text_structure.xml 780 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk, Jan Król i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Dorotę Arciszewską-Mielewczyk oraz panów posłów Andrzeja Folwarcznego, Macieja Rudnickiego i Adama Stanisława Szejnfelda.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Andrzej Folwarczny i Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą pan poseł Andrzej Folwarczny i pani posłanka Dorota Arciszewska-Mielewczyk.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">Protokół 70. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! W dniu 10 lutego 2000 r. zmarł nasz kolega poseł Andrzej Zakrzewski, członek klubu Akcji Wyborczej Solidarność, przewodniczący Komisji Łączności z Polakami za Granicą, minister kultury i dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MaciejPłażyński">Proszę o uczczenie jego pamięci chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">Wieczne odpoczywanie racz mu dać Panie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Zgromadzeni: A światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MaciejPłażyński">Niech odpoczywa w pokoju.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że w związku z wygaśnięciem mandatów posłów Tadeusza Jędrzejczaka i Edmunda Sroki na podstawie art. 132 ust. 1 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu postanowiłem o wstąpieniu na ich miejsca pani posłanki Marii Walczyńskiej-Rechmal i pana posła Józefa Korpaka, którzy zgłosili się do ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MaciejPłażyński">Proszę panią posłankę Marię Walczyńską-Rechmal i pana posła Józefa Korpaka o zbliżenie się do stołu prezydialnego, a panie posłanki i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MaciejPłażyński">Odczytam rotę ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MaciejPłażyński">„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł Maria Walczyńska-Rechmal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MariaWalczyńskaRechmal">Ślubuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Józef Korpak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JózefKorpak">Ślubuję. Tak mi dopomóż Bóg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że pani posłanka Maria Walczyńska-Rechmal i pan poseł Józef Korpak złożyli ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MaciejPłażyński">Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o umowach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1652.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że Komisja Polityki Społecznej oraz Komisja Rodziny przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1717.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MaciejPłażyński">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1663.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MaciejPłażyński">Rada Ministrów przedłożyła pilny projekt ustawy o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 1698.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję na podstawie art. 56d ust. 1 regulaminu Sejmu o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MaciejPłażyński">Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 1684.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MaciejPłażyński">Komisja Finansów Publicznych przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 1709.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#MaciejPłażyński">Komisja Integracji Europejskiej przedłożyła projekt uchwały w sprawie przygotowań legislacyjnych do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 1685.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że na prośbę klubów parlamentarnych Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 2 obejmującego sprawozdanie komisji o poselskim projekcie ustawy o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdanie to rozpatrzymy na jednym z kolejnych posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził łączną debatę średnią nad rządowymi dokumentami dotyczącymi przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej oraz w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu uchwały w tej sprawie, a także debaty krótkie w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#MaciejPłażyński">— o umowach międzynarodowych,</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#MaciejPłażyński">— Prawo własności przemysłowej — a także w pierwszych czytaniach projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#MaciejPłażyński">— dotyczących kompetencji organów państwowych związanych ze zwierzchnictwem nad siłami zbrojnymi,</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#MaciejPłażyński">— o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum,</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#MaciejPłażyński">— dotyczących zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#MaciejPłażyński">— o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#MaciejPłażyński">Za chwilę przystąpimy do rozpatrzenia rządowych dokumentów dotyczących...</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Czech: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#MaciejPłażyński">Jest sprzeciw, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MirosławCzech">Nie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Do mikrofonu.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MirosławCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o wyborze prezydenta oraz nowelizacji ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu zwracam się z gorącą prośbą, aby debatę nad nowelizacją ustawy o wyborze prezydenta i referendum przesunąć z czwartkowego wieczoru na dzisiejszy wieczór, co umożliwi sprawniejsze procedowanie i spokojniejszą pracę. Chodzi o to, aby kalendarz prac nad nowelizacją ustawy o wyborze prezydenta mógł być zrealizowany bez pośpiechu i w racjonalnym porządku i aby komisja mogła pracować w sposób racjonalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, będzie to niestety w czwartek wieczorem. Dzisiaj mamy bardzo długi dzień obrad. Proszę w piątek zaktywizować swoją komisję i nadrobić czas.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Za chwilę przystąpimy do rozpatrzenia rządowych dokumentów dotyczących przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej oraz do pierwszego czytania komisyjnego projektu uchwały w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejPłażyński">Następnie rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MaciejPłażyński">- o umowach międzynarodowych;</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy Prawo budowlane;</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych; o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe; o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MaciejPłażyński">Przerwa w dniu dzisiejszym i jutrzejszym będzie od godz. 16 do godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MaciejPłażyński">Jutro rano, po ewentualnych głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi dzisiaj, przeprowadzimy trzecie czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MaciejPłażyński">- o ratyfikacji Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych,</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#MaciejPłażyński">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji,</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#MaciejPłażyński">- Prawo własności przemysłowej,</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o usługach turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#MaciejPłażyński">Do rozpatrywania pytań w sprawach bieżących przystąpimy bezpośrednio po zakończeniu przerwy, tj. o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#MaciejPłażyński">W godzinach wieczornych przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta oraz rozpatrzymy sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także ewentualnie inne sprawozdania komisji o stanowiskach Senatu, po ich przedłożeniu przez komisje.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#MaciejPłażyński">W piątek rano, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi wcześniej, przystąpimy do głosowania nad projektem uchwały Sejmu „Polska deklaracja w sprawie młodzieży i alkoholu”.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#MaciejPłażyński">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących funkcjonowania banków spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#MaciejPłażyński">W bloku głosowań dokonamy również zmian w składach osobowych komisji.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#MaciejPłażyński">- dotyczących kompetencji organów państwowych związanych ze zwierzchnictwem nad siłami zbrojnymi;</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#MaciejPłażyński">- dotyczących zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#MaciejPłażyński">- o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#MaciejPłażyński">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy:</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#MaciejPłażyński">- o ogólnym bezpieczeństwie produktów;</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#MaciejPłażyński">- o ratyfikacji konwencji o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych;</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#MaciejPłażyński">- o ratyfikacji Protokołu między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Federacji Rosyjskiej o uchyleniu konwencji w sprawie zapobiegania powstawaniu przypadków podwójnego obywatelstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MaciejRudnicki">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MaciejRudnicki">- Kultury Fizycznej i Turystyki wspólnie z Komisją Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MaciejRudnicki">- Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komisją Ochrony Konkurencji i Konsumentów - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MaciejRudnicki">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MaciejRudnicki">- Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MaciejRudnicki">- Małych i Średnich Przedsiębiorstw - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MaciejRudnicki">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Gospodarki oraz z Komisją Ochrony Konkurencji i Konsumentów - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#MaciejRudnicki">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - o godz. 14.30;</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#MaciejRudnicki">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#MaciejRudnicki">- Zdrowia - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#MaciejRudnicki">- Rodziny - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#MaciejRudnicki">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Finansów Publicznych oraz z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o godz. 17;</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#MaciejRudnicki">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych - o godz. 17;</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#MaciejRudnicki">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących wynagrodzenia osób pełniących niektóre funkcje publiczne odbędzie się dzisiaj o godz. 16 w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#MaciejRudnicki">Posiedzenie delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Unii Zachodnioeuropejskiej odbędzie się za zgodą marszałka Sejmu dzisiaj o godz. 16 w sali klubowej nr 3 nowego Domu Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#MaciejRudnicki">W dniu dzisiejszym Parlamentarny Zespół „NIE” spotka się z panem Jerzy Urbanem o godz. 19.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. i 2. porządku dziennego: Przedstawione przez Radę Ministrów dokumenty: Narodowy Program Przygotowania...</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle, ale jaka sprawa, formalna, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja tę sprawę zakwalifikowałbym jako formalnoprawną.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#GabrielJanowski">Miesiąc temu dopuszczono się wobec mnie czynu niegodnego, wielkiej niegodziwości. Ponieważ nie jest to moja osobista sprawa, ale kwestia szersza - funkcjonowania systemu politycznego państwa - oczekiwałem, że określone służby państwowe podejmą próbę wyjaśnienia tego zdarzenia. Niestety, nie podjęły.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#GabrielJanowski">Wysoki Sejmie! Niektórzy posłowie bez jakichkolwiek prób wyjaśnienia i rozeznania wydawali wyrok na mnie, uciekając się do insynuacji, pomówień i oszczerstw. Ci posłowie naruszyli zasady etyki poselskiej, narazili na szwank dobre imię Sejmu. Dlatego, panie marszałku, za pana pośrednictwem zwrócę się do Komisji Etyki Poselskiej, by tymi posłami i ich postępowaniem po prostu z całą uwagą się zajęła.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#GabrielJanowski">Dziękuję tym wszystkim kolegom, którzy w tych dniach byli prawdziwie solidarni ze mną. Prawdziwie solidarni. Dziękuję wam.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">To, panie pośle, w drodze wyjątku, pozaregulaminowo, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. i 2. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejPłażyński">1. Przedstawione przez Radę Ministrów dokumenty:</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MaciejPłażyński">1) „Narodowy program przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej”,</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MaciejPłażyński">2) Raport z realizacji w 1998 r. „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” (druk nr 1194).</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#MaciejPłażyński">3) Informacja rządu:</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MaciejPłażyński">a) o przebiegu negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#MaciejPłażyński">b) o najważniejszych działaniach dostosowawczych w Polsce do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej w 1999 r. (druk nr 1678).</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#MaciejPłażyński">2. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały w sprawie przygotowań legislacyjnych do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (druk nr 1685).</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów, przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej pana Jerzego Buzka.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#MaciejPłażyński">Proszę o ciszę, pan premier ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyBuzek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Temat dzisiejszego posiedzenia - integracja Polski z Unią Europejską - będzie i powinien być politycznym tematem numer jeden najbliższych kilkunastu miesięcy. Wskazują na to: harmonogram toczących się negocjacji, oczekujące nas pilne zadania legislacyjne i wdrożeniowe oraz zadanie wykorzystania środków pomocowych, ale przede wszystkim postulowana data wejścia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej - 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JerzyBuzek">Mija blisko pół roku od wrześniowej debaty na temat integracji europejskiej, która to debata odbyła się w tej Izbie. W międzyczasie miały miejsce istotne wydarzenia mające wpływ na naszą drogę do Unii Europejskiej, takie jak szczyt Unii Europejskiej w Helsinkach. Toczyły się prace dostosowawcze do wymogów członkostwa, postępował proces negocjacyjny, miały miejsce rozmowy z kolejnymi prezydencjami Unii Europejskiej - fińską i portugalską, prowadzone przez ministra spraw zagranicznych i przeze mnie osobiście, zabiegaliśmy o realizację naszych interesów kanałami dyplomatycznymi. Czas zatem, aby zdać sprawę Wysokiej Izbie z tego, gdzie się na naszej drodze do Unii Europejskiej znajdujemy i dokąd zmierzamy, na ciąg dalszy rozpoczętej we wrześniu debaty europejskiej - debaty o przywracaniu Polsce Europy i Europie Polski.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JerzyBuzek">Po uzyskaniu w minionym roku członkostwa w NATO jest to strategiczny kierunek prac rządowych zarówno w polityce wewnętrznej, jak i zagranicznej. Naszym celem jest bowiem możliwie szybkie, na dobrych warunkach, gwarantujących korzystną przyszłość Polski i jej mieszkańców, wejście naszego kraju do Unii Europejskiej. Wejście Polski do Unii Europejskiej przyniesie nam stabilność i bezpieczeństwo ekonomiczne, dzisiaj równie ważne jak bezpieczeństwo polityczne czy militarne, poprzez zakotwiczenie w strukturach demokratycznych dobrze rozwiniętych krajów. Pomoże nam także w zrealizowaniu naszych aspiracji gospodarczych, stania się państwem sprawnym i dostatnim. Chcemy, aby Polska weszła do Unii jako kraj silny, dobrze zorganizowany. Chcemy równocześnie znaleźć się w sprawnej i dobrze zarządzanej Unii, która będzie miała szansę w globalnej rywalizacji i w której Polska swoją wielką szansę wykorzysta.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#JerzyBuzek">Ustaliliśmy kalendarz naszych działań, przewidujący zakończenie przygotowań do członkostwa w końcu 2002 r. Aby był on realny, muszą zostać spełnione określone warunki zewnętrzne, na które chcemy wpłynąć tak, aby nam sprzyjały, i określone warunki wewnętrzne, które zależą już tylko od nas samych.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#JerzyBuzek">Mamy do wykonania zadania w czterech zasadniczych kierunkach: negocjacje, w których realizować będziemy nasz narodowy interes; działania ustawodawcze i wdrożeniowe, które usprawnią i unowocześnią nasz kraj; wykorzystanie środków pomocowych, tak ważnych szczególnie dla polskiej wsi, i informowanie społeczeństwa, bo to ono właśnie zadecyduje o naszym przygotowaniu i naszym członkostwie w Unii.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#JerzyBuzek">Negocjacje, pierwsze z tych pól działania, są związane z naszym stałym kontaktem z partnerami z Unii Europejskiej. Pozostałe trzy pola działania, a więc wdrożenie, wykorzystanie pomocy i prace informacyjne musimy wykonać przede wszystkim my u siebie w domu.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#JerzyBuzek">Zanim przejdę do konkretnych informacji w tych czterech sprawach, przedstawię Wysokiej Izbie najważniejsze polityczne uwarunkowania integracji i oczekiwania strony polskiej w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#JerzyBuzek">Pierwsza sprawa to termin naszego wejścia do Unii Europejskiej. Rada Europejska w Helsinkach postanowiła, że Unia powinna być gotowa do przyjęcia nowych członków w końcu 2002 r. Aby tak się stało, muszą się zakończyć prace konferencji międzyrządowej dotyczącej reformy wewnętrznej, instytucjonalnej Unii, a jej wyniki muszą zostać w tym terminie przez kraje unijne ratyfikowane. Jednocześnie przyszli członkowie, a więc i Polska, muszą na czas zakończyć proces negocjacyjny oraz wykazać się zdolnością wypełnienia zobowiązań członkowskich do końca 2002 r. Konieczne jest dodatkowo, aby ratyfikacja wewnątrz Unii wyników konferencji międzyrządowej oraz traktatu o akcesji Polski do Unii Europejskiej przebiegały równolegle. Usilnie zabiegamy o taką właśnie równoległą ratyfikację wewnętrznych unijnych traktatów i traktatów z nowymi członkami.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#JerzyBuzek">Chciałbym uniknąć wrażenia, że uczestniczymy w wyścigu o członkostwo. Nie, realizujemy swój plan i idziemy własnym rytmem. Członkostwo w zakładanym terminie to wcześniejsze zasiadanie w instytucjach Unii i współdecydowanie o wspólnych sprawach, to wcześniejszy udział w mechanizmach solidarności europejskiej, zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym, to szybsze zaoferowanie naszym obywatelom wyższego standardu bezpieczeństwa i dobrobytu.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#JerzyBuzek">Odrzucamy rozumowanie, że uzyskanie członkostwa w założonym terminie może się odbić na jego jakości. Takiej możliwości nie dopuszczamy. Zmierzamy do członkostwa maksymalnie realizującego nasze interesy i nasze aspiracje.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#JerzyBuzek">Wszyscy pamiętamy, że naszą drogę do członkostwa rozpoczęliśmy, negocjując układ stowarzyszeniowy. Wówczas zakładaliśmy rok 2000, rok wielkiego jubileuszu, tysiąclecia Zjazdu Gnieźnieńskiego, który zakotwiczył Polskę w chrześcijańskiej Europie, jako docelową datę członkostwa. Jesteśmy zatem już 10 lat w drodze. Różne okoliczności sprawiły, że magiczna data 2000 r. okazała się niemożliwa. Obecnie wytyczyliśmy sobie, oceniając, jak sądzimy, realistycznie europejskie i polskie uwarunkowania, datę 2003. To nasza własna Agenda 2003, odpowiedź na Agendę 2000 Unii Europejskiej, przyjętą na szczycie w Berlinie. Chcemy ją realizować, tak jak zrealizowaliśmy nasz cel, jakim było członkostwo w NATO.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#JerzyBuzek">Przygotowanie do członkostwa, udział we współdecydowaniu o sprawach rozszerzonej i ponownie zjednoczonej Europy to ogromne zadanie, czasami mozolne, często mało spektakularne, składające się z tysięcy działań prawnych, gospodarczych, administracyjnych, a także edukacyjnych. Jest symboliczne, że tego zadania dokonujemy na przełomie tysiącleci. Utwierdza nas w nim nie tylko przekonanie o prawomocności tak odczytanej polskiej racji stanu, ale także moralne wsparcie, którego w tej Izbie udzielił naszym planom Ojciec Święty. Odczytujemy bowiem konstrukcję europejską nie tylko jako organizm polityczny i gospodarczy, ale także jako wspólnotę wartości tkwiących korzeniami w chrześcijańskim dziedzictwie naszego kontynentu i narodu. Rząd poprzez swój program reform i modernizacji, a nie tylko poprzez bezpośrednie działania dostosowawcze, przybliża skuteczną i dokonaną bez opóźnień akcesję do Unii Europejskiej w założonym terminie.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#JerzyBuzek">Teraz kilka zdań o naszych oczekiwaniach. Wiele, ale nie wszystko, zależy od naszej pracy. Nie lekceważymy wewnętrznych problemów i oporów występujących w Unii Europejskiej. Przed nami prezydencja portugalska. W styczniu prowadziłem rozmowy z premierem tego kraju panem Guterresem. Uzyskałem wiele zapewnień, ale na ocenę przyjdzie czas w czerwcu. Oczekujemy nie tylko utrzymania, ale przyspieszenia rytmu negocjacji, otwarcia wszystkich pozostałych, a zamknięcia kolejnych rozdziałów. Uzyskałem zapewnienie bieżących konsultacji w bardzo ważnej sprawie reformy instytucjonalnej Unii, związanej z konferencją międzyrządową. Z uwagą śledzimy wewnętrzny bieg spraw w Unii.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#JerzyBuzek">Po zakończeniu w grudniu ubiegłego roku składania naszych stanowisk negocjacyjnych wchodzimy w drugi, decydujący już etap negocjacji. Chcemy, aby postęp dokonany w I półroczu 2000 r., za obecnej prezydencji, portugalskiej, stanowił dobry punkt wyjścia do ostatniej fazy negocjacji, które toczyć się będą za prezydencji francuskiej w drugiej połowie bieżącego roku i kończyć za prezydencji szwedzkiej w pierwszej połowie 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#JerzyBuzek">Od prezydencji francuskiej, Francji, z którą tak wiele nas łączy, oczekujemy energicznego zmierzania do formułowania końcowego pakietu negocjacyjnego, odważnego postawienia nadrzędnego celu politycznego, jakim jest rozszerzenie Unii Europejskiej, zgodnie z tradycją francuskiej myśli politycznej, ponad wąskie i krótkoterminowe uwarunkowania gospodarcze i techniczne, które mogłyby być przyczyną opóźnień procesu akcesyjnego.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#JerzyBuzek">Nowa strategia poszerzenia Unii Europejskiej położyła nacisk na zasadę zróżnicowania w procesie akcesji między państwami kandydującymi, co oznacza, że każdy z kandydatów będzie oceniany indywidualnie na podstawie postępów w procesie dostosowawczym oraz na podstawie realizacji zobowiązań podjętych w stanowiskach negocjacyjnych. Wzmocnienie współzależności między procesem negocjacji a procesem dostosowawczym stanowi dla nas ogromne wyzwanie, aby zintensyfikować działania właśnie w dziedzinie dostosowań. To właśnie od tempa prac dostosowawczych będzie zależał w dużej mierze postęp negocjacji, a, co za tym idzie, także data przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. W tym kontekście priorytetowe znaczenie mają dostosowania w dziedzinach, na które Komisja Europejska w swym ostatnim raporcie zwraca szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#JerzyBuzek">Realizacja przyjętego przez Polskę harmonogramu i osiągnięcie gotowości do członkostwa zgodnie z przewidywaną datą uzależnione są nie tylko od zaangażowania kolejnych prezydencji Unii, ale także od prac samej Komisji Europejskiej, która w sytuacji dodatkowego obciążenia, wynikającego z rozpoczęcia negocjacji z kolejną szóstką krajów kandydujących, oraz zgodnie z deklaracjami Rady Europejskiej w Helsinkach powinna unikać skomplikowanych i czasochłonnych procedur, które z pewnością wydłużałyby cały proces.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#JerzyBuzek">Wreszcie, mówiąc o naszych oczekiwaniach, dodajmy także, że wyrażamy zadowolenie z zaproszenia, podczas szczytu Rady Europejskiej w Helsinkach, do negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej kolejnej grupy kandydatów. Należy w tym miejscu wspomnieć jednakże o ryzyku spowolnienia procesu negocjacyjnego z krajami pierwszej grupy. Staramy się temu ryzyku przeciwdziałać w dialogu z naszymi partnerami z Unii.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#JerzyBuzek">Kolejna sprawa: Do jakiej Unii chcielibyśmy wejść. Prezydencja portugalska i francuska przewodniczy także procesowi reformy instytucjonalnej Unii. Po tegorocznej konferencji międzyrządowej spodziewamy się Unii wyposażonej w sprawne instrumenty podejmowania decyzji, także po wstąpieniu do niej kolejnych krajów; Unii solidarnej, otwartej na aspiracje nowych członków, oferującej im wszystkie prawa i przywileje członkowskie.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#JerzyBuzek">Uważamy, że reforma instytucji Unii powinna ją wyposażyć w zdolność skutecznego działania, chronić przed niebezpieczeństwem blokad decyzyjnych. Służyć temu powinno rozszerzenie zasady głosowania większościowego. Oczekujemy jednak również tego, co jest dla nas bardzo ważne, a mianowicie że Unia Europejska będzie respektowała te fundamentalne interesy i wartości, które powinny pozostać w obszarze decyzji podejmowanych za zgodą wszystkich bez wyjątku jej członków.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#JerzyBuzek">Z uwagą śledzimy wewnątrzunijną debatę na temat kanonu europejskich reguł i zasad, w związku z sytuacją w jednym z krajów członkowskich. Jesteśmy zaniepokojeni manifestowaniem zachowań i uprzedzeń niezgodnych z wartościami i celami, na których zbudowana została konstrukcja europejska. Chcemy wierzyć, iż nie będzie to miało wpływu na tempo rozszerzenia Unii i warunki naszego członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#JerzyBuzek">Unia Europejska, od szczytu w Kopenhadze w 1993 r., stawia wobec swych przyszłych członków wysokie wymagania, nie tylko prawne i gospodarcze, ale także polityczne. Zrozumiałe zatem, że wobec samej siebie powinna stosować i stosuje również te same kryteria. Nasze stanowisko w tej kwestii jest wyważone. Nie jesteśmy jeszcze członkami Unii. Debaty wewnątrzunijne traktujemy jako przypomnienie podstawowych wartości, którym chcemy hołdować w rodzinie europejskich narodów.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#JerzyBuzek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Powróćmy do czterech zasadniczych pól naszego działania. O negocjacjach już wspominałem, bo dotyczą one ogólnego klimatu politycznego związanego z rozszerzeniem Unii Europejskiej, także z naszymi oczekiwaniami wobec naszych przyszłych partnerów unijnych. Ale pomówmy o tym, jakie są nasze problemy i nasze wyzwania z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#JerzyBuzek">Do najtrudniejszych problemów w negocjacjach akcesyjnych należy zaliczyć rolnictwo, swobodny przepływ osób, środowisko, zakup nieruchomości przez cudzoziemców, problem granicy zewnętrznej oraz transport. Oczekujemy, zgodnie z wnioskiem zawartym w stanowisku negocjacyjnym w dziedzinie rolnictwa, iż sektor ten od momentu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej zostanie w pełni objęty mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej. Aby polscy rolnicy mogli uczestniczyć w swobodnym obrocie towarami rolnymi w ramach wspólnego rynku, niezbędne będą duże inwestycje zarówno w sektorze przetwórstwa rolnego, jak też w ramach gospodarstw rolnych. Należy podkreślić, że przemiany w rolnictwie mają na celu przede wszystkim podniesienie konkurencyjności tego sektora, czego i tak musimy dokonać, niezależnie od naszego przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#JerzyBuzek">Istotnym elementem przygotowań do członkostwa będą przekształcenia w rolnictwie. Rząd przyjął dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, który uwzględnia kwestię tworzenia nowych miejsc pracy w sektorach pozarolniczych, w obszarach rolniczych i niewielkich miejscowościach. Stanowisko negocjacyjne w dziedzinie rolnictwa było szeroko konsultowane, także z opozycją. Konsultacje te znajdują wyraz w tekście tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#JerzyBuzek">W kwestii „swobodnego przepływu osób” istnieją sugestie ze strony Austrii i Niemiec, by Unia Europejska wystąpiła w stosunku do Polski o okres przejściowy w tej dziedzinie. Brak jest jednakże oficjalnego stanowiska w tej sprawie. Czekamy zatem na oficjalną odpowiedź na polskie stanowisko negocjacyjne w omawianym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#JerzyBuzek">Kolejnym złożonym tematem negocjacyjnym jest środowisko, ochrona środowiska. W obszarze tym występujemy o 14 okresów przejściowych. Mamy nadzieję, że strona unijna ze zrozumieniem odniesie się do naszych postulatów. Będziemy kontynuować negocjacje w omawianym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#JerzyBuzek">Polska otrzymała w kwestii zakupu ziemi przez cudzoziemców wspólne stanowisko Unii Europejskiej. Zawiera ono szereg szczegółowych pytań. Z dokumentu tego nie wynika odrzucenie naszych postulatów w omawianej dziedzinie. Negocjacje w kwestii zakupu ziemi przez cudzoziemców trwają.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#JerzyBuzek">Problem granicy zewnętrznej Unii Europejskiej będzie jednym z najtrudniejszym problemów naszych negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Podejmujemy konieczne działania dostosowawcze w tym obszarze. Mają one na celu wzrost efektywności pracy, a także usprawnienie współpracy straży granicznej, służb celnych oraz policji. Służy temu między innymi przyjęcie przez rząd dokumentu „Strategia działań polskiej administracji celnej do roku 2002” oraz będąca w ostatniej fazie prac rządowych „Strategia zintegrowanego zarządzania granicą”. Naszym celem jest wypełnienie warunków członkostwa w omawianej dziedzinie, niemniej będziemy podejmować działania mające na celu stworzenie warunków dla rozwijania współpracy z naszymi wschodnimi sąsiadami. Stoimy na stanowisku, iż obszar stabilności powinien rozszerzać się na Wschód. Cieszymy się z zaproszenia do negocjacji Litwy, Łotwy i Słowacji. Nie chcielibyśmy stwarzać nowej bariery i nowej linii podziału na polskiej wschodniej granicy.</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#JerzyBuzek">Szczegóły dotyczące negocjacji zaprezentuje Wysokiej Izbie nasz główny negocjator pan minister Kułakowski, który także odpowie na pytania konkretne, jeśli pojawią się w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#JerzyBuzek">Druga sprawa, konkretna, nasze pole działania zależne już przede wszystkim od nas samych - proces dostosowawczy. W styczniu br. rząd przekazał Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej dwa dokumenty: informację o najważniejszych działaniach dostosowawczych w 1999 r. oraz o przebiegu negocjacji o członkostwo RP w Unii Europejskiej. Właśnie nad nimi debatujemy. Te dokumenty pozwoliły, jak sądzę, Wysokiej Izbie zapoznać się w szczegółach zarówno z przebiegiem, jak i aktualnym stanem zaawansowania działań dostosowawczych oraz negocjacji akcesyjnych.</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#JerzyBuzek">W ostatnim okresie Komitet Integracji Europejskiej zajmował się szczególnie intensywnie obszarami uwzględnionymi w ubiegłorocznym raporcie okresowym Komisji Europejskiej. Wspominałem już o tym wcześniej w politycznym omówieniu naszej obecnej sytuacji negocjacyjnej i dostosowawczej. Te szczególne obszary wymienione w raporcie to: ochrona środowiska, pomoc publiczna, certyfikacje i ocena zgodności, rolnictwo i polityka regionalna. W wyniku tych prac, prowadzonych przez Radę Ministrów, Komitet Integracji Europejskiej, wiele projektów ustaw zostało już przygotowanych i przyjętych przez rząd, który, przekazując je do Sejmu, wniósł jednocześnie o nadanie im charakteru priorytetowego w pracach parlamentarnych. Na początku br. rząd złożył na ręce marszałka Sejmu listę 43 projektów aktów prawnych, które rząd zamierza przekazać Sejmowi do lipca br. Tę listę rozszerzyliśmy o dalsze 5 projektów, jest ich więc łącznie 48.</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#JerzyBuzek">Spośród zaplanowanych do przekazania Sejmowi w styczniu br. 16 projektów ustaw 15 znalazło się w parlamencie, szesnasty o ochronie środowiska, bardzo obszerny, bo zawierający 450 artykułów, zostanie przekazany w marcu. Jeden projekt, Prawo pocztowe, zaplanowany na marzec, jest już z wyprzedzeniem względem harmonogramu przekazany Sejmowi. Chciałbym zatem podkreślić, że na chwilę obecną rząd realizuje przyjęty przez siebie tegoroczny harmonogram przekazywania ustaw związanych z integracją do parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#JerzyBuzek">W tym kontekście chciałbym wskazać na szczególną rolę, jaka w zakresie przyspieszenia dostosowywania polskiego prawa do prawa Wspólnot Europejskich przypada Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej, do których to należy decyzja zarówno o ostatecznym kształcie aktów prawnych, jak i tempie ich przyjmowania. Zasada zależności pomiędzy procesem negocjacji i procesem dostosowawczym, o której wspominałem wcześniej, uzależnia postęp w negocjacjach przede wszystkim od wdrażania dorobku prawnego Unii Europejskiej. Bezwzględnie konieczne jest więc przyspieszenie działań legislacyjnych w oparciu o mechanizm współpracy rządu z parlamentem. Dotyczy to przede wszystkim takich dziedzin, jak ochrona środowiska i rolnictwo. W tych dwóch dziedzinach mamy największe zadanie do wykonania.</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#JerzyBuzek">Chciałem podkreślić, że rozwiązania prawne uruchamiają cały proces dostosowawczy, toteż rząd podjął działania mające na celu przyspieszenie tworzenia prawa związanego z integracją. Chcemy nadrobić zaistniałe opóźnienia do lipca br. Trudności w finalizowaniu prac legislacyjnych występują także po stronie parlamentu, co było przedmiotem rozmów z Prezydium Sejmu. Mając na uwadze priorytet, jakim jest przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, rząd zamierza ograniczyć ilość aktów prawnych, które mają być przyjęte przez Sejm obecnej kadencji, niezwiązanych z integracją i skoncentrować się przede wszystkim na tych aktach, które są istotne z punktu widzenia naszego wejścia do Unii Europejskiej. Olbrzymią część aktów niezbędnych do uchwalenia trzeba będzie przyjąć w tym i w przyszłym roku. Dlatego konieczne jest prawidłowe zaprogramowanie procesu dostosowania prawa, a następnie jego efektywne wprowadzenie.</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#JerzyBuzek">Jest w naszym interesie, ażeby wykazywać się wiarygodnością w sprostaniu przyszłym zobowiązaniom członkowskim. To właśnie zadecyduje o jakości naszego członkostwa, korzyściach, jakie z niego będziemy mogli czerpać oraz szacunku, jakim nas będą darzyć nasi partnerzy. Aby przyspieszyć proces legislacyjny musimy wypracować mechanizmy efektywnej współpracy pomiędzy rządem a parlamentem. Wrócę jeszcze do tego tematu.</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#JerzyBuzek">Kolejny, trzeci temat naszych działań - wykorzystanie środków pomocowych. Wzrastają nakłady na integrację europejską, które są jednym z instrumentów dostosowywania naszego państwa do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej. W roku 1999 odnotowaliśmy trzykrotny wzrost nakładów na integrację. Warto podkreślić, iż nakłady netto w dziedzinie rolnictwa w roku 2000 wzrosły o 46% w stosunku do roku ubiegłego. Wzrost ten obejmuje środki zarówno z budżetu państwa, jak też środki pochodzące z funduszu przedakcesyjnego SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#JerzyBuzek">Polska w okresie przedakcesyjnym otrzyma znaczną pomoc Unii Europejskiej rzędu blisko 1 mld euro rocznie. Pomoc ta znacznie ułatwi nam przygotowanie do członkostwa w Unii Europejskiej, m.in. w tak ważnych dziedzinach jak rolnictwo, transport, a także ochrona środowiska.</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#JerzyBuzek">Podkreślić należy zatem związek pomiędzy wspomnianą pomocą a procesem dostosowawczym, a w konsekwencji zaś postępem w procesie negocjacji akcesyjnych. Środki uzyskane w ramach funduszy przedakcesyjnych oraz programu PHARE pozwolą Polsce szybciej osiągnąć standardy niezbędne, by stać się członkiem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#JerzyBuzek">Rząd wielokrotnie interweniował w Komisji Europejskiej w kwestii sprawnego przygotowania realizacji programów pomocowych. W rezultacie wiele postulatów strony polskiej zostało uwzględnionych. Tworzone są struktury, których zadaniem będzie przyjęcie środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#JerzyBuzek">Pan minister Samecki pełniący obowiązki sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej zapozna państwa ze szczegółami wykorzystania pomocy z Unii Europejskiej i odpowie na ewentualne pytania.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#JerzyBuzek">Sprawa informowania społeczeństwa - czwarte pole naszych działań. Rząd zdaje sobie sprawę, że niezbędnym warunkiem zakończonej sukcesem akcesji Polski do Unii Europejskiej jest kompleksowa oraz skuteczna polityka informowania społeczeństwa o tym procesie. W sferze programowej realizacji tego zadania służy przyjęty przez Radę Ministrów program informowania społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#JerzyBuzek">Realizując zadania wynikające z tego programu, tworzona jest sieć ośrodków spełniających rolę regionalnych centrów informacji europejskiej. Analizowany aktualizowany i poszerzany jest podstawowy pakiet informacyjno-edukacyjno-promocyjny przeznaczony dla społeczeństwa w postaci wydawnictw, takich jak informatory, broszury i inne.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#JerzyBuzek">Powołana została Narodowa Rada Integracji, która liczy około 50 członków, którzy utworzą 8 środowiskowych rad konsultacyjnych. Skupia ona przedstawicieli środowisk społeczno-zawodowych i opiniotwórczych i ma za zadanie: po pierwsze, przekazywanie rządowi opinii i uwag; po drugie, może przede wszystkim, przekazywanie informacji na temat procesu integracji europejskiej do środowisk, z których pochodzą jej członkowie.</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#JerzyBuzek">Odnotowujemy zatrzymanie tendencji spadkowej poparcia opinii publicznej dla integracji Polski z Unią Europejską. Jesteśmy świadomi, że powodzenie procesu poszerzenia Unii Europejskiej zależy od poparcia społeczeństwa. Wymagana jest tutaj maksymalna otwartość i przejrzystość działania. Stopień akceptacji procesu integracji oparty jest często na ograniczonej wiedzy o funkcjonowaniu Unii. Rząd polski przykłada dużą wagę do działań edukacyjno-informacyjnych skierowanych do społeczeństwa polskiego w zakresie integracji europejskiej. Rząd zamierza uruchomić program promocji Polski w państwach i instytucjach Unii Europejskiej, aby z jednej strony unaocznić korzyści płynące dla obecnych państw członkowskich z przyjęcia Polski, z drugiej zaś przeciwdziałać spadkowi poparcia społecznego na obszarze piętnastki dla procesu poszerzenia integracji. O szczegóły w powyższych sprawach poproszę także pana ministra Sameckiego. Także odpowiedzi na konkretne pytania udzieli pan minister.</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#JerzyBuzek">Chciałbym teraz przystąpić do przedstawienia pewnych konkluzji. 8 września minionego roku, otwierając debatę o integracji europejskiej w tej Izbie, stwierdziłem, iż „podjęcie historycznego wyzwania udziału Polski w Unii Europejskiej - to wielkie narodowe zadanie ponad podziałami politycznymi, ponad partyjnymi interesami. Rząd pragnie dialogu i współpracy ze wszystkimi siłami społecznymi i politycznymi, których udział w tym procesie jest niezbędny. Uczyńmy wspólnie z procesu akcesji do Unii Europejskiej wielki narodowy cel, wokół którego skupią się wszystkie siły polityczne i jak najszersze kręgi społeczne”. To zaproszenie do współdziałania mój rząd nadal podtrzymuje i z zadowoleniem wita gotowość opozycji do współpracy z koalicją w tej tak ważnej dla Polski sprawie.</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#JerzyBuzek">Mówiłem już o szczególnej roli parlamentu w pracy, którą podejmujemy. Właśnie usprawnienie i przyspieszenie naszych dostosowań do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej wymaga współdziałania w pracach parlamentarnych. Proponuję zatem zawarcie swoistego porozumienia międzyinstytucjonalnego - umowy trójstronnej - pomiędzy prezydiami Sejmu, Senatu a rządem, które usprawniłoby proces legislacyjny związany z integracją europejską. Dotyczyć ono powinno trybu prac rządowych, prac w komisjach sejmowych i senackich oraz w pracach obu Wysokich Izb. Takie porozumienie umożliwi także opozycji wkład w ostateczne rozwiązania, umożliwi realizację własnych aspiracji, a nam wszystkim zapewni wypracowanie rozwiązań najlepszych dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#JerzyBuzek">W celu przyspieszenia prac legislacyjnych należałoby dokonać wspólnie z rządem pewnych usprawnień - zgodnie z sygnałami płynącymi z Sejmu - a więc po pierwsze, o ile to możliwe, kategoryzacji ustaw z punktu widzenia ich wagi dla procesu integracji, a po drugie, ewentualnego łączenia ich w pracach sejmowych w pakiety problemowe. I takiego właśnie pilotowania ze strony rządu. Może Wysoka Izba znalazłaby także pewne rezerwy wykonawcze, dokonując przeglądu regulaminu, zasad pracy w komisjach, a także wzmacniając swe służby odpowiedzialne za opiniowanie aktów prawnych, m. in. z punktu widzenia zgodności z prawem europejskim, zarówno w fazie projektów ustaw, jak i w fazie po zakończeniu prac sejmowych. Rząd ze swej strony deklaruje wzmocnienie swoich służb prawnych w następujących miejscach: w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej, w najbardziej obciążonych resortach i w Centrum Legislacyjnym Rządu.</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#JerzyBuzek">Rząd rozwija system pilotowania i monitorowania projektów ustaw szczególnie ważnych dla procesu integracji oraz wprowadza system analizowania prawnych, ekonomicznych i politycznych uwarunkowań proponowanych aktów prawnych. Chodzi o ułatwienie procesu legislacyjnego. Ważne byłoby wdrożenie na linii rząd - parlament systemu wczesnego ostrzegania, dla unikania opóźnień legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#JerzyBuzek">Jestem przekonany, że wspólnymi siłami parlamentu i rządu sprostamy temu wyzwaniu, jakim jest przygotowanie naszego kraju do członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#JerzyBuzek">Wysoka Izbo! Zbliża się dwudziesta rocznica lata 1980 r., kiedy to „Solidarność” rozpoczęła zrywanie krępujących nas obręczy. Rozpoczęła marsz ku Polsce wolnej, samorządnej, swobodnie określającej swoje miejsce wśród państw Europy. Przygotowania do wejścia Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej są kolejnym etapem na rozpoczętej wówczas drodze - drodze do Polski bezpiecznej, trwale niepodległej, śmiało, ale w oparciu o chrześcijańskie tradycje przyjaznego współżycia ludów, kształtującej swoją przyszłość we wspólnej Europie. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu pełnomocnika rządu do spraw negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej pana Jana Kułakowskiego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanKułakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest dla mnie zaszczytem uczestniczyć w dzisiejszej debacie. Choć jest ona w całości poświęcona przygotowaniom Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, to dobra okazja, by wyjaśnić kilka kwestii związanych z procesem negocjacji; tym bardziej że zakończyliśmy kolejny etap, polegający na przygotowaniu wszystkich stanowisk negocjacyjnych i przekazaniu ich stronie unijnej.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JanKułakowski">Na wstępie pragnę wyraźnie podkreślić, że stanowiska negocjacyjne stanowią wyjściową pozycję w negocjacjach. A zatem z definicji jest to pozycja, która umieszcza poprzeczkę wysoko, ale - podkreślam raz jeszcze - realistycznie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JanKułakowski">Jest kwestią bezsprzeczną, że to rząd negocjuje i na nim spoczywa odpowiedzialność za podjęte zobowiązania. Niemniej należy podkreślić, że członkostwo Polski w Unii Europejskiej jest sprawą ogólnonarodową; w związku z tym przywiązujemy ogromną wagę do konsultacji z parlamentem i partnerami społecznymi w procesie negocjacji. Wszystkie opinie, na tyle, na ile było to możliwe, zostały uwzględnione w tekstach stanowisk negocjacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JanKułakowski">W obecnej chwili jesteśmy dopiero u progu najtrudniejszych negocjacji. Zapewniam państwa, że w miarę postępowania tego procesu będzie miejsce na kontynuację szerokich konsultacji społecznych. Upublicznienie stanowisk negocjacyjnych, które było możliwe dopiero teraz, kiedy mamy całość tych dokumentów, jest najlepszym dowodem, że rząd pragnie prowadzić otwartą politykę w zakresie informowania o procesie negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#JanKułakowski">Pragnę dodać, że podczas opracowywania stanowisk negocjacyjnych szacowane były skutki zobowiązań w nich zawartych, zarówno w kontekście budżetu, jak też w odniesieniu do kosztów społeczno-ekonomicznych, które tutaj są zawarte. W efekcie nasze zobowiązania znajdują odzwierciedlenie w budżecie państwa na rok bieżący i będą uwzględniane także w kolejnych latach. Prace związane z szacowaniem kosztów społeczno-ekonomicznych mają charakter ciągły i w miarę postępu prac dostosowawczych będzie można udoskonalać ich wyniki.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JanKułakowski">Warto podkreślić, że ze strony partnerów unijnych nie spotkaliśmy się dotąd z zarzutem nierealności naszych zobowiązań i postulatów. Unia Europejska może się z nami nie zgadzać, ale to właśnie negocjacje służą wypracowaniu kompromisowych rozwiązań, które są do zaakceptowania przez obydwie strony.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JanKułakowski">Równolegle do procesu wypracowywania stanowisk negocjacyjnych toczył się proces otwierania i zamykania kolejnych obszarów. Do tej pory zamknęliśmy negocjacje w 9 obszarach, w 14 negocjacje są otwarte. Pozostałych 6 obszarów zamierzamy otworzyć podczas prezydencji portugalskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#JanKułakowski">Dodać należy, że w obecnej fazie negocjacji postęp polega przede wszystkim na wyjaśnianiu wątpliwości i dochodzeniu do wspólnych stanowisk. Dzieje się to głównie poprzez wymianę dokumentów pomiędzy stronami. Rozwiązania będą miały charakter pakietowy. Stąd też zamknięcie większości rozdziałów będzie możliwe dopiero w końcowej fazie negocjacji, czyli prawdopodobnie na przełomie roku 2000 i 2001. To co jest najbardziej istotne na obecnym etapie, to osiąganie cząstkowych kompromisów. Naszą rolą jest sprawić, by w jak najmniejszym stopniu kompromisy te różniły się od polskich stanowisk negocjacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#JanKułakowski">Podsumowując, chciałbym podkreślić, że przechodzimy obecnie do kolejnej fazy negocjacji, podczas której będziemy zabiegać, by w sposób maksymalny zostały uwzględnione nasze postulaty. Tym niemniej, musimy mieć pełną świadomość, że istnieje ścisły związek pomiędzy tym, co ustaliliśmy w negocjacjach, a tym jak szybko będziemy wdrażać zobowiązania, które podjęliśmy. Istotną rolę w tym procesie ma do spełnienia także parlament. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Komitecie Integracji Europejskiej pana Pawła Sameckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PawełSamecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swoim wystąpieniu pozwolę sobie rozwinąć krótko trzy wątki zasygnalizowane przez pana premiera. Po pierwsze - informacje o najbliższych pracach dostosowawczych, po drugie - kwestię wsparcia finansowego z Unii Europejskiej i po trzecie - sprawę informowania społeczeństwa o korzyściach i konsekwencjach wynikających z integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PawełSamecki">Jeśli chodzi o najbliższe prace dostosowawcze, obecnie rozpoczynają się prace nad drugą modyfikacją „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” według stanu na koniec grudnia ub. roku. Ich celem będzie m.in. uwzględnienie w nowej wersji programu zadań, które wynikają z przeglądu prawa, dokonanego i zakończonego w ub. roku, z negocjacji członkowskich oraz z konkluzji ostatniego raportu Komisji Europejskiej z postępów Polski na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej, a także z nowej wersji dokumentu Unii Europejskiej „Partnerstwo dla członkostwa”. Podobnie jak w ub. roku zmodyfikowany narodowy program zostanie przekazany Wysokiemu Sejmowi. Realizacja priorytetów zapisanych w „Narodowym programie przygotowań do członkostwa” podlega stałemu monitorowaniu ze strony rządu. Aktualnie, podobnie jak w ub. roku, rozpoczęły się prace nad raportem o stanie realizacji tego programu. Na przełomie marca i kwietnia dokument ten zostanie przekazany do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PawełSamecki">W kwestii drugiej, w sprawach pomocy Unii Europejskiej, chciałbym przypomnieć, że we wrześniu 1998 r. Komitet Integracji Europejskiej przyjął nowe zasady budowania i realizacji programu PHARE. Zmiany te spowodowane były koniecznością usprawnienia procesu wdrażania programów oraz likwidacji opóźnień w realizacji programów związanych z poprzednią organizacją procesu decyzyjnego. Obecnie programowanie opiera się z jednej strony na drugiej zmodyfikowanej wersji „Partnerstwa dla członkostwa”, z drugiej strony na „Narodowym programie przygotowań do członkostwa”. Łączna wartość pomocy przyznanej Polsce wyniosła w 1998 r. 199 mln euro. Zgodnie z okresowym raportem Komisji Europejskiej na temat postępów Polski na drodze do Unii programowanie PHARE w 1999 r. było prowadzone w sprawny i profesjonalny sposób, koncentrowano się na priorytetach zawartych w dokumentach programowych. W rezultacie zatwierdzono największy dotychczas program w tak krótkim czasie. Do końca ub. roku podpisano umowy obejmujące większość programów finansowanych w ramach PHARE '99. Łącznie w ub. roku uzyskaliśmy 314 mln euro, które będą wydawane jeszcze przez dwa lata. Począwszy do tego roku, Polska ma szanse uzyskać w ramach PHARE blisko 400 mln euro rocznie. Na przełomie marca i kwietnia zakończy się przygotowywanie projektów wykorzystania środków w 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PawełSamecki">Jeśli chodzi o wykorzystywanie środków już przyznanych i otrzymanych w przeszłości, przebiega ono w dobrym tempie, choć nie bez trudności. Mimo wypełnienia wszystkich wymagań przez stronę polską, Narodowy Fundusz w Ministerstwie Finansów otrzymał pierwsze środki z PHARE '98 dopiero w grudniu 1999 r. Niesie to za sobą dwie konsekwencje. Po pierwsze, opóźniło się rozpoczęcie realizacji programów i odsunęło w czasie osiągnięcie zakładanych efektów. Po drugie, spowodowało to, że na etapie programowania tegorocznego pojawiły się trudności w racjonalnym planowaniu środków w sytuacji, gdy projekty z lat poprzednich jeszcze nie weszły w pełni w fazę realizacji.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PawełSamecki">Odnośnie do bardzo ważnych z punktu widzenia zdolności do wdrażania regulacji Unii Europejskiej programów rozwoju instytucjonalnego w ramach PHARE '98 przygotowano 8 projektów bliźniaczych umów z krajami członkowskimi Unii Europejskiej, a ubiegłoroczny program objął kolejnych 15 tego rodzaju bliźniaczych umów.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PawełSamecki">Począwszy od bieżącego roku Polska korzystać będzie również z nowych instrumentów przedakcesyjnej pomocy unijnej, jakimi są programy SAPARD oraz ISPA.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PawełSamecki">Przedakcesyjny Instrument Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich SAPARD będzie finansować pomoc w rozwoju obszarów wiejskich oraz modernizacji rolnictwa. Komitet Integracji Europejskiej na swym posiedzeniu w styczniu ub. r. wskazał ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej jako organ odpowiedzialny za przygotowanie do realizacji zadań wynikających z programu, zaś funkcje wykonawcze, w tym płatnicze, pełnić będzie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z jej nowo tworzonymi oddziałami terenowymi. Wymiar finansowy programu jest znaczny, udział Polski w tym programie wyniesie maksymalnie około 169 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PawełSamecki">Drugi program - Przedakcesyjny Instrument Polityki Strukturalnej to wzorowany na europejskim Funduszu Spójności program wsparcia infrastruktury transportu i infrastruktury w ochronie środowiska. Polsce przypaść ma ponad 300 mln euro. Za przygotowanie projektów odpowiadają w zakresie swoich kompetencji Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Ministerstwo Środowiska i ich agendy. ISPA przewiduje współfinansowanie do 75–85% wartości każdego z zatwierdzonych projektów, zaś resztę pokryć musi beneficjent, przy ewentualnym udziale międzynarodowych instytucji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PawełSamecki">Pragnę poinformować, iż większość projektów została już wyłoniona.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PawełSamecki">I wreszcie ostatnia sprawa. Uzupełniając wystąpienie pana premiera dotyczące programu informowania społeczeństwa, pragnę dodać, że efektywność programu, jak również stan wiedzy społeczeństwa oraz poziom akceptacji dla procesu integracji są stale monitorowane. Wyniki badań socjologicznych, których w drugim półroczu ub. r. przeprowadziliśmy siedem, uwzględniane są przy korygowaniu realizowanych przedsięwzięć. W związku z realizacją zadań informacyjnych i promocyjnych powołano grupę roboczą socjologów działającą przy urzędzie komitetu. Do zadań grupy należy diagnozowanie stanu postaw społecznych wobec kluczowych kwestii integracji na podstawie badań opinii publicznej oraz określanie pożądanych kierunków działań administracji rządowej, które powinny być podjęte w celu pozyskania akceptacji społecznej dla członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PawełSamecki">W najbliższych miesiącach powinniśmy w szczególności skoncentrować uwagę na dwóch sprawach. Pierwszą jest przybliżenie źródeł podstawowej informacji do zainteresowanych, do środowisk lokalnych, temu służyć właśnie mają tworzone regionalne ośrodki informacji europejskiej, o których mówił pan premier. Drugą zaś sprawą jest polepszenie identyfikacji grup społecznych, kluczowych z punktu widzenia pozyskania poparcia społecznego dla integracji, a także określenie, jakie metody i jakie nośniki są najskuteczniejsze w przenoszeniu informacji w tej materii. Jestem przekonany, że dzięki tym działaniom będziemy skuteczniej osiągać zrozumienie i poparcie dla przystąpienia do Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu pana posła Ludwika Dorna w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Integracji Europejskiej projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przygotowań legislacyjnych do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#LudwikDorn">Wysoka Izbo! Niezależnie od tego, jak będą przebiegały negocjacje, niezależnie od tego, czy termin przystąpienia Polski do Unii Europejskiej będzie zgodny z naszymi życzeniami, czy będzie pokrywał się z datą, celami wyznaczonymi przez rząd, jedno jest pewne - nie jest możliwe przystąpienie do Unii Europejskiej bez przejścia całości dorobku prawnego Unii Europejskiej, bez przejęcia całości acquis communautaire czy oczywiście wynikających z ustaleń negocjacyjnych ewentualnych okresów derogacyjnych. Oznacza to, Wysoka Izbo, że zasadniczym elementem wszelkich planów politycznych, aktywności dyplomatycznej, przemian społecznych i politycznych w Polsce jest dostosowanie polskiego prawa w ramach ustalonego harmonogramu. Data, którą przyjął rząd, jest niesłychanie ambitna. Komisja Integracji Europejskiej, organ Sejmu, którego jednym z zadań jest monitorowanie procesów dostosowania polskiego prawa, postanowiła przedstawić Wysokiej Izbie projekt uchwały, gdyż widzi pewne niebezpieczeństwa związane z bardzo napiętym harmonogramem; widzi potrzebę mobilizacji zarówno po stronie Sejmu, jak i rządu. Jeżeli widzi potrzebę mobilizacji, to znaczy, że istnieją pewne zagrożenia, pewne niebezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#LudwikDorn">Tok mojego wywodu w przedstawieniu uzasadnienia będzie następujący. Najpierw, wraz z racjami, które skłoniły Komisję Integracji Europejskiej do przedstawienia projektu uchwały, omówię ten projekt. Jest też tak, że w toku prac, bieżących roboczych kontaktów z rządem można zrekonstruować stanowisko rządu, który, jak wynika z dzisiejszego wystąpienia pana premiera, a także z wystąpienia i dyskusji, które miały miejsce na spotkaniu Komisji Integracji Europejskiej z premierem, nie do końca podziela pewne obawy komisji. Następnie przedstawię pogląd podzielany, jak sądzę, przez komisję, na temat tego, dlaczego niektóre kontrargumenty rządu wydają się komisji nie do końca zasadne, a zatem dlaczego komisja podtrzymuje potrzebę uchwalenia tego typu uchwały mobilizującej rząd?</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#LudwikDorn">Komisja zwraca uwagę na to, że do osiągnięcia gotowości Polski do członkostwa w Unii, tj. do 31 grudnia 2002 r., pozostał krótki czas i że w związku z tym istnieje potrzeba aktywniejszego działania rządu, jeśli chodzi o osiągnięcie spójności polskiego prawa z prawem europejskim oraz koordynacji działań, a także czytelnego skorelowania kompetencji i funkcji Komitetu Integracji Europejskiej, Rządowego Centrum Legislacji oraz departamentów zajmujących się harmonizacją prawa w poszczególnych ministerstwach. Innymi słowy, mówiąc bardziej po ludzku, bo język uchwał ma swoją poetykę, komisja jest zaniepokojona brakami w koordynacji. Można bowiem sądzić, że z różnych racji wytworzył się jeśli nie swoisty wielokąt bermudzki, to stan swoistego strukturalnego zamieszania i rozmycia odpowiedzialności w układzie instytucji rządowych odpowiedzialnych za prace legislacyjne. I to jest tak, że mamy ustawowo umocowany Komitet Integracji Europejskiej, stały Komitet Rady Ministrów, którego ustawowym celem jest koordynowanie i programowanie prac w dziedzinie dostosowania prawa - przewodniczącym Komitetu Integracji Europejskiej jest obecnie prezes Rady Ministrów - mamy także Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, który jest urzędem obsługującym Komitet Integracji Europejskiej, z kluczowym w tej dziedzinie Departamentem Harmonizacji Prawa, ale mamy także powołane na mocy ustawy działowej, będące w stadium organizacji, Centrum Legislacyjne Rządu, które ma przejąć część zadań a także część kadr, bo nie można wykonywać zadań bez kadr. Pojawia się tutaj problem relacji między Centrum Legislacyjnym a UKIE, Komitetem Integracji Europejskiej. Ale jest też tak, Wysoka Izbo, że jedynym podmiotem, który ma prawo do inicjowania prac legislacyjnych, jest - co dziwne, a jest tak na mocy rozporządzenia prezesa Rady Ministrów - główny negocjator. Jeżeli chodzi o Komitet Integracji Europejskiej, to ma on takie ogólne zadanie koordynowania i programowania, natomiast do zadań głównego negocjatora należy inicjowanie i prowadzenie prac związanych z przygotowaniem projektów aktów prawnych i projektów organizacyjnych dotyczących negocjacji. Ponieważ proces dostosowania prawa jest nierozerwalnie związany z procesem negocjacyjnym, to zadanie nie wyczerpuje całości procesu dostosowawczego, ale jego znaczną część. Ale jest też tak, że główny negocjator działa w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a obsługuje go komórka będąca w strukturach UKIE. Trzeba wyjaśnić ten stan rzeczy, bo jeśli chodzi o koordynację, oprogramowanie, lokalizację odpowiedzialności, to nie wystarczy tutaj spełnienie wielokrotnie podnoszonego postulatu mianowania nie p.o., ale sekretarza Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#LudwikDorn">Następnie, Wysoka Izbo, komisja w projekcie uchwały zwraca uwagę na kwestię istotną: na realia procesu ustawodawczego. Jakie są te realia? W Sejmie drugiej kadencji średni czas, który upływał między wpłynięciem projektu ustawy do laski marszałkowskiej a trzecim czytaniem w Sejmie, to było 207 dni. Jeżeli wziąć pod uwagę czas, jaki upływał między wpłynięciem projektu do Sejmu a podpisaniem przez prezydenta, to był to blisko rok. Z tym że to jest czas średni. Jeżeli zbadać - a zrobiło to Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu - zmiany tych okresów w czasie, to można stwierdzić jasno: do połowy kadencji te okresy były krótsze, od połowy kadencji się wydłużały, i to wydłużały o ponad jedną trzecią.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#LudwikDorn">Dlaczego tak się działo? Z jednej strony, zgodnie z zasadą dyskontynuacji, na początku kadencji Sejm pracuje zawsze z mniejszą liczbą ustaw, pozostaje zawsze pewna, że wyrażę się kolokwialnie, nieprzerobiona resztówka - zarówno jeśli chodzi o projekty poselskie, jak i projekty rządowe - którą potem sukcesywnie trzeba się zajmować. Z drugiej strony, kalendarz polityczny jest taki, że w drugiej połowie kadencji tempo prac legislacyjnych spada z powodów politycznych, bo wtedy mamy wybory prezydenckie i mamy już wybory parlamentarne. Z oczywistych względów czas i uwaga parlamentarzystów zaczynają być podzielone: na kampanie polityczne, kampanie wyborcze i prace ustawodawcze w Sejmie. To jest pewien mechanizm demokratyczny i należy go przyjmować do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#LudwikDorn">Z tego względu komisja uważa, i zawarła to w swoim projekcie, iż do końca lipca br. rząd powinien skierować do Sejmu projekty tych najobszerniejszych i najważniejszych, podstawowych aktów prawnych, nad którymi Sejm będzie pracował długo. Jednocześnie komisja w projekcie zwraca uwagę na fakt niekorzystny, to znaczy na harmonogramy przyjmowane dotychczas przez rząd - i chcę tutaj powiedzieć jasno, w formie dygresji, tak jak ten projekt uchwały został przyjęty jednogłośnie przez całą komisję, tak też mojego wystąpienia nie należy odczytywać jako przeprowadzanej z partykularnej pozycji politycznej krytyki rządu. Jeżeli są opóźnienia i problemy, bardzo poważne problemy, to można powiedzieć, że ten rząd odziedziczył je po poprzednich ekipach, stworzył także własne, ale w stworzeniu własnych opóźnień nie odbiega on ani na plus, ani na minus od ekip poprzednich. Jeśli chodzi o tę sprawę, nie można wynosić jednej ekipy rządowej ponad drugą i stawiać jej za przykład. Tu obowiązywała pewna wspólna norma; jeżeli słowa krytyki padały pod adresem tego rządu, to z tego względu, że jest pewien termin, czas płynie i w sposób naturalny jesteśmy bliżej tego terminu, a nie dalej. Jeśli chodzi o organizację prac legislacyjnych aparatu rządowego, mieliśmy i mamy po dziś dzień do czynienia z praktyką niekorzystną. Mianowicie, dostosowuje się harmonogramy do kolejnych opóźnień. Najlepszym przykładem jest to, że załącznik do NPPC - „Narodowego przygotowania do członkostwa” miał 7 czy 8 kolejnych wersji i terminy były korygowane bez wyjątku w jednym kierunku, to znaczy dostosowywania do opóźnień, które narastały w resortach.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#LudwikDorn">W związku z tym komisja proponuje, by Sejm zwrócił się do rządu w następujących kwestiach. O nadanie zdecydowanego priorytetu pracom dostosowawczym prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, jeśli chodzi o przygotowanie projektów ustaw; w sprawie przedstawienia całościowego i kompletnego harmonogramu rządowych inicjatyw ustawodawczych, odniesienia się w harmonogramie do konkretnych ustaw, żeby był on rzeczywiście konkretny, żeby wykraczał daleko poza to, co jest w „Narodowym programie przygotowania do członkostwa”, gdzie ogólna formuła jest taka - należałoby uchwalić, są terminy wyjścia, czyli uchwalenia ustawy, natomiast nie ma terminów przyjęcia przez rząd, skierowania do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#LudwikDorn">Komisja, mając na uwadze to, co dzieje się w Sejmie, co dzieje się w innych komisjach, proponuje także, by Wysoka Izba zwróciła się do rządu o to, by przedstawiciele rządu prezentowali w trakcie prac nad ustawami stanowiska konsekwentne i jednolite, gdyż ze strony przewodniczących komisji były kierowane uwagi krytyczne, zwłaszcza pod adresem Komitetu Integracji Europejskiej, czy bardziej konkretnie, urzędników z Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, którzy pojawiają się podczas pracy komisji i prezentują, także zgodnie z minionym regulaminem Sejmu, stanowiska i opinie. Było to poruszane także na spotkaniu zwołanym przez marszałka Sejmu; jest bardzo dużo uwag krytycznych.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#LudwikDorn">Wreszcie komisja zwraca się do rządu o wskazanie jednego podmiotu, jednej osoby, która z woli rządu i premiera ponosić będzie odpowiedzialność za sprawność i koordynację praw dostosowawczych oraz dyscyplinowaną realizację harmonogramu inicjatyw ustawodawczych w tym zakresie. O co tutaj chodzi? Chodzi o likwidację, także od strony personalnej, strony kadrowej, tego wielokąta bermudzkiego - instytucji, w których gubi się odpowiedzialność za opóźnienia. Chodzi o wskazanie osoby - nie ma, jak sądzę, konieczności ani potrzeby, by to był członek Rady Ministrów - upoważnionej przez prezesa Rady Ministrów do, mówiąc kolokwialnie, duszenia resortów zarówno na etapie przygotowania projektów ustaw w resortach, jak i konsultacji międzyresortowych. Chodzi o to, by szefowie resortów, ministrowie, wiceministrowie wiedzieli, że ta osoba może ich dyscyplinować, łącznie z takim narzędziem dyscyplinowania - mówiono o tym na posiedzeniu komisji - jak wnioskowanie do prezesa Rady Ministrów o pozbawienie premii czy nagrody, bo to jest podstawowe narzędzie dyscyplinowania na bieżąco członków Rady Ministrów i ze względów finansowych, i ze względów prestiżowych. Nie ma obyczaju, by w polskim parlamencie mówić o takich konkretach, natomiast moja wiedza na temat działania administracji państwowej i bardzo wysokich funkcjonariuszy wskazuje na to, że jest to bardzo dobre narzędzie dyscyplinowania urzędników, także urzędników politycznych, tylko trzeba chcieć z niego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#LudwikDorn">Wreszcie w projekcie uchwały Sejm deklaruje wolę aktywnego współdziałania z rządem i wszelkich starań, by respektować priorytety pracy ustawodawczej, eliminować opóźnienia na wszystkich etapach procesu legislacyjnego, więc także w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#LudwikDorn">Punkt ostatni projektu uchwały, niesłychanie ważny, to apel Sejmu już nie do rządu, ale do partii i stronnictw politycznych o to, aby siły, które są elementem ciągłym - Sejm też jest elementem ciągłym, ale sejmy kolejnych kadencji różnią się co do składu, co do treści, natomiast zorganizowane siły polityczne mogą mieć w Wysokiej Izbie różny stan posiadana, ale są w niej obecne z kadencji na kadencję - uznały w Sejmie IV kadencji wypracowane przy swoim udziale rozwiązania i kompromisy, których nie zdołano uchwalić w trakcie obecnej kadencji. O co tutaj chodzi? Chodzi o zasadę dyskontynuacji, czyli o zasadę, wedle której na początku każdej kadencji Sejm i rząd stają wobec wytartej tablicy. Prace, które toczyły się w poprzedniej kadencji tracą swoją moc, trzeba na nowo kierować projekty ustaw, komisje, Sejm rozpoczynają pracę od początku. Jest to apel o to, aby, jeżeli w jakiejś sprawie w pracach nad jakimiś projektami ustaw coś osiągnięto, na przykład zakończono je w połowie i istniała, z grubsza rzecz biorąc, zgoda sił politycznych na wypracowany kształt, w Sejmie IV kadencji do tego stanu rzeczy powrócić, by go uznać. Z punktu widzenia celu, jakim jest dotrzymanie wskazanej przez rząd i ważnej daty osiągnięcia gotowości Polski do członkostwa, jest to apel - i jego ewentualne podjęcie - niesłychanie ważny, urealniający ten cel.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#LudwikDorn">Wysoka Izbo, jakie były kontrargumenty rządu? Kontrargumenty nie przeciw projektowi tej uchwały, ale przeciwko wyrażanym obawom. Mianowicie Komisja Integracji Europejskiej oprócz własnych obserwacji kierowała się także tym, że istotne opóźnienia w pracach dostosowawczych zostały Polsce wskazane, niejako wytknięte w ważnym raporcie Komisji Europejskiej. Rząd i w odpowiedzi na zastrzeżenia Komisji Europejskiej, i w Sejmie argumentował następująco. Rzeczywiście opóźnienia miały miejsce. W tej sprawie nie ma sporu. Rząd podjął jednak następujące konieczne prace: prace nad czterema reformami i prace nad dostosowaniem prawa do konstytucji. W związku z tym jeden z sekretarzy stanu w kancelarii premiera na posiedzeniu komisji stwierdził, że w latach 1990–1997 średnia liczba przesyłanych ustaw rządowych do Sejmu wynosiła około 70 rocznie. W 1999 r. osiągnęliśmy wynik 160 projektów ustaw, a więc przyspieszyliśmy dwukrotnie tempo prac aparatu rządowego. Skoro - padały takie argumenty - rząd jest tak wydajny legislacyjnie, to większego problemu tutaj nie ma. Można natomiast ten argument odeprzeć w taki sposób, że problem jednak istnieje. A problem istnieje z tego względu, iż rzeczywiście, jeśli chodzi o cztery reformy, to były prowadzone prace legislacyjne, prace ustawodawcze dogłębnie interweniujące w stosunki społeczne, gospodarcze i polityczne. One wymagały rzeczywiście dużego wysiłku. Nie chcę się wypowiadać na temat wyniku tych prac, ale niezależnie od tego, jak się efekty tych reform ocenia, przygotowanie do nich wymagało dużego wysiłku. Natomiast ta liczba 160 projektów ustaw w 1999 r. wynikała z tego, iż zaistniała potrzeba dokonywania na bieżąco pewnych oczywistych i drobnych korekt. Przeanalizowałem ostatnie 80 ustaw, licząc od końca grudnia 1999 r., i mogę powiedzieć, na czym polegała ta niesłychana aktywność ustawodawcza rządu. Otóż w ramach tych 80 ustaw 6 to były ustawy ratyfikacyjne - to nie wymaga wielkiego wysiłku; 9 projektów ustaw wiązało się ze zmianami techniczno-nazewniczymi koniecznymi ze względu na wejście w życie ustawy o działach administracji rządowej; 6 ustaw poprawiało którąś z reform, na przykład trzeba było przesuwać terminy, które były określone ustawowo, a których dotrzymanie było niemożliwe; 3 ustawy miały charakter interwencyjny w związku z porażkami rządu w parlamencie, to znaczy albo prace się przeciągały i trzeba było zgłosić pilny projekt ustawy, albo rząd przegrał głosowanie nad jakąś ustawą i wnosił nieco inną; 5 ustaw miało zaś charakter technicznych dostosowań związanych z konstytucją. W ramach tych 80 projektów ustaw mamy 50 projektów nowelizacji i ustaw, nazwijmy to, normalnych, a nie technicznych.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#LudwikDorn">Trzeba też tutaj zwrócić uwagę na jedno: rząd poza reformami wskazuje na niesłychane obciążenie ustawami, nazwijmy to, dostosowującymi do konstytucji. Nie wypowiadam się na temat obowiązującej konstytucji, ale zarówno jej krytycy, jak i zwolennicy - tutaj nie było różnicy - stwierdzali jedno: konstytucja nie była aktem radykalnej zmiany. Konstytucja jakby kończyła i porządkowała pewien proces dokonanych zmian. W związku z tym te ustawy dostosowujące do konstytucji też nie interweniowały dogłębnie w stosunki społeczne, miały charakter korekcyjno-techniczny. Były to, można powiedzieć, pod względem politycznym i legislacyjnym ustawy łatwe. Dostosowanie prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej nie jest politycznie ani legislacyjnie procesem łatwym. W związku z tym można powiedzieć, że to tempo, także jeśli chodzi o parlament, które było możliwe w trakcie prac nad ustawami dostosowującymi do konstytucji, nie będzie możliwe. W związku z tym im więcej i im wcześniej najpoważniejszych aktów prawnych rząd skieruje do Sejmu, tym lepiej, a z harmonogramu rządowego niestety to nie wynika. Komisja Integracji Europejskiej otrzymała od rządu materiał, który można określić jako kiperski, to znaczy ustawy ze względu na swoją ważność były oznaczane gwiazdkami jak koniaki. I można tutaj wskazać na przykłady związane z pojawiającą się już w ostatnich tygodniach praktyką dostosowania harmonogramu w dół. Mianowicie Komisja Integracji Europejskiej zwróciła się do rządu o materiał, w którym rząd przedstawiłby harmonogram kierowania do Sejmu projektów ustaw do końca lipca bieżącego roku, z oznaczeniem daty, kiedy projekt ustawy wpłynie do Sejmu. Dostaliśmy taki projekt, w styczniu miało być 17 projektów ustaw. Do końca stycznia żaden z tych projektów do Sejmu nie wpłynął. Rząd stwierdził, tłumacząc się, że wprawdzie napisał, że chodzi o datę wpłynięcia projektów ustaw do Sejmu, ale pisząc, iż chodzi o wpłynięcie ustaw do Sejmu miał na myśli datę skierowania ich do Sejmu przez Radę Ministrów. Stąd powstały opóźnienia i w lutym miały być one zlikwidowane. Otóż jest w tej sprawie materiał Biura Studiów i Ekspertyz: wczoraj było zaległych 8 ustaw z tych 17. Z materiału, który dostaliśmy dzisiaj do skrytek wynika, że parę z tych 8 ustaw rząd skierował dzisiaj do Sejmu. Rozumiem, że jest debata i rząd chciał się wykazać, rzeczywiście się zmobilizował, natomiast nie jest tak, że, by mobilizować rząd, Sejm może co 3 miesiące przeprowadzać debatę nad integracją europejską.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#LudwikDorn">Natomiast jest tak, że jeśli chodzi o ustawę niesłychanie ważną, podaję tutaj przykład - ustawę o ochronie środowiska, to jest 450 artykułów, 5 gwiazdek. Data wpłynięcia do Sejmu to styczeń, a tego projektu nie ma, w zapowiedziach rządu jest stwierdzenie, że być może wpłynie on w marcu. Znowu, żeby było śmieszniej, w materiale rządowym dzisiaj dostarczonym Wysokiej Izbie są rubryki „planowane przyjęcie przez Radę Ministrów” i „faktyczne przyjęcie przez Radę Ministrów”. Jest stwierdzenie, że faktycznie to zostanie przyjęte w marcu tego roku, natomiast o planowanym wcześniej terminie przyjęcia, styczniowym, nie ma ani słowa. To jest ta nieszczęsna praktyka dostosowywania harmonogramów do opóźnień.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#LudwikDorn">Wysoka Izbo! Samo dostosowanie ustaw do prawa Unii Europejskiej — komisja na to także zwraca uwagę, mówiąc nie tylko o dostosowaniu, ale o spójności prawa — to za mało. Leży odłogiem wielka praca harmonizacji systemu prawnego, bo dostosowanie ustaw po kolei, „odptaczanie” ich: ta ustawa dostosowana, ta ustawa dostosowana, to jeszcze, można powiedzieć, dopiero połowa pracy. Prawo jest pewnym systemem norm, one muszą być ze sobą spójne. Przecież norma prawna nie powstaje z... normę rekonstruujemy z przepisów prawnych. Innymi słowy konieczne jest zharmonizowanie systemu prawa z dostosowanymi do prawa Unii Europejskiej ustawami, gdyż może powstać taka oto sytuacja, że zobowiązania dostosowawcze na poziomie wskazanych ustaw spełnimy, natomiast system prawny w Rzeczypospolitej zostanie rozregulowany. Tutaj też jest wskazana aktywność rządu.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#LudwikDorn">Wreszcie, Wysoka Izbo, komisję niepokoiły i niepokoją zjawiska już niezwiązane z harmonogramem, bo oczywiście można sporządzić ambitny harmonogram, można go nawet dotrzymać, niemniej istotna jest jakość ustaw kierowanych do Sejmu, bo to wpływa na tok i tempo prac ustawodawczych w Sejmie. Tutaj jest bardzo ważne memento. Otóż w innym kiperskim materiale rządu, który trafił do komisji, są wskazane projekty ustaw, które rząd skierował do Sejmu - kiperskim, gdyż znowu są tam oznaczenia koniakowe — i nad którymi prace w Sejmie trwają. Na pierwszym miejscu z 5 gwiazdkami figuruje tam prawo własności przemysłowej. Przypominam: skierowane do Sejmu w marcu 1998 r., pierwsze czytanie bodajże w maju 1998 r., pod koniec 1999 r. Komisja Gospodarki przyjęła sprawozdanie, a Komitet Integracji Europejskiej wystawił bardzo negatywną opinię pod względem zgodności z prawem Unii Europejskiej. Można tutaj narzekać na Sejm, ale ktoś myślący trzeźwo, mógł przewidzieć taki bieg wydarzeń już w kwietniu 1998 r., gdyż właśnie z kwietnia 1998 r. pochodzi opinia sporządzona o tym projekcie w BSE dla potrzeb Wysokiej Izby, żeby była ona rozdana przed pierwszym czytaniem. Chodzi tu o pinię profesora Skubisza.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Szkoda czasu.)</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#LudwikDorn">Panie pośle, ja rozumiem, pana transmisja interesuje, ale już...</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Pan poseł na temat półtorastronicowego dokumentu mówi już pół godziny. To jest prywatny show.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Gdyby pan marszałek do mnie się zwrócił o przyspieszenie, to będę to respektował, ale nie będę respektował uwag posła o prywatnym show.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę przedstawiać projekt uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#LudwikDorn">Otóż, autor tej opinii - po komplementowaniu autorów jacy są śmiali i odważni, pracy jaką wykonali - zamieścił szereg uwag szczegółowych, stwierdzając w konkluzji, że projekt, jaki został wniesiony do Sejmu w obecnej postaci, nie nadaje się jednak do uchwalenia. Ewentualne zmiany nie mogą mieć bowiem wyłącznie charakteru kosmetycznego. Pożądane i konieczne zmiany muszą być bowiem bardzo głębokie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#LudwikDorn">Jest problem tego, co Sejm otrzymuje, a nie tylko harmonogramu. Stąd zaniepokojenie komisji i stąd przedłożony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#LudwikDorn">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! W imieniu Komisji Integracji Europejskiej wnoszę o przejście do drugiego czytania, o ile z dyskusji nie będzie wynikało, iż zostanie zasygnalizowana chęć wniesienia poprawek i uzupełnień do przedłożonego projektu uchwały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm ustalił w dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 88 minut, to jest debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MaciejPłażyński">Rozpoczynamy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Mirosław Styczeń.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Czy można używać tej wody?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę zmienić wodę panu posłowi. Będzie długo mówił.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! Mam niewątpliwy zaszczyt otworzyć dzisiejszą debatę, przemawiając w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność. Zazwyczaj debata w Sejmie staje się polem starcia, a nierzadko politycznej bitwy między zwolennikami a przeciwnikami rządu. Dziś chciałbym zaproponować państwu odstępstwo od tej parlamentarnej reguły, choć formalnie powinienem w imieniu klubu odnieść się do przedstawionych przez pana premiera i panów ministrów dokumentów Rady Ministrów zawartych w drukach sejmowych nr 1194 i 1678, a także zaprezentowanego przez pana posła sprawozdawcę Ludwika Dorna w tak długi, aczkolwiek interesujący sposób projektu uchwały Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, druk nr 1685, i ocenić przebieg negocjacji z Brukselą oraz stan dostosowania Polski do standardów unijnych.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Uczeń Platona, Arystoteles ze Stagiry, napisał kiedyś, przyjmijmy, że było to w 354 roku przed narodzeniem Chrystusa, iż muzyka łagodzi obyczaje. Byłoby czynem niestosownym w Sejmie, gdybym dosłownie wykorzystał radę ojca filozofii europejskiej. Dlatego pozwólcie, panie i panowie, abym przebieg naszej debaty złagodził odrobiną poezji, a będzie to wiersz polskiego poety i oczywiście o Europie:</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MirosławAndrzejStyczeń">„Jeśli Europa jest nimfą, Neapol</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Jest nimfy okiem błękitnym; Warszawa —</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Sercem; cierniami w nodze — Sewastopol,</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Azof, Odessa, Petersburg, Mittawa;</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Paryż — jej głową, a Londyn — Kołnierzem</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Nakrochmalonym, a zaś Rzym — Szkaplerzem”.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Wiersz Juliusza Słowackiego to nie tylko krotochwilna, retoryczna figura. Chciałbym w ten sposób zaproponować poważną i spokojną dyskusję. Nie kłótnię poselską, ale namysł nad narodową sprawą, jaką jest, zdaniem Akcji Wyborczej Solidarność, przyszłe polskie członkostwo w Unii Europejskiej. Nie darmo koalicyjny rząd AWS i Unii Wolności nazywa narodowym program przystosowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Akcja Wyborcza Solidarność traktuje bowiem przystąpienie Polski do Unii nie tylko jako podstawowy instrument zwiększenia zamożności wszystkich obywateli i zwiększenia tempa wychodzenia naszego państwa z kręgu socjalistycznej, popeerelowskiej biedy, ale jako ostateczne utrwalenie niepodległości Polski na długie dziesięciolecia.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Niespełna rok temu wspólnie cieszyliśmy się z objęcia Polski Paktem Północnoatlantyckim. To był krok pierwszy do historycznego zakotwiczenia naszej niepodległości. Teraz nadszedł czas kroku drugiego — polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. O tym, a także o zmieniającej się europolityce i innych następstwach w polskiej polityce zagranicznej spowodowanych unijnymi aspiracjami Polski będzie mówił w toku dalszej debaty, w imieniu AWS, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych pan poseł Czesław Bielecki.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Czy przyszła Europa będzie potrafiła działać w taki sposób, że żaden naród nie będzie czuł się sfrustrowany, zdradzony czy zanegowany w swojej godności kulturowej, historycznej i religijnej? (Tu zagadka dla wszystkich: czyje to słowa?) Te i inne wątpliwości spróbuje rozstrzygnąć przed państwem poseł AWS, prezes ZChN pan Marian Piłka.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie i Panowie Posłowie! Proszę pozwolić teraz na przedstawienie w kilku punktach oceny Akcji Wyborczej Solidarność raportu rządu z realizacji w 1998 r. „Narodowego programu przystosowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej”, a także stanu procesu negocjacji prowadzonych w sprawie tego członkostwa i najważniejszych działań dostosowawczych w Polsce, służących spełnieniu wymogów członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po pierwsze, zdaniem AWS rząd dotrzymał wszystkich terminów, do których zobowiązał się w procesie negocjacyjnym. W listopadzie 1999 r. zakończył się proces screeningu, czyli przeglądu polskiego prawa pod kątem jego zgodności z prawodawstwem wspólnotowym. Zaraz potem Polska przedstawiła ostatnie stanowiska negocjacyjne. Tak więc do grudnia 1999 r. zakończono składanie wszystkich 29 stanowisk negocjacyjnych, zgodnie z założonym wcześniej harmonogramem.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W tym miejscu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność chciałbym podziękować panu ministrowi Janowi Kułakowskiemu za ogromny wysiłek włożony w przygotowanie polskich stanowisk negocjacyjnych. Nie wiem, czy wszyscy obecni na tej sali mają świadomość ogromu dzieła, jakiego dokonali pan minister i jego zespół. Komplet stanowisk negocjacyjnych to nic innego jak szczegółowe zdefiniowanie polskiej racji stanu, dokonane po raz pierwszy suwerennie przez Polaków po roku 1939.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po drugie, nastąpiło odtajnienie stanowisk negocjacyjnych, co było możliwe dopiero po złożeniu przez Polskę ostatniego stanowiska. Zdaniem AWS jest to niezwykle ważny element otwartej polityki informacyjnej prowadzonej przez rząd w kwestiach związanych z negocjacjami.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po trzecie, w Radzie Ministrów trwają obecnie bardzo intensywne prace nad procesem harmonizacji polskiego prawa z prawodawstwem wspólnotowym. Prowadzone prace wynikają ze stanowisk negocjacyjnych i są realizacją zobowiązań w nich zawartych. Opracowana została lista zadań priorytetowych, których realizacja jest niezbędna do wywiązania się ze zobowiązań, a szereg ustaw przekazanych w ostatnim czasie do parlamentu ma ścisły związek z procesem negocjacyjnym. Panie i panowie, proces harmonizacji polskiego prawa z prawodawstwem wspólnotowym budzi największe emocje, zwłaszcza w szeregach euroentuzjastycznej opozycji, i jest także krytykowany przez niektórych przedstawicieli brukselskiej administracji. Aby w pełni zrealizować nasze unijne aspiracje, należałoby uchwalić do końca bieżącej kadencji parlamentu około 130 ustaw, z których 50 jest już w Sejmie, a w roku 2002 - następne 60. Nie jest to zadanie niewykonalne, ponieważ w zeszłym roku Sejm uchwalił 160 ustaw, znacznie więcej niż Sejm poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po czwarte, zdaniem AWS interes Polski jest dobrze reprezentowany w negocjacjach, a wbrew zarzutom opozycji są one realistyczne. Przypomnę tylko kwestie budzące największe emocje.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Na szczególną uwagę zasługuje przygotowane przez rząd stanowisko w sprawie rolnictwa i jego otoczenia. Polska przedstawiła w tym wypadku bardzo ambitne stanowisko, w którym zobowiązuje się wdrożyć całe prawodawstwo wspólnotowe w tym obszarze. Takie stanowisko oparte jest na przekonaniu, że Polska wieś winna być objęta wszystkimi przywilejami wiążącymi się z uczestnictwem we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej. Aby tak się stało, musimy wywiązać się ze wszystkich obowiązków, jakie z tego uczestnictwa wynikają. Chcemy być pełnoprawnym członkiem Unii i domagamy się jednakowego traktowania polskich i unijnych rolników, także w odniesieniu do płatności bezpośrednich przekazywanych producentom rolnym ze wspólnotowego budżetu. Zdaniem AWS jest to stanowisko korzystne dla polskiego rolnictwa. Pozwoli ono dokonać nam jednego z największych skoków cywilizacyjnych w historii narodu polskiego. Szerzej będzie o tym mówić pan poseł Zbigniew Chrzanowski, reprezentujący w Akcji Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#MirosławAndrzejStyczeń">W zakresie zakupu nieruchomości Polska występuje o stosunkowo długie okresy przejściowe - jak na dotychczasowe doświadczenie rozszerzania Wspólnot i Unii Europejskiej. Takie stanowisko jest umotywowane społeczną wrażliwością, jeśli chodzi o tę kwestię, oraz wynika z różnicy cen ziemi, jaka występuje pomiędzy Polską i krajami Unii. Przy utrzymującej się jeszcze długo różnicy, jeśli chodzi o siłę nabywczą dochodów osobistych, wspomniana rozpiętość cen ziemi faworyzować będzie zakupy dokonywane przez obywateli bogatszych państw członkowskich Unii.</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Zgoła odmienna sytuacja ma miejsce w obszarze negocjacyjnym dotyczącym swobodnego przepływu kapitału i pracobiorców pomiędzy państwami członkowskimi. Obawa, zwłaszcza naszego zachodniego sąsiada, przed domniemanym napływem dobrze wykształconych i słabiej opłacanych w Polsce pracowników skłoniła Brukselę do wyrażenia negatywnego stanowiska w tej sprawie. Szerzej w tej kwestii wypowie się pan poseł Michał Wojtczak reprezentujący w dzisiejszej debacie Ruch Społeczny AWS.