text_structure.xml
582 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
2051
2052
2053
2054
2055
2056
2057
2058
2059
2060
2061
2062
2063
2064
2065
2066
2067
2068
2069
2070
2071
2072
2073
2074
2075
2076
2077
2078
2079
2080
2081
2082
2083
2084
2085
2086
2087
2088
2089
2090
2091
2092
2093
2094
2095
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
2106
2107
2108
2109
2110
2111
2112
2113
2114
2115
2116
2117
2118
2119
2120
2121
2122
2123
2124
2125
2126
2127
2128
2129
2130
2131
2132
2133
2134
2135
2136
2137
2138
2139
2140
2141
2142
2143
2144
2145
2146
2147
2148
2149
2150
2151
2152
2153
2154
2155
2156
2157
2158
2159
2160
2161
2162
2163
2164
2165
2166
2167
2168
2169
2170
2171
2172
2173
2174
2175
2176
2177
2178
2179
2180
2181
2182
2183
2184
2185
2186
2187
2188
2189
2190
2191
2192
2193
2194
2195
2196
2197
2198
2199
2200
2201
2202
2203
2204
2205
2206
2207
2208
2209
2210
2211
2212
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
2220
2221
2222
2223
2224
2225
2226
2227
2228
2229
2230
2231
2232
2233
2234
2235
2236
2237
2238
2239
2240
2241
2242
2243
2244
2245
2246
2247
2248
2249
2250
2251
2252
2253
2254
2255
2256
2257
2258
2259
2260
2261
2262
2263
2264
2265
2266
2267
2268
2269
2270
2271
2272
2273
2274
2275
2276
2277
2278
2279
2280
2281
2282
2283
2284
2285
2286
2287
2288
2289
2290
2291
2292
2293
2294
2295
2296
2297
2298
2299
2300
2301
2302
2303
2304
2305
2306
2307
2308
2309
2310
2311
2312
2313
2314
2315
2316
2317
2318
2319
2320
2321
2322
2323
2324
2325
2326
2327
2328
2329
2330
2331
2332
2333
2334
2335
2336
2337
2338
2339
2340
2341
2342
2343
2344
2345
2346
2347
2348
2349
2350
2351
2352
2353
2354
2355
2356
2357
2358
2359
2360
2361
2362
2363
2364
2365
2366
2367
2368
2369
2370
2371
2372
2373
2374
2375
2376
2377
2378
2379
2380
2381
2382
2383
2384
2385
2386
2387
2388
2389
2390
2391
2392
2393
2394
2395
2396
2397
2398
2399
2400
2401
2402
2403
2404
2405
2406
2407
2408
2409
2410
2411
2412
2413
2414
2415
2416
2417
2418
2419
2420
2421
2422
2423
2424
2425
2426
2427
2428
2429
2430
2431
2432
2433
2434
2435
2436
2437
2438
2439
2440
2441
2442
2443
2444
2445
2446
2447
2448
2449
2450
2451
2452
2453
2454
2455
2456
2457
2458
2459
2460
2461
2462
2463
2464
2465
2466
2467
2468
2469
2470
2471
2472
2473
2474
2475
2476
2477
2478
2479
2480
2481
2482
2483
2484
2485
2486
2487
2488
2489
2490
2491
2492
2493
2494
2495
2496
2497
2498
2499
2500
2501
2502
2503
2504
2505
2506
2507
2508
2509
2510
2511
2512
2513
2514
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
2522
2523
2524
2525
2526
2527
2528
2529
2530
2531
2532
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556
2557
2558
2559
2560
2561
2562
2563
2564
2565
2566
2567
2568
2569
2570
2571
2572
2573
2574
2575
2576
2577
2578
2579
2580
2581
2582
2583
2584
2585
2586
2587
2588
2589
2590
2591
2592
2593
2594
2595
2596
2597
2598
2599
2600
2601
2602
2603
2604
2605
2606
2607
2608
2609
2610
2611
2612
2613
2614
2615
2616
2617
2618
2619
2620
2621
2622
2623
2624
2625
2626
2627
2628
2629
2630
2631
2632
2633
2634
2635
2636
2637
2638
2639
2640
2641
2642
2643
2644
2645
2646
2647
2648
2649
2650
2651
2652
2653
2654
2655
2656
2657
2658
2659
2660
2661
2662
2663
2664
2665
2666
2667
2668
2669
2670
2671
2672
2673
2674
2675
2676
2677
2678
2679
2680
2681
2682
2683
2684
2685
2686
2687
2688
2689
2690
2691
2692
2693
2694
2695
2696
2697
2698
2699
2700
2701
2702
2703
2704
2705
2706
2707
2708
2709
2710
2711
2712
2713
2714
2715
2716
2717
2718
2719
2720
2721
2722
2723
2724
2725
2726
2727
2728
2729
2730
2731
2732
2733
2734
2735
2736
2737
2738
2739
2740
2741
2742
2743
2744
2745
2746
2747
2748
2749
2750
2751
2752
2753
2754
2755
2756
2757
2758
2759
2760
2761
2762
2763
2764
2765
2766
2767
2768
2769
2770
2771
2772
2773
2774
2775
2776
2777
2778
2779
2780
2781
2782
2783
2784
2785
2786
2787
2788
2789
2790
2791
2792
2793
2794
2795
2796
2797
2798
2799
2800
2801
2802
2803
2804
2805
2806
2807
2808
2809
2810
2811
2812
2813
2814
2815
2816
2817
2818
2819
2820
2821
2822
2823
2824
2825
2826
2827
2828
2829
2830
2831
2832
2833
2834
2835
2836
2837
2838
2839
2840
2841
2842
2843
2844
2845
2846
2847
2848
2849
2850
2851
2852
2853
2854
2855
2856
2857
2858
2859
2860
2861
2862
2863
2864
2865
2866
2867
2868
2869
2870
2871
2872
2873
2874
2875
2876
2877
2878
2879
2880
2881
2882
2883
2884
2885
2886
2887
2888
2889
2890
2891
2892
2893
2894
2895
2896
2897
2898
2899
2900
2901
2902
2903
2904
2905
2906
2907
2908
2909
2910
2911
2912
2913
2914
2915
2916
2917
2918
2919
2920
2921
2922
2923
2924
2925
2926
2927
2928
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zgodnie z wczorajszymi ustaleniami zaczynamy od wykonania budżetu przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. To zagadnienie referuje pan poseł J. Lityński.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselJanLitynski">Moje zadanie jest dosyć trudne, dlatego że mamy do czynienia ze sprawozdaniem, które pozostawia tak wiele wątpliwości, że Komisja Polityki Społecznej, z natury rzeczy zainteresowana tym Funduszem, zdecydowała się na negatywne zaopiniowanie wykonania budżetu za 1994 r. bez dyskusji. Wysłuchaliśmy przedstawicieli Funduszu oraz NIK, a także wprowadzającego do dyskusji posła. Wobec rozlicznych wątpliwości, niemożności rozwikłania różnych spraw, wobec konieczności wyjaśnienia pewnych spraw przez organa kontrolne, bądź przez organa prokuratorskie, zdecydowaliśmy się jednogłośnie, aby nie zaakceptować sprawozdania z wykonania budżetu. Uznaliśmy, że w tej sytuacji dyskusja nie wniesie niczego nowego do negatywnej oceny wykonania budżetu, natomiast jest zbyt wiele niejasności, abyśmy mogli w sposób kompetentny zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PoselJanLitynski">Spróbuję wyjaśnić dlaczego na to myśmy się zdecydowali. Liczę także, że pani dyrektor D. Safjan podniesie te wszystkie wątpliwości, na które zwróciła uwagą Najwyższa Izba Kontroli. Natomiast ja skoncentruję się na uwagach poselskich. Przede wszystkim trzeba powiedzieć, że sprawozdanie nie jest kompletne. Znalazła się w nim zapowiedź, że zostanie ono zmienione i zostanie sporządzone jako zbiór bilansów wykonanych przez pełnomocników prezesa, zarządu, a także Biura Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych do końca czerwca 1995 r. To nie zostało zrobione. Należy dodać, że w ciągu 2,5 roku funkcjonowania tego Funduszu zmieniło się 4 prezesów. Jestem daleki od tego, aby mówić o jakiejkolwiek odpowiedzialności politycznej, ale także jest bardzo trudno oceniać stopień odpowiedzialności poszczególnych prezesów za obecny stan rzeczy. Uważam, że należy całościowo ocenić funkcjonowanie Biura Funduszu. W sumie PFRON miał 6 prezesów i bodaj 5 pełnomocników rządu. W tej sytuacji trudno mówić o jakimś systematycznym funkcjonowaniu Funduszu.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PoselJanLitynski">Czytanie sprawozdania jest uciążliwe i np. wydatki na kontynuację programu "Premia dla aktywnych" zostały wymienione w pozycji "Należności z tytułu podwyżek". Tego typu niejasności i rodzących się stąd pytań jest bardzo dużo. Poseł referent stwierdził, że jest to bądź wyraz improwizacji i matactwa, a być może odbicie rzeczywistości.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PoselJanLitynski">Powstaje pytanie np. co się dzieje z budową własnej siedziby Funduszu. Nikt nie kwestionuje potrzeby jej budowy, ale wydaje się, że zmiany personalne na stanowisku prezesa spowodowały zmiany koncepcji. W związku z tym mamy do czynienia z ciągnącą się budową siedziby, której koncepcja nigdy nie została jasno sprecyzowana.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PoselJanLitynski">Inne pytanie: ile wynosiły wydatki związane z funkcjonowanie biura i oddziału PFRON? Ze sprawozdania Rady Ministrów wynika, że zrealizowano te wydatki w wysokości 80 % planu, ale w tym samym materiale podany jest inny wskaźnik- 189 % i podobne dane są w sprawozdaniu.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PoselJanLitynski">Kolejna sprawa to ściągalność należności na PFRON. Wprawdzie według sprawozdania ściąganie tych należności jest wystarczające, ale NIK stwierdza, że plan należności jest wyraźnie niedoszacowany.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PoselJanLitynski">Powstaje więc pytanie, jaka jest rzeczywistość, przy czym wydaje się, że egzekucja należności PFRON jest zbyt mało skuteczna, zwłaszcza że niewykorzystywany jest art. 6 ustawy, na podstawie której powołany został ten Fundusz, a który mówi, że w przypadku zakładów o szczególnej uciążliwości dla pracowników, PFRON ma prawo ściągać większe należności.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PoselJanLitynski">Od wielu lat ciągnie się sprawa powstawania nadwyżki finansowej Funduszu. W ciągu pierwszych dwóch lat można było to wyjaśnić tym, że ustawa wyznaczała zbyt szybko podjęcie zadań przez Fundusz. Nie było okresu vacatio legis, który powinien obowiązywać, z punktu widzenia funkcjonowania tego Funduszu. Natomiast obecnie powstawanie nadwyżki niczym nie jest uzasadnione.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PoselJanLitynski">Nie otrzymaliśmy odpowiedzi na pytanie dlaczego plan wydatków wynosił tylko 14 % ogółu wydatków.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PoselJanLitynski">Nie będę się zagłębiał w szczegółowe problemy, niemniej jednak zwrócę uwagę na następującą sprawę. Blisko 3 lata temu Fundusz zorganizował badania ankietowe dla niepełnosprawnych. Badania te miały duży zasięg i być może wyniki posłużyłyby lepszej orientacji środowiska niepełnosprawnych, a także lepszej orientacji co do tego, jacy ludzie powinni być objęci działaniami Funduszu. Rozprowadzono ok. 5 tys. ankiet. Nie otrzymaliśmy odpowiedzi na pytanie, co więcej zrobiono.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PoselJanLitynski">W sprawozdaniu jest część najbardziej sensacyjna, w którą nie będę wnikał. Została ona opisana, w sposób niesensacyjny w sprawozdaniu NIK. Sprawa wymaga włączenia organów prokuratorskich i wyjaśnienia zarzutów. Albo są one nieprawdziwe i wówczas ludzie związani z PFRON, a także oskarżane instytucje powinny zostać całkowicie oczyszczone z zarzutów, albo zarzuty są prawdziwe, a w takim przypadku sprawa powinna być w gestii prokuratora, bądź należy wyciągnąć bardzo ostre konsekwencje wobec tych instytucji, które w tej sprawie uczestniczą.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PoselJanLitynski">Do podstawowego pytania należy następujące. W jakich spółkach uczestniczy PFRON i jakiej wysokości kapitałem? Jak zmieniają się rady nadzorcze tych spółek i na jakiej zasadzie te spółki mają działać? Jakie skutki finansowe dla PFRON, pozytywne lub negatywne, przyniosło zaangażowanie kapitałowe w tych spółkach?</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PoselJanLitynski">Najwyższa Izba Kontroli nie po raz pierwszy przeprowadziła kontrole w PFRON. Jakie podjęto działania w odpowiedzi na zarzuty NIK?</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PoselJanLitynski">Wrócę jeszcze do spółek, w których PFRON jest kapitałowo zaangażowany, bowiem jest to istotna sprawa. Te spółki powinny mieć charakter modelowy, co znaczy powinny zatrudniać przede wszystkim ludze niepełnosprawnych, którzy są objęci działaniami PFRON. Chciałbym się więc dowiedzieć, jaką liczbę ludzi niepełnosprawnych zatrudniają wszystkie te spółki?</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PoselJanLitynski">Przechodzę do części postulatywnej. Niewątpliwie konieczna jest nowelizacja ustawy. Z udzielanych pożyczek indywidualnym osobom wynika, że koszt nowego miejsca pracy dla osoby niepełnosprawnej wynosi ok. 90 mln starych zł. Ten sam koszt przy udzielaniu pożyczek zakładom pracy, które mają status zakładów pracy chronionej, bądź zatrudniają pewną liczbę osób niepełnosprawnych jest dwukrotnie większy i wynosi ok. 200 mln starych zł. To wymaga bardzo wnikliwej analizy przed nowelizacją ustawy, jakie nastąpiły różnego typu niedociągnięcia i nieprawidłowości, a także nadużycia związane z tworzeniem nowych miejsc pracy. Tworzenie nowego miejsca pracy dla niepełnosprawnego jest niezwykle intratne dla przedsiębiorcy, ale pieniądze powinien otrzymać przedsiębiorca a nie człowiek, który dopiero zamierza utworzyć nowe miejsca pracy dla niepełnosprawnych. Innymi słowy powinno do być dofinansowanie, a nie finansowanie od podstaw i tej zasady nie przestrzegano.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PoselJanLitynski">Propononujemy, aby przeanalizować tryb dofinansowania środków na cele i zadania wynikające z ustawy, a następnie opracować szczegółowe zarządzenie. Dotychczas nie ma odpowiedniego rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej, pomimo że do jego wydania jest zobowiązany ustawowo.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PoselJanLitynski">Mając na uwadze zasygnalizowane przeze mnie sprawy, Komisja Polityki Społecznej zdecydowała, iż nie akceptuje wykonania budżetu w 1994 r. przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zgłoszono też propozycję, aby odrzucić sprawozdanie, ale uznaliśmy, że nic by to nie oznaczało. Zgodnie z decyzją podjętą przez Komisję Polityki Społecznej, w najbliższym czasie odbędzie się posiedzenie, prawdopodobnie pod koniec września, na którym zajmiemy się funkcjonowaniem Funduszu w przeszłości oraz obecnie.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PoselJanLitynski">Chcę jeszcze raz podkreślić, że temat jest obszerny i w ciągu jednej godziny go nie wyczerpiemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Chcę podtrzymać swój wniosek, który zgłosiłem w dniu wczorajszym, aby koreferatem była informacja Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów tradycyjne już zapoznaje się z informacjami Najwyższej Izby Kontroli, więc taki wniosek nie jest potrzebny.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Przedstawię kilka spraw, które uważam że zasługują na uwagę. Na podstawie ustawy z 9 maja 1991 r., funkcjonuje rada nadzorcza Funduszu. Do obowiązków i zadań tej rady należy:</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselStanislawWisniewski">- uchwalanie planów działalności i projektu finansowego Funduszu,</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PoselStanislawWisniewski">- ustalanie kryteriów wyboru przedsięwzięć finansowych ze środków Funduszu,</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PoselStanislawWisniewski">- zatwierdzanie wniosków zarządu w sprawie zaciągania pożyczek oraz zatwierdzanie jego rocznych sprawozdań z działalności.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PoselStanislawWisniewski">Powstaje pytanie, jaką rolę odegrała rada nadzorcza na przestrzeni 1992, 1993 i 1994 r.? Protokół NIK z wykonania budżetu za 1993 r. wskazuje na nieprawidłowości, które wystąpiły także podczas wykonania budżetu w 1994 r. Otóż członkowie rady nadzorczej pełnili funkcje w różnych instytucjach - wynika to z protokołu NIK - do których transferowane były środki Funduszu. Nastąpiło zawiązanie pewnego układu towarzyskiego, który powodował, że środki finansowe nie były wydatkowane zgodnie z literą ustawy. Sądzę, że w tym tkwi sedno nieprawidłowości, które ciągną się od początku 1992 r.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#PoselStanislawWisniewski">Inną sprawą jest to, co poruszył pan poseł J. Lityński. W ciągu roku było 4 nowych prezesów. Nie daje to możliwości efektywnego funkcjonowania. Każdy nowy prezes, który nastawał po prezesie Miłku, twierdził że w szybkim tempie usunie wszystkie nieprawidłowości. Okazywało się, że po 4 - 5 miesiącach prezes szybko rezygnował, obejmował inne, bardzo intratne, z góry przygotowane stanowisko, lub był awansowany na sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej. Taka była polityka kadrowa Funduszu, która również ma pewien wpływ na to, że nie ma wewnętrznej kontroli poprzez radę nadzorczą Funduszu i przez pełnomocnika rządu, co się dzieje w Funduszu. Dużej wagi stawiane są zarzuty pani Andrzejewskiej. Jako przewodnicząca rady nadzorczej nie spełniała podstawowej funkcji, czyli codziennej kontroli Funduszu.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#PoselStanislawWisniewski">Po tych generalnych uwagach proszę, aby szczegółową informację przedstawiła pani D. Safjan.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Dochody Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 1994 r. wyniosły 6,018 mld starych zł. i były o 9,4 % wyższe od planowanych i o przeszło 25 % wyższe od osiągniętych w 1993 r. Może to wskazywać na pozytywną ocenę realizacji dochodów Funduszu. Jednak NIK daleka jest od optymistycznych ocen z tego powodu, że PFRON w dalszym ciągu nie dysponuje pełną, na bieżąco aktualizowaną, ewidencją płatników składek oraz nie jest w stanie na bieżąco egzekwować zaległych wpłat.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W związku z tym stawiamy tezę, iż plan dochodów Funduszu jest zaniżony. Jest on dostosowywany do pewnych możliwości faktycznych i nie opracowuje się go na podstawie rzeczywistych zobowiązań płatników składek, wynikających wprost z ustawy z 1991 r. Przykładem ilustrującym tę tezę jest ustalenie kontrolne, z którego wynika, że na 209 zidentyfikowanych, a więc tych, o których już PFRON wie, płatników składek, zalegających z wpłatami na ponad 3 mld starych zł - każdy, łączny dług wobec Funduszu /razem z odsetkami/ wynosił 1,5 bln starych zł na koniec 1994 r. W żadnej z tych spraw nie wszczęto postępowania egzekucyjnego.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W efekcie NIK skłania się do postawienia wniosku o charakterze legislacyjnym, że zadania nałożone na Fundusz i na prezesa Funduszu, który osobiście pełni funkcję jakby organu podatkowego w stosunku do wszystkich płatników składek, są nie do udźwignięcia. Podobne zadania w zakresie egzekwowania składek, spoczywają na całym aparacie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale o ile on jest bardziej rozbudowany. Ponieważ tego rodzaju sytuacja powtarza się od kilku lat, proponujemy aby rozważyć, czy nie będzie z korzyścią dla Funduszu i w ogóle dla wydatków publicznych, żeby proces egzekwowania składek przenieść z zadań PFRON do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub do aparatu skarbowego. Nawet gdyby ZUS pobierał pewną prowizję od PFRON, to i tak byłoby to dla tej instytucji opłacalne.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Kolejna sprawa, która wiąże się z dochodami i była przedmiotem szczególnie negatywnej oceny NIK, to są potencjalne dochody Funduszu z działalności gospodarczej, którą on podejmuje. Chodzi głównie o spółki kapitałowe, które powstały bądź przy dużym zaangażowaniu kapitałowym PFRON, bądź stanowią jego wyłączną własność. Mam na myśli spółkę "Normiko-Holding", w której PFRON zaangażował w 1993 r. 200 mld starych zł, a w 1994 r. - ze względu na zagrożenie płynności finansowej tej spółki - udzielił jej preferencyjnej, niskooprocentowanej pożyczki w wysokości powyżej 40 mld starych zł. W tej spółce wystąpiły szczególnie zmasowane nieprawidłowości, na pograniczu - w ocenie NIK - działalności kryminalnej. W tej sprawie wpłynęło zawiadomienie do organów ścigania od nowego prezesa spółki, a ze strony NIK już wpłynęło albo wpłynie w najbliższym czasie. Również pesymistycznie należy ocenić drugą spółkę PFRON, o nieco mniejszym zaangażowaniu kapitałowym, a mianowicie spółkę "Ligia" S.A.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Ponieważ ta działalność gospodarcza PFRON od kilku lat jest nieefektywna, NIK stawia wniosek uniwersalny, aby wprowadzić pewne mechanizmy zabezpieczające władze Funduszu przed zbyt lekkomyślnym, zbyt łatwym angażowaniem środków publicznych w ryzykowne przedsięwzięcia. Mechanizmy te powinny określać bądź obszar takiej działalności gospodarczej, który w ogóle byłby dozwolony dla PFRON, bądź dodatkową procedurę, która przede wszystkim wymagałaby wnikliwej opinii bankowej, oceniającej szansę powodzenia danego przedsięwzięcia gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Są to najważniejsze ustalenia jeśli chodzi o dochody. Przejdę teraz do wydatków, które według sprawozdania finansowego z wykonania planu, wynosiły w 1994 r. 4.801.722 mln starych zł. Po ich skorygowaniu propozycję określoną jako należności PFRON z tytułu pożyczek udzielonych na kontynuację programu zakupów celowych oraz po uwzględnieniu faktycznie wypłaconych kwot przez wojewódzkie ośrodki ds. zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Kwota wydatków wynosi /nie wszystko zostało w niej ujęte/ 5.875.972 mln starych zł, stanowiąc 87,8 % w stosunku do wydatków planowanych.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Dokonując ogólnej analizy wydatków należy wskazać, że tylko 64 % wydatków było przeznaczonych na zadania wyszczególnione wprost w ustawie, w art. 32 ust. 1, jako zadania, które w szczególności powinny być finansowane ze środków Funduszu, zaś 17,6 % środków było przeznaczonych na inne zadania niż wymienione expressis verbis w ustawie, ale które w ocenie władz Funduszu mieszczą się w szeroko pojętej rehabilitacji społecznej, zawodowej i leczniczej osób niepełnosprawnych - nie w każdym przypadku NIK jest tego samego zdania - oraz 18,4 % środków zostało przeznaczonych na zadania realizowane na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy, tj. w ramach nadwyżek ze środków Funduszu.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W tym miejscu przypomnę, że do dzisiaj nikt nie wie co to jest nadwyżka środków Funduszu, gdyż to pojęcie nie zostało zdefiniowane w ustawie. Można więc dość elastycznie się nim posługiwać. Przypuszczam, że daleko posuwając interpretację można by uznać więcej środków za nadwyżkę - powyżej 18,4 % ogólnej kwoty.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Najwyższa Izba Kontroli obserwuje również zmniejszający się udział środków wypłacanych przez wojewódzkie ośrodki ds. rehabilitacji i zatrudnienia osób niepełnosprawnych, które z założenia powinny realizować podstawowe zadania ustawowe, związane z tworzeniem nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, refundacją kosztów zatrudnienia oraz usuwaniem barier architektonicznych. W 1993 r. wydatki na te cele stanowiły 55,9 % ogólnych wydatków Funduszu, zaś w 1994 r. - 55,4 %, a na 1995 r. zaplanowano tylko 53,2 %.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W globalnej strukturze wypłat, realizowanych przez wojewódzkie ośrodki, środki angażowane na zatrudnienie też ulegały zmniejszeniu. W 1993 r. stanowiły one 77,1 %, w 1994 r. - 68,4 %, a przypominam, że są podstawowe zadania Funduszu.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Na utworzenie 10,057 tys. miejsc pracy wydano, poprzez wojewódzkie ośrodki, 986 mld starych zł, a z tytułu refundacji wynagrodzeń osób niepełnosprawnych wydano 1.102 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Te kwoty przytaczam po to, aby porównać z wydatkami poniesionymi na pożyczki dla samych osób niepełnosprawnych, które chciały podjąć działalność gospodarczą i którym Fundusz, na podstawie ustawy, może udzielić korzystnych, umarzalnych w 50 % pożyczek. Otóż na ten cel przeznaczono w 1994 r. tylko 40 mld starych zł, co stanowi 25,8 % wydatków poniesionych na utworzenie nowych miejsc pracy w 1993 r. Utworzono w ten sposób w 1994 r. 434 nowych miejsc pracy.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Refundacja dla pracodawcy kosztów utworzenia nowego miejsca pracy i zatrudnienia osoby niepełnosprawnej wyniosła prawie 200 mln starych zł, natomiast utworzenie nowego miejsca pracy w trybie pożyczki dla osoby niepełnosprawnej, kosztuje 92 mln starych zł, z czego 50 % podlega zwrotowi. Jest to dużo tańszy i efektywniejszy sposób tworzenia nowych miejsc pracy, który ulega ograniczeniu, nie wiadomo dlaczego, działalności Funduszu.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Zwiększeniu uległy wydatki ponoszone przez wojewódzkie ośrodki na tworzenie tzw. infrastruktury rehabilitacyjno-socjalnej, to jest na usuwanie barier architektonicznych oraz na tworzenie i działalność warsztatów terapii zajęciowej.</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Niepokój NIK budzi fakt, że nie opracowano dla wojewódzkich ośrodków zasad wydawania pieniędzy, podejmowania zadań, ani w zakresie wydatków na szkolenia i przekwalifikowania osób niepełnosprawnych, ani na zadania związane z likwidacją barier architektonicznych. Tym samym zadania te są realizowane przez wojewódzkie ośrodki w warunkach pełnej dowolności, poza kontrolą merytoryczną. Przy okazji warto podkreślić, że wydatki na szkolenia i na przekwalifikowania osób niepełnosprawnych zostały wykonane, w stosunku do wielkości zaplanowanej, tylko w 14,2 % - wydano na to tylko 10.427 mln starych złotych, tj. mniej nominalnie o 5 mld zł od wykonania tych wydatków w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-6.15" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Zastrzeżenia też budzi współpraca Funduszu, jego biura i wojewódzkich ośrodków, w zakresie tworzenia warsztatów terapii zajęciowej. Przyjęto słuszne założenie, iż warsztaty te będą finansowane na zasadzie: najlepszy program, najniższe koszty. Okazuje się, że ta zasada jest respektowana tylko przy ocenie programów, bowiem okazuje się, że przedstawiane przez organizatorów warsztatów preliminarze kosztów, są wielokrotnie zmieniane w ciągu roku. W związku z tym pod koniec roku nie wiadomo, czy istotnie finansowano najtańsze, a nie najdroższe warsztaty.</u>
<u xml:id="u-6.16" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Jeżeli chodzi o wydatki realizowane centralnie, a więc nie przez wojewódzkie ośrodki Funduszu, to w 1993 r. wydatkowano w ten sposób 2.251 mld starych zł, w tym 1.482 mld starych zł w ramach dotacji. Z tego na zadania wymienione expressis verbis w ustawie wydano 503 mld starych zł - chodzi tu o oprocentowanie kredytów bankowych dla zakładów pracy chronionej oraz o dofinansowanie kosztów budowy i modernizacji obiektów służących rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Reszta były to wydatki, które Fundusz wyznaczał sobie we własnym zakresie. Tylko w niektórych przypadkach opracowano mniej lub bardziej szczegółowe zasady partycypacji Funduszu w tych przedsięwzięciach. Między innymi opracowano takie zasady odnoszące się do utrzymania zatrudnienia osób psychicznie chorych i upośledzonych umysłowo.</u>
<u xml:id="u-6.17" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W tym miejscu nasuwa się pewna refleksja. Fundusz od samego początku finansował zatrudnienie tych osób, a więc jakby refinansował wynagrodzenia. Z niejasnych dla NIK przyczyn, takie działanie podjął tylko w stosunku do zakładów pracy chronionej, zatrudniających takie osoby. Jeżeli Fundusz uważa, że jest to istotne zadanie, to wydaje się, że nie ma powodów, dla których nie można by finansować wszystkim pracodawcom zatrudnienie osób chorych i upośledzonych umysłowo. Przyczyniłoby się to do tego, że osoby te nie musiałyby pracować w warunkach zamkniętych gett.</u>
<u xml:id="u-6.18" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Również opracowano, w miarę szczegółowe zasady refundowania uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych. Pozostałe wydatki dotyczyły zgłaszanych indywidualnie potrzeb przez wnioskodawców. Nie ustalono rodzaju, zakresu, zadań przyjmowanych do finansowania, zasad i kryteriów przyznawania środków na poszczególne zadania, wykazu sprzętu, którego zakup mógłby być finansowany ze środków Funduszu. Nie określono zasad wykonywania zadań przez jednostki korzystające z dotacji, ani rodzaju kosztów, które mogły być finansowane. Te koszty były bardzo różne i nikt ich nie analizował, ponieważ nie odnoszono ich ani do poziomu porównywalnych kosztów w jednostkach państwowych, ani w innych jednostkach, które zajmują się realizowaniem podobnych usług. Przyjmowano do realizacji w sposób uznaniowy prawie każdy wniosek, zawierający adnotację o wpływie na rehabilitację osoby niepełnosprawnej, w tym również wnioski, które ze względu na nie spełnienie podstawowych wymogów, nie mogły być pozytywnie rozpatrywane w ramach realizowanych przez Fundusz programów, np. "premii dla aktywnych". Te programy stawiały pewne warunki i pomimo ich nie spełnienia, przyjmowano takie wnioski do realizacji.</u>
<u xml:id="u-6.19" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Nie respektowano art. 1 ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, który określa zakres podmiotowy ustawy, wskazując że chodzi o osoby, które przynajmniej potencjalnie mogłyby być zatrudnione. Kierowano środki do organizacji pozarządowych, które statutowo opiekują się dziećmi, albo osobami w wieku emerytalnym. Polski Związek Niewidomych we wnioskach o dofinansowanie sam wskazał, że zrzesza 80 tys. członków, a w tym 50 tys. osób przekroczyło 60 lat. Z założenia te osoby nie powinny korzystać ze środków Funduszu.</u>
<u xml:id="u-6.20" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W sprawozdaniach organizacji pozarządowych nie wskazywano, jakim podopiecznym służyły pieniądze otrzymane z Funduszu. W sposób bardzo dziwny rozliczały się one z Funduszem, bowiem zamiast sprawozdań finansowych i merytorycznych z wykonania zadań, przesyłały kopie dokumentów finansowych, których ze względu na liczebność nie sposób nawet uporządkować. Fundusz zaczął pełnić dziwną rolę księgowego poszczególnych organizacji pozarządowych.</u>
<u xml:id="u-6.21" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Zlecając konkretne zadania ze środków Funduszu nie stosowano postanowień ustawy - Prawo budżetowe w zakresie wyboru najkorzystniejszej oferty, czyli nie stosowano trybu przetargowego, czy choćby zebranie ofert i dokonania wyboru najkorzystniejszej z nich. Te zarzuty dotyczą współpracy Funduszu z Zakładem Usług Rehabilitacyjno-Socjalnych, który prawie w całości obsługuje turnusy rehabilitacyjne oraz z Krajową Izbą Gospodarczo-Rehabilitacyjną, z którą zawarto umowę ramową o bliżej nieokreślonej współpracy, bez głębszej analizy, bez przetargu czy porównania ofert.</u>
<u xml:id="u-6.22" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Najwyższa Izba Kontroli rzeczywiście stwierdza pewną unię personalną. Nie wyciągamy z tego na razie wniosków i nie wskazujemy na jakieś konsekwencje tych powiązań. Stwierdzamy tylko fakt obiektywny, że jednostki korzystające ze środków Funduszu lub realizujące jego zlecenia, bardzo często były kierowane przez osoby powiązane z władzami Funduszu, czy to z zarządem czy z radą Funduszu. Dotyczy to wspomnianego już Zakładu Usług Rehabilitacyjno-Socjalnych, także Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej oraz spółek kapitałowych zasilanych przez Fundusz, takich jak: "Mieszko", "Expand", "Raciborzanka", Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw. Te firmy były zasilane kapitałowo z Funduszu w wysokości wielu miliardów starych złotych. Szczegóły państwo znajdziecie w naszym opracowaniu.</u>
<u xml:id="u-6.23" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Od wielu lat przedmiotem kontrowersji pomiędzy PFRON i NIK jest sprawa pożyczek udzielanych przez Fundusz zakładom pracy chronionej. Te pożyczki są udzielane w sytuacji, gdy tym zakładom grozi upadłość, czyli pod pewną presją, że jeśli nie zostanie udzielona pożyczka, to dojdzie do likwidacji miejsc pracy. Śledząc jednak losy zakładów pracy chronionej w ciągu kilku lat stwierdzamy, że poszczególni wnioskodawcy angażują te pożyczki często bez pozytywnych dla siebie skutków. Nie spłacając jednej pożyczki, czy korzystając z karencji, albo mając kłopoty ze spłatą, występują o następną pożyczkę, która zwykle jest krotnością pierwszej, czy drugiej lub trzeciej pożyczki. Natrafiliśmy na przypadki, kiedy zakład wziął kolejną piątą pożyczkę nie spłacając czterech poprzednich. Nawet z oceny biura Funduszu wynika, że te pożyczki są przejadane przez zakłady pracy chronionej i wręcz zniechęcają je, a przynajmniej część z nich, do jakiejś aktywizacji ekonomicznej, dyscypliny w inwestowaniu i w podejmowaniu nowych kierunków działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-6.24" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Należy także wspomnieć, że te pożyczki nie zawsze służą nawet utrzymaniu miejsc pracy, bowiem często zakłady pracy chronionej, mimo ich uzyskania, zmniejszają zatrudnienie, a w każdym razie nie rozszerzają go. Gdyby było prawdą, że te pożyczki służą rozwijaniu zatrudnienia, tworzenia nowych miejsc pracy, to chcę przypomnieć, że nie ma żadnych powodów, by po nie sięgać, ponieważ każdy zakład, w tym również zakład pracy chronionej, może uzyskać z funduszu środki na refundację kosztów poniesionych na utworzenie nowych miejsc pracy.</u>
<u xml:id="u-6.25" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">W wyniku kontroli 15 umów o pożyczki na kwoty nie niższe niż 10 mld zł, tj. 9,4 % wszystkich podjętych decyzji, ale stanowiących łącznie prawie 36 % ogólnej wartości pożyczek, stwierdziliśmy że tylko w jednym przypadku zostało dokonane zabezpieczenie udzielonej pożyczki, zgodnie z warunkami umowy. Otóż zakłady pracy chronionej, które korzystają z pożyczek, nie dokonują odpowiednich zabezpieczeń hipotecznych albo przewłaszczenia urządzeń i maszyn zakupowanych ze środków Funduszu. Później, gdy dochodzi do egzekucji, to okazuje się, że nie ma takich zabezpieczeń, a jeśli nawet są, to Fundusz dopuszcza do sprzedaży mienia, na którym były zabezpieczone wierzytelności PFRON. Takich sytuacji stwierdziliśmy kilka i wymieniliśmy je w naszym materiale.</u>
<u xml:id="u-6.26" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Ostatnia uwaga dotyczy "Premii dla aktywnych". Ta akcja w sposób niesformalizowany miała dopomóc poszczególnym, konkretnym osobom niepełnosprawnym w usamodzielnieniu się życiowym. Polegała ona na przyznawaniu z centrali pieniędzy w kwocie ponad 100 mld starych zł na różnego rodzaju zakupy, np. samochodów, komputera, czy innego urządzenia, które miałoby wspomóc aktywność życiową osób niepełnosprawnych. Zostały określone pewne kryteria co do grupy inwalidzkiej, wieku i wykształcenia tych osób.</u>
<u xml:id="u-6.27" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Najwyższa Izba Kontroli mogła jedynie losowo przyjrzeć się załatwionym wnioskom. Stwierdziliśmy, że tego typu pomoc była udzielana w gruncie rzeczy przypadkowo i nie zawsze była ona adekwatna do sytuacji życiowej i zdrowotnej osoby niepełnosprawnej. Realizowano np. zakupy samochodów "Fiat Punto" w celu prowadzenia działalności gospodarczej, tzn. przewozu towarów, albo zakup samochodu w celu ograniczenia kontaktu z alergenami. Był to motyw pozytywnie rozpatrzonego wniosku osoby, która miała III grupę inwalidzką z powodu jakiejś alergii. Poza tym przeznaczono pewne środki na zakup samochodu celem zorganizowania handlu obwoźnego przez osobę, która została zaliczona do I grupy inwalidzkiej z powodu terminalnej niewydolności nerek. Zbadaliśmy 13 wniosków i każdy z nich był jakiś dziwny.</u>
<u xml:id="u-6.28" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Kontrola wykazała ponadto, że podejmując decyzje o przyznaniu pożyczek w ramach programu "Premia dla aktywnych", zarząd Funduszu nie przestrzegał nawet ustalonych przez władze Funduszu zasad. Pożyczek udzielano osobom nie zaliczanym do I lub II grupy inwalidzkiej, nie spełniającym kryterium co do wieku lub wykształcenia. Nie przestrzegano też zasady pozostawienia bez rozpoznania wniosków zgłoszonych po ustalonym terminie. W stosunku do 198 osób podjęto decyzje w trybie indywidualnym, uzasadniając je licznymi interwencjami, m.in. posłów, senatorów oraz wojewodów.</u>
<u xml:id="u-6.29" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKontroliDorataSafjan">Pan poseł J. Lityński wspomniał już o inwestycji, która jest realizowana w Warszawie w "Osiedlu Młodych". Z umowy ze spółdzielnią nie wynika, kiedy ma być ona zakończona. Poza tym okazało się, że w stosunku do aktualnych potrzeb Funduszu, obiekt jest zbyt mały. Kiedy już zbliżał się termin jego ukończenia stwierdzono, że nie warto do niego wprowadzać biura Funduszu. Najwyższa Izba Kontroli ograniczyły się do wniosku, aby Fundusz wypracował jakąś koncepcję zagospodarowania tego obiektu, który pochłonął, od czasu rozpoczęcia tej inwestycji, 50 mld starych zł ze środków Funduszu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pani dyrektor mogłaby odpowiedzieć na pytanie pana posła S. Wiśniewskiego w sprawie rady nadzorczej. Mnie zaś interesuje, kto był członkiem tej rady, jakie brał pieniądze, a zwłaszcza kto z przedstawicieli rządu zasiadał w radzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorDorotaSafjan">Jest ustawowa zasada, że Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, w randze sekretarza lub podsekretarza stanu w Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, jest zarazem przewodniczącym rady nadzorczej Funduszu. Do tego roku taką funkcję pełniła pani Andrzejewska-Sroczyńska, a obecnie jest nowy pełnomocnik, a tym samym nowy przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#DyrektorDorotaSafjan">Rozumiem, że pytanie zostało zadane w związku z unią personalną. Stwierdziliśmy np., że jeden z członków rady nadzorczej pan Jerzy Modrzejewski jest zarazem prezesem Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej. Najwyższa Izba Kontroli nie wypowiadała się czy jest to dobrze, czy źle. Stwierdzamy, że Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna realizowała wiele zleceń ze środków Funduszu.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile osób tworzy radę nadzorczą Funduszu?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorDorotaSafjan">Rada nadzorcza składa się z 7 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ktoś z przedstawicieli rządu może w sposób kompetentny odpowiedzieć na pytanie dotyczące rady nadzorczej?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pani dyrektor mogłaby powiedzieć, czy rada nadzorcza odbywała posiedzenia, na nich przyjmowała plany finansowe? Czy z tych posiedzeń wynikały jakieś wskazówki dla zarządu Funduszu? Czy cokolwiek ta rada robiła poza braniem pieniędzy, a może ich nie otrzymywała za posiedzenia? Czy NIK to badała?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDorotaSafjan">W 1993 i 1994 r. pieniędzy za posiedzenia nie brano, ale to najmniej jest ważne. Jeśli chodzi o samo działanie rady nadzorczej Funduszu, to mieliśmy poważne zastrzeżenia podczas kontroli dokonywanej w związku z wykonaniem budżetu za 1993 r. Stwierdziliśmy, że współpraca między radą nadzorczą a zarządem układała się zdecydowanie nieprawidłowo. Zdarzały się przypadki, że zarząd podejmował decyzje finansowe bez uzyskania akceptacji rady nadzorczej, mimo że z pewnych zasad funkcjonowania Funduszu wynikało, iż taką akceptację musiał uzyskać. W 1994 r. nie badaliśmy bliżej relacji rada nadzorcza - zarząd, ale z ogólnej naszej wiedzy wynika, że układała się ona znacznie lepiej.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDorotaSafjan">Nie jest to pełna odpowiedź na wszystkie pytania, które postawił pan poseł. Dokumenty opracowywane przez radę nadzorczą, będące pewną wytyczną dla zarządu, mają różny stopień ogólności. Najwyższa Izba Kontroli podawała przykłady, kiedy pieniądze były wydawane bez szczegółowych zasad, a przede wszystkim nie były opracowane zasady równej dostępności do środków. Jest to bardzo istotne, bo jeśli wydajemy na potrzeby osób niepełnosprawnych, a zwłaszcza na ich indywidualne potrzeby, czy finansujemy działalność organizacji pozarządowej, to powinny być opracowane zasady równej dostępności do środków, aby każdy potencjalny kandydat mógł się zgłosić i być potraktowany na podobnych zasadach.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDorotaSafjan">Według wyników naszej kontroli, te zasady opracowane przez radę nadzorczą nie były wystarczająco precyzyjne.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby przedstawiciel rządu odpowiedział na pytanie, kto deleguje swoich kandydatów do rady nadzorczej? Proszę także podać imienny skład członków rady nadzorczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Mogę odpowiedzieć na pytanie pani poseł. Rada nadzorcza jest 7 osobowa. Z mocy ustawy z 9 maja 1991 r. jej przewodniczącym jest pełnomocnik. 6 członków tej rady to: Jerzy Modrzejewski - prezes Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, Kazimierz Kuć - z Krajowego Związku Rewizyjnego, Wiesław Barski - NSZZ "Solidarność", Zbigniew Terpiłowski - Polski Związek Niewidomych, Zbigniew Radzicki - związki zawodowe, Janusz Jurek - poseł z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Członków rady powołuje i odwołuje minister pracy i polityki socjalnej. Zarządzeniem nr 34 ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 29 marca 1995 r. w sprawie szczegółowych zadań rady nadzorczej PFRON oraz wynagrodzeń dla jej członków, członkowie rady otrzymują za posiedzenie rady wynagrodzenie w wysokości połowy najniższego wynagrodzenia miesięcznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę panią dyrektor o jeszcze jedną syntetyczną odpowiedź, bo albo zatrzymamy prace nad tym sprawozdaniem, albo zakończymy ją i przystąpimy do realizowania wyznaczonego na dziś porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy to protokoły z posiedzeń rady i czy z nich wynika, że rada zajmowała się sprawami finansowymi oraz tymi sprawami, które należą do jej kompetencji?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DyrektorDorotaSafjan">Są to protokoły z posiedzeń rady nadzorczej, ale ja nie jestem w stanie odpowiedzieć dzisiaj na pytanie, czym szczegółowo zajmowała się rada nadzorcza w ciągu 1994 r. Te protokoły nie stanowią załącznika do mojego protokołu kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby rząd dostarczył prezydium Komisji protokoły z posiedzeń rady nadzorczej PFRON w 1993 i 1994 r.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Musimy podjąć decyzję co do dalszego procedowania. Mogą być teraz zadawane pytania w sprawie PFRON, ale jeśli ich będzie dużo, to powstaną jeszcze większe zaległości w rozpatrywaniu części budżetowych według ustalonego harmonogramu. Możemy zawiesić sprawę Funduszu i powrócić do niej po wyczerpaniu dzisiejszego porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Praktycznie rzecz biorąc rysuje nam się czarny obraz funkcjonowania Funduszu i muszę powiedzieć, że w ciągu 6-letniej pracy w parlamencie nie spotkałam się z takim przypadkiem. Jeśli można szukać jakichś porównań to wydaje się, że z całym przekonaniem możemy powiedzieć, że mamy do czynienia z Himalajami niegospodarności. Warto byłoby się jeszcze dowiedzieć, na jakim etapie badania jest prokuratura.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Biorąc to pod uwagę mam dla państwa propozycje. Możemy przyjąć wniosek Komisji Polityki Społecznej, w drodze głosowania, o odrzucenie sprawozdania z wykonania budżetu PFRON. Równocześnie celowe byłoby przyjęcie dezyderatu, zobowiązującego Radę Ministrów, by do 30 września przygotowała kompleksową nowelizację ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, która to nowelizacja uwzględniałaby wnioski Najwyższej Izby Kontroli i likwidowała nieprawidłowości trwające od kilku lat.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Druga propozycja polega na odłożeniu tej sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Przed głosowaniem w sprawie dezyderatu chcę powiedzieć, że być może będą "wyważane otwarte drzwi". Poza tym byłaby już druga sytuacja - pierwsza miała miejsce na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej - że po zaprezentowaniu materiału przez posła koreferenta i Najwyższą Izbę Kontroli, nie odbyła się żadna dyskusja, zaś przedstawiciel PFRON nie miał okazji złożyć wyjaśnień. Część z uwag NIK, bardzo ważnych, została już podjęta, zrealizowana i być może byłby to ważny głos w dyskusji nt. Funduszu.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Czuję się odpowiedzialny za tę instytucję, bo jest pewna ciągłość w państwie. Wczoraj było oceniane wykonanie budżetu Urzędu Pracy, za który odpowiadałem w tamtym roku, natomiast w tym roku chciałbym mieć przynajmniej możliwość zaprezentowania poglądów na poruszone kwestie.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#OsobNiepelnosprawnychAdamGwara">Nowelizacja ustawy jest w tej chwili przesądzona i nie trzeba w tej sprawie podejmować żadnego dezyderatu. Także wiele innych spraw jest regulowanych i dlatego proszę, aby umożliwiono nam - przedstawicielom rządu i Funduszu, ustosunkowanie się do materiałów.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselJanLitynski">Odnoszę wrażenie, że pan prezes chce przedstawić założenia na 1995 r., ale to należy do właściwości polityki społecznej. W tej chwili oceniamy wykonanie budżetu w 1994 r. i sądzę, że zdanie w tej sprawie jest jednoznaczne, tzn. Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów podziela pogląd Komisji Polityki Społecznej. Nie zmieni się on niezależnie od tego, jakie będą odpowiedzi na pytania, jaka będzie dyskusja. Myślę, że członkowie tej Komisji są zgodni co do tego, że nie można zaakceptować wykonania budżetu za 1994 r. przez PFRON.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PoselJanLitynski">W imieniu Komisji Polityki Społecznej mogę się zobowiązać, że zaprosimy przedstawicieli Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wówczas, kiedy będzie rozpatrywane dalsze funkcjonowanie Funduszu. Jednak jeśli Komisja życzy sobie zadawać pytania i wysłuchać na nie odpowiedzi, co - moim zdaniem - nie wpłynie na zmianę opinii, to oczywiście jest to możliwe.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę rozważyć, czy nie należałoby zająć się tym, co rząd ma zamiar zrobić przy rozpatrywaniu projektu ustawy budżetowej na 1996 r. Sprawozdanie, które przedłożył Fundusz z wykonania budżetu na 1994 r., już się nie zmieni, a tak samo fakty ustalone przez NIK. Poza tym jedna ze spraw została skierowana do prokuratury.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Moim zdaniem nie możemy przyjąć dezyderatu bez odbycia dyskusji. Komisja Polityki Społecznej negatywnie zaopiniowała wykonanie budżetu przez PFRON z dwóch powodów. Tak stwierdza w przedłożonej nam opinii. Po pierwsze naruszona została dyscyplina budżetowa w realizacji podstawowych zadań, ale po dzisiejszych wyjaśnieniach nie wiem, gdzie konkretnie naruszono dyscyplinę finansową. W związku z tym zwracam się do pani dyrektor D. Safjan, aby podała nam informacje w tej sprawie, bo jeśli mam głosować to chcę wiedzieć za czym lub przeciwko czemu.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Po drugie, Komisja Polityki Społecznej stwierdziła, że niewłaściwa była gospodarka zasobami Funduszu. W tej sprawie jest wiele nieprawidłowości, ale też dużo zrobiono, aby je usunąć. Dlatego popieram wystąpienie pana prezesa A. Gwary, który chciał nam przedstawić swoje stanowisko. Jeśli w tej chwili nie mamy czasu na przeprowadzenie dyskusji, to odłóżmy ją na jutro.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PoselZbigniewBomba">Wystąpienie pani dyrektor D. Safjan było bardzo emocjonalne, natomiast mało konkretne. W związku z tym chciałbym, aby pani dyrektor rozwinęła kilka argumentów, które uprzednio przedstawiła. Na przykład stwierdziła pani, że PFRON nie ma listy płatników. Zwracam uwagę, że do tej pory Ministerstwo Finansów i urzędy skarbowe nie mogą się uporać ze sporządzeniem list swoich płatników, pomimo że te instytucje funkcjonują znacznie dłużej niż Fundusz.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PoselZbigniewBomba">Usłyszeliśmy, że pewne działania były na pograniczu działalności kryminalnej. Od razu rodzi się pytanie, jakie to były działalności. Ograniczenie się tylko do takiego suchego stwierdzenia, jest zamierzone na wywołanie emocji.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PoselZbigniewBomba">Pani dyrektor miała duże zastrzeżenie do tego, że spadł udział pożyczek w wydatkach PFRON. Chcę jednak zapytać jaki był popyt na te pożyczki, bo jeśli był mały, to nie można formułować takiego zarzutu. Jeżeli ktoś nie chce pobrać pożyczki to jak ma wzrosnąć liczba pożyczek udzielanych. Na ten temat nie było wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Szanujmy się nawzajem. Czy pan poseł czytał protokół Najwyższej Izby Kontroli? Muszę przeprosić panią dyrektor D. Safjan, gdyż nie uważam, aby pani wypowiedź była emocjonalna. Niektórzy posłowie, z racji tego że są mężczyznami, wówczas gdy występuje kobieta uzurpują sobie prawo do określania takich wystąpień jako emocjonalne. Protestuję przeciwko temu i to stwierdzenie kieruję do pana posła Z. Bomby.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PoselZbigniewBomba">Proszę, aby pani przewodnicząca odwołała to ostatnie stwierdzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeszcze raz powtórzę, że w wypowiedzi pani dyrektor D. Safjan nie było nic emocjonalnego, zaś pana posła Z. Bombę pytam, czy zapoznał się ze sprawozdaniem NIK? Jeśli nie, to musi je pan przeczytać dokładnie, bo nie może być tak, że pani dyrektor na posiedzeniu Komisji odczyta całe sprawozdanie. Wymagałoby to kilku godzin. Dlatego też mówiła w sposób skrótowy, ale ci którzy przeczytali sprawozdanie NIK, a także ekspertyzę opracowaną przez Biuro Studiów i Ekspertyz KS, gdzie zamieszczone są uwagi NIK na 3 stronach, wiedzieli o co chodzi. Oprócz tego członkom Komisji został dostarczony materiał, podpisany przez prezesa NIK, gdzie można znaleźć wszystkie odpowiedzi na pytania pana posła.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Gdyby teraz pani dyrektor miała szczegółowo odpowiedzieć na pana pytania, to musiałaby odczytać znaczne fragmenty z wymienionych przeze mnie materiałów.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselZbigniewBomba">Przeczytałem materiał opracowany przez Biuro Studiów i Ekspertyz KS, ale nie wszyscy otrzymaliśmy sprawozdanie NIK. Odniosłem się do tego o czym mówił przedstawiciel NIK na dzisiejszym posiedzeniu. Oceniam to wystąpienie jako emocjonalne i nie dlatego, że występowała kobieta.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PoselZbigniewBomba">Mam prawo zadać pytania i proszę mi tego nie odbierać. Chcę się dowiedzieć, czy wzrost kosztów utworzenia nowych miejsc pracy, prowadzenia warsztatów dla osób niepełnosprawnych, jest ponad wzrost kosztów przeciętnie ponoszonych na ten cel w kraju?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przepraszam, że wchodzę panu w słowo, ale chcę zaproponować następujące rozwiązanie. Przekładamy rozpatrywanie sprawy wykonania budżetu przez PFRON na późniejszy termin, po to, aby mógł pan zapoznać się ze wszystkimi ustaleniami protokołu NIK. Jeśli z tych ustaleń nie uzyska pan odpowiedzi, wtedy będziemy zadawali dodatkowe pytania.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Także wszystkich członków Komisji proszę o przeczytanie protokołu NIK, a także innych dokumentów, które mamy w tej sprawie. W innym przypadku nie będziemy w stanie jej zakończyć. Być może jeszcze dzisiaj, gdy wyczerpiemy porządek dzienny, wrócimy do budżetu PFRON.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PoselMarekOlewinski">Członkowie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów otrzymali tylko zbiorczą analizę NIK, która w sposób syntetyczny prezentuje uwagi tej instytucji. Natomiast nie mamy materiałów źródłowych, które trafiają do wszystkich komisji problemowych. Jeżeli chcemy szczegółowo mówić o wszystkich problemach to uważam, że powinniśmy otrzymywać także te materiały. Dopiero wówczas będziemy w pełni przygotowani do dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Informuję pana posła, że materiałów szczegółowych jest kilkaset tomów, a także nie wiem, czy w parlamencie znajdzie się więcej niż 3 posłów, którzy przeczytali podstawowy materiał, bowiem on liczy 1.500 stron. Gdybyśmy powielali wszystkie szczegółowe materiały, które otrzymują poszczególne komisje sejmowe, to kosztowałoby to parlament olbrzymie pieniądze, a skorzystałoby niewiele osób.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyznaję, że w takim konkretnym przypadku, jak przed chwilą rozpatrywany, powinniśmy byli udostępnić członkom Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów szczegółowe sprawozdanie NIK. Biorę na siebie winę za to, że nie pomyślałam wcześniej, aby ten materiał odbić i dostarczyć państwu wcześniej. Z drugiej jednak strony państwo dobrze wiecie, że szczegółowe materiały znajdują się w sekretariatach komisji i jeśli ktoś się z nimi chce zapoznać, to ma prawo je otrzymać. Oprócz tego wyznaczamy z naszej Komisji posła koreferenta. Wydaje mi się, że jest wiele okoliczności, które sprzyjają rzetelnemu zapoznaniu się z materiałami. Niemniej jednak biorę winę na siebie - faktycznie wczoraj powinniśmy odbić materiał. Ten błąd zostanie naprawiony dzisiaj.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Na dodatkowe zaproszenie przybyła do nas pani Teresa Twardowska reprezentująca prokuratora generalnego. Zwracam się do pani z prośbą, by poinformowała nas, na jakim etapie jest sprawa zgłoszona do prokuratury.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzedstawicielkaprokuratorageneralnegoTeresaTwardowska">Sprawa wygląda następująco. Otóż kryminalny aspekt wykorzystywania funduszy dla niepełnosprawnych okazał się na tyle poważny, że departament prokuratury zarządził badanie wszystkich spraw na terenie kraju. Pełną informację będziemy mogli przedstawić państwu dopiero w późniejszym terminie. Biorąc pod uwagę okres urlopowy, termin ten przypadałby na II połowę września.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PrzedstawicielkaprokuratorageneralnegoTeresaTwardowska">Dzisiaj mogę powiedzieć, że jest bardzo duża liczba spraw, których główny wątek polega na tym, iż poprzyznawano fundusze na tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, ale w ogromnej mierze i przez wielu ludzi zostały one wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, np. na kupno luksusowych samochodów, nawet typu "Mercedes". Według naszego rozeznania, takich spraw jest najwięcej w prokuraturze okręgu apelacji lubelskiej, gdzie również dokonane zostały tymczasowe aresztowania, w stosunku do osób, które przyznawały pieniądze, a nie zainteresowały się ich wykorzystywaniem, a także nie zbierały dostatecznych informacji uzasadniających przyznawanie pieniędzy. Areszty były stosowane, są uchylane ze względu na stan zdrowia itd. Chodzi jednak o sprawy, które mają finansowy wymiar w miliardach starych złotych. Mamy do czynienia z jednostkowymi sprawami wyłudzenia, a z drugiej strony przyznawania funduszy bez właściwej kontroli.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#PrzedstawicielkaprokuratorageneralnegoTeresaTwardowska">Niestety, nic więcej konkretnego powiedzieć nie mogę. Jeśli pani przewodnicząca życzy sobie, aby departament prokuratury, po zbadaniu akt, które będą u nas analizowane, przedstawił zbiorczą informację, to to życzenie przekażę dyrektorowi departamentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PoselMaciejManicki">Proszę o uzupełnienie informacji danymi, dotyczącymi okresu, z jakiego datują się decyzje o charakterze kryminalnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielkaprokuratorageneralnegoTeresaTwardowska">Decyzje urzędników pochodzą z różnych okresów, ale nie potrafię je teraz podać.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Uprzejmie panią prosimy o dostarczenie nam zbiorczego materiału w możliwie najwcześniejszym terminie.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zawieszamy rozpatrywanie wykonania budżetu PFRON najwcześniej do godzin popołudniowych.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Realizować teraz będziemy porządek dzienny zgodnie z wcześniej wyznaczonym harmonogramem, rozpoczynając od wykonania budżetu za 1994 r. przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, reprezentuje pan poseł J. Zemke, który przedstawi opinię tej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselJanuszZemke">Chcę zasygnalizować, że materiały przygotowane przez ministra spraw wewnętrznych o wykonaniu budżetu za 1994 r., Komisja oceniła jako rzetelnie przygotowane. Z materiałów tych oprócz danych w postaci cyfr, uzyskaliśmy także informacje o stanie przestępczości popełnionych w 1994 r. oraz o zadaniach wykonywanych przez wszystkie podstawowe służby resortu spraw wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PoselJanuszZemke">Uważna analiza wykonania budżetu w 1994 r. wskazała na następujące zjawiska. Mimo że wszystkie kolejne rządy po 1990 r. deklarowały, że kwestia bezpieczeństwa wewnętrznego stanowi jedno z głównych zadań, niestety, z roku na rok następowało realne obniżenie wydatków. Tak samo w 1994 r. miało miejsce obniżenie udziału wydatków na MSW w ogólnych wydatkach budżetu państwa o 0,12 %. Inaczej mówiąc, deklaracje nie znajdują odzwierciedlenia w wydatkach państwa.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PoselJanuszZemke">Po drugie, w związku z tym, że od kilku lat wydatki realnie spadają, kształtuje się bardzo niekorzystna ich struktura. Otóż 58 % stanowią wydatki na płace, zaś na bieżące wydatki przeznaczono niecałe 40 %. Na skutek tego brakuje środków na inwestycje, a także remonty. Następuje dekapitalizacja bazy, a także utrzymują się niekorzystne współczynniki wyposażenia funkcjonoriuszy, zwłaszcza w sprzęt łączności, uzbrojenia i techniki specjalnej. O poziomie zapaści świadczy np. fakt, że w Polsce wyposażenie funkcjonariuszy w kamizelki kuloodporne wynosi 8 %, czyli co 12 funkcjonariusz posiada taką kamizelkę.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#PoselJanuszZemke">Komisja, po uważnej analizie materiału przedłożonego przez MSW, a także pod dokładnej analizie materiału przedłożonego przez Zespół Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych NIK, nie stwierdziła rażących uchybień w realizacji planu dochodów i wydatków resortu.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#PoselJanuszZemke">Summa, summarum Komisja jednogłośnie przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu MSW. Jednocześnie za celowe uznaliśmy wskazać na kilka kwestii, które - naszym zdaniem - wydają się istotne przy konstruowaniu budżetu na 1996 r. Komisja uważa, że dla poprawy poczucia bezpieczeństwa obywateli oraz dla większej wykrywalności przestępczości i poprawy wszystkich służb resortu potrzebne będzie realne zwiększenie w budżecie państwa wydatków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w szczególności na zakupy sprzętu łączności, uzbrojenia i techniki specjalnej.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#PoselJanuszZemke">Komisja uważa też za celowe dokonanie bardzo wnikliwej analizy wyposażenia poszczególnych służb w środki transportu, łączności, uzbrojenia i techniki specjalnej. Okazuje się, że nie zawsze środki te są skoncentrowane tam, gdzie największe jest zagrożenie przestępczością.</u>
<u xml:id="u-34.6" who="#PoselJanuszZemke">Komisja zwraca uwagę na fakt pogłębiających się dysproporcji. jeśli chodzi o uposażenie żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy MSW, na niekorzyść tych drugich. Jestem pod wrażeniem wystąpienia szefa Sztabu Generalnego, który mówił o dużej nieprzychylności elit politycznych dla wojska. Tymczasem w 1994 r. średnie uposażenie w resorcie spraw wewnętrznych było niższe o 23 punkty procentowe niż w MON, podczas gdy kilka lat temu proporcje te były odwrócone. Mówię wyłącznie o faktach a nie o odczuciach.</u>
<u xml:id="u-34.7" who="#PoselJanuszZemke">Powtórzę konkluzję: Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, po wielogodzinnej dyskusji, po zapoznaniu się z wieloma informacjami szczegółowymi, jednogłośnie postanowiła przyjąć sprawozdanie z wykonania budżetu MSW w 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Przypadła mi rola koreferenta. Z tej pozycji chcę stwierdzić, że to o czym mówił pan poseł J. Zemke ma swoje odzwierciedlenie w informacji przedstawionej przez ministra spraw wewnętrznych oraz w materiałach Najwyższej Izby Kontroli. Nie sygnalizuje się rażących nieprawidłowości w wykonaniu budżetu przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Także należy potwierdzić, że od 1990 r. zmienia się na niekorzyść struktura wydatków i ta tendencja pogłębiła się w 1994 r. Tylko 1/3 środków resort spraw wewnętrznych mógł przeznaczyć na wyposażenie, technikę i inne elementy z tym związane. Sądzę, że jest to jeden z podstawowych elementów, który powinniśmy wziąć pod uwagę przy konstruowaniu budżetu na 1996 r.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chcę mocno zaakcentować to, o czym mówił na końcu poseł referent. Na tej sali słuchaliśmy rozpaczliwe głosy domagające się środków dla Ministerstwa Obrony Narodowej. Tymczasem w 1994 r., nastąpiła dalsza dysproporcja pomiędzy uposażeniem w MON i MSW na niekorzyść resortu spraw wewnętrznych. Jest to drugi element, który powinniśmy odnotować z myślą o przyszłym roku.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chcę zwrócić uwagę na dwa elementy. Otóż w 1994 r. nastąpił wzrost zatrudnienia o 1.449 osób, w stosunku do 1993 r., w tym 1.404 osoby zostały zatrudnione w służbach stałych. Biorąc pod uwagę liczbę policjantów, która w 1994 r. wahała się w granicach 98.700 osób, rodzi się pytanie, jaka jest proporcja policjantów, którzy pełnią swoją służbę "za biurkiem" do tych policjantów, którzy rzeczywiście chronią bezpieczeństwo obywateli?</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chciałbym zaakcentować, że przy szczupłości środków jednak nastąpił w 1994 r. wzrost środków o 25 % na zakup transportu. Kiedy ocenialiśmy budżet wykonany w 1993 r., to sądzę, że państwo pamiętacie, iż sporną sprawą był zakup samochodów typu volswagen za pośrednictwem firmy pana Kulczyka. Chciałbym zapytać, ponieważ z materiałów nie dowiedziałem się, gdzie w 1994 r. resort spraw wewnętrznych ulokował swoje zamówienia i zakupił środki transportu, w tym samochody osobowe w niebagatelnej liczbie?</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Rozgłosu w mass mediach nabrała sprawa dotycząca Państwowej Straży Pożarnej. Należy podkreślić, że służby rewizyjne resortu spraw wewnętrznych wykryły nieprawidłowość, którą pokazuje również Najwyższa Izba Kontroli w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Płocku i sprawa ta została skierowana do prokuratora. Ponieważ upłynęło już sporo czasu chciałbym prosić ministra o krótką informację, jak wygląda ta sprawa, a także analogiczna, która miała miejsce w Poznaniu, bowiem tam też wystąpiły pewne nieprawidłowości w funkcjonowaniu Państwowej Straży Pożarnej.</u>
<u xml:id="u-35.6" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chcę zadać jeszcze dwa krótkie pytania. Absolutnie solidaryzuję się ze stanowiskiem, że środki, którymi dysponował resort w 1994 r. były niedostateczne. Może zabrzmieć niewiarygodnie, ale tak faktycznie jest, że polską policję ratują środki pochodzenia zagranicznego. Mam na myśli środki uzyskane z Niemiec, które podtrzymywały budżet resortu.</u>
<u xml:id="u-35.7" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Zwracam się do pana ministra, by wytłumaczył nam, dlaczego jest głoszona teza, że Policji brakuje paliwa? Mogę zrozumieć, iż brakuje kamizelek kuloodpornych, wysokiej klasy samochodów, ale jeżeli czytamy, iż główną przyczyną statycznej służby funkcjonariuszy, którzy zajmują się bezpieczeństwem na drogach jest brak paliwa, to ta informacja budzi zdziwienie. Czy nie jest to element bardziej propagandowy niż faktyczny? Czy naprawdę resort nie jest w stanie zapewnić środki na podstawowe rzeczy, nieraz kosztem obniżenia wydatków przeznaczonych na inne cele, z czego zdaję sobie sprawę, aby rozwiązać problem braku paliw. Wiem, że powinniśmy dać tyle pieniędzy, żeby wystarczyło na wszystko, ale ich po prostu nie ma.</u>
<u xml:id="u-35.8" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Nie chcę przedłużać swojego wystąpienia, dlatego stwierdzam, że na podstawie źródłowych materiałów, z którymi mogę się zapoznać, a także po wysłuchaniu tej dyskusji w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, wykonanie budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w 1994 r. zasługuje na pozytywną ocenę.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę teraz przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie swoich uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliAndrzejLodyga">Przedstawiciel zespołu Obrony Narodowej jest nieobecny, natomiast ja występuję z upoważnienia dyrektora Zespołu Finansów i Budżetu NIK, pana Wojciecha Jasińskiego. Informuję, że NIK nie wnosi nowych elementów, w stosunku do tych treści, które zostały zawarte w uwagach do wykonania budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zostały one zaprezentowane komisji sejmowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Postawił mnie pan w bardzo trudnej sytuacji, gdyż powinnam przerwać omawianie wykonania tego budżetu. Proszę, aby sekretariat Komisji skontaktował się z prezesem NIK i poinformował go, że zgodnie z Konstytucją i regulaminem Sejmu mamy prawo domagać się, aby przy omawianiu każdej części budżetu była obecna kompetentna osoba z NIK, która przedstawi główne zarzuty w wyniku przeprowadzonej kontroli i ustosunkuje się do pytań stawianych przez posłów. Nie jest to nowa procedura i pytam dlaczego teraz nie jest realizowana, zwłaszcza że w NIK jest kilku wiceprezesów i kilkudziesięciu dyrektorów.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czekamy na przedstawiciela NIK, a jeśli nie przybędzie to przerwiemy rozpatrywanie budżetu MON. Teraz proszę zadawać pytania, a następnie odpowie na nie wiceminister Henryk Jasik.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PoselRyszardBugaj">Mam kilka pytań do przedstawicieli resortu. Przede wszystkim chciałbym usłyszeć informacje, szczególnie w kontekście wypowiedzi pana posła J. Zemke, o płacach w resorcie, a także o składnikach wynagrodzeń zbliżonych do płac. Porównywanie płac w dwóch resortach, łącznie ze wszystkimi składnikami tych płac, z wynagrodzeniami w innych częściach budżetowych, a także z wynagrodzeniami w podstawowych działach gospodarki, jest pozbawione podstaw. Zarówno w MON jak i MSW jest sporo składników, które mają charakter podobny do płac. Chciałbym prosić, aby przedstawiciele MSW chcieli podać Komisji informacje na ten temat, tzn. jakie otrzymują funkcjonariusze świadczenia, które nie są powszechnie wypłacane i jaką one stanowią część wynagrodzenia.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PoselRyszardBugaj">Chciałbym także usłyszeć informacje o wynagrodzeniach w poszczególnych grupach zatrudnienia. Dopiero po wysłuchaniu tych wszystkich informacji moglibyśmy się zorientować, czy ocena pana posła J. Zemke o pauperyzacji w resorcie jest zasadna.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PoselRyszardBugaj">Drugie moje pytanie dotyczy struktury zatrudnienia. Kiedyś byłem pod silnym wrażeniem faktu, że co 14 pracownik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - było to półtora roku temu - jest pracownikiem służby zdrowia - szeroko rozumianej. Chciałbym się zorientować, jaka obecnie część pracowników MSW wykonuje pewne funkcje nie charakterystyczne dla tego resortu, np. w służbie zdrowia, szkolnictwie itd.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PoselRyszardBugaj">Trzecia kwestia dotyczy realnych wydatków na bezpieczeństwo publiczne. Spodziewam się, że resort ma takie szacunki i odróżnia wydatki na bezpieczeństwo państwa, jego obywateli od wydatków w rozumieniu organizacyjnym, które ponosi Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Rozpatrując wykonanie budżetu MON mogliśmy się przekonać, że realnie wydatki tego ministerstwa wzrosły, ale wydatki na obronę narodową realnie spadły. Proponuję abyśmy sobie wyrobili pogląd, jak wygląda to w sprawie bezpieczeństwa publicznego.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PoselRyszardBugaj">Ponieważ okazało się, że w MON główną przyczyną takiej dysproporcji była wysoka waloryzacja świadczeń emerytalnych, chciałbym prosić o informacje dla Komisji jeśli chodzi o wysokość emerytur, które otrzymują funkcjonariusze MSW w porównaniu z powszechnie obowiązującymi emeryturami.</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#PoselRyszardBugaj">Pan poseł M. Czerniawski wspominał już o zakupie samochodów. Bardzo proszę o wyczerpujące informacje, tym bardziej że poprzednio zetknąłem się z wiadomością, że po zmasowanych zakupach samochodów, które dotychczas obciążają wydatki resortu /spłata gigantycznej liczby volkswagenów" bardzo kosztownych/, nastąpi koniec tych zakupów. W tej chwili docierają do nas sygnały, że zakupy samochodów są kontynuowane.</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#PoselRyszardBugaj">W związku z tym chciałbym się dowiedzieć, jakie zostały zakupione samochody i gdzie i czy był zachowany tryb przetargowy?</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#PoselRyszardBugaj">Ostatnie moje pytanie jest też związane z inwestycjami, ale o innym charakterze. Chodzi o budowę siedziby Urzędu Ochrony Państwa. Zawsze wydawało mi się, że ten urząd odziedziczył wiele po dawnej Służbie Bezpieczeństwa i raczej ma za dużo miejsca, tymczasem okazuje się, że wykonywana jest inwestycja, o ile dobrze wiem - bardzo kosztowna. Poza tym chodzi o kolejną adaptację budynku, który miał być szpitalem.</u>
<u xml:id="u-39.8" who="#PoselRyszardBugaj">Pamiętam 1991 r., kiedy wojowaliśmy z pewną inwestycją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, realizowaną w Warszawie. Było to działanie nieskuteczne i jest tam baza byłego ZOMO - nie wiem jak ta organizacja teraz się nazywa. Natomiast wiadomość, że kolejny obiekt, który miał być szpitalem, będzie luksusowo wyposażonym budynkiem UOP, jest dla opinii publicznej dość bulwersująca.</u>
