PPC / ppc

text_structure.xml 440 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Marek Borowski i Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarekBorowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Renatę Szynalską i pana posła Stanisława Ciesielskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekBorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Stanisław Ciesielski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekBorowski">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę panie i panów posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarekBorowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławCiesielski">Informuję, że dzisiaj, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StanisławCiesielski">— Samorządu Terytorialnego wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StanisławCiesielski">— Łączności z Polakami za Granicą — o godz. 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o waloryzacji za IV kwartał 1995 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogdana Krysiewicza i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca zechce zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekBorowski">Rozpatrywanie pilnych projektów ustaw odbywa się w dwóch czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekBorowski">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu proponowanym w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MarekBorowski">W pierwszej kolejności jednak rozpatrzymy wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 54 posłów, przeciw - 299, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#MarekBorowski">W propozycji zawartej we wniosku mniejszości nr 2 wnioskodawcy zmieniając tytuł ustawy zmierzają do wykreślenia z projektu ustawy art. 6 i 7 dotyczących nowelizacji ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do tytułu ustawy oraz polegającego na skreśleniu art. 6 i 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 209 posłów, przeciw - 152, wstrzymało się 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 1 wnioskodawcy wnoszą o uzupełnienie powołania o art. 19 ust. 2 ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw, który stanowi, że realizacja podwyżki świadczeń wynikającej z waloryzacji następuje w trzecim miesiącu kwartału.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 109 posłów, przeciw - 261, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 2 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby zmienić termin dodatkowego podwyższenia kwoty emerytury i renty z 1 września 1996 r. - jak proponują komisje - na 1 marca 1996 r., a także aby zmienić wskaźnik waloryzacji ze 102,8% kwoty emerytury i renty - jak proponują komisje - na 105,3% tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będą odpowiednie zmiany w art. 2 ust. 3, art. 4 oraz bezprzedmiotowość piątego wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ust. 1 i 3 oraz art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 120 posłów, przeciw - 255, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 2 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby podwyższenie emerytur i rent z tytułu waloryzacji i wypłata wyrównawcza wraz z odsetkami ustawowymi nastąpiły nie później niż do 30 kwietnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby realizacja podwyżki emerytur i rent wynikającej z waloryzacji wraz z wyrównaniem nastąpiła w lipcu 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będą odpowiednie zmiany w art. 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 ust. 3, art. 4 oraz art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 125 posłów, przeciw - 246, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 6 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 4 stanowiący, że realny wzrost przeciętnej emerytury i renty brutto w 1997 r. w porównaniu z 1996 r. wyniesie co najmniej 2,9%.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 68 posłów, przeciw - 256, wstrzymało się 53 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o waloryzacji za IV kwartał 1995 r. niektórych emerytur i rent oraz o zmianie ustawy o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za ustawą opowiedziało się 262 posłów, przeciw - 64, wstrzymało się 56 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o waloryzacji za IV kwartał 1995 r. niektórych emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw - trzecie czytanie (druki nr 1342, 2038 i 2038-A).</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Wolframa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Zgodnie z zasadami, nie będę niczego wprowadzał do tekstu. Prosiłbym tylko o wniesienie jednej autopoprawki. Mianowicie w druku nr 2038-A jest poprawka nr 3 - stanowisko co do niej zostało zmienione. Komisje pomyliły się i prosiłbym uprzejmie o dokonanie zmiany: należy ją przyjąć. Tylko ten fragment wymaga skomentowania na początku.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KrzysztofWolfram">Jestem przygotowany do udzielania odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 6 ust. 1 w dodawanym nowym pkt. 1a wnioskodawcy proponują, aby słowniczek ustawy zawierał definicję „trwale zrównoważonej gospodarki leśnej”.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MarekBorowski">Z wnioskiem tym łączy się wniosek mniejszości nr 2 do art. 7 ust. 1, w którym wnioskodawcy proponują, aby wyrazy „gospodarkę leśną” zastąpić wyrazami „trwale zrównoważoną gospodarkę leśną”.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MarekBorowski">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 271 posłów, przeciw - 111, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 6 ust. 1 pkt 9 wnioskodawca proponuje, aby etat cięć wynikał również z zasady trwałości i ciągłości użytkowania.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 1 pkt 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za poprawką opowiedziało się 356 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 7 ust. 1 wnioskodawca proponuje nową redakcję pkt. 5.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki do art. 7 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za poprawką opowiedziało się 13 posłów, przeciw - 367, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 9 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 2 i 3, stanowiące, że właściciele lasów oraz dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich obowiązani są do gospodarowania zwierzyną w sposób nie zagrażający trwałości lasów i realizacji celów gospodarki leśnej.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 9, polegającej na skreśleniu ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 326 posłów, przeciw - 52, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 13 ust. 1 pkt 5 wnioskodawca w lit. a proponuje, aby pozyskiwanie drewna było możliwe w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu i określonych przyjętym etatem cięć.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13 ust. 1 pkt 5 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za poprawką opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 375, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.46" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 13 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w sformułowaniu „zmiana lasu na uprawę rolną” wyrazy „uprawę rolną” zastąpić wyrazami „użytek rolny”.</u>
          <u xml:id="u-6.47" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.48" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.49" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.50" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.51" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.52" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 379 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.53" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.54" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 14a ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby całe drewno pozyskane w lasach podlegało ocechowaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.55" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby cechowaniu w sztukach, grupowo lub w stosach podlegało tylko pozyskane w lasach drewno o średnicy od 7 cm, mierzonej wraz z korą w grubszym końcu.</u>
          <u xml:id="u-6.56" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.57" who="#MarekBorowski">Czy potrzebne są objaśnienia pana posła sprawozdawcy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-6.58" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.59" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.60" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Może to jest dowcipne i wesołe, natomiast sprawa jest bardzo skomplikowana. To nie jest takie proste. Wniosek mówi, że rzeczywiście należy drewno cechować. Cała ustawa właściwie z tego się zrodziła, chodziło o doprowadzenie do sytuacji, w której legalizacja pochodzenia drewna byłaby znacznie bardziej zaostrzona niż do tej pory. Geneza tej ustawy zaczęła się od tego artykułu. Natomiast w trakcie prac podkomisji, również w czasie kolejnych przybliżeń tego zapisu, uznaliśmy, że należy wprowadzić cezurę 7 cm, tzn. taką grubość, od której polska norma i wszystkie przepisy do tej pory traktują grubiznę, tzn. drewno uznawane za najbardziej przydatne do produkcji. Drewno powinno być oznakowane dopiero od tego momentu, nie należy znakować np. gałęzi czy jakichś innych drobnych elementów. Chodzi o to, żeby była wyraźna granica. Mało tego, ta granica jest istotna np. przy ustalaniu przestępstwa: jeżeli grubość drewna wynosi 7 cm, można uznać to za przestępstwo, jeżeli mniej, oczywiście jest to zupełnie inaczej traktowane. Połączone komisje, jak również podkomisja, stanęły na stanowisku, i poparły wniosek rządowy, że należy utrzymać tego typu zapis. W związku z tym podtrzymujemy zapis, który tutaj w tym momencie jest wprowadzony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekBorowski">Myślę, że wszystkie wątpliwości zostały rozwiane.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 14a ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 271 posłów, przeciw - 91, wstrzymało się 22 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 14a ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby skreślić wyrazy: „z zastrzeżeniem ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14a ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 376, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 16 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby rada gminy mogła wyrażać opinię w sprawie uznania lasu za ochronny w okresie 30 dni, a nie 2 miesięcy - jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 16 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za poprawką opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 372, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 19 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 4, stanowiący, że plany urządzania lasu sporządzają specjalistyczne jednostki lub inne podmioty wykonawstwa urządzeniowego.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie w art. 25 pkt. 2, który zobowiązuje ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa do określenia warunków, jakie powinny spełniać te jednostki.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 19, polegającej na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za poprawką opowiedział się 1 poseł, przeciw - 383, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 21 wnioskodawca w dodawanym po ust. 2 nowym ustępie proponuje, aby projekt planu urządzenia lasu był wykładany do publicznego wglądu na okres 30 dni w siedzibie regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych oraz aby informację o wyłożeniu planu podawać do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 21 ust. 4, co jest treścią poprawki nr 11.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#MarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Chciałbym krótko skomentować ten artykuł. Otóż od bardzo długiego czasu opinia publiczna, liczne organizacje społeczne - w tym ekologiczne, ale nie tylko - domagają się tego, aby proces tworzenia planów urządzania lasu, czyli podstaw zarządzania gospodarką leśną, miał bardziej uspołeczniony charakter. Wnioskodawcy i autorzy tego wniosku dążą do tego, aby była przynajmniej częściowa możliwość wglądu, również opinii publicznej, i zapoznania się z treścią w fazie wstępnej przygotowywania tych niezwykle ważnych dokumentów, jakimi są plany urządzania lasu, sporządzane na 10 lat obowiązujące przez taki okres.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#KrzysztofWolfram">Muszę powiedzieć, że ta poprawka była bardzo szeroko dyskutowana i naprawdę niewielką liczbą głosów została przez połączone komisje odrzucona. Ale podkomisja, jak również rząd w tej sprawie wyrażali pozytywną opinię. Myślę, że można by było prosić w tym momencie Wysoką Izbę, aby poparła tę poprawkę, ponieważ ona znacznie uspołecznia proces urządzania gospodarki leśnej. Sądzę, że to idzie naprawdę w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest agitacja!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Niemniej jednak w tej sytuacji, dla tzw. równowagi sił, muszę jeszcze raz przypomnieć, że komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 21: polegającej na dodaniu nowego ustępu oraz do ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za przyjęciem poprawek opowiedziało się 116 posłów, przeciw - 255, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 10 do art. 21 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby projekt uproszczonego planu urządzenia lasu był wykładany do publicznego wglądu na okres 60 dni, a nie 14 dni, jak proponowały komisje, oraz aby informacja o wyłożeniu projektu planu była przekazywana w formie pisemnej właścicielom lasów, a nie do publicznej wiadomości, jak proponowały komisje.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 363 posłów, przeciw - 10, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 24 pkt 3 lit.b wnioskodawca proponuje, aby kierownik urzędu rejonowego mógł nakazać właścicielowi lasu niepaństwowego wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych roślinności leśnej w wieku do 30 lat, a nie do 10 lat, jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 24 pkt 3 lit.b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#MarekBorowski">Głosowało 379 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 370, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 13 do art. 27 wnioskodawca w dodawanym ust. 2a oraz w ust. 4 proponuje, aby lokalizowanie pasiek w lasach stanowiących własność skarbu państwa było nieodpłatne oraz aby zasady ich lokalizowania na obszarach leśnych określił minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 27 polegającej na dodaniu ust. 2a oraz do ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 371 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 29 ust. 3 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby zakaz wstępu do lasu oraz zakaz ruchu pojazdem silnikowym nie dotyczył właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 3 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 381 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 371 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 15 wnioskodawca przez skreślenie lit. b w zmianie 20 proponuje, aby zachować dotychczas obowiązujący przepis art. 32 ust. 3 stanowiący, że minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa tworzy i określa zasięg terytorialny wszystkich jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby regionalne dyrekcje Lasów Państwowych tworzył minister na wniosek dyrektora generalnego, a nadleśnictwa dyrektor generalny na wniosek dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do zmiany 20 do art. 32, polegającej na skreśleniu lit. b, dotyczącej ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.46" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 5 posłów, przeciw - 377, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.47" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.48" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 16 do art. 35 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt 2b.</u>
          <u xml:id="u-10.49" who="#MarekBorowski">Przepis ten stanowi, że nadleśniczy powołuje i odwołuje zastępców nadleśniczego, głównego księgowego nadleśnictwa oraz inżyniera nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-10.50" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 17.</u>
          <u xml:id="u-10.51" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.52" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.53" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 ust. 1, polegającej na skreśleniu pkt. 2b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.54" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.55" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.56" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 370, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.57" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.58" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 17 do art. 35 ust. 1 pkt 2b wnioskodawca w dodawanej lit. d proponuje, aby nadleśniczy powoływał i odwoływał także leśniczego.</u>
          <u xml:id="u-10.59" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.60" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.61" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 ust. 1 pkt 2b, polegającej na dodaniu lit. d, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.62" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.63" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.64" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za poprawką opowiedziało się 370 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.65" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.66" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 18 do art. 35a ust. 2 wnioskodawca w dodawanym pkt. 5 proponuje, aby uprawnienie do noszenia munduru leśnika przysługiwało również dziekanom i prodziekanom wydziałów leśnych wyższych uczelni.</u>
          <u xml:id="u-10.67" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.68" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.69" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35a ust. 2, polegającej na dodaniu pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.70" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.71" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.72" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 46 posłów, przeciw - 301, wstrzymało się 37 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.73" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.74" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 19 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 37 proponuje, aby nabywanie gruntów przez kierownika jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych nie wymagało zgody dyrektora generalnego oraz aby minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa określił również zasady przydziału środków finansowych dla regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-10.75" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.76" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.77" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 37, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.78" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.79" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.80" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za poprawką opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 374, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.81" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.82" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 20 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 38 proponuje, aby sprzedaż gruntów była możliwa tylko po stwierdzeniu przez nadleśniczego ich nieprzydatności na potrzeby gospodarki leśnej oraz aby nadleśniczy mógł samodzielnie sprzedawać grunty o powierzchni do 1 ha, jeśli stanowią enklawę wśród gruntów innej własności.</u>
          <u xml:id="u-10.83" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.84" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.85" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.86" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.87" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.88" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za opowiedziało się 367 posłów, przeciw - 9, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.89" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.90" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 21 do art. 38e ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby lasy, grunty i inne nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogły być przedmiotem zamiany, po uprzedniej ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-10.91" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.92" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.93" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38e ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.94" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.95" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.96" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za poprawką opowiedziało się 383 posłów, głosów przeciwnych nie było, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.97" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.98" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 22 do art. 40 ust. 1 pkt 9 wnioskodawca proponuje, aby dyrektor generalny mógł przekazać daną nieruchomość jednostce organizacyjnej, jeżeli przemawiają za tym m.in. względy wypoczynku ludności, a nie masowego wypoczynku ludności - jak proponowały komisje.</u>
          <u xml:id="u-10.99" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.100" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.101" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40 ust. 1 pkt 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.102" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.103" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.104" who="#MarekBorowski">Głosowało 385 posłów. Za poprawką opowiedziało się 375 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.105" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.106" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 23 do art. 40a ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby sprzedaży nie podlegały lokale o wartości przekraczającej 150 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-10.107" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.108" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.109" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40a ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.110" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.111" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.112" who="#MarekBorowski">Głosowało 385 posłów. Za poprawką opowiedziało się 11 posłów, przeciw - 366, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.113" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.114" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 24 do art. 40a ust. 8 wnioskodawca proponuje, aby wykazy lokali oraz gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie, przeznaczonych do sprzedaży, były przedmiotem opinii związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-10.115" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.116" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.117" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40a ust. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.118" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.119" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.120" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za poprawką opowiedziało się 362 posłów, przeciw - 10, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.121" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.122" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 25 do art. 40a ust. 10 wnioskodawca proponuje, aby w przypadku nieskorzystania z prawa do nabycia lokalu przez osoby uprawnione, lokal mógł być przekazany nieodpłatnie gminie.</u>
          <u xml:id="u-10.123" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponowały, aby prawo do nabycia lokalu przechodziło na pracowników i byłych pracowników Lasów Państwowych, nie będących najemcami lokali przeznaczonych do sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-10.124" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.125" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.126" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40a ust. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.127" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.128" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.129" who="#MarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za poprawką opowiedziało się 341 posłów, przeciw - 24, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.130" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.131" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 26 do art. 48 wnioskodawca proponuje, aby uprawnienia strażnika leśnego w zakresie zwalczania szkodnictwa leśnego przysługiwały także podleśniczemu.</u>
          <u xml:id="u-10.132" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.133" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.134" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 48, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.135" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.136" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.137" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za poprawką opowiedziało się 375 posłów, przeciw - 6, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.138" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.139" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 27 do art. 54 wnioskodawca w dodawanym pkt. 6 proponuje, aby Lasy Państwowe otrzymywały dotacje celowe z budżetu państwa również na finansowanie edukacji leśnej społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-10.140" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.141" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.142" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 54 polegającej na dodaniu pkt. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.143" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.144" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.145" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 374 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.146" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.147" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 28 do art. 3 ust. 3 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby określone grunty skarbu państwa stawały się własnością gminy z chwilą złożenia oświadczenia o zamiarze przekazania tych nieruchomości, a nie z chwilą zawarcia umowy o przekazaniu - jak proponują komisje.</u>
          <u xml:id="u-10.148" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.149" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.150" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 ust. 3 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.151" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.152" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.153" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za poprawką opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 374, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.154" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.155" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 29 do art. 5 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do Kodeksu wykroczeń wnioskodawca proponuje, aby w art. 82 § 1 pkt 7 skreślić lit. a stanowiącą, że osoba używająca w lesie ciągnika lub innej maszyny bez należytego zabezpieczenia przed iskrzeniem podlega karze aresztu, grzywny albo nagany.</u>
          <u xml:id="u-10.156" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.157" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.158" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 82 § 1 pkt 7 Kodeksu wykroczeń polegającej na skreśleniu lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.159" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.160" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.161" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 8 posłów, przeciw - 371, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.162" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.163" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 30 do art. 5 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do Kodeksu wykroczeń wnioskodawca w dodawanym § 3 w art. 158 proponuje, aby ponowne nielegalne pozyskanie drewna powodowało zwielokrotnienie kary grzywy.</u>
          <u xml:id="u-10.164" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.165" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.166" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 158 Kodeksu wykroczeń polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.167" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.168" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.169" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za poprawką opowiedziało się 16 posłów, przeciw - 360, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.170" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.171" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 31 do art. 8 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa wnioskodawca w art. 24 ust. 4a proponuje, aby przejęte przez Lasy Państwowe w drodze umowy grunty Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa były przekazywane poprzez protokół pomiędzy dyrektorem agencji a nadleśniczym.</u>
          <u xml:id="u-10.172" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.173" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.174" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 24 ust. 4a ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.175" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.176" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.177" who="#MarekBorowski">Głosowało 385 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 54 posłów, przeciw - 322, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.178" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.179" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-10.180" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.181" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.182" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.183" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy opowiedziało się 379 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.184" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o lasach oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-10.185" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.186" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-10.187" who="#MarekBorowski">Pan poseł? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KrzysztofWolfram">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że społeczność leśna bardzo długo czekała na tę nowelizację. Jest ona naprawdę oczekiwana i myślę, że w tym roku - roku kongresu leśnictwa - ustawa zostanie przyjęta. Serdecznie dziękuję wszystkim tym, którzy przyczynili się do obecnego kształtu ustawy. Darzbór!</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MarekBorowski">1) o dopłatach do cen oleju napędowego do silników,</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MarekBorowski">2) o paliwie rolniczym — trzecie czytanie (druki nr 1498, 1965, 2087 i 2087-A).</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Bondyrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu połączonych komisji chciałbym przedstawić sprawozdanie dotyczące poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu w dniu 23 stycznia. Komisja po rozpatrzeniu ich 4 lutego proponuje z 26 poprawek przyjąć 13; 12 rekomenduje odrzucić, 1 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#RyszardBondyra">Zgodnie z tradycją jestem do dyspozycji, panie marszałku, jeżeli będą problemy bądź pytania dotyczące treści poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekBorowski">Proszę zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MarekBorowski">Chciałbym jeszcze przed przejściem do głosowania poprosić wszystkich, którzy w tej chwili dysponują dodatkowym sprawozdaniem komisji polityki gospodarczej o naniesienie pewnych drobnych poprawek, uzgodnionych wcześniej z panem posłem sprawozdawcą.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MarekBorowski">Mianowicie na stronie 4 są dwie uwagi, które omawiają konsekwencje przyjęcia określonych poprawek. Pierwsza z tych uwag - górna - pod poprawką nr 15 stwierdza, iż przyjęcie poprawki nr 15 powoduje bezprzedmiotowość czterech poprawek. Otóż będzie powodowała bezprzedmiotowość dwóch poprawek: nr 17 i 24. Natomiast poprawki nr 19 i 22 będą głosowane odrębnie. I niższa uwaga, która łączy poprawkę nr 17 z poprawkami nr 19, 22 i 24, zostaje skreślona, a więc te poprawki będą głosowane rozłącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#MarekBorowski">Poza tym wystąpi, panie pośle, pewien problem przy poprawce nr 25, a właściwie poprawce nr 13, gdzie łączy się ją z poprawką nr 25 - ale dopiero jak dojdziemy do tej poprawki, spytam pana posła o interpretację.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#MarekBorowski">Nad poprawkami nr 1, 4, 14, 18 i 23 głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#MarekBorowski">W poprawkach tych wnioskodawca proponuje, aby wprowadzić tylko jedną formę obniżania ceny oleju napędowego wykorzystywanego w gospodarstwach rolnych w postaci bonów na zakup oleju, wydawanych przez władze gminy, uprawniających do nabycia 75 kg oleju napędowego na każdy hektar użytków rolnych, z 50% zniżką ceny tego paliwa.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby wprowadzić dwie formy obniżania ceny oleju napędowego wykorzystywanego w rolniczej działalności produkcyjnej i usługowej, a mianowicie: obniżanie kwot podatku akcyzowego dla paliwa rolniczego oraz dopłaty do cen oleju napędowego.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych. Konsekwencją ich przyjęcia będzie skreślenie oznaczeń i tytułów wszystkich rozdziałów.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 1, 4, 14, 18 i 23, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za przyjęciem poprawek opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 365 posłów, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 1 wnioskodawca proponuje, aby w zdaniu wstępnym zapisać, że ustawa określa dwa alternatywne rodzaje zasad obniżania ceny paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#MarekBorowski">Głosowało 371 posłów. Za poprawką opowiedziało się 104 posłów, przeciw - 238 posłów, wstrzymało się 29 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 1 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby zapisać, że warunki stosowania przez osoby uprawnione dotyczą paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.32" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.33" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za poprawką opowiedziało się 370 posłów, przeciw - 1 poseł, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.34" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.35" who="#MarekBorowski">Poprawkę nr 4 już rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 1.</u>
          <u xml:id="u-14.36" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 2 pkt 6 wnioskodawca proponuje, aby ciągnikiem rolniczym w rozumieniu ustawy był także pojazd silnikowy przystosowany do ciągnięcia przyczep.</u>
          <u xml:id="u-14.37" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.38" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.39" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.40" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.41" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.42" who="#MarekBorowski">Głosowało 378 posłów. Za opowiedziało się 314 posłów, przeciw - 48 posłów, wstrzymało się 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.43" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.44" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 2 pkt 7 wnioskodawca proponuje, aby pojazdem silnikowym w rozumieniu ustawy był również motorower i pojazd szynowy.</u>
          <u xml:id="u-14.45" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.46" who="#MarekBorowski">Czy są wątpliwości?</u>
          <u xml:id="u-14.47" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-14.48" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.49" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z nowym projektem Kodeksu drogowego należałoby w tej poprawce ująć motorower i pojazd szynowy. Niemniej jednak dla potrzeb tej ustawy w art. 13, gdzie mówi się, kto jest nieuprawniony i co może ulec przepadkowi, komisje postanowiły wyłączyć tę sprawę spod sankcji karnych, a więc pojazd tylko dla potrzeb tej ustawy. Nie oznacza to, że można używać w pojazdach szynowych i motorowerach paliwa rolniczego, a wręcz przeciwnie, gdyż w art. 13 w ust. 1 jest wzmianka o tym, że w tych pojazdach nie należy go używać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekBorowski">Czy to jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MarekBorowski">Zaraz, to może pan poseł Borek - dla pana posła jest niejasne, tak? Proszę, może pan poseł sprecyzuje, co jest niejasne, może łatwiej będzie odpowiedzieć panu posłowi sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: czy pojazd szynowy i motorower mają być uznawane za pojazdy rolnicze?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RyszardBondyra">Absolutnie nie jest to zawarte w tej ustawie, nie jest to intencją ustawodawcy i nie jest intencją wnioskodawcy tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: A co jest?)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#RyszardBondyra">Może jeszcze raz przypomnę, kto jest uprawniony do nabycia; mówi o tym już w tej chwili art. 3 w ust. 3. Otóż paliwo rolnicze może być stosowane przez osoby... Tam są ciągniki rolnicze i nic poza tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarekBorowski">Zaraz, może spróbuję wspomóc pana posła, jeśli wolno.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MarekBorowski">Ta zmiana dotyczy słowniczka. W słowniczku jest definicja pojazdu silnikowego: rozumie się przez to pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego. W artykule następnym mówi się, do jakich urządzeń można używać paliwa rolniczego. Wymienione są następujące urządzenia: ciągniki rolnicze, rolnicze maszyny samobieżne i stacjonarne oraz urządzenia stacjonarne, co, jak widać, oczywiście nie obejmuje pojazdów silnikowych, w tym także motorowerów i pojazdów szynowych.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A motopompy?)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MarekBorowski">Teraz jest pytanie: Dlaczego wobec tego jest batalia o ten punkt? Otóż ona się toczy na tle art. 13 ust. raczej 2 niż 1, panie pośle, który mówi, że w razie skazania za czyny określone w ust. 1, czyli za używanie paliwa nie tam, gdzie należy, np. w pojazdach silnikowych, sąd może orzec przepadek pojazdów silnikowych. Czyli wnioskodawcy tej poprawki nie chcieliby, aby konfiskacie ulegał motorower oraz pojazd szynowy.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MarekBorowski">Czy pan się zgadza, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tego typu uwagi były zgłaszane na posiedzeniu komisji. Jednak poseł wnioskodawca, jest to pan poseł Maksymiuk,...</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#RyszardBondyra">... upierał się przy swojej wersji...</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#RyszardBondyra">... i zdołał przekonać komisję, że należy to przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, pan poseł Maksymiuk chciałby zabrać głos, ale ja bym chciał trzymać się jednak porządku. Pan poseł na pewno zna argumenty pana posła Maksymiuka, więc mógłby je pan przytoczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardBondyra">Wspomniałem już na wstępie, że intencją wnioskodawcy nie było to, aby nie ulegały konfiskacie, a wręcz odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JanuszMaksymiuk">Może nie są ważne intencje wnioskodawcy, jest ważne, jak będziemy ustawę czytali. Sprawa wygląda w ten sposób, że jeżeli wykreślimy słowa „z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego”... słowo „motorower” jest wykreślone po prostu dlatego, że taki zapis nie ma sensu, bo może być: z wyjątkiem motoroweru, roweru, wózka itd. Nie ma sensu wpisywać tego motoroweru.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wózka też.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JanuszMaksymiuk">Oczywiście. Dlatego nie jest to zapisane.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JanuszMaksymiuk">To jest kwestia pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#JanuszMaksymiuk">Jeżeli wykreślimy słowa „pojazdu szynowego”, to skutek będzie taki, że do używania paliwa rolniczego będzie uprawniony użytkownik pojazdu szynowego, na przykład na Kujawach, gdzie jeszcze bardzo często wozi się kolejką buraki do cukrowni; będzie on uprawniony do stosowania paliwa rolniczego. Weźmy pod uwagę art. 13 ust. 2. Jeżeli by było zapisane, że z wyjątkiem pojazdów szynowych, to wówczas, gdyby ktoś używał w mieście do przewozu osób paliwa rolniczego w pojazdach szynowych, ten pojazd nie podlegałby konfiskacie. A jak wykreślimy to w tym miejscu, będzie podlegał konfiskacie. I o to właśnie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A może: na prąd?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarekBorowski">A więc, dobrze. Proszę państwa, myślę, że wyjaśniliśmy to.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarekBorowski"> Proszę o spokój. Myślę, że ta interpretacja, którą przedstawiłem, odpowiada chyba intencjom wnioskodawcy i rozumieniu posła sprawozdawcy, a wybór należy do Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#MarekBorowski">Przypomnę jeszcze raz, że komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#MarekBorowski">Pan poseł Kamiński?</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KrzysztofKamiński">Panie Marszałku! W trosce o prace Izby związane z ważną jednak ustawą chciałbym prosić o wyjaśnianie terminów prawniczych w sposób poważny. „Pojazd szynowy” został wyjaśniony, jest to logiczne. Natomiast jeśli chodzi o motorowery na diesel,...</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#KrzysztofKamiński">... musi być to wyjaśnione. Po prostu nie ma motorowerów, które jeżdżą na dieslu.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, panie pośle Kamiński, ja rozumiem, że wszyscy wiedzą to, co pan powiedział, i wszyscy wyrobili sobie pogląd na ten temat i za chwilę zdecydują w głosowaniu. Już nie ciągnijmy tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca chciałby jeszcze koniecznie wypowiedzieć się w tej sprawie? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardBondyra">Tak, do tego pytania. Otóż, panie marszałku, my właśnie proponujemy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarekBorowski">Proszę mówić do mikrofonu, zdecydowanie do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RyszardBondyra">Otóż, panie marszałku, my właśnie proponujemy, poseł wnioskodawca proponuje, by wykreślić słowo „motorower”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarekBorowski">Jasne, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, przystępujemy do głosowania nad tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za opowiedziało się 339 posłów, przeciw - 8 posłów, wstrzymało się 36 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości do art. 4 wnioskodawcy proponują, aby prowadzenie działalności usługowej, określonej w załączniku do ustawy, nie uprawniało do stosowania paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#MarekBorowski">Konsekwencją tej propozycji będzie zmiana tytułu załącznika oraz skreślenie w tym załączniku pkt. 4.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 4 oraz do załącznika, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 375 posłów. Za opowiedziało się 25 posłów, przeciw - 341 posłów, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 3 wnioskodawca proponuje, aby treść dotychczasowego art. 4 przenieść do art. 3 i oznaczyć jako nowy ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie art. 4 i zmiana numeracji kolejnych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 polegającej na dodaniu nowego ust. 3 i skreśleniu art. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.21" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 381 posłów. Za opowiedziało się 361 posłów, przeciw - 9 posłów, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.24" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 6 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby w sformułowaniu: „stosuje się, w szczególności z zastrzeżeniem ust. 1 i 2” skreślić wyrazy: „w szczególności”.</u>
