text_structure.xml 83.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Przypominam, że we wrześnie przyjęliśmy sprawozdanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za I półrocze. Do tego sprawozdania zgłosiliśmy tylko kilka propozycji. O zabranie głosu proszę prezesa Agencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Sprawozdanie z działalności Agencji w 1996 r. zawiera 78 stron tekstu, 57 tabel i 39 wykresów, co pozwala na wnikliwą analizę i stwarza możliwość opracowania takich programów, które będą wspierać polskie rolnictwo. W mojej wypowiedzi chcę zwrócić uwagę tylko na podstawowy zakres działalności Agencji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">W 1996 r. Agencja wspierała polskie rolnictwo, polską wieś według zasady odpowiadania na każdy popyt wygenerowany ze strony tego środowiska pod warunkiem, że kredytobiorca lub beneficjent systemu dotacyjnego spełni warunki i zasady określone rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 stycznia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Agencja wspierała rolnictwo w czterech podstawowych grupach.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">1. Coraz lepiej działał system kredytowania polskiego rolnictwa. Udzielane były kredyty, które odznaczały się bardzo dużą dynamiką w stosunku do 1995 r. Dotyczy to zwłaszcza kredytów długoterminowych i inwestycyjnych, z których skorzystało ok. 60 tys. podmiotów w rolnictwie i przetwórstwie rolno-spożywczym na sumę 2,2 mld zł, co oznacza 2,5-krotny wzrost w stosunku do 1995 r. Na podkreślenie zasługuje fakt, że większość kredytów przeznaczona była na zakup maszyn i narzędzi potrzebnych do prowadzenia gospodarstwa lub do podniesienia poziomu technicznego i technologicznego zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Od początku działalności Agencji z kredytów inwestycyjnych skorzystało 110 tys. podmiotów gospodarczych, z czego tylko 0,2 % kredytobiorców straciło płynność finansową. Taka liczba kredytów została przekwalifikowana przez banki na kredyty komercyjne.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Poza kredytami inwestycyjnymi, które mają znaczenie strategiczne w przebudowie polskiego rolnictwa, drugą grupę stanowiły kredyty obrotowe przeznaczone na zakup środków do produkcji rolnej oraz skup płodów rolnych. W 1996 r. z tych kredytów skorzystało 667 tys. podmiotów, co oznacza, że co trzecie gospodarstwo rolne skorzystało z tego kredytu, na łączną kwotę 2,1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Łącznie w 1996 r. polskie rolnictwo skorzystało z systemu kredytowego z w wysokości 9 mld zł. Na podkreślenie zasługuje fakt, że w 1995 r. było to tylko 5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Wspólnie z bankami i ośrodkami doradztwa rolniczego oraz z rolnikami podjęliśmy działania mające na celu usprawnienie systemu kredytowania polskiego rolnictwa. Jednocześnie muszą być przy tym spełnione wymogi przepisów bankowych. W tym zakresie osiągnęliśmy znaczący postęp. Mamy jednak świadomość, że istnieją jeszcze takie możliwości, które pozwalają stworzyć bardziej przyjazny system dla rolnika.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">2. Agencja wspierała inwestycje infrastrukturalne, dotyczy to budowy wodociągów, oczyszczalni ścieków i dróg. W 1996 r. Agencja podpisała zobowiązanie na dofinansowanie tych inwestycji, w łącznej kwocie 250 mln zł. Oznacza to, że wydamy więcej środków niż w 1995 r. Ten system bardzo dobrze się przyjął i gminy uznają, że zasady i warunki, które trzeba wypełnić, aby uzyskać dofinansowanie ze strony rolnictwa są możliwe do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">3. Agencja dofinansowywała system oświaty pozaszkolnej. Na ten cel wydano blisko 60 mln zł, przy czym w 1995 r. było to tylko 10 mln zł. Pieniądze były przeznaczone głównie na dofinansowanie praktycznej nauki zawodu dla uczniów szkół rolniczych, dofinansowanie organizowania różnego rodzaju kursów podnoszących wiedzę rolniczą i dających możliwość przekwalifikowania się do innych zawodów pozarolniczych. W tym zakresie współpracowaliśmy ze wszystki szkołami rolniczymi, z częścią szkół nierolniczych, a także z jednostkami badawczo-rozwojowymi podległymi Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej i szkołami wyższymi. W wyniku podjętych działań przeszkolono kilkadziesiąt tysięcy rolników, co pozwoliło na podwyższenie standardu technicznego wyposażenia stanowisk praktycznej nauki zawodu.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">4. Wspieraliśmy budowę rynków i giełd towarowych. W 1996 r. Agencja przejęła akcje w 9 spółkach za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz ministra finansów. Spółki te w bardzo prężny sposób przygotowują inwestycje w zakresie budowy rynków hurtowych i jednocześnie podejmują temat związany z przygotowaniem przestrzeni produkcyjnej we współpracy ze związkami i organizacjami rolniczymi. Pozwoli to na odpowiednie przygotowanie produktów rolnych w taki sposób, aby były one konkurencyjne do produkowanych za granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">Jesteśmy w posiadaniu bilansu finansowego Agencji, opracowanego przez biegłych rewidentów. W protokole pokontrolnym stwierdzono, że Agencja jest w pełni przygotowana do wypełniania swoich obowiązków i jej stan finansowy nie budzi zastrzeżeń, co oznacza, że nie będzie żadnych przeszkód dla działalności w 1997 r. W 1997 r. środki finansowe przeznaczone z budżetu państwa na działalność Agencji, jak również środki niewyko-rzystane z lat ubiegłych, pozwolą na prowadzenie działalności według omówionej już zasady, pozytywnej odpowiedzi na zgłoszony popyt.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PrezesAgencjiRestrukturyzacjiiModernizacjiRolnictwaHenrykAntosiak">W pełni uporządkowaliśmy wszystkie sprawy związane z byłym Funduszem Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Przed nami jest kolejny etap odzyskiwania środków, a szczególnie od kredytobiorców, którzy stracili płynność finansową. Na mocy znowelizowanej ustawy, na zasadzie dwustronnej umowy, przejęliśmy od Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wszystkie tzw. sprawy przedfunduszowe. Zostały one przez nas już uporządkowane i pozostała jedynie kwestia monitoringu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Chcę zapytać, dlaczego w sprawozdaniu nie wymieniono drobnej przedsiębiorczości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezesHenrykAntosiak">Pominąłem ten temat, ponieważ nie chciałem omawiać wszystkich 28 linii kredytowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Sądzę, że ta linia kredytowa jest niezmiernie ważna ze względu na tworzenie nowych stanowisk pracy przy pomocy środków Agencji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Chcę zapytać jakie jest stanowisko resortu w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Agencja jest mocno związana merytorycznie z działalnością resortu. Praktycznie program polityki rolnej realizowany przez rząd ma przełożenie na wszystkie zadania Agencji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Jako pierwsza w tej kadencji Sejmu została przyjęta ustawa o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Sejm kończąc kadencję może powiedzieć, że w tym obszarze został stworzony sprawny mechanizm służący finansowemu wspomaganiu założeń polityki wobec wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Na bieżąco są korygowane założenia, o czym mówił prezes Antosiak. Funkcjonuje ok. 30 linii tanich kredytów i 30 programów, które mają określone cele w zakresie zmiany rolnictwa i jego otoczenia. Wszystkie programy były konsultowane przez odpowiednie departamenty resortu, a następnie zatwierdzone na prezydium lub posiedzeniu kolegium Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Daje nam to obrad działań resortu i na bieżąco podejmowanych ocen Agencji. Niemniej jednak zgodnie z obowiązkami jakie ciążą na ministrze rolnictwa i gospodarki żywnościowej zostało ocenione sprawozdanie z działalności w 1996 r. i jest to ocena pozytywna. Ocena ta jest oparta na szczegółowych analizach danych zawartych w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Bardzo ważna jest także informacja, że sprawozdanie finansowe Agencji było badane przez firmę audytorską, która wydała pozytywną opinię zarówno od strony formalno-prawnej, jak i majątkowej. Bierzemy pod uwagę także mankamenty dotyczące funkcjonowania mechanizmów leżące poza główną sferą oddziaływania Agencji. Można je przypisać systemowi bankowemu, niedostosowaniu banków do sprawnej obsługi rolnictwa. Pod tym właśnie adresem nadesłano najwięcej uwag do resortu. Zostały one uwzględnione w bieżącej działalności Agencji.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pozytywnie ocenia kierownictwo Agencji za skuteczność w realizowaniu przyjętych programów, bez zbytniego liberalizowania wymogów z tego powodu, że taka postawa nie dopuszcza do powstania złej sytuacji, w jakiej mogą się znaleźć banki i sami kredytobiorcy. Agencja ma już poza sobą ten okres, kiedy decyzje były podejmowane pod presją, co później przynosiło negatywne efekty dla zadłużonych podmiotów. Rolnicy często byli wprowadzani w błąd przez osoby, które były ich protektorami. Na szczęście takich przypadków jest coraz mniej, a kierownictwo Agencji wykazało wiele inicjatywy, aby rozwiązać trudne sytuacje. Dlatego nie można się dziwić, że Agencja działa bardzo rygorystycznie.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiZywnosciowejJerzyPilarczyk">Na zakończenie chcę jeszcze raz podkreślić, że działalność Agencji i jej kierownictwa jest pozytywnie oceniona ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła na przełomie I i II kwartału 1997 r. kontrolę wykonania planu finansowego Agencji w 1996 r. Kontrola była przeprowadzana w ramach kontroli wykonania budżetu państwa. Jej wyniki zostaną doręczone Komisji.