</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#MirosławAndrzejStyczeń">W zakresie ochrony środowiska Polska występuje o szereg okresów przejściowych. Stanowisko takie jest konsekwencją wieloletniego zapóźnienia, jakie nasz kraj odnotowuje na tym polu. Dotyczy to w szczególności jakości wód i powietrza oraz gospodarowania odpadami. Spadek po byłej PRL jest tu wyjątkowo dotkliwy. Polskie przedsiębiorstwa i samorządy, które będą musiały podjąć największy wysiłek finansowy, nie będą w stanie udźwignąć tego ciężaru. Dlatego wystąpienie o okresy przejściowe w tym zakresie jest jak najbardziej uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po piąte, AWS szczególnie pozytywnie ocenia konsultowanie przez rząd procesu negocjacji z różnorakimi instytucjami życia publicznego. Odbywa się wiele konsultacji i narad z partnerami społecznymi, organizacjami i stowarzyszeniami obywatelskimi oraz samorządami. W trakcie prac nad ostatecznymi wersjami stanowisk negocjacyjnych wszyscy mieli możliwość wypowiedzenia swoich opinii, które w miarę możliwości były brane pod uwagę. Pozytywnie oceniamy również kampanię promocji negocjacji, prowadzoną przez głównego negocjatora ministra Kułakowskiego poprzez organizację w kolejnych województwach konferencji pod wspólnym tytułem „Zrozumieć negocjacje”.</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Po szóste, i ostatnie, na dobrą ocenę zasługuje konsekwencja rządu w podtrzymywaniu presji na państwa członkowskie i Komisję Europejską w zakresie zakładanej daty polskiego członkostwa. Wywierana presja dyplomatyczna jest ważnym elementem procesu negocjacyjnego, umożliwia utrzymanie tempa negocjacji i procentuje wzrostem świadomości Unii co do tego problemu. AWS w pełni akceptuje zakładany przez rząd kalendarz polskiego członkostwa - zakończenie negocjacji do końca roku 2001, ratyfikacja układu o poszerzeniu przez kraje członkowskie w roku 2002 (proces ten naszym zdaniem może odbywać się równolegle z ratyfikacją reformy instytucjonalnej Unii Europejskiej) i gotowość przystąpienia do Unii z początkiem roku 2003.</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiejsza debata odbywa się dwa dni po rozpoczęciu konferencji międzyrządowej państw członkowskich, poświęconej reformom Unii Europejskiej. Reformy te na lata określą miejsce każdego kraju - członka Unii na politycznej mapie kontynentu. Na pierwszy rzut oka wydawać się może, że będzie ona dotyczyć abstrakcyjnych kwestii, którymi winni być zainteresowani jedynie europejscy technokraci. Cóż istotnego bowiem może być w dyskusji nad wielkością i składem Komisji Europejskiej, zmianą proporcji ważenia głosów w Radzie Unii czy w rozszerzeniu zakresu głosowań większościowych? A jednak chodzi o kwestie, które już niedługo do żywego rozpalą polityczne emocje nie tylko w krajach piętnastki. Chodzi bowiem tak naprawdę o ustalenie listy rankingowej państw europejskich wyznaczających ich polityczną wagę w jednoczącej się Europie.</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Rada Unii Europejskiej jest najważniejszych organem Unii. Ma charakter międzyrządowy, tzn. w jej skład wchodzą przedstawiciele rządów piętnastki, którzy pilnują interesów swoich krajów. Tu zapadają wszystkie najważniejsze decyzje; przeważająca część w głosowaniach większościowych - jednakże głos głosowi nierówny. W zależności od swojego potencjału demograficznego kraje członkowskie dysponują różną liczbą głosów, przy czym małe i średnie mają ich nieproporcjonalnie więcej, aniżeliby to wynikało z prostego arytmetycznego przeliczenia. Ów system „ważenia” głosów zapewnia względną równowagę między krajami dużymi i małymi. Kraje duże wzmacnia ponadto to, że obsadzają dwa stanowiska komisarzy w Komisji Europejskiej, natomiast reszta tylko po jednym.</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Rozszerzenie Unii Europejskiej zburzy jednak tę misterną konstrukcję. Dwunastka kandydatów to z wyjątkiem Polski kraje średnie i małe. Gdyby zachowano poprzednie reguły, największe kraje straciłyby decydujący wpływ na bieg spraw europejskich. Stąd łatwo można przewidzieć kierunek przyszłych reform: Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy oraz Hiszpania będą musiały otrzymać proporcjonalnie więcej głosów aniżeli do tej pory. Polska mogłaby stać się beneficjentem tego układu. Pod jednym wszakże warunkiem: że zostaniemy zakwalifikowani, podobnie jak Hiszpania, jako tzw. kraj średnio duży. Nie jest to niestety ani oczywiste, ani pewne. Wystarczy, że na skutek czekających Unię reform „waga” głosów zależeć będzie nie - jak do tej pory - tylko od liczby ludności kraju, ale również np. od jego produktu krajowego brutto. Przypomnę tutaj, że polski produkt krajowy brutto liczony na 1 mieszkańca, przy uwzględnieniu realnej siły nabywczej, wynosi 1/3 średniej unijnej. W takim przypadku przyszła pozycja Polski w Unii Europejskiej może być bliższa Księstwu Luksemburg niż np. Hiszpanii. A zatem w najbliższym czasie trwać będą żmudne negocjacje, które - jak już powiedziałem - na dziesięciolecia określą miejsce i znaczenie każdego kraju, w tym Polski, w Europie. Nasz wpływ na to, czy znajdziemy się w szóstce największych, czy też podzielimy los kilkunastu średnich i małych, jest ograniczony. Nie jesteśmy bowiem jeszcze członkiem Unii Europejskiej. Sądzę, że dotychczasowe ustalenia piętnastki wpływ ten sprowadzają prawie do zera, przewidując informowanie rządów krajów kandydackich o przebiegu reform przez ambasadorów piętnastki.</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Premierze! Nie proponuję, aby polska dyplomacja dysponowała w tej chwili dokładnym i szczegółowym stanowiskiem na konferencję międzyrządową. Uważam natomiast, że rząd polski powinien mieć wypracowane stanowisko dotyczące reformy instytucjonalnej Unii Europejskiej. Jeden list pana ministra spraw zagranicznych do ministra spraw zagranicznych Portugalii, a jednocześnie przewodniczącego Rady Unii Europejskiej, w tej sprawie to za mało. Uważam za konieczne przyjęcie określonej strategii, czyli odpowiedzi na pytanie: jaki instytucjonalny kształt Unii Europejskiej będzie najkorzystniejszy dla realizacji interesu narodowego państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#MirosławAndrzejStyczeń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Swoje wystąpienie rozpocząłem swoistym akcentem muzycznym. Takim też chciałbym je zakończyć. Językiem międzynarodowym świata muzyki jest język włoski. Czytając w nutach słowa: allegro, adagio, forte, muzycy na wszystkich kontynentach wiedzą, że powinni, ba — muszą dany fragment utworu zagrać szybko, wolno, cicho czy głośno. Jest w tym muzycznym kodzie także wyrażenie — instrukcja brzmiąca bardzo swojsko: alla polacca. Oznacza to, że powinniśmy zagrać utwór po polsku. Wbrew pozorom nie byle jak i w sposób nieuporządkowany, tylko z fantazją, polotem i bardzo precyzyjnie. Od początku do końca. Takiej fantazji polotu i precyzji w czekających nas negocjacjach służących doprowadzeniu Polski do Unii Europejskiej życzę panu premierowi i ministrom rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Józef Oleksy w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo zachęcający był apel pana posła Stycznia o użycie muzyki dla wytworzenia atmosfery, ale lepiej byłoby, gdyby ona tutaj zabrzmiała, a nie tylko gdyby o niej była mowa.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poseł Edward Wende: Może pan coś zaśpiewa, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JózefOleksy">Właśnie myślałem, że pan poseł Styczeń coś zaśpiewa.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JózefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentacja, której dokonuje dzisiaj rząd, to tylko częściowe wypełnienie luki informacyjnej. Trzeba było uporczywie domagać się, by Sejm mógł zapoznać się z aktualnym stanem przygotowań Polski do członkostwa i przebiegiem negocjacji. Wiemy już dziś wszyscy, że wyzwanie legislacyjne dotyczy przyjęcia aż 190 ustaw i nowelizacji do końca 2000 r. Rząd demonstruje satysfakcję z wielkiej pracy, którą wykonano w procesie dostosowań i realizacji narodowego programu przygotowania do członkostwa. Sojusz Lewicy Demokratycznej zaś z ogromnym niepokojem obserwuje narastające opóźnienia legislacyjne. Rząd bardzo niefrasobliwie traktował upływający czas, pochłonięty bez reszty własnymi problemami i konfliktami wewnątrz koalicji. Dobrze, że wreszcie jest jakiś grafik napływu do Sejmu rządowych projektów. Będziemy piętnować wszelkie opóźnienia, godzą bowiem one w oczekiwania rychłego osiągnięcia członkostwa. Opóźnienia dotyczą przecież nie tylko projektów ustaw, ale i kilkuset aktów wykonawczych. Widoczne jest osłabienie dynamiki procesu integracyjnego i to, niestety, po obu stronach. Można jedynie wyrazić nadzieję, że rząd jakby ocknął się pod naporem zaniedbań. Nie wszystkie będzie można szybko odrobić. Dobre samopoczucie rządu nie koresponduje, niestety, z ustawicznym spadkiem poparcia społecznego dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Dzisiaj usłyszeliśmy niewiele zapowiedzi, które miałyby zaradzić temu niebezpiecznemu procesowi w myśleniu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#JózefOleksy">Sojusz deklaruje niezmiennie gotowość do otwartego współdziałania ze wszystkimi, którym zależy na osiągnięciu przez Polskę jej celu strategicznego. Chcemy współdziałać ponad podziałami, bo ideał Wspólnoty Europejskiej i miejsce Polski w Unii traktujemy jako jeden z najważniejszych priorytetów. Nasza gotowość była dotąd lekceważona. Koalicji wydawało się, że jest jej wyłącznością podejmowanie zobowiązań w imieniu Polski wobec Unii Europejskiej, tak jakby ta koalicja miała rządzić wiecznie. Wiemy jednocześnie, że nie uzyskano jasnego stanowiska Unii co do kalendarza akcesji, ani też nie zdołano sprecyzować zakresu i przebiegu reform instytucjonalnych, od których zależy przecież gotowość samej Unii do przyjęcia nowych członków. Nie wypracowano także polskiego stanowiska co do zmian wewnątrz samej Unii Europejskiej. Nie znamy stanu wdrożenia rezultatów przeglądu screeningowego i wynikłych ze screeningu zaleceń dostosowawczych. Opozycja, tak jak i opinia publiczna nie są informowane o dylematach decyzji negocjacyjnych i dostosowawczych. Nie wiemy, jakie będą koszty dostosowań. Brak nadal postulowanej przez Sojusz przynajmniej 3-letniej prognozy budżetowej. Na jakiej więc podstawie, panie premierze, rząd zobowiązuje się do pokrycia różnych kosztów dostosowawczych i to w horyzoncie wykraczającym poza tę kadencję?</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#JózefOleksy">Z przedstawionej informacji można odczytać pewną fotografię stanu rzeczy. Trudności nie ustępują, szwankuje wyobraźnia strategiczna. Rząd mówi o przygotowaniach Polski do członkostwa w duchu akcesji do zastanego układu. Przy takim podejściu przewagę oczywiście zyskuje dyskusja o paragrafach, wskaźnikach, okresach, parametrach i zobowiązaniach, które Polska ma wykonać, by dostąpić członkostwa. Tymczasem interes Polski wymaga, by dominowała tendencja integracji rozumianej także jako problem ewolucji struktury polskiej gospodarki i korzyści Polski z tej właśnie ewolucji strukturalnej. Warunki uzyskania korzyści z integracji nie sprowadzają się do taktyki negocjacyjnej, choć jej brak wprowadza bałagan i doraźność. Wiążą się one ściśle ze wzmacnianiem pozycji ekonomicznej kraju. Od powtarzania daty formalnej gotowości Polski do członkostwa nie przybywa kondycji polskiej gospodarce. Naszą odpowiedzią na przykład na obawy w Europie przed napływem pracowników winna być jasna polityka zatrudnienia w Polsce, a nie tylko polityka negocjacyjna w tej kwestii. Obawom przed polskim rolnictwem trzeba dawać odpowiedź nie tylko poprzez wprowadzanie okresów przejściowych, lecz także poprzez pokazanie, jak sami zamierzamy rozwiązywać problemy rolnictwa. Nadal nie wiadomo, jaka będzie polityka rządu w wielu dziedzinach, jakimi drogami, za jakie pieniądze i kiedy rząd będzie podejmował konieczne dostosowania. Nie znamy charakteru makroekonomicznych zobowiązań rządu. Nie wiemy, na jakiej podstawie wicepremier Leszek Balcerowicz podejmuje w Brukseli zobowiązania co do na przykład deficytu budżetowego w następnych okresach. Na przykład napływ inwestycji zagranicznych może lada moment nie wystarczyć do finansowania deficytu bilansu obrotów bieżących. Gdzie więc troska i pomysł na problem, którego rozwiązywanie wymaga na dodatek pewnych wzajemności po stronie Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#JózefOleksy">W sprawie kosztów dostosowań w rolnictwie podano enigmatyczną liczbę - 25 mld zł. Sam rząd chyba nie wie, skąd wziął takie wyliczenia i na co to ma starczyć.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#JózefOleksy">Od dawna domagamy się, by została sprecyzowana polityka regionalna tego rządu. Nie uczyniono tego. Pytamy więc, według jakiej całościowej koncepcji regionalnej rząd zamierza spożytkować pomoc przedakcesyjną.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#JózefOleksy">Jeśli nawet koszty przystosowania gospodarki wymagają podejmowania zobowiązań poza horyzont kadencji tej koalicji, to nie wolno tego robić bez minimum konsultacji i uzgodnień - także z opozycją. To nie jest sprawa jednego sezonu politycznego. Zobowiązania integracyjne Polski to sprawa na wiele lat i jest sprawą odpowiedzialności politycznej wobec narodu, by nie uzurpować sobie prawa do jedynego słusznego określania tego, co inni być może w przyszłości będą musieli wykonywać. Jest oczywiste, że Polska musi odrobić swoją własną lekcję, a więc musi być jasne, jaka jest polityka makroekonomiczna w krótkim i długim czasie. Jest to tym bardziej istotne, że dziś Polska jest gorzej przygotowana niż dwa lata temu: rośnie inflacja, rośnie bezrobocie, gaśnie wzrost gospodarczy, głośne są awantury polityczne. To wszystko wpływa na okoliczności naszych kontaktów z Unią Europejską. Wraz z upadkiem muru berlińskiego skończyła się swoista renta polityczna dla Polski. Negocjujemy więc z Unią jako słabszy partner gospodarczy, a nie silny partner polityczny. Ta świadomość musi wyznaczać stopień naszej dokładności i profesjonalizmu w dyskusjach i wszelkich przedstawianych projektach.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#JózefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej stoi twardo i nieodwracalnie na stanowisku, wedle którego członkostwo Polski w Unii jest szansą i najlepszym sposobem realizacji strategicznych celów państwa polskiego, a więc zapewnienia trwałej niepodległości, tworzenia warunków wzrostu dobrobytu obywateli oraz wykorzystania i rozwoju spuścizny ideowej i kulturowej. Chcemy, aby Polska należała do związku państw, które mają wspólne zasady, wspólne ustawodawstwo, wspólny standard demokracji i wspólny pogląd o tym, czego nie chcą tolerować. Wchodzenie Polski w system trwałej demokracji pomoże nam unikać własnych, czasem ryzykownych poszukiwań, zwłaszcza w dziedzinach, w których inni mają swoje wieloletnie doświadczenia. Integracja to korzyści dla Polaków, ale muszą być one jasno ukazane. Nie możemy doprosić się od dawna, by rząd przedstawił wreszcie społeczeństwu bilans korzyści i kosztów integracji zrozumiały dla każdego Polaka.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#JózefOleksy">Poprzez integrację chcemy zwiększyć możliwości wpływania Polski na bieg wydarzeń poza granicami naszego państwa, wpływania na politykę europejską i globalną, oddziaływania odnośnie do realnej szansy zjednoczenia całego kontynentu. Współczesny patriotyzm rozumiemy jako rozważne i odpowiedzialne pilnowanie spoistości wspólnoty i własne oddziaływanie na decyzje dotyczące przyszłego kształtu Unii.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#JózefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej jest za integracją z Unią Europejską korzystną dla Polski, a nie kosztem Polski realizowaną. Zrobimy wszystko, by była to integracja, z której większość Polaków będzie zadowolona. Będziemy się sprzeciwiać niefrasobliwemu przyjmowaniu zobowiązań źle skalkulowanych, lekceważących rodzime interesy i potrzeby. Polska nie może zaniechać swojego możliwego wpływu na wschodnią politykę Unii Europejskiej. Musimy zadbać, by otwarte dla nas drzwi do Unii pozostały również otwarte dla wschodnich sąsiadów. Chcemy, by Polska współtworzyła nowe idee europejskie, by była pełnoprawnym uczestnikiem polityki Europy, by była partnerem w tworzeniu najlepszych modeli instytucji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Nieraz słyszeliśmy zapewnienia rządu o ogromnym wysiłku na rzecz realizacji programu dostosowań. Sojusz jako opozycja potrafi docenić to, co zrobiono. Każdy zresztą inny rząd musiałby pokonywać tę samą drogę, ponieważ wyznacza ją w dużej mierze Unia Europejska. Pozytywnie oceniamy przygotowanie na czas wszystkich stanowisk negocjacyjnych. Nie rozumiemy jednak nadal, dlaczego dopiero teraz rząd zdecydował się ujawnić treść tych stanowisk. Cóż wcześniej przeszkadzało powiedzieć obywatelom, co rząd zgłasza w Brukseli, z czego to wynika, co jest możliwe, a co nie, odnośnie do czego przewiduje się trudności itd.? Tajność tych stanowisk zgłaszanych w Brukseli wzmogła społeczną podejrzliwość i spowodowała spadek zaufania do negocjatorów. Ludzie pytali nas na mnogich spotkaniach, dlaczego rząd tak postępuje, co ma do ukrycia przed własnymi obywatelami.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#JózefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej nieraz wzywał rząd do bliższej współpracy. Ostro krytykowaliśmy nieudolność w zakresie koordynacji i fatalne podejście do informowania społeczeństwa. Koordynacja zresztą nadal szwankuje; nie ma jednego ośrodka ani konkretnych postaci, z którymi kojarzyłaby się ludziom integracja. Nie sposób pojąć nonszalancji, w wyniku której do dziś nie obsadzono funkcji sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej. Skąd ten destrukcyjny upór, panie premierze?</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#JózefOleksy">Liczne grona przedstawicieli SLD spotykają się nieustannie z wielkimi grupami obywateli w różnych województwach, z uczniami i studentami, z przedstawicielami różnych środowisk zawodowych. Wynosimy z tych spotkań przekonanie, iż w rządzie i jego służbach utrzymuje się paraliż w zakresie przedstawiania społeczeństwu, o co chodzi w całym procesie integracji. Ludzie nie orientują się, co ma być dla nich korzystne, ulegają fobiom i różnym stereotypom, tu o ówdzie podpowiadanym przez przeciwników integracji, zresztą coraz głośniejszym.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#JózefOleksy">Mimo krytycznej oceny nieudolności rządu w zakresie informacji i przekonywania społeczeństwa Sojusz Lewicy Demokratycznej stara się sam temu zaradzać. Podejmujemy szeroko tę tematykę na wszystkich spotkaniach. Będziemy to czynić nadal, ale od rządu domagamy się przełamania impasu w rozmowie z młodym pokoleniem o Polsce w przyszłej Europie.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#JózefOleksy">Martwi nas bardzo ustawiczny spadek poparcia społecznego dla członkostwa. Niech pańscy ludzie, panie premierze, ruszą do gmin i wsi polskich, niech przełamują tam lęki przed Unią, przecież niepozbawione podstaw.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#JózefOleksy">We wrześniu ubiegłego roku pan premier oświadczył w Sejmie: „polskiemu rolnikowi integracja europejska przyniesie znacznie więcej szans niż wyzwań czy problemów. Polskie rolnictwo objęte zostanie instrumentami wspólnej polityki rolnej, uzyska dostęp do dopłat eksportowych, zwiększy swoją konkurencyjność”. Już pan wie, że dostępu do dopłat eksportowych nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#JózefOleksy">Rząd nie ma pomysłu na informację. Rzecz przecież nie w propagandzie, lecz w tym, że ludzie nie widzą realnych korzyści dla siebie. To musi się zmienić.</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#JózefOleksy">Sojusz nie zamierza zastępować rządu w negocjacjach ani w ich przygotowaniu. Śledzimy jednak uważnie przebieg tych negocjacji i rozmów politycznych. Widzimy dylematy i zagrożenia, którym rząd musi podołać, jeśli Polska ma osiągnąć korzyści i zrealizować swoje narodowe interesy, a nie tylko „dołączyć” do układu unijnego i zastosować się do jego rygorów.</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#JózefOleksy">Okresy przejściowe, o które zwraca się Polska w swoich stanowiskach negocjacyjnych, to także wykaz naszych zapóźnień w różnych dziedzinach, zapóźnień, których korzenie istotnie tkwią także w przeszłości. Chcemy wiedzieć, co rząd zrobi w ramach uzyskanych okresów przejściowych.</u>
          <u xml:id="u-29.21" who="#JózefOleksy">Stopień zorientowania w sprawach integracji europejskiej menedżerów w branżach jest czasem równie znikomy jak w reszcie społeczeństwa. Rząd nie ma polityki międzysektorowej. Przedsiębiorcy nie są informowani o przewidywanych skutkach członkostwa Polski dla różnych branż. Nie robi się przydatnych dla nich analiz. Tymczasem pan premier zapewnia, że rząd podobno prowadzi stały dialog ze środowiskami pozarządowymi, ze związkami zawodowymi i związkami pracodawców. Skoro rząd nie określa konsekwencji dostosowawczych dla sektorów gospodarki i nie pomaga tym sektorem i przedsiębiorcom, to pojawia się swoista „alienacja europejska” w branżach. Nie wiadomo tam, w jakich przedziałach czasowych mają się zmieścić dostosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.22" who="#JózefOleksy">Jakość akcesji to dobre negocjacje, ale przede wszystkim umacnianie kondycji własnego kraju. Od problemów pomocy publicznej poczynając, poprzez liberalizację rynku rolnego i kapitałowego, aż po zmiany strukturalne w samej Unii Europejskiej - musi wszędzie być dobra robota, tu w Polsce wykonywana.</u>
          <u xml:id="u-29.23" who="#JózefOleksy">Rząd musi brać pod uwagę to, że Polska ma słabszy poziom rozwoju, gorszą konkurencyjność i mniejsze możliwości kapitałowe. Na dodatek w Polsce mamy wysokie stopy procentowe i nie dysponujemy wystarczającą ilością środków budżetowych. Dlatego na przykład w zakresie regulacji rynku pracy Polska słusznie domaga się pełnego otwarcia unijnego rynku dla wszystkich obywateli polskich, od pierwszej chwili wejścia do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-29.24" who="#JózefOleksy">Tak samo dobrze, być może, że rząd zobowiązał się do zniesienia w ciągu 34 miesięcy wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału między Polską a Unią Europejską. Wiadomo, że liberalizacja rynków finansowych może oznaczać destabilizację finansową, a nawet kryzys finansowy. Oznacza ona przecież szybki napływ, ale i możliwy szybki odpływ środków. Nie wiadomo, na jakich wyliczeniach oparto takie zobowiązanie i w czym się upatruje możliwość uniknięcia destabilizacji finansowej.</u>
          <u xml:id="u-29.25" who="#JózefOleksy">Nie sposób też dowiedzieć się od tego rządu, czy w ogóle zamierza dążyć do wzmocnienia rodzimych grup kapitałowych i jak wyobraża sobie minimalną choćby promocję własnego rynku bez uszczerbku dla jednolitego rynku europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-29.26" who="#JózefOleksy">W sprawach rolnictwa wypowiadać się będą moi koledzy klubowi, zresztą także w innych, bardziej szczegółowych kwestiach. Ale oczekujemy od rządu odpowiedzi na pytanie, czy liberalizacja handlu produktami rolnymi będzie nadal uwzględniać duże różnice w ogólnym subsydiowaniu polskiego i unijnego rolnictwa i czy rząd potrafi wynegocjować to, by Unia szybciej niż Polska otwierała swój rynek w ramach liberalizacji handlu rolnego. Polska chce równego traktowania. Czy rząd uległ już stanowczości, z jaką komisarz Fischler odrzuca możliwość zrezygnowania z dopłat do eksportu europejskiej żywności do Rosji, dobrze wiedząc jednocześnie, iż prowadzi to do wyparcia polskich eksporterów żywności z tych rynków.</u>
          <u xml:id="u-29.27" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Reformy strukturalne w samej Unii Europejskiej warunkują proces ratyfikacji akcesyjnej. Te prace się przeciągają. Może to opóźniać proces negocjacji, a potem ratyfikacji. Wiadomo, że w poszerzonej Unii kraje członkowskie będą miały mniejszy niż obecnie wpływ na podejmowanie decyzji. Jeśli umacniać się będzie federalny charakter Unii, to zmianie podlegać będą różne parametry wewnętrznego funkcjonowania. Zmienią się liczba komisarzy, deputowanych do Parlamentu Europejskiego, podział głosów i zasady podejmowania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-29.28" who="#JózefOleksy">Wiemy, że od wyników reformy strukturalnej będzie w przyszłości zależeć wpływ Polski na decyzje Unii. Przyjęcie zasady większościowego rozstrzygania oznacza, jak się mówi, ograniczenie prawa sprzeciwu. Czy Polska zgłosiła już swoje stanowisko w tej sprawie? Wiemy jedynie ogólnie o liście ministra spraw zagranicznych do kraju dzisiejszej prezydencji. To nie może być dyskutowane w zaciszu gabinetów. To są sprawy związane z zakresem ograniczenia, samoograniczenia własnej suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-29.29" who="#JózefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej chce wiedzieć, jakie jest stanowisko polskiego rządu wobec różnych wariantów reformy strukturalnej. Chcemy wiedzieć, co zgłasza minister spraw zagranicznych w Brukseli czy Lizbonie w sprawie rezygnacji z jednomyślności przy przyjmowaniu traktatów międzynarodowych w Unii Europejskiej. Chcemy pilnie poznać stanowisko rządzącej koalicji w kwestii tak zwanej Europy o dwóch prędkościach czy też zagrożenia członkostwem drugiej kategorii. To nie są tylko teoretyczne dywagacje. Jeśli chcemy integracji, a nie prostej akcesji, to musimy wymagać partnerstwa i europejskiej wzajemności. Nie wystarczy więc sumiennie odrobić polską lekcję, dokonać dostosowań, wypełnić rygory postawione przez Unię.</u>
          <u xml:id="u-29.30" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Rozszerzenie Unii wystawia w pewnym sensie na próbę cały projekt jedności Europy. Wraz z nowymi członkami pojawi się inny sposób myślenia o wielu sprawach. Trzeba rozstawać się z myśleniem o Unii Europejskiej jak o ziemi obiecanej. Trzeba spokojnie wnosić własne doświadczenie, także historyczne, własne spostrzeżenia co do rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego, własne myślenie o całej Europie.</u>
          <u xml:id="u-29.31" who="#JózefOleksy">W tej kadencji koalicja AWS-UW ponosi odpowiedzialność za przygotowania Polski do członkostwa i do uzyskiwania wpływu na decyzje Unii. I nie wystarczy przygotowanie stanowisk negocjacyjnych. I nie wystarczą sprawne nawet później negocjacje. Odpowiedzialność rządu dotyczy rozwinięcia wielostronnych kontaktów, wykorzystania współpracy parlamentarnej, tworzenia korzystnej atmosfery w różnych środowiskach społecznych Europy w krajach członkowskich itd. Wymaga to także przyciągnięcia organizacji pozarządowych, środowisk twórczych i opiniotwórczych autorytetów, bo milczą w rozmowie ze społeczeństwem w tych sprawach. Rzecz nie w deklamowaniu euroentuzjazmu czy w przeciwstawianiu się eurosceptycyzmowi. Trzeba stać na gruncie realizmu i konsekwencji w działaniu. Trzeba mieć wyraźną linię i czuć poparcie społeczeństwa dla niej.</u>
          <u xml:id="u-29.32" who="#JózefOleksy">Europa nie jest dziś przecież wzorcem z kalki dla krajów kandydujących. Jest celem zmieniającym się. Chcemy mieć wpływ na te zmiany. Nie mamy pewności, że ten rząd zdoła rozwinąć inicjatywy potrzebne do utrwalenia wpływów Polski w przyszłej Unii.</u>
          <u xml:id="u-29.33" who="#JózefOleksy">Jedną z ważnych kwestii, którą Sojusz Lewicy Demokratycznej stawia uporczywie, a rząd ukazuje tu swoją bezradność, jest koncepcja wykorzystania naszego sąsiedztwa ze Wschodem. Jest to szansa marnowana. Nie znamy aktualnych zamierzeń rządu. Odczuwalna jest pustka w myśleniu o Wschodzie, brak pomysłów. Są uprzedzenia i zacietrzewienie. Urzędnicy w Brukseli dyskutują z nami o paragrafach, a tymczasem trzeba pytać głośno, jakie są w Brukseli wyobrażenia o przyszłej Europie. Czy Unia Europejska ma jakąkolwiek strategię wobec Rosji, Białorusi i Ukrainy?</u>
          <u xml:id="u-29.34" who="#JózefOleksy">Dokumenty Unii Europejskiej są w tej kwestii puste. Brakuje wyobraźni. Utopijna jest jednocześnie nasza nadzieja, że deficyt w stosunkach z Unią Europejską odbijemy sobie na Wschodzie. Tam już dziś trzeba budować rynek konsumentów i już dziś jest on zajmowany. Już dziś. Rozziew i zapaść cywilizacyjna na Wschodzie nie leży ani w interesie Polski, ani Europy. Nie można rozmów z Unią Europejską prowadzić tylko w wąskim kontekście wewnętrznych reguł gry. Polska otwarta na Wschód może Unii Europejskiej niejedno wskazać i w niejednym pomóc. Tymczasem analizy o skutkach poszerzania unii łatwiej znaleźć za granicą niż w Polsce. To jest niewybaczalne zaniechanie.</u>
          <u xml:id="u-29.35" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Taka debata to chwila zastanowienia nad tym, gdzie jesteśmy i w czym uczestniczymy. To zaś wiąże się z pytaniem, kto nas potrzebuje i do czego? Jak więc odczytać sygnały czasu o tym, do czego jesteśmy potrzebni w Europie, jak Europa patrzy na przydatność Polski i jej przyszły wkład do wspólnego życia? W działaniach rządu nie odnajdujemy tego dalekosiężnego spojrzenia strategicznego. Dlaczego z polskich kręgów nie mają wychodzić koncepcje transeuropejskich sieci infrastrukturalnych, nowych polityk wspólnych, transeuropejskiej filozofii wzrostu i rozwoju itp. Nie uważamy, że integracja europejska to jakiś proces o zamkniętym cyklu. Unia Europejska, bardziej czy mniej, wcześniej czy później poszerzona, będzie się zmieniać. Nie przystępujemy więc do układu raz na zawsze określonego. Nie zamykamy oczu także na fakty i pytania już dziś aktualne, związane ze strategią europejską, którą Polska musi identyfikować na czas i umieć się w niej znaleźć, z korzyścią dla przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-29.36" who="#JózefOleksy">Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej, jak powiedziałem już, opowiada się niezmiennie za szeroką współpracą w dobrym przygotowaniu Polski do członkostwa. Ze swej strony popieramy polskie propozycje i dążenia w naszych bliskich kontaktach ze wszystkimi partiami socjaldemokratycznymi, które rządzą w krajach Unii Europejskiej. W kontaktach z tymi partiami popieramy polski rząd i jego działania, i to co w Brukseli przedkłada. Nie widzimy jednak wystarczającej aktywności po stronie rządu ani jego zaplecza politycznego. Wołanie o lepszą politykę informacyjną pozostaje bez echa. Tymczasem nikt z tego rządu nie zdejmie odpowiedzialności za przygotowanie społeczeństwa do referendum. To musi być świadoma decyzja narodu. Jakże jednak ma być takowa, jeśli ludzie w Polsce nie usłyszą konkretnie, dlaczego warto, by Polska była w Unii i co to da im czy ich rodzinom w codziennym życiu. To jest wielki egzamin dla tej koalicji. SLD chce wierzyć, że ten egzamin koalicja potrafi zdać lepiej niż inne. Oczekujemy, że treść stanowisk negocjacyjnych zostanie społeczeństwu przedstawiona zrozumiale, wraz z rachunkiem korzyści praktycznych dla Polski i dla Polaków.</u>
          <u xml:id="u-29.37" who="#JózefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej poprze projekt uchwały dyscyplinującej naszą własną pracę Sejmu i współdziałanie wewnątrz Sejmu, a także współdziałanie między rządem i Sejmem dla nadrobienia zaległości legislacyjnych. Nie oznacza to, rzecz jasna, obojętności i przyzwolenia opozycji na dalsze opóźnianie przez rząd procesów dostosowawczych. Nasza gotowość do pomocy w nadrobieniu fatalnych zaniedbań nie jest bezwarunkowa. Nie dotyczy projektów, które będą robione na kolanie, bubli legislacyjnych i projektów nieobjętych żadną wcześniejszą konsultacją.</u>
          <u xml:id="u-29.38" who="#JózefOleksy">Wezwanie pana premiera o współpracę ze strony opozycji, zresztą niezbyt żarliwe, jest spóźnione. Jest ono reakcją na liczne deklaracje SLD o gotowości uczestnictwa w procesie przygotowania Polski do członkostwa. Niemniej podejmujemy z dobrą wolą ten apel w nadziei, że nie będzie to dla rządu parawan dla własnych zaniedbań; że będzie to rzeczywiście terminowe przedstawianie przez rząd dobrze opracowanych i skonsultowanych projektów i że Sejm - opozycja i koalicja wspólnie - będzie dobrze, intensywnie pracować, zwłaszcza nad projektami, które nie rodzą kolizji politycznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-29.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.40" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Mazowieckiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#TadeuszMazowiecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! No cóż, melodie obu poprzednich wystąpień były bardzo różne. Ja w jakimś stopniu odniosę się do wypowiedzi pana posła Oleksego, ale chciałbym mówić według melodii własnej.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Alla polacca.)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#TadeuszMazowiecki">Wysoka Izbo! Uzyskanie członkostwa przez Polskę w Unii Europejskiej jest celem strategicznym potwierdzonym przez kolejne rządy, potwierdzonym przez główne siły polityczne. Mówimy tutaj, jak wszyscy to podkreślają, choć często jednak różnie to rozumieją, że ten cel strategiczny traktujemy jako ogólnonarodowy. Powiedzenie, że Polska potrzebuje Unii i że Unia potrzebuje Polski weszło do języka politycznego polskiego i europejskiego. To określenie to potwierdzenie tego, że znalezienie się w głównych nurcie rozwoju europejskiego jest zasadniczym elementem rozwojowym naszego kraju. Znajdujemy tu zarazem potwierdzenie tego, że obecność Polski i obecność krajów środkowej Europy jest zasadniczym elementem stabilizacji Europy, jej rozwoju w nowym układzie świata.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#TadeuszMazowiecki">Można podkreślić, że Polska zasłużyła na to dziesięcioletnimi przemianami, dziesięcioletnią pracą, przedsiębiorczością, dynamizmem. Można też podkreślić, bez żadnych mesjanistycznych założeń, że Polska do Europy chce wnosić swoje istotne wartości: przywiązanie do zasady poszanowania godności człowieka, osobowości ludzkiej, rozkwitu życia społecznego, które zapewnia byt narodowy, właściwe układanie stosunków z mniejszościami narodowymi, harmonijne współżycie z innymi, a także umiłowanie i poszanowanie zasady suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#TadeuszMazowiecki">Debata o Unii Europejskiej, o jej przyszłym kształcie, toczy się i jest istotne, aby nasz głos był słyszany. Osobiście sądzę, że nie mamy tutaj dokonywać jakiegoś mechanicznego wyboru pomiędzy krajami wielkimi a małymi, natomiast mamy dbać o pogodzenie tych wszystkich wartości, na których zbudowana jest Unia, z zasadą suwerenności, ażeby Unia była skuteczna, a zarazem ażeby suwerenne prawa państw i narodów były w niej szanowane. I sądzę, że w takim duchu bierzemy i będziemy brać udział w tej debacie.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#TadeuszMazowiecki">Dzisiejszym tematem naszej debaty, kolejnej już debaty plenarnej Sejmu w tej sprawie, jest stan przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Myślę, że, jak tu już powiedziano, została wykonana ogromna praca w zakresie sformułowania stanowisk negocjacyjnych. Kto z pań i panów posłów zadał sobie trud przeczytania, wnikliwego przeczytania tego dokumentu, który otrzymał Sejm, z łatwością dostrzeże, jak ogromna praca została dokonana w zakresie sformułowania wyjściowych stanowisk Polski. Oczywiście jeszcze przed nami wielka praca na rzecz przeforsowania tych stanowisk w możliwie najkorzystniejszej formie dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#TadeuszMazowiecki">Złośliwe uwagi wypowiadane czasem przez przeciwników integracji, że Polska negocjuje na klęczkach, są w świetle tego informującego nas dokumentu nieodpowiedzialną złośliwością. Dokument ten, dotyczący stanowisk negocjacyjnych, daje przykład obrony interesów Polski, reprezentowania interesów Polski w nader żywotnych sprawach. Chodzi tylko o to, abyśmy w negocjacjach mogli skutecznie tę obronę przeprowadzić. To natomiast zależy także od naszej politycznej zwartości.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#TadeuszMazowiecki">Na tym tle muszę powiedzieć, że ze zdziwieniem wysłuchałem zdania, panie pośle premierze jednego z rządów Rzeczypospolitej, że chodzi o to, ażeby to było korzystne dla Polski, a nie kosztem Polski skalkulowane. Na tle stanowisk, które przedłożyliśmy, nie wiem, skąd bierze się ta wątpliwość. Sądzę, że są to stanowiska korzystne dla Polski, korzystnie dla Polski skalkulowane, a nie kosztem Polski. Natomiast istotny problem stanowi przeprowadzenie tego i wywalczenie. To będzie zależało także od tego, czy wspólna ogólnonarodowa odpowiedzialność zdominuje nasze stanowiska i nasz głos - słyszany także poza tą salą, w społeczeństwie polskim i w skali międzynarodowej - czy też zdominuje je chęć polemiki (do której oczywiście opozycja ma pełne prawo, ma prawo zgłaszania krytycznych uwag) tak dalece wyostrzona, że taka wątpliwość w ogóle może zostać sformułowana.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#TadeuszMazowiecki">Myślę, że istotną sprawą jest możliwie dobre wykorzystanie przez nas okresu przedakcesyjnego, a przede wszystkim funduszów przedakcesyjnych, które otrzymamy z Unii: SAPARD i ISPA, w tak istotnych dziedzinach, jak polskie rolnictwo, ochrona środowiska naturalnego, transport. To bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#TadeuszMazowiecki">Problemami, co do których wiemy, że mamy opóźnienia i zaniedbania, są problemy wdrożeniowe, o których mówił pan premier, i problemy dostosowawcze, a nade wszystko problem legislacyjny; tu mamy ogromne opóźnienia. Nie taimy swojej krytycznej oceny w tym zakresie. Komisja Integracji Europejskiej przedkłada w tym zakresie projekt uchwały. Chodzi przede wszystkim o to, aby nadrobić opóźnienia rządu wynikające bardzo często z nadmiernego przedłużania czasu uzgodnień resortowych, z niedostatecznie skutecznego egzekwowania w rządzie terminowego przeprowadzania projektów rządowych przez sam rząd. Konieczne jest wzmocnienie ośrodka koordynującego w rządzie, konieczna jest odpowiedzialność za przygotowania legislacyjne. Konieczny jest także priorytet legislacyjny dla ustaw harmonizujących prawo polskie z prawem europejskim w Sejmie i w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#TadeuszMazowiecki">Myślę, że to, co mówił pan premier na ten temat w swoim dzisiejszym exposé, wychodzi na przeciw temu, co postuluje w swojej uchwale Komisja Integracji Europejskiej. Jeżeli byłyby potrzebne w tym zakresie modyfikacje uchwały, które rząd widzi, uważałbym za słuszne, aby zostały zgłoszone. Chodzi o uchwałę, ale chodzi także o swoisty pakt polityczny pomiędzy rządem a parlamentem, pomiędzy rządem a Sejmem i Senatem, który zapewni rzeczywisty priorytet działaniom ustawodawczym, działaniom legislacyjnym i w rządzie, i w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#TadeuszMazowiecki">Niezwykle istotnym problemem jest informacja, informacja społeczeństwa. W przedstawionym sprawozdaniu jest mowa o potrzebie i o zamiarze rozbudowy różnych ośrodków instytucjonalnych tej informacji. Bałbym się jednak, ażeby nie koncentrować się przede wszystkim na rozbudowywaniu samych ośrodków, zaniedbać natomiast to, co dla informacji jest podstawowe, to znaczy współpracę z wpływowymi mediami i zachęcenie mediów także do tego, aby polityka integracyjna rządu polskiego, Sejmu polskiego, społeczeństwa polskiego, aby problemy integracyjne stały się istotnym przedmiotem głównych mediów.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#TadeuszMazowiecki">Jest to problem, powiedzmy sobie w tej Izbie otwarcie, stanowiska sił politycznych, głównych sił politycznych. Jak powiedziałem, jest rzeczą zrozumiałą, że opozycja krytykuje występujące w rządzie zaniedbania, ale jest rzeczą także potrzebną poczuwanie się do współodpowiedzialności za oddziaływanie na własną bazę, za to, aby poparcie społeczne nie malało. Za to wszyscy jesteśmy odpowiedzialni, czy jesteśmy w koalicji rządzącej, czy w opozycji. Dlatego też Unia Wolności poprze propozycję uchwały przedłożoną przed Komisję Integracji Europejskiej. Popierając dążenie do zdecydowanej poprawy, Unia Wolności będzie maksymalnie się do tego przykładać.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#TadeuszMazowiecki">Proszę mi pozwolić powiedzieć jedno zdanie z pozycji już nie tyle Unii Wolności, co z pozycji, którą państwo mi powierzyli, przewodniczącego Komisji Integracji Europejskiej. Jest dziś potrzebny jakościowy przełom w pracy rządu, we współpracy parlamentu z rządem w zakresie legislacyjnym, a także jakościowy przełom w stanowisku tych partii politycznych, tych ugrupowań politycznych, które uznały to za strategiczny ogólnonarodowy cel. I o ten jakościowy przełom apeluję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę wskazać na niektóre obawy, zagrożenia i nasze troski związane z integracją Polski z Unią Europejską. Szczególnie chcę się odnieść do jakości i sposobu naszego przygotowania, chcę więc mówić o rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#CzesławSiekierski">Rząd polski przyjął bardzo ambitny termin 31 grudnia 2002 r. jako datę gotowości Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Gotowość do akcesji oznacza pełne nasze przygotowanie i dostosowanie do wymogów Wspólnoty. Wdrożenie unijnego dorobku prawno-instytucjonalnego, tzw. acquis communautaire, to przedsięwzięcie bardzo trudne i ambitne. Przecież to prawo było tworzone we Wspólnocie przez wiele dziesięcioleci i jego stosowanie wymaga rozbudowanej administracji. To nie jest przypadek, że tak dużo mówi się o zbiurokratyzowaniu polityki unijnej w wielu obszarach życia gospodarczego. Przygotowanie Polski do integracji z Unią nie znajduje potwierdzenia w priorytetach działalności obecnego rządu. Jeżeli ten obszar spraw rząd zalicza do swoich priorytetów, to oznacza, że podobnie jak w innych działaniach deklaracje nijak mają się do rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#CzesławSiekierski">Wspomniany układ europejski zakładał pewne preferencje, asymetrie na korzyść Polski, ale były to tylko deklaracje. Rzeczywistość była inna, korzyści miała strona unijna. Z dotychczasowych naszych doświadczeń handlowych z Unią może więc wynikać, że po naszym wejściu do Unii nie uzyskamy większego udziału w rynkach krajów członkowskich, lecz stracimy znaczną część naszego rynku na rzecz wzrostu importu. O tym zapomina obecny rząd, jest to jego największy grzech zaniechania, brak działań na rzecz wsparcia rozwoju eksportu. Potrzebna jest aktywna polityka promocji naszych towarów nie tylko za granicą, ale także w kraju. Korzyści, jakie osiągnęła Unia, choćby we wspomnianej wymianie handlowej z Polską, wystarczą na pokrycie dotychczasowej pomocy, którą otrzymaliśmy z Unii Europejskiej, tej przyszłej przedakcesyjnej, i jeszcze na wiele lat naszego członkostwa, z którym to strona polska wiąże tak duże nadzieje, jeśli chodzi o pomoc dla naszej gospodarki, o wyrównywanie szans naszego rozwoju. Szanse i korzyści nie mają wypływać z naszego członkostwa w Unii i nie mają sprowadzać się tylko do pomocy, jaką mamy otrzymać, mają wypłynąć z naszej integracji. Nasze przystąpienie do Unii Europejskiej to obrona, a raczej włączenie się w procesy globalizacyjne świata w celu wspólnego sprostania wyzwaniom - razem, w dużej grupie dobrze zorganizowanych gospodarek krajów unijnych możemy sprostać niewyobrażalnej konkurencji wynikającej z globalizacji. A więc zagrożenia związane z globalizacją są istotnym argumentem przemawiającym za wejściem do Unii Europejskiej. Musimy pamiętać, że główne przesłanie naszego przygotowania do integracji, dostosowania do wymogów unijnych to sprostanie wyzwaniom konkurencyjności. Konkurencja będzie coraz bardziej bezwzględna i totalna. Przygotowania do sprostania konkurencyjności to dalsza transformacja gospodarki w skali makro i mikro. Szczególnego znaczenia nabiera patrzenie poprzez pryzmat poszczególnych sektorów, branż, firm i zakładów. W okresie przedakcesyjnym musi dojść do umocnienia wielu sektorów naszej gospodarki i zakładów po to, by w przyszłości były one w stanie sprostać konkurencji. Wiele branż i zakładów nie jest w stanie samodzielnie dokonać tych zmian i niezbędnych dostosowań. Państwo poprzez swoją aktywną politykę gospodarczą musi udzielić im wsparcia. To nie jest sprzeczne z oczekiwaniami Unii, to jest konieczne, na tym polega proces dostosowań, to przecież z Unii docierają głosy, że nasze przygotowanie do członkostwa będzie bardzo kosztowne. Należy jednak zaznaczyć, że gdybyśmy do Unii nie wstępowali, to i tak te koszty musielibyśmy w większości ponieść. Jeżeli nie rozumiemy tych procesów, to polski wkład do gospodarki europejskiej, a w konsekwencji światowej sprowadzi się do wkładu surowcowego, towarów niskoprzetworzonych, brudnych przemysłów, podwykonawstwa oraz nisko wykwalifikowanej taniej siły roboczej. Takiej perspektywy nie możemy zgotować następnym pokoleniom. Wyzwanie globalizacyjne i integracyjne sprowadza się w znacznej mierze do zapewnienia konkurencyjności naszej gospodarce, o czym już mówiłem. Sprostanie tym wyzwaniom to problem edukacji, wiedzy, informacji i świadomości. To właśnie edukacja, wiedza, informacja, świadomość i mentalność zadecydują o sukcesie naszej transformacji, o naszym przygotowaniu do integracji, o naszej pozycji gospodarczej i społecznej po wejściu Polski do struktur unijnych. Uważamy, że o przyszłości Polski, o naszym miejscu w Europie i świecie zadecyduje odpowiednio wykształcone i doinformowane społeczeństwo. Należy zwiększyć więc nakłady na infrastrukturę edukacyjną i badawczo-rozwojową, na wsparcie przemysłów tzw. wysokiej techniki i technologii. Należałoby poprawić w przyszłości mobilność i poziom naszej siły roboczej w skali europejskiej, co jest szczególnie ważne przy tak wysokim poziomie bezrobocia, które jeszcze wzrośnie wskutek modernizacji gospodarki i rolnictwa oraz integracji z Unią Europejską. Integracja Polski z Unią Europejską w sposób istotny ograniczy suwerenność naszej polityki gospodarczej. Jest to nasz wybór świadomy, a globalizacja wymusiłaby to nawet bez naszej zgody. Nastąpi ujednolicenie systemu gospodarczego, polityki ekonomicznej, będzie to prowadziło do ograniczenia regulacji państwowych. Likwidacja wsparcia ze strony państwa będzie utrudniała nam odrabianie dystansu, jaki nas dzieli od pozostałych krajów członkowskich. Dziś nie możemy pozbywać się instrumentów strategii „doganiania” lepszych. W okresie przedakcesyjnym możemy pozwolić sobie na aktywniejszą politykę gospodarczą niż w okresie przyszłego członkostwa. Wiele rozwiązań ma być przygotowanych do wprowadzenia w życie wraz z naszym wejściem do Unii Europejskiej, a nie należy ich wprowadzać wcześniej, jeśli one nie przynoszą korzyści. Wcześniejsze przyjmowanie instrumentów i form polityki gospodarczej, jaka istnieje w Unii, w wielu wypadkach utrudni, a nie ułatwi przygotowanie gospodarki do integracji.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#CzesławSiekierski">Wysoki Sejmie! W stanowisku negocjacyjnym Polski w obszarze „Rolnictwo” na str. 4 czytamy: Istotne znaczenie dla przyspieszenia przemian strukturalnych w rolnictwie będzie miało wdrożenie w okresie przedakcesyjnym programu rent strukturalnych finansowanych z budżetu państwa. Warto zapytać rząd: w okresie przedakcesyjnym, to znaczy kiedy; chyba nie z budżetu 2000 r., może 2001 r., a może 2002 r.? Czy do tego czasu uruchomimy procedury, czy wypłacimy pierwszą choćby rentę strukturalną? W tymże stanowisku negocjacyjnym, przyjętym przez rząd 9 grudnia 1999 r., na str. 11 czytamy: W dniu akcesji w Polsce będzie funkcjonował system prawno-administracyjny pozwalający na korzystanie ze wszystkich instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej, w tym płatności bezpośrednich oraz zapewniających funkcjonowanie wspólnych organizacji poszczególnych rynków rolnych. Właściwe założenie, zgodne z interesem polskich rolników, ale pytam, czy jesteśmy w stanie w tak krótkim okresie przyjąć wymagane ustawodawstwo, powołać odpowiednie instytucje, uruchomić cały system działań?</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#CzesławSiekierski">Zbudowanie zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, tzw. IACS, jest niebagatelnym zadaniem. W jakim terminie i za jakie pieniądze chcemy utworzyć tak złożony system administrowania i kontroli czy wreszcie zbudować zintegrowany system rachunkowości rolnej. Wymieniłem tylko niektóre zadania, które musimy zrealizować, aby skorzystać ze Wspólnej Polityki Rolnej. Obecny stan zaawansowania prac pozwala stwierdzić, że nie zrobimy tego na czas. Jedyna nadzieja, że termin integracji to nie będzie 1 stycznia 2003 r., tak jak chcielibyśmy, że integracja będzie później, ale wtedy nie skorzystamy ze wsparcia dla naszego rolnictwa, które ma rolnictwo krajów piętnastki. Kto weźmie za to odpowiedzialność?</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#CzesławSiekierski">Brak jest odpowiedniego zrozumienia dla złożonych problemów integracji Polski po stronie unijnej. Świadczą o tym próby uzależnienia przez Unię pewnych kwestii; chodzi np. o okres wyłączenia możliwości zakupu ziemi przez cudzoziemców w Polsce i możliwość podejmowania przez Polaków pracy na Zachodzie. Unia nie bierze pod uwagę naszych uwarunkowań ekonomicznych, bo przecież przy tak niskiej cenie naszej ziemi nie możemy dopuścić do wolnego obrotu nią. W tym przypadku warunkiem otwarcia jest wyrównywanie cen w Polsce do poziomu cen unijnych. Wreszcie wzorem niektórych krajów unijnych należy własność ziemi połączyć z pracą na niej i miejscem zamieszkania. Ziemia to specyficzny czynnik produkcji i muszą być tu zastosowane rozwiązania inne niż dla kapitału, towarów czy nawet siły roboczej.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#CzesławSiekierski">Bardzo drogie będą dostosowania w przemyśle mleczarskim i mięsnym, spełnienie wymogów ochrony środowiska, szczególnie przez małe ubojnie, będzie wymagać dużych nakładów i często może być nieopłacalne. Należy już dziś powiedzieć właścicielom, co ich czeka i jaki mają czas na dostosowanie, inne zorganizowanie procesu technologicznego. To przecież eksperci zagraniczni namawiali nas do tworzenia małych zakładów, dzielenia dużych, były specjalne programy wsparcia ze środków zagranicznych i krajowych. Kto teraz ma powiedzieć, co czeka tych przedsiębiorców, jakie środki finansowe są przeznaczone na wsparcie ich dostosowań, jakie wymogi mają zostać spełnione? Pytam, kto im pomoże?</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#CzesławSiekierski">Wysoka Izbo! Propozycja rządu związana z przyspieszeniem prac nad ustawami dostosowującymi polskie prawodawstwo do unijnego to nie akt dobrej woli i chęć pojednania, tworzenia porozumienia ponad podziałami w zakresie integracji, lecz jest to konieczność i próba nadrobienia zaległości, które powstały z braku przedstawienia przez rząd projektów ustaw Sejmowi. Rozumiem, że do tego zaniedbania rząd się przyznaje. Zostało już tylko półtora roku do końca kadencji, a na proces ustawodawczy nawet mniej. Kto odpowiada za stracony czas, kto odpowie, jeśli nie będziemy przygotowani na czas do integracji. Dostosowanie prawa to dopiero pierwszy etap prac, prawo należy wdrożyć w życie, zbudować odpowiednie struktury i instytucje, ale najważniejsze to przeprowadzenie rzeczywistych przekształceń w sferze życia gospodarczego i społecznego. Czy mamy świadomość zakresu i wielkości zadań, jakie w procesie dostosowawczym stoją przed nami?</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#CzesławSiekierski">Nie podzielamy optymizmu, złożonych obietnic i wręcz ustępstw zawartych w polskim stanowisku negocjacyjnym. Stanowisko to powinno być bardziej jednoznaczne i stanowcze. Dotychczasowe dostosowania to źle prowadzone reformy, które przynoszą kolejne kłopoty, a nie rozwiązują starych. Duża część społeczeństwa, dotknięta negatywnymi skutkami reform, uważa, że są to skutki naszego dostosowania do Unii. Budzi się w niej sprzeciw wobec integracji, rośnie liczba przeciwników integracji. Taki sprzeciw wobec integracji to sprzeciw wobec prowadzonej polityki społeczno-gospodarczej obecnej koalicji. A my zastanawiamy się, co jest przyczyną spadku akceptacji społecznej dla integracji. Społeczeństwo w rozpoczętym procesie przygotowania integracji jest traktowane przedmiotowo. Nie otrzymuje rzeczywistych informacji o uwarunkowaniach i wyzwaniach integracji, lecz bliżej nieokreśloną informację o wielkiej pomocy i świetlanej przyszłości związanej z naszym wejściem do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#CzesławSiekierski">Społeczeństwo chce wiedzieć, ma do tego prawo. Musi znać warunki wejścia do Unii Europejskiej, musi znać szanse i zagrożenia, koszty i straty, aby móc świadomie podjąć decyzję w czasie referendum. Tego my w Polskim Stronnictwie Ludowym będziemy pilnować.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#CzesławSiekierski">Pamiętać jednak należy, że wejście do Unii Europejskiej ma służyć naszym interesom narodowym i państwowym, że jest to tylko środek do realizacji najważniejszego celu, jakim jest poprawa warunków życia naszego społeczeństwa i realizacja strategicznych celów państwa.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#CzesławSiekierski">Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego poprą projekt uchwały Sejmu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego w imieniu Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! W toku poprzedniej debaty o warunkach akcesji Polski do Unii Europejskiej miałem okazję zwrócić uwagę z tej trybuny, że na ryzyko narodu polskiego państwo polskie, wchodząc do Unii Europejskiej, uruchamiając procedury akcesyjne, kupuje kota w worku. Wskazałem, że nawet rządowi nie są znane wszystkie konsekwencje dostosowań Polski do Unii Europejskiej i rząd nawet w gruncie rzeczy ich do końca nie szuka. Co więcej, Unia Europejska ulega zmianom. Wspomniałem raport tak zwanych trzech niezależnych mędrców - nie wiem, od kogo oni są niezależni - wskazujący na dążenie w kierunku likwidacji państw narodowych w ramach Europy. Nie rozumiem, co oznacza sformułowanie przedstawiciela Unii Wolności, wypowiedziane na tej sali, że chciałby miłować suwerenność Polski w ramach Unii Europejskiej. Czy to żart?</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, to prawda.)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#JanŁopuszański">Wskazywałem także na fakt, że w toku negocjacji to Polska ma się dostosować, a nie Unia Europejska, i że w związku z tym nie ma możliwości - wbrew temu, co twierdził tutaj pan premier Jerzy Buzek - wynegocjowania dobrych warunków członkostwa. Pozwolę sobie z tego raportu zacytować jedno jedyne zdanie, choć tych ciekawych zdań jest więcej: że Unia Europejska nie przetrwałaby, gdyby państwa członkowskie miały możliwość decydowania w kwestii wyboru zobowiązań wiążących się z członkostwem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#JanŁopuszański">Wskazywałem wreszcie na to, że procesy dostosowawcze już dzisiaj są źródłem konkretnych, realnych szkód Polski. Kiedy dla dobra Polski i narodu polskiego niezbędne są polskie, kierowane dobrem Polski programy gospodarcze, społeczne, edukacyjne i inne, to nam proponuje się i realizuje się za wszelką cenę różne dostosowania międzynarodowe, a w warunkach tych dostosowań nie ma możliwości realizowania dobra narodu. W tych warunkach Komisja Integracji Europejskiej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej proponuje nam uchwałę, w której już w pierwszym zdaniu czytamy, że działanie rządu w zakresie inicjatyw ustawodawczych, mających na celu harmonizację prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej, jest warunkiem koniecznym trwałego umiejscowienia Polski w strukturach cywilizacji euroatlantyckiej. Jeżeli ta cywilizacja euroatlantycka, w jej współczesnym kształcie, oznacza zrównanie w życiu publicznym prawdy i fałszu, dobra i zła; oznacza filozofię liberalizmu i liberalizm wolnorynkowy, z jego ubóstwieniem zysku jako podstawowego i jedynego kryterium gospodarności; oznacza zamieranie rolnictwa i przemysłu, a rozwój spekulacji finansowej; oznacza dziki wzrost długu publicznego spowodowany uzależnieniem państw od prywatnych kreatorów pieniędzy; oznacza neomaltuzjanizm, czyli politykę wyludnienia, której ostrze jest skierowane przeciwko słabym; oznacza niszczenie państw narodowych; oznacza wreszcie wojny przeciwko nieposłusznym - to czym jest trwałe umiejscowienie Polski w strukturach takiej cywilizacji? Co jest wartością przewodnią Unii Europejskiej? Przecież nie demokracja. Dowodzą tego bezprawne ataki na Austrię, zmierzające do podważenia skutków demokratycznej decyzji obywateli i wyborców.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#JanŁopuszański">Fanatyk poddania Polski Unii Europejskiej, a zresztą były minister spraw zagranicznych, w publicznej wypowiedzi stwierdza, że Unia powinna wypracować system wartości, abyśmy wiedzieli, gdzie przystępujemy. Słyszycie państwo? Wypracować. Czy to znaczy, że wartości są skutkiem konwencji dziś wypracowanej tak, a jutro inaczej? Jaka jest dziś, to już wiemy. A jaka będzie jutro? Trzeba być człowiekiem ciemnym lub oczywiście złej woli, aby nie dostrzegać, gdzie Polska jest prowadzona.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#JanŁopuszański">W czasie, w którym naród polski oczekuje od rządzących, że wreszcie zamiast zabiegać o pochwały obcych stolic, zatroszczą się o dobro własnego narodu, Komisja Integracji Europejskiej proponuje nam uchwałę, w której czytamy, że Sejm zwraca uwagę na potrzebę aktywniejszego działania rządu w zakresie dążenia do osiągnięcia spójności polskiego systemu prawa z prawem europejskim, bez badania, czy są to rozwiązania dla Polski korzystne, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#JanŁopuszański">Pan poseł Dorn, prezentujący projekt tej uchwały, udowodnił przed chwilą z tej trybuny w swoim uzasadnieniu, że ani rząd, ani Sejm, ani nikt w Polsce po prostu nie jest w stanie zapanować nad lawiną toczących się w państwie polskim dostosowań. A naród polski stopniowo przeciera oczy. Już widzą rolnicy, dokąd jest prowadzone rolnictwo, i polscy kupcy, dokąd jest prowadzony polski handel; widzą bezrobotni, których na razie jest 2200 tys. - 2300 tys., za chwilę ma być ich o wiele, wiele więcej; widzą pracownicy kopalń i hut restrukturyzowanych na życzenie Unii Europejskiej. Tak przy okazji, Unia Europejska na najbliższe 20 lat planuje restrukturyzację swoich źródeł energii. Przechodzi z paliw płynnych na węgiel, choć to droższe, jednak bezpieczniejsze i daje miejsca pracy. I w tym kontekście Unia cieszy się,...</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#JanŁopuszański">... że takie wielkie zasoby węgla jak w Polsce, znajdą się w obszarze Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#JanŁopuszański">Wszyscy widzimy, co się dzieje z bankami, że ponad 70% kapitału akcyjnego polskich banków idzie w ręce obce, w szczególności niemieckie. Widzimy, co się dzieje z telekomunikacją, z energetyką, z kolejami. Ziemie Zachodnie są metodami ekonomicznymi podbijane realnie na co dzień przez Niemców. Ci ostatni czekają na wejście Polski do Unii Europejskiej, by nas, Polaków, wywłaszczać przed europejskimi sądami. Jest niemiecki ośrodek dokumentacji i studiów wschodnich koło Bonn, który przygotowuje dokumentację w tej sprawie dla przyszłych działań niemieckich. Szkoda, że w swojej obszernej informacji o Unii Europejskiej pan premier o tego typu działaniach, o których przecież wiedzieć musi, nie poinformował. A wiedzą o tym Polacy, bo informacje o tym były w polskiej telewizji.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#JanŁopuszański">Na Ziemiach Zachodnich byli pegeerowscy pracownicy, pogrążeni w nędzy z powodu zaniedbań kolejnych rządów, i tych prawicowych, i tych lewicowych, zastanawiają się, czy nowy niemiecki pan nie zapełni im pustej miski.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#JanŁopuszański">Mówiono wielokrotnie w dziejach Polski, że losy Polski rozstrzygną się na Ziemiach Zachodnich. Mówiono to w ostatnich dziesięcioleciach wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#JanŁopuszański"> Oto się właśnie rozstrzygają.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#JanŁopuszański">Tracimy gospodarkę morską. Polskie statki, których jest coraz mniej, pływają pod obcymi banderami. A pan premier naśladuje gesty gen. Józefa Hallera dokonującego zaślubin Polski z morzem.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#JanŁopuszański">Panie Premierze! Czy nie boi się pan, że w takiej sytuacji rzucanie pierścienia do Bałtyku może być odczytane jako karykatura tamtego patriotycznego gestu?</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest karykatura.)</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#JanŁopuszański">Czy pan nie sądzi, że gdyby gen. Józef Haller ożył i wziął dziś w swe ręce rządy w Polsce, to tych, którzy uczestniczą w wyprzedaży dobra narodu, po prostu postawiłby pod ścianą?</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#JanŁopuszański">Wysoki Sejmie! Czy ci, którzy dziś uczestniczą w dobijaniu Polski, nie zastanawiają się, że może przyjść czas, w którym naród polski otworzy listę imion zdrajców, którzy z rąk narodu otrzymawszy prawo pełnienia służby publicznej, nie wykorzystali jej dla dobra narodu, ale do jego niszczenia i że oskarżenie przeciw nim zostanie postawione w imię prawa narodu do niepodległości i suwerenności w swoim własnym państwie i w imię zasady karania zdrajców.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#JanŁopuszański"> Czy ci, którzy uczestniczą w dobijaniu Polski nie przypuszczają, że ojczyzna nasza, dziś ubezwłasnowolniona, ograbiana, upokarzana, wróci do swojej siły i dopełni sądu nad zdradą? Czy to nie jest tak, że wielu opowiada się za poddaniem Polski Unii Europejskiej, bo nie wierzy już w możliwość prawdziwej niepodległości?</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#JanŁopuszański">Przedstawiciel Sojuszu Lewicy Demokratycznej sformułował, że patriotyzm to jest spoistość oraz wpływ na decyzje Polski dotyczące. Z innej szkoły jesteśmy, panie pośle. Dla mnie patriotyzm to jest dążenie do niepodległości i suwerenności państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-35.23" who="#JanŁopuszański">To prawda, że brak wiary w przyszłość Polski może doprowadzić do zdrady tych, którzy gotowi są gwarantować przyszłość osobistą choćby na gruzach Polski. Tak bywało wiele razy, niestety, w naszej historii. Czy ludzi gotowych na taką niegodziwość nie porusza nawet to, że godząc się na wysługiwanie obcym, uczestniczą w realnym niszczeniu podstaw egzystencji własnych rodaków?</u>
          <u xml:id="u-35.24" who="#JanŁopuszański">Wysoki Sejmie! Żeby wszystko było do końca jasne. My posłowie Porozumienia Polskiego twierdzimy, że podniesienie ręki za projektem uchwały przygotowanej przez Komisję Integracji Europejskiej jest m.in. także zdradą Polski.</u>
          <u xml:id="u-35.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.26" who="#komentarz">(Poseł Jan Król: Jeszcze trzeba naród przekonać.)</u>
          <u xml:id="u-35.27" who="#JanŁopuszański">My posłowie Porozumienia Polskiego wnosimy o odrzucenie projektu tej uchwały w pierwszym czytaniu. Wnosimy też o odrzucenie informacji rządu.</u>
          <u xml:id="u-35.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Słomkę w imieniu Koła Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AdamSłomka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewiele miesięcy minęło, po raz kolejny debatujemy o sprawie ważnej, o sprawie integracji Polski z Unią Europejską. Powodem tej debaty jest informacja premiera, informacja rządu, iż rząd planuje zasypać parlament ustawami zajmującymi się dostosowaniem polskiego prawa do standardów Unii Europejskiej, do wymogów Unii Europejskiej, i że proporcja będzie odwrotna niż dotychczas. Dotychczas było niewiele takich ustaw. W tej chwili rząd zapowiada, że 80%, może więcej, takich ustaw Sejm będzie w trybie pilnym rozpatrywał i znacznie mniej będzie, znikoma ilość, ustaw dotyczących spraw wewnętrznych, niezwiązanych z integracją z Unią Europejską. To jest faktyczny powód tej debaty i zwrócenia uwagi Wysokiej Izby na sprawy Unii. Myślę, że ten prawdziwy powód jest wysoce niebezpieczny, gdyby miała się zrealizować koncepcja rządu nadganiania własnych opóźnień kosztem ustaw ważnych dla wewnętrznych spraw Polski. Przed referendum o ewentualnym przystąpieniu do Unii Europejskiej byłoby to samo w sobie niezwykle niebezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AdamSłomka">Pomówmy merytorycznie o zagadnieniu. Po pierwsze, występujący przedstawiciele rządu, premier, Unii Wolności, co zrozumiałe, ale i SLD, twierdzili zgodnie, iż z punktu widzenia ich formacji politycznych wejście do Unii Europejskiej jest celem... Podkreślam bardzo wyraźnie, to mówili: pan Oleksy, pan Mazowiecki, pan Buzek i pan Styczeń z AWS, że celem ich formacji politycznych, celem ich działalności jest wejście Polski, Trzeciej Rzeczypospolitej, do Unii Europejskiej. To jest zasadnicze pole sporu, jakie od ośmiu lat polskiej niepodległości konfederacja toczy z euroentuzjastami. Otóż z naszego punktu widzenia - traktowania polityki jako służby dla dobra publicznego, dla obywateli - wszelkie działania państwa, elit politycznych, to są wyłącznie działania, które powinny być nacechowane troską o przyszłość Polaków, Polski, i dla nas to jest kryterium najważniejsze. Nie może nim być cel instrumentalny, wejście w jakąś strukturę gospodarczą. Myślę, że to jest zasadniczy powód, bardzo jasno widoczny, tak dobitnie, różnicy między naszym podejściem a podejściem środowisk kosmopolitycznych czy internacjonalistycznych, jak w przypadku SLD. I to jest bardzo łatwe i dobitne rozróżnienie dwóch postaw.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AdamSłomka">Sprawa bardzo ważna, którą poruszył premier Buzek. Jak echo wraca teza sprzed kilku lat, kiedy przyjmowała tutaj Wysoka Izba układ stowarzyszeniowy z Unią Europejską. Mówiło się, i dzisiaj znowu to echo powróciło, że wejście do Unii Europejskiej jest dla Polski gwarantem bezpieczeństwa, że da Polsce bezpieczeństwo. To jest jakieś całkowite znowu nieporozumienie. Bezpieczeństwo Polsce, Rzeczpospolitej, dało wejście do NATO. Sojusz Północnoatlantycki, związanie się gwarancjami militarnymi ze strony Stanów Zjednoczonych dało Polsce gwarancje bezpieczeństwa, przynajmniej w zakresie zagrożenia rosyjskiego, podstawowego zagrożenia geopolitycznego, i w zakresie polskiej racji stanu. Oczywiście najważniejszą sprawą było wejście do NATO. Jesteśmy w NATO i opowieści o tym, że potrzebujemy gwarancji bezpieczeństwa i że Unia Europejska nam je da... W przypadku Rosji nie widać, by Unia Europejska zachowywała się specjalnie roztropnie. Przykład Czeczenii dowodzi tego w ostatnich tygodniach, gdzie Unia Europejska finansuje tę wojnę, i to raczej nie wzbudza zaufania. Natomiast ani NATO, ani Unia Europejska nie chroni nas przed zagrożeniem niemieckim.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławZając">Bardzo proszę o przeniesienie gorących dyskusji poza salę plenarną, tych, które nie toczą się w trybie przewidzianym regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#StanisławZając">Proszę, panie pośle. Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AdamSłomka">Sprawa bezpieczeństwa jest oczywiście sprawą polskiej racji stanu, ale Polska ten problem, wielki i historyczny, ma za sobą. Ma gwarancje bezpieczeństwa przynajmniej w zakresie zagrożenia rosyjskiego. Natomiast zagrożenie niemieckie nie przejawia się w takiej ekspansji, jaką uprawia Rosja, militarnej. Jeśli chodzi o stronę niemiecką, to raczej mamy tutaj do czynienia z agresją ekonomiczną. I ani Unia Europejska, ani NATO nas przed tym nie chronią. Doświadczenia wewnętrzne w Unii Europejskiej i w NATO co do państw członkowskich są zupełnie inne.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AdamSłomka">Co zatem może dać członkostwo w Unii Europejskiej? O czym w ogóle jest debata? Debata jest o dwóch kwestiach: Po pierwsze, czy Polska zyska na tym, czy Polacy zyskają, czy będą szanse następnych pokoleń na lepsze życie, na pracę godniejszą, na rozwój cywilizacyjny. To jest podstawowe wezwanie. Czy nam się to opłaca? To jest sprawa zupełnie prosta. To jest ten bilans korzyści i kosztów. Od 8 lat systematycznie Konfederacja we wszystkich debatach wnosi, a również dzisiaj po raz kolejny taką poprawkę wnoszę do uchwały, o sporządzenie przez rząd Rzeczypospolitej takiego bilansu korzyści i kosztów. Tutaj przedstawiciel SLD lał krokodyle łzy, że to należy zrobić. Jak pamiętam, za rządów SLD też już to zgłaszaliśmy i SLD też tego bilansu nie sporządził. Przykre to dosyć. No, ale może lepiej późno niż wcale o oczywistych rzeczach i obowiązkach władzy i urzędników publicznych sobie przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AdamSłomka">Otóż, żeby poważnie tę debatę prowadzić, trzeba mieć po prostu taki bilans zysków i strat i wtedy będziemy mogli powiedzieć, czy warto wchodzić do Unii Europejskiej, czy nie warto? I druga sprawa, o której trzeba powiedzieć, jest to, że ewentualne wejście do Unii Europejskiej - przecież nie z miłości, bo Unia Europejska od kilku lat nas nie chce, my wypełniliśmy standardy Unii Europejskiej około roku 1997 i od 3 lat Unia Europejska podejmuje polityczną decyzję o tym, żeby Polski do Unii nie wprowadzać. Zresztą opóźnia to jak widać coraz bardziej, bo nie chce finansować polskiego przemysłu, restrukturyzacji przemysłu zbrojeniowego, hutnictwa, przemysłu stoczniowego, rolnictwa itd., woli to przerzucić na nasze barki, a później się zobaczy. Takie jest stanowisko Unii, tego nie ukrywamy.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#AdamSłomka">Zatem debata o Unii to jest debata o korzyściach i stratach. Jeżeli nie ma takiej rzetelnej informacji... Według naszych ekspertów Polska jest pierwszym krajem, który negocjuje wejście do Unii Europejskiej tracąc na tym okresie dostosowawczym. Wszystkie poprzednie kraje zyskiwały, my około 4 mld dolarów rocznie dokładamy do tego procesu. To jest bardzo korzystne szczególnie dla Niemiec, bo pobieramy od nich bezrobocie, pobieramy towary. Oczywiste, że dla Unii jest to korzystne, pytanie tylko, czy dla Polski jest to korzystne? Czy to Polakom będzie się opłacać? Na pewno wejście do Unii było bardzo opłacalne do roku 1997, 1998 na dotychczasowych zasadach. Ale już wiemy, że my nie wejdziemy do Unii Europejskiej na zasadach, jakie dzisiaj obowiązują. Przecież Unia Europejska po roku 2003, a to jest najwcześniejszy termin, o którym można dywagować, choć naprawdę pewnie później, będzie zupełnie inna. Unia nie ukrywa, że przechodzi restrukturyzację i Polska wejdzie do niej na zupełnie innych zasadach i Unia będzie funkcjonować na innych zasadach niż dzisiaj. Nie tylko chodzi o dotacje. To jest oczywiście bardzo ważne dla nas, dla rolnictwa, dla regionów słabszych ekonomicznie, dla dużej części społeczeństwa. Powiedzmy, 15–20% jest zadowolonych i będzie zawsze za, ale dla sporej części społeczeństwa to jest poważna kwestia. Ale wejście do Unii na nowych warunkach to jest też pytanie o liczbę komisarzy, siłę głosów Polski, również o to, czy niektóre decyzje nie będą mogły być przegłosowywane przeciwko naszym interesom narodowym.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#AdamSłomka">Tutaj dzisiaj pan premier Buzek powiedział rzecz zupełnie absurdalną, bo z jednej strony powiedział, że opowiadamy się za zwiększeniem ilości decyzji podejmowanych w Unii Europejskiej większością głosów, czyli za ograniczeniem suwerenności ewentualnie państwa polskiego, gdyby w referendum Polacy chcieli do Unii przystąpić, a z drugiej strony mówi: ale z zagwarantowaniem interesów narodowych. No, nie można mieć rybki i jej zjeść. Albo - albo. Albo będzie decyzja Unii Europejskiej - zresztą niestety podjęta bez naszego udziału - że się ograniczy suwerenność państw członkowskich, albo też zachowa się prawa ingerencji w sprawach żywotnych, narodowych, dla danych krajów członkowskich. To są sprawy zupełnie kluczowe. Ale też tej wiedzy dzisiaj nie mamy. Ani nie mamy wiedzy o bilansie kosztów i strat, ani nie mamy, z drugiej strony, wiedzy o tym, jaka będzie Unia Europejska, do której możemy ewentualnie wejść - jeśli nas zechcą, bo, jak mówię, to nie jest małżeństwo z miłości, może będzie z rozsądku, o ile ten rozsądek będzie rzeczywiście poważny, o ile będzie jakaś wiedza merytoryczna.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#AdamSłomka">I na koniec. Kwestia Unii Europejskiej jest oczywiście już dzisiaj w Polsce widoczna na przykładzie konkretnych spraw. Chodzi o sprawę Deutsche Banku i o sprawę Haidera.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#AdamSłomka">Sprawa Deutsche Banku, czyli wrogiego przejęcia BIG Banku Gdańskiego przez niemiecki bank, który notabene jeszcze się nie rozliczył z finansowania obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i oddziałów Waffen SS. Ma to jakiś wymiar etyczny, ale przede wszystkim ekonomiczny. Poza wiedzą parlamentu, przy jakimś dziwnym zachowaniu rządu, przy braku zagwarantowania interesów skarbu państwa firma z Unii Europejskiej, bardzo istotny bank, wchodzi na nasz rynek w sposób bezprawny. W Niemczech takie rzeczy kończyły się reakcją służb specjalnych i bardzo stanowczą reakcją rządu. A tutaj? Mamy oczywiście reakcję zainteresowanych, czyli SLD, bo mieli tam duże pieniądze, media trochę to podchwyciły, po czym sprawa ucicha. Okazuje się, że instytucje Unii Europejskiej już wchodzą na nasz rynek, my z tego niewiele mamy, oddajemy rynek, tak jak oddaliśmy rynek mediów, jeśli chodzi o prasę (ponad 70% rynku gazet to są już tylko gazety polskojęzyczne, z reguły gazety niemieckie). Za chwilę grozi nam to w odniesieniu do banków. Jakie będą narzędzia państwa polskiego po wejściu do Unii Europejskiej, żeby zabezpieczać nasze interesy, dbać o infrastrukturę, szkolnictwo, służbę zdrowia? Czy to wszystko mamy sprywatyzować? Rozumiem, zlikwidować huty, stocznie, kopalnie, sprzedać banki, wszystko sprzedać, ale z czego będą podatki, z czego będzie się finansować realizację podstawowych obowiązków państwa? Muszę powiedzieć, że ta polityka jest zupełnie nieroztropna.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#AdamSłomka">Sprawa Haidera. Sprawa ta jest bardzo ważnym papierkiem lakmusowym oceny przyszłej ewentualnej Unii Europejskiej. Otóż Unia Europejska zauważa tylko jeden straszliwy totalitaryzm, totalitaryzm faszystowski. Bardzo słusznie ręką wskazuje ona Haidera, człowieka, który jest antypolski, który chwali oddziały SS, który jest postacią obrzydliwą. Reakcja Unii Europejskiej jest tu zrozumiała — może niewspółmierna do skali zagrożenia, ale zrozumiała. A dlaczego jest kompletny brak reakcji na udział komunistów w rządach niektórych krajów europejskich, jak choćby Francji czy Włoch, jak też w krajach, które przystępują do Unii Europejskiej? Oczywiście pan Haider jest postacią nieprzyjemną, dla Polaków szczególnie, obrzydliwą z powodu swoich profaszystowskich wypowiedzi, choć niewątpliwie jego partia nie jest postfaszystowska, ale to jest przykry incydent, jeśli chodzi o standardy, szczególnie w Austrii, skąd pochodził Hitler. Niemniej różnica między Haiderem, który tylko opowiada, a panem Millerem, który robił, jest zupełnie nieporównywalna. Nie ma po prostu porównania.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">(Głosy z sali: Do lekarza!)</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Zakrzewski: Do psychiatry. To jest choroba nieuleczalna.)</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#komentarz">(Głos z sali: On jest nieuleczalny.)</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#AdamSłomka">Jest to więc ważne. Napisaliśmy jako konfederacja, jako reprezentacja parlamentarna pisma do ambasadorów Unii Europejskiej, żeby zechcieli wyjaśnić tę dualistyczną postawę i niezrozumiałe niezauważanie przez Unię Europejską innego totalitaryzmu, zresztą znacznie bardziej zbrodniczego.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#AdamSłomka">Dlatego, panie marszałku, na pana ręce składam dwie poprawki do projektu uchwały. Chodzi o skreślenie zdania, które mówi o umiejscowieniu Polski w strukturach euroatlantyckiej cywilizacji, bo oczywiście to, czy my jesteśmy w Unii Europejskiej czy nie, to nie ma nic wspólnego z tym, gdzie my jesteśmy cywilizacyjnie. Nawet będąc w pakcie warszawskim i w PRL, byliśmy oczywiście w cywilizacji rzymskiej, europejskiej. Drugi punkt dotyczy zobowiązania rządu - o co od 8 lat wnosimy - do przedstawienia bilansu poniesionych kosztów i ewentualnych korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej. Wtedy dopiero w Polsce będzie można przeprowadzić poważną, rzetelną i uczciwą debatę o ewentualnym wejściu do Unii Europejskiej, a nie prowadzić, tak jak dzisiaj, wyłącznie propagandową debatę bez podstawowych faktów: jaki jest stan bilansu dla Polski i jaka będzie Unia Europejska, jeżeli ewentualnie możemy do niej wejść. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#StanisławZając">Przy czym informuję, że jesteśmy w trakcie pierwszego czytania projektu uchwały. Zatem przyjmuję ten dokument, niemniej dla skuteczności trzeba będzie to powtórzyć w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Olszewskiego w imieniu Koła Parlamentarnego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa, nad którą dzisiaj dyskutujemy, to sprawa przyszłości Polski w następnych dziesięcioleciach, w XXI wieku, to sprawa jej rozwoju, być może nawet sprawa jej istnienia. W takiej dyskusji nie powinno być miejsca na żadne emocje — ani na emocje dyktowane porywami entuzjazmu, ani na emocje wynikające z lęków i fobii. W tych sprawach trzeba mówić twardym językiem realnych faktów. Środowiska, które reprezentuję, zawsze do spraw naszego miejsca w Europie starały się podchodzić właśnie w taki realny sposób. To nie było stanowisko euroentuzjastów ani eurosceptyków, tylko eurorealistów. Ale jeżeli mamy mówić językiem realnych faktów odnośnie do tej kwestii, to musimy jakby zejść z wysokiego piętra ogólnych koncepcji, bardzo interesujących dywagacji na temat tego, co się powinno czy dobrze by było zrobić, i mówić o rzeczy bardzo przyziemnej — o pieniądzach.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JanOlszewski">Przykro mi, że w tej podniosłej atmosferze naszej dyskusji muszę wprowadzić ten temat. A te wszystkie najznakomitsze plany, najlepsze pomysły w tej sprawie nie mają żadnej wartości, jeżeli nie są oparte o ścisły, ekonomiczny rachunek. Jestem pełen podziwu dla ilości pracy, jaka została przez rząd włożona w przygotowanie stanowisk negocjacyjnych, w zebranie tej ogromnej dokumentacji, z którą mogliśmy się wreszcie zapoznać. Tylko że pojawia się pytanie: jak to się ma do realnych możliwości finansowych, ekonomicznych, obydwu stron tego przyszłego układu?</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#JanOlszewski">O zastrzeżeniach co do możliwości polskiej strony sfinansowania tych wszystkich doniosłych zamierzeń, które są związane z pełnym przygotowaniem naszego kraju do integracji z Unią Europejską z początkiem roku 2003, już tutaj mówiono, chociaż może zbyt ogólnikowo. Istotnie, jak znaleźć 25 mld na inwestycje w rolnictwie? To jest pytanie dosyć zasadnicze, bez odpowiedzi na nie trudno się odnieść w sposób rzeczowy do tego planu. Ale załóżmy, że jakimś nadzwyczajnym wysiłkiem, na granicy niejako możliwości i prawdopodobieństwa, ten rządowy plan udałoby się do początku roku 2003 zrealizować. Gdyby tylko od tego zależała kwestia naszego wejścia do Unii, byłoby może mimo wszystko warto rozważyć podjęcie takiego nadzwyczajnego wysiłku. Ale trzeba przecież popatrzeć także na możliwości drugiej strony. Czy Unia Europejska w tej chwili, w takiej jak dziś postaci, przy takich możliwościach finansowych, jakie prezentuje, jest w stanie przyjąć Polskę na prawach pełnego, autentycznego partnerstwa? Powiedzmy sobie otwarcie: znamy budżet Unii do roku 2006 i wiemy, że w tym budżecie środków, które by pozwalały na podjęcie tego zadania, po prostu nie ma. Chociażby zatem już z tego powodu ten termin 2003 roku, który my zakreślamy, jest wyłącznie jednostronnym naszym postulatem.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#JanOlszewski">Ale pytanie musi sięgać dalej. Czy przy obecnym finansowym i politycznym mechanizmie działania Unii Europejskiej takie środki mogą się znaleźć w jej budżecie po roku 2006? Twierdzę, że jest to po prostu nierealne, że Unia, dopóki nie zostanie zasadniczo zmieniony ten mechanizm — i z tego nikt nie czyni tajemnicy po tamtej stronie — nie będzie w stanie podjąć zadania rozszerzenia owych struktur na obszar Europy Środkowo-Wschodniej, a w szczególności rozszerzenia ich o kraj tej wielkości i o takim potencjale jak Polska. Jest to po prostu niemożliwe. To otwiera przed nami perspektywę oczekiwania na nasze znalezienie się w Unii Europejskiej przez szereg dalszych lat, a może dziesięcioleci. Jeżeli tak, to ten brawurowy rządowy plan pokonania jednym rzutem na taśmę dystansu, który nas dzieli od możliwości znalezienia się w Unii, jest po prostu czymś, co może się okazać dla nas skokiem samobójczym. Przy rozważaniu zagadnienia tej wagi dla przyszłości państwa i narodu nie można planować tak niefrasobliwe. Nie można podejmować decyzji bezalternatywnych wtedy, kiedy nie tylko od nas zależy ich realizacja. Chciałbym tutaj przywołać jako przykład ostrzegawczy układ stowarzyszeniowy z EWG zawarty w roku 1991. Układ, który zawierany był właśnie w atmosferze ogólnego entuzjazmu i z nieomal pewną — jak wtedy się wydawało — perspektywą, że Polska znajdzie się wtedy jeszcze w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej, w roku 2000. I oto ponosimy teraz tego skutki. Ten układ został tak wynegocjowany, został przyjęty w takiej formie, że dzisiaj działa on bardzo wyraźnie na niekorzyść słabszej, tzn. polskiej strony. Ta sytuacja, o której tutaj mówię, przecież wysoce prawdopodobna, granicząca może nawet z pewnością, że przez wiele jeszcze lat będziemy nasze stosunki z Unią Europejską utrzymywali jako partner zewnętrzny, wymaga, by od razu powiedzieć, że układ stowarzyszeniowy nie jest podstawą, którą można by traktować jako trwały element tych wzajemnych stosunków. Ten układ powinien być przedmiotem rewizji i renegocjacji. Ten element oceny sytuacji, taka alternatywa w moim przekonaniu powinna się w strategii naszych stosunków z UE znaleźć. To jest sprawa dla przyszłości Polski zasadnicza. Tutaj nie wolno popełnić błędów wynikających z lęków - może nawet niepozbawionych realnych podstaw - bo lęk nigdy nie jest dobrym doradcą. Ale nie można też popełniać błędu niewczesnego entuzjazmu. Dlatego uważam, że uchwała proponowana przez Komisję Integracji Europejskiej powinna stać się przedmiotem dalszych prac w Komisji Integracji Europejskiej i w Komisji Spraw Zagranicznych między innymi pod kątem oceny tej alternatywnej możliwości dla przyszłych stosunków Polski z Unią Europejską. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ikonowicza w imieniu Koła Poselskiego Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że zabieram dzisiaj głos powodowany bardzo dużym niepokojem.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wierzę.)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PiotrIkonowicz">Usłyszałem z tej mównicy słowa, których wolałbym w polskim Sejmie nie słyszeć. Sprawy zaszły już bardzo daleko. Jeżeli w polskim Sejmie ktoś mówi, nawet ujmując to metaforycznie, o stawianiu pod ścianą i jeżeli w polskim Sejmie ktoś się solidaryzuje z neofaszystą Heiderem, to znaczy, że jest źle, zwłaszcza że bardzo wiele z tego, co mówił poseł Łopuszański, jak najbardziej trzymało się kupy i było logiczne. I właśnie to zagrożenie strachem, strachem przed nieznanym, strachem przed obcym, strachem przed „nie naszym” może być jednym z ważnych wrogów sukcesu Polski w Europie. Chcę mówić o sukcesie Polski w Europie, a nie tylko o integracji Europejskiej, bo ten sukces będzie warunkiem udanej integracji. Otóż myślę, że to, że takie słowa jak te wypowiadane przez przedstawicieli opcji narodowej, niewiele w istocie różniących się w swojej niechęci do obcych od pana Heidera, znajdują posłuch w opinii publicznej, i to, że tak wielu ludzi dzisiaj wątpi w sens szukania sobie przez Polskę miejsca w jednoczącej się Europie, wynika może z tego, że zbyt wielu polityków i z lewej, i z prawej strony uwierzyło w magię i sprawczą siłę terminów, zapisów, dostosowań, technicznych działań legislacyjnych, co polega na przyjęciu dwóch naiwnych założeń — po pierwsze, założenia, że gdzieś istnieje jakaś przychylna Polsce siła polityczna, która z czystego altruizmu chciałaby nas włączyć do grona tych, którzy wygrywają wyścig o rynki zbytu i o miejsca pracy, po drugie, naiwnego przekonania, że wystarczy się zapisać do klubu bogatych, żeby przestać być biednym.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PiotrIkonowicz">Myślę, że jeżeli będziemy hołdować takim przekonaniom, to nie zauważymy jednego - że Europa dzisiaj nie jest ani zakochana w Polsce, ani Polski nie nienawidzi. Polska jest Europie potrzebna, ale również obojętna. I to, że w ogóle ktoś dąży do integracji, to, że Unia Europejska godzi się na nasze negocjacje akcesyjne, to nie jest dobra wola, to nie jest prezent, to wynika z faktu, że w globalnym wyścigu o rynki zbytu Unia Europejska musi się albo rozszerzyć, albo przegrać.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PiotrIkonowicz">A jeżeli jest tak - i proponuję, żebyśmy się nauczyli tak myśleć - że nasze wejście do Unii Europejskiej jest tak samo ważne dla Unii, jak dla nas, to pozycja negocjacyjna naszego rządu powinna wyrastać z o wiele bardziej realistycznych, a nie irracjonalnych, obaw przedstawicieli różnych grup interesu i różnych sektorów polskiej opinii publicznej. Pytanie o to przecież pozostaje otwarte. Jeżeli w wyniku działań dostosowawczych będziemy ograniczali nasz rynek pracy, będziemy wysyłali na bezrobocie kolejne grupy zawodowe w obszarach wrażliwych, a obszary wrażliwe to obszary, w których Unia Europejska ma szczególnie dużą nadprodukcję i każda produkcja polska, która stanowiłaby dodatek do wspólnej kwoty rynkowej, musiałaby oznaczać zwolnienia w Zagłębiu Ruhry czy w ośrodkach przemysłowych w Hiszpanii czy we Francji. Mówię chociażby o hutnictwie. Mówię też o innych branżach, w których oni są wrażliwi na naszą produkcję. Generalnie wygląda to tak, że nie ma takiej dziedziny polskiej wytwórczości, w której Unia Europejska nie miałaby już nadprodukcji. Dzisiaj towarem reglamentowanym w jednoczącej się Europie jest rynek zbytu, wobec tego tym rynkiem zbytu Unia Europejska musi się z nami podzielić... albo nie musi. Myślę, że ona nie jest jednak skłonna dzisiaj tym się dzielić, a jednym z dowodów na to jest fakt, że nie chce się również podzielić funduszami strukturalnymi, funduszami na wspomaganie rolnictwa. Wyobraźmy sobie bowiem, jakie byłyby skutki tego, gdyby w budżetach Unii były takie środki, a przecież ich nie ma. Otóż Polska dostawałaby pieniądze na zwiększenie konkurencyjności tych branż i sektorów, które zaczęłyby wzmożony eksport na rynki krajów Unii Europejskiej, pozbawiając - za pieniądze zachodnioeuropejskich podatników - miejsc pracy pracowników w tamtych krajach. Oczywiście to byłby absurd.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PiotrIkonowicz">Jakie jest z tego wyjście? Wyjście jest tylko jedno. Otóż Unia Europejska i Europa nie kończy się na Polsce, nie kończy się na Litwie; nie wiem nawet, czy musi się kończyć na Uralu. Albo nauczymy się myśleć o naszych negocjacjach jako o wspólnym dzieleniu się otwierającymi się na Wschodzie rynkami, wspólnym ich zagospodarowywaniu, tak żeby Polska miała jakiś udział w otwierających się rynkach Europy Wschodniej i wielkiej Rosji chociażby, albo de facto będziemy konkurowali o wciąż kurczący się rynek i będziemy musieli zawsze wybierać między zamknięciem, tak jak już raz zrobiono, stoczni w Bilbao lub stoczni w Rostoku — któraś z nich musiała być zamknięta, bo liczba okrętów, które można było wytworzyć na wspólny rynek, była stała.