          <u xml:id="u-31.25" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-31.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za poprawką opowiedziało się 375 posłów, przeciw - 1 poseł, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.32" who="#MarekBorowski">W poprawkach nr 9 i 11 do art. 7 ust. 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby określenia zasad oznaczania i obrotu paliwem rolniczym dokonywali, odpowiednio, minister finansów i minister gospodarki, a nie minister finansów i minister gospodarki w porozumieniu z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-31.33" who="#MarekBorowski">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-31.34" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-31.35" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.36" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 7 ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.37" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.38" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.39" who="#MarekBorowski">Głosowało 379 posłów. Za opowiedziało się 257 posłów, przeciw - 99 posłów, wstrzymało się 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.40" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.41" who="#MarekBorowski">W poprawkach nr 10 i 12 do art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz polegającej na dodaniu ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby wyłączyć spod kompetencji ministra finansów określenie szczegółowych zasad kontroli i dystrybucji paliwa rolniczego oraz upoważnić ministra spraw wewnętrznych i administracji, w porozumieniu z ministrem finansów, do określenia szczegółowych zasad kontroli w zakresie stosowania paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-31.42" who="#MarekBorowski">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-31.43" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-31.44" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.45" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 7 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu nowego ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-31.46" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-31.47" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-31.48" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za poprawką opowiedziało się 379 posłów, głosów przeciwnych nie było, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-31.49" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-31.50" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 13 wnioskodawca proponuje, aby skreślić rozdział 3, który zawiera przepisy regulujące dopłaty do cen oleju napędowego.</u>
          <u xml:id="u-31.51" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 15–17 i nr 19–22 oraz 25, a także skreślenie pkt. 2 w art. 1 oraz art. 14, a także zmianę numeracji artykułów.</u>
          <u xml:id="u-31.52" who="#MarekBorowski">Panie pośle, zapowiedziałem, że chciałbym wrócić do poprawki nr 25, ponieważ zdaniem Biura Legislacyjnego ta poprawka dotyczy innego sformułowania pkt. 2 załącznika. W związku z tym ona chyba nie powinna być powiązana z tym, czy poprawka nr 13 przejdzie, czy nie przejdzie. Proszę rzucić na to okiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RyszardBondyra">Tak. Ta poprawka, którą w tej chwili pan marszałek zapowiedział, dotyczy nie załącznika, ale dopłat do oleju napędowego. Jest to całkiem inna materia ustawowa. Dotyczy to treści jednolitej ustawy. To powinno być przegłosowane oddzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarekBorowski">Zaraz. Panie pośle, ja nie wiem, czy my mamy jednakowe druki, ale w tym druku, który ja mam, poprawka nr 25 brzmi następująco: „W załączniku do ustawy pkt. 2 nadać brzmienie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RyszardBondyra">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekBorowski">Załącznikiem do ustawy jest wykaz typów działalności rolniczej, które mają prawo korzystać z tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RyszardBondyra">I to jest poprawka nr 25.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Głosować oddzielnie.)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#RyszardBondyra">Oczywiście, że oddzielnie, bo to dwie różne materie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, czyli, panie pośle, głosujemy nad tym oddzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RyszardBondyra">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MarekBorowski">W porządku. I o to właśnie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: O co chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MarekBorowski">A więc powtórzę, że przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 15–17 i nr 19–22, także skreślenie pkt. 2 w art. 1 oraz art. 14, a także zmianę numeracji artykułów.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu rozdziału 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za poprawką opowiedziało się 244 posłów, przeciw - 133, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Stolzman.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Wobec przegłosowania tej poprawki i skomplikowanego układu ustawy, proszę o przerwę, ponieważ w takiej sytuacji nie wiemy jak mamy dalej głosować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarekBorowski">Ogłaszam przerwę do godz.10.45.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę pana posła sprawozdawcę i posłów sekretarzy do pokoju obok sali posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 16 do godz. 10 min 49)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę panie i panów posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MarekBorowski">Panie pośle Halber, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do kolejnych głosowań.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#MarekBorowski">Państwa posłów z centrum sali proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do poprawki nr 24.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 24 do art. 15 wnioskodawca proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, a nie - jak proponują komisje - z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#MarekBorowski">Głosowało 357 posłów. Za poprawką opowiedziało się 343 posłów, przeciw - 6, 8 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 25 do załącznika ustawy wnioskodawca proponuje nową redakcję pkt. 2.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do pkt. 2 załącznika do ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.19" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-42.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 359 posłów. Za poprawką opowiedziało się 346 posłów, przeciw - 8, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-42.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.22" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-42.23" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o paliwie rolniczym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisję Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.24" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.25" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-42.26" who="#MarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy opowiedziało się 262 posłów, przeciw - 59, 44 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-42.27" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-42.28" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym wszystkim serdecznie podziękować za przyczynienie się do uchwalenia ustawy o paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Tekst skreślony ze stenogramu na polecenie wicemarszałka Sejmu Marka Borowskiego na podstawie art. 103 ust. 1 regulaminu Sejmu)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#RyszardBondyra">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł był uprzejmy wykroczyć poza to, co jest tradycją wystąpień posłów sprawozdawców - podziękowanie wszystkim, którzy się przyczynili do uchwalenia ustawy, ale to, co pan powiedział na końcu swojego wystąpienia, będzie wymagało rozszyfrowania.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, chciałem poinformować, że w związku z tym, iż...</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Poseł Maria Stolzman: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#komentarz">(Poseł Maria Stolzman: Panie marszałku, proszę, żeby to wykreślić ze stenogramu, bo to się nie nadaje.)</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#MarekBorowski">Rozważę tę propozycję, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, chciałbym poinformować, że w związku z nieprzekazaniem sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o fundacji Centrum Badania Opinii Społecznej punkt dotyczący tej sprawy z przyczyn regulaminowych nie może być zrealizowany na obecnym posiedzeniu; zostanie przełożony na następne posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#MarekBorowski">W związku z tym chciałbym przypomnieć, że na dzisiejszym posiedzeniu mamy jeszcze do rozpatrzenia następujące punkty porządku dziennego: za chwilę pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych, następnie będzie informacja prezesa Rady Ministrów o źródłach, wielkościach, zasadach i warunkach finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych, następnie informacja rządu o problemie wykorzystania seksualnego dzieci i sposobach przeciwdziałania temu oraz informacja rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#MarekBorowski">W sprawie formalnej? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#GrażynaStaniszewska">Panie marszałku, chciałabym prosić o interwencję. Wczoraj w trakcie zapytań pan minister Juchniewicz oświadczył, że rząd wniósł do Sejmu nowelizację ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw po to, żeby umożliwić otrzymanie akcji pracowniczych przez załogi dużych zakładów pracy oraz przez plantatorów. Otóż okazało się to nieprawdą. Pan minister był uprzejmy skłamać, nie ma rządowego projektu ustawy w Sejmie. Prosiłabym, panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, najmocniej przepraszam, ale to nie jest sprawa formalna. Strasznie mi przykro. Na który punkt regulaminu pani się powołuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#GrażynaStaniszewska">Panie marszałku, prosiłabym, żeby pan marszałek wyciągnął konsekwencje i nie pozwalał wykorzystywać tej trybuny do podawania nieprawdziwych informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, musiałbym to zastosować także do pani wypowiedzi. Naprawdę nie można w ten sposób nadużywać regulaminu. To jest pani interpretacja tego, co powiedział minister, nie wiem, co usłyszeli inni i jakie na ten temat mają zdanie. Jeśli są w tej sprawie wątpliwości, zawsze można się zwrócić do Prezydium Sejmu, wygłosić oświadczenie czy zadać stosowne pytanie w ramach interpelacji i zapytań, ale nie można w taki sposób...</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MarekBorowski">A tak na marginesie - z całą pewnością jest w tej sprawie projekt poselski, który został skierowany już do komisji i który w najbliższych...</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Poselski, ale nie rządowy.)</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#MarekBorowski">Dobrze, ale jest projekt poselski, został on skierowany do komisji. Na temat projektu rządowego nie umiem się w tej chwili wypowiedzieć. Być może rząd wysłał ten projekt, być może nie wpłynął on jeszcze do Prezydium Sejmu. Trudno mi powiedzieć. Projekt poselski jest i tę sprawę, o której pani powiedziała, reguluje.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, czekamy, gdyż niestety pan premier Pietrewicz, który przedstawia rządowy projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych, wyszedł. W związku z tym ogłaszam 10-minutową przerwę, do godz. 11.10.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 58 do godz. 11 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych (druk nr 2042).</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra skarbu państwa pana Mirosława Pietrewicza w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polski rynek kapitałowy jest uznawany powszechnie za najlepiej uregulowany rynek kapitałowy spośród wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Jego dalszy rozwój wymaga jednak nie tylko nowych rozwiązań o charakterze organizacyjnym, jakie zostały zawarte w skierowanym do Sejmu rządowym projekcie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, ale także stworzenia podstaw prawnych do znacznie szerszej niż obecnie działalności inwestorów instytucjonalnych. Z tego też względu, biorąc pod uwagę zarówno potrzeby polskiego rynku kapitałowego, jak i procesy dostosowawcze do systemu prawnego Unii Europejskiej, ustawa o funduszach inwestycyjnych, której projekt został skierowany przez rząd do Wysokiej Izby, należy do szczególnie pilnych aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MirosławPietrewicz">Fundusze inwestycyjne odgrywały i odgrywają bardzo dużą rolę w rozwoju gospodarczym najbardziej rozwiniętych krajów świata. Będąc instytucjami publicznego zaufania, działającymi według ścisłych reguł określonych przez ustawodawstwo i tradycję poszczególnych krajów, fundusze inwestycyjne przyczyniają się do wzrostu poziomu oszczędności milionów obywateli. Dają podstawy do oczekiwań, że lokata środków w nich będzie bardziej korzystna niż lokata bankowa.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#MirosławPietrewicz">Fundusze inwestycyjne reprezentują także jeden z głównych typów pośredników w alokacji kapitału. Ich działalność umożliwia bowiem transfer środków od osób fizycznych i podmiotów gospodarczych, mających okresowe nadwyżki w stosunku do ich potrzeb konsumpcyjnych lub inwestycyjnych, do podmiotów gospodarczych mających okresowy deficyt kapitału. Nie bez znaczenia jest także stabilizujący wpływ działalności dużej liczby inwestorów instytucjonalnych, jakimi są między innymi fundusze inwestycyjne, na rozwój rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#MirosławPietrewicz">W przedkładanym przez rząd projekcie ustawy o funduszach inwestycyjnych przewiduje się możliwość funkcjonowania na polskim rynku kapitałowym obu zasadniczych typów funduszy inwestycyjnych, właściwych dla gospodarki rynkowej - funduszy otwartych, których działalność jest już obecnie możliwa na podstawie przepisów zawartych w rozdziale 8 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, oraz funduszy zamkniętych, dla których działalności brakuje dotychczas regulacji prawnych. W zasadzie można przyjąć, że oba typy charakteryzują się tym samym celem i przedmiotem działalności. Podstawowe różnice między nimi przejawiają się w zakresie możliwości i formy prawnej wystąpienia uczestnika z funduszu oraz świadomej akceptacji przez uczestników ryzyka inwestycyjnego, które jest nierozerwalnie związane z oczekiwaną stopą zwrotu z dokonanej przez tego uczestnika inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#MirosławPietrewicz">Istniejąca obecnie regulacja dotycząca działalności funduszy powierniczych jest oparta na konstrukcji prawnej budzącej szereg wątpliwości. Z wątpliwościami tymi praktyka radziła sobie dotąd poprzez stosowanie korzystnej dla funduszy wykładni oraz ostrożne wykorzystywanie domniemanych praw. Nie można jednak w dłuższej perspektywie dopuszczać do sytuacji, w której wątpliwości wzbudza konstrukcja prawna instytucji dysponującej ogromnymi środkami pochodzącymi w dużej mierze od indywidualnych inwestorów. Z tego też względu przedkładany projekt ustawy jest oparty na przekonaniu, iż w tej sytuacji trzeba skorzystać z możliwości stworzenia funduszu inwestycyjnego jako osoby prawnej nowego typu w prawie polskim, podobnie jak to miało miejsce w ostatnich latach kilkakrotnie, gdy na mocy ustaw powoływano do życia osoby prawne, nierzadko nie poddające się jakiejkolwiek typizacji. Przyjęcie takiego punktu widzenia jest też zgodne z dyrektywą Rady Wspólnot Europejskich z dnia 20 grudnia 1985 r. o koordynacji przepisów prawnych i administracyjnych dotyczących instytucji i wspólnego inwestowania w papiery wartościowe, która pozostawia poszczególnym państwom całkowitą dowolność w przyjęciu konstrukcji prawnej funduszu, wymagając jedynie, aby została ona precyzyjnie określona w prawie oraz aby zostały spełnione warunki, jakie stawia ona wobec funduszy otwartych. Dyrektywa ta dotyczy bowiem jedynie funduszy otwartych, pozostawiając pełną dowolność w sposobie uregulowania działalności funduszy innego typu.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#MirosławPietrewicz">Zgodnie z przedstawionym projektem ustawy fundusz inwestycyjny jako nowy typ osoby prawnej charakteryzowałby się takimi atrybutami, jak:</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#MirosławPietrewicz">1) jasno określony przedmiot i cel działalności, a mianowicie inwestowanie w prawa majątkowe środków zebranych publicznie,</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#MirosławPietrewicz">2) sformalizowana organizacja uregulowana przez ustawę i oparty na niej statut zatwierdzany przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd,</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#MirosławPietrewicz">3) całkowita odrębność majątku uczestników funduszu i majątku towarzystwa zarządzającego tym funduszem,</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#MirosławPietrewicz">4) organ funduszu w postaci towarzystwa funduszy inwestycyjnych działającego w formie spółki akcyjnej,</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#MirosławPietrewicz">5) precyzyjne określone ustawą i statutem prawa i obowiązki uczestników funduszu.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#MirosławPietrewicz">W przedkładanym projekcie ustawy przyjęto rozwiązanie, że organem funduszu będzie towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Precyzyjnie ukształtowano kompetencje tego organu obejmujące zarządzanie funduszem i jego reprezentowanie w stosunkach z osobami trzecimi. Ustanowienie towarzystwa organem funduszu oddaje prawdziwy stan stosunków pomiędzy tymi podmiotami, tj. stan, w którym towarzystwo tworzy fundusz, zarządza nim i odpowiada w sensie prawnym i finansowym za skutki takiego zarządzania. Dlatego też w projekcie zostały zawarte przepisy dotyczące odpowiedzialności towarzystwa funduszy inwestycyjnych z tytułu zarządzania funduszem bezpośrednio wobec uczestników.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#MirosławPietrewicz">Rozwiązania przyjęte w przedstawionym projekcie ustawy, a przede wszystkim utworzenie funduszu inwestycyjnego i towarzystwa jako dwóch odrębnych osób prawnych, będących właścicielami swych odrębnych majątków, pozwala na odejście od dotychczasowych rozwiązań, zgodnie z którymi jedna osoba prawna, tj. towarzystwo dysponuje zarówno środkami własnymi, jak i wniesionymi przez uczestników funduszu. Rozwiązanie dotychczasowe tworzy szereg trudnych do rozwiązania wątpliwości, zwłaszcza dotyczących odpowiedzialności za zobowiązania, roszczeń oraz praw własności.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#MirosławPietrewicz">Projektowana ustawa ma na celu m.in. precyzyjne uregulowanie stosunków między towarzystwem funduszy inwestycyjnych, funduszem inwestycyjnym oraz jego uczestnikami w sposób zgodny z trendami rozwojowymi funduszy inwestycyjnych na świecie oraz systemem prawa polskiego. Przyjęte w ustawie rozwiązania dotyczące wzajemnych relacji pomiędzy tymi podmiotami pozwalają na osiągnięcie wszystkich tych celów. Uzasadniają je ponadto cele projektowanej regulacji, jak i funkcje, jakie mają pełnić wymienione podmioty.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#MirosławPietrewicz">Fundusze inwestycyjne są instytucjami publicznego zaufania, gromadzą bowiem oszczędności milionów obywateli oraz wolne środki pieniężne innych podmiotów. Środki te powinny być lokowane w sposób możliwie pewny i bezpieczny. Dlatego też szczególnego znaczenia nabiera proces zarządzania funduszem, zapewniający racjonalne dokonywanie lokat. Ogromne rozproszenie uczestników i specyfika działalności polegającej na zarządzaniu funduszem inwestycyjnym powodują, że nierealne jest sprawowanie skutecznej kontroli nad prawidłowością zarządzania bezpośrednio przez uczestników. Dlatego też do nadzoru i kontroli działań towarzystwa zarządzającego funduszem powołane powinny być, podobnie jak w innych krajach, dwie instytucje: organ państwowy, tj. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd oraz bank depozytariusz.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#MirosławPietrewicz">Do najważniejszych zadań Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, mających na celu zapewnienie prawidłowości działania funduszy inwestycyjnych i bezpieczeństwa ich uczestników, będzie należało:</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#MirosławPietrewicz">1) koncesjonowanie działalności w zakresie tworzenia funduszy inwestycyjnych i zarządzania nimi;</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#MirosławPietrewicz">2) dokonywanie oceny statutów funduszu i umów z bankiem depozytariuszem z punktu widzenia ich zgodności z prawem i interesem uczestników funduszu;</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#MirosławPietrewicz">3) prowadzenie kontroli działalności towarzystwa, funduszu oraz banku depozytariusza.</u>
          <u xml:id="u-50.19" who="#MirosławPietrewicz">W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości komisja będzie miała prawo nakładania na towarzystwo kar przewidzianych w ustawie, aż do cofnięcia zezwolenia włącznie.</u>
          <u xml:id="u-50.20" who="#MirosławPietrewicz">Bank depozytariusz będzie miał prawo i obowiązek kontrolowania wszelkich operacji funduszu oraz obowiązek odmowy ich wykonania, jeśli byłyby sprzeczne z prawem lub statutem funduszu. Wymogi kapitałowe stawiane wobec banku dezpozytariusza dają podstawę do oczekiwania, że w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania ustawowych obowiązków przez bank depozytariusz finansowa odpowiedzialność tego banku nie pozostawałaby wyłącznie martwym zapisem ustawowym.</u>
          <u xml:id="u-50.21" who="#MirosławPietrewicz">Przedstawione przed chwilą w ogólnym zarysie rozwiązania, które szczegółowo zostały zapisane w projektowanej ustawie, zapewniają skuteczną ochronę interesów uczestników i prawidłowe działanie towarzystwa i funduszu poprzez powierzenie nadzoru i kontroli instytucjom wyposażonym w prawo nakładania sankcji i posiadającym odpowiednio kwalifikowany personel. Dodatkowo, w celu zapewnienia jeszcze skuteczniejszej ochrony interesów uczestników funduszu inwestycyjnego, projektowana ustawa zakłada przyznanie przewodniczącemu Komisji Papierów Wartościowych i Giełd uprawnień prokuratora w sprawach związanych z tworzeniem i zarządzaniem funduszami. Na tej podstawie w przypadku naruszenia interesu społecznego, przez co z pewnością należy rozumieć bezpieczeństwo obrotu na rynku kapitałowym oraz prawidłową działalność podmiotu koncesjonowanego przez organ państwowy, przewodniczący komisji miałby prawo wystąpienia z powództwem przeciwko towarzystwu na rzecz uczestników danego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-50.22" who="#MirosławPietrewicz">Projektowana ustawa przewiduje możliwość tworzenia w Polsce następujących typów funduszy:</u>
          <u xml:id="u-50.23" who="#MirosławPietrewicz">— funduszy inwestycyjnych otwartych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych,</u>
          <u xml:id="u-50.24" who="#MirosławPietrewicz">— funduszy inwestycyjnych zamkniętych,</u>
          <u xml:id="u-50.25" who="#MirosławPietrewicz">— funduszy inwestycyjnych mieszanych.</u>
          <u xml:id="u-50.26" who="#MirosławPietrewicz">Pomiędzy tymi typami funduszy występują różnice w zakresie charakteru prawnego tytułu uczestnictwa w funduszu, praw uczestnika funduszu oraz ograniczeń w działalności inwestycyjnej funduszy, co wiąże się ze stopniem ryzyka inwestycyjnego. Istniejące różnice pomiędzy poszczególnymi typami funduszy inwestycyjnych doprowadzą do sytuacji, w której każdy uczestnik będzie mógł dokonać wyboru nie tylko pomiędzy funduszami zarządzanymi przez różne towarzystwa, ale także dostosować wybór typu funduszu do indywidualnych oczekiwań, gotowości poniesienia określonego ryzyka i planowanego okresu oszczędności lub inwestycji. Po wprowadzeniu proponowanej regulacji można oczekiwać, iż oferta funduszy inwestycyjnych działających na rynku polskim nie będzie się różniła pod względem swojej różnorodności od oferty funduszy inwestycyjnych działających na najbardziej rozwiniętych rynkach kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-50.27" who="#MirosławPietrewicz">Przyjęcie projektowanej regulacji nie tylko nie będzie miało żadnych negatywnych skutków dla setek tysięcy uczestników obecnie działających funduszy powierniczych, ale, co więcej, przyczyni się do dalszego zwiększenia ich uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-50.28" who="#MirosławPietrewicz">Na zakończenie pragnę podkreślić, że projektowana ustawa powinna przyczynić się do dalszego rozwoju polskiego rynku kapitałowego i wzrostu zaufania obywateli do instytucji zbiorowego inwestowania. Jednocześnie fakt, iż przedkładany projekt jest w pełni zgodny ze standardami międzynarodowymi, w tym z regulacjami Unii Europejskiej, będzie niewątpliwie ważnym czynnikiem zwiększającym zainteresowanie inwestorów zagranicznych inwestycjami na rynku polskim. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-50.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu wicepremierowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MarekBorowski">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 34 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos pan poseł Jacek Piechota z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JacekPiechota">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa o funduszach inwestycyjnych należy bezsprzecznie do aktów prawnych, które są szczególnie pilne i bardzo oczekiwane na polskim rynku kapitałowym. Z tych powodów Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, konsekwentnie wnosił o szybkie rozpatrzenie projektu tej ustawy przez parlament. Ustanowienie w prawie polskim instytucji funduszy zamkniętych i mieszanych jest dla rynku kapitałowego niezwykle istotne i od dawna oczekiwane. Projektowana ustawa zbliża polski system prawny do regulacji państw zachodnich, a w szczególności zapewnia zgodność z dyrektywą Rady Wspólnot Europejskich z dnia 20 grudnia 1985 r.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JacekPiechota">We współczesnym świecie istnieje wiele rodzajów instytucji finansowych, które umożliwiają lokatę oszczędności. Taką instytucją m.in. jest Giełda Papierów Wartościowych. Niestety, dla przeciętnego Kowalskiego zainwestowanie bezpośrednio na giełdzie swoich niezbyt dużych środków stanowi często barierę nie do pokonania. Aby uczestniczyć w grze giełdowej, trzeba poświęcić na to sporo czasu, mieć określony zasób wiedzy na temat rynku kapitałowego i właśnie wolny czas, aby móc śledzić posunięcia na rynku, ruchy kursów akcji itp.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JacekPiechota">Na całym świecie fundusze inwestycyjne stanowią największy segment rynku kapitałowego, należą do największych inwestorów na nim. Charakteryzują się one następującymi cechami: gromadzą nawet bardzo niewielkie, pojedyncze wpłaty, proponując drobnym inwestorom korzyści wynikające ze wspólnego inwestowania i profesjonalnego zarządzania znacznym kapitałem. Inwestują głównie w papiery wartościowe, bony skarbowe, przy założeniu, że portfel inwestycyjny funduszu jest w znacznym stopniu zdywersyfikowany. Nie prowadzą działalności produkcyjnej, handlowej, usługowej, więc są w mniejszym stopniu narażone na wahania koniunktury na rynku.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#JacekPiechota">Na przykład w Stanach Zjednoczonych zarządzaniem pieniędzmi powierzonymi przez inwestorów zajmuje się kilkaset funduszy inwestycyjnych. Fundusze powiernicze są spółkami organizowanymi zwykle przez firmy doradcze, których zadaniem jest proponowanie potencjalnym inwestorom określonego celu inwestycyjnego. Każdy, kto kupi jednostkę uczestnictwa, staje się częściowym właścicielem funduszu. Doradztwem inwestycyjnym oraz bieżącym zarządzaniem zajmuje się firma, która zorganizowała fundusz. Co ważne, każdy fundusz ma obowiązek udostępniania do publicznej wiadomości swojego prospektu, w którym przedstawia cele inwestycyjne i ryzyko z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#JacekPiechota">Fundusze inwestycyjne, które działają na świecie, dzielą się na:</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#JacekPiechota">1) Otwarte - ich działanie polega na ciągłej sprzedaży jednostek uczestnictwa, które mogą być odsprzedawane funduszowi, czyli umarzane bez ograniczeń na każde żądanie klienta. Fundusz taki utrzymuje się z opłat za zarządzanie powierzonym mu kapitałem. Popularność takiego rozwiązania wynika z dwóch powodów: po pierwsze, inwestor może w każdej chwili odsprzedać funduszowi swoje jednostki uczestnictwa, bez konieczności składania zlecenia na ich sprzedaż, jak ma to miejsce na giełdzie; po drugie, umorzenie jednostek uczestnictwa oznacza odkupienie ich przez fundusz po cenie wynikającej z bieżącej wartości aktywów funduszu netto. Funduszami otwartymi są obecnie działające w Polsce fundusze powiernicze takie jak Pioneer i Korona, które działają na podstawie ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#JacekPiechota">2) Zamknięte - powstają w wyniku zgromadzenia określonego (zamkniętego) kapitału, którego przeznaczeniem jest inwestowanie w papiery wartościowe. Fundusz zamknięty ma strukturę spółki akcyjnej, która emituje określoną liczbę akcji. Uczestnictwo w takim funduszu odbywa się poprzez zakup jego akcji na rynku wtórnym. Podobnie odbywa się wycofanie zainwestowanych pieniędzy. Przykładem istniejących na polskim rynku kapitałowym zamkniętych funduszy inwestycyjnych są narodowe fundusze inwestycyjne, które powstały i działają w oparciu o ustawę o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#JacekPiechota">Jak widać z tego porównania, jedne z najważniejszych instytucji na tworzącym się polskim rynku kapitałowym działają na podstawie dwóch zupełnie odrębnych aktów prawnych. Sytuacja taka jest nienormalna i nie sprzyja rozwojowi rynku kapitałowego i rynku inwestycji. Na przykład w myśl przepisów ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych fundusz powierniczy zarządza masą majątkową w imieniu własnym, ale na rzecz uczestników funduszu. Przyznać trzeba, że konstrukcja taka jest ułomna, ponieważ nie wynika z niej, kto jest właścicielem tzw. masy majątkowej, jakie mają w stosunku do niej prawa i obowiązki uczestnicy funduszu, jak w myśl obowiązujących w naszym kraju przepisów podatkowych i finansowych należałoby traktować działania zarządzającego masą majątkową i ewentualne zmiany w jej stanie.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#JacekPiechota">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla tworzącego się polskiego rynku kapitałowego, który w związku z naszymi planami wejścia do Unii Europejskiej i uczestnictwem w OECD ma szansę stać się częścią światowego systemu finansowego, kolosalnego znaczenia nabiera fakt stworzenia spójnej i jednolitej regulacji, która w intencji ustawodawcy obejmuje wszystkie formy funduszy inwestycyjnych i zarazem jest regulacją odrębną od Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#JacekPiechota">Założone w projekcie ustawy rozwiązania zarówno szczegółowe, jak i systemowe, takie jak m.in.:</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#JacekPiechota">— określenie charakteru własności środków stanowiących aktywa funduszu w sposób zgodny z obowiązującymi w Polsce ustawami;</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#JacekPiechota">— sprecyzowanie charakteru powiązań pomiędzy podmiotami takimi jak fundusz, towarzystwo, bank depozytariusz, agent transferowy;</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#JacekPiechota">— nadanie funduszowi osobowości prawnej i stworzenie rejestru funduszy;</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#JacekPiechota">— nadanie wreszcie Komisji Papierów Wartościowych uprawnień do koncesjonowania działalności w zakresie tworzenia funduszy i zarządzania nimi, dokonywania oceny kwalifikacji osób wchodzących w skład organów towarzystwa oraz pracowników towarzystwa i banku depozytariusza, kontrolowania działalności towarzystwa, funduszu oraz banku depozytariusza przez kontrolę okresowo przedstawianych sprawozdań i bezpośrednią kontrolę dokumentów tych podmiotów — spełniają zalecenie dyrektywy europejskiej oraz zapewniają skuteczną ochronę interesu uczestników i prawidłowe działanie towarzystwa i funduszu poprzez powierzenie nadzoru i kontroli nad ich działalnością wyspecjalizowanym instytucjom, które są wyposażone w uprawnienia do nakładania sankcji i mają odpowiednio wyszkolony personel.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#JacekPiechota">Regulacje projektowanej ustawy o funduszach inwestycyjnych będą również idealną podstawą do rozpoczęcia budowania jednego z elementów nowego systemu zabezpieczeń emerytalnych. Taka regulacja stanowiłaby już dzisiaj krok w kierunku zmiany sposobu postrzegania przez społeczeństwo możliwości zabezpieczenia na starość i stymulowałaby inicjatywę własną przyszłych emerytów. Krok ten nie spowoduje żadnych kosztów z budżetu państwa, ponieważ fundusze nie będą powstawały z inicjatywy rządu ani instytucji centralnych, a ich działalność jednak będzie zgodna z przyjętymi zasadami polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#JacekPiechota">Należy tutaj zauważyć, że w propozycjach reformy systemu ubezpieczeń społecznych jednym z jej filarów mają być fundusze emerytalne, które są niczym innym jak funduszami otwartymi. Takie rozwiązania funkcjonują na świecie od wielu lat i są sprawdzonym środkiem akumulacji kapitału.</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#JacekPiechota">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprosiłem o zaopiniowanie projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych kilku specjalistów z dziedziny bankowości, prawa handlowego i podatkowego. W ich oczach przedkładany dzisiaj przez rząd projekt ustawy uzyskał wysoką ocenę. Wszyscy byli zgodni co do konieczności pilnego uchwalenia omawianej dzisiaj ustawy. W toku tych konsultacji zgłoszono jednak cały szereg merytorycznych problemów i szczegółowych poprawek, wymagających rozpatrzenia w toku prac parlamentarnych. Dotyczą one m.in. zbyt rygorystycznego ograniczenia przez projektodawcę - zdaniem opiniujących - łącznej wartości lokat dokonywanych przez fundusze otwarte, fundusze krajowe i zagraniczne. Podobnie za zbyt rygorystyczne uważano proponowane ograniczenia wysokości środków zaangażowanych przez fundusze zamknięte w papiery wartościowe oraz wierzytelności jednego podmiotu, a także walutę jednego państwa.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#JacekPiechota">Wydaje się, iż fundusz inwestycyjny zamknięty powinien mieć większą możliwość pełnienia roli inwestora aktywnego, mającego wpływ na zarządzanie swoimi inwestycjami oraz na ich rentowność. Duża grupa sformułowanych uwag odnosi się m.in. do regulacji związanych z działalnością banku depozytariusza. Z braku czasu wszystkie szczegółowe propozycje poprawek przedstawię w toku prac komisji i podkomisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#JacekPiechota">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę wnieść o odesłanie projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych do właściwych komisji sejmowych i pilne rozpatrzenie tego projektu w komisjach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Jacek Piechota z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Stanisław Bartoszek z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Projekt omawianej na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu ustawy o funduszach inwestycyjnych jest bardzo ważnym aktem prawym dostosowującym polski rynek kapitałowy do systemu prawnego Wspólnot Europejskich. Autorzy projektu proponują koncepcję funduszu inwestycyjnego jako osoby prawnej nowego typu. Polskie prawo cywilne, zgodnie z art. 33, poza skarbem państwa i jednostkami organizacyjnymi, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną, nie wymienia innych osób prawnych ani nie podaje żadnej ich klasyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#StanisławBartoszek">Kolejnym problemem, z którym musieli się uporać autorzy projektu, była konieczność zapewnienia zgodności ustawy z ustawodawstwem europejskim, a w szczególności z dyrektywą Rady Wspólnot Europejskich z 20 grudnia 1985 r. o koordynacji przepisów prawnych i administracyjnych dotyczących instytucji wspólnego inwestowania w papiery wartościowe. W projekcie ustawy przyjęto rozwiązanie prawne, że organem funduszu inwestycyjnego jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych, utworzone zgodnie z przepisami ustawy. To towarzystwo funduszy inwestycyjnych jako podmiot prawa, a nie jego zarząd, jest organem funduszu inwestycyjnego. Dlatego też w projekcie ustawy zostały zamieszczone przepisy dotyczące odpowiedzialności towarzystwa z tytułu zarządzania bezpośrednio wobec uczestników.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#StanisławBartoszek">Zaproponowane w projekcie ustawy utworzenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych i funduszu inwestycyjnego jako dwóch odrębnych osób prawnych będących właścicielami swoich odrębnych majątków pozwoli na odejście od dotychczasowych rozwiązań prawnych, zgodnie z którymi jedna osoba prawna dysponowałaby środkami własnymi oraz wniesionymi przez uczestników funduszu. Każdy z podmiotów posiada własny majątek i własne zobowiązania, za które samodzielnie odpowiada. Towarzystwo zarządza funduszem odpłatnie. W przypadkach przewidzianych w ustawie w funduszu inwestycyjnym może działać rada inwestorów jako organ kontrolny. Uczestnikami funduszu inwestycyjnego zgodnie z art. 5 ustawy są osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które za wpłaty wnoszone do funduszu nabywają jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne. Mienie funduszu powstaje z wpłat uczestników funduszu i obejmuje środki z tytułu tych wpłat, prawa nabyte przez fundusz i pożytki z praw nabytych przez fundusz. Wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w gotówce lub też w papierach wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, jeżeli odrębne przepisy oraz statut na to zezwalają. Dla bezpieczeństwa uczestników funduszu została określona dolna granica wartości aktywów netto funduszu, która zgodnie z art. 8 ma wynosić nie mniej niż 2,5 mln zł. Proponuje się, że fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych po uzyskaniu zgody Komisji Papierów Wartościowych. Projekt ustawy przewiduje tworzenie następujących funduszy inwestycyjnych: funduszy otwartych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, funduszy zamkniętych oraz funduszy mieszanych, co stwarza większe możliwości dla potencjalnych inwestorów, wpływając dodatnio na rozwój polskiego rynku kapitałowego. Fundusz inwestycyjny będzie nabywał osobowość prawną przez wpis do właściwego rejestru. Z tą chwilą towarzystwo staje się organem funduszu. Rejestr funduszy inwestycyjnych prowadzi Sąd Wojewódzki w Warszawie, zwany sądem rejestrowym. Rejestr jest jawny, dostępny dla osób trzecich. Statut funduszu musi zawierać wyraźne ostrzeżenie, że realizacja celu inwestycyjnego nie jest gwarantowana przez fundusz. Zezwolenie na utworzenie funduszu inwestycyjnego wydaje Komisja Papierów Wartościowych w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jednocześnie Komisja Papierów Wartościowych do dnia wpisania funduszu inwestycyjnego do rejestru może cofnąć zezwolenie na utworzenie funduszu, jeżeli nie zostały spełnione warunki określone w art. 24 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#StanisławBartoszek">Przyjęcie zasady, że fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której istotnym substratem jest majątek, skutkuje tym, że jednym z warunków wpisania funduszu inwestycyjnego do rejestru jest zgromadzenie majątku pochodzącego z wpłat dokonywanych przez uczestników funduszu. Towarzystwo jest zobowiązane gromadzić wpłaty na jednym rachunku bankowym w banku depozytariuszu. Ponieważ jest to majątek funduszu, a nie towarzystwa, zakazuje się towarzystwu rozporządzać wpłatami przed rejestracją funduszu. Z chwilą wpisania do rejestru fundusz inwestycyjny podejmuje działalność określoną w ustawie i w statucie funduszu. Fundusz będzie zbywał jednostki uczestnictwa albo certyfikaty inwestycyjne bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotu prowadzącego działalność maklerską (za zezwoleniem Komisji Papierów Wartościowych dopuszcza się możliwość pośrednictwa innego podmiotu). Jak wcześniej wspomniałem, towarzystwo będzie założycielem i organem zarządzającym funduszu. Zgodnie z art. 30 może ono zostać utworzone wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Do towarzystwa funduszy inwestycyjnych będą stosowane przepisy Kodeksu handlowego, jednak ze względu na szczególny charakter tej spółki projekt ustawy wprowadza w wypadku niektórych spraw regulacje odmienne od przepisów Kodeksu handlowego. Należy do nich zaliczyć: minimalną wysokość kapitału akcyjnego wynoszącą 3 mln zł; pokrycie kapitału spółki w całości wyłącznie gotówką przed wpisaniem spółki do rejestru, a także to, że kapitały własne towarzystwa funduszy inwestycyjnych muszą być utrzymane na poziomie minimum 50% kapitału akcyjnego. Kolejnym rozwiązaniem zwiększającym wiarygodność towarzystwa jest określenie źródeł pokrycia kapitału akcyjnego. Może on zostać pokryty wyłącznie ze źródeł udokumentowanych. Akcje towarzystwa będą akcjami imiennymi i nie mogą być zamieniane na akcje na okaziciela.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Zgodnie z projektem ustawy towarzystwo będzie odpowiedzialne za szkody spowodowane w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swych obowiązków w zakresie zarządzania funduszem i jego reprezentacji. Jest to kolejna gwarancja dla nabywających jednostki uczestnictwa albo certyfikaty inwestycyjne za pośrednictwem podmiotu prowadzącego działalność maklerską lub bezpośrednio. Umowa o przechowywanie aktywów funduszu może zostać zawarta wyłącznie z bankiem, którego siedziba znajduje się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i którego fundusze własne wynoszą co najmniej 100 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#StanisławBartoszek">Kolejne rozdziały projektu ustawy zawierają regulacje dotyczące poszczególnych rodzajów funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne zamknięte i mieszane będą emitować certyfikaty inwestycyjne. Jak założono w projekcie ustawy, fundusz inwestycyjny otwarty powinien być funduszem bezpiecznym. W związku z powyższym ograniczenia w działalności inwestycyjnej tego funduszu są najostrzejsze. Fundusze zamknięte - w odróżnieniu od funduszy otwartych - będą miały znaczną swobodę w określaniu celu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#StanisławBartoszek">Uwzględniając podpisane przez Polskę umowy międzynarodowe znoszące stopniowo ograniczenia w przepływie kapitału, projekt wprowadza możliwość dokonywania lokat przez fundusze w papierach wartościowych i wierzytelnościach zagranicznych po uzyskaniu zezwolenia komisji na dokonanie lokat.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#StanisławBartoszek">Moim zdaniem należy w art. 119 sprecyzować wysokość aktywów funduszu inwestycyjnego mieszanego, jaka może być - za zgodą ministra finansów - ulokowana w papierach wartościowych i wierzytelnościach objętych lub nabytych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#StanisławBartoszek">Możliwości przekształcania funduszu inwestycyjnego jednego typu w inny ograniczone zostały do przypadku przekształcenia funduszu inwestycyjnego zamkniętego w mieszany i odwrotnie. Ze względu na odmienny charakter funduszy inwestycyjnych otwartych wyłączona jest możliwość przekształcania ich w fundusze zamknięte lub mieszane.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#StanisławBartoszek">Likwidacja funduszu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w art. 135 projektu ustawy, i to zawsze na podstawie decyzji Komisji Papierów Wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#StanisławBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Kończąc swoje wystąpienie, w imieniu oraz z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę stwierdzić, że projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych jest projektem dobrym i potrzebnym do budowania rynku kapitałowego w Polsce. Należy jednak rozważyć sprawę udzielania gwarancji funduszom przynajmniej w początkowym okresie ich działalności, na przykład przez skarb państwa lub przez utworzenie specjalnego funduszu gwarancyjnego z obowiązkowych odpisów wnoszonych przez poszczególne fundusze, lub wprowadzić obowiązek ubezpieczenia się w przypadku nieosiągnięcia oczekiwanego wyniku finansowego.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#StanisławBartoszek">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za skierowaniem projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych do odpowiednich komisji sejmowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bartoszkowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Jan Wyrowiński z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polski rynek kapitałowy, wschodzący od 1991 r., staje się coraz bardziej użyteczny dla naszej gospodarki. Jest oczywiste, że do utrzymania wysokiego tempa rozwoju naszej gospodarki nie wystarczy środków z wciąż słabego kapitałowo systemu bankowego. Dodatkowym źródłem kapitału wspierającym rozwój winien być w coraz większym stopniu rynek kapitałowy.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JanWyrowiński">Nasz rynek budowany był od początku na budzących zaufanie solidnych fundamentach i cieszy się dobrą opinią jako najbardziej przejrzysty i najlepiej rokujący na przyszłość rynek w Europie Środkowej. Jednakże, rozwijając się gwałtownie, wyrasta on, Wysoka Izbo, ze skrojonego nań w 1991 r. garnituru prawnego. Tak jest zarówno w kwestii obrotu papierami wartościowymi, jak i w kwestii regulacji dotyczących funduszy inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JanWyrowiński">Na projekt tej ustawy, którą dzisiaj Wysoka Izba rozpatruje w pierwszym czytaniu, ustawy regulującej całościowo problematykę instytucji wspólnego inwestowania, przyszło nam niestety czekać bardzo długo. Trudno nie przyznać słuszności panu premierowi Pietrewiczowi, panu posłowi Piechocie, jeśli chodzi o racje zawarte w pierwszym zdaniu uzasadnienia rządowego projektu, iż należy on do aktów prawnych szczególnie pilnych, zwłaszcza ze względu na potrzeby polskiego rynku kapitałowego i na proces naszego dostosowywania się do systemu prawnego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JanWyrowiński">Jednak, Wysoka Izbo, baczny i rzetelny obserwator poczynań kolejnych rządów koalicji PSL–SLD, poczynań tyczących prac związanych z przygotowaniem tej ustawy, musi stwierdzić, iż rządy te nie grzeszyły zbytnią pilnością w tej kwestii i konsekwentnie, Wysoka Izbo, nie realizowały zobowiązań nakładanych na nie przez Sejm w kolejnych kierunkach prywatyzacji: na rok 1994 i na rok 1995. W tych ostatnich zresztą ustalono bardzo ambitny termin — miał to być 30 czerwca 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JanWyrowiński">Warto może przy okazji przypomnieć również, iż w przygotowanym przez rząd Hanny Suchockiej i przejętym przez rząd Waldemara Pawlaka projekcie nowelizacji obowiązującej ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych z marca 1991 r. zawarte były odpowiednie zapisy szczegółowe dotyczące funduszy zamkniętych, jak również pewne rozwiązania ogólne dotyczące funduszy emerytalnych. Te rozwiązania zostały jednak w listopadzie 1993 r., na wniosek ówczesnego Ministerstwa Przekształceń Własnościowych, usunięte. W ślad za tym ministerstwo zobowiązywało się w ciągu 3 miesięcy wnieść do Izby projekt odrębnej regulacji dotyczącej funduszy inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#JanWyrowiński">Zamysł przedłożenia odrębnej ustawy był ze wszech miar, Wysoka Izbo, godzien pochwały, jako że standardem europejskim jest oddzielenie ustawodawstwa dotyczącego papierów wartościowych od ustawodawstwa regulującego zasady funkcjonowania funduszy inwestycyjnych. Szkopuł w tym, że z 3 miesięcy zrobiły się 3 lata, zaś pan minister Kaczmarek zabrał ze sobą do Ministerstwa Gospodarki słodką tajemnicę, co było rzeczywistą przyczyną tego, że dopiero w dniu dzisiejszym musimy się tą ustawą zajmować; co było rzeczywistą przyczyną tego - nie zawaham się tak nazwać - skandalicznego zaniedbania.