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Nie przeprowadziliśmy kontroli efektywności wykorzystania kredytów z dopłatami Agencji. Ostatnio taką kontrolę przeprowadziliśmy na przełomie 1995 i 1996 r. Informacja na ten temat została przekazana w I kwartale 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Na podkreślenie zasługuje uporządkowanie i zapewnienie właściwego nadzoru na wykonywaniem zadań bieżących Agencji, a także dokumentacji i rozliczeń z bankami stanu wierzytelności byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa oraz umów zawartych przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w latach 1990-1992, czyli przed powstaniem Agencji. Chodzi o tzw. umowy przedfunduszowe, w stosunku do których resort rolnictwa przekazał prawa i obowiązki Agencji.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Sporządzone przez Agencję sprawozdanie z działalności w 1996 r. jest rzetelne, a dane zostały ujęte w sposób czytelny i mogą stanowić materiał studialny pokazujący tendencje panujące w procesie modernizacji polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Nasze uwagi sprowadzają się do sposobu konstruowania planu finansowego Agencji, w szczególności części dotyczącej wydatków na działalność podstawową. W poprzednio przeprowadzanych kontrolach zwracaliśmy na to szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Plan finansowy w części podstawowej został zrealizowany w 52 %. Wskazuje to na nie dość wnikliwe analizowanie potrzeb w zakresie rozmiaru dopłat do poszczególnych rodzajów kredytu, np. na program osadnictwa rolnego zaplanowano dopłaty do kredytów w wysokości 10 mln zł, a tymczasem realizacja wyniosła 0 zł. Z jednej strony wynika to z tego, że program osadnictwa został zatwierdzony przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dopiero w IV kwartale 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Niewykorzystane zostały także środki w wysokości 80 mln zł na współudział w finansowaniu restrukturyzacji placówek naukowo-badawczych. Przyczyny najprawdo-podobniej leżą po stronie jednostek badawczo- rozwojowych, bo nie przedłożyły odpowiednich programów.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Niska realizacja wystąpiła także w dopłatach do kredytów na rozpoczęcie lub zwiększenie produkcji w gospodarstwach. Z planowanej kwoty wydano tylko 6 %, a z linii kredytowej na wznowienie produkcji rolniczej  tylko 2 %. Niewątpliwą przyczyną było w tym wypadku nieprzygotowanie limitów zgłaszanych przez banki. Z limitów zgłoszonych przez banki Agencja zrealizowała 76 %. Z otrzymanych wyjaśnień wynika, że niska realizacja niektórych pozycji planów pozwoliła na zgromadzenie środków potrzebnych na uruchomienie nowych kierunków działalności podejmowanych przez Agencję w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">W naszej ocenie Agencja nie przykładała należnej uwagi do egzekwowania środków pieniężnych z tytułu rozliczeń kredytów pochodzących z byłego Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa. Działania windykacyjne podjęto tylko w stosunku do 56 % wypowiedzianych umów. Wskaźnik w 1995 r. był jeszcze niższy, bo wynosił 53 %. Agencja nie egzekwowała należnych odsetek z tytułu spłaty wykupionych wierzytelności. W stosunku do kwot określonych przez banki, wpływy Agencji z tego tytułu wynosiły w 1996 r. tylko 4,7 %.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#DyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliSzymonGoc">Przedłożone sprawozdanie Agencji z działalności w 1996 r. obejmuje całość problemów, którymi Agencja się zajmowała. Stanowi ono bogaty materiał analityczny i w pełni pokazuje pomoc udzieloną ze środków budżetowych rolnikom w latach ubiegłych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Zanim przejdziemy do dyskusji nad sprawozdaniem Agenci Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, powrócimy do sprawozdania z działalności Agencji Rynku Rolnego. Na posiedzenie Komisji został zaproszony prezes Gutowski, a ponieważ dyskusja na ten temat już się odbyła, dlatego proponuję, abyśmy przeszli do głosowania. Czy jest zgoda na taką procedurę? Sprzeciwu nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Przypominam, że pomimo uwag zgłaszanych w trakcie dyskusji do sprawozdania Agencji Rynku Rolnego, generalna ocena sprawozdania była pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Kto z posłów jest za przyjęciem sprawozdania z działalności Agencji Rynku Rolnego w 1996 r.?</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 7 posłów, 1 był przeciwny, a 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Stwierdzam, że większością głosów przyjęliśmy sprawozdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Chciałbym zapytać, czy jest kworum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Stwierdzam, że jest kworum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Nie wiem czy kworum należy liczyć według listy obecności, czy według liczby posłów biorących udział w głosowaniu?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselWojciechZarzycki">Poseł Henryk Siedlecki /niez./: Uważam, że Komisja podjęła już decyzję i dlatego nie powinniśmy prowadzić już dyskusji na nie przewidziane w porządku dziennym tematy.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselWojciechZarzycki">Przypominam, że w pierwszej kolejności głosuje się wnioski najdalej idące. Takim wnioskiem był wniosek o odrzucenie sprawozdania i informacji.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselWojciechZarzycki">Poruszyłem kwestię obecności posłów, ponieważ głosowanie ma wyrażać opinię Komisji. To, że posłowie podpisali listę, a nie są obecni na sali, nie może być podstawą do uznania wyniku głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Przypominam, że już wcześniej prezydium Komisji informowało posłów o głosowaniu. Gdyby ktoś z posłów był przeciwny przyjęciu sprawozdania, to na pewno pozostałby na sali. Ponieważ przed przystąpieniem do głosowania nie zgłoszono wniosku o sprawdzenie listy obecności, zgodnie z regulaminem, to znaczy że ogłoszony wynik jest prawomocny.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Uważam, że doręczony nam materiał jest bardzo dobrze przygotowany i można z niego wyciągnąć odpowiednie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselAndrzejAumiller">W sprawozdaniu zaznaczono program pt. "Nowe miejsca pracy". Tymczasem w 1996 r. udzielono w tym celu tylko 422 kredyty, przy czym w legnickim 0, w koszalińskim 0, jeleniogórskim 0, co oznacza, że ten program nie został w dostatecznym stopniu spopularyzowany. Nasuwa to wniosek, że Agencja musi wzmóc działania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Wymieniony został także program ogrodniczy. Jeśli Agencja w 1996 r. w sumie udzieliła tylko 8 kredytów, to dowodzi, że produkcja ogrodnicza w obecnych warunkach politycznych i gospodarczych się nie opłaca. Jeśliby produkcja była opłacalna, to przy niskiej stopie procentowej kredytu na pewno więcej podmiotów chciałoby rozpocząć restruktu-ryzację. Należy pamiętać o tym, że bardzo dużo gospodarstw zajmuje się produkcją sadowniczą, szklarniową, warzywniczą i pieczarek. Sądzę, że wina nie leży po stronie wysokości kredytów i dlatego prezes Agencji powinien przekazać te informacje na kolegium resortu.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselAndrzejAumiller">Analizując tabelki dochodzę do wniosku, że polityka rolna państwa nie jest sprzyjająca dla ogrodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselAndrzejAumiller">Chcę zapytać, jakie oprocentowanie Agencja płaci poszczególnym bankom? Sądzę, że gdyby umowy były przeanalizowane, to Agencja uzyskałaby potrzebne środki, ponieważ Bank Gospodarki Żywnościowej otrzymuje najniższe dopłaty ze strony Agencji w wysokości 20 %, tymczasem są banki, które otrzymują 23 - 27 %. Oznacza to, że Agencja musi w rzamach tego samego programu dopłacać więcej do kredytów. BGŻ jest najtańszym bankiem, być może jestem w błędzie, ale wynika to z przedstawionych w tabelkach danych.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselAndrzejAumiller">Ze sprawozdania wynika, że ośrodki doradztwa rolniczego opiniujące programy odrzucają 50 % wniosków. Oznacza to, że albo rolnicy są w złej sytuacji, albo źle są przygotowane wnioski, albo brak jest należytej gwarancji.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselAndrzejAumiller">Chciałem zapytać, dlaczego tak mało osób skorzystało w skali kraju z linii kredytowej dla młodych rolników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMariaZajaczkowska">Najlepszą ocenę pracy Agencji wystawi samo życie. Agencja na wsi na ogół jest pozytywnie oceniana.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMariaZajaczkowska">Zgadzam się z uwagami zawartymi w raporcie NIK, które znajdują potwierdzenie w trakcie spotkań z rolnikami. Rolnicy twierdzą, że istnieje zbyt duża biurokracja bankowa i że mają problemy z przygotowywaniem biznesplanu. Chciałabym się dowiedzieć, jakie działania zamierza podjąć Agencja, aby zmienić ten stan rzeczy. Znam takie przypadki, kiedy bank albo nie udzielał informacji, albo były one nieprawdziwe i rolnicy zostali niepotrzebnie odesłani "z kwitkiem".</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselMariaZajaczkowska">Problemem korzystania z linii kredytowych są zabezpieczenia. Jest to uwaga skierowana do banków, ale Agencja powinna wpłynąć na zachowanie się swoich partnerów. Czasami dla uzyskania niskiego kredytu trzeba przedstawić tak duże zabezpieczenie jakby w grę wchodziły miliardowe kwoty.