text_structure.xml 97.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 4 min. 16 po pół.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Przedstawiciele Rządu: Prezes Rady Ministrów i Minister Spraw Zagranicznych Aleksander Skrzyński, Minister Skarbu Jerzy Zdziechowski, Minister Przemysłu i Handlu Stanisław Osiecki, Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych Władysław Kiernik, Kierownik Ministerstwa Reform Rolnych Józef Radwan.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podsekretarze Stanu: W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Karol Olpiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejRataj">Otwieram posiedzenie. Protokół 261 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 262 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają pp. Milczyński i Ledwoch. Listę mówców prowadzi p. Ledwoch.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejRataj">P. Marszałek Senatu zawiadomił mnie pismami z dnia 23 i 24 grudnia r. b., iż w dniu 22 grudnia przyjęte zostały przez. Senat bez zmian uchwalone przez Sejm projekty ustaw: 1) w przedmiocie zmiany niektórych przepisów statutu wydawnictwa „Monitor Polski; 2) w przedmiocie zmiany niektórych przepisów statutu Polskiej Agencji Telegraficznej; 3) o prowizorium budżetowem na czas od 1 stycznia do 31 marca 1926 r.; 4) o środkach zapewnienia równowagi budżetowej; 5) w sprawie wypuszczenia serii premiowej pożyczki dolarowej; 6) zmieniającej niektóre postanowienia ustawy z dnia 17 lutego 1922 t. o państwowej służbie cywilnej; 7) w sprawie utworzenia województwa wileńskiego; 8) w przedmiocie zmiany niektórych dotyczących państwowego podatku dochodowego i podatku emisyjnego przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 czerwca 1924 r. o bilansowaniu w złotych oraz określeniu w złotych kapitałów własnych przedsiębiorstw!, obowiązanych do prowadzenia ksiąg handlowych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MaciejRataj">P. Minister Sprawiedliwości nadesłał wniosek sądu okręgowego w Wilnie o udzielenie zezwolenia Sejmu na ściganie karnosądowe posła Adamowicza, oraz wniosek sędziego śledczego na pow. biłgorajski! o wydanie władzom sądowym posła Dziducha. Wnioski te odsyłam do Komisji Regulaminowej i Nietykalności Poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejRataj">Minister Skarbu nadesłał do zatwierdzenia wydane przez Rząd rozporządzenia w sprawie uregulowania stosunków celnych. Rozporządzenia te przesyłam do Komisji Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejRataj">Posłowie Spittal, Stańczyk, Śledziński, Mincberg, Ćwiakowski, Bobrowski, Schwarz, Wierzbicki i Kowalczuk usprawiedliwiają swą nieobecność w Sejmie. Udzieliłem urlopów posłom: Malikowi na 1 dzień. Podhorskiemu na 2 dni. Falkowskiemu na 4 dni. Poseł Owsianik prosi, Izbę o udzielenie mu sześciotygodniowego urlopu z powodu choroby. Nie słyszę protestu, uważam, że Izba godzi się na udzielenie tego urlopu.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejRataj">Przed porządkiem dziennym głos ma p. Pragier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamPragier">Wysoka Izbo! Wśród ustaw sanacyjnych przedłożonych Wysokiej Izbie znalazł się projekt ustawy o pobieraniu podatków w ziemiopłodach. Stronnictwo moje do uchwalenia tego wniosku w terminie szybkim przywiązuje wielkie znaczenie, zarówno ze względu ma jego, rolę sanacyjną, jak i na jego rolę w walce z drożyzną.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamPragier">Zapytuję więc Pana Marszałka dlaczego dotąd wniosek ten nie znalazł się na porządku dziennym obrad Sejmu i proszę o wydanie zarządzeń, ażeby się to stało jak najszybciej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejRataj">Sprawę tę zbadałem, okazało się, że Komisja Skarbowa przydzieliła referat ks. Kaczyńskiemu, który opierając się na oświadczeniu jednego z wiceministrów I poczytując je za opinię Rządu uważał, że rzecz nie jest pilna.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Wesołość.)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MaciejRataj">Sprawa się wyjaśniła, okazało się, że było to oświadczenie prywatne i osobiste tego wiceministra, że nie jest to oświadczenie Rządu i ks. Kaczyński obecnie gotów jest w każdej chwili projekt ustawy zreferować.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejRataj">W sprawie porządku dziennego głos ma p. Ballin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławBallin">Niezależna Partia Chłopska domaga się zdjęcia z punktu 5 z porządku dziennego, mianowicie: ustawy o reformie rolnej, która zdaniem Niezależnej Partii Chłopskiej i zdaniem milionowych rzesz chłopskich jest naigrawaniem się, jest najzwyczajniejszem oszustwem i my chłopi nigdy się na nią nie zgodzimy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Głos na ławach Niezależnej Partii Chłopskiej: Tak jest!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejRataj">Panie Pośle Ballin, proszę Pana, żeby Pan nie wchodził w meritum ustawy i nie używał takich określeń o projekcie ustawy, za który ktoś ponosi odpowiedzialność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławBallin">Uważamy, że zapłacą za tę ustawę przedewszystkiem milionowe masy chłopskie, które Panowie wydziedziczacie z ich odwiecznego prawa do tej ziemi przez uchwalenie tej ustawy. Dlatego będziemy w imieniu tych chłopów protestowali i oświadczamy, że milionowe masy Chłopskie, choćbyście dziesięć razy uchwalili tę ustawę, czy dziesięć razy gorszą ustawę uchwalili, choćbyście pozbawili chłopów ich prawa do tej ziemi, to chłopi tego prawa nigdy się nie wyrzekną, ustawy tej nie przyjmą, nie uznają i pozostawią sobie prawo do walki o tę ziemię w innej formie, w formie, która Panom jeszcze bardziej nie będzie się podobała.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Wrzawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejRataj">Prosiłbym, ażeby Panowie nie nadużywali głosu, którego tak swobodnie udzielam każdemu, domagającemu się tego, dlatego, że w przyszłości musiałbym zmienić praktykę.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejRataj">Przed właściwym punktem poddam pod głosowanie wniosek p. Ballina o zdjęcie tej ustawy z porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: trzecie czytanie projektu ustawy o pokrywaniu kosztów leczenia ubogich w szpitalach publicznych na obszarze b. zaboru rosyjskiego (druk nr 2285 i odbitka Roneo nr 233.) Głosu nikt nie żąda. Do trzeciego czytania nie zgłoszono żadnych poprawek. Pan referent także nie życzy sobie głosu. Wobec tego możemy głosować. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w trzeciem czytaniu ażeby wstali. Stoi większość, ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MaciejRataj">Zgłoszona została rezolucja. Mają ja Panowie w odbitce Roneo 233. Jest to rezolucja komisyjna, wzywająca Rząd do wniesienia w ciągu jednego miesiąca projektu ustawy o uregulowaniu zaległości, wynikających z dotychczasowego systemu pokrywania kosztów leczenia ubogich, przy uwzględnieniu stanu finansowego gmin wiejskich, zalegających z opłatami. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej rezolucji, ażeby wstali. Stoi większość, rezolucja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: trzecie czytanie projektu ustawy o aktach urodzenia dzieci nieznanych rodziców na obszarze b. zaboru rosyjskiego (druk nr 2212 i odbitka Roneo nr 233.) Głos ma p. Kordowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AntoniBonifacyKordowski">Wysoki Sejmie! Przez przyjęcie poprawki ks. Dachowskiego w drugiem czytaniu ustawy o aktach urodzenia dzieci nieznanych rodziców, ustawę jeszcze bardziej się pogorszyło. Przedewszystkiem ks. Dachowski nie starał się przemyśleć skutków poprawki przez niego złożonej. Gdyby poprawka ta mdlała się stać treścią ustawy, wtedy mielibyśmy taki przepis, że dziecko nieznanych rodziców zalicza się do tego wyznania religijnego, do jakiego ono należy, jeśli to z oznak zewnętrznych lub zeznań dziecka można ustalić. Z tego wniosek, że tylko oznaki zewnętrzne dziecka i jego zeznania osobiste mogą stanowić o jego wyznaniu, tymczasem jak wiemy, zdarza się bardzo mało takich wypadków, ażeby noworodek posiadał jakieś zewnętrzne oznaki tego, do jakiego wyznania należy. Poprawka zgłoszona przez ks. Dachowskiego, jak widać, nie była przemyślana, bowiem niktby tej ustawy w trzeciem czytaniu nie mógł w takim stanie uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AntoniBonifacyKordowski">Jeżeli nie zgadzaliśmy się na propozycję komisji, to dlatego, że to stanowisko było sprzeczne z Konstytucją. Miałem wrażenie, że z chwilą, kiedy Marszałek stwierdzi, że ustawa w jakimkolwiek punkcie jest sprzeczna z Konstytucją, takiej ustawy nie podda pod głosowanie. Tego zdania jesteśmy w tej chwili, albowiem niepodobieństwem jest, aby drogą ustawy przekreślać fundamentalne zasady Konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AntoniBonifacyKordowski">Proszę Panów, poza tym faktem, że ustawa jest sprzeczna z Konstytucją, stwierdzam, że ona wywoła w przyszłości niesłychanie niepożądany ferment w naszem Państwie. Proszę sobie wyobrazić kogoś, kto bierze na wychowanie dziecko, pragnie je wychowywać, musi w myśl zaproponowanej tu ustawy zgłosić się do urzędu administracyjnego, i jeżeli dziecko nie będzie miało oznak zewnętrznych, a może być mówią tylko o oznakach zewnętrznych przy wyznaniu mojżeszowem — będzie musiało być zaliczone do wyznania rzymskokatolickiego. Osoba, która bierze dziecko na wychowanie, może być każdego innego wyznania, nie rzymskokatolickiego i wtedy stwarza się taki stan rzeczy, że mahometanin lub żyd będzie musiał wychowywać dziecko w wyznaniu rzymskokatolickiem, o ile będzie mógł wogóle je przy sobie zostawić. Ustawa ta zmierza do tego, jakem mówił już przy debacie w drugiem czytaniu, ażeby tych kilkaset dusz rocznie mogło złapać dla siebie wyłącznie jedno wyznanie. Twierdziłem wówczas, że to ubliża wyznaniu rzymskokatolickiemu, że to nie jest poważne traktowanie sprawy, że łapaniu dusz dla jednego wyznania żadna ustawa sankcji dawać nie może.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AntoniBonifacyKordowski">Przedstawicieli żydów, a zatem wyznania mojżeszowego proponował, ażeby dziecko należało do tego wyznania, jakie dominuje w danym okręgu administracyjnym. Na to stanowisko nie mogliśmy się zgodzić dlatego, że ono jest również sprzeczne z Konstytucją, jak sprzeczne z Konstytucją jest stanowisko zajęte przez Komisję Prawnicza. Natomiast musimy uznać za słuszne twierdzenie przedstawicieli Klubów Ukraińskiego i Białoruskiego, które reprezentują ludność prawosławna w tym Sejmie. