text_structure.xml 63.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselTomaszWojcik">Witam wszystkich. Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o reprywatyzacji nieruchomości i niektórych ruchomości osób fizycznych przejętych przez Państwo lub gminę miasta stołecznego Warszawy oraz rekompensatach. Dzisiejszy porządek dzienny przewiduje rozpatrzenie uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o stanowisku w sprawie ustawy o reprywatyzacji. Czy ktoś z państwa ma jakieś sugestie co do porządku obrad? Nie słyszę. Porządek obrad uznaję za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselTomaszWojcik">Wszyscy otrzymali tekst uchwały Senatu zawierającej 44 poprawki do ustawy. Proszę pana senatora Piotra Andrzejewskiego o zaprezentowanie uchwały Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Senat w swojej uchwale z dnia 26.01.2001 dokonał kilku poprawek do ustawy o reprywatyzacji z dnia 11.01.2001 r. Największe znaczenie ma poprawka 9 dotycząca zmiany treści ust. 3 art. 3. Problem przywrócenia brzmienia tego ustępu z przedłożenia rządowego, z uzupełnieniem w zakresie tego, kto i na jakich zasadach dziedziczy, że są to wyłącznie spadkobiercy testamentowi odpowiada założeniom polskiego systemu prawnego. Senat rozumie i podziela stanowisko Sejmu, jednak zasada prymatu prawa międzynarodowego oraz zakres konstytucyjny ochrony prawa własności i prawa do dziedziczenia, jako prawa powszechnego związanego z gwarancjami przedmiotowymi, tzn. z samą własnością jest niezależna od zakresu podmiotowego. Poza tym ustawa jest sprzeczna z zasadą zachowania praw słusznie nabytych i przywrócenia praw niesłusznie odebranych. Przecież wiele osób zachowuje swoje uprawnienia nie tylko jako uprawnienia wynikające z prawa rzeczowego dotyczącego własności, ale także jako podstawowe prawo człowieka. Oczywiście życie i godność jest przed prawem własności, ale Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 roku zalicza je do katalogu praw człowieka, a nie tylko do praw przedmiotowych. Na podstawie tej deklaracji wydano zarówno standardy europejskie z 1950 roku jak i ONZ z lat 60. Rozumiemy stanowisko Sejmu, ale nie możemy wydać ustawy niezgodnej z powszechnymi standardami prawa międzynarodowego, które mają priorytet zgodnie z art. 9 konstytucji. Wszystkie konwencje i zasady prawa międzynarodowego wchodzą do prawa krajowego z mocy konstytucji. Zarzut niezgodności z prawem międzynarodowym byłby zarzutem mogącym zagrażać tej ustawie nie tylko w zakresie proponowanego przez Sejm rozwiązania, ale i poprawnemu funkcjonowaniu całej ustawy. Inaczej wygląda ograniczenie zakresu spadkobrania. Oczywiście należy stosować tu prawo polskie, ograniczone czy nie. Senat uznał, że powinno ono być stosowane powszechnie, jednak prawo restytucyjne, jest prawem personalnym czyli prawem człowieka. Nie może być przedmiotem obrotu majątkowego. To tak, jakby dzisiaj roszczenia ofiar pracy przymusowej były przedmiotem obrotu międzynarodowego, jakby mogłyby być sprzedawane lub zmieniane na prawa merkantylne prawa rynkowe. Wyszliśmy z założenia, że prawa restytucyjne to przywrócenie podstawowych praw człowieka w myśl zasady przywrócenia praw niesłusznie odebranych przy diachronicznej i synchronicznej interpretacji przepisów o ochronie prawa własności zawartych w Konstytucji. Tzn., że respektując prawo własności w stosunku do osób, którym niesłusznie odebrano mienie musimy też chronić obecnych właścicieli reprywatyzowanych dóbr.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Ustawa porusza dwa problemy: aspekt rynkowo-rzeczowy i kwestię zadośćuczynienia za niesłusznie odebrany majątek. Reprywatyzacja powinna pokryć straty materialne i moralne. W przypadku tych pierwszych możliwości ustawy są ograniczone przez konstytucyjne przepisy o ochronie prawa własności, dotyczące również obecnych właścicieli reprywatyzowanych dóbr. Dlatego ustawa powinna się skupić raczej na pokryciu strat moralnych. W takim stanie rzeczy uprawniony do reprywatyzacji byłby tylko taki spadkobierca, który wchodzi w prawa swoich poprzedników prawnych z racji więzów krwi spadkobrania ustawowego. Rozwiązanie to, choć dyskusyjne, prezentuje art. 3. Ma on zasadnicze znaczenie dla ustawy i jest głównym powodem różnic między stanowiskiem Sejmu i Senatu. Senat nie skupił się na aspekcie populistycznym, ale na kwestiach systemowych, prawnych i dostosowaniu prawa do przesłanek, które kierowały Senatem podczas formułowania poprawek.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Inną sprawą, na temat której Sejm i Senat mają różne zdania jest data powrotu do Polski ludzi ze wschodu, w przypadku roszczeń zabużańskich. Senat uznał, że data ta jest nieuzasadniona i naruszałaby zasadę równości wobec prawa. Po długiej dyskusji prowadzonej zarówno wśród senatorów, jak i ludzi odpowiedzialnych za spójność przepisów, Senat przyjął poprawkę pozbawiającą prawa do dochodzenia prawa własności osoby, które nabyły te prawa od osób potencjalnie uprawnionych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Celem tej poprawki jest również wyeliminowanie możliwości obrotu tymi prawami w celach spekulacyjnych, wyłącznie jako prawami majątkowymi. Ustawa ma przecież za zdaniem zrealizowanie roszczeń z tytułu przywrócenia praw niesłusznie odebranych jako praw człowieka, a nie tylko jako praw majątkowych. Senat otrzymał wiadomości o osobach i firmach, które w kraju i za granicą skupują ewentualne roszczenia, czyli handlują czymś, czego nie ma, bo przedtem nie było możliwości składania takich roszczeń. Jest to forma łacińskiego "emptio spei", czyli kupna nadziei. Prawo do roszczeń reprywatyzacyjnych nie obowiązuje ludzi, którzy nabyli je przez odkupienie, ponieważ są one bezpośrednio związane z konkretną osobą, z człowiekiem pokrzywdzonym lub z jego krewnymi spadkobiercami i to nie testamentowymi, bo to wykluczyliśmy, ale ludzi związanych z nim więzami rodzinnymi. Handel prawami roszczeniowymi jest obrotem czymś, co nie może być jeszcze przedmiotem obrotu. Sama taka transakcja jest wątpliwa. Wyjątek stanowią grunty warszawskie, jednak Senat nie stwierdził, że można dla budynków na gruntach warszawskich zrobić wyjątek. Roszczenia trzeba rozstrzygnąć, tak jak inne. Wprowadzenie poprawki nie oznacza, że tam gdzie taki handel był dopuszczalny, czyli w przypadku gruntów warszawskich, te umowy są nieważne. Umowy te nie mają po prostu skutków rzeczowych tzn., że nabywca nie może wejść od razu w miejsce uprawnionego według ustawy reprywatyzacyjnej. W takim wypadku osoba uprawniona może wystąpić o reprywatyzację i zgodnie z umową zobowiązaniową rozliczyć się później z osobą, z którą zawarł umowę zobowiązaniową. Prawnicy wiedzą, że ta umowa nie