciałbym to wyraźnie podkreślić i jednocześnie z tego miejsca podziękować - przy wydatnej pomocy wielu osób, w tym nieznanych, i organizacji społecznych, w tym w szczególności towarzystw kresowych. Warto też wspomnieć, że w tym czasie, w tych ostatnich 10 latach państwo polskie zapewniło bezpłatne studia w naszym kraju dla przeszło 650 młodych Polaków z Kazachstanu. Niemal wszyscy zostali lub chcą pozostać w naszym - w swoim - kraju. Ta kategoria osób asymiluje się w polskich warunkach błyskawicznie. Trudniej - i mówię to bardzo szczerze - przychodzi to osobom w wieku średnim i starszym, ale nawet ci, którzy praktycznie nie znali języka polskiego przed wyjazdem do kraju swoich ojców i dziadków, adaptują się i pokonują bariery językowe i społeczne.</u>
          <u xml:id="u-29.32" who="#RyszardCzarnecki">W tym kontekście chciałbym z całą mocą podkreślić - i mówię to jako osoba, która trzykrotnie była w Kazachstanie; w czasie jednego z pobytów z obecnym tu posłem Edwardem Daszkiewiczem przejechaliśmy samochodem 2 tys. km w Kazachstanie - że nie jest absolutnie winą naszych rodaków z Kazachstanu czy Syberii brak znajomości lub słaba znajomość języka polskiego. Nasz język ojczysty był tam zakazany, nie istniało w ogóle przez 60 lat polskie szkolnictwo. Tymczasem Niemcy swoje szkoły mieli. Stąd różnica w znajomości własnego języka, różnica stopnia zorganizowania obu społeczności i także przystosowania do życia w nowym, już własnym państwie. Mówię o tym, aby obalić krzywdzące opinie na temat naszych rodaków z dalszych połaci byłego ZSRR.</u>
          <u xml:id="u-29.33" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Repatriacja nie będzie jednorazowym aktem, lecz procesem trwającym parę lat. Nakierowana jest przede wszystkim na Polaków z Kazachstanu, a szerzej — z azjatyckiej części dawnego Związku Radzieckiego. Warto i trzeba oszacować, jaka będzie jej skala, bowiem debata na ten temat bez konkretnych liczb jest tak naprawdę mało sensowna. Mitem jest, proszę państwa, mówienie o 100 tys. rodaków w Republice Kazachstanu, którzy o niczym innym nie marzą, tylko o tym, aby jak najszybciej do Polski przyjechać czy wrócić. Otóż zeszłoroczny spis ludnościowy wykazał, że populacja polska zmniejsza się, głównie na skutek prywatnych, spontanicznych, nieorganizowanych przez nikogo wyjazdów na teren Rosji lub Ukrainy — Ukrainy szczególnie w przypadku osób lub ich rodzin, które zostały siłą wywiezione w latach 30. na przykład z Żytomierszczyzny. Są też takie sytuacje, że Polacy z Kazachstanu wyjeżdżają na teren Federacji Rosyjskiej, byle być jak najbliżej Polski. Mamy nawet całe nowe wsie w obwodzie kaliningradzkim, królewieckim, składające się wyłącznie czy prawie wyłącznie z Polaków, którzy przyjechali z Kazachstanu po to, aby być bliżej wymarzonej, wyśnionej ojczyzny. Populacja polska w Kazachstanie zmniejsza się również na skutek wyjazdów, paradoksalnie, do Niemiec — w tym przypadku chodzi o małżeństwa mieszane. Oczywiście zmniejsza się także po części, w niewielkim stopniu, wskutek wyjazdów do Polski.</u>
          <u xml:id="u-29.34" who="#RyszardCzarnecki">Liczbę Polaków w Kazachstanie należy szacować na niespełna 60 tys. osób - według danych nieoficjalnych, ponieważ władze Kazachstanu nie podały oficjalnych wyników spisu ludnościowego, o którym mówiłem przed chwilą, być może ze względu na zbyt małą wobec oczekiwanej liczbę rdzennych Kazachów. Z tych około 60 tys., według szacunku Związku Polaków w Kazachstanie i jego prezesa prof. Jana Zinkiewicza, do Polski chce wrócić, przyjechać na stałe, zaledwie od 12 do 20 tys., może trochę więcej. Trzeba to podkreślić, aby obalić kolejny mit przeciwników repatriacji o rzekomo olbrzymich, miliardowych kosztach tego procesu. W rzeczywistości są one znacznie, znacznie mniejsze. A argument „nas na to nie stać” jest niemoralny i nieprawdziwy. Przypomnijmy, że biedna po wielkich zniszczeniach wojennych Polska w 1957 r., 12 lat po zawierusze wojennej, sprowadziła do wspólnej ojczyzny 270 tys. rodaków z dawnych kresów wschodnich Rzeczypospolitej. Dziś nie możemy być państwem egoistów, bo mówiąc słowami Adama Mickiewicza, jeśli my zapomnimy o nich, niech Bóg na niebie zapomni o nas.</u>
          <u xml:id="u-29.35" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o repatriacji to opus magnum, wielkie dzieło parlamentu III kadencji III Rzeczypospolitej. Wejdzie ona w życie od 1 stycznia 2001 r. Tą bardzo ważną i bardzo oczekiwaną ustawą Sejm i Senat dobrze przysłużą się Polakom poza granicami Rzeczypospolitej, tak jak oni dobrze przysłużyli się naszej wspólnej ojczyźnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda Daszkiewicza w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#EdwardDaszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o repatriacji. Poseł sprawozdawca zacytował słowa Adama Mickiewicza, ja je powtórzę: jeśli my zapomnimy o nich, to niech Bóg zapomni o nas. Długo czekali Polacy w Kazachstanie na dzisiejszy dzień. Ale nie tylko w Kazachstanie. Na ten dzień czekali także Polacy tu, w ojczyźnie. Ta ustawa stwarza im szansę połączenia rodzin na ojczystej ziemi, ta ustawa jest także znakiem naszego oczyszczenia moralnego z wymuszonego przyjaźnią polsko-sowiecką grzechu zapomnienia o naszych rodakach, tam, na „nieludzkiej ziemi”. Ta ustawa powinna być uchwalona już dawno. Ktoś, kto doświadczył tego na sobie - przymusowego życia daleko od Polski, wie o tym najlepiej. Ja tego doświadczyłem, ja to wiem. A wciąż poza krajem jest część mojej rodziny, tam, w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#EdwardDaszkiewicz">Jednym z zasadniczych problemów polskiej polityki migracyjnej polskiego rządu jest kwestia repatriacji, czyli powrotu na stałe do Polski osób narodowości czy pochodzenia polskiego, które w wyniku II wojny światowej, działań XX-wiecznych totalitaryzmów - faszystowskiego i komunistycznego, a także niesuwerennej polityki PRL, znalazły się poza krajem. Podstawowym narzędziem polityki migracyjnej każdego państwa jest system uregulowań prawnych, procedur administracyjnych i wyspecjalizowanych instytucji państwowych.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#EdwardDaszkiewicz">Przedstawiana dzisiaj ustawa wychodzi naprzeciw porządkowaniu tych systemów. Ustawa jest wynikiem przedłożeń Senatu i rządu Rzeczypospolitej Polskiej Jerzego Buzka, owocem pracy sejmowych Komisji: Łączności z Polakami za Granicą oraz Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#EdwardDaszkiewicz">Konstytucja polska w art. 52 ust. 3 gwarantuje prawo powrotu do ojczyzny osobie pochodzenia polskiego, gwarantuje równość świadczeń socjalnych na równi z obywatelami polskimi zamieszkującymi w kraju, prawo do wykonywania zawodu, do swobodnego dostępu ich dzieci do kształcenia na wszystkich uczelniach - tyle gwarantuje konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#EdwardDaszkiewicz">Preambuła ustawy określa, którego obszaru ma dotyczyć w sposób szczególny repatriacja. Na tym etapie ma ona objąć Polaków pozostałych na Wschodzie, a zwłaszcza w azjatyckiej części byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Pozostawia jednak Radzie Ministrów możliwość wyrażenia zgody na repatriację z innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#EdwardDaszkiewicz">W myśl ustawy repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe. Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa następuje w dniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#EdwardDaszkiewicz">Ustawa jednoznacznie określa w rozdziale 3 art. 16 pkt. 1, kogo uznajemy za repatrianta. W tym też artykule wychodzi naprzeciw postulatom wszystkich pobierających naukę w szkołach wyższych - stypendystom strony polskiej, którzy w myśl ustawy nabywają prawo repatrianta.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#EdwardDaszkiewicz">Rozdział 4. ustawy określa formy i tryb udzielania pomocy dla repatriantów. Wymienię najważniejsze: pokrycie kosztów przejazdu, zagospodarowanie i bieżące utrzymanie, pokrycie kosztów podjęcia nauki przez niepełnoletnich, jednorazowej pomocy finansowej, częściowe pokrycie kosztów remontu i adaptacji lokalu mieszkalnego, pokrycie kosztów nauki języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#EdwardDaszkiewicz">W rozdziale 5. określa się formy i tryb udzielania pomocy gminom. Uważam ten rozdział za jeden z najważniejszych, gdyż z martwości repatriację mogą ożywić gminy. Żywię nadzieję, że zafunkcjonuje hasło: jedna gmina, jedna rodzina, bo na podstawie danych na dzień dzisiejszy z przykrością stwierdzam, że tylko około 20% polskich gmin przyjęło naszych rodaków. Ustawa stwarza możliwości i określa warunki zachęcające gminy do przyjęcia powracających Polaków. Okażmy im życzliwość, pomóżmy się im adoptować.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#EdwardDaszkiewicz">Uchwalona wczoraj ustawa o obywatelstwie polskim wychodzi naprzeciw ustawie o repatriacji i wraz z nią stanowi komplementarną całość. Te dwie ustawy są moralnym zadośćuczynieniem dla wszystkich Polaków wywiezionych z ojczyzny bez ich własnej woli.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#EdwardDaszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność nie wnosi zastrzeżeń i poprawek do omawianej dzisiaj ustawy o repatriacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Wita Majewskiego...</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardCzarnecki">Może poza regulaminem, panie marszałku, bardzo przepraszam, chciałem tylko wyjaśnić, że pan poseł Daszkiewicz jest jedynym polskim parlamentarzystą, w Sejmie i w Senacie, który urodził się w Kazachstanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JanKról">To wiemy już. Pan poseł jest dosyć popularny.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Cała Polska wie.)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#JanKról">Proszę, pan poseł Wit Majewski w imieniu klubu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WitMajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa rozpatrywaną ustawę o repatriacji jako ważną i potrzebną. Jest to spełnienie obowiązku Rzeczypospolitej. Dotychczas w zasadzie jako państwo mówiliśmy o repatriacji, natomiast nie przekładało się to na język prawa i czynów. Mamy nadzieję, że ta sytuacja z chwilą przejęcia ustawy i wejścia jej w życie ulegnie zmianie.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WitMajewski">Chcę powiedzieć też, że projekt ustawy przede wszystkim oparty jest na dotychczasowych doświadczeniach, to znaczy realizowania procesu repatriacji w sposób gwarantujący wracającym do kraju rodakom przede wszystkim standardowe w Polsce warunki życia, oczywiście będzie to standard na pewno bliższy niższego średniego standardu, ale taki, jaki państwo i samorządy mogą dzisiaj rodakom zagwarantować. Z tych względów, z konieczności proces repatriacji musi być pomyślany realistycznie, a zarazem musi być ograniczony do tych terenów, z których Polacy bądź ich przodkowie zostali deportowani nie z własnej woli, bardzo często z powodu represji za przynależność narodową.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WitMajewski">Dlatego też zgadzamy się, że w pierwszym etapie repatriacja powinna objąć azjatycką część byłego Związku Radzieckiego. Zgadzamy się też z tym, że rząd na mocy rozporządzenia może rozszerzyć ten zakres w przypadku, gdyby Polacy przebywający w innych częściach świata byli poddani ograniczeniom bądź represjom ze względu na swoje pochodzenie. Liczymy na to, że rząd będzie w miarę potrzeb korzystał z tej możliwości, a wiemy dobrze, że trudno przewidzieć sytuacje, w których takie zjawiska ograniczeń bądź represji z przyczyn narodowościowych mogą się pojawić. Mieliśmy ostatnio przykład Jugosławii i Kosowa, ale także na innych terenach nikt nigdy nie może zagwarantować ładu i porządku.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#WitMajewski">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej upatruje w ustawie realne prawo, które będzie realizowane i będzie zagwarantowane mocą Rzeczypospolitej. Z tego punktu widzenia musimy, opierając się na doświadczeniach, sformułować pod adresem rządu pewne życzenia, oczekując ze strony rządu deklaracji, że będzie w stanie zagwarantować i wykonać to prawo.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#WitMajewski">Po pierwsze, potrzebne są akty wykonawcze, wydane w terminie umożliwiającym funkcjonowanie tej ustawy od 1 stycznia. Mamy ostatnio deklarację NIK na temat zaległości w wydawaniu aktów wykonawczych przez rząd Rzeczypospolitej. Istnieje realna obawa odnośnie do tego, czy w tym wypadku w krótkim czasie rząd będzie w stanie tę pracę wykonać.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#WitMajewski">Po drugie, potrzebne jest stworzenie i wyodrębnienie pewnej obsługi administracyjnej, z urzędem ds. repatriacji, który będzie funkcjonował na podstawie innej ustawy. Liczymy na to, że w odpowiednim czasie znowu zostanie on powołany i wyposażony w materialne środki oraz że będzie sprawny w działaniu.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#WitMajewski">Po trzecie, potrzebne jest zabezpieczenie środków w budżecie, i to już w budżecie na rok 2001. Ponieważ ustawa nie jest jeszcze prawem obowiązującym, w związku z tym być może minister finansów nie zdążył jeszcze przemyśleć wszystkich konsekwencji. Wydaje się, że zgodnie z zapisem wejdzie ona w życie 1 stycznia i budżet będzie odpowiednio wyposażony w środki niezbędne do realizacji tej ustawy. A przecież praktyka jest taka, że wydatki na cele repatriacyjne zagwarantowane w budżecie na rok 1999 - o czym przeczytaliśmy w sprawozdaniu Najwyższej Izby Kontroli - mimo przeniesienia ich na I kwartał 2000 r., nie zostały wykonane. Trudno bowiem mówić o wykonaniu, jeżeli z 4 mln zł, które zostały z poprzedniego roku, wydano 3%, czyli około stu kilkudziesięciu tysięcy. Pozostałe środki dzisiaj nie są już do wykorzystania. To są zastrzeżenia pod adresem rządu. Rząd udzielił poparcia tej ustawie w końcowej fazie prac nad nią, zapewniając, że zrobi wszystko, aby to prawo było wykonane. Z takim przekonaniem mój klub będzie głosował za ustawą.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#WitMajewski">Wreszcie w procesie tym zakłada się sprawne współdziałanie rządu z samorządami. Jest to kolejny problem, który musi być w porę rozważony. Sądzę, że rządowa komisja do spraw współpracy z samorządem, która jest ciałem funkcjonującym operatywnie, rozważy te problemy na styku samorządu i rządu i że zostaną podjęte wszystkie niezbędne kroki, aby ustawa mogła być zrealizowana, tym bardziej że po raz pierwszy budżet państwa przejmie na siebie część kosztów ustawy repatriacyjnej. To są wszystko względy, które powodują, że musimy pamiętać, iż czyniąc zadość naszym narodowym obowiązkom i uchwalając ustawę o repatriacji, powinniśmy zrobić wszystko, żeby to był proces realny, żeby nie było tak, że po raz kolejny nasi rodacy otrzymają prawo, tym razem już najwyższe prawo ustawowe, a w praktyce się okaże, że nie można go wyegzekwować ze względu na niedopracowania w procesie realizacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#WitMajewski">Myślę też, że projekt ustawy zawiera wszystkie niezbędne rozwiązania prawne, które pozwalają rozwikłać problemy dzisiaj nierozwiązywalne, jak chociażby sytuacja absolwentów, którzy mogliby być repatriantami, gdyby studia ukończyli w Kazachstanie, a jeżeli ukończą je w Polsce, to okazuje się, że dotychczasowe prawo nie pozwala ich traktować jak osoby wracające do Rzeczypospolitej. To są sytuacje, które muszą być naprawione i ustawa je naprawia.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#WitMajewski">Wreszcie, już w ostatnim czytaniu projektu ustawy, można zauważyć pewne, powiedziałbym, legislacyjne niedoskonałości, które, jeżeli zostały zauważone, to można będzie na tym etapie je usunąć, tym bardziej że do głosowania nad ustawą przystąpimy na najbliższej sesji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#WitMajewski">Z tą nadzieją, że to nie opóźni prac ani nie wstrzyma biegu uchwalenia ustawy, w imieniu klubu chcę zgłosić dwie poprawki. Pierwsza poprawka do art. 9 precyzuje uprawnienia repatriacyjne osób, które urodzą się w polskich rodzinach po dniu wejścia w życie ustawy, a więc dzieci rodaków, którym przysługują uprawnienia repatriacyjne. Do art. 4 proponujemy poprawkę legislacyjną, która umożliwi pełną wypłatę gminom środków wydanych w całym roku 2000. Te dwie poprawki oczywiście nie burzą ustawy ani nie dotyczą jej istoty, są to, jak mówiłem, poprawki legislacyjne, porządkujące przyjęte prawo i w imieniu klubu chciałbym panu marszałkowi te poprawki zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#WitMajewski">Konkludując, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, tak jak mówiłem, uważa, że ustawa ta jest potrzebna. Wyrażamy dzisiaj z tego miejsca obawy, czy rząd będzie w stanie w drugim półroczu 2000 r. podjąć wszystkie niezbędne środki prawne i administracyjne dla realizacji tego prawa, ale będziemy ten proces monitorować i wymagać od rządu, aby prawo stało się rzeczywistością. Z tą nadzieją Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Folwarcznego w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o repatriacji.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AndrzejFolwarczny">Omawiana ustawa dotyczy osób narodowości polskiej i pochodzenia polskiego, które w wyniku tragicznych doświadczeń historycznych znalazły się pod jurysdykcją prawną innych państw. W sposób szczególny dotyczy to Polaków zamieszkałych na Wschodzie, głównie zaś osób zamieszkujących Kazachstan i inne byłe republiki radzieckie Azji Środkowej. Osoby te znalazły się tam w wyniku masowych deportacji z Ukrainy, przeprowadzonych w latach 1936–1937. W znakomitej większości nie posiadały one obywatelstwa polskiego i w związku z tym nie mogły być objęte powojennymi masowymi repatriacjami.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AndrzejFolwarczny">Pomoc w repatriacji Polakom z Kazachstanu stanowi moralny obowiązek państwa polskiego. Ich prawo do powrotu do ojczyzny, zdaniem naszego klubu, jest bezdyskusyjne. Pierwsze przyjazdy repatriantów do Polski pozwoliły zebrać doświadczenia, które wykazały, że szereg zagadnień o znaczeniu praktycznym pozostaje poza regulacją prawną. Dotychczasowa praktyka opierała się na uchwale Rady Ministrów z dnia 14 maja 1996 r. oraz ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach. Wadą istniejących rozwiązań prawnych jest brak kompleksowego ujęcia problemu repatriacji.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#AndrzejFolwarczny">Projekt ustawy określa zasady nabycia obywatelstwa polskiego na drodze repatriacji, prawa repatrianta, a także zasady i tryb udzielania pomocy repatriantom i członkom ich rodzin. Podczas prac połączonych Komisji: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Łączności z Polakami za Granicą senacki projekt uległ wielu zmianom. Uwzględniono szereg poprawek zgłoszonych w dużej części przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#AndrzejFolwarczny">Projekt przedstawiony przez komisję zdaniem klubu Unii Wolności spełnia pokładane w nim nadzieje i oczekiwania. Wiele nowych zapisów dotyczy rozwiązań korzystnych dla repatriantów.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#AndrzejFolwarczny">Dotychczas poważnym utrudnieniem repatriacji były kłopoty z zapewnieniem miejsc pracy i mieszkania repatriantom. W przedstawionym projekcie zawartych jest wiele rozwiązań prawnych zapewniających wsparcie dla repatriantów w tym zakresie. Ustawa określa formy i tryb udzielania pomocy repatriantom. Jednorazowa pomoc odbywa się poprzez pokrycie kosztów przejazdu koleją do miejsca osiedlenia w Rzeczypospolitej Polskiej, wsparcie zagospodarowania i bieżącego utrzymania, pokrycie kosztów związanych z podjęciem nauki przez niepełnoletniego, a także pomoc w pokryciu części kosztów związanych z remontem lub adaptacją lokalu mieszkalnego. Ustawa przewiduje również możliwość pokrycia kosztów uczestnictwa w kursie nauki języka polskiego przez repatrianta.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#AndrzejFolwarczny">Bardzo istotne znaczenie mają także zapisy ustawy określające zasady udzielania pomocy gminom przyjmującym repatriantów. Wiele rozwiązań prawnych zawartych w ustawie wspiera finansowo gminy, które zapewniają mieszkania i tworzą nowe miejsca pracy dla repatriantów. Gminy zapewniające repatriantowi lokal mieszkalny mogą otrzymać dotacje celowe z budżetu państwa. Gminy, które udzielą repatriantowi pomocy, pokrywając koszty związane z remontem lub adaptacją mieszkania, mogą wnosić do wojewody o ich zwrot.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#AndrzejFolwarczny">Innym bardzo ważnym elementem ustawy są zapisy przewidujące możliwość refundowania przez gminę pracodawcy części kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody i składki na ubezpieczenia zdrowotne, wyposażenia stanowiska pracy oraz szkolenie zawodowe repatrianta. Pracodawca otrzyma również zwrot kosztów szkolenia służącego podniesieniu lub zmianie kwalifikacji repatrianta. Zapisy te powinny przyczynić się do ułatwienia aktywizacji zawodowej repatriantów.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#AndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy kompleksowo reguluje problem repatriacji. Wykorzystuje dotychczasowe doświadczenia, rozwiązuje szereg problemów, które stoją na przeszkodzie w powrocie do ojczyzny Polaków ze Wschodu.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#AndrzejFolwarczny">Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera przedstawiony przez połączone komisje projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najwyższy czas i dobry moment, aby uchwalić ustawę o repatriacji. Oczekują na nią Polacy rozsiani na terytorium byłego Związku Radzieckiego, ze szczególnym uwzględnieniem Polaków w Kazachstanie, którzy wbrew własnej woli zostali deportowani w celu wynarodowienia, byli również wyniszczani, chociażby przy budowie kopalń w okolicach Karagandy. Wielkie oczekiwania są także w rodzinach, które zamieszkują w Polsce. Dlatego dobrze się stało, że połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Łączności z Polakami za Granicą na posiedzeniu omówiły prace i osiągnięcia podkomisji dotyczące senackiego projektu ustawy o repatriacji, zawartego w druku nr 1204.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MirosławPawlak">Druk ten, a właściwie projekt ustawy w sposób jednoznaczny w swoich zapisach, poszczególnych rozdziałach, artykułach i ustępach dokładnie określa wszystko to, co związane jest z pojęciem repatrianta. Rozdzielone są tu pojęcia repatriant i cudzoziemiec, reguluje się sprawy nabycia obywatelstwa polskiego już w momencie przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MirosławPawlak">Rozdział 3 reguluje sprawę uznania za repatrianta, w jaki sposób i kogo uznajemy za repatrianta. Wszystko dokładnie omówił poseł sprawozdawca i nie będę tego powtarzał. W rozdziale 4 omówiona jest bardzo ważna sprawa, dotycząca form i trybu udzielania pomocy repatriantom, szczególnie przez samorządy gminne, samorządy powiatowe, wsparte nie tylko zapisami, ale środkami z budżetu państwa na edukację, na remont mieszkań, na znalezienie pracy czy też przekwalifikowanie się, zdobycie innego zawodu niż ten, który dotychczas wykonywali będąc na obczyźnie. Oby tylko wystarczyło pieniędzy na to, co zamierzamy wprowadzić za pomocą ustawy.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MirosławPawlak">Formy i tryb udzielania pomocy gminom, szczególnie gminom wiejskim, które bardziej były nastawione na przyjmowanie, chociażby w dotychczasowym procesie tzw. pełzającej repatriacji, rodzin z Kazachstanu. Myślę, że gminy powinny dogadać się również z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa i jeżeli tylko powracający rodacy będą chętni do gospodarowania na ziemi, którą tak kochają, to należy im udostępnić gospodarstwa z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, umożliwić im pracę i codzienne życie. Sytuacja w rolnictwie jest dla naszych rolników ciężka; myślę, że powracający chętni do pracy w rolnictwie przy pomocy gminy dadzą sobie radę.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MirosławPawlak">Chciałbym podzielić się uwagą, spostrzeżeniem, że będąc na I Zjeździe Polaków w Kazachstanie, który odbywał się w 1994 r. w Karagandzie, wraz z obecnym tu panem posłem Majewskim, dostrzegliśmy tak wielką chęć powrotu, tak wielkie umiłowanie ojczyzny, do której nie można było powracać przez tyle lat. Chciałbym podziękować naszym rodakom w Kazachstanie za to, że zachowali wielki patriotyzm, że zachowali mowę, język polski, wiarę ojców i obyczaje. Chciałbym również podziękować wszystkim ludziom mieszkającym w naszym kraju, którzy przyjęli rodziny z Kazachstanu, indywidualnie - rodzinom i samorządom gminnym, które się w to zaangażowały, ażeby w sytuacji pełzającej, powolnej, ślamazarnej repatriacji znalazły zadowolenie i przyniosły zadowolenie tym, którzy pragnęli tak szybko z powrotem zamieszkać w ojczyźnie. Dziękuję ślicznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JanKról">Myślałem, że pan kończy, przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jednoznacznie stoi na stanowisku głosowania za jak najszybszym uchwaleniem ustawy o repatriacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JanKról">W imieniu kół: Porozumienia Polskiego, Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna oraz Polskiej Racji Stanu, czyli trzech kół, zabierze głos pan poseł Andrzej Zapałowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! U podstaw przedkładanego dziś Wysokiej Izbie projektu ustawy o repatriacji legła zasada istnienia narodu polskiego jako całości. Dlatego też powodowani zasadą solidaryzmu narodowego, a także poczuciem obowiązku i odpowiedzialności jako przedstawiciele tegoż narodu, a nie tylko reprezentanci państwa, podejmujemy się rozwiązania problemu przyjęcia do ojczyzny tych Polaków, którzy nie z własnej woli znaleźli się na terenach obcych nam etnicznie. Trudności, przed którymi staje państwo polskie, nie pozwalają nam rozwiązać w krótkim czasie wszystkich problemów naszych rodaków mieszkających poza Polską. Dlatego też głównym priorytetem z uwagi na problem, a także moralne zadośćuczynienie stało się umożliwienie godnego powrotu Polakom z azjatyckiej części Związku Sowieckiego, w tym głównie z Kazachstanu. Tak się składa, że wszystkie dotychczasowe parlamenty III Rzeczypospolitej ograniczały się do doraźnej pomocy i do następujących po sobie deklaracji o naszej pamięci i współczuciu, jednakże nic dużego ani konkretnego nie zrobiono. Chodzi mi tu oczywiście o problem repatriacji. Odbywała się ona indywidualnie, organizowana przez osoby prywatne bądź samorządy, wydaje się, że bardziej świadome problemu i obowiązku niż kolejne gabinety rządowe. Państwo polskie poprzez swoje organa wykonawcze nie docenia do dziś - świadczy o tym fakt, iż jest to projekt senacki, a nie rządowy - ogromnego znaczenia edukacyjnego społeczeństwa; wszak przez fakt repatriacji utwierdzi się w społeczeństwie poczucie jedności narodu oraz świadomości, iż pielęgnowanie polskich tradycji, działalność na rzecz państwa polskiego niezależnie od miejsca pobytu zostaną dostrzeżone i wynagrodzone. A działalność przeciwko temu narodowi, jego zdrada lub działalność na jego szkodę będą piętnowane, tak jak jest to w ustawie, poprzez wyłączenie tych osób z uprawnień korzystania z tejże ustawy. Bardzo ważnym elementem, jakby ciągiem działań na rzecz uregulowania spraw Polaków poza granicami Polski, powinna być Karta Polaka. Negatywne stanowisko rządu w tej sprawie kontynuuje niechlubną dotychczasową tradycję poprzez wynajdywanie i piętrzenie problemów głównie natury międzynarodowej. Jednakże Wysoka Izba w tym względzie winna się kierować w pierwszej kolejności, oczywiście nie łamiąc umów międzynarodowych, interesem Polaków, duchowym interesem swoich obywateli. Jeżeli jest ich taka wola, mają oni niepodważalne prawo legitymowania się dokumentem potwierdzającym przynależność do narodu, a nie tylko jakimiś wpisami w dokumentach w krajach, w których zamieszkują. Prawa zawarte w ustawie są moralną rekompensatą dla potomków najwytrwalszych przedstawicieli naszego narodu, którzy umieli i mieli cywilną odwagę demonstrowania codziennym życiem otoczeniu swojego etnicznego pochodzenia. Jest to wszakże wzór, który powinniśmy naśladować i dawać jako przykład naszym obywatelom. W interesie państwa polskiego leży także, aby repatriacja była przeprowadzona w pierwszej kolejności z terenów bardzo odległych, to jest przede wszystkim z Azji; głównie z uwagi na bardzo duże trudności w podtrzymywaniu polskości i wspieraniu rodaków zamieszkujących tamte tereny.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna i Polskiej Racji Stanu, które to środowiska od następnego posiedzenia Sejmu będą tworzyć wspólne koło pod nazwą Koalicja dla Polski, a także w imieniu Porozumienia Polskiego udzielam pełnego poparcia proponowanej treści ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#JanKról">Pan poseł Jan Zaciura zgłosił się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W projekcie ustawy rozdz. 4 zatytułowany: „Formy i tryb udzielania pomocy dla repatriantów” zawiera szereg propozycji czy też gwarancji związanych z problemem adaptacji, dalszą edukacją na poziomie podstawowym, średnim i wyższym. W związku z tą kwestią mam kilka szczegółowych pytań, na które moim zdaniem dobrze byłoby odpowiedzieć. Kieruję je może do pana posła sprawozdawcy, żeby nie absorbować przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#JanZaciura">Mianowicie, po pierwsze, w ust. 3 art. 17 jest stwierdzenie dotyczące pokrycia kosztów związanych z podjęciem na terytorium Rzeczypospolitej nauki przez niepełnoletniego podlegającego obowiązkowi szkolnemu w rozumieniu ustawy o systemie oświaty - nie będę tego przytaczał. Mówi się o tym, że udziela się pomocy w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na każde dziecko. Sprawa jest o tyle niejasna, że - odróżnieniu od tego, co się mówi w innych miejscach, gdzie raz adresuje się to do ministra spraw wewnętrznych, innym razem adresuje się do np. starosty, określa się, kto będzie udzielał danej pomocy - tutaj nic się nie mówi o organie, który takiej pomocy udziela. Wydaje mi się, że to jest niejasno sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#JanZaciura">Po drugie, w art. 18 jest mowa o tym, że minister właściwy do spraw oświaty i wychowania oraz minister właściwy do spraw szkolnictwa organizują lub mogą zlecić organizację kursów, o których mowa wyżej, organizacji społecznej posiadającej znaczący dorobek w zakresie pomocy repatriantom. A jednocześnie dalej się pisze, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa rodzaje kursów. Muszę przyznać, że nie rozumiem tego sformułowania. Moim zdaniem minister właściwy do spraw oświaty czy też właściwy do spraw szkolnictwa wyższego ma pełne uprawnienia do określania rodzajów kursów oraz sposobu ich organizacji.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#JanZaciura">Trzecia wątpliwość odnosi się do rozdz. 6: „Aktywizacja zawodowa repatriantów”. Mianowicie w całym art. 23, ale i dalej też, można znaleźć określenia o charakterze fakultatywnym, a nie obligatoryjnym. Nie budziłoby to mojej wątpliwości, gdyby nie stwierdzenie, że np. formy aktywizacji zawodowej są realizowane na podstawie umowy zawartej między zarządem gminy a pracodawcą. Chodzi mi o to, jakie argumenty, że tak powiem, zdecydowały, że tu nie ma pewnej obligatoryjności, jeżeli mówimy o zapewnieniu repatriantowi źródła utrzymania w celu jego aktywizacji zawodowej. Mówi się tutaj, że gmina może refundować pracodawcy część kosztów z tym związanych, i wymienia się, jakie koszty. Skoro ta ustawa jest ważnym, moim zdaniem, społecznie, patriotycznie i narodowo uzasadnionym gestem, to sądzę, że chyba lepiej byłoby, panie pośle, zawrzeć tutaj formułę o charakterze obligatoryjnym, a nie fakultatywnym. Takich fakultatywnych stwierdzeń dalej jest trochę więcej, a moje wątpliwości są podyktowane tym, że fakultatywność może być wykorzystywana przez wiele organów jako następujący argument: nie mamy możliwości, nie mamy środków, nie jesteśmy zobligowani do udzielania pomocy. W związku z tym będziemy mieć sytuację, gdy repatriant przyjedzie i będzie się często znajdował w bardzo ciężkich sytuacjach życiowych, a organa władzy, administracji nie mają obowiązku świadczenia na jego rzecz celem udzielenia mu wystarczającej, moim zdaniem, niezbędnej pomocy. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JanKról">Mimo że nie było pytań wprost skierowanych do rządu, to pan minister Piotr Stachańczyk wyraził chęć zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JanKról">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu chciałbym przede wszystkim w pełni poprzeć projekt i powiedzieć, że rząd udziela pełnego poparcia procesowi repatriacji naszych rodaków do Polski.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PiotrStachańczyk">Muszę powiedzieć, że projekt, który obecnie Wysoka Izba rozpatruje, będący wynikiem prac połączonych komisji, stanowi naszym zdaniem dobrą gwarancję tego, że wszyscy potrzebujący rodacy będą mogli do Polski wrócić. Mówi bowiem nie tylko o tym, kto może przyjechać, ale także szczegółowo określa formy pomocy, jakie przysługują repatriantom.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PiotrStachańczyk">Ważne jest także, że projekt ten wyważa proporcje między potrzebami naszych rodaków a możliwościami państwa, przyjmując pewną kolejność repatriacji, uznając, że ci poszkodowani najbardziej, ludzie zamieszkujący wschodnie tereny byłego Związku Radzieckiego, a zwłaszcza Kazachstan, są tymi, którzy powinni w najbliższych latach do Polski wrócić.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PiotrStachańczyk">Jednocześnie zapisy projektu pozwalają na prowadzenie w tym zakresie polityki otwartej i pozwalają rządowi, temu czy następnym, w momencie zakończenia tej fazy akcji repatriacyjnej czy w momencie zwiększenia możliwości państwa na jej kontynuowanie, bo oczywiście to ma być proces ciągły, niezamknięty, niedotyczący tylko Kazachstanu.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PiotrStachańczyk">Rząd miał istotny udział w pracach nad tym dokumentem. Jest tu uwzględnionych wiele poprawek proponowanych przez Radę Ministrów. Nie jest też prawdą, że rząd nie popierał repatriacji ponownie. Poprzednio rząd miał nieco inną koncepcję. Przepisy repatriacyjne zawarte były w rządowym projekcie ustawy o obywatelstwie. Komisje - z dzisiejszej perspektywy wydaje się, że słusznie - zdecydowały, że powinna to być osobna ustawa. I jest to ustawa bardzo dobra.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#PiotrStachańczyk">Odpowiadając na pewne wątpliwości, które tu były wyrażane, chcę powiedzieć, że prace nad aktami wykonawczymi do tej ustawy już trwają. Mamy nadzieję, i takie zapewnienia również padały, że Sejm sprawnie przeprowadzi ścieżką legislacyjną projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach, gdzie zawarta jest jedna regulacja istotna dla problemu repatriacji, a mianowicie dotycząca utworzenia specjalnego urzędu. Nawet jednak gdyby prace nad tym się opóźniały, to siłami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ta ustawa będzie wykonywana i na koniec bieżącego roku struktury rządowe będą przygotowane do realizacji zadań, które w tej ustawie zostały przewidziane, i do rozpoczęcia pełnej akcji repatriacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#PiotrStachańczyk">Oczywiście będziemy się starali możliwie szybko po uchwaleniu tej ustawy nawiązać kontakt z gminami, dowiedzieć się, które gminy, na jakich zasadach są zainteresowane czy będą zainteresowane przyjęciem repatriantów. Tą wiedzą musimy dysponować już w momencie, kiedy ta ustawa będzie wchodzić w życie.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#PiotrStachańczyk">Jakkolwiek pytania pana posła Zaciury adresowane były do posła sprawozdawcy, to jednak ponieważ dotyczą tych fragmentów ustawy, które w zasadniczej części proponował rząd, pozwolę sobie do nich się krótko odnieść.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#PiotrStachańczyk">Jeśli chodzi o art. 17, tam nie ma błędu. Pomoc, o której mowa w całym ust. 1, czyli zarówno w pkt. 1, 2, jak i 3, czyli również tę dotyczącą kosztów podjęcia nauki, zgodnie z ust. 4 tego samego przepisu przyznaje i ustala jej wysokość w drodze decyzji minister właściwy do spraw wewnętrznych. Natomiast wypłaty kwoty, czyli technicznej operacji wypłaty tych pieniędzy, zgodnie z ust. 6 tego samego przepisu, dokonuje starosta. Tak że jest określony zarówno organ uprawniony do wydania decyzji, jak i organ uprawniony do wypłaty pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#PiotrStachańczyk">Gdy idzie o art. 18, to tam jest specjalnie delegacja dla Rady Ministrów do określania w drodze rozporządzenia rodzajów kursów, ponieważ tu nie chodzi tylko o kursy języka polskiego, chodzi także o kursy adaptacyjne oraz o kursy prowadzone poza granicami, czyli te kursy, które mogą realizować wcześniej wskazaną zasadę umożliwiania Polakom uczestnictwa w kursach nauki języka polskiego poza granicami, co wymaga, chociażby w tym konkretnym przypadku, współpracy ministra właściwego do spraw zagranicznych. Ta liczba ministrów, którzy powinni by się tym interesować, jest więc na tyle duża, że naszym zdaniem lepszym rozwiązaniem jest określanie rodzajów kursów i zasad ich odbywania przez Radę Ministrów. Natomiast ten przepis o ministrach mówi, jakie organy są odpowiedzialne za organizację kursów zgodnie z tą decyzją Rady Ministrów. Jest to dwóch ministrów - oczywiście każdy w zakresie swoich kompetencji, bo to dotyczy różnego rodzaju spraw - albo jest możliwość, że obaj ministrowie lub każdy z nich swoją część obowiązków może zlecić do realizacji organizacji społecznej posiadającej dorobek w zakresie pomocy repatriantom. Tu muszę powiedzieć, że w zeszłym roku, w drodze umowy z MSWiA, takie kursy organizowała Wspólnota Polska i one były dobrze organizowane, są przez nas dobrze oceniane i widzimy możliwość korzystania w przyszłości z tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#PiotrStachańczyk">Natomiast gdy idzie o rozdział o aktywizacji zawodowej repatriantów, to gmina ma obowiązek w swoim zaproszeniu, w swojej uchwale stwierdzić, że zapewni repatriantowi możliwość utrzymywania się przez określony okres. Jest tu bowiem powiedziane, że uchwała ta ma wskazywać źródła uzyskiwania lub zapewnienia dochodu. Gmina ma różne możliwości działania, może również sama zatrudniać. Zdarzają się repatrianci, którzy takiej pomocy nie potrzebują, bo gmina na nich oczekuje. Mieliśmy przykłady choćby lektorów języka obcego, którzy przyjeżdżali z Kazachstanu, lekarzy, zwłaszcza stomatologów, inne osoby z odpowiednim wykształceniem, w wypadku których nie ma potrzeby, aby gmina refundowała pracodawcy koszty, bo to sam pracodawca ubiegał się w gminie, żeby ktoś taki przyjechał i podjął pracę w gminie. Dlatego naszym zdaniem nie ma powodu, aby gmina miała obowiązek refundowania pracodawcy części kosztów. Jest to jedna z licznych możliwości realizacji tego, do czego gmina jest zobowiązana, czyli zapewnienia repatriantowi utrzymania. On, wracając, musi mieć źródło utrzymania i do tego gmina jest zobowiązana. Tutaj jest tylko jedna z tych form.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#PiotrStachańczyk">Reasumując, chciałem powiedzieć jeszcze raz, że rząd w pełni popiera przedstawiony projekt ustawy. Będziemy także proponowali, pewnie w trakcie prac w komisji, przyjęcie poprawek, które zostały tutaj do tego projektu zgłoszone, bo naszym zdaniem porządkują one drobne, acz istotne sprawy. Jeszcze raz chciałem podkreślić, że rząd będzie w pełni przygotowany do realizacji tej ustawy w terminach, które ona na Radę Ministrów nakłada. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JanKról">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JanKról">Proszę bardzo, pan poseł Ryszard Czarnecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RyszardCzarnecki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister bardzo kompetentnie był łaskaw odpowiedzieć na pytania postawione przez pana posła Zaciurę, w związku z tym nie będę się do tego odnosił. Chciałbym tylko może powiedzieć, że akceptuję propozycje pewnych poprawek, które zgłosił pan poseł Wit Majewski. To są poprawki o charakterze doprecyzowującym, uszczegółowiającym. Nie jest to na szczęście żadne trzęsienie ziemi czy rewolucja w tym projekcie ustawy. W każdym razie będę głosował za tymi poprawkami, kiedy komisja się zbierze.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#RyszardCzarnecki">Natomiast ponieważ przed chwilą właśnie była wypowiedź pana posła Majewskiego odnośnie do pracy rządu w zakresie ustawy o repatriacji, chciałbym tylko podkreślić, że omówiłem to w swoim wystąpieniu i że ten projekt jest naprawdę mądrym, rozsądnym i dobrym kompromisem między projektem senackim a projektem rządowym. Zdecydowaliśmy się pracować nad rządowym projektem ustawy o obywatelstwie, wyjmując niejako z tamtego projektu rozdziały, które dotyczyły obywatelstwa polskiego. Decydując się na prace nad senackim projektem ustawy o repatriacji, uwzględniliśmy szereg rozwiązań, które zaproponował rząd w pierwotnym projekcie ustawy bądź w trakcie licznych posiedzeń podkomisji lub komisji, a było ich ok. 10. Poprawki rządu w dużej mierze uwzględniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#RyszardCzarnecki">Muszę powiedzieć, że jeżeli ktoś chciałby tutaj krzyczeć: autor, autor, to nie tylko Senat, ale także rząd mógłby wystąpić krok do przodu. Chciałbym za to podziękować rządowi w imieniu posłów naszej komisji, jeszcze raz podkreślając, że to właśnie ten rząd po raz pierwszy przyznał w roku 1999 kwotę 10 mln zł - zgoda, że skromną, zgoda, że za małą, ale jednak - na repatriantów. Jest wielka prośba do rządu, żeby w przyszłości te kwoty były rzeczywiście w 100% wykorzystywane. W tym wypadku nie może być żadnego marnotrawstwa.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#RyszardCzarnecki">Na koniec chciałbym jeszcze powiedzieć, że w moim przekonaniu - mówię o tym głośno - istnieje potrzeba uchwalenia po ustawie o obywatelstwie polskim i po ustawie o repatriacji trzeciej ustawy: Karty Polaka. Oczywiście można dyskutować nad jej kształtem, nad jej sformułowaniami. Projekt senacki jest projektem wyjściowym. Wiem, że rząd kończy prace nad własnym projektem. Być może da się w tym wypadku zawrzeć mądry kompromis. Wydaje mi się, że jest potrzeba uchwalenia tego trzeciego aktu prawnego. Ustawa Karta Polaka domknęłaby niejako te dwie ustawy: ustawę o obywatelstwie polskim, nad którą wczoraj głosowaliśmy, i ustawę o repatriacji, w wypadku której dzisiaj kończymy drugie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#RyszardCzarnecki">Należy zaapelować do rządu, aby jak najszybciej zgłosił własny projekt ustawy Karta Polaka. Wówczas nasze komisje mogłyby się tym zająć tak, aby jesienią można było przedstawić projekt.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz do Komisji Łączności z Polakami za Granicą w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#JanKról">Przed przystąpieniem do kolejnego punktu porządku obrad jestem zmuszony zapytać, czy pan minister jest gotowy do referowania tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Mirosław Koźlakiewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#JanKról">Najwyraźniej dotarły do mnie dezinformacje.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Mirosław Koźlakiewicz: Zawsze jestem gotowy.)</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#JanKról">Pan minister zawsze jest gotowy.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Informacja o podjętych i planowanych działaniach rządu w zakresie ogłoszenia stanu klęski żywiołowej w rolnictwie wywołanej długotrwałą suszą i przymrozkami na większości obszaru kraju.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Mirosława Koźlakiewicza.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MirosławKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, co się stało w naszym kraju w ostatnich miesiącach, jeśli chodzi o warunki atmosferyczne, spowodowało dość trudną sytuację rolników. W pierwszej i drugiej dekadzie maja, jak również w pierwszej i drugiej dekadzie czerwca poziom opadów był bardzo niski, co spowodowało suszę. W trójstopniowej skali suszy, największa susza, czyli susza głęboka, wystąpiła na początku maja w woj. mazowieckim. Potem nastąpił regres. Susza się wycofała i umiejscowiła w woj. podlaskim. Tam się zatrzymała. Skutki tej głębokiej suszy są w tym województwie największe.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jeśli chodzi o rokowania po zimie, były one bardzo dobre. Rośliny bardzo dobrze przezimowały, jedynie tylko w niektórych miejscach, tam, gdzie były zastoiska wodne, roślinom nie udało się przetrwać, natomiast generalnie prognozy były bardzo dobre. Tak jak powiedziałem, to, co zostało dobrze utrzymane w czasie zimy, w wielu przypadkach zostało zniszczone wskutek suszy, która miała miejsce w maju i czerwcu.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MirosławKoźlakiewicz">Na początku maja trudno było oszacować straty, jako że majowe opady mogły poprawić sytuację. Dlatego też rząd pilnie obserwował zaistniałą sytuację. Kiedy było już pewne, że są dość duże straty, pan premier Jerzy Buzek wybrał się do woj. podlaskiego, bo stamtąd dochodziły sygnały o największych stratach, po to, by naocznie się przekonać, jaka jest rzeczywista sytuacja. Od tamtej pory premier, wybierając się w różne miejsca, zawsze pytał rolników, jak przedstawia się sytuacja w konkretnych województwach. 2 czerwca, czyli moim zdaniem w najwłaściwszym czasie - po majowej suszy, już można było przewidywać, że powstały dość duże straty - premier powołał swojego pełnomocnika, którą to funkcję miałem zaszczyt pełnić, a następnie Rada Ministrów uznała, że powinien być to pełnomocnik Rady Ministrów, w związku z czym od 2 tygodni jestem pełnomocnikiem Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MirosławKoźlakiewicz">W tym samym czasie trwały dość pilne prace zespołu powołanego przez pana premiera, w którego skład weszli przedstawiciele różnych ministerstw. Największą rolę odgrywali w nim minister rolnictwa i minister pracy i polityki socjalnej. W pracach zespołu brali również udział przedstawiciele, szefowie wszystkich agencji związanych z rolnictwem. W wyniku prac zespołu udało się wypracować kilka propozycji - moim zdaniem bardzo ważnych - dzięki którym będzie można pomóc rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MirosławKoźlakiewicz">Oczywiście pierwsza podstawowa propozycja dla rolników to kredyty na wznowienie produkcji rolnej, popularne nazywane kredytami klęskowymi. Sposób przyznawania tych kredytów reguluje § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 r. Wygląda to mniej więcej w ten sposób, że wojewodowie powołują główne komisje w swoich województwach - w każdym województwie taka komisja funkcjonuje - natomiast każda z tych komisji powołuje zespoły, co umożliwia sprawne funkcjonowanie, dotarcie do każdej niemalże gminy. W niektórych województwach jest nawet powyżej 100 tych zespołów, a bywają takie, że jest ich 150. Chodzi o to, żeby do każdej gminy i do każdego gospodarstwa, które zgłosi, że wystąpiła susza, można było dotrzeć i oszacować, ocenić to wszystko. Te szacunki poszczególnych zespołów wpływają do komisji wojewódzkiej, a komisja wojewódzka to weryfikuje. Trzeba pamiętać, że są to środki z budżetu państwa, środki podatników, dlatego też powinna być zachowana szczególna staranność przy weryfikacji tych wniosków. Jeżeli wojewoda uzna za stosowne przyjąć określone wnioski, tworzy wtedy całościowy wniosek i przesyła go do ministerstwa rolnictwa, a minister rolnictwa akceptuje i przesyła taki wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dalsza procedura to oczywiście rozmowy z bankami i w ten sposób pieniądze powinny docierać do poszczególnych oddziałów, a następnie do rolnika. Kredyt jest preferencyjny, jak powiedziałem, rzeczywiście jest udzielany na korzystnych warunkach, bo oprocentowanie w skali roku wynosi 5% - dla przypomnienia, inflacja w kraju w ostatnich miesiącach jest już dwucyfrowa, wynosi 10%, czyli jest to minus 5 w stosunku do inflacji.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#MirosławKoźlakiewicz">To, że kredyt został przyznany, że istnieje możliwość skorzystania z kredytu, to jeszcze nie wszystko w odniesieniu do rolnika. Chodzi też o pewne ułatwienia dla samego rolnika. Dlatego też postanowiono, że rolnicy będą mieli uproszczoną drogę odnośnie do składania wniosków. Również wojewodowie, z obawy, że mogą nie zmieścić się w czasie określonym w rozporządzeniu, czyli w ciągu 30 dni od wystąpienia klęski suszy, wystąpili o przedłużenie terminu na oszacowywanie; chodzi o to, by można było szacować w dłuższym okresie. Dlatego też termin ten został wydłużony do 45 dni.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#MirosławKoźlakiewicz">Kredyty obrotowe, w tym przypadku klęskowe - istnieje możliwość ich spłaty w ciągu 2 lat, 24 miesięcy. Istnieje też możliwość spłaty tych kredytów jednorazowo - dotyczy to kapitału, rat samego kapitału, jak i odsetek. Jeżeli rolnik został po raz drugi dotknięty suszą czy jakąkolwiek inną klęską - w poprzednim roku i w tym roku ponownie - jest możliwość wydłużenia okresu spłaty tego kredytu o pół roku, czyli do 30 miesięcy. Jest możliwość zakupu z tych kredytów na wznowienie produkcji rolnej, tam gdzie wystąpiła klęska suszy, również pasz objętościowych. Dlaczego? Dlatego że w woj. podlaskim najtrudniejsza sytuacja była w tych gospodarstwach, które niejako wyspecjalizowały się w hodowli krów mlecznych. Tam rzeczywiście było ogromne zapotrzebowanie na pasze objętościowe. Poszerzono niejako zakres pokrywania kosztów, m.in. za pasze objętościowe, co do tej pory nie było ujęte w tym rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#MirosławKoźlakiewicz">Rolnicy również mogą starać się o pokrycie wszystkich kosztów po wystąpieniu klęski suszy, ale jeszcze przed udzieleniem kredytu. Do tej pory takiego rozwiązania nie było. Zawsze można było jedynie pokrywać koszty związane ze stratami dopiero po uruchomieniu kredytu. Jest to dla rolników również pewne ułatwienie, ponieważ ta procedura - jak powiedziałem, jeśli tylko wpływa wniosek, szybko kierowany jest do agencji restrukturyzacji - jednak trochę trwa, a rolnik wtedy ponosi koszty. Gdyby nie mógł pokryć tych kosztów przed udzieleniem kredytu, rzeczywiście byłby w trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#MirosławKoźlakiewicz">W dniu 13 czerwca tego roku Rada Ministrów przyjęła również projekt ustawy zmieniającej ustawę o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. Proponuje się w tymże projekcie podwyższenie maksymalnej wysokości kredytu rolniczego z równowartości 10 kwintali do 15 kwintali żyta na 1 ha użytków rolnych. Do tej pory, tak jak przed chwilą powiedziałem, możliwe było udzielenie kredytu obrotowego do wysokości 10 kwintali żyta na 1 ha. To, o czym mówię, dotyczy - uważam, że to jest dość duża, szeroka paleta propozycji dla rolników - tych rolników, którzy mogą zaciągnąć kredyt. Ale mamy również świadomość, że niektórzy rolnicy znaleźli się w wyjątkowo trudnej sytuacji, zwłaszcza ci rolnicy, którzy mają małe gospodarstwa rolne i dla nich np. opłata składki do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest wielkim wysiłkiem. Dlatego też zwróciliśmy się do KRUS, ażeby również próbował się włączyć w pomoc dla rolników i żeby zaproponował jakieś rozwiązania. KRUS zaproponował, ażeby w sytuacjach uzasadnionych rolnicy składali wnioski z prośbą o odroczenie składki, a w wyjątkowych przypadkach, tych uzasadnionych, nawet o umorzenie. Oczywiście odbywa się to również na podstawie informacji przesłanej z urzędu gminy i informacji komisji, która sprawdzała, czy w danym miejscu, czy w danym gospodarstwie susza wystąpiła. Dla dużych gospodarstw, tych dzierżawionych z zasobu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, jest propozycja tejże agencji, na wniosek zespołu, ażeby w uzasadnionych przypadkach, tam, gdzie wystąpiła susza, odroczyć, przełożyć ratę czynszu i, tak jak poprzednio, również umorzyć w sytuacji, kiedy jest to uzasadnione. Oczywiście musi być zachowana też cała procedura. Specjalnie podkreślam to, że procedura musi być zachowana. Jak powiedziałem, są to środki z budżetu państwa, w tym przypadku środki Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, dlatego też powinniśmy kierować te środki tam, gdzie jest ta pomoc absolutnie niezbędna, i tam, gdzie susza dotknęła co najmniej 5% areału i szacunki są takie, że będzie 15% mniej zbiorów w stosunku do tego co było średnio w ciągu 3 lat w określonej gminie. Tak więc również Agencja Własności Rolnej może odroczyć, jak powiedziałem, w uzasadnionych przypadkach, a nawet umorzyć ratę czynszu. To jest dość ważna propozycja, ponieważ w tych województwach, gdzie wystąpiła susza - myślę tu o woj. kujawsko-pomorskim, o wielkopolskim, części zachodniego woj. podlaskiego oczywiście też, ale chodzi mi tu o te tereny, gdzie są duże gospodarstwa dzierżawione z zasobu własności agencji rolnej po dawnych PGR-ach. Tamte obciążenia z tytułu spłaty raty czynszu są bardzo duże. Dlatego też dla tych rolników ta pomoc na pewno będzie korzystna. Oczywiście jest jeszcze jedna, moim zdaniem, bardzo istotna propozycja dla tych, którzy utracili prawie wszystko i mogą oczekiwać tylko na pomoc z ośrodków opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#MirosławKoźlakiewicz">Rada Ministrów na wtorkowym posiedzeniu zobligowała pełnomocnika do przedstawienia wspólnie z ministrem pracy i polityki społecznej wniosku czy projektu rozporządzenia na kolejne posiedzenie Rady Ministrów o wyodrębnienie z rezerwy ogólnej budżetu państwa 10 mln zł i przeznaczenie tej kwoty dla tych województw, które były dotknięte suszą, a wojewodowie na podstawie określonych procedur będą kierowali te środki do poszczególnych ośrodków w gminach. Gminy mając największą i najlepszą informację będą kierowały środki do tych miejsc, gdzie nie tylko wystąpiła susza, ale gdzie rzeczywiście ta pomoc jest potrzebna, czyli do rodzin bardzo biednych, bo przecież nie we wszystkich gminach, tam gdzie była susza, wszyscy oczekują pomocy społecznej. Jak powiedziałem, rolnikowi, który ma duży areał, pomoc społeczna nie jest potrzebna, jemu potrzebne jest kredytowanie, być może umorzenie czynszu, a dla tych, którzy utracili prawie wszystko, dla małych gospodarstw, sądzę, że ta propozycja jest bardzo słuszna i bardzo dobra. Dzisiaj, ponieważ kontynuowane jest posiedzenie Rady Ministrów, jak również posiedzenie Sejmu, dlatego też został przełożony ten punkt, propozycja jest już przygotowana, została zaopiniowana przez wszystkie komitety, myślę tutaj o Komitecie Społecznym Rady Ministrów, o Komitecie Ekonomicznym Rady Ministrów, i jestem prawie przekonany, że na wtorkowym posiedzeniu będzie przyjęta. I 10 mln z ogólnej rezerwy Rady Ministrów będzie skierowane na tę pomocą społeczną.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#MirosławKoźlakiewicz">Wysoki Sejmie! Dysponujemy różnymi materiałami na temat suszy. Poprosiliśmy Instytut Meteorologii, żeby przygotował nam dokładną mapę, z zaznaczeniem terenów, gdzie susza wystąpiła. Zwróciliśmy się również do Instytutu Ekonomiki Rolnictwa, żeby przygotował pewne szacunki, jakie są straty. Trudno jest na dzisiaj w 100% oszacować, jaki jest poziom tych strat.</u>