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Ta, niestety, nazbyt długo powstająca ustawa będzie obok już znajdującej się w Izbie ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi jednym z najważniejszych filarów polskiego rynku kapitałowego. Warto chyba podkreślić, że obecnie trudno sobie wyobrazić nowoczesną gospodarkę bez znaczącego w niej udziału funduszy inwestycyjnych. Zarządzane w głównej mierze przez banki inwestycyjne, stały się one niezwykle istotnym nabywcą instrumentów rynku kapitałowego i pieniężnego, umożliwiając tym samym bezpośrednie finansowanie gospodarki bez tradycyjnego pośrednictwa banków depozytowo-kredytowych. Stanowiąc element wzmożonej konkurencji na rynku finansowym, powodują zmniejszenie marż pośrednictwa i zmniejszenie kosztów pozyskania środków finansowych na działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#JanWyrowiński">Pozycję funduszy w systemie finansowym i gospodarczym najdobitniej ilustrują porównania wartości produktu krajowego brutto do wartości aktywów funduszy. I tak we Francji jest to ok. 40%, w Stanach Zjednoczonych ponad 20%. Warto również uświadomić sobie skalę zaangażowania kapitału, którym dysponują fundusze inwestycyjne. W Stanach Zjednoczonych było ich w 1994 r. 5 tys. i aktywa, którymi zarządzały, wynosiły 2,5 bln dolarów, co oznacza, Wysoka Izbo, 14-krotnie więcej niż polski produkt krajowy brutto przewidziany na rok obecny.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Ustawa ma regulować działania wszystkich funduszy, których wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie w określone papiery wartościowe i inne prawa majątkowe. Istotnym novum, o którym mówił tutaj pan minister i moi szanowni przedmówcy, jest umożliwienie tworzenia funduszy inwestycyjnych zamkniętych i mieszanych. Dotychczas jedynymi funduszami zamkniętymi są narodowe fundusze inwestycyjne, funkcjonujące na podstawie specjalnej ustawy. Projektując jednakową dla wszystkich przewidzianych w ustawie typów funduszy inwestycyjnych konstrukcję legislacyjną, przyjęto, że instytucje wspólnego inwestowania będą współtworzyć obok uczestników wnoszących swoje wkłady finansowe oraz banku depozytariusza dwie współistniejące i współdziałające osoby prawne, z których jedna - fundusz inwestycyjny - zostaje powołana z mocy prawa. Przedstawiona propozycja funduszu jako osoby prawnej, z towarzystwem funduszy inwestycyjnych będącym organem funduszu, a zarazem odrębną osobą prawną - spółką akcyjną, jest niewątpliwym novum w polskim prawie cywilnym. Co prawda rząd w uzasadnieniu przywołuje rozwiązania przewidziane np. w art. 17 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, które umożliwiają ustanowienie osoby prawnej jednoosobowym zarządem jednoosobowej spółki skarbu państwa oraz wspomina o tym, że zarządzanie osobą prawną jest możliwe przez inną osobę prawną w wypadku ustanowienia jej jako syndyka bądź likwidatora, jednak są to przykłady rozwiązań mniej wyrazistych niż to, co proponuje się w rozpatrywanym projekcie ustawy. Zresztą, Wysoka Izbo, od ponad roku mamy do czynienia - o czym rząd nie wspomina w uzasadnieniu - z praktyką powierzania zarządzania wspomnianymi narodowymi funduszami inwestycyjnymi firmom zarządzającym, stosownie do możliwości, które wynikają z art. 21 ustawy o narodowych funduszach i ich prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#JanWyrowiński">Dobre i złe doświadczenia wynikające z funkcjonowania NFI w tym zakresie winny być również wzięte pod uwagę w pracach nad ustawą.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Szczególnie istotną sprawą przy funduszach są podatki. Cieszy to, że rząd po kompletnie nieudanym eksperymencie z transakcyjnym podatkiem giełdowym poszedł po rozum do głowy i zaproponował tym, którzy zdecydują się uczestniczyć w funduszach, bardzo liberalne rozwiązania fiskalne. Zwolnienie od podatku dochodowego wszelkich dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne z tytułu uczestnictwa we wszelkiego rodzaju przewidzianych ustawą funduszach inwestycyjnych będzie istotnym bodźcem stymulującym zainteresowanie przeciętnego Kowalskiego, przeciętnego drobnego inwestora, których oby było jak najwięcej, do powierzania oszczędności instytucjom wspólnego inwestowania. Na polskim rynku kapitałowym wciąż odczuwamy niedostatek tego rodzaju instytucji. Zmniejszeniu tego niedostatku służy, jak sądzę, również zwolnienie od podatku dochodowego funduszu inwestycyjnego jako osoby prawnej, która tworzona jest w celu umożliwienia wspólnego inwestowania drobnym, nie zorientowanym w arkanach rynku kapitałowego inwestorom. Proponowane zwolnienia są swoistą inwestycją w przyszłość, inwestycją, która będzie procentowała rozwojem sektora usług finansowych, inwestycją, która, Wysoka Izbo, będzie miała istotny wpływ na spodziewaną prywatyzację największych firm państwowych oraz reformę systemu ubezpieczeń emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#JanWyrowiński">Chciałbym, Wysoka Izbo, odnieść się do tej kwestii. Podczas pierwszego czytania projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych nie sposób nie zadać pytania o to, kiedy będą regulacje prawne dotyczące funduszy emerytalnych, panie premierze. Dlaczego nie znalazły się one w dzisiaj rozpatrywanej ustawie? Warto przypomnieć, że to właśnie Wysoka Izba nakładała na rząd, również w kierunkach prywatyzacji, zobowiązania przygotowania rozwiązań prawnych dla tej tak potrzebnej instytucji. Rząd niestety w tym wypadku nie kwapi się z realizacją tego zobowiązania, a czas, Wysoka Izbo, jak wszyscy doskonale wiemy, i okoliczności naglą. Przypomnę jeszcze, że w tym projekcie, który przedstawił rząd Hanny Suchockiej, a który przejął rząd pana premiera Pawlaka, było ogólne rozwiązanie dotyczące systemów funduszy emerytalnych. Uważamy, Wysoka Izbo - mówię tutaj w imieniu mojego klubu - że nie ma żadnych przeszkód, aby wzbogacić ustawę o regulację odnoszącą się do dobrowolnych, dobrowolnych - powtarzam, funduszy emerytalnych. Można je potraktować jako specjalne fundusze otwarte, które mogłyby funkcjonować na zasadach właściwych specjalistycznym inwestycyjnym funduszom otwartym. Tym bardziej, że już sprawdzone uregulowania określające zasady działania towarzystw funduszy powierniczych spełniają wszystkie, naszym zdaniem, wymogi niezbędne do zagwarantowania bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych. Wymogi te spełniają również, co oczywiste, uregulowania przedstawione w rozpatrywanej dzisiaj ustawie. Można więc te właśnie możliwości bezzwłocznie wykorzystać do rozpoczęcia budowania jednego z ważnych elementów nowego systemu ubezpieczeń emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#JanWyrowiński">Taka regulacja, Wysoka Izbo, byłaby niezwykle ważkim społecznie sygnałem, że oto powstaje wreszcie chociażby fragment tego, co jest potrzebne zarówno obywatelom, szczególnie tym, którzy jeszcze nie są emerytami, jak i stabilności polskiego systemu finansów publicznych. Uczyniono by również ważny krok w kierunku zmiany sposobu postrzegania przez społeczeństwo możliwości zabezpieczenia na starość, krok, który przy odpowiednich regulacjach podatkowych byłby na pewno bardzo dobrze przyjęty przez ogół obywateli.</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie prac komisyjnych wniesiemy jako klub odpowiednie poprawki, które umożliwią funkcjonowanie specjalistycznych dobrowolnych emerytalnych funduszy otwartych.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak tutaj już wielokrotnie stwierdzali moi wielce szanowni przedmówcy, tak ustawa jest bardzo oczekiwana. W istotny sposób przyczyni się ona do rozwoju polskiego rynku kapitałowego. Ta ustawa, Wysoka Izbo, sprawi, że Polska stanie się znaczącym rynkiem kapitałowym w tej części Europy. Mój klub wnosi o to, aby projekt tej ustawy został skierowany do komisji budżetu, do Komisji Przekształceń Własnościowych, która w sposób oczywisty powinna się tymi regulacjami zajmować, oraz do Komisji Ustawodawczej. Wnosimy również do Wysokiej Izby o to, aby nie szczędziła trudu i wysiłku w pracach nad tą ustawą, abyśmy jak najwcześniej mogli przystąpić do drugiego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jan Wyrowiński z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogusława Kaczmarka z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#BogusławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych należy do tego rodzaju aktów prawnych, które, jak świadczy o tym nasza dzisiejsza debata, nie budzą kontrowersji politycznych, i bardzo dobrze. Polski rynek kapitałowy jest jedną z dynamicznie rozwijających się dziedzin polskiej gospodarki. I właśnie, o czym mówił mój przedmówca, rynek kapitałowy zaczął wyrastać ponad rozwiązania prawne. Szkoda, że aktywność rządu nie nadąża za rozwojem rynku kapitałowego i rynku papierów wartościowych w Polsce. Niewątpliwie barierą dalszego rozwoju polskiego rynku kapitałowego jest brak odpowiednich instrumentów dla inwestorów instytucjonalnych. Oczywiście rządowy projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych takie propozycje zawiera. Natomiast przemawiając w imieniu posłów Unii Pracy nie demonizowałbym, wprowadzenie dobrych instrumentów oczywiście pomaga w rozwoju rynku kapitałowego, ale ciągle naszym głównym problemem będzie to, skąd wziąć pieniądze. Myślenie o tym, że wprowadzenie rozwiązań ustawowych jest w stanie zmienić jakościowo rozwój rynku kapitałowego jest, wydaje mi się, myśleniem magicznym. Rzeczywiście szkoda, że proponowane rozwiązanie nie przewiduje regulacji dla funduszy emerytalnych. Jest to znowu opóźnienie, za które rząd odpowiada. W tej chwili oczekiwania społeczne w tym względzie są bardzo duże. Posłowie Unii Pracy w trakcie prac komisji również - tak jak zapowiedział mój szanowny przedmówca - będą starać się, aby w ramach całościowych regulacji dotyczących funduszy inwestycyjnych znalazły się regulacje dotyczące dobrowolnych funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#BogusławKaczmarek">Najważniejszą sprawą w tego typu technicznych regulacjach jest kwestia bezpieczeństwa, bo drobny inwestor jest zawsze najbardziej narażony na straty i najmniej przygotowany do obrony przed różnego rodzaju malwersacjami czy nieprawidłowościami. Proponowany przez rząd projekt ustawy reguluje te sprawy, naszym zdaniem, kompleksowo i jego zapisy sprawiają wrażenie gwarantujących bezpieczeństwo tego obrotu. Przykładem jest możliwość występowania przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych w roli prokuratora w procesie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#BogusławKaczmarek">Powoływanie do życia nowych instytucji prawnych - mimo że po pierwszym przyjrzeniu się tej konstrukcji prawnej można odnieść pozytywne wrażenie - zawsze musi się sprawdzić w życiu. To dopiero życie pokaże, na ile sprawne będzie przy zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi rozwiązanie dotyczące podziału kompetencji między fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych, które będzie tym funduszem zarządzać, i bank depozytariusz, który będzie obsługiwał transakcje i jednocześnie spełniał pewne funkcje kontrolne.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#BogusławKaczmarek">Tyle ogólnych uwag. Oczywiście w trakcie prac komisji posłowie Unii Pracy będą zgłaszać konkretne poprawki i uwagi. Będziemy również głosować za skierowaniem powyższego projektu ustawy, co jest naturalne po moim wystąpieniu, do właściwych komisji sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Bogusławowi Kaczmarkowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy teraz do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarekBorowski">Pierwszy zabierze głos pan poseł Marek Olewiński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarekOlewiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Gwałtowny rozwój polskiego rynku kapitałowego i giełdy dowiódł, że obowiązujące dotąd w tym zakresie prawo wymaga zmian. Większość problemów prawnych rozstrzyga doktryna i orzecznictwo na podstawie prawa cywilnego lub handlowego.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MarekOlewiński">Dotychczasową ustawę o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych zastąpią dwie nowe ustawy: prawo o obrocie papierami wartościowymi i giełdach oraz druga - o funduszach inwestycyjnych, dotycząca wspólnego inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MarekOlewiński">Istoty instytucji wspólnego inwestowania w polskim systemie prawa nie oddaje żadna z koncepcji stosowana dotąd do określenia relacji między inwestorami a majątkiem i władzami funduszy. Do jej wyjaśnienia stosowano m.in. anglo-amerykańską koncepcję powiernictwa (przewłaszczania do zarządzania), wynikającą z prawa kontynentalnego, głównie niemieckiego, ideę spółki handlowej o zmiennym kapitale oraz przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności łącznej. Wszystkie te wzory nie dość dobrze oddają potrzeby funduszy inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MarekOlewiński">Definicja obecnego ustroju funduszy powierniczych (takiej nazwy używa obowiązujące prawo) nie wyjaśnia kilku podstawowych problemów. Nie można na jej podstawie rozstrzygnąć, czy mamy do czynienia z powiernictwem, czy znanym m.in. z umowy komisu zastępstwem pośrednim, kto jest właścicielem masy, jaką tworzą wpłaty inwestorów. Rozstrzygnięcia wymaga również pytanie o uprawnienia i obowiązki uczestników funduszu w stosunku do jego masy majątkowej i o to, kto ponosi podatkowe i finansowe skutki zmian w zarządzanej masie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#MarekOlewiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd zdecydował się na podstawie dyrektywy Unii Europejskiej stworzyć konstrukcję odrębnej osoby prawnej, jaką będzie fundusz inwestycyjny, zarządzany przez osobę prawną: towarzystwo funduszu. Jest to zgodne z systemem polskiego Kodeksu cywilnego, stanowiącym, że osoby prawne są powoływane przez ustawę.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#MarekOlewiński">Autorzy projektu chcą stworzyć nowy model osoby prawnej, jaką będzie fundusz, bez naginania do jej potrzeb przepisów regulujących inne instytucje prawa cywilnego i handlowego. Propozycja ta budzi opór tych, którzy uważają, że normy np. Kodeksu handlowego dają dostatecznie szerokie podstawy do działania firm. Ich zdaniem nie ma potrzeby powoływania teraz nowych szczególnych osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#MarekOlewiński">Zgodnie z projektem ustawy stworzenie nowego typu osoby prawnej da jednolite podstawy wszystkim funduszom inwestycyjnym (otwartym, zamkniętym i mieszanym), uwolni ustawodawcę od konieczności zmian w przepisach o współwłasności i o spółce akcyjnej. Stworzona ma być prawna baza do funkcjonowania bardzo różnych instytucji wspólnego inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#MarekOlewiński">Celem funduszu inwestycyjnego ma być inwestowanie w prawa majątkowe środków zebranych publicznie. Majątek funduszu ma być odrębny od majątku jego uczestników, czyli inwestorów, i od majątku towarzystwa zarządzającego tym funduszem. Ustawa i oparty na jej przepisach status określa organizację funduszu oraz prawa i obowiązki uczestników. Fundusze inwestycyjne gromadzą oszczędności obywateli i innych podmiotów, które powinny być lokowane w możliwie bezpieczny i pewny sposób. Rozproszenie uczestników funduszu, którzy zwykle posiadają znikomy procent udziału w majątku, oraz potrzeba specjalistycznej wiedzy powoduje, że skuteczny nadzór nad zarządzaniem ze strony uczestników jest właściwie niemożliwy. Dlatego też fundusz poddaje się kontroli dwóch wyspecjalizowanych organów: państwowej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (nowa nazwa z nowej ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi) oraz banku depozytariusza.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#MarekOlewiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Reasumując, pragnę stwierdzić, że omawiany projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych jest bardzo potrzebny rozwijającemu się polskiemu rynkowi kapitałowemu. Wnoszę o skierowanie tego projektu do Komisji Ustawodawczej, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów w celu podjęcia szybkich nad nim prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Olewińskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Szymańskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rozpoczyna prace nad ustawą, której celem jest wprowadzenie funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne są instytucjami wspólnego inwestowania. Są to formy znane już w Polsce z działalności kilku z nich w ramach istniejących norm prawnych. Ustawa o funduszach inwestycyjnych ma ułatwić ich działalność poprzez ujednolicenie obowiązujących w tym zakresie przepisów oraz stworzenie przejrzystej i właściwej dla tego rodzaju aktywności formy prawnej zgodnej z międzynarodowymi standardami.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KrzysztofSzymański">Fundusze inwestycyjne są potrzebne dla prawidłowego rozwoju gospodarki. Zapewniają dodatkowe, równoległe do systemu bankowego, źródło kapitału przedsiębiorstwom. Ponadto pozwalają ludziom zaangażować ich pieniądze bezpośrednio w gospodarkę i osiągać z tego zaangażowania wyższe dochody niż w przypadku depozytów bankowych. Fundusze inwestycyjne są pożytecznymi formami aktywnego oszczędzania pieniędzy, dostępnymi dla każdego, kto szuka takiej możliwości. Bezpośrednie zaangażowanie pieniędzy w gospodarkę wiąże się z większym niż w przypadku oszczędzania w banku ryzykiem. Nie wszystkie lokaty funduszy inwestycyjnych są dostatecznie rentowne. Część z nich przynosi zyski mniejsze niż oczekiwano, część większe, a niektóre mogą przynieść stratę. Jednak rozwój funduszy inwestycyjnych na świecie następuje dlatego, że przynoszą one w sumie większe zyski z zaangażowanych w ich działalność pieniędzy niż bierne lokaty w bankach. Dzieje się tak, ponieważ działalność funduszy ożywia całą gospodarkę i przyczynia się do jej rozwoju. Fundusze inwestycyjne angażują się bowiem tam, gdzie banki nie chcą się angażować z powodu zbyt wysokiego ryzyka, oraz tam, gdzie są zbyt uzależnione od swoich klientów, by proponować im poważne zmiany. Dzięki działalności funduszy inwestycyjnych rozwinęły się w latach osiemdziesiątych przedsiębiorstwa działające w obszarze wysokich technologii, takich jak: informatyka, telekomunikacja, biotechnika, oraz zrestrukturyzowano mało efektywnie działające wielkie korporacje.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#KrzysztofSzymański">Rozwój instytucji wspólnego inwestowania pociągnął za sobą również rozwój rynków kapitałowych i finansowych. Przedsiębiorstwa korzystając z obecności funduszy inwestycyjnych mogły finansować się bezpośrednio na rynku, obniżając koszty pozyskania pieniądza, banki zaś mogły na rynku sprzedawać swoje dobra, tanie dla inwestora kredyty.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Łączymy z dobrym prawem o funduszach inwestycyjnych duże nadzieje. Nasza gospodarka wymaga dobrego zarządzania i zasilania jej w coraz tańszy kapitał. Obie te funkcje realizują się lepiej, gdy działają fundusze. Żeby z kolei fundusze mogły działać, potrzebny jest rozwinięty rynek kapitałowy i finansowy. Oba rynki istnieją już w Polsce od kilku lat i działają prawidłowo. Istnieje prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, silna giełda, na której notowane są akcje spółek publicznych, oraz dobrze rozwinięty rynek pieniężny, na którym banki obracają wierzytelnościami przedsiębiorstw. Obserwując te rynki, możemy dojść dzisiaj do wniosku, że ich dalszy rozwój może odbywać się pod wpływem działania funduszy inwestycyjnych. Fundusze zaktywizują rynek kapitałowy i finansowy, zwiększając ich głębokość i płynność. Za partnera w tym obszarze będą miały narodowe fundusze inwestycyjne, z którymi wspólnie stworzą fundamentalny dla naszej gospodarki segment instytucji wspólnego inwestowania. Fundusze inwestycyjne są instytucjami wspólnego inwestowania opartymi na wzajemnym zaufaniu. Jeżeli tego zaufania nie ma, to nie ma wzajemnej wiary w siebie gospodarujących jednostek, nie ma wspólnego dobra, które byłoby wytworem takiej działalności. Złe fundusze inwestycyjne nie mogą pomóc gospodarce, mogą być tylko miejscem, gdzie każdy szuka zysku dla siebie kosztem innych. Przez dłuższy okres taka postawa nie ma sensu i powoduje tylko szkody w życiu każdego człowieka. Wiedzą o tym dobrze ludzie, którzy dobrze poznali rynek kapitałowy. Nawet taki finansista jak znany na świecie George Soros przestrzega przed złudzeniami, mówiąc: „Jeżeli można dziś mówić o istnieniu w naszym społeczeństwie dominującej wiary, to jest nią wiara w magię rynku. Doktryna kapitalizmu w wersji laissez faire głosi, iż powszechnemu dobru najlepiej służy niepowściągniona pogoń za interesem. O ile nie zostanie ona zmoderowana świadomością tego, że interes wspólny powinien wziąć górę nad partykularnym, obecny system może się załamać”.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#KrzysztofSzymański">Słowa przestrogi tego doświadczonego człowieka rynku, wcześniej znanego z dużo bardziej liberalnych poglądów, wynikają z faktu, że dobrze rozumie on, iż jedyną stałą cechą rynku jest niestabilność. Wysiłek ludzki może zaś zmierzać ostatecznie tylko w dwóch kierunkach, może tę niestabilność zwiększać lub zmniejszać.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#KrzysztofSzymański">Ludzie szukający jedynie własnego interesu i własnego dobra będą ostatecznie zawsze dążyli do destabilizacji, zaś ludzie, którzy mają na uwadze dobro innych, będą ostatecznie każdy system stabilizować. Nie ma innej możliwości. Każda inna postawa jest zakłamaniem, a to, co jest zakłamane, nie może długo istnieć, o czym w Polsce dobrze wiemy.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#KrzysztofSzymański">Dlatego instytucje rynkowe budujemy dzisiaj z największą uwagą i troską, bo jeśli mają ułatwić nam rozwój poprzez wymianę dóbr, to niech będą prawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy proponuje, aby fundusz inwestycyjny był osobą prawną nowego typu. Organem założycielskim zarządzającym i odpowiedzialnym w funduszu będzie inna osoba prawna - towarzystwo funduszy powierniczych. Jest to fundamentalna dla ustawy i jednocześnie dobra koncepcja.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#KrzysztofSzymański">Projekt zawiera cały zespół bardzo dobrych rozwiązań strukturalnych i funkcjonalnych, na przykład oddzielenie funkcji zarządzania funduszem od przechowywania aktywów funduszu, które powierzono bankowi depozytariuszowi. W sposób satysfakcjonujący rozwiązuje także problem kontroli nad działalnością funduszy, przyznając przewodniczącemu Komisji Papierów Wartościowych i Giełd upoważnienia prokuratora w sprawach cywilnych związanych z tworzeniem funduszów i zarządzaniem nimi.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#KrzysztofSzymański">W świetle przejrzystości pozostałych proponowanych rozwiązań wątpliwości budzi jednak wprowadzenie tak zwanego funduszu mieszanego, istnienie tak zwanej rady inwestorów i związany z tym status specjalistycznego funduszu otwartego.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#KrzysztofSzymański">Wobec założonej formy prawnej funduszu inwestycyjnego i dobrej praktyki rynku kapitałowego brak moim zdaniem bezpośrednich i wyczerpujących przesłanek do powoływania takich form, jak rada inwestorów czy fundusz mieszany. Projekt zakłada również specyficzny kształt funduszu specjalistycznego otwartego, kształt słabo moim zdaniem adekwatny do przyjętej w tym zakresie praktyki rynku i fundamentalnych założeń samej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#KrzysztofSzymański">Z uwagi na powyższe wątpliwości opowiadam się za przekazaniem projektu ustawy do dalszych prac. Mam nadzieję, że w ich trakcie strona rządowa przedstawi wyczerpującą argumentację pozwalającą na wyjaśnienie wyżej wskazanych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#KrzysztofSzymański">Pragnę również zauważyć, że wyrażona wyżej dobra ocena zasadniczej konstrukcji funduszu jako osoby prawnej zarządzanej przez inną osobę prawną ma charakter warunkowy. Zgadzam się z taką koncepcją, ponieważ nie znosi ona w obszarze działania funduszu inwestycyjnego jako osoby prawnej nowego typu praw korporacyjnych, lecz inaczej je lokuje tworząc w tym zakresie możliwości dobrych, praktycznych rozwiązań w ramach towarzystw funduszy inwestycyjnych, szczególnie tych, które zarządzają funduszami zamkniętymi.</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#KrzysztofSzymański">W uzasadnieniu przedłożonej ustawy czytamy, że: „Analiza funkcjonowania funduszy inwestycyjnych na świecie wskazuje, że są to wielkie instytucje finansowe lokujące kapitały anonimowych uczestników, będące osobami prawnymi lub zarządzane przez osoby prawne i pozyskujące uczestników na zasadach rynkowych, to jest przez zapewnienie im atrakcyjnych lokat, a nie przez przyznawanie im praw korporacyjnych”. Pragnę zauważyć, że takie rozłożenie akcentów, jeśli chodzi o atrakcyjność lokat i przyznawanie praw korporacyjnych, uważam za powierzchowne i niewłaściwe. Dobre prawa korporacyjne czynią instytucje wspólnotowymi, a nie tylko zbiorowościowymi. Wielkie otwarte fundusze inwestycyjne nazywane są obecnie supermarketami rynku kapitałowego i ostatnio ta właśnie forma inwestowania spotyka się z silną krytyką ze strony uczestników rynku, w tym nawet własnych towarzystw zarządzających, za wprowadzenie w ostatnich latach w obrocie kapitałowym klimatu tzw. kasynowego kapitalizmu.</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sukcesem będzie przygotowanie ustawy o funduszach inwestycyjnych zgodnej z nienaruszalnymi i nie dającymi się zastąpić zasadami. Takie istnieją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Gruszkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Panie Premierze! Przedłożony projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych generalnie świadczy o znaczącym postępie w dziedzinie rozbudowy instytucji rynku kapitałowego w Polsce. Mimo że w znacznym zakresie prezentowane rozwiązania są zapożyczeniem rozwiązań przyjętych przez instytucje państw o rozwiniętym systemie instytucji kapitałowych, to zgodzić się należy, że przynosi to pożądane konsekwencje w postaci unifikacji i możliwości włączenia rodzimego sektora rynku do systemu instytucji finansowych Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#GrzegorzGruszka">Pozytywnie ocenić należy rozwiązanie prawno-ustrojowe, polegające na oddzieleniu struktury zarządzającej (towarzystwa funduszu inwestycyjnego) od masy kapitałowej funduszu inwestycyjnego. Przyjęcie bowiem rozwiązania, iż członkostwo funduszu łączy się z akcjonariatem w towarzystwie funduszu inwestycyjnego, może prowadzić do osłabienia pozycji funduszu w razie pogorszenia się sytuacji finansowej towarzystwa inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#GrzegorzGruszka">Słusznie przyjęto sprawdzoną konstrukcję tworzenia funduszu inwestycyjnego na bazie spółki akcyjnej. Zaletą takiego rozwiązania jest bezpieczeństwo kapitałowe wynikające z określonych zasad gromadzenia kapitału minimalnego, możliwość dokonywania innych zmian w założeniach statutu funduszu i realizacji jego zadań w postaci strukturalnej podmiotu gospodarczego, przewidującej możliwość prowadzenia działalności w celach niezarobkowych. Cele zarobkowe realizuje bowiem fundusz inwestycyjny, a nie towarzystwo powołane do zarządzania nim.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#GrzegorzGruszka">Odnosząc się do założeń ogólnych regulujących zasady funkcjonowania funduszy inwestycyjnych, zauważyć należy, iż projekt wskazuje na przedmiot działania towarzystwa inwestycyjnego, pomija natomiast cel, w jakim jest ono tworzone. Ma to o tyle istotne znaczenie, że pominięty zapis rangi ustawowej powinien dać wyraz priorytetowi, jakim jest interes majątkowy członków funduszu przed interesem majątkowym spółki zarządzającej - towarzystwa inwestycyjnego. Towarzystwo inwestycyjne, mimo że pełni funkcje nadzorcze, spełnia jednak rolę służebną wobec funduszu. Z tego też względu w ustawie winien znaleźć się przepis wskazujący, iż celem działania towarzystwa inwestycyjnego jest powiększenie masy majątkowej funduszu inwestycyjnego poprzez lokowanie środków pieniężnych w papiery wartościowe i inne prawa majątkowe w interesie członków funduszu inwestycyjnego. Zapis ten miałby znaczenie nie tylko formalne, ale i określone pożądane konsekwencje praktyczne. Pozwoliłoby to bowiem na egzekwowanie przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd od towarzystwa inwestycyjnego zachowań zgodnych z interesem inwestorów. W obecnej sytuacji, cechującej się brakiem pełnego rozwinięcia instytucji kapitałowej, wobec braku konkurencji między towarzystwami, wysoce prawdopodobne jest, że tworzone towarzystwa inwestycyjne wykazywać będą relatywnie wysokie, nieuzasadnione okolicznościami koszty obsługi inwestorów i koszty funkcjonowania. Sytuację taką odnotowano już w przeszłości, także na rynku w Polsce. Ustawodawca powinien więc przewidzieć takie mechanizmy kontrolne, które pozwolą na wyeliminowanie zachowań zmierzających do zwiększenia dochodów towarzystwa inwestycyjnego nie drogą właściwej polityki inwestycyjnej, lecz kosztem inwestorów - członków funduszu.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#GrzegorzGruszka">Miarą sprawności funkcjonowania towarzystwa inwestycyjnego jest osiąganie wysokich wskaźników wzrostu masy funduszu, przy zapewnieniu dochodów uczestnikom i przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa inwestycyjnego. Fakt dopuszczenia przez organ rządowy - Komisję Papierów Wartościowych i Giełd - do obrotu towarzystwa inwestycyjnego nie może być utożsamiany z zagwarantowaniem powodzenia inwestycyjnego. Ustawa winna więc zawierać stwierdzenie, iż Komisja Papierów Wartościowych i Giełd nie bierze odpowiedzialności za ryzyko inwestycyjne związane z członkostwem w funduszu. Zapis taki winien być powtórzony w prospektach emisyjnych informujących o funduszach.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#GrzegorzGruszka">Krytycznie odnieść się należy do przedstawionej w uzasadnieniu projektu formy decyzyjnego działania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w zakresie tworzenia funduszy inwestycyjnych, pojmowanej jako koncesjonowanie. W konkretnym przypadku nie chodzi o spór terminologiczny, lecz o konsekwencje mylnego traktowania zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd jako koncesji. Termin ten ma bowiem swoje określone znaczenie i zastosowanie przewidziane w ustawie z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej i nie może być odnoszony do aktu o charakterze indywidualnym, jakim jest zezwolenie wydawane na mocy przedmiotowej ustawy. Argumentacja przeciwna prowadziłaby bowiem do konieczności uwzględnienia przepisów o trybie udzielania i cofania koncesji w myśl ustawy o działalności gospodarczej, co nie znajduje żadnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#GrzegorzGruszka">Niewątpliwie słusznym rozwiązaniem strukturalnym projektu jest oddzielenie funkcji zarządzania funduszem od funkcji przechowywania aktywów funduszu, które realizować ma bank depozytariusz. Wśród obowiązków przewidzianych dla banku depozytariusza w przepisie art. 51 nie wyeksponowano expressis verbis istotnego dla bezpieczeństwa inwestycyjnego obowiązku zapewnienia zgodności ilości wyemitowanych jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych z wartością zgromadzonych aktywów funduszu.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#GrzegorzGruszka">Zbyt ogólny charakter ma również zapis zawarty w przepisie art. 81 projektu. Ustawa winna wskazywać górną granicę wartości aktywów, jaką można zamrozić w postaci wkładów na rachunkach bankowych. Zwiększenie tej wartości ogranicza bowiem działalność inwestycyjną funduszu.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analizując kompleksowo przedstawione propozycje legislacyjne należy z uznaniem odnieść się do proponowanych rozwiązań systemowych. Trzeba również podzielić pogląd o potrzebie szybkiego uchwalenia ustawy regulującej ten segment rynku kapitałowego w Polsce. Jednak sugerowane wątpliwości co do rozwiązań szczegółowych winny skutkować dopracowaniem poruszanych kwestii i uszczegółowieniem czasami zbyt ogólnych sformułowań.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#GrzegorzGruszka">Dystansując się od założeń teoretycznych, trudno nie uwzględnić też tendencji ogólnoświatowych w zakresie postępującego zmniejszania się ilości funduszy zamkniętych na rzecz ekspansji funduszy otwartych, które zapewne zdominują rynek papierów wartościowych w niedługim czasie. Zjawisko to stanie się szczególnie widoczne w momencie zaangażowania się inwestorów instytucjonalnych, takich jak towarzystwa ubezpieczeniowe, w formy zbiorowego lokowania środków pieniężnych. Z tych też powodów należy przywiązywać szczególną uwagę do rozwiązań regulujących zasady funkcjonowania funduszy otwartych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MarekBorowski">Wystąpił pan poseł Grzegorz Gruszka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Kisielewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#HenrykKisielewski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie zacząć to wystąpienie konstatacją ogólniejszej natury. Otóż w państwie o rażąco spauperyzowanym społeczeństwie, w którym obszary ubóstwa, a nawet skrajnej nędzy obejmują blisko połowę społeczeństwa, takie hasła, jak prywatyzacja, uwłaszczenie, a także właśnie fundusze inwestycyjne, z winy arcyliberalnej części politycznych elit wywołują masową nieufność społeczną. Nic na to nie poradzimy. W tej sytuacji uważam, że projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych wymaga bardzo wnikliwej i ożywionej wymiany poglądów i uwag, a po przyjęciu go z ewentualnymi poprawkami wymagać będzie również przedstawienia ogółowi społeczeństwa w sposób optymalnie przystępny, czyli zrozumiały dla statystycznego zjadacza chleba.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#HenrykKisielewski">Projekt, przyznać trzeba, zawiera określone, wymierne pozytywy. Do takich należą zawarte w rozdz. 11 artykuły określające m.in. ramy potencjalnej odpowiedzialności karnej osób podających w prospekcie nieprawdziwe bądź zatajających prawdziwe dane, czy osób ujawniających wbrew obowiązkowi zachowania ich w tajemnicy dane poufne lub dodatkowo czerpiących z tego nagannego procederu osobiste korzyści finansowe. Te artykuły, mam nadzieję, powinny odstraszyć od ewentualnego łamania prawa osoby, które w przyszłości będą imiennie odpowiadać za prawidłowe funkcjonowanie funduszy.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#HenrykKisielewski">Nie budzą moich wątpliwości także zasady generalnie nakreślające sposoby zapewnienia bezpieczeństwa inwestycyjnego uczestników funduszy, a w szczególności: oferowanie przez fundusze zbiorowego inwestowania jednostek uczestnictwa obowiązkowo w sposób jawny, publiczny; konieczność zawiadywania funduszami w sposób maksymalnie zgodny z priorytetowo traktowaną zasadą ograniczania ryzyka; jednoznaczny rozdział funkcji zarządzania funduszem od innej funkcji, a mianowicie przechowywania aktywów funduszy. I wreszcie zapis następujący: podmiot zarządzający funduszem i podmiot przechowujący aktywa funduszu działają w sposób niezależny i wyłącznie w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#HenrykKisielewski">Z uznaniem muszę się także odnieść do szczegółowości sformułowań, wręcz modelowej precyzji poszczególnych treści, dotyczących nawet kwestii pozornie mniejszej wagi. Mam nadzieję, że w przyszłości powinno to ustrzec przed wątpliwościami natury bezpośrednio interpretacyjnej, a także zatrzasnąć skutecznie furtkę do potencjalnych nadużyć, bo i takich prób różnorakich manipulacji funduszami z czasem, niestety, nie można wykluczyć.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#HenrykKisielewski">Nigdy jednak nie jest tak dobrze, Wysoka Izbo, żeby nie mogło być lepiej. Wychodząc z tego założenia, pozwolę sobie również na wyrażenie kilku osobistych wątpliwości. Dla przykładu art. 11 w rozdz. 2: Tworzenie funduszy inwestycyjnych. Dowiadujemy się z tego zapisu, że fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, zwanej dalej komisją. Zakładając, że komisja jakiemuś ubiegającemu się towarzystwu odmówi takowego zezwolenia, trzeba postawić pytanie, czy może się ono od tej decyzji odwoływać i gdzie. Na ten temat nie znalazłem nawet słowa. Z kolei w rozdz. 4: Bank depozytariusz, napotykamy w art. 51 ust. 1 pkt 3 zapis: zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego oraz rozliczanie umów z uczestnikami funduszu następowało bez nie uzasadnionego opóźnienia. Wszystko na pozór brzmi rzeczowo, lecz brakuje tu dokładnego sprecyzowania, co uznaje się za opóźnienie nie uzasadnione. A jakie względy obiektywne miałyby usprawiedliwiać jakiekolwiek opóźnienia? I kto miałby być wiarygodnym arbitrem w wypadku ewentualnego wystąpienia takiej wątpliwości? I sprawa chyba jeszcze bardziej ważka, wymagająca dokładniejszego unormowania - art. 55 tego samego rozdziału określa: Fundusz inwestycyjny lub depozytariusz może rozwiązać umowę o przechowywanie aktywów funduszu, za wypowiedzeniem, w terminie nie krótszym niż 6 miesięcy. Ale załóżmy, że strona, której umowę się wypowiada, chce poznać uzasadnienie tej decyzji. Otóż nie sprecyzowano, czy strona wypowiadająca umowę ma obowiązek podać stronie, z którą umowę się zrywa, wnikliwe uzasadnienie merytoryczne podjętej decyzji. I znowu pojawia się pytanie o to, czy strona, której umowę się wypowiada, ma prawo się odwołać.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#HenrykKisielewski">I jeszcze jedna, nie tyle już wątpliwość, co raczej kwestia wymagająca, wydaje mi się, spokojnego, szczególnie dokładnego rozpatrzenia. W uzasadnieniu do projektu widnieje zapis, który stanowi: w celu zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonowania funduszy przyznano przewodniczącemu Komisji Papierów Wartościowych i Giełd uprawnienia prokuratora w sprawach cywilnych związanych z tworzeniem i zarządzaniem funduszami. Rzecz w tym, na ile będzie to konstrukcja preferująca decyzyjnie przewodniczącego komisji - czy nie grozi to powstaniem w praktyce struktur zbyt protekcjonalnych?</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#HenrykKisielewski">Wysoka Izbo! Jeżeli nie chcemy znowu stanąć pod pręgierzem zmasowanej krytyki zarówno ze strony społeczeństwa, jak i mass mediów, jeżeli ta ustawa rzeczywiście ma nie budzić otwartych wątpliwości, to z tego miejsca głośno apeluję: Nie twórzmy jej zbyt pośpiesznie, bez wszechstronnej, drobiazgowej refleksji należnej zagadnieniu o takiej randze. Taka refleksja wyjdzie bowiem ustawie o funduszach, jako szczególnie istotnej dla naszej gospodarki, wyłącznie na dobre. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kisielewskiemu z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany projekt ustawy stanowi kompleksową propozycję regulacji w zakresie tworzenia i funkcjonowania funduszy inwestycyjnych w Polsce. Należy zaznaczyć, że dotychczas naszemu ustawodawstwu nie były znane proponowane formy organizacyjne funduszy inwestycyjnych. W pewnym zakresie można upatrywać podobieństwa pomiędzy funduszami powierniczymi, działającymi w oparciu o ustawę o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, a projektowanymi otwartymi funduszami inwestycyjnymi; novum są natomiast proponowane zamknięte oraz mieszane fundusze inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławStec">Na szczególne uznanie zasługuje dobrze opracowany proces tworzenia samych funduszy inwestycyjnych oraz towarzystw funduszy inwestycyjnych. Te ostatnie, powołane do zarządzania funduszami inwestycyjnymi, mają prawo i możliwość w określonych sytuacjach przejmować poszczególne fundusze inwestycyjne. Jest to wyraz solidnych gwarancji dla inwestorów. Projekt ustawy zawiera również szczegółowe unormowania dotyczące roli i pozycji depozytariusza. Na uwagę zasługuje powierzona mu funkcja stabilizatora pomiędzy towarzystwem funduszy inwestycyjnych a samym funduszem inwestycyjnym. Pozytywnie należy ocenić udzielenie szerokich kompetencji reglamentacyjno-kontrolnych Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#StanisławStec">Komisja Papierów Wartościowych i Giełd będzie działała na podstawie ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi. W chwili obecnej projekt wymienionej ustawy znajduje się w toku prac specjalnie powołanej do tego celu podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#StanisławStec">Omawiany projekt ustawy, w założeniu autorów, ma być kolejnym krokiem na drodze zbliżania naszego ustawodawstwa do regulacji prawnych państw Unii Europejskiej. Ma za zadanie przyciągnięcie do naszego kraju kapitału finansowego. Zadaniem proponowanej ustawy jest również dalsze pobudzenie rynku finansowego w Polsce, a także jego umiędzynarodowienie. Stworzenie funduszy inwestycyjnych pozwoli na dalszą dywersyfikację sposobów inwestowania, zarówno kapitału, jak i oszczędności. Wymienione cele wymagają, aby proponowana ustawa gwarantowała ochronę środków pieniężnych inwestorów w każdym czasie. Dotyczy to okresu aktywnej działalności funduszy inwestycyjnych, ale również odnosi się do okresu powoływania ich do życia.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#StanisławStec">W tym ostatnim zakresie omawiany projekt wymaga korekty. Odnosi się to do treści art. 20 ust. 1 projektu. Wskazany tam maksymalny termin na zebranie wpłat do funduszu inwestycyjnego powinien zostać skrócony, na przykład do 2 miesięcy. Takie rozwiązanie spowoduje zdynamizowanie starań towarzystw funduszy inwestycyjnych celem zebrania wpłat do funduszu. Spowoduje to również zmniejszenie kosztów zebrania wymienionych wpłat. Z innej strony, skrócenie wymienionego terminu spowoduje ochronę wpłat dokonywanych przez inwestorów przed skutkami, co najmniej inflacyjnymi, do chwili zarejestrowania i objęcia przez nich jednostek uczestnictwa czy certyfikatów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#StanisławStec">Na uwagę zasługują unormowania zawarte w art. 146–151 projektu. Dotyczą one obecnie działających funduszy powierniczych, które mają wyznaczony trzyletni termin na dokonanie przekształcenia i dostosowanie swoich struktur do rozwiązań zawartych w projekcie. Z wymienionych unormowań nie wynika jednoznacznie, czy fundusz powierniczy podlegający przekształceniu w fundusz inwestycyjny będzie zobowiązany zawiesić swoją działalność na jakiś okres, na przykład 7 czy 14 dni. Należy podkreślić, że spowodowanie takiego przestoju może wiązać się z komplikacjami w zakresie bieżącej działalności funduszu powierniczego. Dotyczyłyby one zarówno samego funduszu, jak i jego klientów, co jest w tym wypadku najważniejsze. Projektowana ustawa winna wykluczyć taką ewentualność i wyraźnie wskazać, że przekształcenie funduszy powierniczych nie spowoduje ograniczenia ich dotychczasowej działalności.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biorąc pod uwagę nieuchronną reformę systemu emerytalno-rentowego oraz ubezpieczeń społecznych, uważam, że omawiany projekt ustawy stanowi wyraźny krok w kierunku odpowiedzialnego i profesjonalnego podejścia do tak wrażliwych zagadnień ogólnospołecznych. Popieram wniosek o skierowanie projektu ustawy do właściwych komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Stecowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: A ile mam czasu?)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#AleksanderMałachowski">Ile czasu panu zostało? 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: Mało.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#AleksanderMałachowski">Niech pan się stara powiedzieć to, co najważniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sfera finansowa stanowi jeden z najważniejszych elementów naszej integracji z Unią Europejską, dlatego konsekwentnie w ostatnich latach rząd czy też posłowie występują z inicjatywami legislacyjnymi, które mają na celu utworzenie w Polsce systemu prawnego i ustawowego do działania nowoczesnego i bezpiecznego rynku finansowego. Wszystko to jest tworzone przy ciągle jeszcze burzliwej transformacji gospodarczej, społecznej i politycznej, a także przy dość znacznym braku środków, braku kadr i doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanŚwirepo">Na państwie ciąży obowiązek ochrony uczestników tego rynku przed przestępczą utratą kapitału. Ostatnie wydarzenia w Albanii czy też wcześniejsze w Federacji Rosyjskiej potwierdzają, że brak dostatecznej ochrony prawnej i ustawowej tego rynku może doprowadzić do olbrzymich nadużyć. Najczęściej poszkodowanymi są wielotysięczne rzesze obywateli, którzy powierzyli swoje oszczędności, oczekując osiągnięcia znaczących dochodów.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanŚwirepo">Rynek finansowy tworzą instytucje takie, jak: banki, giełda, Ministerstwo Finansów czy też fundusz inwestycyjny. Pozostałymi elementami rynku finansowego są produkty w postaci akcji, obligacji, bonów, papierów wartościowych, kredytów oraz metody sprzedaży tych produktów. Należy podkreślić, że pod względem instytucjonalnym najsłabszym elementem tego rynku były fundusze inwestycyjne - ze względu na ich liczbę, a także ze względu na uwarunkowania prawne w zakresie ich tworzenia.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanŚwirepo">Z dużym zadowoleniem należy przyjąć inicjatywę rządu, który w druku sejmowym nr 2042 przedstawia projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych. W odróżnieniu od innych instytucji finansowych wyłącznym przedmiotem działalności funduszy inwestycyjnych jest lokowanie zebranych publicznie środków pieniężnych w papiery wartościowe określone w ustawie i inne prawa majątkowe. Zgodnie z projektem ustawy uczestnikami funduszu są wszyscy, którzy nabędą za pieniądze lub papiery wartościowe, będące w publicznym obrocie, jednostki uczestnictwa.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JanŚwirepo">W okresie transformacji, szczególnie gdy inflacja jest dwucyfrowa, atrakcyjność funduszy inwestycyjnych w społeczeństwie jest duża ze względu na możliwość osiągnięcia większych zysków niż przy innych formach lokowania kapitału.