<u xml:id="u-39.9" who="#PoselRyszardBugaj">Dlatego proszę, szczególnie pana ministra H. Jasika o informację jaka to jest inwestycja, o jakich rozmiarach i jakie już poniesiono nakłady oraz jakiej wysokości nakłady będą konieczne dla zakończenia tej inwestycji?</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PoselJerzyEysymontt">Mam pytanie do przedstawiciela resortu w sprawie rzeczywiście szokującej, która została podniesiona przez jednego z dwu posłów referentów. Chodzi o brak paliwa.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PoselJerzyEysymontt">Jak wygląda planowanie gospodarki paliwowej w resorcie, bowiem wydaje się, że właśnie w tym zakresie planowanie powinno być dość precyzyjne ze względów technicznych? Łatwo jest przecież ustalić dwa zasadnicze parametry, tzn. cenę, ponieważ w przypadku paliw nie są to ceny wolne oraz normatywy zużycia. Całe planowanie sprowadza się do prostej arytmetyki. Dlatego nie mogę pojąć, jakim sposobem może zabraknąć paliw - rzecz podstawowa. Jeśli strażak nie dojedzie do pożaru to go nie ugasi, a gdy policjant nie dojedzie na miejsce przestępstwa, to niczego nie dokona. Jakim sposobem w tej dziedzinie mogą być aż tak duże trudności, chyba że są one przesadzone.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W związku z pytaniami o płace chcę poinformować państwa, że nie otrzymaliśmy jeszcze oficjalnego dokumentu z GUS, ale nieoficjalny, który otrzymaliśmy od prezesa GUS wskazuje na zupełnie inne relacje płacowe, od tych, które zostały podane przez obu referentów. Z materiałów GUS wynika, że w maju 1995 r. pracownicy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zatrudnieni na stanowiskach nierobotniczych otrzymali średnie wynagrodzenie w wysokości 953,26 zł, zaś odpowiedni w Ministerstwie Obrony Narodowej 860,92 zł. Z tego wynika, że w maju średnia płaca była wyższa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych aniżeli w Ministerstwie Obrony Narodowej.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">To samo wynika gdy porównuję średnie wynagrodzenie dyrektorów departamentów. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych średnie wynagrodzenie wynosiło 2.999,25 zł, a w Ministerstwie Obrony Narodowej - 2.529,56 zł. Na innych stanowiskach też występuje różnica na korzyść Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Po tej pierwszej rundzie pytań wysłuchamy odpowiedzi, których udzieli nam minister H. Jasik.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Spróbuję odpowiedzieć na pytania w takiej kolejności, w jakiej je zanotowałem. Najpierw odniosę się do kwestii podniesionych przez pana posła M. Czerniawskiego.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Na przestrzeni 1994 r., biorąc pod uwagę początek i koniec tego roku, nastąpił wzrost zatrudnienia w policji. Pan komendant Stańczyk, kiedy objął na początku br. stanowisko Komendanta Głównego Policji powiedział, że z etatów w Komendzie Głównej Policji bądź z nie wykorzystanych etatów stworzy dodatkowe 5 wydziałów do zwalczania przestępczości zorganizowanej.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Kilka tygodni później ogłosił, że tworzy 10 laboratoriów kryminalistycznych regionalnych. Nie dysponuję w tej chwili innymi informacjami, niż te, które przed chwilą podałem. Stworzenie dodatkowych wydziałów do walki z przestępczością zorganizowaną z etatów, które były w dyspozycji Komendy Głównej Policji i 10 laboratoriów kryminalistycznych świadczy o tym, że etaty nie są wykorzystywane na biurokrację, lecz na wzmocnienie tych pionów, które staną naprzeciwko najgroźniejszej przestępczości.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Gotów jestem przesłać pisemną odpowiedź na pytanie pana M. Czerniawskiego, jak zostały rozdysponowane etaty. Słyszeliśmy ciągle, że jest 2300 - 1500 wakatów w Komendzie Stołecznej Policji. Dzisiaj już one są obsadzone. W tym przypadku także komendant Stańczyk doprowadził do zatrudnienia policjantów, skierował ich na przeszkolenie i ci ludzie zaczynają pełnić służbę.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Głównie druga część mojej wypowiedzi objaśnia wzrost etatów w ciągu 1994 r. i kierunek ich wykorzystania, bowiem decyzje dotyczące utworzenia 5 nowych oddziałów utworzonych do walki z przestępczością zorganizowaną, były podjęte już w tym roku.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Jeśli moja odpowiedź nie zadowala, to podejmuję się w ciągu dwóch najbliższych dni przedstawić odpowiedź na piśmie.</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Podniesiona została sprawa wzrostu wydatków na zakup środków transportu. W naszej informacji o wykonaniu budżetu podaliśmy, że na zakup środków transportu wydano 410,786 mln starych zł, czyli o 25 % więcej niż w 1993 r. Ze środków tych zakupiono 696 samochodów dużego typu, w tym 501 osobowych, a także zakupiono 815 motocykli i skuterów śnieżnych.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Dysponuję informacją, którą strona polska jest zobowiązana składać co kwartał stronie niemieckiej, na co środki pomocowe są wykorzystywane. Jeśli chodzi o straż graniczną to zakupiono: motocykle terenowe marki Honda za 3.300 tys. marek, samochody marki Volkswagen typu więźniarka za 550 tys. marek, skutery śnieżne marki Bombardier za 580 tys. marek, samochód osobowo-terenowy marki Land-Rower, urządzenia warsztatowe dla autoryzowanych stacji volkswagen.</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Wydatki poniesione na policję, jeśli chodzi o zakup środków transportu przedstawiają się następująco: adaptacja samochodu typu Star /duża więźniarka/ - 97 tys. marek, zakup samochodów marki volkswagen /mała więźniarka/ - 3.576 tys. marek, adaptacja samochodów marki volkswagen" - 826,9 tys. marek, zakup samochodów osobowo-terenowych 1,9 mln marek, zakup nieoznakowanych samochodów marki Polonez 1.817 tys. marek, oznakowanych samochodów marki Polonez - 477 tys. marek, zakup śmigłowca.</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Nie ma w Polsce producenta samochodów typu Furgon, które są wykorzystywane przez policję, albo przez Jednostki Nadwiślańskie, które rozwożą żołnierzy po Warszawie. Nie ma producenta takich samochodów, które by zapewniały minimum komfortu jazdy. Dzisiaj mamy duży problem z transportem cudzoziemców z granicy zachodniej na granicę wschodnią, gdzie ich odstawiamy. Matki z małymi dziećmi przewozimy samochodami typu Żuk, czy Nysa, które do tego się nie nadają.</u>
<u xml:id="u-42.10" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Dlatego Policja zakupiła samochody, które nadają się do przerzucania policjantu z Iwicznej do służby w Warszawie, ale również na potrzeby komend wojewódzkich rozsianych na wschodniej i zachodniej granicy, by przewozić osoby, które powinny być z Polski wydalone.</u>
<u xml:id="u-42.11" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Trwa obecnie przejmowanie ośrodka deportacyjnego dla cudzoziemców w Lesznowoli. Musimy go wyposażyć w samochody typu "Furgon", ale osobowy po to, aby deportować cudzoziemców z Polski, którzy przymusowo przebywają na terenie Polski - zgodnie z ustawą nawet do 3 miesięcy - po to, aby załatwić wszystkie niezbędne formalności.</u>
<u xml:id="u-42.12" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Chcę zwrócić uwagę na fakt, że za pieniądze uzyskane od Niemców zakupiliśmy dla Policji za blisko 2 mln marek samochody polowe, które są też dla niej przydatne.</u>
<u xml:id="u-42.13" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Sprawa Państwowej Straży Pożarnej. Nie chciałbym uprzedzać ustaleń, jakie zapadną w prokuraturze. Rzeczywiście nastąpiło sprzeniewierzenie środków państwowych z budżetu wojewódzkiego przez nieodpowiedzialne osoby. Odkryła to Komenda Główna Policji, a także złożyła doniesienie do prokuratury. Wiem, że dwie osoby zostały aresztowane - były Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Płocku i komendant w Poznaniu. Przyznam się, że tej sprawy nie śledzę. Przedstawiliśmy prokuraturze wszystkie żądane przez nią informacje, natomiast nie chcemy mieć wpływu na bieg sprawy, ani przyspieszać, ani opóźniać. Dlatego nie potrafię odpowiedzieć, jaki jest stan śledztwa prowadzonego przez prokuraturę. W prasie podaje się, że możliwe są kolejne aresztowania. Przyjmujemy to jako pewne informacje prasowe, ale ci, którzy zostali aresztowani są jedynymi winnymi, czy będą jeszcze inni winni - rozstrzygnie prokuratura.</u>
<u xml:id="u-42.14" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Brak środków na paliwo. Faktem jest, że Policja wprowadziła limity miesięczne na każdy samochód. Myślę, że generalnie są one przestrzegane, a także sądzę, że te limity nie mają negatywnego wpływu na operatywność policji i sprawność jej funkcjonowania.</u>
<u xml:id="u-42.15" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Przedstawię państwu filozofię pana komendanta Stańczyka. Pan komendant nie uważa, że policjant, zwłaszcza w mieście, najlepiej i najskuteczniej pełni służbę jeżdżąc samochodem. Nie powiem, że świadomie przymuszamy policjantów do wychodzenia na patrole uliczne, bądź patrole pewnych kwartałów miasta. Niemniej jednak nie z samochodów najlepiej pełni się służbę. Policjant przejedzie samochodem i niczego nie zauważy, natomiast spacerując więcej widzi.</u>
<u xml:id="u-42.16" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Prawda, że lament, który podnosimy, iż brakuje środków na paliwo, nie spowodowany został tym, że samochody trzeba było postawić "na kołkach". Proszę jednak pamiętać, że limity zostały wprowadzone dlatego, że generalnie rzecz biorąc, brakuje środków. Zawsze jest dylemat na co je przeznaczyć, czy na paliwo, czy na zakup kamizelek kuloodpornych, czy na remonty itd. Ponieważ na wszystko brakuje, dlatego też mówimy, że brakuje również na zakup paliwa.</u>
<u xml:id="u-42.17" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Odczytałem już wykaz samochodów, które zostały zakupione za środki w ramach pomocy niemieckiej. Te informacje też mogę przesłać Komisji. Chcę natomiast podkreślić, że gdyby nie pomoc niemiecka dla dwóch formacji, począwszy od 1993 r., i gdyby nie uprzejmość Komisji sejmowej, dzięki której pieniądze niewykorzystane w 1993 r. przeszły na 1994 r. i pozostały w dyspozycji resortu, to bez tego nie byłoby możliwe funkcjonowanie Straży Granicznej, która nie dysponowała żadnymi pojazdami terenowymi, a te które posiadała, charakteryzowały się wiekiem 15-20 lat. Te samochody już się rozsypywały i bez pomocy niemieckiej formacja Straży Granicznej nie byłaby w stanie wykonać swoich zadań.</u>
<u xml:id="u-42.18" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Za pieniądze niemieckie wykonano również modernizację i adaptację strażnic przygranicznych za kwotę ponad 4.200 tys. marek. Pieniędzy na ten cel brakowało w budżecie państwa.</u>
<u xml:id="u-42.19" who="#WiceministersprawwewnetrznychHenrykJasik">Pan poseł R. Bugaj pytał o to, jak porównywalne są płace i wszelkie świadczenia otrzymywane przez funkcjonariuszy policji i żołnierzy zawodowych w Ministerstwie Obrony Narodowej. Składniki pozapłacowe są takie same w MSW jak i w MON.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PoselRyszardBugaj">Nie pytałem się czym różnią się świadczenia pozapłacowe w MON i MSW, natomiast wynagrodzenia z tymi świadczeniami różnią się znacznie od wynagrodzeń innych części budżetowych. Nieporównywalne jest np. przeciętne wynagrodzenie nauczyciela z przeciętnym wynagrodzeniem funkcjonariusza MSW czy MON. Zapytałem więc pana ministra o składniki dodatkowe, których nie mają nauczyciele, pracownicy służby zdrowia itd.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PoselRyszardBugaj">Może pan minister sobie przypomina jedno z posiedzeń Politycznego Komitetu Doradczego, na którym wyszacowaliśmy, że świadczenia pozapłacowe stanowią zgrubsza drugie tyle, co płace podstawowe.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#PoselRyszardBugaj">Jeżeli pan minister nie jest w stanie od razu odpowiedzieć na moje pytanie, to proszę o informacje pisemne, a teraz proszę odpowiedzieć tylko na pytanie dotyczące wynagrodzeń w poszczególnych formacjach MSW.</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#PoselRyszardBugaj">Wysokość świadczeń pozapłacowych to bardzo ważna informacja, bowiem porównując wynagrodzenia w poszczególnych sferach budżetowych właściwie powinniśmy wyłączyć z tych porównań wynagrodzenia funkcjonariuszy MSW i MON, albo je odpowiednio skorygować in plus. Stwarza się bowiem w opinii publicznej wrażenie o pewnej mizerii sytuacji finansowej tych służb. Oczywiście jest ona słaba, tak jak wynagrodzenia w Polsce, ale jest znacznie lepsza niż to się prezentuje na zewnątrz.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Przytoczę dane, które podaliśmy w sprawozdaniu z wykonania budżetu. W 1994 r. średnioroczne uposażenie funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych wynosiło 6.085.100 zł i w stosunku do 1993 r. było wyższe o 26,4 %. Funkcjonariusze w służbie kandydackiej - 1.473.700 zł, o 17,6 % więcej niż w 1993 r. Pracownicy cywilni 3.821.500 zł, wzrost 123,6 % w stosunku do 1993 r. Żołnierze niezawodowi 559,5 tys. zł, o 50,9 % więcej niż w poprzednim roku. Pracownicy cywilni służby zdrowia - 4.071.200 zł. o 18,5 % więcej niż w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Czym się różni uposażenie funkcjonariusza od uposażenia nauczyciela? Nauczyciel nie otrzymuje: równoważnika remontowego, równoważnika za brak kwatery, gratyfikacji urlopowej, pomocy mieszkaniowej itd. Nikt nie przeczy, że są to dodatkowe świadczenia dla funkcjonariuszy resortu spraw wewnętrznych, dla żołnierzy zawodowych. Staramy się tylko wykazać, różnice w wysokości tych składników, które stanowią element wynagrodzenia w MON i w MSW. Tak jak powiedział pan poseł J. Zemke, jeszcze kilka lat temu proporcje były odwrotne. Te składniki były wyższe w MSW niż w MON. Obecnie sytuacja się zmieniła.</u>
<u xml:id="u-44.2" who="#WiceministerHenrykJasik">Nie przedstawiam tego w sposób demagogiczny bowiem zdaję sobie sprawę z tego, ile zarabia nauczyciel, lekarz i ile funkcjonariusz, ale 100 tys. rzesza policjantów i 30 tys. rzesza strażaków pożarnych, a także 14 tys. rzesza żołnierzy Straży Granicznej pytają, dlaczego policja nie ma takiej samej wysokości składników jak MON. Mówią oni: to my toczymy wojnę na ulicy z przestępcami, to my wychodzimy w kamizelce kuloodpornej lub bez takiej kamizelki i stajemy oko w oko z przestępcą. Takie głosy dochodzą do ministra A. Milczanowskiego.</u>
<u xml:id="u-44.3" who="#WiceministerHenrykJasik">Dodam jeszcze do tego, że mamy bardzo silny związek zawodowy policjantów. Jestem odpowiedzialny za kontakty z tym związkiem, do czego upoważnił mnie pan minister A. Milczanowski. Odbywają się bardzo trudne rozmowy, jeśli chodzi o budżet, ale także o składniki wynagrodzeń.</u>
<u xml:id="u-44.4" who="#WiceministerHenrykJasik">Nie wiem, czy chociaż w części przekonałem pana posła R. Bugaja. O uzupełnienie moich informacji proszę pana dyrektora R. Sobkowiaka.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#WicedyrektorDepartamentuwMinisterstwieSprawWewnetrznychRyszardSobkowiak">Uzupełniając wypowiedź pana ministra chcę poinformować, że w1994 r. wypłaciliśmy świadczeń pozapłacowych na kwotę 2.095 mld starych zł, co stanowiło 20 % wydatków rzeczowych i 8 % całości budżetu resortu. Struktura wypłaty świadczeń pozapłacowych przedstawiała się następująco: 906 mld starych złotych - równoważnik mundurowy, przy czym chcę zaznaczyć, że ta wypłata zwalnia resort od obowiązku wyposażenia funkcjonariusza w mundur, 59 mld zł - równoważnik żywnościowy, 1.030 mld starych zł równoważnik za remont mieszkań i dopłata do wczasów.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#WicedyrektorDepartamentuwMinisterstwieSprawWewnetrznychRyszardSobkowiak">Chcę także podać informację odnośnie struktury zatrudnienia. Średnioroczne zatrudnienie za 1994 r. wyniosło 190.783 osoby, w tym 140.881 osób było funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych, 5.270 - funkcjonariuszy w służbie kandydackiej, 9.003 osoby żołnierzy służby zasadniczej, 35.629 - pracowników cywilnych. Wykonanie zatrudnienia za 1994 r. wyniosło 146.151 osób, w tym funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych było 96.541 osób, Straż Graniczna - 7.633 osoby, Urząd Ochrony Państwa 5.644 osoby, Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe - 2.195 osób, Państwowa Straż Pożarna - 27.983 osoby, BOR - 617 osób, Jednostka Wojskowa 2305 - 146 osób.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#WicedyrektorDepartamentuwMinisterstwieSprawWewnetrznychRyszardSobkowiak">Jeśli chodzi o pracowników cywilnych, to na 35.629 osób w służbie zdrowia było zatrudnionych 13.255 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#WiceministerHenrykJasik">W załączniku nr 3, dołączonym do naszego sprawozdania, jest zestawienie wykonania planu wydatków w 1994 r. według pionów. Na pierwszym miejscu jest jednostka centralna - ministerstwo. Wydatki ministerstwa wynoszą 4,2 %, Policji - 58,9 %, Urzędu Ochrony Państwa - 4,5 %, Straży Granicznej - 8,7 %, Nadwiślańskiej Jednostki Wojskowej - 3,8 %, służba zdrowia - 6,4 %, Państwowa Straż Pożarna - 12,5 %, Biuro Ochrony Rządu - 0,5 %, Jednostka Wojskowa 2305 - 0,2 %. Pozostała działalność, w tym dotacje dla Związku Ochotniczych Straży Pożarnych - 0,3 %.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Chcę zwrócić uwagę, że w kwocie 1,138 mld starych złotych, na jaką został wykonany budżet, mieści się kwota 52.196 mln starych zł, czyli spłata kredytu za samochody volkswagen. Z zakupionych kiedyś tych samochodów korzysta Straż Graniczna, Policja i Straż Pożarna, natomiast kredyt spłaca w imieniu wszystkich tych służb Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Zwracam uwagę, że kwota spłaty wynosi 4,2 % ogólnych wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Uzupełniając informacje podane przez pana ministra dodam jeszcze, że na wydatki płacowe w dziale 97 - bezpieczeństwo publiczne, wydajemy 60,2 % przyznanego budżetu. Natomiast na sensu stricte bezpieczeństwo publiczne, jeżeli zaliczymy do tego tylko wydatki na środki łączności, na transport i na uzbrojenie oraz technikę specjalną, to stanowić one będą w dziale 97 - 12 % przyznanego budżetu. Natomiast jeśli rozszerzymy zakres tych wydatków na wydatki na umundurowanie i wyżywienie oraz na utrzymanie obiektów służbowych, to stanowić one będą ponad 20 % przyznanego budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Pan poseł R. Bugaj pytał czy przy zakupie samochodów stosowano tryb przetargowy. O informację na ten temat proszę pana dyrektora O. Wąsowskiego. Ja twierdzę, że samochody były kupowane z zachowaniem wszelkich obowiązujących przepisów. Strukturę tych zakupów już podałem, a mianowicie były to samochody osobowe i terenowe, importowane i krajowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#DyrektorBiuraAdministracyjnoGospodarczegowMinisterstwieSprawWewnetrznychOlafWasowski">Przy zakupie samochodów były prowadzone postępowania, aczkolwiek nie dosłownie takie, jakie wynikają z ustawy o zamówieniach publicznych, która obowiązuje dopiero od początku 1995 r. Były prowadzone postępowania w celu wyłonienia najkorzystniejszej oferty.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pana posła R. Bugaja zadowala ta odpowiedź, bo mnie nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PoselRyszardBugaj">Kiedyś przyglądałem się jak wygląda ta procedura stosowana w Ministerstwie Obrony Narodowej. Oczywiście, na podstawie takiej procedury każdy rezultat jest możliwy. Tak się precyzuje warunki umowy, by wygrał ten, który został przypuszczalnie wytypowany do zwycięstwa.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#PoselRyszardBugaj">Na podstawie wypowiedzi pana dyrektora nie mogę sobie jeszcze wyrobić poglądu, ale nie chciałbym trudzić całej Komisji i proponuję abyśmy tę sprawę zdjęli z porządku. Pozostaję przy swoich wątpliwościach.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#DyrektorOlafWasowski">Dodam, że wszystkie zakupy były szczegółowo badane przez Najwyższą Izbę Kontroli. Materiały są do wglądu panów posłów. Najwyższa Izba Kontroli nie wniosła zastrzeżeń co do trybu i sposobu dokonywania wyboru oraz zakupów samochodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Wrócę do sprawy zakupu samochodów. Dokładnie rok temu na tej sali, zadane było takie samo pytanie. Wówczas pan dyrektor Dziedzic w odpowiedzi odesłał do protokołu NIK, który jest zdeponowany w Tajnej Kancelarii Sejmu, a który dotyczył kontraktu z volkswagenem. Wówczas to dyrektor Dziedzic powiedział: na prawdę przetarg i zakup został dokonany prawidłowo.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Kontrowersje wywołuje budowa siedziby Urzędu Ochrony Państwa. Po pierwsze nie miał to być szpital lecz hotel dla pielęgniarek. Ten budynek, w stanie szkieletowym, w ramach podziału majątku został przypisany stołecznej policji, która miała zaadaptować go na hotel dla policjantów. Wówczas możliwości finansowe Komendy Stołecznej Policji, tak samo jak całej Policji, nie pozwalały na to, aby zrealizować tę inwestycję. Gdyby UOP nie zainteresował się tym obiektem, to najprawdopodobniej po 2 czy 3 latach trzeba byłoby go zburzyć spychaczem i wywieźć na wysypisko śmieci. Urząd Ochrony Państwa, a ściślej zarząd wywiadu, zawarł umowę z Komendą Stołeczną Policji, która otrzymała ze środka specjalnego, który funkcjonował w wywiadzie, określoną sumę pieniędzy. Jeśli sobie dobrze przypominam, to otrzymał 10 lub 12 mld starych zł, a było to w 1991 r.</u>
<u xml:id="u-53.2" who="#WiceministerHenrykJasik">Te pieniądze, które otrzymała Komenda Stołeczna Policji pozwoliły jej na stworzenie bazy hotelowej dla policjantów. Przypominam sobie, że jeden hotel powstał w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, poza tym ukończony został jeden budynek na terenie Szczęśliwic, ale nie były to wszystkie inwestycje. Ówczesny komendant Stołecznej Policji pan Kamiński przyjął z wdzięcznością te pieniądze, ponieważ nie wiedział co zrobić z budynkiem, w którym nawet nie było okien. Stały krzywo zbudowane ściany i nic więcej. Pieniądze otrzymane od UOP stanowiły wielką pomoc w utworzeniu bazy hotelowej dla stołecznej policji.</u>
<u xml:id="u-53.3" who="#WiceministerHenrykJasik">Nie odpowiem teraz na pytanie, ile w sumie wydano na budowę siedziby UOP. W budżecie na 1994 r. jest zapisana kwota 56 mld starych zł. Czynione jest wszystko, aby tę inwestycję skończyć, bo nie jest tak jak powiedział pan poseł R. Bugaj, iż UOP został bogato wyposażony w pomieszczenia. Sytuacja jest odmienna. Jeżeli chodzi o centralę UOP, to 3-4 oficerów pracuje w jednym pokoju. Czy w tych warunkach można być pewnym konspiracji pracy, panowania nad materiałami, które leżą na biurku jednego, drugiego i trzeciego oficera w tym samym pokoju. Proszę to zrozumieć.</u>
<u xml:id="u-53.4" who="#WiceministerHenrykJasik">Nowy budynek przeznaczone jest dla jednej ze służb - tych, które powinny mieć warunki bezpiecznej pracy. Wówczas gdy zajmą one nową siedzibę rozluźni się w budynku MSW na Rakowieckiej. W tym miejscu chcę przypomnieć, że minister spraw wewnętrznych odpowiednią ustawą został zobligowany do utworzenia zakładu emerytalno-rentowego. Zakład ten funkcjonuje, ale w bardzo trudnych warunkach lokalowych. Obsługuje on 140 tys. emerytów resortu.</u>
<u xml:id="u-53.5" who="#WiceministerHenrykJasik">Zapewniam państwa, że resortowi brakuje obiektów na umieszczenie służb, które funkcjonują w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-53.6" who="#WiceministerHenrykJasik">Jeśli chodzi o paliwo, to sądzę, że nasze "lamenty" z powodu braku pieniędzy już powinny się skończyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zanim udzielę głosu przedstawicielowi NIK, który dotarł na nasze posiedzenie, chciałabym aby pan minister odpowiedział na pytania dotyczące emerytur.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PoselRyszardBugaj">Proszę powiedzieć jaki jest przeciętny wiek pracowników przechodzących na emeryturę?</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Od 1 stycznia 1995 r. resort spraw wewnętrznych przejął do swego budżetu emerytury dla byłych funkcjonariuszy wypłacane dotąd przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przy planowaniu budżetu na 1995 r. przyjęliśmy średnią emeryturę funkcjonariusza w wysokości 6,8 mln starych zł brutto. Po podwyżce styczniowej ta średnia emerytura wzrosła do 7,4 starych zł. Obecnie jesteśmy w przededniu następnej podwyżki, która będzie dana emerytom we wrześniu.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Nie mam przy sobie danych o przeciętnym wieku emerytów i dlatego nie mogę odpowiedzieć na pytanie pana posła.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Prosimy o tę odpowiedź na piśmie, a także o informację, jak średnie emerytury mają się do tzw. emerytur cywilnych.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyglądam się teraz tabeli ilustrującej wzrost zatrudnienia w resorcie i muszę stwierdzić, że jest on imponujący, a zarazem jest wiele elementów, które niepokoją. Nie rozumiem dlaczego w centrali MSW musiało przybyć 13 etatów, podczas gdy było już 120 etatów. W sumie policjantów przybyło 28, zaś pracowników cywilnych przybyło 619. Uważam, że te relacje nie są prawidłowe, gdy tymczasem przedstawiciele MSW mówią, że nie ma właściwej ochrony, bo jest za mało policjantów i za mało pieniędzy na policję. Faktycznie tych pieniędzy jest za mało, ale raptem przybyło tylko 28 policjantów, przy równoczesnym wzroście zatrudnienia w innych służbach.</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan minister może mi wytłumaczyć, bo może moje pytanie wynika z niewiedzy, co robi 617 pracowników Biura Ochrony Rządu? Czy mamy aż tak liczny rząd, że tylu pracowników musi go chronić? Zaznaczam, że mówiłam tylko o funkcjonariuszach, bo poza nimi jest jeszcze 106 pracowników cywilnych, a co więcej przybyło nowych etatów.</u>
<u xml:id="u-57.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Popatrzmy dalej co się dzieje. Rozumiem, że UOP musi być potężną jednostką, ale że musiał zwiększyć swoje zatrudnienie o 171 osób, to jest dla mnie zagadką. Struktura zatrudnienia i to co się dzieje w ramach tej struktury nie służy obywatelowi.</u>
<u xml:id="u-57.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nie są przygotowani by udzielić wyczerpujących wyjaśnień w tej sprawie, dlatego proszę, aby zostały one przedstawione Komisji w formie pisemnej. To, co do tej pory powiedział pan minister jest tak skromne, że aż żenujące.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Jeśli chodzi o funkcjonariuszy zawodowych to przybyło ich 764.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">To nie jest tak, bowiem nastąpiło przesunięcie funkcjonoriuszy służby kandydackiej do służby zawodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Funkcjonariusze służby kandydackiej, którzy wysłużyli 15 miesięcy odchodzą. Natomiast policjantów przybyło 764, a nie 28.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Nawiążę do spraw płacowych, o których była dotąd mowa. Zwrócono uwagę na dysproporcje pomiędzy wysokością płac w MSW a MON, a później była mowa o dodatkach pozapłacowych, natomiast ja chciałbym się zapytać o sytuację wewnątrz resortu. Jakie są relacje płac funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Urzędu Ochrony Państwa, Jednostek Nadwiślańskich itd.?</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#PoselMarekOlewinski">Nie uzyskaliśmy odpowiedzi na pytanie, które zadał pan poseł M. Czerniawski, a mianowicie, ile pracowników Policji pracuje za biurkami, a ilu wychodzi na patrole? Proszę podać mi bezwzględne wielkości, albo jakiś wskaźnik procentowy.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#PoselMarekOlewinski">W materiale dostarczonym przez NIK czytam, że z ogólnej kwoty pomocy niemieckiej w ub.r. wykorzystano 800 mld marek, natomiast niewykorzystano 630 mld marek. Czy ta kwota będzie wykorzystana w br. i następnych, czy też przepadnie? Czy pomoc niemiecka jest udzielana na zasadzie pożyczki zwrotnej?</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PoselJanuszCichosz">Ze sprawozdania wynika, że resort sfinansował zadania przejęte przez gminy od Państwowej Straży Pożarnej, z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Proszę o informacje o jakie zadania chodziło i czy była to jednorazowa akcja przekazania określonych zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej do gmin, czy też ta sprawa wystąpi w wydatkach resortu w latach następnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#PoselRyszardBugaj">Czy kwoty pomocy niemieckiej są ujęte w ustawie budżetowej? Czy dynamika wzrostu wydatków obejmuje te kwoty?</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Kwoty te były ujęte w budżecie na 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#PoselRyszardBugaj">Chcę jeszcze zapytać o wydatki resortu na zadania związane z uchodźcami. Obserwuję jeden z ośrodków dla uchodźców i muszę powiedzieć, że zdziwienie moje budzi sytuacja, która się sprowadza do tego, że ośrodek, w którym jest ok. 100 uchodźców zatrudnia ok. 60 osób. Jest on dobrze wyposażony m.in. w samochody.</u>
<u xml:id="u-66.1" who="#PoselRyszardBugaj">Wiem, że przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych funkcjonuje Biuro ds. Emigracji i Uchodźctwa także zatrudniające relatywnie niemałą liczbę osób i dobrze wyposażone. Czy pan minister może powiedzieć ile w tej chwili w Polsce jest uchodźców i ile osób jest zatrudnionych w służbach bezpośrednio związanych z załatwianiem spraw tych ludzi?</u>
<u xml:id="u-66.2" who="#PoselRyszardBugaj">Pytam o to dlatego, że z mojego wycinkowego doświadczenia wynika, iż dokładamy nieprawodpodobną wprost staranność, jeśli chodzi o opiekę nad uchodźcami, nieporównywalną z niczym.</u>
<u xml:id="u-66.3" who="#PoselRyszardBugaj">Trzecie moje pytanie dotyczy wyodrębnienia w budżecie Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Jaką część budżetu pochłania ich utrzymanie?</u>
<u xml:id="u-66.4" who="#PoselRyszardBugaj">Oczywiście zakładam, że ta wyodrębniona część nie obejmuje wszystkich wydatków, ponieważ Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe korzystają ze służby zdrowia resortu, która obciąża koszty budżetu ministerstwa. Sądzę, że znalazłyby się także inne elementy tego rodzaju kosztów, ale o nie nie pytam, natomiast interesuje mnie, jaką część budżetu ministerstwa stanowią bezpośrednie koszty utrzymania tych jednostek.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeżeli wkraczamy w jakiś obszar tajemnicy, to proszę, aby przedstawiciele ministerstwa o tym nam powiedzieli, a wówczas zarządzę posiedzenie zamknięte. Ta uwaga najprawdopodobniej jest związana z moim następnym pytaniem.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czym uzasadniony jest wzrost etatów pracowników cywilnych w Nadwiślańskiej Jednostce Wojskowej z 736 do 866 etatów? Jakie są powody merytoryczne uzasadniające finansowanie tego rodzaju wzrostu zatrudnienia z pieniędzy podatników?</u>
<u xml:id="u-67.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana ministra z uprzejmą prośbą, aby odpowiadał pan na pytania dynamicznie i precyzyjnie, a jeśli nie ma pan takiej możliwości ze względu na brak niektórych danych, to proszę nam o tym powiedzieć. W takiej sytuacji poprosimy o informacje na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Odpowiadam na pytanie pani przewodniczącej. W 1994 r. było mniej żołnierzy służby zasadniczej o 1000 osób, co jest równoważne 133 etatom cywilnym. Pan minister L. Miller oraz pan minister A. Milczanowski podjęli wspólnie decyzję, aby etaty wojskowe zamienić na etaty cywilne. Nie ucierpiało na tym wykonywanie zadań przez Jednostki Nadwiślańskie.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan minister może tę zamianę bliżej wytłumaczyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Zmniejszono liczbę żołnierzy służby zasadniczej i zamieniono ją na etaty cywilne.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Jest to związane z tym, że został skrócony okres odbywania służby zasadniczej. Do tej pory część żołnierzy odbywała służbę zasadniczą w służbach gospodarczych, np. kuchniach. W związku z tym, że skrócono służbę zasadniczą, a także dlatego, że Jednostki Nadwiślańskie otrzymały zadanie ochrony placówek dyplomatycznych, w porozumieniu z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej, dokonano zamiany 1000 etatów żołnierzy służby zasadniczej na etaty dla pracowników cywilnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Odpowiadam na pytanie pana posła R. Faszyńskiego. Poinformowałem już państwa cytując dane z zał. nr 3, że budżet Jednostek Nadwiślańskich wynosił 1.017.363 mln starych złotych, co stanowi 3,8 % budżetu resortu w dziale 93.</u>
<u xml:id="u-72.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Dzisiaj w ośrodkach, które nadzoruje Biuro ds. Emigracji i Uchodźctwa, przebywa ok. 400 uchodźców. Jeśli dobrze pamiętam, funkcjonuje 5 ośrodków, część w woj. bielsko-bialskim, część w Lublinie i Katowicach oraz ośrodek w Dębaku. W tej chwili nie odpowiem panu posłowi R. Bugajowi ile osób w ciągu roku zgłasza się do Biura ds. Emigracji i Uchodźctwa, natomiast sądzę, że w tym biurze, a także w ośrodkach dla uchodźców nie ma przerostu zatrudnienia. Ośrodek w Dębaku jest przewidziany na 200 osób. Czasowo przebywa 100 osób, ale to nie znaczy, że powinniśmy zwolnić część personelu. Chcę powiedzieć, że obowiązuje nas konwencja i ten personel jest bardzo często kontrolowany przez przedstawicieli Biura Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców - wręcz egzaminowany. Personel nie zarabia dużo. Jeśli część tego personelu zostanie zwolniona, a następnie wzrośnie liczba uchodźców, to nie znajdziemy łatwo nowych pracowników. Patrząc całościowo na tę sytuację, nie można powiedzieć, że są przerosty w zatrudnieniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#PoselRyszardBugaj">Ile osób jest zatrudnionych w ośrodku dla uchodźców w Dębaku?</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Zatrudnionych jest 48 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#PoselRyszardBugaj">Ile osób zatrudnia Biuro ds. Emigracji i Uchodźctwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Biuro to zatrudnia 50 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#PoselRyszardBugaj">Zatem na 400 uchodźców, tylko biuro centralne zatrudnia 50 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Biuro to przyjmuje każdego kto ubiega się o azyl w Polsce i prowadzi się procedury sprawdzające, łącznie z korespondencją z ambasadami polskimi. Nie wiem ile tysięcy rozpatruje się takich przypadków, ale to robi grupa ok. 50 osób.</u>
<u xml:id="u-78.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Potwierdzam, że kwoty otrzymane w ramach pomocy z Niemiec były wliczone do budżetu resortu spraw wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-78.2" who="#WiceministerHenrykJasik">Na pytanie pana posła J. Cichosza odpowie pani J. Glińska z Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#PrzedstawicielkaKomendyGlownejPanstwowejStrazyPozarnejJolantaGlinska">Zadania przekazane gminom, w ramach programu pilotażowego, dotyczą profilaktyki i rozpoznawania zagrożeń. Wraz z zadaniami zostały przekazane etaty ale w śladowej liczbie, bo w zależności od wielkości gminy, otrzymały one 1/10, 2/10 lub 3/10 etatu.</u>
<u xml:id="u-79.1" who="#PrzedstawicielkaKomendyGlownejPanstwowejStrazyPozarnejJolantaGlinska">Przekazywanie zadań gminom, wykonywanych przez Państwową Straż Pożarną zostało dopiero zapoczątkowane, ale rozwój sytuacji zależy od polityki państwa. W 1995 r. ma miejsce finansowanie przekazanych zadań z tym, że w innym trybie. Ministerstwo Finansów zabiera z planu MSW kwotę, którą bezpośrednio przekazuje wojewodom, zaś ci w ramach programu pilotażowego, przekazują te kwoty miastom, które podpisały umowy. W 1994 r. była to kwota niespełna 1 mld starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#PoselJanuszCichosz">Czy gminom będą przekazywane jeszcze inne zadania?</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#PrzedstawicielkaKomendyGlownejPanstwowejStrazyPozarnejJolantaGlinska">Jest taki zamiar, ale jego wykonanie będzie uzależnione od tego, czy miasta podpiszą umowy. Problem polega na tym, że Państwowa Straż Pożarna może przekazać liczbę etatów proporcjonalną do ogólnej liczby osób zajmujących się w straży pożarnej tymi samymi zagadnieniami co przekazane miastom. Tymczasem miasta życzyłyby sobie większą liczbę etatów, co nie może być zrealizowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie uzyskałam jeszcze wyjaśnienia dlaczego w centrali MSW zatrudnienie wzrosło o 13 osób. Czy ktoś dociekał, dlaczego w Biurze Ochrony Rządu jest tak wysokie zatrudnienie, bowiem gdy policzy się razem funkcjonariuszy i pracowników cywilnych, to w sumie jest 723 osoby? W tym miejscu przypomnę, że w całej sferze budżetowej jest zatrudnionych 2 mln osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#WiceministerHenrykJasik">W centrali ministerstwa utworzono zakład emerytalno-rentowy, który rozpoczął pracę 1 stycznia 1995 r. Stworzenie takiej nowej istytucji wymagało okresu przygotowań i na to potrzebne były nowe etaty. Wymusiło to zatrudnienie dodatkowych osób, przy czym osoby te zostały przeniesione z różnych służb.</u>
<u xml:id="u-83.1" who="#WiceministerHenrykJasik">W sprawie Biura Ochrony Rządu przyślę odpowiedź na piśmie ale teraz już chcę powiedzieć, że brakuje funkcjonariuszy w tym biurze. Być może nam się wydaje, że funkcjonariusz, który pracuje od godz. 6 rano do godz. 24, jest zdolny do służby następnego dnia iże tę służbę wykona dobrze. Do tego dochodzą jeszcze obowiązkowe szkolenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę więc o pisemną informację ile osób jest chronionych przez funkcjonariuszy BOR oraz jaka jest struktura zatrudnienia w ramach 723 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Odpowiedzią na pytanie pana posła M. Olewińskiego jest informacja zawarta w naszym sprawozdaniu, która ukazuje wewnętrzną strukturę Policji w podziale na służby ruchu drogowego, służby prewencyjne, służby dochodzeniowo-śledcze itd.</u>
<u xml:id="u-85.1" who="#WiceministerHenrykJasik">W 1994 r. wydaliśmy ze środków uzyskanych w ramach pomocy niemieckiej 800 mld marek, do wydania zostało jeszcze 600 mld marek, ale z tej kwoty niewiele już przejdzie na następny rok. Powiedziałem już, że kupowaliśmy za te pieniądze najpotrzebniejsze rzeczy. Bardzo rozsądnie podchodziliśmy do gospodarowania tymi środkami. Dlatego też poprosiliśmy o prolongatę terminu wydatkowania środków.</u>
<u xml:id="u-85.2" who="#WiceministerHenrykJasik">Dodam jeszcze, że pomoc ta została obwarowana pewnymi warunkami i np. 50 % środków musimy wydać w Niemczech.</u>
<u xml:id="u-85.3" who="#WiceministerHenrykJasik">Na pytanie pana posła R. Faszyńskiego odpowie pan dyr. R. Sobkowiak.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Relacja płacy w resorcie kształtuje się w sposób następujący /podaję w starych złotych/:</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">- w Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych, żołnierze zawodowi - 8.985.300 zł, pracownicy cywilni - 3.992.200 zł;</u>
<u xml:id="u-86.2" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">- w Urzędzie Ochrony Państwa, funkcjonariusze zawodowi - 7.980.500 zł, pracownicy cywilni 3.350.800 zł;</u>
<u xml:id="u-86.3" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">- w Straży Granicznej, funkcjonariusze zawodowi - 7.696.900 zł, funkcjonariusze w służbie kandydackiej - 1.453.100 zł, pracownicy cywilni - 3.729.400 zł;</u>
<u xml:id="u-86.4" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">-w Policji, funkcjonariusze zawodowi - 6.997.100 zł, funkcjonariusze w służbie kandydackiej 1.632.200 zł, pracownicy cywilni 3.542.400 zł;</u>
<u xml:id="u-86.5" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">- w Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariusze zawodowi 5.769.900 zł, pracownicy cywilni 3.763.500 zł;</u>
<u xml:id="u-86.6" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">- w resortowej służbie zdrowia, pracownicy cywilni 4.180.700 zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Po wysłuchaniu tych danych, okazuje się, że najważniejsza w MSW jest służba zdrowia, następnie Jednostki Nadwiślańskie, a najmniej ważna Policja i Państwowa Straż Pożarna. Taka hierarchia wynika z uszeregowania średnich płac.</u>
<u xml:id="u-87.1" who="#PoselRyszardFaszynski">Rozumiem pana ministra, że chce mieć rezerwę na wszelki wypadek, gdyby było więcej niż obecnie uchodźców. Biorąc pod uwagę stan bezpieczeństwa, jeszcze ważniejsze jest to, aby zatrudnienie w Policji było wystarczające. Tymczasem mamy taką sytuację, że utrzymuje się pełny stan zatrudnienia w ośrodkach dla uchodźców, natomiast brakuje policjantów i wszystko to dzieje się wewnątrz jednego resortu. Chciałem zapytać dlaczego?</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#PoselMarekOlewinski">W dalszym ciągu nie uzyskałem odpowiedzi na podstawowe pytanie, ile spośród prawie 99 tys. policjantów siedzi za biurkami, a ile patroluje ulice?</u>
<u xml:id="u-88.1" who="#PoselMarekOlewinski">Także nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie, czy kwota uzyskana w ramach pomocy niemieckiej jest zwrotna czy bezzwrotna?</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Zobowiązuję się, że prześlę pisemną informację ilu policjantów pracuje w prewencji, ruchu drogowym itd. Z tych informacji można będzie wywnioskować, ilu policjantów - jak powiedział pan poseł - pracuje za biurkiem, a ilu patroluje ulice.</u>
<u xml:id="u-89.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Środki uzyskane w ramach pomocy niemieckiej są bezzwrotne, ale korzystamy z nich przy pewnych warunkach narzuconych przez stronę niemiecką. Co najmniej 50 % ogólnej kwoty trzeba wydać dokonując zakupów w firmach niemieckich.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Sądzę, że pan poseł R. Faszyński doszedł do takiego wniosku, jaki nam przedstawił, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia pracowników cywilnych. Jeżeli chodzi o służbę zdrowia przyjęliśmy w resorcie politykę, że płace będą na poziomie płac w cywilnej służbie zdrowia. W stosunku do grupy pracowników cywilnych w Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych rolę odgrywają dwa czynniki, tzn. struktura zatrudnienia, nieco inna niż w Straży Granicznej, Urzędzie Ochrony Państwa itd., oraz przepis płacowy - układ zbiorowy pracy dla zakładów wojskowych.</u>
<u xml:id="u-90.1" who="#WicedyrektorRyszardSobkowiak">Jeżeli chodzi o relacje płac funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych, to sytuacja jest identyczna. Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe są opłacane według ustawy o uposażeniu żołnierzy zawodowych, tak samo jak w resorcie obrony narodowej, natomiast pozostałe służby resortu są opłacane według zarządzeń i rozporządzeń ministra spraw wewnętrznych, zgodnie z przyznanymi resortowi środkami na wynagrodzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#WiceministerHenrykJanik">Pan poseł R. Faszyński pyta dlaczego utrzymujemy rezerwy w zatrudnieniu pracowników, którzy obsługują uchodźców, podczas gdy brakuje policjantów. Ta rezerwa jest dzisiaj, ale za miesiąc ośrodki dla uchodźców mogą "pękać w szwach". Nie jest możliwe, aż tak elastyczne realizowanie zatrudnienia, aby można było dostosowywać je do aktualnej sytuacji. Jeśli zwolnimy część pracowników zatrudnionych w obozach dla uchodźców, to wówczas kiedy tych uchodźców będzie więcej to trzeba będzie także zwiększyć zatrudnienie, a nie jest łatwo znaleźć takie osoby, które chcą pracować z cudzoziemcami.</u>
<u xml:id="u-91.1" who="#WiceministerHenrykJanik">Biuro Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców zobowiązało nas do tego, abyśmy utrzymywali ośrodki dla tysiąca uchodźców. Nie sądzę, że gdybyśmy przesunęli 24 etaty z ośrodka w Dębaku do Policji, to rozwiązalibyśmy w ten sposób problem braku policjantów. Proszę o pewien dystans.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby przedstawiciel NIK poinformował nas o najważniejszych zarzutach wobec wykonania budżetu przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliWladyslawStasiak">Powtórzę to samo, co mówiłem na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Odnotowaliśmy wyraźną poprawę w zakresie przestrzegania procedur budżetowych, natomiast nasze zarzuty dotyczą przede wszystkim dyscypliny budżetowej, a zwłaszcza zobowiązań wymagalnych. Chcę zwrócić uwagę na fakt, że 70 % nie zrealizowanych zobowiązań wymagalnych, to były zobowiązania wobec pracowników resortu spraw wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-93.1" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliWladyslawStasiak">Ponadto odnotowaliśmy, że nadal nie uregulowane są dwie inwestycje, tzn. w Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych oraz budowa spalarni śmieci w stołecznych zarządzie służby zdrowia. Tę kwestię podnosiliśmy już przy kontroli wykonania budżetu w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-93.2" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliWladyslawStasiak">Jeśli chodzi o nieprawidłowości w wykonaniu budżetu i gospodarce budżetowej, to podnosiliśmy kwestię szkód, zwłaszcza szkód komunikacyjnych.</u>
<u xml:id="u-93.3" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliWladyslawStasiak">Chcę jeszcze raz podkreślić, że w resorcie spraw wewnętrznych nastąpiła istotna poprawa w zakresie przestrzegania procedur budżetowych i wykonywania budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister krótko ustosunkował się do tych zarzutów.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Przyznaję, że długo trwało poszukiwanie partnera, który chciałby finansować budowę spalarni śmieci. Tym partnerem będą Polskie Porty Lotnicze, które mają duży problem z pozbywaniem się śmieci. Sądzę, że w najbliższych tygodniach ta sprawa zostanie definitywnie sfinalizowana.</u>
<u xml:id="u-95.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Wyjaśnię teraz o co chodzi, gdy mowa jest o inwestycji Jednostek Nadwiślańskich. W 1991 r. powołana została jednostka 2305, w prasie nazywana jako grupa GROM. Szukano dla niej miejsca na ćwiczenia. Znaleziono je w Rembertowie i zaplanowano co na tym terenie ćwiczeń ma się znaleźć.</u>
<u xml:id="u-95.2" who="#WiceministerHenrykJasik">W międzyczasie wojska rosyjskie opuściły duży obiekt, dobrze urządzony, w Rembertowie. Ministerstwo Obrony Narodowej przydzieliło ten obiekt grupie GROM. Powstał problem, co zrobić z dotychczas wykorzystywanym terenem. Poszukiwany jest nowy właściciel, który przejąłby obiekt i zrekompensował poniesione wydatki. Zainteresowana tym obiektem jest Telekomunikacja Polska S.A., która na jego terenie chce postawić maszt przesyłowy, ale na to potrzebna jest zgoda ministra obrony narodowej, której nie ma.</u>
<u xml:id="u-95.3" who="#WiceministerHenrykJasik">Podsumowując, budowa spalarni śmieci zostanie sfinalizowana wkrótce, natomiast jeśli chodzi o inwestycję, która przypisywana jest Jednostkom Nadwiślańskim, a w rzeczywistości chodzi o obiekt dla grupy GROM, to sprawa jest w toku.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie wyjaśnił jeszcze pan minister sprawy nie realizowanych przez resort zobowiązań wobec pracowników.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Jest to bardzo przykra sprawa, że zalegamy wobec pracowników z wypłatami równoważników, wymienianych przez nas dzisiaj na życzenie pana posła R. Bugaja. Przyczyna była prosta - brakowało pieniędzy. Zakładając, że funkcjononariusze Straży Granicznej, Policji czy Państwowej Straży Pożarnej nie pójdą do sądu skarżyć pana ministra A. Milczanowskiego regulowaliśmy zobowiązania zewnętrzne.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy w tym roku zobowiązania wobec pracowników są regulowanie na bieżąco?</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#PrzedstawicielkaKomendyGlownejPanstwowejStrazyPozarnejJolantaGlinska">W Państwowej Straży Pożarnej sytuacja jest tego rodzaju, że ulga urlopowa za 1994 r.była zrealizowana w 1995 r., ale zobowiązanie, które powstało w tym roku przejdzie na następny rok. Wypłata świadczeń pozapłacowych postawiłaby pod znakiem zapytania gotowość bojową Państwowej Straży Pożarnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy tą sprawą zajmowała się Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#PoselJanuszZemke">Chcę odnieść się bardzo krótko do kilku kwestii. W 1994 r. liczba zatrudnionych funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych spadła o 333 osoby. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych wyraziła zaniepokojenie, że przy tym spadku zatrudnienia zarysował się efektywny przyrost zatrudnienia w Urzędzie Ochrony Państwa. Mieliśmy wątpliwości czy był to celowy kierunek spożytkowania etatów.</u>
<u xml:id="u-101.1" who="#PoselJanuszZemke">W ub.r. wzrosła liczba pracowników cywilnych i jest to prawidłowa tendencja, która odzwierciedla nasze uwagi, aby na niektórych stanowiskach nie zatrudniać funkcjonariuszy, ze względów płacowych, a także ze względu na to, że nie zawsze konieczne jest ponoszenie takiej odpowiedzialności jaką ponosi funkcjonariusz.</u>
<u xml:id="u-101.2" who="#PoselJanuszZemke">Potwierdzam, że najwyższe średnioroczne uposażenie wynosiło w Nadwiślańskich Jednostkach Wojskowych, prawie 9 mln starych zł. Drugie miejsce zajmuje Urząd Ochrony Państwa - prawie 8 mln starych zł, zaś trzecie miejsce Państwowa Straż Graniczna 7,7 mln starych złotych. Na czwartym miejscu plasuje się Policja ze średniorocznym wynagrodzeniem - prawie 7 mln starych zł.</u>
<u xml:id="u-101.3" who="#PoselJanuszZemke">Taka struktura jest podyktowana dwoma czynnikami. W Jednostkach Nadwiślańskich i Straży Granicznej obowiązują takie same taryfikatory jak w wojsku, co pośrednio potwierdza to, o czym mówiłem referując wykonanie budżetu MSW, a mianowicie że istnieją głębokie różnice w uposażeniu między wojskiem a policją.</u>
<u xml:id="u-101.4" who="#PoselJanuszZemke">Jest jeszcze drugi czynnik, dotąd nie podnoszony, a mianowicie w Urzędzie Ochrony Państwa, Jednostkach Nadwiślańskich i Policji jest inna struktura etatów. W UOP dominują etaty oficerskie, natomiast w Policji te etaty stanowią kilkanaście procent.</u>
<u xml:id="u-101.5" who="#PoselJanuszZemke">Pan poseł R. Bugaj zadał bardzo istotne pytanie, jaką część uposażenia stanowią świadczenia dodatkowe. Otóż na wynagrodzenia wydano w resorcie spraw wewnętrznych w ub.r. 14,5 bln starych zł, natomiast na świadczenia dodatkowe - 2,1 bln starych złotych, czyli stanowią one ok. 15 % wynagrodzeń podstawowych. Wysokość tych świadczeń w Ministerstwie Obrony Narodowej jest wyższa, czego dowodzi choćby tylko taki przykład. Jedna norma mieszkaniowa w MSW wynosi 21 mln starych zł, natomiast w MON - 50 mln starych zł. Te pieniądze można dostać raz w ciągu wszystkich lat pracy.</u>
<u xml:id="u-101.6" who="#PoselJanuszZemke">Następne szczegółowe pytanie dotyczyło emerytów. 6 tygodni temu byłem na spotkaniu w biurze emerytalnym i stąd uzyskałem następujące dane. Średnia lat służby emeryta MSW wynosi 27 lat, ale niestety nastąpiło istotne pogorszenie parametrów. Starsi emeryci mają za sobą przeważnie 35 lat służby, bo kiedyś był to warunek osiągnięcia emerytury w wysokości 100 % wynagrodzenia, to w 1994 r. wystąpiło zjawisko dość masowego odchodzenia na emerytury, szczególnie z policji, funkcjonariuszy służących w przedziale 15 do 20 lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#PoselRyszardBugaj">Czy emerytów MSW obowiązują jakieś ograniczenia przy podejmowaniu pracy?</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#PoselJanuszZemke">Ograniczona jest wysokość wynagrodzenia. Wynagrodzenie nie może przekraczać 100 % podstawy. Z tego powodu otrzymujemy wiele skarg od "młodszych" emerytów.</u>
<u xml:id="u-103.1" who="#PoselJanuszZemke">Jeśli chodzi o inwestycje, to chcę powiedzieć, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zgłaszała zastrzeżenia, że środki dodatkowe, które wpłynęły w ciągu roku, zostały przeznaczone na dokończenie obiektu Urzędu Ochrony Państwa. Nie czuję się jednak merytorycznie przygotowany do dyskusji, czy ten wydatek był uzasadniony, ponieważ chodzi o nowe zadania wywiadu, tzn. tych służb Urzędu Ochrony Państwa, które otrzymają nową siedzibę.</u>
<u xml:id="u-103.2" who="#PoselJanuszZemke">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych nie zajmowała się szczegółowo działalnością Biura Ochrony Rządu. Informuję, że funkcjonariusze BOR są wykorzystywani do: ochrony osobistej /liczba osób ochranianych przez funkcjonariuszy znacznie zmalała w stosunku do tego co było w 1989 r./, ochrony obiektów wewnątrz, według podziału uzgodnionego z jednostkami nadwiślańskimi, obsługi delegacji zagranicznych. O tej trzeciej funkcji dotąd nie było mówione, dlatego jeszcze wyjaśnię, że osoby organizujące w Polsce pobyt najwyższych dojstojników innych państw, stawiają nam bardzo ostre wymagania co do ich ochrony. Natomiast trudno mi się odnieść do tego, czy BOR zatrudnia zbyt dużą, czy zbyt małą liczbę funkcjonariuszy.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych mam sugestię, a zarazem prośbę, aby przy rozpatrywaniu projektu budżetu na 1996 r. zajęła się szczegółowo tą sprawą.</u>
<u xml:id="u-104.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana ministra z jeszcze jednym krótkim pytaniem. Czy pracownicy MSW - funkcjonariusze i pracownicy cywilni - korzystają z sanatoriów. Czy korzystając z sanatoriów płacą na zasadach ogólnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Sam nie korzystam z sanatoriów, więc z autopsji nic nie mogę powiedzieć, ale pan dyrektor R. Sobkowiak podpowiada mi, że pracownicy MSW korzystają z sanatoriów na zasadach ogólnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#PoselMarekOlewinski">Czy resort podejmuje jakieś działania w celu ograniczenia biurokracji? Policjanci skarżą się, że muszą wypełniać niesamowite ilości różnych druków i formularzy. Czy coś robi się, aby zmniejszyć ich liczbę?</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Chcemy wprowadzić nowoczesne techniki biurowe, m. in. komputeryzację i informatyzację. Wolno to idzie ponieważ brakuje pieniędzy. Nie wszystko zależy, jeśli chodzi o mitręgę biurokratyczną, na którą skarżą się policjanci, od ich przełożonych, ale także od przepisów, które obowiązują Policję. Chodzi także o dokumenty dotyczące prowadzonych postępowań. Rozmawiamy z Ministerstwem Sprawiedliwości, aby tę dokumentację uprościć.</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że wyczerpaliśmy już temat i za chwilę przystąpimy do głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#PoselRyszardBugaj">Proszę, aby pani przewodnicząca dopuściła mnie do głosu przed głosowaniem, ponieważ chciałbym złożyć wyjaśnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przypomnę pytania, na które odpowiedzi otrzymamy w formie pisemnej. Dotyczyły one emerytur, zatrudnienia i struktury zatrudnienia w Policji, uzasadnienie wysokości zatrudnienia w BOR, a także dokonanego w 1994 r. wzrostu zatrudnienia w BOR i UOP. Także proszę o informacje jakimi sanatoriami dysponuje MSW, ile korzysta z nich osób i ile kosztuje pobyt w sanatorium.</u>
<u xml:id="u-110.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Moim zdaniem, brak odpowiedzi na te pytania już dzisiaj nie uniemożliwiają nam głosowanie w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu MSW. Jeżeli państwo nie będziecie mieli nic przeciwko temu, to po wysłuchaniu wypowiedzi pana posła R. Bugaja, dokonamy ostatecznego rozstrzygnięcia.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#PoselRyszardBugaj">Chcę uzasadnić pogląd, dla którego nie będę głosował za udzieleniem absolutorium ministrowi spraw wewnętrznych. Nie jest powodem tego to, że nastąpiły w ministerstwie naruszenia prawa, czy formalnie rozumianej dyscypliny budżetowej, ponieważ nie mam na to żadnych dowodów. Natomiast są dwa inne powody, które uważam za ważne. Przy ocenie wykonania każdej części budżetowej stosuję dwie zasady, tzn. czy przyjęte zostały właściwe lub niewłaściwe priorytety w polityce finansowej - w wydatkach publicznych oraz czy był przestrzegany standard gospodarności, tak jak ja go rozumiem.</u>
<u xml:id="u-111.1" who="#PoselRyszardBugaj">Mając na uwadze te dwie zasady uważam, że nie należy głosować za udzieleniem absolutorium ministrowi spraw wewnętrznych. Uzasadnię to przykładami.</u>
<u xml:id="u-111.2" who="#PoselRyszardBugaj">Zacznę od inwestycji. Pan minister nic bliżej nie powiedział o inwestycji UOP, o jej rozmiarach, kosztach poniesionych itd. Kiedy bywałem na Rakowieckiej, nie z własnej woli, to zawsze wydawało mi się, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych dysponuje gigantycznym budynkiem. Zawsze oficer SB miał dla mnie osobny pokój, a teraz się okazuje, że Urzędowi Ochrony Państwa brakuje miejsca w tym budynku.</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wzrosło przecież zatrudnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#PoselRyszardBugaj">Zatrudnienie, w porównaniu do zatrudnienia w SB, spadło chyba w granicach 40 %.</u>
<u xml:id="u-113.1" who="#PoselRyszardBugaj">Patrzę na resort spraw wewnętrznych także z perspektywy pewnych przykładów, z którymi mam do czynienia. Zajmowałem się budową komisariatu w małej gminie podwarszawskiej, na którą resort - według mojego szacunku - wydał 10 mld zł. Gmina liczy 3,5 tys. mieszkańców, natomiast w komisariacie zatrudnionych jest ok. 10 funkcjonariuszy na trzy zmiany.</u>
<u xml:id="u-113.2" who="#PoselRyszardBugaj">Budynek komisariatu jest luksusowy, chyba najbardziej luksusowy w całej gminie jeśli nie liczyć ekskluzywnych willi niektórych osób prywatnych, ale one robią to za swoje pieniądze i jeśli je uczciwie zarobiły, to jest to ich dobre prawo. Natomiast komisariat budowany był za pieniądze podatników.</u>
<u xml:id="u-113.3" who="#PoselRyszardBugaj">Przypominam sobie moje interwencje w tej sprawie, całkowicie nieskuteczne. Raz włączona machina biegła swoim rytmem. Dlaczego tak się działo - nie potrafię powiedzieć. Zwracałem się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Finansów i nie było żadnej reakcji, a równoczesnie słyszeliśmy alarmistyczne doniesienia o braku paliwa.</u>
<u xml:id="u-113.4" who="#PoselRyszardBugaj">Na marginesie chcę powiedzieć, że wydatki na paliwo z pewnością nie przekraczają 1 % wydatków całego resortu. Jeżeli brakuje pieniędzy na zakup paliwa, to jest to zagadka, której ja nie rozumiem.</u>
<u xml:id="u-113.5" who="#PoselRyszardBugaj">Chcę także powiedzieć, że od dłuższego czasu z wielkim zdziwieniem obserwuję, iż resort spraw wewnętrznych, podobnie jak resort obrony narodowej, co w tym przypadku może być uzasadnione, staje się swego rodzaju państwem w państwie. Ma własną rozbudowaną służbę zdrowia i z premedytacją utrzymywaną. Oczywiście usługi świadczone przez resortową służbę zdrowia są na znacznie wyższym poziomie, aniżeli usługi powszechnie dostępnej służby zdrowia. Jest to także pewnego rodzaju gratyfikacja dla pracowników tego resortu ze środków publicznych.</u>
<u xml:id="u-113.6" who="#PoselRyszardBugaj">Także nie widzę powodu, dla którego liczne tysiące emerytów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, jakże "zasłużonych" dla Polski, korzystały z uprzywilejowanej służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-113.7" who="#PoselRyszardBugaj">Podtrzymuje się także dotacje do zasobów mieszkaniowych. Również te dotacje należałoby doliczyć do gratyfikacji, czyli do tych 15 %, które oszacował pan poseł J. Zemke. Wówczas okazałoby się, że ten procent dodatkowych świadczeń jest znacznie wyższy.</u>
<u xml:id="u-113.8" who="#PoselRyszardBugaj">Utrzymuje się sytuacja, o której powiedział pan poseł J. Zemke, że przeciętna liczba lat przepracowanych, po których przechodzi się na emeryturę, kształtuje się na poziomie 27 lat. Uprzejmie donoszę, że mógłbym być emerytem i podjąć jakąś intratną pracę, ale zostało mi do emerytury jeszcze 15 lat ponieważ nie pracuję w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. O ile w wojsku są bardzo poważne argumenty przemawiające za skróceniem lat służby, szczególnie oficerów w służbie liniowej, pilotów itd., o tyle w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych takich argumentów niesposób znaleźć. Jeżeli przeciętna wynosi 28 lat służby, tzn. że poniżej tej przeciętnej też jest dużo osób.</u>
<u xml:id="u-113.9" who="#PoselRyszardBugaj">Próbowałem uzyskać wyjaśnienia w sprawie zakupu samochodów. Nie kwestionuję tego co stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli, że transakcje zostały, w sensie formalnym, zawarte zgodnie z prawem. Natomiast pozostaję przy poglądzie, że celowość tych zakupów jest wielce wątpliwa. Według mojej informacji, które uzyskałem w ministerstwie i u producenta samochodów, uwzględniając kwestie celne i podatki, za jeden samochód z importu można było kupić 5 samochodów produkcji krajowej. Działo się to wówczas, kiedy krajowy producent borykał się z trudnościami ze względu na brak popytu.</u>
<u xml:id="u-113.10" who="#PoselRyszardBugaj">Informacje pana ministra o ośrodkach dla uchodźców są "okrągłe". Tak się złożyło, że rozmawiałem z niektórymi ludźmi zatrudnionymi w takim ośrodku i z uchodźcami. Uważam, że tak biurokratycznej struktury, tak nastawionej raczej na interesy personelu, niż na załatwienie sprawy, mało gdzie można spotkać.</u>
<u xml:id="u-113.11" who="#PoselRyszardBugaj">Z tych wszystkich powodów, kierując się przede wszystkim zasadą celowości ponoszonych wydatków ze środków publicznych, będę głosował przeciwko udzieleniu absolutorium dla ministra spraw wewnętrznych i o tym chciałem poinformować członków Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#PoselJerzyEysymontt">Na początku chcę złożyć oświadczenie, iż jestem zwolennikiem poglądu, że bezpieczeństwo publiczne powinno mieć bardzo wysoki priorytet budżetowy. W dużej mierze dołączam się do głosu pana posła R. Bugaja i nie będę powtarzał tego, co on już mówił. Od siebie dodam, że z przedstawionego sprawozdania bardzo trudno jest wywnioskować ile faktycznie pieniędzy podatników przeznacza się na bezpieczeństwo publiczne. Wszyscy wiedzą o tym, że społeczeństwo źle odczuwa bezpieczeństwo publiczne, natomiast powstaje pytanie, na co faktycznie brakuje pieniędzy i jakiego rodzaju wydatki są konieczne do poniesienia w pierwszym rzędzie, aby to bezpieczeństwo było wyższe.</u>
<u xml:id="u-114.1" who="#PoselJerzyEysymontt">Podam przykład, być może prymitywny. Czy ważniejsze jest to, aby było więcej policjantów, czy więcej pieniędzy na paliwo? Naprawdę nie wiem, co z punktu widzenia bezpieczeństwa publicznego jest ważniejsze. Także nie wiem, czy przede wszystkim brakuje na wydatki inwestycyjne, jeśli wydatek na zakup np. kamizelek kuloodpornych jest tego rodzaju wydatkiem, czy też na wydatki bieżące? Brak odpowiedzi na te pytania - moim zdaniem - ogromnie utrudnia możliwość ustosunkowania się do wykonania budżetu przez ministra spraw wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-114.2" who="#PoselJerzyEysymontt">W resorcie spraw wewnętrznych jest pewna sfera spraw tajnych, którą określa się enigmatycznie "służby specjalne". Pomimo różnych wysiłków, komisja, która miała działać w ramach parlamentu i zajmować się tymi sprawami, dotychczas nie powstała. De facto pewna sfera działalności MSW zostaje wyłączona z rozważań takiej Komisji jak nasza i pozostaje szarą strefą. To także nie jest obojętne wówczas, kiedy na wszystko brakuje pieniędzy, a w szczególności na bezpieczeństwo publiczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-115">
<u xml:id="u-115.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Pan poseł R. Bugaj bardzo krytycznie ocenił działalność resortu. Jeśli chodzi o służbę zdrowia, to 38 pacjentów, to są tzw. pacjenci nieuprawnieni, spoza resortu spraw wewnętrznych. Skarży się kierownictwo służby zdrowia, że przyjmuje ludzi z ulicy, ale taka jest decyzja pana ministra A. Milczanowskiego. Obywatel polski ma prawo wstępu do najbliższego szpitala jeśli jest nim szpital MSW, to zostaje przyjęty.</u>
<u xml:id="u-115.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Pan poseł R. Bugaj podał przykład budowy komisariatu w Podkowie Leśnej. Wyjaśniam, że tę inwestycję nie rozpoczął resort. Była to samorzutna wola mieszkańców i władz miasta, wsparta autorytetem księdza Kantorskiego. Gdy zabrakło gminie pieniędzy, to czy należało zostawić tę inwestycję? Przecież była opinia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, że nie ma koncentracji środków i przeciąga się z tego powodu realizacja inwestycji.</u>
<u xml:id="u-115.2" who="#WiceministerHenrykJasik">Poza tym, czy ten jeden przykład ma dostatecznie dużą wagę, aby można stwierdzić, że działalność MSW odbiega od standardu gospodarności? Powtórzę raz jeszcze, że resort tylko dołączył się do budowy komisariatu w Podkowie Leśnej.</u>
<u xml:id="u-115.3" who="#WiceministerHenrykJasik">Niebagatelne znaczenie ma również to, że blisko znajduje się ośrodek dla uchodźców i zdarza się, że policja musi interweniować.</u>
<u xml:id="u-115.4" who="#WiceministerHenrykJasik">Powiedział pan poseł R. Bugaj jaką wyrobił sobie opinię po rozmowach z pracownikami ośrodka dla uchodźców i z uchodźcami. Inna jest opinia przedstawiciela Biura Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców, który często wizytuje ośrodki dla uchodźców. Uznał on, że cudzoziemców w Polsce traktuje się poprawnie i chcą, aby służby polskie edukowały właściwe służby ukraińskie i litewskie. Dlatego nie mogę się do końca zgodzić z opinią pana posła o biurokratycznym podejściu pracowników obsługujących cudzoziemców w tym uchodźców.</u>
<u xml:id="u-115.5" who="#WiceministerHenrykJasik">Nie chcę przez to powiedzieć, że wszystko jest dobrze, ale nie można przez pryzmat jednego przykładu wystawiać świadectwo niegospodarności. Uważam, że jest to krzywdzące.</u>
</div>
<div xml:id="div-116">
<u xml:id="u-116.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Wnikliwie słuchałem argumentów pana posła R. Bugaja. Oczywiście pan poseł ma prawo podjąć taką decyzję, jaką nakazuje mu sumienie. Natomiast ja chcę oświadczyć, że mając także wiele wątpliwości i zastrzeżeń, które próbowaliśmy sobie w trakcie dzisiejszego posiedzenia wyjaśnić, jestem odmiennego zdania niż pan poseł R. Bugaj.</u>
<u xml:id="u-116.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Podzielam stanowisko pani przewodniczącej, że brak pisemnych odpowiedzi na kilka pytań nie powinno przeszkodzić w głosowaniu.</u>
<u xml:id="u-116.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Współczuję mieszkańcom Podkowy Leśnej, że z mozołem budują komisariat, ale jestem tego samego zdania co pan minister, że jeden taki drobny fakt nie upoważnia do generalnej oceny. Po przeczytaniu wszystkich materiałów źródłowych, po zapoznaniu się z opinią Najwyższej Izby Kontroli nie mogę podzielić poglądu, iż w resorcie MSW jest totalna niegospodarność i z tego powodu należy negatywnie ocenić sprawozdanie z wykonania budżetu tego resortu w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-116.3" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Jeśli zaś chodzi o wydatki inwestycyjne, to stanowią one 2,3 % ogólnych wydatków MSW. Natomiast nie możemy być zadowoleni ze struktury wydatków rzeczowych i tę sprawę powinniśmy mieć na uwadze przy konstruowaniu budżetu na 1996 r.</u>
<u xml:id="u-116.4" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Innymi słowy zgłaszam przeciwny wniosek i proszę panią przewodniczącą o zarządzenie głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-117">
<u xml:id="u-117.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nikt nie zgłosił wniosku by odstąpić od głosowania. Pan poseł R. Bugaj wyraził swój punkt widzenia i uzasadnił swoje stanowisko, do czego ma prawo.</u>
</div>
<div xml:id="div-118">
<u xml:id="u-118.0" who="#PoselRyszardBugaj">Nie mówiłem o totalnej niegospodarności. Staram się dobierać słowa i ważyć je. Także biorę odpowiedzialność za te, które wypowiedziałem. Proszę mi nie przypisywać opinii, których nie sformułowałem.</u>
<u xml:id="u-118.1" who="#PoselRyszardBugaj">Zwracam się do pana ministra H. Jasika. Nie jest prawdą, że mówiłem wyłącznie o sprawie jednego komisariatu. Nie jest także prawdą, że komisariat był budowany siłami gminy. Oczywiście w pewnym momencie powstała psychoza, a ludzie w takich przypadkach mobilizują się.</u>
<u xml:id="u-118.2" who="#PoselRyszardBugaj">Skoro pan minister zmusza mnie do wyjaśnień, to informuję, że cały projekt budowy komisariatu był spowodowany decyzją Policji. Kilka razy spotykałem się z Komendą Stołeczną, wyjmowałem z kieszeni gazetę, którą dopiero co kupiłem w kiosku i pokazywałem, że pomijając rozmiary tego budynku, ceny handlowe tego typu budynku są znacznie niższe, a więc coś jest nie w porządku.</u>
<u xml:id="u-118.3" who="#PoselRyszardBugaj">Proszę pojechać do Podkowy Leśnej i zobaczyć jak wygląda komisariat. Wprawdzie nie jestem światowcem ale widziałem w innych krajach komisariaty policji, lecz tego typu jeszcze nie widziałem. Niech pan minister zobaczy, czy o to naprawdę chodzi w kraju, w którym w ogóle zaprzestało się budownictwa mieszkaniowego.</u>
<u xml:id="u-118.4" who="#PoselRyszardBugaj">Poza wszystkim problem polega na tym, że od dłuższego czasu obserwuję sytuację autonomizacji interesów resortu, takich jak sprawy płacowe, socjalne, służące wygodzie funkcjonariuszy itd. Jednocześnie wydaje mi się, że to, co jest priorytetem, główną funkcją tego resortu, coraz bardziej spychane jest na dół.</u>
<u xml:id="u-118.5" who="#PoselRyszardBugaj">Prawdopodobnie zawinił tu także parlament, który swoje funkcje kontrolne pełni w sposób ograniczony. Jeśli każda biurokracja, w znaczeniu niepejoratywnym, jeśli nie będzie miała tej kontroli i ostrej krytyki, to zawsze wystąpi tendencja do zdarzeń, które muszą być oceniane negatywnie. Jeszcze raz podkreślam, że nie mówiłem o totalnej niegospodarności lecz o jej przejawach.</u>
</div>
<div xml:id="div-119">
<u xml:id="u-119.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z totalną niegospodarnością mieliśmy do czynienia rano, gdy omawialiśmy wykonanie budżetu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-120">
<u xml:id="u-120.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Podzielam zastrzeżenie pana ministra, że nie należy uogólniać konkretnych przypadków. Wydaje się jednak, że pan poseł R. Bugaj, prezentując jeden wątek, ma rację. Myślę, że jest to także uwaga, którą należy skierować do członków Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz do pana posła M. Czerniawskiego. Otóż kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w sposób autonomiczny podejmuje decyzje i są przejawy tego, co pan poseł R. Bugaj nazwał "państwo w państwie". Sugeruję, aby szefowie resortu przyjrzeli się własnym mechanizmom kontroli wewnętrznej. Przypadek Podkowy Leśnej polega również na tym, że decyzja zrodziła się w Komendzie Stołecznej, a następnie aby zrobić taki wzorcowy obiekt likwiduje się posterunek policji w miejscu, gdzie przestępczość jest znacznie większa. Gdy złodzieje ukradną rower mieszkańcowi Brwinowa, to musi on przyjść na posterunek w Podkowie Leśnej aby złożyć meldunek.</u>