          <u xml:id="u-53.11" who="#MirosławKoźlakiewicz">Natomiast chciałem powiedzieć jedno i to nie dlatego, żeby podkreślić rolę rządu, ale również, żeby była taka świadomość. Susza wystąpiła w 1992 r., jak również w 1994 r. i te działania, które ówczesne rządy podejmowały, na pewno miały na celu udzielenie możliwie szerokiej pomocy rolnikom. Natomiast chciałem powiedzieć to wprost i sądzę, że nie ma co do tego żadnej wątpliwości, iż nigdy, jak do tej pory, ta pomoc nie została uruchomiona tak szybko i nigdy rząd nie zorganizował określonych struktur do niesienia tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-53.12" who="#MirosławKoźlakiewicz">Na podstawie map przygotowanych przez Instytut Meteorologii, jak na początku powiedziałem, wiemy, że susza głęboka, to jest ta susza w czterostopniowej skali najwyższa, miała miejsce w woj. podlaskim, silna, czyli niejako trzeci stopień - w mazowieckim i kujawsko-pomorskim, części łódzkiego, wielkopolskiego, świętokrzyskiego, pomorskiego, lubelskiego i zachodnio-pomorskiego, natomiast w lżejszym stopniu wystąpiła na terenie woj. warmińsko-mazurskiego i lubuskiego. Natomiast nie objęła ona województw dolnośląskiego, śląskiego, opolskiego, podkarpackiego i małopolskiego,</u>
          <u xml:id="u-53.13" who="#MirosławKoźlakiewicz">W środę spotkałem się z wojewodami. Wojewoda opolski, pan Pęzioł, wstępnie określił, że na jego terenie zbiory będą o 10% wyższe niż w ubiegłym roku, czyli w niektórych województwach, zwłaszcza południowych, z powodu dość dużych opadów, w woj. małopolskim nawet nadmiernych, spodziewamy się wyższych zbiorów.</u>
          <u xml:id="u-53.14" who="#MirosławKoźlakiewicz">Dlatego też gdyby przyszło nam oszacować poziom strat, to na dzisiaj nie ma możliwości, oczywiście nie jest to ugruntowane, nie ma jeszcze takich podstaw, ponieważ nie ma dokładnych źródeł informacji, są to tylko wstępne szacunki wojewodów; uważam jednak, że zbiory będą niższe o około 10%. Oczywiście mogą być wahania. W woj. podlaskim na pewno zbiory będą niższe o 20%, a może i więcej, ale to, że na południu Polski zbiory będą wyższe, będzie to niejako równoważyć.</u>
          <u xml:id="u-53.15" who="#MirosławKoźlakiewicz">Uważam, że te wszystkie środki, którymi dysponuje rząd, na dzisiaj są wystarczające, nie ma potrzeby w danym województwie wprowadzania stanu klęski żywiołowej. Pomijam już tu fakt, że nie mamy do tego właściwego prawodawstwa, ale te działania rządu, które wystąpiły, i które mają miejsce, są wystarczające. Zdaję sobie z tego sprawę, że nie wszyscy rolnicy są zadowoleni z niesionej pomocy, że być może po drodze występują jakieś zatory, chociażby w kredytowaniu. Natomiast chciałem zapewnić, że i rząd, konkretnie minister rolnictwa, i szef Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, sam byłem niejednokrotnie świadkiem takich rozmów, zwracają się do banków o skracanie wszelkich procedur, ażeby jak najszybciej tę pomoc rolnikom nieść. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-53.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kaczyńskiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mając zaszczyt przemawiać w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność, pragnę na wstępie zaznaczyć, że będzie mi dosyć trudno zająć może do końca obiektywne stanowisko ze względu na to, co już właściwie podkreślał pan minister, iż w woj. podlaskim, z którego pochodzę, susza wystąpiła w stopniu najwyższym w Polsce i dotknęła to województwo w stopniu najwyższym. Dlatego też będę w swoim wystąpieniu przytaczał przykłady z tego województwa i proszę Wysoką Izbę o zrozumienie tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarekKaczyński">Pan minister przedstawił szczegółowo szereg działań, jakie podjął i planuje podjąć rząd w związku z przymrozkami i długotrwałą suszą. Klub Akcji Wyborczej Solidarność z zadowoleniem przyjmuje te działania. Dostrzegamy duże zaangażowanie rządu, twierdzimy, iż jest to zaangażowanie na miarę obecnych możliwości budżetowych państwa, które przecież nie są tak ogromne i wystarczające, aby można było do końca zaspokoić wszystkie potrzeby, jakie przy problemie przymrozków, suszy i innych klęsk żywiołowych wystąpiły na terenie kraju. Potwierdzeniem słów, które wypowiedziałem o dużym zaangażowaniu rządu, niech będzie właśnie fakt, iż na początku czerwca, kiedy parlamentarzyści, kiedy wojewodowie, kiedy również izby rolnicze, związki zawodowe rolnicze zasygnalizowały rządowi ten problem, nie został on zlekceważony. Rząd podszedł do tegoż problemu z ogromną uwagą i z wielką powagą.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#MarekKaczyński">Pan premier Jerzy Buzek już na początku czerwca wraz z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi jak również ministrem pracy i polityki socjalnej odwiedził osobiście woj. podlaskie, był w dwóch miejscach najbardziej dotkniętych klęską suszy, gdyż głównie ona właśnie w woj. podlaskim dała się we znaki. Zapoznał się na miejscu ze skutkami, jakie tam były już bardzo widoczne. Po tej wizycie został powołany pełnomocnik rządu ds. rozwiązywania problemów i przeciwdziałania suszy, jak również w krótkim czasie zespół międzyresortowy, który za zadanie otrzymał właśnie wypracowanie jak najlepszych rozwiązań i podjęcie jak najdalej idących działań celem przeciwdziałania skutkom, jakie przyniosła klęska żywiołowa. Nie będę mówił o tych wszystkich działaniach, jakie pan minister Koźlakiewicz wymieniał, bo byłoby to bezcelowe, chciałbym tylko się odnieść do wielu z nich, jak również zasygnalizować problemy, które na dole, właśnie w województwach, w tych miejscach dotkniętych suszą występują.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pomimo dużego wysiłku i zaangażowania, o jakim mówiłem, ze strony rządu, problem istnieje. Rozmiary, zasięg klęski, jaka dotknęła polskich rolników, szczególnie właśnie w województwach, które są wymieniane w informacji: na Podlasiu, w woj. mazowieckim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, lubelskim, świętokrzyskim, zachodniopomorskim, a pewnie wszystkich województw nie wymieniłem, pokazuje, że zasięg tej tragedii, zasięg tej klęski żywiołowej jest ogromny. I właśnie w tej sytuacji bardzo trudno jest wyjść naprzeciw wszystkim oczekiwaniom i sprostać wszystkim potrzebom, jakie w terenie występują. Skala problemu w woj. podlaskim - posłużę się tym przykładem - według szacunków przedstawia się następująco: ok. 90% wymarzniętych sadów, nie będzie owoców, ok. 40% zbóż ozimych ma zasuszone kłosy i plonu nie będzie, ok. 50%, czy nawet do 60% w niektórych rejonach, zbóż jarych nie wyda żadnego bądź prawie żadnego plonu. Już dzisiaj straty w roślinach okopowych - niezależnie od tego, czy będą opady, czy nie, bo nadal ich jednak nie ma, są bardzo sporadyczne i małe - już są szacowane na ok. 30%. Mniej o ok. 30–60% będzie warzyw i owoców, w tym owoców jagodowych. Największe jednak straty i największy problem, jeżeli chodzi o woj. podlaskie i te województwa, gdzie dobrze rozwinęło się mleczarstwo, wystąpiły w użytkach zielonych. Tutaj straty szacuje się na 50–80% czy nawet 90%. A wiadomo, że w tych województwach, czy to w woj. podlaskim, czy w innych, gdzie hodowla bydła mlecznego jest podstawą funkcjonowania gospodarstw, użytki zielone są podstawą bazy paszowej. I te dobrze rozwijające się gospodarstwa mleczarskie, a przy tym mleczarnie, w tej chwili stanęły przed groźbą zastopowania tego rozwoju, a wręcz cofania się. Dowodem jest to, iż skup mleka spadł o 10–30% w niektórych mleczarniach. Brak paszy, szczególnie paszy objętościowej, jest największym problemem i bardzo trudno jest ten problem pokonać, ponieważ bardzo trudno jest paszę kupić. Docierają na teren woj. podlaskiego i innych województw potrzebujących pewne partie paszy objętościowej - docierają z darów, chociażby w ramach pomocy uruchomionej przez Kościół, Caritas, duszpasterstwo rolników, samorządy województw mniej dotkniętych tą klęską, samorządy powiatów i gmin z różnych stron Polski. Taka pomoc dociera, ale nie jest to pomoc wystarczająca. Była również zapowiedź rządu - czy może nie tyle była to zapowiedź, co zbieranie informacji z gmin - iż będzie próba zakupienia paszy za granicami Polski. Tutaj właśnie chciałbym zadać pytanie panu ministrowi: Na jakim etapie jest ta sprawa? Czy jest taka potrzeba? Czy faktycznie nie ma odpowiedniej ilości pasz objętościowych i innych na terenie naszego kraju, czy jest potrzeba sięgania za granicę, do krajów Unii Europejskiej i innych? Czy może to jest kwestia poszukania wewnątrz naszego kraju pewnych możliwości i zorganizowania tego. Przy tej okazji należy podziękować wszystkim organizacjom, instytucjom, kościelnym i innym, które wymieniłem, niosącym pomoc, najczęściej bezinteresownie - podziękować w imieniu rolników za to, że tak spontanicznie się do tego włączyły.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Następną kwestią jest brak rozwiązań systemowych w przypadku klęsk żywiołowych, jakie nawiedzają nasz kraj. W 1997 r. odczuliśmy to bardzo boleśnie przy powodzi, która wystąpiła. W tej chwili, pomimo zaangażowania rządu, też ten brak rozwiązań systemowych bardzo mocno się zaznacza.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#MarekKaczyński">W obliczu klęski żywiołowej, jakakolwiek by ona była, jeżeli obejmuje swoim obszarem znaczną część kraju, obnażony zostaje brak odpowiedniego systemu zapobiegania i reagowania. Ogromnie ważna w takich sytuacjach staje się prawidłowa diagnoza stanu rzeczy, identyfikacja bezpośrednich i pośrednich przyczyn danej katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#MarekKaczyński">Istnieje bardzo pilna potrzeba stworzenia podstaw prawnych i organizacyjnych nowoczesnego systemu reagowania oraz koordynowania działań różnych służb w czasie klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#MarekKaczyński">Dużym problemem jest też brak jasno określonych kompetencji i odpowiedzialności organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz zasad współdziałania czy podległości odpowiednich służb ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#MarekKaczyński">Brakuje też jasno ustalonych i o określonej wysokości źródeł finansowania. Istnieje więc niezbędna i bardzo pilna konieczność stworzenia podstaw prawnych dla zbudowania nowoczesnego systemu gotowości cywilnej i zarządzania w czasie sytuacji kryzysowych, jak też określenia źródeł finansowania.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jedno jest pewne: w obliczu klęski żywiołowej w rolnictwie spowodowanej długotrwałą suszą i przymrozkami - klęski, jaka wystąpiła w Polsce w miesiącach kwiecień, maj, czerwiec, bo na Podlasiu trzy miesiące susza już trwa, są tylko sporadyczne deszcze - rolnicy nie poradzą sobie sami i muszą uzyskać pomoc. Jest bardzo wiele gospodarstw, którym niezbędna jest i będzie bezzwrotna pomoc socjalna, pomoc w formie zasiłków z opieki społecznej na zakup ubrania, opału na zimę, lekarstw czy żywności. Zbiorów, które były planowane, szczególnie w tych małych gospodarstwach, nie będzie. To oczywiście nie pozwoli osiągnąć dochodu. W tych gospodarstwach, gdzie się tylko uprawia rolę, gdzie się gospodaruje tylko w ramach tych gospodarstw, nie ma możliwości pozyskania dodatkowych źródeł utrzymania. Dlatego rodziny utrzymujące się tylko z niewielkich gospodarstw są w tragicznej sytuacji. Nie ratują ich kredyty nisko oprocentowane. Część tych gospodarstw, a może znaczna część, już korzystała wcześniej z kredytów obrotowych czy innych, jest zadłużona. W tej chwili zaciąganie następnego kredytu byłoby po prostu nierozsądne, ale czasami może być ostatnią deską ratunku. Część gospodarstw skorzysta z kredytów klęskowych i bardzo wiele gospodarstw już występuje o te kredyty, ale problem polega na tym, że pasze objętościowe i treściwe, które rolnicy muszą kupić, są bardzo drogie. Wzrasta więc z dnia na dzień koszt produkcji mleka i mięsa. Alarmujący jest już spadek ilości skupowanego mleka, jak mówiłem, o 10–30%. Drastycznie spadło i spada pogłowie trzody chlewnej, w tym szczególnie macior. Oczywiście jeżeli ceny zbóż oscylują w granicach 650–800 zł za tonę, to opłacalność chowu trzody po prostu nie istnieje i wyprzedawane są maciory. Zgodnie z szacunkami pod koniec roku pogłowie może spaść do 16,5 mln sztuk, co jest już liczbą bardzo niepokojącą, wręcz dramatyczną. Myślę, panie ministrze, że konieczne jest w tej chwili podjęcie interwencji, wypracowanie sposobu, aby temu przeciwdziałać. Nie można dopuścić do takiej sytuacji, bo odbije się to oczywiście nie tylko na rolnikach, ale również na konsumentach.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#MarekKaczyński">Jeszcze jeden problem chcę zasygnalizować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanKról">Tylko że czas, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekKaczyński">Już, panie marszałku, zmierzam do końca; proszę pozwolić, już będę kończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JanKról">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarekKaczyński">To jest sprawa kierowania przez Agencję Rynku Rolnego partii zbóż sprzedawanych na przetargach, a także z kontyngentu, na te tereny, gdzie są one najbardziej potrzebne. Wystąpił problem polegający na tym, że przy dużych przetargach pośrednicy dysponujący gotówką czy zdolnością kredytową przejmują to zboże po niższych cenach i za chwilę ono się pojawia na rynkach lokalnych oferowane po wyższych cenach. Myślę, że istnieje konieczność rozważenia tego, by skierować to zboże bliżej tych rolników, bezpośrednio do nich.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MarekKaczyński">Sprawą bardzo ważną jest refundacja dla samorządów, dla wójtów, burmistrzów, którzy będą musieli umorzyć podatek rolny - szacuję, że w woj. podlaskim około 50% gospodarstw zwróci się o to umorzenie i wójt będzie musiał zgodnie z obowiązującymi przepisami umorzyć ten podatek (jeśli chodzi o skalę tego, jest to wyliczone: 10–13 mln zł). Jeżeli takiej refundacji nie będzie z budżetu państwa dla tych gmin, gminy po prostu staną przed sytuacją zapaści ekonomicznej i rozbicia swoich budżetów, a nie będą mogły odmówić, bo przepisy będą nawet obligowały do tego, żeby umorzyć ten podatek.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarekKaczyński">Jeszcze jedna sprawa. Chciałbym zasygnalizować zbyt wolny przepływ środków na dopłaty do kredytów klęskowych. Sam wiele razy podejmowałem interwencje: i w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, i w ministerstwie. Zawsze była odpowiedź, że pieniądze już poszły, są w centrali, a banki na dole, spółdzielcze, czekają i dzwonią do tej centrali, a centrala znowu coś wymyśla i mówi, że nie ma. Należałoby więc ten proces na pewno zdecydowanie przyspieszyć i zrobić wszystko, żeby te dopłaty do kredytów szybciej spływały.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MarekKaczyński">Sprawa kredytów obrotowych. W informacji czytamy, iż rząd rozważa zwiększenie kredytowania z równowartości 10 q żyta/1 ha do wartości 15 q żyta/1 ha. No ale po cóż to robić, panie ministrze, jeżeli nie ma kredytów obrotowych? Już od wiosny te kredyty były zrealizowane w wysokości około 50% zapotrzebowania. Myślę więc, że należałoby utrzymać tę wysokość kredytu odnoszącą się do 10 q żyta/1 ha i te pieniądze jednak skierować, aby do tych 10 q żyta/1 ha były dopłaty.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MarekKaczyński">Kończąc, chcę powiedzieć, że klub Akcji Wyborczej Solidarność dostrzega wiele działań, które rząd podjął i realizuje w celu przeciwdziałania skutkom przymrozków i długotrwałej suszy. Wyrażamy się z uznaniem o tych działaniach. Jednocześnie uważamy, że powinny być podjęte jeszcze większe dalsze działania. Te kwestie, które w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedstawiłem, powinny być wzięte pod uwagę przez rząd, rozważone - aby te wszystkie problemy, które występują na linii działania rządu i poszczególnych agencji czy również w kontaktach z terenem, były rozwiązane i aby rolnicy mogli uzyskać jak najdalej idącą pomoc. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JanKról">W imieniu klubu SLD głos zabierze pan poseł Jerzy Pilarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko do złożonej przez pana ministra Koźlakiewicza informacji w sprawie działań podjętych przez rząd w zakresie ogłaszania stanu klęski żywiołowej wywołanej długotrwałą suszą i przymrozkami na większości obszaru kraju.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Dokument z tą informacją panie i panowie posłowie otrzymali godzinę temu w skrytkach, mimo że zapowiedź tego punktu porządku dziennego była 3 tygodnie temu. Muszę powiedzieć, że w związku z tym gratuluję też dobrego samopoczucia panu ministrowi Koźlakiewiczowi jako pełnomocnikowi, za to, że przedstawił te działania rządu jako działania szybkie, dynamiczne.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Po wysłuchaniu informacji, którą przedstawił pan minister, oraz po zapoznaniu się z treścią dokumentu, który paniom i panom posłom został doręczony, jestem niestety innego zdania. W dokumencie przedstawionym dzisiaj przez rząd posłom mówi się bowiem o tym, że należy pilnie skierować do wojewodów środki z rezerwy ogólnej Rady Ministrów w wysokości 10 mln zł przeznaczone na zasiłki z zakresu opieki społecznej dla rodzin rolniczych, dzisiaj, to znaczy 30 czerwca, podczas gdy z informacji pana ministra i informacji, która na początku czerwca została przedstawiona na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wynikało, że objawy dotkliwej suszy miały miejsce już w pierwszej dekadzie maja, pogłębiły się w drugiej dekadzie maja. Na początku czerwca pan premier Jerzy Buzek i pan minister Koźlakiewicz wizytowali woj. podlaskie i stwierdzili tragiczny stan niektórych gmin i gospodarstw, a dzisiaj się rekomenduje pilne skierowanie do wojewodów środków z rezerwy ogólnej Rady Ministrów - jest to chyba dowód na to, że jednak to działanie Rady Ministrów, rządu nie jest wystarczające. W III rozdziale w pkt. 2 informacji, którą otrzymaliśmy, rząd informuje, że istnieje potrzeba przeznaczenia dodatkowych środków do dyspozycji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na uruchomienie preferencyjnych kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej w drugim półroczu 2000 r. A więc rząd wie o tym, że to trzeba zrobić, planuje takie działanie, natomiast wydaje mi się, że to działanie powinno już być podjęte. Najbardziej, powiedziałbym, propagandowo nagłaśniane jest to, że uruchomione zostały kredyty tzw. klęskowe, czyli kredyty na zwalczanie skutków klęsk żywiołowych, tak jak zresztą mówił pan poseł reprezentujący Akcję Wyborczą Solidarność, pochodzący z woj. podlaskiego. Właściciele gospodarstw, rolnicy, nie są w stanie zaciągnąć nowych kredytów na zwalczanie skutków suszy, ponieważ ich gospodarstwa są w tak trudnej sytuacji, że samo zaciągnięcie kredytu niczego nie rozwiązuje. Doskonale wiemy, że rejon dotknięty klęską suszy to najlepszy obszar w Polsce pod względem produkcji mleka. W tym rejonie funkcjonują, jak do tej pory, najlepsze w Polsce mleczarnie. Jeżeli w chwili obecnej nie zostanie udzielona konkretna pomoc, pomoc paszowa, która dzisiaj w zasadzie ogranicza się tylko i wyłącznie do samopomocy chłopskiej, do, jak stwierdził tutaj pan poseł Kaczyński, pomocy udzielanej przez organizacje rolnicze, przez organizacje charytatywne, organizacje kościelne... brakuje jednak szerszego włączenia się, czy w ogóle włączenia się, w organizację pomocy paszowej przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">To dla Podlasia w chwili obecnej jest najważniejsze. Niezorganizowanie pomocy paszowej w chwili obecnej oznaczać będzie zmniejszenie stada podstawowego krów, zmniejszenie produkcji mleka, a jest to szczególnie w tym roku, i w najbliższych latach, niesamowicie ważne, ponieważ, jak wszyscy pamiętamy, w odpowiedzi na nasze stanowisko negocjacyjne Unia Europejska, Komisja Europejska proponuje, ażeby limit produkcyjny mleka odzwierciedlał produkcję mleka z ostatnich 3 lat. Jeżeli nie będzie właściwej pomocy paszowej, to produkcja spadnie i długie lata, już jako, mam nadzieję, członkowie Unii Europejskiej, polscy rolnicy będą cierpieć z tego powodu, że w okresie suszy w 2000 r. pomoc dla nich była niewystarczająca. A więc działania rządu powinny koncentrować się przede wszystkim na pomocy paszowej, a w drugiej kolejności na odbudowie produkcji; dzisiaj nie wolno dopuścić do spadku pogłowia krów w tym rejonie, gdzie występuje klęska suszy.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym powiedzieć, że te działania, w sumie mało efektywne, sprowadzają się, czy sprowadziły, w pierwszej kolejności do powołania pełnomocnika, i bardzo dobrze. Myślę, że jest to dobry punkt informacyjny, ale w moim przekonaniu, w przekonaniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pełnomocnik ds. zwalczania skutków suszy, ma, po pierwsze, za małe kompetencje, a, po drugie, nie przydzielono mu środków, którymi mógłby dysponować w celu szybkiego reagowania na sytuację, która występuje w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również zwrócić uwagę na to, że praktycznie od 2 lat w parlamencie leżą trzy prezydenckie projekty ustaw, które miałyby uregulować prawnie sytuacje kryzysowe w kraju, w tym również sytuacje wywołane klęskami żywiołowymi. Niestety, z niewiadomych powodów, chyba tylko dlatego, że autorem tych projektów był prezydent Kwaśniewski, Prezydium Sejmu, pan marszałek Płażyński nie nadaje im biegu. Dzisiaj, myślę, przydałoby się takie oprzyrządowanie prawne, taka ustawa, która byłaby gotowym rozwiązaniem organizacyjno-prawnym na okoliczność takich sytuacji, jakie zostały wywołane przez suszę w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Często się używa określenia: w Polsce występuje klęska żywiołowa, klęska suszy, dlatego też ze zdumieniem przeczytałem ostatnie zdanie materiału rządowego, które brzmi: „Nie ma zatem przesłanek do ogłoszenia stanu klęski żywiołowej”. A więc w zasadzie ta sytuacja, która wystąpiła, jest według rządu sytuacją w ramach normy. Trzeba dostępnymi środkami udzielać pomocy rolnikom, natomiast stanu klęski żywiołowej rząd w zasadzie nie widzi, nie ma potrzeby o tym jasno i klarownie, jednoznacznie mówić. Budzi przede wszystkim nasze zdumienie to, że kiedy pan premier wizytował m.in. woj. podlaskie, wyrażał się bardzo jednoznacznie o tej klęsce, natomiast w dokumencie, który przychodzi do Sejmu, jest to określane inaczej - że stanu klęski nie było. Potwierdzeniem niespójności działań Rady Ministrów jest zawarte w informacji sformułowanie, że Rada Ministrów 13 czerwca zaakceptowała program działań zmierzających do usuwania skutków suszy. Przecież pomoc socjalna do chwili obecnej, pomoc socjalna z tytułu adekwatnych do sytuacji decyzji czy działań rządu nie została uruchomiona, bo dzisiaj o pomocy socjalnej, o której mówił pan minister, można powiedzieć tyle, że jest to pomoc udzielana w ramach działań normalnych - ośrodki pomocy społecznej mogą po prostu na wniosek zainteresowanych udzielać tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na sytuację gmin, samorządów gminnych, na których terenie wystąpiła klęska żywiołowa. W zasadzie mówił o tym pan poseł Kaczyński, ale w tej chwili samorządy sygnalizują dodatkowe kłopoty. Po kłopotach związanych z niedoszacowaniem środków na zadania oświatowe sygnalizują one olbrzymie kłopoty wynikające z tego, że podatki rolne nie mogą być płacone przez rolników. Istnieje potrzeba, żeby zostały skierowane dodatkowe środki do tych gmin, do samorządów gminnych, ponieważ faktycznie załamać się tam mogą finanse samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na koniec chciałbym zwrócić uwagę rządu na to, że w najbliższych dniach Agencja Rynku Rolnego podejmie działania w zakresie interwencji na rynku zbóż. Zaangażowane zostaną środki - według planów Agencji Rynku Rolnego i rządu - rzędu 500 mln zł. Dotyczyć to będzie interwencji obejmującej około 4 mln ton zbóż. Proponowałbym, zresztą przekazywałem to ustnie ministrowi rolnictwa, zastanowić się, czy ta interwencja, wtedy kiedy cena zboża na rynku jest na bardzo wysokim poziomie - niektórzy mówią: za wysokim - interwencja w postaci wyasygnowania na rynek zbóż około 500 mln zł, jest potrzebna, czy dzisiaj trzeba taką kwotą chronić ceny skupu podstawowych zbóż, pszenicy i żyta, skoro te ceny na rynku satysfakcjonują - z nadwyżką - rolników. W moim przekonaniu należałoby się zastanowić, czy części tej kwoty nie byłoby wskazane przeznaczyć, poprzez Agencję Rynku Rolnego, na pomoc paszową dla rolników w gminach dotkniętych klęską suszy i czy w ogóle tych pieniędzy nie należy zaoszczędzić po to, żeby użyć ich w inny sposób, m.in. na pomoc socjalną dla rodzin dotkniętych klęską suszy.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym usłyszeć odpowiedź pana ministra. Od tej odpowiedzi klub SLD uzależnia to, czy będzie głosował za przyjęciem tej informacji, czy przeciwko niej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Cyconia w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panowie Ministrowie! Z przedstawionej Wysokiej Izbie informacji o podjętych i planowanych działaniach rządu w zakresie sytuacji w rolnictwie wywołanej długotrwałą suszą i przymrozkami w przeważającej części Polski wyłania się obraz strat oraz zakres problemów, które spowodowane zostały niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Na dużym obszarze kraju wystąpił drastyczny brak wody w glebie, co w konsekwencji pogorszyło w sposób znaczący stan upraw. W wyniku wysuszenia gleby nastąpiły opóźnienia wschodów roślin okopowych i warzywnych oraz zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin na użytkach zielonych. Brak wody spowodował też duże straty w zbożach, gdyż nastąpiło to w takim momencie ich wegetacji, w którym zapotrzebowanie na wodę jest wzmożone. Nieszczęścia, jak mówią, chodzą parami, czasami trójkami. Oprócz suszy notowanej w województwach: zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim i łódzkim, w maju wystąpiły również przymrozki dochodzące do -8°C w północno-wschodniej i centralnej części kraju. Spowodowały one dotkliwe straty w sadach, które sięgają aż 90%. W okresie wiosennym dodatkowo w wielu miejscach kraju wystąpiło gradobicie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MarianCycoń">Wszystkie te zjawiska wywołane niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi spowodują znaczne zmniejszenie plonów i zbiorów. Skalę problemu obrazuje fakt, że tylko do 20 czerwca minister rolnictwa i rozwoju wsi wyraził zgodę na uruchomienie w sześciu województwach kredytów preferencyjnych na wznowienie produkcji w poszkodowanych gospodarstwach dla 24,7 tys. rolników, którzy ponieśli straty w produkcji rolnej w łącznej wysokości 51,2 mln zł. Całościowy bilans strat nie jest jeszcze znany. Wiemy jednak, że konsekwencją tych zjawisk klęskowych będzie przede wszystkim obniżenie dochodów rolników i pogorszenie sytuacji ekonomicznej ich rodzin, ale nie tylko. Załamanie produkcji rolnej, zarówno roślinnej jak i zwierzęcej, pociągnie za sobą wzrost cen produktów żywnościowych. Bez przesady można stwierdzić, że z powodu tej sytuacji tracimy wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#MarianCycoń">Niezwykle ważnym etapem jest zbilansowanie szkód, które powstały w wyniku wystąpienia omawianych tu zjawisk atmosferycznych. Dla ich oszacowania oraz określenia wysokości strat w poszczególnych województwach zostały powołane przez wojewodów specjalne komisje, które ciągle jeszcze pracują; dopiero zakończenie przez nie działań pozwoli na dokonanie wyceny rzeczywistych strat w poszczególnych gospodarstwach. Susza ciągle jeszcze trwa. Ujawnienie się jej skutków będzie rozciągnięte w czasie. Dzisiaj trudno jest jeszcze w wielu przypadkach precyzyjnie je ocenić. Dopóki więc nie będziemy znali prawdziwych, rzetelnych danych dotyczących rozmiarów szkód i strat, trudno podjąć decyzję o zakresie niezbędnej pomocy dla konkretnych gospodarstw. Nie należy oczywiście przez to rozumieć, że do zakończenia oszacowywania szkód rolnicy nie będą uprawnieni do korzystania z żadnej z form pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że ze szczególną uwagą trzeba przyjrzeć się temu, jak w obliczu tych trudności zachowuje się rząd i administracja rządowa oraz jej agendy; jakie kroki i działania podejmują dla złagodzenia skutków suszy i przymrozków; jakie uruchamia się mechanizmy, które mogą pomóc rolnikom zamieszkałym na obszarach objętych klęską.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#MarianCycoń">Jak wiemy, w województwach, które zostały dotknięte suszą, gradobiciem, przymrozkami lub innymi klęskami, wojewodowie powołali komisje do oszacowania i wyceny szkód. Jest to warunek niezbędny do uruchomienia kredytów preferencyjnych dla poszkodowanych w trybie § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 r. w sprawie szczegółowych kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji. Środki pochodzące z tych kredytów rolnicy mogą przeznaczać m.in. na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, takich jak: środki ochrony roślin, nawozy, a obecnie również na pasze. Ponadto można je wykorzystać na przywrócenie produkcyjności ziemi, zakup kwalifikowanego materiału szkółkarskiego np. na odtworzenie sadu oraz zakup stada podstawowego inwentarza żywego. Trzeba stwierdzić, że oprocentowanie kredytów dla rolników jest zdecydowanie preferencyjne i obecnie w skali roku wynosi 5%. Na uwagę zasługuje także fakt, że aktualnie kredyty zarówno inwestycyjne, jak i na wznowienie produkcji po klęsce są dostępne w bankach współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przynajmniej takie oświadczenie zdobyłem w ministerstwie rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#MarianCycoń">Banki zostały upoważnione do zastosowania na wniosek kredytobiorcy prolongaty spłat rat kapitału i odsetek obrotowych kredytów klęskowych oraz umożliwienia kredytobiorcom jednorazowej spłaty kapitału i odsetek. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego może na wniosek poszkodowanych rolników odroczyć zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne rolników lub rozłożyć je na korzystne raty. Procedura w tym zakresie została maksymalnie uproszczona. Naprzeciw potrzebom rolników wyszła też Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, może ona w określonych warunkach podjąć decyzję o zmniejszeniu czynszu dzierżawnego, a ponadto umożliwia poszkodowanym rolnikom korzystanie z należących do niej łąk i pastwisk.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#MarianCycoń">Rada Ministrów wyszła z inicjatywą zmiany ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych. W projekcie zmieniającym proponuje się podwyższenie maksymalnej wysokości kredytu o równowartość 15 q żyta na 1 ha użytków rolnych w 2000 r. Uznając ponadto za niezbędne udzielenie poszkodowanym doraźnej pomocy socjalnej, na posiedzeniu w dniu 13 czerwca rząd zaakceptował przedstawiony przez pełnomocnika prezesa Rady Ministrów ds. usuwania skutków suszy program działań zmierzających do usuwania skutków suszy. Przewiduje on m.in. zwiększenie środków finansowych na pomoc socjalną dla rolników. Dobrze się stało, że w dramatycznych dla wielu rolników chwilach Rada Ministrów zdecydowała o możliwości udzielenia doraźnej pomocy finansowej rolnikom, będącym w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej. Powtórzę za panem posłem Kaczyńskim i panem posłem Pilarczykiem - chodzi o kwestie konieczności, potrzeby paszowej dla rolnictwa, chodzi ponadto o skierowanie dodatkowych środków finansowych do gmin, które zostały dotknięte suszą, kwestię umorzeń podatkowych, o czym mówił pan poseł Kaczyński, która jest bardzo istotna nie tylko w tym, ale i w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#MarianCycoń">Nasze społeczeństwo wykazuje się piękną cechą solidarności i za to należy podziękować tak organizacjom charytatywnym, jak i organizacjom kościelnym, a także rolnikom, którzy dobrowolnie deklarują pomoc rolnikom z Podlasia.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bez ryzyka można stwierdzić, że sytuacja zarówno w zakresie bilansowania szkód, wywołanych warunkami atmosferycznymi, jak też reakcji i działań rządu jest dynamiczna i ulega zmianom. W takiej chwili można zawsze powiedzieć, że należało coś zrobić jeszcze lepiej i więcej. Pewna uczciwość jednak obowiązuje i ona właśnie skłania do pozytywnej oceny reakcji ze strony organów państwa. Rząd od początku nie zachowywał się biernie, reagował na występujące zjawiska proporcjonalnie i adekwatnie do rozwijającej się sytuacji. Klub Parlamentarny Unii Wolności, którego opinię tutaj prezentuję, pozytywnie ocenia działania podejmowane przez rząd. Naszym zdaniem reakcja rządu nastąpiła we właściwym czasie i przyjęła właściwe formy. Wykreowano i uruchomiono instrumenty, może teoretyczne, które mogą poważnie złagodzić skalę szkód poniesionych przez rolników podczas tegorocznej klęski, a doświadczenia - chodzi o skuteczność i ewentualne mankamenty - pozwolą na stosowną ich korektę w przyszłości. Oczekujemy od pana ministra zajęcia stanowiska w tej sprawie. Z upoważnienia mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Unii Wolności wnoszę o przyjęcie przedstawionej przez rząd informacji. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Smolarka w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiejsza informacja pojawiła się na wniosek 16 posłów klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, złożony w maju do marszałka Sejmu, niestety, po prawie miesięcznym oczekiwaniu, z uwagi na to, że zaraz po złożeniu naszego wniosku rząd poinformował, że nie jest jeszcze w stanie przedstawić pełnego katalogu form pomocy, jakie zechce zaoferować na terenach poszkodowanych, jak również nie jest zorientowany co do zakresu strat w wyniku klęski suszy i wiosennych przymrozków.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#RyszardSmolarek">Muszę stwierdzić dzisiaj - jest to smutna konstatacja - w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego, że w ciągu tych trzech tygodni niewiele się zmieniło, z wyjątkiem tego, że mamy bardziej precyzyjną wiedzę co do skutków suszy i rozmiaru strat, natomiast ze strony rządu w dalszym ciągu są to deklaracje, raczej spektakularne intencyjne działania niż faktyczna pomoc poszkodowanym rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#RyszardSmolarek">Żeby może przejść do sprawy - chcę tutaj jednak umiejscowić tę klęskę suszy w określonych warunkach ekonomicznych, w jakich funkcjonuje polska wieś, bo nie można tego oderwać od sytuacji dochodowej polskiej wsi, sytuacji, jaka się ukształtowała na przestrzeni ostatnich 3 lat w polskim rolnictwie. To nie może być tak, że każda powódź, każda lokalna susza staje się klęską czy wręcz katastrofą. Dzieje się tak wtedy, kiedy rzeczywiście poszkodowani są biedni, nie mają pieniędzy, kiedy ich dochodowość jest rzeczywiście słaba, a tak jest, jeżeli chodzi o rolnictwo. W 1999 r. nastąpił kolejny spadek dochodów rolniczych o ponad 30% w stosunku do dochodów z lat 1995–1996 i według oceny Instytutu Ekonomiki Rolnictwa dysparytet dochodów rolniczych netto przypadających na jednego pełnozatrudnionego w rolnictwie w stosunku do pozostałych działów gospodarki wynosi 40%, czyli inaczej mówiąc, w rolnictwie 40% dochodowości netto uzyskują pracujący bezpośrednio w stosunku do tego, co inni w pozostałych działach gospodarki narodowej. Gdyby na tym się kończyło, to można by było jeszcze przejść do porządku dziennego. Ale to nie jest jednak wszystko z zakresu tychże uwarunkowań. Pogorszyła się również rentowność w przetwórstwie rolno-spożywczym. Cały przemysł spożywczy ma zysk netto na dzisiaj minus 1%. A wyglądało to tak, że w 1997 r. miał półtora procent, ale dodatni, w 1998 r. - 0,5% dodatni. Obecnie, w 1999 r. i w 2000 r. jest ponad 1% ujemny, a wygląda na to, że dojdzie nawet do 2–3%.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#RyszardSmolarek">Zyski są również relatywnie mniejsze w cukrownictwie, w przemyśle zbożowo-młynarskim, mięsnym, przetwórstwie owocowo-warzywnym, może trochę lepiej jest w mleczarstwie. Trzeba tu powiedzieć, że w mleczarstwie jest lepiej, bo w okresie rządów koalicji PSL–SLD i wcześniejszych, uczciwie mówiąc, poczynając od GEMOR-u (środki na restrukturyzację mleczarstwa), przeznaczono duże środki na restrukturyzację i tutaj jakaś dochodowość jest generowana. Ta branża zaczyna ratować się trochę poprzez akumulację własnych środków i zysków. Ale również skurczył się rynku zbytu, jeżeli chodzi o eksport naszych artykułów, szczególnie do krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W 1997 r. eksportowaliśmy 40% na te rynki, w 1998 r. — 36, w 1999 r. — 23, w tym do Rosji — 10%, jeżeli chodzi o artykuły rolno-spożywcze. Co to nam daje i o czym to świadczy? Świadczy to o tym, że w tym roku mamy nie tylko klęskę suszy, która dotknęła polskich rolników, ale i mamy jeszcze jedną klęskę. Mianowicie tę wynikającą z niewprowadzenia i realizacji założonych elementów polityki rolnej przez koalicję AWS-Unię Wolności, które były zadekretowane w „Pakcie dla rolnictwa i obszarów wiejskich”. Mianowicie w tym pakcie koalicji ASW–Unii Wolności czytamy wyraźnie na str. 20, że od 1 stycznia będzie wprowadzony VAT w rolnictwie, że od 1 lipca 1999 r. będzie wprowadzone zwolnienie z podatku akcyzowego od paliw używanych w rolnictwie i szereg innych przedsięwzięć, prywatyzacja z udziałem rolników, lokalne środki wspierania przedsiębiorczości wiejskiej itd. — nie chcę tutaj wymieniać. I co to daje? Daje to, że rolnicy za 1999 r. zapłacili w podwyżkach cen paliwa rolniczego i w akcyzie w sumie — rok do roku — 900 mln zł. Gdyby uwzględnić niewprowadzenie VAT i przetrzymywanie, po pierwsze, przez rząd dzisiaj, po drugie, przez Prezydium Sejmu, to prawie 2,3 mld zł rolnicy nadpłacili podatku VAT, plus do tego podwyżki, jeśli chodzi o ceny paliwa rolniczego. W sumie jest to ta druga klęska: klęska w zbiornikach ciągników i klęska w kieszeni rolnika, wynikająca z tego, że są to wydatki, które rolnicy ponieśli; nie mogą zaś odzyskać środków wskutek bałaganu legislacyjnego i braku konsensusu. Dzisiaj z informacji wojewodów wynika, że klęska suszy spowodowała około 360 mln zł strat — to nie jest koniec szacunków — że dotyczy to prawie 220 tys. gospodarstw. Gdyby porównać to z tamtymi wydatkami, to okaże się, że rolnicy cztery razy więcej zapłacili już w akcyzie związanej z podwyżkami cen paliwa, w związku z VAT; są to środki, których nie mogą odzyskać, a teraz jeszcze ich spotkała kolejna klęska suszy. Polskie Stronnictwo Ludowe nie może przejść do porządku dziennego nad tym, że rząd proponuje kredyty, a nie proponuje ogłoszenia stanu klęski na terenie województw, które faktycznie zostały nią dotknięte. Stan prawny jest taki, że jest ustawa z 1983 r., która mówi o stanach wyjątkowych. Złożone tutaj projekty, również nasze wnioski, które zmierzały do procedowania nad tymi projektami, w zasadzie ubezwłasnowolniają dzisiaj rząd i rzeczywiście rząd nie jest w stanie ogłosić tego stanu klęski. Trzeba jednak, panowie, zastanowić się nad tym, co zrobić, żeby nie tylko w formie kredytów, których procedura szacowania jest bardzo długa, gdyż trwa 3 miesiące i dłużej, kwestionują te wyceny banki... Dzisiaj muszę powiedzieć, panowie, jak siedzicie w tych ławach, wydzwaniacie do wojewodów, rugając ich za to, że mają wygórowane straty i rozsadzają wam budżet. Nie jest to metoda, która pozwoli zapobiec stanowi klęski na terenach poszkodowanych. Klęska suszy nie dotyczy tylko woj. podlaskiego. Występuje ona w skali całego kraju. W mniejszym nasileniu od 5%, 10% do 40%, 80% czy nawet więcej w woj. podlaskim. Należy mieć także na uwadze szkody wyrządzone w sadach przez przymrozki wiosenne. W całym pasie nadwiślańskim od Warszawy poprzez takie gminy, jak: Sobienie-Jeziory, Wilga, Maciejowice, w dół aż do Sandomierza. W związku z tym uważamy, że należy uruchomić nie tylko formy pomocy kredytu klęskowego, bo wielu rolników z tej formy nie skorzysta, tak długo przeciągająca się procedura po prostu niewiele da, jeśli chodzi o odtworzenie produkcji rolnej, wielu z rolników nie ma na przeżycie. Musi już dzisiaj być decyzja. Bardzo żałujemy, mówię to w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego, że po raz kolejny nie ma tutaj pełnego składu komitetu, którego struktura się organizowała — dziękujemy panu ministrowi Koźlakiewiczowi za to, że jest obecny — ale jest minister Łuszczewski, minister Zagórny. W trakcie obrad komisji rolnictwa, która debatowała nad tymi spraw, żaden z panów się nie pojawił i praktycznie byliśmy ubezwłasnowolnieni, jeżeli chodzi o informację, panie marszałku. Dzisiaj również swój protest składam w imieniu klubu, tak jak poseł Pilarczyk. Nie może być tak, że po miesiącu oczekiwania na informację przez posłów PSL, dostaję ją w skrytce; i gdyby poseł Pilarczyk nie powiedział, to nie czytałbym jej. W związku z tym przepraszam bardzo, jeżeli trochę przedłużę wypowiedź, ale muszę się ustosunkować do spraw, które są wrzucane... po prostu jakby znowu jakaś katastrofa informacyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JanKról">Panie pośle, „trochę” to znaczy, że o 2 minuty może pan przedłużyć, ale nie więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#RyszardSmolarek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#RyszardSmolarek">W związku z tym jest prośba ze strony klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego o to, aby nie w 30%, lecz w 50% było możliwe rozliczanie kredytu klęskowego bez udokumentowania. Chodzi bowiem o sąsiedzki zakup pasz i o inne zakupy w obrocie międzysąsiedzkim, kiedy nie zawsze można to uczynić. Przede wszystkim musi być podjęta decyzja - i bardzo proszę, aby pan minister zechciał się do tego ustosunkować - o nieobniżaniu subwencji wyrównawczej dla gmin, jeżeli będzie umorzony podatek z tytułu wystąpienia klęski suszy bądź przymrozków.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#RyszardSmolarek">Następna sprawa. Nie mogą być uznawane za sukces takie działania jak to nerwowe zachowanie się, jeżeli chodzi o rynek zbóż. Proszę bardzo, żeby rząd przedstawił realny bilans dotyczący zbóż konsumpcyjnych i paszowych. O to się dopominaliśmy w komisji rolnictwa i w Wysokiej Izbie. Ministrowie rolnictwa, wspólnie, zadeklarowali, że takiego bilansu rząd nie ma. Nie może być tak, że rząd nie ma bilansu. Nie może być tak, że sprzedaje się za granicę - w roku 1999 - z dopłatami agencji, 200 tys. ton zboża, kiedy już 2 miesiące po żniwach były dokładne szacunki, których dokonał Główny Urząd Statystyczny. Panowie ministrowie, jest taki bilans. Główny Urząd Statystyczny już w październiku 1999 r. sygnalizował, że zbiory będą mniejsze o ok. 1700 tys. ton zboża. Co się stało z tym zbożem? Przecież jeszcze nie zaczęliśmy zbierać, a już go brakło. Teraz wydaliście decyzję, ogłaszając ją w mediach, o imporcie zboża, nie mając podpisanych umów, ogłaszając, że zaimportujemy bezcłowo 200 tys. ton, tylko po to, by straszyć spekulantów, nieuczciwych operatorów na rynku. Nie jest to uczciwe, bo ceny na giełdach poszły w górę. Zboże przywieziono bardzo drogie. Znowu zapłacą za to poszkodowani rolnicy, a zarobią pośrednicy i spekulanci. To nie jest żadna metoda. Prosimy bardzo o przedstawienie realnego bilansu za rok 2000 dotyczącego zbóż. Minęło już tyle czasu, że można go skorygować o straty wynikające z mniejszych zbiorów. Wtedy ewentualnie można podejmować decyzje o imporcie zboża. Mamy prośbę, aby odbyło się to w sposób profesjonalny, a nie za pośrednictwem telewizji, radia, mediów.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#RyszardSmolarek">Jest jeszcze wiele elementów, o których nie chciałbym tutaj mówić. Sądzę, że warto podnieść ostatnią kwestię, mianowicie dotyczącą skorygowania zamierzeń interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego w układzie regionalnym, albowiem jest zróżnicowanie poziomu zbiorów i plonów, i przeznaczyć część tych pieniędzy na pomoc wprost, jak również zastanowić się nad tym, czy nie należałoby - w układzie regionalnym - obniżyć w tym roku parametrów skupowych. Należałoby się też zastanowić nad przystąpieniem agencji do interwencji, jeśli chodzi o zboża paszowe, w układzie regionalnym. To zamortyzowałoby pewne spekulacyjne działania na rynku zbóż.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#RyszardSmolarek">Jeszcze jedna kwestia. Agencja musi zwiększyć zapasy operacyjne. Nie może być tak, że zapasy operacyjne zbóż są bardzo niewielkie - nie da się o tym powiedzieć tutaj, z tej trybuny - i że o cenach i o rynku zboża decydują nieuczciwi pośrednicy, wykorzystujący koniunktury, które się chwilowo pojawiają w sytuacjach napięć. Ponadto brakuje zabezpieczeń finansowych w zakresie zasiłków bezzwrotnych wypłacanych przez ministerstwo pracy bezrobotnym, jeśli chodzi o system Absolwent, a także jeśli chodzi o zobowiązania w stosunku do starostów. Powoduje to, że Polskie Stronnictwo Ludowe odbiera jako niewiarygodne deklaracje, iż będą wypłacane zasiłki bezzwrotne dla rolników na terenach poszkodowanych. A przecież tym ludziom naprawdę trzeba udzielić pomocy, by mogli przeżyć do czasu odtworzenia produkcji rolnej. Jeżeli takich informacji nie otrzymamy ze strony rządu, będziemy przeciwni przyjęciu tej informacji, ponieważ ona niczego nowego nie wnosi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JanKról">W imieniu koła Porozumienia Polskiego głos zabierze pan poseł Piotr Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć w imieniu rolników z woj. podlaskiego, w którym mieszkam, oraz w imieniu samorządów terytorialnych nie tylko woj. podlaskiego, że wszystkie problemy, o których mówimy, są dla nas problemami bardzo ważnymi. Nie jest tak - panie pośle Smolarek - że sytuacja jest tragiczna od 3 lat, sytuacja polskiego rolnictwa jest tragiczna od 10 lat. Dzisiaj skończyła się era pana Balcerowicza bis i mam nadzieję, że będzie lepiej. Z taką nadzieją przystępujemy do dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PiotrKrutul">Chciałem powiedzieć o konkretach, ponieważ już skończyła się też pewna era i po raz ostatni przyjeżdża osoba z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i mówi: przedstawiliśmy wam kredyty klęskowe na zielonym papierze, bo to jest kolor nadziei - skończmy z kolorami, skończmy ze światłami, a mówmy o konkretach, bo tylko o tym należy mówić.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#PiotrKrutul">I tak, po pierwsze: to dobrze, że kredyty klęskowe są, każdy o tym wiedział, że jest 150 mln zł i że one będą, tylko że rolnicy dzisiaj nie mogą wziąć tych kredytów w bankach, gdyż, po pierwsze, nie wszystkie banki mają kredyty, a po drugie, nie wszystkie banki udzielają kredytów rolnikom, ponieważ rolnicy są niewypłacalni, banki żądają wielu żyrantów, poręczycieli. Tu jest problem związania tego kredytu i wielu rolników po prostu nie chce go wziąć, gdyż nie wie, jaka będzie sytuacja rolnictwa za rok, dwa, co będzie ze zbytem produktów rolnych. Na to rolnicy oczekują i myślę, że to powinniśmy po prostu wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#PiotrKrutul">Odnośnie do uruchomienia rezerwy celowej: dwa tygodnie temu na posiedzeniu komisji rolnictwa - na którym rzeczywiście nie było nikogo z zespołu powołanego przez pana premiera, był tylko wiceminister - otrzymaliśmy odpowiedź, że decyzja zostanie podjęta we wtorek - dwa tygodnie temu - na posiedzeniu Rady Ministrów i pan pełnomocnik Mirosław Koźlakiewicz miał wnosić, jak było powiedziane w ostatnim programie „Tydzień”, w niedzielę, o 15 mln zł. Dzisiaj słyszymy, że ta kwota się zmniejszyła do 10 mln zł. Mam pytanie: O jakiej kwocie będzie mowa we wtorek na posiedzeniu Rady Ministrów, czy to może będzie mniejsza kwota?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#PiotrKrutul">Rzeczywiście, jak to było powiedziane podczas dzisiejszej dyskusji, rolnicy, ci, którzy naprawdę są w skrajnej nędzy, biedzie - bo taka ogólna jest sytuacja - oczekują nie kredytów, ale bezzwrotnej pomocy. Jako przewodniczący Komisji Rodziny sejmiku woj. podlaskiego chcę poinformować, że przeprowadzone badania w jednej z gmin województwa wykazały, że 80% rodzin żyje tylko i wyłącznie dzięki emeryturze i rencie babci czy dziadka. Taka jest sytuacja. Myślę, że to należy powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#PiotrKrutul">Należy również powiedzieć, że polscy rolnicy oczekują nie tylko na kredyty, nie tylko na pomoc bezzwrotną, ale również na pomoc rządu w sprawie transportu pasz objętościowych. Dlaczego Polskie Koleje Państwowe, które również borykają się z problemami, nie mogą po prostu pomóc przetransportować paszy objętościowej z południa Polski, z woj. opolskiego, dolnośląskiego dla polskich rolników z Podlasia? Przypominam, że 3 lata temu my, polscy rolnicy z Podlasia, pomagaliśmy rolnikom z terenów, gdzie była klęska powodzi. Sądzę, że rząd powinien się bardziej zaangażować w przetransportowanie tych pasz, bo one nie tylko będą potrzebne w tym miesiącu czy następnym, ale nawet do przyszłej wiosny, do przednówka. Ta debata, myślę, nie jest jedyną debatą na temat suszy i tragizmu sytuacji. Chociaż nie ogłosimy stanu klęski żywiołowej, bo jej nie można ogłosić, to jednak środki masowego przekazu powinny informować — jak informowały o powodzi — przynajmniej raz na dwa tygodnie, raz na miesiąc o ogólnej sytuacji, żeby przypominać, że sytuacja polskiego rolnictwa, szczególnie rolnictwa woj. podlaskiego, będzie przez następny rok bardzo tragiczna. 20% produkcji mleka pochodzi z woj. podlaskiego, dobrego mleka, czystego mleka i bzdurą jest, że to jest mleko niezdrowe, bo eksportujemy je nie tylko do Unii Europejskiej, ale i innych krajów, i dlatego tym rolnikom, którzy zainwestowali miliardy złotych, należy pomóc. Tu jest prośba również do rządu, do Agencji Rynku Rolnego, aby uruchomiła interwencyjny skup żywca wołowego, ponieważ znajdują się tacy oszuści, wykorzystywacze, którzy przyjeżdżają i za 200–300 zł kupują krowy, jałówki, wykorzystując biedę na wsi.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#PiotrKrutul">Pragnę również powiedzieć, że gdyby nie było pomocy samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich i ośrodków doradztwa rolniczego, które podlegają urzędom wojewódzkim, naprawdę wiele gmin nie zdążyłoby w tym 45-dniowym terminie z wyszacowaniem szkód. Tym wszystkim ludziom, którzy brali w tym czynny udział w świątek i piątek, sobotę i niedzielę, wszystkim pracownikom ODR, wszystkim, którzy pomagali w przeprowadzaniu tych szacunków, należy się podziękowanie. Naprawdę nie można mówić, że ci ludzie robili to nierzetelnie, nieuczciwie. Podważanie, kwestionowanie tych szacunków, jak tutaj pan minister pełnomocnik wspomniał, weryfikacja wniosków jest nie na miejscu. Nie na miejscu jest mowa o rozporządzeniu - kończę już, panie marszałku - 10 kwintali do 15, ponieważ jeżeli nie ma 10 kwintali, to nie mówmy o 15 kwintalach. Będę jeszcze wypowiadał się w sprawie umorzeń składki.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#PiotrKrutul">Na zakończenie pragnę powiedzieć, że w woj. podlaskim tak naprawdę pomoc w postaci pasz, siana, kiszonek itd. uruchomiona została dzięki Caritasowi białostockiemu, drohiczyńskiemu, ełckiemu, łomżyńskiemu; po prostu zaczęto je przywozić, znalazły się pieniądze na transport. Myślę, że należy tutaj podziękować wszystkim organizacjom, które przyczyniły się do tego, że w woj. podlaskim rolnicy odczuwają tę pomoc. Jest jeszcze apel, żeby ta pomoc nie skończyła się w tym miesiącu, ażeby trwała ona przynajmniej przez następne pół roku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Rulewski, jako niezrzeszony, zabierze głos we własnym imieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwólcie mi choć przez chwilę mówić językiem posła Pilarczyka i posła Smolarka i wprowadzić taką wagę, która polegała na tym, że dwa rządy zostały dotknięte klęskami: rząd premiera Cimoszewicza, którego dzielnie wspierali ci posłowie, i rząd premiera Buzka. Jak pamiętam, radą tych posłów dla premiera Cimoszewicza było, aby rolników wysłać do PZU, a trzeba zauważyć, że radą posłów i działaniem posłów z prawicy była inspekcja i podjęcie natychmiastowych działań przez rząd Buzka, skromnych, ale jednakże działań. Ten fakt trzeba zauważyć. To tyle w moim wystąpieniu, jeśli chodzi o używanie języka posła Pilarczyka i posła Smolarka.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest nadużycie.)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#JanRulewski">Bardziej chciałbym się skupić na tym, co jest i jak z tego wyjść. Być może trzeba jeszcze rozwinąć tę akcję, to wzruszenie pana premiera Buzka, bo tak należy to potraktować. Skonstatujmy więc, proszę Wysokiej Izby, że problem jest o wiele głębszy, nie chodzi tylko o zjawisko suszy, gdyż dotyczy on, z wyjątkiem może Wielkopolski, terenów, gdzie panuje ponad 20-procentowe bezrobocie, zatem nie ma możliwości uzupełniania, przerzucania dochodów. Dodajmy, że susza nastąpiła na terenach - jak mówi zresztą informacja pana Koźlakiewicza - na których miały miejsce opady, gradobicie bądź nawet powódź. Dodajmy również, że udzielenie natychmiastowej i takiej zagregowanej pomocy nie jest możliwe z uwagi na to, że susza dotknęła gospodarstwa nierównomiernie, nawet leżące koło siebie hektary w różnym stopniu ucierpiały. Dodajmy również, zgadzając się z posłami PSL, że została dotknięta najbiedniejsza warstwa społeczeństwa, czyli chłopi, szczególnie ci, którzy gospodarują na najgorszych ziemiach, na piaskach, na piątce czy szóstej, które, jak już wcześniej orzekliśmy, nadają się raczej na zalesienie. Dlatego, panie ministrze, panowie z rządu, powinniśmy na ten problem spojrzeć głębiej, gdyż nie chodzi tylko o opcję kredytową, która, jak wiadomo, będzie opierała się, i opiera, wyłącznie na tych, którzy prowadzą pełną gospodarkę towarową, czyli mają dużo na sprzedaż. Twierdzę, że tam mogą być nawet pewne zyski z racji wzrostu cen, ale to już jest szczegół, domniemanie.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#JanRulewski">Chciałbym się skupić na instrumentach pomocy, które rząd zaczął już realizować. Panie pośle Smolarek, informacja mówi, ilu rolnikom udzielono kredytów. Skupmy się jednak na tych, o których w ostatniej chwili dowiedzieliśmy się, a więc na tych najbardziej dotkniętych, bo taka jest rola państwa. Po pierwsze, panie ministrze Koźlakiewicz, kwota 10 mln zł, gdyby ona wpłynęła do woj. kujawsko-pomorskiego, gdzie suszą objętych jest 60 tys. gospodarstw i milion hektarów, i gdyby przyjąć, że wystąpi o to co drugi rolnik - bo inni skorzystają z kredytów, jak sugerował tu pan minister - oznaczałoby to, że z tytułu suszy otrzymaliby oni od państwa rekompensatę 320 zł; jeśliby otrzymali. I tu pojawia się pewna wątpliwość. Bo jeśli prawdą jest, że rząd nie ogłasza stanu klęski, to nie wiem, jeśli chodzi o ustawę o pomocy społecznej, w jaki sposób to zareaguje, gdyż w ustawie jest obecnie wpisane kryterium klęski żywiołowej, ale jest też jeszcze jest dodatkowy próg - próg dochodów. Powiedzmy więcej, że ten próg dochodów jest tak abstrakcyjny i nieczytelny, iż praktycznie wyłączył wieś, jeśli chodzi o udzielanie tej formy pomocy. I dlatego miałbym postulat, aby rząd, przyjmując to szybkie tempo pomocy, ustalił jej kryteria. Jak wynika z moich rozmów z rolnikami, przeprowadzanych z udziałem posłów AWS i wojewodów, pomoc ta powinna być realizowana na wzór przyjęty w związku z powodzią i przydzielana na hektar. Otóż mamy szacunki, wiemy, ile jest takich hektarów, jak dany obszar został dotknięty i stosownie do tego na każdy hektar, do którego odnosi się kryterium, o którym mówił pan minister, 15% wzrostu urodzajności, powinna być udzielona jednorazowa pomoc.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#JanRulewski">Sądzę, że trzeba pamiętać również o gminach, o których słusznie mówili posłowie Pilarczyk i Smolarek — a zatem chciałbym tu zaproponować język jednak wspólnoty. Gminy te nie mogą być dotknięte... Nie może to być język propozycji, który tu przedstawiono. Pan minister mówił, że są propozycje rządu — tu powinny być decyzje ministra finansów o powiększeniu budżetów tych gmin o sumę, która będzie się równać wielkości zwolnień rolników od płaconych podatków. Być może pojawi się również fala podań, które, jak wiadomo — my to uchwaliliśmy, rząd zresztą konsekwentnie to realizuje — trzeba ostemplować, omarkować i trzeba za to płacić. Stosując wzór przyjęty w wypadku powodzi, działania na rzecz usuwania skutków należałoby zwolnić od tych opłat.