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JanŚwirepo">Uważam za słuszne, że jednym z warunków utworzenia funduszu jest zebranie minimalnej kwoty wpłat w wysokości 4 mln zł. Wysokość kwoty minimalnej w znacznym stopniu ogranicza możliwość powstawania dużej liczby funduszy słabych finansowo.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#JanŚwirepo">Zgodnie z zapisami art. 15 ust. 1 celami inwestycyjnymi mogą być wyłącznie: ochrona realnej wartości aktywów, wzrost wartości aktywów i osiąganie dochodu funduszu z lokowania tych aktywów. Pozytywnie należy ocenić zapis ust. 2 tego artykułu, który mówi, że w statucie należy wyraźnie zaznaczyć, aby każdy z uczestników funduszu był świadom, że fundusz nie gwarantuje, że cele te zostaną osiągnięte.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#JanŚwirepo">Zgodnie z zapisami art. 11 fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Jest to kolejna możliwość weryfikacji wiarygodności tworzonego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#JanŚwirepo">Jeśli chodzi o towarzystwa funduszy inwestycyjnych, to takiego oznaczenia można używać jedynie po uzyskaniu zezwolenia komisji. Sprawi to, że na rynku finansowym nie pojawią się instytucje finansowe, których nazwa może wprowadzić w błąd potencjalnych inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#JanŚwirepo">Na zakończenie powiem, że mam nadzieję, iż podatność naszego rynku finansowego na różne innowacje, a także stabilizacja gospodarcza i polityczna pozwolą na to, by projekt tej ustawy po uchwaleniu stworzył możliwość dalszego wypełniania rynku instytucjami finansowymi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, przekroczył pan czas o trzy minuty. Nie przerywam, bo nie mam takiego zwyczaju, tylko się głośno skarżę.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Władysław Adamski proszony jest o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Nie kryję, że początkowo nie zamierzałem wziąć udziału w debacie, chcąc ograniczyć się wyłącznie do zadania pytań po jej zakończeniu. Przebieg dyskusji i rodzące się w jej trakcie wątpliwości skłoniły mnie jednak do zmiany tego stanowiska. Zresztą uczestnictwo w debacie stwarza szersze możliwości omówienia tych wątpliwości aniżeli tylko zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WładysławAdamski">Chciałbym zwrócić się właśnie przede wszystkim do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WładysławAdamski">Panie Ministrze! Aby fundusze inwestycyjne spełniły pokładane w nich nadzieje, muszą być w pewien sposób, zgodzimy się chyba z tym, atrakcyjne. Najlepiej byłoby, żeby były i atrakcyjne, i bezpieczne. Właśnie na temat zabezpieczenia kapitału inwestorów chciałbym zadać pytanie. Częściowo ten problem poruszył występujący w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mówca, ale nieco w innym kontekście, proponując wprowadzenie na gruncie polskim określonych rozwiązań. Ja chciałbym podjąć nieco zbieżną problematykę, w trochę innym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#WładysławAdamski">Istota inwestowania w funduszu, jak wiemy, jest nieco inna niż istota lokat bankowych. Te drugie, wiemy wszyscy, są zabezpieczone gwarancjami, co znajduje zresztą potwierdzenie w regulacji w stosownej ustawie. Chciałbym zapytać pana ministra: Czy w jakimkolwiek modelu funkcjonującym w państwach europejskich, a dotyczącym działań funduszu, są stosowane zabezpieczenia pieniędzy inwestorów? Pytam o to, gdyż z zasady bardzo często udziałowcami funduszy inwestycyjnych są drobni udziałowcy. I to oni właśnie najostrzej odczuliby wszelkie niepowodzenia, jakie mógłby ponieść fundusz. Jeżeli natomiast, panie ministrze, takich zabezpieczeń się nie stosuje, to czy nie sądzi pan, że powinno to być wyraźnie w ustawie zapisane, np. że Komisja Papierów Wartościowych nie bierze jakiejkolwiek odpowiedzialności za ryzyko inwestycyjne. Wszystko wówczas, moim zdaniem, byłoby o wiele bardziej czytelne, a decyzja o powierzeniu swoich pieniędzy funduszowi czy też wpłaceniu ich, alternatywnie, do banku mogłaby być poparta odpowiednią wiedzą, no i bardziej wyważona. Jeśli to jest możliwe, proszę pana ministra o ocenę tego zjawiska i zasadności wprowadzenia proponowanego zapisu do ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Adamskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została nie tyle wyczerpana, co skończył się czas Polskiemu Stronnictwu Ludowemu, którego dwaj posłowie byli jeszcze zapisani do głosu.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra skarbu państwa pana profesora Mirosława Pietrewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przede wszystkim podziękować mówcom za zwrócenie uwagi na istotne kwestie, które może jeszcze w sposób niedoskonały zostały w projekcie ustawy przedstawione. Chciałbym również podziękować wszystkim tym panom posłom, którzy zwracali uwagę na wysoką jakość, ogólnie biorąc, przedstawionego projektu ustawy. Biorąc pod uwagę właśnie te oceny, myślę, że mogę tutaj nie przyjąć zarzutu postawionego przez pana posła Wyrowińskiego co do dużego opóźnienia w przygotowaniu projektu tej ustawy. Myślę, że skomplikowana materia, której ona dotyczy, oraz nowatorstwo tego projektu, brak doświadczeń w Polsce przesądzają o tym, że prace nad nim musiały trwać długo, a czerpaliśmy w ich toku przede wszystkim z doświadczeń światowych, z rozwiązań stosowanych w innych krajach. Zatem sądzę, iż jakość przedkładanego materiału powinna być wzięta pod uwagę przy ocenie związanej z opóźnieniem w stosunku do pierwotnych zamierzeń. Sądzę, że w ten sposób Wysoka Izba będzie miała mniej pracy niż gdyby przedłożony projekt był gorszy. Chciałbym również podziękować panom posłom za zwrócenie uwagi na problem bezpieczeństwa uczestników tych funduszów. Myślę, że jest to przedmiotem naszej wspólnej troski, tzn. Ministerstwa Skarbu Państwa w tym przypadku jako projektodawcy ustawy i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MirosławPietrewicz">Ten problem rozwiązywany jest, jak wiadomo, w innych krajach przede wszystkim poprzez odpowiednio szczegółowe zapisy, mające na celu zabezpieczenie interesów uczestników. Są to zapisy, które dotyczą różnych aspektów tego bezpieczeństwa. W naszym przypadku, sądzę, że poza tym co zostało przedstawione w samym projekcie ustawy, one znajdą się jeszcze w memorandach szczegółowych o powołaniu tych funduszów.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o niektóre opinie pod adresem tej ustawy, to chciałbym zwrócić uwagę panów posłów, Wysokiej Izby na to, że część regulacji znajduje się również w projekcie ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi, która jest w tej chwili w Sejmie. Myślę zatem, że trzeba rozpatrywać projekt przedkładany dzisiaj Wysokiej Izbie w kontekście tamtego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MirosławPietrewicz">Jeśli można, to chciałbym jeszcze powiedzieć, że ze swej strony deklaruję pełną aktywność w dalszych pracach nad projektem dzisiaj przedkładanym, tzn. w pracach prowadzonych w komisjach Sejmu. Myślę, że nasza współpraca będzie nacechowana wspólną troską przede wszystkim o bezpieczeństwo uczestników tych funduszów oraz o jak najlepsze rozwiązania, które miałyby służyć dobremu funkcjonowaniu rynku kapitałowego w Polsce. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Wyrowiński. Proszę o wyjaśnienie, w jakim trybie.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Wyrowiński: Pytania.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym pana premiera zapytać, kiedy w Sejmie pojawi się ustawa o funduszach emerytalnych, bo to się wiąże z tą ustawą. Zgłosiłem w imieniu mojego klubu wniosek o to, aby rozszerzyć tę ustawę nie o fundusze emerytalne, które byłyby w jakiś sposób kontrolowane i w których uczestniczyłoby państwo, ale o dobrowolne fundusze emerytalne. Sądzę, że tę ustawę można o to rozszerzyć i taki wniosek mój klub będzie zgłaszał w czasie prac.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JanWyrowiński">Natomiast moje pytanie jest takie, panie ministrze: Kiedy będzie ustawa o funduszach emerytalnych? To po pierwsze. Druga kwestia dotyczy tej zwłoki. Otóż, panie premierze, czas to pieniądz, szczególnie na rynku kapitałowym i - niczego nie ujmując jakości tej ustawy, bo rzeczywiście jest ona niezłej jakości - myślę, że to, co państwo zrobiliście w 3 lata, można było zrobić w ciągu roku i byłaby to tak samo dobra ustawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan premier zechce odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo przepraszam pana posła Wyrowińskiego, że w pierwszym moim wystąpieniu nie odpowiedziałem na pytanie zadane w toku jego przemówienia. Chciałbym poinformować, a być może przypomnieć Wysokiej Izbie, że prace nad projektem ustawy o funduszach emerytalnych są prowadzone, czy były prowadzone, pod kierunkiem pełnomocnika rządu do spraw reformy systemu zabezpieczenia społecznego. Pełnomocnikiem tym był pan minister Bączkowski, świętej pamięci. Intensywność prac, które on prowadził, prawdopodobnie odbiła się również fatalnym skutkiem co do jego osoby.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MirosławPietrewicz">Myślę, że nie możemy przyjąć zarzutu co do tego, że mamy tu do czynienia z opieszałością. Natomiast rzeczywiście po śmierci pana ministra Bączkowskiego nastąpił okres, w którym nie było pełnomocnika rządu, niemniej prace były prowadzone w strukturach, że tak powiem, administracyjnych w specjalnie powołanym do tego zespole, którym kieruje pan dyrektor Michał Rutkowski, i projekt tej ustawy jest na ukończeniu. Sądzę, że właśnie dobrze się dzieje, że ta ważna dziedzina życia będzie regulowana odrębną ustawą, a zatem pana propozycja włączenia tej materii do ustawy dzisiaj prezentowanej wydaje mi się być gorszym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#MirosławPietrewicz">Myślę, że mogę tutaj powiedzieć, nie precyzując terminu, że w niedługim czasie Wysoka Izba będzie miała możliwość zapoznania się z projektem ustawy o funduszach emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#AleksanderMałachowski">Już nikt się nie zgłasza z pytaniem.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu premierowi za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o funduszach inwestycyjnych do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz do Komisji Przekształceń Własnościowych.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#AleksanderMałachowski">Będziemy mogli przejść do następnego punktu porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Mazurkiewicz: Być może nie dosłyszałem, ale czy została wymieniona Komisja Ustawodawcza?)</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#AleksanderMałachowski">Tak, tak; to znaczy, jeśli nawet tego nie powiedziałem, to wynika to niejako z naszych procedur: oraz do Komisji Ustawodawczej. Powtórzę: chodzi o skierowanie tego projektu ustawy do Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Musimy dokonać pewnej zamiany. Już uprzedzaliśmy o tym zainteresowanych kolejnością realizowania punktów porządku dziennego. Mianowicie minister spraw zagranicznych pan Rosati odwołał wczoraj swoje bardzo ważne spotkanie z lordem Brittanem, zastępcą przewodniczącego Komisji Europejskiej, i dzisiaj już musi dojść do tego spotkania. Będzie wolny dopiero po południu i w związku z tym zaszła konieczność przestawienia punktów porządku obrad. Mianowicie teraz rozpatrzymy punkt 20 porządku dziennego, czyli informację rządu o problemie wykorzystania seksualnego dzieci i sposobach przeciwdziałania temu, a po tej informacji, i chyba nawet po następnej - a więc po informacji, której będzie udzielał pan minister Soska na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników - przystąpimy do wysłuchania pana ministra Rosatiego.</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#AleksanderMałachowski">Proszę sekretariaty klubów i kół, które, mam nadzieję, obserwują nasze obrady poprzez wewnętrzną telewizję, by powiadomiły posłów zainteresowanych tymi sprawami o dokonanej na gorąco zmianie. Nie ma niestety na to rady. Spotkanie z lordem Brittanem musi mieć w tym wypadku pierwszeństwo.</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Informacja rządu o problemie wykorzystania seksualnego dzieci i sposobach przeciwdziałania temu.</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu w celu przedstawienia informacji rządu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Marka Czecharowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MarekCzecharowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę prosił o wyrozumiałość, zwłaszcza że też byłem przekonany, iż dysponuję jeszcze czasem i będę miał możliwość ostatecznego przygotowania tekstu informacji. Ta informacja obejmuje przy tym szereg danych pochodzących z kilku resortów, gdyż samo zagadnienie - co jest dla państwa oczywiste - znajduje się w polu zainteresowania wielu resortów. Chodzi tu przecież zarówno o problemy profilaktyczne, edukacyjne, jak i kwestie ścigania, karania i resocjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MarekCzecharowski">Zacznę od tego, że ujawnienie zaistniałych wypadków seksualnego wykorzystywania małoletnich jest niezwykle trudne, z reguły bowiem obie strony - dorosły i małoletni - są (co prawda z różnych przyczyn) zainteresowani ukryciem zaistniałych wypadków. Ze strony dorosłego jest to przede wszystkim obawa przed odpowiedzialnością karną, ze strony małoletniego zaś względy natury obyczajowej, takie jak uczucie wstydu, brak należnej wiedzy o naganności takich zdarzeń wynikający z nikłej świadomości seksualnej czy - w wypadkach gdy wykorzystywanie seksualne małoletniego ma charakter wewnątrzrodzinny - także obawa przed zerwaniem więzi rodzinnych, przed reakcją najbliższych itp. Do tego dołączają się też względy natury materialnej, gdyż chęć posiadania pieniędzy, drogich ubiorów lub innych atrakcyjnych przedmiotów czyni z niektórych małoletnich łatwe ofiary przestępczości seksualnej.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#MarekCzecharowski">Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1989 r. jednomyślnie przyjęło Konwencję o Prawach Dziecka. Polska zresztą była jednym z pierwszych państw, które tę konwencję podpisały w 1991 r. Konwencja ta oprócz szeregu różnego rodzaju przepisów dotyczących ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej, wyzyskiem i złym traktowaniem zawiera zapisy dotyczące ochrony przed seksualnym wykorzystywaniem.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#MarekCzecharowski">Art. 19 konwencji stwierdza, że państwa - strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy, a w tym wykorzystania w celach seksualnych dzieci pozostających pod opieką rodziców, opiekunów prawnych lub innej osoby sprawującej opiekę nad dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#MarekCzecharowski">Natomiast art. 34 zapewnia prawo dziecka do ochrony przed wykorzystywaniem seksualnym, w tym przed prostytucją i wykorzystywaniem w pornografii.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#MarekCzecharowski">Odzwierciedleniem takich zobowiązań są przepisy zawarte w polskim prawie, które przewiduje odpowiedzialność karną osoby, która między innymi znęca się fizycznie lub psychicznie nad małoletnim, nakłania do nierządu, dopuszcza się czynu lubieżnego względem osoby poniżej 15 lat, obcuje płciowo z krewnym w linii prostej albo z osobą pozostającą w stosunku przysposobienia.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#MarekCzecharowski">Zakres zjawiska seksualnego wykorzystywania małoletnich w Polsce, z racji jego specyfiki, nie jest dotychczas zbadany i stanowi w praktyce ciemną liczbę. Brakuje rzetelnych badań socjologicznych oraz odpowiednich danych statystycznych. W związku z powyższym, celem poznania skali zjawiska dzieci krzywdzonych, zarządzeniem z dnia 27 lutego 1995 r. komendanta głównego Policji wprowadzono do katalogu przestępczości szereg symboli kwalifikacji prawnych, pozwalających na wyodrębnienie przestępstw skierowanych przeciwko dzieciom.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#MarekCzecharowski">Funkcjonariusze Policji są zazwyczaj pierwszymi osobami z zewnątrz, które pojawiają się tam, gdzie naruszane są prawa dziecka. Policyjne rozpoznanie wskazuje, że seksualne wykorzystywanie małoletnich jest związane z ugruntowaniem się funkcjonowania agencji towarzyskich, przynoszących dochody za świadczenie tego rodzaju usług seksualnych. Placówki te stają się niejednokrotnie miejscem schronienia dla małoletnich dziewcząt przebywających na długotrwałych ucieczkach z domów rodzicielskich lub z zakładów szkolno-wychowawczych. Jednak sporadycznie stwierdza się wśród nich osoby poniżej 15 roku życia. Znacznie częściej małoletni uprawiają prostytucję okazjonalnie, w formie nie zorganizowanej, w takim miejscach jak dworce kolejowe dużych aglomeracji miejskich, drogi na szlakach turystycznych uczęszczanych przez kierowców i turystów zagranicznych. Z szacunkowych danych wynika, że liczba tego rodzaju dziewcząt w wieku 12–14 lat może wynosić około 100–150 osób. Są wśród nich także cudzoziemki. Najbardziej rozpowszechnioną formą uprawiania prostytucji przez małoletnich chłopców są indywidualne wyjazdy zagraniczne, głównie do Niemiec i Holandii. Jednak są to chłopcy, których nie można zaliczyć do grupy dziecięcej ze względu na przekroczony z reguły wiek 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#MarekCzecharowski">Policja nie ma uprawnień do ewidencjonowania osób trudniących się prostytucją, ponieważ obowiązujący system prawny nie penalizuje uprawiania tego rodzaju procederu. Penalizuje natomiast wszelkie formy czynów nierządnych z osobami poniżej lat 15. W związku z tym w prokuratorsko-policyjnej statystyce wykazywane są tylko tego rodzaju przestępstwa, których w 1994 r. stwierdzono 1492, w 1995 r. - 1477, a w 1996 r. - 1737. W prokuraturach na terenie kraju toczy się obecnie około 250 postępowań przygotowawczych, których przedmiotem jest seksualne wykorzystywanie małoletnich.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#MarekCzecharowski">Na przykład w głośnej sprawie prowadzonej przez prokuraturę w Szczecinie podejrzanemu o pseudonimie „Major” przedstawiono 6 zarzutów o dokonanie czynów lubieżnych wobec 6 chłopców w wieku poniżej 15 lat. Podejrzany prowadził agencję towarzyską kojarzącą pary homoseksualne, wśród których były także osoby małoletnie. Ustalono, że w jego spisie komputerowym figurują 24 nazwiska chłopców urodzonych w latach 1977–1981 oraz 120 nazwisk homoseksualistów wyrażających chęć nawiązania kontaktów z małoletnimi. Postanowieniem sądu podejrzany został tymczasowo aresztowany.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#MarekCzecharowski">Statystyka sądowa nie obrazuje w sposób kompletny orzecznictwa sądów w sprawach o przestępstwa związane z seksualnym wykorzystywaniem nieletnich. Pełnej informacji dostarcza jedynie w odniesieniu do skazań za przestępstwo z art. 176 Kodeksu karnego, a więc za przestępstwo dopuszczenia się czynu lubieżnego względem osoby poniżej lat 15. Na przestrzeni lat 1991–1995 za przestępstwo tego rodzaju skazano: w 1991 r. — 311 osób, w 1992 r. — 385 osób, w 1993 r. — 412, w 1994 r. — 448, w 1995 r. — 428 osób. Statystyką obrazującą prawomocne skazania w 1996 r. resort jeszcze w tej chwili nie dysponuje. Wszystkim skazanym wymierzano kary pozbawienia wolności, przy czym w formie bezwzględnej karę tę orzeczono wobec ok. 40% skazanych. Wśród toczących się obecnie przed sądami spraw o przestępstwa związane z seksualnym wykorzystywaniem małoletnich większość stanowią sprawy o przestępstwa z art. 176 K.k. popełnione zarówno przez osoby obce, jak też i osoby najbliższe dziecku. Szczególnie bulwersującą sprawą jest sprawa prowadzona przez Sąd Wojewódzki w Katowicach przeciwko 3 policjantom, którym postawiono 9 zarzutów czynów lubieżnych oraz gwałtów na małoletnich.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#MarekCzecharowski">Zadania wymiaru sprawiedliwości w omawianym zakresie realizowane są również przez sądy rodzinne. Działalność tego pionu wymiaru sprawiedliwości ma charakter przedsięwzięć profilaktycznych oraz działań skierowanych na pomoc małoletnim ofiarom omawianej patologii. Przedmiotem działania sądów rodzinnych w omawianej dziedzinie jest wykrywanie i rozpoznawanie zjawiska, sygnalizowanie organom ścigania potrzeby wszczęcia postępowania karnego i wreszcie stosowanie środków opiekuńczych w razie potrzeby przejęcia pieczy nad dzieckiem, a także w nielicznych przypadkach stosowanie wobec nieletnich wykazujących przejaw demoralizacji w postaci prostytucji środków przewidzianych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Interwencja sądu rodzinnego ma więc w zasadzie charakter subsydiarny wobec działań organów ścigania i polega na zabezpieczeniu interesów pokrzywdzonego dziecka. Stosowane w związku z tym środki nie mają charakteru penalnego - dotyczy to również ewentualnej ingerencji sądu rodzinnego we władzę rodzicielską (pozbawienie, ograniczenie władzy rodzicielskiej).</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#MarekCzecharowski">Wśród przedsięwzięć natury legislacyjnej mających na celu ochronę małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym wskazać należy projekt nowego Kodeksu karnego. Przyjęte w nim przepisy w szerszym niż dotychczas zakresie jako szczególny podmiot ochrony prawnej uwzględniają małoletnich. Dotyczy to zwłaszcza zjawiska pornografii. W tym przedmiocie wprowadzono trzy nowe rozwiązania przewidujące m.in. karalność utrwalania treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat, prezentowanie małoletniemu poniżej 15 lat treści pornograficznych lub udostępnianie mu przedmiotów mających taki charakter oraz produkowanie w celu rozpowszechnienia lub sprowadzanie w tym celu treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#MarekCzecharowski">W celu jak najskuteczniejszej walki z omawianym zjawiskiem podejmowane są również różnorodne działania organizacyjne. Rada Ministrów przyjęła informację, miało to miejsce przed paroma dniami, o programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie „Przeciw przemocy — wyrównać szanse”. Jest to materiał opracowany przez pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet. Program ten stanowi próbę stworzenia w Polsce bazy dla instytucjonalnego systemu pomocy dla kobiet znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej. Ma on być oparty na działaniach organizacji pozarządowych współdziałających z administracją państwową i samorządową. Przeciwdziałaniu przemocy program stara się nadać odpowiednią rangę na równi z takimi problemami społecznymi, jak narkomania czy alkoholizm. Program nie powiela typowych działań charytatywnych, lecz zmierza do stworzenia kobietom, ofiarom przemocy, możliwości odzyskania pełni praw społecznych i ekonomicznych. Objęci nim zostaną także małoletni będący ofiarami seksualnego wykorzystywania. Realizacja programu będzie bazować na powołanych do tego celu centrach pomocy. Będą one wbudowane w lokalne struktury społeczne, staną się zapleczem i uzupełnieniem polityki prorodzinnej realizowanej przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#MarekCzecharowski">Działania policyjne ukierunkowano na rozpoznanie agencji towarzyskich i salonów masażu w celu ujawnienia przypadków ukrywania bądź zatrudniania osób małoletnich, a także na penetrację miejsc, w których grupują się prostytutki, również małoletnie, i ustalenie osób korzystających z ich usług. Policja stara się korzystać z wszelkiego rodzaju szkoleń i kursów, których celem jest zapoznanie z nowymi, bardziej aktywnymi metodami ochrony praw dziecka oraz współudział w tworzeniu przez organizacje rządowe i pozarządowe programu przeciwdziałania przemocy. Policjanci, w szczególności specjaliści do spraw nieletnich, podejmowali i podejmują szereg przedsięwzięć profilaktycznych, a wśród nich rozmowy z małoletnimi, ich rodzicami bądź opiekunami, pedagogami, przedstawicielami placówek szkolno-wychowawczych, którym przekazano informację o zjawiskach patologicznych związanych z wykorzystywaniem seksualnym nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-80.15" who="#MarekCzecharowski">Problematyka zjawiska seksualnego wykorzystania małoletnich znajduje się także w polu zainteresowania Krajowego Biura Interpolu, które z racji bezpośredniego współdziałania z policjami innych państw posiada informacje o istniejących zagrożeniach w związku z tego typu sprawami.</u>
          <u xml:id="u-80.16" who="#MarekCzecharowski">Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło przygotowania do przeprowadzenia badań ankietowych mających na celu określenie częstotliwości występowania zjawiska przemocy w rodzinie, w tym seksualnego wykorzystywania dzieci, w różnych rodzajach spraw rozpoznawanych przez sądy rodzinne. Nadto Ministerstwo Sprawiedliwości widzi celowość przeprowadzenia cyklu szkoleń dla sędziów, kuratorów i pracowników rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych oraz wyposażenia tych ośrodków w specjalistyczne pomoce naukowe i wprowadzenia najnowszych technik badań sprawców i ofiar seksualnego wykorzystywania, dzieci. Prawidłowe rozpoznanie omawianego zjawiska jest bowiem jednym z trudniejszych aspektów działalności sądów rodzinnych. Wielokrotnie w praktyce sądów stwierdza się posługiwanie się przez skonfliktowanych rodziców zarzutem seksualnego wykorzystania dziecka, który po przeprowadzeniu stosownych badań nie znajduje potwierdzenia. Dlatego konieczna jest nie tylko ostrożność przy diagnozowaniu zjawiska, ale też specjalistyczna wiedza.</u>
          <u xml:id="u-80.17" who="#MarekCzecharowski">Resort edukacji narodowej w związku z koniecznością dostosowania przepisów wykonawczych do ustawy z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw planuje dokonanie przeglądu aktów prawnych pod kątem uwzględnienia praw ucznia oraz praw dziecka. W znowelizowanych aktach prawnych zawarte będą terminy „dziecko krzywdzone” i „przemoc w rodzinie” oraz określone zostaną formy przeciwdziałania tym zjawiskom.</u>
          <u xml:id="u-80.18" who="#MarekCzecharowski">Pomoc dziecku krzywdzonemu, w tym wykorzystywanemu seksualnie, udzielana jest w różnych placówkach tego resortu: w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, placówkach pogotowia opiekuńczego, ogniskach wychowawczych itp. Kierując się dobrem dziecka, dopuszcza się także możliwość przyjmowania dzieci na ich wniosek do placówek pogotowia opiekuńczego i innych placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-80.19" who="#MarekCzecharowski">Od 1993 r. w poradniach psychologiczno-pedagogicznych powoływane są zespoły do spraw wychowania rodzinnego, których podstawowym zadaniem jest niesienie pomocy rodzinie, wspieranie jej oraz działanie na rzecz środowiska ryzyka. Aktualnie finalizowane są działania zmierzające do utworzenia nowego stanowiska: pedagoga rodzinnego, który byłby przygotowany do udzielenia wszechstronnej pomocy rodzinie, szczególnie w sytuacji występowania przejawów patologii, w tym molestowania seksualnego.</u>
          <u xml:id="u-80.20" who="#MarekCzecharowski">Działania resortu zdrowia i opieki społecznej ukierunkowane są na przygotowanie lekarzy i pielęgniarek, a zwłaszcza pielęgniarek szkolnych, do wykrywania zjawisk maltretowania dzieci, w tym także ich seksualnego wykorzystywania. Dla osób tych organizowane są kursy i szkolenia zawodowe ukierunkowane na poszerzenie wiedzy w powyższym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-80.21" who="#MarekCzecharowski">Wysoka Izbo! W sierpniu 1996 r. w Sztokholmie odbył się światowy kongres przeciwko handlowemu seksualnemu wykorzystywaniu dzieci. Kongres ten przyjął deklarację i plan działań, które stanowią dla całej społeczności w świecie zobowiązanie do eliminacji handlowego seksualnego wykorzystywania dzieci. Deklaracja wzywa wszystkie państwa we współpracy z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami cywilizowanego społeczeństwa do: przyznania najwyższego priorytetu działaniom zwalczającym handlowe seksualne wykorzystywanie dzieci i zgromadzenia stosownych środków do realizacji tych celów; penalizacji handlowego seksualnego wykorzystywania dzieci, tak jak i innych form tego wykorzystywania, oraz potępiania i karania sprawców niezależnie od ich obywatelstwa, przy zapewnieniu, że dziecko - ofiara tych praktyk nie będzie karane; rozwijania i wprowadzania wspólnych programów ochrony przed wykorzystywaniem, jak również pomocy nieletnim ofiarom takich praktyk w celu ułatwienia im reintegracji ze społeczeństwem; mobilizowania wszystkich partnerów społecznych do współdziałania i pomocy w realizacji programów służących eliminacji tego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-80.22" who="#MarekCzecharowski">Plan działań jest listą - przewodnikiem do konkretnych przedsięwzięć na lokalnym, krajowym, regionalnym i międzynarodowym poziomie. Zakreśla dwa podstawowe zadania do podjęcia w ramach współpracy lokalnej:</u>
          <u xml:id="u-80.23" who="#MarekCzecharowski">1) pilne stworzenie obszernych międzysektorowych i zintegrowanych strategii i środków, aby w roku 2000 powstały krajowe harmonogramy akcji zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci, z zakreślonymi terminami realizacji zakładanych celów;</u>
          <u xml:id="u-80.24" who="#MarekCzecharowski">2) pilne opracowanie mechanizmów wprowadzania w życie i monitorowania na poziomie lokalnym przy współpracy ze społeczeństwem, by w roku 2000 zgromadzić bazy danych dotyczące dzieci narażonych na wykorzystywanie seksualne dla celów komercjalnych oraz ich wyzyskiwaczy, z podziałem danych według wieku, płci, grup etnicznych, statusu w danym kraju, okoliczności związanych z wykorzystywaniem seksualnym, a to wszystko z zachowaniem poufności danych co do dzieci - ofiar, zwłaszcza by nie dopuścić do ujawniania danych ich dotyczących.</u>
          <u xml:id="u-80.25" who="#MarekCzecharowski">Zadania nakreślone przez kongres stanowić będą jedną z wytycznych dla działań podejmowanych przez resorty, w których zakresie działania pozostaje prezentowana tematyka. Podnieść jednak należy, że rozpoznanie zjawiska, zwłaszcza jeśli chodzi o ujawnienie ewentualnych sprawców przestępstw seksualnego wykorzystywania małoletnich, będzie niezwykle trudne ze względu na możliwość naruszenia dóbr osobistych tych osób.</u>
          <u xml:id="u-80.26" who="#MarekCzecharowski">W podejmowanych działaniach na plan pierwszy muszą wysuwać się elementy profilaktyki - ostrzeganie, edukacja i poradnictwo rodzinne, a także resocjalizacja, zarówno ofiar, jak i sprawców tego typu przestępstw. O ile bowiem osoby czerpiące korzyści materialne z seksualnego wykorzystywania małoletnich winny być surowo karane, o tyle bezpośredni sprawcy tych przestępstw powinni być także poddawani terapii i leczeniu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-80.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi za przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszą proszę o zabranie głosu panią posłankę Irenę Marię Nowacką z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#IrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Złożoność problematyki seksualnego molestowania dzieci najlepiej oddaje fragment listu 12-letniej Iwony, która m. in. pisze: „Tyle razy chciałam o tym komuś powiedzieć, ale za każdym razem w ostatniej chwili coś mi mówiło: stop, nie teraz, bo dzisiaj tata jest w złym humorze; mamie to lepiej w ogóle nie mówić, bo ona i tak ma tyle swoich kłopotów; sąsiedzi będą mnie pokazywać palcami. A w ogóle czy mi uwierzą, że zgadzałam się na to ze strachu i wstydu, i do tego jeszcze wujek groził mi zawsze, że mnie zabije, jak to się wyda”.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#IrenaMariaNowacka">Czy molestowanie seksualne to tylko takie zachowania, jak wspomniane przed chwilą? Czy jest to każde zachowanie osoby starszej, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka? Jeżeli tak, to molestowaniem będzie nie tylko obcowanie płciowe, obnażanie się przy dziecku, dotykanie jego organów płciowych lub zmuszanie go do ich dotykania (co jest już karane odpowiednimi artykułami Kodeksu karnego), ale również zachęcanie do pozowania do „rozbieranych” fotografii oraz do występowania w filmach o treści pornograficznej.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#IrenaMariaNowacka">Jaki jest zasięg tego zjawiska? Tak naprawdę to nikt tego nie wie. Podawać można tylko dane dotyczące spraw, które swój epilog znalazły w sądzie. Ofiary z reguły nie przyznają się do seksualnego wykorzystywania ich. W Polsce w 1991 r. przeprowadzono badania na temat seksualnych zachowań Polaków. Wśród wielu pytań zawarte zostały także te dotyczące wykorzystywania dzieci. Wynika z nich, iż 16,9% badanych kobiet i 8,8% mężczyzn miało w dzieciństwie różne formy kontaktów seksualnych z członkami własnej rodziny. Doświadczenia z obcymi miało 7,5% dziewcząt i 17,2% chłopców. Aż 10,5% kobiet i 3% mężczyzn przeżyło w dzieciństwie gwałt lub próbę gwałtu. Te dane są alarmujące, a przecież dziś, w obecnej bardzo trudnej rzeczywistości nie jest lepiej. Polska, która ratyfikowała Konwencję o Prawach Dziecka, zobowiązana jest do respektowania jej artykułów. Art. 19 pozwolę sobie przytoczyć: Państwa - strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub nadużyć, zaniedbania bądź niedbałego traktowania lub wyzysku, a w tym wykorzystywania w celach seksualnych dzieci pozostających pod opieką rodziców, opiekunów prawnych lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Tego rodzaju środki ochronne powinny obejmować tam, gdzie to jest właściwe, skuteczne przedsięwzięcia w celu stworzenia programów socjalnych dla realizacji pomocy dziecku oraz osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, jak również inne formy działań prewencyjnych dla ustalania, informowania, wszczynania i prowadzenia śledztwa, postępowania, notowania wyżej wymienionych przypadków niewłaściwego traktowania dzieci oraz tam, gdzie to jest właściwe, ingerencji sądu.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#IrenaMariaNowacka">Art. 34: Państwa - strony zobowiązują się do ochrony dzieci przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadużyć seksualnych. Dla osiągnięcia tych celów państwa - strony podejmą w szczególności wszelkie właściwe kroki o zasięgu krajowym, dwustronnym oraz wielostronnym dla przeciwdziałania nakłanianiu lub zmuszaniu dziecka do jakichkolwiek nielegalnych działań seksualnych, wykorzystywaniu dzieci do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych oraz wykorzystywaniu dzieci w pornograficznych przedstawieniach i materiałach.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#IrenaMariaNowacka">Poruszany dziś problem seksualnego wykorzystywania dzieci jest zaledwie jedną z wielu form używania przemocy wobec nich, wobec tych najsłabszych. Wiem, że we wtorek rząd przyjął informację o programie „Przeciw przemocy — wyrównać szanse”. Myślę, że może to być początek globalnego rozwiązywania problemu, który nie jest łatwy ani do rozwiązania, ani nawet do określenia jego skali.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#IrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, uważa, że nie jest możliwe, aby dzisiejsza debata czy jednorazowa akcja rządowa przyniosły poprawę. Uważamy, że jeden resort, sprawiedliwości czy edukacji, nie poradzi sobie ze sprawą. Przekonani jesteśmy, że jedynie zintegrowane działania wielu resortów pozwolą nie tylko karać za popełnione przestępstwa czy leczyć ich skutki u ofiar, ale przeciwdziałać im bądź reagować natychmiast w momencie zaistnienia, by nie dopuścić do powtarzania się faktów. By tak się stało, nauczyciele muszą, podobnie jak w wypadku narkomanii, umieć rozpoznać symptomy stosowania wobec dziecka przemocy, w tym przemocy seksualnej.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#IrenaMariaNowacka">Chciałabym również w imieniu moich koleżanek i kolegów klubowych zaapelować do sądów o to, by podczas prowadzonych rozpraw kierować się najlepiej pojętym interesem dziecka, a to znaczy na przykład, by nie zmuszać dziecka do składania zeznań w obecności jego kata. Myślę, że takie zeznania można przeprowadzić w obecności specjalnie wyszkolonej osoby, na przykład psychologa czy pedagoga, lub też zadowolić się zeznaniem na piśmie. Nie należy pogłębiać dramatycznych przeżyć, przez które dziecko przeszło.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#IrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem informacji, wierząc, że podjęte już działania rządu nie tylko nie zostaną zahamowane, ale nabiorą tempa oraz zwiększą swój zakres, a ponadto - że znajdą się pieniądze na ich realizację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Irenie Marii Nowackiej.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Ireneusza Skubisa z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#IreneuszSkubis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj rząd składa informację związaną z problemem wykorzystywania seksualnego dzieci i sposobami przeciwdziałania temu, moim zdaniem, groźnemu zjawisku. Bardzo dobrze, że Wysoka Izba tym się zajmuje, ale już na wstępie wyrażam ubolewanie, że dopiero dzisiaj i że informacja z przyczyn obiektywnych i subiektywnych nie może być, moim zdaniem, pełna i taką nie była. Niemniej w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego i własnym pragnę podzielić się pewnymi uwagami i refleksjami z tym problemem związanymi. Seksualne wykorzystanie dzieci należało i w dalszym ciągu należy w Polsce do ukrytych problemów społecznych. Resorty, które tym problemem powinny się zajmować, i po części się zajmują, tego problemu do końca nie zdiagnozowały, bo dotarcie do źródeł jest niezmiernie trudne. W związku z tym nie mamy wiarygodnych danych. Uwagę tę kieruję do tych, którzy próbują zdiagnozować tę problematykę; zwłaszcza dane często zaciemniają skalę zjawiska. Problem ten w ostatnich latach, to jest w końcu lat osiemdziesiątych, a szczególnie w latach dziewięćdziesiątych, zaczął wychodzić z ukrycia. Te sygnały świadczą, że problemu nie należy lekceważyć i należy podjąć szybko skuteczne działania zmierzające do jego pełnego rozpoznania oraz opracowania strategii przeciwdziałania.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#IreneuszSkubis">Te strategie powinny być moim zdaniem co najmniej dwie. Jedna strategia dotyczyć powinna przemocy seksualnej, jakiej dziecko doznaje w najbliższym otoczeniu, najczęściej w rodzinie, w placówce opiekuńczej, w szkole, a jej sprawcą jest osoba bliska lub znana dziecku (może to być ojciec, ojczym, krewny, znajomy lub nauczyciel wychowawca). Druga forma strategii dotyczyć powinna komercjalnego eksploatowania seksualnego dzieci. Chodzi o angażowanie i przymuszanie dzieci do uprawiania prostytucji i udziału w produkcji materiałów pornograficznych, a często również handlu dziećmi w celu przymuszania do świadczenia usług seksualnych. Symptomy tego zjawiska już w Polsce obserwujemy i odnotowujemy.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#IreneuszSkubis">Zatem skuteczne przeciwdziałanie tym zjawiskom wymaga opracowania i przyjęcia określonej strategii działania na poziomie krajowym oraz międzynarodowym. Art. 34 Konwencji o Prawach Dziecka ratyfikowanej przez Polskę w 1991 r. zobowiązuje nasz kraj do podjęcia wszelkich działań zmierzających do ochrony dzieci przed wykorzystaniem seksualnym w każdej postaci. Zwalczaniem zjawiska seksualnego wykorzystania dzieci zajmują się między innymi UNICEF, Komitet Praw Dziecka ONZ, Komitet Praw Człowieka ONZ i Międzynarodowa Organizacja Pracy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#IreneuszSkubis">Ostatnio ujawnione w Polsce sprawy dotyczące wykorzystania seksualnego dzieci, m.in. tzw. sprawa policjantów z Bytomia, sprawa pedofila i homoseksualisty ze Szczecina czy sprawa pedofila z Wrocławia, zobowiązują nas do przyspieszenia działań przeciwdziałających tym zjawiskom. Myślę, że powinna się odbyć debata sejmowa na temat praw dziecka w ogóle, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania seksualnego, biedy dzieci i żebractwa. Niezależnie od tego wnoszę o to i zachęcam rząd do rozważenia i przyjęcia krajowego planu lub strategii działania na polu praw dziecka ze szczególnym uwzględnieniem problematyki seksualnego wykorzystania dzieci, ubóstwa i zjawiska żebractwa wśród dzieci. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Ireneuszowi Skubisowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Joannę Staręgę-Piasek z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JoannaStaręgaPiasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Byłam bardzo ciekawa, kto w imieniu rządu zabierze głos w tej sprawie, bo wydaje mi się, że to jest - nie wdając się w specjalne oceny - dosyć symptomatyczne. Zabranie głosu w imieniu rządu przez przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości właściwie sprowadza całą sprawę do jednego, być może ważnego obszaru, mianowicie karania tych, którzy zostali na tym przestępstwie - bo tak bym to nazwała - złapani. Wydaje mi się, że równie wiele do powiedzenia w tej sprawie powinien mieć pełnomocnik rządu do spraw rodziny, kobiet i dzieci, minister edukacji, minister polityki społecznej - że w skrócie to w ten sposób nazwę - czy minister zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć, że w odróżnieniu od mojego przedmówcy nie wydaje mi się, żeby to był temat do omówienia w trakcie 5-minutowych wystąpień klubu i do dyskusji w Sejmie. Sądzę bowiem, że cała złożoność tej problematyki wymaga nieco innego forum, nieco innych dyskutantów, niczego nie ujmując posłom, i nieco innych konkluzji, które powinny z tego wynikać. Tutaj słowa niewiele pomogą i nie chciałabym, żebyśmy po tej debacie rozeszli się ze spokojniejszym sumieniem.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#JoannaStaręgaPiasek">Padały tutaj takie prawdziwe twierdzenia, że temat jest złożony, że temat jest trudny, że problem ma wiele twarzy, że występuje w różnych kontekstach, również i tym sensacyjnym. Wydaje się, że postawienie diagnozy jest szalenie trudne i w związku z tym punkt ciężkości powinien być kładziony na profilaktykę i resocjalizację. Z literatury przedmiotu wynika — bo temat nie jest nowy ani u nas, ani na świecie — że około 1–2% to są pewnego typu psychopatie, choroby związane z najczarniejszą stroną natury ludzkiej i właściwie tutaj nacisk powinien być kładziony na leczenie skutków, bo przyczyny usunąć trudno; że około 60–70% na ogół wiąże się z bardzo ważną sprawą, mianowicie tego typu działaniami w tzw. instytucjach totalnych, tak to socjologowie nazywają — chodzi o więzienia, domy dziecka, domy pomocy społecznej, szpitale — a około 30–40% to są obszary, gdzie szansa na wyeliminowanie tego jest zdecydowanie największa, bo nie są to ani bardzo głębokie patologie, ani nie jest to związane z instytucjami, a dzieje się to trochę ze względu na pewną nieuwagę, coś, co bym nazwała tak delikatnie obojętnością społeczną wobec tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#JoannaStaręgaPiasek">Przemawiając w imieniu klubu Unii Wolności, przedstawię cztery propozycje podejścia do tego tematu i rozwiązania go.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#JoannaStaręgaPiasek">Po pierwsze, chodzi o zminimalizowanie tego zjawiska w placówkach państwowych. Dzisiaj w „Gazecie Wyborczej” jest, tak jakby a propos naszej debaty, reportaż na ten temat. Nie pierwszy, pewnie nie ostatni, ale analiza tegoż reportażu dokładnie pokazuje, w jaki sposób powstaje problem właśnie w placówkach państwowych, placówkach publicznych — tutaj rząd, organy rządowe mają bardzo wiele do zrobienia. I wydaje mi się, że niedopuszczalność tego, szczególnie w tego typu placówkach, jest na miarę niedopuszczalności głodowania dzieci w domach dziecka, ze wszystkimi błędami prostych analogii.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#JoannaStaręgaPiasek">Drugi rodzaj działań, które można bardzo łatwo zoperacjonalizować - była o tym mowa - to uaktywnienie nauczycieli, lekarzy, pracowników socjalnych, którzy bardzo często ze względu na złożoność i trudność problemu przechodzą mimo. Doświadczyłam sytuacji, w której ktoś z taką sprawą się do mnie zwrócił, i wtedy dokładnie uświadomiłam sobie, że mogę pomóc skierować sprawę do sądu, w gruncie rzeczy pozostając zupełnie bezradną, poza jakąś próbą rozmowy, wobec całego problemu.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#JoannaStaręgaPiasek">Trzecia rzecz. Działania dotyczyć powinny, w moim przekonaniu, stworzenia sieci instytucji — nie tylko jednego „niebieskiego telefonu”, który jest, a który zresztą bardziej przeznaczony jest do spraw związanych z przemocą w rodzinie. To zagadnienie wydaje się szczególnie dobrym obszarem działania dla organizacji pozarządowych. Zatrudnione, pracujące w tych instytucjach osoby powinny mieć specjalne kwalifikacje i powinny posiadać również pewnego typu instrumenty nie tylko zbierania informacji, ale i przeciwdziałania.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#JoannaStaręgaPiasek">Czwarta sprawa, która wydaje mi się szalenie ważna - kończę już - to jest stworzenie atmosfery dezaprobaty, potępienia przez opinię publiczną. Proszę przypomnieć sobie, że ostracyzm w różnych swoich formach był w starożytności dosyć ciężką i dolegliwą karą. Wydaje mi się, że taka reakcja społeczeństwa, właśnie z wyrazami pełnymi dezaprobaty i potępienia, jest czymś szalenie ważnym.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#JoannaStaręgaPiasek">Chcę powiedzieć jeszcze króciuteńko, w dużym uproszczeniu, o tym, jakie tak naprawdę są przyczyny tego zjawiska. Jest to rzeczywiście sprawa przemocy w rodzinie, ale także spadku pozycji kobiet, jeśli chodzi o ich role typowo kobiece - kobieta i dziecko stają się bardzo łatwymi ofiarami. Gdyby trochę obiektywizować - znowu literatura na ten temat dość sporo mówi - istnieje bardzo silna korelacja pomiędzy tego typu zjawiskami a bezrobociem; to jest specyficzna sytuacja bezrobotnego mężczyzny w rodzinie. Chcę też powiedzieć, że wcale niekoniecznie bieda jest zjawiskiem współwystępującym przy tego typu problemach.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#JoannaStaręgaPiasek">Muszę stwierdzić, że nie do końca jesteśmy usatysfakcjonowani informacją rządu na ten temat; właściwie nic do zarzucenia temu, co pan minister powiedział, nie mamy, ale wydaje nam się, że jest to zbyt wąski zakres i zbyt mało konkretne propozycje podjęcia działań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Joannie Starędze-Piasek.