<u xml:id="u-120.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Mówił pan minister o obiekcie dla uchodźców. Gdyby ktoś chciał złośliwie pana zinterpretować, to można by powiedzieć, że pan tworzy "potomkinowską wieś". Ośrodek jest blisko Warszawy, więc powinien być ładny po to, aby pokazać go można było delegacji zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-120.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Morał zupełnie prosty jest taki, że kierownictwo MSW powinno wykorzystywać w większym stopniu własne mechanizmy kontroli, a także komisji sejmowej. Moim zdaniem, nazbyt wiele procesów decyzyjnych nabrało cech wewnętrznej autonomii i wymyka się spod kontroli kierownictwa MSW.</u>
</div>
<div xml:id="div-121">
<u xml:id="u-121.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że do listy pytań powinniśmy jeszcze dołączyć dwa pytania, jedno dotyczące ośrodka dla uchodźców pod Warszawą, a drugie - komisariatu w Podkowie Leśnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-122">
<u xml:id="u-122.0" who="#PoselRyszardBugaj">W tej drugiej sprawie otrzymałem już odpowiedź na piśmie od komendanta. Wprawdzie jest ona niekompletna, ale nie domagam się dodatkowych wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-123">
<u xml:id="u-123.0" who="#PoselZbigniewBujak">Rozpatrujemy wykonanie budżetu w 1994 r. Na etapie konstruowania budżetu MSW były zgłaszane zastrzeżenia i uwagi, w znacznej części przyjęte, przez co zmodyfikowaliśmy ten budżet. Dyskutowaliśmy wówczas o strukturze zatrudnienia, proporcjach gdy chodzi o płace i wydatki. Biorąc pod uwagę to, co zostało ustalone, to z tego punktu widzenia wykonanie budżetu MSW nie nasuwa wątpliwości, a w każdym razie niewielkie.</u>
<u xml:id="u-123.1" who="#PoselZbigniewBujak">W tych sprawach, które sprawiają kłopot przy ocenie, będą prowadzone jakby dochodzenia przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych. Dotyczy to np. dyslokacji sprzętu i środków finansowych. W tej sprawie otrzymaliśmy, na nasze żądanie, dodatkowe wyjaśnienia i będziemy przyglądać się na ile dyslokacja środków finansowych i sprzętu jest sensowna.</u>
<u xml:id="u-123.2" who="#PoselZbigniewBujak">Chcę także poinformować, że uwagi Komisji są respektowane przez resort w tym sensie, że są one wdrażane. W najbliższym czasie spodziewamy się, że ulegnie zmianie metoda przydzielania środków transportu. Wskazaliśmy bowiem na to, że dotychczasowe normy i zasady doprowadziły do dziwnego układu.</u>
<u xml:id="u-123.3" who="#PoselZbigniewBujak">Duża ilość dziś podniesionych wątpliwości dotyczy problemów strukturalnych i systemowych. Wątpliwości i zastrzeżenia są kierowane pod adresem ministra spraw wewnętrznych, a adresatem właściwym jest cały rząd. Nie sam minister może podejmować takie strukturalne i systemowe decyzje.</u>
<u xml:id="u-123.4" who="#PoselZbigniewBujak">Kłopoty natury systemowej w najbliższym czasie nie zmniejszą się, a nawet można powiedzieć, że będą one większe. Otóż MSW powierzono tworzenie policji sądowej, której to strukturze będziemy musieli się przyglądać, a która także oznacza kolejne problemy etatowe, finansowe, inwestycyjne itd. Znane mi są rozważania dotyczące tego, co zrobić z obroną cywilną. Mówi się o podporządkowaniu jej Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-123.5" who="#PoselZbigniewBujak">Można dokonywać tego typu ruchów organizacyjnych, ale bez strategicznych decyzji rządu i parlamentu dotyczących problemu bezpieczeństwa publicznego, funkcjonowania struktur z tym związanych, niewiele będzie się zmieniać. Na razie poruszamy się w wąskim marginesie, który wyznaczają polityczne decyzje. Brakuje natomiast strategicznych decyzji i przez to cały czas poruszamy się po obszarze dość skostniałej - nie waham się powiedzieć - trochę nieużytecznej obecnie struktury MSW.</u>
<u xml:id="u-123.6" who="#PoselZbigniewBujak">Powtórzę raz jeszcze, że z punktu widzenia przyjętego budżetu, nie zarejestrowaliśmy odstępstw od niego i obserwujemy skłonność do przyjmowania przez MSW uwag zgłaszanych w parlamencie.</u>
</div>
<div xml:id="div-124">
<u xml:id="u-124.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Przypominam sobie dyskusję, która toczyła się przy omawianiu projektu ustawy budżetowej na 1994 r. Chcę jednak zauważyć, że sprawozdanie dotyczy wykonania tego budżetu, do tego nie zawsze w takim kształcie, jaki został uchwalony, bowiem rozpatrujemy wykonanie budżetu po zmianach. Nad tym budżetem odbywa się pierwsza dyskusja w parlamencie. Dlatego teza pana posła Z. Bujaka, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych nie dopatrzyła się odstępstw od uchwalonego budżetu, nie jest prawdziwa. Niektóre pozycje budżetu nie uległy zmianie, ale są takie, które wzrosły wielokrotnie lub zostały obniżone. Te wszystkie zmiany mają jakieś uzasadnienie. Przedstawiciele resortu starali się je nam przedstawić, niemniej jednak założenie, iż wszystko było przedyskutowane wcześniej nie daje się obronić.</u>
</div>
<div xml:id="div-125">
<u xml:id="u-125.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pozwolę sobie na ogólną refleksję, która dotyczy nie tylko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych i nie tylko omawianej teraz części budżetowej. Otóż tzw. komisje resortowe, które powinny być odpowiedzialne za pieniądze publiczne, które są zapisane w formie wydatków czy dochodów w poszczególnych częściach budżetowych, bardzo słabo pełnią funkcje kontrolne. Zdarza się, że na posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów przychodzi poseł referent i stwierdza, że nie ma żadnych uwag. Potem okazuje się, że zastrzeżeń jest tak wiele, iż trzeba wykonać pracę za daną komisję sejmową. Z takim przypadkiem mieliśmy do czynienia wczoraj. Mimo że ponawiamy prośby, to jednak funkcje kontrolne przez komisje są słabo wykonywane. Z dużo większą determinacją komisje domagają się pieniędzy dla poszczególnych resortów.</u>
<u xml:id="u-125.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Gdyby komisje branżowe precyzyjniej przedstawiały swoje opinie, niekoniecznie na piśmie, to wówczas Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów mogłaby sprawniej rozpatrzyć wykonanie budżetu za 1994 r.</u>
<u xml:id="u-125.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-125.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kto jest za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-125.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W głosowaniu wniosek został przyjęty przy 11 głosach za, 2 przeciwnych i 6 wstrzymujących się.</u>
</div>
<div xml:id="div-126">
<u xml:id="u-126.0" who="#WiceministerHenrykJasik">Bardzo dziękuję za przyjęcie sprawozdania MSW. Wszystkie uwagi krytyczne, skierowane pod naszym adresem przyjmujemy z pokorą. Nawet jeśli z mojej strony były słowa, które brzmiały polemicznie, to przepraszam za nie.</u>
<u xml:id="u-126.1" who="#WiceministerHenrykJasik">Odpowiemy pisemnie na wszystkie pytania do końca tygodnia.</u>
</div>
<div xml:id="div-127">
<u xml:id="u-127.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozpatrzymy teraz wykonanie budżetu Urzędu Rady Ministrów. Tę kwestię referuje pan poseł A. Smółko.</u>
</div>
<div xml:id="div-128">
<u xml:id="u-128.0" who="#PoselArturSmolko">Gdybyśmy mieli porównywać tylko same liczby obrazujące wykonane dochody i wydatki, to trzeba byłoby stwierdzić, że sytuacja jest dobra, bowiem wydatki Urzędu Rady Ministrów były niższe od planowanych, a dochody znacznie wyższe. Należałoby sobie życzyć, by w innych resortach było podobnie.</u>
<u xml:id="u-128.1" who="#PoselArturSmolko">Dochody budżetowe zostały przekroczone o 453 % w stosunku do zakładanych w ustawie, natomiast wydatki, po zmianach, zrealizowano w 97,9 %.</u>
<u xml:id="u-128.2" who="#PoselArturSmolko">Bez wątpienia to sprawiło przede wszystkim, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu Urzędu Rady Ministrów. Takiego samego zdania jest Najwyższa Izba Kontroli. Ważne jest iż ta dobra sytuacja Urzędu Rady Ministrów bierze się stąd, że po raz pierwszy budżet realizował przez cały rok ten sam rząd. Dlatego na wydatki nie rzutowały odprawy. Budżet Rady Ministrów nie ponosił takich kosztów, które są związane ze zmianą rządów i dalszymi ruchami kadrowymi. Nie znaczy to jednak, że nic się pod tym względem nie zmieniało. Likwidowane były różne rady, zespoły, komisje, ale w to miejsce powoływano nowe.</u>
<u xml:id="u-128.3" who="#PoselArturSmolko">Warto też powiedzieć, że wydatki były zrealizowane na niższym poziomie we wszystkich działach, które odnosiły się do Urzędu Rady Ministrów, tzn. w dziale 89, w którym mieszczą się różne wydatki m.in. fundusz kościelny oraz w dziale 91, gdzie mieszczą się wydatki na Krajową Szkołę Administracji Publicznej.</u>
<u xml:id="u-128.4" who="#PoselArturSmolko">Nie oznacza to jednak, że Komisja bezkrytycznie oceniła wszelką działalność budżetową podejmowaną przez Urząd Rady Ministrów. Zwróciliśmy uwagę na trzy grupy zagadnień. Pierwsza dotyczy działań Państwowego Funduszu Młodzieży. Nie uzyskał on tych dochodów, które były planowane w ustawie budżetowej. Przedstawiciel Urzędu Rady Ministrów tłumaczył to tym, że bardzo trudno było wyegzekwować zwrot pożyczek, które Fundusz ten udzielił różnym organizacjom młodzieżowym. Jednak Komisja zwróciła uwagę na fakt, że skoro od kilku lat nie udaje się skutecznie ściągnąć tych należności od organizacji, które nadal funkcjonują i posiadają mienie, jak np. ZMW, ZSP, ZSMP, to jest to zaniechanie ze strony Urzędu. Brakuje mu determinacji w egzekucji należności skarbu państwa. Dlatego Komisja postulowała, aby Urząd więcej uwagi przywiązywał do tej działalności.</u>
<u xml:id="u-128.5" who="#PoselArturSmolko">Krytyczne uwagi wzbudziła działalność gospodarstwa pomocniczego URM. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych nie kwestionowała gospodarności tej jednostki, jednak wskazywała, że w różnych obszarach aktywność tego gospodarstwa pomocniczego mogłaby być większa.</u>
<u xml:id="u-128.6" who="#PoselArturSmolko">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zwróciła swoją uwagę na problem, który został pominięty w informacji przedstawionej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Chodzi o zakup sprzętu komputerowego na potrzeby administracji publicznej. Próbowaliśmy się dowiedzieć, dlaczego NIK nie przedstawiła tej sprawy w raporcie dotyczącym wykonania budżetu URM, to uzyskaliśmy wyjaśnienie, że problem zakupu sprzętu komputerowego na potrzeby administracji publicznej nie dotyczył tylko jednego roku.</u>
<u xml:id="u-128.7" who="#PoselArturSmolko">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych podjęła ten temat, ale doszło do daleko idącej rozbieżności stanowisk przedstawicieli Urzędu Rady Ministrów i NIK, więc postanowiliśmy tę sprawę odłożyć i zająć się nią na odrębnym posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-128.8" who="#PoselArturSmolko">Chcę także poinformować, że dysponujemy informacją NIK, która została nam przedłożona w czerwcu br. w sprawie zakupu sprzętu komputerowego. NIK zarzucała Urzędowi Rady Ministrów przekroczenie uprawnień, złamanie Prawa budżetowego, brak klarownych działań przetargowych. Na specjalnie zwołanym posiedzeniu będziemy mogli te sprawy wyjaśnić.</u>
<u xml:id="u-128.9" who="#PoselArturSmolko">Sprawa zakupu sprzętu komputerowego nie rzutowała na ocenę Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w sprawie wykonania budżetu URM, głównie z tego powodu, że na ten cel został poniesiony bardzo niewielki procent całych wydatków URM.</u>
</div>
<div xml:id="div-129">
<u xml:id="u-129.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Nie zrozumiałem części wypowiedzi pana posła A. Smółki. Czy rzeczywiście jest możliwe, żeby Najwyższa Izba Kontroli, która wypełnia zlecenia Sejmu, mogła odmówić przeprowadzenia kontroli w sprawie dotyczącej wydania pieniędzy publicznych w 1994 r. Mam na myśli zakup sprzętu komputerowego. Po co nam Najwyższa Izba Kontroli, jeśli uchyla się od przedstawienia wyników kontroli?</u>
<u xml:id="u-129.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Sądzę, że jak długo nie będziemy mieli stanowiska Najwyższej Izby Kontroli w sprawie zakupy sprzętu komputerowego na potrzeby administracji publicznej, to trudno nam będzie procedować.</u>
</div>
<div xml:id="div-130">
<u xml:id="u-130.0" who="#PoselArturSmolko">Wyjaśniam, że w uwagach do wykonania budżetu Urzędu Rady Ministrów nie ma ani słowa o zakupach komputerów na potrzeby administracji publicznej. Oczywiście chodzi o uwagi sformułowane przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
<u xml:id="u-130.1" who="#PoselArturSmolko">Nieco wcześniej do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych trafiła informacja Najwyższej Izby Kontroli o nieprawidłowościach, jakie wystąpiły przy zakupie sprzętu komputerowego.</u>
<u xml:id="u-130.2" who="#PoselArturSmolko">Biorąc pod uwagę te dwa fakty budzi zdziwienie dlaczego NIK nie powtórzyła tych samych zarzutów wówczas, kiedy przedstawiła Komisji swoją informacją o wykonaniu budżetu przez Urząd Rady Ministrów? Dlatego nie poinformowała Komisji, że wystąpiły nieprawidłowości.</u>
</div>
<div xml:id="div-131">
<u xml:id="u-131.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Proszę więc, aby pani przewodnicząca zwróciła się do Najwyższej Izby Kontroli, abyśmy mogli dostać materiał w tej sprawie, bo ma ona istotne znaczenie dla głosowania nad przyjęcie lub odrzuceniem sprawozdania z wykonania budżetu URM.</u>
</div>
<div xml:id="div-132">
<u xml:id="u-132.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Posłuchajmy co ma na ten temat do powiedzenia przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-133">
<u xml:id="u-133.0" who="#WicedyrektorZespoluAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliJanGlowczynski">Na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu 8 sierpnia br. dyrektor Zespołu Administracji Publicznej, pani dr Krystyna Szajdakowska przedstawiła syntetyczną ocenę gospodarki budżetowej URM, na tle przeprowadzonej kontroli. Ponadto udzieliła dodatkowych wyjaśnień, m.in. w sprawie komputeryzacji URM.</u>
<u xml:id="u-133.1" who="#WicedyrektorZespoluAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliJanGlowczynski">Wyniki kontroli dotyczącej komputeryzacji zostały przedstawione komisjom sejmowym w informacji o wynikach kontroli zakupu sprzętu komputerowego. W tym materiale przedstawione zostały nieprawidłowości, które powstały w latach 1993-1994, w różnych ministerstwach i urzędach centralnych, a nie tylko w URM. Często nieprawidłowości powstały bez jakiegokolwiek udziału URM.</u>
<u xml:id="u-133.2" who="#WicedyrektorZespoluAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliJanGlowczynski">Jeśli chodzi o sam Urząd Rady Ministrów, to przy zakupach poczty elektronicznej nie miało miejsce naruszenie dyscypliny budżetowej. Wystąpiły nieprawidłowości innego rodzaju, które zostały szczegółowo przedstawione w materiale NIK.</u>
<u xml:id="u-133.3" who="#WicedyrektorZespoluAdministracjiPublicznejwNajwyzszejIzbieKontroliJanGlowczynski">Z uwagi na to, że wyniki kontroli mają być przedmiotem osobnego posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, przedstawimy jeszcze dodatkową ocenę i materiały, takie jak np. wystąpienie do URM, odpowiedzi na wystąpienie itd. Poinformujemy także, jak nasze uwagi pokontrolne są realizowane przez ministerstwa i różne instytucje centralne.</u>
</div>
<div xml:id="div-134">
<u xml:id="u-134.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy to dotyczyć będzie również budżetu wykonywanego w 1994 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-135">
<u xml:id="u-135.0" who="#WicedyrektorJanGlowczynski">Dotyczy tych jednostek, w których nastąpiło naruszenie dyscypliny budżetowej, ale nie Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-136">
<u xml:id="u-136.0" who="#PoselJerzyEysymontt">Całkowicie zgadzam się z tym, że zakupy sprzętu komputerowego to nie jest sprawa wyłącznie Urzędu Rady Ministrów, ale również innych jednostek administracji rządowej. Mamy pytanie, które pozwoliłem sobie postawić przy okazji omawiania wykonania budżetu Centralnego Urzędu Planowania. Co zrobił w tej sprawie Urząd Rady Ministrów, który ma specjalną komórkę, a jej zadaniem miało być skoordynowanie systemów informatycznych obsługujących agendy rządowe. Twierdzę, że tu się marnują ogromne pieniądze publiczne. W grę wchodzą nie tylko małe komputery, na których się pisze pisma urzędowe, ale również wielkie komputery. Przy różnych resortach są centra komputerowe czy ośrodki, które mogłyby pracować bardziej efektywnie. Obecnie okazuje się, że gdy zabrakło zbytu na usługi zewnętrzne, to te ośrodki, jako gospodarstwa pomocnicze nie mają co robić.</u>
<u xml:id="u-136.1" who="#PoselJerzyEysymontt">Powstaje pytanie, ile miliardów wydaje się na sprzęt komputerowy tylko dlatego, że nie ma skoordynowanego systemu informatycznego jednostek rządowych? Moim zdaniem, jest to pytanie o kapitalnym znaczeniu i absolutnie budżetowym charakterze.</u>
</div>
<div xml:id="div-137">
<u xml:id="u-137.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że pan minister Zagajewski jest przygotowany do udzielenia odpowiedzi na pytanie pana posła.</u>
</div>
<div xml:id="div-138">
<u xml:id="u-138.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chcę wyrazić zdziwienie w związku z występem posła referenta. Jeżeli w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przychodzi pan na posiedzenie Komisji z taką wątpliwością, to albo świadomie, albo nieświadomie dezorganizuje pan prace Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, ponieważ powinniśmy zawiesić rozpatrywanie wykonania budżetu Rady Ministrów. Potem okazuje się, że mamy do czynienia z jakimiś nieprawidłowościami, ale nie w Urzędzie Rady Ministrów, lecz w innych ministerstwach i urzędach centralnych. W tej chwili nie wiem czy nie popełniliśmy błędu głosując za udzieleniem absolutorium niektórym szefom resortów, bo być może w tych resortach były jakieś uchybienia, nieprawidłowości, naruszenia dyscypliny finansowej w związku z zakupem sprzętu komputerowego.</u>
<u xml:id="u-138.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Przypomnę, że komputeryzacja Ministerstwa Finansów i izb skarbowych nadal budzi ogromne wątpliwości i kładła się cieniem przy udzielaniu absolutorium w poprzednich latach.</u>
<u xml:id="u-138.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">W swoim koreferacie nie zajmę się sprawą komputeryzacji URM bo jej nie znam. Żadnego zarzutu na ten temat nie znalazłem w materiale Najwyższej Izby Kontroli i z przerażeniem, a także zdziwieniem usłyszałem o tej sprawie po raz pierwszy z ust pana posła A. Smółki.</u>
<u xml:id="u-138.3" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Przejdę teraz do omówienia wykonania dochodów i wydatków Urzędu Rady Ministrów. Nie podzielam aż tak optymistycznych poglądów, że Urząd Rady Ministrów odniósł rewelacyjny sukces znacznie zwiększając swoje dochody. Chcę zapytać, czy te dochody były skutkiem skrzętnie zrealizowanego programu, czy zbiegu sprzyjających okoliczności, np. regulacji należności za RWPG. Jeżeli taka była przyczyna sukcesu, to nie ma powodu do optymizmu i poprzestańmy na stwierdzeniu, że dobrze się stało, iż dochody są dużo wyższe od planowanych.</u>
</div>
<div xml:id="div-139">
<u xml:id="u-139.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ja tak nie twierdzę. Nie jest to jedyny przypadek, kiedy jednostka budżetowa świadomie zaniżyła planowane dochody. Nie cieszę się, gdy dochody zrealizowane zostały na wyższym poziomie, gdyż oznacza to, że miało miejsce błędne planowanie. Oceniam ten fakt bardzo negatywnie i mam zamiar zapytać, kto w Urzędzie Rady Ministrów za to odpowiada. Różnica 450 % jest znacząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-140">
<u xml:id="u-140.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Uważam, że także z pewną ostrożnością należy podejść do oceny wykonania wydatków przez URM. Muszę zadać panu ministrowi Zagajewskiemu pytanie, gdyż wynika ono z materiałów przedstawionych przez Urząd Rady Ministrów, a także przez Najwyższą Izbę Kontroli. Co spowodowało, że w ciągu roku szef URM dokonał 19 zmian polegających na zwiększeniu lub zmniejszeniu wydatków, ale w sumie zwiększono wydatki w stosunku do planu o 5,8 %. Z jakiego powodu w trakcie roku dość znacznie zwiększono wydatki.</u>
<u xml:id="u-140.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chcę przypomnień, że od 2 lat ograniczamy wydatki majątkowe i rzeczowe Urzędu Rady Ministrów, w stosunku do planowanych czy przedkładanych przy uchwalaniu budżetu na dany rok. Chcę zapytać pana ministra Zagajewskiego, z jakiego powodu Urząd Rady Ministrów przeznaczył na wydatki majątkowe o 18,5 % więcej od kwoty otrzymanej na 1994 r.? W sprawozdaniu Urząd stara się wyjaśnić to zwiększenie wydatków, ale nie zawsze w sposób przekonujący.</u>
<u xml:id="u-140.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Rozumiem, że niektóre wydatki są obligatoryjne, ale proszę mi wyjaśnić, dlaczego w koszty działalności inwestycyjnej URM zostały wpisane nie rozliczone wartości remontu Pałacu Namiestnikowskiego. Decyzję w tej sprawie podjęto dnia 14 lipca 1994 r.? Proszę nie dopatrywać się w tym pytaniu żadnych podtekstów. Po prostu chcę "postawić kropkę nad</u>
<u xml:id="u-140.3" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">"i", zwłaszcza że remont tego pałacu ma swoją długą i burzliwą historię.</u>
<u xml:id="u-140.4" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Trzeba przyznać, że w ciągu 1994 r., URM oszczędnie gospodarował etatami, ale chcę zadać przedstawicielowi rządu i panu ministrowi Zagajewskiemu pytanie w związku ze stanowiskami, którym przysługuje tzw. "R". Urząd Rady Ministrów ma takich etatów 25, a wykorzystał w ub.r. 24. Kto zajmuje te etaty? Czy uzasadniona jest taka duża liczba tych etatów?</u>
<u xml:id="u-140.5" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Te pytania nie prowadzą do wniosku, iż nie ma podstaw do udzielenia absolutorium. Informacje zawarte w dokumentach NIK oraz URM, a także opinia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych pozwalają mi sformułować wniosek o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu URM.</u>
</div>
<div xml:id="div-141">
<u xml:id="u-141.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan Główczyński jest przygotowany do tego, aby przedstawić nam uwagi Najwyższej Izby Kontroli w sprawie zakupu sprzętu komputerowego?</u>
<u xml:id="u-141.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Informuję, że zgodnie z naszymi wcześniejszymi ustaleniami, 9 sierpnia br. wystosowaliśmy do URM pismo, w którym prosimy o przedstawienie danych dotyczących zatrudnienia i płac osób zajmujących kierownicze stanowiska w administracji publicznej, tzn. w ministerstwach i urzędach centralnych. Już na wczorajszym posiedzeniu Komisji posłowie domagali się takiej informacji, ale odpowiedziałam, że będzie ona nieco spóźniona. Dzisiaj otrzymałam pismo, podpisane przez pana wicedyrektora Sadowskiego, który pozwolił sobie napisać, że tę informację otrzymany 22 sierpnia br. Jest to jakieś nieporozumienie, ponieważ pan wicedyrektor, skoro już nim jest, powinien wiedzieć, że ostatni dzień przedłożenia sprawozdania Izbie przypada na 23 bm., bo w przeciwnym razie nie ma szans na wyczerpanie procedury wymaganej Konstytucją.</u>
<u xml:id="u-141.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister Zagajewski był uprzejmy dostarczyć ten materiał jeszcze w tym tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-142">
<u xml:id="u-142.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Czy Urząd Rady Ministrów mógłby przedstawić nam listę stanowisk z "R" oraz określić kompetencje osób zajmujących te stanowiska? Moim zdaniem, 25 takich stanowisk, to stanowczo za dużo. Pomijając premiera i szefa URM, zostaje jeszcze 23 stanowiska. Chętnie dowiedziałbym się, czym zajmują się podsekretarze stanu w Urzędzie Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-143">
<u xml:id="u-143.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jest to trzecia kolejna prośba. Pierwszą skierowałam do przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, druga dotyczyła kwestii wynagrodzeń pobieranych przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska w administracji publicznej, zaś trzecia sprawa dotyczy 25 stanowisk z "R". Kto je zajmuje i jaki jest zakres pracy?</u>
</div>
<div xml:id="div-144">
<u xml:id="u-144.0" who="#PoselRyszardBugaj">Chcę prosić o wyjaśnienie sprawy, która dla mnie jest tajemnicza, tzn. czegoś w rodzaju funduszu premiowego w Urzędzie Rady Ministrów. Na tę sprawę po raz pierwszy zwróciła uwagę komisja, która oceniała rząd Hanny Suchockiej.</u>
<u xml:id="u-144.1" who="#PoselRyszardBugaj">Jaka jest podstawa prawna tego funduszu premiowego? Jakie były wypłaty z tego funduszu w 1994 r.?</u>
<u xml:id="u-144.2" who="#PoselRyszardBugaj">Proszę także o wyjaśnienie pewnych okoliczności, które bulwersowały opinię publiczną, a związane były z czymś, co można nazwać - chcę użyć słowa, które nikogo nie dotknie - swego rodzaju transferem mieszkań służbowych na rzecz mieszkania osobistego. Mówiąc prosto chodzi o opisywany przez prasę casus pana ministra Strąka.</u>
<u xml:id="u-144.3" who="#PoselRyszardBugaj">Ile było takich przypadków i jak to zostało uregulowane w tej chwili?</u>
</div>
<div xml:id="div-145">
<u xml:id="u-145.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy mam rozumieć, że interesuje pana fundusz premiowy dla osób zajmujących stanowiska z "R"?</u>
</div>
<div xml:id="div-146">
<u xml:id="u-146.0" who="#PoselRyszardBugaj">Nie wiem czy tylko te osoby korzystają z funduszu premiowego. Z ustawy o wynagrodzeniach osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie można domniemywać, że w ogóle nic takiego nie powinno istnieć, ponieważ dość wyraźnie ta ustawa stanowi, że inne dochody mogą pochodzić tylko z działalności naukowej itd. Jest to więc dość tajemnicza sprawa i dlatego proszę o wyjaśnienie jej strony prawnej i finansowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-147">
<u xml:id="u-147.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Chcę złożyć sprostowanie w związku z wypowiedzią pana posła Czerniawskiego oraz przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. W raporcie NIK w sprawie zakupu sprzętu komputerowego czytamy: "Z ustaleń kontroli wynika, że w przypadku zakupu sprzętu komputerowego... odstąpiono od ogólnie stosowanych w URM procedur przetargowych". W dalszym fragmencie NIK stwierdza: "Podsekretarz stanu nadzorujące zagadnienia informatyki Jan Zagajewski, na wniosek przewodniczącego zespołu... wydał pisemne polecenie dokonania w trybie pilnym wyboru producenta i dostawcy wymaganego sprzętu komputerowego, z pominięciem procedury przetargowej".</u>
<u xml:id="u-147.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Cytat pochodzi ze str. 6 dokumentu pt. "Informacja Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli zakupu sprzętu komputerowego...".</u>
<u xml:id="u-147.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Pan Główczyński powiada, że sprawa zakupu komputerów nie dotyczy Urzędu Rady Ministrów, a przecież podałem cytat z materiału opracowanego przez NIK. Ten dokument otrzymaliśmy w czerwcu i zawiera on nieobojętne informacje, które wymagają rozwinięcia.</u>
<u xml:id="u-147.3" who="#PoselJerzyOsiatynski">Ten dokument powinien także posiadać pan poseł Czerniawski. Proszę panią przewodniczącą, aby zwróciła się do NIK o wyjaśnienie dlaczego w jednym dokumencie są zawarte uwagi o nieprawidłowościach, a w następnym już się nie pojawiają.</u>
</div>
<div xml:id="div-148">
<u xml:id="u-148.0" who="#PoselArturSmolko">Dodam, że w raporcie NIK z czerwca br. są sformułowania dalej idące, bowiem chodzi także o naruszenie art. 42 ustawy - Prawo budżetowe. Bardzo żałuję, że pan poseł Czerniawski nie zdobył się na przeczytanie tego raportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-149">
<u xml:id="u-149.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Najwyższa Izba Kontroli w jednym dokumencie przedstawia informacje, które wyraźnie inkryminują Urząd Rady Ministrów, a potem gdy przychodzi do dyskusji nad budżetem Urzędu Rady Ministrów - wycofuje się. Dlaczego?</u>
</div>
<div xml:id="div-150">
<u xml:id="u-150.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wszystko to wyjaśnimy. Najbardziej bulwersująca jest wypowiedź pana Główczyńskiego, który wprowadził Komisję w błąd. Po raz pierwszy zdarzyło się, aby przedstawiciel NIK czegoś takiego się dopuścił.</u>
</div>
<div xml:id="div-151">
<u xml:id="u-151.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Nie posłużyłem się materiałem NIK z czerwca - za co przepraszam - ale sądziłem, że informacja pt. "Uwagi do wykonania budżetu Urzędu Rady Ministrów..." zawiera ostateczne stanowisko Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-152">
<u xml:id="u-152.0" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliJanGlowczynski">Spotkało mnie tu sporo zarzutów, w moim odczuciu, zbyt daleko idących. Odniosę się do pierwszej kwestii, o której mówił pan poseł J. Osiatyński z takim przekonaniem. Naruszenie wewnętrznych przepisów Urzędu Rady Ministrów, regulujących takie czy inne zakupy, nie jest naruszeniem Prawa budżetowego. Ustawa o zamówieniach publicznych weszła w życie od 1 stycznia 1995 r., a my mówimy o budżecie wykonywanym w 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-153">
<u xml:id="u-153.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Obowiązek wdrożenia procedury przetargowej przy dokonywaniu zakupów wynika z Prawa budżetowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-154">
<u xml:id="u-154.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wstrzymuję dyskusję. Czy pan Główczyński jest przygotowany, aby poprosić dyrektora Zespołu Administracji Publicznej w NIK na posiedzenie?</u>
</div>
<div xml:id="div-155">
<u xml:id="u-155.0" who="#PrzedstawicielNIKJanGlowczynski">Powiedziałem tylko to, co dyrektor tego zespołu poinformowała na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-156">
<u xml:id="u-156.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł A. Smółko, reprezentując Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych stwierdził, że nieprawidłowości przy zakupie sprzętu komputerowego nie zostały wyjaśnione. Z tego wynika, że nikt w tej sprawie nie został poinformowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-157">
<u xml:id="u-157.0" who="#PoselArturSmolko">Wyjaśniam, że sprawa zakupu sprzętu komputerowego tylko dlatego zostało podjęta na posiedzeniu Komisji, ponieważ o niej przypomniałem. Natomiast w materiale NIK nie ma o niej ani słowa. Dobre jest pytanie co się stało takiego, że wcześniej NIK miała wiele zastrzeżeń- ale nie powtórzyła ich w informacji o wykonaniu budżetu URM?</u>
</div>
<div xml:id="div-158">
<u xml:id="u-158.0" who="#PoselZbigniewBujak">Raport NIK w sprawie zakupu sprzętu komputerowego wpłyną do Komisji w czerwcu br. i pewnym uchybieniem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych jest to, że do tej pory go nie rozpatrzyliśmy, a przez to nie mamy dokładnej i pełnej odpowiedzi w sprawie nieprawidłowości, które wystąpiły przy zakupie tego sprzętu. Z wyjaśnień składanych przez Najwyższą Izbę Kontroli i przedstawicieli URM wynika, że mniejszej wagi problemem jest sprawa zakupu, bo firma nie budzi zastrzeżeń i wydatek nie jest takiej wysokości, aby się nim zajmować. Natomiast zasadniczym problemem są procedury podejmowania decyzji w Urzędzie Rady Ministrów, dlatego że obyczaje i sposób funkcjonowania szefa Urzędu Rady Ministrów i samego premiera mogą budzić wątpliwości. Z informacji wynika, że to jest główny problem, którym zajmie się Komisja.</u>
</div>
<div xml:id="div-159">
<u xml:id="u-159.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie podzielam poglądu pana posła Z. Bujaka. Zawsze otrzymujemy z NIK informacje dotyczące poszczególnych części budżetowych. Także teraz otrzymaliśmy tego typu informacje, ale w materiale nie ma ani słowa o zakupie komputerów, mimo to, że z wcześniejszego materiału NIK wynika, że dotyczy to 1994 r. i dotyczy URM. Natomiast Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych może, a nawet powinna szczegółowo rozpatrzyć procedury podejmowania decyzji i samym zakupem komputerów w latach 1993-1994, zaś my tą sprawą musimy się zająć na tyle, na ile jest ona powiązana z wykonaniem budżetu w 1994 r. przez URM.</u>
<u xml:id="u-159.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana Główczyńskiego, aby w sposób kompetentny i wyczerpujący przedstawił nam wszystkie informacje. Ustalimy kiedy wrócimy do dyskusji w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-160">
<u xml:id="u-160.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Skoro tę dyskusję dokończymy w innym terminie, to zwracam uwagę na problem personalny. Z fragmentu zacytowanego przez pana posła J. Osiatyńskiego wynika, że podpis złożył pan minister Zagajewski, który dzisiaj reprezentuje Urząd Rady Ministrów. Uważam, że na następne posiedzenie Komisji powinien przyjść minister M. Borowski. Trudno być "sędzią" we własnej sprawie. Oczywiście pan minister Zagajewski może być uczestnikiem dyskusji, ale obecny powinien być jeszcze inny przedstawiciel URM w randze ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-161">
<u xml:id="u-161.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Powierzam załatwienie tej sprawy sekretariatowi Komisji.</u>
<u xml:id="u-161.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proponuję państwu, abyśmy, zanim otrzymamy pisemną odpowiedź na pytania, omówili pozostałe sprawy wykonania budżetu URM.</u>
</div>
<div xml:id="div-162">
<u xml:id="u-162.0" who="#PoselRyszardBugaj">Spodziewałem się, że na moje pytania otrzymam ustną odpowiedź, chyba że będą z tym jakieś trudności. Przypomnę, że pytania dotyczyły funduszu premiowego i tzw. transferu mieszkań służbowych - mówiąc w skrócie.</u>
</div>
<div xml:id="div-163">
<u xml:id="u-163.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oczywiście, jeżeli otrzymamy dzisiaj zadowalające odpowiedzi, to nie będziemy oczekiwali na odpowiedzi pisemne.</u>
<u xml:id="u-163.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są jeszcze dodatkowe pytania do przedstawicieli Urzędu Rady Ministrów?</u>
</div>
<div xml:id="div-164">
<u xml:id="u-164.0" who="#PoselRyszardFaszynski">W budżecie Urzędu Rady Ministrów jest sumaryczna pozycja wydatków na wspomaganie kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej, oświatowo-wychowawczej oraz remontów i konserwacji zabytkowych obiektów sakralnych. Wydatki na realizację każdego z wymienionych elementów odbiegają od wydatków planowanych, przy czym nie odpowiada mi kierunek odchylenia od planu, bowiem mniej wydano na konserwację zabytków, działalność charytatywno-opiekuńczą, a więcej na działalność oświatowo-wychowawczą. Moim zdaniem, w interesie państwa leży wspieranie ochrony zabytków i ochrony najuboższych. Pytam dlaczego przyjęto inne priorytety?</u>
<u xml:id="u-164.1" who="#PoselRyszardFaszynski">Bardzo duże oszczędności poczyniono na realizacji zadań związanych z reformą administracji publicznej. Komisja zawsze kładła duży nacisk do kosztów ponoszonych na administrację, czemu dawała wyraz przy pracach nad projektami budżetu państwa i przy ocenianiu wykonania budżetu. Sądzę, że wykonanie tych zadań stworzyłoby szanse na obniżenie kosztów ponoszonych na administrację publiczną. Dlaczego tak się nie stało, a może część zadań została wykonana siłami społecznymi i z tego powodu uzyskano oszczędności?</u>
<u xml:id="u-164.2" who="#PoselRyszardFaszynski">Na str. 135 znajdują się sprzeczne ze sobą informacje, bowiem raz się stwierdza, że zostały zwiększone środki na prace legislacyjne rządu, a kilka wierszy dalej czytamy, że zmniejszono plan wydatków "w związku z ograniczeniem środków na prace legislacyjne rządu". Jak należy rozumieć, że o tej samej pozycji raz stwierdza się, iż została ona zmniejszona, a drugi raz że została zwiększona?</u>
<u xml:id="u-164.3" who="#PoselRyszardFaszynski">Poseł A. Smółko zwrócił już uwagę na nie ściągnięte należności Państwowego Funduszu Młodzieży. Chcę się spytać czy organizacje, pomimo tego, że nie rozliczyły się z zaciągniętej pożyczki, otrzymały następną lub kolejne pożyczki? Czy są takie organizacje, które pobrały kilka pożyczek z różnych tytułów, mimo że cały czas nie były wypłacalne i Urząd Rady Ministrów miał tego świadomość?</u>
</div>
<div xml:id="div-165">
<u xml:id="u-165.0" who="#PoselJanuszCichosz">Ile osób uczestniczyło w negocjacjach z Klubem Londyńskim?</u>
</div>
<div xml:id="div-166">
<u xml:id="u-166.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie wiem ile osób zatrudnia Urząd Rady Ministrów i czy liczba osób zatrudnionych wzrosła, czy zmalała w stosunku do ub.r.</u>
<u xml:id="u-166.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę przedstawicieli Urzędu Rady Ministrów o udzielenie odpowiedzi na pytania posłów, w takiej kolejności, jaką państwo uznaCie za najwygodniejszą.</u>
</div>
<div xml:id="div-167">
<u xml:id="u-167.0" who="#PodsekretarzstanuwUrzedzieRadyMinistrowJanZagajewski">Postaramy się odpowiedzieć dzisiaj na większość pytań, a jeśli odpowiedzi będą niezadowalające to przedłożymy je na piśmie. Wyjaśnienia dotyczące tzw. funduszu premiowego przedstawi pani dyrektor D. Wietrzyk.</u>
</div>
<div xml:id="div-168">
<u xml:id="u-168.0" who="#DyrektorBiuraFinansowegowUrzedzieRadyMinistrowDanutaWietrzyk">Chodzi o nagrody ustalane w budżecie Urzędu Rady Ministrów dla kierowniczych stanowisk w ministerstwach, urzędach centralnych i urzędach wojewódzkich.</u>
<u xml:id="u-168.1" who="#DyrektorBiuraFinansowegowUrzedzieRadyMinistrowDanutaWietrzyk">W ustawie budżetowej na 1994 r., na str. 833 w rozdziale 91.95 par. 11 zaplanowane były nagrody w wysokości 12 mld zł - wszystkie kwoty będę podawała w starych zł. Na skutek podwyżek wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska z "R" w kwietniu w 1994 r., pozycja została zwiększona o 2,4 mld zł, czyli w sumie na nagrody dla kierowniczych stanowisk państwowych przewidziane było 14,4 mld zł. Kwota ta była przeznaczona dla 299 osób. Wypłaty były dokonywane raz na kwartał.</u>
<u xml:id="u-168.2" who="#DyrektorBiuraFinansowegowUrzedzieRadyMinistrowDanutaWietrzyk">Premier otrzymał w ciągu 1994 r. 126 mln zł, wicepremierzy 104 mln zł, minister - szef Urzędu - 83 mln zł, sekretarz stanu - 62 mln zł, podsekretarz stanu - 53 mln zł, dyrektor generalny - 42,6 mln zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-169">
<u xml:id="u-169.0" who="#PoselRyszardBugaj">Czy te nagrody były opodatkowane?</u>
</div>
<div xml:id="div-170">
<u xml:id="u-170.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Tak, są opodatkowane według skali podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-170.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Podobnie są określane nagrody dla wojewodów i wicewojewodów. Jeśli wojewoda otrzymuje wynagrodzenie takie samo jak podsekretarz stanu, to przysługuje mu takiej samej wysokości nagroda.</u>
<u xml:id="u-170.2" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Kwota na nagrody została wykorzystana prawie w całości.</u>
</div>
<div xml:id="div-171">
<u xml:id="u-171.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pani dyrektor może wskazać dokładnie, w którym miejscu w ustawie budżetowej jest zapisana kwota nagród?</u>
</div>
<div xml:id="div-172">
<u xml:id="u-172.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Dział 91 - Administracja państwowa, rozdział 91.95 - pozostała działalność. Ustalona została kwota wydatków ogółem 22.760 mln zł, w tym wynagrodzenia 12 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-173">
<u xml:id="u-173.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jakie wydatki uzupełniają kwotę 12 mld zł do 26 mld zł?</u>
</div>
<div xml:id="div-174">
<u xml:id="u-174.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Pochodne od nagród /ZUS i Fundusz Pracy/ nagrody prezesa Rady Ministrów za prace doktorskie i habilitacyjne oraz fundusz dyspozycyjny prezesa Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-175">
<u xml:id="u-175.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy fundusz dyspozycyjny prezesa Rady Ministrów jest też przeznaczony na nagrody?</u>
</div>
<div xml:id="div-176">
<u xml:id="u-176.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Rozdysponowanie tego funduszu reguluje zarządzenie z 1952 r. zmodyfikowane w 1992 r. przez pana premiera J. Olszewskiego. Fundusz ten w 75 % przeznaczono na obsługę recepcyjną posiedzeń Rady Ministrów: KERM i wszystkich innych posiedzeń. które odbywają się w budynku Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-177">
<u xml:id="u-177.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że chodzi o kawę, obiad itp. Jaka kwota została na to przeznaczona?</u>
</div>
<div xml:id="div-178">
<u xml:id="u-178.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Zaplanowana kwota wynosi 5,2 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-179">
<u xml:id="u-179.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyznaję, że po raz pierwszy dowiedziałam się, iż w tym miejscu budżetu są nagrody dla osób zajmujących kierownicze stanowiska publiczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-180">
<u xml:id="u-180.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">W informacjach składanych przez URM, bądź to dotyczących planowanego budżetu, bądź wykonania budżetu, zawsze opisujemy rozdział 91.95 par. 11 i podajemy kwotę, jaka jest planowana na nagrody.</u>
</div>
<div xml:id="div-181">
<u xml:id="u-181.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy zapis w ustawie budżetowej jest jedyną podstawą prawną do wypłat tych nagród?</u>
</div>
<div xml:id="div-182">
<u xml:id="u-182.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-183">
<u xml:id="u-183.0" who="#PoselRyszardBugaj">Z wyjaśnień pani dyrektor odnoszę wrażenie, że stosowana jest polityka wypłacania tych nagród standardowo, a nie według pewnych zasług. Powstaje więc pytanie, dlaczego te nagrody nie mieszczą się w wynagrodzeniach. Byłoby uzasadnienie dla obecnego stanu, gdyby nagrody były różnicowane w zależności od ocen.</u>
<u xml:id="u-183.1" who="#PoselRyszardBugaj">Rozumiem, że prezes Rady Ministrów podejmował decyzje w sprawie wypłat nagród. Czy ich wysokość była związana z jakąś oceną pracy?</u>
</div>
<div xml:id="div-184">
<u xml:id="u-184.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Nagrody otrzymują tylko te osoby, wobec których nie ma zastrzeżeń. Były przypadki, że nagrody zostały wstrzymane lub nie wypłacane. Jeżeli do szefa Urzędu przychodzi informacja, że są zastrzeżenia do ministra czy wojewody - do kogokolwiek, kto zajmuje kierownicze stanowisko państwowe, to takim osobom nie są przyznawane nagrody lub nagrody są wstrzymywane do czasu wyjaśnienia. Poprzednio mówiłam o zasadzie ustalania wysokości nagród dla kierowniczych stanowisk państwowych, a nie o zasadzie przyznawania nagród poszczególnym osobom.</u>
</div>
<div xml:id="div-185">
<u xml:id="u-185.0" who="#PoselRyszardBugaj">Przepraszam za moją dociekliwość, ale może wyjaśnimy tę sprawę tak, jak kiedyś udało nam się wyjaśnić sprawę środka specjalnego w Ministerstwie Finansów, który funkcjonował przez dwa lata bez wiedzy parlamentu i dotyczył dużej części wynagrodzeń pracowników tego resortu.</u>
<u xml:id="u-185.1" who="#PoselRyszardBugaj">Jeżeli jedyną podstawą prawną jest to, co wynika z zapisów w ustawie budżetowej, nie ma żadnego przepisu typu rozporządzenie lub zarządzenie, to z tego nie wynika, że prezes Rady Ministrów może dać takie nagrody tylko osobom pełniącym funkcje kierownicze. Domyślam się, że może dać wszystkim, którzy są w formalnej podległości służbowej, a więc każdemu funkcjonariuszowi szeroko rozumianej administracji państwa.</u>
<u xml:id="u-185.2" who="#PoselRyszardBugaj">Stąd moje pytanie, czy praktyka obejmowała wyłącznie funkcjonariuszy zajmujących kierownicze stanowiska, w rozumieniu ustawy o wynagrodzeniach osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie, aczkolwiek nie wszystkich, bo nie mogła obejmować Kancelarii Prezydenta czy Kancelarii Sejmu, której ta ustawa dotyczy? Jak wyodrębniono zbiór osób, którym prezes Rady Ministrów może udzielać takich nagród? Na jakiej podstawie ten zbiór osób wyodrębniono, czy na zasadzie dowolnego uznania prezesa Rady Ministrów, czy w inny sposób? Czy były liczne przypadki osób uprawnionych, które nagrody nie otrzymały?</u>
</div>
<div xml:id="div-186">
<u xml:id="u-186.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Usłyszeliśmy, że w zasadzie wszyscy uprawnieni otrzymywali nagrody, z tym że może ona być wstrzymana lub cofnięta. Nadal więc nie jest dla mnie zrozumiałe, dlaczego nie jest ona elementem angażu w charakterze premii regulaminowej, która też nie jest obligatoryjnym elementem wynagrodzenia. Dlaczego te nagrody zostały inaczej potraktowane, zaś środki na nagrody zamieszczone w innej pozycji budżetu niż środki na wynagrodzenia - w pewien sposób ukryte?</u>
<u xml:id="u-186.1" who="#PoselRyszardFaszynski">Skoro pani dyrektor zaczęła mówić o wstrzymywaniu premii, to prosiłbym, aby pani podała jakieś przykłady. Wszystkim nam wiadomo, że w ub.r. pod adresem osób zajmujących kierownicze stanowiska administracji publicznej były formułowane zarzuty, np. przez prasę, a także na forum Sejmu. Niedawno parlament głosował w sprawie immunitetu poselskiego dla ówczesnego prezesa Głównego Urzędu Ceł. Czy miało to przełożenie na wstrzymanie lub cofnięcie nagród?</u>
</div>
<div xml:id="div-187">
<u xml:id="u-187.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">W tym roku za I kwartał nie otrzymali nagród wojewoda i wicewojewoda szczeciński, a także wojewoda włocławski, natomiast nagrodę wstrzymano ministrowi Liberackiemu i ministrowi Żelichowskiemu. W tej chwili nie pamiętam kto nie otrzymał nagrody w ub.r. lub komu zawieszono nagrodę.</u>
<u xml:id="u-187.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Nagrody były także obniżane, ale nie jestem przygotowana, by podać państwu informacje kogo to dotyczyło. Dysponuję imiennym wykazem nagród, które otrzymały osoby zajmujące kierownicze stanowiska w URM. W ub.r. był zrobiony wykaz nagród ministrów, wiceministrów itd. na życzenie Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-188">
<u xml:id="u-188.0" who="#PoselRyszardBugaj">Czy nagrody otrzymywały tylko osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe?</u>
</div>
<div xml:id="div-189">
<u xml:id="u-189.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-190">
<u xml:id="u-190.0" who="#PoselRyszardBugaj">Z czego to wynika?</u>
</div>
<div xml:id="div-191">
<u xml:id="u-191.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Do planu przyjmujemy tylko wielkości obejmujące kierownicze stanowiska w ministerstwach, urzędach centralnych i w urzędach wojewódzkich, a konkretnie chodzi o wojewodów i wicewojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-192">
<u xml:id="u-192.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Mam bardziej precyzyjne pytanie. W 1994 r. zgłaszane były dużej wagi zastrzeżenia, zarówno przez Najwyższą Izbę Kontroli, jak i przez sejmową Komisję Polityki Społecznej, co do osoby Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Czy ta osoba otrzymała premię za 1994 r.? Na skutek zastrzeżeń została ona zdjęta ze stanowiska na początku 1995 r. Mówiłem o pani Andrzejewskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-193">
<u xml:id="u-193.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeżeli pani nie wie, to poczekamy na odpowiedź do następnego spotkania.</u>
</div>
<div xml:id="div-194">
<u xml:id="u-194.0" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">W odpowiedzi na pytania dotyczące stanowisk z "R" odpowie pan dyrektor Jan Kołtun.</u>
</div>
<div xml:id="div-195">
<u xml:id="u-195.0" who="#DyrektorBiuraKadrwUrzedzieRadyMinistrowJanKoltun">W związku z pytaniem czy pani Andrzejewska dostała premię chcę wyjaśnić stosowaną w URM zasadę. Przygotowuję dla premiera wysokość kwoty przeznaczonej na premie oraz z zasady w jakiej wysokości można ją podzielić według współczynników relatywizowanych do wysokości wynagrodzeń. Pan premier akceptuje te zasady lub sugeruje jakie powinny być ustalone. Ostatecznie nagrody kwartalne przydzielają poszczególnym osobom, zajmującym stanowiska w "R", ministrowie. W przypadku pani Andrzejewskiej decydował o nagrodzie pan minister Miller. Jeśli dobrze pamiętam, przydzielenie nagrody zbiegło się z wnioskiem o odwołanie i pani Andrzejewska jej nie dostała, ale aby to potwierdzić muszę sprawdzić jaki był stan faktyczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-196">
<u xml:id="u-196.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł S. Wiśniewski zadał konkretne pytanie i prosimy o konkretną odpowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-197">
<u xml:id="u-197.0" who="#DyrektorJanKoltun">Dysponuję listą nazwisk i funkcji osób, które obejmują stanowisko z "R".</u>
</div>
<div xml:id="div-198">
<u xml:id="u-198.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że lepiej będzie jeśli przedstawi nam pan tę informację na piśmie. Łatwiej nam będzie przeanalizować te stanowiska.</u>
<u xml:id="u-198.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile osób jest zatrudnionych w Urzędzie Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-199">
<u xml:id="u-199.0" who="#DyrektorJanKoltun">Obecnie zatrudnione są 692 osoby.</u>
</div>
<div xml:id="div-200">
<u xml:id="u-200.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan dyrektor przedstawił na piśmie informację, jak kształtowało się zatrudnienie w URM w ciągu 4 minionych lat, a także proszę nas poinformować, jak wygląda struktura zatrudnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-201">
<u xml:id="u-201.0" who="#DyrekrorJanKoltun">Struktura zatrudnienia przedstawia się w sposób następujący: kadra kierownicza - 56 osób, w tym 4 osoby w trakcie wypowiedzenia, kadra doradcza - 153 etatów, a zatrudnionych jest 162 osoby, ponieważ nie wszystkie zatrudnione są na pełnych etatach, głównie legislatorzy - 12 etatów, a zatrudnionych jest 15 osób. Pozostali pracownicy - 459 osób.</u>
<u xml:id="u-201.1" who="#DyrekrorJanKoltun">Najliczniejsze grupy to: radcy - 164 osoby, główni specjaliści - 121 osób, doradcy ministra - 115 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-202">
<u xml:id="u-202.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę przedstawić na piśmie jak ta struktura zatrudnienia kształtowała się na przestrzeni 4 lat. Jeśli informacja będzie wystarczająca to już na następnym posiedzeniu do niej nie wrócimy, w przeciwnym razie będziemy prosili o jej uzupełnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-203">
<u xml:id="u-203.0" who="#DyrektorJanKoltun">Pani przewodnicząca nie otrzymała w terminie do 16 sierpnia br. informacji w sprawie wysokości wynagrodzeń ministrów, wiceministrów, dyrektorów generalnych i dyrektorów departamentów we wszystkich resortach. Taką informacją dysponuję w zakresie Urzędu Rady Ministrów. Tego samego dnia, w którym otrzymaliśmy pismo pani przewodniczącej, zwróciliśmy się do wszystkich resortów, ale na 6 dni - 4 dni było wolne od pracy, nie byliśmy w stanie przygotować zbiorczej informacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-204">
<u xml:id="u-204.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mogę to zrozumieć, natomiast nie rozumiem dlaczego Urząd Rady Ministrów nie prowadzi takiej zbiorczej informacji. Z tego wynika, że cała polityka kształtowania wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe sprowadza się do przyznawania nagród.</u>
<u xml:id="u-204.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyjmuję do wiadomości, że nie ma informacji i przyjmuję, że nie mogła być opracowana natychmiast. Natomiast bardzo proszę, aby została ona przedstawiona Komisji jeszcze w tym tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-205">
<u xml:id="u-205.0" who="#DyrektorJanKoltun">Chcę wyjaśnić, że pan premier przyznaje nagrody osobom zajmującym kierownicze stanowiska w resortach, natomiast te osoby są opłacane w poszczególnych resortach.</u>
</div>
<div xml:id="div-206">
<u xml:id="u-206.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy chce pan powiedzieć, że sam minister ustala dla siebie wysokość wynagrodzenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-207">
<u xml:id="u-207.0" who="#DyrektorJanKoltun">Chcę tylko powiedzieć, że informacja o tym jaka kwota przypisana do poszczególnych stanowisk z "R" została wykorzystana, można uzyskać tylko w ministerstwach i urzędach centralnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-208">
<u xml:id="u-208.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę zebrać informację i przedstawić ją jeszcze w tym tygodniu.</u>
<u xml:id="u-208.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oczekujemy odpowiedzi na następne pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-209">
<u xml:id="u-209.0" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Pan poseł Faszyński pytając o powody, dla których nastąpiły odchylenia planowanych dotacji w stosunku do wykonanych stwierdził, że Urząd przyjął pewne preferencje, które mu nie odpowiadają, gdyż należało postąpić inaczej, to znaczy zwiększyć dotację na działalność charytatywną oraz na remont i konserwację zabytkowych obiektów sakralnych.</u>
<u xml:id="u-209.1" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Wyjaśniam, że dotacje na działalność oświatowo-wychowawczą, prowadzoną przez instytucje kościelne, dostają placówki oświaty powszechnej. Nie finansujemy działalności wewnętrznej, statutowej, formacyjnej prowadzonej przez Kościół. Tymi placówkami są: żłobki, przedszkola, szkoły, bursy, internaty i domy małego dziecka, ale także różne zakłady zamknięte lub prowadzone w formie całorocznej, takie jak zakłady oświatowo-wychowawcze czy domy dziecka. Myślę, że wiele z tych placówek mieści się w działalności charytatywno-opiekuńczej.</u>
<u xml:id="u-209.2" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Odchylenia planowych wydatków od wykonanych są niewielkie. Dotacje na działalność charytatywną stanowiły - według planu - 15,8 % całości środków, jakie fundusz miał do dyspozycji, a wykonane zostały w wysokości 14,4 %, czyli o 1,4 % mniej środków przeznaczono na działalność charytatywną.</u>
<u xml:id="u-209.3" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Dotacje na działalność oświatowo-wychowawczą: planowano 12,4 % środków, którymi dysponował fundusz, wykonano 13,2 %, czyli zwiększono środki tylko o 0,8 %.</u>
<u xml:id="u-209.4" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Jeśli chodzi o dotacje na remonty obiektów sakralnych, to planowano 27,3 % ogólnych wydatków, natomiast wykonano 25,8 %, czyli zmniejszono środki o 1,5 %.</u>
<u xml:id="u-209.5" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Ponadto były przesunięcia w świadczeniach na rzecz ZUS. Z planowanych 44,5 %, przekazaliśmy 46 % całości wydatków.</u>
<u xml:id="u-209.6" who="#DyrektorwUrzedzieRadyMinistrowJanDomaradzki">Odchylenia są więc niewielkie, a jeszcze raz podkreślam, że dotacje na działalność oświatowo-wychowawczą trafiają także do takich placówek, które mają ogromny ładunek humanitarny, gdy są to placówki dla dzieci i młodzieży. Myślę, że wiele placówek, uruchamianych obecnie przez Kościół, wypełnia lukę powstałą po upadku takich placówek oświatowych jak przedszkola czy żłobki prowadzone przez oświatę.</u>
</div>
<div xml:id="div-210">
<u xml:id="u-210.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z materiału przedstawione przez NIK wynika, że straty przyniosły: administrowanie zasobami mieszkaniowymi - 8 budynkami, 314 mieszkaniami na kwotę 21.814 zł, budynkami przy ul. Grzesiuka na kwotę 183.693 zł, lokale mieszkalne w budynku przy ul. Koziej 3 na kwotę 10.184 zł, działalność transportową na kwotę 91.542 zł, ośrodki wypoczynkowe na kwotę 582.882 zł. Proszę, aby przedstawiciel Urzędu Rady Ministrów ustosunkował się do tych wszystkich strat.</u>
<u xml:id="u-210.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chcę zapytać czy dobrze odczytuję, że gospodarstwo pomocnicze, które też jest finansowane z budżetu, zatrudnia 914 osób?</u>
</div>
<div xml:id="div-211">
<u xml:id="u-211.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Gospodarstwo pomocnicze finansuje się z własnych dochodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-212">
<u xml:id="u-212.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie dostaje żadnej dotacji budżetowej?</u>
</div>
<div xml:id="div-213">
<u xml:id="u-213.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Nie otrzymuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-214">
<u xml:id="u-214.0" who="#PoselRyszardBugaj">Można powiedzieć, że otrzymuje pośrednie, ponieważ sprzedaje usługi Urzędowi Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-215">
<u xml:id="u-215.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile w takim razie kosztuje utrzymanie Urzędu Rady Ministrów w formie usług świadczonych przez gospodarstwo pomocnicze? W której pozycji budżetu można znaleźć tę kwotę?</u>
</div>
<div xml:id="div-216">
<u xml:id="u-216.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Nie ma takiej pozycji, dlatego że każda usługa np. transportowa, polegająca na sprzątaniu, znajduje się w różnych pozycjach paragrafowych. Sądzę, że w 1994 r. URM zapłacił gospodarstwu pomocniczemu za usługi kwotę ok. 100 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-217">
<u xml:id="u-217.0" who="#PoselRyszardBugaj">Jaka część przychodów gospodarstwa pomocniczego pochodzi z usług świadczonych na zewnątrz?</u>
</div>
<div xml:id="div-218">
<u xml:id="u-218.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Wszystkie przychody gospodarstwa pomocniczego w 1994 r. wyniosły 500 mld zł. Gros dochodów uzyskuje to gospodarstwo za dzienniki ustaw i monitory, czyli za wydawnictwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-219">
<u xml:id="u-219.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sądzę, że musi być taka pozycja w budżecie URM, z której możemy się dowiedzieć, ile kosztowało utrzymanie tego Urzędu.</u>
</div>
<div xml:id="div-220">
<u xml:id="u-220.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Dział 91, rozdział 91.11 - utrzymanie centrali Urzędu Rady Ministrów. Faktury płacone za korzystanie z transportu są w par. 36 - usługi materialne, z kolei zakupy materiałowe są w par. 31 - materiały i wyposażenie. Jeżeli mamy obsługę recepcyjną, związaną z gośćmi zagranicznymi, to jest ona w jeszcze innym paragrafie.</u>
</div>
<div xml:id="div-221">
<u xml:id="u-221.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pani dyrektor wypisała wszystkie te paragrafy wraz z kwotami za 1993 i 1994 r. oraz określiła na co zostały poniesione wydatki.</u>
</div>
<div xml:id="div-222">
<u xml:id="u-222.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Rozumiem, że chodzi pani przewodniczącej o te kwoty, które były wydane na rzecz gospodarstwa pomocniczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-223">
<u xml:id="u-223.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Również o te kwoty, ale interesuje mnie ile Urząd wydawał na swoje utrzymanie w ciągu tych dwóch lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-224">
<u xml:id="u-224.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Cały dział 91 dotyczy utrzymania Urzędu Rady Ministrów. W tym dziale są wyszczególnione wydatki osobowe i rzeczowe. Natomiast z tych informacji nie można się dowiedzieć, jaki w tych wydatkach jest udział gospodarstwa pomocniczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-225">
<u xml:id="u-225.0" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Postaram się wyjaśnić sprawę mieszkań, o co pytał pan poseł R. Bugaj.</u>
<u xml:id="u-225.1" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Do 1991 r. Urząd Rady Ministrów prowadził tzw. inwestycje własne, tzn. zajmował się budowaniem mieszkań, prowadził gospodarkę mieszkaniową. Mieszkania były budowane ze środków budżetowych, a następnie przekazywane do gmin.</u>
<u xml:id="u-225.2" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Od 1992 r. Urząd Rady Ministrów nie prowadzi takiej działalności, natomiast zasoby komunalne są w umownej dyspozycji tego Urzędu. W przypadku zwalniania mieszkań, najczęściej na skutek śmierci lokatorów, Urząd Rady Ministrów przejmuje takie mieszkanie.</u>
<u xml:id="u-225.3" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Mówiłem o zasadach komunalnych. Drugie zasoby to są mieszkania zakładowe, a ponadto Urząd Rady Ministrów ma hotele. Najwyższa Izba Kontroli w swoim materiale wskazuje na powstanie pewnych zaległości w opłatach czynszowych. Chodzi o mieszkania zakładowe, w których mieszka personel pomocniczy, a więc sprzątaczki, pracownicy drukarni, kierowcy itp. Faktycznie mają miejsce zaległości w opłatach czynszów. Próbujemy ściągać te należności. Najwyższe zaległości sięgają 3 miesięcy. Myślę, że w jakiś sposób poradzimy sobie z tym problemem, aczkolwiek nie wykluczamy, że mogą mieć miejsca problemy z opłacaniem czynszu.</u>
<u xml:id="u-225.4" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Kolejna grupa zasobów mieszkaniowych to są hotele pracownicze. Na ul. Grzesiuka są dwa hotele liczące 34 mieszkania. Według nowych zasad, które podpisał minister M. Borowski, wszystkie problemy mieszkaniowe kadry kierowniczej i pracowników instytucji centralnych są rozwiązywane przy pomocy kwaterowania w tym hotelu. Nie mogą mieć już miejsca przypadki, że osoba zajmująca kierownicze stanowisko otrzymywała mieszkanie na czas stały.</u>
<u xml:id="u-225.5" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Nie chciałbym powracać do sprawy mieszkania ministra Strąka ponieważ była ona przedmiotem dyskusji, interpelacji i zapytań poselskich. Sądzę, że ta sprawa jest całkowicie wyjaśniona.</u>
</div>
<div xml:id="div-226">
<u xml:id="u-226.0" who="#PoselJanuszCichosz">Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, ile osób negocjowało umowę z Klubem Londyńskim?</u>
</div>
<div xml:id="div-227">
<u xml:id="u-227.0" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. W zasadzie sprawę tę pilotowało Ministerstwo Finansów. Prawdą jest, że negocjacje były przedmiotem działania rządu, ale dzisiaj nie umiem odpowiedzieć na to pytanie i odpowiedź prześlę na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-228">
<u xml:id="u-228.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Gospodarstwo pomocnicze - wracam do tej sprawy - jest jednym z kolejnych przykładów źle kalkulowanych dochodów i wydatków, a mówiąc wprost, dochody i wydatki są zaniżane. Gdyby różnica wynosiła 5 - 10 %, to można byłoby przypisać ją błędowi statystycznemu, ale różnica wynosi 40 %, a to już jest błąd planowania.</u>
<u xml:id="u-228.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Informuję państwa, że następnym razem nie przyjmiemy takiego budżetu, którego wykonanie tak dalece odbiega od wielkości zaplanowanych.</u>
</div>
<div xml:id="div-229">
<u xml:id="u-229.0" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Wyjaśnię skąd wzięła się tak duża różnica. Nie wynika ona z naszego złego planowania. Gospodarstwo pomocnicze, wcześniej niż pierwotnie planowano - myślę, że dzięki wielkiemu zaangażowaniu całej załogi - uruchomiło drukarnię. Do tej pory dzienniki ustaw, Monitor Polski i Monitor B były drukowane w drukarni na Tamce.</u>
</div>
<div xml:id="div-230">
<u xml:id="u-230.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Za chwilę sprawdzę wykonanie budżetu za 1992 i 1993 r. i udowodnię panu, że też są duże rozbieżności pomiędzy planowanymi a uzyskanymi dochodami.</u>
<u xml:id="u-230.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Słuchamy odpowiedzi na następne pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-231">
<u xml:id="u-231.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Jedno z pytań dotyczyło należności byłego Państwowego Funduszu Młodzieży.</u>
<u xml:id="u-231.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Pożyczki z tego Funduszu zostały udzielone 27 jednostkom i tylko jedna z nich otrzymała dwa razy pożyczkę, a mianowicie Unia Młodzieży Demokratycznej. Termin spłaty pierwszej pożyczki przypadał na 1994 r., a drugi termin przypada na 1997 r.</u>
<u xml:id="u-231.2" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Należności z tytułu pożyczek Urząd Rady Ministrów przejął w 1990 r. od Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu, a udzielane były przed 1990 r. Ściągalnością pożyczek zajmuje się Biuro ds. Młodzieży, które funkcjonuje w Urzędzie Rady Ministrów. Wysyłane były monity i wezwania do zapłaty do pożyczkobiorców oraz do poręczycieli. Najczęściej w odpowiedzi Biuro to otrzymywało pisma proszące o umorzenie udzielonych pożyczek. Większość pożyczkobiorców nadal funkcjonuje, a są nimi organizacje młodzieżowe takie jak: organizacje harcerskie, ZSMP, ZMW.</u>
<u xml:id="u-231.3" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Pomimo że od 1 czerwca problematyka młodzieży została przeniesiona do Ministerstwa Edukacji Narodowej, to nadal należności z tytułu pożyczek są w gestii URM. Wszczęliśmy kolejną procedurę, tzn. skierowaliśmy sprawy do sądu. Sporządziliśmy wykaz tych jednostek, które już zostały zlikwidowane. Być może do Ministerstwa Edukacji Narodowej przejdą te należności z tytułu pożyczek, których termin spłaty przypada na 1997 r.</u>
<u xml:id="u-231.4" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Jest tak, jak mówił poseł koreferent, że ściągalność należności jest trudna. Pozostało jeszcze do ściągnięcie ponad 2 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-231.5" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Jeżeli chodzi o Pałac Namiestnikowski, to wyjaśniam, że w momencie podjęcia decyzji o przekazaniu tego pałacu do Kancelarii Prezydenta, Urząd zaangażował swoje środki na jego remont. Zgodnie z przepisami, została wystawiona nota obciążająca Kancelarię Prezydenta. Miał nastąpić zwrot środków, tzn. Kancelaria Prezydenta miała pokryć poniesione koszty, natomiast Urząd te środki miał przekazać do budżetu.</u>
<u xml:id="u-231.6" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Aby Kancelaria Prezydenta mogła wywiązać się z tych płatności musiała dostać dotację budżetową. Zapadła więc decyzja, że Kancelaria Prezydenta nie zwróci Urzędowi poniesionych nakładów. Stąd też ta pozycja znalazła się w rozliczeniu nakładów.</u>
<u xml:id="u-231.7" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Przekroczenie nakładów inwestycyjnych zostało pokryte ze środków, które zostały z 1993 r. Zgodnie z przepisami środki inwestycyjne mogą być wykorzystane na inwestycje w następnym roku. Ponieważ w 1993 r. nie została całkowicie zakończona jedna inwestycja, wolne środki zostały wykorzystane w 1994 r. Z tego właśnie powodu wykorzystanie środków na inwestycje jest wyższe niż sama dotacja planowana w ustawie budżetowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-232">
<u xml:id="u-232.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Pani dyrektor powiedziała, że na 27 pożyczkobiorców, tylko Unia Młodzieży Demokratycznej pobrała dwa razy pożyczkę. Budzi to moje wątpliwości, bowiem mogło być tak, że różne agendy tej samej organizacji zaciągnęły pożyczki. Za tą tezą przemawia fakt, że w Polsce nie funkcjonowało 26 dużych, względnie wiarygodnych organizacji młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-232.1" who="#PoselRyszardFaszynski">Nie otrzymałem odpowiedzi na dwa pytania, a mianowicie z czego wynika niskie zaangażowanie finansowe w reformie administracji oraz dlaczego na str. 135 są sprzeczne ze sobą informacje, bowiem okazuje się, że raz zmniejsza się pieniądze na prace legislacyjne, a drugi raz ten wydatek zwiększa się.</u>
</div>
<div xml:id="div-233">
<u xml:id="u-233.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Mam listę dłużników i mogę ją odczytać: Rada Uczelniana ZSP Uniwersytetu Warszawskiego, Zarząd Główny Liga Morska, Biuro Usług Turystycznych "Harptur", Harcerska Oficyna Wydawnicza w Krakowie, Związek Studenckich Spółdzielni Pracy w Warszawie, Rada Naczelna ZSP w Warszawie, Fundacja Budowlana "Norum" w Warszawie, Zarząd Wojewódzki ZSP w Gorzowie Wielkopolskim, Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZSP w Karpaczu, Zarząd Główny Uniwersytet Ludowy ZSP w Turnie, Komenda Chorągwi ZHP w Łomży, Fundacja "Arsenał" w Warszawie, Unia Młodzieży Demokratycznej /dwie pożyczki/, Akademia Stowarzyszenie Katolickie w Warszawie, Fundacje Artystyczne ZMW w Warszawie, Agroserwis w Warszawie, Spółdzielnia Osób Prawnych "Bratnia Pomoc" /uległa likwidacji/, Ośrodek Szkoleniowy ZMW w Kłobukowicach, Spółdzielnia Pracy "Razem" w Warszawie, Polska Organizacja Harcerska w Koninie, Studencka Spółdzielnia Pracy "Almaserwis" w Warszawie, Zarząd Krajowy ZMW w Warszawie, a ponadto osoba fizyczna, Bogdan Pasterczyk z Zielonej Góry.</u>
<u xml:id="u-233.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Tak przedstawia się lista dłużników, którym udzielono pożyczek z byłego Państwowego Funduszu Młodzieży.</u>
</div>
<div xml:id="div-234">
<u xml:id="u-234.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy jest jakiś postęp w ściąganiu pożyczek?</u>
</div>
<div xml:id="div-235">
<u xml:id="u-235.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Według planu, w 1994 r. należało ściągnąć 200 mln starych zł, a ściągnięto 52 mln starych zł.</u>
<u xml:id="u-235.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Jeżeli chodzi o środki zaplanowane na reformę administracji publicznej w dziale 89, to rzeczywiście zostały one wykorzystane w 27 %. Na 4,7 mld starych złotych, wykorzystano 1,2 mld starych zł. Głównym powodem było to, że na reformę administracji publicznej wykorzystano środki pomocowe, a w związku z tym zaoszczędzone zostały środki budżetowe. Wydatki budżetowe zostały poniesione przede wszystkim na ekspertyzy, badania, posiedzenia komisji ds. reformy.</u>
</div>
<div xml:id="div-236">
<u xml:id="u-236.0" who="#PoselRyszardBugaj">Czy te środki pomocowe były bezzwrotne?</u>
</div>
<div xml:id="div-237">
<u xml:id="u-237.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Tak.</u>
<u xml:id="u-237.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Wyjaśnię jeszcze dlaczego zostały zwiększone wydatki o 2 mld zł na prace legislacyjne. Ponieważ mówię o budżecie w 1994 r., operuję starymi złotymi. W grudniu planowana kwota wydatków została zmniejszona o 1,1 mld zł. Stopień wykorzystania środków wskazywał na to, że cała planowana kwota nie zostanie zrealizowana. W związku z tym podjęto decyzję o wykorzystaniu powstałej rezerwy przez inne instytucje.</u>