rodzi skutków rzeczowych tylko zobowiązaniowe między osobami zawierającymi umowę. Ten, z którym taka umowa została zawarta, nie może być traktowany jako podmiot uprawniony, czyli nie może złożyć wniosku reprywatyzacyjnego w trybie tej ustawy. Może to zrobić tylko ten, który nabywa roszczenie zgodnie z kryteriami ustawy jako niesłusznie pozbawiony mienia albo jego spadkobierca ustawowy lub testamentowy wyłoniony ze spadkobierców ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Ustawa dotyczy Kaszubów, Łemków, niewielkich posiadaczy ziemskich oraz wszystkich tych, którzy przez określony system prawny i jego działanie zostali wyzuci ze swojej własności. Ustawa chce wynagrodzić straty tym, którym zabrano mienie, zarówno jeśli odbyło się to wbrew ówczesnemu prawu, jak i wtedy gdy działano zgodnie z nim. Zawsze było to naruszeniem podstawowych praw człowieka zawartych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i międzynarodowych standardach prawnych, które zostały inkorporowane do polskiego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Osobny problem to interpretacja prawa własności zawartego w konstytucji. Czy chroni ona tylko tych, którzy byli właścicielami przeznaczonych do reprywatyzacji dóbr w chwili wejścia w życie konstytucji, czy też zgodnie z prawem międzynarodowym chroni również wstecz, na zasadzie roszczeń o przywrócenie praw niesłusznie odebranych? Senat uznał, że prawo własności zawarte w konstytucji powinno w równym stopniu chronić obecnych właścicieli, jak i poprzednich, którym niesłusznie odebrano mienie. Powyższe powody kierowały Senatem przy ustalaniu poprawek.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">W trakcie posiedzenia będę na bieżąco ustosunkowywał się do kolejnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Poprawka nr 1 pozbawia prawa do roszczeń reprywatyzacyjnych tego, kto uzyskał już rekompensatę w innej postaci niż przewiduje to ustawa. W takiej sytuacji jest wiele osób, które składały roszczenia do Komisji sejmowych i senackich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselTomaszWojcik">Ponieważ w uchwale Senatu są już konkretne poprawki do poszczególnych artykułów, to zwyczajem Komisji wnioskodawca, w tym wypadku Senat, przedstawi swoje ogólne stanowisko dotyczące konkretnych poprawek. Jeśli posłowie będą mieli jeszcze jakieś wątpliwości, to skierują powstałe pytania do senatora sprawozdawcy. Zgodnie z instrukcją Biura Legislacyjnego KS poprawki nr 3, 9, 10, 13, 29, 31 powinno się rozpatrywać łącznie, tak samo poprawki nr 23, 25, 26. Sugeruję, by poprawki nr 41, 42, 43 rozpatrywać łącznie z poprawkami nr 23, 25, 26. Proszę o stanowisko rządu w tej sprawie. Jeśli nikt nie zgłosi uwag będziemy rozpatrywać poprawki w takim porządku.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselTomaszWojcik">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: Poprawkę nr 3 należałoby rozpatrywać łącznie z poprawką nr 4. Przesądzenie poprawki nr 3 będzie równoznaczne z przesądzeniem poprawki nr 4, która wydaje mi się ważniejsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Biuro Legislacyjne KS zasugerowało głosowania łączne ze względów legislacyjnych. Merytorycznie rzeczywiście właściwe byłoby dołączenie poprawki nr 4 do poprawek nr 3, 9, 10, 13, 29, 31, jednak gdyby poprawka ta została odrzucona razem z pozostałymi, to powstałaby niekonsekwencja spowodowana skreśleniem daty 1999. Jednak jeśli państwo uważacie, że tak będzie lepiej, a przedstawiciel Senatu się temu nie sprzeciwi, to można połączyć te poprawki z uwagi na ich jednolitość merytoryczną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJanWyrowinski">Jest jeszcze jeden argument przemawiający za łącznym głosowaniem tych poprawek. W trakcie głosowania w Sejmie kwestie powracające z Senatu też były głosowane jako jedna poprawka. Poprawki dotyczące artykułów ustalających zakres spadkobrania oraz kto jest uprawniony do roszczeń reprywatyzacyjnych powinno się połączyć w jednym głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 4 została włączona do omawianego bloku poprawek. Czy można włączyć do tego pakietu również poprawkę nr 6?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje mi się, że poprawka nr 6 nie jest związana ani merytorycznie, ani legislacyjnie z resztą połączonych poprawek. Blok, o którym mówimy, dotyczy obywatelstwa polskiego i daty z nim związanej. Natomiast poprawka 6 dotyczy faktu opuszczenia terytorium byłego Związku Radzieckiego poza tym zawarta jest w niej zupełnie inna data. Ten sam jest tylko rok, a miesiąc już nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś uwagi dotyczące procedury? Nie ma. Przystępujemy do rozpatrywania poprawki nr 1 dotyczącej art. 2 ust. 2 pkt 3, w którym dodaje się wyrazy "co najmniej" po wyrazach "o wartości". Czy do tej poprawki są jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoslankaMalgorzataOstrowska">Jaką nową wartość wnosi ta poprawka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Dotychczasowa treść tego punktu mówi, że wyłącza się możliwość uzyskania świadczenia reprywatyzacyjnego przez osobę, która nabyła w użytkowanie wieczyste inną nieruchomość o wartości równej wartości utraconej nieruchomości. Sytuacja, w której wartość nabytej nieruchomości wynosi dokładnie tyle co wartość nieruchomości utraconej jest praktycznie niemożliwa. Pozbawienie możliwości uzyskania świadczenia reprywatyzacyjnego, powinno być spowodowane nabyciem nieruchomości o wartości co najmniej równej wartości nieruchomości utraconej. Jeżeli treść tego punktu nie zostanie zmieniona, przepis w najlepszym wypadku będzie obejmował tylko kilka osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś wątpliwości? Przechodzimy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki 1?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 1 przeciwnym i braku wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę 1.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzę do poprawki nr 2. W wyniku jej wprowadzenia w art. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu "Świadczenia reprywatyzacyjne nie przysługują również, jeżeli osoba fizyczna zbyła prawa do roszczeń wynikających z tytułu utraty własności." Czy są jakieś uwagi do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EkspertKomisjiTeresaRabska">Z wypowiedzi pana senatora Piotra Andrzejewskiego wynika, że osoba uprawniona ma prawo dochodzenia swoich praw i może złożyć wniosek o świadczenia reprywatyzacyjne. Natomiast treść ust. 3 świadczy o czymś innym, że "świadczenia reprywatyzacyjne nie przysługują również jeżeli osoba" itd. Z tego ustępu wynika, że osoba do tego uprawniona nie może złożyć tego wniosku. Rozumiem powód powstania tego ustępu, wprowadzenie którego jest całkowicie uzasadnione. Jednak takie sformułowanie jego treści odbiera prawo złożenia wniosku osobie uprawnionej. Rozumiem zastrzeżenia Senatu ponieważ inną sprawą jest stosunek osoby uprawnionej do osoby trzeciej, na rzecz której zbywa się ona praw do roszczeń reprywatyzacyjnych. Natomiast trzeba wziąć pod uwagę fakt, że to sformułowanie odbiera prawa osobie uprawnionej do złożenia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Dyskusja dotyczyła tego, czy roszczenie reprywatyzacyjne jest roszczeniem mogącym być przedmiotem obrotu oraz czy osoba, która je nabędzie występuje jako osoba poszkodowana, której służy prawo reprywatyzacyjne o podwójnym charakterze, rzeczowym i jako prawo człowieka. Senat uznał, że nie. Ktoś, kto zbył prawo do czegoś czego jeszcze nie posiadał, w tym wypadku roszczenia reprywatyzacyjnego, zrobił to na ryzyko własne i nabywającego. Osoba sprzedająca pozbyła się roszczenia mającego charakter osobisty. Rozwiązanie problemu, jak zrealizowana ma być umowa zobowiązująca między tymi osobami, nie leży w kwestii tej ustawy. Roszczenie reprywatyzacyjne nie przysługuje nabywcy nawet jeżeli posiada akt notarialny lub inną umową we właściwej formie. Roszczenie nie przysługuje również osobie, która je sprzedała. Sprzedaż roszczenia powoduje jego utratę. Taka osoba nie ma już żadnego osobistego stosunku do utraconej nieruchomości i nie ma powodu, żeby przysługiwało jej roszczenie o tak szczególnym charakterze, przechodzące w ramach więzów krwi, a nie jako przedmiot obrotu. Natomiast trzeba prześledzić tę sytuację od strony prawniczej. Umowa taka dotyczyła czegoś co nie mogło być przedmiotem obrotu. W takim wypadku obie strony mogą uznać, że umowa ta jest nieważna w zakresie sprzedaży, wtedy umowa ma charakter zobowiązaniowy i nie będzie ujawniona. Wraca więc do osoby sprzedającej, która decyduje się zatrzymać to roszczenie. Wtedy istnieje możliwość uznania, że to oświadczenie woli było złożone pod wpływem błędu. Są to jednak zawiłe sposoby dochodzenia roszczeń. Reasumując. Senat uważa, że roszczenie to jest osobistym roszczeniem osoby, której niesłusznie odebrano prawa własności. Jako roszczenie osobiste przechodzi ono tylko na ustawowych spadkobierców, z racji testamentu lub z racji dziedziczenia ustawowego. Nie powinno być ono przedmiotem obrotu i wszystkie roszczenia, które utraciły charakter osobisty, powinny zostać wyłączone z materii ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: W omawianym przez nas fragmencie ustawy definiujemy, kto jest uprawniony do składania roszczeń. Nie zgadzam się z panią profesor Teresą Rabską, że zatwierdzając poprawkę nr 2 pozbawiamy tego prawa wszystkich uprawnionych do tego. Jedynie wyłączamy z grona osób uprawnionych ludzi, którzy byli uprawnieni, ale się tych praw pozbyli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselPawelBrylowski">Rozumiem, że Senat chciał zapobiec działaniom spekulacyjnym, które mogą iść w ślad za tą ustawą. Jednak zwracam uwagę państwa na to, że pkt 3 niewątpliwie określa, kto jest osobą uprawnioną, a kto utracił prawo do tych świadczeń. Jednak czy pozbawienie uprawnień dotyczy również spadkobierców osoby, która zbyła korzyści wynikające ze świadczenia? Świadczenie ma charakter osobisty, więc jeśli osobiście się czegoś zrzekam, na dodatek sprzedając coś, co nie powinno być przedmiotem obrotu, to czy moje działanie ma skutek prawny w stosunku do spadkobierców? Zapobiegając działaniom spekulacyjnym w ten sposób musimy pamiętać, że to rozwiązanie otwiera spadkobiercom osoby, która pozbyła się swoich praw, drogę do wytoczenia procesu. Takich procesów może być bardzo dużo. Wydaje mi się jednak, że nie ma idealnego rozwiązania, nie da się uniknąć procesów sądowych. Kto będzie mógł dochodzić swoich praw na drodze sądowej będzie zależało od tego, jak zarekomendujemy tę poprawkę. W jednym wypadku procesować się będą spadkobiercy osób, które sprzedały swoje prawa, nawet jeśli ryzykują, że ten, kto kupił je od ich przodków będzie miał roszczenia do nich. W drugim proces mogą wytoczyć ci, którzy kupili prawo do roszczeń, jako dowód podając niewiadomego pochodzenia dokumenty. Taka sytuacja ma miejsce już teraz. Nie ma idealnego rozwiązania dlatego jestem skłonny głosować za tą poprawką, mimo wątpliwości jakie wzbudza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#EkspertTeresaRabska">Proponowany w poprawce punkt rodzi problemy prawne i cały łańcuch spraw sądowych. Czy nie lepiej byłoby przeredagować ten punkt? Napisać, na przykład, że świadczenia reprywatyzacyjne nie przysługują osobie fizycznej, która nabyła prawa do roszczeń wynikających z tytułu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselTomaszWojcik">Niestety nie możemy już zmienić ani jednej litery w proponowanych poprawkach. Komisja może tylko rekomendować ich przyjęcie lub odrzucenie. Czy pani ekspert Teresa Rabska mogłaby wyrazić swą opinię biorąc pod uwagę to ograniczenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#EkspertTeresaRabska">O świadczenie reprywatyzacyjne może się ubiegać tylko osoba uprawniona. Kto jest osobą uprawnioną określa ust. 1. Przyjęcie omawianej poprawki spowoduje, że świadczenia reprywatyzacyjne nie będą przysługiwać osobie fizycznej, która zbyła te prawa. Przecież to jest logiczna konsekwencja prawna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselZdzislawTuszynski">Czy taki zapis nie nosi znamion działania prawa wstecz? Przecież nadzieja na reprywatyzację była przez całe lata znikoma. Dlatego ludzie przyciśnięci losem w dobrej wierze zbywali swoje prawa tym, którzy chcieli je nabyć. Wprowadzając pkt. 3 pozbawiamy ich prawa do czegoś, do czego wcześniej byli uprawnieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselMarcinLibicki">Jeżeli przyjmiemy tę poprawkę, to osoba, która zbyła roszczenie traci do niego prawo, a osoba, która nabyła to roszczenie jednocześnie nie nabyła do niego prawa, bo zgodnie z argumentacją pana senatora Piotra Andrzejewskiego nie może tego zrobić. Wtedy roszczenie jak gdyby znika. Jedna osoba traci, a druga nic nie zyskuje. To jest wbrew pojęciom logiki. Jeśli jakąś umowę uznajemy za nieważną to przecież przestaje ona obowiązywać. Zgodnie z tą poprawką osoba, która nabyła roszczenie nie może na podstawie umowy o sprzedaży dochodzić roszczeń. Jednocześnie osoba, która zbyła się roszczenia też utraciła do niego prawo. Taka sytuacja jest bezsensowna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Ktoś kto sprzedał lub nabył roszczenie liczył, że choć oparte jest ono na ogólnych zasadach prawa międzynarodowego, będzie zrealizowane w ustawodawstwie wewnętrznym. Taka osoba sprzedała coś co nie było