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Skubis: W trybie sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Skubis chciałby coś sprostować, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#AleksanderMałachowski">Tylko proszę, żeby to było sprostowanie, a nie polemika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#IreneuszSkubis">Panie marszałku, w trybie art. 109, sprostowanie. Pani poseł Staręga-Piasek była uprzejma powiedzieć, że przedmówca wypowiedział pewne zdania, z którymi ona się nie zgadza, a dotyczyły one tego, że to 5-minutowe oświadczenia, że Sejm... Daleki byłbym od tego, aby tę sprawę zakończyć na dzisiejszej informacji, pani poseł. Panie marszałku, ja wnosiłem o strategię rządową, o debatę w ogóle nad prawami dziecka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, to jest polemika. Nadużywa pan regulaminu Sejmu. To nie jest sprostowanie. Przepraszam, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#IreneuszSkubis">Prostuję, że ja nie powiedziałem, iż mamy zakończyć dyskusję na 5-minutowych oświadczeniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, to nie jest sprostowanie. To jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#IreneuszSkubis">Jestem daleki od tego, uważam, że na tym się nie powinno zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Staręga-Piasek: Może źle zrozumiałam. Przepraszam pana posła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze. Ale to, co pan dalej mówił, nie było sprostowaniem.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Skubis: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Poseł Alicja Murynowicz: Była Konwencja o Prawach Dziecka...)</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu panią posłankę Izabelę Jarugę-Nowacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy poparł oczywiście wniosek co do uzupełnienia porządku obrad o punkt: informacja o problemie wykorzystywania seksualnego dzieci, ponieważ dzieciom, tragedii, która ich dotyka, poświęciliśmy w tej kadencji parlamentu bardzo mało miejsca i bardzo mało czasu. Myślę, że dobrze się dzieje, że chociaż w takiej formie - nam nadzieję - zaczniemy tym problemem zajmować się poważnie i że powstaną jakieś programy rządowe, które pod kontrolą parlamentu będą mogły być realizowane.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Wydaje mi się, że problem wykorzystywania seksualnego dzieci nie jest ani specyfiką polską, ani nie jest czymś, co się pojawiło teraz, po 1989 r., ale właśnie dlatego że już nie żyjemy w państwie totalitarnym, możemy mówić o bardzo wielu problemach społecznych, o których przedtem w ogóle nie dyskutowano i nie pisano. Teraz opinia publiczna może być alarmowana i jest alarmowana pewnymi dramatycznymi, poruszającymi wydarzeniami. Jak zwykle oczywiście prześladują nas pewne stereotypy, pewne mity, które trzeba zderzyć z faktami, bo nieprawdą jest to, że wykorzystywanie seksualne dzieci nie jest zjawiskiem częstym. Prawdą jest natomiast to, że na czworo dzieci jedno jest wykorzystywane seksualnie. 82% osób wykorzystujących seksualnie dzieci to osoby im dobrze znane, a 19–20% to osoby z nimi spokrewnione. To wszystko powoduje, że sytuacja jest niezmiernie trudna, bo dzieci nie mówią o tym. Dlaczego te dzieci milczą? Dlatego, że czują się zastraszone. Są zastraszone, są bezradne, a co gorsza, pozostają one, powiedziałabym, w bardzo pokrętnych relacjach ze swoimi prześladowcami. Dziecko bardzo często boi się, że doprowadzi do tego, że rozpadnie się rodzina, że doprowadzi do wypędzenia ojca z domu, że zostanie on wtrącony do więzienia, wreszcie że matka będzie zrozpaczona itd. Dziecko boi się zemsty, boi się pobicia, boi się wyrzucenia z domu. Tak więc jego sytuacja jest niezmiernie trudna. Myślę, że to jest jedna z przyczyn tego, że o zjawisku wiemy tak niewiele. Dlatego nie namawiałabym do tego, do czego nakłaniał pan minister, ażeby tworzyć jakąś taką atmosferę ostrożności, jeśli chodzi o zeznawanie tych ofiar. Otóż wszędzie na świecie jest tak, że dziecko, które jednak odważy się opowiedzieć o swoich przeżyciach, po pierwsze, ma szansę na to, że jego zaburzenia, jego komplikacje po tych wydarzeniach ustąpią. Kiedy jednak dziecku towarzyszy podejrzliwość, kiedy się go nakłania: najlepiej o tym nie mów, zapomnij jak najszybciej — a tak właśnie postępują rodziny, tak często postępują lekarze, policjanci, z którymi dziecko się styka - powoduje to, że dziecko właściwie czuje się jeszcze bardziej zastraszone po tym wydarzeniu, niż po tym, które stało się przyczyną jego chęci zeznawania. Wydaje mi się, że powinna towarzyszyć temu atmosfera pełna wsparcia dziecka, pełna zrozumienia jego sytuacji, a nie pełna podejrzliwości i dociekań, tak jak to zresztą sprawcy próbują wmówić dzieciom — że tak się przytulało, że tak patrzyło, że tak się ubrało i dlatego spotkało je to, co je spotkało. I to jest kolejna uwaga, która chciałabym uczynić.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Dlaczego jeszcze tak się dzieje? Pewnie dlatego, że w naszym systemie wychowawczym bardzo często dziecko jest traktowane jako nasza własność. Mówimy o władzy rodzicielskiej. Bardzo mało jest pieczy rodzicielskiej, tzn. władzy, ale i poczucia odpowiedzialności, przede wszystkim odpowiedzialności za dziecko. Dzieci są wychowywane na osoby posłuszne, osoby, które przywykły do tego, że są karcone, że się na nie krzyczy i że powinny być uległe. Dziecko nie umie wyrazić swojego sprzeciwu, nie umie powiedzieć „nie”. Myślę, że powinniśmy te relacje rodzicielskie i prawa rodzicielskie zweryfikować. Także rodzice powinni przejść pewną edukację odnośnie do swoich praw do dziecka. Co więcej, bardzo często wtedy, kiedy dziecko chce opowiedzieć matce, że ojciec lub konkubin je zaatakował, matka temu zaprzecza lub zaczyna konkurować z dzieckiem albo też zastrasza je, grozi, że zostanie wyrzucone. Zatem ta opieka, powiedziałabym, stosunek rodziców do swoich dzieci, ich odpowiedzialność za wychowanie dzieci, myślę, muszą także być objęte pewnymi programami.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#IzabelaJarugaNowacka">Dlaczego dziecko milczy? Dlatego, że sprawca, jak mówiłam, usilnie dba o to, by czuło się winne. Sprawcy próbują dziecko zastraszyć i mówią: no, to w takim razie ja powiem mamie, że ty tak i tak się zachowywałaś, albo: powiem, jak się zachowywałaś, jak się ubrałaś itd. Oczywiście interes sprawcy jest ewidentny.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#IzabelaJarugaNowacka">Ponieważ czas się kończy, nie mogę dłużej o tym mówić.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#IzabelaJarugaNowacka">Na koniec chcę powiedzieć o jednej kwestii. Dziecko nie mówi, dlatego że zdaje sobie sprawę, że weszło w sferę społecznego tabu. U nas się bardzo mało mówi o seksualności, o tym, które odczucia mogą być sympatyczne i są naturalne, jeżeli są sympatyczne, a które - przynoszące nam wstyd, wywołujące odruch niechęci - mogą spotykać się ze słowem: nie. I pan minister z pewnością wie, że na Zachodzie w programach dotyczących seksualności człowieka, mówiących o wychowaniu seksualnym uczy się bardzo młodego człowieka tego, żeby właśnie umiał reagować odpowiednio i właściwie wtedy, kiedy spotyka się z przyjaznymi uczuciami, przyjaznym dotykiem, i wtedy, kiedy ten dotyk jest wrogi, podstępny i ma charakter przestępczy. Tak więc apelowałabym także do pana ministra, żebyśmy przede wszystkim ofiar nie traktowali podejrzliwie jako właściwie współsprawców. To zdecydowanie trzeba zmienić. Chodzi o to, żeby przy całej procedurze dziecko się spotykało z pełnym zrozumieniem i z pełnym ciepłem. To jest moja uwaga.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#IzabelaJarugaNowacka">Pozostałe sprawy bardzo obszernie omówiła pani poseł Staręga-Piasek. Ja tylko chcę powiedzieć: nie dyskutujmy, czy wychowanie seksualne jest potrzebne, tylko starajmy się uczynić je takim, żeby dzieci umiały się obronić przed złamaniem swojego życia, przed strasznymi dramatami, jakie je spotykają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Izabeli Jarudze-Nowackiej.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Andrzeja Gąsienicę-Makowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informacja rządu o problemie wykorzystywania seksualnego dzieci oraz sposobach przeciwdziałania tym przestępstwom w przekonaniu mojego klubu nie może zadowalać. Społeczeństwo polskie od dłuższego już czasu karmione jest informacjami o różnych przestępczych zachowaniach wobec dzieci, o pogłębiających się patologiach, w których udział dzieci i młodzieży jest coraz większy. Jednocześnie brak jest właściwych działań rządu i instytucji mu podległych, by te przestępcze czy patologiczne zjawiska zwalczać.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Wiemy na przykład, że pedofile z całej Europy korzystali z komputerowego katalogu agencji towarzyskiej działającej od 5 lat w Szczecinie; że kartoteka prowadzona w mieszkaniu emerytowanego majora Wojska Polskiego - mówił o tym pan minister - zawierała dane oraz szczegółowo opisane preferencje i upodobania erotyczne 800 homoseksualistów z Polski, Rosji, Szwecji, Niemiec i krajów Beneluksu, a także drobiazgowe opisy ponad 200 nieletnich chłopców. Pan minister potwierdził informację, że Szczecin stał się jednym z europejskich centrów seksualnego wykorzystywania dzieci. Ale można by jeszcze długo przedstawiać podobne dane o prostytucji nieletnich na terenach przygranicznych czy dużej dynamice przestępstw o charakterze czynów lubieżnych z nieletnimi.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Jednocześnie śledząc statystykę przestępczości seksualnej, np. stwierdzonych przestępstw z art. 173 Kodeksu karnego, a więc dotyczących pornografii, trzeba zauważyć, że występują one w ilościach wręcz śladowych. I tu dochodzimy do generalnego wniosku, że mamy do czynienia z dramatycznym rozziewem pomiędzy rzeczywistością a statystyką. Dlaczego tak się dzieje? Otóż dlatego, że rząd i instytucje jemu podległe, na czele z organami ścigania i prokuratury, nie raczą właściwie reagować nawet na konkretne i precyzyjne informacje o popełnionych przestępstwach seksualnych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Chciałbym w tym miejscu zwrócić uwagę, że dzisiaj mija czterdziesty dzień od złożenia przez posła Kowolika, mojego klubowego kolegę, przewodniczącego Parlamentarnego Zespołu do Spraw Rodziny, interpelacji w sprawie powszechnego łamania art. 173 Kodeksu karnego i bierności prokuratur rejonowych i wojewódzkich. O czym to świadczy? Chcę z całą mocą oświadczyć, że zdaniem mojego klubu jest to dowód na przyzwolenie obecnego rządu na przestępcze praktyki.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Co jakiś czas zaniepokojone, wzburzone i, trzeba sobie jasno powiedzieć, bezsilne wobec jawnie tolerowanej przez władze przestępczości społeczeństwo pisze protesty do naszego klubu, tysiące, dziesiątki listów, także do Parlamentarnego Zespołu do Spraw Rodziny. Jest to objaw skrajnej determinacji i samoobronnego instynktu społeczeństwa. A tymczasem władze i prokuratura sprawiają wrażenie przymykania oczu na przestępcze praktyki wymierzone w rodzinę i dzieci. Na przykład prokurator wrocławski Kaucz chwali się, jakie ma osiągnięcia, ale my mamy wątpliwości, czy w tolerowaniu przestępczości czy w jej ściganiu. Bo czyż nie demoralizujące zapędy rządu koalicji SLD–PSL nie wskazują chęci legalizacji, powtarzam: legalizacji pornografii...</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Niemożliwe, niebywałe! To nie kampania wyborcza.)</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">...poprzez rządowy projekt nowelizacji Kodeksu karnego - konkretnie art. 204 i 206? Czy nie można nazwać demoralizującym działania ministra edukacji narodowej, który z jednej strony próbuje odbierać prawo do wychowywania własnych dzieci, a z drugiej akceptuje deprawujące dzieci okładki zeszytów szkolnych? Czy nie godzi w polską rodzinę i morale młodzieży i dzieci wprowadzenie na siłę do polskiej szkoły demoralizującej edukacji seksualnej?</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Polskie środki przekazu, a przede wszystkim telewizja, promują wręcz brutalność, seks zredukowany do biologizmu, przemoc i generalnie postawy negatywne; brak tu postaw miłości. Pełnomocnik rządu do spraw rodziny i kobiet przede wszystkim zajmuje się liberalizacją ustawy antyaborcyjnej, ekspresowymi rozwodami, zapisywaniem praw dewiantów seksualnych w projekcie konstytucji czy libertyńską i demoralizującą edukację seksualną, zamiast umacniać rodzinę i myśleć o jej kondycji moralnej i ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#AndrzejGąsienicaMakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze się stało, że omawiamy dzisiaj problem wykorzystywania seksualnego dzieci i zastanawiamy się nad sposobami przeciwdziałania temu zjawisku. Ale musimy pamiętać, że należy walczyć z przyczynami, a nie skutkami patologicznych czy przestępczych zachowań. Nasz Klub Parlamentarny BBWR i KPN wyraża przekonanie, że rządowi brak woli zarówno dbania o polską rodzinę, jak i zwalczania dotykających ją zjawisk i zachowań przestępczych i patologicznych. Wobec tego w imieniu Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN wnoszę o odrzucenie przedstawionej informacji. Była ona bowiem bardziej statystyczna niż merytoryczna. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Andrzej Gąsienica-Makowski.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#AleksanderMałachowski">Przejrzę pańskie przemówienie, panie pośle, bo wydaje mi się, że są tam fragmenty, które jednak uprawniają marszałka do regulaminowego działania. Może pan ma po prostu taki zwyczaj mówienia, takim językiem. Wtedy to byłaby kwestia specyficznego języka. Wydaje mi się jednak, że trzeba bardzo oszczędnie mówić o tych sprawach i nieszczęść dzieci nie wykorzystywać do tworzenia sukcesów.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#AleksanderMałachowski">Przejrzę, zapowiadam tylko, że przejrzę to, mam do tego prawo regulaminowe.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Piotr Polmański będzie łaskaw zabrać głos, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Poselskie Konserwatywno-Ludowe, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, zgłaszając do porządku dziennego obecnego posiedzenia Sejmu punkt: Informacja rządu o problemie wykorzystywania seksualnego nieletnich i sposobach przeciwdziałania temu, daje wyraz swojemu głębokiemu zaniepokojeniu faktem, iż coraz częściej mamy do czynienia ze zjawiskiem seksualnego molestowania nieletnich. Z informacji pana ministra wynika, że zjawisko to mieści się w normie. Otóż nie sądzę, żeby tak było. Praktycznie codziennie telewizja, radio i prasa donoszą o tego typu zdarzeniach. Przypomnę choćby głośne sprawy policjantów z Bytomia czy pedofila i homoseksualisty ze Szczecina, a także handlarzy z bazaru Różyckiego w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrPolmański">Gwałtowna zmiana ustrojowa, szerokie otwarcie się na Zachód przynoszą oprócz dobrych wzorców także cały szereg zagrożeń i negatywnych zjawisk. Według raportu międzynarodowej organizacji zajmującej się zwalczaniem prostytucji dziecięcej Polska staje się rynkiem aktywnego poszukiwania dzieci do seksbiznesu. I to jest wyzwanie dla państwa i rządu. Następuje demoralizacja środowiska, w którym żyje młodzież, i sprawą otwartą pozostaje tylko zasięg tego zjawiska. O wykorzystywaniu seksualnym nieletnich jako o problemie społecznym zaczęto mówić w Polsce dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, gdy społeczne, pozarządowe organizacje działające na rzecz dzieci podjęły prace nad zdiagnozowaniem skali zjawiska przemocy wobec dzieci, w tym również wykorzystywania seksualnego. Należy zgodzić się z tezą, że skala zjawiska przemocy seksualnej wobec nieletnich jest trudna do oszacowania z wielu względów, między innymi dlatego że problem ten ciągle pozostaje problemem ukrytym. Jednakże nawet fragmentaryczne dane świadczą o tym, że wykorzystywanie seksualne dzieci jest realnym problemem, którego nie można bagatelizować. Dlatego też potrzeba skutecznego przeciwdziałania oraz udzielania pomocy ofiarom przemocy seksualnej - chodzi tu o interwencję, terapię ofiar i sprawców, w uzasadnionych przypadkach ściganie i karanie sprawców - wymaga opracowania i przyjęcia określonej strategii działania na poziomie krajowym, a to może uczynić tylko rząd Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PiotrPolmański">Rodzi się pytanie, które wynika również z informacji, którą przed chwilą przekazał pan minister: Dlaczego tego nie robi? Jak dotychczas tylko organizacje pozarządowe, które z oczywistych względów mają zawężone możliwości rozwiązywania problemów społecznych na szczeblu krajowym, podjęły próby opracowania takiej koncepcji pomocy dzieciom ofiarom przemocy, w tym również ofiarom przemocy seksualnej. Zdaniem Koła Poselskiego Konserwatywno-Ludowego strategia taka powinna koncentrować się na trzech zagadnieniach. Po pierwsze, na informowaniu społeczeństwa o problemie, sposobach rozpoznawania i istniejących możliwościach pomocowych. Po drugie, na utworzeniu systemu pomocy dziecku ofierze przemocy w ramach funkcjonującego systemu opieki nad dzieckiem. Mieszczą się tu zadania dla resortów: sprawiedliwości, spraw wewnętrznych, edukacji, zdrowia oraz dla pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet. Po trzecie, na uwrażliwieniu społeczeństwa na problem, aby wyeliminować lekceważący stosunek m.in. policji i prokuratury do zgłaszanych przypadków oraz sensacyjne i nierzetelne informowanie w mediach zarówno o problemie, jak i o konkretnych przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PiotrPolmański">O problemie seksualnego wykorzystywania nieletnich coraz głośniej mówi się w państwach Europy Zachodniej oraz w Stanach Zjednoczonych. Podejmuje się też tam różnorakie działania. Należałoby się zastanowić, czy wzorem tych państw nie należy wprowadzić w naszym kraju centralnego rejestru pedofilów karanych sądownie, którym można by odmówić pracy z młodzieżą. Należałoby też naszym zdaniem wzmocnić ochronę prawną dziecka jako ofiary przemocy seksualnej w procedurze postępowania karnego, tak by nie musiało ono wielokrotnie opowiadać o swych okropnych przeżyciach.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Problematyka, nad którą dziś dyskutujemy, to bardzo ważna społecznie kwestia. I chociaż wykorzystywanie dzieci jest w dużej mierze ukrytym problemem społecznym, o trudnym do oszacowania zasięgu, to jednak ze względu na drastyczność i szkodliwość społeczną wymaga - przede wszystkim od rządu - podjęcia zdecydowanych działań zmierzających do zapobiegania tym zjawiskom. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Piotr Polmański z Koła Poselskiego Konserwatywno-Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AndrzejBajołek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie trochę luźniej związane z omawianą w tej chwili kwestią, niemniej dotyczące wykorzystywania dzieci, wręcz maltretowania ich. Seksualne wykorzystywanie dzieci budzi, bo musi budzić, moralną odrazę i dokonuje się w sposób mniej lub bardziej ukryty. Niewiele brakowało, by seksualne dewiacje zyskały rangę konstytucyjnego zapisu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, chwileczkę. Pan miał zadać pytanie, a wygłasza pan przemówienie. Muszę przerwać panu. Proszę nie łamać regulaminu. Albo pan zada pytanie zaczynające się od „czy”, albo proszę zejść z mównicy. Proszę nie nadużywać regulaminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AndrzejBajołek">Mam pytanie dotyczące... Nie nadużywam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, strona rękopisu czy dwie to nie jest pytanie. Proszę o pytanie albo przerwę panu, polecę wyłączyć mikrofony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AndrzejBajołek">Panie marszałku, są tu tylko dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o pytanie, a nie o deklaracje czy oświadczenie publicystyczne. Regulamin dopuszcza pytania i proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AndrzejBajołek">Mam pytanie dotyczące jawnego, wręcz publicznego wykorzystywania dzieci do praktyk żebraczych. Jak rząd Rzeczypospolitej zamierza skutecznie przeciwdziałać ulicznym spektaklom maltretowania dzieci - zmuszanych do płaczu, byle tylko osiągnąć skutek żebraczego wymuszenia? Z jednej strony brak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, było pytanie. Dziękuję. Dlaczego pan nie może się dostosować do regulaminu? Cała Izba może, a pan szuka dla siebie specjalnych praw. Nie może tak być. Przedmiotem dyskusji nie jest zresztą żebractwo, tylko wykorzystywanie seksualne.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Murynowicz, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Szukam specjalnych praw dla dzieci, a nie dla siebie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, panie pośle, ale są przewidziane inne formy. Dlaczego regulamin ma być łamany? Przecież mógł pan wystąpić w imieniu klubu, dlaczego pan nie wystąpił?</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Bajołek: Bo byli lepsi.)</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Pan minister w swojej informacji podał, że forma bezwzględnej kary została zastosowana w wypadku 40% sprawców. Czy to ma znaczyć, że wolne i niezawisłe sądy w Rzeczypospolitej 60% sprawców potraktowały łagodniej, niż zostały potraktowane przez nich dzieci? Czy nie należałoby w związku z tym uświadomić sędziom w naszych sądach, że Polska ratyfikowała Konwencję o Prawach Dziecka i że to obowiązuje?</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#AlicjaMurynowicz">I drugie pytanie. Czy rząd nie uważa, że byłoby celowe powołanie pełnomocnika rządu do spraw dzieci? Funkcjonujący pełnomocnik do spraw rodziny i kobiet ma zupełnie inny zakres zadań i nie jest w stanie tym się zająć. Merytorycznymi sprawami dzieci zajmuje się Ministerstwo Edukacji Narodowej. Czy nie byłoby celowe powołanie takiego pełnomocnika? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo pani posłance Murynowicz.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Wilczyńską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#ZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Mam również pytanie do pana ministra. Otóż dnia 5 lipca i 30 sierpnia ub. r. były rozpatrywane dwa duże raporty: raport o sytuacji polskich rodzin i raport o przestrzeganiu Konwencji o Prawach Dziecka. Oba te raporty stały się podstawą uchwał, które Sejm przyjął zdecydowaną większością głosów. A zatem pytanie: Jakie działania podjął rząd, aby realizacja tychże uchwał nastąpiła w przewidzianym terminie?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#ZofiaWilczyńska">I powtarzam pytanie za panią poseł Murynowicz. Przyjęło się u nas, iż tylko i wyłącznie MEN odpowiada w sprawie dzieci, a tak nie jest, bo te odpowiedzi są zawsze fragmentaryczne. Panie ministrze, czy nie byłaby już naprawdę pora, by wyrazić taką wolę i przystąpić do działań mających na celu powołanie w naszym kraju, wzorem innych państw, urzędu rzecznika praw dziecka, o którym z tej trybuny tyle razy jako sprawozdawca komisji mówiłam? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Błoch, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JadwigaBłoch">Panie Marszałku! Ja także mam pytania do pana ministra. Panie ministrze, przedstawił pan akty prawne, które rzeczywiście w mniejszym lub większym stopniu odnoszą się do sprawców; nawet w nowelizowanym Kodeksie karnym, jak to pan powiedział, mówimy o karalności, także nieletnich. Natomiast nie mówimy o ofiarach. Nie wszystkich interesuje problem dotyczący ofiar przemocy. Czy rząd w związku z tym zamierza stworzyć ustawę z myślą o ofiarach przemocy, w szczególności seksualnej?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#JadwigaBłoch">I kolejne pytanie. Czy pan minister mógłby się ustosunkować do wypowiedzi, moim zdaniem, bardzo sensacyjnej, już abstrahując od incydentu sensacyjnego, jeśli chodzi o pana posła Gąsienicę-Makowskiego; mam tu na myśli wypowiedzi dziennikarzy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AleksanderMałachowski">Ale proszę o pytanie, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JadwigaBłoch">...dziennikarzy Telewizji Polskiej, którzy w jednym z ostatnio emitowanych programów stwierdzili, że co 10 dziecko jest wykorzystywane seksualnie. Jeśliby to była prawda, oznaczałoby to, że przynajmniej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JadwigaBłoch">Tak, panie marszałku, zadaję pytania: Czy prawdą jest, że co 10 dziecko jest wykorzystywane seksualnie? Jeśli byłaby to prawda, to znaczy, że przynajmniej trójka dzieci w klasie jest wykorzystywana seksualnie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JadwigaBłoch">I kolejne pytanie. Mówił pan minister o programie, który został przygotowany przez pełnomocnika rządu do spraw kobiet, ale czy rząd przekazał środki finansowe na jego realizację? Jeśli tak, to w jakiej skali, a jeśli nie, to dlaczego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AleksanderMałachowski">Jeszcze jest zgłoszenie. Pan poseł Rokita i pan poseł...</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle, pan poseł chyba był pierwszy, rozpoczął pan już marsz ku trybunie, trzeba więc to dokończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać o taką kwestię. Z zakładów karnych wypuszczane są osoby, które zostały skazane za molestowanie dzieci. Wracają one do domów rodzinnych, do rodzin, w których te dzieci, często 13–14-letnie, pozostają. Proszę mi powiedzieć, w jaki sposób przewiduje się zabezpieczenie tych rodzin, tych dzieci przed kolejnym molestowaniem przez taką osobę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zygmuntowi Jakubczykowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, że nie wymieniłem przedtem nazwiska pana posła.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Jan Rokita.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JanRokita">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dwa pytania związane z pańskim wystąpieniem. Podał pan bardzo ciekawe dane pokazujące pewną stabilność od wielu lat w tej materii. Jeśli chodzi o postępowania karne i skazania, liczby te wahają się bardzo nieznacznie. Tymczasem wiadomo, że interesujący raport jednej z zachodnich organizacji pokazał, iż od 1992 r. Polska stała się aktywnym rynkiem działania mafii zajmującej się pozyskiwaniem dzieci do seksbiznesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JanRokita">Pytanie brzmi następująco: Czy w związku z tym dane dotyczące tej liczby skazanych i liczby postępowań karnych, poza owym głośnym przypadkiem szczecińskim, uwzględniają w jakikolwiek sposób istnienie tej mafii? Czy w ogóle postępowania karne, polityka kryminalna z tym sobie radzi, czy dociera w jakikolwiek sposób do tego problemu, czy też chodzi tu wyłącznie o przypadki, nazwijmy je, „rodzinne”? Innymi słowy, czy to nowe zjawisko w ogóle jest przez państwo polskie jakoś obserwowane i przez politykę kryminalną ma szansę być zwalczane? To jest pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#JanRokita">I drugie, dotyczące tego 2000 r., panie ministrze. Na litość boską, czy naprawdę jest tak, że bazy danych, o których pan mówił, mogą być dopiero w 2000 r., jak pan był łaskaw powiedzieć? Czy krajowe harmonogramy działania rządu w tej materii powstaną dopiero w 2000 r., czyli działanie przekładamy na następne stulecie? Niech pan minister ten termin jakoś spróbuje przyspieszyć. Czy o taką deklarację przyspieszającą można prosić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, proszę odpowiedzieć. Pan poseł Bajołek dotknął tu bardzo ważnej sprawy, szkoda - że tak powiem - że nie w trybie regulaminowym. Będę panu wdzięczny, jeśli pan spróbuje się ustosunkować także do sprawy żebractwa dzieci. To jest istotna sprawa, która chyba ma związek z tym tematem. Może panowie macie w ministerstwie jakieś informacje na temat tego, czy nie ma zależności pomiędzy tymi sprawami.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarekCzecharowski">Wysoka Izbo! Pozwolę sobie w miarę możliwości udzielić odpowiedzi na pytania, przypominając raz jeszcze to, od czego zacząłem, iż moja wypowiedź była opracowana w szybkim, wręcz alarmowym tempie, w oparciu o informacje przekazane również przez resorty spraw wewnętrznych, edukacji i zdrowia. Zaznaczyłem też, że wcale nie uważam, iż resort sprawiedliwości jest najlepszym adresatem pytania, czy - powiedzmy sobie - przedstawicielem rządu najlepszym do przekazania państwu żądanej informacji. Ponieważ z istoty zjawiska wynika, że służby resortu - zarówno organy ścigania oraz prokuratura, jak i sądownictwo - włączają się niejako do tego dopiero na pewnym etapie. Przedtem jest kwestia działań profilaktycznych, działań zapobiegawczych, edukacyjnych. Później jest kwestia stwierdzania przestępstw i ujawniania sprawców, a dopiero potem karanie. Niemniej pozwolę sobie zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarekCzecharowski">Tak się złożyło, że miałem okazję być na wspomnianym kongresie w Sztokholmie, gdzie delegacje z poszczególnych państw były najczęściej wieloosobowymi, dużymi delegacjami, w których dominowali parlamentarzyści, a towarzyszyli im przedstawiciele resortów: edukacji, zdrowia, pomocy społecznej, najrzadziej sprawiedliwości. Właściwie byłem jedynym sędzią rodzinnym z Polski, który się tą sprawą interesował, nie licząc dwójki przedstawicieli organizacji pozarządowych. To tak gwoli informacji.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MarekCzecharowski">Jeśli natomiast chodzi już o konkretne pytania, które państwo postawiliście, to przepraszam, ale zacznę od tych końcowych.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#MarekCzecharowski">Wspomniany rok 2000 to nie jest propozycja ze strony rządu. Oczywiście, panie pośle, będziemy starali się ustalać znacznie bliższe terminy, tworząc pewien program czy uczestnicząc w jego tworzeniu. Rok 2000 jest zawarty po prostu w konkluzji, w deklaracji i w agendzie poczynań, przyjętej przez kongres sztokholmski. Prawdopodobnie wzięto pod uwagę to, że nie każdy będzie w stanie przygotować tego typu bazy danych w szybszym tempie.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#MarekCzecharowski">Czy w liczbie skazań uwzględnia się też zjawiska mafijne? Może nie tyle w liczbie skazań, bo — jak cytowałem — skazania dotyczą określonych przestępstw i najczęściej dotyczą poszczególnych, pojedynczych osób, a nie tylko przypadków molestowania seksualnego w rodzinie, aczkolwiek są to najczęstsze przypadki. Dzisiaj, mimo wszystko, przypadki zewnętrzne — jak to państwo określali — są jeszcze, chociaż dosyć głośno o nich w prasie, sprawami rzadkimi, wręcz pojedynczymi, jeśli chodzi o etap rozstrzygania przed sądem. Być może, że wśród spraw, które w najbliższym czasie do nas dotrą, będą przypadki takie, jak wspomniana szczecińska sprawa pana o pseudonimie „Major”. Do tej pory tego typu spraw w sądzie nie odnotowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#MarekCzecharowski">W jaki sposób zabezpieczyć dzieci przed dalszymi ewentualnymi napastowaniami ze strony ojca czy członka rodziny, który opuścił zakład karny po odbyciu kary. Trudno znaleźć odpowiedź na to pytanie wprost, że jest taki czy inny konkretny sposób. Nie ulega wątpliwości, że osoba, która opuszcza zakład karny, ma już jednak tę świadomość, że w każdej chwili może ponownie być osądzona. Z drugiej strony rodzina, opiekunowie też zwracają - rozumiem, że jeżeli już doszło do ujawnienia takiego przypadku - uwagę na to, co się w tej rodzinie dzieje, jaka jest relacja pomiędzy ofiarą przestępstwa a sprawcą. Nie mamy, poza wyjątkowymi sytuacjami, takich przypadków, żeby dziecko z rodziny - chyba że jest ona rzeczywiście niewydolna - przenosić do placówek wychowawczych czy też do rodzin zastępczych. Takie możliwości i plany istnieją. Ministerstwo Edukacji Narodowej próbuje uruchomić program tworzenia rodzin zastępczych o charakterze terapeutycznym. Taka możliwość, zwłaszcza w najbardziej drastycznych sytuacjach, istnieje.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#MarekCzecharowski">Ponieważ pytanie postawiane przez koło konserwatywno-ludowe dotyczy problemu, czy prawdziwe jest stwierdzenie, że nie ma żadnych ustawowych barier, które uniemożliwiałyby skazanym wcześniej pedofilom podejmowanie pracy z dziećmi i młodzieżą, to chciałbym powiedzieć, że jest taka ustawowa bariera. Jest to kara dodatkowa bądź to pozbawienia praw rodzicielskich, bądź to w przypadku osoby obcej w stosunku do pokrzywdzonego, a skazanej za tego typu czyn, orzeczenia kary zakazu zajmowania określonych stanowisk, a więc np. pracy w szkolnictwie, a nawet prowadzenia określonej działalności np. w organizacji społecznej, co też daje możliwość stworzenia pewnego dystansu.</u>
          <u xml:id="u-124.7" who="#MarekCzecharowski">Nie mamy takich rozwiązań jak w amerykańskim wymiarze sprawiedliwości, że decyzją sądu można spowodować, że określona osoba nie może się zbliżyć do drugiej na pewną odległość, co fizycznie zabezpieczyłoby ją przed takim czy innym atakiem.</u>
          <u xml:id="u-124.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Rokita: Jeszcze gorzej jest w więziennictwie.)</u>
          <u xml:id="u-124.9" who="#MarekCzecharowski">W Polsce każda osoba skazana trafia do centralnego rejestru skazanych. Oczywiście po pewnym okresie, zgodnie z przepisami przewidzianymi w Kodeksie karnym następuje zatarcie tego skazania, ale to są rozwiązania przewidziane nie tylko dla tego typu przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-124.10" who="#MarekCzecharowski">Wymieniając resorty, przy których współpracy przygotowywana była informacja, wspomniałem również, że niemałą rolę odgrywa urząd pełnomocnika do spraw rodziny i kobiet. Chodzi o deklarację pani minister Banach, że właśnie przyjęty przed kilkoma dniami program przeciw przemocy będzie realizowany również z uwzględnieniem problematyki przeciwdziałania seksualnemu wykorzystaniu dzieci. Te centra pomocy będą również miejscem dostępnym dla ofiary, w którym uzyska ona pomoc.</u>
          <u xml:id="u-124.11" who="#MarekCzecharowski">Pytanie: Czy rząd przekazał stosowne środki? Sprawa jest świeża. Stwierdzenie zawarte w dokumencie z posiedzenia rządu na pewno nie byłoby satysfakcjonujące. Nie ma tych środków w ilości wystarczającej. Przyjęto zapis obligujący do zabiegania o środki między innymi z funduszu PHARE czy też z innych źródeł, które by mogły wspomóc ten program na razie pilotażowy, ale z pewnym zamysłem rozszerzenia jego zakresu w momencie potwierdzenia efektywności proponowanych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-124.12" who="#MarekCzecharowski">Przyznam szczerze, że nie do końca jest dla mnie zrozumiałe pytanie, co do tego, czy rząd myśli o stworzeniu ustawy, jeśli chodzi o ofiary przemocy seksualnej. Nie potrafiłbym zatem odpowiedzieć wprost. Oczywiście wszelkie poczynania polegające na zabezpieczeniu potrzeb dziecka, przygotowania go po takim incydencie do normalnego funkcjonowania w rodzinie, w środowisku można by traktować jako formę pomocy udzielanej ofierze przemocy seksualnej. Niemniej jednak nie do końca rozumiem, w czym pomocna byłaby określona ustawa poświęcona li tylko tego typu zagadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-124.13" who="#MarekCzecharowski">Czy prawdziwa jest informacja podawana w mediach, że co dziesiąte dziecko jest wykorzystywane seksualnie? Szanowni państwo, tak stwierdza dziennikarz, lecz tej informacji nie mógłbym zweryfikować z tej przyczyny, że praktycznie rzecz biorąc liczba przypadków molestowania seksualnego dzieci jest nieznana. Nie ma na ten temat statystyk, nie ma dobrych sposobów sprawdzenia tego z przyczyn, które państwo zresztą wymienialiście w swoich wystąpieniach bardzo konkretnie. Dlatego nawet nie będę próbował oceniać, czy podana liczba, że co dziesiąte dziecko jest molestowane seksualnie, jest prawdopodobna. Zresztą chyba każdy z nas zdaje sobie sprawę, że obecnie jest coraz więcej publikacji na ten temat w wyniku dostrzeżenia tego problemu, a może również w związku z odbytym w niedalekiej przeszłości kongresem i zainteresowaniem, jaki temat wywołał w kraju i za granicą. Przy czym chciałbym powiedzieć, że za granicą rzeczywiście zainteresowanie tą sprawą było jeszcze większe. Jako reprezentant resortu sprawiedliwości jestem wdzięczny posłom z Koła Poselskiego Konserwatywno-Ludowego, że w ogóle problem poruszyli. Pozostaje mi tylko zgodzić się z opiniami państwa, którzy uznali w swoich wystąpieniach, że temat jest nadzwyczaj ważny i że ta jedna debata czy ta jedna informacja nie wyczerpie zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-124.14" who="#MarekCzecharowski">Nie ulega dla mnie również wątpliwości, że informacja, którą dzisiaj miałem okazję państwu przekazać, jest na pewno nie w pełni satysfakcjonująca. Proszę mi wierzyć, że nie tylko ze względu na czas, ale i na charakter problemu, jego pojawienie się i szeroki oddźwięk, jesteśmy może nie na samym progu, ale jednak w początkowej fazie badania zjawiska i tworzenia pewnego programu przeciwdziałania.</u>
          <u xml:id="u-124.15" who="#MarekCzecharowski">Chcę zapewnić, że rząd docenia wagę tego problemu, że będziemy starali się przygotowywać okresowe raporty, które przedstawimy Parlamentarnej Grupie Kobiet czy też wskazanemu przez Wysoką Izbę adresatowi. Powstał bowiem problem, który z resortów ma zająć się tym zagadnieniem. Rozumiem panią poseł, która w swym wystąpieniu zastanawiała się, kto podejmie ten temat i będzie przekazywał informacje. Wydaje się, że - przynajmniej na pierwszy rzut oka - pełnomocnik ds. rodziny i kobiet mógłby po stworzeniu międzyresortowego zespołu czy grupy ten temat opracować tak, by informacja sukcesywnie przedstawiana Wysokiej Izbie była maksymalnie dokładna.</u>
          <u xml:id="u-124.16" who="#MarekCzecharowski">Nie chciałbym jako sędzia, bo jestem sędzią przede wszystkim, oceniać, czy 40% osób skazanych na bezwzględną karę pozbawienia wolności to dużo czy mało, czy to jest dobry wskaźnik, czy niedobry. Sądy uznały, że w określonych sprawach, które stanowiły 40% całości, należało orzec karę bezwzględną, w innych posłużyć się karą nieizolacyjną. Proszę państwa, to są różne sprawy. W tej grupie spraw wykorzystywania seksualnego nieletnich są zarówno przestępstwa polegające na zgwałceniu, jak również na niewątpliwie nagannej, podlegającej ukaraniu, ale innej, łagodniejszej czy mniej brutalnej formie seksualnego molestowania. Prawdopodobnie orzeczenia, w których zapadły kary nieizolacyjne, dotyczyły właśnie tego rodzaju przypadków.</u>
          <u xml:id="u-124.17" who="#MarekCzecharowski">Pytanie, czy nie wprowadzić centralnego rejestru pedofilów. M.in. uchwała kongresu sztokholmskiego przewidywała utworzenie czy rekomendowała tego rodzaju rozwiązanie, tworzenie takich rejestrów, które byłyby dostępne m.in. dla straży granicznej i placówek dyplomatycznych, żeby uniemożliwić temu środowisku uzyskiwanie np. wiz, które by pozwoliły wywieźć dziecko z określonego państwa pod pozorem zapewnienia opieki, leczenia, wakacji. Tak więc ta informacja miałaby takiemu celowi służyć. Ale zdajemy sobie wszyscy sprawę, że tworzenie tego typu baz danych również może budzić jakieś obawy z punktu widzenia interesów jednostki, niemniej wydaje się, że temat trzeba brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-124.18" who="#MarekCzecharowski">Panie marszałku, przyznam szczerze, że miałbym trudność, żeby się wypowiedzieć dzisiaj o kwestii podniesionej przez pana posła Gąsienicę-Makowskiego i przez państwa, którzy mówili o żebractwie, a więc o tych innych sytuacjach, które mogą być również przyczyną późniejszych zdarzeń, już związanych z molestowaniem seksualnym. Nie chciałbym natomiast mówić w sposób niekompetentny i jeżeli pan marszałek uzna, że to usprawiedliwienie będzie wystarczające, to będę niezmiernie wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, myślę, że w tym, co mówił pan poseł Bajołek, była chęć zwrócenia uwagi na równie dramatyczny problem. Może za daleko to zinterpretowałem, ale chodziło o to, że to jest też sprawa, która nas wszystkich chodzących po ulicach, pana także, jakoś boli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekCzecharowski">Niewątpliwie, panie marszałku, Wysoka Izbo, przy czym to trudno powiedzieć, by resort sprawiedliwości miał tu jakieś pole do popisu, przynajmniej przy dzisiaj obowiązujących uregulowaniach prawnych. To nie ulega wątpliwości, że w związku z potrzebą zainteresowania się losem tych dzieci wymiar sprawiedliwości, przede wszystkim sądownictwo rodzinne, miałoby pewne pole do popisu tam, gdzie to jest możliwe i dopuszczalne w przepisach. Tu sprawa pozostaje o tyle trudna, jeśli się orientuję, że te dzieci są cudzoziemcami. Wchodzi więc w grę współdziałanie resortów spraw wewnętrznych i ewentualnie pewne rozstrzygnięcia, które w pojedynczych wypadkach, jeżeli dochodzi do drastycznych sytuacji, niewątpliwie z udziałem sądu rodzinnego zapadają w sprawie wyjęcia tego dziecka spod władztwa rodziny, przynajmniej czasowego, do chwili podjęcia decyzji co do deportacji czy innych przewidzianych prawem rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#MarekCzecharowski">Chciałbym zapewnić natomiast, że z uwagą odnotowałem wszystkie informacje, które państwo zawarliście w swoich wystąpieniach. Jestem bardzo wdzięczny za w jakimś sensie rozwijające niektóre tezy informacje zawarte w państwa wypowiedziach i niewątpliwie stenogram z tego posiedzenia w tej części będzie przedmiotem bardzo wnikliwej analizy i w naszym resorcie, i ewentualnie w zespole, który zająłby się w przyszłości tym tematem.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#AleksanderMałachowski">Sądzę, że pan poseł Jakubczyk chce zapytać o coś, na co nie otrzymał odpowiedzi. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Tak, panie marszałku, bo prawdę mówiąc odniosłem wrażenie, że pan minister to odebrał w ten sposób. Osoba, która została skazana, wraca do rodziny. Jest teraz problem tej osoby wracającej. Pan minister mówi o tym, że ta rodzina ewentualnie może być rodziną terapeutyczną. Tylko prawda jest taka, że to nie rodzina potrzebuje terapii, a osoba, która wraca z zakładu karnego. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#ZygmuntJakubczyk">A druga kwestia jest taka. Nie rozwinął pan tego wątku dalej, a istnieją również takie sytuacje, że z zakładów karnych na przepustki wypuszczane są osoby, które są skazane za molestowanie dzieci. Wracają do tych właśnie rodzin. Proszę mi powiedzieć, jakie jest zabezpieczenie w takim przypadku? Chodzi o zabezpieczenie w przypadku przepustek i wówczas, kiedy wracają oni do rodzin?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#ZygmuntJakubczyk">Panie marszałku, jeszcze zakończę. Jest możliwość pozbawienia takich osób praw rodzicielskich. Jest to prawnie możliwe, tylko w praktyce bardzo rzadko się to stosuje. Chciałbym, żeby pan na to odpowiedział. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Jaruga-Nowacka, jak rozumiem, też nie otrzymała odpowiedzi. Czy to dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie marszałku, przyznam, że ja z prośbą do pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie marszałku, chciałabym prosić, żeby pan spowodował, żeby sprawa tego podziału Polski na resorty jednak została rozwiązana, żebyśmy nie odeszli z niczym. Krótko mówiąc, żeby to nie wpłynęło na to, że nie wiemy w gruncie rzeczy, do kogo apelować o utworzenie tych programów i podjęcie pewnych realnych działań, takich, żeby Sejm - już nie wiem czy tej kadencji, ale przynajmniej następnej - mógł jednak otrzymać pełną informację na temat tego, co jak pan poseł Rokita powiedział, jest przestępstwem rodzinnym i co jest pewną specyfiką okresu transformacji. Dlaczego akurat rośnie u nas takie pole do nadużyć, jeśli chodzi o wykorzystywanie seksualne dzieci i młodzieży? Moja prośba do pana marszałka jest taka, żeby pan marszałek zechciał spowodować, żeby ten problem dziecka nie był dzielony resortowo, i aby Sejm wiedział, do kogo się w tej sprawie zwracać i od kogo egzekwować te programy. Także, panie ministrze, żebyśmy mogli wiedzieć, czy państwo uczestniczycie w owym programie tworzonym przez ministra edukacji narodowej odnośnie do przedmiotu wychowanie seksualne dzieci. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AleksanderMałachowski">Myślę, pani posłanko, że to sprawa jest dla Sejmu trudna, bo cóż, my kierujemy żądanie Izby do premiera, by udzielił informacji. Premier nie może zaangażować profesora socjologii, choć to byłoby chyba najwłaściwsze, gdyby jakiś socjolog, który bada te problemy, mógł się tu wypowiedzieć. Kieruje to do tego resortu, który najczęściej się do tej sprawy ustosunkowuje, czyli do ministerstwa sprawiedliwości. Nie sądzę, żebyśmy mieli tutaj możność decydowania za premiera, kogo on wyznaczy. Oczywiście można ponawiać te pytania. Może one powinny być skierowane raczej do ministra edukacji narodowej niż do ministra sprawiedliwości, który ma tylko wycinek sądowniczy skazań. Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Jest pełnomocnik do spraw rodziny, który nie ma tytułu występowania przed parlamentem.)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#AleksanderMałachowski">Kto?</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Pełnomocnik do spraw kobiet i rodziny.)</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#AleksanderMałachowski">Ale zawsze mogli państwo bezpośrednio skierować pytanie także pod jego adresem. Można jednak to naprawić, to znaczy można nie zwlekając skierować pytanie do pełnomocnika do spraw rodziny i przedstawić je na posiedzeniu Sejmu. W tym wypadku Prezydium Sejmu może realizować wnioski, które są przedstawione. Nie mamy możliwości podejmowania własnych działań w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#AleksanderMałachowski">Czy pani posłanka Murynowicz nie otrzymała odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AlicjaMurynowicz">Właśnie w tej chwili, panie marszałku, pani pełnomocnik wyszła.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#AlicjaMurynowicz">Nie otrzymałam odpowiedzi na pytanie, czy rząd zastanawiał się nad celowością powołania pełnomocnika do spraw dzieci. W kontekście jednak tej wymiany zdań, która tutaj miała miejsce, być może jest celowe powiększenie biura pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet i poszerzenie jego zadań. To się wiąże oczywiście z kolejnymi finansami i funduszami. Chciałabym wiedzieć, czy rząd w ogóle nad tym się zastanawiał, bo odpowiedzialność za problem dzieci — jak to zostało powiedziane — rozkłada się rzeczywiście na wszystkie resorty i inne instytucje i nie ma kogoś, kto by to koordynował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan minister może coś na ten temat powiedzieć? - bo obawiam się, że to przekracza wiedzę jednego resortu.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MarekCzecharowski">Przepraszam najmocniej, że do tych pytań dotyczących pełnomocnika do spraw dzieci i rzecznika praw dziecka... Bo i taka koncepcja rzeczywiście jest możliwa: w Szwecji na przykład wśród pięciu rzeczników - bo tylu jest rzeczników praw obywatelskich - jest jeden rzecznik zajmujący się tylko problematyką dzieci.