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej żyje kilka milionów osób, należących do wyznania prawosławnego. Ci ludzie mają prawo do kultywowania swojej wiary, mają prawo tembardziej, że ono jest zagwarantowane Konstytucją. Omawianym zaś przepisem Panowie to prawo ludności prawosławnej przekreślacie. Nie podobna, ażeby to stanowisko Wasze mogło wpłynąć kojąco na społeczeństwo prawosławne. Społeczeństwo to ma swoje prawa, tych praw powinno się domagać i może się domagać z chwilą jednak, jeżeli Panowie tą ustawą rozdrażnicie stosunki, to nie wiem, kto będzie ponosił konsekwencje tego. Dla nas jest obojętne, czy to jest wyznanie prawosławne czy rzymskokatolickie, my chcemy z tej trybuny święcić zasadę zachowania czystości zasad konstytucyjnych. Panowie tę zasadę przekreślacie, dajecie powód do tego, aby zaraz jutro, czy w najbliższym czasie zaproponować jeszcze inną ustawę, która będzie Konstytucję przekreślała. Jeżeli ta ustawa nie odpowiada nam, to dlatego, że nie jest życiowa, bowiem życiowe stosunki będą się przedstawiały w ten sposób, że dziecko podjęte na ulicy przez pewną osobę winno być wychowywane w tem wyznaniu, do jakiego należy dana osoba. I nic tu Panom nie pomoże dążenie do łapania dusz, albowiem wielokrotnie w życiu powtarzają się wypadki, że dziecko wychowane w jednem wyznaniu, wraca do wyznania, do którego dawniej należało. Taki przykład mieliśmy w Łodzi, gdzie dziecko żydowskie wychowane w klasztorze katolickim, dowiedziawszy się po dojściu do pełnoletności, że należało do wyznania mojżeszowego, wróciło do tej wiary i dziś ten osobnik należy do wyznania mojżeszowego. Tych rzeczy nie można regulować na sucho przepisem ustawy, ale trzeba uwzględnić to, co życie nam dyktuje.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#AntoniBonifacyKordowski">Proponuje więc dalej te same poprawki, które proponowałem przy drugiem czytaniu ustawy, mianowicie, ażeby art. 1 stanowił, że dziecko nieznanych rodziców zalicza się do tego wyznania religijnego, do jakiego ono należy, jeśli to z oznak zewnętrznych lub zeznań dziecka można ustalić. To byłaby zasada. Jako drugie zdanie proponujemy następujące: „Gdyby jednak wyznania dziecka ustalić nie było można, to winno być ono zaliczone do tego wyznania, w którem wychowujący zobowiąże się wychować je”. Uważamy, że to jest jedynie słuszna zasada. Nie jest to żadne partyjne ani polityczne stanowisko, jest to stanowisko jedynie odpowiadające zasadom naszej Konstytucji. I od tych zasad nie mamy prawa w jakikolwiek sposób odstępować. Dlatego proponujemy Panom jeszcze raz zrewidować swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#AntoniBonifacyKordowski">Apelujemy jednocześnie do p. Marszałka, ażeby nie poddał pod głosowanie tej ustawy w trzeciem czytaniu, jako ustawy sprzecznej z Konstytucją. Nie chcę Panom przypominać odpowiedniego artykułu Konstytucji, Panowie go znają, stwierdzam jednak kategorycznie, że ta ustawa jest sprzeczna z Konstytucja. Protestujemy przeciw gwałceniu Konstytucji w jakiejkolwiek formie i w jakimkolwiek celu, uważamy, że p. Marszałek nie może poddać pod głosowanie tak długo tej ustawy, dopóki nie zostanie ona należycie zrewidowana i uzgodniona z Konstytucją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejRataj">Głos ma p. Matakiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AntoniAugustMatakiewicz">Wysoki Sejmie! Ks. poseł Dachowski postawił w imieniu naszego klubu wniosek o skreślenie ustępu 2 art. 1 ustawy, za czem także wypowiedział się klub Chrześcijańskiej Demokracji we wniosku p. posła Holeksy.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#AntoniAugustMatakiewicz">Wychodziliśmy z założenia, że ustęp 2 art. 1 projektu ustawy jest sprzeczny z ustępem 1, bo skoro w ustępie 1 jest powiedziane, że jeżeli z zeznań dziecka nie można ustalić, do jakiego wyznania należy, należy przyjąć, że to dziecko ma być zaliczone do wyznania rzymskokatolickiego, bo chyba i p. poseł Kordowski nie zaprzeczy, że jednak do wyznania rzymskokatolickiego należy w Polsce większość narodu. Jeżeli zatem ten ustęp 1 to stanowi, to nie na to jest to zrobione, ażeby łapać jakieś dusze, ale na to, ażeby tych dusz nie zaliczać błędnie do wyznania jakiejś mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AntoniAugustMatakiewicz">Ustęp 2 był dlatego w sprzeczności z tym ustępem 1, ponieważ postanawia, że gdy wychowujący nie zechce wychowywać dziecka takiego w religii rzymsko katolickiej, to w takim razie należy zaliczyć to dziecko do takiego wyznania, do jakiego należy wychowujący. Obecna poprawka p. Kordowskiego, zgłoszona do trzeciego czytania jest właśnie w tym duchu. Nasz wniosek o skreślenie ustępu 2 art. 1 nie był postawiony w tym celu, ażeby łapać dusze, ale na to, ażeby zapobiec łapaniu. Uważamy, że ustęp 2 art. 1 w projekcie rządowym, a także poprawka p. Kordowskiego mogły by właśnie zasłużyć na taki zarzut, że ta ustawa mogłaby Się do tego przyczynić, ażeby zwłaszcza za pomocą tęgo ustępu łapano dusze. Bo jeżeli ktoś chce wychowywać kogoś, a nie chce się zgodzić, aby dziecko, co do którego nie można skonstatować, do jakiego wyznania należy, a więc prawdopodobnie ono należy do religii rzymskokatolickiej, bo większość narodu do tej religii należy i wyznaje ją, to w takim razie mogłyby rozmaite wiary, rozmaite religie właśnie w ten sposób chcieć przyjść do posiadania jak największej liczby wyznawców. Braliby na wychowanie dzieci nieznane, ażeby jak najwięcej wyznawców sobie przysporzyć. Dlatego takie wyznanie, któreby nie miało zwolenników, postępowałoby w ten sposób, ażeby zdobyć dla siebie wyznawców.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#AntoniAugustMatakiewicz">Dlatego protestuję stanowczo przeciw wnioskowi p. Kordowskiego i proszę, żeby Wysoki Sejm przyjął ustawę tak, jak była w drugiem czytaniu uchwalona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejRataj">Rozprawa wyczerpana. Głos ma jeszcze o. sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ZygmuntKadłubowski">Wysoka Izbo! Konstytucja zapewnia wolność wyznania. Otóż gdy dziecko się rodzi, to rodzice zapisują je do takiego wyznania, jakie sami wyznają. Jeśli zaś znaleziono noworodka, to on sani nie może powiedzieć, do jakiego wyznania ma należeć, natomiast matka bo najczęściej matka dziecko pozostawia — jeśli chce mu nadać wyznanie, to ma możność, bo myli się p. Kordowski twierdząc, że tylko fizyczna oznaka może świadczyć o przynależności do wyznania — tak nie jest. Jeśli dziecko będzie znalezione z kartka, że jest ochrzczone już w wyznaniu rzymskokatolickiem lub prawosławnem, lub będzie miało na szyi medalik, jest to już oznaką przynależności dziecka do pewnego wyznania i są to rzeczy stare znane oddawna. Jeśli matka, która dziecko pozostawia, nie chce określić, do jakiego wyznania ono należy, nie troszczy się o to, nie zostawia żadnej kartki ani medalika, lub inne i oznaki, a to dziecko nie może samo powiedzieć do jakiego wyznania chce należeć, bo jest ono niemowlęciem. Więc nie może tu być mowy o tem, aby pogwałcona była Konstytucja. Dziecko musi być wychowane i powinno być wychowane w pewnem wyznaniu; jeśli zaś nie może ustalić do jakiego wyznania należy, to pytam się do jakiego wyznania powinno być zaliczone? Kto ma to określić, czy przygodna osoba, która to dziecko znalazła? Tak nie jest. To byłoby większem może pogwałceniem konstytucji, gdyby uprawniać osobę przygodna do zapisywania dziecka do tego lub innego wyznania i sadzę, że większe prawo ma na to ustawa, która odrazu określi, że w tych wypadkach ma być dziecko wychowane w wyznaniu rzymskokatolickiem. A dlaczego w katolickiem? Jeżeli większość obywateli w Państwie wyznaje wiarę rzymskokatolicką, to i podatki płacą w przeważnej ilości katolicy i instytucje wychowawcze są przeważnie katolickie, a więc dziecko nieznanego pochodzenia, nieznanego wyznania, wychowywać należy w tej wierze, którą wyznaje większość w Państwie. Nie może tu być zatem mowy o tem, aby ta ustawa była niezgodna z Konstytucją i nie można pozostawić kwestii wyznania do woli i uznania przygodnej osoby, która nie jest obowiązana wszak wychowywać dziecka. Gdzie to jest powiedziane, że znajdujący dziecko, jest obowiązany wychować je. Z przytoczonych względów nie mogę się zgodzić na poprawki p. Kordowskiego i wnoszę o uchwalenie ustawy, przyjętej w drugiem czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do głosowano. Na apel p. Kordowskiego muszę odpowiedzieć to samo, co w swoim czasie odpowiedziałem na apel i uwagi p. Strońskiego przy omawianiu i głosowaniu ustawy o reformie rolnej. Mianowicie: wolno Marszałkowi nie poddać pod głosowanie ustawy, jako sprzecznej z Konstytucją, wtedy, jeżeli ta sprzeczność jest oczywista i nie ulega najmniejszej wątpliwości, inaczej przewodniczący mógłby na każdem posiedzeniu dopuszczać się aktów samowoli, które niewątpliwie nie mogłyby być tolerowane przez żadną Izbę.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(P. Kordowski: Konstytucja bardzo wyraźnie mówi)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejRataj">Jeśli są wątpliwości, czy ustawa jest zgodna z Konstytucją, to głosowanie daje Izbie możność rozstrzygnięcia tego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(P. Kordowski: Izba może w ten sposób gwałcić Konstytucję na każdym kroku.)</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#MaciejRataj">Jest analogia żądaniem p. Strońskiego.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#komentarz">(P. Dubanowicz: Niema żadnej analogi.)</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#MaciejRataj">Mogę odpowiedzieć na to tylko w ten sposób, w jaki odpowiedziałem wówczas.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad poprawkami p. Kordowskiego. Mają je Panowie w odbitce Roneo 233, zaszedł tam jednak błąd drukarski, mianowicie, w pierwszej poprawce p. Kordowskiego należy skreślić słowa: od „które” do wyrazu „katolickiej to”. Przystępujemy do głosowania nad pierwszą poprawką p. Kordowskiego. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#MaciejRataj">Będziemy głosowali! obecnie nad drugą poprawką, którą Panowie mają pod „b”. Proszę Posłów, którzy są za przygięciem drugiej, poprawki, aby wstali. I tu stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#MaciejRataj">Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w trzeciem czytaniu, proszę, aby wstali. Większość, ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do trzeciego punktu porządku dziennego: trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie art. 7 zasadniczej ustawy sanitarnej z dnia 19 lipca 1919 r. (Dz. Pr. P. P. Nr. 63 poz. 371) i zmianie art. 4 ustawy o przymusowem szczepieniu ochronnem przeciwko ospie z dnia 19 lipca 1919 r. (Dz. Pr. P. P. Nr. 63 poz. 372) (druk nr 2087 i odbitka Roneo nr 233.) Do trzeciego czytania nie zgłoszono żadnych poprawek, do głosu nikt się nie zapisał, przystępujemy zatem do głosowania. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w trzeciem czytaniu, aby wstali. Stoi większość, ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do 4 punktu porządku dziennego: trzecie czytanie projektu ustawy o przedłużeniu prawa gmin m. Lwowa i. Krakowa, do pobierania samoistnego podatku spożywczego (odbitki Roneo nr 232 i 233).</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#komentarz">(P. Putek: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#MaciejRataj">Głos ma p. Putek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JózefPutek">Panie Marszałku, proponuję, aby ten punkt przestawić na następne miejsce, punkt 5 wziąć, jako p. 4, a ten punkt jako 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejRataj">Panie Pośle, trzeba było zgłosić się z tą propozycją przed rozpoczęciem porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JózefPutek">Ja się zgłosiłem, ale zgodnie z tem, co Pan Marszałek oświadczył posłowi Ballinowi, że przy poszczególnych punktach udzieli głosu, sądziłem, że to odnosił się i do mnie, ale sekretarz biura może poświadczyć, że się zgłaszałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejRataj">Rozumiałem, że Pan chce zabrać głos w sprawie meritum.