przedmiotem obrotu. W wyniku transakcji uzyskała pewne korzyści, czyli otrzymała już rekompensację. W takim przypadku jedyna różnica polega na tym, że otrzymała ją nie od państwa, ale od nabywcy, który chciał ponieść ryzyko. Nabywca ma też umowę zobowiązaniową. Ustawa nie krzywdzi kogoś, kto ma roszczenia kompensacyjne. Człowiek, który w celach spekulacyjnych nabył roszczenie, czyli coś co nie było przedmiotem obrotu, nie może obecnie wysuwać roszczeń reprywatyzacyjnych wobec państwa polskiego. Pamiętajmy, że są to roszczenia osobiste związane z konkretną krzywdą i pozbawieniem prawa własności. Nabywca kupił je na własne na własne ryzyko i poniesie konsekwencje swojego czynu. Wprowadzając tę poprawkę nie uszczuplamy praw tej osoby, która obecnie posiada to roszczenie reprywatyzacyjne. Nie mamy tutaj do czynienia z naruszeniem obecnie badanej klauzuli, która zastąpiła zasadę współżycia społecznego i jest forsowana w Komisji Legislacyjnej jako cywilna zasada słuszności. Ta zasada słuszności jako klauzula generalna jest tu zachowana. Przecież kupowanie czegoś, co nie jest przedmiotem obrotu zawsze niesie z sobą ryzyko. Państwo polskie nie może ponosić odpowiedzialności za czyjeś ryzykowne transakcje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#EkspertTeresaRabska">Osoba fizyczna, która zbyła te prawa straciła je. Czy nie doprowadzimy do sytuacji, że osoba, która nabyła roszczenie nie będzie mogła dochodzić swoich praw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś uwagi co do zapisu? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki 2. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 7 głosami, przy 3 przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę 2.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzimy do grupy poprawek obejmującej poprawki 3, 4, 9, 10, 13, 29, 31.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselJanWyrowinski">Dyskutowaliśmy już na temat tych poprawek. Dalsze omawianie ich nie wniesie niczego nowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselTomaszWojcik">Istotnie. Przystępujemy do głosowania poprawek nr 3, 4, 9, 10, 13, 29, 31. Kto jest za tymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 5 głosami, przy 6 przeciwnych i braku wstrzymujących się postanowiła rekomendować odrzucenie poprawek nr 3, 4, 9, 10, 13, 29, 31.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzimy do poprawki nr 5. Czy są jakieś zastrzeżenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Problem, który porusza ust. 2 w art. 3 nie dotyczy jednej uchwały Rady Ministrów ponieważ uchwalono ich wtedy kilka. Dlatego nie można podać tylko jednej daty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki 5. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 7 głosami, przy 2 przeciwnych i 2 wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 5.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do poprawki nr 6. Dotyczy ona art. 3 ustalającego ostateczny termin, do którego musi powrócić, z terenów byłego Związku Radzieckiego obywatel polski, aby mieć prawo do roszczenia reprywatyzacyjnego. Data ta jest wyznaczona na dzień 1 stycznia 1999. Czy do tej poprawki są jakaś uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 6. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 6.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 7 do art. 3. Czy do tej poprawki są jakieś zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PoselTomaszWojcik">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: W związku z decyzją, którą już wcześniej podjęliśmy oraz przepisami zawartymi w ust 1 art. 3 mówiącymi, że w dniu utraty własności ta osoba była obywatelem polskim poprawka 7 przestaje być potrzebna, stwarza tylko niepotrzebne zamieszanie. Poprawka ta cofa obywatelstwo do września 1939 roku.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka 7 zmienia art.3 ust. 2 pkt. 2, który dotyczy tzw. Zabużan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Ust. 2 wyłącza ust. 1, tzn., że definiuje odrębną kategorię osób. Osoba, o której mowa w ust. 2 nie musi być osobą z ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś uwagi do tej poprawki? Wszystko jest już jasne. Przystępujemy do głosowania poprawki 7. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 11 głosami, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 7.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzimy do poprawki nr 8. Czy są do niej jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 8. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 11 głosami, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 8.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 9 i poprawka nr 10 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka 11 dotycząca art. 7 ust 1. Jest to poprawka redakcyjna. Czy ktoś zgłasza jakieś uwagi dotyczące tej poprawki? Nie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 11. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 11 głosami, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 11.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 12 dotycząca ust. 2 w art. 9. W wyniku jej przyjęcia skreślone zostaną wyrazy "o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2,". Czy do tej poprawki są jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 12. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 12.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 13 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 14 dotycząca art. 13 ust 3. Czy do tej poprawki ma ktoś zastrzeżenia? Nie.Przystępujemy do głosowania poprawki nr 14. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy 1 przeciwnym i braku wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 14.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 15 do art. 16 ust 5. Czy do tej poprawki są jakieś uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 15. Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto wstrzymuje się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 15.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 16 dotycząca art. 17 ust 1. Czy do tej poprawki są jakieś uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 16. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy 1 przeciwnym i braku wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 16.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 17 dotycząca art. 17 ust 2. Czy do tej poprawki są uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 17. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 17.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 18 poprawiająca art. 17 ust 3. Czy do tej poprawki są jakieś pytania? Nie ma.  