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#JanRulewski">Trzeba też pamiętać, jeśli chodzi o ewentualną propozycję rządu, a nadal nie decyzję - chciałbym wiedzieć, w jakim stopniu jest to rzeczywista propozycja, a w jakim polemika, dyskusja - aby KRUS zwolnił albo odroczył spłatę, na ile zaowocuje to później w obszarze rent i emerytur. Jest jednak propozycja rolników, żeby nie wywoływało to dodatkowych skutków w postaci obniżenia świadczenia emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#JanRulewski">Chciałbym również, biorąc pod uwagę wzór przyjęty w przypadku powodzi - to bardzo dobry materiał, który wypracowano wówczas w Izbie - zaproponować, aby tam, gdzie są nałożone kary, karne odsetki, klęska rozgrzeszyła rolników i by te karne odsetki zostały bezpowrotnie umorzone. Należy przy tym pamiętać, że z ziemi żyją chłopi, ale też ich otoczenie - np. żniwiarze, kółka - które też zostanie tym dotknięte, bo będzie mniejsza przepustowość, mniejszy przerób. I w związku z tym jest propozycja, aby w przypadkach indywidualnych, gdy np. jakieś przedsiębiorstwo żyje ze żniw, też zostało ono na czas kampanii, z racji zmniejszonych obrotów i braku dochodów, zwolnione.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#JanRulewski">I wreszcie konkluzja.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanRulewski">Tak, panie marszałku, słusznie; już mi zresztą sucho w gardle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MarekBorowski">To się da załatwić, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#JanRulewski">Konkluzja końcowa: po owocach ich poznacie, wysoki rządzie. Po pieniądzach, które spłyną w dół, poznam rząd i stosownie do tego podejmę decyzję w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#MarekBorowski">Mamy wszelako liczną grupę posłów, którzy chcieliby zadać pytania. Odczytam ich nazwiska. Posłowie: Krzysztof Jurgiel, Wojciech Szczęsny-Zarzycki, Stanisław Kalemba, Stanisław Stec, Romuald Ajchler, Wiktor Osik, Szczepan Skomra, Jan Kulas, Wiesław Woda, Stanisław Pawlak, Anna Zalewska, Piotr Krutul, Antoni Tyczka, Władysław Adamski, a także pani poseł Sikorska-Trela.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze poseł Kulas.)</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#MarekBorowski">Jest na liście.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#MarekBorowski">Zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Jurgiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! We wtorek obradowała Podlaska Izba Rolnicza, która omawiała sytuację dotyczącą suszy na terenie woj. podlaskiego. Tutaj chciałbym powiedzieć, że z uznaniem przyjęto dotychczasowe działania dotyczące suszy, tym niemniej wskazano na szereg niedociągnięć. Myślę, że należą się słowa uznania dla ministra rolnictwa, który podjął te działania, natomiast z dyskusji wynikało, że procedury wynikające z przekazywania środków, które są w gestii ministra finansów, wymagałyby jakiegoś monitoringu i po prostu analizy, tak aby to wszystko przyspieszyć. Izba podlaska przyjęła 3 wnioski, 2 chciałbym przedstawić i na te wnioski chciałbym uzyskać odpowiedź od pana ministra. A więc podlaska izba postanowiła się zwrócić do Rady Ministrów, aby zostało wprowadzone rozporządzenie dające możliwość rekompensowania strat klęskowych poprzez wypłaty rolnikom odszkodowań w formie zapomogi z budżetu państwa w wysokości 50% oszacowanych strat. I drugi wniosek - zwrócić się do Rady Ministrów z apelem w sprawie refundowania gminom utraconych dochodów z tytułu umorzenia rolnikom podatku rolnego z powodu poniesionych przez nich strat klęskowych w wysokości przyznanych umorzeń. Chciałbym po prostu, żeby pan minister na te dwa postulaty odpowiedział, czy to jest możliwe i czy to będzie zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#KrzysztofJurgiel">I jeszcze jedno pytanie. Czy minister rolnictwa wystąpił do ministra finansów o przekazanie środków na dopłaty do kredytów obrotowych i jaką w tym zakresie otrzymał odpowiedź na dzień dzisiejszy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacja jest dramatyczna, wynika ona z braku polityki rolnej, a przejawia się niższymi nakładami na rolnictwo w roku obecnym, wzrastającymi cenami środków produkcji, w tym horrendalnymi cenami paliwa ciągle nierekompensowanego, brakiem opłacalności, zwiększaniem się dysparytetu dochodowego. Pogłębiona została ona, na nieszczęście tychże rolników, klęskami żywiołowymi, przymrozkami, suszą i gradobiciem, jak to ma miejsce w woj. łódzkim, gdzie rolnicy gospodarują na słabych glebach i na małych gospodarstwach. Zjawiska bardzo dużych zniszczeń upraw wystąpiły praktycznie na terenie całego województwa, co nie jest odnotowywane w materiałach rządowych. Dość powiedzieć, że w oszacowanych dotychczas...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, wystąpienia już zakończyliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">... 100 gminach na 177... Już kończę, panie marszałku. Stąd też rolnicy woj. łódzkiego i ich rodziny czekają na natychmiastową pomoc, bo bieda jest powszechna. Czekają przede wszystkim na pomoc bezzwrotną na odtworzenie produkcji, gdyż w tej sytuacji wielu rolników nie stać na zaciąganie kredytów.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania. Dlaczego rząd zwleka z ogłoszeniem stanu klęski żywiołowej i kiedy to nastąpi? Kiedy rząd sporządzi bilans produkcyjny rolnictwa, a na tym tle strat w całym rolnictwie i jakie podejmie decyzje strategiczne w polityce rolnej? Jakie rozwiązania systemowe dotyczące pomocy poszkodowanym rolnikom, poza kredytami i pomocą socjalną, rząd zamierza wprowadzić dziś i w przyszłości? Czy będą to bezzwrotne dotacje, a także wkład do systemu ubezpieczeniowego, co zapewniałoby rolnikom łagodniejsze przechodzenie takich klęsk? Czym mają się wyrażać działania podjęte w dziedzinie łagodzenia skutków suszy, przymrozków i gradobicia, które są w informacji na str. 3? I tutaj chciałbym zapytać pana ministra, jakie to będą instrumenty, jakie to będą kryteria pomocy dla gospodarstw rolnych, konkretnie, pomocy socjalnej dla rodzin rolniczych, które znalazły się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej i materialnej, zapewnienia stabilizacji na rynku rolnym? Czy rząd i wspierający go Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze projekt ustawy o zwrocie akcyzy od paliwa rolniczego, tak długo oczekiwane rozwiązanie? Sytuacja jest dramatyczna i ta pomoc musi być w szerokiej palecie. Jak rząd zamierza pomóc finansowo samorządom gminnym, gdzie wystąpiły klęski żywiołowe? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ mówimy dzisiaj o tragedii setek tysięcy gospodarstw w Polsce, ale także w Wielkopolsce, chcę powiedzieć, że nie jest tak, jak mówił pan poseł Rulewski, że Wielkopolska ma inne warunki. Tam też są powiaty, w których stopa bezrobocia wynosi 20% i było 60–70% strat.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#StanisławKalemba">Mam pytanie do pełnomocnika rządu. Jak ocenia obecnie sytuację materialną, dochodową tych rodzin rolniczych i parytet dochodów rolniczych? Na ile ta sytuacja się zmienia, czy ona się poprawia? Sądzę, że to właśnie jest podstawą do podjęcia działań.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#StanisławKalemba">Jakie jest zdanie pełnomocnika, skoro według danych Komisji Europejskiej gospodarstwo w Polsce jest obecnie obciążone podatkami podobnymi jak w Unii, a przychody są 6-krotnie niższe? Czy pan minister nie uważa, że w tej sytuacji należałoby zrewidować stanowisko rządu co do stawki zerowej VAT, żeby polepszyć sytuację dochodową wszystkich gospodarstw? Chodzi o przetrwanie. Z drugiej strony, czy nie należy przyspieszyć głosowania w Sejmie nad kwestią paliwa rolniczego? Jest gotowe sprawozdanie, a rolnicy zapłacili za paliwo rolnicze w porównaniu z rokiem ubiegłym o ok. 1 mld zł więcej. Czyli kosztem rolników ma się ratować budżet? A cena paliwa dalej rośnie.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#StanisławKalemba">Rozwiązania są gotowe. Trzeba podjąć decyzję o głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#StanisławKalemba">Kolejne pytanie. Czy pan minister nie uważa, że jednak dane z ministerstwa rolnictwa, które rozważaliśmy na posiedzeniu komisji... Tam są zafałszowane dane. Między innymi podaje się wyniki pochodzące z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, że w Wielkopolsce stan zbóż ozimych jest taki, jak w ubiegłym roku, a wiemy, że sytuacja jest inna. Podaje się, że rzepak nawet w końcu maja był w lepszym stanie aniżeli w roku 1999. A przecież sąsiednie województwa: kujawsko-pomorskie, lubuskie miały gorszy stan o 25 czy 50%. Pytanie: Za co płacimy z budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#StanisławKalemba">Następne pytanie. Mamy konkretne dokumenty, z tytułami; zapisane jest w nich, że te rozwiązania co do kredytów preferencyjnych dotyczą tylko rolnictwa, o ile ogłoszony zostanie stan klęski żywiołowej wywołanej długotrwałą suszą i przymrozkami. Czy decyzje o tych rozwiązaniach dotyczących kredytów preferencyjnych w poszczególnych gminach, powiatach, o których tutaj była mowa, mogą być podejmowane i są podejmowane, o ile tego stanu klęski żywiołowej nie będzie?</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#StanisławKalemba">Kolejne pytanie. Wojewoda poznański zgłosił wniosek o uznanie stanu klęski suszy w Wielkopolsce. Co z tym wnioskiem? Jeśli nie będzie decyzji tutaj w Warszawie, to czy rolnicy będą mogli skorzystać z tych rozwiązań? A jaka to jest ilość rolników, podam na przykładzie konkretnych gmin. I w ich imieniu zapytuję. Mam między innymi na myśli 700 rolników z gminy Witkowo (powiat Gniezno), gdzie straty wynoszą 50–70%, a areał tym objęty to 7680 ha. W gminie Ostrowite dotyczy to 511 gospodarstw, a straty wynoszą 30, 40, 50%, szczególnie w zbożach jarych, w okopowych, w ziemniakach i innych uprawach itd. To samo w gminie Niechanowo: wspaniałe ziemie, a straty w zbożach ozimych - 40, 50%, w okopowych podobnie. Mam wobec tego pytanie. Wiem, że są instrukcje, i zgadzamy się z nimi, ale z realizacją jest źle. Jakie obecnie mają możliwości konkretne gospodarstwa, konkretni rolnicy, żeby otrzymać kredyt? Czy my możemy im odważnie powiedzieć - prosiłbym pana pełnomocnika, żeby odpowiedział - że jak to gospodarstwo będzie miało protokół, zostanie to zgłoszone do wojewody, to gospodarstwo otrzyma ten kredyt, który jest opisywany w tej informacji? Władze gmin zadają pytanie, czy te protokóły w ogóle warto i trzeba robić, jaką one mają szansę realizacji. To jest bardzo pracochłonne. Nawet w Wielkopolsce to jest 400, 500, 700 gospodarstw. Oczekujemy konkretnej odpowiedzi. Rolnicy dzisiaj też oczekują.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#StanisławKalemba">Jak obecnie wygląda przekazanie środków, jeżeli chodzi o banki, między innymi Gospodarczy Bank Wielkopolski? Umowa podpisana, a na dzisiaj nie ma żadnych decyzji, jeżeli chodzi o przekazanie środków. Wiadomo, że w rolnictwie każdy dzień jest stracony.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#StanisławKalemba">Następna sprawa - chodzi o pomoc bezzwrotną. Była podana propozycja: 15 mln, teraz: 10 mln. Jaka liczba gospodarstw, rodzin będzie mogła korzystać z tej pomocy bezzwrotnej? Bo jak straty są 50, 70 i więcej procent, to praktycznie żaden kredyt nie załatwi sprawy, tylko potrzebna jest pomoc bezzwrotna.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#StanisławKalemba">I pytanie następne w imieniu samorządów gminnych. Już dzisiaj są setki wniosków o zwolnienie z podatku rolnego, a jaka jest sytuacja finansowa w samorządach doskonale wiemy. Dzisiaj już w informacji pełnomocnika brakuje informacji, że samorząd może wystąpić do ministra finansów o rekompensatę z tytułu utraconych dochodów podatku rolnego, a na posiedzeniu komisji były zgłaszane wnioski, żeby jednak znaleźć rozwiązanie, że jeśli samorząd gminny wystąpi z takim wnioskiem, to tę pomoc, rekompensatę otrzymuje. W dzisiejszej informacji już nawet brakuje sygnału w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#StanisławKalemba">Następne pytanie dotyczy złożonej do komisji rolnictwa informacji, w której wyraźnie się mówi, że w roku bieżącym nie ma zagrożeń, jeśli chodzi o dostęp do kredytów preferencyjnych. Taka jest informacja, którą podpisał pan wiceminister. A jak to się ma do tego, że w rejonie wielkopolskim w porównaniu z 1999 r. limity na dopłaty do kredytów obrotowych wyniosły trzydzieści i trzydzieści parę procent. Musimy powiedzieć odważnie, skoro brakowało środków na te kredyty obrotowe, czy dzisiaj te gospodarstwa, gdy zostanie sporządzony protokół i przesłany przez wojewodę do Warszawy, otrzymają kredyty, do których, zgodnie z tym rozporządzeniem, mają prawo? I to jest zasadnicze pytanie. A słuchają tego i na odpowiedź czekają setki tysięcy gospodarstw, nie 20 czy 30 tys.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#StanisławKalemba">I ostatnie już pytanie dotyczy woj. wielkopolskiego, gdzie w zasadzie rolnictwo i przetwórstwo decydują o pozycji tego regionu, o finansach, bowiem nie ma drugiej takiej dziedziny, gdzie wpływy do budżetu byłyby w takiej skali z przetwórstwa, z rolnictwa itd. Czy według tych kryteriów, danych to województwo ma szanse w tej tragicznej sytuacji dochodowej i kiedy będzie podjęta decyzja, że dotknęła je klęska żywiołowa suszy, bo dzisiaj najgorszą sytuację mają gospodarstwa wysokotowarowe, takie jakie są w Wielkopolsce. Najlepszą sytuację mają gospodarstwa 1,5–2 ha, gdzie jest dwóch emerytów i rencistów. I to jest pytanie zasadnicze, czy rząd będzie wspierał rozwój rolnictwa, naszej produkcji rolnej, przetwórstwa, czy będą wydawane tylko rozporządzenia, instrukcje, które nie będą realizowane, bo wytycznych ciągle mieliśmy dosyć, a praktyka była odmienna. I tutaj moje obawy idą też w tym kierunku i prosiłbym na to pytanie odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw jedno słowo do pana posła Rulewskiego. Rząd Cimoszewicza wypłacił poszkodowanym rodzinom 5 tys. z tytułu pomocy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, jesteśmy w fazie pytań, a nie oświadczeń i wyjaśnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#StanisławStec">Wiem.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#StanisławStec">... oraz 1 tonę do każdego hektara zboża, zaś rząd Buzka przedstawia propozycje, a brak decyzji. Żeby to było po prostu jasno odebrane.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#StanisławStec">A teraz, panie marszałku, mam pytanie do pana. Dlaczego w debacie nie ma przedstawiciela ministra finansów, który jest odpowiedzialny za realizację budżetu i może pomóc w tej trudnej, tragicznej dla polskich rolników sytuacji, oraz ministra pracy i spraw socjalnych, który odpowiada za pomoc społeczną? Dlaczego jest tylko sektor rolników, a nie ma tych, którzy decydują o finansach? Obecność ich pozwoliłaby na uzupełnienie odpowiedzi na pytania posłów, gdyż przykro mi, ale stwierdzenie pana ministra Koźlakiewicza, że działania rządu w zakresie pomocy dla rolników dotkniętych klęską suszy są wystarczające, jest moim zdaniem nieuprawnione, przynajmniej na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#StanisławStec">I teraz konkretne pytanie do panów ministrów. Ilu wojewodów przedstawiło zestawienie strat i ile wydano już decyzji ministra rolnictwa na uruchomienie kredytów suszowych? Wiem, że nadal nie uruchomiono kredytów suszowych dla woj. wielkopolskiego, a odbieram kilka telefonów dziennie w tej sprawie. Dlaczego szacunki trwają tak długo? Przecież można by już podjąć decyzje, a bank przy udzielaniu kredytów będzie wymagał protokołu strat i będzie to sprawdzał. Nie wydłużajmy tej procedury, bo kredyty są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#StanisławStec">Drugie pytanie. Czy zapewniono system gwarancyjny dla rolników, którzy będą ubiegali się o kredyt suszowy, ale ponieważ już mają kredyt nawozowy, kredyt inwestycyjny, będą mieli kłopoty ze zdolnością kredytową?</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#StanisławStec">Trzecie pytanie. Uruchomienie kredytów suszowych opóźnia się, a pod koniec czerwca, na początku lipca przypadają terminy spłat kredytów na nawozy. Brakuje limitów na nowe kredyty - mówił o tym poseł Kalemba - i potwierdzam to, że w woj. wielkopolskim brakuje limitów na nowe kredyty nawozowe. Proponuje się zmianę ustawy o dopłatach do kredytów obrotowych na zakup surowców do produkcji rolnej, aby równowartość kredytu wynosiła nie 10, a 15 q z 1 ha. Jak to rozwiązać, gdy obecnie nie ma zapewnionych środków nawet na 10 q?</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#StanisławStec">Teraz pytanie np. do ministra finansów, który jest nieobecny. Jak chce pomóc gminom, które się zdecydują, mam nadzieję, że się zdecydują, w interesie rolników na umorzenie trzeciej i czwartej raty podatku rolnego? Tym rolniczym gminom trzeba to zrefundować, bo one w tej chwili nie mają pieniędzy nawet na wypłatę dla nauczycieli w IV kwartale tego roku.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#StanisławStec">Kolejne pytanie. Czy zwiększono środki na pomoc społeczną na terenach objętych klęską suszy, aby zabezpieczyć potrzeby rodzin rolniczych, utrzymujących się z produkcji rolnej, które będą miały mniejsze wpływy? Proponowana suma 10 mln to, moim zdanie, kropla w morzu potrzeb. Trzeba - podobnie jak w 1997 r. - dokonać przesunięć w budżecie państwa, aby zapewnić przynajmniej 100 mln zł na pomoc społeczną dla rolników. Pan minister mówił o szybkiej pomocy, ale mamy 30 czerwca, a rolnicy w Wielkopolsce, powtarzam, nadal nie mogą korzystać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, za mało słyszę od pana posła pytań, a za wiele komentarzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#StanisławStec">Zaraz zapytam, panie marszałku, niech się pan nie denerwuje, bo pan też jest reprezentantem ziemi wielkopolskiej i myślę, że winien pan być tym zainteresowany.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#StanisławStec">Codziennie otrzymuję telefony z pytaniami, kiedy rolnicy będą mogli zwrócić się do banku o kredyt suszowy. W tej chwili zbiory rzepaku ozimego są już o 30% niższe niż w roku ubiegłym, a zbóż jarych będą niższe o 50%.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#StanisławStec">Na końcu pozwolę sobie zadać pytanie panu marszałkowi Płażyńskiemu za pośrednictwem pana marszałka, dlaczego nie kieruje do drugiego czytania sprawozdania Komisji Finansów Publicznych i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczącego poselskich projektów ustaw o zryczałtowanym zwrocie dla rolników akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego, a przecież mogłoby to w tym bardzo trudnym okresie obniżyć koszty produkcji. Rząd w marcu obiecywał bony paliwowe i co dalej? Nadal nie ma projektu, co się z nim dzieje?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#StanisławStec">Jeszcze jedna sprawa. Pan marszałek Płażyński 2 miesiące przetrzymywał trzecie czytanie ustawy o podatku od towarów i usług, który obejmował podatek VAT w rolnictwie, i gdyby to nie było przetrzymane, to podatek obowiązywałby od 3 lipca i pomógłby rolnikom odliczać VAT w okresie żniwnym. Byłaby to konkretna pomoc w trudnym dla nich okresie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MarekBorowski">Wysoka Izbo! Ponieważ pan poseł Stec w sekwencji pytań do rządu wprowadził nowe obyczaje, chciałbym to jednak skomentować i prosić uprzejmie, aby nie naśladować pana posła Steca, w tym względzie przynajmniej. Otóż nie jest to miejsce ani czas na oświadczenia, nie jest to miejsce ani czas na zadawanie pytań marszałkowi - zarówno urzędującemu, jak i temu, którego nie ma - za tzw. pośrednictwem. To jest wyłącznie miejsce i czas na zadawanie pytań rządowi, którego reprezentantem jest pan sekretarz stanu Koźlakiewicz. Jest on upoważniony przez rząd do odpowiadania na wszystkie pytania. Jak odpowie i czy odpowie, to jest inny temat; za chwilę wszyscy się o tym przekonamy. Bardzo prosiłbym, żeby tego przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#MarekBorowski">Co do mojego stosunku do ziemi wielkopolskiej. Oświadczam, że jest to moja umiłowana ziemia, ale kiedy siedzę na tym fotelu, to przede wszystkim muszę przestrzegać regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Romuald Ajchler, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#RomualdAjchler">Też ziemia wielkopolska.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#RomualdAjchler">Panie marszałku, wziąłem sobie do serca te słowa, które pan wypowiedział, i choć muszę stwierdzić, że trudno zadać pytanie bez określenia kontekstu, już przystępuję do pracy.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#RomualdAjchler">Niedawno, panie ministrze, odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Szkoda, że nie było pana na tym posiedzeniu - dowiedziałby się pan o wielu sprawach. A ja wyciągnąłem taki wniosek z dzisiejszej debaty: kwestie, które omawiamy, były również omawiane na posiedzeniu tej komisji. I obawiam się, że susza w naszym kraju zostanie, jak to się mówi, zagadana w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, w swym sprawozdaniu przedstawił pan szereg informacji. W związku z tym chciałbym zapytać, jakie kwoty przekazano do woj. wielkopolskiego na pomoc socjalną przeznaczoną dla rolników dotkniętych klęską suszy i jakie przyjęto kryteria podziału tych środków. Chodzi o to, aby rolnik wiedział, kiedy będzie miał szanse na uzyskanie takiej pomocy. Czy macie państwo opracowane kryteria właśnie w kontekście przyznawania pomocy socjalnej rolnikom?</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#RomualdAjchler">Drugie pytanie. Mówił pan w swoim wystąpieniu - jest to także zawarte w tej przekazanej informacji - o środkach. Chciałbym się dowiedzieć, jakie do tej pory środki - proszę podać to w złotówkach - przekazano bankom na udzielenie kredytów suszowych w Wielkopolsce, ze szczególnym uwzględnieniem powiatu złotowskiego, którego sytuacja była przedmiotem ostatniej dyskusji telewizyjnej w programie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#RomualdAjchler">Następne pytanie. Na stronie 8 przedstawia pan informację dotyczącą postępowań Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, która będzie rozpatrywała wnioski dzierżawców o obniżenie czynszów dzierżawnych. Panie ministrze, w tej informacji stwierdza się, że na wniosek poszkodowanego rolnika komisja powołana przez dyrektora właściwego oddziału terenowego dokona oceny strat. Chciałbym zapytać, czy to będzie kolejna komisja? Czy ustalenia komisji powołanych przez wojewodę, przez urzędy gmin będą w tej kwestii niewiarygodne, skoro dyrektor agencji będzie powoływał oddzielną komisję i na tej podstawie będzie udzielał bądź nie będzie udzielał - nie umorzeń, bo tu o umorzeniach, jeśli chodzi o ratę, nie mówi się nic, ale będzie dokonywał obniżenia czynszu dzierżawnego?</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#RomualdAjchler">Stąd nasuwa się inne pytanie. Panie ministrze, w bieżącym roku - i w poprzednim - tego typu pomoc dla dzierżawców była już udzielana. Dzierżawcom przesuwano spłaty zobowiązań wobec Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Chciałbym się dowiedzieć, czy istnieje możliwość umarzania tych rat w związku z suszą? Ci dzierżawcy po prostu nie będą w stanie spłacać zobowiązań, które zostały na nich nałożone umowami.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#RomualdAjchler">I następna kwestia. Wspomina się tylko o dzierżawcach, ale w przeszłości sprzedano szereg gruntów, a spłatę rozłożono na raty. W związku z tym chciałbym się dowiedzieć, czy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa przewiduje umorzenie spłaty rat wynikających z prostego podpisania aktu notarialnego na wykup całych gospodarstw lub ziemi. Jeśli nie, to w tym przypadku ci rolnicy pozbawieni byliby jakiejkolwiek pomocy.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, mówiono już tutaj o sprawach związanych z umorzeniem podatku rolnego, myślę o trzeciej i czwartej racie. Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego rząd unika stosowania tejże, w moim przekonaniu, wydatnej pomocy dla rolnictwa, mianowicie umorzenia tych rat podatkowych czy zasugerowania tego samorządom, w skrajnych przypadkach, a sytuacja jest po prostu skrajna, i czy, jeśli zarządy gmin bądź rady gmin podjęłyby takie decyzje, będzie to miało wpływ na obniżenie subwencji tymże gminom w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#RomualdAjchler">I ostatnia kwestia. Rząd, tzn. pan minister zadeklarował, iż wystąpił do KRUS z propozycją, aby ten w szczególnych przypadkach umarzał raty składek KRUS-owskich. Co prawda w tej informacji pisemnej tego się nie doczytałem lub jest to bardzo niewyraźnie sformułowane, ale chciałbym przy tej okazji zadać następujące pytanie. Panie ministrze, przecież w rolnictwie funkcjonują również osoby prawne objęte składkami ZUS-owskimi. Czy państwo przewidujecie tylko i wyłącznie występowanie o przesuwanie składek KRUS-owskich, a zapomnieliście o składkach ZUS-owskich? Są przedsiębiorstwa, np. przed chwilą przywołane, i dzierżawcy, którzy płacą na ZUS. Chodzi o to, że jednak jest cała sfera spółdzielczości, którą również dotknęła susza. Czy tu również przewidujecie takiego typu działania?</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#RomualdAjchler">Na koniec, panie marszałku, nie pytanie, ale stwierdzenie. Gratuluję, panie ministrze, dobrego samopoczucia podczas udzielania tej informacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiktor Osik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kryzys ekonomiczny w polskim rolnictwie istniał już, zanim wystąpiła klęska suszy i te przymrozki. Przy tym te klęski - susza i właściwie mróz, a nie przymrozki - dotknęły najbardziej część Polski wschodnią, czyli tę najbiedniejszą. W związku z tym dobrze się stało, iż rząd zauważył ten problem, że dla niektórych rolników pomoc w zakresie udzielenia kredytów na wznowienie produkcji rolnej jest nieskuteczna, bo ci rolnicy już nie są w stanie dalej się zadłużać, a przy tym nie ma już kto im poręczać kredytów. Ta pomoc realna to przede wszystkim rzeczywiście zwolnienie ich z obowiązków podatkowych, z płacenia składki, czy udzielenie pomocy finansowej. Ale w związku z tym chciałbym zapytać: Czy rząd wystąpił do KRUS z wnioskiem o stosowanie umorzeń czy odraczanie terminów płatności - z takim wnioskiem, który zobowiązuje KRUS do takiego rodzaju działań, czy KRUS będzie ten wniosek realizował według własnego uznania? Czy te umorzenia oraz odraczania terminów płatności będą dotyczyły tylko roku bieżącego, czy też roku przyszłego? - bo przecież ci rolnicy, którzy zostali dotknięci tą klęską, dochody tak naprawdę będą mieli dopiero najwcześniej w drugim półroczu roku przyszłego.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WiktorOsik">Chcę też zapytać, bo mówiło się dzisiaj dużo o podatku rolnym, już wcześniej moi koledzy o tym mówili: Czy rząd zamierza się zwrócić do gmin w tej sprawie? Przecież wiadomo, że gminy, umarzając podatek rolnikowi, karane są jakby dwukrotnie - po pierwsze, pozbawiają się dochodu, a po drugie, pozbawiają się w przyszłości części subwencji wyrównawczej, bo karane są za to, że pozbawiają się należnego im dochodu.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WiktorOsik">Chciałbym także uzyskać informację, jak rząd szacuje, jaka może być wielkość zasiłków z zakresu pomocy społecznej po przekazaniu gminom, tzn. najpierw wojewodom, tych środków w wysokości 10 mln zł z rezerwy budżetowej. Czy nie będzie to tak jak w tej chwili, że niektóre rodziny - już nie mówię o gospodarstwach, bo tu pomoc powinna być na rodzinę - w tej chwili otrzymują zasiłki z pomocy społecznej w wysokości na przykład 20 zł na miesiąc. Taką informację przekazywano mi ostatnio na przykład na spotkaniu w Lubartowie w woj. lubelskim.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile?)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#WiktorOsik">20 zł, tak, panie pośle, 20 zł.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To chyba dziennie?)</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#WiktorOsik">Miesięcznie. 20 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest pomyłka?)</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#WiktorOsik">To nie jest pomyłka. Tutaj zresztą są samorządowcy, mogą chyba tę informację potwierdzić.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#WiktorOsik">Kiedy gminy mogą liczyć, w jakim czasie mogą liczyć na zwiększenie tych środków na pomoc społeczną? Chciałbym też zapytać, jakie rząd ma zamiary w zakresie podatku VAT, czy zamierza odstąpić właśnie od zamiaru wprowadzenia od stycznia przyszłego roku podatku VAT na podstawowe środki do produkcji rolnej, to znaczy na maszyny, narzędzia rolnicze, nawozy i środki ochrony roślin, czy ten zamiar rządu jest podtrzymywany? Chciałbym również zapytać, czy rząd zamierza popierać projekt zwrotu części podatku akcyzowego zawartego w paliwie, które jest zużywane w produkcji rolnej? Jeżeli tak, to od kiedy?</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#WiktorOsik">Tutaj mówiło się także, bodajże mówił o tym, występując w imieniu klubu AWS, poseł Kaczyński, że brakuje nam odpowiedniego systemu zapobiegania klęskom i odpowiedniego reagowania na te klęski. W związku z tym należałoby zapytać, dlaczego właśnie już trzeci rok blokowany jest projekt ustawy w tym zakresie przedłożony przez prezydenta? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Osikowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Szczepan Skomra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#SzczepanSkomra">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#SzczepanSkomra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chcę zadać dwa pytania, ponieważ większość zagadnień już koledzy poruszyli. Ale nim zadam pytania, chciałem powiedzieć, że pochodzę z byłego woj. bialskopodlaskiego, dzisiaj to jest północna Lubelszczyzna, które sąsiaduje z woj. podlaskim i również jest szczególnie dotknięte klęską suszy. Są to takie powiaty, jak: Biała Podlaska, Parczew, Radzyń Podlaski. Z informacji zebranych od wójtów tych gmin wynika, że na przeważającej części tego obszaru straty wyrządzone w plonach zbóż wynoszą od 20 do 50% wielkości ubiegłorocznych zbiorów. W katastrofalnym stanie są uprawy ziemniaków i warzyw, a jest to zagłębie ziemniaczane. Straty w zbiorach pierwszego pokosu z użytków zielonych sięgają nawet do 70%, co oczywiście wpłynie na produkcję mleka. Straty rolników w uprawach sadowniczych, a jak wiadomo, część północna woj. lubelskiego jest z tego znana, sięgają nawet do 90%. Jest to prawdziwa klęska, panie ministrze, dla gospodarujących tam ludzi, która nie ominęła praktycznie żadnego rolnika i sadownika. Dlatego też chciałem zapytać, czy w związku z tym zdaniem rządu kwota, o której pan tutaj mówił, 10 mln zł, która będzie przeznaczona na doraźną pomoc socjalną dla rodzin rolniczych poszkodowanych w związku z tegorocznymi anomaliami atmosferycznymi jest wystarczająca i ostateczna. Moim zdaniem jest to kwota minimalna i nie spełnia oczekiwanych nadziei pokładanych przez rolników. Podzielam tutaj głos w tym względzie pana posła Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#SzczepanSkomra">Chciałem również zapytać, czy rząd zamierza zwiększyć środki na meliorację w budżecie roku 2001 oraz na zaopatrzenie pól w wodę, aby przygotować się na przyszłość na wypadek suszy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Pierwsze pytanie, jakie mi się ciśnie na usta, jest natury jakby generalnej: czy rzeczywiście chcemy rządowi pomóc, doradzić, wskazać źródła finansowania, czy też inne akcenty są tu ważne - ogólna polityka rolna, te czy inne postulaty, te czy inne zaległości, a więc czy rzeczywiście chcemy pomóc, czy robimy z tego debatę polityczną?</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Bo jak inaczej odczytywać podrywanie zaufania do marszałka Płażyńskiego, przypisując mu fałszywe intencje? Bo jak inaczej odczytywać te pytania, kiedy mówi się, iż gratuluje się ministrowi rolnictwa bardzo dobrego samopoczucia? Po co ta prowokacja? Czemu mają służyć takie wystąpienia?</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Myślę, że trzeba wyraźnie powiedzieć, iż są tematy, których nie wolno upolityczniać.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A czym można tłumaczyć 2-miesięczne opóźnienie?)</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#JanKulas">Panie Ministrze! Chciałbym przejść w tej chwili do kolejnych pytań. Dlaczego w tej informacji zabrakło wiedzy, szczegółowej informacji na temat sytuacji w woj. pomorskim? Z moich źródeł wynika, że stosowne materiały wojewoda pomorski przekazał, że susza dotknęła ponad 6200 gospodarstw rolnych, że straty w tychże gospodarstwach oszacowano na ponad 70 mln zł. W wypadku ponad 3000 gospodarstw rolnych takich szacunków się dokonuje. Pytam więc: Do kiedy te informacje, te szacunki, te protokoły komisji będą przyjmowane? Czy woj. pomorskie może również liczyć na konkretną pomoc finansową? Panie ministrze, rozumiem, że pan podziela tę troskę i wie, iż jest potrzebne ścisłe współdziałanie z Ministerstwem Finansów, a także Radą Ministrów. Czy nie należałoby jednak w tej determinacji, w tej tak szczególnie trudnej, bardzo poważnej sytuacji rozważyć możliwości - i czy pan minister rozważa taką możliwość - zwiększenia kwoty z rezerwy ogólnej Rady Ministrów z 10 mln zł - być może nawet, tak uważam - do 20 mln zł? Sytuacja często jest dramatyczna, więc trzeba dać dobre świadectwo, wykazać dobrą wolę, że takie działania też podejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#JanKulas">Panie Ministrze! Czy są jakieś możliwości, ścieżki finansowe, drogi, procedury, które umożliwiłyby pozyskanie środków zewnętrznych, zwłaszcza środków zagranicznych, na ten stan w jakimś stopniu klęskowy w Polsce? Czy takie działania były podejmowane? Czy rozpoznawano tę sytuację w zakresie pozyskania pomocy z zagranicy? Panie ministrze, dużo tu mówiono o podatku rolnym. Czy rzeczywiście istnieje jakaś realna możliwość - myślę tu ponownie o ścisłej współpracy z Ministerstwem Finansów - żeby przyjść z jakąś pomocą tym gminom, które zastosowałyby ulgi w podatku rolnym? Dotychczasowy bowiem system - wiadomo, jaki jest - niewątpliwie w tym wypadku zniechęca. I ostatnie pytanie, panie ministrze: Jak się układa współpraca z partnerami społecznymi? Myślę tu zwłaszcza o izbach rolniczych, bo moim zdaniem to jest główny partner dla rządu. Izby rolnicze, w tym Pomorska Izba Rolnicza, wiem, że się tym problemem przejmują i doradzają rządowi. Jak w tej trudnej sytuacji układa się współpraca ze związkami zawodowymi? Każda pomoc, każda rada może mieć szczególne znaczenie i wagę. Jak się układa współpraca z organizacjami charytatywnymi? Przecież ta pomoc społeczna, socjalna dla rodzin najuboższych, których na wsi naprawdę jest wiele, jest bardzo potrzebna i każda taka kooperacja może być przydatna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam 3 pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WiesławWoda">Po pierwsze, susza trwa, w związku z tym skala strat może się powiększyć. Czy rozważa się wobec tego możliwość ogłoszenia stanu klęski żywiołowej, a jeśli tak, to w oparciu o jakie regulacje prawne, albowiem projekt ustawy tej sprawie leży w Sejmie niemal 2,5 roku?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WiesławWoda">Po drugie, poszkodowani rolnicy nie są w stanie płacić podatku rolnego, w związku z tym gminy w indywidualnych przypadkach, jednak bardzo licznych, muszą umarzać należny gminom podatek jako dochód własny. Czy w związku z tym przewiduje się również pomoc dla gmin dotkniętych suszą, gdyż gminy z kolei mają zobowiązania m.in. wobec nauczycieli?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WiesławWoda">I trzecie pytanie: Czy przewiduje się wykorzystanie środków z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz planowanych na rok bieżący środków SAPARD na dofinansowanie doraźnych inwestycji polegających na doprowadzeniu wody do niektórych gospodarstw, szczególnie gospodarstw wysokotowarowych, hodowlanych, gdzie produkcja bez dostawy bieżącej wody jest po prostu niemożliwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekBorowski">Poseł Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#StanisławPawlak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#StanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przekazanej informacji wynika, że jedyną formą pomocy dla rolników dotkniętych skutkami długotrwałej suszy, przymrozków i gradobicia są kredyty preferencyjne, brak jest natomiast innych działań oczekiwanych przez rolników. W związku z tym kieruję do pana ministra następujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#StanisławPawlak">Po pierwsze, jaką pewność mają rolnicy, którzy chcą wziąć kredyt lub opóźnić jego spłatę, że będą w stanie w następnym roku oddać go wraz z odsetkami, a więc zapewnić opłacalność produkcji i zbyt płodów rolnych? Dlaczego rząd nie przewiduje bezzwrotnej pomocy finansowej lub rzeczowej; jeśli chodzi o rzeczową, to jest to kwestia przyznania bezzwrotnej pomocy w materiale siewnym i sadzeniakowym, pierwszy będzie potrzebny już za parę miesięcy, a sadzeniaki na wiosnę przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#StanisławPawlak">Drugie pytanie. Czy rząd przewiduje zmniejszenie szacunkowego dochodu z jednego hektara przeliczenionego do możliwości uzyskania pomocy społecznej, który obecnie wynosi aż 2196 zł z jednego hektara na rok?</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#StanisławPawlak">Trzecie pytanie. W maju wojewoda kujawsko-pomorski wystąpił z wnioskiem o uznanie województwa za obszar dotknięty klęską suszy. Co z tym wnioskiem, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#StanisławPawlak">Czwarte pytanie. W tym tygodniu urząd wojewody kujawsko-pomorskiego skierował do gmin pismo, w którym prosi o podanie nazwisk rolników, którzy chcą zakupić po cenach niekomercyjnych siano, sianokiszonki i słomę pochodzące z Unii Europejskiej. Czy w Polsce nie ma takich zapasów u rolników, aby zastosować przerzuty wewnątrz kraju i złagodzić te skutki, korzystając z własnej produkcji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Anna Zalewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AnnaZalewska">Pani Marszałku! Wysoka Izbo! Minister rolnictwa zaproponował rządowi powołanie pełnomocnika do spraw zwalczania skutków suszy i 100 mln zł dodatkowych środków na ten cel. Pełnomocnika rządu mamy. Chciałabym zapytać pana pełnomocnika, czy rząd zamierza przeznaczyć jakieś pieniądze na program, który stworzył? Czy będzie zwalczał te skutki za pomocą obcych pieniędzy i obcych rąk? Czy te 10 mln zł, które rząd zamierza, gdyż jeszcze tego nie zrobił, pilnie skierować do wojewodów, nie wiadomo kiedy, to są już wszystkie pieniądze, jakie rząd przeznacza na pomoc najuboższym rolnikom z woj. podlaskiego, gdzie ziemie są nieurodzajne i rodziny niezamożne? Jest to przecież o wiele za mało. Przeznacza się je pilnie, a przecież nie ma jeszcze zasad rozdziału tych środków. Minister pracy ma przygotować projekt uchwały, zasady rozdziału tych środków na poszczególne województwa, a dopiero potem Rada Ministrów podejmie uchwałę w sprawie zasad rozdziału tych środków. Jak długo to będzie trwało, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AnnaZalewska">Czy pan minister może zapewnić, że pomoc socjalna trafi do rolników przynajmniej przed rozpoczęciem roku szkolnego, kiedy trzeba będzie wyposażyć dzieci i młodzież na następny rok szkolny?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#AnnaZalewska">Susza trwa 2 miesiące, a rząd ciągle mówi, że pomaga, a tej pomocy, konkretnej pomocy, naprawdę jest bardzo niewiele. Więc proszę odpowiedzieć konkretnie, panie ministrze, ile oprócz tych 10 mln rząd przeznaczy na pomoc socjalną dla rolników? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Piotr Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PiotrKrutul">Podążając za radami posła Kulasa, chciałbym przedstawić rządowi propozycję. Czy nie należałoby uruchomić, już od dnia dzisiejszego, rezerwy znajdującej się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w kwocie 220 mln zł na infrastrukturę gmin? Naprawdę, panowie, powiedzmy sobie szczerze: środków z SAPARD nie będzie. Pan poseł Wujec trzy tygodnie temu powiedział w telewizji, że jeżeli nie będzie środków z SAPARD, to poda się do dymisji. Już chyba wie, że nie będzie ich w tym roku. Czy nie należałoby ich uruchomić? Naprawdę wiele gmin, samorządów terytorialnych byłoby z tej decyzji zadowolonych, gdyby zostały one uruchomione od lipca. Przypominam, musimy wykonać zamówienia publiczne, czyli najwcześniej rozpoczniemy inwestycje od września. Tak więc przedłużenie tego do sierpnia zamknie możliwość inwestowania w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PiotrKrutul">Pytanie następne. Dlaczego rząd nie podjął we wtorek decyzji o uruchomieniu kwoty przynajmniej 10 mln zł bądź 15 mln zł - niektórzy mówili nawet o 100 mln zł - na bezzwrotną pomoc na opiekę społeczną? Przeczytałem w gazecie, że rząd zaakceptował we wtorek program promocji zagranicznej dotyczącej przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Program przewiduje wykupywanie artykułów prasowych, reklam zachodnich. Łączny koszt realizacji wyniesie 84,5 mln zł. Mam pytanie: Co jest ważniejsze dla rządu: czy polskie rolnictwo, czy integracja z Unią Europejską? Czy nie należałoby przeznaczyć przynajmniej 10%, dziesięciny 8 mln zł, na subwencje na podatek rolny, przynajmniej w woj. podlaskim? Sądzę, że o wiele lepsze byłoby stanowisko mieszkańców woj. podlaskiego wobec integracji europejskiej niż w wypadku przekazania pieniędzy dla unijnych agitatorów, którzy naprawdę nie przekonają do integracji, jeżeli taka będzie sytuacja polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PiotrKrutul">Mam pytanie dalej idące. Co z kredytem Banku Światowego? Dlaczego woj. podlaskie nie zostało ujęte w programie aktywizacji terenów wiejskich, jeśli chodzi o tworzenie nowych miejsc pracy?</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PiotrKrutul">Pytanie następne. Jakie będą zasady umorzenia trzeciej i czwartej raty składki KRUS? Czy wszyscy, którzy będą objęci pismem bądź akceptacją wójta, burmistrza w gminie, mogą się zgłaszać z wnioskami o umarzanie? Czy wszystkim może być umarzana składka? Czy ta składka nie pociągnie za sobą skutków co do ciągłości 120 kwartałów, jeśli chodzi o ubezpieczenie? Rolnicy o to pytają. Czy warto składać podanie o umorzenie? Wówczas nie będzie ciągłości i może nie być emerytury. Dziękuję bardzo i proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Antoni Tyczka.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MarekBorowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W swoim pytaniu chciałbym uzyskać odpowiedź dotyczącą realnego - podkreślam to słowo: realnego - przygotowania rządu do przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych, o których dyskutujemy. Czy rząd ma rozwiązania systemowe? To bowiem, co pan powiedział na temat udzielanej pomocy, możliwości uzyskiwania tańszych kredytów przez zainteresowanych, oceniane jest często krytycznie, a w łagodniejszych słowach: jako niewystarczające. Na pewno nie stanowi to określonego systemu działań, tym bardziej że rząd nie przekazał zapowiadanych środków. A więc to, co zostało przez rząd podjęte, zapowiedziane, przygotowane, nie zafunkcjonowało. To jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WładysławAdamski">Druga sprawa. Polska jest państwem ubiegającym się o przyjęcie do Unii Europejskiej, jest państwem stowarzyszonym. Czy na szczeblu międzynarodowym istnieją porozumienia pozwalające na podejmowanie wspólnych działań w obliczu tego rodzaju tragedii?</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WładysławAdamski">Było pytanie o możliwość uzyskania pomocy finansowej z krajów Unii Europejskiej. Moje pytanie idzie dalej. Wiadomo, że w ostatnim 10-leciu na naszym kontynencie, nie tylko w Polsce, tego rodzaju wydarzenia mają charakter powtarzalny. Co więcej, skutki są coraz bardziej dotkliwe. Jest to efekt ocieplania się klimatu. Czy takie rozmowy się toczą, czy takie opracowania, o których mówię, istnieją? Jeśli nie, to czy nasz rząd uważa, że należałoby zainicjować tego rodzaju dyskusję - za pośrednictwem przedstawicieli rządu - na szczeblu międzynarodowym po to, by móc wspólnym wysiłkiem szybciej łagodzić i minimalizować negatywne następstwa, jakie na przestrzeni ostatnich lat się powtarzają? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zrezygnuję z postawienia pytań, które już zostały zadane, chcę jednak upewnić się i otrzymać odpowiedź. Panie Ministrze! Wprawdzie woj. pomorskie nie zostało zakwalifikowane do województw dotkniętych klęską suszy, są jednak w naszym województwie takie obszary, które niewątpliwie susza dotknęła. Plony na tych terenach są już dziś zdecydowanie mniejsze i na pewno będą mniejsze w tym roku. Czy gospodarstwa na Kaszubach, te, które ucierpiały z powodu suszy, mogą liczyć na jakąkolwiek pomoc? Czy rząd oprócz tych, które zostały w tej chwili zakwalifikowane jako województwa dotknięte suszą, planuje jeszcze wpisać na tę listę część ziem woj. pomorskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Nowina-Konopka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Panowie Ministrowie! Mam pytanie do pana ministra Balazsa. Jeśli chodzi o woj. warmińsko-mazurskie, komisje gminne i powiatowe na dzień 15 czerwca przedstawiły następujące szacunki. Na ogólną powierzchnię upraw 1 080 621 ha straty zostały poniesione na 6911 ha, co stanowi kwotę 241 164 zł. Poszkodowane zostały 20 742 gospodarstwa, tj. 38% ogólnej liczby gospodarstw w województwie. Gospodarstwa te położone są w 104 gminach w 17 powiatach.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie ministrze, do 26 maja spadło u nas 43% normy wieloletniej deszczu, susza w tej chwili pogłębia się. Jaka jest sytuacja? We wtorek wojewoda warmińsko-mazurski dostarczył szacunki strat do ministerstwa i usłyszał: Oszacowaliście za wysoko. Co się w związku z tym dzieje? Siedzą urzędnicy i z sufitu zmniejszają straty, żeby ministerstwo zechciało uznać ich wysokość. Pytam, jak mamy to traktować? Dlaczego szacunki komisji uznano za niewiarygodne? Jakie pan minister miał do tego podstawy? Być może miał, ale chcę wiedzieć, jakie.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#HalinaNowinaKonopka">Na naszych terenach są gminy, które poniosły straty, np. Lubawa, gdzie straty w produkcji sadowniczej i warzywniczej wynoszą 95%; jest wiele gmin, w których straty w zbiorach sięgają 70–75%. Panie ministrze, usilnie prosiłabym, żeby zechciał mi pan odpowiedzieć, na podstawie czego ministerstwo uznało, że te szacunki są złe i dlaczego szacunki poprawione, wzięte z sufitu, jak mówię, wymyślone, mają być dobre. Czy chodzi o to, żeby rolnikom wypłacić mniej pieniędzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Smolarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ czas w wystąpieniu nie pozwolił mi na to, chciałbym w tej chwili zadać pytanie i usłyszeć odpowiedź. Czy dla rejonów sadowniczych, które zostały poszkodowane wiosennymi przymrozkami, tak jak pas nadwiślany gmin: Karczew, Maciejowice, Sobienie-Jeziory, Wilga, gdzie jest 80–100% wymarzniętych sadów, rząd przewiduje jakieś dodatkowe formy pomocy poza tymi, które są w tej chwili w kredytach branżowych, i czy z form pomocy kredytu branżowego jest możliwość skredytowania deszczowania przeciwmrozowego? Niestety, po tegorocznej klęsce przymrozków rolnicy coraz częściej dochodzą do wniosku, że będą musieli wykorzystać je we własnych sadach i zainstalować odpowiednie urządzenia, co jest bardzo kosztowne. Chciałbym usłyszeć, czy jest możliwość sfinansowania tego typu przedsięwzięć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MarekBorowski">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pan Mirosław Koźlakiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MirosławKoźlakiewicz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Pan poseł Pilarczyk pyta, czy kolej włącza się w akcję pomocy rolnikom. Oczywiście że się włącza. Dostałem propozycję od szefa kolei, a także wiceministra transportu pana Chodakiewicza. Zaproponowano pomoc polegającą na tym, że z południa Polski, z terenów niedotkniętych klęską suszy, gdzie są dość duże zasoby pasz objętościowych, na tereny, które dotknęła klęska suszy, pasze będą przewożone po jak najniższych kosztach, za mniej więcej 30–35% normalnej ceny; a zatem kolej się również w to włącza.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MirosławKoźlakiewicz">Kredyty są udzielane przez cały czas. Według informacji na 20 czerwca ta pomoc została uruchomiona na kwotę 51 mln. Cała akcja kredytowa może nawet sięgać kwoty 324 mln zł. Minister rolnictwa zwrócił się do ministra finansów, aby zapewnił następną kwotę 10 mln na dopłaty. Czyli w tym roku było 10 mln, następne 10 mln i te 20 mln pozwoli uruchomić akcję kredytową w wysokości 324 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Smolarczyk zarzucił...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarekBorowski">Smolarek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MirosławKoźlakiewicz">Przepraszam, pan poseł Pilarczyk zarzucił, że pełnomocnik ma za małe uprawnienia. Być może według pana posła Pilarczyka są one zbyt małe - Rada Ministrów uznała, że powinien być pełnomocnik rządu, a nie premiera, w związku z tym od jakiegoś czasu jestem pełnomocnikiem rządu i mam możliwości koordynowania prac poszczególnych resortów - ja sądzę, że są one wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MirosławKoźlakiewicz">Praca nad ustawą o zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi. Taka praca trwa. Dzisiaj zresztą w następnym punkcie będzie również dyskusja nad tą ustawą. Sam brałem udział w pracach nad tym aktem prawnym; będąc zastępcą szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zostałem oddelegowany do rozmów z poszczególnymi instytucjami. Ta ustawa już obecnie w procesie legislacyjnym ma pewien wymiar, dzisiaj będziemy nad nią dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#MirosławKoźlakiewicz">Sytuacja nie jest normalna, rzeczywiście. To dlatego został powołany pełnomocnik, taki był również powód powołania zespołu do spraw usuwania skutków suszy. Gdyby sytuacja była normalna, nie trzeba by było takich działań. Rząd zauważył potrzebę powołania pełnomocnika i zespołu, dlatego to uczynił tak szybko, jak to było możliwe. Przecież nikt nie powołuje w kwietniu ani zespołu, ani pełnomocnika do spraw suszy, bo jeśli w maju opady byłyby większe, to w ogóle nie ma zachwiania poziomu wody w glebie. Pod koniec maja już było pewne, mówiłem o tym na początku, że rzeczywiście będą problemy z suszą; 2 czerwca premier powołał pełnomocnika. Uważam, że tu rząd nie spóźnił się ani trochę.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MirosławKoźlakiewicz">Rada Ministrów przyjęła program pomocy socjalnej 13 czerwca - o tym także mówił pan poseł Pilarczyk - to prawda. Ale dzisiaj już jest konkret. Powiedziałem, że jest to kwestia 3–4 dni; na najbliższym posiedzeniu, czyli we wtorek, Radzie Ministrów zostanie przedstawiony projekt rozporządzenia i wtedy zostaną uruchomione środki. Cała procedura na pewno trwać będzie krótko. W środę spotkaliśmy się z wojewodami i ustaliliśmy, że pomoc będzie kierowana do wojewodów, którzy mają własne rozeznanie; przecież to oni powołują komisje i na podstawie ich prac wiedzą, gdzie ta pomoc socjalna jest najbardziej potrzebna, komu trzeba pomóc.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jeśli chodzi zaś o gminy, o możliwość umarzania podatku, zawsze istniała taka możliwość. Faktem jest, że to może konkretne gminy kosztować. Aby nie podejmować decyzji za gminy, żeby rząd nie wywierał pewnej presji, zwróciłem się do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, ażeby rozpatrzyła możliwość umarzania i potem konsekwencje tego umarzania. Ten wniosek jest w opracowaniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#MirosławKoźlakiewicz">Była również informacja, że Agencja Rynku Rolnego ma do dyspozycji 400 czy 500 mln na interwencje do poziomu 4 mln ton zbóż. Oczywiście jeśli się okaże, że taka interwencja nie jest potrzebna, tzn. że będą wysokie ceny na zboża. Nie tak dawno, dwa tygodnie temu, cena jednej tony wynosiła ok. 800 zł za tonę. W tej chwili, na podstawie interwencji Agencji Rynku Rolnego... była zapowiedź sprowadzenia 200 tys. ton zbóż, to jest kropla w morzu w stosunku do tego, co sprowadzano niegdyś. W tamtym roku sprowadzono... Od żniw ubiegłorocznych do tych będzie to poziom 1 mln, 1300, 1400 tys. ton. W porównaniu z tymi ilościami, jakie sprowadzano wcześniej - 3–3,5 mln ton - to naprawdę nie jest dużo. Zapowiedziano, że ta ilość będzie sprowadzona tylko i wyłącznie do 31 lipca, potem już nie będzie potrzeby. Ta ilość sprowadzanego zboża już ustabilizowała poziom cen. W tej chwili ceny oscylują wokół 650 tys. za tonę. Tak się z reguły zdarzało, że w czasie żniw cena spadała o ok. 10–15%, czyli moim zdaniem cena pszenicy będzie wynosiła ok. 550 zł, być może nawet 600 zł. Wtedy nie ma potrzeby interwencji na rynku zbóż, czyli będą wolne środki.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Smolarek powiedział, że to na wniosek posłów PSL została dzisiaj wprowadzona ta informacja. Panie pośle, bardzo dziękuję. Nieważne, kto ją wnosi, ważne, że ta informacja się znajduje, ważne, że możemy to wyjaśnić rolnikom, jak również, a może przede wszystkim, posłom. Sądzę, że czynimy takie starania, a robimy to nie po to, żeby pokazać siebie, ale żeby ta informacja dotarła do rolników, żeby rolnicy mieli możliwość przekonania się, że ta pomoc jest, bo ona naprawdę jest, ona fizycznie jest.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#MirosławKoźlakiewicz">Zdaniem pana posła Smolarka pomoc jest uruchamiana za późno. Dzisiaj jest informacja na temat tej pomocy, natomiast sama pomoc już dawno została uruchomiona. Kredyty klęskowe, niektóre, zostały uruchomione już 30 maja. Po wpłynięciu wniosków od wojewodów minister rolnictwa natychmiast przesyłał je - oczywiście jeśli były zgodne z wymogami - do agencji restrukturyzacji i ta uruchamiała kredytowanie. Podałem w tej informacji, jaka jest wysokość kredytowania na dzień dzisiejszy. Jest propozycja, żeby rolnicy mogli nie dokumentować 50% tych wydatków, jakie ponieśli w związku z suszą. 20% jest niejako zagwarantowane. Natomiast uważam, że do poziomu 30–40%... agencja nie będzie z tego powodu rolników dyskryminować. Warunek jest jeden, że między rolnikami musi być zawarta, i poświadczona przez najbliższy urząd skarbowy, umowa kupna-sprzedaży. To jest jakiś wysiłek, ale, proszę państwa, musimy pamiętać, że chodzi o to, żeby tym rolnikom, którzy zostali dotknięci tą klęską, pomóc, żeby nie było nadużyć, chodzi tylko i wyłącznie o to. Nie chodzi o to, żeby rolnikom rzucać kłody pod nogi, chodzi o to, żeby im pomagać, żeby ta informacja, ta dokumentacja były rzetelne, czyli jeśli rolnicy między sobą taką umowę sporządzą, poświadczą, to agencja jest w stanie to uznać.</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#MirosławKoźlakiewicz">Już mówiłem o tym, import 200 tys. ton to skandal. Sądzę, że nie, że to nie jest duży import, chodziło tutaj o to, żeby nie wywołać paniki, która byłaby nieuzasadniona. Agencja Rynku Rolnego dysponuje określonymi zasobami zboża i każdego tygodnia kieruje na rynek 80 tys. ton. Jak powiedziałem, zapowiedź sprowadzenia 200 tys. ton zboża ustabilizowała ceny, a jednocześnie nie spadły one tak, żeby rolnicy, którzy mają zboże, nie mogli w jakiś sposób rekompensować ceną swoich tegorocznych strat.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Krutul mówi, że nie wszystkie banki mają kredyty. Agencja ma podpisane umowy z 28 bankami i oczywiście gdyby wszystkie te banki występowały o limity, to powstałoby wielkie zamieszanie, prawdopodobnie wszyscy chcieliby kredytować tych samych rolników i wtedy dopiero byłyby ogromne zatory. Dlatego też zostały wyodrębnione 3 czy 4 banki i w tych bankach, z których najczęściej korzystają rolnicy, limity powinny być.</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#MirosławKoźlakiewicz">Rezerwa ogólna z Rady Ministrów według posła Krutula 10 mln to jest absolutnie za mało, dlaczego nie 15? Oczywiście chciałbym, żeby to było nawet 30 czy 40 mln, ale trzeba pamiętać, że rezerwa ogólna Rady Ministrów, tj. 100 mln zł, na ten rok już w 60% jest wyczerpana, czyli 60 mln już nie ma. 10 mln to jest ta pomoc, którą chcemy skierować jak najszybciej. Natomiast chcielibyśmy, i będziemy o to zabiegać, ażeby część tej kwoty, o której mówił pan poseł Krutul, była zarezerwowana na inną akcję, być może na dopłaty do kolei, być może, jak tu podniesiono, na zakupy podręczników dla dzieci, które uczęszczały do szkół w rodzinach najbardziej ubogich, dotkniętych jeszcze klęską suszy. To dlatego myślimy o zachowaniu takiej pewnej rezerwy i wtedy być może zwrócimy się do Rady Ministrów, ażeby zechciała jeszcze dodatkowo jakąś kwotę wyasygnować.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#MirosławKoźlakiewicz">Tak, panie pośle Krutul, uważam, że należy się podziękowanie wszystkim tym ludziom, którzy z wielkim wysiłkiem chodzili po tych polach, którzy szacowali straty, bo to było dla nich dodatkowe zajęcie. My tu z tej pozycji bardzo dziękujemy tym wszystkim ludziom, ale nikt tutaj nie zarzucał, że działanie tychże komisji jest złe. Chodzi tylko o to, że wojewoda, który powołuje tę komisję i potem zespoły, które działają w ramach tej komisji, musi niejako weryfikować ich pracę, bo to jest jego obowiązkiem. To wojewoda odpowiada za złożony wniosek wysłany potem do ministra rolnictwa. Dlatego też ta weryfikacja nie wynika z braku zaufania wobec członków komisji, lecz niejako z obowiązku dochowania przez wojewodę należytej staranności przy przekazywaniu tego wniosku do ministra rolnictwa. Tak czy inaczej, wszystkim, którzy weszli w skład komisji, serdecznie dziękujemy za tę pracę.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Rulewski powtarza to, o czym już mówiłem, że za mała jest ta pomoc, ale jak powiedziałem, rezerwa ogólna jest na poziomie 100 mln zł. Mnie się wydaje, że chodzi tylko o to, żeby jak najszybciej ta pomoc została uruchomiona i jak najszybciej dotarła do tych, którzy są najbardziej potrzebujący; zapewniam, że tak będzie. Pan poseł Rulewski pyta również, czy informacja dotycząca KRUS to propozycja, czy to już jest fakt. To już jest fakt. 7 czerwca prezes KRUS podjął taką decyzję i upoważnił swoich dyrektorów w oddziałach, ażeby indywidualnie podejmowali decyzje, indywidualnie, czyli w odniesieniu do konkretnego wniosku konkretnego rolnika. Jeśli rolnik się zwróci do oddziału KRUS, jeśli będzie to podparte informacją z urzędu gminy, że rzeczywiście tam wystąpiła susza, dyrektor oddziału KRUS może indywidualnie podjąć decyzję o prolongacie, przełożeniu, odroczeniu albo wręcz umorzeniu składki KRUS. To dotyczy składki za trzeci, czwarty kwartał i być może jeszcze za pierwszy kwartał w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Jurgiel pyta, czy istnieje możliwość refundowania gminom strat w ich budżecie. Jak już powiedziałem, jest to opracowywane w tej chwili w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ta komisja powinna wypracować stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-117.14" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Zarzycki mówił o sytuacji w woj. łódzkim. To, że susza wystąpiła w woj. łódzkim w połowie, to nie jest jakaś informacja wydumana przez nas, przez zespół. My zdecydowanie bazowaliśmy, panie pośle, na tej informacji, którą nam dostarczył instytut meteorologii. Kilkakrotnie skrupulatnie przeglądaliśmy tę mapę. Wynika z niej, że województwo w połowie zostało dotknięte silną suszą, a suszą w ogóle zostało objęte całe województwo.</u>