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselMariaZajaczkowska">W sprawozdaniu zaznaczono, że powstają rynki hurtowe, tylko że kilka wniosków zostało potraktowanych odmownie ze względów formalno-prawnych, m.in. dotyczy to dofinansowania i utworzenia rynku hurtowego znajdującego się w planie Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, czyli giełdy w Dąbiu Nowym. Co kryje się pod pojęciem "przeszkody formalno-prawne"? Nie wiadomo z czego wynikał brak realizacji programu dofinansowania restrukturyzacji jednostek badawczo-rozwojowych. Ze spotkań z rolnikami wynika, że w tej dziedzinie istnieją olbrzymie potrzeby. Często spotykam się z informacją o archaicznym wyposażeniu, co nie pozwala na sprostanie konkurencji i uzyskaniu wiarygodnych wyników. Tymczasem te kredyty są niewykorzystane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselZbigniewGalek">Aby uzyskać kredyt trzeba przedstawić olbrzymią liczbę dokumentów, począwszy od biznesplanu, zabezpieczenia finansowego, wyceny środków produkcji itd. Rolnik, który chce zaciągnąć kredyt w wysokości 10 - 15 tys. zł, musi wydać 6 tys. zł na załatwienie wszystkich formalności, m.in. musi podpisać umowy z ubezpieczycielami. Czy nie dałoby się uprościć tej procedury?</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselZbigniewGalek">Zaznaczam jednak przy tym, że procedura zabezpieczenia powinna zachować ten sam kształt w przypadku dużych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselZbigniewGalek">Czy prawdą jest, że od 1998 r. nie będzie dopłat do telefonizacji wsi?</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselZbigniewGalek">Postuluję o wypłaty rad dotacji do kredytów w bardziej równomiernych kwotach. Środki finansowe często wpływają pod koniec roku i gminy z tego tytułu mają duże problemy z bieżącym finansowaniem inwestycji. Czy tych rat nie można wypłacać regularnie? Zdaję sobie sprawę z tego, że końcowa kwota nie może być wypłacona dopóki inspektorzy nie stwierdzą wykonania zadania. Jednak regularne wypłacanie jest tym bardziej ważne, że także inne dotacje przychodzą w ostatnich dniach roku, co utrudnia właściwe prowadzenie inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Zanim zabiorę głos w sprawie oceny sprawozdania Agencji chcę zgłosić wniosek formalny o reasumpcję poprzedniego głosowania. Uważam, że nie ma kworum.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PoselWojciechZarzycki">Uważam, że sprawność Agencji jest bardzo dobra i pozytywnie oceniam jej działalność. Jednak niepokój rolników budzi fakt, że jednocześnie z tą działalnością w parze nie idą decyzje podejmowane przez rząd, a dotyczące wykorzystania kredytów z możliwością zbytu produkcji uruchamianej na tej podstawie. Nie ma polityki rolnej, która byłaby zbieżna z działalnością instrumentu pomocy dla rolników, jakim jest Agencja. Przykładem może być sprawa skupu wołowiny. Udzielono kredytu na uruchomienie takiej produkcji, rolnicy zaangażowali duże środki i prawdopodobnie wpadną w pułapkę kredytową tylko z tego powodu, że mają problemy ze zbytem po opłacalnych cenach. Uważam, że moje uwagi powinny dotrzeć do ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PoselWojciechZarzycki">Chcę zapytać prezesa Agencji, jakie istnieje zabezpieczenie finansowe Agencji po wykorzystaniu pożyczki ASAM?</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PoselWojciechZarzycki">Chciałbym się dowiedzieć na jakie programy przeznacza się najwięcej środków. Pozwoli nam to na ocenę, w jakich kierunkach produkcji mamy do czynienia z trendem rozwojowym.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PoselWojciechZarzycki">Jakie działania zamierza podjąć Agencja, aby zmienić negatywne opinie kredytobiorców, którzy nie mają możliwości przedstawić odpowiedniego zabezpieczenia? Procedura uzyskania kredytów bankowych jest określana przez Agencję, o czym informują rolników bankowcy.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PoselWojciechZarzycki">W sprawozdaniu przedstawiono wysiłek, jaki podjęła Agencja, aby wykonać swoje statutowe obowiązki. Pozytywne efekty są dostrzegane już w terenie, dotyczy to zwłaszcza infrastruktury. Muszę przyznać, że kiedy powoływaliśmy Agencję, to nie mogliśmy nawet powiedzieć, w jakim kierunku będzie zmierzał rozwój wsi.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PoselWojciechZarzycki">Czy wszystkie linie kredytowe w tym roku posiadają odpowiednie zabezpieczenie finansowe? Niepokój budzi niskie wykorzystanie kredytów na wznowienie produkcji, co potwierdza moją tezę, że polityka rolna nie jest adekwatna do produkcji rolniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Poseł Zaczycki zgłosił wniosek o reasupcję głosowania. Kto z posłów jest za przyjęciem wniosku?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">W głosowaniu za wnioskiem opowiedział się 1 poseł, 11 było przeciwnych, a 2 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam, że wniosek nie uzyskał większości.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Przystępujemy do dalszej części dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanuszMaksymiuk">W wystąpieniu posła Zarzyckiego kilkakrotnie usły-szeliśmy, że Agencja podejmuje inne działania niż nakazuje polityka rządu. Czy w ten sposób pan poseł stawia wniosek o odwołanie prezesa Agencji? Nie wyobrażam sobie, aby agenda rządowa nie wywiązywała się z decyzji rządu i przepisów ustawy. Sugeruje to, że w pańskim wystąpieniu nie ma spójności. Jeżeli Agencja realizuje ustawę i rozporządzenia wydane na jej mocy, to według mnie, prezes Agencji prawidłowo realizuje politykę rolną.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Prowadziliśmy kiedyś dyskusję na temat, czy z dopłat do kredytów mają tylko korzystać banki zrzeszone w BGŻ, czy też pozwalamy na konkurencję. Według mnie dobrze się stało, że wszystkie banki, które podpiszą umowy, mogą korzystać z dopłat do kredytów.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Chciałbym się dowiedzieć jaka jest ocena prezesa Agencji, dotycząca poszczególnych banków, zarówno pod względem procedury, jak i ściągalności udzielonych kredytów. Sądzę, że najgorszym bankom powinny być wypowiedziane umowy, co zmobilizuje pozostałe banki do lepszej pracy. Sądzę, że w grupie 12 banków są lepsze i gorsze.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Cieszymy się z działalności Agencji, ponieważ wszystkie materiały zostały profesjonalnie przygotowane, jednak nie należy zapominać, że bardzo mało rolników z efektów pracy Agencji korzysta. Jeśli się mylę, to chciałbym usłyszeć sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PoselJanuszMaksymiuk">W maju na posiedzeniu Komisji sygnalizowałem, że uważam za błędną decyzję, kiedy w przypadku przyznania kredytów klęskowych, zobowiązuje się rolników do udokumentowania 80 % wydatków na zakup środków produkcji. Wówczas uzyskałem informację, że się mylę i pełne wyjaśnienie uzyskam po posiedzeniu Komisji. Do tej pory jednak nikt mi nie udzielił wyjaśnienia, a pracownicy Agencji przyznali mi rację. Czy to zarządzenie zostało już zmienione, albo będzie zmienione?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Za przykład może posłużyć sprawa rolnika, któremu wymarzła pszenica na 1 ha. Kiedy powołana przez wojewodę komisja oceniła straty, to okazało się, że wynoszą one 3 tys. zł. Z tego tytułu rolnik uzyskał kredyt. W jaki sposób ma on udokumentować 80 % kosztów zakupu środków produkcji? Czy rolnik nie ma prawa, aby uregulować z tych pieniędzy zobowiązania wobec gminy i innych zaciągniętych wcześniej kredytów? Przypominam, że zgodnie z ustawą ten przepis był stosowany wtedy, kiedy rolnik uzyskał kredyt w wysokości 10 q żyta na 1 ha. Obecnie stanowi to wartość 350 zł, a więc 80 % wynosi ok. 300 zł. Jeżeli jednak rolnik uzyskał kredyt w wysokości 3 tys. zł i w 80 % ma go przeznaczyć na zakup środków produkcji, to z góry skazujemy jego działalność na niepowodzenie.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Dlatego już teraz informuję, że jeśli to zarządzenie nie zostanie zmienione, to w trybie zapytania wystąpię do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jakie zostanie przyjęte rozwiązanie w sytuacji, kiedy na skutek decyzji politycznych rolnik nie może wywiązać się z założeń przyjętych w biznesplanie? Rolnik mógł zakładać, że sprzeda zboże, a tymczasem przed żniwami import zboża wyniósł 4 mln ton to uniemożliwia sprzedaż na wolnym rynku i spłatę zaciągniętego kredytu na budowę silosu. Kto poniesie z tego tytułu konsekwencje? Rolnik na pewno będzie partycypował w kosztach, ale nie należy przy tym zapominać, że była to decyzja państwa.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PoselJanuszMaksymiuk">W sprawozdaniu wymieniono kredyt branżowy na produkcję buraków cukrowych. Nie jest on jednak kompatybilny z kwotą cukrową. Jeżeli rolnik przedłoży biznesplan, to banki udzielą mu kredytu. Jednak nie wiadomo, czy zostanie on spłacony. Jaki jest zatem sens udzielania tego kredytu. Jaki jest przepływ informacji z cukrowni do Agencji? Czy ten proces jest kontrolowany?</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Czy jest sens kredytowania kierunków, których opłacalność produkcji jest zagrożona? Czy są kierunki preferowane? Czy produkcja jest dostosowana do czasu spłaty kredytu? Wchodzimy w okres negocjacji z Unią Europejską i może się okazać, że udzielono więcej kredytów branżowych niż kwota otrzyma przez Polskę na daną produkcję. Kto będzie ponosił skutki takiej decyzji? Nie uważam, aby musiał je ponosić rolnik nieświadom podejmowanych decyzji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Poseł Henryk Siedlecki /niez./: Po kolejnej wypowiedzi posła Zarzyckiego o braku polityki rolnej, funduję nagrodę w wysokości 100 zł osobie, która odpowie na pytanie, jaka koalicja od 4 lat rządzi w Polsce i kto w jej ramach odpowiada za politykę rolną?