Przystępujemy do głosowania poprawki nr 18. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 18.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 19 dotycząca art. 23 ust. 1 i ust 2. Czy ktoś zgłasza jakieś wątpliwości, co do tej poprawki? Nie.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 19. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 19.</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzimy do poprawki nr 20 dotyczącej art. 27 ust. 3 pkt. 7. Czy do tej poprawki są jakieś pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Poprawka ta została uzgodniona z rządem. Przyjęliśmy ją dla zachowania spójności systemowej ponieważ nieruchomości, o których wspomina art. 52 nie powinny być regulowane w artykule wskazującym na katalog nieruchomości dostępnych do nabycia za bony. Jest to szczególny tryb postępowania stosowany w wypadku, gdy osoba uprawniona nie może nabyć nieruchomości za bony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSkarbuPanstwaKrzysztofLaszkiewicz">Rząd popiera tę poprawkę. Jest już ustalone, że nieruchomość objęta w użytkowanie na cele publiczne może być zwrócona w naturze, pod uchwalonymi przez państwa warunkami. Procesowi zwracania nieruchomości w naturze towarzyszyłoby jednoczesne przejście jej 50% do katalogu mienia zamiennego. Ten przepis gwarantuje spójność działania, jeżeli nieruchomość nie jest zwracana w naturze, to również nie przechodzi do katalogu mienia zamiennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Czy w uchwale Senatu nie nastąpiła drobna pomyłka? Jeśli dokładnie przyjrzymy się konstrukcji, do której odnosi się poprawka Senatu to zauważymy, że chodzi tu o nieruchomości wspomniane w art. 15, a nie w art. 52. Art. 52 opisuje procedurę postępowania w stosunku do nieruchomości, o których wspomina art. 15. W wypadku gdy czytając art. 27 przeczytamy odniesienie do art. 52, to nie mamy innej możliwości niż powrót do art. 15 i skorzystanie z tamtego katalogu. Art. 15 związany jest z art. 52.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselTomaszWojcik">Nie możemy zmienić w poprawce art. 52 na art. 15. Jeżeli w omawianym artykule odniesienie odsyła nas do art. 52, to czy w ostatecznej interpretacji tego przepisu będziemy odnosić się do art. 15?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselTomaszWojcik">W takim razie nie ma już wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselAdamBiela">Mamy do czynienia z dwoma różnymi stanowiskami senackiego i sejmowego Biura Legislacyjnego. Kwestia odniesienia do art. 15 była już rozpatrywana przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, które uznało, że powinno być odniesienie do art. 52. Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu uznaje, że odniesienie powinno być do art. 15. Niezależnie od tego czy odniesienie będzie kierować czytelnika do art. 15 czy 52 sens i skutek odniesienia będzie ten sam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś uwagi do tej poprawki? Przystępujemy do głosowania poprawki nr 20. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 2 przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 20.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 21 dotycząca art. 27 ust 4. Czy są jakieś pytania dotyczące tej poprawki? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki 21. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 21.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 22 do art. 27 ust 7. Czy są jakieś uwagi dotyczące tej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 22. Kto jest za tą poprawką? Kto jest przeciw? Kto wstrzymuje się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 22.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawkę nr 23 rozpatrzymy łącznie z poprawkami nr 25, 26, 41, 42, 43.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselJanWyrowinski">Prócz wymienionych w poprawianych artykułach trybów postępowania możliwe są jeszcze inne i trzeba to zaznaczyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PodsekretarzstanuKrzysztofLaszkiewicz">Pierwotny zapis odnosił się tylko do postępowania w trybie art.156. Natomiast w obecnych przepisach prawnych postępowania są prowadzone w różnych trybach, np. w trybie zarządzenia Ministra Rolnictwa dotyczącego reform rolnych. Artykuł trzeba ujednolicić i podać wszystkie możliwe tryby postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do łącznego głosowania poprawek nr 23, 25, 26, 41, 42 i 43. Kto jest za tymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku przeciwnych i 2 wstrzymujących się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawek nr 23, 25, 26, 41, 42 i 43.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka 24 dotycząca art. 33 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jest to poprawka merytoryczna. Odnosi się do innych spraw niż powyższe zmiany, które głosowaliśmy na bieżąco. W art. 33 ust. 2 jest mowa o zgodzie prezesa na zbycie nieruchomości z katalogu. W przypadku art. 27 ust. 3 mamy wymienione wszystkie nieruchomości, które mogą być włączone do katalogu, dzięki temu mamy wszystkie podmioty. W ust. 4 jest mowa tylko o nieruchomościach Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Jeżeli zmienimy ust. 3 na ust. 4 to pozbawimy, np. osobę fizyczną możliwości składania wniosku o wyłączenie nieruchomości z katalogu, jeśli w wyniku zmiany sytuacji trzeba ją z niego wyłączyć. Powody wyłączenia z katalogu mogą być różne, np. dla zachowania funkcji zespołu składników majątkowych, kwestia urządzeń związanych z tą nieruchomością lub sprawa dojazdu, który mógł się zmienić. Wprowadzając tę poprawkę zamknęlibyśmy możliwość wyłączenia nieruchomości z katalogu w trybie zgody prezesa. Jest to poprawka merytoryczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy takie było założenie Senatu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSkarbuPanstwaStanislawKolanowski">Zamierzenie Senatu jest bardzo proste. Art. 33 ust. 2 mówi o podmiotach, wskazują na to słowa: "na wniosek podmiotu". Natomiast ust. 3 w art. 27 dotyczy kategorii nieruchomości. Ust. 3 mówi o podmiotach, czyli o władających nieruchomościami, poprawiany ustęp też o nich wspomina. Z uwagi na ten fakt odniesienie do ust. 4 jest prawidłowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś wątpliwości dotyczące omawianej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 24. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 3 przeciwnych i braku wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zarekomendować poprawkę nr 24.