          <u xml:id="u-117.15" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: To jest klęska, gradobicie.)</u>
          <u xml:id="u-117.16" who="#MirosławKoźlakiewicz">Tak jest. Oczywiście klęska gradobicia też była. Ja o tym wiem, ale w tej chwili rozmawiamy o suszy. Zdaję sobie z tego sprawę i wiem, że tam wystąpiło gradobicie.</u>
          <u xml:id="u-117.17" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jaką przewidujemy pomoc systemową? Czy pracujemy nad pewnym systemem, jeśli chodzi o ubezpieczenia? To jest kwestia pewnego czasu. Minister rolnictwa zapewniał, że pracuje nad systemem polegającym na tym, że rząd by wspomagał niejako rolników w opłacaniu składek właśnie na ubezpieczenia dotyczące takich żywiołów. To jest w opracowaniu. Obecnie mówimy o tym, co jest niezbędne i co jest potrzebne natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-117.18" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jakie są kryteria pomocy dla rodzin dotkniętych klęską? Ustaliliśmy z wojewodami, że wojewodowie poprzez swoje służby dotrą do każdej rodziny i zorientują się, która będzie oczekiwała tej pomocy i czy ta pomoc tam się należy czy nie. Jeśli rodzina żyje na obszarze, który został dotknięty klęską, i absolutnie wszystko będzie wskazywało na to, że jest taka potrzeba, to tam właśnie dotrą te środki.</u>
          <u xml:id="u-117.19" who="#MirosławKoźlakiewicz">Cały czas mówię, że nikogo, żadnego z rolników nie posądzam o to, że będzie tu jakaś niestaranność czy próba wyłudzenia pieniędzy, ale, proszę państwa, ponieważ pieniędzy jest tyle, ile jest, dlatego trzeba zachować staranność i dopilnować, żeby te pieniądze trafiły tam, gdzie są absolutnie niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-117.20" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jeśli zaś chodzi o innych rolników, tych, którzy będą w stanie i chcą zaciągać kredyty (takich też jest bardzo dużo), to tam, gdzie klęska wystąpiła, będą kredyty klęskowe, a w innych przypadkach będą oczywiście na normalnych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-117.21" who="#MirosławKoźlakiewicz">Jeśli chodzi o stabilizację rynku rolnego, kryterium jest to, o czym mówiliśmy - przede wszystkim rzecz w tym, żeby nie wywoływać pewnej paniki, a więc by działania Agencji Rynku Rolnego tę sytuację i tę panikę w jakimś sensie stabilizowały. Chodziło nam tu o działania właśnie Agencji Rynku Rolnego sensu stricto.</u>
          <u xml:id="u-117.22" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Stec powiedział, że rząd Cimoszewicza przyznał zboże. I bardzo dobrze, oczywiście, bo wtedy, w 1997 r., była to też potężna klęska; wszyscy mamy ją w pamięci. We mnie to wrażenie trwa do tej pory. Trzeba jednak pamiętać, panie pośle, że za to zboże minister Widzyk płaci do tej pory, jeszcze teraz niedawno trzeba było spłacić ostatnią ratę. Ale nie o to chodzi, tylko o to, żeby tym ludziom po prostu pomagać. Skoro pana poseł o tym wspomniał, mówię, jak to wygląda, ale nie dlatego, żeby sobie tu wypominać.</u>
          <u xml:id="u-117.23" who="#MirosławKoźlakiewicz">Ilu wojewodów przedstawiło straty? Do pana ministra wpłynęło 30 wniosków. Dlaczego 30, a nie 16? Właściwie powinien być przygotowany przez wojewodę jeden całościowy wniosek. Ponieważ w niektórych przypadkach nieustannie trwa szacowanie strat - chociaż trzeba zachować termin, jako że został on wydłużony z 30 dni, licząc od momentu wystąpienia suszy, do 45 - uznaliśmy, że można również przysyłać wnioski cząstkowe. Właśnie w wypadku woj. podlaskiego, gdzie natychmiast potrzebna była pomoc, chodziło o to, by przywozić pasze objętościowe, siano, sianokiszonki, by nie czekać na całościowe załatwienie sprawy, tych wniosków wpłynęło aż 30. To wcale nie oznacza, że każdy wojewoda przysłał już wniosek. Jest wiele wniosków cząstkowych z jednego województwa, a niektórzy wojewodowie - ponieważ ciągle jeszcze szacują straty - jeszcze nie przysłali wniosków.</u>
          <u xml:id="u-117.24" who="#MirosławKoźlakiewicz">Czy brakuje limitów w bankach na kredyty obrotowe? Jeśli nawet brakuje, to dzisiaj minister rolnictwa na posiedzeniu Rady Ministrów - ono się odbyło rano, o godz. 8 - wystąpił o dodatkowe środki. Minister rolnictwa wspólnie z ministrem finansów mają przedstawić na najbliższym posiedzeniu konkretną, dopracowaną propozycję. Obecna propozycja zawierała konkretne kwoty, natomiast brakowało pewnych ustaleń. Dlatego minister rolnictwa i minister finansów muszą się spotkać i przestawić na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów propozycję. Sądzę, że środki powinny być zapewnione.</u>
          <u xml:id="u-117.25" who="#MirosławKoźlakiewicz">Niektóre pytania się powtarzały, dlatego też je pomijam.</u>
          <u xml:id="u-117.26" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Ajchler zarzucił mi, że nie było mnie na posiedzeniu komisji rolnictwa. Panie pośle, ja także ubolewam, że nie byłem obecny, jednak nie otrzymałem zaproszenia. Nie otrzymałem stosownej informacji.</u>
          <u xml:id="u-117.27" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Smolarek: Ale to wasz przewodniczący, nie nasz.)</u>
          <u xml:id="u-117.28" who="#MirosławKoźlakiewicz">Być może pan przewodniczący uznał, że wystarczy obecność pana ministra rolnictwa, ponieważ to on konkretnie odpowiada za te wszystkie sprawy, ja natomiast niejako zwracam się do poszczególnych ministrów z prośbą o koordynację działań. Być może z tego to wynikało. Nie widzę tu żadnych podtekstów. Tłumaczę się, że nie uczestniczyłem w posiedzeniu z tego powodu, że o nim nie wiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-117.29" who="#MirosławKoźlakiewicz">Czy Agencja Własności Rolnej musi powoływać własną komisję? Tak, Agencja Własności Rolnej powołuje własną komisję. Nie bazuje ona na informacji komisji powołanej przez wojewodę. Agencja Własności Rolnej ma, jak powiedziałem, własną komisję. Mówił już o tym na posiedzeniu naszego zespołu prezes Tański. Moja odpowiedź jest zgodna z tym, co powiedział pan prezes Tański.</u>
          <u xml:id="u-117.30" who="#MirosławKoźlakiewicz">Czy istnieje możliwość umorzenia raty spłaty za nabywane gospodarstwo? Jest inaczej niż w wypadku dzierżawy. Tam chodzi o raty czynszu. Sądzę, że jeśli chodzi o umorzenia - nie, istnieje jednak możliwość przesunięcia raty. Nieco inaczej to wygląda niż w wypadku dzierżawy. Kiedy rolnik nabywa dane gospodarstwo na własność, koszt ma rozłożony na raty. Sądzę, że powinien ratę zapłacić, ale w odroczonym czasie.</u>
          <u xml:id="u-117.31" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Osik zapytał, czy mogą być odraczane również wiosenne raty KRUS? Tak, już o tym mówiłem. Wiosenna rata też może być odroczona, ale na konkretny, indywidualny wniosek.</u>
          <u xml:id="u-117.32" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Skomra zapytał, czy 10 mln zł wystarczy. Mówiłem o tym. Być może potrzeba dużo więcej niż 10 mln zł. Chodzi jednak o to, by jak najszybciej uruchomić pomoc, a potem się zastanawiać nad innymi formami pomocy. Chciałbym powiedzieć, proszę państwa, żebyśmy mówili o całościowej pomocy. Całościowa pomoc to taka pomoc, o jakiej powiedziałem. Odpowiadam też na pytanie pani poseł Zalewskiej dotyczące kwoty 10 mln zł. Nie, bo akcja kredytowa, jak powiedziałem, to jest 324 mln zł, środki Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa... Przecież jeśli zostanie odroczony albo umorzony w ogóle czynsz, rata czynszu, to są to też konkretne pieniądze, a nie tylko te 10 mln zł, o których mówimy. Tu mówimy o pomocy socjalnej. Ale są jeszcze inne konkretne propozycje, które dzisiaj, w tej chwili trudno jest wyliczyć, ale one faktycznie są. Pan poseł Skomra pyta o to, czy rząd zamierza wydać pieniądze na nawadnianie. Ta propozycja już pojawiła się bodajże za czasów poprzedniej kadencji. Oczywiście, rozważano taką propozycję, ale ponieważ uznano, że to jest niezwykle kosztowna inwestycja, więc jej zaniechano. Chciałbym, żeby takie deszczownie funkcjonowały, tylko kwestia polega na tym, czy mamy możliwości, czy mamy pieniądze na takie inwestycje. Pan poseł Kulas pyta, dlaczego brakuje informacji z woj. pomorskiego. Nie, nie brakuje. Moglibyśmy dostarczyć państwu szczegółowe informacje, te, które otrzymaliśmy od wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-117.33" who="#MirosławKoźlakiewicz">Po pierwsze, od wojewodów spływają ciągle uaktualniane informacje, czyli nie ma jeszcze ostatecznej informacji.</u>
          <u xml:id="u-117.34" who="#MirosławKoźlakiewicz">Po drugie, gdybyśmy włączyli wszystkie te informacje, o które pyta pan poseł Kulas, to prawdopodobnie materiał rozrósłby się do kilkudziesięciu stron i moim zdaniem nie byłby czytelny. Chodzi tutaj o pomoc, którą sugerujemy, natomiast jeśli chodzi o dodatkowe, konkretne informacje - co gdzie było - to możemy je w każdej chwili dostarczyć, ale nie wiem, czy istnieje rzeczywiście taka potrzeba. Czy nie można zwiększyć rezerwy z 10 do 20 mln zł? O tym już mówiłem. Jeśli rezerwa byłaby większa, występowalibyśmy o 40 mln zł. Jak się układa współpraca z partnerami społecznymi? Moim zdaniem ta współpraca z izbami rolniczymi układa się dobrze. Bodajże pan poseł Jurgiel mówił o tym, że spotykają się izby rolnicze w konkretnych województwach, podpowiadają, jakie nieść formy pomocy. Chciałbym powiedzieć, że jesteśmy mile zaskoczeni, ale chyba niekoniecznie zaskoczeni, gdyż mogliśmy się tego spodziewać, iż czasem nieodpłatnie organizacje społeczne z południa Polski udzielają pomocy obszarom dotkniętym klęską niejako w ramach wdzięczności za lata powodzi, wtedy kiedy tam występowała powódź, i również województwa północne niedotknięte powodzią wtedy były hojne. Bardzo aktywnie włączył się w tę pomoc Caritas i za tę pomoc Caritasowi i innym organizacjom społecznym serdecznie dziękujemy. Pan poseł Woda pyta - te pytania również się powtarzały - o pomoc dla gmin, o to, czy istnieje możliwość dofinansowania lub też wyasygnowania środków z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na deszczownie; o tym mówiłem. Dlaczego rolnikom nie pomagamy, dając im do dyspozycji ziemniaki, zboże? - pyta pan poseł Pawlak. Mogliśmy to zaproponować, nawet się nad tym zastanawialiśmy. Agencja Rynku Rolnego ma na ten temat swoje zdanie. Natomiast pamiętamy, jak to wyglądało w przypadku powodzi. Okazało się, że rolnicy oczekiwali jednak na konkretne pieniądze, na konkretne kwoty, niekoniecznie oczekiwali zboża. Rolnicy odpowiadali, że mając określone, konkretne pieniądze, sami będą wiedzieli, jak najlepiej nimi dysponować. Pani poseł Zalewskiej, która pytała o to, czy to jest tylko taka pomoc, odpowiedziałem. Pani poseł zarzuca nam ponadto, że rząd mówi, iż pomaga. Pani poseł, on rzeczywiście pomaga. Nie ma pani poseł Zalewskiej, więc nie będę swojej wypowiedzi kontynuował. Pan poseł Krutul pyta o to, dlaczego rząd nie podjął we wtorek decyzji o rozporządzeniu. Panie pośle, istnieją pewne procedury. Tu nie chodzi o to, żeby w ogóle przeciągać w czasie, ale taki wniosek, projekt rozporządzenia musi być omówiony na posiedzeniu Komitetu Społecznego Rady Ministrów, Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, musi być poddany uzgodnieniom międzyresortowym, i proszę mi wierzyć, że od wtorku codziennie spotykał się albo Komitet Społeczny Rady Ministrów albo Komitet Ekonomiczny, to był i tak dość krótki czas na uzgodnienia. Gdyby dzisiaj była możliwość kontrolowania Rady Ministrów - Rada specjalnie właśnie w tym celu się spotkała dzisiaj o godz. 8 - i gdyby nie trzeba było przerwać jej posiedzenia ze względu na posiedzenie Sejmu, to dzisiaj by ta decyzja została podjęta. To tylko dlatego że jest posiedzenie Sejmu i Rada Ministrów musiała przerwać swoje obrady.</u>
          <u xml:id="u-117.35" who="#MirosławKoźlakiewicz">Co z kredytami z Banku Światowego? Cały czas na ten temat z Bankiem Światowym trwają rozmowy, specjalnie jest do tego powołany zespół, który wypracowuje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-117.36" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pan poseł Adamski pyta, czy rząd posiada rozwiązania systemowe. O tym mówiłem. Jeśli chodzi o ubezpieczenia, mamy konkretne propozycje. Minister rolnictwa nad tym pracuje i być może wkrótce przedstawi konkretną propozycję. Oczywiście ja też uważam, że powinno być wypracowane jakieś stanowisko w sprawie dopłaty czy też pomocy w spłatach składek na takie ubezpieczenia. I wtedy nie tylko rząd byłby odpowiedzialny za to, co się w ogóle dzieje, chociaż rząd nie wywołuje suszy, rząd robi wszystko, żeby złagodzić skutki tejże suszy. Natomiast jeśli chodzi o firmy ubezpieczeniowe, to oczywiście one włączone są do tego i łatwiej jest z dwóch stron pomagać rolnikom. Ale rolnicy w tej sytuacji, często w ogóle dość trudnej materialnej własnej, nie mają pieniędzy na płacenie składek, dlatego też minister rolnictwa zastanawia się nad formą pomocy i wypracowaniem określonego systemu.</u>
          <u xml:id="u-117.37" who="#MirosławKoźlakiewicz">Czy na szczeblu międzynarodowym istnieją porozumienia w niesieniu pomocy. Ja bardzo często przyglądałem się takim kataklizmom, wtedy gdy różne kraje sobie nawzajem pomagały. W przypadkach takich kataklizmów jak powódź, która jest bardzo spektakularna, włączają się rzeczywiście różne rządy, natomiast w przypadku suszy nie jest to takie widoczne i, tak jak powiedziałem, spektakularne. Natomiast ja nie mam na ten temat na razie sygnałów. Rozumiem, że organizacje społeczne, charytatywne w to się w ogóle włączają, chociaż oczekiwania są zdecydowanie w ogóle większe rolników, to jednak ta aktywność społeczna w naszym kraju, sądzę, że jest jednak widoczna.</u>
          <u xml:id="u-117.38" who="#MirosławKoźlakiewicz">Czy na szczeblu międzynarodowym odbywają się dyskusje, rozmowy na temat ocieplenia naszego klimatu. Oczywiście klimat się ociepla, są takie sygnały. Właśnie instytut meteorologii przekazał taką informację, pani prof. Lorenc nam to powiedziała, że temperatura wzrosła, średnia temperatura w roku wzrastała około o 0,6 stopnia, i faktycznie to może powodować, że będą się pojawiały na przemian susze, tzn. upały, gradobicia, powodzie. I dlatego też m.in. w Polsce - może nie dlatego - ale to chciałem powiedzieć panu posłowi, że w Polsce właśnie obraduje konferencja klimatyczna, premier ją przed dwoma dniami otwierał. I ten problem również jest poruszany na tej konferencji.</u>
          <u xml:id="u-117.39" who="#MirosławKoźlakiewicz">Pani poseł Sikorska-Trela pyta, czy gospodarstwa na Kaszubach mogą liczyć na pomoc. Oczywiście, że mogą. Tam też jest powołana komisja. Wojewoda powołał taką komisję, w ramach tej komisji pracują zespoły. Jeśli ta komisja stwierdzi, że na określonym terenie wystąpiła susza, to gospodarstwa z tego terenu mogą o tę pomoc się zwracać.</u>
          <u xml:id="u-117.40" who="#MirosławKoźlakiewicz">Panu posłowi Smolarkowi, mam nadzieję, że odpowiedziałem. Czy będzie pomoc, jeśli chodzi o sadownictwo. Sądzę, że tak, bo wojewoda mazowiecki złożył taki wniosek i on jest rozpatrywany. Tak że ta pomoc będzie.</u>
          <u xml:id="u-117.41" who="#MirosławKoźlakiewicz">A jeśli chodzi o deszczownie, to tak jak powiedziałem: jeśli rolnicy uznają, że jest niezbędna w ogóle pomoc w uruchomieniu akcji kredytowej, to należy to rozpatrzyć i w ramach tych rozporządzeń, które dotyczą Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ewentualnie taki jeden zapis wprowadzić, czyli uruchomić niejako linię, bo rozumiem, że o to pan poseł mnie pytał. Dziękuję uprzejmie państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MarekBorowski">Czy któryś z panów ministrów chce może coś uzupełnić? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#MarekBorowski">Dobrze. Rozumiem, że brak było odpowiedzi na pytania, tak?</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Stec. Proszę już teraz nie komentować, tylko powtórzyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#StanisławStec">Panie marszałku, tylko krótkie pytanie, ponieważ w międzyczasie nawet dzwonili rolnicy z woj. wielkopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#StanisławStec">Jest po prostu konkretne pytanie, panie ministrze. Może czy pan minister Brzezik, czy pan, bylibyście uprzejmi odpowiedzieć: kiedy rolnik z woj. wielkopolskiego może iść do banku z wnioskiem o kredyt suszowy, czy 5 lipca, czy 7, czy 10?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#StanisławStec">Bardzo proszę o datę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MarekBorowski">Widzę, że jesteśmy w stałej łączności z rolnikami, na bieżąco.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Osik.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WiktorOsik">Panie Ministrze! Chciałbym otrzymać odpowiedź na pytanie, jakie są zamiary rządu w sprawie wprowadzenia od nowego roku podatku VAT na środki do produkcji rolnej? To jest jedno pytanie. I drugie. Jakie są zamiary rządu co do zwrotu podatku akcyzowego zawartego w paliwie, które jest zużywane w produkcji rolnej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Mimo wszystko wróciłbym do sprawy, żeby przedstawiciel rządu wypowiedział się co do sytuacji dochodowej, bo te pytania, zostawiane bez żadnej odpowiedzi, to jest sprawa kluczowa.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#StanisławKalemba">Drugie pytanie. Chciałbym znać jednoznaczną odpowiedź, czy nawet jedna gmina, gdzie są setki gospodarstw, o ile nie będzie wprowadzony w województwie stan klęski suszy, czy każde gospodarstwo objęte tymi skutkami może wystąpić o kredyt suszowy i otrzyma go? Już ostatnie pytanie, bo te pytania też padały. Panie ministrze, jeżeli chodzi o zwolnienie czy rekompensaty z tytułu traconych dochodów, to w wypadku podatku rolnego w informacji ministra rolnictwa było podane, że tylko w przypadku, kiedy można powołać się na przepisy, o ile jest uznany stan klęski żywiołowej. To jest bardzo ważne. A jak nie będzie uznania stanu klęski żywiołowej to na jakie przepisy się wtedy powołać, jeżeli chodzi o rekompensatę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytałem, myślę, że konkretnie, dlaczego rząd zwleka z ogłoszeniem stanu klęski żywiołowej i kiedy nastąpi to ogłoszenie? I następne pytanie. Myślę, że jest ono istotne, ważne w całym pakiecie pomocowym w tej dramatycznej sytuacji. Kiedy rząd sporządzi bilans produkcyjny rolnictwa, a zarazem strat, żeby podjąć strategiczne decyzje w stosunku do rolnictwa? I ostatnie pytanie. Chodzi mi o to, czy rząd i wspierający go Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze projekt ustawy o zwrocie akcyzy od paliwa rolniczego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#MarekBorowski">To wszystkie pytania uzupełniające.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Brzezik podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#RyszardBrzezik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ponieważ było wiele pytań skierowanych do nas, jeśli chodzi o sytuację, jaka w związku z suszą występuje w Wielkopolsce, odpowiem wprost. Została skierowana na wniosek wojewody jedna linia kredytowa, tzw. klęskowa, i ona dotyczyła nie suszy a powodzi. Był taki wniosek w końcu maja. Wniosek, który skierował wojewoda wielkopolski, określający obecny stan w rolnictwie w następstwie suszy, wymaga uzupełnienia. On rzeczywiście dotarł do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ale przyjęto w nim pewne złe założenie. Założenie to było następujące - wszelkie obniżki plonów poniżej 20% od średnich uważało się za stan klęski żywiołowej. Proszę państwa, na marginesie tej informacji pragnę państwu powiedzieć, że część komisji błędnie podchodziła do oszacowania skutków, jakie wywołała susza. Przyjmowała w miejsce oceny strat w nakładach poniesionych na określone uprawy starty w przewidywanych zbiorach. Z tego tytułu część wniosków tak z Wielkopolski, jak również z woj. kujawsko-pomorskiego, a także z woj. warmińsko-mazurskiego, śląskiego, wróciła do wojewodów celem uzupełnienia i naprawienia. Proszę państwa, skala wniosków, choćby z tego względu właśnie, że przyjęto mylne założenia, mylnie oszacowane, wielokrotnie przekracza możliwości wsparcia rolników. Zwróciliśmy się zatem z prośbą, aby w pierwszej kolejności kierować pomoc do tych gospodarstw, gdzie wystąpiły najbardziej dotkliwe szkody spowodowane suszą. W związku z tym - zwracam się do pana posła Steca, aby przyjął następującą informację - gdy tylko wojewoda zwróci ten wniosek zgodnie z sugestią, jaką zawarliśmy w piśmie, jak najszybciej zostaną uruchomione środki na pomoc kredytową. Przy tym - odpowiadam również na inne z pytań, które tu padło - dotyczy to gospodarstw, w których komisja stwierdziła straty spowodowane suszą, i wielkość tej możliwej pomocy dotyczyć będzie przywrócenia produkcji, czyli zwrotu, jest to równowartość poniesionych nakładów materialnych na produkcję. Może warto przy okazji przekazać rolnikom, którzy dzwonią do pań i panów posłów, że w tych kredytach chodzi o nie rekompensatę utraconych czy przewidywanych zbiorów, ale utraconych nakładów na produkcję - nakładów materialnych, bo kredyty te służą odtworzeniu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: A gdzie utracone dochody?)</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#RyszardBrzezik">To warto powiedzieć wprost: nie są to kredyty, które mają zrekompensować utracone dochody. Są to kredyty, które mają pozwolić na odtworzenie produkcji. Chodzi o sytuację taką, że rolnik wyłożył określone środki na nasiona, na nawozy, na środki ochrony roślin i w przypadku nieuzyskania zbiorów nie może tych nakładów odtworzyć. I te kredyty temu celowi służą.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#RyszardBrzezik">Było pytanie o bilanse. Nie ma posłów... A, jest pan poseł, który pytał o to, czy są takie bilanse robione. Tutaj nawet poseł Smolarek to pokazywał - co roku są sporządzane bilanse produkcji zarówno zbóż, jak i innych upraw, ale one są sporządzane po zbiorach, a nie bezpośrednio przed zbiorami. Dysponujemy oczywiście bilansami dotyczącymi zbóż, ziemniaków i innych upraw, tylko odnosi się to do zbiorów 1999 r. Bilans ten zostanie sporządzony po zbiorach. W tej chwili możemy mówić nie tyle o bilansach, ile o ewentualnych prognozach i, na tej podstawie, o oczekiwaniach. M.in. z tych prognoz wynikała potrzeba pewnego otwarcia na import, gdyż z potrzeb zarówno konsumpcyjnych, jak i paszowych, przy tych ocenach, jakie mieliśmy, jeśli chodzi o plony zbóż, wynikało, że może tych zbóż, zwłaszcza jeszcze przed żniwami, zabraknąć.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#RyszardBrzezik">Były pytania, które nie wiążą się bezpośrednio z tematem dzisiejszej informacji, a więc suszą - były pytania o VAT, o paliwo rolnicze. Zdaję sobie sprawę, że gdyby ustawa o podatku VAT w rolnictwie była już przyjęta, stanowiłaby ulgę dla wielu rolników, bo mogliby wycofać przynajmniej ten VAT dotyczący środków produkcji. Niestety, prace przeciągają się. Ja osobiście mam nadzieję, że jeszcze w tym roku ta ustawa będzie wprowadzona. Z pytania bodajże pana posła Osika wynikało, że jest on dobrze poinformowany na temat prac, jakie rząd prowadzi nad ewentualnymi zmianami VAT w roku przyszłym. Pragnę więc poinformować, że minister rolnictwa wnosi o to, aby okres wprowadzenia podatku VAT na środki produkcji - bo o tym w rozporządzeniu jest mowa - przesunąć co najmniej o rok. Zresztą taka była umowa między ministerstwem rolnictwa a Ministerstwem Finansów, że wprowadzając VAT nie podnosimy VAT-u na środki produkcji co najmniej na rok od momentu jego wprowadzenia. Ponieważ okres wprowadzenia VAT-u przesunął się - zresztą minister finansów się z tym zgodził, była taka umowa - w związku z tym nie będzie wprowadzony VAT na środki produkcji, tzn. nawozy, maszyny, narzędzia rolnicze, w okresie krótszym niż rok od momentu wprowadzenia VAT-u na nieprzetworzone produkty rolne.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#RyszardBrzezik">Co do paliwa rolniczego to powiem, że...</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Decyzja polityczna.)</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#RyszardBrzezik">Decyzja polityczna, ale również mająca określone skutki ekonomiczne. W sytuacji kiedy rząd stara się znaleźć maksymalną ilość środków na pomoc rolnikom dotkniętym klęską suszy, rezygnacja z pewnych dochodów z tytułu akcyzy na paliwo zmniejszałaby te możliwości.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Od tych biednych.)</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#RyszardBrzezik">Ja tylko powiem, że ministerstwo rolnictwa ma tutaj swoje określone zdanie, doskonale zresztą znane panom posłom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan minister?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MirosławKoźlakiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Żeby odpowiedzieć na pytanie pana posła Zarzyckiego - bo taka oczywiście jest moja intencja, nie jest to unikanie, być może coś przeoczyłem - chcę powiedzieć, panie pośle, że w tej chwili nie mamy ustawy o stanie klęski żywiołowej, jest ustawa o stanie wyjątkowym i ta ustawa jest absolutnie niedostosowana do konstytucji. Za moment - są przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji - odbędzie się dyskusja nad projektem ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju. Jeśli ta ustawa zostanie przyjęta - a mam taką nadzieję, że zostanie przyjęta - wówczas będzie niejako podstawa do wypracowania ustawy o stanie klęski żywiołowej, bo ta ustawa o stanie klęski żywiołowej, która ma powstać, musi być zharmonizowana z konstytucją i z ustawą o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniem kryzysowym w czasie pokoju. Musi to być pewien zharmonizowany proces.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MirosławKoźlakiewicz">Natomiast, panie pośle, w tej informacji, którą państwu przedstawiliśmy, mówiłem o tym, że uważamy, iż rząd ma wystarczające środki konstytucyjne, ażeby pomagać rolnikom, że one są na tym etapie wystarczające i że nie ma potrzeby ogłaszania - gdyby nawet taka ustawa była - w tych rejonach, gdzie ta klęska wystąpiła, stanu klęski żywiołowej. Uważamy, że jesteśmy w stanie pomóc rolnikom, i to zresztą robimy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację o podjętych i planowanych działaniach rządu w zakresie ogłoszenia stanu klęski żywiołowej w rolnictwie wywołanej długotrwałą suszą i przymrozkami na większości obszaru kraju do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MarekBorowski">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#MarekBorowski">Wobec zgłoszonego sprzeciwu do głosowania w sprawie informacji przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy teraz do rozpatrzenia punktów 27. i 28. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#MarekBorowski">27. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju (druk nr 1861).</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#MarekBorowski">28. Informacja o działaniach rządu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Antoniego Podolskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AntoniPodolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dynamiczny rozwój cywilizacyjny, jakiego jesteśmy świadkami, i związana z nim coraz większa liczba katastrof spowodowanych działalnością człowieka stanowią obecnie poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Podobne niebezpieczeństwa niosą ze sobą także zdarzenia o znamionach kryzysu, spowodowane przez zagrożenia ekonomiczne, gospodarcze, polityczne, migracje ludności, niepokoje społeczne, zagrożenia ze strony zorganizowanej przestępczości, terroryzmu czy wreszcie będące wynikiem działań sił przyrody. Większość z nich nie wymaga wprowadzenia tzw. kwalifikowanych stanów nadzwyczajnych, określonych w 11 rozdziale konstytucji. Wymaga natomiast szybkich, zdecydowanych i skutecznych działań ze strony wyspecjalizowanych struktur państwa, wyposażonych w jasno sformułowane kompetencje i procedury działania.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#AntoniPodolski">Zgodnie z przyjętą przez rząd premiera Jerzego Buzka i uchwaloną przez Wysoką Izbę reformą ustrojową państwa odpowiedzialność za planowanie cywilne i reagowanie w sytuacjach kryzysowych powinna spoczywać na strukturach cywilnych. Wynika to ponadto z zobowiązań Polski jako członka NATO oraz przyszłego członka Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#AntoniPodolski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Podstawowym celem przygotowania przez rząd projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju było stworzenie sprawnego systemu mogącego zapewnić bezpieczeństwo ludziom, ich mieniu i środowisku w sytuacjach wystąpienia zagrożenia spowodowanego siłami przyrody, katastrofami cywilizacyjnymi czy w przypadku wystąpienia jakiegokolwiek zdarzenia mającego znamiona kryzysu. Prezentowany projekt ustawy określa zasady organizacji i funkcjonowania systemu gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Wzorem innych państw europejskich struktury gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego stanowią część systemu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i integrują wszystkie podsystemy - m.in. krajowy system ratowniczo-gaśniczy - których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, ich mieniu, środowisku i dziedzictwu kulturowemu.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#AntoniPodolski">Ustawa określa i precyzuje katalog zadań wykonywanych w zakresie gotowości cywilnej oraz w toku cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. W zakresie gotowości cywilnej dominują zadania prewencyjne polegające na planowaniu cywilnym, przygotowaniu organizacyjnym i rzeczowym do zwalczania zagrożenia, prowadzeniu stałej obserwacji zjawisk stwarzających zagrożenia oraz przeciwdziałaniu występowaniu zagrożeń, w tym podejmowaniu doraźnych akcji ratowniczych. Cywilne zarządzanie kryzysowe w czasie pokoju obejmuje reagowanie na zagrożenia prowadzące bezpośrednio do kryzysu oraz występujące w czasie jego trwania, a także usuwanie skutków kryzysu, w szczególności poprzez odbudowę tego, co zostało zniszczone.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#AntoniPodolski">Zakres podmiotowy proponowanej ustawy jest bardzo szeroki. W systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju uczestniczą zarówno organy administracji publicznej, jak i osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, przedsiębiorcy, organizacje społeczne, środki masowego przekazu. Zadania z zakresu gotowości cywilnej wykonywane są na wszystkich stopniach zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Wykonywanie podstawowych zadań w tym zakresie odbywa się w powiecie i należy do kompetencji starosty. Wójt wykonuje zadania uzupełniające w stosunku do zadań starosty w swojej gminie. Natomiast koordynacja i pomoc w wykonywaniu zadań w tym zakresie należy do wojewody, a w uzasadnionych przypadkach do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#AntoniPodolski">Projektowana ustawa powierza wykonywanie zadań z zakresu cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju organom sprawującym władzę administracji ogólnej działającym na najniższym stopniu podziału terytorialnego, umożliwiającym skuteczne reagowanie na dane zagrożenie lub kryzys. Projektowane przepisy w sposób bardzo szczegółowy określają zadania organów administracji publicznej sprawującej władzę administracji ogólnej na wszystkich szczeblach sprawowania tej władzy - od prezesa Rady Ministrów, poprzez wojewodę i starostę, aż do wójta gminy. Organy te wykonują swoje funkcje jednoosobowo. Nie wyklucza to jednak możliwości funkcjonowania kolegialnych struktur o charakterze opiniodawczym. Projekt przewiduje jako organ opiniodawczo-doradczy prezesa Rady Ministrów powoływaną przez niego Radę do Spraw Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, w skład której weszliby także przedstawiciele prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmu i Senatu. Do zadań rady będzie należała ocena stanu przygotowania i sprawności systemu, opiniowanie aktów prawnych i innych dokumentów z zakresu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego oraz opracowywanie raportów o przewidywanych zagrożeniach i metodach zapobiegania, przeciwdziałania im i przygotowania się na wypadek ich wystąpienia. Przy pozostałych organach sprawujących władzę administracji ogólnej mogłyby działać organy doradcze w formie zespołów reagowania kryzysowego, w skład których weszliby kierownicy odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych służb oraz inne osoby zapraszane przez wojewodę, starostę lub wójta.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#AntoniPodolski">Ustawa wprowadza zasady przekazywania i przejmowania kompetencji w zależności od zmian skali i natężenia zjawisk kryzysowych. Proponuje się, aby uruchomienie mechanizmów zarządzania kryzysowego należało do tego z organów sprawujących władzę administracji publicznej, który pierwszy uzyskał informację i uznał ją za świadczącą o zagrożeniu prowadzącym bezpośrednio do kryzysu lub o zdarzeniu rodzącym kryzys. Natomiast w czasie trwania kryzysu, w zależności od rozwoju i charakteru zdarzeń, może następować między organami przejmowanie lub przekazywanie kompetencji w zakresie cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Decyzję o przejęciu lub przekazaniu kierowania podejmuje organ działający na wyższym szczeblu zasadniczego podziału terytorialnego państwa, informując o tym organy działające na bezpośrednio niższym szczeblu tego podziału.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#AntoniPodolski">Projekt przewiduje powołanie na szczeblu centralnym Agencji Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, służącej pomocą prezesowi Rady Ministrów w wykonywaniu jego zadań, oraz powołanie Centrum Reagowania Kryzysowego, przy pomocy którego premier w ramach cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju kierowałby działaniami w czasie wystąpienia kryzysu lub działaniami w czasie jego trwania. Projektuje się, że zapewnienie prawidłowego funkcjonowania centrum będzie należało do ministra właściwego do spraw wewnętrznych działającego w porozumieniu z agencją.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#AntoniPodolski">W województwie zakłada się powołanie inspektora gotowości cywilnej, wchodzącego w skład zespolonej administracji rządowej, kierującego inspektoratem gotowości cywilnej. Przewiduje się, iż wojewoda będzie kierował działaniami w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu przy pomocy wojewódzkiego centrum reagowania kryzysowego działającego w strukturze urzędu wojewódzkiego. Wojewoda może przy tym wskazać inną jednostkę organizacyjną w wojewódzkiej administracji zespolonej, w ramach której będzie funkcjonować wojewódzkie centrum kryzysowe. W wojewódzkim centrum będą wykonywane zadania polegające w szczególności na zapewnieniu wojewodzie warunków umożliwiających sprawne kierowanie działaniami w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu na obszarze województwa lub znacznej jego części i koordynowanie ich.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#AntoniPodolski">Analogiczne rozwiązania organizacyjne przewiduje się w powiecie. Swoje zadania i kompetencje starosta będzie wykonywał przy pomocy powiatowego inspektora gotowości cywilnej. Powiatowy inspektor powoływany i odwoływany ma być przez starostę i kierować będzie inspektoratem gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego będącym komórką organizacyjną starostwa powiatowego. Zadania powiatowego inspektora są identyczne jak wojewódzkiego, z tym że odnoszą się do obszaru powiatu. Nieco odmiennie niż na szczeblu wojewódzkim potraktowano powiatowe centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego. Już sama nazwa wskazuje, iż pierwsze miejsce w zadaniach tego centrum będą zajmowały sprawy ratownictwa. Ponadto przewiduje się, iż powinno ono być zlokalizowane i funkcjonować w jednej z powiatowych służb, w szczególności wchodzącej w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#AntoniPodolski">W gminie obowiązkowe będzie powoływanie inspektora gotowości cywilnej, natomiast powołanie inspektoratu gotowości cywilnej oraz utworzenie gminnego centrum ratownictwa i reagowania kryzysowego zależeć będzie od decyzji organów gmin.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#AntoniPodolski">Projekt ustawy przewiduje, iż w działaniach systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego mogą uczestniczyć pododdziały sił zbrojnych Rzeczypospolitej w sytuacjach, gdy użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub niewystarczające. Zgodnie z projektem uczestniczyłyby one w likwidowaniu skutków zdarzeń o charakterze nagłym i przemożnym niewywołujących kryzysu, reagowaniu w sytuacjach wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośrednio kryzys lub zagrożenia, którego następstwem może być kryzys, oraz w czasie trwania kryzysu, a także usuwania skutków kryzysu, w szczególności poprzez odbudowę ze zniszczeń powstałych w czasie jego trwania. Decyzję o użyciu sił zbrojnych podejmuje prezes Rady Ministrów, określając wielkość niezbędnych sił i środków. Realizację tego postanowienia zapewnia minister obrony narodowej. Pododdziały sił zbrojnych w czasie uczestniczenia w działaniach systemu będą podporządkowane wojewodzie. W sytuacji wystąpienia zagrożenia lub kryzysu może zaistnieć, dla ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli w wielkich rozmiarach, potrzeba wprowadzenia ograniczeń w korzystaniu z praw i wolności człowieka i obywatela bądź nałożenia obowiązku świadczeń osobistych i rzeczowych. Dlatego też ustawa określa katalog możliwych i dopuszczalnych ograniczeń praw i wolności, a także obowiązków świadczeń osobistych i rzeczowych. W ustawie przewiduje się, że wszelkie ograniczenia i obowiązki świadczeń wprowadzane będę przez organ właściwy w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju w formie aktów prawa miejscowego.</u>
          <u xml:id="u-131.12" who="#AntoniPodolski">Uznając specyfikę działań mogących wystąpić w czasie kryzysu, ustawa przewiduje sankcje w postaci kary aresztu lub grzywny za naruszenie nakazów lub zakazów określonego zachowania się w stanach kryzysowych. Ze względu na kompleksowy charakter projektu aktu ustawodawczego regulującego całość problematyki gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju przepisy karne umieszczono w niniejszej ustawie, a nie w Kodeksie wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-131.13" who="#AntoniPodolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konsekwencją nowego modelu ustrojowego gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju jest zmiana ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej, gdzie skreśla się wszelkie zwroty zawierające termin „obrona cywilna”, a także cały rozdział IV, tym samym odłączając problematykę gotowości cywilnej od regulacji prawnej dotyczącej zagadnień obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-131.14" who="#AntoniPodolski">Ustawa likwiduje odrębny system ochrony przeciwpowodziowej oparty na kolegialnych strukturach komitetów przeciwpowodziowych, włączając go do zadań z zakresu gotowości cywilnej realizowanych przez jednoosobowe organy administracji. Dostosowuje dotychczasowy podsystem ochrony przeciwpożarowej do warunków działania w systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju.</u>
          <u xml:id="u-131.15" who="#AntoniPodolski">Kolejna grupa zmian obowiązujących przepisów dotyczy spraw o charakterze finansowo-prawnym. Generalnie polegają one na tym, iż środki bardzo różnorodnych funduszy mogą być przeznaczone na finansowanie zadań w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Dotyczy to zwłaszcza funduszu gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym oraz funduszu ochrony gruntów rolnych. Przewiduje się, że wejście w życie ustawy nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa w 2000 i 2001 r. Wymagane do realizacji w tych latach przedsięwzięcia zostaną sfinansowane bowiem ze środków przeznaczonych na obronę cywilną w budżecie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w budżetach wojewodów i starostów. Jednocześnie w budżecie państwa zgodnie z projektem ustawy stworzy się rezerwę ogólną, nie wyższą niż 0,3% wydatków budżetu, przeznaczoną w szczególności na cele związane z reagowaniem w sytuacji wystąpienia zagrożenia lub kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-131.16" who="#AntoniPodolski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przygotowane jednocześnie z omawianym projektem ustawy przepisy wykonawcze w postaci projektów rozporządzeń prezesa Rady Ministrów regulują sprawy dotyczące w szczególności: włączania pododdziałów sił zbrojnych do uczestniczenia w systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, organizacji i trybu pracy Rady do Spraw Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, organizacji i trybu pracy zespołów reagowania kryzysowego oraz innych aktów.</u>
          <u xml:id="u-131.17" who="#AntoniPodolski">Uregulowania zawarte w projekcie ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym są w pełni zgodne z prawem Unii Europejskiej obowiązującym w przedmiotowym zakresie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.18" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu ministra środowiska, pana Antoniego Tokarczuka, w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AntoniTokarczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zasięg i rozmiary katastrofy powodziowej w 1997 r., skala spowodowanych przez nią zniszczeń i strat mają swoje źródła i przyczyny w nagromadzonych przez dziesięciolecia zaniedbaniach i błędach technicznych, organizacyjnych oraz legislacyjnych. Przeprowadzona dokładna diagnoza stanu rzeczy, w tym pośrednich i bezpośrednich przyczyn klęski powodzi, stała się podstawą do określenia celów i kierunków działań oraz przygotowania kompleksowego programu zabezpieczenia społeczeństwa i państwa przed skutkami powodzi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#AntoniTokarczuk">Nie będę mówił tutaj o przyczynach, które spowodowały powódź, i, po drugie, nie będę mówił o przyczynach trudności z opanowaniem tego żywiołu. Mają państwo posłowie naszą analizę przyczyn w materiałach. Dokładna analiza tych przyczyn stała się podstawą opracowania programu działań rządu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#AntoniTokarczuk">Stworzenie podstaw prawnych i organizacyjnych nowoczesnego systemu ochrony oraz koordynowania działań różnych służb w czasie klęsk żywiołowych i katastrof ekologicznych jest problemem podstawowym. Potrzeba taka wynika chociażby z następujących dwóch faktów:</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#AntoniTokarczuk">Po pierwsze, stan prawny związany z działalnością w dziedzinach zwalczania klęsk żywiołowych oraz funkcjonowaniem struktur przeciwpowodziowych regulowany jest przez szereg aktów normatywnych datowanych od 1953 r.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#AntoniTokarczuk">Po drugie, brak jasno określonych kompetencji i odpowiedzialności organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego, zasad współdziałania ogniw zmilitaryzowanych i cywilnych oraz koordynacji działań i podległości poszczególnych służb ratowniczych, co doprowadziło w obliczu katastrofy do niedowładu w zarządzaniu i dowodzeniu, bałaganu kompetencyjnego.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#AntoniTokarczuk">Dlatego tak ważne jest uchwalenie ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu w czasie sytuacji kryzysowych. Istnieje pilna potrzeba uchwalenia nowego Prawa wodnego, weryfikacji koncepcji planów zagospodarowania przestrzennego, przepisów dotyczących ochrony środowiska przyrodniczego oraz przepisów określających warunki działalności przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych podczas stanów nadzwyczajnych. Większość stosownych projektów ustaw została przez rząd przesłana do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#AntoniTokarczuk">Kolejnym konkretnym działaniem jest odbudowa, modernizacja i rozbudowa urządzeń służących zapobieganiu powodziom. Doraźna odbudowa zdecydowanej większości przerwanych i zniszczonych odcinków wałów i niektórych innych urządzeń hydrotechnicznych nastąpiła w latach 1997–1998.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#AntoniTokarczuk">Na wniosek Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz ministra pełnomocnika rządu do spraw usuwania skutków powodzi Rada Ministrów w 1997 r. przeznaczyła z rezerwy centralnej budżetu państwa kwotę 137 mln zł, która została przekazana do 33 województw. Kwoty te były w dyspozycji inwestorów - wojewódzkich zarządów melioracji i urządzeń wodnych.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#AntoniTokarczuk">W grudniu 1997 r. zaciągnięto w Europejskim Banku Inwestycyjnym kredyt, w ramach którego 72 mln ECU przeznaczono na odbudowę i modernizację urządzeń melioracji wodnych podstawowych w latach 1998–2000. Razem z częścią rezerwy centralnej budżetu państwa stanowi to kwotę około 417 mln zł, przeznaczoną na realizację 470 zadań inwestycyjnych na terenie 28 województw.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#AntoniTokarczuk">Do końca 1999 r. wydatkowano 389 mln zł z kredytu Europejskiego Banku Inwestycyjnego i ze środków rezerwy celowej budżetu państwa. Pozostała kwota w wysokości ponad 60 mln zł wykorzystana będzie na dokończenie programu odbudowy i remontu wałów i urządzeń melioracji podstawowych, zniszczonych lub uszkodzonych przez powodzie w latach 1997–1998. Zakończenie tego zadania przewidziane jest na połowę 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#AntoniTokarczuk">Na początku 1999 r. rząd zaciągnął w Banku Rozwoju Rady Europy pożyczkę na sfinansowanie w latach 1999–2001 usuwania skutków powodzi, na naprawę i modernizację urządzeń melioracji wodnych podstawowych (obwałowania rzek, naprawa urządzeń hydrotechnicznych, regulacja koryt rzecznych) oraz tak znaczące inwestycje w gospodarce wodnej jak dokończenie budowy zbiorników wodnych „Topola” i „Kozielno” na Nysie Kłodzkiej i budowa kanału ulgi dla Opola (planowane zakończenie tych inwestycji — czerwiec 2001 r.)</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#AntoniTokarczuk">Łącznie na cele związane z odbudową i modernizacją melioracji podstawowych w latach 1998–2001 będzie wydanych ponad 1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-133.12" who="#AntoniTokarczuk">Oprócz środków pochodzących z kredytów i towarzyszących im środków budżetowych (rezerwy celowej) corocznie wojewodowie kierują na inwestycje z zakresu budowy i modernizacji urządzeń melioracji wodnych podstawowych około 100 mln zł oraz około 130 mln zł na utrzymanie i eksploatację tych urządzeń, co zaspokaja około 30% potrzeb w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-133.13" who="#AntoniTokarczuk">Do chwili obecnej nie zostały rozstrzygnięte problemy finansowania koniecznej kontynuacji prac w tej dziedzinie po zakończeniu programu odbudowy i modernizacji po powodzi w 1997 r. Tymczasem pełna, docelowa modernizacja istniejących obwałowań i budowa nowych przy osiągniętym poziomie nakładów finansowych na ten cel w latach 1998–2000 wymagałaby kilku lat intensywnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-133.14" who="#AntoniTokarczuk">W 1999 r. przede wszystkim w ramach tzw. komponentu B-3 projektu Banku Światowego „Likwidacja skutków powodzi” finansowego ze środków pochodzących z kredytu Europejskiego Banku Inwestycyjnego rozpoczęto realizację kompleksowego systemu zabezpieczeń przeciwpowodziowych w powiązaniu z całościową strategią zagospodarowania obszarów zagrożonych.</u>
          <u xml:id="u-133.15" who="#AntoniTokarczuk">W ramach tego komponentu realizowane są takie zadania jak:</u>
          <u xml:id="u-133.16" who="#AntoniTokarczuk">- dokończenie budowy i usunięcie skutków powodzi na polderze „Buków”,</u>
          <u xml:id="u-133.17" who="#AntoniTokarczuk">- dokończenie budowy obiektów ochrony przeciwpowodziowej Kędzierzyna-Koźla na rzece Odrze,</u>
          <u xml:id="u-133.18" who="#AntoniTokarczuk">- remont i modernizacja zbiornika „Tresna” na rzece Sole,</u>
          <u xml:id="u-133.19" who="#AntoniTokarczuk">- remont i modernizacja zbiornika „Czaniec” na Sole,</u>
          <u xml:id="u-133.20" who="#AntoniTokarczuk">- remont i modernizacja zbiornika „Mirsk” na Długim Potoku,</u>
          <u xml:id="u-133.21" who="#AntoniTokarczuk">- remont i modernizacja zbiornika „Stronie Śląskie” na Morawie.</u>
          <u xml:id="u-133.22" who="#AntoniTokarczuk">Realizacja dwóch ostatnich wymienionych zadań (remont zbiorników „Mirsk” i „Stronie Śląskie”) zakończona została w 1999 r. Prace na obiektach „Czaniec”, „Tresna” i Kędzierzyn-Koźle ukończone zostaną w 2000 r., zaś na polderze „Buków” w 2001.</u>
          <u xml:id="u-133.23" who="#AntoniTokarczuk">Równolegle prowadzone są prace nad: modernizacją systemu ochrony przeciwpowodziowej we Wrocławskim Węźle Wodnym, przygotowaniem dokumentacji warunków do rozpoczęcia budowy zbiorników wodnych Kamieniec Ząbkowicki na Nysie Kłodzkiej i Racibórz na Odrze, jako pierwszoplanowych inwestycji w ramach tworzonego systemu zabezpieczenia przeciwpowodziowego.</u>
          <u xml:id="u-133.24" who="#AntoniTokarczuk">Po powodzi w 1997 r. podpisano 4 sierpnia 1997 r. porozumienie ministrów ochrony środowiska Polski, Niemiec i Czech, włączające działania przeciwpowodziowe do działań Komisji Ochrony Wód Odry przed Zanieczyszczeniem, oraz 2 sierpnia 1997 r. minister spraw wewnętrznych i administracji RP, federalny minister gospodarki przestrzennej i urbanistyki Niemiec, wicepremier i minister ochrony środowiska Republiki Czeskiej zawarli porozumienie dotyczące prewencyjnej ochrony przed powodziami przez odpowiednie planowanie przestrzenne w dorzeczu Odry. Zgodnie z tymi porozumieniami została utworzona międzynarodowa grupa robocza. Jej zadaniem jest opracowanie trójstronnego programu działań. Na szczególną uwagę zasługuje współpraca z rządem krajowym Brandenburgii. Wymiana informacji i doświadczeń przyniosła już konkretne rezultaty. Podpisano porozumienie o wymianie ekspertów w sytuacji zagrożenia powodzią. Przyjęto też wspólny program działań w dorzeczu Odry pt. „Przyszłość i bezpieczeństwo dla dorzecza Odry”.</u>
          <u xml:id="u-133.25" who="#AntoniTokarczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W maju br. rząd przyjął i przesłał do Sejmu „Program dla Odry 2006” oraz projekt ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego obejmującego swym zakresem strategię modernizacji odrzańskiego systemu wodnego. Pragnę podkreślić, że „Program dla Odry 2006” stanowi pewien przełom nie tylko w dotychczasowej gospodarce wodnej, ale także w zapobieganiu skutkom powodzi. Jest to program wieloletni, wielonakładowy, który gwarantuje, że będą efektywne, pożądane skutki. Jeżeli koszty powodzi możemy szacować na 14 mld zł, to sądzę, że wydanie na „Program Odry 2006” 7 mld zł jest w pełni uzasadnione, tym bardziej, że daje pełną szansę na to, że ten poziom, ta wysokość fali, można powiedzieć, będzie zagospodarowana w trakcie realizacji tego programu.</u>