<u xml:id="u-237.2" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Reasumując, pierwsza decyzja dotyczyła zwiększenia środków na prace legislacyjne o 2 mld zł, a druga o zmniejszeniu środków została podjęta w grudniu 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-238">
<u xml:id="u-238.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Ten przykład też udowadnia dość beztroskie podejście do planowania. Ktoś wpadł na pomysł, że trzeba zwiększyć środki, a więc zwiększono je o 2 mld starych zł, a za chwilę obniżono kwotę wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-239">
<u xml:id="u-239.0" who="#PodsekretarzstanuJanZagajewski">Na planowanie i realizację budżetu wielki wpływ ma zmiana rządu. Budżet był planowany przez inny rząd, a inny go realizował. Proszę uwzględnić ten element.</u>
</div>
<div xml:id="div-240">
<u xml:id="u-240.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Budżet od 6 lat był konstruowany i wykonywany przez ten sam rząd.</u>
</div>
<div xml:id="div-241">
<u xml:id="u-241.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Udział biura finansowego, którym kieruję sprowadzał się do wykonania zarządzenia o zwiększeniu budżetu, ale nie to jest najważniejsze. Chodzi o to, że rząd zamierzał przygotować w szybkim tempie dużą liczbę ustaw i rozporządzeń. Według tego zamierzenia zostały obliczone środki na prace legislacyjne. Sądzę, że były jakieś przesunięcia czy opóźnienia - trudno mi powiedzieć, ale sądzę, że dobrze się stało, że w odpowiednim czasie środki, których urząd nie był w stanie wykorzystać, zostały przyznane innym jednostkom.</u>
</div>
<div xml:id="div-242">
<u xml:id="u-242.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Mam uwagi do wydatków majątkowych. W sprawozdaniu znalazła się informacja, że w 1994 r. został zakończony pierwszy etap budowy drukarni Urzędu Rady Ministrów za kwotę 12.683 mln starych złotych. Ciekaw jestem jaki jest koszt docelowy tej inwestycji? Jaka była podstawa decyzji Urzędu Rady Ministrów, by zrezygnować z usług świadczonych od wielu lat przez Zakłady Graficzne "Tamka". W latach poprzednich urząd ten zainwestował znaczne środki finansowe w modernizację i oprzyrządowanie tego zakładu. Do nowej drukarni zakupiono m.in. urządzenia na kwotę 28.811 mln starych złotych.</u>
<u xml:id="u-242.1" who="#PoselStanislawWisniewski">W Warszawie można kupić obecnie za małe pieniądze wiele drukarń. Jaki jest sens budowania nowego zakładu i rezygnowania z usług świadczonych przez wiele lat, w sposób znakomity, przez Zakłady Graficzne "Tamka"?</u>
</div>
<div xml:id="div-243">
<u xml:id="u-243.0" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Nowa drukarnia nie została zbudowana od podstaw. Mieści się ona w zaadaptowanym warsztacie.</u>
<u xml:id="u-243.1" who="#DyrektorDanutaWietrzyk">Rosnące każdego miesiąca koszty drukowania wydawnictw w Zakładach Graficznych "Tamka" były powodem podjęcia decyzji o utworzeniu własnej drukarni.</u>
</div>
<div xml:id="div-244">
<u xml:id="u-244.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Koszty z tego powodu nie spadną bo też trzeba będzie kupić papier, farby, płacić za transport itd.. a nawet twierdzę, ponieważ jestem drukarzem i znam przemysł poligraficzny, że koszty będą wyższe od naliczanych przez Zakłady Graficzne "Tamka".</u>
</div>
<div xml:id="div-245">
<u xml:id="u-245.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-245.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przypominam, że pozostała nam do omówienia sprawa komputeryzacji i oczekujemy odpowiedzi na piśmie na pytania dotyczące zatrudnienia, jego struktury i zmian, jakie pod tym względem zachodziły oraz ile wydał Urząd Rady Ministrów na usługi świadczone przez gospodarstwo pomocnicze.</u>
</div>
<div xml:id="div-246">
<u xml:id="u-246.0" who="#PoselWaldemarMichna">Przez chwilę zastąpię panią poseł W. Ziółkowską. Omówimy teraz wykonanie tych części zbiorczego budżetu wojewodów, które opiniowała Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych. W imieniu tej Komisji wystąpi pan poseł A. Grzyb.</u>
</div>
<div xml:id="div-247">
<u xml:id="u-247.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zajęła się wykonaniem zbiorczego budżetu wojewodów w zakresie: działu 66 - różne usługi materialne, działu 89 - różna działalność, działu 91 - administracja państwowa, działu 94 - dotacje celowe na bezpieczeństwo publiczne. Wykonanie dotacji celowej nie wymaga komentarza. Sądzę, że przy ocenie wykonania budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych była już mowa o tej dotacji celowej przeznaczonej na zadania przekazane przez Państwową Straż Pożarną miastom /w ramach programu pilotażowego/ w zakresie ochrony przeciwpożarowej.</u>
<u xml:id="u-247.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Pozostają więc do omówienia dochody i wydatki ujęte w trzech działach: 66, 89 i 91. Największe dochody i wydatki są w dziale 91 - administracja państwowa. Sumarycznie dochody nie są znaczącą pozycją, gdy weźmie się pod uwagę ogólną kwotę dochodów państwa. Zostały one przekroczone w dwóch działach, tzn. w dziale 66 i dziale 89. Podobnie jak w przypadku Urzędu Rady Ministrów, dochody z gospodarstw pomocniczych są prawie dwukrotnie wyższe w stosunku do planowanych. Jest to także przykład złego planowania budżetowego.</u>
<u xml:id="u-247.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Nie zostały wykonane dochody w dziale 91 - administracja państwowa. Brakuje prawie 25 % do planowanych dochodów. Na dochody tego działu składają się opłaty i dochody różne ze sprzedaży składników majątkowych. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów wyjaśniali, że głównym powodem nie wykonania dochodów w dziale 91 - administracja państwowa był spadek wpływów z różnego rodzaju opłat skarbowych płaconych w urzędach, a w szczególności z opłat paszportowych.</u>
<u xml:id="u-247.3" who="#PoselAndrzejGrzyb">Pozostając przy dochodach zapisanych w dziale 91 chciałbym przekazać państwu uwagi, które nasuwają się w związku ze sprzedażą składników majątkowych, przy czym chodzi tylko o mienie ruchome.</u>
<u xml:id="u-247.4" who="#PoselAndrzejGrzyb">Zgodnie z Prawem budżetowym, wpływy ze sprzedaży mienia ruchomego urzędów administracji państwowej są dochodami budżetu państwa. Nie jest możliwe, aby pieniądze uzyskane ze sprzedaży samochodów czy mebli pozostawały w gestii urzędów. Dlatego najczęściej dzieje się tak, że te składniki majątkowe są nieodpłatnie przekazywane jednostkom podporządkowanym.</u>
<u xml:id="u-247.5" who="#PoselAndrzejGrzyb">Gdyby dochody uzyskane ze sprzedaży składników majątkowych zasilały środek specjalny, lub były odprowadzane na innego rodzaju specjalny rachunek, co postulują wojewodowie, mogłoby to poprawić gospodarkę tymi składnikami w urzędach, a także za uzyskane w ten sposób pieniądze urzędy mogłyby kupić np. samochody, na które ciągle brakuje środków w ramach wydatków inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-247.6" who="#PoselAndrzejGrzyb">Z taką propozycją urzędów, a zwłaszcza wojewodów, Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zetknęła się również w latach poprzednich.</u>
<u xml:id="u-247.7" who="#PoselAndrzejGrzyb">Wydatki w dziale 91 stanowią nie spełna 5 % ogółu wydatku skarbu państwa. Najpoważniejsza pozycja w wysokości 605 bln starych zł jest w dziale 91 - administracja państwowa. 1/3 tej kwoty stanowią wynagrodzenia administracji państwowej. 2/3 pozostałej kwoty zostało przeznaczonych na utrzymanie urzędów wojewódzkich i 1/3 na utrzymanie urzędów rejonowych.</u>
<u xml:id="u-247.8" who="#PoselAndrzejGrzyb">W stosunku do planowanych wydatków, wzrosły wydatki na wynagrodzenia w urzędach wojewódzkich, natomiast zmalały wynagrodzenia w urzędach rejonowych, przede wszystkim na skutek przekazania 3 tys. etatów gminom na zadania powierzone.</u>
<u xml:id="u-247.9" who="#PoselAndrzejGrzyb">Wydatki w dziale 66 były niewielkie i zamknęły się kwotą 1.729 tys. starych złotych. Cała kwota została przeznaczona dla zakładów techniki obliczeniowej.</u>
<u xml:id="u-247.10" who="#PoselAndrzejGrzyb">W dziale 89 - różna działalność, kwota wydatków w wysokości 14 tys. zł została przeznaczona na obronę cywilną.</u>
<u xml:id="u-247.11" who="#PoselAndrzejGrzyb">Komisja nie otrzymała odrębnego materiału Najwyższej Izby Kontroli z uwagami do wykonania tych działów, występujących w zbiorczym budżecie wojewodów. W trakcie pracy Komisji zadaliśmy pytanie przedstawicielowi NIK, czy miało miejsce naruszenie dyscypliny budżetowej. W odpowiedzi usłyszeliśmy, że takich przypadków nie stwierdzono. Natomiast zastrzeżenia budził fakt, że dochody w dziale 91 - administracja państwowa zostały wykonane tylko przez 5 województw. Mówiłem już poprzednio jaka była tego przyczyna - spadek wpływów z opłat skarbowych, a szczególnie z opłaty paszportowej.</u>
<u xml:id="u-247.12" who="#PoselAndrzejGrzyb">Komisja Administracji i Spraw Wewnęrznych w swojej opinii opowiedziała się za przyjęciem wykonania zbiorczego budżetu wojewodów w zakresie trzech działów, bez dodatkowych wniosków. Proponujemy jednak, by Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów rozważyła, czy w przyszłości nie należałoby pozwolić na odprowadzanie na rachunek środka specjalnego pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży ruchomych składników majątkowych, aby poprawić gospodarkę tymi składnikami i umożliwić urzędom dokonywanie zakupów nowych składników majątkowych.</u>
<u xml:id="u-247.13" who="#PoselAndrzejGrzyb">Na marginesie dyskusji nad wykonaniem zbiorczego budżetu wojewodów pojawił się wątek bezpłatnych druków wydawanych obywatelom przez administrację. Należałoby rozważyć, czy nie można tego zracjonalizować. Na posiedzeniu Komisji podawanych było kilka przykładów. Bezpłatnie są wydawane wnioski o paszport i aby wypełnić ten druk interesanci często biorą po 2 - 3 egzemplarze. Także urzędy skarbowe sygnalizują, że liczba druków, dotyczących sprawozdań podatkowych, pobieranych przez podatników, dwu lub trzykrotnie przekracza liczbę potencjalnych podatników. Z tego tytułu ponoszone są określone wydatki, podczas gdy ze sprzedaży druków można by otrzymywać dochody. Ministerstwo Finansów może państwu przedstawić kalkulację wydatków poniesionych na druki, z których korzystają podatnicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-248">
<u xml:id="u-248.0" who="#PoselWaldemarMichna">Koreferentem jest pan poseł Czerniawski.</u>
</div>
<div xml:id="div-249">
<u xml:id="u-249.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Nie ma nic więcej do dodania, ponad to, co powiedział pan poseł Grzyb.</u>
</div>
<div xml:id="div-250">
<u xml:id="u-250.0" who="#PoselWaldemarMichna">Oddaję głos przedstawicielowi Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-251">
<u xml:id="u-251.0" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliAndrzejLodyga">Pan poseł Grzyb, przedstawiając opinię Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych powołał się również na nasze stanowisko. NIK miała w trakcie kontroli wykonania budżetu wojewodów zastrzeżenia, jeśli chodzi o dział 91, do wysokości wpływów z opłat z tytułu uwłaszczenia przedsiębiorstw państwowych na majątku skarbu państwa.</u>
<u xml:id="u-251.1" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliAndrzejLodyga">Przedsiębiorstwa państwowe, które nabyły majątek ruchomy i nieruchomy od państwa zobowiązane są na mocy ustawy o gospodarce gruntami do wniesienia opłat za nabycie praw własności. Zgodnie z obowiązującymi przepisami istnieje możliwość, by te należne kwoty zostały zabezpieczone hipotecznie. W niektórych województwach, biorąc pod uwagę tempo prac w wydziałach ksiąg wieczystych, nie zawsze udaje się w krótkim czasie te należności zabezpieczyć hipotecznie - ująć w księgach wieczystych.</u>
<u xml:id="u-251.2" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliAndrzejLodyga">Należności zabezpieczone hipotecznie nie są wykazywane w sprawozdawczości na koniec roku jako wymagalne, lecz jako należności przyszłych okresów. W niektórych województwach są to znaczące kwoty, nierzadko dwukrotnie przekraczające całoroczne wpływy w 1994 r. z tytułu opłat przedsiębiorstw za uwłaszczenie się na majątku państwowym.</u>
<u xml:id="u-251.3" who="#PrzedstawicielNajwyzszejIzbyKontroliAndrzejLodyga">Zdaniem NIK istnieje obawa co do skuteczności wyegzekwowania w przyszłości tych kwot należnych państwu. Według naszych wyliczeń, z tytułu zaległych opłat za uwłaszczenie się państwowych osób prawnych, łącznie z zaległościami z tytułu wieczystego użytkowania gruntów i opłat za zarząd, na koniec 1994 r. te zaległości przekroczyły 390 mln zł. Jest to istotna kwota, która w przyszłości powinna wpłynąć do budżetu państwa, aczkolwiek w odniesieniu do opłat długoterminowych zabezpieczonych hipotecznie istnieją wątpliwości co do realności wpływu tych kwot do budżetu w przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-252">
<u xml:id="u-252.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy przedstawiciele Ministerstwa Finansów mają uwagi do wykonania zbiorczego budżetu wojewodów?</u>
</div>
<div xml:id="div-253">
<u xml:id="u-253.0" who="#WiceministerfinansowElzbietaChojnaDuch">Dysponujemy obszernym opracowanie działu 91 oraz działu 89 w części 85 - budżet zbiorczy wojewodów. Jeśli jakakolwiek informacja z tych działów jest potrzebna, to posiadamy głęboką wiedzę na ten temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-254">
<u xml:id="u-254.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł W. Michna pytał jakie państwo macie uwagi.</u>
</div>
<div xml:id="div-255">
<u xml:id="u-255.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Uważamy, że zarówno w dziale 91 jak i w dziale 89 budżet został prawidłowo wykonany. Nie mamy żadnych uwag, chociaż planowane dochody nie zostały wykonane. W strukturze dochodów pobieranych przez organy terenowe administracji rządowej są dwie pozycje. Wpływy odnotowywane w par. 64 zostały wykonane w 73,3 %. W dziale 77 - różne dochody usytuowane są różne należności skarbu państwa z tytułu odpłatnego uwłaszczenia się przedsiębiorstw na majątku skarbu państwa. Stopień wykonania tych dochodów wynosi 65,7 %.</u>
<u xml:id="u-255.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Można powiedzieć, że te dość ambitne plany dochodów już od jakiegoś czasu są wykonywane poniżej kwot planowanych w ustawach budżetowych. Przyczyną nie wykonania np. różnych opłat jest nasycenie potrzeb paszportowych, przy utrzymującym się od kilku lat poziomie opłat paszportowych. Zwracałam na to uwagę na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i zgłosiłam propozycję podwyższenia opłat paszportowych.</u>
<u xml:id="u-255.2" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dochody z tytułu odpłatnego uwłaszczenia się przedsiębiorstw na majątku skarbu państwa maleją i są obciążone zaległościami. Stanowią one kwotę 402.803 tys. zł. Zaległości te zmalały w stosunku do planu I półrocza, ale za tym nie idą większe wpływy środków do budżetu państwa, bowiem należne państwu kwoty są odpisywane w ciężar hipoteki.</u>
<u xml:id="u-255.3" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dłużnikami są często przedsiębiorstwa, których nie stać nie tylko na wywiązywanie się z tych zaległości, ale także na bieżącą realizację składek na rzecz ZUS i płacenie podatków. Dlatego też od pewnego czasu prowadzone jest postępowanie hipoteczne, w wyniku czego zobowiązania są przenoszone w ciężary hipoteki, co powoduje zmniejszenie należności, ale bez wpływu środków finansowych. Ten proces jest dość długi ze względu na przewlekłe załatwianie spraw o ustanowienia zabezpieczenia hipotecznego przez sądy.</u>
<u xml:id="u-255.4" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W momencie prywatyzacji przedsiębiorstw i ich sprzedaży, omawiane należności będą stanowiły już dochody z prywatyzacji usytuowane w innym dziale, niż dział 91.</u>
<u xml:id="u-255.5" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Ponadto należy stwierdzić, że poważną przeszkodą w egzekwowaniu tej części należności jest brak środków w budżetach wojewodów na opłaty komornicze za czynności egzekucyjne. Opłata stanowi 5 % wysokości egzekwowanej kwoty. W celu umożliwienia wojewodom sprawniejszego poboru należności, tam gdzie to jest możliwe, wprowadzono do ustawy budżetowej na 1995 r. przepis, który pozwala na potrącanie opłat komorniczych z pobranych dochodów. Jak wiadomo, urzędy wojewódzkie i urzędy rejonowe są jednostkami budżetowymi. Oznacza to, że zgodnie z przepisami Prawa budżetowego są finansowane. Jest to zapis art. 33 ust. 2 ustawy budżetowej na 1995 r. Mamy nadzieję, że ten przepis umożliwi realizację dochodów w 1994 r. odnotowanych w dziale 91.</u>
<u xml:id="u-255.6" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W dziale - działalność różna zaplanowano wydatki wojewodów w wysokości 13.408 tys. zł, z tego 10.131,6 tys. zł dotyczyło wydatków bieżących, a 3.276,5 tys. zł wydatków inwestycyjnych. Po zmianach, w stosunku do ustawy budżetowej, wydatki zostały zwiększone o 2.530 tys. zł. Zwiększenia nastąpiły na skutek przeniesienia 1 % rezerwy własnej wojewodów, przeniesienia środków między działami, zaś budżet woj. warszawskiego został zwiększony o 1.700 tys. zł z przeznaczeniem na finansowanie wydatków związanych z obchodami 50-lecia Powstania Warszawskiego.</u>
<u xml:id="u-255.7" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Zaplanowane wydatki wyniosły ostatecznie 15.938 tys. zł i zrealizowane zostały w wysokości 92,3 %. Wydatki inwestycyjne zrealizowano w kwocie 3.253 tys. zł, co stanowi 100 % po zmianach. Dokonane zostały zakupy na potrzeby obronne, finansowane były udziały 4 województw w Polsko-Niemieckim Towarzystwie Wspierania Gospodarki, a także udział wojewodów w innych spółkach oraz zakup aparatury naukowej dla filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku.</u>
<u xml:id="u-255.8" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Nie wykonany został plan wydatków na zadania obronne i dotacji podmiotowej dla towarzystw.</u>
<u xml:id="u-255.9" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W dziale tym nie występują wynagrodzenia i nie ma zadań realizowanych w ramach programu pilotażowego.</u>
<u xml:id="u-255.10" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dochody działu 89 zostały określone na kwotę 905 tys. zł i zostały wykonane w przeszło dwukrotnej wysokości. Wynikało to z większych, niż pierwotnie planowano, dochodów gospodarki pozabudżetowej. W 1994 r. zostały one wykonane w wysokości 1.621 tys. zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-256">
<u xml:id="u-256.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Interesuje mnie dział 91. Chciałabym się dowiedzieć z jakiego tytułu są poszczególne kwoty, a także usłyszeć czy w urzędach wojewódzkich wzrosło lub spadło zatrudnienie. Ile kosztują nas urzędy wojewódzkie?</u>
</div>
<div xml:id="div-257">
<u xml:id="u-257.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Wydatki usytuowane w dziale 91 wykonane zostały w wysokości 544.697 tys. zł, czyli w 99,89 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-258">
<u xml:id="u-258.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pani minister prezentuje liczby, które są w sprawozdaniu, natomiast ja chciałabym się dowiedzieć, czy w porównaniu z 1993 r., wydatki na urzędy wojewódzkie i urzędy rejonowe wzrastają czy spadają i z jakich powodów? W sprawozdaniu rządu z wykonania budżetu państwa nie dokonano żadnego porównania z 1993 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-259">
<u xml:id="u-259.0" who="#DoradcawMinisterstwieFinansowIrenaZawiska">Dysponują informacją, która dotyczy wykonania dochodów i wydatków w 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-260">
<u xml:id="u-260.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z tej informacji nie możemy się dowiedzieć czy wzrosły koszty utrzymania urzędów wojewódzkich i rejonowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-261">
<u xml:id="u-261.0" who="#DoradcaIrenaZawiska">Poziom zatrudnienia w urzędach wojewódzkich i rejonowych otrzymuje się w ostatnim okresie na tym samym poziomie.</u>
</div>
<div xml:id="div-262">
<u xml:id="u-262.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy jest jakaś pozycja w sprawozdaniu rządu, z której mogę się dowiedzieć ile kosztowało nas funkcjonowanie administracji terenowej w 1994 r. w porównaniu z 1993 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-263">
<u xml:id="u-263.0" who="#DoradcaIrenaZawiska">Takiej informacji nie mam.</u>
</div>
<div xml:id="div-264">
<u xml:id="u-264.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby ktoś z przedstawicieli Ministerstwa Finansów powiedział, czy realnie spadają lub wzrastają wydatki rzeczowe i osobowe. Jeśli wzrastają - to dlaczego, a jeśli spadają- to jakie i gdzie? Który urząd wojewódzki jest urzędem tańczym, a który droższym?</u>
</div>
<div xml:id="div-265">
<u xml:id="u-265.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Nie dokonywaliśmy porównań z 1993 r. i takimi zestawieniami nie dysponujemy, ale jeśli będzie trzeba, to je opracujemy. Posiadam informacje, które wymagają szczegółowego wyjaśnienia, iż są urzędy wojewódzkie, w których gwałtownie rośnie zatrudnienie. Chcę otrzymać oficjalne stanowisko rządu i proszę o porównanie z 1993 r. wydatków poniesionych w 1994 r. w wartościach realnych i nominalnych. Dziwi mnie, że Ministerstwo Finansów nie prowadzi takiej analizy. Dziwię się także, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych tym się nie zainteresowała.</u>
<u xml:id="u-265.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Brak tych informacji jest dostatecznym powodem by dziś nie zakończyć tematu, ponieważ wzrost kosztów utrzymania administracji rządowej jest zasadniczą sprawą.</u>
</div>
<div xml:id="div-266">
<u xml:id="u-266.0" who="#PoselZbigniewBujak">Jest to pierwsze sprawozdanie po zmianie sposobu rozpatrywania wykonania budżetów wojewodów. Nowy system pozwala już na bardziej szczegółową analizę, co poprzednio nie było możliwe. Przyznaję, że dopiero wdrażamy się do szczegółowszej oceny, ale - moim zdaniem - wymaga to innego trybu pracy.</u>
<u xml:id="u-266.1" who="#PoselZbigniewBujak">W związku z tym prosiłbym, aby Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów rozważyła następujący postulat. Moim zdaniem, sprawną i skuteczną kontrolę nad wydatkami, na poziomie województwa, są w stanie sprawować wyłącznie wojewódzkie sejmiki samorządowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-267">
<u xml:id="u-267.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie mają takich kompetencji.</u>
</div>
<div xml:id="div-268">
<u xml:id="u-268.0" who="#PoselZbigniewBujak">Wiem o tym, ale można im takie kompetencje nadać. Można zażądać od wojewody opinii sejmiku samorządowego nt. projektu budżetu lub jego wykonania. Rozpatrzenie szczegółowo jak to się odbywa we wszystkich 49 województwach jest, jeśli nie niemożliwe, to przynajmniej bardzo trudne. Parlament musi uzyskać pomoc od wojewódzkich sejmików samorządowych.</u>
<u xml:id="u-268.1" who="#PoselZbigniewBujak">Oczywiście, z czasem będziemy umieli lepiej oceniać budżety wojewodów, po uregulowaniu odpowiedniego obiegu informacji, a także korzystając z pomocy ekspertów, ale - moim zdaniem - jedynym, kompetentnym i fachowym organem może być tylko wojewódzki sejmik samorządowy i uważam, że należy zmierzać w tym kierunku, poszukując rozwiązań, gdy chodzi o nadzór nad zbiorczym budżetem wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-269">
<u xml:id="u-269.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Moim zdaniem, najpierw powinna zapaść decyzja czy będzie drugi i trzeci stopień samorządu terytorialnego. Gdybyśmy wojewódzkim sejmikom samorządowym nadali takie kompetencje, jakich domaga się pan poseł, to też wymaga to zmian ustawowych. Teraz, jeśli chcemy się dowiedzieć co dzieje się z kosztami administracji w terenie, warunkiem podstawowym jest posiadanie analizy porównawczej kosztów poniesionych w 1993 i 1994 r. Oczekujemy na taką informację od Ministerstwa Finansów /zatrudnienie i wszelkie inne koszty/ już jutro.</u>
</div>
<div xml:id="div-270">
<u xml:id="u-270.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Trudności z oceną zbiorczego budżetu wojewodów nie pojawiają się po raz pierwszy. Budżet ten stanowi kilkanaście procent budżetu państwa i zarówno jego stanowienie, jak i ocena wykonania zawsze sprawiała Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, a także Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów pewną trudność. W tej chwili zreformowany został system prezentowania budżetów wojewodów poprzez przypisanie poszczególnych działów komisjom resortowym, które je oceniają. Umożliwia to bardziej wnikliwą ocenę wykonania dochodów i wydatków. W swoim wystąpieniu, prezentując opinię Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych stwierdziłem, że nie mieliśmy materiału porównawczego, jakim mógłby być materiał Najwyższej Izby Kontroli, gdyby dokonała ona selektywnej oceny. Przy czym należy zaznaczyć, że NIK każdego roku, przynajmniej przez dwa miesiące, bada wykonanie budżetów wszystkich wojewodów. Syntetyczne materiały z tych kontroli były bardzo pomocne komisjom sejmowym. Sądzę, że Sejm powinien zwrócić się do władz NIK w tej sprawie. Chodziłoby o to, abyśmy otrzymywali informacje w takim układzie, w jakim kontrolowane jest wykonanie budżetów wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-271">
<u xml:id="u-271.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Proszę, abyśmy mogli przedłożyć Komisji informację za dwa dni. Opracować musimy zestaw bardzo szczegółowych danych, których my nie posiadamy i trzeba będzie się o nie zwrócić do Urzędu Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-271.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Chcę jeszcze przypomnieć, że budżety wojewodów stanowią odrębne części. Są to budżety samodzielne. W ramach swoich limitów wojewodowie decydują o strukturze działowej wydatków. Dlatego my nie mamy żadnego wpływu na wewnętrzny podział budżetów wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-272">
<u xml:id="u-272.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zgodnie z ustawą budżetową, budżety wojewodów składają się na budżet państwa, za który odpowiedzialny jest tylko minister finansów. Tylko minister finansów rekomenduje Sejmowi projekt ustawy budżetowej. Nie ma żadnej takiej ustawy, która mówi, że budżety wojewodów są budżetami odrębnymi, na które administracja centralna nie ma wpływu. Jest tylko budżet państwa i budżety gmin. Elementem budżetu państwa są budżety wojewodów, za które w całości odpowiada administracja centralna.</u>
<u xml:id="u-272.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jej sprawą jest jak oddziałuje na swoje organa, którymi są wojewodowie, w jaki sposób przydziela im środki i jaki zostawia im duży margines swobody decyzji.</u>
</div>
<div xml:id="div-273">
<u xml:id="u-273.0" who="#PoselZbigniewBujak">Nie rozumiem zarzutu. Postulat większej mobilności środków, w ramach puli środków, które otrzymuje wojewoda, wyszedł z parlamentu. Ministerstwo Finansów na to się zgodziło i dlatego nie ma ono wpływu na to, jakie w ciągu roku budżetowego dokonywane są przesunięcia w ramach poszczególnych pozycji budżetu wojewody.</u>
<u xml:id="u-273.1" who="#PoselZbigniewBujak">Odstąpiono od zasady bardzo sztywnego, centralnego przyporządkowywania środków poszczególnym zadaniom. Jeśli obecnie chcemy merytorycznie oceniać zasadność pewnych zmian w budżetach wojewodów, to można tego dokonać tylko w województwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-274">
<u xml:id="u-274.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Komisja sejmowa nie ma prawa wezwać wojewodę i rozliczać go z wykonania budżetu. Rozlicza się organy centralne z wykonania budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-275">
<u xml:id="u-275.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Każdy wojewoda działa tak jak minister i ma takie same uprawnienia do kształtowania wewnętrznej struktury swoich dochodów i wydatków.</u>
</div>
<div xml:id="div-276">
<u xml:id="u-276.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeśli pani wskaże przepis ustawy budżetowej, z którego to wynika, to wówczas wezwiemy na posiedzenie Komisji wszystkich wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-277">
<u xml:id="u-277.0" who="#PoselZbigniewBujak">Teoretycznie może pani przewodnicząca wezwać wojewodów do złożenia sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-278">
<u xml:id="u-278.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie może być takiej teorii, skoro nie ma takiej ustawy, ale ja się mogę mylić.</u>
</div>
<div xml:id="div-279">
<u xml:id="u-279.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wśród dysponentów głównych budżetu państwa są także wojewodowie. Z tego punktu widzenia każdy wojewoda jest dysponentem głównym i na dobrą sprawę każdego z nich należałoby rozliczać oddzielnie. Natomiast inną sprawą są budżety gmin, które stanowią pewien element skonsolidowanego budżetu państwa, ale tymi budżetami się nie zajmujemy, poza rozpatrzeniem sprawozdania z wykonania budżetu regionalnych izb obrachunkowych.</u>
<u xml:id="u-279.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Naciskamy na to, żeby zwiększył się udział budżetów gminnych, a jeśli następuje zwiększenie udziału budżetu wojewodów w budżecie państwa to nie dlatego, że tego chcemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-280">
<u xml:id="u-280.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwrócimy się do Biura Legislacyjnego KS o interpretację, ale uważam, że nie ma takiego przepisu, który mówi, że jest coś odrębnego poza budżetem państwa i budżetami gmin. Przed parlamentem odpowiada rząd za dyspozycje dotyczące budżetu państwa. Dysponentami tego budżetu są ministrowie, a w ramach części tych ministerstw - wojewodowie.</u>
</div>
<div xml:id="div-281">
<u xml:id="u-281.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wojewodowie, tak jak ministrowie są dysponentami pierwszego szczebla.</u>
</div>
<div xml:id="div-282">
<u xml:id="u-282.0" who="#PoselZbigniewBujak">Jest to słuszny kierunek.</u>
</div>
<div xml:id="div-283">
<u xml:id="u-283.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W pewnym sensie wojewodowie mają większe uprawnienia niż ministrowie, ponieważ wojewodowie mogą tworzyć 1-procentową rezerwę w swoich budżetach, a takich uprawnień nie mają ministrowie.</u>
</div>
<div xml:id="div-284">
<u xml:id="u-284.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy kierunek jest słuszny, to temat na odrębną debatę. Moim zdaniem, niesłuszny, ponieważ przyjęta metoda powoduje, iż budżety nie są przez nikogo kontrolowane. Co więcej wydzielane są one według niejasnych reguł.</u>
</div>
<div xml:id="div-285">
<u xml:id="u-285.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Budżety wojewodów są kontrolowane przez Najwyższą Izbę Kontroli i na dobrą sprawę powinniśmy żądać od wojewodów sprawozdań tak, jak żądamy ich od ministrów, jako dysponentów części budżetowych. Pani przewodnicząca ma rację, że zaniedbaliśmy funkcje kontrolne wobec budżetów wojewódzkich i w poprzednich latach nie przyglądaliśmy się tym budżetom dokładnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-286">
<u xml:id="u-286.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W Urzędzie Rady Ministrów funkcjonuje specjalne biuro, które sprawuje kontrolę nad budżetami wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-287">
<u xml:id="u-287.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwrócimy się do Biura Legislacyjnego KS o opinię prawną i jest to jeden powód dla którego odłożymy ten temat. Drugi powód to taki, że bez względu na to, kto bezpośrednio odpowiada za budżety wojewodów, kogo w tej sprawie mamy pytać, czy panią minister czy wojewodów, to zbiorczą informację o tym, jak się kształtują wydatki administracyjne poszczególnych urzędów wojewódzkich, urzędów rejonowych, może nam dać tylko administracja państwa.</u>
<u xml:id="u-287.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ponawiam swoją prośbę, abyśmy dostali taką informację, a jeśli dane posiada Urząd Rady Ministrów, to do niego się zwrócimy.</u>
</div>
<div xml:id="div-288">
<u xml:id="u-288.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W ramach współpracy międzyresortowej przy-gotujemy analizę porównawczą.</u>
</div>
<div xml:id="div-289">
<u xml:id="u-289.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy NIK kontrolowała wykonanie poszczególnych budżetów wojewodów?</u>
</div>
<div xml:id="div-290">
<u xml:id="u-290.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Delegatury Najwyższej Izby Kontroli przeprowadziły w br. kontrolę wszystkich budżetów wojewodów, jeśli chodzi o wykonanie dochodów i wydatków w 1994 r. Natomiast NIK nie opracowała oddzielnych materiałów o charakterze analitycznym w odniesieniu do wykonania budżetu przez poszczególnych wojewodów.</u>
<u xml:id="u-290.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Na mocy nowej ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, informacje z ważniejszych kontroli, NIK będzie zobowiązana przedkładać m.in. sejmikom samorządowym. Niewątpliwie taką ważniejszą kontrolą jest kontrola budżetowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-291">
<u xml:id="u-291.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy dobrze rozumiem, że NIK dysponuje informacją o wykonaniu budżetu wojewodów tylko nie dostarczyła jej Sejmowi?</u>
</div>
<div xml:id="div-292">
<u xml:id="u-292.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Takiej informacji nie opracowaliśmy, natomiast delegatury NIK skierowały wystąpienia pokontrolne do wojewodów, jako dysponentów danej części budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-293">
<u xml:id="u-293.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie ma więc materiału z uwagami NIK do wykonania budżetów wojewodów, czyli takich materiałów, jakie są opracowywane dla innych części budżetu państwa. Jesteśmy więc w zupełnie złej sytuacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-294">
<u xml:id="u-294.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Sygnalizowałem już tę sytuację, iż w stosunku do zbiorczego budżetu wojewodów nie posługujemy się dokumentem Najwyższej Izby Kontroli. Postulowałem, by w przyszłości, po wstępnej reformie sposobu rozpatrywania wykonania budżetu wojewodów, rozważyć możliwość dostarczenia przez NIK syntetycznego materiału, który niewątpliwie będzie trudny do opracowania.</u>
<u xml:id="u-294.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Chciałbym wskazać na to, że analiza materiału porównawczego, dotyczącego sposobu wydatkowania pieniędzy w poszczególnych województwach, a w szczególności chodzi o newralgiczne wydatki na utrzymanie administracji wojewódzkiej i rejonowej w tym o wydatki na płace, jest problemem, ponieważ nie ma tzw. zobiektywizowanych kryteriów. W ostatnich latach został zrobiony pewien postęp w kształtowaniu wydatków na rolnictwo, opiekę społeczną, częściowo na ochronę zdrowia i administrację, ale w dalszym ciągu wszystkie pozostałe wskaźniki nie są do końca określone. Stąd pojawia się powszechne przekonanie, że istnieje dysproporcja, np. w stosunku do liczby mieszkańców, w wydatkach na zdrowie ponoszonych przez poszczególnych wojewodów. Takie sygnały są przekazywane do posłów.</u>
<u xml:id="u-294.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dopóki nie będzie zobiektywizowanych kryteriów przyznawania kwot, czy limitów wydatków na poszczególne działy w poszczególnych województwach, tak długo będziemy mieli do czynienia z protestami, że limity środków nie są określane w sposób obiektywny.</u>
<u xml:id="u-294.3" who="#PoselAndrzejGrzyb">Wczoraj w Dzienniku Telewizyjnym podana została informacja, iż oczekiwania wojewodów co do budżetu na przyszły rok są zdecydowanie wyższe od limitu, który może rozdysponować minister finansów, a celują w tym dwaj wojewodowie, tzn. wojewoda katowicki i wojewoda łódzki. Ta sytuacja powtarza się każdego roku i nie można jej unikną bez opracowania zobiektywizowanych kryteriów. Ich opracowanie trwa już bardzo długo, bo jest to trudna materia do ustalenia, a przede wszystkim do zaakceptowania przez partnerów w dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-295">
<u xml:id="u-295.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Stan jest nie do pozazdroszczenia. Najwyższa Izba Kontroli nie ma zbiorczego opracowania wykonania budżetów wojewodów. Sejmiki samorządowe tym się nie zajmowały, bo nie mają takiego uprawnienia. Ministerstwo Finansów nie jest przygotowane. Nie ma zobiektywizowanych kryteriów, a przede wszystkim nie jest rozstrzygnięta podstawowa kwestia, co z drugim i trzecim szczeblem samorządu terytorialnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-296">
<u xml:id="u-296.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dwa razy podnosiłem problem konstruowania budżetów wojewodów. Od dwóch lat samodzielnie konstruują oni swoje budżety, otrzymując z Ministerstwa Finansów informację o jednej kwocie. Właściwie przed nikim nie muszą się tłumaczyć z tego, jak podzielili środki i jak później budżet realizują. Z własnej woli przedstawiają sejmikom samorządowym propozycje podziału środków.</u>
<u xml:id="u-296.1" who="#PoselMarekOlewinski">Dwa razy zwracałem uwagę na potrzebę nowelizacji ustawy - Prawo budżetowe w części dotyczącej opracowywania, a następnie realizacji budżetów wojewodów. W tej chwili wojewodowie przed nikim nie tłumaczą się z wykonania budżetu. Skrzętnie przesłuchujemy szefów resortów, natomiast 49 wojewodów ma komfortową sytuację.</u>
</div>
<div xml:id="div-297">
<u xml:id="u-297.0" who="#PoselZbigniewBomba">Wojewoda nawet otrzymując limit środków, obliczony na podstawie wskaźników, dzieli środki pomiędzy działy, nie zwracając na nie uwagi. Ministerstwo Finansów wyznacza sumę środków, według zobiektywizowanych kryteriów, które otrzymuje dany wojewoda. Podział tego limitu na poszczególne działy czy rozdziały zależy tylko od wojewody. Może on, ale nie musi przedstawić propozycji sejmikowi samorządowemu. Jeśli nawet je przedstawi, a sejmik wyrazi swoją negatywną opinię, to nie ma ona żadnego znaczenia dla decyzji wojewody.</u>
<u xml:id="u-297.1" who="#PoselZbigniewBomba">Wojewoda katowicki w br. obniżył część środków, które według zobiektywizowanych kryteriów, w początkowej wysokości powinien przeznaczyć dla służby zdrowia. Część tych środków przeznaczył na gospodarkę komunalną i w tej chwili śląska służba zdrowia boryka się z brakiem pieniędzy, a we wrześniu może ich w ogóle zabraknąć.</u>
<u xml:id="u-297.2" who="#PoselZbigniewBomba">Chodziło o to, aby - tak chciał Sejm - była większa decentralizacja w zakresie wydatkowania środków budżetowych, a wojewodowie mieli większą samodzielność i autonomię. Przykład przeze mnie podany wskazuje na to, jakie są skutki tej decentralizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-298">
<u xml:id="u-298.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przytoczę przepis z ustawy Prawo budżetowe z rozdziału pt. Kontrola wykonania budżetu. Art. 52 tej ustawy stanowi, iż: "Wykonanie budżetu państwa podlega kontroli Sejmu. Wykonanie budżetu gminy podlega kontroli rady gminy".</u>
<u xml:id="u-298.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Cytuję art. 53: "Minister finansów przedstawia komisji sejmowej, właściwej do spraw budżetu, Najwyższej Izbie Kontroli informację o przebiegu wykonania budżetu państwa...". W tej samej ustawie czytam, że sprawozdanie z wykonania budżetu zawiera ocenę realizacji, dochody i wydatki itd. Nie ma słowa o wojewodach, którzy przedstawiają sprawozdanie z wykonania swojego budżetu Sejmowi.</u>
<u xml:id="u-298.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ustawa budżetowa jasno formułuje, że przedkładanie sprawozdania z wykonania budżetu jest rolą Rady Ministrów. To sprawozdanie powinien otrzymać Sejm i Najwyższa Izba Kontroli. Zatem odpowiada przed Sejmem Rada Ministrów, a nie żaden wojewoda. Jeśli zmienimy to prawo, to wtedy będziemy zapraszać wojewodów, aczkolwiek nie wyobrażam sobie 49 wojewodów na posiedzeniu Komisji.</u>
<u xml:id="u-298.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oczywiście Rada Ministrów może upoważnić swoich wojewodów do prezentacji wykonania ich budżetów i jeśli zwróci się do Komisji, iż każdy wojewoda ma swój budżet przedstawiać, to Komisja do tego się ustosunkuje. Póki co, budżety wojewodów, mimo tego, że są oni dysponentami, przedstawiane są przez Radę Ministrów, a w imieniu Rady Ministrów działa na posiedzeniach Komisji minister finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-299">
<u xml:id="u-299.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wątek proceduralny jest ważny, ale nie powinien on przesłaniać korzystnych zmian, które następują. Gdy pani przewodnicząca mówi o Radzie Ministrów, z pewnością ma pani na myśli, w ślad za ustawodawcą, Radę Ministrów in gremio - jako organ, który przedstawia skonsolidowany budżet państwa i za ten budżet odpowiada. Przecież pani przewodnicząca, reprezentując wolę Komisji, wzywa na przesłuchania poszczególnych ministrów, jako dysponentów pierwszego stopnia. Takimi samymi dysponentami są wojewodowie.</u>
<u xml:id="u-299.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Na czym polega istotna zmiana sytuacja w porównaniu z tym, jak było wcześniej. Do ub.r. otrzymywaliśmy w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa coś, co nazywało się zbiorczy budżet wojewodów. Ten zbiorczy budżet był przygotowywany przez ministra finansów. Była to bardzo niedoskonała prezentacja sposobu wydawania publicznych pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-299.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Osobiście uważam, że dokonany został wielki postęp, bowiem rząd przedstawił nam drugi tom sprawozdania z wykonania budżetu państwa w układzie wojewódzkim. Po raz pierwszy widzimy co się dzieje i na co są wydawane pieniądze w poszczególnych województwach.</u>
<u xml:id="u-299.3" who="#PoselJerzyOsiatynski">Kłopot nasz polega na tym, że w ślad za tym pierwszym krokiem, który został zrobiony przez Ministerstwo Finansów nie poszły następne kroki. Te następne kroki - moim zdaniem - powinny się odbywać na kilku płaszczyznach. Z punktu widzenia kontroli nie jest aż tak źle, jak pani przewodnicząca mówiła. Najwyższa Izba Kontroli kontroluje budżety wojewodów i wyniki pokontrolne przesyła poszczególnym wojewodom, natomiast ich nie uogólnia, ani w takim sensie, jak to robi w stosunku do poszczególnych ministerstw, ani też nie robią tego typu sprawozdań, jakie dostajemy w innych przypadkach.</u>
<u xml:id="u-299.4" who="#PoselJerzyOsiatynski">Z tego nie wynika, że nie możemy poprosić Najwyższą Izbę Kontroli, aby poinformowała nas o 3-4 województwach, gdzie jej zdaniem były największe nieprawidłowości. Natomiast do pani przewodniczącej zwracam się z propozycją, aby zaprosiła na najbliższe posiedzenie 3 lub 4 wojewodów.</u>
<u xml:id="u-299.5" who="#PoselJerzyOsiatynski">Faktem jest, że wojewodowie mają w tej chwili większą swobodę w wydawaniu pieniędzy publicznych niż jakikolwiek minister. Przeniesienia środków, tworzenie rezerwy - to wszystko robi minister edukacji narodowej wbrew prawu i my to mu wytykamy, natomiast wojewoda ma prawo dokonać takich ruchów w swoim budżecie.</u>
<u xml:id="u-299.6" who="#PoselJerzyOsiatynski">Proponuję podejść do problemu pozytywnie. Najwyższa Izba Kontroli zaproponuje nam, na podstawie materiałów pokontrolnych, w których województwach mają miejsce nieprawidłowości, o których skądinąd ma wiadomości pani przewodnicząca. Zaprosimy tych wojewodów, przyjrzymy się tym budżetom i spróbujemy wyciągnąć stąd jakieś wnioski.</u>
<u xml:id="u-299.7" who="#PoselJerzyOsiatynski">Natomiast na przyszłe lata powinniśmy przyjąć jakiś sposób procedowania bardziej wyczerpujący.</u>
<u xml:id="u-299.8" who="#PoselJerzyOsiatynski">W każdym razie sądzę, że w porównaniu z poprzednim rokiem - nie mówię o wydatkach na administrację publiczną, bo rzeczywiście dynamika tych wydatków ucieka spod kontroli, najprawdopodobniej w rezultacie tego, co się dzisiaj dzieje - jesteśmy w lepszej sytuacji, z punktu widzenia informacji, niż rok lub dwa lata temu.</u>
</div>
<div xml:id="div-300">
<u xml:id="u-300.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wypowiedź pana posła była bardzo ważna. Przypomnę jednak, że nie jest zasługą Ministerstwa Finansów, iż przedłożyło sprawozdanie z wykonania budżetów wojewodów. Otóż ustawa - Prawo budżetowe nałożyła po raz pierwszy obowiązek pokazywania w budżecie, budżetów wojewodów.</u>
<u xml:id="u-300.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Skoro zrobiliśmy ten pierwszy krok, to należało zażądać od NIK opinii w sprawie wykonania wydatków poszczególnych wojewodów. Prawem budżetowym nałożyliśmy na Ministerstwo Finansów obowiązek pokazywania wydatków w podziale na województwa - pamiętam jak minister Misiąg z nami walczył - a teraz znaleźliśmy się w takiej sytuacji, że mamy trudności z kontrolą. W znacznej mierze jest to nasza wina.</u>
<u xml:id="u-300.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do przedstawiciela NIK z pytaniem, czy jest w stanie zasugerować nam, których wojewodów powinniśmy zaprosić na posiedzenie. W zasadzie powinniśmy o to zapytać Ministerstwo Finansów, ponieważ w tym miejscu powinna być informacja, do których budżetów wojewodów są uwagi.</u>
<u xml:id="u-300.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W tym roku przyjmiemy taką prowizoryczną metodę, natomiast proszę, aby przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli odnotowali, że tak długo, dopóki nie będzie innych regulacji odnośnie stopni samorządu terytorialnego, to bardzo prosimy, żebyśmy otrzymywali zawsze ocenę zbiorczą NIK budżetów wojewodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-301">
<u xml:id="u-301.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zważywszy na to, że jesteśmy ograniczeni czasem, to myślę, że decyzje co do tego, których wojewodów należy zaprosić powinny być podjęte ad hock. Zespół finansów i budżetu może przygotować na jutro krótkie informacje o trzech województwach.</u>
<u xml:id="u-301.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Nie mogę powiedzieć, że nie znam wyników kontroli w poszczególnych województwach, aczkolwiek nie pamiętam szczegółów z 49 województw. Istotne zastrzeżenia mieliśmy do wykonania budżetu przez wojewodę poznańskiego i wojewodę opolskiego. Również sporo nieprawidłowości było w woj. elbląskim.</u>
</div>
<div xml:id="div-302">
<u xml:id="u-302.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeżeli informacje, które otrzymamy od Ministerstwa Finansów będą również wskazywać na trzy województwa, to zaprosimy wojewodów poznańskiego, opolskiego i elbląskiego. Przede wszystkim chodzi mi o takie województwa, gdzie wzrasta dynamicznie zatrudnienie, wzrastają także inne koszty administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-302.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kiedy pani minister może przedstawić nam informację?</u>
</div>
<div xml:id="div-303">
<u xml:id="u-303.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Postaramy się ją opracować w ciągu dwóch dni.</u>
</div>
<div xml:id="div-304">
<u xml:id="u-304.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Chciałbym zasugerować rozszerzenie listy wojewodów o dwóch więcej. Mam na myśli przede wszystkim te województwa, w których zadłużenia są dokuczliwe i największe. Biorąc pod uwagę to kryterium w grę wchodziły województwa gdańskie i katowickie.</u>
<u xml:id="u-304.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Za województwem katowickim przemawia jeszcze jeden argument. Województwo to dostało dodatkowo, poza limitem, określone kwoty na budowę kolei.</u>
</div>
<div xml:id="div-305">
<u xml:id="u-305.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł pozwoli, że prezydium Komisji, przy pomocy Ministerstwa Finansów i przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, wybierze tylko 3 województwa, bo nie mamy szans na przesłuchanie jeszcze innych wojewodów. Jeszcze raz powtórzę, że zależy mi bardzo na spotkaniu z tymi wojewodami, u których nastąpił duży wzrost zatrudnienia, bo równolegle temu towarzyszy wzrost zatrudnienia w urzędach gminnych i w administracji centralnej.</u>
<u xml:id="u-305.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos w sprawie budżetu wojewodów? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-305.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy teraz do omówienia gospodarki pozabudżetowej /zał. nr 4 w ustawie budżetowej/. Kto jest posłem referentem, reprezentuje Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych?</u>
</div>
<div xml:id="div-306">
<u xml:id="u-306.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Komisja nie rozpatrywała gospodarki pozabudżetowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-307">
<u xml:id="u-307.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Gospodarka pozabudżetowa to: gospodarstwa pomocnicze, zakłady budżetowe i środki specjalne, nie licząc funduszy, których nie będziemy referować, bo stanowią one przedmiot odrębnego rozpatrywania przez Komisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-308">
<u xml:id="u-308.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Fundusze nie są klasyfikowane do gospodarki poza-budżetowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-309">
<u xml:id="u-309.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Można nie rozpatrywać jako formy pozabudżetowe.</u>
<u xml:id="u-309.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Działalność w formie zakładów budżetowych prowadzą m.in.: wojewódzkie biura geodezji i terenów rolnych, wojewódzkie zakłady konserwacji urządzeń melioracyjnych, biuro zajmujące się grobami obcokrajowców, jednostki organizacji nadzoru inwestycyjnego, ośrodki szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr, zakłady naprawcze sprzętu ortopedycznego i kolumny transportu sanitarnego.</u>
<u xml:id="u-309.2" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Zakłady budżetowe osiągnęły w 1994 r. dochody w wysokości 194.116,6 tys. zł, z czego na dotację z budżetu przypadło 3.154,1 tys. zł, czyli 1,6 %. Dotyczy to całości przychodów.</u>
<u xml:id="u-309.3" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W porównaniu z planem, dochody zakładów budżetowych wzrosły o ok. 9,6 %, głównie w wyniku osiągnięcia dochodów własnych z tytułu świadczonych usług.</u>
<u xml:id="u-309.4" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dotacje z budżetu otrzymały wojewódzkie biura geodezji i terenów rolnych, ponad 3 mln zł i stanowi to 6,9 % całości przychodów.</u>
<u xml:id="u-309.5" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Wydatki zakładów budżetowych wyniosły 192.947,4 tys. zł, a wpłaty do budżetu- 212,4 tys. zł i były wyższe od planowanych o 211,8 tys. zł. Na to wpływ miały zwłaszcza nieplanowane wpłaty z zakładów budżetowych, działające przy wojewódzkich biurach geodezji i terenów rolnych, przy jednostkach organizacji i nadzoru inwestycyjnego i kolumnach transportu sanitarnego.</u>
<u xml:id="u-309.6" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dochody gospodarstw pomocniczych, działających przy jednostkach podległych wojewodom, wyniosły 184.041 tys. zł i były wyższe od planowanych o ok. 5 %. W ramach tej kwoty dotacja wyniosła 3.723,1 tys. zł i była równa planowanej oraz stanowiła 2 % ogółu przychodów.</u>
<u xml:id="u-309.7" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dochody pochodziły m.in. z działalności hoteli pracowniczych, gospodarstw zajmujących się obsługą urzędów administracji państwowej,sprzedażą i naprawą wyrobów ortopedycznych, produkcją żywności dla domów pomocy społecznej, wykonywaniem robót remontowo-budowlanych, obsługą drogowych przejść granicznych.</u>
<u xml:id="u-309.8" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Wydatki gospodarstw pomocniczych wyniosły 179.370 tys. zł i były wyższe od planowanych o 3,9 %. W ramach tej kwoty wpłata do budżetu wyniosła 1.569 tys. zł i była wyższa od planowanej o 1.223,4 tys. zł. Czyli o 353,9 %. Wyższa wpłata wynikała z odprowadzenia do budżetu opłat czynszowych, które nie były uwzględnione w planie.</u>
<u xml:id="u-309.9" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Dochody środków specjalnych wynosiły 273.685,5 tys. zł i były 2 % niższe niż planowano. Źródłem dochodów były wyłącznie dochody własne pochodzące z odpłatności za świadczone usługi. Największe dochody zostały odprowadzone na środki specjalne funkcjonujące przy jednostkach administracji państwowej i pochodziły głównie z opłat za egzaminy na prawo jazdy, egzaminy osób ubiegających się o status egzaminatora, a także ze sprzedaży tablic rejestracyjnych.</u>
<u xml:id="u-309.10" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Ponadto środki specjalne funkcjonowały przy wojewódzkich ośrodkach doradztwa rolniczego, wojewódzkich zarządach melioracji urządzeń wodnych, wojewódzkiej inspekcji weterynaryjnej oraz w zakładach techniki obliczeniowej, jednostkach drogownictwa, biurach planowania przestrzennego, szpitalach, sanatoriach, stacjach krwiodawstwa, kolumnach transportu sanitarnego, domach pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-309.11" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Wydatki środków specjalnych wyniosły 266.662,8 tys. zł i były niższe od środków planowych o 4,2 %. Wpłata do budżetu wyniosła 9.393,5 tys. zł i była wyższa od planowanej o kwotę 5.490,9 tys. zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-310">
<u xml:id="u-310.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dlaczego jest tak duża różnica pomiędzy planowanymi a wykonanymi dochodami i wydatkami. Zwraca na to uwagę Najwyższa Izba Kontroli. Stwierdza ona, że zarówno zakłady budżetowe, jak i środki specjalne oraz gospodarstwa pomocnicze co innego planują, a co innego wykonują. Rozbieżności są nieraz kilkuset procentowe.</u>
<u xml:id="u-310.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chcę zapytać, co Ministerstwo Finansów ma zamiar zrobić, aby urealnić kalkulacje?</u>
<u xml:id="u-310.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przypominam, że Agencja Rynku Rolnego jest zakwalifikowana do zakładów budżetowych, ale nie może być ona oceniana przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, lecz przez Komisję Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
<u xml:id="u-310.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Na str. 154 sprawozdania jest następująca uwaga NIK: "W odniesieniu do dochodów i wydatków jednostek gospodarki pozabudżetowej, zwrócenia uwagi wymagają sprawy związane z wpływami z tytułu najmu i dzierżawy składników majątkowych skarbu państwa. Zgodnie z prawem budżetowym, art. 3 ust. 1 pkt 6, dochody powinny wpływać do budżetu. W wyniku kontroli ustalono, że były przypadki wynajmu takich składników majątkowych i nie odprowadzenia przychodów uzyskanych z tytułu najmu".</u>
<u xml:id="u-310.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, żeby przedstawiciel NIK poinformował nas o innych uwagach, jakie ma Najwyższa Izba Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-311">
<u xml:id="u-311.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Chcę zwrócić uwagę na jeden z podmiotów gospodarki pozabudżetowej, a mianowicie na środki specjalne.</u>
<u xml:id="u-311.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zgodnie z art. 31 ustawy budżetowej na 1994 r., jednostki budżetowe funkcjonujące w służbie zdrowia oraz w dziale oświata i wychowanie, mogły powołać środki specjalne, przekazywać na te rachunki dochody i pokrywać z tych środków wydatki. Ustawa na 1994 r. wyraźnie zastrzega, że z rachunków środków specjalnych, w pierwszej kolejności, mają być pokrywane zobowiązania wymagalne, jeśli takie wystąpią w tych jednostkach.</u>
<u xml:id="u-311.2" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">W toku kontroli wykonania budżetu stwierdziliśmy, że ten artykuł ustawy budżetowej nie zawsze był przestrzegany. Natrafiliśmy bowiem na przypadki, iż zarówno placówki służby zdrowia jak i szkoły posiadały na rachunku środka specjalnego określone kwoty i jednocześnie posiadały zobowiązania wymagalne, których nie regulowały. Natomiast z rachunku środka specjalnego finansowały zakupy środków trwałych, bądź pokrywały inne bieżące zakupy.</u>
<u xml:id="u-311.3" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">W naszym materiale podajemy takie przykłady, m.in. w woj. jeleniogórskim, na koniec 1994 r., zobowiązania wymagalne w dziale 85 - ochrona zdrowia wynosiły 3,4 mld zł, a na rachunkach środków specjalnych pozostawały środki pieniężne w wysokości 56,4 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-311.4" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Oczywiście, kwoty gromadzone na rachunkach środków specjalnych nie są w stanie pokryć zobowiązań służby zdrowia czy oświaty. Chodzi natomiast o fakt nieprzestrzegania zasady, która wynikała z art. 31 ustawy budżetowej na 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-312">
<u xml:id="u-312.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ministerstwo Obrony Narodowej ma też środek specjalny. Czy może pan powiedzieć, z jakich środków jest on tworzony i na co przeznaczony?</u>
</div>
<div xml:id="div-313">
<u xml:id="u-313.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Ten środek specjalny dotyczy resortu, a my omawiamy budżety wojewodów.</u>
<u xml:id="u-313.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Możemy tylko potwierdzić uwagi i spostrzeżenia pani przewodniczącej. Rzeczywiście kwoty planowane różnią się od wykonanych. Kwoty planowane są relatywnie małe, a także przyrosty dochodów, w relacji do dochodów budżetu państwa nie są znaczące.</u>
<u xml:id="u-313.2" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Różnice pomiędzy kwotami planowanymi, a wykonanymi wynikają z różnych przyczyn, tak jak różne są środki specjalne, różne rodzaje gospodarstw pomocniczych. Wyższe dochody niektórych środków specjalnych wynikają z wyższych opłat czynszowych. Wiemy, że waloryzacja tych opłat była wysoka.</u>
</div>
<div xml:id="div-314">
<u xml:id="u-314.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem pani wyjaśnienia, ale dostrzegłam pewną prawidłowość. Otóż przy planowaniu budżetu na 1994 r. zaniżone zostały kwoty przewidywanego wykonania dochodów i wydatków za 1993 r. W efekcie tego w planowanym na 1994 r. budżecie wykazuje się drobną dynamikę wzrostu dochodów i wydatków gospodarki pozabudżetowej, która nie budzi wątpliwości w momencie opracowywania budżetu, później faktyczne wykonanie roku bazowego jest o wiele wyższe, aniżeli przyjęte do budżetu.</u>
<u xml:id="u-314.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W związku z tym mam sugestie, aby Ministerstwo Finansów przedkładając budżet na 1996 r. uwierzytelniło przewidywane wykonanie dochodów i wydatków za 1995 r.</u>
<u xml:id="u-314.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Prawidłowość, o której mówiłam przed chwilą jest przeze mnie sprawdzona.</u>
</div>
<div xml:id="div-315">
<u xml:id="u-315.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Podstawowym źródłem przychodów środka specjalnego w Ministerstwie Obrony Narodowej jest przychód ze sprzedaży zbędnego sprzętu i wyposażenia wojskowego, bowiem tylko część tych środków trafia do budżetu państwa, zaś pozostała część służy pokryciu kosztów sprzedaży tego sprzętu oraz na zakup nowego sprzętu.</u>
</div>
<div xml:id="div-316">
<u xml:id="u-316.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan dostarczył mi bliższe dane nt. tego środka specjalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-317">
<u xml:id="u-317.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zespół Obrony Narodowej prowadził kontrolę gospodarki pozabudżetowej. Nie wiem natomiast, jak zaawansowane są prace nad materiałem i kiedy Zespół ten mógłby go przedłożyć. Tego mogę się dowiedzieć dopiero jutro.</u>
</div>
<div xml:id="div-318">
<u xml:id="u-318.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Chcę jeszcze zauważyć, że planowane środki specjalne nie obejmują wypłat podwyżek wynagrodzeń, które są w rezerwach. W związku z tym po uruchomieniu tych środków, zwiększają one pozycję dochodów wykonanych. To również wpływa na różnice pomiędzy dochodami planowanymi, wydatkami planowanymi, a dochodami i wydatkami wykonanymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-319">
<u xml:id="u-319.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przejdziemy teraz do rozpatrzenia działu 93 - dotacje celowe na bezpieczeństwo publiczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-320">
<u xml:id="u-320.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Chciałam poinformować, że są to zadania zlecone w ramach programu pilotażowego, były one omawiane, rozpatrywane przy omawianiu budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-321">
<u xml:id="u-321.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Możemy więc przystąpić do podsumowania spraw związanych ze zbiorczym budżetem wojewodów. Prosimy Ministerstwo Finansów o informacje dotyczące porównania kosztów ponoszonych na administrację terenową. Poza tym poprosimy trzech wojewodów na posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-321.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Realizując porządek dziennych, rozpatrzymy teraz części i działy opiniowane przez Komisję Samorządu Terytorialnego. Proszę przedstawiciela tej Komisji o przedstawienie opinii w sprawie wykonania budżetu przez regionalne izby obrachunkowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-322">
<u xml:id="u-322.0" who="#PoselJerzyKado">Zacytuję opinię Komisji Samorządu Terytorialnego o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za 1994 r. w sprawie subwencji ogólnej dla gmin i regionalnych izb obrachunkowych, uchwaloną w dniu 8 sierpnia 1995 r. dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-322.1" who="#PoselJerzyKado">"Komisja Samorządu Terytorialnego, w wyniku analizy przedłożonych dokumentów, przeprowadzonej dyskusji oraz po uzyskaniu wyjaśnień ministra finansów oraz ministra - szefa Urzędu Rady Ministrów, przyjmuje sprawozdanie z wykonania subwencji ogólnej dla gmin. W części budżetu, dotyczącej regionalnych izb obrachunkowych, Komisja stwierdza, że w pierwszym pełnym roku budżetowym gospodarka środkami budżetowymi była prawidłowa i w związku z powyższym przyjmuje sprawozdanie z wykonania budżetu regionalnych izb obrachunkowych".</u>
<u xml:id="u-322.2" who="#PoselJerzyKado">Informuję, że na posiedzeniu zgłoszone zostały uwagi krytyczne w sprawie rozdysponowania środków poza pulą subwencji ogólnej. Gminy otrzymały nienależne im pieniądze, które spłacają w ratach. Środki te zostały wypłacone poza rezerwą, subwencją ogólną i subwencją wyrównawczą.</u>
<u xml:id="u-322.3" who="#PoselJerzyKado">Subwencję wyrównawczą otrzymało 1247 gmin. Na ten cel zostało przeznaczonych 207 mln zł, zaś na subwencję ogólną- 339 mln zł. Na jednego mieszkańca gminy przypadło 98 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-322.4" who="#PoselJerzyKado">Wyłączona rezerwa została rozdysponowana w zależności od decyzji sejmików samorządowych, a jej znaczna część, w zależności od decyzji sejmiku krajowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-323">
<u xml:id="u-323.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Gospodarka środkami budżetowymi przez regionalne izby obrachunkowe była zgodna z zasadami Prawa budżetowego i Najwyższa Izba Kontroli nie stwierdziła przypadków naruszenia dyscypliny budżetowej. Regionalne izby obrachunkowe zrealizowały wydatki zgodnie z planem, natomiast osiągnęły nieplanowane dochody z tytułu grzywien, kar oraz dochody odnotowane w pozycji 77 - różne dochody. Ta druga pozycja jest największa i wyniosła 12.005 zł. Uzyskanie nieplanowanych dochodów można wyjaśnić tym, że regionalne izby obrachunkowe funkcjonują po raz pierwszy przez pełny rok budżetowy i trudno było przewidywać, że mogą być jakiekolwiek dochody.</u>
<u xml:id="u-323.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Funkcjonowanie regionalnych izb obrachunkowych nie nasuwa żadnych istotnych zastrzeżeń. W pełni zrealizowały one zadania nałożone ustawą. W 1995 r. te zadania zostały rozszerzone.</u>
<u xml:id="u-323.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Jest jeden problem, a mianowicie nieuregulowane zobowiązania podatkowe, z wyraźną tendencją narastającą. Dotyczy to przede wszystkim zależności z tytułu podatku rolnego i podatku od nieruchomości, należnego od osób prawnych, zwłaszcza w stosunku do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Wiem, że w pierwszej połowie 1995 r. Agencja ta podejmuje różne działania, aby te zaległości ograniczyć. Można mieć nadzieję, że w 1995 r. zostaną one zmniejszone.</u>
<u xml:id="u-323.3" who="#PoselJerzyOsiatynski">Podsumowując, podtrzymuję wniosek złożony przez Komisję Samorządu Terytorialnego i uważam, że sprawozdanie z wykonania budżetu z regionalnych izb obrachunkowych powinno być przyjęte.</u>
</div>
<div xml:id="div-324">
<u xml:id="u-324.0" who="#PrzedstawicielNIKJanGlowczynski">Nasze oceny są całkowicie zbieżne z oceną Komisji i pana posła J. Osiatyńskiego. Jednak chciałbym poinformować, że wystąpiły swego rodzaju nieprawidłowości i uchybienia. Dotyczyły one przede wszystkim niezgodności postępowania z niektórymi przepisami dotyczącymi opracowywania projektów budżetów oraz planów finansowych i np. nie wszystkie projekty budżetu zostały uchwalone przez kolegia izb, a powinny być. Projekty budżetu opracowywały służby finansowo-księgowe, zamiast przez wydziały informacji, analiz i szkoleń, co nie było zgodne z ustawą o regionalnych izbach obrachunkowych. Były też pewne nieprawidłowości polegające na opóźnieniu pierwszej wypłaty podwyżek wynagrodzeń oraz na nie dokonaniu korekty odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na koniec 1994 r. /9 regionalnych izb obrachunkowych/.</u>
<u xml:id="u-324.1" who="#PrzedstawicielNIKJanGlowczynski">Do wszystkich regionalnych izb obrachunkowych, z jednym wyjątkiem, zostały skierowane wystąpienia pokontrolne. Z odpowiedzi wynika, że zalecenia NIK są realizowane. Nie wysłaliśmy zaleceń pokontrolnych do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie, gdyż uchybienia zostały usunięte jeszcze przed napisaniem protokołu.</u>
<u xml:id="u-324.2" who="#PrzedstawicielNIKJanGlowczynski">Działalność regionalnych izb obrachunkowych, pod względem wykonania budżetu oceniamy w pełni pozytywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-325">
<u xml:id="u-325.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Ministerstwo Finansów ma jakieś uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-326">
<u xml:id="u-326.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Uważamy podobnie, jak Komisja Samorządu Terytorialnego, posłowie referenci oraz przedstawiciel NIK, że budżet RIO został wykonany zgodnie z zasadami Prawa budżetowego. Uchybienia, o których mówił przedstawiciel NIK, dotyczą spraw pozafinansowych, a więc wydaje się, że nie powinny być brane pod uwagę przy ocenie wykonania budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-327">
<u xml:id="u-327.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Od razu rozpatrzymy wykonanie subwencji ogólnej dla gmin.</u>
</div>
<div xml:id="div-328">
<u xml:id="u-328.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wykonanie subwencji ogólnej dla gmin także nie budzi wątpliwości. Zarówno subwencja wyrównawcza, jak i subwencja rozdzielana proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby mieszkańców były zrealizowane dokładnie według takich proporcji, jakie powinny być realizowane.</u>
<u xml:id="u-328.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">To samo dotyczy rezerwy z subwencji ogólnej. Była ona rozdzielona zgodnie z przyjętymi zasadami, tzn. 90 % kwoty w wysokości 5.517 zł rozdysponował minister finansów na wniosek Krajowego Sejmiku Samorządowego /w sumie 4.962 tys. zł/, a pozostałe 552 tys. zł, tzn. 10 % rozdzielił samodzielnie pomiędzy gminy dotknięte różnego rodzaju zdarzeniami losowymi. Przegląd tych zdarzeń losowych i sposobu działania ministra finansów nie budził moich żadnych zastrzeżeń. We wszystkich przypadkach były to takie zdarzenia losowe, iż decyzje o przydzieleniu środków były pewnie podjęte przez każdego ministra finansów.</u>
<u xml:id="u-328.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Popieram wniosek pana posła Kado o przyjęcie sprawozdania z wykonania subwencji ogólnych dla gmin.</u>
</div>
<div xml:id="div-329">
<u xml:id="u-329.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Nasze uwagi do wykonania wydatków budżetowych, w części - subwencje ogólne dla gmin, zawarliśmy w uwagach o wykonaniu budżetu państwa w 1994 r. przez ministra finansów. W 1994 r., podobnie jak w latach minionych, dysponentem środków tej części budżetowej był minister finansów.</u>
<u xml:id="u-329.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zwrócę uwagę członków Komisji jedynie na to, że subwencja ogólna w 1994 r. była nominalnie o połowę niższa niż w 1993 r. Wynikało to z zupełnie innego sposobu liczenia subwencji w związku z nową ustawą o finansowaniu gmin z 10 grudnia 1993 r.</u>
<u xml:id="u-329.2" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Najwyższa Izba Kontroli nie zgłasza uwag do rozdziału subwencji przez ministra finansów na poszczególne gminy, ani też do comiesięcznego przekazywania gminom należnych im kwot.</u>
</div>
<div xml:id="div-330">
<u xml:id="u-330.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Otrzymaliśmy z Biura Studiów i Ekspertyz KS zestawienie, z którego wynika, że w 1993 r. subwencje ogólne dla gmin zostały wykonane w wysokości 455.879 tys. zł., zaś w 1994 r. - w wysokości 551.709 tys. zł. Nominalnie oznacza to wzrost o 21 %, a realnie spadek o 8,5 % w stosunku do 1993 r. Natomiast pan powiedział, że również nominalnie nastąpił spadek subwencji.</u>
<u xml:id="u-330.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chcę zapytać pana czy miało miejsce przejęzyczenie, czy dysponujemy różnymi danymi?</u>
</div>
<div xml:id="div-331">