</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Nie wyobrażam sobie, aby Agencja  nie realizowała polityki rządu, niezależnie od tego, czy jest ona dobra lub zła. Ze sprawozdania wynika, że Agencja dobrze wykonuje swoje obowiązki. Można powiedzieć, że Agencji udało się realizować ten fragment polityki rolnej, który ma służyć przeobrażeniom na wsi i unowocześnieniu rolnictwa. Uważam to za szczególnie ważny aspekt w sytuacji, kiedy państwo polskie nie posiada wystarczających środków na udzielanie dotacji w formie prostej.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jeśli sobie przypomnimy ubiegłe lata, kiedy skala inwestycji rozpoczynanej przez rolników była znikoma z uwagi na brak środków z systemu bankowego, to należy zauważyć, że dzisiaj bez kredytu nie można już podjąć produkcji. Dlatego uważam, że realizacja dopłat do kredytów jest niezmiernie ważna i przynosi to chwałę rządzącej koalicji.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Po raz kolejny zgłaszam wniosek o uproszczenie procedury ubiegania się o kredyty. Chodzi nam głównie o kredyty do 5 - 10 tys. zł na gospodarstwo. Ciekaw jestem, w jaki sposób spłacane są kredyty zaciągnięte na zakup środków obrotowych? Według posiadanych przeze mnie informacji, są one spłacane powyżej 90 %. Nie ma zatem żadnych przeciwskazań, aby nie uprościć procedury. Zdaję sobie przy tym sprawę, że to nie Agencja a banki udzielają kredytów. Nie oznacza to jednak, że w umowach z bankami, nie można zasygnalizować tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#PoselJanuszMaksymiuk">W ostatnim okresie Agencja kredytuje programy branżowe przetwórstwa. Przykładowo udzielono kredyty na przetwórstwo rzepaku i na budowę olejarni, które były oceniane przez banki jako nie zagrożone. Rozmawiałem z tymi osobami, które zainwestowały posiadane środki, a obecnie są na skraju bankructwa ze względu na brak ochrony celnej na sprowadzanie rzepaku i olejów surowych. Czy Agencji znane są takie przypadki i czy informowane są o tym odpowiednie resorty, które zajmują się tym wycinkiem działalności?</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Od kilku miesięcy działają już izby rolnicze. Znajdują się one w komfortowej sytuacji, ponieważ z budżetu państwa przeznacza się środki na ich działalność. W zamyśle ustawy izby rolnicze miały przejąć część zadać od ośrodków doradztwa rolniczego w zakresie opiniowania biznesplanów. Czy jest już podjęta współpraca w tym kierunku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselHenrykWujec">Oceniając sprawozdanie Agencji za 1996 r. myślimy już o 1997 r. i latach następnych. Chodzi mi o nowelizację ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w której rozszerzyliśmy zakres zadań Agencji. Dlatego uważam, że poseł Siedlecki słusznie poruszył sprawę izb rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselHenrykWujec">W sprawozdaniu znajduje się rozdział, który mówi o działaniach na rzecz podnoszenia i zmiany kwalifikacji zawodowych, doradztwa i informacji w rolnictwie oraz praktycznej nauki zawodu. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 stycznia 1996 r. wnioski o dofinansowanie składały szkoły, uczelnie rolnicze, ośrodki doradztwa rolniczego, instytuty naukowe itd. Izby rolnicze rozpoczęły już działalność i dlatego niesłychanie ważne jest, abyśmy mogli śledzić, w jaki sposób wykonują one zadania, do których zostały powołane.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselHenrykWujec">Sądzę, że izby rolnicze będą istotnym partnerem dla Agencji. Czy w przygotowywanym rozporządzeniu, związanym z nowelizacją ustawy, do wymienionych podmiotów zostaną dołączone także izby rolnicze? Chodzi przecież o programy związane z pomocą dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselHenrykWujec">W sprawozdaniu znajduje się rozdział związany z kredytami łagodzącymi skutki klęsk żywiołowych w rolnictwie. W 1996 r. w związku z licznymi klęskami udzielono kredytów na łączną kwotę 40 mln zł. Pomimo tego tylko w 60 % pokryły one skutki klęsk żywiołowych. Dlatego pytam się, czy nie lepiej jest zapobiegać takim sytuacjom, zamiast post factum naprawiać szkody? Uważam, że lepiej przygotować programy ubezpieczeń, które w całości mogłyby rekompensować szkody poniesione przez rolników. Do tej pory ubezpieczenia są dobrowolne i dlatego cieszę się, że w nowelizowanej ustawie wprowadzony został art. 3 pkt 8 w brzmieniu: "powstawanie i rozwój towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w rolnictwie". Sądzę, że jest to właściwy forma, która może zachęcić rolników do podpisywania umów z ubezpieczycielami. Gdyby rolnicy byli ubezpieczeni, to mogliby w 100 % uzyskać rekompensaty z tytułu klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselHenrykWujec">Czy w ramach nowelizacji zarządzenia przewidziano powstanie związków wzajemności członkowskiej. Taka forma jest bowiem przewidziana w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i jest ona szczególnie niekorzystna dla rolników. Dotyczy to wzajemnych ubezpieczeń upraw i produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Posłowie Maksymiuk i Siedlecki stawiają mi zarzuty, że zgłaszam krytyczne uwagi zamiast zająć się sprawą rolnictwa. Tymczasem poseł Maksymiuk powtórzył moje spostrzeżenie, że dobra działalność Agencji jest niweczona przez błędną politykę celną, ochrony interesów polskich rolników i przemysłu rolno-spożywczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Przypominam, że w tej chwili oceniamy sprawozdanie Agencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Chcę tylko pokazać, w jaki sposób niszczone są wysiłki Agencji. Rolnicy zaciągają bowiem kredyty na produkcję, której następnie nie będą mogli sprzedać. Dlatego uważam, że nie są potrzebne nam nowe kredyty, ale właściwa polityka rolna państwa, która pozwoli na opłacalność produkcji.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselWojciechZarzycki">Komisja wystosowała dezyderaty do rządu o natychmiastowe zaprzestanie bezcłowego importu zbóż, owoców, warzyw i innych artykułów, których pod dostatkiem mamy w Polsce. Dlatego mogę jedynie pogratulować posłom dobrego samopoczucia po przyjęciu informacji o działaniach zabezpieczających poziom interwencji państwa w 1997 r. Sądzę, że moja negatywna opinia powinna wpłynąć na Komisję, aby wystosowała wniosek o przeprowadzenie nowelizacji ustawy budżetowej przez rząd. Przypominam, że posłowie tej koalicji, kiedy trzeba było zabezpieczyć odpowiednie środki na interwencję, nie podjęli żadnych działań.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselWojciechZarzycki">Jeżeli będziemy akceptować proimportową politykę, to po co mamy pisać dezyderaty? Dlatego uważam, że miałem słuszność w swojej opinii, ponieważ poseł Maksymiuk podtrzymał mój argument, że nie można kredytować produkcji, jeśli później nie będzie można sprzedać artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Czy pan poseł zgłasza wniosek do tematu dzisiejszego posiedzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Proponuję, aby w ocenie Komisji zaznaczono, że roczna działalność Agencji nie idzie w parze z polityką rządu w zakresie rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselStanislawPawlak">Rozpatrywane dzisiaj sprawozdanie jest przygotowane merytorycznie i obejmuje całokształt działań Agencji, które miały miejsce w 1996 r. na podstawie ustawy i rozporządzenia prezesa Agencji. Materiał ten jest obszerny i nie będę go omawiał, ponieważ każdy miał możliwość zapoznania się z jego treścią.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselStanislawPawlak">Chcę zwrócić uwagę na problemy szczególnie odczuwane przez rolników. Agencja na podstawie ustawy o kredytowaniu rolnictwa uporządkowała kwestię kredytowania. Mam przy tym odmienne zdanie od posła Zarzyckiego, ponieważ uruchamianie kredytów z dopłatą z budżetu państwa powoduje szybki rozwój zaplecza rolnictwa. Być może nie jest on dostrzegany w każdym gospodarstwie, jednak to zjawisko jest widoczne. Można porównać liczbę sprzętu rolniczego, która trafia na wieś w porównaniu do lat 1990 - 1993 kiedy nowych maszyn nie było widać na polach.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselStanislawPawlak">Działania podjęte na początku naszej kadencji, kiedy utworzyliśmy Agencję, zastępując nieudolny i nagannie działający Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa pozwoliły na takie zorganizowanie organów państwa, które gwarantuje takie kredyty i dopłaty do oprocentowania poszczególnym bankom. Dobrze się stało, że banki posiadają środki na kredyty, ponieważ budżet państwa nie musi wykorzystywać posiadanych środków na różnego rodzaju oddłużenie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PoselStanislawPawlak">Rolnicy pozytywnie oceniają fakt, że na skutek podjętych działań nie ma wahań na rynku środków produkcji. Możliwość uzyskania taniego kredytu obrotowego bez względu na sezon powoduje, że nastąpiło zrównoważenie popytu i podaży. W związku z tym nie ma gwałtownych wzrostów ceny środków produkcji. Należy pamiętać o tym, że w 1994 r. Zakłady Azotowe we Włocławku zapłaciły karę za podnoszenie cen saletry amonowej w momencie uruchamiania wypłat dla rolników wiosną 1994 r. Pamiętajmy o tym przy ocenie dzisiejszego raportu.