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(P. Putek: Nie, ja się zgłosiłem do porządku dziennego.)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MaciejRataj">Zaszło tu nieporozumienie i sądzę, że nie mam powodu nie ufać temu, co powiedział p. Poseł Putek, mianowicie, że zgłosił się przed porządkiem dziennym dla postawienia wniosku w sprawie porządku dziennego, ja zaś w przekonaniu, że zgłasza się do dyskusji merytorycznej, nie udzieliłem mu wówczas głosu. P. Putek miał zamiar zgłosić wniosek, żeby p. 4 przesunąć na następne miejsce, a punkt 5 wziąć jako punkt 4. Proszę Posłów, którzy są za propozycją p. Putka, żeby wstali. Biuro nie jest zgodne, zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Panów, którzy są za wnioskiem p. Putka, żeby weszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#MaciejRataj">Wynik głosowania jest następujący: Za wnioskiem p. Putka głosowało posłów 109, przeciw wnioskowi 163. Wniosek został odrzucony. Przystępujemy wobec tego do punktu czwartego porządku dziennego. Do głosu nikt się nie zapisał. Będziemy głosowali. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, ustawy w trzeciem czytaniu, żeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość. Ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do punktu piątego porządku dziennego: Dalsze głosowanie nad poprawkami Senatu do projektu ustawy o wykonaniu reformy rolnej (druki nr 2145 i 2084).</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#MaciejRataj">P. Ballin zgłosił wniosek o zdjęcie tego punktu z porządku dziennego. Przypominam Panom, że porządek dzienny jest zawsze ustalany uchwałą Sejmu. Dotychczas nie mieliśmy wypadku, ażeby zgłaszano wnioski o zdjęcie jakiegoś punktu z porządku dziennego, dokonywało się to na podstawie jednozgodnego porozumienia między stronnictwami. Ponieważ nie mieliśmy formalnie takiego wypadku, dlatego dzisiaj poddam pod głosowanie wniosek p. Ballina, oświadczam jednak, a sądzę, że Izba to przyjmie, że w przyszłości, wniosek o zdjęcie jakiegoś punktu z porządku dziennego może być zgłaszany tylko wtedy, jeżeli wnioskodawca jednocześnie zaprezentuje większość popierającą wniosek, aby odnośny punkt był zdjęty z porządku dziennego. Dziś tylko dlatego, że to nie było uprzednio zapowiedziane, poddam pod głosowanie wniosek p. Ballina, aczkolwiek niema on wspomnianego wyżej poparcia.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">(P. Sanojca: Proszę o głos przeciw wnioskowi p. Ballina.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JózefSanojca">Oświadczam w imieniu klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa”: „Niezmieniona postawa nowego Rządu wobec ustawy o reformie rolnej wskazuje w sposób dobitny, że Rząd ten uważa za możliwe, słuszne i wskazane płacenie obszarnikom za ziemie z sum budżetowych, że stan Skarbu, polskiego uważa za kwitnący, a porobiwszy oszczędności na oświacie i wojsku, sądzi, iż ma czem napełnić trzosy właścicieli obszarów dworskich. Niemniej Rząd ten przez swego Ministra Skarbu zaproponował i przeprowadził w Sejmie skreślenie w prowizorium budżetowem na pierwszy kwartał 1926 r. kredytów dla Ministerstwa Reform Rolnych, przeznaczonych na parcelację i osadnictwo. Rząd tent usiłuje, jak i jego poprzednik, reformę rolną pogrzebać. Ustawa niniejsza uważana przez nas za zasadniczo wadliwą, przy poprawkach Senatu staje się wobec ludności wiejskiej prowokacyjną. Odpowiedzialność za utrudnienia w przeprowadzeniu reformy rolnej, powodowane przepisami tej ustawy, ponoszą, w całej pełni stronnictwa rządowe. Ani Rząd, ani stronnictwa rządowe nie starały się usunąć konfliktu ze stronnictwami opozycji Sejmu, bowiem ostra obstrukcja i utrudnianie głosowania poprawek do ustawy dawałyby Rządowi i koalicji możność umycia rąk i złożenia na opozycję odpowiedzialności za nieuchwalenie i nie wykonanie ustawy. Klub Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” przyśpieszy zakończenie i zdemaskowanie tej gry obecnego Rządu. Zapowiadamy natychmiastowe podjęcie walki o nowe prawo reformy rolnej, zgodne z programem reformy rolnej Z. P. S. L. „Wyzwolenia” i „Jedności Ludowej” i zgodne z rzeczywistym stanem Skarbu Państwa i siłami płatniczemi ludu wiejskiego”.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos: To nie było sprzeciwu przeciw wnioskowi p. Ballina)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do głosowania. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem, p. Ballina, ażeby wstali. Mniejszość, wniosek odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejRataj">Przystępujemy więc do dalszego głosowania nad poprawkami Senatu do ustawy o reformie rolnej. Jesteśmy przy art. 13, mianowicie przy czwartej poprawce Senatu do art. 13. Wniosek Komisji Reform Rolnych jest o odrzucenie tej poprawki. Czy jest sprzeciw przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(P. Staniszkis: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MaciejRataj">Wobec tego musze zarządzić głosowanie przez drzwi, ażeby stwierdzić, czy jest kwalifikowana większość za odrzuceniem. Proszę Posłów, którzy są, zgodnie z wnioskiem komisji, za odrzuceniem poprawki Senatu, ażeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MaciejRataj">Wynik głosowania następujący: za odrzuceniem poprawki głosowało posłów 102, przeciw posłów 190, niema więc kwalifikowanej większości za odrzuceniem, jest natomiast zwykła większość za przyjęciem. Jeżeli więc Panowie głosy, oddane przeciw odrzuceniu, zgodzą się uważać za oddane za przyjęciem poprawki Senatu, to będę uważał poprawkę za przyjętą, jeżeli nie — zarządzę osobne głosowanie, żeby stwierdzić w osobnym akcie, czy jest większość za przyjęciem. Niema protestu, uważam tę poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do poprawki 5. Wniosek komisji jest o odrzucenie. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Głos: Sprzeciwiamy się.)</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#MaciejRataj">Jest sprzeciw, wobec tego muszę zarządzić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy zgodnie z wnioskiem komisji są za odrzuceniem poprawki 5 do art. 13, żeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek Dębski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: za wnioskiem komisji głosowało posłów. 225. przeciw 33. Wniosek komisji o odrzucenie poprawki uzyskał kwalifikowaną większość. W ten sposób poprawka Senatu została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 14. Wniosek komisji jest o przyjęcie poprawki Senatu. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem wniosku komisji, aby wstali. Stoi większość, wniosek komisji został przyjęty, a tem samem i poprawka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 15. Do tego artykułu do ust. 3 mamy dwie poprawki Senatu. Co do pierwszej poprawki jest wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, stwierdzam jednomyślność za odrzuceniem, wniosek komisji został przyjęty, a zatem poprawka Senatu została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki do tegoż artykułu jest również wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Głos: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JanDębski">Zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem o odrzucenie poprawki Senatu, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem komisji głosowało posłów 120, przeciw 131. Kwalifikowanej większości za odrzuceniem niema, o ile jednak nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że 131 posłów, którzy byli przeciw wnioskowi komisji, są za przyjęciem poprawki Senatu. Nie słyszę sprzeciwu — poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JanDębski">Do art. 15 jest jeszcze trzecia poprawka Senatu. Wniosek, komisji jest o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, ażeby wstali. Stoi większość — wniosek komisji został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JanDębski">Przystępujemy teraz do drugiej poprawki Senatu. Co do poprawki pierwszej jest wniosek komisji o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Głos: Sprzeciwiamy się odrzuceniu.).</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#JanDębski">Jest sprzeciw, wobec tego zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, a wiec za odrzuceniem poprawki Senatu, ażeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki Senatu głosowało 224 posłów, przeciw 25, jest więc kwalifikowana większość za odrzuceniem, wniosek komisji o odrzucenie poprawki Senatu został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#JanDębski">Przystępujemy teraz do drugiej poprawki Senatu do art. 16. Czy jest sprzeciw co do odrzucenia?</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">(P. Łuszczewski: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#JanDębski">Jest sprzeciw, wobec tego zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o odrzucenie drugiej poprawki Senatu do art. 16, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: 195 posłów głosowało „tak”, 35 głosowało „nie”. Zatem jest kwalifikowana większość za odrzuceniem poprawki Senatu; poprawka ta została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią do art. 16. Jest wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#JanDębski">Następnie poprawka 4 do art. 16. Wniosek komisji jest o przyjęcie tej poprawki. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o przyjęcie tej poprawki, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 17. Są trzy poprawki. Co do pierwszej poprawki wniosek komisji brzmi o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki Senatu, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#JanDębski">Co do poprawki drugiej jest wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, stwierdzam jednomyślność za odrzuceniem poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#JanDębski">Co do trzeciej poprawki komisja wnosi, żeby ją przyjąć. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki Senatu, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad art. 18. I tutaj mamy trzy poprawki Senatu. Wszystkie wnioski komisji brzmią o przyjęcie tych poprawek. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki pierwszej do art. 18, żeby wstali. Większość — poprawka została przyjęta. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki drugiej, żeby wstali. Większość, poprawka przyjęta. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o przyjęcie poprawki trzeciej, żeby wstali. Większość — poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#JanDębski">Do art. 19 są dwie poprawki. Co do pierwszej komisja wnosi o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, żeby wstali. Większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#JanDębski">Co do poprawki drugiej komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#komentarz">(P. Łuszczewski: Sprzeciwiamy się.)</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#JanDębski">Wobec sprzeciwu musimy obliczyć głosy. Ze względu jednakże na zaoszczędzenie czasu zarządzę obliczenie głosów na sali przez pp. sekretarzy. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki, żeby wstali. Natomiast ci, którzy chcą się wstrzymać od głosowania, będą łaskawi opuścić salę.</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#komentarz">(Sekretarze liczą głosujących za wnioskiem.)