          <u xml:id="u-133.26" who="#AntoniTokarczuk">Celem „Programu dla Odry 2006” jest zbudowanie systemu racjonalnej gospodarki wodnej dorzecza Odry, ze szczególnym uwzględnieniem priorytetów o znaczeniu międzynarodowym: ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry, ochrony czystości wody i środowiska przyrodniczego, funkcji transportowej. W odniesieniu do funkcji ochrony przeciwpowodziowej zakłada się koordynację działań w zakresie: usuwania szkód powodziowych powstałych w roku 1997, usuwania szkód powodziowych z roku 1998, modernizacji i rozbudowy istniejącego systemu ochrony przeciwpowodziowej. Nie będę na ten temat więcej mówił, aczkolwiek temat jest godzien szerszego potraktowania. Skoro bowiem rząd już przyjął program, który będzie przedmiotem debaty w parlamencie, to w tym miejscu nie muszę go chyba szerzej omawiać.</u>
          <u xml:id="u-133.27" who="#AntoniTokarczuk">Jeżeli chodzi o Wisłę, to podjęta już została inicjatywa ze strony Związku Miast Nadwiślańskich, Ligi Morskiej i innych podmiotów samorządów, przy współpracy z resortem środowiska. Została nawet podpisana umowa, która zapoczątkowuje opracowanie podobnego programu dla Wisły.</u>
          <u xml:id="u-133.28" who="#AntoniTokarczuk">Skuteczna koordynacja działań służb ratowniczych w stanach klęsk żywiołowych, w tym zwłaszcza powodzi, wymaga stworzenia nowoczesnego systemu monitorowania zagrożeń. Słabość istniejących struktur wydatnie uwidoczniła się podczas powodzi w latach 1997–1998. Dotyczy to w mniejszym stopniu służby meteorologicznej, która działa już w systemie międzynarodowym, w większym zaś służby hydrologicznej, niedostatecznie rozbudowanej i wyposażonej w przestarzałe urządzenia. W 1997 r. Bank Światowy udzielił Polsce pożyczki w kwocie 200 mln dolarów na realizację projektu „Usuwanie skutków powodzi”. Z całej sumy 80 mln dolarów przeznaczonych zostało na realizację komponentu B tego projektu pod nazwą „Osłona przeciwpowodziowa i ograniczenie zagrożenia”, którego realizacja rozpoczęła się w 1998 r. Celem realizacji komponentu B jest ograniczenie zagrożenia życia ludzi, ograniczenie szkód ekonomicznych i ekologicznych wywołanych powodziami.</u>
          <u xml:id="u-133.29" who="#AntoniTokarczuk">W ramach części składowej B projektu finansowanego ze środków Banku Światowego realizowane są 4 programy szczegółowe:</u>
          <u xml:id="u-133.30" who="#AntoniTokarczuk">- Komponent B-1 - planowanie osłony przeciwpowodziowej w zlewni. Głównym celem komponentu B-1 jest tworzenie podstaw skutecznej strategii ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczach górnej i środkowej Odry oraz górnej Wisły.</u>
          <u xml:id="u-133.31" who="#AntoniTokarczuk">- Komponent B-2 - monitorowanie, prognozowanie i ostrzeganie. Celem tego komponentu jest budowanie niezawodnego systemu informacyjnego o aktualnej i przewidywanej sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej dorzeczy.</u>
          <u xml:id="u-133.32" who="#AntoniTokarczuk">- Komponent B-4 - prewencja i ograniczenie ryzyka powodzi. Celem tego komponentu jest zwiększenie zdolności władz lokalnych do ograniczenia podatności na zagrożenia powodziowe, zmniejszenie strat i ograniczenie obciążenia budżetów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-133.33" who="#AntoniTokarczuk">Aktualnie trwają prace nad stworzeniem systemu zabezpieczeń finansowych programu przeciwpowodziowego i usuwania skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-133.34" who="#AntoniTokarczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przekazując niniejszą informację, dzielę się z państwem ogromem prac już wykonanych, zdając sobie jednocześnie sprawę ze znacznego zakresu prac, które należy jeszcze wykonać. Dlatego też odwołuję się do pań posłanek i panów posłów o pilne uchwalenie ustaw mających wpływ na rozwiązywanie trudnych problemów wynikających z zagrożenia powodzią w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-133.35" who="#AntoniTokarczuk">Kończąc, z całą mocą chcę podkreślić potrzebę i konieczność kontynuacji rozpoczętych prac w dziedzinie tworzenia systemu ochrony przeciwpowodziowej kraju. Ich powstrzymanie lub tylko spowolnienie może mieć skutki katastrofalne dla bezpieczeństwa kraju i obywateli, dla gospodarki, dla finansów państwa, bowiem powroty do spraw zaniechanych lub zatrzymanych są bardzo kosztowne. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-133.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanKról">Dziękuję panu wiceministrowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Wiązowskiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że impulsem do tego, aby uchwalić wreszcie ustawę o działaniu w momencie powstania kryzysu, zagrożenia kryzysem jest powódź z roku 1997, która dotknęła tak wiele osób w Polsce i obnażyła ówczesny chaos organizacyjny i decyzyjny, który panował w całym obrębie przynajmniej dorzecza rzeki Odry, gdzie również przyszło mi pracować w tym okresie.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Klub Akcji Wyborczej Solidarność, który mam zaszczyt reprezentować, zawsze popiera wszelkie działania, które służą poprawie bytu i bezpieczeństwa państwa polskiego i jego obywateli. Dlatego z dużym zadowoleniem przyjmujemy fakt przedstawienia Wysokiej Izbie projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, druk nr 1861. W związku z różnorodnością anomalii pogodowych związanych z rozregulowaniem klimatycznym wyraźnie wzrasta ilość różnych zdarzeń kryzysowych stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia mieszkańców różnych rejonów Polski. Projekt ustawy przedstawiony przez rząd pana Jerzego Buzka stanowi część systemu wewnętrznego bezpieczeństwa państwa, określając współzależność i obowiązek współdziałania wszelkich czynników i wszelkich podmiotów w czasie trwania i usuwania skutków kryzysu. Wprowadzenie pod obrady Sejmu projektu tej ustawy jest powodem naszej satysfakcji, tak jak i to co zostało wykonane w ramach usuwania skutków, i co zostało zmodernizowane po katastrofalnej powodzi z 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Korzystając z okazji, pragnę wraz z wieloma wójtami i burmistrzami gmin Dolnego Śląska podziękować parlamentowi, ale przede wszystkim rządowi pana premiera Buzka za te wielkie dokonania.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie lipcowej powodzi w 1997 r. byłem burmistrzem Oławy i przewodniczącym Rejonowego Komitetu Przeciwpowodziowego. Miasto Oława jako jedno z niewielu prawie samodzielnie poradziło sobie wtedy z zagrożeniem powodziowym z przepełnionych dwóch rzek, Odry i Oławy, przez nie przepływających. Podczas tego lipcowego kataklizmu prawie wszyscy Polacy zachowali się godnie. Napawa mnie jednak szczególną dumą postawa Dolnoślązaków, wrocławian i mieszkańców ziemi oławskiej w tych okropnych dniach. Analizując poszczególne paragrafy projektu ustawy, stwierdzam, że brak takich uregulowań wtedy powodował, że przekraczałem swoje kompetencje, a podejmowane przeze mnie decyzje nie miały prawnego oparcia, pomimo tego że były słuszne.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Przedstawiony dziś przez rząd projekt ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym ustanawia zasady postępowania przed zaistnieniem stanu kryzysowego, w czasie jego trwania i po zaistnieniu tego stanu.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szukając dobrych i złych cech projektu, pragnę zaznaczyć, że samo stworzenie sprawnego, niefikcyjnego systemu reagowania na stany kryzysowe jest bardzo dużym osiągnięciem.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Do atutów tego systemu zaliczyć należy dopasowanie go do obowiązującego układu administracji publicznej, z jasnym określeniem kompetencji i odpowiedzialności poszczególnych organów tej administracji. Silna pozycja prezesa Rady Ministrów, któremu podlega Agencja Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, zasada jednoosobowego kierownictwa na każdym stopniu podziału terytorialnego kraju, w zakresie zapobiegania zagrożeniom i zarządzania w czasie stanu kryzysowego, gwarantuje skuteczność i sprawność funkcjonowania tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Projekt ustawy oddziela zadania armii od zadań z zakresu planowania i zarządzania w związku ze stanami kryzysowymi. Pozostawiając je w rękach władz cywilnych, powoduje się większą czujność i mobilność tych władz, korzystających z pomocy wojska tylko w sytuacjach katastrofalnych.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Do dalszych atutów tej ustawy należy stworzenie podstawy systemowo-prawnej umożliwiającej określenie konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych, to jest klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego i stanu wojennego, oraz likwidacja fikcji istnienia obrony cywilnej jako elementu systemu obrony państwa na wypadek wojny.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Do niewątpliwych zalet projektu należy wykorzystanie pozytywnych dotychczasowych przekształceń poszczególnych służb i straży poprzez zintegrowanie wszystkich systemów ratowniczych w nich działających, w czasie zarządzania kryzysowego, przy zachowaniu ich samodzielnego funkcjonowania w pozostałych sytuacjach.</u>
          <u xml:id="u-135.10" who="#WaldemarBogdanWiązowski">O skutecznym likwidowaniu zagrożenia decyduje często czas otrzymania informacji i szybkość podjęcia decyzji. Zapis w art. 23, dający możliwość uruchamiania cywilnego zarządzania kryzysowego przez ten organ, który otrzymał informację jako pierwszy, odpowiada na tę potrzebę. Tak więc system reagowania na stany kryzysowe jest zgodny z przyjęciem poziomu lokalnego jako podstawowego dla realizacji zadań w tym zakresie, umocowując powiat jako jednostkę wiodącą.</u>
          <u xml:id="u-135.11" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Dobrą stroną projektu ustawy jest również jej zgodność z zasadą powszechności, oznaczającą uczestnictwo w systemie zarówno władz publicznych wszystkich stopni, jak i instytucji sektora publicznego, prywatnego oraz obywateli i ich organizacji.</u>
          <u xml:id="u-135.12" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Dopełnieniem dobrych stron projektu ustawy jest m.in. dość precyzyjne opisanie zagadnień dotyczących ograniczania w korzystaniu z praw i wolności oraz obowiązków świadczeń. Ta część ustawy wraz z częścią dotyczącą przepisów karnych reguluje stałą sferę zachowań osób i instytucji, które funkcjonują w obszarze zaistnienia sytuacji kryzysowej.</u>
          <u xml:id="u-135.13" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Projekt ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju nie jest pozbawiony wad. Należą do nich:</u>
          <u xml:id="u-135.14" who="#WaldemarBogdanWiązowski">1) zasady uruchamiania i przejmowania zarządzania kryzysowego (art. 23), które mogą powodować odpychanie od siebie odpowiedzialności i kosztów prowadzenia działalności, a czasem nieuzasadnione przerzucanie obowiązku prowadzenia zarządzania kryzysowego na organ niższego szczebla,</u>
          <u xml:id="u-135.15" who="#WaldemarBogdanWiązowski">2) brak zapisów regulujących zasady finansowania całego systemu oraz opisania delegacji ustawowych dla poszczególnych ministrów, związanych ze stanem kryzysowym,</u>
          <u xml:id="u-135.16" who="#WaldemarBogdanWiązowski">3) brak precyzyjnego zdefiniowania różnych pojęć, np.: zarządzanie kryzysowe, kierowanie działaniami itp.; w efekcie trudno zorientować się, jakim zakresem kompetencji i odpowiedzialności dysponuje organ administracji ogólnej, a jakim służba interwencyjna, np. policja lub straż.</u>
          <u xml:id="u-135.17" who="#WaldemarBogdanWiązowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pomimo pewnych niedomagań, które zapewne zostaną usunięte przez parlament w trakcie dalszej pracy nad projektem tej ustawy, klub Akcji Wyborczej Solidarność jest za szybkim przyjęciem ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, zawartym w druku nr 1861. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Sobotkę w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#ZbigniewSobotka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Połączenie dwóch debat czy dwóch punktów w jednej debacie uważam za nieporozumienie, bowiem informacja o działaniach rządu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom to zbiór pobożnych życzeń i opis zadań czy zdarzeń, które doprowadziły do złego obecnie stanu zabezpieczeń przed powodzią. A przecież minęło od tej pamiętnej powodzi tysiąclecia z 1997 r. trzy lata i, mówię to z przykrością - niewiele się w tej materii zmieniło, o czym świadczy także fakt, że od trzech lat leżą, złożone przez pana prezydenta, trzy ustawy: o stanie klęski żywiołowej, o stanie wyjątkowym, o stanie wojennym. Na szczęście nic wielkiego się w tym czasie nie wydarzyło, ale to świadczy o tym, że rząd nie wyciąga wniosków z tamtej powodzi i bagatelizuje problemy, licząc na cud, że Polską ominą kataklizmy i katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#ZbigniewSobotka">Dlatego też skupię się na ustawie o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju. Jest to bowiem niezwykle potrzebna ustawa, powiedziałbym, oczekiwana regulacja prawna. Doświadczenia powodzi z lipca 1997 r. dobitnie pokazały brak spójnego systemu bezpieczeństwa cywilnego i nowoczesnych rozwiązań w przeciwdziałaniu i zwalczaniu skutków kataklizmów i katastrof cywilizacyjnych. Pamiętają państwo, że wiele z tych rozwiązań tworzyliśmy ad hoc na potrzeby tej katastrofy, a były to: rządowy zespół reagowania kryzysowego, centrum koordynacyjne rządu, urząd pełnomocnika do spraw odbudowy po powodzi, że o wielu innych inicjatywach, jak osłona psychologiczna poszkodowanych, międzynarodowa pomoc humanitarna, raport końcowy, nie wspomnę.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#ZbigniewSobotka">Po trzech latach urodziła się ustawa - projekt, który niestety wprowadza stare po nowemu. Oczekiwaliśmy, że będzie to ustawa ustrojowa, tworząca spójne rozwiązania w sposób nowoczesny, europejski i euroatlantycki. Niestety, poza wprowadzeniem nowego rozwiązania planowania cywilnego, niezwykle potrzebnego, stare struktury, z niewiele zmienionymi zadaniami, próbuje się wpasować w inny ustrój państwa i inne czasy, i to jest niezwykle niepokojące, a nawet szkodliwe. Pozwolę sobie przedstawić państwu kilkanaście problemów na poparcie mojej tezy.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#ZbigniewSobotka">Po pierwsze, sam tytuł ustawy: gotowość cywilna i cywilne zarządzanie kryzysowe w czasie pokoju, budzi wątpliwości. Nauka i praktyka nie odróżniają czy nie rozróżniają zarządzania w sytuacjach kryzysowych, czy jest ono cywilne, czy wojskowe, czy rządowe, czy samorządowe. Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych jest jedno i nie ma takiej potrzeby, aby już w tytule mówić o wyższości zarządzania kryzysowego, na przykład wojskowego nad cywilnym czy odwrotnie. Myślę także, że niedopuszczalny jest podział gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, w czasie stanu klęski żywiołowej, w czasie wojny. Nie stać jest państwa na budowanie dwóch lub trzech systemów. Do tej pory, do 1997, był budowany system obrony cywilnej na okres wojny i nie sprawdził się on nawet w czasie powodzi. Wszyscy z państwa pamiętają sterty tajnych planów, map, urządzeń schronowych, magazynów nikomu i niczemu nieprzydatnych.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#ZbigniewSobotka">Ponadto rodzą się pytania, jak ma wyglądać gotowość cywilna w okresie zagrożenia największym kataklizmem czy kryzysem, jakim jest wojna. Jak ma wyglądać zarządzanie kryzysowe? Czy będzie inna organizacja państwa w stanie wyjątkowym czy klęski żywiołowej? Do tych stanów będziemy budować oddzielny system, bo z art. 6 jasno wynika, że ustawa ta nie reguluje kwestii zarządzania kryzysowego w stanach nadzwyczajnych, określonych w rozdziale XI Konstytucji Rzeczypospolitej. Cały ten supersystem gotowości cywilnej jedynie zmienia podporządkowanie i rozbudowuje się, co potwierdza art. 13 projektu ustawy zmieniający dotychczasowe podporządkowanie ministrowi spraw wewnętrznych i administracji i przekazanie prezesowi Rady Ministrów. Wydłuża się w ten sposób proces decyzyjny, a przecież powstają nowe ciała: Rada do Spraw Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, ciało doradcze, czy na szczeblu centralnym, art. 25, Agencja Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, gdzie zarządza dyrektor; szczebel wojewódzki — wojewódzki inspektorat gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego, wojewódzki inspektor; szczebel powiatowy — powiatowy inspektorat gotowości cywilnej; szczebel gminny — gminny inspektor gotowości cywilnej. Ponadto wszyscy ministrowie i kierownicy urzędów centralnych będą fundowali sobie na nowo departamenty gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego, co wynika z zadań zawartych w art. 20, a to też już było.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#ZbigniewSobotka">Wszystkie wymienione wyżej poziomy władzy rządowej i samorządowej kierują działaniami przy pomocy centrów reagowania kryzysowego - bardzo potrzebnych instytucji; tyle tylko, że w art. 31 norma prawna mówi, że centra te mają zapewnić warunki umożliwiające sprawne kierowanie i koordynowanie działań w czasie trwania kryzysu. Pytam: Jakie warunki? Telefon, mapę, tapczan, biurko czy może informatyczny system symulacji zdarzeń, monitoring satelitarny itp.? Kto ma określić, kiedy te warunki będą spełnione i wystarczające do skutecznego kierowania w skomplikowanych sytuacjach kryzysowych?</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#ZbigniewSobotka">Jaka będzie odpowiedzialność ministra właściwego do spraw wewnętrznych, skoro nie jest on właściwy w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego - tylko premier rządu (art. 13) - ale ma za to utrzymywać i zapewnić funkcjonowanie Centrum Reagowania Kryzysowego w porozumieniu z agencją (art. 27)? To przecież minister spraw wewnętrznych i administracji ma cały sektor służb ratowniczych i bezpieczeństwa, które będą reagowały w warunkach kryzysu jako pierwsze. We wszystkich krajach Unii Europejskiej i NATO ochrona cywilna i gotowość cywilna jest zadaniem ministra właściwego do spraw wewnętrznych i to on jest w imieniu rządu odpowiedzialny za bezpieczeństwo cywilne państwa. Najwięcej zadań przypisanych jest szczeblom samorządowym w zakresie wykonawczym, natomiast szczebel rządowy ma uprawnienia koordynacyjno-wspomagające.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#ZbigniewSobotka">W ustawie zawarty jest katalog pobożnych życzeń przepisanych z różnych dokumentów krajowych i międzynarodowych, za którymi nie stoją żadne normy prawne wskazujące, jak i kto ma te hasła realizować, kto ma to finansować. Przytoczę niektóre hasła: planowanie cywilne, przygotowanie organizacyjne, odbudowa ze zniszczeń, prowadzenie stałej obserwacji, osiąganie właściwego stanu, zapewnienie warunków, całokształt przedsięwzięć planistycznych i organizacyjnych. Prawie takie same hasła funkcjonowały w poprzedniej ustawie i przepisach wykonawczych, a ich ogólnikowość niczego do tej pory nie załatwiła. Takim chaotycznym językiem opisany niefortunnie system bezpieczeństwa cywilnego i cywilnego zarządzania kryzysowego nie jest w stanie zapewnić niczego - ani bezpieczeństwa, ani dobrego zarządzania kryzysowego, ani minimalnych warunków życia ludzi w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu; to zadanie bowiem nie powinno być celem systemu, lecz zadaniami władz gminy, powiatu, województwa czy kraju. Celem systemu opisanego w ustawie winno być zapewnienie odpowiednich warunków, by istniała możliwość realizacji tych skomplikowanych zadań.</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#ZbigniewSobotka">W zapisanym w art. 4 i 6 i poutykanym nieudolnie w innych artykułach katalogu zadań planowania cywilnego i zarządzania kryzysowego w ogóle nie bierze się pod uwagę dotychczasowych doświadczeń, dorobku wiedzy zdobytej przez naukę, instytucje i ekspertów, a co najważniejsze, podobnych rozwiązań w krajach europejskich; między innymi takich, jak:</u>
          <u xml:id="u-137.9" who="#ZbigniewSobotka">W fazie zapobiegania:</u>
          <u xml:id="u-137.10" who="#ZbigniewSobotka">1) analizy kategoryzacji zagrożeń;</u>
          <u xml:id="u-137.11" who="#ZbigniewSobotka">2) wykorzystywania systemów monitoringu w Polsce, na który wydaje się olbrzymie środki, które nie służą celom strategicznym ani społeczeństwu w ogóle (przykładem może być monitoring hydrometeorologiczny, trzęsień ziemi, zagrożeń chemicznych czy wielu innych), rozproszone służą same sobie lub wąskim grupom ludzi;</u>
          <u xml:id="u-137.12" who="#ZbigniewSobotka">3) oceny wrażliwości społeczeństwa na zagrożenia, w zależności od uwarunkowań psychologicznych, demograficznych i ekonomicznych, brania pod uwagę specjalnych grup społecznych, dzieci, osób starszych, osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-137.13" who="#ZbigniewSobotka">4) racjonalnego, odpornego na zagrożenia planowania zagospodarowania przestrzennego;</u>
          <u xml:id="u-137.14" who="#ZbigniewSobotka">5) stworzenia metod gospodarowania budżetem dla osiągnięcia celów bezpieczeństwa cywilnego, np. system zachęt dla samorządów, system dotacji i pożyczek, system ulg dla osób prawnych i fizycznych;</u>
          <u xml:id="u-137.15" who="#ZbigniewSobotka">6) opracowania metody oceny strat ludzkich, mienia i infrastruktury powodowanych przez kataklizmy i katastrofy;</u>
          <u xml:id="u-137.16" who="#ZbigniewSobotka">7) określenia planów działań zapobiegawczych, ustalenia w tym zakresie priorytetowych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-137.17" who="#ZbigniewSobotka">W fazie przygotowania:</u>
          <u xml:id="u-137.18" who="#ZbigniewSobotka">1) nadania odpowiedniej rangi planom reagowania kryzysowego i ścisłego powiązania ich z planowaniem cywilnym;</u>
          <u xml:id="u-137.19" who="#ZbigniewSobotka">2) jednoznacznego określenia systemu budowy centrów reagowania kryzysowego. Dowolność tu, to chaos i brak porozumienia między nimi. Należy określić zasady komunikacji: media - społeczeństwo - instytucje i organizacje, w tym: jednolitość, szybkość, maksymalizacja i otwartość informacji;</u>
          <u xml:id="u-137.20" who="#ZbigniewSobotka">3) określenia systemów monitorowania i wykrywania zagrożeń;</u>
          <u xml:id="u-137.21" who="#ZbigniewSobotka">4) jasnego określenia procedur zwracania się o pomoc i jej udzielania, w tym o pomoc humanitarną i specjalistyczną;</u>
          <u xml:id="u-137.22" who="#ZbigniewSobotka">5) opracowania baz danych o możliwościach pozyskiwania środków i materiałów w razie potrzeby z odpowiednich podmiotów w państwie (agencji, rezerw państwowych i prywatnych, baz magazynowych);</u>
          <u xml:id="u-137.23" who="#ZbigniewSobotka">6) opracowania zasad wdrożenia systemu alarmowania i ostrzegania o zagrożeniach;</u>
          <u xml:id="u-137.24" who="#ZbigniewSobotka">7) edukacji społeczeństwa, w tym:</u>
          <u xml:id="u-137.25" who="#ZbigniewSobotka">— uświadamiania ludności zagrożeń od przyrody, cywilizacji i transformacji ekonomicznej;</u>
          <u xml:id="u-137.26" who="#ZbigniewSobotka">— określenia zasad zachowania i zasad samoochrony;</u>
          <u xml:id="u-137.27" who="#ZbigniewSobotka">W fazie reagowania:</u>
          <u xml:id="u-137.28" who="#ZbigniewSobotka">1) utrzymywania na odpowiednim poziomie służb ratowniczych w kraju, w tym: profesjonalnych, ochotniczych oraz pozarządowych instytucji wspierających i humanitarnych;</u>
          <u xml:id="u-137.29" who="#ZbigniewSobotka">2) utrzymania w stałym funkcjonowaniu centrów reagowania kryzysowego: stałe monitorowanie, analizowanie sytuacji, wnioskowanie o stanie zagrożenia, wypracowanie wariantów decyzji, podejmowanie decyzji;</u>
          <u xml:id="u-137.30" who="#ZbigniewSobotka">3) zarządzania informacją;</u>
          <u xml:id="u-137.31" who="#ZbigniewSobotka">4) systemu uruchamiania procedur;</u>
          <u xml:id="u-137.32" who="#ZbigniewSobotka">5) systemu uruchamiania struktur ratowniczych i pomocowych;</u>
          <u xml:id="u-137.33" who="#ZbigniewSobotka">6) rozpisania modelu koordynowania, kierowania i dowodzenia; przypisania tu jednoznacznej odpowiedzialności przez zdefiniowanie, trzymając się zasady, że jeżeli nie można pomóc, to nie należy przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-137.34" who="#ZbigniewSobotka">Wreszcie w fazie odbudowy po katastrofach:</u>
          <u xml:id="u-137.35" who="#ZbigniewSobotka">1) opracowania metodyki szacowania strat;</u>
          <u xml:id="u-137.36" who="#ZbigniewSobotka">2) przywracania warunków życia na poziomie gwarantującym wyższe bezpieczeństwo społeczeństwa;</u>
          <u xml:id="u-137.37" who="#ZbigniewSobotka">3) opracowania zasad odtwarzania i uzupełniania zapasów, przywracania gotowości służb ratowniczych;</u>
          <u xml:id="u-137.38" who="#ZbigniewSobotka">4) sprawnego administrowania i przywracania warunków życia, równowagi i bezpieczeństwa ekologicznego, przywracania sprawności infrastruktury, zapewnienia pomocy społecznej i opieki psychologicznej;</u>
          <u xml:id="u-137.39" who="#ZbigniewSobotka">5) prowadzenia prac dokumentacyjnych, raportów, modyfikacji planów i wnioskowania na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-137.40" who="#ZbigniewSobotka">Tych ważnych zadań planowania cywilnego na wypadek zagrożeń brakuje w projekcie ustawy ustrojowej. W zaproponowanym kształcie ustawa niczego nie zmieni; stan nie najlepszy, zły, zmieni się na jeszcze gorszy. Doświadczone katastrofami ostatnich 10 lat społeczeństwo nie tego od rządu i parlamentu, moim zdaniem, oczekuje. W tym kształcie ustawa, delikatnie mówiąc, ośmiesza rząd, dając do zrozumienia, że nie zostały wyciągnięte żadne wnioski z doświadczeń tragicznej powodzi 1997 r. i lat następnych oraz wielu innych tragedii. Już dawno sformułowano wnioski o kardynalnym znaczeniu, które w tej ustawie nie zostały niestety wzięte pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-137.41" who="#ZbigniewSobotka">Po pierwsze, w państwie winien funkcjonować jeden system bezpieczeństwa cywilnego (planowania i zarządzania) na czas pokoju i wojny. Konstytucja nie zakłada zmiany ustroju państwa w czasie zagrożeń i wojny. Stany nadzwyczajne są określone. Dlaczego więc pozostawia się w ustawie domniemanie, że w okresie wojny będzie funkcjonował inny system bezpieczeństwa cywilnego?</u>
          <u xml:id="u-137.42" who="#ZbigniewSobotka">Po drugie, funkcjonujący system bezpieczeństwa cywilnego (planowania i zarządzania w sytuacjach kryzysowych) opierać się powinien w głównej mierze na służbach profesjonalnych zorganizowanych w stosowne struktury, wspartych rozwijanymi i umacnianymi przez państwo, wyliczonymi w ustawie, organizacjami ochotniczymi, które powinny mieć ustawowo zagwarantowane odpowiednie uprawnienia i status ratownika społecznego, jak ochotnicze straże pożarne, organizacje Polskiego Czerwonego Krzyża, organizacje WOP, TOPR, GOPR, LOK, krótkofalarskie, ekologiczne, humanitarne itp. System ten wspierany byłby w czasie wojny szkolonym personelem w ramach odbywania zastępczej służby w ochronie cywilnej i utrzymywanym do wsparcia sił samorządowych przez państwo korpusem ochrony cywilnej. Przykładem mogą być tu podobne organizacje we Francji, Danii czy Szwecji.</u>
          <u xml:id="u-137.43" who="#ZbigniewSobotka">Po trzecie, bazę systemu bezpieczeństwa cywilnego stanowić powinien szczebel samorządowy - gmina i powiat, na którym spoczywać powinny zadania podstawowe. Katalog zadań, struktury i środki finansowe powinny być w ustawie jasno określone. Szczebel wyższy, rządowy - wojewoda, minister, premier - stanowić powinien ogniwo wsparcia wysiłków samorządowców jako organ koordynujący ich działania.</u>
          <u xml:id="u-137.44" who="#ZbigniewSobotka">Po czwarte, szczebel centralnych i naczelnych organów państwa powinien być zobowiązany do tworzenia mądrego i spójnego prawa, zapewniającego odpowiedni poziom efektywności, dobre procedury, utrzymywanie rezerw, opracowywanie baz danych, mądre zarządzanie informacją, utrzymywanie systemu ostrzegania i alarmowania, przy zachowaniu wspomnianej już dewizy, że jeżeli nie można pomóc, nie należy przeszkadzać i denerwować społeczności lokalnych, których wściekłość wynikająca z bezsilności wobec żywiołów czy katastrof może obrócić się przeciw nieudolnej władzy.</u>
          <u xml:id="u-137.45" who="#ZbigniewSobotka">Po przedstawieniu tak wielu uwag do omawianego projektu jedyny wniosek, który powinienem w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożyć, to wniosek o odrzucenie projektu po pierwszym czytaniu. Jednak ze względu na to, że czas ucieka, a państwu potrzebna jest szybko regulacja prawna dotycząca zarządzania kryzysowego, Sojusz Lewicy Demokratycznej warunkowo popiera skierowanie tego projektu do stosownych komisji z nadzieją, że w toku prac uda się go gruntownie przepracować. Myślę także, że ruszą prace nad 4 ustawami złożonymi przez pana prezydenta, zablokowanymi, na prośbę rządu, w Sejmie. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-137.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Schetynę w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#GrzegorzSchetyna">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#GrzegorzSchetyna">Polska, wzorem krajów europejskich, wprowadza system gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego, który pozostaje integralną częścią systemu wewnętrznego bezpieczeństwa państwa. System ten ma za zadanie ochronę ludzi i materialnych dóbr społecznych w sytuacjach kryzysowych.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#GrzegorzSchetyna">Przedłożona przez rząd ustawa całościowo stara się ujmować problematykę zwalczania klęsk żywiołowych i usuwania ich skutków. Wprowadza także wyodrębniony system gotowości cywilnej. Konsekwencją tego są istotne zmiany w obowiązujących przepisach. Przekształceniu ulegają ustawy o powszechnym obowiązku obrony, o ochronie przeciwpożarowej i ustawa Prawo wodne. Zmiany wprowadza się też w ustawach samorządowych i w ustawie o działach administracji rządowej. W projekcie dąży się, jak powiedziałem, do stworzenia nowego modelu ustrojowego bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#GrzegorzSchetyna">Projekt wprowadza czytelny podział katalogu zadań na działania prewencyjne i działania podejmowane w stosunku do konkretnych zagrożeń. Ważną częścią ustawy są zapisy mające na celu integrację działań organów administracji publicznej, osób prawnych i osób fizycznych, konieczną w sytuacjach zagrożenia bądź w stanach kryzysowych.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#GrzegorzSchetyna">Przedłożenie rządowe dostosowuje struktury zarządzania kryzysowego do zasadniczego podziału terytorialnego kraju, przy odpowiednim rozdziale kompetencji organów administracji publicznej. Ustanowienie powiatu jako podstawowej jednostki wykonującej i koordynującej zadania z zakresu gotowości cywilnej, przy współdziałaniu gmin i województwa, jest rozwiązaniem pozwalającym na szybkie i skuteczne prowadzenie działań ze względu na zakres terytorialny i kompetencyjny poszczególnych szczebli samorządu, ale właśnie sprawy kompetencyjne powodują najwięcej niejasności w tym projekcie. Wydaje się, że w komisji tę sprawę będziemy musieli potraktować całościowo, aby nie doprowadzić do sytuacji, z jaką mieliśmy do czynienia w 1997 r. w związku ze słynną powodzią - szukania odpowiedzialnych czy spychania odpowiedzialności na różne podmioty. Byliśmy świadkami takich właśnie działań, takiego bałaganu prawnego i decyzyjnego.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#GrzegorzSchetyna">Niepokój może budzić rozdział 4 projektu, w którym mówi się o ograniczeniach w korzystaniu z praw i wolności oraz obowiązkach świadczeń (art. 41). Umożliwia on wprowadzenie aktami prawa miejscowego, czyli aktami niższej rangi, szczególnych środków prawnych ograniczających podstawowe prawa i wolności obywatelskie zapisane w Konstytucji RP. Sytuacje kryzysowe należą jednak do sytuacji szczególnych i wprowadzenie ograniczeń, których wymaga interes bezpieczeństwa publicznego, jest konieczne. Zapobiega to uniemożliwianiu prowadzenia działań mających na celu ratowanie obywateli. Jeśli chodzi o prawa i wolności będące przedmiotem ograniczeń, mowa o tym w art. 44, to w myśl traktatu Unii Europejskiej nie jest to sprzeczne z Europejską Konwencją Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#GrzegorzSchetyna">Konsekwencją powyższych uregulowań są zapisy rozdziału 5. Wprowadza się w nim przepisy karne w celu ochrony systemu przed działaniami szkodliwymi, jak mówi przepis ustawy. Szybka ścieżka postępowań sądowych w sytuacjach szczególnych jest przecież koniecznością.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#GrzegorzSchetyna">Istotny zapis tego przedłożenia rządowego dotyczy utworzenia rezerwy ogólnej przeznaczonej na reagowanie w sytuacjach kryzysowych. Ważne jest również, że wprowadzenie ustawy nie pociągnie dodatkowych wydatków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#GrzegorzSchetyna">Zdajemy sobie sprawę, jak wiele jest do zrobienia w tej materii, ale jestem przekonany, że w komisji jesteśmy w stanie wypracować - liczymy na konsensus wszystkich klubów parlamentarnych - potrzebny sensowny, rozsądny, ostateczny projekt tej ustawy, która dotyka przecież spraw nie politycznych, lecz niezbędnych, reguł koniecznych do ustanowienia, tak by były prawem obowiązującym.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#GrzegorzSchetyna">Klub Parlamentarny Unii Wolności, rozumiejąc wagę omawianej materii, po zapoznaniu się z projektem ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju opowiada się za skierowaniem omawianej ustawy do właściwej komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowany system gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju w zakresie zarządzania i kierowania oparty został na organach administracji publicznej. Definiowany jest on jako system mający na celu zapewnienie bezpieczeństwa ludziom oraz ochrony mienia i środowiska w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośrednio kryzys lub zagrożenia, którego następstwem może być kryzys. Cel ten ma być realizowany poprzez: zapobieganie i przeciwdziałanie zagrożeniom, utrzymywanie odpowiedniej sprawności zarządzania kryzysowego, w tym reagowania kryzysowego, zapewnienie co najmniej minimalnych warunków życia w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu, zapewnienie co najmniej minimalnych warunków kontynuowania działalności gospodarczej i funkcjonowania administracji publicznej w czasie trwania zagrożenia lub kryzysu. Z pozoru mogłoby się wydawać, że definicja ta jest identyczna z definicją ochrony przeciwpożarowej zawartą w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, jednak tak nie jest z uwagi na użycie pojęcia kryzys. Utworzony na podstawie wymienionej ustawy o ochronie przeciwpożarowej krajowy system ratowniczo-gaśniczy funkcjonuje dobrze, sprawnie i na co dzień, w sytuacjach zwanych przez strażaków normalnymi. Natomiast system gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego według projektu ma realizować swoje zadania również przy pomocy krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w sytuacjach kryzysowych lub w stanach zagrożenia mogących spowodować kryzys. Faktem jest, iż rozróżnienie i oddzielenie tych stanów może sprawiać pewne kłopoty. Projekt ustawy wprowadza definicję pojęć na użytek tej ustawy - i tak m.in. przez:</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MirosławPawlak">- zagrożenie należy rozumieć nagłe lub przewidziane zdarzenie wywołane siłami natury lub wynikające z działalności człowieka, zagrażające życiu ludności, mieniu lub środowisku, które w zależności od rozmiaru i charakteru wywołuje bezpośrednio kryzys lub może prowadzić do jego wystąpienia,</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#MirosławPawlak">- kryzys należy rozumieć sytuację będącą następstwem zagrożenia i prowadzącą w konsekwencji do zerwania lub znacznego naruszenia więzów społecznych przy równoczesnym poważnym zakłóceniu w funkcjonowaniu instytucji publicznych, jednak w takim stopniu, że użyte środki niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia żadnego ze stanów nadzwyczajnych, przewidzianych w art. 228 ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#MirosławPawlak">Tak więc kryzys jest stanem, który nie mieści się w pojęciu art. 228 ust. 1 konstytucji, stanowiącego, że: „W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej”. Projekty leżą, o czym już tu dzisiaj była mowa, i te ustawy o tych stanach nadzwyczajnych nie są uchwalane.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#MirosławPawlak">Kryzys jest więc według konstytucji zwykłym stanem, w wypadku którego powinny wystarczać zwykłe środki konstytucyjne. Jednak z jego definicji wynika, iż nie jest on takim zwykłym stanem, a więc jest stanem pośrednim między normalną codzienną działalnością funkcjonującego już bardzo dobrze krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, do którego należą ochotnicze straże pożarne, a jednym ze stanów nadzwyczajnych określonych w konstytucji. Jeśli chodzi o krajowy system ratowniczo-gaśniczy, tym wyższym konstytucyjnym stanem będzie jednak stan klęski żywiołowej, a nie kryzys.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#MirosławPawlak">System gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju według projektu ustawy stanowi część systemu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i obejmuje wszystkie inne systemy, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ludzi, mienia i środowiska, w tym w szczególności krajowy system ratowniczo-gaśniczy. W odniesieniu do systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego przewiduje się, iż zadania będą realizowane w dwóch grupach problemowych: w grupie gotowości cywilnej i w grupie zarządzania kryzysowego.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#MirosławPawlak">W pierwszej grupie problemowej projektowana jest realizacja następujących zadań:</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#MirosławPawlak">- planowanie cywilne,</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#MirosławPawlak">- prowadzenie stałej obserwacji, czyli monitorowanie zjawisk mogących doprowadzić do wystąpienia zagrożenia,</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#MirosławPawlak">- podejmowanie doraźnych akcji ratowniczych, przeciwdziałanie wystąpieniu zagrożeń lub likwidowanie skutków zdarzeń o charakterze nagłym niewywołujących kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#MirosławPawlak">W drugiej grupie problemowej przewiduje się następujące zadania:</u>
          <u xml:id="u-141.11" who="#MirosławPawlak">- reagowanie w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośrednio kryzys lub zagrożenie, którego następstwem może być kryzys, oraz w czasie trwania kryzysu,</u>
          <u xml:id="u-141.12" who="#MirosławPawlak">- usuwanie skutków kryzysu, w szczególności przez odbudowę ze zniszczeń powstałych w czasie jego trwania.</u>
          <u xml:id="u-141.13" who="#MirosławPawlak">W zakresie realizacji zadań pierwszej grupy problemowej, tzn. w zakresie gotowości cywilnej, w zasadzie każde zadanie realizowane jest również przez krajowy system ratowniczo-gaśniczy. W planowaniu cywilnym mieszczą się również plany ratownicze, w tym ewakuacji ludności, funkcjonujące w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym wraz z wykazami zagrożeń oraz siłami i środkami ujętymi w tych planach.</u>
          <u xml:id="u-141.14" who="#MirosławPawlak">W ramach zadania polegającego na prowadzeniu stałej obserwacji, monitorowaniu zjawisk mogących doprowadzić do wystąpienia zagrożenia mieszczą się również zadania określone w definicji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, polegające m.in. na prognozowaniu i rozpoznawaniu pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń, przy czym przez pojęcie innych miejscowych zagrożeń, zgodnie z definicją zawartą w ustawie o ochronie przeciwpożarowej, należy rozumieć inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne), stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska. Prowadzone jest również w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego rozpoznawanie i prognozowanie - obecnie głównie przez komórki kontrolno-rozpoznawcze Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-141.15" who="#MirosławPawlak">Prowadzenie doraźnych akcji ratowniczych w głównej mierze jest obecnie realizowane przez krajowy system ratowniczo-gaśniczy, a więc to zadanie gotowości cywilnej oparte będzie na działaniach ratowniczych prowadzonych w normalnym trybie przez jednostki ratowniczo-gaśnicze Państwowej Straży Pożarnej oraz włączone do systemu jednostki ochotniczych straży pożarnych, jak również inne podmioty funkcjonujące w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na podstawie zawartych porozumień.</u>
          <u xml:id="u-141.16" who="#MirosławPawlak">W odniesieniu do realizacji czwartego i ostatniego w tym projekcie zadania gotowości cywilnej polegającego na przeciwdziałaniu występowaniu zagrożeń lub likwidowaniu skutków zdarzeń o charakterze nagłym lub przemożnym niewywołujących kryzysu udział krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego również jest dominujący. Wiąże się to m.in. ze skutkami działań kontrolno-rozpoznawczych - jednym z celów jest tutaj przeciwdziałanie występowaniu zagrożeń oraz likwidacja skutków niektórych zdarzeń za pomocą sprzętu specjalistycznego będącego na wyposażeniu jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego oraz przy pomocy zasobów ludzkich, szczególnie ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-141.17" who="#MirosławPawlak">System gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, realizując pierwsze zadanie drugiej grupy problemowej z zakresu zarządzania kryzysowego polegające na reagowaniu w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośrednio kryzys lub zagrożenie, którego następstwem może być kryzys, oraz w czasie trwania kryzysu również w głównej mierze opierać się będzie na działaniach jednostek krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Jednak należy tu zastrzec, że jednostki krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego nie mogą być użyte do działań związanych z utrzymaniem ładu i porządku publicznego, o czym w tym projekcie w ogóle się nie wspomina. Drugie zadanie z zakresu zarządzania kryzysowego dotyczące usuwania skutków kryzysu, w szczególności przez odbudowę ze zniszczeń powstałych w czasie jego trwania, należy wyłącznie do właściwości organów administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-141.18" who="#MirosławPawlak">Podobnie jak w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym zadania z zakresu gotowości cywilnej wykonywane mają być na wszystkich stopniach podziału terytorialnego państwa. Również tak jak w przypadku krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego podstawowym szczeblem realizacji tych zadań ma być powiat. Gmina będzie wykonywać zadania uzupełniające w stosunku do zadań realizowanych na szczeblu powiatu. Organami właściwymi w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju są prezes Rady Ministrów, wojewoda, starosta i wójt, a więc organy administracji publicznej. Podstawowym zadaniem i obowiązkiem tych organów zgodnie z projektem ustawy jest zapewnienie wymaganego stanu gotowości cywilnej i sprawności zarządzania kryzysowego odpowiednio na obszarze kraju, województwa, powiatu i gminy.</u>
          <u xml:id="u-141.19" who="#MirosławPawlak">Do podstawowych zadań prezesa Rady Ministrów w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego należy m.in. przyjmowanie ogólnokrajowego programu w zakresie planowania cywilnego i nadzór nad jego wykonywaniem oraz przyjmowanie ogólnokrajowego planu reagowania kryzysowego, sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego na obszarze kraju, organizowanie centralnego lub międzywojewódzkiego wsparcia logistycznego, materialno-technicznego i kadrowego w sytuacji wystąpienia zagrożenia lub kryzysu obejmującego co najmniej obszar jednego województwa, organizowanie i koordynowanie pomocy zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-141.20" who="#MirosławPawlak">Zadania te prezes Rady Ministrów może powierzyć ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub innemu ministrowi - członkowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-141.21" who="#MirosławPawlak">Projektuje się, iż przy prezesie Rady Ministrów będzie funkcjonowała, jako organ opiniodawczo-doradczy, Rada do spraw Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego. Do zadań rady będzie należała ocena stanu przygotowania i sprawności systemu, opiniowanie aktów prawnych i innych dokumentów z zakresu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego oraz opracowywanie raportów o przewidywanych zagrożeniach i metodach zapobiegania, przeciwdziałania im i przygotowywania się na wypadek ich wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-141.22" who="#MirosławPawlak">Prezes Rady Ministrów będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy Agencji Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, którą kierował będzie dyrektor, powoływany i odwoływany przez premiera.</u>
          <u xml:id="u-141.23" who="#MirosławPawlak">Do zadań Agencji będą należały następujące zasadnicze sprawy:</u>
          <u xml:id="u-141.24" who="#MirosławPawlak">- projektowanie dla Rady Ministrów założeń polityki rządu w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego oraz stosownych aktów prawnych w tym zakresie,</u>
          <u xml:id="u-141.25" who="#MirosławPawlak">- opracowywanie ogólnokrajowych programów w zakresie planowania cywilnego i planów reagowania kryzysowego oraz koordynowanie programów i planów wojewódzkich,</u>
          <u xml:id="u-141.26" who="#MirosławPawlak">- koordynowanie systemów kierowania i systemów obserwacji (monitorowania) zagrożeń o charakterze ogólnokrajowym oraz gromadzenie informacji w tym zakresie,</u>
          <u xml:id="u-141.27" who="#MirosławPawlak">- opiniowanie projektu budżetu państwa w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego,</u>
          <u xml:id="u-141.28" who="#MirosławPawlak">- prowadzenie działalności inwestycyjnej o charakterze ogólnokrajowym, w tym w szczególności rozbudowy i unowocześnienia systemów kierowania, monitorowania i ostrzegania,</u>
          <u xml:id="u-141.29" who="#MirosławPawlak">- współpraca z organami właściwymi w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego innych państw oraz z organizacjami międzynarodowymi.</u>
          <u xml:id="u-141.30" who="#MirosławPawlak">Zadania agencji oraz jej usytuowanie świadczą o jej pozycji. Projektem tym tworzy się nowy superresort, przejmujący sprawy bezpieczeństwa wewnętrznego z dotychczasowego ministerstwa spraw wewnętrznych. Analizując zadania tej agencji, należałoby zadać pytanie, czy minister spraw wewnętrznych będzie jeszcze potrzebny oraz w jakim zakresie będzie on miał wpływ na podległe mu służby, realizujące zadania w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-141.31" who="#MirosławPawlak">W czasie trwania zagrożenia lub kryzysu prezes Rady Ministrów będzie kierował działaniami przy pomocy Centrum Reagowania Kryzysowego. Projektuje się, iż zapewnienie prawidłowego funkcjonowania centrum będzie należało do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z agencją, przy czym nie sprecyzowano, na czym to porozumienie ma polegać; chyba na tym, iż będzie wykonywał zalecenia agencji dotyczące organizacji i funkcjonowania tego centrum.</u>
          <u xml:id="u-141.32" who="#MirosławPawlak">Należy tu nadmienić, iż od wielu lat w Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej z dużym powodzeniem funkcjonuje Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa, które w wyniku likwidacji Urzędu Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności łączy się obecnie z Centrum Zarządzania Kryzysowego, funkcjonującym w tym likwidowanym urzędzie. Wobec powyższego należałoby zadać pytanie: Ile tych centrów ma funkcjonować, czy stać nas na to, jakie będą ich kompetencje i zadania?</u>
          <u xml:id="u-141.33" who="#MirosławPawlak">Niższym organem w zakresie gotowości cywilnej w cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju jest, zgodnie z projektem, wojewoda. Jest to zgodne z jego funkcją określoną w ustawie z dnia z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie. Jednak całkowicie niezrozumiałe jest określenie w tej ustawie, iż swoje zadania i kompetencje wojewoda będzie realizował przy pomocy wojewódzkiego inspektora gotowości cywilnej. Sprawą wojewody jest organizacja urzędu wojewódzkiego oraz określenie rodzaju stanowisk i zadań komórek organizacyjnych w tym urzędzie.</u>