<u xml:id="u-331.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">ze sprawozdań Rady Ministrów wynika, że subwencja ogólna na 1994 r., wydatki zrealizowane wyniosły 551.709 tys. zł, zaś w 1993 r. wyniosły - 1.104.175,3 tys. zł. W tym układzie subwencja ogólna wypłacona w 1994 r. stanowi prawie połowę wypłaconej subwencji w 1994 r, w wartościach nominalnych, a realnie spadek był jeszcze większy, bowiem subwencja ogólna w 1994 r. stanowiła zaledwie 37,8 % subwencji ogólnej z 1994 r. jeśli deflatorem byłby wskaźnik wzrostu cen towarów konsumpcyjnych i usług.</u>
</div>
<div xml:id="div-332">
<u xml:id="u-332.0" who="#WicedyrektorwMinisterstwieFinansowDanutaWawrzynkiewicz">Wyjaśnię na czym polega nieporozumienie. Otóż ustawa o finansowaniu gmin zmieniła sposób obliczania subwencji ogólnej. W 1993 r. subwencja ogólna wynosiła faktycznie 11.041 mld starych zł, ale łącznie z tzw. subwencją oświatową, czyli częścią subwencji ogólnej była subwencja oświatowa dla tych gmin, które przejęły szkoły.</u>
<u xml:id="u-332.1" who="#WicedyrektorwMinisterstwieFinansowDanutaWawrzynkiewicz">Od 1994 r. ustawodawca w ustawie o finansowaniu gmin zmienił metodę i subwencja ogólna jest obliczana według przeliczeniowej liczby mieszkańców plus subwencja wyrównawcza. Subwencja oświatowa znajduje się w części 33 budżetu, czyli w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
<u xml:id="u-332.2" who="#WicedyrektorwMinisterstwieFinansowDanutaWawrzynkiewicz">Skąd wziął się jeszcze spadek z 11.041 mld starych zł do 5.517 mld starych zł. Nastąpił spadek na skutek tego, że w ustawie o finansowaniu gmin mamy po raz pierwszy zobiektywizowaną kwotę na subwencje, która stanowi 0,9 % planowanych dochodów budżetu państwa. Z tego rachunku otrzymujemy kwotę, która jest obligatoryjna dla ministra finansów. Tak przesądził ustawodawca w ustawie o finansowaniu gmin i dlatego subwencja nieco relatywnie spadła, ale równocześnie wzrosły dochody własne gmin z powodu specjalnie zwiększonych udziałów gmin w podatkach państwowych, a mianowicie 15 % udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-333">
<u xml:id="u-333.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Otrzymaliśmy materiał liczący 2 tys. stron. Co szkodziło napisać, że nastąpiła taka zmiana. Tymczasem nic nie wspomina się o wysokości subwencji w 1990 r., natomiast czytamy: "Sposób ustalania subwencji ogólnej dla gmin na 1994 r. został określony w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r.".</u>
<u xml:id="u-333.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam prośbę do przedstawicieli Ministerstwa Finansów, aby przy ocenie wykonania budżetu za 1994 r. podawali, dla porównania, dane z poprzedniego roku budżetowego, a jeśli są one nieporównywalne, to proszę wyjaśnić dlaczego. Wówczas unikniemy nieporozumień.</u>
</div>
<div xml:id="div-334">
<u xml:id="u-334.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Ta zmiana jest omówiona w rozdziale 9 na str. 409. Rozdział nosi tytuł "Budżety gmin i gminna gospodarka pozabudżetowa". Trzeba byłoby sięgnąć do innego opracowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-335">
<u xml:id="u-335.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Za chwilę sięgnę do innego opracowania i zapytam, dlaczego część informacji jest w jednym, a część w drugim opracowaniu. Jeśli nie będzie konsekwentnie podane porównanie danych z 1993 r., to bez zadawania kilkunastu pytań, nie mamy szans do ładu z taką materią.</u>
</div>
<div xml:id="div-336">
<u xml:id="u-336.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Mam wniosek racjonalizatorski na przyszłość. Ponieważ wszystkie materiały są składane komputerowo, więc nie ma żadnej trudności z dołączeniem do nich skorowidzu. Jest to konieczne, gdy informacje są porozrzucane po kilku tomach opracowań.</u>
</div>
<div xml:id="div-337">
<u xml:id="u-337.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są uwagi do wykonania subwencji ogólnej dla gmin? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-337.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy do zbiorczego budżetu wojewodów. Czy Komisja Samorządu Terytorialnego zajmowała się dochodami i wydatkami działów, których opiniowanie należy do jej właściwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-338">
<u xml:id="u-338.0" who="#PoselJerzyKado">Mamy opinię opracowaną wspólnie z Komisją Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, którą pozwolę sobie odczytać: "Komisje Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu w dniu 9 sierpnia 1995 r. rozpatrzyły sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 1994 r. w części 85 dotyczącej zbiorczego budżetu wojewodów w zakresie działów: 70 - gospodarka komunalna, 74 - gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne, 96 - dotacje na finansowanie zadań gospodarczych oraz w części 83 - rezerwy celowe w zakresie poz. 29 - środki dla gmin na uzbrojenie terenów pod budownictwo mieszkaniowe.</u>
<u xml:id="u-338.1" who="#PoselJerzyKado">W wyniku analizy przedłożonych dokumentów, przeprowadzonej dyskusji oraz po uzyskaniu wyjaśnień przedstawiciela Ministerstwa Finansów, Komisje stwierdzają, że budżet został wykonany zgodnie z ustawą budżetową i istnieje podstawa do przyjęcia sprawozdania w omawianych częściach.</u>
<u xml:id="u-338.2" who="#PoselJerzyKado">Jednocześnie Komisje wyrażają głębokie zaniepokojenie z powodu przenoszenia przez ministra finansów /na wniosek wojewodów/ wydatków zaplanowanych na dotacje do kosztów remontów spółdzielczych zasobów mieszkaniowych do innych działów".</u>
</div>
<div xml:id="div-339">
<u xml:id="u-339.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">W dziale - gospodarka komunalna, zaplanowane wydatki wynosiły 745.750 tys. zł w zaokrągleniu. Wykonano 744.800 tys. zł, czyli 99,9 %, a wydatki bieżące zrealizowano w 100 %.</u>
<u xml:id="u-339.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wydatki bieżące były ponoszone głównie na utrzymanie dróg krajowych w miastach prezydenckich, dróg wojewódzkich w miastach, a na terenie województw: warszawskiego, łódzkiego i katowickiego również dróg wojewódzkich zamiejskich. Ponadto łożono na utrzymanie Wojewódzkiego Zarządu Dróg Miejskich, Wojewódzkiego Zarządu Melioracji Urządzeń Wodnych w Łodzi.</u>
<u xml:id="u-339.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wydatki inwestycyjne, poniesione w kwocie 483,8 mln zł, co stanowi 99,8 % planu po zmianie, przeznaczone zostały na zrealizowanie budowy dróg wojewódzkich w miastach, m.in. trasy Armii Krajowej w Warszawie, mostu na Warcie w Gorzowie Wielkopolskim, trasy 35-lecia w Jeleniej Górze, trasy średnicowej w Katowicach-Gliwicach, centrum komunikacyjnego w Krakowie. Zbudowano oczyszczalnie ścieków w Białymstoku i Sieradzu. Budowano, choć nie skończono Wodociąg Północny w Warszawie /drugi etap/, magistralę wodociągową "Krak" w Oświęcimiu, regulowaną rzekę Radę w Katowicach /pierwszy etap/. Środki przeznaczono również na budowę trzeciego ciągu produkcyjnego z rurociągami magistralnymi wodociągu Dziedźkowice, linii ozonu wody i węgla aktywnego dla Zakładu Produkcji Wody w Goczałkowicach, wodociągu Rawa II, centralnej ciepłowni Głogów, gazociągu przesyłowego Dąbrówka koło Zgierza - Kutno - Gostynin koło Brześcia Kujawskiego. Modernizowano i rozbudowywano ciepłownię Wschód we Włocławku. Ponadto z tych środków dofinansowano 20 inwestycji gmin.</u>
<u xml:id="u-339.3" who="#PoselJerzyOsiatynski">Sposób realizowania tych wydatków i wykonanie planu nie budzą wątpliwości. Wobec tego wniosek Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej zasługuje na poparcie.</u>
<u xml:id="u-339.4" who="#PoselJerzyOsiatynski">W dziale 74 - gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne, wydatki zaplanowano w wysokości 87,9 mln zł i wykonano w 99,5 % planu po zmianach. Wydatki bieżące wykonano w takiej samej proporcji, przeznaczając je głównie na:</u>
<u xml:id="u-339.5" who="#PoselJerzyOsiatynski">- utrzymanie i działalność jednostek budżetowych takich jak: biura planowania przestrzennego, wojewódzkie dyrekcje inwestycji, wojewódzkie biura obsługi kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych, jeleniogórskiej Dyrekcji Inicjatywy Gospodarczych, Biura Inżynierii Ruchu w Krakowie, zarządu Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Miasta Krakowa /44,2 mln zł/,</u>
<u xml:id="u-339.6" who="#PoselJerzyOsiatynski">- odszkodowania i rekompensaty na rzecz osób fizycznych z tytułu wypłat odszkodowań za nieruchomości wywłaszczone na rzecz skarbu państwa, wypłaty rekompensat dla kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych, którzy rezygnują z ubiegania się o mieszkania /33,4 mln zł/,</u>
<u xml:id="u-339.7" who="#PoselJerzyOsiatynski">- praca o charakterze prawnym i dokumentacyjnym oraz remonty i konserwacje grobów oraz cmentarzy wojennych.</u>
<u xml:id="u-339.8" who="#PoselJerzyOsiatynski">Na wydatki inwestycyjne przeznaczono 3,3 mln zł, tj. 100 % planu po zmianach. Realizowano z tego zadania własne gmin, związane z zagospodarowaniem mienia pozostawionego przez wojska byłego Związku Radzieckiego, które stacjonowały w Polsce, na dofinansowanie budownictwa komunalnego oraz na zakupy wyposażenia dla wojewódzkich biur planowania przestrzennego.</u>
<u xml:id="u-339.9" who="#PoselJerzyOsiatynski">Jedyna wątpliwość, która powstaje przy czytaniu tego sprawozdania, dotyczy środków na finansowanie Jeleniogórskiej Dyrekcji Inicjatyw Gospodarczych. Dlaczego ta dyrekcja, a nie inna dostała środki? Jaka była podstawa decyzji o tym finansowaniu?</u>
<u xml:id="u-339.10" who="#PoselJerzyOsiatynski">Nie jest to jednak zastrzeżenie czy znak zapytania o charakterze zasadniczym. Wobec tego uważam, że wnioski przedstawione przez Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej zasługują na poparcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-340">
<u xml:id="u-340.0" who="#PoselWaldemarMichna">Przez chwilę zastąpię panią przewodniczącą W. Ziółkowską.</u>
<u xml:id="u-340.1" who="#PoselWaldemarMichna">Czy mogę prosić NIK o zaprezentowanie jej stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-341">
<u xml:id="u-341.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">W imieniu NIK chcę zwrócić uwagę, że w ramach działów, o których przed chwilą była mowa, w ramach jednego z tych działów realizowane były, poprzez urzędy wojewódzkie, dochody z opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntów i nieruchomości skarbu państwa oraz dochody z opłat za zarząd tymi nieruchomościami. Do tej kwestii już nawiązałem przy okazji omawiania dochodów w dziale 91 - administracja państwowa i samorządowa. Wówczas chodziło głównie o opłaty za nabycie praw własności, czyli o tzw. uwłaszczenia. Podkreślam, że NIK największe zastrzeżenia miała do działań urzędów wojewódzkich i rejonowych w zakresie wymierzania należnych opłat z tytułu wieczystego użytkowania i zarządu nieruchomościami skarbu państwa oraz w zakresie działań o charakterze egzekucyjnym.</u>
<u xml:id="u-341.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zwracam uwagę członków Komisji na wydatki w dziale 96. Z budżetu wojewodów realizowane były w 1994 r. dotacje dla spółdzielni mieszkaniowych. Obejmowały te dotacje dopłaty do centralnego ogrzewania i ciepłej wody oraz wydatki na remonty, usuwanie wad technologicznych w blokach spółdzielni mieszkaniowych, a także na instalacje urządzeń do pomiaru i regulacji zużycia ciepłej wody w spółdzielczych zasobach mieszkaniowych. W ostateczności wojewodowie udzielili spółdzielniom dotacje na łączną kwotę 446,4 mln zł - w połowie na dopłatę do centralnego ogrzewanie i ciepłej wody, a w połowie na roboty o charakterze remontowo-inwestycyjnym, czyli na usuwanie wad technologicznych oraz na instalowanie urządzeń do pomiaru ciepła i zużycia wody.</u>
<u xml:id="u-341.2" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Na 62 spółdzielnie mieszkaniowe, w których badaliśmy wykorzystanie dotacji w 1994 r., w połowie z nich stwierdziliśmy, że nie występowały potrzeby dopłat, w formie dotacji, do centralnego ogrzewania i ciepłej wody. Jest to bardzo istotne stwierdzenie. To zagadnienie omawiamy szczegółowo w oddzielnej informacji. Dzisiaj tylko sygnalizuję, że w związku ze wzrostem cen centralnego ogrzewania, które obowiązują lokatorów, połowa z badanych spółdzielni nie potrzebowała dotacji do centralnego ogrzewania i ciepłej wody. Występowały natomiast pewne niedobory w niektórych kwartałach, wynikające stąd, że spółdzielnie ponoszą koszty z tytułu zużycia energii do ogrzewania mieszkań w I i IV kwartale, natomiast czynsze płacone są każdego miesiąca według tych samych stawek, ale w rachunku rocznym te rozbieżności były wyrównywane.</u>
<u xml:id="u-341.3" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Chcę również poinformować, że NIK miała zastrzeżenia do spełniania przez właściwe służby wojewodów funkcji w zakresie nadzoru i kontroli wykorzystania tych dotacji. Stwierdziliśmy bowiem, że w niektórych województwach występowały przypadki, iż dotację przekazywano tym spółdzielniom, które o nią nie występowały. Później nie kontrolowano prawidłowości rozliczeń przedkładanych przez spółdzielnie właściwym służbom finansowym w urzędach wojewódzkich.</u>
</div>
<div xml:id="div-342">
<u xml:id="u-342.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Zapomniałem zreferować również dział 96 - dotacje na sfinansowanie zadań gospodarczych. Przedstawiciel NIK częściowo mnie w tym wyręczył.</u>
<u xml:id="u-342.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wydatki na zadania gospodarcze były zaplanowane w wysokości 516 mln zł i zostały wykonane w 99,8 %, przy czym struktura tych wydatków jest następująca: dotacje dla spółdzielni mieszkaniowych na częściowe pokrycie kosztów dostaw energii cieplnej na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody do mieszkań i innych domów mieszkalnych wynosiły blisko 450 mln zł, z czego 10 % /45 mln zł/ wyniosły dotacje dla przedsiębiorstw gospodarki komunalnej na dopłaty do centralnego ogrzewania i ciepłej wody, ponadto 17,5 mln zł wydano na dopłaty do autobusowych przewozów pasażerskich w komunikacji międzymiastowej w woj. katowickim. O tej sprawie mówił wcześniej pan poseł Potulski uzasadniając, iż powinniśmy zaprosić wojewodę katowickiego.</u>
<u xml:id="u-342.2" who="#PoselJerzyOsiatynski">W ogólnej kwocie wydatków odnotowanych w dziale 98 mieści się także dotacja w wysokości 3 mln zł na zlikwidowanie kopalni doświadczalno-produkcyjnych i zakładu remontowego w Wapnie.</u>
<u xml:id="u-342.3" who="#PoselJerzyOsiatynski">Dotacje do autobusowych przewozów pasażerskich i dla tej kopalni nie budzą wątpliwości. Natomiast przedstawiciel NIK zwracał już uwagę na nieprawidłowości, które miały miejsce do dopłat do centralnego ogrzewania i ciepłej wody. Ta sprawa ma dwa aspekty. Jeden aspekt dotyczy realizacji budżetu i z punktu widzenia formalnego nie budzi ona zastrzeżeń. Natomiast od strony merytorycznej nieprawidłowość ta oznacza brak kontroli sprawowanej przez wojewodów w jaki sposób wydawane są środki, a także brak kontroli ze strony Urzędu Rady Ministrów, który pełni funkcje organu nadzorującego prace wojewodów.</u>
<u xml:id="u-342.4" who="#PoselJerzyOsiatynski">Wyniki kontroli NIK są wskazówką, że lepiej należy się przyglądać dotacjom przydzielanym przez wojewodów, dlatego że są marnowane pieniądze.</u>
</div>
<div xml:id="div-343">
<u xml:id="u-343.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie zbiorczego budżetu wojewodów w zakresie działów 70, 74, 89 i 96?</u>
</div>
<div xml:id="div-344">
<u xml:id="u-344.0" who="#PoselJerzyKado">Nie przedstawiłem jeszcze stanowiska Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego dotyczącej dotacji celowej w działach: 89 - różna działalność i 91 - administracja państwowa i samorządowa oraz w części 85 - zbiorczy budżet wojewodów.</u>
<u xml:id="u-344.1" who="#PoselJerzyKado">"Komisje Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu w dniu 8 sierpnia 1995 r., po wysłuchaniu stanowiska rządu oraz koreferenta posła J. Kado, proponuje przyjąć sprawozdanie w wyżej wymienionych działach".</u>
<u xml:id="u-344.2" who="#PoselJerzyKado">Te dotacje były przydzielane na sprawy obronne w gminach, które samorządowcy nazywają "Wojskiem Królowej Jadwigi". W dziale 89 - różna działalność przeznaczono na ten cel kwotę 15.900 tys. zł, czyli bardzo mało, a do tego wykonano ją w 92 %. Komisje uważają, że należałoby zwiększyć budżet w tym dziale, dlatego że wyposażenie w maski, środki sygnalizacyjne itp. jest bardzo archaiczne.</u>
<u xml:id="u-344.3" who="#PoselJerzyKado">W dziale 91 - administracja państwowa i samorządowa dotacje i subwencje wynosiły 6.637 mln zł. Dotacje i subwencje dla gmin na zadania zlecone wykonano w 100 % /1,043 bln starych zł/. Ze świadczeń na rzecz osób fizycznych nie zrealizowano 260 mln starych zł oraz zaoszczędzono na płacach w urzędach, w stosunku do planu 580 mln starych zł, a także w urzędach rejonowych 360 mln starych zł. Uważamy, że gospodarka wojewodów była dosyć oszczędna.</u>
</div>
<div xml:id="div-345">
<u xml:id="u-345.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy pan poseł J. Osiatyński chciałby coś dodać?</u>
</div>
<div xml:id="div-346">
<u xml:id="u-346.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Po tej wyczerpującej prezentacji, przedstawionej przez pana posła Kado, nie mam więcej nic do dodania.</u>
</div>
<div xml:id="div-347">
<u xml:id="u-347.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy możemy przejść do działu 74, opiniowanego przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego w zakresie subwencji oświatowej dla gmin? Nie widzę sprzeciwu.</u>
</div>
<div xml:id="div-348">
<u xml:id="u-348.0" who="#PoselJerzyKado">Zacytuję opinię Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Samorządu Terytorialnego o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za 1994 r. wraz z omówieniem i analizą NIK w części 33 - Ministerstwa Edukacji Narodowej, dział 79 - oświata i wychowanie w zakresie subwencji oświatowej dla gmin.</u>
<u xml:id="u-348.1" who="#PoselJerzyKado">"Komisje w wyniku przeprowadzonej analizy dokumentów, po wysłuchaniu dodatkowych wyjaśnień przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli oraz dyskusji z udziałem przedstawicieli organizacji samorządowych, przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu z następującymi zastrzeżeniami:</u>
<u xml:id="u-348.2" who="#PoselJerzyKado">1. Minister edukacji narodowej, ustalając plan wydatków w dziale 79 zastosował odmienne od obowiązujących kryteria ustalania wielkości wydatków dla placówek prowadzonych przez kuratorów oświaty oraz kwot subwencji oświatowych dla gmin, naruszając w ten sposób art. 20 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin, w myśl którego kwoty subwencji minister edukacji narodowej ustala według zasad przyjętych do określenia wydatków na szkoły podstawowe finansowane z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-348.3" who="#PoselJerzyKado">2. Przyznanie Ministerstwu Edukacji Narodowej na oddłużania środki w wysokości 351,7 mln zł rozdysponowane zostały dla poszczególnych kuratoriów bez dokonania odpowiedniej analizy struktury zadłużenia szkół i placówek. Dodatkowym dofinansowaniem objęto kuratoria oświaty, których działania na rzecz ograniczenia wydatków były najmniej skuteczne, co doprowadziło do nieuzasadnionych różnic w warunkach funkcjonowania szkół i placówek oświatowo-wychowawczych, samorządowych i kuratoryjnych".</u>
<u xml:id="u-348.4" who="#PoselJerzyKado">Te uwagi nie powinny się powtórzyć po wykonaniu budżetu w 1996 r., ponieważ została przyjęta inna zasada przydzielania subwencji szkolnej.</u>
<u xml:id="u-348.5" who="#PoselJerzyKado">Na posiedzeniu Komisji zwróciłem uwagę na niezbyt rzetelne potraktowanie szkół gminnych kuratoryjnych pod względem wydatków na świetlice szkolne. Samorządowcy uważają, że kuratoryjne świetlice otrzymały znacznie więcej środków.</u>
</div>
<div xml:id="div-349">
<u xml:id="u-349.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Dodam jeszcze, że subwencja oświatowa została wykonana w 100 %. Po tym, co przedstawił pan poseł Kado, nie mam dalszych uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-350">
<u xml:id="u-350.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy przedstawiciel NIK chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-351">
<u xml:id="u-351.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-352">
<u xml:id="u-352.0" who="#PoselWaldemarMichna">Przechodzimy do omówienia rezerwy celowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-353">
<u xml:id="u-353.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Rezerwa celowa, pozycja 29 była przeznaczona dla gmin na uzbrojenie terenów pod budownictwo mieszkaniowe. Została ona wykorzystana w zaplanowanej wysokości, tzn. w wysokości 90 mln zł. Były to wydatki inwestycyjne w 46 województwach.</u>
<u xml:id="u-353.1" who="#PoselJerzyOsiatynski">Preliminowana w poz. 32 kwota na budowę i modernizację przejść granicznych w wysokości 15 mln zł została wykorzystana w całości. Wydatki inwestycyjne zostały poniesione w 15 województwach.</u>
</div>
<div xml:id="div-354">
<u xml:id="u-354.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-354.1" who="#PoselWaldemarMichna">Czy jest zgoda na to, abyśmy przystąpili do głosowania nad całym punktem 2 porządku dziennego, w którym wymienione zostały części i działy budżetu państwa opiniowane przez Komisję Samorządu Terytorialnego niekiedy razem z Komisją Administracji i Spraw Wewnętrznych lub Komisją Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Podczas prezentacji opinii nie zostały zgłoszone takie zastrzeżenia, ze względu na które należałoby głosować każdy punkt oddzielnie.</u>
<u xml:id="u-354.2" who="#PoselWaldemarMichna">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-354.3" who="#PoselWaldemarMichna">Kto jest za przyjęciem sprawozdań z wykonania budżetu za 1994 r. w częściach wymienionych w pkt. 2?</u>
<u xml:id="u-354.4" who="#PoselWaldemarMichna">Wniosek został przyjęty jednogłośnie - głosowało 17 posłów.</u>
<u xml:id="u-354.5" who="#PoselWaldemarMichna">Przechodzimy do pkt. III, części 33 - Ministerstwo Edukacji Narodowej. W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego referuje tę część pan poseł J. Zaciura.</u>
</div>
<div xml:id="div-355">
<u xml:id="u-355.0" who="#PoselJanZaciura">Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego na posiedzeniach w dniach 7 i 8 sierpnia 1995 r. rozpatrzyła sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za 1994 r., wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli, odnośnie części 33, ale także części: 38, 40, 48, 52, 54, 57, 59. Komisja postanowiła przyjąć sprawozdanie z wykonania tych części, ale zgłoszone zostały równocześnie zastrzeżenia i wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-355.1" who="#PoselJanZaciura">Budżet w zakresie działów: 79 - oświata i wychowanie, 81 - szkolnictwo wyższe oraz 77 był niedoszacowany w stosunku do potrzeb. Realny wzrost nakładów w tych działach okazał się niższy od zakładanego w ustawie budżetowej z uwagi na wyższy, od prognozowanego, o 5,2 % wskaźnik inflacji. W konsekwencji, w czasie realizacji budżetu, wystąpiły następujące negatywne zjawiska:</u>
<u xml:id="u-355.2" who="#PoselJanZaciura">- spadła realna wartość płac pracowników tych działów w stosunku do płac w sektorze przedsiębiorstw, w którym doszło do niekontrolowanego wzrostu wynagrodzeń,</u>
<u xml:id="u-355.3" who="#PoselJanZaciura">- pogorszyły się warunki funkcjonowania placówek edukacyjnych, w szczególności szkół ponadpodstawowych,</u>
<u xml:id="u-355.4" who="#PoselJanZaciura">- nastąpiły ograniczenia wydatków inwestycyjnych - budowlanych i remontowych.</u>
<u xml:id="u-355.5" who="#PoselJanZaciura">Rodzaj i skala dokonywanych w ciągu roku zmian w wydatkach majątkowych, w części 33 w dziale 79, świadczyły o błędach w planowaniu w zakresie inwestycji. Informujemy, że plan wydatków majątkowych zredukowano w ciągu 1994 r. o kwotę 74.119,6 mln zł.</u>
<u xml:id="u-355.6" who="#PoselJanZaciura">Zdaniem Komisji, brak racjonalnej polityki inwestycyjnej, przy systematycznym ogra-niczaniu środków na wydatki majątkowe, był przejawem niegospodarności resortu, pogłębiającej negatywne skutki niedofinansowania oświaty.</u>
<u xml:id="u-355.7" who="#PoselJanZaciura">Podczas wykonywania budżetu w części 33 dział 79 nie uwzględniono jednorazowej dotacji w wysokości ponad 3,5 bln starych zł, przyznanej ministerstwu decyzją ministra finansów na spłatę zobowiązań wymagalnych oświaty, czyli na tzw. oddłużenie. Komisja uważa, że kwota ta powinna być wliczana do faktycznego wykonania budżetu, a więc również stanowić element podstawy do konstruowania budżetu na 1995 r. Zdaniem Komisji pominięcie jednorazowej dotacji na oddłużenie jest jedną z przyczyn i powstania ponownego zadłużenia w 1995 r.</u>
<u xml:id="u-355.8" who="#PoselJanZaciura">Przyznane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej środki na oddłużenie rozdysponowane zostały - zdaniem Komisji - bez uprzedniej wystarczającej analizy struktury zadłużeń. W związku z tym nie poprawiły sytuacji finansowej części kuratoriów oświaty, a także nie zlikwidowały zadłużeń również tych kuratoriów, którym w trakcie roku znacznie zwiększono środki na wydatki.</u>
<u xml:id="u-355.9" who="#PoselJanZaciura">Sprawy subwencji dla gmin, zadłużeń, sposobu rozdysponowania środków oraz skutków oddłużenia dla wykonania budżetu w 1995 r. zdominowały obrady Komisji. Była to część debaty najbardziej kontrowersyjna. Niemniej jednak niepokój, który wówczas został wyrażony, nie został uzewnętrzniony we wniosku o odrzucenie sprawozdania z realizacji budżetu w części 33. To sprawozdanie zostało przyjęte z zastrzeżeniami, które przed chwilą przedstawiłem.</u>
</div>
<div xml:id="div-356">
<u xml:id="u-356.0" who="#PoselJerzyZdrada">Chciałbym uzupełnić wypowiedź pana posła o sprawy dotyczące nauki i szkolnictwa wyższego. Oceniając plan budżetu na 1994 r., Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego zwróciła uwagę na fakt, że szkolnictwo wyższe ma współczynnik wzrostu nakładów, w stosunku do 1993 r., wynoszący 113 %, przy zakładanym wówczas 127 % wskaźniku inflacji. Wskaźnik inflacji wyniósł faktycznie 132,2 %, wobec tego nastąpiło jeszcze większe niedoszacowanie środków na szkolnictwo wyższe, co miało miejsce w całej oświacie.</u>
<u xml:id="u-356.1" who="#PoselJerzyZdrada">Jeśli chodzi o naukę, to nominalnie współczynnik wzrostu nakładów w 1994 r. odpowiadał prognozowanemu wzrostowi inflacji, ale ze względu na to, że faktycznie był on wyższy, to realny wzrost nakładów był o 5 % niższy niż w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-356.2" who="#PoselJerzyZdrada">Komisja stwierdziła, że w szkolnictwie wyższym nastąpiły negatywne zjawiska, które objawiają się przede wszystkim spadkiem realnych nakładów na funkcjonowanie szkół wyższych, bardzo drastycznym spadkiem wartości wynagrodzeń pracowników szkół wyższych i jeszcze drastyczniejszym spadkiem wartości stypendiów studenckich. Wartość tych stypendiów spadła o 1/5 w stosunku do 1993 r., kiedy i tak te stypendia były niewiele warte.</u>
<u xml:id="u-356.3" who="#PoselJerzyZdrada">Co więcej, w trakcie 1994 r. wzrastały niepokoje tego środowiska, które wyrażały się w opiniach, które być może w tym roku znajdą odzwierciedlenie praktyczne, że przy takich niskich nakładach, nie będzie możliwy wzrost liczby osób przyjętych na studia, taki, jaki był zakładany w polityce długofalowej, bowiem do 2000 r. miała być podwojona liczba studentów. Mamy sygnały, że już obecnie w wielu wyższych uczelniach, po doświadczeniach 1994 r., limit przyjęć na uczelnie jest niższy. W 46 uczelniach podległych Ministerstwu Edukacji Narodowej, przychody nie równoważyły wydatków w 1994 r. Wystąpiło zjawisko, które wprawdzie nie nazywa się zadłużeniem, tak jak w oświacie, ale jest to zjawisko niedofinansowania i powstawania deficytu w uczelniach wyższych.</u>
</div>
<div xml:id="div-357">
<u xml:id="u-357.0" who="#PoselJanZaciura">Obraz funkcjonowania oświaty w 1994 r. byłby niepełny, gdybyśmy mówili wyłącznie o wydatkach budżetowych. W czasie obrad Komisji była mowa o tym, iż w 1994 r. oświata była finansowana także ze środków pozabudżetowych, które nie są ujawniane. Myślę, że Ministerstwo Edukacji Narodowej potwierdzi, iż w ub.r. zostały wydane środki z kont specjalnych w wysokości 2,5 bln starych zł. Ponadto rodzice dołożyli 2,5 bln starych zł, a także znaczne środki wyłożyły gminy. Gdybyśmy podsumowali wszystkie te dodatkowe środki łącznie z 3,5 bln starych zł na oddłużenie szkół, to przekonalibyśmy się, ile kosztowała oświata i ile środków wpłynęło do oświaty spoza budżetu, które wzmacniały środki budżetowe, bowiem były one niedoszacowane. Można nawet mówić o tzw. kosztach społecznych funkcjonowania oświaty publicznej, na które składają się środki budżetowe, pieniądze zgromadzone na środkach specjalnych, świadczenia rodziców, środki przyznawane przez gminy i środki przyznane dodatkowo w czasie realizacji budżetu na oddłużenie szkół, które też wzmocniły system edukacyjny, który jest przecież de iure bezpłatny. W sumie oświata została wzmocniona środkami w wysokości ok. 10 bln starych zł. Bez tych środków groziłby jej totalny kryzys.</u>
</div>
<div xml:id="div-358">
<u xml:id="u-358.0" who="#PoselWaldemarMichna">Czy przedstawiciel NIK chciałby ustosunkować się do tej części, która jest przedmiotem dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-359">
<u xml:id="u-359.0" who="#DoradcawNajwyzszejIzbieKontroliKrzysztofKieres">Wszelkie uwagi dotyczące wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej, nasze zastrzeżenia i nieprawidłowości wykazaliśmy w materiale przedstawionym komisjom, a także w wystąpieniu do ministra edukacji narodowej. Teraz chcę tylko zwrócić uwagę na szczególną sprawę, która dotyczy prawidłowości planowania budżetu dla jednostek podległych, głównie dla kuratoriów oświaty. Chodzi nam o zatrzymywanie, nie po raz pierwszy, znacznej rezerwy środków budżetowych w Ministerstwie Edukacji Narodowej. W 1994 r. była to kwota 4 bln starych zł, tj. ok. 6 % budżetu w dziale 79 części 33. Naszym zdaniem jest to kwota zbyt duża, ale przede wszystkich w świetle Prawa budżetowego takiej rezerwy nie powinno się tworzyć. Widzimy jednak uzasadnienie dla pozostawienia pewnej kwoty na wydatki, które trudno przewidzieć na początku roku budżetowego. Powinno to zostać wyraźnie określone w ustawie budżetowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-360">
<u xml:id="u-360.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Posłużę się jednym zdaniem ze sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli: "Permanentne trudności związane z finansowaniem tej sfery były przyczyną powiększania się zadłużenia szkół, utrzymywania się niskich płac realnych pracowników oświaty i szkolnictwa wyższego, pomimo wzrostu wydatków na wynagrodzenia, licznych nieprawidłowości organizacyjnych w zakresie opieki nad dziećmi i pomocy materialnej dla uczniów i studentów".</u>
<u xml:id="u-360.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Myślę, że trudno czynić za ten stan rzeczy odpowiedzialne Ministerstwo Edukacji Narodowej, skoro dysponuje ono szczupłymi środkami.</u>
<u xml:id="u-360.2" who="#PoselFranciszekPotulski">Zacznę od kilku uwag dotyczących szkolnictwa wyższego. Sytuacja tego szkolnictwa wydaje się być kryzysowa. Znacznie ograniczone zostały środki dochodzące do uczelni z przemysłu, w ramach zadań zleconych. System sponsorowania przez osoby prawne jak i fizyczne jest "w powijakach", zarówno ze względu na kondycję przemysłu, jak i brak umiejętności korzystania z tych źródeł przez uczelnie. W tej sytuacji uczelnie broniąc się przed bezrobociem pracowników zajmujących się dydaktyką, zwiększają obciążenie budżetu państwa na ten rodzaj działalności.</u>
<u xml:id="u-360.3" who="#PoselFranciszekPotulski">Obraz stanu szkolnictwa wyższego, jego ocenę, zaciemnia fakt, że złą sytuację tego szkolnictwa uzasadnia się nieprawdziwymi danymi. Miało to miejsce również podczas obrad Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Mówiono, że bez skokowych nakładów na inwestycje, uczelnie nie przyjmą ani jednego więcej studenta. Tymczasem przy skromnych inwestycjach w latach 1990-1994, podwojono liczbę studentów /dziennych i zaocznych/.</u>
<u xml:id="u-360.4" who="#PoselFranciszekPotulski">Podczas obrad Komisji pan poseł K. Dołowy dosyć ostro i krytycznie ocenił działalność rządu na podstawie stwierdzenia, że z roku na rok spada liczba studentów. Tymczasem w 1993 r. do szkół będących w gestii Ministerstwa Edukacji Narodowej zostało przyjętych 153.142 studentów, w tym na studia dzienne - 90.566 studentów. W 1994 r. było odpowiednio 169.338 i 94.105 studentów, czyli nastąpił prawie 4 % wzrost przyjęć. W lipcu ub.r. na pierwszy rok przyjęto 87 tys. studentów, a w tym roku 90 tys. i uczelnie ogłosiły ponowny nabór studentów, deklarując ponad 7 tys. miejsc, co znowu spowoduje wzrost o 3-4 % liczby przyjęć i w konsekwencji o ok. 10 % wzrost ogólnej liczby studentów.</u>
<u xml:id="u-360.5" who="#PoselFranciszekPotulski">Stąd rodzą się wątpliwości czy wnioski nie są tak samo fałszywe jak przesłanki, na których je oparto. Dodam uczciwie, że implikacja: z fałszu wynika prawda, ma dodatnią wartość logiczną, a tylko implikacja: z prawdy wynika fałsz, jest fałszywa.</u>
<u xml:id="u-360.6" who="#PoselFranciszekPotulski">Rodzi się też pytanie czy świat nauki nie jest w stanie sam wymyśleć reformy systemu funkcjonowania nauki, w tym oczywiście zasad jej finansowania. Mam wątpliwości czy powielenie systemu "docentów" z końca lat 60. poprzez tytuły profesorów uczelnianych, jest lekiem na chore szkolnictwo wyższe.</u>
<u xml:id="u-360.7" who="#PoselFranciszekPotulski">Sądzę również, że mechanizmy gospodarki rynkowej dotrą także do uczelni. Prawdziwy profesor będzie zarabiał tyle ile minister, ale będzie to dotyczyć tylko 10-20 % obecnej kadry i nie wiem czy reszta łatwo się na to się zgodzi.</u>
<u xml:id="u-360.8" who="#PoselFranciszekPotulski">W stosunku do Ministerstwa Edukacji Narodowej /dział oświata/ wysunięto zarzut nierównego traktowania szkół kuratoryjnych i samorządowych, gdyż przydział środków na szkoły samorządowe jest według pewnego algorytmu, natomiast na szkoły kuratoryjne, według systemu, który przez posła S. Kracika został nazwany "systemem historycznym". /Wykonanie wydatków z poprzedniego roku razy prognozowany wskaźnik inflacji/. Zdaniem części posłów takie nierówne traktowanie narusza art. 20 ustawy o samorządzie terytorialnym.</u>
<u xml:id="u-360.9" who="#PoselFranciszekPotulski">Wbrew odczuciom samorządowców sytuacja jest odwrotna, bo preferowane są szkoły samorządowe. Zostały one na ogół oddłużone bądź pozostawiły dług w kuratoriach. Nie dotyczą ich też wszystkie cięcia etatów. W szkołach kuratoryjnych nakazowo wprowadzono klasy 35-osobowe. Nie dotyczy to szkół samorządowych.</u>
<u xml:id="u-360.10" who="#PoselFranciszekPotulski">W 1994 r. samorządy przejęły 31 % ogółu szkół, a partycypowały w wydatkach Mi-nisterstwa Edukacji Narodowej na tę sferę działalności w 41 %. Oznacza to, że 40 % środków na oświatę i wychowanie trafiało do 31 % szkół przejętych przez samorządy. Poza tym 31 % szkół uczyło 43,6 % ogółu uczniów, co oznacza, że są to szkoły większe organizacyjnie, czyli łatwiejsze w utrzymaniu.</u>
<u xml:id="u-360.11" who="#PoselFranciszekPotulski">Uważam, że wówczas gdy wszystkie szkoły przejmą samorządy, a ma to nastąpić od 1 stycznia 1996 r., może nastąpić, poprzez zastosowanie algorytmu, relatywne obniżenie nakładów w obecnych szkołach samorządowych. Ta sama pula pieniędzy, powiększona o prognozowany wskaźnik inflacji, bo tak najprawdopodobniej będzie kształtowany budżet na 1996 r., zostanie podzielona według określonego algorytmu, także dla szkół, kuratoryjnych. Samorządy mogą w styczniu lub lutym 1996 r. występować z interpelacjami w Sejmie i z pytaniami do ministerstwa, mówiąc o tym, że mają relatywnie mniej środków niż miały w 1995 r. Chyba że algorytm stosowany przez ministerstwo zacznie wymuszać komasowanie oddziałów, tzn. będzie preferować większą liczbę uczniów w klasie.</u>
<u xml:id="u-360.12" who="#PoselFranciszekPotulski">Do nieprawidłowości, wymienionych przez pana posła J. Zaciurę dodam jeszcze jedno niebezpieczne zjawisko. Powtarzają się wnioski, które Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego formułowała w 1993 r. Właściwie można mówić o tym, że planowanie wydatków na 1993 r. i 1994 r. zawierało ten sam błąd, bo niedoszacowania. Obecnie nakłady państwa i samorządu łącznie, są realne na poziomie 63 % nakładów z 1989 r. Jeśli zrewaloryzuje się nakłady z 1994 r. o wskaźnik inflacji w latach 1990, 1991, 1992, 1993 i 1994, to nakłady z 1994 r. są na poziomie 63 % nakładów z 1989 r. Jeśli doliczy się do tego to, co dają rodzice, samorząd oraz to, co szkoły same sobie wypracują, to i tak obecne nakłady na edukację są na poziomie 70 % tego, co było w 1989 r.</u>
<u xml:id="u-360.13" who="#PoselFranciszekPotulski">W płacach ten wskaźnik przedstawia się nieco lepiej, ale odbywa się to kosztem wydatków materialnych.</u>
<u xml:id="u-360.14" who="#PoselFranciszekPotulski">Ponadto w 1991 r. po raz pierwszy pojawił się dług, który nie został wliczony do podstawy tworzenia budżetu na 1992 r. i na następne lata. Powodowało to systematyczne narastanie tego długu. Po raz drugi niedoszacowanie wydatków nastąpiło w 1993 r., gdy nie zwolniono 5 % nauczycieli. Wówczas budżet uratował strajk i program oszczędnościowo, ale niedoszacowanie było rzędu 800 - 900 mld starych zł, wobec całorocznego budżetu 58 bln starych zł. To niedoszacowanie znowu pominięto przy szacowaniu budżetu na 1994 r., natomiast opracowując budżet na 1995 r. nie doliczono 3,5 bln starych zł, które oświata otrzymała w 1994 r. na oddłużenie.</u>
<u xml:id="u-360.15" who="#PoselFranciszekPotulski">Chciałbym pozwolić sobie na jedną uwagę. Jeżeli zadłużenie wynika np. z nie płacenia za ogrzewanie, to oddłużenie nie przynosi żadnych efektów, bo dług odradza się w następnym roku, powiększony o wskaźnik inflacji. Jeżeli w 1994 r. nie zapłaciliśmy za ogrzewanie 3,5 bln starych zł, mówiąc w dużym uproszczeniu, to ta kwota nie uwzględniona przy podstawie kształtowania budżetu na 1995 r., powoduje, iż ten dług automatycznie się odtwarza, powiększony o wskaźnik inflacji.</u>
<u xml:id="u-360.16" who="#PoselFranciszekPotulski">Do tego dochodzi nie skorygowanie środków z powodu wyższej od zakładanej inflacji we wszystkich latach, począwszy od 1990 r. oraz wzrost o ok. 10 tys. etatów dla katechetów. Jest to liczba, w stosunku do 700 tys. zatrudnionych, może niewielka, ale te etaty pojawiły się "kuchennymi drzwiami". W pierwszym okresie wprowadzenia do szkół nauki religii, była ona realizowana bezpłatnie, a potem nie jednocześnie we wszystkich szkołach zaczęliśmy płacić ludziom wykładającym ten przedmiot.</u>
<u xml:id="u-360.17" who="#PoselFranciszekPotulski">Sprawa etatów kalkulacyjnych, w dalszym ciągu jest niejasna. Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów też nie udało się zrealizować swojego planu analizy w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-360.18" who="#PoselFranciszekPotulski">W 1994 r. zadłużenie oświaty nieco spadło. W 1992 r. zadłużenie stanowiło prawie 4 % budżetu oświaty. W 1993 r. wzrosło ono do ok. 6 %, zaś w 1994 r. wynosiło 5 % budżetu oświaty, wliczając w to 3,5 bln starych zł na oddłużenie. Z tego wynika, że w 1994 r. częściowo spłacono dług poprzednich lat.</u>
<u xml:id="u-360.19" who="#PoselFranciszekPotulski">Moim zdaniem, jest już najwyższy czas na rozsądną, pogłębioną analizę wydatków oświaty. Być może, że oświata uczy za drogo, ale jeśli ponad stan, to też trzeba nad tym się zastanowić. Jestem w stanie wykazać,, że uczymy na poziomie poniżej jakichkolwiek rozsądnych kosztów uczenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-361">
<u xml:id="u-361.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Ministerstwo Finansów ma zastrzeżenia do wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej.?</u>
</div>
<div xml:id="div-362">
<u xml:id="u-362.0" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Chcemy się odnieść do trzech kwestii wyrażonych w opiniach.</u>
<u xml:id="u-362.1" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Pan poseł J. Zaciura stwierdził, że w sprawozdaniu z wykonania budżetu nie została uwzględniona jednorazowa kwota w wysokości 350 mln zł, przyznana Ministerstwu Edukacji Narodowej decyzją ministra finansów na spłatę zobowiązań wymagalnych oświaty. Taka sytuacja dotyczy również resortu zdrowia. Jak wiadomo, pokrycie zobowiązań wymagalnych wynosi 10 bln starych zł. Dlatego też trudno byłoby tak wysoką kwotę, zarówno w stosunku do resortu oświaty, jak i w stosunku do resortu zdrowia wliczać do podstawy naliczenia przyszłych wydatków.</u>
<u xml:id="u-362.2" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Jeśli chodzi o wykorzystanie kwoty na oddłużenie, podobnie jak NIK, mamy wnioski jednostkowe. Dlatego też chcę poinformować, że uruchomiliśmy kontrolę urzędów kontroli skarbowej wykorzystania kwoty 3,5 bln starych zł. Sygnalizowane są przypadki niewłaściwego wykorzystywania tej swego rodzaju ekstra dotacji.</u>
<u xml:id="u-362.3" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W 1991 r. zobowiązania wymagalne zostały pokryte kwotą 1 bln starych zł. W 1992 r. przeznaczono na ten cel 1,1 bln starych zł i taka kwota została wliczona do planu projektu budżetu na 1993 r. Wówczas po raz pierwszy i ostatni uwzględniliśmy poniesione w ub.r. środki na oddłużenie i ta kwota do tej pory w jakiś sposób utrzymuje się w budżetach resortu edukacji narodowej, w kolejnych latach.</u>
<u xml:id="u-362.4" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Jeśli pan poseł Potulski porównuje 1989 r. z 1994 r. czy z 1993 r., to chcę zauważyć, że w 1989 r. wydatki były wyższe także dlatego, że obejmowały wydatki na przedszkola, klasy zerowe w szkołach i na dowożenie uczniów do szkół. Obecnie działalność ta jest finansowana z budżetu gmin.</u>
<u xml:id="u-362.5" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Parlament przyjął bez zastrzeżeń budżet na 1994 r., akceptując projekt zaproponowany przez rząd, a także budżet na 1995 r. Zaakceptował więc taki, a nie inny stan finansowania oświaty.</u>
<u xml:id="u-362.6" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">W 1993 r. zadłużenie oświaty wyniosło 1,4 bln starych zł, w 1994 r. - 3,5 bln starych zł. Nagromadzenie tych kwot i ich uwzględnienie przy planowaniu wydatków na następny rok budżetowy oznacza bardzo wysoki przyrost budżetu resortu oświaty. W porównaniu do 1994 r., wskaźnik wzrostu w wysokości wydatków na oświatę w 1995 r. wynosi 28 %. Dlatego też uważamy, że niezależnie od tego, czy kwota na oddłużenie zostanie wliczona do budżetu resortu edukacji czy też nie, to ten przyrost jest wyższy realnie i nominalnie niż w innych działach gospodarki budżetowej.</u>
<u xml:id="u-362.7" who="#WiceministerElzbietaChojnaDuch">Podsumowując chcę podkreślić, że podobna sytuacja w zakresie zobowiązań wymagalnych dotyczy też innych działów. Zwiększenie budżetu resortu oświaty oznaczałoby zmniejszenie wydatków innych resortów. Rozważając wydatki na edukację narodową należy mieć na uwadze całość budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-363">
<u xml:id="u-363.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam pytanie z pozycji laika. 70 % bezrobotnych to są ludzie w wieku do 34 lat, zaś 48 % bezrobotnych nie przekroczyło 24 lat, tzn. są to ludzie, którzy mogliby jeszcze uczyć się.</u>
<u xml:id="u-363.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Główny zarzut pod adresem Sejmu i rządu polega na tym, że obniża się wydatki na szkolnictwo wyższe, natomiast po skończeniu szkół średnich i ponadpodstawowych, absolwenci powiększają szeregi bezrobotnych i otrzymują zasiłki dla bezrobotnych. Czy ktoś robił rachunek - moim zdaniem - złych decyzji. Biorąc pod uwagę, że 50 % bezrobotnych to młodzież, która mogłaby się nadal uczyć, może z 28 bln starych zł. które obecnie przeznaczamy na fundusz pracy, należałoby połowę tego przeznaczyć dla szkolnictwa. Czy ktoś obliczył, co warto zrobić, czy łożyć na zasiłki czy na szkolnictwo? Czy ten problem był rozważany?</u>
</div>
<div xml:id="div-364">
<u xml:id="u-364.0" who="#GlownyspecjalistawMinisterstwieFinansowAnnaBaczewska">Opracowany został program przez ministra pracy i polityki socjalnej na wniosek sejmowej Komisji, która domagała się rozwiązania problemów bezrobocia m.in. wśród młodzieży i młodzieży kształcącej się. Minister pracy i polityki socjalnej przygotował program aktywizacji zawodowej absolwentów. Ten projekt był opiniowany przez Ministerstwo Finansów. Minister zamierza podjąć dwa rodzaje działań wobec młodzieży.</u>
</div>
<div xml:id="div-365">
<u xml:id="u-365.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pani reprezentuje Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej?</u>
</div>
<div xml:id="div-366">
<u xml:id="u-366.0" who="#GlownyspecjalistaAnnaBaczewska">Nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-367">
<u xml:id="u-367.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Poczekamy na wyjaśnienia ministra pracy i polityki socjalnej, zwłaszcza że niedługo będziemy opiniowali wykonanie budżetu tego ministerstwa. Natomiast chcę wiedzieć jaki jest efekt dla budżetu 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-368">
<u xml:id="u-368.0" who="#WiceministeredukacjinarodowejKazimierzDera">Młodzież, która kończy szkoły podstawowe, edukujemy dalej. Jest to pierwsza odpowiedź. Chodzi nam o to, aby młodzież kończyła szkoły maturalne, a nie zasadnicze szkoły zawodowe. Dlatego zwiększamy nabór do liceów ogólnokształcących i zwiększamy liczbę tych szkół, mimo że brakuje nam środków ma realizowanie tego zadania.</u>
<u xml:id="u-368.1" who="#WiceministeredukacjinarodowejKazimierzDera">Jeżeli chodzi o dalsze kształcenie, to podjąć je można w szkołach wyższych, ale tu napotykamy na podstawową barierę. Wszystkie bezinwestycyjne źródła poszerzenia rozmiarów tego typu kształcenia, praktycznie wyczerpały się. Barierą podstawową jest baza dydaktyczna. Szybko można byłoby uzyskać bazę kadrową, ale to nie jest zadanie, które możemy podjąć z dnia na dzień. Natomiast jeśli będzie taka wola polityczna, to trzeba przyspieszyć inwestycje dydaktyczne. Nie jest to zadanie na kilka lat, bo w rocznym cyklu można bardzo szybko wybudować stosowną bazę dydaktyczną.</u>
</div>
<div xml:id="div-369">
<u xml:id="u-369.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zrozumiałam, że obecnie realizujemy taktykę polegającą na płaceniu zasiłków i ograniczaniu szkolnictwa wyższego. W 1995 r. przyjęliśmy o 5 tys. osób mniej, bowiem zamiast 100 tys., przyjęliśmy 95 tys. osób.</u>
<u xml:id="u-369.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Odpowiedź pana ministra nie budzi moich wątpliwości. Odpowiedź była jasna, że potrzebne są inwestycje, bowiem proste rezerwy zostały już wykorzystane. Obecnie ministerstwo nie ma innego wyjścia z sytuacji w jakiej się znalazło.</u>
</div>
<div xml:id="div-370">
<u xml:id="u-370.0" who="#PoselStanislawWisniewski">W 1991 r. został opracowany przez ówczesny rząd pana premiera T. Mazowieckiego, a w zasadzie przez resort pracy wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej program przeciwdziałania bezrobociu wśród absolwentów. Również w programie walki z bezrobociem, przyjętym przez rząd pani premier H. Suchockiej, są wytyczone pewne kierunki działań, które miałyby minimalizować narastające zjawisko bezrobocia wśród ludzi młodych. Jednak wszystkie te działania, kierunki i mechanizmy zostały "na papierze" do dnia dzisiejszego. W ramach tych programów miały być uruchomione określone środki finansowe, które mogłyby wspomóc Ministerstwo Edukacji Narodowej przy współfinansowaniu tych wszystkich celów.</u>
<u xml:id="u-370.1" who="#PoselStanislawWisniewski">Sprawa dotyczy również reformy całego systemu szkolnictwa zawodowego. W dalszym ciągu utrzymujemy szkoły zawodowe i szkolimy ludzi w zawodach, które już w naszej gospodarce nie funkcjonują. Jest to marnotrawienie określonych sił i środków.</u>
<u xml:id="u-370.2" who="#PoselStanislawWisniewski">Nie trzeba więc "wyważać otwartych drzwi", gdyż są opracowane programy, ale trzeba, aby Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Krajowym Urzędem Pracy uruchomiły działania, o których mówiła pani przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-370.3" who="#PoselStanislawWisniewski">Sejm w br. podjął specjalną uchwałę dotyczącą uruchomienia i stworzenia programu walki z bezrobociem wśród ludzi młodych. Ten program jest i przewiduje się np. uruchomienie bonów stypendialnych, które byłyby dawane ludziom młodym, zamiast zasiłku dla bezrobotnych. Jest wiele innych propozycji, które należy podjąć i wdrażać w życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-371">
<u xml:id="u-371.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Niewątpliwie program jest głęboki, ale informuję, że w 1993 r. na studia dzienne przyjęto 90.565 studentów, zaś w 1994 r. przyjęto 94.105 studentów. Porównując te dwie liczby należy stwierdzić, że nastąpił 4 % wzrost. Natomiast w 1995 r., według danych Ministerstwa Edukacji Narodowej, przyjęto 90 tys. studentów na studia dzienne i ogłoszono dodatkowy nabór deklarując 7.200 wolnych miejsc. Należy przypuszczać, że będzie ok. 97 tys. studentów na pierwszym roku, czyli o 2 - 3 % więcej w porównaniu z 1994 r. Liczba studentów jest coraz większa, co oczywiście nie rozwiązuje sprawy, bowiem należy także zadbać o szkoły pomaturalne.</u>
<u xml:id="u-371.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Najwięcej zrobiono dla młodzieży w wieku 15 do 18 lat, aczkolwiek nie były to działania do końca zamierzone. Otóż ze względu na to, że szkoły zawodowe, zarówno 5-letnie jak i zasadnicze, były w dużym stopniu utrzymywane przez zakłady pracy, przeszły one na "garnuszek" Ministerstwa Edukacji Narodowej. Znaczna część tych szkół została zlikwidowana i w to miejsce powstały szkoły maturalne.</u>
<u xml:id="u-371.2" who="#PoselFranciszekPotulski">Przez ponad 40 lat ok. 20 % uczniów trafiało do liceów ogólnokształcących z zamiarem dalszego studiowania. W tej chwili ten procent się podwoił. Dla tej grupy młodzieży, mniej lub bardziej przypadkowo, zrobiono najwięcej, ale to nie wyczerpuje wszystkich potrzeb.</u>
<u xml:id="u-371.3" who="#PoselFranciszekPotulski">Nawiążę do wyjaśnień pani minister. Chcę powiedzieć, że nie uwzględnienie w nakładach na edukację w 1989 r. kosztów utrzymania przedszkoli, powoduje jedynie niewielki błąd w obliczeniach. Oszacowaliśmy wspomaganie szkół przez budżety samorządowe, a także środki pozabudżetowe, które wypracowały szkoły i środki komitetów rodzicielskich. Doliczając to wszystko do nakładów budżetowych, a także uwzględniając kwotę przeznaczoną na oddłużenie okazuje się, że ta suma stanowi 70 % nakładów na oświatę poniesionych w 1989 r. Rzeczywiście sprawa finansowania przedszkoli może zmienić obraz przedszkoli od 1 do 2 %.</u>
<u xml:id="u-371.4" who="#PoselFranciszekPotulski">Protestuję przeciwko temu, co powiedziała pani minister Chojna-Duch, że budżet na 1995 r. został przyjęty bez zastrzeżeń. Na temat tego budżetu odbyła się dramatyczna dyskusja. Został on przyjęty ze względu na możliwości państwa, ale w żadnym przypadku nie można powiedzieć, że budżet został przyjęty bez zastrzeżeń. Komisje Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wskazywały na wiele słabych punktów w tym budżecie, które mogą wywołać określone problemy w 1995 r.</u>
<u xml:id="u-371.5" who="#PoselFranciszekPotulski">Przechodzimy zmiany systemowe, które muszą kosztować i powstaje pytanie czy te zmiany kosztują oświatę za dużo, czy nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-372">
<u xml:id="u-372.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł Potulski twierdzi, że wzrosła liczba przyjętych na pierwszy rok studentów. Na uczelniach prawniczych i ekonomicznych, a sądzę że także na innych kierunkach, było w tym roku po 5 kandydatów na 1 miejsce. Nie wystarczyło uzyskać ocenę 4 plus z egzaminu, by dostać się na studia. Wszyscy, którzy nie dostali się na studia ustawili się w kolejce po zasiłki. Chcę wiedzieć ilu jest w tej kolejce, dlatego że zabrakło dla nich miejsc na uczelniach? Ile dostaną pieniędzy przez rok z tytułu bezrobocia, podczas gdy w tym czasie ta młodzież mogłaby się jeszcze uczyć.</u>
<u xml:id="u-372.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Taki rachunek może zrobić tylko Ministerstwo Finansów z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej oraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Tego rachunku nie jest w stanie zrobić żadna komisja sejmowa.</u>
<u xml:id="u-372.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proponuję, abyśmy bez odpowiedzi na to pytanie nie przyjmowali budżetu za 1994 r. Jeżeli ktoś z państwa zgłosi do mnie pretensje, że zajmuję się 1995 r. a nie 1994 r., to w takim razie cofam swoje pytanie i formułuję inne. Proszę mi powiedzieć, ile kosztowały zasiłki dla bezrobotnych, które pobierała młodzież, a która zamiast do szkół w 1994 r., zasiliła szeregi bezrobotnych. Takie dane, w tym państwie, muszą być.</u>
<u xml:id="u-372.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Bardzo proszę o uszczegółowienie mojego pytania, bo nie jestem znawcą tej materii.</u>
</div>
<div xml:id="div-373">
<u xml:id="u-373.0" who="#PoselJerzyOsiatynski">Chodzi o to, że jest to proces dynamiczny, tzn. jeśli pani pyta, ile byłoby mniej bezrobotnych i jakie byłyby mniejsze koszty, to można powiedzieć, że za 5 lat ten problem trzeba będzie postawić od nowa, z tym że za jakiś czas sformułujemy inne pytanie: ilu jest bezrobotnych z dyplomem uniwersyteckim a nie szkoły średniej. W symulacji, której domaga się pani poseł, musi być wzięty pod uwagę również ten element.</u>
</div>
<div xml:id="div-374">
<u xml:id="u-374.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dziękuję za zwrócenie mi na to uwagi. Zasiłki dla bezrobotnych otrzymują ludzie, którzy ukończyli szkoły średnie i szkoły ponadpodstawowe. ktoś w rządzie musi mieć tego obraz. Dlatego proszę o informację, ilu jest bezrobotnych i w jakim wieku i ile by nas kosztowało, gdybyśmy tych młodych ludzi posłali na studia?</u>
</div>
<div xml:id="div-375">
<u xml:id="u-375.0" who="#PoselJerzyZdrada">Budżet na 1994 r. rzeczywiście został przyjęty, ale przez Izbę, natomiast Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego wyraźnie wskazywała, że oświata i wychowanie potrzebują więcej o 6,2 bln starych zł, aby związać koniec z końcem, bo w przeciwnym wypadku nastąpi spadek wynagrodzeń, a także spadek inwestycji, a przy tym wszystkim będzie rosło zadłużenie. Nasze głosy nie zostały uwzględnione.</u>
<u xml:id="u-375.1" who="#PoselJerzyZdrada">Mówiliśmy także, że szkolnictwo wyższe potrzebuje ok. 1,5 bln starych zł., bo w przeciwnym wypadku wystąpią wszystkie te zjawiska, o których przed chwilą mówiłem, łącznie ze spadkiem wartości stypendiów.</u>
<u xml:id="u-375.2" who="#PoselJerzyZdrada">Zatrzymam się krótko przy stypendiach. Jeżeli nie będzie pomocy materialnej dla studentów na poziomie przynajmniej porównywalnym z poziomem w 1993 r., to wielu z nich zasili szeregi bezrobotnych. Na wyrównanie poziomu potrzeba było 254 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-375.3" who="#PoselJerzyZdrada">Wnioski zgłoszone przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego były głosowane także na forum Izby i zostały odrzucone, zgodnie z sugestią ministra finansów, który twierdził, że w żaden sposób nie można znaleźć na to środków.</u>
<u xml:id="u-375.4" who="#PoselJerzyZdrada">W trakcie 1994 r. minister edukacji narodowej zwrócił się o dodatkowe środki w wysokości ok. 300 mld starych zł, żeby jakoś wyrównać gwałtowny spadek wartości stypendiów. Właśnie po to, aby nie narastały zagrożenia, o których mówiła pani przewodnicząca, tzn. aby nie powiększały się szeregi bezrobotnych o młodych ludzi, którzy zrezygnowali ze studiów. Studia kosztują znacznie więcej niż wynosi stypendium. Tych środków minister edukacji narodowej nie otrzymał.</u>
<u xml:id="u-375.5" who="#PoselJerzyZdrada">Jeśli mówimy o tym, że w ciągu ostatnich lat wzrosła liczba studentów globalnie o ok. 80 %, w stosunku do punktu wyjściowego z 1989 r., to jest to prawda, ale pamiętać również trzeba o tym, że rozwierają się nożyce dynamiki wzrostu liczby absolwentów szkół średnich, którzy mają prawo studiować, z dynamiką wzrostu liczby przyjętych na studia. Skutkiem tego mamy zjawisko bezrobocia absolwentów szkół średnich - moim zdaniem - bardzo groźne.</u>
<u xml:id="u-375.6" who="#PoselJerzyZdrada">Mówię o studiach dziennych, które są najbardziej wartościowe. Nie oszukujmy się, jesteśmy w Sejmie i mamy pełne prawo powiedzieć, że studia zaoczne, wieczorowe i wszelkie inne mogą być elementem uzupełniającym, ale nie zastąpią studiów dziennych. Podstawowym obowiązkiem państwa jest pamiętać o tego rodzaju sprawie.</u>
<u xml:id="u-375.7" who="#PoselJerzyZdrada">Spada również dynamika wzrostu liczby studentów na studiach płatnych. Nie ma już tylu chętnych kandydatów na te studia, jak wówczas, gdy te studia zostały otworzone. Wyczerpał się już limit osób, których było na nie stać. Studia płatne stają się coraz to droższe.</u>
<u xml:id="u-375.8" who="#PoselJerzyZdrada">Sytuacja, którą przedstawiłem, nie wynika tylko z opinii Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. Jest to również opinia środowisk akademickich, które na tę sytuację zwracały uwagę publicznie na posiedzeniach Komisji i podczas rozmów w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Ponadto przedstawiały swoją opinię marszałkowi Sejmu, a także premierowi w ub. i br.</u>
<u xml:id="u-375.9" who="#PoselJerzyZdrada">Spadają nakłady inwestycyjne zarówno budowlane jak i na zakup aparatury. Zgadzam się z panem ministrem, a także cieszę się, że publicznie zostało powiedziane, iż występuje bariera bazy dydaktycznej. Prostymi sposobami nie da się już nic zrobić. Jeżeli kiedyś na kształcenie 1 studenta, w porównywalnych cenach, wydawaliśmy 14 jednostek, to teraz wydajemy 6 jednostek. Jest to miara nakładów na studenta.</u>
<u xml:id="u-375.10" who="#PoselJerzyZdrada">Oczywiście można spróbować kształcić jeszcze taniej, ale wielokrotnie mówiliśmy na posiedzeniach Komisji, że trzeba kształcić więcej, ale jednocześnie nie gorzej. Kształcenie gorzej załamuje cały program edukacyjny, dlatego że nie dostarczy się kadr, które są potrzebne naszej gospodarce. Pamiętać trzeba, że jedynie niewiele ponad 6 % ludzi w Polsce ma wyższe wykształcenie, podczas gdy w krajach, z którymi chcemy się porównywać, ten wskaźnik jest 5 - 6 razy wyższy.</u>
<u xml:id="u-375.11" who="#PoselJerzyZdrada">Możemy obcinać wydatki, możemy dopuszczać do braku wzrostu nakładów, jakich wymagają zadania państwowe. Zadania edukacyjne należą z pewnością do podstawowych zadań państwa. Zapłacimy jednak za to za rok czy za dwa jeszcze wyższą cenę niż płacimy obecnie. Nie tylko wzrostem liczby bezrobotnych, ale brakiem kadr wykształconych.</u>
<u xml:id="u-375.12" who="#PoselJerzyZdrada">Wielokrotnie mówiliśmy na posiedzeniach Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, a także na posiedzeniach Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, że należy na stałe ustalić, że przynajmniej 1 % produktu krajowego brutto stanowi nakłady na szkolnictwo wyższe. Obecnie ten wskaźnik wynosi 0,7 % PKB. Gdybyśmy przyjęli wskaźnik w wysokości 1 % produktu krajowego brutto, to w tegorocznym budżecie potrzeba byłoby zwiększyć środki o 10 bln starych zł, czyli o połowę tego, co otrzymało szkolnictwo wyższe.</u>
<u xml:id="u-375.13" who="#PoselJerzyZdrada">Niedofinansowanie z każdym rokiem pogłębia kryzys, zwiększa rozmiary luki finansowej. Jest to zasadniczy problem, przed którym stoimy.</u>
</div>
<div xml:id="div-376">
<u xml:id="u-376.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Myślę, że jest wielu posłów - do nich ja też się zaliczam - którzy przynajmniej kilkanaście razy wysłuchali tych argumentów, ale jest to także dobry przykład na to, mimo działań podejmowanych przez kolejne lata, przez kolejne komisje, bez względu na to, z jakiej koalicji wywodził się rząd, problem nie jest rozwiązany. Nie okłamujmy się, że budżet Ministerstwa Edukacji Narodowej na 1995 r. był realny. "Szydło z worka" wyjdzie bardzo szybko. Pan minister Dera zgodził się zaakceptować budżet przymuszony do granic wytrzymałości. Budżet na szkolnictwo wyższe był ustalony poniżej normalnych norm funkcjonowania tego szkolnictwa. Nie okłamujmy się, że sytuacja w 1995 r. jest inna niż w latach poprzednich.</u>
<u xml:id="u-376.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Moim zdaniem, trzeba oddzielić dwie sprawy, absolutorium za wykonanie budżetu i relacje nakładów. Sejm przyjął budżet na 1994 r., a ministerstwo ten budżet wykonywało. Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła zastrzeżenia do wykonania tego budżetu i zaraz do nich wrócimy.</u>
<u xml:id="u-376.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Druga sprawa to ta, którą ja poruszyłam na początku, a mianowicie czy ciągłe ograniczanie środków na szkolnictwo jest rozsądne z punktu widzenia bezrobocia. Bardzo proszę o taki rachunek wykonany przez Ministerstwo Finansów, bo ja nie sądzę, aby ktoś inny był go w stanie zrobić.</u>
</div>
<div xml:id="div-377">
<u xml:id="u-377.0" who="#WiceministerfinansowJanKubik">Kompletnymi danymi dysponuje Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-378">
<u xml:id="u-378.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Za budżet odpowiada Ministerstwo Finansów przed Sejmem, zarówno wówczas gdy przedstawia projekt tego budżetu, jak i wówczas gdy sprawozdaje z jego wykonania. Oczywiście Ministerstwo Finansów, przed przygotowaniem informacji może porozumieć się z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej oraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej.</u>
<u xml:id="u-378.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Bardzo proszę o przedstawienie informacji, ile wydaliśmy w 1994 r. na zasiłki dla bezrobotnych, które pobrała młodzież po szkole średniej i niepełnej średniej, a która mogłaby się jeszcze uczyć?</u>
<u xml:id="u-378.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Powstrzymam głosowanie nad budżetem za 1994 r. do momentu uzyskania tych informacji. Natomiast teraz proponuję państwu, byśmy skoncentrowali się na zastrzeżeniach do wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej, wymienionych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Tych zastrzeżeń jest sporo.</u>
</div>
<div xml:id="div-379">
<u xml:id="u-379.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Myślę, że tego typu analiza ma znaczenie przy omawianiu projektu budżetu na 1993 r. Natomiast jeśli chodzi o wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej, to jest to już zaszłość.</u>
<u xml:id="u-379.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Pan poseł J. Osiatyński słusznie zwrócił uwagę, że problem bezrobotnej młodzieży zostanie przesunięty tylko o kilka lat i za 5 lat stan bezrobocia może odpowiadać obecnemu stanowi. Dzisiaj łatwiej jest znaleźć pracę absolwentowi wyższej uczelni, ale nie wiadomo jak to będzie wyglądało za 5 lat.</u>
<u xml:id="u-379.2" who="#PoselFranciszekPotulski">Sądzę, że warto obok informacji, że były wydziały gdzie na 1 miejsce przypadało 6 kandydatów, oprzeć się na dwóch liczbach: ile osób zdawało i ile zostało przyjętych. Poza tym są szkoły pomaturalne, których nie jest mało. Wiele z nich rozpoczęło nabór uczniów pod koniec sierpnia, mając na uwadze tych, którzy nie dostali się na studia, co zdecydowanie łagodzi problem bezrobotnej młodzieży.</u>
<u xml:id="u-379.3" who="#PoselFranciszekPotulski">Myślę, że warto wziąć pod uwagę jeszcze jedną liczbę, choć nie będzie łatwo ją obliczyć, a mianowicie, ilu ludzi w wieku 20 - 24 lat pobiera zasiłki i chodzi na kursy kwalifikacyjne, które są opłacane również z budżetu. Gdybyśmy połączyli te dwa wydatki z budżetu, to za te same środki można by utrzymać jakąś liczbę szkół.</u>
<u xml:id="u-379.4" who="#PoselFranciszekPotulski">Absolwent liceum ogólnokształcącego nie jest przygotowany do jakiejkolwiek pracy. Być może, że w Ministerstwie Edukacji Narodowej należałoby wyodrębnić nową kategorię szkół, tzn. szkoły pomaturalne. Myślę, że zaczną one odgrywać coraz większą rolę. zamiast kierować środki do urzędów pracy, aby przyuczać młodych ludzi do zawodu na różnego rodzaju kursach, mniej lub bardziej drogich, te same środki można skierować do normalnej sieci oświatowej, wykorzystując obecną bazę. Nauka w szkołach ponadpodstawowych nie musi być realizowana w systemie dziennym i pierwszej zmiany.</u>
</div>
<div xml:id="div-380">
<u xml:id="u-380.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dziękuję panu posłowi za uszczegółowienie mojego pytania. Pan poseł jest znawcą tej materii, czego nie mogę powiedzieć o sobie.</u>
<u xml:id="u-380.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nawet jeśli rachunek przedstawiony przez Ministerstwo Finansów, w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej, będzie wstępny i szacunkowy, to jednak pozwoli nam uniknąć wielu błędnych decyzji przy rozpatrywaniu projektu budżetu na 1996 r. Wiem, że sporządzenie takiego rachunku wymaga więcej czasu, ale przyjmiemy każdy, jaki otrzymamy, żeby sobie uzmysłowić co się dzieje - a dzieje się naprawdę niedobrze i wszyscy ponosimy za to odpowiedzialność.</u>
</div>
<div xml:id="div-381">
<u xml:id="u-381.0" who="#WiceministerJanKubik">System kształcenia nie zdaje egzaminu.</u>
</div>
<div xml:id="div-382">
<u xml:id="u-382.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Na pewno zdaje egzamin każde kształcenie, jeśli alternatywą jest wysyłanie młodzieży po szkole średniej i niepełnej średniej po zasiłki. Jeżeli pan minister chce ze mną w tej sprawie polemizować, to nie ma to najmniejszego sensu.</u>
</div>
<div xml:id="div-383">
<u xml:id="u-383.0" who="#WiceministerJanKubik">Nie o to chodzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-384">
<u xml:id="u-384.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeśli nie o to chodzi, to proszę pozostawić właściwej Komisji sejmowej ocenę systemu kształcenia czy zdaje on egzamin, czy też nie. Natomiast pana ministra proszę o zrobienie rachunku.</u>
</div>
<div xml:id="div-385">
<u xml:id="u-385.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Rachunek jest prosty. Według danych statystycznych Krajowego Urzędu Pracy, na ok. 2.800 tys. bezrobotnych jest ok. 850 tys. osób w wieku do 25 lat. Zasiłek dla jednego młodocianego, po nowelizacji ustawy o zatrudnieniu, wynosi 27 % średniej krajowej, co stanowi 1,7 mln starych zł. Tę kwotę należy pomnożyć przez 9 miesięcy, co daje w skali roku 15.300 tys. zł. Z kolei tę kwotę należy pomnożyć przez 8.500 tys. i mamy gotowy rachunek.</u>
</div>
<div xml:id="div-386">
<u xml:id="u-386.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zobaczymy jakie obliczenia przedstawi nam Ministerstwo Finansów.</u>
<u xml:id="u-386.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W materiale Najwyższej Izby Kontroli, na str. 71 czytamy, że w 1994 r. poniesione zostały wyższe wydatki na kuratoria. Chciałabym się dowiedzieć, ile osób jest zatrudnionych w kuratoriach? Jaka jest struktura tego zatrudnienia? Czy zatrudnienie wzrasta czy spada? Jaka jest rola kuratoriów? Ile w sumie kosztuje budżet ich funkcjonowanie?</u>
<u xml:id="u-386.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie znam się na merytorycznej pracy kuratoriów, ale wiem, że dzięki nim przedłuża się przepływ pieniędzy z ministerstwa do szkół. Jeśli się mylę, to proszę o informację.</u>
</div>
<div xml:id="div-387">
<u xml:id="u-387.0" who="#PoselZofiaGrzebiszNowicka">Na tej samej 71 stronie, a także na str. 72 jest kilka uwag, że dotacje przekazane przez MEN w wysokości 7,5 mln zł nie zostały zwrócone. Chcę prosić pana ministra o wyjaśnienie, czy te pieniądze wrócą do MEN bo są one potrzebne na realizację zadań określonych w ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-388">
<u xml:id="u-388.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są inne pytania? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-388.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister Dera udzielił odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-389">
<u xml:id="u-389.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Nie chciałbym, aby spojrzenie na służby kuratoryjne było spłaszczone. Podstawową funkcją tych służb jest nadzór pedagogiczny. Gdybyśmy chcieli przejaskrawić tę funkcję, to moglibyśmy powiedzieć, że jest to policja oświatowa. Do obowiązków służb kuratoryjnych należy nadzór, od strony pedagogicznej, nad prawidłowością funkcjonowania systemu oświaty w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-390">
<u xml:id="u-390.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mnie tylko interesuje, ile jest osób zatrudnionych w kuratoriach? Ile było zatrudnionych na koniec 1993 r. i 1994 r.? Czy liczba zatrudnionych zmienia się w związku z tym, że gminy przejmują szkoły?</u>
</div>
<div xml:id="div-391">
<u xml:id="u-391.0" who="#WiceministerKazimierzDera">W każdym województwie jest kuratorium, zarówno w małym, jak i w dużym województwie. Wszędzie jest nasza jednostka, na której czele stoi kurator, bezpośrednio podporządkowany ministrowi edukacji narodowej.</u>
<u xml:id="u-391.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Fakt przekazania gminom szkół, w zakresie nadzoru administracyjnego i gospodarczego, nie zwalnia służb kuratoryjnych od spełniania dotychczasowych obowiązków, bowiem obowiązek pedagogiczny pozostaje dalej w służbach kuratoryjnych. Nie tworzy się tych służb w samorządach.</u>
<u xml:id="u-391.2" who="#WiceministerKazimierzDera">Natomiast w kuratoriach zmniejsza się liczba pracowników zatrudnionych w pionach administracyjno-finansowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-392">
<u xml:id="u-392.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile zatrudniają kuratoria?</u>
</div>
<div xml:id="div-393">
<u xml:id="u-393.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Na dzień 31 grudnia 1994 r., kuratoria zatrudniały 3.527 osób.</u>
</div>
<div xml:id="div-394">
<u xml:id="u-394.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile kosztuje utrzymanie kuratoriów?</u>
</div>
<div xml:id="div-395">
<u xml:id="u-395.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Ta informacja jest podana w naszym sprawozdaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-396">