</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#JanDębski">Teraz proszę Posłów, którzy są przeciw wnioskowi komisji, aby wstali. Pierwsza próba może będzie trwała dłużej, ale mam nadzieje, że w tej formie więcej czasu zaoszczędzimy.</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki Senatu głosowało 188 posłów, przeciw 33. Wiosek otrzymał kwalifikowaną większość, poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 20. Jest wniosek komisji o przyjęcie poprawki Senatu. Proszę Posłów, którzy są za tym wnioskiem, aby wstali. Większość, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#JanDębski">Do art. 21 są dwie poprawki. Co do pierwszej poprawki komisja wnosi o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta. Co do drugiej poprawki komisja również wnosi o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za tym wnioskiem komisji, aby wstali. Większość, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#JanDębski">Do art. 22 mamy jedną poprawkę Senatu. Komisja wnosi o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za jej przyjęciem, aby wstali. Stoi większość, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#JanDębski">Do art. 25 są 3 poprawki Senatu. Co do pierwszej komisja wnosi o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Wniosek komisji większością został przyjęty, tem samem poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki komisja wnosi o jej odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu. Stwierdzam, że jest jednomyślność za odrzuceniem poprawki Senatu. Co do trzeciej poprawki jest wniosek komisji o jej odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, jest jednomyślność za odrzuceniem tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-23.31" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 26, do którego jest jedna poprawka Senatu. Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-23.32" who="#JanDębski">Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.33" who="#JanDębski">Do art. 27 jest poprawek cztery. Co do pierwszej poprawki jest wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, wniosek komisji przyjęty, a tem samem poprawka Senatu przyjęta. Co do drugiej poprawki komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-23.34" who="#komentarz">(P. Łuszczewski: Sprzeciwiam się i stawiam wniosek o imienne głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-23.35" who="#JanDębski">Proszę Posłów, którzy popierają imienne głosowanie, aby wstali. Poparcie jest niedostateczne. 39 posłów popierało wniosek o imienne głosowanie, głosowania imiennego zarządzić nie mogę.</u>
          <u xml:id="u-23.36" who="#komentarz">(P. Staniszkis: Uważałbym, że właściwszym jest sposób głosowania przez drzwi, przewidziany przez regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-23.37" who="#JanDębski">Zanim zarządziłem tę próbę, przeczytałem dokładnie art. 53 regulaminu, który bynajmniej nie mówi o tem w jaki sposób technicznie przeliczenie ma nastąpić, tylko nakłada na biuro obowiązek obliczenia.</u>
          <u xml:id="u-23.38" who="#JanDębski">Wobec sprzeciwu zarządzam obliczenie głosów. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o odrzucenie drugiej poprawki do art. 27. ażeby powstali. Ci Posłowie, którzy wstrzymują się od głosowania, będą łaskawi opuścić sale. Teraz proszę o powstanie Posłów, którzy głosują przeciw wnioskowi komisji.</u>
          <u xml:id="u-23.39" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.40" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki Senatu głosowała 132 posłów, przeciw 92. Jest kwalifikowana większość za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-23.41" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania poprawki 3 do art. 27. Jest wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.42" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką 4.</u>
          <u xml:id="u-23.43" who="#komentarz">(P. Staniszkis: Nieaktualna wobec odrzucenia drugiej.)</u>
          <u xml:id="u-23.44" who="#JanDębski">Poprawka ta nie wymaga głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.45" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 28. Jest tu jedna poprawka Senatu, co do której wniosek komisji jest o przyjęcie. Proszę Postów, którzy są za przyjęciem poprawki z wyjątkiem słów: „lub wierzycieli hipotecznych, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.46" who="#JanDębski">Musimy teraz przegłosować odrzucenie wyrazów: „lub wierzycieli hipotecznych, gdyż przyjęliśmy poprawkę Senatu do art. 28 z wyjątkiem tych słów. Czy jest sprzeciw co do odrzucenia tych słów?</u>
          <u xml:id="u-23.47" who="#komentarz">(P. Łuszczewski: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-23.48" who="#JanDębski">Zarządzam obliczenie głosów. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, by słowa: „lub wierzycieli hipotecznych odrzucić, aby wstali. Teraz proszę Posłów, którzy są przeciw odrzuceniu, aby wstali.</u>
          <u xml:id="u-23.49" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.50" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie tych słów głosowało posłów 180, przeciw 41. A więc jest kwalifikowana większość za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-23.51" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 29. Poprawek do tego artykułu jest 4. Komisja wnosi o przyjęcie pierwszej poprawki. Proszę Postów, którzy są za przyjęciem wniosku komisji, żeby wstali. Większość — poprawka została przyjęta. Co do poprawki drugiej jest wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, ażeby wstali. Stoi większość — poprawka została przyjęta. Co do poprawki trzeciej jest wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, ażeby wstali. Większość — poprawka Senatu została przyjęta. Co do poprawki czwartej komisja wnosi o jej odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu — stwierdzam jednomyślność za odrzuceniem tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-23.52" who="#JanDębski">Art. 31.</u>
          <u xml:id="u-23.53" who="#komentarz">(Głos na ławach mniejszości: Prosimy o imienne głosowanie poprawki pierwszej.)</u>
          <u xml:id="u-23.54" who="#JanDębski">Proszę o poparcie. Poparcie jest dostateczne. Zarządzam imienne głosowanie nad pierwszą poprawka do art. 31. Jest wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, ażeby oddali kartki z napisem „tak”, inni zaś z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-23.55" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.56" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za przyjęciem pierwszej poprawki do art. 31 głosowało 203 posłów. przeciw 94 posłów, poprawka została przyjęta. (Wynik głosowania imiennego na str. 35.) (Wielka wrzawa i bicie w pulpity na ławach Niezależnej Partii Chłopskiej.) Proszę Panów o spokój. P. Wojewódzkiego przywołuję do porządku.</u>
          <u xml:id="u-23.57" who="#komentarz">(Wrzawa trwa.)</u>
          <u xml:id="u-23.58" who="#JanDębski">P. Ballina przywołuję do porządku. Proszę Panów O spokój.</u>
          <u xml:id="u-23.59" who="#komentarz">(Wrzawa)</u>
          <u xml:id="u-23.60" who="#JanDębski">Posła Wojewódzkiego przywołuję po raz drugi do porządku. Posła Ballina przywołuje po raz drugi do porządku.</u>
          <u xml:id="u-23.61" who="#komentarz">(Wrzawa trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.62" who="#JanDębski">Posła Ballina przywołuję do porządku z zapisaniem do protokółu. Posła Wojewódzkiego przywołuję do porządku z zapisaniem do protokółu.</u>
          <u xml:id="u-23.63" who="#komentarz">(Wielka wrzawa, posłowie z Niezależnej Partii Chłopskiej i mniejszości słowiańskich śpiewają „O cześć wam panowie”.)</u>
          <u xml:id="u-23.64" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad drugą poprawką Senatu do art. 31. Jest wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Proszę tych Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.65" who="#komentarz">(Wrzawa trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.66" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 32. Do art. 32 są zgłoszone 2 poprawki Senatu. Co do pierwszej poprawki! komisja wnosi o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.67" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki jest wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.68" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 33. Jest wniosek komisji, żeby pierwszą poprawkę przyjąć. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.69" who="#komentarz">(P. Wojewódzki: Precz z oszustwem! Wrzawa i bicie w pulpity na ławach Niezależnej Partii Chłopskiej)</u>
          <u xml:id="u-23.70" who="#JanDębski">P. Wojewódzkiego wykluczam na jedno posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-23.71" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą do art. 33.</u>
          <u xml:id="u-23.72" who="#komentarz">(Wrzawa trwa.)</u>
          <u xml:id="u-23.73" who="#JanDębski">Wniosek komisji jest o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.74" who="#JanDębski">Żeby uniknąć nieporozumienia wyjaśniam, że głosując poprawkę czwartą do art. 27 nie poddałem jej pod głosowanie ze względu na to, że jest to tylko poprawka stylistyczna. Oczywiście w rozumieniu niniejszem ta poprawka stylistyczna została przyjęta; chodziło o to żeby słowo „wysokość” zastąpić słowem „wartość”. Sprzeciwu nikt nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-23.75" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 34. Do tego artykułu są zgłoszone 3 poprawki Senatu. Co do pierwszej poprawki jest wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za tym wnioskiem, aby wstali. Stoi większość, poprawka ta jest przyjęta. Co do drugiej poprawki jest również wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, aby wstali. Stoi większość, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.76" who="#JanDębski">Co do trzeciej poprawki jest również wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.77" who="#JanDębski">Do art. 37 jest jedna poprawka Senatu i wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość. Poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.78" who="#JanDębski">Do art. 38 jest jedna poprawka Senatu, co do której komisja wnosi o odrzucenie. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.79" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Sprzeciwiamy się.)</u>
          <u xml:id="u-23.80" who="#JanDębski">Jest sprzeciw, a zatem proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o odrzucenie tej oprawki Senatu, aby wstali i pozostali na swoich miejscach. Panów Sekretarzy proszę o przeliczenie.</u>
          <u xml:id="u-23.81" who="#JanDębski">Proszę o próbę przeciwna. Proszę Posłów, którzy są przeciwko Wnioskowi komisji, ażeby wstali. Inni Panowie będą łaskawi: zająć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-23.82" who="#komentarz">(Po przeliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.83" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki Senatu głosowało posłów 228, przeciw wnioskowi komisji głosowało posłów 28, Więc jest kwalifikowana większość za odrzuceniem poprawki! Senatu.</u>