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PiotrIkonowicz">Chcę wreszcie powiedzieć, że dzisiejszy polski eurosceptycyzm jest oparty na doświadczeniu 10-letniego działania klasy politycznej, która, bez różnicy między lewicą a prawicą, proponowała taki model rozwoju społecznego i gospodarczego, w którym większość społeczeństwa przegrywa. Oczywiście w tym modelu ludzie zaczęli dostrzegać Europę. Dramat polega na tym, że większość ludzi, którzy dzisiaj mówią, że nie chcą wejść do Unii Europejskiej, nie rozumie faktu, że w tejże Unii Europejskiej model rozwoju społecznego jest o wiele bardziej sprawiedliwy i nowoczesny niż ten model, który polskie elity, mające pełne usta Europy, przyjęły w odniesieniu do podziału dochodu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#PiotrIkonowicz">Wyraża się to jednym z najważniejszych dla rozwoju społecznego i gospodarczego wskaźników, jakim jest podział dochodu narodowego, redystrybucja budżetowa, jakim są wreszcie rozpiętości płac. Chcę przypomnieć, że w Unii Europejskiej stosunek między płacą robotnika i menedżera zamyka się w proporcji 1:5, podczas gdy w Polsce wciąż jest to 1 do kilkudziesięciu. Oczywiście takie trzecioświatowe rozwarstwienie polskiego społeczeństwa oddala nas od standardów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PiotrIkonowicz">Z kolei tacy zwolennicy niepodległości, którzy, jak poseł Łopuszański, napinają mięśnie i powiadają: my rozliczymy i my poprowadzimy, i będziemy sami decydować, zapominają o tym, że dzisiaj Francja, będąca członkiem Unii Europejskiej, jest w stanie zareagować na wrogie przejęcie swojego banku poprzez działania własnego rządu i żadna Bruksela w tym nie przeszkodzi, a Polska, która jeszcze nie jest w Unii Europejskiej, oddała już 70% sektora bankowego bez mrugnięcia okiem. Polska, która nie jest w Unii Europejskiej, oddała cały wielki rynek handlu detalicznego zagranicznym sieciom supermarketów. No to gdzie jest niepodległość?</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#PiotrIkonowicz">Jeżeli kraje będące członkami Unii Europejskiej nie wpuszczają do siebie wielkich kapitałów bankowych, jeżeli kraje będące już w Unii Europejskiej nie wpuszczają do siebie zagranicznych sieci wielkiego handlu, to znaczy, że będąc w Unii Europejskiej, można mieć rząd, który myśli w kategoriach interesu własnego państwa i własnego społeczeństwa, a będąc poza Unią, można oddawać suwerenność, mimo że się ją formalnie posiada.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#PiotrIkonowicz">Chcę jednak powiedzieć, że na dłuższą metę suwerenność i niepodległość, o jakiej mówi poseł Łopuszański, po prostu już dzisiaj nie jest możliwa, a trwanie poza strukturami Unii Europejskiej jest to skazanie Polski na pozostawanie na peryferiach gospodarczych świata. W wielkim wyścigu między Japonią, Stanami Zjednoczonymi i powiększającą się jednoczącą się Europą pozostawanie poza jednym z tych trzech obozów to jest skazanie Polski na to, że pewnego dnia stanie się własnością kilku koncernów. I będziemy wybierać Sejm, parlament, będziemy wybierać rząd i pan poseł Łopuszański będzie wygłaszał patriotyczne przemówienia, tylko że decyzje będą zapadały gdzie indziej, a my będziemy poza Europą, czyli poza pewnym standardem. Wreszcie jest bowiem wyzwanie i zasadniczy postulat, jaki wiąże się z wejściem do Unii Europejskiej. Otóż Polak pytany o to, czy chce wejść do Unii, pyta: A co z tego będę miał? Chcę przypomnieć, że koncern ABB w Niemczech w swoich firmach płaci 30 marek za godzinę, a w Polsce np. w elbląskim Zamechu płaci 3,5 marki za godzinę. Otóż naszym celem nie jest to, by Niemcy zaczęli zarabiać 3,50, tylko żeby Polacy zaczęli zarabiać 30. To musi być przedmiotem wspólnych negocjacji, dlatego że większość ludzi w Niemczech chce zarabiać dobrze, a nie chce polskiego dumpingu zatrudnieniowego i socjalnego i nie chce równać w dół. Tak więc oczywiście hasłem socjalnym, hasłem propagandowym, które ma przekonać Polaków do wejścia do Unii Europejskiej, jest to, by podzielili oni los pracowników i obywateli, którzy korzystają z instytucji państwa opiekuńczego, które są w Europie Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#PiotrIkonowicz">Jak to osiągnąć? Oczywiście poprzez własną strategię gospodarczą. My jesteśmy na takim etapie rozwoju, na którym musimy stosować bardzo wiele technik i rozwiązań w ramach interwencjonizmu, który doprowadził Europę Zachodnią do dzisiejszego dobrobytu. Dlatego samo przystosowanie się do jakiegoś urojonego idealnego modelu poprzez adaptację ustawodawstwa, poprzez próbę mimikry i naśladownictwa, nic nie da. Bardzo często będziemy musieli - bardzo nie po europejsku - stawać się Europejczykami i to będzie jedyna opcja, opcja na dzisiejszą suwerenność gospodarczą, to jest opcja na to, żebyśmy kiedyś mogli powiedzieć: zgadzamy się na liberalizację tego czy tamtego, bo w tym wyścigu możemy już brać udział i niekoniecznie musimy przegrać.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#PiotrIkonowicz">Apeluję, by w tej Izbie myśl o nowej Europie nie była myślą o Europie, która jest dana raz na zawsze, by była to myśl o Europie wraz z kilkunastoma innymi krajami, które ubiegają się o członkostwo i których członkostwo powinniśmy popierać, Europie aż po Ural, a może i dalej, abyśmy myśleli o kształtowaniu tej Europy, bo to wcale nie musi być neoliberalna Europa z Maastricht, to może być Europa socjalna, Europa równych, wolnych obywateli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#StanisławZając">W jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopuszański: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Ikonowicz! Chciałbym sprostować, że w żadnym momencie mojego wystąpienia przed chwilą z tej trybuny sejmowej nie wyrażałem solidarności z jakimkolwiek politykiem zarówno tutaj w Polsce, jak i poza jej granicami. Mówiłem natomiast, co jest wartością przewodnią Unii Europejskiej. Przecież nie demokracja, bo dowodzą tego bezprawne ataki Unii Europejskiej na Austrię, zmierzające do podważenia skutków demokratycznej decyzji jej obywateli i wyborców. To, czy nam się ta decyzja podoba, czy nie, to już zupełnie inna sprawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#StanisławZając">Proszę pana posła Dariusza Grabowskiego o zabranie głosu w imieniu Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Europejska powstawała jako zapora dla napierającego totalitaryzmu. Ten totalitaryzm udało się pokonać właśnie tu, w tym kraju. To my w imię wolności i niepodległości daliśmy sygnał do odwrotu totalitaryzmu. W związku z tym można powiedzieć, że w jakimś sensie zasłużyliśmy przynajmniej na plan Marshalla. Takiego planu Marshalla dla nas nie przygotowano i to już było dowodem, że w Europie brakuje wizji jednej wspólnej wielkiej Europy. Zaproponowano zatem Unię Europejską i myśleliśmy, że to jest swoisty nowy rodzaj planu Marshalla. Podpisana została umowa stowarzyszeniowa, która okazała się wielkim błędem. Trzeba byłoby się dzisiaj zastanowić, dlaczego, w jaki sposób, kto i jak procedował, że ta umowa tak, a nie inaczej została przez Polskę podpisana. Jej skutkiem jest asymetria, której sobie nie wyobrażaliśmy, asymetria polegająca na tym, że nie my jesteśmy krajem, który przyspiesza i który w związku z tym ma otwarte wrota do Unii, lecz przeciwnie, to my jesteśmy krajem, który importuje i jest miejscem, do którego trafiają wszystkie nadwyżki Unii Europejskiej, czego najlepszym dowodem jest bilans handlu zagranicznego. Co gorsza, Polska solidnie wywiązuje się z tej umowy stowarzyszeniowej mimo to, że zauważyła, co się dzieje. Przykładami są przemysł stoczniowy i jego zapaść, górnictwo, hutnictwo, a wreszcie rolnictwo, które także stało się obszarem coraz większego zubożenia. Co gorsza, Polska została wyparta z rynków takich jak Rosja, i to w sposób jedyny w swoim rodzaju - chodzi o dotowaną przez Unię żywność; nie poszukiwano rozwiązania, które byłoby dla nas szansą na utrzymanie się na tym rynku, chociażby w ten sposób, że dotacje te trafiałyby do polskiego rolnictwa i byłaby to swoista metoda eksportu polskich produktów.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#DariuszGrabowski"> Na to Unia Europejska nie poszła. Co gorsza, w tej chwili stajemy wobec kwestii formalnoprawnego wprowadzenia wiz i odgrodzenia się od Wschodu. Są to konsekwencje umowy stowarzyszeniowej i trzeba na to dzisiaj zwrócić uwagę i o tym przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#DariuszGrabowski">Polska ma jednak swoją specyfikę i wchodząc do Unii, należałoby o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#DariuszGrabowski">Kwestia pierwsza to nasza sytuacja demograficzna. Polska jest jedynym krajem w Europie, który ma tak ogromny przyrost ludności w wieku produkcyjnym. To my dajemy całej Europie 2/3 przyrostu ludności w wieku produkcyjnym do roku 2010. Przez 20 lat przybywa u nas 3,5 mln ludzi szukających pracy, a w Niemczech ubywa ponad 4 mln. To jest stan, w którym porównujemy dwa organizmy gospodarcze. I z tego należało wyciągnąć wnioski.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#DariuszGrabowski">Sprawa druga. Polska jest krajem granicznym, w realnym sensie; to znaczy, że jesteśmy państwem frontowym. A jeśli tak, to wprowadzenie organizmów i mechanizmów gospodarczych Unii Europejskiej wymaga z pewnością zabezpieczenia tych granic. W tej materii nie zrobiono nic. Unia Europejska ani nic nie zrobiła, ani nie wykazała najmniejszej woli, by zaszły tu jakiekolwiek zmiany.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#DariuszGrabowski">Sprawa trzecia to struktura ludnościowa Polski. Chodzi tu o kwestię polskiego zacofanego rolnictwa i 30% ludności na wsi - to także wymaga specyficznego podejścia. Nic takiego się nie stało i w umowie stowarzyszeniowej nie ma o tym ani słowa; jest to dowód na to, jakim błędem była ta umowa.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#DariuszGrabowski">Co natomiast znajdujemy w materiałach, które dzisiaj przedstawił nam rząd? Otóż jest w nich swoisty dowód lekceważenia nas przez Unię Europejską. Przykład dotyczy przemysłu. Rząd mówi dokładnie: brak informacji co do polityki Unii Europejskiej po roku 2002. To jaką zatem politykę przemysłową należy przyjąć i prowadzić, jeśli Unia Europejska takiej polityki nam nie przedstawia? O rolnictwie była już mowa. W kwestii transportu, tak przecież ważnego z punktu widzenia Unii, jest powiedziane tylko tyle, że powinniśmy zbudować 4,5 tys. km dróg. Z jakich środków, w jaki sposób? - nic na ten temat nie ma. Natomiast jest bardzo dużo o prywatyzacji. I to prywatyzacji takich sektorów, które, o dziwo, w Unii Europejskiej pozostają w rękach państwa, np. energetyka. Energetyka w Polsce ma być prywatyzowana w tym roku, a głównymi kontrahentami mają być ci przedsiębiorcy, często państwowi, francuscy czy inni. Sprawa następna to banki. O dziwo, okazuje się, że w kwestii banków jesteśmy bardziej papiescy niż sam papież, tzn. przyjmujemy takie ograniczenia, np. co do banków spółdzielczych, których Unia Europejska nie stosuje. To zastanawiające.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#DariuszGrabowski">A teraz kwestia kalkulacji, bo o tym była mowa. Otóż Unia Europejska do 2006 r. ma wydać na tzw. fundusze regionalne 275 mld euro. Według szacunków 45 mld ma być przeznaczone na wspieranie krajów nowych. Część tych pieniędzy trafi do Polski. Ale jak to się ma do tego, co my do Unii wniesiemy? Według naszych szacunków rokrocznie mamy wpłacać do Unii 1 mld a może 2 mld euro. W związku z tym jakie będzie saldo wkładów Unii i naszego wkładu do budżetu? Trzeba by to w tych materiałach znaleźć, ale tego niestety nie ma.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#DariuszGrabowski">Problem Unii Europejskiej dzisiaj to problem gospodarki, która zetknęła się z kwestią nową, kwestią globalizacji, i do tej kwestii nie jest przygotowana dlatego, że jest światem niestety starzejącym się. Dzisiaj w Unii Europejskiej na jednego emeryta przypada 5 pracujących. Za 30 lat na jednego pracującego będzie przypadał prawie 1 emeryt. I dlatego problem Unii Europejskiej to problem demografii i otwarcia się ludnościowego. Tymczasem w Unii Europejskiej nie przybyło ani jedno stanowisko pracy w ciągu ostatnich 20 lat. Pan minister Kułakowski powiedział - i trzeba to tu przytoczyć, wbrew temu, co mówi pan premier Mazowiecki - w jednym z wywiadów: w negocjacjach nie jesteśmy partnerem, lecz petentem. Jesteśmy pouczani. Istnieje pewna arogancja wśród eurokratów. I taka jest nasza sytuacja w relacjach z Unią Europejską. Można to określić w taki sposób, iż jest to sytuacja pięknej, ale trochę starzejącej się damy, o której rękę zabiega młody, ale ubogi dżentelmen. Odpowiedź tej damy na zaloty brzmi: pardon, ale ja wolę wolne związki i żadnej wspólnoty majątkowej. I to jest sytuacja, w której się w tej chwili znaleźliśmy. Dlatego należy otwarcie powiedzieć, że takie związki będą konfliktogenne i niedobre dla Polski. I na zakończenie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, bardzo proszę zbliżać się do końca. Czas został znacznie przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#DariuszGrabowski">Już kończę. W związku z sesją w Helsinkach powstało kilka kwestii. Sprawa pierwsza to przesunięcie daty przyjęcia Polski do Unii Europejskiej. Rok 2003 nie jest rokiem aktualnym, powiedzmy sobie to szczerze. I oczywiście istnieje potrzeba alternatywy gospodarczej dla Polski. Ale ta alternatywa będzie trudna do wypracowania przy obecnej polityce gospodarczej. Kwestia druga to kształt Unii - wyłonienie się swoistej elity Unii w Unii i swoistej reszty, a my mamy być poza tą resztą. I wreszcie kwestia, o której tu nie było w ogóle mowy. Mianowicie Unia tworzy własne siły zbrojne ESDI. Otóż my do tych sił zbrojnych nie zostaliśmy zaproszeni. Mało tego, nie będziemy nawet konsultowani. Jest to więc dowód na to, jak jesteśmy w tej kwestii traktowani. Trzeba zatem bardzo mocno podkreślić to, że jeśli nasze negocjacje z Unią będą się przeciągać, to także nasz udział w NATO, a w związku z tym relacja NATO do tych nowych sił zbrojnych będzie czymś, nad czym powinniśmy się zastanowić; nie może to być po prostu pozostawione bez wyjaśnienia. A zatem probierzem tego, na ile Unia Europejska jest zdecydowana traktować nas równoprawnie, jest i będzie sposób prywatyzacji, która się będzie dokonywała w Polsce. Sądząc po tych mechanizmach, które się dzisiaj objawiają, to są to mechanizmy niekorzystne i szkodliwe dla Polski. W związku z czym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#DariuszGrabowski">Koło Polskiej Racji Stanu wnosi o odesłanie do komisji projektu uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#StanisławZając">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#StanisławZając">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Wojtczaka z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MichałWojtczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dzisiejszej debacie na temat oceny stanu przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej przypadł mi w udziale zaszczyt prezentowania opinii Zespołu Poselskiego Ruchu Społecznego AWS - ugrupowania, które w pełni podziela pogląd o celowości integracji Polski z Unią Europejską. Podobne stanowisko zajmuje również blisko związany z RS AWS Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. Nasz stosunek do integracji europejskiej budujemy na przekonaniu, że naród polski, który w 1989 r. odzyskał możliwość suwerennego decydowania o własnym losie, ma prawo nie tylko do tego, by budować stabilną demokrację, dążyć do zapewnienia sobie bezpieczeństwa i godziwych warunków życia, ale także do tego, by zajmować należne mu miejsce w rodzinie narodów europejskich, od której został przemocą oddzielony. Jesteśmy przy tym głęboko przekonani, że obecność Polski może wzbogacić zjednoczoną Europę o wynikające z chrześcijańskiego dziedzictwa i tradycji niepodległościowych wartości narodowe i kulturalne, które Polacy przechowali mimo wieloletnich prób ich zniszczenia.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MichałWojtczak">Podzielamy wizję Unii Europejskiej jako związku ekonomicznego, społecznego i politycznego państw, które jednak wewnętrzne kwestie polityczne i społeczne regulują w zgodzie z własną tradycją. Twierdzimy zdecydowanie, że spełnienie aspiracji narodu polskiego możliwe jest pod warunkiem rozwoju gospodarczego, któremu harmonijnie towarzyszą postęp socjalny i trwały wzrost zatrudnienia, poziomu życia i dobrobytu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MichałWojtczak">Dlatego też Ruch Społeczny AWS, a wraz z nim Solidarność, w sposób szczególny śledzi tę część przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej, która dotyczy szeroko rozumianej polityki społecznej. Związane z nią są dwa obszary negocjacyjne: swobodny przepływ pracowników oraz polityka społeczna i zatrudnienie. Negocjacje w tych dwóch obszarach i towarzyszący im proces dostosowywania polskiego prawa i warunków socjalnych do wymogów stawianych przez Unię Europejską traktujemy jednocześnie jako wyzwanie i szansę. Wyzwanie, gdyż proces ten wymaga niemałego trudu w uzyskaniu satysfakcjonującego kompromisu w toku negocjacji i wysiłków w przebudowie warunków socjalnych w naszym kraju. Jest to jednak równocześnie szansa - szansa na szybsze wdrożenie standardów socjalnych, choćby takich, które zawarto w Europejskiej Karcie Socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MichałWojtczak">Jak zatem przebiega proces negocjacji w interesujących nas obszarach? Obszar negocjacyjny „polityka społeczna i zatrudnienie” obejmuje łącznie 170 aktów prawa wspólnotowego. Dotyczą one m.in. prawa pracy, dialogu społecznego, równego traktowania kobiet i mężczyzn, walki z rasizmem i ksenofobią, zatrudnienia, ochrony socjalnej, osób niepełnosprawnych, zdrowia publicznego i higieny pracy. Celem tych uregulowań jest poprawa warunków życia i pracy w państwach członkowskich oraz popieranie spójności społecznej i gospodarczej wewnątrz Unii.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MichałWojtczak">W przedstawionym stanowisku negocjacyjnym rząd zadeklarował gotowość wdrożenia do końca 2002 r. wszystkich aktów prawa wspólnotowego, z wyjątkiem dwóch dyrektyw dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Chodzi tu o dyrektywy określające minimalne wymagania dotyczące warunków użytkowania sprzętu przez pracowników oraz stosowania środków ochrony indywidualnej. Propozycja zastosowania okresu przejściowego może budzić pewien niepokój. Rząd motywuje jednak swoje stanowisko znacznymi kosztami, jakie musieliby ponieść w krótkim czasie pracodawcy, głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, w związku z koniecznością wymiany sprzętu i środków ochrony, niezgodnych z dyrektywami, na nowe. Wprowadzenie trzyletniego okresu przejściowego ma służyć rozłożeniu tych kosztów w czasie i umożliwić stopniową wymianę sprzętu w miarę jego zużywania się. Taka ochrona pracodawców wydaje się uzasadniona, m.in. ze względu na potrzebę tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#MichałWojtczak">Jak wynika ze stanowiska negocjacyjnego, rząd zdaje sobie również sprawę z konieczności intensyfikacji i przyspieszenia prac w tak ważnej dziedzinie, jak równe traktowanie kobiet i mężczyzn. Należy wyrazić nadzieję, że odpowiednie działania w tym zakresie zostaną rzeczywiście wkrótce podjęte. Chodzi tu bowiem znowu nie tylko o spełnienie wymogów unijnych, ale o spełnienie jednego z podstawowych praw człowieka, na przykład w dziedzinie zatrudnienia. Problem ten ma zatem swój szerszy, ogólnocywilizacyjny wymiar.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#MichałWojtczak">Polityka zatrudnienia dopiero niedawno znalazła się w sferze zainteresowania Unii Europejskiej. Od 1997 r. publikowane są wytyczne polityki zatrudnienia, a państwa członkowskie zobowiązane są do składania corocznych raportów z ich wykonania. Polska polityka zatrudnienia zgodna jest w swych zasadniczych założeniach z europejskimi wytycznymi. W szczególności przyjęta przez rząd „Narodowa strategia zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich” opiera się na czterech podstawowych zasadach zawartych w wytycznych. Są nimi: równość szans, promocja inwestowania w siebie i podnoszenia kwalifikacji, promocja przedsiębiorczości oraz promocja zdolności adaptacji na rynku pracy. Polska polityka zatrudnienia będzie w najbliższym czasie przedmiotem wspólnej oceny rządu i Komisji Europejskiej. Z uwagi na liczne podobieństwa sytuacji na polskim i wspólnotowym rynku pracy nie należy jednak przypuszczać, by bezrobocie, tak wysokie w Polsce, stanowiło problem na drodze integracji Polski z Unią Europejską. To jednak nie zwalnia nas od poszukiwania skutecznych form przeciwdziałania temu bolesnemu zjawisku społecznemu. Należy mieć nadzieję, że członkostwo w Unii Europejskiej będzie sprzyjać także poprawie sytuacji na polskim rynku pracy. W tym zakresie RS AWS będzie z uwagą obserwował nie tylko realizację wytycznych wspólnotowych, ale także działania rządu podejmowane w walce z bezrobociem.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#MichałWojtczak">I wreszcie sprawa chyba najtrudniejsza w procesie negocjacji toczących się w obrębie polityki społecznej, a mianowicie kwestia swobodnego przepływu osób. Odnosi się ona do prawa przemieszczania się pracowników i osób aktywnych ekonomicznie oraz podejmowania pracy w innych państwach członkowskich. W tej sprawie zdecydowanie popieramy dążenie rządu RP wyrażone w stanowisku negocjacyjnym, a zmierzające do wprowadzenia w stosunku do Polski zasady swobodnego przepływu osób już z chwilą uzyskania członkostwa, bez okresów przejściowych. Jesteśmy bowiem przekonani, że masowa emigracja pracowników z Polski, której obawiają się niektóre państwa członkowskie, nie nastąpi. Strach przed dumpingiem socjalnym, jeśli chodzi o Polskę, uważamy za całkowicie nieuzasadniony. Należy bowiem pamiętać, że dzisiaj udział pracowników migrujących w zatrudnieniu na europejskim rynku pracy nie przekracza 2,5%. Zasadniczym problemem w negocjacjach w tej sprawie wydaje się zatem przekonanie partnerów z Komisji Europejskiej, że objęcie Polski zasadą swobodnego przepływu osób nie spowoduje fali masowej emigracji pracowników i bezrobotnych na zachodni rynek pracy. Jednak postawa niektórych państw, jak np. Niemiec czy Austrii, gdzie obawy przed zalewem tanią siłą roboczą z nowych państw członkowskich są szczególnie silne, czego dowodzą choćby wyniki wyborów w Austrii, wskazuje, że negocjacje w tym obszarze dotyczyć będą głównie kwestii politycznych oraz przełamywania stereotypów.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#MichałWojtczak">Z przedstawionego przez Polskę stanowiska negocjacyjnego wynika, że rząd nie przewiduje trudności w wykonaniu zadań zmierzających do osiągnięcia gotowości do realizacji przez Polskę zasady swobodnego przepływu z dniem 1 stycznia 2003 r. Mamy nadzieję, że istotnie tak się stanie. Wiele zostało już zrobione, aby wyznaczony termin został dotrzymany. Wykonaną pracę należy docenić. Mamy nadzieję, że doceni ją również Komisja Europejska. Właściwe przygotowanie się przez Polskę od strony prawnej, instytucjonalnej i organizacyjnej jest tym ważniejsze, że jakiekolwiek uchybienia bądź opóźnienia w tej dziedzinie mogą stanowić pretekst do wprowadzenia okresu przejściowego i odsunięcia w czasie możliwości swobodnego przepływu osób. Z uwagi na ekonomiczną i społeczną doniosłość tego obszaru negocjacyjnego działania rządu w tej dziedzinie winny być przedmiotem szczególnego zainteresowania i kontroli, ale też i wsparcia ze strony Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#MichałWojtczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Europejska opiera się nie tylko na fundamentach jednolitego rynku i wspólnoty politycznej, ale również na zasadzie solidarności. Oznacza ona m.in. równe dla wszystkich prawa socjalne i solidarne ponoszenie ciężaru transformacji regionów słabiej rozwiniętych. Dlatego też Ruch Społeczny AWS, podobnie jak NSZZ „Solidarność”, oczekuje, że podczas negocjacji z Unią Europejską sfera socjalna będzie traktowana na równi ze sferą gospodarczą i polityczną. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poza sporem pozostaje bardzo znaczący wymiar merytoryczny dzisiejszej debaty o integracji europejskiej. Zwracaliśmy się do pana premiera we wrześniu ubiegłego roku, aby nie tylko nawoływał do poparcia procesu integracji, ale by przyniósł do Sejmu pakiet propozycji i rozwiązań ustawowych. Szkoda, że dzieje się to z takim opóźnieniem, dobrze jednak, że mamy przynajmniej zapowiedź tych regulacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JerzyJaskiernia">Chciałbym się w związku z tym, Wysoka Izbo, skoncentrować na tym wątku z wystąpienia pana premiera Jerzego Buzka, gdy mówił o potrzebie mechanizmów efektywnej współpracy z parlamentem. Pan premier sformułował tutaj propozycję porozumienia międzyinstytucjonalnego, kategoryzowania ustaw, pakietowania ustaw, sugerował bliżej nieokreślone zmiany regulaminowe. Z podejścia zaprezentowanego przez prezesa Rady Ministrów można byłoby odnieść wrażenie, że jedyny bądź główny problem i główna troska rządu wiąże się z tym, aby Sejm zdążył na czas. Jest kilkadziesiąt projektów, są terminy, jest stan gotowości określony w rozmowach z Unią Europejską... oby Sejm zdążył. Rozumowanie pana prezesa Rady Ministrów opierało się na jednej przesłance, która niekoniecznie jest prawdziwa, a która tutaj musi być wyartykułowana, o ile ta debata ma być rzeczywista, a nie oparta na pewnych urojeniach czy błędnych skojarzeniach. Otóż tego typu oczekiwanie jest możliwe jedynie przy założeniu, że te projekty, które wpłyną, będą jakościowo dobre - i to zarówno od strony merytorycznej, jak i formalnej - bo to, że już dzisiaj mamy poślizg w stosunku do niektórych terminów jest mimo wszystko sprawą drugorzędną. Natomiast znacznie bardziej niepokoi to, że niektóre projekty napotykają zasadniczy opór komisji sejmowych i to komisji, w których koalicja rządząca AWS-Unia Wolności ma większość, a więc teoretycznie może wszystko przeprowadzić. Dlatego też dwa pytania, które chciałbym postawić, są następujące.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#JerzyJaskiernia">Po pierwsze, czy z faktu, że rząd kieruje bądź zamierza skierować projekt ustawy objęty zakresem dostosowania prawa polskiego do prawa europejskiego wynika, że są to już sprawy uzgodnione w koalicji, dogadane politycznie i merytorycznie, a inicjatywa rządu jest tym ostatnim, finalnym postawieniem kropki nad „i” - i koalicja stoi za tym rozwiązaniem - czy jest to dopiero początek dialogu, zastanawiania się, napotykający wszystkie opory wynikające z faktu, że są zróżnicowane stanowiska merytoryczne. Ta sprawa nie została wyartykułowana. Chcemy wiedzieć, panie premierze, czy te prawie 50 projektów, o których pan mówił, już dogadaliście w ramach koalicji, czy dopiero w Sejmie będziecie szukali dla nich porozumienia merytorycznego, bo to sprawa zasadniczej wagi.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#JerzyJaskiernia">I drugie pytanie, dotyczące strony formalno-legislacyjnej. Panie premierze, niech pan spróbuje zlecić któremuś z ekspertów w rządzie, by porównał to, co wpływa do Sejmu, z tym, co z Sejmu wychodzi, od strony legislacyjnej, błędów legislacyjnych, błędów w tłumaczeniach, błędnych konstrukcji. Zdarzają się takie projekty, w których praktycznie każdy artykuł podlega zasadniczym przekształceniom i to w sytuacji, kiedy decyzją większości parlamentarnej państwo zlikwidowali Komisję Ustawodawczą, a to było to minimum prawników, którzy przynajmniej znali się na tym, śledzili to i wiedzieli jak postępować z tymi niedoróbkami. To sprawa o zasadniczym znaczeniu. Swego czasu, jak pamiętamy, dyrektor Wojciechowski z Komitetu Integracji Europejskiej sygnalizował braki kadrowe. Jeśli nie macie prawników, specjalistów, ekspertów, zatrudnijcie. Jeśli jest prawdą, że jest to zadanie priorytetowe dla Polski, dajcie kadry w tym zakresie. Z raportów NIK wynikało, że stan przygotowania kadrowego — i do dzisiejszych, i do przyszłych działań — jest bardzo niedobry. Nie wiadomo, czy tutaj coś się zmieniło. Ale pójdźmy dalej. Pan premier na dzisiaj wezwał do dialogu, jest szansa dla opozycji. To bardzo piękny gest, pod warunkiem że za tym pójdą czyny. Jeśli panowie przynosicie dzisiaj do Sejmu stanowiska negocjacyjne, jaki charakter ma ten dokument? Już wyłącznie informacyjny. To będzie dobre dla historii, dla porównania, co było w punkcie wyjściowym i co zostało wynegocjowane. Ale w dalszym ciągu dzisiaj zabrakło informacji, a spodziewaliśmy się, że pełnomocnik rządu do spraw negocjacji o tym powie, jakie są dylematy negocjacyjne, z czym państwo macie kłopoty. Zawieźliście stanowiska i czekacie na odpowiedź Unii. Gdzie są granice nieprzekraczalne ze względu na polską rację stanu? Jak oceniacie z punktu widzenia efektywności tego, co osiągnęliście? Czy fakt zamknięcia rozdziału sam przez się już jest sukcesem? To może być sukces przy założeniu, że udowodnimy, iż zrobiliśmy to lepiej niż Węgrzy, Czesi bądź Słoweńcy, lub lepiej niż było w punkcie wyjściowym. I zastanawiamy się, z jakich przyczyn rząd nie daje tych dylematów Izbie. Przynieśliście państwo do Komisji Integracji Europejskiej stanowisko w sprawie rolnictwa. Dyskusja była bardzo krytyczna. Czy pan premier mógłby odpowiedzieć, co z tej krytycznej dyskusji poselskiej wynikało dla tego stanowiska? Czy to było tak, że mieliście stanowisko, przepchnęliście przez Komisję Integracji dla celów kurtuazyjnych i nic? Przecież tam były głosy krytyczne głównie ze strony członków koalicji, AWS-u, środowisk wiejskich reprezentowanych w AWS-ie.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#JerzyJaskiernia">Pan prezes Rady Ministrów mówił dzisiaj o Narodowej Radzie Integracyjnej. Dobrze, że po dwóch latach ostatecznie rząd ją powołał, ale co ona robi? Jakie są efekty jej pracy? Skoro dzisiaj mówimy o kwestii dostosowania prawa, to aż by się prosiło powiedzieć, czy z faktu, że jest rada, są różne środowiska, jest opinia publiczna, są środowiska pozaparlamentarne, wynika, że one coś wniosły, coś zmieniały, na coś oddziaływały, a nie tylko fakt, że powstała rada i będzie 5 kolejnych zespołów, bo z punktu widzenia efektywności tej konsultacji rzecz wydaje się nie została tutaj właściwie postawiona.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#JerzyJaskiernia">Wreszcie kwestia Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów. Jest to przecież bardzo odpowiedzialne gremium. Chcielibyśmy mieć pewność, panie premierze, i pytamy o to, czy ten organ jest uwzględniony? Czy jest uwzględniony od pierwszych faz prac nad projektem, czy dopiero w ostatniej chwili? Czy macie czas na wsłuchiwanie się w opinie fachowców z Rady Legislacyjnej? Czy macie czas, aby w koordynacji międzyresortowej te opinie wykorzystywać?</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#JerzyJaskiernia">A więc, Wysoka Izbo, samo zaproszenie nas do dyskusji, do dialogu, oczekiwanie na konstruktywność opozycji jest czymś pozytywnym, ale jeśli ono nie będzie efektywne, jeśli z tego nie będzie coś wynikało w sensie poprawy jakościowej tych projektów, będzie to rzecz natury iluzorycznej.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#JerzyJaskiernia">Wreszcie, panie marszałku, chciałbym nawiązać do wystąpienia pana posła Słomki, który mylił się dzisiaj w wielu aspektach. Przede wszystkim mylił się w podstawowej diagnozie, że oto już jesteśmy od kilku lat przygotowani do uczestnictwa w Unii Europejskiej, a jedynie z jakichś przyczyn politycznych Unia nas nie dopuszcza. Otóż wydaje się, że upowszechnianie tego typu poglądów jedynie ludziom mąci w głowach, bo rzeczywiście wytwarza podejrzenie jakiejś konspiracji, prowokacji, czy niechęci do Polski. My doskonale wiemy, że jesteśmy nieprzygotowani, bo to nasz polski rząd stwierdza. I obyśmy byli przygotowani pod koniec 2002 r., co rząd deklaruje.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#JerzyJaskiernia">Pan poseł Słomka mylił się również w ocenach SLD, jakby nie wziął pod uwagę, że SLD dzisiaj jest członkiem Międzynarodówki Socjalistycznej, świetnie współpracuje z Partią Europejskich Socjalistów, jest zapraszana na wszystkie salony europejskie pluralistycznej Europy. Przywódcy SLD występują we wszystkich możliwych gremiach europejskich. Ale nawet gdyby spojrzał od strony merytorycznej, próba porównywania tutaj kogokolwiek z Haiderem, reprezentującym tendencje antyeuropejskie, ksenofobiczne, quasi faszystowskie, wydaje się jest już nie tylko nietaktem parlamentarnym, ale jest nieuwzględnianiem podstawowej rzeczy. To, panie pośle, Sojusz Lewicy Demokratycznej, kiedy sprawa się ważyła u progu lat dziewięćdziesiątych, był za integracją. To Sojusz Lewicy Demokratycznej, gdy był u władzy, stworzył zasadnicze podwaliny integracji europejskiej poprzez rozwiązania legislacyjne. I Sojusz Lewicy Demokratycznej dzisiaj nie rozgrywa karty opozycyjnej, że skoro jesteśmy w opozycji, jesteśmy przeciwko, żeby utrudnić rządowi. Wręcz przeciwnie, jesteśmy gotowi do konstruktywnego współdziałania i, panie premierze, będziemy się wsłuchiwali w wasze propozycje i wczytywali w wasze projekty. Tylko stwórzcie przesłanki dobrych jakościowo projektów, ponieważ Sejm nie może być zwolniony z odpowiedzialności za te projekty, to nie jest tylko proste przejście przez Izbę. My odpowiadamy przed narodem i musimy badać, czy w tych projektach polska racja stanu, polski interes narodowy został uwzględniony. Jesteśmy za Unią, ale za taką drogą do Unii, która będzie zgodna z polską racją stanu i z oczekiwaniami naszego narodu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Osiatyńskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw chciałem kilka słów zaadresować do pana marszałka. Jestem w tej Izbie przeszło 10 lat i po raz pierwszy miałem okazję usłyszeć, że ktoś, kto nie ma takich poglądów jak pan poseł Łopuszański, zasługuje na to, żeby go zaliczyć do, cytuję: zdrajców. Podziwiam zimną krew pana marszałka - cytuję znowu: Czy ci, którzy dziś uczestniczą w dobijaniu Polski, nie zastanawiają się, że może przyjść czas, w którym naród polski otworzy listę imion zdrajców, którzy z rąk narodu otrzymawszy prawo pełnienia służby publicznej, nie wykorzystali jej dla dobra narodu - że pan marszałek nie podjął decyzji o wykreśleniu tych zdań z protokołu. Ale mam nadzieję, że przynajmniej pan marszałek zdecyduje się na skierowanie tej sprawy do Komisji Etyki Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JerzyOsiatyński">Chciałem natomiast powiedzieć panu Łopuszańskiemu, że na tej sali latem ub. roku Ojciec Święty orędował za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Otóż ja wolę być na liście wśród tych, którzy są za tym, aby Polska była w Unii Europejskiej, niż na liście osób, które są gotowe posunąć się do zarzucenia zdrady po to, żeby utrzymać się na powierzchni życia politycznego.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przechodząc do kwestii, która jest bezpośrednim tematem naszych dzisiejszych rozważań, chcę powiedzieć, że to było bardzo ważne przemówienie premiera rządu Rzeczypospolitej, ale powinniśmy spróbować bardziej konkretnie określić, co powinniśmy zrobić, aby usunąć opóźnienia legislacyjne, i nie tylko legislacyjne, na naszej drodze do Unii Europejskiej. Wydaje mi się także, że ważna propozycja dotycząca osiągnięcia porozumienia politycznego z opozycją powinna mieć bardziej wyraźny charakter.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#JerzyOsiatyński">Jakie są najważniejsze punkty, które, moim zdaniem, powinny służyć osiągnięciu tego celu?</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#JerzyOsiatyński">Po pierwsze, i to dotyczy działania rządu, powinniśmy dbać o to, aby projektom dotyczącym integracji europejskiej był nadany bezwzględny priorytet w pracach rządu. Chodzi też o wyciągnięcie wniosków z uzgodnionej z parlamentem zasady, że w sprawach harmonizacji polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej obowiązuje wyłączność przedłożeń rządowych.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#JerzyOsiatyński">Po drugie, mam wielką nadzieję, że zapowiedź pana premiera o zwiększeniu środków na umocnienie służb legislacyjnych tak w Kancelarii pana premiera, jak i w poszczególnych ministerstwach będzie się do tego przyczyniać, że zostanie zagwarantowany wyższy poziom przygotowywanych przez rząd projektów ustaw i uda się uniknąć takiej sytuacji, że w kilka dni po przesłaniu projektu ustawy rząd będzie przesyłał jej kolejną korektę czy nowelizację.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#JerzyOsiatyński">Myślę także, że byłby wskazany przegląd ustawodawstwa, które rzeczywiście jest absolutnie niezbędne dla wypełnienia naszych zobowiązań związanych z przyjętymi w negocjacjach celami i kryteriami, tak aby liczbę ustaw, które musimy uchwalić, w miarę możliwości ograniczyć. Powinien być przekazany Sejmowi roczny harmonogram przedłożeń rządowych i należałoby przestrzegać tych terminów. To, o czym tutaj pan premier powiedział, jest tylko częściowo zgodne z prawdą; do końca stycznia miało wpłynąć 18 projektów, jak wiemy, 7 lutego jeszcze nie było żadnego projektu, pierwsze projekty zaczęły wpływać dopiero w ubiegłym tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#JerzyOsiatyński">Dalej, konieczne jest, i to może zrobić tylko rząd, wyeliminowanie w przesyłanych przez rząd parlamentowi projektach legislacyjnych kwestii, które nie wiążą się z integracją. Zdajemy sobie sprawę z tego, że to narusza czystość procesu legislacyjnego, ale jeżeli mówimy poważnie o przyspieszeniu prac legislacyjnych związanych z integracją, to jest konieczne.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#JerzyOsiatyński">Jest także ważne, aby Urząd Komitetu Integracji Europejskiej szybciej przekazywał Sejmowi opinie na temat zgodności projektów ustaw z prawem Unii Europejskiej i żeby przysyłane Sejmowi opinie nie były wzajemnie ze sobą sprzeczne, co niestety czasami się zdarzało.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#JerzyOsiatyński">Jeśli chodzi o Sejm i Senat, to jest rzeczą konieczną, aby marszałkowie Sejmu i Senatu odpowiednio po konsultacjach z prezydiami Sejmu i Senatu i Konwentem Seniorów zapewnili priorytetowe traktowanie projektów integracyjnych, przyznając im pierwszeństwo w pierwszym czytaniu przed innymi projektami.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#JerzyOsiatyński">Jest ważne, i myślę, że to jesteśmy w stanie w ramach porozumienia ponad podziałami w Sejmie i w Senacie osiągnąć, aby Sejm i Senat na wniosek prezydiów określały terminy zakończenia prac nad każdym z projektów ustaw przed skierowaniem ich do odpowiednich komisji, aby komisje sejmowe i senackie nadały priorytet rządowym projektom związanym z integracją.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#JerzyOsiatyński">Wreszcie - właściwie to już z kolegami omawialiśmy w ramach sejmowej Komisji Integracji Europejskiej - spróbujemy wyłonić zespół posłów, którzy będą reprezentowali wszystkie najważniejsze kluby i wspólnie z przedstawicielami rządu będą dokonywali okresowych przeglądów, jeśli chodzi o stan zaawansowania priorytetowych ustaw, i opiekowali się poszczególnymi ustawami, kiedy są one przedmiotem prac w komisjach branżowych. Jest jednak rzeczą niezwykle ważną - nie tylko dla koalicji, ale chcielibyśmy przyciągnąć posłów z opozycji - aby zapewnić właściwą pracę, być może także właściwe kierownictwo, sejmowych komisji: rolnictwa, kultury, skarbu i transportu, tak aby działania tych komisji rzeczywiście zagwarantowały przyspieszenie prac związanych z integracją.</u>
          <u xml:id="u-57.13" who="#JerzyOsiatyński">Są także spore opóźnienia w zakresie dostosowywania tego, co zostało wynegocjowane. Otóż rząd powinien przedstawić Sejmowi własną ocenę tych opóźnień, ich przyczyn oraz środki zaradcze, które zostaną podjęte wraz z realizacją harmonogramu odrabiania strat. To odnosi się do restrukturyzacji i górnictwa, i hutnictwa i do wielu innych miejsc, których dotyczyły zobowiązania przyjęte w czasie negocjacji, a z ich realizacją, mówiąc delikatnie, są kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-57.14" who="#JerzyOsiatyński">Są także zastrzeżenia dotyczące skuteczności programu informowania społeczeństwa, ale jeden z moich kolegów jeszcze zajmie się tą sprawą. Na koniec chciałbym powiedzieć jeszcze tylko o jednej ogólnej kwestii. Otóż nie będzie korzystnego klimatu i poprawy w kwestii integracji bez dbałości o zachowanie makroekonomicznej stabilizacji i warunków dobrego gospodarowania. Wobec tego trzeba pamiętać, że, podejmując bardzo wiele słusznych skądinąd reform, musimy patrzeć na ich koszty finansowe. Jeśli o to chodzi, nie jest wykluczone, że będziemy musieli wracać jeszcze do niektórych kwestii, które już zostały z Komisją Europejską uzgodnione. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#StanisławZając">Pan poseł obszerną część swojego wystąpienia poświęcił mojej osobie, w związku z tym oświadczam, iż w tej Izbie jestem od 1989 r. i uważałem, że pan poseł zna podstawowe zapisy regulaminu Sejmu, a więc tego aktu prawnego, który nas wiąże, i zna pan również treść art. 103 regulaminu Sejmu, który mówił o skreśleniu, o istnieniu takiej możliwości reakcji marszałka Sejmu, o której pan poseł raczył powiedzieć. Jeżeli pan poseł zapomniał o takiej regulacji, to uprzejmie pana pouczam. Natomiast w odniesieniu do drugiej części pańskiego wystąpienia chcę powiedzieć, że każde wystąpienie poselskie w tej Izbie, które narusza zasady etyki poselskiej, jest szczegółowo analizowane przez Prezydium Sejmu i niewątpliwie będzie to miało miejsce również w odniesieniu do tej debaty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Osiatyński: Rozumiem, panie marszałku, że podjął pan decyzję o skreśleniu tego fragmentu.)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#StanisławZając">Panie pośle, jeszcze raz pana pouczam jako wieloletniego parlamentarzystę w tej Izbie, że tego przepisu nie ma obecnie w regulaminie Sejmu. Jest to podstawowy element, który każdy występujący w tej Izbie parlamentarzysta powinien znać, ale jeżeli to uszło pana uwadze, to przypominam to panu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padły tu ciężkie słowa, ale już do nich się odniósł mój przedmówca - dziękuję mu za to. Źle się poczuliśmy, bo można byłoby to przenieść na inną płaszczyznę, wspomniany zresztą gen. Haller nigdy nie stawiał ludzi pod ścianą. Myślałem, że po kilku miesiącach dyskusji nad integracją z Unią Europejską nawet ci, którzy są przeciwko tej integracji, zachowają się inaczej, wypracują alternatywę, a byłem dzisiaj ponownie świadkiem stwierdzenia: nie, bo nie. Może tą alternatywą byłoby zintegrowanie się ze ZBIR-em, w skrócie mówiąc, ale według mojej oceny zdecydowana większość Polaków tej integracji by nie poparła. Dziś nie czujemy się pewnie, jeśli chodzi o stan zamożności, żeby zintegrować nasze problemy z ogromną biedą na Wschodzie; możemy to inaczej rozwijać, po prostu należy walczyć o rynek zbytu. Zresztą, jak obserwuję, dyskusja jest prowadzona pod wpływem źle realizowanej umowy stowarzyszeniowej, przede wszystkim w tym zakresie, że nie wykorzystaliśmy zapisu o asymetrii, która miała być korzystna dla Polski w obrotach handlowych. To dotyczy obrotu wszystkimi towarami, a w szczególności artykułami rolno-spożywczymi. Z tego względu wytworzyło się jakby wrażenie, że przez cały czas Polska tylko traci na procesie integracji. Nawet dzisiaj padły tutaj sumy - ile tracimy. Ale gdyby nie było tego procesu i gdyby nie było tych działań, to czy nie tracilibyśmy? Według mojej oceny proces integracji nie zakłóca rozwoju gospodarczego, ale niektóre działania, które są podejmowane - one tu były wymieniane - i tak będą powodować, niezależnie od tego, czy będziemy się integrować, że kapitał obcy będzie wchodził do Polski i będzie następował transfer artykułów zagranicznych. Otóż wpuściliśmy zbyt wiele kapitału do bankowości polskiej, wpuściliśmy też zbyt wiele kapitału do sektora usług w Polsce, w tym także do handlu. Te dziedziny mogliśmy rozwijać zdecydowanie bardziej propolsko. Dzisiaj musimy się z tym zgodzić i musimy stosować takie działania, które będą promować polskiego producenta i nas samych. Dlatego bardzo często powtarzam, że nasza polityka powinna być przyporządkowana zasadzie, że mamy być u siebie i na swoim. Na swoim także w handlu, także w sferze małej i średniej przedsiębiorczości, także na polskiej ziemi. Ale są też obszary spraw, które chciałbym wyróżnić jako pozytywnie rozstrzygane. Mnie bardzo satysfakcjonuje proces negocjacji i stanowisko negocjacyjne w zakresie rolnictwa. Jest to na pewno następstwo głębokiej dyskusji, w której osobiście uczestniczyłem, prezentacji tego stanowiska Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także prezentacji tego stanowiska czynnikom społecznym, związkom zawodowym, reprezentacjom poszczególnych branż. Jest to też następstwo tego, że w tym obszarze mamy kontynuację - ludzi, których ukształtowaliśmy, którzy nauczyli się czegoś i są bardzo kompetentni, ta koalicja oszczędziła, i dobrze. Myślę, że następna koalicja też winna oszczędzać tych ludzi, bo oni będą stanowić bardzo ważny element wiarygodności Polski w tym obszarze. Możemy mieć zastrzeżenia co do instrumentarium wdrażania - i to było przez cały czas podnoszone w tych dyskusjach - przede wszystkim co do środków finansowych, które rząd polski przeznacza na te cele, ale to od tych ludzi nie zależy, to zależy od decyzji rządu. Rząd w budżecie 2000 r. tego nie uwzględnił. Jestem przekonany, że priorytet dla rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich będzie uwzględniony w 2001 r., bo jeśli mówimy o dostosowaniu się do tych standardów do 2003 r., to bez pieniędzy tego nie zrobimy. Nie możemy zaś przerzucić ciężaru tych spraw na rolnika lub na reprezentujących obszar małej i średniej przedsiębiorczości, bo tych środków tam nie ma. Te środki trzeba wygospodarowywać w ramach budżetu i w ramach procesu negocjacyjnego; chodzi o to, żeby środki funduszu PHARE i tych funduszy, które mają nas wspomóc - SAPARD, ISPA - były coraz większe. I myślę, że jest to ogromne pole do popisu dla naszych służb dyplomatycznych, w tym także ministra spraw zagranicznych i pełnomocnika rządu do spraw integracji.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#RomanJagieliński">Jeśli widzę problemy z integracją, to nie po stronie zewnętrznej, tylko głównie po stronie wewnętrznej. Mam negatywny przykład starań Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw o wprowadzenie czynnika społecznego reprezentującego polską gospodarkę, małe i średnie przedsiębiorstwa, uwzględnienie go w systemie wypracowywania stanowisk. Stanowisko przychylne po trzech dezyderatach uzyskaliśmy, ale konkretnych działań i dopuszczenia tych osób do wypracowania stanowisk nie ma. Jeśli, jak dzisiaj usłyszałem, znów funkcjonuje Narodowa Rada Integracji Europejskiej, to się cieszę. Ale jakie jest zabarwienie tej rady, jakie tam są autorytety, czy skład tej rady jest tylko odzwierciedleniem układu koalicyjnego? Bo mam prawo sądzić, że tak. Akurat ten proces jest mi bardzo bliski, żeby upublicznić i dyskutować z szerokimi gremiami społecznymi o integracji, a nie spotkałem się z zapisem o tym w „Rzeczpospolitej”, a jest to przecież organ, gdzie możemy prowadzić najpoważniejsze dyskusje.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Chcę też podnieść problem lobbyingu na rzecz integracji, tego społecznego lobbyingu, bo mamy dwa wzorce, które chciałbym tu przedstawić: nasz polski, który jest w części utajniany, i wzorzec innego procesu integracji, który jest prezentowany przez Republikę Słowenii. Tam przez cały czas parlament, poszczególne komisje ostatecznie akceptują wszystkie stanowiska. My raczej możemy przyjąć tylko informacje. Drugi zakres lobbyingu na rzecz integracji ma polegać na tym, że w Brukseli powinna być reprezentacja nie tylko oficjalnych organów rządowych, ale też tych środowisk. Dzisiaj przedstawiciela polskiego rolnictwa, związków zawodowych w Brukseli nie ma z powodu braku środków i u tych, którzy się organizują w związki, i w strukturach rządowych czy pararządowych. Myślę, że jest to problem do przemyślenia. Inni tego nie zaniedbują. Podobny problem dotyczy też małej i średniej przedsiębiorczości. Nie ma dzisiaj mocnych reprezentacji społecznych czy Krajowej Izby Gospodarczej, czy Związku Rzemiosła Polskiego. To jest konieczne, bo przecież te czynniki nie będą pracować przeciwko, tylko będą monitorować, przekazywać informacje, będą też przekazywać te satysfakcjonujące dla polskiego społeczeństwa osiągnięcia. A jeśli zauważą zagrożenia, to przestrzegą natychmiast tych, co negocjują, i wskażą rządowi, w którym momencie i w jakim miejscu trzeba zrobić poprawki.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#RomanJagieliński">I to, co bardzo ważne, chciałbym, żebyśmy jedną rzecz wytłumaczyli polskiemu społeczeństwu, a głównie rolnikom: czy integracja polega tylko na tym, że poszerzymy rynek dla producentów w Unii Europejskiej, czy także rząd polski dołoży starań i integracja polegać będzie też na tym, że poszerzymy rynek dla polskiego producenta. Myślę też tutaj o polskim rolnictwie. Chciałbym, żeby rząd odpowiedział, jak będzie działał. Czy po to, żeby znosić poziom produkcji, czy żeby podnosić i uzyskiwać to, co wielu ekspertów nam prezentuje. A w odniesieniu do polskiego rolnictwa ta prezentacja jest taka, że możemy uzyskać wzrost eksportu do krajów Unii Europejskiej artykułów prosto z pola, tych nieprzetworzonych, co najmniej na poziomie 150%, a tych wysokoprzetworzonych - co najmniej na poziomie 220% i to w ciągu 2–3 lat po integracji. Może gdyby ta promocja była właściwa, to lepiej by nam się dyskutowało z naszymi wyborcami. A myślę, że ci wyborcy może dzisiaj w większości prezentują układ koalicyjny, bo takie głosy oddali w 1997 roku, ale w 2001 r. może być zdecydowanie inna sytuacja. Jako przedstawiciel Partii Ludowo-Demokratycznej, partii, która nie jest w układzie koalicyjnym, też jestem zainteresowany, żeby polskie społeczeństwo, to mieszkające na wsi, zrozumiało proces integracji, ale na zasadzie pragmatycznej, racjonalnej, a nie na zasadzie tylko woli, że tak nam będzie lepiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi Jagielińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Piłkę z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarianPiłka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proces integracji stał się w ostatnich latach nie tylko centralnym motywem polskiej polityki zagranicznej, ale także głównym wątkiem debaty nad sprawami ustrojowymi i gospodarczymi w naszym kraju. Trzeba pamiętać, że nie jest to proces zawieszony w historycznej i politycznej próżni. Znakomita większość konsekwencji procesu integracji jest koniecznością każdego nowoczesnego państwa. Bez względu na naszą obecność w Unii musimy prowadzić głębokie reformy Polski, tak by stała się ona silnym i rozwiniętym krajem Europy, zdolnym do podjęcia wielkiej światowej konkurencji. Bez względu na europejskie procesy integracyjne Polska musi dołączyć do państw, które są praworządne, państw sprawnego wymiaru sprawiedliwości. Musi dołączyć do grona rozwiniętych rynków finansowych, do państw, gdzie skutecznie chroni się i rozwija własność.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MarianPiłka">Nasze zmiany ustrojowe i gospodarcze nabrały wielkiego tempa na długo przedtem, zanim określono integrację europejską priorytetem naszej polityki. Umocnienie struktur demokratycznego państwa, wprowadzenie wielu instrumentów ochrony praw jednostki, rodziny i społeczności lokalnych; w aspekcie ekonomicznym: opanowanie inflacji, umocnienie złotego i upowszechnienie prywatnej przedsiębiorczości, a co za tym idzie, większa ochrona praw konsumenckich oraz technologiczny i modernizacyjny skok - to są główne kierunki zmian w Polsce, które przynoszą realne efekty. Przedstawiony przez rząd raport z pierwszego roku realizacji „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” to dokument wielce wymowny. Tych tysiąc stron pokazuje nam, jak wiele naturalnych procesów ekonomicznych, do których państwa wolnego świata powoli dochodziły, zostało zahamowanych w okresie komunizmu. Dziś, kiedy przekraczamy dziesiąty rok istnienia nowej, wolnej Polski, warto też zwrócić uwagę na to, jak wielu z tych koniecznych zmian udało się dokonać.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#MarianPiłka">Z drugiej strony, nasza pozycja w Unii Europejskiej nie będzie determinowana tylko tym, co jest przewidziane traktatami i porozumieniami. Polska, by zająć właściwe dla niej miejsce w rodzinie państw europejskich, musi nie tylko spełniać mniej lub bardziej wyraźnie kryteria integracyjne. One nie zapewnią Polsce automatycznie właściwej, wysokiej pozycji, o jaką będziemy walczyć. To, co może okazać się dla wielu najbardziej zaskakujące, to fakt, że proces modernizacji Polski musi wykraczać daleko poza naciski i sugestie płynące do nas z Brukseli. Jeśli Polska chce być silnym uczestnikiem współpracy europejskiej, to musi myśleć nie tylko kategoriami kolejnych dostosowań. Co więcej, polski obóz reform w najważniejszych dla państwa sprawach z natury rzeczy nie będzie mógł liczyć na poparcie czy nawet zainteresowanie Unii Europejskiej. Unia to przecież także miejsce międzynarodowej konkurencji i realizacji obcych nam interesów. Zniknie ta presja, która w wielu wypadkach skutecznie tłumiła najbardziej zachowawczą, antyreformatorską i antyrynkową część opinii publicznej, na czele której stoi płytki w swych proeuropejskich deklaracjach Sojusz Lewicy Demokratycznej, czego dowodzą 4 stracone lata jego rządów.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#MarianPiłka">Właśnie tej największej części wielkiego procesu transformacji ustrojowej Polski będziemy musieli dokonać zgodnie z wynikami własnej debaty publicznej i politycznej. Są to jednocześnie takie dziedziny reformowania kraju, od których istotnie zależy nasza pozycja i miejsce w przyszłej, poszerzonej Unii Europejskiej. Przykład reformy emerytalnej jest tu najbardziej wymowny. Nie była ona konsekwencją procesu integracji - wręcz przeciwnie, kraje europejskie mają stosunkowo zacofany system emerytalny - a jednocześnie staje się ważnym elementem naszego wzrostu gospodarczego. Jeśli uda się nam zachować zgromadzone tu pieniądze w kraju, czego się domagamy, to już wkrótce zasilą one naszą gospodarkę w jeszcze większym stopniu, walnie przyczyniając się do budowy polskiego kapitalizmu.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#MarianPiłka">Jest jednak wiele spraw, które Polska musi rozwiązać. Do tych nieprzezwyciężonych wyzwań należy kryzys demograficzny, który może przynieść zahamowanie wzrostu gospodarczego naszego kraju przez dalszy wzrost kosztów pracy i ubezpieczeń społecznych. Polska nie może sobie pozwolić na powolne wzrastanie gospodarki narodowej. Polska musi szybko nadrabiać poniesione straty, by być dobrze przygotowana do konkurencji międzynarodowej, przed którą stoimy bez względu na integrację.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#MarianPiłka">Demografia to punkt, gdzie spotykają się prawa rodziny i prawa przedsiębiorców. Polska musi być krajem silniej ograniczanego fiskalizmu państwa, jednak jednocześnie musi być krajem o silnie prorodzinnej polityce społecznej. Koalicja podjęła w tej sprawie pewne kroki, jednak jej inicjatywa została przekreślona przez prezydenta Kwaśniewskiego, w wyniku czego 1300 tys. polskich małych i średnich przedsiębiorstw zapłaci w tym roku wyższe podatki. A trzeba pamiętać, że wciąż jesteśmy w tym punkcie, gdzie interes polskiej przedsiębiorczości spotyka się z interesem rodzin - wszak małe i średnie przedsiębiorstwa to najczęściej przedsiębiorstwa rodzinne. Polski wskaźnik stosunku niepracujących do pracujących jest na poziomie 1:1,7, i, co najważniejsze, wkroczy do roku 2010 w dorosłe życie około 1,5 mln ludzi z wyżu demograficznego. To jest ostatnia szansa na konieczny przełom, jest to zasadnicze zadanie dla rodziny, szkoły, kościoła, ale od strony polityki społecznej - także dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#MarianPiłka">To pokolenie musi być wyrwane ze świata, gdzie występują antyrodzinne i antynatalistyczne tendencje, pracoholizm elit zawodowych, tendencje do alienacji, załamania się optymizmu życiowego. Trzeba zrobić wszystko, aby ci młodzi ludzie rozwinęli swój potencjał, który wobec braku obciążeń socjalnych i coraz większych możliwości życiowych może być impulsem, które popchnie Polskę na drodze cywilizacyjnego awansu i nastąpi on znacznie szybciej niż się śni to dziś autorom społecznych i ekonomicznych prognoz.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#MarianPiłka">Roczny raport dotyczący wykonania programu działań dostosowawczych pokazuje, z jak wielką siłą Polska jest w stanie przystąpić do reformy kraju pod rządami obecnej koalicji. Jednak plany inspirowane integracją europejską nie zawsze idą w parze z interesem narodowym, który również w wypadku integracji europejskiej jest ostatecznym kryterium. Dlatego do tych wszystkich słusznych kierunków wychodzenia krajów postkomunistycznych z kryzysu, które w skrócie nazywamy kryteriami kopenhaskimi, należy dołączyć coś, co bym nazwał korektą warszawską, czyli wszystkie te rozwiązania, które w ramach samego procesu integracji pozwolą chronić polskie interesy. Z pewnością do kategorii z korekty warszawskiej należy już dziś wpisany do polskiego stanowiska negocjacyjnego okres przejściowy na wykup nieruchomości na terenach ziem zachodnich. To dobre rozwiązanie,...</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#komentarz">(Głos z sali: We wszystkich krajach jest.)</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#MarianPiłka">... które do czasu wyrównania cen pozwoli nam zamknąć sprawę utrwalenia polskiej obecności i własności na ziemiach zachodnich. Z całą pewnością nie zgodzimy się na demagogiczne łączenie tej sprawy ze sprawą swobodnego przepływu osób. Mówię tu o demagogii, mając na myśli kraje takie, jak Austria, kraje, do których emigracja z Polski maleje od początku lat dziewięćdziesiątych, wraz z podnoszeniem się stopy życiowej w Polsce, a w których jednocześnie problem rzekomej emigracji, między innymi z Polski po jej przystąpieniu do Unii Europejskiej, urósł do takich rozmiarów, że pod tym właśnie hasłem zmobilizowano szerokie masy społeczeństwa przeciwko rozszerzeniu Unii o kraje takie, jak Polska. Obywatele polscy powinni być objęci nie tylko prawem swobodnego przepływu siły roboczej na terenie Unii. Już dziś w okresie przedakcesyjnym polscy przedsiębiorcy powinni mieć prawo zatrudniania Polaków na równych prawach z obywatelami państw Unii, a tam, gdzie prowadzą działalność, jak w przypadku firm budowlanych w Niemczech, powinny być zniesione wszelkie przepisy dyskryminacyjne.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#MarianPiłka">Z uwagi na strukturę społeczną Polski ważnym elementem naszej polityki integracyjnej jest pełne dopuszczenie polskiego rolnictwa do uczestniczenia we Wspólnej Polityce Rolnej. Nie dopuszczamy myśli o wprowadzeniu okresów przejściowych dla polskiego rolnictwa w zakresie dostępu do rynków i dopłat unijnych. Natomiast rezerwujemy sobie prawo, w szczególności w zakresie towarów rolnych, regulowania w okresie przedakcesyjnym swobody przepływu towarów z Unii do Polski symetrycznie do stopnia otwierania przed nami rynków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#MarianPiłka">Zasada stopniowego przystosowania została zastosowana w niektórych innych branżach. Czasem jest to wynik konieczności technicznych, jak w przypadku standardów ekonomicznych czy niektórych technologicznych, czasem są to świadome decyzje legislacyjne. Tak jest w przypadku prawa audiowizualnego, gdzie pełną liberalizację kapitałową spółek posiadających polską koncesję nadawczą rząd przewiduje dopiero w momencie przystąpienia Polski do Unii.</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#MarianPiłka">W tym kontekście atmosfera negocjacji między Polską a Unią Europejską wskazuje, że będziemy mieli do czynienia z powiększającą się liczbą mniejszych i większych konfliktów. Na łamach jednego z najlepszych polskich pism poświęconych integracji, dwutygodnika „Unia -Polska”, wypowiadał się niedawno ekonomista pracujący przez długi czas w agendach Unii Europejskiej - cytuję: „Unia wywiera na nas nacisk, byśmy wprowadzili wszystkie elementy prawa europejskiego już dziś, a nie w chwili przystąpienia do klubu. Przekonanie to wynika zarówno z braku mobilności politycznej i ustawodawczej w samej Unii, jak i z potrzeby zaspokojenia żądań (często nadmiernych) płynących ze wszystkich obecnych krajów członkowskich. Poza tym w Unii daje się zaobserwować fundamentalny brak zainteresowania podstawowymi problemami naszego regionu. Podejście Unii do Polski ma również cechy kolonializmu (...) Dlaczego wymaga się, byśmy wprowadzili wszystko inne jak najszybciej, nawet gdy będzie to miało negatywne skutki? Tak jest w przypadku ochrony środowiska, rybołówstwa czy zarządzania kolejami”.</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#MarianPiłka">Unia chce stosować - i nie ma się co dziwić - rozwiązania możliwie korzystne dla swych krajów i tamtejszego przemysłu. Jednak polską sprawą jest bronić w tym starciu polskich interesów. Konflikty nie oznaczają, że polskich celów zgodnych ze standardami europejskimi nie da się osiągnąć. Znaczy to tylko tyle, że będzie to bardzo trudne, że będzie to także wielkim testem dla polskiej polityki i dyplomacji. Znaczy to też tyle, że w przypadku negocjacyjnej porażki znaczna część polskiej prawicy, nie wyłączając ZChN, stanie przed poważnym dylematem: jak się zachować w zbliżającym się referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-61.14" who="#MarianPiłka">Świadomość po części odmiennych interesów Polski i Unii pozwoliła zdać sobie sprawę z jednej ważnej rzeczy, którą warto tu odnotować z satysfakcją. Otóż wiernopoddańczy i naiwny ton pierwszych polskich deklaracji proeuropejskich znika z ust polskiej klasy politycznej. Z satysfakcją też odnotować należy coraz bardziej otwarty ton tej debaty o sprawach kraju, w której każdy ma swój głos. Ufam, że temu posłuży dobrze program informowania społeczeństwa, do którego należy wciągnąć możliwie szeroki wachlarz inicjatyw pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-61.15" who="#MarianPiłka">Przedstawiony Sejmowi roczny raport pokazuje, że z procesu integracji można wiele uzyskać, pokazuje, że są obszary sporu, który jednak można dla Polski wygrać, a także że polityka polska na integracji się nie kończy, że wiele zależy od nas, od tego, jak Polskę przygotujemy do aktywnego uczestnictwa w tym wielkim układzie negocjacyjnym, jakim jest Unia.</u>
          <u xml:id="u-61.16" who="#MarianPiłka">Warto w tym miejscu wspomnieć o sprawie reformy Unii, o której jesteśmy zobowiązani się wypowiedzieć. Polska z całą pewnością powinna opowiedzieć się za wyrównaniem liczby członków Komisji Europejskiej przypadających na dany kraj, za przyznaniem wszystkim krajom po akcesji po jednym stanowisku komisarza, za nieposzerzaniem zakresu spraw głosowanych większościowo w Radzie Europejskiej. Szczególnie ważny jest ten ostatni punkt, którego realizacja gwarantuje nam hamowanie federalistycznych tendencji w Europie. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej dla swego rozwoju i samodzielności potrzebują integracji węższej, ale głębszej, integracji dotyczącej mniejszej ilości spraw, ale lepszej jakościowo, potrzebują obecności w strukturach europejskich, ale nie urzędniczego dyktatu, który nie rozwiąże ich problemów. Rozwiązania federalistyczne mogą jedynie w dłuższej perspektywie proces integracyjny załamać.</u>
          <u xml:id="u-61.17" who="#MarianPiłka">Niezwykle często w kontekście integracji europejskiej mówi się o potrzebie modernizacji kraju i jego instytucji. Niektórzy nadgorliwcy twierdzą, że modernizacji wymagają nie tylko instytucje ustrojowe, ale i społeczne, takie jak rodzina czy Kościół, i wysuwają coraz bardziej skrajne pomysły kulturowej rewolucji. Nie ma to nic wspólnego z procesem integracyjnym, więc nie czas o tym rozprawiać. Niech wystarczy podkreślenie, że co jak co, ale tradycyjne wartości moralne, ratujące i tak nadszarpniętą trwałość polskiej rodziny, podtrzymujące dzietność we wschodniej Polsce, stanowiące w końcu trwały element kształtowania systemu politycznego nowej Polski, są - wbrew oczekiwaniom liberałów i lewicy - ostatnią rzeczą, która wymaga w Polsce zmian.</u>
          <u xml:id="u-61.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Freyberg z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Jest to już trzecia debata poświęcona ocenie procesu przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej. Pierwsza była chyba najbardziej optymistyczna. Mówiono oczywiście o kosztach, wskazywano na zagrożenia, ale miały one charakter zagrożeń potencjalnych. Pojawiały się też obawy o sprawny przebieg procesów dostosowawczych, zarówno w obrębie prawa jak i instytucji, ale przeważała opinia, również w wypowiedziach opozycji, o silnej politycznej woli szybkich wspólnych działań na rzecz integracji Polski z Unią.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#EwaFreyberg">Dzisiaj, prawie 2 lata od rozpoczęcia formalnych negocjacji, tonu dyskusji nie można nazwać optymistycznym, i to z dwóch powodów: nastąpiła kumulacja różnego rodzaju zagrożeń, zaniedbań i opóźnień, a rząd wydaje się być coraz bardziej bezradny, a więc i bezdecyzyjny, jeśli chodzi o ich usuwanie. Dlatego też nie warto chyba kolejny raz pytać, dlaczego problemy, których rozwiązanie w sposób oczywisty przyniosłoby szybką poprawę - jak chociażby niektóre decyzje kadrowe potrzebne w urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej - takiego rozwiązania nie mogą się doczekać. Zadawanie pytań ma sens wtedy, gdy uzyskuje się na nie konkretne, precyzyjne odpowiedzi, a na to, po doświadczeniach z kolejnych dyskusji z udziałem pana premiera, również tej, która odbyła się na forum Komisji Integracji Europejskiej, nie można niestety liczyć.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#EwaFreyberg">Warto natomiast wykorzystać dzisiejszą debatę do nieco szerszego spojrzenia na kwestię członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Ten szerszy kontekst to analiza nie tylko samego procesu formalnego przyjęcia Polski do Unii Europejskiej, związanego z koniecznością spełnienia szeregu warunków z obszaru tworzenia i stosowania prawa, funkcjonowania określonych instytucji, prowadzenia określonego rodzaju polityki makroekonomicznej, ale także analiza tego, co określamy mianem integracji, a więc rzeczywistego połączenia dwu struktur gospodarczych, polegającego na wzajemnej otwartości w zakresie wymiany dóbr, kapitału, ludzi.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#EwaFreyberg">W procesie łączenia, w procesie integracji nie bez znaczenia jest poziom siły gospodarczej partnerów, ważne jest więc, by zrobić wszystko, aby pozycja gospodarcza Polski była dostatecznie mocna, jej struktura gospodarcza możliwie najlepiej dostosowana do struktury gospodarczej naszych partnerów. To zmiany w strukturze polskiej gospodarki określą stopień integracji Polski z bardziej rozwiniętą częścią Europy, zadecydują o bilansie kosztów i zysków w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#EwaFreyberg">Z tego punktu widzenia ważne jest, by spojrzeć na główne bariery dla szybkiej integracji Polski z krajami Unii Europejskiej. Należą do nich, moim zdaniem, trudności wskazywane przez naszych partnerów przy zniesieniu ograniczeń w przepływie siły roboczej, kwestia polskiego rolnictwa, a także problem rosnącego deficytu obrotów bieżących. Przeciwdziałanie tym barierom wymaga nie tylko dbałości o proporcje makroekonomiczne, walki z inflacją, z nadmiernym deficytem budżetowym, stosowania odpowiedniej polityki kursu walutowego. W zakresie tych wskaźników polska gospodarka, to trzeba przyznać, wolno, ale w sposób jak na razie ciągły, zbliża się do europejskich kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#EwaFreyberg">Wymienione bariery, nie wyczerpujące przecież listy przeszkód na drodze integracji, rodzą jednak zagrożenia w postaci zwolnienia tego procesu zbliżania się do kryteriów unijnych. Złagodzenie tych barier lub ich usunięcie wymaga znacznie większej niż dotychczas troski i nadzoru ze strony rządu, w tym zwłaszcza wicepremiera odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze, nad tym, co dzieje się na poziomie nieco niższym od poziomu całej gospodarki, na poziomie poszczególnych grup przedsiębiorstw. Obserwując politykę w dziedzinie różnych dziedzin, takich jak energetyka, chemia, sektor bankowy, ma się wrażenie takiego samego jak w przypadku dostosowywania polskiego prawa chaosu i braku jasnej, zdecydowanej strategii. A przecież na przykład brak wyraźnie określonej polityki zatrudnienia w Polsce powoduje, iż nie można udzielić odpowiedzi na pytanie, jak Polska będzie radzić sobie z dużą podażą siły roboczej w stosunku do większości krajów europejskich. Natomiast brak odpowiedzi na to pytanie lub odpowiedź nieudolna powodują rosnący opór ze strony naszych partnerów przed otwarciem swoich rynków pracy dla polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#EwaFreyberg">Rosnący deficyt obrotów bieżących to splot działania bardzo wielu zaniedbań w zakresie poprawy konkurencyjności polskich przedsiębiorstw zarówno bardzo ważnego sektora firm małych i średnich, jak i choćby całego przemysłu chemicznego, zbyt długo czekającego na decyzje prywatyzacyjne, to brak dobrego systemu gwarancji dla kredytów eksportowych, szwankujący system promocji polskich firm za granicą. Środowiska związane z tą częścią gospodarki obawiają się najbardziej konsekwencji integracji z przemysłem europejskim, są bowiem świadome konsekwencji skutków zetknięcia się z silną konkurencją i braku odpowiedniego przygotowania do tej zasadniczej zmiany. Wydaje się, że w Polsce brakuje nie tyle konsekwentnej, jasnej dla wszystkich zainteresowanych, spójnej wewnętrznie, ale jakiejkolwiek polityki w odniesieniu do tych grup przedsiębiorstw. Nie można przecież taką polityką nazwać samego przyjęcia przez rząd kolejnych programów. Nazwy tych programów są bardzo obiecujące, np. ocena sytuacji i propozycja działań dla polepszenia sytuacji w handlu zagranicznym, strategia rozwoju sektora finansowego w Polsce, gorzej jest z realizacją tych programów. Ostatnie wydarzenia w sektorach bankowym, ubezpieczeniowym oraz niezwykle dziwne, by nie użyć innego określenia, zachowanie ministrów finansów i skarbu państwa wykorzystywane będą zapewne w podręcznikach dla studentów jako przykłady szkolnych błędów, jeśli chodzi o dbałość o spójną, przejrzystą i konsekwentną politykę państwa.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#EwaFreyberg">Efektem braku wyraźnej polityki, polityki określanej często w Europie Zachodniej jako polityka przemysłowa, jest po pierwsze niewykorzystanie wielu szans na wzmocnienie siły gospodarczej Polski, a po drugie zwiększenie kosztów integracji Polski z Unią Europejską. W tym trudnym procesie, jak w każdym innym trudnym przedsięwzięciu, liczy się praca włożona w dobre, systematyczne przygotowanie. To przygotowanie nie może się jednak sprowadzać do przyjęcia szeregu niepołączonych ze sobą programów, programów, z których wykonania nikt nikogo nie rozlicza, programów, które nawet jeśli zawierają jakiś harmonogram działań, to nikt nie traktuje go poważnie, czego dowodem są spotkania z przedstawicielami ministerstwa gospodarki choćby na forum sejmowej komisji gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#EwaFreyberg">Jeszcze raz powtórzę zatem, że konieczne jest w debacie nad procesem przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej nieograniczanie się do kwestii dostosowywania prawa, do jego stosowalności, więcej uwagi należy poświęcić kwestii przygotowania polskiej gospodarki, a także polskiego społeczeństwa do integracji, a nie tylko formalnej akcesji z Unią Europejską. Może warto zatem zaproponować, aby którąś z następnych debat w sprawie przygotowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej poświęcić wyłącznie tej sprawie, aby zarówno pan wicepremier odpowiedzialny za gospodarkę, pan premier, jak i pan minister gospodarki spróbowali dać odpowiedź, jak zmniejszane są bariery tkwiące w polskiej gospodarce, bariery przeszkadzające szybkiej integracji. Powinniśmy bowiem mieć pewność, że koszty, które będziemy ponosić, nie są nadmiernie wysokie wskutek dzisiejszych zaniedbań i naiwnej wiary, że samo zatwierdzenie programu działań dla polepszenia sytuacji jest wystarczające. Brak silnego nadzoru nad realizacją tych programów powoduje, że rzeczywiście realizowana polityka przemysłowa mniej zgodna jest z interesem kraju, a bardziej odpowiada interesom poszczególnych grup politycznych rządzących poszczególnymi ministerstwami. To z kolei oznacza, że polska gospodarka jest gorzej przygotowana do integracji niż mogłaby być, a cały proces jest bardziej kosztowny niż mógłby być przy skutecznie i dobrze prowadzonej polityce ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#EwaFreyberg">Na ogół w odpowiedzi na te uwagi słyszymy, że za czasów poprzedniej koalicji nie działo się lepiej, a teraz trzeba odrabiać zaległości. Tak właśnie przed chwilą powiedział mój przedmówca, pan poseł Piłka. Jednak samo przygotowanie do członkostwa dotyczy okresu ostatnich 2 lat. Jeżeli błędy były popełnione wcześniej, to dlaczego proces uczenia się na tych błędach trwa tak długo? Podobno uczenie się na błędach to jedna z najszybszych metod nauki. Ponadto warto pamiętać, że działamy w warunkach niezwykłych przyspieszeń i stale nowych, coraz trudniejszych wyzwań. Każdy kolejny rząd, czerwony, różowy czy też nieskazitelnie biały, musi liczyć się z tym, że przyjdzie mu pracować w trudniejszych, bardziej skomplikowanych warunkach. Musi więc być lepiej przygotowany, bardziej sprawny w kwestiach merytorycznych i technicznych, a mniej podatny lub może bardziej odporny na próbę realizacji wąskich, partyjnych interesów kosztem interesów ogromnej rzeszy polskich przedsiębiorców, kosztem polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#EwaFreyberg">Dzisiejsze wystąpienie pana premiera i odpowiedzialnych za przygotowanie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej członków rządu nie napawa optymizmem, bo mało wskazuje na to, by Polska przestała tracić szanse nie tylko na możliwie najlepsze, ale choćby przeciętnie dobre przygotowanie gospodarki do integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Potockiego z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AndrzejPotocki">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Co do uczenia się na błędach mogę powiedzieć tylko tyle, że jedynym usprawiedliwieniem tego, iż trwa ono dłużej niż chciałaby pani posłanka Freyberg z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest to, iż rząd nie tylko na tych błędach się uczy, ale musi je także naprawiać i, jak sądzę, dobrze wywiązuje się z tej roli.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Poseł)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#AndrzejPotocki">Dlatego to ciągle robi, że błędów zostawiliście państwo sporo, jak sama pani posłanka przyznała.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#AndrzejPotocki">Z wielką satysfakcją wysłuchałem przemówienia pana posła Mariana Piłki z klubu AWS, reprezentującego jedną z partii, które się na ten klub składają, dlatego że moją wyjątkową sympatię i solidarność budzi wezwanie pana posła Piłki do walki z pracoholizmem. W imieniu Unii Wolności obiecuję, że dołożymy wszelkich starań, żeby w tej materii współpracę koalicyjną powiększyć, z jednym zastrzeżeniem, że walka z pracoholizmem nie może oznaczać braku merytorycznego zapoznania się z dokumentami, które integracji dotyczą, z tym, jaki jest jej cel, przebieg negocjacji i jakie są rzeczywiste postulaty i interesy narodowe realizowane przez negocjatorów. Cieszę się, że znika z retoryki poważnej dyskusji na temat integracji europejskiej fałszywe i nic nieznaczące w istocie rzeczy sformułowanie Europa ojczyzn, które wprowadzało tyle nieporozumień i było wygodnym zabiegiem socjotechnicznym dla eurosceptyków różnej maści. Cieszę się, że znika, bo jeżeli znika, to zastępowane jest rzeczywistą debatą o tym, czym jest integracja i jaki jest jej poziom, tzn. do jakiego stopnia Polska jako samodzielny byt państwowy będzie wchodzić w struktury Unii Europejskiej, do jakiego stopnia będą one miały wpływ na rzeczywistość w Polsce i do jakiego stopnia pewne aspekty polskiej niepodległości zostaną także wkonstruowane czy wbudowane w instytucje ogólnoeuropejskie. To już jest dyskusja o szczegółach, dyskusja, którą zawsze trzeba podejmować i której miarą sceptycyzmu nie jest tylko posługiwanie się ideologicznymi hasłami, ale miarą zrozumienia polskiego interesu narodowego jest po prostu rzetelna wymiana argumentów. I żałuję, że niektóre środowiska polityczne sprzeciwiają się rzetelnej wymianie argumentów, zastępując merytoryczną debatę chorobliwym wprost używaniem czy nadużywaniem pewnych sformułowań w stosunku do twórców i kreatorów polskiej polityki integracyjnej. Mowa o zdradzie narodowej w tej Izbie musi mieć specjalne znaczenie. I co prawda papier jest cierpliwy i stenogram sejmowy zniesie przemówienie posła Łopuszańskiego, ale uszy odbiorców naszej debaty tego znieść nie mogą. Myślę, że wezwanie do pana marszałka o to, aby wyciągnąć regulaminowe konsekwencje w stosunku do osób, które dokonują tego rodzaju nadużyć, jest tutaj całkowicie na miejscu. Pomijam już tutaj fakt, że można byłoby przekornie stwierdzić, że pan poseł Łopuszański do grona zdrajców interesu narodowego zaliczył Ojca Świętego, który z tego samego miejsca wzywał do tego, aby Polska czyniła wysiłki na rzecz integracji. Wysiłki na rzecz integracji to nie tylko merytoryczna debata, ale także rozmowa z tymi, którzy będą rzeczywistym podmiotem tej integracji, z polskimi obywatelami, w stosunku do których popełniono w czasie ubiegłych lat i popełnia się obecnie jedno wielkie zaniedbanie. Tym zaniedbaniem jest brak sensownej i docierającej wszędzie, gdzie to jest potrzebne, polityki informacyjnej. Wszelkie badania wskazują, iż poziom akceptacji integracji Polski z Unią Europejską rośnie wraz z poziomem informacji na temat tego, czym jest Unia Europejska, jakie będą skutki integracji dla Polski i dla poszczególnych środowisk.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#AndrzejPotocki">W najbardziej czułym i wrażliwym segmencie społecznym, w najbardziej czułej i wrażliwej na to grupie, w grupie rolników, jest to najbardziej widoczne. Tam, gdzie jest dostateczna informacja, tam, gdzie wiadomo, w jaki sposób odnosić korzyści, jakie daje Unia Europejska, tam poparcie rośnie. Tutaj nie wolno niczego zaniedbać, tu musi być podjęty wysiłek, aby ta informacja była pełna. Nie wystarczy, moim zdaniem, powołanie rady przy premierze do spraw integracji, gdyż w radzie tej zasiadają, co prawda, nie tylko przedstawiciele obozu rządzącego, ale zasiadają ludzie, w stosunku do rzetelności działań których istnieją poważne zastrzeżenia. Wysuwaliśmy tutaj pewne personalne zastrzeżenia w stosunku do składu tej rady, ale rozumiemy, że premier ma prawo do samodzielnej decyzji w tej sprawie i że przyjmuje za to odpowiedzialność. Ale mamy także nadzieję, że Wysoka Izba będzie informowana o przebiegu prac tej rady, a także o tym, jakie konkretne efekty ta rada daje.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#AndrzejPotocki">Ale nie należy także pomijać w tej sprawie możliwości współdziałania z mediami elektronicznymi, w tym z radiem publicznym i z telewizją publiczną. Te dwie instytucje, które z natury rzeczy powinny być powołane do promowania właśnie polskich interesów narodowych, do promowania planów politycznych Polski, w których nie ma rzeczy ważniejszych niż integracja z Unią Europejską, mają sobie interes swojego słuchacza, interes swojego państwa za hetkę-pętelkę. I skoro nie działają normalne mechanizmy kontaktu organów państwowych z telewizją, z radiem publicznym, należy użyć innych środków. Należy uruchomić środki finansowe, żeby ten czas kupować, skoro telewizja w pogoni za komercyjnym sukcesem, za stacjami prywatnymi, tego czasu nie chce oddawać, a programy, które powinny być poświęcone integracji i przyszłym planom politycznym Polski, poświęcone są szukaniu psów z dwoma głowami. Tak że stąd pojawia się wezwanie do prezesa Rady Ministrów i do całego rządu i do wszystkich odpowiedzialnych za integrację z Unią Europejską, aby tego najważniejszego segmentu nie przeoczyli. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Łopuszański w trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym poinformować, że w swoim wystąpieniu nie zaliczyłem Ojca Świętego do grona zdrajców narodu polskiego. Chciałbym podkreślić, że po raz kolejny w czasie już tej debaty moje słowa interpretowane są w złej wierze. I chciałbym wyrazić zdziwienie, że w momencie, w którym brakuje panom argumentów merytorycznych na odparcie tez, które tutaj wygłosiłem, posługujecie się sutanną Ojca Świętego dla argumentowania swoich racji. A to jest nadużycie jego wystąpienia w Sejmie. O tym oczywiście też możemy dyskutować, ale to już byłaby polemika na temat interpretacji jego wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Bieleckiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#CzesławBielecki">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Popierając projekt uchwały proponowany przez Komisję Integracji Europejskiej, chciałbym dołączyć do tego nurtu merytorycznego i chłodnego, który zdominował naszą debatę. Biada Rzeczypospolitej, jeżeli geopolitykę i historiozofię pozostawimy tej loży nieuleczalnych szyderców, którzy krzycząc: „do mnie, dzieci wdowy”, zarzucają wszystkim państwowcom zdradę, kosmopolityzm. Ta loża nieuleczalnych wyrzeka się wolności, pomstując na liberalizm, nigdy nie dość konserwatywny i nigdy nie dość hołdujący najlepszym tradycjom narodowym, których oni - właśnie ci szydercy - są jedynymi depozytariuszami.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#CzesławBielecki">Chciałbym chłodno przedstawić zagadnienia warte namysłu rządu i parlamentu. Polska, wchodząc do Unii Europejskiej, wiążąc się silniej ze Wspólnotą euroatlantycką, poprawia niewątpliwie swoją sytuację geopolityczną. Im krócej będziemy w impasie, otwierając nasz rynek na możliwości i potencjał członków Unii Europejskiej, a nie zyskując wsparcia funduszy europejskich... Im krócej ten impas będzie trwał, tym lepiej.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#CzesławBielecki">Rok 2000 jest tu rokiem ważnej próby - mówił o tym komisarz Günter Verheugen, bo w końcu nie można bez przerwy w ramach tej agendy zmian, które nas obowiązują, przesuwać z miesiąca na miesiąc naszych zobowiązań. I sądzę, że tak jak po Kosowie tak teraz Unia gotowa jest otworzyć się szerzej na przyjęcie krajów, do których zalicza się Polska, krajów tej pierwszej grupy. Paradoksalnie następuje to w momencie, kiedy Partia Wolności Haidera przypomniała unijnym politykom o tym, jakie rozumienie wolności połączyło obecną „piętnastkę”. Toteż wszyscy, którzy mówią o obronie interesu narodowego, powinni zastanowić się nad tym, ile kosztuje nas politycznie, ekonomicznie i społecznie niezdecydowanie. Jestem zdania, że rząd więcej i lepiej wynegocjuje dla Polski, jeśli sprawnie i szybko zharmonizuje prawo, które nie budzi kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#CzesławBielecki">Wchodząc do Unii Europejskiej, wchodzimy do gospodarki niewątpliwie przeregulowanej, gdy tymczasem u siebie nie tak dawno zalegalizowaliśmy dopiero kapitalizm - z własnością, z rynkiem. Ale na tę nadregulację prawną nie ma rady, to jest cena wejścia do klubu. Chodzi o to, abyśmy oddzielili to, co oczywiste - a trudne organizacyjnie i objętościowo zatrważające, zważywszy wielkość acquis communautaire - od tego, co wymaga namysłu, co wymaga osiągnięcia w Izbie kompromisu. Jak to zrobić? W poprzedniej debacie parlamentarnej na temat integracji europejskiej zaproponowałem przyjęcie Agendy 2003. Rozumiem ją w sposób prosty, sprawa ta jest znana rządowi. Jeżeli w roku 2003 mamy wejść do Unii Europejskiej, to trzeba odliczyć cały rok 2002 na proces ratyfikacyjny wśród członków Unii, a zatem pozostają nam zaledwie dwa lata. Te dwa lata to 24 miesiące. Obecnie mamy 29 obszarów negocjacyjnych plus te dwa, które można w tej chwili pominąć. Oznacza to, że — uwzględniając wakacje parlamentarne — z Sejmu powinien wychodzić kompletny pakiet ustaw po wszystkich 7. czy 8. fazach, później z podpisem prezydenta, co 3 tygodnie, gdybyśmy wyobrazili sobie ten proces jako proces systematyczny, to przynajmniej co 3 tygodnie rząd powinien proponować nam pakiet ustaw zawierający wszystkie kwestie niekontrowersyjne, szczególnie z obszarów, w których negocjacje już zostały zamknięte. To krótkie obliczenie pokazuje, że każdy inny sposób, który polega na rozproszeniu materiału, nad którym Sejm ma obradować, niesłychanie utrudnia nam nie tylko dyskusję merytoryczną, nie tylko zestawianie poszczególnych aktów ustawodawczych między sobą, ale także wypracowywanie kompromisu, który jest tutaj niezbędny. Chcę podkreślić, mówiąc o Agendzie 2003, że to jest sytuacja, którą organizacyjnie trzeba opanować w sposób sądzę inny od proponowanego nam w tej chwili. Nie możemy bowiem doliczyć się — przy obecnym sposobie funkcjonowania Sejmu i przy obecnym sposobie dostarczania nam tych ustaw przez rząd — już nie miesięcy, ale nawet lat. A rzecz zrobiona w 95% jest, przypomnę, w 100% niezrobiona, albowiem mamy ten proces legislacyjny przeprowadzić do końca. I tak właśnie rozumiem jakościowy przełom w pracy i postawach, o których mówił pan przewodniczący Tadeusz Mazowiecki.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#CzesławBielecki">Myślę, że uchwała jest w tej sprawie wyjątkowo ekumeniczna i - nie łudźmy się - podstawową pracę musi wykonać rząd. Kompromis między ugrupowaniami politycznymi w Izbie jest niezbędny nie dlatego, że koalicja nie ma tu większości, ale dlatego że wejście do Unii Europejskiej nie powinno być takim przetargiem politycznym jak na przykład ustawa podatkowa. Nie będzie bowiem dobrym sygnałem, jeśli wobec całego polskiego społeczeństwa przeforsujemy wejście do Unii i harmonizację prawa jednym czy kilkoma głosami. A zatem jeżeli mamy w parlamencie wypracować kompromis, to ceną za ten kompromis, która nie wydaje mi się wygórowana, jest żądanie perfekcyjnej organizacji po stronie rządu. Nie można bowiem ogłosić subskrypcji na 29-tomową encyklopedię europejską, jeśli nie mamy pewności, że wszystkie tomy będą potem stały na półce. A zatem apeluję o to, aby zdjąć z porządków wielu naszych debat w komisjach dylematy polityczne, ponieważ w dziewięćdziesięciu paru procentach są to dylematy organizacyjne. Z całą pewnością należy przyjąć zasadę pakietowania i zasadę wypracowania kompromisu, którego osiągnięcie powinno zakończyć się w parlamencie po prostu paktem podpisanym przez główne stronnictwa polityczne, co umożliwi zgodne przeprowadzenie procesu harmonizacji prawa w Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Iwińskiego z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan premier powiedział na początku, że ma nadzieję, iż te kolejne debaty w sprawach integracji europejskiej będą wyznaczały tok naszego myślenia i działania w najbliższych latach. Ja się z tym zgadzam, bo lepiej jest dyskutować o takich kwestiach, jak tworzenie nowych miejsc pracy, jak wizja Polski, jej przyszłości cywilizacyjnej, nawet jak kwestie podatkowe, wokół których są toczone poważne spory, aniżeli spierać się o zakaz pornografii, o dekomunizację czy o kuriozalny projekt ustawy w sprawie abolicji. I to jest poza dyskusją. Ale jeżeli czuję się rozczarowany - powiem to otwarcie - dzisiejszymi wystąpieniami przedstawicieli rządu na początku debaty, to dlatego, że nie zawierały one w sobie niezbędnej dozy myślenia alternatywnego, wariantowego, prezentowania właściwej symbiozy czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Brakowało im także precyzji, bo trzeba wymagać precyzji od profesora nauk ścisłych, który jest premierem. A profesor nauk ścisłych, który jest premierem, mówi, że zgodnie z harmonogramem do końca stycznia miało wpłynąć kilkanaście projektów ustaw i niemal wszystkie wpłynęły do dzisiaj, ale zapomina dodać, że żaden z nich nie wpłynął do końca stycznia. A więc jest tak, jak mówił pan poseł Bielecki: 95% pracy wykonanej, to znaczy żadna nie została wykonana.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#TadeuszIwiński">Stanisław Staszic bardzo trafnie akcentował przed laty, że nad wszystkie pożytki i szczęśliwości naród, który chce być wolnym, przenosić powinien wewnętrzną zgodę. Ale ta zgoda nie może oznaczać zamykania oczu na niedostatki i na niewyciąganie wniosków z tego, o czym mówiliśmy wcześniej. Bo jeżeli we wrześniu ubiegłego roku mówiliśmy, że nie ma sekretarza Urzędu Komisji Integracji Europejskiej — i nadal go nie ma; jeżeli mówiliśmy, że brakuje właściwej polityki edukacyjnej i informacyjnej — i nadal jej nie ma; jeżeli są zapóźnienia w dostosowaniu polskiego prawa, to ja doceniam wysiłek pana ministra Kułakowskiego i wzmożone tempo działań legislacyjnych, ale to jest jeszcze daleka droga do Tipperary, jak powiedzieliby Brytyjczycy.