          <u xml:id="u-141.34" who="#MirosławPawlak">Jeżeli sięgniemy do ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej i postanowienia art. 11, to stwierdzono tam, iż zadania i kompetencje Państwowej Straży Pożarnej na obszarze województwa wojewoda wykonuje przy pomocy komendanta wojewódzkiego oraz komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej, którzy wykonują zadania ochrony przeciwpożarowej polegające na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym zdarzeniem wynikającym z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne), a ponadto prowadzą działania w zakresie rozpoznawania zagrożeń pożarowych oraz wynikających z naturalnych praw przyrody i rozwoju cywilizacyjnego, a także organizują i prowadzą akcje ratownicze, a te wszystkie działania spinają odpowiednim planowaniem, w tym również ratowniczym. Po cóż więc tworzyć dodatkowe pararządowe struktury organizacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JanKról">Panie pośle, wyczerpał już pan czas. A więc dobrym pytaniem pan kończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MirosławPawlak">Jeszcze może dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JanKról">No to dwa zdania i proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MirosławPawlak">Mam jeszcze parę uwag.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MirosławPawlak">Reasumując, przedłożony projekt ustawy wymaga dokładnej analizy i przepracowania w komisjach sejmowych, w tym również większych, niż to zaproponowano, zmian w ustawie o ochronie przeciwpożarowej i ustawie o Państwowej Straży Pożarnej. Nie należy również zapominać o tych wszystkich organizacjach pozarządowych, które dotychczas dawały dowód dobrej współpracy z jednostkami ratowniczo-gaśniczymi Państwowej Straży Pożarnej; chodzi o ochotnicze straże pożarne, organizacje paramilitarne, takie jak LOK, czy o charakterze charytatywnym, jak PCK. To wszystko, co do tej pory dobrze funkcjonowało w zakresie ratownictwa, w zakresie zapobiegania, należy w trakcie prac w komisjach uwzględnić i ten projekt całkowicie poprawić, do takiego stopnia, żeby korzystać z tego, co było dobre w przeszłości, planując dobre rozwiązania na przyszłość. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Kędra zabierze głos w imieniu kół KPN - Ojczyzna oraz Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Rozpatrujemy w dniu dzisiejszym bardzo ważny, oczekiwany od lat rządowy projekt ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#RyszardKędra">Zarządzanie kryzysowe i gotowość cywilna jest organizowaniem się społeczeństwa w celu sprostania sytuacjom kryzysowym, a jest to nic innego jak ochrona ludności i naszym zdaniem, jak też wielu specjalistów w tej dziedzinie, tak brzmieć powinien tytuł ustawy. Ochrona ludności wiąże się z działaniami ochronnymi, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą człowieka, jego bezpieczeństwa, środowiska, w którym żyje, jego dóbr i wartości, które wyznaje.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#RyszardKędra">Niewątpliwą zaletą tego projektu jest to, że skleja kilka czy nawet kilkanaście innych ustaw, takich jak: ustawa o powszechnym obowiązku obrony, ustawa o stanie wyjątkowym, ustawa o Państwowej Straży Pożarnej, Prawo wodne, Prawo atomowe, ustawa o ochronie przeciwpożarowej i inne. Sensowne jest również określenie kryzysu i zagrożenia, chociaż wymaga to dopracowania, np. określenie: stan klęski żywiołowej. Słuszna jest również idea jednoosobowego kierownictwa i partnerskiego współdziałania w sytuacjach kryzysowych na bazie obecnego podziału terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#RyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ze względu na ograniczony czas chciałbym przedstawić naszą opinię dotyczącą udziału sił zbrojnych w systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#RyszardKędra">Siły zbrojne odczuwają skutki braku jednolitego i spójnego systemu ochrony ludności. Dotyczy to zarówno braku koncepcji skutecznego ich użycia, jak też odpowiedniego wyposażenia i szkolenia. Klęski żywiołowe uznaje się powszechnie za równie groźne jak skutki działań wojennych i coraz częściej działania ratownicze prowadzone są przez siły zbrojne. Doświadczenia z powodzi w 1997 r. dowodziły istotnej roli, jaką odegrało wojsko w działaniach ratowniczych i usuwaniu zniszczeń spowodowanych powodzią. Wydarzenia te dowiodły również, że organy wojskowej administracji terytorialnej powinny mieć uprawnienia i możliwości szybkiego i sprawnego włączania sił wojskowych na wezwanie władz cywilnych. Tylko takie rozwiązania będą skuteczne i sprostają oczekiwaniom. Jednocześnie należy stwierdzić, że struktury wojewódzkich sztabów wojskowych spełniają po części formalne wymagania obowiązujące w państwach NATO.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#RyszardKędra">Nie ulega wątpliwości, że istnieje potrzeba określenia roli terytorialnych organów administracji wojskowej w celu usprawnienia działań sił zbrojnych na korzyść administracji rządowej, samorządowej i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#RyszardKędra">Dlatego też zgodnie z ideą, jaka przyświecała reformie administracji publicznej, w każdym województwie powinien powstać samodzielny regionalny system bezpieczeństwa publicznego dający możliwość użycia wystarczających sił i środków w razie zagrożenia społeczności lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#RyszardKędra">Przedstawiam to dlatego, że w większości krajów europejskich, jak również w USA i Kanadzie obowiązuje inny system. Na przykład w Stanach Zjednoczonych jego fundamentem jest Gwardia Narodowa, Korpus Saperów Wojsk Lądowych, a straż pożarna i Czerwony Krzyż wypełniają tylko lukę w ratownictwie. Włosi używają formacji policji i karabinierów, we Francji cały system reagowania kryzysowego opiera się na jednoosobowym kierownictwie i odpowiedzialności oraz jednolitości w działaniu wojska, straży pożarnej, żandarmerii wojskowej i innych. Reasumując, stwierdzić należy, że wojsko w tych systemach odgrywa główną lub znaczącą rolę. Jak to wygląda w prezentowanym przez rząd w dniu dzisiejszym projekcie ustawy, właściwie nie do końca wiadomo, ponieważ co prawda w art. 11 pkt 1 jest zapis, że pododdziały sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej mogą uczestniczyć w systemie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju, ale nie sprecyzowano, jakie to pododdziały. Następnie w projekcie rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w § 2 jest zapis, że uprawniony organ wnioskuje do premiera o włączenie wojska do określonych zadań w formie pisemnej. Panie ministrze, jakich sił zbrojnych i w jakim czasie? To powinien być sygnał od właściwego terytorialnego organu administracji wojskowej, a nie oczekiwanie na zgodę (rozumiem, że też na piśmie) najwyższych władz państwowych.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#RyszardKędra">Pytam dlatego, że mieszkam w Sanoku, gdzie były 2 jednostki wojskowe. W obecnej chwili już ich nie ma. Systematyczne likwidowanie jednostek wojskowych na terenach tzw. ściany wschodniej bulwersuje i niepokoi nie tylko mieszkańców Sanoka, ale całego woj. podkarpackiego. Jak pan, panie ministrze, wyobraża sobie pomoc wojska, którego de facto nie ma w odpowiednim miejscu i czasie? Zagrożenie powodziowe na Podkarpaciu jest bardzo duże i pomoc wojska w tym zakresie była dawniej znacząca. Wspomnieć tu trzeba również o zaporze solińskiej, która dzięki Bogu jeszcze nie jest groźna, ale na zimne, panie ministrze, trzeba dmuchać. Nie pomoże nam wojsko skoszarowane w Rzeszowie, bo odległość i czas odgrywają tu znaczącą rolę.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#RyszardKędra">Kończąc, informuję, że koła poselskie Polskiej Racji Stanu i Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna wnoszą o skierowanie projektu ustawy do odpowiednich komisji sejmowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#JanKról">Poprosił o zabranie głosu i zabierze głos pan prezes Najwyższej Izby Kontroli Janusz Wojciechowski. Potem będą pytania i odpowiedzi referujących to ministrów.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Dużo pytań?)</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#JanKról">Jest z 10 pytających.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Wszyscy na sali.)</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#JanKról">Nie, jest 7. To nie jest tak źle.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się włączyć do tej debaty z uwagi na to, że w tych diagnozach, które legły u podstaw omawianego dzisiaj projektu ustawy, uwzględnione są również wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK i przedstawionej opinii publicznej oraz parlamentowi przede wszystkim w maju 1998 r. Chcę z satysfakcją stwierdzić, że projekt ustawy wychodzi naprzeciw temu, co wynikało z tej kontroli i o co wnosiła NIK. Myślę tu w szczególności o kwestii uszczegółowienia kompetencji organów odpowiedzialnych za zarządzanie w warunkach kryzysu. Kontrola pokazała, że kompetencje pochodziły ze starych aktów prawnych, z dekretu o zwalczaniu klęsk żywiołowych, z Prawa wodnego, część kompetencji była określona w aktach niższej rangi. To powodowało duży chaos wtedy, kiedy miała miejsce powódź. Dla niektórych działań podejmowanych w tym czasie brakowało podstaw prawnych albo rząd był skazany na podejmowanie działań na pograniczu prawa czy wręcz budzących wątpliwości co do legalności.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#JanuszWojciechowski">Ten projekt ustawy w znacznej mierze te wątpliwości rozprasza, ustanawia jasny i czytelny stan prawny, dostosowany do obecnego systemu administracyjnego. Natomiast jest jeden problem, na który chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, chcę to poddać pod rozwagę. Myślę tu o utworzeniu Agencji Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego. Budzi wątpliwości przekazanie agencji kompetencji czy zadań, które zazwyczaj agencji przypisywane nie są. Mamy Agencję Rynku Rolnego, bo oczywiście rząd nie będzie sam zajmował się handlem zbożem i do realizacji takich zadań potrzebna jest agencja. Mamy Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, bo trudno, żeby rząd bezpośrednio zajmował się kredytami, ich obsługą itd. Ale tutaj chodzi o agencję, która byłaby aparatem pomocniczym premiera, zajmowała się takimi zadaniami, jak tworzenie założeń polityki rządu, tworzenie różnych projektów, programów, pełniłaby ona funkcje koordynacyjne. Niezbyt to przystaje do modelu agencji, jaki znamy z polskiego prawa, z systemu organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JanuszWojciechowski">Nie wiem, czy ta koncepcja została do końca przemyślana; tym bardziej że status tej agencji nie jest do końca jasny, nie jest w pełni jasny sposób jej finansowania - czy na przykład za usługi, które na rzecz prezesa Rady Ministrów będzie wykonywać, za projekty, założenia będzie pobierać jakieś wynagrodzenie. Agencje normalnie finansują się w taki sposób. Nie jest to jasno określone w projekcie. Mam powód, żeby o tym mówić, bo za jakiś czas, jeśli ta agencja powstanie, Najwyższa Izba Kontroli będzie kontrolowała jej działalność. Gdy w trakcie kontroli pojawią się tego rodzaju problemy, trudno to będzie ocenić.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#JanuszWojciechowski">Chcę również zwrócić uwagę Wysokiej Izby na zjawisko, o którym szerzej powiem wtedy, kiedy będziemy prezentować analizę wykonania budżetu państwa - na skłonność do biurokratyzowania się naszej administracji. Instytucje, urzędy centralne, naczelne, chętnie przekazują swoje rozmaite zadania, poprzez zlecanie na zewnątrz, zamawianie usług, na przykład jeśli chodzi o pisanie projektów ustaw, nawet odpowiedzi na interpelacje, obsługę różnych dotacji; nie towarzyszy temu zmniejszanie się zatrudnienia w urzędach centralnych. To zjawisko, istotne dla oceny gospodarności przy wydatkowaniu środków publicznych na administrację, powinno być rozważone w dyskusjach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#JanuszWojciechowski">Istotne jest też to, żeby takie zadania - wrócę jeszcze do kwestii zadań agencji - jak tworzenie założeń polityki, koordynowanie, były wykonywane jednak przez odpowiedzialnych urzędników państwowych, urzędników, którzy są zaprzysiężeni, ponoszą określoną odpowiedzialność służbową, urzędniczą. Agencja tych warunków nie spełnia. Dlatego moim obowiązkiem jest zwrócenie uwagi Wysokiej Izby na te wątpliwości. Bardzo proszę o wzięcie ich pod rozwagę w dalszych pracach legislacyjnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JanKról">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JanKról">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#JanKról">Pani poseł Helena Góralska. Następnie pan poseł Wojciech Nowaczyk i, w kolejności, posłowie: Wiesław Woda, Bogumił Borowski, Jan Kulas, Tadeusz Wrona, Ewa Sikorska-Trela.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#JanKról">Czy ktoś jeszcze chciałby się zapisać do zadania pytań?</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#JanKról">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania, ale najpierw chcę powiedzieć, że całkowicie podzielam wątpliwości, które zgłosił tutaj pan prezes Wojciechowski co do powoływania agencji.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#HelenaGóralska">Zwracam się do pana marszałka z następującą sprawą. W ustawie o finansach publicznych zamieszczony został przepis mówiący o tym, że rząd do końca 1999 r. przedstawi informację o funkcjonowaniu wszystkich agencji i funduszy celowych. Tych agencji, poza tymi, które tu wymienił pan prezes, jest jeszcze bardzo dużo. Mają one bardzo różne formy prawne. Taka informacja została przez rząd złożona w styczniu br., lecz dotychczas Sejm się nią nie zajął. Zwracam się więc z prośbą do pana marszałka, żeby pan spowodował, aby tę informację rozpatrzyła najpierw właściwa komisja, czyli Komisja Finansów Publicznych, a potem żeby zajął się tym Sejm. W świetle tego, co jest zawarte w tej informacji rządowej, nie mam żadnej wątpliwości, iż tej nowej agencji powoływać nie należy. Nie pamiętam numeru druku tej rządowej informacji, ale jestem pewna, że służby sejmowe to bez trudu sprawdzą.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#HelenaGóralska">Mam następujące pytania. Pierwsze dotyczy spraw kompetencyjnych, o których tutaj już koledzy przedmówcy wspominali. Chodzi mi konkretnie o jedną kompetencję, która jest przypisana wszystkim osobom odpowiedzialnym za działania w sferze gotowości cywilnej. Otóż w art. 16 w ust. 1 w pkt 8 mówi się, że do zadań wojewody należy prowadzenie działalności inwestycyjnej w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju o charakterze wojewódzkim, w tym w szczególności budowy, rozbudowy i unowocześniania systemów kierowania, obserwacji i ostrzegania, a także koordynowania takiej działalności z innymi wojewodami. Taki sam przepis znajduje się w art. 17 ust. 1 pkt 8, który dotyczy starostów, z tą różnicą, że mają koordynować działalność z innymi starostami. Taki sam przepis dotyczy wójtów w art. 18, z tym, że na szczęście nie ma tu już potrzeby koordynowania prowadzonej działalności inwestycyjnej z innymi wójtami. I taki sam przepis znajduje się w art. 26, który mówi o agencji; że ma prowadzić działalność inwestycyjną, ale również już z nikim nie musi tego koordynować. Biorąc pod uwagę to, że niejasne są źródła finansowania agencji, to chciałabym się dowiedzieć, z jakich pieniędzy ma prowadzić tę działalność inwestycyjną. Ale ogólne pytanie brzmi tak: co to jest działalność inwestycyjna, którą mają prowadzić w zakresie gotowości cywilnej: wojewoda, starosta, wójt i agencja? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#HelenaGóralska">Drugie moje pytanie dotyczy schronów. Otóż dotychczas podstawowym aktem prawnym, który mówi o obronie cywilnej, jest rozporządzenie Rady Ministrów z 28 września 1993 r. w sprawie obrony cywilnej. Tam jest mowa, w paragrafach 11, 12, 13 i 14, o schronach. Ja nie znalazłam, a szukałam innych przepisów, które mówią o budowie schronów, o utrzymywaniu schronów. Art. 80 projektu ustawy, który dziś jest omawiany, mówi, że przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustaw, o których mowa w art. 62 i 63, zachowują moc, o ile nie są sprzeczne, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Otóż to rozporządzenie będzie pozostawać w ewidentnej sprzeczności z ustawą, która zostanie w takiej czy w innej formie uchwalona. Co więcej, zniknie podstawa prawna, czyli art. 140 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, na podstawie którego zostało to rozporządzenie wydane. Tak więc chciałam zapytać pana ministra: co się stanie ze schronami? Jakie przepisy prawne będą regulowały funkcjonowanie schronów? Ja tu wspomniałam, że jest to rozporządzenie w sprawie obrony cywilnej, ale znalazłam jeszcze kuriozalną rzecz. Mianowicie, w wykazie zamieszczonym w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w nr 1 z 1995 r. znajduje się wykaz aktów prawnych, wydanych przez ministra budownictwa bądź kolejno, jak się zmieniały nazwy. I tam są wskazane trzy zarządzenia: dwa zarządzenia z 1986 r.: jedno w sprawie zasad wykorzystywania i eksploatacji budowli ochronnych, drugie w sprawie planowania i przygotowania budowli ochronnych i jedno zarządzenie z 1990 r. również w sprawie zasad wykorzystywania i eksploatacji budowli ochronnych. Kuriozalność tego polega na tym, że to jest wykaz aktów, które obowiązują. Przy tych trzech zarządzeniach jest postawiona gwiazdka i jest taki przypis: akt prawny utracił moc obowiązującą w związku z uchyleniem podstawy jego wydania. Czyli trzy zarządzenia, o których tutaj mówię, utraciły moc obowiązującą. Ale dalej: do czasu ustalenia nowych uregulowań zaleca się stosowanie postanowień aktu dotychczasowego. Jest to oczywiście śmieszne, bo nikt przy zdrowych zmysłach nie będzie się stosował, nie będzie ponosił kosztów związanych z utrzymaniem czegokolwiek, w tym schronu, na podstawie nieobowiązującego zarządzenia; nie mówię już o artykule chyba 95 konstytucji, który określa, jakie są źródła powszechnie obowiązującego prawa. Może państwo się dziwią, dlaczego nagle się zainteresowałam sprawą schronów. To nie jest abstrakcja, gdyż zetknęłam się ze sprawą schronu w kamienicy, w której mieszkam, wtedy kiedy wspólnota mieszkaniowa zaczęła przejmować, porządkować sprawy związane z tym budynkiem. Okazało się, że mamy schron; usiłujemy dociec, czyj to jest schron. I to jest moje ostatnie pytanie: Gdzie ma się zwrócić szeregowy obywatel, uczciwy poseł, uczciwy podatnik, żeby się dowiedzieć, czyj to jest ten schron? To jest, że tak powiem, moja, a właściwie nie moja, tylko naszej wspólnoty sprawa, ale głównie chodzi mi o to, że zniknie jedyny dokument, który dotychczas regulował sprawę funkcjonowania schronów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanKról">Pan poseł Wojciech Nowaczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WojciechNowaczyk">Mam pytanie do przedstawiciela rządu. W art. 11 przewiduje się włączenie pododdziałów sił zbrojnych, z mocy rozporządzenia prezesa Rady Ministrów, do realizacji zagrożeń kryzysowych i ich skutków. Czy nie ma tutaj kolizji uprawnień prezydenta i premiera? Wydaje mi się, że tak, prosiłbym bardzo o wyjaśnienie. Ponadto czy przewidziano tu jeszcze jakieś normy czasowe, bo przecież wiadomo, że szybkość reagowania, włączenia sił do ratunkowych akcji jest jednym z podstawowych elementów zapobiegania katastrofom i minimalizacji ich skutków? W art. 25 przewiduje się powołanie Agencji Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego. Wątpliwościami w tym zakresie dzielił się już pan Wojciechowski, prezes NIK-u. Podzielam te wątpliwości. Ponadto nad tą instytucją znajduje się jeszcze Centrum Reagowania Kryzysowego. Czy nie tworzy się w ten sposób zbyt rozbudowanej struktury administracyjnej? Jak to się ma do roli ministra spraw wewnętrznych i administracji, o czym wspominali już moi przedmówcy? W art. 59 zobowiązuje się redaktorów prasy, nadawców radiowych i telewizyjnych do natychmiastowego publikowania, rozpowszechniania - nieodpłatnie - zarządzeń dotyczących kryzysu. Czy regulacja prawna w tym zakresie jest wystarczająca, bo przecież media, jak wiadomo, kierują się swoistymi prawami rynku? Ponadto wydaje mi się, że tak ważna regulacja prawna - myślę tu o całokształcie zagadnień kryzysowych - nie ma właściwego, jasnego zabezpieczenia finansowego. Mówiła o tym już częściowo w swoim wystąpieniu pani poseł Góralska. I kolejne pytanie. Czy nie jest konieczne przystąpienie teraz do rozpatrywania na poważnie czterech projektów ustaw - tych, o których wspominał pan poseł Sobotka, które wpłynęły na wniosek pana prezydenta - w ramach wspólnej komisji? Chodziłoby o komplementarność rozstrzygnięć dla dobra publicznego tych ważnych zagadnień. Wydaje mi się, że wówczas uniknęlibyśmy wielu rozbieżności prawnych, a nasze regulacje prawne - jak wiadomo - pozostawiają na razie wiele do życzenia. Myślę, że jest to czas stosowny dla dobra sprawy. Prosiłbym o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JanKról">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Mam trzy pytania do ministra administracji i jedno do pana ministra środowiska. Pytanie do ministra administracji. Art. 7 projektu przewiduje, że wykonywanie podstawowych zadań z zakresu gotowości cywilnej odbywa się na szczeblu powiatu. Dlaczego, pytam, skoro wszystko co najgorsze może się stać i właściwie się dzieje na szczeblu podstawowym, czyli na szczeblu gminy? Przez to jak gdyby zwalniamy samorząd gminy z odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WiesławWoda">Drugie pytanie wiąże się z art. 25 projektu. Po co lub dlaczego parę tygodni temu zlikwidowano urząd szefa Obrony Cywilnej Kraju, by dziś tworzyć Agencję Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego? Czy ktoś liczył się z kosztami tej operacji? Przecież jeśli się zmienia szyld lub podporządkowanie, to nie trzeba najpierw likwidować, a później tworzyć od nowa.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WiesławWoda">Trzecia wątpliwość, która się tu już pojawiła; wynikało to z wypowiedzi pań i panów posłów, a także prezesa NIK-u. Tworzy się Agencję Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, która ma służyć pomocą prezesowi Rady Ministrów w wykonywaniu zadań, a Centrum Reagowania Kryzysowego lokuje się w strukturach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Czy nie lepiej by było, gdyby tym się zajmowała jedna instytucja, np. agencja? Powołanie tych dwóch instytucji świadczy o braku koncepcji funkcjonowania w tym zakresie na szczeblu centralnym. Rezultatem jest brak czytelnego podziału kompetencji, no i nie da się ukryć - dalszy rozwój biurokracji na szczeblu centralnym. To jest choroba tego państwa - stały rozwój biurokracji na szczeblu centralnym.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WiesławWoda">I pytanie do pana ministra ochrony środowiska: Dlaczego środki na usuwanie skutków powodzi i zabezpieczenie przed następną są uruchamiane z tak ogromnym opóźnieniem? W roku ubiegłym środki te zostały uruchomione dopiero w czasie wakacji i w związku z tym niektórzy wojewodowie nie mogli ich wykorzystać, np. wojewoda małopolski nie wykorzystał 7 mln zł. Dzisiaj mamy koniec czerwca i dopiero kilka dni temu gminy otrzymały promesy na środki, które mają uzyskać. Ja rozumiem, że podatki wpływają w ciągu całego roku i wobec tego środki trzeba wydawać w ciągu całego roku, natomiast promesę, wynikającą z budżetu, można wydać najpóźniej pod koniec pierwszego kwartału, kiedy jest uchwalony budżet. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JanKról">Pan poseł Bogumił Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Do zadania dwóch pytań panu ministrowi Antoniemu Tokarczukowi w ramach debaty nad informacją rządu o działaniach na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom skłonił mnie zapis na str. 17 omawianej informacji: Ministerstwo Środowiska prowadzi odbudowę i modernizację obszarów leśnych, położonych na tych obszarach - dodam: na obszarach zagrożonych powodzią, czyli program EBI.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">W nawiązaniu do wniosków z debaty na 79 posiedzeniu Sejmu w dniu 25 maja 2000 r. - w której miałem przyjemność brać bezpośredni udział - nad informacją i raportem o stanie lasów w Polsce, w której stwierdzono wręcz dramatyczny brak środków finansowych na odtworzenie i pielęgnację drzewostanów, czy może pan minister udzielić odpowiedzi w kontekście swoich własnych słów, które zacytuję za stenogramem: „Jeżeli chodzi o pytanie pana Borowskiego, to mogę odpowiedzieć, że na zadania zlecone w lasach państwowych otrzymujemy 50–60 mln, ale faktem jest, że zadowalałaby już nas suma około 100 mln. Liczymy tutaj na ewentualne wsparcie przy podziale budżetu, ustaleniu budżetu”. Czy zatem wspomniana odbudowa, czyli EBI, to plan czy też rzeczywista realizacja, a jeśli tak, to do jakich wysokości nakładów finansowych średniorocznie - ale tu dokładnie chodzi o tereny zagrożone powodzią?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">I drugie pytanie: Czy zgadza się pan minister, że w przedłożonej informacji nie przedstawiono programu zapobiegania powodziom w oparciu o naturalne czynniki przyrodnicze, mimo iż na str. 3 podano, iż przyczynami zaistniałej w 1997 r. powodzi są mi.in.: „zniszczenie form małej retencji, szczególnie w górnym biegu rzek i potoków, gwałtowne odmłodzenie drzewostanów w wyniku nieprzemyślanego nadmiernego pozyskiwania drewna”? Jak to się popularnie mówi, czy nie lepiej zapobiegać chorobie niż leczyć skutki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Moje pytania generalnie odnoszą się do informacji o działaniach rządu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#JanKulas">Z zainteresowaniem, panie ministrze, wysłuchałem informacji, wyjaśnień na temat Programu dla Odry 2006, ale moje zainteresowania oczywiście w jeszcze większym stopniu dotyczą królowej rzek polskich Wisły. Myślę, że dla ministra znad Brdy ta sprawa nie może być obojętna. W tej informacji znalazła się krótka wzmianka właśnie o dorzeczu Wisły, w kilku zdaniach te kwestie podjęto. Pan minister był też łaskaw wspomnieć o podpisaniu pewnego porozumienia, ale było to dość enigmatyczne. Panie ministrze, jeżeli to będzie możliwe dzisiaj, jeżeli nie, to poproszę w formie pisemnej, bo ja w odróżnieniu od niektórych posłów opozycji się nie upieram, że muszę otrzymać dokładną i precyzyjną odpowiedź dokładnie teraz, w tym czasie, ale chciałbym zapytać, jaki jest stan prac nad założeniami programu dla Wisły? Kiedy te założenia nabiorą dojrzałego kształtu, kiedy zostaną poddane konsultacji? Czy pan minister - przepraszam, że tak się ośmielam zapytać - ma wizję, jakiś horyzont czasowy przedłożenia Sejmowi programu dla Wisły? Chodzi nie tylko o królową rzek, ale także o dorzecze Wisły jako takiej, która skupia ponad 52% wód, a więc to jest kwestia niewątpliwie ważna.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JanKulas">Drugie moje pytanie dotyczy Żuław. Panie ministrze, jest taka piękna kraina, prawdopodobnie najżyźniejsza w Polsce, nawet na pewno, teraz znajduje się ona w bardzo trudnej sytuacji, zaniedbana przez różne rządy, i prawicowe, i lewicowe, nie ukrywajmy tego. Jakie jest zainteresowanie resortu środowiska ochroną przeciwpowodziową Żuław? Jakie są realne szanse na przygotowanie, podjęcie, wdrożenie programu ochrony przeciwpowodziowej Żuław? Ta najbardziej żyzna kraina w tej chwili jest w stanie dewastacji, zagrożenia powodziowego, panie ministrze. Jestem mieszkańcem, posłem tej ziemi. To zagrożenie naprawdę istnieje w całej delcie Wisły, dlatego program dla Żuław jest bardzo potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#JanKulas">I trzecie, ostatnie pytanie, dotyczy oczywiście jakby szerszego problemu - gospodarki wodnej. Jaką wagę przykładają rządy, ten rząd, parlament do gospodarki wodnej? Jakie środki finansowe przeznaczamy na nią w ostatnich budżetach? Czy będziemy godzili się z taką sytuacją w kolejnych budżetach? Myślę o rządach prawicowych i nie tylko, być może. Ale niewiele da się zrobić bez wzrostu nakładów, pewnej determinacji - czy możemy oczekiwać ze strony Ministerstwa Środowiska inicjatyw, działań - w podniesieniu rangi całej problematyki gospodarki wodnej, a idzie o rzecz ważną, kapitalną, o bezpieczeństwo naszych obywateli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JanKról">Przed następnym pytaniem chciałem do pani poseł Góralskiej się zwrócić z prośbą o wyjaśnienie, co miała na myśli, mówiąc o informacji rządu na temat działalności agencji i funduszy celowych, ponieważ w międzyczasie poprosiłem o sprawdzenie, czy jest taka informacja w Sejmie i okazało się, że jej nie ma. Rozumiem, że pani poseł raczej postulowała, żeby rząd przygotował taką informację.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#JanKról">Proszę bardzo, jak pani poseł już chce doprecyzować, żebyśmy wiedzieli, o czym rozmawiamy, to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Ustawa o finansach publicznych w art., nie pamiętam, dwieście którymś, zobowiązywała rząd do przedstawienia takiego sprawozdania z działalności agencji i funduszy celowych do końca 1999 r. i takie sprawozdanie przyszło, bo ja je mam. Przyszło ono w styczniu 2000 r. Może nazwa jest inna - albo to jest informacja, albo to jest sprawozdanie, albo to jest wykonanie z realizacji któregoś artykułu ustawy, ale fizycznie ten dokument istnieje jako druk sejmowy, bo ja go mam. I chodzi mi o to, żeby ten dokument został rozpatrzony przez właściwą komisję sejmową, czyli komisję...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JanKról">Rozumiem, już rozumiem. Będziemy dalej sprawdzać, pani poseł. Po prostu chciałem od razu to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Ten druk istnieje, bo ja go mam.)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#JanKról">Proszę bardzo, tutaj z panią dyrektor najlepiej to od razu wyjaśnić, żebyśmy wiedzieli, o czym rozmawiamy, bo rzeczywiście według wiedzy biura obsługi Sejmu nie ma nic takiego, ale sprawdzimy.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#JanKról">Pan poseł Tadeusz Wrona, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#TadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na tę ustawę oczekiwano od 1997 r. Mamy wreszcie ustawę ściśle określającą uprawnienia i obowiązki władzy publicznej w czasie przygotowań do potencjalnych katastrof i w czasach kryzysu. Bardzo wysoko oceniając ten projekt, chciałbym podnieść jednak dwa problemy mniejszej rangi i zadać w związku z tym dwa pytania. Pierwsze dotyczy art. 46, który umożliwia wprowadzenie przez władzę publiczną obowiązku świadczeń osobistych i rzeczowych w sytuacji wystąpienia zagrożenia lub kryzysu. Za wykonanie owych świadczeń przysługuje pewna płatność określona na jednej wysokości dla każdego z nich. Przyznam, że ten zapis łączy się z istotnymi moimi wątpliwościami. Chciałbym w związku z tym zapytać, co jest owym świadczeniem osobistym, bo w art. 46 czytamy, że m.in. udzielenie pierwszej pomocy ofiarom kryzysu, wykonywanie określonych prac niezbędnych dla działań ratowniczych, przyjęcie na przechowywanie mienia lub zagrożonych zwierząt, pełnienie wart itd. Jest to sytuacja kryzysowa, wymagająca wielkiej ludzkiej solidarności. To nie są świadczenia na rzecz państwa bądź świadczenia na rzecz gminy. To jest pomoc wzajemna. Można zrozumieć owo symboliczne świadczenie przyznane za pracę wykonywaną na rzecz działań ratowniczych, za pełnienie wart. Jest to pewna rekompensata, pewna nagroda za ważną pracę na rzecz ogółu. Jednak nie traktujmy w ten sam sposób czegoś, co samo przez się wynika z zasady samopomocy społecznej. Czy ryczałt za udzielenie pierwszej pomocy ofiarom nie jest czymś urągającym? Czy należy płacić za coś, co jest obowiązkiem każdego człowieka nie tylko w sytuacji kryzysowej? Czy należy wynagradzać tak samo tych, którzy przez całą dobę ciężko pracują na wałach przeciwpowodziowych bądź walczą z żywiołem pożaru, jak i tych, którzy biorą pod swój dach mienie ewakuowanych? To, sądzę, jest sposób na skłócenie społeczności gminnej, bo ktoś odda swój prywatny samochód na potrzeby sztabu kryzysowego, nie otrzymując żadnego ryczałtu, a ktoś inny na podobne potrzeby odda komórkę przy domu i otrzyma ryczałt. Sądzę, że to może wzbudzić pewne lokalne spory, w dodatku koszt owego ryczałtu obciąża i tak już poszkodowaną katastrofą gminę. Proponuję, by ryczałt przysługiwał tylko w formach określonych w ust. 2 i 6, a rada gminy, powiatu bądź wojewoda mieli prawo przyznawania wynagrodzenia lub nagrody za świadczenia opisane w innych punktach.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#TadeuszWrona">Sprawa druga, która dotyczy art. 36. Czy konieczny jest obligatoryjny obowiązek co do powoływania w gminach inspektora gotowości publicznej? Czy naprawdę musimy obciążać wszystkie gminy tworzeniem nowego stanowiska, nawet gminy liczące na przykład 5 tys. mieszkańców? Zadania i kompetencje z zakresu gotowości cywilnej obciążają bezpośrednio wójta. Można to sprecyzować w taki sposób, że wójt może wykonywać je osobiście i może powierzyć wyznaczonej osobie: gminnemu inspektorowi, swojemu zastępcy bądź konkretnemu, wyznaczonemu urzędnikowi. Nawet w sytuacji braku odpowiedniego stanowiska, które jest kosztowne w wypadku małych gmin, możliwa jest realizacja zadań określonych w pkt. 37 przez urzędnika wyznaczonego do wykonywania tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#TadeuszWrona">I trzecia sprawa, która nie dotyczy ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, lecz zbiornika Racibórz Dolny. Otóż Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej bardzo pozytywnie zaopiniowała budowę tego zbiornika. Rząd również ma to w swoich priorytetach. Chciałbym zapytać: Czy przewiduje się jakieś istotne trudności? Uważam, że jest to bardzo ważna inwestycja, która powinna być wykonana w zaplanowanym terminie. Czy terminy przewidziane przez rząd będą dotrzymane? Czy nie pojawiły się jakieś trudności? Jeżeli tak, to jakie? Należałoby je usunąć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JanKról">Tymczasem wyjaśniliśmy z panią poseł Góralską, o co chodziło pani poseł. Rzeczywiście jest dokument z 31 grudnia 1999 r. (druk nr 1627) zatytułowany „Analiza celowości działania państwowych funduszy celowych oraz agencji”. Prezydium Sejmu skierowało ten dokument w dniu 4 stycznia br. do Komisji Finansów Publicznych. Apeluję do Komisji Finansów Publicznych, by rozpatrzyła ten dokument i przedstawiła Wysokiej Izbie odpowiednie stanowisko. Rzeczywiście chyba ponad miarę mnoży się agencje, fundusze. Trzeba dokładnie tę sprawę przeanalizować i wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji co do kolejnych tego typu instytucji. Traktuję to jako sprawę wyjaśnioną.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JanKról">Proszę panią poseł Ewę Sikorską-Trelę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałabym z tego miejsca podziękować rządowi, że przygotował projekt omawianej dzisiaj ustawy, albowiem zdarzenia, z jakimi mieliśmy do czynienia w Polsce w ciągu ostatnich lat - o czym już była mowa wcześniej - np. powódź na południu Polski w 1997 r., tegoroczna susza czy chociażby katastrofa w Czarnobylu, w wyniku której skażeniu radiologicznemu ulegliśmy praktycznie wszyscy, także ziemia i powietrze, świadczą o konieczności jak najszybszego uchwalenia takiej ustawy, aby pomoc poszkodowanym w katastrofach przychodziła szybko i była sprawna.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#EwaSikorskaTrela">Mam do pana ministra dwa pytania dotyczące art. 12 i 15 omawianego projektu ustawy. Otóż w art. 12 pisze się, że wykonywanie zadań z zakresu gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju w sytuacji wystąpienia zagrożenia lub kryzysu jest finansowane z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Pytanie: W jakim zakresie i w jakiej wysokości udział w tym finansowaniu będzie miał samorząd, a w jakim budżet państwa?</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#EwaSikorskaTrela">I pytanie odnoszące się do zapisów art. 15. Przy prezesie Rady Ministrów powołuje się Radę do Spraw Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego jako organ opiniodawczo-doradczy. Moje wątpliwości budzi skład rady, albowiem w ust. 3 tegoż artykułu podaje się, iż w skład rady wchodzi przedstawiciel prezydenta, Sejmu, Senatu. Jeśli miałby to być organ opiniodawczo-doradczy, to zdecydowanie powinni tam być specjaliści w danej materii, a nie politycy. Czym kierował się rząd, proponując taki skład rady? I następne pytanie: Na jaki okres będzie powoływana rada? Rozumiem, że będzie ona działać społecznie. Jeśli tak, to też chciałabym mieć jasność co do tego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#JanKról">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#JanKról">To są te słynne wejścia posłów na trybunę.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Coś w tym jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra, bo temat jest bardzo poważny, chociaż pan poseł Kulas jest bardzo rozbawiony.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Nie, przeciwnie. Wejście pana posła było zabawne.)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#BogdanLewandowski">Panie Ministrze! Bulwersuje mnie przede wszystkim art. 25, w którym expressis verbis stwierdza się, że tworzy się Agencję Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego, zwaną dalej „Agencją”. Uzasadnienia, które tutaj usłyszeliśmy, są, trzeba powiedzieć, bardzo wątłe. Proszę przedstawić argumenty, które przemawiały za koniecznością powołania tego nowego bytu organizacyjnego. Łącznie z art. 26, w którym stwierdza się, że do zadań agencji należy w szczególności opracowywanie dla Rady Ministrów założeń polityki rządu w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Otóż, panie ministrze, wydaje się, że agencja, która ma przygotowywać założenia polityki rządu, brzmi co nieco egzotycznie - to są właściwie pewne niezbywalne prerogatywy właściwego ministerstwa, które powinno przygotowywać takie założenia polityki rządu; chyba że nie mam racji, ale wobec tego proszę wyprowadzić mnie z błędu.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#BogdanLewandowski">I druga sprawa, która niejako również łączy się z tym wielkim, trudnym i bolesnym problemem. Panie Ministrze! Czy rząd rozważa w ogóle sprawę wprowadzenia powszechnych ubezpieczeń od klęsk żywiołowych, czy w dalszym ciągu kwestia ta jest pomijana milczeniem? Są już pewne inicjatywy w tym zakresie, także posła Jankowskiego. Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, w jakim stadium znajdują się prace w odniesieniu do tej poważnej, istotnej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#BogdanLewandowski">I wreszcie trzecia sprawa.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#BogdanLewandowski">Panie ministrze, proszę powiedzieć, czy przyjęcie tej ustawy, która jest przedmiotem debaty, spowoduje zmianę sytuacji rolnika, który protestuje przeciwko brakowi reakcji rządu na kilkakrotne zalanie jego ziemi wodą, który utracił wszystko - mówię tu konkretnie o bulwersującym opinię publiczną, przedstawionym w dzisiejszej Gazecie Stołecznej, przypadku pana Włodzimierza Knurowskiego z Poręby Spytkowskiej, który utracił wszystko i na dzień dzisiejszy, tak jak przedstawia, nie ma żadnej pomocy ze strony rządu, jeżeli oczywiście panu ministrowi jest znany ten tekst, jeżeli nie, to służę pomocą. Czy przyjęcie tej ustawy zmieni jego sytuację, że będzie można temu nieszczęsnemu rolnikowi, który uwierzył, że trzeba wziąć sprawy w swoje ręce i wydzierżawił ziemię, a ta została zalana, przyjść z efektywną pomocą? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdyby mieszkał na Żuławach, to umiałby pływać, a nie umie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JanKról">Lista posłów pytających została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#JanKról">Obecnie proszę pana ministra Antoniego Podolskiego o odniesienie się do dyskusji i zadanych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AntoniPodolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do pytań dotyczących projektu ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, chciałbym zacząć od kwestii ogólnej, która przewijała się w kolejnych pytaniach, a dotyczy Agencji i Centrum Reagowania Kryzysowego. Potem przejdę do pytań szczegółowych, natomiast to się powtarza w kilku pytaniach, dlatego wymaga łącznego potraktowania.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AntoniPodolski">Przede wszystkim chciałem podkreślić, że nie jest tak, że będą istnieć dwa organy o sprzecznych kompetencjach i że będzie się to wiązało ze zbytnimi nakładami finansowymi. Minister spraw wewnętrznych i administracji zobowiązany będzie tą ustawą do powołania Centrum Reagowania Kryzysowego, służącego pomocą premierowi. Natomiast nie jest tak, nie jest też tak obecnie - tu odpowiadam od razu na jedno z oświadczeń klubowych, że to centrum będzie dublować się z istniejącym w tej chwili centrum kryzysowym szefa obrony cywilnej i Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności. Jest po prostu tak, i to są doświadczenia m.in. z dotychczasowego funkcjonowania tych struktur, a także mojego w tym ministerstwie, że przyjęliśmy założenie, i tak będziemy chcieli traktować zapisy ustawy, iż Centrum Reagowania Kryzysowego ministra spraw wewnętrznych będzie powstawać na bazie Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, będzie jego rozwinięciem, będzie stwarzało możliwość rozwinięcia go na wypadek kryzysu, natomiast nie będzie fizycznie funkcjonować w normalnej sytuacji, kiedy kryzysu nie ma. Takiej potrzeby nie ma i to wynika z naszej analizy funkcjonowania Centrum Zarządzania Kryzysowego szefa obrony cywilnej, które, funkcjonując na co dzień, nie spełniało swych funkcji i stąd decyzja o połączeniu. Jeśli chodzi o to, mówiąc obrazowo, czy będzie jakiś budynek, czy będą jacyś urzędnicy pracujący w tym centrum, to nie, nie będzie. Będzie Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności i na tej bazie powstanie, będzie się rozwijać Centrum Reagowania Kryzysowego. Minister musi zapewnić jego funkcjonowanie, natomiast nie będzie tak, że powstanie kolejna instytucja.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#AntoniPodolski">Przechodząc do agencji i jej zadań. Jest pewną niezręcznością, może niedopowiedzeniem, wątpliwością, nazwa agencji. Rzeczywiście kierowaliśmy się bardziej rozwiązaniami zagranicznymi niż tradycją polską. Natomiast chciałem przypomnieć, że te uwagi nie były, panie prezesie, zgłaszane w trakcie prac, w trakcie przedstawiania tej ustawy w rządzie, gdzie opinia Najwyższej Izby Kontroli była prezentowana. Nie upieram się przy nazwie. Jeżeli nazwa: agencja kojarzy się z innymi agencjami, to co się komu kojarzy, to kwestia dowolna. Natomiast były głosy, że się chyba z czym innym kojarzy, ale, tak jak mówię, na ten temat już się nie wypowiadam. Natomiast chodziło o instytucję jak najbardziej rządową, a nie o instytucję tożsamą z obecnie działającymi agencjami. A więc już w tej chwili deklaruję, że jeżeli ta nazwa rzeczywiście budzi złe skojarzenia... Przy tym nie chcieliśmy używać nazwy urząd, ponieważ w odróżnieniu od szefów urzędów dyrektor agencji nie jest organem - organem jest agencja, a nie jej szef. Chcieliśmy więc stworzyć coś, co miałoby jednak trochę niższą rangę niż urząd. Zwracam uwagę na art. 73 - dokonanie w ustawie z dnia 4 września o działach administracji rządowej pewnych zmian i wprowadzenie Agencji Gotowości Cywilnej i Cywilnego Zarządzania Kryzysowego w pośredni sposób wyjaśnia, jaki jest statut formalny agencji. Na pewno nie będzie to taka sama agencja, jak Agencja Rynku Rolnego, a więc kwestia tego, że nie będą to urzędnicy, jest, myślę, pewnym nieporozumieniem. Przyjmuję, że mogło to być spowodowane użyciem nazwy, która w polskiej tradycji kojarzy się inaczej.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#AntoniPodolski">Jeśli chodzi o koszty powstania agencji, stwierdza się w art. 77, iż pracownikami agencji staną się pracownicy Biura do Spraw Usuwania Skutków Powodzi w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. To biuro wykonuje w tej chwili zadania, które są znacznie bliższe zadaniom przypisanym agencji niż zadaniom wykonywanym dotychczas przez żołnierzy funkcjonujących w Urzędzie Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności - ta nazwa jest dość myląca, de facto używam tutaj całkiem świadomie starej nazwy - który był urzędem szefa obrony cywilnej. Problem wiązał się tutaj raczej z tym, że zadań przypisanych agencji nikt faktycznie nie realizował. Przy tym agencja spełnia jednak głównie funkcje pomocnicze w stosunku do prezesa Rady Ministrów i w moim przekonaniu nie wkracza w kompetencje ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Także po to, żeby nie wkraczała w kompetencje Centrum Reagowania Kryzysowego - i tu odpowiadam na inne związane z tym pytanie - to centrum nie wchodzi w skład agencji. Powtarzam: chodzi o niewkraczanie w kompetencje bieżącego zarządzania służbami.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#AntoniPodolski">Teraz, odpowiadając po kolei - pani poseł Góralska, artykuły dotyczące działalności inwestycyjnej i schronów. Te pytania, paradoksalnie, ze sobą się wiążą, ponieważ m.in. to prowadzenie działalności inwestycyjnej w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego w czasie pokoju na kolejnych szczeblach - nie będę już cytował w tej chwili stosownych punktów - wiąże się z punktem dotyczącym uzgadniania programów i projektów, w tym inwestycyjnych, właśnie tego dotyczących. Te inwestycje dotyczą właśnie wszystkich kwestii związanych z przygotowaniem ochrony ludności - wały, schrony, m.in. także finansowanie w tej części, w jakiej jest to potrzebne, funkcjonowania centrów reagowania kryzysowego czy ratownictwa na kolejnych szczeblach. Co do tych centrów, to - znowu wracam do ustawy - na przykład na szczeblu powiatowym jest zalecenie, żeby były one powoływane przy służbach, w domyśle: przy krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. To jest ta działalność inwestycyjna, natomiast jeśli chodzi o jej sprecyzowanie, to do tego będą służyć stosowne rozporządzenia. To, że rozporządzenie, o którym wspomniała pani poseł, przestanie obowiązywać, nie przesądza o tym, że stosowne rozporządzenie nie powstanie, o ile będzie potrzebne, ponieważ ustawa, mówiąc o uzgadnianiu wojewódzkich planów i projektów, w tym inwestycyjnych, dotyczących gotowości cywilnej, traktuje m.in. o schronach, że właśnie starosta, wojewoda będą tę działalność prowadzić. Jeżeli będzie potrzeba wydania stosownego rozporządzenia, zostanie wydane. Jeśli chodzi o kwestię standaryzacji, jest to m.in. jedno z zadań agencji.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#AntoniPodolski">Jeszcze pytanie, gdzie ma się zwrócić pani poseł w sprawie schronu...</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Obywatel.)</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#AntoniPodolski">Obywatel, tak.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#AntoniPodolski">Proponuję, żeby w tej sprawie obywatel zwrócił się do właściwej administracji lokalnej. Jeżeli będą z tym problemy - wiem z doświadczenia, że problem schronów jest dość zawiły ze względu na zaszłości, ponieważ wszystkie te sprawy są uważane za tajne i kwestia udzielania odpowiedzi na ten temat wiąże się z dużą niechęcią urzędników - to w tej konkretnej sprawie służę pomocą. Wiem, jak rzeczywiście trudno było w paru przypadkach, z którymi do mnie się zwracano, doprowadzić do uzyskania informacji na ten temat. Mam nadzieję, że właśnie ta ustawa posłuży temu, że te organy administracji poczują się gospodarzami i będą odpowiedzialne za jej funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#AntoniPodolski">Jeśli chodzi o włączanie pododdziałów sił zbrojnych, pan poseł Nowaczyk pyta, czy nie ma tu kolizji z uprawnieniami prezydenta. W moim przekonaniu, nie, gdyż w art. 134 konstytucji jest twierdzenie, że w czasie pokoju prezydent Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi za pośrednictwem ministra obrony narodowej. Tu uprawnienia ministra obrony narodowej zostały zachowane, poza tym mówi się o użyciu w tych akcjach pododdziałów sił zbrojnych, a nie całych sił zbrojnych; chodzi o użycie w skali lokalnej. Myślę, że jeżeli będzie to użycie w skali już wymagającej całego kraju, to raczej będziemy prawdopodobnie mieli do czynienia z sytuacją, która będzie związana z kwalifikowanymi stanami nadzwyczajnymi.</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#AntoniPodolski">Następne pytanie szczegółowe, tu jeszcze wracam, jak się agencja ma do zadań ministra spraw wewnętrznych i administracji. Oprócz tego, co dotychczas powiedziałem, chciałem zwrócić również uwagę na art. 14 pkt 2, w którym jest stwierdzenie, że prezes Rady Ministrów może powierzyć ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych wykonywanie w jego imieniu zadań wynikających z tej ustawy. A więc przyjmując te założenia, które przyświecały reformie systemu administracyjnego, reformie rządu, reformie centrum, uznaliśmy, że premier powinien mieć głos decydujący, kompetencje, które jednocześnie może przekazać. Natomiast nie chcieliśmy mu tych kompetencji odbierać, zwłaszcza że w naszym przekonaniu zarządzanie kryzysowe, gotowość cywilna w skali państwa wykracza poza uprawnienia, poza możliwości działania jednego z ministrów nawet kierującego tak dużym obszarem; ma on jednak coraz mniejsze możliwości działania w związku z tym, że obowiązuje ustawa o działach, tym bardziej że część dotychczasowych kompetencji w tej dziedzinie, o której mówimy, jest związana z obroną cywilną, która działa jeszcze na podstawie starych zapisów ustawy o powszechnym obowiązku obrony i której szef jest tylko nadzorowany przez ministra, więc to też nie jest tak do końca, że minister miał te wszystkie uprawnienia i w tej chwili przekazuje je agencji. W trakcie prac nad ustawą raczej dochodziliśmy do wniosku, że bliżej jest do tych zadań, które faktycznie wykonywało - za co, myślę, należą się podziękowania - biuro w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#AntoniPodolski">Były tam kwestie szacowania, planowania, związana ze zwalczaniem powodzi. Łatwiej będzie dołączyć do tamtego ciała niezbędnych specjalistów z zakresu obrony cywilnej niż budować to na bazie UZKiOL i stąd decyzja o jego likwidacji. Nie widzieliśmy możliwości, aby na jego bazie została powołana agencja.</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#AntoniPodolski">Pytano o zobowiązania nadawców. Czy art. 55 zobowiązujący nadawców jest wystarczający? Jeżeli ustawa jest niewystarczająca... Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie. Wydaje mi się, że trudno sobie wyobrazić akt ustawodawczy wyższej rangi. Jest to kwestia nie tyle zapisu, ile jego egzekwowania.</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#AntoniPodolski">Pan poseł Woda pytał, dlaczego wybrano powiat. Dlatego jest to powiat, że z dotychczasowych analiz wynika, że jest to podstawowy obszar, na którym występują kryzysy, zdarzenia nagłe, dysponujący odpowiednimi środkami do zwalczania tego typu zagrożeń; także dlatego że dysponuje on odpowiednimi siłami krajowego systemu ratowniczego-gaśniczego, odpowiednimi środkami; także dlatego że poszczególne gminy są zbyt zróżnicowane i ich siły mogłyby się okazać niewystarczające do efektywnego walczenia z tymi wszystkimi sytuacjami, do odpowiedniego przygotowania się, przede wszystkim finansowego, logistycznego, na te wszystkie zdarzenia, zagrożenia, o których mówi ustawa.</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#AntoniPodolski">Zapewniam, że - wracam znowu do pytania o agencję - koszty likwidacji UZKiOL nie kłócą się z kosztami powołania agencji. Właśnie dlatego, nie czekając na ustawę, by nie ponosić dodatkowych kosztów, podjęto decyzję o likwidacji UZKiOL. Chcę od razu też powiedzieć, że dzięki temu część środków, które zostaną w ten sposób zaoszczędzone, zdobędzie nowa struktura, która powstała na mocy rozporządzenia premiera 2 czerwca, z połączenia komendanta głównego PSP i szefa Obrony Cywilnej Kraju. To będą dodatkowe środki na wsparcie krajowego systemu ochrony ludności, który jest budowany przed wprowadzeniem ustawy, ale nie jest z nią sprzeczny, jest z nią zgodny. Stąd wzięły się te rozwiązania. Ta fuzja miała na celu wsparcie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i właśnie komendant główny PSP jako kierujący krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym został szefem Obrony Cywilnej Kraju. Ten system jest jako jedyny z nazwy wymieniony w tej ustawie, ponieważ inne, szczerze mówiąc, byłoby z nazwy własnej trudno wymienić. Jest to system działający na podstawie własnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-169.15" who="#AntoniPodolski">O centrum reagowania kryzysowego mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-169.16" who="#AntoniPodolski">Jeśli chodzi o kwestię świadczeń (art. 46), to pan poseł Wrona pytał, czy nie należałoby zawierzyć solidaryzmowi społecznemu. Chciałbym przypomnieć, że rekompensaty za świadczenia osobiste i rzeczowe nie są obligatoryjne. Świadczenia osobiste i rzeczowe mogą być udzielane przez ludzi na zasadzie solidaryzmu społecznego, niezależnie od wprowadzenia obowiązku ich udzielania przez starostę. I to jest jeden przykład. Jeżeli to nie będzie wprowadzone przez starostę, to nie będzie ryczałtów, rekompensat.</u>
          <u xml:id="u-169.17" who="#AntoniPodolski">Natomiast jeżeli będzie taki obowiązek, to wprowadzenie tych świadczeń bez możliwości rekompensaty kłóciłoby się z wszelkimi kwestiami praw obywatelskich, byłoby także niezgodne, jak mówię, z opiniami specjalistów w zakresie praw obywatelskich, do których zwracaliśmy się w trakcie pisania ustawy - opiniami, że taka możliwość musi istnieć, m.in. dotyczy to takiej kwestii jak utrata możliwych zarobków. Czy w związku z tym nie należałoby wykreślić niektórych punktów? W moim przekonaniu nie, właśnie ze względu na dotychczasowe opinie, konsultacje w zakresie tego, jak wprowadzenie takich świadczeń bez możliwości rekompensaty miałoby się do praw obywatelskich. Takie możliwości - zresztą te ryczałty nie są duże - muszą zostać zagwarantowane. Od razu dopowiadam, że punkty dotyczące ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności i wprowadzania świadczeń osobistych były jednymi z bardziej kontrowersyjnych w trakcie prac nad ustawą. Dyskusja nad nimi była bardzo gorąca i trzeba się było rzeczywiście bardzo ostrożnie poruszać w tej dziedzinie, bo w konsekwencji może to grozić nawet skargami do trybunałów zagranicznych - właśnie wtedy, kiedy możliwości rekompensat by nie było. Podzielając więc wiarę w solidarność, w solidaryzm ludzki, raczej bronię tych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-169.18" who="#AntoniPodolski">Art. 36. Czy musi być inspektor gotowości cywilnej w gminie? Chciałbym stwierdzić, że propozycja, o której mówił pan poseł, aby tę funkcję pełnił równocześnie ktoś inny, nie kłóci się z tym zapisem. Jest to prostszy zapis, że taki inspektor jest, natomiast nie ma ograniczeń, czy będzie to ktoś, kto pełni jeszcze inne funkcje. Wpisywanie zaś tego w sposób określony w pytaniu byłoby, myślę, bardzo trudne, dość pracochłonne i chyba karkołomne. Chyba nie bylibyśmy w stanie zapisać wszystkich możliwości, zastępstwa we własnym imieniu itd.</u>
          <u xml:id="u-169.19" who="#AntoniPodolski">Finansowanie z budżetu państwa będzie w tych proporcjach, na tych zasadach co dotychczas. Jeśli chodzi o zapisy ustawy, nie rodzi ona skutków finansowych - poza powołaniem tej rezerwy w wysokości 0,3% ogólnych wydatków. Wydatki dotychczasowe, ponoszone m.in. na dział: obrona cywilna, na wszystkie inne kwestie związane z ochroną ludności, zgodnie z ustawą mają być teraz przeznaczane na cele określone w ustawie, natomiast tu nie będzie zmiany, zakłada się, że będą to te same środki.</u>
          <u xml:id="u-169.20" who="#AntoniPodolski">Art. 15, pytanie dotyczące rady. Skład rady - przedstawiciel prezydenta, przedstawiciel Sejmu, przedstawiciel Senatu - jest moim zdaniem jak najbardziej zasadny, ponieważ są to organy, które powinny mieć wpływ na to, co zostało przewidziane w artykule o zadaniach rady. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę, że w ust. 5 tegoż art. 15 jest stwierdzenie, że prezes Rady Ministrów może powoływać w skład rady inne osoby niż określone w ust. 3, w tym w szczególności ekspertów w zakresie gotowości cywilnej i cywilnego zarządzania kryzysowego w czasie pokoju. Myślę więc, że to wyczerpuje pytanie pani poseł o powołanie ekspertów. Na jaki okres? Ust. 6 mówi: Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, organizację i tryb pracy rady, z uwzględnieniem sposobu powoływania jej przewodniczącego i zastępcy, ich zadań, a także form działania rady. To jest też kwestia wszystkich spraw związanych z ewentualnym wynagrodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-169.21" who="#AntoniPodolski">Teraz pan poseł Lewandowski - art. 26, kwestia agencji. Właściwie wszystkie, myślę, kwestie jej dotyczące omówiłem. Jeszcze patrzę, pan poseł odwoływał się do art. 70... nie, to ja się odwoływałem, 73. Wydaje mi się, że opracowywanie założeń polityki rządu w zakresie gotowości cywilnej w czasie pokoju, projektów aktów prawnych w tym zakresie, nie jest jakimś uprawnieniem nadmiernym, ponieważ są to tylko założenia, natomiast będzie je przyjmować Rada Ministrów, będą podlegać normalnym uzgodnieniom.</u>
          <u xml:id="u-169.22" who="#AntoniPodolski">Teraz, czy kwestie inicjatyw ubezpieczeniowych są związane z ustawą, tzn. rozumiem, że to jest pytanie jakby odrębne. Nie wiem, czy do końca jestem właściwą osobą do odpowiadania na kwestie w tym zakresie, przy okazji mówienia o ustawie. Mogę tylko powiedzieć, że w związku z zupełnie inną kwestią dotyczącą ubezpieczenia osób działających w systemie ochrony ludności, w systemie ratownictwa, takie prace się toczą. Myślę, że kwestia ubezpieczeń obowiązkowych wszystkich osób w tym zakresie jest inicjatywą cenną. Natomiast w tej chwili nie potrafię się na gorąco do tego ustosunkować, poza tym, że kwestia wprowadzania obowiązkowych ubezpieczeń w tym momencie, myślę, jest też kwestią dość delikatną i problematyczną i nie wiem, czy byłoby to szczęśliwe, gdyby była wpisana w tej ustawie. Sądzę, że to wymaga dłuższej dyskusji, ponieważ zapewne będą argumenty za i przeciw, chociażby związane z możliwościami finansowymi osób, które miałyby tym ubezpieczeniem obowiązkowym podlegać.</u>