          <u xml:id="u-23.84" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 39. Jest wniosek komisji o odrzucenie poprawki Senatu. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu; uważam, że jest jednomyślność za odrzuceniem poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-23.85" who="#JanDębski">Do art. 41 mamy dwie poprawki, co do obydwóch komisja wypowiedziała swoją opinie za przyjęciem. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem pierwszej poprawki, żeby wstali. Większość, poprawka ta została przyjęta. Teraz proszę Posłów, którzy są za przyjęciem drugiej poprawki w myśl opinii komisji; żeby wstali. Słoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.86" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 43. Wniosek komisji jest o odrzucenie poprawki Senatu, Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.87" who="#JanDębski">Nie słyszę sprzeciwu, stwierdzam jednomyślność za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-23.88" who="#JanDębski">Do art. 47 jest poprawka Senatu i wniosek komisji o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.89" who="#JanDębski">Co do poprawki do art. 49, to komisja wnosi o jej odrzucenie. Nie słyszą sprzeciwu, uważam, że jest jednomyślność za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 49.</u>
          <u xml:id="u-23.90" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 50. Komisja wnosi o odrzucenie poprawki Senatu. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.91" who="#komentarz">(Głosy: Sprzeciwiamy się! P. Łuszczewski: Wnoszę o imienne głosowanie).</u>
          <u xml:id="u-23.92" who="#JanDębski">Jest wniosek o imienne głosowanie. Proszę o poparcie. Poparcie dostateczne. Zarządzam imienne głosowanie. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, żeby oddali kartki z napisem „tak”, inni z napisem „nie”.</u>
          <u xml:id="u-23.93" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.94" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: za odrzuceniem poprawki Senatu głosowało 134, przeciw 166, a wiec niema kwalifikowanej większości za odrzuceniem poprawki, natomiast jest zwykła większość za przyjęciem. Ponieważ nikt nie zgłasza wniosku o odrębne głosowanie, uważam poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.95" who="#komentarz">(Stukanie w pulpity na ławach Wyzwolenia, Związku Chłopskiego, Niezależnej Partii Chłopskiej, Klubu Ukraińskiego i Białoruskiego)</u>
          <u xml:id="u-23.96" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 51. Co do pierwszej poprawki jest wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki, żeby wstali. Większość — przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.97" who="#komentarz">(Bicie w pulpity trwa).</u>
          <u xml:id="u-23.98" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki jest wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.99" who="#komentarz">(Głos: Sprzeciwiamy się.)</u>
          <u xml:id="u-23.100" who="#JanDębski">Zarządzam obliczenie głosów. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji o odrzucenie poprawki, ażeby wstali. Proszę pp. Sekretarzy o obliczenie.</u>
          <u xml:id="u-23.101" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.102" who="#JanDębski">Zarządzam próbę przeciwną. Proszę Posłów, którzy są przeciw wnioskowi komisji o odrzucenie poprawki Senatu, aby wstali.</u>
          <u xml:id="u-23.103" who="#komentarz">(Posłowie z Wyzwolenia. Związku Chłopskiego, Niezależnej Partii Chłopskiej, Klubu Ukraińskiego i Klubu Białoruskiego opuszczają swe miejsca. Niektórzy posłowie śpiewają „O cześć wam panowie”. Także posłowie z Z. P. P. S. opuszczają swe miejsca.)</u>
          <u xml:id="u-23.104" who="#JanDębski">P. Miotłę przywołuje do porządku. P. Miotle przywołuje po raz drugi do porządku.</u>
          <u xml:id="u-23.105" who="#komentarz">(Wrzawa trwa.)</u>
          <u xml:id="u-23.106" who="#JanDębski">P. Podhorskiego przywołuje do porządku. P. Podhorskiego przywołuję do porządku po raz drugi.</u>
          <u xml:id="u-23.107" who="#komentarz">(Wrzawa trwa.)</u>
          <u xml:id="u-23.108" who="#JanDębski">P. Podhorskiego przywołuje do porządku z zapisaniem do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-23.109" who="#JanDębski">Wynik głosowania jest następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie drugiej poprawki do art. 51 głosowało posłów 150, przeciw — 18. Więc jest kwalifikowana większość za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-23.110" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Wniosek komisji jest o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, wniosku komisji, aby wstali. Stoi większość, wniosek komisji jest przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.111" who="#komentarz">(Wrzawa i śpiewy trwają)</u>
          <u xml:id="u-23.112" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami do art. 52. Jest wniosek komisji o odrzucenie poprawki pierwszej. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, poprawka odrzucona. Głosujemy nad poprawką drugą. I tu jest wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, wniosek został przyjęty, poprawka odrzucona. Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Jest wniosek komisji o odrzucenie jej. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, wniosek komisji został przyjęty, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.113" who="#JanDębski">Przystępujemy do art 53. W niosek komisu jest o odrzucenie poprawki Senatu. Czy jest sprzeciw? Niema. Wniosek komisji został przyjęty, poprawka odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.114" who="#JanDębski">Do art. 53 a jest wniosek komisji o przyjęcie poprawki. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.115" who="#JanDębski">Do art. 53 b jest wniosek komisji o przyjęcie poprawki. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, wniosek przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.116" who="#JanDębski">Do art. 53 c jest wniosek komisji o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-23.117" who="#komentarz">(Śpiew trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.118" who="#JanDębski">Posła Pawła Wasyńczuka przywołuję po raz pierwszy do porządku.</u>
          <u xml:id="u-23.119" who="#komentarz">(Wrzawa trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.120" who="#JanDębski">Posła Wasyńczuka przywołuję po raz drugi do porządku.</u>
          <u xml:id="u-23.121" who="#komentarz">(Wrzawa trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.122" who="#JanDębski">P. Pawła Wasyńczuka przywołuję do porządku z zapisaniem do protokółu. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, ażeby wstali. Większość — wniosek komisji przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.123" who="#komentarz">(Wrzawa trwa)</u>
          <u xml:id="u-23.124" who="#JanDębski">P. Pawła Wasyńczuka wykluczam na jedno posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-23.125" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 56. Jest wniosek komisji o przyjęcie pierwszej poprawki. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem wniosku komisji, ażeby wstali. Stoi większość — wniosek przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-23.126" who="#JanDębski">Przystępujemy do drugiej poprawki. Jest wniosek komisji o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-23.127" who="#komentarz">(P. Staniszkis: Sprzeciwiam się)</u>
          <u xml:id="u-23.128" who="#JanDębski">Zarządzam głosowanie za pomocą przejścia przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji i odrzuceniem poprawki Senatu, ażeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-23.129" who="#komentarz">(Po obliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-23.130" who="#JanDębski">Wynik głosowania następujący: za wnioskiem komisji o odrzucenie głosowało 41 posłów, przeciw 133 posłów. Niema kwalifikowanej większości za odrzuceniem, natomiast jest zwykła większość za przyjęciem. Poprawkę uważam za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.131" who="#JanDębski">Przystępujemy do głosowania nad trzecia poprawka. Jest wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Poprosiłbym p. pos. Ossowskiego o zajęcie miejsca sekretarza.</u>
          <u xml:id="u-23.132" who="#komentarz">(Nieobecny)</u>
          <u xml:id="u-23.133" who="#JanDębski">W takim razie proszę p. Stefana Dąbrowskiego. Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, t. j. za przyjęciem trzeciej poprawki Senatu, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.134" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 57. Do artykułu tego są dwie poprawki Senatu. Co do pierwszej poprawki komisja wnosił o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy «ą za: wnioskiem komisji, aby wstali. Stoi większość. poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.135" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki Senatu jest również wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.136" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 58. Do art. 58 są dwie poprawki Senatu. Co do pierwszej poprawki komisja wnosi o przyjęcie. Niema sprzeciwu, uważam poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.137" who="#JanDębski">Co do drugiej poprawki komisja wnosi o odrzucenie. Sprzeciwu niema, uważam wniosek komisji za przyjęty, poprawkę Senatu za odrzuconą.</u>
          <u xml:id="u-23.138" who="#JanDębski">Do art. 59 jest wniosek komisji o odrzucenie poprawki Senatu. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu. Uważam wniosek komisji za przyjęty, poprawkę Senatu za odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.139" who="#JanDębski">Do art. 60 jest jedna poprawka, co do której jest wniosek komisji! o jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, wniosek komisji uważam za przyjęty, a tem samem poprawkę Senatu również za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.140" who="#JanDębski">Do art. 61 są 4 poprawki. Co do pierwszych trzech jest wniosek komisji o przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem trzech pierwszych poprawek Senatu żeby wstali. Stoi większość, trzy pierwsze poprawki Senatu do art. 61 zostały przyjęte. Co do czwartej poprawki jest wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, uważam wniosek komisji za przyjęty i poprawkę Senatu za odrzuconą.</u>
          <u xml:id="u-23.141" who="#JanDębski">Do art. 64 komisja wnosi o przyjęcie poprawki Senatu. Czy jest sprzeciw Niema sprzeciwu, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.142" who="#JanDębski">Do art. 65 jest 9 poprawek Senatu. Co do pierwszych czterech istnieje wniosek o ich przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem pierwszych czterech poprawek Senatu do art. 64. żeby wstali. Stoi większość, pierwsze cztery poprawki Senatu do art. 64 zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.143" who="#JanDębski">Co do następnych dwóch poprawek, piątej i szóstej komisja wnosi, o odrzucenie ich. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, uważam wiec poprawkę piątą i szóstą do art. 65 za odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-23.144" who="#JanDębski">Następuje poprawka siódma i ósma, co do których komisja wnosi: o przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu. Poprawki siódma i ósma przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.145" who="#JanDębski">Co do dziewiątej poprawki komisja wnosi o przyjęcie jej z wyjątkiem wyrazów: „jako art. 68a”. Proszę posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki z wyjątkiem tych słów, aby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta. Musimy teraz przegłosować skreślenie słów: „jako art. 68a” Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, uważam, że jest kwalifikowana większość za skreśleniem słów „jako art. 68a”.</u>