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#TadeuszIwiński">Dla nas wejście do Unii - i tu SLD jest stuprocentowo zgodny z dominującym trzonem sił politycznych koalicji rządzącej - jest wielką szansą. Jak powiedziano niedawno, chodzi nie tylko o Unię, która byłaby zdobyczą wyobraźni, ale dzisiaj chodzi o Unię, która byłaby zdobyczą praktyki. 27 państw, ludność - 870 mln, dwa razy więcej niż w Stanach Zjednoczonych, cztery razy więcej niż w Japonii, ze wspólnym działaniem, wspólnym prawem. Jeżeli za ćwierć wieku w Europie co czwarty obywatel będzie emerytem, to tylko mądre europejskie połączenie wizji, jak rozwijać gospodarkę i jak prowadzić politykę społeczną, może doprowadzić do należytego rozwoju całej populacji kontynentu.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#TadeuszIwiński">Jeżeli Portugalia, która weszła do Unii kilkanaście lat temu, miała wówczas produkt narodowy brutto na poziomie 53% średniego produktu Unii, a dzisiaj ma o 20% więcej, to jest to dowód, że tak może stać się i z Polską, ale o tym trzeba przekonać każdego Polaka w Olsztynie i Szczecinie, w Elblągu i Wrocławiu. Bo najgorszym, co mogłoby nam się zdarzyć, jest to, że będziemy mieli dobre negocjacje, ale przeciętny Polak nie będzie przekonany, że wejście Polski do Unii Europejskiej pomoże mu znaleźć nowe miejsca pracy, pomoże mu w skorzystaniu z inwestycji społecznych i że rozwiąże jego dylematy. Czyli najgorsze, co by się mogło stać, to przegrane referendum.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#TadeuszIwiński">Trzeba też, myślę, doceniając wysiłki z ostatnich miesięcy, powiedzieć, że niektóre stanowiska moim zdaniem byłyby stanowiskami nierealistycznymi. Propozycja 18 lat okresu przejściowego na obrót nieruchomościami rolnymi i leśnymi jest może dobra do sprzedania wewnętrznie, ale ona jest nie do przyjęcia w sposób absolutny przez tamtą stronę. Poza tym, gdy wczoraj 6 innych krajów przystąpiło do negocjacji w sprawie wstąpienia do Unii Europejskiej, to wzmaga się konkurencja. Wiele innych krajów, które nie mają takiej dramatycznej sytuacji, jak w rolnictwie, nie występuje z tego typu propozycjami. Co więcej, to stwarza możliwość stosowania wobec Polski argumentacji o zablokowaniu możliwości przepływu siły roboczej. Co jest dzisiaj najbardziej atrakcyjne w Unii dla Polaków, dla młodego pokolenia. To jest to, że oni będą mogli jeździć i pracować według tych stawek, jakie zarabiają Francuzi, Holendrzy, Niemcy i Austriacy. A przecież przepływ w obie strony siły roboczej istnieje. Kto dziś pamięta, że obecnie pracuje 80 tys. Niemców w Polsce. W krajach Unii jest 800 tys. emigrantów z Europy Środkowowschodniej, ale po wejściu do tej organizacji nie nastąpi jakiś potop, zalew. Szacuje się, że to może być niecałe 2,5 mln osób. Przedstawiając więc nierealne propozycje z naszej strony, umożliwiamy niestety posługiwanie się w perspektywie z tamtej, unijnej strony równie nierealistycznymi sugestiami.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#TadeuszIwiński">Uważam też, że niedostatecznie rząd wykorzystuje doświadczenia krajów z dwóch ostatnich transz. Po pierwsze, Hiszpanii i Portugalii, ponieważ one także z systemów niedemokratycznych i ze względnego zacofania wchodziły do Unii, po drugie, Austrii, Finlandii i Szwecji. Chodzi mi o politykę informacyjną, edukacyjną, wykorzystywanie kościołów w mądrej akcji propagowania tej wizji. Doceniam stanowisko prymasa Glempa w tej mierze i Kościół dużo zrobił, choć trzeba pamiętać, że nie wszyscy w Episkopacie, nie wszyscy wśród księży idą tym właściwym tropem. Rząd powinien więc wykorzystywać te doświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#TadeuszIwiński">Jest taka piękna maksyma, że nikt nie jest taki mądry, jak sam o sobie myśli, ani tak głupi, jak myślą o nim inni. Otóż rząd zapomina o pierwszej części tej maksymy. Za chwilę, na koniec będę mówił o pewnych dylematach współpracy z opozycją, to jest istotne. Dalej, czy rząd jest przygotowany do skonsumowania dużej pomocy z funduszy strukturalnych, jeżeli mieliśmy kłopoty ze skonsumowaniem małej, skromnej pomocy w ramach PHARE czy SAPARD. Długofalowo Polska będzie otrzymywała 9 mld euro w roku, 220 euro na mieszkańca. W 2003 r. 2,4 mld itd. Czy jesteśmy do tego przygotowani? Hiszpania weszła do Unii Europejskiej i przez kilka lat była wyłączona z możliwości korzystania z funduszy strukturalnych, bo nie była przygotowana. Mam więc wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#TadeuszIwiński">I ostatnia kwestia. Uważam, że parlament był w niedostatecznym stopniu wykorzystywany przez stronę rządową. Nie chodzi tu o casus Słowenii, o którym mówił - bo on jest dość ekstremalny w pozytywnym sensie - pan poseł Jagieliński. Chodzi o to, żeby pamiętać, że nie wystarczy dobrze negocjować z Unią, z Brukselą. 15 parlamentów Unii Europejskiej będzie podejmowało proces ratyfikacji. Kto w tych parlamentach w większości ma przewagę? Socjaliści i socjaldemokraci. Po raz pierwszy po II wojnie światowej, po raz pierwszy w historii Unii mamy do czynienia z sytuacją, że w 4 największych krajach: w Wielkiej Brytanii, w Niemczech, we Francji i we Włoszech rządzi lewica. I za miesiąc może rządzić w piątym, największym - w Hiszpanii. Jeżeli nie będzie się rozmawiało z SLD, który ma dobre kontakty z parlamentarzystami, z rządem, to mogą być kłopoty z ratyfikacją.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#TadeuszIwiński">Cenimy ten zwrot rządu do parlamentu, do opozycji i zgadzamy się z tym, co rząd mówi, że nie ma sprzeczności pomiędzy reformami wewnętrznymi Unii a rozszerzaniem Unii. Ale trzeba drugą stronę do tego przekonać. Czy ktoś zwracał się do opozycji, żeby pomogła w przekonaniu tamtej strony? Nie. Lepiej, panowie, późno niż wcale, więc to cenimy. My nie siedzimy na żarzących się węglach. Goethe mówił, że wolałby raczej powiesić się niż stale być w opozycji. Są formacje, które pozostają w opozycji wiele lat, ale bez współpracy z opozycją nie da się załatwić wielu podstawowych spraw.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#TadeuszIwiński">My jesteśmy gotowi do tej współpracy, ale pod paroma warunkami. Po pierwsze, że będą konsultacje, należyte, że będzie osiągany kompromis, że będą dobrze przygotowane projekty ustawodawcze, że będzie się w większym stopniu niż do tej pory wykorzystywało organizacje pozarządowe i struktury społeczne.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#TadeuszIwiński">Dobrze, że powstała Rada do Spraw Integracji Europejskiej, ale 2 lata jej nie było. I kto za to odpowiada, że nie było jej 2 lata? Koalicja AWS i Unii Wolności, bo powołano ją za premiera Cimoszewicza.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#TadeuszIwiński">Panie marszałku, kończę tym: To jest ostatni dzwonek na współpracę rządu i opozycji. I chciałbym, żeby ten dzwonek został właściwie odebrany. My jesteśmy gotowi do współpracy. Rzeczywiście, lepiej późno niż wcale. Dobrze byłoby, żeby rząd o tym starym powiedzeniu pamiętał. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chrzanowskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego wchodzącego w skład Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#ZbigniewChrzanowski">Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe opowiada się za integracją z Unią Europejską. Uważamy, że jest to cel strategiczny państwa polskiego. Uważamy, że jest to szansa na awans cywilizacyjny naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#ZbigniewChrzanowski">Zawsze twierdziliśmy, że aby integracja ze Wspólnotą Europejską przyniosła pożądane efekty, musimy wynegocjować warunki przystąpienia korzystne dla polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe odpowiada w rządzie premiera Buzka za sferę rolnictwa. Jednocześnie rolnictwo to najpoważniejszy obszar naszej integracji.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#ZbigniewChrzanowski">Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej została przyjęta już w traktacie rzymskim w 1957 r. Przypomnę, że był to traktat, w którym ratyfikowano początek Wspólnoty Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#ZbigniewChrzanowski">Wspólna Polityka Rolna pochłania dziś połowę budżetu Unii. Polityka ta zachowała rodzinny model gospodarstwa rolnego. Pomimo wielu zmian na przestrzeni lat rolnicy w Unii Europejskiej nadal mają gwarancje uzyskiwania dochodów z produkcji rolniczej. Nie muszę nikogo przekonywać, jak ważne jest dla polskich rolników, żeby zostali objęci mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko negocjacyjne Polski w obszarze rolnictwa, złożone w Brukseli, zakłada trzy podstawowe punkty.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#ZbigniewChrzanowski">Po pierwsze, gotowość Polski do przystąpienia do struktur Unii z dniem 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#ZbigniewChrzanowski">Po drugie, chcemy, aby polscy producenci rolni zostali objęci Wspólną Polityką Rolną z dniem akcesji.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#ZbigniewChrzanowski">Po trzecie, limity produkcji, które chcemy wynegocjować, mają odpowiadać warunkom przyrodniczym Polski, a także gwarantować odpowiednie dochody producentom rolnym.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#ZbigniewChrzanowski">Co to oznacza? Oznacza to, że polscy rolnicy będą mogli korzystać z praw, jakie daje im Wspólna Polityka Rolna, tuż po przystąpieniu do Unii, bez żadnych okresów przejściowych. Oznacza to także, że producenci rolni będą otrzymywać dopłaty kompensacyjne. Wielkość produkcji surowców, która podlega limitom produkcyjnym, ma być znacznie wyższa niż obecnie.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#ZbigniewChrzanowski">W tym kontekście chciałbym podać przykład produkcji mleka. Polscy producenci mleka dostarczyli do mleczarni w zeszłym roku około 6 mln ton tego surowca. Stanowisko negocjacyjne zakłada, że w 2003 r. produkcja mleka będzie na poziomie 11 mln ton. Podobnie dzieje się z innymi surowcami.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#ZbigniewChrzanowski">Należy podkreślić, że wszystkie kwoty produkcyjne były konsultowane ze środowiskami rolniczymi i przez nie akceptowane.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#ZbigniewChrzanowski">Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe uważa, że jest to dobrze opracowane stanowisko negocjacyjne. Są już pierwsze pozytywne efekty tego stanowiska. Komisarz Fischler niedawno, dwa tygodnie temu, w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” powiedział, że nie wyklucza możliwości objęcia polskich rolników po przystąpieniu do Unii Europejskiej dopłatami bezpośrednimi.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ministerstwo rolnictwa, przygotowując stanowisko negocjacyjne, określiło także koszty dostosowania polskiego rolnictwa do wymagań Wspólnej Polityki Rolnej. Są to koszty modernizacji gospodarstw rolnych, zakładów przetwórczych, a także budowy instytucji, które będą mogły realizować Wspólną Politykę Rolną i obsługiwać fundusze strukturalne na obszarach wiejskich. Koszty te to około 25 mld zł. Składają się na nie fundusze z budżetu państwa i środki przedakcesyjne. Pewne koszty poniosą także przemysł przetwórczy i sami rolnicy, a także konsumenci.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#ZbigniewChrzanowski">Wysoka Izbo! W ostatnim 10-leciu mieliśmy bardzo dużo różnych strategii i programów dla rolnictwa. We wszystkich brakowało konkretów. Nie znaliśmy kosztów realizacji tych projektów i źródeł ich finansowania. Stanowisko negocjacyjne Polski w obszarze rolnictwa to pierwszy tego typu dokument, który można przyjąć jako strategię unowocześnienia polskiego rolnictwa w najbliższych latach. Dokument ten pokazuje konkretne rozwiązania, koszty z tym związane i źródła ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele środowisk politycznych kontestuje przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Często głoszą one demagogiczne hasła o likwidacji gospodarstw wiejskich, o utracie suwerenności przez Polskę etc. Te same partie polityczne przed zapoznaniem się ze stanowiskiem negocjacyjnym w obszarze rolnictwa zgłaszały postulaty, aby w tym stanowisku Polska nie ubiegała się o jakiekolwiek okresy przejściowe. Co się stało, kiedy stanowisko zostało odtajnione, kiedy okazało się, że postulaty tych środowisk zostały uwzględnione? Dziś te partie polityczne kwestionują realność zawartych tam postanowień. Swoje poglądy uzasadniają tym, że oto Unia Europejska nie zgodzi się na tego typu warunki, ponieważ nie zapisała tego w budżecie. Podkreślają też, że rolnicy nie będą chcieli modernizować swoich gospodarstw, przy czym nie podają żadnych alternatywnych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#ZbigniewChrzanowski">Szanowni Państwo! Prawo Unii Europejskiej gwarantuje wszystkim rolnikom, którzy spełniają odpowiednie warunki, dopłaty bezpośrednie. Nie ma powodu, aby w wypadku polskich producentów było inaczej. W budżecie Unii Europejskiej na lata 2000–2006 nie można było zapisać pieniędzy na realizację Wspólnej Polityki Rolnej w krajach kandydujących - byłoby to zakończenie trwających negocjacji. To, czy polscy rolnicy będą w stanie wygenerować środki na modernizację swoich gospodarstw, wydaje się pytaniem retorycznym. Rolnicy na wielu spotkaniach ciągle pytają o SAPARD, o ustawę o grupach producentów rolnych. Oni doskonale wiedzą, że muszą zainwestować w swoje gospodarstwa, aby je dobrze przygotować do konkurencji w ramach jednolitego rynku.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#ZbigniewChrzanowski">Jestem przekonany, że rolnicy będą inwestować w swoje gospodarstwa rolne, pod pewnym warunkiem - że będzie prowadzona odpowiednia polityka ochrony ich dochodów czy to poprzez ochronę granic, czy odpowiednią interwencję na rynku rolnym. Ta koalicja objęła polskie rolnictwo w opłakanym stanie, rynek rolny nie był stabilny. Dziś, po dwóch latach rządzenia, mamy pierwsze objawy poprawy sytuacji. Rynek mleka jest ustabilizowany, rynek zboża stabilizuje się. Stabilny rynek zboża to stabilny rynek mięsny. Poprawa sytuacji była możliwa dzięki odpowiedniej interwencji na rynku zboża w zeszłym roku. Okazało się, że ochrona granic też może być skuteczna. Taka polityka gwarantuje poprawę sytuacji na wsi, a co za tym idzie, da szanse rolnikom, którzy chcą modernizować swoje gospodarstwa rolne. Należy przy tym podkreślić, że już dzisiaj wiele gospodarstw rolnych mogłoby spokojnie konkurować w ramach jednolitego rynku. Uważamy, że statystyka, która kwalifikuje często działki 1-hektarowe jako gospodarstwa rolne, nie odzwierciedla prawdy.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, czy polskie rolnictwo będzie przygotowane do Wspólnej Polityki Rolnej, niestety nie zależy tylko od samych rolników. Zależy także od zbudowania wielu instytucji. Powstała agencja płatnicza, trwają intensywne prace nad zintegrowanym systemem informacji i kontroli gospodarstw wiejskich IACS. Aby to wszystko uruchomić, potrzebne są nie tylko pieniądze, potrzebne są także akty prawne. Wiem, że w niedługim czasie spłynie dużo ustaw z zakresu polityki rolnej. Tymczasem ustawa o grupach producentów rolnych jest w Sejmie już od około roku. Ustawa ta jest bardzo oczekiwana przez polskich rolników, jest ona także bardzo ważna w kontekście naszej integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-73.20" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy usprawnić pracę legislacyjną rządu, ale także Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przede wszystkim Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Polscy rolnicy nie będą obawiać się wyzwań, jakie niesie Unia Europejska, pod warunkiem że będą uzbrojeni w odpowiednie instrumenty. Zaniedbania poprzedniej koalicji doprowadziły do tego, że brakuje nam dzisiaj wielu ustaw, dzięki którym rolnicy mogliby lepiej korzystać z pomocy państwa. Brakuje nam też ustaw, które pozwalałyby eksportować polskie produkty rolne nie tylko na rynek wschodni, ale także na rynek Unii Europejskiej. System interwencji na rynku rolnym działa tak, że beneficjentem często nie jest rolnik, a pośrednik. Te zaległości trzeba nadrobić w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-73.21" who="#ZbigniewChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe uważa, że stanowisko negocjacyjne Polski w obszarze rolnictwa jest właściwe z punktu widzenia interesów polskiego rolnika. Zdajemy sobie sprawę, że jest to stanowisko wyjściowe, że w negocjacjach trzeba będzie dążyć do kompromisów; być może nie wszystko uda się osiągnąć. Ważne jest, aby polscy rolnicy po przystąpieniu do Unii Europejskiej byli traktowani tak samo jak pozostali w ramach piętnastki. Polscy rolnicy przetrwali najcięższe lata komunizmu w Polsce, obronili swoją własność i godność. Byłby to paradoks historii, gdyby mieli być traktowani jak rolnicy drugiej kategorii w zjednoczonej Europie.</u>
          <u xml:id="u-73.22" who="#ZbigniewChrzanowski">Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe uważa, że gdyby w negocjacjach nie udało się wywalczyć dla rolników polskich warunków takich samych jak te, które mają rolnicy Unii Europejskiej, to należałoby się zastanowić nad opóźnieniem terminu uzyskania członkostwa Polski we Wspólnocie Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-73.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Longina Pastusiaka z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wyniku ambitnych zmian, jakie zaczęły się w Polsce i objęły ogromny obszar od Gdańska nad Bałtykiem po Władywostok nad Pacyfikiem, dziś możemy powiedzieć, że mamy rzeczywiście nową Europę, ale niestety ciągle nie mamy ładu europejskiego. Ten ład właściwie dopiero zaczyna się kształtować, krystalizować. Kształtuje się w drodze ewolucji, a jego podstawą jest i rozszerzający się Sojusz Północnoatlantycki, i rozszerzająca się Unia Europejska. Nie zanosi się niestety na to, żeby Sojusz Północnoatlantycki w najbliższych latach powiększył się o nowych członków; wszystko natomiast wskazuje, że tak się stanie z Unią Europejską i dwadzieścia kilka państw członkowskich stworzy wraz z NATO fundament nowego ładu europejskiego. Perspektywa ta jest tym bardziej realna, że ostatnio w szybkim tempie krystalizuje się wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Rada Europejska w traktacie amsterdamskim otrzymała zadanie wytyczenia wspólnej strategii zasad oraz głównych kierunków wspólnej polityki i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#LonginPastusiak">W wyniku decyzji Rady Europejskiej na ostatnim szczycie w Helsinkach w grudniu ub. r. Unia Europejska z ugrupowania ekonomiczno-politycznego stanie się także ugrupowaniem mającym filar militarny. Powstaną bowiem nowe struktury w Unii Europejskiej, takie jak: Komitet Polityki i Bezpieczeństwa, Komitet Wojskowy, a także Sztab Wojskowy. Utworzone zostaną siły pokojowe, a Unia Zachodnioeuropejska prawdopodobnie w końcu bieżącego roku zostanie wchłonięta przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#LonginPastusiak">Wszystko to dotyczy także naszych interesów i wymaga nowego spojrzenia na nasze stanowisko w kwestii wspólnej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony. Jeśli bowiem z końcem bieżącego roku Unia Europejska przejmie kompetencje Unii Zachodnioeuropejskiej, Polska jako członek stowarzyszony UZE, nie będąc jeszcze członkiem Unii Europejskiej, a będąc członkiem NATO, może stracić wszystkie uprawnienia, z których korzystamy dotychczas w Unii Zachodnioeuropejskiej. Przypomnę, że jako członek stowarzyszony UZE bierzemy udział we wszystkich decyzjach tej organizacji dotyczących bezpieczeństwa europejskiego. W podobnej sytuacji znajduje się zresztą jeszcze 5 innych państw: Norwegia, Turcja, Islandia, a także Węgry i Czechy. Dlatego już dziś w naszych rozmowach z Unią Europejską powinniśmy zdecydowanie upominać się o to, aby wszelkie rozmowy w sprawie europejskiej polityki obronnej i bezpieczeństwa odbywały się w formule 15 plus 6, a więc 15 państw członkowskich Unii Europejskiej i 6 wspomnianych przeze mnie państw członków stowarzyszonych UZE.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#LonginPastusiak">W naszym interesie jest to, by proces kształtowania europejskiej polityki obronnej i bezpieczeństwa był przejrzysty i aby obejmował wszystkie państwa członkowskie NATO i Unii Europejskiej. Polska, jeżeli ma brać udział w przyszłych operacjach pokojowych czy humanitarnych, musi mieć wpływ na proces decyzyjny w tej sprawie. Innymi słowy, powinniśmy zabiegać o to, aby być integralną częścią nowych struktur obrony i bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Nie możemy być traktowani jedynie jako partnerzy, których udział w europejskiej polityce obronnej i bezpieczeństwa jest dowolny i w każdym przypadku uzależniony od łaskawej decyzji państw członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Strona polska w negocjacjach z Unią Europejską nie występuje o żadne okresy i rozwiązania przejściowe w obszarze zatytułowanym „Stosunki zewnętrzne”. Ale właściwe przygotowanie się do funkcjonowania w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii wymaga od nas realizacji wielu zadań będących w gestii wielu resortów i to nie tylko Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Obrony Narodowej, ale także Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów, a także Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Konieczne będą zmiany instytucjonalne we wspomnianych wyżej ministerstwach w postaci utworzenia nowych komórek i stanowisk. Również parlament będzie musiał dokonać zmian legislacyjnych, m.in. w sprawie procedury stosowania sankcji gospodarczych i embarga na dostawy broni. Przed prezydentem Rzeczypospolitej i rządem staje zadanie renegocjacji albo też wręcz wypowiedzenia umów międzynarodowych, zwłaszcza tych sprzed 1989 r., stojących w sprzeczności ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kiedy mówimy o skuteczności naszych zabiegów o członkostwo w Unii Europejskiej, najczęściej myślimy o negocjacjach toczących się w Brukseli. Ja natomiast należę do tych polityków, którzy uważają, że skuteczność polityki zaczyna się we własnym domu, wewnątrz kraju, a z tym, niestety, nie jest dobrze. I nie chodzi mi tylko o widoczne słabości koordynacji międzyresortowej w formułowaniu naszej polityki wobec Unii Europejskiej, o której wielokrotnie już mówiono dziś z tej trybuny, lecz o dwie inne fundamentalne słabości, o których również wspominamy.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#LonginPastusiak">Po pierwsze, rząd w niewystarczającym stopniu zaangażował parlament w kształtowanie polskiego stanowiska negocjacyjnego i niedostatecznie informuje struktury parlamentarne o problemach pojawiających się w trakcie negocjacji. W rezultacie tego niedostatecznie wykorzystujemy płaszczyznę stosunków międzyparlamentarnych jako instrument oddziaływania na kraje członkowskie Unii Europejskiej, a w końcu to właśnie parlamenty tych 15 państw będą ratyfikowały traktat o naszym członkostwie w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#LonginPastusiak">Po drugie, kształtując politykę integracyjną, rząd ignoruje opozycję i nie konsultuje z nią stanowiska w sprawach będących przedmiotem negocjacji. Uważam takie postępowanie za duży błąd w sztuce, co osłabia naszą pozycję przetargową w Brukseli, a także nie ułatwia pozyskania społecznego poparcia Polaków na rzecz naszego członkostwa w Unii Europejskiej. W Polsce na szczęście istnieje consensus między głównymi siłami politycznymi, czego dowodem jest dzisiejsza debata dotycząca naszego marszu do Brukseli, ale consensus jest silny wówczas, kiedy opiera się na dialogu i konsultacjach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Folwarcznego z Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej poprzedzone zostanie ogólnokrajowym referendum. Aby przeprowadzić je pomyślnie, trzeba mieć silne poparcie społeczne dla procesu integracji. Doświadczenia innych krajów przeprowadzających referenda w sprawie przystąpienia do Unii pokazują jak łatwo jest podważyć zasadność akceptacji przystąpienia danego kraju do struktur europejskich. Poparcie dla Unii Europejskiej, występujące dziś w Polsce, opiera się niestety bardziej na mitach i myśleniu życzeniowym niż na konkretnej znajomości Unii Europejskiej. Należy więc poszukiwać najskuteczniejszych dróg dotarcia z informacją do społeczeństwa, szczególnie do osób niezdecydowanych.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AndrzejFolwarczny">Ponad pół roku temu Rada Ministrów przyjęła program informowania społeczeństwa. Obserwując dzisiaj jego oddziaływanie na opinię publiczną, można odnieść wrażenie, że program ten lub sposób jego wprowadzania co najmniej pozostawia wiele do życzenia. Przede wszystkim należy zastanowić się nad przyczynami poważnego spadku poparcia dla idei integracji, jaki wystąpił niedawno w naszym kraju. Nie chciałbym wyolbrzymiać tutaj tego zjawiska, wprawdzie bowiem poparcie to spadło, lecz nadal trzy razy więcej osób opowiada się za integracją, niż przeciwko niej. Nie można jednak nie doceniać pewnej tendencji zmian, która tutaj się pojawia. Bardzo ważne jest bowiem, żeby jak największa część polskiego społeczeństwa identyfikowała się z działaniami podejmowanymi w tej dziedzinie przez władze, w dziedzinie, która stanowi główny priorytet polskiej polityki zagranicznej. I wydaje się, że to porozumienie pomiędzy głównymi siłami politycznymi, które, jak się wydaje, udało się w tej dziedzinie osiągnąć, musi mieć przełożenie również na środowiska lokalne, na społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AndrzejFolwarczny">Pełna, rzetelna informacja jest najlepszą drogą do poszerzenia poparcia dla idei integracji w społeczeństwie. Należy więc przedstawiać szanse i korzyści wynikające z członkostwa, lecz również ewentualne koszty związane z integracją. Tymczasem, jak wynika z analizy przeprowadzonej na zlecenie Komisji Integracji Europejskiej, większość wiadomości przekazywanych przez publiczną telewizję przedstawia zagadnienia związane z integracją Polski z Unią Europejską w sposób negatywny i zniechęcający. Sądzę, że konieczne jest podjęcie przez rząd działań mających na celu budowanie lepszego obrazu negocjacji w mediach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#AndrzejFolwarczny">Inną, bardzo ważną sprawą jest promocja za granicą integracji Polski z Unią Europejską. Niepokojące jest niskie poparcie dla tej idei w społeczeństwach krajów takich jak Niemcy czy Austria. Wynika ono przede wszystkim z obaw przed masową emigracją zarobkową Polaków do krajów Unii. Bardzo często brak poparcia wiąże się także po prostu z brakiem znajomości współczesnej Polski, a także z ciągle jeszcze funkcjonującymi negatywnymi stereotypami na temat naszego kraju. Myślę, że promocja za granicą idei integracji Polski z Unią Europejską wymaga również znacznie większej aktywności ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#AndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że konieczne jest dopracowanie mechanizmu informowania społeczeństwa o procesie integracji, tak aby w referendum ratyfikacyjnym zdecydowana większość poparła przystąpienie Polski do Unii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Rynasiewicza z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Integracja Polski z krajami Unii Europejskiej jest wyzwaniem dla państwa polskiego, dla polskiej gospodarki, która musi się modernizować w interesie całego naszego społeczeństwa. Naszym obowiązkiem jest być odpowiedzialnym za Rzeczpospolitą, za właściwe określenie polskiej racji stanu i polskiego interesu narodowego. Mówienie o ochronie polskich interesów jest aktywną ochroną polskiego handlu, przemysłu czy rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#ZbigniewRynasiewicz">Nie ulega wątpliwości, że problem włączenia polskiego rolnictwa w system wspólnej polityki rolnej jest zadaniem bardzo trudnym, wymagającym determinacji w podejmowaniu decyzji, w połączeniu z troską o zabezpieczenie interesu polskiego rolnika. Przedstawiony dokument rządu mówiący o stanowisku negocjacyjnym Polski w obszarze „rolnictwo” opisuje stan polskiego rolnictwa na tle osiągnięć krajów Unii Europejskiej. Stanowisko negocjacyjne definiuje najważniejsze problemy stojące nie tylko przed mieszkańcami wsi, ale przed rządem, parlamentem, a sposób ich rozwiązania zaproponowany w materiale zdecyduje o przyszłości 38% polskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#ZbigniewRynasiewicz">Przedłożone stanowisko polskie zakłada, że możliwe jest znalezienie rozwiązań pozwalających na objęcie polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich pełnym instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej, w tym na udział polskich rolników w korzystaniu z instrumentów cenowych, dochodowych i strukturalnych. Nie jest żadną tajemnicą, że dotychczas nie wszyscy mieszkańcy Polski w równym stopniu uzyskali możliwości korzystania z szans, które daje gospodarka rynkowa. Dotyczy to w szczególności rolnictwa i obszarów wiejskich. Stanowisko negocjacyjne należy rozpatrywać łącznie z propozycją rządu, czyli „Paktem dla rolnictwa i obszarów wiejskich”. Te dokumenty wskazują na konieczność zmian w polskim rolnictwie przy założeniu uzyskiwania dobrych dochodów i poprawy standardu życia rodzin rolniczych i zachowaniu tego, co najcenniejsze - miejsca do życia, ojcowizny, miejsca, w którym wyraźnie określona kultura chrześcijańska sprzyja silnej wspólnocie mieszkańców, a także realistycznej więzi religii z naturą.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#ZbigniewRynasiewicz">Pan premier wyraźnie w dzisiejszym wystąpieniu powiedział, że największe wyzwanie dla Polski w całym procesie integracji dotyczy właśnie rolnictwa i ochrony środowiska. O tym, jak wiele musimy zrobić w tej dziedzinie, świadczą polskie przepisy w zakresie podatku od towarów i usług. Polskie przepisy nie przewidują systemu opodatkowania rolników. Sytuacja taka powoduje, że rolnicy nie mają prawa do odliczania podatku naliczonego, zawartego w cenach towarów i usług nabywanych w celu prowadzenia działalności rolniczej (np. gazu, energii elektrycznej, węgla, materiałów budowlanych, olejów opałowych i napędowych). Rząd zaproponował w stanowisku negocjacyjnym rozłożenie tego na etapy i wdrożenie podatku VAT w rolnictwie do końca 2002 r., zdając sobie sprawę z barier nie tylko ekonomicznych, ale i świadomościowych, trzeba jednak podjąć również takie wyzwanie, które w konsekwencji upodmiotowi polskiego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#ZbigniewRynasiewicz">Wiele podobnych problemów zdefiniowanych zostało w stanowisku negocjacyjnym z zachowaniem zasady pełnoprawności interesu polskiego rolnictwa. Trzeba podkreślić również kwestię zastrzeżenia złożonego przez polski rząd w sprawie ewentualnej uzasadnionej zmiany stanowiska negocjacyjnego ze względu między innymi na brak jasnego stanowiska Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do możliwości objęcia polskiego rolnictwa wszystkimi instrumentami Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#ZbigniewRynasiewicz">Ważny problem poruszony w stanowisku negocjacyjnym i jasno sprecyzowany w programie Akcji Wyborczej Solidarność i w programie rządu dotyczy zasad udzielania pomocy regionalnej i generalnie opracowania polityki regionalnej zgodnej z polską racją stanu. Bo to, że istnieje konieczność wprowadzenia takiej polityki wynikającej między innymi z oceny stanu gospodarczego poszczególnych województw, nie powinno budzić żadnych wątpliwości. Nie prowadzono dotychczas takiej polityki, z wyjątkiem nieznacznej pomocy udzielanej w gminach zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym i w specjalnych strefach ekonomicznych przedsiębiorcom. Ten rząd i ten parlament muszą nadrabiać zaległości w tym zakresie. Pozytywnie należy ocenić propozycję dopuszczenia stosowania okresu przejściowego do końca 2017 r. dla wszystkich tych, którzy podjęli działalność gospodarczą w specjalnych strefach. Propozycje ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, jak również ustawy o warunkach dopuszczalności i monitorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców stawiają na wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#ZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiany dokument zawierający stanowisko negocjacyjne jest obszernym, dokładnym i dobrym dokumentem, w którym ocenia się stan polskiej gospodarki i wskazuje na konieczność podjęcia prac w związku z przyjęciem współodpowiedzialności za bieg polityki europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#ZbigniewRynasiewicz">Myślę, że nasze tragiczne doświadczenia, wynikające ze skutków podziałów politycznych kontynentu, powinny skłaniać nas do przyjęcia kierunku działań polegających na wzmocnieniu stabilności gospodarczej i politycznej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Sylwię Pusz z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#SylwiaPusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy okazję po raz trzeci debatować nad informacją rządu o przebiegu negocjacji Polski z Unią Europejską. Wynika z tego niestety, że tylko raz do roku udaje się w Sejmie przeprowadzić tak istotną dla Polski debatę wzbudzającą zainteresowanie wszystkich Polaków. Ostatnia odbyła się we wrześniu ubiegłego roku i chcę właśnie do niej nawiązać, a w szczególności do wystąpienia pana premiera, który wówczas deklarował powołanie Narodowej Rady Integracji Europejskiej mającej być w założeniu instytucją szeroko rozumianego dialogu. Rada skupiać miała przedstawicieli opozycji, stowarzyszeń politycznych i obywatelskich, a także środowisk opiniotwórczych i naukowych. Miała być w końcu organem opiniotwórczym mającym za zadanie konsultowanie decyzji związanych z dochodzeniem Polski do członkostwa w Unii, wypracowującym społeczne porozumienie w sprawie narodowej strategii integracji. Niestety, tylko raz odbyło się spotkanie rady, a w jej składzie nie znaleźli się przedstawiciele środowisk, o których mówił pan premier w swoim wystąpieniu. Brak tutaj woli i determinacji, o której wspominał pan premier we wrześniu ubiegłego roku. Trudno też dopatrzyć się tu deklarowanej niejednokrotnie chęci dialogu i współpracy ze wszystkimi siłami politycznymi i społecznymi, których udział w tych procesie, jak zaznaczał pan premier, jest niezbędny.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#SylwiaPusz">Mówił pan premier także, że integracja europejska jest priorytetem polityki zagranicznej państwa, a zarazem wiąże się ze zobowiązaniem do przeprowadzenia niezbędnych wewnętrznych procesów dostosowawczych, między innymi polegających na przyswojeniu zbioru regulacji wspólnotowych, wprowadzeniu przemian strukturalnych i systemowych. Niewątpliwie jest to wielka i bardzo ważna praca i wymaga od nas zdolności do szybkiego, rychłego ujednolicenia naszego prawodawstwa z prawodawstwem Unii Europejskiej. Przed nami 180 aktów. 48 ma być przyjętych przez Sejm w bieżącym roku. Zgodnie z harmonogramem przedstawionym członkom Komisji Integracji Europejskiej 8 projektów ustaw z 48 zapowiedzianych przez rząd na 2000 r. miało wpłynąć do Sejmu jeszcze w styczniu. Niestety, tak się nie stało. Na posiedzeniu Sejmu w dniu 8 września ub. r., a także i dzisiaj, powiedział pan premier: Polska wkracza do Unii według własnego rytmu. Dlatego chciałabym zapytać - nie ma akurat pana premiera, ale mam nadzieję, że dotrze - panie premierze, jaki to jest rytm?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#SylwiaPusz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polacy, jak wykazują kolejne sondaże opinii publicznej, są bardziej sceptyczni wobec naszej integracji z Unią Europejską niż byli na początku. Tak to już jest: im dalej w las tym więcej drzew.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#SylwiaPusz">Wysoka Izbo! Jednym z najistotniejszych zadań dotyczących akcesji Polski do Unii Europejskiej jest informowanie społeczeństwa o kosztach, korzyściach i wyzwaniach integracji. Bez akceptacji społecznej to historyczne wydarzenie z pewnością nie będzie mogło być realizowane. Dlatego chciałabym wyrazić swój ogromny niepokój związany ze sposobem prowadzenia polityki informacyjnej społeczeństwa. Bez poprawy stanu tej polityki, bez rzeczywistego dialogu, mówienia ludziom pełnej prawdy o tym, czym jest Unia, jakie daje możliwości, jakie stawia przed nami wyzwania, ale także mówienia o trudnościach, zagrożeniach, kosztach i dylematach, na pewno nie uzyskamy pełnego poparcia dla procesu integracji. Może to spowodować, po pierwsze, niechęć Polaków do wszelkich proeuropejskich haseł, a po drugie, rozszerzanie wpływów przez środowiska, partie i polityków posługujących się populizmem i eurofobiami. Dlatego konieczne jest zwiększanie wysiłków w kierunku pozyskania dla idei integracji nie tylko klasy politycznej, ale i dziennikarzy, publicystów, a także nauczycieli, którzy zechcą popularyzować w swej pracy z młodzieżą ideę integracji, istotę Unii jako instytucji europejskiej, a także dorobek kulturowy i cywilizacyjny poszczególnych krajów członkowskich Unii. Dlaczego te piękne broszury, piękne informatory, które dzisiaj widziałam wyłożone w holu głównym, nie docierają do szkół spoza Warszawy? Dlaczego uczniowie szkół średnich w Poznaniu, w Śremie, w Kaliszu nie mogą otrzymywać odpowiedzi na nurtujące ich pytania? Tylko w ten sposób rząd może rozproszyć mgłę obaw, nieporozumień i uprzedzeń tak, by każdy lepiej mógł zrozumieć i wyzwania stojące przed nami, i szanse, jakie otwiera przed nami integracja z Unią Europejską. Tylko w ten sposób i tą drogą rząd może przyczynić się do zmiany smutnych danych dotyczących poparcia procesu integracji Polski z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#SylwiaPusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że bardzo istotne jest także i to, czy będziemy w stanie dowieść politycznych, ekonomicznych i społecznych racji Polski. Kraj, który chce skutecznie osiągnąć integrację z Unią Europejską, musi zintegrować się wewnętrznie. Niestety, wśród różnych prezentowanych w prasie zagranicznej opinii pojawia się i ta, że kłótnie polityczne wewnątrz kraju zdominują proces rozszerzania, a kalendarz, którego trzyma się Polska, przewidujący zakończenie negocjacji w roku 2000, referendum w 2001 r. i przystąpienie w 2003 r., uznawany jest za iluzoryczny. Trudno jest wykazać bezradność takich stwierdzeń, gdy po ponad 20 miesiącach od oficjalnego rozpoczęcia procesu przystąpienia do Unii ciągle znajdujemy się na etapie przyswajania acquis communautaire.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#SylwiaPusz">Mam nadzieję, iż mimo że początek tego roku nie jest wolny od obaw o perspektywy naszej integracji z Europą, rząd sprosta wyzwaniom i zadaniom, jakie sobie wyznaczył i nie skończy się tylko i wyłącznie na dobrych chęciach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Libickiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W polityce zawsze stajemy przed wyborami. Dzisiaj Polska także stoi przed wyborem, co do którego nie jest jeszcze powzięta ostateczna decyzja. Powzięta jest przez ogromną część ludzi zajmujących się polityką, ale nie jest jeszcze powzięta przez cały naród. Musimy sobie zdać sprawę, że wybory, wobec których stoimy, są wyborami trudnymi. Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, które jest częścią Akcji Wyborczej Solidarność, popiera nasze wejście w struktury europejskie, w tym do Unii Europejskiej, tak jak popierało wejście do innych struktur międzynarodowych. Jednak, proszę państwa, wybór jest wyborem. Ten wybór nie zawsze musi oznaczać, że mamy przed sobą dwie zupełnie pewne i bezpieczne możliwości. Tak z całą pewnością nie jest. Podejmujemy ten wybór - wybór za Zachodem po namyśle, po rozważeniu i po ocenieniu za i przeciw. I tutaj wśród wszystkich tych krytyków, niezwykle hałaśliwych krytyków, krytyków nowej lewicy, która właściwie zasiada z powodu pewnych nieporozumień, powiedziałbym, wyborczych po tej stronie. Po stronie tych krytyków nie pada odpowiedź o alternatywie, bo wybór to jest wybranie jednej możliwości i wybranie jej alternatywy. Natomiast tu trzeba sobie jasno powiedzieć, że alternatywą dla wyboru prozachodniego, wyboru wejścia do Unii Europejskiej, jest gospodarka w wydaniu Białorusi, a bezpieczeństwo w wydaniu Czeczenii.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MarcinLibicki">W dzisiejszym świecie i zresztą w żadnym świecie w historii nie można było się znaleźć poza obszarem porozumień międzynarodowych. Można było jeszcze kiedyś uprawiać gospodarkę, jak gdyby niezależnie od polityki, dzisiaj i to jest niemożliwe. Dzisiaj Polska nie ma żadnego, niestety, wyboru ani dla swojej gospodarki, ani dla swojego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MarcinLibicki">Czy to oznacza, że my nie widzimy zagrożeń, kiedy Polska znajdzie się w Unii Europejskiej? Oczywiście widzimy te zagrożenia. Ale uważamy, że suwerenność Polski będzie bardziej zabezpieczona, kiedy Polska będzie w Unii Europejskiej, niż kiedy znajdzie się na zewnątrz. Mrzonki o tym, że można pozostać neutralnym w polityce zagranicznej, mrzonki o tym, że można zbudować jakiś blok państw od Morza Bałtyckiego po Morze Czarne, niezależny od obszaru bezpieczeństwa i gospodarki zachodniej i bezpieczny i niezależny wobec Wschodu, jest zupełnym nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#MarcinLibicki">Warto też zwrócić uwagę, że te niebezpieczeństwa, o których nowa lewica tyle mówi, to są niebezpieczeństwa, które w gruncie rzeczy nie płyną z traktatu o przystąpieniu do Unii Europejskiej i ze stanu obecnych negocjacji, one płyną normalną drogą wpływów ideologicznych, płyną przede wszystkim przez media. Liberalizm w rozumieniu moralnym i filozoficznym, wobec którego jesteśmy krytyczni, tak samo, jako Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, przepływa ponad granicami, a jeżeli jest dla nas niebezpieczny, to wtedy, kiedy zamienia się w konkretne akty prawne, a w te akty prawne on się nie zamienia przez traktat z Unią Europejską, ale przez konwencje międzynarodowe. I dlatego nowa lewica powinna skupić swoją uwagę właśnie na zagrożeniu płynącym z konwencji, a nie na stanie obecnych negocjacji i traktacie przyszłym o wejściu do Unii Europejskiej. Tylko trzeba sobie zadać trochę fatygi i trzeba przeczytać stanowisko Polski, które wszyscy posłowie dostali, w obecnym stanie negocjacji. Gdyby ktoś sobie zadał tę fatygę i przeczytał to, i zwrócił uwagę na te akty, które od razu na pierwszy rzut oka mogą zawierać niebezpieczeństwo - o obrocie ziemią, o polityce społecznej, o edukacji i kształceniu młodzieży, o kulturze i polityce audiowizualnej - zobaczyłby, że stanowisko Polski w tej sprawie zabezpiecza naszą suwerenność i że stanowisko z kolei Unii Europejskiej w tych sprawach naszej suwerenności nie zagraża.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#MarcinLibicki">Ale zdajemy sobie sprawę, że przyszła ewolucja Unii Europejskiej może nam zagrażać niebezpieczeństwem, ponieważ może zmierzać w kierunku utworzenia rzeczywiście jednego monstrualnego państwa, które będzie zarządzane przez ludzi naszym wartościom wrogich, a z punktu widzenia naszej suwerenności będących wielkim zagrożeniem. Ale wobec tego możemy mieć pewne zabezpieczenia i o tych zabezpieczeniach myślimy. Te zabezpieczenia będą zarówno w dziedzinie pewnej konstrukcji Unii Europejskiej, tzn. w sprawie komisarzy, o czym tutaj była mowa, których będziemy się domagać. Będziemy się domagać, żeby Polska miała swojego komisarza. W tej chwili nikt nam nie zagraża, gdy nie będziemy go mieli.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#MarcinLibicki">Sprawa jednomyślności lub większości przy podejmowaniu istotnych decyzji - my jesteśmy za podejmowaniem jednomyślnych decyzji. To wszystko to jest przedmiot negocjacji, negocjacji, które mają usunąć potencjalne zagrożenia, ale nikt nam nigdy nie obiecał, że - w naszej polityce zagranicznej, czy nie tylko w polityce zagranicznej - od niebezpieczeństw nie będziemy wolni. Będziemy wolni, takiej bezpiecznej przystani nie mamy, ale nasz wybór jest po tej stronie, po której uważamy, że nasza suwerenność będzie lepiej zabezpieczona, niż byłaby zabezpieczona, gdybyśmy się znaleźli poza obszarem zbiorowego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#MarcinLibicki">My dla tych naszych celów, dla ich osiągnięcia znajdziemy sojuszników na Zachodzie. Ponieważ nie jest tak, że opinia zachodnia jest jednomyślna co do budowania jednolitego liberalnego państwa Europa, bo tak nie jest. I o tym nigdy nie chcą pamiętać właśnie ci, którzy tak głośno krytykują naszą decyzję. Wszystkie bowiem referenda, które się odbywały na Zachodzie, wskazywały, że opinia publiczna jest bardzo podzielona co do kształtu przyszłej Europy. I my wchodząc tam, wzmocnimy ten obóz, który jest za tym, żeby zbudować Unię Europejską jako - jak to się krótko mówi - Europę Ojczyzn, jako związek państw suwerennych, a nie jako jednego molocha. Dla zachowania naszej tożsamości są nam potrzebne: dobra szkoła z dobrą edukacją, silny Kościół i właściwe duszpasterstwo, silna rodzina i demografia, która dzisiaj jest w Polsce w stanie kryzysu. I ten kryzys demograficzny nie jest wynikiem traktatu stowarzyszeniowego z Unią Europejską, lecz jest wynikiem innych procesów.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#MarcinLibicki">Proszę Państwa! Jedno jest pewne. Dzisiaj zaproponowano 13 kolejnym państwom negocjacje na temat wstąpienia do Unii Europejskiej. Jeżeli to będzie 28 państw, to mogę sobie oczywiście wyobrazić, że to jest 28 państw złączonych wspólnym interesem gospodarczym i związanych wspólną polityką zagraniczną, wspólnym zapewnieniem bezpieczeństwa. Natomiast nie mam żadnych obaw co do tego, że powstanie jedno gigantyczne państwo wrogie nam i niechętne, które miałoby być zarządzane przez jeden rząd. Państwo, które rozciągałoby się od Irlandii do Anatolii i od Portugalii do Estonii. Tego niebezpieczeństwa nie ma.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#MarcinLibicki">Proszę Państwa! Nie mam żadnych wątpliwości co do tego, że być Europejczykiem, to znaczy być Polakiem, Niemcem czy Anglikiem. Uważam, że niebezpieczeństwa nam grożą, bo życia bezpiecznego nikt nam nie obiecał, ale możemy być w Unii Europejskiej, możemy być Europejczykami i pozostaniemy Polakami. To zależy tylko od nas.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Andrzeja Borowskiego z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze, Szefie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów! Mając na uwadze, iż jednym z dwóch dzisiaj rozpatrywanych dokumentów jest druk nr 1194 zawierający „Narodowy program przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej”, przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 4 maja 1999 r., a przekazany do Sejmu 17 czerwca 1999 r., chciałbym dokonać analizy pod kątem aktualności tego dokumentu w kontekście przekazanych nam w styczniu br., posłom Komisji Integracji Europejskiej, stanowisk negocjacyjnych w poszczególnych 29 obszarach, stanowisk przyjętych przez Radę Ministrów, a przekazanych Unii Europejskiej. Porównując treść tych dwóch obszernych dokumentów, szukałem odpowiedzi na to, czy stanowiska negocjacyjne RP przyjęte i przekazane stronie unijnej, zwłaszcza po przyjęciu przez Radę Ministrów „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej”, odzwierciedlają ujęte w nim postanowienia, czy też stanowią dokumenty odrębne. Wyniki tejże analizy porównawczej - tu poprzednikowi mówię dość obszernych dokumentów - wskazują, że szczególnie w 13 stanowiskach negocjacyjnych zaproponowane terminy i treść zobowiązań różnią się w wielu przypadkach istotnie od ujętych w poszczególnych priorytetach wyodrębnionych w „Narodowym programie przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej”. Należy zatem stwierdzić, że zapisy zawarte w poszczególnych priorytetach „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” konkretyzowały się często, ulegając zmianom w podejmowanych w kilka miesięcy później przez Radę Ministrów stanowiskach przekazanych stronie unijnej. Dlatego istotne wydaje się wysunięcie postulatu, aby „Narodowy program przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” z maja 1999 r. został uzupełniony i zaktualizowany po roku przez Radę Ministrów i mógł służyć, jak zresztą dotychczas, jako wsparcie merytoryczne m.in. dla posłów przy pracach ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Oto jeden z przykładów, z uwagi na czas, różnic. Wystarczy porównać treść i terminy etapowego dochodzenia do zgodności z wymaganiami Unii Europejskiej w obszarze: środowisko, zadań związanych z poprawą jakości wód, z punktem III priorytetu 3.6.1.2. „Narodowego programu przygotowania do członkostwa”. Służę wieloma innymi przykładami z dokonanej analizy.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Jako członek sejmowej Komisji Integracji Europejskiej apeluję do Urzędu Integracji Europejskiej i do pana ministra o przygotowanie aktualizacji narodowego programu na maj 2000 r., gdyż tego typu monitoring uważam za niezbędny dla posłów, którzy starają się zapoznać z projektami ustaw i wypowiedzieć się co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej, a nie tylko ogólnie mówić o problemach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Poznańskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KazimierzPoznański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym w swoim wystąpieniu zawrzeć uwagi dotyczące oceny wpływu przejmowania ustawodawstwa wspólnotowego na gospodarkę polską, a także obszar negocjacyjny dotyczący małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#KazimierzPoznański">Przeprowadzenie oceny wpływu pozwala na uzyskanie informacji o ogólnym bilansie kosztów i korzyści związanych z wprowadzeniem nowych aktów prawnych dla poszczególnych typów przedsiębiorstw, branż oraz całych sektorów gospodarki. Taka ocena pozwala określić ekonomiczną zasadność regulacji, a także wybór takiej drogi realizacji założonego w niej celu, który będzie maksymalizował korzyści, a przy tym minimalizował koszty dla podmiotów, których działalność podlega regulacji.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#KazimierzPoznański">Oceny, które są oczekiwane przez środowiska gospodarcze, powinny uwzględniać również skutki dla konsumentów i innych podmiotów życia gospodarczego. W najbliższych 3–4 latach, chcąc zostać pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej, Polska będzie musiała przyjąć setki aktów prawnych, z których wiele w sposób zasadniczy zmieni warunki działania polskich przedsiębiorstw. W tym procesie procedura oceny wpływu przejmowania nowego ustawodawstwa na polskie przedsiębiorstwa powinna odgrywać zasadniczą rolę w następujących kwestiach:</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#KazimierzPoznański">- po pierwsze, jako jedna z podstaw procesu decyzyjnego w procesie negocjacyjnym;</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#KazimierzPoznański">- po drugie, jako jedna z przesłanek w określeniu tempa i przedmiotu harmonizacji prawa w okresie przedakcesyjnym, a więc wybranie optymalnego z punktu widzenia polskich przedsiębiorstw harmonogramu wdrażania prawa wspólnotowego do krajowego porządku prawnego;</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#KazimierzPoznański">- po trzecie, jako jeden z elementów w procesie legislacyjnym związanym z wdrożeniem dyrektyw unijnych; i znów procedura oceny wpływu powinna umożliwić przyjęcie optymalnej, z punktu widzenia interesów przedsiębiorców i innych zainteresowanych podmiotów gospodarki, ścieżki realizacji celu założonego w dyrektywie;</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#KazimierzPoznański">- i w końcu, po czwarte, procedura oceny wpływu powinna stanowić jedno z podstawowych narzędzi informowania przedsiębiorców o procesie integracji Polski z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#KazimierzPoznański">Przy zobowiązaniach podjętych przez Polskę w przedstawionych w Unii stanowiskach negocjacyjnych, zmieniających nieraz w sposób zasadniczy warunki gospodarowania przedsiębiorstw, przedsiębiorcy powinni być odpowiednio wcześnie uprzedzeni o zakresie mających nastąpić zmian. W szczególności dotyczy to małych i średnich przedsiębiorstw, dla których koszty pozyskania informacji czy przeprowadzenia samodzielnych analiz są nieraz niemożliwe do udźwignięcia.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#KazimierzPoznański">Jeśli chodzi o obszar negocjacyjny w zakresie małych i średnich przedsiębiorstw, to chcę przypomnieć, że rząd pana premiera Jerzego Buzka i Unia Europejska zwracają w dokumentacji szczególną uwagę naszych społeczeństw i ich reprezentantów, zarówno społecznych, politycznych, jak i gospodarczych, na rozwój i ochronę małych i średnich przedsiębiorstw, ponieważ to właśnie one odgrywają bardzo ważną rolę w gospodarce. Chcę tylko nadmienić, że w naszym kraju mamy już ponad 2,5 mln takich przedsiębiorstw. Stanowią one ponad 99% w skali całej gospodarki. Ponadto w tym sektorze jest zatrudnionych ponad 7 mln osób. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw ma ponad 45-procentowy udział w tworzeniu PKB. A więc jasny stąd wniosek, że sektor ten wywiera coraz istotniejszy wpływ na wzrost produktu krajowego brutto oraz na przyrost zatrudnienia w systemie krajowego rynku pracy. Małe i średnie firmy nie tylko przyczyniają się do harmonijnego rozwoju lokalnego i regionalnego, ale też, co więcej, coraz bardziej dynamicznie i elastycznie reagują na zmieniające się warunki rynkowe. Z tych to powodów w Unii Europejskiej sektor ten od wielu lat jest postrzegany jako główna siła promująca konkurencyjność przemysłu w krajach piętnastki, a także umożliwia on wzrost zdolności do rywalizowania w ramach gospodarki globalnej.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#KazimierzPoznański">Dążeniu Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, przy postępującej globalizacji gospodarki światowej i liberalizacji wymiany handlowej Polski z zagranicą, powinien towarzyszyć coraz wyraźniej zwiększany udział nakładów inwestycyjnych wraz ze wzrostem potencjału eksportowego sektora małych i średnich przedsiębiorstw. A to, jeszcze raz podkreślę, będzie możliwe dzięki stworzeniu przyjaznego systemu podatkowego oraz coraz większego dostępu do zewnętrznych źródeł zasilania finansowego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stefana Macnera z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, największa centrala związkowa w Polsce, popiera generalne kierunki polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej przyjęte po roku 1989.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#StefanMacner">Z problemami integracji z Unią Europejską mamy do czynienia niemal wszędzie. Formą integracji jest transformacja, jaką przechodzimy od 1989 r. Jest to stopniowe przystosowywanie naszego kraju do realiów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#StefanMacner">W dążeniu do integracji z Unią Europejską Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych upatruje nie tylko korzyści, ale dostrzega też związane z procesem integracji wielkie wyzwania i koszty społeczne. Posłowie, senatorowie i działacze OPZZ mają nadzieję, że inni partnerzy społeczni podejmą działania mające na celu obronę interesów ludzi pracy najemnej.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#StefanMacner">Zadaniem każdej centrali związkowej jest budowanie Europy socjalnej. Idea ta jest efektem prac wielu europejskich organizacji pozarządowych. Wśród nich do najstarszych i najsilniejszych należą związki zawodowe. Wiodącą rolę odgrywa tutaj Europejska Konfederacja Związków Zawodowych, o której członkostwo Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych ubiega się od grudnia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To związkom zawodowym w poważnym stopniu Europa i świat zawdzięczają rozbudowane ustawodawstwo socjalne. Tu warto dodać, że przed II wojną światową Polska należała do przodujących w tej dziedzinie. Obecnie mamy jeszcze wiele do nadrobienia. Konieczne jest przede wszystkim wypełnienie wymogów Europejskiej Karty Społecznej i zaleceń Międzynarodowej Organizacji Pracy. Łączą one rozwój gospodarczy z postępem społecznym, wydajność z równością, zmiany ze stabilnością. Innym problemem, który trzeba wziąć pod uwagę, jest stworzenie nowych miejsc pracy dla wkraczającego na rynek zatrudnienia młodego pokolenia. W Unii Europejskiej już dziś pojawiają się obawy przed 4 mln młodych Polaków szukających pracy w Berlinie, Wiedniu, Brukseli czy Paryżu. To dla nich trzeba dziś tworzyć nowe miejsca pracy. Konieczne też jest właściwe wykorzystanie funduszy strukturalnych, które oferuje nam Unia Europejska. Nie można - tak jak było przed rokiem - zmarnować żadnych środków. Tego młode pokolenie nam nie wybaczy.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tymczasem współrządząca Polską „Solidarność” nie tylko opowiada się za liberalną wizją Polski wicepremiera Balcerowicza, ale realizuje tę wizję. Polityka ta prowadzi m.in. do wzrostu bezrobocia i obniżenia poziomu życia społeczeństwa. Tym samym „Solidarność” zdradza ludzi pracy, zamiast ich bronić i reprezentować.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#StefanMacner">Nie sposób pomijać brak dialogu społecznego w naszym kraju, zaprzestanie funkcjonowania Komisji Trójstronnej. Rządząca koalicja narusza tym samym podstawową zasadę Międzynarodowej Organizacji Pracy i Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych. Rząd AWS-Unii Wolności doprowadził do sytuacji, w której Komisja Trójstronna zaprzestała swojego działania.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#StefanMacner">Rząd premiera Buzka nie odpowiada na zapytania skierowane do pana premiera przez Międzynarodową Organizację Pracy, mimo że termin ten już dawno minął. Nie dostosowano do zaleceń MOP czy prawa Unii Europejskiej wielu naszych unormowań prawnych: przeciwdziałania bezrobociu, obniżenia tygodniowego czasu pracy, poprawy warunków pracy, czy też ustalenia płac minimalnych, a także zwolnień zbiorowych z przyczyn leżących po stronie zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#StefanMacner">Już będę kończył, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#StefanMacner">Nie przygotowano, nie przedstawiono projektu ustawy o europejskich radach zakładowych, które jak na razie dość silnie u nas działają. Tę listę można byłoby kontynuować. Integracja Polski z Unią Europejską nie oznacza integracji społeczeństw, dlatego też większą rolę odgrywają partnerzy społeczni. Tymczasem brakuje koordynacji w tych działaniach, zwłaszcza w kontaktach z organami Komisji Europejskiej w Brukseli. To wszystko skłania mnie do przedstawienia propozycji powołania w ramach Komisji Integracji Europejskiej specjalnej podkomisji współpracującej z organizacjami pozarządowymi w rozwiązywaniu problemów społecznych wiążących się z integracją europejską. Takie działania są podejmowane w kilku europejskich parlamentach. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych apeluje o jej stworzenie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Rybickiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JacekRybicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#JacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobiega powoli końca debata, kolejna już debata dotycząca procesu integracji Polski z Unią Europejską. Z pewną przykrością muszę powiedzieć, bo z tej trybuny i posłowie opozycji i koalicji wielokrotnie mówili o kwestii właściwej informacji o problemach związanych z integracją, o docieraniu do społeczeństwa, do szkół z tymi problemami. No cóż, widać debata nie zasługiwała na to, żeby przedłużyć o kilkadziesiąt minut czas telewizyjny, aby właśnie dokończyć tę debatę na forum publicznym, umożliwić odpowiedź na wiele zarzutów, które padły pod adresem przedstawicieli rządu. Widać, że spór, kłótnia polityczna jest dla naszych publicznych mediów często lepszą okazją do prezentacji publicznej niż merytoryczna debata nad problemem, zgadzamy się chyba wszyscy, istotnym dla wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#JacekRybicki">Panie Marszałku! Unia Europejska jest niewątpliwie, tak jak padło to już z tej trybuny, i szansą, i wyzwaniem dla Polski. Szansą na szybsze nadrobienie kilkudziesięciu lat zaległości w budowie sprawnego i przyjaznego ludziom państwa. Jest wreszcie, i to może dla niektórych będzie paradoks, szansą, że będziemy nie tylko w Europie euro, w Europie wspólnego pieniądza czy zintegrowanych systemów gospodarczych, ale że będziemy współkształtowali Europę odwołującą się do wartości tak bliskich naszemu społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#JacekRybicki">U schyłku swego życia Robert Schuman, jeden w końcu z ojców, z pomysłodawców zjednoczonej Europy, francuski polityk chadecki, pisał: po dwóch wojnach światowych uznaliśmy wreszcie, że najlepszą gwarancją narodu nie jest już wspaniała izolacja ani czysta siła, bez względu na to jak wielka miałaby to być potęga, lecz że jest to solidarność narodów kierowanych tym samym duchem i pojmujących wspólne zadania na rzecz wspólnego interesu.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#JacekRybicki">Rzeczywiście nic dodać, nic ująć.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#JacekRybicki">Ruch Społeczny AWS w swojej deklaracji ideowej opowiedział się wyraźnie za tworzeniem takiego właśnie wspólnego europejskiego domu, przy zachowaniu własnej tożsamości oraz szacunku dla tradycji narodowych. Uważamy, że w dotychczasowym procesie dostosowawczym te zasady są realizowane. Świadczą o tym dokumenty nam przedstawione, w tym fundamentalny dokument zawierający stanowiska Polski w procesie negocjacyjnym. Po raz pierwszy sformułowaliśmy te stanowiska w sposób tak czytelny, pełny i jasny. Dowiedliśmy tym samym, że rzeczywiście jest, że istnieje strategiczny interes Polski w kontaktach z innymi krajami, w tym oczywiście także z krajami Unii Europejskiej czy przede wszystkim z krajami Unii Europejskiej. Mówili o tym również posłowie opozycji. Do dwóch wystąpień chciałem się tu jednak odwołać. Poza swadą właściwą posłom Oleksemu czy Jaskierni, poza szeregiem pytań, sugerujących stosunkowo małą wiedzę owych posłów, nie usłyszeliśmy nic nowego.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#JacekRybicki">Pan poseł Oleksy był łaskaw stwierdzić, że dwa lata temu Polska była lepiej przygotowana do integracji. Bez zbudowanego samorządu, bez zreformowanej sfery finansów publicznych, bez jasnego systemu podatkowego, bez reformy, kluczowej dla państwa, sfery ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, bez opracowanych, kluczowych dla Polski, stanowisk w sprawach rolnictwa, bez zreformowanej edukacji - bez tego wszystkiego Polska miała być lepiej przygotowana niż dzisiaj. Wypadałoby zadać pytanie, czy pan kpi, panie pośle, czy o drogę pyta, chyba że chodzi panu o wejście do Unii społeczeństwa niewykształconego, taniej siły roboczej i rynku zbytu. Dla nas Unia Europejska ma być, jak już powiedziałem, wspólnym domem. Nie chcemy zajmować unijnego przedpokoju. Problemy zawarte w dokumentach rządowych chcemy rozwiązać w interesie polskiego społeczeństwa. Argumentem podawanym przez posłów opozycji, który miałby jakoby przemawiać za lepszym przygotowaniem dwa lata temu niż dziś, jest sytuacja gospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#JacekRybicki">Pomijali oni oczywiście skrupulatnie i skutecznie fakt, iż wzrost gospodarczy w Polsce w roku ubiegłym był dwukrotnie wyższy niż w krajach Unii, a jeśli chodzi o wzrost produktu krajowego brutto, uzyskaliśmy skromną drugą lokatę w Europie, zaraz za Irlandią. Nie budujmy więc, proszę państwa, tez opartych na nierzetelnych informacjach, chyba że Sojusz nie chce tak naprawdę współpracy, ale - żeby znowu zacytować pana posła Oleksego - stoi twardo i nieodwracalnie - i tu już moje uzupełnienie - na gruncie negacji i destrukcji obecnego układu.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#JacekRybicki">Wypada wreszcie na koniec tej debaty kilka zdań poświęcić także innemu mówcy, który zaprezentował z tej mównicy już nie zapał polemiczny, lecz zacietrzewienie w czystym wydaniu. Mówię tutaj, oczywiście, o wystąpieniu pana posła Jana Łopuszańskiego, na które zresztą też już kilkakrotnie reagowano. A może, panie pośle, wypadałoby się zastanowić, czy zdrajcą narodu nie jest ten, kto opowiada się za pozostawieniem Polski samej sobie, w szarej strefie walki o wpływy między zintegrowanym Zachodem i imperialnym Wschodem. Może zdrajcą jest ten, kto oszukuje i straszy społeczeństwo mitycznymi zagrożeniami dla własnego, politycznego zysku. A może wreszcie za zdrajcę trzeba uważać tego, kto nie chce w Polsce wysokich standardów ochrony środowiska czy konkurencyjnej gospodarki, bo to też trzeba zaliczyć do procesu integracji naszego kraju z Europą. Jan Paweł II w Gnieźnie mówił o Europie ducha, o koniecznym zburzeniu żelaznej kurtyny także w ludzkich sercach, a nie tylko w rzeczywistości politycznej czy gospodarczej. Nie mam żadnych wątpliwości, że takie słowa, padające z tej trybuny, ową żelazną kurtynę pieczołowicie w sercach i umysłach Polaków budują. Integracja europejska jest zjawiskiem, które dotyka wielu dziedzin życia państwa stającego się jej uczestnikiem. Dzięki temu każde państwo, które jest członkiem Unii, ma udział w kształtowaniu życia tego największego organizmu gospodarczego i politycznego świata. Dlatego właśnie integracja bardziej poszerza niż ogranicza suwerenność państw w niej uczestniczących, suwerenność rozumianą też jako wolne i świadome podejmowanie decyzji przez wolne i świadome społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#JacekRybicki">Nie jest więc prawdą to, co mówił kiedyś pan prezydent - dzisiaj prezydent - Kwaśniewski: przez 50 lat musieliśmy słuchać poleceń płynących z Moskwy, w tej sytuacji rezygnacja z części suwerenności na rzecz Brukseli nie jest wydarzeniem dramatycznym. Myślę, że niezależnie od tego, czy żartem, czy poważnie takich rzeczy nie wolno mówić, po prostu nie wolno mówić nieprawdy.</u>
          <u xml:id="u-91.11" who="#JacekRybicki">Integracja jest wspólnym dziełem państw w niej uczestniczących. Nie wchodzimy do struktury, która jest już zbudowana i która jest strukturą niezmieniającą się. Musimy ten proces integracji wykorzystać tak, jak wykorzystali Hiszpanie, Irlandczycy czy Portugalczycy. Nie mam żadnych wątpliwości, że Polska wejdzie do Unii wolą Polaków jako świadome, suwerenne państwo, współdecydujące o najważniejszych dla całej Europy sprawach.</u>
          <u xml:id="u-91.12" who="#JacekRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując: uruchomiliśmy proces negocjacji, zajmujemy w tym procesie stanowisko zgodne z polskim interesem narodowym. Proces ten przebiega szybko i zgodnie z nakreślonym terminarzem. Jesteśmy świadkami reformy wewnątrzunijnej, chcemy w tej reformie i w tym procesie pośrednio też uczestniczyć. Od tej reformy zależy bowiem, jakie miejsce w Unii Polska będzie zajmować. Tworzymy wreszcie prawo dostosowujące do unijnych standardów nie tylko po to, żeby spełnić warunki Unii, ale także żeby poprawić stan naszego prawa, chronić środowisko, budować konkurencję, wzmocnić wiele gałęzi polskiej gospodarki, żeby wychodzić z zapaści, w jakiej znaleźliśmy się po latach totalitarnego, rujnującego Polskę systemu.</u>
          <u xml:id="u-91.13" who="#JacekRybicki">Oczywiście zgadzamy się też, że zdecydowanego zdynamizowania wymaga inicjowana przez rząd i instytucje pozarządowe ogólnospołeczna, rzetelna debata, przygotowująca polskie społeczeństwo do integracji. W krajach, które proces integracji mają już za sobą, taka zaplanowana debata trwała z reguły od półtora roku do dwóch lat. Nie ma specjalnego powodu, żeby u nas trwała zdecydowanie dłużej, nie może być jednak także krótsza, nie może wywoływać żywiołowej dyskusji niepopartej faktami pewnymi i rzeczowymi. Wreszcie oczekujemy od opozycji nie tylko werbalnego poparcia, ale rzeczywistego włączenia się w promocję integracji i dyskusję nad konkretnymi rozwiązaniami.</u>
          <u xml:id="u-91.14" who="#JacekRybicki">Pani Sylwia Pusz pytała, dlaczego te ładne materiały nie są rozsyłane do różnego typu środowisk i instytucji. Odpowiadam pani poseł, że to zależy także od pani, moje biuro poselskie rozsyła te materiały do różnych środowisk, zachęcam również, żeby inni się w to włączyli.</u>
          <u xml:id="u-91.15" who="#JacekRybicki">W tej dyskusji usłyszeliśmy wiele pytań i praktycznie żadnego stanowiska wobec przedstawionych przez rząd dokumentów, wobec kluczowych dla Polski problemów, takich jak te związane z obrotem ziemią, nieruchomościami, przepływem ludzi, sprawami rolnictwa, transportu czy zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-91.16" who="#JacekRybicki">Chcemy także dla Polski i naszych obywateli właściwie wykorzystać środki pomocowe, które z każdym rokiem będą rosły i które również zdaniem unijnych ekspertów mogą przyczynić się do szybkiego wzrostu w nowych krajach członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-91.17" who="#JacekRybicki">Panie i Panowie Posłowie! Aspirując do Unii, nie chcemy, aby nasza wschodnia granica stała się kolejną żelazną kurtyną. Tak jak w przypadku Sojuszu Północnoatlantyckiego będziemy opowiadali się tutaj za polityką otwartych drzwi choćby wobec następnych kandydujących do Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czas przeznaczony na dyskusję został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów, przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej pana Jerzego Buzka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#JerzyBuzek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem na początku wyrazić satysfakcję z tego, że ton zdecydowanej większości wypowiedzi był korzystny, sprzyjający, jeśli chodzi o proces integracji Polski z Unią Europejską. Wypowiedzi krańcowe, które także padły na tej sali, przynajmniej jedna, sądzę że zostały już przez koleżanki i kolegów posłów odpowiednio potraktowane. Pół roku temu, w czasie pierwszej debaty, wyraziłem takie przekonanie, że należy okazywać zrozumienie dla wątpliwości, które rodzą się w naszym kraju, jeśli chodzi o proces integracji z Unią Europejską. Wynika to z nie najlepszych doświadczeń historycznych, które mamy na przestrzeni co najmniej 200 lat. Nie nacieszyliśmy się wolnością, pełną suwerennością, możliwością swobodnego podejmowania decyzji. I to na pewno rzutuje na naszą postawę wobec przyszłej integracji. Powiedziałem wówczas również, że rozumiem moje koleżanki i moich kolegów, szczególnie z prawej strony sceny politycznej, bo przecież przez dziesięciolecia walczyli o niepodległość, decydowali się nawet przebywać w więzieniu. Dlatego że takie a nie inne były ich obyczaje, dlatego że nie chcieli zmienić poglądów na sytuację Polski przez czterdzieści kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#JerzyBuzek">Teraz więc zgłaszając zastrzeżenia, myślę, że szacunek nakazywał, aby podjąć z nimi dyskusję. Bywają jednak wypowiedzi i oskarżenia, które uniemożliwiają jakąkolwiek dyskusję i takie oskarżenia wobec nas wszystkich, także tutaj na tej sali, padły w czasie dzisiejszej dyskusji. Chciałem tylko powiedzieć, że nie będę z tego rodzaju argumentacją i oskarżeniami polemizował. Padło natomiast stwierdzenie, które wymaga niewątpliwie jakiejś odpowiedzi. Mianowicie chodzi o ton sceptyczny, który pan przewodniczący Olszewski wyraził na tej sali, jeśli chodzi o możliwość wejścia Polski do Unii Europejskiej. Ten ton był udokumentowany rzekomym brakiem w budżecie Unii odpowiednich środków na rozszerzenie. Chciałem wyjaśnić tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#JerzyBuzek">W czasie prezydencji niemieckiej w Berlinie, w czasie szczytu zeszłorocznego w marcu, przyjęto Agendę 2000, zgodnie z którą w budżecie unijnym są środki na rozszerzenie od 2002 roku. To jest fakt i z tym faktem trudno polemizować.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#JerzyBuzek">Druga istotna kwestia. W jaki sposób te środki mogą być wykorzystane w razie gdyby, czego oczywiście sobie nie życzymy, nastąpiło jakieś opóźnienie procesu akcesyjnego następnych członków. W tej chwili prowadzimy rozmowy polityczne także z obecną prezydencją portugalską, aby te środki tak czy owak były wykorzystane dla przyszłych członków, czy wejdą w 2002 czy w 2003 roku, czy to się nie uda. I Unia Europejska jest bardzo otwarta na te propozycje, gdyż jest zrozumiałe, że chodzi o powstanie takiego mechanizmu, w ramach którego niejako dla obecnych członków Unii Europejskiej nie byłoby specjalnie korzystne czy nie byłoby ich celem opóźnianie procesu akcesji tylko dlatego, że w budżecie pozostają środki niewykorzystane, które można spożytkować na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#JerzyBuzek">Kolejna sprawa, który się z tym łączy, została podana przez pana posła zbyt ostro. Myślę, że nie możemy mówić o samobójstwie w przypadku naszego wejścia do Unii, naszych starań o wejście do Unii. Wprost przeciwnie, takie zdania już też tutaj były formułowane. Samobójstwem raczej jest w tej chwili odwracanie się od Unii i zakładanie, że przez dziesięciolecia, jak to stwierdzono, do Unii nie wejdziemy. Nie ma żadnych podstaw do takich twierdzeń i to chciałem powiedzieć z wielką mocą. Rozmowy, które prowadzę obecnie, prowadziłem niedawno z prezydencją portugalską, wyraźnie na to wskazują.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#JerzyBuzek">Dyskusje, które prowadziłem, dotyczą także wspólnej polityki bezpieczeństwa i wspólnej polityki zagranicznej. Ponieważ tutaj panowie posłowie Pastusiak, Iwiński, również kilku innych posłów dyskutowali o tej sprawie, chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o obecne nastawienie prezydencji portugalskiej, to przyjmuje ona właściwie w 80% stanowisko polskie, które jasno przedstawiliśmy. To, co w tej chwili mamy w zakresie Unii Zachodnioeuropejskiej, uzyskamy także w przyszłości w przypadku przejścia do innych rozwiązań, które się w tej chwili proponuje. Chodzi tutaj, oczywiście, nie tylko o udział w operacjach pokojowych, w których chcemy brać udział, ale przede wszystkim o podejmowanie decyzji. I to jest także dobra informacja.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#JerzyBuzek">Kolejna sprawa dotyczy konferencji międzyrządowej. Na ten temat też padały tutaj głosy. Chciałbym ustosunkować się do niektórych stwierdzeń. Proszę państwa, jeśli chodzi o głosowanie większościowe, Polska zastrzega - to mówiłem także w poprzednim wystąpieniu kilka godzin temu - że w sprawach zasadniczych, decydujących o naszej suwerenności, o naszym podstawowym bezpieczeństwie jako kraju, o naszym interesie narodowym, w takich sprawach nie ma głosowania większościowego, musi być wymagana zgoda wszystkich państw członkowskich. Natomiast jeśli mamy nie doprowadzić do paraliżu decyzyjnego Unii przy stopniowo rozszerzającej się liczbie członków, to musimy się zgodzić z tym, że być może ilość decyzji podejmowanych większościowo będzie zwiększona. Pamiętajmy jednak, że te decyzje nie są podejmowane przez urzędników, bo większościowo czy też poprzez konsensus podejmuje się decyzje nie w Komisji Europejskiej, ale w Radzie Unii Europejskiej, a tam decydują politycy państwa, państwa członkowskie, nie urzędnicy z Unii Europejskiej. Na tę sprawę chciałbym także zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#JerzyBuzek">Proszę państwa, z wielką satysfakcją chciałbym powiedzieć, że propozycja, aby nasze wejście do Unii Europejskiej miało charakter ponadpartyjny, aby nie było przedmiotem sporów, które w gruncie rzeczy nie służą Polsce, osłabiają naszą siłę i jedność, jeśli chodzi o uzyskanie najlepszych warunków członkostwa i szybkie wejście, dobre przygotowanie do akcesji, ta propozycja przyjęta jest zgodnie i ponadpartyjny charakter naszych starań jest potwierdzony. Wprawdzie pan poseł Oleksy stwierdził, że mało żarliwie przyłączałem się, apelowałem w tej sprawie; myślę, że pan poseł Oleksy także niezbyt żarliwie przyłączał się do tego apelu, ale to jest już kwestia oceny indywidualnej.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Zawsze, panie premierze, zawsze.)</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#JerzyBuzek">Najważniejszy jest wynik, który oby był pragmatyczny i oby w wyniku naszych wspólnych działań można było uzyskać jak najlepsze warunki.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Szkoda, że tak późno, panie premierze, szkoda, że tak późno.)</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#JerzyBuzek">Najlepszym dowodem tego, że mamy naprawdę dobre intencje i je objawiamy w dyskusji, np. jeśli chodzi o politykę rolną, o sprawę naszego stanowiska negocjacyjnego, które było szeroko dyskutowane, a sądzę, że ma ono kluczowe znaczenie w tej chwili dla Polski, jest około 40% zarówno aktów legislacyjnych, jak i w przyszłości środków, które będą wspierały nasze członkostwo w Unii Europejskiej, a więc ogromna ilość pieniędzy i także ogromna ilość inicjatyw, które musimy podjąć. Właśnie w tej kluczowej sprawie podejmowaliśmy szeroką dyskusję, także oczywiście w innych sprawach, przede wszystkim na forum Komisji Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#JerzyBuzek">Chciałbym nawiązać do tego, że często ze zwykłych nieporozumień wynikały zarzuty, które padały na tej sali. Dotyczy to na przykład Narodowej Rady Integracji Europejskiej, bo przecież zgłaszano zastrzeżenia, że są tam przedstawiciele koalicji. Otóż, proszę państwa, jeśli się przyjrzeć składowi rady - to bardzo dobrze, bo ja akceptowałem taki skład rady - to można ją raczej nazwać radą opozycyjną niż koalicyjną. I dyskutuję z koleżankami i kolegami z koalicji, że być może tutaj jest przesada w drugą stronę. To jest skład ekumeniczny, proszę mi wierzyć, proszę to sprawdzić, bo tego rodzaju argumenty są właściwie trudne do dyskusji, polemicznego potraktowania.</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#JerzyBuzek">Chciałbym powiedzieć, że bardzo istotne są stwierdzenia, które podawali wszyscy posłowie występujący na tej sali, że konieczna jest współpraca pomiędzy rządem i parlamentem, jeśli chodzi o proces dostosowawczy. Początkiem, sprężyną procesu dostosowawczego - pamiętajmy o tym - jest proces legislacyjny, tworzenie prawa. W efekcie możemy wdrażać to, co uchwaliliśmy. Dlatego tak ważna jest współpraca. Mechanizmy tej współpracy musimy oczywiście wypracować, padło tutaj kilka propozycji i myślę, że bezpośrednie rozmowy przedstawicieli rządu, także moje, z Prezydium Sejmu doprowadzą do tego, że zbudujemy taki mechanizm i że ten mechanizm będzie działał sprawnie.</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#JerzyBuzek">Proszę państwa, chciałbym podziękować za dyskusję, bo ona zawsze przynosi pewien efekt w postaci wzajemnego doinformowania się. Dodatkowe informacje, które chcielibyśmy państwu precyzyjnie przekazać, na pewno zostaną przekazane w związku z serią pytań, które padną na tej sali, odpowiedziami, których udzielą ministrowie. Chodzi o to, żeby przepływ informacji pomiędzy nami był pełny. Ja natomiast, kończąc, chciałbym powiedzieć, że z dyskusji, którą podjęliśmy, i spraw, które prowadzimy, także z nastawienia tej sali można wnosić, że - i to stwierdzenie jest chyba podstawą naszych działań, postrzegania tej sprawy jako priorytetowej w działaniach rządu, koalicji, parlamentu - Polska, wchodząc do Unii Europejskiej, poprawia swoją sytuację geopolityczną, poprawia swoją stabilność i bezpieczeństwo ekonomiczne - a bez takiego bezpieczeństwa nie ma także stabilizacji politycznej w obecnym świecie - i przede wszystkim poprawia sytuację materialną swoich obywateli, a na tym przecież wszystkim nam zależy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu premierowi za zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie posłanki i panowie posłowie zgłosili się do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jest zgłoszonych 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym zapytać, kto z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę mi pomóc.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dwóch. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu, w celu zadania pytania oczywiście, pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">I jeszcze jedna uwaga. Pewnie tych dwudziestu kilku posłów nie zdąży zadać pytań do godz. 16, a o godz. 16 ogłoszę przerwę.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zadawajcie szybko pytania, to więcej się was zmieści.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania do pana premiera Buzka i dwa pytania do pana ministra Kułakowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Akurat do godz. 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#BogdanLewandowski">Panie premierze, czy w prowadzeniu skutecznej polityki prointegracyjnej nie przeszkadzają panu ciągłe kontrowersje wokół osoby prezesa Rady Ministrów i postulaty wypływające z kręgów koalicji, dotyczące zmiany w obsadzie tego newralgicznego stanowiska? Raz tu się mówi o przewodniczącym Krzaklewskim, innym razem wymienia się nazwisko pana marszałka Płażyńskiego, wreszcie wczoraj dowiedzieliśmy się nagle, że aspiracje zgłasza były prezydent Lech Wałęsa.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Poseł Władysław Józef Skrzypek: Do tematu!)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#BogdanLewandowski">Panie premierze, czy tego rodzaju sytuacja nie powoduje, że nie jesteśmy postrzegani jako państwo poważne, jeżeli wokół sprawy tego rodzaju toczą się kontrowersje? Czy tego rodzaju zawirowania, panie premierze, nie wpływają na obniżenie autorytetu Polski w krajach Unii Europejskiej? Czy w związku z tym nie mamy do czynienia z pojawieniem się tam zjawiska polonosceptycyzmu?</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Poseł Władysław Józef Skrzypek: Pan nie mówi na temat.)</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#BogdanLewandowski">I drugie pytanie. Panie premierze, proszę powiedzieć, czy ta polityka gospodarcza, która prowadzona jest tu i teraz, sprzyja szybszemu wejściu Polski do Unii Europejskiej? Czy nie zauważa pan, że występuje pewien rozziew między przyjętymi z naszej strony deklaracjami a realizacją tych zapisów w praktyce?</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#BogdanLewandowski">Mam tutaj na myśli chociażby przyjęty przez rząd w lipcu 1999 r. dokument strategiczny zatytułowany „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#komentarz">(Poseł Czesław Bielecki: Ale czy to jest pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#BogdanLewandowski">W tym tekście znalazły się takie zapisy. Za dziedziny priorytetowe uznano w nim rozwój rynków pracy na obszarach wiejskich, to jest zwiększenie zatrudnienia poza rolnictwem, kształcenie ludności wiejskiej, tak aby posiadane kwalifikacje i umiejętności umożliwiały efektywną pracę w rolnictwie, czy wreszcie poprawę infrastruktury technicznej i społecznej. Proszę powiedzieć, czy te piękne cele są dzisiaj realizowane, a jeżeli nie, to kiedy nastąpi postęp w realizacji zapisów tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#komentarz">(Poseł Władysław Józef Skrzypek: Proszę zwrócić uwagę, czy to jest przemówienie, czy pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, proszę kończyć pytanie, bo w ten sposób możemy pytać przez godzinę.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Poseł Władysław Józef Skrzypek: Tak jest, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#BogdanLewandowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#BogdanLewandowski">Trzecie pytanie dotyczy polityki informacyjnej. Mamy do czynienia z bardzo wyraźnym spadkiem zaufania Polaków do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#BogdanLewandowski">Panie Premierze! Czy to nie wymaga jakiejś radykalnej zmiany w zakresie polityki informacyjnej? Czy tu również nie powinny zostać podjęte przez rząd pewne konkretne przedsięwzięcia skierowane pod adresem wszystkich sił politycznych, żeby to bardzo groźne zjawisko, które występuje w Polsce, zatrzymać?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#BogdanLewandowski">I, jak mówiłem, mam dwa pytania do pana ministra Kułakowskiego.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#BogdanLewandowski">Panie Ministrze! Proszę odpowiedzieć na pytanie, czy rząd na bieżąco śledzi procesy legislacyjne związane z powstawaniem nowych dyrektyw. Przykładem tego są chociażby trwające w Unii prace nad eurospółkami. Czy te materiały są przekazywane do Polski w celu umożliwienia określonym podmiotom szybszego zapoznania się z nimi?</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#BogdanLewandowski">Ostatnia kwestia, panie ministrze. Proszę powiedzieć, kiedy Polska zamierza przyjąć konwencję brukselską o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych. Jest to jedna z ważniejszych konwencji i warto byłoby dowiedzieć się, kiedy będziemy zdecydowani ją przyjąć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#BogdanLewandowski">Chciałbym serdecznie podziękować posłom AWS-u za jak zwykle wysoką kulturę prezentowaną podczas debaty. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie posłanki i panowie posłowie, staram się nie ingerować w treść prezentowanych wypowiedzi lub pytań, ale uważam, że pytanie powinno być zadane tak, żeby odpowiedź pozwoliła pogłębić wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Stec z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Pierwsze pytanie. Pan premier w swoim wystąpieniu wspomniał o potrzebie wykorzystania pomocy Unii Europejskiej udzielanej w ramach programów, które nam zaoferowano. W czerwcu ubiegłego roku Unia Europejska przyjęła rozporządzenie o programie SAPARD. Dotychczas jednak nie ma rozporządzenia wykonawczego o zasadach finansowania tego programu. Najpierw to rozporządzenie miało być w grudniu, później w lutym, ostatnio mówi się, że będzie w kwietniu, a środki te powinny być wykorzystane do 15 października br. Dlaczego następuje takie opóźnienie? Będzie miało to wpływ na możliwość wykorzystania 760 mln przyznanych przez Unię Europejską na ten rok. Jak ten problem ocenia rząd?</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#StanisławStec">Drugie pytanie. Jak rząd ocenia realizację umowy o stowarzyszeniu z 1991 r. z Unią Europejską w zakresie możliwości naszego eksportu do krajów Unii? Wielkość ujemnego salda w wymianie handlowej z krajami Unii wynosi około 12 mld ecu. Świadczy to, że umowa stowarzyszenia służy głównie krajom Unii. Co robi polski rząd i służby dyplomatyczne, aby ujemne saldo w obrotach z krajami Unii poprawić?</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#StanisławStec">Pytanie trzecie, ostatnie. Panie Premierze! Czy może pan zapewnić polskich rolników, że sprawa objęcia polskich producentów rolnych dopłatami kompensacyjnymi wynikającymi ze Wspólnej Polityki Rolnej nie będzie przedmiotem kompromisu w toku negocjacji z Unią Europejską, gdyż zastosowanie tych dopłat jest warunkiem akceptacji przez rolników integracji z Unią? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Ewa Sikorska-Trela z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Premierze! Państwo Ministrowie! Jestem za Europą ojczyzną, a nie za Europą globalną, dlatego opowiadam się za wejściem Polski do Unii Europejskiej pod warunkiem, iż nie stracimy nic z naszej tożsamości narodowej, suwerenności i wolności. Pamiętajmy, iż inne narody będą nas szanować tylko wtedy, gdy integrując się z Unią Europejską, pozostaniemy sobą, zachowując swoją kulturę, tradycje, wiarę, a więc tożsamość Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#EwaSikorskaTrela">Podczas moich licznych spotkań z wyborcami przede wszystkim zgłaszają mi państwo takie wątpliwości: Czy uda nam się w Unii Europejskiej być równorzędnym partnerem dla innych unijnych krajów? Czy nie zostaniemy zdominowani i podporządkowani innym? Proszę pana ministra o rozwianie tych obaw i udowodnienie, że tak się nie stanie.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Ministrze! Panie Premierze! Czy jest jakaś inna, trzecia droga, którą dziś mogłaby Polska pójść? Bo jeśli nie w sojuszu z Zachodem, nie ze Wschodem, to z kim?</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#EwaSikorskaTrela">Drugi problem, o którym była mowa już wcześniej. Brak jest wystarczającej i przekonywającej polityki informacyjnej mającej przedstawić korzyści, ale też wyjaśnić obawy naszego społeczeństwa związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Istnieje ogromna potrzeba przygotowania naszego społeczeństwa do świadomego, a nie emocjonalnego głosowania w referendum ogólnonarodowym za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Jakie działania, oprócz powołania regionalnych centrów informacyjnych, podejmie rząd celem poprawy i zdynamizowania polityki informacyjnej związanej z integracją Polski z Unią Europejską?