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PoselStanislawPawlak">Od stycznia 1997 r. nastąpiło opóźnienie w przekazywaniu dopłat do różnicy oprocentowania kredytów udzielanych przez banki spółdzielcze przez banki regionalne. W sytuacji, kiedy BGŻ na bieżąco realizuje dopłaty, to różnica oprocentowania trafia do banków spółdzielczych dopiero po 20 dniach. Całkowita różnica wynosi zatem 33 dni. Banki krytycznie oceniają taką sytuację, ponieważ brakuje środków na nowe kredyty. Sądzę, że na ten aspekt należy zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PoselStanislawPawlak">Rolnicy krytycznie oceniają kwestie przygotowania biznesplanu. Cała procedura uległa już uproszczeniu, jednak ośrodki doradztwa rolniczego nadal muszą poświęcać dużo czasu na przygotowanie wyliczeń ekonomicznych, które są dołączane do wniosku kredytowego do banku.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PoselStanislawPawlak">Niepokój budzi kwestia poręczeń. Do wniosku o kredyt obrotowy należy dołączyć oświadczenia dwóch poręczycieli i zastawić kupowane za kredyt środki produkcji. Takie wymagania są zbyt duże zwłaszcza, że rolnicy stanowią tę grupę kredytobiorców, która w terminach spłaca wszystkie raty. Tymczasem od rolników wymaga się jak największych zabezpieczeń. Wiem, że Agencja ma na to niewielki wpływ, ale przedstawiciele rządu powinni podpisać z bankami takie porozumienie, aby zaciągnięcie kredytu dla rolnika nie było drogą przez mękę.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PoselStanislawPawlak">Bardzo dobrze oceniam działania na rzecz gmin ze strony Agencji. Gminy uzyskały możliwość korzystania z bezzwrotnych dotacji na rozwój infrastruktury technicznej i za te środki wiele wykonali. Mowa jest o tym na str. 48 sprawozdania. Dotyczy to wodociągów, kanalizacji, telefonizacji i budowy dróg gminnych, które są spychane na plan dalszy w pracach nad ustawą o finansowaniu dróg publicznych. Uważam, że powinny być budowane nowe drogi oraz modernizowane stare, które były budowane w latach  1970 i 1980.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PoselStanislawPawlak">Dobrze oceniam działania Agencji w sprawie powstawania giełd rolnych. Ten kierunek należy utrzymać, ponieważ - jak podkreślał poseł Zarzycki - w gospodarce rynkowej nie rozwiąże się problemów sterowaniem administracyjnym, jeśli wcześniej nie stworzy się warunków wolnego rynku. Ma to duże znaczenie, ponieważ problemy ze zbytem produkcji rolnej będą się pogłębiać.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PoselStanislawPawlak">Na zakończenie składam wniosek o przyjęcie sprawozdania, ponieważ zasługuje on na to. Chciałbym, aby przyszła kadencja Sejmu otrzymała sprawozdanie na tak samo wysokim poziomie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAndrzejAumiller">W 1996 r. zostało udzielonych 657 kredytów dla młodych rolników na utworzenie nowych gospodarstw. Martwi mnie to, że kredyty nie są zaciągane w tych województwach gdzie występuje największe bezrobocie. Podobnie kształtuje się sytuacja w sprawie kredytu na uruchamianie nowych miejsc pracy poza rolnictwem. Dlatego oczekuję odpowiedzi, czy jest to spowodowane brakiem wniosków ze strony kredytobiorców, czy też może niechęcią ze strony Agencji do angażowania się w tamtych regionach kraju?</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselAndrzejAumiller">Muszę sprostować swoją wcześniejszą wypowiedź, ponieważ wypłaty w BGŻ wynoszą 20 - 27 %, co oznacza, że ten bank nie jest konkurencyjny.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Poseł Henryk Siedlecki /niez./: W swoim wystąpieniu nie krytykowałem posła Zarzy-ckiego, tylko ogłosiłem konkurs, do czego mam prawo. Posłowi Zarzyckiemu proponuję, aby miał większy wpływ na politykę rolną w państwie skoro jest członkiem PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Większość opinii, które chciałam poruszyć zostały już przedstawione przez innych posłów. Przygotowując się do posiedzenia Komisji szukałam odpowiedzi na pytanie, czy Agencja we właściwy sposób realizowała ustawę z 29 grudnia 1993 r. Zarówno przedłożone sprawozdanie z trzeciego roku realizacji zadań wynikających z tej ustawy, jak również ocena wyniesiona z dokumentów przygotowanych przez rząd dla Sejmu oraz z innych źródeł powoduje, że ocena pracy Agencji jest pozytywna i znalazło to potwierdzenie w dyskusji oraz w wystąpieniach ministra Pilarczyka i przedstawiciela NIK. Należy przy tym pamiętać, że nie ma takiego posiedzenia Komisji, na którym nie rozpatrywalibyśmy zadań realizowanych przez Agencję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Jestem w posiadaniu informacji dostarczonych z Departamentu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej NIK. Chcę przeczytać tylko jedno zdanie, które potwierdza, że: "Działalność Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w 1996 r. była prawidłowa". Posiadam także opinię biegłego rewidenta dla zarządu Agencji. Z opinii wynika, że badanie sprawozdania finansowego jest pozytywne. Jeśli ktoś z posłów chce się zapoznać ze szczegółami tych dokumentów, to mogę je udostępnić.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Czy Agencja realizowała politykę rolną państwa? Jednym z celów polityki państwa i tej koalicji było zwiększenie dostępności do preferencyjnych kredytów, zwiększenie pomocy finansowej dla gospodarstw rolnych w sektorze rolno-spożywczym oraz dla gospodarstw rolnych, znajdujących się z przyczyn losowych w trudnej sytuacji. Dzięki zwiększeniu środków dla Agencji w budżecie państwa, Agencja miała możliwość rokrocznie realizować główne cele polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Istnieją jeszcze sprawy, które nie znalazły rozwiązania, nikt nie kwestionuje ich istnienia. Często spotykamy się z opinią, że Komisja zbyt ostro ocenia Agencję. Sądzę, że jest to znacznie lepsza formuła, niż gdybyśmy mieli pobłażać.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Dobrze się stało, że uporządkowana została sprawa kredytów bankowych. Jednak w dalszym ciągu uważam, że znacznemu uproszczeniu powinna ulec procedura przy zaciąganiu kredytów. Na wniosek naszej Komisji poszerzono zakres zadań Agencji o tworzenie nowych stanowisk pracy, jednak hamulcem jest skomplikowana procedura dla uzyskania 10 tys. zł. na każde tworzone stanowisko pracy. Żądanie dodatkowego zabezpieczenia ze strony banków jest bardzo kłopotliwe dla drobnego kredytobiorcy.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Skierowaliśmy pytanie do ministra finansów, co dalej z pożyczką ASAM i dalszymi losami inicjatyw lokalnych wspieranych z tych środków. W materiale podano tylko ile wniosków zostało zgłoszonych, nie wszystkie jednak mogły być pozytywnie rozpatrzone, ponieważ potrzeby rozbudowy struktury technicznej są olbrzymie. Uważam, że należy znaleźć sposób na kontynuowanie tej linii kredytowej, która wspiera inicjatywy lokalne i usuwa jedną z poważnych barier wielofunkcyjnego rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Chciałem zapytać ilu rolników znajduje się na liście do indywidualnego oddłużenia?</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Uważam, że powinna istnieć lepsza współpraca biur prawnych Agencji i resortu rolnictwa, kiedy istnieją wątpliwości co do interpretacji przepisów stanowionych przez Sejm. Z większą życzliwością należy podchodzić do rolników. Były nieprzyjemne incydenty, w tym jeden skończył się tragicznie dla kredytobiorcy, który nie mógł otrzymać kredytu preferencyjnego na zakup pasz dla ryb, ponieważ istniała luka w przepisach. Tymczasem Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu stwierdziło, że taki kredyt przysługiwał rolnikowi. Czy zatem nie można było wydać takiego orzeczenia?</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">W resorcie rolnictwa powinni pracować ludzie kochający rolnictwo. Nawet w niejasnych sytuacjach powinni proponować rozwiązanie, abyśmy nie dopuszczali do istnienia luk w prawie. Przypominam, że był to projekt rządowy, jeżeli nie zauważyliśmy błędów w trakcie prac legislacyjnych w Sejmie, to należało nam zwrócić na to uwagę. Okazało się przy tym, że nie był to wyodrębniony przypadek. Mówię o tym, ponieważ w posiedzeniu udział bierze minister Pilarczyk, który w trakcie narad z pracownikami powinien ich poinformować o konieczności lepszej współpracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselHenrykWujec">Proszę o udostępnienie wszystkim członkom Komisji materiałów, o których wspomniała pani poseł Grzebisz-Nowicka. Żałuję, że nie otrzymaliśmy ich wcześniej, bo miałoby to duży wpływ na przebieg dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Czy są inne uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselWojciechZarzycki">Proszę posła Pawlaka o sprostowanie, ponieważ stwierdził, że negatywnie wypowiedziałem się o Agencji. Taka sytuacja nie miała miejsca. Moja opinia była pozytywna, co od samego początku podkreślałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselStanislawPawlak">Jeśli pan poseł Zarzycki w ten sposób odebrał moją wypowiedź, to przepraszam, ponieważ nie miałem tego na myśli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrezesHenrykAntosiak">W swoim wystąpieniu chcę udzielić syntetycznej odpowiedzi na pytania w kolejności ich zadawania.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PrezesHenrykAntosiak">Nie ma żadnych przeszkód, aby dokumenty, o których mówiła poseł Grzebisz-Nowicka zostały doręczone wszystkim. Wystąpienie pokontrolne NIK było adresowane do mnie, jednak dyrektor Goć poinformował mnie, że te materiały zostaną doręczone Sejmowi w odpowiednim terminie.