          <u xml:id="u-23.146" who="#JanDębski">Do art. 67 jest jedna poprawka, co do której komisja wnosi o przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.147" who="#JanDębski">Do art. 68 jest jedna poprawka Senatu i wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, wniosek został przyjęty, poprawka Senatu odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.148" who="#JanDębski">Do art. 69 są cztery poprawki Senatu. Co do pierwszych dwóch poprawek komisja wyraża opinie, aby je przyjąć. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, uważam te dwie poprawki za przyjęte. Co do trzeciej poprawki, komisja wnosi o jej przyjęcie, z wyjątkiem wyrazów, które Panowie mają zaznaczone w druku. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki! z wyjątkiem tych wyrazów umieszczonych w druku, aby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta. Czy jest sprzeciw przeciwko odrzuceniu wyrazów, poniżej umieszczonych? Nie słyszę sprzeciwu, uważam; że jest kwalifikowana większość za odrzuceniem tych wyrazów, które komisja skreśliła.</u>
          <u xml:id="u-23.149" who="#JanDębski">Co do poprawki czwartej wniosek komisji jest o jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, uważam poprawkę za przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.150" who="#JanDębski">Do art. 70 są trzy poprawki. Co do pierwszej, wniosek komisji jest o jej odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, wniosek komisji uważam za przyjęty. Co do drugiej poprawki wniosek komisji jest o przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, poprawka przyjęta. Co do poprawki trzeciej, wniosek komisji jest o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu wniosek komisja! przyjęty. Poprawkę do tytułu działu IX komisja proponuje przyjąć. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, poprawka przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.151" who="#JanDębski">Do art. 73 są dwie poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie Obu. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, obie poprawki uważam za przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.152" who="#JanDębski">Do art. 74 są dwie poprawki Senatu. Komisja wnosi o przyjęcie obu. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, obie poprawki przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.153" who="#JanDębski">Do art. 75 są trzy poprawki Senatu, komisja wnosi o ich przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, poprawki są przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.154" who="#JanDębski">Do art. 76 jest jedna poprawka, komisja wnosi o jej przyjęcie. Nie słyszę sprzeciwu, poprawkę uważam za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.155" who="#JanDębski">Do art. 77 są dwie poprawki Senatu. Komisja zaleca obie przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-23.156" who="#komentarz">(P. Ballin: Sprzeciwiam się drugiej poprawce.)</u>
          <u xml:id="u-23.157" who="#JanDębski">Pierwszą poprawkę uważam za przyjętą, natomiast ponieważ co do drugiej poprawki jest sprzeciw, zarządzam nad nią głosowanie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem drugiej poprawki Senatu, w myśl wniosku komisji, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.158" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 78. Jest tu jedna poprawka, komisja wnosi o jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, uważam poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.159" who="#JanDębski">Przystępujemy do art. 80. Głosujemy nad poprawką pierwszą. Wniosek komisji jest o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu, poprawka została odrzucona. Co do drugiej poprawki komisja wnosi o jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, uważam poprawkę te za przyjętą. Co do poprawki trzeciej jest wniosek komisji o przyjęcie. Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-23.160" who="#komentarz">(P. Ballin: Jest sprzeciw co do poprawki trzeciej.)</u>
          <u xml:id="u-23.161" who="#JanDębski">Jest sprzeciw, zarządzam więc głosowanie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki w myśl opinii komisji, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta. Co do poprawki, by po intytulacji działu XI umieścić nowy artykuł, komisja wnosi o jej przyjęcie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem, żeby wstali. Stoi większość, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.162" who="#JanDębski">Do art. 82 są dwie poprawki. Co do obydwóch komisja wnosi o przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema, obydwie poprawki Senatu do art. 82 zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-23.163" who="#JanDębski">Do art. 83 jest jedna poprawka Komisja wnosi o jej przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, uważam poprawkę za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-23.164" who="#JanDębski">Do art. 89 poprawkę komisja poleca odrzucić. Czy jest sprzeciw? Nie słyszę sprzeciwu. Wniosek komisji został przyjęty. Poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-23.165" who="#JanDębski">Co do poprawki o zmianę numeracji artykułów, wobec wprowadzonych zmian, komisja wnosi o jej przyjęcie. Jest to poprawka czysto redakcyjna i konieczna. Sprzeciwu niema. Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-23.166" who="#komentarz">(P. Wojewódzki: Przeciw całej ustawie protestujemy!)</u>
          <u xml:id="u-23.167" who="#komentarz">(Marszałek obejmuje przewodnictwo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejRataj">Przypominam Panom, że na posiedzeniu 5 listopada 1925 r. zakomunikowałem Panom, że — przytaczam ze stenogramu: — podczas przygotowania do druku protokółu stenograficznego i ponownego przeliczania wyników głosowań z poprzedniego posiedzenia, okazało się, że przy głosowaniu nad poprawką pierwszą do art. 2 i drugą do art. 3 nastąpił błąd przy obliczaniu głosów skutkiem tego, że w czterech wypadkach posłowie oddali podwójne kartki z tem samem wotum „tak”, względnie „nie”. Zastrzegam sobie zrewidowanie tego błędu rachunkowego na jednem z najbliższych posiedzeń, trzeba bowiem jeszcze raz skontrolować to przed ewentualnem sprostowaniem”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaciejRataj">Otóż to skontrolowanie wykazało, że istotnie przy przeliczeniu głosów w pośpiechu popełniło się arytmetyczny błąd. Przy pierwszej poprawce do art. 2 enuncjowałem poprzednio na podstawie dostarczonych mi liczb, jakoby za przyjęciem tej poprawki padło głosów 178, przeciw — 164. W rzeczywistości, jak się później okazało, za przyjęciem padło 169 głosów, przeciw — 173. W ten sposób nie otrzymaliśmy zwykłej większości za przyjęciem, ani kwalifikowanej większości w tym samym akcie głosowania za odrzuceniem. Nie uzyskał więc wniosek komisji zwykłej większości za przyjęciem. Musimy stwierdzić, czy znajdzie się kwalifikowana większość za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MaciejRataj">Podobny wypadek nastąpił przy drugiej poprawce do art. 3. Po głosowaniu enuncjowałem na podstawie dostarczonych mi liczb jakoby za odrzuceniem padło głosów 136, przeciw — 140. W rzeczywistości stosunek był 136, do 136. W ten sposób wniosek komisji o odrzucenie upada na podstawie obowiązującego u nas regulaminu i ususu. Będziemy więc musieli stwierdzić droga osobnego głosowania, czy znajdzie się zwykła większość za przyjęciem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MaciejRataj">Przystąpimy więc do stwierdzenia, czy dla pierwszej poprawki do art. 2 znajdzie się kwalifikowana większość za odrzuceniem. Proszę Posłów, którzy są za odrzuceniem pierwszej poprawki Senatu do art. 2, aby wstali. Jeżeli Panowie będą się domagali przeliczenia głosów, to zarządzę.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Głosy? Domagamy się.)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MaciejRataj">Proszę pp. Sekretarzy o przeliczenie głosów.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Sekretarze liczą głosujących)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#MaciejRataj">Zarządzam próbę przeciwną. Proszę Posłów, którzy są przeciwni odrzuceniu tej poprawki, ażeby wstali. Proszę pp. Sekretarzy o obliczenie.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów)</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#MaciejRataj">Wynik głosowania następujący: Za odrzuceniem tej poprawki Senatu oświadczyło się posłów 115,. przeciw 26. Jest kwalifikowana większość za odrzuceniem tej poprawki i poprawka ta została odrzucona. Musimy stwierdzić, czy jest zwykłą większość za przyjęciem poprawki pod 2) do art.3. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#MaciejRataj">W ten sposób uporządkowane zostały poprawki Senatu i ten punkt porządku dziennego został wyczerpany. Ustawę z przyjętemi poprawkami prześlę do ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do następnego punktu porządku dziennego, mianowicie: nagłość wniosku p. Czuczmaja i tow. z Klubu Ukraińskiego w sprawie zamordowania włościanina Teodora Chojeckiego przez policję państwową i wywiadowców posterunku Kozin (do nr 1962).</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#MaciejRataj">Dla umotywowania głos ma p. Sergjusz Kozicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SergiuszKozicki">Proszę Panów! Kolega mój z Klubu Ukraińskiego Czuczmaj złożył wniosek Wysokiej Izbie w sprawie strasznego, nieludzkiego katowania obywatela, męczenia go i doprowadzenia do tego, że popełnił samobójstwo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#SergiuszKozicki">Sprawa przedstawia się jak następuje. Dnia 14 kwietnia w miasteczku Kozinie był jarmark. Z jarmarku wracali ludzie, niektórzy może podchmieleni, wracali jeden za drugim. Między nimi był i karczmarz, były ochotnik wojska polskiego Łętek. Ten człowiek mijając furmanki, które jechały tą samą drogą; strasznie bił swoją klacz. Ludzie zwracali mu uwagę, na to nieludzkie obchodzenie się ze zwierzęciem, wtedy on zaczął bić ich batem, poczerń wyjął rewolwer i jednego zranił. Rannego odwieziono do szpitala we Lwowie i dotychczas tam się leczy.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#SergiuszKozicki">Żeby ukryć tę zbrodnię, Łętek udał się na posterunek do Kozina i przedstawił sprawę tak, iż na niego był napad bandycki. Czy możliwem jest, aby w kwietniu, w biały dzień o godz. 5 po południu urządzono napad bandycki w odległości 3 wiorst od posterunku policyjnego; na drodze pełnej furmanek, wracających z targu? Przedstawiwszy, że był napad bandycki, domagał się ażeby zbadać i zatrzymać ludzi, którzy byli obecni przy zajściu. Sześciu świadków tego zajścia wzięto na posterunek i zaczęto z nimi postępować tak, jak postępuje się teraz przy „badaniach” w więzieniu, gdy policja chce wyciągnąć coś z ludzi. Bito i katowano w nieludzki sposób. Bito laskami gumowymi; kłuto bagnetami, tłuczono głowami o ściany — znęcano się do niemożliwości. Wreszcie zaciągnięto ich do ciemnego mieszkania i stamtąd wzywano do badania pojedynczo. Pierwszego wezwano niejakiego Teodora Chojeckiego i bito go do tego stopnia, że mięśnie odstały od kości. Doprowadzono tego człowieka do tego, że, wróciwszy do domu popełnił samobójstwo. Pozostałych też bito i wymagano by stwierdzili, że jakoby był napad bandycki. Włościanie zwrócili się do posterunku, by zrobiono dochodzenie, by choć protokół spisano, i by ukarano tych, którzy dopuścili się takiego strasznego mordowania.