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MarekCzecharowski">Sądzę, że ze względu na to, iż uchwała dotycząca informacji może być w zasadzie tylko przyjmująca lub odrzucająca, ta dyskusja nie pozostanie bez echa, bo moim obowiązkiem jest z kolei przedstawienie przebiegu tej dyskusji na forum rządowym, a zatem wszelkie sugestie związane z utworzeniem tego rodzaju stanowiska czy innych rozwiązań typu: zespół międzyresortowy z określonym resortem na czele, który odpowiadałby za to i był adresatem różnego rodzaju pytań czy też autorem odpowiedzi, czy raportów, są możliwe do realizacji i niewątpliwie swój obowiązek w tej mierze wykonam, przekazując prezesowi Rady Ministrów wyniki tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#MarekCzecharowski">Jeśli chodzi o konkretne pytanie pana posła: Jak przedstawia się postępowanie w przypadku opuszczającego zakład karny czy też wychodzącego na przepustkę lub po odbyciu kary? Panie pośle, tylko tak, jak to jest możliwe ze strony organów wymiaru sprawiedliwości, jeśli chodzi o zabezpieczenie dziecka przed kolejnymi atakami. Przecież pozbawienie praw rodzicielskich samo w sobie nie zabezpieczy dziecka przed ponownym atakiem ze strony osoby uprzednio już skazanej za tego rodzaju zachowanie. Chyba zdajemy sobie z tego sprawę. Dlatego, mówiłem o tym, że nie mamy jeszcze rozwiązań określających pewną granicę kontaktu czy odległość, na jaką może się taki sprawca zbliżyć do swojej ofiary w przyszłości. Wydaje mi się, że rozwiązania, takie jak ograniczenie praw rodzicielskich, pozbawienie tych praw, dają możliwość rodzinie zabezpieczenia dziecka. W drastycznych wypadkach, kiedy zachodzi obawa, że będzie on niepoprawny, możliwe jest umieszczenie dziecka poza rodziną, co też, sądzę, tak do końca nie zabezpieczy dziecka, powiedzmy sobie, gdyby przyjąć, że sprawca będzie zdecydowany nadal atakować i to tę określoną osobę. Innych rozwiązań poza tymi, które dzisiaj są przyjęte, praktycznie nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo, jeżeli nie ma następnych pytań, to będę mógł, wobec wyczerpania listy posłów i udzielenia wszystkich odpowiedzi, zamknąć dyskusję, co niniejszym czynię.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoki Sejmie! Proponuję, aby Sejm przyjął do wiadomości informację rządu o problemie...</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam, pan poseł Makowski złożył przedtem wniosek.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#AleksanderMałachowski">W związku ze zgłoszonym wnioskiem o odrzucenie informacji do głosowania przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Czecharowskiemu za udział w debacie.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Informacja rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#AleksanderMałachowski">O zabranie głosu w celu przedstawienia informacji proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana posła Jacka Soskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zostałem upoważniony do przedstawienia w imieniu rządu podczas setnego posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej opracowanej w porozumieniu z zainteresowanymi członkami Rady Ministrów informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JacekSoska">Wniosek o tę informację złożyli posłowie: Andrzej Bajołek, Ryszard Bondyra, Wojciech Szczęsny Zarzycki i Stanisław Bartoszek z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z jednej strony chciałbym przeprosić za rząd i za 98 posiedzenie Sejmu, kiedy wiceminister Pazura nie mógł sprostać wszystkim oczekiwaniom posłów. Zabrało wówczas głos 14 posłów, a informacja była niepełna. Pragnę przypomnieć, że również na 94 posiedzeniu Sejmu była składana przez wiceministra Ryszarda Pazurę informacja o takiej samej treści. W dyskusji na ten temat wzięło udział 9 posłów. Był to 21 listopada. Teraz przychodzi mi zabierać głos w całkiem innej sytuacji niż na 98 posiedzeniu 24 stycznia 1997 r. Sytuacja zmieniła się nie tyle, jeśli chodzi o rynek tych artykułów, których dotyczy informacja; przede wszystkim zmieniła się sytuacja polityczna. Wprowadzono cła, dzisiaj Sejm przyjął ustawę o paliwie rolniczym, nastąpiła zmiana polityczna na stanowisku ministra finansów, wicepremiera, i być może to było przyczyną.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JacekSoska">Pragnę podziękować posłom, którzy zabierali głos na poprzednim posiedzeniu Sejmu: z jednej strony przeprosić za to, że nie było informacji, a z drugiej strony podziękować za to, że m.in. ta dyskusja, ten bezpardonowy atak na rząd doprowadziły szczęśliwie do tego, że przynajmniej na setnym posiedzeniu Sejmu parę spraw dotyczących rolnictwa poszło troszeczkę do przodu.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przystąpię do merytorycznej wypowiedzi na temat rynku, chcę powiedzieć, że można składać różne informacje, gdyż różna jest sytuacja w rolnictwie. Byłbym w całkiem innej sytuacji, gdybym składał tę informację w marcu, w kwietniu, w maju 1996 r., w innej sytuacji byłby też każdy na moim miejscu, gdyby taką informację składał we wrześniu i w październiku 1996 r. Inna sytuacja była w 1995 r. i to też w zależności od tego, o jakie artykuły rolne byśmy pytali. Szkoda, że nie dokonujemy takich sprawozdań co kwartał, z tego względu, że informacja w Wysokiej Izbie, a nie tylko i wyłącznie w komisji czy w ministerstwie rolnictwa, byłaby informacją oglądaną, słuchaną na zewnątrz i dałaby możliwie wiele danych dla uniknięcia błędów w przyszłości, tym bardziej że polskie rolnictwo jest w dobie stowarzyszenia ze Wspólnotą Europejską.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie o przyczyny ograniczeń w zbycie zboża i warzyw wyprodukowanych przez polskich rolników jest pytaniem o polską politykę gospodarczą i rolną, o kształt i priorytety tej polityki, a także o skuteczność narzędzi, w które Wysoka Izba wyposażyła rząd, by politykę tę realizował. Prostą odpowiedź znają pytający. Sprawa nie jest jednak tak oczywista i jednoznaczna. Z uwagą śledziłem dyskusję nad przedłożeniem rządu w sprawie przyczyn gwałtownego obniżenia cen płodów rolnych, zbóż chlebowych, owoców i warzyw, żywca. Przebieg i wielowątkowość tej dyskusji potwierdzają potrzebę otwartej i szczerej debaty parlamentarnej poświęconej rolnictwu. Jestem przekonany, że wynikiem tej debaty byłaby większa klarowność tej polityki i zasad jej realizacji. Dotyczące tej potrzeby sugestie posłów Bajołka, Bondyry, Zarzyckiego i Bartoszka z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego uważam za uzasadnione i w pełni je popieram.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#JacekSoska">Przed przedłożeniem Wysokiej Izbie informacji rządu na temat przyczyn ograniczenia w zbycie zbóż i warzyw produkcji krajowej zadaliśmy sobie pytanie, czy i jakie dodatkowe instrumenty regulacji rynkowej zostały wprowadzone przez rząd w roku 1996 oraz czy mogły one wpłynąć ograniczająco na zbyt polskiej produkcji rolnej na rynku krajowym i rynkach zagranicznych. W marcu 1996 r. rząd podjął decyzję o zawieszeniu cła na import zbóż konsumpcyjnych i paszowych do końca 1996 r. W grudniu tego roku, przy sprzeciwie moim, ministra rolnictwa i kierownictwa, podjęta została decyzja o przedłużeniu terminu zawieszenia ceł do 30 czerwca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#JacekSoska">Wysoka Izbo! Uważam za racjonalne przesłanki, na których podstawie rząd podjął pierwszą decyzję. Na skutek wyczerpania interwencyjnych zapasów zbóż w Agencji Rynku Rolnego, przy popycie przewyższającym podaż zbóż produkcji krajowej, ceny pszenicy w marcu 1996 r. w porównaniu do marca 1995 r. wzrosły o blisko 65%, a żyta o 37%. Mimo zawieszenia ceł i uzupełniających dostaw z importu w okresie kwiecień-lipiec 1996 r. ceny skupu zbóż nadal utrzymywały się na wysokim poziomie. Także w lipcu 1996 r. pszenica była droższa o 95%, a żyto o 81% niż w 1995 r. Załamała się drastycznie opłacalność produkcji zwierzęcej, zwłaszcza chów trzody chlewnej - rozpoczęła się redukcja stada trzody chlewnej i stan ten trwa do chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#JacekSoska">Musimy pamiętać, że udział dochodów z produkcji zwierzęcej w dochodach rolników ogółem przekracza 60%. Wysoka rentowność produkcji pszenicy nie mogła zrekompensować ubytku dochodów z produkcji zwierzęcej, szczególnie w gospodarstwach małych i średnich. Temu zagrożeniu rząd musiał przeciwdziałać. Niska podaż zbóż w okresie pożniwnym - sierpień, wrzesień, październik, do 15 listopada, kiedy to Agencja Rynku Rolnego próbowała odbudować zapasy zakupami na rynku krajowym - sprawiła, iż rząd musiał zdecydować się na odtworzenie zapasów zbóż. Nie chcę tu mówić, jak zapasy wyglądały, gdyż jest to informacja poufna; były prawie wyczerpane, gdyż w II i III kwartale były wypuszczane na rynek w celu zniwelowania niedoboru zbóż. Dwukrotne podwyższenie przez Agencję Rynku Rolnego cen do poziomu cen rynkowych zostało odczytane jako sygnał dalszego możliwego wzrostu cen, a nie jako zachęta do sprzedaży zbóż po cenach zapewniających korzyści obu stronom - producentom i agencji.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#JacekSoska">Od listopada ceny giełdowe zbóż zaczęły wykazywać stałą tendencję malejącą. Potwierdzały to płynące do ministerstwa z punktów granicznych sygnały o znacznych dostawach zbóż z importu już w październiku. Negatywnie ministerstwo rolnictwa zaopiniowało zawartą w tzw. pakiecie antyinflacyjnym ministra finansów Grzegorza Kołodki propozycję przedłużenia zawieszenia ceł na import zbóż do 31 grudnia 1997 r. Propozycja ministra finansów złożona na posiedzeniu Rady Ministrów odnosiła się do zawieszenia ceł na import zbóż do 31 grudnia 1997 r. Rada Ministrów nie uwzględniła sprzeciwu ministerstwa rolnictwa i ministra rolnictwa, przyjmując proponowane przez ministra finansów działania, skracając jedynie termin przedłużenia zawieszenia ceł na zboża do 30 czerwca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#JacekSoska">Rozwiązanie to ministerstwo rolnictwa uznało za wysoce niekorzystne dla polskiego rolnictwa. Z tego też powodu, ze względu na sygnały od posłów i z komisji rolnictwa, ponawiano wnioski o przywrócenie ceł. Wniosek grudniowy nie został przyjęty przez Radę Ministrów, natomiast złożony na posiedzeniu Rady Ministrów w styczniu wniosek w tej sprawie Rada Ministrów rozpatrzyła dopiero 28 stycznia, po debacie sejmowej odbytej mimo braku informacji. Jak poprzednio powiedziałem, być może ta debata zaważyła na tym, że był wpływ posłów na decyzję Rady Ministrów. W przedkładanych Radzie Ministrów wnioskach proponowaliśmy, aby utrzymać tzw. zerową stawkę na pszenicę konsumpcyjną, w tym durum, i tę decyzję - jak wspomniałem - rząd przyjął 28 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-140.11" who="#JacekSoska">Stabilne warunki ekonomiczne produkcji zwierzęcej, a także potrzeba ochrony polskiego konsumenta produktów zbożowych i mięsa - to podstawy decyzji o zawieszeniu ceł na kukurydzę i soję. Długo dyskutowaliśmy. O ile soja nie stanowi problemu, o tyle kukurydza jest zbożem paszowym, które w pewnym stopniu może być zastąpione - chociaż nie do końca - przez nasze zboża paszowe. Wprowadzono 10-procentowe cła na zboża paszowe. Jednakże rząd zastosował klauzulę zabezpieczającą. W przypadku przekroczenia przez wskaźnik wzrostu cen skupu wskaźnika wzrostu cen detalicznych może zostać ponownie przywrócona stawka celna zerowa, po ogłoszeniu przez prezesa GUS odpowiedniego komunikatu.</u>
          <u xml:id="u-140.12" who="#JacekSoska">Wysoka Izbo! Jest prawdą, że w styczniu bieżącego roku w magazynach Państwowych Zakładów Zbożowych i w zasobach Agencji Rynku Rolnego zapasy były wystarczające, by zapewnić stabilizację na rynku zbożowym do żniw 1997 r. Nie oznacza to jednak, że dobre polskie ziarno nie znajdzie nabywcy. Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przedkładał rządowi projekt stosownych rozwiązań i po dramatycznych dyskusjach zostały one przyjęte. Być może nie zadowalają one wszystkich i do końca. Napływają jednak już informacje o wzroście obrotu zbożem na giełdach towarowych w ostatnim tygodniu stycznia i w pierwszych dniach lutego, zwiększa się obrót targowiskowy z dnia na dzień i wzrósł pod koniec stycznia skup zbóż dokonywany bezpośrednio przez przedsiębiorstwa PZZ. Traktujemy te informacje jako pozytywne sygnały o skutkach decyzji rządu. Uważnie śledzimy tendencje cenowe na rynku zbóż i mięsa. Średnia cena pszenicy konsumpcyjnej nieznacznie, bo o prawie 1%, wzrosła w ostatnim tygodniu stycznia, ale jest niższa niż w pierwszej połowie tego miesiąca. Stabilizują się powoli ceny żyta konsumpcyjnego. Wzrastają natomiast ceny zbóż paszowych - o 4% w ostatnim tygodniu stycznia - co potwierdza słuszność przyjętej przez rząd klauzuli zabezpieczającej przed możliwością nie kontrolowanego wzrostu cen zbóż paszowych.</u>
          <u xml:id="u-140.13" who="#JacekSoska">Pragnę również poinformować Wysoką Izbę o chroniących polski rynek rolno-spożywczy decyzjach rządu. Rząd uznał system ochrony celnej rynku owocowo-warzywnego za mało skuteczny, niezadowalający między innymi za względu na wiele sygnałów dochodzących nie tylko od ogrodników, sadowników, ale również od posłów z sejmowej komisji rolnictwa. Przyczyną było nagminne zaniżanie cen transakcyjnych przez importerów. Wprowadzono od 1 stycznia 1997 r. taryfę celną, która zastępuje cło procentowe cłem kwotowym, zmieniając sposób ochrony krajowego rynku owoców i warzyw. Cła kwotowe urealniają poziom ochrony naszego rynku i zbliżają go do poziomu obowiązującego w Unii Europejskiej. Równocześnie na towary, które objęte zostały cłem kwotowym, otwarte zostaną kontyngenty, w ramach których obowiązywać będą dotychczasowe cła procentowe od wartości. Rząd, ministerstwo rolnictwa są przekonane, że wprowadzenie ceł kwotowych stanie się pierwszym skutecznym krokiem do zwalczania przypadków zaniżania wartości celnej towarów w imporcie rolno-spożywczym i przyczyni się do normalizacji sytuacji na rynkach krajowych, w pierwszej kolejności na rynku owoców i warzyw. Następnie trzeba będzie podjąć stosowne działania w sferze ochrony rynku produktów np. skrobiowych.</u>
          <u xml:id="u-140.14" who="#JacekSoska">To są tylko działania rządu podjęte w roku 1996. Sprawy regulacji i stabilizacji rynku rolnego to zaprogramowane i starannie zrealizowane, bez drobnych błędów, projekty z dziedziny polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-140.15" who="#JacekSoska">Wśród podstawowych narzędzi polityki państwa wymienić trzeba budżetowe subwencjonowanie działań zwiększających popyt wewnętrzny i zewnętrzny na krajowe produkty rolno-żywnościowe i środki do produkcji rolnej. Służą temu dopłaty do stopy kredytów obrotowych dla producentów rolnych oraz przedsiębiorstw skupujących surowce pochodzenia rolniczego, a także wsparcie wdrażania do praktyki rolniczej osiągnięć postępu biologicznego i technologicznego. Elementem polityki jest też interweniowanie na najważniejszych rynkach produktów rolniczych. Skala tych poczynań jest jednak za mała, środki budżetowe przeznaczone na ten cel nie przekraczają 2% wartości sprzedawanych przez rolnictwo produktów. Jeszcze raz pozwolę sobie powtórzyć: środki budżetowe przeznaczane na ten cel nie przekraczają 2% wartości sprzedawanych przez rolnictwo produktów. Aby efekty mogły satysfakcjonować w pełni producentów i konsumentów, można by zapytać, jaka kwota subwencji z budżetu państwa powinna być na to przeznaczona, aby skutecznie Agencja Rynku Rolnego czy decyzje rządu mogły wpływać na stabilizację rynku.</u>
          <u xml:id="u-140.16" who="#JacekSoska">Jednym z ważnych obszarów działania jest wspieranie i reformowanie rynku rolnego. Budowa rynków zorganizowanych sprzyjających rozwojowi stosunków handlowych wewnątrz kraju i wymianie międzynarodowej jest podstawą jeśli chodzi o nowoczesny i sprawny rynek rolny. Służy temu realizacja programu budowy sieci rynków hurtowych i giełd. Program ten nadaje realne ramy inicjatywom lokalnym poprzez wsparcie w różnych formach ze środków publicznych i pomocowych. Staramy się przyśpieszyć jego realizację wraz ze wszystkimi urządzeniami towarzyszącymi, jak np. system informacji rynkowej, tak aby mógł on kształtować sprawiedliwie dla rolnictwa ceny i służyć do podejmowania przez rolników najtańszej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-140.17" who="#JacekSoska">Muszę, Wysoka Izbo, przyznać, że różne działania i wysiłki ze strony ministerstwa rolnictwa, ośrodków doradztwa rolniczego, wysiłki posłów istotnie nie wpłynęły na zaangażowanie rolników, producentów w uczestnictwie kapitałowym, w budowie rynków hurtowych i giełd. Muszę powiedzieć, że po 1989 r. jest to pierwsza próba ustabilizowania, uporządkowania rynku rolnego w Polsce po tzw. urynkowieniu tego w roku 1989 przez rząd Tadeusza Mazowieckiego. Postępują prace nad koncepcją Krajowego Ośrodka Informacji Rynkowej. Rozpoczął działalność zespół monitoringu zagranicznych rynków rolnych. Znacznie poszerzono upowszechnianie informacji o cenach podstawowych produktów rolnych i ogrodniczych na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-140.18" who="#JacekSoska">W ramach intensywnych prac nad doskonaleniem legislacyjnych podstaw funkcjonowania rynku rolnego przygotowany został projekt ustawy o Agencji Marketingu Artykułów Rolnych i Spożywczych, której głównym zadaniem będzie wsparcie marketingowe reorientacji polskiego rolnictwa i promocja polskiej żywności na rynku krajowym i zagranicznym. Rada Ministrów przyjęła także projekt ustawy o giełdach towarowych i domach składowych, który tworzy ramy prawne funkcjonowania giełd towarowych i transakcji przyszłościowych. Rynek towarowy transakcji terminowych powinien ograniczyć częściowo ryzyko producentów oraz ułatwić przewidywanie przyszłych cen rolnych. Wiele korzyści może przynieść rozwój powiązań między gospodarstwami rolnymi a ogniwami handlu i przetwórstwa, czyli ich integracja pionowa. Tak pojmowana integracja oparta na umowach między uczestnikami rynku może przyczynić się do stabilizowania i powiększania dochodów rolników, ale też jest drogą dostosowania produkcji rolniczej do popytu i wymogów jakościowych jako warunku konkurencyjności naszego rolnictwa w zaspokajaniu potrzeb krajowych i coraz lepszej naszej pozycji eksportowej, co ma na celu zwiększanie możliwości zbytu towarów rolniczych produkcji krajowej.</u>
          <u xml:id="u-140.19" who="#JacekSoska">Uważam za korzystne tworzenie spółdzielni w rejonach o dużym udziale małych i średnich gospodarstw o niewielkiej zdolności akumulacji. Niektóre środowiska lokalne zdają już sobie z tego sprawę, a świadczą o tym spółdzielnie i spółdzielcze inicjatywy dla realizacji potrzeb niewielkich grup rolników o jednorodnych interesach. Zajmują się one głównie zbytem i przetwórstwem owoców, warzyw i mleka, przysparzając członkom korzyści wynikających z dużej skali działania. Takie działania wspierane są również i wspiera to program Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pilotażowego wdrożenia systemów kwitów zbożowych i magazynów składowych. To także jedna z form usprawniających funkcjonowanie rynku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-140.20" who="#JacekSoska">Wysoka Izbo! Teraz kilka słów o sytuacji dochodowej rolnictwa w 1996 r. Mimo przedstawionego przeze mnie ogromnego wzrostu cen zbóż w roku 1996 indeks nożyc cen ukształtował się niekorzystnie dla rolników i według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego szacowany jest na poziomie 95–97%. Przesądził o tym niższy wzrost cen ogólnie otrzymywanych przez rolników za produkty rolne (jest to wzrost mniej więcej o 15,6%) niż cen towarów i usług nabywanych przez rolnictwo, który wyniósł 20,4%.</u>
          <u xml:id="u-140.21" who="#JacekSoska">Niekorzystną sytuację dochodową rolnictwa sygnalizują również wyniki badań Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej prowadzonych w grupie gospodarstw większych obszarowo, zorientowanych prorynkowo i silnych ekonomicznie, wskazujące na znaczny spadek dochodów realnych. Może to wpłynąć ograniczająco na decyzje inwestycyjne, produkcyjne rolników w roku 1997.</u>
          <u xml:id="u-140.22" who="#JacekSoska">Jeśli stan ten zostanie pogłębiony trudnościami w zgromadzeniu środków pieniężnych na zakup towarów do produkcji rolnej, na skutek dalszego napływu bezcłowego importu i związanych z tym utrudnień w sprzedaży zapasów zbóż posiadanych przez rolników, może to rodzić poważne konsekwencje. Możliwe jest obniżenie plonowania w przyszłym sezonie, grożące niedoborami podaży produktów rolniczych z produkcji krajowej.</u>
          <u xml:id="u-140.23" who="#JacekSoska">Pewnym sygnałem potwierdzającym tę możliwość jest informacja Głównego Urzędu Statystycznego mówiąca o niższym o 2,5% niż w roku poprzednim, w sezonie, zakupie kwalifikowanych nasion zbóż na jesieni 1996 r. W tej sytuacji potrzeba przywrócenia ochrony celnej rynku zbożowego z dniem uchwalenia nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów jest ze wszech miar uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-140.24" who="#JacekSoska">Wysoka Izbo! Przy wzroście wskaźnika inflacji o 19,9% za okres styczeń-grudzień 1996 r. wzrost cen żywności wyniósł 18,6%, a więc po raz kolejny ukształtował się poniżej ogólnego poziomu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. W tym samym czasie ceny skupu zbóż ogółem wzrosły o 29,2%, trzody chlewnej - o 29,8%, mleka - o 10,2%, bydła - o 1,2%. Spadły natomiast o ponad 40% ceny targowiskowe i ceny skupu ziemniaków. Ceny detaliczne przetworów zbożowych w roku 1996 wzrosły o 34,8%, pieczywa - o 38,6%, mięsa - o 15,2%, a owoców i warzyw, łącznie z przetworami i ziemniakami - o blisko 12%.</u>
          <u xml:id="u-140.25" who="#JacekSoska">Mógłbym powiedzieć, że wskaźniki te świadczą o tym, iż rząd stara się prowadzić politykę uwzględniającą dobro zarówno rolników, przetwórców, jak i konsumentów. Gdyby wniosek w sprawie przywrócenia ceł na zboża został przyjęty zgodnie z propozycją ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej uwzględniającą interesy polskiego rolnictwa i konsumenta w grudniu, mielibyśmy mniej zboża, które wpłynęło z importu, o ok. 400 tys. ton i w pewnym stopniu doprowadziłoby to do równowagi, przynajmniej w pierwszej połowie 1997 r., i moglibyśmy powiedzieć otwarcie, szczerze i uczciwie, że perturbacji na rynku zbożowym nie powinno być i ceny się ustabilizują.</u>
          <u xml:id="u-140.26" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na poprzednim posiedzeniu Sejmu informację składał minister Pazura, powiedział on z tej trybuny, że specjalni eksperci pracują nad przygotowaniem szczegółowej informacji. Pozwoliłem sobie przynieść tutaj prawie 2 kilogramy różnych informacji. Myślę, że jest czas, by szczegółowo to przeanalizować, nie tylko w komisjach sejmowych - przede wszystkim analizować to powinni rolnicy, którzy mają zboże.</u>
          <u xml:id="u-140.27" who="#JacekSoska">Wiele uwag, zarzutów jest kierowanych pod adresem Agencji Rynku Rolnego. Chciałbym powiedzieć, że rok 1996, jeżeli chodzi o zboża, był rokiem wyjątkowym. Nie było takiego roku, żeby zboże zdrożało od stycznia do grudnia tak znacznie, jak w 1996 r., i przekroczyło wskaźnik inflacji. Zdrożała pszenica w pierwszej połowie 1996 r., zdrożało żyto i jego cena utrzymuje się na tym samym poziomie. Był to rok, który wprowadził rolników w pewien optymistyczny stan, był to rok, w którym rolnicy, wzbogaceni doświadczeniem z roku 1995, uważali, że ceny będą rosły w takim samym tempie przynajmniej jak między 1995 r. a 1996 r. To przykre, ponieważ wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za pewne informacje dla nich. Informacji jest wiele, możliwość popełnienia błędów w przewidywaniach wynosi ok. 10%. Nikt nie brał pod uwagę, przynajmniej w sierpniu, wrześniu i październiku, że relacja cen na giełdach światowych, we Wspólnocie Europejskiej się zmieni. Ceny na giełdach amerykańskich w marcu, kwietniu, maju za tonę pszenicy wynosiły w granicach 230–260 dolarów, a w tym samym czasie rosły ceny na rynku polskim, one były nawet wyższe o 30–40 dolarów w pierwszym półroczu 1996 r. Nikt nie zauważył tego, i trudno było przemówić do polskich rolników, że rok rokowi nie równy. Problem spotęgowała jeszcze wyjątkowa sytuacja, jeżeli chodzi o żniwa. Wielu rolników i wielu posłów z tej trybuny mówiło, że żniwa mogą nie być zakończone, że będzie tragedia, że będzie brakować zbóż. Tak że w drodze dedukcji polscy rolnicy doszli do wniosku, by nie sprzedawać w roku 1996 po żniwach — w sierpniu, wrześniu, październiku, aż do 15 listopada — zbóż. Agencja Rynku Rolnego musiała podjąć decyzję, ażeby nie kupować zboża na rynku krajowym, gdyż PZZ i niektóre przedsiębiorstwa przemysłu zbożowego miały zapasy zboża na kilka dni. Cena zboża na giełdach światowych zaczęła drastycznie spadać — dzisiaj spada również — z 250 dolarów za tonę pszenicy na rynku amerykańskim do 150 dolarów. Tyle dzisiaj kosztuje tona pszenicy. Na rynku Wspólnoty Europejskiej jest podobnie. Polska nie jest krajem zamkniętym, nie jest krajem socjalistycznym czy współpracującym w ramach RWPG, gdzie można by było ułożyć bardzo łatwo politykę w odniesieniu do różnych kierunków produkcji w oparciu o nasz rynek konsumenta. Niestety, tak zdecydowaliśmy i jesteśmy krajem otwartym, jesteśmy stowarzyszeni ze Wspólnotami Europejskimi, jesteśmy w Światowej Organizacji Handlu. Skoro nasi rolnicy mają możliwość dostępu do innych rynków z eksportem, to musimy w ten czy w inny sposób otwierać się na import.</u>
          <u xml:id="u-140.28" who="#JacekSoska">W tej sytuacji do 15 listopada 1996 r. nie było możliwości skupienia od polskich chłopów zboża. Nie wiem, czym to tłumaczyć. Tak było, tak się stało. Każdy liczył — i to mogę na podstawie własnego doświadczenia powiedzieć czy doświadczenia swojego środowiska, wielu posłów jest rolnikami — że zboże będzie kosztować 900 tys. zł, nawet do miliona złotych za kwintal. Taka była powszechna opinia, którą słyszało się na targowiskach. Otóż to wpłynęło bardzo negatywnie na tę sytuację, i to było największym błędem wszystkich, przede wszystkim tych, którzy na tym najbardziej stracili — rolników. 15 listopada to jest graniczna data; kiedy nastąpił „wysyp” wszystkich rolników na targowiska i na giełdy ze zbożem, zaczął się już import, gdyż cena zboża — proszę przeliczyć: 150 dolarów za tonę pszenicy, dolar po 29 tys. zł i doliczyć koszty frachtu itd. — była w granicach 500–550 tys. zł, chodzi o pszenicę konsumpcyjną.</u>
          <u xml:id="u-140.29" who="#JacekSoska">Druga sprawa: jakość zbóż polskich. Nie jestem na tyle znawcą mąki, a nie chcę cytować danych dotyczących tempa opadania — mąka z polskich zbóż ma je w granicach 150 sekund, a norma do wypieku przeciętnego chleba powinna wynosić 200–250 czy nawet do 300 sekund. Pszenice importowane też w tym roku takiej wysokiej zdolności opadania nie mają. Czyli jest potrzebna bardzo dobra mąka do mieszania z polską mąką, jak to mówią, ażeby chleb nie miał zakalca.</u>
          <u xml:id="u-140.30" who="#JacekSoska">Nie chcę cytować tutaj przewidywań Agencji Rynku Rolnego, bo też śledzę, jak panie i panowie posłowie, prognozy z biuletynu tej agencji, gdzie przewidywano takie a nie inne ceny w pierwszej połowie 1996 r. Oczywiście pomyłka jest w granicach 7–8%. Prognozy te na pierwszą połowę 1997 r. kształtują się na poziomie 600 tys. zł za kwintal pszenicy konsumpcyjnej, a pszenicy paszowej w granicach 500–550 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-140.31" who="#JacekSoska">Agencja Rynku Rolnego na kampanię skupową w 1997 r. ma do dyspozycji środki, jakie Wysoka Izba ustaliła, i może kupić w zależności od sytuacji około milion ton zboża w różnych formach skupu. Trudno przewidzieć, jaki będzie rok 1997, ale myślę, że wszyscy, nauczeni tym trudnym, nieprzewidywalnym rokiem 1996, będziemy ostrożniej podchodzili do sprawy podaży zboża, do sprawy zrobienia biznesu na zbożu, bo muszę powiedzieć, że ci rolnicy, którzy sprzedali zboże po to, żeby pokryć opłaty za kombajn i wszystkie potrzeby w okresie pożniwnym, jesiennym, zatrzymując niewielką ilość zboża, nie mają problemów. Ci, którzy liczyli na większy zysk, są w tej chwili w nieszczególnej sytuacji, jeżeli chodzi o środki finansowe na wszelkie opłaty, które są największe w styczniu i lutym. Po chłopsku można powiedzieć, że niestety rynek w grudniu i styczniu był zatkany, jeżeli chodzi o sprzedaż zbóż i ziemniaków, mimo niskiej ceny nie było zbytu. Podam przykład gminy Żarnowiec, 6-tysięcznej, przez którą przejeżdżam w każdy poniedziałek: w sierpniu, wrześniu i w październiku było tam na targu, jarmarku tylko kilkanaście ton zboża, po 15 listopada zgromadzono tam ponad 10 tys. ton zboża. Nieprzewidywalna wielkość podaży.</u>
          <u xml:id="u-140.32" who="#JacekSoska">Nie powiedziałem wiele na temat ceł, jeżeli chodzi o warzywa i owoce. Powiedziałem tylko, że są teraz cła kwotowe. Natomiast wszyscy, którzy znają się na rolnictwie, wiedzą, że rynek warzywny w okresie powojennym od 40 lat i po ostatniej zmianie - urynkowieniu w 1989 r. - jest koniunkturalny. Rynek warzywny jest również sezonowy. Po zbiorze warzyw w III kwartale i na początku IV kwartału każdego roku jest wysoka podaż warzyw i cena ich jest z reguły najniższa. Jest pewnego rodzaju zagadką, że w 1996 r. przed świętami, kiedy wydawało się, że ruszy rynek mięsa, że ruszy skup żywca wieprzowego i wołowego, że zwiększą się ceny warzyw, istotnie nie było tak, jak by sobie życzyli wszyscy rolnicy. Styczeń jest okresem poświątecznym i ta cena w tych układach też nie była na tyle znacząca, jak to przewidywano.</u>
          <u xml:id="u-140.33" who="#JacekSoska">Na wykresach, które odzwierciedlają wzrost cen, widać, że w II kwartale każdego roku jest wyraźny wzrost cen owoców i warzyw. Jeżeli panie posłanki i panowie posłowie chcieliby dowiedzieć się, jaka była wielkość importu w tonach, wartość w złotych, w dolarach, w różnych okresach 1995 r., 1994 r., jeżeli chodzi o warzywa... Mogę przedstawić, jakie są od 1 stycznia 1997 r. ceny kwotowe, tzw. zastępujące stawki celne na wszystkie warzywa. Jest tego kilkanaście, kilkadziesiąt kartek i pozycji, różnych polskich symboli. Jeżeli będą pytania, odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-140.34" who="#JacekSoska">Jeżeli chodzi o zboża, pragnę uściślić, że na pszenicę importowaną jest stawka celna 10%; na ziarno pszenicy zwykłej i mieszanki żyta z pszenicą, żyta i jęczmienia, pozostałych zbóż i owsa też jest stawka 10%. To obowiązuje dla krajów Wspólnoty Europejskiej, EFTA, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii i Litwy. Mamy stawkę celną 3-procentową na import ziarna soi, rzepaku, rzepiku i pozostałych zbóż. Stawka zerowa jest na ziarno kukurydzy.</u>
          <u xml:id="u-140.35" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że można, trzeba by przedstawić, jak wyglądała sytuacja, jeżeli chodzi o globalną ilość niektórych warzyw gruntowych. Była ona podobna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, pozwalam sobie zwrócić uwagę, że czas mija.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JacekSoska">Wiem, panie marszałku, tylko temat jest na tyle trudny i nie wyjaśniony... Dwa razy była składana informacja. Informacje powinny być szczegółowe; można mówić, że powinny być na piśmie, czy były już przekazane na piśmie. Natomiast w piśmie pana marszałka do premiera było wyraźnie: w trybie pilnym informacja rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników, z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#JacekSoska">Proszę o pytania posłów co do przedstawionego materiału; myślę, że będę w stanie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#JacekSoska">Pragnę jeszcze tylko dodać, że subwencje eksportowe w krajach Wspólnoty Europejskiej są na nie zmienionym poziomie i wzrastają; są to dopłaty, w ramach wszelkich interwencji w rolnictwie, w granicach 40 mld ECU w roku 1996. Suma jest zawrotna - tam można realizować politykę interwencyjną na różnych rynkach i stosować dopłaty do eksportu, istotnie wpływać na rynek w okresach niedoboru i nadprodukcji. Chciałbym jeszcze powiedzieć, że pszenica i zboża, które są eksportowane ze Wspólnoty Europejskiej, mają dopłatę subwencyjną, jeżeli chodzi o eksport, i są one bardziej konkurencyjne w stosunku do zboża ze Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#JacekSoska">Jeszcze raz chcę się zwrócić do Wysokiej Izby z gorącą prośbą: potrzebna jest debata na temat polityki rolnej - okresowa, kwartalna - z tego względu, że Polska jest w dobie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi. Każda debata, wszystkie wystąpienia posłów są brane pod uwagę. I myślę, że rolnicy mogą dzięki temu uzyskać wiarygodność wobec Sejmu, rządu, ministerstwa rolnictwa i przynajmniej zapobiegnie to takiej trudnej sytuacji - trudnej oczywiście dla rolników, nie dla rządu i dla innych - kiedy wszystkie podejmowane decyzje nie rekompensują wszelkich negatywnych czynników wpływających na nienaturalny stan rzeczy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Jackowi Sosce.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Romualda Ajchlera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po raz kolejny w krótkim czasie Sejm zajmuje się informacją rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników. Dopiero dzisiaj uzyskaliśmy informację od wiceministra rolnictwa, osoby, moim zdaniem, najbardziej kompetentnej w omawianym temacie (biorąc oczywiście pod uwagę kompetencje ministra finansów).</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#RomualdAjchler">Sprawa, na temat której toczy się debata, ma fundamentalne znaczenie dla polskiego rolnictwa. Fundamentalne, gdyż od tego, czy rolnik sprzeda produkty wyprodukowane w swoim gospodarstwie, czy nie, zależy jego byt, możliwości rozwojowe gospodarstwa oraz w perspektywie bezpieczeństwo żywnościowe kraju.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#RomualdAjchler">Na 94 i 97 posiedzeniu Sejmu, występując w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, szeroko omówiłem ten temat, przedstawiając stanowisko mojego klubu wobec omawianego problemu. I to stanowisko, panie ministrze, po dzisiejszym pana wystąpieniu się nie zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#RomualdAjchler">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa, że rząd z nienależytą starannością podszedł do bezcłowego importu zbóż. Uważamy również, że niepotrzebnie w okresie przedżniwnym zwolniono z cła import zboża w całym tego słowa znaczeniu. Należało zwolnić z cła tylko zboża chlebowe, gdyż ze względu na złe warunki atmosferyczne zbiorów zbóż jakość polskiego zboża chlebowego nie odpowiadała podstawowym normom - była o tym mowa na tej sali. I zboże to zostało przeznaczone na pasze, poprawiając wydatnie bilans paszowy. Akceptowaliśmy import zbóż chlebowych. Zwolnienie z cła wszystkich gatunków zbóż, a także nie kontrolowany import spowodowały, że sprowadzono do kraju ok. 3 mln ton zboża, niekiedy wątpliwej jakości, uniemożliwiając polskim rolnikom sprzedaż zboża dobrej jakości - na przykład w woj. pilskim, poznańskim, gorzowskim takie zboże rolnicy posiadają.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#RomualdAjchler">Jakie są konsekwencje podjętej wówczas błędnej decyzji? Omówiliśmy to szeroko na posiedzeniu komisji rolnictwa i pan premier Jagieliński zapewne dobrze pamięta tę debatę i wyciągnął z tej dyskusji należyte wnioski.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#RomualdAjchler">Rolnicy, nie mogąc sprzedać zboża, mają w takiej sytuacji jedyne wyjście - przetworzyć zboże na mięso; i tak się stało. Skutek jest dzisiaj taki, że ceny skupu żywca spadły do poziomu cen z 1993 r., powodując jednocześnie ogromne problemy ze zbytem trzody chlewnej, bydła i drobiu. Całkowicie załamała się opłacalność tuczu trzody chlewnej, a paradoksem jest to, że w ślad za spadkiem cen artykułów rolnych ceny detaliczne żywności nie spadają, lecz obserwuje się ich wzrost. Stąd pytanie: Kto na tym zarabia? Komu zależy na takiej sytuacji? Co na to rząd?</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Co zrobić, aby poprawić sytuację ekonomiczną w polskim rolnictwie, aby doprowadzić do normalności rynek rolny?</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#RomualdAjchler">Po pierwsze, należy w pierwszej kolejności udzielać kredytów preferencyjnych tym podmiotom, które będą skupowały produkty rolne na podstawie umów produkcyjnych lub kontraktów od polskich producentów, rozszerzając działanie tych kredytów na skup zbóż paszowych.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#RomualdAjchler">Po drugie, trzeba uruchomić od zaraz, przez Agencję Rynku Rolnego, interwencyjny skup żywca wieprzowego i wołowego, ustalając jego ceny na poziomie gwarantującym rolnikom chociaż zwrot kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#RomualdAjchler">Po trzecie, należy zintensyfikować handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi, gdyż to jedynie może w skuteczny sposób przeciwdziałać załamaniu produkcji rolnej. Innymi słowy, trzeba zrobić wszystko, aby zaimportowane zboże wyeksportować, na przykład do krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, w postaci mięsa, mąki, makaronów itp. Cały świat handluje z tymi krajami i mu się to opłaci. My natomiast mamy zawsze jakieś z tym problemy.</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#RomualdAjchler">Po czwarte (to na przyszłość), przed podjęciem jakichkolwiek decyzji otwierających polski rynek należy przede wszystkim go dobrze przeanalizować i jednocześnie zastosować takie mechanizmy, które w każdej sytuacji pozwolą na kontrolę jakości i ilości przewożonych towarów czy artykułów rolnych. Nie może być tak, że gdy zbilansuje się potrzeby importowe na poziomie ok. 1400 tys. ton zboża, do kraju sprowadza się dwa razy tyle. To jest nie tylko niedopatrzenie, lecz skandal.</u>
          <u xml:id="u-144.11" who="#RomualdAjchler">Niedawno w telewizji oglądałem program, w którym pokazywano rolnika producenta zbóż, niezadowolonego z sytuacji, jaka wytworzyła się na rynku zbożowym, i rolnika produkującego żywiec wołowy (czyli uzależnionego od skupu zboża), który był zainteresowany niską ceną zboża. Zwykły konflikt interesów. Ale ten rolnik producent trzody chlewnej dzisiaj już nie wie, co dalej z żywcem, i mimo stosunkowo niskiej ceny zbóż paszowych ma problemy ze zbytem po cenie rekompensującej jego koszty produkcji, gdyż zboże w produkcji mięsa to nie wszystko. W koszcie produkcji paszy udział ceny tego produktu, czyli zboża, wynosi około 60%; a gdzie inne komponenty, których cena stale rośnie?</u>
          <u xml:id="u-144.12" who="#RomualdAjchler">Już, panie marszałku, kończę.</u>
          <u xml:id="u-144.13" who="#RomualdAjchler">Wprowadzenie mechanizmów, o których mówiłem przed chwilą, powinno ustabilizować rynek. Powinno również uspokoić polską wieś, dając jednocześnie możliwości rozwojowe naszemu rolnictwu.</u>
          <u xml:id="u-144.14" who="#RomualdAjchler">I na koniec, panie marszałku, dwa słowa. Jeszcze mam uwagę dotyczącą już nadchodzącej akcji kontraktacji, skupu buraków cukrowych w 1997 r. W chwili obecnej w niektórych spółkach cukrowych nie zawiera się kontraktów na produkcję buraka cukrowego. Dotyczy to szczególnie woj. pilskiego, gdzie nie zawarto umów kontraktacyjnych z rolnikami z kilku gmin.</u>
          <u xml:id="u-144.15" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! Proszę sobie wyobrazić rolnika, który przez 30 lat produkował buraki cukrowe, usprzętowił gospodarstwo, kupił kombajn i inne maszyny, a tutaj - ni stąd, ni zowąd - bez wypowiedzenia czy uprzedzenia nie przedłuża się z nim umowy. Czy to jest w porządku? Rozumiem, że są limity cukrowe, ale w takim wypadku należałoby przygotować rolnika, aby proporcjonalnie zmniejszył areał, a nie całkowicie rezygnował z uprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksanderMałachowski">Chciałbym, żeby pan kończył, dlatego że przekroczył pan czas już nadto. Proszę dostosowywać przemówienia do regulaminowego czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#RomualdAjchler">Panie marszałku, tylko konkluzja.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#RomualdAjchler">Biorąc pod uwagę to, co pan minister powiedział na tej sali, oraz ostatnie działania rządu w sprawie przywrócenia ceł na zboża i inne działania, jakie rząd zamierza wprowadzić, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Romualdowi Ajchlerowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zabierając głos w dzisiejszej debacie, pragnę przypomnieć, że na 98 posiedzeniu Sejmu, w dniu 24 stycznia 1997 r., odbyła się dyskusja w punkcie porządku obrad dotyczącym informacji rządu na temat przyczyn ograniczenia zbytu zboża, żywca i warzyw produkowanych przez polskich rolników. Była to dziwna debata, gdyż rząd takiej informacji nie złożył, bo - jak poinformowano Wysoką Izbę - eksperci nie zakończyli pracy. I pojawia się pytanie: Czyżby o informację na temat sytuacji na polskim rynku rolnym trzeba było występować do rządów Niemiec albo Stanów Zjednoczonych? Podejrzewam, że takiej informacji mogłyby nam one udzielić z marszu.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W tamtej debacie przedstawiłem bardzo złą sytuację rolników, związaną m.in. z wielkim nie kontrolowanym importem zbóż i trudnościami ze zbytem po opłacalnych cenach zbóż produkowanych przez polskich rolników, a także brakiem zbytu trzody, bydła i warzyw.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Generalnie trzeba stwierdzić, że największym problemem polskich rolników jest bariera zbytu produkcji roślinnej i zwierzęcej po opłacalnych cenach. Wobec takiej sytuacji rząd nie może uchylać się od odpowiedzialności za decyzje i ich skutki, jak to ma miejsce w przypadku realizacji pakietu antyinflacyjnego autorstwa byłego wicepremiera i ministra finansów pana Grzegorza Kołodki. Pakiet ten w dużej mierze opierał się na decyzji o bezcłowym imporcie zbóż konsumpcyjnych i - co bardzo niezrozumiałe dla rolników - zbóż paszowych, produkowanych w dostatecznej ilości w kraju.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pan premier Cimoszewicz niejednokrotnie podkreślał, że rząd musi chronić konsumentów, jednocześnie nie widząc złej sytuacji ekonomicznej i dochodowej, w jakiej znajdują się polscy rolnicy. Tu godzi się przypomnieć, że tylko około 20% gospodarstw osiąga akumulację dodatnią. W gospodarstwach do 5 ha występuje dysparytet dochodowy 33:100; od 5 do 10 ha - 60:100; a od 10 do 20 ha - 72:100, w stosunku do innych grup społecznych. Gospodarstwa te stanowią zdecydowaną większość wszystkich gospodarstw w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Szacuje się, że dochody z działalności rolniczej, według jeszcze nie potwierdzonych danych, spadły w roku 1996 o około 15% w porównaniu z rokiem 1995. Ten obraz rząd powinien uwzględniać przy podejmowaniu ważkich decyzji.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Posłowie Klubu Parlamentarnego PSL zdają sobie sprawę, że w określonej sytuacji roku ubiegłego należało uzupełnić własne zapasy zboża chlebowego. Ale dlaczego rząd, wzorem innych rządów szanujących własnych rolników, nie pokusił się o wprowadzenie kontyngentu kwotowego? Eksperyment z cłami na zboże doprowadził do destabilizacji rynku rolnego, nie chroniąc konsumentów ani rolników.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Dla potwierdzenia tej opinii przedstawię wykres, który stwierdza, że od listopada ceny pszenicy systematycznie spadają, a ceny mąki, wyrobów mącznych i pieczywa rosną.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Proszę zobaczyć, jaka jest krzywa - jak wzrasta cena mąki, a jak spada cena pszenicy. I to właśnie należałoby zaadresować do tych wszystkich, którzy obciążają polskich rolników winą za ceny żywności. Powstaje pytanie: Kto zarobił lub zarobi na bezcłowym imporcie zbóż? Zwykle stawia się zarzut rolnikom polskim, że drogo produkują i dlatego trzeba sprowadzać zboże z zagranicy, a nie mówi się o tym, że na przykład podwyżki paliwa, jakie miały miejsce w 1996 r., były dwukrotnie wyższe od zakładanych, czy też podwyżki energii, które w istotny sposób wpływają na inflację oraz na koszty produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Trudno zrozumieć rolnikom i konsumentom, skąd się biorą tak niskie ceny za żywiec wieprzowy. W ostatnim tygodniu ceny skupu spadły o 7% i są najniższe od sierpnia ub. r., przy jednoczesnym braku zbytu. Natomiast ceny mięsa i jego przetworów nie maleją. Podobna sytuacja jest z żywcem wołowym. Decyzje rządu o odwieszeniu ceł na zboża paszowe, który ustalił je na 10% poziomu - o połowę niżej, niż to było przed zawieszeniem, przy napływie określonym na ok. 3 mln ton - nie zmienią już istniejącej bardzo groźnej sytuacji, którą rząd musi rozwiązać. Rolnicy nie zgadzają się na to, żeby zapłacić za pomyłkę rządu, i nie chcą, aby sprawdziło się powiedzenie, że od myszy do cesarza wszyscy żyją z gospodarza.</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Powstaje pytanie, jak rząd zamierza ograniczyć straty wynikające z nadwyżek zboża oraz w jaki sposób zamierza zrefundować straty podmiotom, takim jak gminne spółdzielnie, które straciły na skupie zboża od rolników polskich. Jakie działania zamierza podjąć, aby zapobiec kłopotom w sprzedaży zbóż ze żniw 1997 r. oraz zapobiec drastycznemu spadkowi dochodów z działalności rolniczej w 1997 r.?</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Ostatnio dużo się mówi na temat naszej integracji z krajami wspólnotowymi, Unią Europejską. Czy rząd wie, że podstawowym celem wspólnej polityki rolnej zapisanej w traktacie z Maastricht jest dbałość o dochody rolników i zapewnienie konsumentom żywności po odpowiedniej, niewygórowanej cenie? Kiedy rząd zacznie myśleć i działać uwzględniając kategorie europejskie, a nie w myśl zasady niewidzialnej ręki rynku i konkurencji? Jak długo jeszcze będzie cenił pracę i kieszeń rolników innych państw nie widząc, że milion hektarów w Polsce leży odłogiem? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Wojciechowi Zarzyckiemu.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Marię Stolzman z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że trochę z zażenowaniem słuchałam przydługiego i bardzo kiepsko przygotowanego exposé pana ministra Soski. Nas nie interesuje, ile kilogramów papieru pan minister ze sobą przyniósł, w ministerstwie pewnie jeszcze leży dwadzieścia razy tyle. Przecież można było to jakoś zestawić, podać treściwie, logicznie. Takie szarpane informacje trudno było śledzić. Ale nieważne, informacja była niestety, nie zawsze prawdziwa. Nie zgadzam się z twierdzeniem, które zresztą pan Soska wielokrotnie powtarzał, że urynkowienie rolnictwa to zasługa premiera Mazowieckiego. Jeśli chodzi o rolnictwo, żywność i płody rolne, to pan minister Olesiak rozpoczął urynkowienie wtedy, kiedy w ogóle sytuacja do tego nie dojrzała. Przecież uwolnił ceny jeszcze przed powołaniem rządu Mazowieckiego i to było powodem inflacji w końcu 1989 r. Tak więc proszę nie przeinaczać spraw, tym bardziej że pan minister Soska był w Sejmie w 1989 r. z rekomendacji „Solidarności” i doskonale wiedział, jaka była sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MariaStolzman">Pan minister twierdzi, że trudno jest przemówić do rolnika, że rok rokowi nie będzie równy. Myślę, że każdy rolnik wie doskonale, że rzadko się zdarza, żeby jeden rok był podobny do drugiego. Właśnie na tym polega trudność gospodarowania i trudność pracy rolniczej, że ma się do czynienia z nieprzewidywalnymi sytuacjami. I tych typowo korzystnych lat to dobry rolnik musi długo szukać w swojej pamięci, żeby je znaleźć, bo to albo za mokro, albo za sucho, albo za zimno, albo za ciepło. Zawsze czegoś nie dostaje i trudno, jak się ma do czynienia z przyrodą, której jeszcze człowiekowi nie udało się w 100% opanować, to takie zjawiska będą występowały.