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PrezesHenrykAntosiak">Dziękuję posłom za pozytywną ocenę działalności Agencji. Zobowiązuje nas ona do dalszej intensywnej pracy, ponieważ mamy świadomość, że jeszcze wiele pozostało do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PrezesHenrykAntosiak">Pan poseł Aumiller mówił o kredytach na nowe miejsca pracy żałując przy tym, że udzielono ich tylko 424. Ta linia kredytowa jest kierowana do średniego biznesu, ponieważ kredyt opiewa na 2 mln zł, przy oprocentowaniu w wysokości 50 % bankowej stopy kredytowej. Ta linia kredytowana została uruchomiona dopiero w II półroczu 1996 r. i muszą się do niej przygotować tak inwestorzy, jak i bankowcy, którzy tę linię promują. W 1996 r. w ramach małej przedsiębiorczości i tej linii kredytowej utworzono ponad 12 tys. miejsc pracy. Przewidujemy, że w 1997 r. na terenach wiejskich powstanie 20 tys. miejsc pracy. Wszystko zależy od koniunktury w całej gospodarce. Im lepsza koniunktura tym większe możliwości stworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PrezesHenrykAntosiak">Pan poseł podkreślił stosunkowo niewielką liczbę kredytów branżowych. W 1997 r. jest tylko 7 linii kredytowych związanych z programami regionalnymi rozwoju produkcji warzyw i owoców. Ma to związek z wdrażaniem i należy zwrócić także uwagę na wymogi. Dotyczy to także możliwości zbytu produkcji. Naszym głównym celem jest poprawa efektywności i jakości produkcji. Każdy, kto stara się o kredyt branżowy lub regionalny w pierwszej kolejności musi udowodnić, że posiada wieloletnią umowę na zbyt produktów rolnych. W przypadku produkcji warzyw i owoców jednym z ograniczników w uzyskaniu kredytu jest znalezienie partnera, który odbierałby produkcję przez wiele lat. Resort rolnictwa dba o to, aby nie rozbudzać produkcji, na którą nie będzie później zbytu. Agencja wprowadziła swoistą konkurencję dla banków pod względem cenowym. Jeśli rozporządzenie Rady Ministrów mówiło, że górna granica kosztu kredytów może wynosić 1,5 redyskonta weksli, to średnia cena kredytu w 1996 r. wynosi 1,4. Tylko na tej procedurze oszczędziliśmy 25 - 27 mln zł, co dało możliwość uruchomienia kredytów za 100 - 120 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PrezesHenrykAntosiak">Pani poseł Zajączkowska zgłosiła uwagi dotyczące dużych wymogów bankowych. Agencja nie ingeruje w wewnętrzne sprawy banków. Banki udzielają kredytów ze środków własnych, na własne ryzyko, zgodnie z obowiązującymi przepisami bankowymi. Nie jest prawdą, że Agencja określa dodatkowe warunki, które rolnik musi spełnić, aby otrzymać kredyt. Agencja określa tylko warunki potrzebne dla uzyskania pozytywnej opinii ośrodków doradztwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PrezesHenrykAntosiak">W dniu wczorajszym byłem w woj. ostrołęckim. Rolnicy, którzy znani są tam w Banku Spółdzielczym nie mają żadnych trudności z  uzyskaniem kredytu. W 1997 r. udzielono już kredytów obrotowych dla 326 tys. podmiotów na łączną kwotę 1,106 mld zł. Prezesi banków spółdzielczych nie stawiają wygórowanych żądań, jeśli rolnik korzysta z usług banku przez 2 - 3 lata. Nie ulega wątpliwości, że większe problemy mają kredytobiorcy nie znani bankom. W związku z tym muszą oni przejść całą procedurę sprawdzania. Sądzę jednak, że w tym roku proces ten będzie przebiegał sprawnie.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PrezesHenrykAntosiak">Cieszę się, że pani poseł Zajączkowska również dostrzega przeszkody istniejące w systemie pomocowym. Problemem jest tylko, w jaki sposób można rozdzielić wymogi formalno-prawne. Główne przyczyny, to brak wymaganego udziału środków finansowych inwestorów prywatnych, co jest dostrzegalne w linii kredytowej osadnictwa. Kredyt może pokryć do 95 % przedsięwzięcia, jednak trzeba posiadać pozostałe 5 %. Niestety tak niskie zabezpieczenie powoduje, że kredytobiorca jest niewiarygodny dla banku.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PrezesHenrykAntosiak">Wszystkie inwestycje, które były wspomagane kredytem w 1996 r. w 40 % były reali-zowane przy udziale środków własnych. Ta proporcja pokazuje, że kredyt stanowi jedynie uzupełnienie, a dużą część kosztów rolnik pokrywa z własnej kieszeni.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#PrezesHenrykAntosiak">Sprawy związane z udokumentowaniem statusu prawnego w szczególności dotyczą spółek.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#PrezesHenrykAntosiak">Zabezpieczenia wymagane przez banki polegają na odpowiednio prowadzonym rejestrze gruntów i księdze wieczystej. Jeśli jest zgoda kredytobiorcy, to nie trzeba szacować majątku. Banki przyjmują wartość majątku według wartości określonej przez ubezpieczyciela. Osiągnęliśmy już tak dużo, jednak sprawy formalno-prawne są nadal dużym utrudnieniem, zwłaszcza dla osób, które po raz pierwszy korzystają z usług bankowych.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#PrezesHenrykAntosiak">Aktualnie 25 tys. rolników prowadzi księgi rachunkowości rolnej. Dla banku dokładnie prowadzona księga w znakomity sposób uwiarygodnia rolnika jako kredytobiorcę. Stanowi to dobry element monitoringu co do wykorzystania zaciągniętego kredytu.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#PrezesHenrykAntosiak">Jaka jest przyczyna braku zainteresowania linią pożyczkową dla jednostek badawczo-rozwojowych? Wymogi, które zostały określone w rozporządzeniu, przewidują możliwość udzielenia kredytu pod warunkiem, że jednostka badawczo-rozwojowa przedłoży zaakceptowany przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej i ministra finansów program restrukturyzacji tego instytutu, który może przynieść widoczne efekty. Jest to największa trudność, jaka stoi przez instytutami. Ten cel niedługo osiągnie Instytut Zootechniki w Stalicach.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#PrezesHenrykAntosiak">Czy to prawda, że w 1998 r. nie będzie dotacji na telefonizację? W 1997 r. kończy się pożyczka ASAM. Po dyskusji w Ministerstwie Finansów z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Banku Światowego przyjęto zgodną opinię, że polskie samorządy na tyle się umocniły, że pożyczka dostosowawcza ASAM spełniła swoje zadanie i dlatego trzeba szukać innych rozwiązań. W projektowanym rozporządzeniu Rady Ministrów przewiduje się system kredytów preferencyjnych na inwestycje infrastrukturalne typu telefony, wodociągi, oczyszczalnie ścieków, drogi i szkoły komunalne. Projekt rozporządzenia został już przyjęty przez kierownictwo resortu i najpóźniej w dniu jutrzejszym zostanie skierowany do uzgodnień międzyresortowych.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#PrezesHenrykAntosiak">Gminy zostaną podzielone na trzy grupy: najuboższe - nie osiągające 75 % średniego krajowego dochodu na 1 mieszkańca, średnio zamożne i bogatsze. Układ gmin jest taki, że w tych samych grupach znajdzie się podobna liczba gmin. Gminy najbiedniejsze będą miały możliwość zaciągnięcia kredytu i będą musiały spłacać tylko kapitał, ponieważ koszty oprocentowania pokryje Agencja.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#PrezesHenrykAntosiak">Jeśli porównamy system kredytowy z dotacjami, to okaże się, że jest to poważna kwota, ponieważ kredyty będą zaciągane na 3 - 5 lat. Jeśli budżety gmin są w każdym roku są liczone w układzie realnym, to spłaty będą wykonywane w wysokości nominalnej, co oznacza wysoką dotację ze strony budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#PrezesHenrykAntosiak">Równolegle resort rolnictwa podjął wspólnie z Komitetem Integracji Europejskiej starania, aby rząd RP wystąpił o fundusze pro-akcesyjne do Unii Europejskiej. Jeśli takie fundusze zostaną przyznane, to ten system kredytów na infrastrukturę zostałby dla gmin najuboższych wzmocniony systemem dotacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#PrezesHenrykAntosiak">Już w 1996 r. praktykowaliśmy procedurę, że po podpisaniu umowy i po udokumentowaniu zaawansowania inwestycji w 30 - 40 % Agencja przekazuje pierwszą część środków bez żadnej zwłoki. Po przedstawieniu końcowych rachunków świadczących o wykonaniu całego zadania inwestycyjnego przekazujemy resztę. Oznacza to, że istnieje możliwość przekazania środków w dwóch ratach.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#PrezesHenrykAntosiak">Nasi partnerzy większość wniosków o dofinansowanie składali w II półroczu 1996 r. co automatycznie powodowało spiętrzenie. W tym roku do 31 maja wpłynęła już znaczna liczba wniosków, co świadczy, że obciążenie rozłoży się w czasie i że gminy są coraz lepiej przygotowane do wypełniania warunków i zasad, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów. Mam zatem powód podejrzewać, że w tym roku będzie znacznie lepiej niż w latach ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#PrezesHenrykAntosiak">Odpowiadając na pytania posła Zarzyckiego i Maksymiuka chcę podkreślić, że Agencja realizuje politykę rządu wobec wsi i rolnictwa. W innym wypadku na pewno byłbym pozbawiony mojej funkcji, o czym mówił pan minister. Naszym obowiązkiem jest realizacja zadań, które w imieniu rządu nakłada na nas minister rolnictwa oraz ustawa. To, że dobrze wypełniamy swoje funkcje dali wyraz posłowie w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#PrezesHenrykAntosiak">Agencja w 1997 r. na prowadzenie swojej działalności otrzymała łącznie z zadaniami zleconymi przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w zakresie kredytów obrotowych dotację w wysokości 1,1 mld zł. W naszym planie finansowym po stronie wydatków występuje kwota 2,2 mld zł, która jest zrównoważona. Niewykorzystane środki z lat ubiegłych stwarzają możliwość kreowania dynamicznej polityki, która pozwala odpowiedzieć na każde zapotrzebowanie pod warunkiem, że wypełnione są stawiane przez nas wymogi. Działalność Agencji w 1998 r. zależeć będzie od tego, w jakiej wysokości przyznane zostaną środki z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#PrezesHenrykAntosiak">Cieszymy się z rosnącej dynamiki kredytów, ale według instytutu ekonomiki w 1996 r. stopa inwestowania w rolnictwie wyniosła łącznie 10 %, gdy tymczasem stopa inwestycji w całej gospodarce, według danych GUS, wyniosła 22 %. Jeśli chcemy niwelować różnice polskiego rolnictwa w stosunku do rolnictwa krajów Unii Europejskiej, to stopa inwestycji powinna być 2-, 3-krotnie wyższa niż w 1996 r. Dlatego uważam, że w latach  przyszłych należy utrzymać politykę pełnej dostępności do środków Agencji wspierając inwestycyjne przeobrażenia polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#PrezesHenrykAntosiak">W sprawozdaniu wymieniliśmy województwa, które najlepiej korzystają z kredytów inwestycyjnych: poznańskie, opolskie, lubelskie, łomżyńskie, najmniej korzystają z kredytu województwa w pasie Polski południowej, północno-zachodniej i częściowo wschodniej. Występuje tu tzw. zróżnicowanie regionalne, które nie dotyczy tylko rolnictwa, ale i całej gospodarki. Kapitał napływa tam, gdzie jest lepsza struktura wykształcenia pracowników i lepsze położenie pod względem geograficznym.