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 27 dotycząca art. 47 ust. 1. Czy są jakieś uwagi do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#EkspertTeresaRabska">Dlaczego skreśla się wzmiankę o formularzu, która jest informacją o tym, że w dalszej części artykułu będzie o nim mowa? Czy wprowadzenie tej poprawki nie spowoduje zaciemnienia zasad proceduralnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Jeżeli roszczenie nie jest zgłoszone na formularzu, to nie wywołuje skutków prawnych i dlatego wprowadzenie tej poprawki ma sens merytoryczny. Każdy wniosek sygnalizujący oświadczenie woli powinien wywoływać skutki prawne, nie tylko wtedy, gdy zostanie złożony na formularzu. Za wprowadzeniem tej poprawki przemawia również fakt, że zgodnie z ust. 5 rodzaj tego formularza określi minister w drodze rozporządzenia dopiero jakiś czas po wejściu ustawy w życie, a roszczenie wygasa, jeżeli nie zostanie sformułowane w ciągu roku. W zaistniałej sytuacji stwarzamy fikcyjny termin 12 miesięcy. W przypadku, gdy formularz zostanie określony w czasie dużo późniejszym od daty wejścia ustawy w życie, termin ulegnie skróceniu do okresu, w którym osoba składająca wniosek uzyska możliwość dostępu do formularza. W takiej sytuacji wnioskodawca zachowa termin, ale będzie musiał uzupełnić swój wniosek, gdy już minister zredaguje właściwą formułę prawną samego formularza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś uwagi dotyczące omawianej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki 27. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 1 przeciwnym i 2 wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 27.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 28 dotycząca art. 47 ust 5. Czy ktoś ma jakieś uwagi do tej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 28. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zarekomendować poprawkę nr 28.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawkę nr 29 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 30 dotycząca art. 49. Czy są do niej jakieś pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 30. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 2 wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zarekomendować poprawkę nr 30.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 31 już była rozpatrywana.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka 32. Czy są jakieś uwagi dotyczące tej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 32. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 10 głosami, przy braku głosów przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zarekomendować poprawkę nr 32.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 33.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponujemy nie przyjmować tej poprawki, bo zapis przyjęty przez Sejm jest właściwy. Ust. 1 art.58 wymienia w jednym ciągu trzy opcje, które mogą być stosowane wymiennie. Przed ostatnią jest spójnik "lub" i nie ma potrzeby dodawania pośrodku spójnika "albo". Ta poprawka jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Poprawka ma charakter systemowy. Senat uważa, iż kryterium tej ustawy jest podwójne. Z jednej strony kwestionujemy sposób sformułowania prawa i jego zasady, a z drugiej przyjmujemy w art. 2 klauzulę generalną mówiącą o naruszeniu przepisów nie wymienionych w pkt 1, a przyjętych przez państwo polskie w latach 1944-1962 bez podstaw prawnych lub z rażącym naruszeniem prawa. Ustawa uznaje te tytuły: albo za wydane bez podstaw prawnych, albo z rażącym naruszeniem przepisów. W obecnym zapisie artykułu tej alternatywy nie ma i występuje w nim sprzeczność. W swojej obecnej postaci zapis mówi, że jeśli odebrano komuś mienie, nawet jeśli zrobiono to zgodnie z nielegalnymi przepisami, to musi on udowodnić, że pozbawienie go majątku rażąco naruszyło przepisy, które kwestionujemy w ustawie. Jak widać wpisanie tej alternatywy jest bardzo ważne. Jeśli jej nie będzie, to ten artykuł będzie tylko wyłączeniem wszystkich innych elementów i przerzuceniem ciężaru udowodnienia, że przepisy stalinowskie zostały rażąco naruszone lub wydane bez podstawy prawnej na osobę uprawnioną do złożenia roszczenia. Ustawa przesądza, co jest wydane bez podstaw prawnych bądź z rażącym naruszeniem prawa. Oprócz tego jest klauzula generalna mówiąca, że należy też badać inne przypadki naruszenia prawa, nawet jeśli nie są one wymienione w ustawie. Z tego wynika, że katalog tych przepisów jest otwarty klauzulą generalną. Natomiast w tak sformułowanym art. 33 jest odwrotnie, zawęża on ocenę, czy przejęcie mienia odbyło się z naruszeniem prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wprowadzenie tej poprawki nie spowoduje zmian merytorycznych w ustawie. Jesteśmy za zachowaniem dotychczasowej treści artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#EkspertTeresaRabska">Do tej pory nie miałam wątpliwości, że w artykule zawarte są 3 różne uzasadnienia. Po wyjaśnieniach pana senatora Piotra Andrzejewskiego uważam, że spójnik "albo" nie zaszkodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselJanWyrowinski">Dopisanie spójnika "albo" byłoby uzasadnione, gdyby w artykule była mowa jeszcze o jakichś innych przepisach. Ponieważ tak nie jest, to nie ma powodu wprowadzenia warunku "albo z rażącym naruszeniem prawa lub bez podstawy prawnej". To byłaby przesada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Należy uważnie przyjrzeć się art. 58, bo według nas jest on "pułapką legislacyjną", ponieważ mówi, że w przypadku rzeczy ruchomych naruszenie prawa byłoby inne niż w przypadku nieruchomości. Jeśli zachowamy ten artykuł bez zmian, wtedy przepisy wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1 uznamy za nielegalne w stosunku do nieruchomości, ale legalne w przypadku ruchomości. W tej sytuacji trzeba będzie udowadniać rażące naruszenie tego stalinowskiego prawa, które uchylamy. Wyraz "albo" przywraca spójność tej normy. Wtedy art. 58 będzie mówił o zwrocie ruchomości przejętych na zasadzie przepisów, o których mówi katalog, a także rażącego naruszenia innych przepisów nie wymienionych w pkt 1. Natomiast obecne sformułowanie artykułu wskazuje, że aby złożyć wniosek o roszczenie reprywatyzacyjne państwo musiałoby przejąć mienie składającego roszczenie wbrew stalinowskim przepisom, które same w sobie naruszają prawo. Czyli jest to stwierdzenie, że prawo stalinowskie nie obowiązuje nas w zakresie nieruchomości, natomiast w stosunku do ruchomości tak. Jeżeli taka jest intencja Sejmu, to należy zostawić ten artykuł w niezmienionej postaci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy, zgodnie z sugestią pani prof. Teresy Rabskiej, wprowadzenie tej poprawki nie zmienia merytorycznie zapisu? Jeżeli nie zmienia, a według części ekspertów rozwiewa wątpliwości, to możemy ją zaopiniować pozytywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poprawka nr 33 merytorycznie nie zmienia tego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy ktoś ma jeszcze jakieś uwagi do tej poprawki? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 33. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 6 głosami, przy 2 przeciwnych i 2 wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 33.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 34 dotycząca art. 58. Czy są wątpliwości do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#EkspertTeresaRabska">Proponowany w poprawce pkt 1a brzmi: "Przepis ust. 1 nie dotyczy rzeczy ruchomych wymienionych, w dniu wejścia w życie ustawy, w załączniku nr 2, zinwentaryzowanych w zespołach o szczególnym znaczeniu dla kultury narodowej". Punkt ten, jest ściśle związany z pkt. 1b może wzbudzać pewne wątpliwości. W zasadzie rzeczy ruchome nie podlegały nacjonalizacji. Dlatego powstaje pytanie, czy można wyłączać spod możliwości dochodzenia rzeczy ruchome, o których jest mowa w załączniku nr 2. Dodany ustęp wzbudza wątpliwości z prawnego punktu widzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselTomaszWojcik">To jest wątpliwość natury merytorycznej. Czy intencją Senatu było wyłączenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Przepis ten rzeczywiście może budzić wątpliwości. Rzeczy ruchome, to przecież są nie tylko rzeczy zabytkowe, ale np. rower i inne ruchome rzeczy, niekoniecznie mające znaczenie dla kultury narodowej. Uwaga pani prof. Teresy Rabskiej jest słuszna. Zakres rzeczy, których nie można zwrócić jest rzeczywiście za szeroki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselPawelBrylowski">Proponowany ust. 1a dotyczy ruchomości znajdujących się w nieruchomościach o szczególnym znaczeniu dla kultury narodowej. Wystrój wnętrza w postaci zabytkowych obrazów czy mebli stanowi ważną część takiej nieruchomości. Jednak z drugiej strony, jeżeli z materii ustawy wyłącza się jakąś nieruchomość, to dlaczego również całe jej wyposażenie objąć ponownym wywłaszczeniem. Jest to sprzeczne z logiką ustawy o reprywatyzacji. Rozumiem intencje proponowanego ustępu, który ma za zadanie ochraniać całości kulturowego dziedzictwa, ale w ten sposób ust. 1a obejmowałby też pamiątki rodzinne i przedmioty osobiste. Wprowadzenie tego ustępu byłoby dodatkowym wywłaszczeniem, dlatego będę głosował przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy ktoś ma jeszcze jakieś wątpliwości dotyczące tej poprawki? Nie.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 34. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 1 głosem, przy 9 przeciwnych i braku wstrzymujących się postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 34.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka 35 dodająca ust. 3 w art. 60. Czy są jakieś wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 35. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować przyjęcie poprawki nr 35.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 36 do art. 65. Jest to poprawka legislacyjna. Czy są do niej uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 36. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 7 głosami, przy braku gosów przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 36.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 37 jest poprawką redakcyjną. Czy są pytania dotyczące tej poprawki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 37. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosach, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 37.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 38. W wyniku jej wprowadzenia w art. 75 ust. 2 wyraz "jednostki" zostanie zastąpiony wyrazami "zarządy jednostek". Czy są jakieś wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 38. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 9 głosami, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 38.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoslankaMalgorzataOstrowska">Proszę o sprawdzenie kworum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselTomaszWojcik">Po przeliczeniu obecnych posłów stwierdzam kworum w Komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przechodzimy do poprawki nr 39 do art. 76 ust. 1.Czy są wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jakie były intencje Senatu wprowadzania tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#SenatorPiotrAndrzejewski">Poprawka dotyczy tzw. "zawisłości sprawy" i przepisów intertemporalnych. W zakresie tych przepisów powinny znaleźć się nie tylko przypadki wymienione w art. 3 ust. 2 pkt 1 i 3, ale również w pkt 2. Na tym polega istota zmiany wprowadzonej przez poprawkę. Jeżeli przeczytamy przepisy zawarte w art. 3 ust. 2, to cel poprawki staje się jasny. Dotychczasowe sformułowanie artykułu niesłusznie wyłącza Zabużan. W obecnej postaci artykuł dotyczyłby wszystkich przypadków uprawnionych podmiotowo i ich roszczeń, z wyjątkiem Zabużan. Senat uznał takie wyłączenie za nieuzasadnione, a nawet, że nie jest to założenie merytoryczne tylko pomyłka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ta kwestia była już merytorycznie rozstrzygana. Obecne sformułowanie tego artykułu jest konsekwencją nie skreślenia przez Sejm art. 212 w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W wyniku przyjęcia tej poprawki art. 76 będzie niespójny z systemem prawa. Mogą powstawać wątpliwości, jak mają być traktowane roszczenia Zabużan.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: Czy wynikiem przyjęcia tej poprawki będzie zamknięcie Zabużanom alternatywnej drogi dochodzenia swoich roszczeń?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Tak.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: Przyjęcie tej poprawki jest złamaniem wszystkich praw, które zostały przyznane Zabużanom. Takie postępowanie jest nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PodsekretarzstanuKrzysztofLaszkiewicz">Występuje tu pewna niespójność. Możemy zadecydować, żeby pozostał zapis o możliwości dochodzenia roszczeń w trybie art. 212 ustawy o gospodarowaniu gruntami. Natomiast ta propozycja włącza Zabużan do tej grupy, która nie może dochodzić swoich roszczeń poza tą ustawą. Tu jest po prostu wybór.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselTomaszWojcik">Wszystko zostało wyjaśnione. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 39. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 2 głosami, przy 6 przeciwnych i 1 wstrzymującym się postanowiła rekomendować odrzucenie poprawki nr 33.