</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#EwaSikorskaTrela">I trzecie, bardzo szczegółowe pytanie. Jest w negocjacjach Polski z Unią Europejską wiele tematów trudnych, o czym był uprzejmy wspominać i pan premier, i pan minister. Jednym z nich jest sprawa polityki lekowej. Rozbieżności pomiędzy prawem unijnym a polskim w sprawie farmaceutyków dotyczą m.in. zasad ustalania cen leków. Dyrektywa unijna 89/105 wprowadza zasadę jednolitego sposobu ustalania cen leków produkowanych w kraju i pochodzących z importu, czyli zagranicznych. W Polsce celem ochrony pacjentów przed nadmiernym wzrostem cen leków państwo kontroluje ceny leków krajowych poprzez ustalanie cen urzędowych tych leków. Uwolnienie dziś cen leków krajowych spowodowałoby ich gwałtowny wzrost, co niewątpliwie niosłoby ze sobą bardzo negatywne skutki społeczne i zdrowotne. Już dziś część chorych nie wykupuje zaordynowanych leków ze względu na szczupłość swoich portfeli.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#EwaSikorskaTrela">Stawiam pytanie: Jakie rozwiązanie w sprawie ochrony cen leków krajowych w Polsce przyjmie strona polska w negocjacjach ze stroną unijną? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Jolanta Banach z klubu SLD... Nie ma pani posłanki.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Kalemba z Klubu Parlamentarnego PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana premiera w sprawie, która już była tu poruszana. Jakie jest stanowisko rządu co do tego sporu, który w Unii Europejskiej ma miejsce: czy Europy federalna, czy Europa suwerennych państw? Tym bardziej że od prominentnych polityków Unii słyszymy, że państwa narodowe już nie mają racji bytu. Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#StanisławKalemba">Drugie pytanie: Czy rząd przywiązuje dużą wagę do własności w procesie integracji, już po uzyskaniu członkostwa w Unii? Tu przykład banków, który nie sprzyja zdobyciu poparcia opinii społecznej.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#StanisławKalemba">Następne pytanie: Czy pan premier nie uważa, że niskie poparcie dla integracji wynika stąd - cytuję tutaj raport komisji europejskiej - że mieszkańcy obszarów wiejskich nie korzystają w większym stopniu ze wzrostu gospodarczego i - też z raportu - że w okresie 12 ostatnich miesięcy pogłębił się kryzys w rolnictwie, jest niższy poziom dochodów?</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#StanisławKalemba">Kolejne pytanie: Czy rząd nie uważa, że potrzebne jest przyspieszenie, jeśli chodzi o wdrażanie zasad Wspólnej Polityki Rolnej, mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, w której jest silny interwencjonizm? U nas na dzisiaj jest taka sytuacja, że rolnicy wykorzystują tylko 3/4 wytworzonej wartości dodanej, a tam do dochodów dokłada się 50%.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#StanisławKalemba">I ostatnia sprawa. Jakie będzie stanowisko rządu, jeśli nie będzie zgody na wprowadzenie dopłat bezpośrednich, zgodnie zresztą ze stanowiskiem negocjacyjnym dotyczącym obszaru rolnictwa, ale w całości, a nie jakichś cząstkowych? To samo dotyczy dopłat do eksportu. I co oznacza zawarte w tym stanowisku negocjacyjnym stwierdzenie, że o ile stanowisko co do integracji europejskiej nie zostanie przyjęte, rząd zastrzega sobie jego zmianę?</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#StanisławKalemba">Jeżeli chodzi o działkę rolniczą. Panie Premierze! Często się mówi, iż najwięcej skorzystają rolnicy. Mam na myśli 2 mln gospodarstw w takim kontekście. Jaka część rolników, gospodarstw, skorzysta w tym procesie integracji i będzie mogła podjąć tę konkurencję na jednolitym rynku Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Ryszard Stanibuła z klubu PSL zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W dziale 7: Rolnictwo, charakteryzując podobszar negocjacyjny rząd proponuje ujednolicenie cen interwencyjnych wszystkich objętych interwencją zbóż. Chciałbym zapytać, o jakie ceny chodzi, czy mają one mieć charakter prawnie gwarantowany, do jakiej maksymalnej wysokości; czy rząd ma tu na myśli obowiązującą walutę polską, czy euro.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#RyszardStanibuła">Czy wobec koncepcji dotyczącej metod przeprowadzania restrukturyzacji zakładów nadzorowanych w poszczególnych branżach przez inspekcję weterynaryjną rząd może wskazać, czy środki pomocowe będą pochodzić ze strony państwa, czy też będą to środki Unii Europejskiej? - chodzi tu przede wszystkim o przemysł mięsny, mleczarski; o przemysł rolno-spożywczy.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#RyszardStanibuła">Jak wobec iście świetlanej przyszłości opisanej w dokumencie można rozumieć i wytłumaczyć stwierdzenie strony rządowej: Trudne do przewidzenia dla sektora rolnego wyniki negocjacji WTO? Proszę o odpowiedź, o jakie trudne obszary chodzi. Jest to zapisane na str. 47.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#RyszardStanibuła">Następne pytanie. Jak dalece zaawansowane są procesy legislacyjne w przedmiocie ustawodawstwa prawno-traktatowego wobec stwierdzenia strony rządowej, że albo Polska, albo Wspólnota Europejska odstąpią od danej umowy, albo umowę trzeba będzie renegocjować. Czy w istocie nie jest to dowodem tego, że w sprawach podstawowych brakuje nam należnych, chroniących polski interes uregulowań?</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#RyszardStanibuła">I kolejne pytanie. W jakim kierunku zmierzają prace legislacyjne dotyczące nowelizacji ustawy o cudzoziemcach, w których przewiduje się wprowadzenie instytucji tranzytowej wizy lotniskowej? Proszę o przybliżenie intencji tych prac, a także o przybliżenie kwestii dostosowania reżimu do standardów Unii Europejskiej w tym zakresie. Proszę o wskazanie, o jakie istotne zmiany chodzi rządowi, mając na celu pełną implementację otwartych dla Polski instrumentów prawnych; dotyczy to konwencji OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#RyszardStanibuła">I ostatnie pytanie. Zgodnie z deklaracją Komisji Europejskiej z marca 1998 r. krajowa alokacja PHARE dla Polski miała osiągnąć wartość 212 mln ECU. Kwota 32 mln ECU, o którą zmniejszono krajową alokację dla Polski, zasiliła fundusze programów wielonarodowych PHARE. Proszę o informację, czy strona polska podjęła - a jeśli tak, to jakie - działania mające na celu odzyskanie wymienionej kwoty; chodzi o wskazanie konkretnego programu, o to, na jakie cele środki te zostały przeznaczone. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Mam propozycję. Jeżeli Wysoka Izba to zaakceptuje, to przesunę przerwę, aby można było do końca zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy to jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję. Potem ogłoszę przerwę i panowie ministrowie zechcą się przygotować do odpowiedzi. Tylko proszę, żeby panowie posłowie przyszli i wysłuchali odpowiedzi. Rozumiem, że to akceptujecie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, pan poseł Marek Kaczyński z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie!</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MarekKaczyński">Pierwsze pytanie będzie związane ze stanowiskami Polski dotyczącymi niektórych obszarów negocjacji. Jak wiemy, Polska wystąpiła o najdłuższy okres przejściowy na zakup ziemi przez cudzoziemców - 18 lat, o najwięcej wyjątków od stosowania prawa europejskiego w ochronie środowiska, a także jest jedynym krajem, który poprosił o utrzymanie przez kilkanaście lat specjalnych stref ekonomicznych. W związku z tymi stanowiskami czołowi politycy Unii Europejskiej w Brukseli już wypowiadają się, że będzie musiała być zastosowana bądź może być zastosowana zasada: coś za coś, nic za darmo, a więc jakiś barter, powiedzmy. Jest to bardzo niepokojące, bo jest to zasada swego rodzaju szantażu. Jeżeli będzie zgoda Unii na dłuższe okresy przy zakupie ziemi przez cudzoziemców, to, załóżmy, będzie ograniczony swobodny przepływ kapitału. Chciałbym zapytać, jakie będzie stanowisko polskiego rządu w sytuacji, kiedy oficjalnie zostanie zaprezentowane takie stanowisko Brukseli, kiedy Bruksela będzie konsekwentnie dążyć do utrzymania stanowiska: coś za coś? Czy rząd ulegnie i przychyli się do przyjęcia tej zasady, która będzie moim zdaniem narzucona przez Unię Europejską, czy konsekwentnie będzie przestrzegał stanowiska negocjacyjnego przedstawionego już przez Polskę? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#MarekKaczyński">Drugie pytanie. Z zaniepokojeniem wysłuchałem jednego z posłów Unii Wolności, który wyraził zadowolenie, że w debacie nie używało się pojęcia: Europa Ojczyzn. Właściwie używano tego określenia już po wystąpieniu tegoż pana posła. Nie wiem, z czego wynika to zadowolenie. Chciałbym zapytać, czy po wejściu Polski do Unii Europejskiej faktycznie Polska przestanie być odrębną ojczyzną, czy zatraci swoją tożsamość narodową? Czy istnieją jakiekolwiek przepisy unijne, które także nas będą obowiązywały, które będą zakazywały używania języka polskiego bądź kultywowania tradycji narodowych czy pielęgnowania naszej kultury, naszej religii? Czy takie przepisy istnieją? Sądzę, że takie wypowiedzi są bardzo szkodliwe. Moim zdaniem Polska po wejściu do Unii Europejskiej jeszcze bardziej będzie ojczyzną, jeszcze bardziej wzmocni swoją tożsamość narodową. Są przykłady państw, które są już w Unii Europejskiej, które poszły tą drogą i stały się bardziej ojczyznami niż były przed wejściem do Unii. A więc dlaczego nie Europa Ojczyzn? Oczywiście, że Europa Ojczyzn.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#MarekKaczyński">Pytanie ostatnie. Zmierzam do końca, panie marszałku. W stanowisku negocjacyjnym w obszarze: rolnictwo, w poszczególnych podobszarach dotyczących poszczególnych produktów rolniczych wymieniane są kwoty, o jakie Polska występuje. Podam trzy główne kwoty: cukier — 1866 tys. ton, skrobia ziemniaczana — 260 tys. ton, mleko: w 2003 r. — 11 mld litrów, a w 2008 r. — prawie 14 mld litrów. I tak w odniesieniu do poszczególnych produktów także są określone kwoty, które moim zdaniem powinny satysfakcjonować polskich rolników. Często są one wyższe od tych, które są obecnie możliwe do osiągnięcia w produkcji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#MarekKaczyński">Kieruję pytania do pana ministra: Czy te kwoty są realne do osiągnięcia w negocjacjach z Unią Europejską? Czy w świetle zarówno Agendy 2000, jak i zamierzonej reformy Unii Europejskiej, mamy realne szanse na to, aby te kwoty stały się rzeczywistością po wejściu do Unii Europejskiej? Jakie byłoby stanowisko rządu, gdyby te kwoty miały być znacznie zmniejszone? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sądziłem, że jeśli przedłużam czas na zadanie pytań, to posłowie się sprężą i bardzo szybko zadadzą pytania. Jeszcze inny aspekt brałem też pod uwagę, to, że posłowie przed przerwą obiadową są głodni i szybciej będą mówić; a jednak debata się jeszcze przedłuża.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, postarajcie się, panowie posłowie.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stępnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WładysławStępień">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WładysławStępień">Postaram się precyzować pytania w układzie sprężonym.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać przedstawiciela pana premiera: Czy prawdą jest, że jednym z elementów dzisiejszej debaty i chęci współpracy z opozycją jest to, że przedstawiciele Unii Europejskiej zwracają przedstawicielom naszego rządu uwagę, że w tak ważnej sprawie dla Polski nie wolno izolować opozycji, szczególnie jeżeli ona razem wzięta ma trzy razy wyższe notowania niż koalicja?</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#WładysławStępień">Czy w tej chwili możemy uznać intencje pana premiera za szczere intencje, że ta współpraca ma przynieść dla Polski rozstrzygnięcie i że nie będzie opozycja traktowana w dalszym ciągu tak jak do tej pory? Jest to bardzo nieeleganckie.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WładysławStępień">Drugie pytanie: Jaki dokument Unii Europejskiej zawierał zalecenie dla rządu polskiego, aby już w roku 1998 zlikwidować przygraniczną współpracę w wymianie towarowej, która przynosiła ludziom i krajowi około 1 mld dolarów obrotu i około 400 tys. ludzi żyło z tego handlu i współdziałania? A zlikwidowano to już w 1998 r. Pytam: Czy jest jakaś dyrektywa, która nakazała rządowi w ramach polskiej racji stanu zrobić to już w 1998 r.?</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#WładysławStępień">Chciałbym również zapytać: Co się stało z pewną generalną zasadą, która obowiązywała jeszcze półtora roku temu? Polska, jeśli chodzi o dostosowanie rolnictwa, miała mieć generalnie kilkunastoletni okres przejściowy, ze względu na to, że mamy problemy z rolnictwem, z jego dostosowaniem. Ostatnio o tym okresie przejściowym strona rządowa już w ogóle nie wspomina. Czy to również wynika z poprawy polskiego wizerunku w negocjacji z Europą?</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać: Jaka komisja europejska nakazała polskiemu rządowi dążenie do likwidacji specjalnych stref ekonomicznych i czy ewentualnie są negocjowane zastępcze instrumenty gospodarcze w celu możliwości rozwoju inwestycji w rejonach ubogich przemysłowo i ekonomicznie? Oczywiście chodzi o rejony naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać: Kiedy Polska, dostosowując swoje standardy do Europy, wprowadzi... Kiedy rząd polski wprowadzi dopłaty do polskiej produkcji rolniczej?</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#WładysławStępień">Na koniec chciałbym zapytać: Czy projekt ustawy o abolicji jest elementem standardu europejskiego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Spodziewam się już tylko pytań, panowie posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panowie Ministrowie! Kluczem do powodzenia zamierzeń rządu co do uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej jest rolnictwo. Myślę, że rząd i koalicja rządząca nie widzą dramatycznej sytuacji ekonomicznej, w jakiej znajduje się wieś i rolnictwo, i nie działają na rzecz zmiany tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pytanie: Czy rząd polski dostrzega fakt, że około 80% rolników w obecnym czasie jest przeciwnych integracji europejskiej? Jest to odpowiedź między innymi na brak narodowej polityki rolnej, wyrażający się brakiem należytej ochrony dochodów, ochrony przed importem artykułów rolnych, brakiem rozwiązań funkcjonujących w Unii Europejskiej (przykład paliwa rolniczego). Czy rząd i koalicja rządząca zechcą zaakceptować projekt „Paktu dla rolnictwa i obszarów wiejskich”, przedstawiony przez Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych 8 lutego 2000 r. i będący programem społeczno-gospodarczym na najbliższe lata? Jakie jest stanowisko rządu w sprawie liczby gospodarstw, które mają funkcjonować w Polsce po akcesji? Czy to ma być 200 tys. - jak powiedział minister spraw zagranicznych, pan Bronisław Geremek - z 2 mln dziś działających? Jaka będzie alternatywa dla pozostałych? Kiedy zostanie skierowana do rolników, zmuszonych przez brak polityki rolnej do rezygnacji z gospodarowania, autentyczna pomoc w postaci rent strukturalnych, jaka liczba rolników zostanie objęta tą formą pomocy i w jakim czasie? Kiedy rząd sporządzi bilans strat i zysków dla wsi i rolnictwa wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie ministrze, czy w negocjacjach ustalono, jaki będzie poziom dostępności rynku Unii Europejskiej dla Polski, jeśli chodzi o artykuły rolne w najbliższych latach od akcesji? Trzeba zauważyć jednocześnie, że rynkiem w Polsce zawładnęły zagraniczne sieci handlowe, hiper- i supermarkety, co będzie więc po uzyskaniu członkostwa? Panie ministrze, czy pan nie widzi, mówiąc o konkurencyjności towarów, że w Unii Europejskiej w przypadku artykułów rolnych są dopłaty bezpośrednie, subwencje i dotacje, których w Polsce nie ma? Pan premier mówił, że rząd zadbał w budżecie państwa na rok 2000 o wyższe wsparcie dla rolnictwa, o około 46%. Pragnę podkreślić, że w tym roku przewidziano mniejsze wydatki na postęp biologiczny produkcji roślinnej i zwierzęcej, na wapnowanie, czyli na czynniki wpływające na wzrost plonów i dochodów. Pan premier zwrócił uwagę, że to „więcej” to m.in. fundusz SAPARD. Pytanie: ilu rolników będzie mogło skorzystać w tym roku i w latach następnych z tego funduszu?</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie premierze, jak to się dzieje, że niemiecki koncern Südzucker jest zainteresowany zakupem polskich cukrowni, Śląskiej Spółki Cukrowej? Rząd tłumaczy, że jest konieczność prywatyzacji. Ale właścicielami koncernu Südzucker są niemieccy plantatorzy. Czyżby rząd polski uważał, że rolnik niemiecki będzie lepszym, efektywniejszym właścicielem niż rolnik polski?</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Unia utrzymuje wysoki stopień ochrony własnego rolnictwa, stosując stawki celne - wyczytałem to z takiego biuletynu, wydanego przez Komitet Integracji Europejskiej. Dlaczego rząd polski nie wprowadził wyższych stawek celnych na ponad 400 artykułów rolnych i nie wykorzystał tej możliwości ochrony własnej produkcji?</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I ostatnie pytanie - myślę, że chyba najistotniejsze, najważniejsze - kiedy polscy rolnicy będą mogli mówić, że są w okresie przygotowań? Kiedyś będą mogli korzystać z tych wszystkich dobrodziejstw, które pojawią się w odległych latach, ale dzisiaj niech już rozpoczną okres działań, w którym będą mogli się na nie przygotowywać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Mirosław Pawlak. Proszę się sprężać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Mam trzy krótkie pytania. Jakie jest stanowisko rządu w kontekście zapisu zawartego w stanowisku negocjacyjnym, że będziemy bronić tzw. europejskiego modelu rolnictwa. Czy przez to rząd rozumie gospodarstwo rodzinne, zapisane w naszej konstytucji?</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MirosławPawlak">Drugie pytanie. Jak w kontekście standardowych rozwiązań przyjętych w krajach Unii Europejskiej rząd przewiduje rozwiązać sprawę paliwa rolniczego?</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MirosławPawlak">I trzecie pytanie. Co rząd zamierza zrobić, żeby podjąć walkę z wszechobecną korupcją, szczególnie na przejściach granicznych? Bo mówi się o tym w raporcie, który jest dostępny wszystkim posłom. Co rząd zrobi dla zdecydowanej poprawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wojciech Nowaczyk z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytania kieruję do pana premiera, chociaż go nie ma. Nasze społeczeństwo ma wiele wątpliwości i pytań co do tego, czy Polska nie utraci w dalszym stopniu swojej suwerenności polityczno-ekonomicznej, a nawet i co do tego - jak powiedział pan poseł, były premier Jan Olszewski - czy nie jest zagrożone suwerenne istnienie Polski w Europie i świecie. Te obawy potęguje dość powszechne odczucie uległości naszych elit rządzących, a wręcz wasalizmu względem zachodu, kapitału zachodniego. Skłania mnie to do zadania następujących pytań.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#WojciechNowaczyk">Przechodzę do pytań. W minionym okresie, za czasów tak zwanej RWPG, Polska była olbrzymim zapleczem produkcyjnym dla systemu wschodniego - z naszymi dyskusyjnymi wynikami gospodarczymi, ekonomicznymi. Pytanie: czy po wejściu do Unii Europejskiej nie staniemy się tylko szerokim rynkiem zbytu dla produkcji dotychczasowych członków Unii, państw zachodnich? Mówił o tym w swoim wystąpieniu pan poseł, wicepremier Roman Jagieliński.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#WojciechNowaczyk">Pytanie następne. Czy z chwilą uzyskania w pełni członkostwa w Unii Europejskiej na naszych ziemiach narodowych, między Odrą a Bugiem, spadnie bezrobocie, które obecnie rośnie i jest dramatem wielu polskich rodzin? I czy osiągnie ono wskaźnik 4%, jaki jest aktualnie w Ameryce, która jest dla naszych elit rządzących symbolem ziemskiej doskonałości? I czy zabezpieczenie socjalne będzie bliskie chociaż temu z krajów skandynawskich?</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#WojciechNowaczyk">Pytanie następne. Jakie działania podejmuje rząd dla zabezpieczenia i umocnienia polskiego narodowego kapitału bankowego? Bo to te instytucje w sposób ostateczny winny decydować o sprawach gospodarczych w Polsce. Mówił o tym szeroko pan poseł Ikonowicz. Pytanie to wiąże się z aktualnym zawirowaniem na rynku bankowym w wyniku przejęcia BIG Banku przez Deutsche Bank i z brakiem reakcji rządu na to działanie. A jeśli o bankach mowa, to ja tutaj odnoszę to do działań na Wielkopolsce historycznie dobrze zasłużonego człowieka, jakim był ksiądz Wawrzyniak.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#WojciechNowaczyk">I pytanie czwarte. Czy z chwilą wejścia przez Polskę do Unii Europejskiej wygasną u naszych elit rządzących fobie antywschodnie, antyrosyjskie? Czy wasalizm je zmoże? Dziękuję. Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Halina Nowina-Konopka z PP - Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Panowie Ministrowie! Żałuję bardzo, że nie ma adresata mojego pytania, bo to pytanie jest skierowane zdecydowanie do premiera polskiego rządu. Ja jednak to pytanie zadam. Proszę o nieudzielanie mi odpowiedzi przez któregokolwiek z panów ministrów, bo poczekam na odpowiedź albo osobistą, albo pisemną, ale od pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Z wypowiedzi pana premiera przebija niezachwiana pewność, że Polska, będąc już w UE, zachowa atrybuty państwa suwerennego. Pytam w związku z tym: gdzie jest granica oddawania poszczególnych segmentów swej suwerenności? W którym momencie nastąpiłaby utrata tejże? To pytanie kieruję do pana premiera, wiedząc, że jest on naukowcem, że umie wyrażać się ściśle i precyzyjnie i że jest zdolny do udzielenia tej odpowiedzi. Albo wie, albo nie wie. Być może nie wie, ale co oznaczać ma w tym drugim przypadku stwierdzenie, sformułowanie, którego użył, byśmy uczynili z procesu integracji wielki narodowy cel. Czy można z czegoś, czego się nie wie, czynić wielki narodowy cel? Stąd moje przypuszczenie, że jednak pan premier wie, gdzie są granice ustępstw, co można odpuścić, a czego odpuścić nie można. Sądzę, że jeżeli wie o tym premier rządu, to również powinni móc o tym dowiedzieć się wszyscy Polacy, którzy tego chcą. Wszyscy ci, których to interesuje.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#HalinaNowinaKonopka">W związku z tym pytam się, czy prawdą jest, że środki materialne przeznaczone na ten cel, czyli na cel informacji o Unii Europejskiej, przeznaczone są tylko dla podmiotów, które mówią „tak”, bo tego rodzaju informacje dotarły. Pytałam się o to pana premiera w Komisji Integracji Europejskiej, ale nie dostałam odpowiedzi. Wobec tego ponawiam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#HalinaNowinaKonopka">Tak na marginesie, skierowane przez nas na piśmie pytanie do pana premiera dotyczące wysokości tych środków i systemu ich podziału zostało skwitowane jedynie informacją o przebiegu poleceń wewnątrz urzędu. Nas ta sprawa niezbyt interesuje, interesuje nas konkretna odpowiedź. Będziemy czekali, będziemy się o nią upominali.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#HalinaNowinaKonopka">Następne pytanie. Kiedy odbędzie się referendum? Niepokojące są stwierdzenia, które pojawiły się dzisiaj na tej sali, że cały nacisk ma być położony na wzmocnienie poparcia tendencji integracyjnych, a nie na rzetelną informację, co nas czeka w Unii, jakimi prawami rządzi się ta struktura, czego możemy w przyszłości się spodziewać, zwłaszcza w sytuacji, kiedy Unia Europejska sama do końca nie wie, czym będzie i jaką formę przybierze za parę lat, jakie prawa będą w niej panowały.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Następne pytanie. Jest Narodowa Rada Integracji Europejskiej. Dlaczego parlamentarne środowiska opozycyjne w stosunku do tej idei nie mają tam swej reprezentacji? Nie jest to znowu taka mała część naszego społeczeństwa, które uważa tak samo jak my, więc ma chyba prawo do swojego przedstawicielstwa w tej radzie. Chciałabym więc uzyskać odpowiedzi na pytania, według jakiego klucza, kto jest członkiem i dlaczego nie ma tam przedstawicieli parlamentarnych środowisk opozycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#HalinaNowinaKonopka">Teraz pytanie, na które już pan premier nie musi odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#HalinaNowinaKonopka">Polska wieś powinna być objęta całością przywilejów unijnych. Aby tak się stało, musi być ona dostosowana - to jest z wypowiedzi pana posła Stycznia i jest to jednocześnie polskie stanowisko negocjacyjne - strukturalnie do wymogów i postulatów Unii Europejskiej, co jest oczywiste. Wobec tego jak potraktować zagraniczne wypowiedzi polskich ministrów o redukcji liczby polskich gospodarstw rolnych do poziomu 200 tys., w drugim wypadku - 400 tys. gospodarstw? Czy to ma nastąpić do 2003 r., bo to jest rzeczywiste dostosowanie polskiej wsi do tego, czego od nas żąda Unia? W ciągu 2 lat miałaby być więc zlikwidowana tak duża liczba gospodarstw. Jak to będzie praktycznie rozwiązane? Co ci ludzie mają robić? I proszę nie udzielać mi ogólnikowej odpowiedzi, że to będą pozarolnicze miejsca pracy, tylko proszę powiedzieć konkretnie. Jeżeli bowiem panowie to postulujecie, to znaczy, że macie konkretne rozwiązania. Pytam więc w tej chwili o konkretne rozwiązania, o wymienienie, jakie to będą usługi, w jakiej ilości, na jakich przesłankach ekonomicznych się opieracie, kto będzie w stanie kupić te usługi, bo przede wszystkim o te usługi chodzi.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#komentarz">(Głos sali: To całą wieś interesuje.)</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#HalinaNowinaKonopka">Tak jest, to interesuje całą wieś, to jest sprawa polskiego rolnictwa, które jest kluczowym zagadnieniem w całym procesie integracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#HalinaNowinaKonopka">Kolejne pytanie: bilans żywnościowy Polski jest ujemny, to znaczy produkujemy mniej, niż produkowaliśmy. Taki wynik był już w zeszłym roku. W tym roku mnożą się informacje o niedoborach żywnościowych - brakuje zboża, zaczyna brakować mięsa. Chciałabym usłyszeć, jak do tego odnoszą się ci, którzy prowadzą negocjacje w obszarze: rolnictwo. Jakie są prognozy, jaka jest perspektywa produkcyjności polskiego rolnictwa? Czy przypadkiem nie doprowadzicie państwo do tego, przed czym przestrzegam, tzn. do utraty samowystarczalności żywieniowej przez Polskę? Będzie to znaczącym krokiem w kierunku utraty suwerenności. Czy się zgadzacie z tym, czy nie, to i tak wszyscy państwo wiecie, że tak jest.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#HalinaNowinaKonopka">Jeszcze jedno pytanie chciałam skierować do pana premiera. Wypowiedź Romana Prodiego w jego inauguracyjnym wystąpieniu odnosiła się do przeżycia się formuły państw narodowych w momencie wprowadzenia wspólnej waluty. Jak mamy to rozumieć? - chciałabym usłyszeć komentarz na ten temat. Jednocześnie chciałabym, żeby ten komentarz dotyczył także wypowiedzi członka Komisji Rolnej Rady Europy, wypowiedzi, którą usłyszałam osobiście w Warszawie, że dokładamy wszelkich starań, aby oduczyć ludność myślenia kategoriami narodowymi. To się odnosiło do ludności terenów przygranicznych, wszelkich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Muszę poinformować, że nie uda się zrealizować mego pomysłu, żeby wykorzystać wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tomczak ostatni zabierze głos przed przerwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WitoldTomczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WitoldTomczak">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Ministrowie! Chciałem zadać konkretne, szczegółowe pytanie w związku z programem pomocowym SAPARD. Proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie, jeśli nie będzie możliwa odpowiedź ustana. Chodzi mi o udostępnienie dyrektyw Unii Europejskiej nr 64/433/EEC, nr 71/118/EEC, nr 77/96/EEC i nr 77/99/EEC. Byłbym także wdzięczny za przedstawienie szczegółowego zakresu systemu zapewnienia bezpieczeństwa produkcji żywności, HACCP, który jest związany z programem operacyjnym SAPARD. Z dostępnych dokumentów wynika bowiem, że te programy pomocowe - m.in. SAPARD, ISPA - są czysto propagandowe i wskutek skomplikowanej i kosztownej procedury mogą być nieosiągalne dla większości polskich rolników. Proszę ewentualnie wyprowadzić mnie z błędu.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WitoldTomczak">Szanowni państwo, uczciwość władzy nakazuje przekazanie obywatelom pełnej informacji w sprawach najwyższej wagi. Sprawą tej wagi jest ewentualna nasza integracja z Unią Europejską. Społeczeństwo polskie nie jest do końca świadome zagrożeń związanych z przystąpieniem do Unii Europejskiej. W większości mediów nie ma rzetelnej informacji, nie ma miejsca dla eurosceptyków, nie ma odpowiedzialnego, obiektywnego przekazu prawdy w tej sprawie. W związku z tym ponawiam pytanie: Czy rząd polski zamierza przeprowadzić ogólnonarodowe referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej? Czy rząd polski zapyta w tej kwestii wreszcie naród polski, czy też naród polski będzie sprowadzony tylko do roli przedmiotu, bez prawa do informacji, bez prawa głosu? Czy państwo boicie się tego głosu? Czy może przeprowadzić to referendum wcześniej? Może to będzie dla państwa niekorzystne, ale może to będzie argument w państwa rękach, który pozwoli ponowić negocjacje, jak stało się w przypadku Danii. Można zwołać ponownie referendum. Gorąco apeluję, żeby się zwrócić do narodu polskiego przede wszystkim z informacją i z prośbą o głos narodu. Ten głos jest najistotniejszy.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#WitoldTomczak">Czy państwo nie uważacie, że Rzeczpospolita Polska leży od początku w Europie i może istnieć jako niezależna i silna, opierając się na własnym systemie społeczno-gospodarczym, przede wszystkim z dominacją rolnictwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na to pytanie ja panu mogę odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WitoldTomczak">Panie premierze, czy pan i pana ministrowie nie uważają, że można budować suwerenną Polskę opartą na wielkim narodowym kapitale, jakim jest polska zdrowa ziemia ze swoimi bogactwami i prawie 40 mln naród ze swoją 1000-letnią tradycją i kulturą?</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WitoldTomczak">Czy to prawda, że środki na utrzymywanie instytucji, wszelkiego rodzaju agend na terenie naszej ojczyzny pochodzą z Unii Europejskiej, czy również pochodzą w jakimś względzie z budżetu państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ogłaszam przerwę do godz. 17.30.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jednocześnie przepraszam, że nie udało się zrealizować zapowiedzi, ale marszałek nie ma instrumentu regulaminowego, żeby w tej części zadawania pytań zdyscyplinować posłów.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 32 do godz 17 min 01)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JanKról">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JanKról">Kontynuujemy rozpatrywanie punktów 1. i 2. porządku dziennego dotyczących przedstawionych przez Radę Ministrów dokumentów związanych z członkostwem w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#JanKról">Kontynuujemy pytania.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#JanKról">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Osnowskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AndrzejOsnowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta debata to w istocie kolejna odsłona dyskusji nad polską polityką zagraniczną. Unia, do której aspirujemy, ma dalekosiężne plany emancypacyjne. Przygotowuje się do tzw. europejskiego filaru NATO i - chcąc, nie chcąc - mimo pojednawczych deklaracji z obu stron staje się potencjalnym konkurentem militarnym, politycznym i gospodarczym Stanów Zjednoczonych. Gdyby projekt powołania sił zbrojnych Unii został urzeczywistniony, wówczas Polska zostałaby odsunięta od wpływu na bezpieczeństwo europejskie. Unijna inicjatywa prowadzi również do osłabienia Paktu Północnoatlantyckiego. Z informacji, które płyną z Brukseli, dowiadujemy się, że organa polityki obronnej Unii zostaną powołane 1 marca br. W związku z tym zapytuję rząd, jakie jest jego stanowisko wobec zarysowanej problematyki polityki obronnej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#AndrzejOsnowski">Drugie pytanie. Dzisiaj do skrytek poselskich otrzymaliśmy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Właśnie sprawa stref jest punktem, jednym z punktów spornych w negocjacjach między Polską a Unią Europejską. W opinii Unii strona polska nie respektuje zasad konkurencji i stosuje niedozwolone formy pomocy państwa w stosunku do stref. W celu usunięcia owych rozbieżności między regułami polskimi a wspólnotowymi w określaniu warunków prawnie dopuszczalnej pomocy państwa Ministerstwo Gospodarki opracowało projekt w sprawie stref specjalnych, o którym wcześniej mówiłem. W związku z tym zapytuję, czy rząd uważa, że nie wydaje się logiczne uchwalenie przez Sejm najpierw ustawy o pomocy publicznej, uwzględniającej gwarancje ustawodawcy w odniesieniu do inwestorów, zawarte w obowiązującej ustawie o strefach, a dopiero potem znowelizowanie ustawy o strefach.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#AndrzejOsnowski">I trzy bardzo krótkie, szczegółowe pytania. Pierwsze z nich. Na dziś w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej brakuje ministra odpowiedzialnego za program informacji społeczeństwa. W związku z tym zapytuję, czy i kiedy będzie powołany taki minister. Drugie pytanie. Ostatnio w Unii Europejskiej rozpoczęła się reforma instytucjonalna. Czy w związku z tym nasz głos, polski głos, będzie słyszany w owej debacie nad reformą instytucjonalną Unii Europejskiej? I trzecie, ostatnie krótkie pytanie. Jak oceniane jest przygotowanie kadr UKIE; o ile wzrosła liczba etatów, dotyczących integracji, w urzędzie w ubiegłym roku? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JanKról">Pani poseł Anna Filek. Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#JanKról">Pan poseł Stefan Macur, Macer, przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#StefanMacner">Panie marszałku, Stefan Macner.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#StefanMacner">Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Mam cztery krótkie pytania. Nie ma pana premiera, ale myślę, że pan minister będzie uprzejmy zanotować.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#StefanMacner">Czy widzi pan potrzebę powołania w ramach Komisji Integracji Europejskiej specjalnej podkomisji współpracującej z organizacjami pozarządowymi w rozwiązywaniu problemów społecznych wiążących się z integracją europejską?</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#StefanMacner">Kolejne pytanie. Czy widzi pan potrzebę współpracy w ramach Komisji Integracji Europejskiej ze związkami zawodowymi, w tym z wiodącymi centralami związkowymi?</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#StefanMacner">Trzecie pytanie. Kiedy rząd przedstawi projekt ustawy o europejskich radach zakładowych?</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#StefanMacner">I wreszcie czwarte pytanie. Kiedy rząd powróci do dialogu społecznego zgodnego z zasadą Międzynarodowej Organizacji Pracy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#JanKról">Pan poseł Marek Mazurkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytania odnoszą się do polityki informacyjnej rządu i jej koniecznego wpływu na postawy obywateli wobec przedsięwzięć integracyjnych Rzeczpospolitej.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MarekMazurkiewicz">Pierwsza kwestia. Przygotowanie gospodarki Rzeczpospolitej do funkcjonowania w Unii Europejskiej jest procesem bardzo skomplikowanym ze względu na konieczność uwzględniania trzech elementów.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MarekMazurkiewicz">Po pierwsze, konieczne jest ukierunkowanie procesów mikro- i makroekonomicznych na spełnianie wymogów określonych przez organy Unii w stosunku do krajów kandydujących.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MarekMazurkiewicz">Po drugie, procesy przystosowania gospodarki do wymogów unijnych muszą uwzględniać logikę polskiej transformacji gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MarekMazurkiewicz">I po trzecie, niezależnie od specyficznych warunków politycznych wynikających z przemian systemowych, gospodarka nasza musi przecież uporać się z bardziej uniwersalnymi problemami, przed którymi stoją kraje, eufemistycznie mówiąc, na średnim poziomie, jakkolwiek ten średni poziom jest w granicach niskich stanów średnich naszego aktualnego poziomu.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#MarekMazurkiewicz">Silne zazębianie tych trzech procesów powoduje, że monitorowanie postępów dostosowywania polskiej gospodarki i informowanie społeczeństwa o przebiegu tych procesów musi uwzględniać szeroki zakres wskaźników, które znowu powinny obrazować trzy grupy zagadnień. Wskaźniki dystansu Rzeczpospolitej do krajów Unii, wskaźniki zaawansowania procesów restrukturyzacyjnych w Polsce, stosownie do standardów ONZ dotyczących poziomu cywilizacyjnego państwa, i wreszcie wskaźniki wskazujące na aktualną kondycję mikro- i makroekonomiczną kraju z punktu widzenia ekonomicznych i społecznych zagrożeń dla procesu integracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#MarekMazurkiewicz">Przepraszam za długie wprowadzenie do pytania, ale formułuję na tym tle pytanie. Czy rząd prowadzi, poprzez swoje agendy, w tych trzech obszarach pogłębioną bieżącą analizę zarówno stanu rzeczywistego, jak i ilustrujących go wskaźników i czy zamierza ogłaszać tego rodzaju analizy i informacje, ponieważ świadomość społeczeństwa co do stanu, w którym się znajdujemy, jest dzisiaj mocno zaburzona, a jasność w tej mierze jest niezbędna dla zaangażowania szerokich kręgów społecznych w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#MarekMazurkiewicz">Druga kwestia. Największe problemy, które muszą zostać rozstrzygnięte w trakcie procesu negocjacji, mają charakter ekonomiczny. Polska musi bowiem daleko zaawansować, jeżeli nie zakończyć, proces transformacji budowy w pełni rozwiniętej gospodarki rynkowej, ale również, co jest nie mniej ważne i co było przedmiotem dzisiejszych naszych obrad, Rzeczpospolita musi gruntownie przebudować wiele instytucji, tworząc instrumenty prawne dla stworzenia infrastruktury społecznej i prawnej dla procesów integracji.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#MarekMazurkiewicz">Koszty przyjęcia przez Polskę niektórych rozwiązań zawartych w acquis communautaire są bardzo wysokie, ale od ich ponoszenia zależy przystąpienie Polski do unii gospodarczej i osiągnięcie w przyszłości wysokiego, długookresowego tempa wzrostu gospodarczego, pozwalającego na konwergencję w przyszłości naszego poziomu gospodarowania przynajmniej do poziomu osiąganego w krajach średnich w Unii. Na tym tle nasuwa się pytanie: Czy prowadzony jest tego rodzaju rachunek ekonomiczny, łącznie z symulacjami sytuacji, który by uwzględniał rachunek kosztów i korzyści w sposób klarowny, możliwy do przedstawienia społeczeństwu? Istnieje na tym tle - co wykazała dzisiejsza debata - bardzo wiele nieporozumień i ogromne pomieszanie pojęć, a przedstawienie tego rodzaju jednoznacznych wyników rachunku mogłoby wpłynąć na bardzo klarowne odniesienie się społeczeństwa do skutków procesu integracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#MarekMazurkiewicz">I trzecia kwestia. W ostatnich trzech latach obserwujemy zahamowanie - wcześniej bardzo dynamicznych - procesów wzrostu gospodarczego. Inflacja osiągnęła poziom dwucyfrowy, wzrasta bezrobocie, deficyt obrotów płatniczych jest taki, jakiego nie było w minionych dziesięcioleciach. Jakie środki przewiduje rząd - i czy również zamierza szeroko tę wiedzę upowszechnić w społeczeństwie - by wyeliminować obawy co do zagrożenia procesów integracyjnych i w konsekwencji procesów konwergencji naszych stosunków na tle toczącego się procesu integracji europejskiej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#JanKról">Pani poseł Anna Filek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pewne wątpliwości co do informacji rządu w sprawie stanowiska negocjacyjnego. W dziale: Zabezpieczenie społeczne, jeśli chodzi o osoby w zaawansowanym wieku i marginalizację społeczną, państwo napisaliście, że cele polityki w zakresie ochrony socjalnej są zbieżne z zapisami zawartymi w dezyderatach, zaleceniach i rezolucjach. Czy mam przez to rozumieć, że już obecnie te zalecenia i dezyderaty są w Polsce spełnione? O czym bowiem one mówią? Mówią o tym, że należy zagwarantować dochody na poziomie umożliwiającym godne życie. Mówią, że powinien być zapewniony dostęp do opieki zdrowotnej. Według mnie dzisiejsze rozwiązania prawne nie gwarantują godnego życia, nie gwarantują bezpieczeństwa dachu nad głową, nie gwarantują ochrony zdrowia w segmentach, które dotyczą ochrony życia. Podam przykład chorych na stwardnienie rozsiane. Wobec tego w jakim czasie państwo przedłożycie parlamentowi rozwiązania, które gwarantowałyby polskiej ludności wszystko to, co zawarte jest w dezyderatach, zaleceniach i rezolucjach?</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AnnaFilek">Druga sprawa. W dziale: Osoby niepełnosprawne napisaliście państwo: Prowadzone w Polsce polityka i działania na rzecz osób niepełnosprawnych jak też postanowienia odpowiednich aktów prawnych całkowicie odzwierciedlają zapisy dokumentów wspólnotowych wydanych w tym zakresie. To było prawdą w dniu, w którym rząd to rozpatrywał - 25 maja 1999 r. Jednak dzisiaj nie jest to prawdą, ponieważ od tego czasu rząd systematycznie się wycofuje, a w perspektywie tego, co mamy już w tej chwili w Sejmie, do 2003 r. wycofa się całkowicie z popierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych, co jest sprzeczne z obowiązującymi dyrektywami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#AnnaFilek">I trzecie pytanie: W jakim terminie państwo przewidujecie przeprowadzenie referendum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JanKról">Pani poseł Ewa Tomaszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#EwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym usłyszeć dodatkowe wyjaśnienia w dwóch kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#EwaTomaszewska">Po pierwsze, na jakim etapie są prace zmierzające do uznawania naszych świadectw i dyplomów przez państwa Unii Europejskiej. Jest to ważne zagadnienie w obliczu kreowania wspólnego rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#EwaTomaszewska">I po drugie, jak będą traktowane przez rząd próby legislacyjne zbliżenia standardów socjalnych wobec lobbingu części pracodawców na rzecz blokowania takich rozwiązań. Na forum międzynarodowym stykamy się często z zarzutami dumpingu socjalnego, oznaczającego nieuczciwą konkurencję na rynkach międzynarodowych. Wiąże się to z niskimi płacami i uprawnieniami socjalnymi polskich pracowników. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#JanKról">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Mam pytania do przedstawicieli rządu. Niektóre zostały zadane, wobec tego zadam tylko część z przygotowanych. Czy, zdaniem rządu, Polska może samodzielnie, w izolacji, zapewnić sobie bezpieczeństwo i niepodległość? Czy Polska, nie będąc członkiem Unii Europejskiej, miałaby realnie lepsze możliwości wpływania na bieg wydarzeń poza naszymi granicami, w różnych aspektach? Czy przystępując do Unii Europejskiej uzyskamy znaczące korzyści gospodarcze, na przykład poprzez dostęp do wspólnego rynku oraz środki finansowe na zmniejszenie dystansu w rozwoju gospodarczym w stosunku do rozwiniętych krajów Europy? Czy to pozwoli nam spłacić długi, które wynoszą przecież dziesiątki miliardów dolarów, jeszcze z lat 1970–1989? Można przy okazji powiedzieć, ile nas do dzisiaj kosztują te długi. Czy zwiększy się konkurencyjność naszej gospodarki? Czy można zbudować sprawną gospodarkę w izolacji? Czy Unia Europejska szanuje rozmaitość kultur narodowych? Czy któreś z państw członków Unii Europejskiej utraciło swoją tożsamość narodową? Czy można powiedzieć, że Unia Lubelska była w Europie pierwszą w historii podjętą na wielką skalę próbą utworzenia państwa opartego na zasadzie pomocniczości, w którym znalazły miejsce społeczności różniące się etnicznie, wyznające różne religie i mówiące różnymi językami?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JanChmielewski">Następne pytanie: Kto będzie kontrolował fundusze strukturalne płynące z Unii Europejskiej, rząd czy województwa? Jakie jest stanowisko naszego kraju w sprawie utworzenia przez Unię Europejską europejskich sił szybkiego reagowania? Czy, a jeśli tak, to kiedy, Polska powinna uczestniczyć w unii monetarnej? Co mają uczynić polscy handlowcy, sklepikarze, rzemieślnicy, by właściwie przygotować się do integracji? Czy mają w tym zakresie specjalne programy dostosowawcze? Czy Polska jest w 2000 r. przygotowana, aby wykorzystać całość pomocy z Unii Europejskiej? Kolejne pytanie: Czy realne jest, aby polskie przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat dostosowały normy bezpieczeństwa i warunków socjalnych do obowiązujących w Unii Europejskiej? Dlaczego mamy duże ujemne saldo w handlu zagranicznym z Unią Europejską? Jaka jest dynamika tego procesu? W jakim stopniu jest to wynik zapaści cywilizacyjnej ostatnich 50 lat, po okresie wojennym, oraz wielkiego, bardzo kosztownego, ale oczywiście koniecznego trudu transformacji ustrojowej w wielu wymiarach? Jaki będzie los polskiej Giełdy Papierów Wartościowych po ewentualnym przystąpieniu do Unii Europejskiej? Jakie opcje rozwoju wsi i rolnictwa powinniśmy wybrać w procesie integracji z Unią Europejską?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#JanChmielewski">I tu jedno pytanie szczegółowe. Proszę mi powiedzieć, dlaczego do tej pory, w poprzednich latach, chociażby 1993–1997, nie przekazano polskich cukrowni Polakom i polskim plantatorom? I ostatnie pytanie: Czy słuszna jest, na tle różnych wypowiedzi, opinia, że rząd RP ma za zadanie jak najlepiej przygotować Polskę do Unii Europejskiej, a ostateczną decyzję, po analizie szans i zagrożeń, polskie społeczeństwo podejmie w referendum? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#JanKról">Pan poseł Gabriel Janowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć na wstępie, że nie podważam generalnie orientacji euroatlantyckiej. Natomiast odnoszę wrażenie, że polskie elity polityczne od czasu rozpoczęcia przemian w 1989 r. bez względu na barwy partyjne przyjęły wąski, bezkrytyczny, jednokierunkowy punkt widzenia w sprawie integracji z Unią Europejską. Obowiązuje zasada: za wszelką cenę. Mówił tak premier, mówi tak minister spraw zagranicznych, mówi tak prezydent. Dzisiejsze wystąpienia klubowe upewniły mnie w tym przekonaniu. Zasmuciły, chociaż nie zaskoczyły, wystąpienia przedstawicieli ZChN.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#GabrielJanowski">Poseł Libicki powiedział: Wybór tylko za Zachodem, Polska, niestety, nie ma żadnego innego.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#GabrielJanowski">Profesor Pastusiak z SLD, co prawda, wspomniał o nowym układzie europejskim, ale odniósł się do obecnej „15” krajów aplikujących, nic nowego zatem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JanKról">Panie pośle, tylko to są już pytania, a nie debata i polemika.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#GabrielJanowski">To jest wywód, a pytanie na końcu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JanKról">Nie ma wywodu, jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JanKról">Proszę bardzo o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#GabrielJanowski">Pytanie o alternatywę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#JanKról">No to proszę zadać to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#GabrielJanowski">W związku z tym przedstawiam pogląd i zapytam później o alternatywę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JanKról">Zadajemy pytania, panie pośle, proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#GabrielJanowski">Dokładnie tak rozumiem i dlatego formułuję ideę i zapytam, co szanowne grono siedzące po mojej prawej stronie o tym myśli, bo w przeciwnym razie nie mógłbym zapytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JanKról">Mógłby pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#GabrielJanowski">Rozumie pan, panie marszałku, pan jest dość inteligentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JanKról">Doskonale rozumiem i proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#GabrielJanowski">Pytam zatem. Słuchajcie panowie, żebyście dobrze odpowiedzieli na moje pytanie odnośnie do alternatywy, którą tu przedstawię. Otóż, wydaje się, że tak duży kraj, jakim jest Polska, położony w centrum Europy, musi mieć koncepcję ładu europejskiego niekoniecznie identyczną z wypracowaną przez kraje Unii Europejskiej. Zresztą tam obserwuje się praktycznie brak nowej siły kreatywnej, nowego pomysłu na życie i nowych zadań. Chcę powiedzieć, że nie przekreślam tutaj 50 lat dobrobytu, ładu, spokoju i pokoju, ale dla Polski, dla jej żywotnych interesów będzie groźne, jeżeli granica Unii zatrzyma się na Bugu. Musimy mieć wizję sięgającą dalej niż ta, którą mają biurokraci z Unii Europejskiej. Trzy kraje: Polska, Ukraina i Białoruś muszą niejako mieć istotny wpływ na kształtowanie ładu europejskiego, a zatem pytam panów: Co czynicie, by te trzy kraje były krajami europejskimi, bo ja się opowiadam za Europą, Polacy opowiadają się za Europą! Gdzie jest miejsce dla nas i dla innych krajów również leżących na Wschodzie? Kiedy dwa lata temu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JanKról">Panie pośle, proszę o pytanie, naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#GabrielJanowski">Pytanie właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JanKról">Panie pośle, proszę nie nadużywać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#GabrielJanowski">Dobrze, pytanie. Co robicie panowie, by z chwilą przystąpienia nie ograniczyć naszych kontaktów wizowych? Co czynicie, by polskie banki, polskie firmy instalowały się na Wschodzie, byśmy w sposób normalny i korzystny mogli handlować z naszymi partnerami na Wschodzie? Z tego, co wiem, wchodzą tam Niemcy, Holendrzy, a wypierani są Polacy. Dlatego pytam jeszcze raz, co panowie czynicie w tym względzie?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#GabrielJanowski">To jest jedno pytanie. Drugie. 18 lat proponujecie, że ziemia nie będzie w obrocie z Zachodem. Przyjęcie kryterium czasowego, jeśli w ogóle będzie ono przez Zachód przyjęte, faktycznie uniemożliwia nam partnerskie podejście do sprawy. Kryterium li tylko ekonomiczne, a więc wyrównania poziomów życia, może być kryterium, wedle którego możemy dyskutować ten problem. Czy panowie rozważaliście i uwzględniliście tę kwestię, bo kryterium czasowe nie jest tożsame z kryterium ekonomicznym?</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#GabrielJanowski">Kolejne pytanie o konkurencyjność polskiego rolnictwa i polskich firm, choć na ten temat były tutaj pytania i nie chcę się powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#GabrielJanowski">Czy panowie uważacie, że w ciągu trzech lat jesteśmy w stanie naszą gospodarkę i przedsiębiorstwa całkowicie wydźwignąć na konkurencyjny poziom? Bilans handlowy świadczy o czymś zupełnie innym.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#GabrielJanowski">Czy panowie jesteście dzisiaj gotowi, żeby w Unii, w Brukseli, podnieść sprawę układu o stowarzyszeniu? Bo co będzie jeżeli ratyfikacja tego będzie się ponad miarę wydłużała przez Haidera, Le Pena czy innych? Z jednej strony otworzyliśmy się krańcowo, a z drugiej strony nie będziemy mieli tych przywilejów, które wynikają z pełnego członkostwa. Czy macie alternatywny program? W wypadku każdej budowli, każdego działania jest zapasowe wyjście, jest jakaś alternatywa, są łodzie ratunkowe. Czy wy, panowie, o tym myślicie, czy tylko podążacie w jednym kierunku drogą ze znakami drogowymi budowanymi przez Unię Europejską?</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#GabrielJanowski">I na koniec. Skoro tak szybko tam mamy wejść, to czy panowie przygotowaliście dywizję polskich urzędników, którzy zasiedlą tamtejsze urzędy? Bo w obecnie obowiązującej strukturze potrzeba około 800 urzędników, którzy będą pełnić tam funkcje, będą działać na rzecz Polski. Czy ci pracownicy, wysoko wykwalifikowani urzędnicy, są już dzisiaj do tego przygotowani? W jakich szkołach byli do tego przygotowywani? Czy w dostatecznym stopniu są świadomi swojej misji?</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#GabrielJanowski">To są pytania kierowane do panów. Dziękuję za wysłuchanie...</u>
          <u xml:id="u-154.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#JanKról">Pan poseł Adam Wędrychowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pośród konkretnych pytań pierwsze pytanie, które chcę zadać, jest bardziej ogólne. Jest ono skierowane do pana ministra Kułakowskiego. Czy nie stanowi przeszkody w negocjacjach to, że precyzyjność polityki polskiego rządu jest stosunkowo mała, jeżeli chodzi o jej linię? Ta linia jest na ogół - przynajmniej tak ja to widzę na podstawie obserwacji z ostatnich dwóch lat - liberalna czy proliberalna, bardziej globalna czy bardziej podporządkowana Światowemu Funduszowi Walutowemu niż polityce europejskiej, która jednak miała oblicze bardziej prospołeczne. Słyszałem - teraz już tych słów się nie słyszy po zmianie kierunku - na początku transformacji takie określenie, jak: społeczna polityka rynkowa. Być może, niespójność stanowisk, które moi poprzednicy przedstawiali, wynika z tych różnic. Najważniejsza chyba jest jednak nasza własna polska polityka, nawet jeżeli musi być liberalna, w związku z tą biedą, którą odziedziczyliśmy. Ona musi być sprecyzowana. Stanowiska rządowe w moim przekonaniu są bardzo niejasne. Chyba że to jest kwestia tajemnicy handlowej czy negocjacyjnej. Jeżeli tak nie jest, to trzeba powiedzieć, że przy czytaniu tekstu szczegółowych stanowisk nawet gimnazjalista będzie miał zasadnicze kłopoty. Nie wiem, czy nie narażamy autorytetu naszego państwa w negocjacjach, tak ogólnie to przedstawiając.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#AdamWędrychowicz">W związku z tym czeka nas olbrzymia praca przede wszystkim polityczna. Bo, jak widać, 10 lat nie starczyło na wypracowanie tych stanowisk. Już nie będę mówił o rolnictwie, bo o nim słyszeliśmy, nie będę mówił o polityce socjalnej, bo tu występuje całkowita sprzeczność, idziemy w innym kierunku, proliberalnym. Proszę państwa, zapytam o jeden tylko dział i szczegół, o zdrowie publiczne. Przede wszystkim nie ma w tej chwili sprecyzowanej polskiej polityki zdrowotnej i tu nie ma również odniesienia do tego. Ale jeżeli w dziedzinie zdrowia publicznego jedynym przedstawionym konkretem ma być program antynikotynowy, to budzi to mój niepokój. Na pewno te stanowiska muszą być doprecyzowane. To jest wynik stanowisk unijnych prezentowanych na międzynarodowych posiedzeniach, choćby w Helsinkach. My idziemy w inną stronę. I to nie dotyczy tylko rolnictwa. To jest bardzo poważny problem i o ten problem państwa pytam. Jak z tego państwo wybrniecie? Pytam również o jeden szczegół, o politykę dotyczącą zdrowia publicznego i o całkowicie niespójne zapisy dotyczące kontroli żywności czy kontroli weterynaryjnej. Te zapisy po prostu są nieprawdziwe, błędne i o niczym nie mówią, a mamy taką sytuację jak w mleczarniach, a wiedzą panowie, jak jest w ubojniach, gdzie mamy tylko trzy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JanKról">Panie pośle, proszę pytać, czas już się kończy. To są raczej tezy i opinie niż pytania, proszę o pytania.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JanKról">Pan poseł Piotr Krutul, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka pytań dotyczących rolnictwa i kwestii finansowych, związanych z naszymi negocjacjami.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PiotrKrutul">Najpierw takie podstawowe pytanie: Czy prawdą jest, że żadna złotówka, żadne euro z Unii Europejskiej nie może być przeznaczone na wzrost produkcji rolnej? To jest pytanie zasadnicze dla rolników indywidualnych. Czy złotówka, czy jedno euro może być przeznaczone na wzrost produkcji rolnej, czy nie może? Chciałbym otrzymać konkretną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PiotrKrutul">Drugie pytanie: Czy prawdą jest, że fundusze ISPA czy PHARE nie będą mogły - jak wynika z tego, co słyszeliśmy - być przeznaczone też dla gospodarstw indywidualnych? A dużo się mówiło o tym, że te fundusze akurat mają wzmacniać wieś, jak np. fundusz SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PiotrKrutul">I teraz przechodzę do konkretnych pytań dotyczących funduszu SAPARD. Czy program operacyjny dla Polski dotyczący SAPARD jest już przyjęty przez Radę Ministrów czy tylko jest przyjęty przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi? I pytanie następne: Kiedy możemy się spodziewać, jako strona polska, że ten program operacyjny będzie przyjęty, uzgodniony przez stronę unijną? Czy to będzie za miesiąc, za dwa czy za pół roku? To jest ważne dla samorządów terytorialnych, dla gmin, które bilansują i opracowują budżety na rok 2000. Czy one mogą wpisać do swoich budżetów pieniądze z funduszu SAPARD? To jest naprawdę bardzo ważne pytanie. Przypominam, że gminy, wszystkie samorządy terytorialne do końca marca mają zatwierdzić budżety na rok 2000 i tzw. załącznik inwestycyjny. Czy mogą wpisać chociaż jedną złotówkę czy jedno euro z funduszu SAPARD na 2000 r. czy nie? To jest bardzo ważne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PiotrKrutul">Jeżeli chodzi o fundusze przedakcesyjne, to czy prawdą jest, że istnieje zagrożenie, że w tym roku nie wykorzystamy tych funduszy ze względu na brak uzgodnień projektu operacyjnego i brak akredytacji agencji płatniczej? Kiedy możemy się spodziewać tej akredytacji? I najważniejsza sprawa: kiedy możemy się spodziewać podpisania memorandum finansowego pomiędzy stroną unijną a stroną polską na temat funduszy przedakcesyjnych? To jest naprawdę wiążące pytanie dla wielu rolników. Jest wiele spotkań, ale sejmowa komisja rolnictwa nie może na dzień dzisiejszy nic powiedzieć. Naprawdę wielu rolników, wiele samorządów terytorialnych oczekuje konkretnych odpowiedzi związanych z funduszem SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#PiotrKrutul">Czy jest prawdą to, że jeżeli Unia Europejska mówi, że nie da pieniędzy, to znaczy, że nie da, a jeżeli mówi, że da, to znaczy tylko, że mówi.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#PiotrKrutul">I następne pytanie: Jeżeli nie ma jeszcze pieniędzy z Unii Europejskiej, to dlaczego już się instaluje w Polsce biuro OLAF Polska do spraw kontroli tych pieniędzy? Z jakich funduszy te biura będą się utrzymywały - czy z tych, które mają przyjść do Polski, czy może z pieniędzy strony polskiej? To jest też bardzo ważne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#PiotrKrutul">Pytanie w sprawie tzw. stanowisk negocjacyjnych. Czy są określone warunki brzegowe, do jakich polska strona negocjacyjna nie cofnie się - chodzi o sprzedaż ziemi cudzoziemcom, o tzw. limity produkcyjne, kwoty produkcyjne? Czy jest to po prostu w takiej sferze balansowania, coś za coś? To też jest ważne pytanie, gdyż po 2 czy po 3 latach negocjacji może się okazać, że nasze stanowisko zostało zmienione w trakcie negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-158.9" who="#PiotrKrutul">Mówiło się tu dużo o mleku, o kwotowaniu. Mam w tej sprawie konkretne pytanie. Otóż pisze się, cytuję - już kończę, panie marszałku - o zachowaniu możliwości skupu na rynku krajowym mleka surowego o maksymalnej zawartości 4 tys. drobnoustrojów w 1 mililitrze, a komórek somatycznych 500 oraz możliwości wprowadzania na rynek krajowy produktów wytwarzanych z takiego mleka w okresie 2 lat od daty akcesji. Ja się pytam, co będzie po tych dwóch latach, kiedy wiele spółdzielni mleczarskich, tych mniejszych, nie przystosuje się? Czy one mają być zamknięte, czy nie będzie już można sprzedawać mleka z tych mleczarni? To też jest ważne pytanie dla mleczarstwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#JanKról">Pan poseł Grzegorz Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawicielom rządu chciałbym zadać 3 pytania. Na jakim poziomie - centralnym czy regionalnym - będą rozdysponowywane środki strukturalne z Unii Europejskiej w naszym kraju? Z tego, co wiem, sprawa nie jest rozstrzygnięta; utrudnia to nam procedowanie i negocjacje z Unią Europejską. Drugie pytanie: Jak to właściwie jest ze środkami unijnymi dla rolnictwa, czy Unia Europejska faktycznie ma zarezerwowane te środki dla krajów nowo wstępujących - od 2003 r. - czy ich nie ma i czy brakuje gwarancji, że takowe się znajdą w budżecie Unii do 2006 r.? Pytanie trzecie: Czy swobodne przemieszczanie się pracowników zagwarantowane na obszarze Unii będzie w dniu wejścia Polski do Unii również zagwarantowane dla Polek i Polaków, czy też Unia proponuje nam w tej sprawie okres przejściowy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JanKról">Pan poseł Antoni Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Sformułowano tutaj bardzo wiele pytań szczegółowych. Zgadzam się z wymową olbrzymiej większości z nich i będę też z zainteresowaniem słuchał odpowiedzi, zwłaszcza co do tych pytań, które dotyczą rolnictwa i które dotyczą pewnego bilansu zysków i strat gospodarczych - bo oczywiście koncentrować się musimy w tej sprawie na gospodarce - zysków i strat zarówno w ubiegłym 9-leciu, jak i w tych czasach, które nadejdą. I to wszystko to są kwestie słuszne, ale chciałbym spytać o sprawę bardziej ogólną, o sprawę bardziej fundamentalną, bardziej zasadniczą. Mianowicie gdybym mógł usłyszeć, gdyby Izba mogła usłyszeć odpowiedź na pytanie, jakie są prawdziwe powody, dla których rząd Rzeczypospolitej stawia sprawę na ostrzu noża, pod tak niesłychanie wielkim ciśnieniem, i mówi, że musimy za wszelką cenę, natychmiast, zrobić wszystko, żeby wejść do Unii Europejskiej w 2003 r. Temu zadaniu podporządkowuje się polską gospodarkę, polską politykę, a nawet - jak to bardzo dokładnie w znakomitym wystąpieniu przedstawił poseł Dorn - podporządkowuje się także polską legislację (czy chce się podporządkować, bo, jak słyszeliśmy, nie będzie to takie proste, a nawet jest wątpliwe). Otóż pytam, dlaczego tak się czyni, jaki jest prawdziwy powód, jeżeli dotychczasowy bilans zysków i strat jest bilansem dla nas niekorzystnym w wymiarze gospodarczym i jeżeli, co więcej - i co może istotniejsze - sama Unia Europejska jasno mówi, że na pewno nie wejdziemy do Unii przed 2004, 2005, a tak naprawdę najprawdopodobniej przed 2006 czy 2007 r.? Przyznam szczerze, że jestem zaskoczony, chciałbym raz jeszcze usłyszeć - to jest w ogóle po raz pierwszy usłyszeć - na czym rząd opiera przekonanie, że Polska ma szansę wejść do Unii Europejskiej w roku 2003 czy 2004, jakie są tego przesłanki? Bo wszystkie wypowiedzi - i to panowie ministrowie przecież świetnie wiecie - jakie w tej sprawie są kierowane ze strony Unii Europejskiej, są jasne.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#AntoniMacierewicz">Po pierwsze, Polska nie wejdzie do Unii, dopóki nie zakończy się proces transformacji, przekształceń Unii, który się zaczął wraz z opracowaniem tez raportu dla przewodniczącego Prodiego i który rozwijany jest, dalej jest prowadzony w ramach procesu, jaki zaznaczył się na spotkaniu w Helsinkach. Jasno jest powiedziane: Polska nie wejdzie, dopóki to się nie zakończy.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#AntoniMacierewicz">Po drugie, stworzony został mechanizm, który jest swoistym, przepraszam, postawieniem nas w sytuacji wyścigu szczurów. Mówi się bowiem, że to państwo wejdzie pierwsze, które się prędzej przygotuje. Nieważne jest, że Polska zgłosiła się do Unii i zawarła niekorzystne dla siebie porozumienia już 9 lat temu. Nie, być może wcześniej do Unii zostanie przyjęte inne państwo. To też jest mechanizm działający na rzecz oddalenia momentu wejścia Polski do Unii, mechanizm wskazujący na niechętny stosunek do szybkiego wejścia Polski do Unii. Co więcej, trzeba jasno powiedzieć, że - z gospodarczego punktu widzenia - im dłużej Polska nie jest w Unii, a podtrzymuje układ stowarzyszeniowy, tym bardziej korzystają na tym kraje Unii, a traci Polska.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#AntoniMacierewicz">W związku z tym następne pytanie: Czy wobec tej nierównoprawności stron rząd nie pomyślał o tym, że należałoby postawić sprawę renegocjacji układu stowarzyszeniowego? Przecież to jest układ, który już od dłuższego czasu działa na niekorzyść gospodarki polskiej i wszystkie cyfry o tym mówią. Panowie ministrowie świetnie o tym wiecie. Z niezrozumiałych powodów może was nikt nigdy publicznie o to nie spytał. W związku z tym pytam: Dlaczego Polska nie stawia, jako część procesu negocjacji z Unią, sprawy renegocjacji układu stowarzyszeniowego?</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#AntoniMacierewicz">Raz jeszcze wracam do podstawowego pytania, tylko uprzejmie proszę, żeby odpowiedź nie brzmiała w ten sposób, że my musimy wejść do Unii - bo my musimy dbać o dobro narodu i państwa polskiego, to jest pierwszorzędny obowiązek i rządu, i Sejmu. A więc: Jakie są materialne, realne przesłanki, które każą rządowi wszystkie sprawy w Polsce podporządkować tylko jednemu celowi, wejściu do Unii Europejskiej? Bo nie bezpieczeństwo państwa. Bezpieczeństwo zapewniliśmy, wchodząc do NATO. Nie dobrobyt gospodarczy, bo dobrobyt gospodarczy z tego nie wynika. Jakie zatem są realne przesłanki? Dziękuję najmocniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JanKról">Wyczerpaliśmy listę posłów pytających.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#JanKról">Obecnie, z upoważnienia pana premiera, odpowiadać będą przedstawiciele rządu w liczbie siedmiu.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#JanKról">Przechodzimy więc do odpowiedzi na zadane pytania i do ustosunkowania się do niektórych wątków tej niezmiernie interesującej i pouczającej debaty.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#JanKról">Jako pierwszy głos zabierze pan Paweł Samecki, podsekretarz stanu w Komitecie Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PawełSamecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbuję najpierw zgrupować pytania w dwa zasadnicze strumienie, a później postaram się odpowiedzieć zwięźle na indywidualne pytania postawione przez państwa w ramach zadawania pytań. Pierwsza grupa czy wiązka pytań to pytania dotyczące spraw informacji dla społeczeństwa, które były żywo dyskutowane. Druga grupa czy wiązka pytań to pytania dotyczące kwestii pomocy przedakcesyjnej Unii Europejskiej dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PawełSamecki">Może tytułem wstępu co do kwestii informacyjnych. Otóż przede wszystkim nie mogę się zgodzić z niektórymi ogólnikowymi zarzutami, które są stawiane. Wolę opierać się na faktach. Dlatego też nie mogę zgodzić się ze stwierdzeniem np. pana posła Iwińskiego, iż - cytuję - nie istnieje polityka informacyjna i edukacyjna, która promowałaby wejście do Unii Europejskiej. Możemy dyskutować na temat tego, czy ta polityka jest słuszna, czy jest niesłuszna, czy jest błędna, czy jest dobra, czy jest dostateczna, ale to nie znaczy, że ona nie istnieje. Polityka istnieje, program informacji istnieje, są też podejmowane działania wewnątrz systemu oświatowego, które prowadzą do działań edukacyjnych, dydaktycznych, związanych z promocją problematyki integracyjnej. Żeby nie być gołosłownym, chciałbym powiedzieć, iż nawet w informacji pisemnej dla Sejmu powiedzieliśmy o tym, że w roku ubiegłym wydaliśmy 5,5 mln egzemplarzy rozmaitych wydawnictw, broszur, publikacji, biuletynów, które nie są dystrybuowane tylko i wyłącznie w Warszawie, jak mówiła pani posłanka Pusz. One trafiają do gmin, do szkół gminnych, do miast powiatowych, do bardzo szerokich kręgów. Nie jest prawdą, że te informacje są dostępne tylko tutaj, w Warszawie, w urzędzie komitetu integracji albo w instytucjach administracji centralnej. To po prostu jest nieprawda. Podobnie trzeba pamiętać o tym, że Ministerstwo Edukacji Narodowej uczyniło wysiłki, aby, jeśli chodzi o programy nauczania szkół podstawowych i średnich, włączyć, inkorporować w bloki przedmiotowe kwestie związane właśnie z problematyką Unii Europejskiej, z integracją. Mamy podręczniki, które zawierają fragmenty dotyczące procesów integracyjnych. Nie jest więc tak, że nic się nie dzieje. Być może nie jest to wystarczający zakres informacji, być może te informacje należy jeszcze jakoś wyprofilować, ale pragnę państwa zapewnić, że administracja rządowa te działania podejmuje i wykonuje. W tych działaniach korzystamy z doświadczeń skandynawskich i austriackich. Osobiście miałem przyjemność uczestniczyć w seminarium, w którym trzy osoby odpowiedzialne za promocję, przed wejściem Szwecji, Finlandii i Austrii, przekazywały nam doświadczenia - nie tylko administracji rządowej, ale także mediom, które były zaproszone.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#PawełSamecki">Wreszcie chciałbym powiedzieć, może to nawet najważniejsza sprawa, że nie można się zgodzić z tezą, iż poziom poparcia jest determinowany aktywnością albo pasywnością rządu, albo zasobnością środków, jakie rząd ma do dyspozycji, albo sprawnością administracji. Otóż gdyby tak było, że poziom poparcia społecznego zależy od tego, czy rząd jest sprawy czy niesprawny albo czy ma dużo środków na te cele, czy jest aktywny i czy ma pomysły na to, to prawdopodobnie takie dojrzałe administracje, takie zasobne administracje i tak sprawne administracje, jak duńska czy szwedzka, nie miałyby kłopotów z osiągnięciem przed referendum progu 50%, a miały takie kłopoty. To znaczy, że to nie zależy od kiesy, od pomysłów ani od sprawności. Sprawa poparcia społecznego dla procesu integracji jest determinowana wieloma czynnikami, spośród których akurat sprawność administracji i programy informacyjne, nie chcę powiedzieć, że są drugorzędne, ale na pewno są jednym z wielu czynników i mogą być pomocne, ale nie będą przesądzać o tych kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#PawełSamecki">Tak więc zgadzam się, że należy budować lepszy obraz integracji, oczywiście tak. Jak mówię, wydajemy materiały, periodyki, finansujemy wkładki, audycje, programy w telewizji, w radiu, ale chciałbym zwrócić państwa uwagę na to, że niezwykle ważną sprawą jest wewnętrzne zrozumienie i przekonanie mediów. Nie da się kupić zrozumienia, że sprawa integracji to nie jest szukanie psa o dwóch głowach, jak powiedział pan poseł Potocki, że jest to wspólna misja elit politycznych, administracji publicznej i właśnie mediów, nawet tych niezależnych. Takiej misji rząd mediom nie jest w stanie narzucić. Rząd może tworzyć warunki sprzyjające temu, żeby media przede wszystkim zapoznały się z tą problematyką, poznały ją głębiej, namacalnie i wyrobiły sobie zdanie. Wtedy można mieć nadzieję, że będą one przekonane do tego, aby promować nasze wejście do Unii, promować nasze przygotowania. Rząd takie warunki stara się stworzyć: organizujemy seminaria, szkolenia dla mediów, wyjazdy studyjne, sponsorujemy audycje i wkładki. Widoczne jednak na razie wśród mediów nie został osiągnięty poziom masy krytycznej, który by skłonił je do promowania integracji jako własnego przekonania. Tyle wyjaśnień natury ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#PawełSamecki">Teraz może kilka uwag do wypowiedzi posłów, w kwestii informacji.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#PawełSamecki">Otóż pytanie pani poseł Nowiny-Konopczyny: czy środki na promocję są przeznaczane tylko na promocję pozytywną? Otóż tak. Właściwie już wczoraj wysłaliśmy odpowiedź, ale chcę potwierdzić, że rząd nie zamierza finansować działań, które są sprzeczne z celem rządu. Uważalibyśmy to za marnotrawstwo środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#PawełSamecki">Teraz już druga sprawa, kwestia szeroko rozumianej pomocy Unii Europejskiej dla Polski i kilka drobnych uwag innej natury. Otóż jeśli chodzi o przygotowanie, ten wątek pojawił się kilkakrotnie w wypowiedziach i pytaniach państwa posłów. Jeśli chodzi o poziom przygotowania, czy jesteśmy przygotowani do wykorzystania środków Unii Europejskiej. Tutaj znowu chciałbym się odwołać do zasady: czyny czy fakty powinny bardziej przemawiać niż słowa.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#PawełSamecki">Proszę państwa, jeśli chodzi o liczby dotyczące pozyskiwania pomocy - to jest odpowiedź na pytanie pana posła Stanibuły - to w 1998 r. uzyskaliśmy początkowo 179 mln euro. Następnie w wyniku działań w ciągu dalszych miesięcy tego roku - kiedy nie uzyskaliśmy owych 34 mln - otrzymaliśmy dodatkowe 20 mln euro. Padło tu konkretnie pytanie: na co? Na budowę obwodnicy Trójmiasta; projekt ten jest już realizowany. Jeśli chodzi o dalsze pozyskiwanie pomocy, to w ubiegłym roku, jak informowałem, uzyskaliśmy 314 mln euro, a więc jest zasadniczy postęp. W tym roku mamy szansę - nie mogę dać gwarancji, bo memoranda te nie są jeszcze podpisane - uzyskać blisko 400 mln euro. A więc jestem przekonany, że nasza zdolność do pozyskiwania pomocy rośnie. Co więcej, przedstawię na to dowód, opierając się na liczbach. Z szacunków, które w 1995 r. przekazała nam Komisja Europejska, wynikało, że wówczas w pięcioletnim budżecie Komisja Europejska zakładała przekazanie Polsce 1015 mln euro. Polska uzyskała faktycznie 1023 mln euro, a więc zrealizowaliśmy plan z niewielką nadwyżką.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#PawełSamecki">Jeśli chodzi o wykorzystywanie już przyznanych środków, to kto wie, czy Polska nie jest najlepsza z całej trójki; zawsze lubimy się porównywać z Czechami i Węgrami. Zapewniam Wysoką Izbę, że wykorzystujemy środki w sposób poprawny i w dobrym tempie. Nie mieliśmy takich przypadków, jak to się zdarzyło Węgrom, kiedy przyznane już środki zostały utracone. Wykorzystujemy środki mniej więcej w 99%, w zależności od programu.</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#PawełSamecki">Pytanie o to, czy istnieją struktury dla programów PHARE, ISPA i SAPARD. Tak, istnieją. Jeśli chodzi o PHARE, to już od wielu lat są utrwalone struktury, które działają. W wypadku programu ISPA także działają takie struktury, bo mamy zarówno ministerstwo, które stanowi politykę i dokonuje wyboru przedsięwzięć, jak i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest głównym wykonawcą tej polityki i programów pomocy zagranicznej. W obszarze transportu mamy również trzy podmioty, które realizowały programy PHARE, a teraz będą realizować programy ISPA: Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad i PKP. Istnieją dobrze już utrwalone powiązania pomiędzy ministerstwami i tymi podmiotami wykonawczymi. Jeśli zaś chodzi o SAPARD, to struktury takie się tworzą; informację o tym na pewno jeszcze uzupełni pan minister Plewa. Natomiast ja podtrzymuję opinię, iż nie ma żadnych przesłanek, by twierdzić, że nie uzyskamy tyle, ile możemy, w roku 2000 czy w okresie przedakcesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#PawełSamecki">Było kilka bardzo konkretnych pytań dotyczących spraw pomocowych, dlatego pozwolę sobie uzupełnić.</u>
          <u xml:id="u-164.11" who="#PawełSamecki">Pytanie pana posła Steca o to, dlaczego są opóźnienia w przygotowaniu przez Komisję Europejską rozporządzeń finansowych. No cóż, są to opóźnienia po tamtej stronie; nie potrafię ich dokładnie wytłumaczyć. Spróbuję jednak wyjaśnić to następująco. Toczyły się bardzo żywe dyskusje pomiędzy krajami członkowskimi na temat warunków, na jakich środki te mają być udostępnione. Jednakże w wyniku starań, głównie strony polskiej — wiemy dobrze, że inne kraje były pod tym względem mniej aktywne — uzyskaliśmy pewne warunki, które uważamy za dobre. Chciałbym np. uściślić, że 31 grudnia nie jest terminem, w którym trzeba wydać te środki. Podczas wizyty pani komisarz Schreyer w ubiegłym roku uzyskaliśmy zapewnienie, które obecnie się materializuje w postaci owych rozporządzeń, że środki będą mogły przechodzić przez granice roku kalendarzowego, i tak się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-164.12" who="#PawełSamecki">Pytanie pana posła Zarzyckiego dotyczące kwestii, ilu rolników będzie mogło skorzystać ze środków SAPARD. Jest to pytanie, na które w tej chwili nie można odpowiedzieć, ponieważ nie wiemy, jak duże będzie zainteresowanie ze strony rolników i jak duże będą zgłaszane przez nich projekty. Te dwa parametry określą nam liczbę rolników, która skorzysta z SAPARD. Można dokonać bardzo wstępnego szacunku. Przypuszczam, iż jest to rząd kilku tysięcy gospodarstw w skali roku. Ale jeśli projekty będą większe, to wówczas prawdopodobnie liczba ta będzie mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-164.13" who="#PawełSamecki">Kolejne pytanie, choć może to nie jest pytanie. Pan poseł Tomczak prosił właściwie o udostępnienie dokumentów, które są związane z programem SAPARD. Oczywiście my je chętnie udostępnimy, tylko pan poseł tak szybko je wyliczał, że nie byłem w stanie zapisać tych symboli. Tak że chętnie to udostępnimy po uzyskaniu bliższej informacji.</u>
          <u xml:id="u-164.14" who="#PawełSamecki">Kolejna część pytań dotyczyła tego, kto będzie kontrolował napływ środków - pytał pan poseł Chmielewski - i czy Polska jest gotowa do przyjęcia tej pomocy. Czy Polska jest gotowa, próbowałem już to wyjaśnić. Otóż jeśli chodzi o organizację procesu przyjmowania pomocy - tak bym to powiedział - musimy pamiętać, że to jest pomoc dla rządu, to znaczy to jest pomoc dla Polski, ale przyjmuje ją rząd i on odpowiedzialny jest za wykorzystanie tych środków. Nie oznacza to, że samorządy nie biorą udziału w zagospodarowaniu tych środków, wręcz przeciwnie - samorządy bardzo aktywnie uczestniczą w przygotowaniu projektów w programie ISPA, będą także przygotowywały projekty w ramach programu SAPARD i w sposób już ewidentny uczestniczyły w przygotowaniach programów regionalnych w ramach programu PHARE. Tak więc kontrola ogólna i odpowiedzialność ogólna spoczywają na rządzie, ale programowanie pomocy zakłada oczywiście, i w rzeczywistości tak było, bardzo mocne włączenie poziomu samorządów lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-164.15" who="#PawełSamecki">Pan poseł Krutul zadał szereg związanych z programami pomocowymi pytań, na które spróbuję konkretnie odpowiedzieć. Czy środki z ISPA i PHARE nie mogą być przeznaczone na indywidualne gospodarstwa rolne? Środki z ISPA nie mogą, bowiem ISPA dotyczy zupełnie innego obszaru. To jest - jak mówiłem - ochrona środowiska i transport, a zatem nie może służyć wspieraniu indywidualnych gospodarstw rolnych. PHARE także nie może służyć wspieraniu indywidualnych gospodarstw rolnych, jeśli pan poseł miał na myśli pytanie o inwestycyjne przedsięwzięcia. Natomiast program SAPARD jest tym właściwym źródłem, które może służyć finansowaniu przedsięwzięć podejmowanych przez indywidualne gospodarstwa rolne, ale przedsięwzięcia te mają rzeczywiście z założenia służyć modernizacji i podwyższaniu jakości produkcji rolnej bądź doskonaleniu metod zbytu tej produkcji. Unia Europejska nie jest skłonna świadczyć pomocy, która miałaby służyć generowaniu konkurencji wobec produkcji rolnej Unii Europejskiej. A więc podwyższanie jakości i modernizacja - owszem, tak. Nie zakłada się natomiast, iż będą to środki służące wzrostowi produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-164.16" who="#PawełSamecki">Były bardzo konkretne pytania dotyczące trybu przyjęcia programu operacyjnego. Może to wyjaśnię, dlatego że jestem również sekretarzem Komitetu Integracji Europejskiej. Otóż po przyjęciu tego dokumentu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi został on omówiony i przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej w styczniu. Kiedy może być on przyjęty przez Komisję Europejską? Z omówionych ostatnio procedur wynika, iż Komisja Europejska będzie starała się skrócić termin, ma natomiast czas do połowy roku. Również Komitet Integracji Europejskiej przyjął ostatnio procedurę, która będzie prowadziła do akredytacji agencji płatniczych w programie SAPARD. Na razie zatem nie widzę żadnych zagrożeń, które by świadczyły o niemożności zakończenia tej akredytacji w stosownym czasie.</u>
          <u xml:id="u-164.17" who="#PawełSamecki">Było również pytanie o to, kiedy zostanie podpisane memorandum na temat programów przedakcesyjnych. Otóż chciałbym wyjaśnić, iż to nie jest jedno memorandum, tych umów jest więcej, a w tym roku będzie to praktycznie kilkadziesiąt umów, dlatego że oprócz kilku memorandów w programie PHARE będziemy mieli odrębne memoranda dla każdego projektu w programie ISPA i odrębne memorandum dla programu SAPARD. Będzie ich więc kilkadziesiąt i będą one sukcesywnie podpisywane na przestrzeni II półrocza tego roku.</u>
          <u xml:id="u-164.18" who="#PawełSamecki">Chciałbym wreszcie odnieść się do wypowiedzi pana posła, który wyraził pogląd, iż komisja rolnicza nie miała okazji dyskutować na temat pomocy przedakcesyjnej. Chciałbym powiedzieć, że sprawy pomocy przedakcesyjnej były wielokrotnie dyskutowane na posiedzeniu Komisji Integracji Europejskiej i podkomisji do spraw monitorowania środków PHARE Komisji Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-164.19" who="#PawełSamecki">Ostatnie pytanie, dotyczące pomocy. Dlaczego OLAF, czyli instytucja, organ Komisji Europejskiej, który zajmuje się zwalczaniem nadużyć, jak pan poseł określił, już instaluje się w Polsce? To nie OLAF się instaluje w Polsce, to Główny Inspektorat Celny przyjmuje funkcje kontrolne wobec stosowania środków pomocy unijnej. Dlaczego OLAF jest tym zainteresowany? Dlatego że od 10 lat Polska otrzymuje środki Unii Europejskiej, będzie otrzymywać je w coraz większym zakresie, stąd też zainteresowanie Komisji Europejskiej i jej wyspecjalizowanych agend tym, aby środki były używane w sposób zgodny z przeznaczeniem i z procedurami, które wynikają z regulacji wewnętrznych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-164.20" who="#PawełSamecki">Pragnę dodać, iż Unia Europejska w ubiegłym roku przyznała 3,5 mln euro na wsparcie działań właśnie Głównego Inspektoratu Celnego w przygotowaniu odpowiednich struktur kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-164.21" who="#PawełSamecki">Wreszcie kilka pytań dotyczących samego Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Pan poseł Osnowski pytał, o ile wzrosła liczba etatów i o stan przygotowań kadrowych. Liczba etatów w urzędzie zasadniczo o wiele nie wzrosła w ubiegłym roku, było kilka etatów przyznanych z rezerwy ogólnoadministracyjnej na wzmocnienie służb prawnych, natomiast stan przygotowań urzędu do pełnienia swoich funkcji oceniam pozytywnie. W ubiegłym roku dokonaliśmy reorganizacji urzędu, zmniejszyliśmy ilość komórek z 14 do 11 i tym samym została zmniejszona liczba stanowisk kierowniczych, co zapewne nie jest tak częstym wypadkiem w administracji. Pragnę to podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-164.22" who="#PawełSamecki">Pragnę również podkreślić, w odpowiedzi na pytanie pana posła Mazurkiewicza, iż nie tylko nasz urząd, ale także inne instytucje i organy, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych prowadzą rozpoznanie tendencji w politykach Unii Europejskiej, w tym także połączone z analizą dystansu, jaki nas dzieli w rozmaitych obszarach, z pracami badawczymi, które zamawiamy na zewnątrz - w renomowanych ośrodkach naukowych z zespołami naukowymi o dużym przygotowaniu - po to, aby mieć lepszą orientację w tych sprawach. Sądzę, że dysponujemy odpowiednimi materiałami, pozwalającymi na tego rodzaju rozpoznanie.</u>