          <u xml:id="u-169.23" who="#AntoniPodolski">Myślę, że wyczerpałem wszystkie pytania, te, które miałem zanotowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.24" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ pan minister odpowiedział tylko na jedno z moich trzech pytań, to muszę je ponowić. Moje pytanie o prowadzenie działalności inwestycyjnej. Co mają robić: wojewoda, starosta, wójt i agencja, bo wszyscy mają prowadzić działalność inwestycyjną. Pan odpowiedział, że to chodzi m.in. o schrony. Być może, ale nie mieści mi się to w głowie, żeby i wojewoda, i starosta, i agencja, żeby oni wszyscy budowali schrony; myślę, że czymś jeszcze się będą zajmować. Ja bym jednak prosiła, żeby pan mi powiedział, jaką działalność ma prowadzić każda z tych instytucji. I również sprawa schronów. Otóż panie ministrze, pan powiedział : jak będzie trzeba, to się wyda rozporządzenie. Art. 92 konstytucji mówi, że: „Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu”. Tu nie ma w ogóle upoważnień do wydania jakichkolwiek rozporządzeń w zakresie schronów. Żadnych upoważnień tu nie ma. Ponawiam pytanie: Na jakiej podstawie będą obecnie eksploatowane, konserwowane już istniejące schrony, te, które fizycznie istnieją? Nie mówię o schronach Ministerstwa Obrony Narodowej, bo pewno takie są, ale chodzi o te schrony, które w wyniku różnych perturbacji zostały przekazane obronie cywilnej. Znikają jakiekolwiek podstawy prawne do wydania rozporządzenia w materii konserwacji istniejących schronów, więc być może państwo tę sprawę przeoczyli. Wnoszę o uzupełnienie tej ustawy czy niewykreślanie wszystkiego z ustawy o obronie cywilnej, żeby była jakaś ustawa dająca podstawy do wydania rozporządzenia mówiącego o utrzymaniu istniejących schronów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekBorowski">Pan minister chciałby jeszcze uzupełnić wypowiedź?</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AntoniPodolski">Rzeczywiście może te zapisy rodzą pewne niejasności. Mogę tylko nad tym ubolewać. Natomiast, po pierwsze, na czym będzie polegać ta działalność inwestycyjna? Będzie odpowiednia do kompetencji na danym obszarze działania kolejnego organu, czyli starosta - na poziomie powiatu, wójt - na poziomie gminy, wojewoda - na poziomie województwa. I będzie dotyczyć wszelkich kwestii związanych z gotowością cywilną i cywilnym zarządzaniem kryzysowym. Nie wymieniałem tylko schronów, wymieniałem kwestię wałów, wymieniałem także kwestie związane z przygotowaniem odpowiedniej infrastruktury potrzebnej do funkcjonowania tych struktur i właśnie, w moim przekonaniu, w programach i projektach wojewódzkich, powiatowych - tych, które są zawarte w tych artykułach, mieszczą się kwestie dotyczące schronów. Jeżeli będzie takie przekonanie, że jest to regulacja niewystarczająca, to myślę, że nie będzie problemu z uzupełnieniem tego już w trakcie prac komisji. Sądzę, że - tu przy okazji jeszcze takie dodatkowe stwierdzenie - stan faktyczny tych schronów funkcjonujących w obronie cywilnej też wymaga tego, żeby te kwestie były regulowane właśnie na tym poziomie lokalnym. Jeżeli te zapisy są niewystarczające - ubolewam nad tym - to w takim razie będziemy nad nimi pracować. Tak to zrobimy, żeby te konkretne kwestie dotyczące konkretnych rzeczy nie rodziły wątpliwości. Może jest to kwestia ogólności zapisu, który być może trzeba będzie uszczegółowić poprzez np. numeratywne wymienienie, określenie, jakiego typu mają to być inwestycje. Jeżeli to jest właściwe miejsce w ustawie - choć tu mam wątpliwości - może tak trzeba będzie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#AntoniPodolski">Stare schrony będą wymagały - i to jest wprowadzone - po prostu oceny - m.in. przez te organy, które będą powoływane - czy do czegokolwiek się nadają. Może nie czas teraz, żeby nad tym dyskutować, ale zapewne pani poseł też może mieć tu doświadczenia. Z tymi schronami jest różnie. W tej dziedzinie były pewne zaniedbania i raczej trzeba te kwestie rozwiązywać na nowo, właśnie na poziomie właściwego organu administracji, który jest tym najbardziej zainteresowany i na którego działanie największy wpływ mają obywatele. W moim przekonaniu dotychczas obrona cywilna, która tymi schronami teoretycznie miała gospodarować, z racji pewnej militarnej, wojskowej otoczki była oporna w wypadku m.in. inicjatyw, zapytań obywateli. Ja to całkowicie rozumiem i stąd moja propozycja pomocy w tej konkretnej sprawie, gdyż mogą państwo na szczeblu lokalnym natrafiać na pewne trudności w rozmowach na ten temat, ponieważ w wypadku tradycyjnej obrony cywilnej nie było tu rozróżnienia, czy jest to schron militarny czy schron dla ludności. To wszystko było częścią pewnego systemu militarnego. Dlatego myślę, że nie są to schrony, które do końca odpowiadają nowoczesnym standardom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan minister środowiska Antoni Tokarczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AntoniTokarczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od odniesienia się do uwagi pana posła Sobotki, który powiedział, że informacja o działaniach rządu na rzecz zwalczania skutków powodzi i przeciwdziałania jej jest zbiorem pobożnych życzeń. Ja jednak nie zgodę się z taką oceną. Można dyskutować, czy program jest wystarczający czy nie, ale przecież podawałem określone źródła finansowania, podawałem, jakie inwestycje były podejmowane, jakie będą, podawałem też czas ich zakończenia. Jeżeli mówię, że zbiornika nie było, lecz będzie, albo że nie było, ale już jest, jeżeli jest stworzony system monitoringu, za określone sumy, za pieniądze z określonych źródeł, to myślę, że są to konkretne informacje i fakty.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#AntoniTokarczuk">Pan poseł Wiesław Woda pytał, dlaczego środki finansowe na usuwanie skutków powodzi tak późno wpływają. Ja też chciałbym znać do końca odpowiedź na to pytanie. Mogę powiedzieć, że wnioski wpływają bardzo szybko, a jeśli chodzi o środki, to jest to, po pierwsze, sprawa funkcjonowania budżetu. Wiadomo, że najtrudniej uzyskać te środki w pierwszych miesiącach. Myślę, że to pytanie, panie pośle, trzeba skierować do Ministerstwa Finansów. Ja naprawdę nie czuję się kompetentny do tego, by na nie odpowiedzieć. Rzeczywiście musimy bardzo zabiegać, walczyć, denerwować się i nawet stwarza nam to problem, zwłaszcza pod koniec roku, z wydatkowaniem tych pieniędzy. Nie jestem w stanie udzielić szczegółowej informacji, bo to jest sprawa ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#AntoniTokarczuk">Pan poseł Bogumił Borowski zadał mi kilka istotnych pytań i przedstawił kilka uwag. Oczywiście nie wycofuję się z tego, co powiedziałem, że wydajemy 50–60 mln zł; na zalesienie potrzeba by było 100 mln zł. Chciałbym odróżnić tu dwie kwestie, panie pośle. Oczywiście z tej sumy określone kwoty idą na zalesienia na terenach popowodziowych. W tej chwili nie powiem panu, jaka to jest suma. Oczywiście mogę pisemnie udzielić tej odpowiedzi, przynajmniej szacunkowo. Ta sprawozdawczość jest podawana w innym trybie, bardziej administracyjnym; ale do tych danych można dojść.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#AntoniTokarczuk">Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na to, że, po pierwsze, to jest kwestia zwiększania lesistości, ale też jest sprawa kredytu z EBI, komponentu B-3 przewidzianego na naprawianie szkód w drzewostanach. To jest kredyt Banku Światowego. O tym mogę już konkretnie powiedzieć, że w 1999 r. na odtworzenie struktury drogowej i drzewostanu - nie jestem w stanie teraz tego rozdzielić - wydano prawie 37,5 mln zł. Tyle lasy otrzymały na odtworzenie struktury drogowej i drzewostanu. Mam na myśli infrastrukturę drogową związaną z lasami. Na inwestycje drogowe i drzewostany w ciągu trzech lat lasy wydały 98,2 mln zł; w tym roku wydały 126 mln zł; kilka milionów złotych na rok bieżący jeszcze zostało. Jest to ze środków EBI i z towarzyszących środków budżetowych. Potrzeby są znacznie większe i o tym chyba nie muszę pana posła przekonywać. Oczywiście zgadzam się, że lepiej zapobiegać powstawaniu zagrożeń powodziowych niż potem naprawiać szkody, a sposobem zapobiegania może być chociażby właśnie zalesianie.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#AntoniTokarczuk">Zgadzam się z pana uwagą, że jeżeli chodzi o zapobieganie metodami naturalnymi groźbom powodzi, to mała retencja jest sprawą bardzo ważną. Przywiązujemy do tego wagę, są na to przeznaczane środki finansowe - dzięki temu, że realizowane jest porozumienie ministra rolnictwa, ministra środowiska, NFOŚiGW z wojewódzkimi funduszami i wojewodami. Oczywiście, tu możliwości finansowe są ograniczone, one były dawniej większe, natomiast teraz w związku z tym, że większe środki trzeba było przeznaczyć na likwidację skutków powodzi, to one zostały zmniejszone. Niemniej myślę, że trzeba będzie wrócić do tego, by one były większe niż w tej chwili. Tyle, jeśli chodzi o uwagi i odpowiedzi na pytanie; oczywiście z uwagami jak najbardziej się zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#AntoniTokarczuk">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Jana Kulasa, kiedy będzie program dla Wisły, to powiem, że inicjatywa zrodziła się tak konkretnie bardzo niedawno. 3 czy 4 miesiące temu zgłosił się do mnie Związek Miast Nadwiślańskich, Liga Morska i przedstawiciele innych organizacji. Po wstępnym ustaleniu takiego porozumienia zostało ono podpisane 2 czerwca w Toruniu. Jest to porozumienie wojewodów, samorządów i organizacji parasamorządowych czy innych stowarzyszeń, zainteresowanych opracowaniem programu dla Wisły. W odróżnieniu od programu dla Odry, w wypadku którego rząd się zaangażował bezpośrednio ze względu na powódź, tutaj ciężar inicjatywy, że tak powiem, będzie spoczywał na samorządach. Dobrze, że było ogromne zainteresowanie, właściwie wszyscy sygnatariusze — ci, którzy powinni — dopisali i myślę, że w ciągu 2 lat taki program będzie opracowany. Sadzę, że w ciągu 2 lat będzie to realne, oczywiście również przy pomocy ministerstwa, jeżeli chodzi o pewne... Będzie stworzone już biuro. W związku z tym, że samorządy są żywotnie zainteresowane, myślę, że sprawa nie będzie przeciągana.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#AntoniTokarczuk">Jeżeli chodzi o Żuławy, to myślę, że ten program dla Żuław może być związany z programem dla Wisły, ale według moich informacji RZGW w Gdańsku już taki program opracowało. Taki program jest i być może trzeba będzie go powiązać z programem dla Wisły, bo to są jak gdyby naczynia połączone. Pan poseł pytał o jakieś inne, nowe inicjatywy na rzecz gospodarki wodnej, jako że środków budżetowych jest mało i — trzeba dodać — coraz mniej. Natomiast chciałbym powiedzieć, że w wypadku inwestycji wieloletnich kwota niemal 27 mln zł nie jest całą sumą. Dodatkowo bowiem z kredytów, ale oczywiście budżet obsługuje te kredyty, przeznaczono 119 mln zł na Kozielno i Topolno, na zbiorniki. Ale ma pan rację, panie pośle, że w tym wypadku nie ma się co oglądać na budżet, bo z tym będzie coraz gorzej, i pewne inicjatywy trzeba będzie podejmować. Gospodarka wodna w pewnej części powinna być samofinansująca; nie udało się nam tego wprowadzić do ustawy Prawo wodne, niemniej pewne inicjatywy są podejmowane. Tak samo jak w programie dla Odry są przewidziane małe elektrownie, w wypadku zbiorników też są planowane dodatkowo niekonwencjonalne źródła energii w postaci elektrowni wodnych, ale też podejmowane są inicjatywy znacznie poważniejsze. Do gospodarki wodnej powinien być wprowadzony biznes. Pewne elementy, oznaki tego już są. Wspomnę chociażby pewne inicjatywy czy próby związane ze stopniem wodnym w Nieszawie, gdzie bardzo poważne konsorcjum wyraża zainteresowanie inwestycją. Więc byłby to chyba bardzo ważny przełom, gdyby do tego doszło. Oczywiście, jeżeli — w co bardzo wierzę — doszłoby do rozpoczęcia tej inwestycji, która jest niezbędna; i to jest już poza dyskusją nawet dla wszystkich ekspertów, natomiast jeśli chodzi o sposoby rozwiązania, to jest to jeszcze sprawa do dyskusji, czekam na wyniki.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#AntoniTokarczuk">Chyba już wyczerpałem wszystkie pytania. Jeżeli coś pominąłem, to proszę powiedzieć, jeżeli nie - to dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł Kulas chciałby zadać pytanie? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JanKulas">Jedno krótkie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekBorowski">Ale pan poseł już je zadawał. Czy to się narodziło w tej chwili?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#JanKulas">Panie marszałku, ma pan zaufanie do posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekBorowski">Mam zaufanie, ale ograniczone, przyznaję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JanKulas">A ja do pana marszałka mam duże zaufanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekBorowski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JanKulas">Myślę, że ma pan prawo mieć takie samo zaufanie do mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę po prostu odpowiadać na pytania. Dopuszczam tylko te pytania, które były już zadane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanKulas">Tak, pytałem o genezę. Pana marszałka nie było w tym momencie, bo pewnie pracował pan przy innych ważnych zadaniach. Pytałem o genezę planu dla Wisły, w tym chodzi także o pewną koncepcję zagospodarowania Wisły, która była przygotowywana już dwa, trzy lata temu; w tej sprawie występowałem również w Sejmie, panie ministrze, i prosiłbym bardzo, żeby wrócić do tych prac i studiów dotyczących tych programów. Myślę, że mogą być one bardzo pomocne samorządom. Ale nie wiem, czy pan podziela moją opinię, że sam wysiłek samorządowy, nawet największy, wymaga jednak wsparcia rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AntoniTokarczuk">Panie Marszałku! Panie Pośle! Programy były, są opracowane dla górnej Wisły, średniego jej odcinka i dolnej Wisły. Są one w różnym stopniu zaawansowane, ale ważne jest to, żeby to był jednolity program dla całej Wisły, uwzględniający elementy zarówno ekologii, jak i funkcji gospodarczych tej rzeki. I biorąc pod uwagę ten kontekst, w tym celu będzie tworzony program jednolity. Oczywiście dlatego nie chcemy zostawiać tego tylko samorządom i włączamy się z pomocą, na ile tylko będziemy mogli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: O to mi właśnie chodzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o gotowości cywilnej i cywilnym zarządzaniu kryzysowym w czasie pokoju, zawarty w druku nr 1861, do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu proponuje również, aby Sejm przyjął informację o działaniach rządu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa państwa i obywateli na wypadek klęski powodzi oraz przeciwdziałania jej skutkom.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (druki nr 1144, 1145 i 1900).</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Krystynę Cencek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrystynaCencek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (druk nr 1900). To druga nowelizacja w krótkiej, bo zaledwie dwuipółletniej historii ustawy. Nowelizacja ta zawiera uzgodnione ze związkami zawodowymi, zarówno NSZZ „Solidarność”, jak i Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych, a także w części z przedstawicielami rządu, rozwiązania dotyczące odszkodowań za pracę przy azbeście dla byłych pracowników oraz zwiększenie ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. Rozwiązania te są zgodne z kierunkami zaproponowanymi zaleceniu nr 1369 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, w którym zwrócono się do krajów członkowskich o wprowadzenie zabezpieczeń socjalnych dla pracowników, którzy zapadli na choroby związane z pracą przy azbeście, zapewnienie pracownikom właściwej kontroli i nadzoru medycznego poprzez umacnianie roli i środków finansowych, jeśli chodzi o zawodowe służby medyczne.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrystynaCencek">Mamy nadzieję, że nowelizacja ta ostatecznie ureguluje problemy pracowników branży azbestowej, choć trzeba jasno powiedzieć, że dotyczy ona tylko części osób, które pracowały, mając kontakt z azbestem, o czym jeszcze szerzej wspomnę.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#KrystynaCencek">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Ustawa składa się z 2 artykułów. Art. 1 dokonuje korekt w dotychczasowej ustawie z dnia 19 czerwca 1997 r., art. 2 zaś stanowi przepis przejściowy regulujący kwestię odszkodowań dla byłych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#KrystynaCencek">Przechodzę do zmian zawartych w art. 1. Zmiana 1. dotyczy uregulowania problemu ewidencji tzw. książeczek azbestowych. Przypomnę, że zgodnie z art. 7 ustawy pracownicy i byli pracownicy zakładów zatrudnieni przy produkcji wyrobów zawierających azbest są uprawnieni do otrzymania książeczek, w których wpisane są terminy specjalistycznych badań lekarskich. Książeczki te - których wzór minister zdrowia określił w oszałamiającym tempie: blisko rok po ostatniej nowelizacji - stanowią w istocie dokument uprawniający do nabycia bezpłatnych leków bądź przeprowadzenia bezpłatnych badań specjalistycznych. Na wniosek związkowców uznano, że powinna istnieć ewidencja uprawnionych, albowiem nie chcemy doprowadzić do sytuacji, w której wydatki na refundację leków będą rosły ze względu na brak jakiejkolwiek kontroli w zakresie wydawania książeczek.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#KrystynaCencek">Proponowana zmiana 1. zyskała uznanie wszystkich członków komisji, jest bowiem korzystna zarówno dla uprawnionych, jak i dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#KrystynaCencek">Na marginesie dodam, iż nie do przyjęcia jest przerzucanie sprawy wydruku książeczek na pracodawców i wojewódzkie ośrodki medycyny pracy, które chyba do dzisiaj nie mają świadomości co do należących do nich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#KrystynaCencek">Zmiana 2. lit. a jest zmianą czysto techniczną, chodzi o uzgodnienie przepisów ustawy z ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#KrystynaCencek">Zmiana 2 lit. b dotyczy sprawy znacznie poważniejszej. Otóż jeśli chodzi o dotychczasowe uprawnienia do bezpłatnych leków przysługujących w związku z chorobami powstałymi wskutek pracy przy azbeście, sprawa ta do dzisiaj jest praktycznie martwa. Podstawowym problemem okazał się brak delegacji do określenia sposobu realizacji recept oraz trybu refundacji z budżetu kosztów z tytułu tych leków. W trakcie rozmów rządowo-związkowych w dniu 5 kwietnia br. ustalono treść proponowanego zapisu, który został jednogłośnie przyjęty przez komisje sejmowe. Uważamy, że problem ten należy rozstrzygnąć jak najszybciej, albowiem liczba chorych na choroby związane z pracą przy azbeście wzrasta w coraz szybszym tempie.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#KrystynaCencek">Omówię teraz zmianę 3. do art. 1. Na nowo reguluje się wykaz zakładów, które zaprzestały produkcji wyrobów zawierających azbest. Zamiast dotychczasowych 5 zakładów komisje zaproponowały 16 zakładów. W kilku przypadkach mamy do czynienia z tym samym zakładem, musieliśmy bowiem, obok zakładu „Polonit” Spółka z o.o. w Łodzi umieścić przedsiębiorstwo państwowe „Polonit” w likwidacji. Gdybyśmy tego nie zrobili, pracownicy przedsiębiorstwa państwowego „Polonit” nie mogliby skorzystać z żadnych uprawnień. Wątpliwe byłoby również zachowanie ciągłości stażu, jeśli chodzi o oba te zakłady, co jest istotne przy nabywaniu świadczeń. Podobną sytuację mamy w przypadku zakładów w Szczucinie.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#KrystynaCencek">Generalnie nasuwa się pytanie: Dlaczego we wspomnianym wykazie umieściliśmy właśnie te, a nie inne zakłady? Otóż zastanawiając się nad kręgiem uprawnionych, uznaliśmy, że uprawnienia, zwłaszcza finansowe, powinny przysługiwać tym pracownikom, którzy byli uwzględnieni w przepisach dotyczących wcześniejszych emerytur dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wszystkie zakłady wymienione w nowym załączniku nr 3 stanowią zbiór zakładów, których pracownicy w całości zostali uznani za uprawnionych do wcześniejszej emerytury. Ponieważ konstrukcja odszkodowań była powiązana z przepisami emerytalnymi, uznaliśmy, że to jest właściwy i kompletny krąg podmiotów, w których pracują lub pracowali uprawnieni.</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#KrystynaCencek">Wysoka Izbo! Art. 2 omawianej dzisiaj ustawy reguluje kwestię odszkodowań dla byłych pracowników branży azbestowej. Przypomnę, że w listopadzie 1998 r., przy pełnym konsensusie, przyznaliśmy prawo do odszkodowań pracownikom, którzy byli wówczas zatrudnieni w zakładach azbestowych. Jednak ze względu na brak środków krąg uprawnionych musieliśmy znacznie ograniczyć. Dzisiaj jest szansa na naprawienie tych oczywistych krzywd. Czymże bowiem różni się pracownik, który przepracował 20 lat w branży azbestowej i odszedł na emeryturę w lipcu 1997 r., od tego, który pracuje do dzisiaj? Są to tak oczywiste argumenty, że nie ma sensu o tym dyskutować. Nie chodzi o to, czy przyznać, lecz o to, jak przyznać. Dlatego też proponujemy, aby uregulowanie zaległych odszkodowań nastąpiło po 1 stycznia 2001 r., tak aby można było zaplanować w przyszłorocznym budżecie środki potrzebne na ten cel. Oceniamy, iż jest to kwota 25–30 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#KrystynaCencek">Nie chcę tu szczegółowo omawiać wszystkich przepisów tego artykułu. Ma on w dużej mierze charakter proceduralny. Odszkodowania przysługują wszystkim pracownikom z wyjątkiem tych, którzy je dostali w grudniu 1998 r. Odszkodowania wypłaca pracodawca lub właściwy wojewoda, zaś obowiązek przedstawienia dokumentów umożliwiających stwierdzenie praw do odszkodowania, w przypadku braku pracodawcy, spoczywa na osobie, która chce odszkodowanie otrzymać. Cała operacja zaplanowana jest tak, aby rozwiązać kwestie odszkodowań do końca 2001 r. Jedyną kontrowersję stanowi problem dziedziczenia odszkodowań. Komisje uznały, że odszkodowań się nie dziedziczy. Złożono jednak wniosek mniejszości w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-188.13" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed Wysoką Izbą stoi możliwość ostatecznego uregulowania problemów pracowników, którzy być może stanowią małą grupę społeczną. Być może są poważniejsze problemy do rozwiązania w Polsce, wydaje się jednak, że istnieją takie wartości konstytucyjne, jak sprawiedliwość społeczna, solidarność ze słabszymi. W natłoku spraw wielkich czy też bardziej atrakcyjnych nie może nam zabraknąć wrażliwości. Dlatego też zwracam się w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Gospodarki o przyjęcie sprawozdania o poselskich projektach ustawy o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, zawartego w druku nr 1900. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-188.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Szweda z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawiam stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki (druk nr 1900) o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#StanisławSzwed">Trochę historii. W 1997 r. parlament poprzedniej kadencji uchwalił ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Niestety, w tej ustawie nie przyjęto programu osłonowego dla pracowników likwidowanych zakładów produkujących wyroby azbestowe, nie zapewniono na to środków budżetowych. Jedyną formą osłony było przyznanie zasiłku przedemerytalnego. Określono tą ustawą również zakłady, których to dotyczy, to jest 4 zakłady, które produkowały wyroby azbestowe, i 5 takich, które zaprzestały produkcji wyrobów azbestowych. Po wielomiesięcznych negocjacjach rządu ze związkami zawodowymi uzgodniono pakiet osłonowy dla pracowników i stosowny projekt ustawy skierowano do Sejmu. W 1998 r. dokonano nowelizacji, m.in. zapewniając pracownikom jednorazowe odszkodowania. Uregulowano również sprawę szkoleń i opieki zdrowotnej. Jednorazowe odszkodowania były finansowane ze środków Funduszu Pracy, inne z budżetu państwa, również ze środków budżetowych dofinansowano programy restrukturyzacyjne tej branży.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#StanisławSzwed">Przechodząc już do projektów poselskich, to jeden z nich (druk nr 1144) dotyczył rozszerzenie grupy uprawnionych do jednorazowego odszkodowania na wszystkich pracowników, z którymi niezależnie od przyczyny rozwiązano stosunek pracy przed 28 września 1997 r., czyli przed wejściem w życie ustawy, czyli również zatrudnionych w zakładach, w których już dawno zaprzestano produkcji wyrobów z azbestu. Drugi projekt rozszerzał listę zakładów, których pracowników objęto by dodatkową opieką medyczną, w tym refundacją leków, dopłatą do sanatorium. Koszty, jakie musiałby ponieść budżet państwa w pierwszym przypadku były trudne do oszacowania, w drugim - znacznie mniejsze i łatwiejsze do oszacowania.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#StanisławSzwed">Sprawozdanie, które przygotowały połączone komisje, łączy te projekty, czyli proponuje rozszerzenie wszystkich uprawnień, w tym odszkodowań, na kolejne zakłady. Niestety, źle się stało, że połączono to z dodatkową opieką medyczną, czyli z propozycjami rozwiązań dotyczącymi refundacji leków. Przyjęcie tych rozwiązań powoduje, że kolejne grupy pracowników, które kiedykolwiek miały do czynienia z azbestem, mogłyby dochodzić swoich roszczeń. Jest to w tym momencie nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#StanisławSzwed">Inną kwestią jest objęcie dodatkową opieką medyczną pracowników, którzy byli czy są zatrudnieni przy wyrobach azbestowych. Na pewno trzeba tę kwestię jeszcze raz przeanalizować i zaproponować takie rozwiązania, które będą akceptowane przez pracowników byłych zakładów azbestowych. Jest deklaracja rządu, że ponownie - wraz ze związkami zawodowymi - do tego problemu się odniesie.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#StanisławSzwed">Ze względu na to, że bardzo trudno jest oszacować skutki finansowe przedstawionych rozwiązań, a w czasie prac nad projektem nikt precyzyjnie nie określił, o jakie kwoty chodzi, jak również ze względu na to, że otwieramy możliwość, by kolejna pula pracowników mogła występować z roszczeniami, Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność nie może poprzeć propozycji rozszerzenia listy zakładów, które zaprzestały produkcji wyrobów zawierających azbest, a tym bardziej art. 2 mówiącego o jednorazowych odszkodowaniach. Jesteśmy za propozycją komisji regulującą sprawy specjalistycznych badań lekarskich, refundacji leków, zwolnienia z odpłatności związanych z leczeniem uzdrowiskowym, jak również umożliwieniem ministrowi wydania stosownych rozporządzeń, które pozwolą na realizację ustawy.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#StanisławSzwed">Jak już powiedziałem, jesteśmy otwarci na propozycję rozszerzenia listy zakładów pracy i objęcia pracowników, którzy pracowali bezpośrednio przy azbeście, dodatkową opieką medyczną czy refundacją kosztów sanatoriów i leków. Niestety ta ustawa nie rozwiązuje tego problemu, dlatego, panie marszałku, na pana ręce w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność składam stosowne poprawki i wnoszę o ponowne skierowanie projektu ustawy do połączonych komisji w celu rozpatrzenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Jerzy Jankowski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziwi mnie tylko to, że pan poseł był członkiem podkomisji, pracował przez tyle miesięcy i nie zgłosił tych poprawek, żebyśmy mogli to załatwić. Wygląda to trochę na destrukcję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, zawartego w druku nr 1900. Dwie zasadnicze kwestie będące przedmiotem tej debaty to pomoc państwa w uzyskaniu pomocy medycznej dla osób, które poniosły uszczerbek na zdrowiu w wyniku pracy związanej z azbestem, oraz sprawa odszkodowań dla pracowników branży azbestowej, którzy dotychczas z różnych przyczyn zostali pominięci w stosownych regulacjach. Obie sprawy są w moim przekonaniu oczywiste. Nie mamy tu bowiem do czynienia z nadawaniem jakichś nieuzasadnionych uprawnień, ale z naprawieniem oczywistych krzywd. Jak wspomniała już pani poseł sprawozdawca, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy zwróciło się do krajów członkowskich o wprowadzenie zabezpieczeń socjalnych dla pracowników, którzy zapadli na choroby związane z pracą przy azbeście, zapewnienie pracownikom właściwej kontroli i nadzoru medycznego poprzez umacnianie roli zawodowych służb medycznych zajmujących się leczeniem chorób związanych z azbestem i zwiększanie środków finansowych. Stworzenie ewidencji uprawnionych uchroni budżet państwa przed niekontrolowanym wzrostem wydatków na refundację leków. Warto więc wyraźnie zaznaczyć, że nie ma tu zagrożenia, iż książeczki azbestowe mogą stać się powodem nadużyć, jak zdarzyło się swego czasu w przypadku tzw. zielonych recept. Według danych medycznych liczba cierpiących na choroby powstałe w wyniku kontaktu z azbestem wzrasta. Ich kłopoty ze zdrowiem wynikają przecież nie z ich winy, państwo nie może więc dzisiaj pozostawić tej grupy samej sobie.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JerzyJankowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Druga rozpatrywana dzisiaj kwestia to rozszerzenie kręgu uprawnionych do odszkodowań. Zagadnienie to było przedmiotem prac w komisjach. Członkowie komisji słusznie uznali, że wszystkie zakłady wymienione w nowym załączniku nr 3 stanowią zbiór zakładów, których pracownicy w całości zostali uznani za uprawnionych do wcześniejszej emerytury. Ponieważ konstrukcja odszkodowań była powiązana z przepisami emerytalnymi, krąg podmiotów, w których pracują lub pracowali uprawnieni, wymagał uzupełnienia. Także poza dyskusją jest fakt, że odszkodowania, proporcjonalnie do czasu pracy w zakładach azbestowych, należą się wszystkim pracownikom - niezależnie od momentu rozwiązania stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JerzyJankowski">Oczywiście musi się pojawić pytanie o koszty tej operacji. Nie są one duże, ale w tegorocznym budżecie nie ma na to środków. Dlatego też Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera propozycję, by uregulowanie zaległych odszkodowań nastąpiło po 1 stycznia 2001 r., tak aby można było zaplanować potrzebne środki w przyszłorocznym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy dziś okazję usunięcia ewidentnej niesprawiedliwości, która podzieliła pracowników zakładów azbestowych. Rzecz dotyczy niewielkiej grupy. Z myślą o praworządności i szacunku dla państwa tworzy się właśnie rozwiązanie, aby uregulować tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#JerzyJankowski">Dlatego też Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem sprawozdania zawartego w druku poselskim nr 1900. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zbigniew Leraczyk z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#ZbigniewLeraczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić opinię o projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (druki nr 1144 i 1145).</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#ZbigniewLeraczyk">Po wysłuchaniu sprawozdania przedstawionego przez panią poseł sprawozdawcę oraz opinii moich przedmówców chciałem przypomnieć, że mówimy o zmianie ustawy z czerwca 1997 r. i że nowelizacją tej ustawy zajmowaliśmy się w listopadzie 1998 r. Wtedy to odszkodowania, na które zdecydował się Sejm, kosztowały, można by tak powiedzieć, skarb państwa około 50 mln zł, ale nie to jest istotne. Istotne są argumenty, które tutaj padły, szczególnie w wystąpieniu pana posła Stanisława Szweda, z którymi chciałem się zgodzić. W związku z tym popieram poprawki zgłoszone przez pana posła sprawozdawcę AWS i proponuję, aby trafiły one ponownie do komisji. Chodzi o poprawkę dotyczącą art. 1 pkt 3 oraz art 2. Art. 3 w kontekście uwag do art. 2 zmieniłby się o to, iż nie musiałby wchodzić z dniem 1 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#ZbigniewLeraczyk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałem również powiedzieć, że nie popieramy wniosku mniejszości. Tyle ze strony Akcji Wyborczej...</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#ZbigniewLeraczyk">‍... Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Poseł Lech Szymańczyk: To jest cena za przystąpienie do AWS.)</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#ZbigniewLeraczyk">Jeszcze nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiesław Woda z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wstępie chcę wyrazić ubolewanie, że obecny jeszcze przed chwilą tutaj minister ochrony środowiska nie znalazł czasu, by posłuchać o jakże ważnym problemie społecznym, no, ale stało się.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WiesławWoda">Omawiane dziś sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów azbestowych obejmuje trzy grupy zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WiesławWoda">1) zmiana ma na celu rozszerzenie profilaktyki zdrowotnej dla byłych pracowników zakładów, które są w stanie likwidacji bądź zostały zlikwidowane,</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WiesławWoda">2) poszerza wykaz zakładów, które zaprzestały produkcji wyrobów zawierających azbest, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, o 9 pozycji,</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WiesławWoda">3) przyznaje pracownikom oraz byłym pracownikom zakładów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 jednorazowe odszkodowanie w wysokości zależnej od okresu zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#WiesławWoda">Słabością kolejnych zmian ustawy jest to, że zupełnie pomijają osoby, które nigdy nie pracowały w zakładach produkcyjnych lub przetwarzających azbest, a są narażone na jego negatywne działanie z racji miejsca zamieszkania. O tym problemie powiem na przykładzie gminy Szczucin w powiecie Dąbrowa Tarnowska w dalszej części mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#WiesławWoda">Rozszerzenie wykazu o 9 zakładów ma na celu objęcie byłych pracowników uprawnieniami do: posiadania książeczki badań profilaktycznych, specjalistycznych badań lekarskich oraz zwolnienia z odpłatności związanej z leczeniem uzdrowiskowym, z którego mogą korzystać raz w roku na podstawie skierowania lekarza.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#WiesławWoda">Klub Parlamentarny PSL w pełni popiera proponowane rozwiązania, jak również propozycję, by byłym pracownikom wypłacić jednorazowe odszkodowanie w wysokości 3800 zł zatrudniony przez co najmniej 5 lat, do 14 tys. zł - zatrudnionym przez co najmniej 20 lat.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#WiesławWoda">Dziwi natomiast negatywny stosunek rządu do wszystkich proponowanych zmian. Wydawać by się mogło, że rząd wywodzący się ze związku zawodowego zrozumie problemy pracowników, którzy ponieśli szkody na zdrowiu w wyniku pracy w bardzo uciążliwych warunkach. Argumentacja m.in. taka, że nie ma na ten cel środków, nie przekonuje, gdyż można wykorzystać środki pozabudżetowe.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#WiesławWoda">Kilka chwil chcę poświęcić problemom zdrowotnym osób, które w zakładach, jak poprzednio powiedziałem, nie pracowały, ale odczuwają takie skutki jak osoby zatrudnione. Otóż w latach 1996–1997 na zlecenie Komitetu Badań Naukowych Instytut Medycyny Pracy w Łodzi i Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie w wyniku wnikliwych badań opracowały program w zakresie profilaktyki zdrowia mieszkańców miasta i gminy Szczucin, z uwzględnieniem wielkości ryzyka wynikającego z zanieczyszczenia środowiska azbestem. W opracowaniu stwierdzono m.in., że źródła emisji pyłu azbestu są rozproszone na obszarze gminy na niespotykaną skalę. Powodem tego stało się udostępnienie ludności przez ponad 25 lat odpadów poprodukcyjnych w drogownictwie komunalnym i rolniczym gminy. W gminie Szczucin odpady stosowano również do budowy i modernizacji dróg. Odpady wykorzystywano także do wykonywania nawierzchni w alejkach, na boiskach szkolnych, na placach zabaw, parkingach itp. Na niektórych posesjach powierzchnie użytkowe wykonane z odpadów zawierających azbest pozostają odkryte do dziś i są istotnym źródłem emisji azbestu do środowiska. Oszacowana ilość odpadów zawierających azbest, które zastosowano do wspomnianych celów, to nie mniej niż 0,5 mln m3. W latach 1992–1997 na terenie tylko jednej gminy Szczucin odnotowano 24 przypadki międzybłoniaka opłucnej, w tym 10 przypadków wśród osób niepracujących w zakładzie produkcyjnym oraz przetwarzającym azbest, co świadczy o znacznym narażeniu środowiskowym na tym obszarze. Przypomnę, że międzybłoniak opłucnej, bardzo rzadko występujący w Polsce nowotwór złośliwy, to 3–4 przypadki na milion osób, a uważa się, że ma to ścisły związek z azbestem.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#WiesławWoda">Dla gminy Szczucin i sąsiednich gmin w powiecie Dąbrowa Tarnowska opracowano bardzo dobry program usuwania skutków skażenia środowiska azbestem. Pomimo starań władz gminy, moich jako posła, interpelacji, zapytań, władze państwowe nie udzieliły jakiejś znaczącej pomocy temu rolniczemu terenowi, który sam sobie z problemem nie poradzi. Raz jeszcze pytam przedstawiciela rządu: Jakie działania zostaną podjęte, by zmienić ten katastrofalny stan?</u>
          <u xml:id="u-196.11" who="#WiesławWoda">Klub PSL będzie głosował za uchwaleniem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu...</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#JanKról">Przepraszam bardzo, jeszcze pan poseł Lech Szymańczyk, PPS i Ruch Ludzi Pracy.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#JanKról">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#LechSzymańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowiska Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy dotyczące sprawozdania komisji o poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#LechSzymańczyk">Nie chcę rozwodzić się nad kwestią odszkodowań dla byłych pracowników. Jest to oczywista sprawa, która powinna dzisiaj mieć swój finał, nie może bowiem być tak, że podzielono pracowników na lepszych i gorszych. Oczywiście rozumiemy zawiłości i kwestie finansowe, które powodowały takie zapisy w 1998 r., dzisiaj jednak musimy to ostatecznie wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#LechSzymańczyk">Na marginesie dodam, że w odszkodowaniach pominięto dosłownie kilka osób, a konkretnie mówiąc, kilka pielęgniarek, które pracowały na terenie zakładów pracy, a które formalnie były zatrudnione w zakładach opieki zdrowotnej. O ile mi wiadomo, w dwóch przypadkach pracownice te otrzymały odszkodowania, w trzech przypadkach nie uzyskały go z powodu zbyt formalistycznego podejścia. Możemy tę sprawę ostatecznie wyjaśnić. Pozwolę sobie w tej sprawie złożyć drobną poprawkę, korygującą zapisy art. 2.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#LechSzymańczyk">Wysoka Izbo! Z dużą satysfakcją odnotowujemy zmiany do art. 1, które, mimo że wyglądają na zwykłe korekty, mają olbrzymie znaczenie. Umożliwiają one nareszcie roztoczenie prawidłowej opieki zdrowotnej nad pracownikami i byłymi pracownikami. Jest to sprawa niezwykle bulwersująca, bowiem zadeklarowane w ustawie już w 1997 r. uprawnienia do bezpłatnych badań specjalistycznych, bezpłatnych sanatoriów i co najważniejsze - bezpłatnych leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście nie zostały do dzisiaj wykonane. Również sprawa tzw. książeczki azbestowej nie jest do dzisiaj jasna. Z uwagi na fakt, że jestem przewodniczącym Rady Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych woj. mazowieckiego, miałem w tej sprawie dziesiątki interwencji ze strony pracowników i byłych pracowników z Małkini, Marek czy Wierzbicy. Mam nadzieję, że uchwalając tę nowelizację, uregulujemy również ten problem. Przypomnę, że w kwietniu br. związki zawodowe i Ministerstwo Zdrowia doszły w tych sprawach do konkretnych ustaleń, które znalazły swój wyraz w omawianej dzisiaj nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#LechSzymańczyk">Wysoka Izbo! Moją poważną wątpliwość budzi jednak nierozwiązanie do końca problematyki odszkodowań za choroby zawodowe. Przypomnę, że art. 5 ustawy przewiduje, że odszkodowania za choroby zawodowe dla pracowników zwolnionych po 1997 r. finansuje budżet państwa. Tymczasem po upadku wielu zakładów powstał problem, kto sfinansuje odszkodowania dla osób, które odeszły wcześniej z zakładów. Pani minister Lewicka niegdyś zadeklarowała na piśmie, że sprawy te zostaną uregulowane w ustawie o ubezpieczeniu od wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Projekt tej ustawy według ówczesnej deklaracji miał wpłynąć do Sejmu wiosną 1998 r. Nie będę przypominał Wysokiej Izbie, który rok teraz mamy. Tymczasem na przykład w Ogrodzieńcu czekają na odszkodowania już 33 osoby. Jedna z nich w lipcu ub. r. otrzymała orzeczenie o 90-procentowym uszczerbku na zdrowiu. Pracownik ten nie doczekał odszkodowania. Wielu z nich może nie doczekać odszkodowań, jeżeli nie uregulujemy tego dzisiaj. Dlatego też składam poprawkę do art. 5 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#LechSzymańczyk">Wysoka Izbo! Obie poprawki, które przedkładam, znane są członkom komisji, dlatego wydaje mi się, że można przejść do trzeciego czytania bez odsyłania projektu do komisji. Jesteśmy przekonani, że przyjęcie omawianej dzisiaj nowelizacji wraz ze zgłoszonymi poprawkami powinno przyczynić się do ostatecznego uregulowania problematyki pracowników branży azbestowej zgodnie ze standardami europejskimi i z zasadami sprawiedliwości społecznej. Posłowie Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy za takimi rozwiązaniami będą głosować.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#LechSzymańczyk">Panie Marszałku! Przekazuję poprawki. Mam prośbę, ponieważ przez przedstawiciela klubu AWS zostały zgłoszone poprawki - i taka jest prawidłowość - poparte przez przedstawiciela Unii Wolności, a nam posłom nie są one znane. Nie wiem, czy te poprawki zostały zgłoszone tylko dlatego na piśmie, żeby ich nie upubliczniać. Prosiłbym pana marszałka o odczytanie tekstu tych poprawek, abyśmy mogli ustosunkować się do nich w pytaniach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekBorowski">Nie ma przeszkód, aczkolwiek projekt i tak trafi do komisji, bo już mamy cztery poprawki, tak że w komisji będzie możliwość zapoznania się z nimi. Ale proszę bardzo: W art. 1 pan poseł Szwed proponuje skreślić zmianę 3. dotyczącą załącznika — a nawet są trzy poprawki — skreślić art. 2 i w art. 3 skreślić słowa „z wyjątkiem art. 2 ust. 6–9, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.”.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MarekBorowski">Tym razem zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#MarekBorowski">Jeszcze są dwie osoby do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#MarekBorowski">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#MarekBorowski">Jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#MarekBorowski">Nie ma, gdzieś się schowała... Jest.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chowałam się, tylko wysoko siedzę.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JoannaFabisiak">Mam dwa pytania. Pierwsze pytanie, a właściwie obydwa, do pani poseł sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JoannaFabisiak">Przedstawione przez panią poseł kryteria dotyczące osób, którym należy przyznać odszkodowanie, mają, tak mi się wydaje, gdy tego słucham, charakter formalny. Chciałabym zatem spytać, czy w tej sprawie są opinie i ekspertyzy lekarzy, jaki czas pracy, jaka dawka azbestu może spowodować w efekcie chorobę poazbestową? Bardzo proszę o jasną odpowiedź, bo w przeciwnym wypadku — odnoszę takie wrażenie — jeszcze o pewną grupę rozszerzymy uprawnionych, a więc zawsze można. A dlaczego o to proszę? Otóż właściwie chciałabym zadać pytanie pryncypialne. Ponieważ nie pracuję w tej komisji, to chciałabym spytać, jak wielka jest grupa — czy istnieje taki raport — ludzi dotkniętych skutkami działania azbestu? Bo przecież nie jest tajemnicą, że z płyt azbestowych były budowane przedszkola, szkoły, szpitale i nasze osiedla. Zatem czy są badania w tej sprawie i czy możemy określić, że ta grupa osób, którym należy się odszkodowanie, to są tylko pracownicy zakładów — tutaj wracam do pytania, które zadałam — czy też na dobrą sprawę można by powiedzieć, że ta książeczka azbestowa to się pewnie należy połowie społeczeństwa? Ja powiadam, nie wiem tego i chciałabym usłyszeć odpowiedź głównie dotyczącą kryteriów, ale kryteriów, które wynikają z badań, z ekspertyz, z opinii medycznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jacek Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam trzy pytania do przedstawicieli rządu. Jak to jest możliwe, panie ministrze, że poseł koalicyjny zna koszty związane z wprowadzeniem w życie ustawy, a przedstawiciel rządu nie jest w stanie ich przedstawić? Czyli jakaś ciekawa dystrybucja informacji, przeliczeń. Dlaczego te dane nie mogły ujrzeć światła dziennego? Rząd nie był przygotowany, można z tego wywnioskować, do dyskusji, przecież bardzo długiej, w pracach komisji.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JacekKasprzyk">I dwa pytania związane pośrednio z projektowaną ustawą i z poruszanym tematem.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#JacekKasprzyk">Chodzi mi o to, w jaki sposób rząd zamierza na bieżąco przeciwdziałać skutkom azbestu? Chodzi mi o prace remontowe na wielu obiektach. Pan poseł z PSL mówił, jak dużo inwestycji jest z użyciem azbestu. Klasycznym przykładem jest Warszawa, Domy Centrum, wiele innych miejsc, gdzie prowadzone są prace remontowe. Obok tego przechodzą przechodnie. Polskie normy i prawo z 1998 r. jasno określają obowiązki w tym zakresie. Służby kontrolne, służby bhp omijają ten problem.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#JacekKasprzyk">Drugi problem, który jest poruszany przez specjalistów, dotyczy tego, że polskie prawo jest prawem nieszczelnym, nieskutecznym, jeżeli chodzi o przeciwdziałanie skutkom azbestu. Wystarczy tylko 8-godzinny kurs, aby firmy mogły wykonywać te specjalistyczne prace. Natomiast w krajach Europy Zachodniej mogą je wykonywać wyspecjalizowane firmy. U nas zbyt łatwo dostaje się pozwolenie na prowadzenie takich prac, a w szczególności jest to jeszcze o tyle niebezpieczne, że nie ma kontroli, co powiedziałem wcześniej, przeprowadzania tych prac.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#JacekKasprzyk">Czy rząd zamierza również tymi dwoma zagadnieniami się zająć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan poseł Lech Szymańczyk.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#LechSzymańczyk">Panie Marszałku! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy, po tym, co usłyszeliśmy dziś na sali: Jakim stosunkiem głosów komisje poparły przedłożenia, które dziś pani przedstawiała Wysokiej Izbie? I dodatkowe pytanie: Czy posłowie, którzy prezentowali stanowisko w imieniu klubów, pracowali w tych komisjach? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MarekBorowski">To chyba wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#MarekBorowski">Wobec tego najpierw poproszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Andrzeja Karbownika, a potem sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AndrzejKarbownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kwietniu 1999 r. grupa posłów wniosła do Sejmu dwa projekty ustaw o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Ministerstwo Gospodarki, na podstawie opinii zebranych od zainteresowanych resortów, opracowało projekty stanowisk rządu i przedłożyło je w sierpniu ub. r. Radzie Ministrów. W dniu 5 października ub. r. Rada Ministrów rozpatrzyła oba projekty i zajęła negatywne stanowiska wobec rozwiązań poselskich.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#AndrzejKarbownik">Za odrzuceniem propozycji poselskiej zawartej w druku nr 1144 przemawiał fakt, że ustanawia ona uprawnienia do jednorazowych odszkodowań dla wszystkich byłych pracowników zakładów azbestowych, z którymi kiedykolwiek, niezależnie od przyczyn, rozwiązano stosunek pracy przed 28 września 1997 r., jak również to, że Fundusz Pracy nie może stanowić źródła sfinansowania postulowanych wypłat w 1999 r. Podkreślono jednocześnie, że dokonana w 1998 r. nowelizacja ustawy azbestowej uregulowała kwestię odszkodowań dla zatrudnionych w zakładach azbestowych w dniu 28 września 1997 r., których mogły dotknąć skutki ustawowego zakazu produkcji wyrobów zawierających azbest, i że w 1998 r. istniała możliwość sfinansowania tych odszkodowań ze środków Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#AndrzejKarbownik">Za odrzuceniem drugiej propozycji poselskiej, zawartej w druku nr 1145, przemawiał fakt, iż w opinii rządowej skutki budżetowe przyjęcia ustawy należałoby szacować znacznie wyżej - na ok. 750 tys. zł - od szacunku przyjętego w uzasadnieniu, oraz to, że ani w ustawie budżetowej na 1999 r., ani w projekcie ustawy budżetowej na 2000 r. nie zostały ujęte skutki wynikające z proponowanych zmian. Ponadto uzasadnienie sugerowało, iż objęcie ustawą kolejnych 9 zakładów spowoduje przyznanie ich pracownikom tylko świadczeń z zakresu profilaktyki zdrowotnej. Faktycznie oznaczałoby to przyznanie również uprawnień do zasiłków przedemerytalnych na zasadach określonych w art. 6 obowiązującej ustawy i dodatkowe wydatki z Funduszu Pracy.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#AndrzejKarbownik">W toku prac sejmowych strona rządowa przedstawiała konsekwentnie zastrzeżenia do projektowanych zmian ustawy azbestowej. Kontrowersje dotyczyły zarówno sposobu realizacji projektowanych zmian, skutków finansowych, jak i źródeł ich sfinansowania. Posłowie prezentowali pogląd, iż projektowane zmiany są celowe i potrzebne, a strona rządowa powinna zarówno oszacować skutki finansowe, jak też wskazać źródła sfinansowania.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#AndrzejKarbownik">W dniu 10 maja br. na wspólnym posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Komisji Gospodarki przyjęto ostatecznie jeden projekt ustawy o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Nowy projekt ustawy zawiera trzy artykuły, a istotne postulaty są następujące:</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#AndrzejKarbownik">- po pierwsze, niezbędne uściślenie i doprecyzowanie art. 7 i 7a dotyczących pracowników w zakresie profilaktyki zdrowotnej,</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#AndrzejKarbownik">- po drugie, rozszerzenie załącznika nr 3 do ustawy, czyli wykazu zakładów, które zaprzestały produkcji wyrobów zawierających azbest, o 11 zakładów, co oznacza wzrost ich liczby w stosunku do poprzedniej wersji o 2 zakłady,</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#AndrzejKarbownik">- po trzecie, przyznanie pracownikom i byłym pracownikom zakładów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy azbestowej, którzy pozostawali w stosunku pracy do dnia zakończenia produkcji wyrobów zawierających azbest w danym zakładzie, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 1998 r., prawa do jednorazowego odszkodowania uzależnionego od stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#AndrzejKarbownik">Odszkodowania finansowane byłyby ze środków budżetu państwa w części dotyczącej Krajowego Urzędu Pracy. Oznacza to zmianę w stosunku do poprzedniej wersji, w której źródłem sfinansowania wypłat miał być Fundusz Pracy.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#AndrzejKarbownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiając powyższe uwagi, uprzejmie informuję, że rozszerzenie wykazu zakładów, które zaprzestały produkcji wyrobów zawierających azbest, o dodatkowe 2 zakłady spowoduje dalszy wzrost wydatków budżetu państwa ponoszonych na realizację ustawy.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#AndrzejKarbownik">W związku z tym, że postanowienia art. 1 projektu ustawy miałyby wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, czyli ewentualnie jeszcze w bieżącym roku, ich przyjęcie przy braku rezerw celowych stworzy problemy finansowe. Ponadto objęcie projektowaną nowelizacją ustawy dodatkowych 2 zakładów oznacza przyznanie ich pracownikom uprawnień do zasiłków przedemerytalnych na zasadach określonych w art. 6 obowiązującej ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#AndrzejKarbownik">Jeśli pan marszałek pozwoli, odpowiedziałbym na pytania. Trzy pytania był uprzejmy zadać pan poseł Kasprzyk. Czy można odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MarekBorowski">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AndrzejKarbownik">Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło szacunek kosztów, które spowodowałoby wprowadzenie tych zmian w ustawie azbestowej. Te koszty szacujemy na około 52 mln zł, a więc na znacznie więcej, niż szacowali projektodawcy tych zmian ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AndrzejKarbownik">Jak rząd zamierza na bieżąco przeciwdziałać skutkom stosowania azbestu i czy polskie prawo jest nieszczelne? Nad tym trzeba by się rzeczywiście poważnie zastanowić i od tej strony podejść do problemu nie tylko w odniesieniu do zakładów, które produkowały azbest, i do kwestii pracowników w nich zatrudnionych, ale wprowadzić znacznie bardzie rygorystyczne zasady w odniesieniu do jeszcze stosowanych rozwiązań technicznych z użyciem azbestu. Obiecuję, że w najbliższym czasie problem ten zostanie przez Ministerstwo Gospodarki zbadany. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz panią Krystynę Cencek sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#KrystynaCencek">Postaram się w miarę swoich możliwości i zgodnie z posiadanymi wiadomościami odpowiedzieć szczegółowo na pytania zadane przez panią poseł Fabisiak. Zapytała pani, jak liczna jest grupa osób, które ewentualnie skorzystałyby z odszkodowań i otrzymałyby książeczki.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#KrystynaCencek">Obecnie ani Ministerstwo Gospodarki, ani nikt z rządu nie potrafi określić - nawet komisje - jaki to jest rząd osób, jeśli chodzi o byłych pracowników zatrudnionych przy azbeście. Jako przewodnicząca podkomisji zwróciłam się do Ministerstwa Gospodarki o wystąpienie do wojewodów i gmin w sprawie określenia, tam, gdzie były te zakłady, jaka to by była ewentualnie grupa. Według ogólnych szacunków można obecnie powiedzieć, że jest to około 5–7 tys. ludzi. Te rozbieżności są stąd, że to może być maksymalnie nawet i 7 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#KrystynaCencek">Jeśli chodzi o opinie lekarskie - nie jestem lekarzem, ale jestem zorientowana w tej kwestii, jeżeli chodzi o działanie azbestu na ludzki organizm - to azbest jest materiałem karcynogennym, czyli jeżeli chodzi o schorzenia, zależy to również od organizmu. Azbest (włókna azbestu) może w organizmie przebywać nawet do 10 lat i dopiero po 9–10 latach może się ujawnić choroba, którą spowodował właśnie azbest.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#KrystynaCencek">Dodam, że jest to zjawisko niepokojące, ponieważ według sygnałów z instytutów medycyny pracy, i z Łodzi, i z Sosnowca, o ile mi wiadomo, jest tendencja wzrostowa zachorowalności na raka płuc spowodowanej właśnie włóknami azbestowymi. Dotyczy to nie tylko raka płuc, ale występuje też rak nerek, nawet i jajników. Ta choroba rzeczywiście rozszerza się i widać, że w tej chwili już jest żniwo śmierci. Istotne jest również to, o czym kolega poseł tutaj wspomniał, mówiąc o Szczucinie: notuje się już, że młodzież i dzieci zaczynają zapadać na tę chorobę. Uważam, że posłowie, a także rząd nie powinni lekceważyć tego tematu, bo jest to zadośćuczynienie w pewnym stopniu. Proszę państwa, co to jest 3800 zł za 5 lat pracy przy azbeście, za 20 lat pracy? A każdy ma świadomość, że powoli będzie umierał. Myślę, że jest to bardzo skromna kwota - także ta, którą pan minister był uprzejmy wymienić, 52 mln zł. Nie wiem, skąd jest wzięta ta kwota, jeżeli bowiem nie wiemy, jaka to jest grupa, możemy tylko przypuszczać, to trudno mi powiedzieć, czy to będzie 52 mln zł, ponieważ według wyliczeń i opinii, które przedstawiał rząd - nawet na ostatnim posiedzeniu komisji - miało to być 25–30 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#KrystynaCencek">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Szymańczyka: iloma głosami została przegłosowana ta opinia, ten projekt, to nie pamiętam w tej chwili dokładnie, ale w każdym razie byliśmy prawie jednomyślni. Wniosek mniejszości, dotyczący dziedziczenia, rzeczywiście odrzuciliśmy, ponieważ chodzi nam o byłych pracowników, natomiast uważamy, że Polski nie jest stać w tej chwili, aby te odszkodowania były dziedziczne.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#KrystynaCencek">Dziwię się np. stanowisku, które przedstawił pan poseł Szwed, ze względu na to, że od początku był w podkomisji i jego ugrupowanie nie wnosiło takiej sprawy, wręcz przeciwnie, szło się w dobrym kierunku - myślę o uchwaleniu tej ustawy. Również w podkomisji nie były wnoszone takie sprawy, stąd dziwię się bardzo, że dzisiaj pan poseł reprezentuje takie stanowisko. Szkoda, że wcześniej nie było takich sygnałów, bo moglibyśmy przecież tę sprawę, te poprawki rozstrzygnąć jeszcze w komisji, a w tej sytuacji działanie tego ugrupowania w pracach nad tą ustawą jest, jak sądzę, trochę destrukcyjne. Takie jest moje zdanie i sądzę, że większość posłów jednak planuje zrobić coś innego.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#KrystynaCencek">Jeszcze bym chciała odpowiedzieć pani poseł Fabisiak, ponieważ widzę, że była pani zainteresowana. Jeżeli chodzi o książeczki...</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#KrystynaCencek">Przepraszam, panie marszałku, muszę sobie to ułożyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#KrystynaCencek">Te książeczki w efekcie pozwolą na ewidencję ludności. Co one będą zawierały? Wpisane w nich będą dane osobowe, okres zatrudnienia, korzystania z sanatoriów i ewentualnie informacje o odpłatności za leki. To nie jest tak, proszę państwa, że leki w tym przypadku są bezpłatne. Leki podzielone są bodajże na 33 grupy. Są leki częściowo odpłatne i są bezpośrednio płatne. Tak że nie jest prawdą, iż jest tutaj jakieś wielkie wyjście naprzeciw, że tym ludziom dajemy coś za darmo. Dodam jedno: proszę państwa, nie ma się o co, mówiąc szczerze, sprzeczać. Ta książeczka - brzydko to określę - to jest w rzeczywistości wilczy bilet dla pracownika, gdyż już nikt nie będzie chciał go przyjąć. Taka jest prawda. Wiadomo bowiem, jakie potem mogą być skutki dla pracodawców. Tak więc, panie pośle, naprawdę dziwię się pana stanowisku i stanowisku pańskiego klubu.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#KrystynaCencek">Sądzę, że odpowiedziałam już na wszystkie pytania. Jeżeli nie, to jeszcze bardzo proszę o następne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MarekBorowski">Zaraz, zaraz, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MarekBorowski">Widzę, że zgłasza się pan poseł Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrystynaCencek">Czy może jeszcze pytanie na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MarekBorowski">Czy o to chodziło?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrystynaCencek">Odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KrystynaCencek">Pytanie było skierowane bezpośrednio do pana ministra. Proszę państwa, prawie rok temu otrzymaliśmy stanowisko dotyczące projektów zawartych w tych dwóch drukach. Pozwolę sobie zacytować fragment tego stanowiska: Negatywne stanowisko rządu dotyczące objęcia byłych pracowników przedsiębiorstw azbestowych tymi uprawnieniami wynika z braku wymaganych środków. Mówimy o 1999 r. W budżecie na 1999 r. i w projekcie budżetu na 2000 r. nie zostały przewidziane środki na ten cel. W związku z tym komisja uznała - mówiąc szczerze, wychodząc naprzeciw rządowi - że koszty wynikające z projektu zawartego w druku nr 1144 obciążą budżet w 2001 r. Z tym wiąże się propozycja daty wejścia ustawy w życie - 2001 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł uzyskał odpowiedź?</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#MarekBorowski">Nie. W takim razie proszę zadać pytanie jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JacekKasprzyk">Chciałbym prosić pana ministra o sprecyzowanie, skąd wzięła się ta kwota? To się bardzo różni. Wcześniej był pan uprzejmy powiedzieć, że to jest trudne do oszacowania, a dzisiaj podaje pan określoną kwotę.