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 40 do art. 76 ust 1. Proponuje się w niej, aby po wyrazach "mogą być dochodzone" dodać wyraz "jedynie". Czy są jakieś zastrzeżenia do tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poseł Antoni Macierewicz /niez./: Czy poprawka ta ma te same konsekwencje co poprzednia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Nie można jej traktować jako jednoznacznej z poprzednią poprawką. Ta poprawka doprecyzowuje tylko, że roszczenia poprzednie wygasają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania poprawki nr 40. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 6 głosami, przy 4 przeciwnych i braku wstrzymujących się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 40.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawki 41, 42 i 43 już zostały rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#PoselTomaszWojcik">Poprawka nr 44. Czy do tej poprawki są jakieś uwagi? Nie ma. Przystępujemy do głosowania poprawki nr 44. Kto jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 8 głosami, przy 1 przeciwnym i 1 wstrzymującym się postanowiła pozytywnie zaopiniować poprawkę nr 44.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#PoselTomaszWojcik">Zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu. Komisja powinna wyznaczyć posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselAdamBiela">Proponuję pana przewodniczącego Tomasza Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy jest jeszcze jakaś inna propozycja? Nie ma. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu to uznam, że Komisja zaakceptowała mnie, jako posła sprawozdawcę. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselMarcinLibicki">Chciałbym jeszcze wrócić do art. 2 mówiącego o utracie prawa do roszczeń przez tych, którzy je odstąpili. Pan senator Piotr Andrzejewski argumentował, że dalszą sprawą będzie sposób w jaki rozliczą się nabywca i kupujący. Dopuściliśmy możliwość rozliczenia się drogą sądową. Nie możemy spokojnie przejść do porządku dziennego nad tą sprawą, wiedząc jakie mogą być konsekwencje, albowiem ustawodawstwo polega m.in. na przewidywaniu konsekwencji. Nie możemy pozwolić sobie na prezentowanie nieco lekceważącego stanowiska typu: "no to się będą procesować, jak wygrają, to wygrają, a jak nie, to nie". Musimy przewidywać skutki uchwalonej przez nas ustawy. W wyniku zaaprobowania przez Komisję poprawki nr 2 może powstać sytuacja, że ktoś, kto sprzedał swoje roszczenie, czyli w myśl tej poprawki je utracił, przegra następnie sprawę sądową o zwrot pieniędzy z tym, który te roszczenia od niego odkupił. W takim przypadku ta osoba nie będzie miała ani roszczenia z tytułu ustawy, ani pieniędzy, które otrzymała od nabywcy roszczenia. Nie możemy uważać, że wszystko co się stanie po przyjęciu tej ustawy nas nie dotyczy, bo to wszystko wystawia świadectwo o jakości naszej pracy. Dlatego ignorowanie konsekwencji ustawy jest nieporozumieniem. W związku z zaistniałym faktem składam wniosek o reasumpcję głosowania nad tym punktem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselTomaszWojcik">Według regulaminu w zaistniałej sytuacji reasumpcja nie jest możliwa. Można tylko złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie poprawki nr 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselPawelBrylowski">To o czym mówił poseł Marcin Libicki rzeczywiście jest pewnym zagrożeniem spójności naszych działań, ale nie wpisanie tego zastrzeżenia, proponowanego w poprawce nr 2 stanowi jeszcze większe zagrożenie. Wspominałem już na ten temat, pisała też o tym prasa, że możliwe jest pojawienie się serii umów według oświadczeń stron spisanych wiele lat temu, a w rzeczywistości zawartych niedługo przed wejściem w życie ustawy. Myślę, że jednak większą szkodą byłoby nie ukrócenie możliwości podejmowania tego typu działań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselTomaszWojcik">Czy są jeszcze jakieś głosy w sprawie wniosku pana posła Marcina Libickiego? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselTomaszWojcik">Przystępujemy do głosowania wniosku pana posła Marcina Libickiego. Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam, że Komisja 1 głosem, przy 8 przeciwnych i braku wstrzymujących się nie zaakceptowała wniosku posła Marcina Libickiego o ponowne rozpatrzenie poprawki 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselPawelBrylowski">Osoba mieszkająca na terenach zabużańskich, aby być uprawnioną do złożenia roszczenia musiała posiadać obywatelstwo polskie w dniu 1 września 1939 roku. Jeśli tak było, to może dochodzić swoich praw nie tylko na podstawie uchwalanej przez nas ustawy, ale może też skorzystać z art. 212 ustawy o gospodarowaniu gruntami lub z innej ustawy o nieruchomościach. Natomiast osoba mieszkająca na zachód od Bugu musi wykazać, że była obywatelem Polski w dniu 1 grudnia 1999 roku. Te przepisy są niespójne. Jeżeli ta różnica powstała celowo, to znaczy, że ustawa faworyzuje osoby zamieszkałe na terenach zabużańskich w stosunku do osób mieszkających na zachód od Bugu. Prawdopodobnie niespójność bierze się z błędnych ograniczeń obywatelstwa. Ponieważ w wyniku głosowania mogłoby się zdarzyć, że Zabużanie też musieliby wykazać obywatelstwo polskie w dniu 1 grudnia 1999 roku, a ja nie chcę działać na ich szkodę, dlatego proszę moją wypowiedź przyjąć jako oświadczenie, a nie wniosek do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PodsekretarzstanuKrzysztofLaszkiewicz">Po pierwsze, w początkowej wersji projektu ustawy była mowa o opuszczeniu przez Zabużan terenu byłego Związku Radzieckiego w określonym terminie. Po drugie, nie istniał wtedy zapis ustalający, że Zabużanin, który utracił nieruchomość na ziemiach polskich musiał być obywatelem polskim w dniu utraty mienia. Przykładowo: mogłaby zaistnieć sytuacja, w której właścicielem jakiejś nieruchomości na dawnych ziemiach polskich był, np. Chińczyk, który wyjechał na jakiś czas ze Związku Radzieckiego albo w ogóle tam już później nie przebywał. Bez tego zapisu mógł on przyjść i w trybie tej ustawy dochodzić roszczenia. To byłoby poszerzenie w stosunku do obecnego stanu prawnego istniejącego na mocy ustaw wydanych w oparciu o przyjęte przez Polskę porozumienia międzynarodowe. Sporny przepis jest uszczegółowieniem zapisu, że mieszkaniec terenów zabużańskich, tak jak każda inna osoba uprawniona, w dniu utraty mienia był obywatelem. Przypominam, że Sąd Najwyższy podjął uchwałę, podniesioną później do rangi zasady prawnej, w której ustalił, że według prawa obywatelstwo Zabużan ustala się według stanu na dzień 1 września 1939 r., a nie 17 września 1939 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselTomaszWojcik">Stwierdzam wyczerpanie porządku dziennego. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>