          <u xml:id="u-164.23" who="#PawełSamecki">Mam nadzieję, że to wszystkie odpowiedzi. Może jeszcze pozwolę sobie odpowiedzieć na pytanie dotyczące Narodowej Rady Integracji Europejskiej - urzędowi powierzona została obsługa tejże rady, chociaż rada działa przy premierze, przy prezesie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-164.24" who="#PawełSamecki">Natomiast jeśli chodzi o brak parlamentarzystów, to pytanie pani poseł Nowiny-Konopczyny, to wedle mojej wiedzy tam z zasady miało nie być parlamentarzystów, natomiast przypadki, w których parlamentarzyści znaleźli się w składzie rady, wynikają tylko i wyłącznie z tego, że niektóre instytucje powierzyły członkostwo w radzie parlamentarzystom i to są sytuacje będące wyjątkiem, a nie regułą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#JanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#JanKról">Proszę obecnie o zabranie głosu pana Jana Kułakowskiego, pełnomocnika rządu do spraw negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#JanKról">Pan poseł Iwiński sprostuje. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister Samecki, którego naprawdę wysoko cenię, był łaskaw powiedzieć, jakobym w swoim wystąpieniu stwierdził, że rząd nie posiada żadnej polityki informacyjnej. Ponieważ również jestem człowiekiem o pierwszym wykształceniu ścisłym, to staram się wyrażać ściśle. Powiedziałem, że ma politykę informacyjną, ale ona jest zupełnie nieskuteczna z punktu widzenia przeciętnego obywatela w Polsce. Ona jest nieskuteczna i nad tym ubolewam, bo chciałbym, żeby była skuteczna. Pan być może to zna, świadomie sięgnę do wydawnictwa w języku polskim, które dopiero co ukazało się w Poznaniu, to jest książeczka wydana wspólnie nakładem Szwedów i Polaków „Kampania informacyjna przed integracją z Unią Europejską. Lekcja z doświadczeń Szwecji”. Takich publikacji można by wymienić wiele. Wystarczy przeczytać tę niewielką broszurę, żeby zobaczyć, jak działali Szwedzi tyle lat, zanim ten kraj wstąpił do Unii Europejskiej, i jak my działamy, żeby zobaczyć, na czym polega różnica - niestety na naszą niekorzyść. O to tylko chodzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JanKról">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#JanKról">Pan minister Jan Kułakowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanKułakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw uwaga wstępna. Na pytania, które padły w tej debacie, odpowiada państwu pełnomocnik rządu do spraw negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej, podczas gdy właściwie pytania dotyczące ściśle negocjacji nie były tak liczne. Natomiast liczne były pytania, na które odpowiem, proszę mi wybaczyć, trochę przekraczając moje ścisłe kompetencje. Dlatego także uzyskałem od pana premiera, a pan premier od pana marszałka, zgodę, ażeby kilku tu obecnych członków zespołu negocjacyjnego odpowiedziało na szereg bardziej dokładnych, bardziej ścisłych, bardziej technicznych pytań.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JanKułakowski">Uwaga druga. Moja odpowiedź będzie składała się właściwie z trzech części: pierwsza to kilka uwag ogólnych wynikających z debaty porannej, z wypowiedzi indywidualnych i przedstawicieli klubów; druga to odpowiedzi na bardziej szczegółowe pytania, które padły w czasie tej debaty, i wreszcie część trzecia to odpowiedzi na pytania, które padły w ostatniej części naszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#JanKułakowski">Proszę państwa, część pierwsza, kilka uwag ogólnych. W kilku, może nawet w wielu wypowiedziach, zwłaszcza ze strony opozycji, ale nie tylko, padły wątpliwości co do realności czy realizmu stanowisk negocjacyjnych. Zostało powiedziane, że owszem, pewne uznanie dla stanowisk, pytano natomiast, czy to są stanowiska realistyczne. Ja na to pytanie odpowiadam, że są one realistyczne, dlatego że przeszły przez cały młyn dyskusji, poczynając od resortów, zespołów międzyresortowych, spotkań uzgodnieniowych poprzez zespół negocjacyjny, który właściwie prawie w każdym przypadku stanowiska negocjacyjnego dyskutował przez kilka posiedzeń, po Komitet Integracji Europejskiej i Radę Ministrów. I sądzę, że wynikiem tego są stanowiska realistyczne. Mały przykład, jeżeli chodzi o zakup ziemi przez obcokrajowców. W debacie na ten temat dość liczne były głosy, że w tak wrażliwej dziedzinie należałoby wystąpić o stałą derogację. Otóż wystąpienie o stałą derogację byłoby przykładem stanowiska nierealistycznego, ponieważ z góry wiemy, że takie stanowisko z całą pewnością byłoby odrzucone. Ale ponieważ jest to problem trudny, drażliwy, wystąpiliśmy o długi okres przejściowy, do tego tematu zresztą wrócę.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#JanKułakowski">Chciałem również powiedzieć państwu, że w odbiorze naszych stanowisk negocjacyjnych przez Unię Europejską, czy to komisje, czy to państwa członkowskie, nie spotykałem się z zarzutem absurdu, braku realizmu, nonsensu, jakiejś poezji negocjacyjnej. Nie. To, że władze Unii Europejskiej mówią: na to się prawdopodobnie zgadzamy, a na to, to i to się nie zgadzamy, to jest rzecz zupełnie normalna. Przecież dopiero w negocjacjach się okaże, czy jest możliwy kompromis. Jeżeliby władze Unii Europejskiej zgodziły się z góry na nasze stanowiska, to nie byłoby żadnych negocjacji i jest to zupełnie, moim zdaniem, absurdalna hipoteza. Tak więc stanowiska są realne, realistyczne, zresztą zostało to w pewnym momencie potwierdzone przez obecnego komisarza do spraw rozszerzenia Unii Europejskiej Güntera Verheugena, który twierdził, że nasze stanowiska, nasze plany, wyraził się ostrożnie, są ambitne, ale nie są nierealistyczne. Sądzę, że to świadectwo jest również ważne i warte zacytowania.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#JanKułakowski">Druga sprawa, sprawa daty członkostwa. Otóż data członkostwa - ja zresztą wrócę jeszcze do tego tematu - to nie jest jakaś obsesja rządu, to jest założenie wynikające z pewnych kalkulacji, z pewnych obliczeń, założenie konieczne do tego, ażeby móc prowadzić negocjacje, mając pewien horyzont czasowy. Przyjęliśmy jako datę właśnie początek roku 2003 - wrócę jeszcze do tego problemu później - można to stanowisko rządu krytykować, ale nie jest prawdą, że ta data została odrzucona przez Unię Europejską. Padały w Unii Europejskiej różne opinie na ten temat, począwszy od opinii, że jest to data do przyjęcia, poprzez opinię, że może rok później, i opinię, że może kilka lat później, są tu różne opinie. Ale nie mamy w tej chwili daty, która angażowałaby Unię Europejską jako taką.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#JanKułakowski">Punkt trzeci tych uwag ogólnych to jest problem konsultacji i problem otwartości procesu negocjacyjnego. Ja może zacznę od problemu upowszechnienia stanowisk negocjacyjnych, odtajnienia stanowisk negocjacyjnych. Proszę państwa, ja wiem, że są krytyki ze strony parlamentu, że mogliśmy zrobić to wcześniej. Sądzę, że zrobienie tego zbyt wcześnie byłoby błędem, prowadziłoby do pewnego wprowadzenia w błąd osób - przede wszystkim Wysokiej Izby - które otrzymałyby te stanowiska we wcześniejszej fazie. Stanowiska się między sobą wiążą. W każdym stanowisku są powiązania z innymi stanowiskami negocjacyjnymi i dlatego pełny obraz stanowisk jest możliwy tylko z chwilą, kiedy one wszystkie zostały złożone. I to było powodem decyzji kierownictwa politycznego negocjacji, pana premiera, pana ministra spraw zagranicznych, ażeby właśnie w tym momencie wchodzenia w kolejną fazę negocjacji, po przedstawieniu wszystkich stanowisk, te stanowiska upowszechnić, upublicznić.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#JanKułakowski">Proszę państwa, w czasie całego procesu negocjacji utrzymywałem - może niewystarczający, ale utrzymywałem - kontakt z Komisją Integracji Europejskiej, z innymi komisjami sejmowymi, z komisjami Senatu. W całym procesie opracowywania stanowisk negocjacyjnych mieliśmy także częste kontakty zarówno z przedstawicielami biznesu, w konkretnych sprawach: produkty farmaceutyczne, rybołówstwo itd., jak i związków zawodowych - do tego tematu także wrócę, bo jest mi on specjalnie drogi. A więc ta przejrzystość, w miarę możności, była ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#JanKułakowski">Jeśli państwo pozwolą, to chciałbym przejść do kilku spraw, które zostały poruszone dzisiaj w czasie debaty przed południem. Dużo mówiono o braku informacji. Nie będę wchodził w kompetencje moich kolegów, ale chciałem tylko powiedzieć, że jeżeli chodzi o mnie, to starałem się maksymalnie i mówiłem o tym już w ramach programu - rozumieć negocjacje, publikacji tego programu, wyjazdów w teren, jednak o negocjacjach informować. Natomiast pan poseł Oleksy był łaskaw mówić o braku informacji, o dylematach negocjacyjnych. I tu dwie uwagi. Po pierwsze, dylematy negocjacyjne są jeszcze przed nami, bo dylematy negocjacyjne zaczną się w momencie podejścia pakietowego i ewentualności takich czy innych usztywnień bądź nie naszych stanowisk. Z drugiej strony, dylematy negocjacyjne, jak powiedziałem, w tej chwili jeszcze nie istnieją, ale chciałem jednak podkreślić, że dość trudno byłoby mówić o marginesach taktyki negocjacyjnej... To znaczy, w czym ustąpimy, a w czym nie ustąpimy na posiedzeniach, na których są obecni nie tylko państwo posłowie, ale także prasa, bo i zaproszeni goście, a przecież to są argumenty, które musimy trzymać w zanadrzu, jeżeli chodzi o dalszy postęp procesu negocjacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#JanKułakowski">Proszę państwa, następna uwaga dotyczy wypowiedzi pana posła Słomki, bo do wypowiedzi pana posła Łopuszańskiego nie mam zamiaru się ustosunkować, który powiedział, że tylko NATO, a nie Unia jest gwarancją bezpieczeństwa. Otóż proszę państwa, bezpieczeństwo to nie jest tylko problem wojska, to nie jest tylko problem sił zbrojnych, to nie jest tylko problem geopolityki, to jest także problem gospodarki. Państwo bezpieczne jest państwem o silnej, stabilnej gospodarce. A więc jeżeli zakładamy, a to jest założenie rządu, że wejście do Unii będzie gwarancją takiej silnej, stabilnej gospodarki, to wejście do Unii jest również problemem związanym z bezpieczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#JanKułakowski">Kilka osób krytykowało układ stowarzyszeniowy. Nawiązuję do krytyki pana posła Olszewskiego, ale nie był on jedyny, który ten układ krytykował. Proszę państwa, mnie się wydaje, że łatwo jest może w tej chwili mówić, że to był niedobry układ. Jako ambasador wtedy przy Unii Europejskiej śledziłem cały przebieg negocjacji tego układu. Były to trudne negocjacje. Czy wynik mógł być lepszy, nie wiem, może mógł być. Natomiast wydaje mi się, że argumenty mówiące o tym, że układ ten w pewnym wymiarze może być dla nas niedoskonały, a nawet czasami negatywny, są to argumenty, które przemawiają na rzecz pełnego członkostwa w Unii Europejskiej. Bo ten układ, podkreślałem to wiele razy, również w Brukseli, ma sens tylko jako wprowadzenie do członkostwa, jako coś, co przygotowuje do członkostwa, ale nie jako cel sam w sobie. Dlatego że ta asymetria, którą państwo stwierdzili, jest rzeczywista, jest faktem i może być skorygowana tylko poprzez instrumenty dostępne w ramach członkostwa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#JanKułakowski">Pan poseł Ikonowicz powiedział o szeregu spraw, z którymi, muszę powiedzieć, się zgadzam, chciałbym jednak skupić się na dwóch z nich. Po pierwsze, pan poseł Ikonowicz podkreślił, że nasze wejście do Unii jest ważne nie tylko dla nas, ale także dla Unii Europejskiej. Proszę państwa, panie pośle, ja o tym mówię bez przerwy, przy wszystkich okazjach. Nie ma ani jednego mojego wystąpienia w Unii Europejskiej, w którym nie podkreślałbym, że nasze wejście do Unii jest operacją korzystną również dla Unii Europejskiej, bo mam nadzieję, że jest takie dla nas. Ale to nie jest coś, co jest nam darowane, co jest nam dane z łaski, z dobrej woli Unii Europejskiej, li tylko dla naszych pięknych oczu. O układzie stowarzyszeniowym już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#JanKułakowski">Druga sprawa, którą poruszył pan poseł Ikonowicz, to jest to, że Unia nie chce się podzielić funduszami strukturalnymi - tak przynajmniej zanotowałem. Nie jest to dokładnie tak, dlatego że jest przewidziane, iż Polska będzie korzystała z funduszy strukturalnych. Jaka będzie ich wysokość i jaki będzie ich podział, jeszcze nie jest określone, ale nikt nigdy nie odmawiał nam udziału w funduszach strukturalnych.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#JanKułakowski">Pan poseł Grabowski był uprzejmy przypomnieć moją zeszłoroczną wypowiedź - ale wyciągając ją z kontekstu - mówiąc, że ja sam uznałem, iż Unia nie traktuje nas partnersko, ale poucza i jest arogancka. Proszę państwa, sprawa jest tego rodzaju - jeżeli ja będę mówił, że wszystko z Unią idzie świetnie, to powiecie, że jestem miękkim negocjatorem i że źle negocjuję. Jasne jest, że są problemy w negocjacjach z Unią, one są. Ale ja nie stwierdziłem, że nie jesteśmy partnerami, tylko powiedziałem, że my tego żądamy, a to jest coś zupełnie innego. To jest powiedzenie dynamiczne: my żądamy traktowania partnerskiego, jeżeli chodzi o nasze kontakty z Unią Europejską, ale czasami spotykamy się - mój Boże, to się zdarza - z pewną arogancją ze strony naszych partnerów.</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#JanKułakowski">Sądzę, że właściwie już odpowiedziałem na uwagę pana posła Jaskierni, iż stanowiska nie przedstawiają strategii. Pan poseł zechciał powiedzieć, że w tej chwili stanowiska te nadają się wyłącznie do archiwum. Myślę, że nie, panie pośle. Sądzę, że o ile nie możemy w tej chwili wyciągać naszych strategicznych pozycji, o tyle te stanowiska są podstawą do negocjacji, z których większość jest jeszcze przed nami. A więc nie są to dokumenty archiwalne, ale dokumenty żywe, którymi nadal będziemy się posługiwali.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#JanKułakowski">Pan poseł Piłka wspominał o okresie przejściowym w kwestii zakupu ziemi na Ziemiach Zachodnich przez obcokrajowców. Wydaje mi się, że chodzi w ogóle o zakup ziemi przez obcokrajowców. My nie mówimy, o jakie ziemie chodzi, czy o Ziemie Zachodnie, czy inne, ustaliliśmy tylko pewien margines czasowy. Jest to margines - i tu jednocześnie odpowiadam na postawione później pytania - który z jednej strony, według ekspertów, może być wystarczający na zrównanie, a przynajmniej na zbliżenie cen ziemi w Polsce i w krajach Unii, ale z drugiej strony, przy niemożności występowania o stałą derogację i ze względu na to, że jest to problem drażliwy i ważny dla społeczeństwa polskiego, występuję, że tak powiem, o długi okres w tej sprawie. Czy my to uzyskamy? Mam nadzieję, że tak. Będziemy w każdym razie twardo o to walczyć i nie spotykałem się ze specjalną krytyką co do naszego wystąpienia w tej dziedzinie, aczkolwiek naturalnie nie ma jeszcze na to pełnej zgody.</u>
          <u xml:id="u-168.15" who="#JanKułakowski">I wreszcie może jeszcze jedna odpowiedź, panu posłowi Grabowskiemu. Otóż brak informacji, pewien niedostatek informacji o polityce przemysłowej Unii Europejskiej po roku 2002 moim zdaniem nie wynika z arogancji Unii Europejskiej, ale z faktu, że w lipcu tego roku wygasa traktat o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali. W związku z tym Unia jeszcze nie podjęła decyzji o dalszych losach tego właśnie traktatu.</u>
          <u xml:id="u-168.16" who="#JanKułakowski">Chciałbym także podkreślić, że problem polskiej składki budżetowej do Unii Europejskiej jest problemem, o którym mówimy w stanowisku negocjacyjnym. W tej dziedzinie występujemy o okres przejściowy - tak ażeby ta składka nie była pełna od roku 2003, ale żeby zaczęło się to od równowartości 10% kwoty składki i dopiero stopniowo dochodzilibyśmy do uiszczania pełnej kwoty tej składki.</u>
          <u xml:id="u-168.17" who="#JanKułakowski">Postaram się skrócić maksymalnie odpowiedzi, ale chciałbym jednak odpowiedzieć na szereg pytań, które panowie posłowie i panie posłanki nam postawili.</u>
          <u xml:id="u-168.18" who="#JanKułakowski">Pan poseł Lewandowski pyta, czy rząd na bieżąco śledzi proces powstawania nowych dyrektyw, nowego acquis. Nie tylko śledzi, ale jest po prostu zmuszony do śledzenia, ponieważ ustalone zostało, że w sprawie nowego acquis musimy się poddać kolejnemu screeningowi. Otóż data dotychczasowych screeningów odnosiła się do pewnych wcześniejszych procesów. Jest to więc przedmiot stałej wymiany zdań w dyskusji między nami a Unią, z tym że uzyskaliśmy uproszczenie procedur i nie ponawiamy screeningu - w większości wypadków chodzi tu o wymianę informacji na piśmie na temat nowego acquis.</u>
          <u xml:id="u-168.19" who="#JanKułakowski">Kiedy Polska przystąpi do konwencji brukselskiej. Proszę państwa, Polska przystąpi do niej - i to zaanonsowaliśmy - po uzyskaniu członkostwa w Unii Europejskiej. Dlaczego? Dlatego że uczestnictwo w konwencji brukselskiej jest zarezerwowane dla państw członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.20" who="#JanKułakowski">Pani posłanka Sikorska-Trela pyta, czy będziemy równorzędnymi partnerami w Unii Europejskiej, czy też zostaniemy zdominowani przez inne, silniejsze państwa członkowskie. Na ten temat mógłbym mówić bardzo długo, ale wydaje się mi, że obawa zdominowania przez państwa silniejsze od nas będzie większa, jeżeli nie będziemy w Unii Europejskiej, ponieważ w Unii Europejskiej ryzyko zdominowania jest ograniczone pewnymi przepisami Unii - te przepisy właśnie ograniczają takie ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-168.21" who="#JanKułakowski">Czy jest trzecia droga, pyta pani posłanka, dla Polski - nie integracja czy pozostanie poza Unią Europejską, ale trzecia droga. Proszę państwa, to też jest pytanie, na które trudno odpowiedzieć. Sądzę, że jakieś drogi zawsze mogą się znaleźć, ale nie widzę ich w tej chwili. Po prostu nie widzę lepszej drogi niż wejście do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.22" who="#JanKułakowski">Pan poseł Kalemba pyta, jakie jest stanowisko rządu w sprawie sporu, który się toczy w Unii Europejskiej - istotnie, toczy się - dotyczącego przyszłości: czy Europa bardziej federalna, czy bardziej Europa suwerennych państw bądź tzw. Europa ojczyzn. To jest pytanie bardzo polityczne, nie czuję się powołany do odpowiedzi na nie. Przekażę je panu premierowi i obiecuję odpowiedź na to pytanie na piśmie ze strony pana premiera. To także dotyczy pytania o europejską wspólną politykę w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. To również jest pytanie bardzo polityczne i poproszę pana premiera o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-168.23" who="#JanKułakowski">Proszę państwa, pan poseł Kaczyński pytał, czy sformułowanie wniosków o długie okresy przejściowe - one nie są długie, ale liczne - jeśli chodzi o zakup ziemi przez cudzoziemców, ochronę środowiska i utrzymanie stref ekonomicznych - notabene, o tym powie pan minister Święcicki, nikt nie zabrania utrzymywać stref ekonomicznych, musimy tylko w ich ramach respektować pewne zasady pomocy publicznej - nie spowoduje ze strony Unii jak gdyby retorsji dotyczących swobodnego przepływu osób. Proszę państwa, będą jakieś pakiety, ale my, jako polscy negocjatorzy, robienia z tego rodzaju szantażu: to za to, nie przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-168.24" who="#JanKułakowski">Jeśli chodzi o pytanie, czy istnieją w Unii Europejskiej przepisy zabraniające kultywowania tradycji narodowej, używania języka narodowego, to proszę państwa, nie ma takich przepisów i nie grożą nam one. O ile utrata tożsamości narodowej po uzyskaniu członkostwa naprawdę jest jakąś fikcją, o tyle rozumiem i podzielam pewne obawy, jeśli chodzi o suwerenność. W tej sprawie, powiedzmy sobie szczerze, pojawiają się problemy do dyskusji, których w tej chwili nie będę rozwijał. Odróżniałbym więc, jeśli o to chodzi, tożsamość od suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-168.25" who="#JanKułakowski">Pan poseł Stępień pytał, co się stało z wcześniejszym założeniem dotyczącym kilkunastoletniego okresu przejściowego dla polskiego rolnictwa. Proszę państwa, takiego założenia nigdy nie było. Pojawiały się wypowiedzi różnych osób bądź u nas w kraju, bądź w Unii, natomiast jedyne założenie polskiego rządu to te, które państwo znaleźli w stanowisku negocjacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-168.26" who="#JanKułakowski">Czy projekt ustawy o abolicji jest elementem dostosowań do wymogów Unii Europejskiej? Nie sądzę, a nawet jestem przekonany, że nie jest.</u>
          <u xml:id="u-168.27" who="#JanKułakowski">Pan poseł Nowaczyk, już zresztą to poruszałem, mówił o suwerenności politycznej i ekonomicznej, czy nie staniemy się jedynie rynkiem zbytu dla Unii Europejskiej. Myślę, że ryzyko, że — będąc poza Unią — stalibyśmy się jedynie rynkiem zbytu i, że tak powiem, pasywnie znosilibyśmy decyzje Unii Europejskiej, jest duże. Będąc członkami, stajemy się współdecydentami, członkami klubu decydentów, czyli — moim zdaniem — to ryzyko się zmniejsza. Jeżeli chodzi natomiast o to, co pan poseł nazwał antywschodnimi fobiami naszych elit politycznych po naszym wejściu do Unii Europejskiej, to muszę powiedzieć, że o takich antywschodnich fobiach polskich elit nic nie wiem. I sądzę, że nie będzie to miało żadnego wpływu na wejście do Unii, ponieważ nie widzę takich fobii.</u>
          <u xml:id="u-168.28" who="#JanKułakowski">Pani posłanka Nowina-Konopczyna postawiła szereg bardzo ważnych, politycznych pytań, skierowanych w większości do pana premiera. Prosiła mnie jak gdyby, czy nawet zakazała mi tego, abym nie odpowiadał na te pytania. W związku z tym przekażę je panu premierowi i obiecuję, że pani posłanka otrzyma na nie odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-168.29" who="#JanKułakowski">Było również pytanie, m.in. zadane przez pana posła Tomczaka, czy rząd zamierza przeprowadzić referendum. Proszę państwa, wiadomo, że jest taki zamiar. Wszyscy państwo wiedzą, że nie jest to wymóg konstytucyjny, natomiast z tego, co wiem, to w tej chwili wszystkie siły polityczne zarówno koalicyjne, jak i opozycyjne uważają, że referendum w tak ważnej sprawie jest wskazane. Kiedy ma się ono odbyć, nie zostało ustalone. W każdym razie nie może się ono odbyć przed zakończeniem negocjacji, bo referendum będzie dotyczyło projektu traktatu akcesyjnego. Tak więc w tym momencie może się odbyć referendum, chyba że Sejm suwerennie większością głosów zadecyduje inaczej.</u>
          <u xml:id="u-168.30" who="#JanKułakowski">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Osnowskiego dotyczące NATO, ewentualnego osłabienia naszej polityki wobec NATO przez wejście do Unii Europejskiej, to chciałbym także odwołać się do odpowiedzi pisemnej pana premiera. Jeszcze słowo, mówiłem już o tym, o problemie współpracy z partnerami społecznymi, o współpracy ze związkami zawodowymi. Proszę państwa, ona istnieje. Komitet łącznikowy organizacji pozarządowych, który istnieje, jest z nami w kontakcie. W tym komitecie jest zarówno „Solidarność”, jak i OPZZ. Utrzymuję osobiste kontakty z tymi związkami i w sprawach, które ich dotyczą, jesteśmy stale w kontakcie.</u>
          <u xml:id="u-168.31" who="#JanKułakowski">Odpowiedziałem już na pytanie o to, kiedy będzie referendum, na pytanie dotyczące tożsamości. Pan poseł Janowski mówił o braku koncepcji Unii Europejskiej w sprawie polityki wschodniej i pytał, co czyni rząd, aby Białoruś, Ukraina, mówił także o Rosji, były krajami europejskimi, co robimy, aby nie ograniczać polskich kontaktów na wschodzie. Panie pośle, jednym z zasadniczych przekonań rządu jest to, że nie możemy tworzyć bariery na naszych granicach wschodnich, że musimy połączyć wymogi z Schengen - a wymogi z Schengen, panie pośle, to jest acquis communautaire - ze staraniami, aby pilnowanie tej granicy nie stanowiło nowej bariery, że możemy opóźnić wprowadzenie wiz dla pewnych krajów, takich jak Ukraina, aż do naszego wejścia do Unii Europejskiej, że możemy także prowadzić dialog z Unią Europejską. Być może w ciągu tych kilku lat Unia Europejska dojdzie do wniosku, że nie jest konieczne, ażeby w ruchu pomiędzy pewnymi państwami obowiązywały wizy. Chciałbym tylko pana posła zapewnić, że ten problem jest stale obecny w dyskusjach rządu i że uważamy, że Polska ma do odegrania dużą rolę w dziedzinie polityki wschodniej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.32" who="#JanKułakowski">Mówiłem już o układzie stowarzyszeniowym. Było też pytanie pana posła Wędrychowicza o to, czy w negocjacjach nie jest przeszkodą to, że decyzje Polski są bardziej liberalne niż Unii Europejskiej, której polityka jest bardziej prospołeczna. Ważne jest mieć własną politykę. Wreszcie mówił on, że stanowiska negocjacyjne są niejasne i ogólne. Z tym się zgodzić niestety nie mogę. Stanowiska negocjacyjne są precyzyjne, są jasne, zostały wypracowane przez wielu ludzi, i sądzę, że po bliższym zapoznaniu się z nimi pan poseł stwierdzi, że są to stanowiska, którym nie można zarzucać niejasności, aczkolwiek można im czynić zarzut, że zawierają takie czy inne wypowiedzi. Natomiast w krajach Unii Europejskiej są rządy bardziej liberalne i mniej liberalne. Jest problem taki, że na pewno występuje dążenie do polityki rynkowej, ale o charakterze socjalnym. Nie widzę tu zasadniczych różnic między nami a Unią Europejską, z tym że w Unii też jest prowadzona różnego rodzaju polityka, występuje pewien pluralizm w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-168.33" who="#JanKułakowski">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Krutuli o to, jaka jest granica w negocjacjach, poza którą polscy negocjatorzy się nie wycofają, to nie odpowiem na nie, dlatego że nie chcę odpowiedzieć, bo to nie jest zebranie przy drzwiach zamkniętych, jest to zebranie otwarte i po prostu nie mogę w tej chwili państwu wyjawiać marginesu negocjacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-168.34" who="#JanKułakowski">Jeżeli chodzi o przepływ pracowników, to będzie o tym mówiła pani minister Boruta, natomiast ze strony Unii Europejskiej nie mamy żadnych konkretnych, formalnych propozycji, jeśli chodzi o okresy przejściowe, ponieważ nie mamy jeszcze stanowiska negocjacyjnego Unii w tej dziedzinie; są echa wypowiedzi niektórych państw, że takie pomysły krążą w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.35" who="#JanKułakowski">I wreszcie, proszę państwa, pan poseł Macierewicz zapytuje o powody, jakie skłoniły nas do wyznaczenia tego terminu w 2003 r. Długo można na ten temat mówić, ale już mówiłem o tym na początku. To są powody, które się wiążą z koniecznością pewnego horyzontu negocjacyjnego, który został oceniony w taki właśnie sposób. Czy słusznie, czy błędnie, przyszłość okaże, ale nadal sądzimy, że zwlekanie z wejściem Polski do Unii, czyli z przedłużeniem sytuacji stowarzyszeniowej - wielu z państwa mówiło o tym w tej debacie - byłoby raczej niekorzystne dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-168.36" who="#JanKułakowski">Proszę państwa, natomiast, jeszcze raz powtarzam, nie ma wypowiedzi formalnych Unii, że wejdziemy w roku 2006 czy 2007, są podawane różne daty, począwszy od roku 2003, i my się tego trzymamy i na tej podstawie będziemy prowadzić negocjacje z Unią Europejską. Jeżeli na jakieś pytania nie odpowiedziałem, to naturalnie jestem skłonny to dopełnić w odpowiedzi na piśmie. Dziękuję państwu za uwagę i przepraszam, że mówiłem może zbyt długo.</u>
          <u xml:id="u-168.37" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: O tych urzędnikach jeszcze...)</u>
          <u xml:id="u-168.38" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Czy można?)</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#MarekBorowski">Czy pan poseł chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Nie uzyskałem niestety odpowiedzi na moje pytanie, w związku z tym może powtórzę, na czym polega jego istota. Otóż pytałem, dlaczego rząd wyznaczył datę, 2003 r., która, jak wiadomo ze wszystkich publicznie znanych na całym świecie, tylko w Polsce nieujawnianych okoliczności, jest absolutnie nierealna, podporządkowując tej dacie różnorodne działania z niekorzyścią, jeżeli tak można powiedzieć, dla Polski? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AntoniMacierewicz">Drugie pytanie. Jeżeli rząd już się zgadza z tym, i cieszę się z tego, że przeciąganie sytuacji stowarzyszeniowej jest dla nas niekorzystne - istnieje, jak rozumiem, na tej sali pełna zgoda co do tego, że układ stowarzyszeniowy działa na naszą niekorzyść - to czy w związku z tym nie byłoby zasadne w ramach procesu negocjacyjnego dokonać renegocjacji układu stowarzyszeniowego, ponieważ on jest tą kotwicą, która blokuje polską gospodarkę, ale także polską politykę.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AntoniMacierewicz">I wreszcie trzecie pytanie. Unia uchwaliła swój budżet. Ten budżet do 2006 r. się nie zmieni. W tym budżecie nie ma miejsca na dopłaty do polskiego rolnictwa. Na jakiej więc podstawie pan minister i negocjatorzy sądzą, że nam się opłaci w takiej sytuacji wejść i że wejdziemy jeszcze w 2003 r.? Proszę mi wybaczyć, panie ministrze, to nie są pytania złośliwe, one nie zmierzają do kwestionowania samych działań, ale tego sposobu, który uważam za niedopuszczalny i dla Polski niekorzystny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Pełnomocnik Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo RP w Unii Europejskiej Jan Kułakowski: Mogę odpowiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JanKułakowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JanKułakowski">Absolutnie, panie pośle, nie oskarżałem pana o złośliwość. Zanotowałem sobie trzy sprawy, a więc sprawa budżetu Unii, sprawa stowarzyszenia i sprawa daty. Do tego jeszcze raz możemy na chwilę wrócić.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JanKułakowski">Sprawa budżetu. To nie jest takie proste, panie pośle, dlatego że z różnych kontaktów, jakie mam z Unią Europejską, wynika, że istnieje na półmetku możliwość pewnych zmian w budżecie. Nie mówię, że ona będzie, ale że taka możliwość istnieje. Chciałem tutaj przypomnieć, że postanowienia finansowe konferencji berlińskiej, Rady Europejskiej w Berlinie, dają pewną perspektywę przygotowania finansowego przez Unię do wcześniejszego członkostwa. Nie oceniałbym tego tak, że nie ma żadnych możliwości budżetowych, aczkolwiek jestem świadom trudności i problemów, jakie to może stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#JanKułakowski">Druga sprawa, sprawa stowarzyszenia. Nie wiem, czy w momencie, kiedy mówimy o względnie szybkim dojściu do członkostwa — zaraz do tego przejdę — jakieś dłuższe negocjacje stowarzyszenia, które przecież i tak niedługo wygaśnie, miałyby sens. Natomiast chciałem podkreślić, o tym pewnie powie pan minister Samecki albo pan minister Święcicki, że stale prowadzimy rozmowy z Unią Europejską, w ramach rady stowarzyszenia, w ramach podkomitetów, na temat takich czy innych usterek, takich czy innych problemów stowarzyszenia. Może moja odpowiedź pana nie zadowala, panie pośle, ale niestety innej odpowiedzi w tej chwili nie mogę udzielić.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#JanKułakowski">Wreszcie kwestia daty. Myślę, że na to odpowiedziałem: to jest ocena, to jest ewaluacja korzyści i, powiedzmy, ryzyka. Chciałem powiedzieć, że to nie jest tylko stanowisko Polski. Tę datę ustaliliśmy wspólnie z piątką pozostałych państw kandydujących, czyli jest to data ustalona przez 6 państw kandydujących. Jeżeli jest ona nierealistyczna, to 6 państw kandydujących ustaliło nierealistyczną datę. Natomiast jeszcze raz podkreślam, że jest to opinia pana posła, że data jest nierealistyczna. Pozwolę sobie wyrazić moją opinię, która jest opinią rządu, że jest to data realistyczna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Na jakiej podstawie, jakie są tego przesłanki?)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#MarekBorowski">Nie, panie pośle, minister już wielokrotnie mówił, na jakiej podstawie. Można kwestionować te podstawy, ale rząd ma swój pogląd w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JanKułakowski">... mogę jeszcze dopowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MarekBorowski">Jeżeli pan minister chce jeszcze coś dopowiedzieć, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JanKułakowski">Pan marszałek słusznie podkreślił, że pan poseł może się ze mną nie zgadzać. Natomiast nie mogę w tej chwili wyciągnąć panu dokładnego rachunku, który mówi, że 2003 jest świetny, a 2004 - to katastrofa. Nie mam takiego rachunku. Jest to ocena, jest to pewna ewaluacja i rzeczywistość pokaże, czy jest ona słuszna, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#JanKułakowski">Sądzę, panie marszałku, że więcej w tej sprawie nie mam do powiedzenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie ministrze, chciałabym prosić o doprecyzowanie pewnej odpowiedzi. Był pan uprzejmy powiedzieć, że tożsamość narodowa - tutaj nic nie stracimy, nie ma wątpliwości, że ją zachowamy, wręcz umocnimy. Natomiast podał pan w wątpliwość odpowiedź na pytanie, co z suwerennością i był pan uprzejmy powiedzieć, panie ministrze, że tu można by się było zastanawiać. Uważam, że należałoby doprecyzować, czy chodzi o ograniczenia suwerenności gospodarczej - bo chyba tylko o to może chodzić. Myślę, że to powinno zostać doprecyzowane, żeby nasi słuchacze wiedzieli, a także my, posłowie, o tych wątpliwościach, które pan jednak zgłosił. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MarekBorowski">Czy to wszystkie ponowne pytania?</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Nowaczyk nieusatysfakcjonowany?</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Nowaczyk: Jedno słowo - powtórzę.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#MarekBorowski">Proszę powtórzyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo. To przykre, panie marszałku, że trzeba stale powtarzać pytania, ale niestety taki jest styl, więc to czynię.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister Kułakowski odpowiadał na moje pytanie dotyczące tzw. fobii antywschodniej, antyrosyjskiej; uchylił się od odpowiedzi w stylu godnym europejskiego męża stanu. Ubolewam, że tych rzeczy nie dostrzega, ale takie są fakty, rozumiem, że taka jest aktualna linia polityczna i jak na razie trzeba się z tym pogodzić. Tylko że za to płacą rzesze ludzi, którzy są bezrobotni; o przykładach można mówić, ale czasu jest mało.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WojciechNowaczyk">Wracam do pytania, na które nie otrzymałem odpowiedzi. Zadałem pytanie, czy nasze wejście do Unii Europejskiej spowoduje zmniejszenie tragicznie rosnącego jak dotąd bezrobocia w Polsce, czy osiągniemy wskaźnik 4%, jak ma to miejsce w Ameryce, która dla nas, dla naszych elit rządzących jest symbolem ziemskiej doskonałości. Nie otrzymałem na to pytanie odpowiedzi. Ponownie je akcentuję, myślę, że trzeci raz powtarzać nie będzie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WojciechNowaczyk">I kolejne pytanie. Jakie działania podejmuje rząd w celu zabezpieczenia i wzmocnienia naszego narodowego, polskiego kapitału bankowego, którego to instytucje w istotny sposób decydują o sprawach gospodarczych i narodowych w Polsce? Mówił o tym pan poseł Ikonowicz. Pytanie to wiąże się z aktualnym zawirowaniem na rynku bankowym w kontekście przejęcia BIG Banku przez Deutsche Bank i brakiem reakcji rządu polskiego na to działanie. Bardzo proszę o wyraźne odpowiedzi na oba pytania. Jeśli ich nie otrzymam, pytania te będę zadawał aż do skutku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, panie pośle, ale drugie pytanie, jak sądzę, nie jest skierowane do pana ministra Kułakowskiego. Są tu inni przedstawiciele rządu, słyszeli pytania; nie wiem, może pan minister Ners czy ktoś inny zechce odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MarekBorowski">Pan minister Kułakowski mówi, że będą odpowiedzi. Bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że jeśli chodzi o odpowiedzi, których miał udzielić pan minister Kułakowski, to już się to stało.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#MarekBorowski">Teraz pan minister Piotr Stachańczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących problematyki pozostającej w gestii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Tych pytań nie było wiele.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PiotrStachańczyk">Pan poseł Stanibuła pytał o problem wizy lotniskowej i o planowane kierunki zmian w ustawie o cudzoziemcach. Otóż jeśli chodzi o wizę lotniskową, to mówiąc w skrócie, jest to wiza w Polsce na razie nieznana, która upoważnia do pobytu w strefie tranzytowej lotniska, kiedy ktoś przylatuje do Polski i odlatuje stąd do innego kraju; tego typu wizy są stosowane wobec osób z krajów o bardzo wysokim zagrożeniu nielegalną migracją.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#PiotrStachańczyk">Jeśli chodzi natomiast o kierunki zmian w ustawie o cudzoziemcach, to dotyczą one zmian w systemie wizowym. M.in. skracane będą okresy ważności wizy z 6 miesięcy do 3 miesięcy. Wprowadzona będzie znacznie szerzej niż dotychczas zasada łączenia rodzin i stosowania pewnych priorytetów dla samej instytucji rodziny. Zostaną też zmienione zasady dotyczące długotrwałego pobytu, powyżej 3 miesięcy, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wprowadzone będą specjalne przyspieszone postępowania z oczywiście bezzasadnymi wnioskami o status uchodźcy, postępowanie to będzie znacznie bardziej doprecyzowane niż obecnie. Wprowadzona zostanie instytucja czasowej ochrony osób zagrożonych, np. działaniami wojennymi; brak takiej instytucji sygnalizował również rzecznik praw obywatelskich w kontekście wydarzeń w Kosowie i przyjmowania przez Polskę uchodźców z tego regionu. Wreszcie wprowadzone zostaną przepisy, które umożliwią wymianę informacji w obrębie tzw. systemu informatycznego z Schengen. Poza tym zmiana ustawy powinna wypełnić pewne luki, które po kilku latach obowiązywania tej ustawy zostały dostrzeżone. Ale zmiany, które przedstawiłem, są niezbędne w celu dostosowania przepisów o cudzoziemcach do wymagań, do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#PiotrStachańczyk">Natomiast pan poseł Stępień pytał o to, co rząd zamierza zrobić dla odbudowania handlu przygranicznego. Pragnę wrócić tu do wydarzeń z początku 1998 r. Na początku 1998 r. zdarzyło się bowiem kilka rzeczy. Po pierwsze, weszły w życie bardzo ostre przepisy celne w krajach sąsiednich, przede wszystkim w Rosji i na Białorusi. Po drugie, weszła w życie uchwalona przez poprzedni parlament ustawa z 27 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, znacznie bardziej rygorystyczna od wcześniejszych przepisów. Wreszcie, po wejściu w życie tej ustawy polskie organy graniczne przestały co do założenia przymykać oko na ewidentnie fałszywe dokumenty przyjazdowe cudzoziemców. Rzeczywiście wówczas te trzy czynniki spowodowały chwilowe zahamowanie ruchu granicznego na granicy polsko-rosyjskiej i polsko-białoruskiej. Nie doszło do żadnego zahamowania na granicy z Ukrainą. To zahamowanie trwało 4–5 miesięcy, systematycznie zresztą malejąc, bo coraz więcej osób zaczynało stosować nowe przepisy i posługiwać się prawdziwymi i legalnymi dokumentami. W związku z tym, jak również w wyniku działań naszego MSZ, który dla chętnych udostępnił tanie i łatwo dostępne wizy, praktycznie w połowie roku doszło do zaniku tego niekorzystnego zjawiska. Ono się powtórzyło nieco później, ale to już był wynik kryzysu rosyjskiego, niezwiązany z działaniami władz polskich. Natomiast potem znów wróciło to do normy i można powiedzieć, że rok 1999 był rokiem największych ilości przekroczeń granicy, w tym również granicy wschodniej. Tak że handel przygraniczny jest, trwa i nie ma żadnych przesłanek, żeby twierdzić, że zniknął dwa lata temu. W najbliższym czasie też nie wydarzy się nic, co by go podważało, tak jak mówił już pan minister Kułakowski, zwłaszcza jeśli o Ukrainę. Polska deklarowała wielokrotnie, że wizy dla obywateli Ukrainy zostaną wprowadzone w dniu, w którym uzyskamy członkostwo, jeżeli rzeczywiście w tym dniu będzie taki wymóg, a mamy nadzieję, że być może go nie będzie. Pragnę tu zwrócić uwagę, że Polska bardzo silnie promuje Ukrainę na wszystkich forach europejskich, forach międzynarodowych. Jesteśmy krajem, który jak żaden inny zabiega o to, żeby - jak tu było powiedziane - Ukraina czuła, że jest w Europie, czy była w Europie.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: O Białoruś zabiegać też.)</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#PiotrStachańczyk">Co do Białorusi, panie pośle, to myślę, że jest to temat na znacznie dłuższą i bardziej polityczną debatę z ministrem spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Koniecznie, koniecznie.)</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#PiotrStachańczyk">Trzecie pytanie, które dotyczyło granicy, odnosiło się do kwestii likwidacji korupcji. Muszę powiedzieć, że w tym zakresie podejmujemy szereg działań. W Straży Granicznej powstały nowe, rozbudowane struktury kontrolne o bardzo poszerzonych uprawnieniach do kontroli tego zjawiska. W projektowanej zmianie ustawy o Straży Granicznej zamierza się jeszcze bardziej zwiększyć możliwości kontrolne tych organów. Wprowadzono zdecydowane zaostrzenie procedur dyscyplinarnych. Praktycznie za każde przekroczenie tego typu przepisów funkcjonariusze są wyrzucani ze służby i tendencja ta będzie w najbliższym okresie utrzymywana. Nie jest z tym idealnie, ale uważam, że podjęte działania i wyniki za rok poprzedni, a także lata wcześniejsze pokazują, że można to zjawisko skutecznie zwalczyć, jest ono ograniczane, a w przypadku poszerzenia uprawnień organów kontrolnych będzie można je praktycznie w liczącym się zakresie wyeliminować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MarekBorowski">Teraz numer cztery - pan minister Marcin Święcicki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarcinŚwięcicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw odnieść się do kilku spraw ogólnych, które łączą się ze sprawami gospodarczymi, a które tutaj były poruszone w wypowiedziach wielu posłów. Nawiązuję tu m.in. do kwestii takiej mianowicie, czy istnieje jakiś bilans zysków i strat naszej integracji z Unią. Sprawę tę poruszał m.in. pan poseł Oleksy, pan poseł Słomka mówił o wielkich kosztach, które jego zdaniem przekraczają korzyści z przynależności do Unii. Otóż chciałem odpowiedzieć, że wejście Polski do Unii Europejskiej, czyli wejście do pewnego szerszego wspólnego rynku, powoduje, generalnie rzecz biorąc, większą specjalizację produkcji, lepsze wykorzystanie czynników produkcji, kapitałów, zasobów materialnych, zasobów ludzkich, kwalifikacji, lepszy podział pracy. Wzmacnia konkurencję i generalnie przyczynia się do szybszego tempa wzrostu dochodu narodowego zarówno w małym czy średnim kraju, który wchodzi, jak również nawet w tych krajach, które się rozszerzają, które się powiększają. I w jednym, i w drugim przypadku większy wspólny rynek powoduje szybsze tempo wzrostu gospodarczego. Jest to więc, jak mówią specjaliści od gier, gra o sumie dodatniej. Nie taka gra, gdzie jeden zyskuje tylko tyle, co drugi straci, ale gdzie obydwaj partnerzy na tej wspólnej grze mogą zyskać.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarcinŚwięcicki">Chciałem się odnieść do kwestii finansowych. Otóż w żadnym momencie, i w tym okresie przedakcesyjnym, i później w pierwszych latach akcesji, nawet dosyć długo nie będzie tak, że Polska będzie na tym finansowo tracić. Będziemy przez wiele lat tak zwanym biorcą netto, z budżetu unijnego będziemy dostawali więcej środków niż będziemy do niego wpłacać. Trudno teraz precyzyjnie te korzyści określić, dlatego że po pierwsze, nie ustalono jeszcze wysokości naszej składki, po drugie, jest dyskusja o to, jak wiele tych środków mamy dostać, po trzecie wreszcie, niektóre koszty jest trudno zakwalifikować. Czasami są pewne koszty, które, tak czy owak musimy ponieść, które, bez względu na to czy wejdziemy, czy nie wejdziemy, warto ponieść, które nam się przydadzą w rozwoju naszego kraju, ale w jakiś sposób w tym akurat momencie wiążą się również z naszą akcesją. Niemniej, te wstępne przymiarki i szacunki wskazują, że orientacyjnie w pierwszych latach po akcesji będziemy dostawać 3 do 5 razy więcej środków z budżetu unijnego niż do niego będziemy wpłacać.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#MarcinŚwięcicki">Trzecia sprawa, która była poruszona, dotyczy granic nieprzekraczalnych, na jakie ustępstwa chcemy iść. Oczywiście nie będziemy upubliczniać tego naszego marginesu negocjacyjnego, o czym mówił pan minister Kułakowski, jest to oczywiste. Ale jest pewna granica, jest pewna ściana, której nie przekroczymy, za którą się nie cofniemy. Otóż przyjmiemy tylko takie rozwiązanie, jakie ta 15-tka już u siebie stosuje, które inne kraje, o zbliżonej do nas tradycji, wywodzące się z tej samej Europy, z którymi sąsiadujemy, u siebie wprowadziły, według których ich społeczeństwa żyją i funkcjonują i które zapewniły im dobrobyt, demokrację, rozwój gospodarczy i na nic innego nie chcemy się zgodzić. Chcemy się tylko zgodzić na przyjęcie tego, co tam się sprawdziło, co funkcjonuje. Nie wszystko nam się tam podoba. Oni sami dyskutują między sobą. Jest to struktura, która się zmienia, która ewoluuje i również my, jak tam wejdziemy, będziemy mieli wpływ na to, w jakim kierunku będzie szła ta ewolucja. Ale, jak powiadam, wchodzimy do czegoś i na więcej się nie zgadzamy, niż na to, na co oni się sami zgodzili. Natomiast szczegółowe warunki, co za co, jakie okresy przejściowe, jak do tego dochodzić, to będzie oczywiście przedmiotem negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#MarcinŚwięcicki">Sprawa traktatu stowarzyszeniowego, która tu była poruszona. Rzeczywiście w tym traktacie stowarzyszeniowym założono pewną asymetrię na korzyść Polski, w tej części dotyczącej przede wszystkim handlu, że najpierw Unia otworzy swój rynek i zniesie cła na produkty przemysłowe eksportowane z Polski, a Polska, średnio rzecz biorąc, z trzyletnim opóźnieniem będzie się otwierać na artykuły przemysłowe krajów Unii Europejskiej. I rzeczywiście okazało się, że przez te lata funkcjonowania pojawił się istotny, znaczący nawet deficyt w obrotach handlowych z Unią Europejską i w ogóle z zagranicą. Co można powiedzieć w tej sprawie? Co łagodzi tę niewątpliwie niekorzystną sytuację? Otóż łagodzą ją następujące kwestie: po pierwsze, nasz eksport w tym czasie też wzrósł kilkakrotnie, od roku 1989 przeszło dwukrotnie, wzrost eksportu był znacznie szybszy niż tempo wzrostu produktu krajowego brutto w tym czasie. A więc również i to dało naszemu przemysłowi możliwości rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#MarcinŚwięcicki">Po drugie, że większość tego importu to import zaopatrzeniowy i inwestycyjny. 80% tego importu służy zaopatrzeniu i inwestycjom, a tylko 20% konsumpcji.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#MarcinŚwięcicki">Po trzecie wreszcie, że nie ważny jest tylko sam bilans handlowy, można bowiem mieć stale bardzo duży deficyt handlowy, ale nadrabiać to w bilansie płatniczym usługami, dochodami z turystyki, dochodami z kapitału, transferami. Polska we wszystkich innych pozycjach per saldo równoważy ten deficyt w handlu zagranicznym towarowym i w ciągu 10 minionych lat, wliczając w to okres jeszcze sprzed układu i okres tego układu, nasze rezerwy dewizowe powiększyły się ok. 10-krotnie. Jesteśmy bezpieczni, jeśli chodzi o wypłacalność naszego kraju, obsługę zadłużenia, finansowanie bieżącego importu. Nie jest to zatem generalnie sytuacja dramatyczna, aczkolwiek rzeczywiście trzeba robić wysiłki, żeby to saldo, również samo handlowe saldo, poprawiać, i w tej sprawie rząd przygotował program rozwoju i promocji eksportu, przyjęty w sierpniu ubiegłego roku. Program ten zakłada szereg działań rządowych, takich jak rozszerzenie zakresu gwarancji eksportowych dla przedsiębiorstw eksportujących, jak nowelizacje ustawy i zwiększenie dopłat do oprocentowania niektórych kredytów bankowych, przygotowanie programu „Solidny eksporter”, przygotowanie nowelizacji ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez skarb państwa, przygotowanie ustawy dotyczącej wspierania i ubezpieczeń finansowania eksportu w oparciu o stałą stopę oprocentowania. Również wprowadziliśmy ustawy, które chronią przed nadmiernym importem, które pozwalają nam na przeprowadzanie postępowań antydumpingowych, i z tych postanowień rząd również korzysta.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#MarcinŚwięcicki">Chciałem teraz przejść do kwestii poruszanej przez wielu posłów, a dotyczącej specjalnych stref ekonomicznych. Zacznę od tego, że kwestia specjalnych stref ekonomicznych to nie jest tylko kwestia dotycząca nas i Unii, ale to jest również kwestia polsko-polska. Także w Polsce okazało się, że niektóre przedsiębiorstwa protestują przeciwko tym strefom, które tworzą nierówne warunki konkurencji. Okazało się, że bywa czasem tak, że jakieś przedsiębiorstwo likwiduje swoją produkcję w miejscu, gdzie nie ma tej strefy, i przenosi się tam, gdzie jest strefa. Dzięki temu w strefie bezrobocie maleje, ale gdzie indziej rośnie, a po drodze tracimy jeszcze dochody budżetu państwa z podatków, od których przedsiębiorstwa działające w strefie są zwolnione. Jest to więc sprawa, która również wymaga poprawienia i jakiejś rewizji z czysto wewnętrznych przyczyn. Ale, po drugie, jest to rzecz niezgodna z rozwiązaniami unijnymi. Tam też są regiony zacofane, regiony o dużym natężeniu bezrobocia, regiony, gdzie trzeba restrukturyzować przemysły, zwalniać ludzi, gdzie nie można produkować, a jednak akurat takiego rozwiązania się tam nie stosuje. Dlatego chcemy to rozwiązanie skorygować i poprawić w związku z naszymi wewnętrznymi potrzebami i wymaganiami Unii, tak żeby ono było z tymi wymaganiami i rozwiązaniami Unii zgodne. Została złożona przez rząd w ostatnich latach do laski marszałkowskiej propozycja nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, która polega, po pierwsze, na tym, że ogranicza się tę maksymalną pomoc, jaką przedsiębiorstwo może uzyskać, bo rząd może ją ograniczyć, a dotąd nie było tu ograniczeń. Suma zwolnień podatkowych, tego, czego inwestor nie wpłacił do budżetu, mogła przekraczać znacznie kwoty, które wydał on na inwestycje. Było to więc coś nieracjonalnego.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#MarcinŚwięcicki">Po drugie, są tam inne rozmaitego rodzaju korekty. Jednocześnie w tej ustawie proponujemy ochronę praw dotychczas nabytych przez tych, którzy już te zezwolenia i pozwolenia dostali. Taki jest projekt tej ustawy. Ona jeśli chodzi o rozwiązania unijne, odbiega od nich w tym punkcie, że w Unii nie stosuje się takiego rodzaju specjalnych stref, ale raczej tzw. granty inwestycyjne, i w tych regionach, gdzie się dopuszcza tego rodzaju pomoc, władza publiczna udziela bezpośredniej dotacji na sfinansowanie części kosztów inwestycyjnych. Mamy nadzieję, że ten projekt, który jest wynegocjowany z Unią - choć nie powiem, że do końca, na sto procent - będzie uznany i zostanie przez Unię przyjęty w formie, którą państwu rząd zaproponował.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#MarcinŚwięcicki">Przez posła Nowaczyka - przepraszam, jeśli przekręciłem nazwisko - była poruszona kwestia, czy, kiedy wejdziemy do Unii, bezrobocie spadnie, czy wzrośnie; czy będzie takie jak w Stanach Zjednoczonych, na poziomie 4%. Otóż, panie pośle, gwarancji żadnej na to nie ma. Można spojrzeć, jak to było w tych krajach biedniejszych, które wstępowały do Unii poprzednio. W trzech krajach, w Hiszpanii, Portugalii, Irlandii, bezrobocie spadło po wejściu do Unii, ale w jednym, w Grecji, ono wzrosło po wejściu do Unii. W Hiszpanii jednak też spadło, sprawdziłem te liczby jeszcze teraz, przed tą odpowiedzią. Jeśli więc porówna pan to z rokiem 1985, to okaże się, że w tej chwili bezrobocie jest niższe, niż było wtedy, chociaż jest ono w Hiszpanii wysokie. Otóż wejście do Unii tworzy niewątpliwie wiele przesłanek dla zmniejszenia bezrobocia, lepszy klimat inwestycyjny, możliwość tworzenia nowych miejsc pracy, ale w końcu zależy to również od rozmaitych innych czynników, m.in. od regulacji dotyczących elastyczności na rynku pracy. I tu się Ameryka różni od Europy - tym właśnie, że tam jest rynek pracy znacznie bardziej elastyczny, że warunki zatrudnienia, warunki płacowe są dostosowane do faktycznie świadczonej pracy. U nas jest tak sztywny rynek pracy, że czasem się kogoś zatrudnia, a on potem nie świadczy tej pracy, przedsiębiorstwo jest obciążone, no to w ogóle boi się go zatrudnić, rezygnuje z tego, to jest za duże ryzyko dla przedsiębiorcy. Jednym słowem zależy to w dużym stopniu również od naszych wewnętrznych regulacji, od tego, na ile potrafimy, już w ramach tych unijnych, uelastycznić nasz rynek pracy, jak również stworzyć dobry klimat dla inwestorów, i krajowych, oczywiście, i zagranicznych - klimat i w przepisach, i w procedurach, i podatkowy - żeby chcieli tworzyć nowe miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#MarcinŚwięcicki">Proszę państwa, to są chyba wszystkie tematy, które miałem poruszyć. Do jednej tylko kwestii chciałbym się jeszcze ustosunkować, wrócić do sprawy suwerenności. Otóż jest tak, że samo państwo narodowe nie zawsze może rozwiązać wszystkie problemy gospodarcze optymalnie dla swoich obywateli. Jest tak nie tylko w gospodarce. Państwo narodowe nie jest, na przykład, w stanie rozwiązać dobrze problemów obronności, bezpieczeństwa kraju. Wiemy w Polsce, że sami nie bylibyśmy w stanie dobrze rozwiązać tego problemu. Tak samo jest w gospodarce. Gdybyśmy pozostali sami, w izolacji, nie zapewnilibyśmy optymalnych warunków do rozwoju gospodarczego, takich, jakie możemy mieć po integracji. Ktoś z posłów podniósł tu sprawę wspólnej waluty euro. Jest to również pewien problem. Wspólna waluta ułatwia prowadzenie działalności gospodarczej, zmniejsza ryzyko dla inwestorów, dla handlowców, zmniejsza koszty transakcji, ułatwia przedsiębiorstwom wypuszczanie obligacji, wypuszczanie akcji, zdobywanie kapitału dla swojego rozwoju. Okazuje się więc także, że waluta narodowa niekoniecznie jest najlepszym sposobem rozwiązania problemów gospodarczych, stymulowania rozwoju własnego kraju i wzrostu dobrobytu. Patrzmy więc na to z punktu widzenia pomyślności naszych obywateli, przede wszystkim pamiętając, co im służy. W ten sposób patrzmy również na integrację europejską, która w innych krajach się sprawdziła. Miejmy nadzieję, że u nas też się sprawdzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią Irenę Borutę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Jest pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#MarekBorowski">Do pana ministra Święcickiego?</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: W związku z pytaniem, które zadawałam, a które nie zostało uwzględnione.)</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#MarekBorowski">Aha, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#MarekBorowski">Przepraszam panią minister, jeszcze moment.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Ministrze! To ja poruszyłam wątek wspólnej waluty, suwerenności i bycia albo niebycia państw narodowych. Z pana odpowiedzi wnioskuję - i chciałabym teraz uzyskać jasną odpowiedź, taką czytelną - że stawia pan wyżej sprawy ekonomiczne niż sprawy suwerenności państwa i że jest pan skłonny pozbyć się tej suwerenności, jeżeli to zapewni wzrost gospodarczy. Czy dobrze pana zrozumiałam?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarcinŚwięcicki">Wie pani, jest kwestia definicji suwerenności. Otóż przystępując do wspólnej waluty, zaczynamy uczestniczyć w pewnej instytucji finansowej, w Centralnym Banku Europejskim, w którym mamy wtedy swoje udziały, swoje głosy, swoich gubernatorów. To nie jest tak, że tracimy swoją suwerenność i ktoś nam dyktuje coś, na co my się w ogóle nie zgadzamy. Zgadzamy się na pewne reguły gry, mamy tu swoje prawa. To nie tak, że to jest brak suwerenności - w takim sensie, w jakim się to normalnie kojarzy. Państwo niesuwerenne, czyli ktoś mu dyktuje warunki, ono nie ma na to wpływu, jest nierównoprawnym partnerem, jest podporządkowane starszemu bratu. Nie będzie starszego brata, nie będzie podporządkowania, będzie tylko uczestniczenie we wspólnych regułach gry, na równych zasadach, jakie nam będą przypadały w centralnym banku. I to będzie wyraz naszej suwerenności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, teraz już pani minister Boruta, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#IrenaBoruta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiem na pytania dotyczące dwóch obszarów negocjacyjnych, za które odpowiadam. Mam tutaj na myśli obszar negocjacyjny „polityka społeczna i zatrudnienie” oraz obszar negocjacyjny „swobodny przepływ osób”. W związku z tym najpierw odpowiem na pytania pana posła Macnera. Pierwsze pytanie było w zasadzie takim postulatem, by w ramach, jeśli dobrze zrozumiałam, Komisji Integracji Europejskiej utworzony został podzespół ds. społecznych. Jeśli dobrze zrozumiałam to pytanie, to ja oczywiście nie mogę na nie odpowiedzieć, jako że dotyczy ono struktur sejmowych. Natomiast jeśli w istocie pan poseł miał na myśli Komitet Integracji Europejskiej, to muszę powiedzieć, że minister pracy i polityki społecznej jest członkiem tegoż komitetu, co gwarantuje odpowiednią, powiedziałabym, reprezentację i dbanie o sprawy społeczne w procesie integracji.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#IrenaBoruta">Drugie pytanie pana posła Macnera dotyczyło współpracy z partnerami społecznymi. Pan minister Kułakowski odpowiedział częściowo na to pytanie. Ja chciałabym tylko powiedzieć, że dotychczas partnerzy społeczni - to znaczy zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców - byli informowani o przebiegu negocjacji, uczestniczyli w tzw. konferencji uzgodnieniowej, która poprzedzała wyjazd polskiej delegacji do Brukseli przed screeningiem w dwóch wymienionych przeze mnie obszarach, tzn. w obszarach polityki społecznej i zatrudnienia oraz swobodnego przepływu osób. Następnie, przed podjęciem przez Radę Ministrów decyzji co do treści stanowisk negocjacyjnych, partnerzy społeczni otrzymali tekst tych stanowisk. Tak więc mogliśmy się zapoznać z opiniami partnerów społecznych, rząd mógł się zapoznać z opiniami partnerów społecznych, zanim zapadła decyzja rządu co do przyjęcia stanowisk negocjacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#IrenaBoruta">Muszę państwu powiedzieć, że ostatnio w naszym resorcie pracujemy nad aplikacją, z którą zgłosiliśmy się w ramach korzystania z subwencji z funduszu PHARE. Treścią tej aplikacji jest utworzenie ciała, które tak roboczo określiliśmy jako table ronde. To ciało byłoby ukształtowane na wzór Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, istniejącego przy Unii Europejskiej. Ten Komitet Ekonomiczno-Społeczny to jest takie ciało doradcze instytucji wspólnotowych. I zobaczymy, jaki będzie efekt naszych prac. Gdyby nasze zamierzenie się powiodło, to oznaczałoby to, że istniałaby w Polsce platforma dialogu, istniałoby forum, do którego rząd zgłaszałby się z wnioskiem o zaopiniowanie w istotnych sprawach dotyczących integracji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#IrenaBoruta">Kolejne pytanie pana posła Macnera dotyczyło jednej z dyrektyw Wspólnot Europejskich, dyrektywy o europejskich radach zakładowych. Chciałam poinformować, że zgodnie z zapisami zawartymi w „Narodowym programie przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” zamierzamy w grudniu — my jako rząd — wystąpić z inicjatywą ustawodawczą, z inicjatywą odpowiedniej ustawy, która wprowadzi postanowienia zawarte w dyrektywie o europejskich radach zakładowych do prawa polskiego. Zakładamy, że procedura ustawodawcza zostanie zakończona najpóźniej do końca 2002 r. I wreszcie czwarte pytanie pana posła dotyczyło dialogu społecznego w ujęciu i rozumieniu, jakie temu pojęciu nadaje Międzynarodowa Organizacja Pracy, to znaczy chodziło o to, czy w Polsce są, tworzy się warunki do istnienia takiego dialogu. Otóż ta problematyka, jak wszyscy wiemy, jest bardzo uwikłana politycznie i można byłoby jej poświęcić odrębną debatę. W kontekście problematyki integracji europejskiej powiem tylko, że w istocie Unia Europejska nie przejęła do swoich kompetencji zagadnień związanych z dialogiem społecznym, z wyłączeniem pewnych kwestii, i przykładem takiego wyjątku jest właśnie dyrektywa odnosząca się do europejskich rad zakładowych w przedsiębiorstwach ponadnarodowych. Zatem z punktu widzenia naszych zobowiązań, których źródłem są nasze aspiracje związane z przystąpieniem do Unii Europejskiej, nie zachodzi potrzeba tworzenia takich czy innych ciał dialogu społecznego. Niemniej Unia, mając na uwadze doświadczenia państw członkowskich, postuluje w tym wypadku stworzenie warunków do tak zwanego autonomicznego dialogu społecznego. Autonomiczny dialog społeczny a trójstronność, tak jak rozumie ją Międzynarodowa Organizacja Pracy, w tym wypadku jeśli mówimy o tych zagadnieniach, to wkraczamy na grunt modelu dialogu społecznego. Myślę, że obie te formy — zarówno dialog autonomiczny, jak i trójstronność — mogą istnieć. A wracając na moment do pytania pana posła, powiem, że zaangażowanie pana wicepremiera Komołowskiego w to, by Komisja Trójstronna na nowo działała w pełnym zakresie, a zwłaszcza ostatnie działania, które polegają na nadaniu dużego tempa pracom nad ustawowym umocowaniem Komisji Trójstronnej, doprowadzą do tego, iż w niedługim czasie Komisja Trójstronna działająca w Polsce będzie w pełni wykonywać swoje zadania, będzie działała w pełnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#IrenaBoruta">Przechodzę do pytań, które zadała pani posłanka Filek. Otóż punktem wyjścia do tych pytań były sformułowania zawarte w stanowisku negocjacyjnym odnoszącym się do polityki społecznej i zatrudnienia. Stwierdziliśmy tam mianowicie, że cele polskiej polityki społecznej są zgodne z celami polityki społecznej Unii Europejskiej. Pani posłanka właśnie na tym tle zadaje pytanie, jak zatem wytłumaczyć, iż poziom życia mierzony wskaźnikami takimi jak godziwe życie, czyli poziom wynagrodzenia, poziom dochodu PKB per capita, być może innymi wskaźnikami, że te wskaźniki są niższe w Polsce, a zatem czy można jednym tchem powiedzieć, że cele naszej polityki społecznej są zgodne z celami Unii, a jednocześnie mieć świadomość tego, że poziom życia, krótko mówiąc, jest niższy. Otóż muszę przypomnieć, że Unia Europejska, Wspólnoty Europejskie to są organizacje przede wszystkim o profilu ekonomicznym, powołane do wypełniania celów gospodarczych. W związku z tym espace social (przestrzeń socjalna) w tychże organizacjach zajmuje pewne określone miejsce. Po traktacie z Maastricht, a może nawet wcześniej, jeśli wrócimy do Aktu Jednolitego z 1986 r., dzięki działalności ówczesnego komisarza komisji Jacques'a Delorsa ta przestrzeń socjalna się rozrasta. To nie zmienia jednak faktu, że Unia Europejska, Wspólnoty Europejskie to są organizacje o profilu gospodarczym. Zatem przestrzeń społeczna w kontekście tychże organizacji ma swój określony wymiar. W związku z tym nie należy i nie można się spodziewać, że w prawie Wspólnot Europejskich znajdziemy czarodziejską różdżkę, która miałaby przybrać postać dyrektyw, a może innych aktów prawnych, dzięki której można byłoby podnieść poziom życia w państwach kandydujących czy wręcz w państwach członkowskich, jako że i w państwach członkowskich Unii występują dosyć duże różnice, na przykład w zakresie poziomu wynagrodzeń, poziomu dochodów. A zatem Unia Europejska, Wspólnoty Europejskie tworzą pewne struktury, pewne unormowania. Działania Unii są wyrazem interwencji Unii czy później interwencji państw członkowskich po to, by określić pewne standardy socjalne. Nigdy jednak ta interwencja nie może pójść w kierunku machnięcia czarodziejską różdżką i powiedzenia, że oto od dzisiaj bądź od pewnego momentu wynagrodzenie ma raptem wzrosnąć i dochód też ma się zmienić. Wzrost wynagrodzenia i dochodu jest wypadkową postępu w wielu dziedzinach, w tym postępu gospodarczego, i trzeba, krótko mówiąc, poczekać na to, by wraz z rozwojem gospodarczym poprawiły się ekonomiczne, społeczne warunki życia.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#IrenaBoruta">Jeżeli chodzi o problem niepełnosprawnych - ponieważ pani posłanka Filek również tę kwestię podniosła - to muszę powiedzieć, że w prawie wspólnotowym kwestie osób niepełnosprawnych poruszane są w tzw. wtórnym prawie wspólnotowym - wtórnym, niewiążącym. To są akty prawne, które wytyczają pewne kierunki działania. A zatem nie można postawić zarzutu ani państwom członkowskim, ani państwom kandydującym, że nie realizują tych wytycznych. Dobrze jest, jeśli realizują. I co się okazuje? Jeżeli porównamy polskie rozwiązania z rozwiązaniami występującymi w prawie wspólnotowym, to okazuje się, że nie tylko znane są nam rozwiązania występujące w tym prawie, ale że je wyprzedzamy. Przykładem są tutaj właśnie opłaty, niektórzy mówią wprost: składki bądź podatek - niekiedy takie sformułowanie funkcjonuje - które płaci pracodawca, jeśli nie zatrudnia osób niepełnosprawnych. Dzięki temu powstał fundusz PFRON, który działa.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#IrenaBoruta">Muszę powiedzieć, że w ramach wizyt studyjnych — nawiązuję do przedpołudniowej debaty — w dużym stopniu sięgamy do doświadczeń Hiszpanii, Portugalii, m.in. właśnie gdy chodzi o dwa obszary, za które odpowiadam. W związku z tym, że chciałam wyjaśnić wiele spraw związanych m.in. ze swobodą przepływu osób, odbyłam kilka wizyt studyjnych w Hiszpanii, m.in. właśnie po to, by dowiedzieć się, jak jest uregulowana sprawa niepełnosprawnych, jakie są problemy. Muszę powiedzieć, że Hiszpanie wykazali wielkie zainteresowanie tym, jak działa u nas PFRON. Im to się bardzo spodobało. Powiedzieli, że wręcz nie spodziewali się, że istnieją u nas takie rozwiązania. Oczywiście wiemy, co się dzieje ostatnio z tą ideą, jeśli chodzi o istnienie funduszu PFRON oraz opłacanie składek. Nie wiem, czy znany jest państwu ostatni raport Banku Światowego na ten temat. Bank Światowy skrytykował istnienie PFRON. Widzimy, że tu nie jest oczywiste, nie jest to takie jednoznaczne, jak zadziałać na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, gdyż w istocie o to chodzi, niemniej uważam, że to stwierdzenie, które znajduje się w stanowisku negocjacyjnym i które odnosi się do osób niepełnosprawnych, jest jak najbardziej uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#IrenaBoruta">Odpowiadam na pytanie pani poseł Tomaszewskiej. Myślę, że pytanie pani poseł, które dotyczyło stopnia zaawansowania przygotowania Polski do uznawania dyplomów i świadectw, można rozszerzyć o problematykę uznawania kwalifikacji w ogóle. Wtedy oprócz świadectw i dyplomów w grę wchodzi również uznawanie kwalifikacji, jeśli w celu wykonywania określonego zawodu w Polsce są stawiane określone wymagania. Otóż muszę powiedzieć, że udało nam się do chwili obecnej wyznaczyć koordynatora krajowego do spraw działania na rzecz uznawania kwalifikacji. Tym koordynatorem jest minister właściwy do spraw edukacji narodowej i minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego - operuję w tej chwili pojęciami funkcjonującymi w ustawie o działach - krótko mówiąc, jest to minister edukacji narodowej. Również udało nam się wyznaczyć tzw. władze i instytucje właściwe do uznawania kwalifikacji. Cudzoziemiec wystąpi w Polsce z wnioskiem o uznanie kwalifikacji i te władze wydadzą stosowną decyzję. Taka struktura istnieje w państwach członkowskich, więc musimy ją stworzyć również u nas. W ustawie o działach, zmienianej ostatnio ustawą obejmującą przepisy o funkcjonowaniu administracji rządowej i publicznej, są przewidziane zmiany polegające na wprowadzeniu zapisów o wyznaczeniu koordynatora krajowego oraz władzy i instytucji kompetentnych w tej sprawie. Jest to nadal jeszcze zawarte w projekcie tej ustawy. Upłynął już termin, w którym prezydent powinien podpisać tęże ustawę, więc myślę, że została ona podpisana. Termin upłynął przedwczoraj, zatem nie mam jeszcze informacji, jaka była ostateczna decyzja, ale ta ustawa oznacza, że już mamy formalnie stworzoną strukturę do uznawania kwalifikacji zawodowych. Jednocześnie Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad listami zawodów regulowanych. W Polsce te listy opracowane będą na podstawie aktów prawnych, które regulują określone wymagania. Powstanie takich list też bez wątpienia ułatwi nasze przygotowania do stosowania zasady uznawania kwalifikacji zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#IrenaBoruta">Jeśli chodzi o lobbing, to w trakcie dostosowywania naszego prawa do prawa wspólnotowego w dziedzinie polityki społecznej i zatrudnienia musimy mieć na uwadze to, że dyrektywy unijne czy prawo wspólnotowe, które zawiera normy prawne z zakresu prawa społecznego, są wyrazem przyjęcia koncepcji interwencji Unii Europejskiej - później to się przełoży na interwencje poszczególnych państw - w stosunki pracy i kierunek tej interwencji jest jednoznacznie określony - to jest jednak obrona osób pracujących. Proszę zauważyć, chodzi o czas pracy, o reguły ochrony przed takim określeniem czasu pracy, które uniemożliwiłoby - tak to określono: uniemożliwiłoby - wypoczynek pracownikowi. Po to pojawiła się dyrektywa 104, żeby określić ramy, jeśli chodzi o odpowiedzi na pytanie, ile możemy pracować, ile czasu może trwać praca itd., o przepisy bhp. Te przepisy są nastawione na ochronę pracownika. Zatem dostosowanie naszego prawa do prawa wspólnotowego ma głównie to na celu - podniesienie naszych standardów dotyczących pracy w kierunku określonym w prawie wspólnotowym.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#IrenaBoruta">Kolejne pytanie zadał pan poseł Wendrychowicz. Dotyczyło ono polityki w dziedzinie zdrowia. Odpowiadam na to pytanie, ponieważ ta problematyka znalazła się w obszarze negocjacyjnym: polityka społeczna i zatrudnienie. Muszę powiedzieć, że podobnie jak politykę społeczną politykę w dziedzinie zdrowia przejęła do swych kompetencji Unia Europejska tylko w określonym zakresie. Jaki to jest zakres? W grę wchodziły tu tzw. dwie dyrektywy tytoniowe. W trakcie negocjacji zajęliśmy stanowisko, że pełne dostosowanie w zakresie tych dyrektyw zostanie osiągnięte do 2002 r. Kolejna sprawa — na dorobek unijny w zakresie polityki zdrowia składają się wspólnotowe programy. Jest ich 5. Są to programy do walki z rakiem, AIDS i innymi chorobami zakaźnymi, zwalczania narkotyków i uzależnień od nich i promocji zdrowia. Polska w stanowisku negocjacyjnym stwierdza, że wyraża chęć przystąpienia do tychże programów. To jest dorobek unijny.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#IrenaBoruta">Zatem jeśli chodzi o nasze problemy związane z ochroną zdrowia, z funkcjonowaniem systemu ochrony zdrowia, to porównywanie czy poszukiwanie w pewnym stopniu odpowiedzi na pytanie, jak wygląda model ochrony zdrowia, to tego typu poszukiwanie, oczywiście, nie może zakończyć się sukcesem, jako że - jak już powiedziałam - Unia Europejska nie określiła modelu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#IrenaBoruta">I wreszcie odpowiadam na pytanie pana posła Gruszki, które dotyczyło swobody przepływu osób. Było pytanie, czy Unia Europejska wystąpiła o okres przejściowy. Pan minister Kułakowski odpowiedział na to pytanie. Ja tylko chciałam powiedzieć, uzupełniając wypowiedź pana ministra, że stanowisko negocjacyjne Polski w tymże obszarze na tym etapie negocjacji dotyczy spraw, powiedziałabym, niezwykle technicznych, a zatem spraw związanych przede wszystkim z uznawaniem kwalifikacji zawodowych i spraw związanych z budowaniem systemu koordynacji, z budowaniem struktury, która umożliwi Polsce włączenie się do unijnego systemu koordynacji, systemu zabezpieczenia społecznego. Zatem dopiero za jakiś czas - i o tym była tutaj mowa - pojawi się problem, jakie warunki postawi Unia, gdy chodzi o czas, moment, od którego swoboda przepływu osób miałaby obowiązywać. Myślę jednak, że kolejna sesja sejmowa, poświęcona tej problematyce, będzie dobrą okazją, żeby przybliżyć państwu, powiedzieć, jakie nowe kroki w tej dziedzinie zostały podjęte. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Krzysztofa Nersa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofNers">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele rzeczy, na które ja mógłbym odpowiedzieć, zostało już poruszonych i w związku z tym nie będę się na ich temat wypowiadał, ale oczywiście zacznę od ogólnej kwestii kosztów związanych z akcesją czy też z wejściem do Unii. Chciałem na jedną rzecz zwrócić uwagę: mamy transformację systemową, mamy gospodarkę, która dramatycznie zamyka powstałą w ciągu ostatnich 50 lat lukę rozwojową, i większa część wydatków związanych z procesem wejścia do Unii ma charakter wydatków po prostu modernizacyjnych. Z tego powodu mamy historyczną szansę przyjęcia spójnego prawa, wyprodukowanego w ciągu 30 lat przez kraje gospodarki rynkowej, które są nam bliskie kulturowo i cywilizacyjnie, i otrzymujemy szansę, ażeby nie testować tego prawa, nie wymyślać go kolejny raz, tylko naprawdę przyjąć to kwantum prawa, które stanowi tak ważne otoczenie dla gospodarki, zarówno gospodarki przemysłowej, jak i w sektorze usług oraz w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#KrzysztofNers">W tym sensie bardzo ciężko jest powiedzieć, które z tych wydatków są czysto związane z procesem członkostwa. Niemniej od samego początku każde stanowisko negocjacyjne ma rubrykę dotyczącą kosztów budżetowych i kosztów społeczno-ekonomicznych. W tej chwili, po zgłoszeniu wszystkich stanowisk, przeprowadzamy rachunek całościowy, sumujemy wszystkie koszty tych stanowisk. Będzie to, jeśli chodzi o wydatki budżetowe do roku 2003, wielkość rzędu kilkunastu milionów złotych. Tym samym odpowiadam na postulat pana posła Oleksego, ażeby rząd przedstawił 3-letnią perspektywę budżetową w tej materii. Takie prace są prowadzone i dokładnie 3-letnia perspektywa jest tutaj uwzględniona.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#KrzysztofNers">Pan poseł Mazurkiewicz zwrócił się z prośbą o konstatację czy zapewnienie, że sytuacja ekonomiczna Polski pozwala na realistyczne myślenie o wejściu do Unii Europejskiej. Otóż chciałbym powiedzieć, że sytuacja gospodarcza Polski jest zdecydowanie najlepsza w porównaniu z pozostałymi krajami. Węgry, które są uważane za absolutnego lidera, w istocie miały w zeszłym roku wolniejsze tempo wzrostu niż Polska, poniżej 4% - jak wiemy, Polska osiągnęła 4,1% wzrostu. Te dwa kraje właśnie, Węgry i Polska, są zdecydowanie w najlepszej sytuacji gospodarczej. Udało nam się uniknąć kryzysu finansowego jako jedynemu krajowi spośród krajów objętych transformacją, spośród nowych członków OECD czy takich krajów, jak Meksyk czy Korea. Każde zwolnienie tempa wzrostu oznacza, że trzeba dwa razy szybciej rozwijać się w ciągu następnych lat, ażeby to nadrobić. Nasze zwolnienie tempa wzrostu do 4% było spowodowane dramatycznym pogorszeniem warunków zewnętrznych. Pod tym względem odnotowujemy więc bardzo istotny sukces. Chcę jednak powiedzieć, że istnieje wielkość, na którą szczególnie zwracamy uwagę - wielkość deficytu obrotów bieżących. Jest ona bezpośrednio związana z wielkością deficytu handlowego - i nie tylko zresztą handlowego, bo dramatycznie rośnie deficyt w sektorze usług. I w istocie - 7,6% produktu krajowego brutto, 12,5 mld dolarów są to wielkości niezwykle dramatyczne.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#KrzysztofNers">Ale w pytaniu pana posła Mazurkiewicza i również w wielu pytaniach pana posła Janowskiego przewijała się kwestia konkurencyjności naszej gospodarki w kontekście unijnym. Ja oczywiście rozumiem, że te pytania zostały postawione dosyć złośliwie, bo akurat Unia jest naszym głównym partnerem gospodarczym, ale to ma związek nie tylko z procesem uzyskiwania członkostwa. Jest to po prostu kwestia kontaktów gospodarczych, handlowych między krajem słabiej rozwiniętym i krajami wysoko rozwiniętymi. W momencie kiedy następuje istotna modernizacja polskiej gospodarki, gdy - tak jak minister Święcicki powiedział - 80% importu to import zaopatrzeniowy, inwestycyjny, siłą rzeczy musi powstać deficyt handlowy i deficyt w bilansie obrotów bieżących. Ale to już jest niestety po prostu obiektywna sytuacja. W tym kontekście niewątpliwie muszą być rozważone kwestie konkurencyjności zarówno polskiego rolnictwa, jak i przemysłu i usług. Jeśli chodzi o produkcję przemysłową, która jednak ma największe znaczenie ilościowe, to oczywiście trzeba pamiętać o tym, że w Polsce przypada trzy razy mniej inwestycji zagranicznych na jednego obywatela niż na Węgrzech. To jest wielkość, którą zawsze przypominam, którą trzeba pamiętać. Są to wielkości i liczby, które są udokumentowane - nie są to liczby polskie, są to liczby, które są przytaczane przez wszystkie wiarygodne źródła zagraniczne. To powoduje, że na Węgrzech, gdzie te inwestycje zagraniczne pojawiły się kilka lat wcześniej niż w Polsce i osiągnęły o wiele wyższy poziom, wyroby przetworzone i zaawansowane technologicznie stanowią w eksporcie 45% - w polskim eksporcie tylko 29%. Również zakres czy ilość przetworzonych produktów rolnych jest na Węgrzech zdecydowanie większa niż w Polsce. Tu są szanse na poprawienie sytuacji, gdyż w ostatnich latach udało się pozyskać więcej inwestycji zagranicznych, które zdecydowanie poprawiają zdolności eksportowe naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#KrzysztofNers">Jeśli chodzi o kilka pytań szczegółowych, to odpowiem najpierw na pytanie dotyczące spirytusu dolewanego do paliw przeznaczonych dla rolnictwa. Wiele pytań stawianych w kontekście europejskim, jest związanych z polityką wewnętrzną. W stanowisku negocjacyjnym, w obszarze „podatki”, bardzo starannie zabezpieczyliśmy zapis, że Polska rezerwuje sobie prawo do rozpatrzenia możliwości wprowadzenia instrumentów pomocowych związanych z dolewaniem alkoholu do paliwa w celu wsparcia producentów rolnych. W stanowisku negocjacyjnym nie przesądzamy, czy ten instrument jest dobry, czy Polska powinna go wykorzystywać, tylko z całą starannością rezerwujemy sobie prawo do jego stosowania. Natomiast reszta, to kwestie związane z polityką wewnętrzną, które tak powinny być traktowane.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#KrzysztofNers">Pytanie dotyczące banków jest podobnej natury. W obszarze „swobodny przepływ usług” zajmowaliśmy się bankami w kontekście pięcioletniego okresu przejściowego dla banków spółdzielczych - chodzi o dochodzenie do milionowego kapitału własnego. Natomiast nie zajmowaliśmy się oczywiście - i nie jest to sprawa związana ze stanowiskiem negocjacyjnym - fuzjami poszczególnych banków, o które raczył zapytać pan poseł Nowaczyk, gdyż nie jest to materia negocjacyjna. Natomiast na marginesie powiem, że pan marszałek Płażyński zwrócił się do premiera z prośbą o złożenie przez rząd wyjaśnienia dotyczącego fuzji banków, o której pan wspomniał, nie mogę więc kontynuować tego tematu, gdyż wkrótce odpowiedź uzyska i pan, i wszyscy państwo.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#KrzysztofNers">Jeśli chodzi o kwestie związane z Ukrainą, czyli o politykę wschodnią, to jutro KERM będzie rozpatrywał strategię polskiej polityki w kontekście Ukrainy. Ten kraj jest traktowany absolutnie priorytetowo. Rozpatrywaliśmy wiele instrumentów wsparcia ekonomicznego, proponowaliśmy zarówno udzielenie preferencyjnych kredytów, jak i poprawienie działalności KUKE. Niestety, jest to bardzo trudny obszar, gdyż wielkość ukraińskiego zadłużenia powoduje, że parlament, który odpowiada za tego typu sprawy, nie pozwala rządowi podjąć z nami współpracy. To samo, oczywiście, dotyczy Białorusi. To nie jest kwestia braku chęci z naszej strony, tu chodzi po prostu o brak chęci po drugiej stronie do rozwijania współpracy ekonomicznej. Chcę natomiast powiedzieć z całą stanowczością, że zwracamy bardzo dużą uwagę na te dwa kraje, szczególnie na Ukrainę, która jest naszym strategicznym partnerem. Jest to partnerstwo nie tylko z punktu widzenia rządu, również pan prezydent bardzo intensywnie nad tym pracuje.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#KrzysztofNers">To były te pytania, na które... Spojrzę jeszcze, czy czegoś nie opuściłem.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#KrzysztofNers">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Janowski? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#GabrielJanowski">Chciałbym nawiązać do wypowiedzi przedmówcy. Panie ministrze, nie dostrzegam rzeczywistej chęci współpracy z krajami wschodnimi, z Ukrainą, a szczególnie z Białorusią. Podam najprostszy przykład. Niedawno tamta strona przysłała zaproszenie dla przedstawicieli ministerstwa rolnictwa oraz rządowych agend, między innymi Agencji Rynku Rolnego... Chodzi o to, by rozwijać współpracę gospodarczą, a przez nią także współpracę polityczną. Jest tam OBWE, byli przedstawiciele zgromadzenia parlamentarnego ze Strasburga, stworzono dobry klimat, zapowiedziano wybory na październik. My, jako Polacy, powinniśmy wpisać się w ten kalendarz gospodarczego i politycznego wchodzenia Białorusi z najlepszą intencją niesienia pomocy naszym braciom na wschodzie. Dlatego, panie ministrze, uważam, że zaniedbujecie ten kierunek, odwracacie się od tego, co leży w żywotnym interesie Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Nowina-Konopka, proszę.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kalemba też?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Ministrze! Zechciał pan powiedzieć, że Polska wystąpiła o pięcioletni okres odpuszczenia żądania, żeby bank miał kapitał własny w wysokości 1 mln. Tymczasem - ja już to pytanie kiedyś zadawałam, ono dzisiaj padło drugi raz - dyrektywa bankowa nr 2 określa, że można na stałe wyłączyć określone banki i one nie muszą stosować się do tego żądania. W wypadku banków spółdzielczych, drobnych banków, jest to sprawa niesłychanie ważna, inaczej po prostu będzie dochodziło do ich likwidacji, a ta rozdrobniona sieć banków w wypadku rolnictwa jest sprawą bardzo pożądaną. Wobec tego moje pytanie brzmi: Dlaczego nie wystąpiono w sprawie wyłączenia na stałe tej kategorii banków, jeśli chodzi o to żądanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kalemba, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#StanisławKalemba">To ja zadałem pytanie dotyczące rozwiązania sprawy paliwa rolniczego. I, panie ministrze, w stanowisku negocjacyjnym, a dokładnie na stronie 15 jest pozycja: dopłata do paliwa rolniczego, czyli nie chodzi tylko o spirytus do paliwa, ale rozwiązanie kwestii dotyczącej paliwa rolniczego. Wiadomo, że w państwach Unii Europejskiej paliwo do produkcji rolnej jest o 40, 50, 60% tańsze od komercyjnego. I w tym stanowisku jest wyraźnie powiedziane, że programy narodowe mogą objąć dopłaty do paliwa rolniczego z budżetów państw członkowskich. To jest inny aspekt, aniżeli pan minister poruszył. Zresztą na posiedzeniu plenarnym odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy dotyczącego tej sprawy. Teraz jest on w komisjach. Wielokrotnie się pan premier w tym zakresie wypowiadał. I to jest temat nieodzowny, tym bardziej że raport Komisji Europejskiej wyraźnie mówi, że w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy sytuacja w rolnictwie się pogorszyła, sytuacja dochodowa tak samo itd. Kwestia paliwa rolniczego jest jednym ze standardów Unii, a jeśli chodzi o stanowisko negocjacyjne, to, co przytoczyłem, to jest inny aspekt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#EwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Muszę wrócić jednak do swojego pytania, na które nie otrzymałam odpowiedzi. Być może jest ono zbyt szczegółowe i gdyby była możliwość uzyskania odpowiedzi na piśmie, to też by mnie satysfakcjonowało. Wspomniałam, że dyrektywa unijna 89/105 wprowadza zasadę jednolitego sposobu ustalania cen leków produkowanych w kraju i pochodzących z importu, czyli leków zagranicznych. Wiadomo, że w Polsce tak nie jest, że leki krajowe kontrolowane są niejako przez państwo, bowiem ustalane są ceny urzędowe. Moje pytanie brzmiało: Jakie rozwiązanie w sprawie ochrony ceny leków krajowych w Polsce przyjmie nasza strona w negocjacjach ze stroną unijną? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#KrzysztofNers">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wracając do kwestii banków. W stanowisku negocjacyjnym zastosowaliśmy metodę, o której pani poseł wspomniała, gdyż SKOK-i BGK zostały wyłączone jako specjalne kategorie, które nie podlegają 2. dyrektywie bankowej. Natomiast jeśli chodzi o konsolidację banków spółdzielczych, to jest to problem, który jest również problemem wewnętrznym, polskim, własnym. Istnieją pewne normy bezpieczeństwa i nadzoru, które Polska, czy będzie w Unii czy nie, powinna zastosować. Dlatego właśnie daliśmy pięcioletni okres - ażeby banki spółdzielcze mogły się skonsolidować, aby mogły podnieść swój kapitał do 1 miliona euro. Uważamy, że jest to okres dostatecznie długi, ażeby we właściwy sposób, ekonomicznie załatwić sprawę. Z kolei wyłączenie Banku Gospodarstwa Komunalnego jako banku o specyficznym charakterze, realizującego zadania państwa, było ruchem dokładnie tego typu, jaki pani poseł miała na myśli.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#KrzysztofNers">Jeśli chodzi o kwestię leków zagranicznych, to ja poszedłbym za sugestią pani poseł i przedstawilibyśmy wyjaśnienia na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#KrzysztofNers">A pan minister Plewa przy okazji swojej odpowiedzi zapewne wspomni jeszcze o dopłatach do paliwa rolniczego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie ministrze, proszę mi wyjaśnić, dlaczego jest tak zróżnicowane podejście do BGK i do banków spółdzielczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofNers">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Otóż Bank Gospodarstwa Komunalnego jest dużym bankiem, w tej chwili bodajże szóstym spośród banków realizujących określone zadania państwa, takie jak obsługa programu termoizolacyjnego, obsługa kredytów studenckich. Czyli są to działania o charakterze wyraźnie państwowym i społecznym, a nie czysto gospodarczym czy komercyjnym. Z kolei banki spółdzielcze, to sama pani wie, że one są rozproszone w dramatyczny sposób i że w interesie członków tych banków spółdzielczych jest to, ażeby kapitał własny był odpowiednio wysoki, a ryzyko zminimalizowane.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Na czym polega interes własny tych banków? Żeby nie były tak rozproszone? Na czym to polega? Interesem rolnictwa jest to, żeby te banki istniały właśnie w tej formie.)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#KrzysztofNers">Czy ja mam kontynuować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, chodzi o to, żeby pan minister może odpowiedział krótko, bardziej dynamicznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#KrzysztofNers">Oczywiście, interes własny... Są dwa rodzaje interesu. Jest taki interes, ażeby klient banku miał do banku blisko, bo rozumiem, że tę sprawę pani poseł podnosi. A z drugiej strony jest to, żeby bank był wierzytelny i by miał możliwości komercyjnego funkcjonowania, a nie żeby jego członkowie byli narażeni na bankructwo, względnie na słabość kapitałową. Od wielkości kapitału banku zależy jego zdolność kredytowa, a sama pani wie, że obecnie, przy tak słabym kapitale własnym, te banki nie mogą prowadzić odpowiedniej akcji kredytowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekBorowski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekBorowski">Teraz będzie występował już ostatni przedstawiciel rządu, pan Jerzy Plewa, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JerzyPlewa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najwięcej pytań szczegółowych w dzisiejszej debacie dotyczyło rolnictwa. Pytania, uwagi, sugestie dotyczące tego obszaru są dowodem troski pań i panów posłów o rozwój polskiej wsi, obszarów wiejskich i rolnictwa. Są również dowodem na wrażliwość tego sektora w negocjacjach, rzeczywistą wrażliwość wynikającą z wielu problemów strukturalnych w rolnictwie, a także na pewną wrażliwość wynikającą z różnych ocen rolnictwa, zarówno ze strony Unii Europejskiej, jak i ze strony Polski.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JerzyPlewa">Najwięcej pytań nie dotyczyło jednak samego stanowiska negocjacyjnego, a gdyby chcieć to podzielić na pewne grupy, to tak naprawdę koncentrowały się one na okresie przedakcesyjnym, bo w rolnictwie decydująca będzie sprawa wykorzystania okresu przedakcesyjnego. Stąd ta troska o handel artykułami rolno-spożywczymi, o problem subsydiowania eksportu unijnego, najwięcej pytań w zasadzie dotyczyło tej grupy zagadnień, konkurencyjność polskiego rolnictwa, a także konsultacje z partnerami i środowiskami społecznymi.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#JerzyPlewa">Grupa pytań dotyczyła możliwości wykorzystania pomocy, szczególnie w ramach programów SAPARD, a także realności naszego stanowiska negocjacyjnego. Odniosę się najpierw do kwestii bardziej ogólnych, a następnie spróbuję odpowiedzieć na pytania szczegółowe z tego obszaru.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#JerzyPlewa">Rozpocznę może od konsultacji. Na ten temat było już kilka uwag, ale pytanie szczegółowe zadał pan poseł Jaskiernia: Jak naprawdę wykorzystano konsultacje społeczne, jaki był efekt tych konsultacji społecznych w odniesieniu do stanowiska negocjacyjnego dotyczącego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#JerzyPlewa">Otóż, jeśli chodzi o rolnictwo, to wiele problemów zidentyfikowanych do negocjacji, które znalazły się w naszym stanowisku negocjacyjnym, powstało w wyniku konsultacji społecznych. Te konsultacje rozpoczęły się długo przed rozpoczęciem negocjacji akcesyjnych, bo w maju 1998 r., a dopiero we wrześniu rozpoczął się proces screeningu. W sumie było ponad 11 sesji z partnerami społecznymi w ramach tak zwanego zespołu opiniodawczo-doradczego przy ministrze rolnictwa w tym zakresie. W czasie tych negocjacji przedstawiciele tego zespołu, skupiającego zarówno przedstawicieli organizacji rolniczych, związków i organizacji rolniczych, a także organizacji producentów i organizacji pozarządowych, izb rolniczych i innych zainteresowanych sektorem rolnym, otrzymali 29 dokumentów związanych z naszym stanowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#JerzyPlewa">Konkretne elementy, które zostały uwzględnione w stanowisku, dotyczą chociażby tak zasadniczych kwestii, jak wystąpienie o rozszerzenie wspólnotowe organizacji rynków o ziemniaki jadalne, a także o włączenie do tej organizacji wspólnotowej rynków produkcji ziół na potrzeby przede wszystkim farmaceutyczne. Następny element, który wyłonił się w wyniku konsultacji społecznych, dotyczy poziomu limitów produkcyjnych, które stanowią najwrażliwszy element negocjacji rolnych. To pokazują doświadczenia państw, które wcześniej pretendowały i kandydowały do Unii Europejskiej, a dzięki właśnie tym wcześniejszym konsultacjom te bardzo wrażliwe elementy naszego stanowiska obecnie nie wywołują już tak dużych emocji. Również włączenie do wspólnotowej organizacji rynków takich elementów, jak chociażby sok jabłkowy czy produkcja dla przetwórstwa owoców jagodowych - to są wyniki konsultacji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#JerzyPlewa">Przejdę teraz do problemów związanych z handlem artykułami rolno-spożywczymi, szczególnie w okresie przedakcesyjnym. Panie i panowie posłowie podkreślali zagrożenia związane z ujemnym saldem handlowym, również w odniesieniu do rolnictwa. Pan poseł Oleksy zapytał wręcz, czy rząd jest w stanie tak zdecydowanie występować w obronie interesów naszego rolnictwa i przeciwstawiać się stanowczym wypowiedziom komisarza Fischlera dotyczącym subsydiowania eksportu, a tak naprawdę braku możliwości rezygnacji Unii Europejskiej z tego instrumentu w okresie przedakcesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#JerzyPlewa">Chciałbym zwrócić uwagę, że na te stanowcze wypowiedzi polityków unijnych bardzo stanowczo również zareagował polski rząd. W związku z wypowiedziami polityków unijnych dotyczącymi handlu i rozwiązania tych problemów w okresie przedakcesyjnym w sposób zdecydowany wypowiedział się zarówno minister spraw zagranicznych, jak i minister rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o możliwości rozwiązania problemów handlowych w okresie przedakcesyjnym, to chciałbym zwrócić uwagę na to, że obecnie równolegle do negocjacji akcesyjnych toczą się negocjacje handlowe. Komisja Europejska złożyła nową propozycję rozwiązania problemów handlowych w okresie przedakcesyjnym, zwaną potocznie propozycją dwóch zer - chodzi o eliminację jeszcze w okresie przedakcesyjnym ceł na wybrane produkty rolne i subsydiów eksportowych. Widzimy więc pewną otwartość na uwzględnienie polskich postulatów. Negocjacje w tych sprawach toczą się. Najbliższa runda, na poziomie technicznym, jest przewidywana na najbliższy poniedziałek. Strona polska po szczegółowej analizie uznała, że wstępna propozycja Komisji nie pozwala na zabezpieczenie interesów polskich rolników, nie pozwala na ekwiwalentną wymianę koncesji rolnych, i w związku z tym złożyła własną propozycję, która ma na celu poszerzenie dla polskich produktów rolnych dostępu do rynku unijnego. Ostatnie deklaracje komisarza Fischlera, cytowane również w wypowiedziach pań i panów posłów, wskazują na to, że jest pewna szansa na szersze otwarcie rynku unijnego dla towarów rolnych eksportowanych z Polski w okresie przedakcesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o możliwość eliminacji subsydiów eksportowych, to chciałbym zwrócić uwagę na pewien interes wspólny, który ma w tym zakresie zarówno Polska, jak i Unia Europejska. Otóż co do subsydiowania eksportu - instrumentu, który również jest negocjowany w ramach Światowej Organizacji Handlu - wiadomo, że mimo trudności w uzyskaniu postępu w tych negocjacjach, kierunek generalny jest taki, aby te subsydia eksportowe ograniczać, a nawet szereg państw postuluje ich eliminację. Wiadomo, że w przyszłości ich rola będzie malała. Niemniej jednak w momencie akcesji limit subsydiów eksportowych zapisanych dla rolników unijnych, których liczba zwiększy się również o rolników polskich, będzie stanowił sumę limitów subsydiów eksportowych, które posiadają obecnie Unia Europejska i Polska. Polska posiada dość wysoką sumę limitów subsydiów eksportowych przeznaczonych dla takich towarów, jak chociażby mięso wieprzowe, wołowe. Nie możemy subsydiować z kolei produktów zbożowych, a także masła. Ale od tej sumy subsydiów eksportowych Polski i Unii Europejskiej, od tego limitu wspólnego dla nas w powiększonej Europie trzeba będzie odjąć subsydia eksportowe stosowane w handlu wzajemnym, czyli można powiedzieć, że subsydia, które stosowane są obecnie w eksporcie rolnym odbywającym się między Polską a Unią Europejską, będą wyeliminowane i o tyle zmniejszy się wspólny limit subsydiowania. A zatem stosowanie tego instrumentu nie leży ani w interesie polskich rolników, ani w długofalowym, a nawet średnioterminowym interesie rolników unijnych. I ten argument wykorzystujemy w negocjacjach.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#JerzyPlewa">Pewien postęp dotyczący zmiany stanowiska Unii Europejskiej w zakresie subsydiów eksportowych jest widoczny. Należy odnotować jednak poważne ograniczenie subsydiów eksportowych do mięsa wieprzowego, które po destabilizacji na tym rynku nastąpiło na skutek zdecydowanych wystąpień rządu polskiego w tym zakresie. Następne rozważane obszary eliminacji subsydiów eksportowych to chociażby produkty przetworzone, takie jak jogurt. Niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę, że problemy ochrony rynku i możliwości wzrostu eksportu stanowią przedmiot najwyższej troski rządu, i to są nie tylko deklaracje, ale realne działania. W okresie ostatnich dwóch lat rząd polski podniósł cła na wiele najważniejszych artykułów rolnych do poziomu maksymalnego konwencyjnego, a także wycofał preferencje w imporcie z krajów CEFTA. Dotyczy to chociażby takich produktów, jak pszenica, mięso wieprzowe, mięso drobiowe, masło, cukier, rzepak, słód, mąka, a także otręby. Tę listę można by jeszcze uszczegółowić, uwzględniając inne produkty, również przetworzone. Wskazać też należy na rozwiązanie, przynajmniej częściowe, problemu importowanego jogurtu i wprowadzenie podwyższonych, identycznych ceł na wszystkie jogurty importowane z Unii Europejskiej, tzw. jogurty aromatyzowane. Polska również w największym zakresie w stosunku do wszystkich państw WTO stosuje taki instrument jak SSG, czyli specjalne klauzule ochronne. Wynika to z tego, że z kolei w niewielkim stopniu stosujemy pewne formy wspierania eksportu wymagające dużych nakładów budżetowych, jak chociażby subsydiowanie eksportu.</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#JerzyPlewa">Chciałbym zwrócić również uwagę na zapisy stanowiska negocjacyjnego dotyczące handlu. Biorąc pod uwagę to, że w momencie uzyskania członkostwa zakładamy uczestnictwo w jednolitym rynku, w którym nie będzie barier zarówno dla produktów unijnych, jak i polskich, nie będzie ceł, ale i nie będzie subsydiów eksportowych, oznaczać to będzie swobodę przepływu towarów pomiędzy Polską a Unią Europejską, a jednocześnie podniesienie ceł na niektóre produkty rolne, surowce rolne, a także obniżenie ceł na produkty przetworzone, bo w Unii Europejskiej na wiele produktów przetworzonych są znacznie niższe cła niż w Polsce, np. obowiązują zerowe cła na alkohole, w Polsce ten sektor jest w wysokim stopniu chroniony. Żeby uniknąć zakłóceń w handlu, w stanowisku negocjacyjnym, na str. 99 tych materiałów, mamy zapis następujący: Polska wnosi o ustanowienie możliwości wprowadzenia na jej wniosek niezbędnych środków ochronnych w okresie 5 lat od daty akcesji, jeśli handel między Polską a państwem lub państwami członkowskimi Unii Europejskiej spowoduje lub będzie zachodziła uzasadniona obawa, że mógłby spowodować, poważne zakłócenia na rynku rolnym w Polsce. Taki zapis sformułowała w swym stanowisku negocjacyjnym jedynie Polska. Inne państwa kandydujące takich zapisów w swoim stanowisku nie posiadają.</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#JerzyPlewa">Myślę, że rozpoczynające się negocjacje handlowe, które mają na celu rozwiązanie problemów handlu artykułami rolno-spożywczymi w okresie przedakcesyjnym, w kontekście pewnej ewolucji stanowiska Komisji Europejskiej, stwarzają szanse na rozwiązanie tego najbardziej wrażliwego problemu przedakcesyjnego.</u>