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JacekKasprzyk">Mam też prośbę. Proszę o przekazanie informacji z raportu kontrolnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarekBorowski">Czy pani poseł Fabisiak także chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JoannaFabisiak">Dziękuję pani poseł za odpowiedź, jednak jedna kwestia nie została rozstrzygnięta. Wyobrażam sobie, że jeśli przygotowywana jest nowela ustawy, to ustawodawca zmierza do stworzenia pewnej koncepcji, która rozwiązuje problem. Jak tu było przedstawione, problem jest wielki. Stawiam pytanie: Jakie są rozstrzygnięcia medyczne? Jakie należy przyjąć kryterium, aby stworzyć system, wedle którego będziemy mogli ocenić, dla której grupy są niezbędne odszkodowania? Oczywiście każdy organizm reaguje inaczej, ale bardzo o to proszę. Jeśli pani poseł nie dysponuje informacjami, to może przedstawiciel ministerstwa ma informacje co do kryteriów medycznych. Przedstawione zostały bowiem kryteria formalne, natomiast prosiłabym o doprecyzowanie, uszczegółowienie owych kryteriów medycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Szwed w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Szwed: Chcę sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#StanisławSzwed">Nie mam innej możliwości, panie marszałku, tak więc w trybie sprostowania. Chcę przypomnieć, że występowałem w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność. Proszę nie robić do mnie osobistych przytyków, ponieważ brałem udział w pracach - w przeciwieństwie do tych, którzy zadawali pytania. W wypadku poprzedniej nowelizacji również. W wystąpieniu wyraźnie powiedziałem, że jeśli chodzi o świadczenia uzdrowiskowe, książeczki, refundację leków, sanatorium, jesteśmy jak najbardziej za. Mówiłem o tym również na posiedzeniu podkomisji. Jeżeli trzymalibyśmy się projektu, pani poseł, nie byłoby problemu. Jesteśmy przeciwni odszkodowaniom i to w swoim wystąpieniu przedstawiłem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MarekBorowski">Czy pani poseł jeszcze chciałaby wyjaśnić? Nie.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#MarekBorowski">Jeszcze zabierze głos pan minister Andrzej Karbownik, jako że było pytanie posła Kasprzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#AndrzejKarbownik">Oczywiście kwota, którą wymieniłem, jest szacunkowa. Nie sposób w tej chwili przedstawić metodologii szacowania tej kwoty. Jeśli pana posła to interesuje, to przygotuję taką informację.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#AndrzejKarbownik">Natomiast jeśli chodzi o raport, to oczywiście będzie on opracowany. Jednak skala problemu jest przeogromna.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#AndrzejKarbownik">Jeśli chodzi o kwestię zastosowania azbestu, również to przedstawimy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#MarekBorowski">Ponieważ zgłoszono poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Polityki Społecznej oraz do Komisji Gospodarki w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o rządowym projekcie ustawy o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem (druki nr 1450 i 1897).</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tomasza Feliksa Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#TomaszFeliksWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pora, w której przyszło nam rozpatrywać to sprawozdanie, skłaniałaby raczej do wypowiedzenia zdania, konkluzji komisji, która wnosi o odrzucenie projektu rządowego w całości. Niemniej byłoby to bardzo niesprawiedliwe, gdyby tylko ograniczyć się do tego sformułowania, albowiem materia, jaką obejmuje projekt ustawy, jest niezwykle trudna, bardzo skomplikowana i wymaga komentarza. Zgodnie z konstytucją rząd został zobowiązany do przygotowania projektu ustawy o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem. Rząd wywiązał się z tego zobowiązania. Niemniej jednak przedstawiony projekt ustawy został poddany bardzo wnikliwej analizie - najpierw w czasie prac podkomisji, a później prac komisji — i w rezultacie komisja postanowiła zarekomendować Wysokiej Izbie odrzucenie tego projektu w całości. Niemniej jednak trzeba powiedzieć, że sprawa nie jest tak trywialna i nie może się sprowadzać tylko do tego komentarza. Komisja, zdając sobie sprawę z wagi problemu, poprosiła o szereg opinii na ten temat. Opinie, które otrzymaliśmy, pochodzą od pana profesora Szajkowskiego, od pana profesora Kosikowskiego oraz od pana doktora Mojaka i pana doktora Perdeusa. Wszystkie te opinie są jednoznacznie negatywne. Opinie te wskazują na tak wiele braków projektu ustawy, na tyle niedoskonałości, że komisja, a najpierw podkomisja, wyraziła wolę daleko idącej ingerencji w treść ustawy po to, by w rezultacie zaproponować Wysokiej Izbie projekt ustawy, który uzyskałby pozytywną opinię również ekspertów. W tym wypadku była jednak pewna trudność w uzyskaniu zgody ze strony rządu na dokonanie tego rodzaju ingerencji w projekcie ustawy. Stojąc wobec takiego wyboru, komisja nie chciała narzucać na siłę swojej woli i właściwie jedynym wyjściem było zaproponowanie odrzucenia tego projektu. Niemniej chciałbym zacytować szereg uwag, które uzasadniają stanowisko komisji. Wydaje mi się bowiem, że nie można tego zostawić bez komentarza merytorycznego. Otóż w opinii panów dra Mojaka i dra Perdeusa w uwagach końcowych mamy zapisane: projekt opiniowanej ustawy wymaga wprowadzenia istotnych poprawek i uzupełnień, zarówno o charakterze merytorycznym, jak i językowym, stanowi jednak istotny krok w pracach nad koncepcją i prawnym uregulowaniem instytucji o podstawowym znaczeniu prawnym i ekonomicznym. Oznacza to uznanie dla wysiłku wprowadzenia tej regulacji prawnej, niemniej jednak w opinii ekspertów, których tu cytowałem, żeby tę ustawę przyjąć, trzeba by dokonać szeregu istotnych poprawek. Na to nie uzyskaliśmy zgody wnioskodawcy i dlatego nie mogliśmy zrobić istotnego postępu. Zacytuję również inne fragmenty tej opinii. Na wstępie autorzy opinii mówią, że brzmienie art. 218 konstytucji dowodzi swoistej bezradności ustawodawcy konstytucyjnego, który nie miał żadnej koncepcji skarbu państwa, jedynie chciał w rozdz. X konstytucji usytuować skarb państwa w sferze szeroko rozumianych finansów publicznych. Na tle art. 218 konstytucji można było jednakże pokusić się o nową, oryginalną, kompleksową regulację ustawową skarbu państwa. Co to oznacza? To jest pewne usprawiedliwienie dla rządu; został on postawiony przez projektodawców konstytucji, a później tych, którzy ją przyjęli, w bardzo trudnej sytuacji, bo sama konstytucja od razu nie zdefiniowała koncepcji skarbu państwa, zostawiła tutaj daleko idącą dowolność i w ten sposób naraziła, powiedziałbym, każdego, kto będzie definiował ustawę o skarbie państwa, na zarzut niekonstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#TomaszFeliksWójcik">Kolejna uwaga. Niestety projektowana ustawa została przygotowana w całkowitym oderwaniu od Kodeksu cywilnego, a w szczególności od art. 33, 34 i 40. Konsekwencją powyższego jest to, że w projekcie nie ma spójnej koncepcji skarbu państwa jako podmiotu cywilnoprawnego. Ta kwestia była przedmiotem bardzo szerokiej dyskusji w komisji i podkomisji. Widać było, jak bardzo różniło się podejście prawników do tego problemu. Posłowie nie mogli zaryzykować podjęcia decyzji, nie mając jasnej opinii prawników i zgody ekspertów na ten temat. Uważamy, że byłoby to proponowanie przepisu prawnego, który byłby bez przerwy kwestionowany.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#TomaszFeliksWójcik">Następna uwaga. Wyłaniająca się z przepisów projektu ustawy koncepcja skarbu państwa stanowi przykład pomieszania elementów ekonomicznych, konstytucyjnych, administracyjnych i cywilnoprawnych. Konsekwencją tego faktu jest też - jak się wydaje - wadliwa struktura ustawy, a w szczególności nadmierne rozszerzenie materii organizacji skarbu państwa jako zbiurokratyzowanej struktury, kosztem takich zagadnień, jak zarządzanie mieniem i reprezentacja skarbu państwa. Co prawda wygląda to trochę jak oskarżenie wnioskodawcy, czyli rządu, myślę jednak, że ten element opinii można tłumaczyć jako usprawiedliwienie rządu, że stał wobec bardzo trudnej sytuacji i pewnej niemożności, jeśli chodzi o sformułowanie przy takiej koncepcji skarbu państwa prawidłowej ustawy. Prof. Cezary Kosikowski w swojej opinii pisze, że na 30 merytorycznych artykułów projektu aż 22 artykuły niczego nie regulują, poza odesłaniem do innych przepisów lub upoważnieniem do wydania aktów wykonawczych. Tylko 8 artykułów projektu cokolwiek normuje, a w nich mieszczą się też artykuły wstępne, określające zakres projektu ustawy, wprowadzające słowniczek pojęć używanych w projekcie. Nie chcę cytować bardziej zdecydowanych opinii pana prof. Kosikowskiego, które skłaniały do odrzucenia tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#TomaszFeliksWójcik">W opinii o projekcie pana prof. Szajkowskiego czytamy: Dylemat jednakże, który powstaje przy ocenie analizowanego projektu ustawy, ma zupełnie inny charakter i dotyczy nie tego, co jest w projekcie ustawy, ale tego, czego w nim nie ma. Niestety nie ma zarówno dopracowanej koncepcji legislacyjnej instytucji prawnej skarbu państwa jak i, być może właśnie z tego względu, pełnej realizacji delegacji z art. 218 Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#TomaszFeliksWójcik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie chciałbym tutaj powtarzać całej, bardzo zaawansowanej, dyskusji dotyczącej koncepcji skarbu państwa. Przytoczone opinie znanych w świecie prawniczym ekspertów, uznanych autorytetów, wskazują, że projekt ustawy w takiej postaci, jaką przedstawił rząd i przy jakiej się upierał, nie mógł uzyskać rekomendacji Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. I dlatego powtarzam jeszcze raz konkluzję, że komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy w całości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Szweda z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawiam stanowisko do projektu ustawy o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem (druk nr 1450), a właściwie do stanowiska Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o odrzuceniu projektu, które przedstawił pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#StanisławSzwed">Mimo wielu krytycznych uwag, m.in. ekspertów, którzy pracowali w podkomisji nad tą ustawą, jak również uwag, które przedstawiło Biuro Studiów i Ekspertyz, uważam, że ustawa o organizacji skarbu państwa jest potrzebna, a wynika to bezpośrednio z art. 218 Konstytucji RP, który mówi, że organizację skarbu państwa oraz sposób zarządzania majątkiem skarbu państwa określa ustawa. Stąd rząd przygotował projekt, który odpowiada dyspozycji zawartej w tym przepisie. Wszyscy mamy świadomość, że problematyka skarbu państwa zaliczana jest do najtrudniejszych i mimo prawie 10-letniego okresu prac do dziś nie wypracowano spójnej koncepcji organizacji skarbu państwa, zarządzania jego majątkiem czy zasad gospodarki finansowej skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#StanisławSzwed">Dzisiaj nasze prawo regulacji dotyczące organizacji skarbu państwa zawiera się w ponad 20 ustawach, w wielu rozporządzeniach i przepisach. Ta ustawa miała to w jakiś sposób uporządkować, tak aby jasno określić kompetencje działania w imieniu skarbu państwa, szczególnie gdy mamy do czynienia z ponad 9 tys. jednostek organizacyjnych skarbu państwa. Ponadto ustawa ma na celu przyjęcie takich regulacji, które przyczynią się do usprawnienia zarządzania i gospodarowania majątkiem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#StanisławSzwed">W projekcie ustawy ponownie wracamy m.in. do problematyki utworzenia Prokuratorii Generalnej. Ważnym przepisem jest również konieczność określenia nowego zakresu terytorialnego oraz kompetencji delegatur terenowych ministra skarbu państwa, co można dokonać tylko ustawą. Delegatury terenowe wykonują ważne zadania z zakresu prowadzenia spraw dotyczących przekształceń własnościowych, wykonywania praw z akcji w spółkach z udziałem skarbu państwa, prowadzenia spraw dotyczących mienia polikwidacyjnego oraz inne czynności, które bardziej efektywnie ochronią interesy skarbu państwa w poszczególnych województwach.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#StanisławSzwed">Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jeden zaproponowany w ustawie przepis, który dotyczy tzw. handlowania długami skarbu państwa i postawienia tamy niekorzystnemu dla skarbu państwa zjawisku.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podałem kilka przykładów, które pokazują, że odrzucenie projektu ustawy w całości byłoby nieuzasadnione. Zgadzając się z wieloma uwagami dotyczącymi tego projektu, uważam, że zarówno komisja, jak i Ministerstwo Skarbu Państwa nie wykorzystały wszystkich możliwości, aby tak przygotować projekt ustawy, który byłby do przyjęcia przez Wysoką Izbę i wykonał delegację konstytucyjną zapisu art. 218 Konstytucji RP, że organizację skarbu państwa określa ustawa. Dlatego, panie marszałku, Wysoka Izbo, w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność zgłaszam wniosek o ponowne skierowanie projektu ustawy o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem do Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji w celu ponownego rozpatrzenia i przedstawienia nowego sprawozdania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MarekBorowski">Ale nie bardzo, powiem szczerze, chwyciłem ideę tego. To znaczy, jak rozumiem, panu posłowi nie podoba się wniosek komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#StanisławSzwed">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarekBorowski">Zatem wyrazi pan swój pogląd w głosowaniu, bo inaczej niestety nie da się zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#StanisławSzwed">Czyli nie ma możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekBorowski">Nie, nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#StanisławSzwed">W tym przypadku klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował przeciw wnioskowi komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MarekBorowski">Zawsze są trzy możliwości.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Szwedowi.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MarekBorowski">Teraz pan poseł Andrzej Pęczak z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja też właśnie staję przed takim faktem, że musimy rozpatrywać decyzje komisji, a nie inne historie. W takim kontekście zabiorę głos. O potrzebie regulacji, która została zaproponowana, mówiliśmy 8 miesięcy temu podczas pierwszego czytania. Wyraziliśmy nadzieję, że w komisji uda się usunąć z tego projektu pewne mankamenty. Powiem jednak otwarcie, że w dzisiejszym wniosku komisji mówi się wyraźnie, iż mankamenty te nie zostały usunięte. Stąd chcę wrócić do pewnych uwag, dla nas fundamentalnych, których nieuwzględnienie w tym projekcie najprawdopodobniej zadecyduje o tym, że klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem wniosku komisji. Dla nas bowiem problem roli skarbu państwa w systemie gospodarczym jest bardzo ważny. Postawiliśmy wówczas pytanie, czy systemowo skarb państwa ma pełnić w gospodarce rolę pasywną, czy aktywną. Jest to dla nas pytanie kluczowe. Sposób wykorzystania majątku determinuje nasz stosunek do całej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#AndrzejPęczak">W maju w trakcie debaty nad wotum nieufności dla pana ministra Wąsacza przedstawiałem przykłady dysponowania tym majątkiem w sposób naszym zdaniem nieprawidłowy. Jako Sojusz Lewicy Demokratycznej uważamy, że zadania realizowane przez skarb państwa nie mogą ograniczać się do rozstrzygania sporu: sprzedać czy mieć. Proponowany projekt zawęża według nas pole manewru, a zaproponowane zapisy uwypuklają filozofię, że skarb państwa to swoisty magazyn, w którym jedynie pewne regulacje dotyczą logistyki dystrybucji.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AndrzejPęczak">Drugi problem, który nadal nie jest rozwiązany, to sposób usytuowania w strukturze skarbu państwa Agencji Prywatyzacji. Rola, jaką przypisano tej agencji, sprowadza całą politykę prywatyzacyjną jedynie do naszym zdaniem wymiaru fiskalnego. Prywatyzacja pod zarządem AWS nie jest już niestety podstawowym elementem realizowanej polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#AndrzejPęczak">Po trzecie, mimo prac podkomisji, projekt ustawy nie wymienia katalogu zadań państwowych, których wykonanie zabezpieczałoby majątek skarbu państwa przed upolitycznionym jego rozdysponowywaniem wobec różnych podmiotów i osób. Można powiedzieć, że poprzez brak zasad dotyczących rozdysponowywania majątku skarbu państwa ustawa oddaje władzę nad nim tej sile politycznej, która sprawuje władzę w danym momencie.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#AndrzejPęczak">Po czwarte, brakuje jasnych czy też jednoznacznych zasad i warunków rozdysponowywania środków finansowych gromadzonych na tzw. środku specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#AndrzejPęczak">Po piąte, nie został zrealizowany postulat zbilansowania dochodów środka specjalnego ze zobowiązaniami wynikającymi z ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#AndrzejPęczak">I w końcu, po szóste, mimo że od momentu pierwszego czytania upłynęło 8 miesięcy, nie doprecyzowano zadań powoływanych ustawowo delegatur skarbu państwa. Argumentowaliśmy to poprzednio. Jeżeli ma to być powołanie ustawowe i jeżeli w tej ustawie nie będzie takich pełnomocnictw i dyrektyw, to po prostu mogą być różne dziwne zachowania.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#AndrzejPęczak">Mając te wszystkie błędy na uwadze, a nie mając wyboru pomiędzy ponownym odesłaniem do komisji a poparciem, lub nie, wniosku komisji, Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie popierał stanowisko komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Janusz Lewandowski z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#JanuszLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc na warsztat problem skarbu państwa, organizacji i zarządzania majątkiem, od razu znajdujemy się w kłopotliwej sytuacji, dlatego że ciąży nad nami wieloletnia dyskusja, w której spory prawnicze i wątpliwości przeważają nad wyklarowaniem się jasnej koncepcji prawno-instytucjonalnego ujęcia kategorii, jaką jest skarb państwa na przełomie XX i XXI w. Wiemy tyle, że konstytucja nakłada na nas ten obowiązek, aby uregulować ustawowo organizację skarbu państwa i sposób zarządzania majątkiem skarbu państwa, i to raczej w postaci odrębnej ustawy, a nie w postaci doregulowania istniejących wielu aktów prawnych, które w gruncie rzeczy tę domenę regulują. Dlatego dobrze, że rząd wziął się do roboty i opracował projekt ustawy (druk nr 1450). Nie dziwimy się, jako Unia Wolności, że w tym momencie weszliśmy na pole zaszłych sporów prawniczych, o czym świadczy opinia Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów pochlebna co do inicjatywy, ale krytyczna co do treści. Świadczy też o tym zespół opinii przywołanych przez komisję, opinii sporządzonych przez Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu, które również z różnych pozycji, z różnych powodów krytycznie odnoszą się co do treści tego uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#JanuszLewandowski">Stawiając obok sprawę treści, istotna jest dla nas jednak sama polityczna otoczka całej tej inicjatywy, mianowicie po raz kolejny doszło do tego, że grupa posłów AWS była liderem sprzeciwu wobec własnego rządu, co zresztą tłumaczy, dlaczego współpraca koalicyjna nie była na dłuższą metę możliwa i dlaczego nastąpił kres tej koalicji. To właśnie posłowie AWS byli liderami owej grupy, która zgłosiła wniosek o odrzucenie inicjatywy legislacyjnej własnego rządu, dlatego my staraliśmy się odróżnić dwie sprawy - jakość regulacji i politykę wokół tej regulacji, politykę wobec wówczas jeszcze własnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#JanuszLewandowski">Przyjąć należy zdroworozsądkowe założenie, że nie da się wypracować zadowalającego wszystkich rozwiązania prawno-instytucjonalnego dotyczącego skarbu państwa, możemy jedynie uporządkować tę domenę, nie jesteśmy w stanie ścigać się z mitologicznym ujęciem skarbu państwa, które było własnością części prawicy. Tego typu mitologicznemu zapotrzebowaniu na urząd opatrznościowy, który załatwia wszystkie problemy kontroli nad majątkiem i poprawnością procesu prywatyzacji, nie sposób sprostać. Wiemy, że treść tej ustawy niewiele wnosi co do faktycznego funkcjonowania nadzoru nad procesem prywatyzacji. Występują tu nowe elementy, one są zauważalne w sposób niekiedy dla nas mało zrozumiały w postaci wyodrębniania nowego tworu o nazwie Prokuratoria Generalna, co oznacza dodatkowe pieniądze i dodatkowe etaty w stosunku do ograniczonych możliwości załatwienia tej sprawy w strukturze Ministerstwa Skarbu Państwa. Są nowe elementy w zakresie ewidencji majątku narodowego, pewnych cech zarządzania nim, jest konto specjalne, czyli zwiastun długofalowego myślenia finansowego odrębnego od myślenia krótkookresowego, budżetowego o finansach związanych z majątkiem skarbu państwa. To wszystko jeszcze nie wystarcza do uzasadnienia inicjatywy legislacyjnej, ale nie uzasadnia również jej odrzucenia i rozpoczęcia procesu na nowo. Unia Wolności już w tej chwili nie jest w rządzie, natomiast będzie popierała wszystko, co jest celowe i sensowne i w imię takiej oto pozycji wobec rządu, który nie jest już naszym rządem, będziemy się starali dać szansę tej regulacji, widząc w tym większy sens, a nie widząc szansy na uregulowanie tego problemu zadowalające wszystkie odłamy polskiego spektrum prawniczego. W imię szansy nawet minimalnego uporządkowania spraw skarbu państwa, jego organizacji właśnie w tym podejściu, które wiąże się z drukiem nr 1450, będziemy przeciwni decyzji komisji, która zapadła, zresztą w niejasnych okolicznościach, o odrzuceniu projektu. Odrzucenie samo w sobie nie załatwia żadnego z problemów i nie przybliża nas do wypełnienia normy konstytucyjnej zawartej w art. 218.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#JanuszLewandowski">Mam nadzieję, nie bardzo wiedząc, jak deklarowana kwestia z punktu widzenia formalnego, regulaminowego się przedstawia, że to da szansę dalszej pracy nad inicjatywą rządu w komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MarekBorowski">Chciałbym pana posła poinformować, choć nie wiem, czy to wpłynie na pańskie stanowisko, że tryb jest taki, iż najpierw jest głosowany wniosek komisji o odrzucenie projektu. Jeżeli ten wniosek nie przechodzi, to jest zwyczajowo przeprowadzane głosowanie nad całością projektu ustawy, to znaczy jest pytanie, kto jest za przyjęciem projektu, czyli, innymi słowy, tę ustawę można albo odrzucić, albo przyjąć w takiej postaci, w jakiej ona jest. I właściwie innego wyboru nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#JanuszLewandowski">To nie może zmienić mojej deklaracji. Pozostaje nadzieja, że ostatni z mówców wymyśli jakąś poprawkę, która będzie pretekstem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MarekBorowski">Chciałem powiedzieć, że pani poseł jest ostatnim mówcą, ale nie jest...</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Zadanie nie jest wykonalne, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MarekBorowski">Jeżeli pani poseł niczego nie wymyśli, to rzeczywiście.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MarekBorowski">Pani poseł Janina Kraus, Konfederacja Polski Niepodległej - Ojczyzna. Ale to chyba jeszcze nie wszystko, tak?</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Polska Racja Stanu.)</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#MarekBorowski">I Polska Racja Stanu.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wykazały ekspertyzy, w tym również, a może przede wszystkim Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów, a także przebieg dotychczasowych dyskusji nad projektem ustawy, sprawa legislacyjnej strony tego projektu została ostatecznie rozstrzygnięta na jego niekorzyść. Potwierdziły się też w pełni przedstawione przez nas zarzuty w czasie pierwszego czytania projektu. Myślę, że w świetle tych wszystkich faktów wniosek może być tylko jeden - projekt należy ostatecznie odrzucić i w tym względzie podzielamy stanowisko komisji. Ale to nie może oznaczać ostatecznego niezałatwienia sprawy ustawowego uregulowania statusu instytucji skarbu państwa i jego właściwej organizacji, a tym samym niewypełnienia dyspozycji art. 218 konstytucji. Rozumiemy więc, że podjęte zostaną od początku prace nad tym tematem. Ale chcielibyśmy przy tej okazji, nawiązując zresztą do naszych wcześniejszych wypowiedzi, a przede wszystkim przedstawionego przez nas w I kadencji projektu ustawy o skarbie państwa, będącego w naszym przekonaniu pierwszą próbą kompleksowego uregulowania istoty instytucji skarbu państwa i jego organizacji, podkreślić, że tym razem jeśli prace mają zakończyć się sukcesem, to muszą rozpocząć się nie od analiz ściśle prawnych, ale funkcjonalnych. W tego typu analizach podstawę stanowić powinny następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JaninaKraus">1. Prawo musi respektować ogólne zasady systemowego charakteru gospodarki, społeczeństwa i państwa. Musi uwzględniać zarówno potrzeby, jak i warunki, a także możliwości realizacyjne, a tym samym musi uwzględniać zarówno zmiany zachodzące w kraju pod wpływem przekształceń ustrojowo-własnościowych, jak i w otoczeniu zewnętrznym, w szczególności rozwój ustawodawstwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#JaninaKraus">2. Z tego wynika, że prawna regulacja dotycząca skarbu państwa nie może być realizacją doktryn, zwłaszcza tych szkodliwych dla kraju, ale też partykularnych chciejstw wynikających z aktualnych układów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#JaninaKraus">3. Trzeba nareszcie jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy autorzy projektu widzą konieczność pozostawienia państwu własnego liczącego się pod względem wartości i funkcji majątku, który dostarczając dochodów, ułatwiałby temu państwu prowadzenie aktywnej polityki społeczno-gospodarczej bez nadmiernego obciążania obywateli podatkami.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#JaninaKraus">4. Jasno i wyraźnie muszą zostać określone role i wzajemne relacje między skarbem państwa i budżetem państwa. Wyprzedaż mienia nie może służyć głównie ani jego przejadaniu, ani pokrywaniu zobowiązań państwa wobec obywateli.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#JaninaKraus">I tych problemów nie da się rozwiązać efektywnie z punktu widzenia zasadniczego konstytucyjnego celu, jakim jest dobro ojczyzny i pomyślność obywateli z respektowaniem zasad sprawiedliwości społecznej, bez rozstrzygnięcia problemu roli i funkcji samego państwa. Naszym zdaniem nie do przyjęcia jest ta teza i realizowanie leninowskiej maksymy o obumieraniu państwa i ograniczaniu jego funkcji regulacyjnych i socjalnych, którą to maksymę niestety kolejne ekipy rządzące konsekwentnie realizują. I dopiero w oparciu o te rozstrzygnięcia będzie można sensownie zdefiniować istotę skarbu państwa, a także określić właściwy status i funkcje Prokuratorii Generalnej.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#JaninaKraus">W naszej opinii zasadniczą dotąd trudnością we właściwym rozwiązaniu problemu organizacji skarbu państwa oraz najbardziej efektywnego sposobu gospodarowania jego mieniem było, po pierwsze, dążenie do stworzenia takich rozwiązań prawnych, które by w sposób legalny umożliwiały wykorzystanie tego majątku dla pierwotnej akumulacji kapitału i uwłaszczania i starej, i nowej nomenklatury w procesie programowego tworzenia tzw. klasy średniej, a po drugie, dla tworzenia sprzyjających warunków do rozwoju wszelkiego rodzaju nadużyć, zjawisk patologicznych, przy okazji komercjalizacji i masowego wyzbywania się, często za bezcen, na rzecz zagranicznych inwestorów najbardziej atrakcyjnych elementów gospodarki. Wszystko to uniemożliwiało rzeczywiste, powszechne uwłaszczenie obywateli i realny wpływ pracowników na zarządzanie, a także bieżące zasilanie finansów publicznych dywidendami płynącymi z bieżących zysków przedsiębiorstw będących własnością skarbu państwa. W wyniku tego ministerstwo skarbu stało się w gruncie rzeczy - i w świetle tego projektu ustawy miało tak pozostać - ministerstwem mienia niechcianego czy też ministerstwem mienia na wyzbycie.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Wydaje się, że już najwyższy czas na przerwanie tego kontredansa pozorowania prawnej regulacji instytucji skarbu państwa, czas najwyższy na rozwiązanie tego problemu. Myślę, że te kierunki, które starałam się zasygnalizować w moim wystąpieniu, pozwolą skonstruować sensowny projekt, i oby stało się to jak najrychlej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MarekBorowski">Mamy pytania.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jacek Kasprzyk, następnie pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#JacekKasprzyk">W treści projektu doczytałem się, że można zbywać majątek niepotrzebny. Kto będzie decydował o tym, który majątek jest niepotrzebny, jakie będą kryteria? Być może pan zechciałby to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#JacekKasprzyk">Pytanie nawiązujące do treści wypowiedzi pani poseł Kraus. Jaki jest pański stosunek, jaki komisja w ogóle wyrażała stosunek do majątku narodowego? Czemu on ma służyć? W jakiej skali majątek narodowy ma służyć rozwiązywaniu problemów społecznych? Chciałbym, żeby pan tutaj zajął jednoznaczne stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#JacekKasprzyk">Chcę pana również poprosić, wsłuchując się w tę dyskusję, o odpowiedź: Czy podziela pan pogląd, że jednak konstrukcja tego projektu jest bardzo ogólnikowa i w zasadzie nie spełnia oczekiwań, które z pewnością każdy zapoznający się z tą lekturą mógłby mieć, co do skutecznej ochrony majątku publicznego, majątku będącego w dyspozycji państwa? Czy pana zdaniem świadczy to również o tym, że rząd, przygotowywując taki projekt, wykazał dużą niekompetencję i niefachowość w opracowywaniu takiego dokumentu?</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#JacekKasprzyk">Chciałbym również zapytać pana jako posła sprawozdawcę: Jak pan odnosi się do propozycji dalszej rozbudowy zbiurokratyzowanych struktur, powiększania różnego rodzaju delegatur, kiedy nie ma precyzyjnych zasad gospodarowania tym majątkiem? Czemu taka konstrukcja ma służyć?</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#JacekKasprzyk">Ostatnie moje pytanie dotyczy celów tworzenia tzw. środków specjalnych. Jeżeli to jest 4%, to są to potworne środki finansowe jak na możliwości naszego kraju. Mając dotychczasowe doświadczenia, które również tutaj w dyskusji były podnoszone, a więc kontroli ze strony ministra skarbu nad majątkiem narodowym, nad gospodarowaniem nim, kiedy nie ma jasno określonych kryteriów dysponowania środkami specjalnymi, wydatkowania ich i kontroli nad nimi, w jaki sposób, wprowadzając taki zapis, ustawodawcy chcą pokazać, że wykazują dbałość o majątek narodowy i publiczny, a w jaki sposób to może być wykorzystywane do nadużyć, niegospodarności i wielu innych spraw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Konstytucja w art 218 nakłada obowiązek uregulowania trudnego problemu, jakim jest zarządzanie majątkiem skarbu państwa. Mam pytanie: Jakie czynniki złożyły się na to, że sejmowa komisja skarbu nie była w stanie wypracować projektu ustawy o organizacji skarbu państwa i gospodarowaniu jego mieniem? Jak długo trwały prace komisji nad tym bardzo trudnym projektem ustawy? I trzecie pytanie: Czy pan minister i występujący w debacie szanowni państwo posłowie widzą szansę - a jeśli tak, to jaką - na wypełnienie tego obowiązku nałożonego przez ustawę zasadniczą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MarekBorowski">Poproszę teraz pana Jacka Ambroziaka podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JacekAmbroziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym podkreślić, że w wystąpieniach było wiele nieporozumień, w szczególności u pana posła Pęczaka i pani poseł Kraus — mówimy o jakichś zupełnie nieistniejących projektach. Rozumiem intencje tych wypowiedzi, ale widać, że ich autorzy nie zaznajomili się ani z projektem ustawy, ani z tym, co ta ustawa zawiera. Projekt ustawy zawiera tylko dane o organizacji skarbu państwa oraz sposobie zarządzania jego majątkiem, co wynika z art. 218 konstytucji, a więc o organizacji skarbu państwa w sensie cywilnoprawnym i administracyjno-publicznym i o sposobie zarządzania tym majątkiem, wynikającym z sytuacji cywilnoprawnej i administracyjno-publicznej skarbu państwa — i nic więcej. Projekt ustawy nie zajmuje się ani sprawami dystrybucji, jak mówiła tu pani poseł Kraus, ani sprawami wyzbywania się niechcianego mienia itd., bo to nie należy do trybu tej ustawy i nigdy autorzy konstytucji tego nie oczekiwali. Gdyby oczekiwali tego, musieliby zapisać to w art. 218 zupełnie inaczej. To tyle co do tych pytań, które jednak zupełnie abstrahują od samej idei tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JacekAmbroziak">Jeżeli chodzi zaś o stanowisko komisji, która oparła się w niniejszej sprawie na trzech opiniach, pragnę podkreślić, że cytowana tu wielokrotnie opinia prof. Szajkowskiego dotyczy nie wersji ostatecznej projektu (opinia Rady Legislacyjnej), lecz jednej z pierwszych wersji projektu, która została napisana przez profesorów Uniwersytetu Warszawskiego. To była ta wersja, którą później wspólnie z zespołem profesorów z Uniwersytetu Warszawskiego zespół Ministerstwa Skarbu Państwa (departamentu prawnego) przekonstruował i zmieniał.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JacekAmbroziak">Co do opinii prof. Kosikowskiego, to zarzut w niej zawarty dotyczył głównie tego, że przedmiotowy projekt ustawy jest zbędny, albowiem jego zdaniem zagadnienie organizacji skarbu państwa i sposobu zarządzania jego majątkiem zostało już uregulowane przepisami innych istniejących aktów prawnych, a więc, jego zdaniem, z art. 218 konstytucji nie wynika, że ta materia musi być zawarta w jednej ustawie. Dalej oczywiście odnosił się do poszczególnych fragmentów tego projektu, do konkretnych artykułów. Z wieloma tezami tej opinii można się zgodzić, z wieloma można jeszcze dyskutować. Meritum zarzutu zawartego w tej opinii było to, że szykowanie takiego projektu jest zbędne, bo wymóg art. 218 jest spełniony przez istniejące już ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#JacekAmbroziak">Rząd jednak stał na stanowisku zgodnym z opinią Rady Legislacyjnej, która we wrześniu 1997 r. stwierdziła, że specjalny, szczegółowy, skomplikowany problem zjawia się w związku z art. 218, zakłada on bowiem istnienie ustawy wprost dotyczącej skarbu państwa, określającej „organizację skarbu państwa oraz sposób zarządzania majątkiem skarbu państwa”, które „określa ustawa” (jest to cytat z konstytucji). W związku z tą opinią Rada Legislacyjna w swoich wytycznych dla rządu sporządziła katalog ustaw, które należy sporządzić i przedstawić Wysokiej Izbie, w tym także ustawę dotyczącą organizacji skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#JacekAmbroziak">Ten oblig, wynikający z zapisów konstytucji, z art. 218 i z art. 236 konstytucji, w którym jest zapisane, że trzeba to przygotować w odpowiednim terminie, i opinia Rady Legislacyjnej z września 1997 r. spowodowały, iż Ministerstwo Skarbu Państwa uznało za konieczne opracowanie ustawy o organizacji skarbu państwa i sposobach zarządzania jego majątkiem. Nie chodziło tu o żadne zapisy, które mają regulować sprzedaż, wyzbywanie się, zakupywanie, uwłaszczenie i szereg innych idei, które mogą występować w zupełnie innych ustawach. Tu chodziło wyłącznie o system organizacyjny skarbu państwa w rozumieniu cywilnoprawnym, który w jednej z tych materii, jak słusznie mówi pan prof. Kosikowski w swojej opinii, jest uregulowany w Kodeksie cywilnym, ale nie jest nigdzie uregulowany, jeśli chodzi o funkcje administracyjno-publiczne. I ta ustawa to regulowała, nie zmieniając w żaden sposób Kodeksu cywilnego w odniesieniu do istniejącej materii i istniejących uregulowań. Poza tym regulowała także inne związane z tym kwestie, wcale nie w jakiś nowatorski sposób, bo przecież podkreślamy trudność koncepcji prawnej instytucji skarbu państwa. Jest ona niezwykle trudna nie tylko w naszej polskiej doktrynie prawa cywilnego czy administracyjnego, ale także w przypadku niemieckiej doktryny prawnej jest to niezwykle skomplikowane zagadnienie — już nie mówię o odrębnym systemie anglosaskim, który zupełnie inaczej to zagadnienie traktuje. Dlatego ograniczyliśmy się do pewnej zasady — chodzi o stworzenie ustawy, która reguluje to, co jest już uregulowane, nie ingerując w Kodeks cywilny, i uzupełnia istniejące regulacje takimi, które pozwolą na usunięcie braków w odniesieniu do systemu organizacyjnego skarbu państwa i sposobu zarządzania. Nie jest on opisany na przykład w obecnej ustawie o ministrze skarbu państwa, która do tej pory obowiązuje i działa zupełnie prawidłowo, ale brakuje w niej systemu opisowego — jak zarządzać majątkiem skarbu państwa nie w sensie zarządzania sprzedaży, wyprzedaży, kupna, zakupu, lecz w sensie zarządzania administracyjno-prawnego. I to uregulowaliśmy. Oczywiście trudno mi polemizować z opinią panów dr. Mojaka i Pardeusa, gdyż ona wychodziła z zupełnie innych ideologicznych przesłanek dotyczących oceny skarbu państwa. Z opinii tych panów, którzy zresztą przedstawili w trakcie prac podkomisji swój własny autorski projekt, w zasadzie wynikało, że powinniśmy utworzyć dwa skarby państwa — jeden, który byłby pozbawiony majątku, i drugi, mający majątek. Ten majątek właściwie pochodziłby z wywłaszczenia państwowych spółek handlowych, co uniemożliwiałoby dalszą ich prywatyzację czy też gospodarowanie. Tutaj było dużo nieporozumień i dlatego myślę, że te opinie, które były opiniami wynikającymi raczej z pozycji ideowych, a nie organizacyjno-porządkujących, sprawiły, że komisja zajęła takie stanowisko. Naszym zdaniem nie przekroczyliśmy w tym projekcie żadnych granic, nie zmieniamy obecnie istniejącej sytuacji. Delegatury istnieją, nie jest to żaden nowy wymysł ani obciążenie, one tylko wymagają po prostu uregulowania ustawowego, dlatego że w 1998 r. Sejm przyjął ustawę, w której określił, że wszystkie delegatury czy oddziały terenowe organów centralnych czy ministerstw muszą być uregulowane w trybie ustawowym. Ponieważ dotychczas były one uregulowane w trybie rozporządzenia Rady Ministrów, musieliśmy dostosować te delegatury do trybu ustawowego. Z tych przyczyn zapisy o delegaturach znalazły się w tej ustawie. I tego rodzaju uzupełnienia czy poprawki — bo jest też szereg poprawek, w szczególności (o czym mówił tu pan poseł Szwed) na przykład o kompensatach, które mają uniemożliwić nadużycie pewnych kompensat — likwidują spory między jednostkami skarbu państwa. Występują w tej chwili spory między jednostkami skarbu państwa, są rozstrzygane na drodze sądowych procesów gospodarczych na koszt podatnika. Jest to ten sam podmiot, ta sama instytucja, toteż regulujemy to w inny sposób, żeby zaoszczędzić pieniądze podatników, nie wydawać ich na niepotrzebne spory sądowe, które winny być rozstrzygane w trybie arbitrażowym raczej, w postępowaniu wewnątrz instytucji rozumianej ogólnie jako skarb państwa czy jego stationes fisci. I tylko tyle; ta ustawa miała na celu uporządkowanie tego.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#JacekAmbroziak">Chcę podkreślić, że naszym zdaniem można było nad tą ustawą pracować w komisji sejmowej. Na pewno niektóre uwagi pana prof. Kosikowskiego, bardzo konkretne, do poszczególnych przepisów czy sformułowań są dyskusyjne, ale można także tutaj znaleźć porozumienie. Jeżeli przyjęło się inny sposób myślenia w pracach nad tą ustawą i wymaga więcej niż ta ustawa zawiera - i nawet więcej niż konstytucja tutaj wymaga - to oczywiście w konsekwencji zapadła taka właśnie decyzja komisji. Mogę tę decyzję szanować, ale absolutnie jej nie podzielam i uważam, że była ona absolutnie nieprzemyślana, oparta na zupełnie błędnych założeniach i niezrozumieniu, co właściwie reguluje ta ustawa. Ta ustawa reguluje wyłącznie system organizacyjno-administracyjno-prawny i cywilnoprawny funkcjonowania skarbu państwa jako pojęcia publicznoprawnego, a nie jako dysponenta majątku. Nie reguluje też sposobu zarządzania nim. W zarządzaniu nie chodzi o to, czy mamy gospodarować dobrze czy nie, bo o tym mówią poszczególne firmy czy spółki państwowe bądź prywatne, tylko o to, jak zarządzać tym majątkiem. Dlatego rząd stoi na stanowisku, że lepiej by było jednak tę ustawę poddać obróbce komisyjnej, może nawet dokładnej obróbce, udoskonalić ją, usunąć braki i wprowadzić te instytucje, których obecnie obowiązujące ustawodawstwo nie przewiduje. Bez tego i tak każdy rząd, każde państwo może w dzisiejszym systemie prawnym doskonale działać, ale myśmy po prostu chcieli wypełnić przepisy konstytucji i wskazania zespołu prawa gospodarczego Rady Legislacyjnej z września 1997 r., który uchwalił tego rodzaju dyspozycje dla rządu, i pozycję majątkową państwa w stosunkach prawnych w zasadzie określić w sposób zgodny z obowiązującym zapisem konstytucyjnym. To tyle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#MarekBorowski">Proszę teraz pana Tomasza Wójcika sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#TomaszFeliksWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spór, którego jesteśmy świadkami, dowodzi tego, że istnieje demokracja, to znaczy, że rząd, przedstawiając pewną koncepcję rozwiązania prawnego, nie zawsze może uzyskać zgodę Izby, która o tym decyduje. Ja nie śmiałbym powiedzieć w żadnym momencie, że brak zgody w zakresie rozwiązania prawnego świadczy o niekompetencji rządu. Tu jest spór merytoryczny, nie ideowy. Nie zgodziłbym się z tym, co powiedział pan minister, że jest różnica podejścia ideowego - to nie jest koncepcja ideowa, to jest koncepcja prawna. Przyjęcie takiej czy innej koncepcji nie świadczy o poglądach ideowych autorów. Tutaj chodzi o brak porozumienia, zgody na przyjęcie jakiejś koncepcji skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#TomaszFeliksWójcik">Odpowiadając na pytanie pana posła Kasprzyka: czy jest jakiś majątek niepotrzebny, chcę powiedzieć, że komisja nad tym nie pracowała, ale ja uważam, że nie ma majątku niepotrzebnego. Może być majątek źle wykorzystany, źle użyty, zaniedbany, ale nie ma majątku niepotrzebnego. Każdy majątek, który jest w Polsce, jest potrzebny, trzeba go tylko odpowiednio zagospodarować. Chcę przypomnieć, że Wysoka Izba podjęła decyzję o przyjęciu ustawy o Prokuratorii Generalnej, tylko spotkała się ona ze sprzeciwem prezydenta i później już wobec sprzeciwu prezydenta zabrakło dostatecznej woli na ponowne uchwalenie tej ustawy. Ale uchwalając tę ustawę, Wysoka Izba podzielała pewien pogląd o potrzebie istnienia prokuratorii, która byłaby komplementarna do koncepcji skarbu państwa, którego akurat rząd nie prezentował. Tak więc gdyby ustawa, którą Wysoka Izba przygotowała, i projekt ustawy o skarbie państwa, który też był przygotowany swego czasu, razem przeszły, tworzyłyby spójną całość. Tak się nie stało, niestety, i mamy właśnie tę trudność legislacyjną, prawną, koncepcyjną przy rozwiązywaniu problemu skarbu państwa. Natomiast każdy majątek jest potrzebny, tylko trzeba nim odpowiednio zarządzać, odpowiednio nim zadysponować, odpowiednio go wykorzystać. A jeśli nie może tego zrobić państwo, tzn. skarb państwa, poprzez odpowiednie uprawnione instytucje, to należy go w odpowiedni sposób zbyć, tak żeby obywatele zrobili z tego pożytek. Takie jest moje widzenie sprawy, jeśli chodzi o majątek.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#TomaszFeliksWójcik">Rozbudowanie administracji według projektu ustawy. Tu zgadzam się z panem ministrem, że tu nie było rozbudowywania, tu było zagospodarowanie pewnego stanu rzeczy, który jest, tylko jakby w nowym sformułowaniu prawnym. Jeśli chodzi o środki specjalne, to myślę, że tu chodziło o art. 25. To jest kwestia pewnej terminologii związanej z ustawą o finansach publicznych, to jest nomenklatura tej ustawy. Natomiast jeśli chodzi o to, czego to miałoby dotyczyć - nie chcę tutaj odpowiadać za wnioskodawców, bo komisja w końcu nie podzieliła tego poglądu. Uwzględniając jednak sam projekt, zwracam uwagę, że wnioskodawcy wymienili w nim, co to mają być za środki, na co przeznaczone i jak się nazywają. To jest kwestia pewnej nazwy, tak to przynajmniej zrozumiałem.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#TomaszFeliksWójcik">Jak długo trwały prace? Rząd przedstawił Sejmowi w druku 15 października 1999 r. - odpowiadam pani poseł na pytanie, jak długo trwały prace. Natomiast podkomisja swoje sprawozdanie sporządziła 28 kwietnia, czyli bez zbędnej zwłoki przystąpiła do prac, i niedługo po sprawozdaniu podkomisji było sprawozdanie komisji. Trochę to trwało przed drugim czytaniem, to znaczy uzgodnienia co do tego, kiedy w porządku obrad Sejmu znajdzie się drugie czytanie. Więc to już było poza komisją, nie była to decyzja komisji. A dlaczego komisja nie wypracowała? Wydaje mi się, że w pierwszym przedstawionym sprawozdaniu z prac komisji jakoś to chciałem pokazać. Była taka różnica w koncepcji skarbu państwa, że nie można było bez zgody wnioskodawcy przeprowadzić drobnych korekt, żeby uzyskać efekt, o który chodziło komisji. Albo trzeba było koncepcję rządu odrzucić, co zresztą się stało, albo rząd - wnioskodawca powinien zgodzić się na daleko idące przeformułowanie koncepcji i wypracowywanie w konsensusie nowego rozwiązania. Tak się jednak nie stało. Uważam, że to jest tylko zwycięstwo demokracji, chociaż może uciążliwe. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Pęczak: Czy można w sprawie sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym sprostować dwie sprawy, o których mówił w stosunku do mnie pan minister. Powiem tak: naprawdę umiem czytać, a to, co powiedziałem, wynika właśnie stąd, że nie wyczytałem tego, co chciałem wyczytać. Może się różnimy co do pewnych koncepcji. To jest pierwsza sprawa. I kolejna sprawa, którą chciałem sprostować. Nie jest prawdą, że jestem przeciwko temu, aby ta ustawa zawierała pewien system organizacyjno-prawny. Jestem za tym. Natomiast ten system może być albo systemem pasywnym, albo systemem aktywnym, jak każdy system. Jestem za systemem aktywnym, natomiast ustawa przedstawia system pasywny. Znowu się więc różnimy w pewnym poglądzie, a nie w pewnej idei, którą pan minister realizuje, o której zresztą mówiłem 8 miesięcy temu, popierając propozycję, żeby komisja ten dokument wzięła na warsztat. Co do sytuacji prawnej, w której się znaleźliśmy, kiedy - tak jak pan marszałek powiedział - mamy tylko takie wyjście, że albo głosujemy za przyjęciem wniosku komisji, albo przeciw, albo się wstrzymujemy, co powoduje, jeżeli odrzucamy wniosek komisji, głosowanie nad całą ustawą, to w tym momencie uważam, że przynajmniej ja osobiście nie jestem gotowy głosować za ustawą, która jest, moim zdaniem, niedopracowana. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JacekKasprzyk">W kwestii sprostowania i jedno zdanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JacekKasprzyk">Panie pośle, zacytowałem tylko fragment uzasadnienia z tej ustawy, gdzie jest napisane: majątek nieprzydatny. Dlatego z przerażeniem to czytałem. Uchowaj mnie, Panie Boże, żebym jakikolwiek majątek traktował jako nieprzydatny.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JacekKasprzyk">Panie ministrze, pan był uprzejmy powiedzieć, że istotą ustawy było uregulowanie organizacyjne funkcjonowania skarbu państwa. Natomiast już w samym tytule czytamy, że jest to ustawa o organizacji skarbu państwa oraz o sposobie zarządzania jego majątkiem. Sam tytuł sugeruje, że ustawa powinna po prostu głębiej wniknąć w materię. Co do uzasadnienia napisanego przez rząd, a cytowanego przez pana posła: majątek nieprzydatny do ich realizacji może być zbywany w trybie innych przepisów, znaczy to, że również mówi się tutaj o zarządzaniu, gospodarowaniu tym majątkiem i o jego zbywaniu. Tak więc sama istota tej ustawy jest chyba za bardzo ogólna, aby można powiedzieć, że rozwiązuje problem, o który chodziło w komisji i być może ustawodawcy - chyba że nie jest dla nas zrozumiała intencja ustawodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#MarekBorowski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#MarekBorowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 81. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#MarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich, a mianowicie: Jacek Kasprzyk, Ewa Sikorska-Trela, Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#MarekBorowski">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#MarekBorowski">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła Jacka Kasprzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele niepokoju w naszym społeczeństwie budzi przyszłość systemu edukacji. Jest to troską zarówno rodziców, nauczycieli, pedagogów, jak i samej młodzieży, bowiem trudno wyobrazić sobie nasz kraj w zjednoczonej Europie pozbawiony szerokiej, skutecznej możliwości kształcenia młodych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#JacekKasprzyk">Reforma oświaty, jak dotychczas w ocenie znacznej części społeczeństwa przyniosła wiele ograniczeń w swobodnym dostępie do wiedzy. Ograniczenia te, czy to na poziomie władz samorządowych, czy możliwości rodziców, najczęściej mają podłoże finansowe. Planowane wprowadzenie odpłatności za studia dzienne, które zasygnalizował pan minister edukacji prof. Mirosław Handke, oznacza kolejną selekcję młodzieży spowodowaną nie poziomem wiedzy, ale zasobnością finansową rodziców. Nie mogę zaakceptować takiego stanowiska ministra edukacji, stanowiska rządu, ponieważ nie odpowiedziano na kilka podstawowych pytań, wyjaśniając społeczeństwu, na jakim poziomie planuje się ustalenie proporcji pomiędzy studiami płatnymi dziennymi, czy zagwarantowany będzie, niezależnie od formy studiów, określony poziom nauczania na poszczególnych uczelniach. Czy te zapisy, te propozycje to planowanie wprowadzenia pełnej odpłatności za studia?</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#JacekKasprzyk">Natomiast również nie odpowiedziano na pytanie dotyczące możliwości kredytowania poprzez formy stypendialne najzdolniejszych uczniów oraz rzecz najistotniejsza - uważam, że takie postawienie sprawy jest naruszeniem konstytucji, która zakłada swobodę dostępu do szkół i uczelni oraz całkowitą nieodpłatność. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MarekBorowski">Proszę pani poseł Ewę Sikorską-Trelę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W ubiegłą niedzielę w dniu 25 czerwca na Uniwersytecie Gdańskim w 30-rocznicę jego powstania odbyła się podniosła uroczystość nadania sekretarz stanu USA pani Madeleine Albright doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Pani Albright została uhonorowana tym zaszczytnym tytułem m.in. za konsekwentne eliminowanie z polityki międzynarodowej zachodnioeuropejskich uprzedzeń wobec Słowian i zaangażowanie w proces włączenia Polski w struktury polityczne i wojskowe Paktu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#EwaSikorskaTrela">Po uroczystym otrzymaniu tytułu z rąk rektora Uniwersytetu Gdańskiego pani Madeleine Albright zwróciła się do wszystkich zgromadzonych ze słowami gorącego podziękowania, podkreślając kilkakrotnie w swoim wystąpieniu, jak wielkim szacunkiem darzy Polskę i Polaków oraz jak bardzo docenia rolę naszego narodu w obaleniu komunizmu. Macie pełne prawo mówić o swoim kraju „kolebka wolności”. Świat nigdy nie zapomni o bohaterstwie Polaków, którzy poświęcili życie sprawie wolności — mówiła pani Albright podczas uroczystości na naszym Uniwersytecie Gdańskim. Przypomniała, iż odwiedzała wcześniej nasz kraj wielokrotnie. W 1982 r., kiedy była w Polsce i zbierała materiały do swojej książki o podziemnej prasie, przyznała, cytuję: chciałam wtedy zostać Polką. Mówiła dalej: Nikt nie znał nieba lepiej niż Kopernik, nikt nie pisał o morzu lepiej niż Joseph Conrad, nikt też nie kierował się bardziej gwiazdą wolności niż naród polski. Nikt nie jest bardziej wdzięczny ode mnie za możliwość uczestniczenia w tej uroczystości i zaszczyty, którymi mnie obdarzyliście. To słowa pani Albright, sekretarz stanu USA, jednej z najważniejszych osób w światowej polityce, o nas, Polakach. Powinniśmy być z tych słów dumni.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jako członek społeczności akademickiej Uniwersytetu Gdańskiego, do którego należę, gorąco dziękuję władzom naszego uniwersytetu: panu rektorowi UG prof. Marcinowi Plińskiemu oraz panu prorektorowi prof. Andrzejowi Ceynowie, promotorowi doktoratu honoris causa pani Madeleine Albright, a także wysokiemu senatowi za wybór i decyzję o nadaniu tego zaszczytnego tytułu osobie, która od lat była i jest orędownikiem polskich spraw i powrotu naszego kraju do rodziny wolnych narodów. Pani Madeleine Albright niewątpliwie przyda sławy i pozycji naszej Alma Mater. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MarekBorowski">Teraz pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę zwrócić uwagę pań i panów posłów na współczesne znaczenie i zadania bibliotek publicznych wobec społeczeństwa informatycznego. Pozornie wydaje się, iż traci na znaczeniu tradycyjne słowo pisane w dobie ogromnego postępu technicznego w obszarze elektroniki. Tymczasem niezbędne stają się również formy komunikowania się społeczeństwa, a biblioteka postrzegana jest jako instytucja dostarczająca wiedzy i informacji, wykorzystująca nowoczesne technologie informatyczne w zarządzaniu zasobami informacji.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Dobrą sposobnością do rozważenia współczesnego znaczenia i zadań bibliotek publicznych wobec społeczeństw informatycznych był obchodzony jubileusz 100-lecia funkcjonowania Miejskiej Biblioteki w Limanowej, założonej jako powiatowa biblioteka przez Józefa Becka, ojca ministra Becka w okresie międzywojennym. Jubileusz książnicy jest powodem do dumy i radości ze względu na zasługi w działalności kulturalnej, edukacyjnej, szczególnie w odniesieniu do młodego pokolenia, oraz podtrzymywanie i przekaz dziedzictwa kultury regionalnej, promowanie twórców ludowych, promowanie czytelnictwa.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">Wymieniłam zaledwie niektóre inicjatywy podejmowane przez bibliotekę limanowską, która od 18 lat sprawnie zarządzana jest przez dyrektora mgr Halinę Matrasową. Społeczeństwo oczekuje, aby parlamentarzyści, pracując nad budżetem, rozważyli sprawę dofinansowania bibliotek, sprawę skromnych środków, jakimi dysponują biblioteki w ostatnich latach. Warto mieć na uwadze fakt, że obserwuje się wzrost czytelnictwa. Dobrze prowadzona biblioteka publiczna w prowincjonalnym mieście lub w wiejskiej gminie pełni znaczącą rolę, jeśli chodzi o organizowanie życia kulturalnego, a w obszarze edukacji będzie mieć coraz większe znaczenie w przygotowaniu młodzieży do wyższych studiów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#MarekBorowski">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 1963.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#MarekBorowski">Na tym kończymy 81. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#MarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#MarekBorowski">Porządek dzienny 82. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 12, 13 i 14 lipca 2000 r., został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#MarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 19 min 45)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>