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#SergiuszKozicki">Co robi się dalej? Przyjeżdża ktoś z posterunku z Dubna i zamiast żeby wyjaśnić istotę sprawy i uspokoić ludzi, że winowajcy tego mordowania będą pociągnięci do odpowiedzialności, wydał rozkaz żeby Chojeckiego pochować. Ludzie się sprzeciwili temu, mówiąc, że jeżeli jest nagła śmierć, to człowiek nie może być pogrzebany bez zezwolenia władzy sądowej. Zezwolenia władzy sądowej nie było, ale go pochowano. Dopiero później, po dwóch tygodniach, przywieziono lekarza, który stwierdził, że Chojecki doprowadzony był do samobójstwa wskutek strasznego pobicia. Policjanci zaczęli się wykręcać tem, że jakoby on był niespełna rozumu. Wówczas lekarz po zbadaniu mózgu stwierdził, że nic podobnego nie było.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#SergiuszKozicki">To straszne zajście nie jest jedynym faktem, jaki my przytaczamy. Myśmy wiele razy mówili już z tej wysokiej trybuny, że organa policyjne na naszych ziemiach, w nieludzki sposób postępują. Prosimy tylko o jedno, żeby Wysoki Sejm uznał, że nasz wniosek musi być traktowany w trybie pośpiesznym, nagłym, a nasz wniosek wzywa Rząd, żeby wyznaczył specjalną komisję dla zbadania tej sprawy w trybie nagłym i domaga się, żeby do tej komisji powołani byli przedstawiciele Klubu Ukraińskiego, żebyśmy wiedzieli, że wszystko ma się odbyć należycie. Prosimy o uchwalenie nagłości wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejRataj">Głos ma Wiceminister Spraw Wewnętrznych p. Olpiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">Rządowi równie jak wnioskodawcom zależy na wszechstronnem wyświetleniu sprawy śmierci: włościanina Teodora Chojeckiego i dlatego nie sprzeciwia się nagłości wniosku posła Czuczmaja i towarzyszy.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">Na razie na podstawie sprawozdania województwa wołyńskiego przedstawia się stan sprawy, będącej przedmiotem wspomnianego wniosku, jak następuje:</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">Dnia 14 kwietnia 1925 r. około godziny 20 mieszkaniec wsi Pustoiwanie gm. kupieckiej. Michał Łętek powracał ze szwagrem swym Konstantym Hostańczukiem z Kozina, wioząc towar, zakupiony na jarmarku.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">W odległości 2–3 km. od Kozina na drodze Dubno — Radziwiłłów między wsiami Granówką i Tarnówką napadło na nich 7 osobników, przyczem jeden z nich niejaki Wasyl Maciuk schwycił ręką za uzdę konia, chcąc w ten sposób zatrzymać wóz. Reszta napastników okrążyła wóz. Wówczas Łętek wyjął z kieszeni rewolwer, na widok którego napastnicy rozbiegli się, Łętek zaś pobiegł za Maciukiem, wołając, by się zatrzymał.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">Gdy wezwanie nie odniosło skutku. Łetek wystrzelił, raniąc Maciuka w prawy bok. Jak się okazało, jednym z uczestników napadu był Teodor Chojecki lat 19, mieszkaniec wsi Janówka gm. krupieckiej.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">W dniu 18 kwietnia 1925 r. o godz. 23 Chojecki, jako uczestnik napadu na Łetka, został doprowadzony do posterunku P. P. w Kozinie, poczem zwolniono go nazajutrz o godz. 14. Tegoż dnia około godz. 18 po powrocie do domu Chojecki popełnił samobójstwo.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Wrzawa. Głosy: Znamy się na takich samobójstwach. A dlaczego to bandyci nie mieli rewolwerów?)</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#WiceministerSprawWewnętrznychOlpiński">O powyższem natychmiast powiadomiono pana prokuratora w Równem i sędziego śledczego II rewiru w Radziwiłłowie. Jak wykazały oględziny policyjno-lekarskie, śmierć Chojeckiego nastąpiła wskutek uduszenia, przyczem śladów pobicia na ciele nie było. Po oględzinach z polecenia sędziego śledczego II okręgu pow. dubieńskiego samobójcę pochowano, sprawę zaś skierowano do p. prokuratora z art. 253 U. P. K.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejRataj">Przystępujemy do głosowania nad nagłością. Proszę Posłów, którzy są za nagłością, ażeby wstali. Jednomyślność, nagłość jest uchwalona. Wniosek odsyłam do Komisji Administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MaciejRataj">Przechodzimy do punktu 7 porządku dziennego: nagłość wniosku p. Wasyńczuka i in. z Klubu Ukraińskiego w sprawie zamordowania na pograniczu polsko-sowieckiem Iwana Dubyny, sekretarza towarzystwa „Proświta” w Równem (druk nr 2239)”.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#MaciejRataj">Głos ma p. Podhorski dla umotywowania nagłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PPodhorski">Na Wołyniu zdarzył się fakt, nad którym sumienie ludzkie nie może przejść do porządku dziennego. W dniu 18 września nagle bez żadnego powodu został aresztowany sekretarz „Proświty” rówieńskiej obywatel Iwan Dubyna, w ciągu 20 minut był wywieziony z Równego i odstawiony przez Antopol do Korca. Nie pozwolono mu nawet wziąć ze sobą ciepłej odzieży, a wtedy było już chłodno. Od tego czasu rodzina Iwana Dubyny żadnych wiadomości o nim nie miała i dopiero 4 października prezes rówieńskiej „Proświty”, senator Aleksander Karpiński dostał depeszę z Korca, zawiadamiającą go, iż Iwan Dubyna leży chory bez pieniędzy i prosi o pomoc. Natychmiast wyjechała do niego siostra jego i zwróciła się do naczelnika rejonu p. Glińskiego z zapytaniem; co się stało z jej bratem. P. naczelnik Gliński odpowiedział, że niestety nie może pomóc jej w tej sprawie, ponieważ pół godziny temu Iwan Dubyna został wydalony z granic Rzeczypospolitej i odstawiony do S. S. S. R.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Do swojej macierzy!)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PPodhorski">Potem rodzina Iwana Dubyny nie miała żadnych wiadomości o nim.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PPodhorski">Dopiero 13 listopada ze źródeł prywatnych siostra i matka Iwana Dubyny dowiedziały się o tem, że brat i syn został zabity niedaleko granicy polsko-sowieckiej.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Bo się przekradał przez granicę)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PPodhorski">Zaraz opowiem. Natychmiast rodzina Dubyny udała się do starosty rówieńskiego p. Muszyńskiego o wyjaśnienie, jak się to stało? P. starosta Muszyński odpowiedział, że nie może udzielić w tej sprawie żadnych wyjaśnień i dopiero 16 listopada w obecności członka sejmiku pow. rówieńskiego p. Ostapczuka powiedział, że rzeczywiście Dubyna został zabity na terytorium polskiem niedaleko od granicy polsko-sowieckiej.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Głos: Przez kogo?)</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PPodhorski">Przez kogo — nie wiadomo. Rodzina Dubyny kilkakrotnie zwracała się do p. starosty, aby się dowiedzieć w jakich okolicznościach został on zabity, prosiła o wydanie jego zwłok, odzieży, wogóle mienia; nic nie wydano i nie wiadomo dotychczas gdzie się znajdują zwłoki. Charakterystycznem było, że gdy siostra Dubyny zwróciła się do naczelnika rejonu rówieńskiego, p. Glińskiego, ażeby pomógł znaleźć jej brata, pan naczelnik odpowiedział: O ile sowiety z powrotem przerzucą go do Polski, to Iwan Dubyna natychmiast będzie odprowadzony do Równego. Gdy zdziwiona siostra zapytała naczelnika rejonu: czy rzeczywiście takie zdarzenia bywają, ten odpowiedział: bywają i to niejednokrotnie, nieraz do 30 razy przerzucają człowieka, tam i z powrotem.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(P. Chrucki: Sport polsko-sowiecki.)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PPodhorski">Po tem wszystkiem siostra Dubyny p. Serwetnikowa zwróciła się do prokuratora rówieńskiego sadu okręgowego, ażeby zajął się tą sprawą i wyjaśnił, w jakich okolicznościach zginął ś. P. Iwan Dubyna. Niestety, i stamtąd żadnych wyjaśnień dotychczas nie dostała. Opinia publiczna zarówno ukraińska jak i nie ukraińska, zaniepokojona tym faktem żąda wyjaśnień. Nie można ich otrzymać ani od władz administracyjnych, ani od władz sądowych. Opinia głosi, że Iwan Dubyna został zabity po stronie polskiej, że został skwapliwie pochowany. Wszystkie okoliczności wskazują na to, że w danym wypadku mamy jeden z faktów, które niestety bardzo często się zdarzają na pograniczu polsko-sowieckiem, że Iwan Dubyna został zabity jako niemiły człowiek, jako obcokrajowiec, jako człowiek politycznie nieprzyjemny dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#komentarz">(P. Chrucki: Rzekomy obcokrajowiec)</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#PPodhorski">Rzekomy obcokrajowiec, ponieważ ś. p. Iwan Dubyna stale mieszkał w Równem.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PPodhorski">Sumienie ludzkie nakazuje wyjaśnienie tej sprawy, pomijając już jej stronę prawną. Dlatego wnoszę aby Wysoki Sejm uchwalił nagłość i meritum naszego wniosku. Mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#PPodhorski">„Sejm wzywa Rząd: 1) do przeprowadzenia kara osą do w ego śledztwa w sprawie zabójstwa sekretarza „Proświty” rówieńskiej. Iwana Dubyny, ekshumacji zwłok i wydania ich rodzinie dla pochowania w Równem, wydania rzeczy po zabitym, ukarania winnych nadużycia władzy i złożenia w tym przedmiocie sprawozdania Sejmowi”.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#PPodhorski">I ta sprawa również wynikła z nieporozumień i nieszczęść, które dzieją się na tle t. zw. spraw uznania i nadawania obywatelstwa. Ś. o. Iwan Dubyna uznany był przez administracyjne czynniki za obcokrajowca, chociaż był, powtarzam, stałym mieszkańcem m. Równego, a więc bezwzględnie posiadał wszystkie prawa i dane do tego, żeby uważać się za obywatela Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#PPodhorski">Otóż na tej podstawie prosimy także o uchwalenie 2 punktu naszego wniosku:</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#PPodhorski">2) wyłania się komisję w składzie 9 członków Sejmu dla zbadania działalności urzędników administracji państwowej na kresach wschodnich w sprawie uznania i nadawania obywatelstwa polskiego tamtejszym mieszkańcom, oraz zbadania praktyk odnośnych władz w sprawie wysiedlania t. zw. obcokrajowców za kordon polsko-sowiecki”.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#komentarz">(P. Chrucki: Minister kazał wstrzymać wysiedlenie, a jednak starosta wysiedlił.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MaciejRataj">P. Podhorski wnosi o głosowanie nagłości i meritum. Nad meritum głosować nie możemy, tylko nad nagłością. Głosowanie nad nagłością nie przesądza zupełnie stosunku do meritum.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Różne okrzyki na lewicy. P. Wojewódzki: Może Minister co powie? P. Ballin: Rząd katów milczy jak zwykle.)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#MaciejRataj">P. Balbina przywołuję do porządku, za to wyrażenie. Muszę Panom przypomnieć, że ile razy Rząd zabiera głos, to Panowie starają się wszelkiemi siłami mu to uniemożliwić.