          <u xml:id="u-209.13" who="#JerzyPlewa">Przechodząc do pytań szczegółowych, chciałbym może na początek krótko odpowiedzieć na pytanie, które zadał pan poseł Siekierski, dotyczące rent strukturalnych; były również inne pytania w tej sprawie. Otóż projekt odpowiednich regulacji prawnych ustawy, która pozwoliłaby wprowadzić renty strukturalne, został przygotowany w resorcie rolnictwa, jest przedmiotem uzgodnień wewnątrzresortowych. Przewiduje się, że począwszy od roku 2001 taki system byłby w Polsce wprowadzony i do czasu akcesji z budżetu krajowego sfinansowane byłyby renty strukturalne dla około 30 tys. rolników, czyli w latach 2001–2002.</u>
          <u xml:id="u-209.14" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o potrzebę wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw - dotyczy to głównie przedsiębiorstw branży mięsnej, przetwórstwa mięsnego, małych zakładów przetwórczych - istnieje szansa wsparcia tych przedsiębiorstw z programu SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-209.15" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o możliwość dokonania wszystkich dostosowań w terminie do roku 2003, to największym wyzwaniem dla nas jest zbudowanie zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli IACS. Ten system jest przedmiotem współpracy zarówno w ramach programu PHARE 98, jak i PHARE 2000. Także w ramach narodowego programu dostosowań do członkostwa przygotowano szczegółowy harmonogram realizacji tych działań.</u>
          <u xml:id="u-209.16" who="#JerzyPlewa">Grupa pytań dotyczących programu SAPARD. Większość informacji została już przekazana, ja chciałbym tylko uzupełnić. Możliwości związane z programem SAPARD są następujące. Otóż nie ma zagrożenia, że środki mogą być niewykorzystane. Stanowcze stanowisko strony polskiej w tym zakresie, prezentowane już od pierwszych spotkań screeningowych, doprowadziło w końcu do takiej sytuacji, że środki w ramach programu SAPARD będą finansowane według reguł funduszy strukturalnych, tak jak to ma miejsce dla obecnych państw członkowskich. W związku z tym będzie zaliczkowanie płatności dla tych programów, jak również będzie możliwość finansowania programów wieloletnich. Nie będzie niebezpieczeństwa, że programy, które nie zostaną zrealizowane w ciągu roku finansowego, nie będą mogły być dalej finansowane. Zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej ze stycznia tego roku nie ma wymogu rozliczenia tych programów do 15 października, jak wspominał pan poseł Stec. Jeśli chodzi o możliwość zawarcia memorandum finansowego i finalizację prac nad programem SAPARD — pytał o to pan poseł Krutul — to program operacyjny został złożony w Brukseli zgodnie z planem 29 grudnia ubiegłego roku. Został on wcześniej przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej. Jest on obecnie przedmiotem uzgodnień z Komisją Europejską i po tych uzgodnieniach będzie również przekazany Radzie Ministrów. Po upływie pół roku od przekazania tego programu właściwie Komisja Europejska ma obowiązek zatwierdzenia programu operacyjnego. W budżecie krajowym są zapewnione środki budżetowe na kofinansowanie części polskiej tego programu.</u>
          <u xml:id="u-209.17" who="#JerzyPlewa">Pan poseł Kalemba pytał o możliwości przyspieszenia wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej. Jeśli chodzi o takie możliwości, to one mogłyby się pojawić, gdybyśmy mogli mieć na realizację tej polityki takie nakłady finansowe, jakie ma Unia Europejska. Wiadomo, że jest to polityka bardzo kosztowna, w związku z tym harmonogram zastosowań do wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej jest taki, aby wszystkie instrumenty tej polityki można było wdrożyć z dniem członkostwa. Niemniej jednak pewne działania są już bardzo zaawansowane, jak chociażby płatności, dopłaty bezpośrednie dla producentów zbóż - mam tu na myśli producentów pszenicy konsumpcyjnej - i trwają dalsze prace nad harmonizacją naszych rozwiązań z rozwiązaniami unijnymi.</u>
          <u xml:id="u-209.18" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o klauzulę, która jest zawarta w stanowisku negocjacyjnym - były pytania dwóch panów posłów dotyczące możliwości rewizji stanowiska w sytuacji zmiany stanowiska Unii Europejskiej w zakresie płatności bezpośrednich, a także wyników negocjacji WTO. Chcę zwrócić uwagę na fakt, że równolegle z negocjacjami akcesyjnymi praktycznie toczą się negocjacje w ramach Światowej Organizacji Handlu. Jeśli chodzi o rolnictwo, te negocjacje zostały przeniesione do Komitetu Rolnego, rozpoczną się w marcu, i wyniki tych negocjacji mogą w dużym stopniu wpłynąć na kształt Wspólnej Polityki Rolnej. I stąd w naszym stanowisku negocjacyjnym jest taki zapis, żeby ostatecznie pewne elementy, które dotyczą chociażby środków ochronnych czy innych instrumentów wspierania eksportu, mogły być zdefiniowane po zakończeniu tych negocjacji, po uzyskaniu konkluzji z tych negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-209.19" who="#JerzyPlewa">Znaczna część pytań dotyczyła tego, w jakim stopniu mieszkańcy wsi skorzystają ze Wspólnej Polityki Rolnej i ilu rolników skorzysta z integracji. Ile wręcz będzie gospodarstw rolnych po uzyskaniu członkostwa? Chciałbym zwrócić uwagę na to, że w naszym stanowisku negocjacyjnym nie ma takich liczb, które mówiłyby o tym, że docelowa liczba gospodarstw rolnych w Polsce jest taka lub inna. O tym, ile gospodarstw będzie korzystało z mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, ze wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej zdecydują sami rolnicy, ponieważ uczestnictwo we Wspólnej Polityce Rolnej jest dobrowolne. Są pewne minimalne warunki, jak chociażby to, że płatności hektarowe mogą dotyczyć wyłącznie takich pól uprawnych, których szerokość przekracza 30 m. To oczywiście eliminuje pewną grupę pól uprawnych, ale nie eliminuje wszystkich rolników. Nie ma już natomiast takiego wymogu minimalnego w wypadku płatności, które są związane z pogłowiem zwierząt żywych. Doświadczenia krajów unijnych wskazują, że w niektórych państwach istnieje duża dysproporcja pomiędzy ogólną liczbą gospodarstw rolnych a liczbą gospodarstw korzystających ze Wspólnej Polityki Rolnej. Tak jest na przykład we Włoszech, gdzie są bardzo zróżnicowane gospodarstwa i gdzie liczba gospodarstw jest większa nawet niż w Polsce, bo jest ich prawie 2,5 miliona, a niespełna milion gospodarstw aktywnie uczestniczy we Wspólnej Polityce Rolnej, co nie przeszkadza funkcjonować pozostałym gospodarstwom i czerpać dochody nie tylko z rolnictwa, ale i z innych źródeł pozarolniczych.</u>
          <u xml:id="u-209.20" who="#JerzyPlewa">Jedno z pytań dotyczyło wielofunkcyjności rolnictwa. Polska kładzie nacisk na wielofunkcyjność obszarów wiejskich i rolnictwa w swoim stanowisku negocjacyjnym. Czy zatem ma to wpływ na pewne rozwiązania prawne, które mogą być z tym związane? Problem wielofunkcyjności w stanowisku negocjacyjnym pojawił się przede wszystkim w kontekście negocjacji toczonych w ramach Światowej Organizacji Handlu. Ten aspekt jest podnoszony przez grupę państw, w tym państwa Unii Europejskiej, a także przez Norwegię, Koreę, Japonię i Polskę. Zwracamy uwagę na pewne specyficzne aspekty obszarów wiejskich w Polsce, m.in. wysokie zatrudnienie w rolnictwie, po to aby uzyskać rozwiązania, które są zgodne z celami założonymi w negocjacjach WTO.</u>
          <u xml:id="u-209.21" who="#JerzyPlewa">Pan poseł Stanibuła pytał o poziom cen interwencyjnych: Jak one będą określone, w jakiej walucie wyrażone? Ceny interwencyjne w Unii Europejskiej są zaplanowane w euro. Zmieniają się one w zależności od sezonu, od miesiąca, ponieważ uwzględniane są koszty przechowywania. I tak będzie również w przypadku członkostwa Polski. Ceny interwencyjne będą właśnie w takiej walucie.</u>
          <u xml:id="u-209.22" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o bilans strat i zysków dla rolnictwa, to w stanowisku negocjacyjnym, które państwo otrzymali, takiego bilansu nie ma, ponieważ stanowisko odnosi się do acquis communautaire, do poszczególnych aktów prawnych i nie obejmuje kwestii, które nie wynikają bezpośrednio z acquis communautaire, natomiast stanowisku negocjacyjnemu towarzyszy dokument będący uzasadnieniem tego stanowiska i w tym dokumencie oszacowane są koszty i korzyści. Mówiono na tej sali o ok. 25 mld zł — są to koszty dostosowań, ale i koszty modernizacji. Jeśli chodzi o korzyści, to uwzględniając wszystkie ograniczenia, które mogą się tu pojawić, z samej polityki rolnej potencjalne korzyści są szacowane nawet na poziomie 14 mld zł rocznie, niemniej jednak realne korzyści są szacowane na poziomie ok. 9,7 mld zł rocznie. Do tego jeszcze dochodzi pomoc strukturalna, która będzie zależała od jakości i zakresu programów przygotowanych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-209.23" who="#JerzyPlewa">Myślę, że jest to główna grupa pytań, które zostały zgłoszone w czasie dyskusji dotyczącej rolnictwa. Jeszcze tylko ostatnia sprawa, kwestia Paktu dla rolnictwa. Dokument ten został opracowany przez rząd, a ostatnio wpłynął dokument przygotowany przez partnerów społecznych. Chciałbym zaznaczyć, że dokument, który został przekazany przez partnerów społecznych, jest przedmiotem analizy pięciu zespołów problemowych, które wspólnie z partnerami społecznymi tymi zagadnieniami się zajmują. Trwają prace nad wykorzystaniem elementów społecznego Paktu dla rolnictwa w dokumencie, który rząd wspólnie ze związkami i organizacjami rolniczymi opracowuje w tym zakresie. Dziękuję bardzo...</u>
          <u xml:id="u-209.24" who="#JerzyPlewa">Przepraszam bardzo, miałem jeszcze odpowiedzieć na pytanie, które zapowiedział pan minister Ners, dotyczące paliwa rolniczego. Kwestia paliwa rolniczego nie jest regulowana, jeśli chodzi o acquis communautaire, w związku z tym nie ma tego zagadnienia w stanowisku negocjacyjnym, pojawia się ono tylko i wyłącznie w rozdziale dotyczącym pomocy narodowej. Pomoc krajowa, czyli wspieranie rolnictwa poza Wspólną Polityką Rolną, poza instrumentami wspólnotowymi, może się odbywać pod warunkiem, że formy tej pomocy i jej zakres, zarówno przedmiotowy, jak i finansowy, zostaną szczegółowo uzgodnione z Komisją Europejską. Oczywiście takie sprawy można negocjować również po akcesji, ale w naszym stanowisku sygnalizujemy, że wiele problemów związanych ze specyfiką naszego rolnictwa może być finansowanych z budżetu krajowego i sprawy te będą przedmiotem dalszej dyskusji. Są tam m.in. kwestie dotyczące paliwa rolniczego, postępu biologicznego i wiele jeszcze innych elementów. W tej sprawie stanowisko jest bardzo ogólne; do tego bowiem, by można było stanowisko to sprecyzować, przedstawić w sposób szczegółowy, potrzebna jest znajomość innych elementów; przede wszystkim odpowiedź komisji w sprawach, które budzą najwięcej wątpliwości. Z tego powodu w stanowisku negocjacyjnym nie ma szczegółów w tym zakresie. Niemniej jednak pole to jest otwarte i istnieje możliwość wprowadzenia takich rozwiązań. Jak wiemy, obecnie niektóre z państw Unii korzystają z takich rozwiązań, inne zaś nie korzystają. Dlatego na tym etapie stanowisko ogranicza się tylko do zasygnalizowania, że strona polska rezerwuje sobie prawo wystąpienia o tego typu rozwiązania dla naszych rolników. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł ma jeszcze wątpliwości? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Nie dostałam odpowiedzi na istotne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Proszę powtórzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Pytanie jest niewątpliwie trudne, dotyczy likwidacji dużej części polskich gospodarstw rolnych. Moje pytanie brzmiało następująco: Czy mają one być zlikwidowane? Wchodzi to bowiem w zakres restrukturyzacji wsi, która jest warunkiem niezbędnym do tego, by polskie rolnictwo zostało objęte całością przywilejów unijnych. Ta likwidacja raz została określona na poziomie 200 tys. gospodarstw, a innym razem na poziomie 400 tys. Są to informacje z prasy zagranicznej. Ta informacja padła z ust pana ministra Geremka, jak donosi prasa niemiecka, nie mam powodu nie wierzyć. W związku z tym pytanie: Czy ta likwidacja ma nastąpić do roku 2003, czyli do momentu, kiedy planowo mielibyśmy się znaleźć w Unii, czy też nie? Druga część tego pytania. Jak panowie wyobrażacie sobie szczegółowe rozwiązania: Czy ci ludzie, którzy przestaną być rolnikami, mają przejść na garnuszek pomocy społecznej, czyli być utrzymywani przez resztę społeczeństwa, czy planujecie dla nich jakieś inne zajęcia? Pytałam: jakie, konkretnie, żeby to nie była pływająca odpowiedź - zajęcia pozarolnicze. Chcę wiedzieć, jakie usługi, w jakiej ilości, konkretnie, bo to nie może być tak jak w „Panu Tadeuszu”, że siądzie szlachta na koń, ja z synowcem na czele i jakoś to będzie. W tej chwili wygląda na to, że panowie nic nie wiecie, pływacie, nie ma konkretnych rozwiązań i jakoś to będzie, byle dojść do tej Unii.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie ministrze, nie popuszczę, tę odpowiedź muszę otrzymać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#StanisławKalemba">Panie marszałku, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#StanisławKalemba">W związku z tym, że odpowiada ostatni przedstawiciel rządu w tej debacie - taka jest informacja - przypomnę, że zadałem pytanie zasadnicze: Czy w kontekście integracji, prowadzonych negocjacji, rząd interesuje się sprawą polskiej własności, czy zwraca na nią uwagę, a także pewnych ograniczeń na obecnym etapie, biorąc pod uwagę doświadczenia członków Unii Europejskiej? Jest to chociażby sprawa udziału kapitału w systemie bankowym, który decyduje o możliwości prowadzenia własnej polityki gospodarczej. Podaję przykład, jak jest to w Niemczech itd., jest to kilka procent, jak to wygląda u nas, to wiemy, nie trzeba było tego robić. Wiemy o pewnych ustaleniach prawnych, jeżeli chodzi na przykład o udział kapitału zagranicznego w prasie. Wiemy też o pewnych regulacjach ustawowych co do udziału kapitału w supermarketach itd. Już w bogatych państwach członkowskich...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to jest cała wypowiedź. Poza tym pan porusza tematy, które nie wchodzą w zakres obowiązków pana ministra: ani prasa, ani banki, ani supermarkety. Gdyby zechciał pan sprecyzować to pytanie, które podobno pan zadał i na które pan nie uzyskał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#StanisławKalemba">Już sprecyzowałem, jest to pytanie bardzo konkretne. Panie marszałku, pragnę poinformować, że to się mieści w kategorii integracji, problemów z tym związanych, bo jak własność nas nie będzie interesowała, to co nas będzie interesowało. Uważam, że jest to pytanie bardzo zasadne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan poseł Lewandowski. Pan poseł zadawał jakieś pytanie, tak? Proszę powtórzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas debaty sformułowałem trzy pytania, które dotyczyły, w kontekście procesów integracyjnych, przywództwa politycznego, polityki gospodarczej i polityki informacyjnej. Pytania te skierowałem do pana premiera Buzka. Mimika pana premiera zdawała się wskazywać, że pytania są zrozumiałe i wywołały żywy oddźwięk. Niestety, nie doczekałem się odpowiedzi na pytania ani z ust pana premiera, ani upoważnionych przedstawicieli rządu. Nie jest to oczywiście pierwszy przypadek, jestem doświadczonym posłem, chociaż muszę powiedzieć, że w kontekście wypowiedzi pana premiera, że chce otworzyć dzisiaj nowy rozdział dialogu z opozycją, ta uwertura nie zabrzmiała specjalnie czysto.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#BogdanLewandowski">Mam pytanie: Czy któryś z upoważnionych przedstawicieli rządu może zadeklarować, że na sformułowane przeze mnie pytania otrzymam od pana premiera odpowiedź? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Janowski też?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Panowie ze Strony Rządowej! Zwracałem się do panów z pytaniem na temat przygotowań kadry, która ewentualnie zasiądzie w Brukseli, jeżeli tam się znajdziemy. Jednak jest to bardzo liczne grono urzędników i musi to być bardzo wysoko kwalifikowane grono. Panowie, mamy kłopoty z obsadzeniem urzędów związanych z integracją europejską w kraju, a co dopiero będzie, jeżeli przyjdzie nam tam zająć odpowiedzialne stanowiska i walczyć zdecydowanie o racje Polski i o jej sprawy. Nie otrzymałem od panów odpowiedzi na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo pana ministra Plewę, jako że były do pana pytania.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Panie marszałku, nie otrzymałem odpowiedzi na swoje pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać - postawiłem to pytanie, ale nie otrzymałem odpowiedzi - czy w negocjacjach w okresie przedakcesyjnym ustalono większą dostępność polskich artykułów rolnych do rynku Unii Europejskiej. Ta asymetria jest niekorzystna dla Polski. Mówiłem o tym w kontekście rozwijających się sieci handlowych super- i hipermarketów. Czy obszar spraw, które będą decydować o poziomie produkcyjności polskiego rolnictwa i polskiego eksportu, jest ustalony? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JerzyPlewa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tylko część pytań, które zostały zgłoszone ponownie, dotyczy obszaru, za który odpowiadam. Może rozpocznę od pytania, które zgłosiła pani poseł Nowina-Konopka. Nie ustosunkowaliśmy się szczegółowo do tego pytania, ponieważ pani poseł na wstępie zastrzegła, że chciałaby uzyskać odpowiedź pisemną od pana premiera. Niemniej jednak pewne elementy odpowiedzi na pytanie, które pani poseł zgłosiła, pojawiły się w moim wystąpieniu, ponieważ na ten temat padły zapytania również ze strony panów posłów, dotyczące liczby gospodarstw. Spróbuję zatem powiedzieć kilka słów na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#JerzyPlewa">Powiedziałem wcześniej, że w naszym stanowisku negocjacyjnym nie ma sprecyzowanej liczby gospodarstw. Jeszcze raz chcę na to zwrócić uwagę, że nie ma żadnej intencji co do ograniczania liczby gospodarstw w Polsce, zakazywania produkcji rolnej, eliminowania rolników. Nie ma takiej intencji, a także nie ma takiego wymogu, który płynąłby z acquis communautaire. Przykład, Włoch, który przytoczyłem, gdzie istnieją gospodarstwa zarówno bardzo duże, konkurencyjne, o dużej powierzchni, ale korzystające ze wspólnej polityki rolnej, jak i gospodarstwa małe, które z tych instrumentów nie korzystają, jest najlepszym przykładem na to, że w tym zakresie nie ma specjalnych wymagań acquis communautaire. W naszym stanowisku negocjacyjnym, które państwo otrzymali, nie ma takiej liczby i nie ma prognoz, które mówiłyby, że w takim i w takim roku ma być tyle i tyle gospodarstw. W związku z tym nie chciałbym się odnosić do liczb, które pojawiają się raczej w kontekście dotyczącym tego, jaka część polskich gospodarstw jest obecnie konkurencyjna. Myślę, że liczby, które są często powtarzane przez ekspertów, odnoszą się właśnie do szacunków, które mówią, że obecnie mamy taką lub inną liczbę gospodarstw, które już mogłyby konkurować z gospodarstwami unijnymi. Inne to są takie, które się mogą szybko przystosować, a inne prawdopodobnie będą musiały również czerpać dochody z innej działalności. Rozumiem, że główna część pytania pani poseł dotyczy tego, jakie będą ewentualne inne źródła dochodów. Chciałbym powiedzieć, że nie można tego zaplanować od początku do końca, ponieważ możliwości poszukiwania innych źródeł dochodów zależą od warunków lokalnych. Niemniej jednak w takim dokumencie jak spójna polityka strukturalna rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich jest próba oceny tego, jaka liczba nowych miejsc pracy powstanie na obszarach wiejskich w wyniku realizacji tego programu. O ile dobrze pamiętam, ponad 600 tys. miejsc ma powstać w ramach realizacji programu spójnej polityki strukturalnej. Oczywiście trudno byłoby teraz określić konkretne zawody, konkretne usługi, bo one w każdym rejonie, w każdym środowisku będą inne. One również zależą od tego, w jaki sposób tę szansę, która się pojawi w wyniku rozwijania infrastruktury, inwestowania w rozwój szkolnictwa, w szkolenia, wykorzysta społeczność lokalna. Dlatego na tym etapie moja odpowiedź ograniczy się do takiego stwierdzenia. Co do pytania pana posła Kalemby dotyczące troski o własność prywatną w negocjacjach, to chciałbym zwrócić uwagę, że jeśli chodzi o ziemię, to sprawa ta była prezentowana. Ma być 18-letni okres przejściowy, jeśli chodzi o dostęp cudzoziemców do zakupu ziemi. Jest to wyraźny wyraz troski o własność ziemi, która jest w rękach polskich rolników. Niemniej jednak inne elementy tego pytania mają charakter bardziej horyzontalny i odpowiedź na nie może być przygotowana pisemnie przez zespół negocjacyjny, ponieważ obejmuje inne obszary, nie tylko rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o ustaloną większą asymetrię w wypadku produktów rolnych i o to, jak to jest realizowane w negocjacjach, to chciałbym podkreślić, że sprawy rolne w tym zakresie są negocjowane w ramach podkomitetu do spraw rolnych. Wspominałem o negocjacjach, które się rozpoczynają w najbliższym czasie. One mają dotyczyć okresu przedakcesyjnego. To jest pierwszy etap negocjacji, poziom techniczny. Strona polska zgłasza postulaty, które mają doprowadzić do zwiększenia otwarcia rynku unijnego na produkty polskie. Jaki będzie wynik tych negocjacji, na tym etapie trudno przesądzić. Widzimy pewną ewolucję, uelastycznienie stanowiska Komisji Europejskiej. O konkluzji tych negocjacji będziemy informować Wysoki Sejm, a także wszystkich zainteresowanych tym zagadnieniem. Niemniej jednak chcę podkreślić jedno - że nie zaakceptujemy rozwiązań, które miałyby prowadzić do sytuacji odwrotnej i dlatego propozycje, które obecnie zgłosiła komisja, nie zostały przez stronę polską zaakceptowane, spotkały się z naszą kontrpropozycją. Chodzi o eliminację chociażby kontyngentów na import z Polski żywności, daleko idące postulaty dalszej redukcji stawek celnych, a także eliminacji subsydiów eksportowych. Ponieważ jest to materia negocjacyjna, na tym etapie mogę udzielić tylko takich informacji.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#JerzyPlewa">Pozostałe pytania nie należą do zakresu spraw, za które jestem odpowiedzialny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Panie marszałku, aż mi głupio, ale muszę to powiedzieć...)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MarekBorowski">Nie, pani poseł. Ja przede wszystkim...</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: No to pójdzie to w oświadczeniach wobec tego.)</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MarekBorowski">Tak, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MarekBorowski">Czy ktoś jeszcze z członków rządu w związku z zadanymi pytaniami chciałby coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MarekBorowski">Pan minister Samecki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PawełSamecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jeszcze odpowiedzieć na dwa pytania, z których jedno, zadane przez pana posła Janowskiego, dotyczy wyszkolenia urzędników, którzy w przyszłości będą pracować w instytucjach europejskich, a drugie, zadane przez pana posła Lewandowskiego - to było jedno z trzech pytań adresowanych do pana premiera, ale czuję się tutaj upoważniony do odpowiedzi na nie - dotyczy polityki informacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PawełSamecki">Jeśli chodzi o pytanie pierwsze o wyszkolonych urzędników, to przyznam szczerze, że co do liczby 800 urzędników, przytoczonej przez pana posła, to nieznana mi jest podstawa tego szacunku, dlatego nie potrafię ani tego potwierdzić, ani temu zaprzeczyć. Sądzę, że po wejściu do Unii Europejskiej Polska będzie miała szansę delegować X urzędników, być może kilkuset, jednakże to kwotowanie dotyczy tylko wąskiej grupy pracowników najwyższego szczebla. Natomiast w Komisji Europejskiej i w innych instytucjach o inne stanowiska, takie, powiedziałbym, regularne, Polacy będą musieli konkurować tak samo jak inne nacje. Tutaj nie będzie żadnych specjalnych preferencji. Prawdą jest, że ze względu, na przykład, na znajomość języków niektórzy obecni członkowie Unii Europejskiej mają kłopoty z wypełnieniem takich proporcji, które można by ustalać na podstawie, na przykład, potencjału ludnościowego. Niektóre narody są w pewnym sensie uprzywilejowane, przez to chociażby, że ich język ojczysty jest językiem roboczym, na przykład Brytyjczycy czy Francuzi.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PawełSamecki">Oczywiście rząd, a zwłaszcza nasz urząd podejmuje rozmaite działania na rzecz podwyższenia kwalifikacji urzędników pracujących tu, w Polsce. Prowadzimy szkolenia dla urzędników, realizowane są programy wsparcia i rozwoju instytucjonalnego, w ramach których przekazywana jest wiedza, szkoleni są nasi urzędnicy. Działają zresztą instytucje szkolące nie tylko urzędników. Pomijam już, na przykład, Krajową Szkołę Administracji Publicznej, w której istnieje wyraźny, potężny blok integracyjny. Są także instytucje dodatkowe, takie jak Kolegium Europejskie w Natolinie, szkolące kilkunastu Polaków, niekoniecznie urzędników, z których znaczna część przechodzi do pracy w administracji publicznej. A więc takie działania są realizowane. Obawiam się jeszcze czegoś innego. Kto wypełni lukę powstałą w Polsce, gdy część polskich urzędników, którzy w momencie wejścia będą pracować, przejdzie do pracy w instytucjach Unii Europejskiej? To jest druga strona medalu i drugi poważny problem, bo przecież, jak wszyscy wiemy, wyszkolenie zdolnych specjalistów, którzy za stosunkowo skromne, w porównaniu z sektorem prywatnym, płace, są skłonni pracować na rzecz administracji, nie jest sprawą prostą.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PawełSamecki">Drugie pytanie dotyczące spadku poparcia. Czy spadek poparcia nie prowadzi do wniosku, że konieczna jest radykalna zmiana polityki informacyjnej? Odpowiedziałbym tak. Program informowania społeczeństwa nie może być uzależniony od, zmiennego z natury, stopnia poparcia opinii społecznej. Odwróćmy jak gdyby to pytanie. Stwierdzamy, że w ostatnich miesiącach spadek został właściwie odwrócony, nastąpiło lekkie wahnięcie w górę. Czy w takim razie rząd powinien zmniejszyć intensywność działań informacyjnych? Nie, oczywiście, że nie. Dlatego też uważam, że po prostu powinniśmy realizować ten program, który, jak już mówiłem, zaczął być realizowany zaledwie siedem miesięcy temu. Myślę, że powinniśmy poczekać jeszcze kilka miesięcy i po pierwszym roku jego działania ocenić efekty. Jeśli dojdziemy do wniosku, że - niezależnie od spadku poparcia - ze względu na inne efekty wydaje nam się, iż nie odpowiada on naszym założeniom czy naszym oczekiwaniom, to naturalnie trzeba będzie go uzupełnić, zmienić, rozbudować, wymienić niektóre elementy, wymienić pewne cele, zamienić na inne. Myślę jednak, że musimy jeszcze chwileczkę wytrzymać, po jakimś czasie ocenić go i ewentualnie zmodyfikować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, głos zabierze jeszcze pan poseł Dorn, sprawozdawca projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarekBorowski">Będę wdzięczny panu posłowi za zwięzłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#LudwikDorn">Mam nadzieję, że spełnię oczekiwanie pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#LudwikDorn">Wysoka Izbo! W trzech kwestiach związanych z projektem uchwały i jedną z wypowiedzi odnoszącą się do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#LudwikDorn">Po pierwsze, chodzi o stanowisko rządu wobec tego projektu uchwały. Takiego stanowiska nie było. Nie można mieć o to pretensji. Ja interpretuję to natomiast w ten oto sposób, że rząd uznał zasadność obaw i pewną realistyczną percepcję zagrożeń dla procesu dostosowania prawa, zawartą w uchwale i w jej uzasadnieniu. To jest korzystna moim zdaniem modyfikacja w stosunku do tego stanowiska, jakie przedtem było prezentowane podczas obrad Komisji Integracji Europejskiej. To oczywiście jest wnioskowanie słabe, bo wnioskowanie ex silentio, z milczenia, ale metodolodzy historii twierdzą, że jest to wnioskowanie uprawnione.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#LudwikDorn">Kwestia następna wiąże się z pewną różnicą zdań dotyczącą celu tej uchwały. Chodzi tutaj o fragment pytania zadanego przez pana posła Macierewicza panu ministrowi Kułakowskiemu. Pan poseł Macierewicz stwierdził, że projekt tej uchwały zmierza do tego, by podporządkować całą aktywność ustawodawczą rządu i parlamentu celowi, jakim jest integracja europejska, a można mieć zasadne wątpliwości co do słuszności tego celu czy też sposobu, w jaki jest on realizowany. W tej sprawie można powiedzieć tyle: nie wszystkie ustawy - tutaj trzeba być uczciwym - ale znaczna część tego pakietu ustaw to są ustawy, które i tak ze względu na interesy Polski i konieczność modernizacji stosunków społecznych i gospodarczych trzeba by było uchwalić. Jest potrzebna nowa ustawa o bankach spółdzielczych, nowe Prawo wodne, nowa ustawa o ochronie środowiska czy nowa ustawa o odpadach. Powtarzam, znaczna część i tak powinna być uchwalona, a że jest pewien cel polityczny wiążący się z dążeniami Polski na arenie międzynarodowej, to można powiedzieć tylko: tym lepiej, gdyż odgrywa to rolę mobilizującą. Jest to argument dla tych, którzy tego celu nie uznają. Ci, którzy te dążenia podzielają, mogą tę uchwałę poprzeć z czystym sercem, a ci, którzy mają wątpliwości co do celu, mogą odwołać się do znanej maksymy - cel jest niczym, ruch jest wszystkim. A ruch odbywa się niewątpliwie w słusznym kierunku, jest to ruch w stronę modernizacji stosunków gospodarczych i społecznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#LudwikDorn">Przechodzę do kwestii trzeciej, mianowicie wypowiedzi pana posła Łopuszańskiego. Tu było zawarte pewne nieporozumienie, mianowicie pan poseł Łopuszański twierdził, iż udowadniałem w swoim uzasadnieniu, że ani rząd, ani Sejm, ani nikt w Polsce po prostu nie jest w stanie zapanować nad lawiną dostosowań przetaczającą się w organizmie państwa polskiego. Gdybym coś takiego udowadniał, byłbym człowiekiem nieroztropnym, ponieważ nie taki jest cel uchwały. Twierdziłem i twierdzę nadal, że rząd w sposób niewystarczający panuje nad procesami dostosowania prawa, a projekt uchwały wzywa rząd do podjęcia określonych przedsięwzięć, które umożliwią zapanowanie nad tymi procesami, i jest to cel realny.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#LudwikDorn">Wreszcie kwestia ostatnia, w której muszę zabrać głos, bo byłem sprawozdawcą Komisji Integracji Europejskiej. To było w debacie wielokrotnie podnoszone - ale powtarzam, z obowiązku muszę się tym zająć - kwestia tego zarzutu zdrady narodowej, zwłaszcza wypowiedzi pana posła Łopuszańskiego, iż posłowie Porozumienia Polskiego twierdzą, że podniesienie ręki za projektem tej uchwały przygotowanej przez Komisję Integracji Europejskiej jest m.in. także zdradą Polski. Ponieważ Komisja Integracji Europejskiej ten projekt przygotowała, zresztą jednogłośnie, to w ramach tego wywodu może być oskarżona w wersji łagodniejszej o podżeganie, w wersji ostrzejszej o sprawstwo kierownicze. Powiedziałbym tu tak: jeżeli między spierającymi się stronami istnieje bardzo zasadnicza rozbieżność w kwestii pojmowania interesu narodowego, to w ramach debaty politycznej uprawnione jest stawianie sobie przez strony sporu zarzutu monstrualnej głupoty, szkodnictwa politycznego czy szkodnictwa narodowego, ale zarzut zdrady jest czymś więcej. Zdrada to celowe i świadome działanie nie na rzecz swojej wspólnoty narodowej, ale innej - nie z głupoty, nie z niewiedzy, lecz z intencji i z założonym celem. Otóż decyzje o dążeniu do integracji europejskiej podejmowały wszystkie kolejne parlamenty i rządy i nie można twierdzić, że ta decyzja została podjęta poza granicami Polski, a tutaj jest tylko egzekwowana. W dodatku pojawia się zarzut zdrady z pobudek niskich, a nie ideowych, gdyż pan poseł Łopuszański mówił o ludziach, którzy gotowi są gwarantować przyszłość osobistą, choćby na gruzach Polski. Ja bym powiedział tak: istnieje zasadnicza rozbieżność w poglądach na interes międzynarodowy między panem posłem Łopuszańskim a mną, posłami, którzy głosowali za tym projektem uchwały. Niemniej kiedy słuchałem wywodów pana posła Łopuszańskiego na temat integracji europejskiej, a zwłaszcza na temat przystąpienia Polski do NATO, przypominało mi się trafne określenie z „Potopu” Sienkiewicza: człek kochający ojczyznę - może głupio, ale szczerze. Sądzę, że jeżeli już, to tego typu określeń należałoby używać, bo one nie są insynuacją, zaś stwierdzenie zdrady jest insynuacją, a insynuacja w ramach żadnej koncepcji moralności - czy to świeckiej, czy religijnej - obronić się nie daje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie informacji rządu, ale nie tylko, bo nie dotyczy to wszystkiego. Może więc najpierw powiem, co proponuję, aby przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MarekBorowski">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości przedstawione przez Radę Ministrów dokumenty, a mianowicie „Narodowy program przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” i „Raport z realizacji w 1998 r. narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej”.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#MarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#MarekBorowski">W dyskusji natomiast zgłoszono wnioski o odrzucenie informacji rządu o przebiegu negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz o najważniejszych działaniach dostosowawczych w Polsce do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej w 1999 r. (to był jeden pakiet dokumentów) oraz wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu. Tym samym nie możemy przejść do drugiego czytania. W związku z tym do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o umowach międzynarodowych (druki nr 1349 i 1652).</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Irenę Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o umowach międzynarodowych stanowi konkretyzację i wykonanie zapisów konstytucyjnych, w szczególności art. 89 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z tym artykułem ratyfikacja przez Rzeczypospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy wyrażonych tutaj 5 punktów, o których będzie mowa w dalszym ciągu mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#IrenaLipowicz">Art. 89 precyzuje również sytuację, w której o zamiarze przedłożenia prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#IrenaLipowicz">W szczególności jednak art. 89 ust. 3 stanowi, że zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa. Jest więc nie tylko dobrym prawem, ale i obowiązkiem Sejmu ustalenie na szczeblu ustawowym sposobu postępowania w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#IrenaLipowicz">Przedstawione Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych, po dyskusji w podkomisji i komisji, ogniskowało wszystkie podstawowe zagadnienia związane z ustawą o umowach międzynarodowych. Należy więc podkreślić w pierwszym rzędzie, że jest to wyjście z okresu dominacji również w tym zakresie przepisów wewnętrznych. Ranga ustawy jest tutaj sprawą pierwszoplanową wobec nie zawsze jasnego trybu obowiązującego poprzednio. W momencie przyjęcia ustawy cały proces zawierania umowy międzynarodowej, łącznie z podpisaniem i zawarciem umowy, staje się regulacją ustawową, konkretyzującą konstytucję. Jak zwrócili uwagę eksperci biorący udział w posiedzeniach podkomisji i komisji, szerszy zakres ustawy obejmuje nie tylko państwa, ale również inne podmioty międzynarodowe oraz Stolicę Apostolską.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#IrenaLipowicz">Komisja stanęła wobec kilku zasadniczych kwestii związanych z zawieraniem umów międzynarodowych. Pozwolę sobie wspomnieć tylko o kilku z nich. Po pierwsze, kwestia, jak ustalić konsekwencje wyboru różnego trybu ratyfikacji przez parlament określonej ustawy. Po drugie, czy taki wybór trybu powinien mieć konsekwencje w postępowaniu Rady Ministrów. Po trzecie, czy ustawa powinna ustosunkować się do znanego w praktyce międzynarodowej zwyczaju tymczasowego stosowania umów międzynarodowych oraz czy i w jaki sposób należy rozwiązać kwestię tych uchwał, aktów prawnych niższego rzędu, które w momencie wejścia w życie ustawy o umowach międzynarodowych tracą swoją ważność.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#IrenaLipowicz">Zanim przystąpię do omówienia tych kwestii, proszę pozwolić, że scharakteryzuję główne instytucje, określone w tekście ustawy, który przez ekspertów został określony jako zwarty i dobrze uzasadniony w przedłożeniu rządowym. Ustawa określa zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania, zatwierdzania, ogłaszania, wykonywania, wypowiadania i zmian zakresu obowiązywania umów międzynarodowych. Nikną w ten sposób wątpliwości co do tego, czy któryś z elementów tego procesu legislacyjnego uszedłby uregulowaniu ustawowemu. Art. 2 ustawy zawiera, usuwając również ewentualne wątpliwości w tej kwestii, definicje ustawowe, zarówno umowy międzynarodowej, zawierania umowy, jak i związania umową międzynarodową. Ustosunkowuje się w tej kwestii w sposób wyraźny do konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 23 maja 1969 r. Kolejne artykuły ustawy skupiają się na poszczególnych etapach. Rozdział 2 omawia zawieranie umowy międzynarodowej. Chciałabym zwrócić tu uwagę Wysokiej Izby i pana marszałka na kwestię rozdzielenia kompetencji, stworzenia pewnych nowych praw i obowiązków i jasnego ich określenia w art. 5, art. 6 i następnych. W szczególności staje się w świetle ustawy jasne, że minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, ma obowiązek uzgodnienia projektu umowy i instrukcji negocjacyjnej z ministrem właściwym do spraw zagranicznych. Staje się jasne, że jest to czynność uprzednia, ponieważ dopiero po uzgodnieniu projektu prezesowi Rady Ministrów może zostać złożony wniosek o udzielenie zgody na rozpoczęcie negocjacji umowy międzynarodowej. To prezes Rady Ministrów wyznacza, zgodnie z projektem ustawy, organ właściwy do prowadzenia negocjacji oraz określa zakres jego upoważnienia. W toku debaty w komisji podnoszono w szczególności właściwe rozdzielenie kwestii wyznaczania organu właściwego do prowadzenia negocjacji od kwestii wniosku o udzielanie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. Organ właściwy do prowadzenia negocjacji składa bowiem Radzie Ministrów, znowu po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz innymi właściwymi ministrami, wniosek o udzielenie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. Ustawa reguluje w tym zakresie również kwestię treści zastrzeżeń, a w dalszej części reguluje także problem oświadczeń składanych przy tej okazji przez stronę polską. Pamiętamy, że były to kwestie, które na przykład w trakcie debaty nad ratyfikacją konkordatu powodowały podnoszone wątpliwości, które już wcześniej zostały wyjaśnione, ale tutaj zostają wyjaśnione w sposób ostateczny. Centralną rolę Rady Ministrów, która zachowuje to stanowisko w świetle ustawy, w kwestii podpisywania umów międzynarodowych wyraża w szczególności art. 6 ust. 3. Bowiem to Rada Ministrów w drodze uchwały udziela zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. Rada Ministrów wreszcie na wniosek organu właściwego do prowadzenia negocjacji podejmuje uchwałę w sprawie sprzeciwu wobec zastrzeżenia innej umawiającej się strony, złożonego do umowy wielostronnej.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#IrenaLipowicz">Podnoszony ostatnio często problem tego, czy zostaje zachowana centralna pozycja Rady Ministrów, prezesa Rady Ministrów w panowaniu nad całością stosunków politycznych jako władzy wykonawczej wydaje się, że jest w projekcie ustawy rozwiązany w sposób właściwy. Mimo bowiem tego, że przewidziano odpowiednie prawa i obowiązki dla ministrów właściwych od strony rzeczowej do danego tekstu umowy międzynarodowej, to za każdym razem odpowiednie pośrednictwo ministra właściwego do spraw zagranicznych, pozycja prezesa Rady Ministrów i pozycja Rady Ministrów pozostaje nienaruszona. Jasne staje się to w świetle rozdziału III, mówiącego o kwestii pełnomocnictw, których udziela minister właściwy do spraw zagranicznych, jeżeli chodzi o pełnomocnictwo do prowadzenia negocjacji oraz przyjęcia tekstu umowy międzynarodowej, na wniosek organu właściwego do prowadzenia negocjacji. Natomiast gdy wymagane jest pełnomocnictwo do podpisania umowy międzynarodowej, to tego pełnomocnictwa udziela prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#IrenaLipowicz">Podnoszona w toku debaty przez jednego z ekspertów wątpliwość, czy nie należałoby tutaj za konwencją wiedeńską uregulować również kwestii domniemania pełnomocnictw, w sytuacji nowej pozycji umów międzynarodowych w świetle konstytucji nie wydawała się tak konieczna. Rada Ministrów wreszcie określi w drodze rozporządzenia wzory i terminy składania wniosków w sprawach, o których mówiłam poprzednio. Również taki artykuł wskazuje na to, jak głęboka jest ingerencja ustawodawcy, jak dalece mamy tutaj do czynienia z tzw. eksternalizacją regulacji postępowania w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#IrenaLipowicz">Rozdział IV ustawy precyzuje ratyfikacje i zatwierdzanie umowy międzynarodowej, poza jednym błędem maszynowym, w którym litera „a” powinna być zastąpiona literą „e”, a więc zatwierdzanie - zatwierdzeniem, jest to błąd dostrzeżony w ostatniej chwili dzięki ekspertom, ale ma on wyłącznie charakter mechaniczny. Art. 12 określa, co należy rozumieć przez związanie Rzeczpospolitej Polskiej umową międzynarodową, jakiej zgody ono wymaga, rozróżniając ratyfikacje i zatwierdzenia. Mamy tutaj do czynienia z dalszą konkretyzacją regulacji konstytucyjnej. Jest również istotne, że także art. 12 ust. 3 jeszcze raz podkreśla rolę Rady Ministrów w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#IrenaLipowicz">Równocześnie w art. 13 widzimy, że nie zapomniano o prostszych formach związania Rzeczpospolitej Polskiej umową międzynarodową i formy te zostały w poszczególnych punktach wymienione w sposób szczegółowy.</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#IrenaLipowicz">Art. 14 precyzuje, że organ właściwy do prowadzenia negocjacji lub minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, jednakże po uzgodnieniu z zainteresowanymi ministrami, składa Radzie Ministrów za pośrednictwem ministra właściwego do spraw zagranicznych wniosek o ratyfikację lub zatwierdzenie umowy międzynarodowej. Jest kwestią istotną, że pojęcie uzgodnienia jest w tej chwili już na tyle sprecyzowane w literaturze i orzecznictwie, że rozumiemy przez nie zgodne złożenie oświadczeń i woli zainteresowanych stron. Wydaje się, że tak szczegółowe opracowanie trybu usunie na przyszłość wątpliwości, które mogłyby zostać przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#IrenaLipowicz">Większą dyskusję wywołał art. 15. Jeżeli bowiem regulacja konstytucyjna miałaby być potraktowana poważnie, to kwestią pierwszoplanową jest nie tyle rozróżnienie dwóch dróg ratyfikacji, ale wyrażona w toku prac nad konstytucją przez niektórych uczestników tych prac obawa, czy nie będzie arbitralnego, bez możliwości wpływu ze strony Sejmu, zaliczania do jednej lub drugiej kategorii. Na te wątpliwości odpowiedź przynosi art. 15. W szczególności staje się jasne, że Sejm może mieć inne zdanie co do kwalifikacji umowy międzynarodowej do poszczególnej kategorii. Po długich dyskusjach przyjęto konstrukcję, na której chciałabym przez chwilę skupić uwagę Wysokiej Izby. Chodzi o ust. 4 w art. 15; bo wydaje się, że poprzedzające ustępy nie budziły żadnych wątpliwości. Chodzi tu o sytuację, gdy Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku wyrażenia negatywnej opinii co do zasadności wyboru trybu ratyfikacji w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia, i tylko wtedy, może takie stanowisko przedstawić. Wówczas Rada Ministrów ponownie zajmuje stanowisko w tej sprawie. Jest to pewna konsekwencja zewnętrzna - działanie Sejmu powoduje w pewnym sensie obligatoryjne zajęcie stanowiska przez Radę Ministrów, jak należy przypuszczać, przede wszystkim w drodze uchwały, poprzez zebranie się na posiedzeniu. Jest to poważne oddziaływanie zewnętrzne. Jeżeli więc taka konstrukcja została wybrana, to wydaje się, że nie byłoby tu wystarczające stanowisko komisji sejmowej, nawet gdyby było przekazane przez marszałka Sejmu. Stanowisko Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej miałoby wówczas uzasadnienie, gdyby prowadziło do dalszego pogłębienia dyskusji w sprawie kryteriów. Nie wyklucza to, a przeciwnie, zakłada - i na to wskazywały przedstawione wnioski Komisji Spraw Zagranicznych - uregulowanie w regulaminie Sejmu wewnętrznego trybu postępowania w tej kwestii. Można więc przypuszczać, antycypując rozpoczętą właśnie zmianę regulaminu, że procedura wyglądałaby tu następująco. W przypadku powzięcia przez posłów wątpliwości co do zasadności kategoryzacji umowy międzynarodowej następowałoby posiedzenie prezydium Komisji Spraw Zagranicznych i dopiero ona, zgodnie z wewnętrznym podziałem pracy w Sejmie, formułowałaby wniosek o ewentualne zebranie się Sejmu w tej kwestii. I tylko w przypadku wyrażenia przez Sejm negatywnej opinii dochodziłoby do dalszych konsekwencji określonych w ust. 4 art. 15.</u>
          <u xml:id="u-231.12" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest więc dla nas bardzo ważne, abyśmy zdali sobie sprawę, że w projekcie ustawy rząd zaaprobował stanowisko komisji. Został tu w pewnym sensie wzbogacony tekst ustawy. Powzięte wątpliwości mają zewnętrzne konsekwencje również dla zajęcia stanowiska przez Radę Ministrów. Można sobie oczywiście wyobrazić wybór innej procedury szczegółowej w regulaminie Sejmu, bo nie możemy w tej chwili tego przesądzać. Ponieważ jednak taka regulacja jeszcze nie została uchwalona, nie możemy opierać się na niej i zakładać jakiegoś ostatecznego kształtu regulaminu Sejmu w odniesieniu do kategoryzacji umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-231.13" who="#IrenaLipowicz">Rozdział kolejny mówi o ogłaszaniu umowy międzynarodowej. Chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na bardzo szczegółowe, właściwie wzorcowe uregulowanie ust. 1 i ust. 5 w art. 18. W ust. 1 pojawia się kwestia oświadczeń rządowych, które są ogłaszane łącznie z umową międzynarodową. Zwraca uwagę również obowiązek niezwłocznego, a więc bez zbędnej zwłoki, ogłaszania umowy międzynarodowej. Mimo że jest to klauzula generalna, to jest bardzo bogate orzecznictwo mówiące o tym, co się rozumie przez określenie „niezwłocznie”. A więc uprzedzając ewentualne głosy w dyskusji, chciałabym podkreślić, że jest to regulacja elastyczna, a równocześnie wystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-231.14" who="#IrenaLipowicz">Proszę zwrócić uwagę również na to, że w sytuacji, kiedy ciągle jeszcze nie ma ustawy o prawie obywatela do informacji, ust. 5 w art. 18 wydaje się wyprzedzać pewne postanowienia tej ustawy. Jest bowiem powiedziane, że odstąpić na przykład od ogłoszenia aneksu lub załącznika do umowy międzynarodowej można tylko wtedy - i tu jest szereg bardzo restryktywnych zastrzeżeń - „jeżeli zawierają one szczegółowe przepisy o charakterze specjalistycznym, niezastrzeżone do regulacji ustawowej, dotyczące niewielkiej liczby podmiotów i nieodnoszące się do praw obywateli. W takim przypadku oświadczenie rządowe, ogłoszone wraz z umową międzynarodową w Dzienniku Ustaw lub w Monitorze Polskim, zawiera informację o miejscu udostępniania lub publikacji tekstu aneksu lub załącznika”. Można mieć tylko nadzieję, panie marszałku, Wysoki Sejmie, że podobne poszanowanie prawa obywateli do informacji o działaniu administracji czy władzy wykonawczej znajdziemy wkrótce w całym prawie wewnętrznym, ponieważ obecnie trudno znaleźć uregulowania, które by ten standard zapewniały w odniesieniu do wielu dziedzin, zupełnie mniej przecież wrażliwych niż stosunki zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-231.15" who="#IrenaLipowicz">Zbliżając się stopniowo do końca tekstu omawianej ustawy, chciałabym krótko zwrócić uwagę na rozdział 6 mówiący o wykonywaniu umowy międzynarodowej, a w nim w szczególności na art. 20. W sytuacji dyskusji na temat realizacji rozlicznych umów międzynarodowych, możliwych opóźnień jest bardzo istotny dla całej administracji rządowej, a w szczególności dla kierowników resortów merytorycznych zapis, że to minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, jest odpowiedzialny nie tylko za wykonywanie obowiązków, ale i korzystanie z praw wynikających dla Rzeczypospolitej Polskiej z tej umowy. A minister, o którym mowa w ust. 1, zawiadamia ministra właściwego do spraw zagranicznych o przypadkach niewykonywania lub nieprawidłowego wykonywania umowy międzynarodowej. Jest to poważny obowiązek, w tym obowiązek informacyjny, nałożony na ministrów właściwych rzeczowo do spraw wykonywania umów międzynarodowych, stanowi pewne narzędzie, które można byłoby określić jako narzędzie koordynacyjne w tej kwestii. I należy podkreślić, że obowiązek informacyjny spoczywający na ministrach ze względu na rangę ustawową ma dosyć stanowczy charakter. Rozdział 7 reguluje wypowiedzenie i zmianę zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej. Nie charakteryzując szczegółowych, proceduralnych zapisów tego rozdziału, chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że na przykład w art. 24 mamy obowiązek określenia przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia również wzoru wniosku o wypowiedzenie umowy międzynarodowej oraz wzorów wniosków, o których mowa we wcześniejszych artykułach. Wielokrotnie w literaturze i w orzecznictwie podkreślano, że właściwa regulacja głównych praw i obowiązków w jakimś zakresie w sytuacji, kiedy często już poprzez kształt formularza, kształt wniosku można czyjeś prawa ograniczyć lub rozszerzyć albo doprowadzić do niepełnego wykonywania przepisów, jest bardzo istotna.</u>
          <u xml:id="u-231.16" who="#IrenaLipowicz">Art. 25 wymaga pewnego komentarza. Chciałabym w szczególności podkreślić, że podczas obrad podkomisji, a nie komisji ta sprawa była dyskutowana. Kiedy w art. 25 mowa jest o przedłożeniu prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 tego artykułu, a więc o decyzji w sprawie zmiany zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej w przypadku ratyfikowanej umowy międzynarodowej, to chodzi tutaj w szczególności o przypadek ust. 2, a więc zmianę zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej dotyczącą umowy ratyfikowanej za zgodą, o której mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponieważ w opinii ekspertów mogłaby - o czym dowiedzieliśmy się już w końcowym okresie prac nad ustawą - powstać wątpliwość, czy rzeczywiście treść artykułów, a raczej redakcja art. 25 ust. 3 jest wystarczająco jasna, chciałabym z całą mocą podkreślić tę kwestię. Nie wszystko, co obejmuje tekst ustawy, zostało w nim w sposób wyraźny zawarte. I tak przedmiotem obrad komisji i pewnym postulatem, który jako poseł sprawozdawca mam obowiązek przedstawić Wysokiej Izbie, był postulat, którego Komisja Spraw Zagranicznych bezpośrednio nie mogła zrealizować. Wydaje się, że dla czytelności prawa do informacji, czytelności dostępu do umów międzynarodowych, które, jak widzimy, budzą coraz większe zainteresowanie, byłoby praktycznym uregulowaniem nie tylko oddzielenie tych umów, które są publikowane w Dzienniku Ustaw czy w Monitorze Polskim (tutaj regulacja ustawy zdaje się nie budzić większych wątpliwości), ale również wręcz podział Dzienników Ustaw na kategorie A i B czy nr 1, 2 w ten sposób, aby w jednym z nich znalazły się wszystkie umowy międzynarodowe. Wtedy łatwiejszy, jaśniejszy byłby dostęp i korzystanie z Dzienników Ustaw. Był to jednak postulat, którego komisja w tekście nie mogła zawrzeć.</u>
          <u xml:id="u-231.17" who="#IrenaLipowicz">Po dłuższej dyskusji komisja powierzyła mi również obowiązek podkreślenia wobec Wysokiej Izby uchwał, których faktyczne obowiązywanie zakończy się z dniem wejścia w życie nowej ustawy. Ponieważ są to uchwały, które nie powinny być uchylane ustawą, zdecydowaliśmy się nie zamieszczać ich w przepisach końcowych. Ustalono jednak i zostałam do tego zobowiązana, aby te 4 uchwały, proszę tu o chwilę cierpliwości, zostały w sposób jasny i niebudzący żadnych wątpliwości wymienione w sprawozdaniu przedstawianym Wysokiej Izbie. Są to: uchwała Rady Państwa i Rady Ministrów z 28 grudnia 1968 r. w sprawie zawierania i wypowiadania umów międzynarodowych, uchwała nr 448/59 Rady Ministrów z 17 listopada 1959 r. w sprawie trybu przedkładania zaleceń Międzynarodowej Organizacji Pracy i jeszcze dwie uchwały - uchwała nr 50/59 Rady Państwa z 23 grudnia 1959 r. w sprawie przedkładania właściwej władzy konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz uchwała nr 10/96 Rady Ministrów z dnia 23 stycznia 1996 r. w sprawie polityki gospodarczej Polski w dziedzinie stanowienia i funkcjonowania stref wolnego handlu.</u>
          <u xml:id="u-231.18" who="#IrenaLipowicz">Na koniec chciałabym bardzo krótko scharakteryzować problem tymczasowego stosowania umów międzynarodowych oraz w ciągu, jak mam nadzieję, 3 minut wymienić powody, dla których ostatecznie podkomisja, a następnie komisja nie zdecydowały się włączyć tej dosyć praktycznej dziedziny do proponowanej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-231.19" who="#IrenaLipowicz">Jest rzeczą jasną, że taka decyzja nie oznaczała negatywnego stanowiska wobec zjawiska tymczasowego stosowania umów międzynarodowych. Problem polega jednakże na tym, że Konstytucja RP wybrała sposób regulacji polegający na zamkniętym systemie źródeł prawa. Art. 87 ust. 1 konstytucji wyraźnie określa, co jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Są to - dla przypomnienia - konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia oraz w odmienny sposób - akty prawa miejscowego. Natomiast nie ma wśród nich tymczasowo stosowanych umów międzynarodowych. Zamieszczenie więc takiego rozdziału, mimo że dzięki ekspertom mamy dobre propozycje takiej regulacji, w ramach obowiązujących ustaw z punktu widzenia prawa międzynarodowego, z punktu widzenia naszego prawa konstytucyjnego nastręczałoby wątpliwości, co do których komisja, zwłaszcza podkomisja, obawiała się, że mogłyby one być zakwestionowane przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-231.20" who="#IrenaLipowicz">Chęć przede wszystkim nienarażania samego projektu, szybkiego uchwalenia tak potrzebnej, a zwięzłej ustawy zadecydowała o tym stanowisku. Nie jest jednak rzeczą wykluczoną, że w przypadku, gdyby podejście do systemu źródeł prawa było odmienne, to odpowiednio opracowane przepisy o tymczasowym stosowaniu umów międzynarodowych mogłyby wzbogacić proponowany projekt. Wydaje się jednak, że obecnie byłoby to nadmierne ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-231.21" who="#IrenaLipowicz">Jakie więc byłoby wyjście? Można stosować, skoro i tak można to robić tylko w ramach obowiązujących ustaw, implementacje za pomocą prawa wewnętrznego, czyli akty normatywne obowiązujące przez czas określony. Jest to oczywiście rozwiązanie niedoskonałe, które jednak nasuwa się w obecnym okresie.</u>
          <u xml:id="u-231.22" who="#IrenaLipowicz">Na koniec chciałabym jeszcze raz podkreślić, że wybrana i skonkretyzowana przez omawianą ustawę konstrukcja dotyczy wyrażenia uprzedniej zgody w drodze ustawowej zawsze, jeżeli umowa dotyczy, przypominam, nie tylko takich kwestii, jak pokój, sojusze, układy polityczne lub wojskowe, wolności, prawa lub obowiązki obywatelskie określone w konstytucji czy członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej, ale również takich spraw, jak znaczne obciążanie państwa pod względem finansowym, co jest echem naszych historycznych doświadczeń, oraz spraw uregulowanych w ustawie lub takich, w przypadku których konstytucja wymaga ustawy. Podejście zarówno konstytucyjne, jak i ustawodawcze jest więc tutaj bardzo rygorystyczne, a rola parlamentu, szczególnie Sejmu, w procesie zawierania i ratyfikowania umów międzynarodowych, jak się wydaje, Panie Marszałku, Wysoki Sejmie, zostaje w ten sposób w pełni zagwarantowana. Jeśli chodzi o pozostałe szczegółowe kwestie, to chętnie odpowiem na pytania skierowane do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-231.23" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym na koniec również podziękować członkom podkomisji, którzy wspólnie ze mną prowadzili te prace oraz, ponieważ jest to moje ostatnie wystąpienie przed Wysoką Izbą, w ostatnim dniu sprawowania mandatu, w ostatnich dwóch godzinach pełnienia tych obowiązków, które starałam się pełnić jak najlepiej, chciałabym podziękować panu marszałkowi i Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.25" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł, ekscelencjo, za bardzo precyzyjne, zwięzłe i szybkie przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Kamińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#KrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność w pełni popiera przedłożony projekt ustawy. W pierwszym czytaniu odnieśliśmy się do zasadniczych rozstrzygnięć, które zawiera ustawa. Drugie czytanie poświęcone jest na ewentualne składanie poprawek. Ponieważ nie mamy do projektu ustawy żadnych poprawek, wierzymy, że jutro Sejm tę ustawę przyjmie. Dla nas najistotniejszym kryterium było to, że w ustawie zagwarantowano co najmniej dwa rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#KrzysztofKamiński">Po pierwsze, że wiązanie Rzeczypospolitej umowami międzynarodowymi znajduje się pod suwerenną kontrolą najwyższych organów władzy w państwie. Nic o nas bez nas. Prezydent musi współpracować z parlamentem, parlament musi współpracować z prezydentem. Rząd musi wysłuchiwać opinii parlamentu i na odwrót. W związku z tym bądźmy pewni, że ustawa - ta konstytucja dotycząca umów międzynarodowych - gwarantuje odpowiedzialne wiązanie Rzeczypospolitej umowami międzynarodowymi, czyli prawem, które według naszej nowej konstytucji jest zrównane z prawem polskim, a w niektórych przypadkach korzysta nawet z przywileju nadrzędności. W związku z tym, im szybciej ustawa stanie się prawem obowiązującym, tym lepiej dla rządu, dla interesów Rzeczypospolitej. To wszystko, jeśli chodzi o ustawę.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#KrzysztofKamiński">Natomiast jest to znakomita okazja i dobry moment, aby wyrazić żal, że z naszego grona ubywa wybitny parlamentarzysta. Mam nadzieję, że odejście pani prof. Lipowicz do innej służby publicznej będzie tylko krótką przerwą w jej parlamentarnej działalności. Te lata, a jestem posłem od 9 lat, były zaszczytem, dzięki możliwości współpracy z panią profesor. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Longina Pastusiaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 22 października ub.r. odbyło się w tej Izbie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o umowach międzynarodowych i dziś możemy powiedzieć, że po 4 miesiącach prac nad tym projektem zarówno w Komisji Spraw Zagranicznych, jak i w specjalnej podkomisji, w której miałem przyjemność pracować, otrzymaliśmy tekst, który w stosunku do pierwotnej wersji jest bardziej zwarty, bardziej przejrzysty pod względem prawniczym i bardziej klarowny również pod względem językowym.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#LonginPastusiak">Już w pierwszym czytaniu w wystąpieniu klubowym podkreślaliśmy, że ta ustawa o umowach międzynarodowych jest potrzebna co najmniej z dwóch powodów.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#LonginPastusiak">Po pierwsze, z uwagi na wymogi konstytucyjne, bowiem ust. 3 art. 89 konstytucji stwierdza, że zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa. Dziś właśnie jest faza końcowa uchwalenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#LonginPastusiak">Po drugie, obecnie obowiązująca regulacja prawna w sprawie zawierania i wypowiadania umów międzynarodowych pochodzi z 1968 r. i ma formę uchwały Rady Państwa. Nie odpowiada to oczywiście zmianom, jakie nastąpiły w stosunkach międzynarodowych w okresie ponad 30 lat, a także nie odpowiada to zmianom ustrojowym, jakie się dokonały od tego czasu w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#LonginPastusiak">Wspomniałem, że potrzeba uchwalenia tej ustawy wynika z nakazu konstytucji, ale chcę również powiedzieć Wysokiej Izbie, że ten projekt ustawy jest bardziej ambitny, aniżeli wynikać by to mogło z wymogów konstytucji. Zarówno rozdział 6 projektu ustawy, traktujący o wykonywaniu umowy międzynarodowej, jak i część rozdziału 7 dotycząca zmian zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej wykraczają poza zakres ustawy postulowanej w ust. 3 art. 89 konstytucji. Dzięki temu jednak dyskutowany dziś tutaj projekt ustawy reguluje całokształt spraw związanych z umowami międzynarodowymi i sama ustawa będzie rzeczywiście aktem kompleksowym. I w rezultacie po raz pierwszy, można powiedzieć, w historii parlamentaryzmu polskiego otrzymaliśmy projekt ustawy, który w sposób tak całościowy określa tryb zawierania, ratyfikowania, zatwierdzania, ogłaszania, wykonywania, wypowiadania umów międzynarodowych i dokonywania zmian zakresu ich obowiązywania.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#LonginPastusiak">Jak już wspomniała o tym pani poseł sprawozdawca, pominięto w tym projekcie ustawy instytucję tymczasowego stosowania umów międzynarodowych, choć sprawa ta była przedmiotem szczegółowej dyskusji zarówno w podkomisji, jak i w Komisji Spraw Zagranicznych. Po rozważeniu jednak argumentów za i przeciw ze względów pragmatycznych, o czym pani poseł mówiła tutaj przed chwilą, zdecydowano się nie włączać instytucji tymczasowego stosowania umów międzynarodowych do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#LonginPastusiak">Pewne umowy, jak wiadomo, nie wymagają ustawowego upoważnienia przez Sejm prezydenta Rzeczypospolitej do ratyfikacji. W takim wypadku, zgodnie z art. 89 ust. 2 konstytucji, prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi danej umowy i Sejm ma 30 dni na zajęcie stanowiska. Problem jednak, panie marszałku, polega dziś na tym, co Sejm ma zrobić z takim zawiadomieniem. Czy przyjąć do wiadomości, czy zająć stanowisko, a jeżeli tak, to w jakiej formie i przez kogo? Czy Sejm w debacie plenarnej ma zająć takie stanowisko, czy Komisja Spraw Zagranicznych, a może tylko Prezydium Komisji Spraw Zagranicznych? Te sprawy niezwykle ważne z punktu widzenia procedury ratyfikacji umów międzynarodowych wymagają moim zdaniem i zdaniem mojego klubu szybkiego sprecyzowania w regulaminie Sejmu. Sprawa jest o tyle pilna, że według art. 15 ust. 4 tego właśnie projektu ustawy, o którym tutaj dyskutujemy, w przypadku przedstawienia przez Sejm RP w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia negatywnej opinii co do zasadności wyboru trybu ratyfikacji umowy międzynarodowej Rada Ministrów powinna ponownie zająć stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#LonginPastusiak">Zdaniem mojego klubu, Klubu Parlamentarnego SLD, istnieje pilna potrzeba dokonania odpowiednich zmian w regulaminie Sejmu. Różne warianty tej sprawy przedstawiła pani poseł Irena Lipowicz. Mówiliśmy także o tym na posiedzeniu plenarnym Komisji Spraw Zagranicznych w dniu 18 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#LonginPastusiak">Z zadowoleniem również pragnę odnotować, że uwzględniona została zgłoszona przeze mnie poprawka do art. 18 ust. 4 projektu ustawy, że prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra kierującego działem administracji rządowej właściwego do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, może w wyjątkowych przypadkach ze względu na istotny interes państwa, w szczególności interes obronności, bezpieczeństwa państwa i jego obywateli, odstąpić od obowiązku ogłoszenia umowy w Monitorze Polskim. Chodziło w tym wypadku o podkreślenie, że powinny to być wyjątkowe przypadki. W pierwotnym bowiem projekcie rządowym tego zastrzeżenia o wyjątkowości nie było, co mogło stworzyć furtkę do tzw. tajnej dyplomacji, podczas gdy demokratyczny świat już dawno od niej odszedł w kierunku tzw. dyplomacji publicznej czy też dyplomacji otwartej.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera projekt ustawy o umowach międzynarodowych i będzie głosował za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#LonginPastusiak">Chciałbym również, korzystając z okazji, przyłączyć się do życzeń już wypowiedzianych przez pana posła Kamińskiego i życzyć pani poseł - ciągle jeszcze poseł - i pani ambasador udanej misji, trudnej i odpowiedzialnej misji, jakiej się pani podejmuje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę marszałek Olgę Krzyżanowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany rządowy projekt ustawy o umowach międzynarodowych wypływa jakby z dwóch przesłanek.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pierwsza z nich to przepisy uchwalonej w dniu 2 kwietnia 1997 r. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która wprowadza fundamentalne zmiany w dziedzinie kompetencji traktatowej władz Rzeczypospolitej oraz skuteczności umów międzynarodowych w polskim prawie. Konstytucja w art. 89 ust. 3 przewiduje unormowanie zasad oraz trybu zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych w ustawie. Art. 88 ust. 2 konstytucji określa zawieranie umów międzynarodowych innych niż ratyfikowane również za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Te normy konstytucyjne i wynikające z nich uregulowania prawne stanowią treść omawianego projektu ustawy. Ze względu na to, że pani poseł sprawozdawca w sposób niesłychanie precyzyjny, klarowny i szczegółowy omówiła tę ustawę, pozwolę sobie nie omawiać szczegółowo tego projektu. Chcę tylko w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, przedstawić kilka uwag ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Projekt ustawy ma zasięg szerszy niż delegacja konstytucyjna. Jest to dopuszczalne, a merytorycznie bardzo słuszne. Definicja umowy międzynarodowej zawarta w projekcie ustawy - art. 2 pkt 1 - ma zakres szerszy niż definicja traktatu w konwencji wiedeńskiej w sprawie traktatów. Podczas gdy ta druga dotyczy tylko porozumień zawieranych między państwami, ta pierwsza dotyczy porozumień zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską z innymi podmiotami prawa międzynarodowego, a więc zarówno z państwami, jak ze Stolicą Apostolską i z organizacjami międzynarodowymi. Ponadto słusznie wyszczególniono, że pod pojęciem umowy międzynarodowej należy rozumieć zarówno umowę zawieraną na szczeblu państwowym, rządowym, jak i resortowym.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgodnie z przepisami ustawy podpisanie umowy międzynarodowej może mieć dwojakie skutki - albo poprzedza np. ratyfikację i wtedy należy do procedury zawarcia umowy, albo oznacza ostateczne wyrażenie zgody na związanie się umową i wówczas umowa dochodzi do skutku w wyniku samego podpisania.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Co się tyczy ogłaszania umów międzynarodowych - o tym szczegółowo mówiła pani poseł sprawozdawca - powinny być one ogłaszane w Dzienniku Ustaw albo w Monitorze Polskim. Wydaje się, że ten sposób precyzyjnego, szybkiego informowania opinii publicznej jest niesłychanie cenny w państwie prawa.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Drugą przesłanką - poza konstytucyjną koniecznością zmian w trybie zawierania umów międzynarodowych - jest zmiana sytuacji międzynarodowej. Wejście Polski do struktur NATO, nasze dążenie do wejścia w struktury Unii Europejskiej, coraz częstsza współpraca międzynarodowa, w której Polska bierze udział, powodują konieczność bardzo jasnego i precyzyjnego określenia trybu zawierania umów międzynarodowych. Dotyczy to w równym stopniu należytego chronienia interesów i praw państwa polskiego, jak i ściśle określonych w tej właśnie ustawie reguł postępowania i kompetencji poszczególnych organów państwa w procedurze zawierania tych umów. Ustawowe uregulowanie procedury konieczne jest nie tylko ze względów konstytucyjnych, o czym już mówiłam, ale również dla jasności i stworzenia pewnego prawnego schematu postępowania zarówno dla władzy wykonawczej, jak i władzy ustawodawczej. Omawiany projekt ustawy całkowicie spełnia te warunki. Wydaje nam się, że ten sposób przekazywania Wysokiej Izbie ustaw, bardzo jasnych, bardzo precyzyjnych, które w pracach komisji w niewielkim stopniu muszą być zmieniane, mógłby być wzorem dla postępowania naszego rządu, jeśli chodzi o przekazywanie Sejmowi projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Podobnie jak moim poprzednicy - ze specjalną osobistą przyjaźnią i szacunkiem - chciałabym podziękować pani poseł Lipowicz za jej pracę i z żalem serdecznie ją pożegnać, jako że już nie będzie jej w naszym gronie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Aleksandra Łuczaka o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AleksanderŁuczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#AleksanderŁuczak">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po tak szczegółowym i pełnym przedstawieniu założeń projektu, których dokonała pani poseł sprawozdawca, i po wystąpieniach koleżanki i kolegów z innych klubów dotyczących ustawy, która nie budzi zastrzeżeń, trudno jeszcze cokolwiek w tym momencie wnieść nowego. Chciałbym podkreślić, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w całej pełni podkreśla znaczenie tej ustawy i jej wagę dla rozwoju i umocnienia stosunków międzynarodowych, które Polska w najbliższych latach będzie utrzymywała. To właśnie ta ustawa, z racji swojej przewidywalności, jaka w niej jest zawarta, i możliwości, które stwarza, powinna przyczynić się do tego, że miejsce Polski na arenie międzynarodowej będzie wyraźne i oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#AleksanderŁuczak">Chciałbym również podkreślić fakt, że ta ustawa w pełni stwarza możliwość rozdzielenia kompetencji pomiędzy poszczególne organy władzy, chociaż art. 15, o którym tutaj wszyscy przedmówcy wspominali, wymaga doprecyzowania, i w dużym stopniu od uregulowań regulaminu Sejmu będzie zależała jasność i przejrzystość jego stosowania. Myślę, że ten artykuł nie będzie prowadził do komplikacji w związku z regulaminem Sejmu, lecz do jego uproszczenia.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#AleksanderŁuczak">Chciałbym również w tym momencie powiedzieć o fakcie, o którym już wspomniano, a który wydaje mi się niezwykle istotny, o tym, jak daleką drogę przeszły państwa w stosunkach międzynarodowych. Obecnie odnoszą się do pełnej jasności co do zawierania umów międzynarodowych, a jeszcze niedawno, kilkanaście lat temu, fakt możliwości tak zwanej niejawnej dyplomacji, tajnej dyplomacji, napawał i obawą, i chyba trwogą niektóre państwa i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#AleksanderŁuczak">Biorąc pod uwagę wszystkie względy, o których mówiłem także w pierwszym czytaniu, chcę powiedzieć, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w całej pełni popiera projekt tej ustawy i jutro będzie głosował za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#AleksanderŁuczak">Chciałbym również przyłączyć się do tych wszystkich życzeń, które były składane pani poseł sprawozdawcy. Rzeczywiście pani obecność nadawała tej Izbie wiele uroku i w dużym stopniu wiązała się z czymś, co bym nazwał poziomem kultury politycznej. Chciałbym życzyć pani dalszej owocnej pracy i wszystkiego najlepszego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią posłankę Irenę Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#IrenaLipowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Serdecznie dziękuję za cenne uzupełnienia, która wniesiono w dyskusji do sprawozdania przedstawionego na podstawie prac komisji. W szczególności chciałabym krótko podkreślić trzy punkty.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#IrenaLipowicz">Przedstawiony przez pana posła Pastusiaka problem, z którym borykała się podkomisja i komisja, dotyczący kwestii zawężenia tego czy podkreślenia pewnej wyjątkowości, niejawnego charakteru umów międzynarodowych czy odstąpienia od ich ogłaszania, rzeczywiście był starannie przemyślany. Zachowano tutaj charakter klauzuli generalnej, nie uniemożliwiono z ważnych powodów odstąpienia od ogłoszenia, a równocześnie zdecydowano, że będzie to podlegało kontroli sądowej, kontroli Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#IrenaLipowicz">Jeżeli chodzi o kolejne problemy, które były przedstawione przez pana posła Kamińskiego, to chciałabym podkreślić, że nie omawiałam szczegółowo rozporządzenia, które rzeczywiście we wzorowy sposób zostało załączone, przedstawione nam podczas prac. Natomiast nasza praca redakcyjna nad tekstem ustawy miała na celu przede wszystkim doprowadzenie do spełnienia konstytucyjnych warunków wydawania rozporządzeń. Mianowicie konstytucja wymaga, aby rozporządzenia były określane bardziej precyzyjnie przez ustawę, i to właśnie przewidziano w zaproponowanych przez nas zmianach. Staraliśmy się mówić dokładnie, co konkretnie rozporządzenie ma regulować.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#IrenaLipowicz">I wreszcie dziękując za wszystkie dobre słowa, które usłyszałam pod moim adresem, chciałabym również złożyć podziękowania ekspertom, którzy tak wielki wkład wnieśli w prace nad naszą ustawą. Chciałabym wreszcie powiedzieć, że ustawa o umowach międzynarodowych stanowi - tak jak podkreślano w dyskusji, jak mówiła pani poseł Krzyżanowska, mówił o tym też pan poseł Łuczak - o jawności fragmentu życia publicznego, jawności działania władzy wykonawczej. To jest element, o którym często się zapomina, a który jest bardzo istotny dla państwa prawnego. To, że podchodzimy do tego w sposób spokojny jako do rzeczy oczywistej i udoskonalamy ten właśnie element w omawianym projekcie ustawy, jest ważne, a istotnie, jak podkreślili dyskutanci, często nie jest to dostrzegane. Często nie dostrzegamy drogi, jaką przebyliśmy. Cieszę się bardzo, że tym właśnie akcentem mogę zakończyć moją działalność parlamentarną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! W tym momencie pozwolę sobie na wyjście poza regulamin Sejmu, bo zdajemy sobie sprawę z faktu, że w związku z powierzeniem pani posłance Irenie Lipowicz odpowiedzialnej i ważnej funkcji ambasadora Rzeczypospolitej w Austrii jest to ostatnie nasze spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani Poseł! Powiem krótko - chyba będę wyrazicielem odczuć całej Wysokiej Izby - dziękujemy za pani uczciwą pracę w Sejmie. A niech pani będzie pewna, że nie zapomnimy jednej rzeczy - pani rozbrajającego uśmiechu, który często łagodził emocje Wysokiej Izby. Zawsze będzie nam go brakowało, tego Wysokiej Izbie zawsze trzeba, bo bez względu na to, jak często różniliśmy się poglądami, zdajemy sobie sprawę z tego, że człowiek jest najwyższą wartością i trzeba tego człowieka dowartościować. Pani zawsze potrafiła ten moment w Wysokiej Izbie znaleźć. Za to pani po prostu, nie po poselsku, ale po ludzku, dziękujemy. Niech pani atmosfera tej chwili towarzyszy w Wiedniu, kiedy będzie pani musiała poza granicami kraju rozstrzygać bardzo ważne problemy Rzeczypospolitej. Niech pani zawsze czuje się posłanką, bez względu na to, czy pani będzie ambasadorem, czy może jeszcze jakieś wyższe funkcje będzie pani sprawowała, niech nas to cechuje: poszukujmy tej więzi, że byliśmy kiedyś posłami.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druki nr 1122 i 1661).</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Lityńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Korzystając z obecności pani poseł Lipowicz, chciałem się przyłączyć do tych wszystkich życzeń. Z prawdziwą przykrością chciałem stwierdzić, że przestanie być naszą koleżanką w Sejmie, co nie znaczy, że przestanie być naszą przyjaciółką. Dziękuję bardzo za tyle lat współpracy.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanLityński">Przypadł mi w udziale bardzo trudny, ciężki, nieprzyjemny obowiązek. Tak to jest, że kiedy posłowie podejmują decyzje, które są sprzeczne z ich odczuciami, ale jednocześnie są słuszne, to obowiązek przedstawienia tej decyzji spoczywa na ogół na przewodniczącym komisji. Dlatego zostałem wyznaczony do przedstawienia decyzji Komisji Polityki Społecznej w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanLityński">Otóż w swojej uchwale Senat proponuje, aby do grona kombatantów zaliczyć żołnierzy z lat 1945–1956, żołnierzy Wojska Polskiego, a także osoby cywilne, które uczestniczyły w wykrywaniu i usuwaniu zapór minowych w ramach wojskowej operacji całkowitego rozminowania kraju. Otóż zasług tych ludzi nie odda żadna ustawa, gdyż są one ogromne. Ludzi ci, ryzykując życiem i zdrowiem, wielokrotnie podejmowali działania na rzecz całej społeczności, abyśmy mogli w Polsce po roku 1945, po wojnie, żyć w normalnych warunkach, żebyśmy mogli chodzić po ulicach, po polach, po lasach bez obawy, że wybuchnie mina. Zasługi żołnierzy wojsk inżynieryjnych są niewątpliwe. Niewątpliwy jest szacunek zarówno komisji jak i, myślę, całej Wysokiej Izby, dla ludzi, którzy podjęli się tych zadań, którzy te zadania wykonywali. W trakcie wykonywania zadań 600 saperów, ponad 600 żołnierzy wojsk inżynieryjnych zginęło, kilkuset, około 800, zostało rannych. Wielu z nich ryzykowało wielokrotnie życiem. Są tacy żołnierze, którzy usunęli kilkadziesiąt tysięcy min. Jest to wyczyn doprawdy godny ogromnego szacunku. Stąd też wydaje się - biorąc pod uwagę sposób myślenia o wojnie i o ludziach, którzy podczas wojny przyczynili się do tego, by Polska odzyskała niepodległość - że także o tych ludziach rzeczywiście musimy pomyśleć. Niemniej jednak ustawa mówi bardzo wyraźnie, że chodzi o działalność w okresie wojny; działaniu ustawy o kombatantach i osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego podlegają też inne osoby, prześladowane w okresie powojennym. Żołnierze saperzy, przy całym szacunku dla ich pełnej poświęcenia, ryzykownej działalności, pod to określenie nie podpadają.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#JanLityński">Wydaje się, że problem ten mógłby zostać rozwiązany w inny sposób - tak rozwiązaliśmy problem dotyczący represjonowanych żołnierzy górników - poprzez odrębną ustawę. Niestety Senat nie zgłosił takiej propozycji. Stąd też komisja po bardzo długiej dyskusji i wysłuchaniu wszystkich racji zdecydowała o tym, aby wnieść do Wysokiej Izby o odrzucenie w całości senackiego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#JanLityński">Chcę powiedzieć, że w trakcie prac przekazano komisji, na moje ręce, pracę pana Zdzisława Barszczewskiego pt. „Przywrócenie życia - rozminowanie ziem polskich”. Jest to praca zachowująca wszystkie walory pracy naukowej, a jednocześnie praca wzruszająca; mówi się w niej o działalności ludzi, o tym, jak ludzie ci przywracali Polskę do życia, jak przywracali w Polsce szanse normalnego bytowania, możliwości poruszania się nie tylko w lasach, na polach, lecz także w miastach. Otrzymaliśmy także list od gen. brygady Ryszarda Żuchowskiego, szefa wojsk inżynieryjnych, który opisuje ten proces i pokazuje, jak ciężka była to praca, jak trudna była działalność saperów lat powojennych; w pewnym sensie trudniejsza niż działania saperów podczas wojny, dlatego że wówczas w gruncie rzeczy saperzy byli najbardziej narażeni na śmierć, byli ofiarami, odnosili rany.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#JanLityński">Niemniej jednak, niestety, nie dostaliśmy od Senatu żadnych istotnych materiałów dotyczących kosztów przedstawionej propozycji. Obecnie do komisji wpłynęły materiały; mówiąc szczerze, są one nieprzekonywające. Dotychczas nie określono, ilu żołnierzy saperów żyje - oby jak najwięcej - w związku z tym nie wiemy, jakie będą koszta. A Sejm, poza tym, że kieruje się pewnym uczuciem, musi się kierować także twardym rachunkiem, dlatego że nie wydajemy tu naszych pieniędzy, lecz pieniądze podatników i musimy nimi dysponować niezwykle oszczędnie.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#JanLityński">Na posiedzeniu komisji wielu posłów podkreślało konieczność opracowania jakiejś ustawy oddającej hołd żołnierzom saperom, żołnierzom wojsk inżynieryjnych. Uważamy, że Wysoka Izba powinna ten hołd oddać. Ale zarówno ze względów formalnych, jak i ze względów merytorycznych wydaje się, że Sejm powinien propozycję Senatu odrzucić - i o to wnoszę w imieniu komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Marię Kleitz-Żółtowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z tym samym obciążeniem, o którym mówił pan poseł sprawozdawca, przystępuję do prezentacji stanowiska Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność. I od razu na wstępie chciałabym również zadeklarować, że Klub Parlamentarny AWS z ogromnym szacunkiem i wielkim uznaniem odnosi się zarówno do dokonań, jak i do poświęcenia i ryzyka podejmowanego przez żołnierzy saperów oraz ludność cywilną, która w okresie powojennym była zaangażowana w akcję uwalniania Polski od min. Szacunkiem tym darzymy nie tylko tych żołnierzy saperów, którzy w tamtym czasie rozbrajali pozostałe po wojnie niewybuchy, ale również tych, którzy zajmowali się tym później, którzy czynią to także teraz, ponieważ ryzyko utraty życia i zdrowia w działalności tych żołnierzy, niezależnie od czasu, w którym wykonują swoją służbę, jest zawsze takie samo. Obiegowe powiedzenie, że saper myli się tylko raz, oddaje w sposób lapidarny, ale chyba prawidłowy zarówno nasilenie ryzyka w tej służbie, jak i prawo do wielkiego szacunku i uznania dla tych żołnierzy. Dlatego z tym większą przykrością i ciężkim sercem muszę stwierdzić, że Klub Parlamentarny AWS przychyla się do stanowiska komisji i będzie wnosił o odrzucenie projektu ustawy. Oczywiście podzielamy argumenty, które tu już zostały przytoczone przez pana posła sprawozdawcę. Chciałabym tylko dodać, że rzeczywiście ta grupa żołnierzy zasługuje na oddzielną regulację prawną, wyrażającą hołd i uznanie, a może nawet wprowadzającą jakiś rodzaj czy jakiś fragment świadczeń, ale z wielu przyczyn nie może to być regulacja poszerzająca katalog osób uprawnionych do uzyskania statusu kombatanta w ustawie kombatanckiej. Przede wszystkim dlatego, że poszerzenie tego katalogu spowodowałoby ni mniej, ni więcej tylko to, że wprowadzilibyśmy przesłankę, z której wynikałoby, że za kombatanta może być uznana osoba ponosząca ryzyko służby wojskowej w okresie pokoju. Jakie to miałoby konsekwencje? Takie, że musielibyśmy objąć cały szereg formacji funkcjonujących zaraz po wojnie, w których żołnierze również ponosili ryzyko utraty zdrowia i życia. Objęlibyśmy więc albo wszystkich, albo, jeżeli zastosowalibyśmy wyjątek tylko w stosunku do żołnierzy saperów, wprowadzilibyśmy ewidentny element nierówności obywateli wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MariaKleitzŻółtowska">Drugi problem to jest upływ terminu, do którego można było zgłaszać wnioski o uzyskanie świadczeń kombatanckich. Upłynął on 31 grudnia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#MariaKleitzŻółtowska">I trzeci problem. Mówię o nim z dużym zażenowaniem, bo tam, gdzie chodzi o życie i zdrowie, gdzie chodzi o tak bezprzykładne nieraz bohaterstwo i poświęcenie, trudno mówić o pieniądzach. Niemniej jednak uzyskanie statusu kombatanta automatycznie wiąże się z przyznaniem określonego rodzaju świadczeń, mających swój określony wymiar pieniężny, ekonomiczny. Senat, przedkładając nam projekt ustawy o zmianie ustawy kombatanckiej, nie zawarł w nim nawet przybliżonych danych na temat liczby osób ewentualnie, potencjalnie uprawnionych do tych świadczeń. Nie mówię już o tym, że automatycznie po przyznaniu świadczeń kombatanckich obejmuje się nimi również członków rodzin, wdowy, wdowców, których liczby nikt nie jest w stanie w tej chwili określić, czyli nie jest również w stanie określić obciążeń dla budżetu, wynikających z realizacji tej ustawy. Może to nie byłoby jeszcze aż tak ważne, ale moim zdaniem w tym przypadku, kiedy mówimy o bohaterstwie, kiedy mówimy o poświęceniu, nie można sobie pozwolić na to, żeby rozbudzać nadzieje i oczekiwania, których moglibyśmy nie spełnić. Zdarzały się już takie życzeniowe zapisy w przepisach tworzonego przez nas prawa, na których realizację nie było pieniędzy. Ci ludzie już nie mają czasu na to, żeby przeżywać tego typu rozczarowania. Dlatego uważam, że istnieje możliwość opracowania projektu innej ustawy, właśnie wzorem ustawy o żołnierzach górnikach. Jeżeli zaś chodzi o ludność cywilną, która w sposób zorganizowany uczestniczyła w akcjach rozminowywania Polski, to myślę, że można będzie w projekcie ustawy, który jest już w Sejmie, o cywilnych ofiarach wojny zawrzeć również zapisy dotyczące tych osób, które były poszkodowane podczas tych akcji.