<u xml:id="u-396.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy utrzymanie kuratorium ma tendencję spadkową, czy zwyżkową w stosunku do 1993 r., a także w stosunku do 1992 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-397">
<u xml:id="u-397.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Odnotowaliśmy tendencję spadkową od 1991 r., ze względu na to, że maleje liczba zatrudnionych.</u>
</div>
<div xml:id="div-398">
<u xml:id="u-398.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przedstawiciele Ministerstwa Finansów podpowiadają mi, że ta liczba nie maleje.</u>
<u xml:id="u-398.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan minister jest w stanie konkretnie odpowiedzieć na moje pytania, bo jeśli nie to, proszę, aby udzielił pan odpowiedzi na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-399">
<u xml:id="u-399.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Zgadzam się precyzyjnie odpowiedzieć na piśmie, przedstawiając konkretne wyliczenia. Informacje są przedstawione w naszym sprawozdaniu, ale nie nadążam zmieniać stron. Na najbliższy poniedziałek przygotuję pełną informację, jak kształtowało się zatrudnienie od 1991 r., jaka występowała tendencja i jakie zostały poniesione wydatki w 1994 r. na służby kuratoryjne.</u>
<u xml:id="u-399.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Rzeczywiście w 1994 r. miało miejsce przekroczenie wydatków w służbach kuratoryjnych. Główną przyczyną tego były zmiany w składzie osobowym - licząc tylko kuratorów, było 15 zmian personalnych. Za zmianą kuratorów, z reguły idą zmiany na stanowiskach wicekuratorów. Przy tego typu zmianach personalnych, które niestety wystąpiły w 1994 r., występują dodatkowe koszty związane z wynagrodzeniami.</u>
</div>
<div xml:id="div-400">
<u xml:id="u-400.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mnie nie interesuje, kto rządzi, ale ile się wydaje pieniędzy. Dlatego proszę konkretnie odpowiedzieć na pytanie, ile od 1991 r., w kolejnych latach, było etatów w kuratoriach i jakie zostały poniesione koszty na utrzymanie kuratoriów?</u>
<u xml:id="u-400.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę mi wyjaśnić, jakiego rodzaju instytucja jest pomiędzy szkołą a kuratorium?</u>
</div>
<div xml:id="div-401">
<u xml:id="u-401.0" who="#WiceministerKazimierzDera">W niektórych dużych kuratoriach są jeszcze delegatury. W delegaturach zatrudnieni są pracownicy kuratorium. Ci pracownicy obsługują, pod względem nadzoru pedagogicznego, szkoły, które są usytuowane w miejscu ich zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-401.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Zadane zostało drugie pytanie, w sprawie rozliczenia dotacji. Kontrolerzy NIK stwierdzili, że chodzi o nie rozliczone pokaźne kwoty.</u>
<u xml:id="u-401.2" who="#WiceministerKazimierzDera">Według stanu na koniec 1994 r., który sprawdzali kontrolerzy NIK, rzeczywiście dosyć istotne kwoty nie były rozliczone. Nastąpiło pełne rozliczenie, ale w późniejszym czasie. Nie ma z tego tytułu zaległości, natomiast rozliczenie nie nastąpiło w przepisowym terminie. Głównym powodem było odrzucanie sprawozdań zawierających rozliczenia. Duża rotacja w organizacjach społecznych, które otrzymują środki na zadania zlecone, powoduje, że ciągle dokumentacja nie jest dobrze przygotowana do rozliczania, mimo szczegółowych instrukcji. Taką dokumentację odrzucamy i domagamy się poprawnie przygotowanej.</u>
</div>
<div xml:id="div-402">
<u xml:id="u-402.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są jeszcze pytania do pana ministra?</u>
</div>
<div xml:id="div-403">
<u xml:id="u-403.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Mam pytanie w kontekście opinii, którą otrzymaliśmy, a sprawa dotyczy udzielania przez resort dotacji i przedpłat do produkcji podręczników szkolnych, a także akademickich.</u>
<u xml:id="u-403.1" who="#PoselStanislawWisniewski">Czy pan minister może podać mi kwotę dotacji, a także poinformować mnie, ile z dotowanych podręczników drukowanych jest przez polski przemysł poligraficzny, a ile poza granicami naszego kraju. Wystarczy mi wskaźnik procentowy. Wiem, że ok. 40 % podręczników jest drukowanych poza granicami kraju. Jest to opłacanie siły roboczej innych państw, chociaż polski przemysł poligraficzny jest w stanie wydrukować każdą liczbę podręczników szkolnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-404">
<u xml:id="u-404.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Też mam pytanie do pana ministra. W sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa na str. 85 zawarte są następujące informacje: na świetlice dziecięce zaplanowano 119.812 tys. zł, natomiast wydano 110.729 tys. zł. Na kolonie, obozy, dziecińce wiejskie zaplanowano kwotę w wysokości 20.250 tys. zł - wykonano 13.144,7 tys. zł. Na stowarzyszenia oświatowe i wychowawcze zaplanowano 11.080 tys. zł - wykonano 18.235 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-404.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Podałam tylko kilka pozycji, ale w innych jest także duża rozbieżność pomiędzy tym co zaplanowano, a tym co wykonano. Cóż to znaczy? Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej traktuje budżet jako atrapę? Czy może nastąpiły tak szczególne wydarzenia, że usprawiedliwiają one duże rozbieżności pomiędzy wydatkami planowanymi a wydatkowanymi.</u>
<u xml:id="u-404.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Podane przeze mnie przykłady nie wyczerpują całej listy. Proszę popatrzeć na str. 85, 86 i 87. Trudno jest tam znaleźć pozycję, która mniej więcej zgadza się z budżetem.</u>
<u xml:id="u-404.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Powtarzam jeszcze raz pytanie: cóż to znaczy? Proszę pana ministra o wyjaśnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-405">
<u xml:id="u-405.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Rozpocznę od druku podręczników. Generalnie obowiązuje zasada, że dotacja do podręczników obowiązuje tylko wobec podręczników akademickich. Poza tym są tylko nieliczne przypadki jednostkowe dopłacania do podręczników nieakademickich. Są to podręczniki do nauki języków dla mniejszości narodowych. Młodzież pochodzenia ukraińskiego, białoruskiego kupuje podręczniki do nauki tych języków. Te podręczniki dotujemy, a także podręczniki do nauczania w szkołach specjalnych, których jednostkowy koszt jest bardzo wysoki.</u>
<u xml:id="u-405.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Nie dotujemy zwykłych, ogólnie dostępnych podręczników i książek pomocniczych.</u>
<u xml:id="u-405.2" who="#WiceministerKazimierzDera">Do niedawna jedynym wydawcą były Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Obecnie nie jest to już monopolista, ale dalej wydaje blisko 80 % podręczników i książek pomocniczych dla szkół ogólnokształcących. Jest to nasze przedsiębiorstwo, na które mamy względny wpływ i możemy również oddziaływać na wybór drukarni. W tym względzie nie ma większych nieprawidłowości. Tylko ok. 4 % książek Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne drukowały za granicą. Głównie były to tłumaczenia od wydawcy. Jeżeli np. we Francji zakupiło dany tytuł i tam drukowało, uzyskiwało podwójną zniżkę.</u>
<u xml:id="u-405.3" who="#WiceministerKazimierzDera">Uzgodniliśmy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi, że tylko w wyjątkowych przypadkach podręczniki i książki pomocnicze będą drukowane za granicą, chociaż wywołuje to wiele dyskusji w gronie kierownictwa WSiP. Są one bowiem na rozrachunku własnym i chcą się kierować rachunkiem ekonomicznym. Na tej podstawie chcą decydować gdzie będą drukowały. Niemniej jednak są dosyć spolegliwe i kierują się dobrem naszego rynku poligraficznego.</u>
<u xml:id="u-405.4" who="#WiceministerKazimierzDera">Natomiast z każdym rokiem wzrasta rynek innych wydawców, poza WSiP. Na tych wydawców nie mamy żadnego wpływu. Ich prywatną sprawą jest to gdzie drukują, gdyż my nie dotujemy wydrukowanych przez nie podręczników. Kierując się rachunkiem ekonomicznym i sobie tylko znanymi względami, decydują się na wybór stosownej drukarni, której zlecają zadania poligraficzne.</u>
<u xml:id="u-405.5" who="#WiceministerKazimierzDera">Na str. 64 naszego sprawozdania, podajemy szczegółowe dane. Nie chciałbym popełnić jakiejś nieścisłości, informując państwa z pamięci, ile wynoszą dotacje do podręczników i jakiego zakresu one dotyczą.</u>
<u xml:id="u-405.6" who="#WiceministerKazimierzDera">Chcę od razu przyznać się do pewnej sprawy, na którą zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli. W ub.r. miało miejsce podwyższenie dotacji do niektórych podręczników akademickich, albo też dotacja była utrzymana na tym samym poziomie, ale za to zmniejszony został nakład. To zjawisko było oceniane przez NIK jako naganne.</u>
<u xml:id="u-405.7" who="#WiceministerKazimierzDera">Sprawa ta jest wynikiem negocjowania kosztów. Czynimy wszystko, aby wydatki były jak najniższe. Nie stwierdzamy nierzetelności w tym zakresie, natomiast niektórzy wydawcy mieli zawyżone koszty z tytułu jakości druku, jakiej nie wymagała dana pozycja. Zawsze będzie to kwestia sporu między wydawcą, autorem, a Ministerstwem Edukacji Narodowej, które dotuje. My chcemy jak najtańsze wydawnictwa, natomiast autor i wydawca chcą, aby edycja była jak najbardziej trwała, a to podraża koszty.</u>
<u xml:id="u-405.8" who="#WiceministerKazimierzDera">Nie chciałbym nieprecyzyjnie wyjaśniać, dlaczego wystąpiła różnica pomiędzy planowanymi i wykonanymi wydatkami, w pozycjach które wymieniła pani przewodnicząca, przeanalizuję te pozycje i wyjaśnienie przedstawię na piśmie, aby nie było jakichś uchybień w tym zakresie. Czasami różnice występują pomiędzy drugim miejscem po przecinku, więc nie wiem, o której stronie pani przewodnicząca mówiła.</u>
</div>
<div xml:id="div-406">
<u xml:id="u-406.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Posługiwałam się sprawozdaniem z wykonania budżetu, które przedstawił rząd. Dane odczytałam ze str. 81.</u>
<u xml:id="u-406.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ponadto na str. 89 sprawozdania rządowego, są wydatki na administrację państwową. Interesuje mnie zatrudnienie w Ministerstwie Edukacji Narodowej, tzn. jak ono kształtowało się na przestrzeni ostatnich lat. Z danych zamieszczonych na str. 89 wynika istotny wzrost w stosunku do planu, co więcej ten wzrost jest procentowo większy w jednostkach terenowych, podległych organom centralnym, aniżeli w jednostkach centralnych. Czy to znaczy, że były inne podwyżki wynagrodzeń, czy też gdzieś lepiej zaplanowano?</u>
<u xml:id="u-406.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister udzielił na piśmie odpowiedzi na te pytania. Powtarzam jeszcze raz, że zaczerpnęłam dane ze str. 86. Chodzi o stowarzyszenia oświatowe i wychowawcze, bowiem wykonanie jest znacznie wyższe od planu. Natomiast na str. 87 są dane dotyczące planu i wykonania wydatków na świetlice dziecięce, kolonie, obozy i dziecińce wiejskie. W tym przypadku wykonanie było dużo niższe od planu. Ostatnie pytanie dotyczyło str. 89, gdzie są podane wydatki na administrację państwową. Wykonanie było dużo większe od planu, a zwłaszcza większe w terenowych jednostkach podległych organom centralnym. Myślę, że chodzi o kuratoria.</u>
<u xml:id="u-406.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam jeszcze jedno szczegółowe pytanie, ile jest wiceministrów w Ministerstwie Edukacji Narodowej i czy ta liczba się zmienia?</u>
<u xml:id="u-406.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Znalazłam jeszcze pozycję "inne dotacje". Proszę o wyjaśnienie tej pozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-407">
<u xml:id="u-407.0" who="#WiceministerKazimierzDera">W Ministerstwie Edukacji Narodowej jest 4 wiceministrów, jeden podsekretarz stanu i minister, ale jedno stanowisko nie jest obsadzone.</u>
</div>
<div xml:id="div-408">
<u xml:id="u-408.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ministerstwo ma zamiar zwiększyć tę liczbę etatów z "R"?</u>
</div>
<div xml:id="div-409">
<u xml:id="u-409.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Zwiększyliśmy już o jedną osobę.</u>
</div>
<div xml:id="div-410">
<u xml:id="u-410.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przekazujecie szkoły gminom, a w związku z tym zmniejsza się liczba szkół, które są pod nadzorem ministerstwa, a liczba wiceministrów rośnie. Ministerstwo z roku na rok dysponuje mniejszymi pieniędzmi w wartości realnej, co też wskazywałoby na to, że powinna następować redukcja, a nie rozrost etatów z "R".</u>
</div>
<div xml:id="div-411">
<u xml:id="u-411.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Zatrudnienie na stanowiskach z "R" nie dzieje się kosztem wydatków na oświatę, lecz kosztem wydatków na administrację państwową.</u>
</div>
<div xml:id="div-412">
<u xml:id="u-412.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">To się dzieje za pieniądze z podatków płaconych przez pana, przeze mnie i wszystkich podatników.</u>
<u xml:id="u-412.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pytam o logikę zdarzeń. Ministerstwo Edukacji Narodowej ma pod swoją pieczą coraz mniej szkół, mniej pieniędzy do dyspozycji, mniej inwestycji, a mimo to rośnie liczba stanowisk z "R". O co w tym chodzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-413">
<u xml:id="u-413.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Nam dopiero ubędzie zadań. Jesteśmy na etapie przekształceń, który wymaga więcej działań i przygotowań. Natomiast prawdą jest, że w perspektywie będzie mniej pewnych działań administracyjnych, finansowych, obsługi tego typu. Będziemy mieli w tym względzie sojusznika, jakimi są samorządy terytorialne. Natomiast obecnie nam zadań nie ubyło.</u>
</div>
<div xml:id="div-414">
<u xml:id="u-414.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Żyjemy w paradoksalnej sytuacji. Nie opłaca się prywatyzować gospodarki, bo okazuje się, że przedsiębiorstwa prywatne są mniej rentowne i nie opłaca się przekazywać szkół do gmin, bo to w sumie więcej kosztuje podatnika. Wzrastają wydatki gminy i wydatki w ministerstwie.</u>
<u xml:id="u-414.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Sprowadziłam sytuację do absurdu, ale to nie znaczy, że nie wymaga ona wyjaśnienia ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej. Proszę, aby pan minister przedstawił następujące informacje: realne wydatki, którymi dysponuje ministerstwo, na przestrzeni ostatnichczterech lat, zatrudnienie faktyczne w centrali, kuratoriach i delegaturach, liczba oddanych gminom szkół w ostatnich latach. Powinna zachodzić prawidłowość, że gdy rosną koszty w gminach z tytułu przejętych szkół, to w centrali ministerstwa te koszty powinny przynajmniej powoli maleć, ale może taka tendencja występuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-415">
<u xml:id="u-415.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Chcę podtrzymać pytanie, które zadała pani przewodnicząca, a które później nie podtrzymała. Jakie jest merytoryczne uzasadnienie zmniejszenia wydatków m.in. na kolonie i sierocińce? Co uzasadnia poczynienie oszczędności na tych wydatkach?</u>
</div>
<div xml:id="div-416">
<u xml:id="u-416.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Zadania ministerstwa są dwojakiego rodzaju. Zakres nadzoru pedagogicznego nie tylko się nie zmniejsza z powodu przejęcia szkół przez gminy, ale można powiedzieć, że nawet się zwiększa. Natomiast zmniejszy się od 1 stycznia 1996 r. zakres zadań służb administracyjno-ekonomicznych. Pracownicy kuratoriów to są wizytatorzy merytoryczni i samorządy nie tworzą takich stanowisk, przynajmniej na razie.</u>
<u xml:id="u-416.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Chciałbym dołączyć się do listy pytań skierowanych pod adresem pana ministra i prosić o podanie informacji, jaki był wzrost nakładów na stowarzyszenia i związki wyznaniowe. Od kilku lat sytuacja wygląda w ten sposób, że zgłaszają się różnego rodzaju związki czy stowarzyszenia o charakterze wyznaniowym i "wyciągają" z kuratoriów pieniądze, mówiąc że będą organizowały kolonie, sierocińce, świetlice itd. Analizowałem to w woj. gdańskim i muszę powiedzieć, że nakłady na jednego uczestnika obozu ZHP były trzy razy niższe, a niekiedy nawet 10 razy niższe, niż na przykościelną półkolonię.</u>
</div>
<div xml:id="div-417">
<u xml:id="u-417.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nawet nie podejrzewałam, że jest taka pozycja. Dziękuję panu posłowi za uszczegółowienie mojego pytania. Spodziewam się, że w materiale pisemnym znajdzie się też ta informacja.</u>
</div>
<div xml:id="div-418">
<u xml:id="u-418.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Mogę ogólnie zwrócić uwagę na jeszcze jedną sprawę. Wydatki na zadania zlecone, z których finansujemy kolonie, obozy szkoleniowo-wypoczynkowe itp. prowadzone przez organizacje społeczne w 1995 r. są w tej samej wysokości, co w 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-419">
<u xml:id="u-419.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Na razie nie prosimy o dane za 1995 r. Będziemy się nimi zajmować przy omawianiu budżetu na 1996 r. Teraz interesuje nas 1994 r. i wsteczne lata.</u>
</div>
<div xml:id="div-420">
<u xml:id="u-420.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Przyrost wydatków, w porównaniu do 1993 r. jest w tej pozycji niewielki. Połowa kwoty 230 mld starych zł była do dyspozycji kuratorów. Środki z tej puli były przeznaczone dla lokalnych organizatorów na szczeblu wojewódzkim. Druga część kwoty globalnej była rozdysponowana centralnie na akcje o zasięgu ogólnokrajowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-421">
<u xml:id="u-421.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeśli nie ma już pytań do pana ministra to przypomnę na jakie informacje będziemy oczekiwać. Ministerstwo Finansów, w porozumieniu z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej i Ministerstwem Edukacji Narodowej, odpowie na pytanie, ile kosztowało nas w 1994 r. nie studiowanie tej młodzieży- która zasiliła bezrobotnych. Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformuje nas, ile kosztowały kuratoria w 1994 r. w porównaniu z poprzednimi latami, jakie było zatrudnienie w centrali ministerstwa i kuratoriach w ostatnich latach.</u>
<u xml:id="u-421.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Te pytania wymagają powstrzymania się od głosowania. Czekamy również na wyjaśnienie wydatków, o których mowa na str. 86, 87 i 89 rządowego sprawozdania z wykonania budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-422">
<u xml:id="u-422.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Sądzę, że rachunek symulacyjny, którego domaga się pani przewodnicząca, będzie wymagał - mówiąc ogólnie - pogłębionej analizy. Trzeba w nim uwzględnić np. koszt 1 studenta na uniwersytecie, na akademii medycznej, na politechnice i innych wyższych uczelniach.</u>
<u xml:id="u-422.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Poza wszystkim wydaje mi się, że taki rachunek nie będzie ważył na ocenie wykonania budżetu przez ministra edukacji narodowej za 1994 r. Natomiast może mieć wpływ na debatę nt. szkolnictwa wyższego, którą wcześniej czy później - mam nadzieję - podejmie Sejm. Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego zajmuje się sprawą szkolnictwa wyższego prawie na bieżąco i materiał analityczny będzie przydatny dla wykreślenia perspektywy, ale nie do oceny wykonania budżetu za 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-423">
<u xml:id="u-423.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan poseł jest w stanie wyjaśnić dlaczego na świetlice dziecięce wydano mniej niż zaplanowano?</u>
</div>
<div xml:id="div-424">
<u xml:id="u-424.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Jest to inne zagadnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-425">
<u xml:id="u-425.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dotyczy to wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-425.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Powiedziałam również, że szacunek kosztów ponoszonych z tego powodu, że młodzież zamiast się uczyć powiększa liczbę bezrobotnych, ma być wstępny. Przyjmiemy taki, na jaki stać Ministerstwo Finansów. Pan poseł S. Wiśniewski powiedział już jak trzeba zrobić taki rachunek.</u>
</div>
<div xml:id="div-426">
<u xml:id="u-426.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Pani przewodnicząca powiedziała, że ta analiza jest warunkiem podejścia do głosowania w sprawie wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej w 1994 r. Starałem się wyjaśnić, że nie ma ona wpływu na ocenę wykonania tego budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-427">
<u xml:id="u-427.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mogłabym zgodzić się z panem posłem, gdyby nie pozostałe pytania, na które nie mamy odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-428">
<u xml:id="u-428.0" who="#PoselStanislawWisniewski">Powrócę jeszcze do sprawy drukowania podręczników. Mam nieco inne dane z Polskiej Izby Druku, od tych, które podał pan minister.</u>
<u xml:id="u-428.1" who="#PoselStanislawWisniewski">Przypomnę, że w umowie koalicyjnej jest zapis, że rząd podejmie proces uporządkowania druku podręczników szkolnych. Z moich informacji wynika, że instytucja wydawnicza, podległa Ministerstwu Edukacji Narodowej, wiele swoich pozycji, oprócz tych, o których mówił pan minister, drukuje poza granicami kraju. Chcę stwierdzić że Ministerstwo Edukacji Narodowej ma swoje dwie specjalistyczne drukarnie, w które zostało zainwestowane setki milionów dolarów i setki milionów zł do 1990 r. Wykorzystują one 40 - 50 % swoich mocy produkcyjnych. Moce całego polskiego przemysłu poligraficznego są wykorzystywane na tym poziomie, a ok. 60 % produkcji poligraficznej, w tym akcydensy użytkowe, finansowane z budżetu państwa, są drukowane poza granicami kraju.</u>
<u xml:id="u-428.2" who="#PoselStanislawWisniewski">Proszę panią przewodniczącą o skierowanie pytania w tej sprawie do Ministerstwa Edukacji Narodowej, gdyż odpowiedź pana ministra nie była pełna. Jestem zobowiązany do przedstawienia pewnej informacji na forum Polskiej Izby Druku z tego względu, że od maja br., z polecenia premiera J. Oleksego toczą się pewne rozmowy na szczeblu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, Głównego Urzędu Ceł i resortów, które mają swój udział w produkcji poligraficznej, aby wreszcie przestać opłacać z budżetu państwowego siłę roboczą poza granicami kraju.</u>
<u xml:id="u-428.3" who="#PoselStanislawWisniewski">Czy jest prawdą, że w wyniku działań Ministerstwa Edukacji Narodowej, przedsiębiorstwo wydawnicze WSiP zaprzestało druku podręczników szkolnych, poza specyficznymi, o których mówił pan minister, a które także możemy drukować w Polsce? Czy rzeczywiście, wszystkie podręczniki szkolne tzw. szerokiego upublicznienia nie są drukowane poza granicami Polski.</u>
</div>
<div xml:id="div-429">
<u xml:id="u-429.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Niedawno opracowaliśmy materiał dla ministra kultury i sztuki, który występował w podobnej sprawie i zbierał informacje od wszystkich wydawców. Kopię tego materiału udostępnimy Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-430">
<u xml:id="u-430.0" who="#PoselStanislawStec">Biorąc pod uwagę wnikliwe oceny, które przedstawił pan poseł F. Potulski, jako koreferent, zgłaszam wniosek, abyśmy jeszcze dzisiaj głosowali w sprawie wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dodatkowe wyjaśnienia wykorzystamy w pracy nad budżetem na 1996 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-431">
<u xml:id="u-431.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł ma prawo zgłosić taki wniosek, natomiast ja chciałabym się dowiedzieć - może od pana posła - czy są kuratoria, gdzie rosną koszty ich funkcjonowania w porównaniu z 1993 r. Ze sprawozdania z wykonania budżetu wynika, że jednak rosną. Mam więc pytanie czy koszty rosną we wszystkich kuratoriach i dlaczego?</u>
<u xml:id="u-431.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chciałabym także uzyskać informacje dlaczego wydano mniej pieniędzy na obozy, dziecińce i kolonie wiejskie. Jeśli pan poseł mi to wyjaśni, to z czystym sumieniem pozbędę się problemu wykonania budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-432">
<u xml:id="u-432.0" who="#PoselStanislawStec">Mam nadzieję, że wyjaśni to minister Dera.</u>
</div>
<div xml:id="div-433">
<u xml:id="u-433.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mój problem polega na tym, że pan minister obiecał, że przedstawi wyjaśnienia na piśmie. Przyznam, że wolę od pana ministra Dera rzetelną informację na piśmie, aniżeli taką informację, z której się wycofa przy omawianiu budżetu ministerstwa na 1996 r. Jeśli jednak pan minister Dera może teraz udzielić odpowiedzi, to zgodnie z wnioskiem pana posła poddam pod głosowanie wykonanie budżetu MEN.</u>
<u xml:id="u-433.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zgłasza się pan poseł Piechociński. Czy pan chce odpowiedzieć na pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-434">
<u xml:id="u-434.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Nie jestem stroną, żeby odpowiadać na pani pytania. Mam natomiast wniosek formalny. Ponieważ od samego rana jest olbrzymie zainteresowanie liczbą etatów w ministerstwach, liczbą etatów z "R", wynagrodzeniami w ministerstwach i centralnych urzędach, dlatego proponuję, aby prezydium Komisji zwróciło się do Rady Ministrów lub do Ministerstwa Finansów o przedstawienie na piśmie, jak kształtowały się wynagrodzenia i zatrudnienie we wszystkich resortach.</u>
<u xml:id="u-434.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Przeczytałem wszystkie raporty NIK w sprawie poszczególnych części budżetowych i nie znalazłem ani jednego przypadku przekroczenia w ministerstwach funduszu płac. Z tego wnioskuję, że ustawa budżetowa pod tym względem została wykonana właściwie.</u>
<u xml:id="u-434.2" who="#PoselJanuszPiechocinski">Zgodnie z tematem dzisiejszych obrad, chciałbym w sposób sumienny i staranny odpowiedzieć na pytanie, czy były przekroczenia budżetowe, czy budżet został właściwie wykonany. W związku z tym mam pytanie do ministra Dery, czy przekroczono planowaną liczbę etatów z "R"? Czy dokonano przesunięć środków między działami, aby zwiększyć wynagrodzenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-435">
<u xml:id="u-435.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł jest w tej szczęśliwej sytuacji, że może nie uczestniczyć cały czas w posiedzeniach Komisji, co jest zrozumiałe, zważywszy na czas trwania tych posiedzeń. Jeszcze raz poinformuję, że 11 sierpnia br. zwróciliśmy się do Urzędu Rady Ministrów z prośbą o informację w sprawie etatów z "R" we wszystkich ministerstwach. Niestety, otrzymaliśmy odpo-wiedź, że informacja taka może być nam przekazana dopiero 22 sierpnia, czyli za późno, ponieważ 23 sierpnia musimy przedstawić Izbie sprawozdanie, aby spełnić wymóg konstytucyjny w związku z absolutorium dla rządu.</u>
<u xml:id="u-435.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Moje pytanie nie dotyczyło etatów z "R", lecz zatrudnienia w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Z informacji, które posiadam wynika, że nie etaty, ale faktyczne zatrudnienie w ministerstwie wzrasta oraz w niektórych kuratoriach. Ponieważ takich danych nie znalazłam w sprawozdaniu, dlatego o nie zapytałam.</u>
</div>
<div xml:id="div-436">
<u xml:id="u-436.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Ustalmy najpierw kryteria wzrostu zatrudnienia w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Czy chodzi o wzrost etatów kalkulacyjnych, czy o wzrost liczby osób, które pracują na ułamki etatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-437">
<u xml:id="u-437.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł próbuje mnie ośmieszyć, ale sądzę, że to mi się nie należy, ponieważ nie posługiwałam się takim określeniem jak "ułamek etatów". Nawet jeśli pan uczestniczy w posiedzeniach sporadycznie, to warto wiedzieć, że etaty kalkulacyjne odbiegają od faktycznego zatrudnienia bardzo znacznie. Chodzi o faktyczne zatrudnienie w centrali ministerstwa i kuratoriach. Ze sprawozdania wynika, że budżety w kuratoriach są znacznie wyższe od planowanych, a także w centrali ministerstwa. Potrzebne jest więc wyjaśnienie i rzeczowa informacja.</u>
<u xml:id="u-437.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeżeli ministerstwo jest przygotowane do udzielenia informacji w tym momencie, ale takich, z której nie wycofa się przy omawianiu budżetu w 1996 r., to jej wysłuchamy.</u>
<u xml:id="u-437.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozmawiamy o pieniądzach publicznych i mimo że mamy mało czasu tej sprawie należy poświęcić należytą uwagę. Mimo że wszyscy jesteśmy zmęczeni, nikt nikogo nie usprawiedliwi, gdy te pieniądze nie zostaną należycie rozliczone.</u>
</div>
<div xml:id="div-438">
<u xml:id="u-438.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Chcę zgłosić wniosek przeciwny wobec wniosku pana posła S. Steca i zwracam się do pani przewodniczącej, by nie poddawała pod głosowanie wniosku o przyjęcie sprawozdania z wykonania tej części budżetu, dopóki nie otrzymamy odpowiedzi na pytania zadane przez panią przewodniczącą i innych posłów. Ma pani do tego prawo, jako przewodnicząca Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-439">
<u xml:id="u-439.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Postaram się unikać takiej sytuacji, kiedy dyskusja nad daną częścią budżetową nie kończy się głosowaniem. Mnie też zależy na szybkim zakończeniu pracy, ale gdy po przeczytaniu sprawozdań i materiałów NIK mam wątpliwości, to je zgłaszam. Jeśli się mylę, to przyznam się do tego, ale pomyłka będzie wynikała z tego, że materiały zostały tak opracowane, że nie można się zorientować, jakie treści one zawierają.</u>
</div>
<div xml:id="div-440">
<u xml:id="u-440.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Tracimy czas na dyskusję nad procedurą, podczas gdy pytanie jest proste. Czy pan minister Dera jest przygotowany do tego, aby udzielić kompetentnych odpowiedzi na zadane pytania? Jeżeli tak, to bardzo o to prosimy, bo myślę, że taki był cel przybycia pana i pana podwładnych na posiedzenie Komisji. Jeśli nie, to nie mamy nad czym głosować i musimy poczekać na pisemne odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-441">
<u xml:id="u-441.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Jesteśmy w stanie odpowiedzieć na podstawowe pytania. Jednak w grę wchodzą liczby, które chciałbym precyzyjnie opisać. Dysponujemy zdecydowaną wielkością wskaźników i możemy je teraz przedstawić. Wiemy o jaką kwotę przekroczone zostały wydatki na kuratoria. Napisaliśmy w naszym sprawozdaniu, że zostały one przekroczone o 2 % w stosunku do planu. Próbowałem wyjaśnić co było tego przyczyną informując, że w 1994 r. dokonano wiele zmian na stanowiskach kierowniczych w kuratoriach. Nowo obsadzeni kuratorzy i wicekuratorzy dokonywali dalszych zmian personalnych na stanowiskach szeregowych. W związku z tym nastąpiła konieczność wypłacenia dodatkowych wynagrodzeń w formie odpraw.</u>
</div>
<div xml:id="div-442">
<u xml:id="u-442.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Rozumiem, że wolałby pan minister udzielić odpowiedzi na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-443">
<u xml:id="u-443.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Jeżeli moje wyjaśnienia nie były satysfakcjonujące, to spróbuję je rozszerzyć posługując się konkretnymi liczbami. Wszystko zależy od tego, czy wystarczające jest wyjaśnienie, że koszty wzrosły o 2 % z powodu zmian personalnych.</u>
<u xml:id="u-443.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Możemy przyjąć każdy wariant, gdyż dysponujemy dodatkowymi wskaźnikami, które możemy zaprezentować. Drugi wariant jest bezpieczniejszy, ponieważ odpowiadając na piśmie nie popełnimy żadnej nieścisłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-444">
<u xml:id="u-444.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Odkładamy głosowanie do czasu uzyskania wyjaśnień na piśmie.</u>
<u xml:id="u-444.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zanim przystąpimy do rozpatrzenia następnych części budżetowych, opiniowanych przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego chcę zapytać posłów referentów, reprezentujących tę Komisję, czy są poważne zastrzeżenia do wykonania budżetu państwa w częściach dotyczących: Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu Patentowego RP, Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Głównego Urzędu Miar? Jeśli nie ma zastrzeżeń, to chętnie przyjęłabym propozycję, byśmy postąpili zgodnie z opinią Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-445">
<u xml:id="u-445.0" who="#PoselJerzyZdrada">Budżet Komitetu Badań Naukowych został wykonany zgodnie z regułami. To samo można powiedzieć o budżetach części wymienionych przez panią przewodniczącą. Natomiast chcę raz jeszcze podkreślić, że budżet Komitetu Badań Naukowych na 1994 r. określany był z uwzględnieniem prognozowanej inflacji. Ponieważ inflacja była wyższa o 5 %, z tego tytułu mamy od razu informacje nt. wartości tego budżetu i możliwości spełnienia zadań, jakie zostały nałożone na tę instytucję. W efekcie mniej realnie było środków dla instytutów naukowych i dla omawianego przed chwilą szkolnictwa wyższego, które jest w znacznej części finansowane przez Komitet Badań Naukowych.</u>
<u xml:id="u-445.1" who="#PoselJerzyZdrada">Budżet Komitetu Badań Naukowych w 1994 r. miał mniejszy udział w produkcie krajowym brutto niż w poprzednim roku. W 1995 r. zjawisko to zostało jeszcze pogłębione. W związku z tym realny brak środków decydował o kondycji instytutów naukowych i szkolnictwa wyższego.</u>
<u xml:id="u-445.2" who="#PoselJerzyZdrada">Chciałbym przypomnieć, że wówczas gdy uchwalaliśmy budżet na 1994 r., minister finansów zapowiedział, iż możliwe jest zwiększenie dochodów budżetu państwa i uzyskana w trakcie roku nadwyżka z tego tytułu zostanie przeznaczona na szkolnictwo wyższe i naukę. Budżet nauki należało zwiększyć o ok. 5 bln starych zł, ale nic takiego się nie stało, natomiast na skutek wyższej od przewidywanej inflacji, kondycja nauki i szkolnictwa wyższego, po wykonaniu budżetu w 1994 r. jest jeszcze gorsza.</u>
</div>
<div xml:id="div-446">
<u xml:id="u-446.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pytam przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli i posłów referentów, czy poza sformułowaniami, że środków było za mało w stosunku do potrzeb, że było ich realnie mniej niż planowano wystąpiły nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami: Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu Patentowego RP, Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Głównego Urzędu Miar?</u>
</div>
<div xml:id="div-447">
<u xml:id="u-447.0" who="#WicedyrektorwNajwyzszejIzbieKontroliAndrzejSosnowski">Zespół Edukacji, Nauki i Kultury badał wykonanie budżetu Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk i Państwowej Agencji Atomistyki. Uwagi przedstawiliśmy w materiałach, które przekazane zostały Sejmowi. Z materiałów tych wynika, że w odniesieniu do tych trzech części budżetu nie zgłaszaliśmy przypadków naruszenia dyscypliny budżetowej. Natomiast sformułowaliśmy kilka uwag. Były one referowane i dyskutowane na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-448">
<u xml:id="u-448.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy przewodniczący Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego nie podważy mojej propozycji, aby nie rozpatrywać szczegółowo każdej z tych części budżetowych?</u>
</div>
<div xml:id="div-449">
<u xml:id="u-449.0" who="#PoselJanZaciura">Nie zgłaszam sprzeciwu, chciałem tylko zauważyć, że w 1994 r. przeprowadziliśmy debatę parlamentarną nt. oświaty, w efekcie której rząd został zobowiązany do przygotowania określonej koncepcji.</u>
<u xml:id="u-449.1" who="#PoselJanZaciura">Chcę także zauważyć, że Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego doskonale zna sytuację nadzoru pedagogicznego, zaś Najwyższa Izba Kontroli przygotowała raport o funkcjonowaniu kuratoriów, uwzględniając zatrudnienie, kwalifikacje itd.</u>
<u xml:id="u-449.2" who="#PoselJanZaciura">Chciałbym prosić Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, aby dzisiaj poruszonym problemom dać wyraz, że jeśli mamy mówić o roli i zadaniach nauki oraz szkolnictwa wyższego, to powinna się odbyć debata parlamentarna na ten temat. Taki postulat zamieściliśmy w naszej opinii i chcielibyśmy prosić Komisję, aby go poparła. Trzeba określić zadania nie tylko na przyszły rok budżetowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-450">
<u xml:id="u-450.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Prawdopodobnie różnimy się w ocenie sensowności tego rodzaju debat. Moje doświadczenie - być może, że błędne i być może nie podzielane przez pana - wskazuje, iż odbywanie debaty bez odpowiedniego programu przedstawionego przez rząd, który będzie opatrzony choćby wstępnymi projektami ustaw, jest "przelewaniem pustego w próżne". Jako poseł, opowiadam się za debatą, ale wtedy, kiedy rząd przedstawi program jak chce rozwiązać kwestie nauki i szkolnictwa wyższego oraz przedstawi szacunki finansowe. Dopiero wówczas debata ma sens. Jeśli ten warunek nie zostanie spełniony, to efekt debaty będzie taki jak w przypadku budownictwa mieszkaniowego. Każdego roku debatuje się w tej sprawie, a liczba mieszkań oddawanych do użytku jest coraz mniejsza.</u>
</div>
<div xml:id="div-451">
<u xml:id="u-451.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Pozwolę sobie mieć inne zdanie w sprawie rozpatrywania an block części budżetowych wymienionych przez panią przewodniczącą. Mam kilka pytań szczegółowych i chcę je zadać przedstawicielom Komitetu Badań Naukowych.</u>
<u xml:id="u-451.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Czy pani przewodnicząca pozwoli, że je zadam?</u>
</div>
<div xml:id="div-452">
<u xml:id="u-452.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ma pan prawo zadać pytania i nie mogę go panu odebrać. Tylko wtedy byłby możliwy uproszczony sposób oceny, gdyby nie było pytań.</u>
<u xml:id="u-452.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę zadać pytania, a moim obowiązkiem jest dopilnowanie tego, aby udzielone zostały odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-453">
<u xml:id="u-453.0" who="#PoselJerzyZdrada">Chcę nawiązać do wypowiedzi pani przewodniczącej odnośnie debaty. Od roku rząd obiecuje, że przygotuje odpowiedni materiał, tzn. program rozwoju szkolnictwa wyższego oraz program polityki naukowej państwa, a także projekty niektórych ustaw, np. o Polskiej Akademii Nauk.</u>
<u xml:id="u-453.1" who="#PoselJerzyZdrada">Ponadto na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, podczas której było oceniane wykonanie budżetu, pan premier A. Łuczak złożył obietnicę, że te materiały zostaną przygotowane we wrześniu br. Dlatego możliwe byłoby przeprowadzenie debaty parlamentarnej jeszcze we wrześniu. Byłoby to ze wszech miar konieczne z uwagi na czekające nas prace nad projektem budżetu na 1996 r.</u>
<u xml:id="u-453.2" who="#PoselJerzyZdrada">W związku z tym zwracam się do pani przewodniczącej i do Komisji o wsparcie naszego postulatu. Odbycie debaty parlamentarnej stwarza szansę na pracę nad projektem ustawy budżetowej na 1996 r. z uwzględnieniem wszystkich doświadczeń z poprzednich lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-454">
<u xml:id="u-454.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Jeśli chodzi o wykonanie budżetu Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Głównego Urzędu Miar, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Urzędu Patentowego RP i Państwowej Agencji Atomistyki, to w trakcie dyskusji, jaka odbyła się na forum Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, nie zostały zgłoszone znaczące uwagi. Uważam, że można przyjąć w jednym głosowaniu stanowisko Komisji w sprawie wykonania budżetu odnośnie tych części.</u>
<u xml:id="u-454.1" who="#PoselFranciszekPotulski">Natomiast w przypadku wykonania budżetu w częściach dotyczących: Polskiej Akademii Nauk i Komitetu Badań Naukowych, chcę poinformować, że Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego zadawała dosyć szczegółowe pytania i ujawnionych zostało kilka problemów. Na przykład Polska Akademia Nauk wykorzystała tylko w 50 % środki przeznaczone na wymianę międzynarodową. Poza tym domagała się większych środków na utrzymanie budynków. Zrozumiałem, że PAN wynajmuje pomieszczenia i aparaturę uczelniom, ale przedstawiciele tej instytucji wyjaśniali, że PAN robi to pro publico bono, w związku z tym powinna dostać większe środki na utrzymanie budynków. Nie do końca to zrozumiałem, a myślę, że także członkowie Komisji, ale są to drugorzędne sprawy.</u>
<u xml:id="u-454.2" who="#PoselFranciszekPotulski">Wróciła sprawa dofinansowania towarzystw naukowych, które Polska Akademia Nauk chciałaby przejąć pod swoją kontrolę. Wystąpił również problem rozliczania środków przekazanych instytutom naukowym PAN przez KBN. Jeśli dobrze zrozumiałem, to KBN odnotowuje, że przekazuje środki instytutom naukowym PAN, ale nie sprawozdaje co się z tymi środkami dzieje. Nie można się tego dowiedzieć również w PAN, ponieważ środki te nie są ujęte w jej budżecie.</u>
<u xml:id="u-454.3" who="#PoselFranciszekPotulski">Przy omawianiu budżetu KBN wystąpiły problemy merytoryczne dotyczące działalności tej instytucji, takie jak: rozdział środków na badania podstawowe i badania stosowane. Twierdzono, że proporcje są załatwiane na niekorzyść badań podstawowych, wystąpiła sprawa skali ocen grantów itd.</u>
<u xml:id="u-454.4" who="#PoselFranciszekPotulski">Dwa problemy zasługują na uwagę, w kontekście konstruowania budżetu na 1996 r. Chodzi o przesunięcia środków między poszczególnymi działami budżetu, a szczególnie między inwestycjami, a wydatkami materialnymi. Przypomnę, że w takiej samej sprawie odbyła się w ub.r. bardzo ostra dyskusja. Ujawniła się wówczas różnica poglądów między Najwyższą Izbą Kontroli a Ministerstwem Finansów, czy takie przesunięcia są naruszeniem dyscypliny budżetowej.</u>
<u xml:id="u-454.5" who="#PoselFranciszekPotulski">Drugi problem polega na tym, że właściwie nie wiadomo, kto koordynuje finansowanie nauki, a tym samym kto odpowiada za jej rozwój, czy Ministerstwo Edukacji Narodowej z tej racji, że finansuje szkolnictwo wyższe, czy Komitet Badań Naukowych, czy Polska Akademia Nauk. System finansowania nauki jest niejasny.</u>
<u xml:id="u-454.6" who="#PoselFranciszekPotulski">Członkowie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego postulowali, aby prezydium Komisji zwróciło się do Komitetu Badań Naukowych, aby wraz ze sprawozdaniem finansowym analizował stan polskiej nauki. Można przez to rozumieć, że Komisja wskazała kto ma być koordynatorem.</u>
<u xml:id="u-454.7" who="#PoselFranciszekPotulski">Podniesiony został także trzeci problem, istotny jako wniosek z analizy realizacji budżetu w 1994 r. Otóż istnieje potrzeba stworzenia rezerwy celowej rządu na badania strategiczne. Członkowie Komisji wyrażali opinię, że takie badania są potrzebne, ale ministerstwa odkładają ewentualne ich finansowanie ze względu na to, że uważają, iż mają za mało środków. Komitet Badań Naukowych też oszczędza i w efekcie na tego typu badania nie ma funduszy.</u>
<u xml:id="u-454.8" who="#PoselFranciszekPotulski">Konkludując chciałbym powiedzieć, że Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego analizując te części budżetowe, dość wnikliwie omówiła wszystkie problemy. W niektórych przypadkach postanowiła odbyć specjalne posiedzenia poświęcone merytorycznym sprawom związanym z realizacją budżetu.</u>
<u xml:id="u-454.9" who="#PoselFranciszekPotulski">Proponuję przyjąć opinię Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego w sprawie wykonania budżetu w częściach dotyczących: Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu Patentowego RP, Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Polskiego Komitetu Normalizacji oraz Głównego Urzędu Miar.</u>
</div>
<div xml:id="div-455">
<u xml:id="u-455.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan poseł przyjmie propozycję, aby zadać pytanie Urzędowi Rady Ministrów, przy czym odpowiedź na nie nie musi być natychmiastowa, gdyż pytanie nie jest związane bezpośrednio z tym budżetem, mianowicie kto - zdaniem rządu - powinien odpowiadać za koordynację problemów nauki. Źródeł finansowania jest kilka, a od strony merytorycznej nie wiadomo kto odpowiada.</u>
</div>
<div xml:id="div-456">
<u xml:id="u-456.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Z chęcią przyjmuję tę propozycję.</u>
</div>
<div xml:id="div-457">
<u xml:id="u-457.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Uczciwie przyznaję, że nie rozumiem sprawy rezerwy celowej na badania strategiczne, ale jeśli pan poseł uważa, że wymaga ona tej rangi odpowiedzi, to proszę tę sprawę dołączyć do pierwszej, którą skierujemy do Urzędu Rady Ministrów. Jeśli nie występuje taka potrzeba, to sprawę tę odłożymy do debaty parlamentarnej nt. nauki i szkolnictwa wyższego.</u>
</div>
<div xml:id="div-458">
<u xml:id="u-458.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Mam pytania, ale także wątpliwości w sprawie wykonania budżetu w części dotyczącej Komitetu Badań Naukowych. Wątpliwości mają charakter zasadniczy.</u>
</div>
<div xml:id="div-459">
<u xml:id="u-459.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę je zatem przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-460">
<u xml:id="u-460.0" who="#PoselWojciechBlasiak">W ub.r. zadałem sobie trud i przeczytałem sprawozdanie Komitetu Badań Naukowych w sprawie wykonania budżetu za 1993 r. i uwagi Najwyższej Izby Kontroli do tego sprawozdania. W tym roku również przeczytałem te same dokumenty, ale dotyczące wykonania budżetu za 1994 r. Okazuje się, że zasadnicze zastrzeżenia są tego samego typu. Na str. 10 materiału przedstawionego przez NIK, zawarte jest stwierdzenie, dość szokujące, że w okresie od sierpnia do grudnia 1994 r. przewodniczący Komitetu Badań Naukowych zmniejszył planowane wydatki na finansowanie projektów badawczych o 35 mln zł, czyli o 16 %.</u>
<u xml:id="u-460.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Jestem pracownikiem naukowym i wiem od moich kolegów, jak trudno jest dostać dofinansowanie programu badawczego. W związku z tym zdumiewające jest tłumaczenie tego zmniejszenia.</u>
<u xml:id="u-460.2" who="#PoselWojciechBlasiak">Po raz drugi powtarza się fakt, że Rada Ministrów nie ma żadnej strategicznej polityki badań naukowych, tzn. na formułuje strategicznych programów rządowych. Ten problem był podnoszony w poprzednim roku i w tym roku też nic się nie zmieniło.</u>
<u xml:id="u-460.3" who="#PoselWojciechBlasiak">Najdziwniejsze jest to, że KBN dofinansowuje jednostki rządowe, przy czym środki są nie zawsze wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem, co stwierdza Najwyższa Izba Kontroli.</u>
<u xml:id="u-460.4" who="#PoselWojciechBlasiak">Proszę zwrócić uwagę, jaką mamy sytuację. Z jednej strony Rada Ministrów nie wykorzystuje środków przeznaczonych na badania naukowe, a z drugiej strony, innymi kanałami, płyną pieniądze na finansowanie najróżniejszej działalności urzędów centralnych, ministerstw i organów zupełnie nie związanych z nauką.</u>
<u xml:id="u-460.5" who="#PoselWojciechBlasiak">Zdumiało mnie wyjaśnienie, że przyczyną zmniejszenia środków przez przewodniczącego KBN był brak umów na realizację projektów. Otóż na podstawie doświadczeń wyniesionych ze swojego środowiska wiem, że są duże trudności z uzyskaniem pieniędzy na projekty badawcze, a jeśli nawet to się uda, to później są one pomniejszane.</u>
<u xml:id="u-460.6" who="#PoselWojciechBlasiak">Zdziwienie moje budzi zestawienie: przewodniczący Komitetu zmniejsza wydatki o 350 mld starych zł w sytuacji, gdy polska nauka znajduje się w stanie dramatycznym.</u>
<u xml:id="u-460.7" who="#PoselWojciechBlasiak">Można byłoby to jeszcze wytłumaczyć wyższymi celami, ale w tym samym materiale NIK można znaleźć stwierdzenie, że równocześnie przewodniczący KBN zwiększym wydatki na dofinansowanie, cytuję: ważnych ze względów społeczno-gospodarczych prac badawczo-rozwojowych realizowanych na zlecenie podmiotów gospodarczych, organów administracji państwowej, rządowej lub organów samorządu terytorialnego". W grę wchodziła niemała kwota. Planowana kwota w wysokości 1.440 mld starych zł została zwiększona o 2,5 %.</u>
<u xml:id="u-460.8" who="#PoselWojciechBlasiak">Pytam, co to są za jednostki naukowo-badawcze, które się nazywają organa administracji państwowej, rządowej, organa samorządu terytorialnego, a takich jednostek było 50?</u>
<u xml:id="u-460.9" who="#PoselWojciechBlasiak">Chcę się dowiedzieć od przedstawicieli KBN, jaka kwota została przeznaczona na dofinansowanie ministerstw, urzędów centralnych i co z tej kwoty było finansowane?</u>
<u xml:id="u-460.10" who="#PoselWojciechBlasiak">Gdy się zestawi równocześnie decyzję w sprawie zmniejszenia i zwiększenia środków, to zestawienie to jest szokujące, zwłaszcza w sytuacji, kiedy rząd sam nie przedstawił programów strategicznych jeżeli chodzi o badania naukowe.</u>
<u xml:id="u-460.11" who="#PoselWojciechBlasiak">Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedno stwierdzenie Najwyższej Izby Kontroli. Komitet Badań Naukowych rozdysponował środki finansowe przeznaczone na dofinansowanie działalności badawczo-naukowej za pośrednictwem naczelnych i centralnych organów administracji państwowej niezgodnie z obowiązującymi przepisami, przekazując je także jednostkom nie będącymi organami administracji państwowej, a także organom administracji państwowej nie nadzorującym jednostek naukowych badawczo-rozwojowych. Jest to kolejna ukryta forma finansowania administracji rządowej, która nie ma nic wspólnego z finansowaniem nauki.</u>
<u xml:id="u-460.12" who="#PoselWojciechBlasiak">Gdyby nauka miała nadmiar pieniędzy, to mógłbym zrozumieć, że z tych środków dofinansowuje się biedną administrację państwową, ale w dramatycznej sytuacji, w jakiej znalazła się nauka polska, KBN nie wykonuje planowanych zadań i tak już bardzo szczupłych, natomiast w sposób jawny i ukryty finansuje administrację centralną. Nie mogę tego zrozumieć.</u>
<u xml:id="u-460.13" who="#PoselWojciechBlasiak">Moim zdaniem, są to bardzo poważne zarzuty.</u>
</div>
<div xml:id="div-461">
<u xml:id="u-461.0" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Nie chcę zabierać państwu dużo czasu dlatego odsyłam państwa do dokumentów, które stanowią o trybie, zasadach i kryteriach przyznawania środków. Są to akty wykonawcze do ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych.</u>
<u xml:id="u-461.1" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Odpowiadam na pierwsze pytanie, dlaczego nastąpiło zmniejszenie środków w rozdziale pt. "Projekty badawcze"? Wyjaśniam, że Komitet Badań Naukowych, na etapie formułowania ustawy budżetowej, wielokrotnie zaznaczał, że decyzje nie są zależne od niego, a jest podmiotem finansującym wyłącznie część badawczą.</u>
<u xml:id="u-461.2" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Na pytanie, dlaczego Rada Ministrów nie ustanowiła w 1994 r. strategicznego programu rządowego odpowiadam, że procedura związania z ustanawianiem takich programów trwa dosyć długo. Po pierwsze musi być wnioskodawca - właściwy minister, zainteresowany wdrożeniem wyników takiego programu. Po drugie program musi przejść przez całą fazę uzgodnień międzyresortowych, gdzie zdanie ministra finansów jest niezwykle istotne. Skutki finansowe strategicznego programu rządowego obciążają poszczególne części budżetu. Po trzecie, w odniesieniu do części badawczej, rozpisywany jest konkurs.</u>
<u xml:id="u-461.3" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">W 1995 r. sfinalizowane zostały prace nad strategicznymi programami rządowymi w dziedzinie:</u>
<u xml:id="u-461.4" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">- bezpieczeństwa i higieny pracy w środowisku człowieka; program jest realizowany na rzecz ministra pracy i polityki socjalnej, ministra zdrowia i opieki społecznej oraz ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, zaś głównym koordynatorem części badawczej jest Centralny Instytut Ochrony Pracy.</u>
<u xml:id="u-461.5" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">- obronności /dwa programy/; są to programy tajne, znane pod kryptonimami "huzar" i "loara",</u>
<u xml:id="u-461.6" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">- zagospodarowania terenów po byłych wojskach radzieckich.</u>
<u xml:id="u-461.7" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Polska Agencja Atomistyki zamierza złożyć wniosek w sprawie strategicznego programu rządowego, dotyczącego zagospodarowania odpadów szkodliwych dla środowiska i życia człowieka.</u>
<u xml:id="u-461.8" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Nie wymieniłam wszystkich przykładów i sądzę, że dwa pominęłam.</u>
<u xml:id="u-461.9" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">W związku z powyższym zwolniła się kwota, która była ujęta w budżecie KBN na ten cel. Kolejne zwolnienie kwot, które pan poseł kwestionuje, nastąpiło na skutek braku umów o realizację projektów badawczych zamawianych, zgłaszanych przez ministrów lub wojewodów. Nawet jeśli konkurs na zamawiany projekt badawczy jest rozstrzygnięty, to decyzja o ostatecznym podpisaniu umowy zależy od wnioskodawcy, który albo ma na to środki, albo nie ma.</u>
<u xml:id="u-461.10" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Podobna sytuacja występuje w przypadku rozstrzygnięcia konkursu na własny projekt badawczy. Nawet gdy zostanie sporządzona lista rankingowa, to okazuje się, że część uczonych albo przekłada harmonogram realizacji prac na dalsze lata, albo rezygnuje z badań.</u>
<u xml:id="u-461.11" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">Chciałabym podkreślić, że w obrębie działu - nauka, są również wydatki na działalność statutową, realizowaną przez szkoły wyższe, placówki Polskiej Akademii Nauk i jednostki badawczo-rozwojowe. W tym dziale są zaplanowane także wydatki na działalność inwestycyjną. Zwolnione środki zostały przeznaczone w głównej mierze na działalność statutową i inwestycje, natomiast zwiększenie środków w zakresie projektów celowych dotyczyło głównie takich projektów realizowanych na rzecz obronności kraju.</u>
<u xml:id="u-461.12" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">System projektów celowych polega na tym, że zgłasza się podmiot, który jest zainteresowany wdrożeniem wyniku pracy, który także finansuje w całości część inwestycyjno-wdrożeniową oraz ma obowiązek finansować w połowie część badawczo-rozwojową. Jest to najbardziej efektywna forma finansowania nauk stosowanych. Ogranicza ona ryzyko podmiotów, a jednocześnie wiąże te podmioty z wykorzystaniem wyników badań naukowych, zrealizowanych za te pieniądze. Ostatecznie przyciąga do nauki drugie tyle pieniędzy na część badawczo-rozwojową.</u>
<u xml:id="u-461.13" who="#PodsekretarzstanuwKomitecieBadanNaukowychMalgorzataKozlowska">W 1994 r. podmioty gospodarcze wpłaciły 1.400 mld starych zł i poniosły określone wydatki na część inwestycyjną, które nie są ujmowane w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa w dziale - nauka. Otrzymaliśmy wstępne dane z GUS, a także Ministerstwo Finansów szacowało wysokość ulg w podatku dochodowym z tytułu wdrożeń nowoczesnych technik i technologii. Szacujemy, że dopływ środków do nauki, spoza budżetu, w 1994 r. wyniósł w granicach 3 - 3,5 bln starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-462">
<u xml:id="u-462.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam prośbę, abyśmy otrzymali dokładniejszy szacunek tych środków pozabudżetowych. Informacja ta nie musi być opracowana natychmiast.</u>
</div>
<div xml:id="div-463">
<u xml:id="u-463.0" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Taką informację przedstawimy przy projekcie budżetu na 1996 r. Zleciliśmy GUS wykonanie szacunku wstępnego.</u>
<u xml:id="u-463.1" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Bez odpowiedzi zostało jeszcze jedno pytanie pana posła dotyczące przeznaczania środków na tzw. działalność ogólnotechniczną, będącą w gestii resortów. Chcę zwrócić uwagę, że każda kontrola, także przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli ma za zadanie wyłapać błędy i jednocześnie sterować systemem w celu jego usprawnienia. Nasz wewnętrzny aparat kontroli również stwierdził nieprawidłowości w zakresie gospodarowania przez poszczególnych ministrów środkami na działalność ogólnotechniczną. Do tych resortów wysłaliśmy pisma, w których informowaliśmy, że wykryte nieprawidłowości mają wpływ na poziom środków przydzielanych w 1995 r. Wyniki kontroli miały wpływ również na skonstruowanie nowej uchwały w zakresie przyznawania środków na działalność ogólnotechniczną.</u>
<u xml:id="u-463.2" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Zarzut Najwyższej Izby Kontroli, że niektóre resorty nie posiadały rangi ministerstw, dotyczył Centralnego Związku Spółdzielni Pracy. Ta jednostka nie była resortem, ale posiadała instytut, któremu zlecała określone zadania w zakresie działalności ogólno-technicznej.</u>
<u xml:id="u-463.3" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Przypomnę, że działalność ta polega na: upowszechnianiu wyników badań /publikacje naukowe i naukowo-techniczne/, organizowaniu konferencji.</u>
<u xml:id="u-463.4" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Wyniki Najwyższej Izby Kontroli zostały przez nas wzięte pod uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-464">
<u xml:id="u-464.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Nie zarzucałem przedstawicielom KBN, że Rada Ministrów nie ustanowiła strategicznych programów rządowych. Mówiłem tylko, że powstała dziwna sytuacja, bowiem z jednej strony nie ma tych strategicznych programów, a z drugiej strony w inny sposób finansuje się działalność centralnych organów państwowych i rządowych.</u>
<u xml:id="u-464.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Nie mówiłem także o braku umów w przypadku realizacji zamawianych programów badawczych. Czy mam rozumieć, że KBN nie wykorzystuje kwot dlatego, że naukowcy nie chcą ich wykorzystywać? Jeśli tak, to chcę zapytać, jaki procent zgłaszanych projektów do KBN, np. grantów uzyskuje akceptację? Ile KBN finansuje grantów na 100 grantów?</u>
</div>
<div xml:id="div-465">
<u xml:id="u-465.0" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">25 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-466">
<u xml:id="u-466.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Jakie jest przeciętne obniżenie kwoty proponowanej w stosunku do realizowanej przeciętnego grantu?</u>
<u xml:id="u-466.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Proszę mi wytłumaczyć, jeżeli na 100 grantów, KBN klasyfikuje tylko 25 %, po czym są one nie wykorzystywane, to czegoś nie rozumiem. Być może, że komisje, które przyznają granty, robią to mało precyzyjnie.</u>
<u xml:id="u-466.2" who="#PoselWojciechBlasiak">Następne moje zastrzeżenie dotyczy pewnej tendencji, którą odczytuję już drugi raz z raportu NIK. Polega ona na tym, że KBN w zbyt dużym stopniu preferuje finansowanie działalności związanej ze strukturą rządową kosztem struktury samej nauki.</u>
</div>
<div xml:id="div-467">
<u xml:id="u-467.0" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Na jakiej podstawie wyciągnął pan poseł taki wniosek?</u>
</div>
<div xml:id="div-468">
<u xml:id="u-468.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Na podstawie dokonanych zmniejszeń i zwiększeń środków.</u>
<u xml:id="u-468.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Proszę mi powiedzieć ile pieniędzy dostały ministerstwa i na jakie projekty?</u>
</div>
<div xml:id="div-469">
<u xml:id="u-469.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z góry przepraszam jeśli zadam pytanie naiwne, ale na tych sprawach nie znam się. Czy prawdą jest, że istnieją specjalne firmy konsultingowe, które opracowują wnioski o granty? Te wnioski są dobrze opracowane i z tego powodu grant jest przyznawany, a następnie z pracy, na którą przyznano środki, nic nie wychodzi, albo niewiele, a w każdym razie jakość jest bardzo mierna.</u>
<u xml:id="u-469.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy taki zarzut, że są specjalistyczne firmy, które opracowują granty po to, żeby uzyskać otwarcie finansów, a później efekty prac badawczych są żadne? Czy ten zarzut jest zasadny?</u>
<u xml:id="u-469.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jako zwykły podatnik chciałabym usłyszeć, że zarzut jest zasadny, ale jako przewodnicząca Komisji, że nie jest zasadny.</u>
</div>
<div xml:id="div-470">
<u xml:id="u-470.0" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Zarzut nie jest zasadny, dlatego że projekt badawczy, czy jakiekolwiek zadanie badawcze, ma to do siebie, że musi być sformułowany na podstawie jakiejś koncepcji. Nie sądzę, by firmy konsultingowe potrafiły to zrobić, a ocena naukowca przez naukowca eliminuje samą formalną stronę przygotowania wniosku.</u>
<u xml:id="u-470.1" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Jeżeli chodzi o sformułowanie pana posła, że są zwiększane wydatki pozanaukowe, to chcę temu zdecydowanie zaprzeczyć. Posłużę się strukturą wydatków działu 77 w 1994 r. Na działalność statutową zostało przeznaczonych 50 % środków, na inwestycje związane z potrzebami badań naukowych - 13 %, na projekty badawcze - prawie 15,5 %, na projekty celowe - prawie 13 %, na działalność wspomagającą, ale niezwykle ważną, bo chodzi o współpracę naukową z zagranicą - ok. 2 % środków. Natomiast w zakresie działalności ogólnotechnicznej, resorty otrzymały niecałe 3 % środków.</u>
<u xml:id="u-470.2" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Chcę jeszcze raz zaznaczyć, że środki na działalność ogólnotechniczną dla poszczególnych resortów są przyznawane na realizację określonych zadań. Urząd administracji państwowej nie może wydać tych pieniędzy na podwyższenie pensji swoich pracowników, czy na koszty utrzymania budynków. Może natomiast wydać na ekspertyzę, która służy ministrowi do realizacji jego polityki.</u>
<u xml:id="u-470.3" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Zobowiązuję się, że przekażę panu posłowi Błasiakowi stosowną uchwałę, określającą zakres przedmiotowy finansowania działań ogólnotechnicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-471">
<u xml:id="u-471.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Nie twierdziłem, że pieniądze, które otrzymała administracja państwowa czy rządowa z KBN zostały przeznaczone na płace czy na utrzymanie budynków. Natomiast wiem, że sytuacja wygląda w ten sposób: względnie usytuowany finansowo organ administracji państwowej i biedne instytuty badawcze, a także uczelnie. Tymczasem 12,4 % wydatków na naukę idzie poprzez tzw. prace badawczo-rozwojowe na ministerstwa. W tej sytuacji, jako pracownik naukowy mam poważne wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-471.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Będąc członkiem Komisji Przekształceń Własnościowych w poprzednim roku zwróciłem uwagę na fakt, że KBN dofinansowuje Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, które wydawało pieniądze na zagraniczne formy konsultingowe. Taki fakt miał miejsce w 1993 r. i nie wiem, czy powtórzył się w 1994 r. Stąd moje szczególne uczulenie na ten problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-472">
<u xml:id="u-472.0" who="#PoselJanZaciura">Pan poseł Błasiak zadaje bardzo merytoryczne pytania. Odpowiedzi na część z tych pytań są zawarte w materiałach. Natomiast wiele problemów, podniesionych przez pana posła omawialiśmy na forum Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego. W najbliższym czasie odbędziemy dwa posiedzenia. Na jednym z nich będziemy rozpatrywać efektywność dofinansowywania z budżetu prac badawczo-rozwojowych, realizowanych na zlecenie podmiotów gospodarczych, organów administracji państwowej, rządowej i samorządowej. Posłużymy się raportem NIK.</u>
<u xml:id="u-472.1" who="#PoselJanZaciura">Odkryłem wielkie kompetencje pana posła Błasiaka i proszę, aby pan poseł przyjął nasze zaproszenie na posiedzenie Komisji. Sądzę, że znaleźlibyśmy wiele wspólnych poglądów nt. funkcjonowania nauki. Poza tym pan poseł mógłby na tym posiedzeniu otrzymać odpowiedzi na szczegółowe pytania. W tej chwili nie ma na to warunków.</u>
<u xml:id="u-472.2" who="#PoselJanZaciura">Uważamy, że KBN działał zupełnie nieźle, aczkolwiek dokonywane były zmiany wewnętrzne i organizacyjne na szczeblu szefa resortu. KBN nie może ponosić winy za to, że rząd nie sformułował programów strategicznych z odpowiednim wyprzedzeniem. Skoro były wolne środki, a równocześnie zadania zlecone, realizowane przez różne podmioty, to trzeba było przenieść środki z jednego zadania na drugie. Myśmy mieli wątpliwości, ale NIK nie postawiła zarzutu, że przewodniczący Komitetu Badań Naukowych nie miał prawa przenosić środków w obrębie swojego budżetu.</u>
<u xml:id="u-472.3" who="#PoselJanZaciura">Moim zdaniem, przewodniczący Komitetu Badań Naukowych działał zgodnie z regułami. Chciał wykorzystać środki na naukę, gdyż one nie były wystarczające i w związku z tym adresował je na inne zadania, które czekały na realizację. My uważamy, że przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu KBN nie powinno budzić wątpliwości. Wiedzę pana posła Błasiaka chętnie wykorzystamy w pracy Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-473">
<u xml:id="u-473.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że pan poseł Błasiak rozważa tę propozycję.</u>
</div>
<div xml:id="div-474">
<u xml:id="u-474.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Pani minister mówiła, że KBN nie może swobodnie podnosić wynagrodzenia swoim pracownikom. Czy jacyś pracownicy KBN byli zatrudnieni w fundacji na rzecz nauki polskiej?</u>
</div>
<div xml:id="div-475">
<u xml:id="u-475.0" who="#PodsekretarzstanuMalgorzataKozlowska">Stwierdzam, że nie, a przynajmniej ja nic o tym nie wiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-476">
<u xml:id="u-476.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan poseł Błasiak przyjmuje propozycję pana posła J. Zaciury?</u>
</div>
<div xml:id="div-477">
<u xml:id="u-477.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-478">
<u xml:id="u-478.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy mogę prosić pana posła J. Zaciurę, aby wnioski z ustaleń Komisji zostały przedstawione w sprawozdaniu Komisji dotyczącym projektu ustawy budżetowej na 1996 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-479">
<u xml:id="u-479.0" who="#PoselJanZaciura">Takie wnioski możemy przedstawić jeśli zaplanowane posiedzenia Komisji odbędą się przed rozpatrywaniem projektu ustawy budżetowej na 1996 r. Postaramy się jednak te tematy ze sobą skoordynować.</u>
</div>
<div xml:id="div-480">
<u xml:id="u-480.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Takie wnioski były wskazane, bowiem uniknęlibyśmy wydłużenia pracy nad projektem ustawy budżetowej na 1996 r.</u>
<u xml:id="u-480.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zanim poddam pod głosowanie części budżetowe, opiniowane przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, chciałabym prosić przedstawicieli: Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu Patentowego RP, Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego i Głównego Urzędu Miar, aby przedstawiając nam projekty dochodów i wydatków na 1996 r., jako części szczegółowe całego projektu budżetu państwa, podali także dochody i wydatki w wartościach realnych i nominalnych od 1991 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-481">
<u xml:id="u-481.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Nie wszystkie z tych instytucji funkcjonowały w 1991 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-482">
<u xml:id="u-482.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Tak głęboko cofną się wstecz tylko te instytucje, które wówczas funkcjonowały. Zdążyłam się już przekonać, że tylko państwo jesteście w stanie podać takie dane. Chcemy mieć prawdziwy obraz, czy rzeczywiście tak, jak nam wychodzi z pobieżnej analizy, że wydatki gwałtownie spadają. Trzeba je urealnić wskaźnikami wzrostu cen i odmitologizować pewne sprawy albo w jedną, albo w drugą stronę. Ponieważ nie robimy tego teraz, proszę przedstawicieli tych instytucji o odnotowanie naszej prośby.</u>
<u xml:id="u-482.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-482.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kto jest za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetów: Komitetu Badań Naukowych, Polskiej Akademii Nauk, Państwowej Agencji Atomistyki, Urzędu Patentowego RP, Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego i Głównego Urzędu Miar?</u>
<u xml:id="u-482.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wniosek został przyjęty jednogłośnie - głosowało 23 posłów.</u>
<u xml:id="u-482.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Omówimy teraz wykonanie programu pilotażowego. Proszę, aby tę kwestię zreferował pan minister Dera.</u>
</div>
<div xml:id="div-483">
<u xml:id="u-483.0" who="#WiceministerKazimierzDera">Przypomnę, że program pilotażowy został wdrożony na skutek decyzji Rady Ministrów. Miasta uzyskały możliwość przejęcia zadań z zakresu oświaty i wychowania. Początkowo programem pilotażowym zainteresowało się 46 miast. Z tej liczby 10 miast od razu zrezygnowało z programu pilotażowego, natomiast zdecydowało się na jego wdrożenie 36 miast. W tej grupie mamy różną skalę zainteresowania problemami oświaty. Są takie miasta, jak Bydgoszcz, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Gliwice, Rzeszów, Zabrze, które przejęły wszystkie zadania, ale także są miasta, jak Włocławek czy Zielona Góra, które przejęły tylko jedno zadanie z zakresu szkolnictwa podstawowego.</u>
<u xml:id="u-483.1" who="#WiceministerKazimierzDera">Chciałbym zwrócić uwagę, że z tej grupy wykruszyło się już kilka miast i nie prowadzą one zadań zleconych. Był to eksperyment, którym zafascynowała się mała grupa miast, ale i z tej małej grupy zostało już niewiele miast.</u>