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#MariaStolzman">Natomiast nie rozumiem, dlaczego nie docierają do rolników te informacje, które powinny docierać. Dlaczego rozbudowany dział prognoz, informacji rynkowych z całego świata itd., funkcjonujący za ciężkie pieniądze w ministerstwie nie jest w stanie podać właściwych danych rolnikom? Dlaczego oni o tym nie wiedzą? Nie rozumiem tego. Publikatory istnieją, audycje rolnicze w radiu i w telewizji istnieją. ODR istnieją. Czy posłowie mają z mównicy co kwartał mówić rolnikom, co mają siać i kiedy mają zbierać? Nie rozumiem, dlaczego to tak jest. I wreszcie czy mamy nawoływać chłopów, żeby sprzedawali ziarno? Pamiętam jak premier Mazowiecki zwrócił się do rolników o pożyczkę zbożową i figę dostał. Odporność jest duża na takie apele.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#MariaStolzman">Myślę, że to nie kwota przeznaczana z budżetu na stabilizację rynku będzie o tej stabilizacji decydować. Mówienie o tym, że dotacje do agencji rynku to tylko 2% wartości obrotów, też nie jest zupełnie prawdziwe, dlatego że agencja rynku nie traci wszystkich pieniędzy, które otrzymuje z roku na rok. Ona ponosi straty i ma do tego prawo, ale jednak akumuluje dosyć dużą ilość pieniędzy i od 1990 r., gdyby policzyć, ileż to agencja już pieniędzy uzbierała, przy corocznym ich dopływie, to okazałoby się, że to są olbrzymie kwoty i nie bez powodu uważa się agencję za jedną z najbogatszych firm w Polsce. Tylko, proszę państwa, jednej rzeczy tej agencji nie dostaje, o czym miałam okazję wielokrotnie mówić. Rzecz w tym, żeby ona była niezależna, jeśli chodzi o decyzje, żeby była obsadzona przez wybitnych specjalistów, ja zresztą tych obecnych nie krytykuję, od tego jestem jak najdalsza, ale powinna dysponować świetną informacją i w oparciu o to działać. Jak długo ona będzie pod wpływem nacisków politycznych, jak długo będą tym kolejni ministrowie sterowali, czy dzisiaj sprzedać, a jutro kupić, i ile, i za ile, to niestety zawsze będziemy mieli te same kłopoty i zawsze będziemy zmuszeni mówić, że agencja ze swoich zadań na dwóch podstawowych rynkach, jakim jest zboże i mięso, nie wywiązuje się w sposób należyty.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#MariaStolzman">Słyszę dzwonek, wobec tego nie przedłużam. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Marii Stolzmanowej za wystąpienie i za zdumiewającą w Sejmie dyscyplinę.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Andrzeja Aumillera z Unii Pracy. Miał pan przykład godny naśladowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poprzedniej dyskusji, która się odbyła na...</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AndrzejAumiller">Pan minister zostawił tu telefon, który dzwoni...</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AleksanderMałachowski">I to jeszcze poufne wiadomości tam płyną.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I drugiemu mówcy przeszkadza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#AndrzejAumiller">I mówcy przeszkadza, ale myślę, że pan marszałek mi to odliczy.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#AndrzejAumiller">W każdym razie minister przedstawił informacje, jakie działania podjął rząd dla poprawy zbytu płodów rolnych, w tym wymienił również owoce i warzywa. Całe szczęście, że po tylu latach wreszcie rząd zrozumiał, że trzeba chronić polski rynek ogrodniczy, który jest już właściwie szczątkowy; szczątkowa jest produkcja szklarniowa, produkcja sadownicza czy warzyw w gruncie jako tako jeszcze się trzyma, ale tę pod osłonami to rozłożyliśmy. Rząd wreszcie usłuchał rolników, ogrodników, że trzeba wprowadzić cła kwotowe, bo do tej pory wszyscy mówiliśmy, że są przestępstwa celne, że faktury są zaniżane i pan minister dobrze wie, ale o tym tu nie mówił, że średnia cena pomidorów z kwitów celnych wynosiła 56 centów holenderskich, a na giełdzie holenderskiej w tym samym czasie za guldena płacono 56. Widzimy, jakie straty ponosił budżet z tytułu niewłaściwie pobranych ceł i jak to rozkładało naszą produkcję. Jako ogrodnicy mamy tu takie uwagi, że to jeszcze nie wystarczy, ponieważ teraz trzeba kontrolować każdy samochód, który przyjeżdża, czym jest załadowany i jak wyglądają dokumenty. Uważamy, że kontrola celna tych płodów powinna się odbywać na giełdzie, np. poznańskiej. Tam powinien być urząd celny i tam powinny być odprawiane samochody - tam należy sprawdzać, czy rzeczywiście są to samochody z pomidorami czy cytrynami. A więc nie tylko to, czy papiery będą się zgadzały, ale czy ładunek będzie z nimi zgodny. Ale to kwestia uwag do rządu, żeby jednak rozpatrzył tę sytuację. Nie chodzi przecież tylko o wprowadzenie tych cen.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#AndrzejAumiller">Druga sprawa. Mówiliśmy o nadmiernym imporcie zbóż. W trakcie rozpatrywania ostatniej informacji w tej sprawie - informacji właściwie nie było, ale była dyskusja - mówiłem, że nie funkcjonuje mechanizm rynkowy w tej branży. Powiedziałem również, że nie ma ustawy o autoryzowanych magazynach zbożowych, o kwicie zbożowym, o ubezpieczeniach tych transakcji. W tym tygodniu do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o giełdach towarowych i domach składowych. Mimo nawału prac miałem okazję raz go przeczytać i chcę z tej trybuny powiedzieć, że nie zauważyłem, żeby ministerstwo rolnictwa wniosło tutaj cokolwiek od siebie. Jest to projekt napisany suchym językiem, prawdopodobnie przez szefostwo Giełdy Papierów Wartościowych, i jakby bez wyczucia ducha rolnictwa. Dlatego podkreślam, że Amerykanie są pod tym względem precyzyjni, czują ducha rolnictwa i jeśli wprowadzilibyśmy amerykańskie systemy w handlu zbożem, to mielibyśmy efekty zupełnie inne niż te, o których dzisiaj mówimy - chodzi o nadmiar zboża z importu. Dzisiaj nikt nie kontroluje rynku, jest sterowanie odgórne, daje się kontyngenty, zwalnia się z cła i tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#AndrzejAumiller">Dlaczego teraz na rynku wystąpiły takie zachowania? Rząd się żalił, że rolnicy tyle czasu nie odstawiali zboża, mimo że były po temu warunki. Otóż jeśli przez trzy kolejne lata rząd „ćwiczy” rolników — i to tak dużą armię, aż 2 mln gospodarzy — że jeśli zboże przechowuje się do wiosny, to cena jest wyższa, to biedny rolnik co robi? Przechowuje, jeśli ma możliwość, i sprzedaje w tym czasie. A rząd tym razem powiada: Nie, teraz zaimportujemy. Natomiast okazuje się przy tym, że zboże wcale nie jest takie złe, bo to, co zostało u rolników czy w magazynach, jest najlepsze — sprzedawano na pniu to, co było najgorsze. Tutaj też jest więc zupełnie inna sytuacja i rząd też nie ma chyba rozeznania, co w tej chwili mają rolnicy. I to są te przyczyny. Dlatego też chcę powiedzieć w imieniu klubu Unii Pracy, że przedstawiona informacja była chaotyczna, nie przemyślano tego, jak zadziałać, nie ma tutaj systemowego podejścia do rolnictwa, natomiast proponowanie debaty na tematy rolne co trzy miesiące to chyba trochę zbyt duża przesada. Trzeba wprowadzić więcej systemowych rozwiązań do naszego ustawodawstwa w sprawach rolnictwa i chronić rolnictwo tam, gdzie należy to czynić. Brak tej ochrony dał się we znaki; skutki tego mamy dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#AndrzejAumiller">Jeszcze jedna sprawa - sytuacja w zbycie, to, że spada cena żywca, że spada cena owoców. Ceny wcale nie rosną - spadają, bo po prostu nasze społeczeństwo jest tak ubogie, ma tak małe dochody, że rezygnuje ze spożycia tych produktów. I to jest następna przyczyna. Rząd też powinien się nad tym zastanowić, dlaczego jest takie spożycie, dlaczego produkty rolne nie są zbywalne. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle, za idealne dotrzymanie czasu.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, że teraz posypią się pytania.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#AleksanderMałachowski">Panowie, zwróćcie uwagę, że pan minister Rosati przybył na salę, a jest bardzo obciążony pracą.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo - pan poseł Bondyra był pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#AleksanderMałachowski">Ale bardzo proszę, nie rozbudowujcie tego, panowie, w gigantyczne seminarium, bo możecie przecież skontaktować się ze swoim ministrem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie: Dlaczego rząd wprowadził stawki celne w wysokości 10%, skoro przed wprowadzeniem stawki zerowej były one o 100% wyższe, a ilość zboża sprowadzona do kraju pozwala na grę rynkową, a wręcz wykracza poza to, bo wchodzimy z zapasami na rok przyszły? Dlaczego tylko 10%, dlaczego nie przywrócono 20%? Przecież nikt nie będzie sprowadzał, skoro już mamy za dużo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#RyszardBondyra">I następne pytanie: Skoro w żniwa rolnicy sprzedają 1200–1500 tys. ton — bez względu na to, jaka jest cena na rynku — to jakie działania podejmie rząd, w tym ministerstwo rolnictwa, jeżeli wejdziemy z zapasami, a podmioty skupowe nauczone złym doświadczeniem nie będą prowadzić skupu, gdyż będą się obawiały, że rząd znowu podejmie jakąś nierozważną decyzję?</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#RyszardBondyra">Jak rząd zamierza przekonać podmioty skupowe do tego, aby zastosowały skup w ogóle? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Zarzycki, potem pan poseł Gruszka, a na końcu pan poseł Adamski, taką kolejność mamy, tak zapisała pani poseł sekretarz.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, ile umów, i na jakie wielkości, podpisano od dnia 1 stycznia do dnia dzisiejszego, bo wiemy, że 28 stycznia była podjęta decyzja o tym 10-procentowym cle na zboża paszowe i dopiero jutro ona się uprawomocnia.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Następne pytanie: Kto zrefunduje straty podmiotom skupującym zboże gminnym spółdzielniom z racji różnicy cen pod koniec żniw i obecnie przy spadku tych cen, spowodowanego importem bezcłowym. Czy podmioty skupujące zboże na rynku krajowym, korzystające z kredytów skupowych, kupowały również zboże z importu za te pieniądze? Jakie było uzasadnienie importu zbóż paszowych, w tym jęczmienia, żyta, owsa? Ile sprowadzono mąki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo panów proszę o ograniczenie pytań, bo bardzo mi jest przykro, że czeka minister spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Moje pytanie wiąże się z importem mięsa wieprzowego. Jak wiadomo w ubiegłym roku do kraju sprowadzono 210 tys. ton wieprzowiny. Mam w związku z tym pytanie: Jakie rząd podejmuje działania, aby polski producent mógł konkurować na rynku, jeżeli dopłaty do produkcji rolnej na rynku Unii wynoszą 50%? I drugie pytanie, które nasuwa się jakby automatycznie: Czy sprowadzane mięso nie jest towarem dumpingowym, czy są, i jakie, możliwości, żeby nad tym zapanować?</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JózefGruszka">I ostatnia kwestia. Animex, jako przedsiębiorstwo handlu zagranicznego, jest spółką, w której znaczący udział ma również skarb państwa. Ta spółka sprowadza bardzo dużo wołowiny. Jakie działania podejmie rząd, by ograniczyć ilość sprowadzanej wołowiny? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WładysławAdamski">Panie ministrze, z punktu widzenia producenta żywności dla jego bytu najważniejsze jest to, czy będzie w stanie swój produkt sprzedać. Pozwoli więc pan, że poproszę o przeprowadzenie pewnej analogii. Stwierdził pan, że na zachodzie Europy dopłaca się do cen artykułów rolnych. Na czym polega funkcjonujący tam mechanizm ochrony rolnika? Czy polskie mechanizmy są z tamtymi zbieżne? Chciałbym też spytać: Czy z rolnikami zawiera się kontrakty produkcyjne? Następnie, ponieważ wiemy, że ceny transakcyjne są stosunkowo niskie, kto do tego dopłaca?</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WładysławAdamski">I jeszcze jedna kwestia. U nas rolnik, siejąc zboże, wie, ile za nie otrzyma. Czy podobnie jest w krajach Unii, czy też te sprawy są przedmiotem kontraktu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Nie wie.)</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WładysławAdamski">U nas nie wie, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AleksanderMałachowski">Ale powiedział pan, że wie, więc rzeczywiście jest to pewna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WładysławAdamski">Nie, co wyjaśniam, że u nas rolnik nie wie, siejąc zboże, ile za to otrzyma. I moje pytanie dotyczy tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AleksanderMałachowski">Chodziło tylko o słowo: nie, reszta jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Ajchler.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kalinowski!)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, ale najpierw zgłosił się pan poseł Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#JarosławKalinowski">Panie marszałku... O, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AleksanderMałachowski">Jak pan zaczął, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chcę zapytać, czy prowadzone są badania radiologiczne, zwłaszcza zboża, które trafiło do nas, czy trafia, z obszarów, powiedzmy sobie, niebezpiecznych.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#JarosławKalinowski">I druga sprawa. Jeśli chodzi o pogłowie trzody chlewnej, to na dzień dzisiejszy jest ono u nas jedno z niższych, bo mamy trochę ponad 18 mln, a bywało przecież 23 mln. I jak tu zrozumieć tę niską cenę, która np. w moim województwie dochodzi już w tej chwili do 30 tys. Czy przypadkiem przyczyną tego nie jest też sprawa, nad którą tutaj niedawno debatowaliśmy, były pytania na ten temat, tego słynnego kalagenu, który wiąże wodę — chodzi o to, że w tym, co kupują konsumenci, ze 30% to woda związana przez kalageny, i stąd mniejsze zapotrzebowanie na ten żywiec. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Karageny!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AleksanderMałachowski">To chyba nie w tej dziedzinie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, mam takie konkretne, krótkie pytanie, czy i kiedy rząd zamierza interweniować na rynku żywca wieprzowego i wołowego poprzez Agencję Rynku Rolnego, gdyż ceny spadły już do 2,80 zł. Co dalej, panie ministrze, z żywcem wołowym i wieprzowym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Pistelok jeszcze jest proszony o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyPistelok">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, jak ma się do tego akurat punktu obrad informacja na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw. Czy rząd podjął jakieś decyzje, które by ograniczały zbyt zboża i warzyw? Czy może rząd nie dał agencji pieniędzy, czy podjął jakieś inne decyzje, zabraniając instytucjom kontrolowanym przez rząd zbywania zboża?</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JerzyPistelok">Drugie pytanie. Jak się ma do tego informacja z biuletynu wojewódzkiego związku ogrodniczego w Poznaniu i w Katowicach ze stycznia tego roku, w którym ogrodnicy tych dwóch regionów dziękują za podjęcie skutecznych decyzji chroniących polski rynek warzyw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Opęchowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WiesławOpęchowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Żeby prowadzić skuteczną politykę rolną, czy interweniować na rynku, rząd musi mieć wiarygodne informacje. W związku z tym chciałbym zapytać: Czy są, a jeżeli nie, to kiedy będą, opracowane wyniki spisu rolnego? Dla mnie jest to sytuacja niezrozumiała, wręcz skandaliczna, że ani posłowie, ani ministerstwo takich informacji nie mają i pieniądze przeznaczone na spis nie procentują.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WiesławOpęchowski">Chciałem również zapytać o monitoring na rynkach światowych, zagranicznych. Czy ministerstwo rolnictwa prowadzi monitoring, z jakich usług korzysta, kto tym monitoringiem się zajmuje, jeżeli chodzi o podaż zbóż czy innych płodów rolnych na rynkach światowych? Czy stowarzyszenie z Unią Europejską daje nam jakieś możliwości korzystania z monitoringu w tamtych krajach, czy nie? Jak to wygląda? Myślę, że byłaby to ważna dla nas informacja. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanka Ozga.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#AleksanderMałachowski">Apeluję o zaprzestanie zadawania pytań. Nie możemy tak zajętego ministra jak minister Rosati trzymać na sali w oczekiwaniu na kolejny punkt porządku, gdyż jest to niegrzeczne.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie. Czy rząd rozważa możliwość wprowadzenia pośredniego mechanizmu regulującego rynek, jakim są marże maksymalne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#AleksanderMałachowski">Udzieliłem głosu wszystkim pytającym.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana ministra Soskę o udzielenie zwartych, szybkich odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytań było bardzo dużo, faktycznie przerodziło się to w debatę na tematy rolnictwa. W wystąpieniach sejmowych były pytania posła Ajchlera, może króciuteńko. Nie chciałbym udowadniać tego, ale nie jest prawdą, że w I połowie 1996 r. na zbożach się nie zarabiało i było to nieopłacalne. Odpowiadam: Kredyty na skup, o tym też było w moim wystąpieniu, są tylko dla podmiotów polskich i na zboże kupowane w kraju.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JacekSoska">Jeżeli chodzi o uruchomienie skupu trzody chlewnej, co również wiąże się z pytaniem pana posła Ajchlera, to w tych rejonach, gdzie jest nadwyżka, Agencja Rynku Rolnego już uruchomiła skup. Cena skupu powinna wynosić 3,5 zł za kg, pod warunkiem zachowania normy euro, co daje cenę skupu półtusz 5,6 zł dla wagi już w półtuszach. Ten skup już się rozpoczął. Tak że jeżeli pan poseł Ajchler mówi, że koszt zboża, jeżeli chodzi o żywiec, to jest 60%, to wówczas koszty produkcji żywca rosną, to prawda. Jest tak dlatego, że rosły ceny zboża. I z tego względu, szanowni panowie posłowie i panie posłanki, nie można wszystkich kierunków produkcji rolnej wziąć do wspólnej korelacji - że tak powiem - jednakowo zrobić. Jeżeli rośnie cena zboża, rośnie cena produkcji żywca i spada jego opłacalność. To zjawisko mieliśmy w roku 1996, jasno się wyraziłem, i nikt tego faktu nie zmieni. Pytał o to pan poseł Kalinowski.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#JacekSoska">Panie pośle, jeśli ktoś cokolwiek ma w gospodarstwie, to, żeby była równowaga, relacja między ceną zboża a ceną żywca wieprzowego i wołowego musi być taka: 1 do 6,5 i 1 do 7. Jeżeli przyjmiemy cenę zboża w wysokości 500 tys. zł... (Zaraz, panie pośle, skomentuję później pokazywany przez pana wykres, ja go też mam, pan go źle i nieprawdziwie przedstawił. Ja to uzupełnię. Pan poczeka na tę odpowiedź.) Jeżeli cena kwintala zboża wynosi 500 tys. zł, czyli 5 zł/kg, to cena skupu żywca wieprzowego powinna wynosić 35 zł czy nawet niecałe 35 zł. Wtedy relacje równowagi opłacalności będą zachowane i nie będziemy mieli tych nagłych skoków, dołków świńskich i nie przewidzianych sytuacji co do ceny zboża, jego podaży i popytu.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#JacekSoska">Posłowi Ajchlerowi, który ma pretensje do rządu, mogę odpowiedzieć tak: rząd jest koalicyjny i na pytanie, dlaczego tak się stało, jak się stało, trzeba odpowiedzieć wspólnie, że i PSL, i SLD. Nie mówiłbym tu, że wstrzymywał tylko Kołodko, który chciał kiedyś tworzyć, że tak powiem, koalicję SLD–UD (czy, przepraszam, Unia Wolności), bo mu na rękę było przyjąć budżet na 1997 r. To się już stało, myślę, że przeszedł do historii, i sądzę, że wiele rzeczy już szybko się załatwiło, od tej pory, kiedy go nie ma. I w tej sytuacji — przepraszam, mogłem sobie na to pozwolić jako poseł — jeżeli to by w takim tempie szło, to możemy wiele spraw przy pomocy Sejmu załatwić dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#JacekSoska">Jeżeli chodzi, panie pośle Zarzycki, o przedstawiony przez pana wykres. Na tym wykresie jest wyraźnie pokazane, że cena żyta rośnie. Ten wykres mam, tylko nie na czerwono, panie pośle. Pan go pokazuje - tak, oczywiście, cena mąki wzrosła.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Mówimy o pszenicy.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#JacekSoska">Pan ma dane do grudnia 1996 r. Tak jak rośnie cena mąki, tak rośnie inflacja. Jeżeli cena mąki rośnie do 22% powyżej wskaźnika 100 (wskaźnik ten mamy w kwietniu 1996 r., a wtedy była najwyższa cena pszenicy), o tyle żywność drożeje w tych granicach na poziomie 106%, inflacja jest na poziomie 112%, panie pośle, a cena pszenicy oczywiście spada w tym towarzystwie. Tylko musimy powiedzieć, że ceny pszenicy spadają z najwyższych cen, czyli 100% największych cen, jakie były w stosunku do 1995 r. Ten wykres mówi wyraźnie - poza ceną pszenicy rosną ceny mąki, żywności, żyta i przetworów zbożowych. Tym wykresem udowadniamy prawidło, że inflacja rośnie, tylko punkt zerowy jest z najwyższej ceny pszenicy, można zrobić wiele różnych wykresów. Nie wiem, co pan poseł miał na myśli pokazując wykres, ale cena pszenicy była najwyższa w II kwartale 1996 r. Od listopada faktycznie ceny spadają. Powtarzam, panie pośle, możemy porównywać ceny w różnych miesiącach i robić różne zestawienia.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#JacekSoska">Dam zestawienie pokazujące, jak wyglądało to od roku 1989, a nawet od roku 1986, a także w latach 1991, 1992 i 1993. To były naprawdę jeszcze trudniejsze okresy, kiedy mieliśmy nadprodukcję zboża i kiedy nie było zbytu...</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Ceny energii.)</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#JacekSoska">...kiedy były inne ceny energii. To nie pomyłka rządu, panie pośle. Jeżeli wszystko ma robić rząd, a rząd jest koalicyjny i pan poseł jest z Polskiego Stronnictwa Ludowego, z tej koalicji, i minister rolnictwa jest z Polskiego Stronnictwa Ludowego, to może powiemy wspólnie, że pomyłka była, ale to była pomyłka na przestrzeni dwóch ostatnich miesięcy. Z tego tylko względu, że nie wprowadzono ceł z dniem 1 stycznia, tak jak chciało Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Widocznie albo wsparcie było niewielkie, albo mało było takich debat jak ta w dniu 24 stycznia, która wzmocniła bardzo argumentację ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#JacekSoska">Panie pośle, jeszcze raz powiem, że rynek zbożowy jest tak trudny, że rządy swego czasu upadały albo ktoś gdzieś w tym czasie robił karierę polityczną, że nie wspomnę Nikodema Dyzmy. Jest naprawdę bardzo trudny, jedni na nim zarabiają, a inni na nim tracą. I jeżeli GS kupił i stracił, panie pośle, to gra rynkowa nie wyłącza spółdzielni GS.</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#JacekSoska">Mogę odpowiedzieć panu posłowi Ajchlerowi i panu posłowi Zarzyckiemu na pytanie, kto na tym zarabia, a kto na tym traci, ponieważ ceny spadły, a ceny zboża z importu były wyższe. I tu się robi tragedia, wszyscy ci importerzy, którzy kupili zboże w cenie ponad 600 tys. zł, teraz nie mogą go sprzedać. Jest wielki gwałt i larum, że niestety na zbożu w sezonie 1996/1997 - a wchodzą tu w grę wielkie sumy - nie zarobiło się tak jak w poprzednim 1995/1996 roku. To jest nauczka, ale jest wolny rynek i myślę, że skoro nie możemy nauczyć rolników, jak twierdzi pani poseł Stolzman, i to powiedziała, to czy mamy nauczyć biznesmenów? Pytanie: Kto da możliwości większej interwencji? Odpowiedź: budżet i Sejm.</u>
          <u xml:id="u-178.12" who="#JacekSoska">Przechodzę do drugiej odpowiedzi. Pani poseł Stolzman mówi o Agencji Rynku Rolnego. My tę Agencję Rynku Rolnego w 1989 r. razem z panią poseł tworzyliśmy, przynajmniej na papierze, taką, jaka jest w zmienionym kształcie do dnia dzisiejszego. Tylko jeżeli ARR ma 2% na wybrane kierunki produkcji rolnej, czy 4 lub 5%, bo wełna to jest marginalny wydatek, to w tej sytuacji 2% wielkości ceny w skali produkcji nie ma istotnego wpływu. Jeżeli agencja miałaby w swoich rękach do dyspozycji kilkanaście procent, to wydaje mi się, że wpływałaby istotnie na rynek.</u>
          <u xml:id="u-178.13" who="#JacekSoska">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące wpływów politycznych, jaka będzie kontrola Sejmu, to zastanawialiśmy się nad tym bardzo długo, ponieważ agencja była tworzona w bólach chyba przez pół roku. I pani poseł była w tej podkomisji, i ja. Różne były sytuacje i zawsze ona będzie pod pręgierzem; i zawsze minister Kołodko miał problemy i uwagi jak UW. Jest tam pewna ilość zboża, mięsa do przechowywania w rezerwach i to kosztuje. Agencja zawsze będzie tracić, jeżeli będzie chciała istotnie wpływać na łagodzenie cen dla konsumenta i łagodzenie czy podnoszenie cen dla rolnika, kiedy one spadają i występują nisze podażowe.</u>
          <u xml:id="u-178.14" who="#JacekSoska">Nie chciałbym tutaj mówić, kto urynkowił rolnictwo, i wracać do lat 1989, 1990, 1991, 1992. Różne były lata i nikt nie przewidzi wszystkich sytuacji. Czy mamy jako ministerstwo rolnictwa apelować do rolników? Jak można inaczej odpowiedzieć, jak przynajmniej poinformować posłów, że może być inna sytuacja, że ceny na rynkach światowych spadają? Posłowie podnosili to, że nie ma informacji. Informacje są, tylko nasuwa się pytanie, czy one są dostępne dla wszystkich. Jeżeli Wysoka Izba, posłowie z sejmowej komisji rolnictwa, którzy zadają pytanie, nie wiedzą o takich informacjach, to co możemy mówić o 2 mln rolników? A były informacje w TV, w radiu, że ceny zbóż na rynkach światowych spadają, więc już od sierpnia powinien być wyraźny sygnał, że niestety w Polsce mimo wprowadzenia, panie pośle, 20-procentowego cła, to jest w granicach 100 tys. zł, niestety, nie damy rady zahamować importu. To było takie cło, jakie było, ponieważ wprowadziliśmy ograniczenia celne i zmieniamy je na różne okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-178.15" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: A podatek graniczny?)</u>
          <u xml:id="u-178.16" who="#JacekSoska">Podatek graniczny na mocy decyzji przyjętej przez Wysoką Izbę był zmniejszony z 6% do 3% przy ustawie budżetowej. Wysoka Izba też ma wpływ na budżet, wspólnie z rządem. Można było to skorygować. Jeżeli mówimy o błędach, jeżeli się winimy, to przynajmniej powiedzmy, że nie jest to po równo, ale w mniejszym lub większym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-178.17" who="#JacekSoska">Panie pośle Aumiller, jeszcze raz odpowiadam i powtórzę, że zrobiliśmy 1 stycznia to, o czym razem mówiliśmy i w roku 1990, i roku 1991, w X kadencji. Natomiast jest jeszcze potrzebna kontrola. Rząd nie da rady skontrolować i giełd, i wszystkich targowisk, musi być to wzajemna pomoc w kontroli. Jeden traci, a drugi się bogaci i importuje, tylko ten, kto importuje i się bogaci, o tym nie powie, a ten, który to widzi, też o tym nie powie. W tej sytuacji kto ma skutecznie przeprowadzać kontrolę? Jeżeli nie będzie kontroli ze strony rolników, a także innych osób, już na giełdzie, to do niczego nigdy nie dojdziemy, a będziemy jak dawniej narzekać na rząd. Jest to pierwszy element wprowadzony 1 stycznia, rolnicy się cieszą, tylko to jeszcze nie jest oczekiwany efekt. Sądzę, że nie można porównywać, już na wstępie, ustawy zbożowej, jeżeli chodzi o rynek amerykański, bo za dużo porównywaliśmy w okresie transformacji, tak ją nazwę, do rolnictwa zachodniego i amerykańskiego. My mamy całkiem inne rolnictwo i całkiem innych rolników. Tam ich jest niewielu i można do nich dotrzeć; oni już znają te wszystkie mechanizmy, ta polityka rynkowa jest u nich prowadzona już długi czas. Tu, do Polski, tych wszystkich mechanizmów jednakowo nie przeniesiemy.</u>
          <u xml:id="u-178.18" who="#JacekSoska">Szanowny panie pośle Bondyra, 10% - powiem uczciwie - to jest kompromis. Minister Kołodko kilkakrotnie w telewizji powiedział, że jest kategorycznie przeciw, że cła na zboża nie wprowadzi. Ale był to minister finansów, wicepremier, który w pakiecie antyinflacyjnym powiedział wyraźnie, że otwarcie polskiego rynku doprowadzi do obniżenia cen, i do tego doprowadził. Natomiast, Wysoka Izbo, była koalicja i można było pewne problemy na szczeblu koalicji rozstrzygnąć. O ile sobie przypominam, koalicja nie zajmowała się cłem na tyle, żeby zostały podjęte jakieś decyzje. A były dwa miesiące. Były święta, rozumiem, był Nowy Rok, Trzech Króli, ale w tym czasie odbywał się też import i w tym czasie biegł termin 60 dni. Nikt poza ministrem Jagielińskim tego skutecznie nie wspierał.</u>
          <u xml:id="u-178.19" who="#JacekSoska">Powiedziałem wyraźnie, że Agencja Rynku Rolnego w systemie bezpośredniego skupu, magazynów autoryzowanych i innych jest przygotowana do skupienia około miliona ton zbóż.</u>
          <u xml:id="u-178.20" who="#JacekSoska">Czy pan poseł jest w stanie przewidzieć, jaki będzie skup, jakie będą żniwa, jeżeli będzie tak jak w 1996 r., czyli tylko 90 tys. ton od polskich rolników do końca września skupiono? Czy można przewidzieć, że będzie milion albo półtora miliona ton na sprzedaż? Przecież nikt nie jest w stanie powiedzieć, czy będzie rok mokry, czy suchy. Natomiast agencja jest przystosowana, przygotowana, i podmioty działające na rzecz Agencji Rynku Rolnego w tych systemach, jakie funkcjonowały przedtem, w latach 1993–1995, niestety w roku 1996 nie podjęły się skupu zboża, bo wychodziły z założenia, że nie warto mieć asekuracji Agencji Rynku Rolnego, gdyż bez agencji więcej się na tym zarobi, a rok rokowi nierówny.</u>
          <u xml:id="u-178.21" who="#JacekSoska">Mąki, panie pośle, sprowadzono niewiele. Postaram się panu posłowi przekazać konkretne materiały dotyczące tego, jak wygląda import mąki i jak się przedstawia sytuacja. Jeżeli chodzi o wieprzowinę, to nie było to przedmiotem informacji. Natomiast sprowadzanie wieprzowiny i wołowiny też było przewidziane w pakiecie antyinflacyjnym z Ministerstwa Finansów, żeby wprowadzić stawkę na żywiec - drobiowy i wieprzowy - zero. Niestety przy sprzeciwie już większej liczby członków rządu - nie chciałbym tutaj przedstawiać tych decyzji - ten pomysł wicepremiera został zablokowany i to cło jest miesiąc za późno.</u>
          <u xml:id="u-178.22" who="#JacekSoska">Poseł Adamski pyta, na czym polega interwencja we Wspólnocie Europejskiej. Krótko powiem państwu, że tylko i wyłącznie na pieniądzach. Mówiłem, że mimo różnych szumnych zapowiedzi, dotacje do rolnictwa z budżetu Wspólnot Europejskich spadają, okazuje się, że to nieprawda. Proszę przemnożyć: 40 mld ECU to jest 50 mld dolarów, razy 3 zł za 1 dolara, to jest 150 mld zł na 15 krajów, to wychodzi na jeden kraj 10 mld nowych złotych - i Polska tyle mogłaby otrzymać jako nowy członek, przynajmniej się starać i skutecznie interweniować. Proszę to przemnożyć i zobaczymy... Tym bardziej że można by otrzymać więcej. Idzie to na wszelkie dopłaty, subwencje, różne zabezpieczenia czy dopłaty eksportowe i zabezpieczenia importowe, tym bardziej że w roku 1996 gros tych pieniędzy poszło za sprawą krów i tej choroby. Jest to dokładnie zapisane, mogę to panu posłowi przedstawić. Taka jest polityka Wspólnoty Europejskiej, a my do niej zmierzamy i myślę, że jeżeli polityka się nie zmieni, to w tych układach będziemy mogli skorzystać z tych pieniędzy. Na razie jest ten okres wyczekiwania, okres stowarzyszenia, kiedy nie możemy tych mechanizmów wprowadzić, bo nie możemy mieć pieniędzy. Wpływ na świadomość rolników jest taki, jaki jest, to, co pani poseł Stolzman tutaj przedstawiła. Jeśli chodzi o zrozumienie i przemówienie do rolników, tak było w roku 1989, od tego momentu - przez 40 lat było to negatywnie odbierane, nigdy nie wierzono rządowi - po 1989 r., już nie będę mówił, razem byliśmy w tamtym i tym Sejmie, i przynajmniej 100 posłów jeszcze tutaj jest, i to nastawienie jest takie, a nie inne. Nadejdą czasy jeszcze gorsze, kiedy będziemy we Wspólnocie Europejskiej, bo tam o każdą złotówkę, o każde ECU trzeba będzie jeszcze toczyć boje z innymi rolnikami, z rządami innych krajów, bo te złotówki są z ich podatników ściągane.</u>
          <u xml:id="u-178.23" who="#JacekSoska">Jeszcze odpowiem posłowi Kalinowskiemu na pytanie, czy prowadzone są badania radiologiczne? Oczywiście tak, robi to Centralny Inspektorat Standaryzacji.</u>
          <u xml:id="u-178.24" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kalinowski: Nie robi.)</u>
          <u xml:id="u-178.25" who="#JacekSoska">Jeżeli są sygnały, to jest do tego zobowiązany; taka instytucja jest.</u>
          <u xml:id="u-178.26" who="#JacekSoska">Poseł Ajchler pytał... Myślę, że na to już odpowiedziałem. Powiedziałem, że agencja kupuje w klasie jakościowej, tak, w euroklasie: powiedziałem wyraźnie — 3,5 zł za kg cena żywca i 5,6 zł za kg cena półtuszy w rejonach, gdzie już występują nadwyżki i problemy ze zbytem, agencja przystępuje do wykupu półtusz wieprzowych i żywca.</u>
          <u xml:id="u-178.27" who="#JacekSoska">Czy rząd ma inne instrumenty na ochronę rynku? - pyta pan poseł Pistelok. Tak, można wprowadzić cła, opłaty antydumpingowe, ale te opłaty wprowadzają związki, jest to długa procedura. W Polsce udało się kilka tylko przeprowadzić tego rodzaju procedur na początku lat dziewięćdziesiątych i nikt, podejrzewam - dopóki izby rolnicze się nie wykształcą i nie zaczerpną wzorów z innych krajów Wspólnoty Europejskiej, to będzie bardzo trudne - a tym bardziej rząd nie może tego wprowadzać, mówić o cłach antydumpingowych.</u>
          <u xml:id="u-178.28" who="#JacekSoska">Za opóźnione wyniki spisu rolnego - odpowiadam posłowi Opęchowskiemu - to jest Główny Urząd Statystyczny, natomiast monitoring tego wszystkiego, co się robi... Myślę, że przeczytanie informacji z ostatniego miesiąca - a jest ich aż tyle - może uświadomić każdemu, jak wygląda sytuacja na rynku zbóż w krajach Wspólnoty Europejskiej, jaka jest subwencja w wypadku pszenicy paszowej, twardej, innej, jak wyglądają ceny na giełdach londyńskich, jaka jest cena pszenicy w Argentynie. To jest rynek światowy i on w ten czy w inny sposób musi wpływać i wpływa na ceny polskiego zboża. Gdyby nasz, polski rynek był zamknięty, moglibyśmy jako ministerstwo rolnictwa odpowiadać za niego, ściśle go uporządkować. On był uporządkowany do 1989 r., oczywiście dzięki dużym dopłatom do konsumpcji i subwencjom. Jeżeli popatrzylibyśmy na to analitycznie, to widzielibyśmy, że były duże dopłaty do żywności, mniejsze może czysto do rolnictwa, ale i tak wyższe o kilka procent niż w obecnym budżecie. Tak się stało, że chcemy mieć gospodarkę rynkową i polskie rolnictwo rynkowe jest jako dziedzina najbardziej urynkowioną gałęzią gospodarki narodowej. W tej sytuacji niestety ktoś czasami się bogaci, ktoś traci. Ale to jest cały smak rynku, panie pośle Zarzycki. Był moment w III kwartale, II kwartale i w I kwartale 1996 r., kiedy na zbożu zarobili ci, którzy je przytrzymali z roku 1995 - ja do nich nie należałem - a ci, którzy chcieli to powtórzyć w roku 1996 czy 1997, niestety nie mogli tego zrobić, nie było tutaj analogii, stało się wręcz odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-178.29" who="#JacekSoska">Nie wiem, panie marszałku, czy na wszystkie pytania odpowiedziałem. Jeżeli jest jeszcze ktoś... Mógłbym jeszcze powiedzieć jedno w odniesieniu do rolnictwa i wyjść naprzeciw pani poseł Stolzman. Faktycznie lata są nierówne i nagrodę Nobla w 1996 r. m.in. Wisława Szymborska dostała za trzecią zwrotkę wiersza, w której wyraźnie mówi, że żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakowych spojrzeń w oczy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle Zarzycki, czy nie mógłby pan porozmawiać z panem ministrem osobno? Macie w klubie spotkania.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: To bardzo ważna informacja.)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, jeśli to takie ważne. Zaraz zobaczymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytałem, ile umów podpisano od 1 stycznia do obecnego dnia i jakie to były wielkości. Jednym słowem, to rząd ponosi winę za decyzje o bezcłowym imporcie zbóż czy poniesie tego konsekwencje, a nie posłowie, którzy apelowali o wcześniejszą zmianę decyzji o zawieszeniu tych ceł, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Faktycznie nie tyle zapomniałem o tym powiedzieć, ile nie mogłem. Otóż 28 stycznia br. decyzją Rady Ministrów wprowadzono 10-procentowe cło na pszenicę i inne zboża. Od momentu wydania tego rozporządzenia w ciągu 10 dni minie termin wpływu wszystkich kontraktów, które zostały zawarte. Tak więc minie on 12 lutego. Nie jestem w stanie panu dzisiaj na to odpowiedzieć - bo jest 7 lutego. 12 lutego upłynie termin zgłaszania zarejestrowanych umów i pan poseł będzie o tym poinformowany w szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JacekSoska">A co się tyczy odpowiedzialności rządu, panie pośle, to rząd jest koalicyjny, rozpoczęła się kampania wyborcza i myślę, że i pan poseł, i rząd będą odpowiadać wspólnie, tutaj nikt nikogo od odpowiedzialności nie zwolni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł nie zadawał poprzednio pytania, nie mogę dopuścić pana do głosu, panie pośle. To jest druga tura, minister odpowiada na te pytania, na które nie udzielił odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan minister chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Jest jeszcze oczywiście problem - i o tym zapomniałem, przepraszam bardzo panią poseł Ozgę - jeżeli chodzi o marże handlowe. Odpowiadam.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JacekSoska">Proszę mi znaleźć takiego, który przy mechanizmach rynkowych, w gospodarce rynkowej skontroluje marże. Proszę mi znaleźć instrument, który umożliwi wiarygodne przedstawienie tego, ile zarabia handlowiec pośredniczący między producentem a konsumentem. Jest to niemożliwe. Ustawę można bardzo szybko zrobić, wydać rozporządzenie Rady Ministrów i wprowadzić to. Mieliśmy gospodarkę socjalistyczną, nakazowo-rozdzielczą, były takie czy inne marże, a życie po prostu toczyło się normalnie. A teraz mamy gospodarkę rynkową, wolny rynek można w niewielkim stopniu skontrolować.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#JacekSoska">Oczywiście program budowy rynków hurtowych i giełd, spotkanie konsumenta z producentem przy zakupie towaru to jest wyeliminowanie pośrednika. Dzisiaj dominuje lobby handlowe, które niestety przechwytuje to, i marża, jeżeli chodzi o warzywa, wynosi niejednokrotnie kilkadziesiąt albo kilkaset procent. Powoduje to wielkie rozgoryczenie. Nie chcę tutaj mówić, jak wygląda sytuacja przy sprzedaży towaru przez rolników na giełdach, a jak potem wygląda to w sklepie. Przykładowo cena ziemniaków — mamy tak we wszystkich sprawozdaniach z monitoringów — wynosi 200, 230, 260 tys. zł za q — różna jest cena maksymalna i minimalna. Natomiast w sklepie ta cena detaliczna wynosi 10–15 tys. zł za kg, jest to 300%, 400%, 500% ceny sprzedaży, przepraszam 300% marży. W tej sytuacji ma pani do wyboru: można te same ziemniaki kupić w większej ilości i mieć na dłuższy czas, a jeżeli nie, to się kupuje w sklepie w różnych woreczkach, opakowaniach, cena oczywiście automatycznie jest kilkakrotnie większa i tu zarabiają wszyscy podatnicy, a płacony jest jeszcze podatek.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi za udzielenie informacji.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam debatę w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#AleksanderMałachowski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości informację rządu na temat przyczyn ograniczeń w zbycie zboża i warzyw produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma sprzeciwu. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#AleksanderMałachowski">Ten punkt porządku dziennego został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#AleksanderMałachowski">Zanim przejdziemy do następnego punktu porządku dziennego, zarządzam krótką przerwę i zaraz poproszę pana ministra Rosatiego.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 01 do godz. 16 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do punktu 19 porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Myślę, że ci posłowie, a było ich kilkuset, którzy się domagali tej informacji, a nie przybyli na obrady, powinni być tak samo traktowani, jeśli chodzi o potrącanie uposażeń, jak posłowie, którzy są nieobecni w Sejmie. Taki zapis powinien być wprowadzony do regulaminu Sejmu. Jest bowiem czymś nieprzyzwoitym to, co się u nas zaczyna dziać, kiedy cały Sejm większością głosów uchwala porządek, a potem na sali jest parę osób.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Informacja prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza o źródłach, wielkościach, zasadach i warunkach finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu w celu przedstawienia informacji ministra spraw zagranicznych pana Dariusza Rosatiego.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#AleksanderMałachowski">Przepraszam pana, że będzie pan mówił do pustej sali, ale tak to się u nas układa.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#DariuszRosati">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym podziękować Prezydium Sejmu za przychylne ustosunkowanie się do mojej prośby o przesunięcie czasu mojego wystąpienia, które było planowane pierwotnie na godz. 13. Nie mogłem niestety przyjść ze względu na spotkanie z wiceprzewodniczącym Komisji Wspólnot Europejskich panem Brittanem. Dziękuję i zapewniam, panie marszałku, że jestem gotów w tej chwili poświęcić cały mój wolny czas, aż do poniedziałku rano na potrzeby Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#DariuszRosati">W związku z wnioskiem Klubu Parlamentarnego Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform i Konfederacji Polski Niepodległej dotyczącym informacji prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza o źródłach, wielkościach, zasadach i warunkach finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych, pozwalam sobie w oparciu o materiał przygotowany przez Komitet Integracji Europejskiej przekazać Wysokiej Izbie, że polskie instytucje rządowe nie są bezpośrednio finansowane ze źródeł bezzwrotnej pomocy zagranicznej. To zdanie właściwie wystarczyłoby na całą odpowiedź na to pytanie. Ponieważ jestem przy głosie, pozwolę sobie jednak rozwinąć to stwierdzenie i poinformować Wysoką Izbę o zasadach wykorzystania pomocy otrzymywanej przez organy administracji państwowej przy realizacji określonych projektów.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#DariuszRosati">Jeszcze raz podkreślam, żadne środki pomocowe, ani wielostronne, ani dwustronne, nie są wykorzystywane na finansowanie statutowych działań administracji. Byłoby to sprzeczne z doktryną udzielania jakiejkolwiek pomocy. Doktryna ta przewiduje, iż dawca pomocy nie finansuje instytucji działających w innych państwach, dlatego że to nie uzyskałoby zgody podatników w krajach, które takiej finansowej pomocy udzielają. Nie byłoby również sensowne z naszego punktu widzenia, z punktu widzenia rządu polskiego, uzależnianie naszych możliwości działania od pomocy zagranicznej. A zatem wszystkie wydatki związane z płacami i statutową działalnością instytucji rządowych są finansowane z naszych środków.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#DariuszRosati">Administracja rządowa korzysta natomiast ze środków pomocy zewnętrznej w realizacji określonych programów, których cele są zbieżne z polityką gospodarczą i społeczno-ekonomiczną rządu. Mamy bowiem rozległe potrzeby związane z budową nowoczesnej gospodarki rynkowej, modernizacją infrastruktury materialnej i rozwojem ekonomicznym, i wszystko to uzasadnia korzystanie z dostępnych źródeł pomocy z zewnątrz, oczywiście na określonych warunkach. Jak powiedziałem, źródła te można podzielić na źródła pomocy dwustronnej, bilateralnej, oraz wielostronnej. Zacznę od tych ostatnich.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#DariuszRosati">Obecnie najbardziej znaczącym źródłem pomocy wielostronnej są dla Polski środki uzyskiwane w ramach programu pomocy bezzwrotnej Unii Europejskiej, tzw. programu PHARE. Należy przypomnieć, że w ramach tego programu Polska uzyskała w latach 1990–1996 ok. 1,4 mld ECU, czyli rocznie przeciętnie ok. 200 mln ECU, co oznacza 240–250 mln dolarów w skali rocznej. Środki te były rozdzielone między różne sektory gospodarcze na podstawie określonych programów. Chciałbym powiedzieć kilka słów o procedurze ich tworzenia.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#DariuszRosati">Otóż procedura programowania wykorzystania tych środków oparta jest na szeregu kroków, na wielu działaniach podejmowanych zarówno wewnątrz administracji centralnej, u nas w kraju, jak i w obszarze stosunków między dawcą pomocy, czyli Komisją Europejską, i rządem RP. Organem odpowiedzialnym za koordynowanie wszystkich tych procedur uzgadniających wykorzystanie środków w ramach funduszu PHARE jest obecnie Komitet Integracji Europejskiej (poprzednio był to Urząd Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej i Pomocy Zagranicznej). Pierwszym krokiem w tej procedurze jest uzgodnienie z Komisją Europejską tzw. wieloletniego programu indykatywnego, obejmującego okres kilkuletni. Taki program został uzgodniony na lata 1990–1996, obecnie ustalono go na lata 1996–1999. Z programu na okres najbliższych 5 lat wynika, że średnio rocznie Polsce przyznawana będzie, podobnie jak poprzednio, kwota ok. 200 mln ECU. W całym 5-letnim okresie możemy liczyć na 1015 mln ECU. Nawiasem mówiąc, jest to deklaracja polityczna Unii Europejskiej, natomiast nie jest to jeszcze zobowiązanie prawne. Na podstawie tej deklaracji oraz akceptacji przez Radę Ministrów poszczególne resorty we współpracy z Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej i Komisją Europejską przygotowują szczegółowe programy pomocy, odnoszące się do pewnych projektów sektorowych. Oczywiście jest to zgodne z polityką sektorową realizowaną przez poszczególne resorty.