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#PrezesHenrykAntosiak">Możemy temu zaradzić kiedy zostaną opracowane i przyjęte przez rząd pierwsze programy rozwoju regionalnego, do których dostosowana będzie polityka finansowa. Jeśli nasza Agencja zostanie do tego zobowiązana, to myślę, że będziemy mieli duży udział w kreowaniu polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#PrezesHenrykAntosiak">Co zrobić aby pomóc drobnym rolnikom? Prawie 700 tys. rolników korzysta już z kredytów. Kto rozpoczął współpracę z bankiem, ten przy zaciąganiu kolejnych kredytów nie ma już dużych problemów. Sądzę, że ta sytuacja będzie ulegała systematycznej poprawie.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#PrezesHenrykAntosiak">Czy wszystkie linie kredytowe będą miały zabezpieczenie w postaci dopłaty? W planie finansowym na 1997 r. przyjęliśmy kwotę 779 mln zł, z czego w ciągu 4 miesięcy br. wypłaciliśmy bankom dopłatę w wysokości 200 mln zł. Dlatego uważam, że kwota przewidziana w planie w pełni zabezpieczy te wydatki. Jeśli zajdą jakieś zmiany, to mamy możliwość korekty planów kosztem rezerwy na poręczenia i zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#PrezesHenrykAntosiak">Dlaczego tak mało kredytów udzielono na wznowienie produkcji? Uruchamiając tę linię kredytową, po kilkuletniej przerwie chcieliśmy dać szansę zadłużonym rolnikom pod warunkiem, że z oceny przedsięwzięć proponowanych bankom będzie wynikało, iż mają one realne szanse powodzenia. Istnieje jednak grupa rolników, którzy - niestety - nie będą mogli uniknąć bankructwa.</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#PrezesHenrykAntosiak">Na 21,120 tys. kredytobiorców ok. 4 tys. kredytobiorców PRION ma kłopoty, to znaczy, że w sposób stały lub częściowy stracili płynność finansową. Od tych osób będziemy odzyskiwać środki na drodze podpisywana ugód zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów, po przedłożeniu realnego biznesplanu. Warunkiem jest, aby mogli oni odzyskać zdolność kredytową i obsłużyć spłatę kredytu w przyszłych latach. Kilkadziesiąt umów zostało już podpisanych, jednak od pewnej grupy będziemy odzyskiwać środki poprzez windykację w drodze licytacji lub poprzez sprzedaż tych wierzytelności osobom trzecim. Są to przykre sprawy, ale trzeba kształtować poszanowanie dla środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-32.28" who="#PrezesHenrykAntosiak">Na koniec I kwartału br. na ogólną kwotę 300 mln zł zaangażowaną w PRION do odzyskania pozostało jeszcze 170 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-32.29" who="#PrezesHenrykAntosiak">Jaka jest ocena banków ze strony Agencji? Nie prowadziliśmy oceny banków, jednak prawdopodobnie wprowadzimy taki system przy współpracy z bankami w 1998 r. Banki oceniamy jedynie pod względem zaangażowania się w portfel kredytowy. Największym udziałowcem jest BGŻ, który w portfelu inwestycyjnym posiada 50 % kredytu. Bardzo aktywnie podchodzą do kredytowania takie banki jak: PKO BP i Powszechny Bank Gospodarczy z Łodzi. Jest to bardzo istotne jeśli chodzi o możliwość uzyskania kredytów i poziom obsługi rolników.</u>
          <u xml:id="u-32.30" who="#PrezesHenrykAntosiak">Poseł Maksymiuk wnosił o to, aby rolnicy starający się o kredyt klęskowy nie musieli dokumentować jego wykorzystania aż w 80 % rachunkami VAT. Nadzór nad działaniem Agencji sprawowany jest przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej i ministra finansów. Jeśli wymienione resorty zmienią swoje stanowisko, to Agencja się do tego dostosuje. Nie podzielam jednak tego poglądu, ponieważ w warunkach udzielania kredytu jest napisane, że rolnik może zaciągnąć nisko oprocentowany kredyt w wysokości 5,5 % na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, może także zaciągnąć kredyt inwestycyjny zgodnie z zasadami obowiązującymi dla linii kredytowej dla młodych rolników na dłuższy czas.</u>
          <u xml:id="u-32.31" who="#PrezesHenrykAntosiak">Kredyt nie może być większy niż oszacowane wyrządzone szkody. Nie oznacza to jednak, że musi być udzielony w tej wysokości, jak oszacowana szkoda. Kredyt jest przeznaczony tylko i wyłącznie na stworzenie warunków finansowych do odtworzenia produkcji i w żadnym wypadku nie jest on rekompensatą za szkodę.</u>
          <u xml:id="u-32.32" who="#PrezesHenrykAntosiak">W nowelizowanej ustawie stwarza się możliwość wspierania przez Agencję towarzystw ubezpieczeń wzajemnych. Widzi się w tym szansę stworzenia systemu ubezpieczeń majątkowych w polskim rolnictwie. System ten musi gwarantować, że wyrządzone szkody zostaną w jakich sposób zrekompensowane i nie jest to zadanie systemu kredytowego.</u>
          <u xml:id="u-32.33" who="#PrezesHenrykAntosiak">Uważam, że uporządkowania systemu kredytowania polskiego rolnictwa stanowi poważny dorobek posłów, rządu, banków, ośrodków doradztwa rolniczego, Agencji i rolników. Nie możemy tego systemu zepsuć i dlatego mam odmienne zdanie od posłów.</u>
          <u xml:id="u-32.34" who="#PrezesHenrykAntosiak">Zadano pytanie, czy kredyty branżowe są skorelowane z kwotą cukrową? Warunkiem każdego kredytu branżowego, w tym kredytu na modernizację cukrowni i produkcji buraków cukrowych, jest poprawa efektywności i jakości. W Polsce średnia z 1 ha otrzymujemy 4 tony buraków cukrowych, gdy tymczasem w Europie średnia wynosi 7 - 8 ton. Gospodarstwa przodujące w zakresie uprawy buraków cukrowych w Polsce osiągają plony 7 - 8 ton i nic nie stoi na przeszkodzie, aby pozostałe gospodarstwa osiągnęły ten poziom.</u>
          <u xml:id="u-32.35" who="#PrezesHenrykAntosiak">Ten, kto występuje o kredyt branżowy nie uzyska go, jeśli nie będzie posiadał umowy zabezpieczającej możliwość zbytu płodów rolnych, które zamierza produkować. W związku z tym występuje korelacja między tymi zjawiskami. Agencja nie musi przy tym znać szczegółów zawartych w umowie między plantatorem i cukrownią. W interesie cukrowni jest, aby grupa plantatorów produkowała większą ilość buraków cukrowych.</u>
          <u xml:id="u-32.36" who="#PrezesHenrykAntosiak">Czy są kierunki szczególnie preferowane w działalności Agencji? Stworzyliśmy szeroką gamę kredytów, aby oswoić rolników z systemem kredytowym. Nie chcemy, aby czuli się oni pominięci. Największe zadanie stoi przed Agencją i bankami, myślę o systemie sprawozdawczym, nadzoru i monitoringu. Dlatego nawet jeśli z kredytu regionalnego korzysta 15 - 20 rolników, to gra jest warta świeczki i warto kontynuować tę linię kredytową. Nie ulega wątpliwości, że po jakimś czasie, ale nie krótszym niż 2 lata można dokonać oceny i zastanowić się, czy pewnych programów nie trzeba zmodernizować lub zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-32.37" who="#PrezesHenrykAntosiak">Jeśli mamy mówić o kredytach preferowanych, to szczególnie dotyczy to kredytów dla młodych rolników. W 1996 r. było 23 tys. kredytobiorców, a w 1997 r. przypuszczalnie będzie 30 tys. Drugą linią kredytową szczególnie preferowaną jest linia na zakup gruntów rolnych. W tym przypadku przeważają kredyty na powiększenie gospodarstwa niż na utworzenie nowego gospodarstwa, o czym mówił poseł Aumiller.</u>
          <u xml:id="u-32.38" who="#PrezesHenrykAntosiak">Pan poseł Siedlecki zapytał, jak są spłacane kredyty obrotowe? Odpowiedzialnie mogę stwierdzić, że są one spłacane w 99 %. Muszę stwierdzić, że nie było kredytu branżowego dla przetwórstwa rzepaku. Zatem przypadki, o których mówił pan poseł muszą dotyczyć linii kredytu podstawowego. Nie posiadam żadnych informacji dotyczących kredytów z dopłatą Agencji, jeśli chodzi o przetwórstwo rzepaku, mogących sugerować, że ktoś ma kłopoty ze spłatą.</u>
          <u xml:id="u-32.39" who="#PrezesHenrykAntosiak">W nowelizowanej ustawie przewidujemy, że izby rolnicze będą mogły organizować szkolenia finansowane w wysokości 30 tys. zł przez Agencję, o ile wojewoda uzna, że izba rolnicza jest gotowa do prowadzenia rachunkowości rolnej. Wówczas Agencja będzie miała prawo zlecać prowadzenie rachunkowości rolnej. W ten sposób chcemy osiągnąć ścisłą i merytoryczną współpracę z izbami rolniczymi.</u>
          <u xml:id="u-32.40" who="#PrezesHenrykAntosiak">Odpowiadając na pytanie posła Wujca muszę powiedzieć, że nowelizacja rozporządzenia znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych. Wiem, że pan poseł jest zaangażowany w uruchomienie systemu ubezpieczeń wzajemnych i dlatego kiedy tylko rozporządzenie będzie gotowe, to prześlę je na ręce pana posła.</u>