<u xml:id="u-483.2" who="#WiceministerKazimierzDera">Na wszystkie placówki w 36 miastach, które w 1994 r. zdecydowały się przejąć zadania edukacyjne, przekazaliśmy środki za pośrednictwem kuratoriów. Kuratorzy negocjowali szczegółowe obliczenia.</u>
<u xml:id="u-483.3" who="#WiceministerKazimierzDera">Metoda obliczania środków polegała na tym, że wydatki z 1993 r. zostały zwaloryzowane. Jeżeli obliczona kwota nie wzbudziła większych zastrzeżeń, to zostawała przekazywana na konto miasta. Łącznie z budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej została przekazana kwota 238.800 tys. zł na realizację zadań oświatowych w ramach programu pilotażowego. W ciągu roku, z tytułu waloryzacji wynagrodzeń, dodatkowo przyznaliśmy 29,5 mln zł.</u>
<u xml:id="u-483.4" who="#WiceministerKazimierzDera">Nie ukrywam, że były to środki na granicy możliwości finansowania, dlatego w ciągu 1994 r. wszyscy prezydenci i burmistrzowie negocjowali z wojewodami lub bezpośrednio z ministerstwem, weryfikację wysokości środków. Przekonywaliśmy ich, że wysokość środków została rzetelnie obliczona i na tyle nas stać. Prezydenci miast i burmistrzowie mieli się okazję przekonać, że środki jakie dostały szkoły kuratoryjne nie były relatywnie wyższe.</u>
<u xml:id="u-483.5" who="#WiceministerKazimierzDera">Sądzę, że te problemy finansowe były jednym z istotnych powodów, dla którego było małe zainteresowanie programem pilotażowym, a w trakcie 1994 r. jeszcze zmalało nawet wśród tych, którzy taki program podjęli. Zrezygnowały z programu pilotażowego takie miasta jak: Gdańsk i Kraków, które początkowo podeszły do niego z dużym entuzjazmem.</u>
</div>
<div xml:id="div-484">
<u xml:id="u-484.0" who="#PoselJanZaciura">Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego rozpatrzyła również na swoim posiedzeniu informację o realizacji dotacji celowych na finansowanie zadań zleconych gminom oraz dotacji celowych na finansowanie zadań przekazanych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 13 lipca 1993 r. w sprawie tzw. pilotażu w zakresie działu 79.</u>
<u xml:id="u-484.1" who="#PoselJanZaciura">Ten temat omawialiśmy wielokrotnie, ale w kontekście innych tematów. Omawialiśmy go w kontekście obliczania subwencji dla gmin i stwierdziliśmy, że sposób obliczania środków na pilotaż budził kontrowersje wśród podmiotów, które prowadziły szkoły. Nasze kontakty z miastami, które realizowały program pilotażowy dowodziły, że prezydenci miast i burmistrzowie mieli więcej zastrzeżeń do pilotażu w zakresie ochrony zdrowia, aniżeli w zakresie oświaty. Mówino, że nawet przy niskich środkach, które zostały im przekazane, samorządy są w stanie zapewnić funkcjonowanie szkołom, natomiast nie udźwigną utrzymania placówek służby zdrowia. Ponieważ umowa została zawarta z miastami łącznie na wszystkie zadania, dlatego miasta rezygnowały również z prowadzenia nadal zadań oświatowych. Nie posądzam samorządy, które podjęły się pilotaży, że wykazywały niechętny stosunek do oświaty.</u>
<u xml:id="u-484.2" who="#PoselJanZaciura">Krytycznie ocenialiśmy również sposób oddłużania szkół prowadzonych w ramach pilotażu. Jednostki, które prowadziły pilotaż były faktycznie pozbawione tej możliwości.</u>
<u xml:id="u-484.3" who="#PoselJanZaciura">Przystąpienie do realizacji programów pilotażowych niejako z marszu, usprawiedliwia pewne błędy, które miały miejsce. Szkoda, że niektóre jednostki wycofały się z pilotażu. Dzisiaj pytamy, gdzie są pieniądze, a minister edukacji odpowiada, że pieniądze zostały przekazane do budżetu wojewodów, ale nie można ich szybko wycofać. Ta perturbacja wystąpiła w 1995 r., ale wynika ona z pilotażu w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-484.4" who="#PoselJanZaciura">Komisja Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego nie sformułowała żadnych zarzutów i postanowiła przyjąć sprawozdanie z realizacji dotacji celowych na finansowanie zadań zleconych gminom i zadań przekazanych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-485">
<u xml:id="u-485.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ktoś ma pytania? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-485.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Najwyższa Izba Kontroli ma uwagi?</u>
</div>
<div xml:id="div-486">
<u xml:id="u-486.0" who="#WicedyrektorAndrzejSosnowski">Nie mamy uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-487">
<u xml:id="u-487.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Najwyższa Izba Kontroli badała realizację programu pilotażowego?</u>
</div>
<div xml:id="div-488">
<u xml:id="u-488.0" who="#WicedyrektorAndrzejSosnowski">Tak się złożyło, że nieobecny jest pracownik, który zajmował się tą sprawą. Natomiast ja nie jestem w stanie precyzyjnie odpowiedzieć na pani pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-489">
<u xml:id="u-489.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Po raz drugi dzisiaj mamy trudności w komunikowaniu się z Najwyższą Izbą Kontroli. Rano jeden z jej przedstawicieli wprowadził w błąd Komisję, a teraz najpierw pan stwierdza, że nie ma pan uwag, a potem pan stwierdza, że nie ma kompetentnego pracownika.</u>
</div>
<div xml:id="div-490">
<u xml:id="u-490.0" who="#WicedyrektorAndrzejSosnowski">Rzeczywiście uwag nie mam, natomiast nie jestem w stanie odpowiedzieć na szczegółowe pytania.</u>
<u xml:id="u-490.1" who="#WicedyrektorAndrzejSosnowski">Prezentuję zespół edukacji, z tym, że zajmuję się sprawami nauki. Był przez dłuższy czas kolega, ale uznał, że wszystkie sprawy opiniowane przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego zostały już zakończone i wyszedł. Miał ku temu poważne powody osobiste.</u>
</div>
<div xml:id="div-491">
<u xml:id="u-491.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów po raz pierwszy będzie rekomendowała Sejmowi opinię w sprawie sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli. Pozwolę sobie zauważyć, że mimo iż oficjalnie przesłaliśmy prośbę, aby osoby odpowiedzialne za poszczególne zespoły, były obecne na posiedzeniach Komisji, to jednak zdarzają się nieobecności.</u>
<u xml:id="u-491.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chodzi o posiedzenia odbywające się dwa razy w roku - raz w sprawie projektu ustawy budżetowej i drugi raz w sprawie wykonania budżetu. Dzisiaj po raz drugi wysłuchałam, że nie ma kto udzielić odpowiedzi, ponieważ nie ma kompetentnej osoby.</u>
<u xml:id="u-491.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Tak być nie może. Czy mam skierować do prezesa NIK oficjalne pismo?</u>
</div>
<div xml:id="div-492">
<u xml:id="u-492.0" who="#WicedyrektorAndrzejSosnowski">Bardzo przepraszam za tę sytuację. Czuję się za nią odpowiedzialny, gdyż pozwoliłem koledze pójść do domu.</u>
</div>
<div xml:id="div-493">
<u xml:id="u-493.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ponieważ odroczyliśmy głosowanie nad wykonaniem budżetu Ministerstwa Edukacji Narodowej, to odroczymy także głosowanie nad programem pilotażowym. Wówczas gdy podejmiemy ponownie te dwie sprawy, proszę, aby kompetentne osoba z NIK przedstawiła wszystkie uwagi, jakie zostały stwierdzone w czasie kontroli realizacji programu pilotażowego, o ile taka kontrola została przeprowadzona.</u>
<u xml:id="u-493.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy teraz do rozpatrzenia wykonania budżetu w części dotyczącej Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Komisję Stosunków Gospodarczych z Zagranicą reprezentuje pan poseł Malinowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-494">
<u xml:id="u-494.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Wyniki realizacji ustawy budżetowej na 1994 r. w części dotyczącej Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oceniła pozytywnie. Odprowadzone do budżetu państwa dochody, były wyższe niemal o 50 % od uchwalonych w ustawie, a wydatki były niższe od planowanych o 1,2 %. Te wskaźniki przedstawioną powyżej ocenę w pełni uzasadniają.</u>
<u xml:id="u-494.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Rzeczywiste wyniki realizacji budżetu były bardziej korzystne od statystycznych. Dochody budżetowe, pochodzące z dokonanego w 1994 r. podziału zysków, wypracowanych przez jednostki handlu zagranicznego w 1993 r., a także te, które zostały uzyskane w 1994 r., stanowiły 771 mld zł. Były zatem nie o 50 %, ale o 67 % wyższe od planowanych w ustawie budżetowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-495">
<u xml:id="u-495.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie mogę się powstrzymać przed następującą uwagą. To z czego pan się cieszy jest dla mnie powodem do smutku, a także dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Fakt, że dochody są wykonane w 178 % oznacza, że były one błędnie planowane, że dochody zostały zaniżone. Jeśli przeczyta pan sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli to dowie się pan poseł, że jest to dość często powtarzająca się prawidłowość.</u>
<u xml:id="u-495.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dochody wyższe od planowanych nie są powodem do pozytywnej oceny. Kto w ministerstwie odpowiada za planowanie dochodów budżetowych?</u>
<u xml:id="u-495.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wiceminister współpracy gospodarczej z zagranicą Jerzy Kamiński: Za planowanie dochodów budżetowych odpowiadają poszczególne komórki, które mają wpływ na wypracowanie dochodów. W tym przypadku Departament Nadzoru Założycielskiego.</u>
<u xml:id="u-495.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ktoś sprawuje władzę zwierzchnią nad tymi komórkami. Czy sprawują ją pan minister?</u>
</div>
<div xml:id="div-496">
<u xml:id="u-496.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-497">
<u xml:id="u-497.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Na początku wyjaśnijmy sobie pewne zasady. Chcę uprzejmie przypomnieć, że reprezentuję stanowisko Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i nie prezentuję swojego stanowiska. Daleki jestem od zadowolenia, że muszę przedstawiać informacje o godz. 20,30. Przytaczam stanowisko Komisji, a także uzasadnienie do tego stanowiska. To nie jest moja osobista ocena i nie mój osobisty pogląd.</u>
<u xml:id="u-497.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Po skorygowaniu wydatków budżetowych, głównie o nie wykorzystaną część środków budżetowych przekazanych do placówek zagranicznych, wydatki okazały się niższe o dalsze 7 mld zł od przyjętych w ustawie po zmianach. Na podstawie materiałów, które przedstawiła Najwyższa Izba Kontroli, a także kierując się własnymi ocenami, stwierdziliśmy, że zarówno w ministerstwie, jak i w placówkach zagranicznych gospodarowano na ogół oszczędnie środkami przeznaczonymi na własne potrzeby.</u>
<u xml:id="u-497.2" who="#PoselAndrzejMalinowski">Chciałbym poinformować do jakich wniosków doszła Komisja. Podkreśliliśmy, że w dalszym ciągu aktualna jest konieczność szczegółowej dbałości o realny szacunek, zarówno poziomu dochodów, jak też poziomu wydatków na etapie konstrukcji budżetu. Można oczywiście przyjąć, iż budżet ministerstwa na 1994 r. opracowany był w szczególnych warunkach - stosunkowo szybko, nie zwalnia to jednak jego autorów od obowiązku dokładnego rozeznania sytuacji, przed którymi mogą stanąć służby ministerstwa. Na tej podstawie powinny być powiązane zadania z wydatkami.</u>
<u xml:id="u-497.3" who="#PoselAndrzejMalinowski">Zdaniem Komisji, analiza wykonania budżetu w 1994 r. wskazuje na konieczność wzmocnienia wysiłków koordynacyjnych kierownictwa ministerstwa w stosunku do podległych departamentów. Brak takiej koordynacji powoduje z kolei brak przepływu informacji między służbami merytorycznymi ministerstwa, a biurem administracyjno-budżetowym, spełniającym szczególną rolę w dyscyplinowaniu prac budżetowych i czuwającym nad prawidłową realizacją budżetu.</u>
<u xml:id="u-497.4" who="#PoselAndrzejMalinowski">Kolejny wniosek ma wydźwięk pozytywny. Tak należy odebrać fakt istotnej poprawy i rozszerzenia zakresu nadzoru ministerstwa nad wydatkami. Pozwoliło to na poważne zdyscyplinowanie wydatków, bez uszczerbku dla zadań powierzonych ministerstwu do wykonania. Dotyczy to szczególnie wydatków ponoszonych na utrzymanie placówek zagranicznych oraz na utrzymanie centrali ministerstwa.</u>
<u xml:id="u-497.5" who="#PoselAndrzejMalinowski">Zdaniem Komisji, nieco inaczej wyglądało gospodarowanie środkami przeznaczonymi na promocję eksportu. Komisja wręcz odniosła wrażenie, że Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą zostało zaskoczone przyznanymi mu w 1994 r. środkami finansowymi, trzykrotnie wyższymi od kwoty, jaką miało w dyspozycji w 1993 r. Analiza gospodarowania tymi środkami w 1994 r. wskazywała na pewną przypadkowość, wynikającą zapewne z opóźnień w opracowaniu całej koncepcji promocji polskiego eksportu.</u>
<u xml:id="u-497.6" who="#PoselAndrzejMalinowski">Konkluzją tej analizy jest dyspozycja wprowadzenia do programu prac Komisji, w najbliższym czasie, dokładnej oceny całej koncepcji promocji polskiego eksportu, niezwykle ważnej na obecnym etapie naszej polityki gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-497.7" who="#PoselAndrzejMalinowski">Ocena wykonania budżetu w 1994 r. pozwoliła także na określenie obszarów krytycznych, którym należy poświęcić szczególną uwagę przy konstruowaniu budżetu na 1996 r. Zwróciliśmy uwagę m.in. na dokładne przeanalizowanie kwestii sfinansowania kosztów prywatyzacji jednostek handlu zagranicznego, na rozszerzenie działań promocyjnych eksportu, do których - zdaniem Komisji - powinny być zastosowane priorytety, na zakończenie komputeryzacji resortu, ze szczególnym uwzględnieniem placówek ekonomiczno-handlowych z zagranicą oraz centrali ministerstwa. Stwierdziliśmy również, że konieczne jest utworzenie nowych placówek ekonomiczno-handlowych, niezbędnych dla zintensyfikowania wymiany handlowej i wejścia na nowe rynki w krajach powstałych po byłym Związku Radzieckim oraz Macedonii, Słowenii i Arabii Saudyjskiej, a także rozszerzenie działalności niektórych placówek już funkcjonujących. Szczególnie chodzi o placówki w Paryżu, Brukseli i Genewie. Wynika to z potrzeby zintensyfikowania współpracy Polski z Unią Europejską, Światową Organizacją Handlu oraz z OECD, do której to organizacji Polska niedługo przystąpi.</u>
<u xml:id="u-497.8" who="#PoselAndrzejMalinowski">Zdaniem Komisji, niezbędne jest odpowiednie zabezpieczenie potrzeb w zakresie dopłat do oprocentowania kredytów eksportowych, które okazały się skutecznym instrumentem polityki eksportowej państwa.</u>
<u xml:id="u-497.9" who="#PoselAndrzejMalinowski">Kończąc swoje wystąpienie chciałbym jeszcze raz podkreślić, że Komisja jednogłośnie przyjęła sprawozdanie z wykonania budżetu w 1994 r. w części dotyczącej Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-498">
<u xml:id="u-498.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą mniej zajmuje się dochodami. W zasadzie ją to nie interesuje i cieszy się, gdy dochody są wyższe od planowanych. Chcę powiedzieć, że jest to olbrzymi błąd budżetowy. Najwyżej ocenia się realność planowania. Dopuszczalne są odchylenia 10 %, 15 %, czy nawet 20 % lub 30 %, ale jeśli w stosunku do planowanych dochodów odchylenie jest dwukrotne - prawie 180 %, to oznacza to, że albo ktoś nie umie planować, albo w sposób świadomy robi błąd w planowaniu i z tego nie należy się cieszyć. Z tego też powodu należy ocenić wykonanie budżetu po stronie dochodów negatywnie. Proszę przeczytać raport Najwyższej Izby Kontroli, a także ekspertyzy dotyczące wykonania budżetu.</u>
<u xml:id="u-498.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mimo że pan poseł nie prezentował swojej opinii lecz opinię całej Komisji, o czym wiem od samego początku, to jednak proszę następny raz uwzględnić fakt, iż muszą być zachowane zasady zgodne z Prawem budżetowym i rzetelnością planowania budżetowego.</u>
<u xml:id="u-498.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wysłuchamy teraz koreferatu, który przedstawi pan poseł W. Arkuszewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-499">
<u xml:id="u-499.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Aby nie powtarzać tego, o czym mówił pan poseł Malinowski zwrócę uwagę na trzy sprawy. W budżecie Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą są dwie największe pozycje. W jednej pozycji są wydatki na promocję eksportu, a w drugiej koszty utrzymania placówek za granicą.</u>
<u xml:id="u-499.1" who="#PoselWojciechArkuszewski">NIK w wielu miejscach zakwestionowała sposób wydawania środków na promocję eksportu, m.in. zastrzeżenia dotyczyły kwoty przyznanej Krajowej Izbie Gospodarczej, która - zdaniem NIK - niezbyt dobrze rozliczyła się z tych pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-499.2" who="#PoselWojciechArkuszewski">Zakwestionowane zostały dochody ministerstwa w trochę bardziej skomplikowany sposób, niż to wynika z dotychczasowych wypowiedzi. Dochody rzeczywiście przekroczyły planowany poziom, ale mogłyby one być jeszcze wyższe. Nie wykazano bowiem wpływów ze sprzedaży nieruchomości za granicą. Wracamy do problemu, który był omawiany przy okazji rozpatrywania budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-499.3" who="#PoselWojciechArkuszewski">Zakwestionowane zostały rozliczenia placówek zagranicznych. W związku z tym chcę zapytać przedstawicieli Ministerstwa Finansów, czy rozporządzenie, które ma się okazać we wrześniu wyeliminuje tego rodzaju przypadki. Przypominam, że mają być zmienione przepisy gospodarki finansowej placówek zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-499.4" who="#PoselWojciechArkuszewski">Poza tym część wykonanych dochodów nie była ujęta w planie i jest to przykład na złe planowanie. Ponadto nie przekazywano dochodów z prywatyzacji w terminie oraz nie było nadzoru nad wypłatami dywidend.</u>
<u xml:id="u-499.5" who="#PoselWojciechArkuszewski">Biorąc to wszystko pod uwagę można powiedzieć, że Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą ma pewien chaos w swoich dochodach i niesprawnie odprowadza dochody do budżetu.</u>
<u xml:id="u-499.6" who="#PoselWojciechArkuszewski">Muszę postawić pytanie, jakie są nadzieje na to, że to się zmieni.</u>
<u xml:id="u-499.7" who="#PoselWojciechArkuszewski">Ostatnia sprawa jest dość typowa dla jednostek, którymi się zajmujemy. Resort domagał się 347 etatów, przy planowaniu budżetu na 1994 r., dostał 320 etatów, a w rzeczywistości zatrudnia 272 osoby. Domagał się więcej niż dostał, ale tego nie wykorzystał. Świadczy to o tym, że chodziło o fikcyjne etaty, które służą zwiększeniu funduszu płac.</u>
<u xml:id="u-499.8" who="#PoselWojciechArkuszewski">W 1995 r. liczba etatów została zwiększona o 61 etatów i jestem ciekaw, czy Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą będzie umiało je wykorzystać, czy też służyć będą one na zwiększenie wynagrodzeń pracowników.</u>
</div>
<div xml:id="div-500">
<u xml:id="u-500.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jakie uwagi ma Najwyższa Izba Kontroli?</u>
</div>
<div xml:id="div-501">
<u xml:id="u-501.0" who="#DyrektorZespoluwNajwyzszejIzbieKantroliWojciechJasinski">Nasze uwagi przedstawiliśmy w materiale, który otrzymała Komisja Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-502">
<u xml:id="u-502.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przepraszam, że panu przerywam, ale chcę poinformować pana, o dwóch przypadkach jakie wydarzyły się dzisiaj na posiedzeniu Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-503">
<u xml:id="u-503.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Zostałem już o nich poinformowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-504">
<u xml:id="u-504.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Cóż z tego, że pan wie o tych przypadkach, skoro wie pan również, że na posiedzenie Komisji powinni przybywać kompetentni urzędnicy Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-505">
<u xml:id="u-505.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Mogę wyrazić tylko wyrazy ubolewania i zgłoszę te przypadki prezesowi NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-506">
<u xml:id="u-506.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Niekiedy nie jestem pewny, czy szef Zespołu przedstawia opinię NIK, czy tylko opinię podległych sobie pracowników. Dlatego składam formalny wniosek, że oprócz szefów zespołów, którzy są zapewne najbardziej kompetentni, w posiedzeniach naszej Komisji brał udział co najmniej członek kierownictwa NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-507">
<u xml:id="u-507.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dziękuję panu posłowi za pomoc. Próbowałam tę zasadę wprowadzić przy rozpatrywaniu projektu ustawy budżetowej na 1995 r., ale wówczas nie miałam tej pomocy ze strony koalicji rządowej.</u>
<u xml:id="u-507.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, żeby pan dyrektor Jasiński poinformował prezesa NIK, aby ktoś z kierownictwa NIK uczestniczył w posiedzeniach Komisji, podczas rozpatrywania projektu ustawy budżetowej i wykonania budżetu. W sumie jest to kilkadziesiąt dni w roku. Skoro Najwyższa Izba Kontroli przeprowadza badania, to mamy prawo zadawać pytania i oczekiwać kompetentnych odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-507.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Cały czas powstrzymuję się przed osobistym telefonem do prezesa NIK. Uważam, że problem nie jest tej rangi, ale mam nadzieję, że nie będzie już żadnego problemu, ani przy rozpatrywaniu projektu budżetu ani przy rozpatrywaniu wykonania budżetu.</u>
<u xml:id="u-507.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan dyrektor ma głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-508">
<u xml:id="u-508.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Jutro rano przekażę prezesowi NIK życzenie pani przewodniczącej.</u>
<u xml:id="u-508.1" who="#DyrektorWojciechJasinski">Jeśli chodzi o wykonanie budżetu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą to stwierdziliśmy, że błędy w planowaniu są poważne. Oprócz tego, że ministerstwo wysoko przekroczyło planowane dochody, to jeszcze nie wykorzystało wszystkich możliwości. Stosowana była zasada lokowania części dochodów z prywatyzacji na rachunkach depozytowych, w oczekiwaniu na rozliczenie kosztów. Powodowało to nieuzasadnioną zwłokę w przekazywaniu tych wpłat do budżetu państwa. 178 mld zł odprowadzono po upływie pół roku, a przecież wiadomo, że zwłaszcza na początku roku, budżet państwa ma małe dochody. Do czasu zakończenia kontroli nie wpłynęło 2,5 mld zł.</u>
<u xml:id="u-508.2" who="#DyrektorWojciechJasinski">Od dłuższego czasu są zaległości w terminowym realizowaniu wpłat przez przedsiębiorstwa handlu zagranicznego z tytułu należnych skarbowi państwa dywidend. Zaległości te wynosiły od 2 do 9 miesięcy od uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku za 1993 r. Te zaległości na koniec 1994 r. wynosiły 34,7 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-508.3" who="#DyrektorWojciechJasinski">Zrealizowane wydatki były niższe od zakładanych. Zastrzeżenia mamy do środków przeznaczonych na promocję eksportu. Stanowią one 1/4 budżetu resortu. Podzielam zdanie pana posła W. Arkuszewskiego, że ministerstwo nie wiedziało co z tymi pieniędzmi robić. Były przypadki nagradzania pracowników resortu z tych pieniędzy. Były także przypadki - naszym zdaniem - nie uzasadnionej refundacji, np. Międzynarodowym Targom Poznańskim za płatności poczynione w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-508.4" who="#DyrektorWojciechJasinski">Stwierdziliśmy przelewanie środków z wydatków bieżących na inwestycyjne. Można sądzić że chodziło o to, aby te pieniądze zatrzymać i nie zwracać do budżetu.</u>
<u xml:id="u-508.5" who="#DyrektorWojciechJasinski">Niektóre problemy powtarzają się od 1993 r. Chodzi przede wszystkim o ewidencję dochodów i o przewlekłe ściąganie dochodów z tytułu dywidend. 18 % kwoty z tytułu dywidend, wpłaconej w 1994 r., stanowiły zaległości z 1993 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-509">
<u xml:id="u-509.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę zadawać pytania, kierując je do przedstawicieli ministerstwa lub posłów referentów.</u>
</div>
<div xml:id="div-510">
<u xml:id="u-510.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Zwróciły moją uwagę indywidualne nagrody, zwłaszcza że nie były one przewidywane w ustawie budżetowej, przyjętej przez parlament. Kwota na promocję eksportu była zapisana w wydatkach bieżących. Rząd korygując budżet, poza parlamentem wprowadził pozycję świadczeń na rzecz osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-510.1" who="#PoselRyszardFaszynski">W związku z tym chciałbym zapytać kto i dlaczego otrzymał pieniądze i dlaczego resort co innego przedstawiał Sejmowi, a inaczej wydawał pieniądze.</u>
<u xml:id="u-510.2" who="#PoselRyszardFaszynski">Druga moja wątpliwość dotyczy wydatków związanych z placówkami zagranicznymi. W omówieniu do sprawozdania z wykonania budżetu została zamieszczona informacja, że w ramach wydatkowania pieniędzy uruchomiono jedną placówkę, podczas gdy miało być ich 8. Ten fakt nie ma odbicia w wykonaniu wydatków, ponieważ zostały one wykonane w ponad 99 %.</u>
<u xml:id="u-510.3" who="#PoselRyszardFaszynski">W związku z tym mam pytanie, skoro plan uruchomienia placówek został zredukowany, w efekcie czego utworzono tylko jedną nową placówkę, to gdzie się podziały pieniądze?</u>
<u xml:id="u-510.4" who="#PoselRyszardFaszynski">Biorąc pod uwagę bardzo wysokie przekroczenie planu dochodów, a zarazem uwagę NIK, iż nie wszystkie źródła dochodów zostały wyczerpane, zaczynam się obawiać, że dochody są dlatego zaniżane, gdyż ministerstwo zdaje sobie sprawę z tego, że nie umie ich uzyskiwać. Chciałbym żeby przedstawiciel resortu wyprowadził mnie z błędu.</u>
<u xml:id="u-510.5" who="#PoselRyszardFaszynski">Przechodząc do uwag szczegółowych chcę zapytać, jak należy wytłumaczyć wcześniejsze spłacenie kredytów. Czy była to spłata przedterminowa, a w związku z tym nie należało jej planować, czy te kredyty miały swój termin zapadalności i należało je wpisać do planu dochodów?</u>
<u xml:id="u-510.6" who="#PoselRyszardFaszynski">Pomimo sporych zaległości w wpłatach z tytułu dywidendy, plan został przekroczony o 1.400 tys. zł. Skąd takie rozbieżności?</u>
</div>
<div xml:id="div-511">
<u xml:id="u-511.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Chciałem zapytać pana ministra Kubika, czy zostały wyciągnięte jakieś konsekwencje wobec osób winnych naruszenia dyscypliny budżetowej?</u>
</div>
<div xml:id="div-512">
<u xml:id="u-512.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan minister odpowie panu posłowi, że w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, tak samo jak w innych ministerstwach, są komisje ds. dyscypliny budżetowej. Ministerstwo Finansów rozpatruje odwołania od orzeczeń tych komisji. Ponieważ w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą komisja ds. dyscypliny budżetowej nie odbyła posiedzeń, a do Ministerstwa Finansów nie wpłynęło odwołanie, w związku z tym ministerstwo przyjmowało to co jest.</u>
<u xml:id="u-512.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana ministra z pytaniem, czy są odwołania w przypadku Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą?</u>
</div>
<div xml:id="div-513">
<u xml:id="u-513.0" who="#WiceministerJanKubik">Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie pani przewodniczącej, bowiem do Ministerstwa Finansów wpływa setki odwołań.</u>
</div>
<div xml:id="div-514">
<u xml:id="u-514.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan minister nie przesadził z tą mnogością?</u>
</div>
<div xml:id="div-515">
<u xml:id="u-515.0" who="#WiceministerJanKubik">Podpisałem właśnie setne odwołanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-516">
<u xml:id="u-516.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Uprzejmie proszę, aby przedstawiciel Ministerstwa Finansów, nie musi być to pan osobiście, poinformował nas, czy są odwołania od orzeczeń resortowych zespołów ds. dyscypliny budżetowej i jakie konsekwencje podjęło Ministerstwo Finansów?</u>
<u xml:id="u-516.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Prosimy o taką informację, bo w przeciwnym razie obecność przedstawicieli Ministerstwa Finansów nie jest nam pomocna. Gdy pytamy, czy ministerstwo ma zastrzeżenia do wykonania budżetu, to słyszymy, że nie ma zastrzeżeń. Gdy pytamy o naruszenie dyscypliny budżetowej, to otrzymujemy odpowiedź, że jest to sprawa właściwego ministerstwa. Bardzo prosimy o użyteczność obecności przedstawicieli Ministerstwa Finansów.</u>
<u xml:id="u-516.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, by przedstawiciele Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą udzielili odpowiedzi na zadane pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-517">
<u xml:id="u-517.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Swoje wyjaśnienia zacznę od stwierdzenia, że zarówno ton niektórych wypowiedzi jak i pytań niewspółgra z ostateczną konkluzją dokumentu, który przedstawiła Najwyższa Izba Kontroli. Nie przypominam sobie tak ostro i daleko idących zarzutów, jak te, które były formułowane na tej sali przez kluby. Zgadzam się w pełni, że zostały stwierdzone nieprawidłowości, potwierdzone przez resort, przyjęte do wiadomości. Zostały wprowadzone działania, które mają na celu nie dopuszczać do powstania takich samych czy podobnych nieprawidłowości. Mówię to na podstawie zaleceń pokontrolnych, które zostały przesłane do ministerstwa przez pana wiceprezesa P. Kownackiego, a także na podstawie odpowiedzi w sprawie uwag i zastrzeżeń NIK.</u>
<u xml:id="u-517.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Jest to moja konkluzja generalna.</u>
</div>
<div xml:id="div-518">
<u xml:id="u-518.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nawiążę do pana konkluzji generalnej, ponieważ nie rozumiem, co pan powiedział w tym momencie. Pan minister stwierdził, że uwagi klubu niewspółgrają z uwagami pokontrolnymi, które pan otrzymał z NIK. Otóż na tym posiedzeniu swoje stanowiska prezentują nie kluby lecz indywidualni posłowie.</u>
<u xml:id="u-518.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zostały wprost postawione pytania, proszę udzielić na nie konkretnych odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-519">
<u xml:id="u-519.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Najwyższa Izba Kontroli nie kwestionowała faktu wypłacania nagród z tytułu działań na rzecz promocji polskiego eksportu. Natomiast ze sprawozdania pokontrolnego wynikało, że nie są precyzyjnie określone reguły postępowania, w jaki sposób te nagrody są przydzielane.</u>
<u xml:id="u-519.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Zatem odpowiedź na pytanie pana posła brzmi: ani razu nie usłyszeliśmy, że z Funduszu Promocji nie mogą być wypłacone nagrody, jeśli precyzyjnie zostanie opisany tryb ich przyznawania. Mogę przyjąć zastrzeżenie, że resort nie dokonał operacji precyzyjnego opisania trybu. Natomiast nie jest naganne - jeśli dobrze zrozumiałem uwagi Najwyższej Izby Kontroli - iż z Funduszu Promocji wypłacane są nagrody dla pracowników resortu i osób spoza resortu. W tym drugim przypadku chodzi o Międzynarodowe Targi Poznańskie. Ponosimy tylko odpowiedzialność za to, że nie został precyzyjnie określony regulamin.</u>
</div>
<div xml:id="div-520">
<u xml:id="u-520.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chcę pana zapytać, w której pozycji jest kwota przeznaczona na wypłatę nagród?</u>
<u xml:id="u-520.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy z tych nagród korzystali ministrowie i wiceministrowie?</u>
</div>
<div xml:id="div-521">
<u xml:id="u-521.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Zaplanowaliśmy nagrody w ramach wewnętrznego podziału Funduszu Promocji. Nagrody te nie były wyodrębnione. Fundusz Promocji jest przeznaczony na wszystkie te działania, które są związane z promocją polskiego eksportu, również podejmowane przez indywidualne osoby fizyczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-522">
<u xml:id="u-522.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W której pozycji budżetowej była zaplanowana kwota nagród?</u>
</div>
<div xml:id="div-523">
<u xml:id="u-523.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Jeszcze raz chcę podkreślić, że nagrody są w ramach Funduszu Promocji.</u>
</div>
<div xml:id="div-524">
<u xml:id="u-524.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę sięgnąć po sprawozdanie z wykonania budżetu za 1994 r. i podać mi pozycję, w której są te nagrody.</u>
</div>
<div xml:id="div-525">
<u xml:id="u-525.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">W dziale 94.</u>
<u xml:id="u-525.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Na 1994 r. zaplanowaliśmy kwotę w wysokości 10 mld zł /wszystkie kwoty będę podawał w starych zł/, a następnie kwota ta została skorygowana. W sumie wydaliśmy 16,4 mld zł.</u>
<u xml:id="u-525.2" who="#WiceministerJerzyKaminski">W pozycji - nagrody indywidualne były zaplanowane nagrody, które przyznajemy z tytułu Targów Poznańskich oraz targów w Łodzi, a także nagrody indywidualne wypłacane dla pracowników resortu i Międzynarodowych Targów Poznańskich. Planując budżet na 1994 r. zakładaliśmy, że nagrody indywidualne będą wynosiły 10 mld zł, a także inne nagrody indywidualne w wysokości 6,4 mld zł. Zrealizowaliśmy kwotę 16,4 mld zł, z czego 10 mld zł zostało przeznaczonych na nagrody intytucji i organizacji, które brały udział w Targach Poznańskich, natomiast 6,4 mld zł zostało wypłaconych osobom indywidualnym z tytułu działalności promocyjnej w zakresie polskiego eksportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-526">
<u xml:id="u-526.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W pozycji - promocja eksportu są wydatki jednostek budżetowych. Pozycja ta jest nieco zbieżna z kwotą, o której pan minister powiedział, ale w jej części dotyczącej wynagrodzenia, gdzie powinny być wykazane nagrody, nie ma nic. W związku z tym mam pytanie, gdzie są umieszczone te nagrody. Posługuję się drukiem oficjalnym, czyli sprawozdaniem rządu z wykonania budżetu za 1994 r. Podaję dokładnie, że chodzi o tom pierwszy tego sprawozdania i str. 70.</u>
</div>
<div xml:id="div-527">
<u xml:id="u-527.0" who="#PoselRyszardFaszynski">W 9 kolumnie ustawy budżetowej są wydatki bieżące jednostek budżetowych - 18.560 mln starych zł. Świadczenia na rzecz osób fizycznych pojawiają się dopiero w budżecie po zmianach. Natomiast pan minister mówi, że już na etapie planowania budżetu zaplanowano również te nagrody. Wobec tego powinny one być już uwidocznione w ustawie budżetowej przyjętej przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-528">
<u xml:id="u-528.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wyjaśniam panu posłowi, że świadczenia na rzecz osób fizycznych to nie są wynagrodzenia, nawet jeśli tymi wynagrodzeniami są nagrody. Proszę przypomnieć sobie budżet Urzędu Rady Ministrów. W tym budżecie nagrody były wykazane w poz. - wynagrodzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-529">
<u xml:id="u-529.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Do sprawozdania z wykonania budżetu został dołączony drugi tom, zawierający omówienia tego sprawozdania. Posłużę się tym tomem. Otóż na str. 206 jest kwota wypłaty indywidualnych nagród - 1.639,9 tys. zł. Jest to ta sama kwota, która występuje w wykonaniu budżetu, w poz. -świadczenia na rzecz osób fizycznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-530">
<u xml:id="u-530.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister udzielił rzeczowych wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-531">
<u xml:id="u-531.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Problem polega na tym, że państwo mówicie o nagrodach z tytułu wynagrodzeń, natomiast ja mówię o nagrodach z tytułu Funduszu Promocji. W związku z tym chcę jeszcze raz podkreślić to, co powiedziałem rzeczowo i w sposób jednoznaczny. Te nagrody znajdowały się w pozycji - wydatki bieżące z Funduszu Promocji. Było to wewnętrzne rozpisanie 202 mld zł. Mamy na to dokumenty, które znajdują swoje odwzorowanie w uwagach Najwyższej Izby Kontroli do wykonania budżetu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-532">
<u xml:id="u-532.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Podstawowym dla mnie dokumentem jest sprawozdanie rządu z wykonania budżetu. Materiał, na który się pan powołał, jest materiałem uzupełniającym.</u>
</div>
<div xml:id="div-533">
<u xml:id="u-533.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Wyjaśniam jeszcze raz, że nagrody z tytułu Funduszu Promocji były zaplanowane w wydatkach bieżących i znajdują się w pozycji - promocja polskiego eksportu. Zaplanowana kwota wynosiła 202,6 mld zł, natomiast wykonana została w wysokości 202,586 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-534">
<u xml:id="u-534.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do przedstawicieli Ministerstwa Finansów, ponieważ moje pytanie dotyczy klasyfikacji budżetowej. W przypadku budżetu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą okazuje się, że środki na nagrody znajdują się w wydatkach bieżących jednostek budżetowych. Dlaczego tych środków nie ma w pozycji - wynagrodzenia, co miało miejsce w przypadku budżetu Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-535">
<u xml:id="u-535.0" who="#WiceministerfinansowKrzysztofKalicki">Wynika to z klasyfikacji budżetowej. W przypadku URM chodziło o nagrody, które dostają osoby zajmujące stanowiska z "R".</u>
</div>
<div xml:id="div-536">
<u xml:id="u-536.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">To nie jest dobra klasyfikacja budżetowa, bowiem w jednym i drugim przypadku chodzi o pieniądze, które osoba fizyczna wsadza do portfela, idzie z nimi na rynek i albo przyczynia się do wzrostu inflacji, albo nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-537">
<u xml:id="u-537.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansowHalinaKumos">Jeśli chodzi o nagrody ministra współpracy gospodarczej z zagranicą za szczególne osiągnięcia w eksporcie, są to wydatki zaliczane do pozycji, która obejmuje wydatki osobowe, nie zaliczane do paragrafów 11 i 17, czyli są to wydatki nie zaliczane do wynagrodzeń. Grupują się one w paragrafach 21 - 24. Istotnie nagrody, o których teraz mówimy, były ujęte na etapie planowania w poz. - wydatki bieżące.</u>
<u xml:id="u-537.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansowHalinaKumos">Potwierdzam to, co powiedział pan minister Kamiński - nagrody były planowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-538">
<u xml:id="u-538.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pozwolę sobie przeanalizować poszczególne pozycje. Pozycja - razem, jest podzielona na dotacje i subwencje. Nagrody nie są ani dotacją, ani subwencją. Następnie jest pozycja - świadczenia na rzecz osób fizycznych. Świadczenia takie nie mają formy pieniężnej, bo chodzi o mundury i jakieś inne wyposażenie pracowników. Następna pozycja to wydatki bieżące jednostek budżetowych. Rozumiem, że za te pieniądze kupuje się kredę, mapy, zeszyty. W tej pozycji są także wynagrodzenia, osobno wydatki majątkowe i rozliczenia z bankami, a na końcu obsługa długu publicznego.</u>
<u xml:id="u-538.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Niezależnie od tego, czy nagrodę otrzymują osoby zajmujące stanowiska z "R", czy osoby, które działały na rzecz promocji polskiego eksportu, w tych dwóch przypadkach pieniądze są wypłacane do ręki, a więc są to wynagrodzenia. W związku z tym proszę mi powiedzieć, gdzie tego rodzaju wynagrodzenia zostały umieszczone w budżecie Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-539">
<u xml:id="u-539.0" who="#PrzedstawicielkaMFHalinaKumos">Z całą pewnością nagrody wypłacane przez ministra współpracy gospodarczej z zagranicą nie są wynagrodzeniami, lecz wydatkami bieżącymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-540">
<u xml:id="u-540.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana ministra Kalickiego. Ta sprawa wymaga szczegółowej analizy.</u>
</div>
<div xml:id="div-541">
<u xml:id="u-541.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Zbadamy sprawę i przedstawimy na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-542">
<u xml:id="u-542.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę także o jednoznaczną odpowiedź, w których pozycjach są wszystkie wynagrodzenia, łącznie z premiami, nagrodami, gratyfikacjami z tytułu "R" itd.</u>
<u xml:id="u-542.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ponawiam swoje pytanie czy w nagrodach z tytułu promocji eksportu partycypują ministrowie i wiceministrowie i inni pracownicy zajmujący stanowiska z "R".</u>
</div>
<div xml:id="div-543">
<u xml:id="u-543.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Nie uczestniczą.</u>
<u xml:id="u-543.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chciałbym być jednoznacznie zrozumiany, dlatego przedstawiam tę informację. Otóż w tomie pierwszym, w poz. - świadczenia na rzecz osób fizycznych jest kwota 16,4 mld zł, która została wykonana w wysokości 16,399 mld zł.</u>
<u xml:id="u-543.2" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chcę jeszcze raz poinformować, że kwota 10 mld zł została wypłacona na rzecz instytucji, które wygrały konkursy w imprezach wystawniczych. Około 6,4 mld zł były to nagrody indywidualne wypłacone dla osób związanych z działalnością na rzecz promocji.</u>
</div>
<div xml:id="div-544">
<u xml:id="u-544.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Po tych wyjaśnieniach mam pytanie do pana ministra Kalickiego. Jak należy rozumieć sytuację tego rodzaju, że w pozycji - świadczenia na rzecz osób fizycznych zamieszczona jest kwota nagrody, którą otrzymały podmioty nie będące osobami fizycznymi?</u>
</div>
<div xml:id="div-545">
<u xml:id="u-545.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Sądzę, że podmioty gospodarcze otrzymywały jedną kwotę, którą mogły potem dzielić na nagrody indywidualne. Dawniej centrale handlu zagranicznego otrzymywały od ministra współpracy gospodarczej z zagranicą pewne środki, które mogły wykorzystać na cele związane z promocją albo na wypłatę nagród. Rozumiem, że ten system jest nadal kontynuowany. Możemy się zastanowić czy jest to dobry system, skoro wzbudza on tyle kontrowersji. W każdym razie są to ekstra pieniądze dla przedsiębiorstw za to, że miały osiągnięcia w eksporcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-546">
<u xml:id="u-546.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chwała im za to, a także dobrze się dzieje, że otrzymują nagrody, ale - moim zdaniem - jest błędna klasyfikacja. Proszę o wyjaśnienie na piśmie, bo podmiot gospodarczy nie jest osobą fizyczną. Nie jest sprawą Ministerstwa Finansów, czy później kwota została podzielona dla osób fizycznych, o ile została w ogóle podzielona. Według mojej informacji, te nagrody idą na inne cele. Jeżeli nagrody mają dostać osoby fizyczne, to otrzymują je bezpośrednio z Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
<u xml:id="u-546.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie jest to problem Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, bowiem dotyczy on klasyfikacji budżetowej. Proszę, aby pan minister Kamiński odpowiedział na resztę pytań i odniósł się do zarzutów Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-547">
<u xml:id="u-547.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Następne pytanie dotyczyło nie uruchomionych placówek i braku z tego powodu oszczędności.</u>
<u xml:id="u-547.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Informuję, że na etapie prezentowania budżetu - przypuszczam, że w dokumentach Komisji znajduje się stosowny zapis w tej sprawie - nie mieliśmy w ogóle środków na uruchomienie nowych placówek. Poinformowaliśmy wówczas Izbę, a także Komisję, że będziemy się starać wygospodarować oszczędności, które pozwolą nam na otwarcie placówek.</u>
<u xml:id="u-547.2" who="#WiceministerJerzyKaminski">Ponieważ sprawy formalnoprawne, związane z uruchomieniem placówek /planowaliśmy uruchomić takich placówek 8/, nie zostały załatwione, dlatego mogliśmy otworzyć tylko jedną placówkę. Chciałem wyraźnie podkreślić, że została ona uruchomiona w ramach wygospodarowanych oszczędności.</u>
<u xml:id="u-547.3" who="#WiceministerJerzyKaminski">Na etapie konstruowania budżetu występowaliśmy do Ministerstwa Finansów o kwotę 441 mld zł na sfinansowanie placówek. W rzeczywistości uzyskaliśmy 363 mld zł. Ta kwota wymagała podjęcia działań oszczędnościowych, jeśli chcielibyśmy uruchomić nowe placówki. Otworzyliśmy jedną placówkę, a w związku z tym zarzut, iż nie ma odzwierciedlenia w nie wykorzystanych środkach tego, że nie uruchomiliśmy 7 placówek, nie jest zasadne. Mamy również dokumenty potwierdzające to, iż nasze planowanie jednoznacznie wskazywało, że musielibyśmy mieć dodatkowo 20 mld zł, aby można było zrealizować zamierzenia otwarcia 8 placówek.</u>
<u xml:id="u-547.4" who="#WiceministerJerzyKaminski">Odpowiadam na trzecie pytanie dotyczące dochodów. Nie kwestionuję faktu, że zostały one przekroczone w stosunku do planu, ale chciałbym skorygować wskaźnik tego przekroczenia. Pani przewodnicząca mówiła o 80 %. Z naszych wyliczeń, a także ze sprawozdania rządowego wynika, że dochody zostały przekroczone o 46 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-548">
<u xml:id="u-548.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z referatu pana posła Malinowskiego zrozumiałam, że kwota dochodów została przekroczona o 80 %, ale przekroczenie w wysokości 46 % jest także bardzo duże.</u>
</div>
<div xml:id="div-549">
<u xml:id="u-549.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Faktem jest, że dochody zostały wykonane o 46 % więcej niż planowaliśmy. Nie jest to skutek - moim zdaniem - niedoskonałości planowania, ale trudności w przewidywaniu dochodów.</u>
<u xml:id="u-549.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chcę przypomnieć, że Fundusz Rozwoju Eksportu powstał w 1990 r. W tamtym okresie były podpisane porozumienia pomiędzy ministrem finansów, ministrem współpracy gospodarczej z zagranicą oraz Bankiem Rozwoju Eksportu w sprawie zasad udzielania kredytów z tego Funduszu. Wówczas kiedy przygotowywaliśmy plan na 1992 r., na 1993 r. i na 1994 r. Bank Rozwoju Eksportu oceniał wszystkie udzielone wtedy kredyty, jako praktycznie nieściągalne. Dlatego nie planowaliśmy dochodów z tego tytułu. Ostatnie rozmowy z Bankiem Rozwoju Eksportu, jakie przeprowadziliśmy, aby przystąpić do planowania dochodów na 1996 r., wskazują, że bank ten nie jest w stanie ocenić, jakie wielkości będą zrealizowane w przyszłym roku z tytułu spłat kredytów.</u>
<u xml:id="u-549.2" who="#WiceministerJerzyKaminski">720 mln starych zł, które pojawiły się w naszych dochodach, były przychodami ekstra. Ku naszemu zaskoczeniu i zaskoczeniu Banku Rozwoju Eksportu ta kwota okazała się należnościami ściągalnymi.</u>
<u xml:id="u-549.3" who="#WiceministerJerzyKaminski">Drugi problem dotyczy planowania przychodów z tytułu dywidendy. W 1994 r. uzyskaliśmy wzrost dywidendy, w stosunku do wartości planowanej, prawie o 25 %. Jest to wynik dwóch czynników. Planowaliśmy obligatoryjną dywidendę na poziomie 8 a nie 10 %. W trakcie planowania budżetu, Ministerstwo Finansów nie miało jeszcze przekonania, jakie będą obligatoryjne dywidendy ze spółek Prawa handlowego, które muszą być odprowadzone na rzecz budżetu państwa. Były prowadzone działania, które miały ujednolicić działania, ale ostatecznie decyzję pozostawiono w gestii organów założycielskich. Kierownictwo naszego resortu przyjęło obligatoryjną 10 % dywidendę, ale jeszcze raz przypomnę, że przy planowaniu dochodów braliśmy pod uwagę 8 % dywidendę.</u>
<u xml:id="u-549.4" who="#WiceministerJerzyKaminski">Druga przyczyna zwiększenia się wpływów z tytułu dywidendy polega na tym, że w 1993 r. podmioty zobligowane do odprowadzenia dywidendy na rzecz budżetu państwa, były w złej kondycji finansowej, ze względu na ówczesną sytuację na rynku. Stanęły one wobec alternatywy, czy mają dopuścić do pogorszenia sytuacji płynności finansowej, czy odprowadzić dywidendę do budżetu państwa. To spowodowało, że w 1994 r. uzyskaliśmy dochody dodatkowe z tytułu spłaty zaległych dywidend.</u>
<u xml:id="u-549.5" who="#WiceministerJerzyKaminski">Jeszcze raz chcę podkreślić, że dodatkowe dochody, jakie uzyskało ministerstwo, nie jest to wynik błędnego planowania. Sytuacja wielu podmiotów poprawiła się w takim stopniu, że nastąpił znaczny wzrost osiągniętych zysków, których jesteśmy udziałowcami. Ponadto zwiększyliśmy obligatoryjną dywidendę do 10 %. Trzeci powód to ten, że pieniądze, na które już nie liczyliśmy ze względu na sytuację płatniczą spółek, okazały się możliwe do ściągnięcia w 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-550">
<u xml:id="u-550.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Pan minister powiedział przed chwilą, że na etapie planowania budżetu nie było środków na uruchomienie nowych placówek. Nawet ta jedna placówka została otworzona na środki wygospodarowane. Czuję się w tej sytuacji zmuszony przeczytać bardzo krótki fragment z tomu zawierającego omówienie do wykonania budżetu: "W ramach tej kwoty uruchomiono jedynie jedną nową placówkę w Kaliningradzie, wobec planowanego uruchomienia 8 nowych placówek na tzw. ścianie wschodniej".</u>
<u xml:id="u-550.1" who="#PoselRyszardFaszynski">Tak jak w przypadku dochodów, co innego przedstawia ministerstwo, a co innego znajdujemy w sprawozdaniu z wykonania budżetu i omówieniu do tego sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-551">
<u xml:id="u-551.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Jestem również członkiem Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą. Zabiegaliśmy o większe środki, które pozwoliłyby w pełni pokryć koszty uruchomienia planowanych 8 placówek.</u>
<u xml:id="u-551.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Absolutnie nie chcę wyręczać pana ministra ale zrozumiałem, że ministerstwo zadeklarowało, iż uruchomi 8 nowych placówek w ramach oszczędności, jeśli takie uda się wygospodarować. Zrozumiałem także, że względy formalnoprawne, które musiały być spełnione, nie pozwoliły na uruchomienie 7 placówek. Natomiast w Kaliningradzie stworzyła się szansa, od strony formalnoprawnej, a także finansowej, w ramach wygospodarowanych oszczędności, uruchomienia placówki.</u>
<u xml:id="u-551.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Jeżeli nie popełniłem błędu w sposobie rozumowania, to to co powiedziałem, wyjaśnia sprawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-552">
<u xml:id="u-552.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Wyjaśniałem już, że kiedy zamierzaliśmy uruchomić 8 placówek, nasze propozycje zgłoszone pod adresem budżetu, opiewały na kwotę 441,868 mld zł. Ta kwota umożliwiała uruchomienie 8 placówek. W rezultacie negocjacji z Ministerstwem Finansów, uzyskaliśmy kwotę 363 mld zł, która w żaden sposób nie mogła pokryć funkcjonujących placówek i wystarczyć na otwarcie 8 nowych placówek.</u>
<u xml:id="u-552.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Prezentując budżet na 1994 r., zarówno na posiedzeniu Komisji Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, jak i na posiedzeniu Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów powiedzieliśmy, że postaramy się zrealizować - jeśli przyczyny formalnoprawne nie staną na przeszkodzie - uruchomienie placówek w ramach oszczędności. Koszty, które zostały poniesione przy uruchomieniu placówki w Kaliningradzie nie miały żadnego pokrycia w budżecie. Zostały wygospodarowane na ten cel pieniądze z poczynionych oszczędności w poz. - administracja państwowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-553">
<u xml:id="u-553.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyjmujemy wyjaśnienia pana ministra. Każdy z nas opiniuje wykonanie budżetu we własnym zakresie.</u>
<u xml:id="u-553.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chciałabym, żeby pan minister wziął pod uwagę fakt, że nie uzasadnia pan zgodności wydatków zrealizowanych z planowanymi, natomiast uzasadnia pan dużą rozbieżność dochodów planowanych z dochodami wykonanymi. Informuję pana ministra, że budżet ministerstwa na 1996 r. nie zostanie przyjęty, jeżeli będą zaniżone dochody. Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, że w większości jednostek budżetowych były zaniżone dochody. Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą znajduje się na tej liście.</u>
<u xml:id="u-553.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przyjęliśmy wyjaśnienia pana ministra. Proszę, aby budżet na 1996 r. został przygotowany rzetelnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-554">
<u xml:id="u-554.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chcę zapytać panią przewodniczącą, zaś odpowiedź potraktuję jako wskazówkę przy planowaniu dochodów na 1996 r., czy można precyzyjnie przewidzieć wpływy ze sprzedaży na giełdzie określonych pakietów udziałów i akcji i wprowadzić do budżetu sumaryczną kwotę? Moim zdaniem, musi istnieć pewien stopień założeń hipotetycznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-555">
<u xml:id="u-555.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Być może późną godzinę odczuwa pan minister bardzo boleśnie. Nikt nie żąda od pana ministra, by planowane z wykonanymi dochodami zgadzały się co do 1 %. Natomiast jeśli odchylenia są prawie 50 %, to nad tym nie można przejść do porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-555.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">W wykonanych dochodach są takie pozycje, których w ogóle nie planowano. Poza tym proszę mi nie mówić, że nikt nie jest w stanie przewidzieć przyszłej wartości akcji. Nikt nie żąda, aby plan z wykonaniem nie różnił się o 10 %, 20 %, ale jeżeli różnica jest prawie 50 %, to znaczy to, że rzetelność planowania jest zła.</u>
</div>
<div xml:id="div-556">
<u xml:id="u-556.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Dział 97 - różne rozliczenia, w tym prywatyzacja, to jedyna pozycja dochodów, która odpowiada wysokości dochodów planowanych.</u>
</div>
<div xml:id="div-557">
<u xml:id="u-557.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">To są te akcje, o które pan minister pytał. "Strzela" pan błędnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-558">
<u xml:id="u-558.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Zwracam uwagę na to, że działamy z zamiarem samobójczym. Przy wystąpieniu przedstawiciela Komisji Współpracy Gospodarczej z Zagranicą stwierdziliśmy, że problem przychodów to nie jest sprawa tamtej Komisji, która ze zrozumiałych względów koncentruje się na wydatkach. Strona przychodowa interesuje Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów i za to jaka okazała się ona po wykonaniu budżetu, to my odpowiadamy, bo daliśmy się namówić rządowi na takie, a nie inne rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-558.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Przypomnę, że w czasie prac nad budżetem na 1994 r. były głosy o tym, że budżet po stronie dochodów jest zaniżony, ale nikt z posłów nie wskazywał na tę część budżetową. Ewentualnego wzrostu dochodów dopatrywano się we wzroście wpływów z ceł.</u>
<u xml:id="u-558.2" who="#PoselJanuszPiechocinski">Stawiam wniosek formalny o przerwanie tej akademickiej dyskusji, po tym jak już wiemy, że większość resortów zaniża, z różnych przyczyn, dochody własne, które mogłyby osiągnąć. Stawiam również wniosek o przystąpienie do głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-559">
<u xml:id="u-559.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Proponuję, aby pan poseł przeczytał opinię Najwyższej Izby Kontroli. Nie chodzi o to, że tu i ówdzie się pomylono. Mamy bowiem do czynienia z przypadkami naruszenia dyscypliny budżetowej. Otóż nie przekazywano w terminie kwot do budżetu i nie uzyskaliśmy odpowiedzi czy ktoś został za to ukarany. Zapytałem o to ministra finansów, ponieważ on odpowiada za całość budżetu, ale minister współpracy gospodarczej z zagranicą nic nie powiedział na ten temat, czyli można wnioskować, że toleruje naruszenie prawa.</u>
<u xml:id="u-559.1" who="#PoselWojciechArkuszewski">Nie można przejść do porządku dziennego również nad faktem, że niektóre dochody uzyskano z tytułów, które nie były ujęte w budżecie. Nie wpisano dochodów, które zostały uzyskane za sprzedaż nieruchomości za granicą. W ogóle tych dochodów nie wykazano.</u>
<u xml:id="u-559.2" who="#PoselWojciechArkuszewski">Z tego wynika, że ocena wykonania dochodów nie może być zadowalająca. Każdy, kto się zapoznał z odpowiednim fragmentem materiału przedstawionego przez NIK, nie może uznać, że wszystko jest w porządku.</u>
</div>
<div xml:id="div-560">
<u xml:id="u-560.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan poseł Piechociński używał określenia "dyskusja akademicka" na posiedzeniach innych Komisji. Mam nadzieję, że na forum tej Komisji nie odbywają się akademickie dyskusje. Rzecz w tym, że kwota w wysokości 200 mld starych zł, tj. ważny problem również dla Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-561">
<u xml:id="u-561.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Nie kwestionowałem ani jednego fragmentu materiału Najwyższej Izby Kontroli. Dopóki jednak nie otrzymam z Ministerstwa Finansów informacji o odwołaniach, co do zarzutów o naruszenie dyscypliny finansowej, to będę uważał, że procedura nie została zakończona. Najwyższa Izba Kontroli postawiła określone zarzuty, właściwi urzędnicy odwołali się od tej decyzji i czekamy na zakończenie sprawy.</u>
<u xml:id="u-561.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Chciałbym również zauważyć, że Komisja Współpracy Gospodarczej z Zagranicą bardzo uważnie analizowała wykonanie budżetu. Zadawała dużo trudniejsze pytania, bo merytoryczna wiedza nt. funkcjonowania tego resortu jest większa aniżeli nasza. Wniosek o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu został przyjęty przez członków tamtej Komisji jednomyślnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-562">
<u xml:id="u-562.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam pytanie do przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, ponieważ to NIK postawiła zarzut o łamanie dyscypliny budżetowej, czy były jakieś odwołania. Nie wynika to z raportu NIK.</u>
<u xml:id="u-562.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Specjalnie nie naciskam na ministra Kubika, aby przedstawił informacje o odwołaniach ponieważ wiem, że ich nie ma.</u>
</div>
<div xml:id="div-563">
<u xml:id="u-563.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Nie mamy takich informacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-564">
<u xml:id="u-564.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zwracam się do pana posła Piechocińskiego. Niech pan poczyta protokoły.</u>
</div>
<div xml:id="div-565">
<u xml:id="u-565.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Przepraszam, że wchodzę pani w słowo, ale uważam, że albo pani chce utrudnić prowadzenie dyskusji, albo pani próbuje prowadzić tę dyskusję w nieciekawej formie.</u>
<u xml:id="u-565.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Przeczytałem protokoły i niczego, co one zawierają nie kwestionowałem. Najwyższa Izba Kontroli nie stwierdza w tych protokołach, czy procedury odwoławcze zostały zakończone, czy nie. Przed chwilą potwierdził to przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-565.2" who="#PoselJanuszPiechocinski">Podtrzymuję swój wniosek formalny o przerwanie dyskusji i przystąpienie do głosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-566">
<u xml:id="u-566.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są pytania dotyczące wykonania budżetu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą?</u>
</div>
<div xml:id="div-567">
<u xml:id="u-567.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Informuję członków Komisji, że obecny na posiedzeniu Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą przedstawiciel NIK, złożył również wniosek o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu przez ministra współpracy gospodarczej z zagranicą, wskazując na pewne niedociągnięcia.</u>
</div>
<div xml:id="div-568">
<u xml:id="u-568.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę o wyjaśnienie uwagi zawartej na str. 9 i 10 materiału przedstawionego przez NIK. Cytuję fragment: "Krytyczne uwagi kontroli odnoszą się do przekazu 8.163 mln zł zrealizowanego ze środków w promocji na refundację wydatków inwestycyjnych spółki z oo Międzynarodowe Targi Poznańskie. Zysk netto spółki wynosił...".</u>
<u xml:id="u-568.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie znalazłam nigdzie, jak Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą odniosło się do tego zarzutu.</u>
</div>
<div xml:id="div-569">
<u xml:id="u-569.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Zacytuję naszą odpowiedź, którą przesłaliśmy na ręce prezesa NIK: "Odnośnie zarzutów dotyczących finansowania inwestycji realizowanych przez Międzynarodowe Targi Poznańskie informuję, że intencją Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą było dofinansowanie konkretnych zadań inwestycyjnych, realizowanych MTP. Mając świadomość, że inwestycje te realizowane są w dłuższym okresie czasu, to jest w latach 1993 - 1994 nadesłane dokumenty dotyczące tych przedsięwzięć /zakup i montaż kotłowni olejowej w pawilonie 14, rozbudowa systemu ogrzewania, rozbudowa systemu wentylacji i klimatyzacji/ uznano za spełniające warunki określone w decyzji ministra współpracy gospodarczej z zagranicą. Niezależnie od tego, zgodnie z zaleceniem NIK, Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą wystąpiło do MTP o dodatkowe wyjaśnienie".</u>
</div>
<div xml:id="div-570">
<u xml:id="u-570.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy były te dodatkowe wyjaśnienia? Problem polega na tym, że sprawa dotyczyła 1993 r., natomiast środki zostały przekazane w 1994 r. Tak został sformułowany zarzut przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-571">
<u xml:id="u-571.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">My tego nie kwestionujemy. Zadania inwestycyjne były rozłożone na lata 1993-1994.</u>
</div>
<div xml:id="div-572">
<u xml:id="u-572.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeśli nie ma więcej pytań, to przystąpimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-572.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przypomniałam sobie, że nie zadałam panu ministrowi rutynowego pytania o zatrudnienie w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-573">
<u xml:id="u-573.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Ten temat poruszył pan poseł W. Arkuszewski i podał średnioroczne zatrudnienie, natomiast my uzyskaliśmy dodatkowe etaty z dniem 1 września i z dniem 1 listopada 1994 r.</u>
<u xml:id="u-573.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Etaty, które wówczas otrzymaliśmy były przeznaczone na utworzenie trzech komórek, które miały zajmować się: organizacją kontroli tzw. postcocomowskiej, wynikającej z ustawy, prowadzeniem procedur tzw. postępowań ochronnych, sprawami ujednolicenia i systematyzowania prawa w stosunku do Unii Europejskiej. Mieliśmy trudności z obsadzeniem etatów ze względu na to, że na rynku brak jest takich specjalistów, jakich nam było potrzeba. Dlatego też nie wszystkie zostały obsadzone do końca 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-574">
<u xml:id="u-574.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Skoro etaty zostały przyznane pod koniec roku i nie wykorzystane w pełni, to znaczy, że z tego tytuły były jakieś oszczędności.</u>
</div>
<div xml:id="div-575">
<u xml:id="u-575.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">7 % wydatków na wynagrodzenia powinny być zwrócone do budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-576">
<u xml:id="u-576.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Zostały zwrócone do budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-577">
<u xml:id="u-577.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Ministerstwo Finansów może to potwierdzić?</u>
</div>
<div xml:id="div-578">
<u xml:id="u-578.0" who="#WiceministerJanKubik">Sprawdzimy to.</u>
</div>
<div xml:id="div-579">
<u xml:id="u-579.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przy rozpatrywaniu wykonania każdej części budżetowej zadaję również pytanie, jak kształtowało się zatrudnienie na przestrzeni ostatnich kilku lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-580">
<u xml:id="u-580.0" who="#WiceministerJanKubik">Środki na wynagrodzenie zostały wykorzystane w 94,6 % i reszta została zwrócona.</u>
</div>
<div xml:id="div-581">
<u xml:id="u-581.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Od 30 grudnia 1994 r. do 30 czerwca 1995 r. stan zatrudnienia zwiększył się o 60 etatów, proszę jednak pamiętać, że zwiększyła się obsada na placówkach i uruchomione zostały 3 komórki, o których już poprzednio mówiłem. Kontrola postcocomowska w ogóle nie była zorganizowana. To samo dotyczy departamentu procedur ochronnych i postępowań antydumpingowych. Również należało utworzyć komórkę, która zajmuje się przystąpieniem naszego państwa do OECD. Na ministerstwo zostały nałożone zupełnie nowe zadania, wynikające z funkcji tego resortu.</u>
<u xml:id="u-581.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Równocześnie w wielu komórkach nastąpiło zmniejszenie etatów np. w departamentach tzw. terytorialnych. Trzy takie departamenty zostały połączone w jeden departament i dzięki tej reorganizacji zaoszczędziliśmy na stanowiskach kierowniczych, a także zmniejszyliśmy zatrudnienie pracowników szeregowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-582">
<u xml:id="u-582.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są jeszcze pytania do pana ministra? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-582.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-582.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kto jest za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą?</u>
<u xml:id="u-582.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wniosek został przyjęty 18 głosami za, 3 było przeciwnych i 1 wstrzymał się od głosu.</u>
<u xml:id="u-582.4" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy teraz do rozpatrzenia wykonania budżetu Głównego Urzędu Ceł. Tę część budżetową referuje pan poseł Malinowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-583">
<u xml:id="u-583.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Komisja Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, analizując wykonanie budżetu Głównego Urzędu Ceł za 1994 r. zwróciła przede wszystkim uwagę na ogólne uwarunkowania, które towarzyszyły realizacji tego budżetu. Otóż postępujące zmiany w kraju, dalsza decentralizacja ruchu towarowego z zagranicą, a także procesy dostosowawcze do wejścia Polski do Unii Europejskiej, wywołały znaczne utrudnienia w działalności administracji celnej.</u>
<u xml:id="u-583.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Należy do tego dodać, że bardzo wysokie tempo wzrostu nałożonych zadań na Główny Urząd Ceł nastąpiło przy nieadekwatnie niższym przyroście środków na ich realizację, zwłaszcza w zakresie zasobów kadrowych i środków materialnych służb celnych. Podam kilka przykładów porównując dwa stany z 1991 i 1994 r. Liczba samochodów ciężarowych przekraczających granicę w 1991 r. wyniosła 1,6 mln sztuk, natomiast w 1994 r. - 2,7 mln sztuk. Liczba osób w ruchu granicznym w 1991 r. stanowiła prawie 114 mln osób, natomiast w 1994 r. - blisko 167 mln osób. W przeliczeniu na 1 zatrudnionego w administracji celnej uzyskane dochody z cła w 1991 r. wynosiły 2,4 mld starych zł, a w 1994 r. 4,4 mld starych zł. Jeśli chodzi o podatki, to na 1 zatrudnionego w administracji celnej przypadało w 1991 r. - 1,7 mld starych zł, a w 1994 r. 10,9 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-583.2" who="#PoselAndrzejMalinowski">Wydatki z budżetu państwa, w przeliczeniu na 1 zatrudnionego w administracji celnej wyniosły w 1991 r. - 56,8 mln starych zł, a w 1994 r. - 133 mln starych zł. Myślę, że tych kilka przykładów wskazuje, że pobór cła i podatków, z uwzględnieniem inflacji, wzrósł prawie 6-krotnie, przy wzroście zatrudnienia o 85 %. Przybliża to złożoność problemów funkcjonowania administracji celnej.</u>
<u xml:id="u-583.3" who="#PoselAndrzejMalinowski">Powracając do realizacji budżetu Głównego Urzędu Ceł za 1994 r., mimo wielu utrudnień, został on wykonany w 108,95 % założeń planu /dochody/ i w 98,9 % założeń planu /wydatki/.</u>
<u xml:id="u-583.4" who="#PoselAndrzejMalinowski">Dochody Głównego Urzędu Ceł zostały wykonane w 108,95 % i główną pozycją były wpływy z cła, które wyniosły 108 % planu. Przyczyną wyższych od planu dochodów był wzrost wartości importu oraz poprawa skuteczności poboru cła. Wyraża się to w dwóch pozycjach. W par. 77 - różne dochody uzyskana kwota 281 mld starych zł stanowi ponad 124 % planu. Dochody te uzyskano ze sprzedaży towarów zajętych w postępowaniu karnym, skarbowym i celnym. W par. 76 - grzywny i kary plan roczny wykonano w kwocie 36,5 mld zł, co stanowiło ponad 130 % planu.</u>
<u xml:id="u-583.5" who="#PoselAndrzejMalinowski">W zakresie zwalczania przestępczości celnej i granicznej dewizowej, wszczęto w 1994 r. ponad 175 tys. spraw, tj. o 74 % więcej niż w 1993 r.</u>
<u xml:id="u-583.6" who="#PoselAndrzejMalinowski">Mówiąc o dochodach wspomnieć również należy o par. 64 - różne opłaty, gdzie osiągnięto wpływy wynoszące 140 % planu rocznego, a jest to dochód uzyskany z opłat egzekucyjnych, pobieranych przy ściąganiu należności celnych.</u>
<u xml:id="u-583.7" who="#PoselAndrzejMalinowski">Dodać należy również, że oprócz przedstawionych dochodów, urzędy celne obliczały i pobierały podatki na łączną kwotę prawie 120 bln starych zł, z czego podatek obrotowy wyniósł blisko 1 bln starych zł, VAT ponad 85 bln starych zł, podatek akcyzowy prawie 10 bln starych zł, podatek importowy prawie 26 bln starych zł.</u>
<u xml:id="u-583.8" who="#PoselAndrzejMalinowski">Wydatki budżetowe administracji celnej w 1994 r. wykonane zostały w 98,9 % zaplanowanych środków. Główne pozycje wydatków budżetowych były to wynagrodzenia wraz z pochodnymi, które wynosiły 807 mld starych zł, usługi materialne i niematerialne - 217 mld starych zł, materiały i wyposażenia 109 mld starych zł oraz inwestycje - 168 mld starych zł.</u>