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#MariaKleitzŻółtowska">Z ciężkim sercem, raz jeszcze powtarzam, zmuszona jestem wnosić w imieniu klubu AWS o odrzucenie tego projektu ustawy. Mój klub będzie tak głosował.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#MariaKleitzŻółtowska">Jednocześnie oczywiście skorzystam z okazji - wprawdzie naszej koleżance składałam już życzenia indywidualnie, ale warto, żeby również z tej trybuny padły słowa ogromnego uznania, ponieważ pani posłanka Irena Lipowicz stanowiła dla nas wzorzec funkcjonowania w parlamencie i model, do którego obyśmy wszyscy umieli się zbliżyć albo przynajmniej podjęli takie działania. Życzę pani poseł sukcesów na nowej, bardzo odpowiedzialnej niwie, nie mniejszych niż w parlamencie. Wszystkiego dobrego.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Sroczyńskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#RomanSroczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej też stanął - tak jak wszystkie pozostałe kluby - przed dylematem. Muszę stwierdzić, że nieco zweryfikowaliśmy stanowisko większości członków Komisji Polityki Społecznej, którzy głosowali podobnie, tak że w efekcie stanowisko komisji jest takie, jakie jest. Po zastanowieniu rozstrzygnęliśmy ten dylemat w inny sposób. Mianowicie w konkluzji proponujemy, aby jednak odrzucić sprawozdanie komisji i skierować projekt ustawy ponownie do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Obrony Narodowej, jako że wydaje się, iż celowe jest, aby Komisja Obrony Narodowej zajmowała się wszystkimi sprawami dotyczącymi wojska - tak aktualnego stanu wojska, jak i kombatantów, ludzi, którzy mieli coś z wojskiem wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#RomanSroczyński">Czy można w innej ustawie. To jest już chyba niewielka grupa osób, Wysoki Sejmie - z wyliczeń pana gen. Żuchowskiego wynika, że około 12 800 ludzi uczestniczyło w tych batalionach. Powiedzmy, że saperów-minerów było około 13 tys. Z listu cytowanego przez pana przewodniczącego Lityńskiego wynika, iż obecnie żyje 900–1200 weteranów minerów. Ba, ponadto pisze pan generał w cytowanym piśmie z 23 stycznia - a więc nadesłanym już po posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej - że precyzyjne ustalenie liczby weteranów nie jest trudne, ponieważ zachowały się rozkazy w Centralnym Archiwum Wojskowym i na podstawie tych rozkazów można ową listę bez trudności ustalić.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#RomanSroczyński">Można by postawić sprawę w ten sposób - nie byłoby żadnego problemu, gdyby akcja rozminowania możliwa była do przeprowadzenia w czasie wojny. Wtedy ci saperzy-minerzy bez przeszkód „mieściliby się” w ustawie o kombatantach. Takiej operacji jednak nie można przeprowadzić w warunkach wojny, mało tego - nie można wojny uznać za w pełni zakończoną we współczesnych warunkach bez przeprowadzenia operacji rozminowania. Inaczej mówiąc, operacja rozminowania jest integralnym składnikiem działań wojennych. A więc jest to dostateczna przesłanka, by ludzi, którzy brali aktywny udział w rozminowywaniu, traktować na równi, pod każdym względem, z tymi, którzy byli żołnierzami pola walki. Ponadto może warto jednak powiedzieć, jaki jest efekt tego poświęcenia saperów-minerów. To jest, Wysoki Sejmie, 400 tys. ha oczyszczonej ziemi ornej, 300 tys. ha lasów i łąk, około 190 tys. km dróg i kolei, 1937 obiektów fabrycznych i kopalń, około 33 tys. miast i osiedli oraz 8 tys. mostów drogowych i kolejowych. O cenie mówił pan poseł Lityński - 623 zabitych i ponad 800 ciężko rannych.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#RomanSroczyński">A więc te trzy przesłanki, które tu pokrótce omówiłem, są w naszym przekonaniu dostateczną podstawą, aby wnosić do Wysokiego Sejmu - jeszcze raz to powiem - o odrzucenie sprawozdania Komisji Polityki Społecznej - mówię o tym z trochę ciężkim sercem, dlatego że sam głosowałem za odrzuceniem projektu ustawy, ale ze wszystkich wystąpień wynika, że sprawa nie jest prosta, jednoznaczna - i podejście do sprawy jeszcze raz, z tym że - co było na posiedzeniu komisji też podnoszone - Senat wystąpił z propozycją, żeby zamieścić ten projekt zapisów w art. 1 ustawy, odnoszącym się ściśle do osób wojskowych, inaczej mówiąc - niepodległościowców. Art. 2 ustawy otwiera natomiast tutaj możliwości, dlatego wnosilibyśmy, żeby komisje rozważyły możliwość zamieszczenia przepisu w art. 2 ustawy o kombatantach.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#RomanSroczyński">Co prawda, zdaje się, nie ma już pani poseł Lipowicz, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RomanSroczyński">Jest, przepraszam, w tych okularach, w tym sprzęcie nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#RomanSroczyński">Wszystkich wysokich ocen i życzeń już powtarzał nie będę, ale przyłączę się do nich, bo głosu SLD nie może w tym momencie zabraknąć. Proszę przyjąć wyrazy jak najwyższego szacunku i najlepszych życzeń. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł dowiódł, że bez okularów więcej się widzi.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pan poseł zgłosił wniosek o odesłanie projektu do Komisji Obrony Narodowej. Otóż art. 43 regulaminu Sejmu mówi, że projekt można odesłać do komisji w razie zgłoszenia poprawek. Poprawek nie zgłoszono, to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">A po drugie, jeżeli by zgłoszono poprawki, projekt można odesłać do tej komisji, która go rozpatrywała, a mówimy teraz o sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej. Tak że pan wybaczy, ale ten wniosek jest bezprzedmiotowy, z całym szacunkiem. Dziękujemy za ciepłe słowa.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">A teraz proszę o zabranie głosu panią posłankę marszałek Olgę Krzyżanowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Właściwie wszystko już zostało powiedziane. Powiedziane zostało to, co może jest najważniejsze, chociaż nie może znaleźć dzisiaj uwieńczenia w naszej pozytywnej w stosunku do projektu decyzji - nasz głęboki szacunek do tych ludzi, do tych żołnierzy, którzy zostali powołani do służby wojskowej już po wojnie. Zawsze żołnierz służy ojczyźnie i zawsze musi się liczyć z oddaniem życia, ale tym trudniej chyba i tym bardziej trzeba cenić tych żołnierzy, którzy powołani do służby wojskowej lub zostający w niej jeszcze po wojnie pełnili tak dramatycznie niebezpieczną pracę i tylu ich oddało życie, i tylu doznało okaleczenia. To naprawdę nie są czcze słowa ani z mojej strony, ani ze strony moich przedmówców, przedstawicieli wszystkich klubów, że głęboko ich szanujemy i głęboko rozumiemy intencje Senatu, który chciał ich uczcić i w jakiś sposób im pomóc. Niemniej znalezienie tego uczczenia i tej pomocy w ustawie kombatanckiej - zgadzamy się jako klub Unii Wolności z wnioskiem komisji - jest niemożliwe. Ta ustawa wyraźnie precyzuje, kto może być zaliczony albo do kombatantów, albo do osób represjonowanych. Nie ma możliwości - komisja bardzo dokładnie się temu przyjrzała - uczczenia tutaj w jakiś sposób żołnierzy saperów albo ulżenia ich losowi za pomocą niewielkich, ale jednak pewnych świadczeń, które kombatanci od państwa otrzymują. Wydaje nam się, że wnioski, które padły z ust moich przedmówców, iż może inną drogą, może rzeczywiście przez nowy projekt... Jak już pan marszałek był uprzejmy powiedzieć, niemożliwe jest jednocześnie odrzucenie tego projektu, skierowanie go gdzie indziej. Jak sądzę, ewidencja żołnierzy saperów jest; na ogół służby wojskowe są bardzo dobrze zewidencjonowane. Może istnieje możliwość znalezienia tych, którzy byli ranni, tych, którzy teraz są już na pewno w podeszłym wieku, w trudnej sytuacji. Może istnieje możliwość znalezienia jakiejś innej drogi, żeby powiedzieć, że jednak Polska o nich pamięta. Z żalem muszę natomiast powtórzyć za moimi przedmówcami: będziemy głosować za stanowiskiem komisji o odrzuceniu projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Brzózkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach, pragnę na wstępie stwierdzić, że również posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego są w trudnej sytuacji. W takiej sytuacji postawił nas Senat. Trudno nam nie docenić olbrzymiego wkładu, poświęcenia, daniny krwi żołnierzy wojsk inżynieryjnych biorących udział w operacji rozminowania terytorium Polski w latach 1945–1956. Wdzięczność tę trudno jest wyrazić nawet w najpiękniejszych słowach. Jak piszą w uzasadnieniu autorzy projektu, operacja całkowitego rozminowania kraju pociągnęła za sobą ofiarę 623 zabitych i ponad 800 ciężko rannych żołnierzy tych wojsk. Żołnierze saperzy-minerzy dokonywali rozminowywania w warunkach zagrożenia dla zdrowia i życia porównywalnego do tego, z którym spotykali się inni żołnierze w trakcie działań wojennych. Zrozumiałe jest również dążenie środowiska byłych żołnierzy wojsk inżynieryjnych do uhonorowania i dowartościowania tej grupy zasłużonych dla kraju ludzi. Zasadnicze pytanie, na które przychodzi nam dziś odpowiedzieć, brzmi: czy to uhonorowanie powinno nastąpić przez przyznanie tytułu kombatanta? Ustawa o kombatantach wyraźnie definiuje, że kombatantami są osoby, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ta określa, działalność jakiego rodzaju służb uznaje się za kombatancką, a jakiego rodzaju służb za równorzędną z kombatancką. Projekt senacki zmierza do uznania za działalność kombatancką bezpośredniego uczestniczenia żołnierzy Wojska Polskiego, jak również osób cywilnych w wykrywaniu i usuwaniu zapór minowych w ramach operacji wojskowej całkowitego rozminowania kraju, a więc nie tylko żołnierzy. Faktyczne więc określenie wielkości grupy, której ustawa by dotyczyła, jest dziś bardzo trudne.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#StanisławBrzózka">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że uhonorowanie żołnierzy i osób cywilnych, o których mówi omawiany dziś projekt, powinno nastąpić dzięki odrębnej ustawie, podobnie jak to jest, na przykład, w wypadku represjonowanych żołnierzy górników. Taką ustawę z pewnością jako klub poprzemy. Proponuję, żeby z inicjatywą tej ustawy wyszła Komisja Polityki Społecznej, w porozumieniu ze środowiskiem byłych żołnierzy wojsk inżynieryjnych. Naszym zdaniem ustawa o kombatantach i osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego w zakresie osób uprawnionych nie powinna już być nowelizowana. Nie znaczy to, że ta wyjątkowo zasłużona dla naszego kraju grupa obywateli, o której dziś mówimy, nie powinna być dowartościowana - nie tylko orderami i odznaczeniami, ale również rekompensatą materialną na miarę możliwości państwa, tym bardziej że są to dziś ludzie w podeszłym wieku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pana ministra Jacka Taylora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JacekTaylor">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę tylko raz jeszcze powtórzyć, że stanowisko rządu wyraża intencję, iżby Wysoka Izba odrzuciła w całości projekt ustawy. Prawdę mówiąc, z tych wszystkich względów, o których była już tutaj mowa. Pragnę jedynie dodać, że zakres ustawy dotyczyć ma tych wszystkich osób, które w okresie powojennym do 1956 roku rozminowywały kraj. Z danych zebranych w dotychczasowej pracy ustawodawczej wynika, że dotyczyło to 80% terytorium kraju. Wyliczono w uzasadnieniu do projektu wielką ilość rozminowanych obiektów i podano areał rozminowanych gruntów. Jednym słowem w tej akcji brało udział mnóstwo osób. Bez bliższego rozeznania, jakiej ilości osób to dziś ma dotyczyć, bo tych danych w Senacie i dotychczas w Sejmie nie zebrano, nie można odpowiedzialnie zadecydować o uprawnieniach dla kogokolwiek. Bo o ile można zapewne przypuszczać ile osób, które służyły w wojskach saperskich w pierwszym dziesięcioleciu powojennym, żyje, o tyle z całą pewnością nie da się nic powiedzieć o ilości osób cywilnych, o których też jest mowa w projekcie ustawy. Te osoby mogą się zgłosić w ilości zupełnie niemożliwej do przewidzenia. Wobec tego, bez jakiegoś poczucia odpowiedzialności za los państwa nie można podejmować decyzji, tak jak się tu, od Wysokiego Sejmu, żąda.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JacekTaylor">Poza tym projektodawcy kierują się intencją wynagrodzenia za usuwanie skutków wojny. Otóż głównym, tragicznym skutkiem wojny była przede wszystkim śmierć i kalectwo wielu obywateli, ale również całkowite zrujnowanie kraju. Otóż wszyscy, którzy pracowali przy odbudowie kraju, właśnie usuwali skutki wojny i pierwsza jakby nierówność, pierwsza niesprawiedliwość tej decyzji, gdyby była podjęta tak, jak o to wnosi Senat, będzie dotyczyła tego, że ogranicza się to wszystko datą 1956 roku. Dlaczego? Dlatego że wówczas minister obrony narodowej wydał konkretny rozkaz. Przecież to nie ma nic do rzeczy. Rozminowywano kraj i dłużej. Właściwie do tej pory zdarzają się takie incydenty, że trzeba coś rozminować, ofiar jest oczywiście już dziś bardzo mało, ale są również. Projekt ustawy, gdyby był przyjęty w tej wersji, z jaką mamy do czynienia, doprowadzi do złamania intencji ustawodawcy wyrażonej w preambule do ustawy, która ma być zmieniona. Ja całkowicie muszę aprobować w imieniu rządu wszelkie intencje, szlachetne intencje, które przyświecają projektodawcom, ale dlaczego nie mówić o konieczności odszkodowań dla tych, którzy ponieśli jakiekolwiek szkody, choćby to były szkody w zakresie emocji. Udział w tego typu niebezpiecznych przedsięwzięciach wiązał się na pewno z bardzo silnymi emocjami. Wszystko powinno być wynagrodzone jak należy, zasadniczo na gruncie prawa cywilnego. Dziś po tylu latach zapewne można by to przeprowadzić jakoś generalnie, ale nie aż tak generalnie, jak proponuje ustawa. Pewne rozeznanie jednak jest konieczne, jeśli ma nam przyświecać troska o los państwa jako całości i wszystkich obywateli jako całości.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#JacekTaylor">To są główne motywy, które przyświecały rządowi, gdy decydował o negatywnym stanowisku do tego projektu. Jak powiadam, wszystkie krzywdy winny być wynagrodzone i nikt, kto poniósł jakąkolwiek ofiarę, nie powinien zostać pominięty, ale wybrano bardzo niedobry sposób i dlatego ten projekt musi jednak zdaniem rządu zostać odrzucony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wacław Olak z klubu SLD chciał zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle, teraz, bo jak wszyscy odpowiedzą, to nie będzie komu rozjaśnić panu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WacławOlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja chciałbym zadać pytanie panu ministrowi Jackowi Taylorowi. Mianowicie: czy wie pan, panie ministrze, o tym, że żołnierze, którzy rozminowywali Polskę po wojnie, do 1956 r. działali na podstawie rozkazu ministra? Po 1956 r. stało się to dobrowolne, to znaczy rozminowujący mógł się zgodzić na to lub odmówić, a poza tym została określona gratyfikacja. W związku z tym czy nie należałoby uznać, że rozminowywanie kraju było dalszym ciągiem działań zbrojnych po wojnie? Ponieważ rozkaz został wydany przed 8 maja 1945 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JacekTaylor">Myślę, że źle zrozumiałem pana posła, bo zapewne nie chciał pan twierdzić, iż po 1956 r., w okresie PRL, dopuszczano w wojsku nieposłuszeństwo wobec rozkazu. Mówił pan coś o dobrowolności w zakresie wykonywania obowiązków w czasie służby wojskowej. No, bardzo trudno mi przyznać panu rację, dlatego że równie dobrze jak pan pamiętam ten okres.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WacławOlak">Panie ministrze, przykro mi, ale niestety jest pan niezorientowany w tych sprawach. Ja nie mówiłem o niewykonywaniu rozkazu, tylko o tym, że saper mógł odmówić wykonania rozminowywania, bo było to dobrowolne. Zachęcano do tego różnymi sposobami, a to jest zupełnie inne podejście. Wcześniej był rozkaz, czyli pewien przymus - rozkaz ten był wydany jeszcze w okresie działań wojennych - natomiast później, po 1956 r., żołnierze rozminowujący działali na zasadzie dobrowolności. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Może poczekamy...</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana senatora Wacława Pietrzaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WacławPietrzak">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przed Wysoką Izbą reprezentować Senat Rzeczypospolitej Polskiej w celu uzasadnienia uchwały Senatu z dnia 7 maja 1999 r. w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. O istocie tej zmiany była już w dniu dzisiejszym mowa. Proszę pozwolić, że nie będę się na ten temat rozwodził. Chciałbym jednak ustosunkować się do niektórych spraw, które zostały poruszone przez panie posłanki i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WacławPietrzak">Przede wszystkim chcę bardzo serdecznie podziękować w imieniu omawianej grupy za ciepłe słowa, za docenienie ich wysiłku, za to, co panie i panowie przedstawili w swoich wystąpieniach.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#WacławPietrzak">Nie mogę jednak zgodzić się ze wszystkimi wnioskami, którymi uzasadniacie państwo odrzucenie tego projektu ustawy. A mianowicie, po pierwsze, chciałbym udowodnić, że w okresie od lutego 1945 r., kiedy to był wydany pierwszy rozkaz naczelnego dowódcy Wojska Polskiego o przystąpieniu do operacji całkowitego rozminowania kraju, a rozkaz ten został odwołany dopiero w styczniu 1957 r., a więc trwał on od czasu wojny, ci żołnierze saperzy pod tymi właśnie rozkazami wykonywali zadania bojowe. To jest jeden argument.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#WacławPietrzak">Drugi argument. Ustawodawca polski już raz przyznał tym saperom to, że oni działali w warunkach wojny. A mianowicie, w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin w art. 8 ust. 5 mówi się, że za inwalidę wojennego uważa się również osobę mającą obywatelstwo polskie... — i dalej — ... z tytułu inwalidztwa będącego następstwem zranień lub kontuzji doznanych w związku z — i tu pkt 5 mówi: rozminowywaniem kraju w czasie pełnienia służby w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej Ludowej po zakończeniu wojny 1939–1945. I teraz dochodzi do takiego paradoksu, że ten saper, który był ranny w 1956, 1957 czy 1958 r., jest nazwany inwalidą wojennym, natomiast jego kolega, który służył razem z nim, miał więcej szczęścia albo był lepiej wyszkolony i nie został ranny, nie może być kombatantem. A były to warunki wojenne. To jeden przykład. Drugi — jaki paradoks był i jest w tej chwili. Jeżeli żołnierz został powołany do służby wojskowej, wcielony do służby wojskowej bezpośrednio przed zakończeniem wojny, na przykład do batalionu saperów na pisarza czy na magazyniera, w dniu dzisiejszym jest uznany za kombatanta. A ten, który został wcielony do tego samego batalionu po 9 maja i przez dwa lata wykonywał ciężką i niebezpieczną pracę sapera, walczył o rozminowanie, walczył z tą zardzewiałą śmiercią o wyzwolenie ziem spod jej panowania, ten nie może być uznany za kombatanta.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#WacławPietrzak">Ja bym zgodził się z tym, gdyby państwo zaproponowali poprawkę: przeniesienie tego zapisu do tej samej ustawy, do drugiego artykułu, który mówi o działalności równorzędnej z kombatancką.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#WacławPietrzak">Wysoka Izbo! Były tu również podawane różne liczby osób. Podałem w imieniu Senatu na posiedzeniu komisji, że na dzień dzisiejszy maksymalnie może to być 2 tys. osób. Najmłodszy z tych saperów dzisiaj może mieć 65 lat, jeśli był wcielony, załóżmy, w 1956 r. Z danych statystycznych wynika, że z tej populacji może żyć od 7 do 10%. Mają to być tylko i wyłącznie saperzy-minerzy, którzy bezpośrednio brali udział w rozminowaniu, a nie wszyscy żołnierze tych batalionów inżynieryjnych. Jeżeli chodzi o osoby cywilne, to mają to być tylko i wyłącznie te osoby, które w sposób zorganizowany, doraźnie przeszkolone, przygotowane do rozminowania, brały udział pod nadzorem wojska w rozminowaniu terenów. I takie sytuacje miały miejsce wyłącznie w pierwszych miesiącach po zakończeniu II wojny światowej. Takich przeszkolonych i przygotowanych obywateli, cywilów było - jak wynika z dokumentacji, którą posiadam - 1600. Biorąc pod uwagę fakt, że załóżmy żyje ich do 10%, to może to być 160 osób.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#WacławPietrzak">Wysoka Izbo! Uważam, że oddzielna ustawa... Oddzielną ustawą można również uhonorować i jeżeli będzie taka wola Wysokiej Izby, to będę również w tym zakresie współpracował z inicjatorami takiej ustawy. Uważam jednak, że w wypadku tej liczby osób, chcąc oddać hołd tym ludziom za ich poświęcenie, za walkę, można te osoby umieścić również w tej ustawie i żadnego uszczerbku dla tej ustawy nie będzie. Dlatego w imieniu wnioskodawców proszę Wysoką Izbę o odesłanie projektu ustawy z powrotem do Komisji Polityki Społecznej w celu dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Lityńskiego.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym poinformować pana senatora, że nie ma możliwości regulaminowej skierowania ponownie projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanLityński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanLityński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zabierałbym głosu - wydawało mi się bowiem, że wszystkie kluby w tej sprawie zabiorą głos jednolicie - gdyby nie wystąpienie pana senatora i pana posła, przedstawiciela SLD, którzy proponują z jednej strony regulaminowo coś niemożliwego, a w związku z tym jak gdyby nie proponowali nic, ale z drugiej strony jest to pewien istotny pomysł na prace nad ustawą. Przede wszystkim chciałbym powiedzieć, że różnica jest taka, panie senatorze, że to są inwalidzi wojenni i wojskowi. Niewątpliwie saperzy z 1948 r. i 1956 r., a także obecnie są inwalidami wojskowymi, jeżeli ten...</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I tymi, i tymi.)</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#JanLityński">Są wojennymi i wojskowymi, jest to ustawa o inwalidztwie wojennym i wojskowym. Są to inwalidzi wojskowi - nie rozróżnia się tego, jeżeli chodzi o uprawnienia inwalidów wojennych i wojskowych - objęci tą jedną ustawą i niewątpliwie, jeżeli ktoś w trakcie pełnienia służby wojskowej zostaje inwalidą, to jest inwalidą wojskowym. Następnie jeżeli chodzi o lata 1945–1947, to rozdział 7 art. 25 ustawy o kombatantach i osobach represjonowanych mówi o tym, że te osoby, które uzyskały w okresie PRL uprawnienia kombatanckie, jeżeli byli to żołnierze z poboru, którzy pełnili służbę w Wojsku Polskim w okresie od maja 1945 r. do czerwca 1947 r., nawet jeżeli nie przysługują im uprawnienia z racji obecnie obowiązującej ustawy, to te uprawnienia uzyskują. Tak więc te osoby z wojsk inżynieryjnych, z saperów, które były szczególnie zasłużone, jeżeli uzyskały uprawnienia kombatanckie do roku 1989, to te uprawnienia utrzymują.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#JanLityński">Pomysł, że można nad ustawą, która jest z punktu widzenia sztuki legislacyjnej ustawą do odrzucenia, pracować w pierwszym, drugim, trzecim czytaniu, wydaje mi się pomysłem dosyć ryzykownym. Otóż mówię, że ustawa powinna zostać odrzucona z przyczyn czysto formalnych.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#JanLityński">Po pierwsze, dlatego że to nie w art. 1 pkt 8 powinna być tego typu działalność, tylko w jakimś innym. Przede wszystkim nie w ustawie kombatanckiej.</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#JanLityński">Po drugie, wydaje się, że nie do ustawy kombatanckiej należy zadośćuczynienie tego typu nawet najbardziej słusznym żądaniom.</u>
          <u xml:id="u-265.7" who="#JanLityński">Po trzecie wreszcie, patrząc bezpośrednio na tekst, który przyszedł z Senatu, to z całym szacunkiem dla Senatu zapis w brzmieniu: bezpośrednie uczestniczenie osób cywilnych w wykrywaniu i usuwaniu zapór minowych w ramach operacji wojskowej całkowitego rozminowania kraju - jest zapisem tak nieprecyzyjnym, że w zasadzie nie wiadomo, co z nim zrobić. W związku z tym pomysł, żeby zająć się tym punktem i zastanowić się tylko nad jego intencjami, a następnie napisać zupełnie nową ustawę w ramach pracy komisyjnej, wydaje mi się karkołomny. Tak jak mówiłem, komisja przychylała się do tego wniosku, aczkolwiek nie poddała go pod głosowanie. Jeżeli będzie inicjatywa, która w sposób zgodny ze sztuką legislacyjną i z odczuciami zarówno Senatu, jak i członków komisji opisze pewną sytuację i w ramach której zaproponuje się pewien rodzaj zadośćuczynienia, to wydaje się, że komisja jest gotowa przychylić się do niej i rozpatrzyć ją pozytywnie. Natomiast jeśli chodzi o propozycję, która jest niezgodna ze sztuką legislacyjną, dlatego że nie daje żadnego precyzyjnego opisu tych osób, co więcej, w jej uzasadnieniu nie ma żadnych szacunków, dopiero w trakcie prac komisji mamy się tego dowiedzieć, a mamy przedstawić szacunki Wysokiemu Sejmowi, to niezależnie od wszystkich odczuć, od wszystkich emocji komisja stanęła na takim stanowisku, dlatego że nie możemy nad tego typu ustawą pracować ze względu na to, że byłoby to łamanie pewnych zasad pracy nad ustawami, pewnych zasad sztuki legislacyjnej. Stąd też wydaje się, że jedyną możliwą decyzją Wysokiej Izby jest decyzja o odrzuceniu tej ustawy, a następnie być może w przyszłości - mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości - przyjęcie ustawy, która zadośćuczyni w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej słusznym oczekiwaniom żołnierzy-saperów, którzy rozminowywali kraj. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane (druki nr 1579 i 1634).</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Pawlaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie zawarte w druku nr 1634 o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane z druku nr 1579. Ustawą z dnia 24 lipca 1999 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw nr 70, poz. 778) zmieniono podległość głównego inspektora nadzoru budowlanego. Organ ten podlegał dotychczas ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej. Od dnia 9 września 1999 r. główny inspektor nadzoru budowlanego podlega ministrowi właściwemu do spraw architektury i budownictwa. Szczegółowe zmiany zamykają się w dwóch artykułach. Art. 1 mówi, że w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dziennik Ustaw nr 89, poz. 414, z 1996 r. nr 100, poz. 465, nr 106, poz. 496 i nr 146, poz. 689, z 1997 r. nr 88, poz. 554 i nr 111, poz. 726, z 1998 r. nr 22, poz. 118 i nr 106, poz. 668 oraz z 1999 r. nr 41, poz. 412, nr 49, poz. 483 i nr 62, poz. 682) wprowadza się następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MirosławPawlak">1) w art. 88:</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#MirosławPawlak">a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Główny inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw architektury i budownictwa”,</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#MirosławPawlak">b) ust. 9 otrzymuje brzmienie: „Zastępcy głównego inspektora nadzoru budowlanego są powoływani i odwoływani przez ministra właściwego do spraw architektury i budownictwa na wniosek głównego inspektora nadzoru budowlanego”.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#MirosławPawlak">Użyte w art. 7 w ust. 2 i 3, w art. 10 w ust. 4 i 5, w art. 16 oraz w art. 43 w ust. 4 i w art. 72 ustawy w różnych przypadkach wyrazy „minister spraw wewnętrznych i administracji” zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „minister właściwy do spraw architektury i budownictwa”.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#MirosławPawlak">Użyte w art. 84b w ust. 4 i w art. 89 ust. 4 ustawy w różnych przypadkach wyrazy „minister właściwy do spraw administracji publicznej” zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „minister właściwy do spraw architektury i budownictwa”.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#MirosławPawlak">Art. 2, po wprowadzeniu tych zmian, mówi, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#MirosławPawlak">Jako sprawozdawca Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wnoszę o uchwalenie załączonego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Dykty w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcja Wyborcza Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#HenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowane zmiany w Prawie budowlanym, chodzi o druk nr 1579, czyli projekt rządowy i o druk nr 1634, sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane, są konsekwencją przyjętej wcześniej regulacji tzw. ustawy o działach, czyli ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 70, poz. 778.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#HenrykDykty">Główna zmiana dotyczy podległości głównego inspektora nadzoru budowlanego. Dotychczas organ ten podlegał ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej. Już od 9 września 1999 r. główny inspektor nadzoru budowlanego podlega ministrowi właściwemu do spraw architektury i budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#HenrykDykty">Ponadto w ustawie zastępuje się kompetencje ministra spraw wewnętrznych i administracji kompetencjami ministra właściwego do spraw architektury i budownictwa, z wyjątkiem zmian w zakresie wydawania niektórych aktów wykonawczych wprowadzanych ustawą o dostosowaniu aktów normatywnych organów administracji rządowej do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#HenrykDykty">Klub Parlamentarny Akcja Wyborcza Solidarność, w imieniu którego przemawiam, poprze przedstawiony projekt. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Jana Szymańskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JanSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność poinformować Wysoką Izbę, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie zgłasza żadnych uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane w kwestii dotyczącej sposobu powoływania i odwoływania głównego inspektora nadzoru budowlanego oraz jego zastępców.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JanSzymański">Klub Parlamentarny SLD w pełni popiera proponowane zmiany, gdyż w sposób oczywisty i logiczny wynikają one z ustawy o działach administracji rządowej. Wszelkie inicjatywy w logiczny i rozsądny sposób porządkujące strukturalne i prawne niedoskonałości reformy centrum administracji rządowej mogą liczyć na poparcie naszego klubu. Ta konkretna zmiana, dotycząca funkcjonowania głównego inspektora nadzoru budowlanego, jest niezbędna i rzeczywiście pilna ze względu na rolę, jaką odgrywa ten urząd administracji rządowej. Każdy krok we właściwym kierunku, choćby niewielki, zasługuje na wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JanSzymański">Biorąc jednak pod uwagę dotychczasowy tryb prac nad dostosowaniem poszczególnych konkretnych regulacji prawnych do zapisów obowiązującej ustawy o działach administracji rządowej, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej apeluje do rządu o kompleksowe przedstawienie Sejmowi i w rezultacie przekazywanie do prac w komisjach wszelkich propozycji zmian prawnych. Dostarczanie projektów cząstkowych zmian w niewielkich odstępach czasu ogromnie utrudnia funkcjonowanie komisji, a w rezultacie uporządkowanie niezbędnych zmian prawnych. Nie wymaga to, jak sądzimy, żadnej szczególnej woli politycznej, a jedynie profesjonalnego i pragmatycznego zaplanowania prac służb rządowych. Zmniejszyłoby to niebezpieczeństwo pomyłek i niedokładności, a co szczególnie istotne, przyspieszyłoby prace Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#JanSzymański">Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej popieram wniosek o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane w wersji przedłożonej Sejmowi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Szczygielskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Unii Wolności popiera przedłożenie rządowe i sprawozdanie komisji w zakresie nowelizacji ustawy Prawo budowlane. Dla oszczędności czasu chciałbym tę prezentację i poparcie zakończyć. Pan poseł Szymański mówił o kompleksowości przekazywania projektów i to jest słuszna teza, jeśli można jednak coś powiedzieć na pewne usprawiedliwienie strony rządowej, to liczba podjętych zadań jest tak duża, że niektóre problemy są przesunięte w czasie. Inaczej mówiąc, popieram tezę o potrzebie kompleksowości, ale znajduję usprawiedliwienie dla strony rządowej, gdyż liczba zadań podjęta przez ten rząd jest tak duża, że niektóre istotne rzeczy, rzeczywiście potrzebne do kompleksowego rozwiązania, są nieco przesunięte w czasie.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#KazimierzSzczygielski">Mam nadzieję, że czas wielkich zadań w tej materii już minął, co prawda mamy, jak wiemy - dzisiaj rano słyszeliśmy - problemy związane z Unią Europejską, ale przy pełnej współpracy rozwiążemy sprawę dotrzymania terminów.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#KazimierzSzczygielski">Unia Wolności popiera przedłożenie rządowe i sprawozdanie komisji w całości i bez uwag. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie rządowego projektu zmiany ustawy Prawo budowlane, pragnę zauważyć, że częste jego zmiany nie sprzyjają znajomości prawa, a w konsekwencji przestrzeganiu tego prawa. Niejednokrotnie ciągnące się latami budowy realizowane są na warunkach zmienionego prawa.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WiesławWoda">Przedłożenie rządowe ma charakter porządkowy, bowiem w ustawie z 24 lipca ub.r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej zmieniono podległość głównego inspektora nadzoru budowlanego. Organ ten podlegał dotychczas ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej, a po uchwaleniu zmiany będzie podlegał ministrowi właściwemu do spraw architektury i budownictwa. Choć ciągle jest to ten sam minister, uważamy jednak, że skoro rząd zdecydował się na wniesienie do laski marszałkowskiej koniecznych zmian w Prawie budowlanym, to należałoby uwzględnić zmiany innych artykułów niesłużących dobrze budownictwu, a więc, o czym tu już poprzednik mówił, przedstawienie kompleksowych zmian w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#WiesławWoda">Uważamy, że przy dużych inwestycjach liniowych jest to kwestia wszczęcia postępowania przy pomocy prasy, tablicy ogłoszeń w gminie lub w inny, zwyczajowo przyjęty sposób. Takie uregulowanie znacznie skróciłoby procedurę postępowania administracyjnego, a nadto zmniejszyłoby koszty wysyłki zawiadomień do stron, których liczba nierzadko sięga kilkuset.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#WiesławWoda">Inna istotna uwaga to problem dotyczący konieczności wykazywania prawa do dysponowania nieruchomością przy często nieuregulowanych prawach własności, a więc braku ksiąg wieczystych, np. konieczność wykonania remontu budynku, gdy nie przeprowadzono postępowania spadkowego i to zarówno przy pozwoleniach, jak i zgłoszeniach.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#WiesławWoda">Kolejna istotna sprawa związana z potrzebą zmiany to stworzenie takiej regulacji prawnej, by istniała możliwość lokalizacji obiektu budowlanego w granicy działki bez zgody sąsiada, w sytuacji gdy sąsiad ma już swój budynek usytuowany w granicy działki.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#WiesławWoda">Wreszcie uważamy, że zmiany wymaga art. 48 Prawa budowlanego, dotyczący rozbiórki obiektów budowlanych wybudowanych bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia. Zmiana tego rygorystycznego przepisu w odczuciu społecznym jest niezbędna, ponieważ nie dla każdego inwestora realizacja inwestycji, np. budynku mieszkalnego, jest jedynie krótkim epizodem w życiu. Egzekwowanie rozbiórki w przypadku trudnej sytuacji materialnej jest niezwykle kłopotliwe. Pomimo tych uwag klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tego zakresu, który dzisiaj jest rozpatrywany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Marka Naglewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekNaglewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście prosimy Wysoką Izbę o przyjęcie projektu ustawy, który dotyczy zmiany Prawa budowlanego w nawiązaniu do ustawy o działach administracji rządowej. Nie chciałbym mówić o szczegółach, natomiast jeżeli pan marszałek pozwoli, i Wysoka Izba, to odniosę się do kilku tematów, które zostały tutaj poruszone. Chodzi przede wszystkim o kompleksowe podejście do zmian w innych ustawach prawa materialnego, które powinny zostać dokonane w związku z ustawą o działach. Otóż pragnę zauważyć, że rząd taki pakiet skierował, ale te ustawy są rozpatrywane przez różne komisje i może nie w identycznym czasie są przekazywane Wysokiej Izbie. Jednak, jak zostałem poinformowany, rząd skierował pakiet ustaw wprowadzających zmiany nawiązujące do rozstrzygnięć w ustawie o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarekNaglewski">Jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Wody i o pewne sugestie w obszarze zmian w ustawie Prawo budowlane, to pragnę zauważyć, że minister spraw wewnętrznych i administracji prowadzi wnikliwą analizę funkcjonowania Prawa budowlanego, myślę tutaj o jego monitorowaniu, jeśli chodzi o skutki, jakie wywołuje funkcjonowanie tego prawa. Jesteśmy w posiadaniu takiej oceny, jeśli chodzi o Prawo budowlane funkcjonujące w ostatnich latach w takim właśnie zakresie, jaki dzisiaj obowiązuje. Chcę zaznaczyć, że obecnie przygotowywany jest przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji pakiet zmian tego prawa, ale musi on być rozpatrywany z wieloma ustawami prawa materialnego odnoszącymi się głównie do inwestycyjnego procesu budowlanego. Z czego to wynika? Otrzymujemy wiele informacji, między innymi istnieje konferencja inwestorów budowlanych, która dość skrupulatnie ocenia funkcjonowanie procesów inwestycyjnych, budowlanych w Polsce, mamy od nich wiele uwag. Te uwagi nie dotyczą tylko Prawa budowlanego, ale i prawa geodezyjnego, ochrony środowiska i wielu innych ustaw. Stąd pakiet, który zaproponujemy Wysokiej Izbie, chcemy przedstawić w kompatybilnym układzie innych ustaw prawa materialnego. Co do propozycji szczegółowych zmian, które poruszył pan poseł - myślę tutaj o inwestycjach liniowych - chcę powiedzieć, że weźmiemy tę sugestię pod uwagę. Nie chciałbym się tu wypowiadać o szczegółach, bo myślę, że byłoby to przedwczesne, jeśli chodzi o dokumentowanie w momencie uzyskiwania pozwolenia na budowę prawa do dysponowania gruntem. Tutaj wprowadzamy zmiany i to już jest w tym naszym pakiecie zawarte.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarekNaglewski">Co do szczegółowych rozstrzygnięć, jeśli chodzi o wznoszenie obiektów budowlanych w granicy działki bez uzyskiwania zgody sąsiada, sprawa jest niezwykle skomplikowana. Dotykamy tu już Kodeksu cywilnego, interesu osób z trzecich i trzeba postępować w sposób bardzo rozważny. Niemniej jednak postaramy się ten problem zbadać jeszcze bardziej wnikliwie.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#MarekNaglewski">Co do art. 48 Prawa budowlanego, chcę powiedzieć, że rzeczywiście artykuł ten budzi wiele kontrowersji. Wiele osób, które zgłaszają do nas opinie, uważa, że jest on rygorystyczny, ale jest też bardzo wiele osób funkcjonujących w obszarze budownictwa, które uważają, że dla zapewnienia ładu budowlanego powinniśmy jednak ten artykuł zostawić. Chcę w tym miejscu powiedzieć, że w Polsce obserwuje się szereg negatywnych zjawisk, jeśli chodzi o ład przestrzenno-budowlany, chociażby zabudowa wlotowych szlaków komunikacyjnych do dużych aglomeracji miejskich. Mamy problemy z zapanowaniem nad tą sytuacją. Stąd każde zmniejszanie rygorów w Prawie budowlanym trzeba podejmować z dużą rozwagą. Niemniej jednak, jeśli chodzi o te zmiany, wystąpienie pana posła Wody będzie przez nas bardzo szczegółowo przeanalizowane. Serdecznie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, o gospodarce nieruchomościami (druki nr 1491 i 1663).</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Szweda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji przedstawiam sprawozdanie, zawarte w druku nr 1663, o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, o gospodarce nieruchomościami (druk nr 1449).</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#StanisławSzwed">Zanim omówię szczegółowo zmiany, kilka uwag ogólnych. Projekt powstał na fali protestów lokatorów mieszkań zakładowych przeciw wyprzedaży mieszkań wraz z lokatorami przez przedsiębiorstwa państwowe, przez spółki prawa handlowego, bez zapewnienia tym osobom pierwszeństwa wykupu, bez ochrony przed wyrzuceniem na bruk. Proceder nie do przyjęcia, wywołujący falę protestów. Stąd powstające stowarzyszenia, komitety obrony mieszkańców, szczególnie na terenie woj. śląskiego, które, bezsilne, broniąc się, kierowały prośby, petycje do wszystkich władz w naszym kraju, także do Wysokiej Izby, po to by zatrzymać ten bezlitosny precedens. Również do naszych komisji wpływały takie protesty. Niestety nowelizacja ta nie reguluje wszystkich problemów dotyczących mieszkań zakładowych, których mamy jeszcze ponad 700 tys., i to w gestii różnych podmiotów, jak np. PKP, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa czy Lasy Państwowe - każda sprawa jest inaczej regulowana. Mieszkań w rękach przedsiębiorstw państwowych jest jeszcze blisko 400 tys. Trzeba tu jeszcze dodać, że w prawie sprzedaż mieszkań regulowana jest w 27 ustawach i 40 rozporządzeniach. Takie rozproszenie uniemożliwia prawidłowe stosowanie ustaw, nawet przez specjalistów. Na pewno najlepszym rozwiązaniem byłoby ich ujednolicenie, uporządkowanie w jednym akcie prawnym. Takie prace trwają w urzędzie mieszkalnictwa, ale na to trzeba jeszcze trochę czasu. Dla nas najważniejszym czynnikiem był czas i dlatego zdecydowaliśmy się na taką drogę nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#StanisławSzwed">Dla członków powołanej podkomisji najważniejszym czynnikiem, jak już powiedziałem, był czas. Chodziło o to, by stworzyć nowe możliwości przekazywania mieszkań zakładowych i zapobiec patologicznemu sposobowi sprzedaży mieszkań wraz z lokatorami. Ta nowelizacja niestety nie rozwiązuje problemu mieszkań już sprzedanych.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodząc już do omówienia szczegółowych zmian, chcę powiedzieć, że pierwszym problemem była ustawa z dnia 12 października 1994 r. o przekazywaniu zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, która zawierała zapis o 3-letnim okresie przekazywania gminom lub innym osobom prawnym mieszkań zakładowych. Okres ten upłynął 12 listopada 1997 r., ale według opinii ekspertów, jak również Biura Studiów i Ekspertyz, ustawa dalej funkcjonuje i dlatego zdecydowaliśmy się reaktywować ją, wprowadzając zmiany, które tę ustawę poprawiają.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#StanisławSzwed">Zanim przejdę do tej ustawy, omówię bardzo ważne zmiany dotyczące ustawy o gospodarce nieruchomościami i sprawę związaną z komercjalizacją. W ustawie o gospodarce nieruchomościami art. 34 nie zapewniał pierwszeństwa w nabyciu mieszkań osobom, które nabyły to prawo po 12 listopada 1994 r., jak również różnicował prawo lokatorów w mieszkaniach, które były pod zarządem gminy czy skarbu państwa w stosunku do mieszkań zakładowych, i dlatego ten art. 34 uległ zmianie. Art. 34 niestety również nie zapewniał ochrony przejmującym mieszkania zakładowe. Ten problem jednak został już rozwiązany w nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami, która została przyjęta w ostatnich tygodniach przez parlament. Nowy zapis art. 34 - pozwolę sobie go odczytać - jest taki: „W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#StanisławSzwed">1) przysługuje jej roszczenie nabycia nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów,</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#StanisławSzwed">2) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości i,</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#StanisławSzwed">3) — punkt dla nas najistotniejszy — jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony”. W projekcie ustawy tego punktu już nie ma.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#StanisławSzwed">Drugi problem dotyczy ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, a ściśle prywatyzacji bezpośredniej. Przepisy tej ustawy niestety nie przewidywały możliwości ochrony najemców przed sprzedażą czy daniem pierwszeństwa wykupu. Proponowane zmiany nie rozwiązywały tego problemu i dlatego zaproponowaliśmy, aby ten problem ująć w dodatkowym ust. 1a, w którym wyłączamy nieruchomości, które mają podlegać przekazaniu zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, który też pozwolę sobie przytoczyć.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#StanisławSzwed">Art. 551 brzmi:</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#StanisławSzwed">„Przedsiębiorstwo, jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#StanisławSzwed">1) firmę, znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwa,</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#StanisławSzwed">2) księgi handlowe,</u>
          <u xml:id="u-279.13" who="#StanisławSzwed">3) nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały,</u>
          <u xml:id="u-279.14" who="#StanisławSzwed">4) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,</u>
          <u xml:id="u-279.15" who="#StanisławSzwed">5) zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,</u>
          <u xml:id="u-279.16" who="#StanisławSzwed">6) prawo wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo”.</u>
          <u xml:id="u-279.17" who="#StanisławSzwed">Ten przepis, który wprowadziliśmy, dotyczy artykułu Kodeksu cywilnego i to rozwiązuje nam sprawę zmiany proponowanej w art. 2 dotyczącej ustawy o komercjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-279.18" who="#StanisławSzwed">Po rozwiązaniu tych dwóch problemów zajęliśmy się tylko nowelizacją ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe i dlatego pozostał tytuł tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-279.19" who="#StanisławSzwed">Przechodzę do poszczególnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-279.20" who="#StanisławSzwed">W zmianie 1 ustawa reguluje zasady i tryb przekazywania przez przedsiębiorstwa państwowe mieszkań wraz z infrastrukturą:</u>
          <u xml:id="u-279.21" who="#StanisławSzwed">1) gminom, na których obszarze położone są przekazywane grunty,</u>
          <u xml:id="u-279.22" who="#StanisławSzwed">2) spółdzielniom mieszkaniowym, których członkami są wszystkie osoby będące w dniu złożenia oferty przejęcia nieruchomości przez spółdzielnie najemcami lokali mieszkalnych położonych w przekazywanych nieruchomościach.</u>
          <u xml:id="u-279.23" who="#StanisławSzwed">Nie ma już w tym artykule zapisu, że można przekazywać mieszkania innym osobom prawnym, który powodował, że mieszkania były sprzedawane osobom zupełnie nie związanym z firmą. Jedną z przyczyn konfliktów był ten zapis.</u>
          <u xml:id="u-279.24" who="#StanisławSzwed">Chciałbym od razu przytoczyć zmianę 9., dotyczącą spółdzielni mieszkaniowych założonych przez lokatorów, których ten problem dotyczy. Zmiana 9. mówi o tym, że spółdzielnia zobowiązana jest dokonać na rzecz członków przydziału tych lokali na zasadzie prawa lokatorskiego. Artykuł ten ma następujące brzmienie: Spółdzielnia mieszkaniowa, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2, zobowiązana jest dokonać na rzecz członków będących dotychczasowymi najemcami lokali mieszkalnych położonych w przekazywanych nieruchomościach, przydziału tych lokali i ustanowić na ich rzecz lokatorskie prawa do tych lokali. Wysokość ustalonego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego wnoszonego przez członków nie może w takich przypadkach przekraczać 5% aktualnej wartości rynkowej prawa odrębnej własności lokali zajmowanych przez tych członków, a wpłacone przez nich wcześniej kaucje mieszkaniowe podlegają zaliczeniu na poczet wkładu mieszkaniowego. Następny przepis mówi o tym, że dotyczy to również hoteli pracowniczych przeznaczonych na cele mieszkaniowe. Jest to zmiana 6., dotycząca art. 9.</u>
          <u xml:id="u-279.25" who="#StanisławSzwed">W zmianie 3. likwidujemy zapis o trzyletnim okresie obowiązywania ustawy i proponujemy zapis dotyczący tego, na jakich zasadach można przekazywać nieruchomości, jak również wprowadzamy bardziej precyzyjne zapisy dotyczące dokumentowania przekazywania nieruchomości oraz dodatkowy zapis dotyczący przyspieszenia możliwości przekazywania nieruchomości w razie braku dokumentacji. Gminie przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów sporządzenia dokumentacji.</u>
          <u xml:id="u-279.26" who="#StanisławSzwed">To są najważniejsze punkty dotyczące zmian zawartych w tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-279.27" who="#StanisławSzwed">Przypomnę, że ustawa stwarza możliwość przekazywania nieruchomości gminom bądź spółdzielniom mieszkaniowych przez samych lokatorów, osobom prawnym powstałym w wyniku przekształceń w przedsiębiorstwa państwowe, których akcje zostały wniesione do narodowych funduszy inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-279.28" who="#StanisławSzwed">Zostało również zmienione rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia 1999 r. Spółka powstała w wyniku komercjalizacji może sprzedać składniki majątku trwałego bez przeprowadzenia przetargu, w tym lokale mieszkalne, po preferencyjnej cenie, tj. 50% ich wartości rynkowej, na rzecz najemcy. Podobnie jest w wypadku przedsiębiorstw państwowych. Stosowne rozporządzenie Rada Ministrów zmieniła 4 sierpnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-279.29" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa nie rozwiązuje wszystkich problemów dotyczących sprzedaży mieszkań, ale zapobiega dzikiej, niczym nieusprawiedliwionej wyprzedaży mieszkań, stwarza możliwość przekazania takich mieszkań gminom, daje pierwszeństwo wykupu obecnym najemcom. Istnieje potrzeba przeprowadzenia dalszych prac w parlamencie, aby te sprawy uregulować kompleksowo.</u>
          <u xml:id="u-279.30" who="#StanisławSzwed">W trakcie sześciu posiedzeń podkomisji, podczas których mieliśmy okazję zapoznać się z wieloma ekspertyzami, w których uczestniczyli eksperci z Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, z Ministerstwa Skarbu Państwa, z Biura Legislacyjnego, wypracowaliśmy najlepsze w tym momencie rozwiązanie, które zostało przyjęte przez połączone komisje i które przedstawiam Wysokiej Izbie do akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-279.31" who="#StanisławSzwed">Jednocześnie dziękuję wszystkim, którzy uczestniczyli w pracach, szczególnie podkomisji, za pomoc w redagowaniu tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-279.32" who="#StanisławSzwed">W imieniu wszystkich zdesperowanych mieszkańców tych mieszkań proszę o pilne przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-279.33" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu trzech komisji wnoszę o przyjęcie sprawozdania zawartego w druku nr 1663. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Krzysztofa Śmieję o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#KrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność oraz grupy wnioskodawców, która zainicjowała tę nowelizację, pragnę przedstawić stanowisko co do sprawozdania. Sprawozdanie to klub nasz popiera i wyraża wolę szybkiego kontynuowania prac celem przyjęcia ustawy. Ze względów historycznych wspomnę, że projekt ten został przygotowany jesienią ubiegłego roku z udziałem wojewody śląskiego.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#KrzysztofŚmieja">Chciałbym również nadmienić, iż sprawozdanie różni się od wersji pierwotnej projektu, w szczególności ze względu na to, iż w istocie dotyczy ono jednej ustawy - ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych. Myślę, że zaproponowane w sprawozdaniu rozwiązanie konsumuje te wszystkie propozycje z projektu, zwłaszcza propozycję, która została już uwzględniona w ustawie o gospodarce nieruchomościami, a z kolei będącą odpowiedzią na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego związane z realizacją prawa pierwokupu. Jeżeli chodzi o ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, to w istocie ta propozycja w projekcie została rozwiązana poprzez przyjęcie nowelizacji art. 55, poprzez wyłączenie z majątku przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego właśnie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#KrzysztofŚmieja">Przechodząc do szczegółów, które dosyć obszernie i, myślę, wyczerpująco przedstawił poseł sprawozdawca, pragnę tylko podkreślić te elementy z jego wystąpienia, które naszym zdaniem mają szczególnie istotne znaczenie dla tych, których problem ten dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#KrzysztofŚmieja">Po pierwsze, ustawa, czyniąc tę nowelizację stałą, znosi termin do przekazywania zasobów mieszkaniowych na rzecz gminy lub spółdzielni mieszkaniowej. A więc o ile wcześniej do 1997 r. obowiązywał 3-letni termin, to w tej chwili ta ustawa nie jest ograniczona żadnym terminem.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#KrzysztofŚmieja">Po drugie, zasoby mieszkaniowe mogą być przekazywane na rzecz samorządu gminnego oraz spółdzielni mieszkaniowej utworzonej przez najemców zajmujących dotychczasowe mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#KrzysztofŚmieja">Jak powiedziałem wcześniej, kolejna istotna zmiana wiąże się z art. 55 Kodeksu cywilnego, polega na wyłączeniu części zabudowanej budynkami mieszkalnymi z majątku przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#KrzysztofŚmieja">Jeżeli chodzi o pozostałe zmiany, to szczególnie chciałbym zwrócić uwagę na tę, która poprawia dotychczasowy zapis, a mianowicie powoduje wygaśnięcie wierzytelności obciążających daną nieruchomość i wykreślenie hipoteki zabezpieczającej te wierzytelności. Uważam, że to rozwiązanie jest sprawiedliwe, zwłaszcza w sytuacji, kiedy tego rodzaju zobowiązania były wpisywane wiele lat temu, także w stosunku do tych zabudowanych nieruchomości, i w istocie ze względów, myślę, formalnoprawnych nie powinny obciążać nieruchomości zabudowanej budynkami mieszkalnymi.</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#KrzysztofŚmieja">Reasumując, chcę podkreślić, iż ten projekt ustawy jest odpowiedzią na ważne problemy społeczne, aczkolwiek ich do końca nie rozwiązuje, o czym także mówił poseł sprawozdawca. Myślę, że ważnym uzupełnieniem tego problemu mieszkaniowego będzie ustawa o udostępnieniu zasobów mieszkaniowych, która została złożona do laski marszałkowskiej w grudniu minionego roku. Wobec powyższego wnoszę o przekazanie tego projektu do dalszych prac legislacyjnych, w szczególności do komisji, o ile taka potrzeba zaistnieje, a gdyby wnioski lub poprawki nie zostały zgłoszone - o przejście do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Barbarę Blidę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jakoś mam szczęście, panie marszałku, spotykać się z panem nocą w tej sali...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">To jest normalne, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#BarbaraBlida">Każda pora podobno jest dobra.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#BarbaraBlida">Szanowni Państwo! Ustawa o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych została uchwalona w 1994 r. i początkowo obowiązywać miała tylko dwa lata. Idea polegała przede wszystkim na tym, że ustawa zobowiązywała gminy, ażeby w sposób obligatoryjny przejmowały zakładowe budynki, zakładowe mieszkania, o ile przedsiębiorstwo państwowe, dla którego te zasoby zakładowe były - i są w dalszym ciągu - tzw. mieniem niechcianym, obciążającym jego działalność, powodującym obniżenie jego konkurencyjności, wyrażało taką wolę. Oczywiście ta ustawa dawała również możliwość utworzenia spółdzielni mieszkaniowej albo przekazania tych zasobów spółdzielniom mieszkaniowym. Warunek był jeden - ażeby gmina mogła przejąć te zasoby, musiały być uporządkowane sprawy związane z prawem do terenu. Przez pierwsze dwa lata obowiązywania ustawy nie wszystkie przedsiębiorstwa zdołały skorzystać z jej dobrodziejstw, w związku z czym jej działanie zostało przedłużone na rok 1997 - o rok przedłużono działanie tej ustawy. Powstały spółdzielnie mieszkaniowe na bazie tych mieszkań zakładowych, spółdzielnie zakładowe korzystały jeszcze wtedy z dotacji z budżetu państwa na termomodernizację, ale nie wszystkie przedsiębiorstwa zdołały przekazać te mieszkania. Ustawa wygasła w listopadzie 1997 r. i niestety nastąpiły pewne patologiczne właśnie zjawiska polegające na tym, że mieszkania zakładowe były sprzedawane wraz z lokatorami osobom fizycznym i osobom prawnym z naruszeniem nie tylko podstawowego prawa, ale i dobrych obyczajów. Ludzi, którzy w tych mieszkaniach mieszkali, którzy mieli swój udział w ich wybudowaniu, utrzymaniu, remontowaniu, nie zapytano, czy byliby skłonni te mieszkania nabyć na własność. Nie działo się tak wszędzie, były przedsiębiorstwa, które jednak zachowały pewne zasady moralne w stosunku do swoich aktualnych czy byłych pracowników zamieszkujących mieszkania zakładowe. Ale nie działo się tak w odniesieniu do wszystkich, bardzo wiele mieszkań zostało sprzedanych z naruszeniem tych praw.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#BarbaraBlida">Tak się złożyło, że te problemy spiętrzyły się przede wszystkim w dzisiejszym woj. śląskim, poprzednio katowickim - może z tego powodu, że tam wybudowano najwięcej mieszkań zakładowych w pewnych latach, wtedy kiedy na Śląsk przyjeżdżało wiele osób do pracy, chcąc wykorzystać swoją życiową szansę. W trakcie prac komisji nad tym projektem nowelizacji, czyli przywrócenia działania tej ustawy w takim zakresie, w jakim jest to możliwe po dwóch latach, jeden z posłów zapytał nawet w pewnym momencie, dlaczego zajmujemy się czymś takim, kiedy na przykład w jego województwie nie ma tego problemu, ponieważ wszystkie mieszkania zostały przekazane gminom na mocy tej ustawy. Tłumaczyliśmy to tak, że niestety nie wszystkie przedsiębiorstwa w poszczególnych województwach zdołały z tej ustawy skorzystać i dobrze, że dzisiaj przynajmniej w stosunku do tych... Bo rzeczywiście ta ustawa nie rozwiązuje problemu wszystkich zasobów mieszkaniowych, co do których jeszcze nie są uregulowane te sprawy - sprawy lokatorów, rodzin, które dzisiaj zamieszkują w tych mieszkaniach. Nie rozwiązuje również tego najważniejszego problemu, czyli problemu ludzi w tych mieszkaniach, które już zostały sprzedane, ale przynajmniej to wszystko, co się działo wokół sprzedaży tych mieszkań, spowodowało już pewną ostrożność ministra skarbu państwa, ministra gospodarki i podległych im rad nadzorczych, jeżeli chodzi o pozwolenie czy decyzję co do sprzedaży tych mieszkań zakładowych, akceptację tej sprzedaży. Tu więc wykazuje się już pewną ostrożność, natomiast ta ustawa reguluje kwestie tego, co można z tymi mieszkaniami zrobić w przyszłości. Otóż można je przekazać gminie - z rozmów, ze spotkań z komitetami obrony lokatorów wynika, że najbardziej bezpiecznie ludzie czują się jednak wtedy, kiedy mieszkania zakładowe są przekazywane gminom; mają duże zaufanie do gmin. Myślę, że wiele przedsiębiorstw, które dziś jeszcze tym mieniem, nazywanym niechcianym, z musu zarządza, opiekuje się, ponosi koszty utrzymania, z pewnością z tej ustawy skorzysta. Dotyczy to również ludzi, którzy czują się zagrożeni, bo wyrażane jest to w listach, jakie wpływają do biur poselskich od rodzin zamieszkałych jeszcze w zasobach zakładowych. Myślę, że wniesie to trochę spokoju i trochę pewności, że ich byt jest niezagrożony, że będą mogli o ten swój dach nad głową, o przejęcie go na własność wtedy, kiedy stać ich będzie na kupno tego mieszkania, bezpiecznie zabiegać, zabiegać o te swoje prawa, że poza ich plecami nic negatywnego się nie przydarzy.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#BarbaraBlida">Dlatego w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej popieram tę ustawę i klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za tą ustawą, nie wnosząc żadnych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Zawiłę, który wystąpi w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MarcinZawiła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności również widząc palący problem społeczny, który narasta przy okazji przekazywania mieszkań innym podmiotom i sprzedawania ich, poprze projekt ustawy i nie wniesie żadnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MarcinZawiła">Natomiast, jeżeli można, przy okazji kilka pytań, które głośno trzeba wypowiedzieć. Przecież ta prawna możliwość przekazywania mieszkań istniała wcześniej. Tak się złożyło, że jako poseł poprzedniej kadencji miałem przyjemność pracować przy tej ustawie i rzeczywiście powstaje pytanie, dlaczego w zasadzie tam, na Śląsku, ten problem narósł z taką drastycznością. Czy wymóg tego, aby nieruchomości miały uregulowane stany prawne był jedynym powodem, dla którego nie skorzystano z dobrodziejstw ustawy poprzedniej, czy też jest to kwestia niechęci oddawania tych mieszkań, nieudolności menedżerów firm, którzy zawiadywali tymi mieszkaniami, trudno mi odpowiedzieć. Na pewno nie jest to miejsce do rozstrzygania tego problemu. Jakoś tak się złożyło, że znam wiele miejscowości, które miały rzeczywiście wiele mieszkań zakładowych i uporały się z tym.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#MarcinZawiła">Za rozwiązanie istotnie ważne uważam rozwiązanie przyjęte, mianowicie problem przekazania nieruchomości bez dokumentacji, możliwość wykonania dokumentacji przez gminę i możliwość zwrotu nakładów poniesionych na dokumentację, co może jakoś przyspieszy proces przekazywania, i załatwienie kwestii tych sprywatyzowanych czy przeniesionych do narodowych funduszy inwestycyjnych zakładów, czyli możliwość powrotu do stanu poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#MarcinZawiła">Jest jeszcze jeden element, co do którego musimy mieć pełną świadomość, chodzi o wprowadzenie tej ustawy ponownie, w momencie kiedy już ta pierwsza ustawa była. Były tutaj uwagi, że jest to jednak kolejne zadanie przekazywane gminom. Jest ogólna zasada, która mówi o tym, że nowe zadania przekazywane gminie muszą być związane z ekwiwalencją finansową w ich realizowaniu. Ale rozumiem, że skoro mamy do czynienia z problemem geograficznie skoncentrowanym na Śląsku i pełną wolą rozwiązania tego problemu, w związku z tym te pytania ze strony samorządów nie padną i roszczenia nie zostaną podniesione. Natomiast będzie to realizowane z pożytkiem przede wszystkim dla lokatorów i w celu uspokojenia trochę napiętej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#MarcinZawiła">Tak więc Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za przyjęciem tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Chmielewski chce zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Prezes! Problem mieszkań zakładowych jest bardzo ważny. Wybrałem tylko dwa pytania w tej sprawie, najczęściej kierowane do mego biura poselskiego, prosząc o uzupełnienie, ewentualnie o ustosunkowanie się.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#JanChmielewski">Pierwsze pytanie dotyczy tego, jak wygląda od strony prawnej sprzedaż mieszkań zakładowych.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#JanChmielewski">Drugie, które bardzo często jest do nas kierowane, dotyczy tego, jak ma postąpić małżeństwo emerytów o niskich przeważnie emeryturach w przypadku zagrożenia polegającego na sprzedaży domu, w którym mieszka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy zapytał pan o jedno małżeństwo emerytów, czy o wszystkie małżeństwa?</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Chmielewski: Ja mówię generalnie. Często się pojawiają takie sprawy.)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Bo to jest różnica. Jeżeli o jedno, to musiałby pan podać nazwisko.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o odpowiedź panią wiceprezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast Ewę Bończak-Kucharczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#EwaBończakKucharczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć krótko na zadane pytania, aczkolwiek nie wiem, czy będzie to możliwe, ponieważ pytanie, jak wygląda od strony prawnej sprzedaż mieszkań zakładowych, trzeba poprzedzić wyjaśnieniem, że bardzo różnie, bo bardzo wiele ustaw reguluje problematykę tej sprzedaży. Ponieważ nie ma w ogóle w tej chwili w prawie polskim terminu „mieszkanie zakładowe”, choć taki termin utrzymuje się np. w statystyce GUS-u, to należy przyjąć, że jeżeli założymy, że określenie: zakład pracy rozumieć będziemy jako odnoszące się do każdego pracodawcy, to mamy ogromną rozmaitość pracodawców, bo może nim być osoba fizyczna, może być przedsiębiorstwo państwowe, może być osoba prawna zarówno publiczna, jak i prywatna, jak i spółka publiczno-prywatna itd. W związku z tym nie ma jednolitych regulacji co do sprzedaży mieszkań nazywanych zakładowymi, czyli mieszkań wynajmowanych przez pracodawców pracownikom. Natomiast głównym problemem, który nas nurtuje, to jest ta część mienia, która podlega przepisom ustawy o przedsiębiorstwach państwowych i ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych, tam bowiem problem rozwiązany jest prawnie najmniej korzystnie dla najemców. W tej chwili przepisy tam obowiązujące powodują, że można sprzedać mieszkanie osobie trzeciej - nie najemcy - i właściwie nawet niekoniecznie trzeba by tego najemcę o tym fakcie powiadamiać. Jedynie można, wcale nie trzeba, ale można sprzedać te mieszkania w trybie bezprzetargowym na rzecz najemcy i zastosować wtedy zniżkę w cenie w wysokości do 50% wyszacowanej przez biegłego wartości tego mieszkania. A więc w tych zasobach z punktu widzenia najemcy sytuacja przedstawia się najmniej korzystnie i dlatego głównie te zasoby stały się przyczyną protestów i konfliktów, jakie obserwujemy na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#EwaBończakKucharczyk">Jeśli natomiast chodzi o emerytów, trzeba powiedzieć, że jeżeli mieszkanie było do tej pory objęte czynszem regulowanym, to sam fakt sprzedaży mieszkania osobie trzeciej nie powoduje zmiany warunków umowy, to znaczy że nabywca wchodzi w prawa strony umowy na miejsce poprzedniego właściciela i w związku z tym on powinien dochowywać warunków tej umowy w takiej formie, w jakiej była ona zawarta. Może on te warunki zmieniać, ale jedynie zgodnie z przepisami ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, co oznacza tyle, że musi stosować tam dalej czynsz dzisiaj regulowany, aż do czasu, kiedy taki czynsz w zasobach prywatnych, jeżeli to jest nabywca prywatny, będzie stosowany, i musi zmieniać inne warunki umowy jedynie zgodnie z obowiązującymi przepisami, z zachowaniem odpowiednich okresów wypowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#EwaBończakKucharczyk">Pragnę też zauważyć, że rozwiązanie umowy jest bardzo ograniczone. Możliwości rozwiązania umowy są ściśle zdefiniowane w ustawie o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Jest tam wymieniony katalog możliwości powodów, dla których można umowę najmu rozwiązać. Jest też powiedziane, że z innych ważnych przyczyn można wytoczyć powództwo sądowe o rozwiązanie umowy najmu. W związku z tym tego rodzaju przepisy właściwie w pewien sposób chronią najemców na wypadek, gdyby dane mieszkanie miało zmienić właściciela. Sytuacja przedstawia się natomiast inaczej, jeżeli mieszkanie nie jest objęte czynszem regulowanym, tylko czynszem wolnym. Wówczas nowy nabywca może, oczywiście z zachowaniem odpowiednich okresów wypowiedzenia, wymówić czynsz wolny i zaproponować czynsz wyższy, bo takie rzeczy przepisy przewidują. Jednak w typowych mieszkaniach zakładowych, czyli mieszkaniach przedsiębiorstw państwowych, państwowych osób prawnych, spółek skarbu państwa, obowiązuje czynsz regulowany. W związku z tym jeżeli sprzeda się takie zasoby, to czynsz regulowany dalej tam będzie obowiązywał.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#EwaBończakKucharczyk">Chciałabym przy okazji powiedzieć na koniec, że ten projekt ustawy, jeśli chodzi o część pierwszą, czyli propozycję zmiany ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, był co do intencji od początku pozytywnie oceniany przez rząd. Rząd wyraża poparcie również dla treści sprawozdania przedłożonego przez trzy połączone komisje i będzie popierał uchwalenie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy rano.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Chciałem ogłosić pewną rewelację: na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W tym miejscu chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nikt? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę oświadczających się.</u>
          <u xml:id="u-292.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią posłankę Zofię Wilczyńską o zabranie głosu w celu wygłoszenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#ZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dnia 7 stycznia tego roku wygłosiłam oświadczenie w sprawie zalegania z zapłatą za zorganizowanie akcji Lato '99 dla dzieci z okręgu IV Czarnobyla, mówiąc krótko, dla dzieci z terenów Ukrainy i Białorusi. Organizacji pobytu dzieci podjęła się Sekcja Turystyki Integracyjnej przy Polskim Towarzystwie Pedagogiki Specjalnej, ul. Szczęśliwicka w Warszawie. Naboru dzieci z Ukrainy i Białorusi dokonali ojcowie dominikanie z parafii św. Chrystusa oraz siostra Swatowska z tych terenów. Rozmowy przedstawicieli sekcji odbywały się we Wspólnocie Polskiej. Program został złożony, budżet finansowy jako taki też, w pierwszych dniach maja we Wspólnocie u pani Nowińskiej. Wyrażono zgodę. Akcja Lato '99 odbyła się w Jarosławiu i Koźlu nad Pisą.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#ZofiaWilczyńska">Dramat rozpoczął się w innym momencie, a mianowicie wtedy, kiedy trzeba było zapłacić za akcję. Okazało się, że Wspólnota nie zapłaci, a kwoty są naprawdę niemałe: w Jarosławiu 42 tys. zł, a w Koźlu 98 tys. 500 zł. Dwie panie emerytki z Sekcji Turystyki odwoływały się wszędzie, gdzie tylko mogły. Odwoływały się również do parafii Wozdwiżenia światowo Chresta w rzymskokatolickiej cerkwi, skąd proboszcz tej parafii nadesłał list od pana prof. Andrzeja Stelmachowskiego. Te panie, tak jak mi dzisiaj powiedziały, każdego wieczora dosłownie modlą się, bo przecież rano może zapukać komornik i, jak to się mówi, „zachapie wszystko, co mają”, a mają naprawdę niewiele.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#ZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie, Panowie! Może dzisiaj nie wracałabym do tego posępnego wydarzenia i może po raz drugi nie mówiłabym o tym samym, gdybym w grudniu ubiegłego roku nie wysłała kilku próśb lub, powiedzmy sobie, interwencji. I tak od ministra spraw zagranicznych otrzymałam odpowiedź, że nie może zająć się tą sprawą, ponieważ nie ma takich uprawnień. I rzeczywiście, można by powiedzieć, że nie leży to w jego jurysdykcji. Odpowiedź jednak była. Wspólnota Polska odpowiedziała po bardzo długim czasie, iż funduszy na tę działalność nie miała już w czerwcu. Myślałam, że zemdleję na taką odpowiedź. Ale co było robić dalej? No to ja pytam: to po co pozwoliła na organizację tejże akcji Lato '99? Czemu nie wstrzymała starań sekcji i działających w jej imieniu pań?</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#ZofiaWilczyńska">Zwróciłam się również do pana premiera Buzka z prośbą o interwencję. Po bardzo, ale to bardzo długim czasie otrzymałam informację, iż pan Krzysztof Gołaszewski, wicedyrektor sekretariatu pana premiera, skierował sprawę do pani Agnieszki Boguckiej, doradcy pana premiera, z prośbą o wyjaśnienie tego problemu. No i wszelkie wyjaśnienia tej sprawy się zakończyły. Dobrych doradców ma pan premier. I nie wiem, czy się cieszyć czy też płakać. Ale dlaczego ja bym miała płakać? W każdym razie takich pracowników nie gratuluję, gratulacji nie składam.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#ZofiaWilczyńska">Proszę państwa, zawsze wierzyłam w słuszność pewnej sprawy. Zawsze wierzyłam w to, że dzieci z Ukrainy, Białorusi, Kazachstanu mają prawo być w swojej ojczyźnie, mają prawo poznawać jej tradycje, mają poznawać to, co jest u nas piękne. O tym mówiłam w dniu 7 stycznia i nie chciałabym do tego wracać. Ale dzieci wyjechały. Parafie z Białorusi i Ukrainy przysłały bardzo piękne podziękowania. Mam je przed sobą. Z kłopotem zostały dwie starsze panie emerytki. A wspólnota? A wspólnota nic do tej chwili nie zrobiła. I chciałoby się powiedzieć, gdy ma się okazję zwrócić się do pana profesora Stelmachowskiego, prezesa wspólnoty, że otaczająca go kamaryla po prostu go okłamuje. Okłamuje pana profesora. Tym razem oczekuję, iż mój głos zostanie wysłuchany i że zadłużenia zostaną uregulowane zgodnie z umową. Plik dokumentów otrzymanych z sekcji integracyjnej został przesłany do odpowiednich instytucji. I wiem, że była taka tradycja, bo doświadczyłam tego, iż na oświadczenia, przynajmniej niektóre, odpowiedź posłowie otrzymywali. Żywię nadzieję, panie marszałku, iż z dniem dzisiejszym zostaną podjęte pewne działania celem uregulowania tej brzydkiej, posępnej i niezwykle ważnej dla tych pań sprawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu w celu wygłoszenia oświadczenia pana posła Stanisława Iwanickiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#StanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnim okresie wielokrotnie publicznie podnoszono zarzuty o niewłaściwym funkcjonowaniu kierownictwa PZU i PZU „Życie”, zwłaszcza w kontekście zasadności zawierania umów z kontrahentami zagranicznymi oraz rozporządzania majątkiem skarbu państwa. Komentarze te miały różnorodny charakter i bardzo często bezpośrednio związane były z proweniencją polityczną ich autorów. Kilka godzin temu odpowiedzialny urzędnik udostępnił mi kserokopię umowy zawartej między PZU i PZU „Życie” z jednej strony, podpisanej przez prezesów Władysława Jamrożego i Grzegorza Wieczerzaka, a Citybankiem z drugiej strony o sprzedaży akcji Banku Handlowego i kwitów depozytowych będących w dyspozycji PZU i PZU „Życie” z prośbą o zainspirowanie kompetentnych organów kontroli i nadzoru do podjęcia stosownych działań i wyjaśnienia wszystkich aspektów tej umowy. Nie posiadam dostatecznej wiedzy o faktach oraz o całokształcie okoliczności towarzyszących uzgadnianiu treści tej umowy, aby osobiście przeprowadzić wstępną obiektywną analizę przedmiotowej umowy. Dlatego też, kierując się bezprecedensowym charakterem tej sprawy, zdecydowałem się dzisiaj zabrać głos na forum Wysokiej Izby. Z ostatnich wypowiedzi w mediach prezesów PZU i PZU „Życie” wynika, iż z uwagi na trudną sytuację tych firm minister skarbu dokapitalizował je w ubiegłym roku obligacjami zamiennymi Banku Handlowego. Rozumiem, że operacja ta miała w konsekwencji zmierzać do poprawy bezpieczeństwa klientów PZU, a nie do spekulacji majątkiem państwowym, zważywszy iż, jak szacuje się, w ubiegłym roku PZU straciło sporą liczbę klientów. Tymczasem w wyniku przekazania tych obligacji PZU i PZU „Życie” stają się instrumentem wykorzystywanym w procesach prywatyzacji instytucji finansowych. I tak minister skarbu, sprzeciwiając się fuzji Banku Handlowego i Banku Rozwoju Eksportu, argumentował, że skarb państwa osiągnie zbyt małe korzyści, m.in. nie otrzyma z tego tytułu dodatkowej premii, przewidzianej przy sprzedaży i przejęciu kontroli nad bankiem. W dniu 26 stycznia br. kierownictwo PZU i PZU „Życie” podpisało z Citybankiem umowę dotyczącą sprzedaży akcji i obligacji zamiennych Banku Handlowego, będących w dyspozycji PZU, także tych, które kilka miesięcy wcześniej przekazał mu minister skarbu. Z tej umowy wynika, że oba zakłady PZU i zależne od nich podmioty gospodarcze są właścicielami akcji Banku Handlowego, stanowiących około 16,5% całego kapitału banku. Ceny akcji ustalono na poziomie 70 zł za akcję i 65 zł za obligację zamienną. Ponadto uzgodniono, że umowa o sprzedaży wyżej wymienionych akcji wejdzie w życie w lutym br., a terminy i warunki obwarowano karami, chodzi o wielomilionowe kwoty w dolarach. Zawarcie takiej umowy oznacza expressis verbis, że w trybie bezprzetargowym zostały zbyte akcje skarbu państwa, i to akcje banku, który jest przecież jednym z najbardziej znanych i renomowanych na polskim rynku. Ta operacja jest o tyle zastanawiająca, że inni potencjalni oferenci proponowali wyższe ceny niż 70 zł. Oczywiście nie posiada to praktycznie żadnego znaczenia, jeżeli zastosowane procedury nie mają charakteru przetargu. Dlatego też, z oczywistych względów, nasuwają się pytania o podstawowym znaczeniu: Kto i dlaczego zadecydował o takiej sprzedaży akcji Banku Handlowego przez PZU i PZU „Życie”? Jak ta transakcja wpłynie na proces prywatyzacji PZU? Czy w ogóle zachodziła konieczność sprzedaży tych akcji? Czy PZU rozporządzało korzystnie majątkiem skarbu państwa? Jaki był udział w tych wszystkich operacjach ministra skarbu? Czy godził się, a jeśli tak, to dlaczego, na system bezprzetargowy? Czy Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń zajął stanowisko w tej sprawie, czy poinformowano go o tej umowie? Czy wystąpił do ministra finansów o przeprowadzenie kontroli dotyczącej ewentualnego działania kierownictwa PZU na szkodę ubezpieczonych?</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#StanisławIwanicki">Chciałbym podkreślić, iż umowa została zawarta w języku angielskim, a jeden z jej zapisów nakłada na strony obowiązek dołożenia starań o przetłumaczenie jej na język polski. Moim zdaniem to też swego rodzaju ewenement. Oczywiście pytania moje pozostają tu i teraz bez odpowiedzi, ale wyrażam głębokie przekonanie, że Wysokiej Izbie i opinii publicznej zostanie przedstawiona pełna i rzetelna informacja. Nie może być tak, że nasi wyborcy dowiadują się o coraz liczniejszych zdarzeniach tego typu, jeży im się włos na głowie i nie mają żadnej wiedzy o jakiejkolwiek reakcji organów państwa. To rodzi poczucie bezradności, frustrację, polityczną pasywność i w efekcie głęboko szkodzi rodzącej się w Polsce demokracji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Bronisławę Kowalską z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#BronisławaKowalska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niemal codziennie słyszymy w radiu, oglądamy w telewizji, czytamy w prasie o kolejnym porzuconym, zabitym lub skatowanym dziecku. Ostatnie miesiące porażają mnogością takich doniesień. Niedawno dowiedzieliśmy się, że w jednym z miast policja wkroczyła do prywatnego gabinetu lekarskiego w momencie, gdy dwaj lekarze przeprowadzali, nielegalny z punktu widzenia obowiązującego prawa, zabieg aborcji. Lekarze, przyłapani na gorącym uczynku, mają mieć sprawę sądową - w intencji władzy państwowej - spektakularną. Rząd udaje, iż nie dostrzega tysięcy innych zabiegów przerywania ciąży, ale w tym jednym przypadku chce koniecznie zademonstrować swoją troskę o dopilnowanie obowiązującego prawa. Równocześnie słyszymy o likwidacji jednego z warszawskich szpitali specjalistycznych, zajmujących się wysoko kwalifikowanym leczeniem ciężko chorych dzieci. To już prawie codzienność. W całym kraju specjalistyczne szpitale dziecięce, rozmaite domy opieki dla samotnych matek, sierocińce i pogotowia opiekuńcze stale zagrożone są likwidacją albo muszą bardzo poważnie ograniczać zakres swojej opieki. Alarmy o natychmiastową pomoc znajdują zrozumienie u prywatnych osób i firm, które sponsorują ogromną liczbę szkół, często jednak jedynie śniadanie uczniowskie. Ale przecież na tego rodzaju prywatnej, przypadkowej filantropii nie wolno budować prawdziwego systemu opieki społecznej nad matką i dzieckiem. Rząd Jerzego Buzka jak może tak redukuje swój udział we wszelkiego rodzaju opiece. Z jednej strony zwalcza aborcję, nakazuje kobietom rodzić dzieci, których one z wielu osobistych przyczyn rodzić nie chcą. Prawnie zakazuje się aborcji, urządza spektakle policyjno-prawnicze przeciw lekarzom, którzy działają zgodnie ze społecznym interesem i zgodnie z wolą kobiety. Z drugiej strony odmawia się państwowej opieki nad dziećmi chorymi, nad samotnymi matkami, nad dziećmi z najbiedniejszych rodzin. Jeżeli państwo nie chce świadczyć opieki społecznej, materialnej, szkolnej i szpitalnej dzieciom i matkom - w tej chwili 30% naszego społeczeństwa żyje na granicy nędzy - to nie wolno zabraniać kobietom przeprowadzenia aborcji. Na razie żyjemy w państwie obłudy, a jej skutki widzimy coraz częściej: martwe noworodki znajdowane w śmietnikach, dzieci wypędzone z domu, niechciane i bite przez swych rodziców. Państwo najrzetelniej troszczy się o dziecko poczęte, które potem, za kilkanaście tygodni, może stać się problemem finansowym dla domu opieki, który nie dostanie na nie pieniędzy. Najważniejsze, że rząd zaskarbi sobie uznanie kleru.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#BronisławaKowalska">Na ulicach naszych miast pojawiły się billboardy, sugerujące, że prezerwatywa w pewnym stopniu oddala niebezpieczeństwo zakażenia AIDS. To one oburzyły arcybiskupa Życińskiego. Tak naprawdę nie o AIDS arcybiskupowi chodzi, ale o to, że kościół uznaje wyłącznie jedną metodę antykoncepcyjną - kalendarzyk małżeński, prezerwatywa natomiast zasługuje na potępienie. Arcybiskup stwierdził, że wyrazem arogancji jest umieszczanie billboardów w pobliżu kościołów. A gdzie je umieszczać? W Polsce mamy tyle kościołów, że znalezienie miejsca bez nich graniczyłoby z cudem. Tego nie było nawet w II Rzeczypospolitej. Posiadanie potomstwa winno być tylko i wyłącznie sprawą najbardziej osobistej decyzji kobiety i mężczyzny. W żadnym przypadku decyzja o urodzeniu dziecka nie powinna być prawnie regulowana. To, czego w tej chwili jesteśmy świadkami: policja wkraczająca do gabinetu lekarza przeprowadzającego zabieg usunięcia ciąży oraz brak pieniędzy na dziecięce szpitale i zakłady opieki nad matką i dzieckiem, jest czymś głęboko wstrząsającym.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#BronisławaKowalska">8 lutego Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożył wniosek do marszałka o rozszerzenie trwającego właśnie posiedzenia Sejmu o punkty dotyczące rządowego dokumentu „Polityka prorodzinna państwa” oraz sprawozdania rządu z realizacji tzw. ustawy antyaborcyjnej. Jak sami widzimy, wniosek ten nie został uwzględniony. Trudno mi to zrozumieć. Obecna koalicja AWS-Unia Wolności głosi hasła o swojej polityce prorodzinnej, kiedy jednak ma dojść do poważnej debaty sejmowej na ten temat - milczy. Milczy, bo taka debata nie jest czczą dyskusją, bo może trzeba będzie wyciągnąć z niej wnioski i uznać, że dotychczasowy model polityki na rzecz rodziny niezupełnie przystaje do rzeczywistości. A może milczy, bo nie chce się przyznać, że to tylko hasła i frazesy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mogę się nie odnieść do tego, że wiedza pani poseł o naturalnych metodach regulacji poczęć jest bardzo skromna, a faktem jest, że polityka prorodzinna zgodnie z planem była omawiana na posiedzeniu komisji. Jest już druk i w niedługim czasie na pewno będzie to przedłożeniem, odbędzie się dyskusja w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważną gałęzią wiedzy, szczególnie współcześnie, jest ekologia. Ekologia ma wymiar lokalny, krajowy, może dotyczyć obszaru wielu państw. Ostatnio dowiedzieliśmy się, iż Światowy Fundusz Ochrony Przyrody wydał opinię, w której stwierdza, że w Europie Środkowej Polska, obok Słowacji, najlepiej zarządza lasami. Najwyższą notę w Europie uzyskała Szwajcaria, która ma 62 ha lasów na 100 ha ziemi. Z wynikiem 53 ha na 100 ha wyprzedziliśmy m.in. Niemcy. Bardzo słabo wypadły Czechy - ponad 70% chorych drzew, w tym prawie 75% iglastych. Eksperci, oceniając Polskę i inne kraje, brali pod uwagę jakość produkcji leśnej, dbałość o środowisko leśne, o jego funkcje społeczno-kulturalne oraz odsetek lasów chronionych, a także poziom skażenia powietrza, który ma istotny wpływ na zdrowie drzew.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JanChmielewski">Odnośnie do zarządzania szeroko rozumianą produkcją leśną oraz jeśli chodzi o zapewnienie długofalowych perspektyw gospodarce leśnej, Polska wypadła najlepiej w Europie. Wysoko oceniono kwalifikacje polskich leśników, w tym osób zarządzających lasami, oraz rządowe ambitne plany zwiększenia powierzchni lasów do prawie 30% w perspektywie roku 2020. W najbliższych 20 latach Polskie Lasy Państwowe planują zalesienie blisko 750 tys. ha gruntów. Według planów w 2050 r. lesistość naszego kraju ma wzrosnąć do 33%.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#JanChmielewski">Światowy Fundusz Ochrony Przyrody poprzez swoich ekspertów ostrzegł kraje Europy przed zagrożeniami, przed prywatyzacją bądź szkodliwą dla przyrody reprywatyzacją lasów. Według ekspertów w ślad za zmianą właścicieli, własności idzie utrata nadzoru nad gospodarką leśną, która obecnie realizowana jest przez fachowców leśników zatrudnionych przez państwo. Szef Wydziału Lasów Europejskich Światowego Funduszu Ochrony Przyrody stwierdził wprost, że nowy właściciel jest zbyt często zainteresowany doraźnymi korzyściami wynikającymi z produkcji masy drzewnej, nie ma też kwalifikacji wymaganych w zarządzaniu leśnym majątkiem, nie mówiąc już o ograniczeniu swobodnego wejścia do lasu.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#JanChmielewski">Choć lasy pokrywają 26,6% powierzchni lądów, to według obliczeń istnieje jeszcze ponad 340 mln ha powierzchni do zalesienia. Można by wówczas wchłonąć przeszło 3 mld ton dwutlenku węgla, co byłoby znacznym odciążeniem dla atmosfery. Fakt, że liczba ludności rośnie szybciej niż zasoby drzewne każe nam z wielką troską podchodzić do problemów ekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanując przyrodę, szczególnie nasze polskie lasy, wpływamy korzystnie na nasze zdrowie, zdrowie naszych bliskich dzisiaj i w przyszłości. Realizując, konsekwentnie, od wielu lat i z sukcesem, planową politykę zalesiania i ochrony polskich lasów państwowych trzeba zapewnić wszystkim pokrzywdzonym możliwą do udźwignięcia przez budżet rekompensatę. Zasoby leśne powinny jednak pozostać w rękach państwa, dla dobra nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9 rano 17 lutego 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję paniom posłankom i panom posłom za obecność do tej chwili na sali.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Z szacunkiem zwracam się do wszystkich obecnych na stanowiskach pracy poza Wysoką Izbą. Doceniamy wasz wysiłek i dziękujemy za waszą pracowitą obecność.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">A na marginesie powiem, że o tej porze jeszcze tyle kobiet na sali nie widziałem.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 29)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>