          <u xml:id="u-32.41" who="#PrezesHenrykAntosiak">Odpowiadając posłowi Pawlakowi chcę stwierdzić, że nie ma opóźnienia w dopłatach do linii kredytowych. W umowach zawieranych przez Agencję i banki znajduje się klauzula, że każde niedotrzymanie terminu powoduje naliczanie kar umownych. Agencja w 1996 r. nie zapłaciła żadnej kary z tego tytułu, co oznacza, że środki były przekazywane w terminie.</u>
          <u xml:id="u-32.42" who="#PrezesHenrykAntosiak">Powszechnie krytykuje się opracowywanie biznesplanów. Jeślibyśmy zapytali dyrektorów ośrodków doradztwa rolniczego o to, ilu rolników, po wstępnej rozmowie z doradcą i po ocenie, czy dane przedsięwzięcie jest warte dalszego opracowania, to dowiedzielibyśmy się, że większość rolników zastanawia się nad inwestycją, ponieważ istnieje duże zagrożenie, że ta inwestycja może przynieść więcej kłopotów niż korzyści. Uważam, że uproszczone biznesplany może przygotować każdy. Musimy jednak zadbać o to, aby wywołać zainteresowanie ze strony rolników dokształcaniem się. Jak pokazały wyniki ostatniego spisu rolnego, tylko 50 % rolników posiada przygotowanie rolnicze. Obecnie szkoły i ośrodki doradztwa rolniczego organizują kursy finansowane przez Agencję, które pozwalają nauczyć się, w jaki sposób przygotować uproszczone biznesplany i na jakie aspekty kosztowe należy zwracać szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-32.43" who="#PrezesHenrykAntosiak">Odpowiadając poseł Grzebisz-Nowickiej muszę stwierdzić, że sprawa Hodimpeksu nie leży w gestii Agencji. Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że tą sprawą zajęła się prokuratura. Jest to kwestia cywilno-prawna i państwo nie może w gospodarce rynkowej ponosić odpowiedzialności za decyzje podejmowane przez samodzielne podmioty gospodarcze. Gdybyśmy okazali jakąkolwiek formę pomocy, to wrócilibyśmy do gospodarki centralnie planowanej i nie muszę chyba mówić, czym to się może skończyć.</u>
          <u xml:id="u-32.44" who="#PrezesHenrykAntosiak">W pełni podzielam pogląd i stanowi to wyzwanie dla każdego zespołu zatrudnionego w administracji państwowej i w Agencji, że powinniśmy życzliwie odnosić się do rolników i interpretować wszystkie przepisy z poszanowaniem prawa. Niejednokrotnie może się zdarzyć, że z powodu przepracowania takiej życzliwości nam brakuje. Na tę sprawę zwracam w Agencji dążą uwagę i jak sądzę, dzisiejsze posiedzenie jeszcze bardziej nas w tym utwierdza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#HenrykKrajewski">Jak wynika ze sprawozdania coraz więcej nowych banków włączyło się do obsługi rolnictwa. Im więcej będzie banków, tym większa będzie konkurencja, a nie trzeba zapominać, że rynek rolny jest bardzo atrakcyjny dla banku. Zmiany zajdą wtedy, kiedy duża liczba banków będzie chciała udzielać kredytów, ponieważ będą walczyły o klienta.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#HenrykKrajewski">W moim banku w 100 % wykorzystujemy dopłaty. Są takie oddziały, w których portfel kredytowy dla rolnictwa stanowi 30 - 35 % wszystkich obsługiwanych klientów. Menedżerowie tych banków bardzo starają się o pozyskanie klienta jakim jest rolnik. Pomagają w wypełnianiu wniosków, doradzają i są w stałym kontakcie z Agencją i w ten sposób wzajemnie oddziałując na siebie uczą się obsługi rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#HenrykKrajewski">Sektor rolnictwa jest trudny dla banków, ponieważ rolnicy nie prowadzą dokumentów księgowych. Jeśli do banku przychodzi rolnik z wnioskiem kredytowym, to trzeba wziąć pod uwagę, że środki pochodzą z depozytu. Dlatego z wyjątkową ostrożnością musimy podchodzić do tej sprawy tak, aby pieniądze dotarły do rolnika i wygenerowały zysk, który pozwoli na zwrot kredytu i rozwój gospodarstwa. Każdy chybiony kredyt jest jednocześnie ciosem w rolnika i dlatego banki nie mogą lekceważyć tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#HenrykKrajewski">W przypadku rolników nie znanych bankowi musimy przeprowadzić dokładniejsze badania. Najważniejsze dla nas jest posiadanie klienta docelowego, tylko on może liczyć na otrzymanie szybkiego kredytu, ponieważ bank chce na tym zarobić i dobrze przy tym zna kredytobiorcę. Na dzisiejszym posiedzeniu posłowie przytaczali negatywne przypadki, mogę jednak podać wiele przypadków pozytywnych, co jednak nie zmieni, że negatywne są bardziej widoczne.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#HenrykKrajewski">Pan prezes sygnalizował pewne działania, które zostały wypracowane z bankami. Wprowadzenie księgi rachunkowej rolnika bardzo nam pomoże w obsłudze rolników przez banki. Nie możemy jednak przy tym działać niezgodne z prawem cywilnym lub bankowym i dlatego z taką starannością podchodzimy do kwestii kredytu.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#HenrykKrajewski">Jeśli został złożony wniosek kredytowy przy wspólnocie majątkowej, to oboje z małżonków muszą podpisać umowę. Zdarzają się przypadki, że pracownik banku przyjeżdża do rolnika i na miejscu podpisuje stosowne dokumenty, co zaoszczędza rolnikom dużo czasu. Przypominam raz jeszcze, że banki będą pracować tym lepiej, im więcej będzie ich na rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Odpowiedź, którą uzyskałem na moje pytanie przekonuje mnie do tego, aby zgłosić wniosek formalny dotyczący informacji na temat funkcjonowania banków. Dzięki temu dobrze poznamy okres, jaki upływa od podpisania umowy, do wypłaty kredytu.  Wiem, że w jednym przypadku jest to 14 dni, a w innych aż 3 miesiące. Pozwoli nam to ocenić, z którymi bankami warto w przyszłości współpracować.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jak wygląda kwestia opłat prowizyjnych? Niektóre banki korzystając z istniejącego przepisu pobierają 1 %, a inne 0,4 - 0,6 %. Stanowi to duże obciążenie, ponieważ zwiększa koszty kredytu.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Niektóre banki pobierają 0,5 % prowizję od wypłacenia gotówki z przyznanego kredytu. Jeżeli nie jest to kredyt preferencyjny ze środków Agencji, to bank może stosować tego rodzaju procedurę. Jeśli jednak jest to kredyt preferencyjny, to nie wyobrażam sobie, aby prezes Agencji wyraził na to zgodę. Często się zdarza, że rolnik otrzymuje 10 tys. zł kredytu na zakup materiału siewnego, a pracownik banku pobiera od niego kolejną prowizję, pomimo że wcześniej zapłacił on już 1 %.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Dziękuję za wyczerpujące odpowiedzi, ale mam prawo się z nimi nie zgodzić. Prezes Agencji powiedział, że w warunkach zostało napisane, że kredyt nie może być większy niż oszacowana szkoda. Znam jednak przykład, kiedy spaliła się pszenica na 1 ha i komisja przy wojewodzie wyceniła szkodę na 3 tys. zł. Rolnik otrzymał kredyt w tej wysokości. W jaki sposób ma on udokumentować 80 % kosztów? Jeżeli 2,4 tys. zł zainwestuje w nawozy, w środki ochrony roślin i paliwo, to z góry wiadomo, że poniesie on stratę. Nie mówię o tym, aby nie dokumentował on wydatków, ale z zarządzenia prezesa Agencji wynika, że do 80 % można doliczyć koszty poniesione na remont ciągnika, a w spółkach pracowniczych na płacę, zapłatę podatku, albo spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jeśli rolnik przewidywał, że za sprzedaną pszenicę kupi pług i teraz z tego kredytu kupi ten pług, to czy można uwzględnić ten wydatek. Według mnie powinna istnieć możliwość uwzględnienia takich wydatków.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Podkreślam, że nie twierdzę, iż nie należy prowadzić dokumentacji wydatków, ponieważ rolnik mógłby za te pieniądze pojechać na wczasy.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Uważam, że ta blokada jest wprowadzona tylko zarządzeniem prezesa Agencji i nie ma ona nic wspólnego z zarządzeniem ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej lub z ustawą. Dlatego dzisiaj proszę o zmianę tej jednoosobowej decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrezesHenrykAntosiak">Zgodnie z rozporządzeniem nr 5/97 "Kredyt klęskowy może być przeznaczony zarówno na zakup środków produkcji służących likwidacji bezpośrednich skutków klęsk żywiołowych, jak i finansowanie niezbędnych rzeczowych nakładów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych z wyłączeniem wydatków związanych z utrzymaniem rodziny".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Dziękuję za taką odpowiedź, jednak niewiele można zrobić, ponieważ w umowach z bankami jest wyszczególnione, że za te środki można kupić tylko nawozy, środki ochrony Roślin, paliwo i pasze. Banki są zobligowane przez Agencję do nieuwzględniania innych czynników poza wymienionymi przeze mnie. Uważam, że ta sprawa wymaga oficjalnej odpowiedzi. Gdyby prezes Agencji przesłał ten przepis bankom, to wówczas nie trzeba by zmieniać umów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">W imieniu Komisji proszę prezesa Agencji o wystąpienie z takim pismem do banków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrezesHenrykAntosiak">Interpretacja zarządzenia została przesłana do banków. Na wniosek posła Maksymiuka ponowimy to pismo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Zwracam się do pana prezesa z prośbą, aby ta sprawa została załatwiona w trybie natychmiastowym.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Z uwagą śledziłam wszystkie wypowiedzi. Pomimo krytycznych uwag nikt nie kwestionował przedłożonego sprawozdania. Nikt też nie zgłosił wniosku o odrzucenie sprawozdania. W związku z tym proponuję, abyśmy przyjęli sprawozdanie z działalności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w 1996 r. Sprzeciwu nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Dziękuję. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>