<u xml:id="u-583.9" who="#PoselAndrzejMalinowski">Zatrudnienie w administracji celnej wzrosło w 1994 r. o 1.025 etatów. Chcę jednak wyraźnie podkreślić, że zatrudnienie nie zostało zrealizowane zgodnie z postulatami Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, które zgłaszała także w trakcie posiedzenia Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-584">
<u xml:id="u-584.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Powiedział pan, że zatrudnienie było niezgodne z postulatem Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą. Czy wyższe zatrudnienie było przewidziane w budżecie?</u>
</div>
<div xml:id="div-585">
<u xml:id="u-585.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Było przewidziane. Na ten cel została otworzona rezerwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-586">
<u xml:id="u-586.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ile wynosi teraz zatrudnienie w Głównym Urzędzie Ceł?</u>
</div>
<div xml:id="div-587">
<u xml:id="u-587.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Nie pamiętam dokładnej liczby, poproszę o pomoc pana prezesa Nogaja.</u>
</div>
<div xml:id="div-588">
<u xml:id="u-588.0" who="#PrezesGlownegoUrzeduCelMieczyslawNogaj">Tłumaczę budżet, który był wykonany przez mojego poprzednika. Postaram się jednak sprawnie po nim poruszać. Według informacji przygotowanej przez Główny Urząd Ceł, na koniec ub.r. w GUC było 648 zatrudnionych, natomiast w urzędach celnych 10.538 osób, czyli razem 11.186 zatrudnionych.</u>
</div>
<div xml:id="div-589">
<u xml:id="u-589.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z informacji podanej przez posła referenta wynika, że średnioroczne zatrudnienie było wyższe, co by oznaczało, że zatrudnienie spadło.</u>
</div>
<div xml:id="div-590">
<u xml:id="u-590.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Zatrudnienie w 1994 r. wzrosło.</u>
</div>
<div xml:id="div-591">
<u xml:id="u-591.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że pan prezes skonsultuje ze swoimi pracownikami te różnice między informacją o średniorocznym zatrudnieniu, a informacją, że w 1994 r. zatrudnienie wzrosło.</u>
<u xml:id="u-591.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan poseł Malinowski kontynuował swoje wystąpienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-592">
<u xml:id="u-592.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Znaczącą pozycję wydatków stanowią środki finansowe na działalność inwestycyjną. Chcę przypomnieć, że dotacja z budżetu na inwestycje stanowiła w 1994 r. kwotę 168 mld starych zł, ale nakłady inwestycyjne GUC były dodatkowo finansowane ze środków budżetowych własnych oraz subwencji niemieckiej.</u>
<u xml:id="u-592.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Główne zadania administracji celnej w zakresie inwestycji koncentrowały się na poprawie bazy materialnej wydziałów, posterunków i urzędów celnych, które miały trudne warunki lokalowe oraz na budowie nowych jednostek. Ogółem w 1994 r. zrealizowano 23 zadania inwestycyjne. W większości były to roboty budowlano-montażowe.</u>
<u xml:id="u-592.2" who="#PoselAndrzejMalinowski">Przychody środka specjalnego, wykonano w 152,6 % planu.</u>
<u xml:id="u-592.3" who="#PoselAndrzejMalinowski">Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą przyjęła wiele krytycznych ocen realizacji budżetu za 1994 r., które przedstawiła nam Najwyższa Izba Kontroli i zwróciła uwagę na pewne kwestie, które wymagają zdecydowanej poprawy. Po pierwsze stwierdziliśmy, że jest zbyt duży margines błędu w prognozowaniu dochodów z ceł. Po drugie, zwróciliśmy uwagę na znaczny przyrost zadłużeń z tytułu nie zapłaconych w terminie zobowiązań celnych, podatkowych, opłat i innych. Zadłużenia wzrosły w stosunku do 1993 r. o ponad 59 %, Po trzecie - Komisja zwróciła również uwagę na zbyt duże dysproporcje w wynagrodzeniach między urzędem centralnym, gdzie średnia wynosi 13,618 mln starych zł, a urzędami celnymi, gdzie średnia wynosi 8,9 mln starych zł.</u>
<u xml:id="u-592.4" who="#PoselAndrzejMalinowski">Krytycznie Komisja oceniła nieterminową realizację kilku inwestycji, co powoduje niecelowy wzrost kosztów. Błędy w działalności inwestycyjnej dotyczyły przede wszystkim fazy planowania, co powodowało potem częste zmiany zakresu robót w toku realizacji oraz rozproszenie środków finansowych na wiele zadań, które były prowadzone równocześnie.</u>
<u xml:id="u-592.5" who="#PoselAndrzejMalinowski">Reasumując, mimo zasygnalizowanych niedociągnięć, Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą jednogłośnie pozytywnie oceniła wykonanie budżetu Głównego Urzędu Ceł za 1994 r., zarówno w zakresie dochodów jak i wydatków, tym bardziej że uwzględniony został poziom inflacji oraz wzrastające koszty utrzymania służb celnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-593">
<u xml:id="u-593.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oddaję teraz głos posłowi koreferentowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-594">
<u xml:id="u-594.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Uczestnicząc w posiedzeniu Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą byłem rozczarowany jej pracą. W czasie posiedzenia członkowie Komisji nie zadali ani jednego pytania.</u>
<u xml:id="u-594.1" who="#PoselWojciechArkuszewski">Jest faktem, że pracownicy urzędów celnych otrzymują przeciętnie 9 mln starych zł, ale jest jeszcze dodatkowe źródło ich wynagrodzeń, czyli środek specjalny. Jeżeli weźmie się pod uwagę kwotę zgromadzoną na tym środku w 1994 r. i podzieli przez liczbę pracowników, to na każdego z nich przypada premia w wysokości 7 mln starych zł. W sumie jest to już 16 mln starych zł, a nie 9 mln starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-595">
<u xml:id="u-595.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">A czy przedstawiciele Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą podzielają ten pogląd?</u>
</div>
<div xml:id="div-596">
<u xml:id="u-596.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Przede wszystkim chciałbym się odnieść do pierwszego stwierdzenia pana posła Arkuszewskiego i wyrazić żal, że pan poseł nie przekazał tej swojej uwagi i sugestii pod adresem całej Komisji, wówczas gdy uczestniczył w jej posiedzeniu. Brak pytań wynikał stąd, że Komisja na bieżąco jest w kontakcie z Głównym Urzędem Ceł i śledzi jego prace. Sprawy wynikające z funkcjonowania tego urzędu są nam znane i oczywiste.</u>
<u xml:id="u-596.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Jeśli chodzi o drugie pytanie, to nie zrozumiałem czego ono dotyczy.</u>
</div>
<div xml:id="div-597">
<u xml:id="u-597.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł powiedział, że występują nieprawidłowości w relacji płac centrali i urzędów celnych. Wskazał pan, że relatywnie za wysokie są wynagrodzenia pracowników centrali. Pan poseł Arkuszewski stwierdził, że do wynagrodzeń pracowników urzędów celnych doda się nagrody wypłacane ze środka specjalnego, to relacja odwraca się na korzyść pracowników urzędów celnych.</u>
<u xml:id="u-597.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Chciałabym usłyszeć od pana posła, czy tak jest rzeczywiście.</u>
</div>
<div xml:id="div-598">
<u xml:id="u-598.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Pominę wynagrodzenia pracowników centrali GUC, ale proszę mi powiedzieć, czy nawet 16 mln starych zł, które zarabia celnik, w porównaniu do jego zakresu odpowiedzialności i naszych oczekiwań co do jego zachowania etyczno-moralnego i odwagi w działaniu, w łapaniu przestępców - to dużo, czy mało? Czy jest to dużo w porównaniu nawet do wielu zacnych i fachowych pracowników w niejednym banku, z Narodowym Bankiem Polskim włącznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-599">
<u xml:id="u-599.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Powiem we własnym imieniu, ale także sądzę, że moją opinię podzielą członkowie Komisji Stosunków Gospodarczych z zagranicą, że celnicy tzw. operacyjni zarabiają zdecydowanie za mało.</u>
</div>
<div xml:id="div-600">
<u xml:id="u-600.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę nam powiedzieć, ile oni faktycznie zarabiają łącznie z nagrodami ze środka specjalnego. Sam pan powiedział, że kwota zgromadzona na koncie środka specjalnego była wyższa od planowanej i jest ona relatywnie wysoka. Jeśli nie ma tej informacji to mam nadzieję, że poda nam ją pan prezes Nogaj.</u>
</div>
<div xml:id="div-601">
<u xml:id="u-601.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Z informacji, które posiadam wynika, że kalkulowanie płacy, na etapie planowania, wygląda w sposób następujący. Główny Urząd Ceł jest zaliczany do jednostek administracji centralnej, natomiast urzędy celne są zaliczane do innej kategorii. Z tej klasyfikacji już na samym wstępie wynikają różnice, których później nie można już wyrównać przy pomocy środka specjalnego.</u>
<u xml:id="u-601.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Średnie płace w ub.r. kształtowały się w sposób następujący: w Głównym Urzędzie Ceł - 12,975 mln starych zł, w urzędach celnych - 8,270 mln starych zł. Wynagrodzenia ze środków budżetowych w przypadku Głównego Urzędu Ceł wynosiły średnio 8,225 mln starych zł, natomiast premia ze środka specjalnego - 4,750 mln starych zł, natomiast w urzędach celnych wynagrodzenie ze środków budżetowych wynosiło 4,502 mln starych zł, natomiast premia ze środka specjalnego - 3,768 mln starych zł, czyli 80 % wynagrodzenia.</u>
<u xml:id="u-601.2" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Posiadamy dane za 6 miesiący br. W Głównym Urzędzie Ceł wynagrodzenie, po podwyżkach, wynosi 15,265 mln starych zł, natomiast w urzędach celnych 9,836 mln starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-602">
<u xml:id="u-602.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jest jeszcze wiele niejasności, ale proszę, aby pan poseł Malinowski skończył swoją wypowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-603">
<u xml:id="u-603.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Przepraszam, że zabieram głos przed panem posłem Malinowskim, ale muszę wytłumaczyć swoją pomyłkę. Zrozumiałem, że kwoty wynagrodzeń podane w materiale Najwyższej Izby Kontroli nie zawierają premii wypłacanej ze środka specjalnego. Pomyłka moja wynika stąd, że podane zostało, iż wynagrodzenie pracownika urzędu celnego wynosi przeciętnie 8,9 mln starych zł. Osobno była podana kwota środka specjalnego. Jeśli tę kwotę podzieli się przez liczbę pracowników, to wychodzi, że środek specjalny stanowi średnio 80 % wynagrodzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-604">
<u xml:id="u-604.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Najlepiej, jeżeli tę kwestię wyjaśni przedstawiciel NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-605">
<u xml:id="u-605.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Sporządzając uwagi do wykonania budżetu przez Główny Urząd Ceł wyraziliśmy się niezbyt precyzyjnie. Badając wynagrodzenia mieliśmy na myśli wszystkie składniki, w tym również wypłaty tzw. trzynastek oraz premie ze środka specjalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-606">
<u xml:id="u-606.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Jest jeszcze jedna sprawa, która wymaga wyjaśnienia. Są dwie ewidencje dłużników wobec GUC - komputerowa i księgowa, które dają różne wyniki zadłużenia. Czy obecnie sprawozdawczość księgowa i komputerowa są ze sobą już zgodne?</u>
</div>
<div xml:id="div-607">
<u xml:id="u-607.0" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Na podstawie sprawozdawczości i przeprowadzonej kontroli stwierdzamy, że Główny Urząd Ceł prawidłowo zrealizował zapisy ustawy budżetowej, bowiem dochody zrealizował w kwocie znacznie przekraczającej kwotę zapisaną w ustawie budżetowej, zaś po stronie wydatków były one o 1,1 % poniżej budżetu po zmianach.</u>
<u xml:id="u-607.1" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę w swoich materiałach pokontrolnych na nietrafność planowania dochodów realizowanych przez GUC, zwłaszcza chodzi nam o to, że tzw. średnia ważona stawka celna w 1994 r., w porównaniu do 1993 r., uległa obniżeniu o 2,8 %, a jednocześnie dochody z ceł, które stanowiły główną pozycję dochodów, rosły znacznie wolniej niż masa towarów importowanych. Rozbieżności pomiędzy tempem wzrostu importu, a tempem wzrostu dochodów z ceł dowodzą, że miały miejsce nieprawidłowości w poborze opłat przez administrację celną. Potwierdzeniem tego jest znaczący, bo o 59 % wzrost zaległości na koniec 1994 r., w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 1993 r.</u>
<u xml:id="u-607.2" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Chciałbym zauważyć, że wykazywany wzrost zaległości /388 mln zł/ zawiera tylko te kwoty, które na koniec grudnia 1994 r. objęte były działaniami o charakterze egzekucyjnym. W kwocie tej nie mieszczą się zaległości, które faktycznie nie zostały uregulowane przez podmioty do tego zobowiązane, a wobec których to należności budżetowych nie podjęto jeszcze działań egzekucyjnych ze strony służb celnych. Stąd też wynikają rozbieżności pomiędzy tzw. ewidencją komputerową dłużników, a faktycznymi kwotami wykazywanymi w sprawozdawczości jako zaległości.</u>
<u xml:id="u-607.3" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Po stronie wydatków jest bardzo istotna kwota, choć nie jest ona realizowana bezpośrednio z budżetu państwa, lecz ze środków budżetowych. Mam na myśli środek specjalny. W GUC rozchody środka specjalnego wyniosły ponad 106 mln zł i w porównaniu z 149 mln zł wydatków budżetowych stanowiły znaczące wsparcie w funkcjonowaniu tego resortu. Główną pozycją w rozchodach środka specjalnego /68,6 %/ stanowiły wydatki na wynagrodzenia i pochodne.</u>
<u xml:id="u-607.4" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">W materiałach pokontrolnych, Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę, że zgodnie z art. 70 Prawa celnego, środek specjalny w GUC powinien służyć głównie na usprawnienie funkcjonowania aparatu celnego, a w drugiej kolejności powinien być przeznaczany na premie, zwłaszcza dla tych, którzy bezpośrednio przyczyniają się do wykrywania przestępstw, bądź bezpośrednio przyczyniają się do wzrostu dochodów realizowanych za pośrednictwem GUC.</u>
<u xml:id="u-607.5" who="#PrzedstawicielNIKAndrzejLodyga">Zwracamy uwagę, że premie ze środka specjalnego stają się stałym dodatkiem do pensji w służbach celnych. Przez to zaczynają tracić charakter motywacyjny. Pozostaje to w jakiejś mierze w sprzeczności z dyspozycją art. 70 Prawa celnego, który stanowi, że premie powinny przede wszystkim przysługiwać tym, którzy bezpośrednio przyczynili się do realizacji wyższych dochodów. Posługiwanie się średnimi nie zawsze daje rzetelny obraz sytuacji w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-608">
<u xml:id="u-608.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Podczas spotkania z ekspertami, którym to spotkaniem zainaugurowaliśmy pracę nad sprawozdaniem rządu z wykonania budżetu, zgłaszane były uwagi, iż dynamika wzrostu importu jest znacznie wyższa od dynamiki wzrostu dochodów z ceł. Na tę kwestię zwraca również uwagę NIK w swoim materiale. Stwierdza ona, że dynamika dochodów budżetowych z cła wynosiła 11,5 %, natomiast dynamika importu wynosiła 42,9 %.</u>
<u xml:id="u-608.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wszyscy wiemy, że były zmiany stawek celnych, które polegały na ich obniżeniu. Pytanie moje brzmi, w jakim stopniu niższa dynamika dochodów budżetowych z cła w stosunku do dynamiki importu jest wynikiem obniżonych stawek celnych, a w jakim stopniu niższej ściągalności cła, omijania przepisów itd.?</u>
<u xml:id="u-608.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jest to pytanie zasadnicze, ponieważ dochody z cła są istotną pozycją dochodów budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-608.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Usłyszeliśmy, że dochody środka specjalnego były wyższe od przeszło 50 % od dochodów planowanych. Rozumiem, że źródłem tych dochodów są wykrywane nadużycia. Ponieważ widzę, że pan prezes przecząco kiwa głową, dlatego zakończę swoje pytanie po usłyszeniu wyjaśnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-609">
<u xml:id="u-609.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Moje pytanie wynika z informacji zawartych w sprawozdaniu z wykonania budżetu oraz w omówieniu do tego sprawozdania. W drugim materiale są zawarte omówienia zwiększenia wydatków GUC. Natomiast w sprawozdaniu są świadczenia na rzecz osób fizycznych zwiększone o 612 tys. zł. Nie umiem odnaleźć tego zwiększenia wydatków na liście zamieszczonej w omówieniu do wykonania budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-610">
<u xml:id="u-610.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są jeszcze inne pytania? Nie widzę. Proszę, aby pan minister odpowiedział na pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-611">
<u xml:id="u-611.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Na sali jest obecny prezes GUC, predysponowany do tego, aby wypowiadać się w tych sprawach. W budżecie Główny Urząd Ceł jest odrębną częścią. Prezes GUC jest realizatorem tej części budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-612">
<u xml:id="u-612.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy stawki celne ustala tylko GUC, czy może Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą ma wpływ na ich wysokość.</u>
</div>
<div xml:id="div-613">
<u xml:id="u-613.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Wysokość stawek jest określana na podstawie decyzji Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-614">
<u xml:id="u-614.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Proponuję, aby pani przewodnicząca powtórzyła pytanie, bo może pan minister go nie usłyszał.</u>
</div>
<div xml:id="div-615">
<u xml:id="u-615.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą badało, czym jest spowodowana duża dysproporcja między wzrostem dochodów celnych a dynamiką importu. Dochody celne wzrosły o 11,5 %, dynamika importu - o 42,9 %. Realna stawka celna uległa obniżeniu o 2,6 punkta.</u>
<u xml:id="u-615.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Za politykę celną odpowiada minister współpracy gospodarczej z zagranicą. Czy ministerstwo badało co jest przyczyną tego stanu rzeczy? Czy obniżenie stawki celnej, czy też zmniejszona ściągalność cła? Różnica pomiędzy dynamiką importu a dynamiką dochodów budżetowych z tytułu ceł jest 4-krotna.</u>
</div>
<div xml:id="div-616">
<u xml:id="u-616.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Uprzejmie informuję, że pobór cła i działania wynikające z tego tytułu odpowiada Główny Urząd Ceł oraz jego prezes. Natomiast my możemy stwierdzić o ile średnia ważona stawka spadła i jakie są dynamiki w zakresie eksportu i importu.</u>
<u xml:id="u-616.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Jeszcze raz chcę podkreślić, że za pobór cła i analizę tego stanu rzeczy odpowiada Główny Urząd Ceł łącznie z jego prezesem.</u>
</div>
<div xml:id="div-617">
<u xml:id="u-617.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kto sprawuje nadzór nad Głównym Urzędem Ceł?</u>
</div>
<div xml:id="div-618">
<u xml:id="u-618.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą odpowiada w zakresie nadzoru merytorycznego i prezentuje kandydata na prezesa Głównego Urzędu Ceł premierowi.</u>
<u xml:id="u-618.1" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że GUC posiada swój osobny rozdział w budżecie państwa, zawsze prezentuje go prezes GUC oraz sprawozdaje w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-619">
<u xml:id="u-619.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oczywiście poproszę o opinię prawną ponieważ o tej późnej porze, trudno nam będzie wyjaśnić te niuanse.</u>
<u xml:id="u-619.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Do pana prezesa GUC mam pytanie. Czy budżet GUC jest konsultowany z Ministerstwem Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, czy nie? Czy może jest on przesyłany bezpośrednio do Ministerstwa Finansów?</u>
</div>
<div xml:id="div-620">
<u xml:id="u-620.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Budżet GUC jest uzgadniany z Ministerstwem Finansów, ale również z Ministerstwem Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
<u xml:id="u-620.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Różnica pomiędzy zakładanymi dochodami z tytułu poboru ceł wynosi 8,2 %. Planując te dochody w 1993 r. przyjęto, że nadal będzie obowiązywało 6 % liniowe cło. Ponieważ to cło zostało zniesione, faktyczna różnica między wykonanymi a planowanymi dochodami wynosi 2 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-621">
<u xml:id="u-621.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jest pan od niedawna prezesem GUC i dlatego "rozgrzeszam" pana z tego co pan powiedział. Jednak dobrze pan wie, że w ustawie budżetowej zakładano o 25 % niższą dynamikę eksportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-622">
<u xml:id="u-622.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Zaraz się do tego odniosę. Pracując poprzednio w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą zajmowałem się obliczaniem średnich stawek celnych. Mogę więc poinformować jak wygląda to teoretycznie i praktycznie.</u>
<u xml:id="u-622.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Dokończę swoją poprzednią wypowiedź. Różnica pomiędzy tym co zakładano a wykonano wynosi ok. 2 %, czyli mieści się w przedziale, który pani przewodnicząca uznała za dopuszczalny.</u>
<u xml:id="u-622.2" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Średnia stawka celna jest obliczana z uwzględnieniem struktury importu, natomiast nie jest ona średnią arytmetyczną, jako suma wszystkich stawek celnych, podzielona przez ilość pozycji. Sposób liczenia stawki powoduje, że jej wysokość w ciągu roku jest różna, bowiem jest to średnia ważona, a wagą jest import w określonych pozycjach taryfy celnej. Średnia stawka ważona zmienia się, gdyż zmienia się również struktura importu.</u>
<u xml:id="u-622.3" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Z tego względu należy określić związek pomiędzy strukturą importu, a strukturą stawek celnych, która też ulega zmianie, ponieważ stawki są obecnie liberalizowane. Średnia stawka wyraża pewną tendencję, ale na jej podstawie nie można wyciągać wniosków, że miałmiejsce brak poboru cła.</u>
</div>
<div xml:id="div-623">
<u xml:id="u-623.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan prezes umiejętnie wykorzystał to, co powiedziałam, a mianowicie, że jeśli kalkulacja wpływów różni się od wpływów wykonanych o 10 %, to można jeszcze dopuścić taką sytuację, ale tylko wtedy dane wyjściowe nie ulegają zmianie. W przypadku wielkości dynamiki importu, założenia wyjściowe przyjęte do planu są całkowicie odmienne od wykonania.</u>
<u xml:id="u-623.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Podał pan, że różnica pomiędzy planem a wykonaniem wynosi 2 punkty procentowe, ale jest 25 punktowa różnica z danymi importu.</u>
<u xml:id="u-623.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę mi powiedzieć GUC badał relację pomiędzy dynamiką wzrostu dochodów z ceł, a dynamiką wzrostu importu, czy ma jakiś pogląd na przyczynę różnic. Jeśli nie, to proszę to powiedzieć. Wszystko przyjmę byleby było to logiczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-624">
<u xml:id="u-624.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Uważam, że temu zagadnieniu trzeba poświęcić więcej czasu, ale nie na tym posiedzeniu. Wymaga ono głębszej analizy i np. celowe jest zbadanie, czy w dynamice importu uwzględnione zostały także kontyngenty bezcłowe, które wystąpiły w 1994 r.</u>
<u xml:id="u-624.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Jest jeszcze drugi aspekt tej sprawy. W 1994 r. występowała istotna rozbieżność w działaniach nakręcających import pomiędzy Narodowym Bankiem Polskim a rządem.</u>
<u xml:id="u-624.2" who="#PoselJanuszPiechocinski">Należałoby uwzględnić te i inne czynniki, ale sądzę, że trudno będzie oszacować, który z nich miał wpływ na tak znaczącą różnicę pomiędzy dynamiką wzrostu importu a dynamiką wzrostu dochodów z tytułu ceł.</u>
</div>
<div xml:id="div-625">
<u xml:id="u-625.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dziękuję panu posłowi za pomoc, ale problem wymaga ciągle jeszcze wyjaśnienia. Proszę więc pana prezesa, by wyjaśnienie przedstawił na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-626">
<u xml:id="u-626.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Główny Urząd Ceł nie odpowiada za planowanie importu, ale możemy podjąć takie ambitne zadanie i zacząć rozliczać import. Urząd odpowiada za to, aby właściwie zaplanować poziom dochodów z ceł i to wykonaliśmy.</u>
<u xml:id="u-626.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Jeśli Komisja sobie życzy, to możemy podjąć badania, dlaczego uzyskano takie wyniki w imporcie, dlaczego na takim, a nie innym poziomie ukształtowała się średnia stawka. Natomiast nie ma to żadnego związku z naszymi zadaniami, bowiem te wykonaliśmy, ponieważ zapewniliśmy dochody w takiej wysokości, w jakiej zostały zaplanowane, a nawet w wyższej niż to zostało założone.</u>
</div>
<div xml:id="div-627">
<u xml:id="u-627.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jest mi obojętne, czy analizę wykona GUC czy Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.</u>
<u xml:id="u-627.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Problem polega na tym, że pan twierdzi, iż wykonał zadanie, a nawet zapewnił o 2 punkty procentowe wyższe dochody od zakładanych, podczas gdy import wzrósł o 25 punktów procentowych w stosunku do planu.</u>
</div>
<div xml:id="div-628">
<u xml:id="u-628.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Dochody wykonano o 8 % więcej, natomiast wyjaśniłem dlaczego można tę liczbę skorygować. Stwierdziłem, że na etapie planowania dochodów przyjęto, iż będzie obowiązywał 6 % podatek liniowy. Gdyby uzyskane dochody skorygować o tę liczbę, to różnica pomiędzy planowanymi i uzyskanymi dochodami wynosiłaby 2 %. Nawiązując do wypowiedzi pana posła Piechocińskiego chcę dodać, że badanie nt. średniej ważonej jest odrębnym badaniem, w którym trzeba uwzględnić ulgi ustawowe, które parlament zwiększył. Trzeba wziąć pod uwagę kontyngenty, uchwalone przez parlament ustawy dotyczące porozumienia o wolnym handlu. Wszystko to przekłada się później na średnią ważoną.</u>
<u xml:id="u-628.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Dynamika importu rośnie, bo wynika to z liberalizacji stawek celnych, ale równocześnie będą malały dochody z cła. Taka zachodzi odwrotna proporcjonalność. Jeżeli znosimy cło, to rośnie import - nie znam innej zależności.</u>
</div>
<div xml:id="div-629">
<u xml:id="u-629.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że pan uznaje za prawidłowy fakt, iż w stosunku do 1993 r. wpływy z cła wzrosły o 11,5 %, a import o 42,9 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-630">
<u xml:id="u-630.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Jeśli dobrze pamiętam dane, to eksport wzrósł o 20,5 %, natomiast import o 13,5 % w stosunku do 1993 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-631">
<u xml:id="u-631.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę otworzyć raport NIK i sprawozdanie rządowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-632">
<u xml:id="u-632.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Eksport wzrósł 24,8 %, natomiast import 12 %, według Narodowego Banku Polskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-633">
<u xml:id="u-633.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dochody budżetowe z tytułu cła były wyższe od kwoty określonej w ustawie budżetowej o 8,2 %, a w porównaniu do 1993 r. wzrosły o 11,5 %, natomiast wartość importu wzrosła o 42,9 %.</u>
<u xml:id="u-633.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie tylko ja, ale także NIK i eksperci pytają, czy ta relacja wzrostu dochodów z cła o 11,5 %, w 1994 r. w stosunku do 1993 r. i wartości importu o 42,9 % jest prawidłowa? Czy pan prezes GUC uważa, że to nie wymaga wyjaśnień?</u>
</div>
<div xml:id="div-634">
<u xml:id="u-634.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Oczywiście, wymaga wyjaśnień. Natomiast sądzę, że brak wyjaśnień nie rzutuje na nasz stosunek do sprawozdania i uwag, jakie przedstawiła NIK w przedmiotowej sprawie.</u>
<u xml:id="u-634.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Myślę, że pan prezes przynajmniej w ogólnych zarysach wyjaśnił już relację zachodzącą pomiędzy dynamiką wzrostu importu i wzrostu dochodów z ceł. Pracuję w państwowej firmie, która jest importerem i z doświadczenia wiem, że rozszerzone zostały ulgi, import towarów w ramach kontyngentu, a także znacznie wzrósł import surowców ze Wschodu, które mają zerową stawkę celną.</u>
<u xml:id="u-634.2" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Rozumiem, że pani przewodniczącej chodzi o to, aby GUC zrobił analizę struktury importu. Wówczas okaże się czy może są dodatkowe ulgi, zwolnienia na niektóre towary, dla niektórych organizacji itd. Dowiemy się jaka jest skala tych zwolnień.</u>
</div>
<div xml:id="div-635">
<u xml:id="u-635.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Dziękuję panu posłowi za pomoc. Rozumiem, że pan prezes GUC przedstawi nam taką analizę na piśmie, a jeśli nie będzie jej w stanie wykonać, to proszę także poinformować nas o tym na piśmie. Wówczas skierujemy pytanie na piśmie do Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-636">
<u xml:id="u-636.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Takich badań nie prowadziliśmy, bo nie wynikają one z naszych zadań, ale powiedziałem, że jesteśmy gotowi je podjąć na życzenie Komisji. Analizę zrobimy porządnie, ale proszę nam dać na to trochę czasu.</u>
<u xml:id="u-636.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Chcę jeszcze dodać, że każda decyzja jaką podejmuje rząd w zakresie zmian stawek celnych, niesie za sobą konsekwencje budżetowe i za każdym razem jest wyliczana średnia stawka. Oczywiście możemy sięgnąć po dokumenty rządowe, które Główny Urząd Ceł nie wnosi pod obrady Rady Ministrów. Możemy zestawić dane, dokonać analizy i zobaczyć co z tego wynika. Oczywiście jest to nowe zadanie. Trzeba sięgnąć do informacji jak kształtowała się struktura importu, stawki celne itd.</u>
</div>
<div xml:id="div-637">
<u xml:id="u-637.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Może pan przedstawić taką informację do końca sierpnia br. Będzie ona nam potrzebna do prawidłowego wyszacowania dochodów budżetowych z ceł na 1996 r.</u>
<u xml:id="u-637.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy pan byłby jeszcze uprzejmy krótko wyjaśnić, jakie są źródła dochodów środka specjalnego?</u>
</div>
<div xml:id="div-638">
<u xml:id="u-638.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Z przykrością muszę powiedzieć, że nie będziemy w stanie wykonać tej analizy do końca sierpnia.</u>
</div>
<div xml:id="div-639">
<u xml:id="u-639.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jaki pan proponuje termin?</u>
</div>
<div xml:id="div-640">
<u xml:id="u-640.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">15 wrzesień br. jest to termin realny.</u>
<u xml:id="u-640.1" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Podstawą tworzenia środka specjalnego są odpowiednie artykuły ustawy - Prawo celne. Źródłem wpływów są: opłaty za badania dokumentów niezbędnych do wydania świadectw pochodzenia towarów, opłaty za wydanie pozwoleń wywozu i przywozu, sprzedaż towarów, które przepadły na rzecz skarbu państwa, prowizje pobierane od opłat drogowych oraz opłaty za badanie dokumentów, które są przedstawiane administracji celnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-641">
<u xml:id="u-641.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę w dwóch zdaniach powiedzieć, czym pan uzasadnia dużą rozbieżność pomiędzy planowanymi dochodami środka specjalnego a wykonanymi dochodami?</u>
</div>
<div xml:id="div-642">
<u xml:id="u-642.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Ustawa - Prawo celne mówi, że można pobierać stawki, natomiast ich wysokość jest ustalana rozporządzeniem ministra współpracy gospodarczej z zagranicą. Uległy one zmianie ponieważ zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego trzeba było zmienić konstrukcję stawek. Skutkiem tego stawki zostały obniżone, bo taka była konkluzja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-643">
<u xml:id="u-643.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie rozumiem, stawki zostały obniżone, natomiast dochody wzrosły w stosunku do planu o 50 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-644">
<u xml:id="u-644.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Stawki zostały obniżone, natomiast wzrosła skala obrotu. Wysokość dochodów zależy od masy towarów, które przechodzą przez granicę. Większa ilość dokumentów, nawet przy obniżonych stawkach, wygenerowała większy zysk.</u>
</div>
<div xml:id="div-645">
<u xml:id="u-645.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam prośbę do pana prezesa, aby dochody i wydatki środka specjalnego były rzetelnie wyszacowane w projekcie budżetu na 1996 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-646">
<u xml:id="u-646.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Przypomnę, że w parlamencie jest projekt ustawy Prawo celne. Ustawa ta zmieni pewne zasady, przy czym nie wiemy jaka będzie ostateczna decyzja parlamentu.</u>
</div>
<div xml:id="div-647">
<u xml:id="u-647.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zapewniam pana, że parlament skończy pracę nad projektem tej ustawy, zanim Komisja skończy prace nad projektem budżetu na przyszły rok. Będzie pan miał szansę na skorygowanie wielkości w swoim budżecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-648">
<u xml:id="u-648.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Projekt ustawy zakłada 6-miesięczne vacacio legis. Stawki mogą się zmienić w trakcie 1996 r., co będzie miało określony wpływ na dokładność planowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-649">
<u xml:id="u-649.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Skoro pan wie, że będą zmienione stawki, że ustawa wejdzie w życie po 6 miesiącach, to sądzę, że ma pan dostateczne przesłanki do dokładnego wyszacowania dochodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-650">
<u xml:id="u-650.0" who="#PoselRyszardFaszynski">W ferworze tej dyskusji pan prezes zapomniał o moim pytaniu. Przypomnę, że w sprawozdaniu z wykonania budżetu jest pozycja - świadczenia na rzecz osób fizycznych w wysokości 820 mln starych zł. Po zmianach ta kwota wzrosła do 6.942 mln starych zł. Pytałem, gdzie tę kwotę należy szukać na liście zwiększeń wydatków, która została umieszczona w omówieniu do sprawozdania z wykonania budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-651">
<u xml:id="u-651.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Chodzi o nagrody dla służb celnych w ramach akcji "Zapora I" i "Zapora II". Uchwała w tej sprawie została podjęta przez Radę Ministrów 25 maja 1994 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-652">
<u xml:id="u-652.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Może pan prezes od razu wyjaśni do czego odnoszą się te kryptonimy.</u>
</div>
<div xml:id="div-653">
<u xml:id="u-653.0" who="#PoselRyszardFaszynski">Problem nie leży w kryptonimach. Na obie te akcje przeznaczono 5 mld starych zł, natomiast wzrost wydatków jest na kwotę ponad 6 mld starych zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-654">
<u xml:id="u-654.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">Państwo pozwolą, że skonsultuję się z pracownikami.</u>
</div>
<div xml:id="div-655">
<u xml:id="u-655.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Mam jeszcze pytanie do przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli. Czy NIK badała zależności dynamiki importu i dynamiki dochodów z cła? Dosyć powszechna jest opinia, że w Polsce można omijać cło, a ponadto zaniża się cło.</u>
</div>
<div xml:id="div-656">
<u xml:id="u-656.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Tą sprawą nie zajmowaliśmy się.</u>
</div>
<div xml:id="div-657">
<u xml:id="u-657.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Ponieważ Sejm ma wpływ na badania kontrolne NIK, to możemy zlecić taką analizę.</u>
</div>
<div xml:id="div-658">
<u xml:id="u-658.0" who="#PrezesMieczyslawNogaj">5 mld starych zł zostało przeznaczonych na nagrody, natomiast różnica do ponad 6 mld starych zł są to przeniesienia wewnętrzne w ramach budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-659">
<u xml:id="u-659.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę pana prezesa o odpowiedź pisemną na ostatni z zarzutów zawartych w materiale NIK. Chodzi o rozbieżności między ewidencją księgową, a tzw. ewidencją komputerową.</u>
<u xml:id="u-659.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu Głównego Urzędu Ceł za 1994 r.?</u>
<u xml:id="u-659.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wniosek został przyjęty 18 głosami za, przy 1 przeciwnych i 2 wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-659.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przechodzimy do rozpatrzenia wykonania obsługi zadłużenia zagranicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-660">
<u xml:id="u-660.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Tym razem w sposób zdecydowany chciałbym wyrazić zadowolenie w imieniu Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą. Tak się stało, że 1994 r. był z punktu widzenia naszych zewnętrznych stosunków finansowych, bardzo dobry. Można by go nawet nazwać rokiem przełomu, bowiem Polska unormowała nasze stosunki finansowe z partnerami zagranicznymi.</u>
<u xml:id="u-660.1" who="#PoselAndrzejMalinowski">Przypomnę, że w 1994 r. Polska zawarła wiele umów. Znaczące było zwłaszcza porozumienie z Klubem Londyńskim. Podpisaliśmy również umowy dotyczące zobowiązań clearingowych i przygotowaliśmy globalne porozumienie z Rosją, jako sukcesorem byłego Związku Radzieckiego.</u>
<u xml:id="u-660.2" who="#PoselAndrzejMalinowski">Można powiedzieć, że jeśli chodzi o nasze zobowiązania zagraniczne, to w pewnym sensie jesteśmy już po drugiej stronie barykady. Znaleźliśmy się w tej grupie krajów, które mają unormowane swoje stosunki finansowe. Pozwala to na patrzenie w przyszłość z dużą dozą ufności. Po wielu latach jesteśmy nareszcie normalnym członkiem międzynarodowej społeczności finansowej.</u>
<u xml:id="u-660.3" who="#PoselAndrzejMalinowski">Na tym tle nieco gorzej przedstawia się sytuacja w zakresie unormowań traktatowych w dziedzinie spłaty naszych należności przez wierzycieli. Mam na myśli głównie dłużników Polski z Trzeciego Świata. W tym względzie dołączyliśmy do państw zachodnich i państw byłej RWPG, które mają obecnie olbrzymie kłopoty nie tylko ze ściągnięciem swoich należności, ale także z unormowaniem starych stosunków finansowych. Czytamy w raporcie NIK, że większość dłużników nie obsługuje swoich zobowiązań wobec naszego skarbu państwa. Do największych naszych dłużników należy Irak i Syria. W przypadku Iraku w grę wchodzi ponad 0,5 mld USD, a w przypadku Syrii ponad 200 tys. USD. Nie znaczy to, że nie podejmujemy wysiłków, aby zmienić ten stan, ale sprawa jest trudna. Pod tym względem nie odstajemy od wielu wierzycieli Trzeciego Świata.</u>
<u xml:id="u-660.4" who="#PoselAndrzejMalinowski">W wyniku bardzo korzystnych tendencji i działań traktatowych, polskie zadłużenie w ciągu roku 1994 zmniejszyło się o ok. 5 mld USD i na koniec roku wynosi 42 mld USD, w tym zobowiązania skarbu państwa wynosiły ok. 39 mld USD. Można powiedzieć, że na przełomie 1994 - 1995 r. Polska wydostała się z pułapki zadłużenia i obecnie jest już w stanie obsługiwać na bieżąco zmodyfikowane i znacznie zmniejszone zobowiązania zagraniczne. Stawia nas to na zupełnie nowej i znacznie lepszej pozycji w stosunku do partnerów finansowych.</u>
<u xml:id="u-660.5" who="#PoselAndrzejMalinowski">Sytuacja ta m.in. umożliwiła nam ulokowanie naszych obligacji rządowych na rynku międzynarodowym. Zmiana zadłużenia o 5 mld USD wynikła z wdrożenia etapu redukcji zadłużenia wobec członków Klubu Paryskiego w kwietniu 1994 r. Następnie miała miejsce operacja mająca na celu zmniejszenie naszego zadłużenia wobec państw zrzeszonych w Klubie Londyńskim o 6,5 mld USD. Nastąpiło to nie tylko poprzez konwersję naszych starych obligacji na nowe, ale również poprzez znaczącą operację wykupu zadłużenia za gotówkę.</u>
<u xml:id="u-660.6" who="#PoselAndrzejMalinowski">Jednocześnie w tym samym roku, w wyniku takich operacji jak kapitalizacja odsetek i zaciąganie nowych pożyczek oraz na skutek różnic kursowych, wynikających z kształtowania się kursów krzyżowych, nastąpiło zwiększenie naszego długu. Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione elementy, nasze zadłużenie obniżyło się o 5 mld USD.</u>
<u xml:id="u-660.7" who="#PoselAndrzejMalinowski">Przełom w naszych stosunkach finansowych z zagranicą polega również na tym, że odchodzimy zdecydowanie i mam nadzieję, że ostatecznie od rozliczeń clearingowych w jednostkach rozliczeniowych. Taki wymóg stawia się członkom międzynarodowych organizacji finansowych.</u>
<u xml:id="u-660.8" who="#PoselAndrzejMalinowski">Obsługa zadłużenia zagranicznego Polski zawarta jest w części 41 budżetu, gdzie mamy rozliczenia odsetkowe. Ta sama problematyka stanowi również fragment części 58, w której mamy do czynienia z finansowaniem zagranicznym deficytu budżetowego.</u>
<u xml:id="u-660.9" who="#PoselAndrzejMalinowski">Chcę zatrzymać się na moment przy części 41 budżetu. Jest w niej tradycyjnie duża dysproporcja pomiędzy stroną wydatków i dochodów państwa, przy czym po stronie dochodów w ub.r. znacznie przekroczyliśmy nasze plany dotyczące realizowania dochodów z tytułu opłat za gwarantowanie rządowych kredytów zagranicznych. Natomiast w przypadku wydatków mieliśmy w ub.r. do czynienia ze znacznym ich zmniejszeniem z tytułu obsługi zadłużenia zagranicznego. Wiązało się to przede wszystkim z bardzo korzystnym kształtowaniem się kursów krzyżowych, a w szczególności ze słabnięciem pozycji dolara, a także z bardzo dla nas korzystnym kształtowaniem się stóp procentowych na międzynarodowym rynku finansowym. Stąd wydatki w części 41 zrealizowane zostały na wiele niższym poziomie niż planowano. Nawet w stosunku do planów po zmianach, wydatki związane z płatnościami odsetkowymi wyniosły tylko nieco więcej niż 91 %.</u>
<u xml:id="u-660.10" who="#PoselAndrzejMalinowski">Część budżetu państwa poświęcona finansowaniu zagranicznemu - planowane saldo ujemne również zostało zrealizowane na niższym, co do wartości bezwzględnej, poziomie i to zarówno po stronie przychodów jak i rozchodów. Raz jeszcze potwierdziła się prawda, że w sferze stosunków finansowych z zagranicą mamy do czynienia ze zwiększoną niepewnością. Bardzo trudno jest precyzyjnie planować przychody. Po stronie przychodów mamy do czynienia z takimi zjawiskami, jak nie w pełni wykorzystane możliwości, np. zaciągnięcia nowych kredytów, zwłaszcza z Banku Światowego. Były też pewne trudności z rozliczaniem sald clearingowych z zagranicą, co nie jest od nas zależne.</u>
<u xml:id="u-660.11" who="#PoselAndrzejMalinowski">Po stronie przychodów bardzo dobrze została zrealizowana jedna pozycja, znacznie ponad plan. Stanowią ją spłaty od udzielonych kredytów zagranicznych. Wynika to z faktu, że w ub.r. tacy nasi dłużnicy jak Algieria, Argentyna, Wietnam oraz Indonezja płacili bardzo dobrze swoje zobowiązania.</u>
<u xml:id="u-660.12" who="#PoselAndrzejMalinowski">Po stronie przychodów największą pozycję stanowiły rozliczenia z tytułu umowy z Klubem Londyńskim. Poza Klubem Paryskim występowały tradycyjne już płatności rad kapitałowych z tytułu kredytów obsługiwanych przez Polskę oraz z tytułu innych kredytów. Dane na ten temat przedstawione są w materiale opracowanym przez Ministerstwo Finansów.</u>
<u xml:id="u-660.13" who="#PoselAndrzejMalinowski">Są to aspekty pozytywne, na które zwróciła uwagę Komisja, po przeprowadzeniu analizy obsługi zadłużenia. Zwróciliśmy uwagę również na pewne aspekty negatywne. Dotyczy to w szczególności nieskuteczności działań w zakresie odzyskiwania należności skarbu państwa. Uwagę Komisji można sformułować w ten sposób, że w tym względzie istnieją również przyczyny obiektywne. Z udostępnionych nam informacji wynika, iż partnerzy nie odpowiadają bardzo często na monity wysyłane przez Bank Handlowy w tych sprawach.</u>
<u xml:id="u-660.14" who="#PoselAndrzejMalinowski">Zdaniem Komisji Ministerstwo Finansów, jako przedstawiciel rządu, powinno w większym niż dotychczas stopniu włączyć się w próby rozwiązania tego problemu i postarać się znaleźć jakieś inne instrumenty, które pozwoliłyby na rozwiązanie sytuacji. Takim instrumentem mogłaby być np. sprzedaż długów. Zdaniem Komisji, tylko Ministerstwo Finansów jest władne opracować w tym względzie odpowiednie programy.</u>
<u xml:id="u-660.15" who="#PoselAndrzejMalinowski">Niezadowolenie Komisji wzbudziło wykorzystanie pożyczek zagranicznych, zaciągniętych w międzynarodowych instytucjach finansowych. Wprawdzie referujący nam tę sprawę wiceminister finansów podkreślał, że wykazywano w tym względzie wiele rozwagi, aby nie zadłużać się nadmiernie tam, gdzie nie jest to konieczne, natomiast my dysponowaliśmy przykładami nie wykorzystania pożyczek zagranicznych na skutek ułomności samych programów. Takim przykładem może być budownictwo mieszkaniowe. Trudno akurat w tym przypadku twierdzić, że nie wykorzystanie kredytów wynika z oszczędności.</u>
<u xml:id="u-660.16" who="#PoselAndrzejMalinowski">Wielokrotnie postulowaliśmy i nadal podtrzymujemy swój postulat w sprawie zawarcia umowy z Narodowym Bankiem Polskim, by ten prowadził ewidencję księgową kredytów zaciąganych w międzynarodowych instytucjach finansowych. Ministerstwo Finansów poinformowało nas, że ma na uwadze tę sprawę, ale - naszym zdaniem - realizacja tego postulatu nie została w sposób należyty wykonana.</u>
<u xml:id="u-660.17" who="#PoselAndrzejMalinowski">Na zakończenie chcę powiedzieć, że Komisja Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, po dokładnej analizie i dyskusji, a także po uwzględnieniu uwag przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie dotyczące obsługi zadłużenia zagranicznego w części 41 oraz fragmentu części 98 budżetu państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-661">
<u xml:id="u-661.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Wypełniając rolę koreferenta pozwolę sobie na kilka uwag. Niektóre z nich są krytyczne, a niektóre wynikają z niezrozumienia pewnych sytuacji. Dotyczy to np. poręczeń. Otóż opłaty z tytułu poręczeń były 4 razy większe niż planowano, natomiast zrealizowano 80 % dopuszczonych przez ustawę budżetową poręczeń. Coś tutaj się nie zgadza. Jeżeli ustawa budżetowa dopuszczała większą kwotę poręczeń, dlaczego nie były zaplanowane wpływy z tego tytułu?</u>
<u xml:id="u-661.1" who="#PoselWojciechArkuszewski">Jest jeszcze jedna sprawa, której nie rozumiem. Wśród podanych kredytów na pewno jeden jest nieściągalny, ponieważ jest to poręczenie kredytu dla PKP. Faktycznie jest to inwestycja z budżetu, bo chyba nikt się nie spodziewa, że PKP spłaci kredyt poręczony przez budżet państwa.</u>
<u xml:id="u-661.2" who="#PoselWojciechArkuszewski">Prawdę mówiąc nie zrozumiałem zastrzeżenia Najwyższej Izby Kontroli do ewidencji kredytów poręczonych przez budżet państwa. Otóż NIK pisze, że w tej ewidencji są poręczenia kredytów, które faktycznie nie zostały udzielone. Czy to oznacza, że Ministerstwo Finansów przez nieuwagę poręczyło kilka kredytów?</u>
</div>
<div xml:id="div-662">
<u xml:id="u-662.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Nie na tym to polegało.</u>
</div>
<div xml:id="div-663">
<u xml:id="u-663.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">W materiale NIK czytamy, że do ewidencji wprowadzono zobowiązania, mimo że minister finansów nie zawarł umowy poręczenia z ww. jednostkami - podanych jest kilka przykładów. Proszę, aby pan minister wyjaśnił o co chodzi.</u>
<u xml:id="u-663.1" who="#PoselWojciechArkuszewski">Pan poseł Malinowski stwierdził, że sytuacja w zakresie wydatków na obsługę zadłużenia jest bardzo dobra, ale znów jest to przykład na nietrafne planowanie. Początkowo w budżecie zaplanowano te wydatki w wysokości 2.978 mln zł, po czym ta kwota została zmniejszona, a ostatecznie Ministerstwo Finansów wydało 1.832 mln zł, czyli o ok. 60 % tego, co było zaplanowane w budżecie. Trudno mi sobie wyobrazić, że Ministerstwo Finansów tak niedokładnie wiedziało, jakie ma zobowiązania wobec Klubu Paryskiego, Klubu Londyńskiego, Banku Światowego i wobec innych wierzycieli. Ministerstwo zapłaciło, w stosunku do tego co planowało: wobec Klubu Paryskiego - 70 %, wobec Klubu Londyńskiego - 50 %, wobec Banku Światowego - 30 %, wobec innych wierzycieli - 20 %.</u>
<u xml:id="u-663.2" who="#PoselWojciechArkuszewski">Jeżeli chodzi o część 98, dobry wynik wykonania przychodów i rozchodów w zagranicznej części finansowania naszego zadłużenia wynika głównie z tego, że nie wykorzystano 1/3 kredytów zagranicznych, tzn. drugiej transzy ASAL na kredyty dostosowawcze dla rolnictwa i 99 % kredytów na budownictwo mieszkaniowe. Nie wykorzystano także pieniędzy na coś, co zostało określone w sprawozdaniu "instytucję ubezpieczeń depozytów". Domyślam się, że chodzi o Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Dobrze byłoby gdyby Ministerstwo Finansów, pisząc sprawozdania, używało terminologii, której samo jest autorem.</u>
</div>
<div xml:id="div-664">
<u xml:id="u-664.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Tu nie chodzi o Bankowy Fundusz Gwarancyjny.</u>
</div>
<div xml:id="div-665">
<u xml:id="u-665.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Proszę o wyjaśnienie jeszcze jednej uwagi Najwyższej Izby Kontroli. Chodzi o to, że w przychodach nie zewidencjonowano kwoty 911 mln zł z Banku Światowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-666">
<u xml:id="u-666.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Oddaję głos przedstawicielowi NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-667">
<u xml:id="u-667.0" who="#DyrektorWojciechJasinski">Nie mam większej wagi uwag. Chcę się z państwem podzielić naszym podejrzeniem, że mniejsze wydatki na obsługę zadłużenia służyły utworzeniu "cichej" rezerwy. Były to duże oszczędności, które następnie minister przeniósł do rezerw celowych.</u>
<u xml:id="u-667.1" who="#DyrektorWojciechJasinski">Ministerstwo Finansów podzieliło nasz pogląd, że wpisanie do ewidencji potencjalnych zobowiązań skarbu państwa powinno nastąpić po zawarciu umowy.</u>
<u xml:id="u-667.2" who="#DyrektorWojciechJasinski">Z satysfakcją trzeba odnotować fakt zawarcia umowy z Klubem Londyńskim, ale jednak koszt obsługi zadłużenia zagranicznego w dalszym ciągu rośnie, bo stanowił on w 1994 r. 2,7 % wszystkich wydatków budżetu, podczas gdy w 1993 r. ten wskaźnik wynosił 2,4 %.</u>
<u xml:id="u-667.3" who="#DyrektorWojciechJasinski">Jeśli chodzi o wykorzystanie linii kredytowych, to także Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów stwierdzała, że nasi kredytobiorcy w wielu przypadkach nie spełniają warunków stawianych przez kredytodawców, niezbędnych, aby dana transza została uruchomiona.</u>
</div>
<div xml:id="div-668">
<u xml:id="u-668.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Proszę, aby pan minister Kalicki odniósł się do zgłoszonych wątpliwości i uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-669">
<u xml:id="u-669.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Przede wszystkim chcę podziękować za pozytywną ocenę tej części budżetu.</u>
<u xml:id="u-669.1" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Pan poseł Malinowski, referując stanowisko Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą stwierdził, że Ministerstwo Finansów powinno dołożyć większej staranności w ściąganiu naszych wierzytelności. Główna część należności tkwi w Iraku, Syrii, Etiopii, Kambodży i Nikaragui. Jeśli chodzi o Irak, to praktyczne możliwości ściągnięcia naszych wierzytelności są zerowe. W przypadku Syrii bank centralny, mimo że poręczył ten kredyt, nie podejmuje żadnych kroków, by był on zwrócony. My wysłaliśmy delegację, toczyły się rozmowy i możemy sprzedać wierzytelności - nie wiem czy parlament chciałby to zaakceptować - po 15 centów, lub po 10 centów za dolara. Szukamy jeszcze innych możliwości odzyskania tych pieniędzy.</u>
<u xml:id="u-669.2" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Krytykowane było niepełne wykorzystanie pożyczek zagranicznych. Chcę podkreślić, że nie minister finansów odpowiada za wykorzystanie pożyczek na budownictwo mieszkaniowe, ochronę zdrowia, czy zatrudnienia. Te pożyczki są w naszej ewidencji i obsługujemy je zgodnie z Prawem budżetowym, natomiast odpowiadają za nie ministrowie resortowi.</u>
<u xml:id="u-669.3" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Minister finansów wielokrotnie zwracał się do ministrów resortowych o zredukowanie tych pożyczek, które nie mogą być wykorzystane. Informuję, że zarówno pożyczka na budownictwo mieszkaniowe, jak i na ochronę zdrowia, a także kilka innych pożyczek, albo zostały zredukowane, albo część transz zostało zamkniętych lub przeznaczonych na inne cele.</u>
<u xml:id="u-669.4" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Wyjaśnię niejasną kwestię ewidencji poręczeń. Otóż parlament daje rządowi i ministrowi finansów limit na poręczenia. Do tej pory ewidencjonowaliśmy poręczenia według uchwał podjętych przez Radę Ministrów, a nie według zawartych umów poręczenia. Ponieważ NIK zwróciła nam na to uwagę, to sposób prowadzenia ewidencji został zmieniony.</u>
<u xml:id="u-669.5" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Wyjaśniam jeszcze, że nie nakładają się dwa obowiązki. Jeden obowiązek administracyjny, wynikający z ustawy budżetowej i drugi obowiązek ekonomiczny, wynikający z momentu powstania zobowiązania. Dlatego była rozbieżność, na którą zwróciła uwagę Najwyższa Izba Kontroli, ale zgodnie z jej zaleceniem zmieniliśmy ewidencję w 1995 r. Prowadzimy ją już teraz według podpisanych umów poręczenia, a nie według podjętych uchwał przez Radę Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-670">
<u xml:id="u-670.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Rozumiem, że decyzja w sprawie poręczenia leży w gestii Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-671">
<u xml:id="u-671.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Najpierw musi być uchwała Rady Ministrów, która już nakłada na ministra finansów obowiązek zawarcia umowy poręczenia. Umowa ta jest uwarunkowana wpłatą, przedstawieniem odpowiednich zabezpieczeń. Często upływa miesiąc lub dwa od podjęcia uchwały przez Radę Ministrów do zawarcia umowy.</u>
<u xml:id="u-671.1" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Potwierdzam fakt, który miał miejsce w tym roku, że Rada Ministrów przyznała poręczenie Telekomunikacji Polskiej S.A., po czym kiedy miało dojść do podpisania umowy gwarancji, spółka ta wycofała się z kredytu.</u>
<u xml:id="u-671.2" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Rzeczywiście mogą państwo się dziwić, dlaczego są pewne rozbieżności pomiędzy planowanymi a wykonanymi wydatkami. Wyjaśnię z czego one wynikały. Po pierwsze były duże zmiany kursu walutowego. Proszę zauważyć, że w 1994 r. dolar deprecjonował się w stosunku do innych walut. Wystąpiły więc bardzo duże różnice kursowe, które spowodowały zmniejszenie naszego zapotrzebowania na obsługę długu.</u>
<u xml:id="u-671.3" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Jednak najważniejsza przyczyna różnicy pomiędzy planem a wykonaniem wynikała z następującej sytuacji. Parlament upoważnił pełnomocnika ds. zadłużenia do działania w sposób tajny. My wiedzieliśmy jakich środków potrzebujemy na wdrożenie Klubu Londyńskiego, ale nie wiedzieliśmy skąd te środki weźmiemy, a przede wszystkim nie wiedzieliśmy kiedy zostanie zawarta umowa. Początkowo miała być ona zawarta w marcu. Dlatego zaplanowaliśmy odsetki dla Banku Światowego na 130 mln USD, a faktyczne wykonanie jest 52 mln USD.</u>
<u xml:id="u-671.4" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Z czego to wynika? Zakładaliśmy, że już pierwszą ratę będziemy musieli wpłacić w 1994 r. po I półroczu.</u>
<u xml:id="u-671.5" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Druga przyczyna różnicy wynika stąd, że część środków, to kredyty, które planowaliśmy zaciągnąć za granicą na sfinansowanie Klubu Londyńskiego, tymczasem środki pochodziły z Narodowego Banku Polskiego, a więc te kredyty obciążyły koszty krajowe. Inaczej mówiąc, sięgnęliśmy po rezerwy Narodowego Banku Polskiego, a nie - jak pierwotnie zakładaliśmy - po kredyty Banku Światowego, kredyty komercyjne i kredyt z EBOR.</u>
<u xml:id="u-671.6" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Przy okazji chcę wyjaśnić sprawę dotyczącą PZU. EBOR zaproponował, aby na sfinansowanie Klubu Londyńskiego udzielić kredytu 200 mln dolarów. Transakcja miała być bardzo skomplikowana. Minister finansów miał jakby dokapitalizować, ale przy pomocy pożyczki PZU. Te środki wracały do Ministerstwa Finansów i miało być to 200 mln USD przeznaczone na sfinansowanie Klubu Londyńskiego. Może szczęśliwie się stało, że do tej "łamanej" transakcji nie doszło, bo mielibyśmy większe powody do tłumaczenia się.</u>
<u xml:id="u-671.7" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Wyjaśniam jeszcze, dlaczego nie została zewidencjonowana kwota 400 mln zł. Parlament w ustawie budżetowej dał rządowi pewne pełnomocnictwa w odniesieniu do Klubu Londyńskiego. Chcę wyjaśnić, że ta kwota nie przeszła przez rachunek części 98, dlatego że nie wpłynęła ona gotówkowo do kraju, lecz na rachunek Banku Handlowego w Londynie. Natomiast ta kwota jest w całości wykazana w stanie zadłużenia.</u>
<u xml:id="u-671.8" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Nie traktuję poręczenia udzielonego dla PKP tak jak pan poseł Arkuszewski. Proszę pamiętać, że działalność gospodarcza PKP, związana z przewozem towarów, jest dochodowa. Dotowany ze środków budżetowych jest tylko przewóz pasażerów. Kredyt został zaciągnięty na budowę linii Berlin - Warszawa. PKP ręczy, że rozbudowa tej linii przyniesie dochody ze względu na większą masę przewożonych towarów.</u>
<u xml:id="u-671.9" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Od dwóch lat występowaliśmy do Narodowego Banku Polskiego, by prowadził on ewidencję zadłużeń. Widzimy "światło w tunelu", dlatego że umowa jest uzgodniona i jest bliska podpisania.</u>
</div>
<div xml:id="div-672">
<u xml:id="u-672.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy są jeszcze pytania do pana ministra?</u>
</div>
<div xml:id="div-673">
<u xml:id="u-673.0" who="#PoselWojciechArkuszewski">Jaka jest strategia zadłużenia i oddłużenia w związku ze wzrostem rezerw dewizowych?</u>
</div>
<div xml:id="div-674">
<u xml:id="u-674.0" who="#PoselStanislawStec">Mam pytanie do ministra współpracy gospodarczej z zagranicą. Pan minister Kalicki powiedział, że nie widzi możliwości ściągnięcia naszych wierzytelności z Syrii i Iraku. Czy Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą nie pomyślało o tym, aby te wierzytelności zamienić na ropę i w ten sposób je rozliczyć? Czy wykazuje w tym zakresie jakąś inicjatywę?</u>
<u xml:id="u-674.1" who="#PoselStanislawStec">Ostatnio Ministerstwo Finansów ma dobre kontakty z Bankiem Światowym. Czy nie myśli o tym, aby zmienić zasadę oprocentowania pożyczek, tzn. aby nie były one oprocentowane do momentu, aż transza kredytu nie zostanie pociągnięta. Obecnie płacimy za coś w rodzaju postojowego, co jest bardzo niekorzystne dla naszego biednego kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-675">
<u xml:id="u-675.0" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Chciałbym pana ministra Kalickiego wyjaśnić o wyjaśnienie procedury związanej z pożyczkami, które są w gestii ministra zdrowia i opieki społecznej, ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa oraz innych ministrów. Mówił pan, że minister finansów nie odpowiada za wykorzystanie tych pożyczek, a jego rola sprowadza się tylko do ich obsługi. Nie całkowicie podzielam tę opinię, ale nie będę jej rozwijał.</u>
<u xml:id="u-675.1" who="#PoselMieczyslawCzerniawski">Ponieważ pora jest bardzo późna i nie chcę zabierać więcej czasu proszę, aby pan minister udzielił mi pisemnej odpowiedzi w sprawie tych procedur, o których mówiłem.</u>
</div>
<div xml:id="div-676">
<u xml:id="u-676.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeśli lista pytań została wyczerpana, to proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-677">
<u xml:id="u-677.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Pan poseł Arkuszewski pytał jaka jest strategia zadłużenia i oddłużenia w związku z rezerwami dewizowymi. Proszę pamiętać, że zadłużenie obciąża skarb państwa. Inaczej mówiąc rezerwy są w Narodowym Banku Polskim, natomiast obowiązek obsługi długu zagranicznego spoczywa na ministrze finansów.</u>
<u xml:id="u-677.1" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Nie jesteśmy wierni. Byliśmy zadłużeni w Funduszu Walutowym i w lipcu spłaciliśmy 1 mld dolarów. Pewnie państwo zauważyli, że nie zmieniło to wcale stanu rezerw dewizowych brutto.</u>
<u xml:id="u-677.2" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Jeśli zaś chodzi o nasze zadłużenie w Klubie Paryskim i Klubie Londyńskim to przypominam, że przeważająca część redukcji długu polega na tym, że przez najbliższe kilkanaście lat w odniesieniu do Klubu Paryskiego i przez 30 lat w odniesieniu do Klubu Londyńskiego, będziemy płacić obniżone oprocentowanie. Gdybyśmy w tej chwili spłacili nasze zobowiązania w jakiś sposób, to stracilibyśmy efekt redukcji długu.</u>
<u xml:id="u-677.3" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Przypomnę, że umowa z Klubem Londyńskim polega na tym, że część długu jest redukowana w postaci redukcji kapitału, a część w postaci tzw. zdyskontowanego strumienia ze względu na obniżone oprocentowanie na 25 czy 30 lat. Dlatego, nawet jeśli mamy duże rezerwy dewizowe, to - naszym zdaniem - nie ma żadnego ekonomicznego sensu spłata tego zadłużenia. Natomiast sens ekonomiczny polega na wchłonięciu tych rezerw przez gospodarkę, ale to jest kwestia polityki pieniężnej.</u>
<u xml:id="u-677.4" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Pożyczki Banku Światowego i opłaty za tzw. gotowość. Niestety, opłata ta jest zapisana w statucie Banku Światowego. Bez zmiany statutu nie ma żadnej możliwości zniesienia tych opłat.</u>
<u xml:id="u-677.5" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Wielokrotnie rozmawialiśmy z Bankiem Światowym, także wówczas, kiedy byłem dyrektorem departamentu zagranicznego w Ministerstwie Finansów. Usłyszeliśmy taką odpowiedź: przekonajcie stokilkadziesiąt krajów, żeby zmieniły statut.</u>
</div>
<div xml:id="div-678">
<u xml:id="u-678.0" who="#PoselStanislawStec">Jaka jest wysokość oprocentowania kredytu Banku Światowego?</u>
</div>
<div xml:id="div-679">
<u xml:id="u-679.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">8,25 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-680">
<u xml:id="u-680.0" who="#PoselStanislawStec">Dlaczego nie rezygnujemy z linii kredytowych, kiedy one nie są wykorzystane.</u>
</div>
<div xml:id="div-681">
<u xml:id="u-681.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">To samo pytanie zadajemy Narodowemu Bankowi Polskiemu, ale na razie trafia ono w próżnię.</u>
<u xml:id="u-681.1" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Jeszcze raz powtarzam, że nie ma możliwości zmniejszenia opłaty za gotowość. Decyzją zarządu Banku Światowego wszystkie kraje płacą 0,25 % za gotowość linii kredytowych. Można wykonać pewne manewry w odniesieniu do kosztów kredytu. Polegają one na zaciągnięciu kredytu w jednej walucie z nadzieją, że oprocentowanie tego kredytu będzie relatywnie niższe. Bank Światowy zmienił strategię i pozwala brać kredyt w jednej walucie, tzn. w dolarach lub w markach. Jest to jednak kwestia spekulacji przy zaciąganiu kredytu, bo nie ma do końca pewności jak się zmienią stopy procentowe.</u>
<u xml:id="u-681.2" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Kto odpowiada za te pożyczki? Były one podpisywane - muszę z przykrością powiedzieć - dosyć szybko i być może niektóre pochopnie w latach 1991 - 1992. Na przykład pożyczka na budownictwo mieszkaniowe została ostatecznie zaciągnięta w 1993 r. Na czym polega problem? Zakładano, że przy stopach rynkowych, rynek będzie w stanie wchłonąć to finansowanie. Okazało się, że popyt na kredyt jest nikły. Wynegocjowaliśmy z Bankiem Światowym ograniczenie tej pożyczki o ok. 150 mln dolarów. Nie zamknęliśmy sobie jednak dojścia do tych pieniędzy, bo Bank Światowy jest gotów otworzyć kolejną taką pożyczkę, jeżeli wzrośnie popyt na te środki.</u>
<u xml:id="u-681.3" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Największe problemy mamy - o czym Komisja była już informowana - z tymi pożyczkami, które są w gestii administracji państwowej. Mówię to z przykrością. Pożyczki Banku Światowego, które otrzymywali finalni odbiorcy, czyli przedsiębiorstwa, są znacznie lepiej wykorzystane, a także pożyczki, które zaciągał minister finansów na finansowanie zadłużenia wobec Klubu Londyńskiego lub finansowanie zadłużenia budżetu państwa. Natomiast najgorzej jest z pożyczkami celowymi zaciąganymi pod programy realizowane przez ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa, ministra zdrowia i opieki społecznej oraz ministra pracy i polityki socjalnej.</u>
<u xml:id="u-681.4" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Szczerze mówiąc nie wiem, co miał na myśli pan poseł Czerniawski mówiąc, że ma inną opinię nt. roli Ministerstwa Finansów. Nasza rola sprowadza się do tego, że walczymy z resortami o ograniczenie pożyczek w przypadku, kiedy nie są one wykorzystywane.</u>
<u xml:id="u-681.5" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Dodam jeszcze, że każda taka pożyczka jest uwarunkowana spełnieniem pewnej polityki. Niestety, zmieniające się dość często rządy i ministrowie powodowały, że był brak kontynuacji pewnej koncepcji. Obecnie minister zdrowia i opieki społecznej J. Żochowski dokonał zmian wielkości pożyczki i sposobu jej wykorzystania.</u>
</div>
<div xml:id="div-682">
<u xml:id="u-682.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan poseł Czerniawski mnie uprzedził, ale chcę prosić pana ministra, aby rozszerzył tę swoją odpowiedź na wszystkie kłopotliwe pożyczki.</u>
</div>
<div xml:id="div-683">
<u xml:id="u-683.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Przekazaliśmy zbiorcze zestawienie wykorzystania i kosztów wszystkich tych pożyczek, łącznie z opłatami za gotowość.</u>
</div>
<div xml:id="div-684">
<u xml:id="u-684.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Nie przypominam sobie takiej informacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-685">
<u xml:id="u-685.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Przekazaliśmy ją w ub.r.</u>
</div>
<div xml:id="div-686">
<u xml:id="u-686.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Prosimy wobec tego o jej uaktualnienie.</u>
<u xml:id="u-686.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Czy ja dobrze zrozumiałam, że kredyty w Banku Światowym są zaciągane na 8 % przeciętnie?</u>
</div>
<div xml:id="div-687">
<u xml:id="u-687.0" who="#WiceministerKrzysztofKalicki">Oprocentowanie wynosi praktycznie 8,25 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-688">
<u xml:id="u-688.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Z informacji, jaką przekazał nam pan prezes Koziński wynika, że nasze rezerwy dewizowe lokujemy na 4,25 %. Wymaga to wyjaśnienia, dlatego skierujemy pytania do prezesa Narodowego Banku Polskiego i prezesa Rady Ministrów jak oceniają taki stan rzeczy, że nasze rezerwy są lokowane na 4,25 %, zaś w Banku Światowym kredyty są zaciągane na 8,25 %.</u>
</div>
<div xml:id="div-689">
<u xml:id="u-689.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Nasz resort bardzo usilnie zabiegał w ostatnim czasie o zwrot należności od tych państw, które wymienił pan minister Kalicki. Mamy pewien kłopot z Irakiem. Są dwa sposoby spłacenia naszych wierzytelności: gotówką, albo ropą. Irak gotówki nie ma, a wierzytelności nie możemy zamienić na ropę, ponieważ na nią zostało nałożone embargo.</u>
</div>
<div xml:id="div-690">
<u xml:id="u-690.0" who="#PoselStanislawStec">Niektóre kraje poradziły sobie z embargiem i ściągnęły należności, np. nasz południowy sąsiad. My natomiast tak się boimy bogatego "sponsora", że nie chcemy się mu narazić. Myślę, że gdybyśmy otrzymali z Iraku ropę do wysokości naszych wierzytelności, to nic by się nie stało.</u>
</div>
<div xml:id="div-691">
<u xml:id="u-691.0" who="#WiceministerJerzyKaminski">Chcę podkreślić, że obowiązuje nas embargo. Potwierdził to Sejm i rząd. Sejm przyjmują expose ministra spraw zagranicznych w 1992 r. tym samym potwierdził wykonanie embarga, jako stan faktyczny w polskiej polityce zagranicznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-692">
<u xml:id="u-692.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Pan minister pozwolił sobie na bardzo dowolną interpretację. Przyjęcie przez Sejm expose jest tym samym co przyjęcie informacji, ale nie tym samym co podjęcie decyzji.</u>
<u xml:id="u-692.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Jeżeli pan poseł Stec jest usatysfakcjonowany odpowiedzią to zaprzestanę dalszych pytań, a jeśli nie to w imieniu pana posła zwrócę się do pana ministra o odpowiedź na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-693">
<u xml:id="u-693.0" who="#PoselStanislawStec">Nie jestem usatysfakcjonowany odpowiedzią.</u>
</div>
<div xml:id="div-694">
<u xml:id="u-694.0" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-694.1" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Kto jest za przyjęciem budżetu w zakresie części 41 oraz zadłużenia zagranicznego w części 89?</u>
<u xml:id="u-694.2" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Wniosek został przyjęty jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-694.3" who="#PoselWieslawaZiolkowska">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>