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#MaciejRataj">Proszę Posłów, którzy są za nagłością wniosku, ażeby wstali. Większość, nagłość została przyjęta. Wniosek odsyłam do Komisji Administracyjnej. W ten sposób porządek dzienny został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#MaciejRataj">Ponieważ widzę, że Panowie wychodzą z sali, chce zakomunikować im, na prośbę p. Prezesa Komisji Budżetowej, że jutro przed południem odbędzie się posiedzenie Komisji Budżetowej dla rozdziału referatów.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#MaciejRataj">Oprócz tego proszę p. Prezesa Komisji Skarbowej, żeby zechciał zwołać posiedzenie Komisji Skarbowej dla rozważenia projektu ustawy o płaceniu podatków ziemiopłodami i sadze, że Panowie się zgodzą, żeby to wziąć odrazu na porządek dzienny jutrzejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#MaciejRataj">Proszę również Pana Prezesa Komisji Drożyźnianej o zwołanie posiedzenia celem zajęcia stanowiska wobec poprawek Senatu do projektu ustawy o&gt; zabezpieczeniu podaży przedmiotów powszedniego użytku. Ustawę tę także postawie na porządku dziennym następnego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(P. Ballin: A Sobolewski siedzi i siedzi.)</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#MaciejRataj">Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Putka i tow do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie gospodarki gminnej w Suchej, pow. makowskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Sanojcy i tow. do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie urzędowania starosty w Oświęcimiu.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Skowronka i kol. z klubu Chrześcijańskiej Demokracji do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wyboru pierwszego burmistrza w Królewskiej Hucie.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Ballina i tow. z klubu Niezależnej Partii Chłopskiej do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Skarbu w sprawie bezprawnego opodatkowywania przez magistrat m. Stanisławowa ludności chłopskiej i robotniczej gmin przyłączonych.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p: Ballina i tow. z klubu Niezależnej Partii Chłopskiej do p. p. Ministrów Spraw Wewnętrznych, Pracy i Opieki Społecznej oraz Robót Publicznych w sprawie oszukańczego wstrzymywania zarobków ludności chłopskiej pow. kutnowskiego przez firmę budowlaną, poręczoną przez starostwo kutnowskie.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Białoruskiego do p. Ministra Skarbu w sprawie niesprawiedliwie wymierzonego podatku dochodowego Felicji Sawejko i A. Hałuzo, zamieszkałych we wsi Usowo, gmina Plissa pow. dziśnieńskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów klubu Białoruskiej Włościańsko Robotniczej Hromady do p. Prezesa Rady Ministrów oraz pp. Ministrów Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w sprawie bezprawnego zajęcia przez władze rządowe budynkowi konsystorza prawosławnego w Wilnie, w których mają swą siedzibę oświatowe i humanitarne instytucje białoruskie.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Białoruskiego do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie niewykonywania ustawy językowej szkolnej odnośnie szkoły we wsi Błudeń, gm. Kartuz-Bereza. pow. prużańskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Białoruskiego do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie niewykonywania przez władze szkolne ustawy językowej odnośnie szkoły we wsi Berszty, pow. grodzieńskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Chruckiego i tow. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie konfiskaty dziennika ukraińskiego „Diło” we Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Kozubskiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie kultywowania przez organa administracji państwowej na Wołyniu dzwonków wałdajskich.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie używania szkoły powszechnej, jako środka propagandy konfesjonalizmu rzymskokatolickiego oraz ideologii monarchistycznej między ukraińską dziatwą wyznania prawosławnego.</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów Klubu Ukraińskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie katowania Antoniego Stelmacha przez policjantów: Wiszniewskiego, Kobiewa i Kotowicza na posterunku policji państwowej w Wierzchowicach, pow. brzeskiego, woj. poleskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Sergiusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie niedoręczenia decyzji p. Kuratora Okręgu Szkolnego Lwów na deklaracje, wniesione przez rodziców dzieci ukraińskich w Nadorożnie.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Sergiusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie reaktywowania szkoły w gminie Antonówka, pow. tłumackiego, woj. stanisławowskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Sergjusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie konfiskaty artykułów w czasopiśmie „Rada” Nr. 21, z 27 grudnia 1925 r.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#MarianMilczyński">Interpelacja klubu P. S. L. „Piast” do o. Ministra Skarbu w sprawie wywiadu, udzielonego „Kurierowi Polskiemu” przez Wiceprezesa Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Szapiela i tow. z klubu Niezależnej Partii Chłopskiej do p. Ministra Pracy i Opieki Społecznej w sprawie nadmiernego wyzysku robotników przez magistrat Dąbrowy Górniczej.</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Wojewódzkiego i tow. z klubu Niezależnej Partii Chłopskiej do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie znęcania się policji nad aresztowanym bezprawnie Władysławem Horzelą, zamieszkałym przy ul. Dąbrowskiej nr 32 w Dąbrowie Górniczej.</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów z Komunistycznej Frakcji Poselskiej w sprawie nieludzkich stosunków, panujących w więzieniu w Mokotowie, a w szczególności w sprawie widzeń przez podwójna kratę.</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Prystupy i tow. z Komunistycznej Frakcji Poselskiej do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przymusowego opodatkowania ludności przez starostwo w Kamionce Strumiłowej na rzecz Ligi Obrony Powietrznej Państwa.</u>
          <u xml:id="u-31.21" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów z Komunistycznej Frakcji Poselskiej do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie bezprawnego zakazu używania języka żydowskiego na zebraniu sprawozdawczem radnych bundowskich w Nowym Dworze.</u>
          <u xml:id="u-31.22" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów z Komunistycznej Frakcji Poselskiej do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie głodówki 150 więźniów politycznych w więzieniu na Łukiszkach.</u>
          <u xml:id="u-31.23" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Reicha i tow. z Koła Żydowskiego do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie nieprawnej konfiskaty czasopisma lwowskiego „Chwila” nr 2433 z dnia 25 grudnia 1925 r.</u>
          <u xml:id="u-31.24" who="#MarianMilczyński">Interpelacja posłów z Komunistycznej Frakcji Poselskiej do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie okropnego pobicia przez policje krakowską małoletniego bezrobotnego, aresztowanego za sprzedawanie zabawek.</u>
          <u xml:id="u-31.25" who="#MarianMilczyński">Interpelacja p. Barlickiego i tow. do p. Ministra Sprawiedliwości w sprawie ujawnionych nadużyć i karygodnych zaniedbań prokuratora przy sądzie apelacyjnym we Lwowie oraz nadużycia władzy urzędowej przez organa sądowo-śledcze w sprawach przeciw Jaegerowi i tow. i przeciw Stanisławowi Steigerowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MaciejRataj">Interpelacje te prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MaciejRataj">Wpłynęły następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MaciejRataj">Wniosek posłów z Komunistycznej Frakcji. Poselskiej do p. Ministra Pracy i Opieki. Społecznej w sprawie pomocy dla bezrobotnych na G. Śląsku — odsyłam do Komisji Budżetowej i Ochrony Pracy.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#MaciejRataj">Wniosek posłów z Niezależnej Partii Chłopskiej w sprawie zniesienia cenzury prewencyjnej i wprowadzenia w życie zawarowanej w 105. art. Konstytucji wolności prasy — odsyłam do Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#MaciejRataj">Wreszcie wniosek Zw. Lud. Nar., P. S. L. „Piast”, klubu Chrz. Dem., N. P. R„ Z. P. P. S. w sprawie powołania nadzwyczajnej Komisji Sejmowej do spraw oszczędności w administracji — nagłość tego wniosku będzie motywowana.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#MaciejRataj">Pozatem wpłynął projekt rządowy o uprawnieniach Rady Ministrów do podwyższenia kar za zwłokę od zaległości w podatkach bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#MaciejRataj">Gdyby Panowie się zgodzili, odesłałbym ten projekt w pierwszem czytaniu do Komisji Skarbowej, jako nagły, a ewentualnie jutro mogłaby się odbyć rozprawa nad sprawozdaniem komisji. Nie słyszę sprzeciwu, a więc uważam, że Panowie godzą się na to i odsyłam ten projekt do Komisji Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#MaciejRataj">Proponuję odbyć następne posiedzenie jutro o godz. 4 po południu z następującym porządkiem dziennym:</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji, do Walki z Drożyzną o poprawkach Senatu do przyjętego przez Sejm w dniu 17 grudnia 1925 r. projektu ustawy o zabezpieczeniu podaży przedmiotów powszedniego użytku (druk nr 2223 i odbitki Roneo nr 230 i 234).</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji Skarbowej o projekcie ustawy o płaceniu przez rolników podatków bezpośrednich i opłat skarbowych w naturze ziemiopłodami (druk nr 2225).</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji Skarbowej o projekcie ustawy w przedmiocie uprawnień Rady Ministrów do podwyższania kar za zwłokę od zaległości w podatkach bezpośrednich (odbitka Roneo nr 235).</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji Skarbowej o wniosku p. Brzezińskiego w sprawie zwrotu budynków poklasztornych parafii Bożego Ciała w Poznaniu (druk nr 2242).</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji Konstytucyjnej o projekcie ustawy w sprawie zmiany niektórych przepisów ustawy z dnia 3 sierpnia 1922 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym (druki nr 2201 i 1787).</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#MaciejRataj">Sprawozdanie Komisji Administracyjnej i Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o cudzoziemcach (druki nr 2017 i 1699).</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#MaciejRataj">Nagłość wniosku p. Wałaszka i kol. z klubu Chrz. Nar. w sprawie przejęcia na własność Państwa terenów, podlegających użyciu pod budowę portu w Gdyni (druk nr 1930).</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#MaciejRataj">Nagłość (ewentualnie i meritum) wniosku klubów:. Zw. Lud. Nar., P. S. L. Piast, Chrz. Dem., N. P. R. i Zw. P. P. S. w sprawie powołania Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej do spraw oszczędności w administracji (druk nr 2246).</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#MaciejRataj">W sprawie porządku dziennego nikt głosu nie żąda, uważam go za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#MaciejRataj">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 8 wiecz.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>