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#DariuszRosati">W ramach tej współpracy i w wyniku tych uzgodnień pomiędzy resortami i Komitetem Integracji Europejskiej powstaje jednolity dokument pod nazwą Krajowy Program Operacyjny PHARE. W ostatecznej postaci ten program jest następnie przesyłany do Komisji Europejskiej. Komisja Europejska przesyła ten program do wszystkich 15 krajów członkowskich do zatwierdzenia. Po zatwierdzeniu przez 15 krajów członkowskich bądź po naniesieniu określonych poprawek program wraca do nas i jest podpisywany w formie memorandum finansowego pomiędzy Komisją Europejską a rządem.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#DariuszRosati">Programy sektorowe, które stanowią elementy tego krajowego programu operacyjnego, są następnie realizowane przez poszczególne resorty, zazwyczaj poprzez instytucje lub organizacje im podległe; zwykle chodzi o fundacje skarbu państwa, ustanowione w przypadku większości tych programów. W sumie jest ok. 40 takich podmiotów w tej chwili realizujących programy PHARE. Niektóre z nich realizują po kilka programów. Podmioty te dysponują środkami PHARE, przydzielonymi im na realizację określonego programu. Ale muszę powiedzieć, że wykorzystanie tych środków podlega zawsze autoryzacji określonych kierownictw resortów, które nadzorują właściwe programy.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#DariuszRosati">Chcę również dodać, że zakupy usług i towarów, które są dokonywane w ramach realizowania tych programów, dokonywane są według ściśle wytyczonych przez Komisję Europejską procedur postępowania. Podstawą tych procedur są zasady konkurencji, przejrzystości kryteriów wyboru kontrahenta i równych szans dla potencjalnych dostawców. Dlatego podstawową metodą zakupów w ramach tych programów jest przetarg otwarty lub ograniczony, rzadziej zaś wybór najbardziej ekonomicznie opłacalnej oferty spośród kilku zgłoszonych.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#DariuszRosati">Chcę zarazem dodać uwagę, że, generalnie rzecz biorąc, jest to procedura niesłychanie skomplikowana i niesłychanie czasochłonna. Właśnie dlatego, że zawiera ona po drodze tyle mechanizmów sprawdzających poprawność tych procedur, mechanizmów mających na celu wykluczenie możliwości zaistnienia pewnych patologii bądź też możliwości wykorzystania środków niezgodnie z intencjami dawców.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#DariuszRosati">Chcę również powiedzieć, że są określone mechanizmy kontroli, ex post, wykorzystywania tych środków. Po stronie Unii Europejskiej taką stałą kontrolę prowadzi Delegacja Unii Europejskiej w Warszawie, a także służby Dyrektoriatu Generalnego I oraz specjalny Trybunał Audytorów, który istnieje przy Unii Europejskiej. Natomiast po stronie polskiej sprawami tymi zajmuje się oczywiście Najwyższa Izba Kontroli, która ma uprawnienia do kontrolowania wykorzystania tych środków i sprawdzania zgodności wykorzystania z planem, i wielokrotnie korzystała ze swoich uprawnień do dokonywania tego typu kontroli. Na przykład na przełomie 1992 i 1993 r. NIK dokonała kompleksowej kontroli wykorzystywania środków PHARE w kilkunastu resortach i urzędach. Tyle o środkach PHARE.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#DariuszRosati">Jeśli chodzi o pomoc bilateralną, udzielana jest przez szereg rządów krajów zachodnich, takich jak: Stany Zjednoczone, Republikę Federalną Niemiec, Wielką Brytanię, Francję, Szwajcarię, Szwecję, Kanadę, Japonię, Holandię, Danię, Belgię i Włochy. Pomoc ta jest świadczona w oparciu o konkretne umowy międzyrządowe lub też bezumownie, w drodze jednostronnych decyzji rządów państw dawców.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#DariuszRosati">Formy pomocy bilateralnej na ogół są ograniczone do pomocy doradczej i szkoleniowej. Bardzo rzadko występują tutaj konkretne transfery finansowe lub też instrumenty pomocy o charakterze inwestycyjnym. Zasady i procedury programowania pomocy bilateralnej są znacznie bardziej zróżnicowane niż w przypadku pomocy PHARE, dlatego że są zależne od wewnętrznych regulacji poszczególnych krajów, a w różnych krajach reguły udzielania pomocy zagranicznej oczywiście są różne.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#DariuszRosati">W porównaniu z pomocą Unii w ramach środków PHARE, w przypadku bilateralnych środków przeznaczonych na nasze potrzeby strona polska ma generalnie znacznie mniej do powiedzenia. I na ogół po prostu trzeba godzić się na to, co proponują dawcy. Oczywiście godzimy się tylko wówczas, kiedy widzimy sens wykorzystania takiej pomocy. Na ogół dawcy w niewielkim stopniu skłonni są koordynować i planować swoje działania z organem koordynującym po stronie polskiej.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#DariuszRosati">Ostateczny wybór projektów do finansowania leży, jak powiedziałem, w gestii odpowiednich agend rządowych. Najczęściej jest to albo ministerstwo do spraw rozwoju i pomocy zagranicznej, albo specjalne instytucje odpowiedzialne za pomoc zagraniczną, zlokalizowane w tych krajach, które udzielają nam pomocy.</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#DariuszRosati">Reasumując, szanowni państwo, chciałbym powiedzieć, że nie ma takich przypadków, aby można było wykorzystać pomoc zagraniczną do finansowania statutowych działań bądź też dofinansowania statutowych zadań organów administracji rządowej w naszym kraju. W związku z tym nie ma również żadnej możliwości, aby - panowie posłowie wyrażali w swych pytaniach obawę - w Polsce miał miejsce ukryty wpływ zagranicznych ośrodków decyzyjnych, przypuszczalnie rządów, na politykę gospodarczą polskiego rządu bądź poszczególnych jego instytucji. Przeciwdziała temu zasada pełnej transparencji wykorzystania środków, które są nam udzielane w ramach pomocy dwustronnej i wielostronnej, transparencji, czyli pełnej przejrzystości, która umożliwia na każdym etapie skontrolowanie zarówno samej treści programu, jak i sposobu wykorzystania środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#DariuszRosati">Wszelkie dane statystyczne dotyczące wykorzystania środków finansowych w ramach pomocy zagranicznej są oczywiście dostępne w Komitecie Integracji Europejskiej. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Dariuszowi Rosatiemu.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#AleksanderMałachowski">Jako pierwszego proszę pana posła Marka Mazurkiewicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w debacie nad informacją o źródłach, wielkości, zasadach i warunkach finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych, a praktycznie mówiąc, o funkcjonowaniu funduszów pomocowych w Polsce, przedstawiam wniosek o przyjęcie do wiadomości treści tej informacji, wnoszę o jej przyjęcie. Pragnę zwrócić jednak uwagę na kilka kwestii wychodzących nieco poza zakres tej informacji, ponieważ sprawa jest bardzo poważna, a wydaje się, że pytanie było bardzo wąsko sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MarekMazurkiewicz">Po pierwsze, chciałbym poinformować, że sejmowa Komisja do Spraw Układu Europejskiego, praktycznie do spraw integracji europejskiej, prowadzi stały monitoring funkcjonowania zarówno źródeł pomocowych, jak i kontaktów w tej dziedzinie z agendami Unii i dobrze by było, by w czasie debaty nad funkcjonowaniem Układu Europejskiego Wysoka Izba tej materii poświęciła także w dyskusji nieco więcej niż zazwyczaj uwagi. W swoim wystąpieniu opieram się właśnie na materiałach uzyskanych i analizowanych przez Komisję do Spraw Układu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#MarekMazurkiewicz">Druga sprawa. Warto na tle informacji pana ministra dostrzec pewne wielkości porównawcze, które określają rozmiary PHARE i innych form pomocy zewnętrznej dla Polski w ramach Układu Europejskiego, zawartego ze Wspólnotą, w stosunku do całości gospodarki funduszowej Unii Europejskiej. Nie wchodząc tutaj w szczegóły, bo na to czas nie pozwala, warto przypomnieć, że Wspólnota podejmuje od początku działania sprowadzające się do umacniania swojej spójności ekonomicznej i społecznej poprzez dążenie do zredukowania różnic w stopniu rozwoju poszczególnych regionów i zmniejszenia zacofania regionów zacofanych, najmniej uprzywilejowanych, w tym regionów wiejskich. Te podstawy zostały sformułowane jeszcze w 1957 r., kiedy ustanawiano Wspólnotę Europejską. Dziś funkcjonuje 5 funduszów mających charakter strukturalny. Nie wchodząc w ich nazewnictwo i zakres, chciałbym powiedzieć, że ich budżet na objęte informacją pana ministra lata 1994–1999 wynosi w Unii 141,5 mld ECU. Przypomnę informację zawartą w sprawozdaniu — pomoc PHARE i innych funduszów tego typu, objęta umową z Rzecząpospolitą, wynosi na te same lata 1015 mln ECU, co daje zarówno miarę porównawczą udziału procesów przystosowawczych wspieranych ze środków wspólnotowych, jak i miarę ogromnych potrzeb w tym względzie. Na mocy porozumienia między rządem RP a Komisją Wspólnot Europejskich korzystamy z funduszów PHARE, STRUDER i z funduszu o charakterze już bardziej gospodarczym: INTERREG, z którego finansujemy przede wszystkim inwestycje w sferze wyposażenia granic i łamania pewnych przeszkód infrastrukturalnych. To jest jego głównym obszarem działania.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#MarekMazurkiewicz">Jeśli można przejść do króciuteńkiego odniesienia się do tego, co było w istocie przedmiotem wypowiedzi, to chciałbym podkreślić, że istotnie zakres wspierania z funduszów Unii - tych kilku wariantów funduszu PHARE - potrzeb krajowych nie narusza suwerenności Polski, wręcz przeciwnie. Jest związany ze ścisłą kontrolą nad określaniem celów i wspólnym określaniem sposobów ich ujmowania. Natomiast, nie wchodząc w informacje zawarte w odpowiedzi, warto określić syntetycznie, że ten mechanizm jest wielce pożyteczny dla wybranych, strategicznych obszarów finansowania, jakkolwiek istnieją tutaj również pewne niedostatki i słabości, które trzeba na bieżąco przezwyciężać. W toku badania w poszczególnych latach zakresu form i obszaru finansowania środkami wspólnotowymi tych potrzeb niejednokrotnie napotykaliśmy - zarówno w komisji, jak i w naszych pracach biura parlamentarnego, które kontrolując pewne działania, też się z tym stykało - niedostatki wynikające z wielkiego skomplikowania procedur, o których pan minister wspominał, i równocześnie z nienadążania naszych polskich adresatów, do których teoretycznie ta pomoc była adresowana. Niedostatki te dotyczyły spełniania wymogów tych procedur. A to powodowało, zwłaszcza w początkowym okresie, że stopień wykorzystania środków był znikomy, ponieważ adresaci nie potrafili sprostać bardzo skomplikowanym warunkom przedstawienia aplikacji do funduszu, a później rozliczania się ze środków funduszu. To jest znacznie bardziej rygorystyczne, wymaga zdyscyplinowania i jest bardziej transparentne niż w wypadku naszych krajowych funduszów.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, że jeśli pan minister dysponuje danymi, to warto by teraz czy w przyszłości przedstawić także obraz wykorzystania tych środków - z punktu widzenia zdolności naszych służb administracyjnych i innych służb publicznych - dla pełnego zrealizowania możliwości w dziedzinie tych zadań, w gruncie rzeczy jakże niewielkich w stosunku do całego obszaru wspólnotowego finansowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie profesorze, przepraszam bardzo, ale coś tu dzwoniło, podejrzewam, że to dotyczy pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekMazurkiewicz">Przepraszam bardzo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym w tym miejscu wyrazić zadowolenie, że problem ten stał się przedmiotem informacji. Szkoda, że o tej porze. Moje wystąpienie będzie w gruncie rzeczy przekazane do protokołu, stenogramu obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#MarekMazurkiewicz">Problem ten chyba jednak będzie wymagał znacznie głębszego przeanalizowania przy rozpatrywaniu sprawozdania z realizacji Układu Europejskiego, corocznie przedstawianego Wysokiej Izbie przez rząd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Markowi Mazurkiewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Wiesława Opęchowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WiesławOpęchowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza informacja przedstawiona przez ministra Rosatiego o źródłach, wielkościach, zasadach i warunkach finansowania polskich instytucji rządowych ze środków zagranicznych stwarza podstawę do szerszej dyskusji na temat stanu i wykorzystania wszystkich środków pomocowych w latach 1990–1996. Klub Parlamentarny PSL pragnie zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że Polska w oczach naszych partnerów zagranicznych, a szczególnie krajów Unii Europejskiej stanowi znaczny potencjał gospodarczy i ludzki. Postrzegają nas jako wielki rynek zbytu dla swoich towarów, a także rynek inwestycyjny i kapitałowy.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WiesławOpęchowski">Musimy być świadomi, że logika działania krajów Unii Europejskiej przy przyznawaniu nam funduszy pomocowych będzie uwzględniała dobro własnych podmiotów gospodarczych i finansowych. Dla prawidłowego i bezpiecznego działania na tym rynku kraje Unii Europejskiej ze swoich funduszy pomocowych starają się wspierać te dziedziny, które prawnie, ustawowo i technicznie umożliwiają swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i informacji. W lipcu 1989 r. podczas paryskiego szczytu państw tworzących grupę 7 najbardziej gospodarczo rozwiniętych krajów świata, a więc: USA, Niemcy, Japonia, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Kanada, postanowiono udzielić pomocy Polsce i Węgrom, tworząc program pomocy PHARE.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#WiesławOpęchowski">Od chwili powstania programu pomoc zadeklarowały inne kraje Unii Europejskiej. Na początku lat dziewięćdziesiątych pomoc została rozciągnięta na pozostałe kraje Europy Środkowo-Wschodniej. W tym programie czynny udział biorą także: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny. Pragniemy podkreślić, że w ramach tego programu jesteśmy zobowiązani w porozumieniu z Unią Europejską o alokacji przyznanych nam środków do realizacji ściśle określonego zadania i programów. W ramach programu PHARE Polska formalnie otrzymała 1029 mln ECU w latach 1990–1994, z czego realnie udało się wykorzystać około 46% tych środków. Początkowo nasze władze nie potrafiły w szybkim czasie uzgodnić celów, na jakie mają być wydatkowane te środki. Jednocześnie władze Brukseli nie zawsze zatwierdzały w odpowiednim czasie proponowaną alokację tych środków.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#WiesławOpęchowski">Klub Parlamentarny PSL zwraca uwagę na fakt, że wprawdzie cele użycia środków pomocowych ustalamy sami, ale władze funduszu PHARE mają następujące preferencje: europejska integracja i przygotowanie się do wstąpienia do Unii Europejskiej; rozwój sektora prywatnego; restrukturyzacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych, w tym sektora paliwowo-energetycznego; restrukturyzacja rolnictwa; reforma instytucji i administracji państwowej; reforma usług społecznych (opieki społecznej), służby zdrowia; reforma systemu szkolnictwa, kształcenia zawodowego; rozwój społeczeństwa obywatelskiego; rozwój infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej; rozwój systemu bankowego i rynku finansowego.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#WiesławOpęchowski">Trzeba jasno powiedzieć, że twórcy programu pomocowego PHARE nie są zainteresowani powielaniem programu pomocy dla rolnictwa (jakim są objęci rolnicy krajów Unii Europejskiej) w naszym kraju i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Są świadomi, że te kraje mogą uzyskać szybko nadwyżkę w produkcji rolniczej, co stanowi poważne zagrożenie dla ich własnych rolników. Dlatego fundusze przeznaczone na rolnictwo są skromne i ukierunkowane na dostosowanie wielkości produkcji do popytu wewnętrznego. Trudno jest dziś określić, w jakim stopniu tak ukierunkowana przez fundusze pomocowe alokacja środków wpływa na naszą niezależność gospodarczą i ekonomiczną. Na pewno środki te wpływają na dostosowanie naszego prawa, gospodarki i systemu finansowego do standardów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#WiesławOpęchowski">Pozytywnie należy ocenić fakt podpisania umowy pomiędzy Komisją Europejską a polskim rządem na lata 1995–1999. Zgodnie z tą umową Polska otrzyma w tym okresie 1015 mln ECU. Program jest 5-letni, a nie — jak dotychczas — roczny. Umożliwi to lepsze wykorzystanie tegorocznej pomocy. Klub Parlamentarny PSL ma nadzieję, że środki te w większym stopniu zostaną wykorzystane na realizację projektów inwestycyjnych, a w mniejszym stopniu na pomoc techniczną i usługi zachodnich konsultantów.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#WiesławOpęchowski">Kończąc, pragnę potwierdzić, że klub nasz będzie głosował za przyjęciem przedstawionej informacji rządu o źródłach, wielkościach, zasadach i warunkach finansowania polskich inwestycji rządowych ze środków zagranicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Opęchowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Andrzeja Wielowieyskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#AndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Problem jest bardzo poważny, dlatego że stoją przed nami ogromne zadania. Chciałbym postawić cztery problemy i właściwie cztery pytania panu ministrowi, chociaż nie wiem, czy można precyzyjnie na nie odpowiedzieć, ale jakaś orientacja w tym zakresie, przyjęcie kierunku są tutaj bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#AndrzejWielowieyski">Pierwsza rzecz, to na ile, panie ministrze, można traktować dotychczasowe fundusze PHARE, które powstały — chodzi o projekt, zakres działania — na długo przed naszym stowarzyszeniem i wchodzeniem w etap preakcesyjny... Mimo że prezentował pan nam już informację o 200 mln rocznie czy miliardzie w skali 5 lat, stawiam jednak pytanie, czy wchodząc w okres preakcesyjny, już wyraźnie zakreślony w czasie, nie można by się spodziewać tutaj większych środków z uwagi też i na to, że te przygotowawcze zadania będą i przyspieszone, i narastające z każdym rokiem? Czy nie będą większe?</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#AndrzejWielowieyski">Po drugie (nawiązując do mojego przedmówcy), jeżeli spojrzymy na szczególnie trudne problemy rolnictwa, to w jakim zakresie te środki, zwłaszcza jeżeli miałyby czy mogłyby one wzrosnąć, mogłyby być przeznaczane na przyspieszenie restrukturyzacji, nie tyle rolnictwa, ile w ogóle wsi?</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#AndrzejWielowieyski">Po trzecie, na ile rząd bierze pod uwagę to, o czym dyskutowaliśmy już w czasie debaty, w czasie prac nad budżetem przede wszystkim, w komisjach - mianowicie że wydatki na cele strukturalne, które w budżecie zawarte są w części 83: Rezerwy celowe (już w czasie debaty budżetowej sugerowano, zgodnie z tym, co mówił pan poseł Mazurkiewicz, iż wiele tych zadań mogłoby być dofinansowanych ze środków zewnętrznych, ze środków PHARE lub innych) - ażeby z góry założyć i dać jako wytyczną wiążącą, aby wnioski w tym zakresie, projekty, a także rozliczanie się było dokonywane według wymogów brukselskich? Nawet jeżeli się jeszcze nie uzyska dofinansowania, ponieważ w wielu wypadkach takie dofinansowanie powinno być możliwe przy udziale również naszych środków budżetowych lub innych, żeby nasze jednostki budżetowe czy organizacje, które podejmują te zadania, działały już na zasadach, które tam są przyjęte, wypróbowane i których się musimy nauczyć.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#AndrzejWielowieyski">Wreszcie czwarty problem, który jest problemem budżetowym, czego w debacie budżetowej nie rozwiązaliśmy, mianowicie zasilenia budżetu Komitetu Integracji Europejskiej środkami na organizację pewnych działań, zwłaszcza działań informacyjno-edukacyjno-promocyjnych, niezależnie od środków, które potrafimy w tym zakresie wykorzystać z PHARE czy skądinąd. Skuteczne działanie w tym zakresie promocji i edukacji europejskiej wymaga również bardzo dużego wysiłku organizacyjnego i informacyjnego w sensie wydawania biuletynów czy podejmowania różnych działań, na które, jak pan minister w swoim przedłożeniu wyraźnie zaznaczył, środków PHARE, ponieważ to jest działalność organizatorsko-administracyjna, wykorzystać nie można. Otóż stwierdzam, że w tej chwili nie mamy sił i środków, nie mamy systemu, żeby sprawnie, zwłaszcza w zakresie edukacyjno-informacyjno-promocyjnym, prowadzić akcję promocji europejskiej; brak nam środków i przygotowania organizacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#AndrzejWielowieyski">Przedłożę tu panu ministrowi propozycje strukturalne w tym zakresie - oczywiście będziemy o tym mówić podczas dyskusji nad narodową strategią - i byłbym wdzięczny, gdyby pan minister mógł w tej chwili się chociaż wstępnie do tego ustosunkować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Andrzejowi Wielowieyskiemu.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Janinę Kraus z klubu BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Z wielką uwagą wysłuchałam przedstawionej przez pana ministra informacji, ale z przykrością muszę stwierdzić, że klub nasz tej informacji nie może przyjąć, ani jako wyczerpującej, ani jako merytorycznie zadowalającej. Sprowadzała ona bowiem postawiony przez nas problem do wykorzystania środków pomocowych, i to ograniczonych w zasadzie do funduszu PHARE. Z posiadanych przez nas danych i przeprowadzonych przez nas w tym zakresie analiz wynika, że w rzeczywistości problem jest znacznie szerszy i głębszy, a także o wiele poważniejszy, niż można to było odczytać z wyjaśnień złożonych przez pana ministra. Jednakże sprawa niepełności tej rządowej informacji nie jest sprawą najważniejszą. Występujące w niej luki łatwo mogą być uzupełnione przy okazji opracowania już poszerzonej pisemnej wersji, której przygotowanie zaproponował pan marszałek; propozycję tę klub nasz gorąco popiera. Natomiast tym, co naprawdę nas zaniepokoiło i co naszym zdaniem stanowi najważniejszy problem, jest to, że rząd w finansowaniu z zagranicznych środków - szeroko rozumianych zagranicznych środków - części jego podstawowej działalności, jaką jest opracowywanie strategii, prowadzenie bieżącej polityki, a także programowanie i wdrażanie generalnych koncepcji transformacji systemowej, właściwie nie widzi, jak się wydaje, żadnego problemu, tym samym także niczego niewłaściwego, a tym bardziej niekorzystnego dla kraju i obywateli. Ta sprawa wymaga ze strony rządu głębokiej refleksji i zajęcia w przyszłej pisemnej odpowiedzi bardzo precyzyjnie sformułowanego stanowiska. Sądzimy też, że Wysoka Izba poświęci tej sprawie odpowiednio dużo uwagi i, w razie potrzeby, podejmie stosowne działania legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JaninaKraus">Aby w przyszłości nie zaskakiwać rządu niespodziewanymi problemami, dalszą część mojej wypowiedzi chciałabym poświęcić choćby bardzo skrótowemu, z uwagi na ograniczony czas, przedstawieniu stanowiska mojego klubu w tej materii. Otóż klub nasz zgłosił wniosek o wprowadzenie do porządku dziennego obecnego posiedzenia Sejmu dyskutowanej informacji powodowany niepokojącymi dla nas sygnałami o bezpośrednim zaangażowaniu środków finansowych pochodzących z różnych źródeł zagranicznych, pozostających poza realną kontrolą Sejmu, w tym jego komisji zajmujących się finansami, w działalności byłego Urzędu Antymonopolowego, byłego urzędu pełnomocnika rządu do spraw integracji europejskiej, a także działającej przy dawnym Ministerstwie Przemysłu i Handlu tzw. grupy restrukturyzacji energii.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JaninaKraus">Panie ministrze, jeśli fakt, który z tej trybuny sejmowej nie tak dawno przedstawił pan minister Ścierski, iż ta Energy Reconstruction Group, która działa przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu i która miała znaczący wpływ na kształt założeń polityki energetycznej państwa do 2010 r., jest finansowana ze środków zagranicznych, a dokładniej mówiąc, pieniądze na płace tej grupy ludzi pochodzą ze środków zagranicznych, nie świadczy według pana o bezpośrednim finansowaniu instytucji rządowych, no to muszę powiedzieć, że nie rozumiem takiej postawy. Obawiamy się, że przykłady, które przedstawiłam, są tylko wierzchołkiem góry lodowej. Dodatkowy asumpt do tego wystąpienia stanowi też od dawna budząca nasze zastrzeżenia i naszym zdaniem nie dająca się pogodzić z suwerennym statusem Rzeczypospolitej Polskiej wyraźnie zbyt duża i, obiektywnie biorąc, niejednokrotnie niekorzystna w swoich skutkach dla Polski rola Banku Światowego w finansowaniu, a przez to i programowaniu oraz wdrażaniu, strategii ustrojowo-gospodarczych i społecznych transformacji systemowych, a także bieżącej polityki państwa.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JaninaKraus">Dla nas były to konstatacje wysoce bulwersujące, ponieważ o ile finansowanie ze środków zagranicznych konkretnych przedsięwzięć gospodarczych nawet w najbardziej suwerennych krajach jest rzeczą zupełnie normalną, o tyle nie godzi się z suwerennością i narodowymi interesami bezpośrednie, a nawet pośrednie finansowanie podstawowej działalności wszelkich organów władzy państwowej, a nawet szerzej - publicznej. Patrząc na ten problem generalnie, nie do przyjęcia jest zarówno opłacanie przez zagranicznych dawców urzędników, jak też finansowanie w jakikolwiek inny sposób instytucji i osób, które zajmują się opracowywaniem strategii państwa i związanych z nią generalnych programów transformacji systemowych czy restrukturyzacji całych sektorów o znaczeniu strategicznym. To samo można zresztą powiedzieć o finansowaniu przez zagraniczne ośrodki polityki bieżącej, bez względu na to, czy są nimi rządy poszczególnych państw, czy wielkie międzynarodowe organizacje finansowe, realizujące przecież interesy swoich największych udziałowców, czy też instytucje Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#JaninaKraus">W przypadku Polski szczególnie niebezpieczne jest finansowanie ze strony krajów i wielkich organizacji finansowych oraz gospodarczych, w stosunku do których Polska jest poważnie zadłużona, a jej gospodarka jest jeszcze konkurencyjna i której potrzeby oraz możliwości modernizacyjno-restrukturyzacyjne pozostają w wielu dziedzinach w sprzeczności z intencjami dawców tych środków.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#JaninaKraus">Klub nasz jest w posiadaniu dokumentów, w których nie tylko sam Bank Światowy, ale nawet np. konsorcjum kanadyjskie, wykonujące w niedalekiej przeszłości badania, mające na celu: „określenie obecnej polityki rządu polskiego i jej efektów w przemyśle hutniczym, włączając politykę handlową, rynek rodzimy, politykę przemysłową, podatki, politykę zatrudnienia i inne”, pozwalała sobie na zwroty w rodzaju: „rząd polski musi podjąć awaryjną działalność i spowodować natychmiastowe zamrożenie wszystkich wydatków inwestycyjnych we wszystkich hutach”.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#JaninaKraus">Opłacane ze środków zagranicznych grupy afiliowane współpracujące czy funkcjonujące przy określonych ministerstwach czy też urzędnicy dysponujący takimi środkami łatwo mogą uznać pierwszeństwo i wyższość interesów, a nawet intencji dawców tych zagranicznych środków, i taką postawą kierować się potem przy kreowaniu polityki rządu.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#JaninaKraus">Muszę powiedzieć, że na mnie determinacja i sposób, w jaki przedstawiciele tego rodzaju grup, a także rządu niedawno forsowali przyjęcie obiektywnie niekorzystnych dla Polski, a odpowiadających zagranicznym zaleceniom, rządowych programów restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego i projektu nowego Prawa energetycznego, wywarły takie wrażenie, że mamy do czynienia z symptomami oddziaływania takich właśnie postaw.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#JaninaKraus">Myślę, panie ministrze, że to, co powiedziałam, stanowi dostateczne uzasadnienie zgłoszonego przez mój klub wniosku o nieprzyjęcie informacji w przedstawionej przez pana postaci oraz powód do wystąpienia do rządu o przygotowanie jej poszerzonej i pogłębionej wersji na piśmie, zgodnie zresztą z zapowiedzią pana marszałka Zycha, a po otrzymaniu jej przez Sejm, przekazanie jej do właściwych komisji z zaleceniem przygotowania wniosków. Być może będzie to problem godny plenarnej debaty.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#JaninaKraus">Na koniec, wydaje mi się, że właściwy do przygotowania odpowiednich materiałów w tym wypadku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, już przeszło dwie minuty...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JaninaKraus">Właśnie, panie marszałku, finalizuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#JaninaKraus">...byłby nie minister spraw zagranicznych, ale minister finansów. Wskazuje na to rozległość problematyki, którą mieliśmy na myśli zgłaszając poszerzenie porządku dziennego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma więcej zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem pana ministra Dariusza Rosatiego o udzielenie odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#DariuszRosati">Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za te wypowiedzi. Pozwolę sobie odnieść się do kilku spraw podniesionych w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#DariuszRosati">Chciałbym przede wszystkim podzielić pogląd wyrażany tu m.in. przez pana posła Mazurkiewicza, a także przez pana posła Opęchowskiego i panią poseł Kraus, że należy nieco szerzej zająć się sprawą wykorzystania pomocy zagranicznej, może nie tylko jeśli chodzi o wątek aferalno-spiskowy, który pojawił się w części wypowiedzi pani poseł Kraus, że oto dochodzi do częściowego skorumpowania władz państwowych, które nie mając własnego rozumu, akceptują dokumenty podłożone przez doradców zagranicznych. Generalnie jest to problem jak najlepszego wykorzystania bądź co bądź sporych środków, które mamy do naszej dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#DariuszRosati">Ja już w pierwszej części mojej wypowiedzi powiedziałem o trudnościach, z jakimi muszą się borykać chętni do wykorzystania tej pomocy, trudnościach w uzyskiwaniu tych środków, ponieważ procedury stosowane przez Unię Europejską, a także i przez niektóre nasze instytucje odpowiedzialne za ich wykorzystanie, są tak skomplikowane i tak czasochłonne, że często po prostu jest wręcz rzeczą niemożliwą, aby doprowadzić do finału wniosek o uzyskanie tych środków. Jak część z mówców słusznie podkreśliła, stopień wykorzystania tych środków, zwłaszcza w zakresie tego największego pakietu, mianowicie programu PHARE, jest ciągle stosunkowo niewielki. On się wprawdzie zwiększył z 35% na początku programu do obecnie ok. 60%, niemniej jednak ciągle to jest zdecydowanie za mało. My zresztą w rozmowach z przedstawicielami Unii Europejskiej wskazujemy na te trudności. Oni zasłaniają się faktem, że mają takie wewnętrzne przepisy, które nakazują m.in. uzgadnianie tego w kręgu całej „piętnastki”. My uważamy, że to jest procedura trochę... no, nie tylko trochę, ale właściwie bardzo biurokratyczna, która w dużym stopniu niweluje pozytywny potencjalny efekt tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#DariuszRosati">Tak że jestem zdania, że gdyby Sejm zechciał taką debatę przeprowadzić, z całą pewnością byłoby to z pożytkiem dla sprawy i wnioski z takiej debaty byłyby rządowi bardzo potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#DariuszRosati">Dla kompletności obrazu jeszcze dodam, że oprócz zasadniczego programu PHARE, o którym mówiłem dość dużo, są jeszcze te właśnie programy szczególne, szczegółowe, o których m.in. wspomniał pan poseł. Program INTERREG, skierowany na współpracę transgraniczną, program PHARE-CBC, który także dotyczy współpracy regionów transgranicznych. My również i z tych programów uzyskujemy pewne środki. Ich rola wprawdzie w porównaniu z funduszami PHARE jest znikoma, to jest łącznie rocznie być może w granicach 10 mln dolarów dodatkowo, niemniej trzeba o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#DariuszRosati">Co do obaw wyrażonych tutaj w wypowiedzi pana posła Opęchowskiego - częściowo podzielanych, a nawet w pewnym sensie wyolbrzymionych przez panią posłankę - że w istocie rzeczy Unia Europejska realizuje własne cele w tym całym programie pomocowym, chcę powiedzieć, że nic nie dzieje się bez naszej zgody i nic nie dzieje się na ogół bez naszych wniosków. Natomiast trudno jest odmówić również Unii Europejskiej i krajom dawcom prawa do decydowania, na co w końcu ich środki są kierowane.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#DariuszRosati">Myślę, że jednak jest możliwość uzyskania pewnego rozsądnego kompromisu i consensusu między tym, czego Unia oczekuje, a tym, do czego my dążymy. I o ile tylko nasze interesy są odpowiednio chronione, o ile oczywiście w procedurze uzgadniania nie zajmujemy stanowiska, no nie wiem, zupełnie bezmyślnego, to nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy jednak pilnowali naszych interesów i żeby te pieniądze szły na to, na co chcemy.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#DariuszRosati">Nie będę się wypowiadał, czy jest za mało czy za dużo środków na rolnictwo. Tak jak powiedziałem, szczegółowe rozpisanie tych środków na poszczególne programy i w ogóle polityka wykorzystania tych środków prowadzone były poza Ministerstwem Spraw Zagranicznych; nie jestem po prostu przygotowany w tej chwili, aby odpowiedzieć w sposób wyczerpujący na to pytanie. Być może można więcej środków przewidzieć na restrukturyzację rolnictwa - wspominał o tym również pan poseł Wielowieyski, rozumiem, wnosząc o takie pozytywne do tego podejście - i być może trzeba się tym zająć.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#DariuszRosati">Dalsze pytania, które właśnie zadał pan poseł Wielowieyski, dotyczą spraw bardziej ogólnych. Czy można liczyć na więcej środków? Zabiegamy o więcej środków, zabiegamy o pomoc w rozmaitych innych obszarach ze strony Unii Europejskiej. Ale przed wejściem do Unii Europejskiej w charakterze pełnoprawnego członka będziemy skazani wyłącznie na środki pomocowe i oczywiście ich wysokość w stosunku do tego, co możemy uzyskać będąc pełnoprawnym członkiem, jest znikoma. Nie liczyłbym na jakieś zasadnicze, duże możliwości zwiększenia tych środków, które w tej chwili otrzymujemy, jakkolwiek chcę powiedzieć, że jest szereg innych, drobniejszych programów, z których możemy korzystać, jednak one na ogół są przeznaczane nie tyle na zadania inwestycyjne, ile właśnie na doradztwo, na usługi consultingowe, i w tych obszarach są jeszcze możliwości, z tym że, tak jak powiedziałem, są to środki już stosunkowo znikome.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#DariuszRosati">Pan poseł Wielowieyski zasugerował, aby próbować już przystosować reguły wykorzystania rezerwy celowej do reguł brukselskich. To jest oczywiście problem i zadanie z dziedziny finansów publicznych raczej, nie spraw zagranicznych. Uważam, że w ogóle takie działania powinny być podejmowane, tak jak we wszystkich innych obszarach naszego prawodawstwa. Stopniowo będziemy przystosowywać nasze prawo wewnętrzne do wszystkich tych reguł i przypuszczam, że także przepisy regulujące wykorzystanie rezerw celowych powinny podlegać tym samym procesom dostosowawczym jak wszelkie inne dziedziny prawa.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#DariuszRosati">Co do możliwości zasilenia Komitetu Integracji Europejskiej środkami na propagandę europejską, edukację europejską, sądzę, że te środki już są tam dostępne, i chcę przypomnieć, że jeden z fragmentów narodowej strategii integracji przewiduje rozpoczęcie na szeroką skalę akcji wychowania europejskiego. Ta akcja w dużej części będzie finansowana ze środków PHARE i ze środków unijnych. Mamy co do tego przyrzeczenie i, o ile wiem, toczą się prace, aby w odpowiedni sposób przygotować w tym zakresie konkretne projekty do sfinansowania.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#DariuszRosati">No i wreszcie odnośnie do wystąpienia pani posłanki Kraus, które przyjmuję ze zdumieniem - zresztą tu już się wytwarza pewna tradycja moich rozmów z klubem BBWR, z którym, jakoś, widzę, mamy trudności, żeby się porozumieć. Jeszcze raz podkreślam, pani posłanko, że nie ma takiej sytuacji, w której urzędnicy państwowi byliby opłacani ze środków pomocowych. Nie ma takiej sytuacji - jeszcze jaśniej powiem - żeby decydent był opłacany ze środków pomocowych. Oczywiście mamy całe armie doradców. W tej chwili może nie tak, jak w 1990 czy 1991 r., ale ciągle są konsultanci, doradcy zagraniczni, krajowi. Oni istotnie są finansowani z rozmaitych programów pomocowych, bo na tym polega między innymi pomoc, żeby przygotować określone dokumenty, określone koncepcje programowe, natomiast do nas i tylko do nas należy decyzja, czy to przyjmujemy i czy nam się to podoba. Jeżeli uznamy, że nie jesteśmy w stanie odcedzić dobrego od zła i ziarna od plew w tych programach, to oczywiście zachodzi niebezpieczeństwo, że możemy zaakceptować takie sugestie, które nie są zgodne z naszym interesem narodowym. Ale to już, jak myślę, nie jest kwestia programów pomocowych ani też odcinania może dopływu pieniędzy do naszego kraju, tylko po prostu starajmy się, aby urzędnikami byli ludzie światli i, może jeszcze dodam przy okazji, również lepiej opłacani. Urzędnicy państwowi bowiem, niestety - jeśli mogę, panie marszałku, poskarżyć się i wykorzystać ten moment - opłacani są, w stosunku do tego, co biorą doradcy, siedzący często obok w gabinetach, w zupełnie śmiesznej proporcji.</u>
          <u xml:id="u-203.12" who="#DariuszRosati">Jeszcze raz chciałbym państwa uspokoić, jeżeli rzeczywiście taki niepokój w Wysokiej Izbie się pojawił: Nie ma niebezpieczeństwa, żeby urzędnicy państwowi podejmujący decyzje byli finansowani ze środków obcych. Są prace studialne, są ekspertyzy finansowane ze środków pomocowych; do nas natomiast należy decyzja, czy przyjmujemy rozwiązania w nich proponowane. Ten cytat więc, który pani była łaskawa przytoczyć z opracowania, że rząd polski musi, oczywiście nie oznacza, że ktokolwiek cokolwiek rządowi polskiemu narzuca. Tam widocznie chodziło o to, żeby podkreślić konieczność dokonania jakichś zmian czy reform, natomiast decyzja należy zawsze do rządu i rząd jest w tej sprawie suwerenny.</u>
          <u xml:id="u-203.13" who="#DariuszRosati">Jeśli Wysoka Izba uważa za stosowne, oczywiście taka informacja poszerzona może z całą pewnością zostać przygotowana przez rząd i myślę, że nawet będzie dobrze, jeżeli w tej poszerzonej informacji skupimy się istotnie na mechanizmach wykorzystywania tych pieniędzy. I wcale nie twierdzę, że powinniśmy również unikać tego tematu, który pani leży na sercu, a mianowicie na ile może wystąpić niebezpieczeństwo wpływania na decyzje urzędników państwowych przez to, że pojawiają się możliwości finansowania pewnych programów. Tego się pewnie nigdy do końca wykluczyć nie da, tak jak w kontraktach wojskowych czy zbrojeniowych, czy w jakichkolwiek innych zamówieniach publicznych, ale myślę, że im więcej informacji, im więcej debaty publicznej na ten temat, tym lepiej dla sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Chciałabym skierować do pana ministra pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pani posłanka Kraus zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JaninaKraus">Panie Ministrze! W swoim pierwszym wystąpieniu stwierdził pan, że nie ma przypadków finansowania statutowej działalności instytucji państwowych ze środków zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JaninaKraus">Otóż ja mam przed sobą sprawozdanie z wykonania budżetu byłego Urzędu Antymonopolowego, w którym mówi się, że urząd ten realizował ze środków pomocowych w 1993 r. 30% zadań, w 1994 r. - 40%, w 1995 - ok. 50%. Przy czym z budżetu finansowano głównie wydatki związane z utrzymaniem urzędu i zatrudnieniem, natomiast ze środków pomocowych stronę merytoryczną pracy urzędu. Czy to nie oznacza, że ze środków zagranicznych finansowana była statutowa działalność tego urzędu? Przecież merytoryczna praca urzędu jest wypełnianiem jego zadań statutowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan minister może odpowiedzieć na to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#DariuszRosati">Pani poseł, oczywiście nie znam tego szczególnego przypadku. Powiem tylko, że mogło dojść do tego, że były finansowane na przykład zakupy komputerów bądź biurek. To jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Nie, nie, sprzęt jest niezależnie.)</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#DariuszRosati">Natomiast nikt z urzędników państwowych nie ma prawa być opłacany przez kogokolwiek z zagranicy. Więc jeżeli dochodziło... Nie wyobrażam sobie, żeby jakakolwiek pensja była płacona ze środków pomocowych, dlatego że to jest niemożliwe. Ale, być może, urząd miał w ramach swojej działalności jakieś grupy doradcze realizujące pewne koncepcje, które w normalnych warunkach mogliby wykonywać urzędnicy państwowi, ale nie było na to środków. I wówczas takie koncepcje doradcze trafiają do prezesa, który je może przyjąć bądź nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Wszystkie wypowiedzi zostały przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#AleksanderMałachowski">Dodatkowych pytań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Tu zaszła rzecz szczególna. Pod adresem pani posłanki Kraus chcę to powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#AleksanderMałachowski">Pani posłanko, muszę powiedzieć, że ja już do końca życia nie zrozumiem - dużo nie zostało, więc pewnie nie zrozumiem - sytuacji, jaka się wytworzyła. Pani klub zgłosił wniosek o poszerzenie porządku dziennego, następnie manifestacyjnie nie przybył na obrady w tej części, ale podjął uchwałę o nieuznaniu tej informacji. Czegoś tu nie rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Myślę, że godnie reprezentowałam tutaj klub.)</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#AleksanderMałachowski">Myślę, że pani popada tu w sprzeczność, że nie jest to uchwała klubu, bo musiałbym przyjąć, że klub, zgłaszając wniosek, już podejmuje decyzję. Rozumiem, że to pani zgłasza...</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Nie, po konsultacji z moimi kolegami klubowymi.)</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#AleksanderMałachowski">...których nie było na sali. To zdumiewające, to jest coś bardzo dziwnego. Rozumiem, że w imieniu klubu. Ale klub zgłaszający... To mi się w głowie nie mieści.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#AleksanderMałachowski">No cóż, skoro jest taki wniosek, to do głosowania przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Rosatiemu za udział w tych pracach.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#AleksanderMałachowski">Na tym, Wysoka Izbo, wyczerpaliśmy porządek dzienny 100 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#AleksanderMałachowski">Czy pan poseł sekretarz ma jakieś komunikaty? Nie.</u>
          <u xml:id="u-208.14" who="#AleksanderMałachowski">Informuję, że zgłosił się pan poseł Jerzy Wuttke w celu złożenia oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-208.15" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JerzyWuttke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 31 stycznia br. zmarł Andrzej Szczepkowski - wybitny aktor i senator Rzeczypospolitej Polskiej Senatu I kadencji.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JerzyWuttke">Postawa życiowa i twórczość Andrzeja Szczepkowskiego oraz jego związki rodzinne przywodzą na myśl to, co znakomite w kulturze polskiej. Stryj Jan był legionistą i znanym rzeźbiarzem, twórcą m.in. fryzu z płaskorzeźbami na gmachu Sejmu i pomników Wojciecha Bogusławskiego i Stanisława Moniuszki na placu Teatralnym w Warszawie; zdejmował również maskę pośmiertną marszałka Józefa Piłsudskiego. Żona, Romana, jest córką Jana Parandowskiego, znakomitego pisarza, wieloletniego prezesa Pen-Clubu. Jego nauczycielami w szkole teatralnej „Studio” przy Starym Teatrze w Krakowie byli Ludwik Solski i Juliusz Osterwa. Był aktorem w teatrach Krakowa, Poznania i Katowic. Od 1949 r. grał w teatrach warszawskich. Do najwybitniejszych osiągnięć kunsztu aktorskiego krytyka zaliczyła rolę tytułową Andrzeja Szczepkowskiego w „Ambasadorze” Sławomira Mrożka. Otrzymał za nią nagrodę kulturalną podziemnej „Solidarności”. Była to jego pierwsza nagroda, gdyż w okresie PRL żadnych nagród nie otrzymał.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#JerzyWuttke">Andrzej Szczepkowski płacił wysoką cenę za swą postawę prawości i niezależności. Dlatego też z czystym sumieniem mógł powiedzieć w jednym z ostatnich wywiadów o sobie i większości środowiska aktorskiego: „Swoim postępowaniem w stanie wojennym zasłużyliśmy na szacunek społeczeństwa i udowodniliśmy, że nie jesteśmy tylko błaznami do wynajęcia”. Działał od początku w „Solidarności” i Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Był jednym z twórczych animatorów kultury niezależnej, również w ramach Tygodni Kultury Chrześcijańskiej, organizowanych pod patronatem kościoła. Blisko współpracował z księdzem Jerzym Popiełuszką. O swoim wyborze do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej powiedział, że jest to nagroda ponad jego zasługi.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#JerzyWuttke">To szczęście i zaszczyt zarazem, że mam możliwość przywołać na forum Sejmu osobę świętej pamięci Andrzeja Szczepkowskiego. Czynię to również na prośbę zespołu Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w którym trwa pamięć o krótkiej, ale znaczącej jego obecności.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#JerzyWuttke">Ocalenie od zapomnienia poprzez głoszenie prawdy i pielęgnowanie pamięci o wybitnych twórcach polskiej kultury i autorytetach moralnych życia społecznego i politycznego jest nakazem moralnym i wyrazem wyobraźni. Wierzę, że tej wyobraźni nam nie zabraknie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi, jako marszałek prowadzący, a także od siebie, za przypomnienie postaci zmarłego pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#AleksanderMałachowski">Zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#AleksanderMałachowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 2140.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#AleksanderMałachowski">Na tym kończymy 100 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#AleksanderMałachowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#AleksanderMałachowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 19, 20 i 21 lutego 1997 r., został paniom posłankom i panom posłom dostarczony do imiennych skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję nielicznym wytrwałym.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek Sejmu trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 17 min 01)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>